text_structure.xml
61.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 24 kwietnia 1986 r. Komisja Administracji, Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości, obradująca pod przewodnictwem posła Franciszka Sochy (ZSL) rozpatrzyła - działania podejmowane na rzecz ochrony mienia społecznego oraz walki z niegospodarnością i marnotrawstwem, - informację z wyjazdów poselskich do województw: bielskiego, bydgoskiego, katowickiego i kieleckiego.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W obradach udział wzięli: wiceminister spraw wewnętrznych Zbigniew Pudysz, wiceminister sprawiedliwości Jan Brol, z-ca prokuratora generalnego Hipolit Starszak, przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Urzędu Rady Ministrów, Inspekcji Robotniczo-Chłopskiej, Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych i Zrzeszenia Prawników Polskich.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#HipolitStarszak">W komentarzu do materiałów dostarczonych Komisji pragnę podkreślić, że ochrona własności społecznej jest jednym z najważniejszych zadań powierzonych na mocy ustaw i dyrektyw politycznych Prokuraturze Generalnej. Obejmuje to wszystkie płaszczyzny działalności prokuratorskiej wraz z kontrolą przestrzegania praw, udziałem w postępowaniu cywilnym oraz w profilaktyce. Prokuratura współdziała w tym zakresie z innymi organami kontroli, ścigania i sprawiedliwości, oraz organami inspekcji i kontroli handlowej, finansowej, celnej itp.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#HipolitStarszak">Obowiązki właściwego gospodarowania mieniem społecznym, a zwłaszcza jego zabezpieczenia spoczywają na wszystkich podmiotach gospodarczych zarządzających tym mieniem i wszystkich ich organach. Dotyczy to wszystkich przedsiębiorstw i instytucji. Walka z niegospodarnością, marnotrawstwem, kradzieżami nie jest zadaniem wyłącznie organów ścigania aparatu sprawiedliwości czy kontroli zewnętrznej. Jest dowiedzione, że kto dobrze organizuje pracę i właściwie gospodaruje powierzonym mu mieniem społecznym nie naraża go na marnotrawienie, niszczenie i roztrwanianie.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#HipolitStarszak">Nie jesteśmy zadowoleni z aktualnego stanu w zakresie ochrony mienia społecznego, chociaż zarysowały się wyraźne oznaki poprawy.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#HipolitStarszak">Przed dwoma laty podjęte zostały bardziej zdecydowane kroki, zmierzające do powstrzymania rosnącej fali przestępczości. W 1980 r na 100 tys. mieszkańców popełniono 950 przestępstw, a w 1984 r. liczba ta wzrosła do 1460, a więc o ponad połowę. W znacznym stopniu wskaźnik ten dotyczył wzrostu przestępczości w postaci zagarnięcia mienia społecznego i mienia w ogóle.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#HipolitStarszak">Prokuratura podjęła energiczniejsze działania w dwóch kierunkach: zaostrzenia odpowiedzialności karnej w tej kategorii przestępstw oraz rozszerzenia działalności profilaktycznej. Działania te usprawniły dwie ustawy uchwalone w maju 1985 r. W rezultacie różnych przedsięwzięć następuje stopniowy postęp i osiągnięto stan, który rodzi nadzieje, że przestępstwa oraz wykroczenia przeciwko mieniu społecznemu będą stopniowo ograniczane i likwidowane.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#HipolitStarszak">Niezbędne są dalsze i konsekwentne działania w kierunku energicznego zwalczania przypadków zaboru mienia społecznego, a także walki z niegospodarnością i marnotrawstwem. Rozszerzenie działań przeciw przestępstwom niegospodarności umożliwiają zmiany w przepisach prawa karnego wprowadzone na mocy ustawy z maja 1985 r. Zmiana art. 217 KK rozszerzyła zakres stosowania tego przepisu w odniesieniu do sytuacji kryminogennych zachodzących w gospodarce. Umożliwia to skuteczniejsze eliminowanie przestępczego marginesu z gospodarki.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#HipolitStarszak">W związku z pewnymi rozbieżnościami między danymi dotyczącymi ilości wykrytych przestępstw zawartymi w ocenie nadesłanej przez MSW i danymi statystyki milicyjno-prokuratorskiej pragnę wyjaśnić, iż wynika to z tego, że w statystyce według danych KGMO przyjęto tylko niektóre kategorie przestępstw. W statystyce i danych przedstawionych przez prokuraturę uwzględnia się również przestępstwa o charakterze spekulacyjnym, przestępstwa łapownictwa oraz naruszające przepisy ustawy karno-skarbowej. Spadek liczby przestępstw gospodarczych jest odnotowany i w jednej i w drugiej grupie statystycznej.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#HipolitStarszak">W okresie od 1 lipca 1985 r. do 31 marca 1986 r. w całym kraju wszczęto 161 postępowań przygotowawczych o czyny popełnione po 30 czerwca 1985 r. Najwięcej tych postępowań wszczęto w województwach gdańskim, katowickim, radomskim i warszawskim. W tym samym okresie zakończono 96 spośród wszczętych postępowań. 41 zakończono aktami oskarżenia, 13 - postanowieniami o warunkowym umorzeniu postępowania, 1 - z powodu braku dostatecznych dowodów winy, 1 - zawieszono. Efektywność postępowań jest zatem stosunkowo niska. Wynosi 56,2%. Obecnie przeprowadzane są badania akt spraw umorzonych i umorzonych warunkowo w celu ustalenia, czy decyzje te podjęto zasadnie.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#HipolitStarszak">Prokuratura Generalna, jak też organy ścigania i sprawiedliwości podejmują w szerokim zakresie działania profilaktyczne. Należą do nich wystąpienia prokuratorskie przesyłane do kierownictw przedsiębiorstw i instytucji oraz ich organów zwierzchnich. W 1985 r. prokuratorzy podjęli 281.314 czynności profilaktycznych. Skierowali 26.557 pisemnych wystąpień, dotyczących marnotrawstwa, niegospodarności i ochrony mienia społecznego. Zorganizowano również 22.979 spotkań środowiskowych. W rezultacie dyrektyw prokuratora generalnego liczba tych wystąpień stale rośnie. Jest to trafna droga do ograniczania zjawiska niegospodarności.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#HipolitStarszak">Szczególnie ważne znaczenie mają spotkania prokuratorów ze społeczeństwem oraz współdziałanie wszystkich zainteresowanych zwalczaniem przejawów patologii społecznej w zakresie ochrony mienia. Poważną pomocą służą tu środki masowego przekazu.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#HipolitStarszak">Należy podkreślić pozytywne skutki inspiracji i zaleceń Komitetu RM ds. Przestrzegania Prawa, Porządku Publicznego i Dyscypliny Społecznej. Zwrócić należy uwagę na ważną rolę kontroli wewnętrznej i służb prawnych w przedsiębiorstwach i instytucjach. Stanowią one również ważny instrument ochrony mienia społecznego i ciąży na nich obowiązek odpowiednich działań zarówno represyjnych, jak i profilaktycznych. Kładziemy nacisk na to, aby we wszystkich przypadkach, w których narażony został interes państwa i społeczeństwa służby kontroli wewnętrznej fakty te ujawniały, a służby prawne wnosiły powództwo o postępowanie karne. Służą temu spotkania z radcami prawnymi oraz wyjaśnianie zasad współdziałania organów prokuratury i ścigania, z organami kontroli wewnętrznej.