text_structure.xml
30.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">W dniu 19 lipca 1978 r. Komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii, obradująca pod przewodnictwem posła Zofii Łęgowik (bezp.), rozpatrzyła działalność zaplecza naukowo-badawczego, jego efektywność i perspektywy rozwoju, a także problemy węzłowe oraz wdrożenia i wynalazczość w świetle uchwał XII plenum KC PZPR w resortach: górnictwa, energetyki i energii atomowej, przemysłu chemicznego oraz w Centralnym Urzędzie Geologii.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli posłowie z Sejmowej Komisji Nauki i Postępu Technicznego oraz przedstawiciele: Ministerstwa Przemysłu Chemicznego z ministrem Henrykiem Konopackim, Energetyki i Energii Atomowej z wiceministrem Janem Felickim, Centralnego Urzędu Geologii z prezesem Zdzisławem Dembowskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Urzędu Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Podstawą dyskusji były materiały przygotowane przez resorty oraz uwagi, wnioski i opinie poselskich podkomisji: górnictwa i geologii, energetyki i energii atomowej oraz przemysłu chemicznego.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Opinię podkomisji górnictwa i geologii przedstawił poseł Ryszard Najsznerski (PZPR): Zaplecze naukowo-badawcze resortu górnictwa i Centralnego Urzędu Geologii dysponuje znacznym potencjałem kadrowym. W górnictwie zatrudnia ono 13,3 tys. osób a w geologii - 1.370 osób. Zaplecze naukowo-badawcze górnictwa zorganizowane jest w 22 jednostkach wg zagadnień poszczególnych branż resortu; natomiast w geologii zgrupowane w 2 jednostkach: w Instytucie Geologicznym prowadzącym badania budowy geologicznej kraju (prace nad rozwojem bazy surowców mineralnych oraz określeniem stosunków hydrologicznych) i w Ośrodku Badawczo-rozwojowym Techniki Geologicznej, który prowadzi badania z zakresu techniki prac geologicznych. Ośrodek ten zaopatruje również przedsiębiorstwa poszukiwawcze w stosunkowo niewielkie ilości urządzeń wiertniczych oraz innego, specjalistycznego sprzętu.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Zarówno w górnictwie jak i w geologii problematyka naukowo-badawcza w zależności od jej rangi ujęta jest w programach rządowych, węzłowych i resortowych. Do najważniejszych problemów ujętych w programach rządowych w resorcie górnictwa należy temat „kompleksowe przetwórstwo węgla”, obejmujący zarówno prace związane z upłynnianiem węgla i produkcją paliw kokso-pochodnych na bazie węgli energetycznych jak i wykorzystaniem produktów przetwórstwa węgla do wytwarzania energii elektrycznej u surowców chemicznych. W CUG tematem rządowym objęte są zagadnienia optymalnego wykorzystania zasobów i rozwoju produkcji wyrobów z miedzi i jej stopów oraz problemy kształtowania i wykorzystania zasobów wody. Tematyka badań naukowych realizowanych w górnictwie w obecnej 5-latce można podzielić na następujące grupy:</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">- grupę I obejmującą problemy bilansowania i rozpoznania zasobów oraz perspektywicznego rozwoju poszczególnych branż resortu;</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">- grupę II, zajmującą się technologią i metodami efektywnej i bezpiecznej produkcji paliw;</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">- grupę III obejmującą zagadnienia efektywnego rozwoju inwestycji i uzyskania zdolności produkcyjnych przez nowe obiekty;</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">- grupę IV, podejmującą sprawy racjonalizacji użytkowania i utylizacji paliw i surowców oraz kopalin odpadowych;</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">- grupę V, która obejmuje doskonalenie form i środków organizacji oraz zarządzania przemysłem.