text_structure.xml 36.4 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 8 czerwca 1988 r. Komisja Skarg i Wniosków, obradująca pod przewodnictwem poseł Ireny Szczygielskiej (bezp.), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- informację o wpływie, problematyce oraz sposobie załatwiania skarg, wniosków i listów, skierowanych do Sejmu i jego organów za pośrednictwem Biura Listów, Skarg i Wniosków Kancelarii Sejmu w 1987 r. i w I kwartale 1988 r.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- informację o załatwieniu skarg i wniosków skierowanych do Najwyższej Izby Kontroli w 1987 r. i w I kwartale 1988 r.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: dyrektor generalny Biura Rzecznika Praw Obywatelskich Gerard Pustówka oraz przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Kancelarii Sejmu, Urzędu Rady Ministrów, Ministerstwa Finansów PRON i OPZZ.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#TadeuszGrochal">Od niedawna kieruję biurem i po raz pierwszy mam okazję przedstawiać Komisji informację o jego działalności. Sprawy szczegółowe zostały omówione w opracowaniu doręczonym posłom.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#TadeuszGrochal">W 1987 r. odnotowaliśmy wzrost wpływu pism w porównaniu do roku poprzedniego. Zwiększyła się również liczba Odpowiedzi udzielonych nam przez instytucje państwowe. W listach przeważa problematyka gospodarki komunalnej i mieszkaniowej. Tych spraw dotyczy 21% nadsyłanych pism. 25% listów dotyczy problemów społeczno-politycznych oraz oświaty.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#TadeuszGrochal">Dało się zauważyć duże zainteresowanie społeczeństwa pracami ustawodawczymi Sejmu, w szczególności projektami nowych ustaw. W 1987 r. Sejm uchwalił 36 ustaw, do 10. z nich napłynęły uwagi od obywateli. Najczęściej listy dotyczą spraw mającej bezpośredni wpływ na życie obywateli. Należy zatem zadać sobie pytanie, czy zainteresowanie społeczeństwa 10. ustawami w stosunku do 36. uchwalonych, to dużo - czy mało? Wydaje się, że społeczeństwo z uwagą śledzi prace Sejmu, ale żywiej reaguje tylko na problemy bezpośrednio dotyczące życia codziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#TadeuszGrochal">Systematycznie wzrasta liczba listów dotyczących gospodarki komunalnej i mieszkaniowej. Treść tej korespondencji nie odbiega od treści listów nadsyłanych w poprzednich latach.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#TadeuszGrochal">Spośród 3 tys. skarg dotyczących wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania tylko 416 można było zakwalifikować jako skargi w rozumieniu Kpa. Tylko 14 spośród nich okazało się uzasadnionych. 729 pism dotyczyło działalności prokuratury, 13 z nich uznano za uzasadnione. Wszystkie skargi dotyczące działalności resortu spraw wewnętrznych i organów ścigania po rozpatrzeniu uznano za nieuzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#TadeuszGrochal">Jak przedstawia się skuteczność działania naszego biura? Pozytywnie zostało załatwionych 12% spraw, Na 7 tys. pism skierowanych do instytucji państwowych uzyskano 3 tys. odpowiedzi. Jest wiele pism, których nie przesyłamy do instytucji lub wysyłamy z prośbą o udzielenie szczegółowej informacji zainteresowanej stronie. 25% skarg odkładamy - są to listy od ludzi chorych psychicznie i anonimy. Po skomputeryzowaniu biura będzie łatwiej ocenić skuteczność jego działania.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#TadeuszGrochal">33% piszących zwraca się do nas ponownie, ale nie wynika to z niedostatecznej skuteczności naszego działania. Ponownie piszą ludzie o charakterze pieniacza albo tacy, którzy uważają, że do ich indywidualnych spraw należy nagiąć przepisy prawa.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#TadeuszGrochal">W 1987 r. przeprowadziliśmy 20 analiz problemowych listów, wpływających do naszego biura, 12 opracowań miesięcznych i jednoroczne podsumowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#TadeuszGrochal">W I kwartale 1988 r. dostaliśmy mniej listów niż w analogicznym okresie ub.r. Część spraw, które dotychczas trafiały do nas, rozpatruje Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich. W dalszym ciągu obserwujemy jednak wzrost napływu spraw dotyczących gospodarki komunalnej i mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#TadeuszGrochal">W I kwartale br. otrzymaliśmy wiele listów dotyczących trzech ważnych społecznie problemów. Napływa do nas korespondencja ze środowiska służby zdrowia dotycząca nie tylko problemów płacowych, ale również wyposażenia szpitali i ośrodków zdrowia i innej organizacji funkcjonowania lecznictwa. Przedstawiciele służby zdrowia z Gdańska i Katowic, piszący w imieniu środowiska, domagają się odpowiedzi od rządu i ministra zdrowia. Pisanie tych listów przybrało charakter zorganizowanej akcji - dostaliśmy 31 pism zbiorowych podpisanych przez 6.300 osób. Listy te podpisali pracownicy szpitali i ośrodków zdrowia z Gdańska, Warszawy i Katowic.