text_structure.xml 17.3 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 10 czerwca 1976 r. Komisja Oświaty i Wychowania, obradująca pod przewodnictwem posła Jaremy Maciszewskiego (PZPR), rozpatrzyła stan i potrzeby wychowania przedszkolnego.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Oświaty i Wychowania z wiceministrem Henrykiem Jezierskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów i Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Podstawą dyskusji były dostarczone uprzednio posłom materiały informacyjne opracowane przez resort.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Z informacji tej wynika, że funkcjonują obecnie 3 rodzaje placówek wychowawczo-opiekuńczych dla dzieci w wieku przedszkolnym: przedszkola, oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych oraz ogniska przedszkolne - te ostatnie przeznaczone głównie dla dzieci 6-letnich. W ostatnich latach zanotowano dynamiczny rozwój wychowania przedszkolnego. W 1975 r. z placówek tego typu korzystało przeszło 942,5 tys. (to jest 41,1 proc.) dzieci w wieku 3-6 lat (w tym 54,7 proc. dzieci zamieszkałych w miastach i 33,2 proc. dzieci wiejskich). Notuję się tu jednak znaczne różnice między poszczególnymi regionami. Najwyższy wskaźnik objęcia dzieci wychowaniem przedszkolnym osiągnęły województwa: m. łódzkie, warszawskie i opolskie, najniższy -zamojskie, tarnobrzeskie, krośnieńskie, przemyskie i ciechanowskie.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">90 proc. ogółu dzieci 6-letnich korzysta z placówek wychowania przedszkolnego (w miastach 93 proc., na wsi 85 proc.). Niektóre kuratoria (zielonogórskie, opolskie, bydgoskie, kieleckie, rzeszowskie i wrocławskie) objęły niemal w 100 proc. 6-latków wychowaniem przedszkolnym.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Praca dydaktyczno-wychowawcza z 6-latkami obejmuje początki nauki czytania, pewien zakres matematyki oraz zintensyfikowane przygotowania do nauki pisania.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">W latach 1970-1975 wybudowano 574 obiekty dla wychowania przedszkolnego. W roku 1975 na planowanych 151 obiektów - oddano do użytku 136; powodem niepełnej realizacji planu były trudności materiałowe i brak mocy przerobowej przedsiębiorstw wykonawczych. Dla poprawy sytuacji uruchomiono próbną produkcję budynków przedszkoli z elementów drewnopochodnych oraz zalecono adaptację na przedszkole pomieszczeń poszkolnych. Architekci pod kierunkiem prof. Haliny Skibniewskiej opracowali projekty obiektów przedszkolnych o skróconym cyklu budowy.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Szybkie tempo rozwoju wychowania przedszkolnego spowodowało trudności kadrowe. W br. w tym dziale oświaty i wychowania pracuje 54 tys. nauczycieli; braki kadrowe w przedszkolach ocenia się na około 2 tys. osób. Od września ub. roku uruchomiono 18 nowych studiów wychowania przedszkolnego.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Powszechne wprowadzenie znowelizowanego programu przedszkolnego powinno wyprzedzić o rok wprowadzenie nowego programu dla klas I-III w szkole 10-letniej - tj. nastąpić w roku szkolnym 1977/1978.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Zgodnie z założeniami planu na lata 1976-1980, wychowaniem przedszkolnym objętych zostanie 50,3 proc. dzieci w wieku 3-6 lat, w tym 95 proc. 6-latków.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Koreferat podkomisji do spraw opieki nad dzieckiem i młodzieżą przedstawiła poseł Janina Kocemba (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Podkomisja odwiedziła placówki wychowania przedszkolnego województw ciechanowskiego i tarnowskiego, zbadała sytuację w województwach opolskim i wałbrzyskim.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Wychowanie przedszkolne zajmuje istotne miejsce w bilansie osiągnięć socjalnych PRL. Sieć przedszkoli, obejmująca przede w wszystkim miasta, służy rodzinie, spełnia zadania wychowawczo-opiekuńcze. Jej rozwój ma szczególne znaczenie w związku z dużą ilością pracujących zawodowo kobiet. Funkcja przedszkoli rozpatrywana była jeszcze do niedawna jedynie z tego właśnie punktu widzenia. Obecnie - podobnie jak w całym świecie - coraz bardziej docenia się dydaktyczne funkcja wychowania przedszkolnego, traktowanego jako integralna część systemu oświaty. Badania psychologów stwierdzają, że plastyczność rozwojowa dziecku w wieku przedszkolnym stwarza ogromną szansę edukacyjną. Szansa ta wzrasta w warunkach ustroju socjalistycznego, wobec szybkiego wzrostu zamożności społeczeństwa i jego poziomu kulturalnego oraz troski państwa o rodzinę.