text_structure.xml
34.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">W dniu 28 września 1966 r. Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, obradująca pod przewodnictwem posła Franciszka Gesinga (ZSL), rozpatrzyła projekt uchwały Sejmu o 5-letnim planie rozwoju gospodarki narodowej na lata 1966-1970 w części dotyczącej rolnictwa oraz w części dotyczącej warzywnictwa.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W obradach udział wzięli:</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- przedstawiciele sejmowej Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, - przedstawiciele: Komisji Planowania przy Radzie Ministrów z zastępcą Przewodniczącego — Władysławem Jagusztynem, Ministerstwa Rolnictwa z Ministrem — Mieczysławem Jagielskim i podsekretarzem stanu — Józefem Okuniewskim, podsekretarz stanu w Ministerstwie Przemysłu Chemicznego — Adam Kowalski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Przemysłu Ciężkiego — Zdzisław Nowakowski oraz przedstawiciele Ministerstwa Finansów, - przedstawiciele komisji rolnictwa wojewódzkich rad narodowych w Poznaniu, Warszawie, Szczecinie, Wrocławiu, Gdańsku, Lublinie i Krakowie.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Referat o założeniach planu 5-letniego w części dotyczącej rolnictwa przedłożył Minister Rolnictwa — Mieczysław Jagielski.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">(Streszczenie informacji podajemy na kartkach z numeracją rzymską)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#FranciszekGesing">Na pytania posłów: Jana Mazurka (ZSL), Jana Kasiaka (PZPR), Władysława Cabaja (ZSL), Floriana Pierańskiego (SD), Konstantego Łubieńskiego (bezp. „Znak” — przedst. Komisji Planu Gosp., Budżetu i Finansów), Ksawery Barańskiej (ZSL), Pelagii Pająk (bezp.), Szymona Dziedzica (ZSL), Tomasza Malinowskiego (ZSL — przedst. Komisji Planu Gosp., Budżetu i Finansów), Franciszka Maja (ZSL), Edmunda Lewandowskiego (PZPR), Mariana Tuki (PZPR), Bronisława Kałwaka (PZPR), Józefa Łaciaka (ZSL), Franciszka Gintera (ZSL), Franciszka Gesinga (ZSL), Jana Klechy (PZPR), odpowiedzi udzielili: Minister Rolnictwa — Mieczysław Jagielski, zastępca Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów — Władysław Jagusztyn, podsekretarze stanu: w Ministerstwie Przemysłu Chemicznego — Adam Kowalski i w Ministerstwie Przemysłu Ciężkiego — Zdzisław Nowakowski.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#FranciszekGesing">W dyskusji udział wzięli posłowie: Franciszek Maj (ZSL), Mieczysław Tomkowski (PZPR), Konstanty Łubieński (bezp. „Znak” — przedst. Komisji Planu Gosp., Budżetu i Finansów), Antoni Jankowski (PZPR), Władysław Cabaj (ZSL) i Józef Tejchma (PZPR).</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#FranciszekGesing">Dyskusja koncentrowała się na założonych w projekcie planu 5-letniego proporcjach rozwoju poszczególnych działów rolnictwa, na zagadnieniach równowagi pomiędzy zadaniami a nakładami inwestycyjnymi, na efektywności przewidzianych nakładów. Szeroko rozważane były sprawy zabezpieczenia planowanego wzrostu produkcji rolnej przez dostawy przemysłu, przez potencjał wykonawczy przedsiębiorstw budowlano-montażowych pracujących na rzecz rolnictwa, przez rozwój transportu i innych usług dla rolnictwa. Wiele uwagi poświęcono również sprawom zatrudnienia w rolnictwie i przygotowania kwalifikowanych kadr.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#FranciszekGesing">Szczegółowe sprawozdanie z przebiegu dyskusji podamy w jednym z kolejnych biuletynów.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#FranciszekGesing">O PROJEKCIE UCHWAŁY SEJMU O 5-LETNIM PLANIE ROZWOJU GOSPODARKI NARODOWEJ NA LATA 1966–1970 W CZĘŚCI DOTYCZĄCEJ ROLNICTWA</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#FranciszekGesing">Informacja Ministra Rolnictwa — Mieczysława Jagielskiego złożona na Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego w dniu 28 września 1966 r.