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Zdaniem podkomisji tematyka naukowo-badawcza realizowana w górnictwie i geologii obejmuje znakomitą większość problemów rozwojowych jakie można przewidzieć przy obecnym stanie techniki i technologii. Program prac naukowo-badawczych powinien być jednak stale weryfikowany, ciągle bowiem zmieniają się warunki górniczo-geologiczne, w związku z eksploatacją coraz głębiej zalegających złóż węgla. Jeszcze niewiele lat temu uważano np., że głębokość 1000 m jest trudna do osiągnięcia, podczas gdy już pierwsze poziomy budowanych i projektowanych obecnie kopalń znajdować się będą właśnie na tej głębokości. Z pogarszających się warunków górniczo-geologicznych oraz coraz większej mechanizacji i koncentracji wydobycia głównie w oparciu o zmechanizowane kompleksy ścianowe, wynika nowa problematyka organizacyjno-techniczna, która podejmować musi zaplecze naukowo-badawcze. Więcej uwagi poświęcać trzeba będzie m.in. zagadnieniom organizacji w związku z wprowadzanym obecnie w górnictwie 4-brygadowym systemem pracy.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Mechanizacja i koncentracja wydobycia, stosowanie drogich obudów zmechanizowanych i towarzyszącego sprzętu powodują znaczny wzrost kosztów wydobycia. Stąd tak duże znaczenie problemów optymalnego wykorzystania maszyn i urządzeń.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">W związku z wzrastającym zapotrzebowaniem gospodarki narodowej na kopaliny, nowe jakościowo zadania i problemy będzie musiał rozwiązywać Centralny Urząd Geologii. Niezależnie od tematyki przyjętej do realizacji w bieżącej 5-latce jak i w dalszej perspektywie a ujętej w 6-ciu materiałach p.t. „Główne kierunki dalszych badań” Centralny Urząd Geologii powinien przygotować swoje zaplecze laboratoryjne do korzystania i stosowania nowych technik w badaniach geologicznych, m.in. zdjęć z pokładów samolotów i satelitów ziemi. Wiąże się to z koniecznością wyposażenia laboratoriów CUG w odpowiednią aparaturę.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">W programie badań na najbliższe lata CUG powinien również przewidzieć swój udział w badaniach dna mórz i oceanów. Eksploatacja bogatych zasobów mineralnych mórz i oceanów jest bowiem sprawą niedalekiej przyszłości, czego dowodem są m.in. prace prowadzone obecnie przez Japończyków.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Efektywność działania zaplecza naukowo-badawczego górnictwa i geologii poseł R. Najsznerski ocenił pozytywnie. W wielu dziedzinach reprezentujemy wysoki - w porównaniu z innymi krajami - poziom konstrukcji i technologii. Bardzo interesujące wyniki uzyskano np. w okresie 2,5 rocznej realizacji rządowego programu kompleksowego przetwórstwa węgla. Pomimo, że problem tąpań nie został jeszcze całkowicie opanowany, osiągnięcia naszego górnictwa są w tym zakresie przodujące i oryginalne. CUG reprezentuje także wysoki poziom myśli technicznej i konkretnych umiejętności o czym świadczą liczne kontakty zagraniczne i dobre rezultaty osiągane często w ostrej konkurencji z innymi krajami (np. Polacy uzyskali bardzo dobre wyniki i kontrakty na dalsze prace geologiczne w Maroku). Efekty naszej geologii mogłyby być większe, gdyby nie braki odpowiedniego sprzętu umożliwiającego prace w terenie. Zdaniem podkomisji, należy podjąć decyzje w celu poprawy sytuacji w tej dziedzinie. Trzeba także podjąć pilnie decyzje o budowie fabryki sprzętu wiertniczego w Ciechanowie.