text_structure.xml
37.8 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#WitDrapich">W dniu 27 października 1980 r. Komisja Mandatowo-Regulaminowa oraz Komisja Prac Ustawodawczych, obradujące pod przewodnictwem posła Zdzisława Kurowskiego (PZPR), rozpatrzyły:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#WitDrapich">projekt Uchwały Sejmu o zmianie regulaminu Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#WitDrapich">W posiedzeniu wziął udział Szef Kancelarii Sejmu Kazimierz Świtała.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#WitDrapich">Założenia uchwały przedstawił poseł Zenon Wróblewski (PZPR).</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#WitDrapich">Punktem wyjścia projektowanej uchwały były propozycje klubów i kół poselskich, wysunięte w poprzedniej kadencji. Projekt stanowi wynik pracy międzyklubowego zespołu poselskiego. W pracy tego zespołu brali także udział przedstawiciele kół poselskich. Zespół obok propozycji zgłoszonych przez kluby i koła poselskie uwzględnił również wstępny projekt nowelizacji regulaminu, przygotowany przez Kancelarię Sejmu. Po zakończeniu prac, zespół zwrócił się o rozpatrzenie projektu uchwały do prezydiów Komisji: Mandatowo-Regulaminowej oraz Prac Ustawodawczych.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#WitDrapich">Wśród przewidywanych zmian, szczególnie istotne są zmiany w artykule 2 i 3 obowiązującego regulaminu, a zwłaszcza stwierdzenie w artykule 2 projektowanej wersji, że posłowie obowiązani są „utrzymywać więź z wyborcami, informować ich o aktualnych problemach państwa, zdawać sprawę ze swojej działalności i działalności Sejmu oraz przedstawiać postulaty i żądania wyborców”. Sformułowanie to obejmuje obowiązki wynikające z Konstytucji i uogólnia dotychczasowe doświadczenia. Istotne jest uzupełnienie art. 2 o pkt 2, który stanowi, że „Każdy poseł może wystąpić o wniesienie określonej sprawy pod obrady Sejmu lub Komisji”. Zmianę tę należy rozpatrywać łącznie z uzupełnieniem do art. 45 ust. 2 obowiązującego regulaminu, które polega na dodaniu zdania stwierdzającego, że: „Przy ustalaniu porządku dziennego Prezydium Sejmu bierze pod uwagę wnioski poszczególnych posłów, komisji oraz wojewódzkich zespołów poselskich”. Należy tu również uwzględnić dodanie w art. 34 ustępu stanowiącego, że „Prezydium komisji opracowując projekty planów pracy komisji oraz ustalając porządek dzienny posiedzenia bierze pod uwagę wnioski poszczególnych posłów oraz wojewódzkich zespołów poselskich”.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#WitDrapich">Istotne znaczenie ma uzupełnienie art. 3 o sformułowanie stwarzające posłom możliwość przedstawienia Marszałkowi Sejmu interwencji, skargi lub wniosku niezałatwionego, bądź niewłaściwie załatwionego. Chodzi tu o działania podjęte przez posłów w wykonaniu obowiązków poselskich przewidziane w art. 3 obowiązującego regulaminu. W myśl projektowanych przepisów, Marszałek Sejmu podejmie w razie potrzeby odpowiednie środki w tym zakresie. Poprawkę tę należy rozpatrywać w kontekście uzupełnień projektowanych w art. 20, a w szczególności proponowanego ust. 5 w tym artykule, mającego brzmienie: „Prezydium Sejmu czuwa nad przestrzeganiem przez organy administracji państwowej obowiązku udostępniania posłom informacji i danych, niezbędnych do wykonywania mandatu poselskiego oraz obowiązku załatwiania przez te organy wnoszonych przez posłów interwencji, skarg i wniosków”.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#WitDrapich">Zdaniem mówcy, ważne znaczenie ma projektowane uzupełnienie art. 20 o ustęp stwierdzający, że Prezydium Sejmu może wniosek w sprawie powołania członka Rady Ministrów skierować do właściwej Komisji w celu przedstawienia opinii.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#WitDrapich">Projektowane uzupełnienia do art. 32 regulaminu stanowią realizację licznych postulatów poselskich. Stosownie do tych postulatów, w myśl projektu, kierownicy resortów, urzędów oraz instytucji lub ich zastępcy obowiązani są na żądanie komisji uczestniczyć w posiedzeniach, na których rozpatrywane są sprawy dotyczące ich zakresu działania. Ponadto komisja może również wzywać inne osoby w celu złożenia informacji i wyjaśnień w sprawach będących przedmiotem obrad lub badań. Chodzi tu o możliwość powołania przez komisję każdej osoby urzędowej dla złożenia wyjaśnień.