text_structure.xml 86.8 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 3 czerwca 1987 r. Komisja Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej, obradująca pod przewodnictwem posła Klemensa Michalika (PZPR), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- założenia do projektu ustawy o lasach i gospodarce leśnej;</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- sprawy bieżące.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: wiceminister rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej Zbigniew Nocznicki, wiceminister gospodarki materiałowej i paliwowej Waldemar Kozłowski oraz przedstawiciele: Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Urzędu Rady Ministrów, Rady Społeczno-Gospodarczej przy Sejmie, Naczelnego Zarządu Lasów Państwowych, Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego, Zarządu Głównego Ligi Ochrony Przyrody, Instytutu Badań Leśnictwa oraz Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśników i Drzewiarzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#KlemensMichalik">Otwieram nasze obrady i witam wszystkich obecnych posłów i zaproszonych gości. Proponuję, abyśmy najpierw wysłuchali głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Zbigniewa Nocznickiego, po czym głos zabierze poseł - koreferent Jan Skrzetuski, następnie przejdziemy do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#KlemensMichalik">Wiceminister rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej Zbigniew Nocznicki: Powody dla sformułowania i przyjęcia nowego tekstu ustawy są następujące: zmieniają się zasadniczo funkcje i rola lasu. Na czoło wybijają się funkcje związane ze środowiskiem i ogólnie z ochroną ekologiczną. W kraju ponad 700 tys. ha lasów jest uszkodzone przez przemysł - głównie przez SO₂, azot i kwaśne deszcze. Rocznie na 1 ha powierzchni lasów w Polsce spada 6 ton związków chemicznych, a na Śląsku do 12 ton. Maleją funkcje produkcyjne lasów. Stanowią one miejsce bytowania chronionych gatunków zwierząt, są wreszcie miejscem rekreacji i wypoczynku obywateli naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#KlemensMichalik">Pierwsze akty prawne o organizacji lasów państwowych pochodzą z 1936 r., kiedy to wydano dekret prezydenta Rzeczypospolitej o Państwowym Gospodarstwie Leśnym. Lasy państwowe (wtedy o powierzchni ca 3,6 mln ha) zostały zorganizowane w jedno ogólnokrajowe przedsiębiorstwo państwowe z dyrektorem naczelnym Lasów Państwowych na czele. Organizacja taka została zachowana także w późniejszych regulacjach. Po wyzwoleniu zasady organizacji i prowadzenia gospodarstwa leśnego zostały ujęte w ustawie z 20 grudnia 1949 r. o państwowym gospodarstwie leśnym. Podobnie jak w dekrecie z 1936 r. lasy państwowe zostały zorganizowane w jedną ogólnokrajową organizację, w skład której weszły: przedsiębiorstwa lasów państwowych wykonujące czynności gospodarczo-leśne, związane z użytkowaniem i zagospodarowaniem lasów, jego ochroną i innymi funkcjami, a także inne przedsiębiorstwa do wykonywania zadań w zakresie zbytu, transportu i użytkowania produktów ubocznych, budownictwa itd.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#KlemensMichalik">Zwierzchni nadzór nad państwowym gospodarstwem leśnym zlecono ministrowi leśnictwa, a jednostkom leśnym powierzono administrację państwowego gospodarstwa leśnego. W wykonaniu delegacji zawartej w wymienionej ustawie Rada Ministrów rozporządzeniem z dnia 27 grudnia 1949 r. ustaliła organizację i zakres działania przedsiębiorstw lasów państwowych. Od tego czasu - tj. od 1949 r. - pomimo różnych kolei losu i zmian w zasadach organizacji i zarządzania gospodarką narodową - przepisy ustawy o państwowym gospodarstwie leśnym nie były zmieniane, m.in. dlatego, że nie zachodziła po temu potrzeba. Zmieniały się tylko przepisy wykonawcze do ustawy i cytowane rozporządzenie Rady Ministrów z 1949 r. zostało zastąpione podobnym rozporządzeniem z 1968 r. o powołaniu organizacji gospodarczej „Lasy Państwowe” (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 1968 r.). Na mocy tego rozporządzenia Rada Ministrów nadała z dniem 1 lipca 1969 r. statut tej organizacji. Od tego czasu regulacje prawne nie zmieniały statusu przedsiębiorstw lasów państwowych, gdyż nie zachodziła taka potrzeba. Równolegle z ustawą o państwowym gospodarstwie leśnym - a nawet nieco wcześniej, bo 7 kwietnia 1949 r. - uchwalono ustawę o ochronie przyrody (Dz.U. nr 25 poz. 180) oraz kolejne, choć nieco późniejsze ustawy:</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#KlemensMichalik">- z 17 czerwca 1959 r. o hodowli, ochronie zwierząt łownych i prawie łowieckim (Dz.U. nr 33 z 1973 r.);</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#KlemensMichalik">- z 22 listopada 1973 r. o zagospodarowaniu lasów nie stanowiących własności państwa (Dz.U. nr 48 z 1973 r.);</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#KlemensMichalik">- dekret z 5 lipca 1946 r. o straży leśnej (Dz.U. nr 41).</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#KlemensMichalik">Są to komplementarne, współbrzmiące z ustawą o państwowym gospodarstwie leśnym, regulacje prawne. Stan ten trwał aż do 1981 r., tj. okresu wprowadzania Ⅰ etapu reformy. Wydano wtedy podstawowe ustawy związane z reformą, a przede wszystkim:</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#KlemensMichalik">- z 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwie państwowym;</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#KlemensMichalik">- z 21 września 1981 r. o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego;</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#KlemensMichalik">- z 26 lutego 1982 r. o planowaniu społeczno-gospodarczym;</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#KlemensMichalik">- z 26 lutego 1982 r. o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#KlemensMichalik">Weszły też w życie ustawy: o planowaniu przestrzennym, o ochronie i kształtowaniu środowiska naturalnego, o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#KlemensMichalik">Ponieważ w początkowej fazie regulacji kreujących reformę nie były znane nowe kierunki rozwiązań, stopniowo opracowywano odpowiednie, oryginalne uregulowania, które w nowo podejmowanych ustawach dotyczyć mogły lasów. I tak:</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#KlemensMichalik">- w ustawie o przedsiębiorstwie państwowym i w ustawie o samorządzie załogi przedsiębiorstwa określono zakres stosowania tych ustaw w lasach państwowych;</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#KlemensMichalik">- w ustawie o gospodarce finansowej przedsiębiorstwa państwowego upoważniono Radę Ministrów do dostosowania przepisów ustawy do przedsiębiorstw leśnych utworzonych na podstawie ustawy z 1949 r. Szczegółowe zasady gospodarki finansowej lasów państwowych zawarte są w odpowiednim rozporządzeniu Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#KlemensMichalik">Jednakże z chwilą przejścia całej gospodarki narodowej na zasady działania przewidziane w reformie powstała potrzeba nowelizacji zasadniczego aktu prawnego dotyczącego lasów, tj. ustawy z 1949 r. o państwowym gospodarstwie leśnym. W 1985 r., po trzyletniej pracy, w starym resorcie leśnictwa był gotowy projekt ustawy o państwowym gospodarstwie leśnym. Wtedy również powstała myśl, by opracować ustawę o lasach i gospodarce leśnej. Jakie przesłanki, jakie potrzeby legły u podstaw projektu tej ostatniej ustawy? Mamy jedną spuściznę leśną, jedne lasy, które są nasze bez względu na strukturę ich własności i - zgodnie z art. 12 Konstytucji PRL - lasy jako dobro ogólnonarodowe podlegają szczególnej trosce, ochronie państwa i jego obywateli.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#KlemensMichalik">Mamy lasy młode, bo w ciągu 40. lat obsadziliśmy ponad 2,1 mln ha nieużytków i gruntów porolnych, podnosząc tym samym lesistość kraju z 20,8% do 27,7% w końcu 1986 r. Powierzchnia lasów wynosi dokładnie 8.640 tys. ha - w tym lasy państwowe 7.106 tys. ha (z tego organizacja „Lasy Państwowe” 6.769 tys. ha) oraz lasy niepaństwowe 1.534 tys. ha.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#KlemensMichalik">Przyrost młodych lasów w wyniku zalesień wpływa na zwiększenie zapasu surowca. Jeśli w 1956 r. zapas produkcyjny na całej powierzchni lasów wynosił 651 mln m³ grubizny brutto, to w 1983 r. już 1.164 mln m³. Stąd wynika układ asortymentów drzewnych. Mamy mało drewna grubego, a nadmiar - w stosunku do możliwości przerobowych przemysłu - drewna cienkiego. Razem z przyrostem zapasów ogólnych wzrasta zapas na 1 ha powierzchni leśnej - odpowiednio ze 104 m³/ha do 174 m³/ha. Przeciętny wiek lasów wzrasta również - z 43 do 52 lat. W lasach niepaństwowych przeciętny wiek wynosi 36 lat, a zapas przeciętny 98 m³/ha, w parkach narodowych przeciętny wiek wynosi 60 lat, natomiast zapas przeciętny 209 m³/ha. Dlatego chcemy w ustawie zagwarantować i poprzez praktyczne działania uzyskać poprawę: w układzie klas wieku, w rozkładzie zapasu rosnącego, a także wyższą produktywność lasu, poprawę w przeciętnym rocznym przyroście oraz w użytkowaniu i spożytkowaniu lasu i drewna.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#KlemensMichalik">Chcemy również dodatkowo zalesić ok. 700–750 tys. ha gruntów nieprodukcyjnych - złej jakości, zdegradowanych i nieprzydatnych do celów rolniczych. Należy to zrobić w ciągu 20, - 25 lat.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#KlemensMichalik">Uzyskamy w wyniku tego lesistość kraju w granicach 30%, tj. w przybliżeniu średnią europejską, która wynosi 31,8%. Jest to przede wszystkim sprawa związana z zachowaniem i ochroną środowiska naszego życia oraz utrzymaniem ładu w przestrzennym zagospodarowaniu kraju. Ustawa powinna zagwarantować ochronę najbardziej wartościowych zespołów leśnych i przyrody oraz pozwolić na wyhodowanie przez człowieka następnych obszarów o najwyższej z możliwych wartości przyrodniczej. Ustawa powinna zagwarantować ciągłość istnienia lasu jako podstawowego składnika ekologicznych warunków życia, w tym również życia człowieka. Na naszych oczach sprawdza się w życiu narodów i całym kontynentów logika stwierdzenia: dziś rąbiemy lasy, jutro czeka nas susza, pojutrze czeka nas głód.