text_structure.xml
14.5 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(W posiedzeniu udział wzięli: podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy, Płac i Spraw Socjalnych Józef Bury, przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Urzędu Rady Ministrów, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwa Oświaty i Wychowania, Naczelnej Rady Spółdzielczej oraz Narodowego Banku Polskiego.)</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Sprawozdanie podkomisji przedstawił poseł Zenon Szulc.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#ZenonSzulc">Podkomisja rozpatrzyła wniosek Naczelnej Rady Spółdzielczej oraz uwagi Rady Społeczno-Gospodarczej do projektu ustawy. Dyskusja koncentrowała się przede wszystkim wokół zagadnienia, czy regulacje przewidywane w projektowanej ustawie należałoby - zgodnie z wnioskiem Naczelnej Rady Spółdzielczej - stosować również do centralnych związków spółdzielczych i uznała, że uwzględnienie takiego wniosku jest nie uzasadnione.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#ZenonSzulc">Po pierwsze, tworzenie i funkcjonowanie związków spółdzielczych reguluje prawo spółdzielcze. Uwzględnienie wniosku prowadziłoby zatem do braku spójności między przepisami a ponadto mogłoby być potraktowane jako ingerencja państwa w wewnętrzne sprawy spółdzielni.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#ZenonSzulc">Po drugie, podstawą dla wypłaty nagród pracownikom związków spółdzielczych jest art. 79 Kodeksu pracy, który ma ogólne zastosowanie.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#ZenonSzulc">Po trzecie, zgodnie z ust. 3 art.1 projektu ustawy Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia objąć przepisami tej ustawy inne uspołecznione zakłady pracy (w tym również i związki spółdzielcze).</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#ZenonSzulc">Propozycje zmian w projekcie ustawy zawarte są w przedstawionym komisjom sprawozdaniu. Należy dodać, że do tekstu sprawozdania Biuro Prawne Kancelarii Sejmu zaproponowało wiele poprawek redakcyjnych, które proponuję uwzględnić w toku dyskusji nad poszczególnymi przepisami.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#AdamŻabski">Zdaniem Naczelnej Rady Spółdzielczej nie jest uzasadnione negatywne stanowisko wobec wniosku w sprawie objęcia przepisami ustawy także związków spółdzielczych. Nie przekonuje argumentacja powołująca się na art. 79 Kodeksu pracy. Przepis ten przecież ma ogólne zastosowanie, a więc dotyczy wszystkich jednostek organizacyjnych w tym również i tych, które zostały objęte regulacjami projektowanej ustawy.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#AdamŻabski">Nie jest także przekonywujący argument, że uwzględnienie wniosku Naczelnej Rady Spółdzielczej prowadziłoby do niezgodnej z założeniami prawa spółdzielczego, ingerencji państwa w wewnętrzne sprawy spółdzielni. Związki spółdzielcze są bowiem - w świetle tego prawa - w pełni autonomiczne, ale w zakresie działalności gospodarczej. Wniosek nasz dotyczy natomiast zastosowania określonych rozwiązań prawnych w sferze działalności niegospodarczej.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#AdamŻabski">Nie mogę się wreszcie zgodzić ze stanowiskiem, że ust. 3 art.1 projektowanej ustawy rozwiązuje całkowicie problem. Pozostawienie bowiem ostatecznego rozstrzygnięcia tej sprawy rozporządzeniu Rady Ministrów, a nie zawarcie go bezpośrednio w ustawie, sprawiać może wrażenie, że pracownicy spółdzielcy są traktowani gorzej niż pracownicy jednostek państwowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#ZenonSzulc">Przypominam raz jeszcze, że w tej sprawie podkomisja zajęła stanowisko jednomyślne. Jeśliby jednak argumenty przytoczone przez podkomisję uznać za nieprzekonywujące, to rozwiązaniem alternatywnym byłaby raczej nowelizacja ustawy prawo spółdzielcze nie zaś wprowadzanie odrębnych regulacji dotyczących związków spółdzielczych w projektowanej ustawie. Musimy sobie jednak zdawać sprawę z tego, że prawo spółdzielcze zostało uchwalone niedawno, a więc jego nowelizacja - już w tej chwili - wymagałaby bardzo poważnej motywacji. Zgodnie z naszym stanowiskiem wszelkie regulacje dotyczące spraw spółdzielczych powinny być objęte prawem spółdzielczym.