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#WitDrapich">Na podkreślenie zasługuje propozycja powołania Komisji Skarg i Wniosków. Do zadań tej komisji przewidywanych w projekcie należałoby w szczególności przedstawianie Sejmów i jego organom wniosków wynikających z dokonywanych analiz skarg i wniosków oraz ich rozpatrywania. Ma to szczególne znaczenie, gdyż w praktyce nie jest możliwe bieżące śledzenie załatwiania skarg i wniosków rozpatrywanych przez organy państwowe czy organizacje społeczne, jak również analizowanie przedmiotu i charakteru tych skarg. Nie przewiduje się odchodzenia od zajmowania się tą problematyką także w innych komisjach.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#WitDrapich">Na uwagę zasługuje również projektowane uzupełnienie art. 47 regulaminu, dotyczącego określenia przedmiotu obrad Sejmu. W myśl projektu, przedmiotem obrad Sejmu mogą być nie tylko - jak dotychczas - wnioski i informacje Rady Państwa, lecz również sprawozdania tego organu. Ponadto projekt przewiduje, że przedmiot obrad Sejmu stanowią założenia wieloletnich i rocznych narodowych placów społeczno-gospodarczych. Przedstawiając to zagadnienie, mówca zaproponował autopoprawkę redakcyjną, polegającą na pominięciu w tekście słów „wieloletnich i rocznych”. Zgodnie z projektem, obrady Sejmu dotyczyć mogą także rezolucji.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#WitDrapich">Projekt umożliwia Marszałkowi Sejmu przedstawianie Prezesowi Rady Ministrów spraw podnoszonych w toku debaty na posiedzeniach Sejmu z wnioskiem o zajęcie stanowiska. Przewiduje się rozciągnięcie postanowień Regulaminu Sejmu dotyczących inicjatywy ustawodawczej na inicjatywę uchwałodawczą.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#WitDrapich">Nawiązując do wniosków i ocen dotyczących praktyki odbywania pierwszego czytania projektu ustawy na posiedzeniu komisji, proponuje się, by w Regulaminie Sejmu stwierdzono, że wszystkich posłów zawiadamia się o posiedzeniu komisji, na którym odbyć się ma pierwsze czytanie projektu ustawy lub uchwały Sejmu. Projekt zmian w regulaminie przewiduje także, iż do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu kieruje się w szczególności projekty ustaw o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, projekty ustaw budżetowych i uchwał o narodowych planach społeczno-gospodarczych, projekty kodeksów oraz innych ustaw i uchwał o istotnym znaczeniu społecznym. Ważkie jest również proponowane uzupełnienie do art. 56, w myśl którego, każdy poseł może wziąć udział w posiedzeniu komisji, na którym odbyć się ma pierwsze czytanie projektu ustawy (uchwały), albo zgłosić uwagi lub propozycje poprawek na piśmie.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#WitDrapich">Poseł Z. Wróblewski stwierdził, że w projekcie po nowemu uregulowano zagadnienie charakteru ocen dokonywanych przez Komisję Prac Ustawodawczych, a dotyczących projektów ustaw. W myśl nowego brzmienia art. 58 ust. 3, komisja problemowo właściwa oraz Komisja Prac Ustawodawczych przedstawiają Sejmowi wspólne sprawozdanie o projekcie ustawy.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#WitDrapich">Projektowane zmiany przewidują, że w nowy sposób ukształtowana zostanie instytucja zapytań. Projekt stanowi, że zapytania mogą być składane także ustnie na plenarnym posiedzeniu Sejmu, po uprzednim zgłoszeniu takiego zamiaru Marszałkowi Sejmu w terminie stosowanym dotychczas w przypadku zapytań pisemnych. Proponuje się ponadto, by w porządku dziennym posiedzenia Sejmu można było przewidzieć także zgłaszanie zapytań na początku posiedzenia, zaś udzielanie odpowiedzi na te zapytania w końcowej jego części, tak jak ma to miejsce w praktyce wojewódzkich rad narodowych.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#WitDrapich">Mówca przedstawił także poprawki, które jego zdaniem wynikają z istniejącego stanu faktycznego. Chodzi tu w szczególności o uzupełnienie art. 20 regulaminu, określającego obowiązki Prezydium Sejmu o sformułowanie mówiące, że Prezydium Sejmu zapewnia realizację programu prac Sejmu i jego organów, jak również o stwierdzenie w tym samym artykule, że koordynuje ono działania komisji i może zlecać im rozpatrywanie określonych spraw.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#WitDrapich">Rejestracją stanu faktycznego jest uzupełnienie art. 36 o sformułowanie mówiące, iż na posiedzeniu komisji za zgodą jej przewodniczącego mogą być obecni dziennikarze prasy, radia i telewizji.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#WitDrapich">Uzupełnienia projektowane w art. 39 przewidują, że Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów może powoływać międzykomisyjne zespoły poselskie dla rozpatrzenia określonych problemów społeczno-gospodarczych, dotyczących projektów budżetu i narodowego planu społeczno-gospodarczego, powołując do tych zespołów członków Komisji, a także posłów należących do innych komisji. Projekt stanowi, że w powyższym trybie rozpatrywane są również założenia projektów budżetu i narodowego planu społeczno-gospodarczego, jak również sprawozdania rządu z wykonania budżetu i narodowego planu społeczno-gospodarczego.