text_structure.xml 36.4 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 24 czerwca 1972 r. Komisje: Pracy i Spraw Socjalnych oraz Prac Ustawodawczych, obradujące na wspólnym posiedzeniu pod kolejnym przewodnictwem posłów — Ireny Sroczyńskiej (PZPR) i Jerzego Bafii (PZPR), rozpatrzyły rządowe projekty ustaw:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">— o przedłużeniu urlopów macierzyńskich;</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">— o podwyższeniu zasiłków przysługujących z ubezpieczenia społecznego w razie choroby pracownika.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli:</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">— przedstawiciele Komisji Zdrowia i Kultury Fizycznej;</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">— przedstawiciele Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z ministrem Wincentym Kawalcem, Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej z wiceministrem. Ryszardem Brzozowskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i Ministerstwa Finansów;</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">— Prezes Izby Pracy Sądu Najwyższego — Franciszek Rusek;</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">— dyrektor Zespołu NIK — Eugeniusz Polakowski.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Uzasadnienie rządowych projektów ustaw przedstawił minister pracy, płac i spraw socjalnych — Wincenty Kawalec (streszczenie uzasadnienia podamy na kartkach z numeracją rzymską).</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">(Dyskusja nad projektem ustawy o przedłużeniu urlopów macierzyńskich)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MarianGórski">Do projektu ustawy o przedłużeniu urlopów macierzyńskich należałoby wprowadzić sformułowanie przewidujące pozostawienie kobiecie ciężarnej decyzji w sprawie wykorzystania dwóch tygodni urlopu macierzyńskiego przed rozwiązaniem, bądź wykorzystania urlopu macierzyńskiego w całości po porodzie. Dotychczasowa praktyka w tym zakresie i doświadczenie lekarskie wskazują na możliwość dania kobiecie swobodnej decyzji w tym względzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#IrenaSroczyńska">Z konsultacji przeprowadzonej w sprawie projektu ustawy również w kręgach lekarskich wynika, że pożądany dla kobiety jest przynajmniej dwutygodniowy urlop przed rozwiązaniem. Wykonywanie pracy do ostatniej chwili przed porodem nie jest wskazane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">W imieniu Komisji Zdrowia pokwitować można z satysfakcją spełnienie wysuwanego od dawna postulatu przedłużenia urlopów macierzyńskich. W związku z ustawowym uregulowaniem tego problemu wyłania się m.in. problem jak rozwiązana będzie sprawa zastępstw urlopowych w niektórych działach gospodarki, gdzie większość zatrudnionych stanowią kobiety, np. w handlu.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Czy kobiety, które podejmują się wychowania niemowlęcia w wieku od 1 do 3 miesięcy, biorące na siebie wszystkie związane z tym obowiązki, nie powinny również korzystać z urlopu macierzyńskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JanSzczepański">Narasta w kraju problem dzieci defektywnych; w wielkich miastach ich odsetek sięga 20 proc. ogółu urodzeń. Trudno laikowi ocenić w jakim stopniu wiąże się to z wykonywaniem pracy przez kobiety do ostatnich dni przed porodem; w każdym razie godny jest jak najsilniejszego poparcia wniosek, aby lekarzom pozostawić ocenę, kiedy przed porodem kobieta powinna korzystać z urlopu macierzyńskiego. W tym sensie należałoby sformułować odpowiednie postanowienie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#JanSzczepański">W związku z dużą liczbą dzieci dotkniętych różnymi defektami słuszny byłby gorący apel do ministra pracy, płac i spraw socjalnych, aby w resorcie jego podjęte zostały odpowiednie kroki zmierzające do wzmocnienia ochrony kobiety ciężarnej przy pracy.