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Wymiernym dowodem efektywności działania zaplecza naukowo-technicznego jest osiągnięty przez resort górnictwa w latach 1971-1977 wzrost wydobycia węgla o 46 mln ton przy minimalnym wzroście zatrudnienia. Prace Centralnego Urzędu Geologii przyniosły w tym okresie gospodarce narodowej znaczne zwiększenie zasobów potrzebnych jej kopalin.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Obok pozytywnych stron działalności zaplecza naukowo-badawczego występują też zjawiska ujemne. Do nich poseł R. Najsznerski zaliczył:</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">- niedostateczne jeszcze opanowanie metod przeciwdziałania niektórym zagrożeniom zdrowia i życia górników;</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">- brak dostatecznego (w stosunku do aktualnych potrzeb) postępu w rozwiązaniach technicznych małej mechanizacji w kopalniach, zwłaszcza w transporcie coraz cięższych elementów maszyn, urządzeń, obudowy itp.;</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">- stosunkowo mały postęp we wprowadzaniu nowoczesnych metod organizacji pracy dostosowanych do szybkiego wzrostu technicznego uzbrajania kopalń,</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">- długi jeszcze cykl wdrażania niektórych rozwiązań technicznych i nowych konstrukcji, zbyt słabe eksponowanie na forum międzynarodowym dorobku naszej myśli technicznej szczególnie w geologii.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Oceniając pozytywnie całokształt działalności zaplecza naukowo-badawczego w resorcie górnictwa i Centralnym Urzędzie Geologii, podkomisja górnictwa i geologii sformułowała następujące wnioski:</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">a) zwrócenie większej uwagi zaplecza naukowo-technicznego w resorcie górnictwa na doskonalenie metod organizacji pracy ze szczególnym uwzględnieniem nowych zadań wynikających z wprowadzanego obecnie 4-brygadowego systemu pracy oraz ze wzrostu technicznego uzbrojenia kopalń;</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">b) intensyfikowanie działań mających na celu lepszą ochronę załóg górniczych przed skutkami zagrożeń górniczych;</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">c) doskonalenie mechanizmów integrujących działalność służb zaplecza naukowo-badawczego i przemysłu w celu szybkiego wprowadzania do produkcji nowych rozwiązań techniczno-organizacyjnych i rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo górniczej pracy;</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">d) intensyfikowanie prac zaplecza resortu górnictwa mających zapewnić efektywniejsze wykorzystanie bardzo drogiego wyposażenia technicznego kopalń, a w rezultacie ograniczenie wzrostu kosztów wydobycia węgla;</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">e) lepsze wyposażenie laboratoriów naukowo-badawczych resortu górnictwa i CUG w niezbędną aparaturę umożliwiające wprowadzenie pełnego zakresu prac badawczych;</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">f) rozważenie celowości podjęcia działań zmierzających do włączenia zaplecza naukowo-badawczego CUG do badań dna morza i oceanów.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">Uwagi i wnioski podkomisji energetyki i energii atomowej przedstawił poseł Walter Goszyc (PZPR): W resorcie energetyki i energii atomowej prace naukowo-badawcze i rozwojowe prowadzi 7 placówek naukowo-badawczych oraz 4 placówki rozwojowe. Zaplecze naukowo-badawcze energetyki rozwiązuje 34 problemy resortowo-branżowe oraz 2 problemy węzłowe: pn. „Zwiększanie efektywności gospodarki energetycznej w kraju i unowocześnianie elementów składowych systemu energetycznego” oraz „Wytwarzanie energii elektrycznej w elektrowniach cieplnych z reaktorami jądrowymi”. W dziedzinie atomistyki realizowanych jest 5 problemów resortowo-branżowych i 1 problem węzłowy: „Badanie procesów jądrowych i wykorzystanie techniki jądrowej dla rozwoju społeczno-gospodarczego kraju”. Na zaplecze przemysłu węgla brunatnego przypada 5 problemów resortowo-branżowych i 1 problem węzłowy: „Kompleksowe zagospodarowanie złóż i regionów w górnictwie odkrywkowym”.