PPC / ppc

text_structure.xml 264 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#RyszardGrodzicki">Porządek dzisiejszego posiedzenia jest państwu znany. Pan poseł J. Niemcewicz zaproponował nam, żebyśmy dzisiaj rozpatrzyli sprawozdanie w sprawie posła I. Sekuły. Zrobilibyśmy to w ramach tego posiedzenia, z tym że rozpoczęlibyśmy ten punkt po przerwie obiadowej, ponieważ tekst, który dostaliśmy od posła J. Niemcewicza trzeba przepisać i uzupełnić pewnym formalnym fragmentem. A więc o godzinie 16-tej powrócilibyśmy do tego zagadnienia. A może o godz. 15.30 czy koliduje to państwu z innymi komisjami?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#AndrzejGaberle">Dzisiaj wszystko koliduje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#RyszardGrodzicki">Wszyscy jesteśmy w takiej sytuacji. O godzinie 14.00 zaczynam też jakieś trzy podkomisje i nic na to nie poradzę. Ale skoro państwo wolicie, to spotkamy się o godzinie 16.00. Część dotycząca posła I. Sekuły byłaby częścią zamkniętą, w związku z tym proszę panie z sekretariatu o uruchomienie normalnej procedury w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#RyszardGrodzicki">Po południu zaczyna się spiętrzać cała masa innych posiedzeń, więc prawdopodobnie zakończymy naszą pracę później niż wczoraj. Na jutrzejsze posiedzenie mamy zgodę. Rozpoczęlibyśmy je zaraz po głosowaniach i zakończylibyśmy całą inicjatywę uchwałodawczą związaną z regulaminem Sejmu. Taki byłby tryb procedowania. Ponieważ jutro musimy podjąć formalną uchwałę, więc prosiłbym o odpowiednią frekwencję.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#RyszardGrodzicki">Powrócimy teraz do naszej pracy nad regulaminem Sejmu. Zaczęlibyśmy od art. 29, czyli części ustawodawczej. Jak państwo pamiętają wczoraj nie rozpocząłem uzasadniania tego fragmentu zmian w regulaminie i w tej chwili zobowiązany jestem to uczynić.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#RyszardGrodzicki">Otóż, podkomisja bardzo długo deliberowała - co zrobić w zakresie procedury ustawodawczej. Mamy wiele ustaw w toku i jakakolwiek ostrzejsza interwencja w tę procedurę może zakłócić tok prac nad ustawami, które już są w Sejmie. Jest ich ok. 180. Mamy również zapowiedzianych ok. 120 ustaw, które do końca kadencji zgłosi do Sejmu rząd. Pomijam tu inicjatywy poselskie i komisyjne, które tę liczbę uzupełnią. Do przerobienia będzie prawdopodobnie ponad 300 projektów aktów.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#RyszardGrodzicki">Doświadczenie uczy, iż w ciągu jednego roku Sejm jest w stanie uchwalić ok. 120 ustaw. To jest taka średnia - wieloletnia. Oczywiście, w pewnych wypadkach można to przekroczyć, ale to przekroczenie nie będzie duże. Zbyt radykalna zmiana procedury mogłaby spowodować, że zamiast przyśpieszyć tempo, moglibyśmy je opóźnić. Nadto, w przekonaniu podkomisji, radykalna zmiana procedury legislacyjnej może nastąpić tylko wtedy, jeśli zmieni się strukturę komisji sejmowych. To znaczy powinno to polegać na tym, takie jest nasze przekonanie, że liczba komisji powinna ulec drastycznemu ograniczeniu, przynajmniej o połowę. Są niektóre komisje, których nie można zlikwidować, na przykład Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej, Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich, Komisja ds. Służb Specjalnych, czy Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów. Ich istnienie bowiem jest obwarowane przepisami ustaw. Są jednak komisje, które odzwierciedlają układ branżowy z okresu PRL-owskiego. Pomimo tych różnych zakrętów i przemian, jakie w Sejmie miały miejsce, na dobrą sprawę, struktura komisji nie uległa żadnej, istotniejszej zmianie od połowy lat 60-tych. W przekonaniu podkomisji, szczególnie po ostatniej reformie centrum, taka zmiana powinna nastąpić. Kłopot polega na tym, że tkwimy w pewnych uwarunkowaniach, które aktualnie istnieją. Komisje są zaangażowane w pewien tok prac legislacyjnych. Były zaangażowane również w tworzenie budżetu na ten rok i w dotychczasowym układzie administracji ten budżet trzeba będzie rozliczyć. Taka radykalna zmiana, na kilka miesięcy przed końcem kadencji, nie wydawała się być uzasadniona. Stąd też w układzie komisji nie przyjęliśmy takiego przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#RyszardGrodzicki">Uważamy natomiast, że w chwili, gdy zostanie ta zmiana regulaminu przyjęta, Komisja powinna wykonać inicjatywę uchwałodawczą, dotyczącą zmiany struktury komisji, a także zmiany procedury legislacyjnej, która wchodziłaby z pierwszym dniem, następnej kadencji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#RyszardGrodzicki">Na początku tej kadencji, próbowaliśmy dokonać uzgodnień międzyklubowych, dotyczących zmian struktury komisji. Postulaty szły w kierunku rezygnacji z istnienia pięciu czy sześciu komisji. Wówczas okazało się to niemożliwe, ponieważ posłowie poprzymierzali się już do pracy w określonych komisjach. Propozycja upadła. W przekonaniu podkomisji taka inicjatywa i uchwalenie tego dużo wcześniej, zanim rozpocznie się kampania, spowoduje, że parlament nowej kadencji będzie miał możliwość wejścia w tę nową strukturę, z góry zastaną. Jeszcze w trakcie kampanii kandydaci będą się przyzwyczajali do nowej struktury. Stąd też wówczas będzie ją łatwiej ustawić na innych zasadach. Nie zmienia to faktu, że można obecnie zoptymalizować pracę nad ustawami - nie dokonując takiej rewolucji.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#RyszardGrodzicki">Pewna propozycja została zgłoszona przez podkomisję. Sprowadza się ona do tezy następującej - projekty ustaw rozpatrywane byłyby przez jedną komisję, natomiast rola Komisji Ustawodawczej byłaby rolą komisji, która czuwa tylko i wyłącznie nad jakością legislacyjną, tzn. ma prawo zgłaszania swoich opinii, w toku prac nad ustawą. W projekcie regulaminu przewidujemy, że w niektórych sytuacjach ma również taki obowiązek. Przedstawiciel Komisji Ustawodawczej przedkładałby też sprawozdanie komisji nad projektem ustawy, dotyczące aspektów legislacyjnych projektu, niezależnie od sprawozdania komisji merytorycznych. Pozwoliłoby to na uniknięcie opóźnień, które aktualnie powstają. Związane są one z następującymi momentami: pierwszy dotyczy oczekiwania na wspólne zwołanie posiedzenia komisji, w celu powołania podkomisji. Czasami trwa to nawet pół roku i nie wiąże się to zawsze ze złą wolą. Niekiedy jest to celowa polityka pozostawiania na uboczu mniej ważnych projektów, wówczas kiedy jest natłok innych. Nawet bez tej złej woli, oczekiwanie trzy-, czteromiesięczne jest zasadniczo normą. Po tej naszej poprawce, że posiedzenie komisji zwoływane jest z wyprzedzeniem trzy-, czterodniowym, odpadły posiedzenia, które były zwoływane ad hoc w czasie przerwy.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#RyszardGrodzicki">Drugi element opóźniający prace legislacyjne związany jest z brakiem możliwości występowania podkomisji o opinię do innych komisji. Sprawa taka musi wrócić na komisję, komisja musi to uchwalić, itd. Niekiedy przewodniczący podkomisji piszą pisma do komisji, z prośbą o wydanie opinii, niekiedy robi to prezydium komisji, nie zwołując całej komisji. Reakcje komisji są jednak różne, w zależności od tego czy są one skłonne takie opinie wydawać, czy nie. Znamy przypadki odmawiania wydawania opinii w związku z tym, że nie zachowano procedury, albo przy zasłanianiu się przepisem regulaminu, który nie zawsze wprost nakazuje takie działanie. Staramy się więc wzmocnić możliwości przetargowe podkomisji, w zakresie ubiegania się o opinie, wtedy gdy wykracza to poza zakres merytoryczny komisji, które w podkomisji są reprezentowane.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#RyszardGrodzicki">Trzeci moment związany jest z oczekiwaniem na rozpatrzenie sprawozdania podkomisji. Tu okresy bywają niekiedy bardzo długie. Możliwość uzgodnienia, zwłaszcza z Komisją Ustawodawczą, terminów posiedzeń jest bardzo trudna. Dlatego podkomisja proponuje udrożnienie tej procedury. Proponujemy także rozważenie niektórych uwag zgłoszonych w międzyczasie, a które związane są z tą propozycją podkomisji. Wiąże się to z uwagą, że te opinie Komisji Ustawodawczej oraz innych komisji, spływające w związku z pracami nad ustawą mogłyby opóźniać tok pracy. Zostało to zgłoszone przez szefa Kancelarii Sejmu, sygnalizuje to dyrektor J. Jedut w swojej opinii. Wynika to także z wypowiedzi członków Komisji Ustawodawczej. Być może oni walczą o swoje, bojąc się, że zostanie obniżona ranga ich komisji. Trzeba to więc, brać także pod uwagę, oceniając te wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#RyszardGrodzicki">Być może należałoby rozważyć możliwość ograniczenia liczby opinii, które inne komisje wydają, z wyjątkiem może opinii Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#RyszardGrodzicki">Jest jeszcze element, którego nie uwzględniliśmy, ale który warto by może także rozważyć w toku prac naszej Komisji - czy nie powinna w podobnej sytuacji znaleźć się Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów w zakresie oceny skutków finansowych projektowanych ustaw. Najczęściej, trzeba to stwierdzić z przykrością, podchodzimy do tych ocen skutków finansowych w sposób pobieżny. Możliwe, że instytucjonalnie ustanowiony obserwator z komisji budżetowej, w toku prac nad projektem ustawy, miałby możliwość trzymania ręki na pulsie.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#RyszardGrodzicki">Tyle uwag ogólnych, przy szczegółowych regulacjach będziemy sygnalizowali pewne problemy.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#RyszardGrodzicki">Sygnalizuję jeszcze jeden problem, który może być kontrowersyjny, a związany jest z możliwością zgłaszania autopoprawek do projektu ustawy. Ta wersja, która wyszła z podkomisji, ogranicza w sposób istotny możliwość zgłaszania takich poprawek. Na to należy również zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#RyszardGrodzicki">Tyle z mojej strony, teraz przystąpmy już do pracy.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#RyszardGrodzicki">Pierwszy artykuł - w zbiorczym tekście, z naniesionymi poprawkami, na stronie 15-tej - ma numer 29. Proponujemy nową wersję ust. 2, który odsyła także do art. 84a, w zakresie inicjatywy komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#RyszardGrodzicki">Art. 84a, który proponujemy dodać, mówi o tym, iż projekt może być wniesiony przez komisję tylko wtedy jeśli wchodzi w zakres przedmiotowego jej działania. Przy czym, żeby nie było wątpliwości, dla przyszłej interpretacji regulaminu, przedmiotowy zakres działania komisji to ten, który został wymieniony w załączniku, ale także i ten, który wynika z części budżetowych przydzielonych komisji. Precyzuje to zakres działania komisji.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#RyszardGrodzicki">W art. 84 dosyć ostro zarysowany jest problem ustalenia większości przy uchwalaniu projektu. Będziemy to rozpatrywać w przyszłości. Czy do brzmienia nowego ust. 2 w art. 29 mają państwo jakieś uwagi? Brzmi on następująco:</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#RyszardGrodzicki">„Poselskie projekty ustaw mogą być wnoszone przez stałą komisję sejmową, z zastrzeżeniem art. 84a, albo przez co najmniej 15 posłów podpisujących projekt”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#AndrzejGaberle">Sądzę, że propozycja dotycząca nowego trybu uchwalania projektów i wnoszenia ich przez komisję jest ze wszech miar trafna, ale w tej sytuacji, dotychczasowe wymagania, żeby było tylko 15 posłów podpisujących projekt stają się wątpliwe. Wydaje się, że wymagałoby to podniesienia poprzeczki. Rozumiem, i w pełni podzielam troskę pana przewodniczącego, aby nowy regulamin nie wpłynął na tok prac komisji, nad dotychczasowymi projektami. Jednak to jest już kwestia pewnych przepisów przejściowych, które możemy wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#AndrzejGaberle">Natomiast, odnoszę wrażenie, iż powinno być jednak trochę więcej posłów podpisujących projekt. Co jakiś czas dostajemy do ręki projekt, pod którym jest podpisanych 15–16 posłów. Najczęściej okazuje się później, że jest to projekt, który jest odrzucany albo budzi zasadnicze wątpliwości. Może jednak podnieść tę liczbę. Trudno mi w tej chwili proponować, czy miało to by być 30 posłów...? Odnoszę wrażenie, że istnieje nadmierna łatwość wnoszenia projektów ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy pan poseł S. Karpiński chciałby coś zgłosić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#SergiuszKarpiński">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#RyszardGrodzicki">Liczba 15 ustaliła się tradycyjnie. W świadomości tkwi ona relatywnie długo i jest związana również z minimalną wielkością klubu. Chodzi o to, aby członkowie jednego klubu mogli zgłosić inicjatywę. Czy pan poseł zgłaszałby w tym zakresie jakąś wyraźną propozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#AndrzejGaberle">Zgłaszam tylko swoją wątpliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#RyszardGrodzicki">A więc rozumiem, że poseł sprawozdawca, który będzie występował przed Sejmem powinien to wyraźnie powiedzieć i zobaczymy co z tego wyniknie. Być może załatwilibyśmy to między pierwszym a drugim czytaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JanBury">Byłbym za tym, aby zgłosić jednak taką poprawkę - żeby było to np. 30 posłów. Wiem, że tradycja jest bardzo ważna, ale została ona ukształtowana jeszcze w latach PRL-owskich. De facto była niewielka liczba ustaw, które wnosili posłowie. Właściwie prawie w ogóle nie wnosili, a więc ten przepis nie przeszkadzał nikomu.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JanBury">Rzeczywiście, mamy do czynienia z tym - o czym mówił pan profesor - że jesteśmy zarzucani projektami ustaw, które po rozpatrzeniu w komisjach najczęściej trafiają do kosza. Musimy to często jednak przeczytać, przepracować, tracimy czas i okazuje się, że jest to inicjatywa 15 posłów, najczęściej jednego klubu, która nie trafia w oczekiwania większości posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#JanBury">Byłbym za tym i zgłaszam taką poprawkę, żeby podnieść ten próg do minimum 30 podpisów posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#RyszardGrodzicki">Mamy więc pierwszą poprawkę. Zwracam uwagę, że w moim materiale, który państwu przekazałem, jest również propozycja dodania zdania drugiego: „W wypadku wykonywania inicjatywy ustawodawczej (uchwałodawczej) przez komisję sejmową w pracach nad projektem bierze udział przedstawiciel służby legislacyjnej Kancelarii Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#RyszardGrodzicki">A więc jest tu wyraźne zobowiązanie służby legislacyjnej Kancelarii Sejmu do udziału w pracach nad inicjatywą komisji. W praktyce, w tym zakresie, bywają dosyć duże opory. Teraz akurat prowadzę taką ustawę, która jest wynikiem inicjatywy komisyjnej, robionej chyba poza służbą legislacyjną. Braki legislacyjne są na tyle istotne, że musimy pisać ustawę od podstaw. Proponowałbym dodać takie zdanie porządkujące.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#RyszardGrodzicki">A więc mamy propozycję posła J. Burego o zmianę liczby 15 na 30 posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#GwidonWójcik">Chciałem zwrócić uwagę, że gdybyśmy zaakceptowali tę propozycję, to możemy wkroczyć na niebezpieczną drogę. Przyjęliśmy jednak, i to nie ulega zmianie, że klub liczy minimum 15 posłów. W związku z tym mogą się zdarzyć sytuacje, iż będą kluby 15–20 osobowe. Mamy to zresztą w tej kadencji. Po przyjęciu propozycji posła J. Burego zabieramy inicjatywę ustawodawczą klubowi. Uznajemy, że klub może funkcjonować licząc 15 posłów i więcej. Bardzo niedobrą sprawą byłoby więc zabranie klubowi inicjatywy ustawodawczej, tylko dlatego, że jest małym klubem. Parlament przecież nie jest wyłącznie ciałem, który ma prowadzić merytoryczną grę ustawodawczą, ale także pewną grę polityczną.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#GwidonWójcik">Zwracam więc uwagę, że zabieramy ważny mechanizm wnoszenia ustaw przez kluby parlamentarne, które są emanacjami różnych partii politycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#RyszardGrodzicki">Rozumiem panie pośle, ale czy nie jest to tak, że czasami te inicjatywy ustawodawcze, wnoszone w ramach gry politycznej, nie wpływają w sposób istotny na jakość prawa. Bardzo często są to populistyczne hasełka, które później przeradzają się w niedopracowaną normę legislacyjną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#LudwikTurko">To jest oczywiście temat, o którym można długo dyskutować. Wydaje mi się, że jednak jakaś granica musi być. Można bowiem rzecz sprowadzić do absurdu, aby każdy poseł miał, niejako sam z siebie, prawo inicjatywy ustawodawczej. Myślę jednak, że jeśli nieduży klub zgłasza, z góry skazany na niepowodzenie, projekt to w gruncie rzeczy chodzi tylko o działanie propagandowe. Taki efekt propagandowy może klub osiągnąć w inny sposób, na przykład ogłaszając, że ma znakomity projekt i robiąc na ten temat 10 konferencji prasowych, skarżąc się na to, że nie można znaleźć więcej sprawiedliwych.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#LudwikTurko">Wydaje mi się, iż dodatkowy efekt szukania przez mniejsze kluby sojuszników dla poparcia własnego projektu, poprawiłoby jednak jakość pracy legislacyjnej. Bez sensu jest bowiem zgłaszanie projektu, o którym z góry wiadomo, że nikt go nie poprze. Szukanie sojuszników z innych klubów mogłoby skłonić do refleksji, wpływających na poprawę jakości projektu. Istnieje znacznie większe prawdopodobieństwo puszczenia złego projektu w ramach jednego klubu, nawet jeśli jest on duży, niż projektu, który musi zyskać poparcie również innych klubów. Myślę więc, że te 30 osób to rozsądna granica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#SergiuszKarpiński">Uważam, że niekoniecznie wszystkie projekty muszą być mądre i poprawne pod względem legislacyjnym. Posłowie, grupy posłów, czy też nawet kluby mają - moim zdaniem - prawo także do nierozsądnych poczynań. Dlatego nie wprowadzałbym tego rodzaju ograniczeń. Powiem więcej, spotkałem się z projektami ustaw, które wyszły z Rady Ministrów a miały bardzo istotne braki legislacyjne. Nie wiem więc dlaczego mielibyśmy nakładać na posłów ten szczególny obowiązek. Uważam, że przynajmniej do końca tej kadencji nie powinniśmy w tym zakresie niczego zmieniać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#GwidonWójcik">W tej sytuacji powinniśmy być konsekwentni i podnieść granicę, od której może funkcjonować klub poselski - a więc również do 30 osób.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#GwidonWójcik">Zwracam państwa uwagę na to, że nie jesteśmy urzędem, który jest odpowiedzialny wyłącznie za to, aby stanowić prawo. My jesteśmy pewną emanacją polityczną społeczeństwa i jeżeli społeczeństwo wybiera posłów, a poprzez to klub, który zgłasza same niemądre ustawy, to mają do tego święte prawo, a wyborcy mają prawo ich osądzić - mogą ich przecież w następnej kadencji po prostu nie wybrać. A jeżeli ich wybiorą to znaczy, że być może chcą aby takie niemądre ustawy obowiązywały.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#GwidonWójcik">Zwracam też uwagę, iż również duże kluby zgłaszały bardzo niemądre projekty i to chyba wszystkie po kolei. Pod tymi projektami były podpisy nie 15 lecz znacznie większej liczby posłów. Myślę więc, że przesunięcie granicy do 30 akurat tego nie zmieni, natomiast spowoduje to, iż do tej pory wszystkie kluby mogły zgłaszać swoje inicjatywy ustawodawcze, a w ten sposób najmniejsze kluby zostaną z tego wyeliminowane. Uważam, że tak być nie powinno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JanBury">W projekcie wyraź-nie zostało napisane, że chodzi o 15 posłów a nie o klub. Myślę, iż nie musimy tego kojarzyć z klubem. Jeśli takie skojarzenia miałyby być słuszne to dopiszmy wyraźne, że chodzi również o komisje sejmowe i kluby poselskie. W ten sposób jednak sprowadzalibyśmy tę dyskusję na niewłaściwe tory. To o czym mówi poseł L. Turko jest odbiciem właściwego myślenia. Zmuszamy w ten sposób, nawet małe kluby, do zwierania porozumień programowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#GwidonWójcik">Tylko maleńkie kluby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JanBury">Między innymi maleńkie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#RyszardGrodzicki">Proszę państwa wszystko jest jasne, proponuję nie przedłużać już tej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#RyszardGrodzicki">Kto z państwa jest za propozycją zmiany liczby 15 na 30?</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#RyszardGrodzicki">W głosowaniu 8 posłów opowiedziało się za powyższą propozycją, przeciwnych było 4 posłów, a 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#RyszardGrodzicki">Czy państwo są za dodaniem zdania drugiego z mojej propozycji? Słyszę, że jest zgoda. Czy zatem, Biuro Legislacyjne ma zastrzeżenia do umiejscowienia tego zdania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#SergiuszKarpiński">Art. 29 jest poświęcony projektom ustaw, a to drugie zdanie wprowadza także kwestie uchwałodawcze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#RyszardGrodzicki">Nie ma takiego przepisu, który mówiłby jednocześnie o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej i uchwałodawczej, może więc należałoby „uchwały” tutaj wykreślić, natomiast dodać tam gdzie będzie mowa o uchwałach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#SergiuszKarpiński">O uchwałach mowa jest w art. 30.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#RyszardGrodzicki">Powinniśmy więc powtórzyć to drugie zdanie w art. 30.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#SergiuszKarpiński">Uchwała Sejmu nie wymaga aż takiej, że tak powiem, poprawności legislacyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy wyobraża pan sobie, żeby tworzyć bez służby legislacyjnej uchwały Sejmu, na przykład dotyczące regulaminu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#SergiuszKarpiński">Poddaję się. Większość uchwał jest jednak o zupełnie innym charakterze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#GwidonWójcik">Bądźmy jednak ściśli. Ja nie jestem temu przeciwny, uważam, że służby legislacyjne powinny uczestniczyć przy opracowywaniu każdej uchwały, ale uchwała w sprawie Regulaminu Sejmu RP jest jedyną tego typu uchwałą. Chodzi bowiem o to, aby akt ten nie przechodził drogi ustawodawczej i została zachowana pewna niezależność parlamentu. Mówię to jednak tak na marginesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy jest zgoda na taką operację? Czy ktoś z państwa jest przeciwny zmianie treści ustępu 2 w takim brzmieniu jakie przyjęliśmy? Nie widzę sprzeciwu, a więc akceptujemy to. Rozumiem, że również w art. 30 dodajemy to drugie zdanie, w odniesieniu do uchwał i udziału służby legislacyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#SergiuszKarpiński">A liczba posłów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#RyszardGrodzicki">Tak, chodzi o liczbę posłów w odniesieniu do uchwał. Rzutuje to także na apele, rezolucje i deklaracje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#LudwikTurko">Przepraszam, lecz chciałbym na moment wrócić do przegłosowanego artykułu, w którym mowa o tych 30 posłach. Cały czas mówiliśmy o tym, mając na myśli raczej ustawy. W takim ujęciu obejmowałoby to jednak również uchwały, co nie uważam za słuszne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#RyszardGrodzicki">Teraz właśnie została zgłoszona uwaga, że w art. 30 należałoby rozważyć czy nie ustalić takiej samej liczby dla uchwał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#LudwikTurko">Nie, jeśli chodzi o uchwały to nie. Dlatego, że uchwała poza regulaminem Sejmu nie ma mocy normatywnej i nie rodzi skutków prawnie wiążących. Często jest to akt polityczny. Dlatego uważam, że klub powinien mieć możliwość wystąpienia z projektem uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#AleksanderAndryszak">Zgłaszam odmienną propozycję niż poseł L. Turko. Lepiej, żeby obowiązywało tu jakieś ujednolicenie. Tych uchwał też możemy mieć sporo. 15 posłów będzie więc co jakiś czas podrzucało Sejmowi kolejne uchwały, które też będą absorbowały naszą uwagę. Jeżeli przyjęliśmy 30 przy ustawach, tutaj też należałoby przyjąć 30.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#SergiuszKarpiński">Mam wątpliwość, jednak nieco innej natury, dotyczącą art. 30. Mianowicie, jestem ciekaw w jakich przypadkach z wnioskiem projektu uchwały Sejmu występują prezydent i Rada Ministrów. Uważam, że wnoszenie projektów uchwał Sejmu powinno być jednak zastrzeżone dla organów Sejmu i struktur sejmowych. Nie widzę powodów, dla których z projektem uchwały Sejmu występowałby prezydent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy nie wynika to z konstytucji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Wprawdzie nie znam genezy tego przepisu, zawierającego rozszerzenie inicjatywy uchwałodawczej, ale domyślam się, że chodzi o uchwały o szczególnym charakterze, mianowicie o uchwały wykonawcze do ustaw. Takie uchwały wykonawcze do ustaw mamy na przykład przy Trybunale Konstytucyjnym, przy Trybunale Stanu i przy Rzeczniku Praw Obywatelskich. Być może o takie sytuacje chodzi, bo na przykład Trybunałem Konstytucyjnym, w szczególny sposób opiekowała się najpierw Rada Państwa, a później prezydent. Może więc chodzi o takie uchwały. Natomiast rozszerzenie lub ograniczenie inicjatywy w regulaminie, co do uchwał, jest to już kwestia merytoryczna, co do której nie mogę się ustosunkować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy zgłasza pan poseł konkretną propozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#SergiuszKarpiński">Gdyby się okazało, że to nie musiałoby być, to wolałbym, żeby jednak...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#RyszardGrodzicki">Zasada podziału władz nakazywałaby rezygnację. To co proponuje pan?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#SergiuszKarpiński">Proponuję skreślenie „prezydenta i Rady Ministrów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#RyszardGrodzicki">A więc w art. 30 poseł S. Karpiński proponuje skreślenie wyrazów: „prezydenta i Rady Ministrów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#SergiuszKarpiński">Senatu tu już nie ma. Jest to ta jedyna różnica w stosunku do projektów ustaw, że nie ma tutaj Senatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#RyszardGrodzicki">Przechodzimy do głosowania, ponieważ argumenty są już znane.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#RyszardGrodzicki">Kto z państwa jest za przychyleniem się do propozycji pana posła S. Karpińskiego, czyli za skreśleniem wyrazów: „prezydenta i Radę Ministrów” z brzmienia 1-szego zdania art. 30?</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#RyszardGrodzicki">Za tą propozycją opowiedziało się 6 posłów, przeciwnych było 8 posłów, a 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#RyszardGrodzicki">Propozycja nie przeszła. Dodanie drugiego zdania zaaprobowaliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Jeżeli chodzi o drugie zdanie w art. 30 to proponowałbym nadać mu brzmienie fakultatywne. Wprawdzie są uchwały, które usiłują przynajmniej wywołać jakieś skutki prawne, natomiast spora część z nich jest tylko deklaracjami politycznymi. W związku z tym, uczestnictwo służb legislacyjnych przy tego typu opracowaniach jest zupełnie zbędne. To nie są wtedy kwestie prawne, tylko kwestie polityczne.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Proponuję w odróżnieniu od pana propozycji - ja się nie wypowiadam teraz na temat rozszerzenia obowiązków Biura Legislacyjnego, bo to nie moja kompetencja - aby zdaniu drugiemu w art. 30 nadać brzmienie fakultatywne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#RyszardGrodzicki">Przy tej tendencji, jaka istnieje w Biurze Legislacyjnym, żeby generalnie nie brać udziału w pracach na tym etapie, może jednak napisać to w takiej formule, że na wniosek czy na żądanie komisji - biuro bierze udział, a nie pisać, iż biuro ocenia czy bierze udział. Czy byłaby zgoda na to? Skoro nie ma sprzeciwu to rozumiem, że jest zgoda?</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#RyszardGrodzicki">Przechodzimy do art. 31.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#AleksanderAndryszak">Nie głosowaliśmy jeszcze propozycji liczby posłów do art. 30.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#RyszardGrodzicki">Przepraszam, w przypadku uchwały musimy jeszcze przegłosować wniosek o zmianę liczby posłów z 15 na 30.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#RyszardGrodzicki">Kto z państwa jest za przyjęciem propozycji zamiany liczby posłów w tym artykule z 15 na 30?</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#RyszardGrodzicki">Za powyższą propozycją opowiedziało się 9 posłów, przeciwnych było 5 posłów, a 1 ws-trzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#RyszardGrodzicki">A więc propozycja została zaakceptowana.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#RyszardGrodzicki">Przechodzimy do art. 31. W ust. 2 podkomisja proponuje zmianę brzmienia pkt. 5: „wskazywać źródła finansowania, jeżeli projekt ustawy pociąga za sobą obciążenie budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego”. Jest to wniosek Komisji Samorządu Terytorialnego, aby wskazywać również źródła finansowania w budżetach samorządu. Czy jest zgoda na taką zmianę? Nie ma sprzeciwu, a więc przyjmujemy to nowe brzmienie.