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#LonginCegielski">Chciałbym zająć inne stanowisko, niż zaprezentowane przez posła Z. Szulca. Prawo spółdzielcze reguluje podstawowe problemy działalności i funkcjonowania spółdzielni, kwestie zaś dotyczące systemu płac są traktowane w tej ustawie w sposób marginalny. Nie dostrzegam więc potrzeby nowelizowania prawa spółdzielczego dla uregulowania sprawy wypłaty nagród z funduszu zakładowego. Projektowana ustawa dotyczy jednostek państwowych nie będących przedsiębiorstwami, a więc nie prowadzących działalności gospodarczej, trudno zatem zrozumieć, dlaczego z punktu widzenia tej ustawy nie traktować identycznie wszystkich jednostek gospodarki uspołecznionej, które nie prowadzą działalności gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#LonginCegielski">Zgadzam się ze stanowiskiem przedstawiciela Naczelnej Rady Gospodarczej, że art.79 Kodeksu pracy nie może być uznany za rozstrzygający w tej sprawie, bo przepis ten dotyczy także przedsiębiorstw państwowych.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#LonginCegielski">Wnoszę więc, by uznać wniosek Naczelnej Rady Spółdzielczej za zasadny. Jego realizacja potwierdzałaby jedynie istniejący stan prawny i faktyczny, w świetle którego jednostki spółdzielcze w zakresie systemu płac i nagród są traktowane według tych samych zasad jak inne jednostki gospodarki uspołecznionej.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#LonginCegielski">Podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy, Płac i Spraw Socjalnych Józef Bury: Propozycja rządowa nie zamyka możliwości objęcia przepisami projektowanej ustawy związków spółdzielczych, ponieważ decyzję taką, zgodnie z ust. 3 art. 1 podjąć będzie mogła Rada Ministrów, wydając odpowiednie rozporządzenie.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#LonginCegielski">Wydaje się ponadto, że w świetle przepisów prawa spółdzielczego wniosek Naczelnej Rady Spółdzielczej może prowadzić do sytuacji, w której pracownicy związków spółdzielczych otrzymywaliby wypłatę nagród z dwóch źródeł: z funduszu zakładowego oraz tzw. czystej nadwyżki. Zgodnie z art. 257 prawa spółdzielczego do jednostek spółdzielczych nie prowadzących działalności gospodarczej, a więc do związków spółdzielczych, znajdą odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące jednostek działalność taką prowadzących. Przepisy te z kolei przewidują wypłatę nagród w ramach podziału tzw. czystej nadwyżki. W konsekwencji mogłyby to być kwoty nawet dwukrotnie wyższe, niż w jednostkach państwowych, w których istnieje jedynie fundusz zakładowy.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#LonginCegielski">Z cytowanych przepisów prawa spółdzielczego bynajmniej nie wynika, że mają być to rzeczywiście dużo większe kwoty.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#LonginCegielski">Podsekretarz stanu Józef Bury: Wypłaty nagród z funduszu zakładowego nie mogą przekraczać 8,5% wartości tego funduszu. W przypadku podziału tzw. czystej nadwyżki tego rodzaju ograniczeń nie ma, co oznacza, że wypłaty nagród z tego tytułu mogą być znacznie wyższe.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#WitoldZakrzewski">W świetle założeń, które zaakceptowaliśmy uchwalając nowe prawo spółdzielcze, spółdzielnie powinny mieć swój prawnie zagwarantowany obszar autonomii. Oznacza to m.in. zróżnicowanie podejścia wobec państwowych jednostek organizacyjnych i jednostek spółdzielczych. Można mieć więc uzasadnione obawy, że przyjęcie wniosku Naczelnej Rady Spółdzielczej stałoby w wyraźnej sprzeczności z intencjami, które przyświecały nowym regulacjom prawa spółdzielczego.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#WitoldZakrzewski">Stanowisko podkomisji, które znajduje m.in. wyraz w propozycji regulacji w ust. 3 art. 1, wydaje się w pełni przekonywające. Warto zwrócić uwagę na to, że zgodnie z propozycją podkomisji, ust. 3 deleguje wyraźnie do wydania rozporządzenia w sprawie ewentualnego objęcia tymi przepisami innych uspołecznionych zakładów pracy, a nie - jak przewidywano w pierwotnej wersji tego przepisu w drodze podjęcia przez Radę Ministrów decyzji w innej formie prawnej.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#WitoldZakrzewski">Za proponowanym rozwiązaniem przemawia fakt, że problem zastosowania przepisów projektowanej ustawy do innych jednostek organizacyjnych nie ogranicza się wyłącznie do jednostek spółdzielczych, ale dotyczy również innych uspołecznionych jednostek, które działać mogą w zróżnicowanych formach prawnych. Nie wydaje się więc słuszne incydentalne rozstrzyganie tego problemu w stosunku do jednostek spółdzielczych. W razie zaistnienia potrzeby organizacje spółdzielcze będą mogły zawsze porozumieć się z rządem, co do potrzeby wydania odpowiednich przepisów regulujących sprawę wypłaty nagród z funduszu zakładowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#EugeniaKempara">Wydaje się, że kontrowersje zarysowane w toku decyzji są wynikiem pewnego nieporozumienia. Trzeba jasno stwierdzić, że projektowana