text_structure.xml
14.6 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#CzesławKamiński">Dnia 15 września 1982 r. Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego obradująca pod przewodnictwem posła Bolesława Strużka (ZSL) rozpatrzyła:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#CzesławKamiński">- projekt ustawy regulującej władanie gruntami Państwowego Funduszu Ziemi w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i gospodarstwach rolnych spółdzielni kółek rolniczych.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#CzesławKamiński">W posiedzeniu Komisji udział wzięli przedstawiciele: Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Urzędu Rady Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#CzesławKamiński">Podstawą dyskusji było omówienie projektu dokonane przez posła Tadeusza Maja (ZSL). Mówca zwrócił uwagę, iż problem własności ziemi, na której gospodarują spółdzielnie produkcyjne nurtuje rolnictwo od szeregu lat. Wymaga on jednoznacznego uporządkowania, co zgodnie ze stanowiskiem Prezydium Rządu przyczynić się może do ustabilizowania warunków pracy i produkcji w spółdzielniach, jednocześnie propozycja ta wychodzi na przeciw postulatom spółdzielców.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#CzesławKamiński">Przedstawiony Komisji przez Prezydium Rządu projekt przewiduje: odpłatne przekazanie na wniosek spółdzielni gruntów państwowych; zastrzeżenie na rzecz państwa prawa pierwokupu tych gruntów; przekazanie gruntów na własność spółdzielni w drodze decyzji terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego, którego decyzja stanowiłaby podstawę wpisu w księdze wieczystej. Szczegółowe zasady, warunki i tryb przekazywania ziemi określi Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#CzesławKamiński">Zdaniem referenta należałoby dopomóc spółdzielczości rolniczej w ostatecznym rozwiązaniu sprawy tak, aby stworzyć spółdzielniom gwarancję dalszego stabilnego rozwoju. W kwestii odpłatności nie powinno być zastrzeżeń, bo była to zasada stosowana przy różnych akcjach uwłaszczeniowych. Rozważając jednak zróżnicowaną sytuację gospodarczą poszczególnych spółdzielni można stosować różnorodne karencje i formy odpłatności. W opinii mówcy kwestie uwłaszczeniowe należy włączyć do prawa spółdzielczego, aby były one ustawowo uregulowane. Trzeba uczynić to jak najszybciej, bo i tak sam proces uwłaszczania na obszarze 600 tys. ha trwać może bardzo długo.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#CzesławKamiński">Odnośnie ZGR-ów wiemy w jakich warunkach były one tworzone. Poseł T. Maj reprezentował pogląd, iż te gospodarstwa, które chcą gospodarować na ziemi powinny przejść do pionu spółdzielczości rolniczej dlatego, aby domeną kółek rolniczych było to co jest ich statutowym obowiązkiem - świadczenie usług.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#BożenaMaciejewska">Uznała, że uzasadnienie do projektu poprawki prawa spółdzielczego jest przekonywujące. Dobrze się stało, że nabywanie gruntów będzie dobrowolne. Słuszne jest także i to, że musi być stosowana odpłatność przy uwłaszczeniu, jako zasada zastosowana wcześniej wobec innych sektorów rolnictwa. Zgłosiła propozycję, aby szczegółowe zasady, warunki i tryb przekazywania ziemi zostały przed zatwierdzeniem przedyskutowane na forum Komisji.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#BożenaMaciejewska">Dyrektor Zespołu Najwyższej Izby Kontroli Mirosław Filipowicz stwierdził że projekt uwłaszczenia spółdzielni jest słuszny i nie można go odkładać na później. Powinien być on jednak uwarunkowany, całkowitą dobrowolnością wniosku o uwłaszczenie oraz tym, że wniosek nie oznacza automatycznie pozytywnej decyzji w sprawie uwłaszczenia. Decyzja taka powinna być poprzedzona szczegółowym rozpoznaniem sposobu zagospodarowania ziem - stanu gospodarki danej spółdzielni.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#IgnacyWall">Wszystko, co powiedział poseł T. Maj jest słuszne. W mojej opinii 12 tysięcy hektarów będące w posiadaniu ZGR-ów należy przekazać komuś innemu. Jeżeli chcą być spółdzielcami rolnymi to niech przeniosą się do pionu spółdzielczości. Prosił o wyjaśnienie kwestii zawartej w uzasadnieniu jakoby gospodarujące na 4% ogółu użytków rolnych spółdzielnie dawały 11% produkcji rolnej. Jeszcze nie tak dawno krytykowaliśmy spółdzielnie za brak gospodarności, a teraz przedstawiamy sukces.