text_structure.xml 45.8 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 22 marca 1973 r. Komisja Oświaty i Wychowania, obradująca pod przewodnictwem posła Jaremy Maciszewskiego (PZPR), rozpatrzyła wstępny projekt uchwały Sejmu PRL o zadaniach narodu i państwa w wychowaniu młodzieży i jej udziale w budowie socjalistycznej Polski.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli:</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">— wicemarszałek Sejmu Andrzej Werblan;</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">— przedstawiciele wszystkich komisji sejmowych;</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">— przedstawiciele: Ministerstwa Oświaty i Wychowanie z ministrem Jerzym Kuberskim, Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki z zastępcą przewodniczącego — Leszkiem Bednarskim, Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, Ministerstwa Finansów, Urzędu Rady Ministrów;</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">— wicedyrektor Zespołu NIK — Tadeusz Sztejnert;</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">— prezes ZG Związku Nauczycielstwa Polskiego — Bolesław Grześ,</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">— naczelnik — Stanisław Bohdanowicz,</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">— sekretarz ZG ZMS — Andrzej Gordon.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Wstępny projekt uchwały Sejmu PRL o zadaniach narodu i państwa w wychowaniu młodzieży i jej udziale w budowie socjalistycznej Polski przedstawił minister oświaty i wychowania — Jerzy Kuberski, (streszczenie informacji podajemy na kartkach z numeracją rzymską).</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">(Dyskusja)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JerzyBukowski">Wstępny projekt uchwały jest dokumentem o wielkiej doniosłości. Za słuszne uznać należy skoncentrowanie się w nim na podstawowych problemach dotyczących:</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JerzyBukowski">— celów socjalistycznego wychowania młodzieży;</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JerzyBukowski">— zadań młodzieży w budowie socjalistycznej Polski;</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JerzyBukowski">— obowiązków państwa i społeczeństwa w wychowaniu młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JerzyBukowski">Określając cele socjalistycznego wychowania, szczególny nacisk położyć trzeba na kształtowanie uczuć patriotycznych i umacnianie obywatelskiej odpowiedzialności młodzieży za całokształt spraw w kraju.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JerzyBukowski">Patriotyzm jest nierozłącznie związany z internacjonalizmem. Dlatego też zaakcentowania wymaga potrzeba wzmocnienia poczucia łączności młodzieży polskiej z postępowymi, rewolucyjnymi środowiskami młodzieży innych krajów, umacniania więzi młodzieży całego świata.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#JerzyBukowski">Szczególnie uczulić musimy naszą młodzież na sprawę wyzysku człowieka przez człowieka, jednych narodów przez inne; pokazać, że dobrobyt wielu narodów jest właśnie wynikiem wielowiekowego wykorzystania całych społeczeństw. W dziedzinie rozwoju stosunków międzynarodowych wdrażać trzeba młodzieży potrzebę współuczestniczenia w międzynarodowych organizacjach m.in. dla osiągnięcia szeroko pojętych celów rozwoju społecznego i kulturalnego.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#JerzyBukowski">Rozwijając w młodym pokoleniu umiejętność krytycznego podejścia, a w konsekwencji odrzucenia obcych i wrogich socjalizmowi wpływów, musimy przeciwstawiać im nowe wartości oparte na socjalistycznej obyczajowości i stylu życia; konieczne jest w związku z tym sprecyzowanie cech podstawowych decydujących o tym stylu.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#JerzyBukowski">Niezmiernie istotnym elementem procesu wychowania jest praca. W wielu krajach powszechnym zjawiskiem jest podejmowanie przez uczniów i studentów różnych zajęć zarobkowych w celu zdobycia środków na wypoczynek czy dalszą naukę. Młodzież w naszym kraju ma inne warunki. Organizując pracę młodzieży, nie ustrzegliśmy się wielu błędów; nie zawsze jest to praca w pełni użyteczna, dająca satysfakcję wykonującym. Problem jest niesłychanie ważny. Podstawowym celem jaki powinniśmy osiągnąć jest wyrobienie w młodym człowieku poszanowania dla pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#WacławAuleytner">Kształtując wizję modelu wychowawczego młodego człowieka, w projekcie uchwały podkreśla się konieczność rozwijania m.in. takich cech jak prawość charakteru, sumienność, rzetelność, odwaga przekonań. Prawidłowego rozwoju osobowości młodego człowieka nie uzyskamy jednak, bez wdrożenia mu umiejętności samodzielnego myślenia.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#WacławAuleytner">Rangę tej sprawy podkreśla m.in. Karta praw i obowiązków nauczyciela, stawiając przed wychowawcami poważne zadania w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#WacławAuleytner">Określając zadania państwa w wychowaniu młodzieży, nie można pominąć szerokiej problematyki zapewnienia warunków prawidłowego rozwoju młodzieży nieprzystosowanej i defektywnej. Chodzi tu zarówno o rozwijanie sieci szkół specjalnych, jak i podejmowanie szerokiej działalności resocjalizacyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#StanisławBohdanowicz">Podkreślić trzeba spójność przedstawionego dokumentu z tezami VII Plenum KC PZPR i programami przyjętymi na ostatnio odbytych zjazdach organizacji młodzieżowych. Podjęcie przez rząd wysiłku w zakresie opracowania jednolitego programu wychowania młodzieży podnosi rangę przedstawionego Komisji dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#StanisławBohdanowicz">Kształtując proces socjalistycznego wychowania młodzieży, nie wolno nam zapominać, że podmiotem wychowania powinna być nie tylko sama młodzież, ale całe społeczeństwo. Nie wolno nam nie doceniać wpływu środowiska dorosłych; postawy zajmowane przez starszych, ich poglądy i przekonania odbijają się na młodzieży, kształtują jej stosunek do życia i otaczających zjawisk. Te zagadnienia muszą znaleźć swe odbicie w projekcie uchwały.