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">W koncepcji systemu edukacji narodowej, zawartej w uchwale Sejmu z 13 października 1973, ustawiono wychowanie przedszkolne na pierwszym szczeblu systemu edukacji. Wagę problemu podkreślają również podjęte na najwyższym szczeblu decyzje polityczne w sprawie upowszechnienia wychowania przedszkolnego dla dzieci 6-letnich w roku poprzedzającym reformę oświatową.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Rok bieżący uznać należy w tej dziedzinie za przełomowy. Program tegorocznych działań obejmuje m.in. przygotowanie organizacyjne i programowe do upowszechnienia wychowania i kształcenia przedszkolnego dla dzieci 6-letnich w roku szkolnym 1977-1978 oraz ukształtowanie sieci studiów wychowania przedszkolnego, kształcących nauczycieli dla przedszkoli. Istotnym akcentom będzie zorganizowanie w Polsce XV Kongresu Wychowania Przedszkolnego.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">W minionym 5-leciu zanotowano szybki rozwój klas przedszkolnych i ognisk przedszkolnych - zwłaszcza na wsi. Potrzeby w tej dziedzinie nie są jednak zaspokojone. Nadal ogromny jest nacisk społeczny, powodujący stałe przyjmowanie do placówek wychowania przedszkolnego większej liczby dzieci niż przewidują normy. Średnio na oddział przedszkolny w mieście przypada 33,8 - wobec normy 30 dzieci. Najdotkliwiej odczuwa się brak dostatecznej ilości miejsc w przedszkolach w dużych aglomeracjach miejskich i w miastach stanowiących siedziby nowych województw.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Nadal znaczne są różnice w organizacji i zakresie oddziaływania wychowawczego placówek, do których uczęszczają dzieci 6-letnie. Trzeba uczynić wszystko, dla rozwiązania tego problemu, by nie dał o sobie znać na progu reformy oświatowej.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">W miastach większość dzieci objęta jest obecnie wychowaniem w wielogodzinnych przedszkolach o dobrej bazie materialnej i właściwie przygotowanej kadrze pedagogicznej. Na wsi - mimo wyraźnego postępu zdecydowana większość dzieci korzysta z niepełnych form wychowania przedszkolnego. Trzeba więc zwrócić szczególną uwagę na stan wychowania przedszkolnego poza miastami. Decydującą jego formą na wsi są ogniska przedszkolne; należy otoczyć je szczególną opieką pod względem materialnym, organizacyjnym i programowym.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Niezadowalająco przebiega realizacja inwestycji przedszkolnych. Komisja Oświaty i Wychowania Sejmu VI kadencji wystosowała w tej sprawie w 1972 r. dezyderat do resortów budownictwa, oświaty i Komisji Planowania. Adresaci podjęli działania - ale nadal, mimo pewnej poprawy, inwestycje przedszkolne nie są w pełni realizowane. Opóźnienia w budowie obiektów przedszkolnych występuje szczególnie ostro w nowych osiedlach mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Pewno nadzieje wiąże się z podjęciem produkcji przedszkoli z elementów drewnopochodnych w Ciechanowie. Obiekty te mają większą powierzchnię niż dotychczasowe typowe budynki przedszkolne, są funkcjonalne i nowoczesne, jednak stosunkowo kosztowne.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Stosowane typowe projekty przedszkoli wymagają stałego unowocześnienia; już dziś rysuje się potrzeba uwzględnienia w nich odpowiednio wyposażonych sal gimnastycznych.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Istnieją poważne trudności w wyposażeniu placówek przedszkolnych w sprzęt i pomoce dydaktyczne; niewystarczająca jest ich produkcja, nie dość sprawna dystrybucja. Dużej pomocy udzielają przedszkolom w tym względzie opiekuńcze zakłady pracy. Utrudnia zaopatrzenie przedszkoli zakaz kupowania przez jednostki uspołecznione towarów rynkowych; dotyczy on m.in. zabawek. Za mało dydaktycznych i logicznych, rozwijających sprawność mowy i myślenia dziecka. Odczuwa się też brak prostych urządzeń do ćwiczeń sprawności ruchowej i wychowania sportowego. Rysuje się w związku z tym konieczność opracowania zestawu pomocy dydaktycznych dla przedszkoli.