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#KlemensMichalik">Gospodarstwo leśne odpowiednio zorganizowane i prowadzące własny rachunek kosztów bez rozgraniczenia, co stanowi nakłady bieżące, a co dotyczy przyszłości (las sadzi się dziś, przez lata się go hoduje, a dopiero w bardzo odległym okresie uzyskuje się efekt materialny tych nakładów w postaci drewna) - powinno robić to w taki sposób, aby było samowystarczalne w normalnych warunkach. Zatem wszelkie dodatkowe, często doraźne nadzwyczajne wydatki, związane z ratowaniem lasu (klęski, pożary, szkody przemysłowe itp.) powinny być pokrywane ze skarbu państwa. Tymczasem lasy przez cały okres istnienia Polski Ludowej finansowały rozwój gospodarki narodowej wypracowywaną akumulacją. Własne środki lasów w razie potrzeby muszą być zasilane środkami z zewnątrz (np. z różnego rodzaju funduszy - jak ochrony środowiska, gleb, wód, szkód górniczych itp.).</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#KlemensMichalik">Organizację „Lasy Państwowe” tworzą samorządne, samodzielne, samofinansujące się przedsiębiorstwa leśne. Na szczeblu ogólnokrajowym tworzone są fundusze celowe, takie jak: fundusz wyrównawczy, fundusz rozwoju (inwestycyjny), fundusz leśny tworzony od ilości pozyskanej grubizny, od przemysłu, opłata leśna.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#KlemensMichalik">Tezy do ustawy zakładają utrzymanie następującej struktury organizacyjnej:</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#KlemensMichalik">- jednostki podstawowe - nadleśnictwa, OTL, ZSLP (na pełnym wewnętrznym rozrachunku gospodarczym);</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#KlemensMichalik">- OZLP i pozostałe przedsiębiorstwa leśne grupujące jednostki podstawowe na pełnym rozrachunku i statusie przedsiębiorstw;</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#KlemensMichalik">- organizacja gospodarcza „Lasy Państwowe”, grupująca przedsiębiorstwa, utrzymywana z narzutów na przedsiębiorstwa podstawowe.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#KlemensMichalik">Na czele organizacji gospodarczej „Lasy Państwowe” stoi Naczelna Dyrekcja Lasów Państwowych. Strukturę tę proponuje się utrzymać, gdyż została już sprawdzona w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#KlemensMichalik">Założenia w tezie 21 prezentują wariantowo program organu założycielskiego dla przedsiębiorstw oraz sprawę powoływania dyrektora „Lasów Państwowych”. W czasie opracowywania założeń nie udało się uzgodnić jednolitego stanowiska. Sprawę może i powinna przesądzić generalna zasada przyjęta w założeniach II etapu reformy.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#KlemensMichalik">W „Lasach Państwowych” zamierza się powołać samorządy pracownicze o zakresie działania zgodnym z intencją art. 48 ustawy o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego. Zasady działania samorządów powinny być jednak zgodne ze specyficznymi potrzebami lasów. Zakres uprawnień i obowiązków samorządu powinna więc szczegółowo określić ustawa; założenia podają tu jedynie ogólny kierunek.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#KlemensMichalik">Koreferat przedstawił poseł Jan Skrzetuski (ZSL): Podstawowymi aktami prawnymi z zakresu leśnictwa są:</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#KlemensMichalik">- ustawa z 20 grudnia 1949 r. o państwowym gospodarstwie leśnym (ze zmianami w 1950 r., 1971 r., 1974 r. i w 1982 r.);</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#KlemensMichalik">- ustawa z 22 listopada 1973 r. o zagospodarowaniu lasów nie stanowiących własności państwa;</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#KlemensMichalik">- ustawa z 7 kwietnia 1949 r. o ochronie przyrody;</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#KlemensMichalik">- dekret z 5 lipca 1946 r. o straży leśnej;</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#KlemensMichalik">- ustawa z 17 czerwca 1959 r. o hodowli, ochronie zwierząt łownych i prawie łowieckim;</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#KlemensMichalik">- ustawa z 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska;</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#KlemensMichalik">- ustawa z 26 marca 1982 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (ze zmianą w 1984 r.).</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#KlemensMichalik">Problematyka leśna zawarta jest ponadto w innych aktach ustawowych, a w szczególności:</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#KlemensMichalik">- ustawie z 12 lipca 1984 r. o planowaniu przestrzennym;</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#KlemensMichalik">- ustawie z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#KlemensMichalik">Według stanu na 31 grudnia 1985 r. lasy zajmują 8.654 tys. ha i stanowią 27,7% powierzchni kraju. Lasy państwowe zajmują 7.118 tys. ha (82,3% wszystkich lasów). Pod zarządem Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej znajduje się 6.873 tys. ha lasów, z czego 84 tys. ha stanowią lasy w parkach narodowych. Pod zarządem innych resortów znajduje się 245 tys. ha lasów.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#KlemensMichalik">Wyliczony na 1 stycznia 1986 r. aktualny zapas drewna w lasach będących pod zarządem MRLiGŻ wynosi 175 m³ na 1 ha - co na całej powierzchni daje 1.173.913 tys. m³. Natomiast stan potencjalny przy zasobności na 1 ha wynoszącej 224 m³ powinien wynosić 1.497.602 tys. m³. Różnica między stanem aktualnym i potencjalnym wynosi 323.689 tys. m³, a w zasobności na 1 ha - 49 m³. Zapas aktualny stanowi więc 78,3% potencjału.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#KlemensMichalik">Przeciętny wiek drzewostanów wynosi 52 lata, a przyrost roczny 3,37 m³/ha. Ogółem roczna wielkość użytkowania według planów obowiązujących z początkiem 1986 r. wynosi 17.498,7 tys. m³ grubizny.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#KlemensMichalik">Lasy niepaństwowe zajmują powierzchnię 1.536 tys. ha (18,7% wszystkich lasów w kraju). Indywidualną własnością jest 1.393 tys. ha (90,7% tych lasów), pozostałe stanowią własność wspólną (74 tys. ha), gminną (44 tys. ha) i rolniczych spółdzielni produkcyjnych (25 tys. ha).</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#KlemensMichalik">Możliwości produkcyjne lasów niepaństwowych są wykorzystywane w 67%. Oznacza to, że aktualny zapas drewna jest mniejszy od potencjalnego o ok. 69.250 tys. m³. Przeciętna zasobność grubizny wynosi tu 101 m³/ha, przeciętny wiek drzewostanów 35 lat, a przeciętny przyrost roczny - 2,60 m³/ha.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#KlemensMichalik">Las jest dobrem ogólnonarodowym o powszechnie znanych, odtwarzalnych walorach materialnych w postaci surowca drzewnego i innych pożytków leśnych, a jednocześnie stanowi podstawowy czynnik współdziałający w kształtowaniu środowiska przyrodniczego, zwłaszcza w odniesieniu do stosunków klimatycznych, hydrologicznych i glebowych. Las zaspokaja też rekreacyjno-zdrowotne i kulturalne potrzeby człowieka. Zgodnie z Konstytucją PRL lasy podlegają szczególnej ochronie państwa. Spełniają one w gospodarce narodowej i życiu społeczeństwa funkcje ekologiczne, produkcyjne i społeczne. Są też ważnym elementem obronności kraju.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#KlemensMichalik">Ponadczasowe wartości lasów, a jednocześnie stale pogarszający się stan środowiska przyrodniczego powodują, że polityka leśna staje się ważnym składnikiem kompleksowej polityki państwa. Stwarza to potrzebę określenia podstawowych jej założeń, które powinny uwzględniać długookresowość produkcji leśnej oraz wielofunkcyjność i wielkoobszarowy charakter gospodarki leśnej. Polityka leśna powinna dotyczyć lasów wszystkich kategorii własności, odwoływać się do wszystkich resortów, jednostek gospodarczych i organizacji społecznych o udział w jej realizacji. Państwo powinno natomiast zapewnić prawną ochronę całej powierzchni leśnej i efektywność gospodarki leśnej bez względu na rodzaj własności gruntów leśnych.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#KlemensMichalik">Potrzeba opracowania nowej ustawy o lasach była już dawno podnoszona i dyskutowana w środowisku leśników.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#KlemensMichalik">W ciągu prawie 40. lat obowiązywania ustawy o państwowym gospodarstwie leśnym zaszły istotne zmiany w strukturze gospodarczej i politycznej państwa. Zmieniło się w zasadniczy sposób zapotrzebowanie społeczne na produkty leśnictwa. Zmieniło się państwowe gospodarstwo leśne, wzrosła lesistość kraju i zasobność drzewostanów, rozwinięte zostały przemysły przetwórcze bazujące na surowcach leśnych. Wraz z rozwojem gospodarczym państwa, uprzemysłowieniem i urbanizacją kraju w sposób zasadniczy zmieniło się środowisko przyrodnicze, a ujemny wpływ cywilizacji na to środowisko jest coraz bardziej zauważalny i niepokojący. Postępująca degradacja środowiska naturalnego rodzi niepokoje społeczne dotyczące stanu i dalszych losów podstawowego składnika tego środowiska, jakim są lasy.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#KlemensMichalik">Nowa jakościowo sytuacja, a także wprowadzenie reformy w całej gospodarce narodowej, powoduje konieczność nowego unormowania zasad funkcjonowania gospodarki leśnej oraz aktualizacji jej celów i zadań przy uwzględnieniu specyfiki i całej złożoności problemów.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#KlemensMichalik">Podstawowym celem, do osiągnięcia którego powinien zmierzać projekt ustawy, jest zapewnienie niezbędnych warunków rozwoju gospodarki leśnej, tj. zwiększenia produkcyjności lasów, racjonalnego wykorzystania ich zasobów, zwiększenia lesistości kraju, a także zachowanie lasów dla przyszłych pokoleń.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#KlemensMichalik">Zgodnie z decyzją rządową Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej zostało zobowiązane do opracowania założeń do projektu ustawy o lasach i gospodarce leśnej - kompleksowej regulacji prawnej obejmującej swoim zasięgiem wszystkie lasy w kraju bez względu na formę ich własności.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#KlemensMichalik">Prezes Rady Ministrów zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami wspólnego posiedzenia Prezydium Sejmu PRL i Prezydium Rządu przedłożył w marcu br. założenia do projektu ustawy dla zaopiniowania przez organa Sejmu, upoważniając równocześnie ministra rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej do reprezentowania rządu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#KlemensMichalik">Założenia do projektu ustawy o lasach i gospodarce leśnej zostały opracowane w formie 28 tez. Nie wyczerpują one jednak całej problematyki wymagającej uregulowań ustawowych. Wątpliwości budzi także wiele sformułowań, które nie zawsze są jednoznaczne. Powinny one zostać wyeliminowane w toku dalszych prac nad projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#KlemensMichalik">Podkomisja powołana do rozpatrzenia założeń zebrała opinie i uwagi w tej sprawie od Rady Społeczno-Gospodarczej przy Sejmie, Biura Rad Narodowych Kancelarii Rady Państwa, Zespół Doradców Sejmowych, Zarządu Głównego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa oraz Polskiego Towarzystwa Leśnego.