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#StanisławBohdanowicz">Prezentując młodzieży wzorce wychowawcze, sięgamy - i słusznie - do wybitnych postaci z naszej przeszłości. Popularyzujemy piękne sylwetki patriotów - bojowników, rewolucjonistów, przedstawicieli świata nauki, kultury. W zbyt małym stopniu uwzględniamy jednak teraźniejszość, a przecież nie mało jest wśród nas ludzi, których życie i dorobek warte są tego, aby stać się dla młodych wzorem, by zachęcić do naśladowania ich drogi życiowej.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#StanisławBohdanowicz">Podstawową rolę w wychowaniu młodzieży odgrywa nauczyciel-wychowawca. Rangę tego zawodu szczególnie mocno uwypukla Karta praw i obowiązków nauczyciela. Obok nauczycieli, zadania wychowawcze realizuje jednak coraz liczniejsza rzesza wychowawców-społeczników: instruktorów, opiekunów społecznych, kuratorów itp. Musimy podnosić w społeczeństwie prestiż tych działaczy. Dlatego też wskazane byłoby nadanie w projekcie uchwały należytej rangi ich pracy.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#StanisławBohdanowicz">Potrzeba wdrażania młodzieży od najmłodszych lat umiejętności korzystania ze zdobyczy postępu technicznego, obcowania na co dzień z techniką - jest bezsporna. Ale technika to przecież nie tylko nowoczesne maszyny i nowe technologie w przemyśle; z urządzeniami technicznymi dziecko styka się od najmłodszych lat w domu. Dlatego też inaczej należałoby podchodzić do sprawy politechnizacji młodzieży. Nie powinno się ograniczać tego tylko do programów nauczania w szkole, ale szeroko uwzględniać w działaniu innych resortów. Musimy młodzież nauczyć posługiwania się nowymi urządzeniami i obsługiwania ich.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#StanisławBohdanowicz">W projekcie uchwały powinno się szerzej sformułować zadania młodzieży w zakresie włączenia się w proces rozbudowy naszego kraju, wprowadzania innowacji technicznych, nowoczesnej organizacji pracy, zobowiązań mających na celu przyspieszenie rozwoju przemysłu i rolnictwa. Do realizacji tych zadań włączyć się muszą wszystkie organizacje młodzieżowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#WłodzimierzSokorski">Projekt uchwały stanowi połączenie wytycznych VII Plenum KC PZPR z apelem do młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#WłodzimierzSokorski">W projekcie mowa jest - i słusznie - o niedostatecznej integracji działania wszystkich ogniw mających zasadniczy wpływ na wychowanie młodzieży, jednakże wiele istotnych spraw pozostaje w zawieszeniu i nie znajduje odzwierciedlenia. W zbyt małym zakresie obejmuje ona działania w dziedzinie wychowania młodzieży wiejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#WłodzimierzSokorski">Określając zadania rządu w zakresie wychowania należałoby unikać deklaratywności i nadawać im charakter obligatoryjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JanWojno">Szerszego potraktowania wymagają zadania i rola rodziny - tej podstawowej komórki społecznej w wychowaniu młodzieży. Jest to pierwsze - bodajże najważniejsze ogniwo - gdzie zaczynamy uczyć dzieci patriotyzmu, właściwego stosunku do społeczeństwa, do pracy, do narodu.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JanWojno">Jednym z celów projektu uchwały jest zapewnienie jednolitego frontu wychowania młodzieży; dołożyć należy starań, ażeby ten cel został jak najszybciej osiągnięty.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#JanWojno">Mocno akcentowana jest konieczność zapewnienia jednakowego startu dla młodzieży miejskiej i wiejskiej. Wielkie nadzieje wiąże się z organizowaniem szkół zbiorczych, które powinny w sposób zasadniczy wpłynąć na podniesienie poziomu nauczanie w szkołach wiejskich. Niezbędne jest jednak podniesienie poziomu nauczających w tych szkołach pedagogów i wychowawców, zabezpieczenie tym szkołom odpowiedniej bazy materialnej oraz zorganizowanie dowozu młodzieży z odleglejszych miejscowości.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#JanWojno">Więcej uwagi trzeba zwrócić na stan zdrowia dzieci i młodzieży na wsi. Wiele szkół podstawowych na terenie wsi nie ma zapewnionej fachowej opieki lekarskiej.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#JanWojno">Więcej pomocy udzielać musimy młodym małżeństwom. One bowiem wychowywać będą przyszłe pokolenie młodych Polaków. Wiemy, że ludzie młodzi, nie zawsze przygotowani są odpowiednio do wykonywania tych trudnych zadań, borykają się z dużymi trudnościami mieszkaniowymi, a niejednokrotnie i materialnymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#WładysławJanik">Uznając projekt uchwały za dokument wielkiej wagi, należałoby w toku dalszych prac nad nim eliminować zbyt ogólnikowe stwierdzenie, wprowadzać więcej elementów precyzujących i uściślających zadanie w zakresie wychowania.