PPC / ppc

text_structure.xml 297 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Wznawiam obrady Komisji Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Witam wszystkich obecnych.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Przedmiotem obrad w przedpołudniowej części posiedzenia będą głosowania nad wnioskami zgłoszonymi przede wszystkim do artykułów wchodzących w skład rozdziału V zawierającego przepisy regulujące urząd prezydenta RP.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Przypominam, że w dniu wczorajszym przeprowadziliśmy dyskusję, która zaowocowała wnioskami zawartymi w druku nr 19a/06. Są to wnioski przedłożone do propozycji podkomisji oraz całościowe propozycje alternatywne zaproponowane przez senatora P. Andrzejewskiego, posła J. Ciemniewskiego, posła W. Cimoszewicza oraz senator A. Grześkowiak.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Ponadto chcę przypomnieć, że w głosowaniach kierunkowych, które miały miejsce w styczniu br. Komisja w odpowiedzi na jedno z pytań stwierdziła, że opowiada się zdecydowanie za prezydentem jako gwarantem całości władzy, a nie prezydentem jako szefem władzy wykonawczej. Następnie w wyniku dyskusji okazało się, że definicja prezydenta jako gwaranta całości władzy wzbudza dosyć istotne wątpliwości. W związku z tym powstały dalsze podejścia, które znalazły wyraz przede wszystkim w propozycji posła W. Cimoszewicza oraz wcześniej znanych propozycjach posła J. Ciemniewskiego, senator A. Grześkowiak i senatora P. Andrzejewskiego.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Jeżeli chodzi o tryb głosowań to sądzę, że możliwe są dwa tryby głosowań. Pierwsza to procedura już stosowana i polegająca na tym, że najpierw zostałaby uporządkowana propozycja podkomisji, a następnie propozycja podkomisji oraz pozostałe propozycje całościowe byłyby przedmiotem kolejnych głosowań zmierzających do ustalenia, która propozycja cieszy się największym poparciem.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#AleksanderKwaśniewski">Drugi tryb - zasygnalizowany podczas wczorajszej dyskusji - polegałby na tym, aby przed głosowaniami nad szczegółowymi propozycjami przeprowadzić głosowanie pozwalające stwierdzić, czy generalnie Komisja opowiada się za większymi uprawnieniami prezydenta - zbliżonymi do uprawnień zawartych w propozycji posła J. Ciemniewskiego - czy też z mniejszymi uprawnieniami prezydenta zbliżonymi do uprawnień proponowanych przez posła W. Cimoszewicza.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#AleksanderKwaśniewski">Uważam, że tego rodzaju generalne przesądzenie mogłoby nam pomóc w porządkowaniu wniosku podkomisji. Po uporządkowaniu propozycji podkomisji miałyby miejsce oczywiście głosowania nad propozycjami całościowymi alternatywnymi.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#AleksanderKwaśniewski">Czy ktoś jest przeciwny przeprowadzeniu wstępnego głosowania pozwalającego ustalić czy Komisja - generalnie - opowiada się za większymi, czy mniejszymi uprawnieniami prezydenta? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#AleksanderKwaśniewski">Proponuję, aby pierwsze głosowanie miało charakter alternatywny i polegało na zdefiniowaniu kwestii kierunkowo przesądzonej w styczniu, zawierającej się w pytaniu, jaka jest definicja prezydenta jako gwaranta ciągłości władzy, a więc: więcej czy mniej uprawnień. Członkowie Komisji, którzy są zwolennikami szerszych uprawnień użyliby przycisku „za”, a członkowie Komisji, którzy uważają, że bliższy jest im projekt posła W. Cimoszewicza, użyliby przycisku „przeciw”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JanuszSzymański">Mam zasadniczą wątpliwość, co do celowości przeprowadzenia tego głosowania, ponieważ głosowanie imienne rozstrzygnęło, że jednak zmierzamy w kierunku słabszej prezydentury. Moim zdaniem, zaproponowane głosowanie niczego nie rozstrzyga i jest głosowaniem absolutnie zbędnym. Opowiadam się więc za formułą głosowania, którą pan przewodniczący zaproponował w pierwszej kolejności. Formuła ta polega na tym, że najpierw przyporządkujemy propozycję podkomisji, a następnie pod głosowanie poddawane są wszystkie propozycje całościowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Spór proceduralny nie ma większego znaczenia, gdyż jeżeli rozpoczniemy od głosowania nad art. 113 sprawa się wyjaśni, ponieważ w propozycji podkomisji art. 113 ust. 1 brzmi: „Prezydent jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy”, a poseł W. Cimoszewicz przedłożył wniosek o skreślenie całego art. 113.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Wycofuję swój wniosek przewidujący skreślenie art. 113 w propozycji podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Mimo wycofania wniosku o skreślenie art. 113 w propozycji podkomisji wyraźna różnica między stanowiskiem podkomisji a stanowiskiem posła W. Cimoszewicza jest nadal bardzo widoczna, gdyż art. 113 w jego autorskiej propozycji brzmi:</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest najwyższym przedstawicielem państwa w stosunkach wewnętrznych i międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezydent czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa, nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Prezydent wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach”.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Odnosząc się do uwagi posła J. Szymańskiego chcę jednak dodać, że to, co na pewno przesądziliśmy w głosowaniu w styczniu br. to koncepcja prezydenta jako szefa władzy wykonawczej. Ta koncepcja była bowiem jasno nazwana i została odrzucona. Przyjęliśmy formułę prezydenta jako gwaranta ciągłości władzy. Formułę tę należy jednak teraz zdefiniować. Okazuje się bowiem, że prezydent jako gwarant ciągłości władzy może być tak zdefiniowany jak w propozycji posła J. Ciemniewskiego i tak jak w propozycji posła W. Cimoszewicza. Są to jednak różne koncepcje.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do głosowań nad wnioskami zawartymi w druku nr 19a/06. Rozpoczniemy od wniosków ujętych na str. 3 i dotyczących art. 113 regulującego ogólną formułę prezydentury.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#AleksanderKwaśniewski">Wyjściowa propozycja art. 113 w wersji podkomisji ma następujące brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#AleksanderKwaśniewski">ust. 2. Prezydent czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa Państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Zadania, o których mowa w ust. 1 i 2 Prezydent wykonuje w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach”.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#AleksanderKwaśniewski">Poseł R. Grodzicki proponuje, aby ust. 3 otrzymał następujące brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#AleksanderKwaśniewski">"Prezydent wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#KazimierzDziałocha">Wniosek posła R. Grodzickiego jest również lepszy stylistycznie od propozycji podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 113 ust. 3 w brzmieniu zaproponowanym przez posła R. Grodzickiego.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 34 głosów popierających, przy braku przeciwnych i 2 wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Przedmiotem głosowania będą teraz całościowe wnioski zawierające treść art. 113.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 113 w następującym brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję wraz ze zmianą przyjętą przez Komisję:</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezydent czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa Państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Prezydent wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach”.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 24 głosy popierające, 7 przeciwnych i 5 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 113 w następującym brzmieniu, zaproponowanym przez posła W. Cimoszewicza:</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezydent czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji oraz stoi na straty suwerenności Państwa”.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 7 głosów popierających, 18 przeciwnych i 12 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 113 w następującym brzmieniu przedłożonym przez poseł L. Błądek i poseł M. Kurnatowską:</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i realizuje zadania określone w Konstytucji i ustawach.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezydent czuwa nas przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności, bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium”.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 10 głosów popierających, 19 przeciwnych i 10 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 113 w następującym brzmieniu przedłożonym przez przedstawicieli Prezydenta RP, prof. M. Pietrzaka, prof. A. Rzeplińskiego i dr. W. Kuleszę:</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest najwyższym przedstawicielem Państwa Polskiego w stosunkach wewnętrznych i międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezydent czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji i umów międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Prezydent stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa Państwa i nienaruszalności jego terytorium.</u>
          <u xml:id="u-7.20" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 4. Prezydent wykonuje swoją władzę w zakresie i w sposób określony w Konstytucji i ustawach”.</u>
          <u xml:id="u-7.21" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 5 głosów popierających, 25 przeciwnych i 8 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-7.22" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc w wyniku przeprowadzonych głosowań art. 113 w propozycji podkomisji uzyskał następujące brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-7.23" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1 Prezydent jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy.</u>
          <u xml:id="u-7.24" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezydent czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa Państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.</u>
          <u xml:id="u-7.25" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Prezydent wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach”.</u>
          <u xml:id="u-7.26" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 114 dotyczącego trybu wyboru prezydenta. Przedłożone zostały dwie propozycje całościowe: propozycja podkomisji - wymagająca uporządkowania - oraz propozycja posła P. Ikonowicza.</u>
          <u xml:id="u-7.27" who="#AleksanderKwaśniewski">Wyjściowa propozycja podkomisji ma następującą treść:</u>
          <u xml:id="u-7.28" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent wybierany jest przez Naród w wyborach powszechnych, równych i bezpośrednich w głosowaniu tajnym.</u>
          <u xml:id="u-7.29" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezydent wybierany jest na okres 5 lat i może być ponownie wybrany tylko jeden raz.</u>
          <u xml:id="u-7.30" who="#AleksanderKwaśniewski">Wariant I</u>
          <u xml:id="u-7.31" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Prezydentem może być wybrany obywatel polski, który ukończył 35 lat, korzysta z pełni praw wyborczych do Sejmu. Kandydata zgłasza co najmniej 85 członków Zgromadzenia Narodowego lub 100 000 wyborców mających prawi wybierania do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-7.32" who="#AleksanderKwaśniewski">Wariant II</u>
          <u xml:id="u-7.33" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Prezydentem może być wybrana osoba posiadająca wyłącznie polskie obywatelstwo, która ukończyła 35 lat, mieszka stale w Polsce od co najmniej 10 lat i korzysta z pełni praw wyborczych. kandydata zgłasza co najmniej 500 000 obywateli polskich mających prawo wybierania do Sejmu lub co najmniej 136 członków Zgromadzenia Narodowego. Kandydatem może być również urzędujący Prezydent albo wskazana przez niego osoba.</u>
          <u xml:id="u-7.34" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 4. Wybranym zostaje kandydat, który otrzymał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. Jeżeli żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości, 14 dnia po pierwszym głosowaniu przeprowadza się ponowne głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-7.35" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 5. W ponownym głosowaniu wyboru dokonuje się spośród dwóch kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu otrzymali kolejno największą liczbę głosów. Jeżeli jeden z tych dwóch kandydatów wycofa zgodę na kandydowanie lub umrze, w jego miejsce do wyborów w ponownym głosowaniu dopuszcza się kandydata, który otrzymał kolejno największą liczbę głosów w pierwszym głosowaniu. W takim wypadku datę ponownego głosowania odracza się o dalsze 14 dni.</u>
          <u xml:id="u-7.36" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 6. W głosowaniu ponownym Prezydentem wybrany zostaje kandydat, który otrzymał więcej głosów.</u>
          <u xml:id="u-7.37" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 7. Sposób zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności wyborów określa ustawa”.</u>
          <u xml:id="u-7.38" who="#AleksanderKwaśniewski">Pierwsza kwestia wymagająca rozstrzygnięcia, to katalog podmiotów uprawnionych do zgłaszania kandydatów na prezydenta. Jest to treść ust. 3 w wariancie I.</u>
          <u xml:id="u-7.39" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek, aby prawo zgłaszania kandydatów na prezydenta przysługiwało również członkom Zgromadzenia narodowego.</u>
          <u xml:id="u-7.40" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 25 głosów przeciwnych, przy 11 popierających i 3 wstrzymujących się, odrzuciła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-7.41" who="#AleksanderKwaśniewski">Wariant I ust. 3 uzyskał więc brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-7.42" who="#AleksanderKwaśniewski">„Prezydentem może być wybrany obywatel polski, który ukończył 35 lat, korzysta z pełni praw wyborczych do Sejmu. Kandydata zgłasza co najmniej 100 000 wyborców mających prawo wybierania do Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-7.43" who="#AleksanderKwaśniewski">Proponuję głosowanie alternatywne za wyborem jednego z wariantów.</u>
          <u xml:id="u-7.44" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 114 ust. 3 poprzez wybór między wariantem I - użycie przycisku „za”, a wariantem II - użycie przycisku „przeciw”, wraz z możliwością wstrzymania się.</u>
          <u xml:id="u-7.45" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu, większością 36 głosów popierających, przy 2 przeciwnych i 1 wstrzymującym się, przyjęła wariant I.</u>
          <u xml:id="u-7.46" who="#AleksanderKwaśniewski">W ten sposób ustaliliśmy ostateczne brzmienie propozycji podkomisji. Ust. 3 ma brzmienie wariantu I z wykreśleniem wyrazów: „85 członków Zgromadzenia Narodowego lub”.</u>
          <u xml:id="u-7.47" who="#AleksanderKwaśniewski">Druki całościowy wniosek dotyczy trybu wyboru prezydenta przedłożył poseł P. Ikonowicz. Jego brzmienie jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-7.48" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wybiera na 5 lat Zgromadzenie Narodowe.</u>
          <u xml:id="u-7.49" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. W ostatnim kwartale dziesięciolecia urzędowania prezydenta Marszałek Sejmu zwołuje Zgromadzenie Narodowe w celu dokonania wyboru jego następcy. W razie opróżnienia urzędu Prezydenta przed upływem pięciu lat Marszałek Sejmu niezwłocznie zwołuje Zgromadzenie Narodowe w celu wyboru Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-7.50" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Prezydentem może być wybrany urodzony w Polsce obywatel polski, który ukończył 40 lat i korzysta z pełni praw wyborczych do Sejmu. Można być wybranym ponownie tylko jeden raz.</u>
          <u xml:id="u-7.51" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 4. Kandydat na prezydenta zgłasza co najmniej 50 członków Zgromadzenia Narodowego. Wybory Prezydenta Zgromadzenie dokonuje bez przeprowadzania dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-7.52" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 5. Wybranym zostaje kandydat, który otrzymał bezwzględną większość głosów ustawowej ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego. Jeśli w dwóch kolejnych głosowaniach żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości, wybranym zostaje ten kto w następnym głosowaniu uzyska największą liczbę głosów.</u>
          <u xml:id="u-7.53" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 6. Sposób zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyboru Prezydenta przez Zgromadzenie Narodowe określa ustawa.</u>
          <u xml:id="u-7.54" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 114a,</u>
          <u xml:id="u-7.55" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent obejmuje urząd po złożeniu wobec Zgromadzenia Narodowego przysięgi następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-7.56" who="#AleksanderKwaśniewski">„Obejmując urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przysięgam, że dochowam wierności postanowieniom Konstytucji, będę strzegą niezłomnie godności Narodu, niepodległości i bezpieczeństwa Państwa Polskiego, a dobro Ojczyzny oraz pomyślność obywateli będą dla mnie zawsze najwyższym nakazem”.</u>
          <u xml:id="u-7.57" who="#AleksanderKwaśniewski">Przysięga może być złożona z dodaniem słów: „Tak mi dopomóż Bóg”.</u>
          <u xml:id="u-7.58" who="#AleksanderKwaśniewski">Proponuję głosowanie alternatywne.</u>
          <u xml:id="u-7.59" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 114 - ewentualnie i art. 114a poprzez wybór między propozycją podkomisji ustaloną przez Komisję - użycie przycisku „za”, a propozycją posła P. Ikonowicza - użycie przycisku „przeciw”, wraz z możliwości wstrzymania się.</u>
          <u xml:id="u-7.60" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większości 34 głosów popierających. 2 przeciwnych i 3 wstrzymujących się, przyjęła propozycję podkomisji wraz z ustaleniami przyjętymi przez Komisję.</u>
          <u xml:id="u-7.61" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc art. 114 został przyjęty w brzmieniu propozycji podkomisji, przy czym ust. 3 ma treść wariantu I po wykreśleniu wyrazów: „85 członków Zgromadzenia Narodowego lub”.</u>
          <u xml:id="u-7.62" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 115 dotyczącego terminu rozpoczęcia kadencji prezydenta oraz terminu zarządzenia wyborów prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-7.63" who="#AleksanderKwaśniewski">Przedłożona została tylko propozycja podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-7.64" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 115 w następującym brzmieniu przedłożonym przez podkomisję:</u>
          <u xml:id="u-7.65" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Kadencja Prezydenta rozpoczyna się w dniu objęcia przez niego urzędu.</u>
          <u xml:id="u-7.66" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Wybory Prezydenta zarządza Marszałek Sejmu na dzień przypadający nie wcześniej już na 100 dni i nie później niż na 75 dni przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta, a w razie opróżnienia urzędu Prezydenta - nie później niż w 14 dniu po opróżnieniu urzędu, wyznaczając datę wyborów na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyborów”.</u>
          <u xml:id="u-7.67" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 37 głosów popierających, przy braku przeciwnych i 1 wstrzymującym się przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-7.68" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc art. 115 został przyjęty w brzmieniu przedłożonym przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-7.69" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 116 dotyczącego stwierdzenia ważności wyboru prezydenta oraz treści przysięgi.</u>
          <u xml:id="u-7.70" who="#AleksanderKwaśniewski">RÓwnież w tym przypadku przedłożona została tylko propozycja podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-7.71" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 116 w następującym brzmieniu przedłożonym przez podkomisję:</u>
          <u xml:id="u-7.72" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Ważność wyboru Prezydenta stwierdza Sąd Najwyższy.</u>
          <u xml:id="u-7.73" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezydent obejmuje urząd po złożeniu wobec Zgromadzenia Narodowego przysięgi następującej treści. Obejmując z woli Narodu urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej uroczyście przysięgam, że dochowam wierności postanowieniom Konstytucji, będę strzegł niezłomnie godności Narodu, niepodległości i bezpieczeństwa państwa polskiego, a dobro Ojczyzny oraz pomyślność obywateli będą dla mnie zawsze najwyższym nakazem”. Przysięga może być złożona z dodaniem słów „Tak mi dopomóż Bóg”.</u>
          <u xml:id="u-7.74" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 38 głosów popierających, przy braku przeciwnych i 1 wstrzymującym się, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-7.75" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc art. 116 został przyjęty w brzmieniu przedłożonym przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-7.76" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 117 dotyczącego opróżnienia urzędu Prezydenta przed upływem kadencji. Oprócz propozycji podkomisji swoje propozycje przedłożyli: poseł L. Pastusiak, przedstawiciele PrezydentaRP - prof. M. Pietrzak i dr W. Kulesza oraz przedstawiciel Rady Ministrów, prof. S. Gebethner.</u>
          <u xml:id="u-7.77" who="#AleksanderKwaśniewski">Przed głosowaniem proszę wnioskodawców o zwrócenie uwagi na istotę swoich propozycji, w stosunku do propozycji podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MichałPietrzak">W naszej propozycji dodaliśmy tylko rozwiązanie na wypadek gdy prezydent czasowo - ze względu na stan zdrowia - nie może sprawować urzędu. Wówczas prezydent upoważnia marszałka Sejmu do czasowego zastępowania go w okresie niemożliwości sprawowania urzędu na przykład z powodu konieczności poddania się operacji chirurgicznej. Po ustaniu przyczyny prezydent cofa to upoważnienie i powraca do sprawowania urzędu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#StanisławGebethner">Od strony redakcyjnej, najpierw podejmuję kwestię, kiedy prezydent przejściowo nie może sprawować urzędu.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#StanisławGebethner">Ponadto proponuję, aby organem właściwym do stwierdzenia przeszkody w sprawowaniu urzędu przez prezydenta był Trybunał Konstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#StanisławGebethner">W mojej propozycji nie pada również termin „opóźnienie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#AleksanderKwaśniewski">W propozycji posła L. Pastusiaka inne gremium wypowiada się w przypadku gdy prezydent nie jest w stanie zawiadomić marszałka Sejmu o niemożności sprawowania urzędu.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do głosowań.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 117 w następującym brzmieniu przedłożonym przez podkomisję:</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Opróżnienie urzędu Prezydenta przed upływem kadencji wskutek:</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#AleksanderKwaśniewski">1) śmierci,</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#AleksanderKwaśniewski">2) zrzeczenia się urzędu,</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#AleksanderKwaśniewski">3) uznania przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności Prezydenta do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, uchwałą podjętą większości co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego,</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#AleksanderKwaśniewski">4) złożenia z urzędu orzeczeniem Trybunału Stanu.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. W razie gdy urząd Prezydenta jest opróżniony do czasu objęcia urzędu przez nowego Prezydenta, a także gdy Prezydent tymczasowo nie może sprawować urzędu, zastępuje go Marszałek Sejmu, gdy zaś ten nie może tych funkcji wykonywać - marszałek Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. osoba zastępująca Prezydenta nie może skrócić kadencji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 28 głosów popierających, 4 przeciwne i 5 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 117 w następującym brzmieniu przedłożonym przez posła L. Pastusiaka:</u>
          <u xml:id="u-10.12" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. W razie:</u>
          <u xml:id="u-10.13" who="#AleksanderKwaśniewski">1) śmierci Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-10.14" who="#AleksanderKwaśniewski">2) zrzeczenia się urzędu przez Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-10.15" who="#AleksanderKwaśniewski">3) uznania przez Zgromadzenie narodowe trwałej niezdolności Prezydenta do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby swoich członków,</u>
          <u xml:id="u-10.16" who="#AleksanderKwaśniewski">4) złożenie z urzędu Prezydenta orzeczeniem Trybunału Stanu:</u>
          <u xml:id="u-10.17" who="#AleksanderKwaśniewski">- do czasu objęcia urzędu przez nowego Prezydenta funkcje Prezydenta wykonuje Marszałek Sejmu, gdy zaś ten nie może ich wykonywać - Marszałek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-10.18" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. W wypadku gdy Prezydent tymczasowo nie może sprawować urzędu zawiadamia o tym Marszałka Sejmu, który przejmuje wykonywanie jego obowiązków. Jeżeli Prezydent nie jest w stanie zawiadomić Marszałka Sejmu o niemożności sprawowania urzędu, niemożność tę stwierdza Kolegium złożone z Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego oraz Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-10.19" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Osoba zastępująca Prezydenta nie może skrócić kadencji Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-10.20" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 7 głosów popierających, 22 przeciwne i 11 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-10.21" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 117 w następującym brzmieniu przedłożonym przez przedstawicieli Prezydenta RP, prof. M. Pietrzaka i dr. W. Kuleszę:</u>
          <u xml:id="u-10.22" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. W razie:</u>
          <u xml:id="u-10.23" who="#AleksanderKwaśniewski">1) śmierci Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-10.24" who="#AleksanderKwaśniewski">2) zrzeczenia się urzędu przez Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-10.25" who="#AleksanderKwaśniewski">3) uznania przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności Prezydenta do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego,</u>
          <u xml:id="u-10.26" who="#AleksanderKwaśniewski">4) postawienia Prezydenta w stan oskarżenia przez Trybunałem Stanu,</u>
          <u xml:id="u-10.27" who="#AleksanderKwaśniewski">5) złożenia Prezydenta z urzędu orzeczeniem Trybunału Stanu:</u>
          <u xml:id="u-10.28" who="#AleksanderKwaśniewski">- zastępuje go Marszałek Sejmu, gdy zaś ten nie może tej funkcji wykonywać - Marszałek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-10.29" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Gdy Prezydent czasowo, ze względu na stan zdrowia nie może sprawować urzędu, zastępuje go z jego upoważnienia Marszałek Sejmu, gdy zaś ten nie może tej funkcji wykonywać - Marszałek senatu. Po ustaniu przyczyny Prezydent cofa upoważnienie zawiadamiając o tym Marszałka Sejmu bądź Marszałka Senatu.</u>
          <u xml:id="u-10.30" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Osoba zastępująca prezydenta nie może skrócić kadencji sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-10.31" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 7 głosów popierających, 25 przeciwnych i 9 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-10.32" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 117 w następującym brzmieniu przedłożonym przez przedstawiciela Rady Ministrów, prof. S. Gebethnera:</u>
          <u xml:id="u-10.33" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. W wypadku, gdy Prezydent nie może przejściowo sprawować urzędu, zawiadamia o tym Marszałka Sejmu, który tymczasowo przejmuje obowiązki Prezydenta. Jeżeli Prezydent nie jest w stanie zawiadomić Marszałka Sejmu o niemożności sprawowania urzędu, o stwierdzeniu przeszkody w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta rozstrzyga Trybunał Konstytucyjny, powierzając Marszałkowi Sejmu tymczasowe wykonywanie obowiązków Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-10.34" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Marszałek Sejmu tymczasowo - do czasu wyboru nowego Prezydenta - wykonuje obowiązki Prezydenta w wypadku:</u>
          <u xml:id="u-10.35" who="#AleksanderKwaśniewski">1) śmierci Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-10.36" who="#AleksanderKwaśniewski">2) zrzeczenia się urzędu przez Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-10.37" who="#AleksanderKwaśniewski">3) uznania przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności Prezydenta do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 ustawowej liczby członków Zgromadzenia,</u>
          <u xml:id="u-10.38" who="#AleksanderKwaśniewski">4) złożenia Prezydenta z urzędu orzeczeniem Trybunału Stanu.</u>
          <u xml:id="u-10.39" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Jeżeli Marszałek Sejmu nie może tymczasowo wykonywać obowiązków Prezydenta, obowiązki te przejmuje Marszałek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-10.40" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 4. Osoba tymczasowo wykonująca obowiązki Prezydenta nie może postanowić o skróceniu kadencji Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-10.41" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 28 głosów popierających, 9 przeciwnych i 3 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-10.42" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc dwa wnioski uzyskały poparcie większości Komisji. Są to: wniosek podkomisji oraz wniosek przedstawiciela Rady Ministrów, prof. S. Gebethnera. proponuję więc wnioski te uczynić przedmiotem głosowania alternatywnego.</u>
          <u xml:id="u-10.43" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 117 poprzez wybór między propozycją podkomisji - użycie przycisku „za”, a propozycją przedstawiciela Rady Ministrów - użycie przycisku „przeciw”, wraz z możliwością wstrzymania się.</u>
          <u xml:id="u-10.44" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 27 głosów popierających, 11 przeciwnych i 3 wstrzymujących się, przyjęła propozycję przedłożoną przez przedstawiciela rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-10.45" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc Komisja przyjęła art. 117 w brzmieniu przedłożonym przez przedstawiciela rady Ministrów, prof. S. Gebethnera.</u>
          <u xml:id="u-10.46" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 118, który dotyczy niepołączalności urzędu prezydenta z innymi urzędami czy funkcjami. Oprócz propozycji podkomisji, swój wniosek przedłożył również senator G. Kurczuk.</u>
          <u xml:id="u-10.47" who="#AleksanderKwaśniewski">Brzmienie propozycji podkomisji jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-10.48" who="#AleksanderKwaśniewski">„Prezydent nie może piastować żadnego innego urzędu bądź funkcji publicznej, z wyjątkiem tych, które z mocy prawa są związane ze sprawowaniem urzędu Prezydenta (które z mocy ustawy są mu powierzone).</u>
          <u xml:id="u-10.49" who="#AleksanderKwaśniewski">Formuła ujęta w nawiasie ma charakter formuły alternatywnej. Wymaga więc decyzji. Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 118 poprzez wybór między formułą: „Prezydent nie może piastować żadnego innego urzędu bądź funkcji publicznej z wyjątkiem tych, które z mocy ustawy są mu powierzone” - użycie przycisku „za”, a formuły: „Prezydent nie może piastować żadnego innego urzędu bądź funkcji publicznej, z wyjątkiem tych, które z mocy prawa są związane ze sprawowaniem urzędu Prezydenta” użycie przycisku „przeciw”, wraz z możliwością wstrzymania się.</u>
          <u xml:id="u-10.50" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 23 głosów popierających, 13 przeciwnych i 4 wstrzymujących się, przyjęła formułę: „Prezydent nie może piastować żadnego innego urzędu bądź funkcji publicznej z wyjątkiem tych, które z mocy prawa są związane ze sprawowaniem urzędu Prezydenta”.</u>
          <u xml:id="u-10.51" who="#AleksanderKwaśniewski">Drugą propozycję przedłożył senator G. Kurczuk. jej brzmienie jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-10.52" who="#AleksanderKwaśniewski">„Prezydent nie może piastować żadnego innego urzędu bądź funkcji publicznej, z wyjątkiem tych, które są związane ze sprawowaniem urzędu Prezydenta”.</u>
          <u xml:id="u-10.53" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 118 poprzez wybór pomiędzy brzmieniem zaproponowanym przez podkomisję i przyjętym przez Komisję - użycie przycisku „za”, a brzmieniem zaproponowanym przez senatora G. Kurczuka - użycie przycisku „przeciw”, wraz z możliwością wstrzymania się.</u>
          <u xml:id="u-10.54" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 23 głosów popierających, 12 przeciwnych i 3 wstrzymujących się, przyjęła brzmienie przedłożone przez senatora G. Kurczuka.</u>
