text_structure.xml 32.2 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 25 stycznia 1977 r. Komisja Nauki i Postępu Technicznego, obradująca pod przewodnictwem posła Jerzego Nawrockiego (PZPR), rozpatrzyła problemy polityki kadrowej w szkolnictwie wyższym oraz dokonała oceny realizacji uchwały Sejmu PRL z 12 kwietnia 1973 r. o zadaniach narodu i państwa w wychowaniu młodzieży i jej udziale w budowie socjalistycznej Polski, w części dotyczącej młodzieży studenckiej.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W obradach udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki z ministrem Sylwestrem Kaliskim, przedstawiciele resortów: pracy, płac i spraw socjalnych, zdrowia i opieki społecznej, kultury i sztuki, finansów oraz GKKFiT, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">W informacji przygotowanej przez Ministerstwo Nauki, Szkolnictwa Wyższego i techniki podkreślono, że realizacja podstawowych zadań szkolnictwa wyższego zależy w głównej mierze od liczby, kwalifikacji i zaangażowania kadr pracowników nauki, jak również od stopnia zaspokajania ich potrzeb materialnych i socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W latach 1960-1975 liczba nauczycieli akademickich zwiększyła się o 54,8 proc., jednakże wzrost kadr najwyżej kwalifikowanych był wolniejszy: np. w latach 1970-1975 liczba profesorów i docentów wzrosła o 50 proc., a pozostałych nauczycieli akademickich, o 57 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Około 90 proc. pracowników naukowych zatrudnionych jest w 9 ośrodkach: w woj. warszawskim i stołecznym 19 proc., w woj. krakowskim 13,5 proc., w woj. wrocławskim 11,5 proc., w woj. poznańskim 9,5 proc., w woj. katowickim 9,1 proc., w woj. łódzkim 8,2 proc., w woj. gdańskim 7 proc., w woj. lubelskim 5,3 proc., w woj. szczecińskim 4,1 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">W 1975 r. statystyczna liczba studentów przypadających na jednego nauczyciela akademickiego wynosiła 9,7, a na jednego profesora, i docenta - 54,2.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">W rezultacie kształcenia kadr naukowych w latach 1971-1975, ponad 8,5 tys. nauczycieli akademickich uzyskało stopień naukowy doktora, a 1,7 tys. stopień naukowy doktora habilitowanego. Głównymi ośrodkami kształcenia kadr naukowych są szkoły, wyższe, ich udział w ogólnej liczbie nadawanych stopni naukowych wynosi 88,3 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Resort podejmie starania o poprawę stanu zatrudnienia nauczycieli akademickich dążąc m.in. do wyrównania różnic w tym zakresie między różnymi typami szkół, opracowania zasad odbywania studiów doktoranckich oraz przygotowywania uzdolnionych studentów do pracy dydaktycznej, umożliwiając im pełnienie funkcji asystenta stażysty.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Minister Sylwester Kaliski w komentarzu do informacji resortowej podkreślił, że w bieżącym planie 5-letnim nastąpi stabilizacja rekrutacji studentów, co umożliwi uzyskanie poprawy warunków pracy dydaktycznej i lepsze wykorzystanie bazy naukowej i zapiecze socjalnego. Przewiduje się dość znaczny wzrost liczby wysokokwalifikowanych nauczycieli akademickich, a tym samym poprawę sytuacji kadrowej szkolnictwa wyższego. Stworzone będą możliwości lepszego rozmieszczenia pracowników naukowych w poszczególnych ośrodkach akademickich.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Dzięki sprecyzowaniu zasad polityki awansów oraz szerszemu uwzględnieniu dorobku naukowo-dydaktycznego i organizacyjnego możliwe będzie lepsze wykorzystanie wiedzy i umiejętności nauczycieli akademickich i pracowników naukowych. Podjęte będą starania o poprawię sytuacji materialnej i warunków socjalno-bytowych samodzielnych i pomocniczych pracowników naukowych.