text_structure.xml
18.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">W dniu 28 listopada 1968 r. Komisja Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, obradująca pod przewodnictwem posła Bronisława Drzewieckiego (ZSL) rozpatrzyła stan gospodarki w lasach chłopskich.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli:</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- przedstawiciele Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z podsekretarzem stanu - Walentym Bartoszewiczem, wicedyrektor Zespołu NIK - Henryk Wronecki, przedstawiciele Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i Ministerstwa Finansów;</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">- przedstawiciele prezydiów wojewódzkich rad narodowych w Warszawie i Krakowie.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Informację o gospodarce w lasach chłopskich przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego - Walenty Bartoszewicz.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">(Streszczenie informacji podajemy na kartkach z numeracją rzymską)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#BronisławDrzewiecki">Dyskusja:</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#StanisławWojtowicz">Warunki pracy służby leśnej nadzorującej lasy chłopskie są bardzo trudne. Brak osad leśnych, trudności z wynajmem mieszkań i duże rozproszenie lasów sprawiają, że trudno o chętnych do tej pracy; stąd braki kadrowe i znaczna ilość zatrudnionych mimo braku dostatecznych kwalifikacji. Jest to problem, który trzeba rozwiązać przede wszystkim.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#StanisławRomanowski">Przewidywane podwyższenie opłat leśnych wpłynie na zwiększenie stanu zatrudnienia służby leśnej w tej dziedzinie. Konieczne jest jednak zastosowanie systemu bodźców, które by ułatwiły nabór kadr do tej służby.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#StanisławRomanowski">Bodźce te powinny mieć zarówno charakter finansowy, jak i socjalno-bytowy (mieszkanie, środki komunikacji itp.).</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JózefSasak">Obserwuje się nie tylko brak funduszów na zatrudnienie służby przeznaczonej do lasów chłopskich, lecz również funduszów na prowadzenie prawidłowej gospodarki w tych lasach. Uporządkowaniu spraw leśnej gospodarki chłopskiej nie sprzyja dwutorowość nadzoru, który sprawują obecnie i organy prezydiów rad i organy leśnictwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#CzesławSadowski">Kierunek działania resortu jest prawidłowy, szkoda jednak, że został sformułowany tak późno. Pozytywne jest, że poczyniono już próby i doświadczenia w kierunku uregulowania sprawy chłopskiej gospodarki leśnej drogą organizowania odpowiednich zespołów. Jednakże rozwój zespołowych form gospodarki leśnej jest jeszcze znikomy i należy go przyspieszyć, działając różnorakimi bodźcami.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#JózefMacichowski">Wiele się mówi o słabej wydajności łąk - ale niedostateczną uwagę zwraca się dotąd na słabą gospodarkę w lasach chłopskich, których jest 1,5 mln ha. Wydaje się, że gospodarkę tę traktować trzeba jako integralną część rolnictwa. Trzeba więc włączyć do prac nad jej usprawnieniem resort rolnictwa.