          <u xml:id="u-10.55" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc Komisja przyjęła art. 118 w brzmieniu propozycji senatora G. Kurczuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#GrzegorzKurczuk">Proponuję przyjęcie poprawki redakcyjnej „ze sprawowanym urzędem”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Czy ktoś jest przeciwny zaproponowanej poprawce redakcyjnej? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 119 dotyczącego uprawnień prezydenta w sferze stosunków międzynarodowych. propozycja podkomisji ma następującą treść:</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent reprezentuje Rzeczpospolitą w stosunkach międzynarodowych, mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej w innych państwach, przy organizacjach międzynarodowych i ponadnarodowych oraz przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim przedstawicieli innych państw.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezydent wykonuje swoje uprawnienia w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi oraz ponadnarodowymi we współdziałaniu z Prezesem Rady Ministrów i właściwym ministrem, którzy za realizacją polityki zagranicznej Państwa odpowiadają przed Sejmem”.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Treść ust. 2 ma charakter propozycji alternatywnej, wymagającej decyzji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Chcę dodać, że podczas dyskusji wskazywano, że art. 119 podejmuje kwestie stanowiące treść art. 113, czyli formuły, że prezydent jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej. Eksperci zwracali uwagę, że formuła z art. 113 dotyczy zarówno stosunków wewnętrznych jak i zewnętrznych. Powtórzenie nie jest więc konieczne. Stąd właśnie narodziła się propozycja senatora J. Madeja, która brzmi:</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#AleksanderKwaśniewski">„Prezydent mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej w innych państwach, przy organizacjach międzynarodowych i ponadnarodowych oraz przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim przedstawicieli innych państw”.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#AleksanderKwaśniewski">Stosowną propozycję przedłożyli również przedstawiciele Prezydenta RP.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#AleksanderKwaśniewski">W pierwszej kolejności należy jednak ustalić ostateczne brzmienie propozycji podkomisji, czyli zdecydować o ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 119 jako propozycji podkomisji składającej się również z ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 19 głosów przeciwnych, 17 popierających i 2 wstrzymujących się odrzuciła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc propozycja podkomisji składa się z jednoustępowego art. 119.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 119 w brzmieniu przedłożonym przez podkomisję i ostatecznie ustalonym przez Komisję.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 18 głosów popierających, 15 przeciwnych i 5 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 119 w brzmieniu przedłożonym przez senatora J. Madeja.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 15 głosów popierających, 17 przeciwnych i 8 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 119 w następującym brzmieniu przedłożonym przez przedstawicieli Prezydenta RP - prof. M. Pietrzaka, prof. A. Rzeplińskiego i dr. W. Kuleszę:</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent jako reprezentant Państwa w stosunkach zewnętrznych:</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#AleksanderKwaśniewski">1) mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli RP w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych,</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#AleksanderKwaśniewski">2) przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw,</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#AleksanderKwaśniewski">3) ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe, o czym zawiadamia Sejm.</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Upoważnienia ustawy wymaga zawarcie, ratyfikacji i wypowiedzenia przez Prezydenta umów międzynarodowych dotyczących:</u>
          <u xml:id="u-12.22" who="#AleksanderKwaśniewski">1)zmiany granic oraz integralności Państwa,</u>
          <u xml:id="u-12.23" who="#AleksanderKwaśniewski">2) sojuszy, układów politycznych, wojskowych oraz pokoju,</u>
          <u xml:id="u-12.24" who="#AleksanderKwaśniewski">3) praw, wolności i obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji,</u>
          <u xml:id="u-12.25" who="#AleksanderKwaśniewski">4) obciążenia państwa pod względem finansowym,</u>
          <u xml:id="u-12.26" who="#AleksanderKwaśniewski">5) spraw uregulowanych w drodze ustawowej.</u>
          <u xml:id="u-12.27" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Prezydent realizuje swoje uprawnienia w zakresie polityki zagranicznej we współdziałaniu z Prezesem Rady Ministrów i właściwym ministrem”.</u>
          <u xml:id="u-12.28" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 17 głosów popierających, 13 przeciwnych i 7 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-12.29" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc poparcie większości Komisji otrzymał wniosek podkomisji oraz wniosek przedstawicieli Prezydenta RP. Wnioski te będą przedmiotem głosowania alternatywnego.</u>
          <u xml:id="u-12.30" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 119 poprzez wybór między propozycją podkomisji użycie przycisku „za”, a propozycją przedstawicieli Prezydenta RP - użycie przycisku „przeciw” wraz z możliwością wstrzymania się.</u>
          <u xml:id="u-12.31" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 20 głosów popierających, 19 przeciwnych i 1 wstrzymującym się, przyjęła brzmienie przedłożone przez przedstawicieli Prezydenta RP.</u>
          <u xml:id="u-12.32" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc Komisja przyjęła art. 119 w brzmieniu przedłożonym przez przedstawicieli Prezydenta RP.</u>
          <u xml:id="u-12.33" who="#AleksanderKwaśniewski">Ponieważ jednak artykuł ten ma nieco odmienny zakres treści, musimy zwracać uwagę na konsekwencje jego przyjęcia dla treści następnych artykułów.</u>
          <u xml:id="u-12.34" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 120 dotyczącego upoważnienia prezydenta do ratyfikacji umów międzynarodowych. Oprócz brzmienia podkomisji, swoje propozycje przedłożyli: przedstawiciel Rady Ministrów, prof. S. Gebethner oraz oraz poseł R. Grodzicki.</u>
          <u xml:id="u-12.35" who="#AleksanderKwaśniewski">Brzmienie propozycji podkomisji jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-12.36" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe (o czym zawiadamia Sejm i Senat).</u>
          <u xml:id="u-12.37" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezes rady Ministrów zawiadamia Sejm o umowach międzynarodowych przedkładanych Prezydentowi do ratyfikacji.</u>
          <u xml:id="u-12.38" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Prezydent przed ratyfikowaniem umowy międzynarodowej może zwrócić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o wyrażenie opinii o jej zgodności z Konstytucją (o stwierdzenie jej zgodności z Konstytucją„”.</u>
          <u xml:id="u-12.39" who="#AleksanderKwaśniewski">Propozycja przedstawiciela Rady Ministrów, prof. S. Gebethnera ma następującą treść:</u>
          <u xml:id="u-12.40" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent ratyfikuje umowy międzynarodowe na podstawie upoważnienia wyrażonego w ustawie lub na wniosek Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-12.41" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm o umowach międzynarodowych przedkładanych Prezydentowi do ratyfikacji, które nie wymagają upoważnienia wyrażonego w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-12.42" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Prezydent przed ratyfikowaniem umowy międzynarodowej może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie jej zgodności z Konstytucją”.</u>
          <u xml:id="u-12.43" who="#AleksanderKwaśniewski">Propozycja posła R. Grodzickiego jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-12.44" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe za zgodą władzy ustawodawczej wyrażonej w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-12.45" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezydent przed ratyfikowaniem umowy międzynarodowej może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o wyrażenie opinii o jej zgodności z Konstytucją (o stwierdzenie jej zgodności z Konstytucją)”.</u>
          <u xml:id="u-12.46" who="#AleksanderKwaśniewski">W związku z przyjęciem art. 119 z propozycji art. 120 należy wykreślić przepisy mówiące o ratyfikacji i wypowiadaniu umów międzynarodowych przez prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#WładysławKulesza">Jeżeli do art. 119 ust. 1 pkt 3 formułę mówiącą o ratyfikowaniu i wypowiadaniu przez prezydenta umów międzynarodowych oraz o zawiadamianiu Sejmu i Senatu, to ust. 1 w art. 120 propozycji podkomisji nie będzie potrzebny. Należy natomiast rozważyć przydatność ust. 2 i ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie następującego brzmienia art. 119 ust. 1 pkt 3: „ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe o czym zawiadamia Sejm i senat”.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 28 głosów popierających, 3 przeciwnych i 5 wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Oznacza to więc skreślenie ust. 1 w art. 120 propozycji podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#KrzysztofKamiński">Proponuję, aby w art. 119 treścią ust. 3 stała się treść ust. 3 z art. 120. Dotychczasowy art. 119 ust. 3 stałby się ust. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Myślę, że propozycja posła K. Kamińskiego jest trafna. Art. 120 zawiera jednak formułę alternatywną i wymaga uprzedniej decyzji Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JanuszSzymański">Kwestia ujęcia art. 120 ust. 3 propozycji podkomisji, jest również ujęta w art. 120 ust. 3 propozycji prof. S. Gebethnera i w art. 120 ust. 2 propozycji posła R. Grodzickiego. Mamy więc szersze możliwości wyboru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#RyszardGrodzicki">Ust. 3 w mojej propozycji jest tożsamy z ust. 3 propozycji podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#AleksanderKwaśniewski">W pierwszej kolejności musimy jednak ustalić ostateczne brzmienie art. 120 ust. 3 propozycji podkomisji. W przepisie tym występują bowiem dwie instytucje: opinia Trybunału Konstytucyjnego i orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#KrzysztofKamiński">Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego nie mają formy opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JanuszSzymański">Przyjęcie w propozycji podkomisji formuły alternatywnej wyrażającej się w zastosowaniu nawiasu świadczy o różnorodności poglądów wewnątrz podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#MarekMazurkiewicz">Proszę, aby w tej kwestii wypowiedział się prof. K. Działocha.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#KazimierzDziałocha">Myślę, że chodzi przede wszystkim o to, aby kontrola umów międzynarodowych z punktu widzenia zgodności z konstytucją miała - w zasadzie - charakter prewencyjny. Powinien więc być dokonywany przed dokonaniem aktu ratyfikacji. Kwestię tę wyraża przepis art. 120 ust. 3. Rozstrzygnięcia wymaga natomiast pytanie, czy ma to nastąpić w formie opinii, czy w formie orzeczenia.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#KazimierzDziałocha">Wydaje się, że skoro w grę wchodzi czynność przed ratyfikacją, to powinna ona być dokonana w formie orzeczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie następującego brzmienia art. 120 ust. 3: „Prezydent przed ratyfikowaniem umowy międzynarodowej może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie jej zgodności z Konstytucją”.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 38 głosów popierających, 1 przeciwnym i 1 wstrzymującym się, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przeniesienie przyjętego art. 120 ust. 3 do art. 119 jako ust. 3, z jednoczesnym oznaczeniem dotychczasowego ust. 3 jako ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 36 głosów popierających, przy braku głosów przeciwnych i 2 wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Teraz powinniśmy rozważyć kwestię art. 120 ust. 2, który brzmi: „Prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm o umowach międzynarodowych przedkładanych Prezydentowi do ratyfikacji”.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Zastanawiam się, czy tego rodzaju obowiązek nie jest spełniony dzięki treści art. 119 ust. 1 pkt 3, który niedawno przyjęliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JanuszSzymański">Mamy do wyboru dwie konwencje. W art. 119 przyjęliśmy konwencję polegającą na tym, że prezydent informuje o ratyfikacji i wypowiedzeniu umowy międzynarodowej w każdym wypadku. Należy jednak rozstrzygnąć, czy następuje to ex post, czy też ma to być informacja uprzednia.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#JanuszSzymański">Przyjęliśmy, że będzie to następować ex post. Jeżeli chcemy to zmienić, to powinna mieć miejsce reasumpcja głosowania. Z art. 120 ust. 2 wynika bowiem, że premier zawiadamia Sejm o umowach międzynarodowych przedkładanych prezydentowi do ratyfikacji. zawiadomienie następuje więc przed ratyfikacją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Rozumiem, że przyjęliśmy już formułę zgonie z którą prezydent ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe o czym zawiadamia Sejm i Senat, a więc post factum. Natomiast uważam, że przepis mówiący o wcześniejszej interwencji premiera jest przepisem z innej logiki ustrojowej. Ponadto chcę zwrócić uwagę na ust. 2 w propozycji prof. S, Gebethnera, który stanowi, że prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm o umowach międzynarodowych przedkładanych prezydentowi do ratyfikacji, które nie wymagają upoważnienia wyrażonego w ustawie. Są to więc umowy nie będące przedmiotem zainteresowania Sejmu i Senatu. Należy więc rozstrzygnąć czy jest to rozwiązanie właściwe merytorycznie i gdzie powinno zostać usytuowane, gdyż nie odnosi się bezpośrednio do prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MarekMazurkiewicz">Należy dostrzec, że propozycja podkomisji i propozycja przedstawiciela Rady Ministrów różnią się dość znacznie. W propozycji podkomisji chodzi o prewencyjne zawiadomienie dokonywane przez prezesa rady Ministrów w odniesieniu do wszystkich umów międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#MarekMazurkiewicz">Propozycja przedłożona przez przedstawiciela Rady Ministrów ogranicza wymóg do prewencyjnego poinformowania o umowach, które nie wchodzą bezpośrednio w zakres kompetencji Sejmu. Proponuję więc skreślić ust. 2 2 propozycji prof. S. Gebethnera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Proszę prof. S. Gebethnera, aby uzasadnił nieco szerzej ust. 2 swojej propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#StanisławGebethner">Kto ma rozstrzygać, czy dana umowa kwalifikuje się do ratyfikacji bez upoważnienia ustawowego, czy z upoważnieniem ustawowym. Jeżeli nie będzie dyskutowanego przepisu, będzie to dyskrecjonalna decyzja premiera i prezydenta. nawet bowiem jeżeli Sejm dowie się o określonej umowie ale po ratyfikacji, to sprawa będzie już załatwiona. Umowy nie będzie można już wypowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#StanisławGebethner">W związku z tym chcę przywołać praktyczny przypadek. Rada Legislacyjna otrzymała zapytanie, czy traktaty związane z CEFTA kwalifikują się do ratyfikacji w oparciu o upoważnienie ustawowe. Sprawa była wątpliwa. Na podstawie opinii Rady Legislacyjnej rozstrzygnął ją premier, a wydaje mi się, że powinien to czynić Sejm. Wykreślenie ust. 2 oznaczać będzie, że Sejm rezygnuje z tego typu kontroli wstępnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Jeżeli przyjąć sposób myślenia przedstawiony przez prof. S. Gebethnera, to powstaje pytanie, czy dyskutowany przepis nie powinien znaleźć się w rozdziale o rządzie, gdyż dotyczy działań premiera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#StanisławGebethner">Dyskutowany przepis dotyczy jednak również procesu ratyfikacji umów międzynarodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#JanuszSzymański">Nie jest tak, jak mówił prof. S. Gebethner. Jeżeli wyrażenie zgody na zawarcie umowy międzynarodowej nastąpiło niezgodnie z przepisami prawa wewnętrznego, jest to przyczyna nieważności umowy, zgodnie z art. 46 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 1969 r.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#JanuszSzymański">W przypadku umów podlegających ratyfikacji w oparciu o upoważnienie ustawowe, nie ma problemu, gdyż parlament jest informowany wcześniej o tych umowach. Problem dotyczy umów nie wymagających do ratyfikacji upoważnienia wyrażonego w ustawie. W przypadku tego typu umów możliwe są dwa rozwiązania. Pierwsze z nich to informowanie parlamentu przez prezydenta po ratyfikacji. Drugie rozwiązanie - przedłożone przez prof. S. Gebethnera - polega na tym, że premier przesyłając do prezydenta wniosek o ratyfikację, jednocześnie informuje o tym parlament. Przyjmując art. 119 opowiedzieliśmy się za pierwszym rozwiązaniem. jeżeli chcemy zmienić nasze rozstrzygnięcie, to konieczna jest reasumpcja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#KrystynaŁybacka">Mam pytanie do przedstawicieli Prezydenta RP i przedstawiciela Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#KrystynaŁybacka">Przedstawicieli Prezydenta RP chcę zapytać, czy należy rozumieć - na podstawie przyjętego art. 119 - że prezydent po fakcie zawiadamia Sejm i Senat tylko w przypadku ratyfikacji tych umów, które nie są objęte ust. 2, czyli nie wymagają upoważnienia ustawowego.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#KrystynaŁybacka">Przedstawiciela Rady Ministrów chcę zapytać, czy art. 119 ust. 2, który wymienia jakiego typu umowy międzynarodowe wymagają upoważnienia ustawowego do ratyfikacji i wypowiedzenia przez prezydenta nie wyczerpuje tych przypadków, o których musiała rozstrzygać Rada Legislacyjna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Po pierwsze chcę prosić posła J. Szymańskiego, aby w sposób kategoryczny nie interpretował znaczenia naszego głosowania. Ja głosując za art. 119 ust. 1 pkt 3 nie uważałem i nie uważam, że przepis ten wyklucza instytucję wcześniejszego informowania parlamentu o umowach przedkładanych do ratyfikacji.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Wymienienie kilka kategorii umów, które wymagają upoważnienia ustawowego nie rozwiązuje całości problemu. Mogą bowiem pojawiać się kategorie umów, które będą bardzo trudne do oceny, czy mieszczą się w kategorii umów wymagających upoważnienia ustawowego, czy też nie. Sprawa jest jasna w przypadku umowy dotyczącej sojuszu, czy zmiany granic państwa. Bardziej złożona jest natomiast, na przykład kwestia umowy obciążającej państwo pod względem finansowym. Mamy w tej chwili jedną umowę międzynarodową, która wywołuje spór wśród parlamentarzystów i rządu, czy rodzi skutki finansowe, czy też nie.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Uważam więc, że parlamentowi należy przyznać prawo do podjęcia działań przeciwnych do działań premiera w sytuacji, gdy parlament uzna, że chodzi o przypadek umowy wymagającej upoważnienia ustawowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Czy poseł W. Ciemniewski wnioskuje, aby treść ust. 2 propozycji prof. S. Gebethnera przenieść do art. 119? Moim zdaniem, albo należy tak uczynić, albo z ust. 2 w propozycji prof. S. Gebethnera uczynić odrębny artykuł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#HannaSuchocka">Mam jednak dość zasadnicze pytanie. Wpisanie tego typu przepisu wiąże się z nałożeniem obowiązku na prezesa Rady Ministrów. Co to jednak oznacza, że prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm? Czy Sejm podejmuje uchwałę zakazującą premierowi przesłania określonej umowy prezydentowi do ratyfikacji? Musimy bowiem mieć świadomość dalszych działań Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#HannaSuchocka">Nasuwają się również dalsze pytania. Czy nie tworzymy konstrukcji sprzecznej z art. 11 mówiącym o podziale władzy. Widoczna jest bowiem daleko idąca ingerencja Sejmu w działania władzy wykonawczej. Chodzi o funkcję, która z istoty podziału władzy przysługuje dyskrecjonalnie prezesowi Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#HannaSuchocka">Jak wiemy, spór co do tego, o czym mówił wicemarszałek W. Cimoszewicz, a więc o kwestię obciążeń finansowych, w momencie rozpoczęcia procedury parlamentarnej przedłuża w nieskończoność proces ratyfikacji. Z tego punktu widzenia jeżeli przyjmiemy generalną zasadę, o której dyskutujemy, to możemy doprowadzić do paraliżu dyktowanego przede wszystkim sporami politycznymi w parlamencie. Z tego punktu widzenia uważam, że kwestia o której dyskutujemy nie powinna znaleźć się w projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MichałPietrzak">Jeżeli chodzi o art. 119 ust. 1 pkt 3, to prezydent zawiadamia o wszystkich umowach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Proponuję, aby ust. 2 w propozycji prof. S. Gebethnera potraktować jako odrębny artykuł, mając oczywiście świadomość wątpliwości, jakie zostały wyrażone.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie jako odrębnego artykułu art. 120 ust. 2 w propozycji przedstawiciela Rady Ministrów, prof. S. Gebethnera, mającego następującą treść: „Prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm o umowach międzynarodowych przedkładanych Prezydentowi do ratyfikacji, które nie wymagają upoważnienia wyrażonego w ustawie”.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większości 17 głosów popierających, 15 przeciwnych i 5 wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#JerzyCiemniewski">Przedstawiciel Klubu Unii Wolności przedłoży wniosek mniejszości o skreślenie przyjętego przed chwilą artykułu.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#JerzyCiemniewski">Ponadto uważamy, że przyjęty artykuł powinien mieć swoje konsekwencje w części projektu poświęconej Sejmowi. Powinna być określona m.in. procedura i skutki przyjętego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 121, który dotyczy uprawnień prezydenta w zakresie zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Podkomisja przedłożyła dwa warianty ust. 121. Ponadto stosowne propozycje przedłożyli: senator J. Madej oraz poseł K. Łybacka. Poprawkę do art. 121 ust. 3 w wersji II podkomisji przedłożył poseł M. Rojszyk.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Brzmienie wariantu I podkomisji jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent jest zwierzchnikiem Sił Zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. W czasie pokoju Prezydent sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Prezesa Rady Ministrów i Ministra Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Naczelnego Wodza Sił Zbrojnych na wypadek wojny mianuje i odwołuje Prezydent na wniosek Rady Ministrów przedstawiony przez Ministra Obrony Narodowej. Prezydent nie może sprawować naczelnego dowództwa w czasie wojny.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 4. Prezydent nadaje przewidziane ustawą stopnie wojskowe”.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#AleksanderKwaśniewski">Wariant II propozycji podkomisji ma następującą treść:</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. W czasie pokoju Prezydent sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej i Szefa Sztabu Generalnego.</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Prezydent mianuje i odwołuje Szefa Sztabu Generalnego. Na wniosek Ministra Obrony Narodowej Prezydent mianuje i odwołuje zastępców Szefa Sztabu Generalnego, dowódców rodzajów Sił Zbrojnych oraz dowódców okręgów wojskowych.</u>
          <u xml:id="u-40.11" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 4. Na czas wojny Prezydent mianuje i odwołuje Naczelnego Wodza.</u>
          <u xml:id="u-40.12" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 5. Prezydent nadaje przewidziane ustawami stopnie wojskowe.</u>
          <u xml:id="u-40.13" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 6. Szczegółowe uprawnienia Prezydenta, wynikają ze zwierzchnictwa nas Siłami Zbrojnymi w czasie pokoju oraz zasady współdziałania z Ministrem Obrony Narodowej i Szefem Sztabu Generalnego określa ustawa”.</u>
          <u xml:id="u-40.14" who="#AleksanderKwaśniewski">Poseł M. Rojszyk proponuje, aby ust. 3 nadać następujące brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-40.15" who="#AleksanderKwaśniewski">„Prezydent mianuje i odwołuje Szefa Sztabu Generalnego, na wniosek Ministra Obrony Narodowej. zastępców Szefa Sztabu Generalnego, dowódców rodzajów Sił Zbrojnych oraz dowódców okręgów wojskowych mianuje i odwołuje Minister Obrony Narodowej na wniosek Szefa Sztabu Generalnego”.</u>
          <u xml:id="u-40.16" who="#AleksanderKwaśniewski">Propozycja senatora J. Madeja brzmi:</u>
          <u xml:id="u-40.17" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent jest zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-40.18" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezydent sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-40.19" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Prezydent na wniosek Rady Ministrów przedstawiony przez Ministra Obrony Narodowej mianuje i odwołuje Szefa Sztabu Generalnego.</u>
          <u xml:id="u-40.20" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 4. Prezydent na czas wojny, na wniosek Rady Ministrów, mianuje i odwołuje Naczelnego Wodza”.</u>
          <u xml:id="u-40.21" who="#AleksanderKwaśniewski">Wniosek poseł K. Łybackiej ma następującą treść:</u>
          <u xml:id="u-40.22" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-40.23" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. W czasie pokoju Prezydent sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-40.24" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Prezydent mianuje i odwołuje Szefa Sztabu Generalnego, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, uzgodniony z Ministrem Obrony Narodowej. Prezydent mianuje i odwołuje zastępców Szefa Sztabu Generalnego, dowódców rodzajów Sił Zbrojnych oraz dowódców okręgów wojskowych, na wniosek Ministra Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-40.25" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 4. Na czas wojny Prezydent mianuje i odwołuje Naczelnego Wodza, na wniosek Prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-40.26" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 5. Prezydent nadaje przewidziane ustawami stopnie wojskowe w uzgodnieniu z Ministrem Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-40.27" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 6. Szczegółowe uprawnienia Prezydenta wynikające ze zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi w czasie pokoju określa ustawa”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#JerzyMadej">Chcę zgłosić autopoprawkę polegającą na nadaniu ust. 4 treści wskazującej, że prezydent na czas wojny, na wniosek Rady Ministrów może mianować i odwoływać Naczelnego Wodza. proszę, aby w tej kwestii wypowiedział się poseł J. Ciemniewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#JerzyCiemniewski">Instytucja Naczelnego Wodza w żadnym z państw demokratycznych w czasie II wojny światowej, nie była instytucją funkcjonującą. Uważam więc, że tego rodzaju stanowisko może być utworzone a nie musi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#AleksanderKwaśniewski">W oryginale druku nr 19a/o6, wariant II propozycji podkomisji zapisany jest kursywą, a to z tego względu, że w pracach redakcyjnych budził on wątpliwości, w świetle rozstrzygnięć przyjętych w dniu 26 stycznia br. Skoro przeważyło zdecydowanie stanowisko, że prezydent nie powinien być szefem władzy wykonawczej, to dość rozległe kompetencje prezydenta zawarte w wariancie II, nie są zgodne z dokonanym wyborem. Aby jednak formalnościom stało się zadość, proponuję kwestię tę rozstrzygnąć w głosowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WiesławPiątkowski">Uważam, że w art. 121 ust. 3 w wariancie I. zbędne jest ostatnie zdanie. Wynika ono bowiem ze zdania poprzedniego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Myślę, że najpierw powinniśmy dokonać wyboru jednego z wariantów.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 121 poprzez wybór między wariantem I - użycie przycisku „za”, a wariantem II - użycie przycisku „przeciw”, wraz z możliwością wstrzymania się.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 32 głosów popierających, 1 przeciwnym i 3 wstrzymujących się, przyjęła wariant I.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Powinniśmy teraz rozstrzygnąć kwestię poprawki posła M. Rojszyka, gdyż wydaje mi się, że jest poprawka do wariantu I, a nie wariantu II.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#MichałPietrzak">Według mnie nie ulega wątpliwości, że poprawka posła M. Rojszyka jest poprawką do wariantu II.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#MichałPietrzak">Chcę dodać, że artykuł ten z poprawką posła M. Rojszyka, tworzy pełną koncepcję i przypomina art. 106 projektu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#JerzyCiemniewski">Pragnę jednak zwrócić uwagę na to, że obecnie dyskutujemy nad uprawnieniami prezydenta, a nie uprawnieniami ministra obrony narodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#KrzysztofKamiński">Myślę, że kwestię podniesioną w poprawce posła M. Rojszyka będziemy mogli podjąć w ramach dyskusji nad propozycją poseł K. Łybackiej.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#KrzysztofKamiński">Mamy więc trzy wnioski dotyczące zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi. Są to wnioski: podkomisji, senatora J. Madeja i poseł K. Łybackiej. proponuję uczynić je przedmiotem głosowań.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#KrzysztofKamiński">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 121 w brzmieniu przedłożonym w wariancie I propozycji podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#KrzysztofKamiński">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 14 głosów popierających, 17 przeciwnych i 7 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#KrzysztofKamiński">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 121 w brzmieniu przedłożonym przez senatora J. Madeja wraz z autopoprawką w ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#KrzysztofKamiński">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 12 głosów popierających, 21 przeciwnych i 6 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#KrzysztofKamiński">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 121 w brzmieniu przedłożonym przez poseł K. Łybacką.</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#KrzysztofKamiński">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 24 głosy popierające, 14 przeciwnych i 1 wstrzymujący się.</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#KrzysztofKamiński">Tak więc jeżeli chodzi o treść art. 121, to w ramach porządkowania całościowej propozycji podkomisji, przyjęte zostało brzmienie przedłożone przez poseł K. Łybacką.</u>
          <u xml:id="u-48.9" who="#KrzysztofKamiński">Przechodzimy do art. 122 dotyczącego uprawnienia prezydenta do nadawania obywatelstwa i wyrażania zgody na zrzeczenie się obywatelstwa. Brzmienie propozycji podkomisji jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-48.10" who="#KrzysztofKamiński">„Prezydent nadaje obywatelstwo polskie i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego”.</u>
          <u xml:id="u-48.11" who="#KrzysztofKamiński">W dyskusji skazywano, że konieczna jest zgoda na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-48.12" who="#KrzysztofKamiński">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 122 w brzmieniu przedłożonym przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-48.13" who="#KrzysztofKamiński">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 32 głosów popierających, 2 przeciwnych i 4 wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-48.14" who="#KrzysztofKamiński">Tak więc art. 122 został przyjęty w brzmieniu przedłożonym przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-48.15" who="#KrzysztofKamiński">Przechodzimy do art. 123, który nie wywołał kontrowersji, a w propozycji podkomisji brzmi: „Prezydent nadaje ordery i odznaczenia”.</u>
          <u xml:id="u-48.16" who="#KrzysztofKamiński">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 123 w brzmieniu przedłożonym przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-48.17" who="#KrzysztofKamiński">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 35 głosów popierających, przy braku przeciwnych i 1 wstrzymującym się przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-48.18" who="#KrzysztofKamiński">Przechodzimy do art. 124, który podkomisja przedłoży w dwóch wariantach. Wariant I brzmi: „Prezydent nadaje tytuł naukowy profesora”. Wariant II przewiduje skreślenie art. 124.</u>