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#RyszardGrodzicki">Podkomisja proponuje także dodanie pkt. 7: „zawierać stwierdzenie o zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej albo oświadczenie o stopniu i powodach niezgodności z tym prawem”. Jest to wniosek zgłaszany przez Komisję do Spraw Integracji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#RyszardGrodzicki">W stosunku to tego projektu zgłaszam poprawkę o nie dodawanie pkt. 7, a dodanie nowego ust. 2a w brzmieniu: „W wypadku, gdy projekt ustawy składa Senat, Prezydent, Rada Ministrów lub komisja sejmowa uzasadnienie powinno zawierać stwierdzenie o zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej albo oświadczenie o stopniu i powodach niezgodności z tym prawem”. Konsumowałby on treść punktu 7 z jednym wyłączeniem - aby takiego oświadczenia nie zamieszczać w projektach zgłaszanych przez posłów. Przecież to będzie fikcja. Oni zawsze będą wpisywali, że jest to zgodne i sytuacja będzie taka jak z tym rygorem skutków finansowych - wpisuje się jakiś ogólnik, że one będą i nikt tego dokładnie nie bada.</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#RyszardGrodzicki">Natomiast w trakcie prac nad ustawą - rozumiem - że każda komisja, w którymś momencie, taką weryfikację będzie musiała i tak uruchamiać. Proponuję to rozważyć. Natomiast wszędzie tam, gdzie działa podmiot instytucjonalny, nawet komisja sejmowa, to wówczas ta procedura musiałaby być oczywiście uruchamiana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#StanisławStasiak">A jeżeli to prawo będzie niekorzystne dla posłów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#RyszardGrodzicki">A to jest później decyzją komisji czy w ogóle Sejmu - czy uchwalając ustawę nie robi się wyjątku od zgodności z prawem europejskim, do czego w jakimś zakresie mamy prawo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#SergiuszKarpiński">Mam wniosek dalej idący - proponuję - nie dodawanie pkt. 7.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#LudwikTurko">Popieram propozycję pana przewodniczącego, żeby instytucjonalni projektodawcy zamieszczali to stwierdzenie, bo mają środki. Natomiast tego rodzaju rzecz wynika z naszego traktatu z Unią Europejską. Nie oznacza to, że obecnie ustawy muszą być zgodne z prawem Unii Eurpejskiej, natomiast jeśli nie są zgodne to trzeba mieć tego świadomość.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#LudwikTurko">Projekty rządowe mają taką metryczkę. Uważam, że komisje sejmowe jako organ Sejmu, też powinny tak postępować z projektami swoich inicjatyw. Natomiast w przypadku projektów poselskich to oczywiście na etapie pierwszego czytania do tej sprawy można ewentualnie wrócić - zgadzam się jednak, że to będzie zawsze fikcja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#AnnaUrbanowicz">A gdyby próbować rozwiązać ten problem przez Komisję Integracji Europejskiej, że ustawy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#RyszardGrodzicki">Ona jest tak samo kompetentna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#AnnaUrbanowicz">To przepraszam, wycofuję swoją uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#RyszardGrodzicki">Niby później dajemy przepis, gdzie będzie się ona oświadczała w sprawie, ale to i tak będzie kończyło się na J. Saryuszu-Wolskim. Taka jest sytuacja kadrowa w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#SergiuszKarpiński">Czy to nie jest tak, że tylko Rada Ministrów ma taki organ, który może się wypowiadać, z pewną odpowiedzialnością o tym, czy projekt jest zgodny z tym prawem, czy nie? W związku z tym, w przypadku gdy wnioskodawcą projektu nie jest Rada Ministrów, to czy nie powinna ona, w swojej opinii o projekcie, uzupełnić tej opinii o informację o zgodności z prawem europejskim?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#RyszardGrodzicki">Opinie Rady Ministrów o projekcie ustawy są fakultatywne. Rada Ministrów nie ma obowiązku składania na piśmie takich opinii. Może to wynikać z wewnętrznych przepisów Rady Ministrów, że coś takiego się robi, ale takiego obowiązku nie ma. Nałożenie takiego obowiązku regulaminem - nie sądzę - żeby było właściwym działaniem.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#RyszardGrodzicki">Problem polega po prostu na tym, że nałożenie na posłów obowiązku składania tej klauzuli, gdyby chcieć to robić odpowiedzialnie, praktycznie zamyka tę drogę, ponieważ honoraria jakie sobie liczą specjaliści za tego typu opinie, na dobrą sprawę, wykluczają możliwość wykonania inicjatywy. Albo przynajmniej mocno by to zachwiało równowagą budżetową biur poselskich czy nawet klubów. Stąd taki mój sposób myślenia. Co państwo proponują?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#AnnaUrbanowicz">Skreślić to w ogóle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#RyszardGrodzicki">Nie, w ogóle tego skreślić nie możemy. Jest to wymóg międzynarodowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#SergiuszKarpiński">Odstępuję od swojego wniosku, bo chodziło mi głównie o to, żeby nie nakładać tego obowiązku na projekty poselskie - a ta propozycja konsumuje to.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy jest zgoda w takim razie na ujęcie tego pkt. 7 w nowym ust. 2 w tej wersji, która jest w mojej propozycji? Skoro nie ma sprzeciwu, rozumiem, że to przyjmujemy i dodajemy ust. 2a.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#RyszardGrodzicki">Do ust. 3 i 3a nie było poprawek ze strony podkomisji. Jeżeli chodzi o ust. 4 podkomisja proponuje dodać mu nowe brzmienie: „Do projektu uchwały dołącza się uzasadnienie, które musi określać potrzebę i cel wydania uchwały”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#AnnaUrbanowicz">Wydaje mi się, że żądanie uzasadnienia do każdej uchwały, jest trochę na wyrost. Jest szereg uchwał, które są ewidentnie okolicznościowe i byłoby niezręcznie uzasadniać taką uchwałę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#ZygmuntJakubczyk">Jestem przeciwnego zdania. Uważam, że każdy tekst uchwały powinien zawierać w sobie uzasadnienie. Uzasadnienie jest też w jakimś sensie treścią uchwały, wskazuje co jest intencją projektodawcy. Uważam, że zapis ten jest prawidłowy i powinien pozostać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#LudwikTurko">Nawet do tych tzw. rocznicowych uchwał można przecież napisać uzasadnienie, przecież to nie jest jakieś bolesne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy podtrzymuje pani poseł swoją propozycję po tych wypowiedziach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#AnnaUrbanowicz">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy ktoś z państwa jest przeciwny zmianie treści ust. 4? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#RyszardGrodzicki">W ust. 5 mamy również propozycję nowej redakcji: „Prezydium Sejmu może, z za-strzeżeniem ust. 6 i 8, zwrócić wnioskodawcy projekt ustawy lub uchwały, jeśli uzasadnienie dołączone do projektu nie odpowiada wymogom określonym w ust. 2–4”. Czy w tej sprawie ktoś z państwa chciałby się wypowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#RyszardGrodzicki">W kontekście tych poprzednich uwag, czy jest sens pisania o uchwale w tym ustępie? Na pewno powiedzenie, że cieszymy się, iż ktoś dostał nagrodę Nobla nie będzie wypełniało warunków, o których mowa wcześniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#LudwikTurko">Dlaczego? Wypełni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Będzie wypełniało - to jest potrzeba i cel wydania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#RyszardGrodzicki">Proszę przeczytać treść ust. 5: „jeżeli uzasadnienie dołączone do projektu nie odpowiada wymogom określonym w ust. 2–4”. W stosunku do uchwały te dwa na pewno...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#SergiuszKarpiński">Ale ust. 2 dotyczy tylko ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#RyszardGrodzicki">Jeżeli będziemy to tak interpretować, to proszę zapisać to w biuletynie tłustą czcionką, żeby w przyszłości nie było wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Przepraszam, to nie może budzić żadnych wątpliwości, bo regulamin wyraźnie określa, że do projektu ustawy dołącza się - to, a do projektu uchwały dołącza się - tamto.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#RyszardGrodzicki">Zobaczymy jak to będzie na trybunie, przy konfliktowych projektach.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#RyszardGrodzicki">Rozumiem więc, że jest zgoda na nową treść ustępu 5. Proponujemy zmianę treści ust. 6 oraz dodanie ust. 7, 8, 9 i 10:</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#RyszardGrodzicki">„6. Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Komisji Ustawodawczej, zwraca projekt ustawy lub uchwały wnioskodawcy, jeżeli projekt:</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#RyszardGrodzicki">1) w sposób oczywisty jest sprzeczny z przepisami konstytucyjnymi lub nie odpowiada wymogom konstytucyjnym dla inicjatywy ustawodawczej, albo</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#RyszardGrodzicki">2) nie zawiera istotnych zmian w stosunku do projektu odrzuconego już przez Sejm bieżącej kadencji, albo</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#RyszardGrodzicki">3) rażąco narusza zasady techniki prawodawczej lub wymogi formalne co do tekstu projektu.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#RyszardGrodzicki">7. Komisja Ustawodawcza wyraża opinię o istnieniu tych wad projektu większością 3/5 głosów, w drodze uchwały.</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#RyszardGrodzicki">8. Projekty ustaw, co do których istnieje wątpliwość, czy są zgodne z prawem Unii Europejskiej, Prezydium Sejmu może skierować do Komisji Integracji Europejskiej celem uzyskania opinii, w szczególności co do możliwości i celowości przejściowego pozostawienia niezgodności ze względu na uzasadniony interes publiczny. Ust. 6 w zakresie zwracania projektu wnioskodawcy i ust. 7 stosuje się odpowiednio.</u>
          <u xml:id="u-76.8" who="#RyszardGrodzicki">9. Prezydium Sejmu zwracając projekt wyznacza termin na usunięcie stwierdzonych wad. Do czasu ich usunięcia projekt ustawy lub uchwały pozostaje bez biegu.</u>
          <u xml:id="u-76.9" who="#RyszardGrodzicki">10. W razie bezskutecznego upływu terminu na usunięcie stwierdzonych wad, projekt ustawy lub uchwały uważa się za wycofany”.</u>
          <u xml:id="u-76.10" who="#RyszardGrodzicki">Czy do propozycji związanej z ust. 6 ktoś z państwa chciałby zgłosić jakieś uwagi lub zastrzeżenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#SergiuszKarpiński">Mam tylko redakcyjną poprawkę. Chciałbym uniknąć w tym zapisie tych „albo”, które występują po konkretnych punktach. Jeżeli w tej propozycji, którą ja składam, odczytywałoby się, iż muszą być spełnione wszystkie z tych trzech warunków, to można poprawić ewentualnie to „w główce”, w pierwszym zdaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Dlaczego panu przeszkadza „albo”? Wskazuje to, że wystarczy - jeżeli jeden warunek zostanie spełniony - Prezydium Sejmu wykonuje to co powinno wykonać. I to jest wtedy zupełnie oczywiste. „Albo” oznacza, że wystarczy jeden człon alternatywy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#SergiuszKarpiński">Tak, tylko takich przepisów, w których używa się tego „albo” nie ma zbyt wiele.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wręcz przeciwnie, jest ich bardzo dużo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy pan poseł S. Karpiński podtrzymuje swoją pro-pozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#SergiuszKarpiński">Jeżeli są jakieś istotne powody, że powinno być tak, jak jest to w propozycji podkomisji, to oczywiście nie upieram się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#RyszardGrodzicki">To znaczy wycofuje pan propozycję zmiany?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#SergiuszKarpiński">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy mają państwo jeszcze inne uwagi do ust. 6?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#ZygmuntJakubczyk">Zdarza się czasami, mówił o tym ostatnio nawet Marszałek Sejmu, iż w projekcie ustawy - uzasadnienie naruszało pewne, przyjęte zasady. Co więc w takim przypadku robić, jeśli wyczyta się w uzasadnieniu, że ono narusza pewne, dobrze przyjęte zasady; albo - na przykład będą sformułowania naruszające formy obyczajowe, czy stwierdzenia wręcz obelżywe, itp.? Jak w takim przypadku byłoby prowadzone postępowanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#RyszardGrodzicki">O jakie normy obyczajowe chodzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#ZygmuntJakubczyk">W tej chwili nie mogę przytoczyć takiego przykładu, ale była o tym mowa z trybuny sejmowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#LudwikTurko">Chodziło o uzasadnienie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#ZygmuntJakubczyk">Tak o uzasadnienie, ale to jest w projekcie ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#LudwikTurko">Chodziło o to, czy marszałek przez pół godziny musi czytać uzasadnienie do dwuzdaniowego projektu uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy jeszcze mają państwo jakieś uwagi do ust. 6? Jeśli nie ma, to rozumiem, że został zaaprobowany. Przechodzimy do ust. 7.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#SergiuszKarpiński">Mam poprawkę redakcyjną, która dotyczy zmiany szyku w końcówce zdania, czyli „w drodze uchwały podjętej większością 3/5 głosów” zamiast „większością 3/5 głosów, w drodze uchwały”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#RyszardGrodzicki">Jak to się ma do techniki legislacyjnej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie ma większego znaczenia. Przepraszam, panie pośle, ale czy proponuje pan cały swój ust. 7? On jest redakcyjnie przyzwoitszy od tego, który proponuje podkomisja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#SergiuszKarpiński">Tak. W mojej propozycji jest jeszcze uzupełnienie o czynność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#RyszardGrodzicki">Proszę państwa czy jest zgoda na przyjęcie ust. 7, w wersji pana posła S. Karpińskiego, w brzmieniu: „Komisja Ustawodawcza wyraża opinię o istnieniu wad uzasadniających zwrócenie projektu w drodze uchwały podjętej większością 3/5 głosów”? Skoro nie widzę sprzeciwu, rozumiem, że jest zgoda.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#RyszardGrodzicki">Przechodzimy do ust. 8. Pan poseł S. Karpiński proponuje skreślenie ust. 8, 9, 10. Rozumiem jednak, że wobec przyjęcia ust. 2a - nie jest to chyba aktualne, panie pośle?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#SergiuszKarpiński">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#RyszardGrodzicki">Czyli pan poseł S. Karpiński wycofuje swoją poprawkę. Czy ktoś z państwa do tych ustępów miałby uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Chciałem tylko zwrócić uwagę, że już kilkakrotnie, nawet na posiedzeniu podkomisji, stwierdzano, iż to odesłanie do ust. 6 jest nieco niezgrabne redakcyjnie i być może, w takim razie, należałoby je nieco przeredagować. Chodzi mi o ust. 8, tzn. zachowując tę intencję, że chodzi tu o możliwość zwrócenia takiego projektu, bo taka była intencja powołania tego ust. 6. Natomiast może jakoś to przeredagować. Zrobilibyśmy to ewentualnie razem z panem przewodniczącym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#RyszardGrodzicki">„Ust. 6 i ust. 7 stosuje się odpowiednio” - chyba byłoby wystarczające.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie, bo ust. 6 nie możemy tu w całości powołać z oczywistej przyczyny - ust. 6 zawiera również przesłanki, które tu nie mają zastosowania. Chodziło tu tylko o to, że Prezydium ma prawo zwrócić projekt, natomiast bez stosowania przesłanek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#RyszardGrodzicki">Może lepiej nie odsyłać tu do ust. 6, tylko powtórzyć zdanie; a jeżeli chodzi o ust. 7 to pozostawić to w takim brzmieniu jaki jest. Czy będzie zgoda na upoważnienie nas do ostatecznego zredagowania tego ustępu?</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#RyszardGrodzicki">Rozumiem, że jest.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#RyszardGrodzicki">Czy ktoś ma jakieś uwagi do ust. 9? Nie ma. Czy ktoś ma zastrzeżenia do ust. 10?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#SergiuszKarpiński">Mam następującą wątpliwość. Czy jeśli projekt zostaje zwrócony to on jest w Sejmie, czy go nie ma?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#RyszardGrodzicki">Dopiero po bezskutecznym upływie terminu go nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Tę kwestię reguluje zdanie 2 w ust. 9. On jest w Sejmie, tylko tyle, że nie toczą się nad nim prace.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#RyszardGrodzicki">Przez te przepisy ograniczamy taką możliwość, jaka wystąpiła przy inicjatywie Komisji Samorządu Terytorialnego w związku z gminami uzdrowiskowymi. Komisja wykonała inicjatywę, a Prezydium zwróciło jej - powiadając, że jego zdaniem nie wnosi to nic nowego. Inicjatywa była wykonana ze wszystkimi rygorami sztuki. A więc ten blok przepisów daje podstawę prawną do działania i nie jest to tylko stanowisko Prezydium, tylko po stanowisku Komisji Ustawodawczej, albo Integracji Europejskiej, w zależności od tego co jest kwestionowane. Nie jest to de facto ocena czterech osób, poparta niekiedy opiniami ekspertów, ale także zweryfikowana przez większe grono posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#ZygmuntJakubczyk">Mam następującą wątpliwość. Jest tu wyraźnie napisane: „Prezydium Sejmu (...) wyznacza termin na usunięcie stwierdzonych wad”. Moje pytanie dotyczy właśnie tego terminu - czy tu, w tym przypadku, powinien być w ogóle wyznaczany termin? Jeśli zwraca się projekt ustawy, to jest to już sprawa wnioskodawców, czy oni szybko tę sprawę załatwią i wniosą uwagi. Nie wiadomo, jak jest ten termin wyznaczony przez Prezydium Sejmu. On może się okazać zbyt krótki na załatwienie sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#RyszardGrodzicki">Na pewno będzie to zgodne ze zdrowym rozsądkiem. Jest taka ustawa - karta praw pacjenta, zgłoszona na początku kadencji, która została cofnięta do wnioskodawców, z prośbą o uzupełnienie. Do tej pory nie ma odzewu od wnioskodawców i nie wiadomo, czy projekt jest wycofany czy nie - on wisi. Właśnie ta procedura kończy sprawę, bo będzie wiadomo, że projekt został wycofany z mocy prawa. Można się zastanawiać nad czymś innym - zapewne prędzej czy później wypłynie czy to rozstrzygnięcie jest zgodne z konstytucją? Zaryzykujmy - zobaczymy jaka będzie reakcja. W razie czego będziemy się wycofywać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#SergiuszKarpiński">Ponieważ ten problem dotyczy wszystkich przypadków wycofania projektów ustaw, nie tylko tych niezgodnych z prawem Unii Europejskiej, to nie mogę potraktować tego łącznie z ust. 6. Natomiast jeżeli wprowadzamy tego typu regulację to w regulaminie powinno być jakieś ograniczenie tych terminów, żeby Prezydium Sejmu nie miało pełnej swobody w określaniu terminów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#RyszardGrodzicki">Czyli nie krótszy niż miesiąc, a nie dłuższy niż 6 miesięcy? Ale jeśli ktoś to zrobi w ciągu jednego dnia to ma do tego prawo, Prezydium daje mu szansę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Określanie terminów może być niebezpieczne. Dlatego celowo zostały one pominięte. Inna jest sytuacja gdy Prezydium Sejmu zwraca na przykład projekt Kodeksu Karnego, a inna jeśli zwraca projekt uchwały w celu uczczenia Nobla pani Wisławy Szymborskiej, z powodu braku uzasadnienia. Dlatego wydaje mi się, że nie możemy w regulaminie wyznaczać nawet instrukcyjnych terminów a przynajmniej dopóki nie będzie doświadczeń ze stosowaniem tego. Należy zawierzyć zdrowemu rozsądkowi Prezydium Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#RyszardGrodzicki">Panie pośle, czy pan podtrzymuje swoje zastrzeżenia, formalizuje je, czy możemy je na tym etapie pominąć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#ZygmuntJakubczyk">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Mnie się jeszcze nasuwa pewna wątpliwość związana z różnicą pozycji Prezydium w ust. 6 a w ust. 8. W ust. 6 - Prezydium Sejmu obowiązkowo zasięga opinii Komisji Ustawodawczej, jako tego organu fachowego. Natomiast w ust. 8 przyjęto konstrukcję fakultatywności. Jest to oczywiście rozstrzygnięcie merytoryczne, ale sugeruję, aby Komisja ewentualnie nad tym się zastanowiła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#RyszardGrodzicki">Czyli zamiast „może skierować”, napisać „skieruje”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ponieważ wtedy trzeba by napisać, że może zwrócić, a to by już dawało jej pole dowolnego manewru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy byłaby zgoda na zmianę „może skierować” na „kieruje”? Wtedy sformułowanie byłoby takie samo w ust. 6 i ust. 8. Skoro nie ma sprzeciwu, wprowadzilibyśmy taką zmianę. Art. 31 został w takim razie zaaprobowany.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#RyszardGrodzicki">W art. 32 proponujemy nadanie nowego brzmienia ust. 1: „Marszałek Sejmu zarządza, w terminie jednego miesiąca od dnia otrzymania, drukowanie projektów ustaw (uchwał) oraz doręczenia ich posłom, chyba że przed upływem tego terminu Prezydium Sejmu podjęło działania, przewidziane w art. 31 ust. 5, 6 lub 8”.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#RyszardGrodzicki">Pan poseł S. Karpiński ma do tego własną propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#SergiuszKarpiński">Moja propozycja polega na rozbiciu ust. 1 na ust. 1 i ust. 1a, które łącznie konsumują ust. 1:</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#SergiuszKarpiński">„1. Marszałek Sejmu zarządza, w terminie jednego miesiąca od dnia otrzymania, drukowanie projektów ustaw i uchwał oraz doręczenie ich posłom”.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#SergiuszKarpiński">„1a. Skierowanie projektu ustawy lub uchwały do Komisji Ustawodawczej celem wyrażenia opinii, o której mowa w art. 31 ust. 6, a także zwrócenie projektu wnioskodawcy wstrzymują bieg terminu, o którym mowa w ust. 1”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#RyszardGrodzicki">Trzeba byłoby to inaczej zredagować: „skierowanie projektu ustawy do Komisji Ustawodawczej lub Komisji Integracji Europejskiej...” - tak by to musiało brzmieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wydaje mi się, że jednak aktualna wersja podkomisji jest bardziej precyzyjna, z prostych powodów - mianowicie, skierowanie projektu do którejś z tych komisji, z zastrzeżeniem ewentualnego zwrotu, może skutkować dwiema rzeczami: po pierwsze obowiązkiem wykonania poprawek, w określonym terminie; po drugie uznaniem, z powodu upływu terminu projektu, za wycofany. W związku z tym nie wstrzymuje się wtedy biegu terminu - po prostu terminu nie ma. Termin liczyłby się dopiero od wykonania poprawnego projektu.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">A więc sytuacja jest następująca. Z jednej strony są projekty, co do których nie ma wątpliwości i Prezydium Sejmu ma obowiązek je wydrukować, w określonym terminie. Natomiast wówczas kiedy projekt budzi wątpliwości i nie wiadomo co się z nim jeszcze stanie - utrzymywanie tego terminu dla tych projektów jest chyba niekonieczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#SergiuszKarpiński">Wycofuję swoją propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#RyszardGrodzicki">Pan poseł S. Karpiński wycofuje swoją propozycję. Czy ktoś z państwa ma jakieś uwagi do nowego brzmienia ust. 1 w art. 32? Jeśli nie ma, to sądzę, że został on zaakceptowany.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#RyszardGrodzicki">Art. 33 ma pewne znaczenie merytoryczne, szczególnie w kontekście poprawek, które już przyjęliśmy. Proponuje się skreślenie drugiego zdania, w ust. 2. Stawałoby się ono w tej redakcji de facto treścią nowego ust. 3. Przy czym treść dotychczasowa ust. 3 - gubi się - nie jest powtarzana w dalszych częściach projektu zmian. Być może to drugie zdanie powinno być przekształcone w nowy ustęp. Ale skoro zmieniliśmy liczbę posłów z 15 na 30 to oczywiście musi być to konsekwentnie zmienione. Na to, jak sądzę, możemy wyrazić zgodę.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#RyszardGrodzicki">Natomiast moje wątpliwości budzi rezygnacja z dotychczasowej treści ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#AnnaUrbanowicz">Jeżeli wcześniej mowa jest o rygorze 30 posłów to obowiązuje. Powtarzanie tego, że taki projekt uważa się za wycofany, w mojej ocenie, jest zbędne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#LudwikTurko">Dlaczego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#AnnaUrbanowicz">To tak, jakbyśmy do każdego rygoru dodawali jeszcze wytłumaczenie, dlaczego musi być tak, a nie inaczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#LudwikTurko">Projekt istnieje wtedy, jeżeli został zamieszczony w druku sejmowym. Zanim jednak powstał jako druk sejmowy musiały zostać pod nim złożone podpisy co najmniej 30 wnioskodawców. Można sobie wyobrazić sytuację, że rozpoczyna się procedura pierwszego czytania, a w międzyczasie połowa z tych posłów wycofuje swoje poparcie i pod projektem jest podpisanych 10 czy wręcz 1 poseł. Regulamin musi to regulować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#AnnaUrbanowicz">Ale to podpada pod ten przepis regulaminu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#LudwikTurko">Nie, nie podpada...tam się mówi tylko o wniesieniu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#AnnaUrbanowicz">A zatem nie odnosi się do późniejszych sytuacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#LudwikTurko">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#AnnaUrbanowicz">Jak to? A jak jest teraz?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#RyszardGrodzicki">Tak właśnie jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Drugie zdanie jest w tym zakresie nieprecyzyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#SergiuszKarpiński">Mam uwagę, choć nie wiem czy słuszną, aby nie zastępować 3. ust. tą treścią tylko zapisać to jako ust. 2a. Ta propozycja wiąże się bardziej z dotychczasowym ust. 2 a nie ma nic wspólnego z dotychczasowym ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#SergiuszKarpiński">Proponuję też drobną korektę redakcyjną polegającą na zmianie szyku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#RyszardGrodzicki">Zgłaszałem taką propozycję, w związku z walką o ten ust. 3, aby nową wersję ust. 3 uznać jako zdanie drugie w ust. 2. Można jednak, biorąc pod uwagę systematykę, mieć na to inny pogląd. Pozostaje jednak problem ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Dotychczasowy ust. 3 był po prostu sprzeczny z konstytucją. Dlatego, żeby nie skreślać go zastąpiliśmy go tym przepisem o treści zupełnie odmiennej od dotychczasowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy mógłby pan przypomnieć na czym polegała ta sprzeczność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Na tym, że art. 15 ust. 4 konstytucji mówi, iż wnioskodawca może wycofać projekt ustawy w toku postępowania legislacyjnego w Sejmie do czasu zakończenia procedury pierwszego czytania. Nie ma tu więc, żadnych ograniczeń, ani co do podmiotu, ani co do przedmiotu regulacji. Nałożenie takiego zakazu na Radę Ministrów wymagałoby zmiany normy konstytucyjnej a nie regulaminowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy przy budżecie nie ma wyjątku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#RyszardGrodzicki">Było to wyjściem w związku z napięciami jakie powstają pod koniec roku. Niekiedy wykorzystywało się ten przepis w praktyce. Można nawet powiedzieć, że jest uzus. Ten ust. 3 miałby sens przy zmianie liczby 15 posłów na 30. Czy po tych wyjaśnieniach są jeszcze jakieś uwagi do ust. 3? Jeśli nie ma to przechodzimy do ust. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#SergiuszKarpiński">Składałem propozycję, aby to uznać za ust. 2a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#RyszardGrodzicki">Ust. 3 skreślamy, powstaje więc dziura w numeracji. Dlatego temu nowemu ustępowi możemy nadać nr 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#SergiuszKarpiński">Nie jestem prawnikiem lecz skromnym nauczycielem matematyki. Z doświadczeń, które nabyłem w Sejmie wynika, że nie powinno się dotychczasowego przepisu zastępować w trakcie nowelizacji innym przepisem o tym samym numerze, zwłaszcza jeśli reguluje on zupełnie inną kwestię. Chodzi o to, aby było jasne, że ten przepis został skreślony a nie zmodyfikowany. Tak mnie uczono, chociaż być może się mylę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Panie pośle, przy całym szacunku dla matematyki, gdybyśmy przyjęli jedną z konwencji przewidzianych w zasadach technik prawodawczych i nadali temu artykułowi zupełnie nowe brzmienie w całości to osiągnęlibyśmy dokładnie to samo. Tutaj osiągamy to w ten sposób, że jeden ust. o oznaczeniu 3, zastępujemy innym - o innej treści, ale o treści mieszczącej się w ramach tego artykułu 33. Poza tym unika się pytań, dlaczego właściwie w regulaminie był niekonstytucyjny przepis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy pan podtrzymuje swój zarzut?