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#JanSzczepański">Dyktuje to ważny wzgląd na sprawność biologiczną i psychiczną młodego pokolenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JadwigaGrześkowiak">Wydaje się, że sformułowanie przepisu, iż po porodzie przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem - wyjaśnia wątpliwości. Przepis ten należy chyba rozumieć w ten sposób, że jeśli kobieta nie zdąży wykorzystać części urlopu przed rozwiązaniem, przysługuje on jej w ustawowym wymiarze po urodzeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#FranciszekKrengelewski">Są przypadki, że wskutek nieprawidłowego przewidywania terminu porodu, urlop przed porodowy może przeciągnąć się do 4-ch tygodni. Czy w takim wypadku przedłuży się czasokres ustawowego urlopu macierzyńskiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JerzyBafia">Pewna liczba kobiet pracuje na podstawie umów opartych jeszcze o przepisy o państwowej służbie cywilnej, pochodzące z 1922 r. Należałoby do wykazu przepisów tracących moc w związku z rozpatrywaną ustawą, włączyć również i te przepisy jako nieaktualne.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JerzyBafia">Dodatkowych wyjaśnień udzielił minister pracy, płac i spraw socjalnych - Wincenty Kawalec, który podkreślił m.in., że:</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#JerzyBafia">- przepis stanowiący o tym, iż co najmniej 2 tygodnie urlopu macierzyńskiego powinno przypadać przed przewidywaną datą porodu, był konsultowany z organizacjami kobiecymi i lekarskimi; wprowadzenie tego przepisu do projektu ustawy miało na celu zobowiązanie zakładów pracy do udzielania tego urlopu. Przepis ten należałoby utrzymać w brzemieniu projektu, chroni on bowiem kobietę ciężarną; dotychczasowa praktyka wskazuje, że kobiety pracowały do ostatniego dnia przed porodem, chcąc maksymalnie wykorzystać dla opieki nad dzieckiem, stosunkowo krótki poprzednio urlop macierzyński; zawarte w dalszej części tego przepisu sformułowanie pozwala na wykorzystanie całego urlopu macierzyńskiego również i po porodzie;</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#JerzyBafia">- problem zastępstw urlopowych został rozstrzygnięty w ten sposób, że przewidziano środki na opłacenie w całości zastępstw: za cały okres urlopu macierzyńskiego robotnic; w części zrekompensowane zostanie opłacanie zastępstwa pracownic umysłowych;</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#JerzyBafia">- określenie porodu przedwczesnego należy do kompetencji służby zdrowia; prawa do urlopu macierzyńskiego w takich przypadkach zostaną bliżej sprecyzowane w przepisach wykonawczych.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#JerzyBafia">Resort przyjmuje jako jak najbardziej słuszną uwagę dotyczącą potrzeby zwiększenia ochrony kobiety ciężarnej. Resort dołoży starań, aby uczynić zadość temu postulatowi.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#JerzyBafia">Sprawa ułatwień dla kobiet przyjmujących niemowlęta na wychowanie będzie uregulowana w innym trybie - poza ustawą o przedłużeniu urlopów macierzyńskich. Jest to problem istotny, wymagający oddzielnego rozważenia.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#JerzyBafia">Dyskusja nad projektem ustawy o podwyższeniu zasiłków przysługujących z ubezpieczenia społecznego w razie choroby pracownika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#ZofiaŁadyńska">Przy uznaniu konieczności kontroli nad prawidłowym wykorzystaniem ogromnych środków przeznaczonych na finansowanie zasiłków chorobowych, zastrzeżenia budzą formy tej kontroli stosowane przez zakłady pracy, rady zakładowe i inne organa. Załogom na ogół znani są ludzie, którzy nadużywają zwolnień lekarskich. Natomiast wieloletni, rzetelni pracownicy odczuwają jako swego rodzaju obrazę przeprowadzane w czasie ich choroby kontrole. Trzeba tak sformułować przepisy ustawy, by organa kontrolujące nie mogły kwestionować prawidłowości wykorzystanie zwolnienia lekarskiego, jeśli np. pracownica korzystająca ze zwolnienia z konieczności wstaje z łóżka, by przyrządzić posiłek dla dzieci, a nawet poczynić jakieś niezbędne zakupy. Wszystkie te uwagi nie mają bynajmniej oznaczać, że rady zakładowe i zakłady pracy powinny osłabić czy zaniechać kontaktów z chorymi pracownikami. Kontakty te powinny jednak służyć przede wszystkim niesieniu choremu pomocy.