</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#KlemensMichalik">Komisja nasza w grudniu 1986 r. rozpatrywała sytuację gospodarczą Lasów Państwowych oraz funkcjonowanie leśnictwa i przemysłu drzewnego w nowej strukturze organizacyjnej. Uchwalono w tej sprawie opinie do prezesa Rady Ministrów. W oparciu o zgłoszone opinie i uwagi oraz własne przemyślenia podkomisja przedstawia swoje uwagi do przedłożonych tez.</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#KlemensMichalik">We wstępie do założeń trafnie wyeksponowano pozaprodukcyjne funkcje lasów oraz przedstawiono prognozę zagrożeń środowiska przyrodniczego i ich wpływu na lasy. Za trafne uważa się również założenie dotyczące konieczności uporządkowania podstaw prawnych gospodarki leśnej, a także konieczności zmian w ustawach o ochronie przyrody oraz o hodowli, ochronie zwierząt łownych i prawie łowickim. Zdaniem podkomisji przedsiębiorstwa gospodarki leśnej, mimo ich specyfiki, powinny działać na zasadach zbliżonych do innych przedsiębiorstw - z ustawowo wyłączoną możliwością zmiany zasadniczego profilu produkcji.</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#KlemensMichalik">W tezie 1 trafnie sformułowano ogólnospołeczny cel gospodarki leśnej, którym jest zachowanie i ochrona ekologicznych funkcji lasów, pomnażanie zasobów leśnych, wykorzystanie produkcyjnych i pozaprodukcyjnych funkcji lasów, popieranie leśnictwa we wszystkich formach własności oraz łagodzenie sprzeczności i konfliktów w układach lasy - gospodarka narodowa - społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#KlemensMichalik">Teza 2 słusznie uznaje zasadę jednolitego prowadzenia gospodarki leśnej we wszystkich lasach, w których powinny obowiązywać te same zasady ochronne, hodowlane i urządzeniowe z dostosowaniem ich do różnorodnych funkcji spełnianych przez lasy.</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#KlemensMichalik">Teza 3 nie określa, na czym polegać mają działania ochronne jednostek gospodarczych powodujących zagrożenie i szkody w środowisku leśnym. Powinno się określić odpowiedzialność materialną sprawców szkód przemysłowych w lasach.</u>
          <u xml:id="u-2.61" who="#KlemensMichalik">Teza 5 przyjmuje zasadę, że wszystkie lasy muszą być racjonalnie zagospodarowane i zapewniać optymalne spełnianie ich funkcji. Gospodarowanie w nich powinno odbywać się na podstawie planów o różnorodnym horyzoncie czasowym i zasięgu terytorialnym, powiązanych z planami zagospodarowania przestrzennego oraz założeniami ochrony środowiska. Brak jednak w tezie określenia, jak ma być realizowane powiązanie planów urządzeniowych lasu z planami zagospodarowania przestrzennego oraz kto te pierwsze będzie zatwierdzał. Zdaniem podkomisji zasadne wydaje się określenie najważniejszych wytycznych, którymi należy się kierować przy sporządzaniu tych planów i gospodarowaniu lasami.</u>
          <u xml:id="u-2.62" who="#KlemensMichalik">Teza 6 mówi o tym, że rozmiar pozyskania drewna musi być zgodny z etatami cięć określonymi planem urządzeniowym i musi wynikać z potrzeb hodowlanych drzewostanów. Słuszne wydaje się dokonanie w tej fazie zapisu o konieczności uaktualnienia planu urządzenia lasu w przypadku klęski żywiołowej lub ekologicznej, co będzie miało wpływ na wielkość etatu rębnego.</u>
          <u xml:id="u-2.63" who="#KlemensMichalik">Teza 7 przewiduje zmianę zasady powszechnej dostępności lasów na zasadę opierającą się na kierowaniu i odpłatności wobec wszystkich korzystających z runa leśnego. Wymaga tego troska o należyty stan i rozwój lasów. Prezentowana zmiana nie ogranicza dostępności lasu, ale ją racjonalizuje. Należy zastanowić się, czy ma ona dotyczyć także lasów prywatnych, gdyż na ich właścicieli nakłada się bardzo ostre rygory.</u>
          <u xml:id="u-2.64" who="#KlemensMichalik">W tezie 8 słusznie przyjęto, że gospodarka łowiecka w lasach stanowi integralną część gospodarki leśnej, lecz nie rozwiązuje to problemu szkód wyrządzanych przez zwierzynę łowną w uprawach leśnych i polnych. Brak też jednoznacznego i wyraźnego określenia uprawnień i obowiązków gospodarza terenów łowieckich, jak też pracowników lasów państwowych.</u>
          <u xml:id="u-2.65" who="#KlemensMichalik">Według tezy 9 należałoby rozważyć zasadność pojęcia „grunty leśne” w stosunku do drzewostanu o powierzchni co najmniej 0,1 ha, gdyż takie grunty uznaje się za las. Prowadzenie prawidłowej gospodarki leśnej przemawia za podniesieniem tej granicy do 0,5 ha. Mniejsze powierzchnie należałoby uznać za „zadrzewienia kępowe” i objąć je ustawową ochroną. Taki postulat podyktowany jest potrzebą przeciwdziałania ubytkowi dużej powierzchni leśnej.</u>
          <u xml:id="u-2.66" who="#KlemensMichalik">Słuszna jest teza 12. Należałoby ująć w niej jednak również śródpolne pasy ochronne z drzew i z uwagi na rangę zadrzewień w środowisku leśnym - objąć je ustawową ochroną.</u>
          <u xml:id="u-2.67" who="#KlemensMichalik">Omawiając łącznie tezy od 13 do 17 należy podkreślić, że udział lasów niepaństwowych w niektórych województwach jest bardzo duży i wynosi np. w siedleckim 60,1%, łomżyńskim - 57,2%, lubelskim - 51,9% i nowosądeckim - 50% wszystkich lasów tych województw.</u>
          <u xml:id="u-2.68" who="#KlemensMichalik">Nowa ustawa powinna w sposób jednoznaczny stworzyć takie podstawy prawne, aby lasy niepaństwowe miały te same warunki rozwoju, zapewniające ich trwałość i zdolność do spełniania funkcji produkcyjnych oraz pozaprodukcyjnych. Plany urządzenia tych lasów powinny być zatwierdzane przez urzędy wojewódzkie w porozumieniu z dyrektorami okręgowych zarządów Lasów Państwowych. Decyzje administracyjne dotyczące wykonania czynności gospodarczo-ochronnych powinny wydawać nadleśniczowie.</u>
          <u xml:id="u-2.69" who="#KlemensMichalik">Opłata leśna pobierana od właścicieli lasów niepaństwowych określana jest w kilogramach żyta. Nie musi być ona waloryzowana, ponieważ cenę żyta rokrocznie ustala państwo. Wysokość tej opłaty powinna pokrywać normalne koszty nadzoru sprawowanego przez Lasy Państwowe.</u>
          <u xml:id="u-2.70" who="#KlemensMichalik">Wskazane byłoby ustalenie zasad gospodarowania środkami finansowymi, stanowiącymi wpływy z tytułu szkód przemysłowych, za zbieranie runa leśnego lub inne pozaprodukcyjne funkcje lasów nie stanowiących własności państwa, jak też korzystanie przez ich właścicieli z funduszy ochrony środowiska i ochrony gruntów lub funduszu leśnego.</u>
          <u xml:id="u-2.71" who="#KlemensMichalik">Słuszna jest generalnie koncepcja wyrażona w tezie 19. Wątpliwości budzi jednak praktyczne funkcjonowanie organu odwoławczego Ⅱ instancji, tj. dyrektora OZLP w sprawach dotyczących szkód łowieckich. Ich duża aktualnie ilość oraz konieczność szybkiego załatwiania uzasadniałaby pozostawienie trybu odwoławczego na szczeblu naczelnika gminy.</u>
          <u xml:id="u-2.72" who="#KlemensMichalik">Z uwagi na specyfikę gospodarki leśnej - trudności pogodzenia praw przyrody z prawami ekonomicznymi - podkomisja uważa za celowe centralne koordynowanie i sterowanie gospodarką leśną. Uważamy jednak, że niezbędne jest przeanalizowanie tez 20 i 21 pod kątem zapewnienia właściwego zakresu samodzielności przedsiębiorstwom Lasów Państwowych i wyeliminowania tendencji do scentralizowanego „kierowania”. Przedsiębiorstwom należy zapewnić pełną samodzielność - z zachowaniem jedynie wymogów zgodności działań z ustaleniami ustawy - i możliwość planowania oraz kształtowania efektywności gospodarowania.</u>
          <u xml:id="u-2.73" who="#KlemensMichalik">Okręgowe zarządy Lasów Państwowych, inne przedsiębiorstwa do zadań szczególnych oraz instytucje (np. IBL) powinny być obligatoryjnie zrzeszone w organizacji LP, a organem stanowiącym powinno być kolegium Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-2.74" who="#KlemensMichalik">Jeżeli chodzi o tezę 22 - należy uznać za właściwe omówienie zadań i czynności, jakie powinny wykonywać przedsiębiorstwa wchodzące w skład LP. Niezgodne z koncepcją sprawnego i optymalnego działania przedsiębiorstwa wydaje się natomiast założenie, że OZLP będą wspólnie realizowały samodzielne cele i zadania. Zdaniem podkomisji, przedsiębiorstwo musi realizować w sposób optymalny zadania gospodarcze w obrębie własnego terenu działania. Trafne jest założenie redystrybucji środków finansowych pomiędzy przedsiębiorstwami tworzącymi organizację gospodarczą LP. Fundusze scentralizowane powinno się tworzyć na mocy decyzji kolegium LP; sięganie do rozwiązań ustawowych byłoby tu przejawem nadmiernej centralizacji.</u>
          <u xml:id="u-2.75" who="#KlemensMichalik">W ramach przedsiębiorstwa Lasów Państwowych konieczne jest określenie odpowiedniej samodzielności i pozycji nadleśnictwa i nadleśniczego. Wynika to z roli nadleśnictwa jako podstawowego organu administracji państwowej ds. gospodarki leśnej oraz z faktu dokonywania na tym szczeblu większości działań techniczno-produkcyjnych i finansowych, które są i powinny być prowadzone samodzielnie i efektywnie. Nie przeszkadza temu brak osobowości prawnej, ani też konieczność dofinansowania lub świadczeń na rzecz funduszów celowych.</u>
          <u xml:id="u-2.76" who="#KlemensMichalik">Teza 23 potwierdza bierny stosunek do szkód w lasach ze strony przemysłu. Należy dążyć do określenia zakładom przemysłowym terminów doprowadzenia rozmiarów emisji do wielkości zgodnych z normami. Za przekroczenia tych norm przedsiębiorstwa powinny płacić lasom odszkodowania z zysku według określonego, prostego systemu, a nie w wyniku przeciągających się sporów arbitrażowych.</u>
          <u xml:id="u-2.77" who="#KlemensMichalik">Za uzasadnioną uważamy prezentowaną w tezie 24 tendencję rewindykacji środków wydatkowanych na przystosowanie lasów do pełnienia funkcji społecznych, jak też do wyrównywania strat związanych z ograniczeniem działań gospodarczych na obszarach leśnych przeznaczonych do pełnienia funkcji społecznych.</u>
          <u xml:id="u-2.78" who="#KlemensMichalik">Jeżeli chodzi o tezę 26 - podkomisja opowiada się za powołaniem w przedsiębiorstwach leśnych samorządu pracowniczego z uprawnieniami stanowiącymi, nie naruszającymi celów leśnej polityki państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.79" who="#KlemensMichalik">Nowelizacji wymaga dekret z 1946 r. o straży leśnej, o czym mówi teza 27. Obowiązek ochrony lasów należy nałożyć na wszystkich pracowników lasów, w tym szczególnie na funkcjonariuszy straży leśnej. Tworzenie odrębnych służb ochronnych wydaje się zbędne.</u>