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#SergiuszKarpiński">Zdaję się na opinie fachowców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy do ust. 4 mają państwo jakieś uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#AnnaUrbanowicz">Mam pytanie. Jest zasadnicza różnica między brzmieniem ustaleń podkomisji, a brzmieniem poprawki pana posła S. Karpińskiego. W propozycji podkomisji jest napisane „zakończenie pierwszego czytania”, a w poprawce posła S. Karpińskiego „poprzedzającego pierwsze czytanie projektu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#RyszardGrodzicki">Jak uczy praktyka, czasami poprawki te zgłaszało się z mównicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#SergiuszKarpiński">W czasie pierwszego czytania każdy może wnieść poprawki - jakie chce i kiedy chce, w tym również wnioskodawca. Natomiast jeśli ma to być w formie autopoprawki to niech to będzie przed rozpoczęciem pierwszego czytania - taka była moja intencja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#AnnaUrbanowicz">Ale jeżeli w trakcie pracy nad tym czytaniem, pana intencja w jakiś sposób zostanie zmodyfikowana, to pan w związku z tym ucina sobie możliwość wnoszenia swojej autopoprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#SergiuszKarpiński">Chodzi mi głównie o to, że przygotowując się do pierwszego czytania nad projektem mamy do czynienia z jakimś dokumentem, do którego się odnosimy. Jeżeli po rozpoczęciu debaty, w pierwszym czytaniu, wnioskodawca wprowadza do tego swojego projektu istotne autopoprawki, które zmieniają mimo wszystko charakter projektu, to w debacie trudno się ustosunkowywać do tego poprawionego, w trybie autopoprawki, projektu. Trudno modyfikować swoją opinię o projekcie na gorąco. Stąd się bierze moja propozycja, żeby te poprawki - w formie autopoprawki - jednak ograniczyć terminem, co najmniej do dnia poprzedzającego pierwsze czytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#AnnaUrbanowicz">W innej sytuacji stawia pan autora, pozbawiając go możliwości pracy w trakcie pierwszego czytania i wnoszenia autopoprawek, a daje pan szerokie możliwości wszystkim zgłaszającym poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#SergiuszKarpiński">Ale on może wnieść poprawki w trakcie pierwszego czytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#RyszardGrodzicki">Czym innym jest autopoprawka do tekstu i o tym jest tutaj mowa. W pierwszym czytaniu z wyjątkiem uchwał, gdzie ewentualnie można byłoby sobie to wyobrazić, z racji skróconego trybu procedowania, choć marszałek też nie dopuszcza tego, w zasadzie nie zgłasza się poprawek tylko zgłasza się uwagi co do koncepcji ustawy. A to, że praktyka debat w pierwszym czytaniu jest u nas zupełnie inna to już wynika z temperamentu posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#AnnaUrbanowicz">Uważam, że jest to nierówność praw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#RyszardGrodzicki">Sens tego przepisu jest taki, żeby już po zakończeniu pierwszego czytania wnioskodawca nie mógł zmienić charakteru ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#AnnaUrbanowicz">Dobrze, ale mamy inne brzmienie poprawki pana posła. Jest to zasadnicza różnica i ja o tym tylko mówię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Poprawka pana posła S. Karpińskiego ma jedną podstawową wadę - jest sprzeczna z konstytucją. Mianowicie art. 15 ust. 3 konstytucji pozwala wnioskodawcy; posłom, Radzie Ministrów wnosić poprawki w trakcie rozpatrywania ich przez Sejm. Natomiast przed rozpoczęciem pierwszego czytania nie ma jeszcze rozpatrywania ustawy przez Sejm. W związku z tym, ponieważ byłby to jakiś zakaz wnoszenia poprawki, nawet tej generalnej tzw. autopoprawki, to niestety przepis ten nie może być zredagowany w wersji pana posła S. Karpińskiego, bo naruszałby normę konstytucyjną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#SergiuszKarpiński">Rozumiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#LudwikTurko">Ustawy budżetowe często są tym przykładem, że praktycznie tylko w formie autopoprawek może to być zgłoszone, bo nie ma innej możliwości. Trudno sobie wyobrażać ministra finansów z posłami, żeby zgłosili autopoprawkę do rządowej ustawy budżetowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy wycofuje pan swoją propozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#SergiuszKarpiński">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy jeszcze do ust. 4 i 5 są uwagi? Jeśli nie, to rozumiem, że pracę nad art. 33 zakończyliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Panie przewodniczący proszę o 5 minut przerwy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#RyszardGrodzicki">Dobrze, a więc ogłaszam 5 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#RyszardGrodzicki">Wracamy proszę państwa do naszej pracy i przystępujemy do art. 34. Jest on o tyle istotny, że zmienia w sposób zasadniczy procedurę pierwszego czytania. Przyjmuje domniemanie, w przypadku przyjęcia poprawek zaproponowanych przez podkomisję, iż pierwsze czytanie odbywa się na posiedzeniu Sejmu z pewnymi wyjątkami. O tych wyjątkach mówią ust. 1a i 1b w nowej redakcji:</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#RyszardGrodzicki">„1a. Prezydium Sejmu może skierować do pierwszego czytania na posiedzeniu komisji projekty ustaw zmieniających obowiązujące ustawy, jeżeli zakres zmian nie zmienia zasadniczych rozwiązań istniejącej ustawy; nie dotyczy to projektów ustaw o zmianie konstytucji lub o zmianie ustaw konstytucyjnych.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#RyszardGrodzicki">1b. Prezydium Sejmu może skierować do pierwszego czytania na posiedzeniu właściwej komisji projekt ustawy, jeżeli do komisji tej skierowano po pierwszym czytaniu wcześniej złożony projekt o tym samym zakresie przedmiotowym i podmiotowym, a komisja nie uchwaliła jeszcze sprawozdania o tym projekcie. Nie dotyczy to projektów, o których mowa w art. 31 ust. 6 pkt. 2”.</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#RyszardGrodzicki">Ze swej strony proponuję dodatnie nowego przepisu ust. 1c w brzmieniu: „Prezydium Sejmu może skierować do pierwszego czytania na posiedzeniu komisji projekt apelu, rezolucji lub deklaracji”. Chodzi mi o to, żeby pozostawić jednak pierwsze czytanie uchwały o zmianie regulaminu na forum Sejmu, bo to dotyczy wszystkich posłów, natomiast te różne apele, deklaracje itd. mogą być kierowane od razu do komisji. Być może lepiej byłoby to inaczej sformułować i na przykład skierowanie projektów niektórych uchwał pozostawić do decyzji Prezydium Sejmu. Są przecież takie uch-wały, które dotyczą przyśpieszenia prac komisji i one mogą być w pierwszym czytaniu rozpatrywane na posiedzeniu komisji, a nie muszą być na posiedzeniach Sejmu. Być może w tej mojej propozycji należałoby napisać - „projekt uchwały” i postawić kropkę, a wiadomo, że dotyczy to apelu, rezolucji lub deklaracji.</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#RyszardGrodzicki">Natomiast zwracam uwagę na tę jakościową zmianę, ponieważ do tej pory było wyraźnie określone co ma być czytane. Tutaj te wszystkie mniej istotne zmiany, które nie dotyczą spraw pryncypialnych mogłyby spaść na pierwsze czytanie do komisji, co mogłoby udrożnić procedurę. Zresztą to oczekiwanie, w tej chwili, na pierwsze czytanie w Sejmie już nie występuje, ono było na początku kadencji, kiedy było bardzo dużo jednocześnie wpływających projektów. W tej chwili oczekiwanie jest stosunkowo krótkie ok. 3 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#RyszardGrodzicki">Przystąpmy do analizy do tego artykułu. Projekt zmiany ust. 1 w art. 34:</u>
          <u xml:id="u-168.8" who="#RyszardGrodzicki">„Pierwsze czytanie projektu ustawy lub uchwały przeprowadza się, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b, na posiedzeniu Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-168.9" who="#RyszardGrodzicki">Czy mają państwo jakieś uwagi? Nie widzę. Rozumiem, że został on przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-168.10" who="#RyszardGrodzicki">Jest propozycja nowej redakcji ust. 1a. Mówi on, że do pierwszego czytania można skierować projekty ustaw zmieniające obowiązujące ustawy, jeżeli zakres zmian nie zmienia zasadniczych rozwiązań istniejących ustawy. Mam wątpliwość czy jest sens dodawania tego, będzie bowiem zawsze problem co to jest - zasadnicza zmiana. Jeśli to jest zmiana ustawy to chyba mogłoby to trafiać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Redakcja ust. 1a ma spełniać dwa cele. Po pierwsze umożliwić rozpatrywanie nowelizacji, zwłaszcza nowelizacji drobnych, wprost w pierwszym czytaniu na posiedzeniu komisji, ale z drugiej strony pozostawić Prezydium Sejmu pewną możliwość oceny. Dlatego też pozostawiono tutaj po pierwsze - tryb fakultatywny, po drugie - użyto istotnie nieostrego, ale celowo nieostrego zwrotu: „zakres zmian nie zmienia zasadniczych rozwiązań istniejącej ustawy”. Pozostaje tu duże pole dla oceny aktualnej sytuacji przez Prezydium Sejmu, które jest organem Sejmu z określonymi kompetencjami.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Oczywiście, że ocena co to jest „zasadnicze rozwiązanie” a co jest niezasadnicze jest zawsze kwestią tylko oceny i może wywoływać spory, ale w tym zakresie Prezydium Sejmu wydaje się być, jak do tej pory, kompetentne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy jest sens używania liczby mnogiej „projekty ustaw” a nie „projekt ustawy”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Może to być sytuacja, która zresztą występuje, że istnieje kilka takich projektów. Na przykład teraz występuje kilka projektów...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#RyszardGrodzicki">Dobrze, panie mecenasie - merytorycznie to ja rozumiem, tylko że w ust. 1b używa pan już liczby pojedynczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Istotnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#RyszardGrodzicki">Trzeba to ujednolicić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Tak, słusznie. Proponuję więc, aby w ust. 1a zmienić liczbę mnogą na pojedynczą - projekt ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#RyszardGrodzicki">A więc w ustępie tym formy gramatyczne ulegną odpowiedniej zmianie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Tak, oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#SergiuszKarpiński">Mam redakcyjną propozycję do ust. 1a - właśnie zamiana „projektów ustaw” na „projekt ustawy”. W propozycji podkomisji jest sformułowanie „zmian nie zmienia” - proponuję napisać - „zmian nie ingeruje”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">„Ingeruje” jest tu niewłaściwym słowem, aczkolwiek zgadzam się, że stylistycznie to nie jest w porządku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#SergiuszKarpiński">Trzeba czymś zastąpić te „zmiany nie zmieniające”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#AnnaUrbanowicz">Może: jeżeli zakres zmian nie narusza...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#SergiuszKarpiński">Czyli: jeżeli zakres zmian nie narusza zasadniczych rozwiązań istniejącej ustawy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Tak, słusznie - tak będzie lepiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#SergiuszKarpiński">Proponuję po tym sformułowaniu postawić kropkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">To znaczy generalnie rzecz biorąc jest stwierdzenie w zasadach techniki prawodawczej, że ust. to jest jedno zdanie. Wyjątkowo robi się dwa zdania, dlatego użycie tu średnika jest właśnie czymś pomiędzy przecinkiem a kropką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#SergiuszKarpiński">Często mamy odniesienie do zdania drugiego w przepisie - wystąpiło to już kilka razy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Związek pomiędzy częścią pierwszą tego ustępu a częścią drugą jest silniejszy niż dwóch zdań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#SergiuszKarpiński">Ja się wcale nie upieram.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy podtrzymuje pan swoją propozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#SergiuszKarpiński">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#RyszardGrodzicki">Czyli, że w ust. 1a przyjęliśmy zmianę wyrazów „nie zmienia” na „nie narusza” i pozostała treść w efekcie zostaje ta sama. Oczywiście liczbę mnogą zamieniamy na liczbę pojedynczą.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#RyszardGrodzicki">Przechodzimy do ust. 1b.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#SergiuszKarpiński">Proponuję skreślić zdanie drugie, bo to jest chyba oczywiste.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Coraz mniej jest rzeczy oczywistych w toku obrad Sejmu, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#RyszardGrodzicki">A więc propozycja pana posła S. Karpińskiego jest by skreślić w ust. 1b - zdanie drugie: „Nie dotyczy to projektów, o których mowa w art. 31 ust. 6 pkt. 2”. Czy w tej sprawie ktoś z państwa chciałby się wypowiedzieć? A więc rozumiem, że nie ma do tego uwag.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#RyszardGrodzicki">Jest propozycja dodania ust. 1c, w brzmieniu: „Prezydium Sejmu może skierować do pierwszego czytania na posiedzeniu komisji projekt ustawy Sejmu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Zamiast „projekt apelu, rezolucji lub deklaracji” - co było w pierwotnej propozycji pana posła?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#RyszardGrodzicki">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">A nie dodać po prostu - uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#RyszardGrodzicki">Tak proponuję: projekt uchwały Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ale nie, czy nie napisać „projekt uchwały” i dalej zostawić: „apelu, rezolucji lub deklaracji”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#RyszardGrodzicki">Apele, rezolucje i deklaracje są formą uchwały i do tej pory interpretowało się w ten sposób, że jeśli jest mowa o uchwale to gdy nie ma wyraźnego zastrzeżenia, myśli się również o rezolucji, deklaracji i apelu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">A więc zostawimy tylko: „uchwały Sejmu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy byłaby zgoda na to? Skoro jest zgoda, to czy do ust. 2 mają państwo jakieś uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#SergiuszKarpiński">W ust. 1a i 1c jest mowa o „komisji”, a w ust. 1b o „właściwej komisji” - czy nie ujednolicić tego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#RyszardGrodzicki">Tak, można.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jest to logiczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#RyszardGrodzicki">Czyli skreślamy „właściwej” czy dodajemy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W ust. 1a - co jest właściwą komisją - określa Prezydium Sejmu. W ust. 1b - „właściwa komisja” jest już określona, bo w niej leży jakiś projekt. Z tego względu proponowałbym jednak pozostawić to zróżnicowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#AnnaUrbanowicz">Uważam tak samo, tzn. ust. 1a odnosi się generalnie do czynności, a ust. 1b - już specyfikuje tę czynność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy podtrzymuje pan, panie pośle, swoją propozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#SergiuszKarpiński">Wynika to jednak z następnych przepisów - określenie „komisja właściwa” jest bardzo ściśle określone i ona dotyczy konkretnego projektu. A tu mówimy o komisji, w której jest już jakiś projekt i określamy ją przez to, że tam jest jakiś projekt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Tutaj użycie wyrazu „właściwa” w obu przykładach, przytoczonych przez pana posła, ma inne znaczenie. „Właściwa komisja” w dalszych przepisach oznacza komisję, której zakres przedmiotowy działania odnosi się do treści uchwały. Natomiast tu „właściwa komisja” jest tylko dlatego właściwa, że w niej jakiś projekt ustawy już jest w toku obrad. Jest to po prostu inny rodzaj właściwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#SergiuszKarpiński">Proponowałbym jednak w ust. 1b skreślić wyraz „właściwej”, żeby nie wprowadzało to tego potencjalnego nieporozumienia. A to sformułowanie jest bardzo precyzyjne - precyzuje o jaką komisję chodzi, czyli o taką, w której jest już projekt...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#RyszardGrodzicki">Proszę państwa, bo tracimy czas na pojedyncze słowa, a przed nami jeszcze potężna objętość do przerobienia. Trzeba podjąć decyzję, czy ktoś z państwa chciałby się wypowiedzieć w tej sprawie? Pan poseł S. Karpiński proponuje skreślenie wyrazu „właściwej” w ust. 1b. Przystępujemy w takim razie do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#RyszardGrodzicki">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki pana posła S. Karpińskiego?</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#RyszardGrodzicki">Jeden poseł opowiedział się za tą propozycją.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#RyszardGrodzicki">Kto jest przeciw? - Widzę już, że propozycja nie przeszła.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#RyszardGrodzicki">Rozumiem, że dodanie ust. 1c zostało wykonane i w ten sposób analizę art. 34 zakończylibyśmy.</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#RyszardGrodzicki">W art. 35 jest propozycja nadania nowego brzmienia: „Jeżeli pierwsze czytanie odbywa się na posiedzeniu komisji, o posiedzeniu tym zawiadamia się wszystkich posłów”.</u>
          <u xml:id="u-213.6" who="#RyszardGrodzicki">Pan poseł S. Karpiński ma swoją poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#SergiuszKarpiński">Jest to redakcyjna poprawka. Artykuł ten brzmiałby następująco: „O posiedzeniu komisji, na którym ma się odbyć pierwsze czytanie projektu ustawy lub uchwały, powiadamia się wszystkich posłów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W brzmieniu podkomisji „jeżeli” - oznacza warunek i obowiązek zawiadomienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#SergiuszKarpiński">Ale jest to taka niepewna implikacja, bo jeśli - zaczynamy zdanie od „jeżeli” to po przecinku powinno być „to”. Ale mówię to z czysto matematycznego i logicznego punktu widzenia, powinna być taka konstrukcja zdania, żeby implikacja była pełna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W tym przypadku to jest zupełnie domyślne i oczywiste.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy podtrzymuje pan, panie pośle, swoją propozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#SergiuszKarpiński">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#RyszardGrodzicki">A więc mamy do wyboru propozycję brzmienia art. 35 w wersji podkomisji i pana posła S. Karpińskiego, wyrażoną w jego druku. Przedstawione zostały wszystkie argumenty. Przystępujemy do podjęcia decyzji. Będziemy głosowali alternatywnie - a więc kto jest za propozycją podkomisji, kto jest za propozycją pana posła S. Karpińskiego, a kto się wstrzymuje.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#RyszardGrodzicki">Za propozycją podkomisji opowiedziało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#RyszardGrodzicki">Kto jest za propozycją posła S. Karpińskiego?</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#RyszardGrodzicki">Za tą propozycją opowiedziało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#RyszardGrodzicki">Kto się wstrzymał? Jeden poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#RyszardGrodzicki">A więc przeszła propozycja podkomisji. Przechodzimy do art. 36. W tym artykule mamy propozycję zmiany treści ust. 1 oraz dodania ust. 1a i 1b:</u>
          <u xml:id="u-220.6" who="#RyszardGrodzicki">„1. Pierwsze czytanie projektu ustawy obejmuje uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę, pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy, wystąpienia klubów i kół poselskich oraz zgłaszanie wniosków o skierowanie projektu do komisji albo o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-220.7" who="#RyszardGrodzicki">1a. Sejm może postanowić o odbyciu w czasie pierwszego czytania debaty w sprawie ogólnych zasad projektu.</u>
          <u xml:id="u-220.8" who="#RyszardGrodzicki">1b. Pierwsze czytanie projektu uchwały obejmuje uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę, pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy, wystąpienia klubów i kół poselskich oraz zgłaszanie wniosków o skierowanie projektu do komisji lub poprawek albo wniosków o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu.”</u>
          <u xml:id="u-220.9" who="#RyszardGrodzicki">Pan poseł S. Karpiński ma swoje własne propozycje w tym zakresie. Czy w sprawie brzmienia ust. 1 ktoś z państwa chciałby zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#SergiuszKarpiński">Ust. 1 w mojej propozycji brzmi:</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#SergiuszKarpiński">„Pierwsze czytanie projektu ustawy lub uchwały obejmuje uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę, pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy, wystąpienia klubów i kół poselskich oraz zgłaszanie poprawek, wniosków o skierowanie projektu do komisji albo wniosków o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu”.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#SergiuszKarpiński">Proponuję, więc uzupełnić, że artykuł dotyczyć będzie ustaw lub uchwał. Pierwotnie artykuł dotyczył ustaw i uchwał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#RyszardGrodzicki">Ust. 1b mówi o uchwale, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#SergiuszKarpiński">Proponuję skreślenie ust. 1b, to się niczym nie różni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Różni się zasadniczo. Generalnie rzecz biorąc, o czym pan przewodniczący już wspominał, na posiedzeniu - niezależnie od obecnej praktyki - w pierwszym czytaniu projektu ustawy, nie zgłasza się poprawek. Natomiast, ponieważ prace nad projektem uchwały odbywają się w dwóch czytaniach, to jest tu konieczność zgłaszania poprawek w pierwszym czytaniu i dlatego jest to zróżnicowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy pan poseł podtrzymuje swoją propozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#SergiuszKarpiński">Ale to może ust. 1a dać jako 1b.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKSa">Nie, ponieważ ust. 1a dotyczy tylko projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy jest zgoda panie pośle?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#SergiuszKarpiński">Jeżeli to faktycznie chodzi tylko o ustawę, to tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#RyszardGrodzicki">A więc jest zgoda. Czy do brzmienia ust. 1a mają państwo jakieś uwagi? Pan poseł S. Karpiński ma propozycję innej redakcji tego ustępu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#SergiuszKarpiński">Proponuję ustęp ten w brzmieniu następującym: „Sejm może postanowić o odbyciu w czasie pierwszego czytania projektu ustawy debaty w sprawie ogólnych zasad projektu”. W propozycji podkomisji mowa jest o pierwszym czytaniu, a ja proponuję uzupełnić to „pierwszego czytania projektu ustawy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Panie pośle, to jest logiczna konsekwencja konstrukcji tego przepisu. Ust. 1 mówi o ustawie, w związku z tym oczywiste jest, że ust. 1a również tego dotyczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#SergiuszKarpiński">Nie upieram się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#RyszardGrodzicki">Czyli jest zgoda na taką treść. Czy ktoś ma zastrzeżenia do ust. 1b? Nie ma zastrzeżeń, a więc rozumiem, że przyjęliśmy redakcję tych ustępów.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#RyszardGrodzicki">Podkomisja proponuje dodanie ust. 4: „Przewodniczący komisji, na posiedzeniu której odbywa się pierwsze czytanie projektu ustawy (uchwały), stwierdza zakończenie pierwszego czytania i rozpoczęcie rozpatrywania projektu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#SergiuszKarpiński">Proponuję, aby „uchwały” w nawiasie zastąpić przez „lub uchwały”. Wszędzie przechodzimy z nawiasów na...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#AnnaUrbanowicz">Przecież w ust. 1 napisane jest: „projektu ustawy”, a w nawiasie - „uchwały”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#SergiuszKarpiński">Tego już nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#AnnaUrbanowicz">Tak, ma pan rację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#RyszardGrodzicki">Rozumiem, że przyjęliśmy ten ustęp w takim brzmieniu w jakim jest.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#RyszardGrodzicki">Proszę państwa, przystępujemy teraz do zmian całej grupy artykułów: od 37 do 40. w tym zbiorczym materiale znajdą to państwo na str. 20. Zakładając, że aprobujemy samą koncepcję wprowadzenia zmian do ich treści, przystąpmy do analizy tego co proponuje podkomisja.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#RyszardGrodzicki">Art. 37 opisuje procedurę w komisji. Założenie jest takie, iż przesyła się projekt do tej komisji wybranej, głównej, która ma pracować nad projektem. Projekt również jest przesyłany formalnie do innych komisji, aby mogły one w każdej chwili wyrazić opinię o tym projekcie, łącznie z Komisją Ustawodawczą. To jest właśnie zyskanie na tym jednym tempie, kiedy oczekiwało się na wspólne posiedzenie kilku komisji, czy tej głównej komisji z Komisją Ustawodawczą. Taki jest sens tej zmiany.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#RyszardGrodzicki">Czy w sprawie art. 37 mieliby państwo jakieś uwagi? Pan poseł S. Karpiński zgłosił szereg poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#SergiuszKarpiński">Moje poprawki dotyczą głównie szyku w zdaniach. Wcale na tym etapie nie upieram się, tym bardziej że chodzi o to, żeby skrócić czas debaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#RyszardGrodzicki">Rozumiem, czyli pan poseł zakłada, że zgłosi te poprawki w trakcie prac między pierwszym a drugim czytaniem.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#RyszardGrodzicki">Proponuję tu jedną zmianę, tzn. odejście od ust. 4...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Panie pośle, to już jest zrobione w tej erracie. To po prostu była konsekwencja innych zmian, których wcześniej nie uwzględniłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#RyszardGrodzicki">Dobrze, a więc czy jest zgoda na takie brzmienie, z uwzględnieniem erraty, art. 37?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#LudwikTurko">Rozumiem, że nie ma uwag co do trybu zaproponowanego przez podkomisję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#RyszardGrodzicki">Na razie nie ma, zobaczymy jak zareaguje Komisja Ustawodawcza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#LudwikTurko">Negatywnie, jak znam życie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#RyszardGrodzicki">W tej chwili komisje nadzwyczajne pracują bez udziału Komisji Ustawodawczej i bardzo często słyszy się opinie, że jest to z negatywnym skutkiem dla tych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#RyszardGrodzicki">Natomiast rzecz polega na czymś innym. Czy jeśli Komisję Ustawodawczą będziemy traktowali w sposób szczególny, nie powinno się w taki sam sposób potraktować Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów? Nie w tym przepisie, ale w dalszych należałoby przyjąć wyraźnie, że tamta komisja też deleguje swojego obserwatora do prac tej komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#LudwikTurko">Jeżeli chodzi o Komisję Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów to nie jestem taki pewien, dlatego że właściwie budżetu pilnuje przedstawiciel rządu, zawsze obecny w pracach komisji. On jest tu w gruncie rzeczy tym „psem łańcuchowym”. Uważam więc, że komisja budżetowa ma tu mniejszą rolę. Tu akurat jest należyta kontrola.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#RyszardGrodzicki">Czyli rozumiem, że jest zgoda na treść art. 37. Przystępujemy do analizy art. 38. Poseł S. Karpiński ma tutaj propozycje wielu zmian. Czy one mają też charakter porządkujący? W takim razie jeśli nie ma, pana zdaniem, jakichś oczywistych błędów stylistycznych i językowych to może potraktowalibyśmy je tak, jak poprzednio.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#SergiuszKarpiński">Co w ust. 2 ma oznaczać ten dodatkowy obowiązek udziału przedstawiciela wnioskodawcy, jeżeli wnioskodawcą jest grupa posłów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#RyszardGrodzicki">Z czego to wynika? Bardzo często jest tak, że wnioskodawcę zaprasza się na posiedzenie. Jeśli upłynęło wiele czasu od momentu wniesienia projektu to jego zaangażowanie emocjonalne wygasa. Często nie stawia się, a podczas drugiego czytania staje się to argumentem, mniej więcej takim; pracowano nad projektem, ja byłem wnioskodawcą a mnie nigdy nie zapraszano. Tak kończą się tego typu spory.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#SergiuszKarpiński">Czy to znaczy, że nie można rozpatrywać pod nieobecność?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#LudwikTurko">Ten obowiązek oznacza, że w przypadkach gdy przedstawiciel wnioskodawcy jest nieobecny to musi to usprawiedliwić, a jak tego nie zrobi - wyciągane są normalne sankcje. Jest obowiązany uczestniczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#SergiuszKarpiński">Jeżeli jest obowiązany uczestniczyć i go nie ma - to nie można obradować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#LudwikTurko">Norma mówi o przedstawicielu wnioskodawców - tylko tyle. A więc, że przedstawiciel wnioskodawcy jest obowiązany uczestniczyć, natomiast nic nie mówi o trybie prac komisji. Nie jest napisane, że musi być rozpatrywane w obecności przedstawiciela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#SergiuszKarpiński">A czy jakieś sankcje są przewidziane z tego tytułu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#LudwikTurko">Normalnie regulaminowe - ma obowiązek poselski, a więc są takie same sankcje jak za nieuczestniczenie w pracach komisji. Można powiedzieć, że na czas rozpatrywania projektu jest oddelegowany do danej komisji. Taka była intencja tej normy regulaminowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#SergiuszKarpiński">Nie wiem czy to akurat tu powinno być, jeżeli to jest obowiązek poselski?