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Doskonalone będą formy kontaktów profesorów ze studentami i kontaktów uczelni z przemysłem w kierunku poprawy zajęć dydaktycznych, lepszego wykorzystania bazy naukowej, zbliżenia studiów do potrzeb gospodarczych. Dotyczy to m.in. kształcenia kadr dla rolnictwa i nowych dziedzin przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Uwagi podkomisji poselskiej i wnioski zebrane podczas wizytacji w kilku ośrodkach akademickich zreferował poseł Józef Więckowski (bezp.): Dobrą formą zachęty do pracy badawczej i dydaktycznej jest tworzenie na uczelniach rezerwowych kadr pracowników nauki spośród wybranych studentów spełniających określone kryteria. Należy otworzyć możliwość angażowania zdolnych studentów do pracy dydaktycznej, wynagradzając ich odpowiednio podwyższonym stypendium. Wielu dobrych kandydatów nie podejmuje pracy nauczycieli akademickich z powodu niezachęcających warunków płacowych i bytowych.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">W zakresie ocen pracy dydaktycznej mówca zwrócił uwagę, że nadmierne obciążenie zajęciami dydaktycznymi ogranicza możliwości pracy naukowej i terminowego uzyskiwania stopni naukowych. Brakuje porównywalnych kryteriów ocen dorobku dydaktycznego i wychowawczego. Sprawy te wymagają uregulowania także z uwagi na różnice w wynagrodzeniach za nadgodziny dydaktyczne.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Istnieje szereg trudności z habilitacją nauczycieli akademickich z wydziałów lub instytutów, które nie posiadają praw habilitowania. Przewlekła jest procedura przewodów habilitacyjnych. Mówca postulował przyspieszenie publikowania rozpraw habilitacyjnych. Kolokwia habilitacyjne dla nauczycieli akademickich powinny obejmować dodatkowo sprawdzanie poglądów habilitanta na rolę jego dyscypliny naukowej w dydaktyce, kształceniu kadr i w rozwoju gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Podkomisja, pozytywnie oceniła działalność centralnej komisji kwalifikacyjnej do spraw kadr naukowych, która powinna być stale doskonalone m.in. poprzez dyskusje między członkami Komisji z różnych sekcji i jej prezydium.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">W sprawach bytowych należy - zdaniem podkomisji- dążyć do wyrównania różnic płac nauczycieli akademickich i pracowników instytutów naukowo-badawczych, a także stosowania dodatkowych wyróżnień uzupełniających uposażenie zasadnicze. Istotnym elementem zachęty dla pracowników naukowych byłoby zapewnienie im mieszkań w okresie nie dłuższym niż 5 lat. Brak mieszkań wpływa m.in. na opóźnianie rozwoju naukowego pracowników, uzyskiwanie przez nich stopni i tytułów naukowych.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Podczas wizytacji poselskiej na uczelniach lubelskich zwracano uwagę na nadmierne przeciążenie pracowników naukowych pracami administracyjnymi i różnymi obowiązkami w okresie wakacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">W większości uczelni postulowano stałe oceny dorobku naukowe go nauczycieli akademickich w instytutach oraz skracanie procedury awansowej przez resort i centralną komisję kwalifikacyjną. Trzeba również obserwować dorobek i pozycję naukową wybitnych specjalistów nie pracujących w dziale nauki, aby wykorzystać ustawowe możliwości awansowania tych osób.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MarianMięsowicz">W nowych ośrodkach akademickich odczuwa się nadal niedobór kadr naukowych. W ośrodkach tradycyjnych, jak ośrodek stołeczny czy też krakowski, występuje problem nierównomiernego rozmieszczenia kadr, co powoduje niedobory kadrowe na poszczególnych uczelniach i wydziałach. Wysokokwalifikowani pracownicy chętniej lokują się w dobrze wyposażonych placówkach naukowych, gdzie mają szanse wykorzystania i rozwijania wiedzy. Kierując zdolnych ludzi do nowych placówek, trzeba stworzyć sprzyjające warunki dla ich rozwoju naukowego.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MarianMięsowicz">Wskaźnik obciążenia zadaniami dydaktyczno-wychowawczymi nauczycieli akademickich jest u nas bardzo wysoki (około 60 studentów na jednego samodzielnego pracownika naukowego) i od wielu lat nie ulega zmniejszeniu.