text_structure.xml 31.6 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 22 stycznia 1986 r. Komisje Polityki Społecznej, Zdrowia i Kultury Fizycznej oraz Prac Ustawodawczych, obradujące pod przewodnictwem posłów Mariana Króla (ZSL) i Jerzego Jaskierni (PZPR), rozpatrzyły:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- sprawozdanie podkomisji o rządowym projekcie ustawy o podwyższeniu emerytur i rent w 1986 r.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: minister pracy, płac i spraw socjalnych Stanisław Gębala, prezes ZUS Ireneusz Sekuła, przewodniczący CPZZ Alfred Miodowicz oraz przedstawiciele Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów, a także posłowie - członkowie komisji sejmowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MarianKról">Przed przystąpieniem do dyskusji nad zasadniczym punktem naszego dzisiejszego posiedzenia proponuję rozpatrzyć sprawozdanie podkomisji powołanej do zbadania zgodności aktów wykonawczych do ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości z tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MarianKról">Zanim to jednak nastąpi Chciałbym złożyć oświadczenie, do którego zostałem, upoważniony przez Prezydium Sejmu działające w porozumieniu z rządem. Upoważniony jestem mianowicie do oświadczenia, iż rząd podjął odpowiednie prace nad odnośnymi aktami wykonawczymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#KazimierzOrzechowski">Zanim przystąpię do sprawozdania proszę pozwolić, że wyrażę zadowolenie z oświadczenia rządu. Nie leży w zamiarze naszych komisji doprowadzenie do sytuacji, która mogła by być przez postronnych obserwatorów odebrana jako sytuacja konfliktowa. Oświadczenie rządowe upoważnia mnie do zmodyfikowania wniosków podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#KazimierzOrzechowski">Żądaniem podkomisji było zbadanie, czy między aktami wykonawczymi do ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości a tą ustawą zachodzi niezgodność oraz rozważenie, czy należy w tej sprawie wystąpić z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#KazimierzOrzechowski">Podkomisja na posiedzeniu w dniu wczorajszym zapoznała się ze skargami obywateli w sprawie podwyższonych opłat za lokale mieszkalne wykupione od skarbu państwa i zbadawszy szczegółowo wchodzące w rachubę akty normatywne stwierdziła, że ustawa z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości jest realizowaną w stosunku do dotychczasowych właścicieli lokali mieszkalnych od dnia 1 stycznia 1986 r. zgodnie z art. 101 tej ustawy. Na jej podstawie właścicieli lokali mieszkalnych obciążono poważnie podwyższonymi świadczeniami miesięcznymi, znacznie też wyższymi od świadczeń płaconych przez najemców.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#KazimierzOrzechowski">Ustawa ta. tymczasem reguluje tylko kwestie obciążania właścicieli lokali mieszkalnych w domach wielomieszkaniowych, zarządzanych przez państwowe jednostki organizacyjne, opłatami rocznymi za użytkowanie wieczyste gruntów. Sugeruje to, że znacznie podwyższony wymiar świadczeń dokonany na mocy tej ustawy jest właśnie ową opłatą roczną, tyle że rozłożoną na raty miesięczne.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#KazimierzOrzechowski">Uregulowanie zasad i trybu ustalania wysokości opłaty rocznej ustawa w drodze delegacji zawartej w art. 46 ust. 1 powierzyła Radzie Ministrów. Delegacje z art. 46 ust. 1 oraz (łącznie) z art. 47 ust. 4, Rada Ministrów zrealizowała rozporządzeniem z dnia 16 września 1985 r. (Dz.U. nr 47, poz. 241) w sprawie zasad i trybu ustalania opłat z tytułu użytkowania wieczystego, zarządu i użytkowania gruntów. Podkomisja stwierdza jednak z naciskiem, że cytowane rozporządzenie Rady Ministrów w kwestii opłat rocznych od właścicieli ogranicza się tylko do powtórzenia przepisu art. 46 ust. 2 ustawy, zupełnie nie wypowiadając się na temat zasad i trybu ustalania tych opłat.