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#ZbigniewPudysz">Z rozpoznania i danych MSW wynika, że przedstawione oceny prokuratury, Ministerstwa Sprawiedliwości i MSW są w całości zbieżne. Działania podejmowane dla ochrony mienia społecznego są szczególnie ważne i aktualne w związku z naszą sytuacją ekonomiczną i mają niezmiernie istotne znaczenie dla życia społecznego i gospodarczego. Liberalne traktowanie przypadków przestępstw i wykroczeń wobec mienia społecznego wpływa demobilizująco i demoralizująco na załogi pracownicze, a także wywołuje negatywne komentarze członków załóg pod adresem władz centralnych i ustroju. Sprawy te należy więc rozpatrywać również w wymiarze społeczno-politycznym.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#ZbigniewPudysz">MSW systematycznie bada wskaźniki i zmiany dotyczące przestępczości przeciwko mieniu społecznemu, aby ocenić skuteczność działań wszystkich sił i środków, stosowanych przeciwko tego rodzaju przestępczości. Najliczniej przypadki tego rodzaju przestępczości występują w gospodarce żywnościowej, a także w przedsiębiorstwach podległych resortom przemysłu maszynowego, komunikacji oraz budownictwa i materiałów budowlanych. Najwięcej przestępstw przeciwko, mieniu społecznemu występuje w pionach handlowych CRS „Samopomoc Chłopska”, ZSS „Społem”, RSW „Prasa-Książka-Ruch”.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#ZbigniewPudysz">Głównymi przyczynami są uchybienia w odpowiednim zabezpieczeniu obiektów gospodarczych i magazynów oraz duża łatwość zbywania produktów i przedmiotów pochodzących z kradzieży. Podejmowane są coraz energiczniejsze przeciwdziałania, co powoduje zwiększanie wykrywalności przestępstw oraz usprawnianie form i metod postępowania sądowego przeciw tego typu przestępstwom. Przynosi to coraz lepsze rezultaty. Zmniejsza się stopniowo liczba przestępstw przy jednoczesnym wzroście wykrywalności przestępstw o charakterze aferowym. Wzrosła liczba podejrzanych, w stosunku do których stosowany jest areszt tymczasowy. Zaostrzone zostały represje wobec sprawców tych czynów przestępczych. Organy ścigania wykazują troskę o skracanie postępowania dowodowego w tych sprawach.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#ZbigniewPudysz">W zakresie działalności profilaktycznej obserwuje się wzrost ujawniania dostrzeżonych nieprawidłowości oraz skuteczniejsze stymulowanie aktywności społecznej, zapobiegającej przestępczości wobec mienia społecznego.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#ZbigniewPudysz">Wskazać należy na stosunkowo dużą łatwość dokonywania włamań do obiektów gospodarczych. Prezydium Rządu w lutym 1985 r. podjęło postanowienie w sprawie poprawy warunków organizacyjnych, technicznych i finansowych, służących zabezpieczaniu i ochronie mienia społecznego. Chodzi o instalowanie i rozwijanie produkcji mechanicznych i elektronicznych urządzeń sygnalizacyjnych i zabezpieczających. Organizacje gospodarcze i ich kierownictwa powinny wykazywać większą aktywność w zakresie fizycznego zabezpieczania mienia społecznego.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#ZbigniewPudysz">Efekty ochrony mienia społecznego zależą w dużym stopniu od działalności specjalnych formacji ochronnych, tzn. straży przemysłowej, służby ochrony kolei, straży leśnej i innych. Służby te ujawniły w ub. r. 50 tys. przypadków zagarnięcia mienia oraz 25 tys. sprawców tych czynów. Skuteczność działania tych formacji będzie systematycznie wzrastała. Przeciwko bulwersującym społeczeństwo faktom powiązań członków tych formacji z grabieżcami mienia społecznego będą wyciągane surowe konsekwencje służbowe i karne.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#ZbigniewPudysz">Pozytywnie trzeba ocenić rozległe działania podejmowane przez Komitet RM ds. Przestrzegania Prawa, Porządku Publicznego i Dyscypliny Społecznej. Dzięki odpowiednim działaniom ograniczono znacznie kradzieże przesyłek kolejowych i pocztowych. Opracowano raport o stanie prawa służącego umocnieniu porządku publicznego oraz o źródłach patologii kryminogennych.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#ZbigniewPudysz">Koszty społeczne braku ochrony mienia społecznego i marnotrawstwa są zbyt duże i dlatego całe społeczeństwo powinno współdziałać z organami ścigania i sprawiedliwości. Zdecydowanie popierać należy działania kontroli wewnętrznej.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JanBrol">Uchwalona w ub. r. ustawa „Prawo o ustroju sądów powszechnych” stawia jako jedno z podstawowych zadań sądownictwa ochronę mienia społecznego. Sądy zajmują się ochroną mienia społecznego w trzech aspektach: karnym, cywilnym i egzekucyjnym. W zakresie postępowania karnego szczegółowe sprawozdanie zostało Komisji przedstawione. Rok 1985 charakteryzuje się wyraźnym wzrostem represji karnej za zabór mienia społecznego. Ten wzrost represji objął nie tylko sankcje podstawowe, ale także dodatkowe. Szczególnie silny nacisk położono na represję ekonomiczną. W tej chwili przeważają grzywny powyżej 200 tys. zł. Równocześnie zwiększono liczbę orzekanych kar dodatkowych, takich jak np. podanie wyroku do publicznej wiadomości. Ta polityka karna jest adekwatna do szczególnego zagrożenia mienia społecznego, jakie wynika chociażby z wypowiedzi prokuratora generalnego i ministra spraw wewnętrznych.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#JanBrol">W postępowaniu cywilno-prawnym stosujemy przepisy w taki sposób, żeby przestępstwo zagarnięcia mienia społecznego było jak najmniej opłacalne. W r. 1985 sądy z urzędu zasądziły w samych postępowaniach karnych prawie 3 mld zł z tytułu zaboru mienia społecznego. Jest to kierunek, który chcemy w dalszym ciągu utrzymywać. W r. 1985 minister sprawiedliwości wystąpił do Sądu Najwyższego z wnioskiem o uchwalenie wytycznych wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej w sprawie obowiązkowego zasądzania z urzędu odszkodowania w postępowaniu karnym, toczącym się w sprawie zagarnięcia mienia społecznego. Sądzę, że w najbliższym czasie wytyczne te zostaną uchwalone. Będzie to dodatkowe ważne narzędzie ochrony tego mienia. Drugi aspekt ochrony cywilno-prawnej mienia społecznego stanowi wyrokowanie w sferze nieprzestępczej, ale zawinionej. Są to wypadki, w których ciężar strat wynikłych ze szkody spoczywa na osobach, które nienależycie wykonywały swoje obowiązki w sferze jakości, marnotrawstwa itp. Niestety, od lat nie widać żadnej aktywności uspołecznionych zakładów pracy w zakresie cywilno-prawnej ochrony mienia społecznego. Po reformie sądownictwa pracy, z tytułu odpowiedzialności materialnej za mienie społeczne wpłynęło do sądów zaledwie 28 tys. spraw, z tego 25 tys. to sprawy z odpowiedzialności za mienie powierzone (”manka”), a reszta przede wszystkim za mienie niepowierzone. Są to głównie drobne sprawy, polegające na nieoddaniu sortów mundurowych, narzędzi itp. Nie ma tutaj spraw na tle szkód zawinionych w procesie produkcji. Jest to zjawisko symptomatyczne. Świadczy ono o tym, że obsługa prawna przedsiębiorstw uspołecznionych nie jest jeszcze należyta. Radcy prawni powinni zdwoić wysiłki w tej sferze.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#JanBrol">Na tych nielicznych przykładach widać, że stwierdzenie czyjejś winy za szkodę wynikłą w procesie produkcyjnym jest niezwykle trudne. Przepisy prawne dotyczące zakresu czynności oraz obiegu dokumentów są tak nieprecyzyjne, że w bardzo rzadkich przypadkach uda się stwierdzić, kto i za co ponosi odpowiedzialność. Zawarte w Kodeksie Pracy przepisy o odpowiedzialności materialnej w zakresie mienia niepowierzonego nie znajdują odbicia w praktyce.