          <u xml:id="u-2.80" who="#KlemensMichalik">Rada Społeczno-Gospodarcza w swej opinii nr 18 zaproponowała uzupełnienie założeń do ustawy o lasach i gospodarce leśnej o dalsze dwie tezy. Pierwsza z nich dotyczy stworzenia w proponowanej ustawie możliwości ścisłego powiązania leśnej bazy surowcowej z przemysłem pierwiastkowego przerobu drewna.</u>
          <u xml:id="u-2.81" who="#KlemensMichalik">W uzasadnieniu tej tezy podaje się, że baza surowca drzewnego w Polsce ulega systematycznemu zmniejszeniu, a jej powiązanie z jednostkami zajmującymi się przerobem drewna doprowadzi do bardziej efektywnego wykorzystania tego surowca.</u>
          <u xml:id="u-2.82" who="#KlemensMichalik">Pragnę dodać, że podkomisja jest w posiadaniu uchwał rad pracowniczych wszystkich przedsiębiorstw drzewnych w kraju oraz stanowiska Rady Pracowniczej Zrzeszenia Przedsiębiorstw Państwowych Przemysłu Drzewnego, popartego przez związki zawodowe. W dokumentach tych wyraża się stanowczy sprzeciw wobec projektu włączenia przemysłu drzewnego do organizacji gospodarczej LP.</u>
          <u xml:id="u-2.83" who="#KlemensMichalik">Wspomniane uchwały zarzucają nieuwzględnienie rachunku ekonomicznego, specyfiki przemysłu, jego powiązań kooperacyjnych z odbiorcami, sposobu funkcjonowania w ramach reformy gospodarczej oraz problemów modernizacyjnych i rozwojowych. Stwierdzają, że przemysł drzewny na bieżąco przyjmuje i optymalnie wykorzystuje cały oferowany przez Lasy Państwowe surowiec. Podnoszą też kwestie różniących się od siebie mechanizmów zarządzania, organizacji oraz systemów finansowych Lasów Państwowych i przemysłu drzewnego. Uważają, że współpraca z lasami powinna się opierać na doskonalonych mechanizmach reformy gospodarczej w ramach istniejących struktur organizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-2.84" who="#KlemensMichalik">Zdaniem podkomisji, tartaki powinny stanowić integralną część Lasów Państwowych jako jedyna baza produkcyjna przemysłu tartacznego. Przemawia też za tym możliwość lepszego wykorzystania drewna użytkowego oraz poprawy organizacji pracy przy dowozie dłużyc i manipulowaniu nimi na placu tartacznym.</u>
          <u xml:id="u-2.85" who="#KlemensMichalik">Łączenie gospodarki leśnej z przemysłem pierwiastkowego przerobu drewna powinno być dokonywane w duchu tez i rozwiązań, jakie ustali II etap reformy gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-2.86" who="#KlemensMichalik">Druga teza zaproponowana przez RS-G mówi o tym, że parki narodowe powinny być włączone do organizacji gospodarczej Lasy Państwowe. Powyższą propozycję Rada Społeczno-Gospodarcza uzasadnia tym, że ok. 70% obszaru parków narodowych stanowią lasy. Wiele czynności z zakresu ochrony lasów, usuwania następstw klęsk żywiołowych i ekologicznych powinno odbywać się zarówno w parkach jak i sąsiadujących z nimi drzewostanach. Wymaga tego skuteczność działań ochronnych. Poprzez włączenie parków narodowych do organizacji gospodarczej LP stworzy się możliwość korzystania przez nie z potencjału technicznego, naukowego i materiałowego leśnictwa.</u>
          <u xml:id="u-2.87" who="#KlemensMichalik">Podkomisja uważa, że ścisłe powiązanie parków narodowych z leśnictwem zapewni ich prawidłowy rozwój. Współpraca powinna przebiegać zgodnie z porozumieniem z 27 stycznia 1987 r. zawartym pomiędzy ministrami ochrony środowiska i zasobów naturalnych oraz rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej. Porozumienie to zapewnia parkom narodowym realizację zasad ochrony przyrody i innych podstawowych funkcji, do jakich zostały powołane, szczególnie zadań wynikających z krajowej strategii ochrony przyrody i spełniania określonej roli w światowym systemie obszarów chronionych.</u>
          <u xml:id="u-2.88" who="#KlemensMichalik">Należałoby jednak określić strukturę organizacyjną parków narodowych oraz formy ich powiązań z Lasami Państwowymi.</u>
          <u xml:id="u-2.89" who="#KlemensMichalik">Szerokie poruszenie w dyskusji zagadnień objętych założeniami do projektu ustawy o lasach i gospodarce leśnej umożliwiłoby Komisji opracowanie opinii, która miałaby na uwadze przede wszystkim dobro lasów i zachowanie ich dla przyszłych pokoleń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#KrzysztofJałtuszewski">Ustawa o Lasach Państwowych jest potrzebna, gdyż dotychczasowe przepisy uległy dezaktualizacji, bowiem od 1949 r. wiele się w gospodarce zmieniło. Niestety, nie dysponuję materiałami, które pozwoliłyby ocenić, co sprawdziło się w dotychczasowych przepisach, a co należy zmienić.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#KrzysztofJałtuszewski">Interesuje mnie jak należy rozumieć zwiększoną samodzielność przedsiębiorstw. Czy oznacza to, że leśnictwa będą traktowane tak jak przedsiębiorstwa?</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#KrzysztofJałtuszewski">Co oznacza rada załóg? Nie wiem, dlaczego nie można powołać w przedsiębiorstwach leśnictwa takich samorządów, jakie przewidziane są przez ustawę.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#KrzysztofJałtuszewski">Nie zgadzam się z koreferatem, jeśli chodzi o wprowadzenie odpłatności za pozyskiwanie runa leśnego. Uważam, że nie rozwiąże to problemu tym bardziej, że zbiorem zajmują się m.in. dzieci i młodzież. Jak problem ten widzi organizacja leśna?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MieczysławStachura">W trakcie konsultacji przeważały opinie, których autorzy wyrazili poparcie dla koncepcji jak najszybszego uchwalenia ustawy o lasach. Podkreślano trafność rozwiązań w takich sprawach jak Lasy Państwowe, gospodarka łowiecka, preferencje dla pozaprodukcyjnych funkcji lasów. Opinia publiczna dostrzega ekologiczną rolę obszarów leśnych.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MieczysławStachura">Zastrzeżenia budzi natomiast brak w projekcie ustawy propozycji uregulowania problematyki parków narodowych i krajobrazowych, które powinny być zintegrowane z Lasami Państwowymi.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MieczysławStachura">Z konsultacji wynika, że leśnicy sceptycznie odnieśli się do propozycji dotyczących uregulowania kwestii samodzielności samorządu. Uważali, że lepiej całkiem zrezygnować z samorządu, niż wprowadzać rozwiązania ograniczające jego kompetencje - tak jak to próbowano uczynić.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MieczysławStachura">Sprzeciw wywołała też nazwa „przedsiębiorstwo”. Argumentowano, że nie oddaje ona funkcji administracyjnych przyszłego tworu. Dlatego leśnicy opowiadali się za utrzymaniem starej nazwy, tj. okręgowego zarządu Lasów Państwowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#KlemensMichalik">Posłowie traktują przedstawiony dokument jako projekt ustawy. Tymczasem są to założenia do projektu, a nie sam projekt. Chciałbym więc, aby w dyskusji brano ten fakt pod uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefWięcław">Inicjatywa ustawodawcza dotycząca ustawy o lasach i gospodarce leśnej jest ze wszech miar cenna i z racji wielorakich funkcji, które pełnią lasy, ma znaczenie ogólnospołeczne. Konsultacje dają podstawę do twierdzenia, że projektowana regulacja prawna zapewni niezbędne warunki rozwoju gospodarki leśnej - zwiększenia produkcyjności lasów i racjonalniejszego ich wykorzystania, także jako bazy wypoczynkowej. Założenia w opinii leśników - w sposób daleko szerszy niż obecnie obowiązujące unormowania prawne przewidują regulację całości gospodarki leśnej, obejmując swoim zakresem nie tylko lasy państwowe, ale także stanowiące własność prywatną. Obejmują też problematykę ochrony lasów i gospodarki leśnej przed przestępczą działalnością - mam na myśli organizację i zasady działania straży leśnej. Istotną sprawą jest zagwarantowanie spójności planów urządzania gospodarstwa leśnego z planami zagospodarowania przestrzennego.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JózefWięcław">Jednocześnie jednak z konsultacji wynika, że niektóre sprawy wymagają szczegółowego opracowania. I tak w tezie 7 sformułowania: „powszechna dostępność lasów dla ludności” oraz „zbieractwo dla potrzeb własnych” są nieprecyzyjne. Leśnicy uważają, iż teza ta powinna brzmieć: „Utrzymuje się zasadę dostępności lasów w zakresie ruchu turystycznego, celów rekreacyjno-wypoczynkowych oraz zbieractwa płodów runa leśnego. Korzystanie w tym zakresie z lasów nie może zagrażać gospodarce leśnej”.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#JózefWięcław">Przy obecnie funkcjonujących przepisach tworzą się sytuacje, kiedy jedna działka leśna - często o niewielkiej powierzchni - ma kilku, a nawet kilkunastu współwłaścicieli. Bywa i tak, że jednym z nich jest Państwowy Fundusz Ziemi. Uniemożliwia to prowadzenie racjonalnej gospodarki na takich działkach. Leśnicy postulowali więc, aby unormowania stwarzały mechanizm, mający na celu dziedziczenie działki tylko przez jednego następcę.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#JózefWięcław">W latach poprzednich plany urządzeń gruntów leśnych dla lasów nie stanowiących własności państwa zatwierdzał wojewoda; obecnie wykonanie tych planów zlecają, a także finansują je dyrektorzy wydziałów rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej w urzędach wojewódzkich. Zatwierdzanie planów nie było dotychczas traktowane jako decyzja administracyjna. Wykonawcą planów jest obecnie nadleśniczy, zaś zlecającym i finansującym - budżet państwa poprzez urzędy wojewódzkie. Rodzi się więc pytanie, w jaki sposób interpretować podległość nadleśnictwa wobec urzędów wojewódzkich?</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#JózefWięcław">Ogólny nadzór nad gospodarką w lasach nie stanowiących własności państwa należy do rad narodowych. Powstaje wątpliwość, jak będzie wyglądała realizacja tego nadzoru.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#JózefWięcław">Urzędy gminne przelewają 90% wpływów z opłaty leśnej (podatek od powierzchni lasów nie stanowiących własności państwa) na konto OZLP, które poprzez nadleśnictwa mają wspierać z tych funduszy racjonalne zagospodarowanie lasów niepaństwowych. Należy uściślić, kto ma gospodarować tymi środkami - wiadomo bowiem, że w wielu rejonach kraju na cele te wykorzystuje się niespełna połowę zgromadzonych środków. Skoro tak, to jaki sens ma proponowane podnoszenie opłat? Zanim podniesie się opłatę, należy przedstawić konkretny plan wykorzystania tych środków.