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#KazimierzOrzechowski">Ponieważ jednak od 1 stycznia są ściągane od właścicieli drastycznie powiększone opłaty na podstawie ustawy z 29 kwietnia 1985 r. podkomisja doszła do wniosku, że odnośne uregulowanie wykonawcze znajduje się w innym rozporządzeniu Rady Ministrów. Pomocne w tym względzie okazały się nakazy płatnicze powołujące się na §30 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 16 września 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu oddawania w użytkowanie wieczyste gruntów i sprzedaży nieruchomości państwowych, kosztów i rozliczeń z tym związanych Oraz zarządzania sprzedanymi nieruchomościami (Dz.U. nr 47, poz. 239). Podkomisja stwierdziła, że podstawą prawną podwyższonych opłat właścicieli są § § 30 i 31 tego rozporządzenia. Wymiar ich w zależności od powierzchni mieszkania stanowiącego własność jest od 4 do 8 razy wyższy od dotychczasowych opłat, przede wszystkim zaś drastycznie przewyższa sumę świadczeń uiszczanych przez posiadaczy identycznych mieszkań, którzy wynajmują je od państwa i nie są ich właścicielami. Sytuacja właściciela, który ponosi dodatkowe ciężary, wynikające z własności mieszkania stała się przez to gorsza niż sytuacja niewłaściciela, co jest naruszeniem konstytucyjnej zasady równości wobec prawa.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#KazimierzOrzechowski">Podkomisja podkreśla raz jeszcze, że ustawa reguluje tylko obowiązek opłat rocznych właścicieli lokali mieszkalnych za wieczyste użytkowanie, gruntów. Dlatego też dokonała szczegółowej analizy § § 30 i 31 cytowanego rozporządzenia na tle całości ustawy. W wyniku tej analizy podkomisja stwierdza, że:</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#KazimierzOrzechowski">a) rozporządzenie opublikowane w Dz.U. nr 47, poz. 239 wydane m.in., na podstawie delegacji z art. 36 ust. 1, gdyby miała w nim być uregulowana opłata roczna, nie zostało wydane „po zasięgnięciu opinii właściwej komisji sejmowej”, co było konieczne w myśl tej delegacji;</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#KazimierzOrzechowski">b) cytowane przepisy rozporządzenia nie mówią o „opłacie rocznej”, ale ponieważ brak jest w ustawie podstaw do nałożenia na właścicieli jakichkolwiek innych ciężarów niż te opłaty, należy przypuszczać, że zostały one ujęte w drastycznej podwyżce miesięcznych opłat właścicieli, z równoczesnym przekształceniem opłaty rocznej w miesięczną.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#KazimierzOrzechowski">Podkomisja wzięła również pod uwagę drugą ewentualność, że rozporządzenie Rady Ministrów poz. 239 § 30 nie obejmuje i nie reguluje płatności z tytułu opłaty rocznej. Rozważywszy to podkomisja stwierdza, iż oznaczałoby to, że:</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#KazimierzOrzechowski">a) przepis § 30 ust. 1 pkt 1 wprowadza obciążenia właścicieli inne niż opłata roczna i przez to w tym zakresie jest całkowicie pozbawiony podstawy prawnej w ustawie o gospodarce gruntami, w stosunku do której jest aktem wykonawczym;</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#KazimierzOrzechowski">b) właściciele lokali mieszkalnych w najbliższej przyszłości zostaną obciążeni z tytułu opłaty rocznej, co będzie musiało dodatkowo spotęgować społeczne protesty i napięcia, aczkolwiek to świadczenie ma już pełną i jasną podstawę w przepisach ustawy.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#KazimierzOrzechowski">Masowe skargi obywateli odnoszą się do § § 30 i 31 cytowanego rozporządzenia, dlatego też podkomisja rozpatrzyła te przepisy niezależnie od tego, czy została nimi objęta opłata roczna czy też nie. Stwierdziła przy tym, że przepis § 30 ust. 1 pkt 1 jest w najwyższym stopniu niejasny, ponieważ wprowadza prawnie niejasne pojęcie „opłaty” nie regulując zasad ustalania kosztów, do czego jedynie Rada Ministrów w świetle delegacji z art. 36 ust. 1 była upoważniona.