          <u xml:id="u-48.19" who="#KrzysztofKamiński">W dyskusji zwracano m.in. uwagę na to, czy konieczne jest w konstytucji powtarzanie kompetencji prezydenta, które wynikają z ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#RyszardBugaj">Uważam, że art. 124 należy utrzymać, z jednoczesnym rozszerzeniem jego materii o wnioskodawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JerzyCiemniewski">Jestem przekonany, że tytuł naukowy nie jest przedmiotem regulacji konstytucyjnej. Można bez trudu wyobrazić sobie funkcjonowanie systemu tytułów naukowych bez decyzji państwowych w tym względzie. Jest to materia typowo ustawowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#AleksanderBentkowski">Proponuję z artykułów: 122, 123 i 124 stworzyć jeden artykuł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Uwagę posła A. Bentkowskiego polecam pamięci posła K. Kamińskiego przewodniczącego podkomisji redakcyjnej, zagadnień ogólnych i przepisów wprowadzających konstytucję.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie wariantu II, a więc o skreślenie art. 124 w propozycji podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 20 głosów popierających, 11 przeciwnych i 3 wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc art. 124 został skreślony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#KrzysztofKamiński">Jak ma się zniesienie zasady, że głowa państwa nadaje tytuł naukowy profesora, do dotychczasowej praktyki. Pojawia się chyba konieczność odesłania tej kwestii do ustaw.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#KrzysztofKamiński">Uważam, że skreślenie art. 124 jest swego rodzaju rewolucją, gdyż mamy zupełnie inny model uniwersytetów. Być może przyjmiemy model, w którym tytuł profesora będzie nadawał senat uczelni. Obecnie mamy jednak inny model. Tytuł profesora jest wręcz związany z państwem. Zapowiadam więc wniosek mniejszości w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JerzyZdrada">Chcę poinformować posła K. Kamińskiego, że mała konstytucja nie zawiera kompetencji prezydenta do nadawania tytułu naukowego profesora. Tytuł naukowy profesora jest nadawany na podstawie ustawy zwykłej.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#JerzyZdrada">Przechodzimy do art. 125 dotyczącego prawa łaski. Brzmienie propozycji podkomisji jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#JerzyZdrada">„Prezydent stosuje prawo łaski. (Nie może jednak tego prawa stosować w stosunku do osób osądzonych przez Trybunał Stanu)”.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#JerzyZdrada">Zdanie drugie ma charakter formuły alternatywnej i musi być rozstrzygnięte przez Konstytucję.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#JerzyZdrada">Ponadto propozycje poprawek przedłożyli: przedstawiciel rady Ministrów, prof. S. Gebethner oraz senator G. Kurczuk, który wyraził opinię ekspertów postulujących przyjęcie przepisu bardziej precyzyjnego. Propozycja senatora G. Kurczuka ma następujące brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#JerzyZdrada">„Prezydent stosuje prawo łaski. Prawa łaski nie można stosować do kar orzeczonych przez Trybunał Stanu”.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#JerzyZdrada">Przedstawiciel Rady Ministrów prof. S. Gebethner proponuje, aby w zdaniu drugim wyraz: „osądzonych” zastąpić wyrazem: „skazanych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#RyszardBugaj">Proszę o wyjaśnienie jaka jest różnica między pojęciem „osądzonych”, a pojęciem: „skazanych” w odniesieniu do Trybunału Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PiotrWinczorek">Po pierwsze - osądzony nie koniecznie musi zostać skazany. Po drugie - skazany nie musi ponieść kary ponieważ Trybunał Stanu może odstąpić od wymierzenia kary. Tak więc pojęcie: „skazany” dotyczyłoby tylko takich osób, którym wina została udowodniona i z tego powodu osoba ta została napiętnowana, lecz niekoniecznie obciążona karą przewidywaną przez ustawę o Trybunale Stanu, lecz przez Kodeks karny. Uważam więc za właściwe użycie wyrazu: „skazanych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MarekMazurkiewicz">Czy prawo łaski stosuje się do kar, czy do osób?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JerzyCiemniewski">Prawo łaski nie jest stosowane w odniesieniu do orzeczenia o winie, lecz w stosunku do orzeczenia o karze. W związku z tym wyjaśnienie prof. P. Winczorka nie wydaje się odpowiadać treści pojęcia prawa łaski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#GrzegorzKurczuk">Uważam, że istota prawa łaski dotyczy kary. Odniesienie do osoby jest wtórne. Stąd treść mojej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JanuszSzymański">Sądzę, że wniosek senatora G. Kurczuka nie jest sformułowany prawidłowo. Prawo łaski ma charakter podmiotowy, a nie przedmiotowy, a senator G. Kurczuk swoją poprawkę sformułował w ujęciu przedmiotowym.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#JanuszSzymański">Opowiadam się również za przyjęciem poprawki prof. S. Gebethnera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Przypominam, że kwestia ta była wczoraj szczegółowo dyskutowana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#AleksanderBentkowski">W moim przekonaniu prawo łaski, to prawo podmiotowe, ale odnosi się do kary. Nie jest to abolicja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#JacekTaylor">Jestem w szczęśliwej sytuacji, gdyż mogę odczytać początek przepisu art. 492 Kodeksu postępowania karnego, który rozstrzyga sprawę jednoznacznie. Przepis ten brzmi: „Prośbę o ułaskawienie skazanego...”. Jest to więc prawo podmiotowe. Ułaskawia się skazanego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#AlicjaGrześkowiak">W dyscyplinie, którą reprezentuję prawo łaski jest jednak prawem osobowym. Prawo łaski stosuje się więc do osoby. Ułaskawieniu podlega skazana osoba. Natomiast przedmiotem łaski bywają kary, chociaż niekoniecznie. Czasami skazanie może być niekoniecznie za karę. Może być bowiem orzeczony środek innego typu jak na przykład nieleczniczy środek zapobiegawczy. Nie ma wówczas kary lecz występuje inny środek. Łaska nie obejmuje tylko kar sensu stricto. Natomiast na pewno dotyczy osoby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Czy argumenty senator A. Grześkowiak na tyle przekonały senatora G. Kurczuka, że gotów jest wycofać swój wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dyskusja odbyła się wczoraj. Należy więc przejść do głosowań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do głosowań.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie poprawki przedłożonej przez przedstawiciela Rady Ministrów, prof. S. Gebethnera przewidującej zastąpienie w zdaniu drugim wyrazu „osądzonych”, wyrazem „skazanych”.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 32 głosów popierających, przy braku przeciwnych i 1 wstrzymującym się, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o wprowadzenie do treści art. 125 w propozycji podkomisji zdania drugiego.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większości 24 głosów popierających, 5 przeciwnych i 5 wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Nie wykluczone, że w przyjętej propozycji podkomisji konieczne będą zmiany redakcyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#MarekMazurkiewicz">Proponuję następującą redakcyjną formułę art. 125 w brzmieniu propozycji podkomisji:</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#MarekMazurkiewicz">„Prezydent stosuje prawo łaski. Prawa łaski nie można stosować do osób skazanych przez Trybunał Stanu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Czy ktoś jest przeciwny redakcji przedłożonej przez posła M. Mazurkiewicza? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc mamy dwie propozycje: podkomisji i senatora G. Kurczuka. Proponuję uczynić je przedmiotem głosowania alternatywnego.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 125 poprzez wybór między zmodyfikowaną redakcyjnie propozycją podkomisji użycie przycisku „za”, a propozycją senatora G. Kurczuka - użycie przycisku „przeciw”, wraz z możliwością wstrzymania się.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 26 głosów popierających, 5 przeciwnych i 3 wstrzymujących się, przyjęła zmodyfikowaną redakcyjnie propozycję podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 126, który dotyczy stanu wojennego. Propozycja podkomisji ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. W razie zagrożenia zewnętrznego Państwa Prezydent może na wniosek Rady Ministrów wprowadzić stan wojenny na części lub na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także ogłosić częściową lub powszechną mobilizację.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Zakres ograniczenia lub zawieszenia praw i wolności obywateli oraz organizację władz Państwa na czas stanu wojennego określa ustawa”.</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#AleksanderKwaśniewski">Ponadto przedłożony został wniosek przedstawicieli Prezydenta RP, przedstawiciela rady Ministrów oraz senatora J. Madeja, aby art. 126 rozpatrywać w ramach debaty nad odrębnym rozdziałem o stanach nadzwyczajnych. Przypominam, że Komisja przyjęła już wcześniej ustalenie o przygotowaniu odrębnego rozdziału o stanach nadzwyczajnych.</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie propozycji przedstawicieli Prezydenta RP, przedstawiciela Rady Ministrów oraz senatora J. Madeja przewidującej rozpatrzenie art. 126 w ramach rozpatrywania odrębnego rozdziału o stanach nadzwyczajnych.</u>
          <u xml:id="u-69.9" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu - jednomyślnie - głosami wszystkich 36 członków Komisji biorących udział w głosowaniu, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-69.10" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 127, który reguluje stan wyjątkowy i w propozycji podkomisji ma brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-69.11" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Stan wyjątkowy może być wprowadzony jedynie (w razie klęski żywiołowej albo) w wypadkach, kiedy okaże się to konieczne w celu ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego, a także w razie rozruchów wewnętrznych zagrażających demokratycznemu ustrojowi ustalonemu w Konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-69.12" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. na wniosek Rady Ministrów Prezydent może wprowadzić na czas określony, nie dłuższy niż 90 dni, stan wyjątkowy na części lub na całym terytorium Państwa.</u>
          <u xml:id="u-69.13" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Postanowienie Prezydenta wprowadzające stan wyjątkowy podlega w ciągu 14 dni zatwierdzeniu przez Sejm. Jeżeli Sejm zatwierdzenia odmówi, stan wyjątkowy zostaje uchylony z mocy prawa.</u>
          <u xml:id="u-69.14" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 4. Przedłużenie stanu wyjątkowego może nastąpić za zgodą Sejmu tylko raz i na okres nie dłuższy niż 90 dni.</u>
          <u xml:id="u-69.15" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 5. W czasie trwania stanu wyjątkowego, ani wcześniej niż po upływie 90 dni od jego zakończenia, nie wolno przeprowadzać wyborów do sejmu, Senatu lub wyborów prezydenta, a także wyborów do organów samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-69.16" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 6. W czasie trwania stanu wyjątkowego nie może być zmieniona Konstytucja oraz ustawy o wyborze Sejmu, Senatu, Prezydenta, organów samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-69.17" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 7. Zakres ograniczenia lub zawieszenia praw i wolności obywateli na czas stanu wyjątkowego określa ustawa”.</u>
          <u xml:id="u-69.18" who="#AleksanderKwaśniewski">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu w stosunku do art. 127 rozwiązania analogicznego jak w stosunku do art. 126? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-69.19" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 128, który dotyczy orędzia i w propozycji podkomisji ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-69.20" who="#AleksanderKwaśniewski">„Prezydent może zwracać się z orędziem do Sejmu lub senatu. orędzia nie czyni się przedmiotem debaty”.</u>
          <u xml:id="u-69.21" who="#AleksanderKwaśniewski">Innych wniosków nie przedłożono.</u>
          <u xml:id="u-69.22" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 128 w brzmieniu przedłożonym przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-69.23" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 32 głosów popierających, 1 przeciwnym i 2 wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-69.24" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc w ramach ustalania ostatecznego brzmienia propozycji podkomisji Komisja zdecydowała o przyjęcie art. 128 zawierającego treść zaproponowaną przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-69.25" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 129, dotyczącego Rady Gabinetowej i który wywołał ożywioną debatę.</u>
          <u xml:id="u-69.26" who="#AleksanderKwaśniewski">Brzmienie propozycji podkomisji jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-69.27" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Dla omówienia spraw szczególnej wagi Prezydent może zwołać Radę Gabinetową. Radę Gabinetową tworzy Rada Ministrów pod przewodnictwem Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-69.28" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Rada Gabinetowa nie może wykonywać konstytucyjnych uprawnień Rady Ministrów”.</u>
          <u xml:id="u-69.29" who="#AleksanderKwaśniewski">Wnioski i poprawki dotyczące art. 129 przedłożyli: senator P. Andrzejewski, przedstawiciele Prezydenta RP oraz wspólnie poseł T. Iwiński i senator G. Kurczuk.</u>
          <u xml:id="u-69.30" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie poprawki senatora P. Andrzejewskiego przewidującej skreślenie ust. 2 w propozycji podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-69.31" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 15 głosów przeciwnych, 12 popierających i 6 wstrzymujących się odrzuciła wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JerzyZdrada">Przepraszam panie przewodniczący, ale ponieważ część z nas nie do końca uświadomiła sobie treść wniosku poddanego pod głosowanie, proszę o powtórzenie głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Uwagę posła J. Zdrady traktuję jako wniosek o reasumpcję ostatniego głosowania.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o reasumpcję głosowania nad poprawką senatora P. Andrzejewskiego do art. 129.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 23 głosów popierających, 7 przeciwnych i 3 wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie poprawki senatora P. Andrzejewskiego przewidującej skreślenie ust. 2 w propozycji podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek poparło 17 członków Komisji, 17 było przeciwnych, a 2 wstrzymało się od głosu. Wniosek nie uzyskał większości, a więc został odrzucony.</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Brzmienie propozycji przedstawicieli Prezydenta RP - prof. M. Pietrzaka, prof. A. Rzeplińskiego i dr. W. Kuleszy jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezes rady Ministrów informuje Prezydenta o podstawowych problemach będących przedmiotem pracy rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-71.7" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Dla omówienia spraw szczególnej wagi Prezydent może zwołać Radę Gabinetową. Radę Gabinetową tworzy Rada Ministrów pod przewodnictwem Prezydenta”.</u>
          <u xml:id="u-71.8" who="#AleksanderKwaśniewski">Wniosek posła T. Iwińskiego i senatora G. Kurczuka brzmi:</u>
          <u xml:id="u-71.9" who="#AleksanderKwaśniewski">„W sprawach szczególnej wagi dla Państwa Prezydent może zwoływać posiedzenie Rady Ministrów i im przewodniczyć”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#KrzysztofKamiński">Proszę o wyjaśnienie istoty różnicy między propozycją podkomisji a wnioskiem posła T. Iwińskiego i senatora G. Kurczuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#TadeuszIwiński">Podczas wczorajszej dyskusji wyjaśniliśmy, że naszym zdaniem powołanie nowej struktury jaką jest rada gabinetowa wydaje się być zabiegiem pustym. Nasza propozycja podtrzymuje treść art. 38 ust. 2 małej konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#TadeuszIwiński">Ponadto należy zwrócić uwagę, że Rada gabinetowa w propozycji podkomisji byłaby uprawniona tylko do dyskusji. Decyzje należałyby do Rady Ministrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Mamy więc trzy propozycje, które będą teraz przedmiotem głosowań.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 129 w brzmieniu przedłożonym przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 20 głosów popierających, 13 przeciwnych i 1 wstrzymujący się.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 129 w brzmieniu przedłożonym przez przedstawicieli Prezydenta RP - prof. M. Pietrzaka, prof. A. Rzeplińskiego i dr. W. Kuleszę.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 5 głosów popierających, 24 przeciwnych i 6 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 129 w brzmieniu przedłożonym przez posła T. Iwińskiego i senatora G. Kurczuka.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 13 głosów popierających, 17 przeciwnych i 5 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc z przeprowadzonych głosowań wynika, że poparcie większości Komisji uzyskała tylko propozycja podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc Komisja przyjęła art. 129 w brzmieniu propozycji podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 130, który dotyczy Kancelarii Prezydenta i nad którym odbyła się bogata dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-74.10" who="#AleksanderKwaśniewski">Podkomisja przedstawiła dwa warianty art. 130. Wariant I brzmi:</u>
          <u xml:id="u-74.11" who="#AleksanderKwaśniewski">„Prezydent nadaje zarządzeniem statut Kancelarii Prezydenta oraz powołuje i odwołuje jej szefa”.</u>
          <u xml:id="u-74.12" who="#AleksanderKwaśniewski">Wariant II przewiduje skreślenie art. 130.</u>
          <u xml:id="u-74.13" who="#AleksanderKwaśniewski">Proponuję w pierwszej kolejności dokonać wyboru wariantu podkomisji, który popiera większość Komisji.</u>
          <u xml:id="u-74.14" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie wariantu II, przewidującego skreślenie art. 130.</u>
          <u xml:id="u-74.15" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 23 głosów przeciwnych, 10 popierających i 4 wstrzymujących się, odrzuciła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-74.16" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc utrzymany został wariant I art. 130 w propozycji podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-74.17" who="#AleksanderKwaśniewski">Drugi wniosek dotyczący art. 130 przedłożyli przedstawiciele Prezydenta RP - prof. M. Pietrzak, prof. A. Rzepliński i dr W. Kulesza. Treść wniosku jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-74.18" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust.1. Prezydent może powoływać i odwoływać ministrów stanu do reprezentowania go w sprawach związanych z wykonywaniem jego uprawnień,</u>
          <u xml:id="u-74.19" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Organem wykonawczym Prezydenta jest Kancelaria Prezydenta. Prezydent nadaje statut Kancelarii oraz powołuje i odwołuje jej Szefa”.</u>
          <u xml:id="u-74.20" who="#AleksanderKwaśniewski">Proponuję głosowanie alternatywne obu wniosków.</u>
          <u xml:id="u-74.21" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 130 poprzez wybór między propozycją podkomisji - użycie przycisku „za”, a propozycją przedstawicieli Prezydenta RP - użycie przycisku „przeciw”, wraz z możliwością wstrzymania się.</u>
          <u xml:id="u-74.22" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 19 głosów popierających, 14 przeciwnych i 3 wstrzymujących się, przyjęła propozycję podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-74.23" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc Komisja przyjęła art. 130 w brzmieniu propozycji podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#KrzysztofKamiński">Czy w związku z przyjętym brzmieniem art. 130 prezydent będzie miał nadal prawo powoływania ministrów stanu, czy też prezydent został pozbawiony tego prawo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#KazimierzDziałocha">Prezydent utracił jednak to prawo. Skoro prawo to jest w małej konstytucji, a teraz nie ma jego odpowiednika oznacza to, 0e chce się zerwać z wcześniejszą zasadą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#AleksanderBentkowski">Jeżeli przyjmujemy tego rodzaju interpretację, to przyjęliśmy konsens. W związku z tym proponuję reasumpcję ostatniego głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Zachęcam do uczestniczenia w dyskusjach nad meritum poszczególnych artykułów. Dyskusje odbywają się w popołudniowej części obrad, lecz na ogół przy słabej frekwencji. Proponuję więc, że w dyskusji nad art. 130 dwie kwestie były szczególnie obszernie omawiane. Kwestia pierwsza to ministrowie stanu. Zaprezentowane zostały dwa podejścia. Jedno z nich stwierdzało, że prezydent powinien powoływać ministrów stanu, a drugie stwierdzało, że jest nieszczęśliwe rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Druga gorąco dyskutowana kwestia, to problem czym jest Kancelaria Prezydenta: czy organem wykonawczym prezydenta, czy organem prezydenta, czy organem pomocniczym prezydenta. O Kancelarii Prezydenta jako organie wykonawczym mówi miała konstytucja.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Wskazywano również, że po skreśleniu art. 130 Kancelaria Prezydenta nie będzie miała oparcia konstytucyjnego. Z drugiej strony jej sytuowanie bez jakiegokolwiek zdefiniowania oznaczałoby wprowadzenie ciała konstytucyjnego o niezdefiniowanych uprawnieniach.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Dyskusja odbyła się więc. Myślę, że wiemy nad czym głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Przedstawiciel Prezydenta RP, prof. Andrzej Rzepliński:Naszym zdaniem prezydent będzie mógł powoływać ministrów stanu, lecz instytucja ta nie będzie miała charakteru konstytucyjnego. W statucie Kancelarii Prezydenta może być przewidziana taka funkcja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#GrzegorzKurczuk">Popieram wniosek posła A. Bentkowskiego o reasumpcję głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PiotrAndrzejewski">Mam wniosek formalny, który powinien być rozstrzygnięty przed wnioskiem o reasumpcję głosowania.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PiotrAndrzejewski">Wśród ekspertów zarysowały się dwa zdania. Powstała więc niejasność. Proszę więc, aby ogłosić krótką przerwę, aby eksperci uzgodnili stanowisko. Chcę dodać, że mam wyrobiony swój pogląd w tej sprawie. Mój pogląd nie jest istotny. Istotny jest pogląd ekspertów, a sprawa jest istotna i ma skutki daleko idące.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">W trosce o powagę Komisji wyrażam sprzeciw w stosunku do wniosku o reasumpcję. Sytuacja zaczyna być kompromitująca, gdyż niemal co drugie głosowanie poddawane jest reasumpcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#JanuszSzymański">Chcę stwierdzić, że prof. K. Działocha ma rację twierdząc, że prezydent nie będzie mógł powoływać ministrów stanu po to, aby mogli reprezentować go w sprawach związanych z wykonywaniem jego uprawnień. Jest to poza wszelką dyskusją Proszę więc, aby prof. A. Rzepliński nie wprowadzał tego typu dysonansów, ponieważ są one oparte na nieprawdziwej przesłance.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#JanuszSzymański">Tak więc uważam, że na podstawie przyjętego przepisu prezydent nie może powoływać ministrów stanu, którzy reprezentowaliby prezydenta w wykonywaniu na zewnątrz jego konstytucyjnych uprawnień. Jest to poza wszelkim sporem.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#JanuszSzymański">Inną kwestią jest natomiast to, jak prezydent nazwie funkcjonariuszy swojej kancelarii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Ponieważ Komisja przyjęła już artykuł o wolności słowa, to proszę posła J. Szymańskiego, aby nie ograniczał swobody wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WładysławKulesza">Proszę o rozważenie sprawy w wymiarze takiej czy innej prezydentury, lecz w wymiarze pracy urzędu prezydenckiego. Minister stanu to osoba bardzo przydatna w pracy urzędu prezydenckiego, co pokazuje praktyka lat 1989–1995. Minister stanu może pojawić się tam, gdzie prezydent występuje w stosunkach zagranicznych. Nie ma żadnej obawy, że pojawienie się ministra stanu w tych relacjach naruszy konstytucyjne kompetencje Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#WładysławKulesza">Proszę więc mieć na uwadze to, że chodzi o sprawność techniczną urzędu prezydenckiego. Nie chodzi zatem o budowanie stanowisk ceremonialnych, tytularnych czy też o podkopywanie konstytucyjnych uprawnień Rady Ministrów, czy ministra spraw zagranicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#RyszardBugaj">Przyłączam się do wniosku senatora P. Andrzejewskiego. Uważam, że powaga Komisji wymaga tego, abyśmy głosowali wiedząc nad czym głosujemy. Nie zgadzam się więc z opinią poła W. Cimoszewicza.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#RyszardBugaj">Pojawia się bowiem praktyczny problem: czy jeżeli prezydent powoła ministrów stanu nie w tym rozumieniu konstytucyjnym i taki minister stanu będzie przedstawiał Sejmowi inicjatywę ustawodawczą, to czy minister ten będzie mógł reprezentować prezydenta, czy też nie. Jeżeli nie, to rzeczywiście wprowadziliśmy sytuację absurdalną. Będzie mógł występować tylko szef Kancelarii Prezydenta, co jest w moim przeświadczeniu absurdalne. Jeżeli jednak jest inaczej, to niech prawnicy zastanowią się gdyż może uzgodnią pogląd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#KazimierzDziałocha">Występując w obronie integralności opinii ekspertów Komisji, chcę powiedzieć, że w dyskutowanej sprawie jesteśmy jednakowego zdania. Nie jest więc tak, jak mówił senator P. Andrzejewski, iż występuje między nami różnica zdań.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#KazimierzDziałocha">Uważamy, że jeżeli przypisujemy właściwe znaczenie postanowieniom konstytucji i temu, czy w konstytucji coś jest lub czegoś nie ma, to musimy wyciągnąć z tego wniosek, że jeżeli rezygnuje się z instytucji ministrów stanu pomijając ich, oznacza to, że nie chce się ich. Jeżeli więc w stosunku do dotychczasowych przepisów małej konstytucji zdecydowanie zmieniamy istniejący stan rzeczy gdyż chcemy, aby ten stan rzeczy był inny, to nie można stwierdzić, że nic się nie zmieniło, a więc że ma nadal trwać taki sam stan rzeczy jak pod rządami małej konstytucji. Zasada legalności nie pozwala na to.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Myślę, że sytuacja jest o tyle klarowna, że odrzucona propozycja przedstawicieli Prezydenta RP jest niemal dosłownym powtórzeniem obowiązujących przepisów małej konstytucji. Jest to więc stan, który znamy. przyjęta została inna propozycja, która niewątpliwie zmienia stan obecny.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc powołanie ministrów stanu w dotychczasowym trybie nie byłoby możliwe. Nie zamyka to oczywiście możliwości takiego ukształtowania Kancelarii Prezydenta, że na przykład zastępcy szefa Kancelarii będą mogli reprezentować prezydenta przez Sejmem...</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Chyba nie będą mogli...)</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Czy substytucja byłaby możliwa tylko poprzez szefa Kancelarii Prezydenta, czy też i poprzez jego zastępców, zwłaszcza gdy chodzi o prezentowanie prezydenckich inicjatyw ustawodawczych przed sejmem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#KazimierzDziałocha">Szef Kancelarii Prezydenta mÓgłby upoważnić właściwą osobę do reprezentowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Wydaje się, że dość wyraźnie rysują się dwa modele. jest to model dotychczasowy, a więc ministrowie stanu mianowani przez prezydenta i upoważnieni do reprezentowania g o w konkretnych uprawnieniach m.in. przed sejmem.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Model drugi wynika z przyjętej propozycji podkomisji. Oznacza ona istnienie Kancelarii Prezydenta podejmującą stosowne działania. Jej konstrukcja wewnętrzna jest określona statutem nadanym przez prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#RyszardBugaj">Chcę mieć pewność, czy jeżeli pozostanie przyjęty przepis mówiący o szefie Kancelarii Prezydenta, to czy oznacza to, że może on do dowolnej sprawy wyznaczyć dowolną osobę, przyznając jej upoważnienie w konkretnej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Oczywiście, że tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#RyszardBugaj">Rozumiem. W takim razie popieram wniosek o reasumpcję głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Chodzi o osobę dowolną w tym sensie, że określone w statucie i pozostające pod nadzorem szefa Kancelarii Prezydenta. będzie to osoba dowolna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#AndrzejRzepliński">Jeżeli zostałaby przyjęta taka interpretacja, że prezydent w statucie Kancelarii nie mógłby utworzyć funkcji ministra stanu, byłoby to bardzo niedobre, gdyż oznaczałoby m.in., że teoretycznie prezydent mógłby przysłać do sejmu woźnego lub woźną. Nie byłoby to sprzeczne z zaprezentowanym rozumowaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Jeżeli występuje ograniczenie do Kancelarii i statutu, wówczas decyzje zapadają wewnątrz Kancelarii.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o reasumpcję ostatniego głosowania dotyczącego art. 130.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 17 głosów przeciwnych, 16 popierających i 3 wstrzymujących się odrzuciła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc nie będzie reasumpcji. Pozostają w mocy ustalenia dotyczące treści art. 130.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 131, który dotyczy aktów prawnych prezydenta. Podkomisja proponuje następujące brzmienie art. 131:</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#AleksanderKwaśniewski">„Prezydent wydaje:</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#AleksanderKwaśniewski">1) rozporządzenia wydawane w celu wykonania ustaw i na podstawie udzielonych w nich upoważnień,</u>
          <u xml:id="u-95.7" who="#AleksanderKwaśniewski">2) zarządzenia wydawane na podstawie Konstytucji lub ustaw,</u>
          <u xml:id="u-95.8" who="#AleksanderKwaśniewski">3) postanowienia w sprawach indywidualnych związane z wykonywaniem jego uprawnień”.</u>
          <u xml:id="u-95.9" who="#AleksanderKwaśniewski">Materia art. 131 nie może być również umieszczona w rozdziale III dotyczącym systemu źródeł prawa.</u>
          <u xml:id="u-95.10" who="#AleksanderKwaśniewski">Senator G. Kurczuk proponuje, aby wyrazy: „Prezydent wydaje” zastąpić wyrazami: „Prezydent realizując swoje uprawnienia konstytucyjne wydaje akty urzędowe”.</u>
          <u xml:id="u-95.11" who="#AleksanderKwaśniewski">Ponadto przedłożone zostały dwie propozycje całościowe: senator A. Grześkowiak i przedstawicieli Prezydenta RP.</u>
          <u xml:id="u-95.12" who="#AleksanderKwaśniewski">Propozycję następującego brzmienia art. 131 przedłożyła senator A. Grześkowiak:</u>
          <u xml:id="u-95.13" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent celem wykonania ustaw i z powołaniem się na upoważnienia ustawowe ma prawo wydawać rozporządzenia i zarządzenia.</u>
          <u xml:id="u-95.14" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Wyżej wymienione rozporządzenia i zarządzenia wymagają kontrasygnaty Premiera i właściwego ministra”.</u>
          <u xml:id="u-95.15" who="#AleksanderKwaśniewski">Zwracam uwagę, że przyjęcie propozycji senator A. Grześkowiak oznaczałoby, iż zbędny jest art. 132.</u>
          <u xml:id="u-95.16" who="#AleksanderKwaśniewski">Drugą propozycję całościową przedłożyli przedstawiciele Prezydenta RP - prof. M. Pietrzak, prof. A. Rzepliński i dr W. Kulesza. Jej treść jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-95.17" who="#AleksanderKwaśniewski">„Prezydent realizując swoje uprawnienia wydaje akty urzędowe. Akty urzędowe Prezydenta stanowią:</u>
          <u xml:id="u-95.18" who="#AleksanderKwaśniewski">1) rozporządzenia i zarządzenia wykonawcze w celu wykonania ustaw na podstawie udzielonych w nich upoważnień,</u>
          <u xml:id="u-95.19" who="#AleksanderKwaśniewski">2) zarządzenia w zakresie wykonywanych swoich ustawowych uprawnień,</u>
          <u xml:id="u-95.20" who="#AleksanderKwaśniewski">3) postanowienia w sprawach indywidualnych związanych z wykonywaniem jego uprawnień”.</u>
          <u xml:id="u-95.21" who="#AleksanderKwaśniewski">Propozycja ta powstała po dyskusji i jest próbą określenia, na czym polegają akty urzędowe prezydenta. Propozycja ta byłaby istotną pomocą w określeniu aktów podlegających wyłączeniu spod kontrasygnaty. Choć na ogół nie rekomenduję żadnych propozycji, to tym razem chcę to uczynić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#GrzegorzKurczuk">Chcę zgłosić wniosek, który choć trochę ułatwi podjęcie decyzji przez Komisję - wycofuję swoją poprawkę, gdyż za lepszą uważam propozycję przedstawicieli Prezydenta RP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Mamy więc trzy całościowe propozycje, które zostaną poddane pod głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#RyszardBugaj">Sądzę, że użyta w ust. 2 propozycji senator A. Grześkowiak formuła: „Wyżej wymienione” nie jest stosowna do aktów prawnych i powinna zostać zmieniona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#KazimierzDziałocha">Chcę zwrócić uwagę, że w rozdziale o źródłach prawa w tym kształcie, w jakim rozdział ten został przyjęty przez podkomisję, aktem wykonawczym do ustawy jest tylko jeden akt - rozporządzenie. Ar. 132 przewiduje natomiast rozporządzenia, ale i zarządzenia wykonawcze. Wydaje się, że kategoria aktów wykonawczych do ustawy powinna zostać ograniczona do rozporządzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Rozumiem, że uwaga prof. K. Działochy odnosi się również do propozycji senator A. Grześkowiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AlicjaGrześkowiak">Byłoby to jednak wyprzedzanie treści rozdziału, który nie jest jeszcze ustalony. Nie można przyjmować już teraz, że to, co Komisja zaproponuje jest już przyjęte. Korektury można wprowadzić później. Nie można sugerująco twierdzić, że że pewnych kwestii nie można uchwalać, gdyż być może kwestia będzie inaczej uregulowana w jednym z rozdziałów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#MichałPietrzak">Nasza propozycja również przewiduje rozporządzenia i zarządzenia Jesteśmy jednak gotowi skreślić zarządzenia.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#MichałPietrzak">Ponadto zgłaszam autopoprawkę polegającą na skreśleniu końcowej części pkt. 3. Pkt 3 ma więc brzmienie: „postanowienia w sprawach indywidualnych”.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#MichałPietrzak">Pkt 1 zaś brzmi: „rozporządzenia wykonawcze w celu wykonania ustaw i na podstawie udzielonych w nich upoważnień”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do głosowania nad trzema propozycjami art. 131.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 131 w brzmieniu propozycji podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 12 głosów popierających, 13 przeciwnych i 3 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 131 w brzmieniu przedłożonym przez senator A. Grześkowiak.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 7 głosów popierających, 19 przeciwnych i 2 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 131 w brzmieniu przedłożonym przez przedstawicieli Prezydenta RP wraz z autopoprawkami w pkt. 1 i pkt. 3.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 22 głosy popierające, 3 przeciwne i 3 wstrzymujące się.</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc Komisja przyjęła, że art. 131 w całościowej propozycji wyjściowej przedłożonej przez podkomisję, będzie miała następujące brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-103.8" who="#AleksanderKwaśniewski">„Prezydent realizując swoje uprawnienia wydaje akty urzędowe. Akty urzędowe Prezydenta stanowią:</u>
          <u xml:id="u-103.9" who="#AleksanderKwaśniewski">1) rozporządzenia wykonawcze w celu wykonania ustaw i na podstawie udzielonych w nich upoważnień,</u>
