text_structure.xml 71.7 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 17 min. 05) (Na posiedzeniu przewodniczy Marszałek Sejmu Stanisław Gucwa)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#StanisławGucwa">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#StanisławGucwa">Powołuję na sekretarzy posłów Macieja Majkuta i Jerzego Rachowskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#StanisławGucwa">Protokół i listę mówców prowadzić będzie poseł Jerzy Rachowski.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#StanisławGucwa">Proszę Posłów Sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#StanisławGucwa">Protokół 19 posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec niewniesienia przeciwko niemu zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#StanisławGucwa">Ustalony przez Prezydium Sejmu porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia został Obywatelom Posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#StanisławGucwa">Czy ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie porządku dziennego?</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#StanisławGucwa">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#StanisławGucwa">Wobec tego uważam, że Sejm porządek dzienny posiedzenia, przedstawiony przez Prezydium Sejmu, zatwierdził.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#StanisławGucwa">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Pracy i Spraw Socjalnych o rządowym projekcie ustawy o funduszu alimentacyjnym (druki nr 155 i 167).</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#StanisławGucwa">Głos ma sprawozdawca poseł Sabina Boroń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SabinaBoroń">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Wniesiony pod obrady Sejmu projekt ustawy o funduszu alimentacyjnym stanowi jeden z ważnych środków służących ochronie dzieci i rodziny.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SabinaBoroń">Projektowana ustawa jest przedmiotem szerokiego zainteresowania społecznego. Świadczy o tym między innymi duża ilość propozycji i wniosków, jakie wpłynęły ze strony posłów oraz różnych środowisk społecznych, a zwłaszcza organizacji kobiecych. Wyrażone opinie i wnioski uznawały słuszność i celowość wydania tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SabinaBoroń">Przedłożony Wysokiej Izbie projekt ustawy jest konsekwentną realizacją uchwał VI Zjazdu PZPR, XII Plenum Komitetu Centralnego partii oraz programu działania Rządu podejmowanego w trosce o zapewnienie rodzinie warunków do jak najlepszego spełniania funkcji opiekuńczo-wychowawczych.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SabinaBoroń">Projekt ustawy przewiduje także uprawnienia alimentacyjne dla rodziców w podeszłym wieku, których dzieci uchylają się od obowiązku udzielania niezbędnej pomocy materialnej. Projekt ustawy o funduszu alimentacyjnym jest realizacją dawno wysuwanych postulatów o bardziej skuteczne rozwiązania problemu nieściągalności alimentów.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SabinaBoroń">Działacze, którzy zawodowo lub społecznie zajmowali się ujemnymi skutkami nieprawidłowego układania się stosunków rodzinnych, sygnalizowali narastanie zjawiska uchylania się przez osoby nieodpowiedzialne od świadczeń materialnych na rzecz członków rodziny, znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej. O narastaniu tego zjawiska świadczy między innymi statystyka spraw o alimenty kierowanych w ostatnich latach do sądów, których liczba w ciągu 5 lat wzrosła o 1/3.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SabinaBoroń">Problem alimentacji dominuje wśród innych spraw rozpoznawanych przez sądy z przepisów Kodeksu rodzinnego. Jednocześnie fakty dowodzą, że zasądzenie alimentów dla poważnej liczby uprawnionych nie oznacza od razu trwałego zabezpieczenia materialnego warunków życiowych.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SabinaBoroń">Problemem społecznym była dotąd egzekucja świadczeń alimentacyjnych. Aktualnie toczy się około 300 tys. egzekucji z tego tytułu. Wiele z nich prowadzi się przez szereg lat. Poważna część tych egzekucji okazywała się całkowicie bezskuteczna.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SabinaBoroń">Organy egzekucyjne i organy nadzoru sądowego podejmowały wiele działań dla zwiększenia efektywności egzekucji i przymuszania dłużników do spełniania obowiązku alimentacyjnego. Działanie tych organów wspierane było pracą innych instytucji oraz organizacji społecznych, związków zawodowych, Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej, organizacji kobiecej i innych.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SabinaBoroń">W dyskusjach na ten temat wysuwane były przez społeczeństwo różne propozycje rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SabinaBoroń">Jednak w powszechnym odczuciu społeczeństwa dominowało przekonanie o konieczności uregulowania problemu tak, aby zapewnić skuteczną i trwałą pomoc osobom uprawnionym do pobierania alimentów.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SabinaBoroń">Realizacja rozpatrywanego przez nas projektu ustawy przyczyni się z pewnością do poprawy sytuacji materialnej znacznej liczby dzieci i ich matek, a także wielu osób w starszym wieku.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SabinaBoroń">Wartość świadczeń, jakie ustawa zapewni uprawnionym do alimentów, wynosi około pół miliarda złotych rocznie. Przeznaczenie na powyższy cel tak poważnych sum z budżetu państwa stało się możliwe w wyniku coraz lepszych osiągnięć naszej gospodarki, która stwarza podstawy do systematycznego zwiększenia zakresu świadczeń socjalnych na rzecz osób wymagających pomocy.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#SabinaBoroń">Projekt ustawy tworzy instytucjonalny system takiej pomocy, wyrasta z idei humanitaryzmu socjalistycznego, a rozwiązania w niej zawarte stawiają mas w czołówce krajów przodujących w tworzeniu nowoczesnych systemów opieki socjalnej nad rodziną. Nowoczesność i postępowy kierunek rozwiązań zawartych w projekcie ustawy polega przede wszystkim na tym, że państwo przejmuje na siebie obowiązek zabezpieczenia interesów materialnych dzieci i innych osób mających prawo do alimentów i nie mogących ich uzyskać, zapewniając im stałe świadczenia materialne. Przejęcie przez państwo wypłat alimentów nie oznacza zwolnienia z tego obowiązku osób zobowiązanych do alimentacji. Dlatego też słusznie projekt ustawy zawiera również szereg postanowień służących bardziej skutecznej egzekucji świadczeń alimentacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#SabinaBoroń">Wysoka Izbo! Referując projekt ustawy, chciałabym zwrócić uwagę na jego podstawowe założenia, którymi są:</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#SabinaBoroń">— po pierwsze — przejęcie przez państwo obowiązku zapewnienia podstaw egzystencji osobom uprawnionym do alimentów, a nie mogącym ich uzyskać,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#SabinaBoroń">— po drugie — wzmocnienie odpowiedzialności osób zobowiązanych do świadczeń,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#SabinaBoroń">— po trzecie — usprawnienie działalności organów państwowych współdziałających przy egzekwowaniu alimentów oraz stworzenie różnego rodzaju preferencji dla należności alimentacyjnych, co ma sprzyjać sprawniejszej ich egzekucji.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#SabinaBoroń">Pierwsze z tych założeń postanawia, że państwo zapewnia stałe świadczenia z funduszu alimentacyjnego w wysokości zasądzonych świadczeń do kwoty 500 zł. Suma ta odpowiada przeciętnej wysokości obecnie zasądzanych świadczeń. Projekt ustawy daje jednak Radzie Ministrów możliwość zmian wysokości tej kwoty.</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#SabinaBoroń">Kształtując zobowiązania państwa wzięto też pod uwagę fakt, że nie istnieje społeczna potrzeba zapewnienia świadczeń osobom, którym zapewniono pełne utrzymanie z funduszów publicznych, a także osobom znajdującym się w lepszej sytuacji materialnej ze względu na wyższe zarobki lub inne dochody. Ustalona kwota tych dochodów na poziomie 1 400 złotych na osobę jest granicą, powyżej której nie przewiduje się pomocy państwa. Zresztą i ta granica będzie podnoszona w miarę wzrastania poziomu dochodów ludności. Projekt ustawy daje możliwości takich podwyżek. Wypłata należności będzie dokonywana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a więc przez instytucję powołaną do realizowania zadań w zakresie zabezpieczenia społecznego i posiadającą wyspecjalizowaną kadrę pracowniczą do załatwiania tego rodzaju spraw. Stanowi to pełną gwarancję, że osoby uprawnione do świadczeń z funduszu alimentacyjnego będą je otrzymywać regularnie.