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#KazimierzOrzechowski">Podkomisja stwierdza też, że postanowienia tego przepisu oraz § 31 bezpośrednio lub pośrednio naruszają obowiązujące prawo, zasady Konstytucji PRL i zasady współżycia społecznego, co musi podważać zaufanie obywateli do obowiązującego porządku prawnego.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#KazimierzOrzechowski">Przepis § 30, mimo redakcji sugerującej jego przedmiotową jednolitość, w rzeczywistości posługuje się dwiema zupełnie różnymi instytucjami, służącymi różnym stosunkom prawnym (stosunkowi własności i stosunkowi najmu). Pierwsza z nich odzwierciedla się udziale: właściciela lokalu mieszkalnego w ponoszeniu kosztów eksploatacji oraz remontów domu. Druga wyraża się w kwocie miesięcznych świadczeń określonej tak jak czynsz, która w dodatku zostaje podwyższona o 50% .</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#KazimierzOrzechowski">Dla podkomisji nie ulega najmniejszej wątpliwości, że właściciele lokali, o których mowa, są zobowiązani do udziału w kosztach eksploatacji oraz remontów domu. Koszty te w postaci odpowiednich opłat ponosili oni do dnia 31 grudnia 1985 r. w wysokości, która obecnie słusznie ma być podwyższona w związku ze znacznym wzrostem cen materiałów i robocizny.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#KazimierzOrzechowski">Najpoważniejsze zastrzeżenia musi budzić zastosowanie w tym przepisie Instytucji reglamentowanego czynszu, ustalonego w skali całego kraju dla najemców - niewłaścicieli, wprowadzanego tu pod pozorem rozliczenia kosztów eksploatacji i remontów budynków, w których znajdują się wykupione lokale. Przepis bowiem wyraźnie stanowi, że wysokość stawek miesięcznych Jest ustalana na podstawie przepisów regulujących czynsze najmu. Tymczasem z istoty prawa własności wynika, że właściciel rzeczy nie może być zobowiązany do uiszczania czynszu za przedmiot Jego własności, na rzecz Jakiegokolwiek podmiotu nie będącego tej rzeczy właścicielem. Ponadto podkomisja przypomina, że mieszkanie nabyte zgodnie z obowiązującymi przepisami stanowi osobistą własność obywatela, w pełni gwarantowaną przez Konstytucję PRL.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#KazimierzOrzechowski">Podkomisja podkreśla, że omawiany przepis zmuszając właściciela lokalu mieszkalnego do uiszczania opłat według stawek czynszu najmu za ten lokal, faktycznie, choć nieformalnie, wywłaszcza go z Jego mieszkania bez odszkodowania, utrzymując Jednak wszystkie obciążenia wiążące się z prawem własności tego mieszkania. Tej treści regulacja nie ma najmniejszej podstawy w ustawie o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Co więcej, Jest z nią sprzeczna, ponadto zaś narusza prawa obywateli rzetelnie nabyte i chronione przez porządek prawny.</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#KazimierzOrzechowski">Ponadto podkomisja zwraca uwagę, że art. 36 ust. 1 ustawy znajduje się w jej rozdz. 3, regulującym „oddawanie w użytkowanie wieczyste i sprzedaż nieruchomości państwowych”. Rozdział ten zatem reguluje sytuację nowo powstającego stosunku prawnego. W konsekwencji zawarta w nim delegacja ustawowa może się odnosić tylko do nowo powstających stosunków prawnych - własności i wieczystego użytkowania, czyli w najlepszym razie do ukształtowanych umowami zawartymi po dniu 1 sierpnia 1985 r. Także rozporządzenie Rady Ministrów (poz. w tytule) mówi wyraźnie o „oddawaniu w użytkowanie etc.”.