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#TadeuszGrochal">Drugi, ogromnej wagi problem, poruszany w listach kierowanych do naszego biura, dotyczy środowiska nauczycielskiego. Wpływają wnioski od nauczycieli oraz od ogniw Związku Nauczycielstwa Polskiego. Dotyczą one problemów płacowych oraz warunków pracy w szkole, w szczególności przeciążenia nauczycieli nadmiarem obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#TadeuszGrochal">Trzeci problem to sprawy emerytów i rencistów. Odnotowaliśmy znaczny wzrost liczby listów dotyczących świadczeń emerytalnych, zwłaszcza po wprowadzeniu dodatku „osłonowego” w wysokości 3.200 zł. Są to bardzo często listy przedstawiające drastyczne sytuacje.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#TadeuszGrochal">Obecnie pracujemy nad doskonaleniem trybu opracowywania informacji zbiorczych, staramy się, aby dostarczane posłom materiały były bardziej przejrzysty.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#TadeuszGrochal">Chcielibyśmy w przyszłości lepiej powiązać w informacjach prace ustawodawcze Sejmu z przedstawianymi przez nasze biuro problemami. W wyniku zmiany trybu pracy będziemy opracowywać mniej materiałów, będą to zestawienia kwartalne, a co czwarte opracowanie będzie informacją całoroczną. Doskonaleniu pracy biura nie sprzyjała duża rotacja pracowników - obecnie mamy 24. pracowników, 12. merytorycznych i 10. pracujących w kartotekach i przy obsłudze komputera.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#TadeuszGrochal">Zainstalowanie w Biurze Listów Skarg i Wniosków Kancelarii Sejmu komputera znacznie usprawni i ułatwi pracę. Komputerowe zapisy o wpływie korespondencji i trybie jej załatwiania pozwolą na przyspieszenie rozpatrywania skarg i sporządzania analiz. Do końca br. powinno zostać zakończone przygotowanie pracowników biura do korzystania z komputera.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#TadeuszGrochal">Biuro pracuje w bardzo trudnych warunkach lokalowych, co ma wpływ na efekty jego pracy. Szczególnie trudne warunki mają pracownicy zatrudnieni w technicznej obsłudze Biura. Szef Kancelarii Sejmu zamierza rozwiązać w najbliższym czasie sprawy lokalowe Biura, przydzielają nowe pomieszczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#IrenaSzczygielska">Należy życzyć kierownictwu biura aby udało się poprawić warunki pracy, co przyczyni się do zwiększenia skuteczności rozpatrywania i załatwiania listów i skarg wpływających od obywateli do Sejmu. Realizacja przedstawionych wniosków powinna ułatwić pracę posłom, a także umocnić autorytet instytucji skarg i wniosków obywateli.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#IrenaSzczygielska">Problematykę i sposób załatwiania skarg, wniosków i listów kierowanych do Sejmu i jego organów za pośrednictwem Biura Listów, Skarg i Wniosków Kancelarii Sejmu przedstawił poseł Jan First (SD): Zgodnie z Konstytucją każdy obywatel ma prawo zgłaszać się ze skargami i zażaleniami do tej instytucji, którą uzna za stosowną. Po sierpniu 1980 r. wzrosła liczba skarg, zażaleń i postulatów obywateli kierowanych do Sejmu. Pod koniec 1980 r. powołano Komisję Skarg i Wniosków do analizowania i załatwiania skarg i wniosków obywatelskich, szczególnie tych, które umożliwiają Sejmowi pełniejszą realizację funkcji kontrolnej oraz koordynację działalności wszystkich organów Sejmu w tym zakresie. W marcu 1981 r. utworzone zostało Biuro Listów, Skarg i Wniosków Kancelarii Sejmu. Jego głównym zadaniem jest przyjmowanie i rozpatrywanie skarg i listów obywateli kierowanych do Sejmu oraz jego organów oraz czuwanie nad prawidłowością i terminowością załatwiania tych skarg przez organy i instytucje, którym są one przekazywane.