text_structure.xml
79.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Otwieram posiedzenie poświęcone rozpatrzeniu problemów związanych z funkcjonowaniem PFRON. Obradujemy w niecodziennych warunkach, w przerwie posiedzenia plenarnego Sejmu. Chciałbym więc przeprosić państwa, że wkrótce ogłoszę przerwę. Będziemy bowiem musieli uczestniczyć w głosowaniu nad przyjęciem kolejnych decyzji Sejmu.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Z zasady nie odbywamy w przerwie posiedzenia Sejmu takich posiedzeń, które związane są z dłuższą dyskusją. Jednakże z uwagi na to, że dzisiejsze posiedzenie było już raz odwoływane, zdecydowaliśmy się przeprowadzić je w tych skomplikowanych warunkach, za co przepraszam.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Na wstępie chciałbym zaproponować porządek przeprowadzenia tego posiedzenia. Dyskusja nad problemami PFRON toczy się często w atmosferze emocji i sensacji. Sądzimy więc, że po doświadczeniach ostatniego posiedzenia naszej Komisji nadszedł czas, byśmy na te tematy porozmawiali spokojnie, odnosząc się do ważnych wątków merytorycznych, ustaleń i ocen.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Po ostatnim posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej, na którym dokonywaliśmy oceny wykonania budżetu za 1994 rok i podjęliśmy decyzję o niekontynuowaniu dyskusji zarzucono nam, że uniemożliwiliśmy wyjaśnienie niektórych kwestii przedstawicielom rządu i zarządu PFRON. Zarzuty te w znacznej mierze były zasadne. Dyskusję nad sprawami dużej wagi zdominowały emocje.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Chciałbym, ażebyśmy dziś, mądrzejsi o niektóre przemyślenia i kolejne doświadczenia, a także dysponując dodatkowymi materiałami, m.in. odpowiedzią prezesa PFRON na zarzuty Najwyższej Izby Kontroli oraz innymi informacjami, w tym również Krajowej Izby Gospodarczo-Rehabilitacyjnej mogli spokojnie dyskutować.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Proponuję więc, witając wszystkich na dzisiejszym posiedzeniu, ażeby na wstępie wypowiedziała się dyrektor Zespołu NIK, która ustosunkuje się do pisma przesłanego jej przez Zarząd PFRON, a następnie wiceprzewodnicząca naszej Komisji, poseł Krystyna Sienkiewicz, która była koreferentem problemów osób niepełnosprawnych i jest przewodniczącą podkomisji zajmującej się tą problematyką.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Następnie poprosimy o wypowiedź prezesa Zarządu K. Świątkowskiego. Mamy nadzieję, że przedstawi on nam obecne stanowisko PFRON w tych sprawach oraz poinformuje, jakie działania zostały podjęte dla likwidacji zarzutów postawionych w uwagach NIK i w innych wystąpieniach w czasie dyskusji.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Czy są jakieś uwagi lub inne wnioski</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PoselJanLitynski">Ponieważ na poprzednich posiedzeniach wysłuchaliśmy zarówno wypowiedzi NIK, jak i wystąpień poselskich, proponuję więc, ażebyśmy dzisiejsze posiedzenie potraktowali jako kontynuację ówczesnej debaty i rozpoczęli od wypowiedzi prezesa zarządu PFRON K. Świątkowskiego. Zaczęlibyśmy więc od momentu, na którym przerwaliśmy nasze poprzednie posiedzenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Dziękuję za tę uwagę, ale dzisiejsze posiedzenie należy potraktować jako pierwszą część rozmowy na temat. Potem - konsumując wnioski, które będą dziś formułowane - postaramy się, metodą kolejnych przybliżeń przygotować stosowną koncepcję współpracy i współdziałania Komisji z Zarządem PFRON, jak i z pełnomocnikami rządu do spraw osób niepełnosprawnych, w celu doprowadzenia do takiej sytuacji, w której dyskusja nad problemami Funduszu, gospodarki środkami Funduszu będzie odbywała się w normalnych warunkach, z korzyścią dla środowiska, w normalnej atmosferze.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Taka kolejność rzeczy, jaką zaproponowałem, byłaby uzasadniona. Jesteśmy obecnie w innej sytuacji co do oceny materiałów, które wówczas były prezentowane. W tej chwili NIK dysponuje dodatkowymi informacjami i mogłaby się do nich ustosunkować.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Jeżeli ta forma odpowiada państwu, to proszę o zabranie głosu poseł K. Sienkiewicz.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Nie chciałabym, ażeby to nasze kolejne posiedzenie było pretekstem do sensacji i rozrywki oraz nagonki, jaka miała miejsce po naszym ostatnim spotkaniu.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Nie mam żadnych inklinacji do komisji śledczych, grzebania się w liczbach, zwłaszcza że nie ma nic takiego, co by mnie do tego upoważniało. Do tego są odpowiednie organy i - mam nadzieję - sprawiedliwe sądy.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Dlatego też nie chciałabym, ażeby po dzisiejszym posiedzeniu zaistniała atmosfera, jaka wytworzyła się po naszych obradach w dniach 22 i 24 sierpnia br. Nie będę rozważać kto komu i w jakim układzie przekazał określone miliardy złotych. Mam nadzieję, że odbędzie się posiedzenie, na którym minister pracy i polityki socjalnej złoży oświadczenie o funkcjonowaniu PFRON i będą miały miejsce oświadczenia poselskie w tej materii. Może to być nawet zamknięte posiedzenie.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Dla mnie najistotniejsze są odpowiedzi na pytania generalne. Dlaczego dzieje się tak źle, co jest wadliwego w otoczeniu prawnym Funduszu? Co jest przyczyną, że ta maszyna jest tak źle skonstruowana, że dysponuje się w taki - nie zawsze prawidłowy - sposób własnymi środkami?</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Chodzi mi raczej o podsumowanie czteroletniego funkcjonowania ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji inwalidów oraz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W tym kierunku przygotowałam się do dzisiejszego posiedzenia, nie zaś do rozstrzygania, jak zostały załatwione poszczególne wnioski NIK. Nie chciałabym decydować, kto ma rację - czy Najwyższa Izba Kontroli, organ apolityczny, czy też PFRON, poddawany wirującej arenie politycznej.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Decyzja należy do uprawnionych do głosowania. Ja jednak - zarówno poprzednio - jak i dzisiaj miałam na uwadze taką debatę, która doprowadziłaby do odpowiedzi na kilka pytań, które pozwoliłyby wyciągnąć wnioski przy podejmowaniu prac nad nowelizacją ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji inwalidów.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Dziękuję obecnym na posiedzeniu przedstawicielom rządu, przede wszystkim ministrowi L. Millerowi, za przychylne stanowisko do poselskiego projektu nowelizacji tej ustawy. Stanowisko to pozwoliło nam wczoraj podjąć decyzję co do tej części tej ustawy, która dla wielu dzieci określa całe ich życie, a więc leczenie, rehabilitację, naukę, a na przyszłość może też pełne zdrowie, a w każdym razie mniejsze upośledzenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Dziękuję, lecz pani nie zgłosiła żadnego wniosku. Rozumiem więc, że uważa pani, iż powinniśmy inaczej przeprowadzić nasze posiedzenie. Jaka więc jest pani propozycja? Proszę przygotować odpowiedni wniosek.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Proszę obecnie dyrektora Zespołu w Najwyższej Izbie Kontroli, D. Safjan, by krótko ustosunkowała się do odpowiedzi prezesa Zarządu PFRON.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#DyrektorZespoluNIKDorotaSafjan">Odpowiedź na wystąpienie pokontrolne Najwyższej Izby Kontroli, które nie miało poufnego charakteru zostało przekazane prezesowi NIK jako poufny dokument i jako taki dość długo przebywała w różnych kancelariach NIK, zanim trafiła do osoby, która była podpisana na wystąpieniu pokontrolnym, to znaczy do mnie. W efekcie tego z dokumentem tym zapoznałam się dopiero wczoraj. To jest dokument dość obszerny. W wielu punktach na tyle, na ile było to możliwe w tak krótkim czasie, mam stosunek polemiczny i nie jestem w tej chwili w stanie przedstawić pogłębionej odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Przyjmujemy tę informację i otwieramy dyskusję.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Po zmianie terminu dzisiejszego posiedzenia z 29 sierpnia na dzień dzisiejszy, zadaję sobie pytanie, po co to posiedzenie? W jakim celu ma się ono odbyć, oprócz spełnienia woli posłów i uczestników poprzednich posiedzeń?</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Od początku kadencji, a jesteśmy już w jej połowie, zajmuję się problemami osób niepełnosprawnych i z racji mego zawodu mam szczególne wyczulenie na potrzeby tej grupy społecznej. Od początku kadencji zajmuję się też śledzeniem funkcjonowania ustawy z 9 maja 1991 r. o zatrudnieniu i rehabilitacji inwalidów oraz powołanego na jej podstawie PFRON.