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ale obowiązek poselski wynikający z tego, że on jest wnioskodawcą inicjatywy ustawodawczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#AnnaUrbanowicz">Jeśli nie pilnuje swoich spraw to dlaczego się martwić o niego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKSa">To nie chodzi o martwienie się o niego, tylko o możliwość ukarania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#RyszardGrodzicki">Nie, o możliwość zakłócenia dalszego toku prac legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#RyszardGrodzicki">Panie pośle, czy pan zgłasza konkretną poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#SergiuszKarpiński">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy ktoś z państwa ma do art. 38 jakieś propozycje poprawek lub zmian?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#SergiuszKarpiński">Ust. 4 brzmi: „Przewodniczący komisji udziela głosu przedstawicielowi wnioskodawcy lub przedstawicielowi innej komisji, na jego wniosek, poza kolejnością wystąpień”. Co ma on precyzować czy regulować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Precyzuje uprawnienia przedstawiciela wnioskodawców lub innej komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#RyszardGrodzicki">Wnioskodawca może się ustosunkować ad vocem do każdej zgłoszonej uwagi, składać wyjaśnienia. Nie czeka on w kolejce mówców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Poza tym musi być mu udzielony głos, jeżeli on tego zażąda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#SergiuszKarpiński">Jeżeli odnieść by to do obowiązującej praktyki, być może ona nie była regulowana dotychczas, ale nigdy w tym zakresie nie było problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Bywały, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#SergiuszKarpiński">Kolejna sprawa dotyczy ust. 5: „Komisja może powierzyć zredagowanie przyjętych poprawek prezydium lub powołanemu w tym celu spośród członków komisji zespołowi redakcyjnemu. Redakcja dokonana przez prezydium lub zespół jest przyjmowana, zmieniana lub odrzucana na posiedzeniu komisji”. Czyli jest tu powierzenie redakcji albo prezydium albo powołanemu zespołowi i w obu przypadkach wymaga to zatwierdzenia przez komisję.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#SergiuszKarpiński">Mam następującą propozycję redakcji tego ustępu: „Komisja może upoważnić prezydium do zredagowania przyjętych poprawek lub powołać w tym celu spośród członków komisji zespół redakcyjny. Redakcja dokonana przez zespół jest przyjmowana na posiedzeniu komisji”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#RyszardGrodzicki">Jest to bardzo częsta praktyka. Nawet dzisiaj raz zastosowaliśmy ją, powiadając, że upoważniamy do zredagowania... Bardzo często takie upoważnienie jest kierowane do Biura Legislacyjnego i nawet nie do zespołu poselskiego. Rozumie się wtedy, że zarówno poseł sprawozdawca jak i przewodniczący komisji ponoszą odpowiedzialność za efekty tego typu działania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#LudwikTurko">To są drobne sprawy, ale nieraz jest redakcja wniosku przy rozpatrywaniu części budżetowej i tam są istotne rzeczy. Wówczas komisja musi się zebrać i przedyskutować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#SergiuszKarpiński">Ale niech to będzie wtedy zespół redakcyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#LudwikTurko">Nie, to jest obojętne - to prezydium pełni rolę zespołu redakcyjnego, w każdym układzie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#SergiuszKarpiński">Blokujemy zupełnie tego typu przypadki, że w kwestiach drobnych i oczywistych, daje się upoważnienie dla prezydium, które działa już w imieniu całej komisji. Nie wymaga to ponownego zwołania posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy proponowałby pan skreślenie zdania drugiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#SergiuszKarpiński">Tak, bo mam to w ust. 5 mojej propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#RyszardGrodzicki">To może przyjąć taką redakcję jaką pan poseł zaproponował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#LudwikTurko">Można zrobić takie rozróżnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#SergiuszKarpiński">Prezydium to jest jednak coś innego niż zespół redakcyjny. To nie może mieć tej samej rangi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#RyszardGrodzicki">To może damy upoważnienie prezydium komisji, żeby nie było wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#SergiuszKarpiński">W wersji podkomisji też nie ma „podkomisji”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#RyszardGrodzicki">Co państwo na ten temat sądzą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#AnnaUrbanowicz">Czy ostatnie zdanie w ust. 5 zaproponowanym przez posła S. Karpińskiego ma charakter przesądzający? Jeżeli tak, to jest to niemożliwe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#RyszardGrodzicki">Końcówka ta powinna brzmieć: „przyjmowana, zmieniana lub odrzucana na posiedzeniu komisji”. Czyli redakcja byłaby następująca: zdanie pierwsze z wersji posła S. Karpińskiego i zdanie drugie z projektu podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#SergiuszKarpiński">„Przyjęcie” oznacza dla mnie, że można przyjąć albo nie przyjąć, bądź też zmieniać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Właśnie, można przyjmując modyfikować. Tu o to chodziło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#SergiuszKarpiński">Można zapisać: „ostateczną decyzję w sprawie redakcji podejmuje komisja”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Intencją tego przepisu, w wersji podkomisji, było to, że ostatnią instancją jest komisja. Natomiast w wersji pana posła - komisja oddaje to prezydium w pacht i nie ma już nic do gadania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#SergiuszKarpiński">Prezydium - tak, ale do zespołowi - nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Zespołowi - nie, oczywiście. Natomiast zakładaliśmy, że jednak gospodarzem projektu jest komisja i ona decyduje ostatecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#LudwikTurko">Myślę, że to nie jest problem, bo jeżeli komisja uzna, że będzie to prezydium - to zdaje sobie sprawę z konsekwencji, a jeżeli postanowi, że oddaje to tym a tym posłom, tworzącym zespół - to jest to w porządku; nie ma tu problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#AnnaUrbanowicz">Po tej dyskusji opowiadam się za wersją pierwotną, dlatego że czym innym jest upoważnienie a czym innym jest powierzenie. Bardziej konsekwentne i logiczne jest brzmienie zaproponowane przez podkomisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy po tej wypowiedzi podtrzymuje pan swój wniosek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#SergiuszKarpiński">Tak, z tą modyfikacją o możliwości zmieniania lub odrzucania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy ta wersja kompromisowa już upadła?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie, tę wersję właśnie proponuje pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#RyszardGrodzicki">Przystępujemy więc do głosowania alternatywnego.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#RyszardGrodzicki">W głosowaniu za wersją podkomisji opowiedziało się 4 posłów, za wersją posła S. Karpińskiego opowiedziało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#RyszardGrodzicki">A więc przyjęliśmy wersję posła S. Karpińskiego z drugim zdaniem podkomisji. Tak to zmodyfikował pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#RyszardGrodzicki">Czy mają państwo jeszcze jakieś uwagi do art. 38? Jeśli nie, to przechodzimy do art. 39.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#RyszardGrodzicki">Proszę zwrócić uwagę, że opisujemy tutaj procedurę prac podkomisji. Może to budzić pewne wątpliwości. Do tej pory podkomisja uciekała niejako z pola widzenia regulaminu, przynajmniej w zakresie trybu swoich prac. Ponieważ jest to bardzo istotny element prac legislacyjnych, podkomisja proponuje, żeby taki przepis ustanowić. Według mnie najistotniejsze postanowienie, które się tutaj pojawia wiąże się z możliwością występowania podkomisji bezpośrednio o opinie do komisji. Upraszcza to procedurę. Pozostałe przepisy mają charakter porządkujący, ponieważ nie przypominam sobie, aby na podkomisji doszło kiedyś do takiego konfliktu, który okazałby się niemożliwy do rozwiązania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#SergiuszKarpiński">W pierwszym ustępie, po ustawach, należałoby dodać w nawiasie „uchwały”, tak jak to jest w art. 37. Tam mówi się tylko o rozpatrzeniu projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#RyszardGrodzicki">Chodzi o każdy projekt, nie tylko ustawy, ale i uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#SergiuszKarpiński">Tak, jednak w art. 37 mówi się, że projekty ustaw, a w nawiasie uchwał, kieruje się do komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy zgłasza pan konkretną poprawkę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#SergiuszKarpiński">Tak, po słowie „ustawy” dodać „uchwały”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#RyszardGrodzicki">W takim razie głosujmy, będzie to najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#RyszardGrodzicki">Kto z państwa jest za propozycją posła S. Karpińskiego?</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#RyszardGrodzicki">W głosowaniu projekt nie przeszedł.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#RyszardGrodzicki">Czy są uwagi do ustępów od 1 do 4? Nie widzę. Nie ma też uwag do ust. 5. Czy w ust. 6 odesłanie jest aktualne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#RyszardGrodzicki">Nie ma też uwag do ust. 7.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#SergiuszKarpiński">Czy w ust. 8 zwrot: „Niedopuszczalne są wnioski posłów albo zdanie odrębne zmieniające zasadniczo podstawowe założenia projektu” - nie należałoby zmienić na liczbę pojedynczą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#RyszardGrodzicki">Mam również wątpliwości co do tego ustępu. Jak uczy praktyka, bardzo często z projektu niedopracowanego poprzez rozszerzenie jego zakresu, szczególnie tam gdzie idzie o porządkowanie prawa, dochodziło do ogromnego uporządkowania materii prawnej. Klasycznym przykładem jest zmiana w zeszłym roku ustawy samorządowej. Z projektu, który był wydrukowany na 4 stronach zrobiono dokument o objętości 20 stron. W zakresie prawa samorządowego, wprowadził on jaki taki porządek interpretacyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Czy ma pan na myśli wielkie miasta?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#RyszardGrodzicki">Nie, wyjściowo miała być to ustawa samorządowa, ale doszło jeszcze i referendum i ordynacje i jeszcze kilka pomniejszych ustaw, które coś tam o samorządzie mówiły.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#RyszardGrodzicki">Jest więc problem, czy takie sformułowanie tego ustępu nie zablokuje inicjatywy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ta zmiana ma zapobiec temu, aby inicjatywę mógł zgłosić jeden poseł. Byłoby to szczególnie istotne po zwiększeniu liczby posłów, mogących zgłaszać inicjatywę ustawodawczą. Jeśli bowiem jeden poseł zgłosi, a były już takie przypadki, jako poprawkę kontrprojekt, to znaczy że ten poseł wykonał jednoosobowo inicjatywę ustawodawczą nie mając do tego żadnych podstaw konstytucyjnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#RyszardGrodzicki">Jeśli tak, to zamieścimy to. Obawiam się tylko, czy sformułowanie w pierwszym zdaniu nie pozwala na szerszą interpretację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Kwestia interpretacji będzie też budzić tu wątpliwości. Znowu użyliśmy zwrotu niedookreślonego „podstawowe założenia projektu”. W odróżnieniu od tamtych kompetencji prezydium tutaj, przy stwierdzeniu, że wniosek jest niedopuszczalny, przewidujemy drogę rozstrzygania ewentualnego sporu. Chodzi po prostu o to, aby nie omijać przepisów, dotyczących inicjatywy ustawodawczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#AnnaUrbanowicz">Czy jednak jest to czytelne? Mam wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jest czytelne. Zmiana zasadniczych założeń projektu jest zgłoszeniem nowej inicjatywy ustawodawczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#WładysławAdamski">Podzielam te wątpliwości, które przedstawił pan przewodniczący, przy pełnym zrozumieniu dla tych niedogodności, o których przed chwilą mogliśmy usłyszeć. Jest tutaj wprawdzie wyjaśnione, że rozstrzygać takie sprawy sporne będzie Prezydium Sejmu przy wykorzystaniu opinii Komisji Ustwodawczej, ale mogą się tu pojawiać różnorodne kryteria. Nie chcę nikogo posądzać o złą wolę, ale zdaję sobie sprawę, że w różnych komisjach, zwłaszcza gdy będą to sprawy związane z aspektami finansowymi lub ideologicznymi, pewną rolę mogą tu odgrywać względy polityczne. Czy rzeczywiście tą drogą należy pójść uniemożliwiając posłowi czy też mniejszej grupie posłów zaakcentowanie swojego punktu widzenia w sposób jednoznaczny. W końcu przecież i tak ostateczna decyzja należy do Sejmu. Tam większość w sposób odpowiedni - rozstrzygnie to. Czy rzeczywiście występuje tu aż tak duże zagrożenie pojawieniem się tego typu wniosków? Do tej pory praktyka pokazuje, że to właśnie w tym trybie rozstrzygaliśmy. Można by wskazać przykłady gdy wywoływało to pewne komplikacje i dodatkowe dyskusje. Myślę jednak, że wprowadzanie ograniczeń z tego powodu nie jest najwłaściwszym posunięciem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#AnnaUrbanowicz">Zgłaszam wniosek formalny. Chciałabym zaproponować, żeby pan mecenas przerobił ten przepis zgodnie ze swoją intencją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W jakim kierunku, pani poseł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#AnnaUrbanowicz">W takim, żeby wykorzystać tę regulaminową liczbę posłów, mogących zgłaszać inicjatywę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ale wtedy będzie nowa inicjatywa, ze wszystkimi konsekwencjami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#AnnaUrbanowicz">Ale tym przepisem, takim sformułowaniem, blokuje się wszystko to co jest poszerzeniem, polepszeniem materii, dotychczas uchwalonej. Jest to jedyna okazja, żeby to uporządkować, przy tej szczegółowej nowelizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Pani poseł, przepraszam, ale tu jest pomieszanie dwóch rzeczy. Jeśli ktoś ma wizję ulepszenia tej samej materii, która już jest rozpatrywana, albo jeszcze nie jest, tylko wpłynęła jako druk - ma prawo wnieść odrębną inicjatywę, która zgodnie z regułami wcześniej ustanowionymi trafi i tak do jednej komisji i będzie rozpatrywana łącznie. Natomiast chodzi o to, żeby - co zresztą miało miejsce w ciągu bieżącej kadencji - w ramach poprawek nie zgłaszano rzeczy, która byłaby zupełnie nową ustawą pod tym samym tytułem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#LudwikTurko">Po namyśle, jestem skłonny skreślić ten pkt. 8. Obawiam się, że będziemy mieli więcej sporów o te interpretacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#SergiuszKarpiński">Chciałbym jednak wyrazić zdanie odrębne, umożliwiamy bowiem w ten sposób dokonywanie istotnych zmian w przepisach, z pominięciem pierwszego czytania. Na etapie wnoszenia poprawek, wnosi się istotne zmiany do projektu. Z tym, że ja nie ograniczyłbym tego zakazu tylko do posłów, w ogóle chciałbym potraktować za niedopuszczalne wszystkie tego typu wnioski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#RyszardGrodzicki">Swego czasu był taki obowiązek uwzględniania, w toku prac komisji, uwag zgłoszonych w pierwszym czytaniu. W warunkach PRL-u było to uzasadnione, bo wówczas możliwość zakłóceń politycznych czy konfrontacji ideologicznych była bardzo zminimalizowana. Teraz od tego odeszliśmy i uwag, zgłaszanych w pierwszym czytaniu, nie traktuje się w ten sposób. Jednak, jeśli w czasie pierwszego czytania, dwa czy trzy kluby oświadczą, że ich zdaniem w tej ustawie trzeba by było zmienić sedno sprawy, ponieważ jest otwarta inicjatywa i otwarty tok pracy, a nie ma sensu robienia pięciu druków. Na początku kadencji mieliśmy takie sytuacje, że w każdej sprawie były przynajmniej trzy projekty ustaw. Wtedy był krzyk, że niepotrzebnie się to wykonuje. Robiono to dlatego, żeby zapewnić sobie możliwość wrzucania czegoś tam.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#RyszardGrodzicki">Ust. 8 dotyczy prac podkomisji i na posiedzeniu komisji będzie można to zmienić. Tylko, że wtedy znowu tracimy trochę czasu. Ale - niech podkomisja to robi. W razie czego okaże się, że się negatywnie tę pracę oceni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Przepraszam, ale jaki cel miało dwie godziny temu zaostrzenia kryteriów wnoszenia inicjatywy ustawodawczej przez posła?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#RyszardGrodzicki">Zmierzało to do zmniejszenia ilości projektów, przede wszystkim projektów demagogicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Zamiast szukać 30 to jeden poseł zgłosi zdanie odrębne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#LudwikTurko">Pan sobie ułatwia zadanie, podając przypadki skrajne. A my mówimy, że w praktyce może to być okazją do tylu zupełnie niepotrzebnych sporów, iż trzeba wybrać mniejsze zło i stary przepis skreślić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#RyszardGrodzicki">Wszystkie argumenty zostały wypowiedziane. Czy pan poseł podtrzymuje swoje stanowisko?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#SergiuszKarpiński">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#RyszardGrodzicki">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za skreśleniem projektowanego ustępu 8?</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#RyszardGrodzicki">Za skreśleniem opowiedziało się 7 posłów, przeciwnych było 2, żaden z posłów nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#RyszardGrodzicki">A więc skreślamy ust. 8, konsekwencją tego będzie zmiana w treści pkt. 1 ust. 10, czyli wykreślenia części zdania po średniku.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#RyszardGrodzicki">Przechodzimy do ust. 9.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#SergiuszKarpiński">Ust. 8 jakby kończy etap prac w podkomisji. Czy kolejnych ustępów nie można byłoby wydzielić w postaci dodatkowego artykułu? Czy nie byłoby to uzasadnione? Tym bardziej że jest to już numeracja bardzo wysoka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#RyszardGrodzicki">Panie mecenasie, czy z punktu widzenia systematyki byłoby to sprzeczne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie byłoby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#RyszardGrodzicki">Możemy więc to wydzielić, tylko wówczas gdzieniegdzie będą musiały być zmienione odesłania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#LudwikTurko">A więc byłoby to od ust. 9.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#RyszardGrodzicki">Tak, od ustępu 9 rozpoczynałby się nowy artykuł.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#RyszardGrodzicki">Tekst będziemy jeszcze rozpatrywać zgodnie z dotychczasową numeracją, przyjmując tę uwagę posła S. Karpińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ale rozumiem, że będzie to przyjęte?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#RyszardGrodzicki">Tak. Czy do brzmienia dotychczasowego ust. 9 - mają państwo uwagi? Nie widzę. Czy do ustępu 10 i 11 są uwagi? Nie ma. Czy do ust. 12 ktoś ma jakieś zastrzeżenia? Ustęp ten brzmi następująco:</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#RyszardGrodzicki">„Uchwalony projekt sprawozdania komisja przesyła Komisji Ustawodawczej. Komisja Ustawodawcza w terminie 14 dni przedstawia komisji opinię o poprawności opracowania legislacyjnego projektu i jego usytuowania w obowiązującym systemie prawnym, a także ewentualnie wynikające z opinii wnioski co do dalszych prac ustawodawczych. W szczególnym przypadku prezydia Komisji Ustawodawczej i właściwej komisji mogą ustalić dłuższy termin przedstawienia opinii”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#AnnaUrbanowicz">Czy wystarczy te 14 dni dla Komisji Ustawodawczej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#RyszardGrodzicki">To jest właśnie problem, zakładamy, że ona śledzi...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#AnnaUrbanowicz">Jest to niemożliwy termin wyjściowy dla Komisji Ustawodawczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#RyszardGrodzicki">To jest problem szerszy. W swojej poprawce do ust. 13 próbuję realizować taką ideę, aby ograniczyć liczbę opinii, które wydaje Komisja Ustawodawcza - bo ona rzeczywiście nie byłaby w stanie tego „przerobić” - by wydawać jedną opinię o ustawie. Opinia ta sporządzana byłaby już na końcu, kiedy kończy się praca komisji. Wówczas Komisja Ustawodawcza opiniowałaby to i ewentualnie wprowadzała jakieś korekty.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#RyszardGrodzicki">Jest to problem wyboru. Jeżeli nie odpowiada państwu 14 dni to jaki termin państwo proponują?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#AnnaUrbanowicz">Miesiąc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#LudwikTurko">Według mnie Komisja Ustawodawcza, w tym usytuowaniu, jest komisją niepotrzebną. Posłowie nie są od tego, żeby pełnić rolę ekspertów, a to jest typowa funkcja ekspercka. A tak naprawdę Komisja Ustawodawcza pełni też rolę polityczną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#RyszardGrodzicki">Bardzo trudno będzie teraz zmienić strukturę komisji, stąd też takie rozwiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#AnnaUrbanowicz">Może zmienić to na 30 dni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#AleksanderAndryszak">Uważam, że 14 dni jest dobrą propozycją i to wystarczy. Natomiast w jakichś szczególnych przypadkach prezydia mogą ustalić inny termin, dłuższy. Jest tutaj delegacja dla prezydiów komisji. Pozostawiłbym to w takim brzmieniu jak jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#AnnaUrbanowicz">Efekt będzie taki, że wplączemy Prezydium Sejmu w zbędną procedurę urzędniczą...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#RyszardGrodzicki">To nie Prezydium Sejmu, tylko prezydia komisji...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#AnnaUrbanowicz">...tak, przepraszam - prezydia komisji, a wszystko a priori będzie wnioskowane o przełożenie terminu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#JanBury">Jestem też za terminem dłuższym, uważam że 14 dni nie będzie wystarczające dla Komisji Ustawodawczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#LudwikTurko">Chciałbym się zapytać - ile uchwaliliśmy ustaw w tej kadencji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#RyszardGrodzicki">Około 270–280.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#LudwikTurko">A więc oznaczałoby to co najmniej 500 posiedzeń Komisji Ustawodawczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#RyszardGrodzicki">Miała 800.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#LudwikTurko">Miała 800 w zespołach, czyli to się podwójnie liczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#AnnaUrbanowicz">Może zaproponować 21 dni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#LudwikTurko">Niech będzie 21.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy jest zgoda na zmianę 14 dni na 21 dni?</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#RyszardGrodzicki">Przechodzimy do ust. 13: „Po zapoznaniu się z opinią Komisji Ustawodawczej komisja uchwala sprawozdanie; w razie potrzeby komisja może projekt sprawozdania wraz z opinią skierować do podkomisji. Komisja przesyła sprawozdanie Prezydium Sejmu i Komisji Ustawodawczej. Do sprawozdania stosuje się odpowiednio przepisy ust. 5–8”. Czy ktoś z państwa ma jakieś uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#SergiuszKarpiński">W zdaniu drugim jest odwołanie do ust. 5–7. Przy czym w sprawozdaniu podkomisji jest mowa o zdaniu odrębnym. Czy przenosimy to jakby w formie zdania odrębnego do sprawozdania komisji czy wniosku mniejszości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#RyszardGrodzicki">To jest wniosek mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#SergiuszKarpiński">Tak, tylko nigdzie tu nie występuje określenie - wniosek mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#RyszardGrodzicki">Drugie zdanie w ust. 13 jest niepotrzebne. Natomiast można by było powiedzieć tak: „do sprawozdania dołącza się wnioski mniejszości” i potem po średniku: „przepisy art. 39 ust. 5–7 stosuje się odpowiednio”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#LudwikTurko">Nie jestem tego pewien, ale czy znowu od ust. 12 - nie powinien być nowy artykuł? Dotyczy to bowiem już innej materii. W ust. 11 - opuściliśmy „podkomisje” i rozpoczęliśmy „komisje”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Cały czas jesteśmy przy komisjach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#LudwikTurko">Do ust. 11 było o pracach podkomisji. Nie, przepraszam, wszystko jest dobrze. Chodzi tylko o te wnioski mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#RyszardGrodzicki">Propozycja byłaby taka, żeby tutaj, w tym ustępie, zdanie drugie zastąpić zdaniem następującym: „do sprawozdania dołącza się...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#SergiuszKarpiński">Chciałbym zaproponować, żeby kropkę zastąpić przecinkiem i dodać: „przy czym poprawki nie uwzględnione, a dołączone do sprawozdania, są wnioskami mniejszości”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#RyszardGrodzicki">Nie. Wszystkie poprawki mogłyby być. Natomiast tutaj chodzi o wyraźnie zgłoszony wniosek mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#LudwikTurko">Może: „z uwzględnieniem zgłoszonych wniosków mniejszości”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#SergiuszKarpiński">Chodzi o to, że w tamtych przepisach: poprawki nie uwzględnione, ale dołączone - są zdaniem odrębnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#RyszardGrodzicki">Ale tak jest, jak idzie z podkomisji na posiedzenie komisji; natomiast do Sejmu, to tylko wtedy, kiedy są...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#SergiuszKarpiński">Tylko tu zdanie odrębne w podkomisji zastępujemy wnioskiem mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#RyszardGrodzicki">Ale na pisemny wniosek posła - czyli nie każdy. Niech pan zwróci uwagę, że w ust. 7 art. 39 jest napisane: „Wnioski lub propozycje poprawek zgłoszone przez członków podkomisji, odrzucone przez podkomisję, zamieszcza się, na pisemny wniosek posła zawierający treść wniosku lub propozycji, w sprawozdaniu jako zdanie odrębne”.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#RyszardGrodzicki">Gdyby wyraźnie powiedzieć, że w stosunku do wniosku mniejszości stosuje się przepisy o zdaniu odrębnym, to...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#SergiuszKarpiński">Ale chodzi o to, żeby były to poprawki nieuwzględnione, a dołączone do sprawozdania. A dołączone do sprawozdania, to znaczy, że stosujemy właśnie odpowiedniość tego ust. 7, czyli na pisemny wniosek. Chodzi o to, żeby dokonać zamiany zdania odrębnego ze sprawozdania podkomisji, na wniosek mniejszości w sprawozdaniu komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#AnnaUrbanowicz">Ta propozycja zmienia w ogóle całą procedurę pracy już na forum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#SergiuszKarpiński">Nie, bo tam jest właśnie mowa o wnioskach mniejszości, które tutaj nigdzie nie występują.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKSa">Wnioski mniejszości występują w sprawozdaniu na posiedzeniu, w art. 40 ust. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#RyszardGrodzicki">Tylko nie ma nigdzie przepisu pozytywnego dotyczącego wniosku mniejszości w momencie jego zgłaszania, przez odesłanie do zdania odrębnego. Tutaj jest rzeczywiście luka. Znając życie, iluś posłów będzie twierdziło, że jest niedoinformowanych.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#RyszardGrodzicki">Możemy powtórzyć przepis art. 39 ust. 7, tylko zamiast „zdania odrębnego” użyć „wniosku mniejszości” i napisać nowy ustęp.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#LudwikTurko">To jest to, co było w art. 40 ust. 3, w starej redakcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie, bo to musi być przy sprawozdaniu, oczywiście. Natomiast jak się robi sprawozdanie, to jest to w tym dotychczasowym ust. 13. A więc umieszczanie tego w art. 40 - byłoby bez sensu, bo to sprawozdanie już istnieje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#LudwikTurko">Ja nie mówię, aby to zrobić w art. 40, tylko że jest to odpowiednik tego, co w obecnym regulaminie jest w art. 40 ust. 3. Jest tam wyraźnie powiedziane - co to jest wniosek mniejszości i kiedy go się składa. Tego brakuje i to trzeba przenieść.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#RyszardGrodzicki">Ust. 7 przenieść, jako na przykład 13a, tylko zamiast „zdania odrębnego” wpisać „wniosek mniejszości”, z drobnymi modyfikacjami stylistycznymi. Może nie tyle przenieść co powtórzyć z taką zmianą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#LudwikTurko">Proponuję zredagować ust. 13 następująco: „Po zapoznaniu się z opinią Komisji Ustawodawczej, komisja uchwala sprawozdanie.” Teraz wstawić to co obecnie jest treścią ust. 3 w art...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#RyszardGrodzicki">Może lepiej aktualnego ust. 7.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#LudwikTurko">Tak może to być ust. 7.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#RyszardGrodzicki">Tylko zamiast „zdania odrębnego” napisać „wniosek mniejszości”.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#RyszardGrodzicki">Ale co zrobić z dalszą częścią dotychczasowego ust. 13?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#LudwikTurko">Trzeba dodać ust. 13a. Wtedy ust. 13 będzie mówił o kształcie sprawozdania, a ust. 13a będzie mówił co z tym sprawozdaniem się robi. Trzeba będzie zmienić numerację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#RyszardGrodzicki">Ale czy nie proponował pan, żeby od ust. 12 wprowadzić art. 39b? Czy zostało to zaaprobowane, czy nie - już straciłem orientację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#SergiuszKarpiński">Nie, to nie przeszło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy jest zgoda na taką redakcję?</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Rozumiem więc, że dodajemy ust. 13a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#RyszardGrodzicki">Oczywiście, numeracja będzie kolejna. Nie będzie to 13 - tylko znacznie niżej, z racji wprowadzenia art. 39a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#LudwikTurko">Zapomniałem, czym kierowaliśmy się - proszę mi przypomnieć - że „w razie potrzeby komisja może projekt sprawozdania wraz z opinią skierować do podkomisji”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#RyszardGrodzicki">Jeśli opinia Komisji Ustawodawczej jest taka, że trzeba przeprowadzić prace redakcyjne, to wtedy cofamy to do podkomisji, żeby to tam się działo, a nie na forum liczące 30 czy 40 osób.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#RyszardGrodzicki">Czy do ust. 13 mamy jeszcze jakieś uwagi? Jeśli nie, to przechodzimy do ust. 14: „Komisja Ustawodawcza opracowuje sprawozdanie o przedstawionym w sprawozdaniu właściwej komisji tekście projektu w zakresie, o którym mowa w ust. 12”.</u>