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#IrenaSzczygielska">Ważnym zadaniem biura jest analizowanie podejmowanych w listach problemów, szczególnie tych, które świadczą o dużym zainteresowaniu społecznym i tych, które powinny być załatwione w imię dobra ogólnego przez władze polityczne i państwowe. Szczególnie duże znaczenie mają opinie i wnioski obywateli, a także instytucji i organizacji społeczno-zawodowych, dotyczące projektów ustaw, będących przedmiotem konsultacji społecznych i prac legislacyjnych Sejmu. Biuro prowadzi również czynności związane z merytoryczną i organizacyjną obsługą Komisji Skarg i Wniosków.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#IrenaSzczygielska">Otrzymaliśmy szczegółowe i analityczne informacje o wpływie, problematyce i sposobie załatwiania skarg, wniosków i listów obywateli kierowanych do Sejmu za pośrednictwem Biura Listów, Skarg i Wniosków. W związku z zawartymi w tych informacjach danymi i uwagami analitycznymi pragnę przedstawić kilka wniosków.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#IrenaSzczygielska">W 1987 r. do Sejmu i jego organów wpłynęło ogółem 15.233 pism, a w. I kwartale br. 3.340. Od początku IX kadencji Sejmu do 31 marca br. wpłynęło 35.776 skarg, listów, wniosków i innych pism; w tej liczbie skargi stanowiły ok. 60%, wnioski 4%, listy 35%, zaś protesty zbiorowe ok. 1%. W ub.r. biuro przyjęło 642, interesantów. W porównaniu do lat poprzednich w 1987 r. nastąpił wzrost liczby pism oraz przyjęć interesantów.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#IrenaSzczygielska">Należy odnotować systematyczny wzrost liczby wniosków i listów, nawiązujących do spraw, które są przedmiotem posiedzeń plenarnych Sejmu, a także posiedzeń sejmowych komisji. Szczególne zainteresowanie wzbudzają te problemy i akty prawne, które mają bezpośredni wpływ na poziom życia obywateli i dotyczą zaspokajania potrzeb społecznych. Najliczniejsze reakcje wywołują problemy dotyczące realizacji II etapu reformy gospodarczej oraz przeprowadzonego referendum.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#IrenaSzczygielska">Do pozytywnych zmian zaliczyć należy spadek liczby pism odnoszących się do działalności wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania. W latach 1984–1985 w listach kierowanych do Sejmu dominowała problematyka funkcjonowania aparatu wymiaru sprawiedliwości. Od tego czasu stopniowo obniża się wskaźnik liczbowy listów i skarg dotyczących wymiaru sprawiedliwości, chociaż w liczbach bezwzględnych pisma w tych sprawach nadal stanowią liczną grupę.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#IrenaSzczygielska">Niepokoi znaczny przyrost listów i skarg dotyczących spraw rolnych. Liczba tych listów zwiększyła się w ub.r. w porównaniu do 1985 r. ponad 2,5-krotnie. Dwukrotnie zwiększyły się liczba pism w sprawach gospodarki komunalnej i mieszkaniowej oraz w sprawach dotyczących świadczeń społecznych, opieki społecznej i służby zdrowia. Uważam za konieczne podjęcie głębszej analizy przyczyn tak znacznego wzrostu liczby pism i skarg w tych trzech grupach tematycznych oraz podjęcie bardziej radykalnych działań zmierzających do wyeliminowania tych przyczyn.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#IrenaSzczygielska">Skargi i wnioski obywateli są jedną z ważniejszych form bezpośredniego oddziaływania społeczeństwa na sposób sprawowania władzy na różnych szczeblach zarządzania. Stosunkowo wysoka liczba skarg kierowanych do Sejmu wynika z przyczyn obiektywnych, takich jak trudności gospodarcze i sytuacja ekonomiczna kraju. Dotyczy to np. kwestii mieszkaniowych, a także trudnych sporów własnościowych i sąsiedzkich. Są jednak również przyczyny subiektywne, wynikające z niewłaściwego funkcjonowania urzędów i aparatu władzy. Niezbyt dokładne, nie zawsze spójne i czytelne przepisy powodują, że wiele skarg wynika również z nieznajomości przepisów przez urzędników lub obywateli. Wiele skarg wywołuje też różnorodna interpretacja obowiązujących przepisów.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#IrenaSzczygielska">Jako posłowie, musimy szczególnie wnikliwie odnieść się do sygnałów, wskazujących, że wydawane akty normatywne nie są w pełni zgodne z Konstytucją lub aktami wyższego rzędu. Wiele problemów wynika z przekraczania kompetencji i upoważnień udzielanych w ustawach różnym organom państwowym w postaci tzw. delegacji. Powoduje to niekiedy wydawanie przepisów wykonawczych, które wypaczają intencje ustawy. Do przyczyn subiektywnych, powodujących wzrost skarg obywateli, należy zaliczyć brak właściwego stosunku urzędników do petentów, a często również złą wolę pracowników administracji. Tu mamy większe możliwości interweniowania i likwidowania występujących nieprawidłowości.