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Postawiliśmy setki pytań, przeprowadziliśmy wiele dyskusji, które właściwie pozostały bez odpowiedzi. Zdarzało się tak, że albo odpowiedzi tych nie można było udzielić albo też one nas nie satysfakcjonowały i rodziły następne pytania. Powstała więc taka samonakręcająca się maszyna. Wiem, że poza naszą Komisją było wiele głosów, ażeby udzielić absolutorium PFRON, za takie właśnie wykonanie budżetu, jakie omówiłam na poprzednim posiedzeniu.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Pojawia się więc refleksja, że każdorazowa ocena funkcjonowania PFRON ma charakter fragmentaryczny i odnosi się tylko do pewnego odcinka czasowego działalności PFRON. Nie było dotychczas możliwości dokonania kompleksowej oceny osiągnięć PFRON. Myślę, że nie będzie takiej oceny ani w dzisiejszej informacji ministra pracy i polityki socjalnej, ani że nie dokonamy jej dzisiaj na posiedzeniu z przyczyn obiektywnych.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Stawiam wobec tego pierwsze pytanie - kto jest w stanie przygotować taki obiektywny materiał, wykazać dobrodziejstwa wynikające z istnienia Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, jak też jego niedostatki i całego jego otoczenia, w które - cytując wypowiedź pani dyrektor D. Safjan - nawet archanioł Gabriel byłby uwikłany w ten niedoskonały mechanizm.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Minęły już cztery lata funkcjonowania ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji inwalidów. Wielokrotnie sygnalizowano potrzebę jej nowelizacji. Wczoraj dokonaliśmy epizodycznej oceny, ale kto, gdzie i w jakich okolicznościach dokonywał kompleksowej oceny funkcjonowania tej ustawy? Nic takiego dotychczas nie stało się. Miałam nadzieję, że raport rządowy na rzecz integracji osób niepełnosprawnych będzie mógł na to pytanie w jakimś sensie odpowiedzieć.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Okazuje się, że raport ten również nie określa polityki państwa wobec osób niepełnosprawnych. Mówiliśmy o niepełnosprawnych przy wszelkich okazjach, a najczęściej utyskujemy, że jest zbyt dużo rencistów.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Pytam się ministra pracy i polityki socjalnej, kiedy będzie sprawozdanie z realizacji tego rządowego raportu? Kiedy zostanie zaprezentowany, i przy jakiej okazji, koncepcja polityki społecznej uwzględniająca istnienie jednej ósmej społeczeństwa, z określonymi priorytetami, kryteriami i bilansem potrzeb?</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Zapewne nie tylko ja, ale wszyscy członkowie Komisji zostali zasypani listami, pismami, donosami po naszym posiedzeniu w 4 sierpnia br. Chciałabym odnieść się tylko do jednego z nich, do pisma pana Narcyza Janasa. Zrobię to publicznie, skoro zajdzie taka potrzeba, ale nie teraz.</u>
<u xml:id="u-8.9" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Żałuję, że stanowisko prezesa PFRON wysłane do prezesa NIK, zawierające wyjaśnienia co do wniosków pokontrolnych zostało wysłane w sposób tak poufny i tylko do wiadomości przewodniczącego naszej Komisji, gdyż adresatem tego pisma powinno być prezydium Komisji, a nawet członkowie tej Komisji.</u>
<u xml:id="u-8.10" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">W ten sposób doszliśmy do tego, że niepełnosprawność stała się tylko truizmem, przy którym można zacząć ziewać, jest to problem absolutnie apolityczny. Dotyczy wielu ludzi, różnych orientacji i wszystkich grup społecznych. Źle się więc dzieje, że na niskie kompetencje pracowników PFRON nakładają się powiązania z aktualną sytuacją polityczną. Uważam, że w tego typu instytucji, która dysponuje dużymi środkami i jest narażona na naciski z różnych stron, m.in. organizaci, ugrupowań politycznych, wszystkie ważne stanowiska, poczynając od kierowników działów winny być obsadzone w drodze konkursu, niezależnie od orientacji politycznej.</u>
<u xml:id="u-8.11" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Miałem taki zamysł, ażeby dzisiejsze posiedzenie posłużyło odpowiedzi na kilka pytań, między innymi, czy budżet PFRON, to nie za dużo na aktualne możliwości celowego i odpowiedzialnego wykorzystania, a nie marnotrawienia tych środków? Mam na myśli nie tylko te biliony złotych, bo w stosunku do osób niepełnosprawnych jest to drastycznie mało, ale idzie mi o zadanie PFRON, logistykę, organizację. Czy nie jest to za dużo, by sobie z tym wszystkim poradzić? Pytam się, gdzie był usytuowany PFRON, komu i czemu ma służyć, oprócz hasła, że osobom niepełnosprawnym?</u>
<u xml:id="u-8.12" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Musimy wreszcie odpowiedzieć sobie na pytanie, kto to jest niepełnosprawny? Raz wreszcie trzeba opracować wyczerpującą definicję niepełnosprawności.</u>
<u xml:id="u-8.13" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Komu ma być podporządkowana centrala PFRON, komu zaś oddziały terenowe? Czy nie można tego jakoś zintegrować w ramach raportu?</u>
<u xml:id="u-8.14" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Prasa, i tak zwani życzliwi, straszą osoby niepełnosprawne powołaniem centrum gospodarczego, jako bardzo kosztownej struktury.</u>
<u xml:id="u-8.15" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Prosiłabym o wyjaśnienie, co zostało załatwione z wniosków pokontrolnych z 1993 r., co zrealizowane, co zaś w dalszym ciągu trwało w 1994 roku?</u>
<u xml:id="u-8.16" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Chciałabym usłyszeć odpowiedź na pytanie, co przeszkadza w pracy PFRON w jego otoczeniu prawnym?</u>
<u xml:id="u-8.17" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Czy w tej debacie nie dałoby się uniknąć zaszłości? Za chwilę, na plenum Sejmu będziemy głosować nad taką piękną rezolucją w sprawie porozumień sierpniowych. Czy tych spraw niedobrych, tej patologii nie powinny rozstrzygać organa do tego powołane? Czy należy angażować w to posłów? Co ma wyniknąć z tych obrad, czy tylko żale i frustracje?</u>
<u xml:id="u-8.18" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Gdyby doszło jednak do pytań, wynikających z aktualnej sytuacji PFRON, to oczekuję odpowiedzi na moich kilkanaście pytań, postawionych na posiedzeniu 4 sierpnia br. Mogę je przypomnieć, by włączyć się w ogólny nurt dyskusji.</u>
<u xml:id="u-8.19" who="#PoselKrystynaSienkiewicz">Tyle improwizowanej zachęty do dyskusji nad usytuowaniem, istnieniem i organizacją PFRON.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Dziękuję za wypowiedź wiceprzewodniczącej naszej Komisji. Myślę, że zaprezentowała ona wiele tematów do dyskusji oraz pytań i wątków, które powinny znaleźć się w wypowiedzi prezesa Zarządu PFRON.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Bardzo przepraszam, ale marszałek Sejmu ogłosił w tej chwili krótkie głosowanie, w którym musimy uczestniczyć. Przerwiemy więc na chwilę obrady, które wznowimy za kilkanaście minut.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Proszę pana prezesa K. Świątkowskiego o przygotowanie się do odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PrezesZarzaduPFRONKarolSwiatkowski">W mojej wypowiedzi chciałem krótko nawiązać do uwag, które zostały zgłoszone przez NIK oraz do głosów poselskich, które zawierały krytykę, lub niezadowalającą ocenę działalności Funduszu w 1994 r.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PrezesZarzaduPFRONKarolSwiatkowski">Fundusz jako instytucja służąca milionom ludzi niepełnosprawnych ma zaledwie czteroletnią tradycję. Z roku na rok tworzy on swoją strukturę wewnętrzną, która do dziś nie jest jeszcze ostatecznie skrystalizowana. Zadania Funduszu rosną z roku na rok i coraz większe są oczekiwania pod jego adresem. Trudno więc dziwić się, że między możliwościami a oczekiwaniami nie następuje pełne sprzężenie.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#PrezesZarzaduPFRONKarolSwiatkowski">Jestem daleki od tego, by mówić o działaniach naprawczych. Moim zdaniem, należy mówić o usprawnieniu działalności Funduszu, zwłaszcza na tych obszarach, na których jest ona niezadowalająca.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#PrezesZarzaduPFRONKarolSwiatkowski">Fundusz ma kilka takich płaszczyzn, na których musi usprawnić swoje funkcjonowanie.