text_structure.xml 50.1 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 28 lutego 1983 r. Komisje Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług oraz Zdrowia i Kultury Fizycznej, obradujące ped przewodnictwo!?: perła Jerzego Jóźwiaka (SD), rozpatrzyły:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- rolę i zadania spółdzielni inwalidów i niewidomych w aktywizacji społeczno-zawodowej środowiska inwalidów i niewidomych.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej z dyrektorem generalnym Zdzisławem Szamborskim, Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, Centralnego Związku Spółdzielni Inwalidów, Centralnego Związku Spółdzielni Niewidomych oraz PCK.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Referat przedstawił poseł Edward Wiśniewski (SD).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#EdwardWiśniewski">Zadania i rola spółdzielni inwalidów i niewidomych zostały określone w ustawie z 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze. Art. 181 tej ustawy stanowi, że przedmiotem działalności tych spółdzielni jest zawodową i społeczna rehabilitacja inwalidów i niewidomych. Dla umożliwienia wykonywania tych zadań statutowych spółdzielnie korzystają u wszechstronnej pomocy naczelnych i terenowych organów władzy i administracji państwowej oraz ze zwolnień i ulg w świadczeniach publiczno-prawnych. Warto też podkreślić, że 16 września 1982 r. Sejm podjął także uchwałę w sprawie inwalidów i osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#EdwardWiśniewski">Skala i ranga rozpatrywanego zagadnienia jest bardzo duża. Z przedłożonych opracowań wynika, że w 1978 r. liczba osób niepełnosprawnych w Polsce wynosiła 2485 tys. Osób niepełnosprawnych czynnych zawodowo było 545 tys., w tym 396 tys. inwalidów. Z ogólnej liczby inwalidów pracujących, spółdzielnie zatrudniały 174 tys. osób, to jest 44%, a poza spółdzielniami pracowało około 222 tys. inwalidów, co w stosunku do liczby zatrudnionych w gospodarce narodowej stanowi niespełna 2%. Główny zatem ciężar zatrudnienia inwalidów spoczywa na spółdzielczości inwalidów. W 1980 roku trafiło do spółdzielni inwalidów 36 tys. osób, a w 1981 roku około 27 tys. W każdym roku pozostaje jednak około 8% inwalidów poszukujących pracy. Dotyczy to głównie osób upośledzonych umysłowo oraz z innymi ciężkimi schorzeniami.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#EdwardWiśniewski">Resort zdrowia planuje, że do pracy w spółdzielczości inwalidów skierowanych zostanie w 1983 r. 30 tys. osób, w 1984 roku - 35 tys., a w 1985 - 38 tys. Około 12-14% tych osób stanowić będą osoby ciężko poszkodowane zaliczone do I i II grupy. Trzeba będzie też w każdym roku przewidzieć około 12-15 tys. miejsc pracy dla inwalidów ze schorzeniami psychicznymi.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#EdwardWiśniewski">Trzeba wyraźnie podkreślić, że Centralny Związek Spółdzielni Inwalidów i wszystkie zrzeszone w nim spółdzielnie wykazują dużo troski o właściwe rozwiązywanie problemów inwalidzkich, czemu służy spółdzielczy model rehabilitacji kompleksowej.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#EdwardWiśniewski">Zaplecze rehabilitacyjne oraz kadrą rehabilitacyjna powinny zapewnić inwalidom pełną rehabilitację zawodową i społeczną. Spółdzielnie uznane w całości za takie zakłady są zwolnione od podatku dochodowego, a uzyskane z tego tytułu środki tworzą fundusz rehabilitacyjny inwalidów. W pozostałych spółdzielniach fundusz ten tworzony jest z kwot pochodzących z ulg w podatku dochodowym i od funduszu płac. Spółdzielczość inwalidów nie korzysta zatem z dotacji budżetu państwa, lecz wypracowuje sama środki na pokrycie kosztów rehabilitacji.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#EdwardWiśniewski">Istnieje możliwość, że najbliższy okres pozwoli lepiej rozwiązać sprawę nowych miejsc pracy dla inwalidów. Planuje się bowiem, że w wyniku realizacji inwestycji liczba stanowisk pracy wzrośnie do roku 1985 o około 2400.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#EdwardWiśniewski">Na uwagę zasługuje system pracy nakładczej. Wydaje się, że przy lepszym rozwiązywaniu spraw zaopatrzeniowych i transportowych oraz usunięciu negatywnych zjawisk w kooperacji można by rozwinąć formy pracy nakładczej, zwłaszcza w małych miastach, gminach i wsiach. Byłby to jeden z istotnych elementów aktywizacji zawodowej inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#EdwardWiśniewski">Jest znaczna grupa młodzieży upośledzonej umysłowo nie kwalifikującej się do pracy, lecz wymagającej stałej terapii pracą. Problem ten nie daje się rozwiązać w formach spółdzielczych. Ośrodki terapii zajęciowej dla tej młodzieży powinny być dotowane z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#EdwardWiśniewski">Większość osób niepełnosprawnych mogłaby znaleźć zatrudnienie również poza systemem spółdzielczości inwalidów. W ten sposób mogliby ci ludzie realizować swoje ambicje zawodowe, podejmując pracę w pobliżu swego miejsca zamieszkania.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#EdwardWiśniewski">Podstawowym kierunkiem działalności szkoleniowej jest szkolenie przywarsztatowe, przygotowujące inwalidów do pracy, którym obejmuje się rocznie około 15 tys. osób. W 15 szkołach prowadzonych przez tę spółdzielczość korzysta z nauki rocznie około tysiąca osób w cyklu trzyletnim.