</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#SabinaBoroń">Jak już wspomniałam, stworzenie funduszu alimentacyjnego, jako źródła pomocy materialnej dla dzieci i innych osób mających prawo do alimentów, nie oznacza i nie może oznaczać zmniejszenia odpowiedzialności osób zobowiązanych do świadczeń alimentacyjnych. Osoba taka jest w szczególności zobowiązana:</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#SabinaBoroń">— zwrócić Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych kwotę wypłacaną osobom uprawnionym,</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#SabinaBoroń">— ponosić koszty związane z działalnością funduszu alimentacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#SabinaBoroń">Egzekucję alimentów prowadzić się będzie nadal, przy czym zawieszenie lub umorzenie postępowania egzekucyjnego wymagać będzie zgody Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wprowadza się przy tym możliwość rozszerzenia tej egzekucji na wkłady oszczędnościowe.</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#SabinaBoroń">Zaostrza się odpowiedzialność zobowiązanego do alimentów za różne czyny mające na celu uchylanie się od alimentów, a zwłaszcza za zaniedbanie obowiązku powiadomienia o zmianie miejsca swego pobytu.</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#SabinaBoroń">Rozpatrywany projekt ustawy został opracowany z uwzględnieniem oczywistego faktu, że obowiązek ponoszenia alimentów ma również na celu zapobieganie lekkomyślnemu traktowaniu obowiązków rodzinnych i przez to — lekceważeniu podstawowych zasad moralności socjalistycznej. Ranga tego obowiązku jest wysoka, gdyż służy on umocnieniu więzów rodzinnych oraz umacnianiu rodziny, która — zgodnie z Konstytucją — pozostaje pod szczególną opieką i ochroną. Uchylanie się od tego tak ważnego obowiązku stanowi drastyczne naruszenie przepisów prawa oraz zasad współżycia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-3.25" who="#SabinaBoroń">Zawarte w projekcie ustawy unormowania (łącznie z innymi przepisami) prowadzić powinny do tego, aby uchylanie się od alimentacji było nieopłacalne, by było równoznaczne z postawieniem danej osoby pod pręgierz moralnej opinii społecznej. Osiągnie się to tylko wówczas, gdy zawarte w rozpatrywanym projekcie ustawy przepisy zostaną w pełni zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-3.26" who="#SabinaBoroń">Celowi temu mają służyć unormowania zmierzające do usprawnienia egzekucji zasądzonych alimentów. Nakładają one dodatkowe obowiązki na komorników i na zakłady pracy oraz na zakłady karne — w przypadkach gdy zobowiązany do alimentów przebywa w takim zakładzie. Przepisy te zawarte są przede wszystkim w art. 18 projektu ustawy, który wprowadza szereg zmian w Kodeksie postępowania cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-3.27" who="#SabinaBoroń">Doświadczenie wykazuje, że spora część należności alimentacyjnych nie zostaje ściągnięta ze względu na zaniedbania zakładów pracy, Stąd też i realizacja omawianego projektu ustawy wymagać będzie aktywnego współdziałania ze strony tych zakładów. Sprzyjać temu będą również przepisy uchwalonego na poprzednim posiedzeniu Sejmu Kodeksu pracy.</u>
          <u xml:id="u-3.28" who="#SabinaBoroń">Zaostrzenie odpowiedzialności zobowiązanych do alimentów stanowić ma jedną z gwarancji służących sprawniejszemu realizowaniu ustawy. Jest to sprawa o tyle istotna, że ustawa — jak już mówiłam poprzednio — powinna zapewnić realizację dwóch podstawowych celów, a mianowicie:</u>
          <u xml:id="u-3.29" who="#SabinaBoroń">1) poprawę sytuacji materialnej osób mających prawo do alimentacji, a nie mogących otrzymać należnych im świadczeń; chodzi tu przede wszystkim o dzieci, ale także o osoby starsze wymagające zapewnienia im egzystencji;</u>
          <u xml:id="u-3.30" who="#SabinaBoroń">2) zwiększenie odpowiedzialności osób zobowiązanych do alimentów, na których ciąży obowiązek zapewnienia rodzinie środków utrzymania stosownie do swych możliwości zarobkowych lub majątkowych.</u>
          <u xml:id="u-3.31" who="#SabinaBoroń">Prawo do pracy stało się u nas rzeczywistością. A zatem przypadki, w których nie ma obiektywnych warunków do realizacji obowiązku alimentacyjnego, powinny należeć do rzadkości. Uchylanie się od obowiązków alimentacyjnych słusznie więc spotyka się ze społeczną krytyką i nie może być tolerowane w naszych normach prawnych. Osoby odpowiedzialne za pomoc materialną rodzinie nie powinny bezkarnie liczyć na wyręczanie przez państwo.</u>
          <u xml:id="u-3.32" who="#SabinaBoroń">Wysoko Izbo! Ustawa o funduszu alimentacyjnym będzie tylko jednym z wielu środków mających służyć ochronie interesów dziecka i rodziny. W ostatnich latach wydano szereg przepisów służących temu celowi. Pozwolę sobie wymienić ustawę z dnia 6 lipca 1972 roku o przedłużeniu płatnych urlopów macierzyńskich; dalsze jeszcze uprawnienia macierzyńskie zapewnia uchwalony przed niespełna 3 tygodniami wspomniany już Kodeks pracy. Tenże Kodeks wprowadza także uproszczony system potrącania alimentów z wynagrodzenia za pracę. Również ustawa z 23 czerwca 1973 roku o zasadach tworzenia i podziału zakładowego funduszu nagród oraz zakładowych funduszów socjalnego i mieszkaniowego zapewnia różnego rodzaju przywileje dla rodzin, zwłaszcza żyjących w trudniejszych warunkach materialnych. Do takich przede wszystkim należą rodziny, które korzystać będą ze świadczeń funduszu alimentacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-3.33" who="#SabinaBoroń">Temu samemu celowi służy także reforma zasiłków rodzinnych, którą będziemy realizować od 1 sierpnia bieżącego roku, polegająca na znacznym podwyższeniu zasiłków rodzinnych na rzecz dzieci w rodzinach uzyskujących niższe zarobki.</u>
          <u xml:id="u-3.34" who="#SabinaBoroń">Biorąc to wszystko pod uwagę, pragnę podkreślić jak konsekwentnie i wszechstronnie realizowany jest wytyczony przez VI Zjazd partii program społeczno-gospodarczego rozwoju kraju, w którym opieka państwa nad rodziną zajmuje poczesne miejsce.</u>
          <u xml:id="u-3.35" who="#SabinaBoroń">W systemie realizowanych kompleksowo poczynań podjętych w trosce o rodzinę i dzieci ustawa o funduszu alimentacyjnym odegra ważną rolę, a wraz z innymi przepisami, zwłaszcza Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, Kodeksem pracy, przepisami o ubezpieczeniu społecznym — stanowić będzie ważne ogniwo w systemie zabezpieczenia społecznego i rozwoju opieki socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-3.36" who="#SabinaBoroń">Z tego też względu w imieniu Komisji Pracy i Spraw Socjalnych wnoszę o uchwalenie projektu ustawy zawartego w druku nr 155 wraz z poprawkami zawartymi w druku nr 167. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-3.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#StanisławGucwa">Dziękuję. Otwieram dyskusję. Głos ma poseł Kazimierz Piotrowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#KazimierzPiotrowski">Obywatelu Marszałku! Wysoko Izbo! Projekt ustawy o funduszu alimentacyjnym, który dzisiaj dyskutujemy, stanowi kolejny ważny krok w rozwijaniu opieki państwa ludowego nad rodziną i macierzyństwem.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#KazimierzPiotrowski">Utworzenie funduszu alimentacyjnego będzie częścią składową realizacji polityki społecznej obejmującej też ludność rolniczą.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#KazimierzPiotrowski">Gdyby wszyscy ludzie żyli etycznie i według zasad humanizmu socjalistycznego, gdyby spłacali swoje długi moralne względem bliskich osób, ustawa ta nie byłaby potrzebna. Niestety, w każdym społeczeństwie, a tak jest i w naszym, znajdują się jednostki egoistyczne, naruszające normy współżycia rodzinnego i społecznego. Można nawet powiedzieć, że liczba osób uchylających się od naturalnego obowiązku materialnego wspierania własnych dzieci lub innych członków rodziny nie maleje. Świadczy o tym fakt ponad 30-procentowego wzrostu liczby spraw alimentacyjnych wniesionych do sądów, w roku 1972 w porównaniu z rokiem 1968. Dlatego też ustawa ta jest nie tylko pożyteczna, ale wręcz konieczna, jeśli nawet działanie jej obejmie stosunkowo niewielką część obywateli naszego kraju i ogólnej liczby rodzin w Polsce. Ustawa ta bowiem nie tylko umożliwi zasadniczą poprawę sytuacji materialnej kilkudziesięciu tysięcy rodzin, które borykają się obecnie z trudnościami na skutek nieściągalności świadczeń alimentacyjnych, ale będzie też skutecznym narzędziem wychowawczym wobec osobników, którzy z pozycji egoizmu łamią elementarne zasady wchodzące w skład etyki socjalistycznej — współżycia rodzinnego i odpowiedzialności za własne czyny.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#KazimierzPiotrowski">Jako poseł z ramienia Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego pragnę podkreślić szczególne znaczenie projektu ustawy dla stosunków w środowisku wiejskim.