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#JózefWięcław">Struktura organizacyjna Lasów Państwowych, w opinii leśników, w obu przedstawionych wariantach jest zbyt rozbudowana. Nie przewiduje się dostosowania podziału administracyjnego lasów do podziału administracyjnego kraju, brak jest też zależności jednostek organizacyjnych na poszczególnych szczeblach.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#JózefWięcław">Pozaprodukcyjne funkcje lasów oraz ich użytkowanie pod kątem potrzeb hodowlanych stwarzają konieczność przejścia jednostek administracyjnych Lasów Państwowych na finansowanie z budżetu państwa. W tej sytuacji nadleśnictwa będą dążyć do wypracowania zysku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JózefKiełb">Przedmiotem dzisiejszej dyskusji powinien być nie tylko tekst założeń do projektu ustawy, ale także zaprezentowany nam dzisiaj pogląd wiceministra Z. Nocznickiego nt. gospodarki leśnej w przyszłości, koreferat posła J. Skrzetuskiego, a także projekt opinii Komisji. Uważam, że nie powinniśmy zapominać o dyskusji całościowej nad tymi sprawami - aby nie powtórzyła się sytuacja z poprzednich posiedzeń, kiedy po zakończeniu obrad okazało się, że nie przedyskutowaliśmy projektu opinii.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#JózefKiełb">Podstawowy cel, który powinien nam dziś przyświecać, to sformułowanie odpowiedzi na pytanie, jak „skonsumować” wyniki konsultacji. Zwracaliśmy się o opinię do środowiska leśników - gdyby więc projekt ustawy opierał się tylko i wyłącznie na wynikach tych konsultacji, to mielibyśmy ustawę zaproponowaną przez samych leśników. Jestem pełen uznania dla ludzi w mundurach, ale należy być ostrożnym w decydowaniu o tak ważnym dziale gospodarki narodowej w pojedynkę lub przez jedno środowisko. Decyzja nie może zależeć tylko i wyłącznie od leśników.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#JózefKiełb">Wydaje mi się, że nowa ustawa powinna uwzględniać przede wszystkim i w pierwszym rzędzie konieczność zmiany funkcji lasów. Ich ekologiczna funkcja powinna być najważniejszą nie dlatego, że ekologia staje się modna, ale dlatego, że ekologia to warunek życia i przeżycia. To musi być najważniejsza sprawa w gospodarce lasami na najbliższe dziesięciolecia. Funkcje ogólnospołeczne i produkcyjne nie mogą przesłaniać funkcji ekologicznej - przeciwnie, powinny zejść na plan dalszy, choć są to sprawy również bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#JózefKiełb">Jeżeli ustawa miałaby prawnie zagwarantować wypełnianie przez lasy przede wszystkim funkcji ekologicznej jako nadrzędnej, to wtórną będzie funkcja ogólnospołeczna i produkcyjna.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#JózefKiełb">Powstaje pytanie - czyją własnością miałby być las? Czy załogi w nim pracującej - jeśli dzisiejszy okręgowy zarząd Lasów Państwowych miałby się przekształcić w przedsiębiorstwo - czy społeczeństwa? Podkreślam - społeczeństwa, nawet nie państwa. Odpowiedź jest oczywista - las powinien być własnością społeczeństwa. A jeśli tak, to przestańmy sobie mącić w głowach, próbując przystosować projekt ustawy do tez w sprawie II etapu reformy gospodarczej. Przestańmy też ulegać magii pojęć; takim słowem magicznym jest obecnie właśnie „przedsiębiorstwo”. Zapewne wielu z nas zgromadzonych na tej sali pamięta, jakiej nobilitacji doświadczyły kilkadziesiąt lat temu państwowe przedsiębiorstwa rolne, przyjmując właśnie to słowo do swej nazwy. Jakie są tego skutki, powie każdy uczciwy dyrektor PGR!</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#JózefKiełb">Jeśli lata, dziesięciolecia potwierdzają przydatność jakiegoś rozwiązania, to próby jego zmiany są modą przynoszącą nie korzyści, lecz niejednokrotnie szkody. Myślę, że leśnictwo nie powinno ulegać modom.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#JózefKiełb">Dlaczego państwowe lasy nie powinny - moim zdaniem - być przedsiębiorstwami? Wyobraźmy sobie przedsiębiorstwo, które przy wprowadzaniu zasad gospodarki rynkowej stanie się monopolistą w skali całego kraju. Nietrudno przewidzieć, jak działać będą dyrektorzy tego przedsiębiorstwa, jakie praktyki uprawiać.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#JózefKiełb">Zatem, konkludując, nie można, biorąc pod uwagę interes ogólnospołeczny, zgodzić się na takie rozwiązanie. Interes przedsiębiorstwa, jakim byłyby Lasy Państwowe, nie może być nadrzędny wobec interesu ogólnospołecznego. Jeśli Lasy Państwowe zostałaby przedsiębiorstwem, mogłyby - zgodnie z zasadami reformy gospodarczej - zbankrutować. Celowo przedstawiam taki nieco przewrotny tok rozumowania, aby unaocznić, że przystanie na taką koncepcję może doprowadzić do absurdów.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#JózefKiełb">To prawda, że lasy dotychczas finansowały rozwój gospodarki narodowej. Najwyższy czas jednak, aby stało się odwrotnie. To gospodarka narodowa powinna finansować utrzymywanie lasów, aby służyły społeczeństwu. Nie popieram propozycji przekształcenia okręgowego zarządu Lasów Państwowych w jednostkę budżetową; utrzymanie dotychczasowych zasad finansowania powinno wystarczyć, co najwyżej mogą być one doskonalone. Uważam, że w ustawie należy zaznaczyć, iż obowiązek łożenia na utrzymanie lasów spoczywa na państwie.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#JózefKiełb">Padało tu często sformułowanie - lasy dobrem ogólnonarodowym. To piękne hasło, ale nie może być wytrychem dla ludzi, którzy zechcą zagarnąć własność prywatną. Nie powinniśmy zapominać o tym, że posłużenie się tym hasłem dla ograniczania sektora prywatnego w rolnictwie stało się podstawą społecznych konfliktów, które narosły w latach 70. i kryzysu społecznego. Dopiero konstytucyjny zapis gwarantujący nienaruszalność prywatnej własności gospodarstw rolnych uspokoił rolników i stworzył warunki rozwoju produkcji rolnej w kraju. Nie możemy przecież dopuścić do tego, by sytuacja się powtórzyła, aby za jakiś czas trzeba było wprowadzać do Konstytucji podobne zapisy dotyczące lasów prywatnych. Ustawa o lasach i gospodarce leśnej powinna gwarantować nienaruszalność tej własności.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#JózefKiełb">Minister Z. Nocznicki podawał dane, że należy zalesić w najbliższym czasie 700–750 tys. ha gruntów rolnych. Od skutków „wylesiania” gór nie umieliśmy się uchronić. Nie potrafiliśmy zachować właściwej struktury lasów ani zapobiec degradacji kompleksów leśnych na skutek oddziaływania niekorzystnych czynników, np. emisji gazów i pyłów z zakładów przemysłowych. Nie kwestionując potrzeby zwiększania powierzchni lasów i zalesiania nieużytków - chcę zwrócić uwagę, że głównym zadaniem na najbliższe dziesięciolecia powinno być utrzymanie kompleksów leśnych, zapobieganie ich degradacji i zmniejszaniu obszarów. Protestuję przeciwko forsowaniu koncepcji zalesiania użytków rolnych. Autostrad i miast na Księżycu nie zbudujemy; pszenicy siać tam też nie będziemy - do tego potrzebne są grunty rolne. A zatem zalesianie użytków byłoby niewybaczalnym marnotrawstwem.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#JózefKiełb">I na zakończenie chciałbym w imieniu Zarządu Głównego Polskiego Związku Pszczelarzy zgłosić postulat pod adresem leśników. Otóż pszczelarze wnioskują, aby znieść anachroniczne opłaty pobierane przez leśników za korzystanie z pożytków leśnych. Pszczelarze nie żądają przecież opłat za wstawienie uli z robotnicami do lasu - wszyscy wiedzą, że opłaty takie pobierają od sadowników, bo pszczoły przynoszą uprawom korzyść, zapylając rośliny.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#JózefKiełb">Chciałbym też poruszyć kontrowersyjną sprawę korzystania z runa leśnego przez ludność. Jeśli las ma być dobrem ogólnospołecznym, to bądźmy ostrożni z jego grodzeniem i utrudnianiem obywatelom dostępu do świeżego powietrza, wypoczynku i rekreacji w naturalnych warunkach. Propozycja odpłatności za korzystanie z runa leśnego przypomina mi gorzkie doświadczenie, które stało się udziałem mojego dzieciństwa.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#JózefKiełb">Niby dlaczego co ileś tam lat odzywa się ta sama sprawa? Był w historii PRL ponury okres ograniczania praw i wolności obywatelskich i ciągle w niektórych środowiskach rodzą się takie pomysły. Proponuję z tego zrezygnować - zwłaszcza, że postulat ten jest niezgodny z tezą 7.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#JózefKiełb">Odnośnie organizacji i kierowania całością lasów - osobiście sądzę, że propozycja w wariancie Ⅰ to prawie ministerstwo. Jest to nie do przyjęcia - nie tylko z tego powodu, że mamy 35 ministrów i 240 wiceministrów, w czym bijemy światowe rekordy. Opowiadam się za wariantem Ⅱ.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#JózefKiełb">Odnośnie sprawy samorządu: jeśli lasy są dobrem ogólnonarodowym, to lasy państwowe nie mogą być własnością leśników. Dyskutowanie w tym przypadku o samorządzie jest szykowaniem sobie przyszłych konfliktów. Niech zatem administracja leśna zostanie tak obwarowana, aby nie było ludzkiej krzywdy wyrządzonej pracownikom; jednak próby powoływania samorządu, moim zdaniem, na zdrowie lasom nie wyjdą.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#JózefKiełb">Mam ponadto kilka drobnych uwag do opinii. Teza 6, tj. rozmiary pozysku drewna i zgodność wyrębu z etatem. Dotychczasowe doświadczenia były bardzo przykre. Zgodę na zwiększenie etatu rębnego powinien wydawać Sejm. Opowiadam się także za uporządkowaniem gospodarki łowieckiej; nadużycia w tym zakresie wskazują na konieczność ponownego zajęcia się tą sprawą. Popieram również wniosek o straży leśnej.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#JózefKiełb">Dodatkowa teza Rady Społeczno-Gospodarczej; rzeczywiście, włączenie do Lasów Państwowych nie leży w interesie przemysłu drzewnego - ale lasom integracja ta powinna sprzyjać.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#JózefKiełb">Sprawa parków narodowych: myślę, że za mało było w Polsce dyskusji wyjaśniających tę sprawę, nie mam więc zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JanSidor">Pragnę usprawiedliwić zespół kontrolny rolnictwa i leśnictwa NIK. Nie otrzymaliśmy projektu założeń, w związku z tym uwag, niestety, nie mamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#WaldemarKozłowski">Najpierw chciałem zgłosić kilka uwag ogólnych. Założenia prezentują duży stopień dojrzałości, uwzględniają przy tym wiedzę o leśnictwie, a także opinie leśników. Precyzyjnie też ujmują zakres regulacji wymagający unowocześnienia.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#WaldemarKozłowski">Czego w tezach jeszcze nie ma? Nie ma tezy, że gospodarkę w lasach prowadzą leśnicy zgodnie z wiedzą na ten temat. Można to uzyskać rozszerzając tezę 2. Pominięto również sprawę przygotowania kadr w szkolnictwie zawodowym, co dziś jest zadaniem leśnictwa. Jeśli dalej miałyby to prowadzić LP, to trzeba uzupełnić tezę 22.