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#EdwardWiśniewski">Opieka medyczna organizowana jest w regionalnych i wojewódzkich przychodniach rehabilitacyjnych inwalidów oraz przychodniach. Jednym z pilnych zadań jest poprawa wyposażenia tych przychodni w sprzęt medyczny i rehabilitacyjny, gdyż braki w tym zakresie zaniżają poziom świadczeń. Spółdzielczość inwalidów ma 6 sanatoriów o łącznej liczbie 680 łóżek. Jest to szczupła baza, a ograniczenia inwestycyjne uniemożliwiają budowę nowych obiektów. Poczynione zostały wszystkie przygotowania do rozpoczęcia budowy sanatorium kardiologicznego w Nałęczowie na 120 łóżek. Sprawa ta od kilku lat znana jest obu komisjom, i jak dotychczas brak wykonawcy uniemożliwia rozpoczęcie tej inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#EdwardWiśniewski">Szczególną uwagę należy zwrócić na rozwój produkcji sprzętu rehabilitacji zawodowej i sprzętu przeznaczonego do wyposażenia mieszkań dla osób niepełnosprawnych. Nadal pozostaje do rozwiązania problem dostępności tego sprzętu dla wszystkich ludzi niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#EdwardWiśniewski">Centralny Związek Spółdzielni Inwalidów planuje w latach 1983-1935 przeznaczyć ogółem 14.750 mln zł na inwestycje. W wyniku tego zostaną oddane 33 zakłady pracy chronionej z 7 tys. stanowisk pracy. W sferze inwestycji socjalnych i rehabilitacyjnych przewidziane jest zakończenie budowy około 35 przychodni i ośrodków rehabilitacyjno-wypoczynkowych. Potrzebna jest też wymiana parku maszynowego i modernizacja wielu zakładów produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#EdwardWiśniewski">Działalność spółdzielczości niewidomych odbywa się w szczególnie trudnych warunkach, dlatego też zasługuje na wszechstronną pomoc. Centralny Związek Spółdzielni Niewidomych zakłada w kierunku aktywizacji społeczno-zawodowej niewidomych następujące przedsięwzięcia:</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#EdwardWiśniewski">- organizowanie nowych stanowisk pracy w wyniku tworzenia nowych spółdzielni oraz budowy zakładów filialnych, ponieważ około 6 tys. niewidomych w wieku produkcyjnym jest zainteresowanych podjęciem pracy;</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#EdwardWiśniewski">- podejmowanie skutecznych działań w zakresie uzyskania dla spółdzielczości niewidomych prawa wykonywania określonych asortymentów produkcji na zasadach wyłączności lub głównego producenta;</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#EdwardWiśniewski">- opracowanie koncepcji i podjęcie działań zmierzających do uruchomienia zakładów rehabilitacyjno-produkcyjnych dla niewidomych z dodatkowymi schorzeniami;</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#EdwardWiśniewski">- doskonalenie form szkolenia zawodowego i przyuczania do zawodu;</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#EdwardWiśniewski">- zorganizowanie własnej bazy rehabilitacyjno-wypoczynkowej w strefie nadmorskiej i w górach.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#EdwardWiśniewski">Trzeba stwierdzić, że sytuacja w wizytowanych województwach bialsko-podlaskim, siedleckim, bydgoskim i toruńskim nie jest jednakowa i występuje znaczne zróżnicowanie. I tak przykładowo problem zatrudnienia inwalidów na terenie województwa bialskopodlaskiego jest właściwie rozwiązywany. Natomiast znacznie gorzej jest pod tym względem w woj. siedleckim, gdzie w roku 1982 zarejestrowanych do pracy było 1.302 inwalidów, z czego zatrudniono 392 osoby. Trudności z poruszaniem się osób niepełnosprawnych stwarzają konieczność zapewnienia bazy lokalowej typu internatowego. Nie wszystkie spółdzielnie posiadają też odpowiednie warunki do zapewnienia właściwej opieki osobom za schorzeniami neurologicznymi i psychicznymi.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#EdwardWiśniewski">Zespoły poselskie zainteresowały się w szczególności m.in. taką problematyką, jak stan zatrudnienia inwalidów, warunki ich pracy, działalność rehabilitacyjna i socjalno-bytowa, działalność produkcyjna i jej wyniki ekonomiczno-finansowe łącznie ze sposobem wykorzystywania Funduszu Ochrony Pracy, a także wpływ wdrażania reformy gospodarczej na działalność spółdzielczości inwalidów i niewidomych.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#EdwardWiśniewski">Z przeprowadzonych wizytacji chciałbym przytoczyć niektóre uwagi i wnioski natury ogólniejszej. Otóż w woj. bialsko-podlaskim szczególnie dynamicznie rozwijała się dotychczas Spółdzielnia Inwalidów „Elremet”. Spółdzielnia zatrudnia 1366 osób, przy czym 78% zatrudnionych stanowią inwalidzi. Równolegle z działalnością gospodarczą spółdzielnia prowadzi szeroką działalność rehabilitacyjną i socjalno-bytową. Spółdzielnia prowadzi 2 zakłady pracy chronionej - w Białej Podlaskiej i Międzyrzeczu Podlaskim oraz wydział pracy chronionej w Zakładzie Elektrotechnicznym. Spółdzielnia ma też własną przychodnię lekarską wraz z gabinetami fizykoterapii i gimnastyki leczniczej. Wydatki na cele rehabilitacji wyniosły w tej spółdzielni w roku 1982 prawie 51 mln zł. Mimo tak stosunkowo dobrych warunków, spółdzielnia odczuwa pewne braki w zakresie zaopatrzenia w niezbędne maszyny, dźwigi i środki transportu wewnętrznego, a także niektóre materiały. Spółdzielnia ubiega się również o realizację budowy zakładów filialnych w innych miejscowościach oraz o rozwiązanie jej problemów mieszkaniowych, co pozwoliłoby zwiększyć zatrudnienie inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#EdwardWiśniewski">Z informacji Wydziału Zdrowia i Opieki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego w Białej Podlaskiej wynika, że od maja ub. roku działają w terenie tzw. wyjazdowe zespoły rehabilitacyjne, które określają potrzeby i możliwości stosowania rehabilitacji leczniczej w miejscu zamieszkania inwalidy.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#EdwardWiśniewski">Zespół poselski wizytował także Spółdzielnię Szczeciniarsko-Szczotkarską w Międzyrzeczu Poslaskim, gdzie występuje potrzeba zmechanizowania wielu czynności wykonywanych dotychczas ręcznie.