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#WitDrapich">Projekt nieco inaczej niż dotąd reguluje pracę Kancelarii Sejmu stanowiąc, że jest ona organem wykonawczym i doradczym Sejmu oraz jego organów, podlegającym Prezydium Sejmu.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#WitDrapich">Dyskusja:</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#MariaBudzanowska">Projekt wychodzi naprzeciw usprawnieniom pracy Sejmu i urzeczywistnieniu jego władczej roli. Powstaje jednak wątpliwość, czy do końca i w pełni konsekwentnie?</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#MariaBudzanowska">Wątpliwości te dotyczą zwłaszcza propozycji zmian w art. 39 określającym sposób postępowania przy uchwalaniu planu społeczno-gospodarczego i budżetu. Regulamin czyni stanowisko, jakie zajmuje wobec tych projektów Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów poglądem o decydującym znaczeniu. Komisja ta przedstawia sprawozdanie na plenum Sejmu z własnymi wnioskami. Tak jak w przypadku prac komisji problemowych zdanie mniejszości może nie zostać uwzględnione w przedkładanych przez nie sprawozdaniach, tak i w tym przypadku zdanie pozostałych komisji może nie znaleźć wyrazu we wnioskach komisji wiodącej. Byłoby pożądane, aby Sejmowi przedstawiano nie tylko wnioski własne Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, ale również innych komisji. Podniosłoby to rangę pozostałych komisji i przyczyniłoby się do uwzględniania wniosków uznanych przez Komisję Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów za mniej istotne, a popartych przez Sejm. Postępowanie według takiej reguły świadczyłoby o równości prac wszystkich komisji i uwzględniałoby postulat skuteczności działania. Należałoby zatem stwierdzić w art. 39, że Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów przedstawia całość projektu budżetu i planu społeczno-gospodarczego wraz ze swoimi wnioskami na plenum Sejmu i informuje o nieuwzględnionych wnioskach pozostałych komisji.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#MariaBudzanowska">Ponadto należy dokonać zmiany w art. 38 regulaminu. Poseł wyraziła przekonanie, że w głosach mniejszości zawarte są niejednokrotnie istotne wartości. Dlatego też wnioski i poprawki odrzucone przez komisję powinny być zamieszczane w jej sprawozdaniu jako wnioski mniejszości, niezależnie od tego, czy wnioskodawca tego zażąda, chyba że dotyczą kwestii redakcyjnych. Sejm nie może być pozbawiony możliwości osądu, czy mniejszość nie miała racji. Dlatego też w art. 38 ust. 2 należy skreślić słowa: „na żądanie wnioskodawcy”.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#MariaBudzanowska">Poseł przychyliła się do propozycji powołania Komisji Skarg i Wniosków. Sejmowi szczególnie zależy na sumiennym, wnikliwym i skutecznym traktowaniu głosów obywatelskich. Jednakże problem ten nie może być przez nową komisję rozwiązany do końca, jeśli nie zapewni się współdziałania z pozostałymi komisjami. Niejednokrotnie materiały, fakty i problemy związane ze skargami mogą stanowić cenną inspirację. W przedmiocie owego współdziałania projekt odsyła do ustaleń przez Prezydium Sejmu. Czy nie należałoby jednak kwestii tych określić w Regulaminie Sejmu? Poseł wyraziła przekonanie, że Prezydium Sejmu nie posiada kompetencji do uchwalania regulaminu, może ono natomiast wydać wytyczne dla komisji. Tak więc, zasady współdziałania nowej komisji z pozostałymi powinny zostać zamieszczone w Regulaminie Sejmu.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#MariaBudzanowska">Poseł wyraziła zadowolenie z powodu wypełnienia w projekcie postulatów z poprzedniej kadencji, które dotyczyły przedstawiania przez Komisję Prac Ustawodawczych oraz komisję problemowo właściwą wspólnego sprawozdania w przypadku rozpatrywania projektu ustawy.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#MariaBudzanowska">Budzi wątpliwości przekształcanie pozycji Kancelarii Sejmu przy okazji zmian w regulaminie. Trudno zrozumieć, dlaczego zdecydowano się na odjęcie Kancelarii Sejmu funkcji pomocnika Prezydium Sejmu i dodanie funkcji doradcy Sejmu. Kancelaria nie powinna być organem doradczym, gdyż jej zadaniem jest pełnienie funkcji pomocniczych. Poza tym, dlaczego Kancelaria Sejmu ma być organem doradczym Sejmu jako całości? Funkcje jej powinny dotyczyć Prezydium Sejmu oraz komisji sejmowych.