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#PrezesZarzaduPFRONKarolSwiatkowski">Nie zmieniając zasad pryncypialnych, więcej uwagi trzeba poświęcić współpracy z organizacjami pozarządowymi. Jest to bowiem bardzo znaczący obszar działania Funduszu. Fundusz bowiem sam w sobie nie jest instytucją, która działa bezpośrednio w terenie. Skonstruowany jest on w ten sposób, że w Warszawie istnieje Biuro Zarządu Funduszu, w ubiegłym zaś roku utworzono 13 jego oddziałów terenowych, nie mających żadnej legitymacji ustawowej dla swego istnienia, dla prowadzenia własnej działalności, zwłaszcza w zakresie realizacji planu finansowego. W związku z tym spotyka się to z krytyką, wskazującą na to, że Fundusz istnieje tylko w Centrum. Z drugiej zaś strony, gdy tworzy się oddziały terenowe i próbuje się nadać im, na podstawie artykułu 31 ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji inwalidów skromne uprawnienia, to spotyka się to z krytyką, iż jest to działanie na obrzeżach ustawy. W tej sytuacji Zarząd Funduszu będzie nadal korzystał ze współpracy z organizacjami pozarządowymi.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#PrezesZarzaduPFRONKarolSwiatkowski">Zamiarem naszym jest, ażeby współpracę tę w jakiś sposób usystematyzować. W roku bieżącym chcielibyśmy zawrzeć umowy z największymi organizacjami pozarządowymi, zarówno na rok bieżący, jak też na lata przyszłe. Do wspólnego opracowania horyzontów tej współpracy i jej pryncypialnych zasad, Zarząd utworzył tzw. Radę Konsultacyjną, w skład której wchodzą przedstawiciele wszystkich środowisk osób niepełnosprawnych. Dotyczy to zarówno pracodawców osób niepełnosprawnych, jak też stowarzyszeń i organizacji osób niepełnosprawnych. Chcemy umożliwić wszystkim organizacjom, które korzystają z Funduszu, kontakt z kierownictwem funduszu i poszczególnymi komórkami Zarządu, przedstawianie ich oczekiwań i postulatów. To będzie płaszczyzna, na której będziemy mogli, w sposób wiążący, uzyskiwać od naszych beneficjantów informacje o tym, w jaki sposób należałoby w przyszłości układać tę współpracę.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#PrezesZarzaduPFRONKarolSwiatkowski">Fundusz pokłada wielkie nadzieje w tym, że Rada Konsultacyjna pomoże usprawnić codzienną współpracę i kontakty z organizacjami pozarządowymi.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#PrezesZarzaduPFRONKarolSwiatkowski">Drugim obszarem działania Funduszu jest docieranie do zakładów pracy zatrudniających inwalidów i do których Fundusz kieruje swoje środki. Dużą rolę w tym zakresie odgrywają banki, z którymi Fundusz współpracuje. W ubiegłym roku, jak wszystkim wiadomo, upadł Agrobank, który obsługiwał pożyczki Funduszu i jego programy celowe. Spowodowało to pewne perturbacje, gdyż bank ten miał wszystkie podania i wnioski o pożyczki. Obsługiwał on także wszystkie pojedyncze osoby, które brały udział w realizacji programów celowych. Musieliśmy przejąć tę działalność i przekazać ją do innych banków, m.in. do Banku Handlowego i Banku Inwestycyjnego.</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#PrezesZarzaduPFRONKarolSwiatkowski">Procedura przejmowania tej dokumentacji, a następnie rozpoznawania jej od początku spowodowała, że okres oczekiwania na przyznanie środków Funduszu wydłużył się i niejednokrotnie trwał on kilka miesięcy.</u>
<u xml:id="u-10.9" who="#PrezesZarzaduPFRONKarolSwiatkowski">Zarząd Funduszu renegocjuje treść umów z dwoma bankami, które obecnie obsługują nasze pożyczki i programy celowe. Staramy się, żeby banki te podchodziły do naszych beneficjantów w sposób mniej komercyjny, z drugiej zaś strony w sposób zadowalający z punktu widzenia przepisów o udzielaniu pożyczek cywilnoprawnych.</u>
<u xml:id="u-10.10" who="#PrezesZarzaduPFRONKarolSwiatkowski">Widzimy konieczność zaproszenia do współpracy różnych innych banków, by wystąpiła ta pewna konkurencyjność, ażeby banki zabiegały o nasze zlecenia.</u>
<u xml:id="u-10.11" who="#PrezesZarzaduPFRONKarolSwiatkowski">Jeśli idzie o pożyczki dla zakładów zatrudniających inwalidów, to przypomnieć trzeba, że Zarząd Funduszu kierował te środki wprost do rozpatrzenia wniosków. Wniosek ten trafiał na posiedzenie Zarządu, który podejmował decyzję o udzieleniu pożyczki i wykonanie zlecał bankowi. W związku z krytycznymi uwagami na ten temat ze strony NIK zastosowaliśmy taką metodę, według której wnioskodawca kieruje prośbę do Zarządu Funduszu, ale już zaopatrzony w odpowiednią dokumentację, która uprzednio trafiała tylko do banku, a następnie dopiero bank zwracał taką dokumentację do Zarządu Funduszu. System ten był krytykowany za przewlekłość i długotrwałość.</u>
<u xml:id="u-10.12" who="#PrezesZarzaduPFRONKarolSwiatkowski">Z drugiej jednak strony zakłady pracy chronionej podnoszą argument, że środki Funduszu, kierowane jako pożyczki dla tych zakładów, nie powinny być przez bank rozpatrywane według takich samych zasad, jak każdy inny wniosek o pożyczkę kierowany do banku. Pieniądze na te cele są bowiem gromadzone przez Fundusz. Przeznaczone są one na prowadzenie działalności gospodarczej i zapewnienie miejsc pracy dla inwalidów. Myślę, że jedne i drugie argumenty są słuszne. Trzeba znaleźć jakiś złoty środek między oczekiwaniami wnioskodawców a zaleceniami NIK, ażeby ten system udzielania pożyczek był oparty ma zdrowych zasadach bankowych. Staramy się usprawnić działania w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-10.13" who="#PrezesZarzaduPFRONKarolSwiatkowski">Istotnym problemem jest usprawnienie sytuacji tych zakładów pracy chronionej, które mają negatywne opinie bankowe. Takich zakładów jest bardzo dużo. Zdarza się tak, że kiedyś zakład miał opinię pozytywną, uzyskał pożyczki, ale ich nie spłacał.</u>
<u xml:id="u-10.14" who="#PrezesZarzaduPFRONKarolSwiatkowski">W związku z tym traci on swą wiarygodność. Zarząd Funduszu jest niejednokrotnie naciskamy przez różnego rodzaju kontrolerów, a niekiedy i posłów. Stoimy jednak przed dylematem, że jeśli będziemy wstrzymywać decyzje o udzieleniu pożyczki i egzekwować twardo stare należności, to przyczynimy się do likwidacji miejsc pracy dla inwalidów oraz utraty miejsc pracy dla ludzi zatrudnionych w tym zakładzie, którzy obsługują inwalidów. Jest to poważny problem i myślę, że Zarząd Funduszu będzie miał łatwiejszą sytuację po wprowadzeniu do ustawy tych zmian, które Komisja uchwaliła w dniu wczorajszym. Pozwoli to na prowadzenie pertraktacji z zakładami, które mają wysokie zaległości. Opracujemy programy naprawcze dla tych zakładów i w zależności od stopnia realizacji tych programów będziemy kierowali dla tych podmiotów odpowiednie środki finansowe.</u>
<u xml:id="u-10.15" who="#PrezesZarzaduPFRONKarolSwiatkowski">Krytykowani jesteśmy, jako Biuro Zarządu za to, że wszystko odbywa się w Centrali. Z drugiej jednak strony z krytyką spotyka się też rozbudowa struktury Zarządu i tworzenie oddziałów terenowych. Zarząd Funduszu wyraża nadzieję, że w stosunkowo krótkim okresie sytuacja powinna ulec poprawie w sposób znaczący. Mamy już zapewnioną nową siedzibę. Po wyczerpaniu procedur przetargowych uruchomimy nowoczesną sieć komputerową i utworzymy stanowisko pracy według schematów, które opracowuje dla nas Polska Akademia Nauk. Myślę, że po realizacji tych planów Biuro Funduszu będzie funkcjonowało sprawniej i programy, o których wcześniej wspomniałem będą wdrażane znacznie szybciej.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Dziękuję za wypowiedź i otwieram dyskusję.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PoselJanRulewski">Po paroletnich obserwacjach stwierdzam, że właściwie nie ma recepty na dobre działanie Funduszu. Kolejne sprawozdania NIK stwierdzają, że sytuacja pogarsza się i jest na poziomie niezadowalającym.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PoselJanRulewski">Prawdą jest, że już na początku popełniono wiele błędów, że nie przewidziano ich skutków. Powstała więc nowa próżnia, która nie pozwala podjąć działań uzdrawiających. Jest to w pewnej mierze usprawiedliwieniem istniejącej sytuacji. Trzeba jednak podkreślić, iż pogłębienie kryzysu nastąpiło w ostatnich latach.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#PoselJanRulewski">Niezależnie od tego, że ustawa ma wiele mankamentów, że nasiliły się zjawiska korupcji, to jednak żaden fundusz, w żadnym państwie, przy najlepszym ustawodawstwie nie wytrzymałby tylu zmian kadrowych. W ciągu dwóch lat zmieniono trzech prezesów Zarządu, dwóch pełnomocników rządu i sytuacja taka trwa nadal. Wobec tego, kto miał naprawiać i stabilizować działalność PFRON?</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#PoselJanRulewski">Składam wobec tego wniosek do ministra resortu pracy L. Millera, by nie dokonywał więcej zmian w Zarządzie Funduszu, by stabilizował jego kadrę.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#PoselJanRulewski">Najwięcej uchybień, opierając się na uwagach NIK, występuje w Centrali Zarządu. Ma on bardzo rozbudowane kompetencje i podejmuje decyzje, co do przydziału olbrzymich środków finansowych. Z wypowiedzi obecnego prezesa Funduszu, pana K. Świątkowskiego wynika, że tendencja ta będzie utrzymana. Moim zdaniem, nie jest to dobre rozwiązanie. Działaniom Funduszu powinna towarzyszyć maksyma "centralne myślenie - lokalne działanie". Trzeba więc nadać większe uprawnienia strukturom lokalnym, zaś koordynację działania i jego programowanie pozostawić Centrali.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#PoselJanRulewski">Z niepokojem przyjmuję informację, że Centrala ta, bez rozstrzygnięć ustawowych, za którymi opowiada się Unia Wolności, rozbudowuje strukturę organizacyjną. Czy prawdą jest, że zakupiono budynek za 135 mld zł, w którym ma pracować 400 osób? Chciałbym tu mylić się.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#PoselJanRulewski">Przyjęcie takie schematu organizacyjnego, według którego Fundusz będzie zatrudniał 400 osób jest na miarę wielkiego ministerstwa. Lokalne struktury w tej sytuacji, będą jednak wypełniały decyzje Zarządu. Jest to jednak chyba sprzeczne z celami działalności Funduszu.</u>