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#BolesławDoktór">Ponieważ jesteśmy na etapie porządkowania spraw w rolnictwie to i dzisiaj dyskutowanej sprawy nie należy odkładać. Jest to kwestia pierwszorzędnej wagi. Mówca poparł wypowiedź posła T. Maja dotyczącą gospodarstw rolnych w SKR-ach oraz zgodził się z wypowiedzią przedstawiciela NIK o potrzebie uwarunkowania możliwości uwłaszczenia w terenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#MariaPrus">Uwarunkowania o których mówił dyrektor M. Filipowicz nie zawsze mogą działać korzystnie. Poseł wyraziła szczere zaniepokojenie o los spółdzielni najmłodszych, tych które powstały w ostatnich 5-ciu latach i nastawiały się na produkcję żywca, a gospodarują na najgorszych ziemiach. Czy stać je będzie na wykupienie ziemi? Przecież działają one głównie w oparciu o kredyty.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#LudwikMaźnicki">Skoro podejmujemy ustawę o spółdzielczości do dobrze, aby uwłaszczenie było tam rozstrzygnięte. Nie wiem, czy najbardziej wskazane jest „obligo” do wykupywania ziemi przez spółdzielnie. Należy mieć na uwadze, aby przed spółdzielniami nie piętrzyć dodatkowych kłopotów ekonomicznych, tak aby kupowanie ziemi nie zrujnowało spółdzielni. Dlatego w akcie wykonawczym należałoby określić warunki przeciwdziałające podupadaniu gospodarstw spółdzielczych. Należy tak działać, aby tworzyć warunki do rozwoju produkcji w sektorze spółdzielczym.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#IrenaKoleśnik">Opowiedziała się za projektem ustawy, z tym że Komisja powinna zapoznać się z projektami rozporządzeń wykonawczych do niej. Jest np. taki przepis, że minister finansów może przyznawać ulgi podatkowe i dotacje dla spółdzielni młodzieżowych. Czy dotyczy to również spółdzielni rolniczych i spółdzielni zakładanych przez indywidualnych rolników?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#BolesławStrużek">Problem poruszony przez poseł I. Koleśnik nie dotyczy w zasadzie przedmiotu obrad Komisji. W ustawie „Prawo spółdzielcze” mówi się tylko, że spółdzielnie tzw. młodzieżowe mogą zwracać się do ministra finansów o przyznanie ulg podatkowych - miano bowiem na uwadze fakt, że łożą one na rozwój organizacji młodzieżowych. W tej sprawie zadecydują jutro kompetentne komisje, które szczegółowo rozpatrywały projekt ustawy.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#BolesławStrużek">W ustawie nie ma przymusu, że spółdzielnia musi zakupić grunty PFZ, na których gospodaruje. Może je nabyć, ale nie musi. Wobec tego obawy zgłoszone przez poseł M. Prus są niesłuszne.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#BolesławStrużek">Omawianym aktem prawnym obala się dogmat, że grunty Państwowego Funduszu Ziemi mogą być tylko własnością państwa, rozszerza się znacznie zakres spółdzielczej własności ziemi. Podobne rozwiązanie zostało przyjęte z początkiem lat sześćdziesiątych na Węgrzech.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#BolesławStrużek">W toku dyskusji padła propozycja zgłoszona przez posła I. Walla, ażeby postanowieniami art. 274 nie obejmować ZGR-ów. Uważam osobiście, że wszystkie rolnicze spółdzielnie produkcyjne, specjalistyczne i osób fizycznych Zrzeszone w ZGR-ach powinny być objęte omawianymi przepisami. Zdajemy sobie sprawę, że z wnioskami takimi będą występowały tylko ZGR-y, które dobrze gospodarują. Należałoby zastanowić się, czy proponowany art. 274 ma być umieszczony w przepisach przejściowych, czy nie należałoby go przenieść do tytułu II projektu ustawy w rozdziale „Użytkowanie i władanie ziemią w spółdzielniach produkcji rolnej”. Przepisy te należałoby wówczas odpowiednio rozszerzyć przez dodanie sformułowań określających formy własności ziemi mogące występować w spółdzielczym sektorze rolnictwa.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#BolesławStrużek">Słuszna jest uwaga, ażeby zasady odpłatności za sprzedane grunty były ustalone przez Radę Ministrów po zasięgnięciu opinii sejmowej Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#BolesławStrużek">Wniosek dyrektora M. Filipowicza może być zawarty w rozporządzeniu wykonawczym Rady Ministrów. Proponował on, ażeby w ustawie znalazł się przepis mówiący o tym, że nie każdy zgłoszony przez spółdzielnię wniosek powinien być załatwiony.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#BolesławStrużek">W lutym br. przy uchwalaniu kompleksu ustaw rolnych ustaliliśmy zasadę, że stosunki prawne dotyczące władania ziemią załatwiane są w trybie sądowym, zniesiono obowiązujący przed tym tryb postępowania administracyjnego. W projektowanym przepisie wracamy znowu do zasady regulowania stosunków własnościowych w trybie administracyjnym. Czy jest to słuszne, czy nie powinny tego załatwiać sądy w trybie postępowania nieprocesowego?