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#ZofiaŁadyńska">Trudno wyrazić sprzeciw w sprawie postanowień dotyczących częściowego lub całkowitego wstrzymania wypłaty zasiłku chorobowego, jeśli niezdolność do pracy została spowodowana nadużyciem alkoholu lub w inny rozmyślny sposób. Trzeba jednak zastanowić się nad tym, co będą robić rodziny pijaków, jeśli główny ich żywiciel zostanie pozbawiony zarobków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JanuszZabłocki">W zakładach pracy ostro krytykowany jest obowiązek kontroli osób korzystających ze zwolnień lekarskich. Poświęca się temu wiele czasu, bierze w tym udział dużo osób odrywanych od innych zajęć i w rezultacie może to okazać się bardziej kosztowne niż straty wynikające z absencji chorobowej. Podejmowanie kontroli z góry jakby zakłada bumelanctwo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JanuszZabłocki">W projekcie ustawy słusznie przewiduje się zrezygnowanie z automatyzmu kontroli, sprowadzając obowiązek jej przeprowadzenia do tych przypadków, kiedy wydaje się ona uzasadniona.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#JanuszZabłocki">Powstają jednak zastrzeżenia innego charakteru. Nie wiadomo kto ma ponosić odpowiedzialność ze kontrolę. Przepis głosi bowiem, że kontrolę ma sprawować zakład pracy we współdziałaniu z radami zakładowymi oraz organa ubezpieczeń społecznych i właściwe organa prezydiów rad narodowych. Tego rodzaju sformułowanie może spowodować inflację kontroli, pojawianie się u chorego kilku kontrolerów. Należałoby odpowiedni przepis tak sformułować, że zakłady pracy powinny kontrolę prowadzić we współdziałaniu z radami zakładowymi oraz z organami ubezpieczeń społecznych i właściwymi organami prezydiów rad narodowych.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#JanuszZabłocki">Projekt przewiduje całkowitą lub częściową utratę zasiłku chorobowego dla osób naruszający wskazania lub przeciwwskazania lekarskie. Należałoby wyraźnie sformułować, że chodzi tu o istotne naruszenie zaleceń lekarskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#KazimierzRaszkowski">Projekt przewiduje, że jeśli niezdolność do pracy spowodowana została nadużyciem alkoholu, zasiłek nie przysługuje za pierwsze 3 dni okresu tej niezdolności. Zasadę tę stosuje się również w razie niezdolności do pracy bezpośrednio po pobycie pracownika w izbie wytrzeźwień. Wydaje się, że jest to nadmierna tolerancja w stosunku do pijaków. Powinni oni być pozbawieni zasiłku za cały okres niezdolności do pracy spowodowanej nadużyciem alkoholu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MariaGrzelka">Zaostrzyć trzeba sankcje w stosunku do pracowników nadużywających alkoholu i tych, którzy wykorzystują zwolnienia lekarskie dla innych celów. Absencja chodowa w zakładach wzmaga się, nie zawsze jest to uzasadnione faktycznie złym stanem zdrowia. Przyznane w ostatnim okresie uprawnienia socjalne powinny skłaniać do większej samokontroli w zakładach, do świadomego i uczciwego korzystania z tych uprawnień.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MariaGrzelka">Nie należy obarczać rad zakładowych obowiązkiem dokonywania kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich. Lekarz powinien być odpowiedzialny za orzeczenia, które kwituje własnym podpisem; organem kontroli powinien być Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Dotychczasowe efekty kontroli były mierne, odrywało się tylko ludzi od pracy. Rady zakładowe powinny pomagać chorym.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#MariaGrzelka">Poseł Leszek Strycharski (PZPR) również wniósł o wyłączenie rad zakładowych z działalności kontrolnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JaninaGrześkowiak">Jeśli zakład zwraca się do ZUS o zwiększenie limitu środków na zasiłki chorobowe, wniosek taki musi być podbudowany ilością dokonywanych przez zakład kontroli zwolnień lekarskich. Jest to czysta formalność. Jeśli kontrolujący zastanie przy kobietę zwolnioną od pracy przy przygotowaniu posiłku dla dziecka, to i tak nie zamieszcza tego w protokole pokontrolnym.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#JaninaGrześkowiak">W związku z podwyższeniem zasiłków chorobowych uregulowania wymaga sprawa limitowania środków na te zasiłki. Przy określaniu tych limitów ZUS powinien uwzględniać m.in. ilość zatrudnionych kobiet, przeciętny wiek załóg, co dotychczas nie miało miejsca. Przekroczenie limitu środków na zasiłki chorobowe, rzutuje następnie na wysokość funduszu płac i funduszu zakładowego. Są to żywotne dla załóg sprawy, które wymagają przemyślenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#DanielaKruszyńska">Kontroli podlegają te osoby, które otrzymują zwolnienia lekarskie ze wskazaniem, że chory powinien leżeć. Co jednak ma zrobić np. samotny chory, który musi iść do apteki po lekarstwo lub poczynić inne niezbędne zakupy.