</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#KazimierzOrzechowski">W tym stanie rzeczy przepis § 31 cytowanego rozporządzenia stanowiący m.in., że § 30 stosuje się również do domów, w których lokale zostały nabyte przed wejściem w życie rozporządzenia, może odnosić się tylko i wyłącznie do stosunków powstałych po dniu 1 sierpnia 1985 r., a przed 28 października 1985 r. Jest on jednak od 1 stycznia 1986 r. powszechnie stosowany, jako działający wstecz od 1973 r. i na nim oraz na § 30 terenowe władze opierają swe decyzje o podwyższonych opłatach na co - zdaniem podkomisji - słusznie skarżą się masowo obywatele.</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#KazimierzOrzechowski">Wszystko co tu powiedziano w jeszcze większym stopniu odnosi się również do przepisu, podwyższającego kwotę tak pojmowanego „czynszu” o 50% . I on bowiem także nie ma podstawy w ustawie i jako taki jest z nią sprzeczny.</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#KazimierzOrzechowski">Podkomisja wskazuje ponadto, że przejście prawa własności lokalu mieszkalnego z państwa na obywatela następuje w formie czynności notarialnej, której cechą jest niewzruszalność w wyniku jakiejkolwiek jednostronnej czynności. Rozwiązanie przyjęte w § 30 omawianego rozporządzenia, jako aktu wykonawczego wydanego przez organ administracji, jest taką właśnie jednostronną czynnością prawną niedopuszczalną z punktu widzenia ogólnych zasad prawa i tak jest jednoznacznie odbierane przez obywateli.</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#KazimierzOrzechowski">Podkomisja rozważyła przy tej sposobności rozróżnienie na tzw. essentialia negotii oraz accidentalia negotii, mając na względzie, że te drugie z uwagi na interes społeczny mogą w określonych okolicznościach ulegać zmianom w wyniku jednostronnej decyzji właściwego organu, ów charakter akcydentalny ma podniesienie opłat z tytułu kosztów eksploatacji oraz remontów - i podkomisja uważa je za słuszne i uzasadnione. Nie odnosi się to natomiast do zmiany wprowadzonej jednostronnym aktem, którym jest nałożenie na właściciela opłat miesięcznych określonych w przepisach w sprawie „czynszów najmu” przez § 30 ust. 1 pkt 1 omawianego rozporządzenia. To bowiem zmienia samą istotę prawa własności lokalu mieszkalnego. Własność zaś stanowi „essentiale” zwartej ongiś umowy.</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#KazimierzOrzechowski">Jeśli miałoby się okazać, że opłaty roczne za prawo wieczystego użytkowania gruntu, na którym znajduje się lokal mieszkalny, będący własnością obywatela i obciążające tego obywatela, zostały jednak objęte przez § 30 ust. 1 pkt 1 cytowanego rozporządzenia, podkomisja stwierdza, że nastąpiło to w sposób swoiście „globalny”, co „doprowadziło do rozbieżności z intencją ustawodawcy i do sprzeczności z postanowieniami ustawy.</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#KazimierzOrzechowski">W szczególności globalność regulacji opłat uniemożliwiałaby stosowanie przepisu art. 47 ust. 3 ustawy, mającego charakter bezwzględnie obowiązujący (ius cogens), stanowiącego, że emerytów i rencistów, których wyłącznym źródłem utrzymania są emerytura lub renta zwalnia się z połowy opłaty rocznej za wieczyste użytkowanie gruntu. Uniemożliwiałoby to także stosowanie przepisu art. 46 ust. 2 określającego 1% ceny gruntu jako górną granicę opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste. Podkomisja podkreśla, że ius cogens ustanowione w ustawie, przyznające obywatelom określone istotne prawa, nie może być neutralizowane (praktycznie zatem uchylane) przez rozporządzenie wykonawcze wydane do tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-3.25" who="#KazimierzOrzechowski">Ponadto globalność regulacji pomija fakt podstawowej wagi, że w domach wielomieszkaniowych wszystkie mieszkania z konkretnego pionu zostały wzniesione na tej samej powierzchni gruntu, oddanego w wieczyste użytkowanie. W następstwie tego faktu właściciel lokalu mieszkalnego jest jedynie wieczystym współużytkownikiem w części określonej przez liczbę lokali mieszkalnych wzniesionych na danym gruncie. Opłata roczna powinna obciążać go jedynie w odpowiedniej części. Wprowadzone globalne rozwiązanie natomiast obciążałoby pełną wysokością opłaty rocznej wszystkich właścicieli lokali mieszkalnych, co byłoby nie tylko sprzeczne z przepisami ustawy i jej intencją, ale też rażąco krzywdziłoby obywateli, wymagając od nich świadczeń nie należnych z punktu widzenia odrębnej własności lokalu mieszkalnego.</u>