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#FranciszekGesing">W wyniku realizacji planu 5-letniego w latach 1961–1965 sytuację w zakresie produkcji roślinnej można scharakteryzować następująco: nastąpiły bardzo korzystne zmiany w strukturze zasiewów; osiągnięto lub znacznie przekroczono założony w planie poziom plonów i zbiorów najważniejszych roślin, pomimo nieuzyskania z przemysłu planowanych dostaw nawozów sztucznych; przekroczono zadania w zakresie zaopatrzenia rolnictwa w nasiona kwalifikowane zbóż i sadzeniaki; doskonalono politykę ekonomiczną, tworząc korzystniejsze warunki dla rozwijania produkcji rolnej i wzrostu jej towarowości; zapoczątkowano na wielką skalę wapnowanie gleb, a oparcie rozdziału nawozów na badaniach zasobności gleb pozwoliło na bardziej efektywne wykorzystanie posiadanych nawozów; zwiększono dostawy środków produkcji roślinnej, a ponadto rolnictwo otrzymało bardziej nowoczesne i postępowe w stosowaniu środki produkcji rolniczej.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#FranciszekGesing">Pomimo pomyślnych wyników osiągniętych w produkcji roślinnej, w okresie całego ubiegłego 5-lecia wystąpił niedobór pasz treściwych, a produkcja zwierzęca, zwłaszcza trzody chlewnej, narażona była na znaczne wahania.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#FranciszekGesing">Produkcję zwierzęcą w okresie minionego planu 5-letniego scharakteryzować można następująco: w pierwszym okresie realizacji planu zaistniało silne uzależnienie produkcji zwierzęcej od sezonowych wahań zbiorów pasz (wynikało to w dużym stopniu z faktu, że podstawowy kierunek produkcji stanowiła trzoda); w toku realizacji planu podjęto szereg specjalnych kroków ekonomicznych, które doprowadziły do zmiany tendencji produkcyjnych i przekształcenia ich w utrwalone kierunki, co stworzyło podstawę do większej uniwersalności i stabilności tej gałęzi produkcji rolnej; przełamano spadkowe tendencje pogłowia owiec i stworzono warunki dla wzrostu tego pogłowia; upowszechniano metody tuczu w oparciu o przemysłowe mieszanki pasz treściwych; osiągnięto znaczną intensyfikację produkcji, wyrażającą się m.in. zwiększeniem średniej rotacji w trzodzie, zwiększeniem mleczności od jednej krowy.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#FranciszekGesing">Ważnym osiągnięciem minionego 5-lecia był rozwój gospodarki uspołecznionej i różnorodnych form społecznego działania. Państwowe gospodarstwa rolne zwiększyły powierzchnię zasiewów o 260 tys. ha, a ich produkcja globalna i towarowa wzrosły bardzo poważnie. Szczególny nacisk położono na wytwarzanie przez PGR środków produkcji przeznaczonych dla całego rolnictwa, Również spółdzielnie produkcyjne bardzo znacznie podniosły poziom gospodarki; szybki też był wzrost majątku i rozwój działalności kółek rolniczych. Ilość traktorów kółkowych wzrosła w tym czasie z 7 tys. sztuk do 44.835 sztuk.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#FranciszekGesing">Postęp osiągnięty w rolnictwie w okresie ubiegłego planu 5-letniego scharakteryzować można następująco: nastąpił dalszy rozwój produkcji we wszystkich jej sektorach; zanotowano korzystne zmiany we wzajemnych proporcjach wzrostu produkcji roślinnej i zwierzęcej polegające na relatywnie szybszym tempie wzrostu produkcji roślinnej, co jest wysoce korzystne i stwarza podstawy dla utrwalenia tendencji rozwojowych produkcji zwierzęcej; zarówno w produkcji roślinnej jak i zwierzęcej nastąpiły korzystne zmiany strukturalne; unowocześnieniu uległa baza produkcyjna rolnictwa; nastąpił bardzo znaczny wzrost zaopatrzenia w środki produkcji; znacznie szybciej niż w latach ubiegłych podejmowano odpowiednie decyzje gospodarcze wynikające z aktualnego rozwoju sytuacji produkcyjnej, kierując pomoc państwa na zagrożone odcinki; nastąpiło dalsze umocnienie i rozwój sektora uspołecznionego w rolnictwie oraz kółek rolniczych; całokształt polityki państwa na wsi miał charakter planowy i był oparty na konkretnych programach produkcyjnych, których realizacja przebiegała na ogół pomyślnie; całokształt polityki rolnej państwa sprzyjał rozwojowi produkcji we wszystkich jej sektorach.