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#JózefMacichowski">Konieczne jest także, by kółka rolnicze włączyły ten problem do programu swego działania. Budujemy agronomówki, wodomistrzówki itd. - trzeba z tych samych funduszów budować leśniczówki i gajówki dla tej części służby leśnej, która zajmuje się chłopską gospodarką leśną. Na cele tej gospodarki należałoby przeznaczyć część funduszu rozwoju rolnictwa. Da to dodatkowe kwoty na porządkowanie i rozwijanie chłopskiej gospodarki leśnej. Konieczne jest również tworzenie spółdzielń urządzania lasów chłopskich, bowiem fachowcy zatrudnieni w tego rodzaju komórkach pracujących na rzecz lasów państwowych nie są w stanie objąć swoją działalnością lasów chłopskich.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#LeonOlszewski">Wydaje się, że należałoby się zastanowić nad powoływaniem czegoś w rodzaju nadleśnictw i leśnictw, które zajęłyby się całością zagadnień gospodarki w lasach chłopskich. Odciążyłoby to leśnictwa i nadleśnictwa lasów państwowych od tych zagadnień, którymi organa te i tak zajmują się raczej marginesowo.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#StanisławCeberek">Zagadnienie zalesienia chłopskich nieużytków rozwiązano stosunkowo łatwo. Problemem jest przebudowa negatywnych drzewostanów i pielęgnacja zalesień.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#StanisławCeberek">Chłopi z reguły ustosunkowują się negatywnie do prób organizacji zespołowej gospodarki leśnej, traktując je często jako wstęp do upaństwowienia ich lasów. Konieczna jest więc intensywna akcja uświadamiająca. W obecnej bowiem sytuacji nawet te zrzeszenia, które udało się zorganizować - są martwe. Najsłuszniejsze chyba jest powierzenie troski o te sprawy kółkom rolniczym.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#WalentyKubica">Tworzenie nowych organów administracyjnych do spraw leśnej gospodarki chłopskiej nie rozwiąże problemu; jest zresztą, nieopłacalne ze względu na wielkie rozproszenie tych lasów. Konieczne jest natomiast znaczne wzmocnienie działających obecnie organów zajmujących się tymi zagadnieniami.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#JózefZuj">Środków na podnoszenie produktywności lasów chłopskich brak. Należałoby zwiększyć opłaty leśne stosując równocześnie ulgi dla gospodarstw zwiększających produktywność lasów.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#EugeniaKowal">Chłopi nie są w stanie sami uporządkować gospodarki leśnej. W lasach państwowych są na to środki. W lasach chłopskich środków na to brak. Las stoi i rośnie, nikt się nim nie zajmuje, nikt go nie porządkuje. Melioracja rolna kończy się na granicy lasu, a w lasach chłopskich znajdują się bagniska hamujące rozwój drzewostanu. Bardzo słuszny wydaje się postulat przeznaczenia części funduszu rozwoju rolnictwa na te cele.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#EugeniaKowal">Powiększenie służby leśnej zajmującej się zagadnieniem chłopskiej gospodarki leśnej jest celowe. Konieczne jest jednak wyposażenie tej służby w prawo stosowania sankcji karnych. Brak tych uprawnień utrudnia działanie służb leśnych.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#EugeniaKowal">Zastępca przewodniczącego Prezydium WRN w Warszawie - Stefan Paszkowiak: Lasy prywatne odgrywają poważną rolę w gospodarce chłopskiej woj. warszawskiego. Powierzchnia tych lasów ulega z roku na rok poważnemu zwiększeniu. Problemem jest jednak prowadzenie w nich prawidłowej gospodarki.