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#EmiliaPogonowskaJucha">W imieniu przewodniczącego zespołu poselskiego wizytującego przedsiębiorstwa woj. bielskiego i katowickiego posła Stanisława Habczyka przedstawię sprawozdanie z naszej wizytacji w dniach 13 i 14 marca 1986 r. Odbyliśmy spotkanie z kierownictwem Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych i Prokuratury Wojewódzkiej w Bielsku Białej oraz odwiedziliśmy Zakłady Przemysłu Zapałczanego w Czechowicach-Dziedzicach, Warzywniczy Zakład Doświadczalny w Pszczynie i Zakłady Podzespołów Lampowych „Polam” w Bielsku Białej. Doszliśmy do następujących wniosków.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#EmiliaPogonowskaJucha">W odczuciu społecznym poszanowanie mienia w jednostkach gospodarki uspołecznionej jest niskie. Obiegowe twierdzenia o bałaganie, kradzieżach, a zwłaszcza niskiej jakości wyrobów i usług są powszechne. Przedstawione przez organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości informacje na temat nasilenia przestępstw gospodarczych w pewnym sensie potwierdzają te opinie. Brak jest również odczuwalnej poprawy ochrony mienia społecznego.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#EmiliaPogonowskaJucha">W wizytowanych zakładach zagadnienia związane z szeroko pojmowaną ochroną mienia społecznego nie były na ogół w pełni znane. Kierownictwo tych jednostek nie było w stanie zaprezentować wszystkich problemów należących do tej tematyki, ani udzielić odpowiedzi na niektóre konkretne pytania. Szczególnie widoczne było małe rozeznanie w prawno-organizacyjnej ochronie mienia, problematyce kontroli wewnętrznej i działań wychowawczych. Nie widać większego zainteresowania stanem ochrony mienia ze strony radców prawnych, organów samorządu pracowniczego i związków zawodowych. Ogólnie dawało się odczuć tendencję do bagatelizowania spraw i sprowadzanie całego zagadnienia do wskaźników, na ogół niewielkich w porównaniu z liczbami obrazującymi produkcję, sprzedaż czy nawet kary umowne. Nie doceniany jest aspekt społeczny, moralny i polityczny czynów skierowanych przeciwko mieniu społecznemu.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#EmiliaPogonowskaJucha">Istnieją dość rozbudowane przepisy związane z ochroną mienia społecznego. Szczególne miejsce zajmuje sprawa jakości wyrobów i usług. Obowiązujące przepisy dają podstawę, po uprzednim zwróceniu uwagi na piśmie na złą jakościowo pracę, do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, zmniejszenia nagrody z zakładowego funduszu nagród co najmniej o 25% oraz nakładają na zakłady pracy obowiązek dochodzenia odszkodowania od osób źle pracujących. W rzeczywistości jednak stosowany jest tylko, i to nie zawsze, przepis umożliwiający potrącenie złemu pracownikowi części nagrody z zakładowego funduszu nagród. Praktycznie martwe są przepisy przewidujące środki karne w przypadkach brakoróbstwa.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#EmiliaPogonowskaJucha">Zebrane w zakładach i nie pozbawione słuszności opinie głoszą, że wspomniane przepisy o jakości są zbędne wobec istnienia norm kodeksu pracy mogących w tych przypadkach mieć zastosowanie. I te zresztą również stosowane są z dużą wstrzemięźliwością. Wynikająca z art. 28 § 1 kp możliwość niewypłacenia wynagrodzenia lub jego obniżenia za wadliwe wykonanie produktów zastępowana jest często karami porządkowymi. Podobnie ma się sprawa z innymi przepisami kodeksu pracy, stanowiącymi podstawę do występowania z roszczeniem odszkodowawczym w stosunku do pracownika, który ze swej winy wyrządził zakładowi pracy szkodę. Konsekwentnie stosowane są natomiast normy kodeksu o odpowiedzialności pracowników za mienie im powierzone. Utarła się tu jednak szkodliwa praktyka ograniczania tej odpowiedzialności tylko do osób bezpośrednio związanych z ochroną mienia. W przypadkach, gdy w toku postępowania sądowego ujawnione zostaną zaniedbania w powierzeniu i rozliczeniu mienia względnie zapewnieniu koniecznych warunków nadzoru nad nim, zapadają wyroki oddalające pozwy jednostek gospodarki uspołecznionej o odszkodowania. Zarówno radcy prawni, jak i sądy nie korzystają z możliwości objęcia procesem po stronie pozwanej wszystkich winnych powstania szkody, a więc i osób sprawujących nadzór nad pracownikami, którym mienie bezpośrednio powierzono. Z innych niedomogów ochrony prawnej mienia społecznego wspomnieć należy o zbyt częstych przypadkach dopuszczania do przedawnienia roszczeń odszkodowawczych i zbyt małej aktywności w ściąganiu należności na podstawie wyroków zasądzających odszkodowanie.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#EmiliaPogonowskaJucha">Na pozytywną ocenę zasługuje w wizytowanych zakładach zwiększona aktywność w poszukiwaniu nowych, bardziej oszczędnych materiałowo i energetycznie technologii, w czym dużą i pozytywną rolę odegrały nowe przepisy o wynalazczości pracowniczej.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#EmiliaPogonowskaJucha">Niedostatecznie jest natomiast uświadamiany związek między poziomem ochrony mienia a ogólnym stanem dyscypliny i przestrzegania prawa w jednostkach gospodarki uspołecznionej. Szczególnie dużą rolę odgrywa tu właściwe stosowanie norm zawierających uprawnienia pracowników. Jeżeli bowiem lekceważone będą np. przepisy dotyczące bhp czy kodeksu pracy, trudno wyzwolić u pracowników gospodarki stosunek do mienia społecznego. Tymczasem, jak to wynika chociażby z kontroli przeprowadzanych przez Państwową Inspekcję Pracy, pozostaje tu jeszcze dużo do zrobienia.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#EmiliaPogonowskaJucha">Liczby obrazujące nasilenie przestępczości gospodarczej nie pozwalają jeszcze na stwierdzenie, iż mechanizmy reformy gospodarczej wdrożone zostały w przedsiębiorstwach państwowych na tyle głęboko, by mogło to spowodować spadek przestępstw skierowanych przeciwko mieniu społecznemu i podnieść ogólny poziom jego ochrony.</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#EmiliaPogonowskaJucha">Z tych względów dążenie do poprawy istniejącego stanu rzeczy drogą ściślejszego przestrzegania obowiązujących przepisów jest konieczne. Obok wniosków przedłożonych w informacjach instytucji centralnych należałoby rozważyć potrzebę:</u>
<u xml:id="u-5.9" who="#EmiliaPogonowskaJucha">- wprowadzenia wcześniej już istniejącego obowiązku sporządzania szczegółowych kompleksowych planów ochrony mienia we wszystkich jednostkach gospodarki uspołecznionej, - podniesienia rangi kontroli wewnętrznej i ukierunkowania jej wyłącznie na likwidowanie zaniedbań sprzyjających marnotrawstwu, kradzieżom i produkcji złej jakości, - ściślejszego związania radców prawnych z zatrudniającymi ich zakładami i szczególnego zaakcentowania odpowiedzialności tych pracowników za stan przestrzegania prawa, przede wszystkim w zakresie szeroko rozumianej ochrony mienia społecznego.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#StanisławŻelichowski">Przewodniczyłem zespołowi, który wizytował woj. bydgoskie. Współdziałali z nami posłowie z Wojewódzkiego Zespołu Poselskiego w Bydgoszczy.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#StanisławŻelichowski">Uchwała WRN w Bydgoszczy z 28.10.1981 r. w sprawie bezpieczeństwa i porządku publicznego podsumowująca niekorzystne zjawisko pogarszania się dyscypliny społecznej i wzrostu zagrożenia dla bezpieczeństwa publicznego nałożyła na administrację państwową szereg obowiązków w tym zakresie. W latach 1984–1985 odbyły się narady z aktywem politycznym i gospodarczym województwa w KW PZPR i Urzędach Wojewódzkich. Celowi temu poświęcone były posiedzenia WRN, Wojewódzkiego Komitetu Obrony oraz instancji i komisji partyjnych. Zagadnienia te były również oceniane przez Główną Inspekcję Terenową URM, której wnioski zostały wykorzystane do wydania wytycznych przewodniczącego WRN z dn. 13.01.1986 r. oraz wojewody bydgoskiego z dn. 22.01.1986 r.