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#FranciszekGesing">Doświadczenia minionych lat wskazują, że zadania w zakresie wzrostu produkcji zwierzęcej były zbyt napięte. Po stosunkowo wysokich plonach i zbiorach w 1961 r. nastąpiły 3 kolejne lata słabszego urodzaju. Mimo niekorzystnej sytuacji paszowej, pogłowie bydła i trzody chlewnej, dzięki zastosowaniu szerokich nadzwyczajnych środków i wielostronnej pomocy państwa, osiągnęło stosunkowo wysoki poziom. Niedostateczne zasoby paszowe powodowały jednak w produkcji zwierzęcej narastanie trudności, co wywołało konieczność poddania rewizji podstawowych kierunków produkcji zwierzęcej. Zapoczątkowano kompleksową działalność zmierzającą do szybkiego powiększenia pogłowia bydła, którego rozwój nie jest uzależniony od posiadanych zasobów zbożowych w takim stopniu, jak rozwój produkcji trzody chlewnej. Ponadto produkcja bydła zapewnia rolnictwu dodatkowe zwiększenie zasobów obornika. Nie hamując rozwoju produkcji trzody, postanowiono wykorzystać szerzej istniejące w Polsce warunki dla rozwoju bydła i w ten sposób poprawić zaopatrzenie rynku w mięso w drodze zwiększania mniej zbożochłonnej produkcji żywca bydlęcego. Podjęto również środki ekonomiczne zapewniające dalszą pełną opłacalność produkcji trzody.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#FranciszekGesing">Podstawową cechę projektu nowego planu 5-letniego stanowi zasada niezmienności i kontynuacji głównych kierunków polityki rolnej ukształtowanej w końcu 1965 r. Wyraża się to w dalszym doskonaleniu całokształtu warunków produkcyjnych, ekonomicznych i organizacyjnych wszystkich sektorów rolnictwa w celu przyspieszenia rozwoju całej gospodarki rolnej i coraz lepszego wykorzystania posiadanych przez nią rezerw produkcyjnych.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#FranciszekGesing">Drugą podstawową cechą nowego planu 5-letniego jest dalszy wzrost dostaw wszystkich podstawowych środków produkcji i rozwój bazy produkcyjnej rolnictwa. Stworzy to nowe i lepsze warunki dla realizacji przez rolnictwo zadań produkcyjnych — w stosunku do warunków, w jakich zadania te były realizowane w minionym okresie 5-letnim.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#FranciszekGesing">Nowy plan 5-letni zakłada bardzo poważny wzrost nakładów inwestycyjnych na całe rolnictwo. Wzrost ten następować będzie w tempie szybszym aniżeli w minionym 5-leciu. Udział rolnictwa w ogólnych nakładach inwestycyjnych powinien wzrosnąć do 17,5 proc. w porównaniu z 14,1 proc. w minionym planie 5-letnim.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#FranciszekGesing">Zakłada się dalszy szybki rozwój państwowych gospodarstw rolnych z myślą o tym, aby działalność ich służyła rozwojowi całego rolnictwa, a więc gospodarstw dostarczających elitarny materiał nasienny, zwierzęta hodowlane itp. Szczególnego znaczenia nabierze działalność gospodarstw naukowo-doświadczalnych, zwłaszcza w przygotowaniu produkcyjnych i organizacyjnych wskazówek dla efektywnego wykorzystania wielkiego wzrostu dostaw środków produkcji, jakie w najbliższych latach otrzyma rolnictwo.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#FranciszekGesing">Przewidywany jest bardzo szybki rozwój działalności organizacji rolniczych, których głównym zadaniem jest doskonalenie produkcji w gospodarstwach chłopskich, a więc kółek rolniczych i wszelkich form spółdzielczości wiejskiej. Planuje się szybką rozbudowę przedsiębiorstw świadczących usługi dla rolnictwa i to zarówno tych jednostek, które świadczą bezpośrednio usługi, jak przedsiębiorstwa budowlane, remontowe, melioracyjne, nasienne itp. jak i tych, które skupują, uszlachetniają i przetwarzają produkty rolne.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#FranciszekGesing">Istotną cechę bieżącego planu 5-letniego stanowi przewidywany bardzo wszechstronny rozwój oświaty rolniczej, będący nieodzownym warunkiem upowszechniania postępu produkcyjnego i podniesienia ogólnego poziomu kultury rolnej.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#FranciszekGesing">Zamierza się nadal na bieżąco doskonalić ekonomiczne warunki rozwoju produkcji rolnej. Zwiększona zostanie pomoc kredytowa. W r. 1965 wyniosła ona w kredytach inwestycyjnych — 4,8 mld zł, a w kredytach obrotowych 13,3 mld zł. W roku bieżącym pomoc tę zwiększono odpowiednio do 5,5 i 14,2 mld zł. W 1970 r. wielkość kredytów dla rolnictwa wzrośnie odpowiednio do 7 i 21 mld zł.