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Sytuacja kadrowa w placówkach wychowania przedszkolnego ulegnie poprawie w 1977 r., kiedy pracę podejmą pierwsi absolwenci studium wychowania przedszkolnego. Należy stwierdzić, że dyrekcji tych studiów - działających we wszystkich województwach - natrafiają na trudności w organizowaniu praktyk w przedszkolach i szkołach ćwiczeń.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Na trudności wynikające przede wszystkim z braku kadr lekarskich i pielęgniarskich napotyka prawidłowa organizacja opieki zdrowotnej nad uczęszczającymi do przedszkoli dziećmi. Notuje się przypadki, że ZOZ-y nie biorą pod uwagę przedszkoli w swej planowej działalności.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Stan obecny i zamierzenie resortu na najbliższe dwa lata w dziedzinie wychowania przedszkolnego stanowią - obok stwierdzanego powszechnie coraz wyższego poziomu zbiorczych szkół gminnych - dwa fundamentalne argumenty za słusznością i realnością reformy edukacji narodowej, nakreślonej w uchwałach VI Zjazdu Partii i wytyczonej w uchwale Sejmu z 13 października 1973 r.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MariaŁopatkowa">Resortowi należą się słowa uznania za nadanie wysokiej rangi sprawie wychowania małego dziecka. Spotkało się to z gorącym przyjęciem TPD i wszystkich zajmujących się wychowaniem małego dziecka. Cieszy fakt, że małe dziecko to już dziś wielka sprawa.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MariaŁopatkowa">Podstawową formą wychowania przedszkolnego na wsi są ogniska przedszkolne. Traktuje się je jednak jako formy zastępcze, mniej wartościowe od przedszkoli miejskich. Jest to stanowisko niesłuszne, bowiem ogniska przedszkolne w realizacji funkcji wychowawczych nie odbiegają poziomem od przedszkoli; nie spełniają tylko funkcji opiekuńczych. Należałoby upowszechniać opinię o różnych, pełnowartościowych formach wychowania przedszkolnego. Grupy przedszkolne organizuje się również w domach dziecka. Dzieciom w tych domach grozi choroba sieroca. Należy w pracy wychowawczej z tymi dziećmi szczególnie dbać o kompensowanie im braku rodziców i domu rodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MariaŁopatkowa">W niektórych przedszkolach dzieci otrzymują dyplom ukończenia przedszkola. Są z tych dyplomów bardzo dumne, zostawiają je na długie lata jako pamiątki. Powinno się dawać takie dyplomy we wszystkich przedszkolach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#StefaniaOryl">Rozwój dziecka na wsi jest wolniejszy niż w mieście. Wyrównaniu tych dysproporcji posłużyłoby objęcie powszechnym wychowaniem przedszkolnym na wsi również dzieci 5-letnich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JadwigaCichocka">Ognisko, jako forma wychowania przedszkolnego spotkało się z dużym zainteresowaniem na wsi. Obserwuje się szereg przykładów współpracy rodziców z ogniskami. Warunkiem efektywnego działania ognisk jest ich systematyczna praca, nagminnie jednak występuje sezonowość tych ognisk. Wynika to głównie z braku wychowawców. Zajęcia w nich prowadzą nauczyciele szkolni, którzy obciążeni pracą w szkole nie. zawsze znajdują czas i siły na kilka godzin dziennie w ognisku. Wydaje, się, że słuszne byłoby stworzenie w szkołach dodatkowego etatu dla pracownika ogniska przedszkolnego. Zapewniłoby to właściwą opiekę dzieciom w ognisku, zlikwidowałoby pracę w godzinach nadliczbowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#FerdynandŁukaszek">Rozwijanie na wsi przede wszystkim zastępczych form wychowania przedszkolnego nie wydaje się słuszne. Wieś przechodzi ostatnio duże przeobrażenia. W związku z coraz powszechniejszym przekazywaniem państwu ziemi za renetę i podejmowaniem przez rolników pracy w przemyśle, coraz mniej rodzin jest w stanie zapewnić swym dzieciom stałą opiekę domową. Rośnie więc zapotrzebowanie na całodzienną opiekę przedszkolną. W budowie przedszkoli na wsi powinny pomóc zakłady pracy i organizacje społeczne. W opinii niektórych rodziców za wysoka jest odpłatność za korzystanie z całodziennych przedszkoli.