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#KazimierzPiotrowski">Jak wiadomo, liczba rozwodów na wsi, choć niestety rosnąca, jest ponad 3-krotnie niższa niż w miastach. Dlatego też problem alimentacji porzuconych lub rozwiedzionych żon, dzieci, jest na wsi mniej napięty niż w miastach. Na wsi natomiast znacznie częstsze są wypadki krzywd wyrządzanych rodzicom przez dzieci na skutek zaniedbania lub uchylania się od alimentacji.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#KazimierzPiotrowski">Istnieją liczne historyczne przyczyny, które sprawiły, że los starych rolników był niezabezpieczony i zależał od dobrej woli dzieci, które przejęły gospodarkę ze spracowanych rąk matki lub ojca. W niedobrych tradycjach indywidualnej gospodarki rolnej, jak i w bierności polityki społecznej dawnych, kapitalistycznych władz szukać trzeba korzeni tych nazbyt jeszcze licznych przypadków obojętności na los ludzi starych na wsi, których liczba w wyniku procesów migracyjnych i demograficznych wciąż rośnie.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#KazimierzPiotrowski">Z satysfakcją pragnę podkreślić, że po 1970 roku podjęto owocne wysiłki, zmierzające do usuwania zasadniczych, obiektywnych przyczyn tych zjawisk, obejmując wieś społeczną opieką służby zdrowia, wprowadzając system zabezpieczeń na starość dla rolników zdających gospodarstwa na rzecz państwa, wreszcie włączając obowiązek opieki i alimentacji starszych rodziców przez dzieci do dyskutowanego dzisiaj projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#KazimierzPiotrowski">Rolnik w podeszłym wieku, któremu niewdzięczny lub bezmyślny syn czy córka odmówią wsparcia i pomocy na starość, mimo że nierzadko prawie wszystko jemu i jego ciężkiej pracy zawdzięczają — nie będzie w przyszłości osamotniony i jak to dawniej bywało, skazany na przeżywanie goryczy doznanej krzywdy, gdyż chronić go będzie powaga prawa, które dzisiaj uchwalimy. Co więcej, prawo to weźmie go w obronę także wtedy, gdy z niewiedzy lub z innych przyczyn sam nie poszuka jego pomocy — jako że projekt ustawy słusznie przewiduje ściganie przestępstw alimentacyjnych z urzędu. Pragnę to wyraźnie podkreślić, gdyż jest to zgodne z ideą socjalizmu, według której krzywda wyrządzona przez człowieka człowiekowi jest nie tylko prywatną sprawą jednostki, lecz również naruszeniem moralnych zasad naszego ustroju społecznego, poważną obrazą samej idei człowieczeństwa zawartej w humanizmie socjalistycznym.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#KazimierzPiotrowski">Jestem przekonany, że w środowisku wiejskim ustawa ta będzie nie tylko zabezpieczać przed sytuacjami zagrażającymi pojedynczym rodzinom i ich członkom, lecz będzie także łagodzić działanie negatywnych właściwości indywidualnej rozdrobnionej gospodarki rolnej, będzie poważnym krokiem w kierunku socjalizacji stosunków społecznych w naszym rolnictwie, w kierunku polepszenia stosunków pracy i zasad podziału dochodów w rodzinnych gospodarstwach rolnych, w kierunku zgodnym z socjalistyczną wizją wsi i rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#KazimierzPiotrowski">Z tych więc powodów posłanki i posłowie Klubu Poselskiego ZSL głosować będą za projektem ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#StanisławGucwa">Głos ma poseł Monika Kąkol.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MonikaKąkol">Obywatelu Marszałku! Obywatele Posłowie! Polska Ludowa uregulowała w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym stosunki wynikające z założenia i trwania rodziny w sposób odpowiadający ideom socjalizmu, traktując rodzinę jako podstawową komórkę społeczną.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#MonikaKąkol">Projekt ustawy o funduszu alimentacyjnym świadczy o konsekwencji, z jaką partia i Rząd realizują program ochrony rodziny. Z jednej strony bowiem, przez postanowienie ustawy, bierze państwo w obronę pokrzywdzonych, z drugiej zaś — wzmagając odpowiedzialność osób zobowiązanych do alimentacji — uczy właściwego stosunku do obowiązków i powinności wynikających z założenia rodziny.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#MonikaKąkol">Kluczowe miejsce w naszej polityce społecznej zajmują sprawy rozwoju narodu i młodego pokolenia, sprawy warunków życia rodzinnego i zwiększenia opieki nad matką i dzieckiem. Państwo nasze podjęło wiele konkretnych posunięć w tym zakresie, lecz pomimo tego, w kraju jest ponad 600 tys. rodzin, w których ciężar utrzymania i wychowania spoczywa na barkach jednej osoby i tak się składa, że owym jedynym żywicielem rodziny jest często matka.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#MonikaKąkol">Na podkreślenie zasługuje fakt, że ustawa uwolni dziesiątki tysięcy matek od bezowocnej pogoni za dłużnikiem i nieustannej troski o zaspokojenie najskromniejszych i najbardziej elementarnych potrzeb dzieci. Chodzi o to, aby matki mogły spokojnie zająć się wychowaniem dzieci, a czas tracony w pogoni za dłużnikiem poświęcić dzieciom, zacieśnić kontakty ze szkołą.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#MonikaKąkol">Na podstawie mojej długoletniej pracy pedagogicznej zauważyłam, że dzieci z rodzin rozbitych borykają się z ogromnymi trudnościami w nauce. W domu nie są darzone serdecznością, nie są też dostrzegane przez rówieśników w klasie. Daje się również odczuć, iż dziecko zaniedbane tęskni za ciepłem i serdecznością.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#MonikaKąkol">Utworzenie funduszu alimentacyjnego umocni przekonanie, że dziecko w naszym ustroju dotknięte nieszczęściem losowym lub skrzywdzone przez nieodpowiedzialność czy wręcz podłość najbliższych nie będzie osamotnione. Znajdzie skuteczną pomoc państwa, co tym samym wpłynie na pozytywne kształtowanie osobowości młodego człowieka.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#MonikaKąkol">Znaczenie, jakie partia i Rząd przywiązują do sprawy rodziny wynika z doceniania jej niczym nie dającej się zastąpić roli. W rodzinie rodzą się, wychowują i przygotowują do życia nowe pokolenia. W gronie rodziny krystalizują się podstawowe zasady moralne, społeczne i normy postępowania w życiu.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#MonikaKąkol">Na podstawie licznych moich spotkań z wyborcami, mogę wyrazić pewność, że projekt utworzenia funduszu alimentacyjnego został przyjęty serdecznym poparciem przez wszystkie kobiety i rodziny także te, których to bezpośrednio nie dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#MonikaKąkol">Słusznie podnosi się, że w państwie socjalistycznym nie do przyjęcia jest sytuacja, w której walka matki o alimenty dla dziecka w ciężkiej sytuacji materialnej okazuje się w wielu wypadkach bezowocna wskutek nieuczciwych machinacji dłużników. Niepokoi nas stanowisko nielicznych grup, w których przebywają osoby uchylające się od świadczeń alimentacyjnych, świadomi tego, iż miast objawów potępienia społecznego, niejednokrotnie liczyć mogą na odruchy swoistej, fałszywie pojmowanej solidarności. Gdyby nie pewna pomoc ze strony tych grup, ucieczka przed komornikiem zapewne nie kończyłaby się pomyślnie w tylu wypadkach, w ilu udaje się ona obecnie. Stąd z całą bezwzględnością należy ścigać tych, którzy uchylają się od swoich rodzinnych i obywatelskich obowiązków. Państwo i społeczeństwo nie może tolerować cwaniactwa. Nie mogą oni liczyć na ochronę i współczucie.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#MonikaKąkol">Na przykład w województwie gdańskim toczy się egzekucja przeciwko ponad 12 tys. opornych dłużników alimentacyjnych. Przeciętnie w ciągu roku wpływa około 3 500 nowych wniosków o egzekucję alimentów. Z tej liczby w roku 1973 w około 800 sprawach komornicy sądowi nie zdołali ściągnąć należności alimentacyjnych w ogóle bądź też ściągnęli w nieznacznej wysokości. Bezowocnie zakończyło się zatem około 20% spraw o egzekucję alimentów.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#MonikaKąkol">Usilne starania organów egzekucyjnych nie są dostatecznie skuteczne wobec złośliwego uchylania się części dłużników, którzy nie podejmują stałej pracy lub zmieniają często miejsce zamieszkania, bądź pasożytniczy tryb ich życia nie daje żadnych możliwości wyegzekwowania roszczeń. Nie daje nawet pożądanych rezultatów skazywanie opornych dłużników na karę pozbawienia wolności. W roku 1973 sądy okręgu gdańskiego skazały za uporczywe uchylanie się od płacenia alimentów 401 osób.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#MonikaKąkol">W ciężkiej sytuacji osoby uprawnione do alimentacji korzystały co prawda w pewnych przypadkach ze świadczeń Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej, ale była to pomoc tylko doraźna i pod względem wysokości bardzo skromna.