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#MariaBudzanowska">Należy dokonać zmian w art. 44 dotychczasowego regulaminu określającym warunki zwołania sesji nadzwyczajnych Sejmu. W myśl obowiązujących przepisów, Rada Państwa zwołuje sesje nadzwyczajne Sejmu z własnej inicjatywy lub na pisemny wniosek co najmniej 1/3 ogólnej liczby posłów. Wydaje się, że w warunkach pogłębiania procesów demokratyzacji w naszym kraju należy udzielić prawa tego wnioskowania 1/5 ogólnej liczby posłów, gdyż 1/3 to zbyt dużą liczbą, co sprawia, że omawiany przepis jest martwą deklaracją. Nie powinniśmy formułować żadnych przepisów będących deklaracjami. Wprowadzenie proponowanej zmiany okazałoby się pożyteczne dla wszystkich.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#FranciszekGesing">Nie uwzględniono w wystarczającym stopniu znaczenia komisji problemowo właściwych w debacie nad projektem budżetu i narodowego planu społeczno-gospodarczego, utrzymując supremację Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów w tym przedmiocie. Komisja ta rozpatrując wiele zagadnień nie jest w stanie uwzględnić wszystkich aspektów sprawy. Należałoby stworzyć możliwości działania pozostałym komisjom, jeśli uznają one, że powinny wystąpić w kwestiach należących do ich właściwości, lecz nie uwzględnionych we wnioskach Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#FranciszekGesing">W dotychczasowej praktyce, poprawki komisji problemowo właściwych dotyczące projektu budżetu i planu były wprawdzie niejednokrotnie referowane, lecz w taki sposób, że w istocie stanowisko tych komisji nie znajdowało odzwierciedlenia. Dlatego też w Regulaminie Sejmu należy zamieścić sformułowanie mówiące, że „właściwe stałe komisje w razie nieuwzględnienia swych zasadniczych wniosków mają prawo przedstawić je na plenum Sejmu”. Mówca nawiązał do własnych doświadczeń dotyczących różnicy ocen między Komisją Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego a Komisją Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów. Wskutek supremacji tej ostatniej, interwencje podejmowane u przedstawicieli administracji, a nie znajdujące poparcia w Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, nie były traktowane właściwie. Wobec tego, Komisja Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego wystąpiła na plenum Sejmu i przedstawiła swoje obserwacje dotyczące gospodarki w lasach państwowych.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#FranciszekGesing">Chodzi więc o to, by komisje miały prawo przedstawiać swoje stanowisko na plenum Sejmu. Obrady Izby wzbogacą się w ten sposób o głos w dyskusji całej komisji. Dokonanie omawianej zmiany w regulaminie zmusi ponadto Komisję Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów do ustosunkowywania się do wniosków innych komisji. Są również zagadnienia nader istotne z punktu widzenia gospodarczego, które może należycie przedstawić jedynie komisja problemowo-właściwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#ZdzisławKurowski">Czy dotychczas nie było takich możliwości?</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#FranciszekGesing">W praktyce tego rodzaju możliwości nie istniały. Aby zabrać głos w imieniu komisji, musiałem na przykład zabezpieczyć czas w klubie, a klub się na to nie bardzo godził. Chodzi o to, że komisja nie podlega innym organom, a jedynie Marszałkowi Sejmu. Dlatego zabezpieczenie możliwości działania właśnie komisjom będzie bardziej skuteczne.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#FranciszekGesing">Poseł Zenon Wróblewski (PZPR) prezentując stanowisko Międzyklubowego Zespołu Poselskiego stwierdził, że zadaniem regulaminu jest ukształtowanie trybu postępowania. Projekty planu i budżetu rozpatruje Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów. Dlatego końcowy wniosek w tym przedmiocie do niej właśnie należy. Mówca przypomniał sformułowanie art. 38 ust. 2 regulaminu stanowiące, że wnioski i poprawki odrzucone przez komisję będą na żądanie wnioskodawcy zamieszczone w sprawozdaniu komisji, jako wnioski mniejszości. W związku z głosem posła F. Gesinga, mówca wskazał na takie możliwości działania w opisanej sytuacji, jak wystąpienie posła na plenum Sejmu, przedstawienie stanowiska w dezyderacie czy opinii, możliwość zgłoszenia interpelacji lub zapytania, spowodowanie podjęcia rezolucji. Istnieją wszakże w tym przedmiocie odpowiednie przepisy Regulaminu Sejmu.