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#WładysławJanik">Prezentując młodzieży godne naśladowania wzorce osobowe, sięgać trzeba do historii naszego narodu i jasno ukazywać, że to, co osiągnęliśmy w okresie powojennym jest wynikiem niesłychanego wysiłku i ofiar całych pokoleń.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#WładysławJanik">Młodzież wychowują dorośli, a więc dokument skierowany powinien być nie tylko do młodzieży, ale całego społeczeństwa. Ludzie młodzi obserwują nasze postępowanie, zachowanie się i wyciągają stąd wnioski dla siebie. Musimy dołożyć wysiłku, aby nasza postawa nie budziła zastrzeżeń w młodym pokoleniu. Ukazywać trzeba dobre przykłady, ofiarnych ludzi, rozwijać ambicje zawodowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#StanisławNowiński">W projekcie uchwały szerzej sprecyzować należałoby zadania i cele w zakresie niwelowania różnic pomiędzy poziomem młodzieży wiejskiej i miejskiej. Statystyki wykazują, że obecnie około 50 proc. młodzieży wiejskiej podejmuje naukę niezgodnie ze swoimi zainteresowaniami. Na wielu terenach poziom szkół wiejskich pozostawia wiele do życzenia, brak jest świetlic, książek, prasy oraz środków masowego przekazu.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#StanisławNowiński">Dążyć należy do przyspieszenia organizowania szkół gminnych. Przeciwdziałać opóźnieniu realizacji inwestycji szkolnych i kulturalnych na wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MieczysławKlimowicz">Wprawdzie adresatem uchwały będzie całe społeczeństwo, ale największe zainteresowanie budzić będzie ona wśród młodzieży. Dlatego też powinna ona w większym stopniu mieć charakter apelu do młodzieży. Bardziej precyzyjnie określić należałoby w niej rolę, jaką młodzież może i powinna odegrać w kształtowaniu procesów rozwojowych kraju.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#MieczysławKlimowicz">Śmielej należy wciągać młodzież do współuczestniczenia w realizacji konkretnych zadań. Podać tu można jako przykład, że działające na uczelniach koła naukowe młodzieży w pewnym okresie czasu nie wykazywały bardziej żywotnej działalności. Postanowiono zatem wciągnąć młodzież do realizacji wspólnych programów z pracownikami naukowymi uczelni. Wyniki tego współdziałania okazały się bardzo dobre.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#MieczysławKlimowicz">Należy przypuszczać, że raport o stanie oświaty pozwoli na wypracowanie możliwie najlepszego w naszych warunkach modelu kształcenia młodzieży, na zapewnienie jej pełnego rozwoju indywidualnego oraz własnej osobowości. Stworzyć on powinien dalszą szansę na pogłębienie kontaktu z młodzieżą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#KazimierzCzarnecki">Trudno byłoby oczekiwać, że uchwała będzie stanowić antidotum na wszystkie niedociągnięcia w systemie wychowania naszej młodzieży. Tym niemniej należy dążyć do tego, aby jej realizacja pozwoliła na usunięcie najbardziej rażących niedociągnięć.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#KazimierzCzarnecki">Mocniej należy podkreślić rolę rodziny w procesie wychowania młodego pokolenia. Przywrócić właściwą rangę słowu: matka, ojciec, dziadek, babcia.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#KazimierzCzarnecki">Radykalnych zmian dokonać trzeba w dziedzinie rozwijania zainteresowań kulturalnych dzieci i młodzieży. Do tego niezbędne jest opracowanie dobrych programów radiowych i telewizyjnych, dostarczanie odpowiedniej lektury, upowszechnianie dorobku muzycznego. Zbyt łatwo poddaliśmy się wpływom mody zachodniej, a „mocne uderzenie” przyczyniło się do wychowania półgłuchych dzieci, które nie umieją śpiewać, nie znają dobrej muzyki.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#KazimierzCzarnecki">W historii naszego narodu mamy wiele pięknych tradycji i wzorów, które powinniśmy upowszechniać wśród młodzieży. Związek Harcerstwa Polskiego ma wiele doświadczeń w tym zakresie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JaninaKocemba">Poszukujemy najwłaściwszego ideału wychowawczego. Wzory takie brać możemy z dalszej i bliższej przeszłości. Organizacje młodzieżowe w okresie powojennym podejmowały pracę na wielkich budowach przemysłowych, niejednokrotnie zdobywając się na wielkie poświęcenie, pokonując trudności.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#JaninaKocemba">Projekt uchwały powinien wytyczyć jednolity program wychowania, równomiernie rozłożyć obowiązki pomiędzy wszystkimi ogniwami (rodzina, zakład pracy, szkoła, środowisko, organizacje społeczne). Należy jak najlepiej skorelować całokształt tego działania.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#JaninaKocemba">Więcej uwagi zwrócić musimy na kształt redakcyjny uchwały. Sformułowania muszą być bardziej wyważone. Trzeba zdawać sobie sprawę, że główny jej odbiorca - młodzież źle odbiera ogólnikowe sformułowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#LeopoldSzydłowski">Dotychczas nigdy jeszcze tak wszechstronnie i szeroko nie zajmowano się w naszym kraju problemem oświaty. Cel i kierunek rozważań i działania wskazały uchwały VII Plenum KC PZPR. One to legły u podstaw postanowień zjazdów i kongresów organizacji młodzieżowych, one też są podstawą projektu uchwały. Po jej przyjęciu przez Sejm będzie ta uchwała służyła za wzorzec do planów i działania terenowych rad narodowych. Jednocześnie rozpoczyna się powszechna dyskusja nad raportem o stanie oświaty. Wnioski z niej płynące będą przedmiotem obrad Sejmu, który w 200-setną rocznicę powstania Komisji Edukacji Narodowej podejmie odpowiednią uchwałę w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#LeopoldSzydłowski">Problem wychowania młodego pokolenia, to zagadnienie trudne i niezmiernie ważne. Do podjęcia i racjonalnego rozwiązania tego problemu zobowiązuje również fakt, iż społeczeństwo nasze składa się w 37 proc. z obywateli, którzy nie przekroczyli 19 lat życia, jak i to, że ponad połowa obywateli urodziła się i wychowała w Polsce Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#LeopoldSzydłowski">Wychowanie młodzieży jest ściśle powiązane z wychowaniem całego społeczeństwa. Dlatego słusznie zaakcentowano w projekcie wagę wychowania w rodzinie. Obecnie jednak wychowanie to budzi często zastrzeżenia. Np. na wsi utrudniają je stare nawyki, obyczaje i przesądy rodziców, zacofana struktura społeczna, nienowoczesne warunki pracy na roli.