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#IrenaSzczygielska">Bardzo ważną rolę odgrywają biura i instytucje, które przyjmują i załatwiają listy i skargi obywateli.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#IrenaSzczygielska">Często są to listy, które ale mają uzasadnienia, bądź dotyczą spraw, których załatwienie nie jest możliwe. Drugą kategorię listów stanowią takie, które powinny być załatwione na niższych szczeblach aparatu władzy ale na zasadzie „odbijania piłeczki” są przekazywane pomiędzy różnymi instytucjami bez załatwienia.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#IrenaSzczygielska">Biuro Listów, Skarg i Wniosków Kancelarii Sejmu dokonywało oceny wpływających skarg i listów oraz nadawało właściwy bieg sprawom. Skargi i wnioski kierowane do Sejmu dotyczą różnych problemów. Dlatego na osobach przyjmujących skargi ciąży duża odpowiedzialność za wnikliwe i obiektywne badanie i rozpatrywanie spraw sygnalizowanych w listach. Biuro Listów w 1987 r. sporządziło 20 informacji problemowych, a także wiele informacji ogólnotematycznych. Przyjmowało również licznych petentów, podejmowało interwencje i przygotowywało materiały dla Prezydium Sejmu oraz Komisji sejmowych. W pracy biura występuje wiele utrudnień. Brak jest odpowiednich pomieszczeń, następują częste zmiany personalne. Mimo to pracownicy biura, świadomi swojej roli i funkcji, poza prowadzeniem normalnych czynności, udzielają pomocy posłom, przygotowują liczne dodatkowe informacje i materiały dla poszczególnych komisji oraz na spotkania poselskie. Uważam, iż pracownicy biura i jego dyrektorzy zasługują na słowa szacunku i podziękowanie za rzetelną, trudną i owocną pracę.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#IrenaSzczygielska">W pracach Komisji Skarg i Wniosków uczestniczy zawsze przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli. Departament Prezydialny NIK współpracuje z naszą Komisją i wspiera jej działalność swoimi opracowaniami. Podczas posiedzeń wyjazdowych i wizytacji poselskich służą nam swoją wiedzą i doświadczeniem inspektorzy NIK. Przykładem dobrej współpracy jest przygotowanie informacji i przeprowadzenie kontroli w zakresie tematów, jakie wyniknęły podczas wyjazdowych posiedzeń naszej Komisji w Nowym Sączu i Gorzowie.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#IrenaSzczygielska">W celu eliminowania subiektywnych przyczyn skłaniających obywateli do zgłaszania skarg i zażaleń należy jeszcze raz przypomnieć wszystkim instytucjom i organom władzy państwowej, że skargi i wnioski obywateli mają ogromną wagę społeczną.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#IrenaSzczygielska">Obywatele mają prawo żalić się i zgłaszać swoje wnioski oraz muszą mieć świadomość, że ich postulaty są traktowane poważnie. Należy skoordynować działania centralnych instytucji, organów kontrolka także władz terenowych w zakresie załatwiania skarg i wniosków oraz odpowiedniego wykorzystywania informacji o tematyce i liczbie skarg obywateli.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#IrenaSzczygielska">Niezbędne jest utrwalenie zasady nadrzędności ustawy jako podstawowego źródła praw, obowiązków i odpowiedzialności oraz bardziej precyzyjne i konkretne formułowanie upoważnień do wydawania aktów wykonawczych. Należy wnikliwiej badać i sprawdzać spójność projektów ustaw z obowiązującymi już w naszym systemie prawnym przepisami. Konieczne jest rozszerzenie współpracy naszej Komisji z wojewódzkimi zespołami poselskimi w zakresie załatwiania skarg i wniosków.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#IrenaSzczygielska">Ogólnie szacuje się, że rocznie do ogniw partii oraz organów władzy i administracji państwowej zwraca się ponad półtora miliona obywateli ze skargami i listami. Można sobie zatem wyobrazić ilu pracowników musi być zatrudnionych przy rozpatrywaniu tych skarg. Większa dyscyplina społeczna, rzetelne wykonywanie przez każdego z nas swoich obowiązków i powinności, zwiększenie wzajemnej życzliwości przyczyniłoby się na pewno do zmniejszenia liczby skarg i listów. Umożliwiłoby to wielu ludziom zatrudnionym obecnie w biurze skarg zajęcie się wytwarzaniem dóbr materialnych z pożytkiem dla gospodarki i społeczeństwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#LidiaKozicka">Przedstawione nam materiały i wystąpienia są bardzo wyczerpujące i dokładne. Na pewne kwestie należy jednak zwrócić szczególną uwagę. Pierwsza sprawa, to skuteczność załatwiania spraw poruszanych w listach i skargach obywateli kierowanych do Sejmu. Ocenia się, że tylko 12% spraw załatwianych jest w sposób pozytywny dla piszących skargi i listy. Zapewne wynika to z wagi problemów, które są poruszone w listach i spraw, które zapewne kierowane były wcześniej do wielu innych organów, zanim trafiły do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#LidiaKozicka">Być może są to sprawy szczególnie trudne lub niemożliwe do załatwienia.