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#FranciszekGesing">Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów musi przy tym reprezentować całościowe podejście, w którym nie zawsze można pogodzić wszystkie interesy. I tę możliwość działania komisji zabezpiecza regulamin.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#FranciszekGesing">Poseł Szczepan Styranowski (SD) udzielając poparcia argumentom posła Zenona Wróblewskiego stwierdził, że gdyby przyznać komisjom możliwość proponowaną przez posła Franciszka Gesinga, każda z nich uzasadniałaby na plenum Sejmu swoje stanowisko zabiegając o dodatkowe środki. Nie wiadomo, czy wówczas Sejm mógłby uchwalić budżet i plan. Jednocześnie mówca poparł pogląd poseł Marii Budzanowskiej, aby komisja problemowo właściwa mogła przedstawić swoje stanowisko w ramach wniosków mniejszości. Należy jednak w takim przypadku pokazać, dlaczego stanowisko tej komisji nie zostało uwzględnione.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Dla wzbogacenia i ożywienia dyskusji należałoby korzystać z formy referatu i koreferatu. Przywykliśmy do tego, że poprzez dyskusję w węższych gronach osiągamy jedność poglądów podyktowaną dobrą wolą i wiedzą. Pogląd mniejszości może być również wart zainteresowania Sejmu jako całości. Dzięki jego przedstawieniu, posłowie mogą wzbogacić swoje spojrzenie, wyrobić sobie pełniejszy pogląd na dane zagadnienie i głosować w sposób bardziej świadomy. Ma to również znaczenie z punktu widzenia pogłębienia kontaktów z wyborcami. Obraz uzyskiwany na podstawie różnych poglądów jest zazwyczaj pełniejszy.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Mówca nawiązał do sformułowań art. 10 Regulaminu Sejmu dotyczącego postępowania w sprawach posłów, którzy nie wykonują obowiązków poselskich, jak również posłów, którzy zachowują się w sposób uchybiający godności posła. Należy rozważyć, czy sformułowania te są wystarczające. Pełniejsza ocena postaw poselskich ma znaczenie dla społecznego prestiżu Sejmu. Niezbędna jest większa aktywność w tym zakresie. Trudno jednak obecnie wskazać konkretne rozwiązania.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Poseł Władysław Kupiec (ZSL) poparł wypowiedzi posła Zdzisława Czeszejko-Sochackiego i Franciszka Gesinga w sprawie rozszerzenia dyskusji na forum Sejmu. Skoro sytuacja uległa zmianie i podejmujemy sprawy szczególnie interesujące kraj, to ograniczenia w tym przedmiocie byłyby nieuzasadnione. Stworzenie organizacyjnych warunków dla wzbogacenia dyskusji ma zasadnicze znaczenie z punktu widzenia oczekiwań i ocen społecznych.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Nawiązując do uzupełnień projektowanych w art. 20 regulaminu i dotyczących kierowania wniosku w sprawie powołania członka Rady Ministrów do właściwej komisji w celu przedstawienia opinii, poseł proponował wprowadzenie zasady, w myśl której, Prezydium Sejmu przedstawiałoby taki wniosek obligatoryjnie. Chodzi o to, by w Radzie Ministrów byli właściwi ludzie. Wiadomo, ile szkód przyniosły zaniedbania w tej sprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#SylwesterZawadzki">Z punktu widzenia formułowanych wielokrotnie postulatów udoskonalenia pracy Sejmu i podniesienia jego rangi, jak również rangi komisji, rozpatrywany projekt został dobrze przygotowany, a regulowane w nim zagadnienia gruntownie przemyślane. Większość wysuwanych poprzednio uwag znalazła odzwierciedlenie.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#SylwesterZawadzki">Wypowiadając się na temat zgłoszonych w toku dyskusji propozycji uzupełnień i zmian w projekcie, mówca stwierdził, że idą one po słusznej linii. Czy jednak niektóre zagadnienia nie zasługują na dalszą dyskusję?</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#SylwesterZawadzki">Do takich spraw należy problem referatu i koreferatu. Co do budżetu, to przecież jego referentem jest Rząd, który przedstawia ogólne założenia w pierwszym czytaniu, a potem pełni rolę gospodarza tematu. Koreferentem jest w tym przypadku Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów. Powoływanie jeszcze jednego koreferenta podważyłoby pozycję Sejmu wobec Rządu, który mógłby w przypadku różnicy zdań zająć stanowisko arbitra, lub też próbować wykorzystać zaistniałe różnice. Osłabiałoby to stanowisko komisji sejmowych. Sejm zbiera się na posiedzenie w sprawie budżetu i planu by przeprowadzić tam swój pogląd, by tak sformułować wnioski, aby przekonać Rząd. Czy wobec tego wprowadzenie proponowanych form organizacji dyskusji nad planem i budżetem nie szkodziłoby interesom komisji sejmowych? Ponadto każda komisja problemowo właściwa może przecież zająć stanowisko wobec wniosków Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#SylwesterZawadzki">Wniosek, by umożliwić prezentację innych stanowisk, aniżeli stanowisko Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów w toku debaty budżetowej, wydaje się słuszny. Jednakże należy podkreślić, że chodzi tu nie o wszystkie wnioski, lecz o wnioski podstawowe. Trudno wymagać, by zamieszczano, wszystkie tego rodzaju uwagi, choćby ze względów technicznych; Komisja Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska sformułowała swoje uwagi dotyczące kwestii, o których mowa, na 12-tu stronach.