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#StanisławŻelichowski">W wyniku podjętych działań nastąpił wyraźny wzrost dyscypliny obywatelskiej, poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego. Zanotowano znaczny spadek przestępstw i wykroczeń, a jednocześnie wyraźnie wzrosła wykrywalność sprawców naruszeń prawa. Niemniej w ub. r. na terenie woj. bydgoskiego zanotowano 10.355 przestępstw. Ujawniono m.in. 17 aferowych zagarnięć mienia, które spowodowały wielomilionowe straty.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#StanisławŻelichowski">Celem przeciwdziałania w przyszłości podobnym zjawiskom GIT wskazała na następujące nieprawidłowości: małą i nieskuteczną liczbę kontroli wewnętrznych w podległych zakładach; niewłaściwe prowadzenie dokumentacji ruchu osobowo-materiałowego, znajdującej się na stanowiskach pracy służb dozoru i pracowników funkcyjnych, materialnie odpowiedzialnych za mienie; brak zakresu obowiązków dla pracowników służb dozoru, jak również nieprawidłowości w działaniu przepustek; zatrudnienie na stanowiskach portierów i dozorców osób niepełnosprawnych; niewłaściwe magazynowanie, składowanie i przechowywanie materiałów; niewłaściwy stan techniczny ogrodzeń oraz brak należytego oświetlenia placów i magazynów.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#StanisławŻelichowski">Wizytowaliśmy 4 zakłady przemysłowe. Wychodząc z założenia, iż podstawową przyczyną niegospodarności i marnotrawstwa był do niedawna wadliwy system zarządzania i planowania, lekceważący stosunek do obowiązków oraz brak odpowiedzialności wśród kadry kierowniczej i motywacji do rzetelnej pracy wśród załogi, posłowie szukali odpowiedzi, w jakim stopniu mechanizmy reformy gospodarczej przeciwdziałają tendencjom, które miały miejsce w przeszłości. W dwóch z wizytowanych zakładów posłowie zapoznani zostali z organizacją pracy oraz organizacją kontroli wewnętrznej, oceniając je jako bardzo dobre. Pozostałe zakłady, o znacznym wyeksploatowaniu parku maszynowego, a tym samym większej uciążliwości produkcji, znajdują się w trudniejszej sytuacji w omawianym zakresie.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#StanisławŻelichowski">Reforma gospodarcza zaktywizowała kierownictwa i załogi poszczególnych zakładów do rzetelnej i wydajnej pracy. W najbliższym czasie należałoby jednak wyeliminować istniejące jeszcze niedociągnięcia we wprowadzaniu reformy. Należą do nich: brak stabilizacji finansowej na najbliższe lata, funkcjonowanie preferencji i ulg podatkowych dla przedsiębiorstw, które pracują nierytmicznie, co działa demobilizująco na załogi pracujące dobrze, brak zachęt dla przedsiębiorstw produkujących detale, które nie uczestniczą w podziale świadczeń przyznawanych za wykonywanie produktu finalnego.</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#StanisławŻelichowski">Centrum w dalszym ciągu zarzuca przedsiębiorstwa zbędną dokumentacją i sprawozdawczością, wydaje szereg mało przydatnych aktów normatywnych oraz instrukcji branżowych, utrudniając operatywne działanie przedsiębiorstw.</u>
<u xml:id="u-6.7" who="#StanisławŻelichowski">Załogi wizytowanych zakładów pracy zwracały uwagę na istniejące w kraju olbrzymie marnotrawstwo czasu pracy, gdyż wielu pracowników wykonuje czynności mało przydatne, a niekiedy wręcz zbędne. Zgłaszano również konieczność zmniejszenia liczby wszelkiego rodzaju aktów prawnych oraz nadmiaru kontroli zewnętrznych o bardzo niskiej efektywności.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#FranciszekSocha">Także przewodniczyłem zespołowi poselskiemu, który 18 marca br. wizytował woj. kieleckie. Na początku wizytacji uczestniczyliśmy w spotkaniu z aktywem politycznym oraz administracją państwową i gospodarczą województwa. W woj. kieleckim nastąpił w ostatnim okresie 18%-owy spadek liczby przestępstw oraz wzrost wskaźnika wykrywalności. Interesowaliśmy się tym zagadnieniem ze względu na zbliżające się posiedzenie Sejmu poświęcone patologii społecznej.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#FranciszekSocha">Kierownictwo polityczne i administracyjne województwa podjęło szereg wszechstronnych działań w celu ochrony mienia społecznego oraz walki z niegospodarnością i marnotrawstwem. Także wojewódzka instancja partyjna poświęca tym zagadnieniom dużo czasu. Bardzo aktywna, ofiarna jest działalność prokuratury wojewódzkiej w dziedzinie profilaktyki. Prokuratorzy wojewódzcy i rejonowi uczestniczą w spotkaniach z załogami pracy, wyjaśniając obowiązujące przepisy i system prawny.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#FranciszekSocha">W wyniku wizytacji potwierdziliśmy informacje otrzymane wcześniej z MSW, Ministerstwa Sprawiedliwości i Prokuratury Generalnej. Mają one pełne odbicie w terenie. Można mieć nadzieję, że zła passa w dziedzinie przestępczości zostanie odwrócona.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#FranciszekSocha">Posłowie uczestniczyli także w spotkaniach i wizytacjach w zakładach pracy. Na specjalną uwagę zasługuje kielecka Fabryka Łożysk Tocznych. Od strony zabezpieczenia mienia społecznego przed kradzieżą i zniszczeniem można ją ocenić jak najlepiej. Wszystkie służby ochrony mienia pracują bardzo aktywnie.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#FranciszekSocha">Uczestniczyliśmy także w spotkaniach w innych zakładach pracy. Tak się składa, że i do tych przedsiębiorstw nie możemy mieć zastrzeżeń. Możliwe, że przedstawiono nam do wyboru przedsiębiorstwa najlepsze w województwie.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#FranciszekSocha">Ja osobiście wizytowałem Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Drobnej Wytwórczości. W magazynie nie zanotowałem przypadku niezabezpieczenia mienia. Zwróciłem jednak uwagę, że leży tam wiele części do maszyn rolniczych, a nawet motocykli, które trudno dostać w sklepach w całym kraju, a oni mają trudności z ich zbytem.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#FranciszekSocha">Ze względu na specyfikę niektórych zakładów pracy woj. kieleckie jest w dużym stopniu narażone na zabór mienia społecznego. Choćby taka Fabryka Samochodów Ciężarowych w Starachowicach, w której raz po raz odkrywane są nowe afery gospodarcze. Zakłady te produkują oprócz samochodów ciężarowych części zamienne, tak dzisiaj poszukiwane. Należy skoncentrować uwagę na zakładach produkcyjnych tego rodzaju, gdyż tam jeszcze będziemy mieli wiele kłopotów.</u>
<u xml:id="u-7.7" who="#FranciszekSocha">Generalnie mówi się czasami, że od ścigania przestępców jest MO i ona powinna się tymi sprawami zajmować. Jednak przed administracją gospodarczą i państwową stoją inne zadania w dziedzinie ochrony mienia społecznego. Szczególnie chodzi o działalność profilaktyczną. Dużo do zrobienia w tej dziedzinie mają organy kontroli wewnętrznej, których działalność jest słaba. Powinniśmy zastanowić się nad taką ich organizacją, by były one niezależne od dyrekcji i samej załogi. Tylko wówczas będą one naprawdę skuteczne.</u>