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#FranciszekGesing">Nowy plan 5-letni przewiduje wzrost produkcji globalnej w 1970 r. w porównaniu do średniego jej poziomu osiągniętego w latach 1964–1965 o 15,8–17,2 proc., w tym roślinnej — o 15,9–18,1 proc. i zwierzęcej — 14,1–17,3 proc. Wartość produkcji roślinnej będzie wyższa od zwierzęcej i wyniesie w 1970 r. około 166,5–169,6 mld zł, a wartość produkcji zwierzęcej — około 106 mld zł. Wskaźniki te wyrażają dwie tendencje: realność przyjętych zadań i niezbędną w warunkach rolnictwa ostrożność oraz dążenie do stałego łagodzenia wzajemnych dysproporcji, jakie ukształtowały się przez wiele lat między tempem rozwoju produkcji roślinnej i zwierzęcej.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#FranciszekGesing">Praktyka i doświadczenia minionego planu 5-letniego dowiodły, że przy formułowaniu prognoz rozwoju produkcji rolnej należy opierać się na przeciętnych wieloletnich wynikach produkcyjnych i te właśnie wyniki przyjmować jako bazę do określania szacunków zadań produkcyjnych. Przyjęte wskaźniki można uznać jako realne i możliwe do osiągnięcia, a w sprzyjających warunkach — nawet do przekroczenia. Warto podkreślić fakt, że jakkolwiek środki inwestycyjne, materiałowe i organizacyjne rozmiarami przekraczają znacznie wielkości środków dostarczonych rolnictwu w ubiegłych latach, to jednak przy formułowaniu zadań produkcyjnych trzeba liczyć się z faktem, że znaczna ich część da określone efekty dopiero po roku 1970.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#FranciszekGesing">Dla osiągnięcia zawartych w planie zadań szczególnie wielki wysiłek czeka całe rolnictwo na odcinku podniesienia plonów, średnie plony zbóż w ostatnich 4-ch latach wyniosły 17,1 q/ha. W roku 1970 zamierza się osiągnąć 20–21 q z jednego ha, to jest przyrost roczny 60–80 kg, co jest zadaniem poważnym. Globalne zbiory zbóż wyniosą w 1970 r. w szacunkach widełkowych: 17,4–18,3 mln ton, to jest o 1,1–2 mln ton więcej niż w roku 1965, a o 2,6–3,5 mln ton więcej niż średnio w latach 1962–1965.</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#FranciszekGesing">Drugie bardzo ważne zadanie w produkcji roślinnej, to ogólne umocnienie bazy paszowej. W strukturze upraw wyrazi się to zwiększeniem upraw pastewnych zarówno w plonie głównym jak i w poplonach, zwłaszcza koniczyn i lucern.</u>
<u xml:id="u-2.23" who="#FranciszekGesing">Dzięki znacznej podwyżce plonów ziemniaka (o 21 q z ha więcej niż w 1965 r.), globalne zbiory powinny wzrosnąć o ok. 3 mln ton ziemniaków w okresie 5-lecia.</u>
<u xml:id="u-2.24" who="#FranciszekGesing">W drodze zwiększenia powierzchni uprawy oraz zwiększenia nasadzeń drzew owocowych, jak i podniesienia plonów, szacuje się powiększenie produkcji warzyw o 31,4 proc., a produkcji owoców o 100 proc.</u>
<u xml:id="u-2.25" who="#FranciszekGesing">Zmiany w uprawie i produkcji roślin przemysłowych dostosowane są do potrzeb przemysłu przetwórczego i w tym zakresie przewiduje się głównie dalszy wzrost plonów.</u>
<u xml:id="u-2.26" who="#FranciszekGesing">W dziale produkcji zwierzęcej największe zadania planuje się zakresie rozwoju pogłowia bydła oraz produkcji żywca, w tym szczególnie żywca wołowego. Podyktowane to jest zarówno potrzebami rynku, jak i potrzebami paszowymi. Położenie większego nacisku na rozwój chowu bydła ułatwi zrównoważenie bilansu zbóż i pasz treściwych. W latach 1966–1970 zakłada się wzrost pogłowia bydła do 11,4–11,8 mln sztuk, to jest o ok. 1450–1850 tys. sztuk więcej, niż wynosił stan w 1965 r. Przyrost trzody chlewnej założono nieco skromniej, na poziomie 220–720 tys. sztuk. Ogólna produkcja żywca powinna wzrosnąć o 17,8–19,3 proc., w tym żywca wołowego o 46–60,6 proc.</u>
<u xml:id="u-2.27" who="#FranciszekGesing">Odpowiednio do wzrostu produkcji ogólnej powinna zwiększyć się produkcja towarowa rolnictwa.</u>