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MarianMięsowicz">Mówca podkreślił wielkie znaczenie wysokiego pozioma naukowego i autorytetu naukowego dyrektorów instytutów i placówek naukowych. dla pracy i rozwoju tych placówek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JerzyNawrocki">Jak wynika z wizytacji poselskich, załatwianie wniosków o przyznanie tytułów profesora trwa najdłużej w resorcie zdrowia, i opieki społecznej, gdzie przeciąga się niejednokrotnie do 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JerzyNawrocki">Zdaniem mówcy nie można postulować ujednolicenia okresu rotacji pracowników naukowych na uczelniach do 5 lat, gdyż problem ten powinien być różnicowany w zależności od warunków na poszczególnych uczelniach i kierunkach studiów.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#JerzyNawrocki">Przy generalnie słusznym traktowaniu dorobku naukowego jako najważniejszego kryterium oceny pracowników naukowych, należy wobec nauczycieli akademickich szerzej stosować kryterium rezultatów pracy dydaktyczno-wychowawczej. Obciążenie tymi obowiązkami jest często tak duże, że ogranicza dorobek naukowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JózefWięckowski">W wielu zakładach doświadczalnych przemysłu działają pracownicy naukowi wyższych uczelni, co dobrze służy wiązaniu teorii z praktyką i rozwojowi gospodarczemu. Należy jednak przeciwdziałać tendencjom do tworzenia swego rodzaju mikrouczelni w tych zakładach i wykłady teoretyczne powinny odbywać się na uczelni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#DyzmaGałaj">Młodzież pochodzenia chłopskiego ma mniejsze szanse podejmowania pracy dydaktyczno-naukowej na uczelni, m.in. z powodu trudności mieszkaniowych, meldunkowych (np. w Warszawie) itp. Szczególnie dotkliwie daje się to odczuć na uczelniach rolniczych, np. większość nauczycieli akademickich na SGGW nie rekrutuje się ze środowiska chłopskiego.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#DyzmaGałaj">Jednym z warunków uzyskania stopnia profesora jest dorobek promocyjny, natomiast za mało honoruje się dorobek recenzyjny, aczkolwiek zlecenie recenzji pracy doktorskiej jest wyrazem uznania autorytetu naukowego recenzenta.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#DyzmaGałaj">Przemyślenia wymaga program kształcenia na wyższych uczelniach rolniczych, które przygotowują kadry przede wszystkim dla gospodarki uspołecznionej. Znane niedostatki w pracy naszej służby rolnej, zwłaszcza w zakresie współpracy z gospodarzami indywidualnymi wynikają m.in. z nieodpowiedniego profilu kształcenia specjalistów rolnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#BożenaHagerMałecka">Należałoby ustalić jak rozliczać pensum dydaktyczne kierownika placówki naukowej i czy w ogóle słuszne jest ustalanie takiego pensum?</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#BożenaHagerMałecka">Dużym osiągnięciem resortu jest opracowanie planów badań naukowych. Obecnie trzeba przyjrzeć się, czy słusznie pominięto niektóre ośrodki naukowe oraz czy przydzielony zakres badań odpowiada specjalizacji danego ośrodka naukowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MarianMichniewicz">Umocnić należy autorytet niektórych pracowników naukowych, którzy otrzymali tytuły nie mając zaliczonej pracy habilitacyjnej. Problem ten ma swoje reperkusje m.in. przy regulacji płac tej grupy pracowników naukowych.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#MarianMichniewicz">Rolnicze zakłady doświadczalne przy akademiach rolniczych i ośrodkach uniwersyteckich borykają się z dużymi trudnościami. Nie są one dostatecznie wyposażone w nowoczesne urządzenia i sprzęt rolniczy, co obniża ich wyniki produkcyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JerzyBukowski">Oprócz nauczycieli akademickich uczelnie i instytuty zatrudniają poważną grupę pracowników pomocniczych i administracyjnych, przy czym obserwuje się nadmierne rozbudowywanie obsady administracyjnej. Należałoby pokusić się o ustalenie właściwych proporcji zatrudnienia poszczególnych grup.