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#DanielaKruszyńska">Bezwzględnie nie powinny być wypłacane zasiłki osobom, których niezdolność do pracy spowodowana jest nadużyciom alkoholu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JanRostworowski">Ogromne środki jakie państwo przeznacza na podwyższenie zasiłków chorobowych, czyni koniecznym zastosowanie jakiejś formy kontroli. W warunkach naszego ustroju jest to niezbędne. W krajach kapitalistycznych ten, kto często choruje lub markuje chorobę - po prostu traci pracę. Wydaje się, że zdefiniowanie systemu kontroli powinno nastąpić w ramach rozporządzeń wykonawczych, przy czym podkreślić należy, że kontrola nie powinna mieć charakteru obowiązkowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JaninaKuliberda">Zdarza się i tak, że osoby, które otrzymały zwolnienie lekarskie, mimo to pracują, uzyskując i zarobek dzięki odpowiednim manipulacjom. Istnienie takich przypadków wskazuje na konieczność wzmożonej kontroli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MarianMatera">Powstaje pytanie - kto ma stwierdzać stan nietrzeźwości przy pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#AdolfSzura">W dyskusji wiele uwagi poświęcono temu, czy rady zakładowe mają czy też nie mają kontrolować sposobu wykorzystywania zwolnień chorobowych i jak postępować z kobietami zwolnionymi od pracy, które muszą zająć się dziećmi. Pomija się chyba w tych rozważaniach, że to wcale nie o te kobiety chodzi, lecz o tych wszystkich, którzy świadomie wyłudzają zwolnienia chorobowe, aby zająć się inną pracą. Przepis dotyczący kontroli głosi, że powinna ona być przeprowadzana w uzasadnionych przypadkach, a te przypadki na ogół są znane w zakładzie. Z kontroli nie wolno rezygnować; fundusze państwowe nie mogą być nadużywane.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#AdolfSzura">Mamy do czynienia z falą alkoholizmu, z którym walka powinna być prowadzona na wszystkich frontach, również i poprzez rozpatrywaną ustawę. dobrodziejstw tej ustawy należałoby wyłączyć ludzi notorycznie nadużywających alkoholu. Dlaczego mamy honorować zasiłkiem dalszy okres po pierwszych 3 dniach niezdolności do pracy, za które zasiłek w myśl projektowanego przepisu nie przysługuje? Fakt, że na wytrzeźwienie i powrót do pracy starczy 3 dni, nie wyklucza, że nadużycie alkoholu wzmaga schorzenia, które często występują u alkoholików. Ale to też wina alkoholu. Trzeba zatem i w takich przypadkach nie przyznawać zasiłku. Może na tym ucierpieć rodzina i to jest bolesne, ale w szerzej pojętym interesie zwalczania alkoholizmu wydawałoby się celowe nieprzyznawanie zasiłków chorobowych w takich przypadkach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#SylwesterZawadzki">Realizacja rozpatrywanej ustawy może okazać się w praktyce sprawą nader skomplikowaną. Wypadałoby wyrazić opinię, że pierwszy etap podwyżki zasiłków powinien był być potraktowany eksperymentalnie, dla uzyskania doświadczeń i uogólnienia ich w akcie ustawodawczym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#SabinaBoroń">Zdarza się niejednokrotnie, że osoba zabiegająca dla różnych celów o zwolnienie chorobowe, nie mogąc go uzyskać od lekarza zakładowego, otrzymuje je pozazakładową placówką służby zdrowia. Tego typu zwolnienia lekarskie nie powinny być honorowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Postanowienia dotyczące kontroli wykorzystania zwolnień od pracy zgodnie z przeznaczeniem, powinny być sprecyzowane nie w ustawie, lecz w ramach przepisów wykonawczych. Umieszczenie ich w ustawie sprawiać może wrażenie braku zaufania i do orzeczeń lekarskich i do pracowników, których orzeczenia te dotyczą.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Kontrolą objąć należy w szerszym stopniu chłoporobotników, którzy okres zwolnień lekarskich niejednokrotnie wykorzystują dla pracy w swoich gospodarstwach. W drodze ustawy nie zlikwiduje się tego negatywnego zjawiska. Trzeba umożliwić chłoporobotnikom bezpłatne urlopy na wykonywanie prac w polu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JerzyBafia">Nie wydaje się celowe przenoszenie postanowień ustawy w sprawie kontroli do przepisów wykonawczych. Sformułowanie odpowiedniego przepisu nie jest nowe, lecz przejęte z innej ustawy - o zwalczeniu nadużyć w zakresie wykorzystywania zaświadczeń o czasowej niezdolności do pracy.