          <u xml:id="u-103.10" who="#AleksanderKwaśniewski">2) zarządzenia w zakresie wykonywanych swoich ustawowych uprawnień,</u>
          <u xml:id="u-103.11" who="#AleksanderKwaśniewski">3) postanowienia w sprawach indywidualnych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#ElżbietaStrzępek">Proponuję następujące brzmienie pkt. 1: „rozporządzenia wydawane w celu wykonania ustaw i na podstawie udzielonych w nich upoważnień”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Czy ktoś jest przeciwny zmodyfikowanej redakcji pkt. 1 przedstawionej przez przedstawicielkę Biura Legislacyjnego? Nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#JerzyCiemniewski">Przepraszam, że robię to po głosowaniu, ale chcę zapytać czy jeżeli chodzi o pkt 2, to użyte tam pojęcie dotyczące ustawy - „ustawowych” - obejmuje również konstytucję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#MichałPietrzak">Tak, oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#JerzyCiemniewski">Musimy więc przyjąć jednolitą konwencję w całej konstytucji. Niekiedy bowiem odwołujemy się do konstytucji i ustaw, a niekiedy tylko do ustaw, choć chodzi również o konstytucję, jak w przypadku, o którym mówimy. Należy więc dokonać zmiany redakcyjnej w pkt. 2, przyjmując formułę mówiącą o uprawnieniach konstytucyjnych i ustawowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu uwagi posła J. Ciemniewskiego? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc art. 131 uzyskuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#AleksanderKwaśniewski">„Prezydent realizując swoje uprawnienia wydaje akty urzędowe. Akty urzędowe Prezydenta stanowią:</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#AleksanderKwaśniewski">1) rozporządzenia wydawane w celu wykonania ustaw i na podstawie udzielonych w nich upoważnień,</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#AleksanderKwaśniewski">2) zarządzenia w zakresie wykonywania swoich konstytucyjnych i ustawowych uprawnień,</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#AleksanderKwaśniewski">3) postanowienia w sprawach indywidualnych”.</u>
          <u xml:id="u-109.6" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 132, który dotyczy instytucji kontrasygnaty. Propozycja podkomisji została przygotowana w dwóch wariantach. Wariant I ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-109.7" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Akty urzędowe Prezydenta wymagają dla swej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów (i właściwego ministra, którzy), który przez podpisanie aktu ponosi odpowiedzialność przed sejmem.</u>
          <u xml:id="u-109.8" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Przepis ust. 1 nie dotyczy:</u>
          <u xml:id="u-109.9" who="#AleksanderKwaśniewski">1) zarządzenia wyborów do Sejmu i senatu,</u>
          <u xml:id="u-109.10" who="#AleksanderKwaśniewski">2) zwołania pierwszego posiedzenia nowo wybranego Sejmu i Senatu,</u>
          <u xml:id="u-109.11" who="#AleksanderKwaśniewski">3) skrócenia kadencji Sejmu i Senatu w wypadku określonym w art. 84 ust. 4,</u>
          <u xml:id="u-109.12" who="#AleksanderKwaśniewski">4) inicjatywy ustawodawczej,</u>
          <u xml:id="u-109.13" who="#AleksanderKwaśniewski">5) zarządzenia referendum,</u>
          <u xml:id="u-109.14" who="#AleksanderKwaśniewski">6) orędzia przedstawianego Sejmowi lub Senatowi,</u>
          <u xml:id="u-109.15" who="#AleksanderKwaśniewski">7) podpisania albo odmowy podpisania ustawy,</u>
          <u xml:id="u-109.16" who="#AleksanderKwaśniewski">8) wniosku do Trybunału Konstytucyjnego,</u>
          <u xml:id="u-109.17" who="#AleksanderKwaśniewski">9) powołania Prezesa Rady Ministrów,</u>
          <u xml:id="u-109.18" who="#AleksanderKwaśniewski">10) przyjęcia dymisji Rady Ministrów i powierzenia jej tymczasowego pełnienia obowiązków, odwołania ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności,</u>
          <u xml:id="u-109.19" who="#AleksanderKwaśniewski">11) zwołania Rady Gabinetowej,</u>
          <u xml:id="u-109.20" who="#AleksanderKwaśniewski">12) nadawania orderów i odznaczeń,</u>
          <u xml:id="u-109.21" who="#AleksanderKwaśniewski">13) stosowania prawa łaski,</u>
          <u xml:id="u-109.22" who="#AleksanderKwaśniewski">14) powołania szefa Kancelarii Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-109.23" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. ustawa nie może przewidywać innych wypadków zwolnienia aktu urzędowego Prezydenta od obowiązku podpisu Prezesa Rady Ministrów i właściwego ministra niż te, które są określone w ust. 2”.</u>
          <u xml:id="u-109.24" who="#AleksanderKwaśniewski">Brzmienie wariant II jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-109.25" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 1. Akty urzędowe prezydenta wymagają dla swej ważności podpisów Prezesa Rady Ministrów i właściwego ministra, którzy ponoszą za nie odpowiedzialność przed Sejmem.</u>
          <u xml:id="u-109.26" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Przepis ust. 1 nie dotyczy:</u>
          <u xml:id="u-109.27" who="#AleksanderKwaśniewski">1) skrócenia kadencji Sejmu i Senatu w wypadku określonym w art. 84 ust. 4,</u>
          <u xml:id="u-109.28" who="#AleksanderKwaśniewski">2) inicjatywy w sprawie zmiany Konstytucji, inicjatywy ustawodawczej, odmowy podpisania ustawy, inicjatywy w sprawie zarządzenia referendum lub referendum konstytucyjnego,</u>
          <u xml:id="u-109.29" who="#AleksanderKwaśniewski">3) wniosku do Trybunału Konstytucyjnego,</u>
          <u xml:id="u-109.30" who="#AleksanderKwaśniewski">4) powołania i odwołania Prezesa Rady Ministrów i członków Rady Ministrów, odwołania ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności,</u>
          <u xml:id="u-109.31" who="#AleksanderKwaśniewski">5) zwołania posiedzenia Rady Ministrów,</u>
          <u xml:id="u-109.32" who="#AleksanderKwaśniewski">6) zgłoszenia kandydata na Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-109.33" who="#AleksanderKwaśniewski">7) zrzeczenia się urzędu Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-109.34" who="#AleksanderKwaśniewski">8) orędzia przedstawionego Sejmowi lub Senatowi,</u>
          <u xml:id="u-109.35" who="#AleksanderKwaśniewski">9) zwołania nadzwyczajnego posiedzenia Sejmu i Senatu z własnej inicjatywy,</u>
          <u xml:id="u-109.36" who="#AleksanderKwaśniewski">10) wystąpienia z wnioskiem o powołanie i odwołanie Prezesa Najwyższej Izby Kontroli oraz o powołanie Rzecznika Praw Obywatelskich,</u>
          <u xml:id="u-109.37" who="#AleksanderKwaśniewski">11) powołania i odwołania Prezesa Narodowego Banku Polskiego,</u>
          <u xml:id="u-109.38" who="#AleksanderKwaśniewski">12) mianowania i zwolnienia Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego oraz Naczelnego Wodza na czas wojny,</u>
          <u xml:id="u-109.39" who="#AleksanderKwaśniewski">13) powołania sędziów, Naczelnego Prokuratora, Pierwszego Prezesa i prezesów Sądu Najwyższego, Prezesa i wiceprezesów Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz członków Krajowej Rady Sądownictwa,</u>
          <u xml:id="u-109.40" who="#AleksanderKwaśniewski">14) nadawania orderów i odznaczeń,</u>
          <u xml:id="u-109.41" who="#AleksanderKwaśniewski">15) stosowania prawa łaski,</u>
          <u xml:id="u-109.42" who="#AleksanderKwaśniewski">16) nadawanie obywatelstwa lub zwolnienia z niego,</u>
          <u xml:id="u-109.43" who="#AleksanderKwaśniewski">17) powołania szefa Kancelarii Prezydenta oraz ministrów stanu w Kancelarii Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-109.44" who="#AleksanderKwaśniewski">18) nadawania statutu Kancelarii Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-109.45" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Akty urzędowe Prezydenta wydawane na podstawie ustawy nie wymagają podpisu Prezesa Rady Ministrów i właściwego ministra”.</u>
          <u xml:id="u-109.46" who="#AleksanderKwaśniewski">Ponadto poprawki do propozycji podkomisji przedłożył senator P. Andrzejewski oraz senator J. Madej. Całościową propozycję przedłożyli zaś przedstawiciele Prezydenta RP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#JanRokita">Przed przystąpieniem do prac nad art. 132 chcę zwrócić uwagę na obawy, jakie mam w związku z instytucjami przyjętymi wcześniej przez Komisję. W tej sytuacji rozważanie instytucji kontrasygnaty może być bezsensowne i sprzeczne ustrojowo. Komisja przyjęła bowiem wcześniej dwie instytucje regulujące stosunek między aktami urzędowymi prezydenta a rządem. Chodzi o stosunek wniosku od Rady Ministrów lub członka Rady Ministrów oraz chodzi o drugą - dość niebywałą - instytucję zawartą w art. 127 na wniosek poseł K. Łybackiej. jest to zgoda ministra na akt prezydenta. Prezydent, aby podjąć jakiś akt pisze - zgodnie z przyjętym przepisem - pismo do ministra prosząc go o zgodę.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#JanRokita">W tych warunkach nie jestem pewien, czym miałaby się różnić instytucja kontrasygnaty zwłaszcza od instytucji zgody wcześniej zaakceptowanej przez Komisję. Instytucja ta jest dziwaczna, ale w swojej treści politycznej jest wyczerpująca jeżeli chodzi o znamiona kontrasygnaty.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#JanRokita">Z art. 121 i instytucji tam wprowadzonej należałoby wnioskować, że akty urzędowe prezydenta dzielą się na takie, na które ministrowie wyrażają zgodę i na takie, na które ministrowie nie muszą wyrażać zgody. Jak zatem do tego miałaby się kontrasygnata. Obawiam się, że wprowadzając i zgodę i kontrasygnatę brniemy w jakieś dziwactwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Czy ktoś z ekspertów chciałby się ustosunkować do uwag posła J. Rokity.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#MichałPietrzak">Myślę, że poseł K. Łybacką trochę „poniosło”, jeżeli chodzi o stylistykę. Chciała uniknąć wielokrotnego powtarzania formuły: „na wniosek”. Chyba jednak nie uda się uniknąć kilkakrotnego powtórzenia tej formuły, Formuły: „w uzgodnieniu”, czy „w porozumieniu”, są na ogół fatalne w skutkach. Są one bowiem niejasne. lepiej stosować formułę: „na wniosek” lub „za zgodą”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Myślę, że jest to kwestia dość oczywista. Chociażby ze względów czysto praktycznych trudno sobie wyobrazić, aby mogło być inaczej, na przykład przy nadawaniu przez prezydenta stopni wojskowych. Wniosek ministra obrony narodowej jest konieczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#JanRokita">Chcę jeszcze dodać, że art. 121 jest dość konsekwentny w stosowaniu instytucji uzyskiwania zgody podwładnego na czynność przełożonego. W ust. 3 bowiem występuje zgoda ministra obrony narodowej na czynności premiera. Dostrzegam więc konsekwentną, celową, specyficzną - choć nieznaną konstytucjonalizmowi europejskiemu - instytucję uzyskiwania zgody podwładnego na czynności przełożonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#KrystynaŁybacka">Sądzę, że poseł J. Rokita doskonale rozumie, że sformułowanie, iż prezydent mianuje i odwołuje szefa Sztabu generalnego na wniosek premiera uzgodniony z ministrem obrony narodowej, oznacza jedynie tyle, że rzeczywiście premier występując o powołanie lub odwołanie szefa Sztabu Generalnego, uzgadnia tę nominację wcześniej z ministrem obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#KrystynaŁybacka">Jeżeli poseł J. Rokita znajduje w tej chwili synonim tego określenia, który mieści się w prawie europejskim i jest lepszy od przyjętego, to proszę o jego zgłoszenie, a zaproponuję go jako autopoprawkę. Poprawkę redakcyjną będzie mogła wnieść również podkomisja redakcyjna, zagadnień ogólnych i przepisów wprowadzających konstytucję.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#KrystynaŁybacka">Myślę, że poseł J. Rokita rozumie, że nie chodziło o wprowadzenie nowej instytucji zgody. Chodzi natomiast o uniknięcie wielokrotnego powtarzania formuły „na wniosek”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#KrzysztofKamiński">Podkomisja redakcyjna, zagadnień ogólnych i przepisów wprowadzających konstytucję na pewno nie będzie mogła wyrazu „uzgodniony” zastąpić innymi wyrazami bez zgody Komisji.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#KrzysztofKamiński">Ponadto chcę zwrócić uwagę, że skoro wyraz „uzgodniony” znajduje się po przecinku rodzi wątpliwość, czy uzgodnienie z ministrem obrony narodowej dotyczy premiera czy prezydenta. Jeżeli dotyczy wyłącznie premiera, to w zasadzie można skreślić formułę mówiącą o uzgodnieniu z ministrem obrony narodowej, gdyż jest to wewnętrzna sprawa rządu.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#KrzysztofKamiński">Jeżeli natomiast ma rację poseł J. Rokita, to byłby to nonsens konstytucyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#janRokita">Mam wrażenie, że my w Komisji nie mamy uzgodnionego rozumienia pojęcia kontrasygnaty, czy też podpisu rządowego jak proponuje wicemarszałek W. Cimoszewicz. O ile bowiem ja dobrze rozumiem instytucję kontrasygnaty, to w istocie rzeczy w ustroju parlamentarno-prezydenckim każdy akt prezydencki jest aktem kontrasygnowanym. Jest więc aktem, na który wyraża zgodę ktoś, kto ponosi odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#janRokita">Reguła ta nie dotyczy instytucji, które są ewidentnymi prerogatywami prezydenckimi. Chodzi o instytucje, które ustawodawca konstytucyjny świadomie i celowo chce uznać jako arbitralne decyzje prezydenta. Jeżeli jednak tak rozumiemy kontrasygnatę, to wyłączanie kontrasygnaty we wszystkich tych przypadkach, w których prezydent swoim podpisem dopełnia pewną procedurę, która dokonuje się wcześniej jest absurdalne. Przykładem może być powoływanie sędziów, gdzie nie wchodzi w rachubę arbitralność prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#janRokita">Uważam więc, że istota problemu tkwi w pytaniu, czy prerogatywy prezydenta są to te prerogatywy, w których zakładamy pewną arbitralność woli prezydenckiej, a cała reszta czynności podlega kontrasygnacie. Wówczas procedury typu: zgoda, wniosek - są całkowicie zbędne. Jest bowiem oczywiste, że prezydent zawsze - we wszystkich czynnościach, które nie są czynnościami prerogatywnymi - działa we współpracy z Radą Ministrów, ale i na odpowiedzialność Rady Ministrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Chcę przypomnieć, że w dniu wczorajszym kwestie te były podnoszone...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#JanRokita">Słyszałem wczorajszą debatę. Mimo jej odbycia w tekście projektu pozostają dość dramatyczne sprzeczności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Do wyboru jest również koncepcja zawarta w propozycji przedstawicieli Prezydenta RP. Ponadto w grę wchodzą czynności, za które prezydent ponosi całkowitą odpowiedzialność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PiotrWinczorek">Sądzę, że we wczorajszej dyskusji sprawa kontrasygnaty została jasno przedstawiona. Zgadzam się natomiast z posłem J. Rokitą, że dziwaczna jest sytuacja, w której przełożony uzgadnia coś ze swoim podwładnym. Czymś innym jest sytuacja, kiedy podwładny występuje z wnioskiem do przełożonego o podjęcie decyzji. W związku z tym uważam, że w art. 121 ust. 5 wyrazy: „w uzgodnieniu z” powinny być zastąpione wyrazami: „na wniosek”.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#PiotrWinczorek">Jeżeli natomiast chodzi o art. 121 ust. 3, to popieram posła K. Kamińskiego, który słusznie zwrócił uwagę, że chodzi o wewnętrzną sprawę rządu. To, co wnioskuje prezes Rady Ministrów powinno mieć zaplecze w postaci uzgodnień, o których jednak nie należy pisać w konstytucji. Można bowiem wyobrazić sobie, że nie dochodzi do uzgodnienia między prezesem Rady Ministrów, a ministrem obrony narodowej. Wówczas prezydent nie mógłby podjąć decyzji.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#PiotrWinczorek">Tak więc ust. 3 należy przeredagować tak, aby pojawiła się w nim instytucja wniosku ministra obrony narodowej przy odpowiednich zmianach stylistyczno-redakcyjnych. Podobnie rzecz się ma z ust. 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Rozumiem więc, że powracamy do art. 121, który już przyjęliśmy w głosowaniu. Zwrócono jednak uwagę na istotną wątpliwość. Kwestia jest bardziej klarownie ujęta w propozycji posła J. Ciemniewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#KrystynaŁybacka">Mam prośbę do pana przewodniczącego i Komisji, aby w drodze głosowania Komisja zechciała upoważnić podkomisję redakcyjną do następujących zmian. Zdanie pierwsze w ust. 3 otrzymałoby brzmienie: „Prezydent mianuje i odwołuje Szefa Sztabu generalnego, na wniosek Prezesa Rady Ministrów”. Dalsza część ust. 3 byłaby bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#KrystynaŁybacka">Ust. 5 otrzymałby brzmienie: „Prezydent nadaje przewidziane ustawami stopnie wojskowe na wniosek Ministra Obrony Narodowej.”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Zakładam, że intencją poseł K. Łybackiej nie było odwrócenie zasady podległości jak wskazał poseł J. Rokita. Proponuję więc, aby poseł K. Łybacka jeszcze raz poddała analizie swoją propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#JanRokita">Chcę zadać jeszcze jedno pytanie ekspertom. Rozumiem, że eliminujemy pojęcie uzgodnienia. Czynności prezydenta są więc wykonywane na wniosek Rady Ministrów lub członka rządu. Czy czynność podejmowana na wniosek - zgodna z wnioskiem - podlega kontrasygnacie, czy też wniosek pełni funkcję kontrasygnaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PiotrWinczorek">Czynność podjęta na wniosek podlega kontrasygnacie dlatego, że kontrasygnata ma również dodatkowe znaczenie. Przez kontrasygnatę bierze się odpowiedzialność parlamentarną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#JanRokita">Jest to chyba istota rzeczy, gdyż podmiotem wnioskującym praktycznie w 100% podmiot kontrasygnujący. Rodzi się więc pytanie, po co jest wniosek, skoro ten sam podmiot dokonuje kontrasygnaty. Cały czas pojawia się więc problem relacji między prezydentem a rządem, którego Komisja dotychczas nie rozwiązała intelektualnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Jak rozumiem, rozwiązanie intelektualne sprowadza się do pytania o tryb zakończenia procesu podejmowania decyzji i odpowiedzialności za decyzję. Nie ulega bowiem kwestii, że jest wniosek i kwestia odpowiedzialności za decyzje. Jest również podpis czyli decyzja prezydenta. Kontrasygnata kończy całą procedurę. Można również rozważać koncepcję, w której nie ma kontrasygnaty. jeżeli jednak kontrasygnata jest, to kończy ona procedurę i ostatecznie określa odpowiedzialność organu urzędowego za podjętą decyzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#JanRokita">Jaki jest jednak wówczas ustrojowy cel wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Celem wniosku jest uruchomienie procedury.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#KrzysztofKamiński">Składam wniosek formalny o reasumpcję głosowania nad art. 121 ust. 3 z dwóch powodów. Powód pierwszy to f akt, że wnioskodawczyni tego przepisu, poseł K. Łybacka złożyła bardzo istotne poprawki merytoryczne. Nie są to poprawki redakcyjne lecz ustrojowe. Skoro minister obrony narodowej ma decydować o kwestiach dotyczących szefa Sztabu Generalnego, to nie można go pozbawiać wpływu na wnioskowanie przez prezesa Rady Ministrów. W związku z tym propozycja posła J. Ciemniewskiego jest najlepsza.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#KrzysztofKamiński">Tak więc celem mojego wniosku o reasumpcję jest zastąpienie przyjętego art. 121 ust. 3 inną treścią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Proponuję trzymać się dotychczasowego, spokojniejszego trybu działania. Poseł K. Łybacka po wysłuchaniu argumentów posła J. Rokity oraz głosów ekspertów uznaje, że rzeczywiście jej sformułowania mogą być odczytane opacznie. Będzie starała się przygotować nową formułę. Jeżeli na najbliższym posiedzeniu otrzymamy zmodyfikowaną formułę przegłosujemy wniosek o reasumpcję, a następnie głosowania merytoryczne. W tej chwili nie chciałbym poddawać pod głosowanie wniosku o reasumpcję, ani zmian merytorycznych. Konieczne są zmodyfikowane przepisy przedłożone na piśmie. Wobec wyrażonych wątpliwości powrócimy więc do art. 121.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Czy eksperci chcieliby odnieść się do uwag posła J. Rokity dotyczących kontrasygnaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#KazimierzDziałocha">W prawie porównawczym kontrasygnatą obejmowane są akty prawne głowy państwa - prezydenta - niezależnie od tego, czy podjęte są samodzielnie przez prezydenta, czy też na wniosek określonych organów rządowych. Łączy się to z tym, o czym mówił prof. P. Winczorek, a więc że funkcja kontrasygnaty jest inna. Chodzi o potwierdzenie ważności prawnej aktu oraz o przyjęcie odpowiedzialności parlamentarnej za działania prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#AleksanderKwaśniewski">W moim pojęciu wniosek jest uruchomieniem procedury. Następnie ma miejsce decyzja a kontrasygnata jest przejęciem odpowiedzialności przed parlamentem za decyzje podejmowane przez osobę, która nie ponosi odpowiedzialności przed parlamentem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#RyszardGrodzicki">W kontekście ostatniej wypowiedzi prof. K. Działochy chciałbym zapytać, czy w tej interpretacji kontrasygnatę należy rozumieć jako przejęcie całkowitej odpowiedzialności przez członka rządu za akt prezydenta i wyłączenie odpowiedzialności prezydenta. Chyba byłoby to zbyt daleko idące rozwiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#JanRokita">Co prawda pytanie zostało skierowane do prof. K. Działochy, ale chcę powiedzieć, że prezydent jako nieodpowiedzialny politycznie, nie ponosi odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#JanRokita">Ponadto nie mogę zgodzić się z prof. K. Działochą w kwestii fundamentalnej. Nie będę się domagał likwidacji czynności podejmowanych na wniosek, ale logika wymaga ich likwidacji. Wynika to z tego, że prezydent nie dysponuje żadnym aparatem - a przynajmniej nie powinien dysponować - który pozwalałby prezydentowi na uruchamianie własnych procedur poza normalnym procedurami urzędowymi. W związku z tym - jak słusznie napisano w małej konstytucji - w tym zakresie, w którym kontrasygnata obowiązuje, akt prezydenta kontrasygnuje członek rządu, który sprawę przedkłada. jest to sformułowanie małej konstytucji, które niesłusznie zostało zarzucone.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#JanRokita">Każdy akt kontrasygnowany powinien być przedkładany przez właściwego członka rządu. Na tym polega merytoryczna istota kontrasygnaty. Czynność kontrasygnowana polega nie na tym, że prezydent wymyśla, iż teraz wyśle rakietę, a potem decyzję o wysłaniu rakiety przekaże do podpisu ministrowi obrony narodowej, lecz czynność kontrasygnowana polega na tym, że to minister obrony narodowej wskazuje prezydentowi na konieczność wysłania rakiety z jednoczesną gotowością kontrasygnowania decyzji prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#JanRokita">Tak więc - tak naprawdę - przy czynności kontrasygnowanej wniosek jest zawsze. Taka jest bowiem natura kontrasygnaty - tej prawdziwej kontrasygnaty. Tymczasem my tworzymy kontrasygnatę dziwaczną, gdyż opartą na złym zwyczaju. Polega to na tym, że prezydent przy pomocy swoich doradców coś wymyśla, a potem członek rządu ma to kontrasygnować. W cywilizowanym świecie nie na tym polega kontrasygnata. Na tym polegają prerogatywy prezydenckie, a więc czynności prezydenckie, które mają być podejmowane bez przedłożenia ministerialnego. Obowiązuje wówczas zasada arbitralności działania prezydenta w tym zakresie. Czynności takie są wyłączone spod kontrasygnaty.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#JanRokita">Powiedziałem co sądzę na temat kontrasygnaty, lecz jednocześnie chcę dodać, że nie będę przeszkadzał w tworzeniu konstrukcji niespójnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PiotrWinczorek">Konstytucja marcowa z 1921 r. stwierdzała, że każdy akt rządowy Prezydenta RP wymaga dla swej ważności podpisu prezesa Rady Ministrów i właściwego ministra, którzy przez podpisanie aktu biorą zań odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#PiotrWinczorek">Kolejny artykuł Konstytucji marcowej stwierdza, że Prezydent RP mianuje i odwołuje prezesa Rady Ministrów, na jego wniosek mianuje i odwołuje ministrów, a na wniosek Rady Ministrów obsadza urzędy cywilne i wojskowe, zastrzeżone w ustawach. Oznacza to, że na wniosek Rady Ministrów obsadzane są urzędy cywilne i wojskowe. Rada Ministrów składa więc wniosek, ale nie kontrasygnuje, gdyż kontrasygnuje premier lub właściwy minister. Brak wniosku spowoduje, że nie będzie kontrasygnaty. Podobnie jest w przypadku innych mianowań, które mogą następować na wniosek premiera. Następnie premier kontrasygnuje stosowne akty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#JanuszSzymański">Proszę, aby poseł J. Rokita nie wprowadzał w błąd osób biorących udział w posiedzeniu. Art. 46 małej konstytucji przewiduje bowiem, że akty prawne prezydenta dla swojej ważności wymagają kontrasygnaty premiera lub właściwego ministra. Zmiana polega na tym, że powracamy do rozwiązań z Konstytucji marcowej opartej na systemie parlamentarno-gabinetowym z klasyczną kontrasygnatą dwóch członków rządu: premiera i ministra właściwego ze względu na przedmiot sprawy.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#JanuszSzymański">Proszę zwrócić uwagę, że oba warianty są oparte na tym samym modelu podwójnej kontrasygnaty, czyli przyjęcia odpowiedzialności przez egzekutywę.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#JanuszSzymański">Uważam również, że powinniśmy odrębnie rozpatrywać każdy punkt art. 132 ust. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#KrystynaŁybacka">Przepraszam, ale chcę jeszcze powrócić do art. 121 ust. 3. Chcę zaproponować zmianę, która może być uznana za poprawkę redakcyjną. Proponuję następujące brzmienie zdania pierwszego ust. 3: „Prezydent mianuje i odwołuje Szefa Sztabu Generalnego, na wniosek Prezesa rady Ministrów przedstawiony przez Ministra Obrony Narodowej”. Dalsza treść ust. 3 pozostaje bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#KrystynaŁybacka">Zmiana w ust. 5 polegałaby na zastąpieniu wyrazów: „w uzgodnieniu z” wyrazami: „na wniosek”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Jeżeli nie byłoby sprzeciwów w stosunku do przedłożonej autopoprawki, to moglibyśmy ją przyjąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#MarekMazurkiewicz">Ewentualną zmianę w art. 121 należy przeprowadzić poprzez reasumpcję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Przed głosowaniem wniosku o reasumpcję proszę poseł K. Łybacką o zaprezentowanie pełnego brzmienia art. 121.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#KrystynaŁybacka">Ust. 1 i ust. 2 pozostają bez zmian. Zdanie pierwsze w ust. 3 otrzymuje brzmienie: „Prezydent mianuje i odwołuje Szefa Sztabu Generalnego, na wniosek Prezesa Rady Ministrów przedstawiony przez Ministra Obrony Narodowej”. Dalszy treść ust. 3 pozostaje bez zmian. Bez zmian pozostaje również ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#KrystynaŁybacka">Brzmienie ust. 5 jest następujące: „Prezydent nadaje przewidziane ustawami stopnie wojskowe na wniosek Ministra Obrony Narodowej”.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#KrystynaŁybacka">Ust. 6 pozostaje bez zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#JerzyMadej">Wydaje mi się, że nowa propozycja ust. 3 jest również nieco dziwna. W propozycji przedstawionej przez posła J. Ciemniewskiego i powtórzonej i moim wniosku jest mowa o tym, że prezydent na wniosek rady Ministrów - a nie Prezesa Rady Ministrów - przedstawiony przez ministra obrony narodowej, mianuje i odwołuje szefa Sztabu generalnego. Uważam za dziwną konstrukcję, w której minister przedstawia wniosek premiera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Uważam, że w tej chwili mówimy o kwestii, która nie ma zasadniczego znaczenia. Należy zdecydować, czy mówimy o wniosku, czy o decyzji. Jeżeli bowiem ma to być decyzja Rady Ministrów, to wniosek jest i tak formułowany przez prezesa Rady Ministrów, gdyż Rada Ministrów nie ma innej możliwości. Jeżeli natomiast tryb jest taki, że nie uczestniczy w nim Rada Ministrów lecz minister obrony narodowej i premier oraz prezydent, to wówczas to, co proponuje poseł K. Łybacka jest spójne. Rozumiem bowiem, że wniosek Rady Ministrów, o którym mowa w propozycji posła J. Ciemniewskiego, jest podpisany przez premiera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#JerzyCiemniewski">Chodzi właśnie o to, że organem jest przede wszystkim Rada Ministrów. Regulowanie przez konstytucję stosunków wewnętrznych w rządzie, a w tym stosunków między premierem a jednym z ministrów wydaje się niecelowe.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#JerzyCiemniewski">Należy zwrócić uwagę, że inicjatorem decyzji jest rząd. O to chodzi w sformułowaniu występującym w mojej propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WiesławPiątkowski">Wydaje mi się, że w obecnej propozycji występuje pewna kwestia natury logicznej. Jeżeli bowiem jest mowa o wniosku prezesa Rady Ministrów przedstawionym przez ministra obrony narodowej, to należy założyć pierwotność wniosku premiera oraz wtórność tego, że wniosek przedstawia minister. Nie jest to więc logiczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PiotrWinczorek">Wyraz „przedstawiony” może być odczytany na dwa sposoby. Pierwszy z nich to przedstawienie przez ministra wniosku premierowi. Dalsze postępowanie z wnioskiem jest sprawą premiera.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#PiotrWinczorek">Drugie rozumienie polega na tym, że to premier decyduje, a minister występuje w zasadzie na roli posłańca, który wniosek przedstawia prezydentowi.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#PiotrWinczorek">Jeżeli już teraz ujawniają się wątpliwości interpretacyjne, to sprawa wymaga doprecyzowania, gdyż może być w przyszłości źródłem konfliktów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Zwracam się do poseł K. Łybackiej, posła K. Kamińskiego jako przewodniczącego podkomisji redakcyjnej oraz ekspertów, aby przygotowali starannie właściwą propozycję, która stanie się przedmiotem prac Komisji.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Powracamy do art. 132, a więc do kwestii kontrasygnaty. W wariancie I rozstrzygnięć wymaga ust. 1. Chodzi o to czy kontrasygnaty ma dokonywać tylko premier, czy również właściwy minister. W tej kwestii poprawkę przedłożył również senator P. Andrzejewski, który proponuje, aby ust. 1 miał następujące brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#AleksanderKwaśniewski">„Akty urzędowe Prezydenta wymagają dla swej ważności podpisu właściwego ministra, który przez podpisanie aktu ponosi odpowiedzialność przed Sejmem”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#MichałPietrzak">Jeżeli chodzi o uwarunkowania historyczne, to kontrasygnata pojawiła się jako pierwsza w Konstytucji 3 maja. Przyjęta formuła stwierdzała, że jeżeli decyzji króla nie podpisał właściwy minister, to król będzie upraszał każdego innego ministra o podpis. Jeżeli żaden z ministrów nie zechce podpisać, król odstąpi od decyzji. Było więc możliwe to, że dany akt mógł podpisać minister inny niż ten, który przedkładał sprawę. Minister, który podpisał brał na siebie odpowiedzialność konstytucyjną i parlamentarną przed Sejmem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#JerzyCiemniewski">Odnosząc się do przedstawionych aspektów historycznych chcę jednak dodać, że nie było wówczas rządu jako ciała kolegialnego. Byli tylko indywidualni ministrowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do głosować związanych z ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie następującego brzmienia art. 132 ust. 1 w propozycji podkomisji:</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#AleksanderKwaśniewski">„Akty urzędowe Prezydenta wymagają dla swojej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów i właściwego ministra, którzy przez podpisanie aktu ponoszą odpowiedzialność przed Sejmem”.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 16 głosów przeciwnych, 13 popierających i 1 wstrzymującym się, odrzuciła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc Komisja przyjęła formułę, zgodnie z którą akty prezydenta kontrasygnuje tylko premier.</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Mamy więc dwie propozycje ust. 1. Drugą przedłożył senator P. Andrzejewski. Mówi ona o ministrze, co jak sądzę należy rozumieć tak, że odnosi się również do premiera, który jest przecież pierwszym ministrem.</u>
          <u xml:id="u-152.6" who="#AleksanderKwaśniewski">Wobec przedłożenia dwóch wniosków proponuję głosowanie alternatywne.</u>
          <u xml:id="u-152.7" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie treści art. 132 ust. 1 poprzez wybór między propozycją podkomisji ustaloną przez Komisję - użycie przycisku „za”, a propozycją przedłożoną przez senatora P. Andrzejewskiego - użycie przycisku „przeciw”, wraz z możliwością wstrzymania się.</u>
          <u xml:id="u-152.8" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 16 głosów popierających, 12 przeciwnych i 1 wstrzymującym się, przyjęła brzmienie ustalone przez Komisję w oparciu o propozycję podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-152.9" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc art. 132 ust. 1 brzmi:</u>