</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">Podkomisja, po zapoznaniu się z tematyką prac naukowo-badawczych stwierdza, że mimo podstawowego znaczenia energetyki dla gospodarki kraju problemy jej rozwoju nie znalazły dotychczas odbicia w kompleksowym rządowym programie. Ponadto realizowany obecnie program prac naukowo-badawczych nie obejmuje problemów perspektywicznych, takich jak prognozowanie rozwoju energetyki i bilansu paliwowo-energetycznego, perspektywy budowy nowych elektrowni (tak cieplnych jak i jądrowych) w powiązaniu z rozwojem krajowego przemysłu urządzeń energetycznych oraz kompleksem zagadnień związanych ze wzrostem wydobycia węgla brunatnego.</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">Prace zaplecza naukowo-technicznego energetyki koncentrowały się natomiast na rozwiązywaniu najważniejszych i najpilniejszych zagadnień bieżących związanych z eksploatacją już istniejących systemów energetycznych lub przewidzianych do rozwiązania w najbliższym czasie. Wpłynęło to korzystnie na wykonywanie zadań planowych i przyczyniło się do szybkiego wprowadzania rozwiązań projektowych do praktyki przemysłowej. Z informacji resortu wynika również, że działalność zaplecza badawczo-rozwojowego jest wysoce efektywna. Dotyczy to zarówno efektów bezpośrednich i wymiernych, jak i osiągnięć niewymiernych związanych np. z ochroną środowiska naturalnego.</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">Podkomisja przedyskutowała perspektywy rozwoju energetyki konwencjonalnej i jądrowej w tym takie zagadnienia, jak budowa pierwszej elektrowni jądrowej w Żarnowcu i udział polskiego przemysłu w budowie tej i innych elektrowni jądrowych. Przedyskutowano także problemy współpracy z przemysłem urządzeń energetycznych przy budowie nowych elektrowni opartych na węglu brunatnym, prognozy rozwoju energetyki i bilansu paliwowo-energetycznego kraju jak również sprawy koordynacji rozwoju ciepłownictwa w aglomeracjach miejsko-przemysłowych. Tematem rozważań były też problemy produkcji taśm dla taśmociągów. Wiele miejsca poświęcono zagadnieniom budowy elektrowni związanych z zagospodarowaniem Wisły.</u>
<u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">Z wielką satysfakcją i uznaniem zostały przyjęte wytyczne XII plenum KC PZPR oraz referat I Sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka, a zwłaszcza jego fragmenty mówiące o rozwoju energetyki, atomistyki i górnictwa węgla brunatnego. Podkomisja uważa, że opracowanie rządowego programu rozwoju energetyki wraz z górnictwem węgla brunatnego jest jednym z najważniejszych czynników warunkujących harmonijny rozwój gospodarki narodowej.</u>
<u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">Do tematów, które pilnie podjąć powinno zaplecze naukowo-badawcze i rozwojowe resortu energetyki należą:</u>
<u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">- określenie zapotrzebowania na energię i moc elektryczną oraz ciepło zgodnie z potrzebami gospodarki narodowej,</u>
<u xml:id="u-1.35" who="#komentarz">- dobór właściwej struktury mocy elektrowni,</u>
<u xml:id="u-1.36" who="#komentarz">- określenie perspektywicznego bilansu paliwowego kraju i przewidywanej jego struktury,</u>
<u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">- określenie sposobów racjonalnego i efektywnego użytkowania energii elektrycznej i cieplnej,</u>