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#SylwesterZawadzki">Nawiązując do wypowiedzi posła Franciszka Gesinga mówca zaproponował, aby przyjąć stanowisko, że wnioski i poprawki odrzucone przez Komisję Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów przedstawiane będą jako wnioski mniejszości. Może jednak zaistnieć sytuacja, w której komisja resortowa będzie zainteresowana, aby tych wniosków nie przedstawiać. Może być również i tak, że Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów nie zaprezentuje ich nie dlatego, by chciała je przemilczeć, lecz z uwagi na to, iż lepiej uczyni to komisja resortowa. Sformułowanie regulaminowe mogłoby stanowić, że wnioski i poprawki odrzucone przez Komisję Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów będą zamieszczone w sprawozdaniu lub wystąpi w tej sprawie komisja problemowo właściwa. Być może trzeba, aby komisje widziały swoje możliwości działania wyraźniej.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#SylwesterZawadzki">W dalszym ciągu swego wystąpienia, mówca podkreślił znaczenie realizacji postulatu Komisji Prac Ustawodawczych w przedmiocie zrównania jej opinii oraz opinii komisji problemowo właściwej w toku postępowania legislacyjnego. Doświadczenia potwierdzają zasadność tego postulatu.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#SylwesterZawadzki">Wymaga rozważenia przyznanie prawa wnioskowania do Rady Państwa o zwołanie nadzwyczajnej sesji Sejmu 1/5 ogólnej liczby posłów. Czy rzeczywiście tego rodzaju różnica jest znacząca i czy odgrywa ona zasadniczą rolę w Sejmie w jego obecnym kształcie? Co innego, gdyby chodziło o 15 posłów, tak jak to jest w przypadku inicjatywy ustawodawczej. Trudno o zajęcie wyraźnego stanowiska w tej fazie dyskusji. Sprawa wymaga rozważenia.</u>
<u xml:id="u-7.7" who="#SylwesterZawadzki">Jeśli chodzi o przedstawioną przez posła Czeszejkę-Sochackiego koncepcję powoływania referenta oraz koreferenta każdego projektu, to proponuję zostawić tę sprawę do momentu, gdy ustaw będzie więcej.</u>
<u xml:id="u-7.8" who="#SylwesterZawadzki">Szef Kancelarii Sejmu Kazimierz Świtała wyjaśnił, że Kancelaria Sejmu jest organem nie tylko wykonawczym, lecz także doradczym Sejmu oraz jego organów już od dawna - na mocy statutu nadanego przez Prezydium Sejmu oraz w ramach wykształconej praktyki. Wpisanie do regulaminu byłoby więc zarejestrowaniem istniejącego stanu rzeczy. Zadania Kancelarii Sejmu w tym zakresie stale rosną. Potrzebna jest coraz większa liczba ekspertyz, nie tylko dla potrzeb komisji, lecz także WZP. Jeśli chodzi o uprawnienia personalne szefa Kancelarii Sejmu w stosunku do pracowników, to Marszałek Sejmu, który według obecnego regulaminu odpowiada za ich działania przed Sejmem - przekazał kompetencję w tym zakresie szefowi Kancelarii Sejmu. Także i w tym przypadku będzie to zapisanie obecnej praktyki.</u>
<u xml:id="u-7.9" who="#SylwesterZawadzki">Poseł Sylwester Zawadzki (PZPR) podkreślił, że Kancelaria Sejmu powinna stać się w większym stopniu ośrodkiem zamawiającym różnego rodzaju ekspertyzy dla potrzeb Sejmu, podobnie jak dzieje się to w niektórych innych parlamentach. Tamtejsze kancelarie mają jednak często znacznie większy stan zatrudnienia. Kancelaria Sejmu winna służyć nie tylko Sejmowi oraz jego organom, lecz także poszczególnym posłom.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#ZenonWróblewski">Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem art. 38 ust. 2 regulaminu Sejmu wnioski i poprawki odrzucone przez komisję na żądanie wnioskodawcy zostają zamieszczone w sprawozdaniu jako wnioski mniejszości. Jest chyba oczywiste, że poseł sprawozdawca obowiązany jest wiernie przekazać sposób pracy komisji nad daną sprawą i nie trzeba tego dodatkowo zapisywać. Jeśli raz się nie sprawdzi - komisja nie powoła go na tę funkcję po raz wtóry.