<u xml:id="u-12.7" who="#PoselJanRulewski">Z ustaleń NIK wynika, że decyzje Zarządu są często nietrafne, nie są właściwie adresowane. Proponuję więc, aby resort pracy i polityki socjalnej, a właściwie minister L. Miller przedstawił koncepcję organizacyjną Funduszu. Koncepcja ta powinna być porównana z rozwiązaniami stosowanymi w innych państwach.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PrzedstawicielRadydoSprawPolitykiSpolecznejprzyKancelariiPrezydentaRPPiotrKrasucki">W Radzie Polityki Społecznej przy Kancelarii Prezydenta RP niezdążyliśmy się zająć tą sprawą, ponieważ materiał przygotowany przez panią poseł K. Sienkiewicz trafił do nas w okresie wakacyjnym. Nie mieliśmy więc możliwości zwołania posiedzenia Rady i wypracowania stanowiska na ten temat.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PrzedstawicielRadydoSprawPolitykiSpolecznejprzyKancelariiPrezydentaRPPiotrKrasucki">Z uwagami pani poseł zgadzam się w pełni. Są one z gruntu słuszne, szczególnie zaś apel o uwzględnienie w pracach Komisji i w pracach resortu tych ostatnich czterech punktów, które mówią m.in. o:</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PrzedstawicielRadydoSprawPolitykiSpolecznejprzyKancelariiPrezydentaRPPiotrKrasucki">- stworzeniu warunków dla diagnostyki i rehabilitacji medycznej dzieci niepełnosprawnych,</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#PrzedstawicielRadydoSprawPolitykiSpolecznejprzyKancelariiPrezydentaRPPiotrKrasucki">- uaktualnieniu i rekonstrukcji rządowego programu na rzecz osób niepełnosprawnych.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#PrzedstawicielRadydoSprawPolitykiSpolecznejprzyKancelariiPrezydentaRPPiotrKrasucki">Wiem, że program ten powstał 6 października 1993 r. Jestem jak najdalszy od dzielenia rządów na moje i nie moje, ponieważ wszyscy jesteśmy obywatelami tego kraju, a więc każdy rząd jest nasz. Nie możemy pocieszać się, że coś odnosi się do tego rządu, który upadł, rząd zaś - który obecnie działa - jest tylko jego kontynuatorem. Te zmiany rządów nie zmieniają programu rządowego.</u>
<u xml:id="u-13.5" who="#PrzedstawicielRadydoSprawPolitykiSpolecznejprzyKancelariiPrezydentaRPPiotrKrasucki">Niestety, stwierdzam, że jest to program absolutnie kompromitujący. Napisałem na ten temat artykuł, lecz gazety stwierdziły, że nie jest "polityczne" wydrukowanie go, gdyż jest zbyt ostry i napastliwy.</u>
<u xml:id="u-13.6" who="#PrzedstawicielRadydoSprawPolitykiSpolecznejprzyKancelariiPrezydentaRPPiotrKrasucki">Nie wiem, co było gorsze, czy fakt, że rząd przyjął ten program nie czytając go, czy też to, że przeczytał go i przyjął. Oba człony tej alternatywy są jednakowo złe. Program jest bowiem - jak mówiłem - kompromitujący i powinien ulec poprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Trudno ustosunkować się do wszystkich tematów, które zostały tu poruszone i dotyczyły Krajowej Izby Gospodarczo-Rehabilitacyjnej. Chciałbym więc poruszyć tylko kilka spraw.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">To, co zaproponowała poseł K. Sienkiewicz, to jest właśnie to, na co czekałem od kilku lat. Ustawa, którą ja zainicjowałem jeszcze w Sejmie X kadencji w obronie Krajowej Izby Gospodarczej oraz innych organizacji i zakładów pracy chronionej nie odnosi sukcesów dlatego, że nie mówimy, jak ma wyglądać system rehabilitacji w Polsce w warunkach gospodarki rynkowej.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Do dzisiaj nie wiemy, czy niepełnosprawny ma pracować, czy też ma żyć tylko z renty, gdyż zabiera miejsca pracy. Nie wiemy także, czy zakład pracy chronionej jest to getto niepełnosprawnych, czy też jest to model polskiej rehabilitacji w okresie transformacji. Gdy kraj jest jeszcze biedny nie stać nas na rozwiązanie problemów osób niepełnosprawnych, tak jak ma to miejsce np. w Szwecji czy też w Niemczech.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Powstał Fundusz, powstała ustawa w ważnym momencie życia całego narodu, przez 6 lat nie pojawił się jednak projekt ustawy o oświacie dla osób niepełnosprawnych, projekt ustawy o rehabilitacji leczniczej i wiele innych rozwiązań prawnych. Wszystko chcemy załatwić tą ustawą, która miała służyć jednemu tylko celowi, i to na krótki okres czasu. Jest to niemożliwe i w związku z tym rodzą się coraz to nowe problemy.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Chcemy stworzyć pewną strukturę PFRON. W krajach zachodnich robią to organizacje pozarządowe, jako prace zlecone. Nie rozrasta się biurokracja. Tak jest we Francji, w Niemczech, w Szwecji. Nie ma możliwości sensownej rehabilitacji, jeśli PFRON będzie w takiej sytuacji, że nie wie, czy dać osobie niepełnosprawnej cokolwiek, czy też nie dać.</u>
<u xml:id="u-14.5" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Podam tylko parę przykładów. Co ma robić kontrola NIK, gdy przychodzi do rozliczenia wydatków Funduszu, jeśli dokładnie nie wiadomo, do czego my zmierzamy? Dyskusje na ten temat przewijają się od lat. Przepraszam, że proponuję to, ale może należałoby w ramach Komisji Polityki Społecznej powołać zespół, który porozmawiałby z organizacjami pozarządowymi.</u>
<u xml:id="u-14.6" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Nie ma takiej praktyki. My spotykamy się wtedy, gdy projekt budżetu jest już przedstawiony do konsultacji. Wtedy są konferencje, wykorzystywane w czasie kampanii wyborczej i środowiska osób niepełnosprawnych zostały kolejno rzucone w tę kampanię. Gdy kampania się skończy, staniemy się znów nikomu niepotrzebni.</u>
<u xml:id="u-14.7" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Warto więc podjąć nowe rozstrzygnięcia, zaprosić do rozmowy organizacje pozarządowe, zapoznać się z tym, w jakim miejscu jesteśmy, jakie są oczekiwania i zakończyć to jakimś seminarium, pod protektoratem Sejmu, na którym można byłoby wypracować wnioski ważne przynajmniej do 2000 roku. W przeciwnym razie będziemy spotykali się co roku, natomiast sytuacja nie będzie się zmieniała.</u>
<u xml:id="u-14.8" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Na koniec krótka dygresja na temat materiału, który został tu przedstawiony przez NIK. Na str. 17 tego materiału podaje się, że w 1994 r. PFRON podjął 159 decyzji, że niektóre zakłady otrzymywały pożyczki po raz drugi, a nawet trzeci, że 15 zakładów otrzymało pożyczki wyższe, aniżeli 10 mld zł, na co nie miały odpowiednich zabezpieczeń.</u>
<u xml:id="u-14.9" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Należałoby więc wyjaśnić, czy te zakłady otrzymywały takie kwoty, o jakie prosiły. Jeżeli jest wniosek na restrukturyzację zakładu, który zatrudnia 800 ludzi, to może to być nawet kwota 30 i 60 mld zł. jeśli natomiast ma to być tylko krótki kredyt obrotowy, to może to być kwota 1 mld zł. Jeśli nie ma zabezpieczenia, to w pełnym programie rozwoju tego zakładu, który był niedoinwestowany pisze się o pożyczkę ratalną na 3-4 lata. Nie jest to więc żaden argument na rzecz tezy, że dzieje się coś nieprawidłowego. Nadużyciem byłoby to tylko wtedy, gdyby w tych samych warunkach występowano o pożyczkę, i jeden zakład otrzymałby ją, drugi nie. Nie można robić zarzutu z tego, że jeden zakład otrzymywał więcej, a drugi mniej.</u>
<u xml:id="u-14.10" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Przy takich stwierdzeniach, jak ma podejmować decyzje prezes PFRON w przyszłym roku? Czy ma podzielić kwotę, którą dysponuje przez liczbę zakładów występujących o pożyczkę i każdemu dać np. po 10 milionów złotych?</u>
<u xml:id="u-14.11" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Pisze się, że te 15 zakładów otrzymało pożyczki bez odpowiedniego zabezpieczenia. Jednakże jest np. umowa, że zabezpieczenie ma powstać wówczas, gdy zostaną załatwione formalności związane z hipoteką ziemi. Często nie były to sprawy łatwe do załatwienia. Nie pisze się o tym, że jest taka umowa, że to załatwienie hipoteczne będzie zabezpieczeniem tej pożyczki. Sugeruje się tylko to, że kilka zakładów otrzymało wyższe pożyczki.</u>