<u xml:id="u-2.28" who="#FranciszekGesing">Podstawowym problemem gospodarczym bieżącego planu 5-letniego jest osiągnięcie samowystarczalności w zakresie produkcji zbóż i pasz treściwych. Dla zrealizowania tego najważniejszego zadania konieczne jest przyśpieszenie tempa rozwoju produkcji zbóż i zmniejszenie zużycia zbóż na paszę.</u>
<u xml:id="u-2.29" who="#FranciszekGesing">Pierwszym elementem działania będzie dążenie do poprawy ogólnej struktury zasiewów, co w efekcie powinno zapewnić zbożom lepsze stanowiska w płodozmianie.</u>
<u xml:id="u-2.30" who="#FranciszekGesing">Nadal rozszerzać się będzie areał upraw intensywnych gatunków zbóż: pszenicy i jęczmienia. Dążyć będziemy do tego, aby w całym kraju dobre gleby były co najmniej w 70 proc. wykorzystane pod uprawę pszenicy.</u>
<u xml:id="u-2.31" who="#FranciszekGesing">Ważnym elementem programu intensyfikacji całej produkcji roślinnej jest planowany wzrost nawożenia. Zaopatrzenie rolnictwa w nawozy mineralne nie zaspokajało dotąd rosnących potrzeb rolnictwa. Był to jeden z ważnych hamulców rozwoju produkcji roślinnej. W związku z tym przed kilku laty podjęto zasadniczą decyzję w sprawie rozbudowy krajowego przemysłu nawozów azotowych i fosforowych oraz zwiększenia importu nawozów potasowych. W bieżącej 5-latce poziom nawożenia wzrośnie do ok. 135 kg NPK na ha użytków rolnych, a więc niemal 2,5-krotnie w porównaniu z rokiem 1965. Zaopatrzenie rolnictwa w nawozy azotowe wzrośnie ponad 2,5-krotnie, fosforowe — ponad 2-krotnie i w potasowe — 2,4-krotnie. Pozwoli to osiągnąć dość korzystne wzajemne proporcje poszczególnych nawozów. Poprawi się też znacznie asortyment dostarczanych rolnictwu nawozów, zwiększy się ich koncentracja i poprawi jakość. Duży wzrost nawożenia w bieżącym planie 5-letnim pozwoli po raz pierwszy w szerszym zakresie zwiększyć nawożenie zbóż.</u>
<u xml:id="u-2.32" who="#FranciszekGesing">Nastąpi dalszy rozwój wapnowania gleb. Przewiduje się 2-krotny wzrost zużycia nawozów wapniowych w 1970 r. w porównaniu do r. 1965. Realizowany będzie program szybkiej rozbudowy i sprawnej organizacji usług w zakresie wapnowania gleb. Do końca planu 5-letniego 90 proc. transportu i 85 proc. wysiewu wapna dokonywane będzie przez punkty usługowe.</u>
<u xml:id="u-2.33" who="#FranciszekGesing">Zakładamy w bieżącym planie 5-letnim dalsze ograniczenie szkód wyrządzanych przez szkodniki, choroby i chwasty. Założenia intensyfikacji ochrony roślin są w pełni zabezpieczone od strony organizacyjnej i ekonomicznej. Zaopatrzenie rolnictwa w herbicydy wzrośnie ponad 2,5-krotnie, a zaprawianiem obejmie się 100 proc. nasion wymagających tego zabiegu. Program ochrony roślin przewiduje w 1970 r. objęcie chemicznymi zabiegami 85 proc. gruntów uprawnych. Znacznie wzrośnie ilość aparatów do ochrony roślin. Przewiduje się, że w 1970 r. usługami w dziedzinie ochrony roślin objęte zostanie 60 proc. powierzchni.</u>
<u xml:id="u-2.34" who="#FranciszekGesing">Na czoło problemów dalszej realizacji programu nasiennego stawia się osiągnięcie wysokiej jakości kwalifikowanego materiału nasiennego, właściwy dobór odmian oraz sprawność w realizowaniu zaopatrzenia rolnictwa w materiał siewny. Nie przewiduje się wzrostu ilościowego produkcji materiału siewnego. Zamierza się zwiększyć państwowe rezerwy nasienne szczególnie w grupie roślin pastewnych, a także część materiału siewnego przeznaczyć na eksport.</u>
<u xml:id="u-2.35" who="#FranciszekGesing">Ważnym czynnikiem równoważenia bilansu zbożowego jest realizacja programu rozwoju suszarnictwa pasz zielonych. Pozwala to na bardziej oszczędną gospodarkę posiadanymi zasobami białka. Produkcja suszu zielonek w 1967 r. wyniesie ok. 190 tys. ton, a w 1970 r. ok. 480 tys. ton. Przygotowujemy warunki dla rozwoju w najbliższym czasie nowego kierunku suszarnictwa, a mianowicie suszu ziemniaka, który może zastąpić po części zboże.</u>
<u xml:id="u-2.36" who="#FranciszekGesing">Kolejnym przedsięwzięciem zmierzającym do poprawy bilansu zbożowego jest znacznie oszczędniejsze wykorzystanie zasobów zbożowych na cele paszowe. Zamierza się opierać coraz szerzej produkcję zwierzęcą na przemysłowych mieszankach paszowych.</u>