<u xml:id="u-7.8" who="#komentarz">(Pytania.)</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#WłodzimierzWiertek">Prosiłbym o wyjaśnienie, czy NIK podjęła kontrolę sprawy zakupu baraniny w Nowej Zelandii. Celowość tej transakcji jest kwestionowana, 5 tys. ton baraniny zalega w chłodniach. Co w tej materii zostało zrobione?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#EdmundSkoczylas">Ile rewizji wnieśli prokuratorzy w stosunku do orzeczeń sądów sprawach o niegospodarność? Ile spośród osób osadzonych w tymczasowym areszcie zostało skazanych na mocy wyroków sądowych? Czy stosowanie aresztu tymczasowego ma wpływ na zmniejszanie się przestępczość i przeciw mieniu społecznemu? Czy prokuratura dysponuje danymi nie tylko co do liczby przestępstw zagarnięcia mienia, ale i co do wartości szkód spowodowanych w wyniku tych przestępstw?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#ZofiaWitkowska">W informacjach mowa jest o faktach zagarnięcia mienia społecznego, a także niegospodarności. Chciałabym zapytać, kto odpowiada za fakty niegospodarności i marnotrawstwa z powodu niewdrażania do produkcji cennych wynalazków. Kto imiennie odpowiada za to, że wynalazki Kowalskiego i Finka nie zostały dotychczas zastosowane?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#StanisławŻelichowski">Mam pytania dotyczące działalności IRCh. Ile roboczo-dni poświęcili na czynności kontrolne członkowie IRCh? Ile osób zatrudnionych jest przy obsłudze 27 tys. kontrolerów IRCh? Chodzi mi o to, że kontrolerzy ci nie pracują w produkcji, ponieważ wykonują czynności, które powinny wypełniać organy i ludzie w nich zatrudnieni, biorący za to pieniądze.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#FranciszekSocha">Proszę o wyjaśnienie, czy w przypadkach gdy prokuratura odstępuje od postępowania karnego podejmowane jest przez zainteresowane przedsiębiorstwa i instytucje postępowanie cywilne przeciw sprawcom wykroczeń i przestępstw przeciw mieniu społecznemu.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#EdwardBochacz">Sprawa zakupu baraniny była omawiana na posiedzeniu komisji, ale uznano, iż powinien to być przedmiot zainteresowania innej komisji sejmowej.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#EdwardBochacz">Minister handlu zagranicznego wyjaśnił tę sprawę na posiedzeniu Klubu Poselskiego ZSL. Czy wyjaśnienie to było niewystarczające?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#WłodzimierzWiertek">Wyjaśnienie to mnie osobiście nie zadowoliło. Zwracam się o podjęcie tej sprawy przez NIK, ponieważ trzeba to dokładnie wyjaśnić.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#HipolitStarszak">Liczba rewizji wnoszonych przez prokuratora od wyroków sądowych w przypadkach, gdy uznaje się je za niesłuszne w sprawach o zagarnięcie mienia społecznego jest znaczna. W stosunku do co ósmej sprawy rozpoznawanej w sądach rejonowych i wojewódzkich wnoszona jest rewizja prokuratorska. W sprawach o przywłaszczenie mienia społecznego liczba rewizji wynosi 32,5% i stanowi to ok. 66% wszystkich rewizji prokuratorskich.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#HipolitStarszak">Wzrosła liczba tymczasowo aresztowanych w sprawach za zagarnięcie mienia społecznego ponieważ uznaliśmy, że w okresie ostatnich dwóch lat uznać należy te przestępstwa za szczególnie groźne.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#HipolitStarszak">Kwoty wartości w sprawach o zagrabienie mienia wyliczane są wg cen bieżących. W pewnym stopniu liczba przestępstw spadła w związku ze wzrostem liczby tymczasowo aresztowanych, chociaż jest to tylko jeden czynnik przeciwdziałania tego rodzaju przestępstwom. Do tego środka nie przywiązujemy nadmiernej wagi. Chodzi raczej o zdecydowane wzmocnienie oddziaływania prewencyjnego.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#HipolitStarszak">Trudno ocenić liczbę przypadków niegospodarności w stosunku do liczby ujawnionych przypadków o charakterze szczególnie jaskrawym. Nie wszystkie przejawy niegospodarności mogą być traktowane jako niegospodarne, a spośród nich nie wszystkie wymagają podjęcia środków sądowych. Znaczna ich część podlega ocenom i karom w trybie odpowiedzialności służbowej czy majątkowej sprawcy. Nie można określić, jaka jest rzeczywista liczba przestępstw niegospodarności.</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#HipolitStarszak">Nie prowadzi się postępowania w przypadkach niewdrażania wynalazku. Z reguły nie zachodzi tu podejrzenie o popełnienie przestępstwa. Dotyczy to sprawy wynalazków Kowalskiego i Finka. W ostatnich latach nastąpiły zmiany w wielkości i skali kwot kwalifikowanych do występowania z odpowiednimi wnioskami i roszczeniami w sprawach karnych. Nie potrafię sformułować tego zagadnienia w kategoriach ekonomicznych. W sprawach przeciwko sprawcom zagarnięcia mienia społecznego i w sprawach o niegospodarność stosuje się różne progi w zależności od wielkości strat czy kwot, wynikających z zaskarżanych przestępstw lub wykroczeń.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#EdwardDrzazga">Marnotrawstwo wynikające z niewdrażania wynalazków jesz trudne do oceny. Inspektorat kontroli URM zbadał szczegółowo sprawy Kowalskiego i Finka. Wynalazek Kowalskiego został dokonany w latach 50-tych, ale autor nie podjął dość energicznych starań o jego ujawnienie i wdrożenie. Dopiero obecnie znajduje się on w końcowej fazie realizacji po dokonaniu odpowiednich badań. W przypadku wynalazku Finka ustalono, że może on być zastosowany na statkach, które mają regulację śruby. Taką regulację ma ok. 6–7% naszych statków i to określa rozmiary spodziewanych oszczędności w paliwie. W tej właśnie skali urządzenie Finka zostanie wprowadzone.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#EdwardBochacz">MIK pełni funkcje koordynacyjne i organizacyjne działalności IRCh i zapewnia realizacją wyników jej kontroli. W ub. r. działało 16 tys. kontrolerów społecznych IRCh. 43% kontrolerów stanowili robotnicy. Przeciętnie kontrole trwały średnio dwa dni. Bardzo potrzebne i udane kontrole zasadności przydziału mieszkań trwały dłużej. Natomiast część kontroli odbywała się w ciągu kilku godzin. Kontrole dotyczą różnych spraw, m.in. działalności handlu, stanu czystości, terminowości obsługi pasażerów, funkcjonowania placówek zdrowia itp. Znaczna część kontrolerów odbywa zajęcia kontrolne po pracy, a także w soboty i niedziele. Oznacza to, że straty w ich czasie pracy nie są duże.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#EdwardBochacz">Na każde województwo przypada średnio ok. 600 kontrolerów, natomiast liczba pracowników merytorycznych organizujących te kontrole nie przekracza 3–4 osób.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#JanBrol">Jeżeli w sprawach karnych o dochodzenie roszczeń z tytułu zagarnięcia mienia społecznego nie dochodzi do wyroków zasądzających, możliwe jest wystąpienie z powództwem cywilnym przeciwko sprawcom. Sąd nie ma wpływu na inicjowanie postępowania cywilno-prawnego w zakresie ochrony mienia społecznego. Liczba tych postępowań nie jest duża. Ochrona mienia w trybie postępowania cywilnego nie ma jeszcze dużego zasięgu.