text_structure.xml
16.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Jak podawaliśmy we wczorajszym biuletynie (Nr 769)IV kad./, Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów rozpatrzyła projekt ustawy zmieniającej ustawę o podatku wyrównawczym.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Tej części posiedzenia przewodniczył poseł Wiktor Obolewicz (PZPR). W posiedzeniu udział wzięli:</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- przedstawiciele Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, - podsekretarze stanu w Ministerstwie Finansów - Jan Dusza i Józef Trendota, prezes Centrali Spółdzielni Ogrodniczych - Tadeusz Barzyk, dyrektor Zespołu NIK- Tadeusz Robaczyk oraz przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa, Ministerstwa Przemysłu Spożywczego i Skupu oraz Urzędu Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W imieniu podkomisji, w której skład wchodzili również przedstawiciele Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, podstawowe założenia projektu ustawy omówił poseł Stanisław Cieślak (ZSL).</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">W całokształcie wydatków rodzin pracowniczych sumy przeznaczone na zakup owoców i warzyw stanowią ok. 5 proc.; w wydatkach na żywność ok. 12 proc. Pozycja ta - jak wykazują dane statystyczne - stale wzrasta; nie można jednak uznać obecnego spożycia tych artykułów za dostateczne. Podejmowane są działania zmierzające do zwiększenia konsumpcji warzyw i owoców, zwłaszcza wobec rozwoju przemysłu mrożonek, który zabezpiecza dostawy pełnowartościowych artykułów w okresie zimowym. Z punktu widzenia spożycia rozwój branży owocowo-warzywnej jest niezbędny i państwo przeznacza rosnące stale środki na pomoc dla producentów oraz na rozwój związanego z tą branżą przemysłu.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Wartość produkcji towarowej warzyw i owoców wynosi ok. 11,5 mld zł; w wartości skupu rolnego udział warzyw i owoców kształtuje się w granicach 6 proc., produkcja ich przynosi jednak około 1/5 osiąganych przez rolnictwo dochodów.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Ze względu na znaczenie produkcji ogrodniczo-sadowniczej i dla rolnictwa, i dla konsumentów, i dla handlu zagranicznego ta dziedzina otaczana jest pomocą i opieką. Państwo włożyło wiele wysiłku w organizację kontraktacji, skupu, sprzedaży; producenci uzyskują pomoc kredytową na dogodnych warunkach.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">W produkcji warzyw gruntowych decydującą rolę odgrywa drobna gospodarka chłopska; zaopatrzenie rynku, dostawy dla przemysłu i na eksport bazują właśnie na drobnych producentach. Udział gospodarki uspołecznionej w tej produkcji (PGR, spółdzielnie produkcyjne, gospodarstwa pomocnicze różnych przedsiębiorstw i instytucji) sięga ok. 36 proc., a przy warzywach ze szklarni - 30 proc.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Utrzymywane od szeregu lat i uzasadnione potrzebami kraju szczególnie korzystne warunki dla ogrodnictwa w zakresie cen, kontraktacji i podatków spowodowały, że pewna stosunkowo nieliczna grupa producentów, osiąga szczególnie wysokie dochody; rentowność w tych gospodarstwach przekracza dopuszczalne z punktu widzenia sprawiedliwości społecznej granice. Chodzi tu przede wszystkim o właścicieli większych szklarni, dużych sadów i ogrodów; w tych gospodarstwach występuje wysoko idąca koncentracja potencjału produkcyjnego, prowadząca niejednokrotnie do monopolistycznej pozycji na lokalnym rynku.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">W odczuciu społecznym te tak wysokie dochody, uzyskiwane w rezultacie wielkich nakładów państwa na organizację rynku warzywniczego są rażącym przykładem nie sprawiedliwego podziału dochodu narodowego. Niskie opodatkowanie takich dochodów budzi liczne zastrzeżenia w środowiskach robotniczych i chłopskich.