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#ZenonWróblewski">Ustosunkowując się do wniosku w sprawie zmniejszenia liczby posłów niezbędnej dla zgłoszenia prawomocnego wniosku o zwołanie sesji nadzwyczajnej, mówca stwierdził, że w Sejmie PRL bardzo dużą rolę odgrywają kluby poselskie, od których decyzji merytorycznie zależy wiele spraw. Z tego punktu widzenia nie jest chyba istotne, czy prawo żądania sesji nadzwyczajnej otrzyma nie 1/3 - jak obecnie, lecz 1/5 posłów.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#ZdzisławKurowski">Uwzględniając wniosek posłanki Budzanowskiej poparty przez posła Zawadzkiego, proponuję dopisać na końcu art. 39 ust. 1 zdanie stwierdzające, że Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów informuje o podstawowych, nie uwzględnionych wnioskach komisji. Był postulat, aby w art. 38 ust. 2 skreślić słowa „na żądanie wnioskodawcy”, przez co ważniejsze wnioski i poprawki, które nie zostały przyjęte, byłyby zamieszczane w sprawozdaniu komisji. Jednakże w obecnym stanie prawnym poseł w każdym momencie może tego zażądać i musi być to uwzględnione. Nie jest to więc tak ważna poprawka.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#ZdzisławKurowski">Poseł Zdzisław Czeszejko-Sochacki (PZPR) zaproponował, aby problem ten potraktować różnie w zależności od charakteru sprawozdania. Pisemne sprawozdanie komisji powinno wymieniać wszystkie propozycje wniosków i poprawek, natomiast referent w sprawozdaniu ustnym koncentrowałby się na przesłankach uzasadniających wystąpienie.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#KazimierzŚwitała">Takie rozwiązanie sprawi, że zostanie odnotowane każde zdanie odrębne, nawet sprzeciw w głosowaniu. Tymczasem dezaprobata na początku posiedzenia może pod wpływem usłyszanych argumentów zamienić się w poparcie. Automatyczne utrwalanie wszelkich wniosków nie byłoby chyba właściwe.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#KazimierzŚwitała">Poseł Maria Budzanowska (SD) wycofała poprawkę.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#ZdzisławKurowski">W dyskusji zgłoszono postulat bliższego określenia w regulaminie charakteru projektowanej Komisji Skarg i Wniosków, lecz konkretnych uwag w tym przedmiocie nie zgłoszono.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#KazimierzŚwitała">Komisja będzie mieć charakter eksperymentalny, dlatego trudno o bliższe jej przedstawienie w tekście regulaminu. Popieram wniosek, aby sprawy tej komisji zostały bliżej określone w jej regulaminie uchwalonym przez Prezydium Sejmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#GenowefaRejman">Czy Komisja ta w ogóle jest potrzebna, czy jej działalność nie uszczupli praw innych komisji?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#SylwesterZawadzki">Ogromną liczbą skarg wpływających do Sejmu zajmuje się dwuosobowe biuro, którego działalnością do chwili obecnej komisje Sejmu interesowały się w niewielkim stopniu. Nie każda skarga ma charakter resortowy, tak aby można ją było przekazać jednej z komisji. Wiele skarg dotyczy spraw bardziej ogólnych. Poza tym ważna jest analiza całokształtu skarg, co będzie stanowić coś w rodzaju sejsmografu, wskaźnika społecznych nastrojów. Sejm winien stale czuwać nad sposobem załatwiania wpływających do niego skarg i wniosków obywateli. Wynika z nich ważny materiał nie tylko dla Sejmu, lecz także komisji, zapewne i dla WZP. Jest to przykład rozwijania się Regulaminu Sejmu. Pewne zagadnienia wyłaniają się w praktyce, zaś po pewnym czasie zostają one uregulowane.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#ZdzisławKurowski">Do Sejmu wpływa w ciągu kadencji kilkadziesiąt tysięcy skarg. Warto je uporządkować w sposób problemowy, wyciągnąć z nich szersze wnioski. Jeśli są jakiekolwiek wątpliwości co do dobrej współpracy proponowanej komisji z innymi komisjami można zapisać w nowym art. 32¹ ust. 2, że tryb pracy Komisji Skarg i Wniosków a zwłaszcza jej współdziałanie z innymi komisjami określa regulamin uchwalony przez Prezydium Sejmu.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#ZdzisławKurowski">Poseł Maria Budzanowska (SD) zwróciła uwagę, że trudno, aby Prezydium Sejmu przyjmowało regulamin do regulaminu. Raczej wytyczne do regulaminu.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#SylwesterZawadzki">Należy zwiększyć obsadę kadrową komórki Kancelarii Sejmu zajmującej się załatwianiem skarg, tak aby było to biuro skarg z prawdziwego zdarzenia. Rozumiem trudną sytuację etatową, lecz sprawa ta winna być traktowana jako ważna.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#SylwesterZawadzki">Poseł Zdzisław Kurowski (PZPR) poparł ten wniosek.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#SzczepanStyranowski">Jaka część skarg załatwiana jest bezpośrednio przez Kancelarię Sejmu, a jaka przesyłana do właściwych jednostek?