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#JerzyBafia">W dyskusji wyrażano wątpliwości, czy istnieją realne możliwości wykonywania przepisów, który głosi m.in., że kontrola dotyczyć ma i tego, czy zwolnieni od pracy przestrzegają wskazań i przeciwwskazań lekarskich. Interpretacja tego przepisu mogłaby prowadzić np. do kontroli pobierania leków przez chorego. Aby uniknąć tego rodzaju nieporozumień, warto byłoby ten przepis tak sformułować, że pracownik wykorzystujący zwolnienie od pracy niezgodnie z przeznaczeniem, a w szczególności w celu wykonywania innych prac, albo w istotny sposób naruszający wskazania lub przeciwwskazania lekarskie, traci prawo do zasiłku chorobowego w sposób przewidziany w postanowieniach ustawy.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#JerzyBafia">Słuszna jest krytyka brzmienia przepisów, w których mowa jest o skutkach rozmyślnego spowodowania niezdolności do pracy, m.in. z powodu udziału z własnej winy w bójkach, lub w innych przestępstwach. Niezbędna jest bardziej precyzyjna ich redakcja.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#JerzyBafia">Niezbędne jest też prawidłowe określenie dnia wejścia w życie ustawy. Dobrodziejstwa z niej wynikające mogą działać wstecz, nie może to jednak dotyczyć wynikających z niej dolegliwości.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#JerzyBafia">Udzielając dodatkowych wyjaśnień, minister pracy, płac i spraw socjalnych - Wincenty Kawalec wyraził opinię, że utrzymanie kontroli wykorzystania zwolnień lekarskich jest koniecznością. Proponowane przepisy są znacznie złagodzone w stosunku do obecnie obowiązujących i dostosowanej praktyki. Kontrola ta powinna być zgodnie z duchem i literą projektowanej ustawy - prowadzona tylko w uzasadnionych przypadkach. Jej ostrze powinno być skierowane przeciwko tym, którzy nadużywają zwolnień. Odpowiednio do tego sformułowane zostaną przepisy wykonawcze i przeszkolony aparat kontrolny.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#JerzyBafia">Wydaje się również niezbędne utrzymanie w dotychczasowym brzmieniu przepisów dotyczących warunków i zakresu ograniczenia wypłaty zasiłków chorobowych w przypadkach niezdolności do pracy spowodowanej nadużyciem alkoholu. Przemawiają za tym istotne względy społeczne, jak dobro rodziny osoby, której przepis ten dotyczy. Zasiłki chorobowe w tych przypadkach wypłacane będą do rąk rodziny.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#JerzyBafia">Limitowanie zasiłków chorobowych nie może być jeszcze na obecnym etapie zniesione. Jest to sprawa dalszych perspektywicznych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#JerzyBafia">Bezpośrednio po zakończeniu wspólnego posiedzenia obu Komisji, odbyło się posiedzenie Komisji Prac Ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#JerzyBafia">Przewodniczący Komisji poseł Jerzy Bafia (PZPR) stwierdził, że twórcza i interesująca dyskusja na wspólnym posiedzeniu, w której członkowie Komisji Prac Ustawodawczych brali aktywny udział, stanowi podstawę do dalszej pracy Komisji. Nie podejmując decyzji w sprawach leżących w sferze merytorycznej, do czego upoważniona została przez Prezydium Sejmu Komisja Pracy i Spraw Socjalnych, Komisja Prac Ustawodawczych ma przeprowadzić analizę projektów z punktu widzenia ich prawidłowości legislacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#JerzyBafia">Po dyskusji, Komisja przyjęła szereg poprawek o charakterze redakcyjnym, precyzującym przepisy projektów ustaw oraz upoważniła posłów Danielę Liberadzką (ZSL) i Rudolfa Szurę (SD) do przedstawienia ich Komisji Pracy i Spraw Socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#JerzyBafia">Na posiedzeniu popołudniowym Komisja Pracy i Spraw Socjalnych, obradujące pod przewodnictwem posła Ireny Sroczyńskiej (PZPR), rozpatrzyła propozycje poprawek do rozpatrywanych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#JerzyBafia">Komisja przyjęła projekt ustawy o przedłużeniu urlopów macierzyńskich z zaproponowanymi przez Komisję Prac Ustawodawczych poprawkami o charakterze porządkowo-legislacyjnym, które zreferował poseł Rudolf Szura (SD).</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#JerzyBafia">Komisja przyjęła również z poprawkami projekt ustawy o podwyższeniu zasiłków przysługujących z ubezpieczenia społecznego w razie choroby pracownika.