<u xml:id="u-2.37" who="#FranciszekGesing">W planie 5-letnim przyjęto generalne założenie, że w okresie do 1970 r. wzrost produkcji zwierzęcej będzie następował głównie w drodze wzrostu wydajności produkcyjnych. Specjalny nacisk położony zostanie na wzrost produkcji mięsa wołowego i mleka. Znaczny wzrost produkcji żywca wołowego wymaga zwiększenia odchowu bydła rzeźnego. Kontraktacją chcemy objąć ponad 2 mln sztuk w 1970 r. (obecnie 1 mln).</u>
<u xml:id="u-2.38" who="#FranciszekGesing">Planowany wzrost produkcji mleka o 12–13 proc. oparty jest również w znacznie większym stopniu na podniesieniu przeciętnej wydajności mleka od jednej krowy niż na powiększeniu stada krów. Przewiduje się wzrost pogłowia krów o 280 tys. sztuk. Realizacja zadań w zakresie wzrostu pogłowia bydła pozwoli osiągnąć w 1970 r. obsadę bydła w skali kraju na poziomie 57–59 sztuk na 100 ha użytków rolnych (o 10 sztuk wyższą niż w 1965 r.).</u>
<u xml:id="u-2.39" who="#FranciszekGesing">Zakłada się rozszerzenie oceny mlecznej wydajności krów do 900 tys. sztuk w 1970 r. Podejmie się szereg środków w celu rozszerzenia hodowli bydła zarodowego. Rozszerzona zostanie poważnie akcja inseminacyjna.</u>
<u xml:id="u-2.40" who="#FranciszekGesing">W planie 5-letnim zakłada się wzrost pogłowia trzody chlewnej w wysokości od 1,6–5,2 proc. Podkreślić jednak należy, że produkcja żywca wieprzowego powinna osiągnąć wzrost o ok. 7–10 proc., tj. o ok. 105–170 tys. ton. Osiągnięcie tego zadania wymaga intensyfikacji tuczu i skrócenia cyklu produkcyjnego, co będzie możliwe właśnie dzięki upowszechnieniu stosowania w żywieniu trzody przemysłowych mieszanek paszowych. Nadal prowadzone będzie uszlachetnianie masowego pogłowia w gospodarce chłopskiej oraz wdrażanie nowych metod żywienia i poprawy warunków pomieszczeniowych.</u>
<u xml:id="u-2.41" who="#FranciszekGesing">Ważnym czynnikiem zabezpieczenia pasz oraz poprawy i racjonalnego żywienia bydła obok zwiększonej produkcji siana jest ponad 2-krotne zwiększenie produkcji kiszonek i poprawa ich jakości. Węzłowym zagadnieniem jest tu intensyfikacja budowy silosów i szybsze rozszerzenie produkcji odpowiednich na zakiszenie zielonek. Stosowana będzie nadal szeroka pomoc finansowa i materiałowa państwa na budowę silosów. W latach 1966–1970 planujemy wybudować co najmniej 600 tys. sztuk silosów o ogólnej pojemności ok. 9 mln m³.</u>
<u xml:id="u-2.42" who="#FranciszekGesing">Zadania państwowych gospodarstw rolnych w dziedzinie intensyfikacji produkcji są znacznie poważniejsze niż zadania ustalone dla całego rolnictwa. Podstawowym zadaniem PGR jest stałe zwiększanie dostaw rolniczych środków produkcji dla rolnictwa oraz stały wzrost produkcji towarowej; zwłaszcza produkcji towarowej zbóż. W 1970 r. PGR będą mogły dostarczyć państwu ok. 1500 tys. ton zbóż, co oznacza 30-procentowy wzrost w stosunku do wykonania z roku 1965. Zakłada się, że w 1970 r. plony zbóż w PGR osiągną 21–22 q z ha (gospodarka chłopska 20–21 q z ha). Przewiduje się wzrost produkcji suszu z zielonek w celu uzupełnienia komponentów do produkcji pasz treściwych.</u>
<u xml:id="u-2.43" who="#FranciszekGesing">W produkcji zwierzęcej zakłada się dalszy wzrost pogłowia, przede wszystkim bydła i krów, a także wzrost wydajności mleka od jednej krowy.</u>
<u xml:id="u-2.44" who="#FranciszekGesing">Zadania organizacyjne i gospodarcze spółdzielni produkcyjnych oraz środki potrzebne dla ich realizacji przewidują współudział spółdzielni w realizacji kluczowego problemu rolnictwa, jakim jest problem zbożowo-paszowy. Spółdzielnie produkcyjne zamierzają osiągnąć w 1970 plony zbóż w wysokości 26 q z ha, a także podniesienie produkcji roślin uprawnych, a zwłaszcza zbiorów z łąk i pastwisk. Spółdzielnie produkcyjne planują zainwestowanie 3,8 mld zł, a więc 2 razy więcej niż w latach ubiegłego planu 5-letniego.</u>
<u xml:id="u-2.45" who="#FranciszekGesing">W 1970 r. będzie w kraju ok. 35 tys. kółek rolniczych, które swoją działalnością obejmą w zasadzie całą indywidualną gospodarkę chłopską. Kółka rolnicze w dalszym ciągu koncentrować będą działalność na podstawowych problemach produkcyjnych i współdziałać w ich rozwiązywaniu m.in. w drodze upowszechniania i stosowania w gospodarstwach chłopskich agrominimum, uwzględniającego nowe warunki wynikające m.in. z coraz większych dostaw środków produkcji.</u>