          <u xml:id="u-3.26" who="#KazimierzOrzechowski">W świetle przedstawionych wywodów, podkomisja uważa, że między rozporządzeniem Rady Ministrów z 16 września (poz. 239) a ustawą z 29 kwietnia, wobec której rozporządzenie to jest aktem wykonawczym, zachodzi wiele sprzeczności, szczególnie że rozporządzenie to - opierając się na delegacji z art. 46 ust. 1 ustawy - zwłaszcza w § § 30 i 31 będących źródłem uzasadnionych skarg obywateli:</u>
          <u xml:id="u-3.27" who="#KazimierzOrzechowski">- wykracza poza delegację ustawy, - nakłada na właścicieli lokali mieszkalnych ciężary nieprzewidziane przez ustawę, przy czym powołuje się na nią, - narusza w istotny sposób ogólne zasady prawa i przepisy prawa cywilnego, a zatem stoi w sprzeczności z gwarancjami zawartymi w Konstytucji PRL.</u>
          <u xml:id="u-3.28" who="#KazimierzOrzechowski">Podkomisja stwierdziła, że rozporządzenie Rady Ministrów (poz. 241), wydane na podstawie delegacji z. art. 46 ust. 1, mające uregulować ustalanie wysokości opłat rocznych jest wadliwe przez to że - wbrew poleceniom ustawy - nie uregulowało odnośnych „zasad i trybu”.</u>
          <u xml:id="u-3.29" who="#KazimierzOrzechowski">Podkomisja uważa, że zasady i tryb ustalania wysokości opłat rocznych w zakresie, o którym tu mowa, powinny zostać uregulowane w przepisach wykonawczych według następujących zasad:</u>
          <u xml:id="u-3.30" who="#KazimierzOrzechowski">- wysokość opłaty rocznej musi być ustalana odrębnie dla każdego przypadku na podstawie szczegółowego rozliczenia, zakomunikowanego właścicielowi lokalu mieszkalnego. Powinna być. ona ponadto wyraźnie wydzielona od opłat z tytułu eksploatacji i remontów oraz korzystania z urządzeń (ogrzewanie, ciepła woda, dźwigi itp. - por. §30 ust. 1 pkt 2 omawianego rozporządzenia), oraz innych opłat z tytułu kosztów, o których mowa także, pkt. 3;</u>
          <u xml:id="u-3.31" who="#KazimierzOrzechowski">- należy wprowadzić obowiązek ogłaszania cen gruntów, ustalanych na okresy 5-letnie w myśl art. 44 ustawy przez właściwe rady narodowe stopnia wojewódzkiego, w wydawanych przez nie organach publikacyjnych. Jest to nieodzowne, ponieważ cena gruntu jest wyjściową podstawą określenia ceny gruntu oddanego w wieczyste użytkowanie, zarazem zaś podstawą ustalania wysokości opłat rocznych. O tym zaś obywatele muszą zostać powiadomieni;</u>
          <u xml:id="u-3.32" who="#KazimierzOrzechowski">- szczegółowe obliczenia wysokości stawki rocznej, obciążającej właściciela lokalu mieszkalnego z tytułu wieczystego użytkowania gruntu, w świetle ustawy, powinno być dokonywane jak następuje. Cena gruntu oddanego w wieczyste użytkowanie na cele mieszkalne, wyliczana przez pomnożenie ceny jednostkowej 1 m2 przez rzeczywistą powierzchnię, którą zajmuje mieszkanie. Kwotę tę należy podzielić przez 100 (na mocy art. 46 ust. 2 Ustawy oraz odpowiednio § 9 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów, Dz.U. nr 47, poz. 241), następnie przez liczbę lokali mieszkalnych znajdujących się w danym pienie, niezależnie od tego, ile z nich stanowi własność osób fizycznych, następnie przez 12, czyli przez liczbę miesięcy w roku, Jeśliby opłacie miano nadać charakter miesięczny. Dopiero wynik tego obliczenia stanowi stawkę miesięczną z tytułu opłaty rocznej za wieczyste użytkowanie gruntu;</u>
          <u xml:id="u-3.33" who="#KazimierzOrzechowski">- w przypadkach określonych w art. 47 ust. 3 ustawy, wyliczona kwota powinna być dodatkowo podzielona przez 2 (50% obniżki dla emerytów i rencistów):</u>