          <u xml:id="u-398.2" who="#RyszardGrodzicki">Do tego ustępu mam radykalną propozycję zmiany, tzn. aby ograniczyć wielokrotne zgłaszanie opinii przez Komisję Ustawodawczą; prezentowanie dwóch różnych stanowisk i opinii na forum Sejmu, które mogą być co nieco rozbieżne. Proponowałbym zrezygnowanie z tego, co napisał dyr. J. Jedut i min. M. Graniecki. Zakończenie aktywnego udziału Komisji Ustawodawczej w fazie prac komisji, nie wyklucza tego i być może w dalszej części trzeba by było to dodać, iż w czasie drugiego czytania przedstawiciel Komisji Ustawodawczej może zabrać głos, na szczególnych prawach, tzn. tak jak przedstawiciel klubu, poza limitem czasów klubowych, gdyby zachodziła taka konieczność. Byłaby to taka sformalizowana recenzja dotycząca techniki legislacyjnej, o ile nie zaważy oczywiście temperament polityczny mówcy. Taka byłaby moja propozycja. To udrażniałoby procedurę, nie gubiąc również tej głównej idei. Przecież sprawozdanie Komisji Ustawodawczej - to są znowu, w najlepszym wypadku, następne trzy tygodnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#LudwikTurko">Nie jestem pewien czy to rozwiązuje sprawę. Oczywiście możemy to wykreślić. Jeżeli to zastąpimy tym, że przedstawiciel Komisji Ustawodawczej ma prawo do zabierania głosu itd., to w tym celu ta komisja dalej będzie musiała się zebrać, żeby ustalić to stanowisko. A więc zgłaszam taką wątpliwość - czy to praktycznie coś zmieni?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">To będzie tylko ta różnica, że zdanie komisji nie będzie sformalizowane w postaci sprawozdania, a i tak będzie musiało być opracowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#RyszardGrodzicki">Wcale nie, w praktyce najprawdopodobniej będzie polegało na tym: „panie pośle, niech pan wystąpi w imieniu komisji”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ale żeby wystąpić w imieniu komisji, to zdanie komisji musi wcześniej powstać.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Przepraszam, ja mówię o prawie, a nie o życiu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#RyszardGrodzicki">To może w ogóle nie dopisujmy tego, że musi być to wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jakie konsekwencje będzie wówczas miała opinia Komisji Ustawodawczej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#RyszardGrodzicki">Opinia dotyczy wewnętrznej procedury komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#SergiuszKarpiński">Myślę, że opinia Komisji Ustawodawczej na tym etapie sprowadzałaby się do tego, które spośród wniosków i tez przedstawionych przez Komisję Ustawodawczą, na etapie debaty w podkomisji, nie zostały przez komisję uwzględnione. A więc nie byłaby to jakaś nowa opinia, tylko konsekwencja tego co we wcześniejszej opinii zostało przez komisję właściwą dla projektu uwzględnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#RyszardGrodzicki">Panie pośle, robiliśmy bilans dotychczasowego trzylecia; było co najmniej 270 posiedzeń, dla opracowania opinii o tych ustawach. Wtedy gdy zajmuje się nimi komisja, drugi raz odbywałoby się tak samo na forum Sejmu. To jest znowu 270 posiedzeń. Powiedzmy, że niektóre można połączyć i nie będzie dwa razy 270 tylko ok. 400. Być może w niektórych sprawach trzeba by spotykać się dwa, trzy razy. W tej chwili, przy podziale komisji na zespoły, one mają ok. 300–350 posiedzeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#SergiuszKarpiński">Zmierzam do tego, żeby to skreślić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#RyszardGrodzicki">Ja zaproponowałem po prostu skreślenie ustępu 14.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#LudwikTurko">Głośno myślałem na ten temat, miałem wątpliwości czy to pomoże Komisji Ustawodawczej, na pewno nie zaszkodzi - skreślić można.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#RyszardGrodzicki">Jest propozycja skreślenia ust. 14, poddamy to pod głosowanie, żeby przeciąć dalszą dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#RyszardGrodzicki">Komisja jednomyślnie przyjęła powyższą propozycję.</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#RyszardGrodzicki">Konsekwencją przyjęcia tej propozycji będzie wprowadzenie liczby pojedynczej w dotychczasowym ust. 15.</u>
          <u xml:id="u-411.3" who="#RyszardGrodzicki">Przystępujemy do analizy art. 40. Ustęp 2 musi być tutaj skreślony. W ust. 3 wprowadzamy liczbę pojedynczą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#SergiuszKarpiński">Czy w ust. 4 nie należałoby dodać słów: „szczególnie w opinii Komisji Ustawodawczej”? Albo w inny sposób ją wyróżnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#RyszardGrodzicki">Nie, chyba nie. To już samo przez się będzie się rozumiało, że należy skoncentrować się na tej opinii.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#RyszardGrodzicki">W ust. 5 również wprowadzamy liczbę pojedynczą. Jeśli nie ma dalszych uwag to rozumiem, że artykuł ten zaaprobowaliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W art. 41 należy skreślić poprawkę w ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#RyszardGrodzicki">Mamy dodany ust. 1a - to nie ulega wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#RyszardGrodzicki">Przechodzimy do ust. 1b - zakazy radykalnego zmieniania projektu są chyba uzasadnione, w odróżnieniu od tego co było w komisji. Tutaj najczęściej powstają błędy legislacyjne i dlatego ust. 1b powinien zostać.</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#RyszardGrodzicki">Czy panowie mają jakieś propozycje do ust. 1b?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie. Natomiast trzeba skreślić zmianę „c” w ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#RyszardGrodzicki">Zmianę „c” skreśla się. Proponowałem natomiast skreślenie całego ust. 2, z tego względu... Nie, przepraszam to dotyczyło art. 40, pogubiłem się już w swoich poprawkach.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#RyszardGrodzicki">Mam pytanie - czy zawsze musi być ustne zgłoszenie? Czasami jest tak, że mamy ograniczony czas debat i zgłasza się wtedy poprawki na piśmie. Jeśli w ust. 2 jest mowa o tym ustnym zgłoszeniu, to następuje pewne rozejście się z przyjętą praktyką prowadzenia debat na forum Izby. Jest krótki limit czasu, jeśli ktoś się w nim nie mieści, ma prawo złożyć do protokołu swoje wystąpienie, w którym mogą być poprawki. Może więc wykreślić wyrazy „po ustnym zgłoszeniu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Chodziło o to, że miał być zaznaczony tu udział w debacie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#RyszardGrodzicki">Tak, lecz jako udział w debacie traktuje się, również zgłoszenie swojego wystąpienia na piśmie. Wtedy nie ma możliwości ustnego zgłoszenia poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">To co robimy z tym ust. 2?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#RyszardGrodzicki">Skreślamy te trzy wyrazy: „po ustnym zgłoszeniu” i reszta zostaje. Jeśli nie ma zastrzeżeń to przechodzimy do art. 42. Została zaproponowana jego nowa redakcja:</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#RyszardGrodzicki">„1. Prawo wnoszenia poprawek do projektów ustaw przysługuje, do czasu zakończenia drugiego czytania, z zastrzeżeniem ust. 2, posłom i Radzie Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#RyszardGrodzicki">2. Wnioskodawcy po upływie terminu, o którym mowa w art. 33 ust. 4, przysługuje prawo wnoszenia tylko takich poprawek, które wynikają z toku prac nad projektem, o ile nie naruszają one podstawowych założeń przedstawionego przez wnioskodawcę projektu”.</u>
          <u xml:id="u-421.3" who="#RyszardGrodzicki">Mamy tu do czynienia z ograniczeniem prawa wnioskodawcy. Zobaczymy jak rząd na to zareaguje. Nie powinien jednak protestować, bo ma zabezpieczone prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#SergiuszKarpiński">Czy jednak nie wymagałoby to pewnego uściślenia. Słowo „wnioskodawca” można tu rozumieć jako „wnioskodawca projektu”, bądź jako „wnioskodawca poprawki”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#RyszardGrodzicki">Praktyka jest taka, że między drugim a trzecim czytaniem, z tymi poprawkami robi się przeróżne cuda. Wprowadza się autopoprawki do poprawek. Czasami jednak wychodzi to na zdrowie projektowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jeśli chodzi o wątpliwości posła S. Karpińskiego to należy zwrócić uwagę, że jest tu wyraźne odesłanie do art. 33 ust. 4. Wiadomo więc, o którego wnioskodawcę chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#RyszardGrodzicki">Proponuję to zostawić w takiej wersji, jak w tej chwili. Czy jest zgoda na to? Nie widzę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#RyszardGrodzicki">W art. 43 mamy nowe brzmienie ust. 1, dodano też ust. 1a:</u>
          <u xml:id="u-425.2" who="#RyszardGrodzicki">„1. W razie zgłoszenia w drugim czytaniu nowych poprawek lub wniosków, projekt kieruje się ponownie do właściwej komisji, chyba że poprawki mają wyłącznie charakter redakcyjny. W posiedzeniu komisji bierze udział sprawozdawca Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-425.3" who="#RyszardGrodzicki">1a. W razie ponownego skierowania projektu do komisji, rozpatruje ona wyłącznie poprawki, zgłoszone w sposób określony w art. 41; zmiany w innych przepisach projektu mogą być dokonywane tylko wtedy, gdy stanowią konsekwencję przyjęcia zgłoszonej poprawki”.</u>
          <u xml:id="u-425.4" who="#RyszardGrodzicki">Proponowałbym w ust. 1 skreślić zdanie 2, albo może zastąpić wyraz sprawozdawca zwrotem „przedstawiciel Komisji Ustawodawczej”, wówczas miałoby to sens.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Tylko, że wówczas dawalibyśmy mu uprawnienia, których nie miał wcześniej. Przecież we wcześniejszej procedurze nie uczestniczył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#RyszardGrodzicki">Dobrze, w takim razie skreślmy drugie zdanie w ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#SergiuszKarpiński">W końcówce zdania pierwszego należałoby zmienić szyk wyrazów. Powinno być „wyłącznie redakcyjny charakter”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#RyszardGrodzicki">Nie znajduje to akceptacji w naszych odczuciach językowych. Czy podtrzymuje pan swoją propozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#SergiuszKarpiński">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#RyszardGrodzicki">A więc nie ma poprawki. W ust. 1a jest ważna zmiana, bo wreszcie upoważniamy komisję do dokonywania zmian na skutek konsekwencji przyjętych poprawek, gdyby to okazało się konieczne między drugim a trzecim czytaniem - tego nie było do tej pory.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#SergiuszKarpiński">Czy tu jednak nie powinno być zamiast „dokonywane” - „rozpatrywane”? Przyjmujemy jakby te poprawki zostały wprowadzone, a one będą tylko proponowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#LudwikTurko">„Dokonywane” - bo chodzi o zmiany, które są dokonywane przez komisje, z własnej niejako inicjatywy, w skutek zmian proponowanych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#SergiuszKarpiński">Samo zgłoszenie poprawki nie powoduje automatycznie zmiany przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#RyszardGrodzicki">Często jest tak, że poseł zgłasza poprawkę dotyczącą art. 1 i uznaje, iż wszystko jest dobrze. Okazuje się jednak, że w wypadku przyjęcia tej poprawki trzeba wprowadzić jakieś dalsze zmiany. Jeśli to polega na tym, że trzeba coś skreślić to Biuro Legislacyjne dopisuje po prostu w sprawozdaniu, iż przyjęcie tej poprawki powoduje skreślenie itd. Bardzo często trzeba jednak ingerować merytorycznie w tekst i do tego nikt nie ma upoważnienia. To powinno być w praktyce tak, że w wypadku przyjęcia poprawki trzeba będzie w artykule takim a takim, dokonać zmiany określonego wyrazu, skreślenia fragmentu lub dodania czegoś.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#RyszardGrodzicki">Czy jest zgoda na ust. 1a - czy też pan się upiera?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#SergiuszKarpiński">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#RyszardGrodzicki">Przyjmujemy więc art. 43. Do art. 44 poprawek nie było. Do art. 45 proponuje się dodanie ust. 1a, nie zmieniającego treści lecz jedynie porządkującego. Skoro jest na to zgoda, przechodzimy do dalszych artykułów.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#RyszardGrodzicki">W art. 46 proponujemy nowe brzmienie ust. 1 i 2. Dotyczą one porządku głosowania:</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#RyszardGrodzicki">„1. Porządek głosowania jest następujący:</u>
          <u xml:id="u-437.3" who="#RyszardGrodzicki">1) głosowanie wniosku o odrzucenie projektu w całości, jeżeli wniosek taki został postawiony; dotyczy to również wniosków, o których mowa w art. 39 ust. 8 zdanie drugie i w art. 41 ust. 1b,</u>
          <u xml:id="u-437.4" who="#RyszardGrodzicki">2) głosowanie poprawek do poszczególnych artykułów, przy czym w pierwszej kolejności głosuje się poprawki, których przyjęcie albo odrzucenie rozstrzyga o innych poprawkach,</u>
          <u xml:id="u-437.5" who="#RyszardGrodzicki">3) głosowanie projektu w całości w brzmieniu zaproponowanym przez komisję, ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-437.6" who="#RyszardGrodzicki">2. Marszałek Sejmu może ustalić inny porządek głosowania projektów uchwał i poprawek do nich.”</u>
          <u xml:id="u-437.7" who="#RyszardGrodzicki">Dla mnie ten dodatek w ust. 1 „jeżeli wniosek został postawiony” - chyba nie jest potrzebny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#SergiuszKarpiński">Czy pkt. 2 - nie powinniśmy uzupełnić o wnioski mniejszości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#RyszardGrodzicki">Tak. Byłoby „głosowanie wniosków mniejszości i poprawek”. Trzeba to dodać w punkcie 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#AnnaUrbanowicz">Co idzie pierwsze: poprawki czy wnioski mniejszości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#RyszardGrodzicki">Zazwyczaj się głosuje to wg kolejności numeracji artykułów. Dopiero wewnątrz artykułów zaczyna się ta logika, o której tu jest mowa. Chyba, że na przykład przyjęcie zmiany w art. 10 powoduje bezskuteczność wcześniejszych poprawek, to oczywiście, że to wtedy jest wymuszone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#SergiuszKarpiński">I wtedy trzeba by to jeszcze dodać w końcówce tego punktu „rozstrzyga o innych poprawkach i wnioskach mniejszości”. W pkt. 3 trzeba by też to dodać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#RyszardGrodzicki">Czyli: „...z przyjętych poprawek i wniosków mniejszości”.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#RyszardGrodzicki">Czy jeszcze do brzmienia nowego ust. 1 mają państwo jakieś uwagi? Jeśli nie, to zwracam państwu uwagę na jedno, że poprzednio o tych wnioskach mniejszości też nie było mowy, choć wiadomo było o co chodzi. Tutaj to precyzujemy. Czy do ust. 2 ktoś miałby zastrzeżenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#SergiuszKarpiński">Też trzeba uzupełnić w konsekwencji o te „wnioski mniejszości”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#RyszardGrodzicki">Dobrze, to już konsekwentnie to dopiszemy. Czy zgłaszają państwo inne poprawki do art. 46? Jeśli nie, to do art. 47 poprawek nie zgłaszano. W art. 48 proponujemy skreślenie ust. 2. Przechodzimy do art. 49, w którym proponujemy nowe brzmienie ust. 2:</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#RyszardGrodzicki">„Prezes Rady Ministrów zarządza ogłoszenie uchwały Sejmu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, jeżeli uchwała przewiduje jej ogłoszenie albo gdy Marszałek Sejmu tak postanowi; projekt ustawy może przewidywać ogłoszenie uchwały Sejmu, wydanej na podstawie ustawy i w celu jej wykonania, w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
          <u xml:id="u-445.2" who="#RyszardGrodzicki">Jest to usankcjonowanie praktyki, która ma miejsce w tej chwili. Czy jest zgoda na taką zmianę? Skoro jest przechodzimy do art. 50.</u>
          <u xml:id="u-445.3" who="#RyszardGrodzicki">Proponujemy nową wersję ust. 1: „Uchwałę Senatu zawierającą poprawki do ustawy uchwalonej przez Sejm Prezydium Sejmu kieruje do rozpatrzenia przez komisje, które projekt ustawy rozpatrywały”.</u>
          <u xml:id="u-445.4" who="#RyszardGrodzicki">Widzę, że nie ma zastrzeżeń. W ust. 2 proponujemy dodanie drugiego zdania, porządkowego, nie zmieniającego procedury, wymuszającego kulturę działania: „Przewodniczący komisji udziela głosu senatorowi sprawozdawcy, na jego wniosek, poza kolejnością wystąpień”.</u>
          <u xml:id="u-445.5" who="#RyszardGrodzicki">W artykule tym proponujemy również dodanie ust. 2a: „Komisja, za zgodą Prezydium Sejmu, pozostawia bez rozpatrzenia poprawki Senatu, wykraczające poza zakres ustawy uchwalonej przez Sejm”. Wokół tego były bardzo często kontrowersje. Prezydium Sejmu de facto występowało i tak niekiedy w roli arbitra, a więc jest to tylko sankcjonowanie praktyki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#SergiuszKarpiński">W ust. 1 i 2 mówimy o „komisjach” w liczbie mnogiej, a w ust. 2a mówimy o „komisji”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#RyszardGrodzicki">W ust. 1 i 3 powinno się „komisje” zamienić na „komisję” w liczbie pojedynczej. Podejrzewam, że we wszystkich ustępach będziemy musieli to zrobić. Ustęp 3 zastępujemy nową wersją. Trzeba tu również zmienić liczbę mnogą na pojedynczą, czyli będzie on brzmiał: „Komisja po rozpatrzeniu poprawek Senatu przedstawi Sejmowi sprawozdanie. W sprawozdaniu tym komisja wnioskuje o odrzucenie poprawek zawartych w uchwale Senatu w całości lub części albo o głosowanie przeciw odrzucaniu wszystkich lub poszczególnych poprawek”.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#RyszardGrodzicki">Czy poza zmianą liczby, mają państwo jakieś uwagi do brzmienia ust. 3?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#AnnaUrbanowicz">Ale czy my dobrze zmieniamy z liczby mnogiej na pojedynczą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#RyszardGrodzicki">Tak, dobrze. Rozpatruje to tylko jedna komisja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#SergiuszKarpiński">Nie wiem, czy nie trzeba by temu samemu artykułowi nadać nowe brzmienie, bo praktycznie zmiany będą w każdym ustępie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#RyszardGrodzicki">A więc zwracam się do pana mecenasa - propozycja jest taka, że praktycznie w każdym ustępie będziemy musieli wprowadzać zmiany polegające na rezygnacji z liczby mnogiej, żeby przyjąć, iż art. 50 nadajemy brzmienie (...) i zacytować cały artykuł z odpowiednimi zmianami. Byłaby możliwość takiej techniki legislacyjnej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy do treści nowego ustępu 5a mamy zastrzeżenia? Nie ma. Czy do nowego brzmienia ust. 6 ktoś ma uwagi? Również nie ma.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#RyszardGrodzicki">Do art. 51 nie proponujemy żadnych zmian. Mamy propozycję nowego brzmienia art. 52. Skoro nie ma uwag, przechodzimy do art. 53. Jest tu znowu problem zamiany z liczby mnogiej na pojedynczą. Być może trzeba będzie nadać nowe brzmienie całemu artykułowi. W ust. 1 jest napisane „kieruje do komisji, które rozpatrywały projekt ustawy” - trzeba zmienić to na liczbę pojedynczą. Podobnie jest w ust. 3. Jest to tylko zmiana techniczna, ale trzeba pamiętać, że ona musi nastąpić.</u>
          <u xml:id="u-453.2" who="#RyszardGrodzicki">W art. 54 - nie proponujemy żadnych zmian. W ust. 2 wymienionych jest 15 posłów, a więc w kontekście przyjętej poprawki, nie wiem czy nie trzeba będzie tego zmienić. Nie pamiętam jednak jak to jest w ustawie o referendum. Niestety pan poseł S. Rogowski wyszedł.</u>
          <u xml:id="u-453.3" who="#RyszardGrodzicki">Ustęp ten ma obecnie następujące brzmienie: „Uchwałę o przeprowadzeniu referendum Sejm podejmuje na wniosek organów określonych w ustawie albo z inicjatywy Prezydium Sejmu, komisji sejmowej lub co najmniej 15 posłów. Uchwała ta podejmowana jest bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#AnnaUrbanowicz">Trzeba będzie to sprawdzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#RyszardGrodzicki">Tak, trzeba będzie sprawdzić czy te 15 posłów nie wynika z ustawy o referendum. Jeżeli nie wynika to z ustawy, to będziemy dążyli do zmiany na 30 posłów.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#RyszardGrodzicki">Przechodzimy do następnego artykułu - 55. Jedyna propozycja to preambuła do ust. 2: „Sejm może podejmować, w jednym czytaniu:”.</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#RyszardGrodzicki">Do artykułu 56 nie ma propozycji zmian. Proponuję, żebyśmy jednak zakończyli teraz tę całą procedurę legislacyjną. Mamy już do rozpatrzenia naprawdę niewiele poprawek zaproponowanych przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-455.3" who="#RyszardGrodzicki">Przystępujemy do rozdziału 1a - „Postępowanie z pilnymi projektami ustaw”. Była zgłoszona generalna uwaga pana ministra M. Granieckiego, że tutaj nie rozbudowujemy przepisów związanych z ustawami pilnymi, w kontekście zmian wcześniejszych. Jest nowa redakcja ust. 2 w art. 56a: „Pilne projekty ustaw Sejm rozpatruje w trybie przewidzianym w rozdziale 1, ze zmianami wynikającymi z niniejszego rozdziału”.</u>
          <u xml:id="u-455.4" who="#RyszardGrodzicki">Jest wszakże problem, co się dzieje z dotychczasową treścią ust. 2; brzmi on następująco: „Prezydium Sejmu może zwrócić Radzie Ministrów pilny projekt ustawy w celu uzupełnienia, jeżeli uzasadnienie dołączone do projektu jest niekompletne. Art. 31 stosuje się odpowiednio”. W sensie ustrojowym jest to dosyć istotne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Proszę państwa, różnica pomiędzy aktualnym brzmieniem ust. 2, a dotychczasowym polega po prostu na tym, że generalnie odsyłamy do rozdziału 1-szego. W związku z tym, odwoływanie się później do poszczególnych artykułów jest zupełnie zbędne. Natomiast możliwość zwrócenia do uzupełnienia jest zawarta w rozdziale 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#RyszardGrodzicki">Tak, tylko że poprzednio ona także istniała w jakimś zakresie. Natomiast było to powtórzenie, żeby nie było wątpliwości, że tryb pilny nie stanowi w tym wypadku wyjątku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wyraźnie to napisaliśmy: „pilne projekty ustaw Sejm rozpatruje w trybie przewidzianym w rozdziale 1”. W związku z tym, jeżeli nie ma zmian wynikających z niniejszego rozdziału to stosuje się go wprost i w sposób oczywisty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#SergiuszKarpiński">Tylko, że w przypadku projektu pilnego dochodzi jeszcze uzasadnienie dla pilności projektu, o którym nie ma mowy w rozdziale 1. Być może z tego tylko powodu, czyli braków w uzasadnieniu, albo braku uzasadnienia lub braków w uzasadnieniu trybu pilnego dla danego projektu - projekt należałoby zwrócić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#RyszardGrodzicki">Propozycja byłaby taka...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Przepraszam panie przewodniczący, ale konstytucja mówi wyraźnie, że Rada Ministrów nie uzasadnia tylko określa wniesiony projekt jako pilny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#RyszardGrodzicki">To nie jest problem oprotestowywania trybu pilnego, to jest problem uznania, że ustawa wniesiona w trybie pilnym nie spełnia tych ogólnych warunków. Otóż, w praktyce pojawił się następujący problem, i dlatego wprowadzono ten przepis, że Rada Ministrów miała tendencję do twierdzenia, iż w stosunku do trybu pilnego powinno być ekstraordynaryjne postępowanie w Sejmie, a więc te ogólne normy spowalniające nie mają do tego projektu zastosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Pozwolę sobie znowu powołać się na konstytucję, art. 16 ust. 2 mówi, że Regulamin Sejmu RP określa odrębności w postępowaniu ustawodawczym, w sprawach projektu pilnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#RyszardGrodzicki">Proszę państwa, trzeba rozstrzygnąć, czy uważamy, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Przepraszam panie przewodniczący, ale proszę zwrócić uwagę, że tu prawie w każdym artykule odsyła się do poprzednich artykułów, co z punktu widzenia zasad techniki legislacyjnej jest kompletną bzdurą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#RyszardGrodzicki">Dobrze, tylko czy w tym zakresie spór między Sejmem a Radą Ministrów, może mieć charakter pryncypalny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie może, bo to rozstrzyga konstytucja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#RyszardGrodzicki">Ale pojawiają się normy polityczne, które w tym wypadku są silniejsze niż konstytucja, niezależnie od wszystkiego.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#RyszardGrodzicki">Czy nie lepiej byłoby jednak zostawić ten przepis i nowego ustępu nie oznaczyć jako ust. 3?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Przepraszam panie przewodniczący, Wysoka Komisjo! Później mamy art. 56b ust. 2, w którym jest napisane: „Art. 32 ust. 2 stosuje się odpowiednio”, w art. 56d w ust. 1: „bez zachowania terminu określonego w art. 34 ust. 2”, w ust. 2 tego artykułu: „Przepisy art. 35, art. 36 ust. 1 i 2, art. 37–40 stosuje się odpowiednio”. Po co te odesłania, skoro tym jednym odesłaniem załatwiamy to wszystko. Przecież tu w każdym artykule jest odesłanie do rozdziału 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#RyszardGrodzicki">Co państwo sądzą na ten temat? Można prosić o opinie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Piszemy tu akt prawny, a nie życie. W związku z tym, niestety zastrzeżenia pana przewodniczącego, iż w życiu jest inaczej niż w prawie to i tak są oczywiste.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy państwo mają jakieś zdanie na ten temat?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#AnnaUrbanowicz">Dlaczego pan mecenas uważa, że nie można byłoby pozostawić dotychczasowego brzmienia ust. 2 w art. 56a. Tam jest podkreślone to uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Dokładnie to samo jest napisane, do czego odsyła proponowane brzmienie ust. 2, w dotychczasowym art. 31. Wszystko „zwykłe” stosuje się do „pilnego”, chyba że w tym rozdziale napiszemy coś innego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#LudwikTurko">Moje wątpliwości dotyczące skreślenia ust. 2 rozwiałyby się, gdyby była zmieniona kolejność. A więc, gdyby na początku było stwierdzenie, że pilne projekty ustaw Sejm rozpatruje w trybie przewidzianym w rozdziale 1, ze zmianami wynikającymi z niniejszego rozdziału - wtedy byłoby to logiczne. Ponieważ ust. 1 mówi, że Prezydium Sejmu nadaje bieg projektowi ustawy - wniesionemu do Sejmu przez Radę Ministrów w trybie pilnym, a dopiero w ust. 2 jest mowa o tym, że stosuje się tryb - to wtedy jest domniemanie, że akurat odrzucić nie może.