          <u xml:id="u-152.10" who="#AleksanderKwaśniewski">„Akty urzędowe Prezydenta wymagają dla swojej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów, który przez podpisanie aktu ponosi odpowiedzialność przed Sejmem”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#KrzysztofKamiński">Z przyjętego już art. 131 wynika, że jednym z rodzajów aktów urzędowych prezydenta jest postanowienie w sprawach indywidualnych. Proszę więc o odpowiedź na pytanie, czy tego typu postanowienie w sprawie indywidualnej, również dla swojej ważności wymaga podpisu premiera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PiotrWinczorek">Postanowienia również będą wymagać podpisu premiera. Tylko te akty, które są wyłączone spod obowiązku kontrasygnaty, nie wymagają podpisu premiera. Wszystkie pozostałe akty wymagają podpisu. Odnosi się to zarówno do aktów generalnych, jak i indywidualnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WładysławKulesza">Obawiam się, przegrało z gorszym. Mogę wyrazić ubolewanie, że konstrukcja zaproponowana przez senatora P. Andrzejewskiego upadła. Była to bowiem świetna konstrukcja.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WładysławKulesza">Ponadto chcę zwrócić uwagę Komisji na dokument, który mam w ręku. Jest to wykaz aktów prawnych Prezydenta RP podlegających kontrasygnacie prezesa rady Ministrów lub właściwego ministra. jest to dość gruba książka. Tytułem przykładu mogę przytoczyć następujący akt: zarządzenie w sprawie uznania za pomnik historii. Akt ten będzie wymagał kontrasygnaty premiera. Inny przykład to: zarządzenie w sprawie ustalania zasad obchodów świąt i rocznic państwowych oraz innych uroczystości państwowych lub lokalnych. Jeszcze jeden przykład: akt nadania sztandaru jednostce wojskowej.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#WładysławKulesza">Przyjęte rozwiązanie oznacza konieczność kontrasygnowania bardzo wielu drobiazgowych regulacji. Bardziej optymalne byłoby więc przyjęcie zasady kontrasygnaty ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#JerzyCiemniewski">Zwracam uwagę, że mówimy jednak o konstrukcjach ustrojowych. Konstrukcja zaproponowana przez senatora P. Andrzejewskiego w sposób zasadniczy narusza zasady kolegialności działania rządu. Tak więc epatowanie przykładami różnych aktów nie ma nic do rzeczy. Rząd i premier zajmują się wieloma szczegółowymi sprawami. Czy jest to dobrze czy źle, to już inna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#JerzyCiemniewski">Dyskutować można natomiast na temat tego, jaki powinien być w ogóle zakres działania państwa. To, że tworzy się konstrukcje, które stoją konsekwentnie na gruncie zasady kolegialności rządu i odpowiedzialności premiera za funkcjonowanie rządu, jest modelem ustrojowym. Nie należy go podważyć przy pomocy takich właśnie rozwiązań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PiotrAndrzejewski">Powiedziano, że w stosunku do przedstawicieli Unii Wolności reprezentuję diametralnie różne poglądy związane z bezpieczeństwem i odpowiedzialnością rządu. Ja wyznaję zasadę, że odpowiedzialnym należy czynić każdego członka rządu, a nie tylko rząd w całości. Minister nie powinien chować się za fasadę odpowiedzialności kolegialnej. Nie można mówić tylko o uprawnieniach, ale należy pamiętać także o odpowiedzialności przed sejmem. Czy za każdym razem rząd ma kryć nieudolnego ministra, czy też minister ma odpowiadać za swoje decyzje bezpośrednio przed sejmem.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#PiotrAndrzejewski">Uważam, że została przyjęta zasada nieodpowiedzialności ministra i schowania go za zasadę kolegialności działania rządu. W mojej koncepcji występuje odpowiedzialność konkretnej osoby, która kontrasygnując stwierdza swoją powagę ale i swoją odpowiedzialność wraz z konsekwencjami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Kwestia mechanizmu wewnętrznego funkcjonowania rządu będzie przedmiotem debaty w związku z następnym rozdziałem, który dotyczy właśnie rządu.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Powracamy do debaty na temat kontrasygnaty. Odnosząc się do ostatniej wypowiedzi przedstawiciela Prezydenta RP, dr. W. Kuleszy, który dawał przykłady szczegółowych kompetencji prezydenta, chcę powiedzieć, że skoro prezydent zajmuje się tego typu drobiazgami, to może się nimi zajmować również premier.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WładysławKulesza">Jeżeli ma pozostać duet męczenników to niech tak będzie. Nie jest jednak trafny argument posła J. Ciemniewskiego, iż koncepcja senatora P. Andrzejewskiego zmierza do podważenia kolegialności rządu. Art. 46 małej konstytucji stanowi bowiem, że akty prawne prezydenta dla swojej ważności wymagają kontrasygnaty prezesa rady Ministrów albo właściwego ministra, którzy sprawę przedkładają prezydentowi. Normy tej nie uznano za godzącą w konstrukcję kolegialności rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 132 ust. 2a więc do katalogu wyłączeń spod kontrasygnaty. Poseł J. Szymański proponował, aby przeprowadzać odrębne głosowania nad każdym punktem z ust. 2. Poseł R. Bugaj proponował, aby nie przeprowadzać głosowań, jeżeli dany punkt nie będzie budził wątpliwości. Proponuję odrębne rozpatrywanie kolejnych punktów. Jeżeli ujawnią się rozbieżności będziemy je rozstrzygać w drodze głosowania.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Pkt 1 dotyczy zarządzenia wyborów do sejmu i Senatu. Czy są zastrzeżenia do propozycji wyłączenia tej kwestii spod obowiązku uzyskiwania kontrasygnaty?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#JanRokita">Powracamy do problemu czym jest kontrasygnata. Zarządzenie wyborów do Sejmu i Senatu jest wynikiem ściśle reglamentowanej procedury i nie ma tu żadnego pola dla swobodnego uznania ze strony prezydenta. Jest więc rzeczą konieczną, aby członek rządu odpowiadał przed parlamentem za właściwe przeprowadzenie tej procedury. Jest to jedno z klasycznych czynności, które wymagają kontrasygnaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PiotrWinczorek">Władza każdego organu, a więc również i prezydenta jest ograniczona prawem. Nie jest więc tak, że prezydent posiada władzę dyskrecjonalną poza normami prawnymi. Jeżeli więc spojrzeć na problem od tej strony, to żaden akt prezydenta nie jest aktem zupełnie swobodnego uznania. Każdy akt musi opierać się na jakiejś regulacji normatywnej, co zostało podkreślone w przygotowywanym projekcie. Przyjmuję zasadę, że każdy akt jest związany prawem, można przyjąć, że żaden akt nie wymaga kontrasygnaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#JanRokita">Nie zgadzam się z prof. P. Winczorkiem. Istnieje bowiem zasadnicza różnica między prerogatywami a aktami, których prezydent dokonać musi. Prezydent nie musi wykonać inicjatywy ustawodawczej w żadnej sprawie. Jest to klasyczny typ prerogatywy. Prezydent nie musi skrócić kadencji i rozwiązać parlamentu, nawet jeżeli istnieją ku temu przesłanki konstytucyjne. Prezydent nie musi ratyfikować umowy międzynarodowej. Są to właśnie przejawy prerogatyw.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#JanRokita">Jeżeli natomiast istnieje odpowiedni stan konstytucyjny, prezydent musi zarządzić wybory do Sejmu i Senatu. Jest to bowiem wymóg konstytucyjny. W tej kwestii nie ma więc żadnej swobody. Procedura wymaga w związku z tym odpowiedzialności przed parlamentem. Parlament powinien mieć możliwość zapytać się kogoś, czy wybory zostały zarządzone w sposób poprawny proceduralnie, czy też nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#JanuszSzymański">Poseł J. Rokita ma pozornie rację. jest bowiem tak, że nad prawidłowością przebiegu procedury wyborczej czuwa jednak wyspecjalizowany organ sądowy. Uprawnienie to przyznaliśmy Sądowi Najwyższemu, który ocenia prawidłowość przeprowadzenia akcji wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#JanuszSzymański">Natomiast czy z strony prezydenta zostały prawidłowo zarządzone wybory i czy został przygotowany prawidłowy kalendarz wyborczy, to w tym zakresie poseł J. Rokita ma rację.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#JanuszSzymański">Pojawia się więc problem przyjęcia określonej konwencji. Na gruncie dotychczasowej praktyki - łącznie z okresem obowiązywania konstytucji w okresie międzywojennym przyjmowaliśmy, że zarządzenie wyborÓw, to klasyczna kompetencja wyłączona spod kontrasygnaty.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#JanuszSzymański">Osobiście opowiadam się za konwencją przyjętą przez podkomisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Poglądy zostały wymienione. Proponujęprzejść do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 132 ust. 1 pkt 1, czyli o utrzymanie wyłączenia spod obowiązku uzyskiwania kontrasygnaty zarządzenia wyborów do Sejmu i Senatu.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 18 głosów popierających, 6 przeciwnych i 6 wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc ust. 1 pozostaje zachowany.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do pkt. 2, czyli do zwołania pierwszego posiedzenia nowo wybranego Sejmu i Senatu. Czy są wątpliwości dotyczące kontrasygnaty w tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#JanRokita">Moim zdaniem, w tym przypadku sytuacja jest identyczna jak poprzednio. Prezydent nie ma bowiem żadnej swobody w zakresie zwołania pierwszego posiedzenia i nie jest to jego władza arbitralna. Wymaga więc kontrasygnaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#JanuszSzymański">Myślę, że poseł J. Rokita zakłada równoczesne funkcjonowanie jeszcze jednej instytucji, która rozstrzyga problem. Jest to instytucja odpowiedzialności konstytucyjnej prezydenta. Jeżeli prezydent naruszy konstytucję, to należy uruchomić procedurę egzekwowania odpowiedzialności konstytucyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Co należałoby uczynić w sytuacji, gdy premier nie będzie chciał kontrasygnować aktu prezydenta o zwołaniu pierwszego posiedzenia parlamentu z tego powodu, że jego ugrupowanie polityczne przegrało wybory.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#MichałPietrzak">Przed wojną zdarzały się podobne sytuacje, a przypominam, że według Konstytucji marcowej wszystkie akty prezydenta wymagały kontrasygnaty. Bywało tak, że premier zgłaszał dymisję, lecz nie chciał kontrasygnować stosownego aktu prezydenta. Sytuację taką rozwiązano w ten sposób, że kontrasygnaty udzielał następny premier.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 132 ust. 2 pkt 2, czyli za utrzymaniem wyłączenia z obowiązku uzyskania kontrasygnaty dla zwołania przez prezydenta pierwszego posiedzenia nowo wybranego Sejmu i Senatu.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 25 głosów popierających, 5 przeciwnych i braku wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc pkt 2 został utrzymany.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do pkt. 3, który mówi o skróceniu kadencji Sejmu i Senatu w wypadkach określonych w art. 84 ust. 4. Przypomnę, że brzmienie art. 84 ust. 4 jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#AleksanderKwaśniewski">„Prezydent po zasięgnięciu opinii Marszałka Sejmu i Marszałka Senatu, może w przypadkach określonych Konstytucją zarządzić skrócenie kadencji Sejmu. Wraz ze skróceniem kadencji Sejmu skrócona zostaje również kadencja Senatu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#JanuszSzymański">Art. 84 ust. 4 przyznaje prezydentowi określone uprawnienie. Nie określa jednak w jakich przypadkach prezydent może z niego skorzystać. O przypadkach tych mówią przepisy projektu konstytucji, które nie były jeszcze rozpatrywane przez Komisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#AleksanderKwaśniewski">W tej chwili mam jednak odpowiedzieć na pytanie czy prezydent rozwiązując parlament w przypadkach określonych w konstytucji, powinien uzyskać kontrasygnatę swojego aktu, czy też nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#JerzyCiemniewski">Proszę nie mówić o rozwiązaniu parlamentu, lecz o skróceniu kadencji, gdyż przyjęliśmy taką dziwną instytucję różną od rozwiązania parlamentu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Jakie są najistotniejsze różnice w skutkach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#JerzyCiemniewski">Różnice są zasadnicze. Chodzi o moment, w którym parlament traci pełnomocnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#AleksanderKwaśniewski">A więc czy zdaniem Komisji decyzja o skróceniu kadencji wymaga kontrasygnaty, czynie. Czy są wątpliwości? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Przyjmujemy zatem utrzymanie art. 132 ust. 2 pkt 3. Czy ktoś jest przeciwny? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do pkt. 4, który dotyczy inicjatywy ustawodawczej. Czy ktoś jest za tym, aby inicjatywa ustawodawcza prezydenta wymagała kontrasygnaty? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Przyjmuję zatem utrzymanie art. 132 ust. 2 pkt 4.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do pkt. 5 mówiącego o zarządzeniu referendum. Uważam, że jeżeli referendum miałoby wynikać z działań prezydenta, to nie powinno wymagać kontrasygnaty.</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Czy są odmienne poglądy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#JerzyCiemniewski">Jeżeli nie ma to być uprawnienie, które stawia prezydenta ponad parlamentem lub uprawnienie traktowane jako konkurencyjne wobec parlamentu, to powinno podlegać kontrasygnacie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent chce jednak odwołać się do opinii publicznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PiotrWinczorek">Jeżeli jednak dla zarządzenia referendum przez prezydenta wymagane będzie - tak jak obecnie - zgoda Senatu, to decyzja prezydenta nie będzie swobodna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#RyszardBugaj">Powinno chyba jednak chodzić o to, aby posiadający większość w parlamencie nie mógł nie dopuścić do zarządzenia referendum przez prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Zwracam uwagę, że zarządzenie referendum, to wydanie z kasy państwowej kilkuset miliardów starych złotych. Uważam więc, że ktoś powinien ponosić odpowiedzialność za tego typu decyzje. Zarządzenie referendum nie może więc być traktowane jako zupełnie dowolne uprawnienie prezydenta. Chodzi o względy finansowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#MarekMazurkiewicz">Chcę zwrócić uwagę, że w druku nr 19a/06, który jest podstawą dzisiejszych głosowań, znajduje się - jeszcze nie rozpatrywana - nowa propozycja uzupełnienia przyjętego już art. 4 właśnie o kwestię referendum. Przyjęty już art. 4 stanowi, że:</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#MarekMazurkiewicz">„Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do ogółu obywateli - tworzących Naród, który sprawuje ją przez swoich demokratycznie wybranych przedstawicieli lub bezpośrednio”.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#MarekMazurkiewicz">Przedłożona przez poseł L. Błądek poprawka przewiduje zastąpienie kropki przecinkiem i dodanie wyrazów:</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#MarekMazurkiewicz">„...poprzez wyrażenie woli w drodze referendum. Zasady i tryb przeprowadzania referendum określa ustawa”.</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#MarekMazurkiewicz">Ustawa o referendum - nad którą kończą się prace sejmowe - określa bardzo precyzyjnie warunki i tryb przeprowadzania referendum. Jeśli więc spełnione zostaną wszystkie warunki ustawowe, to trudno zakładać, aby organ administracji mógł zablokować tego typu inicjatywę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Nie ulega wątpliwości, że procedura przeprowadzania referendum musi być uregulowana ustawowo. Kwestia kontrasygnaty wzbudziła jednak rozbieżności. Gdyby jednak przyjąć kontrasygnatę premiera, to referendum staje się instrumentem rządowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#MichałPietrzak">Podmiotami uprawnionymi do wnioskowania o przeprowadzeniu referendum powinna być określona liczba posłów, Rada Ministrów i prezydent. Należy jednak również mieć na uwadze różne rodzaje referendum.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#MichałPietrzak">Gdyby Rada Ministrów blokowała prezydentowi możliwość zwrócenia się do suwerena w formie referendum, oznaczałoby to ograniczenie uprawnień prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#AleksanderKwaśniewski">W tej chwili interesuje nas konkretna kwestia jaką jest kontrasygnata do zarządzenia prezydenta o referendum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#JerzyCiemniewski">Myślę, że prof. M. Pietrzak myli dwie fazy postępowania. Czym innym jest inicjatywa, a czym innym jest możliwość zarządzenia referendum przez prezydenta za zgodą Senatu, jak to jest w małej konstytucji. O inicjatywie można mówić w przypadku zarządzenia referendum przez Sejm. Kwestię tę reguluje projekt ustawy, nad którym trwają obecnie prace sejmowe.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#JerzyCiemniewski">W kwestii, nad którą dyskutujemy, chodzi o odpowiedź na pytanie, czy prezydent może zarządzić referendum za zgodą Senatu, bez kontrasygnaty rządu. Jest to ważny problem ustrojowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Proponuję kwestię tę rozstrzygnąć w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 132 ust. 2 pkt 5, czyli o przyjęcie, że prezydent zarządza referendum. bez obowiązku uzyskiwania kontrasygnaty.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 17 głosów popierających, 12 przeciwnych i 2 wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc Komisja przyjęła utrzymanie pkt. 5 w katalogu aktów nie wymagających kontrasygnaty.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Jeśli chodzi o pkt 6 dotyczący orędzia przedstawianego Sejmowi lub Senatowi, to możemy go skreślić, gdyż w świetle wcześniejszych ustaleń orędzie przestaje być aktem urzędowym.</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do pkt. 7, czyli podpisanie lub odmowa podpisania ustawy.</u>
          <u xml:id="u-187.6" who="#AleksanderKwaśniewski">Czy ktoś uważa, że w tym przypadku konieczna jest kontrasygnata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#KrzysztofKamiński">Przed rozstrzygnięciem tej kwestii należy rozstrzygnąć kwestię weta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Weto jest ujęte w art. 109, które również oczekuje na rozstrzygnięcie.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Rozumiem więc, że pkt 7 pozostawiamy jako zawieszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">W związku z pkt. 7, a także dalszymi punktami zwłaszcza wariantu II, zwracam uwagę, że jest wiele nie rozstrzygniętych kwestii. Rozumiem, że nie będzie to krępowało przy rozstrzyganiu problemów merytorycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Oczywiście, że tak. Przy kwestiach nie rozstrzygniętych możemy postawić swego rodzaju znaki zapytania przy pkt. 7 i pkt. 8, lecz zgodnie z pewną logiką. Uważam bowiem, że jeżeli zostanie utrzymane weto i prawo prezydenta do składania wniosków do Trybunału Konstytucyjnego, to nie powinny one podlegać obowiązkowi kontrasygnaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PiotrWinczorek">Chcę zwrócić uwagę, że kontrasygnata, a więc wzięcie odpowiedzialności przez kontrasygnującego oznacza, że może on odmówić kontrasygnaty. Uchwalona ustawa ma być podpisana przez prezydenta, a premier może odmówić kontrasygnaty. Oznaczałoby to wprowadzenie swego rodzaju weta premiera. Byłoby to wątpliwe rozwiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Sądzę, że byłoby to rozwiązanie absurdalne. Jeżeli zostanie utrzymane weto i wniosek prezydenta do Trybunału Konstytucyjnego, to nie mogą one być obciążone warunkiem kontrasygnaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#RyszardGrodzicki">Zwracam jednak uwagę, że pkt 8 mówiący o wniosku do Trybunału Konstytucyjnego, w świetle przyjętego brzmienia art. 131, nie jest aktem urzędowym prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#MichałPietrzak">Poseł R. Grodzicki trafnie wskazał na pewną niezręczność w ujęciu pkt. 8. Nie bardzo bowiem wiadomo, jakim aktem jest wniosek prezydenta do Trybunału Konstytucyjnego. Nie jest to chyba postanowienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#JanuszSzymański">Chcę zapytać prof. M. Pietrzaka, dlaczego wniosek prezydenta do Trybunału Konstytucyjnego nie może być postanowieniem prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#MichałPietrzak">Nie twierdziłem kategorycznie, że nie może to być postanowienie. Sądzę, że wniosek prezydenta do Trybunału Konstytucyjnego może być zarządzeniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Przypominam, że kwestia zgodności z konstytucją pojawiła się już wcześniej. Chodzi o przepis upoważniający prezydenta do zwrócenia się do Trybunału Konstytucyjnego - przed ratyfikowaniem umowy międzynarodowej - o stwierdzenie jej zgodności z konstytucją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#KazimierzDziałocha">Sens przepisów dotyczących aktów prezydenta i kontrasygnaty odczytuję następująco. W art. 131 przyjęty został katalog aktów urzędowych prezydenta, poprzez ich wyliczenie i nazwanie. Ponadto przyjęta została zasada, że akty urzędowe prezydenta wymagają kontrasygnaty - art. 132 ust. 1. teraz niezależnie od tego, czy coś jest aktem urzędowym prezydenta wyłączamy pewne działania prawne prezydenta spod wymogu kontrasygnaty. W tej sytuacji pojęcie aktu urzędowego zatraca się. Określone względy ustrojowe decydują o tym, że jakiś akt wyłączamy spod kontrasygnaty lub nie.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#KazimierzDziałocha">Przechodzimy do pkt. 9 mówiącego o powołaniu prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#KazimierzDziałocha">Czy ktoś jest przeciwny wyłączeniu spod kontrasygnaty powołania prezesa Rady Ministrów? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#KazimierzDziałocha">Tak więc Komisja zdecydowała o utrzymaniu pkt. 9.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#KazimierzDziałocha">Przechodzimy do pkt. 10, który mówi o przyjęciu dymisji Rady Ministrów i powierzeniu jej tymczasowego pełnienia obowiązków, odwołania ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności.</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#KazimierzDziałocha">Czy ktoś jest przeciwny wyłączeniu spod kontrasygnaty czynności wymienionych w pkt. 10?</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#KazimierzDziałocha">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-199.7" who="#KazimierzDziałocha">Tak więc Komisja zdecydowała o utrzymaniu pkt. 10.</u>
          <u xml:id="u-199.8" who="#KazimierzDziałocha">Przechodzimy do pkt. 11, który mówi o zwołaniu Rady Gabinetowej.</u>
          <u xml:id="u-199.9" who="#KazimierzDziałocha">Czy ktoś jest przeciwny wyłączeniu spod kontrasygnaty zwołania Rady Gabinetowej? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-199.10" who="#KazimierzDziałocha">Tak więc Komisja zdecydowała o utrzymaniu pkt. 11.</u>
          <u xml:id="u-199.11" who="#KazimierzDziałocha">Przechodzimy do pkt. 12 mówiącego o nadawaniu orderów i odznaczeń.</u>
          <u xml:id="u-199.12" who="#KazimierzDziałocha">Czy ktoś jest przeciwny wyłączeniu spod kontrasygnaty nadawania orderów i odznaczeń? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-199.13" who="#KazimierzDziałocha">Tak więc Komisja zdecydowała o utrzymaniu pkt. 12.</u>
          <u xml:id="u-199.14" who="#KazimierzDziałocha">Przechodzimy do pkt. 13, mówiącego o stosowaniu prawa łaski.</u>
          <u xml:id="u-199.15" who="#KazimierzDziałocha">Czy ktoś jest przeciwny wyłączeniu spod kontrasygnaty stosowania prawa łaski? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-199.16" who="#KazimierzDziałocha">Tak więc Komisja zdecydowała o utrzymaniu pkt. 13.</u>
          <u xml:id="u-199.17" who="#KazimierzDziałocha">Przechodzimy do pkt. 14, mówiącego o powołaniu szefa Kancelarii Prezydenta. Proponuję jednak, aby pkt. 14 nadać następującą treść: „nadanie statutu Kancelarii Prezydenta oraz powołanie i odwołanie szefa Kancelarii Prezydenta”.</u>
          <u xml:id="u-199.18" who="#KazimierzDziałocha">Czy ktoś jest przeciwny wyłączeniu spod obowiązku uzyskania kontrasygnaty nadawania statutu Kancelarii Prezydenta oraz powoływania i odwoływania szefa Kancelarii Prezydenta? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-199.19" who="#KazimierzDziałocha">Tak więc Komisja zdecydowała o utrzymaniu rozszerzonego pkt. 14.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#KrzysztofKamiński">Proponuję dodanie pkt. 15 mówiącego o zrzeczeniu się urzędu przez prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o włączenie do katalogu wyłączeń spod kontrasygnaty zrzeczenia się urzędu prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 25 głosów popierających, 2 przeciwnych i braku wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc Komisja zdecydowała o przyjęcie pkt. 15: „zrzeczenie się urzędu”.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Ustaliliśmy więc wstępny katalog aktów prezydenta, które nie wymagają kontrasygnaty.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Proponuję jednak kwestię tę pozostawić jako jeszcze otwartą. Do rozstrzygnięcia pozostały bowiem jeszcze kwestie, które będą miały znaczenie dla kontrasygnaty.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Jeżeli chodzi o kwestie już rozstrzygnięte, to zdecydowaliśmy już o trybie powołania i odwołania szefa Sztabu Generalnego. Może się pojawić pytanie, czy jest to decyzja wymagająca kontrasygnaty, czy też nie? Moim zdaniem, kwestia ta wymaga kontrasygnaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#TadeuszIwiński">Mam wątpliwości co do tego, aby decyzja o powołaniu i odwołaniu szefa Sztabu Generalnego wymagała kontrasygnaty. Przyjęliśmy bowiem rozwiązanie, zgodnie z którym prezydent mianuje i odwołuje szefa Sztabu Generalnego na wniosek premiera uzgodniony z ministrem obrony narodowej. Spełniony jest więc warunek zgody dwóch członków urzędu. Nie jest więc konieczna jeszcze kontrasygnata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Kwestia ta była już dyskutowana. Zwrócono wówczas uwagę, że w grę wchodzi wniosek, decyzja i kontrasygnata oznaczająca przyjęcie odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Proszę również pamiętać, że podobna procedura występuje przy innych czynnościach prezydenta, takich jak na przykład powoływanie sędziów, czy stosowanie prawa łaski. W tych przypadkach również występuje wniosek, następnie decyzja i ewentualna kontrasygnata.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 132 ust. 3, który brzmi:</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ustawa nie może przewidywać innych wypadków zwolnienia aktu urzędowego Prezydenta od obowiązku podpisu Prezesa Rady Ministrów i właściwego ministra niż te, które są określone w ust. 2”.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Przepis ten jest swego rodzaju dodatkowym zabezpieczeniem, które jednak w trakcie dyskusji zostało uznane za przesadne. W związku z tym senator J. Madej przedłożył wniosek o skreślenie ust. 3. Wniosek ten zyskał poparcie ekspertów.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek senatora J. Madeja o skreślenie art. 132 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 21 głosów popierających, 2 przeciwnych i 7 wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-203.7" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc Komisja zdecydowała o skreśleniu ust. 3 w art. 132.</u>
          <u xml:id="u-203.8" who="#AleksanderKwaśniewski">Mamy więc dwie propozycje art. 132. Pierwsza to ustalona ostatecznie przez Komisję propozycja podkomisji. Druga to następująca propozycja przedstawicieli Prezydenta RP - prof. M. Pietrzaka. prof. A. Rzeplińskiego i dr. W. Kuleszę:</u>
          <u xml:id="u-203.9" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Wszystkie określone w Konstytucji lub ustawach uprawnienia, Prezydent wykonuje osobiście bądź we współdziałaniu z organami władzy wykonawczej.</u>
          <u xml:id="u-203.10" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Wszystkie akty urzędowe Prezydenta wydawane na wniosek Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów lub właściwego ministra wymagają kontrasygnaty Prezesa Rady Ministrów bądź właściwego ministra, którzy ponoszą za nie odpowiedzialność przed Sejmem”.</u>
          <u xml:id="u-203.11" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 132 poprzez wybór między zmodyfikowanym przez Komisję brzmieniem propozycji podkomisji - użycie przycisku „za”, a propozycją przedłożoną przez przedstawicieli Prezydenta RP - użyciem przycisku „przeciw”. wraz z możliwością wstrzymania się.</u>
          <u xml:id="u-203.12" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 28 głosów popierających, przy braku przeciwnych i 2 wstrzymujących się, przyjęła brzmienie propozycji podkomisji wraz ze zmianami wniesionymi przez Komisję.</u>
          <u xml:id="u-203.13" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do art. 133, który dotyczy odpowiedzialności konstytucyjnej prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-203.14" who="#AleksanderKwaśniewski">Przedłożone zostały dwie propozycje podkomisji, propozycja senatora P. Andrzejewskiego oraz propozycja przedstawicieli Prezydenta RP.</u>
          <u xml:id="u-203.15" who="#AleksanderKwaśniewski">Propozycja podkomisji w wariancie I brzmi:</u>
          <u xml:id="u-203.16" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent za naruszenie Konstytucji lub ustawy oraz za popełnienie przestępstwa, może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-203.17" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Postawienie Prezydenta w stan oskarżenia może nastąpić uchwałą Zgromadzenia Narodowego podjętą większością co najmniej 2/3 ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego, na wniosek co najmniej 140 członków Zgromadzenia narodowego.</u>
          <u xml:id="u-203.18" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Z dniem podjęcia uchwały o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu sprawowanie urzędu przez Prezydenta ulega zawieszeniu”.</u>
          <u xml:id="u-203.19" who="#AleksanderKwaśniewski">Wariant II propozycji podkomisji ma treść:</u>
          <u xml:id="u-203.20" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent za akty urzędowe nie ponosi ani odpowiedzialności politycznej przed Sejmem ani odpowiedzialności sądowej.</u>
          <u xml:id="u-203.21" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Za naruszenie Konstytucji lub ustaw Prezydent może być pociągnięty do odpowiedzialności konstytucyjnej uchwałą Zgromadzenia Narodowego podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia na wniosek co najmniej 136 posłów lub senatorów; z dniem podjęcia uchwały o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu sprawowanie urzędu przez Prezydenta ulega zawieszeniu.</u>
          <u xml:id="u-203.22" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Sprawę rozpatruje i wyrok wydaje Trybunał Stanu.</u>
          <u xml:id="u-203.23" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 4. Postępowanie karne (z wyjątkiem postępowania przed Trybunałem Stanu) lub cywilne przeciwko Prezydentowi nie może być wszczęte przed zakończeniem kadencji. W okresie tym nie biegnie przedawnienie”.</u>
          <u xml:id="u-203.24" who="#AleksanderKwaśniewski">Propozycja senatora P. Andrzejewskiego ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-203.25" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent za naruszenie Konstytucji lub ustaw oraz za popełnienie przestępstwa może być pociągnięty do odpowiedzialności tylko przed Trybunałem złożonym z Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego i sześciu członków Trybunału powołanych przez Senat ze swego składu. Od jego orzeczenia służy odwołanie do całego składu Senatu z wyłączeniem senatorów, którzy orzekali w pierwszej instancji.</u>
          <u xml:id="u-203.26" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Postawienie Prezydenta w stan oskarżenia następuje uchwałą Sejmu większością co najmniej 3/5 ustawowej liczby jego członków, na wniosek co najmniej 100 posłów.</u>
          <u xml:id="u-203.27" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Z chwilą postawienia Prezydenta w stan oskarżenia, sprawowanie przez niego urzędu ulega zawieszeniu do czasu wydania prawomocnego orzeczenia przez Trybunał”.</u>
          <u xml:id="u-203.28" who="#AleksanderKwaśniewski">Wniosek przedstawicieli Prezydenta RP, prof. M. Pietrzaka, prof. A. Rzeplińskiego i dr. W. Kuleszy brzmi:</u>
          <u xml:id="u-203.29" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Prezydent za akty urzędowe nie ponosi odpowiedzialności parlamentarnej ani sądowej.</u>
          <u xml:id="u-203.30" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Za naruszenie Konstytucji lub ustaw Prezydent może być pociągnięty do odpowiedzialności konstytucyjnej uchwałą Zgromadzenia Narodowego podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków na wniosek co najmniej 136 posłów lub senatorów; z tą chwilą Prezydent jest zawieszony w sprawowaniu swojego urzędu.</u>
          <u xml:id="u-203.31" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Sprawę rozpatruje i wyrok wydaje Trybunał Stanu.</u>
          <u xml:id="u-203.32" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 4. Postępowanie karne lub cywilne przeciwko Prezydentowi nie może być wszczęte przed zakończeniem kadencji. W okresie tym nie biegnie przedawnienie”.</u>