<u xml:id="u-14.12" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">W tym przesłanym materiale jestem kilkakrotnie wymieniany. Mówi się o tym, że jestem prezesem Krajowej Izby Gospodarczo-Rehabilitacyjnej, że nie złożyłem zabezpieczenia na pożyczkę. W miesiąc po podsumowaniu umowy, gdy miałem możliwość podpisania zabezpieczenia, upadł Agrobank. Nie mogłem więc tego zrobić i tak jest do dnia dzisiejszego. Spółka ma więc zabezpieczenie.</u>
<u xml:id="u-14.13" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Przed jej uruchomieniem były inne spółki. Jedna otrzymała 46 mld pożyczki, 4 firmy uzyskały powyżej 20 mld zł. O tym jednakże nikt nie wie.</u>
<u xml:id="u-14.14" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Z tej zbitki informacji wynika, że szef Krajowej Izby Gospodarczej działa w pełnym układzie i otrzymuje pożyczki bez zabezpieczenia.</u>
<u xml:id="u-14.15" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Nie mam pretensji do Najwyższej Izby Kontroli, Jeśli jednak zarzuca się osobom współpracującym z PFRON określone niedociągnięcia, to należałoby dać im możliwość ustosunkowania się do tych zarzutów, a przynajmniej złożenia prostego oświadczenia.</u>
<u xml:id="u-14.16" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Ja naprawdę, gdy przekazywano 47 mld zł spółce "Normiko Holding" byłem za granicą. Stwarzamy więc sytuację, w której prasa opisuje nas jako tych, którzy chcą coś "usidlić". Mamy dzisiaj około 20 zakładów pracy chronione. Pracują tam ludzie. Dysponujemy znacznym majątkiem. To była próba stworzenia państwowego zakładu pracy chronionej. Dzisiaj pracuje tam ponad 50 osób, co oczywiście kosztuje, gdyż jest to inna produkcja. Jest to zakład uruchomiony wspólnie z "Biazeten" w Białymstoku.</u>
<u xml:id="u-14.17" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Dzisiaj jest 20 takich zakładów, a jutro będzie 60, znajdujących się w trudnej sytuacji. Decyzja PFRON może pomóc tym zakładom. Nie mamy jednak z kim rozmawiać na ten temat. Wiele spraw nie jest właściwie postawionych.</u>
<u xml:id="u-14.18" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Wymuszanie pewnych inicjatyw, tworzenie infrastruktury wokół PFRON, organizacji pozarządowych, które będą wspierały Państwowy Fundusz jest wzorowane na krajach zachodnich. Zacznijmy jednak o tym rozmawiać.</u>
<u xml:id="u-14.19" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Nie miałem nigdy zamiaru rozwiązać wszystkich problemów ludzi niepełnosprawnych. Jeśli jednak nie przystąpimy do opracowania modelu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, to zginie Fundusz, pozostaną nam zaś renciści, o których będziemy mówili, że jest ich w Polsce za dużo. Fundusz powinien służyć przede wszystkim rozwojowi zakładów pracy chronionej. Rozmawiajmy jednak na ten temat z niepełnosprawnymi, z tymi ludźmi, którzy się na tym znają, a nie bierzmy tylko jako pewien układ personalny. Mogę podać wiele innych organizacji, które są tak samo uprzywilejowane jak Krajowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna.</u>
<u xml:id="u-14.20" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Myślę, że nie jest to ostatnie spotkanie z Komisją. Chciałbym jednak raz jeszcze prosić o powołanie takiego zespołu, który by rozmawiał z organizacjami pozarządowymi, przygotował program działania. Wtedy będzie można dokonać oceny tego, co było w działalności Funduszu dobre, a co złe.</u>
<u xml:id="u-14.21" who="#PrzewodniczacyKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejJerzyModrzejewski">Ustawa o zatrudnieniu i rehabilitacji inwalidów, jak już mówiłem, została uchwalona m.in. z mojej inicjatywy. To jest moje życie. Dzisiaj musimy patrzeć na to, jak ta ustawa przegrywa, jak przegrywają niepełnosprawni w zakładach pracy chronionej. Nie umiemy się porozumieć i przygotować sensownej koncepcji na najbliższe lata.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PrezesSpoldzielniInwalidowHutnikwKrakowieAnnaFilek">W czym jest problem, jeśli idzie o rozwiązanie kwestii Funduszu. Konieczne jest stworzenie takiej struktury, która podlegałaby bieżącej, normalnej kontroli. Od pięciu lat apeluję w tej Komisji, ażeby wszystkie decyzje o pomocy były ogłaszane w specjalnym monitorze, tak jak są ogłaszane w specjalnym monitorze przeciętne wyniki działania. W informacji tej należałoby podać liczbę zatrudnionych inwalidów i to, jaki jest koszt pomocy na jedno stanowisko inwalidzkie.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PrezesSpoldzielniInwalidowHutnikwKrakowieAnnaFilek">Ogólne stwierdzenia o nieprawidłowościach, chociażby z powodu ograniczonego czasu kontroli, nie zawsze są pewne i wiążące.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#PrezesSpoldzielniInwalidowHutnikwKrakowieAnnaFilek">Poseł J. Rulewski powiedział, że nieprawidłowości w działaniu Funduszu nasiliły się w ostatnich dwu latach. Tak naprawdę, to nie wiemy, kiedy się one nasiliły, ponieważ od początku działania Funduszu przedstawiono Komisji tylko ogólne sprawozdania z realizacji budżetu. Nie wiemy więc, od początku istnienia Funduszu, kto, jakie kwoty otrzymał, na ile stanowisk pracy, a także jak kształtuje się koszt jednego stanowiska pracy. To właśnie jest najważniejszym problemem w kontroli dysponowania Funduszem.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#PrezesSpoldzielniInwalidowHutnikwKrakowieAnnaFilek">Uważam, że nie byłoby dobrze, ażeby ta, szerząca się fama o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu Funduszu, zaowocowała decyzją o likwidacji Funduszu, albo włączenie go do jakichś innych struktur.</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#PrezesSpoldzielniInwalidowHutnikwKrakowieAnnaFilek">Nie można mówić tylko o nieprawidłowościach w wykorzystywaniu Funduszu. Ma on również wiele osiągnięć. Pomógł przetrwać wielu zakładom pracy chronionej, a także poszczególnym osobom, które tworzyły własne zakłady pracy. Tę pozytywną rolę Funduszu trzeba również widzieć.</u>
<u xml:id="u-15.5" who="#PrezesSpoldzielniInwalidowHutnikwKrakowieAnnaFilek">W tej chwili Fundusz jest przedmiotem przetargów i ciągnięcia przez każdego w swoją stronę.</u>
<u xml:id="u-15.6" who="#PrezesSpoldzielniInwalidowHutnikwKrakowieAnnaFilek">Mówiono tutaj o konsultacjach z organizacjami pozarządowymi. Jest to bardzo ważne. Jednakże już dzisiaj wiemy, jak to będzie wyglądało. Każda z organizacji pozarządowych będzie chciała uzyskać jak największe dotacje i będzie udowodniała, że jej potrzeby są najważniejsze. Ja zaś uważam, że środki Funduszu powinny być kierowane przede wszystkim tam, gdzie stwarza się nowe możliwości zatrudnienia niepełnosprawnych, mając na uwadze fakt, że jesteśmy w przededniu zmian w orzecznictwie inwalidzkim. Nie zdajemy sobie chyba z tego sprawy, ilu - na skutek tych zmian - inwalidów pozostanie bez rent. Może nie stanie się to nagle, ale będzie narastało perspektywicznie.</u>
<u xml:id="u-15.7" who="#PrezesSpoldzielniInwalidowHutnikwKrakowieAnnaFilek">Uważam, że Fundusz ten, powstający z odpisów zakładów pracy niezatrudniających inwalidów powinien kierować swe środki na miejsca pracy dla inwalidów. Jest to najważniejszy cel Funduszu.</u>
<u xml:id="u-15.8" who="#PrezesSpoldzielniInwalidowHutnikwKrakowieAnnaFilek">Równolegle należałoby przemyśleć i wprowadzić taki system kontroli bieżącej i taki system udzielania pomocy, ażeby uwzględniał on liczbę zatrudnionych, koszt jednego stanowiska pracy, z uwzględnieniem jego specyfiki. Koszt jednego stanowiska pracy może być bardzo zróżnicowany. Inne są koszty stanowiska szwalniczego, a inne stanowiska komputerowego. Muszą być opracowane pewne kryteria, nie dopuszczające do dowolności. Z Funduszu korzysta się nierównomiernie. Wyższe dotacje otrzymują te zakłady, nawet pracy chronionej, które mają lepsze "dojścia", lepiej znają osoby dysponujące tym Funduszem. Dzieje się tak od istnienia Funduszu. Nie dotyczy to tylko ostatnich dwu lat. Można podać jako przykład, że na początku zaistnienia tego Funduszu korzystał zeń m.in. pan Niemczycki, mimo że były wątpliwości, czy spełnia on wszystkie kryteria warunkujące korzystanie z tego Funduszu.</u>