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Zasady opodatkowania ogrodnictwa miały na celu stworzenie zachęcających dla rozwoju produkcji warzywniczej i sadowniczej warunków w drobnych gospodarstwach. Dlatego też obowiązującym ten dział podatkiem jest podatek gruntowy ustalony w takiej wysokości jak od gospodarstw zbożowo-hodowlanych (tzn. średnio 357 zł z 1 ha). Dodatkowe opodatkowanie powierzchni pod warzywami gruntowymi obowiązuje w miastach, w rejonach podmiejskich i na obszarze 18 powiatów warzywniczych, ale tylko wtedy, gdy warzywa nie są zakontraktowane. Tak więc podatek wzrosnąć może z jednego hektara do 3.400 zł, podczas gdy czysty dochód w dobrze zorganizowanym gospodarstwie warzywniczym dochodzić może do 45.000 zł 1 ha. W sadownictwie, kwiaciarstwie, przy produkcji w szklarniach i inspektach podatek jest obliczany na wyższym poziomie, tym niemniej jest on niewspółmiernie niski w stosunku do osiąganych dochodów.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">W myśl założeń projektu ustawy podwyższone opodatkowanie objąć ma wyłącznie grupę bardzo wysoko zarabiających producentów, nie zmieniając w niczym zasad opodatkowania podstawowej masy producentów. Dla tych mniej zarabiających podwyżka nie byłaby celowa; mogłaby ona spowodować zachwianie równowagi w produkcji i zaopatrzeniu rynku, ograniczyć lub wstrzymać okresowo inwestycje oraz spowodować wzrost cen płodów ogrodniczych.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Przyjęto typ podatku wyrównawczego. Podatek podbierany będzie wyłącznie od nadwyżki powierzchni określonej dla poszczególnych upraw ogrodniczych i sadowniczych. Określenie granic obszarowych dla poszczególnych upraw, granic powyżej których nadwyżki podlegać będą podatkowi wyrównawczemu, powierzone zostaje Radzie Ministrów.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Projekt odstępuje więc od tradycyjnej formy podatku dochodowego i rezygnuje z obliczania wysokości kwot podatkowych przez organy podatkowe. Jest to uzasadnione faktem, że objęcie produkcji ogrodniczej podatkiem dochodowym wymagałoby prowadzenia ksiąg przez podatników, co dla wielu gospodarstw byłoby szczególnie trudne z uwagi na zróżnicowany asortyment produkcji, której rentowność ulega okresowym wahaniom w zależności od szeregu czynników (warunki atmosferyczne, podaż i popyt itp.), ponadto ustalanie rzeczywistej przychodowości gospodarstw na podstawie ksiąg wymagałoby stworzenia szerokiego aparatu kontroli. Jednakże dla producentów, którzy chcieliby opłacać podatek dochodowy i prowadzić księgi, ustawa dopuszcza możliwość wybrania takiej alternatywy.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Podstawową zaletą tak skonstruowanego podatku jest to, że zachowuje on charakter podatku stymulującego i sposób gospodarowania. Ponieważ obliczany jest on od powierzchni zajętej pod uprawę, a nie od wyników gospodarczych osiąganych na tej powierzchni, zawiera w sobie bodziec zachęcający do intensyfikowania produkcji, a tym samym do zwiększania dochodów.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Gospodarstwa ogrodnicze zachowują prawo do uzyskiwania ulg inwestycyjnych; z tego przywileju wyłączone są tylko gospodarstwa największe, uzyskujące dochody w takiej wysokości, która umożliwia inwestowanie w oparciu o własne środki.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Wojewódzka Rada narodowa może - w zależności od miejscowych warunków i opłacalności upraw - podjąć uchwałę o zwolnieniu od podatku wyrównawczego, przypadającego od wszystkich lub niektórych upraw, na czas określony lub nieokreślony, w całym województwie, albo na niektórych jego obszarach.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Projekt upoważnia również organy finansowe szczebla powiatowego do stosowania ulg w wymiarze podatku nie więcej niż jednak o 25 proc. przy nieurodzaju oraz w wypadkach kiedy gospodarstwo znajduje się w szczególnie niekorzystnych warunkach (np. duża odległość od rynku zbytu).</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Jest to pierwszy akt prawny dotyczący spraw podatkowych, przewidujący tak daleko idące uprawnienia dla rad narodowych.