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#EugeniaKowal">Były rozważane możliwości zorganizowania właścicieli lasów w sekcjach kółek rolniczych. Ta forma budzi jednak zastrzeżenia, ponieważ przynależność do kółka rolniczego jest dobrowolna, a tymczasem gospodarowanie w lasach wymaga dyscypliny i zaangażowania wszystkich użytkowników. Wydaje się, że w tym wypadku najsłuszniejszym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie przymusowych form zorganizowanego udziału właścicieli lasów w planowej ich pielęgnacji i użytkowaniu analogicznie, jak to ma miejsce przy melioracjach.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#EugeniaKowal">Istnieje potrzeba wzmocnienia służby leśnej nadzorującej lasy chłopskie. Niedostatek tej służby jest rażący.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#EugeniaKowal">Zastępca kierownika Wydziału Rolnictwa i Leśnictwa Prezydium WRN w Krakowie - Czesław Karwiński: W woj. krakowskim obszar lasu przypadający na jednego właściciela wynosi 0,59 ha. Świadczy to o wielkim rozdrobnieniu własności. Lasy krakowskie są zasobne w drzewo i dają stosunkowo duży przyrost wynoszący ponad 3 m3 rocznie. W ciągu ostatnich 10 lat właściciele tych lasów uzyskali za drewno przeszło 1,5 mld zł.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#EugeniaKowal">W województwie jest 114 leśniczych, powołanych do sprawowania nadzoru nad lasami chłopskimi, nie są oni jednak w stanie podołać swoim zadaniom. Dąży się też do zwiększenia liczby leśników. Równocześnie istnieje potrzeba stworzenia im lepszych warunków pracy, m.in. zwiększenia ryczałtów na dojazdy, które nie wystarczają, jako że rejon takiego leśniczego obejmuje niekiedy 30 miejscowości.</u>
<u xml:id="u-12.7" who="#EugeniaKowal">Niedostateczna też jest obsada referatów leśnictwa w radach narodowych. Przeważnie jest ona jednoosobowa przy równoczesnym obciążeniu referenta takimi obowiązkami jak - ochrona przyrody, akcje zadrzewień, łowiectwa itp.</u>
<u xml:id="u-12.8" who="#EugeniaKowal">Dodatkowych wyjaśnień udzielił podsekretarz stanu w Ministerstwie Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego - Walenty Bartoszewicz. Stwierdził on m.in.:</u>
<u xml:id="u-12.9" who="#EugeniaKowal">Poziom służby leśnej w lasach niepaństwowych jest niski. Podnoszeniu tego poziomu nie sprzyjają warunki w jakich ta służba pracuje. Brak osad, brak deputatów rolniczych itp. Resort leśnictwa usiłuje zainteresować resort rolnictwa m.in. takimi rozwiązaniami, jak np. budowanie 2-rodzinnych agronomówek, w których jedno mieszkanie służyłoby agronomowi, a drugie leśniczemu. Takie rozwiązanie miałoby i tę dodatnią stronę, że ułatwiłoby współpracę tych dwóch służb.</u>
<u xml:id="u-12.10" who="#EugeniaKowal">Uzysk drewna z lasów niepaństwowych nie pokrywa zapotrzebowania wsi. Dlatego państwo skupuje drewno z gospodarstw chłopskich w tych okolicach, w których uzysk drewna jest większy, natomiast w okolicach deficytowych przekazuje wsi nadwyżki z lasów państwowych.</u>
<u xml:id="u-12.11" who="#EugeniaKowal">Zespołowe gospodarowanie lasem niewątpliwie wyzwoliłoby wiele rezerw w niepaństwowej gospodarce leśnej. Są nawet konkretne przykłady. W pow. radzyńskim istnieje stara wspólnota leśna, której las jest idealnie zagospodarowany i daje bardzo duże dochody, a uzyski drewna są tam wyższe niż w lasach państwowych.</u>
<u xml:id="u-12.12" who="#EugeniaKowal">Inicjatywa powoływania spółdzielni urządzania lasów jest słuszna. Jednakże już opracowane plany urządzeniowe leśnych gospodarstw niepaństwowych nie są realizowane. Główną przeszkodą jest brak podstaw prawnych do spowodowania przymusowego, wspólnego zagospodarowania masywów leśnych przez indywidualnych posiadaczy działek leśnych.</u>