ustawa nie określa przecież bezpośrednio uprawnień poszczególnych jednostek do wypłaty nagród z funduszu zakładowego. Podstawy tego rodzaju uprawnień poszukiwać należy w innych ustawach, m.in. w art. 79 Kodeksu pracy. Projektowana ustawa określa przede wszystkim zasady wypłaty rocznej nagrody z funduszu zakładowego. W tym świetle wysunięta przez przedstawicieli spółdzielczości teza, że uprawnienia do nagrody w związkach spółdzielczych będą regulowane aktem niższego rzędu jest po prostu nieprawdziwa. Nie możemy uwzględnić tego wniosku także dlatego, że pomieszalibyśmy w ten sposób materie ustawowe - projektowana ustawa nie może bowiem określać w sposób samodzielny podstawy prawnej uprawnień do wypłaty nagród. Ust. 3 art. 1 projektu potwierdza w istocie rzeczy prezentowane przeze mnie stanowisko - objęcie bowiem przepisami projektowanej ustawy dotyczyć może jedynie tych uspołecznionych zakładów pracy, które mają już wyraźnie określoną podstawę do wypłat tzw. „trzynastki”. Jeżeli analiza przepisów prawa spółdzielczego doprowadzi do wniosku, że prawo to w tym zakresie zawiera lukę, to niewątpliwie pojawi się potrzeba jej uzupełnienia, ale na pewno nie w drodze wprowadzenia dodatkowych regulacji w obecnie projektowanej ustawie. Nowe uregulowania w tym zakresie muszą mieć charakter całościowy, a nie incydentalny. Proponuję przyjąć propozycję podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#WitoldZakrzewski">Rozumiem, że w świetle dotychczasowej dyskusji stanowisko w kwestii ust. 3 art. 1 proponowane przez podkomisję nie budzi wątpliwości. Inne wnioski w tej sprawie nie są obecnie zgłoszone.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#WitoldZakrzewski">Komisje przyjęły art. 1 projektu ustawy w wersji proponowanej w sprawozdaniu podkomisji.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#WitoldZakrzewski">W art. 2 projektu proponuje się zamienić słowo „rozchody” na wyraz „wydatki”. Propozycja ta - wysunięta przez Biuro Prawne - opiera się na argumencie, że termin „rozchody” nie jest używany w prawie budżetowym.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#WitoldZakrzewski">Komisje przyjęły art. 2 w wersji proponowanej przez podkomisję. Art. 3 komisje przyjęły bez uwag.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#WitoldZakrzewski">W art. 4 na wniosek Biura Prawnego proponuje się zastąpienie wyrazu „przypadku” wyrazem „wypadku”. Otóż muszę stwierdzić, że tego rodzaju zmiana jest nieuzasadnioną. Wspólnie z przewodniczącym Komisji Oświaty i Wychowania posłem Jaremą Maciszewskim ustaliliśmy, że we wszystkich projektach ustaw będziemy baczyli na to, aby stosować słowo „przypadek”, a nie „wypadek”, ponieważ ten pierwszy termin jest bardziej zgodny z duchem języka polskiego. Przypomnijmy w końcu nieprzypadkowy tytuł powieści Ignacego Krasickiego „O przypadkach Mikołaja Doświadczyńskiego”.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#WitoldZakrzewski">Komisje przyjęły art. 4 uwzględniając poprawkę posła W. Zakrzewskiego.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#WitoldZakrzewski">Art. 4 do 15 komisje przyjęły bez uwag w wersji proponowanej w sprawozdaniu podkomisji, z uwzględnieniem poprawek redakcyjnych Biura Prawnego.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#WitoldZakrzewski">Chciałbym podkreślić, że nie budzi zastrzeżeń art. 16 projektowanej ustawy, w którym rozróżnia się termin wejścia w życie ustawy oraz zakres czasowy zastosowania nowych regulacji. Nowe przepisy znajdą wprawdzie zastosowanie w stosunku do zakładowego funduszu nagród, poczynając od nagród wypłacanych w 1985 r., jednakże nie byłby słuszny na tym tle wniosek, że naruszana jest tym samym zasada lex retro non agit. Wypłaty z tego funduszu według nowych zasad nastąpią dopiero w styczniu 1986 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#RyszardSawko">Chciałbym jeszcze powrócić do art. 2 projektu, ponieważ nie udzielono mi wcześniej głosu. Nie mogę się zgodzić z propozycją Biura Prawnego, aby zastąpić wyraz „rozchody” wyrazem „wydatki”. Słowo wydatki dotyczy bowiem budżetu centralnego i terenowego, natomiast my dyskutujemy o terminologii dotyczącej nie tyle prawa budżetowego ile funduszu zakładowego. Wydaje mi się więc, że problem ten należy skonsultować z Departamentem Prawnym Ministerstwa Finansów.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#WitoldZakrzewski">Wydaje mi się, że propozycja posła R. Sawko jest całkowicie zasadna.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Komisje przyjęły jednomyślnie projekt ustawy w całości, wybierając na sprawozdawcę posła Zenona Szulca.)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>