</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#JerzyBafia">Na wniosek Komisji Prac Ustawodawczych, przepisowi, który w myśl projektu przewidywał pozbawienie prawa do zasiłku chorobowego osoby, która narusza wskazania lub przeciwwskazania lekarskie, nadano brzmienie, z którego wynika, że zasiłku chorobowego pozbawić można tylko wówczas, gdy zaistniało naruszenie w sposób istotny tych wskazań lub przeciwwskazań.</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#JerzyBafia">Na wniosek Komisji Prac Ustawodawczych zmieniono redakcję przepisu, w myśl którego zasiłek nie przysługuje, jeśli niezdolność do pracy powstała przy popełnieniu przestępstwa. W myśl wprowadzonej przez Komisję poprawki, zasiłek nie przysługuje tylko wówczas, gdy niezdolność do pracy powstała przy popełnieniu przestępstwa umyślnego.</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#JerzyBafia">Po dyskusji, w której udział wzięli posłowie: Maria Grzelka (PZPR), Krystyna Marszałek-Młyńczyk (SD), Alfred Przydatek (bezp.), Daniela Liberadzka (ZSL), Franciszek Krengelewski (SD), Zofia Ładyńska (PZPR), Stanisław Rostworowski (bezp. Chrz. Stow. Społ.), Władysław Popiołek (PZPR), Marian Górski (bezp.), Jadwiga Grześkowiak (SD) i Irena Sroczyńska (PZPR), przyjęto poprawkę, w myśl której kontrole wykorzystywania zwolnień od pracy, zgodnie z zaleceniami lekarskimi, wykonywać powinny zakłady pracy, organy ubezpieczeń społecznych i właściwe organy prezydiów rad narodowych. Projekt przewidywał, że kontrole takie powinny być wykonywane we współdziałaniu z radami zakładowymi.</u>
          <u xml:id="u-22.16" who="#JerzyBafia">W dyskusji wskazano, że rady zakładowe mają do spełnienia i spełniają poważne zadania w dziedzinie nadzoru prawidłowości wypłat zasiłków chorobowych, racjonalności gospodarki tymi środkami, w dziedzinie wychowawczego oddziaływania na pracowników, troski o likwidowanie nieusprawiedliwionej absencji, o których projekt nie wspomina. Nie wydaje się więc celowe akcentowanie w ustawie wyłączenie współdziałania rad zakładowych z administracją zakładów w kontroli wykorzystywania zwolnień od pracy. Wprowadzenie tej poprawki stanowi realizację postulatów zgłoszonych przez załogi zakładów pracy i organizacje związkowe.</u>
          <u xml:id="u-22.17" who="#JerzyBafia">O RZĄDOWYCH PROJEKTACH USTAW: o przedłużeniu urlopów macierzyńskich oraz o podwyższeniu zasiłków przysługujących z ubezpieczenia społecznego w razie choroby pracownika.</u>
          <u xml:id="u-22.18" who="#JerzyBafia">Streszczenie informacji złożonej przez ministra pracy, płac i spraw socjalnych - Wincentego Kawalca na wspólnym posiedzeniu Komisji Pracy i Spraw Socjalnych oraz Komisji Prac Ustawodawczych w dniu 24 czerwca 1972 r.</u>
          <u xml:id="u-22.19" who="#JerzyBafia">Obydwa projekty są wyrazem realizacji nowej polityki socjalnej, która zapoczątkowana została uchwałami VII i VIII Plenum Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i która znalazła pełny wyraz w Uchwale VI Zjazdu. Obydwa projekty nie tylko odegrają doniosłą rolę w programie poprawy warunków bytowych ludzi pracy, ale stanowić będą również świadectwo postępu społecznego i niewątpliwie spotkają się z oddźwiękiem nie tylko w kraju, ale i za granicą.</u>
          <u xml:id="u-22.20" who="#JerzyBafia">Pierwsza z rozpatrywanych dziś ustaw - ustawa o przedłużeniu urlopów macierzyńskich, stanowi dalszy krok zmierzający do poprawy sytuacji pracujących matek.</u>
          <u xml:id="u-22.21" who="#JerzyBafia">Ustawa przynosi przedłużenie pełnopłatnych urlopów macierzyńskich o 4 tygodnie dla kobiet rodzących po raz pierwszy i o 6 tygodni przy następnym porodzie, albo w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka.</u>
          <u xml:id="u-22.22" who="#JerzyBafia">Oznacza to istotne przedłużenie płatnego urlopu macierzyńskiego, który obecnie wynosi 12 tygodni.</u>
          <u xml:id="u-22.23" who="#JerzyBafia">Przedłużony urlop przysługiwać ma - według ustawy - zarówno tym kobietom, które odbędą poród po wejściu ustawy w życie, jak również tym, które ustawa zastanie na urlopie macierzyńskim.</u>