<u xml:id="u-1.38" who="#komentarz">- komplet zagadnień związanych z ochroną naturalnego środowiska człowieka,</u>
<u xml:id="u-1.39" who="#komentarz">- prace mające zapewnić rozwój wydobycia i wykorzystanie zasobów węgla brunatnego jako przyszłościowego paliwa dla nowobudowanych elektrowni,</u>
<u xml:id="u-1.40" who="#komentarz">- opracowanie nowych maszyn dla wydobycia i transportu węgla brunatnego,</u>
<u xml:id="u-1.41" who="#komentarz">- opracowanie konstrukcyjne, technologiczne i projektowe nowych urządzeń dla elektrowni jądrowych,</u>
<u xml:id="u-1.42" who="#komentarz">- sprawy bezpieczeństwa jądrowego i ochrony środowiska przed promieniowaniem.</u>
<u xml:id="u-1.43" who="#komentarz">Poseł Adolf Ojczyk (PZPR) zreferował stanowisko podkomisji przemysłu chemicznego. Przypomniał on, że XII Plenum KC PZPR postawiło przed środowiskiem naukowo-technicznym przemysłu chemicznego trudne i odpowiedzialne zadania. Wynikają one z fundamentalnej roli chemii w rozwoju wszystkich dziedzin gospodarki narodowej oraz konieczności usunięcia barier, jakie stwarza nienadążanie rozwoju przemysłu chemicznego wobec zwielokrotnionego zapotrzebowania poszczególnych działów gospodarski. Wynikają także z potrzeby skutecznego rozwiązywania problemów surowcowych oraz przyśpieszenia badań nad technologiami zdolnymi do wytwarzania wyrobów wysokiej jakości, modernizacji i intensyfikacji procesów wytwórczych.</u>
<u xml:id="u-1.44" who="#komentarz">Baza naukowo-techniczna przemysłu chemicznego zdolna jest podjąć te zadania. Zatrudnia ona 20,5 tys. pracowników, w tym 11,5 tys. - bezpośrednio w badaniach naukowych. Dorobek wdrożeniowy zaplecza badawczo-rozwojowego jest niewątpliwy. Ponad 85% produkcji przemysłu chemicznego oparte jest o rozwiązania technologiczne tego zaplecza. W oparciu o wyniki prac naukowo-badawczych uruchomiono w 1977 r. produkcję 1042 nowych wyrobów i asortymentów, zmodernizowano 94 procesy technologiczne, zintensyfikowano wiele innych. Produkcja nowości stanowiła 10,8% ogólnej wartości dostaw przemysłu chemicznego na rynek.</u>
<u xml:id="u-1.45" who="#komentarz">Mimo uzyskania w 1977 r. postępu w przyroście liczby uzyskanych patentów stan ten uznać należy nadal za niezadowalający.</u>
<u xml:id="u-1.46" who="#komentarz">W planowaniu działalności badawczo-rozwojowej występowały przypadki braku podporządkowania kierunków i tematyki badań aktualnym i perspektywicznym potrzebom przemysłu. Brak należytej współpracy z nauką w dużej mierze przesądza o stopniu zainteresowania przemysłu opracowaniami zgłaszanymi do wdrożenia.</u>
<u xml:id="u-1.47" who="#komentarz">Wdrażanie opracowań naukowych daje powody do niezadowolenia: mimo znacznych nakładów są one niezbyt trafnie planowane i często spóźnione. W przemyśle chemicznym znajduje się obecnie 80 technologii zakończonych a nie wdrożonych o koszcie realizacji powyżej 1 mln zł każda, przy czym szereg z nich ma charakter antyimportowy. Podstawowym powodem jest zwolnienie tempa chemizacji gospodarki narodowej i przesunięcie wdrożeń w stosunku do planowanych terminów. Krytyczna jest również sytuacja, jeżeli chodzi o zapewnienie dostaw urządzeń i aparatury. W tej sytuacji niezmiernie ważne jest zapewnienie pełnej i terminowej realizacji własnej bazy wytwórczej w Opolu.</u>
<u xml:id="u-1.48" who="#komentarz">Przemysł chemiczny zakupił do końca 1977 r. 123 licencje zagraniczne (technologia i w większości kompletne instalacje). Wyroby licencyjne stanowiły w ub. roku 13,9% ogólnej wartości produkcji przemysłu chemicznego. Jednocześnie zawarto 97 kontraktów na eksport technologii, w tym 86 w postaci kompletnych instalacji i obiektów. Niestety, wpływy dewizowe z tego eksportu były ok. 11 razy mniejsze niż wydatki na import.</u>