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#TadeuszRostkowski">Chciałbym podzielić się z wagami ze spotkań z wyborcami w woj. ostrołęckim. Przestępczość gospodarcza, kradzieże mienia społecznego, narkomania i alkoholizm oraz marnotrawstwo są często tematem wypowiedzi wyborców. Wskazują oni, że przeważająca większość sprawców tych przestępstw jest w wieku od 14 do 35 lat. Nie uczą się i nie pracują. Moi rozmówcy zwracali uwagę, że tryb życia jaki pędzi ta młodzież wymaga dużej ilości pieniędzy i jest to główny powód ich przestępczej działalności. Wypowiadano się za ostrym karaniem oraz działalnością zapobiegawczą wobec tych grup młodzieży. Postulowano wprowadzenie do szkół nauki o prawie i przestępczości, zwiększenie odpowiedzialności za wychowanie w szkole i w rodzinie, włączenie do tego procesu wszystkich działających w kraju organizacji młodzieżowych. Dla niepoprawnych proponowano stosowanie kary pracy przymusowej, żeby zarobili na utrzymanie. Wiele postulatów dotyczyło nowelizacji ustawy o uchylających się od pracy. Przypomnę, że był to także jeden z wniosków postulowanych w czasie zebrań przedwyborczych. W spotkaniach z wyborcami uczestniczą często prokuratorzy wojewódzcy i rejonowi. Omawiają oni ustawy i informują o problemach zapobiegania przestępczości. Ma to dodatni wpływ na społeczeństwo.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#TadeuszRostkowski">Moi wyborcy często zwracają uwagę na niegospodarność i marnotrawstwo w zakładach pracy. Pojawiają się postulaty wydzielenia służb porządkowych w zakładach spod kierownictwa dyrekcji przedsiębiorstw i podporządkowania ich MSW. Fundusz płac i etaty pochodziłyby od przedsiębiorstwa, a ogólny nadzór nad służbą ochrony mienia sprawowałby rejonowy urząd spraw wewnętrznych. Zwraca się także uwagę na konieczność zwiększenia odpowiedzialności za nadzór nad mieniem społecznym w przepisach resortowych. W stosunku do brygadzistów, mistrzów, kierowników i dyrektorów, którzy nie wywiązują się z tego obowiązku powinny się znaleźć sankcje w prawie karnym. Ze sprawozdania Prokuratora Generalnego wynika, że aż 21% sprawców przestępstw przeciwko mieniu społecznemu sprawowało funkcje kierownicze. Wiadomo, że kierownik nie przeciwstawi się dyrektorowi. Sytuacja, w której kadra kierownicza jest zdemoralizowana sprzyja marnotrawstwu, pijaństwu, tworzeniu klik oraz rozluźnieniu dyscypliny. Kadra kierownicza sama daje przykład i nie ma się co dziwić, że kradną także pracownicy. Wszyscy o tym wiedzą. Służby nadzoru mienia nie są jednak w stanie temu przeciwdziałać.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#TadeuszRostkowski">Zgadzam się, że zjawiska niegospodarności nie można zwalczyć przy pomocy prawa karnego. Konieczne są działania administracyjne, służbowe i cywilno-prawne. Tylko, że tę administrację musi ktoś zmusić do działania.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#WacławDudek">Byłem uczestnikiem wizytacji poselskiej w woj. bydgoskim i myślę, że jako przedstawiciel przemysłu będę mógł coś dodać do sprawozdania. W zakładzie pracy, w którym dobrze układają się stosunki między kierownictwem a organizacjami społecznymi wszystko powinno być w jak najlepszym porządku. Tak było w wizytowanej przez nas Fabryce Form Metalowych „Formet” w Bydgoszczy. Stosunki między dyrekcją a związkami zawodowymi i organizacją partyjną można tam uznać za wzorcowe. Widać to zresztą gołym okiem, gdyż wszędzie panuje czystość, ład i porządek. Na stanowiskach pracy stoją kwiaty, a nawet akwaria z rybkami. Mimo, że jest to fabryka wyrobów metalowych nie produkuje ona opiłków. Wdraża się wiele wniosków racjonalizatorskich, które powodują zmniejszenie zużycia energii i materiałów. Jest to konieczne, gdyż ostatnio huty dostarczają zakładom jedynie 50–60% zamawianych wyrobów.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#WacławDudek">Podzielam spostrzeżenia dotyczące kradzieży na kolejach. Dokonuje się ich jednak nie tylko w czasie jazdy, ale i na bocznicach, gdzie wagony stoją często bez nadzoru. Kiedyś w każdym wagonie wiozącym cenny ładunek jechał konwojent. Moim zdaniem należy zaostrzyć kryteria przyjmowania do SOK. Spotykam się często z głosami, że SOK-iści są aktywnymi uczestnikami takich kradzieży.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#StanisławŻelichowski">Do wystąpienia zmobilizowała mnie wypowiedź posła T. Rostkowskiego. Zrzuca on całą winę na kadrę kierowniczą. Nie sądzę, żeby było to słuszne, a nawet możliwe. Czy możemy być społeczeństwem całkiem oszczędnym? Proces gospodarczy wymusza większą lub mniejszą oszczędność. Wynika to z wielu uwarunkowań, z których najważniejszym jest system ekonomiczny. Staramy się rozliczyć MSW i Ministerstwo Sprawiedliwości ze strat powstających w wyniku procesów gospodarczych, ale oni mogą zwalczać jedynie skutki. Przyczyny tego stanu rzeczy leżą w działalności resortów branżowych oraz w mechanizmach i działaniach naszej gospodarki narodowej. Odpowiedzialność za istniejący stan rzeczy można rozłożyć na działalność przedsiębiorstwa i centrali. Jednak często środki masowego przekazu pokazują nam dziurę w płocie, przez którą można z przedsiębiorstwa wynieść mienie społeczne, nie kwapią się jednak do pokazywania błędów centrali. A tutaj można wskazać wiele przykładów. Ostatnim jest zarządzenie ministra komunikacji, który podzielił kraj na rejony o promieniu większym niż 50 km. od granicy województwa. Jak w cywilizowanym kraju można podejmować taką decyzję? Przecież w porównaniu ze stratami wynikającymi z wysłania samochodu po niezbędne śrubki przestój przedsiębiorstwa jest sprawą zupełnie niewspółmierną. Zakłady przemysłowe i tak mają limity zużycia paliwa i to ograniczenie powinno wystarczyć. To tylko jeden drobny przykład. Innym jest sprawa ochrony środowiska. Nie jesteśmy w stanie w tej chwili ocenić, jakie to przynosi straty. Podobnie, jeżeli chodzi o zaopatrzenie rolnictwa w suszarnie i magazyny. Na skutek braków w tej dziedzinie marnuje się duża część zbiorów.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#StanisławŻelichowski">O tym, jak problem ten wygląda na poziomie zakładu pracy decyduje kadra kierownicza od brygadzisty wzwyż. Jej stan jednak uwarunkowany jest wieloma czynnikami. Najważniejsze to sprawić, aby stanowiska kierownicze były konkurencyjne, by się o nie ubiegano. Jeżeli jednak dopiero 10-go z kolei udaje się namówić na objęcie stanowiska, to co można o tym wszystkim sądzić? W moim zakładzie pracy przez 3 godziny namawialiśmy młodego inżyniera, żeby objął takie stanowisko i na zakończenie on się popłakał. Czy od takich ludzi można wymagać sprężystego i odpowiedzialnego kierowania gospodarką? W gospodarce istnieje sprzężenie zwrotne, które napędza straty i marnotrawstwo. Sam fakt, że 1/3 budżetu idzie na dotacje świadczy o niegospodarności. Po co zakład przemysłowy ma myśleć ekonomicznie, jeżeli może myśleć o otrzymaniu dotacji? Takie to proste.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#StanisławŻelichowski">Coraz gorzej przygotowujemy młodych ludzi do zawodu. Jest to wina szkolnictwa, jeżeli jednak przychodzi młody człowiek po szkole, to powinien poświęcić dwa dni na naukę bhp i stać się pełnowartościowym pracownikiem. Tymczasem musimy go przez 5 lat przyuczać do wszystkiego.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#StanisławŻelichowski">Mówiono tutaj na temat IRCh. Spotkałem się z opinią, że mamy w naszym kraju zbyt dużo kontroli. Co gorsza, sprawują je często ludzie młodzi, zaraz po szkole. Jakie mogą mieć doświadczenie życiowe, żeby temu sprostać? Uważam, że powinno się wprowadzić zasadę, iż kontrolerem może zostać jedynie osoba po ukończeniu 45–50 lat, z odpowiednim doświadczeniem życiowym i zawodowym.</u>