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">W stosunku do producentów, którzy konsekwentnie omijają uspołeczniony aparat skupu, nie kontraktują, wychodząc ze swym towarem na odległe rynki i tą drogą osiągają nadmierne zyski - projekt dopuszcza możliwość podwyższenia podatku wyrównawczego.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">W związku z projektem ustawy dają się słyszeć obawy, że ciężar nałożonego na producentów podatku konsumenci warzyw i owoców odczują w postaci zwyżki cen tych płodów. Obawy te nie mają uzasadnienia. Podatek dotyczyć będzie jedynie niewielkiej grupy producentów, którzy stanowią niewielki potencjał produkcyjny w skali kraju.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">W pełni aprobując projekt ustawy i uznając jego społeczno-polityczną słuszność, podkomisja zwraca uwagę na następujące sprawy:</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">- niezbędne jest ścisłe kontrolowanie przez Ministerstwo Finansów i Najwyższą Izbę Kontroli realizacji ustawy w terenie; przy dużym zaufaniu do wydziałów finansowych prezydiów rad narodowych widzieć trzeba konieczność udzielenia im pomocy we właściwym interpretowaniu przepisów ustawy, interpretowaniu, które nie osłabiałoby bodźców dalszego rozwoju ogrodnictwa;</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">- ostatnie lata pozwoliły na stworzenie klimatu sprzyjającego rozwojowi produkcji ogrodniczej, niemniej jednak mamy jeszcze wiele terenów, gdzie ta produkcja się nie rozwija; szczególnie niepokojący jest brak zaplecza warzywniczo-owocowego dla wielu dużych miast i nowopowstających ośrodków przemysłowych; Ministerstwo Rolnictwa powinno skierować więcej środków na rozbudowę takiego zaplecza;</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">- w większym niż dotychczas stopniu powinny angażować się w rozwój produkcji ogrodniczej państwowe gospodarstwa rolne, zwłaszcza zlokalizowane na zapleczu dużych miast.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Podkomisja, wnosząc o przyjęcie projektu ustawy, zaproponowała wprowadzenie poprawki. W myśl projektu ustawy Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia objąć opodatkowaniem inne specjalistyczne działy produkcji rolnej, jeżeli przemawiają za tym ważne względy gospodarcze i społeczne. Podkomisja stanęła na stanowisku, że dopuszczenie możliwości objęcia opodatkowaniem innych, poza produkcją ogrodniczą i sadowniczą, działów produkcji rolnej nie ma uzasadnienia. Należy dążyć do stworzenia wśród wszystkich producentów rolnych poczucia pewności, stabilności sytuacji, przekonania, że żadne inne zmiany, poza wprowadzonymi przez projekt ustawy nie będą dokonywane. Dlatego też podkomisja zaproponowała skreślenie tego przepisu.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">W dyskusji udział wzięli posłowie: Konstanty Łubieński (bezp. „Znak”), Jan Dąb-Kocioł (ZSL), Stanisław Hasiak (PZPR), Czesław Burski (ZSL), Franciszek Blinowski (PZPR), Jan Śliwa (ZSL - przedstawiciel Komisji Roln. i Przem. Spożywczego), Igor Łopatyński (PZPR), Eugeniusz Witek (ZSL), Michalina Tatarkówna-Majkowska (PZPR), Bolesław Bednarek (PZPR) i Wiktor Obolewicz (PZPR).</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">W dyskusji wyrażono pełne poparcie dla założeń projektu ustawy. Wskazywano, że szeroka opinia publiczna od dawna domagała się ograniczenia nadmiernych dochodów pewnej wąskiej grupy producentów, której zyski pozostawały w rażącej, sprzeczności z dochodami robotników i chłodów. Zasady obliczania podatku wyrównawczego, zawarte w projekcie ustawy, pozwolą na stworzenie skutecznych barier przeciwdziałających wykształcaniu się grupy producentów kapitalistycznych wśród producentów warzyw i owoców, a jednocześnie nie powinny stwarzać hamulców rozwoju produkcji ogrodniczej u właścicieli indywidualnych gospodarstw.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">Wskazywano na konieczność rozwijania produkcji warzyw i owoców w gospodarstwach uspołecznionych, co miałoby wpływ zarówno na poprawę zaopatrzenia rynku, jak i na zdrową konkurencję z produkcją prywatną.