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#LidiaKozicka">Wiele spraw można byłoby załatwić, gdyby posłowie mieli inny stosunek do tego, o czym piszą obywatele w swoich listach. Na posiedzeniach Komisji prowadzimy często długie dyskusje i rozważania, z których wynikają konkretne propozycje, ale Sejm podejmuje nieco inne decyzje. Powołam się tu na sprawę emerytur dla nauczycieli tzw. starego portfela. Sformułowana została w tej sprawie opinia Komisji i otrzymaliśmy odpowiedź, iż nie ma możliwości przeprowadzenia odpowiedniej rewaloryzacji tych rent. Przeszliśmy nad tym do porządku dziennego. A problem jest ważny i wywołuje wiele skarg.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#LidiaKozicka">Dyrektor T. Grochal mówił o zacieśnianiu współpracy naszej Komisji z Biurem Listów, Skarg i Wniosków Kancelarii Sejmu, w tym kierunku, aby sprawy, o których piszą obywatele i postulaty, które zgłaszają w sprawie zmiany przepisów były brane pod uwagę w naszych dyskusjach poselskich i przy podejmowaniu decyzji sejmowych. Obecnie w wielu przypadkach tak się jeszcze nie dzieje.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#LidiaKozicka">Uważam, że dyrektorzy biura i pracownicy tej komórki zasłużyli na podziękowanie z naszej strony, ponieważ służą nam pomocą w wyjazdach i wizytacjach poselskich oraz pomocą w załatwianiu wielu interwencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#KarolGruber">Podzielam opinię, że materiały informacje i referat posła J. Firsta wyczerpująco naświetliły omawiany dzisiaj temat. Trzeba zastanowić się, jak zwiększyć wskaźnik skuteczności załatwiania spraw, z którymi zwracają się do Sejmu obywatele. Czy 88% skarg i wniosków jest niesłusznych, czy też są one nie do załatwienia z. różnych powodów. Należałoby to dokładniej zbadać. Należy również poprawić warunki, w jakich odbywa się rozmowa z obywatelem, który często z samego krańca kraju przyjeżdża do Sejmu ze swoją skargą czy sprawą. Często uważa on, że jest to jego ostatnia szansa. Trzeba poświęcić mu więcej czasu, aby wyszedł stąd przekonany, że jeśli ma rację, to zostanie mu udzielona pomoc lub też, że racji nie ma albo jego sprawa nie może być załatwiona z uwagi na przyczyny obiektywne.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#KarolGruber">Proponuję kontynuować cenną formę naszej pracy, jaką są posiedzenia wyjazdowe Komisji. Organizowanie takich wyjazdów jest pożyteczne zarówno dla nas, jak obywateli. Mamy wówczas okazję wysłuchiwać wielu skarg i postulatów ludzi, którzy często nie mają środków albo czasu na dobijanie się o swoje racje w Warszawie. Z naszych wyjazdów wynika, że do niektórych spraw musimy wracać, czasem nawet wielokrotnie. Dlatego należy wydać zalecenia wojewodom i władzom lokalnym, aby wnioski, jakie przekazujemy w związku ze skargami obywateli, były wnikliwe rozpatrywane i uwzględniane. Powinniśmy uzyskiwać informacje, w jakim zakresie i w jaki sposób skargi te są załatwiane, a także zapoznawać się z powodami ich niezałatwienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#BolesławManowiec">Powinno sprawiać nam satysfakcje zaufanie, którym nas darzy społeczeństwo, kierując do Sejmu swoje sprawy i wnioski. Skuteczność naszych interwencji byłaby zapewne większa, gdybyśmy konsekwentnie rozliczali tych, którzy są zobowiązani do rozpatrywania skarg, wniosków i krytycznych uwag obywateli.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#BolesławManowiec">Podzielam pogląd o celowości organizowania wyjazdowych posiedzeń Komisji. Nasze wyjazdy w teren są prawdziwym wydarzeniem w mieście i województwie, do którego przyjeżdża sejmowa komisja. Nawet jeśli nasz przyjazd nie spełnia wszystkich oczekiwań, to jednak budzi zadowolenie wśród ogółu obywateli.