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JerzyBukowski">Przy dużym zróżnicowaniu form kształcenia, obliczanie pensum dydaktycznego nauczycieli szkół wyższych musi być zróżnicowane w stosunku do potrzeb poszczególnych kierunków studiów.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#JerzyBukowski">Nawiązując do wypowiedzi posła Mięsowicza nt. konieczności starannego doboru kandydatów na stanowiska kierownicze w placówkach naukowych, mówca podkreślił, że decydujące powinno być kryterium fachowości i autorytetu naukowego. Kształcenie tzw. menadżerów nauki, jest przedsięwzięciem godnym poparcia, ale powinny być im powierzone sprawy organizacyjne, stanowiska zastępców, kierowników placówek naukowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JerzyBuć">W ostatnich latach nastąpiła poprawa sytuacji kadrowej w szkolnictwie wyższym i wiele spraw jest nadal porządkowanych zgodnie z potrzebami rozwoju nauki i oczekiwaniami nauczycieli akademickich. Rozwiązania wymagają pewne dysproporcje w wyposażeniu w sprzęt i w aparaturę między laboratoriami i placówkami badawczymi przemysłu a wyższymi uczelniami, które dysponują najwyżej kwalifikowanymi kadrami naukowymi.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#JerzyBuć">Duże znaczenie ma mobilność i przepływ kadr między pionami naukowymi, zwłaszcza uczelniami a placówkami naukowo-badawczymi przemysłu. Konieczne jest usunięcie przeszkód natury formalnej, utrudniających pełniejsze wykorzystanie kadr naukowo-badawczych zarówno w uczelniach jak i instytutach przemysłowych. Niedostatki kształcenia w zakresie nauk technologicznych czy projektowania konstrukcyjnego wskazują na potrzebę zatrudniania pracowników z przemysłu na uczelniach, podejmowania przez nich samodzielnych badań oraz otwierania przewodów habilitacyjnych w instytutach naukowo-badawczych.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#JerzyBuć">Odczuwa się brak ujednoliconej procedury postępowania w zakresie dokształcania pracowników nauki w wybranych dziedzinach wiedzy. Na studiach doktoranckich słuchacze uzyskują duży zasób wiedzy podstawowej, ale nie daje im się odpowiedniej porcji wiedzy pragmatycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#EdwardZgłobicki">Konieczne jest oparcie pracy szeregu uczelni o bazę naukowo-badawczą przemysłu. Należy wprowadzić oceny wykorzystania prac naukowo-badawczych wykonanych przez uczelnię dla przemysłu. W celu Zabezpieczenia wdrożeń do praktyki należałoby powołać centralną komisję dla oceny przydatności tych prac.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JanJanowski">Polityka kadrowa w szkolnictwie wyższych prowadzona jest w sposób właściwy, a jej zasady i wymogi są zrozumiałe i akceptowane. Należałoby sporządzić bilans możliwości awansowych w poszczególnych ośrodkach naukowych, aby stworzyć warunki dla przesuwania kadr pomiędzy uczelniami i regionami. Wysokość wynagrodzeń powinna być związana w sposób zasadniczy z oceną wyników pracy naukowej i dydaktycznej oraz przydatnością poszczególnych pracowników. Niezbędne jest wykorzystanie kadr specjalistów zatrudnionych w przemyśle w procesie dydaktycznym niektórych uczelni. Również pracownicy administracyjni szkół wyższych powinni podwyższać swoje kwalifikacje i być specjalistami w swoim zawodzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JerzyKubalewski">Rozmieszczenie kadr naukowych jest jeszcze niezadowalające. Szybki rozwój nowoczesnego przemysłu wymaga dopływu coraz wyżej kwalifikowanych kadr, zwłaszcza technicznych. Dotyczy to w równym stopniu rolnictwa, gdzie obsługą i dozorem technicznym środków produkcji i urządzeń muszą zająć się wykwalifikowani specjaliści.