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#LeopoldSzydłowski">Kto i jak ma pomóc rodzicom w wychowaniu dzieci i młodzieży? Uniwersytetów powszechnych jest za mało, szkoły są przeciążone obowiązkami dydaktyczno-wychowawczymi wobec młodzieży. Zagadnienie to wymaga więc sprecyzowania, zwłaszcza w odniesieniu do wsi, która wg badań i prognoz demograficznych GUS będzie nadal główną bazą biologiczną rozwoju narodu.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#LeopoldSzydłowski">Ludność wiejska z uznaniem przyjęła utworzenie gminnych szkół zbiorczych, traktując je, słusznie, jako zalążek szkoły średniej. W perspektywie niewątpliwie tak się stanie i młoda generacja naszej wsi będzie już miała średnie wykształcenie. Obecnie bowiem pozostaje ona w tyle za młodzieżą w mieście, czego dowodzi m.in. tylko 22 procentowy udział młodzieży wiejskiej wśród uczniów pełnośrednich szkół.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#LeopoldSzydłowski">Projekt uchwały słusznie wskazuje na wielką rolę wychowawczą zakładów pracy. Atmosfera panująca w zakładzie ma szczególne znaczenie dla podejmujących pracę po raz pierwszy w życiu. Powinna ona wpływać na tworzenie się i umacnianie emocjonalnego związku z zakładem pracy, lecz z praktyki wiadomo, że często tak nie jest. Dlatego wydaje się konieczne rozwinięcie w uchwale tego problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#TeresaSkubała">W projekcie uchwały słusznie zaakcentowano zagadnienie wychowania młodzieży przez pracę. Warto by jedynie rozwinąć to zagadnienie, wskazując m.in. na konieczność pomocy w kształtowaniu demokratycznych wzorców kulturowych wśród młodzieży. Obecnie bowiem znaczny wpływ mają tu przeżytki szlachetczyzny, drobnomieszczańskie ideały życia oraz anarchistyczne wpływy pewnych grup młodzieży na Zachodzie. Nacisk tych przeżytków i wpływów odczuwa szczególnie mocno młodzież dojeżdżająca do szkół oraz ta, która nie podjęła pracy, ani nauki po szkole podstawowej. Przeciwdziałając temu, należałoby - nie metodą zakazów i nakazów - lecz na zasadzie partnerstwa propagować wśród młodzieży szacunek dla pracy, zwłaszcza fizycznej, pielęgnować tradycje polskiej kultury plebejskiej oraz śmielej powierzać młodzieży odpowiedzialne stanowiska, co sprzyjać niewątpliwie będzie szybszemu dojrzewaniu obywatelskiemu młodych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#EugeniaŁoch">Projekt uchwały traktuje młodzież zarówno jako przedmiot, jak też podmiot wychowania. Wydaje się, że należałoby rozwinąć zagadnienie samowychowania młodzieży i bardziej je eksponować, precyzując jednocześnie znaczenie samorządności w życiu młodzieży oraz rolę młodzieżowych organizacji społecznych.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#EugeniaŁoch">Młodzież jest przedmiotem i podmiotem również w dziedzinie ochrony zdrowia. Dlatego ważne jest nie tylko rozbudowywanie sieci placówek służby zdrowia i rekreacyjnych oraz urządzeń sportowych, lecz oddziaływanie na to, by młodzież sama bardziej dbała o własne zdrowie.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#EugeniaŁoch">Projekt uchwały słusznie podkreśla wagę wychowania przez pracę. Należałoby jednak szerzej uwzględnić w tym zagadnieniu sprawę kształtowania etyki zawodowej i socjalistycznych zasad moralnych. Słusznie stwierdza się w projekcie, że osiągnąć i mieć, to znaczy wypracować, a więc uczestniczyć czynnie w pomnażaniu ogólnego dorobku.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#EugeniaŁoch">W przedstawionym łącznie z projektem uchwały, programie działania rządu na szczególną uwagę zasługują zadania państwa w zakresie doskonalenia procesu kształcenia. Należałoby do nich włączyć rozwój badań naukowych w zakresie dydaktyki ogólnej i szczegółowej, co pozwoliłoby stworzyć model nauczania każdego przedmiotu wybadanego w szkole średniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#ZbigniewZałuski">Uchwała powinna być dokumentem wewnętrznie spójnym. Powinna ona formułować koncepcję wychowawczą, cele i zasady wychowania młodego pokolenia. Obecnie bowiem wciąż jeszcze daje znać o sobie tendencja do tego, by dać dzieciom i młodzieży to wszystko, czego rodzice mieć nie mogli i nie mieli. A idzie o to, by nie tylko dawać, lecz wspólnie z dzieckiem przeżywać i tworzyć, by wspólnie z nim interpretować świat.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#ZbigniewZałuski">W projekcie uchwały słusznie położono nacisk na rolę rodziny w wychowaniu młodego pokolenia. Ani szkoła, ani organizacje młodzieżowe nie mogą jej w tym zastąpić, zwłaszcza jeśli idzie o dzieci małe. Natomiast poczynania zarówno rodziny, jak szkoły i środowiska społecznego powinny zgodnie zmierzać do kształtowania osobowości młodego człowieka, który pracując, odpoczywając i bawiąc się, zawsze jest czynny i twórczy. Ma to istotne znaczenie wychowawcze, zwłaszcza dla stworzenia koncepcji racjonalnego wypoczynku, która powinna zakładać czynny i masowy udział w turystyce, sporcie, czy majsterkowaniu. Jest bowiem społecznie niekorzystne to, co obserwuje się obecnie zarówno w turystyce wysokogórskiej, lekkoatletyce, modelarstwie, czy nawet piłce nożnej - niewielkie grupy wyczynowców i masy biernych kibiców często nawet nie na stadionach, a przed ekranami telewizorów.