text_structure.xml
16.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#JerzySzteliga">Otwieram posiedzenie Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#JerzySzteliga">Czy są uwagi do dzisiejszego porządku obrad? Nie widzę. Mogę zatem przyjąć, że został zaakceptowany.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#JerzySzteliga">Wszyscy państwo otrzymaliście pisemne sprawozdanie z działalności Komisji w tej kadencji. Do tego sprawozdania są załączniki wymagane przez Prezydium Sejmu - na razie w jednym egzemplarzu do wglądu w sekretariacie Komisji.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#JerzySzteliga">Przypomnę najkrócej statystykę funkcjonowania naszej Komisji:</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#JerzySzteliga">- 74 posiedzenia (18 posiedzeń wyjazdowych),</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#JerzySzteliga">- 2 wyjazdy przedstawicieli Komisji (do Białego Boru i do Bytowa),</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#JerzySzteliga">- 21 posiedzeń podkomisji nadzwyczajnej, powołanej do przygotowania projektu ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych,</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#JerzySzteliga">- 11 dezyderatów zgłoszonych przez Komisję,</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#JerzySzteliga">- 3 wydane opinie,</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#JerzySzteliga">- 7 opinii wewnętrznych,</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#JerzySzteliga">- 1 uchwała.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#JerzySzteliga">Otwieram dyskusję nad sprawozdaniem Komisji. Proszę o uwagi, wnioski, ważne uzupełnienia.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#JanByra">W naszych planach pracy było zainteresowanie ochroną dziedzictwa kulturowego mniejszości narodowych. Chodziło przede wszystkim o finansowanie opieki nad zabytkami. Jak czytam w sprawozdaniu, na spotkanie poświęcone temu tematowi „powinni być zaproszeni przedstawiciele Generalnego Konserwatora Zabytków i Funduszu kościelnego działającego przy Biurze do Spraw Wyznań”. Jeśli dobrze pamiętam, tego punktu nie rozpatrzyliśmy, a to problem ciekawy i ważny. Z budżetu Ministerstwa Kultury i Sztuki na ten cel w skali kraju jest przeznaczone 600 mld zł. Niezależnie od tego istnieje specjalny fundusz w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Także posłowie występowali o dotacje dla konkretnych realizacji - renowacji lub restauracji obiektów sakralnych przeznaczonych dla wyznawców należących do mniejszości narodowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#JerzySzteliga">Czy pan poseł ma propozycję wynikającą ze zgłoszonej uwagi?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JanByra">Specjalnego posiedzenia na temat ochrony dziedzictwa kulturowego mniejszości nie było, ale przy różnych okazjach członkowie naszej Komisji tym problemem się interesowali. Należałoby to w sprawozdaniu zaznaczyć i zwrócić uwagę Komisji w następnej kadencji na zainteresowanie się tym zagadnieniem.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JerzySzteliga">Jeśli nie ma więcej uwag, to po uwzględnieniu poprawki pana posła Byry możemy zamknąć sprawozdanie z działalności Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych w II kadencji Sejmu.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#JerzySzteliga">Kto jest za przyjęciem sprawozdania?</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#JerzySzteliga">Dokument został przyjęty jednogłośnie.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#JerzySzteliga">Przechodzimy do punktu drugiego porządku obrad - do dyskusji nad projektem ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych, uzupełnionym przepisami końcowymi.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JanByra">Wnoszę następujące uwagi:</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#JanByra">1. Projekt opatrzony został przepisami końcowymi. Nie znajduję w nich zmiany rozporządzenia prezydenta Bieruta o języku. Art. 9 projektu ustawy wprowadza nową jakość, a rozporządzenie prezydenta Bieruta stanowiło, że językiem urzędowym jest język polski. Należałoby zatem w przepisach przejściowych umieścić zmianę tego rozporządzenia o języku.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#JanByra">2. W art. 16 jest mowa o powołaniu Międzynarodowego Zespołu do Spraw Mniejszości Narodowych i chcę poinformować, że wczoraj na posiedzeniu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pokazano nam decyzję premiera o powołaniu takiego zespołu na mocy postanowień reformy administracji centralnej. Art. 16 jest więc jakimś powtórzeniem.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#JanByra">3. W art. 1 ust. 2 mówi się, że „każda osoba zobowiązana jest do spełniania obowiązków wynikających z posiadanego obywatelstwa polskiego”. Według mego przekonania jest to przepisane z Konstytucji Rzeczypospolitej, która na każdego obywatela polskiego nakłada respektowanie prawa. Chciałem prosić pana przewodniczącego podkomisji nadzwyczajnej o uzasadnienie tego zapisu w projekcie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#HenrykKroll">Ustęp 2 art. 1 w projekcie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych wiąże się z częstym pytaniem o lojalność członków mniejszości wobec państwa, którego są obywatelami. Moim zdaniem, powinien być w tej ustawie, ale nie wskazane byłoby sformułowanie bliskie potwierdzeniu lojalności.