          <u xml:id="u-3.34" who="#KazimierzOrzechowski">- należy określić zasady i sposób obliczania obszaru oddanego w wieczyste użytkowanie konkretnemu właścicielowi. Chodzi tu o to, że do użytkowej powierzchni mieszkania należy jeszcze doliczyć w całości lub połowie, grubości ścian zewnętrznych danego lokalu. Przy tym należy też rozstrzygnąć kwestię słupa powietrza, w którym znajdują się części mieszkań, wykraczające poza grunt oddany w użytkowanie;</u>
          <u xml:id="u-3.35" who="#KazimierzOrzechowski">- art. 46 ust. 2 ustawy stanowi, że wysokość opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste gruntu przeznaczonego pod budownictwo nie może przekraczać 1% ceny ustalanej na podstawie art. 44. Ponieważ to wyraźne postanowienie ustawy wielkość tę traktuje jako górną granicę wysokości opłaty rocznej, zatem odpowiednie przepisy wykonawcze powinny zawierać zasady określające warunki, przy których opłata roczna jest niższa niż 1% tej ceny, a także ustalić tryb ustalania tego rodzaju wymiaru. Postanowienia art. 47 ust. 2 jako regulujące sytuację szczególną, nie wyczerpują wskazanej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-3.36" who="#KazimierzOrzechowski">Podkomisja uważa, że właśnie taka regulacja, bezpośrednio wynikająca z postanowień i intencji ustawy oraz w pełni respektująca obowiązujące zasady prawa cywilnego powinna była znaleźć się w wykonawczym rozporządzeniu Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-3.37" who="#KazimierzOrzechowski">Wczoraj wieczorem minister J. Urban poinformował o stanowisku rządu w tej sprawie. W dniu dzisiejszym oficjalne oświadczenie rządu przekazał przewodniczący komisji. Dzięki temu stanowisko naszej podkomisji przewiduje, że skierowanie sprawy do Trybunału Konstytucyjnego staje się bezprzedmiotowe. Jednak wniosek podkomisji składał się z dwóch części. Postanowienia § §30 i 31 cytowanego wyżej rozporządzenia, zdaniem podkomisji, nakładają na obywateli bez podstaw prawnych poważne obowiązki. Ponieważ wynikające stąd szkody społeczne i polityczne są wielkie, podkomisja zwraca się do rządu o natychmiastowe zawieszenie stosowania tych przepisów oraz o wstrzymanie przymusowego ściągania nie zapłaconych świadczeń z tego tytułu do czasu ostatecznego uregulowania tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-3.38" who="#KazimierzOrzechowski">Trzeci wniosek podkomisji dotyczy zawieszania jej działania do tego właśnie czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MarianKról">Na temat problemów poruszonych w wystąpieniu posła K. Orzechowskiego nie będziemy prowadzili żadnej dyskusji, powołana była bowiem specjalna podkomisja do zbadania tych zagadnień. Pragnę natomiast zapytać posłów, czy do przedstawionych wniosków są jakieś uwagi lub propozycje. Nikt nie prosi o głos, zatem przyjmujemy wnioski następujące; po pierwsze, zawiesić stosowanie § §30 i 31 rozporządzenia Rady Ministrów z 16 września 1985 r. Po drugie, wstrzymać natychmiast przymusowe ściąganie opłat orzeczonych na podstawie ww. przepisów. Po trzecie, zawiesić dalsze prace podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MarianKról">Chciałbym tylko zwrócić się do podkomisji z gorącą prośbą o udostępnienie odpowiednich materiałów stronie rządowej.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MarianKról">W głosowaniu komisje przyjęły powyższe wnioski.