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#ZbigniewZałuski">Rozważyć trzeba, czy rzeczywiście należy zupełnie wyrzec się nakazów i zakazów, jako metod wychowawczych. Wydaje się, że bez wmontowanych w podświadomość człowieka elementarnych zakazów wpojonych mu jako dziecku, nie można się obejść. Nie ma potrzeby zakazywania rzeczy, które nie przynoszą nikomu szkody. Nie idzie np. o zakazywanie muzyki big-beatowej, lecz o to, by zakazać stosowania zbyt mocnej aparatury nagłaśniającej, co powoduje szkodliwe skutki dla słuchu muzyków i słuchaczy. Podstawową sprawą w wychowaniu jest kwestia nauczenia młodzieży tego, by zawsze pamiętała, że żyje w społeczeństwie i musi liczyć się z otoczeniem, z innymi ludźmi.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#ZbigniewZałuski">Rozsądne stosowanie nakazów i zakazów w tym zakresie jest niezbędne. Wiąże się to ze sprawą egalitaryzmu wśród młodzieży. Różnice są społecznie uzasadnione wtedy, kiedy wynikają z wkładu pracy, czy zasług człowieka. Dlatego wśród młodzieży, do czasu jej usamodzielnienia się niezbędna jest maksymalna równość, co znajduje m.in. wyraz w drobnej na pozór sprawie, obowiązującego w szkole stroju. Należy w końcu podjąć decyzję w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#ZbigniewZałuski">Zadaniem istotnym jest ukształtowanie socjalistycznego modelu młodzieżowej kultury.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#AnnaKochanowska">Należałoby się opowiedzieć za obszernym dokumentem, który precyzowałby zadania rządu i jego organów oraz innych instytucji działających w sferze wychowania. Za potrzebą obszerniejszych sformułowań przemawia fakt, iż do wielu instytucji nie docierają postulaty posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#AnnaKochanowska">Ogromne jest znaczenie wychowawcze radia i telewizji, tym większe, że dotyczy młodzieży mieszkającej zdała od centrów. Stąd waga głosów krytycznych wynikających z ulegania środków masowego przekazu różnym modom i tzw. subkulturze młodzieżowej. Niezbędne wydaje się ściślejsze sprecyzowanie w uchwale zadań radia i telewizji w zakresie aktywnego wychowywania dzieci i młodzieży. Można powołać się tu na niektóre pozytywne przykłady. Można czynić to również przy pomocy samej młodzieży, przyczyniając się równocześnie do jej aktywizacji.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#AnnaKochanowska">Nadal budzi zastrzeżenia brak należytego uzgodnienie przez Komitet ds. Radia i Telewizji z resortem oświaty i wychowania przedsięwzięć dotyczących programu oświatowego w I programie TV. O zmianach ograniczających program oświatowy resort oświaty dowiedział się po fakcie. Koordynacja powinna tu być ściślejsza.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#AnnaKochanowska">Wiele krytycznych głosów wywołuje prezentowana obecnie forma rozrywki, która również wpływać powinna na kształtowanie postaw młodzieży. O wiele za dużo dostarcza się nam piosenek, pozycji kabaretowych, filmów z okresu przedwojennego, przedstawiając młodzieży nieprawdziwy obraz ówczesnego świata. Warto w naszej działalności rozrywkowej przypominać również tradycje plebejskie, a w każdym razie zastąpić czymś bardziej pozytywnie oddziałującym na współczesną młodzież istniejący obecnie niedowład w dziedzinie rozrywki. Problem ten należałoby odpowiednio zaakcentować w projekcie uchwały Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#AnnaKochanowska">Należałoby również zwrócić w projekcie uchwały uwagę nie tylko na popularyzację wartości kulturalnych, lecz również na potrzebę rozwijania własnej twórczości młodych, dawania przez nich wyrazu swemu poglądowi na świat.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#AnnaKochanowska">Problemem o dużej wadze jest wychowywanie przez pracę. Znaczenie wychowawcze i to w duchu internacjonalizmu na np. metoda zastosowana przez olsztyńską Wyższą Szkołę Rolniczą, która kieruje grupy studentów nie na praktyki bądź staże, lecz po prostu do pracy w innych krajach, do pracy normalnie płatnej. Służy to poznaniu świata. Nie należałoby się wahać przed kierowaniem grup studentów do pracy również w krajach zachodnich; przekonaliby się oni o tym, że życie człowieka pracy w tych krajach nie jest łatwe, a obraz ogólny wcale nie olśniewający.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#AnnaKochanowska">W projekcie uchwały szerszy wyraz znaleźć powinien apel do młodzieży, do jej aktywności i zaangażowania, do tego wszystkiego, co służy samowychowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#BernardKus">Silniejszy akcent położyć należy w projekcie uchwały na kształtowanie aktywnej postawy młodzieży wiejskiej wobec socjalistycznych przeobrażeń w sposobie życia, gospodarowania i myślenia wsi. Na rekonstrukcję rolnictwa decydujący wpływ wywrzeć może młode pokolenie, przyczynić się ono może walnie do wyeliminowania zastarzałych nawyków i zachowawczego sposobu myślenia. Trzeba wzmóc presję młodego pokolenia na realizację zmian warunkujących postęp w rolnictwie. Tematy te byłyby całkowicie na miejscu nawet w stosunku do dzieci i młodzieży w szkołach podstawowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#SylwesterKaliski">Doceniając cel nadrzędny przyświecający uchwale, nie można jednak pominąć sprawy podstawowej, że odbiorcą uchwały będzie młodzież, charakteryzująca się w dobie obecnej konkretnością, zaś uchwała ma charakter apelu.