<u xml:id="u-12.13" who="#EugeniaKowal">Przewodniczący Komisji - Bronisław Drzewiecki (ZSL): Podjęty przez Komisję temat ma istotne znaczenie dla wsi. Przedłożone materiały i głosy w dyskusji wskazują na konieczność większego zainteresowania resortu lasami prywatnymi. Należy doprowadzić do zrozumienia, że gospodarka leśna jest dla rolnika równie ważna jak gospodarka połowa, czy łąkarska, że między leśnictwem i poszczególnymi działami rolnictwa istnieje ścisła współzależność.</u>
<u xml:id="u-12.14" who="#EugeniaKowal">Resort rolnictwa jest mocno zaangażowany w sprawy związane z nadzorem i rozwojem lasów chłopskich. Jednak jego wysiłki nie spotkają się z odpowiednim poparciem innych resortów i organizacji działających na wsiach.</u>
<u xml:id="u-12.15" who="#EugeniaKowal">Dezyderaty w sprawie gospodarki w lasach chłopskich zostaną uchwalone na następnym posiedzeniu Komisji.</u>
<u xml:id="u-12.16" who="#EugeniaKowal">O GOSPODARCE W LASACH CHŁOPSKICH</u>
<u xml:id="u-12.17" who="#EugeniaKowal">Streszczenie informacji złożonej przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego - Walentego Bartoszewicza na posiedzeniu Komisji Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego w dniu 28 listopada 1968 r.</u>
<u xml:id="u-12.18" who="#EugeniaKowal">Struktura własnościowa lasów chłopskich stanowi istotny czynnik oddziałujący na 'kształtowanie się stanu zagospodarowania tych lasów. Ogromne rozdrobnienie lasów chłopskich stwarza niekorzystne warunki dla prowadzenia racjonalnej gospodarki. Zniszczenia wojenne i wzmożone użytkowanie lasów w okresie powojennym spowodowało znaczne uszczuplenie drzewostanu. Jednakże późniejsze prace zalesieniowe i zwiększenie nadzoru nad lasami chłopskimi przyczyniły się do zwiększenia tych obszarów o 437 tys. ha w porównaniu do roku 1947.</u>
<u xml:id="u-12.19" who="#EugeniaKowal">Obecnie obszar lasów chłopskich wynosi 1 550 tys. ha co stanowi 18,6 proc. ogólnej powierzchni leśnej w kraju. Z lasów tych przypada na indywidualną własność 1 439 036 ha, na wspólnoty gruntowe 64 388 ha, na mienie gromadzkie — 40 949 ha oraz na spółdzielnie produkcyjne — 5 655 ha. Lasy te tworzą 1 252 700 gospodarstw, przy czym średnia powierzchnia przypadająca na jedno gospodarstwo wynosi 1,23 ha. Największa koncentracja lasów chłopskich występuje w woj. warszawskim — 265 734 ha, w białostockim — 217 502 ha, w lubelskim- 207 116 ha, w krakowskim — 182 349 ha, najmniej lasów chłopskich jest w woj. koszalińskim — 9 434 ha i szczecińskim — 3 350 ha.</u>
<u xml:id="u-12.20" who="#EugeniaKowal">Średni wiek drzewostanu w lasach chłopskich wynosi 34 lata. Zasobność drzewostanu wykazuje duże dysproporcje w poszczególnych województwach. I tak np. zapas na 1 ha ogólnej powierzchni leśnej wynosi w skali krajowej przeciętnie ok. 57 m3. Natomiast zasobność drzewa na 1 ha powierzchni leśnej w woj. krakowskim wynosi 127 m3, we wrocławskim 116 m3, w opolskim - 95 m3, gdy w łódzkim i bydgoskim zaledwie 23 m3.</u>
<u xml:id="u-12.21" who="#EugeniaKowal">Ważnym.elementem w organizacji terenowego nadzoru nad lasami chłopskimi było wprowadzenie podziału tych lasów na obwody i powierzenie nadzoru nad tymi lasami leśniczym z przedsiębiorstw lasów państwowych powołanym wyłącznie do wykonywania tych zadań, bądź spełniającym te funkcje dodatkowo. Dotychczasowy podział lasów na obwody przewiduje 841 obwodów pierwszego typu i przeszło 3 tys. obwodów drugiego typu. Ze względu na olbrzymi obszar lasów i ich rozdrobnienie terenowy.aparat nadzoru nie może w pełni podołać swym obowiązkom. Wynika to nie tylko z niedostatecznej obsady leśniczych, lecz również z braku niezbędnej kadry.</u>