</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#BolesławStrużek">Wicedyrektor Biura Prawnego URN Albin Mirończuk: Jest to rozwiązanie niemodelowe, a jednorazowe. Zlecono zatem wykonanie go władzom administracyjnym. Rząd nie chciał obciążać sądów załatwianiem spraw dotyczących zarządzania PFZ. Każde rozwiązanie modelowe pociąga za sobą konieczność uregulowania szeregu zagadnień peryferyjnych. I tak np. w ustawie „Prawo spółdzielcze” rozwiązuje się ad hoc niektóre sprawy dotyczące problemów lokalowych i mieszkaniowych spółdzielni. Omawiany art. 274 załatwia również sprawy peryferyjne i powinien znaleźć się w przepisach przejściowych. Mówca prosił o wzięcie pod uwagę, że jest to tylko zabieg doraźny.</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#BolesławStrużek">Wiceminister rolnictwa i gospodarki żywnościowej Andrzej Kacała: Proponowane zasady nabywania gruntów Państwowego Funduszu Ziemi przez spółdzielnie rolnicze pozostawiają spółdzielniom pełną swobodę decyzji. Jeżeli nie chcą one nabywać tych gruntów mogą nadal na nich gospodarować w trybie ustawy z 1958 r.</u>
<u xml:id="u-8.9" who="#BolesławStrużek">Gwarancje zabezpieczające prawo władania ziemią przez indywidualnych rolników zawarte zostały w odpowiednich przepisach kodeksu cywilnego w art. 131.</u>
<u xml:id="u-8.10" who="#BolesławStrużek">Projekty aktów wykonawczych Rada Ministrów przedstawi Komisji do akceptowania przed ich zatwierdzeniem.</u>
<u xml:id="u-8.11" who="#BolesławStrużek">Wiceminister sprawiedliwości Zdzisław Jędrzejczak: W konkretnie omawianej sytuacji mamy do czynienia z faktem przeniesienia własności, a nie uwłaszczenia. Aktualny stan prawny wymaga, ażeby w takim przypadku sporządzany był akt notarialny i takie akty powinny być sporządzane przez poszczególne spółdzielnie. Sądy załatwiają sprawy uwłaszczeniowe i wydaje się, że nie byłoby dla nich problemem załatwianie spraw o których mowa w art. 274, gdyż będzie ich na pewno niewiele. Aktualnie sądy kończą już prawy uwłaszczeniowe, których było ponad 3 mln wniosków.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#AlbinMirończuk">Sprawa jest nader delikatna, chodzi bowiem nie tylko o prawo nabycia gruntów, ale również zabezpieczenia nadzoru państwa nad gospodarką gruntami PFZ.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#EdmundSkoczylas">Intencją rządu jest, aby spółdzielnie uwłaszczały się, ażeby kupowały ziemie. Dlatego tak ważne jest, ażeby w odpowiednim czasie zapadły decyzje w sprawie zróżnicowania cen za grunty V i VI klasy. Rozwiązań takich wymaga duch reformy gospodarczej. Te spółdzielnie, które zakupią ziemie, będą zupełnie w innej sytuacji ekonomicznej, inny będzie ich status materialny.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#BolesławStrużek">Argumenty przedstawione przez przedstawicieli rządu są wystarczające. W ich świetle można zlecić organom administracji załatwianie spraw związanych z nabywaniem gruntów PFZ.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#BolesławStrużek">W dyskusji nie rozwiązano jednoznacznie problemu czy objąć przepisami ustawy ZGR-y, czy nie. Stanowiska w tej mierze są podzielone.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#AndrzejKacała">Wnoszę, żeby postanowieniami ustawy objąć wszystkie formy spółdzielni produkcji rolnej, łącznie z ZGR-ami. Musimy mieć na uwadze, że zakup ziemi następuje na zasadzie dobrowolności. W tej sytuacji słabe ZGR-y nie będą występować z takimi wnioskami.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#AndrzejKacała">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) poparł stanowisko rządu, a następnie poddał pod głosowanie sporną kwestię, czy prawo do nabycia gruntów państwowych powinno obejmować również i zespolone gospodarstwa rolne SKR. Za wyłączeniem ZGR głosowało 3 posłów, jeden poseł wstrzymał się od głosu, reszta posłów wypowiedziała się przeciwko temu wnioskowi.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#AndrzejKacała">W głosowaniu nad treścią art. 274 i poprawką wniesioną przez posłankę B. Maciejewską Komisja jednomyślnie głosowała za zamieszczeniem tego artykułu w ustawie „prawo spółdzielcze”. Stanowisko Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego zostanie przekazane Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o spółdzielniach i ich związkach oraz Komisji Prac Ustawodawczych.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>