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#EdwardWiśniewski">Na terenie województwa nie ma spółdzielni niewidomych, a ok. 80 niewidomych jest chętnych do pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#EdwardWiśniewski">W woj. siedleckim zespół poselski zwizytował łącznie 4 spółdzielnie inwalidów. W szczególnie trudnych warunkach lokalowych pracuje zakład w Siedlcach, będący filią Spółdzielni Pracowników niewidomych w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#EdwardWiśniewski">Na tle przeprowadzonych wizytacji nasuwają się następujące uwagi:</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#EdwardWiśniewski">- w 1982 r. w spółdzielczości inwalidów utrzymano w zasadzie poziom produkcji 1981 r. przy zmniejszeniu zatrudnienia o ponad 12%;</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#EdwardWiśniewski">- wskaźnik zatrudnienia inwalidów w stosunku do ogółu zatrudnionych w spółdzielczości inwalidów był w 1982 r. o 2 punkty niższy i wynosił średnio 73,1%;</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#EdwardWiśniewski">- dane dotyczące inwalidów szukających pracy wskazują na potrzebę inwestowania w spółdzielczość inwalidów (w rejonie Garwolina i Węgrowa brak zakładów zatrudniających inwalidów);</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#EdwardWiśniewski">- należałoby dążyć do odbudowy i dalszego rozwoju zatrudnienia inwalidów w systemie pracy nakładczej;</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#EdwardWiśniewski">- zatrudnionym inwalidom trzeba zapewnić właściwe warunki pracy i warunki socjalne. Brak środków nie pozwalał w minionych latach na rozbudowę i modernizację posiadanej przez spółdzielczość inwalidów bazy lokalowej;</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#EdwardWiśniewski">- należałoby dopomóc Spółdzielni Inwalidów im. Obrońców Pokoju w Kałuszynie w rozpoczęciu budowy zakładu pracy chronionej;</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#EdwardWiśniewski">- zachodzi potrzeba rozbudowy, a w przyszłości budowy nowego zakładu dla niewidomych w Siedlcach.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#EdwardWiśniewski">Z przeprowadzonej wizytacji wynikają wnioski ogólne:</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#EdwardWiśniewski">1. W spółdzielczości inwalidów odmiennie uregulować trzeba sprawy związane z Funduszem Ochrony Pracy, aby mógł on służyć tworzeniu nowych miejsc pracy dla inwalidów. Oznacza to, że fundusz powinien być przeznaczony na specjalne inwestycje, modernizację, remonty i zakupy.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#EdwardWiśniewski">2. W odniesieniu do realizacji uchwały nr 226 Rady Ministrów z 1982 r. w sprawie zasad zaopatrzenia materiałowo technicznego należy doprowadzić do przestrzegania zasady pierwszeństwa w przydziale materiałów jednostek zatrudniających pracowników niepełnosprawnych. Należałoby w tym celu przyjąć pionowy system zaopatrzenia, tj. poprzez Centralne Związki Spółdzielczości Inwalidów i Spółdzielczości Niewidomych.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#EdwardWiśniewski">3. Uregulowania wymaga sprawa zaopatrzenia nie objętego uchwałą nr 226 Rady Ministrów; spółdzielnie inwalidów powinny być traktowane na równi z jednostkami przemysłu kluczowego.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#EdwardWiśniewski">4. Niezbędna jest stabilność rozwiązań podatkowych i ulg dla spółdzielni inwalidów w powiązaniu z stopnieniu ich poszkodowania. Planowa działalność inwestycyjna wymaga określenia przez Ministerstwo Finansów wielkości ulg i zwolnień podatkowych na okresy dłuższe niż 1 rok. Doprowadzić też trzeba do stabilności źródeł tworzenia funduszu rehabilitacji inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#EdwardWiśniewski">5. Rozpatrzenia wymaga sprawa zwolnienia z opłat na ZUS zatrudnionych emerytów i rencistów, a także pokrywania przez ZUS zasiłków chorobowych wypłacanych inwalidom I i II grupy oraz zatrudnionym w zakładach pracy chronionej.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#EdwardWiśniewski">6. Obniżenie rentowności usług jest spowodowane częstymi zmianami opłat czynszowych ze strony spółdzielczości mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#EdwardWiśniewski">7. Należy doprowadzić do właściwego uregulowania zasad tworzenia w spółdzielniach inwalidów funduszu socjalnego ze składek ZUS oraz zachowania dla nich zasady wyłączności produkcji.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#EdwardWiśniewski">8. Należałoby udzielić spółdzielczości inwalidów skutecznej pomocy w zakresie zaopatrzenia w środki transportu, zwłaszcza dostawczego, który jest m.in. niezbędny dla prawidłowego zaopatrzenia materiałowo-surowcowego i rozwoju nakładztwa.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#EdwardWiśniewski">9. Zwiększeniu powinny ulec przydziały samochodów osobowych, dostosowanych do potrzeb inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#EdwardWiśniewski">10. Zapewnić trzeba spółdzielniom odzieżowym dostawy maszyn do szycia produkcji krajowej. Wobec nie rozwiązania tej kwestii w ramach RWPG wznowienie produkcji maszyn w Radomiu jest sprawą szczególnie pilną.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#EdwardWiśniewski">11. Przeanalizowania wymaga sprawa budowy mieszkań dla inwalidów w ramach budownictwa zakładowego przy zapewnieniu kredytów dla tego budownictwa.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#EdwardWiśniewski">12. Ponownego rozważenia wymaga decyzja ministra handlu wewnętrznego i usług w sprawie wyeliminowania inwalidów III grupy z uprzywilejowania w zakupach.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#EdwardWiśniewski">13. Jednolitego stanowiska ZUS wymaga stosowanie art. 183 prawa spółdzielczego, który stanowi, że do wynagrodzenia członka spółdzielni zalicza się zarówno wynagrodzenie podstawowe, jak też wynagrodzenie z podziału zysków spółdzielców.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#EdwardWiśniewski">14. Rozpatrzenia wymaga wniosek w sprawie uruchomienia na AWF kierunków kształcenia w zakresie rehabilitacji osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#EdwardWiśniewski">15. Zintensyfikować trzeba tempo budowy kilku zakładów pracy chronionej dla niewidomych i nadać tym budowom priorytet. Chodzi też o stworzenie możliwości rozpoczęcia nowych inwestycji przez Spółdzielnię Niewidomych w Bielsku i w Elblągu.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#EdwardWiśniewski">Pełna realizacja przedstawionych wniosków zadecyduje o tym, w jakim stopniu spółdzielczość inwalidów i niewidomych zaspokajać będzie społeczne oczekiwania w zakresie zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Niezwykle ważną sprawą jest udzielanie spółdzielczości inwalidów pomocy w rozwiązywaniu jej problemów przez terenowe organy organizacji państwowej.