<u xml:id="u-1.49" who="#komentarz">Pod względem zatrudnienia, placówki naukowo-badawcze chemii zajmują drugie miejsce w kraju po przemyśle maszynowym. Chodzi więc o to, by potencjał ten był maksymalnie wykorzystywany.</u>
<u xml:id="u-1.50" who="#komentarz">Podkomisja pozytywnie oceniając ogólny dorobek zaplecza naukowo-badawczego w chemii uznała za realną perspektywę wykonania zadań stojących przed tym zapleczem. Podkomisja uważa jednocześnie, że wobec opóźnień w realizacji programu chemizacji gospodarki narodowej oraz wobec uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych, zachodzi pilna potrzeba aktualizacji tego programu, wykorzystania w działalności inwestycyjnej posiadanych opracowań oraz odpowiedniego ukierunkowania dalszego programu badań naukowo-wdrożeniowych. Niezmiernie ważne jest ścisłe powiązanie prac naukowo-badawczych, planów postępu technicznego i prac wdrożeniowych z planem rozwoju przemysłu chemicznego.</u>
<u xml:id="u-1.51" who="#komentarz">Niedostateczna baza produkcji aparatury chemicznej stanowi barierę utrudniającą wdrożenie do przemysłu szeregu opracowań technologicznych. Zachodzi więc potrzeba szybszego rozwoju zakładów wytwarzających tę aparaturę.</u>
<u xml:id="u-1.52" who="#komentarz">Niepokój budzi informacja resortu o malejących nakładach na rozwój i działalność naukowo-badawczą w przemyśle chemicznym, o niedostatecznych środkach na aparaturę i urządzenia badawcze oraz o niedostatecznym stanie bazy półtechnicznej instalacji pilotujących. W programie realizacji uchwały XII Plenum KC PZPR należy zapewnić środki finansowe na wyposażenie i rozwój bazy badawczo-naukowej tego przemysłu.</u>
<u xml:id="u-1.53" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
<u xml:id="u-1.54" who="#komentarz">Poseł Jerzy Grochmalicki (PZPR) poruszył problem kompleksowej przeróbki węgla w kontekście importu uszlachetnionych gatunków tego paliwa. Nawiązując do informacji resortu chemii na temat struktury zatrudnienia w zapleczu naukowo-badawczym, wyraził wątpliwość czy odsetek zatrudnionych zajmujących się pracami technologicznymi jest wystarczający, zwłaszcza że przemysł chemiczny cierpi na brak rozwiązań technologicznych. Zapytywał również o postęp w dziedzinie gazyfikacji węgla.</u>
<u xml:id="u-1.55" who="#komentarz">Poseł Czesław Mądry (ZSL) zwrócił uwagę na sygnalizowaną niską trwałość opakowań z folii, a w szczególności worków do mocznika.</u>
<u xml:id="u-1.56" who="#komentarz">Poseł Zofia Łęgowik (bezp.) poruszyła problem własnych rozwiązań badawczych w zakresie tzw. chemii lekkiej, postulując lepsze wykorzystanie kadry oraz wyposażenia w aparaturę. Niepokojące jest, że 10 na ogólną liczbę 22 instytutów nie osiąga takiej efektywności badań, która by dawała 1 zł efektu z 1 zł nakładów. Należy także lepiej uświadomić sobie jakie bariery sprawiają, że liczba wynalazków zgłaszanych do opatentowania w przeliczeniu na 1 pracownika zaplecza jest u nas niższa niż za granicą.</u>
<u xml:id="u-1.57" who="#komentarz">Podkreślając rosnące znaczenie współpracy krajów członkowskich RWPG we wszystkich dziedzinach, posłanka Łęgowik wskazała, że dalsze pogłębienie specjalizacji i ścisłego współdziałania z innymi krajami socjalistycznymi w dziedzinie nauki i techniki przynosić będzie bardzo poważne efekty gospodarce polskiej. Dotyczy to oczywiście wszystkich resortów. Minister Henryk Konopacki: Program chemizacji gospodarki narodowej powstał w okresie, kiedy ceny ropy były stosunkowo niskie. Później nie było nas stać na duży import ropy z II obszaru płatniczego. Toteż szereg tematów ekonomicznie uzasadnionych, trzeba było zahamować lub zaniechać. Podobnie uczyniły i inne kraje, ograniczając przede wszystkim program przetwórstwa ropy. W Polsce nastawiamy się na tzw. głęboki przerób ropy, by zapewnić krajowi jak najwięcej potrzebnych półproduktów.</u>