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#MonikaKąkol">Z inicjatywą pomocy w poszukiwaniu zalegających z alimentami wyszła także Liga Kobiet i pisma kobiece, udzielając samotnym matkom bezpłatnych porad prawnych.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#MonikaKąkol">Postulowano również utworzenie banku alimentacyjnego, co znalazło odzwierciedlenie w obecnym projekcie ustawy. W tych warunkach należy przyjąć, że stworzenie funduszu alimentacyjnego będzie stanowić rozwiązanie celowe i pożyteczne, gdyż w najcięższych wypadkach, jeśli egzekucja ustalonych należności okaże się bezskuteczna, zapewni stałą pomoc rodzinie, a jednocześnie stworzy się warunki do surowego karania osób uchylających się złośliwie od wypełniania prawnych obowiązków alimentacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#MonikaKąkol">Postanowienia projektu idą jeszcze dalej, zmierzając ku wzmożeniu odpowiedzialności dłużników zobowiązanych do płacenia alimentów i ku zwiększeniu skuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych — przez korektę i uzupełnienie obowiązujących w tej mierze przepisów.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#MonikaKąkol">Postulowane zmiany ujęte są szeroko, dotyczą bowiem zarówno przepisów procedury cywilnej, ustawy o prawie bankowym jak i Kodeksu karnego. W przeważającej mierze są to postanowienia, których celem miałoby być ułatwienie egzekucji oraz w pewnym stopniu zaostrzenie jej warunków. Uzupełniają one katalog obowiązków dłużnika i jego zakładu pracy związanych z prowadzeniem egzekucji świadczeń alimentacyjnych. Są to postulaty głęboko przemyślane, ze wszech miar słuszne i spotykają się z pełną aprobatą całego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#MonikaKąkol">Szczególnie uzasadniona istniejącym stanem rzeczy jest propozycja uznania przestępstwa — uchylania się od płacenia alimentów — za przestępstwo ścigane z urzędu. W myśl projektu ustawy za uchylanie się od świadczeń alimentacyjnych — niesolidnym ojcem zajmie się prokurator. Pretensje do opornego dłużnika rościć będzie fundusz alimentacyjny. Wierzycielem jego stanie się w tym wypadku nie matka dziecka, ale skarb państwa, konkretnie terenowe oddziały ZUS.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#MonikaKąkol">Wysoka Izbo! Uruchomienie funduszu alimentacyjnego wymagać będzie początkowo pokaźnych dotacji państwowych. Pół miliarda złotych przeznaczone przez państwo na ten cel musi być przez nas jako społeczeństwo wypracowane.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#MonikaKąkol">Obywatele Posłowie! Jesteśmy pełni optymizmu, iż wytworzymy taką atmosferę moralnego potępienia wobec opornych dłużników, że egzekucja należności stanie się sprawą drugoplanową.</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#MonikaKąkol">Ustawa będzie doniosłym aktem społecznym, jeśli bowiem spojrzymy na nią dokładniej, dobitnie świadczy o coraz dalej idącej opiece państwa socjalistycznego nad życiem i warunkami bytowania każdego z nas, zwłaszcza zaś tych, którym taka pomoc, ze względu na ich szczególną sytuację, jest najbardziej potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-7.20" who="#MonikaKąkol">Jest to piękne świadectwo humanitaryzmu i jeszcze jedno wyraźne potwierdzenie w praktyce najgłębszych zasad ideowych naszego socjalistycznego państwa — Polski Ludowej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-7.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#StanisławGucwa">Lista mówców zgłoszonych do dyskusji została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#StanisławGucwa">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#StanisławGucwa">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#StanisławGucwa">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o funduszu alimentacyjnym wraz z poprawkami proponowanymi przez Komisję Pracy i Spraw Socjalnych — zechce podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#StanisławGucwa">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#StanisławGucwa">Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#StanisławGucwa">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#StanisławGucwa">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o funduszu alimentacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#StanisławGucwa">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Handlu Wewnętrznego o rządowym projekcie ustawy o wykonywaniu handlu oraz niektórych innych rodzajów działalności przez jednostki gospodarki nie uspołecznionej (druki nr 150 i 168).</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#StanisławGucwa">Głos ma sprawozdawca poseł Edward Chrostek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#EdwardChrostek">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Handlu Wewnętrznego mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie rządowy projekt ustawy o wykonywaniu handlu oraz niektórych innych rodzajów działalności przez jednostki gospodarki nie uspołecznionej.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#EdwardChrostek">Przedstawiony rządowy projekt ustawy stanowi istotne kolejne działanie na rzecz właściwego wykorzystania potencjału pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej zgodnie z występującymi potrzebami społecznymi i gospodarczymi.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#EdwardChrostek">Po dokonanej w latach 1971–1972 wszechstronnej przebudowie zasad wykonywania działalności rzemieślniczej, co znalazło wyraz w uchwaleniu w dniu 8 czerwca 1972 r. ustawy o wykonywaniu i organizacji rzemiosła — Ministerstwo Handlu Wewnętrznego i Usług w porozumieniu z innymi zainteresowanymi resortami — przystąpiło do prac nad porządkowaniem zasad wykonywania działalności przez pozostałe pozarolnicze grupy gospodarki nie uspołecznionej, tzn. przez handel, gastronomię, zakłady sztucznego wylęgu drobiu, usług hotelarskich, usług biurowych i innych.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#EdwardChrostek">Projekt ustawy, podobnie jak uchwalona przed dwoma laty ustawa o wykonywaniu i organizacji rzemiosła, został opracowany z uwzględnieniem kierunków polityki państwa wobec pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej, wytyczonych przez Biuro Polityczne Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w dniu 13 lipca 1971 roku.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#EdwardChrostek">Projekt uwzględnia postanowienia uchwały X Kongresu Stronnictwa Demokratycznego w sprawie kierunków działalności pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#EdwardChrostek">Ponadto projekt uwzględnia wnioski zgłaszane w toku szczegółowych i wszechstronnych dyskusji we wszystkich byłych prezydiach wojewódzkich rad narodowych oraz w naczelnych i centralnych organach administracji państwowej. Zgodnie z przyjętą zasadą społecznej konsultacji aktów prawnych projekt poddany został dyskusji w zainteresowanych środowiskach, jak również był wszechstronnie konsultowany z samorządowymi reprezentacjami tych środowisk?</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#EdwardChrostek">Jak ustaliliśmy w trakcie prac komisji, we wszystkich stadiach przygotowania projektu brali czynny udział przedstawiciele Naczelnej Rady Zrzeszeń Prywatnego Handlu i Usług.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#EdwardChrostek">Pragnę poinformować Wysoką Izbę, że u podstaw projektu leży szczegółowa analiza aktualnych i przewidywanych na najbliższe lata możliwości gospodarki uspołecznionej w zakresie pełnego zaspokojenia rosnących potrzeb rynku i co za tym idzie — miejsca i uzupełniającej roli nie uspołecznionego handlu i nie uspołecznionej gastronomii.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#EdwardChrostek">W założeniach projektu wzięto pod uwagę, że nie uspołeczniony handel, zwłaszcza rolno-spożywczy i nie uspołeczniona gastronomia, szczególnie bezalkoholowa i usytuowana na szlakach wzmożonego ruchu turystycznego — mają do spełnienia określoną rolę społeczno-gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#EdwardChrostek">Prowadzone na przestrzeni ostatnich lat obserwacje wskazują, że nie sprzyja właściwemu wykorzystaniu potencjału nie uspołecznionego handlu i nie uspołecznionej gastronomii dotychczasowa regulacja prawna ich działalności oparta na ustawie z dnia 1 lipca 1958 r. o zezwoleniach na wykonywanie przemysłu, rzemiosła, handlu i niektórych usług przez jednostki gospodarki nie uspołecznionej. Ustawa z 1958 roku — będąca w tej chwili aktem znacznie zawężonym, bowiem w części dotyczącej rozwijania usług i produkcji w gospodarce prywatnej uchylona została przez wspomnianą już ustawę o wykonywaniu i organizacji rzemiosła z 1972 roku — nie stanowi obecnie właściwego instrumentu prawnego dostosowywania prywatnego handlu i gastronomii do szybko rosnących potrzeb społecznych.