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#komentarz">(Dyskusja)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#WacławAuleytner">Pragnę przypomnieć, że problematyką spółdzielczości inwalidów zajmowała się Komisja Zdrowia i Kultury Fizycznej w końcu 1981 r. Ukoronowaniem jej pracy była uchwała Sejmu z 16 września 1982 r., która m.in. podkreślała szczególne obowiązki spółdzielczości inwalidów oraz priorytety, jakie należy jej przyznać, aby mogła się wywiązać ze swego podstawowego zadania, tj. pełnego zatrudnienia i rehabilitacji inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#WacławAuleytner">W referacie posła E. Wiśniewskiego znalazłem te same problemy, które poruszyłem w swoim referacie pod koniec 1981 r. świadczy to, że - mimo uchwały podjętej przez Sejm - niewiele spraw węzłowych z punktu widzenia prawidłowego funkcjonowania spółdzielczości inwalidów zostało w sposób zadowalający rozwiązanych.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#WacławAuleytner">Już w 1981 r. Komisja Zdrowia sygnalizowała, że narasta problem bezrobocia wśród inwalidów. W 1982 r. 70% zakładów pracy nie zgłosiło zapotrzebowania na zatrudnienie inwalidów. Problem zatem bezrobocia wśród inwalidów staje się coraz wyraźniejszy. Jedyne wyjście z tej sytuacji to podjęcie inwestycji, ale jak wiadomo, realizacja inwestycji rozkłada się u nas na długie lata.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#WacławAuleytner">W czasie wizytacji zakładów spółdzielczości inwalidzkiej w roku 1981 stwierdziliśmy, że mieszczą się one w starych, zdekapitalizowanych budynkach. W tych warunkach trudno jest o tworzenie nowych miejsc pracy. Niektóre z wizytowanych zakładów sprawiały wrażenie XIX-wiecznych manufaktur. W tych trudnych warunkach nie mogą być realizowane zadania związane z rehabilitacją inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#WacławAuleytner">Uchwała, którą podjęliśmy w 1981 r. zobowiązywała rząd do kompleksowego rozwiązania problemów spółdzielczości inwalidzkiej. Przy Radzie Ministrów została powołana Rada ds. Inwalidów, może wreszcie sprawy inwalidów będą poważnie traktowane.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#WacławAuleytner">Trudności gospodarcze w Związku Inwalidów dotyczą przede wszystkim zahamowań w kooperacji z przemysłem kluczowym i w zaopatrzeniu surowcowym. Podczas wizytacji trafiliśmy na zakłady, które z braku surowców stały, młodzież najczęściej upośledzona umysłowo, siedziała bezczynnie za stołami. Przestój dla człowieka zdrowego nie jest tragedią, ale dla inwalidy tak.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#WacławAuleytner">We wnioskach, które Komisja Zdrowia wysunęła w 1981 r. domagano się uchwalenia Karty inwalidy, prawnego zabezpieczenia prawa do pracy, ochrony przed zwolnieniami, prowadzenia pełnej rehabilitacji inwalidów, uwzględnienia w planowaniu na wszystkich szczeblach problematyki inwalidów, dostosowania projektów architektonicznych do potrzeb inwalidów, likwidacji barier komunikacyjnych, przyznawania preferencji przy zakładaniu telefonów, rewizji zasad orzecznictwa inwalidzkiego. Wskazywano również na potrzebę zapewnienia inwalidom lecznictwa sanatoryjnego, zaopatrzenia w sprzęt ortopedyczny, zwolnienia spółdzielni inwalidzkich od podatku dochodowego i wynagrodzeń, tworzenia stanowisk pracy chronionej w zakładach przemysłu kluczowego oraz rozszerzenia sieci spółdzielni inwalidów. Wszystkie te sprawy zostały ujęte w dezyderacie. Prosił bym. o wyjaśnienie, co z tej długiej listy naszych wniosków zostało zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#WacławAuleytner">Spotkała nas porażka przy nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach. Domagaliśmy się, ażeby w ustawie było zapisane, iż inwalida nie musi pracować 5 lat, ażeby otrzymać rentę inwalidzką. Zapisu tego nie dokonano, ale rząd zobowiązał się do wydania w tej sprawie rozporządzenia wykonawczego. Jaki jest los tego rozporządzenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#EugeniuszCzuliński">Wizytowałem razem z zespołem spółdzielnie inwalidzkie na terenie woj. toruńskiego i bydgoskiego. Rozumiem trudności gospodarcze kraju, ale nie mogę zgodzić się z tym, że postulaty poselskie w sprawie inwalidów od lat nie są realizowane. Spółdzielczości inwalidzkiej trzeba przyznać priorytet. W czasie wizytacji wysłuchaliśmy wielu skarg ludzi niepełnosprawnych. Sygnalizowano nam duże trudności zaopatrzeniowe i kooperacyjne Uchwały rządu traktujące o tych sprawach muszą być w pełni realizowane.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#EugeniuszCzuliński">Z przeprowadzonych przeze mnie wywiadów wynika, że spółdzielczość inwalidzka na terenie woj. gdańskiego może poszczycić się wspaniałymi wynikami, a przecież województwo to należy pod tym względem do średnich w kraju.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#HannaBuśko">Czy Centralny Związek Spółdzielni Inwalidów orientuje się jak realizowane są uprawnienia inwalidów zatrudnionych w zakładach nienależących do Centralnego Związku.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#HannaBuśko">Polska miała kiedyś chlubne osiągnięcia w Światowej Organizacji Inwalidów. Obecnie, w czasie wprowadzenia reformy gospodarczej, zapomnieliśmy jakby o tych sprawach. Nie do przyjęcia jest preferowanie w spółdzielniach inwalidów pracy akordowej.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#HannaBuśko">Fundusz rehabilitacji inwalidów ma zapewnić środki na realizację celów podstawowych. Przy obecnym gwałtownym wzroście cen i przy obecnych kosztach transportu rehabilitacja młodzieży i przystosowanie jej do pracy zawodowej ogranicza się tylko do pięknych haseł.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#HannaBuśko">Opracowany został na lata 1983–1985 bilans potrzeb w zakresie sprzętu inwalidzkiego, ale mnie interesuje jakie jest zapotrzebowanie na ten sprzęt inwalidów zatrudnionych poza spółdzielczością inwalidzką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WładysławaObidoska">Przeprowadzając rozeznanie na terenie województwa toruńskiego i bydgoskiego zauważyłam, że wykorzystywane są tam zarówno inicjatywy lokalne, jak również widoczne są zabiegi centralnych wokół rozwoju spółdzielczości inwalidzkiej. W spółdzielniach inwalidów liczba zatrudnionych inwalidów jest większa od liczby osób pełnosprawnych. Na terenie woj. bydgoskiego wskaźnik ten wynosi 77% zatrudnionych, a na terenie toruńskiego 71%.