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#SylwesterKaliski">Mankamentem przedstawionego projektu jest brak analizy sytuacji, brak konkretnie sformułowanego programu np. w sprawie wychowywania poprzez pracę, a co najważniejsze nie znajdujemy w projekcie jednoznacznego sformułowania obowiązków młodzieży w tym sensie, że powinna ona „dawać”, a nie tylko „brać”.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#SylwesterKaliski">Mówi się o zapale i entuzjazmie pokolenia Kolumbów, przeciwstawiając te cechy dzisiejszemu pokoleniu młodzieży. Nie jest prawdą, że w warunkach dobrobytu występują hamulce zaangażowania. Wiele faktów świadczy o tym, że młodzi ludzie dają z siebie bardzo wiele, kiedy stawia się przed nimi konkretne zadania i cele i stwarza się im pole działania. Można się tu posłużyć również przykładem wojska, gdzie dyscyplina i wysokie wymogi, choć niekiedy z trudem akceptowane, działają jako filtr uodparniający w rezultacie przed społeczną deprecjacją.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#SylwesterKaliski">Problem sprowadza się zatem do formułowania konkretnych zadań i obowiązków oraz wymogów ich wypełnienia. Ludzie młodzi muszą znać konkretne cele, ku którym mają dążyć. Z tego punktu widzenia przedstawiony dokument można traktować obecnie jako wstęp, po którym powinna znaleźć się analiza sytuacji i wynikające z niej wygaśnie określone zadania.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#SylwesterKaliski">Dodatkowych wyjaśnień udzielił minister oświaty i wychowania Jerzy Kuberski, który stwierdził m.in., że spośród kilku możliwych wariantów wybrano taki - w postaci przedstawionego projektu uchwały, który uwzględnia możliwość działania w kolejnych fazach procesu doskonalenia systemu oświaty i wychowania. Okoliczność ta przemawia za nienadawaniem uchwale charakteru dokumentu szczegółowego; pozostaje w ten sposób możliwość manewru i korekty w takich sytuacjach, kiedy na jednych odcinkach trzeba posuwać się szybciej, a na innych można już działać wolniej. Przy uwzględnieniu zatem poszczególnych cennych uwag zgłoszonych w dyskusji, wydaje się celowe niezawieranie w uchwale indeksu spraw i problemów pozostających do rozwiązania, zwłaszcza że problemy są bardzo złożone, wymagające uważnego podejścia i na wiele z nich poglądy wypowiedziane w dyskusji były również odmienne.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#SylwesterKaliski">Uwzględnić trzeba ponadto rzecz zasadniczą, że projekt uchwały powstaje na tle całokształtu działanie rządu w sprawach podnoszenia poziomu oświaty i wychowania. Mamy już za sobą Kartę praw i obowiązków nauczyciela, która przynosi i nadal przynosić będzie owoce. Obecnie odbywa się dyskusja społeczna nad raportem Komitetu Ekspertów o stanie oświaty, nad programem resortu dotyczącym upowszechnienia szkoły średniej. Projekt uchwały Sejmu ma za podstawę wytyczne VII Plenum KC PZPR i przeobraża je w dokument ogólnopaństwowy. Uwieńczeniem tych działań będzie podjęcie przez Sejm uchwały o socjalistycznym wychowaniu w 200-rocznicę Komisji Edukacji Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#SylwesterKaliski">Rząd dysponuje bardzo szczegółowymi programami, które służyć mają realizacji celów zawartych w przedstawionym projekcie uchwały. Rząd będzie uważnie śledził realizację tych opracowanych przez resorty programów.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#SylwesterKaliski">W przedstawionym dokumencie przyjęto jako podstawowe założenia, że występuje zależność między obowiązkiem państwa a obowiązkami samej młodzieży; wszystko co państwo daje, powinno być poprzedzane wypełnianiem obowiązków przez młodzież.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JaremaMaciszewski">Dyskusja była niezmiernie interesująca i owocna z punktu widzenia treści jaką trzeba nadać przedstawionemu projektowi uchwały.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#JaremaMaciszewski">Nikt nie kwestionował celowości założeń projektu, różnice zdań dotyczyły tylko kształtu tego dokumentu, jego proporcji i położenia akcentu na poszczególnych problemach.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#JaremaMaciszewski">Projekt uchwały wymaga pracy, by uczynić go bardziej komunikatywnych dla społeczeństwa, organów administracji i instytucji społecznych, które będą uchwałę realizować. Projekt nakłada obowiązki na całe społeczeństwo, na rodzinę, na wszystkich tych, którzy stykają się z dziećmi i młodzieżą. Dlatego adresatem uchwały nie będzie tylko młodzież.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#JaremaMaciszewski">Należy zwrócić uwagę, że Sejm powróci do sprawy w sposób kompleksowy przy omawianiu dokumentu o kierunkach rozwoju socjalistycznego systemu kształcenia i wychowania. Obecnie dyskutowany dokument powinien być sformułowany dość elastycznie. Ponadto nie ma jeszcze decyzji co do ostatecznego kształtu modelu naszej oświaty, a więc obecnie ustalane zadania wynikać muszą z modelu, jaki istnieje teraz.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#JaremaMaciszewski">W pracy nad ostatecznym formułowaniem tekstu projektu uchwały trzeba będzie szczególnie uwzględnić te fragmenty, którym już dziś można nadać konkretny wyraz, a w pozostałych uwzględnić ogólne kierunki ideowe narzucające odpowiedni program działania.