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#EdwardChrostek">Szereg naczelnych i centralnych organów administracji państwowej oczekuje ustawowej podstawy prawnej niezbędnej do uregulowania działalności osób fizycznych nie związanych z funkcjonowaniem nie uspołecznionego handlu i gastronomii. I tak:</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#EdwardChrostek">Minister Kultury i Sztuki znajdzie w projekcie ustawy upoważnienie do właściwego uregulowania działalności w zakresie nie uspołecznionych księgarni, antykwariatów i sprzedaży dzieł sztuki współczesnej.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#EdwardChrostek">Z kolei Minister Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej znajduje ustawowe oparcie dla przedłożenia Radzie Ministrów projektu aktu, który by uregulował podstawy prawne do określenia warunków, organów i trybu wydawania uprawnień zagranicznym osobom fizycznym i prawnym na prowadzenie działalności gospodarczej na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#EdwardChrostek">Projekt ustawy daje również podstawę do właściwego uregulowania w drodze rozporządzenia Rady Ministrów zasad wykonywania działalności gospodarczej przez związki religijne. Jak wynika z ustaleń komisji, prace prowadzone przez Urząd do Spraw Wyznań nad stosownym aktem z tego zakresu znajdują się w końcowej fazie.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#EdwardChrostek">Ustawowe upoważnienie do regulacji działalności prywatnej w zakresie sztucznego wylęgu drobiu znajdzie w projekcie Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu, natomiast w odniesieniu do usług hotelarskich — Przewodniczący Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#EdwardChrostek">Omawiany projekt ustawy dotyczy w zasadzie działalności gospodarczej osób fizycznych i spółek nie posiadających osobowości prawnej. Niemniej jednak projekt przewiduje możliwość dopuszczenia do działalności osób prawnych nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej, jak również możliwość ustalenia wysokości opłat pobieranych przy wydawaniu uprawnień. W celu zapewnienia stabilnych warunków wykonywania działalności w zakresie gastronomii i niektórych działalności nie uspołecznionego handlu, projekt ustawy przewiduje możliwość wydawania zezwoleń na czas nieokreślony, co jak wykazała praktyczna realizacja ustawy o wykonywaniu i organizacji rzemiosła ma istotne znaczenie dla działalności wymagających podejmowania określonych nakładów inwestycyjnych, które w wypadku działalności gastronomicznej obejmują znaczne kwoty.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#EdwardChrostek">W związku z tą ostatnią sprawą pragnę poinformować Wysoką Izbę, że Komisja zapoznała się z międzyresortowo uzgodnionym projektem rozporządzenia Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług, szczegółowo regulującym zasady wydawania zezwoleń w zakresie działalności handlu oraz przemysłu gastronomicznego. Komisja pozytywnie oceniła założenie, w myśl którego zezwolenia na czas nieokreślony wydawane będą na prowadzenie handlu detalicznego niektórymi artykułami spożywczo-rolnymi i zezwolenia na prowadzenie określonych lokali gastronomicznych wtedy, jeżeli siedziba zakładu znajdować się będzie w miejscowości o liczbie do 20 tysięcy mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#EdwardChrostek">W pozostałych miejscowościach projekt rozporządzenia zakłada wydawanie zezwoleń na ustalone okresy.</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#EdwardChrostek">Projekt wprowadza istotne zmiany w stosunku do aktualnie obowiązującego stanu prawnego w dziedzinie wydawania uprawnień. Przyjęto dwie formy uprawnień — zezwolenie i potwierdzenie zgłoszenia. Ta druga forma jest pomyślana jako uprawnienie do działalności wykonywanej w okresie nie przekraczającym 6 miesięcy. Pominięte zostają w projekcie dotychczasowe przepisy o pobieraniu specjalnych opłat za uprawnienia na prowadzenie działalności. W myśl nowych przepisów organ wydający uprawnienie zobowiązany będzie jedynie do pobierania opłaty skarbowej, przewidzianej stosownym rozporządzeniem Rady Ministrów o opłacie skarbowej, analogicznie jak w przemyśle.</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#EdwardChrostek">Podstawową formą rozliczeń z działalności osób prowadzących działalność gospodarczą będą, poza opłatami skarbowymi, wyłącznie podatki.</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#EdwardChrostek">Projekt przewiduje zniesienie specjalnych komisji opiniodawczych do spraw zezwoleń, powoływanych w przeszłości przez prezydia rad narodowych na podstawie przepisów ustawy o zezwoleniach.</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#EdwardChrostek">Przyjęcie takiego rozwiązania ma na celu umocnienie roli i odpowiedzialności terenowych organów administracji państwowej za prowadzoną politykę w dziedzinie udzielania uprawnień do wykonywania działalności gospodarczej i jest zgodne z powszechnie zgłaszanymi postulatami w toku dokonywania uzgodnień omawianego projektu. W projekcie ustawy przewiduje się możliwość odmowy wydania uprawnienia, jeżeli zamierzona działalność z uwagi na jej rodzaj lub rozmiary, miejsce wykonywania lub niezgodność z zasadami racjonalnego zatrudnienia wykwalifikowanych kadr — byłaby sprzeczna z interesem społecznym. Taka właśnie konstrukcja prawna została już przyjęta w ustawie o wykonywaniu i organizacji rzemiosła.</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#EdwardChrostek">Wreszcie projekt ustawy przewiduje wprowadzenie pierwszeństwa w uzyskiwaniu uprawnień dla inwalidów wojennych i wojskowych oraz osób, które zainwestują własne środki w budowę lub odbudowę pomieszczeń, w których będzie prowadzona działalność gospodarcza.</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#EdwardChrostek">W zakresie przepisów o cofaniu i wygasaniu uprawnień projekt ustawy dostosowuje swoje postanowienia do przepisów Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#EdwardChrostek">Wysoka Izbo! Stosownie do rozwiązań przyjętych w obowiązującej od kilkunastu miesięcy ustawie o wykonywaniu i organizacji rzemiosła, projekt zakłada obowiązkową przynależność osób prowadzących działalność gospodarczą do organizacji samorządowej. W myśl projektu wszystkie osoby wykonujące działalność gospodarczą, nie stanowiącą rzemiosła, są zobowiązane należeć do zrzeszeń prywatnego handlu i usług. Zrzeszenia te działają na szczeblu wojewódzkim i posiadają osobowość prawną. Ustala się, że obowiązek przynależności do zrzeszeń nie obejmuje osób należących do organizacji rzemieślniczych, osób, które uzyskały uprawnienia na sztuczny wylęg drobiu oraz tych, które uzyskały uprawnienia na okres nie przekraczający 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#EdwardChrostek">Projekt ustawy upoważnia Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług do zwalniania, w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami, innych osób prowadzących działalność gospodarczą od obowiązku należenia do zrzeszeń.</u>
          <u xml:id="u-9.26" who="#EdwardChrostek">Koordynatorem prac wojewódzkich zrzeszeń i organem centralnym samorządu jest — w myśl projektu — Naczelna Rada Zrzeszeń Prywatnego Handlu i Usług, będąca kontynuatorem aktualnie działającej Naczelnej Rady.</u>
          <u xml:id="u-9.27" who="#EdwardChrostek">W celu wzmocnienia roli samorządu, projekt ustawy wyposaża ten samorząd w szereg ważnych środków prawnych, m.in. tworzy się sądownictwo samorządowe, które ma stać na straży zgodnego z zasadami etyki zawodowej wykonywania usług przez zrzeszonych. Po raz pierwszy w 30-letniej historii zrzeszeń podstawy prawne ich funkcjonowania zostają podniesione do rangi przepisów ustawowych. Projekt ustawy staje na stanowisku, że samorząd powinien być ważnym partnerem organizacji państwowych w rozwijaniu potrzebnej działalności zrzeszonych członków i we właściwym synchronizowaniu interesu grupy z interesem ogólnospołecznym.</u>
          <u xml:id="u-9.28" who="#EdwardChrostek">Przechodząc do omówienia ostatniej części projektu ustawy, pragnę podkreślić, że w przepisach przejściowych i końcowych projektu zawarte jest postanowienie o uchyleniu w całości ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. o zezwoleniach na wykonywanie przemysłu, rzemiosła, handlu i niektórych usług przez jednostki gospodarki nie uspołecznionej, co pozwoli na stworzenie jasnego, wewnętrznie spójnego systemu wykonywania działalności w pozarolniczej gospodarce nie uspołecznionej, na podstawie wymienionej już ustawy o wykonywaniu i organizacji rzemiosła i przedłożonego dzisiaj projektu ustawy o wykonywaniu handlu oraz niektórych innych rodzajów działalności gospodarczej przez jednostki gospodarki nie uspołecznionej.</u>