<u xml:id="u-2.46" who="#FranciszekGesing">Drugim istotnym kierunkiem działalności kółek będzie upowszechnianie oświaty rolniczej niezbędne dla dalszego postępu w unowocześnianiu procesów technologicznych produkcji rolnej.</u>
<u xml:id="u-2.47" who="#FranciszekGesing">Trzecim wreszcie kierunkiem działalności kółek i międzykółkowych baz maszynowych będzie szersze niż dotychczas świadczenie usług traktorowo-maszynowych. Kółka spełnią dużą rolę w przejmowaniu i zagospodarowywaniu gruntów PFZ. Ponadto kółka rozwijać będą inne rodzaje działalności gospodarczej, np. produkcję materiałów budowlanych, wykonywanie usług rzemieślniczo-warsztatowych itp. W latach planu 5-letniego na konta kółek rolniczych i ich związków wpłynie ok. 24 mld zł ze środków FRR. W okresie tym kółka rolnicze przeznaczą na inwestycje ok. 22,8 mld zł.</u>
<u xml:id="u-2.48" who="#FranciszekGesing">Nakłady na inwestycje w rolnictwie w latach planu 5-letniego wyniosą ok. 176,8 mld zł, z czego środki państwowe 91,1 mld zł, środki FRR — 22,8 mld zł, a środki własne rolników — ok. 59,2 mld zł. Nakłady te będą więc o 66,2 mld zł przekraczać sumę nakładów wydatkowanych w ub. 5-leciu, z tym że w grupie inwestycji państwowych wzrost ten wyniesie 74 proc., w inwestycjach FRR — 117 proc., a w inwestycjach chłopskich — 28 proc.</u>
<u xml:id="u-2.49" who="#FranciszekGesing">Największe sumy przeznaczy się na budownictwo rolnicze — 88 mld zł, na mechanizację (zakup maszyn i zaplecze techniczne) — 57,2 mld zł, na meliorację — 22,4 mld zł i elektryfikację — 5,5 mld zł. Szczególnie silnie wzrastają nakłady na mechanizację (o 50 proc. w stosunku do minionej 5-latki).</u>
<u xml:id="u-2.50" who="#FranciszekGesing">Plan 5-letni przewiduje dalszy wzrost nakładów na inwestycje melioracyjne, co pozwoli na zmeliorowanie ok. 620 tys. ha użytków zielonych, ok. miliona ha gruntów ornych oraz przeprowadzenie zagospodarowania pomelioracyjnego na powierzchni 700 tys. ha. Po zrealizowaniu zadań w bieżącej 5-latce potrzeby melioracyjne w kraju zostaną zaspokojone; na gruntach ornych — w 79 proc., na użytkach zielonych — w 71 proc.</u>
<u xml:id="u-2.51" who="#FranciszekGesing">W bieżącym planie 5-letnim rolnictwo otrzyma wielkie ilości maszyn i narzędzi rolniczych, dzięki czemu będzie można pełniej wykorzystać produkcyjne możliwości i rezerwy rolnictwa. Dostawy maszyn i narzędzi rolniczych osiągną wartość 45,2 mld zł (o 17,8 mld zł więcej niż w poprzedniej 5-latce). Kółka rolnicze otrzymają 90 tys. zestawów traktorowo-maszynowych o wartości ok. 20 mld zł. Stan ciągników w gospodarce rolnej wzrośnie w 1970 r. do 240 tys. sztuk (2-krotny wzrost w stosunku do 1965 r.). Na 100 ha użytków rolnych będziemy mieli 17,7 jednostek pociągowych, w tym 8 mechanicznych. Oznaczać to będzie zmechanizowanie siły pociągowej w rolnictwie w 45 proc. Zakłada się poważny rozwój i modernizację zaplecza technicznego, lepsze wyposażenie ośrodków maszynowych, wzrost ilości międzykółkowych baz maszynowych.</u>
<u xml:id="u-2.52" who="#FranciszekGesing">Zadania inwestycyjne w zakresie elektryfikacji wsi przewidują zelektryfikowanie 360 tys. zagród. Pozwoli to na osiągnięcie stanu elektryfikacji gospodarstw wiejskich w 1970 r. na poziomie 86 proc. Rozwinięty zostanie zakres usług elektrotechnicznych świadczonych przez przedsiębiorstwa elektryfikacji rolnictwa. Zaspokojone zostaną całkowicie potrzeby w zakresie elektryfikacji PGR i spółdzielni produkcyjnych.</u>
<u xml:id="u-2.53" who="#FranciszekGesing">Nastąpi dalsze umocnienie przedsiębiorstw budownictwa rolniczego. Rolnictwo otrzyma znaczne ilości materiałów budowlanych, które powinny pozwolić na istotną poprawę zaopatrzenia. Ministerstwo Rolnictwa przeznaczyło w bieżącym planie 5-letnim z własnych środków inwestycyjnych kwotę 750 mln zł na rozwój produkcji materiałów budowlanych dla wsi, wychodząc z założenia, że poprawa sytuacji w tej dziedzinie jest bardzo ważnym warunkiem dalszego ogólnego rozwoju gospodarki chłopskiej. W latach 1966–1970 na inwestycje przedsiębiorstw budownictwa rolniczego przeznaczy się kwotę ok. 2,9 mld zł. Podjęte zostaną wysiłki w kierunku wprowadzenia nowych metod wykonawstwa, nowych korzystniejszych konstrukcji i materiałów oraz sprawniejszej organizacji robót.</u>
