text_structure.xml
8.51 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#AleksanderBentkowski">Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. W dzisiejszym porządku dziennym rozpatrzymy podjęcie przez Komisję inicjatywy ustawodawczej w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#AleksanderBentkowski">Art. 214 Kpk w dotychczasowej postaci umożliwia oskarżonemu organizację postępowania karnego. Może on w każdym czasie złożyć wniosek do sądu o uchylenie lub zmianę tymczasowego aresztowania na inny środek zapobiegawczy. Zażalenie na postanowienie odmawiające uwzględnienia takiego wniosku rozpoznaje sąd. Oskarżeni chcąc przedłużyć postępowanie zasypują sądy, a w tym i Sąd Najwyższy takimi wnioskami. Są one z reguły rozpatrywane odmownie, niemniej wymaga to odpowiedniego czasu.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#AleksanderBentkowski">Poseł Andrzej Gaberle przygotował uzasadnienie do proponowanej zmiany art.214.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#AndrzejGaberle">Proponujemy, aby art. 214 Kpk otrzymał następujące brzmienie:</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#AndrzejGaberle">„Art. 214. Oskarżony może składać w każdym czasie wniosek o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego; w przedmiocie wniosku rozstrzyga najpóźniej w ciągu 3 dni prokurator, a po wniesieniu aktu oskarżenia do sądu, sąd przed którym sprawa się toczy. Na postanowienie sądu w przedmiocie wniosku zażalenie nie przysługuje”.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#AndrzejGaberle">Pozwolę sobie przeczytać uzasadnienie do tego projektu:</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#AndrzejGaberle">„Przepisy procedury karnej mają m.in. na celu takie ukształtowanie procesu karnego, aby organy procesowe mogły doprowadzić do sprawiedliwego osądzenia sprawcy przestępstwa, przy jednoczesnym zapewnieniu prawa do obrony oskarżonego. Niezwykle ważne jest przy tym zachowanie równowagi między prawami i obowiązkami organów procesowych oraz oskarżonego, gdyż jej zwichnięcie prowadzi nieuchronnie albo do umożliwienia sprawcy przestępstwa uchylania się od odpowiedzialności, albo do wydawania orzeczeń nietrafnych i niesprawiedliwych. Zarówno zatem odebranie oskarżonemu możliwości skutecznej obrony jak i hipertrofia jego uprawnień prowadzą do efektów, które muszą być negatywnie oceniane.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#AndrzejGaberle">Art. 214 Kpk w swojej obecnej postaci umożliwia oskarżonemu podejmowanie działań nastawionych na dezorganizowanie postępowania karnego, nie zaś zmierzających do prowadzenia rzeczowej obrony. Możliwości takie powstały w związku nie tylko z oddaniem decyzji o stosowaniu tymczasowego aresztowania w ręce sądu, lecz także w związku z przyjęciem zasady, od której nie ma wyjątków, że wszelkie środki odwoławcze od decyzji w przedmiocie tymczasowego aresztowania rozpoznaje sąd. Ponieważ wniosek o uchylenie lub zmianę tymczasowego aresztowania na inny środek można składać w każdym czasie, a zażalenie odmawiające uwzględnienia wniosku rozpoznaje sąd, doszło do celowego nadużywania tych możliwości. Obserwuje się wielokrotne (w niektórych wypadkach co 3–4 dni) składanie wniosków o uchylenie tymczasowego aresztowania, co na etapie postępowania przygotowawczego prowadzi do konieczności przedstawienia sądowi akt sprawy, co bardzo utrudnia prowadzenia śledztwa lub dochodzenia, a nawet niekiedy je paraliżuje. Powszechną praktyką jest też składanie zażaleń na postanowienie sądu o odmowie uwzględnienia wniosku, co również powoduje brak ciągłości postępowania wskutek konieczności przedstawienia akt sprawy albo co najmniej ich części sądowi wyższej instancji. W takich sytuacjach dochodzi do celowego wydłużenia postępowania i zmniejszenia jego sprawności. Bardzo często wnioski są składane na kilka dni przed dokonaniem istotnej czynności procesowej, np. przed przesłuchaniem biegłych, świadków dojeżdżających z innych miejscowości, co powoduje znaczne, a nieuzasadnione prawem do obrony