<u xml:id="u-15.9" who="#PrezesSpoldzielniInwalidowHutnikwKrakowieAnnaFilek">Kontrola Funduszu powinna być ustawiona tak, by ograniczała dowolność dysponowania nim. Udzielanie środków powinno opierać się na obiektywnych kryteriach, by dostęp do Funduszu mieli wszyscy ci, którzy spełniają ustalone kryteria.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PoselLeonGrela">Tematem dzisiejszego posiedzenia są zasady funkcjonowania Funduszu. Dyskusja zaś zmierza raczej w kierunku nowelizacji ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji inwalidów. Proponuję, by w dyskusji trzymać się głównego tematu naszego posiedzenia. Prace nad nowelizacją ustawy będą prowadzone w najbliższym czasie. Wtedy będzie możliwość wypowiadania się na ten temat.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#PoselLeonGrela">W swej wypowiedzi poseł J. Rulewski stwierdził, że jest coraz gorzej. To znaczy, że bardzo źle to już było w 1993 r., gdy rozpatrywaliśmy sprawozdanie z wykonania budżetu Funduszu. Wówczas rzeczywiście to była "kobra".</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#PoselLeonGrela">Po tym okresie PFRON podjął pewne działania porządkujące, ale powstaje pytanie - na ile są one konsekwentnie wprowadzane w życie i jaka jest ich skuteczność?</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#PoselLeonGrela">Faktem jest, że na niezadowalającą działalność PFRON w 1994 r. wpłynęło opóźnienie przyznawania refundacji dla zakładów pracy chronionej. Na początku 1994 r. wstrzymano wiele decyzji, mimo że były gromadzone środki.</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#PoselLeonGrela">Kontrola NIK przyczyniła się również do wytworzenia atmosfery sensacji i skandalu wokół PFRON. Zgromadzone w jednym miejscu osoby i decyzje skoncentrowały się w pewnym czasie. Oskarża się prezesa Pałkę, że był jednocześnie prezesem PFRON i wiceprezesem Krajowej Izby Gospodarczo-Rehabilitacyjnej, a także członkiem rady nadzorczej jednego z zakładów pracy chronionej. Chciałem poinformować, że to były kolejne, a nie równoczesne fakty. Powstało domniemanie, że przygotował on sobie posadę, ale jest to tylko domniemanie.</u>
<u xml:id="u-16.5" who="#PoselLeonGrela">Wymienia się wielkość udzielonej pożyczki, natomiast nie mówi się o tym, że pożyczka jest regularnie spłacana, zakład zaś zwiększył zatrudnienie dwu, a nawet trzykrotnie. Podanie samej kwoty może być bulwersujące. Najważniejsze jednak jest, jak pożyczka ta została wykorzystana. Tego jednak kontrola NIK, z różnych powodów, sprawdzić nie może, gdyż musiałaby być przeprowadzona w różnych zakładach pracy, co jest bardzo procochłonne.</u>
<u xml:id="u-16.6" who="#PoselLeonGrela">W ostatnim czasie pojawił się problem nadmiaru środków, które nie są wykorzystane. Na tej podstawie rodzi się wniosek, zamieniony nawet w poprawkę do ustawy o pozwolenie na finansowanie szkół dla niepełnosprawnych dzieci. Niektórzy z pracodawców zadawali pytanie, czy nie zmienia to filozofii tej ustawy. Jest to fundusz, który ma służyć zatrudnieniu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Oczywiście, trzeba mieć na uwadze dramat rodzin dzieci niepełnosprawnych, jednakże składki płacone są na zatrudnienie i rehabilitację osób niepełnosprawnych.</u>
<u xml:id="u-16.7" who="#PoselLeonGrela">Posłowie zrozumieli ważność tego problemu i na palcach jednej ręki można policzyć tych, którzy głosowali przeciw tej poprawce. Faktem jest jednak, że postanowienie to wykracza poza filozofię ustawy. Nie podejmuję się ocenić tego problemu bez narażenia się na różne konflikty.</u>
<u xml:id="u-16.8" who="#PoselLeonGrela">Domagać trzeba się konsekwentnie realizowania zapowiedzianych działań porządkujących, a przede wszystkim uporządkowania ewidencji tych zakładów, które mają płacić na PFRON.</u>
<u xml:id="u-16.9" who="#PoselLeonGrela">Ostatnio miałem pytanie, czy zakład, który nie wpłacał przez dwa lata należnej składki ma płacić i czy dojdą do tego, że nie opłaca on tej składki.</u>
<u xml:id="u-16.10" who="#PoselLeonGrela">Mamy wiele zakładów pracy, które zalegają ze składkami, sięgającymi nawet 1,5 bln zł. Takie fakty wykazano w protokole kontrolnym NIK. Działanie więc na rzecz porządkowania ewidencji tych danych i zapewnienie możliwości ściąganie należnych składek jest sprawą o znaczeniu podstawowym.</u>
<u xml:id="u-16.11" who="#PoselLeonGrela">Kluczową kwestią Funduszu jest także sprawa refundacji. Dotychczasowe doświadczenia wskazują na to, że refundacja jest kryminogenna. I rzeczywiście jest tak. Osobiście brałem udział w skierowaniu kilku przypadków do prokuratury, gdyż przestępców trzeba ścigać. Wielu osobom refundacja wydaje się zabiegiem podejrzanym.</u>
<u xml:id="u-16.12" who="#PoselLeonGrela">Trzeba określić, jaką rolę ma odgrywać refundacja i w jakim zakresie ma być stosowana. Konieczne jest opracowanie zasad przyznawania refundacji.</u>
<u xml:id="u-16.13" who="#PoselLeonGrela">Podobna sytuacja dotyczy udzielania pożyczek dla zakładów pracy chronionej. Jakie są zasady udzielania tych pożyczek?</u>
<u xml:id="u-16.14" who="#PoselLeonGrela">W ostatnim okresie udzielano stosunkowo mało pożyczek.</u>
<u xml:id="u-16.15" who="#PoselLeonGrela">Decyzje refundacji o pożyczkach schodzą na niższy szczebel wojewódzki. Tam właśnie kieruje się wiele środków. Porządkowanie tej sfery wydatków wymaga ściślejszej współpracy urzędów pracy z Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Może pomysł PFRON, by stworzyć agendy regionalne jest słuszny, trzeba to jednak jasno określić i ujawnić zasady działania. To są bowiem decyzje, co do których nie zawsze ujawniane są wszystkie przesłanki.</u>
<u xml:id="u-16.16" who="#PoselLeonGrela">W protokole NIK mówi się, że istnieje wiele zakładów pracy chronionej, które otrzymują pożyczki, które są umarzane i po 3-4 latach zakłady te występują ponownie o taką pożyczkę. Trzeba zdecydować, czy takie zakłady warto dofinansowywać i ratować miejsca pracy, czy też kierować się zasadami komercyjnymi, takimi samymi, jakie stosuje się do innych przedsiębiorstw. Trzeba jasno określić, jaką funkcję pełnić mają zakłady pracy chronionej. Czy rzeczywiście ma się chronić miejsca pracy w tych zakładach, przez różnego rodzaju pomoc, czy też postawić im ostre rygory finansowe.</u>
<u xml:id="u-16.17" who="#PoselLeonGrela">Na pewno trzeba myśleć o efektywności ekonomicznej, ale równocześnie nie oceniać negatywnie faktu sięgania po pożyczki z Funduszu. Przedstawiciele zakładów pracy chronionej twierdzą, że gdyby nie te pożyczki, to wiele zakładów pracy trzeba byłoby zamknąć, a zatrudnieni w nich musieliby zgłosić się do urzędów pracy. Trzeba dokładnie policzyć koszty takich operacji.</u>
<u xml:id="u-16.18" who="#PoselLeonGrela">Podobna sytuacja odnosi się do bezrobotnych. Tym jednak można dać pożyczkę. Dlaczego więc nie można jej udzielić zakładom pracy chronionej?</u>
<u xml:id="u-16.19" who="#PoselLeonGrela">Określenie czym ma być zakład pracy chronionej wymaga jasnego stanowiska PFRON w tej materii.</u>
<u xml:id="u-16.20" who="#PoselLeonGrela">PFRON współdziała z organizacjami pozarządowymi. Na tym opiera się ta dziedzina polityki społecznej w stosunku do osób niepełnosprawnych. Oczywiście, organizacje te zawsze domagać się będą przydziału środków finansowych. Trzeba jednak mieć na uwadze, że one również uruchamiają własne środki i ich usługi są na pewno tańsze, aniżeli agencji rządowych. Opracować należy rozsądny model współpracy z organizacjami pozarządowymi, ażeby racjonalnie wykorzystać inicjatywy społeczne.</u>
<u xml:id="u-16.21" who="#PoselLeonGrela">Ażeby nie pojawiła się perspektywa likwidacji PFRON podjąć powinno się działania porządkujące. Wiele zamierzeń, które przedstawił w swym wystąpieniu prezes K. Świątkowski należy uznać za sensowne. Dotyczy to m.in społecznej kontroli wykorzystania Funduszu, konsultacji ze środowiskiem niepełnosprawnych. To są działania, które powinny spotkać się z pełnym poparciem z naszej strony.</u>
<u xml:id="u-16.22" who="#PoselLeonGrela">Konieczne jest także zapewnienie jawności informacji o tym, co robi PFRON.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Chciałem przypomnieć, że posiedzenie to traktujemy jako pierwszą część dyskusji, tak uzgodniliśmy w prezydium Komisji. W związku z tym, że w porządku obrad dzisiejszego plenarnego posiedzenia Sejmu znajduje się informacja ministra pracy i polityki socjalnej o realizacji Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych, nie będziemy przedłużali tego posiedzenia w nieskończoność. Proponuję więc, byśmy zakończyli nasze posiedzenie o godzinie 16.30.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#DyrektorZespoluNIKDorotaSafjan">Chciałam dokonać pewnego sprostowania. Mój przedmówca stwierdził, że informacja NIK o funkcjach, które pełnił prezes Pałka są nieprawidłowe.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#DyrektorZespoluNIKDorotaSafjan">Otóż prezes Pałka pełnił równocześnie funkcje wiceprezesa Krajowej Izby Gospodarczo-Rehabilitacyjnej, członka rady nadzorczej Górnośląskiej Agencji Przekształceń Przedsiębiorstw, którą to agencję Fundusz zasilił kwotą 45 mld zł. Równocześnie pełnił on funkcję prezesa PFRON i dopiero po rezygnacji z tej funkcji objął stanowisko członka rady nadzorczej spółki "Mieszko" wspartej przez PFRON kwotą 70 mld zł. Tak zapisano w protokole NIK i żadnego przekłamania tu nie ma.