          <u xml:id="u-9.29" who="#EdwardChrostek">Obywatele posłowie otrzymali druk nr 168, który zawiera wykaz proponowanych przez Komisję Handlu Wewnętrznego, w porozumieniu z Komisją Prac Ustawodawczych zmian i uzupełnień. W druku znalazły się również propozycje zmian o charakterze redakcyjnym i formalnym.</u>
          <u xml:id="u-9.30" who="#EdwardChrostek">W imieniu Komisji Handlu Wewnętrznego chciałbym scharakteryzować i uzasadnić celowość wprowadzenia niektórych z tych zmian.</u>
          <u xml:id="u-9.31" who="#EdwardChrostek">Po pierwsze — proponuje się częściową zmianę tekstu preambuły projektu ustawy. W nowej wersji tekst otrzymuje brzmienie: „W celu wykorzystania możliwości gospodarczych i inicjatywy jednostek gospodarki nie uspołecznionej w zakresie zaspokojenia potrzeb ludności zgodnie z potrzebami społecznymi i ogólnym rozwojem gospodarki narodowej stanowi się co następuje:” Rola rad narodowych i terenowych organów administracji państwa została sprecyzowana w ostatniej noweli do ustawy o radach narodowych, dlatego też obecnie odpada już potrzeba określenia ich zadań.</u>
          <u xml:id="u-9.32" who="#EdwardChrostek">Po drugie — w celu rozwiania wątpliwości co do dalszego działania rzemieślniczych domów towarowych, które na przestrzeni kilkunastoletniej swojej działalności spełniały i spełniają pożyteczną rolę w zakresie organizacji zbytu wyrobów rzemieślniczych — proponuje się w art. 1, ust. 2, pkt 1, który daje wyjaśnienie, jak należy rozumieć określenie użyte w ustawie „jednostka gospodarki nie uspołecznionej” dopisać „rzemieślniczy dom towarowy”. W ten sposób ustawowe określenie „jednostka gospodarki nie uspołecznionej” dotyczyć będzie zarówno osoby fizycznej i spółki nie posiadającej osobowości prawnej, jak i rzemieślniczego domu towarowego.</u>
          <u xml:id="u-9.33" who="#EdwardChrostek">Po trzecie — proponuje się nadać nowe brzmienie pkt. 4 w ust. 2 art. 15. Proponując nowe brzmienie tego przepisu, mieliśmy na względzie fakt, że poprzednie sformułowanie mogło być rozumiane w ten sposób, że kara polegająca na pozbawieniu prawa do korzystania z biernego prawa wyborczego w zrzeszeniu ma charakter bezterminowy, co nie wydawałoby się ze względów społecznych słuszne, dlatego w nowej wersji wskazujemy, że omawiana kara powinna być wymierzona na czas określony.</u>
          <u xml:id="u-9.34" who="#EdwardChrostek">Po czwarte — proponuje się w art. 17, ust. 4 skreślenie pkt. 6. Przepis ten konstruowany był w chwili, gdy nie był jeszcze uchwalony Kodeks pracy, który obecnie w art. 240 reguluje wyczerpująco problematykę zbiorowych układów pracy.</u>
          <u xml:id="u-9.35" who="#EdwardChrostek">Wreszcie jako ostatnią propozycję Komisji Handlu Wewnętrznego proponujemy nadanie art. 22 następującego brzmienia: „Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1975 roku”.</u>
          <u xml:id="u-9.36" who="#EdwardChrostek">Komisja stanęła na stanowisku, że blisko półroczne vacatio legis powinno umożliwić organom administracji państwowej oraz zainteresowanym organizacjom samorządowym gruntowne przygotowanie się do realizacji nowych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-9.37" who="#EdwardChrostek">Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Handlu Wewnętrznego wnoszę, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić rządowy projekt ustawy o wykonywaniu handlu oraz niektórych innych rodzajów działalności przez jednostki gospodarki nie uspołecznionej wraz z poprawkami zawartymi w druku nr 168. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-9.38" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#StanisławGucwa">Czy ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#StanisławGucwa">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#StanisławGucwa">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#StanisławGucwa">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o wykonywaniu handlu oraz niektórych innych rodzajów działalności przez jednostki gospodarki nie uspołecznionej wraz z poprawkami proponowanymi przez Komisję Handlu Wewnętrznego — zechce podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#StanisławGucwa">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#StanisławGucwa">Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#StanisławGucwa">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#StanisławGucwa">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o wykonywaniu handlu oraz niektórych innych rodzajów działalności przez jednostki gospodarki nie uspołecznionej.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#StanisławGucwa">Przystępujemy do punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości o rządowym projekcie ustawy o amnestii (druki nr 169 i 170).</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#StanisławGucwa">Głos ma sprawozdawca poseł Witold Jarosiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#WitoldJarosiński">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie rządowy projekt ustawy o amnestii.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#WitoldJarosiński">Decyzja o zastosowaniu amnestii na 30-lecie Polski Ludowej jest w pełni uzasadniona i celowa. Pomyślnie bowiem przebiega proces socjalistycznych przemian naszego społeczeństwa i z powodzeniem realizowany jest program społeczno-gospodarczego rozwoju kraju.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#WitoldJarosiński">Systematycznie wzrasta dyscyplina społeczna i polepsza się stan bezpieczeństwa i porządku publicznego. Istotny wpływ na ten stan rzeczy ma podnoszenie się poziomu świadomości i kultury prawnej obywateli, a także skuteczniejsza działalność organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Mamy zatem wszelkie podstawy oczekiwać, że amnestia stworzy dodatkową, zasadniczej wagi szansę szybszego powrotu do normalnego życia i podjęcia społecznie użytecznej pracy dla niemałej części spośród tych osób, które dopuściły się przestępstw i wykroczeń, a które rokują nadzieję na przestrzeganie w przyszłości zasad porządku prawnego.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#WitoldJarosiński">W myśl projektu ustawy amnestia ma dotyczyć przestępstw i przestępstw skarbowych oraz wykroczeń i wykroczeń skarbowych, popełnionych przed dniem 15 czerwca 1974 r.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#WitoldJarosiński">Amnestia jest zgodna z dotychczasowym, słusznym kierunkiem surowego karania sprawców najgroźniejszych przestępstw, przy jednoczesnym łagodniejszym i bardziej elastycznym traktowaniu sprawców przestępstw drobniejszych, o mniejszym stopniu społecznego niebezpieczeństwa, zwłaszcza takich sprawców, którzy weszli w kolizję z prawem karnym po raz pierwszy, czasem przypadkowo.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#WitoldJarosiński">Proponuje się całkowite darowanie kar pozbawienia wolności orzeczonych w rozmiarze do lat 2, złagodzenie o połowę kar pozbawienia wolności orzeczonych w rozmiarze od lat 2 do 3, a za przestępstwa nieumyślne — z wyjątkiem nieumyślnego spowodowania śmierci — w rozmiarze do lat 5 oraz złagodzenia o 1/3 pozostałych kar pozbawienia wolności, orzeczonych w rozmiarze nawet do lat 15. Daruje się też kary ograniczenia wolności oraz grzywny orzeczone jako kary samoistne w wysokości do 1000 złotych, a także kary aresztu wojskowego.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#WitoldJarosiński">Kierując się względami humanitaryzmu, proponowana ustawa w szerszym stopniu obejmuje pewne, zasługujące na specjalne potraktowanie, grupy osób. Są to:</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#WitoldJarosiński">— kobiety, mające na wychowaniu dzieci w wieku do lat 16,</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#WitoldJarosiński">— ludzie starsi, a więc kobiety powyżej lat 50 i mężczyźni powyżej 60 lat,</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#WitoldJarosiński">— młodociani, którzy w chwili popełnienia przestępstwa nie mieli ukończonych 18 lat.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#WitoldJarosiński">W stosunku do tych osób amnestia jest szersza. Mianowicie daruje się im całkowicie kary pozbawienia wolności do lat 3; łagodzi o połowę kary pozbawienia wolności orzeczone w rozmiarze powyżej lat 3 do lat 5, a karę surowszą (do 15 lat pozbawienia wolności) łagodzi się o 1/3.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#WitoldJarosiński">Ponieważ prowadzenie postępowania karnego w sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe, w których następnie orzeczone zostałyby kary podlegające darowaniu, nie byłoby celowe, projekt przewiduje umorzenie toczącego się postępowania w sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 2 lub karami łagodniejszego rodzaju, a w stosunku do wyżej wymienionych uprzywilejowanych kategorii osób — w sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#WitoldJarosiński">Projekt przewiduje również umorzenie postępowania w wypadkach, gdy czyn zagrożony jest wprawdzie karą surowszą niż wyżej wymienione, ale z okoliczności sprawy wynika, że należałoby orzec karę w takim rozmiarze, że ulegałaby ona darowaniu.