oskarżonego, utrudnienie działalności organów procesowych. Podkreślić trzeba, że działania takie stały się tak powszechne, że sądy wszystkich szczebli, od sądów rejonowych po Sąd Najwyższy, zmuszone są do podejmowania decyzji związanych z rozpoznawaniem wniosków o uchylenie tymczasowego aresztowania a opóźnienie innych czynności, co odbija się ujemnie na całokształcie ich działalności. Z tego względu doprowadzenie do zmiany stanu prawnego, który umożliwia tak niekorzystny wpływ na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, jest sprawą pilną, w tym też kierunku zmierza proponowana zmiana treści art. 214 Kpk.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#AndrzejGaberle">Zaznaczyć trzeba, że proponowane rozwiązanie w niczym nie narusza zasady, że tylko sąd może zastosować lub przedłożyć tymczasowe aresztowanie, i że na takie decyzje przysługuje zażalenie do sądu wyższej instancji. Sądowa kontrola stosowania tymczasowego aresztowania zostałaby zatem utrzymana w pełnym zakresie. Czym innym jest jednak prawo do ubiegania się w każdym czasie o uchylenie tego środka zapobiegawczego. Uprawnienie takie należy utrzymać, lecz nie należy wiązać z nim prawa oskarżonego do domagania się sądowej kontroli zasadności trwania tymczasowego aresztowania do dnia oznaczonego w postanowieniu o zastosowanie albo o przedłużeniu tymczasowego aresztowania w czasie trwania postępowania przygotowawczego, a zażalenia na decyzje sądu w toku postępowania sądowego. Praktyka wykazała bowiem, że taka hipertrofia uprawnień oskarżonego prowadzi do poważnych zaburzeń w funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#AleksanderBentkowski">Dodam tylko, że swego czasu wprowadziliśmy do Kpk zmiany określające czas trwania postępowania przygotowawczego. Nadużywanie wyżej wymienionej instytucji jest tym bardziej niebezpieczne, że przeciągnięcie postępowania ponad półtora roku powoduje wg ustawy uchylenie aresztu tymczasowego. Wtedy prokurator jest bezradny. Dlatego uważam proponowaną zmianę za konieczną.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#AleksanderBentkowski">Jeżeli Komisja przyjmie zaproponowane brzmienie art. 214 Kpk, uważam, że powinniśmy skierować do Marszałka Sejmu pismo z prośbą o szczególne potraktowanie tej ustawy. Czy są pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#StanisławRogowski">Na odmowne postanowienie sądu przysługuje zażalenie do sądu wyższej instancji, a na postanowienie prokuratora?</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#AndrzejGaberle">Na postanowienie prokuratora przysługuje zażalenie do prokuratora wyższej instancji - taka jest norma ogólna. Ten sam przepis mówi dalej: „... chyba że przepis szczególny stanowi inaczej”.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#AndrzejGaberle">W art. 214 Kpk nie ma zastosowania przepis szczególny. Dlatego w toku postępowania przygotowawczego na postanowienie prokuratora odmawiające uchylenia lub zmiany aresztowania tymczasowego na inny środek zapobiegawczy, przysługuje zażalenie do prokuratora wyższej instancji. Jest to rozwiązanie z którym praktyka dobrze sobie radziła przed wejściem w życie nowelizacji Kpk związanej z wprowadzenie kasacji. Czegoś tam nie dopatrzyliśmy, dlatego teraz musimy ten problem skorygować.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#AleksanderBentkowski">Jeśli nie ma więcej uwag, to proszę zgromadzonych posłów o upoważnienie Biura Legislacyjnego KS do dokonania ewentualnych niezbędnych drobnych poprawek legislacyjnych, nie wpływających - oczywiście - na treść naszej propozycji.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#AleksanderBentkowski">Stwierdzam, że Komisja przyjęła przedstawioną nowelizację Kodeksu postępowania karnego, upoważniając jednocześnie posła A. Gaberle do prezentowania tego projektu podczas dalszych prac w Sejmie.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#AleksanderBentkowski">Wobec wyczerpania porządku dziennego obrad, zamykam posiedzenie.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>