          <u xml:id="u-203.33" who="#AleksanderKwaśniewski">Dyskusja nad art. 133 była ożywiona. Podejmowano m.in. kwestię zakresu odpowiedzialności prezydenta. Porównywano również zakres ochrony prawnej prezydenta z zakresem ochrony prawnej parlamentarzystów wynikającej z immunitetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#RyszardBugaj">Proszę o krótkie wyjaśnienie, jaka jest treść prawna pojęcia stwierdzającego, że prezydent nie ponosi odpowiedzialności za akty urzędowe. Rozumiem bowiem tak, że jeżeli z powodu aktu urzędowego prezydenta ktoś poniesie szkodę, to prezydent nie ponosi za to odpowiedzialności. Czy oznacza to jednak, że nikt nie ponosi odpowiedzialności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#MichałPietrzak">Jest to pewien immunitet prezydencki. Chodzi o wyłączenie politycznej odpowiedzialności prezydenta przed parlamentem. Prezydent za swoje decyzje nie odpowiada również sądownie. Dotyczy to decyzji wydawanych w ramach swoich czynności urzędowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#RyszardBugaj">Jeżeli na przykład prezydent - mimo zaistnienia przesłanek ustawowych - nie przyznał komuś odznaczenia, to czy ponosi za to odpowiedzialność, czy nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#MichałPietrzak">Jeżeli prezydent z określonych przyczyn odmawia podpisania wniosku o przyznanie odznaczenia, to jaką miałby ponieść odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#MichałPietrzak">Inną kwestią jest natomiast kwestia popełnienia przestępstwa. Jeżeli prezydent w trakcie wypełniania swoich obowiązków lub uprawnień naruszy prawo karne, to odpowiada ale po upływie kadencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Chcę zwrócić uwagę posłowi R. Bugajowi, że formuła zawarta w ust. 1 propozycji przedstawicieli Prezydenta RP dąży do swego rodzaju wyrównania zakresu ochrony prawnej prezydenta z zakresu ochrony prawnej parlamentarzysty w postaci immunitetu, który w naszym projekcie został ujęty dość szeroko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#JanuszSzymański">Chodzi właśnie o problem modelu odpowiedzialności konstytucyjnej. W związku z tym chcę bardzo jasno powiedzieć, że treść ust. 1 w wariancie II jest rodzajem immunitetu materialnego prezydenta, czyli nieodpowiedzialności za akty, które wynikają zarówno z przepisów konstytucyjnych jak i ustawowych. Jeżeli przepis ten zostałby przyjęty, oznaczałoby to rezygnację z możliwości zastosowania instytucji odpowiedzialności konstytucyjnej prezydenta. Uważam więc, że w systemie parlamentarno-gabinetowym nie możemy przyjąć wyłączenia tego typu.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#JanuszSzymański">Chcę zwrócić uwagę, że inną kwestią jest immunitet materialny członków organu kolegialnego typu parlamentarnego, a inną kwestią jest odpowiedzialność za akt urzędowy wynikający z przepisów konstytucji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przedstawicieli Prezydenta RP chcę zapytać, czy ust. 4 w ich propozycji w tej części, w której dotyczy postępowań cywilnych ma w intencji wnioskodawców wyłączyć także postępowania również w sprawach o ochronę dóbr osobistych. Czy przez postępowanie cywilne należy rozumieć również niemożliwość prowadzenia postępowania z zakresu prawa rodzinnego, dotyczącego prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#MichałPietrzak">Odpowiadając posłowi J. Szymańskiemu chcę zwrócić uwagę, że chodzi o odpowiedzialność konstytucyjną, którą prezydent ponosi. Inną kwestią jest wyłączenie odpowiedzialności parlamentarnej i sądowej.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#MichałPietrzak">Pozostaje jeszcze kwestia odpowiedzialności karnej. Jeżeli prezydent kogoś zniesławi, to może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej przed sądem - zgodnie z przepisami wariantu I. Poseł natomiast może być pociągnięty do odpowiedzialności, ale za zgodą Sejmu. Jest to więc wyraźna różnica.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#MichałPietrzak">Prezydent nie ponosi odpowiedzialności za swoje działania urzędowe. Ponosi natomiast odpowiedzialność za naruszenie prawa karnego.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#MichałPietrzak">Jeżeli chodzi o kwestię, na którą zwrócił uwagę poseł W. Cimoszewicz, to chodziło nam tylko o sprawy karne. Nie wiem skąd wzięła się kwestia postępowania cywilnego. Jest to chyba pomyłka. Chodziło o to, że postępowanie karne przeciwko prezydentowi nie może być wszczęte przed zakończeniem kadencji. W tym czasie nie biegnie przedawnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Nasuwa się więc pytanie, w jaki sposób kwestia ta znalazła się w tekście przygotowanym do głosowania. Jak to jest możliwe abyśmy byli postawieni w sytuacji, że mamy głosować nad tego typu kwestiami. Co byłoby, gdyby członkowie Komisji nie dostrzegli tej kwestii i przyjęli ją w głosowaniu. Jak to jest możliwe, że coś, czego nie zgłosili przedstawiciele prezydenta znalazło się w tekście przygotowanym do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#KrzysztofKamiński">Przepisem tym jest również wyłączone postępowanie, które może prowadzić Trybunał Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Chciałbym wiedzieć, jaka jest treść wniosku przedstawicieli Prezydenta RP.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Przypominam, że podmioty uprawnione do składania wniosków skradają je na piśmie i w złożonej wersji są one włączane do druku Komisji.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Mam już w ręku dostarczony mi przez sekretariat Komisji wniosek przedstawicieli Prezydenta RP. Jego treść odpowiada treści zawartej w druku Komisji. Nie ma więc żadnej pomyłki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#MichałPietrzak">Pojawiły się kwestie tego typu, jak na przykład problemy alimentacyjne. Mogłoby się zdarzyć, że prezydent ma nieślubne dziecko i w związku z tym mogłoby mieć miejsce domaganie się alimentów, czy też ustalanie ojcostwa itd. Chodziło więc o to, aby nie wszczynać spraw w okresie kiedy prezydent pełni swój urząd - najwyższy urząd w państwie. Dotyka to bowiem autorytetu prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Chcę zapytać przedstawicieli Prezydenta RP o to, jak brzmi ich wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#MichałPietrzak">Tak jak w druku Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#AlicjaGrześkowiak">Właściwie to prof. M. Pietrzak odpowiedział na moje wątpliwości. Chciałam bowiem zapytać, czy również sprawy z postępowania przed sądem rodzinnym są wyłączone. Chodzi na przykład o ustalenie ojcostwa. Chcę powiedzieć, że dziecko nie może czekać. To samo dotyczy alimentów. Oczekiwanie byłoby pozbawieniem praw drugiej strony. Sprawa może się wydawać odległa od urzędu prezydenta, ale jeżeli przyjmiemy tego typu regulacje wyłączające postępowanie cywilne przeciwko prezydentowi przed upływem kadencji, to nie będzie biegło przedawnienie, ale prawo rodzinne ma pewne terminy prekluzyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Rozumiem, że senator A. Grześkowiak również uważa dyskutowaną propozycję za niewłaściwą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#JanuszSzymański">Chcę zaprotestować przeciwko pewnej retoryce, której użył - po raz pierwszy - prof. M. Pietrzak. Do tej pory prof. M. Pietrzak wyrażał się w sposób stonowany.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#JanuszSzymański">Prof. M. Pietrzak „zafundował” nam porównanie sfery decyzji posła ze sferą decyzji prezydenta. Jest to porównanie horrendalne. W propozycji przedstawicieli Prezydenta RP, przepis ust. 1 ogranicza sens ust. 2. Prezydent za akty urzędowe nie ponosi odpowiedzialności parlamentarnej ani odpowiedzialności sądowej. Chcę zapytać, czym jest odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu jak nie odpowiedzialnością sądową. Jest to więc przepis niespójny wewnętrznie. Chcę więc zapytać w jakiej formie prezydent wykonuje uprawnienia wynikające z konstytucji i ustaw - jak nie w formie aktów urzędowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#MichałPietrzak">Prezydent za akty urzędowe odpowiada konstytucyjnie. Jest to specyficzna forma odpowiedzialności, różna od odpowiedzialności karnej i od odpowiedzialności cywilnej. Nie można zrównać odpowiedzialności konstytucyjnej z odpowiedzialnością sądową, czy z odpowiedzialnością karną. Prezydent za naruszenie konstytucji i ustaw przez akty urzędowe, odpowiada konstytucyjnie. Nie odpowiada natomiast sądownie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#JerzyMadej">Przypomnę, że wczoraj nieco sprowokowałem tę dyskusję mówiąc o szerokim zakresie immunitetu parlamentarnego, wobec którego zakres immunitetu prezydenckiego jest znacznie węższy. Przyjęty przez Komisję artykuł w ust. 1 stanowi, że poseł nie może być pociągnięty do odpowiedzialności za swoją działalność wchodzącą w zakres wykonywania mandatu poselskiego. Poseł nie odpowiada więc za nic - za najgorsze szkody. Prezydent może natomiast odpowiadać.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#JerzyMadej">Jeżeli chodzi o kwestię odpowiedzialności cywilnej, to chcę przypomnieć, że kłopoty zbliżone do tych, o których mówiła senator A. Grześkowiak, ma obecnie prezydent B. Clinton.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#JerzyMadej">Chcę więc dodać, że popieram dyskutowaną formułę zakresu immunitetu z projektu przedstawicieli Prezydenta RP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#MichałPietrzak">Proszę pamiętać, że nie chodzi o zwykłego obywatela, lecz o wybranego prezydenta, który ma reprezentować kraj. Należy więc zapewnić mu autorytet i zabezpieczenie przed szarpaniem go w różny sposób.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#MichałPietrzak">Posłowie mają nawet specjalną procedurę karną. Prezydent nie ma tego. Odpowiada tak jak zwykły obywatel. Komisja przyjęła, że szczegółowe zasady pociągania posłów do odpowiedzialności karnej oraz tryb postępowania określa ustawa. Formuła ta wywołuje krytykę. Jest to próba stworzenia specjalnej procedury karnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Apeluję o zaniechanie dalszej dyskusji, gdyż jesteśmy w fazie głosowań.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Przedstawicielom Prezydenta RP chcę zwrócić uwagę, że wariant II podkomisji jest niemal całkowicie zbieżny z ich propozycją. Różnica dotyczy w zasadzie tylko pkt. 4, który dotyczy postępowania przez Trybunałem Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#MichałPietrzak">Postępowanie konstytucyjne nie jest wyłączone w żadnym wypadku. Wyłączone jest natomiast postępowanie karne.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#MichałPietrzak">W wielu projektach prezydent za przestępstwo karne miałby odpowiadać przed Trybunałem Stanu. W naszej propozycji w takim wypadku prezydent odpowiada przed zwykłym sądem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#RyszardBugaj">Prof. M. Pietrzak w swojej argumentacji stwarza wrażenie, że chcemy bardzo rozszerzyć immunitet parlamentarny i nic nie uczynić w sprawie immunitetu prezydenta. W związku z tym pragnę przypomnieć, że wraz z posłem S. Rogowskim zgłosiłem wniosek - przyjęty przez Komisję - który po wejściu w życie nowej konstytucji, ograniczy immunitet parlamentarny. Proszę o tym pamiętać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Proponuję powrót do głosowań.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 133 poprzez wybór pomiędzy wariantem I podkomisji - użycie przycisku „za”, a wariantem II podkomisji - użycie przycisku „przeciw”, wraz z możliwością wstrzymania się.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu, większością 21 głosów popierających, 6 przeciwnych i 4 wstrzymujących się, przyjęła wariant I podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Pozostały więc trzy propozycje art. 133, które zostaną poddane głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 133 w brzmieniu wariantu I podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 24 głosy popierające, 5 przeciwnych i 1 wstrzymujący się.</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 133 w brzmieniu przedłożonym przez senatora P. Andrzejewskiego.</u>
          <u xml:id="u-227.7" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 3 głosy popierające, 23 przeciwne i 4 wstrzymujące się.</u>
          <u xml:id="u-227.8" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 133 w brzmieniu przedłożonym przez przedstawicieli Prezydenta RP, prof. M. Pietrzaka, prof. A. Rzeplińskiego i dr. W. Kuleszę.</u>
          <u xml:id="u-227.9" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 4 głosy popierające, 16 przeciwnych i 9 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-227.10" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc Komisja przyjęła art. 133 w brzmieniu przedłożonym przez podkomisję jako wariant I.</u>
          <u xml:id="u-227.11" who="#AleksanderKwaśniewski">W ten sposób Komisja ustaliła ostateczne brzmienie propozycji podkomisji jeżeli chodzi o rozdział dotyczący prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-227.12" who="#AleksanderKwaśniewski">Powinniśmy przejść teraz do głosowań nad przedłożonymi całościowymi propozycjami rozdziału dotyczącego prezydenta. W formie zwartej druk nr 19a/06 zawiera propozycję senatora P. Andrzejewskiego, posła J. Ciemniewskiego, posła W. Cimoszewicza i senator A. Grześkowiak. Nie mamy natomiast w formie zwartej propozycji podkomisji, choć każdy z członków ma ją w swoich notatkach.</u>
          <u xml:id="u-227.13" who="#AleksanderKwaśniewski">Mogę więc teraz zarządzić przerwę, w trakcie której Biuro Legislacyjne sporządzi w formie zwartej ustaloną przez Komisję propozycję podkomisji. Mogę również nie zarządzać przerwy. Przystąpimy wówczas do dalszych głosowań nad całościowymi koncepcjami rozdziału o prezydencie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#RyszardBugaj">Będziemy realistami i kontynuujemy posiedzenie, aby zakończyć głosowania. Obawiam się bowiem, że po przerwie nie będzie kworum koniecznego do głosowań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Czy są odmienne wnioski? Nie ma. Przechodzimy zatem do dalszych głosowań.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie rozdziału V: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w brzmieniu ustalonym przez Komisję w oparciu o propozycję podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 19 głosów popierających, 5 przeciwnych i 5 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie rozdziału V: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w następującym brzmieniu przedłożonym przez senatora P. Andrzejewskiego:</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#AleksanderKwaśniewski">„Rozdział V:</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 101.</u>
          <u xml:id="u-229.7" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent Rzeczypospolitej jest najwyższym przedstawicielem państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-229.8" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydent strzeże suwerenności Rzeczypospolitej Polskiej, jej bezpieczeństwa, nienaruszalności i niepodzielności jej terytorium, czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji i harmonizuje działania naczelnych organów państwa.</u>
          <u xml:id="u-229.9" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 102.</u>
          <u xml:id="u-229.10" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent wybierany jest przez Naród w wyborach wolnych, powszechnych, równych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym.</u>
          <u xml:id="u-229.11" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prawo wybierania Prezydenta ma każdy obywatel, który ukończył 18 lat.</u>
          <u xml:id="u-229.12" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Wybory Prezydenta zarządza Marszałek Sejmu nie wcześniej niż na 150 dni i nie później niż na 120 dni przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta, a w razie opróżnienia urzędu Prezydenta w ciągu 14 dni po opróżnieniu urzędu.</u>
          <u xml:id="u-229.13" who="#AleksanderKwaśniewski">4. Głosowanie przeprowadza się w niedzielę przypadającą między 90 a 100 dniem po zarządzeniu wyborów.</u>
          <u xml:id="u-229.14" who="#AleksanderKwaśniewski">5. W pierwszym głosowaniu Prezydent może być wybrany tylko bezwzględną większością ważnie oddanych głosów. Jeżeli w pierwszym głosowaniu żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości, ponowne głosowanie przeprowadza się 14 dni później. W ponownym głosowaniu Prezydent wybierany jest zwykłą większością głosów. Wyboru dokonuje się spośród 2 kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu uzyskali kolejno największą liczbę głosów.</u>
          <u xml:id="u-229.15" who="#AleksanderKwaśniewski">6. Prezydent wybierany jest spośród kandydatów zgłoszonych przez co najmniej 200.000 obywateli posiadających prawo wybierania Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-229.16" who="#AleksanderKwaśniewski">7. Prezydentem może być wybrany każdy obywatel, który ukończył 35 lat i korzysta z pełni praw wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-229.17" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 103.</u>
          <u xml:id="u-229.18" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Kadencja Prezydenta trwa 5 lat i liczy się od dnia zaprzysiężenia.</u>
          <u xml:id="u-229.19" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydent może być wybrany ponownie na bezpośrednio następującą kadencję tylko jeden raz.</u>
          <u xml:id="u-229.20" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Prezydent obejmuje urząd po złożeniu wobec Narodu reprezentowanego przez posłów i senatorów przysięgi następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-229.21" who="#AleksanderKwaśniewski">„Świadom odpowiedzialności wobec Polski,</u>
          <u xml:id="u-229.22" who="#AleksanderKwaśniewski">Narodowi, na urzędzie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej</u>
          <u xml:id="u-229.23" who="#AleksanderKwaśniewski">praw suwerennych państwa bronić,</u>
          <u xml:id="u-229.24" who="#AleksanderKwaśniewski">jego honoru strzec,</u>
          <u xml:id="u-229.25" who="#AleksanderKwaśniewski">wierności Konstytucji dochować,</u>
          <u xml:id="u-229.26" who="#AleksanderKwaśniewski">łączności z tradycją dziejową nie zatracić,</u>
          <u xml:id="u-229.27" who="#AleksanderKwaśniewski">umiłowania wolności nie uchybić,</u>
          <u xml:id="u-229.28" who="#AleksanderKwaśniewski">względem wszystkich obywateli równą kierować się sprawiedliwością,</u>
          <u xml:id="u-229.29" who="#AleksanderKwaśniewski">zło i niebezpieczeństwo od Rzeczypospolitej odwracać,</u>
          <u xml:id="u-229.30" who="#AleksanderKwaśniewski">a troskę o jej niepodległość i godne miejsce wśród wolnych narodów świata</u>
          <u xml:id="u-229.31" who="#AleksanderKwaśniewski">za naczelny obowiązek sobie poczytywać.</u>
          <u xml:id="u-229.32" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak mi dopomóż Bóg”.</u>
          <u xml:id="u-229.33" who="#AleksanderKwaśniewski">Przysięga może być złożona bez ostatniego zdania.</u>
          <u xml:id="u-229.34" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 104.</u>
          <u xml:id="u-229.35" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent nie może być posłem ani senatorem, zajmować żadnego innego stanowiska w państwie ani wykonywać żadnego innego płatnego zajęcia.</u>
          <u xml:id="u-229.36" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Przepis art. 84 ust. 6 stosuje się odpowiednio do Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-229.37" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 105.</u>
          <u xml:id="u-229.38" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Opróżnienie urzędu Prezydenta przed upływem kadencji następuje wskutek:</u>
          <u xml:id="u-229.39" who="#AleksanderKwaśniewski">1) śmierci,</u>
          <u xml:id="u-229.40" who="#AleksanderKwaśniewski">2) zrzeczenia się urzędu,</u>
          <u xml:id="u-229.41" who="#AleksanderKwaśniewski">3) uznania przez senat trwałej niezdolności do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ogólnej liczby senatorów,</u>
          <u xml:id="u-229.42" who="#AleksanderKwaśniewski">4) złożenia z urzędu orzeczeniem Trybunału, o którym mowa w art. 110.</u>
          <u xml:id="u-229.43" who="#AleksanderKwaśniewski">2. W przypadkach określonych w ust. 1 pkt 1 i 2 fakt opróżnienia urzędu Prezydenta stwierdza Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-229.44" who="#AleksanderKwaśniewski">3. W przypadku opróżnienia urzędu Prezydenta, a także gdy Prezydent tymczasowo nie może sprawować urzędu, zastępuje go Marszałek Sejmu, a gdy ten nie może funkcji tej sprawować - Marszałek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-229.45" who="#AleksanderKwaśniewski">4. osoba zastępująca Prezydenta nie może rozwiązać Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-229.46" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 106.</u>
          <u xml:id="u-229.47" who="#AleksanderKwaśniewski">Akty urzędowe Prezydenta podejmowane na wniosek Rządu, Premiera, bądź ministra, a także akty stanowione przez Rząd a podpisywane przez Prezydenta (dekrety) wymagają dla swej ważności kontrasygnaty premiera i właściwego ministra lub ministrów.</u>
          <u xml:id="u-229.48" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 107.</u>
          <u xml:id="u-229.49" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Do zadań i kompetencji Prezydenta, jako najwyższego przedstawiciela państwa, w szczególności należy:</u>
          <u xml:id="u-229.50" who="#AleksanderKwaśniewski">1) zarządzanie wyborów do Sejmu, Senatu i wybieranych w wyborach powszechnych organów samorządu terytorialnego,</u>
          <u xml:id="u-229.51" who="#AleksanderKwaśniewski">2) rozwiązywania Sejmu w przypadkach określonych w art. 93 ust. 6 i art. 114 ust. 6,</u>
          <u xml:id="u-229.52" who="#AleksanderKwaśniewski">3) mianowanie i odwoływanie premiera i na jego wniosek ministrów na zasadach określonych w art. 114 ust. 1 i 5, art. 115, 116, 119 i 120 ust. 2,</u>
          <u xml:id="u-229.53" who="#AleksanderKwaśniewski">4) na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa powoływanie sędziów,</u>
          <u xml:id="u-229.54" who="#AleksanderKwaśniewski">5) powoływanie za zgodą Senatu, Prezesa Narodowego Banku Polskiego i Prezesa Najwyższej Izby Kontroli,</u>
          <u xml:id="u-229.55" who="#AleksanderKwaśniewski">6) nadawanie orderów, odznaczeń i tytułów honorowych,</u>
          <u xml:id="u-229.56" who="#AleksanderKwaśniewski">7) stosowanie prawa łaski,</u>
          <u xml:id="u-229.57" who="#AleksanderKwaśniewski">8) stosowanie prawa weta w stosunku do ustaw i dekretów z mocą ustawy,</u>
          <u xml:id="u-229.58" who="#AleksanderKwaśniewski">9) kierowanie orędzi do Narodu, Sejmu oraz do Senatu,</u>
          <u xml:id="u-229.59" who="#AleksanderKwaśniewski">10) nadawanie statutu swojej kancelarii oraz powoływanie i odwoływanie jej szefa.</u>
          <u xml:id="u-229.60" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prawa łaski nie stosuje się wobec osób skazanych orzeczeniem Trybunału, o którym mowa w art. 110, a także osób skazanych przez Sąd Najwyższy w wyniku realizacji odpowiedzialności konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-229.61" who="#AleksanderKwaśniewski">3. W celu wykonania ustaw i na podstawie udzielonych w nich upoważnień, Prezydent wydaje rozporządzenia i zarządzenia.</u>
          <u xml:id="u-229.62" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 108.</u>
          <u xml:id="u-229.63" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent podpisuje ustawy w ciągu 30 dni od przekazania ich przez Marszałka Sejmu oraz zarządza ogłoszenie ich w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-229.64" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydent przed podpisaniem ustawy może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie jej zgodności z Konstytucją. Bieg terminu przewidzianego w ust. 1 ulega przerwaniu do czasu wydania orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-229.65" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Prezydent może odmówić podpisania ustawy i przekazać ją w ciągu 30 dni do Sejmu z wnioskiem o jej ponowne rozpatrzenie.</u>
          <u xml:id="u-229.66" who="#AleksanderKwaśniewski">4. Po ponownym uchwaleniu ustawy przez Sejm większością co najmniej 3/5 głosów przy obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, Prezydent niezwłocznie podpisuje ustawę i zarządza jej ogłoszenie. 5. Ust. 1–4 dotyczy także ustaw ustrojowych. budżetowych, z wyjątkiem określonym w art. 93 ust. 5 oraz ustaw o upoważnieniu Rządu do wydawania dekretów.</u>
          <u xml:id="u-229.67" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 109.</u>
          <u xml:id="u-229.68" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Do zadań i kompetencji Prezydenta jako reprezentanta państwa w stosunkach zewnętrznych w szczególności należy:</u>
          <u xml:id="u-229.69" who="#AleksanderKwaśniewski">1) przyjmowanie listów uwierzytelniających przedstawicieli dyplomatycznych akredytowanych w Polsce,</u>
          <u xml:id="u-229.70" who="#AleksanderKwaśniewski">2) mianowanie i odwoływanie przedstawicieli dyplomatycznych Rzeczypospolitej Polskiej za granicą,</u>
          <u xml:id="u-229.71" who="#AleksanderKwaśniewski">3) ratyfikowanie i wypowiadanie umów międzynarodowych, o czym Prezydent zawiadamia Sejm i Senat.</u>
          <u xml:id="u-229.72" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Ratyfikacja i wypowiadanie umów międzynarodowych dotyczących granic państwa, sojuszów politycznych i wojskowych oraz umów pociągających za sobą istotne obciążenia finansowe państwa lub konieczność zmian w ustawodawstwie wymagają upoważnienia wyrażonego w ustawie. Upoważnienia takiego wymagają także traktaty pokojowe.</u>
          <u xml:id="u-229.73" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Umowy rządowe zawierane w wykonaniu umów międzynarodowych zatwierdza samodzielnie Prezydent lub z jego upoważnienia Rząd.</u>
          <u xml:id="u-229.74" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 110.</u>
          <u xml:id="u-229.75" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent za naruszenie Konstytucji lub ustaw oraz za popełnienie przestępstwa może być pociągnięty do odpowiedzialności tylko przed Trybunałem złożonym z Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego i sześciu członków Trybunału powołanych przez Senat ze swego składu. Od jego orzeczenia służy odwołanie o całego składu Senatu z wyłączeniem senatorów, którzy orzekali w pierwszej instancji.</u>
          <u xml:id="u-229.76" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Postawienie Prezydenta w stan oskarżenia następuje uchwałą Sejmu większością co najmniej 3/5 ustawowej liczby jego członków, na wniosek co najmniej 100 posłów.</u>
          <u xml:id="u-229.77" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Z chwilą postawienia Prezydenta w stan oskarżenia, sprawowanie przez niego urzędu ulega zawieszeniu do czasu wydania prawomocnego orzeczenia przez Trybunał”.</u>
          <u xml:id="u-229.78" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 3 głosy popierające, 26 przeciwnych i 1 wstrzymujący się.</u>
          <u xml:id="u-229.79" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie rozdziału V: Prezydent, w następującym brzmieniu przedłożonym przez posła J. Ciemniewskiego:</u>
          <u xml:id="u-229.80" who="#AleksanderKwaśniewski">„Rozdział V:</u>
          <u xml:id="u-229.81" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent.</u>
          <u xml:id="u-229.82" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 113.</u>
          <u xml:id="u-229.83" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy.</u>
          <u xml:id="u-229.84" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydent czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.</u>
          <u xml:id="u-229.85" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 114.</u>
          <u xml:id="u-229.86" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent jest wybierany przez Naród.</u>
          <u xml:id="u-229.87" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydentem może być wybrany obywatel polski, który ukończył 35 lat.</u>
          <u xml:id="u-229.88" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Prezydent wybierany jest w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich w głosowaniu tajnym i osobistym, bezwzględną większością głosów. Jeżeli w pierwszym głosowaniu żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości, w ciągu dwóch tygodni przeprowadza się wybory ponowne; wyboru dokonuje się spośród dwóch kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu uzyskali kolejno największą liczbę głosów. Tryb zgłaszania kandydatów na urząd Prezydenta i przeprowadzenia wyborów określa ustawa.</u>
          <u xml:id="u-229.89" who="#AleksanderKwaśniewski">4. Prezydent jest wybierany na lat pięć i może być ponownie wybrany tylko jeden raz.</u>
          <u xml:id="u-229.90" who="#AleksanderKwaśniewski">5. Wybory Prezydenta zarządza Marszałek Sejmu nie wcześniej niż na trzy i nie później niż na dwa miesiące przed upływem kadencji Prezydenta, a w przypadku opróżnienia urzędu prezydenta przez upływem kadencji - nie później niż w czternastym dniu po opróżnieniu urzędu, wyznaczając datę wyborów nie wcześniej niż w dwa miesiące i nie później niż w trzy miesiące od opróżnienia urzędu Prezydenta. Wybory odbywają się w dniu wolnym od pracy.</u>
          <u xml:id="u-229.91" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 115.</u>
          <u xml:id="u-229.92" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent obejmuje urząd złożeniem wobec Zgromadzenia Narodowego następującej przysięgi:</u>
          <u xml:id="u-229.93" who="#AleksanderKwaśniewski">„Obejmując z woli Narodu urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej uroczyście przysięgam, że dochowam wierności Konstytucji, będę strzegł godności Narodu, niepodległości i bezpieczeństwa Rzeczypospolitej, że dobro Ojczyzny oraz pomyślność obywateli będą dla mnie zawsze najwyższym nakazem”.</u>
          <u xml:id="u-229.94" who="#AleksanderKwaśniewski">Przysięga może być złożona z dodaniem słów „Tak mi dopomóż Bóg”.</u>
          <u xml:id="u-229.95" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 117.</u>
          <u xml:id="u-229.96" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent wykonuje swoje uprawnienia i obowiązki na podstawie i w ramach Konstytucji i ustaw.</u>
          <u xml:id="u-229.97" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 118.</u>
          <u xml:id="u-229.98" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent zarządza wybory do Sejmu, Senatu i rad gminnych.</u>
          <u xml:id="u-229.99" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 119.</u>
          <u xml:id="u-229.100" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent ratyfikuje umowy międzynarodowe.</u>
          <u xml:id="u-229.101" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 120.</u>
          <u xml:id="u-229.102" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli Rzeczypospolitej w innych państwach oraz w organizacjach międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-229.103" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 121.</u>
          <u xml:id="u-229.104" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw.</u>
          <u xml:id="u-229.105" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 122.</u>
          <u xml:id="u-229.106" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent jest zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Prezydent sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-229.107" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydent, na wniosek Rady Ministrów przedstawiony przez Ministra Obrony Narodowej mianuje i odwołuje Szefa Sztabu Generalnego.</u>
          <u xml:id="u-229.108" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Prezydent w okresie wojny może na wniosek Rady Ministrów mianować i odwołać Naczelnego Wodza.</u>
          <u xml:id="u-229.109" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 123.</u>
          <u xml:id="u-229.110" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent może na wniosek Rady Ministrów wprowadzić stan wojenny na części lub całym terytorium Rzeczypospolitej, jeżeli wymaga tego wzgląd na obronność lub zewnętrzne zagrożenie bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-229.111" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydent może na wniosek Rady Ministrów wprowadzić na czas oznaczony, nie dłuższy niż trzy miesiące, stan wyjątkowy na części lub całym terytorium Rzeczypospolitej, jeżeli zostało zagrożone wewnętrzne bezpieczeństwo państwa lub w razie klęski żywiołowej. Przedłużenie stanu wyjątkowego może nastąpić tylko raz, na okres nie dłuższy niż trzy miesiące, za zgodą Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-229.112" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Warunki i skutki prawne oraz tryb wprowadzenia stanu wojennego i stanu wyjątkowego określają ustawy.</u>
          <u xml:id="u-229.113" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 124.</u>
          <u xml:id="u-229.114" who="#AleksanderKwaśniewski">1. W okresie trwania stanu wojennego lub stanu wyjątkowego kadencja Sejmu i Senatu nie może ulec skróceniu, zaś w przypadku upływu kadencji ulega ona przedłużeniu do trzech miesięcy po zakończeniu stanu wojennego lub wyjątkowego.</u>
          <u xml:id="u-229.115" who="#AleksanderKwaśniewski">2. W okresie trwania stanu wyjątkowego nie może być zmieniona Konstytucja ani ordynacja wyborcza.</u>
          <u xml:id="u-229.116" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 125.</u>
          <u xml:id="u-229.117" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent może zwracać się z orędziem do Sejmu lub do Senatu. Orędzia nie czyni się przedmiotem debaty.</u>
          <u xml:id="u-229.118" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 126.</u>
          <u xml:id="u-229.119" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent nadaje obywatelstwo Rzeczypospolitej Polskiej u zwalnia z tego obywatelstwa.</u>
          <u xml:id="u-229.120" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 127.</u>
          <u xml:id="u-229.121" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent nadaje ordery i odznaczenia oraz nadaje tytuły honorowe instytucjom i osobom prawnym.</u>
          <u xml:id="u-229.122" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 128.</u>
          <u xml:id="u-229.123" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent powołuje na stanowiska państwowe określone w Konstytucji i ustawach.</u>
          <u xml:id="u-229.124" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 129.</u>
          <u xml:id="u-229.125" who="#AleksanderKwaśniewski">1. W celu wykonania ustaw i na podstawie zawartych w nich upoważnień Prezydent wydaje rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-229.126" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydent wydaje akty urzędowe w zakresie swoich konstytucyjnych uprawnień w formie zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-229.127" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 130.</u>
          <u xml:id="u-229.128" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Akty urzędowe Prezydenta wymagają kontrasygnaty Prezesa Rady Ministrów, który przyjmuje za nie odpowiedzialność przed Sejmem.</u>
          <u xml:id="u-229.129" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Nie wymagają kontrasygnaty akty Prezydenta w sprawie:</u>
          <u xml:id="u-229.130" who="#AleksanderKwaśniewski">1) zarządzenia wyborów do Sejmu i Senatu,</u>
          <u xml:id="u-229.131" who="#AleksanderKwaśniewski">2) rozwiązania sejmu,</u>
          <u xml:id="u-229.132" who="#AleksanderKwaśniewski">3) inicjatywy ustawodawczej,</u>
          <u xml:id="u-229.133" who="#AleksanderKwaśniewski">4) podpisania i odmowy podpisania ustawy,</u>
          <u xml:id="u-229.134" who="#AleksanderKwaśniewski">5) przekazania Trybunałowi Konstytucyjnemu ustawy w celu stwierdzenia zgodności z Konstytucją,</u>
          <u xml:id="u-229.135" who="#AleksanderKwaśniewski">6) powołania Prezesa Rady Ministrów i Rady Ministrów,</u>
          <u xml:id="u-229.136" who="#AleksanderKwaśniewski">7) przyjęcia dymisji Rady Ministrów i powierzenia jej pełnienia obowiązków,</u>
          <u xml:id="u-229.137" who="#AleksanderKwaśniewski">8) zwołania Rady Gabinetowej,</u>