<u xml:id="u-2.54" who="#FranciszekGesing">W bieżącej 5-latce realizowane będą inwestycje służące zabezpieczeniu zaopatrzenia wsi w wodę. Przewiduje się znaczne zwiększenie nakładów na budowę urządzeń zaopatrzenia rolnictwa i wsi w wodę do wysokości 4,1 mld zł, co oznacza wzrost nakładów o 140 proc. w stosunku do zadań wykonanych w ubiegłej 5-latce. Większość nakładów przeznacza się na pokrycie potrzeb występujących na terenach deficytowych.</u>
<u xml:id="u-2.55" who="#FranciszekGesing">Poza omówionymi kierunkami inwestowania kontynuowany będzie rozwój sieci lecznic weterynaryjnych, agronomówek, punktów unasienniania itp.</u>
<u xml:id="u-2.56" who="#FranciszekGesing">Wykonanie szerokich zadań produkcyjnych, jak i ogromnego dozbrojenia technicznego rolnictwa, stawia duże zadania na odcinku kadr. W ciągu najbliższych 5 lat ilość pracowników zatrudnionych w przedsiębiorstwach melioracyjnych, mechanizacji rolnictwa, budownictwa rolniczego i innych przedsiębiorstw usługowych powinna wzrosnąć do ponad 300 tys.</u>
<u xml:id="u-2.57" who="#FranciszekGesing">Postęp, jaki przewiduje się w naszym rolnictwie, możliwy jest do osiągnięcia pod warunkiem objęcia zawodowym szkoleniem jak największej liczby młodzieży wiejskiej pracującej w gospodarstwach chłopskich. Rolnicy bez odpowiedniego przygotowania nie będą mogli efektywnie korzystać z coraz bogatszego zestawu środków, jaki już obecnie w masowej skali dostarczamy rolnictwu. Dążyć przeto będziemy do szybkiego rozwoju i doskonalenia pracy zarówno szkół, jak i zespołów przysposobienia rolniczego. Wielkim osiągnięciem jest to, że obecnie w szkołach przysposobienia rolniczego zdobywa kwalifikacje do pracy w rolnictwie ponad 120 tys. młodzieży, a w zespołach przysposobienia rolniczego przysposabia się do zawodu rolnika ponad 145 tys. starszej młodzieży. Wszędzie tam, gdzie są ku temu możliwości, będziemy nadal rozbudowywać obie te formy szkolenia rolniczego i zmierzać do objęcia nimi w 1970 r. całą młodzież pozostającą na wsi po ukończeniu szkoły podstawowej.</u>
<u xml:id="u-2.58" who="#FranciszekGesing">W poważnym stopniu rozwinięte zostaną różnorodne formy szkolenia kursowego. Podstawowym kierunkiem tego szkolenia będzie przygotowanie kadr dla pilnych potrzeb mechanizacji rolnictwa.</u>
<u xml:id="u-2.59" who="#FranciszekGesing">Przygotowanie potrzebnych rolnictwu kwalifikowanych kadr robotniczych jest zadaniem zasadniczych szkół rolniczych, które zamierza się znacznie rozbudować, zwiększając do 1970 r. ilość uczniów do 25 tys. z ponad 15 tys. w 1965 r.</u>
<u xml:id="u-2.60" who="#FranciszekGesing">Rozbudowana zostanie znacznie baza instytutów naukowo-badawczych służących rolnictwu. Główny wysiłek skierowany zostanie na rozbudowę istniejących placówek i lepsze ich wyposażenie.</u>
<u xml:id="u-2.61" who="#FranciszekGesing">W nowy plan 5-letni wchodzimy z dużym dorobkiem produkcyjnym. Coraz większe korzyści przynosić będą różnorodne prace prowadzone od lat w rolnictwie, a także różne decyzje długofalowe podjęte w toku minionej 5-latki i w roku bieżącym. Dotyczy to w głównej mierze prac w zakresie klasyfikacji i ewidencji gruntów, opracowania map glebowo-rolniczych, opracowania dla każdej gromady planów rozwoju produkcji rolniczej, środków zahamowania podziału gospodarstw, poprawy warunków kredytowania rolnictwa, udoskonalonej w ostatnich latach polityki cen itp.</u>
<u xml:id="u-2.62" who="#FranciszekGesing">Nasze główne zamierzenia produkcyjne w planie 5-letnim służyć będą wszechstronnemu wzrostowi produkcji we wszystkich jej asortymentach i sektorach, regulowaniu struktury produkcji rolnej w kierunkach zgodnych z potrzebami gospodarki narodowej, rozwiązywaniu w najbliższych latach węzłowego problemu zbożowo-paszowego.</u>
<u xml:id="u-2.63" who="#FranciszekGesing">Realizacja tych zamierzeń sprzyjać będzie dalszym społecznym przeobrażeniom na naszej wsi i poprawie warunków pracy i bytu ludności rolniczej.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>