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#WaldemarKozłowski">Zagrożenie środowiska i prognoza do 2000 r.: sprawa została skwitowana w zasadzie przyjęciem do wiadomości, że w 2000 r. ok. 4 tys. ha lasów będzie silnie zagrożonych przez przemysł.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#WaldemarKozłowski">W tezie 1 należałoby dopilnować, aby polityka ochrony środowiska uwzględniała potrzeby lasów.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#WaldemarKozłowski">Teza 7 jest bardzo kontrowersyjna. W redakcji obecnej mówi się jednoznacznie o utrzymaniu dostępności lasów użytkownikom dla potrzeb własnych. Nie można jednak dalej tolerować najazdu różnych organizacji, które z lasu ciągną zysk, nie ponosząc żadnych nakładów.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#WaldemarKozłowski">Kolejna sprawa to zawarty w tezie 8 zapis o 0,1 ha jako powierzchni leśnej. Dziś trzeba to skorygować, choć nie wiadomo praktycznie do jakiej skali - może np. do 0,5 ha.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#WaldemarKozłowski">Teza 10. Kategoryzacja lasów na ochronne i gospodarcze jest anachroniczna, ponieważ sprzeczna z ekologiczną funkcją lasów. Jeśli Komisja przyjmie założenie o priorytecie funkcji ekologicznej, to kategoryzacja lasów powinna być zweryfikowana.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#WaldemarKozłowski">Odnośnie zasad funkcjonowania przedsiębiorstw sądzę, że należy zachować dla nich duży zakres samodzielności działania. Jest to chyba niezbędne, bo sama ustawa określa zakres rygorów, które nie są elementami gospodarki, lecz sprowadzone będą w praktyce do nakazów i zakazów.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#WaldemarKozłowski">Czy jednostki leśnictwa będą samorządne i samodzielne? Nie stawialiśmy warunku samofinansowania. Trzeba również zweryfikować zapis tezy 21, bowiem ustawa o planowaniu gospodarczym nie wymaga konstruowania zbiorczych planów dla całych pionów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#WaldemarKozłowski">Prawdą jest również, że trzeba wyraźnie określić rolę leśniczego. Do niego przecież odnoszą się całe niektóre tezy i ustawa powinna to określać.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#WaldemarKozłowski">Co do tezy 23; przyjęto rozwiązania dziś istniejące i działające prawidłowo. Jest jedno odstępstwo polegające na tym, że wszystkim lasom należy zapewnić finansowanie w niezbędnym zakresie. Stąd rozwiązania ekonomiczne powinny zapewniać środki na przyszłe cele ekologiczne i społeczne realizowane przez las.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#WaldemarKozłowski">Środki wypracowane z zysku muszą być przeznaczone w pierwszym rzędzie na zachowanie ciągłości gospodarki leśnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WalentyMaćkowiak">Interesuje mnie na jakich podstawach ocenia się, że 750 tys. ha gruntów słabych przeznaczone będzie pod zalesienie. Przypominam, że w przeszłości popełniono przy zalesianiu wiele nieprawidłowości, których skutkiem są m.in. kłopoty przy scaleniach. Nie neguję konieczności częściowego zalesienia, ale podkreślam, że należy przeprowadzić to rozsądnie. Pragnę równocześnie dowiedzieć się, czy plany zalesień są zgodne z planami gospodarki gruntami? Interesuje mnie też, czy przewiduje się odwrotny przepływ gruntów - z leśnictwa pod produkcję rolną?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#StanisławŻelichowski">Jedną z podstawowych spraw w zakresie leśnictwa jest pogodzenie praw ekonomii z prawami przyrody. Zastanawiam się zatem, jakie kierunki rozwiązań obowiązują obecnie i jakie obowiązywać będą w przyszłości. Istotne jest przyjrzenie się, w jaki sposób realizacja reformy gospodarczej przebiega w gospodarce leśnej.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#StanisławŻelichowski">Zastanawiam się, co oznacza pojęcie „produkcja globalna leśnictwa”. Uznano, że stanowi ją pozyskanie drewna. Ponieważ nie można zwiększyć pozyskania, występują poważne problemy dotyczące wynagrodzeń. Mamy do czynienia z systematycznym zwiększaniem się dysproporcji wynagrodzeń pracowników leśnictwa w stosunku do pracowników innych działów gospodarki. Powinno się dążyć do takiej sytuacji, w której na lokalnym rynku pracy byłyby to zarobki porównywalne. Należy stwierdzić, że im większa jest dysproporcja w zarobkach, tym w gorszym stanie są lasy. Myślę, że najwyższy czas, aby stworzyć możliwość uczciwego zarobienia za uczciwą pracę.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#StanisławŻelichowski">Jeżeli chodzi o tezę 23, dotyczącą zwiększenia odpowiedzialności z tytułu szkodliwego oddziaływania na lasy - należy stwierdzić, że brak jest tu konkretów. Konieczne jest zatem wyraźne stwierdzenie, że odpowiedzialność ta obejmuje pełne pokrycie szkód. Brak jest, jak dotychczas, takich mechanizmów, które pozwalałyby żywić przekonanie, że starczy środków na zachowanie zdrowych lasów.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#StanisławŻelichowski">Zakłada się przekroczenie etatów rębnych. Proponuję, aby w związku z tym dopisać, że etat cięcia powinien być corocznie korygowany.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#StanisławŻelichowski">Konieczne jest uregulowanie problemu, o którym mówi się w tezie 9. Dotyczy on uznawania za lasy użytków leśnych przekraczających 0,1 ha. Moim zdaniem, 10 arów położonych wśród pól nie stanowi lasu - ale jeśli wyłączymy te obszary, wówczas zmniejszy się powierzchnia lasów. Myślę jednak, że dopiero wówczas dysponować będziemy prawdziwymi danymi.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#StanisławŻelichowski">Jeżeli chodzi o zalesienie powierzchni zdegradowanych, to w moim przekonaniu nie są to lasy, gdyż sadzi się tam głównie krzewy.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#StanisławŻelichowski">Gospodarka w lasach niepaństwowych będzie skuteczna wówczas, kiedy rolnik będzie mógł otrzymać mniej więcej taką dniówkę, jak w swoim gospodarstwie. Jestem przekonany, że powinniśmy być konsekwentni - tzn. że i te lasy powinny korzystać z funduszu ochrony przyrody.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#StanisławŻelichowski">Sformułowania dotyczące turystyki rozumiałem w ten sposób, iż chodzi tu o turystykę zbiorową. Przynosi ona lasom wielkie szkody. To samo dotyczy zabudowy lasów obiektami turystycznymi. Proponuję, aby grupa posłów wyjechała w pobliże Warszawy i zobaczyła, jakie bezprawie dzieje się w tym zakresie w lasach. Uważam, że najwyższa pora, aby Komisja zajęła się tym tematem.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#StanisławŻelichowski">Należy koniecznie uporządkować łowiectwo. Obecnie mamy 60 tys. ha lasów zjedzonych przez zwierzynę. Pragnę podkreślić, że sytuacja była lepsza wówczas, gdy w lasach żyły drapieżniki, które dokonywały właściwej selekcji.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#StanisławŻelichowski">Przewodniczący Rady Naukowo-Technicznej Lasów Państwowych Adam Szczerba: Zastanawiam się, czy można tak przekształcić funkcję lasu, aby koncentrować uwagę tylko na sprawach ekologicznych. Jako obywatel uważam, że ustawa powinna zagwarantować realizację obu podstawowych funkcji lasu, tzn. nie tylko ekologicznej, ale i produkcyjnej. Nie muszę chyba tłumaczyć, że istnieją potrzeby w zakresie surowców drzewnych i wyrobów z tych surowców.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#StanisławŻelichowski">Gdybyśmy chcieli zapewnić produkcję 1 m³ drewna na osobę, co jest optymalnym wynikiem - trzeba byłoby na ten cel przeznaczyć 40 mln m³ drewna rocznie, a to jest niemożliwe. W ostatnich latach proces degradacji lasów w naszym kraju nasilił się. Takie niekorzystne zjawiska obserwujemy zresztą na całym świecie. Głośna jest sprawa wytrzebiania lasów nad Amazonką, a także w innych częściach świata, co spowodowało klęski ekologiczne. Nożyce między popytem na drewno a jego podażą będą się więc rozwierać. Już teraz więcej państw importuje niż eksportuje drewno. Mądrość przyszłej ustawy powinna więc stworzyć leśnikom warunki zaspokajania potrzeb ludności - chodzi o zaopatrzenie w drewno, a także ochrony przed dewastacją środowiska naturalnego. Pozwolę sobie przytoczyć starą, lecz jakże prawdziwą tezę, że las był, jest i będzie współtwórcą cywilizacji człowieka. A zatem powinniśmy dołożyć starań, by ten las był racjonalnie zagospodarowywany. Według mnie - przy tworzeniu ustawy należy mieć na uwadze zarówno ekologię, jak i produkcyjność lasu. Żaden z tych czynników nie może przeważać nad drugim, proporcje powinny być równe.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#StanisławŻelichowski">Posłowie wiele uwagi poświęcili sprawie zalesień. Zalesienie naszego kraju jest niedostateczne, optymalnie lasy powinny zajmować 30% ogólnej powierzchni. Niektórzy posłowie uważają, że zalesiać można tylko nieużytki. Mam wątpliwości, czy ta teza jest słuszna. Są bowiem w kraju rejony, gdzie zalesienie wynosi 50% i takie, w których sięga zaledwie 12–15%. Wiadomo przecież, że las to nie tylko drewno, to także czynnik przeciwdziałający erozji, powodujący zachowanie właściwej retencji w glebie. Dlatego właśnie czasami trzeba odstąpić od zasady niezalesiania użytków rolnych. Z tego też powodu nie potępiałbym w czambuł tych dawnych decyzji, dzięki którym zalesiono gleby o wysokiej klasie bonitacji, za to nie uprawiane rolniczo.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#StanisławŻelichowski">Uważam, że trzeba unormować finansowanie działań zapobiegających degradacji środowiska lub odwracających negatywne skutki zanieczyszczeń przemysłowych. Właśnie przemysł powinien partycypować w kosztach odtwarzania lasu. Sprawa ta powinna być bezwzględnie ujęta w ustawie, nie może to być tylko kłopot leśników.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#StanisławŻelichowski">Kolejna kwestia: czy gospodarstwo leśne powinno być samofinansujące się? Moim zdaniem - nie! Za to trzeba szukać dodatkowych źródeł finansowania innych niż obecnie.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#StanisławŻelichowski">Podstawowym warunkiem gospodarki leśnej powinno być zagwarantowanie ciągłości gospodarowania. Nie można jednak pomijać ekologii, ale - podkreślam - przy zasadzie nieunikania niczego, co gwarantuje intensywną gospodarkę. Niebagatelną sprawą jest takie opracowanie instrukcji urządzenia lasów, aby odpowiadały aktualnym potrzebom: do tej pory procesy destrukcyjne wyprzedzały organizację urządzenia lasów.