          <u xml:id="u-22.24" who="#JerzyBafia">Zakłada się przy tym, że okres, o który urlop zostanie przedłużony, przypadać ma na okres po porodzie. W ten sposób kobieta zachowując w pełni dotychczasowe prawo do obowiązkowej - dwutygodniowej przerwy przed porodem, a na jej życzenie nawet do przerwy 4 tygodniowej zyska dodatkowe 4 lub 6 tygodni w okresie po urodzeniu dziecka, a więc w okresie, kiedy opieka matki jest najbardziej potrzebna niemowlęciu. Gdyby jednak pracowała do ostatniej chwili, to będzie mogła wykorzystać po porodzie cały 16 lub 18 tygodniowy urlop. Rozwiązanie to odpowiada jak najbardziej interesom matki i potrzebom dziecka. Wychodzi też naprzeciw doświadczeniom praktyki, które wskazują na tendencję zostawienia sobie jak największej części urlopu macierzyńskiego na czas po porodzie.</u>
          <u xml:id="u-22.25" who="#JerzyBafia">Proponowane przedłużenie urlopów ma istotne znaczenie społeczne. Dzięki temu corocznie ponad 220 tysięcy pracownic-matek, przez miesiąc lub nawet półtora miesiąca dłużej będzie mogło opiekować się dzieckiem w okresie jego niemowlęctwa. Obok przedłużenia urlopu macierzyńskiego ustawa wprowadza zmianę zasad obliczania zasiłku połogowego z ubezpieczenia społecznego, który przysługuje robotnicom. Dotychczas zasiłek ten wynosi 30 lub 50 proc. zarobku brutto za czas pobytu w szpitalu lub w izbie porodowej oraz 100 proc. zarobku brutto za czas pobytu w domu. Ustawa zakłada wypłacanie zasiłku za cały okres urlopu macierzyńskiego w wysokości 100 proc. zarobku netto, co oznacza zagwarantowanie położnicy takiego dochodu, jaki osiągała ona średnio w ciągu ostatnich 3 miesięcy przed porodem.</u>
          <u xml:id="u-22.26" who="#JerzyBafia">Realizacja propozycji zawartych w projekcie ustawy oznacza konieczność wyasygnowania na ten cel dodatkowych środków rzędu 280–300 mln zł w skali rocznej, przy czym ok. 220 mln zł stanowić będą wypłaty zasiłków połogowych na rzecz robotnic, reszta — środki na zwiększenie funduszu płac z tytułu zastępstw. Zwiększenie środków na rok bieżący szacuje się na ok. 150 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-22.27" who="#JerzyBafia">Ustawa o przedłużeniu urlopów macierzyńskich - obok poprzednio podjętych decyzji o podwyższeniu do 100 proc. zasiłków z tytułu opieki nad dzieckiem, o przedłużeniu urlopów bezpłatnych, o przyznaniu wszystkim matkom wychowującym dzieci 2 płatnych dni zwolnienia od pracy oraz o podwyższeniu zasiłków rodzinnych - jest kolejnym dowodem troski o poprawę sytuacji kobiet, które łączą obowiązki zawodowe z niełatwym obowiązkiem wychowania młodego pokolenia.</u>
          <u xml:id="u-22.28" who="#JerzyBafia">Ustawa o podwyższeniu zasiłków przysługujących z ubezpieczenia społecznego w razie choroby pracownika likwiduje definitywnie zróżnicowanie uprawnień robotników i pracowników umysłowych, oparte jeszcze na ustawodawstwie w Polsce wrześniowej i stanowiące nieuzasadniony społecznie anachronizm w naszych warunkach ustrojowych.</u>
          <u xml:id="u-22.29" who="#JerzyBafia">Środki, których zaangażowania wymaga przyjęcie tego właśnie założenia są bardzo znaczne, przy czym nie należy zapominać, że równocześnie realizowane są inne, doniosłe przedsięwzięcia zmierzające do poprawy warunków bytowych społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-22.30" who="#JerzyBafia">Kwota ponad 2,5 mld zł, która wypłacana będzie dodatkowo co roku chorym pracownicom po pełnym zrealizowaniu programu zwiększenia zasiłków chorobowych mówi sama za siebie. Nigdy jeszcze w ponad 50-letniej historii ubezpieczeń społecznych w Polsce nie podjęto przedsięwzięć na tak wielką skalę.</u>
          <u xml:id="u-22.31" who="#JerzyBafia">Aktualna sytuacja gospodarcza nie stwarza możliwości załatwienia tej sprawy od razu. Dlatego też podwyższenie zasiłków nastąpi w ciągu dwóch najbliższych lat tak, aby poczynając od 1 lipca 1974 r. każdy pracownik miał zagwarantowany w okresie choroby swój pełny zarobek.</u>
          <u xml:id="u-22.32" who="#JerzyBafia">Uwzględniając zasadę stopniowego podwyższania zasiłków, wzrost wydatków z tego tytułu wyniesie: w 1972 r. — 480 mln zł, w 1973 r. — 1260 mln zł, w roku 1974 — 2100 mln zł i wreszcie w 1975 r. — 2570 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-22.33" who="#JerzyBafia">Na specjalną uwagę zasługuje zagwarantowanie jednolitej stawki zasiłków niezależnie od sposobu leczenia i stanu rodzinnego pracownika. Oznacza to w praktyce najwydatniejszą podwyżkę zasiłków dla pracowników leczących się w szpitalu, a więc dla najciężej chorych. Dotychczas obowiązujące stawki zasiłków w czasie leczenia szpitalnego (25 lub 50 proc. zarobku) były przedmiotem szczególnie ostrej krytyki społecznej, a w niektórych przypadkach powodowały uchylanie się od leczenia szpitalnego.</u>