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#LudwikTurko">A więc, jeżeli w ust. 1 byłoby napisane to co w ust. 2 to wtedy nie mam żadnych wątpliwości. Natomiast przy proponowanej kolejności - mam tę wątpliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Słusznie, to jest najbardziej generalny przepis i w związku z tym powinien być jako ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#LudwikTurko">Proponuję więc zmianę kolejności - czyli to co jest napisane tłustym drukiem dać jako ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#RyszardGrodzicki">W takim razie zróbmy w ten sposób, że będzie nowe brzmienie art. 56a, ponieważ nie może być ust. 01. Wtedy będzie to dwuustępowy artykuł. Czy jest zgoda na to? Skoro tak, przechodzimy do art. 56b.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#RyszardGrodzicki">W artykule tym w ust. 2 proponujemy skreślić zdanie drugie. To jest to odesłanie, o którym przed chwilą pan mecenas mówił. Czy jest na to zgoda? Przechodzimy więc do kolejnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-478.2" who="#RyszardGrodzicki">Dodajemy nowy ustęp, niestety 56b z indeksem 1: „W razie zbiegu pilnego projektu ustawy i projektu regulującego ten sam zakres podmiotowy i przedmiotowy, wniesionego przez innego wnioskodawcę, oba projekty rozpatrywane są łącznie, w trybie właściwym dla rozpatrywania pilnego projektu ustawy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że to rozwiązanie, zaproponowane tutaj, jest dokładnie sprzeczne z orzeczeniem Trybunału, które Sejm - nie dalej jak kilka miesięcy temu - przyjął. Trybunał wyraźnie wskazał, że wobec szczególnego podmiotu i szczególnego trybu, w którym wnosi się i rozpatruje projekty pilne, nie wolno ich łączyć z normalnym trybem ustawodawczym. Uzasadnienie tego orzeczenia Trybunału jest bardzo obszerne. Tak jak powiedziałem, zostało ono przyjęte przez Sejm.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W związku z tym, należałoby się zastanowić czy jednak dodanie tego art. 56b z indeksem 1 - nie należy w ogóle pominąć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#RyszardGrodzicki">Tylko, że tamto znowu było przyjęte na zasadzie sytuacyjnej, bo akurat taki był interes polityczny...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ale zostało przyjęte.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#RyszardGrodzicki">Natomiast z punktu widzenia racjonalności działania to nie wiem czy to jest najlepsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ale możemy wtedy mieć drugie takie orzeczenie przy zastosowaniu tego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#RyszardGrodzicki">Wtedy może być zakwestionowana konstytucyjność tego przepisu. Może lepiej zrezygnujmy z tego, a w razie czego będzie można do sprawy powrócić przy ustawie o tworzeniu prawa.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#RyszardGrodzicki">A więc rezygnujemy z tego art. 56b z indeksem 1. Do art. 56c nie mamy propozycji. W art. 56d proponujemy skreślenie pierwszego zdania oraz skreślenie ust. 3. Czy jest zgoda? Skoro tak, przechodzimy dalej. W art. 56e - proponujemy nowe brzmienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">To jest tylko uściślenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#RyszardGrodzicki">Nie ma sprzeciwu. Do art. 56f nie ma propozycji zmiany. Przechodzimy do art. 56g. Jest tu nowe brzmienie ust. 2 oraz skreślenie ust. 4. Skreślenie ust. 4 jest oczywiste. Czy mają państwo uwagi do nowego brzmienia ust. 2: „Marszałek Sejmu odmawia poddania pod głosowanie poprawki dotyczącej pilnego projektu ustawy, o ile poprawka ta nie była w formie pisemnej przedstawiona właściwym komisjom przed uchwaleniem przez nie sprawozdania o projekcie ustawy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Trzeba tu zmienić liczbę mnogą na liczbę pojedynczą, czyli: „przedstawiona właściwym komisjom” na „przedstawiona właściwej komisji”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy do art. 56h - ktoś ma zastrzeżenia? Nie widzę. Proponujemy nowe brzmienie art. 56i. Tutaj również w ust. 2 zmienimy liczbę mnogą na pojedynczą, czyli nie „przez komisje” tylko „przez komisję”. Czy do art. 56j - czy ktoś ma jakieś zastrzeżenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">To też jest uściślenie tego co uchwaliliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#RyszardGrodzicki">A więc nie ma uwag. Do części kodeksowej podkomisja nie zgłaszała żadnych uwag - czy państwo mają jakieś propozycje? Nie ma pana posła A. Gaberle, ale rozumiem, że gdyby miał jakieś uwagi to by nam przekazał.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#RyszardGrodzicki">Wczoraj mieliśmy przy art. 64 pewne uwagi, które miały być wyjaśnione, a dotyczyły one Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu. Czy panowie spojrzeli na to?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie było czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#RyszardGrodzicki">Proponowałbym, abyśmy zawiesili teraz naszą pracę do godz. 16-tej, ponieważ za chwilę zaczynają się posiedzenia innych komisji, na których musimy być obecni. Po przerwie rozpatrywanie projektu zmian do regulaminu rozpoczniemy od art. 71a. Przedtem jednak, w części zamkniętej, przyjmiemy sprawozdanie, dotyczące sprawy pana posła I. Sekuły. Potem przejdziemy do dalszych prac nad projektem zmian Regulaminu Sejmu. Będę proponował, żebyśmy je ciągnęli maksymalnie długo, aby jutro mieć ułatwione zadanie. Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
          <u xml:id="u-492.2" who="#RyszardGrodzicki">Ponieważ poseł R. Grodzicki miał zaplanowane spotkanie o godz. 17-tej, poseł L. Turko przejął przewodniczenie Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#LudwikTurko">Rozpoczynamy naszą pracę od art. 5 - „Postępowanie w sprawach dyscyplinarnych posłów oraz w sprawach o pociągnięcie posłów do odpowiedzialności za przestępstwa lub wykroczenia albo o aresztowanie bądź zatrzymanie”. Do art. 71a podkomisja nie proponuje zmian, również nikt nie przedstawił pisemnie żadnych propozycji. Czy ktoś z państwa chciałby zgłosić jakieś uwagi? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#LudwikTurko">Do art. 72 podkomisja proponuje w ust. 1 skreślić wyrazy „jak również posłów, którzy zachowują się w sposób nie odpowiadający godności posła,”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W tej wersji z erratą tego przepisu już nie ma. Został on uchylony ostatnią nowelizacją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#LudwikTurko">Rozumiem, czyli nie ma zmian do art. 72.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#LudwikTurko">Pan poseł R. Grodzicki zaproponował dodanie nowego artykułu 72a w brzmieniu: „W sprawach, o których mowa w art. 71a i art. 72 funkcję oskarżyciela spełnia rzecznik dyscyplinarny wyznaczony przez Marszałka Sejmu”. Czy są do tego uwagi? Rozumiem, że możemy przystąpić do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Mam tylko jedną uwagę proceduralną - czy nie należałoby tu dodać: „spośród posłów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#LudwikTurko">Czyli końcówka tego artykułu byłaby następująca: „wyznaczany spośród posłów przez Marszałka Sejmu”. Jest to uwaga redakcyjna, nie zmieniająca meritum sprawy.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#LudwikTurko">Przypominam, że dotychczasowa procedura była taka, że tę funkcję pełnił de facto referent wyznaczony spośród członków komisji dyscyplinarnej. Tutaj funkcję oskarżyciela spełnia rzecznik dyscyplinarny wyznaczony przez Marszałka Sejmu spośród posłów. Czy ktoś z obecnych chciałby zabrać głos na ten temat? W takim razie przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-497.2" who="#LudwikTurko">Kto z państwa jest za tym, żeby dodać nowy artykuł 72a w brzmieniu jak powyżej?</u>
          <u xml:id="u-497.3" who="#LudwikTurko">Za wnioskiem opowiedziało się 6 posłów, nie było osób przeciwnych propozycji, a 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-497.4" who="#LudwikTurko">A więc propozycja została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-497.5" who="#LudwikTurko">Do art. 73 podkomisja nie proponuje żadnych zmian. Czy mają państwo jakieś uwagi do tego artykułu. Nie widzę, a więc przechodzimy do następnego artykułu 73a. Podkomisja również nie wniosła żadnych zmian do art. 73b. Jest to artykuł zupełnie „świeży” wprowadzony ostatnią nowelizacją. Czy ktoś odczuwa potrzebę zmian w art. 74? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-497.6" who="#LudwikTurko">Przechodzimy w ten sposób do rozdziału 5a dotyczącego Komisji do Spraw Służb Specjalnych i Postępowania w Komisji. Do tego rozdziału Komisja ds. Służb Specjalnych zgłosiła cały szereg uwag i niezależnie od tego uwagi zostały zgłoszone przez panią posłankę L. Pietrzyk. Do art. 74a nie zgłoszono żadnych uwag. Czy ktoś widzi potrzebę nowelizacji w tym zakresie? Nie widzę. Przechodzimy do art. 74b. Do ust. 1 tego artykułu pani posłanka L. Pietrzyk proponuje, aby dotychczasową treść ustępu 1 uzupełnić zdaniem: „Przewodniczący Komisji wybierany jest spośród posłów należących do ugrupowań popierających rząd a jego zastępca spośród posłów należących do opozycji”. Poseł L. Pietrzyk proponuje dodać również ust. a, w brzmieniu: „Po upływie każdych kolejnych 6 miesięcy przeprowadzane są ponowne wybory prezydium Komisji. Kolejny przewodniczący wybierany jest spośród tej grupy posłów do której należał poprzednio zastępca przewodniczącego a kolejny zastępca przewodniczącego spośród tej grupy posłów do której należał poprzedni przewodniczący”.</u>
          <u xml:id="u-497.7" who="#LudwikTurko">Te dwa ustępy dotyczą wprowadzenia normy regulaminowej, która by sankcjonowała obecną praktykę, która jest zwyczajem. Czy są uwagi do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#AnnaUrbanowicz">A co w przypadku kiedy będzie rząd mniejszościowy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#LudwikTurko">Nie widzę tutaj jakiegoś problemu, to nie jest kwestia, czy jest rząd mniejszościowy - przynajmniej w moim odczuciu. Chodzi o to, żeby była rotacja pomiędzy posłami opozycji, nawet większościowej, a od strony rządowej - nawet mniejszościowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#SergiuszKarpiński">Problemem będzie jeżeli cały Sejm poprze rząd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#AnnaUrbanowicz">To jest prawda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#SergiuszKarpiński">I to będzie większy problem, bo nie będzie opozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ja na przykład nie wiem czy Unia Pracy popiera rząd, czy jest w opozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#SergiuszKarpiński">Zdaję sobie sprawę z tych wątpliwości, bo czasem i mnie one dotyczą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">To nie była żadna osobista aluzja, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#AnnaUrbanowicz">Jest tu jeszcze jedna pewna sztuczność w tym wszystkim. Jeżeli na przykład będzie tak, że większość koalicyjna będzie miała 8/9 składu Sejmu, a 1/9 to będzie opozycja - i co? Ta większość będzie uwikłana w tę normę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#LudwikTurko">Gdybyśmy wprowadzili tego rodzaju normę regulaminową to by tak było, jak pani poseł mówi. Rozmiem więc, że były to głosy za nieprzyjmowaniem wniosków pani poseł L. Pietrzyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wydaje mi się, że te przepisy w stosowaniu mogą budzić na tyle dużo wątpliwości, iż lepiej pozostawić je jako normę zwyczajową, a chwilowo tego nie regulować prawnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#LudwikTurko">Ja też osobiście bardziej wierzę w rozsądne normy zwyczajowe, aniżeli regulaminowe. Ale dla porządku musimy to przegłosować. Proponuję, aby obie te poprawki pani poseł L. Pietrzyk głosować razem, ponieważ tworzą jedną całość.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#LudwikTurko">Kto jest za uzupełnieniem treści ust. 1 art. 74b i wprowadzeniem nowego ustępu 1a do tego samego artykułu?</u>
          <u xml:id="u-509.2" who="#LudwikTurko">W głosowaniu nikt z posłów nie opowiedział się za powyższym wnioskiem, przeciwnych było 6 posłów, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-509.3" who="#LudwikTurko">A więc wniosek nie uzyskał poparcia.</u>
          <u xml:id="u-509.4" who="#LudwikTurko">Do ust. 1, 2, 3 art. 74b nie zgłoszono żadnych poprawek. Przechodzimy do ust. 4, który brzmi: „Dostęp członków Komisji do wiadomości stanowiących tajemnicę państwową o szczególnie ważnym znaczeniu dla obronności Państwa, Sił Zbrojnych i bezpieczeństwa Państwa określają przepisy o tajemnicy państwowej i służbowej; o upoważnienie członków Komisji do dostępu do tych wiadomości występuje Marszałek Sejmu do Ministra Obrony Narodowej lub Ministra Spraw Wewnętrzych”. Do ustępu zgłoszono poprawkę wynikającą z ostatniej reformy centrum, ze zmian przyporządkowania Urzędu Ochrony Państwa, mianowicie: wyrazy „Ministra Obrony Narodowej lub Ministra Spraw Wewnętrznych” zastępuje się wyrazami „właściwych organów administracji państwowej”. Przypominam, że służby specjalne obecnie podlegają bezpośrednio premierowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wniosek ten ma na celu, takie sformułowanie tego przepisu, żeby nie trzeba było zmieniać go wraz z nazwą organu. Natomiast wydaje mi się, że tutaj znacznie prostszą sytuacją byłoby postawienie kropki po słowach: „Marszałek Sejmu” i skreślenia reszty zdania, ponieważ dokąd ma występować i kto jest upoważniony do wiadomości to wynika z ustawy o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej. W związku z tym normowanie tego w Regulaminie Sejmu jest zbędne, a zapobiegnie temu, żeby za każdym razem nowelizować regulamin, jak się zmieni nazwę ministrów.</u>
          <u xml:id="u-510.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W przypadku, gdybyśmy chcieli uwzględnić ten wniosek, to proponowałbym go zakończyć na słowach: „właściwych organów”. Nazewnictwo - czy to państwowe, rządowe, publiczne czy jakieś inne - ulega modyfikacji w związku z pracami nad konstytucją i innymi ustawami, a więc znowu możemy popełnić jakąś niezgodność z ustawą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#LudwikTurko">Czyli proponuje pan, aby postawić kropkę po wyrazach: „właściwych organów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Skrajnie proponuję postawić kropkę po słowach: „Marszałek Sejmu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#LudwikTurko">W takim razie poddaję pod głosowanie propozycję, żeby w ust. 4 art. 74b, po słowach: „Marszałek Sejmu” postawić kropkę.</u>
          <u xml:id="u-513.1" who="#LudwikTurko">Za tą propozycją opowiedziało się 6 posłów, nie było osób przeciwnych, a 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-513.2" who="#LudwikTurko">Przechodzimy do art. 74c. Do pierwszych dwóch ustępów nie zgłoszono żadnych propozycji zmian. Przechodzimy do ust. 3: „Przewodniczący Komisji zaprasza osoby inne niż określone w art. 79 ust. 1 do wzięcia udziału w pracach Komisji za pośrednictwem lub po powiadomieniu Marszałka Sejmu oraz Ministra Obrony Narodowej lub Ministra Spraw Wewnętrznych. Osoby zaproszone składają przewodniczącemu Komisji pisemne zobowiązanie zachowania tajemnicy w zakresie udostępnionych im wiadomości stanowiących tajemnicę państwową i służbową”.</u>
          <u xml:id="u-513.3" who="#LudwikTurko">Do ustępu tego zgłoszono zmiany, wynikające z innego podporządkowania służb specjalnych. Mianowicie proponuje się, aby w ustępie tym wyrazy „Ministra Spraw Wewnętrznych” zastąpić innym zapisem.</u>
          <u xml:id="u-513.4" who="#LudwikTurko">Proponuję, żeby występował tu premier, jako osoba, której ustawowo podlegają służby specjalne. Początek tego ustępu brzmiałby wtedy następująco: „Przewodniczący Komisji zaprasza osoby inne niż określone w art. 79 ust. 1 do wzięcia udziału w pracach Komisji za pośrednictwem lub po powiadomieniu Marszałka Sejmu oraz premiera”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Są dwa rodzaje służb specjalnych wymienione w art. 74f: Urząd Ochrony Państwa, który rzeczywiście podlega premierowi i Wojskowe Służby Informacyjne, które podlegają Ministrowi Obrony Narodowej. W związku z tym proponowałbym zostawić „Ministra Obrony Narodowej”, a tylko „Ministra Spraw Wewnętrznych” wymienić na prezesa Rady Ministrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#LudwikTurko">Dobrze. Tylko wtedy trzeba byłoby zmienić kolejność wymieniania, czyli: „...po powiadomieniu Marszałka Sejmu oraz prezesa Rady Ministrów lub Ministra Obrony Narodowej”.</u>
          <u xml:id="u-515.1" who="#LudwikTurko">Czy ktoś jest przeciwny takiemu zapisowi? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-515.2" who="#LudwikTurko">Przechodzimy do art. 74d. Do tego artykułu nie zgłoszono żadnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-515.3" who="#LudwikTurko">Również do pierwszych dwóch ustępów art. 74e nie zgłoszono uwag. Do ustępu 3 zgłoszono uwagę, analogiczną jak w przypadku ust. 3 w art. 74c i proponuję, aby przyjąć dokładnie takie samo rozwiązanie, jak poprzednio. Ustęp ten brzmiałby następująco: „Komisja może ustalić dla prasy, radia i telewizji komunikat z posiedzenia Komisji, w miarę potrzeby konsultując jego treść z prezesem Rady Ministrów lub Ministrem Obrony Narodowej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Przepraszam, ale wniosek Komisji ds. Służb Specjalnych brzmi nieco inaczej. Proponują, żeby skreślić: „Komisji, w miarę potrzeby konsultując jego treść z Ministrem Obrony Narodowej lub Ministrem Spraw Wewnętrznych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#LudwikTurko">Tak, jest to wniosek dalej idący. Ustęp ten brzmiałby wtedy: „Komisja może ustalić dla prasy, radia i telewizji komunikat z posiedzenia”. Jest to rozsądna propozycja, tym bardziej że zgłoszona ze strony Komisji ds. Służb Specjalnych, a więc przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#LudwikTurko">Kto jest za przyjęciem tego wniosku? W głosowaniu 6 posłów opowiedziało się za powyższym wnioskiem, przy braku osób przeciwnych i jednej osobie wstrzymującej się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-517.2" who="#LudwikTurko">Do art. 74f nie zgłoszono żadnych uwag. Czy ktoś zgłasza jakieś uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Pan przewodniczący pominął propozycję dodania ust. 1a w art. 74e. To jest druga pozycja ich uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#LudwikTurko">Tak, dziękuję - zaraz do tego wrócimy. Czy ktoś zgłasza uwagi do art. 74f? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#LudwikTurko">A więc wracamy do art. 74e. Mamy tam jeszcze propozycję dodania ust. 1a: „Oprócz sprawozdań, o których mowa w art. 90 ust. 1 i art. 94 ust. 1 Komisja z własnej inicjatywy lub na wniosek Prezydium Sejmu może przedstawić Prezydium Sejmu sprawozdanie dotyczące wybranego zagadnienia lub okresu pracy Komisji. Prezydium Sejmu może zdecydować o udostępnieniu całości lub części tego sprawozdania Sejmowi.”</u>
          <u xml:id="u-519.2" who="#LudwikTurko">Czy ktoś ma uwagi do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#AnnaUrbanowicz">Jeżeli wcześniej mówimy, że komisja ustala szczegółowy tryb swojego postępowania, to wydaje mi się, iż akurat ta norma - co komisja może robić - powinna się znaleźć w tym szczegółowym trybie, a nie tu w regulaminie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#AndrzejGaberle">Ale wtedy nie może być napisane „na wniosek Prezydium Sejmu”, bo komisja nie może podkreślać jakie są kompetencje Prezydium Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#LudwikTurko">Chwileczkę - patrzę jak to się ma do art. 90 ust. 1 - brzmi on następująco: „W sprawach przekazanych komisji do rozpatrzenia przez Sejm lub Prezydium Sejmu komisja przedstawia sprawozdanie”, natomiast art. 94: „1. Na zakończenie kadencji komisja sporządza sprawozdanie ze swojej działalności. 2. Sprawozdanie komisji może być umieszczone w porządku dziennym posiedzenia Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#LudwikTurko">To jest rozszerzenie tego zapisu. Czy są jakieś uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jeżeli w tym przepisie mówi się, że „na wniosek Prezydium Sejmu” to nie może być później zapis fakultatywny: „może przedstawić Prezydium Sejmu”. Jeżeli tworzy się w tym przepisie kompetencje dla Prezydium Sejmu do żądania sprawozdania, to komisja ma obowiązek przedstawić. W związku z tym proponuję, jeśli przyjęlibyśmy ten artykuł jako całość merytoryczną, zastąpić wyrazy „może przedstawić” - wyrazem „przedstawia”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#LudwikTurko">Słusznie. Przystępujemy do głosowania - kto z państwa jest za wprowadzeniem nowego ust. 1a z poprawką przedstawioną przez pana P. Zarębę?</u>
          <u xml:id="u-524.1" who="#LudwikTurko">Za wnioskiem opowiedziało się 8 posłów. A więc propozycja została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-524.2" who="#LudwikTurko">Przechodzimy do rozdziału 5b: „Komisja do Spraw Oświadczeń o Stanie Majątkowym”. Do art. 74g, 74h, 74i nie wpłynęły żadne propozycje zmian.</u>
          <u xml:id="u-524.3" who="#LudwikTurko">Czy ktoś chciałby wprowadzić jakieś zmiany? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-524.4" who="#LudwikTurko">Rozpatrywanie rozdziału 5c o sądzie marszałkowskim, zgodnie z prośbą posła R. Grodzickiego, odkładamy do jego powrotu. Przechodzimy do rozdziału 6: „Posiedzenia komisji sejmowych”.</u>
          <u xml:id="u-524.5" who="#LudwikTurko">Do art. 75 - nie zgłoszono żadnych uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#AnnaUrbanowicz">Art. 75 brzmi: „Komisje sejmowe obradują na posiedzeniach”. Czy faktycznie jest istotne zaznaczenie, że komisje sejmowe obradują na posiedzeniach, a jak one mają obradować? To jest chyba zbędne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wydaje mi się, że jednak ma to określone znaczenie, bo wskazuje, iż jeżeli nawet członkowie komisji zbiorą się, wszyscy razem w komplecie, a nie zostaną spełnione formalności przewidziane dla zwołania posiedzenia, wskazane dalej, to nie jest to posiedzenie komisji. Ma to na celu właśnie to zaznaczenie, tak samo jak nie ma posiedzenia Sejmu, nawet gdyby wszyscy posłowie siedzieli na sali, jeżeli w sposób proceduralnie przewidziany, posiedzenie nie zostanie zwołane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#AnnaUrbanowicz">Ale to jest logiczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Natomiast to, że Sejm obraduje na posiedzeniach, swego czasu nawet konstytucja regulowała i chyba nawet teraz reguluje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#AnnaUrbanowicz">Swego czasu konstytucja dużo regulowała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#LudwikTurko">Uważam, że z prawnego punktu widzenia jest to jak najbardziej zasadne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Chodzi o to, że musi być najpierw spełniona cała sekwencja czynności proceduralnych, żeby komisja działała w sposób formalny i żeby jej ustalenia były wiążące z punktu widzenia regulaminu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#AnnaUrbanowicz">To napiszmy już dalej, że na posiedzeniach w trybie przewidzianym itd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#LudwikTurko">Weszlibyśmy w nadmierne uszczegółowienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#AnnaUrbanowicz">Dla mnie to jest śmieszne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#AndrzejGaberle">Pani poseł, jeżeli zebralibyśmy się w 10 osób, gdzieś na sali obok i moglibyśmy podejmować...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#AnnaUrbanowicz">I wysadzili z siodła przewodniczącego...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#AndrzejGaberle">Uchwalilibyśmy na przykład, że przewodniczący nie jest już przewodniczącym...?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#LudwikTurko">Przechodzimy do artykułu 76. Do ust. 1 podkomisja nie zgłosiła uwag.</u>
          <u xml:id="u-538.1" who="#LudwikTurko">Czy ktoś z państwa ma jakieś propozycje? Jeśli nie to przechodzimy do ust. 2:</u>
          <u xml:id="u-538.2" who="#LudwikTurko">„Prezydium komisji, opracowując projekty planów pracy komisji oraz ustalając porządek dzienny posiedzenia, bierze pod uwagę wnioski klubów i kół poselskich oraz poszczególnych posłów”.</u>
          <u xml:id="u-538.3" who="#LudwikTurko">Do tego ustępu propozycje zgłosił pan poseł R. Grodzicki, aby po wyrazach „kół poselskich” dodać wyrazy „i parlamentarnych”. Poprawka ma charakter porządkujący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ponieważ ustaliliśmy wcześniej, przy okazji omawiania rozdziału 2 w dziale 1, że koła parlamentarne przezornie pomijamy, czekając na praktykę - proponowałbym jednak... bo podobną zgłosił wcześniej...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#LudwikTurko">Rozumiem, ale dla porządku przegłosujmy to. Uważam, że powinniśmy postąpić tak jak poprzednio.</u>
          <u xml:id="u-540.1" who="#LudwikTurko">Kto jest za przyjęciem zgłoszonej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-540.2" who="#LudwikTurko">Żaden z posłów nie opowiedział się za powyższym wnioskiem, przeciw było 6 posłów, a 1 wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-540.3" who="#LudwikTurko">A więc poprawki nie przyjęto.</u>
          <u xml:id="u-540.4" who="#LudwikTurko">Przechodzimy do art. 77. Do ust. 1 podkomisja nie zgłosiła żadnych uwag. Podkomisja zaproponowała, aby uchylić w tym artykule ust. 2. Natomiast pan poseł R. Grodzicki proponuje, ażeby wprowadzić nowy ust. 2, o następującym brzmieniu: „Posiedzenia komisji mogą być otwarte, zamknięte i tajne”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#AndrzejGaberle">Co to znaczy tajne, czy mógłbym poprosić o wyjaśnienie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#LudwikTurko">Tak jak ja rozumiem, nie ma w tej chwili wnioskodawcy, tajne to są takie, które podlegają rygorom ustawy o ochronie tajemnicy państwowej i tak jak Komisja ds. Służb Specjalnych lub inne spec-komisje są zaprzysiężone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#AnnaUrbanowicz">To troszeczkę śmiesznie brzmi, że komisja może być tajna. Ona może obradować w jakimś trybie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#LudwikTurko">Rozumiem, to źle brzmi, bo to znaczy jakby sam fakt posiedzenia byłby utajniony. Tak to jest sformułowane: „Posiedzenia komisji mogą być otwarte, zamknięte i tajne”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#AndrzejGaberle">Chciałbym złożyć formalny wniosek, aby odłożyć rozpatrzenie tej poprawki do czasu przybycia pana przewodniczącego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#LudwikTurko">Dalej jest rozwinięcie tych tajności w artykule... Ale jest to również w poprawkach zgłoszonych przez pana posła R. Grodzickiego.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#LudwikTurko">Proponuję rozpatrzeć to łącznie z art. 82, ponieważ to się jednak łączy. Mianowicie jest taka poprawka, aby dotychczasową treść art. 82 oznaczyć jako ust. 1 i dodać kolejne ustępy. Ustęp 2 w brzmieniu: „Komisja może postanowić odbycie posiedzenia tajnego, określając osoby, których udział w posiedzeniu jest niezbędny. Ta część posiedzenia, podczas której zapada postanowienie, jest tajna”.</u>
          <u xml:id="u-546.2" who="#LudwikTurko">Ust. 3: „W posiedzeniu tajnym mogą brać udział, z zastrzeżeniem ust. 2, tylko członkowie komisji”.</u>
          <u xml:id="u-546.3" who="#LudwikTurko">Ust. 4: „W posiedzeniach Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich, w trakcie których rozpatrywane są sprawy odpowiedzialności regulaminowej lub wnioski o wyrażenie zgody na pociągnięcie posła do odpowiedzialności karnej, w czasie narady komisji obecni mogą być tylko członkowie komisji”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#AnnaUrbanowicz">Poczekajmy z tą tajnością.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#LudwikTurko">Jest to nieprecyzyjne sformułowanie, natomiast intencja jest jasna, mianowicie od czasu do czasu wybuchają kontrowersje co do posiedzeń zamkniętych, które są zamknięte dla dziennikarzy, ale zgodnie z regulaminem nie są zamknięte dla posłów. Może rzeczywiście tę „tajność” odłożymy do powrotu pana posła R. Grodzickiego, ponieważ jest ona mało sprecyzowana.</u>
          <u xml:id="u-548.1" who="#LudwikTurko">W związku z tym całość tych poprawek do art. 77 i art. 82 na razie odkładamy.</u>
          <u xml:id="u-548.2" who="#LudwikTurko">Podkomisja proponuje uchylenie ust. 2 w art. 77, o brzmieniu: „Do porządku głosowania projektów ustaw i uchwał na posiedzeniu komisji stosuje się odpowiednio art. 46”. Panie mecenasie, gdzie są regulowane głosowania na komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Głosowania są regulowane całościowo w art. 89.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#LudwikTurko">Niezależnie od tego, możemy rozpatrzeć tę zmianę, polegającą na wykreśleniu ustępu 2. Czy są jakieś uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKSa">Może z alternatywą, że jeżeli Komisja przyjęłaby propozycję posła R. Grodzickiego, to wtedy nie byłoby to uchylenie, tylko zmiana brzmienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#LudwikTurko">Tak, oczywiście. Intencja jest jasna.</u>
          <u xml:id="u-552.1" who="#LudwikTurko">Kto jest za usunięciem ustępu 2 w art. 77 w dotychczasowym brzmieniu?</u>
          <u xml:id="u-552.2" who="#LudwikTurko">Za powyższym wnioskiem opowiedziało się 6 posłów, nie było głosów przeciwnych.</u>