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JerzyKubalewski">Dodatkowych wyjaśnień udzielili: minister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki Sylwester Kaliski, zastępca przewodniczącego Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej Zdzisław Kaczmarek oraz wicedyrektor w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej - Zdzisław Mamos.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#JerzyKubalewski">Przewodniczący Komisji poseł Jerzy Nawrocki (PZPR) podkreślił, że na przestrzeni ostatnich lat obserwuje się wyraźną poprawę w polityce kadrowej szkolnictwa wyższego, co nie zwalnia resortu od dalszego jej doskonalenia.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#JerzyKubalewski">Zlecono podkomisji, która przygotowała koreferat, opracowanie projektu opinii w oparciu przebieg obrad.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#JerzyKubalewski">Informację o stanie realizacji uchwały Sejmu o zadaniach narodu i państwa w wychowaniu młodzieży i jej udziale w budowie socjalistycznej Polski, w części dotyczącej młodzieży studenckiej, przedstawił wiceminister Janusz Górski.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#JerzyKubalewski">Mówca stwierdził, że w latach 1973–1976 resort podjął szereg przedsięwzięć w celu udoskonalenia pracy dydaktyczno-wychowawczej w szkołach wyższych i zapewnienia lepszych warunków kształcenia i wychowywania socjalistycznej inteligencji. Dotyczyły one przede wszystkim modernizacji programów nauczania, podniesienia poziomu pracy ideowo-wychowawczej na uczelniach oraz poprawy warunków socjalno-bytowych i ochrony zdrowia młodzieży akademickiej.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#JerzyKubalewski">Mała reforma studiów wyższych zapoczątkowana w 1973 r. wprowadziła m.in. zasadę kształcenia o szerszym profilu zawodowym, zwiększyła wymiary aktywizujących form kształcenia oraz ich związków z zadaniami zleconymi przez jednostki gospodarki narodowej, ujednoliciła i rozwinęła zajęcia w zakresie przedmiotów społeczno-politycznych.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#JerzyKubalewski">Aktualnie przygotowuje się dużą reformę studiów wyższych związaną z ogólną reformą systemu edukacji narodowej i wprowadzeniem powszechnej szkoły średniej.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#JerzyKubalewski">Realizację reformy szkolnictwa wyższego zapoczątkują zmiany w programach studiów nauczycielskich oraz stopniowe wcielanie w życie koncepcji studiów stacjonarno-zaocznych.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#JerzyKubalewski">Resort i uczelnie podjęły wiele inicjatyw służących doskonaleniu umiejętności pedagogicznych nauczycieli akademickich, lepszemu przygotowaniu dydaktycznemu i ideowemu młodych kadr naukowych, poprawie dyscypliny i organizacji pracy na uczelniach. Umocniono rolę organizacji studenckich i pogłębiono zasady partnerstwa władz akademickich z młodzieżą studencką. Uzyskano lepsze wyniki w nauce przez znaczne powiększenie udziału studentów w pracach badawczych i doskonalenie procesu dydaktycznego. Stworzono organizacyjne i prawne warunki dla rozwoju studenckiego ruchu naukowego, który obejmuje 10 proc. ogółu studentów.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#JerzyKubalewski">Stopniowo doskonali się zasadę wychowania poprzez pracę w formie praktyk robotniczych, usług specjalistycznych, studenckich Ochotniczych Hufców Pracy itp. Rozwinęła się studencka spółdzielczość pracy, której obroty przekraczają 600 mln złotych. Na podkreślenie zasługuje cenna inicjatywa „Studencka Akcja SZSP Chełm-80” - organizująca prace społeczne studentów dla rozwoju województwa chełmskiego.