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WładysławaObidoska">W roku ub. odeszło z tych spółdzielni ok. 1 tys. osób. Poza wcześniejszym przejściem na emerytury, podstawową przyczyną tego stanu było zerwanie więzi kooperacyjnych, które pozbawiły możliwości pracy niektórych inwalidów. Ograniczenie produkcji spowodowane jest m.in. parametrami rynkowymi, które nie zawsze pozwalają spółdzielniom produkować to, do czego przygotowani są zatrudnieni w nich inwalidzi. Całą sytuację pogarsza również brak niezbędnych warunków (głównie lokalowych) dla rozszerzenia pracy nakładczej.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#WładysławaObidoska">Na wielkość produkcji istotny wpływ mają braki w dostawach elementarnych materiałów potrzebnych do wypuszczenia produktów finalnych. Nie do przyjęcia jest bowiem brak nici, guzików, czy zamków błyskawicznych przy istniejącej możliwości wyprodukowania niezbędnej rynkowi ilości towarów. Mimo tych oraz innych trudności spółdzielnie inwalidzkie mają dobre wyniki gospodarcze. Takim przykładem jest Spółdzielnia Niewidomych „Gryf” prowadząca ciekawą działalność produkcyjną, dysponująca własnym zapleczem kadrowym oraz niezbędnymi warsztatami. Na całym obszarze jej oddziaływania nie ma osób niewidomych poszukujących pracy.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#WładysławaObidoska">System akordowy nie spełnia swoich zadań wobec tej grupy osób, która w pracy nie może, z określonych względów fizycznych, bić rekordów i przekraczać norm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#OlgaRewińska">Należy podkreślić, że sprawa aktywizacji zawodowej inwalidów jest równie ważna z punktu widzenia społecznego, co produkcyjnego. Jeśli chodzi o działalność produkcyjną, to zarówno spółdzielczość inwalidów, jak i spółdzielczość niewidomych pracują rentownie, korzystając jedynie z pewnych ulg w opodatkowaniu. Swoją działalnością rehabilitacyjną spółdzielczość ta uzupełnia, a w pewnej mierze zastępuje świadczenia państwa. Dlatego też trzeba spółdzielniom stwarzać warunki umożliwiające zwiększenie zatrudnienia - w szczególności poprzez: pomoc w realizacji inwestycji, uwzględnienie wniosku w sprawie nie obciążania przyrostu funduszu płac odpisem na fundusz aktywizacji zawodowej, przeznaczanie pewnych środków w formie dotacji dla zakładów pracy chronionej.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#OlgaRewińska">Niezbędna jest poprawa zaopatrzenia materiałowego dla utrzymania ciągłości pracy spółdzielczości inwalidów i tworzenia nowych miejsc pracy. Wydaje się przy tym, że uruchamianiem nowych miejsc pracy nie może być obciążona wyłącznie spółdzielczość inwalidów i niewidomych. Nie możną przecież tych pionów traktować na równi z innymi pionami spółdzielczymi, które powinny być samofinansujące się.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#OlgaRewińska">Wydaje się, że w świetle uchwały Sejmu z 16 września 1982 r. obie nasze Komisje powinny podjąć trud skonfrontowania zaleceń uchwały z rzeczywistością.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#OlgaRewińska">Inwalidzi niewidomi są traktowani na równi z innymi rencistami, jeśli chodzi o granicę zarobku powodującego niezawieszanie renty. Rodzi się wątpliwość, czy to ograniczenie istotnie powinno dotyczyć niewidomych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#CzesławSłowek">Zastanawiamy się dzisiaj nad tym, jakie tworzyć warunki spółdzielczości inwalidów i niewidomych, aby w niezwykle ważny proces rehabilitacji inwalidów bardziej harmonijnie włączać ich działalność gospodarczą. Wiele w tej dziedzinie już zrobiono, ale jeszcze więcej pozostaje do zrobienia.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#CzesławSłowek">Chciałbym zwrócić uwagę na pewne problemy na tle wizytacji przez zespół poselski woj. wrocławskiego.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#CzesławSłowek">Baza materialno-techniczna spółdzielczości inwalidów i niewidomych niewiele odbiega od bazy całej drobnej wytwórczości. Lokale są ciasne, nie dostosowane do potrzeb produkcyjnych, a maszyny - w większości przypadków stare, wyeksploatowane. Tym bardziej zasługuje na podkreślenie, że w tych trudnych warunkach spółdzielczość inwalidów i niewidomych realizuje pomyślnie swoje zadania, dając na rynek wyroby dobrej jakości.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#CzesławSłowek">W trakcie wizytacji podnoszono problem niesłusznego - jak się wydaje - stawiania spółdzielniom inwalidów takich samych wymogów w zakresie wydajności pracy, norm, stawek akordowych, jakie się stawia zakładom zatrudniających zdrowych pracowników. Należałoby, aby resort zdrowia i resort pracy ustaliły wspólnie takie zasady oceny pracy spółdzielczości inwalidów, które stwarzałyby zatrudnionym inwalidom nieszkodliwe dla ich zdrowia warunki pracy.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#CzesławSłowek">Sprawą najważniejszą dla spółdzielczości inwalidów są inwestycje, które zapewniłyby nowe miejsca pracy dla inwalidów. Obecnie nie ma środków na ten cel, ani też środków na poprawę warunków pracy w istniejących spółdzielniach. Ulgi w podatkach nie wystarczają na zgromadzenie odpowiednich środków. Wydaje się więc, że cały proces inwestycji, modernizacji i poprawy tą drogą warunków pracy spółdzielczości inwalidów wymaga rozwiązań na szczeblu centralnym.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#CzesławSłowek">W związku z niezadowalającym wyposażeniem w maszyny i urządzenia, należy wnioskować o rzeczywiste uregulowanie sprawy odsprzedaży spółdzielczości inwalidzkiej maszyn i urządzeń z przemysłu kluczowego.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#CzesławSłowek">Wśród barier hamujących wzrost produkcji i usług w spółdzielczości inwalidów i niewidomych wymienić trzeba niedostatki w zaopatrzeniu materiałowo-surowcowym i technicznym. Zasada równego dostępu do materiałów, tj. takiego, jaki ma przemysł kluczowy, pozostaje dotychczas martwym przepisem. Trzeba stworzyć program stałego zapewnienia spółdzielczości inwalidów niezbędnego zaopatrzenia - nie tylko pod programy operacyjne czy zamówienia rządowe. Ostatnio spółdzielnie skarżą się na brak nawet takich materiałów, jak nici czy klej.