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#HenrykKroll">Powołanie Międzyresortowego Zespołu do Spraw Mniejszości należy do równoległych starań Komisji sejmowej i rządu. Zapis w ustawie o mniejszościach sytuuje ten zespół wyżej w hierarchii prawa niż rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów. I taka była nasza intencja.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#HenrykKroll">Słusznie pan poseł Byra zauważył, że w przepisach przejściowych zabrakło zmiany dekretu o języku. Należy skontaktować się z autorem projektu, aby dokonał uzupełnienia.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#WładysławWrona">Nie ma podstaw do podważania postanowienia, że językiem urzędowym jest język polski, a języki mniejszości są wprowadzane jako pomocnicze. Co do tego nie ma najmniejszej wątpliwości. I jednoznacznie należy to podtrzymywać.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#JanByra">Czy pan poseł może wyjaśnić, co to znaczy „jednoznacznie”?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#WładysławWrona">Nawet pan poseł, siedzący obok mnie, mówił, że są takie dwuznaczne zapisy, w których próbuje się zasugerować, że można by też było wprowadzić inne języki jako urzędowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#JanByra">Chcę sprostować. Mówiłem zupełnie coś innego. Nie protestowałem przeciwko temu, że ustawa dopuszcza możliwość wprowadzenia języków mniejszości jako pomocniczych. Natomiast zwracałem uwagę, że w projekcie ustawy nie ma przepisów przejściowych, zmieniających rozporządzenie prezydenta Bieruta, stanowiące wyraźnie, że językiem urzędowym jest język polski i nic więcej. A my ustawą o mniejszościach dopuszczamy wprowadzenie języków pomocniczych, więc trzeba znowelizować dekret. I o to mi chodziło.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#HenrykBogdan">W art. 1 czytamy: „Ustawa reguluje prawo każdego obywatela polskiego należącego do mniejszości narodowej lub etnicznej”. Wydaje mi się, że tu popełniliśmy błąd. Należałoby zapisać: „Ustawa reguluje prawa każdego obywatela polskiego należącego do mniejszości narodowej lub etnicznej zwanej dalej mniejszością”.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#HenrykBogdan">W art. 17 zapisane jest tak: „Przy Przewodniczącym Zespołu tworzy się Radę Mniejszości”. Należałoby dodać „Narodowych i Etnicznych” albo odwołać się do „słowniczka” z art. 1. W art. 17 p. 3 również należało zapisać: „Rada Mniejszości Narodowych i Etnicznych wybiera ze swego składu Przewodniczącego i jego zastępców”. Tak samo w art. 17 p. 4: (...) „szczegółowy tryb delegowania członków Rady Mniejszości Narodowych i Etnicznych”.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#HenrykBogdan">Moim zdaniem w ustawie nie można posługiwać się takim skrótem myślowym: „Rada Mniejszości”, albo w art. 1 dodać: „zwanej dalej mniejszością”, albo we wszystkich innych artykułach dodawać, że chodzi o mniejszości narodowe i etniczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#HenrykKroll">Nie chciałbym się kompetentnie wypowiadać, nie jestem prawnikiem. Jednak chcę powiedzieć, że art. 1 projektu ma szczególny charakter. Prawo międzynarodowe raczej nie reguluje praw grupowych. Dlatego w projekcie naszej ustawy użyto takiego sformułowania, które by wyraźnie wskazywało, że ustawa dotyczy praw indywidualnych. Nie jestem pewien, czy proponowane przez pana posła Bogdana sformułowanie należałoby do art. 1 wprowadzić. Trzeba się w tej sprawie skonsultować.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#HenrykKroll">Nie polemizuję z panem przewodniczącym Krollem, ponieważ obok pana brałem udział w pracach podkomisji, ale dopóki jeszcze mamy możliwość wpływania na ostateczną formę ustawy, to podyskutujmy. W art. 4: „Każda osoba należąca do mniejszości ma prawo...”. To jednak brzmi trochę dziwacznie. Dodajmy jeszcze jeden artykuł, w którym zapiszemy, że ustawa reguluje prawa mniejszości narodowych i etnicznych zwanych dalej mniejszościami. Może na ten temat wypowie się Biuro Studiów i Ekspertyz.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#JanByra">Nasza dzisiejsza dyskusja, a także wcześniejsze posiedzenia pokazywały, że ta Komisja składa się z osób, które można nazwać przyjaciółmi mniejszości, ale jesteśmy nie dość biegli w sztuce legislacyjnej. Wnoszę, aby z ostrożności procesowej jeszcze dzisiaj nie finalizować pracy nad projektem, aby go jeszcze skierować do Biura Studiów i Ekspertyz z prośbą o skonfrontowanie projektu z innymi aktami prawnymi, których on dotyka.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#JanByra">Nie czuję się na siłach orzec, czy projekt rzeczywiście jest już gotowy. Nie miałbym odwagi dzisiaj go podpisać.