<u xml:id="u-1.58" who="#komentarz">Przemysł chemiczny, jest przygotowany do zagospodarowania gazu syntezowego, gdy tylko będzie do dyspozycji. Jest to sprawa decyzji inwestycyjnych rzędu 70-80 mld zł. Problemami gazyfikacji węgla zajmuje się komisja partyjno-rządowa pod przewodnictwem wicepremiera Jana Szydlaka. Nie jesteśmy zadowoleni z liczby zgłaszanych wniosków patentowych, ale następuje w tej dziedzinie poprawa. Zaplecze naukowo-techniczne przemysłu chemicznego zgłasza obecnie około 10% ogółu wniosków patentowych w skali krajowej, co odpowiada potencjałowi tego przemysłu. W ostatnim okresie na uwagę zasługuje przewaga wniosków patentowych lepiej opracowanych, dojrzalszych.</u>
<u xml:id="u-1.59" who="#komentarz">Resort chemii jako pierwszy opracował system wdrażania osiągnięć nauki do przemysłu. Przewidziano nawet pociągnięcia administracyjne, by w jak największym stopniu zainteresować pracowników nauki problemami i potrzebami przemysłu. Resortowy program racjonalizacji importu powinien dać w tym roku ok. 150-200 mln zł dew.</u>
<u xml:id="u-1.60" who="#komentarz">Dużo obiecuje sobie resort po zakładzie aparatury chemicznej budowanym w Opolu tym bardziej, że aparatura dostarczana przez przemysł maszynowy i ciężki pokrywa dotychczas tylko nieznaczną część potrzeb. Opole dostarczać będzie aparaturę wysokiej jakości, uniezależniając nas w poważnym stopniu od importu.</u>
<u xml:id="u-1.61" who="#komentarz">Dotychczas nie było sygnałów w sprawie złej jakości opakowań mocznika. Obecny sygnał wymaga sprawdzenia.</u>
<u xml:id="u-1.62" who="#komentarz">W ostatnim okresie poświęca się w przemyśle chemicznym bardzo dużo uwagi dalszemu zacieśnianiu współpracy naukowo-technicznej w ramach RWPG. Przyjęte zostały uzgodnienia dotyczące współpracy z ZSRR i innymi krajami, m.in. w zakresie poliwęglanów i poliakrylanów. Szereg opracowań dokonuje się wspólnie, na zasadzie podziału prac.</u>
<u xml:id="u-1.63" who="#komentarz">Pomyślnym zjawiskiem w zapleczu naukowo-technicznym przemysłu chemicznego jest zmieniająca się mentalność pracowników naukowych. Umacnia się mianowicie zrozumienie znaczenia wdrożeń opracowań naukowych do produkcji. Tylko tak można widzieć dalszą pracę instytutów i całego zaplecza. Tkwią tu jeszcze wielkie rezerwy.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#ZdzisławDembowski">Rozwój badań geologicznych jest zbyt powolny stosunkowo do lawinowo rosnących potrzeb. Trzeba przy tym uwzględnić specyfikę tych badań: jest to praca na bardzo długą perspektywę.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#ZdzisławDembowski">Rosnąca rola energetyki stawia pilne zadania w zakresie węgla brunatnego i kamiennego. Niepokojący jest przykład Bełchatowa, gdzie daje się we znaki brak turbin odwadniających i pomp. Tym samym, wyeksploatowanym już sprzętem trzeba wykonywać rosnące z roku na rok zadania. Krajowe zaplecze produkujące sprzęt rozwija się zbyt wolno. Poprawa może nastąpić dopiero po 1981 r., a efekty potrzebne są już dziś. Niezbędne jest preferencyjne potraktowanie potrzeb w dziedzinie geologii. Chodzi m.in. o 200 etatów, których przyznanie pozwoliłoby lepiej realizować zadania krajowe i eksportowe. Jednocześnie nie ma co robić z absolwentami wyższych uczelni. Środki przyznane na potrzeby geologii będą wysoko procentowały.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#ZdzisławDembowski">Przewodnicząca obradom poseł Zofia Łęgowik (bezp.) podsumowując przebieg obrad stwierdzała znaczny postęp w rozwoju zaplecza badawczo-rozwojowego omawianych resortów, a w szczególności trafność doboru tematów, rosnącą liczbę wdrożeń, uzyskiwane efekty oraz postęp (choć niewielki) w eksporcie myśli technicznej i usług technicznych.