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#JerzyKubalewski">W ramach poprawy warunków materialnych i socjalno-bytowych wzrosła liczba i wysokość stypendiów. Wprowadzono system premii za wyniki w nauce, którym objętych jest 40 proc. stypendystów i około 30 proc. nie-stypendystów. Poprawiły się warunki żywienia studentów oraz stan ochrony zdrowotnej. Dalszej poprawy wymagają warunki zakwaterowania studentów, które są nadal trudne mimo rozbudowy domów studenckich.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#JerzyKubalewski">Uwagi podkomisji szkolnictwa wyższego, zreferował, poseł Władysław Jonkisz (PZPR). Mówca podkreślił, że uchwała Sejmu oparta na wytycznych VII Plenum KC PZPR sformułowała podstawowe cele socjalistycznego wychowania młodzieży, zadania młodzieży w budowie socjalistycznej Polski oraz obowiązki państwa i społeczeństwa w wychowaniu młodzieży. Określenie socjalistycznych celów wychowawczych, ukazanie młodemu pokoleniu perspektyw udziału w procesie budowy społeczeństwa rozwiniętego socjalizmu oraz sprecyzowanie zadań dla całego frontu wychowawczego, tworzyło podstawę dla długofalowego procesu doskonalenia systemu wychowawczego, którego pierwsze pozytywne skutki są już widoczne.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#JerzyKubalewski">Realizując uchwałę Sejmu o szkolnictwie wyższym wprowadzono w życie zmodernizowany system kształcenia i dostosowano do niego plany studiów. W nowych programach zwiększono zakres kształcenia w dziedzinie informacji technicznej, organizacji i zarządzania oraz nauk społeczno-politycznych. Zdaniem podkomisji należy utrzymać stabilizację programów kształcenia oraz kontynuować pracę w kierunkowych zespołach dydaktyczno-wychowawczych i uczelniach nad rozszerzaniem aktywizujących form kształcenia, preferować samodzielną pracę studenta, zwiększać udział studentów w pracach badawczych.</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#JerzyKubalewski">Zespoły poselskie wizytujące szkoły wyższe wyniosły przekonanie, że zadania wynikające z programu pracy ideologicznej i wychowawczej w szkołach wyższych są przedmiotem wnikliwego zainteresowania władz akademickich i partyjnych uczelni oraz organizacji młodzieżowej. W rezultacie doskonalone są kwalifikacje nauczycieli akademickich, umacnia się rola organizacji studenckiej w życiu szkoły wyższej, ulepsza proces dydaktyczny, rozwija aktywność kulturalna studentów. Prowadzi się kształcenie pedagogiczne młodych kadr oraz ideologiczne wszystkich nauczycieli akademickich.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#JerzyKubalewski">Następnie mówca przedstawił, różne formy angażowania studentów do praktycznej działalności na rzecz gospodarki i kultury narodowej jak np.: praktyki robotnicze i zawodowe, studencki ruch naukowy i udział w pracach badawczo-rozwojowych, studencka spółdzielczość pracy, studenckie ochotnicze hufce pracy, czyny społeczne inicjowane przez SZSP.</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#JerzyKubalewski">Mówca zwrócił uwagę na wzrost zakresu i znaczenia zadań studenckich kół naukowych. Zdaniem podkomisji szkoły wyższe powinny dołożyć starań, by praktyki programowe na starszych latach studiów miały jak najczęściej formę obozów naukowych, które dają dobre rezultaty praktyczne i wychowawcze.</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#JerzyKubalewski">Zdaniem podkomisji, istnieją dobre warunki dla rozwoju samorządności studenckiej i umocnienia Socjalistycznego Związku Studentów Polskich. Aktyw młodzieżowy podjął szereg inicjatyw dla realizacji nowego modelu szkoły wyższej, jak np. popularyzowanie idei studiów indywidualnych i udziału studentów w pracach naukowo-badawczych, organizowanie współzawodnictwa pod hasłem „młoda-myśl dla kraju”, „turnieju młodych mistrzów techniki” i konkursu imienia M. Kopernika.