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#WitoldJarosiński">Pragnę podkreślić, że w myśl projektu spod amnestii wyłączonych jest szereg przestępstw najgroźniejszych społecznie, co do których ani obecny stan przestępczości w kraju, ani obecna polityka karania nie uzasadniają pójścia po linii darowania lub łagodzenia orzeczonych kar. Są to przestępstwa takie, jak zbrodnie popełnione przez faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy oraz inne zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości, sabotaż, szpiegostwo, umyślne zabójstwo, rabunek, gwałt, umyślne spowodowanie pożaru, najcięższe wypadki zagarnięcia mienia społecznego oraz przestępstw dewizowych i celnych, przekupstwo, płatna protekcja, popełnione w stanie nietrzeźwości przestępstwo spowodowania poważnej w skutkach katastrofy, popełnione w stanie nietrzeźwości poważne w skutkach przestępstwo drogowe oraz recydywa i przestępstwa o charakterze chuligańskim.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#WitoldJarosiński">Wykorzystując doświadczenia poprzednich amnestii, obecny projekt ustawy znacznie mocniej uzależnia możliwość korzystania z jej dobrodziejstw od dalszego postępowania osób objętych amnestią, w szczególności przez wprowadzenie zasady, że w razie popełnienia nowego przestępstwa, za które orzeczono karę pozbawienia wolności lub uchylania się od nałożonego na sprawcę obowiązku wykonywania pracy — akt amnestii będzie cofnięty. Jest to bardzo ważna zasada obecnego projektu. Tworząc bowiem szansę do podjęcia uczciwego życia, nie chcemy traktować aktu amnestyjnego jako bezwarunkowego aktu łaski. Z amnestii będą mogli w pełni skorzystać jedynie ci, którzy rzeczywiście będą chcieli powrócić na drogę postępowania, zgodnego z obowiązującym porządkiem prawnym.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#WitoldJarosiński">Mając na uwadze, że jedną z podstawowych przyczyn sprzyjających przestępczości jest uchylanie się od pracy, wprowadza się możliwość zobowiązania osoby, której darowano karę lub wobec której umorzono postępowanie, albo która w wyniku złagodzenia kary podlega zwolnieniu z zakładu karnego lub aresztu śledczego, do podjęcia w terminie 3 miesięcy stałej pracy zarobkowej. Oczywiście, o nałożeniu takiego obowiązku będą decydowały względy celowości. A zatem obowiązek taki nie będzie nakładany na osoby już pracujące lub niezdolne do pracy lub na osoby zatrudnione we własnych gospodarstwach rolnych itp. Natomiast nałożenie takiego obowiązku będzie konieczne, gdyby z okoliczności sprawy wynikało, że w konkretnym wypadku pozostawanie sprawcy poza pracą prowadziłoby do pasożytniczego trybu życia i było czynnikiem kryminogennym.</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#WitoldJarosiński">Uchylanie się od obowiązku wykonywania stałej pracy zarobkowej — nałożonego lub utrzymanego w mocy przez ustawę amnestyjną — w ciągu 2 lat, pociągać będzie za sobą uchylenie orzeczenia o zastosowaniu amnestii. Uchylenie orzeczenia o zastosowaniu amnestii pociągać będzie za sobą również popełnienie przez osobę, która z amnestii skorzystała, w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy o amnestii nowego umyślnego przestępstwa, za które orzeczono karę pozbawienia wolności. W razie uchylenia orzeczenia o amnestii, kary darowane lub złagodzone podlegają wykonaniu w wysokości, w jakiej były uprzednio orzeczone, a umorzone postępowanie zostaje na nowo podjęte. Od zastosowania tych poważnych, negatywnych skutków związanych z ponownym wkroczeniem na drogę przestępstwa można odstąpić tylko wyjątkowo, w szczególnie uzasadnionych wypadkach.</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#WitoldJarosiński">Mając również na względzie dobro społeczne, projekt ustawy przewiduje, że w razie darowania kary podlegają wykonaniu prawomocne orzeczenia o pozbawieniu praw rodzicielskich lub opiekuńczych, zakazie zajmowania określonych stanowisk, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności, zakazie prowadzenia pojazdów mechanicznych, konfiskacie mienia, przepadku rzeczy, degradacji, obniżeniu stopnia wojskowego, nadzorze ochronnym, umieszczeniu w ośrodku przystosowania społecznego i o obowiązku wykonywania pracy zarobkowej, jak również prawomocne orzeczenia o nawiązce, zasądzeniu z urzędu odszkodowania i o powództwie cywilnym.</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#WitoldJarosiński">Pragnę podkreślić, że projektowana ustawa w swym obecnym brzmieniu nie przewiduje abolicji. Abolicja polega na puszczeniu w niepamięć i przebaczeniu przestępstw, co pociąga za sobą ten skutek, że postępowania o przestępstwa abolicyjne nie wszczyna się, postępowanie wszczęte — umarza się, kary daruje, zaś karty karne usuwa się z rejestru skazanych. Jest to słuszne postanowienie projektu ustawy, gdyż abolicja uniemożliwia stosowanie środków o charakterze wychowawczym i zapobiegawczym i rodzi sugestię, że wskutek upływu czasu ulegają złagodzeniu społeczne oceny naruszeń prawa.</u>
          <u xml:id="u-11.19" who="#WitoldJarosiński">Wysoki Sejmie! Projekt przewiduje, że darowanie i złagodzenie kar stosuje się jedynie wobec sprawców przestępstw popełnionych przed dniem 15 czerwca 1974 r. i znanych organom ścigania przed dniem wejścia w życie amnestii.</u>
          <u xml:id="u-11.20" who="#WitoldJarosiński">Jeśli chodzi o przestępstwa popełnione przed dniem 15 czerwca 1974 r., ale jeszcze nie znane organom ścigania — amnestię można będzie stosować jedynie w wypadku, gdy sprawca takiego przestępstwa zgłosi się do organów ścigania przed dniem 15 czerwca 1975 r. i ujawni istotne okoliczności czynu oraz osoby, które z nim współdziałały w dokonaniu tego przestępstwa. W stosunku do tych sprawców amnestia będzie miała szerszy zakres. Według art. 5 projektu ustawy postępowanie zostanie umorzone, gdy przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 5 lub karą łagodniejszą, albo gdy z okoliczności sprawy wynika, że należałoby za nie orzec karę w tym rozmiarze.</u>
          <u xml:id="u-11.21" who="#WitoldJarosiński">W wypadku, gdyby chodziło o orzeczenie kary w rozmiarze powyżej lat 5 do lat 15 — podlegać będzie darowaniu połowa kary, a nawet — na wniosek prokuratora — cała kara. Ponadto do osób ujawniających się nie stosuje się kary śmierci, nie stosuje się również — w postępowaniu przygotowawczym — tymczasowego aresztowania.</u>
          <u xml:id="u-11.22" who="#WitoldJarosiński">W celu stworzenia zachęty do zrywania z przestępną działalnością projekt przewiduje, że takie same zasady stosowane będą wobec sprawcy przestępstwa, które trwa jeszcze po dniu 14 czerwca 1974 r. lub popełnionego przed dniem 15 czerwca 1974 r. (z wyjątkiem zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości), ale nie podlegającego amnestii na podstawie pozostałych przepisów projektu, jeżeli sprawca ten zgłosi się przed dniem 15 czerwca 1975 r. do organów ścigania i ujawni istotne okoliczności sprawy.</u>
          <u xml:id="u-11.23" who="#WitoldJarosiński">Zasady zawarte w art. 5 projektu ustawy są szczególnie ważne. Otwierają one drogę powrotu do normalnego, uczciwego życia ludziom, którzy weszli w przeszłości na drogę przestępstwa, tkwią w jakiejś aferze lub gangu, dotąd nie wykrytym, lecz chcieliby zerwać z tą działalnością, ujawnić okoliczności, w jakich przestępstwo zostało dokonane i skorzystać z amnestii. Projekt ustawy w art. 5 stwarza takim ludziom możliwość ujawnienia swej działalności i skorzystania z amnestii. Amnestia, jak już mówiłem, w takich wypadkach ma zakres szerszy, a wyłączenia spod amnestii w razie ujawnienia się nie mają — poza jednym tylko wyjątkiem co do zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości — zastosowania. Przepis o ujawnieniu daje więc dużą szansę ludziom pragnącym zerwać dobrowolnie ze swą przestępczą działalnością i pomóc w naprawianiu wyrządzanych szkód. Otwiera ona dla nich drogę powrotu do uczciwego życia, zdejmując lub bardzo wydatnie łagodząc wiszącą nad nimi karę.</u>
          <u xml:id="u-11.24" who="#WitoldJarosiński">Wysoki Sejmie! W uzasadnionych wypadkach, których amnestia nie będzie dotyczyła, należy przewidywać możliwość stosowania prawa łaski. Chodzi o sprawców, którzy zasługują na to ze względu na wiek, stan zdrowia lub wielodzietność oraz o sprawców skazanych w sprawach grupowych, których udział w przestępstwie był stosunkowo niewielki, a w myśl zasady solidarnej odpowiedzialności, skazani zostali za całość mienia zagarniętego przez grupę.</u>
          <u xml:id="u-11.25" who="#WitoldJarosiński">Amnestia nie obejmuje środków wychowawczych nałożonych na nieletnich, to jest na osoby, które w chwili popełnienia czynu nie ukończyły 17 lat.</u>