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MarianKról">Następnie komisje przystąpiły do rozpatrzenia sprawozdania podkomisji o projekcie ustawy o podwyższeniu emerytur i rent w 1986 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#StanisławGębala">W projekcie zakładano, że waloryzacja świadczeń emerytalnych i rentowych wyniesie 15% przy wzroście każdego świadczenia o nie więcej niż 3 tys. zł. Zasadniczy postulat, zgłoszony m.in, przez OPZZ sprowadzał się do żądania podniesienia tej części podwyżki, która ma być wypłacana od 1 wrześnią 1986 r. o 15 mld zł. Przeprowadziliśmy analizę, próbując ustalić, czy można wygospodarować środki finansowe w tej wysokości. Rozważaliśmy w szczególnością czy wyższe podwyżki można będzie przeznaczyć dla osób, które ukończyły 70 lat życia i inwalidów I grupy. W efekcie stwierdziliśmy, że pewien wzrost jest możliwy: chodzi o kwotę 6,1 mld zł. Skąd te pieniądze weźmiemy? W toku prac rządowych prowadzonych w porozumieniu z innymi gremiami politycznymi postanowiliśmy, że waloryzacja rent i emerytur rolników przeprowadzana zostanie z dniem 1 marca 1986 r., a nie - jak pierwotnie przewidywano - 1 stycznia 1986 r., wskutek czego można było przeznaczyć wspomnianą kwotę na podwyżki z dniem 1 września. Kierowaliśmy się postulatem, by zmiany świadczeń rolniczych były zbieżne w czasie z podwyżkami emerytur i rent pracowniczych. W ten sposób uzyska się 4,9 mld zł. Zdecydowaliśmy również nie waloryzować podwójnych świadczeń. W przypadku ich zbiegu, waloryzacji podlegać będzie tylko świadczenie korzystniejsze - oczywiście według wyboru uprawnionego. Dzięki temu wygospodaruje się dalsze 1,2 mld zł. Łącznie da to 6,1 mld zł. Nie mogliśmy natomiast uzyskać sumy 15 mld zł, bo to doprowadziłoby do zwiększenia deficytu budżetu w warunkach i tak niezrównoważonej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#StanisławGębala">Zastanawialiśmy się, jak najlepiej wykorzystać uzyskaną kwotę. Postanowiliśmy dać wyższe podwyżki osobom, które osiągną wiek 75 lat lub zostaną uznane za inwalidów I grupy, jeśli świadczenia przyznane im zostały do dnia 31 grudnia 1982 r. Podwyżka dla tych osób wyniesie 20% , nie więcej jednak niż 4 tys. zł i będzie wypłacana od dnia 1 września 1986 r. O 14% , nie zaś - jak pierwotnie planowano - o 12,5% , wzrosną z dniem 1 września 1986 r. świadczenia dla osób, 4które otrzymały uprawnienia emerytalne lub rentowe do 31 grudnia 1981 r. i nie mieszczą się w poprzednio wskazanej grupie. Podwyżka dla tych osób nie przekroczy 3, tys. zł. O 10% , nie więcej jednak niż o 2 tys. zł, wzrosną świadczenia przyznane w 1982 r. osobom, które do 31 grudnia 1986 r. nie osiągną wieku 75 lat ani nie zostaną uznane za inwalidów I grupy. Natomiast o 6% (maksymalnie o 1.500 zł) wzrosną świadczenia przyznane w 1983 r. osobom, które do dnia 31 grudnia 1986 r. osiągną wiek 75 lat lub zostaną uznane za inwalidów I grupy.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#StanisławGębala">Przypominam, że inne osoby objęte będą generalną waloryzacją w dniu 1 marca 1986 r. Wyniesie ona 15% , co oznacza, że świadczenia wzrosną średnio o 1.425 zł.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#StanisławGębala">Łącznie w dwu ratach, tj. z tytułu waloryzacji marcowej i podwyżek wrześniowych, osoby wymienione w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy uzyskają wzrost świadczeń średnio o 3.325 zł. Jeśli do tego dodać wzrost podatku pielęgnacyjnego z 1.500 zł do 2.100 zł miesięcznie, tj. o 600 zł, łączna kwota podwyżki wyniesie dla tej grupy prawie 4.000 zł, więc będzie dość znaczna. Odpowiednio, wzrost świadczeń dla emerytów i rencistów wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt. 2 ustawy wyniesie 2.755 zł, dla grupy osób określonej w pkt. 3 tego przepisu - 2.375 zł, wreszcie dla osób, o których mowa w pkt. 4 - 2.025 zł. Przypomnę, że powyższe sumy powstają z połączenia kwot waloryzacji marcowej i odrębnej od niej podwyżki, która realizowana będzie od dnia 1 września 1986 r.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#StanisławGębala">Chciałbym też poinformować o zasięgu przeprowadzanej operacji waloryzacji i podwyżek rent i emerytur. Otóż grupa obywateli określona w art. 2 ust. 1 pkt 1 wynosi łącznie 1.260 tys. osób. Podwyżkami określonymi w pkt. 2 tego przepisu objętych będzie 2.540 tys. osób, w pkt. 3 - 425 tys. osób. Łącznie podwyżki wrześniowe dotyczyć będą 80% całej populacji emerytów i rencistów. Natomiast waloryzacja marcowa obejmie 4.930 tys. osób uprawnionych do pobierania emerytury.