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">Dziękuję za zaproszenie na to ważne dla nas posiedzenie. Dziękuję posłowi - sprawozdawcy, poseł K. Sienkiewicz i całej Komisji za inicjatywę, ukoronowaną nowelizacją ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Jest to zupełnie nowa jakość w funkcjonowaniu Funduszu i traktowanie spraw środowiska osób niepełnosprawnych.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">Krajowa Rada Osób Niepełnosprawnych postrzega Fundusz jako wielkie dobrodziejstwo dla tego środowiska, Fundusz ten powinien być przeznaczony przede wszystkim na aktywizację osób niepełnosprawnych. Dawno już dowiedziono, że bierność kosztuje znacznie drożej, aniżeli aktywizacja osoby niepełnosprawnej. Aktywizacja bardzo się opłaca i dlatego tak wiele uwagi poświęca się temu problemowi na całym świecie. Nie tylko dlatego, że tam jest dużo pieniędzy, że ludzie mają dobre serca, ale również dlatego, że ludzie liczą tam społeczne pieniądze.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">To, co dzieje się w ostatnim czasie z Funduszem może napawać nadzieją, gdyż działania i zamierzenia Zarządu Funduszu nacelowane są przede wszystkim na potrzeby osób niepełnosprawnych. Mędrzec XIX wieku, Siserand, wysunął maksymę, że "nic o nas bez nas".</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">Rzeczywiście, jeśli sprawy osób niepełnosprawnych będzie się załatwiało bez ich udziału, bez codziennej konfrontacji z ich opinią, to będą one skazane na wiele niepowodzeń.</u>
<u xml:id="u-19.4" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">Propozycja powołania Rady Konsultacyjnej i zmiany w Radzie Nadzorczej Funduszu spowodują lepsze spostrzeżenie problemów osób niepełnosprawnych, które pracują i w zakładach pracy chronionej, i na otwartym rynku pracy. Ludzie ci będą mogli osiągnąć odpowiednie przygotowanie do swej pracy. I to właśnie jest najbardziej opłacalna inwestycja. Nie obawiałbym się więc tej nowej ustawy, która została uchwalona w dniu wczorajszym.</u>
<u xml:id="u-19.5" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">Rada Konsultacyjna, która w dniu jutrzejszym zbierze się po raz pierwszy, złożona z praktyków, z ludzi z dużym doświadczeniem i znajomością problemów osób niepełnosprawnych, będzie dla Zarządu Funduszu trudnym, ale wartościowym partnerem. Ona będzie sygnalizowała to, jak działalność Funduszu jest postrzegana, jak powinny wyglądać programy celowe, jak funkcjonuje rozdział środków w terenie.</u>
<u xml:id="u-19.6" who="#PrezydentKrajowejRadyOsobNiepelnosprawnychSylwesterPeryt">Ostatni okres dowiódł tego, że środowisko osób niepełnosprawnych potrafi się konsolidować. Dzieje się tak zarówno za sprawą Zarządu Funduszu, jak też pełnomocnika rządu dla spraw osób niepełnosprawnych, który nie mając takiego obowiązku - przystąpił po partnersku do pracy nad nowelizacją ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Za to chciałem w imieniu środowiska osób niepełnosprawnych gorąco podziękować i tak właśnie należy postępować w przyszłości. W tych sprawach nieważne są zapatrywania polityczne, lecz przede wszystkim dobro społeczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Idąc na posiedzenie Komisji byłam przygotowana na to, że będziemy mówić o przyszłości PFRON. Nie negując wyników kontroli NIK chciałabym polecić państwu lekturę z czasopisma "Nasze sprawy", które dostaliśmy przed posiedzeniem Komisji, a zwłaszcza dwa artykuły, wydrukowane na str. 10 i 11 tego pisma.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Zapoznałam się z tymi artykułami i ogarnął mnie lekki wstyd jako członka Komisji Polityki Społecznej. Tak jak powiedziałam na wstępie, nie negując wyników kontroli NIK chciałabym, ażebyśmy my jako członkowie Komisji Polityki Społecznej umieli sobie odpowiedzieć na pytanie, które zostało postawione w jednym z tych artykułów, czy rzeczywiście dążymy do likwidacji Funduszu. W tym artykule pisze się m.in.: "Co Wysoka Komisja uczyniła, ażeby przez 4 lata naszej pracy, lata, w których sprawozdanie z wykonania Funduszu rozpatrywane było w atmosferze skandalu, zmienić otoczenie prawne na bardziej potrzebne ludziom niesprawnym i obsługujących ich instytucji.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Czy potępiając Fundusz za mało czytelny bądź brak czytelnych zasad i kryteriów nie współtworzyliście państwo takiego stanu. Wyrażanie tylko tzw. "świętego oburzenia" nie wystarczy i nie tak chyba wyborcy wyobrażają sobie rolę komisji sejmowych".</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#PoselAlicjaMurynowicz">To jest może również pytanie bardzo ekstremalne, ale jednak polecam lekturę tych dwóch artykułów.</u>
<u xml:id="u-20.4" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Jako członkowie Komisji Polityki Społecznej powinniśmy mieć możliwość przyjrzenia się dokładnie działalności PFRON nie tylko przez pryzmat sprawozdania NIK.</u>
<u xml:id="u-20.5" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Sprawozdanie NIK, jak każde sprawozdanie pokontrolne musi wytykać nieprawidłowości. My te nieprawidłowości powinniśmy poznać i zareagować na nie. Jednocześnie, jako członkowie tej Komisji, powinniśmy wiedzieć, że dzięki PFRON utworzono w Polsce 49.536 nowych miejsc pracy. Dzięki PFRON 3647 inwalidów prowadzi własną działalność gospodarczą. To są liczby nam znane i wzięte z dokumentów, które otrzymujemy i nad tymi liczbami przechodzimy do porządku dziennego, bo wiemy, że po to został stworzony PFRON. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że kontrola NIK i jakakolwiek inna kontrola obejmuje tylko pewien odcinek działalności, w związku z czym z pewnym zadowoleniem przyjmuję zapowiedź prezesa K. Świątkowskiego, że w ramach uściślania i organizacji pracy Funduszu nie będziemy w sierpniu 1996 r. pracowali nad sprawozdaniem z wykonania budżetu za rok 1995 i nie będziemy używać słów, które są wychwytywane przez prasę jako negatywne, nic pozytywnego nie wynikało z naszych posiedzeń.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PrzedstawicielKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejMaciejPomierny">Chciałbym odnieść się chociaż w kilku słowach do słów dyrektor zespołu NIK D. Safjan. Z całą konsekwencją podtrzymała ona stanowisko w sprawie różnych personalnych spraw, które były w protokole pokontrolnym i m.in. dotyczyły prezesa Pałki.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#PrzedstawicielKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejMaciejPomierny">Wyjaśniam, że prezes Pałka, kiedy został wiceprezesem PFRON nie sprawował funkcji wiceszefa Krajowej Izby Gospodarczo-Rehabilitacyjnej. Został on zawieszony na okres działalności PFRON. To jest do udowodnienia poprzez odpowiednie dokumenty.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#PrzedstawicielKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejMaciejPomierny">Wiadomo mi, że prezes Pałka nie musiał definitywnie rezygnować z pracy w ZUS w Katowicach, gdzie był wiceprezesem firmy, gdyż tam również otrzymał urlop na czas pełnienia funkcji prezesa PFRON.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#PrzedstawicielKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejMaciejPomierny">Jeśli chodzi o Górnośląską Agencję Przekształceń Własnościowych, to nie ma pełnej informacji co to była za instytucja, to była rzeczywiście spółka, której pan A. Pałka był członkiem Rady Nadzorczej, spółki tej nie założył on sam i nie tylko za pieniądze Funduszu, ale była to spółka, wojewody katowickiego.</u>
<u xml:id="u-21.4" who="#PrzedstawicielKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejMaciejPomierny">Gdybyśmy sięgnęli do statutu, to wyczytamy, że restrukturyzuje się przedsiębiorstwa państwowe, m.in. za to, że one zagwarantują w każdym takim zakładzie 20% miejsc dla osób niepełnosprawnych. Nie wiem wobec tego czy ta kwota, która została przekazana na rzecz tej spółki jest kwotą dużą czy też małą i czy to jest dobre działanie.</u>
<u xml:id="u-21.5" who="#PrzedstawicielKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejMaciejPomierny">Powracamy tutaj znowu do pewnego wątku, który jest zbitką informacji a nie pokazuje się całości. Rozumiałbym zastrzeżenia Najwyższej Izby Kontroli, gdyby zbadano sytuację na miejscu i gdyby ta spółka nie wywiązywała się ze swoich zobowiązań. Wtedy można by stawiać zarzuty o niewłaściwe wykorzystanie środków PFRON.</u>