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#BolesławManowiec">Podziękowanie należy się, moim zdaniem, nie tylko pracownikom Biura Listów Kancelarii Sejmu, ale również sekretarzowi naszej Komisji, który jest organizatorem naszych prac i nadaje bieg sprawom, które podejmujemy i rozpatrujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#IrenaSzczygielska">Nawiązując do głosów w dyskusji proponuję, abyśmy skierowali opinię o pracy Biura Listów do Prezydium Sejmu i szefa Kancelarii Sejmu. Wyrazimy w niej nasze uznanie za dotychczasową pracę biura, za merytoryczną pomoc jego pracowników w pracach Komisji oraz zaangażowanie w sprawy obywateli, którzy zwracają się do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#IrenaSzczygielska">Dziękujemy dotychczasowemu dyrektorowi, który obecnie przechodzi do pracy w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich i będzie tam służył swoją wiedzą i doświadczeniem.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#IrenaSzczygielska">Z dyrektorem T. Grochalem będziemy wspólnie dążyć do poprawy skuteczności naszych interwencji i maksymalnego zwiększenia pomocy obywatelom w załatwianiu ich uzasadnionych próśb i wniosków. Jest oczywiste, że na podziękowanie zasłużył również sekretarz naszej Komisji, Informację o załatwianiu skarg i wniosków skierowanych do Najwyższej Izby Kontroli w 1987 r. i w I kwartale br. przedstawił dyrektor Departamentu Prezydialnego NIK Konrad Pionkowski: W informacji dostarczonej posłom scharakteryzowana została problematyka skarg oraz podejmowane przez nas działania wynikające z przyjętego trybu postępowania w sprawie rozpatrywania i załatwiania skarg, wniosków i listów kierowanych do NIK i Inspekcji Robotniczo-Chłopskiej. NIK przywiązuje dużą wagę do spraw przedstawianych w skargach uznając, iż stanowią one istotne źródło informacji o mechanizmach powstawania negatywnych zjawisk w działalności społeczno-gospodarczej, a także funkcjonowaniu organów władzy.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#IrenaSzczygielska">Na podkreślenie zasługuje coraz większe angażowanie się naszych jednostek organizacyjnych w badanie skarg w związku ze wzmożonym ich wpływem. Dla porównania w 1934 r. wpłynęło do NIK 8 tys. skarg, w 1985 r. - 15 tys. skarg, w 1986 r. ok. 19 tys., a w ub.r. prawie 22 tys. skarg. Tę tendencję wzrostową wiążemy z działaniami Inspekcji Robotniczo-Chłopskiej i jej staraniami o likwidowanie negatywnych zjawisk, szczególnie o lokalnym i terenowym wymiarze.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#IrenaSzczygielska">Jednostki NIK zbadały we własnym zakresie, w ramach postępowań kontrolnych w 1984 r. - 578 skarg, w 1985 r. - 1559 skarg, w 1986 r. - 2815 skarg, a w ub.r. 2900 skarg. Liczby te odnoszą się jedynie do postępowań kontrolno-wyjaśniających indywidualnych skarg wpływających do NIK.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#IrenaSzczygielska">Najważniejsze funkcje spełniają jednak kompleksowe kontrole problemów przedstawianych w skargach. Kontrole te pozwalają na ujawnienie skali i zakresu występowania nieprawidłowości oraz przyczyniają się do ich likwidowania poprzez postulowanie o podjęcia potrzebnych działań przez organy nadzoru odpowiednich szczebli.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#IrenaSzczygielska">Wpływają też na ograniczenie wpływu skarg do organów centralnych. Znaczna część wpływających do NIK skarg, zawiera informacje o występowaniu nadużyć, niegospodarności i marnotrawstwa. Wiele skarg dotyczy spraw, w których skarżący wyczerpali już przewidziane prawem środki dochodzenia swoich racji. Skargi te poddawane są ocenie, a na skutek interwencji właściwe organy administracji wznawiają postępowanie i często zmieniają własne, wcześniejsze decyzje. NIK ma uprawnienia do zlecania kontroli skarg innym organom kontroli, rewizji i lustracji. W ten sposób wszystkie istotne skargi wyjaśniane są w sposób najskuteczniejszy, a ocena otrzymanych informacji pokontrolnych umożliwia wgląd w sprawy nie zbadane przez NIK. Takim trybem objęto w ub.r. 13821 skarg.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#IrenaSzczygielska">Znaczna część spraw (w ub. r. było ich 3426), ze względu na niewyczerpanie odpowiedniego trybu postępowania, przekazana była do jednostek właściwych, o czym skarżący byli informowani. Wynika to również z faktu, że znaczna liczba skarg jest wynikiem niedoinformowania o możliwościach dochodzenia zgłaszanych roszczeń. Jednym ze skuteczniejszych sposobów oddziaływania na poprawę załatwiania skarg są przeprowadzane przez Departament Prezydialny NIK kontrole organizacji i trybu załatwiania skarg w jednostkach państwowych i spółdzielczych.