</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">Pogłowie w dyskusji zwracali uwagę na potrzebę pilnego śledzenia metod wdrażania przepisów ustawy w życie. Za szerokimi uprawnieniami jakie projekt przewiduje dla wydziałów finansowych rad narodowych, iść musi ze strony Ministerstwa Finansów właściwe kierunkowanie działalności tych organów.</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">Dodatkowych wyjaśnień udzielił podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów - Jan Dusza.</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">Założenia projektu ustawy były opracowywane przez Ministerstwo Finansów przy współudziale Ministerstwa Rolnictwa i Centrali Spółdzielni Ogrodniczych. Korzystano z konsultacji instytutów naukowych.</u>
<u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">Podatek wyrównawczy pobierany będzie nie od całości obszaru upraw, lecz tylko od nadwyżki ponad obszar określony przez Radę Ministrów. Nie będzie się przy tym ustalać konkretnych dochodów osiąganych określanych przez poszczególnych producentów. Podatek będzie więc prosty i stabilny.</u>
<u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">Według przygotowanych przepisów wykonawczych, podatek będzie pobierany od nadwyżki powierzchni ponad 6 ha gruntowych upraw warzyw lub sadów w wieku ponad 10 lat, albo ponad 1,5 ha gruntowych róż lub ponad 2 ha innych kwiatów, a przy uprawie pod szkłem: od powierzchni ponad 800 m2 warzyw lub ponad 400 m2 kwiatów w szklarniach ogrzewanych albo ponad 2000 m2 takich upraw w szklarniach nieogrzewanych. Uprawy w inspektach ogrzewanych będą opodatkowane od powierzchni ponad 2000 m2, a w inspektach nieogrzewanych - od powierzchni ponad 3000 m2. Uprawy krzewów jagodowych traktowane będą na równi z uprawą gruntową warzyw. Wobec tego, że u wielu producentów mogą występować różne rodzaje upraw, będą one sprowadzone do „wspólnego mianownika” w drodze odpowiedniego przeliczenia na tzw. ar przeliczeniowy.</u>
<u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">Jak widać z podanych wyżej granic obszarowych, podatek obejmie bardzo nieliczną grupę producentów. Nie dotyczy on natomiast ogółu producentów mających decydujący wpływ na globalne rozmiary produkcji towarowej warzyw i owoców oraz warunki obrotu i ceny.</u>
<u xml:id="u-1.35" who="#komentarz">Kwota podatku wyrównawczego zależeć będzie od wielkości nadwyżki obszaru ponad areał nieobjęty tym podatkiem; np. przy warzywach gruntowych podatek z jednego hektara nadwyżki wynosić będzie od 7-15 tys. zł. rocznie, a od 1 m2 na szklarni ogrzewanej produkującej warzywa - 37-112 zł rocznie; od 1 m2 nadwyżki powierzchni kwiatów szklarniowych podatek wyniesie 75-225 zł rocznie, Wyższy podatek można będzie wymierzyć tylko w indywidualnych wypadkach,~ ~gdy producent wskutek zbywania produkcji na wolnym rynku po wysokich cenach osiągać będzie rażąco wysokie dochody.</u>
<u xml:id="u-1.36" who="#komentarz">Producent, który działalność gospodarczą powiąże z państwem i zakontraktuje produkcję, będzie korzystał z 30 proc. obniżki podatku przypadającego z powierzchni zakontraktowanej.</u>
<u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">Projekty przepisów wykonawczych przewidują również całkowite lub częściowe niepobieranie podatku wyrównawczego z tytułu określonych nakładów inwestycyjnych poniesionych ze środków własnych producenta.</u>
<u xml:id="u-1.38" who="#komentarz">Podatek wyrównawczy będzie wymierzany z dołu za poprzedni rok podatkowy; np. za rok 1969 podatek zostanie ustalony w 1970 r. Natomiast w ciągu roku podatkowego, a więc i w 1969 r., podatnicy zobowiązani będą do płacenia zaliczek, których wysokość zostanie obliczona przez wydziały finansowe.</u>
<u xml:id="u-1.39" who="#komentarz">Komisja przyjęła projekt ustawy z poprawką zaproponowaną przez podkomisję.</u>
<u xml:id="u-1.40" who="#komentarz">Na sprawozdawcę projektu Komisja wybrała posła Stanisława Cieślaka (ZSL).</u>
<u xml:id="u-1.41" who="#komentarz">W dalszym ciągu obrad Komisja rozpatrzyła odpowiedzi resortów na dezyderaty oraz uchwaliła dezyderaty w sprawie zaopatrzenia rynku. Sprawozdanie z tej części obrad podamy w kolejnym biuletynie.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>