          <u xml:id="u-229.138" who="#AleksanderKwaśniewski">9) występowania z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli przez Najwyższą Izbę Kontroli,</u>
          <u xml:id="u-229.139" who="#AleksanderKwaśniewski">10) nadania statutu Kancelarii Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-229.140" who="#AleksanderKwaśniewski">11) powołania Szefa Kancelarii Prezydenta oraz ministrów stanu.</u>
          <u xml:id="u-229.141" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 131.</u>
          <u xml:id="u-229.142" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent może powołać ministrów stanu do reprezentowania go w sprawach związanych z wykonywaniem jego uprawnień.</u>
          <u xml:id="u-229.143" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Organem wykonawczym Prezydenta Jest Kancelaria Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-229.144" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 132.</u>
          <u xml:id="u-229.145" who="#AleksanderKwaśniewski">1. W sprawach szczególnej wagi Prezydent może zwołać Radę Gabinetową. Radę Gabinetową tworzy Rada Ministrów pod przewodnictwem Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-229.146" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Rada Gabinetowa nie może wykonywać konstytucyjnych uprawnień Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-229.147" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 133.</u>
          <u xml:id="u-229.148" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Opróżnienie urzędu prezydenta przed upływem kadencji następuje na skutek:</u>
          <u xml:id="u-229.149" who="#AleksanderKwaśniewski">1) śmierci,</u>
          <u xml:id="u-229.150" who="#AleksanderKwaśniewski">2) zrzeczenia się urzędu,</u>
          <u xml:id="u-229.151" who="#AleksanderKwaśniewski">3) trwałej niezdolności do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia stwierdzonej uchwałą Zgromadzenia Narodowego podjętą większością dwóch trzecich głosów przy obecności co najmniej połowy ogólnej liczby jego członków,</u>
          <u xml:id="u-229.152" who="#AleksanderKwaśniewski">4) złożenie z urzędu orzeczeniem Trybunału Stanu.</u>
          <u xml:id="u-229.153" who="#AleksanderKwaśniewski">2. W wypadku opróżnienia urzędu Prezydenta, do czasu złożenia przysięgi przez nowo wybranego Prezydenta, a także gry Prezydent nie może czasowo sprawować urzędu, zastępuje Prezydenta Marszałek Sejmu, a gdy jest to niemożliwe - Marszałek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-229.154" who="#AleksanderKwaśniewski">3. zastępujący Prezydenta Marszałek nie może rozwiązać Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-229.155" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 134.</u>
          <u xml:id="u-229.156" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent za naruszenie Konstytucji lub ustawy może być postawiony w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-229.157" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Postawienie Prezydenta w stan oskarżenia może nastąpić uchwałą Zgromadzenia Narodowego podjętą większością dwóch trzecich głosów przy obecności co najmniej połowy ogólnej liczby członków, na wniosek co najmniej 140 członków Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-229.158" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Uchwała Zgromadzenia Narodowego o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia zawiesza sprawowanie urzędu przez Prezydenta. Odpowiednio stosuje się art. 106 ust. 2 i 3”.</u>
          <u xml:id="u-229.159" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 13 głosów popierających, 11 przeciwnych i 6 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-229.160" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie rozdziału V: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, w następującym brzmieniu przedłożonym przez posła W. Cimoszewicza:</u>
          <u xml:id="u-229.161" who="#AleksanderKwaśniewski">„Rozdział V:</u>
          <u xml:id="u-229.162" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-229.163" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 113.</u>
          <u xml:id="u-229.164" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest najwyższym przedstawicielem państwa w stosunkach wewnętrznych i międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-229.165" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydent czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa, nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.</u>
          <u xml:id="u-229.166" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Prezydent wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Kontytucji i ustawach.</u>
          <u xml:id="u-229.167" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 114.</u>
          <u xml:id="u-229.168" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent wybierany jest w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym bezwzględną większością ważnie oddanych głosów.</u>
          <u xml:id="u-229.169" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Jeżeli żaden z kandydatów w pierwszym głosowaniu nie otrzyma bezwzględnej większości głosów, to po upływie 14 dni przeprowadza się ponowne głosowanie. W ponownym głosowaniu wyboru dokonuje się spośród dwóch kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu otrzymali kolejno największą liczbę głosów.</u>
          <u xml:id="u-229.170" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Wybory Prezydenta zarządza marszałek Sejmu nie wcześniej niż na 120 dni i nie później niż na 90 dni przed upływem pięcioletniego okresu pełnomocnictw urzędującego Prezydenta. W wypadkach określonych w art. 123 ust. 2 Marszałek Sejmu zarządza wybory nie później niż w 14 dniu od dnia powstania przyczyny uzasadniającej przeprowadzenie wyborów nowego Prezydenta. Marszałek Sejmu wyznacza datę głosowania na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia ich zarządzenia.</u>
          <u xml:id="u-229.171" who="#AleksanderKwaśniewski">4. Prezydent wybierany jest pośród kandydatów zgłoszonych przez co najmniej 500 000 wyborców. Kandydata na prezydenta może zgłosić także 100 posłów lub senatorów.</u>
          <u xml:id="u-229.172" who="#AleksanderKwaśniewski">5. Sposób zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunki ich ważności określa ustawa.</u>
          <u xml:id="u-229.173" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 115.</u>
          <u xml:id="u-229.174" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydentem może być wybrany obywatel polski, który korzysta z praw wyborczych do Sejmu i ukończył 35 lat.</u>
          <u xml:id="u-229.175" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydent wybierany jest na lat pięć i może być ponownie wybrany tylko jeden raz.</u>
          <u xml:id="u-229.176" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Pięcioletni okres pełnomocnictw Prezydenta liczy się od dnia objęcia przez niego urzędu. Objęcie urzędu przez Prezydenta następuje w dniu złożenia przez niego przysięgi wobec Zgromadzenia Narodowego następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-229.177" who="#AleksanderKwaśniewski">„Obejmując z woli Narodu urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przysięgam uroczyście, że dochowam wierności postanowień Konstytucji, będę strzegł niezłomnie godności Narodu, niepodległości i bezpieczeństwa państwa Polskiego, a dobro Ojczyzny oraz pomyślność obywateli będą dla mnie zawsze najwyższym nakazem”. Przysięga może być złożona z dodaniem słów „Tak mi dopomóż Bóg”.</u>
          <u xml:id="u-229.178" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 116.</u>
          <u xml:id="u-229.179" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej</u>
          <u xml:id="u-229.180" who="#AleksanderKwaśniewski">1) zarządza wybory do Sejmu i Senatu,</u>
          <u xml:id="u-229.181" who="#AleksanderKwaśniewski">2) proponuje kandydata na Prezesa Rady Ministrów,</u>
          <u xml:id="u-229.182" who="#AleksanderKwaśniewski">3) powołuje sędziów,</u>
          <u xml:id="u-229.183" who="#AleksanderKwaśniewski">4) występuje do Sejmu z wnioskiem o powołanie lub odwołanie Prezesa Narodowego Banku Polskiego,</u>
          <u xml:id="u-229.184" who="#AleksanderKwaśniewski">5) podpisuje ustawy i zarządza ich ogłoszenie,</u>
          <u xml:id="u-229.185" who="#AleksanderKwaśniewski">6) występuje do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskami o stwierdzenie zgodności aktów normatywnych z Konstytucją,</u>
          <u xml:id="u-229.186" who="#AleksanderKwaśniewski">7) przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw,</u>
          <u xml:id="u-229.187" who="#AleksanderKwaśniewski">8) mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej w innych państwach i organizacjach międzynarodowych,</u>
          <u xml:id="u-229.188" who="#AleksanderKwaśniewski">9) przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw,</u>
          <u xml:id="u-229.189" who="#AleksanderKwaśniewski">10) ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe,</u>
          <u xml:id="u-229.190" who="#AleksanderKwaśniewski">11) sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi,</u>
          <u xml:id="u-229.191" who="#AleksanderKwaśniewski">12) nadaje ordery i odznaczenia,</u>
          <u xml:id="u-229.192" who="#AleksanderKwaśniewski">13) stosuje prawo łaski,</u>
          <u xml:id="u-229.193" who="#AleksanderKwaśniewski">14) nadaje obywatelstwo polskie i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego,</u>
          <u xml:id="u-229.194" who="#AleksanderKwaśniewski">15) decyduje o wprowadzeniu stanu wyjątkowego lub stanu wojennego,</u>
          <u xml:id="u-229.195" who="#AleksanderKwaśniewski">16) wykonuje inne uprawnienia przewidziane w Konstytucji lub przekazane mu przez ustawy.</u>
          <u xml:id="u-229.196" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 117.</u>
          <u xml:id="u-229.197" who="#AleksanderKwaśniewski">1. W celu wykonania ustaw i na podstawie udzielonych w nich szczegółowych upoważnień Prezydent wydaje rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-229.198" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Aktami urzędowymi Prezydenta są zarządzenia i postanowienia.</u>
          <u xml:id="u-229.199" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 118.</u>
          <u xml:id="u-229.200" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Rozporządzenia i akty urzędowe Prezydenta wymagają dla swej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów, który w ten sposób bierze za nie odpowiedzialność przed Sejmem.</u>
          <u xml:id="u-229.201" who="#AleksanderKwaśniewski">Nie wymaga podpisu Prezesa Rady Ministrów</u>
          <u xml:id="u-229.202" who="#AleksanderKwaśniewski">1) proponowanie kandydata na Prezesa Rady Ministrów,</u>
          <u xml:id="u-229.203" who="#AleksanderKwaśniewski">2) wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie zgodności z Konstytucją obowiązującego aktu normatywnego lub uchwalonej ustawy przedstawionej Prezydentowi do podpisania,</u>
          <u xml:id="u-229.204" who="#AleksanderKwaśniewski">3) wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie zgodności z Konstytucją umowy międzynarodowej przedłożonej mu do ratyfikacji,</u>
          <u xml:id="u-229.205" who="#AleksanderKwaśniewski">4) decyzja o skróceniu kadencji Sejmu,</u>
          <u xml:id="u-229.206" who="#AleksanderKwaśniewski">5) zwołanie Rady Gabinetowej,</u>
          <u xml:id="u-229.207" who="#AleksanderKwaśniewski">6) nadanie statutu Kancelarii Prezydenta oraz powołanie i odwołanie Ministra-Szefa Kancelarii Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-229.208" who="#AleksanderKwaśniewski">7) stosowanie prawa łaski,</u>
          <u xml:id="u-229.209" who="#AleksanderKwaśniewski">8) nadawanie orderów i odznaczeń,</u>
          <u xml:id="u-229.210" who="#AleksanderKwaśniewski">9) zrzeczenia się urzędu.</u>
          <u xml:id="u-229.211" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 119.</u>
          <u xml:id="u-229.212" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent ratyfikuje umowy międzynarodowe na podstawie upoważnienia wyrażonego w ustawie lub na wniosek Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-229.213" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm o umowach międzynarodowych przedkładanych Prezydentowi do ratyfikacji, które nie wymagają upoważnienia wyrażonego w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-229.214" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Prezydent przed ratyfikowaniem umowy międzynarodowej może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie jej zgodności z Konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-229.215" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 120.</u>
          <u xml:id="u-229.216" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-229.217" who="#AleksanderKwaśniewski">2. W czasie pokoju Prezydent sprawuje najwyższe zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Prezesa Rady Ministrów i Ministra Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-229.218" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Naczelnego Wodza Sił Zbrojnych na wypadek wojny mianuje i odwołuje Prezydent na wniosek Prezesa rady Ministrów przedstawiony przez Ministra Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-229.219" who="#AleksanderKwaśniewski">4. Prezydent nie może sprawować dowództwa w czasie wojny.</u>
          <u xml:id="u-229.220" who="#AleksanderKwaśniewski">5) Prezydent nadaje przewidziane ustawą stopnie wojskowe.</u>
          <u xml:id="u-229.221" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 121.</u>
          <u xml:id="u-229.222" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent może zwracać się z orędziem do Sejmu lub Senatu. Orędzia nie czyni się przedmiotem debaty.</u>
          <u xml:id="u-229.223" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 122.</u>
          <u xml:id="u-229.224" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezes Rady Ministrów informuje Prezydenta o podstawowych problemach pracy Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-229.225" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Dla omówienia spraw szczególnej wagi Prezydent może zwołać Radę Gabinetową. Radę Gabinetową tworzy Rada Ministrów pod przewodnictwem Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-229.226" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Rada Gabinetowa nie może wykonywać konstytucyjnych uprawnień, Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-229.227" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 123.</u>
          <u xml:id="u-229.228" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent nie może piastować żadnego innego urzędu bądź funkcji społecznej, z wyjątkiem tych, które z mocy prawa są związane ze sprawowaniem urzędu Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-229.229" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 124.</u>
          <u xml:id="u-229.230" who="#AleksanderKwaśniewski">1. W wypadku gdy Prezydent nie może przejściowo sprawować urzędu zawiadamia o tym Marszałka Sejmu, który tymczasowo przejmuje obowiązki Prezydenta. Jeżeli Prezydent nie jest w stanie zawiadomić Marszałka Sejmu o niemożności sprawowania urzędu, o stwierdzeniu przeszkody w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta rozstrzyga Trybunał Konstytucyjny, powierzając Marszałkowi Sejmu tymczasowe wykonywanie obowiązków Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-229.231" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Marszałek Sejmu tymczasowo - do czasu wyboru nowego Prezydenta wykonuje obowiązki Prezydenta w wypadku:</u>
          <u xml:id="u-229.232" who="#AleksanderKwaśniewski">1) śmierci Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-229.233" who="#AleksanderKwaśniewski">2) zrzeczenia się urzędu przez Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-229.234" who="#AleksanderKwaśniewski">3) uznania przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności Prezydenta do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 ustawowej liczby członków Zgromadzenia,</u>
          <u xml:id="u-229.235" who="#AleksanderKwaśniewski">4) złożenia Prezydenta z urzędu orzeczeniem Trybunału Stanu.</u>
          <u xml:id="u-229.236" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Jeżeli Marszałek Sejmu nie może tymczasowo wykonywać obowiązków Prezydenta obowiązki te przejmuje Marszałek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-229.237" who="#AleksanderKwaśniewski">4. Osoba tymczasowo wykonująca obowiązki nie może postanowić o skróceniu kadencji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-229.238" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 125.</u>
          <u xml:id="u-229.239" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent za naruszenie Konstytucji lub ustaw bądź za popełnione przestępstwo może być postawiony w stan oskarżenia tylko przed Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-229.240" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Postawienie w stan oskarżenia może nastąpić na wniosek co najmniej 140 członków Zgromadzenia Narodowego, uchwałą Zgromadzenia podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-229.241" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Z dniem podjęcia uchwały o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu sprawowanie urzędu przez Prezydenta ulega zawieszeniu, a obowiązki Prezydenta tymczasowo przyjmuje Marszałek Sejmu. Postanowienia art. 123 ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio”.</u>
          <u xml:id="u-229.242" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 8 głosów popierających, 16 przeciwnych i 6 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-229.243" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie rozdziału V: Władza wykonawcza, w następującym brzmieniu przedłożonym przez senator A. Grześkowiak:</u>
          <u xml:id="u-229.244" who="#AleksanderKwaśniewski">„Rozdział V:</u>
          <u xml:id="u-229.245" who="#AleksanderKwaśniewski">Władza Wykonawcza.</u>
          <u xml:id="u-229.246" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 85.</u>
          <u xml:id="u-229.247" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent jest najwyższym przedstawicielem Państwa i stoi na czele władzy wykonawczej.</u>
          <u xml:id="u-229.248" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 86.</u>
          <u xml:id="u-229.249" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent wybierany jest w wyborach wolnych powszechnych, równych, bezpośredni i w głosowaniu tajnym.</u>
          <u xml:id="u-229.250" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prawo wybierania Prezydenta ma każdy obywatel polski posiadający czynne prawo wyborcze do obu Izb Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-229.251" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Wybory Prezydenta zarządza Marszałek Izby Poselskiej nie wcześniej niż na 120 dni i nie później niż 90 dni przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta, a w razie opróżnienia urzędu prezydenta nie później niż 14 dni po opróżnieniu urzędu, wyznaczając datę wyborów przypadającą w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyborów.</u>
          <u xml:id="u-229.252" who="#AleksanderKwaśniewski">4. Prezydent wybierany jest bezwzględną większością ważnie oddanych głosów. jeżeli w pierwszym głosowaniu żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości, w ciągu 14 dni przeprowadza się ponownie wybory. Wyboru dokonuje się spośród dwóch kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu zyskali kolejno największą liczbę głosów. W głosowaniu w drugiej turze prezydent wybierany jest zwykłą większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-229.253" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 87.</u>
          <u xml:id="u-229.254" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent wybierany jest spośród kandydatów zgłoszonych przez co najmniej 100 tysięcy obywateli polskich posiadających czynne prawo wyborcze do obu Izb Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-229.255" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydentem może być wybrany każdy obywatel polski, który ukończył 35 lat i korzysta z czynnego prawa wyborczego do obu Izb Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-229.256" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Kandydaci na Prezydenta poddani są publicznemu przesłuchaniu na posiedzeniu Połączonych Izb Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-229.257" who="#AleksanderKwaśniewski">4. Nowo wybrany Prezydent obejmuje urząd po złożeniu wobec Połączonych Izb Sejmu przysięgi następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-229.258" who="#AleksanderKwaśniewski">„Przysięgam Tobie, Narodzie Polski, na urzędzie Prezydenta Rzeczypospolitej, który obejmuję: praw Rzeczypospolitej, a przede wszystkim Ustawy Konstytucyjnej święcie przestrzegać i bronić; wszelkie zło i niebezpieczeństwo od Państwa czujnie odwracać; godności imienia polskiego strzec niezachwianie; sprawiedliwość względem wszystkich bez różnicy obywateli za pierwszą sobie mieć cnotę; obowiązkom urzędu i służby poświęcić się niepodzielnie. Rak mi dopomóż Bóg. Amen”.</u>
          <u xml:id="u-229.259" who="#AleksanderKwaśniewski">Przysięga może być złożona również bez formuły religijnej.</u>
          <u xml:id="u-229.260" who="#AleksanderKwaśniewski">5. Prezydent wybrany przed upływem kadencji dotychczasowego Prezydenta obejmuje urząd następnego dnia po upływie jego kadencji.</u>
          <u xml:id="u-229.261" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 88.</u>
          <u xml:id="u-229.262" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent wybierany jest na 5 lat i może być wybrany ponownie na bezpośrednio następującą kadencję tylko raz.</u>
          <u xml:id="u-229.263" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Kadencja Prezydenta liczy się od dnia zaprzysiężenia.</u>
          <u xml:id="u-229.264" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 89.</u>
          <u xml:id="u-229.265" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent nie może być członkiem Rządu, ani Izby Poselskiej i Senatu.</u>
          <u xml:id="u-229.266" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydent nie może wykonywać żadnego innego płatnego zajęcia.</u>
          <u xml:id="u-229.267" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 90.</u>
          <u xml:id="u-229.268" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Opróżnienie urzędu prezydenta przed upływem kadencji następuje wskutek:</u>
          <u xml:id="u-229.269" who="#AleksanderKwaśniewski">1) śmierci,</u>
          <u xml:id="u-229.270" who="#AleksanderKwaśniewski">2) zrzeczenia się urzędu,</u>
          <u xml:id="u-229.271" who="#AleksanderKwaśniewski">3) uznania przez Połączone Izby Sejmu trwałej niezdolności do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, większością co najmniej 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej łącznej liczby członków obu Izb,</u>
          <u xml:id="u-229.272" who="#AleksanderKwaśniewski">4) złożenia z urzędu orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-229.273" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Gdy urząd Prezydenta jest opróżniony, a także gdy Prezydent tymczasowo nie może sprawować urzędu, zastępuje go Marszałek Izby Poselskiej, gdy zaś ten nie może funkcji tej wykonywać - Marszałek senatu, również w razie upływu kadencji Izby Poselskiej.</u>
          <u xml:id="u-229.274" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Osoba zastępująca Prezydenta nie może:</u>
          <u xml:id="u-229.275" who="#AleksanderKwaśniewski">1) rozwiązać Izby Poselskiej,</u>
          <u xml:id="u-229.276" who="#AleksanderKwaśniewski">2) odmówić podpisania ustawy,</u>
          <u xml:id="u-229.277" who="#AleksanderKwaśniewski">3) skierować ustawy do rozpatrzenia przez Trybunał Konstytucyjny, z wyjątkiem ustaw organicznych.</u>
          <u xml:id="u-229.278" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 91.</u>
          <u xml:id="u-229.279" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent zarządza wybory do Izby Poselskiej i Senatu.</u>
          <u xml:id="u-229.280" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydent mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli dyplomatycznych Rzeczypospolitej Polskiej za granicą. Przyjmuje listy uwierzytelniające akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw.</u>
          <u xml:id="u-229.281" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Prezydent jest zwierzchnikiem Sił Zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-229.282" who="#AleksanderKwaśniewski">4. Prezydent nadaje ordery, odznaczenia i tytuły honorowe.</u>
          <u xml:id="u-229.283" who="#AleksanderKwaśniewski">5. Prezydent ma prawo łaski. Prezydent nie może stosować tego prawa do członków Rządu pociągniętych do odpowiedzialności konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-229.284" who="#AleksanderKwaśniewski">6. Prezydentowi przysługuje prawo kierowania orędzi do Izby Poselskiej i Senatu, a także Połączonych Izb Sejmu. Orędzia Prezydenta nie mogą być przedmiotem debaty w Izbach. Prezydentowi przysługuje prawo obecności i przemawiania na posiedzeniach Izb Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-229.285" who="#AleksanderKwaśniewski">7. Prezydent wykonuje inne uprawnienia przewidziane w Konstytucji lub przekazane mu przez ustawy organiczne.</u>
          <u xml:id="u-229.286" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 92.</u>
          <u xml:id="u-229.287" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent za swoje czynności urzędowe nie ponosi odpowiedzialności parlamentarnej ani sądowej.</u>
          <u xml:id="u-229.288" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydent za umyślne naruszenie Konstytucji i ustaw oraz przestępstwo zdrady Ojczyzny lub inną ciężką zbrodnię może być postawiony w stan oskarżenia uchwałą Połączonych Izb Sejmu podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej łącznej liczby członków obu Izb na wniosek 1/4 członków Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-229.289" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Sprawę rozpatruje i wyrok wydaje Trybunał Konstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-229.290" who="#AleksanderKwaśniewski">4. Prezydent z chwilą postawienia w stan oskarżenia przez Trybunałem Konstytucyjnym jest zawieszony w urzędowaniu.</u>
          <u xml:id="u-229.291" who="#AleksanderKwaśniewski">5. Za pozostałe przestępstwa Prezydent odpowiada po zakończeniu kadencji.</u>
          <u xml:id="u-229.292" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 93.</u>
          <u xml:id="u-229.293" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent celem wykonania ustaw i z powołaniem się na upoważnienia ustawowe ma prawo wydawać rozporządzenia i zarządzenia.</u>
          <u xml:id="u-229.294" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Wyżej wymienione rozporządzenia i zarządzenia wymagają kontrasygnaty Premiera i właściwego ministra.</u>
          <u xml:id="u-229.295" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 94.</u>
          <u xml:id="u-229.296" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe po wysłuchaniu opinii Senatu.</u>
          <u xml:id="u-229.297" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Traktaty pokoju lub sojusze albo umowy o charakterze wojskowym, umowy dotyczące integralności terytorialnej Rzeczypospolitej Polskiej, umowy dotyczące praw, wolności i obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji, umowy, na podstawie których Rzeczpospolita Polska staje się członkiem organizacji międzynarodowych, umowy trwale obciążające państwo pod względem finansowym, umowy dotyczące materii uregulowanych w ustawie lub dla których Konstytucja przewiduje formę ustawową, mogą być ratyfikowane po uprzedniej zgodzie Izb Sejmu wyrażonej w formie ustawowej.</u>
          <u xml:id="u-229.298" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Umowy rządowe zatwierdza samodzielnie Prezydent lub z jego upoważnienia Rząd.</u>
          <u xml:id="u-229.299" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 95.</u>
          <u xml:id="u-229.300" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent mianuje i odwołuje Premiera, a na jego wniosek mianuje i odwołuje ministrów.</u>
          <u xml:id="u-229.301" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 96.</u>
          <u xml:id="u-229.302" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent może zwoływać w sprawach szczególnej wagi posiedzenia Rządu i im przewodniczyć.</u>
          <u xml:id="u-229.303" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 97.</u>
          <u xml:id="u-229.304" who="#AleksanderKwaśniewski">Rząd kieruje sprawami państwa nie zastrzeżonymi dla innych organów.</u>
          <u xml:id="u-229.305" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 98.</u>
          <u xml:id="u-229.306" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Rząd składa się z Premiera i ministrów.</u>
          <u xml:id="u-229.307" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Premier może powierzyć funkcję wicepremiera jednemu z ministrów.</u>
          <u xml:id="u-229.308" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 99.</u>
          <u xml:id="u-229.309" who="#AleksanderKwaśniewski">Premier kieruje działalnością Rządu oraz reprezentuje Rząd.</u>
          <u xml:id="u-229.310" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 100.</u>
          <u xml:id="u-229.311" who="#AleksanderKwaśniewski">Ministrowie kierują określonymi działami administracji państwowej.</u>
          <u xml:id="u-229.312" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 101.</u>
          <u xml:id="u-229.313" who="#AleksanderKwaśniewski">Ministrowie ponoszą solidarną odpowiedzialność za ogólny kierunek działania Rządu. Każdy z ministrów ponosi także odpowiedzialność indywidualną za działalność powierzonego mu działu administracji państwowej.</u>
          <u xml:id="u-229.314" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 102.</u>
          <u xml:id="u-229.315" who="#AleksanderKwaśniewski">Rząd składa sprawozdanie ze swojej działalności przed Prezydentem i Izbą Poselską.</u>
          <u xml:id="u-229.316" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 103.</u>
          <u xml:id="u-229.317" who="#AleksanderKwaśniewski">Rząd, Premier i poszczególni ministrowie mają prawo do wydawania rozporządzeń i zarządzeń.</u>
          <u xml:id="u-229.318" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 104.</u>
          <u xml:id="u-229.319" who="#AleksanderKwaśniewski">Przepisy o odpowiedzialności konstytucyjnej Prezydenta stosuje się odpowiednio do członków Rządu.</u>
          <u xml:id="u-229.320" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 105.</u>
          <u xml:id="u-229.321" who="#AleksanderKwaśniewski">Członkowie Rządu nie mogą sprawować żadnego innego płatnego urzędu, prowadzić żadnego przedsiębiorstwa, ani uczestniczyć w zarządzie i władzach kontrolujących instytucji obliczonych na zysk.</u>
          <u xml:id="u-229.322" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 106.</u>
          <u xml:id="u-229.323" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Przedstawicielem Rządu w terenie jest wojewoda.</u>
          <u xml:id="u-229.324" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Zadania administracji rządowej w terenie wykonują:</u>
          <u xml:id="u-229.325" who="#AleksanderKwaśniewski">1) wojewodowie i podporządkowane im organy administracji ogólnej,</u>
          <u xml:id="u-229.326" who="#AleksanderKwaśniewski">2) terenowe organy administracji podporządkowane bezpośrednio ministrom,</u>
          <u xml:id="u-229.327" who="#AleksanderKwaśniewski">3) organy samorządu terytorialnego w ramach zadań zleconych”.</u>
          <u xml:id="u-229.328" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 3 głosy popierające, 25 głosów przeciwnych i 1 wstrzymujący się.</u>
          <u xml:id="u-229.329" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc dwie propozycje całościowe uzyskały poparcie większości Komisji. Jest to propozycja podkomisji po zmianach wprowadzonych przez Komisję i propozycja posła J. Ciemniewskiego.</u>
          <u xml:id="u-229.330" who="#AleksanderKwaśniewski">Proponuję przeprowadzenie głosowania alternatywnego z udziałem obu wniosków, które uzyskały poparcie większości Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#ryszardBugaj">Czy jednak teraz nie powinniśmy rozstrzygnąć kwestii jaką większością będzie odrzucone weto prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Jest to materia art. 109, a więc artykuły wchodzące w skład rozdziału o Sejmie i Senacie. Art. 109 jest elementem procedury ustawodawczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#RyszardBugaj">Określone rozstrzygnięcie art. 109 będzie mieć wpływ na rozdział o prezydencie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Jeżeli dobrze rozumiem logikę propozycji podkomisji ustalonej przez Komisję oraz logikę wniosku posła J. Ciemniewskiego, to zmierzają one w jednym kierunku. Przewidują przyznanie prezydentowi prawa do występowania do Trybunału Konstytucyjnego oraz przyznanie prawa, choć przy niższej większości wymaganej dla odrzucenia weta.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie rozdziału projektu konstytucji regulującego instytucję prezydenta, poprzez wybór między propozycją podkomisji ustaloną ostatecznie przez Komisję - użycie przycisku „za”, a propozycją przedłożoną przez posła J. Ciemniewskiego - użycie przycisku „przeciw”, wraz z możliwością wstrzymania się.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 17 głosów popierających, 9 przeciwnych i 4 wstrzymujących się, przyjęła propozycję podkomisji, której ostateczną treść ustaliła Komisja.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc Komisja przyjęła rozdział V: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, o następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#AleksanderKwaśniewski">"Rozdział V:</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 111.</u>
          <u xml:id="u-233.7" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy.</u>
          <u xml:id="u-233.8" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydent czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa Państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.</u>