          <u xml:id="u-552.3" who="#LudwikTurko">A więc wniosek został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-552.4" who="#LudwikTurko">Jest propozycja podkomisji aby wprowadzić nowy art. 77a: „Komisje mogą odbywać posiedzenia wspólne, którym przewodniczy jeden z przewodniczących komisji”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Spróbuję wyjaśnić dlaczego to wprowadziliśmy. W dotychczasowej systematyce tego rozdziału są pewne wady i na przykład art. 89, gdzie do tej pory był taki przepis - zaczyna się od posiedzeń wspólnych, a dalej mówi o głosowaniach, w związku z tym przyjęliśmy, że wszystkie głosowania będą znajdowały się w art. 89. Natomiast ta norma o posiedzeniach wspólnych wydawała nam się być na miejscu, bo dalej jest o posiedzeniach komisji, już w procedurze posiedzeń komisji. A więc po przepisie, że komisje obradują na posiedzeniach - jest to tematyka art. 77; w art. 77a - zdefiniowanie czy określenie kompetencji do posiedzeń wspólnych wydawałoby się właściwe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#LudwikTurko">Czy są jakieś uwagi? Wobec tego przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-554.1" who="#LudwikTurko">Kto jest za wprowadzeniem nowego art. 77a? Skoro nikt nie wyraża sprzeciwu, artykuł ten został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-554.2" who="#LudwikTurko">W art. 78 do ust. 1 nie ma żadnych uwag. Do ust. 2 jest propozycja dodania zdania w brzmieniu: „Datę zwołania posiedzenia ustala przewodniczący podkomisji w możliwie najkrótszym terminie, nie później jednak niż w ciągu 7 dni od dnia otrzymania żądania lub wniosku, chyba, że późniejszy termin posiedzenia wynika z tego żądania lub wniosku”. To jest doprecyzowanie treści pierwszego zdania tego ustępu. Czy są jakieś uwagi? Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zdania w tej wersji? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-554.3" who="#LudwikTurko">Do ust. 3 nie ma żadnych uwag, aczkolwiek obecna praktyka wskazuje, że to można uzupełnić normą, iż posiedzenia Sejmu mogą odbywać się w trakcie posiedzeń komisji, bo raczej w tym kierunku powoli ewoluujemy.</u>
          <u xml:id="u-554.4" who="#LudwikTurko">Do ust. 4 nie widzę żadnych uwag. Przechodzimy więc do art. 79.</u>
          <u xml:id="u-554.5" who="#LudwikTurko">Do art. 79, 80 i 81 nie zgłoszono żadnych uwag. Zmianę art. 82 odkładamy do czasu powrotu posła R. Grodzickiego. Do art. 83 również nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-554.6" who="#LudwikTurko">W art. 84 są proponowane zmiany. W ust. 1 proponuje się skreślenie zdania drugiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ono właściwie nie zostało skreślone, lecz przeniesione jako ust. 2. Natomiast skreśleniu podlega aktualny ust. 2. Dotyczy on głosowania. Kwestia ta regulowana jest w art. 89. Natomiast różnica merytoryczna pomiędzy dotychczasowym zdaniem 2 ust. 1, a nową propozycją ust. 2 polega na tym, że zastąpiliśmy wyrazy „przyjąć do wiadomości”, które właściwie nic nie oznaczają zwrotem „może ustosunkować się”. Oznacza to, że może potępić, pochwalić, albo w ogóle nic nie zrobić.</u>
          <u xml:id="u-555.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">„Przyjąć do wiadomości” nic nie oznacza. Jeżeli głosujemy „przyjęcie do wiadomości” to oznacza, że przeczytaliśmy czyli, że sprawa jest odfajkowana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#LudwikTurko">Na ogół do wiadomości przyjmuje Sejm. Myślę, że komisja może mieć więcej swobody niż Sejm i może ustosunkować się do wiadomości w sposób mniej formalny.</u>
          <u xml:id="u-556.1" who="#LudwikTurko">Jest propozycja pani poseł A. Urbanowicz, aby w tej nowej redakcji ust. 2 słowo „ustosunkować się” zamienić na „odnieść się do”. Jak pan widzi to z punktu widzenia legislacyjnego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">To nie jest problem legislacyjny lecz raczej językowy. Mnie „odniesienie się” mniej się podoba, niż „ustosunkowanie się”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#LudwikTurko">Sądzę, że „ustosunkować się do” bardziej oddaje istotę rzeczy niż „odnieść się”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Oczywiście, ale Biuro Legislacyjne w tej materii nie ma oficjalnie zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#LudwikTurko">Czy pani poseł A. Urbanowicz podtrzymuje swoją propozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#AnnaUrbanowicz">Podtrzymuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#LudwikTurko">Czy ktoś jest przeciwny skreśleniu drugiego zdania w ust. 1? Nie ma takiego sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-562.1" who="#LudwikTurko">Ust. 2 ulega skreśleniu ze względów, że tak powiem, technicznych, ponieważ głosowania są regulowane później. Nie widzę też sprzeciwów co do tego.</u>
          <u xml:id="u-562.2" who="#LudwikTurko">Jeśli chodzi o nowe brzmienie ust. 2 to jedną alternatywą jest propozycja podkomisji zaś drugą propozycja poseł A. Urbanowicz, polegająca na tym, żeby słowa „ustosunkować się” zastąpić słowami „odnieść się”.</u>
          <u xml:id="u-562.3" who="#LudwikTurko">W głosowaniu za określeniem „odnieść się” opowiedziało się 2 posłów, a za określeniem „ustosunkować się” - 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-562.4" who="#LudwikTurko">Jest propozycja nowego ust. 3, który reguluje sprawę reasumpcji. Prawdę mówiąc jest to usankcjonowanie praktyki, spotykanej na posiedzeniach komisji, gdzie sprawa reasumpcji nie była traktowana nigdy tak rygorystycznie jak w przypadku posiedzeń sejmowych. A jednocześnie...</u>
          <u xml:id="u-562.5" who="#LudwikTurko">Przepraszam, ale proponowałbym, żeby sprawę „ustosunkowywania” się pozostawić już na boku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Kto z państwa bierze udział w pracach Komisji Konstytucyjnej, ponieważ prof. Bralczyk jest tam stałym obserwatorem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#LudwikTurko">Chyba prof. Gaberle. Nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Poprosimy ewentualnie przewodniczącego, żeby to skonsultował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#LudwikTurko">Skoro nastąpi sprzeczność z brzmieniem ustawy konstytucyjnej to ewentualnie rozstrzygnie Trybunał Konstytucyjny. Zostawmy jednak żarty. Tutaj chodzi o uporządkowanie kwestii reasumpcji na posiedzeniach komisji. Uważam, że ideowo jest to słuszne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#SergiuszKarpiński">Czy to postanowienie nie odnosi się tylko do podjętych uchwał? Mamy wyraźnie zgodę na ponowne rozpatrzenie sprawy, w której podjęto już uchwałę. Czy nie należałoby tu powiedzieć raczej o podjętej już decyzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#LudwikTurko">Tak ma pan rację, z tym, że cały art. 84 dotyczy projektów uchwał, rezolucji, apeli, oświadczeń lub deklaracji, a nie dotyczy pracy legislacyjnej w klasycznym znaczeniu. To słowo „uchwała” jakby wyłączało - rezolucje, apele, oświadczenia lub deklaracje. Użycie słowa „decyzje” odnosiłoby się do wszystkich tych aktów. Myślę, że słowa „podjęte już decyzje” lub „rozstrzygnięcia” byłoby słuszne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Uwzględniając słuszną uwagę pana posła należałoby podobny przepis, dotyczący poszczególnych kwestii, zamieścić w art. 89.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#LudwikTurko">Całkowicie się z tym zgadzam. W tym sensie przez „uchwałę” rozumiałoby się uchwałę, rezolucję, apel, oświadczenie lub deklarację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-572">
          <u xml:id="u-572.0" who="#LudwikTurko">Dobrze, w takim razie z tym zastrzeżeniem przyjmujemy art. 83, pamiętając że w art. 89 trzeba będzie wprowadzić odpowiedni ustęp.</u>
          <u xml:id="u-572.1" who="#LudwikTurko">Mamy propozycję nowego art. 84a: „Poselski projekt ustawy (uchwały) może być wniesiony przez komisję, jeżeli dotyczy jej przedmiotowego zakresu działania, a tekst projektu został przyjęty przez komisję bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby jej członków”.</u>
          <u xml:id="u-572.2" who="#LudwikTurko">Ma to charakter porządkujący i w opinii podkomisji głęboko słuszny. Czy są uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-573">
          <u xml:id="u-573.0" who="#AnnaUrbanowicz">Cały ten art. 84 odnosi się...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-574">
          <u xml:id="u-574.0" who="#LudwikTurko">Nie, pani poseł mówimy o art. 84a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-575">
          <u xml:id="u-575.0" who="#AnnaUrbanowicz">Tak, ale nagle pojawia się „ustawa”, której tutaj nigdzie nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-576">
          <u xml:id="u-576.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Chodzi o projekt ustawy, rozumiany jako inicjatywa ustawodawcza komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-577">
          <u xml:id="u-577.0" who="#LudwikTurko">Przypominam, że jesteśmy w ramach rozdziału, mówiącego o posiedzeniach komisji sejmowych. To jest nowy artykuł więc wszystko jest w porządku.</u>
          <u xml:id="u-577.1" who="#LudwikTurko">Czy ktoś jest przeciwny wprowadzeniu art. 84a w proponowanym brzmieniu? Nie widzę, a więc przechodzimy do art. 85.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-578">
          <u xml:id="u-578.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Przepraszam, lecz miałbym propozycję uwzględniającą częściowo przemyślenia pani poseł. Zastanawiałbym się czy inicjatywa ustawodawcza nie jest czynnością na tyle ważną, żeby dać ją przed uchwały, dezyderaty i te inne akty. Może więc powinien to być nie art. 84a lecz 83a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-579">
          <u xml:id="u-579.0" who="#LudwikTurko">Tak, to jest trafna uwaga. Czyli art. 84a stałby się art. 83a.</u>
          <u xml:id="u-579.1" who="#LudwikTurko">Witam powracającego przewodniczącego i przekazuję mu przewodniczenie. Na rozstrzygnięcie czeka sprawa tajnych posiedzeń komisji, bo były wątpliwości co do sformułowań. Dotyczyły one obu poprawek. Cofamy się więc do art. 77 ust. 2 i do art. 82.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-580">
          <u xml:id="u-580.0" who="#RyszardGrodzicki">Mam uzasadnić te propozycje? Otóż, zdarzają się posiedzenia dwóch komisji, czasami do tego dochodzi trzecia. Pomijam Komisję ds. Służb Specjalnych, ponieważ ona cały czas ma obrady tajne, aczkolwiek nigdy tego tak nie nazywano. Natomiast na Komisji Obrony Narodowej oraz na Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych pojawiają się niekiedy tematy, które mają charakter tajny. Stosuje się tam niekiedy takie wybiegi, że obraduje się w gronie prezydium komisji, rozmawiając z przedstawicielami resortów. Czasami powołuje się jakieś specjalne zespoły, właśnie w trosce o to, żeby to nie nabrało większego rozgłosu. Wprowadzenie takich rozwiązań, właśnie dla tych komisji, choć nie wykluczam, że może to dotyczyć jeszcze jakieś innej komisji na przykład Spraw Zagranicznych - niewątpliwie byłoby słuszne. Dla potrzeb nielicznych przypadków, wprowadzenie pojęcia „posiedzenia tajnego”, które wykluczałoby możliwość udziału w tym posiedzeniu posłów spoza komisji, wydaje się być uzasadnione. Stąd bierze się ten pomysł. Możliwość rozszerzenia tego na inne komisje, w zasadzie nie wchodzi w rachubę, bo tam nie ma właściwie takiego przedmiotu obrad. Dotyczy to tych dwóch, które wymieniłem, ewentualnie Komisji Spraw Zagranicznych, może kiedyś też pojawić się taka potrzeba, jeśli chodzi o komisję budżetową.</u>
          <u xml:id="u-580.1" who="#RyszardGrodzicki">Pojęcie posiedzenia zamkniętego, którym posługuje się obecnie regulamin, na podstawie praktyki jaka się obecnie ukształtowała, nie wiąże się z możliwością wykluczenia z tego posiedzenia posła. Mieliśmy takie przypadki, że gdy rozpatrywaliśmy w Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich kwestie immunitetowe zostawali podczas narady posłowie z innych komisji, choć zainteresowanego wypraszaliśmy za drzwi. Dlatego wprowadzenie tego pojęcia przede wszystkim ze względu na innych posłów, moim zdaniem, ma uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-581">
          <u xml:id="u-581.0" who="#AnnaUrbanowicz">Myślę, że intencje są oczywiste i zrozumiałe. Moje wątpliwości budzi wprowadzanie do procedury określenia „tajne”. Gdyby można to samo osiągnąć poprzez inne zwroty na przykład: „posiedzenia o szczególnym charakterze”, bądź „tematy o szczególnym charakterze”. Wówczas na wniosek przewodniczącego, bądź prezydium komisji byłaby dozwolona tylko obecność członków danej komisji. Chodzi mi o to, żeby uniknąć sformułowania tajne. Zostaniemy wykpieni na zewnątrz, że Sejm chce obradować tajnie już w komisjach. To pojęcie jest bardzo pejoratywne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-582">
          <u xml:id="u-582.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Podzielam wszystkie wątpliwości pani poseł, ponieważ nie rodzi to i tak skutków wynikających z ustawy o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej. Ustawa wyraźnie reguluje, jakie warunki muszą spełniać informacje tajne. Regulamin Sejmu nie może w tym zakresie zastąpić ustawy. Natomiast kwestia obecności posłów, nie będących członkami danej komisji została już przemyślana i załatwiona w rozdziale dotyczącym Komisji ds. Służb Specjalnych. Napisano tam, że posiedzenia komisji są zamknięte, ale nie stosuje się art. 80 ust. 1. To obowiązuje już od czasu istnienia tej komisji. Na tej podstawie poseł nie będący członkiem tej komisji nie ma prawa wstępu na jej posiedzenie, jeśli jest ono zamknięte. Jeśli intencją jest tylko obradowanie w gronie własnej komisji oraz osób uznanych za niezbędne to można dokładnie powtórzyć tamto rozwiązanie. Nie rodzi to jednak skutków tajności w rozumieniu ustawy o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-583">
          <u xml:id="u-583.0" who="#AndrzejGaberle">Podzielam całkowicie te uwagi, które padły lecz moje wątpliwości sięgają głębiej. Mianowicie, jeśli mamy napisane w ten sposób: „Komisja może postanowić odbycie posiedzenia zamkniętego, określając osoby, których udział w posiedzeniu jest niezbędny”. Mogę interpretować to co zostało napisane w ten sposób, że komisja może wtedy wyłączyć część członków komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-584">
          <u xml:id="u-584.0" who="#RyszardGrodzicki">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-585">
          <u xml:id="u-585.0" who="#AndrzejGaberle">Jak to nie? Mówi się tam: „określając osoby, których udział w posiedzeniu jest niezbędny”. Nie zostało powiedziane jakie to są osoby. Gdyby nie było tego zastrzeżenia ust. 2 to powiedziałbym, że wszystko jest w porządku. Natomiast z zastrzeżeniem ust. 2 należy to rozumieć w ten sposób, że z posiedzenia mogą być wyłączone także osoby, które są członkami komisji. To zastrzeżenie ust. 2 jest więc tutaj nie bardzo zrozumiałe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-586">
          <u xml:id="u-586.0" who="#RyszardGrodzicki">Tu chodzi o określenie osób spoza składu komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-587">
          <u xml:id="u-587.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Aczkolwiek istotnie redakcja tego przepisu jest wadliwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-588">
          <u xml:id="u-588.0" who="#RyszardGrodzicki">Redakcję można poprawić, chodzi tutaj jednak o podjęcie decyzji merytorycznej. To o czym mówił pan P. Zaręba jest o tyle nie do zastosowania, gdyż Komisja ds. Służb Specjalnych odbywa posiedzenia tylko w swoim gronie, stale. Natomiast inne komisje - te o których mówiłem - z reguły obradują na posiedzeniach otwartych, rzadziej zamkniętych, a tajne będą zdarzyły się może dwa razy w ciągu roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-589">
          <u xml:id="u-589.0" who="#AndrzejGaberle">Proponowałbym, żeby zmienić to w ten sposób, że posiedzenia są otwarte, zamknięte i niejawne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-590">
          <u xml:id="u-590.0" who="#RyszardGrodzicki">Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-591">
          <u xml:id="u-591.0" who="#AndrzejGaberle">W ten sposób, gdy komisja postanowi odbycie posiedzenia niejawnego będą mogli brać w nim udział tylko członkowie komisji i ewentualnie osoby, które komisja zaprosi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-592">
          <u xml:id="u-592.0" who="#RyszardGrodzicki">Nie upieram się przy słowie „tajne”. Chodziło mi o pewną szczelność obrad. Sama nazwa może mieć tylko charakter ostrzegawczy dla członków komisji, aby nie opowiadali zbyt dużo o tym co się działo. Niejawna czy też tajna to jest dokładnie to samo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-593">
          <u xml:id="u-593.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Doceniam intencje pana posła i proponowane rozwiązania, z tym że proponowałbym nie mnożyć bytów ponad konieczność. Są posiedzenia jawne lub zamknięte, przy czym zamknięte w praktyce Komisji ds. Służb Specjalnych są zamknięte z wyłączeniem art. 80.</u>
          <u xml:id="u-593.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Proponowałbym, żeby w ust. 2 zamiast mówić o posiedzeniu zamkniętym, mówić o posiedzeniu zamkniętym z wyłączeniem stosowania odpowiedniego ustępu art. 80.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-594">
          <u xml:id="u-594.0" who="#RyszardGrodzicki">To i tak będzie trzecia kategoria posiedzeń, bo i tak musi pan zapisać, że będą posiedzenia otwarte, zamknięte i zamknięte z wyłączeniem art. 80.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-595">
          <u xml:id="u-595.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie, przepisałbym „żywcem” to co jest zapisane w rozdziale, o Komisji ds. Służb Specjalnych. Tam jest to obligatoryjne, tu można zapisać, że komisja może tak postanowić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-596">
          <u xml:id="u-596.0" who="#RyszardGrodzicki">Był taki precedens w poprzedniej kadencji z Januszem Korwinem-Mikke, że komisja postanowiła, iż nie wpuszcza nikogo, a on wszedł i powiedział, że ma to w nosie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-597">
          <u xml:id="u-597.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie było wtedy podstawy prawnej. Natomiast w tej chwili stworzylibyśmy upoważnienie do regulaminowego zamknięcia komisji przed innymi posłami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-598">
          <u xml:id="u-598.0" who="#RyszardGrodzicki">Dobrze. Tylko, że możemy się narazić na zarzut innego typu, iż komisja będzie to nadużywać wobec innych posłów. Nie będę się upierał, oczywiście, może tak być.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-599">
          <u xml:id="u-599.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Proponuję w takim razie w przedstawionym przez pana ust. 2 powtórzyć zdanie drugie z art. 74c ust. 1, tylko w takiej formie, że zależy to od rozstrzygnięcia komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-600">
          <u xml:id="u-600.0" who="#RyszardGrodzicki">Czyli jakby pan to sformułował?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-601">
          <u xml:id="u-601.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jeśli art. 82 przyjmujemy jako ust. 1, dodajemy ust. 2: „Komisja może postanowić, że w razie posiedzenia zamkniętego, art. 80 ust. 1 nie stosuje się”. Wtedy będzie podstawa prawna do powiedzenia panu Korwinowi, że nie może wziąć udziału w posiedzeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-602">
          <u xml:id="u-602.0" who="#RyszardGrodzicki">Nie, to wtedy nie komisja powinna decydować tylko Prezydium Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-603">
          <u xml:id="u-603.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">To też byłoby uzasadnione, bo tutaj to jest wprost norma regulaminowa. Być może, że któryś z wyższych, niż komisja, organów Sejmu byłby upoważniony do wyłączenia działania tego przepisu, na przykład Prezydium Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-604">
          <u xml:id="u-604.0" who="#RyszardGrodzicki">Wtedy prezydium komisji mogłoby zwrócić się do Prezydium Sejmu o wyłączenie stosowania art. 80 do konkretnego posiedzenia komisji. Bardzo dobrze. Chodzi tutaj o skutek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-605">
          <u xml:id="u-605.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wtedy ust. 3 w obecnym brzmieniu nie ma znaczenia, natomiast w ust. 4 wyłączenie art. 80 będzie znowu skutkować tym samym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-606">
          <u xml:id="u-606.0" who="#RyszardGrodzicki">Niezupełnie, tutaj mówi się tylko o części posiedzenia. To jest kwestia narady komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-607">
          <u xml:id="u-607.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W takim razie można w tym ust. 2 napisać, że wyłączenie art. 80 dotyczy posiedzenia komisji w całości lub części.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-608">
          <u xml:id="u-608.0" who="#RyszardGrodzicki">Dobrze. W takim razie to co proponowałem, o ile chodzi o art. 87, to...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-609">
          <u xml:id="u-609.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Oczywiście, to trzeba by już wyrzucić, bo już nie miałoby znaczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-610">
          <u xml:id="u-610.0" who="#LudwikTurko">Może przejdziemy teraz do sądu marszałkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-611">
          <u xml:id="u-611.0" who="#RyszardGrodzicki">Muszę wyraźnie zasygnalizować, że intencją dla stworzenia tego fragmentu regulaminu była inicjatywa grupy posłów, mająca na celu powołanie komisji ds. etyki, która jednocześnie ustalałaby te zasady etyki i później rozpatrywała sprawy z tego wynikające. Wydawało nam się, że mielibyśmy do czynienia z quasi inkwizycyjnym postępowaniem. Ten kto tworzy normy sam by je stosował. Naturą psychiki ludzkiej jest to, że sposób interpretacji tych norm miałby charakter rozszerzający. Skoro jest się ich twórcą lepiej się wie co ta norma ze sobą niesie. Prowadziłoby to do pewnego rodzaju niepewności. Nie wykluczając możliwości powołania komisji nadzwyczajnej ds. kodeksu etyki, który może powstać, aby istniał jakiś tam zbiór norm pomocniczo oddziaływujących na posłów, sięgnęliśmy do rozwiązań regulaminowych z okresu międzywojennego. Podobna instytucja funkcjonowała wówczas w polskim parlamencie. Był to sąd marszałkowski rozstrzygający sprawy dyscyplinarne posłów.</u>
          <u xml:id="u-611.1" who="#RyszardGrodzicki">W ramach naszego regulaminu nie mamy pojęcia spraw dyscyplinarnych. Braliśmy pod uwagę także to co robi Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich. Stąd doszliśmy do wniosku, że sąd powinien rozpatrywać sprawy związane z zachowaniem nieodpowiadającym godności posła, a więc takie, które trudno ująć w postaci naruszenia konkretnego przepisu regulaminu czy też ustawy. Tego typu sprawy, od czasu do czasu, trafiają na nasze forum. Ostatnio na przykład rozpatrywaliśmy stan nietrzeźwy i trafienie posła do izby wytrzeźwień.</u>
          <u xml:id="u-611.2" who="#RyszardGrodzicki">Druga kategoria spraw, powodująca, że mieliśmy pewne wątpliwości - czy komisja powinna być właściwa z racji swojej liczebności, to są sprawy sporne pomiędzy posłami. W tej kadencji, na szczęście, mamy tego bardzo niewiele. W tej chwili zawisła jedna taka sprawa. Gdy próbujemy wywołać ją przed komisję strony natychmiast oświadczają, że są właśnie w ostatniej fazie godzenia się. My to odraczamy, bo nie ma co tego rozpatrywać, a oni jakoś nie mogą się pogodzić. Chodzi więc o to, aby takie sprawy sporne, pomiędzy posłami, rozpatrywał ten sąd marszałkowski. Stąd bierze się cała koncepcja.</u>
          <u xml:id="u-611.3" who="#RyszardGrodzicki">Oczywiście, wszystko to, co dotyczy składu sądu i sposobu procedowania, jest do dyskusji. Można to więc uregulować inaczej niż zostało zaproponowane.</u>
          <u xml:id="u-611.4" who="#RyszardGrodzicki">Opierając się na doświadczeniach, płynących z pracy tej komisji, doszliśmy do wniosku, że taki sposób wyznaczania posła z listy - do tego, żeby był sprawozdawcą, w sprawie quasi dyscyplinarnej - powoduje, że w różny sposób sprawy te są przygotowywane na po-siedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-611.5" who="#RyszardGrodzicki">Stąd też lepiej byłoby wyznaczyć, w skali całego Sejmu, trzech posłów, którzy by się w tym specjalizowali, będąc jednocześnie z zawodu prawnikami. Byłoby wiadomo, że są oni rzecznikami dyscypliny. Przed takim sądem pełniliby oni funkcje oskarżycielskie, robiąc to w miarę fachowo, jeśli można przy tego rodzaju społecznym działaniu, mówić o fachowości. Takie właśnie intencje nam przyświecały. Tyle miałbym ogólnie do powiedzenia o projekcie powołania tego sądu.</u>
          <u xml:id="u-611.6" who="#RyszardGrodzicki">Pozostawiam do państwa uznania, czy wymienimy teraz ogólne uwagi, czy też przejdziemy do konkretnych przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-612">
          <u xml:id="u-612.0" who="#AndrzejGaberle">Nie będzie to uwaga, tylko pytanie. Mianowicie, czy będzie przewidziana jakaś procedura, bo tutaj tego rodzaju przepisu nie widzę - przyjęcia przez sąd jakiegoś regulaminu procedowania, czy też w jakiś inny sposób jest ta sprawa rozwiązana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-613">
          <u xml:id="u-613.0" who="#RyszardGrodzicki">Zastanawialiśmy się w podkomisji czy dodać taki przepis i doszliśmy do wniosku, że przynajmniej w początkowej fazie działania tego sądu, lepiej tego nie robić. W przedwojennym sądzie ta procedura była zamarkowana, nie była zbyt rozbudowana. Było tam sformułowanie, które generalnie odsyłało do przepisów postępowania karnego, były też pewne elementy, bardzo grubymi liniami, zarysowujące procedurę. Oczywiście, można zaproponować i przyjąć tę propozycję pana posła, aby wprowadzić przepis, który by mówił o tym, iż sąd uchwala swój regulamin postępowania. To nie jest kategoria norm etycznych, wg których się sądzi, ale jest to kategoria proceduralna. Rozbudowywanie regulaminu o tę kategorię to byłoby z 50 artykułów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-614">
          <u xml:id="u-614.0" who="#LudwikTurko">Chciałem powiedzieć przy okazji, że w procedurze przed-wojennej była bardzo godna uwagi instytucja, mianowicie strona przegrywająca, pokrywała koszty postępowania. Natomiast strona pozywająca musiała płacić zaliczkę na poczet kosztów postępowania w sprawach spornych pomiędzy posłami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-615">
          <u xml:id="u-615.0" who="#RyszardGrodzicki">Również zastanawialiśmy się nad tym, ale uznaliśmy, że to nie powinno mieć miejsca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-616">
          <u xml:id="u-616.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Uzupełniając to co pan przewodniczący powiedział, że należy zebrać jakieś doświadczenia - chciałem powiedzieć, iż podobne sprawy rozstrzyga, czy rozstrzygała do niedawna, Komisja Regulaminowa. Praktycznie rzecz biorąc stosowała normalne procedury posiedzeń komisji sejmowych, jakieś odrębności proceduralne wnikały zwyczajowo. Prawdopodobnie takie wykształcą się również w tym sądzie. Na razie jednak tego bym nie regulował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-617">
          <u xml:id="u-617.0" who="#RyszardGrodzicki">Tutaj jest ta drobna zmiana, że nazywa się to sąd a nie komisja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-618">
          <u xml:id="u-618.0" who="#AndrzejGaberle">Wcale nie opowiadałbym się za pisaniem jakieś odrębnej rozbudowanej procedury...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-619">
          <u xml:id="u-619.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Właściwie elementy procedury tutaj są, bo na przykład art. 74l jest typowym przepisem proceduralnym. A więc niezbędne elementy procedury - wydaje mi się - są i tak tutaj zawarte.</u>
          <u xml:id="u-619.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Z elementami procedury jest również następny artykuł 74m. Tak jak powiedziałem, niezbędne elementy, te które mogłyby budzić kontrowersje gdyby były puszczone luzem w tym projekcie są zawarte, a szczegółowsze procedury postępowania w toku posiedzenia sądu to prawdopodobnie - albo się wykształcą albo okaże się, że są zbędne. Jeżeli się wykształcą, to zawsze będzie możliwość rozbudowy tych przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-620">
          <u xml:id="u-620.0" who="#AndrzejGaberle">Tak jak powiedziałem, nie opowiadam się za jakąś szczegółową, rozbudowaną procedurą - natomiast pewne generalne zasady funkcjonowania tego sądu, postępowania przed tym sądem - moim zdaniem - powinny jednak zostać przynajmniej temu sądowi dane do ustanowienia. Na przykład - wtedy kiedy jeden się wypowiada ma prawo także i drugi się wypowiedzieć. To jest może oczywiste, ale coś takiego jest jednak potrzebne, bo inaczej wszystko zostawia się rozsądkowi przewodniczącego tego sądu. Rozumiem, że zapewne będzie to osoba godna zaufania i rozsądna, ale - przepraszam, mówię na podstawie doświadczeń z praktyki sądowej - nie polegam nadmiernie na rozsądku osób które orzekają.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-621">
          <u xml:id="u-621.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">I to jest w pewnym sensie słuszne założenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-622">