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#StanisławŻelichowski">Konieczne jest umocnienie statusu nadleśnictwa. Funkcja okręgowego zarządu Lasów Państwowych przy zwiększeniu rangi nadleśnictwa powinna polegać na stymulowaniu gospodarki leśnej poprzez instruktaż i szkolenie, a nie kontrole. Zapobiegłoby to rozwieraniu się nożyc między potencjałem myśli technicznej a efektami gospodarki leśnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#KonradStraszewski">Nie będę wypowiadał się w sprawie założeń do projektu ustawy, bo nie dotarły one do naszego związku. Chciałbym jednak w imieniu związku zgłosić postulat, by nie łączono ustawy o lasach z gospodarką łowiecką. Rozumiemy leśników…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JózefKiełb">A rolników?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#KonradStraszewski">…i rolników! Dlatego podejmujemy racjonalizację gospodarki łowieckiej w kraju. Jednak gospodarka łowiecka to nie tylko lasy. Mamy wątpliwości, czy za jednym pociągnięciem i w krótkim czasie można połączyć te dwie sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JózefKiełb">Korzystając z obecności przedstawiciela PZŁ chciałbym go zapytać: dlaczego władze Polskiego Związku Łowieckiego są bezczynne wobec nagminnych praktyk łamania statusowych zasad związku? Mogę zrozumieć, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych nie reaguje na to, ale dlaczego PZŁ jest obojętne - tego nie mogę pojąć, ani zaakceptować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#KlemensMichalik">Na to pytanie przedstawiciel PZŁ udzieli odpowiedzi po wypowiedziach posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#KlemensMichalik">Doradca wiceprezesa Rady Ministrów Krzysztof Rudzki: Żadne przepisy nie stoją na przeszkodzie powiązaniu bazy surowcowej z pierwiastkowym przemysłem drzewnym. W opinii Rady Społeczno-Gospodarczej należy łączyć lasy z przemysłem drzewnym. To połączenie jednak nie następuje. Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#KlemensMichalik">Przemysł tartaczny działa w oparciu o ustawę o przedsiębiorstwach i samorządzie pracowniczym, Lasy Państwowe funkcjonują na zupełnie odrębnych zasadach. Jak traktować te dwa rodzaje organizmów, jeśli - zgodnie z sugestiami zawartymi w założeniach - zostałyby połączone? Czy np. tarcicę pochodzącą z Lasów Państwowych będzie się opodatkowywało dwa razy i inaczej, niż pochodzącą z przedsiębiorstw tartacznych? Obawiam się, że na gospodarkę narodową chcemy nałożyć rynsztunek, który będzie za ciasny. Popyt na drewno rośnie, jego podaż maleje. Jeśli reforma zakłada wzrost efektywności a kryterium oceny działalności jakiegoś organizmu gospodarczego stanowić będzie właśnie produkcja, to jak będzie w takim razie oceniane przedsiębiorstwo Lasy Państwowe? Przecież każdy dyrektor zarządzający lasami będzie rozliczany za wykonanie planów produkcji. Czy nie dojdzie zatem do takiej sytuacji, w której dla wykazania się efektami wyrąbywany będzie drzewostan na dużą skalę - nawet wtedy, a zwłaszcza wtedy, gdy nie będzie to uzasadnione z punktu widzenia interesu ogólnospołecznego? Obawiam się, czy nie straci na tym przede wszystkim las i ekologia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#ZdzisławPatalar">IBL przygotował materiały źródłowe dla ustawy, dlatego chciałbym przekazać tylko jedną uwagę szczegółową, dotyczącą funkcji lasu. Idzie mi o ekspozycję tych funkcji i relacje między nimi. Wiadomo dokładnie, kiedy las przestaje spełniać swoje funkcje, tak gospodarcze, jak i ekologiczne. Jestem zmuszony podać tu istotne okoliczności. Wiemy w oparciu o bardzo gruntowne i szczegółowe ekspertyzy, na których oparta jest prognoza, że w pierwszym rzędzie realizowany będzie w kraju program ratowania wód - oddaleniu w czasie ulegnie natomiast realizacja programu ratowania powietrza. Spowoduje to na dużej powierzchni kraju wzrost stężenia SO₂ w powietrzu do 20 mg na 1 m³ ok. 1990 r. Na 50% powierzchni kraju stężenie to - według prognozy - będzie wynosiło powyżej 32 mg na m³. Jest to poziom przewyższający normę zagrożenia zdrowia ludzkiego. Dlatego też tezy - obok uwzględnienia stosunku państwa do lasów w ujęciu ekologicznym - powinny również określać stosunek przemysłu. W przeciwnym razie nasza dyskusja i ustalenia będą bezprzedmiotowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#TadeuszChodnik">Nie zgadzam się z tezą, że lasy są własnością ogólnospołeczną. Ustawa powinna dawać możliwość stopniowania dostępności do lasu, choćby ze względu na turystykę masową. Jeśli idzie o ograniczenie rębności, powinniśmy rozliczać się etatem łącznym, a nie tylko rębnym; trzeba bowiem uwzględniać gospodarowanie całym etatem, w tym również przedrębnym. Odnośnie łączenia się z przemysłem drzewnym uważam, że ustawa powinna tu zakładać możliwość ściślejszych kontaktów. Należy zresztą przewidywać, że wraz z likwidacją rozdzielnictwa drewna wymuszona zostanie współpraca lasów z przemysłem drzewnym.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#TadeuszChodnik">Jak rozumiem samodzielność przedsiębiorstw i nadleśnictw? Są na terenie kraju różne, długoletnie tradycje. Trzeba je uszanować i uwzględnić w ustawie. Np. rola gajowego w Kieleckiem i Poznańskiem to są dwie zupełnie różne sprawy i o tym należy pamiętać. Tezy powinny uwzględniać dotacje ze skarbu państwa na rzecz realizacji pozaprodukcyjnej, ogólnospołecznej roli lasów.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#TadeuszChodnik">Przedstawiciel Rady Społeczno-Gospodarczej Włodzimierz Kiciński: W jaki sposób dążyć do określenia współpracy przemysłu przerobu drewna z organizacją gospodarczą Lasy Państwowe? Każdy surowiec, w tym również drewno, którego brakuje, powinien być oszczędzany i szanowany. Idzie o to, czy leśnicy mogą czerpać korzyści, które dotychczas w całości przypadają przemysłowi pierwiastkowego przerobu drewna? Wychodząc z założenia ochrony substancji leśnej kraju, orzekliśmy, że największe korzyści z drewna czerpią ci, którzy nawet w małej części nie ponoszą nakładów na ten cel. Sądzimy zatem, że Lasy Państwowe powinny uczestniczyć w korzyściach z przerobu surowca, który oferują. Dziwi nas zatem stanowisko doradcy wicepremiera, który interesu branżowego broni przy pomocy argumentów samorządowych. Nikt z nas przy tym nie sądzi, że przełamanie interesów branży nastąpi szybko i łatwo. Naszą opcją jest jednak ochrona substancji lasów, a nie interesów przemysłu tartacznego. Bardzo pozytywnie przyjmujemy fakt, iż Komisja postuluje zmiany idące w kierunku przeciwnym niż interes branżowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#KlemensMichalik">Komisja nasza z uznaniem przyjęła opinię Rady Społeczno-Gospodarczej, która wzmocniła nasze przemyślenia i została wykorzystana przy opracowaniu opinii o założeniach projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WaldemarKozłowski">Jeśli troska o las nie będzie powiązana z troską o drewno - sprawa jest przesądzona. Jednakże połączenie lasów z przemysłem drzewnym nie rozwiąże sprawy. W przemysł trzeba bowiem dużo włożyć dla jego modernizacji, a połączenie z nim lasów przyniesie odwrotne od pożądanych skutki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#AdamStadnik">Mam pytanie do wiceministra leśnictwa. Czy w sytuacji, gdy kadr wykwalifikowanych w leśnictwie jest coraz więcej, niezbędne są tak szczegółowe plany i instrukcje? Obecna struktura jest być może, zdyscyplinowana i wygodna, ale czy efektywna? Jeśli nie usamodzielni się nadleśnictw, to w nowych układach powstanie jedna organizacja, kierowana systemem nakazowo-rozdzielczym. Również obawy co do działalności samorządów, a szczególnie ich niegospodarności, są przesadzone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JerzyBudzisz">Mam pytanie w sprawie łowiectwa. Mieszkam nieopodal wznoszonej elektrowni atomowej w Żarnowcu. Niedawno powstał tam ochronno-hodowlany obwód łowiecki 10A. Mam pytanie, komu to służy - choć okoliczna ludność twierdzi, że powszechnie wiadomo komu. Zwierzynę łowi się tam w sposób niekontrolowany. Przynosi to szkody i straty, a jaka wokół całej sprawy tworzy się atmosfera - można sobie wyobrazić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#StanisławŁucek">Jak będzie się przedstawiać w tym roku zaopatrzenie w drewno opałowe ludności wiejskiej? Węgla nie ma prawie wcale, więc może wcześniej byłoby celowe ułatwić nabycie drewna opałowego. Druga sprawa, jaką chciałem poruszyć, to skargi rolników na zbyt niskie odszkodowania z tytułu szkód poczynionych przez zwierzynę łowną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#JanWróbel">Dzięki staraniom posła K. Michalika parki narodowe znalazły się wreszcie w tym samym resorcie co lasy. Jest to sytuacja prawidłowa, trzeba jednak te związki uściślić i utrwalić. Wymaga tego konieczność należytej, czynnej ochrony parków. Dla jej prowadzenia niezbędne jest wsparcie materiałowe, sprzętowe i kadrowe zaplecza lasów. Przypominam przy okazji, że parki narodowe nadal podlegają dwóm decydentom, co jest sytuacją nienormalną i należy ją zmienić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#KonradStraszewski">Materiał NIK jest mi znany. Uważam, że ocena NIK i nasza nie jest tak tragiczna, jak posła. Robimy wszystko, aby przypadków łamania statutu było jak najmniej. Świadczy o tym nasza kontrola, działalność sądów łowieckich oraz nasze spotkania z przedstawicielami Prokuratury Generalnej, w trakcie których dwa razy w roku wymieniamy informacje i doświadczenia. Przykłady opisane w materiale, w porównaniu z liczbą 90 tys. członków Związku nie są tak alarmujące. Na pytanie posła J. Budzisza nie odpowiem, ponieważ Polski Związek Łowiecki jest tylko dzierżawcą terenu i nie on ustalał obwód ochronno-hodowlany 10A.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#AdamHromiak">Chciałem przekazać kilka informacji istotnych dla dalszego biegu prac nad ustawą. Zespół pracuje w ten sposób, aby starać się zachować istniejące struktury i bardzo ostrożnie korzystać z rozwiązań Ⅰ i Ⅱ etapu reformy. Uważam, że w ustawie jako dokumencie zasadniczym większą rolę przyzna się ochronie lasów przed działaniem szkodliwych emisji przemysłowych. Wprowadzi się pojęcie szkody ekologicznej, jak również określone zostanie pojęcie sprawców szkody.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#AdamHromiak">Istnieją różne koncepcje samorządu w LP. Część osób uważa, że funkcje samorządu są w należyty sposób pełnione przez związki zawodowe.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#AdamHromiak">Organizacja gospodarcza LP składa się z przedsiębiorstw, które wchodzą do LP. Nadleśnictwa, ośrodki remontowe i ośrodki budowlane są na pełnym rozrachunku gospodarczym, natomiast OZLP są przedsiębiorstwami.