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#JerzySzteliga">W związku ze zgłoszonymi zastrzeżeniami proponuję, aby prace nad projektem ustawy kontynuować dwutorowo:</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#JerzySzteliga">1. Nawiązując do uwagi o języku, zgłoszonej przez pana posła Byrę, pracować dalej w podkomisji z pomocą prof. Grzegorza Janusza.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#JerzySzteliga">2. Skierować projekt do Biura Studiów i Ekspertyz, ażeby uzyskać pewność merytoryczną i formalną. Przepisy końcowe należy poddać fachowej analizie oraz rozstrzygnąć zastrzeżenie dotyczące zmiany dekretu o języku i sformułowania „Mniejszości Narodowe i Etniczne”. Projekt powinien też być skontrolowany z aktami prawnymi Rady Europy, regulującymi prawa mniejszości.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#JerzySzteliga">Czy jest zgoda na moją propozycję?</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#JerzySzteliga">Sekretariat Komisji zwróci się do Biura Studiów i Ekspertyz, a pan poseł Kroll w podkomisji jeszcze raz przeanalizuje projekt przez pryzmat zgłoszonych uwag.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#JanByra">Czy w art. 9 ust. 1 nie należałoby użyć terminu „gmina”, a nie „miejscowość”? W tym ustępie jest mowa o administracji publicznej. Czy nie należałoby użyć określenia „administracja samorządowa”? Bo jak rozumieć administrację publiczną: jako państwową jedynie czy również jako samorządową?</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#JanuszPiechociński">W moim przekonaniu termin „miejscowości” wyraża ducha tej ustawy. Wyobraźmy sobie, że decyzja administracyjna gminy narzuci mniejszości rozwiązania, których społeczność konkretnej miejscowości nie chce przyjąć. Sformułowanie „miejscowości” pozwala wprowadzić rozwiązanie wynikające z woli samej społeczności, a nie wymuszone decyzją administracyjną, np. tablice dwujęzyczne, nazw ulic. Może się tak zdarzyć, że w miejscowości, gdzie nie przeważa mniejszość rygor dwujęzyczności też musiałby być utrzymany. Pokazuję konsekwencje zapisu art. 9. p. 1. Termin „miejscowość” pozwala uniknąć kolizji. Ale warto ten problem przedstawić jeszcze ekspertom.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#JerzySzteliga">To poważna sprawa, dotyczy problemu kompetencji stanowienia prawa przez organy samorządowe. Trzeba zasięgnąć opinii ekspertów.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#HenrykKroll">Art. 9 ust. 5: wykaz miejscowości, w których będzie używany język mniejszości, ustali Rada Ministrów w drodze rozporządzenia. To jest jasne. Inne wątpliwości rozstrzygnie nam opinia prawników.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#HenrykKroll">Rozumiem, że jest zgoda na przyjęty tryb dalszej pracy nad projektem ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych. Przechodzimy do spraw różnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#JanuszPiechociński">Podczas czteroletniej kadencji Komisji nagromadziło się dużo materiału informacyjnego. Odczuwam potrzebę zbilansowania tego dorobku. Proponuję, aby Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych sporządziła raport o stanie mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce w 1997 r.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#JanuszPiechociński">Nasze rozwiązania organizacyjne i prawne należą do najlepszych w Europie. Mamy naprawdę czym się pochwalić, mimo że jest sporo konfliktów i sporo spraw do rozwiązania. Dużo lepiej są przyjmowane dokumenty przygotowane przez Sejm niż przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (ze względu na dawne złe konotacje tego resortu). Ale tak zadecydowaliśmy podczas przeprowadzania reformy administracji centralnej i nie będziemy mogli tego łatwo zmienić. Raport, stanowiący podsumowanie dorobku organów państwowych, byłby kapitalnym materiałem wyjściowym dla następców w Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych, a także ważnym dokumentem o inicjatywach, stowarzyszeniach, szkolnictwie, ruchu kulturalnym i naukowym dla samych mniejszości.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#JerzySzteliga">Pan poseł nie jest z nami od początku. Chciałem więc przypomnieć, że z inicjatywy Komisji powstał informator, który obok części prawnej zawiera pełny katalog stowarzyszeń mniejszości oraz prezentuje cały dorobek kulturalny. Na posiedzeniu prezydium Komisji rozważaliśmy przygotowanie aneksu do tego informatora. To wyjątkowo żmudna praca, nie wiadomo kto miałby się tym zająć. Ale wniosek przyjmujemy, pozostaje on do decyzji prezydium Komisji. Rozmawialiśmy z ekspertem Komisji na ten temat, jeszcze nie otrzymaliśmy deklaracji. Z pewnością ten informator jest pierwszą publikacją, która zgromadziła wiedzę o mniejszościach. Główny Urząd Statystyczny równolegle przygotował zeszyt o Litwinach w Polsce. Sugerowaliśmy, aby pozostałe mniejszości też zostały objęte działalnością GUS. Wtedy powstanie kompendium wiedzy dla naszych następców.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#JerzySzteliga">Dziękuję za udział. Zamykam posiedzenie.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>