<u xml:id="u-21.4" who="#StanisławŻelichowski">Powinniśmy stworzyć mechanizmy, by ludziom opłacało się ekonomicznie pracować, by ten kto pracuje dobrze żył lepiej od tego, który pracuje źle. W tym tkwi cała tajemnica.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#ZofiaKaczor">Uzyskane informacje oraz wyniki wizytacji poselskich ukazują, jak ogromny jest to problem. Wcześniej zresztą sygnalizowano to podczas spotkań poselskich oraz kampanii wyborczej. Jako komisja sejmowa powinniśmy spowodować, by powstała jakaś, choćby lekko odczuwalna, poprawa. Referując dzisiaj sytuację resorty pracują dobrze i myślę, że będą to robiły nadal. Powinniśmy jednak zająć się likwidacją przyczyn tego stanu rzeczy, czynników sprzyjających kradzieżom mienia społecznego i marnotrawstwa. Nie uchwyciliśmy tutaj całości zagadnienia. Gdyby zebrać wszystkie takie dane w skali kraju, to efekt byłby piorunujący. Byłaby to miara tego, jak źle się u nas dzieje. Społeczeństwo dostrzega wszystkie te praktyki, ale, niestety, każdy innego, a nie u siebie. Gdyby wszyscy zachowywali się bez zarzutu, nie byłoby potrzeby takiej liczby kontroli. Przecież nawet o aferach gospodarczych dowiadujemy się, gdy już „wszystko pęka”. Nastąpiła demoralizacja społeczeństwa. Imponuje pewien styl życia, na który trzeba mieć pieniądze. Poprawa tego stanu rzeczy powinna zacząć się od kadry kierowniczej, od najwyższych czynników. Dopiero wtedy można patrzeć na ręce robotnika.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#MarianMusiał">W wielu zakładach pracownicy robią „fuchy”. W wielu przypadkach traktuje się to jak przestępstwo. A przecież niejednokrotnie jest to konsekwencja posiadania działki pracowniczej, czy uprawiania jakiegoś hobby. Pracownik chce coś zrobić, ale droga do uzyskania oficjalnego zezwolenia, żeby mógł to wykonać po godzinach pracy i z materiałów odpadowych jest bardzo długa. Dlatego woli czasem zrobić to nielegalnie i narazić się na karę. W niektórych zakładach pracy jest to sprawa bardzo prosta. Pracownik pisze pismo, zaraz dostaje odpowiedź, pracuje po godzinach i zapłaci za to, gdy jest ktoś, kto oceni wykorzystanie przez niego materiałów i maszyn. Np. podczas wizytacji w woj. bydgoskim w jednym z zakładów pracy panowały właśnie takie stosunki. Po co ze względu na mitręgę biurokratyczną pracownik ma wchodzić w kolizję z prawem?</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#WłodzimierzWiertek">Zgadzam się z posłem S. Żelichowskim, że niektóre decyzje centralne bulwersują społeczeństwo. Zadaniem naszej komisji jest zwrócenie uwagi na niewłaściwości wydawania takich decyzji, jak ma to miejsce z ostatnią decyzją ministra komunikacji. Przecież może ona zachwiać rynkiem owocowo-warzywnym, który jest zależny od sprawnego transportu. Nieterminowe dostawy spowodują spadek podaży, a to z kolei wzrost cen, co uderzy w kieszeń klasy robotniczej. Jeżeli właściciel pojazdu opłaca podatek drogowy, to jak można zakazywać mu poruszanie się po kraju? Czy ma ten samochód postawić na kołki? Jest to także uderzenie w reformę gospodarczą. Towar wyprodukowany musi być dostarczony na miejsce. Blokowanie normalnych powiązań jest nonsensem. Moim zdaniem, nasza komisja powinna w tej sprawie wystąpić z dezyderatem lub wnioskiem.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#WłodzimierzWiertek">Jednocześnie chciałbym podziękować prokuraturze generalnej za szybkie reagowanie na krytykę prasową i dobre spełnianie swoich obowiązków.</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#WłodzimierzWiertek">Kontroler IRCh z Płocka Wanda Zgierska: Zaproszenie na posiedzenie komisji traktuję jako wyróżnienie adresowane do wszystkich kontrolerów społecznych woj. płockiego. Dlatego będę mówiła nie tylko o swoich osobistych doświadczeniach, ale i o spostrzeżeniach ponad 700 koleżanek i kolegów z terenu naszego województwa.</u>
<u xml:id="u-24.3" who="#WłodzimierzWiertek">Roczny okres intensywnej działalności kontrolnej (skontrolowaliśmy ponad 600 zakładów pracy, sklepów, punktów usługowych, baz itp.) potwierdził, że z omawianą dziś problematyką spotykamy się na co dzień w naszej społecznej pracy. Np. w październiku ub. r. zaniepokojeni sygnałami o znacznej liczbie włamań do sklepów i szkół, przeprowadziliśmy kontrolę zabezpieczenia tych obiektów przed włamaniami oraz przed pożarem. Pomagali nam w niej funkcjonariusze MO, członkowie ORMO i pracownicy urzędów miejskich. Odwiedzaliśmy sklepy, w których wartość towaru była znaczna. Wyniki kontroli wykazały, że niemal we wszystkich sklepach występują usterki w zakresie technicznego zabezpieczenia mienia oraz zabezpieczenia przeciwpożarowego. Trochę lepiej wygląda dbałość o mienie społeczne w szkołach. W wyniku naszych wniosków podjęto działania zabezpieczające (założono dodatkowe zamki, kraty, poprawiono oświetlenie, uzupełniono sprzęt p. poż.).</u>
<u xml:id="u-24.4" who="#WłodzimierzWiertek">Ekipy kontrolne IRCh na terenie gmin naszego województwa wielokrotnie kontrolowały placówki handlu wiejskiego, spółdzielni kółek rolniczych oraz spółdzielczości ogrodniczej. Na terenie miast kontrolowaliśmy przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej i mieszkaniowej. Wyniki kontroli pokazują smutne zjawisko nieprzywiązywania należytej wagi do czuwania nad powierzonym mieniem społecznym. Do powtarzających się nieprawidłowości należą m. in.: zdewastowane, dziurawe ogrodzenia, niedostateczne zabezpieczenie drzwi i okien magazynów, warsztatów i innych pomieszczeń ze sprzętem i towarami, niezabezpieczenie na placach GS materiałów i sprzętu przed warunkami atmosferycznymi, niewywiązywanie się z obowiązków osób pilnujących mienie społeczne.</u>
<u xml:id="u-24.5" who="#WłodzimierzWiertek">Kiedy stwierdzamy takie nieprawidłowości, staramy się reagować szybko i zdecydowanie. Żądamy, jeśli są to sprawy prostsze, natychmiastowego ich usunięcia lub dajemy określony czas na wykonanie wniosków. Napotykamy czasem szczególnie rażące przypadki niefrasobliwości i lekceważenia ze strony osób pilnujących mienie. Można podać wiele przykładów tego rodzaju. Świadczą one o zbyt małym nadzorze nad pracą dozorców. W 1985 r. w wyniku przeprowadzonych kontroli trzeba było ukarać 203 dozorców, z tego 144 przed kolegiami ds. wykroczeń. Doszło także do ukarania wielu pracowników na kierowniczych stanowiskach w SKR, którzy dopuścili się rażących zaniedbań zabezpieczenia mienia społecznego. Przykłady można mnożyć. Świadczą o tym, że sprawa ta stanowi problem społeczny.</u>
<u xml:id="u-24.6" who="#WłodzimierzWiertek">Problemy te rozpatrywała ostatnio instancja partyjna, omawiano je na sesji MRN, spotykaliśmy się z prokuratorami rejonowymi i szefami RU SW. Działamy stosunkowo krótko i trudno jest sumować efekty naszej pracy. Myślę jednak, że potrafimy wyegzekwować dobrą realizację zadań w jednostkach, do których dotrzemy.</u>
<u xml:id="u-24.7" who="#WłodzimierzWiertek">Kontroler IRCh z Bydgoszczy Eugeniusz Lewandowski: Na 21 wizytowanych przez nas jednostek organizacyjnych w wielu stwierdziliśmy nieprawidłowości i drobne uchybienia. Jednak na skutek kontroli w czerwcu i lipca ub. r. oraz rekontroli w październiku możemy stwierdzić, że stan zabezpieczenia mienia bardzo się poprawił. Stwierdzone podczas kontroli usterki polegały na niewłaściwym zabezpieczeniu mienia, nieprzestrzeganiu przepisów przeciwpożarowych, nieprawidłowym magazynowaniu itp. Źródłem takiego stanu rzeczy jest nierzetelne wykonywanie obowiązków i brak kontroli, a w niektórych przypadkach brak środków inwestycyjnych na niezbędne prace zabezpieczające. Korzystna jest ocena dyscypliny pracy w kontrolowanych przez nas jednostkach. Jedynie w 17 przypadkach stwierdziliśmy drobne zaniedbania w tej dziedzinie.</u>