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#CzesławSłowek">Należy przyspieszyć prace nad poszerzeniem listy wyrobów, które powinny być zastrzeżone wyłącznie dla spółdzielczości inwalidzkiej. Trzeba tu brać pod uwagę zarówno względy zdrowotne, jak i wysokie koszty przygotowania odpowiedniego profilu produkcji w obu pionach spółdzielczości inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#CzesławSłowek">Ogromne trudności występują w spółdzielczości inwalidów i niewidomych w dziedzinie zapewnienia dotychczasowego poziomu pracy nakładczej. Związane jest to z niedoborem taboru samochodowego. Toteż należy poprzeć zgłoszony tu już dziś wniosek w sprawie zwiększenia dostaw środków transportu dla spółdzielczości inwalidów, a zwłaszcza transportu dostawczego.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#CzesławSłowek">Trzeba od zakładów pracy, w tym również zakładów przemysłu kluczowego, wyegzekwować obowiązek zatrudniania inwalidów. Nie chodzi tu oczywiście o najciężej poszkodowanych, ale o tych, którzy mogą pracować w zwykłych zakładach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JózefWojtala">Zarówno dostarczone materiały, jak i koreferat oraz przebieg dyskusji potwierdziły zasadność podjęcia tematu spółdzielczości inwalidów i niewidomych przez obie komisje. Komisja Handlu Wewnętrznego często zajmuje się tym problemem, ale raczej rzadko - wspólnie z Komisją Zdrowia i Kultury Fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#JózefWojtala">Choć powszechnie wiadomo, że zadaniem spółdzielczości inwalidów jest ich rehabilitacja, w okresie obowiązywania „3 S” wydaje się, że trochę zapomnieliśmy o tym, a inwalidzi nie stanowią przecież takiej wielkości w skali zatrudnionych w całej gospodarce, aby nie można im było stworzyć odpowiednich warunków lokalowych, zaopatrzenia w niezbędny sprzęt itp. Trzeba tu podkreślić, że zaangażowanie inwalidów w pracę jest bardzo często większe niż zdrowych pracowników.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#JózefWojtala">W jakim stopniu zakłady przemysłu kluczowego partycypują w kosztach tworzenia miejsc pijacy dla rehabilitacji inwalidów, których inwalidztwo w jakimś stopniu powstaje przecież w przemyśle kluczowym? Dyskusja wykazała, że w tej kwestii nie powinno być niedomówień. Uważam, że wszystkie zgłoszone dziś wnioski powinny zostać szczegółowo rozpatrzone przez zainteresowane resorty i organizacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#HelenaJagiełowiczGawle">W 1981 r. Komisja Zdrowia wizytowała ośrodka wczasowe przeznaczone dla rehabilitacji dzieci kalekich. Wizytowaliśmy też dom w Rabce przeznaczony dla rehabilitacji inwalidów. Z materiałów przedstawionych na dzisiejsze posiedzenie dowiedziałam się, że przerwano tę inwestycję. Powoduje to oczywiście poważne straty. Czy i kiedy zamierza się podjąć z powrotem tę budowę?</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#HelenaJagiełowiczGawle">Chciałam zapytać, czy te środki, które ma Centralny Związek Spółdzielni Inwalidów, są wystarczające na realizację bardzo słusznych i ciekawych zamierzeń przedstawionych w materiałach. Wydaje się, że największe trudności tkwią obecnie w zdolnościach przerobowych budownictwa. Jakie są możliwości w tym zakresie, jeśli chodzi o potrzeby spółdzielczości inwalidów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JerzyJóźwiak">W uchwale Sejmu z 16 grudnia 1982 r. stwierdza się, że Sejm zwraca się do rządu o pilne przygotowanie odpowiednich aktów prawnych i podjęcie działań praktycznych, które umożliwiłyby włączenie inwalidów do aktywnej pracy i życia. Pilne przygotowanie dokumentów dotyczy m.in. tego katalogu spraw, który był dzisiaj wymieniany i postulowany w dyskusji. Chciałbym to uzupełnić informacją, że 16 lutego br. Komisja Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług skierowała dezyderat do wicepremiera J. Obodowskiego w sprawie zatrudniania inwalidów w powiązaniu z problematyką FAZ, który to fundusz - jak wiadomo - ma za zadanie ograniczyć zatrudnienie w gospodarce narodowej.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#JerzyJóźwiak">Wielokrotnie zwracaliśmy się też w sprawie zatrudniania niewidomych rencistów, których zarobki nie mogą, zgodnie z obowiązującymi przepisami, przekraczać 5 tys. zł. Jest też przepis bardziej absurdalny. Otóż niewidomy rencista, pracujący na pełnym etacie, traci prawo do dodatku opiekuńczego. Jak więc ma się ten niewidomy dostać do pracy? To pytanie kieruję do przedstawiciela Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych. Zatrudniamy w spółdzielniach zaledwie 12 tys. niewidomych. Czy musimy więc do tak szczupłej liczby głęboko upośledzonych ludzi podchodzie w sposób niehumanitarny?</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#JerzyJóźwiak">Proszę przedstawicieli wszystkich zainteresowanych resortów o poinformowanie obu komisji, co resorty zrobiły w zakresie przygotowania aktów prawnych, o których była mowa w uchwale Sejmu, a które miały ułatwić funkcjonowanie spółdzielczości inwalidów i włączenie ludzi upośledzonych do aktywnej pracy.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#JerzyJóźwiak">Dyrektor Generalny w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społeczne Zdzisław Szamborski.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#JerzyJóźwiak">Resort zdrowia przywiązuje wyjątkowo dużą wagę do rozwoju spółdzielczości inwalidów i niewidomych. Uważamy, że w państwie socjalistycznym sprawa zatrudnienia tych grup ludności jest problemem politycznym. Podzielamy też pogląd, że nie chodzi tu tylko o zatrudnianie inwalidów w spółdzielczości inwalidów i niewidomych, ale w całej gospodarce narodowej, w tym więc też i w przemyśle kluczowym.