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#ZdzisławDembowski">Zachodzi potrzeba podejmowania dalszych wysiłków w celu zintensyfikowania tej działalności drogą lepszego wykorzystania kadr i wyposażenia oraz eliminowanie barier i trudności nie pozwalających na pełne wykorzystanie zaplecza.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#ZdzisławDembowski">Konieczne jest ściślejsze powiązanie prac naukowo-badawczych z bieżącymi i perspektywicznymi kierunkami rozwoju poszczególnych gałęzi przemysłu. Potwierdzają tę potrzebę przykłady przytoczone w toku prac Komisji.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#ZdzisławDembowski">Programy badań trzeba weryfikować w miarę zmian w sytuacji gospodarczej, występujących nowych potrzeb i priorytetów. Trzeba też weryfikować poszczególne etapy tych prac. W problematyce podejmowanych prac więcej uwagi poświęcić należy zagadnieniom efektywności gospodarowania, sprawom produkcji antyimportowej, pełnego wykorzystania krajowych zasobów surowcowych, doskonaleniu organizacji produkcji, zmniejszaniu pracochłonności, szeroko pojętej modernizacji procesów produkcyjnych, a także zasobom surowcowym mórz i nowym technikom i badaniom geofizycznym. Wszystkie te tematy powinny być w szerszym zakresie uwzględnione w dalszej działalności zaplecza naukowo-badawczego.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#ZdzisławDembowski">Istnieje potrzeba zapewnienia pełnej drożności między nauką a przemysłem, wyrażającej się w ściślejszym powiązaniu placówek naukowych PAN, wyższych uczelni i zaplecza badawczo-rozwojowego resortów z przemysłem.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#ZdzisławDembowski">Przykłady problemów rządowych i węzłowych wskazują drogę wiązania badań z potrzebami gospodarki. Jest tu jeszcze wiele do zrobienia. Należy np. ściślej powiązać tematykę prac dyplomowych i doktorskich w instytutach wyższych uczelni z konkretną problematyką wynikającą z potrzeb przemysłu, a także w zakresie udostępniania nowoczesnej aparatury badawczej i półtechnicznej istniejącej w zapleczu resortowym.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#ZdzisławDembowski">Efekty działalności zaplecza badawczo-rozwojowego powinny być odczuwalne w większym stopniu niż dotychczas dla przemysłu, istnieje więc potrzeba dalszego doskonalenia systemu wdrożeń wyników badań do praktyki przemysłowej i usuwania tych barier i hamulców, które jeszcze istnieją.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#ZdzisławDembowski">Należy wesprzeć wysiłki Centralnego Urzędu Geologii, by wzmocnić jego zaplecze techniczne dla rozwiązywania problemów bardzo ważnych dla kraju.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#ZdzisławDembowski">Przedstawione na posiedzeniu uwagi i opinie podkomisji: górnictwa i geologii, energetyki i energii atomowej oraz przemysłu chemicznego, jak również wnioski z dyskusji zostaną przekazane sejmowej Komisji Nauki i Postępu Technicznego.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#ZdzisławDembowski">W drugim punkcie obrad Komisja uchwaliła opinię do Prezesa Rady Ministrów w sprawie zabezpieczenia perspektywicznego wydobycia węgla kamiennego do 1990 r. W opinii tej Komisja zwraca m.in. uwagę na konieczność zbilansowania opracowanego przez resort górnictwa programu wydobycia węgla do 1990 r. z projektowanym rozwojem bazy paliwowo-energetycznej opartej na innych nośnikach energii, a zwłaszcza na węglu brunatnym.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>