</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#JerzyKubalewski">Państwo podjęło ogromny wysiłek w zakresie poprawy sytuacji socjalno-bytowej studentów. W 1975 r. dokonano zasadniczej zmiany systemu, pomocy materialnej, dzięki której osiągnięto zwiększenie liczby studentów objętych pomocą z 59 proc. w 1972 r. do 47 proc. w 1975 r., podwyższenie wysokości stypendiów, powiązanie pomocy materialnej z wynikami w nauce. Wprowadzono zasiłki dla matek-studentek, pożyczki mieszkaniowe, dopłaty do kwater prywatnych. Nakłady państwa na pomoc stypendialną wzrosły z 870 mln zł w 1972 r. do 1.636 mln w 1975 r. W latach 1973–1976 liczba miejsc w domach studenckich wzrosła o prawie 1.7 tys., liczba miejsc konsumpcyjnych w stołówkach akademickich o 2.746. W związku z dynamicznym wzrostem liczby kształconej młodzieży istnieje jednak nadal znaczny niedobór miejsc w domach studenckich. Wiele starych akademików jest w złym stanie technicznym i sanitarnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JerzyBukowski">Obok pracowników, zaangażowanych i dobrze wypełniających swoje zadania dydaktyczno-wychowawcze mamy pewną część nauczycieli, którzy odnoszą się do studentów niewłaściwie. W procesie szkolenia nauczycieli wyższych uczelni zwracać trzeba większą uwagę na stosunek do studentów, kulturę zachowania i postawę ideową.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#JerzyBukowski">Nadal mamy do czynienia z dużą zachorowalnością studiującej młodzieży, przede wszystkim na choroby przewodu pokarmowego, neurozy i choroby psychiczne. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy są nie zawsze właściwe stosunki na uczelni, zwłaszcza stosunki między kadrą asystencką i studentami.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#JerzyBukowski">Wobec studentów dotkniętych schorzeniami, które wymagają spokojniejszego trybu życia stosować trzeba pewne ulgi, jak np. rozluźnienie regulaminu studiów, rozkładanie egzaminów itp., co oczywiście musi być udokumentowane zaleceniem lekarskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#BożenaHagerMałecka">Zrobiliśmy bardzo wiele dla zapewnienia młodzieży stosunkowo dobrych warunków kształcenia. Uruchomiliśmy szereg mechanizmów, takich jak stypendia, premie, nagrody, które mają być bodźcami dla osiągania lepszych wyników i zapewnienia kształcenia wysokokwalifikowanych pracowników naukowych. Wydaje się jednak, że nie zawsze student powinien być materialnie nagradzany za osiągnięcia naukowe, często powinno wystarczyć wyróżnienie lub satysfakcja moralna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JanJanowski">Osiągnięcia dydaktyczne nie są uwzględniane w dostatecznej mierze przy ocenie dorobku naukowego nauczycieli akademickich, a jeszcze mniej uwzględnia się wyniki pracy wychowawczej. Oba te elementy trzeba brać w większym stopniu pod uwagę także przy wszelkiego rodzaju wyróżnieniach i premiach dla pracowników wyższych uczelni.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#JanJanowski">Nowelizacji wymagają zasady przyznawania stypendiów fundowanych oraz warunki zawierania tzw. umów przedwstępnych. Przemyślać trzeba również system organizowania praktyk studenckich. Zakłady pracy nieraz traktują te praktyki jak zło konieczne, studenci nie zawsze mają przygotowany front robót. Może należałoby skrócić okres praktyk wakacyjnych i jednocześnie zapewnić ich dobrą organizację.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#JanJanowski">Uczelnie nadal nie dysponują wystarczającą bazą dla prowadzenia zajęć wychowania fizycznego, uprawiania sportu i turystyki.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#JanJanowski">Więcej uwagi poświęcać trzeba rozwijaniu samorządności młodzieży, przyuczaniu do podejmowania decyzji oraz odpowiedzialności za ich wykonanie. Wiele do zrobienia mają w tym zakresie obok pracowników naukowych organizacje studenckie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JózefWięckowski">Praca wychowawcza na uczelni jest pracą trudną, wymagającą wielkiego taktu i doświadczenia. Mamy na uczelniach tzw. opiekunów roku, których rola nie jest właściwie wykorzystywana. W szerszym niż dotychczas zakresie powinni oni stawać się powiernikami studentów, znać ich kłopoty i trudności, ażeby służyć radą i pomocą.