          <u xml:id="u-233.9" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Prezydent wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach.</u>
          <u xml:id="u-233.10" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 112.</u>
          <u xml:id="u-233.11" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent wybierany jest przez Naród w wyborach powszechnych, równych i bezpośrednich, w głosowaniu tajnym.</u>
          <u xml:id="u-233.12" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydent wybierany jest na okres 5 lat i może być ponownie wybrany tylko jeden raz.</u>
          <u xml:id="u-233.13" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Prezydentem może być wybrany obywatel polski, który ukończył 35 lat, korzysta z pełni praw wyborczych do Sejmu. Kandydata zgłasza co najmniej 100 000 wyborców mających prawo wybierania do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-233.14" who="#AleksanderKwaśniewski">4. Wybranym zostaje kandydat, który otrzymał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. Jeżeli żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości, 14 dnia po pierwszym głosowaniu przeprowadza się ponowne głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-233.15" who="#AleksanderKwaśniewski">5. W ponownym głosowaniu wyboru dokonuje się spośród dwóch kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu otrzymali kolejno największą liczbę głosów. jeżeli jeden z tych dwóch kandydatów wycofa zgodę na kandydowanie, lub umrze, w jego miejsce do wyborów w ponownym głosowaniu dopuszcza się kandydata, który otrzymał kolejno największą liczbę głosów w pierwszym głosowaniu. W takim wypadku datę ponownego głosowania odracza się o dalsze 14 dni.</u>
          <u xml:id="u-233.16" who="#AleksanderKwaśniewski">6. W głosowaniu ponownym Prezydentem wybrany zostaje, który otrzymał więcej głosów.</u>
          <u xml:id="u-233.17" who="#AleksanderKwaśniewski">7. Sposób zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności wyborów określa ustawa.</u>
          <u xml:id="u-233.18" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 113.</u>
          <u xml:id="u-233.19" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Kadencja Prezydenta rozpoczyna się w dniu objęcia przez niego urzędu.</u>
          <u xml:id="u-233.20" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Wybory Prezydenta zarządza Marszałek Sejmu na dzień przypadający nie wcześniej niż na 100 dni i nie później niż na 75 dni przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta, a w razie opróżnienia urzędu Prezydenta - nie później niż w 14 dniu po opróżnieniu urzędu, wyznaczając datę wyborów na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyrobów.</u>
          <u xml:id="u-233.21" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 114.</u>
          <u xml:id="u-233.22" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Ważność wyboru Prezydenta stwierdza Sąd Najwyższy.</u>
          <u xml:id="u-233.23" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Prezydent obejmuje urząd po złożeniu wobec Zgromadzenia Narodowego przysięgi następującej treści: „Obejmując z woli Narodu urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej uroczyście przysięgam, że dochowam wierności postanowieniom Konstytucji, będę strzegł niezłomnie godności Narodu, niepodległości i bezpieczeństwa Państwa polskiego, a dobro Ojczyzny oraz pomyślność obywateli będą dla mnie zawsze najwyższym nakazem”. Przysięga może być złożona z dodaniem słów „Tak mi dopomóż Bóg”.</u>
          <u xml:id="u-233.24" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 115.</u>
          <u xml:id="u-233.25" who="#AleksanderKwaśniewski">1. W wypadku gdy Prezydent nie może przejściowo sprawować urzędu zawiadamia o tym Marszałka Sejmu, który tymczasowo przejmuje obowiązki Prezydenta. jeżeli Prezydent nie jest w stanie zawiadomić Marszałka Sejmu o niemożności sprawowania urzędu, o stwierdzeniu przeszkody w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta rozstrzyga Trybunał Konstytucyjny, powierzając Marszałkowi Sejmu tymczasowe wykonywanie obowiązków Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-233.26" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Marszałek Sejmu tymczasowo, do czasu wyboru nowego Prezydenta wykonuje obowiązki Prezydenta w wypadku:</u>
          <u xml:id="u-233.27" who="#AleksanderKwaśniewski">1) śmierci Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-233.28" who="#AleksanderKwaśniewski">2) zrzeczenia się urzędu przez Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-233.29" who="#AleksanderKwaśniewski">3) uznania przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności Prezydenta do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego,</u>
          <u xml:id="u-233.30" who="#AleksanderKwaśniewski">4) złożenia Prezydenta z urzędu orzeczeniem Trybunału Stanu.</u>
          <u xml:id="u-233.31" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Jeżeli Marszałek Sejmu nie może tymczasowo wykonywać obowiązków Prezydenta, obowiązki te przejmuje Marszałek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-233.32" who="#AleksanderKwaśniewski">4. Osoba tymczasowo wykonująca obowiązki Prezydenta nie może postanowić o skróceniu kadencji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-233.33" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 116.</u>
          <u xml:id="u-233.34" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent nie może piastować żadnego innego urzędu bądź funkcji publicznej, z wyjątkiem tych, które są związane ze sprawowanym urzędem.</u>
          <u xml:id="u-233.35" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 117.</u>
          <u xml:id="u-233.36" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent jako reprezentant Państwa w stosunkach zewnętrznych:</u>
          <u xml:id="u-233.37" who="#AleksanderKwaśniewski">1) mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych,</u>
          <u xml:id="u-233.38" who="#AleksanderKwaśniewski">2) przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw,</u>
          <u xml:id="u-233.39" who="#AleksanderKwaśniewski">3) ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe, o czym zawiadamia Sejm i Senat.</u>
          <u xml:id="u-233.40" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Upoważnienia ustawy wymaga zawarcie, ratyfikacja i wypowiedzenie przez Prezydenta umów międzynarodowych dotyczących:</u>
          <u xml:id="u-233.41" who="#AleksanderKwaśniewski">1) zmiany granic oraz integralności Państwa,</u>
          <u xml:id="u-233.42" who="#AleksanderKwaśniewski">2) sojuszu, układów politycznych, wojskowych oraz pokoju,</u>
          <u xml:id="u-233.43" who="#AleksanderKwaśniewski">3/praw, wolności i obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji,</u>
          <u xml:id="u-233.44" who="#AleksanderKwaśniewski">4) obciążenia państwa pod względem finansowym,</u>
          <u xml:id="u-233.45" who="#AleksanderKwaśniewski">5) spraw uregulowanych w drodze ustawowej.</u>
          <u xml:id="u-233.46" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Prezydent przed ratyfikowaniem umowy międzynarodowej może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie jej zgodności z Konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-233.47" who="#AleksanderKwaśniewski">4. Prezydent realizuje swoje uprawnienia w zakresie polityki zagranicznej we współdziałaniu z Prezesem Rady Ministrów i właściwym ministrem.</u>
          <u xml:id="u-233.48" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 118.</u>
          <u xml:id="u-233.49" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm o umowach międzynarodowych przedkładanych Prezydentowi do ratyfikacji, które nie wymagają upoważnienia wyrażonego w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-233.50" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 119.</u>
          <u xml:id="u-233.51" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-233.52" who="#AleksanderKwaśniewski">2. W czasie pokoju Prezydent sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-233.53" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Prezydent mianuje i odwołuje Szefa Sztabu Generalnego, na wniosek Prezesa Rady Ministrów uzgodniony z Ministrem Obrony Narodowej. Prezydent mianuje i odwołuje zastępców Szefa Sztabu Generalnego, doradców rodzajów Sił Zbrojnych oraz dowódców okręgów wojskowych na wniosek Ministra Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-233.54" who="#AleksanderKwaśniewski">4. Na czas wojny Prezydent mianuje i odwołuje Naczelnego Wodza, na wniosek Prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-233.55" who="#AleksanderKwaśniewski">5. Prezydent nadaje przewidziane ustawami stopnie wojskowe w uzgodnieniu z Ministrem Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-233.56" who="#AleksanderKwaśniewski">6. Szczegółowe uprawnienia Prezydenta, wynikające ze zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi w czasie pokoju określa ustawa.</u>
          <u xml:id="u-233.57" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 120.</u>
          <u xml:id="u-233.58" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent nadaje obywatelstwo i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-233.59" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 121.</u>
          <u xml:id="u-233.60" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent nadaje ordery i odznaczenia.</u>
          <u xml:id="u-233.61" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 122.</u>
          <u xml:id="u-233.62" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent stosuje prawo łaski. Prawa łaski nie można stosować do osób skazanych przez Trybunał Stanu.</u>
          <u xml:id="u-233.63" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 123.</u>
          <u xml:id="u-233.64" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent może zwracać się z orędziem do Sejmu lub Senatu. Orędzia nie czyni się przedmiotem debaty.</u>
          <u xml:id="u-233.65" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 124.</u>
          <u xml:id="u-233.66" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Dla omówienia spraw szczególnej wagi Prezydent może zwołać Radę Gabinetową. Radę Gabinetową tworzy Rada Ministrów pod przewodnictwem prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-233.67" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Rada Gabinetowa nie może wykonywać konstytucyjnych uprawnień Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-233.68" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 125.</u>
          <u xml:id="u-233.69" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent nadaje zarządzeniem statut Kancelarii Prezydenta oraz powołuje i odwołuje jej Szefa.</u>
          <u xml:id="u-233.70" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 126.</u>
          <u xml:id="u-233.71" who="#AleksanderKwaśniewski">Prezydent realizując swoje uprawnienia wydaje akty urzędowe. Akty urzędowe Prezydenta stanowią:</u>
          <u xml:id="u-233.72" who="#AleksanderKwaśniewski">1) rozporządzenia wydawane w celu wykonania ustaw i na podstawie udzielonych w nich upoważnień,</u>
          <u xml:id="u-233.73" who="#AleksanderKwaśniewski">2) zarządzenia w zakresie wykonywania swoich konstytucyjnych i ustawowych uprawnień,</u>
          <u xml:id="u-233.74" who="#AleksanderKwaśniewski">3) postanowienia w sprawach indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-233.75" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 127.</u>
          <u xml:id="u-233.76" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Akty urzędowe Prezydenta wymagają dla swej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów, który przez podpisanie aktu ponosi odpowiedzialność przed sejmem.</u>
          <u xml:id="u-233.77" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Przepis ust. 1 nie dotyczy:</u>
          <u xml:id="u-233.78" who="#AleksanderKwaśniewski">1) zarządzenia wyborów do Sejmu i senatu,</u>
          <u xml:id="u-233.79" who="#AleksanderKwaśniewski">2) zwołania pierwszego posiedzenia nowo wybranego Sejmu i Senatu,</u>
          <u xml:id="u-233.80" who="#AleksanderKwaśniewski">3) skrócenia kadencji Sejmu w wypadku określonym w art. 84 ust. 4,</u>
          <u xml:id="u-233.81" who="#AleksanderKwaśniewski">4) inicjatywy ustawodawczej,</u>
          <u xml:id="u-233.82" who="#AleksanderKwaśniewski">5) zarządzenia referendum,</u>
          <u xml:id="u-233.83" who="#AleksanderKwaśniewski">6) podpisania albo odmowy podpisania ustawy,</u>
          <u xml:id="u-233.84" who="#AleksanderKwaśniewski">7) wniosku do Trybunału Konstytucyjnego,</u>
          <u xml:id="u-233.85" who="#AleksanderKwaśniewski">8) powołania Prezesa Rady Ministrów,</u>
          <u xml:id="u-233.86" who="#AleksanderKwaśniewski">9) przyjęcia dymisji Rady Ministrów i powierzenia jej tymczasowego pełnienia obowiązków, odwołania ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności,</u>
          <u xml:id="u-233.87" who="#AleksanderKwaśniewski">10) zwołania Rady Gabinetowej,</u>
          <u xml:id="u-233.88" who="#AleksanderKwaśniewski">11) nadawania orderów i odznaczeń,</u>
          <u xml:id="u-233.89" who="#AleksanderKwaśniewski">12) stosowania prawa łaski,</u>
          <u xml:id="u-233.90" who="#AleksanderKwaśniewski">13) nadania statutu Kancelarii Prezydenta, powołania i odwołania Szefa Kancelarii Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-233.91" who="#AleksanderKwaśniewski">14) zrzeczenia się urzędu.</u>
          <u xml:id="u-233.92" who="#AleksanderKwaśniewski">Art. 128.</u>
          <u xml:id="u-233.93" who="#AleksanderKwaśniewski">1. Prezydent za naruszenie Konstytucji lub ustawy oraz za popełnienie przestępstwa może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-233.94" who="#AleksanderKwaśniewski">2. Postawienie Prezydenta w stan oskarżenia może nastąpić uchwałą Zgromadzenia Narodowego podjętą większością co najmniej 2/3 ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego, na wniosek co najmniej 140 członków Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-233.95" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Z dniem podjęcia uchwały o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu sprawowanie urzędu przez Prezydenta ulega zawieszeniu”.</u>
          <u xml:id="u-233.96" who="#AleksanderKwaśniewski">Powracamy do art. 109, w odniesieniu do którego mamy propozycję podkomisji, do której poprawki przedłożyli: poseł K. Łybacka, poseł R. Bugaj oraz przedstawiciel Rady Ministrów, prof. S. Gebethner.</u>
          <u xml:id="u-233.97" who="#AleksanderKwaśniewski">Ponadto przedłożone zostały całościowe, alternatywne propozycje: posła W. Cimoszewicza oraz przedstawicieli Prezydenta RP, prof. M. Pietrzaka i dr. W. Kuleszy.</u>
          <u xml:id="u-233.98" who="#AleksanderKwaśniewski">Wyjściowe brzmienie propozycji podkomisji jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-233.99" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Uchwaloną przez Sejm i Senat ustawę marszałek przedstawia Prezydentowi do podpisu.</u>
          <u xml:id="u-233.100" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezydent podpisuje ustawę w ciągu 30 dni od dnia przedstawienia i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-233.101" who="#AleksanderKwaśniewski">3. Przed podpisaniem ustawy Prezydent może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie zgodności ustawy z Konstytucją. Wystąpienie Prezydenta do Trybunału Konstytucyjnego jest odmową podpisania ustawy i wstrzymuje bieg terminu przewidzianego dla jej podpisania. Prezydent nie może odmówić podpisania ustawy, którą Trybunał Konstytucyjny uznał za zgodną z Konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-233.102" who="#AleksanderKwaśniewski">4. Jeżeli Prezydent nie zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego, w trybie ust. 3, może z umotywowanym wnioskiem przekazać ustawę Sejmowi do ponownego rozpatrzenia. Po ponownym uchwaleniu ustawy przez Sejm bezwzględną większością (2/3) głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, Prezydent w ciągu 7 dni podpisuje ustawę i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. W wypadku ponownego uchwalenia ustawy przez Sejm Prezydentowi nie przysługuje prawo wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego w trybie ust. 3. Jeżeli Prezydent nie podpisze ustawy w ciągu 7 dni, ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej zarządza Marszałek Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-233.103" who="#AleksanderKwaśniewski">5. W wypadku wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego w trybie ust. 3, Prezydent nie może skorzystać z prawa przekazania ustawy Sejmowi do ponownego rozpatrzenia przysługującego mu na podstawie ust. 4”.</u>
          <u xml:id="u-233.104" who="#AleksanderKwaśniewski">Przystępujemy teraz do ustalenia ostatecznego brzmienia propozycji podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-233.105" who="#AleksanderKwaśniewski">Kwestią pierwszoplanową jest rozstrzygnięcie, jaką większością Sejm będzie mógł odrzucić weto prezydenta: większością bezwzględną, czy większością 2/3, czyli taką jaka obowiązuje.</u>
          <u xml:id="u-233.106" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o ustalenie większości koniecznej do oddalenia weta prezydenta, poprzez wybór między większością bezwzględną - użycie przycisku „za”, a większością 2/3 głosów - użycie przycisku „przeciw”, wraz z możliwością wstrzymania się.</u>
          <u xml:id="u-233.107" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu, większością 20 głosów popierających, 8 przeciwnych i braku wstrzymujących się, przyjęła większość bezwzględną.</u>
          <u xml:id="u-233.108" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do rozpatrzenia zgłoszonych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-233.109" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie poprawki poseł K. Łybackiej, proponującej nadanie ust. 1 następującego brzmienia:</u>
          <u xml:id="u-233.110" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ustawę uchwaloną w trybie art. 107, po zakończeniu postępowania określonego w art. 108 Marszałek Sejmu przekazuje Prezydentowi do podpisu”.</u>
          <u xml:id="u-233.111" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu, większością 18 głosów przeciwnych, 7 popierających i 3 wstrzymujących się, odrzuciła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-233.112" who="#AleksanderKwaśniewski">Dwie kolejne poprawki dotyczą ust. 2 propozycji podkomisji, w którym określono, że prezydent podpisuje ustawę w ciągu 30 dni. Poseł R. Bugaj proponuje skrócenie tego terminu do 21 dni, a przedstawiciel Rady Ministrów, prof. S. Gebethner do 15 dni.</u>
          <u xml:id="u-233.113" who="#AleksanderKwaśniewski">Proponuję, abyśmy najpierw wybrali między terminem 21 dni, a terminem 15 dni.</u>
          <u xml:id="u-233.114" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o ustalenie terminu na podpisanie ustawy przez prezydenta, poprzez wybór między terminem 21 dni - użycie przycisku „za”, a terminem 15 dni - użycie przycisku „przeciw”, wraz z możliwością wstrzymania się.</u>
          <u xml:id="u-233.115" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 18 głosów popierających, 7 przeciwnych i 2 wstrzymujących się, opowiedziała się za terminem 21 dni.</u>
          <u xml:id="u-233.116" who="#AleksanderKwaśniewski">Odrzucony więc został wniosek przedstawiciela rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-233.117" who="#AleksanderKwaśniewski">W kolejnym głosowaniu alternatywnym dokonamy wyboru między terminem 30 dni, a terminem 21 dni.</u>
          <u xml:id="u-233.118" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o ustalenie terminu podpisania ustawy przez prezydenta poprzez wybór między terminem 30 dni - użycie przycisku „za”, a terminem 21 dni - użycie przycisku „przeciw”, wraz z możliwości wstrzymania się.</u>
          <u xml:id="u-233.119" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 21 głosów popierających, 7 przeciwnych i braku wstrzymujących się, poparła termin 21 dni.</u>
          <u xml:id="u-233.120" who="#AleksanderKwaśniewski">Kolejna poprawka została złożona przez poseł K. Łybacką i przewiduje następującą treść ust. 3:</u>
          <u xml:id="u-233.121" who="#AleksanderKwaśniewski">„...przed podpisaniem ustawy Prezydent może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie zgodności ustawy z Konstytucją. Wystąpienie Prezydenta do Trybunału Konstytucyjnego jest odmową podpisania ustawy i wstrzymuje bieg terminu przewidzianego dla jej podpisania. Prezydent nie może odmówić podpisania ustawy, którą Trybunał Konstytucyjny - w postępowaniu poza kolejnością - uznał za zgodną z Konstytucją”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę o bliższe wyjaśnienie. co znaczy pojęcie: „poza kolejnością”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#KrystynaŁybacka">Postępowanie poza kolejnością oznacza wykluczenie przypadku, kiedy trzeba czekać pół roku na rozstrzygnięcie sprawy przez Trybunał Konstytucyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MarekMazurkiewicz">Proponuję rozważenie skreślenia terminu „poza kolejnością”. Literalna interpretacja przedłożonej poprawki mogłaby prowadzić do wniosku, że jeżeli Trybunał Konstytucyjny rozpatrzy tego typu sprawę poza trybem „poza kolejnością”, to prezydent ma prawo odmówić jej podpisania.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#MarekMazurkiewicz">Ponadto chcę zwrócić uwagę, że tego rodzaju procedura powinna być uregulowana raczej w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#JanuszSzymański">Także uważam, że jest to materia ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#KrystynaŁybacka">Wobec argumentów, że jest to materia ustawy o Trybunale Konstytucyjnym wycofuję swój wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Kolejny wniosek złożony przez przedstawiciela Rady Ministrów, prof. S. Gebethnera przewiduje - w istocie rzeczy - zniesienie instytucji weta prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie poprawki przedstawiciela Rady Ministrów, prof. S. Gebethnera przewidującej nadanie ust. 4 następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#AleksanderKwaśniewski">„Jeżeli Prezydent nie podpisze ustawy w ciągu 15 dni, ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskie zarządza Marszałek Sejmu”, przy jednoczesnym skreśleniu ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że Komisja w głosowaniu większością 15 głosów przeciwnych, 10 popierających i 3 wstrzymujących się, odrzuciła wniosek.</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Komisja ustaliła więc ostatecznie brzmienie propozycji podkomisji. Ponadto przedłożone zostały jeszcze dwie propozycje całościowe. Mamy więc trzy propozycje całościowe, które będą teraz przedmiotem głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#KrzysztofKamiński">Dostrzegam pewien problem w propozycji podkomisji. Jeżeli Sejm odrzuci weto prezydenta, a mimo to prezydent nie będzie chciał podpisać ustawy, ogłoszenie ustawy zarządza marszałek Sejmu. Jeżeli natomiast prezydent skieruj ustawę do Trybunału Konstytucyjnego i Trybunał uzna jej zgodność z Konstytucją, to prezydent nie może odmówić jej podpisania. Jeżeli jednak prezydent odmówi podpisania ustawy w takiej sytuacji, to czy staje się ona prawem, czy też nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#JerzyCiemniewski">W takim przypadku należy zastosować przepis ust. 4. Jest to oczywista wykładnia systemowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Obawiam się, że opinia posła J. Ciemniewskiego nie jest prawidłowa. Przepis zawarty w ust. 4 jest szczególny. Nie może więc być interpretowany rozszerzająco.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Uważam, że w sytuacji, o której mówił poseł K. Kamiński, projekt zawiera lukę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#JerzyCiemniewski">Jeżeli prezydent nie może odmówić podpisania ustawy, to wynikają z tego konsekwencje, które są przewidziane w innym ustępie. Istnieje instytucja zastąpienia podpisu prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MarekMazurkiewicz">Skoro sprawa ta budzi wątpliwości co wynika w dużym stopniu z nieprecyzyjnego ujęcia redakcyjnego - to czy nie należałoby ostatniego zdania ust. 4 potraktować jako ust. 5, a dotychczasowy ust. 5 uczynić ust. 6.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MarekMazurkiewicz">Wówczas nie budziłaby wątpliwości generalna norma odnosząca się do ust. 3 i ust. 4 jako konsekwencja nie podpisania ustawy w terminie. Jeżeli prezydent nie podpisze ustawy, zarządzenie ustawy w Dzienniku Ustaw zarządza marszałek Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#RyszardBugaj">Można oczywiście przyjąć regulację zaproponowaną przez posła M. Mazurkiewicza. Czy jednak nie chodzi o utrzymanie dwóch różnych sytuacji. Wyobrażam sobie sytuację, że gdy po odrzuceniu weta politycznego prezydent nie chce podpisać ustawy, wówczas ustawa jest ogłaszana decyzją marszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#RyszardBugaj">Sytuacja może być inna w przypadku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, kiedy prezydent ze względów etycznych lub moralnych odmawia podpisania ustawy. Należy rozważyć, czy kwestię tę chcemy uregulować jednolicie, czy odmiennie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Uważam, że zaproponowana formuła sprawdza się w sytuacji gdy występują względy natury moralnej lub podobnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#JerzyMadej">Uważam, że propozycja posła M. Mazurkiewicza jest bardzo dobra, lecz proszę zwrócić uwagę, że w ust. 3 nie ma terminu. W innych ustępach terminy zostały określone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#JanuszSzymański">Uważam, że intencja ust. 3 jest taka, że po stwierdzeniu konstytucyjności ustawy, prezydent musi ją podpisać. Odmowa podpisania ustawy w takim przypadku byłaby deliktem konstytucyjnym. Pojawia się więc kwestia odpowiedzialności konstytucyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#MarekMazurkiewicz">Chodzi jednak o to, aby ustawa mogła wejść w życie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Uważam, że dyskutowana formuła nie jest gotowa do poddania jej pod głosowanie. Sądzę, że tego typu problem powinien być uregulowany w sposób ogólny, a nie przez umieszczanie powtarzanych sformułowań w poszczególnych ustępach, zwłaszcza że nie jest to tylko kwestia regulowana w ust. 3 i ust. 4, ale również w ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Ponadto - jak już zwrócono uwagę - w ust. 3 nie ma terminu na podpisanie ustawy uznanej za zgodną z Konstytucją przez Trybunał Konstytucyjny. Prezydent może twierdzić, że nie odmawia podpisania, lecz analizuje ustawę.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Sądzę, że nie można akceptować sytuacji, w której brak podpisu wymaganego przez Konstytucję powoduje nieskuteczność procesu ustawodawczego. Władzą ustawodawczą jest parlament, mimo uprawnień ustawodawczych przyznanych prezydentowi. Nie może być tak, że pomimo spełnienia wszystkich wymagań stawianych parlamentowi, ustawa nie dochodzi do skutku. Wówczas bowiem prezydent staje się wyższą władzą nad parlamentem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PawełJankiewicz">Uważam, że w ust. 3 termin jest określony. Ust. 3 stanowi bowiem, że bieg terminu przewidzianego dla podpisania ustawy jest wstrzymany. Oznacza to wstrzymanie biegu terminu 21 dni. Tak więc po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego prezydentowi pozostaje do podpisania taki czas, jaki wynika z różnicy pomiędzy czasem przedłożenia ustawy do podpisu, a wystąpieniem do Trybunału Konstytucyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Myślę, że przepisy propozycji podkomisji są sformułowane bardziej precyzyjnie, niż nam się początkowo wydawało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#JerzyMadej">Zgadzam się z uwagą senatora P. Jankiewicza. Uważam również, że proponowany przez posła M. Mazurkiewicza nowy ust. 5 powinien odnosić się do całego art. 109.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Również uważam, że należy przyjąć nowy ust. 5 o treści: „Jeżeli Prezydent nie podpisze ustawy w terminie, ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej zarządza Marszałek Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Czy ktoś jest przeciwny brzmieniu nowego ust. 5? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Przechodzimy do głosowania nad całościowymi propozycjami art. 109.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 109 w brzmieniu ustalonym przez Komisję w oparciu o propozycję podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 25 głosów popierających, 3 przeciwne i braku wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 109 w następującym brzmieniu przedłożonym przez posła W. Cimoszewicza:</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Uchwaloną przez Sejm ustawę Marszałek przedstawia Prezydentowi do podpisu.</u>
          <u xml:id="u-254.7" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezydent podpisuje ustawę w ciągu 15 dni od dnia przedstawienia i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-254.8" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Przed podpisaniem ustawy Prezydent może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie zgodności ustawy z Konstytucją. Wystąpienie Prezydenta do Trybunału Konstytucyjnego wstrzymuje bieg terminu przewidzianego dla podpisania ustawy. Prezydent odmawia podpisania ustawy, którą Trybunał Konstytucyjny uznał za sprzeczną z Konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-254.9" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 4. Jeżeli Prezydent nie podpisze ustawy we właściwym czasie, zgłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej zarządza Marszałek Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-254.10" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 8 głosów popierających, 13 przeciwnych i 7 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-254.11" who="#AleksanderKwaśniewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie art. 109 w następującym brzmieniu przedłożonym przez przedstawicieli Prezydenta RP, prof. M. Pietrzaka i dr. W. Kuleszę:</u>
          <u xml:id="u-254.12" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Uchwaloną ustawę Marszałek Sejmu przedstawia Prezydentowi do podpisu.</u>
          <u xml:id="u-254.13" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezydent podpisuje ustawę w ciągu 30 dni od dnia przedstawienie i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-254.14" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Prezydent może odmówić podpisania ustawy i z umotywowanym wnioskiem przekazać ją Sejmowi do ponownego rozpatrzenia. Po ponownym uchwaleniu ustawy przez Sejm większością 2/3 głosów Prezydent w terminie 7 dni podpisuje ustawę i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, chyba, że zgodnie z przepisem ust. 4 wystąpi do Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-254.15" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 4. Prezydent przed podpisaniem ustawy może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie zgodności ustawy z Konstytucją. Wystąpienie Prezydenta do Trybunału Konstytucyjnego wstrzymuje bieg terminu przewidzianego dla podpisania ustawy. Prezydent nie może odmówić podpisania ustawy, którą Trybunał Konstytucyjny uznał za zgodną z Konstytucją”.</u>
          <u xml:id="u-254.16" who="#AleksanderKwaśniewski">Stwierdzam, że w głosowaniu wniosek uzyskał 6 głosów popierających, 20 przeciwnych i 1 wstrzymującym się.</u>
          <u xml:id="u-254.17" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak więc w wyniku przeprowadzonych głosowań - większością 25 głosów popierających, 3 przeciwnych i braku wstrzymujących się - Komisja przyjęła art. 109 w następującym brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-254.18" who="#AleksanderKwaśniewski">„Ust. 1. Uchwaloną przez Sejm i Senat ustawę Marszałek przedstawia Prezydentowi do podpisu.</u>
          <u xml:id="u-254.19" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 2. Prezydent podpisuje ustawę w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-254.20" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 3. Przed podpisaniem ustawy Prezydent może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie zgodności ustawy z Konstytucją. Wystąpienie Prezydenta do Trybunału Konstytucyjnego jest odmową podpisania ustawy i wstrzymuje bieg terminu przewidzianego dla jej podpisania. Prezydent nie może odmówić podpisania ustawy, którą Trybunał Konstytucyjny uznał za zgodną z Konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-254.21" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 4. Jeżeli Prezydent nie zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego, w trybie ust. 3, może z umotywowanym wnioskiem przekazać ustawę Sejmowi do ponownego rozpatrzenia. Po ponownym uchwaleniu ustawy przez Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, Prezydent w ciągu 7 dni podpisuje ustawę i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. W wypadku ponownego uchwalenia ustawy przez Sejm Prezydentowi nie przysługuje prawo wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego w trybie ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-254.22" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 5. Jeżeli Prezydent nie podpisze ustawy w terminie, ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej zarządza Marszałek Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-254.23" who="#AleksanderKwaśniewski">Ust. 6. W wypadku wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego w trybie ust. 3, Prezydent nie może skorzystać z prawa przekazania ustawy Sejmowi do ponownego rozpatrzenia przysługującego mu na podstawie ust. 4”.</u>
          <u xml:id="u-254.24" who="#AleksanderKwaśniewski">W ten sposób rozstrzygnięte zostały wszystkie kwestie dotyczące prezydenta i mieszczące się w rozdziale o Sejmie i Senacie oraz w rozdziale o prezydencie.</u>
          <u xml:id="u-254.25" who="#AleksanderKwaśniewski">Informuję również, że pozostałe wnioski zawarte w druku nr 19a/06 zostaną poddane pod głosowanie na następnym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-254.26" who="#AleksanderKwaśniewski">Za chwilę rozpocznie się przerwa. Po przerwie dyskusja dotyczyć będzie artykułów zawartych w rozdziale VI: Rada Ministrów i administracja rządowa.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>