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#JaremaMaciszewski">Na wniosek przewodniczącego Komisji posła Jaremy Maciszewskiego, Komisja powołała podkomisję nadzwyczajną dla opracowania projektu uchwały Sejmu o zadaniach narodu i państwa w wychowaniu młodzieży i jej udziale w budowie socjalistycznej Polski. W skład podkomisji weszli:</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#JaremaMaciszewski">— z Komisji Nauki i Postępu Technicznego posłowie: Stanisław Ciosek (PZPR), Józef Przyłuski (ZSL);</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#JaremaMaciszewski">— z Komisji Oświaty i Wychowania posłowie: Maria Gilewska (bezp.), Natalia Rozmuszcz (ZSL), Teresa Skubała (SD), Bogdan Waligórski (PZPR — reprezentujący również Komisję Zdrowia i Kultury Fizycznej), Zbigniew Załuski (PZPR — reprezentujący również Komisję Kultury i Sztuki);</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#JaremaMaciszewski">— z Komisji Prac Ustawodawczych poseł Sylwester Zawadzki (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#JaremaMaciszewski">WSTĘPNY PROJEKT UCHWAŁY SEJMU O ZADANIACH NARODU I PAŃSTWA W WYCHOWANIU MŁODZIEŻY I JEJ UDZIALE W BUDOWIE SOCJALISTYCZNEJ POLSKI.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#JaremaMaciszewski">Streszczenie referatu ministra oświaty i wychowania - Jerzego Kuberskiego na posiedzeniu Komisji Oświaty i Wychowania dniu 22 marca 1973 r.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#JaremaMaciszewski">Projekt uchwały Sejmu o zadaniach narodu i państwa w wychowaniu młodzieży i jej udziale w budowie socjalistycznej Polski związany jest ściśle z uchwałą VII Plenum KC PZPR i prezentuje stanowisko oraz zamierzenia państwa w jej realizacji. Doniosłe znaczenie uchwały VII Plenum polega na określeniu celów i zadań socjalistycznego wychowania w naszym kraju i ustaleniu wytycznych zmierzających do ulepszenia i unowocześnienia polityki oświatowo-wychowawczej państwa. Społeczna potrzeba stanowiska partii w obydwu tych sprawach była żywo odczuwana od szeregu lat.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#JaremaMaciszewski">Znane są osiągnięcia Polski Ludowej w zakresie oświaty i wychowania młodzieży. Obecnie przechodzimy do wyższego etapu budownictwa socjalistycznego, stawiającego przed nowym pokoleniem nowe, trudne i ambitne zadania. Realizacja tych zadań wymaga - jak stwierdził Edward Gierek na VII Plenum KC PZPR - „rozwinięcie wszystkich naszych sił, a w pierwszym rzędzie pełnego wykorzystania wielkiego potencjału talentów, energii i zapału jaki wnosić będzie do zbiorowego życia i zbiorowej pracy młode pokolenie Polaków”.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#JaremaMaciszewski">Nie można jednak oczekiwać, że młode pokolenia staną się pełnowartościowe przez sam fakt wrastania w społeczeństwo. Proces tego wrastania powinien być dzisiaj racjonalnie organizowany. Wszystkie poczynania wobec młodzieży musi cechować głęboka jedność celów ideowych i wychowawczych z postępującą konkretyzacją rozwiązań praktycznych i dążeniem do uzyskiwania rzeczywistych efektów.</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#JaremaMaciszewski">Uchwała Sejmu posiadać będzie doniosłe znaczenie, ponieważ - jak nigdy dotąd - Sejm określi szeroki, spójny i konkretny, a co najważniejsze związany ze współczesnymi i perspektywicznymi zadaniami społeczeństwa - zarys wychowania socjalistycznego.</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#JaremaMaciszewski">Cele nakreślone w projekcie uchwały Sejmu uświadamiają konieczność oddziaływania na całokształt postaw składających się na socjalistyczną osobowość. Nacisk położony jest na odpowiedzialność za współczesny i przyszły los narodu, na te dziedziny obywatelskiej powinności, jak twórcza praca, wiedza, zmysł organizatorski, gotowość do ulepszeń oraz konstruktywne działanie na rzecz państwowego ładu i harmonii społecznej. Właściwą rangę, odpowiednią do społecznych potrzeb, znajdują również moralne problemy współżycia z innymi - w rodzinie, w miejscu pracy, środowisku, jak i problem odpowiedzialności człowieka za siebie i swoją społeczną użyteczność.</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#JaremaMaciszewski">Poważnie zaawansowane są już w Ministerstwie Oświaty i Wychowania oraz podległych mu instytucjach prace nad tworzeniem bardziej całościowych programów wychowania dostosowanych do typów szkół i wieku młodzieży, jak: program przysposobienia do życia rodziny socjalistycznej, program wychowania w liceum ogólnokształcącym, program wychowania obywatelskiego w zasadniczych szkołach zawodowych, program wychowania przez pracę; trwają prace nad konstrukcją jednolitego systemu wychowania. W związku z profilowaniem nauczania w liceach ogólnokształcących i korektami programów nauczania weryfikuje się również treści ideowe. Należy oczekiwać, że problemy aksjologii pedagogicznej szerzej podejmą odpowiednie instytuty uniwersyteckie.</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#JaremaMaciszewski">Zawarte w projekcie uchwały Sejmu wskazania dotyczą wszystkich dziedzin wychowania młodzieży i dają wyraz potrzebie koordynacji frontu wychowawczego, obejmującego dom, szkołę, zakłady pracy, wojsko, instytucje kulturalne i oświatowe, sport i turystykę, radio, telewizję i wydawnictwa. Zgodnie z tezą Komitetu Ekspertów, jednolity program wychowawczy realizowany harmonijnie przez ogniwa szerokiego frontu społecznego jest najważniejszym warunkiem zwiększenie skuteczności oddziaływania na młodzież. Podstawowym zadaniem jest wszechstronne przygotowanie młodzieży do przyszłych obowiązków zawodowych oraz aktywnego udziału w życiu społecznym, gospodarczym i kulturalnym. Szkoła jako podstawowe ogniwo w systemie oświaty i wychowania posiada możliwość wyrównywanie startu życiowego całej młodzieży. Sprzyjać temu będzie m.in. realizacja programu rozbudowy i modernizacji bazy materialnej szkolnictwa, rozwój sieci internatów oraz bazy zajęć pozalekcyjnych i rekreacyjnych dla młodzieży, upowszechnienia wykształcenia średniego oraz kształcenia permanentnego, jak również systematyczne doskonalenie procesu nauczania i wychowania.</u>