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#FerdynandŁukaszek">Zarówno w przedszkolach, jak i w szkołach zdecydowanej poprawie ulec musi opieka lekarska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#KazimieraPlezia">Podstawową przyczyną niedostatecznego rozwoju opieki przedszkolnej jest brak lokali. Te, które są, często bywają przepełnione. Np. w Dębicy z przedszkola na 120 miejsc korzysta 240 dzieci. Trudności będą tu narastały w związku z rozbudową zakładów „Stomil” i ze wzrostem zatrudnienia. Tymczasem plany nie przewidują budowy nowych przedszkoli w ciągu najbliższych 2 lat.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#KazimieraPlezia">Zasady oszczędnej gospodarki i uruchamiania rezerw muszą być realizowane w dziedzinie oświaty i wychowania inaczej niż w gospodarce. Im więcej bowiem zainwestujemy w przedszkola i szkoły, tym większe efekty przyniesie praca przyszłych absolwentów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#HalinaKiliś">Wszystkie formy wychowania przedszkolnego proponowane przez resort są słuszne. Zapewnić trzeba sprawne ich funkcjonowanie, a także wyposażenie wszystkich placówek w sprzęt i pomoce dydaktyczne. Dużą pomoc powinny w tym względzie okazać przedszkolom zakłady pracy. Dobrym przykładem są tu zakłady pracy województwa tarnowskiego.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#HalinaKiliś">Dodatkowych wyjaśnień udzielił wiceminister oświaty i wychowania Romuald Jezierski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JaremaMaciszewski">Wychowanie przedszkolne jest integralną częścią nowego systemu wychowania i kształcenia w naszym kraju. Objęcie wychowaniem przedszkolnym 6-latków stwarza warunki prawidłowego przygotowania dzieci do nauki w szkole dziesięcioletniej. Priorytet przyznany dla 6-latków jest w pełni uzasadniony.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JaremaMaciszewski">Nie oznacza to jednak, że wychowaniem przedszkolnym nie zostaną objęte roczniki młodsze; w miarę możliwości rozwijać się będzie opiekę przedszkolną również i dla tych roczników. W chwili obecnej na przeszkodzie stoi brak przedszkoli oraz poważne dysproporcje w ich rozmieszczeniu na terenie kraju.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#JaremaMaciszewski">Wzrost ilości przedszkoli uzyskać można nie tylko w drodze kosztownych inwestycji, lecz również przez wykorzystanie lokali zastępczych. Wiele takich możliwości istnieje w osiedlach mieszkaniowych, gdzie można na przedszkola dla mniejszej liczby dzieci adaptować mieszkania. Stoją temu często na przeszkodzie zbyt rygorystyczne przepisy sanitarne.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#JaremaMaciszewski">Na wsi istnieją możliwości wykorzystywania lokali PGR-ów. Rozwój PGR-ów stwarza możliwość korzystania z ich lokali nie tylko dzieciom pracowników gospodarstw państwowych, lecz również dzieciom rolników indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#JaremaMaciszewski">W programach rozwoju opieki przedszkolnej trzeba brać pod uwagę notowany istotnie znaczny wzrost ilości urodzeń. Jest to zjawisko zgodne z naszą polityką populacyjną; pociąga on za sobą konieczność szybkiego zwiększenia ilości placówek wychowawczych. Wzrost zapotrzebowania na miejsca w przedszkolach stwarzać będzie sytuacja na rynku pracy, powodująca rosnącą aktywizację zawodową kobiet.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#JaremaMaciszewski">Wszystkie stosowane obecnie formy wychowania przedszkolnego z punktu widzenia ich funkcji wychowawczych pełnowartościowe, jednak wraz ze wzrastającą aktywizacją zawodową kobiet wzrastać będzie zapotrzebowania na przedszkola pracujące w pełnym wymiarze godzin, spełniające obok funkcji wychowawczych również funkcje opiekuńcze. Ten typ przedszkoli należy więc przede wszystkim rozwijać, traktując inne jako tymczasowe środki zastępcze. W równym stopniu dotyczy to wsi i miast.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>