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JózefWięckowski">Częściej organizować trzeba spotkania z młodzieżą, rozmowy i dyskusje na temat życia codziennego i ogólnopaństwowego. Rozmowy takie muszą być szczere, na każde pytanie paść musi odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#JózefWięckowski">W sprawie doskonalenia programów nauczania wiele mogą zrobić sami nauczyciele akademiccy, którzy powinni częściej hospitować zajęcia prowadzone przez innych kolegów, wyciągać wnioski, dzielić się spostrzeżeniami i doświadczeniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#StefanPoznański">Rola i autorytet opiekuna roku na uczelni kształtuje się różnie, przede wszystkim w zależności od postawy i charakteru człowieka.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#StefanPoznański">Słusznie zwracano uwagę na konieczność podejmowania szczerych dyskusji z młodzieżą, w których trzeba odpowiedzieć na wszystkie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#EugeniuszMielcarek">Realizacja uchwały Sejmu o zadaniach narodu i państwa w wychowaniu młodzieży i jej udziale w budowie socjalistycznej Polski przebiega prawidłowo. Osiągnięto duży postęp w pracy dydaktycznej i wychowawczej oraz poprawę warunków socjalnych, na uczelniach, w stosunkowo trudnej sytuacji, przy dużym wzroście liczby studentów.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#EugeniuszMielcarek">W pracy wychowawczej na uczelniach dążyć trzeba do większego wiązania nauki z praktyką, z pracą bezpośrednio w produkcji, do lepszego przygotowania młodzieży do życia w społeczeństwie. Na wielu uczelniach stosuję się jeszcze metody pracy szkolnej, niedostosowane do potrzeb ludzi dorosłych, dojrzałych umysłowo. Należałoby przewidzieć możliwość wydawania zezwoleń przez dziekanów na podejmowanie pracy już w okresie studiów, natomiast bardziej rygorystycznie podchodzić do wyjazdów młodzieży za granicę, jeżeli jedynym celem jest praca zarobkowa.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#EugeniuszMielcarek">Słusznie zwracano uwagę na konieczność lepszego doboru kandydatów na uczelnie rolnicze. W 1973 r. na 35 tys. absolwentów wyższych szkół rolniczych, 24 tys. mieszkało w mieście. Nie sprawdziły się żadne metody nakłonienia ich do pracy na wsi. W wyższych szkołach rolniczych zastosowano ostatnio taką praktykę, że kandydaci, którzy zdali egzaminy wstępne, a nie dostali się na uczelnie, byli kierowani na rok do pracy w rolnictwie. Jest to dodatkowy sprawdzian, czy dobrze wybrali kierunek studiów. Taką praktykę można by zastosować również na akademiach medycznych.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#EugeniuszMielcarek">W ostatnich latach bieżącej 5-latki wystąpią duże trudności w rozbudowie bazy mieszkaniowej dla studentów. Trzeba szukać możliwości ich łagodzenia m.in. poprzez zwiększenie dopłat do wynajmowanych kwater prywatnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#ZdzisławMalicki">W Krakowie występują trudności w organizacji stołówek studenckich, gdyż baza uczelni jest zbyt szczupła. Należałoby szerzej wykorzystać możliwość żywienia studentów w stołówkach niektórych zakładów pracy, a nawet w otwartej gastronomii.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#ZdzisławMalicki">Dodatkowych wyjaśnień udzielił wiceminister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki Janusz Górski.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#ZdzisławMalicki">Poseł-Jerzy Nawrocki (PZPR) stwierdził m.in., że podjęte przez resort nauki, szkolnictwa wyższego i techniki kierunki działania dla realizacji uchwały Sejmu o zadaniach narodu i państwa w wychowaniu młodzieży i jej udziale w budownictwie socjalistycznej Polski, są prawidłowe i taką opinię Komisja przekaże do Komisji Oświaty i Wychowania.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>