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#IrenaSzczygielska">Z informacji przedstawionej posłom wynika, że ustalenia przeprowadzonych kontroli i liczba zastosowanych sankcji wobec osób winnych lub odpowiedzialnych za powstałe nieprawidłowości wskazują na rozmiary występujących zaniedbań. W 1987 r. ukarano łącznie 1404. pracowników na różnych stanowiskach, a kwota strat i nadużyć ujawnionych w ramach kontroli indywidualnych skarg wyniosła ponad 500 mln zł. Do organów ścigania skierowano 243 skargi w sprawach wymagających wszczęcia postępowania przygotowawczego. Zarzuty zawarte w skargach znalazły częściowe lub całkowite potwierdzenie w 57% badanych przypadków.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#IrenaSzczygielska">Chciałbym zwrócić uwagę na liczbę 5614 skarg anonimowych, które wpłynęły do NIK. Rodzą one trudny do rozstrzygnięcia problem, czy powinny być przedmiotem kontroli. Wiele skarg anonimowych znalazło jednak potwierdzenie w badaniach kontrolnych.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#IrenaSzczygielska">Jednakże w ostatnim okresie nasiliły się anonimy oczerniające, których badanie absorbowało pracowników Izby oraz pozostawiło poczucie krzywdy u osób niesłusznie obwinionych w anonimach.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#IrenaSzczygielska">Utrzymujący się od wielu lat stosunkowo wysoki udział skarg ponownych spowodował, że przeprowadzono analizę przyczyn ich występowania. Na 2080 zbadanych różnych spraw ponownych tylko 20 związanych było z działalnością jednostek organizacyjnych. NIK. Skargi te były wnikliwie badane i okazały się nie uzasadnione. Skargi wtórne, których autorzy żalili się, że pomimo interwencji NIK sprawy ich nie zostały należycie załatwione, w 493. przypadkach okazały się uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#IrenaSzczygielska">Najwięcej skarg wskazujących na występowanie nadużyć lub marnotrawstwa mienia społecznego dotyczyło budownictwa, gospodarki komunalnej i mieszkaniowej. Wynika z tego potrzeba zintensyfikowania działań właściwych organów kontroli. Nadal stosunkowo wysoki jest udział skarg na funkcjonowanie terenowych organów administracji państwowej. Najwięcej ich wpływa z województw: warszawskiego - 245, katowickiego - 100, bydgoskiego - 86. Najwięcej doniesień o nadużyciach wpłynęło z województw: warszawskiego - 673, katowickiego - 351, krakowskiego -252 i olsztyńskiego - 240. Zastanawiająca jest stosunkowo duża liczba skarg z zakresu gospodarki mieszkaniowej z woj. białostockiego. Wpłynęło ich 355, a więc znacznie więcej niż z dużych ośrodków miejskich.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#IrenaSzczygielska">Działalność NIK związana z rozpatrywaniem skarg, wniosków i listów indywidualnych jest doskonalona i wzbogacana o nowe elementy przy zachowywaniu wypróbowanych i sprawdzonych metod oddziaływania na jednostki, które są podmiotami skarg. Istotne znaczenie w tym zakresie ma działalność Inspekcji Robotniczo-Chłopskiej. Kontrole dokonywane przez IRCh ze względu na dobór tematów, powszechność, znajomość kontrolowanego środowiska stwarzają podstawy, aby sądzić, że w przyszłości inspekcja stanie się w. wielu dziedzinach skutecznym organem kontroli, eliminującym negatywne zjawiska przedstawiane w skargach obywateli.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#IrenaSzczygielska">Po raz pierwszy przy rocznej ocenie działalności Najwyższej Izby Kontroli w zakresie sposobu rozpatrywania skarg przedstawię informację o załatwieniu skarg również w I kwartale br.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#IrenaSzczygielska">Ogółem w I kwartale 1988 r. wpłynęło 1.467 skarg i listów, w tym 51 zbiorowych oraz 461 anonimów. Przyjęliśmy też 986. obywateli, którzy zgłosili się osobiście. Po rozpatrzeniu nadesłanych listów wystosowano 215 wystąpień do innych instytucji z żądaniem podjęcia działań zmierzających do wyjaśnienia podnoszonych zarzutów, udzielono 171 wyjaśnień, 728 skarg przekazano wg właściwości ze względu na niewyczerpany tok postępowania administracyjnego lub spółdzielczego. Innym jednostkom organizacyjnym NIK lub IRCh przesłano 49 skarg do wykorzystania w toku postępowania kontrolnego. Do organów ścigania przekazano 56 skarg informujących o popełnieniu pospolitych przestępstw kryminalnych. Do akt odłożono 260 anonimów i kopii korespondencji skargowej skierowanej do innych organów.