<u xml:id="u-12.22" who="#EugeniaKowal">Koszty utrzymania leśników śpiewających nadzór nad lasami chłopskimi i wydatki związane z zagospodarowaniem tych lasów pokrywane są z opłaty leśnej pobieranej od właścicieli w wysokości 25 zł od 1 ha. Wpływy z tego tytułu wynoszą 31 653 tys. zł, wydatki zaś 34 348 tys. zł. Bez wydatnego zwiększenia opłaty leśnej nie można więc wzmocnić aparatu nadzoru. W związku z tym rozważane są propozycje podniesienia opłat leśnych.</u>
<u xml:id="u-12.23" who="#EugeniaKowal">Celem udoskonalenia gospodarki w lasach chłopskich sporządza się na koszt państwa dokumentację inwentaryzacyjno urządzeniową lasów. Objęto nią już 47,4 proc. ogólnej powierzchni lasów chłopskich. Dokumentacja ta pozwoli na planowe wykonywanie zabiegów hodowlanych i prawidłowe użytkowanie lasów.</u>
<u xml:id="u-12.24" who="#EugeniaKowal">Prace zalesieniowe, które do roku 1960 wykonywane były na zasadach dobrowolności, a od roku 1960 prowadzone są w oparciu o ustawę, przyniosły poważne rezultaty w postaci zalesienia 374,8 tys. ha gruntów. Szczególnie dobre rezultaty osiągnęło woj. warszawskie, w którym zalesiono 88 tys. ha, łódzkie - 44,1 tys. ha, kieleckie - 40,9 tys. ha.</u>
<u xml:id="u-12.25" who="#EugeniaKowal">Równocześnie z zalesieniami prowadzono odnawianie gruntów leśnych pozbawionych drzewostanu. W okresie powojennym odnowiono 206,3 tys. ha. Łącznie zalesiono i odnowiono dotychczas 581,1 tys. ha gruntów leśnych i nieleśnych.</u>
<u xml:id="u-12.26" who="#EugeniaKowal">Tak więc mimo niekorzystnej struktury własnościowej lasów chłopskich mamy poważne osiągnięcia w dziedzinie poprawy stanu zagospodarowania lasów chłopskich i wzmożenia ich produktywności. Przyczyniły się do tego świadczenia państwa na ten cel kształtujące się na poziomie 40 mln zł rocznie.</u>
<u xml:id="u-12.27" who="#EugeniaKowal">Stosując różne środki zmierzające do podniesienia stanu zagospodarowanie lasów chłopskich, duże znaczenie ma wprowadzanie w życie przepisów ustawy z 1960 r. przewidującej tworzenie chłopskich zrzeszeń leśnych. Zadaniem tych zrzeszeń jest wspólne prowadzenie zabiegów gospodarczych przy zachowaniu prawa do indywidualnego użytkowania lasów. Przepis ten postanawia, że dla utworzenia zrzeszenia leśnego potrzebna jest uchwała większości posiadaczy lasu, zazwyczaj z braku tej większości starania o utworzenie zrzeszeń nie dają pozytywnych rezultatów. Zwiększenie użyteczności lasów chłopskich wymaga ścisłego zespolenia wysiłku posiadaczy lasów ze staraniami organów nadzoru. Wydaje się, że dużą rolę do odegrania mają tu kółka rolnicze i wszelkie względy uzasadniają tworzenie w tych kółkach sekcji leśnych, obejmujących swoim działaniem właścicieli lasów i powodujących wspólne wykonywanie zabiegów gospodarczych w lasach niepaństwowych.</u>
<u xml:id="u-12.28" who="#EugeniaKowal">Prowadzone jest już szkolenie zimowe dla właścicieli lasów; przy pomocy kółek rolniczych, winno ono być rozszerzane tak, aby w interesie gospodarki narodowej, również lasy chłopskie brały pełny udział w podnoszeniu naszego potencjału gospodarczego.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>