          <u xml:id="u-622.0" who="#RyszardGrodzicki">Jest więc problem decyzji, czy dodajemy ten przepis o regulaminie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-623">
          <u xml:id="u-623.0" who="#LudwikTurko">Dodajemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-624">
          <u xml:id="u-624.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy jest ktoś przeciwny? To dodamy - będzie to chyba art. 74p.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-625">
          <u xml:id="u-625.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Panie przewodniczący, jeśli można zasugerować to ja bym go umieścił po art. 74m. Tutaj kończą się przepisy o sądzie, a dalej są przepisy o wszczynaniu postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-626">
          <u xml:id="u-626.0" who="#RyszardGrodzicki">Dobrze. Może przejrzyjmy po kolei artykuły. A więc - art. 74j - czy mają państwo jakieś uwagi? Nie ma. Czy do art. 74k ma ktoś zastrzeżenia? Nie wiem dlaczego jest dziewięciu sędziów...? Może być 7 czy 11.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-627">
          <u xml:id="u-627.0" who="#AnnaUrbanowicz">Mnie się wydaje i tak za duży ten skład.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-628">
          <u xml:id="u-628.0" who="#RyszardGrodzicki">Jest tak dlatego, że jednak będzie to skład spośród posłów i specjalnie wprowadziliśmy przepis, że prezes sądu wyznacza sędziów biorących udział w rozprawie, żeby unikać sytuacji, iż w składzie sądzącym są ludzie z tego samego klubu. Przynajmniej taka była moja intencja, a jak to będzie w praktyce to zobaczymy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-629">
          <u xml:id="u-629.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Mamy uwagę redakcyjną. Proponowalibyśmy, a ściślej mówiąc zaproponował to kol. Tomasz Osiński, przestawienie szyku zdania w ust. 1 art. 74k. Ponieważ kompetencja w tym przypadku spoczywa nie na sędziach tylko na Sejmie, w związku z tym brzmiałoby to: „Sejm wybiera ze swego składu na wniosek...”, albo „Sejm na wniosek Prezydium Sejmu wybiera ze swego składu dziewięciu sędziów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-630">
          <u xml:id="u-630.0" who="#RyszardGrodzicki">Dobrze. Czy jeszcze mają państwo jakieś uwagi? Skoro nie ma, przechodzimy do art. 74 l. Jest tu wyraźne rozróżnienie składu sądu, w zależności od tego jakiego typu jest to sprawa. Sposób doboru, w przypadku spraw między posłami, ma charakter sądu polubownego. W przypadku spraw o zachowanie w sposób nie odpowiadający godności posła, skład jest „zawodowy” lub stały.</u>
          <u xml:id="u-630.1" who="#RyszardGrodzicki">Czy do ust. 1 art. 74 l są jakieś uwagi? Nie widzę. Również nie było uwag do ust. 2, 3, 4.</u>
          <u xml:id="u-630.2" who="#RyszardGrodzicki">Przechodzimy do art. 74m. Czy do ust. 1 ktoś ma jakieś uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-631">
          <u xml:id="u-631.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Chciałbym zaproponować coś przed tym artykułem. Jeżeli pan przewodniczący, w dalszym ciągu proponowałby ten wniosek, który zgłosił jako poprawkę do art. 74o to te dwa ustępy, które pan tam proponuje - dałbym jako artykuł po art. 74 l, bo on się z nim bezpośrednio wiąże.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-632">
          <u xml:id="u-632.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy jest zgoda na dodanie nowego artykułu w brzmieniu tej mojej 9-tej poprawki: „Posiedzenia sądu są jawne. W naradzie sądu biorą udział tylko członkowie składu sądzącego oraz protokolant”?</u>
          <u xml:id="u-632.1" who="#RyszardGrodzicki">Skoro jest zgoda, przechodzimy do ust. 1 art. 74m. Jest to powtórzenie kar, które są już w regulaminie, a więc nic nowego tu nie wnosimy. Zastanawialiśmy się, czy tak, jak to było przed wojną nie przypisać do tych kar odpowiednich skutków finansowych, bo tam orzeczenie nagany powodowało utratę 5 proc. diet. Tylko w ustawie na nieszczęście powie-dzieliśmy o skutkach finansowych za nieobecności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-633">
          <u xml:id="u-633.0" who="#LudwikTurko">Jednak sąd ma charakter nierepresyjny tylko sądu moralnego. Kara pieniężna deprecjonowałaby moralny wymiar orzeczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-634">
          <u xml:id="u-634.0" who="#RyszardGrodzicki">Tutaj przy tych karach można byłoby się zastanowić nad jednym...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-635">
          <u xml:id="u-635.0" who="#AnnaUrbanowicz">A upublicznienie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-636">
          <u xml:id="u-636.0" who="#RyszardGrodzicki">Jeśli posiedzenia są jawne to są upubliczniane. Praktycznie dla tych spraw spornych między posłami zastrzegliśmy jedną karę - poseł zachował się niegodnie. Nie wiem czy taka sama kara nie mogłaby być również i w tym pierwszym przypadku, wymierzana jako kara dodatkowa. Według mnie gorszą karą jest orzeczenie, że ktoś się zachował niegodnie, niż powiedzenie: panie, udzielam ci nagany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-637">
          <u xml:id="u-637.0" who="#AnnaUrbanowicz">Oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-638">
          <u xml:id="u-638.0" who="#RyszardGrodzicki">Ale jest to problem odporności psychicznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-639">
          <u xml:id="u-639.0" who="#AnnaUrbanowicz">Jeżeli ma to spełnić swoją wychowawczą rolę to dajmy przyzwolenie prezesowi sądu na fakultatywne upublicznienie takiej kary, w postaci komunikatu czy czegoś takiego. Inaczej to jest fikcja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-640">
          <u xml:id="u-640.0" who="#LudwikTurko">Kara obligatoryjnie powinna być publiczna. Nie ma czegoś takiego jak tajne orzeczenia sądu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-641">
          <u xml:id="u-641.0" who="#AnnaUrbanowicz">Ale jak publiczna?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-642">
          <u xml:id="u-642.0" who="#LudwikTurko">To znaczy, że podlega ogłoszeniu na przykład w biuletynie sejmowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-643">
          <u xml:id="u-643.0" who="#AnnaUrbanowicz">Co innego jest ogłoszenie w biuletynie sejmowym, który może czyta 100 posłów na 460, a co innego puszczenie tego komunikatem z trybuny sejmowej. Rozumiem, że to by mogło dotyczyć naprawdę skrajnych przypadków, ale niech by była taka sankcja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-644">
          <u xml:id="u-644.0" who="#SergiuszKarpiński">Chciałbym podjąć wątek zgłoszony przez pana przewodniczącego. O ile w przypadkach nie wywiązywania się z obowiązków, w zależności od stopnia nierealizowania obowiązków można stosować tę gradację kar, czyli: uwaga, upomnienie, nagana. To w przypadkach etycznych przewinień - wydaje mi się - że można zastosować tylko tę jedną karę, mianowicie orzeczenie, iż poseł zachował się niegodnie; a więc w przypadku sprawy o zachowaniu w sposób nieodpowiadający godności posła i w sprawach spornych między posłami.</u>
          <u xml:id="u-644.1" who="#SergiuszKarpiński">Zastosowanie kary uwagi albo upomnienia, w przypadku sprawy o zachowanie w sposób nieodpowiadający godności posła - nie bardzo mi pasuje. Stwierdzenie natomiast, że poseł zachował się niegodnie jest ewidentne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-645">
          <u xml:id="u-645.0" who="#RyszardGrodzicki">Wtedy cały ten ust. 1 musiałby ulec przeredagowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-646">
          <u xml:id="u-646.0" who="#LudwikTurko">Mam następującą propozycję, aby zachować kary: uwagę, upomnienie, naganę. Natomiast orzeczenie, że poseł zachował się niegodnie zachować jako karę dodatkową, która może być wymierzana łącznie z tamtymi. Stosować ją jako podkreślenie, jako karę dodatkową, a nie jako karę samoistną.</u>
          <u xml:id="u-646.1" who="#LudwikTurko">Natomiast mam wątpliwości, czy w sprawach spornych między posłami, jedyne co może być - to orzeczenie, że poseł zachował się niegodnie. Ponieważ może być spór godny pomiędzy posłami, natomiast...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-647">
          <u xml:id="u-647.0" who="#AnnaUrbanowicz">...o miedzę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-648">
          <u xml:id="u-648.0" who="#LudwikTurko">Mogą się przecież pokłócić o coś, może być spór, ale mogą zachowywać się w sposób godny. Idą więc do sądu, żeby to rozstrzygnąć. Uważam, że ten pkt. 2 w ust. 1 nie jest na miejscu, bo on dotyczy sporów pomiędzy posłami.</u>
          <u xml:id="u-648.1" who="#LudwikTurko">Proponuję, aby pkt. 1 uzupełnić; orzeczenie o tym, że poseł zachował się niegodnie ma charakter kary dodatkowej, która może być wymierzona łącznie z każdą z tych trzech, czyli: uwagą, upomnieniem i naganą.</u>
          <u xml:id="u-648.2" who="#LudwikTurko">Natomiast w pkt. 2, dotyczącym sporów między posłami, funkcja sądu może być rozstrzygająca i ewentualnie oceniać zachowanie posła. Nie wiem jak to sformułować, ponieważ to zaproponowane sformułowanie jest bardzo mocne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-649">
          <u xml:id="u-649.0" who="#RyszardGrodzicki">Nie przywołujmy nazwisk, mamy sprawę, która miała miejsce: poseł - posłowi zarzuca, że kłamie publicznie z trybuny sejmowej. Jest przeprowadzony dowód przed sądem, że rzeczywiście miało miejsce kłamstwo. Przyznajemy rację, stwierdzamy fakt i koniec? Według mnie w tym momencie można powiedzieć, że poseł zachował się niegodnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-650">
          <u xml:id="u-650.0" who="#LudwikTurko">Tak, wtedy możemy tak powiedzieć, ale...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-651">
          <u xml:id="u-651.0" who="#RyszardGrodzicki">Więc dlatego sformułujmy to tak, że nie musi w każdej sprawie, ale może...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-652">
          <u xml:id="u-652.0" who="#LudwikTurko">Zgoda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-653">
          <u xml:id="u-653.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy panowie mieliby jakąś propozycję zredagowania tego w kontekście tej dyskusji? Widzę, że Biuro Legislacyjne uzgadnia teraz jakiś inny fragment.</u>
          <u xml:id="u-653.1" who="#RyszardGrodzicki">Doszliśmy do takich wniosków, kiedy dyskutowaliście panowie, aby w sprawach, które są ujęte w art. 74m ust. 1 pkt. 1 - jako karę dodatkową sąd mógł orzec, iż poseł zachował się niegodnie. A więc do każdego podpunktu można byłoby dodatkowo dodać: ale także zachował się niegodnie w związku z tym wymierzamy taką karę a nie inną.</u>
          <u xml:id="u-653.2" who="#RyszardGrodzicki">Natomiast w pkt. 2 być może trzeba byłoby stworzyć odrębny ustęp i podzielić ustęp pierwszy na dwa ustępy. Trzeba by wyraźnie powiedzieć, że rozpatrując sprawy sporne, pomiędzy posłami, jeśli sąd uznałby to za stosowne - mógłby orzec, iż poseł zachował się niegodnie, ale nie miałby takiego obowiązku. Mógłby ograniczyć się tylko do stwierdzenia faktu.</u>
          <u xml:id="u-653.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Poseł lub posłowie.)</u>
          <u xml:id="u-653.4" who="#RyszardGrodzicki">Tak, poseł lub posłowie. Być może byłoby tak, że obydwaj byliby niegodni siebie. Czy dałoby się to jakoś ująć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-654">
          <u xml:id="u-654.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wszystko da się ująć, panie przewodniczący, tylko wymaga to chwili namysłu. W związku z tym zarezerwuję sobie kawałek poniedziałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-655">
          <u xml:id="u-655.0" who="#RyszardGrodzicki">Proszę państwa, mam komunikat, zakończyć pracę. Na szczęście Konwent Seniorów nie wprowadził zmian w Regulaminie Sejmu RP na następne posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-655.1" who="#RyszardGrodzicki">W związku z tym, zyskujemy pewien oddech i nie musimy tego robić na już.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-656">
          <u xml:id="u-656.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">A więc mam aż cały poniedziałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-657">
          <u xml:id="u-657.0" who="#AnnaUrbanowicz">Ale co z tym komunikatem Sejmu, szczególnie w przypadkach skrajnie nagannych - jak pijaństwo, albo... naprawdę niegodne zachowanie posła?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-658">
          <u xml:id="u-658.0" who="#StanisławStasiak">Proponuję, aby przed Sejmem postawić pręgierz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-659">
          <u xml:id="u-659.0" who="#RyszardGrodzicki">Może umieścić to w tym przepisie, który mówi, że posiedzenia sądu są jawne i w naradzie sądu biorą udział tylko członkowie składu sądzącego oraz protokolant. Czy napisać, że orzeczenia sądu są publikowane w Diariuszu Sejmowym czy w stenogramie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-660">
          <u xml:id="u-660.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Czy wszystkie orzeczenia sądu muszą być publikowane? Tego nawet pani poseł A. Urbanowicz nie sugerowała. Miejsce publikacji może być różne, poczynając od sprawozdań parlamentarnych, a kończąc na „Trybunie” i „Gazecie Wyborczej”. Istnieje możliwość wprowadzenia przepisu, że sąd może orzec o ogłoszeniu orzeczenia...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-661">
          <u xml:id="u-661.0" who="#AnnaUrbanowicz">Szczególnie w nagannej sytuacji...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-662">
          <u xml:id="u-662.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">...na przykład na wniosek skarżącego czy na wniosek marszałka, rzecznika dyscyplinarnego...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-663">
          <u xml:id="u-663.0" who="#StanisławStasiak">Co to znaczy „szczególnie w nagannej sytuacji”? To jest pojęcie względne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-664">
          <u xml:id="u-664.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Te wszystkie pojęcia są ocenne, w związku z tym naruszenie godności posła jest też pojęciem ocennym.</u>
          <u xml:id="u-664.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Natomiast nie sądzę, żeby od razu w regulaminie należało ustalać, gdzie on to ma ogłaszać. Ogłoszeniem byłoby na przykład odczytanie z trybuny sejmowej w czasie po-siedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-665">
          <u xml:id="u-665.0" who="#RyszardGrodzicki">To może dodajmy przepis w tym nowym artykule, w którym się mówi o posiedzeniach jawnych sądu, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-666">
          <u xml:id="u-666.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">To byłby element orzeczenia, to musiałoby być w tym artykule o orzeczeniach... jako rodzaj orzeczenia - tu gdzie mamy, że sąd zwraca uwagę; orzeka, że niegodny itd. Możemy dopisać, że sąd może orzec również, jako karę dodatkową, publiczne ogłoszenie orzeczenia, coś w tym rodzaju.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-667">
          <u xml:id="u-667.0" who="#RyszardGrodzicki">Odczytanie orzeczenia z trybuny sejmowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-668">
          <u xml:id="u-668.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Czy to by było jedyne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-669">
          <u xml:id="u-669.0" who="#AnnaUrbanowicz">Jedyne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-670">
          <u xml:id="u-670.0" who="#LudwikTurko">Może w godzinach największej oglądalności, czyli w piątek o godz. 22-ej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-671">
          <u xml:id="u-671.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jeżeli jedyne to w porządku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-672">
          <u xml:id="u-672.0" who="#RyszardGrodzicki">Dobrze, dopisujemy taki przepis. Czy do art. 74n ktoś ma jakieś uwagi?</u>
          <u xml:id="u-672.1" who="#RyszardGrodzicki">A postulat tego regulaminu podnosimy czy nie, bo on nam jeszcze nie wypłynął. Ewentualnie teraz powinien być po „m”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-673">
          <u xml:id="u-673.0" who="#AnnaUrbanowicz">Zdecydowanie, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-674">
          <u xml:id="u-674.0" who="#RyszardGrodzicki">A więc po art. 74m będzie napisane, że sąd uchwala ten regulamin...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-675">
          <u xml:id="u-675.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Może tak: tryb postępowania przed sądem określa regulamin uchwalony przez sąd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-676">
          <u xml:id="u-676.0" who="#RyszardGrodzicki">Dobrze. Przechodzimy do art. 74n dot. rzeczników dyscyplinarnych. Jak widzę nie ma do niego uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-677">
          <u xml:id="u-677.0" who="#AnnaUrbanowicz">Nie pozwalałabym być rzecznikiem dyscyplinarnym posłowi, który był już kiedyś karany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-678">
          <u xml:id="u-678.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy to się nie rozumie samo przez się? Może już nie bądźmy tacy szczelni w przepisach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-679">
          <u xml:id="u-679.0" who="#AnnaUrbanowicz">Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-680">
          <u xml:id="u-680.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy do art. 74o ktoś z państwa ma jakieś uwagi? Brzmi on następująco: „Postępowanie przed Sądem w sprawach, o których mowa w art. 74j pkt. 1 wszczyna Marszałek Sejmu. Wyznacza on spośród rzeczników dyscyplinarnych posła, który będzie w danej sprawie pełnił obowiązki oskarżyciela”.</u>
          <u xml:id="u-680.1" who="#RyszardGrodzicki">Kto wszczyna sprawy sporne pomiędzy posłami? - domniemuje się, że poseł, ale czy tu trzeba dać przepis czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-681">
          <u xml:id="u-681.0" who="#LudwikTurko">Nie, nie potrzeba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-682">
          <u xml:id="u-682.0" who="#RyszardGrodzicki">Dobrze. Na tym zakończyliśmy rozdział poświęcony sądowi marszałkowskiemu. Wracamy do art. 84.</u>
          <u xml:id="u-682.1" who="#RyszardGrodzicki">Proszę państwa miałbym tutaj jedną uwagę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-683">
          <u xml:id="u-683.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Przepraszam panie przewodniczący, ale w związku z tymi przepisami - w stosunku do tego co uchwaliliśmy jako podkomisja, zrobiliśmy później przy tej korekcie, o jeden krok za dużo, aczkolwiek wynikało to z wadliwego powołania przepisu. Mianowicie, w zmianie 52, w tej pierwotnej wersji, jest napisane: „w art. 72 ust. 2 skreśla się wyrazy „jak również posłów, którzy zachowują się w sposób nie odpowiadający godności posła.” Usunęliśmy to w tej erracie, tylko dlatego, że powołano niewłaściwy ustęp, bo te wyrazy występują w ust. 1-szym, a nie 2-gim - natomiast usunięcie tych wyrazów jest istotnie koniecznie. Ustęp 1-szy został zachowany...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-684">
          <u xml:id="u-684.0" who="#RyszardGrodzicki">Jest tu jeszcze 23 poprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-685">
          <u xml:id="u-685.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Poprawka 23 jest swoją drogą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-686">
          <u xml:id="u-686.0" who="#RyszardGrodzicki">Powinniśmy to razem rozpatrzeć. W tym zbiorczym tekście już poprawiłem, że to jest ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-687">
          <u xml:id="u-687.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Czyli przywracamy to brzmienie tylko ze zmianą powołania ust. 1 a nie 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-688">
          <u xml:id="u-688.0" who="#RyszardGrodzicki">Natomiast wracając do tego art. 84a, przy rozpatrywaniu którego mnie nie było, a który zmienił numer - jak pamiętam - miałbym taki pomysł, żeby skreślić pierwszy wyraz w sformułowaniu „poselski projekt ustawy”. Projekt może być przecież wniesiony w ten sposób przez komisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-689">
          <u xml:id="u-689.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jest to konsekwencja aktualnego brzmienia, nie zmienianego przez nas art. 29 ust. 2, który mówi: „poselskie projekty ustaw mogą być wnoszone przez komisję lub co najmniej 15 posłów”. Jest więc zbiorcza nazwa „poselski projekt ustawy” obejmująca zarówno projekt wniesiony przez komisję, jak i przez grupę posłów. Proponuję więc nie zmieniać tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-690">
          <u xml:id="u-690.0" who="#AnnaUrbanowicz">Czy „projekt ustawy” nie konsumuje tego wszystkiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-691">
          <u xml:id="u-691.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jednocześnie jest szerszy, bo obejmuje również inicjatywy innych organów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-692">
          <u xml:id="u-692.0" who="#LudwikTurko">Ten przepis jest więc definicją pojęcia „poselski projekt ustawy”. Trzeba to więc tak zostawić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-693">
          <u xml:id="u-693.0" who="#RyszardGrodzicki">Przechodzimy do art. 85 dotyczącego dezyderatów. Zaczyna się ujawniać teraz tendencja sterowania poprzez dezyderaty pracą rządu. Te dezyderaty zaczynają mieć bardzo imperatywny charakter. Nie ma to znaczenia przy obowiązywaniu zasady rozdziału władz. Natomiast ci, którzy wnoszą je robią to z intencją taką a nie inną. Być może trzeba się będzie tym zająć, ale to już między pierwszym a drugim czytaniem.</u>
          <u xml:id="u-693.1" who="#RyszardGrodzicki">Czy są propozycje zmian art. 85? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-693.2" who="#RyszardGrodzicki">Posłowie nie zgłosili też uwag do artykułów 86–88.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-694">
          <u xml:id="u-694.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W art. 89 aktualna treść ust. 1 została przeniesiona do art. 77a. Natomiast w obecnej wersji cały ten artykuł będzie poświęcony głosowaniom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-695">
          <u xml:id="u-695.0" who="#RyszardGrodzicki">Rozumiem, że zmiany w tym art. 89 mają charakter techniczno-legislacyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-696">
          <u xml:id="u-696.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Gdybyśmy nie chcieli, pamiętając o tym, co mówiliśmy wcześniej, skreślać ust. 5 to powinniśmy zastąpić jego brzmienie nową treścią dotyczącą reasumpcji głosowania w poszczególnych kwestiach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-697">
          <u xml:id="u-697.0" who="#RyszardGrodzicki">Czyli rozumiem, że jest zgoda na treść art. 89.</u>
          <u xml:id="u-697.1" who="#RyszardGrodzicki">Art. 90 Komisja przyjęła bez uwag.</u>
          <u xml:id="u-697.2" who="#RyszardGrodzicki">W art. 91 następuje zmiana brzmienia poprzez dodanie ust. 2 i 3. Dotychczasowa treść staje się ustępem 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-698">
          <u xml:id="u-698.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Chodziło tu o uściślenie tego, co często budziło wątpliwości, jaka procedura ma obowiązywać na posiedzeniach komisji. Następuje to przez odesłanie do procedur obowiązujących w komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-699">
          <u xml:id="u-699.0" who="#RyszardGrodzicki">Rozumiem, że nie ma uwag. Komisja przyjęła też bez uwag art. 92.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-700">
          <u xml:id="u-700.0" who="#AnnaUrbanowicz">W związku z art. 93 prosiłabym o wyjaśnienie znaczenia sformułowania następującego po słowie „oraz” - „badania działalności poszczególnych zakładów oraz spółek z udziałem Skarbu Państwa, przedsiębiorstw i innych instytucji państwowych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-701">
          <u xml:id="u-701.0" who="#RyszardGrodzicki">Rozumiem, że chodzi tu o przedsiębiorstwa państwowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-702">
          <u xml:id="u-702.0" who="#LudwikTurko">Jest to bardzo szerokie ujęcie, skoro mowa, że chodzi o badanie działalności. Może właściwsze byłoby „zapoznanie się z działalnością”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-703">
          <u xml:id="u-703.0" who="#RyszardGrodzicki">Chodzi tutaj o quasi śledcze uprawnienia. Przypominam, casus posła R. Zająca, który domagał się informacji. To też było badanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-704">
          <u xml:id="u-704.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Akt personalnych, zresztą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-705">
          <u xml:id="u-705.0" who="#RyszardGrodzicki">Nie tylko. Pani J. Szymańska ma całą teczkę na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-706">
          <u xml:id="u-706.0" who="#AnnaUrbanowicz">Wobec tego - czy można by poprzestać na tym: „mogą przeprowadzać w wyznaczonym przez siebie składzie wizytację” i dalej tak jak w projekcie. Z tym, że wiadomo, iż nie dotyczy to przedsiębiorstw prywatnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-707">
          <u xml:id="u-707.0" who="#RyszardGrodzicki">To chyba jest jednoznaczne, że idzie o instytucje państwowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-708">
          <u xml:id="u-708.0" who="#AnnaUrbanowicz">Niekoniecznie, z tego brzmienia to nie wynika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-709">
          <u xml:id="u-709.0" who="#RyszardGrodzicki">Istnieje problem szkół samorządowych, ponieważ pracujący w nich nauczyciele często odwołują się do Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-710">
          <u xml:id="u-710.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jest w ogóle problem, co to znaczy - zakład.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-711">
          <u xml:id="u-711.0" who="#RyszardGrodzicki">Wykreślmy więc może tutaj słowa: „poszczególnych zakładów oraz”. Zostałoby więc: „spółek z udziałem skarbu państwa, przedsiębiorstw innych instytucji państwowych”, a nie ma tych zakładów, które budzą niepokój pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-712">
          <u xml:id="u-712.0" who="#LudwikTurko">Samorządowe wtedy wchodzą...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-713">
          <u xml:id="u-713.0" who="#RyszardGrodzicki">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-714">
          <u xml:id="u-714.0" who="#AnnaUrbanowicz">Dwie rzeczy mnie niepokoją jedna jest to sformułowanie: „badanie działalności”, a druga dotyczy właśnie charakteru tych zakładów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-715">
          <u xml:id="u-715.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Czyli wszystko od „oraz” do „oraz” skreślić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-716">
          <u xml:id="u-716.0" who="#AnnaUrbanowicz">Tak jest. Mają wizytacje...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-717">
          <u xml:id="u-717.0" who="#RyszardGrodzicki">Dobrze, zróbmy to tak i zobaczymy jak gospodarcze komisje na to zareagują - czy wrogo czy zaakceptują. Czyli skreślamy „oraz” do „oraz”. Czy jest zgoda na to? Mieliśmy taką sprawę, gdy nie chcieli wpuścić posła w trakcie strajku na teren zakładu i chyba jest ona nie zakończona do tej pory w prokuraturze. A więc mamy zaakceptowaną dodatkową zmianę w art. 93.</u>
          <u xml:id="u-717.1" who="#RyszardGrodzicki">Przechodzimy do art. 94. Nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-717.2" who="#RyszardGrodzicki">Proszę państwa, w związku z tą zmianą sytuacji - ja to tak drążyłem, bo sądziłem, że jutro musimy wykonać tę inicjatywę - zostało nam już stosunkowo niedużo. Wiem, że pan P. Zaręba ma problem pociągu. Skończyliśmy pewien dział i mam pytanie - czy w związku z tym, w dniu dzisiejszym skończylibyśmy i resztę zmian w regulaminie zrobilibyśmy jutro, po głosowaniach. Będziemy ok. godz. 11.30 wolni, a inicjatywę będzie można podjąć w przyszły wtorek. Zobaczymy jeszcze tekst powielony, żeby nie było wątpliwości. Dzisiaj przerwalibyśmy, a jutro wznowilibyśmy rozpatrywanie zmian od art. 95, a dzisiaj zakończylibyśmy obrady.</u>
          <u xml:id="u-717.3" who="#RyszardGrodzicki">Czy ktoś z państwa w sprawach różnych chciałby zabrać głos? Chciałbym powiedzieć państwu, że wystosowałem dzisiaj pismo do szefa Kancelarii Sejmu w związku z faktem nie odczytania przez marszałka dwukrotnie informacji o posiedzeniu Komisji w trakcie posiedzenia Sejmu - w dniu wczorajszym i w dniu dzisiejszym, co mogło niektórych z państwa zdezorientować. Rzecz polegała na tym, że Biuro Komisji Sejmowych, które przygotowuje wykaz pomija naszą Komisję, ponieważ nie jesteśmy w składzie tego Biura. Mam nadzieję, że już jutro tego błędu nie powtórzą.</u>
          <u xml:id="u-717.4" who="#RyszardGrodzicki">Dziękuję bardzo. Jeśli państwo spotkaliby kolegów, to proszę przypomnieć o jutrzejszym posiedzeniu. Zamykam posiedzenie.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>