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#IrenaSzczygielska">Korespondencja skargowa skierowana do NIK w I kwartale br. dotyczyła głównie zagadnień związanych z działalnością zakładów pracy. Tego typu skarg wpłynęło 578. Otrzymaliśmy 500 skarg na działalność urzędów terenowej administracji państwowej. Wpłynęło też 257 spraw dotyczących budownictwa mieszkaniowego i przydziałów lokali. W 214. skargach krytykowano pracę placówek handlowych i usługowych, uspołecznionych i prywatnych.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#IrenaSzczygielska">Najwyższa Izba Kontroli otrzymała 261 odpowiedzi, w których zasadność zarzutów potwierdzono w 112. przypadkach. Najwięcej skarg uzasadnionych dotyczyło prawidłowości przydziału mieszkań oraz pracy administracji budynków. W 15. przypadkach znalazły potwierdzenie zarzuty informujące o występowaniu nieprawidłowości w zakładach pracy. Uznano również zasadność 10. skarg dotyczących pracy jednostek handlu.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#IrenaSzczygielska">Należy chyba przeanalizować, dlaczego tak dużo skarg (57%) okazało się uzasadnionych. Odnotowano 493 przypadki uzasadnionych skarg powtórnych, które były wcześniej odesłane do instytucji, w których powstał problem. Być może nasza mała skuteczność w rozpatrywaniu skarg wynika właśnie stąd, że są one odsyłane do instytucji, która jest zainteresowaną stroną w rozpatrywanej sprawie. Stare powiedzenie głosi, że dobry prawnik znajdzie dziurę nawet w dziesięciu przykazaniach. Należałoby więc skargi i wnioski przekazywać do rozpatrzenia instytucjom niezaangażowanym w sprawę.</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#IrenaSzczygielska">Następnie poseł Zofia Bartosiewicz (PZPR) przedstawiła projekt opinii nr 14, dotyczącej systemu zaopatrzenia emerytalno-rentowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#LidiaKozicka">Zastanawiam się, czy do projektu opinii nr 14 nie wprowadzić zapisu dotyczącego rent wypłacanych przez PZU na mocy umów podpisanych w latach siedemdziesiątych. Kilka osób zgłaszało się do mnie z tą sprawą. Pamiętamy, że do momentu uchwalenia ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalno-rentowego wielu ludzi podpisywało dobrowolne, indywidualne umowy z PZU, a zasada tych umów była następująca: w 1969 r. rolnik wpłacił do PZU 400 tys. zł, obecnie otrzymuje 2.800 zł miesięcznie. Osoba ta nie ma możliwości występowania o inne świadczenia oprócz ewentualnych świadczeń alimentacyjnych. Chociaż było to indywidualne zawarcie umowy między rolnikiem i PZU pamiętajmy, że wówczas nie było innej możliwości załatwienia emerytury. Również należy podkreślić, że sprawa indywidualnych umów była szeroko propagowana przez środki masowego przekazu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JanFirst">Uważam, że jest to wniosek zasadny. Jeśli rolnik ten wpłaciłby 400 tys. zł na długoterminową książeczkę oszczędnościową, miałby obecnie miesięcznie 10 tys. zł odsetek. Podobny problem sygnalizują nam osoby pobierające świadczenia przyznane po wypadku.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#JanFirst">Przedstawicielka Biura Listów, Skarg i Wniosków Kancelarii Sejmu Teresa Pudło: świadczenie PZU, o którym mówimy, to nie jest renta, ale wypłata określonej kwoty, świadczenie to nie ma związku z systemem zaopatrzenia emerytalno-rentowego, ma ono charakter uzupełniający i nie jest traktowane jako podstawowe źródło utrzymania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#ZbigniewZieliński">Chociaż obecnie można powiedzieć, że omawiane świadczenie PZU nie ma żadnego związku z systemem zaopatrzenia emerytalno-rentowego, to należy pamiętać, że kiedyś zastępowało ten system.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#ZbigniewZieliński">Po dyskusji sprawę świadczeń wypłacanych przez PZU skierowano do rozpatrzenia do Biura Listów, Skarg i Wniosków Kancelarii Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#KarolGruber">Wielki niepokój wśród obywateli budzi sprawa odszkodowań za mienie pozostawione poza granicami PRL. Wiemy, że 1988 r. jest ostatnim rokiem do załatwiania spraw związanych z odszkodowaniem za pozostawione mienie. Dostajemy również sygnały, że władze nie są w stanie udzielić tej rekompensaty, która miała być udzielana w formie gruntów pod budowę czy innych nieruchomości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#GerardPustówka">Sprawa ta była przekazana przez Rzecznika Praw Obywatelskich Prezydium Sejmu. Komisje sejmowe, merytoryczne w tej sprawie, przygotowują również projekt swojej opinii. W ewentualnej interpelacji poselskiej można powołać się na stanowiska rzecznika.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>