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#JerzyJóźwiak">W dniu 20 marca br. ma się odbyć pierwsze inauguracyjne posiedzenie Rady ds. Ludzi Starych, Inwalidów i Niepełnosprawnych. Przewodniczącym tej rady jest wicepremier Zenon Komender. Rada powinna zintegrować działania późnych instytucji na rzecz spółdzielczości inwalidzkiej. Przygotowuję się szeroki program działania w zakresie rehabilitacji i pomocy inwalidom i ludziom niepełnosprawnym. Program ten po zatwierdzeniu zostanie przesłany do wiadomości zainteresowanym komisjom sejmowym.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#JerzyJóźwiak">Jednym z zapisów jaki ma być zawarty w przygotowanej uchwale Rady Ministrów, ma być pełne zabezpieczenie potrzeb spółdzielczości inwalidzkiej. Projekt uchwały został rozesłany do uzgodnienia międzyresortowego. Na pewno zgłoszona zostanie do niego poprawka, wskazująca na niezgodność niektórych zapisów z postanowienia reformy gospodarczej. Ale reforma nie może być w pełni stosowana w spółdzielczości inwalidzkiej. Przewiduje się, że Ministerstwo Finansów podejmie odpowiednie ustalenia w sprawie ulg podatkowych dla zakładów, które zatrudniają inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#JerzyJóźwiak">Resort zdrowia będzie starał się zabezpieczyć w pełni kadrę medyczną dla zakładów prowadzonych przez spółdzielczość inwalidzką.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#JerzyJóźwiak">Oblicza się, że dla inwalidów potrzebujemy ok. 16.000 samochodów odpowiednio oprzyrządowanych. W 1982 r. otrzymaliśmy 3.990 samochodów, tj. o 1.000 więcej niż w roku poprzednim.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#JerzyJóźwiak">Szacujemy, że zatrudnienie inwalidów w zakładach pracy powinno osiągnąć liczbę 30.000 w stosunku do 55.000 inwalidów ogółem.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#JerzyJóźwiak">Produkcja sprzętu osobistego i ortopedycznego dla inwalidów znalazła się w programie operacyjnym. Zaspokoi to 80% potrzeb. Przewiduje się rozbudowę wytwórni sprzętu ortopedycznego w Warszawie, Krakowie i w dalszej kolejności w Lublinie. Uruchomiono 100 punktów wydających gotowe wyroby jak np. wkładki ortopedyczne itp. Wszystkie działania podejmujemy w porozumieniu z władzami spółdzielczości inwalidzkiej. Współpraca z nimi układa się dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WandaKostiuk">Plan na 1983 r. przewiduje pełne zaopatrzenie dla wszystkich zakładów, które zatrudniają ludzi niepełnosprawnych. Dotyczy to materiałów dzielonych centralnie. Jeżeli chodzi o materiały niebilansowane, to wydano specjalne zalecenia dla wojewodów, ażeby potrzeby surowcowe spółdzielczości inwalidzkiej i zakładów pracy zatrudniających ludzi niepełnosprawnych zaspokajane były w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#WandaKostiuk">Dezyderat komisji jest w trakcie załatwiania. Przewiduje się mniejsze obciążenie spółdzielczości inwalidzkiej w zakresie wpłat na fundusz aktywizacji zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#WandaKostiuk">Dyrektor departamentu w Ministerstwie Pracy, Płac i Spraw Socjalnych Edward Marek: Problemom spółdzielczości inwalidzkiej poświęcamy wiele uwagi. Obecnie jesteśmy w trakcie przygotowywania się do I plenarnego posiedzenia Rady ds. Ludzi Starych, Inwalidów i Niepełnosprawnych. Opracowujemy długofalowy program działania obejmujący rozwiązanie problemów zatrudnienia inwalidów oraz poprawy warunków pracy, Współdziałamy z Ministerstwem Zdrowia i Opieki Społecznej, które ma rolę wiodącą w aktywizacji zawodowej inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#WandaKostiuk">Środki odprowadzane przez spółdzielczość inwalidzką na fundusz aktywizacji zawodowej nie są przekazywane do puli centralnej, ale na poprawę warunków pracy w spółdzielniach. Komisja Planowania przewiduje zastosowanie dalszych ulg podatkowych i w opłatach na fundusz aktywizacji zawodowej dla spółdzielczości inwalidzkiej i dla zakładów zatrudniających ludzi niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#WandaKostiuk">Postuluje się, ażeby do wynagrodzenia za płacę branego pod uwagę przy wymiarze emerytury czy renty dla inwalidów dopisywano również kwoty wypłacane z tytułu podziału nadwyżek. Jest to obecnie nierealne. Tak jak i wniosek o zwolnienie od opłat na rzecz ubezpieczeń społecznych inwalidów I kat.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#WandaKostiuk">Nie wydaje mi się, ażeby przeszedł wniosek w sprawie zatrzymania dodatku pielęgnacyjnego dla inwalidy, który zarabia powyżej 65.000 zł rocznie.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#WandaKostiuk">Trwają prace nad opracowywaniem zasad wykorzystania funduszu aktywizacji zawodowej na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy, właściwego ich oprzyrządowania itp.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#WandaKostiuk">Resort pracy, płac i spraw socjalnych pracuje nad nowelizacją ustawy o funduszu socjalnym i o funduszu mieszkaniowym. Proponujemy, ażeby w jednostkach, które zatrudniają inwalidów odpis ten był o 85% wyższy. Z uwagą śledzimy wykorzystanie funduszu socjalnego przez poszczególne zakłady pracy i stwierdzamy, że w większości przypadków nie jest on w pełni wykorzystany. Wprawdzie na przestrzeni ostatniego 1,5 roku wykorzystanie to wzrosło, ale nadal jest niezadowalające.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JerzyPiskorski">Rozwój spółdzielczości inwalidzkiej wspierany jest systemem ulg podatkowych. Ustabilizowany został system ulg z tytułu podatku obrotowego. W celu stymulowania rozwoju produkcji wprowadziliśmy także ulgi w podatkach od funduszu płac. W podatku dochodowym stosujemy ulgę w wysokości 65% dla tych spółdzielni, które zatrudniają wysoką liczbę inwalidów oraz 50% dla pozostałych. W roku 1982 ulgi w trzech podatkach pozwoliły spółdzielczości inwalidzkiej zakumulować 4,5 mld zł, co jest sumą dwukrotnie większą niż w roku 1981. Wydatki z funduszu rehabilitacyjnego w roku 1981 wyniosły 1,8 mld zł, a w roku 1982–4,6 mld zł. Nastąpił więc istotny wzrost i można powiedzieć, że ulgi podatkowe w sposób zasadniczy sprzyjały zaspokajaniu potrzeb. Na koniec roku 1982 wolne środki na rehabilitację wynoszą szacunkowo ok. 600 mln zł. Środki te pozostały w dyspozycji spółdzielni. Były postulaty, aby utrwalić system ulg w podatku dochodowym. Wspólnie