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#KazimierzŚwitała">Na 36% skarg odpowiadamy sami.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#KazimierzŚwitała">Mówca zwrócił uwagę, że proponowany zakres kompetencji Komisji Skarg i Wniosków obejmuje sprawy, którymi nikt do tej pory się nie zajmował, np. dokonywanie analiz spraw związanych z załatwianiem skarg i wniosków przez organy państwowe, państwowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne oraz wykorzystywania przez te jednostki skarg i wniosków dla usprawnienia ich działalności.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#KazimierzŚwitała">Komisje przyjęły zmiany w regulaminie dotyczące sejmowych komisji w brzmieniu proponowanym przez referenta.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#MariaBudzanowska">Jeśli wniosek o zwołanie nadzwyczajnej sesji Sejmu musi być podpisany przez co najmniej 1/3 ogólnej liczby posłów, to w rzeczywistości mogą to zrobić samodzielnie posłowie tylko jednego klubu. Nawet po obniżeniu tej bariery do 1/5 trudno przypuszczać, aby instytucja ta była często wykorzystywana. Trzeba jednak dać wyraz tendencji demokratycznej. Nie sądzę, aby przeciw tej propozycji mogła przemawiać jakakolwiek nieufność.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#ZenonWróblewski">Mówiąc o klubach miałem na myśli szersze mechanizmy polityczne. Przecież każdy klub, a ściślej partia z którą jest on związany, ma swych przedstawicieli w Radzie Państwa. Nawet mały klub posiada więc możliwość wywarcia wpływu na decyzję o zwołaniu sesji.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#ZenonWróblewski">Poseł Genowefa Rejman (ZSL) i poseł Władysław Kupiec (ZSL) poparli poseł M. Budzanowską podkreślając, że nie znajdują żadnych argumentów, które przemawiają przeciw jej propozycji. Komisje przyjęły poprawkę do art. 44 ust. 3 regulaminu, zgodnie z którą sesja nadzwyczajna wymagać będzie wniosku co najmniej 1/5 ogólnej liczby posłów.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#ZenonWróblewski">Poseł Zdzisław Kurowski (PZPR) poinformował o wycofaniu wniosku przez posła F. Gesinga. Po wyjaśnieniu sprawy przez posła S. Zawadzkiego, wniosek swój wycofał także poseł Z. Czeszejko-Sochacki. Jeśli chodzi o art. 10 regulaminu, to nie wpłynęła żadna konkretna propozycja. Niewątpliwie praktykę należy lepiej kształtować. Jako przewodniczący Komisji Mandatowo-Regulaminowej nie uważam, aby brakło określonych zasad, które można zastosować wobec naruszeń dobrego imienia posła.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#SzczepanStyranowski">Mnie to nie przekonuje. Weźmy np. zachowanie posła Przymanowskiego na ostatnim posiedzeniu Sejmu. W tak dramatycznej sytuacji trzeba wszystko w Sejmie czynić z godnością, a nie satyrycznie; nie można z Sejmu robić kabareciku, zwłaszcza gdy nie wiemy jeszcze co nasze państwo czeka.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Niewątpliwie istnieje problem troski o godność posła oraz reagowania na przypadki braku tej godności, ale sprawa ta nie mieści się w kategoriach regulaminowych. Dlatego nie zgłaszałem żadnego konkretnego wniosku. Warto by to rozpatrzyć na innej płaszczyźnie.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#ZdzisławCzeszejkoSochacki">Poseł Genowefa Rejman (ZSL) poparła ten punkt widzenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#ZdzisławKurowski">Zgodnie z regulaminem, Marszałek Sejmu posiada pełne uprawnienia do reagowania na niewłaściwe zachowanie się posła.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#ZdzisławKurowski">Ostatni rozpatrywany przez nas problem dotyczy propozycji dodania nowego art. 20 ust. 2¹ w brzmieniu: „Prezydium Sejmu może wniosek w sprawie powołania członka Rady Ministrów skierować do właściwej komisji w celu przedstawienia opinii”. Poseł W. Kupiec zgłosił postulat, aby procedura ta była obligatoryjna. Zważmy jednak, że często wniosek ów będzie musiał przechodzić przez kilka komisji. Wypowiada się Prezydium Sejmu, kluby poselskie i in., bez względu więc na procedurę opiniowania w komisji, wniosek zostanie wszechstronnie rozpatrzony. Przesądzanie tej sprawy w formie obligatoryjnej nie uważam za właściwe.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#ZdzisławKurowski">Komisje podzieliły argumentację posła Z. Kurowskiego.</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#ZdzisławKurowski">Komisje powołały na sprawozdawcę projektu uchwały Sejmu o zmianie regulaminu Sejmu PRL posła Jerzego Szymanka.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>