          <u xml:id="u-22.34" who="#JerzyBafia">Przyjęcie jednolitej stawki zasiłków uprości w sposób zasadniczy stosowanie obowiązujących przepisów i uczyni je w pełni zrozumiałe dla pracowników. Obecnie obowiązuje aż 6 różnych stawek nie licząc skomplikowanego systemu dopłat do zasiłków wypadkowych.</u>
          <u xml:id="u-22.35" who="#JerzyBafia">Istotne uproszczenie przepisów przyniesie również zmiana sposobu obliczania zasiłków.</u>
          <u xml:id="u-22.36" who="#JerzyBafia">Przyjęta w projekcie ustawy zasada obliczania zasiłków od zarobku netto, oznacza zagwarantowanie każdemu pracownikowi zasiłek obliczony od zarobku, który dostawał „do ręki”. Dotychczas - przy zasadzie obliczania zasiłków na podstawie zarobku brutto - pracownicy niżej płatni byli w sytuacji gorszej od osiągających wysokie zarobki, czego przykładem może być, że pracownik zarabiający do 1.400 zł otrzymywał w praktyce 70 proc. swego zarobku netto, zaś pracownik osiągający ponad 5 tys. zł - 82 proc. zarobku netto.</u>
          <u xml:id="u-22.37" who="#JerzyBafia">Racjonalna jest również proponowana zasada obliczania wysokości zasiłku w stosunku miesięcznym. Dotychczasowy sposób obliczania zasiłków od zarobków tygodniowych stał się obecnie anachronizmem i był powszechnie niezrozumiały.</u>
          <u xml:id="u-22.38" who="#JerzyBafia">Choroba, zwłaszcza długotrwała, oznaczała dotychczas istotne pogorszenie sytuacji bytowej pracownika i jego rodziny, Zagwarantowanie przez cały okres choroby pełnego zarobku uwolni rodziny pracownicze od tej troski. Jest to wyrazem troski naszego państwa ludzi pracy, jest świadectwem nowego podejścia do ich najbardziej żywotnych spraw.</u>
          <u xml:id="u-22.39" who="#JerzyBafia">Proponowany w projekcie ustawy rozwiązanie stawia nasz system ubezpieczenia chorobowego na czołowym miejscu wśród ustaw ubezpieczeniowych państw europejskich.</u>
          <u xml:id="u-22.40" who="#JerzyBafia">Przeznaczając na zasiłki chorobę znacznie większe niż dotychczas środki, musimy przejawić troskę o to, aby dotarły one do tych, którzy rzeczywiście ich potrzebują. Nie możemy i nie będziemy tolerować szkodliwych społecznie zjawisk wyłudzania zasiłków. Nie będzie się wypłacać zasiłku tym, którzy doprowadzili się do niezdolności do pracy pijaństwem, bójkami czy działalnością przestępczą. Sprawa ta powinna znaleźć się w centrum zainteresowania kierowników wszystkich zakładów pracy i załóg pracowniczych. Realizacji tej zasady służą postanowienia projektowanej ustawy stwarzające podstawy społecznej kontroli pracowników nadużywających zwolnień od pracy. Intencją rządu jest, aby sankcje przewidziane w ustawie, żeby ostrze kontroli społecznej skierowane było tylko przeciwko tym, którzy naruszają zasady współżycia społecznego. Nie mogą powtarzać się, częste niekiedy w przeszłości przypadki nękania kontrolami pracowników o nieskazitelnej opinii, tylko po to, aby wykonany został plan kontroli. Prawidłowość, celowość i skuteczność kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich zapewnić powinien udział w ich organizowaniu zakładowych organizacji związkowych.</u>
          <u xml:id="u-22.41" who="#JerzyBafia">Racjonalizując formy kontroli znosimy również powszechnie krytykowany obowiązek bezzwłocznego doręczania przez chorych zwolnień lekarskich, zastępując go obowiązkiem zawiadomienia zakładu pracy o nieobecności z powodu choroby - tak jak jest to stosowane przy usprawiedliwieniu innych nieobecności. Zwolni to chorych pracowników od uciążliwego i formalistycznego obowiązku, a zakłady pracy od zbędnych i pracochłonnych czynności. W ten sposób zrealizowany zostaje dezyderat Komisji z grudnia ub. roku.</u>
          <u xml:id="u-22.42" who="#JerzyBafia">Obydwa projekty ustaw stanowią kolejny doniosły krok na drodze postępu społecznego, stanowią realizację uchwał VI Zjazdu PZPR. Krok doniosły - bo niosący nie tylko istotną poprawę uprawnień socjalnych, ale także zrównanie uprawnień wszystkich pracowników - niezależnie od wykonywanej przez nich pracy. Kolejny krok - bo ustawy te, jakkolwiek o dużym ciężarze gatunkowym, stanowią rozwiązanie przejściowe. Całokształt uprawnień z tytułu macierzyństwa zostanie uregulowani kompleksowo w Kodeksie Pracy, a całościowe unormowanie zasiłków chorobowych nastąpi w nowych przepisach o ubezpieczeniu społecznym, nad którymi trwają obecnie prace.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>