jednak z Centralnym Związkiem Spółdzielni Inwalidów odłożyliśmy tę sprawę na okres późniejszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieHandluWewnętrznegoiUsługSNowakowski">W swoich działaniach staramy się przezwyciężyć wszelkie trudności pojawiające się na drodze rehabilitacji inwalidów i ich aktywizacji społeczno-zawodowej. Sprawy te wiążą się bowiem b. ściśle z zaspokajaniem potrzeb rynkowych. Spółdzielczość inwalidzka dostarczyła na rynek wystarczającą ilość szczotek, świec i pędzli, co pozwoliło zaspokoić popyt na te wyroby. Otwartą pozostaje nadal sprawa uściślenia przepisów dotyczących funkcjonowania spółdzielczości inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieHandluWewnętrznegoiUsługSNowakowski">Prezes Centralnego Związku Spółdzielni Inwalidów Janusz Łukasiak. Wnioski zgłoszone w referacie pokrywają się całkowicie z naszym stanowiskiem. Podnoszono tutaj sprawy zaopatrzenia inwalidów w sprzęt. Myśmy starali się rozstrzygnąć tę sprawę na szczeblu centralnym. Ustalono, że zagadnienia te będą rozwiązywane w ramach województw, przy współdziałaniu ogniw naszego związku z władzami wojewódzkimi.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieHandluWewnętrznegoiUsługSNowakowski">Ważną sprawą jest zapewnienie spółdzielniom odpowiedniej ilości surowców i materiałów. W spółdzielni we Wrześni pytałem czy mogliby zwiększyć zatrudnienie? Odpowiedziano mi, że tak i to o 60 osób, ale na przeszkodzie temu stoi zdecydowane „nie” załogi, bowiem zapasy surowca w magazynie są znikome. Jeśli chodzi o rezerwę siły roboczej, to różnie rozkłada się ona w poszczególnych województwach. Walczymy też z niewłaściwym systemem akordowym. Udało nam się ostatnio wypracować pewną formę pośrednią sprawdzaną obecnie w jednej naszej spółdzielni i po 2 miesiącach możemy stwierdzić, że załoga jest zadowolona. Jeśli system ten się potwierdzi, to postaramy się go upowszechnić. Chcę potwierdzić to, co mówił o funduszu rehabilitacyjnym dyrektor J. Piskorski. Środki uzupełniające wystarczą na potrzeby inwestycyjne w roku bieżącym, ale trzeba sobie zdawać sprawę, że każdy spadek produkcji odbija się na wielkości wypracowywanych środków.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieHandluWewnętrznegoiUsługSNowakowski">W realizacji naszych zadań trudno się obejść bez środków transportu. Wspólnie z Ministerstwem Zdrowia i Opieki Społecznej chcemy ustalić zapotrzebowanie na sprzęt inwalidzki. Jeśli chodzi o obawy spowodowane wysokim procentem zatrudniania w naszych spółdzielniach ludzi zdrowych, to chcę podkreślić, że zależy to od spółdzielni, jak również od samego charakteru produkcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MarianGalwala">Problem rehabilitacji inwalidy to sprawa niezmiernie skomplikowana i wymagająca całego systemu zabiegów i oddziaływać w celu przystosowania tych ludzi do normalnego życia. Mimo występujących trudności, zadania w zakresie rehabilitacji niewidomych były wykonywane w stopniu bardzo wysokim. W czasie rozmów z przedstawicielami resortu handlu wewnętrznego zobowiązaliśmy się w ciągu 3 lat zwiększyć naszą produkcję o 30%. Pamiętać przy tym należy, że 60% naszej produkcji, to produkcja rynkowa. Do tego dochodzi eksport i nasza działalność kooperacyjna.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#MarianGalwala">Obecnie jedną z trudniejszych dla nas spraw jest baza sanatoryjna i wypoczynkowa dla niewidomych. Wymaga ona bowiem odpowiedniego przystosowania dla potrzeb niewidomych. Po odłączeniu się od Centralnego Związku Spółdzielni Inwalidów uzyskaliśmy zapewnienie ze strony tej centrali o pomocy przy realizowaniu naszych przedsięwzięć w tym zakresie. Wykup odpowiednich obiektów rozwiązałby ten problem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JerzyJóźwiak">Podjęcie tematu „rola i zadania spółdzielni inwalidów i niewidomych w aktywizacji społeczno-zawodowej środowiska inwalidów i niewidomych” przez dwie komisje sejmowe świadczy o randze, jaką nadają komisje Uchwale Sejmu w sprawie inwalidów i osób niepełnosprawnych. Przyjęcie przez Sejm tej uchwały w grudniu 1982 r. było nieprzypadkowe. Wynikało ono ze szczególnego wyczulenia posłów na najbardziej nabolałe problemy ludzi upośledzonych. Obowiązek podjęcia tej tematyki wynikał nie tylko z racji humanitarnych, ale i z humanizmu samego ustroju socjalistycznego, który problem ludzi niepełnosprawnych uważa za sprawę pierwszorzędnej rangi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JerzyJóźwiak">Dzisiejsza dyskusja wykazała zrozumienie posłów dla trudności w rozwiązaniu wszystkich postulowanych dziś spraw. Komisje oczekują jednakże podjęcia przez zainteresowane resorty i organizacje zdecydowanych działań wychodzących naprzeciw zgłoszonym wnioskom. Żałować jedynie należy, że na tak ważne posiedzenie dwóch komisji sejmowych żaden resort - oprócz resortu zdrowia - nie wydelegował przedstawiciela reprezentującego ścisłe kierownictwo danego resortu. Jest to tym istotniejsze, że problem dziś poruszany dotyczy wielu resortów i trzeba działać wielosektorowo.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#JerzyJóźwiak">Z koreferatu i dyskusji wynika, że wiele spraw dotyczących inwalidów ciągnie się od lat i nie może doczekać pozytywnego rozwiązania. Po pierwsze, chodzi tu o problem zwiększenia zatrudnienia inwalidów. Po drugie - rozwój pracy chronionej. Po trzecie - prowadzenie nauki zawodu dla młodocianych inwalidów. Po czwarte - stworzenie inwalidom odpowiednich warunków pracy i po piąte wreszcie - zapewnienie odpowiednich warunków inwalidom-emerytom przebywających w domach opieki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#JerzyJóźwiak">Szczególna sprawa - to zatrudnienie inwalidów głęboko upośledzonych fizycznie i psychicznie. Trzeba bardzo wysoko ocenić działalność spółdzielczości inwalidów i spółdzielczości niewidomych w zakresie tworzenia miejsc pracy dla tej grupy inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#JerzyJóźwiak">Komisje powołały zespół, któremu zleciły przygotowanie stanowiska obu komisji w sprawach będących przedmiotem posiedzenia.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>