          <u xml:id="u-19.18" who="#JaremaMaciszewski">Zbliżeniu młodzieży i szkoły do problemów własnego terenu służy przebudowa szkolnictwa terenowego, a zwłaszcza organizacja zbiorczych szkół gminnych.</u>
          <u xml:id="u-19.19" who="#JaremaMaciszewski">W celu dostosowania szkolnictwa wyższego do potrzeb nauki, gospodarki i kultury dokonane zostaną niezbędne zmiany w strukturze i programach szkół wyższych oraz środków naukowo-badawczych.</u>
          <u xml:id="u-19.20" who="#JaremaMaciszewski">Przewiduje się m.in. rozwiązanie takich problemów jak:</u>
          <u xml:id="u-19.21" who="#JaremaMaciszewski">- zwiększenie dostępu młodzieży do studiów wyższych i zabezpieczenie składu społecznego studentów, odzwierciedlającego strukturę społeczeństwa;</u>
          <u xml:id="u-19.22" who="#JaremaMaciszewski">- rozwój studiów wyższych dla młodzieży pracującej i różnych form pomocy zapewniających efektywność jej kształcenia;</u>
          <u xml:id="u-19.23" who="#JaremaMaciszewski">- modernizację programów nauczania oraz procesu dydaktycznego i ideowo-wychowawczego;</u>
          <u xml:id="u-19.24" who="#JaremaMaciszewski">- reformo studiów nauczycielskich zmierzająca do lepszego przygotowania nauczycieli do pracy wychowawczej oraz objęcie podyplomowym dokształcaniem wszystkich czynnych nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-19.25" who="#JaremaMaciszewski">Projekt uchwały Sejmu postuluje odjęcie planową działalnością państwa szeregu dziedzin życia społecznego, nie zawsze docenianych, a wywierających wpływ na procesy wychowawcze. Chodzi tu o sprawy związane z prawidłowym startem młodego pracownika do życia społeczno-gospodarczego, rolę młodzieży w środowisku lokalnym, znaczenie kultury, sztuki, sportu, rozrywki, wypoczynku, a także kształtowanie rynku konsumpcji młodzieżowej. Uzasadniony był niepokój działaczy społecznych, czy rodziców z powodu niedorozwoju masowego sportu, wątpliwego wychowawczo wpływu niektórych audycji, czy lansowanej mody w stroju lub rozrywce. Nie oznacza to, że polityka państwa w tej sferze działania polegać ma na propagowaniu purytanizmu wobec konsumpcji. Chodzi jednak o to, że często nie zawsze wartościowe pod względem ideowo-moralnym, a często wręcz szkodliwe wpływy obcej ideologii i propagandy docierają do naszej młodzieży w postaci przedmiotów w atrakcyjnym opakowaniu konsumpcyjnym. A więc wybór i rozróżnianie tego, co ułatwia i wzbogaca życie człowieka i tego, co dogadza jedynie snobizmowi, staje się w naszym kraju ważnym problemem społeczno-wychowawczym. Taki punkt widzenia powinien cechować kształtowanie produkcji rynkowej. Wzmóc należy działalność szkoły i innych placówek wychowawczych w zakresie kształtowania upodobań i gustów młodzieży, jej smaku estetycznego oraz stylu codziennego życia. Jednakże ta działalność wychowawcza, aby nie przekształciła się w nieskuteczne moralizatorstwo, wymaga odpowiednio ukierunkowanej działalności producentów i środków masowego przekazu.</u>
          <u xml:id="u-19.26" who="#JaremaMaciszewski">Projekt uchwały Sejm podejmuje problemy zatrudnienia, startu zawodowego młodzieży oraz pomocy socjalnej dla młodzieży usamodzielniającej się, młodych małżeństw i rodziny. Przewiduje rozwinięcie działań na rzecz opieki zdrowotnej, racjonalnego żywienia, rozwoju placówek opiekuńczo-wychowawczych itp.</u>
          <u xml:id="u-19.27" who="#JaremaMaciszewski">Część młodzieży z różnych względów z trudem dostosowuje się do obowiązujących norm obyczajowych i prawnych. W celu uchronienia młodzieży od zejścia na drogę demoralizacji i łamania prawa oraz przywrócenia normalnych warunków rozwoju tej młodzieży, która już weszła na tę drogę, konieczna jest bardziej skuteczna pomoc rodzinie ze strony szkoły, organizacji i młodzieżowych i instytucji państwowych. Rada Ministrów opracuje i przedłoży Sejmowi projekt ustawy o ochronie młodzieży przed demoralizacją i odpowiedni kompleksowy program działania.</u>
          <u xml:id="u-19.28" who="#JaremaMaciszewski">Niezbędnym warunkiem realizacji wszystkich doniosłych zadań w dziedzinie wychowania jest rozwój ruchu społecznego na rzecz wychowania i samowychowania dzieci i młodzieży. Trzeba ukazywać młodzieży piękną prawdę o ludziach, którzy chcą, by było lepiej, wierzą w to i potrafią skutecznie do tego się przyczyniać. Poza główną dźwignią jaką jest zaangażowanie i twórcza inicjatywa nauczycieli i wychowawców oraz rodziców, ogromną rolę w procesie wychowania odgrywają organizacje młodzieżowe, które na ostatnich swoich zjazdach wykazały, iż upatrują swoje ważne zadanie w realizacji uchwał VII Plenum KC PZPR.</u>
          <u xml:id="u-19.29" who="#JaremaMaciszewski">Niezmiernie doniosą sprawą jest - jak wskazuje to dyrektywa VII Plenum KC PZPR - aby nie dopuścić do formalizmu i funkcjonalizmu wyrażającego się przypisywani odpowiedzialności za młodzież jedynie wydzielonym pionom, ogniwom organizacyjnym lub zespołom. Rozwiązywanie spraw młodzieży i wychowania wtedy będzie skuteczne, kiedy będzie przez wszystkich doceniane i traktowane jako własne.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>