          <u xml:id="u-11.26" who="#WitoldJarosiński">Amnestia nie obejmuje również czynów popełnionych przez osoby dorosłe, po ukończeniu 17 lat, a przed ukończeniem 18 lat, jeżeli zamiast kary sąd zastosował wobec nich środki wychowawcze. Rozwiązanie takie należy uznać za słuszne, gdyż nałożone środki wychowawcze i poprawcze nie są karą i zostały orzeczone wobec osób, których proces kształtowania osobowości trwa i wymaga stosowania takich właśnie środków.</u>
          <u xml:id="u-11.27" who="#WitoldJarosiński">Amnestia obecna odnosi się do przestępstw o charakterze pospolitym. Wynika to z faktu, że obecnie w naszym kraju nie ma problemu przestępstw politycznych. Jest zaledwie kilka spraw tego rodzaju. Będą one traktowane zgodnie z postanowieniami projektowanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-11.28" who="#WitoldJarosiński">Wysoki Sejmie! W celu uniknięcia trudności związanych z zatrudnieniem osób zwalnianych z zakładów karnych oraz zapewnienia porządku w miejscowościach, w których zwalniane będą osoby na podstawie amnestii, jak również w celu stworzenia warunków ułatwiających osobom zwolnionym społeczną adaptację, projekt ustawy przewiduje, że zwolnienia odbywać się będą stopniowo. W pierwszej kolejności zwalniane będą kobiety wychowujące dzieci w wieku do lat 16, kobiety w wieku ponad 50 lat i mężczyźni powyżej 60 lat, osoby, które nie ukończyły lat 18 i osoby tymczasowo aresztowane, następnie zaś pozostałe osoby. W każdym razie zwolnienia powinny być zakończone w terminie do dnia 31 sierpnia 1974 r.</u>
          <u xml:id="u-11.29" who="#WitoldJarosiński">Jednocześnie — dla zapewnienia osobom zwolnionym z zakładów karnych i aresztów śledczych zatrudnienia — podjęte zostaną odpowiednie kroki w celu zabezpieczenia niezbędnej liczby miejsc pracy, a także udzielenia tym osobom innej koniecznej pomocy. Jest to sprawa bardzo ważna. Głównym celem ustawy amnestyjnej jest przecież umożliwienie wszystkim, którzy w przeszłości popełnili przestępstwo lub wykroczenie, powrotu do uczciwego życia. Powrót ten zależy przede wszystkim od nich samych, od ich postępowania, od przestrzegania przez nich porządku prawnego, podjęcia i wykonywania pracy. Ponieważ jednak mogą istnieć trudności w pełnej społecznej adaptacji, dlatego też z każdą osobą zwalnianą z zakładu karnego lub aresztu śledczego powinno się przeprowadzić rozmowę oraz upewnić się, czy ma ona zapewnioną możliwość pracy, a w razie potrzeby skierować ją do konkretnego zakładu pracy. W tym zakresie podjęte zostaną przez Rząd odpowiednie działania organizacyjne.</u>
          <u xml:id="u-11.30" who="#WitoldJarosiński">Obywatele Posłowie! Sądzę, że podstawowe tendencje i rozwiązania przedstawionego projektu ustawy o amnestii spotkają się z pełnym poparciem całego społeczeństwa. U podstaw tego projektu leżą bowiem założenia humanizmu socjalistycznego, które z jednej strony opierają się na zasadzie konsekwentnego karania w interesie społeczeństwa i obywateli czynów naruszających te interesy, z drugiej zaś — zakładają możliwość powrotu sprawców takich czynów na uczciwą drogę życia i włączenia się przez nich do społecznie użytecznej pracy.</u>
          <u xml:id="u-11.31" who="#WitoldJarosiński">Ten właśnie humanitarny aspekt amnestii powinien stać się nie tylko przesłanką stosowania przepisów projektowanej ustawy przez organy państwowe, ale przede wszystkim powinny go zrozumieć i docenić osoby, których amnestia będzie dotyczyła i którym w ten sposób państwo ludowe — okazując zaufanie — daje szansę pełnego powrotu do społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-11.32" who="#WitoldJarosiński">W imieniu Komisji Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości wnoszę — Wysoki Sejm uchwalić raczy projekt ustawy o amnestii z druku nr 169 bez poprawek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#StanisławGucwa">Czy ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie projektu ustawy o amnestii?</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#StanisławGucwa">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#StanisławGucwa">Wobec tego przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#StanisławGucwa">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o amnestii w brzmieniu proponowanym przez Komisję Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości — zechce podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#StanisławGucwa">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#StanisławGucwa">Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#StanisławGucwa">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#StanisławGucwa">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o amnestii.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#StanisławGucwa">Przystępujemy do punktu 4 porządku dziennego: Projekty uchwał Sejmu:</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#StanisławGucwa">1) o zwołaniu w dniu 21 lipca 1974 r. uroczystego posiedzenia Sejmu w związku z Trzydziestoleciem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (druk nr 171),</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#StanisławGucwa">2) o zamknięciu sesji Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dniem 22 lipca 1974 r. (druk nr 172).</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#StanisławGucwa">Konwent Seniorów przedstawia Wysokiemu Sejmowi w doręczonym Obywatelom Posłom druku sejmowym nr 171 — propozycję powzięcia następującej uchwały:</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#StanisławGucwa">„Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej — na podstawie art. 44 ust. 1 regulaminu Sejmu — postanawia zwołać w dniu 21 lipca 1974 r. uroczyste posiedzenie Sejmu w związku z Trzydziestoleciem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#StanisławGucwa">Jednocześnie Prezydium Sejmu — w porozumieniu z Konwentem Seniorów — proponuje, aby Wysoki Sejm zatwierdził porządek dzienny uroczystego posiedzenia w dniu 21 lipca br. w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#StanisławGucwa">„Trzydziestolecie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#StanisławGucwa">Czy ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie tych propozycji?</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#StanisławGucwa">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#StanisławGucwa">Nie słyszę również sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#StanisławGucwa">Stwierdzam, że Sejm powziął uchwałę o zwołaniu uroczystego posiedzenia Sejmu w dniu 21 lipca 1974 r. oraz zatwierdził porządek dzienny tego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#StanisławGucwa">Posiedzenie rozpocznie się o godz. 10.</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#StanisławGucwa">Na sekretarzy posiedzenia Sejmu w dniu 21 lipca br. powołuję posłów Stanisławę Karną i Czesława Wojterę.</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#StanisławGucwa">Protokół prowadzić będzie poseł Czesław Wojtera.</u>
          <u xml:id="u-12.22" who="#StanisławGucwa">Konwent Seniorów przedstawia — w doręczonym Obywatelom Posłom druku sejmowym nr 172 — propozycję powzięcia następującej uchwały:</u>
          <u xml:id="u-12.23" who="#StanisławGucwa">„Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej — na podstawie art. 43 ust. 4 regulaminu Sejmu — postanawia zamknąć piątą sesję Sejmu z dniem 22 lipca 1974 r.”.</u>
          <u xml:id="u-12.24" who="#StanisławGucwa">Czy ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-12.25" who="#StanisławGucwa">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-12.26" who="#StanisławGucwa">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-12.27" who="#StanisławGucwa">Stwierdzam, że Sejm powziął uchwałę w sprawie zamknięcia piątej sesji Sejmu z dniem 22 lipca 1974 r.</u>
          <u xml:id="u-12.28" who="#StanisławGucwa">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-12.29" who="#StanisławGucwa">Proszę Obywatela Sekretarza Posła Macieja Majkuta o odczytanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MaciejMajkut">Informuję Obywateli Posłów, że zawiadomienia o posiedzeniu Sejmu w dniu 21 lipca br. znajdują się w skrytkach w kuluarach sali posiedzeń. Jest prośba o ich podjęcie przez Obywateli Posłów po zakończeniu dzisiejszego posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#StanisławGucwa">Na tym kończymy 20 posiedzenie Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#StanisławGucwa">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Biurze Prac Sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#StanisławGucwa">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 18 min. 30)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>