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#AdamHromiak">Wyjaśniając dlaczego nie umieściliśmy w projekcie gwarancji własności lasów niepaństwowych chciałbym podkreślić, że w Konstytucji PRL zawarte jest stwierdzenie o gwarancji własności gospodarstw rolnych. Uważaliśmy, że takie stwierdzenie obejmuje swoim zasięgiem również lasy.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#AdamHromiak">W moim przekonaniu należy stworzyć pewne ograniczenia dostępności do lasu. Opowiadamy się przeciwko masowym wjazdom do lasu.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#AdamHromiak">Jeżeli chodzi o odpłatność za runo leśne, to opłaty miałyby dotyczyć tych, którzy zbierają runo na skalę przemysłową.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#AdamHromiak">Plany urządzania lasów muszą być powiązane z planami przestrzennego zagospodarowania. W tej sprawie odbyliśmy już rozmowy w Komisji Planowania.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#AdamHromiak">Poruszając kwestie etatu mieliśmy na myśli etat rębny, a nie cały etat.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#AdamHromiak">Pytano, czy dopływ kadry powinien doprowadzić do zmiany struktur organizacyjnych. Osobiście uważam, że nie powinniśmy burzyć tego, co funkcjonuje.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#AdamHromiak">Jeżeli chodzi o samofinansowanie, to trzeba stwierdzić na wstępie, że wszystkim jednostkom budżetowym żyje się źle. Lasy Państwowe osiągnęły korzyści w związku z przejściem na samofinansowanie. Niestety, w ostatnich 2. latach pojawiły się problemy, które dotyczą głównie niskich płac. Jest to temat ważny, gdyż stabilizację siły roboczej moglibyśmy osiągnąć tylko wówczas, gdyby płaca była na poziomie średniej krajowej. Sądzę, że dobrym rozwiązaniem byłoby, gdyby rozliczenia z budżetu państwa następowały wówczas, gdy rentowność byłaby mniejsza od określonej.</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#AdamHromiak">Jeżeli chodzi o dług, o którym mówiono, to Lasy Państwowe mają 12 mld zł kredytu inwestycyjnego. Trzeba przyznać, że kredyt ten pomógł nam przeżyć w trudnych okresach, zwłaszcza w 1984 r.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#AdamHromiak">Dyskusyjna jest kwestia 30% lesistości. Leśnicy dążą do osiągnięcia tej granicy, gdyż byłoby to korzystne dla kraju.</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#AdamHromiak">Kolejna sprawa dotyczy granicy powierzchni leśnej, od której daną nieruchomość można uznać za las. Mam obawy, czy wyłączenie z tej klasyfikacji obszarów o powierzchni 0,1–0,5 ha nie spowoduje, iż będą one wykorzystywane na inne cele.</u>
          <u xml:id="u-26.13" who="#AdamHromiak">Opowiadam się za istnieniem jakiejś formy integracji z przemysłem drzewnym. Taka integracja, jak sądzę, byłaby korzystna.</u>
          <u xml:id="u-26.14" who="#AdamHromiak">Wiceminister rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej Zbigniew Nocznicki: Chciałbym ustosunkować się do kilku spraw.</u>
          <u xml:id="u-26.15" who="#AdamHromiak">Uważam, że nadleśnictwo mogłoby być przedsiębiorstwem tylko wówczas, gdyby rozliczano je w ciągu 120 lat. Jest to jednak niemożliwe przy rozliczaniu w ciągu roku kalendarzowego. Przedsiębiorstwem może być natomiast OZLP. Sprawa ta jest obecnie rozważana.</u>
          <u xml:id="u-26.16" who="#AdamHromiak">Podkreślam, że resort robi wszystko, aby funkcje ekologiczne lasu były zagwarantowane.</u>
          <u xml:id="u-26.17" who="#AdamHromiak">Czy przedsiębiorstwo LP może zbankrutować? W dzisiejszej sytuacji jest to niemożliwe, niemniej jednak drewno w Polsce sprzedawane jest prawie za darmo. Sądzę, że w niedalekiej przyszłości przejdziemy na ceny umowne.</u>
          <u xml:id="u-26.18" who="#AdamHromiak">Jeżeli chodzi o lasy niepaństwowe, to w tezach nie wyrażono dążenia do zachwiania ich własności. Lasy prywatne muszą nadal stanowić własność prywatną i należy to wyraźnie sprecyzować w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-26.19" who="#AdamHromiak">Powierzchnia pod zalesienia w wielkości 700–750 tys. ha została określona na spotkaniu władz województw wschodnich, które odbyło się w Chełmie. Oczywiście nie będą zalesiane ziemie dobre, a obejmie to jedynie nieużytki i bardzo słabe grunty rolne.</u>
          <u xml:id="u-26.20" who="#AdamHromiak">Problem opłat od pszczelarzy jest sprawą drobną. Sądzimy, że za grosze nie należy wywoływać fermentu.</u>
          <u xml:id="u-26.21" who="#AdamHromiak">Opłata za zbieranie runa leśnego nie dotyczy indywidualnych zbieraczy. Chcemy natomiast, aby przedsiębiorstwa, które skupują runo leśne od ludności, partycypowały dzięki umowom w kosztach ponoszonych na rzecz lasów. W tej chwili przedsiębiorstwa „Las” płacą od 4 do 10%.</u>
          <u xml:id="u-26.22" who="#AdamHromiak">Chcemy wyegzekwować od przemysłu odszkodowania za straty w lasach.</u>
          <u xml:id="u-26.23" who="#AdamHromiak">Jeżeli chodzi o rozmiar i etat cięć, to dzisiaj rozmiar jest większy o ok. 3 mln m³. Wynika to z faktu, że las osłabiony jest przez brudnicę mniszkę (2 mln ha), przemysł itd. W 1993 r. chcielibyśmy dojść do 19 mln m³, a w 2000 r. do etatu, który będzie wówczas obowiązywał. Mamy oczywiście świadomość, że potrzeby kraju będą wyższe, ale sądzimy, że można będzie dokonać oszczędności dzięki podwyżce cen drewna.</u>
          <u xml:id="u-26.24" who="#AdamHromiak">W moim przekonaniu należałoby w projekcie uznawać za las powierzchnię większą niż 0,5 ha.</u>
          <u xml:id="u-26.25" who="#AdamHromiak">Jeżeli chodzi o pracę LP na rzecz lasów niepaństwowych, to w chwili obecnej polega ona na produkcji sadzonek, nadzorze, zalesianiu, uprawianiu młodników. Przejęcie większych obowiązków jest niemożliwe, należy zatem szukać rozwiązań polegających m.in. na większym angażowaniu rolników indywidualnych. Można by tego dokonać poprzez odpłatność za pielęgnowanie lasu. Dokonywałoby się to poprzez zakup drewna od rolnika.</u>
          <u xml:id="u-26.26" who="#AdamHromiak">Jeżeli chodzi o samorząd, mamy do czynienia ze ścieraniem się poglądów. Duża część leśników jest przeciwna samorządowi, a mniejszość uważa, że powinien on mieć taki kształt jak w innych przedsiębiorstwach.</u>
          <u xml:id="u-26.27" who="#AdamHromiak">Wyjaśniając wątpliwości związane z dystrybucją projektu podkreślam, że był on rozsyłany przez Radę Ministrów, a na dzisiejsze posiedzenie - przez Komisję. Sądzę, że tezy były przesłane do NIK.</u>
          <u xml:id="u-26.28" who="#AdamHromiak">Ostatni problem dotyczy drewna opałowego. Nie można w gospodarce narodowej liczyć na uzyskiwanie energii z drewna. W ciągu ostatniej zimy sprzedaliśmy ponad 3 mln m³ tego drewna, ale przekracza to możliwości LP sięgające 1–1,5 mln m³ - co odpowiada 400 tys. ton węgla. Generalnie drewno nie rozwiąże sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#KlemensMichalik">Chciałbym zaznaczyć, że dzisiejsza dyskusja nad założeniami projektu ustawy - właśnie założeniami, a nie od razu projektem - odbywa się w Sejmie obecnej kadencji drugi raz. Jest to dowód demokratyzacji procesu legislacyjnego, ponieważ na tym etapie dyskusji można wprowadzić wiele poprawek i zmian, uwzględniających kontrowersyjne, a nawet sprzeczne nieraz poglądy i rozwiązania. Pozwoli to doprowadzić do takiego zapisu projektu, który uwzględni szerzej głos opinii społecznej, różnych środowisk i gremiów.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#KlemensMichalik">Takie kontrowersyjne kwestie wynikły i podczas dzisiejszej dyskusji. Należy do nich problem integracji pierwiastkowego przemysłu drewna z lasami. Ob. K. Rudzki pytał, dlaczego ta integracja nie nastąpiła, mimo że przepisy nie stoją na przeszkodzie. Odpowiedź jest prosta: bo funkcjonuje rozdzielnictwo drewna. Jeśli w II etapie reformy odstąpimy od limitowania przydziałów drewna, od jego centralnego dzielenia, to sam przemysł będzie dążył do integracji z lasami. Będzie to wówczas proces naturalny, wynikający z potrzeb ekonomicznych. Sądzę, że integracja nastąpi z tego powodu samorzutnie i będzie wynikała z mechanizmów II etapu reformy, nie zaś z przymusu.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#KlemensMichalik">Posłowie dyskutowali gorąco kwestie dostępności do lasów i korzystania z runa leśnego. Przyznaję, że sformułowanie w założeniach na ten temat nie było zbyt precyzyjne, bo nie chodziło oczywiście o wprowadzenie odpłatności np. za korzystanie z runa leśnego przez ludność, ale przez przedsiębiorstwa wykorzystujące płody leśne do wytwarzania przetworów, bądź bezpośrednio na eksport. Poseł J. Kiełb swoim zwyczajem dramatycznie ujął tę sprawę, ale to nieszczęśliwe sformułowanie, nie zaś intencje były przyczyną nieporozumienia.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#KlemensMichalik">Kolejna sprawa - samorząd pracowniczy w strukturze przedsiębiorstw gospodarki leśnej; jedni posłowie uważali, że powinien on istnieć, inni - że nie. Sądzę jednak, że jeśli chcemy demokratyzować życie gospodarcze, to musimy uwzględniać udział samorządu pracowniczego w kreowaniu rozwoju gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#KlemensMichalik">Dylemat, kto ma powoływać dyrektora naczelnego zarządu Lasów Państwowych: ja wołałbym, aby powoływał go prezes Rady Ministrów. Byłby to jednak niepotrzebny wyłom w dotychczasowej praktyce. Przypominam perypetie związane z powołaniem prezesa ZUS przez premiera.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#KlemensMichalik">Zgłoszono dzisiaj słuszną uwagę dotyczącą problemu finansowania szkolnictwa zawodowego. Rzeczywiście, trzeba zastanowić się nad tym, kto będzie to szkolnictwo prowadzić, kto będzie łożyć na jego funkcjonowanie.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#KlemensMichalik">Projekt opinii dotyczący założeń do projektu ustawy o lasach i gospodarce leśnej uzupełnimy o uwagi wynikające z dyskusji. Chciałbym podziękować wszystkim osobom spoza Komisji, które wzbogaciły obrady.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#KlemensMichalik">Następnie posłowie przedyskutowali brzmienie tych fragmentów opinii, które dotyczyły zagadnień omawianych podczas obrad.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#KlemensMichalik">Poseł Stanisław Żelichowski (ZSL) ustosunkował się do odpowiedzi prezesa Rady Ministrów na opinię Komisji Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej nr 11, poświęconą problemom gospodarki leśnej. Posłowie nie przyjęli argumentacji i wyjaśnień prezesa Rady Ministrów, w związku z czym posła S. Żelichowskiego zobligowano do zredagowania stanowiska Komisji w tej sprawie, które zostanie zaprezentowane premierowi.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>