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#StanisławGębala">Takie były główne zmiany wprowadzone przez rząd do projektu ustawy - przy stałej, czynnej współpracy OPZZ. Niestety, nie mogliśmy uwzględnić wszystkich postulatów, lecz tylko te, na które pozwala stan naszej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#StanisławGębala">Informuję również, że biura prawne Kancelarii Sejmu i URM uzgodniły brzmienie art. 6 projektu ustawy, podane w sprawozdaniu podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JerzyJaskiernia">Proponuję, byśmy przystąpili teraz do przyjmowania kolejnych artykułów projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JerzyJaskiernia">Komisje przyjęły art. 1 w brzmieniu sprawozdania podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#JerzyJaskiernia">Wiceprzewodniczący OPZZ Włodzimierz Lubański;. Ruch związkowy ma pewne zastrzeżenia do art. 2. Punkt 1 ust. 1 otrzymał taką konstrukcję, że dotyczyć będzie znikomej liczby emerytów i korzyści z niego wynikające przypadną przede wszystkim rencistom, których nie dotyczy limit wieku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#AndrzejPaczos">Istotnie, 20% podwyżka proponowana dla osób, które osiągną wiek 75 lat lub zostaną uznane za inwalidów I grupy, a świadczenia otrzymały przed 31 grudnia 1982 r., dotyczyć będzie przede wszystkim osób uprawnionych do pobierania renty rodzinnej po zmarłych bliskich. Chodzi też jednak może o emerytów z takich nielicznych grup zawodowych, jak naukowcy lub artyści.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#AndrzejPaczos">Czy są inne jeszcze uwagi do art. 2? Skoro nie - rozumiem, że przepis ten przyjmujemy jako uzgodniony bez głosowania.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#AndrzejPaczos">Następnie komisje przyjęły art. art. 3–6 w brzmieniu sprawozdania podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#AndrzejPaczos">Przystępujemy do omawiania art. 7 projektu. Kwestia dotyczy wejścia w życie ustawy. Pierwotnie zakładano, że ustawa wejdzie w życie z dniem ogłoszenia. Nie wydaje się to Jednak właściwe, odwlekanie bowiem publikacji ustawy mogłoby opóźnić realizację podwyżek. Była propozycja, by ustawa weszła w życie z dniem 31 stycznia 1986 r. Umożliwiłoby to przeprowadzenie odpowiednich przygotowań organizacyjno-technicznych. Czy przyjmujemy tę propozycję? Nikt się nie zgłasza, zatem art. 7 traktujemy Jako uzgodniony.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#AndrzejPaczos">Czy są uwagi do tytułu ustawy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WłodzimierzLubański">W imieniu ruchu związkowego Chciałbym zgłosić zastrzeżenia do tytułu ustawy. Naszym zdaniem powinien on brzmieć: „Ustawa w sprawie zmiany zasad waloryzacji i podwyższenia świadczeń emerytalno-rentowych”. Sądzimy, że taki tytuł Jest bardziej poprawny, bo chodzi tu w istocie o zmianę zasad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#ZenonBramiński">Na ostatnim wspólnym posiedzeniu dyskutowaliśmy problem, czy należy uchwalić nową ustawę, czy nowelizować ustawę z 1982 r. Doszliśmy wówczas do wniosku, że można przyjąć dotychczasowe propozycje i to stanowisko podkomisja podtrzymuje.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#ZenonBramiński">Komisja przyjęła projekt ustawy w całości, przy Jednym głosie wstrzymującym się.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#ZenonBramiński">Następnie komisje Jednogłośnie wybrały posła Zenona Bramińskiego (PZPR) na sprawozdawcę projektu ustawy o podwyższeniu emerytur i rent w 1986 r.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>