<u xml:id="u-24.8" who="#WłodzimierzWiertek">Generalnie stwierdzono małą skuteczność pracy straży przemysłowej i portierni. Zastrzeżenia budziło ogrodzenie obiektów i ich oświetlenie. W ten sposób ochrona przed kradzieżą jest mało skuteczna i pozorna. Dochodzi do tego brak ładu i porządku na terenie zakładów pracy oraz nieprzestrzeganie przepisów bhp.</u>
<u xml:id="u-24.9" who="#WłodzimierzWiertek">Wyniki rekontroli są bardziej optymistyczne. Stwierdzono, że w większości przypadków wykonano nasze zalecenia lub są one w trakcie wykonywania. W dalszym ciągu jednak uważam, że istnieje u nas większa znajomość praw niż obowiązków pracowniczych. Powinno się do tego przykładać większą wagę, szczególnie w organizacjach partyjnych. Dobra praca zdewaluowała się. Dużo jest cwaniaków, którzy małym nakładem sił chcieliby zarobić. A wystarczy nieraz proste rozwiązanie, które to uniemożliwi. Np. można wyeliminować handel odzieżą roboczą poprzez tworzenie składów, w których każdy robotnik będzie mógł Ją zakupić. Ponadto, jeżeli otrzyma on ekwiwalent za odzież roboczą, to bardziej będzie o nią dbał, niż teraz, kiedy za każdym razem otrzymuje nową. Jest jeszcze wiele spraw, które moglibyśmy załatwić. Byłem kiedyś w NRD i muszę stwierdzić, że taki system odzyskiwania surowców wtórnych i dbałości o mienie, jaki tam ma miejsce Jest u nas nie do pomyślenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#HelenaGalus">Pozytywnie oceniam działalność IRCh w woj. płockim. Nasuwa się jednak pytanie: od czego zależy liczba kontrolerów w poszczególnych województwach, ponieważ w niektórych jest ich stosunkowo mało?</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#HelenaGalus">Nie można pominąć działalności ORMO w zakładach przemysłowych. Ich rola w niedopuszczaniu do przestępstw powinna być znaczna, są oni wśród pracowników, mają dobre rozpoznanie i mogą przeciwdziałać marginesowi przestępczemu.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#HelenaGalus">Dobrze układa się współpraca z kontrolerami IRCh w woj. płockim, ale odnoszę wrażenie, że kontrolerzy ci często nie są w stanie ocenić niektórych danych i zjawisk bez pomocy fachowców, zwłaszcza w przypadkach niegospodarności. Konieczna jest pomoc dla kontrolerów, tym bardziej, że przestępstwa są coraz bardziej wyrafinowane, a nadużycia niekiedy niedostrzegalne.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#WitDrapich">Słyszymy coraz bardziej dramatyczne głosy wielu ludzi, którzy dostrzegają przypadki przestępstw przeciw mieniu społecznemu i nie mogą się z tym pogodzić. Są wśród nich i głosy rozżalenia, a także pretensji z powodu bezkarności tych, którzy tego rodzaju przestępstw dokonują. Ogólnie stwierdzić trzeba, iż społeczeństwo jest poruszone tymi sprawami. Z dużą życzliwości obserwuje działania organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości prowadzące do przeciwdziałania tym zjawiskom.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#WitDrapich">Poza konkretnymi stratami materialnymi należy również liczyć się z wielkimi szkodami społecznymi i moralnymi. Niezmiernie groźne są objawy zniechęcenia i obojętności.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#WitDrapich">Na podkreślenie i uznanie zasługują środki zaradcze podejmowane przez organa państwowe. Pozytywnie trzeba ocenić uchwalenie przez Sejm wzmożenia represji przeciw sprawcom grabieży mienia społecznego, a także karygodnej niegospodarności. Konieczne jest dalsze, jeszcze skuteczniejsze współdziałanie organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości ze społeczeństwem. Potrzebna jest lepsza informacja o stanie zagrożeń. Należy utrwalać w świadomości społecznej przekonanie o nieuchronności kary i nieopłacalności działań przestępczych.</u>
<u xml:id="u-26.3" who="#WitDrapich">Potrzebne są głębsze analizy przyczyn przestępczości w gospodarce, a także podnoszenie sprawności kontroli wewnętrznej. Wymaga dalszej poprawy system zarządzania i wzmacnianie kompetencji organów kierowniczych, także w zakresie zaostrzenia odpowiedzialności osób zajmujących stanowiska kierownicze. Konieczna jest aktywizacja organów samorządowych, zwłaszcza spółdzielczości tym bardziej, że organem spółdzielczym przyznano duże uprawnienia. Troska o wspólne mienie powinna być bodźcem do ograniczania warunków kryminogennych.</u>
<u xml:id="u-26.4" who="#WitDrapich">Organa ścigania i wymiaru sprawiedliwości nie mogą działać w osamotnieniu. Udział społeczeństwa w przeciwdziałaniu przestępczości musi być większy. Pozytywnie trzeba ocenić rozwijanie różnych form kontaktów milicji i prokuratury z różnymi środowiskami i grupami zawodowymi.</u>
<u xml:id="u-26.5" who="#WitDrapich">PRON widzi swoją rolę w przeciwdziałaniu przestępczości i będzie nadal podejmował różne formy edukacji, zmierzające do umocnienia kondycji moralnej i społeczno-politycznej naszego narodu. Tędy prowadzi droga do ograniczania patologii społecznej i marginesów kryminalnych. Potrzebna jest tu odpowiednia i skuteczna koordynacja działań.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#EugeniuszCzykwin">Bierność i obojętność społeczna wynika z tolerowanej latami niegospodarności. Wyczuleni na to są szczególnie ludzie na wsi. Z niepokojem obserwują niszczenie maszyn w SKR. W mojej wsi od lat istnieje kaflarnia, do której glinę dowozi się z odległości 70 km, podczas gdy pokłady gliny znajdują się na miejscu. Tak się dzieje od dawna, w majestacie prawa i zgodnie z jakimiś przepisami.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#EdmundSkoczylas">Materiały przedłożone komisji zostały opracowane starannie i są dostatecznie obszerne, aby zorientować nas w skali przestępstw i wynikach ochrony mienia społecznego. We wnioskach słusznie kładzie się nacisk przede wszystkim na szerokie działania profilaktyczne. Ma to istotne znaczenie społeczne i polityczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#FranciszekSocha">Dyskusję naszą będziemy kontynuować na następnych posiedzeniach tym bardziej, że mamy zebrać odpowiednie dane i przedstawić opinie w sprawach dotyczących patologii społecznej, którymi zajmie się Sejm na plenarnym posiedzeniu w czerwcu br. Informacje i wnioski zawarte w materiałach oraz zgłoszone w dyskusji wykorzystamy w sprawozdaniu, które przedstawimy odpowiedniemu zespołowi przygotowującemu projekt uchwały Sejmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#EmiliaWcisło">Prezydium Sejmu skierowało do przewodniczących komisji sejmowych pismo w sprawie rozpatrzenia problemu zapobiegania i zwalczania patologii społecznych na tle realizacji ustaw dotyczących przeciwdziałania przestępczości, spekulacji, alkoholizmowi, narkomanii i innym przejawom patologii i demoralizacji.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#EmiliaWcisło">Prezydium naszej komisji określiło tryb i przyjęło harmonogram prac w tym zakresie i zwróciło się do 13 komisji sejmowych o opracowanie i przekazanie nam uwag dotyczących tych zagadnień, które będą rozpatrywane w ramach tego tematu. Będziemy te zagadnienia omawiać szczegółowo, z uwzględnieniem problemów marnotrawstwa, niegospodarności i szkodnictwa społecznego; prace te zamierzamy zakończyć do 15 czerwca br.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>