<u xml:id="u-21.6" who="#PrzedstawicielKrajowejIzbyGospodarczoRehabilitacyjnejMaciejPomierny">Prezes Pałka uczestniczył w zarządzie jako przedstawiciel PFRON, nie wiem czy to jest dobrze, trudno mi to oceniać. Zdarza się jednak, że osoby pełniące wysokie funkcje w różnych instytucjach są również członkami różnych rad nadzorczych i konsultacyjnych i nikt z tego nie robi im zarzutu.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Tym głosem chciałbym zakończyć pierwszą część naszej dyskusji i na zakończenie poproszę o wypowiedź Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych A. Gwarę.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Z wielkim zainteresowaniem i nadzieję przysłuchiwałem się tej dzisiejszej dyskusji. Ma rację pan S. Peryt, który powiada, że w tej sytuacji, kiedy znaczną grupę społeczną przedstawiają osoby niepełnosprawne nie można działać obok, nie dostrzegając tej wielkiej społeczności.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Chciałem zapewnić pana, panie prezydencie, że może mozolnie i topornie proces koncentrowania decyzji ze środowiskiem rozpoczął się. Nie jest to proces prosty.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Tak jak wszyscy się tutaj wypowiadali w dyskusji każdy miał rację, dotyczy to zarówno gorzkich słów prezesa J. Modrzejewskiego, który mówił o podstawowych celach Funduszu i jego charakterze zatrudnieniowym, jak i oczekiwania środowisk niepełnosprawnych. Konieczne jest, ażeby państwo lepiej zabezpieczało potrzeby tego środowiska, te wszystkie działania wskazują jednak na duże zróżnicowanie tego środowiska, różnorodność opinii, które niejednokrotnie są ze sobą sprzeczne i trudne do pogodzenia. Można byłoby to wszystko pokwitować takim stwierdzeniem, że jakieś decyzje należy szybko podejmować, przesądzać, a potem dopiero rozważać, gdzie został popełniony błąd i w jaki sposób go naprawić.</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Wszystkim nam chyba bliższa jest idea wspólnego działania. Poseł K. Sienkiewicz poruszyła problem o kapitalnym znaczeniu, kiedy to zadaje pytanie, kto jest w stanie przygotować obiektywny materiał na temat działania Funduszu. Każde działanie, które opowiadałoby się za zmianami bardzo zdecydowanymi, niezależnie skąd ono wyjdzie, będzie posądzane o próbę manipulacji o podteksty polityczne.</u>
<u xml:id="u-23.4" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">W przerwie obrad rozmawialiśmy w sposób półoficjalny i wymienialiśmy poglądy m.in. z prezesem K. Świątkowskim, czy może jakiś bezstronny audyt nie byłby tu jakąś wskazówką. Istnieje jednak wątpliwość czy właśnie taki audyt zaakceptowałoby środowisko osób niepełnosprawnych.</u>
<u xml:id="u-23.5" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Jako Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych mam pewną świadomość złożoności tego problemu i dlatego to wyzwanie, które stoi przede mną w najbliższych miesiącach, jakim jest nowa ustawa o zatrudnieniu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych traktowana jest przeze mnie w sposób szczególny.</u>
<u xml:id="u-23.6" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Na początku, kiedy spotykaliśmy się w tej Komisji, jeszcze w maju br., były artykułowane głosy niezadowolenia osób niepełnosprawnych. Zarzucano, że rząd lekceważy to środowisko i działa wbrew niemu. Moim zdaniem i zdaniem całego kierownictwa resortu, nie wolno było dopuścić do utrwalania się takiej opinii, bez względu na to czy była ona prawdziwa, czy też nie. Rząd miał przygotowany projekt nowelizacji ustawy, ale wstrzymał go mimo że były duże presje u różnych środowisk, m.in. ze strony parlamentarzystów, ażeby ta ustawa została uchwalona jak najprędzej. Wynikiem tego jest fakt, że właśnie z inicjatywy poselskiej uchwalono nowelizację ustawy, która umożliwia finansowanie z Funduszu szkolenie dzieci niepełnosprawnych, restrukturyzację zakładów pracy chronionej. Mogę zapewnić, że analogiczny zapis umieszczony był w tym rządowym projekcie. Taki zapis będzie się znajdował również w tym projekcie nowelizacji, który zostanie przedłożony Radzie Ministrów na przełomie października i listopada.</u>
<u xml:id="u-23.7" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Na dzisiejszym posiedzeniu plenarnym Sejmu minister pracy i polityki socjalnej przedstawił informację na temat dotychczasowego funkcjonowania Funduszu. Chciałem tylko uzupełnić moją wypowiedź tym, że zostały rozpoczęte różne działania na różnych szczeblach, niektóre raporty dochodzą już do szczebla Rady Ministrów. Wszystko jednak musi potrwać, gdyż konieczne są uzgodnienia międzyresortowe poprzez komitety Rady Ministrów. W każdym razie w tym roku, nie łączyłbym tego z nastawieniami politycznymi, dzieje się bardzo wiele ważnych rzeczy. Opracowywane są w tej chwili zasady współpracy z organizacjami pozarządowymi. Te przepisy będą wprowadzane według takich głównych zasad. Konieczna będzie bezwględna konsultacja aktów prawnych, działania wszystkich stron na rzecz osób niepełnosprawnych, pełna dostępność i przepływ informacji o podejmowanych działaniach ze strony rządu organizacji pozarządowych, dofinansowaniu organizacji pozarządowej działającej na rzecz osób niepełnosprawnych, zgodnie z polityką państwa w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-23.8" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Wszystkie te głosy, które płyną ze środowiska osób niepełnosprawnych, w naszej ocenie znajdują swoje uzasadnienie i staramy się uwzględniać je w odpowiednich zapisach aktów prawnych. To jest proces bardzo burzliwy, dokonywany na żywej tkance, proces o dużej wrażliwości społecznej i musi to trochę potrwać. Zapewniam jednak Komisję i wszystkich tu zgromadzonych, że ten proces już się rozpoczął i przekroczyliśmy już pewną granicę krytyczną i w tej chwili nie da się go już zatrzymać i nikt tego nie zamierza robić.</u>
<u xml:id="u-23.9" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Nie są znane w resorcie pomysły likwidacji Funduszu a raczej przeciwnie - mamy nadzieję, że ten Fundusz będzie powoli ewoluował w kierunku coraz szerszego wychodzenia naprzeciw problemom osób niepełnosprawnych. Na pewno będą do rozsądzenia pewne dylematy, bo jeżeli miałby być on tylko prozatrudnieniowy, to wtedy pracodawcy zapytają nas, dlaczego to rozszerzenie jest aż tak duże.</u>
<u xml:id="u-23.10" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">W tej chwili jesteśmy w sytuacji pewnej nadwyżki Funduszu. Proponowane zmiany w ustawie, czy też dobudowa innych ustaleń prawnych, jak np. uchwalenie ustawy o rehabilitacji społecznej czy medycznej ma istotne znaczenie i będziemy podejmować prace w tym zakresie.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Dziękuję bardzo za to wyjaśnienie i prosiłbym teraz ministra pracy i polityki socjalnej o ustosunkowanie się do dyskusji.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Minister pracy i polityki socjalnej, Leszek Miller: Myślę, że jestem zwolniony z ustosunkowania się do wszystkich wniosków, które zostały przedstawione w dzisiejszej dyskusji. Niemniej na marginesie tego, co powiedzieliśmy do tej pory chciałem przedstawić kilka uwag. Proszę pana J. Modrzejewskiego, ażeby nie pozostawał w obrębie refleksji wyrażonych przez niego, a sprowadzających się do stwierdzenia, iż ta ustawa nie odniosła sukcesu.</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Jeśli sobie uzmysłowimy, że dzięki tej ustawie powstało dziesiątki tysięcy stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych, turnusów rehabilitacyjnych, warsztatów zajęciowych, że opracowano wiele programów celowych i że wiele tysięcy osób niepełnosprawnych znajduje radość z powodu pełnej przydatności w społeczeństwie. W tych warunkach nie można mówić o tym, że nie odnotowano tutaj żadnych sukcesów. Mówiąc tak pan J. Modrzejewski przekreśla swoje własne sukcesy. Jest on bowiem związany z tą ustawą i z praktyczną jej realizacją.</u>
<u xml:id="u-24.3" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Nie chcę przez to powiedzieć, że nie powinniśmy szukać błędów i potknięć, ale nie możemy przekreślić tego, co jest osiągnięciem Funduszu i zachwianie proporcji, które nikomu nie jest potrzebne. Łowców sensacji interesują tylko negatywne zjawiska występujące w realizacji Funduszu i ich nic innego nie interesuje.</u>
<u xml:id="u-24.4" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Co do rozwiązań systemowych i doraźnych, o których mówiono, chciałem poinformować, że istnieje najwyższy czas poprawienia niektórych ustawowych rozwiązań. Prowadzimy owocne konsultacje z partnerami społecznymi i dobiegają one końca. Rząd mógł dawno już przedstawić projekt nowelizacji tej ustawy, ale otrzymywaliśmy wiele sygnałów, że rozwiązania tak zawarte budzą kontrowersje w środowiskach osób niepełnosprawnych, uznaliśmy, że należy dalej pracować nad tymi rozwiązaniami. W tych poprawionych propozycjach systemowych można znaleźć odpowiedzi na wiele pytań, które zadała poseł K. Sienkiewicz. Chodzi m.in. o usytuowanie PFRON i jego zarządu. Czym ma być zarząd, czy spełniać ma taką rolę jak obecnie z pewnymi modyfikacjami, czy też ustanowić coś w rodzaju urzędu centralnego z pełnomocnikiem, który będzie podlegał bezpośrednio premierowi czy też będzie wkomponowany w strukturę Urzędu Rady Ministrów, czy też może należy uznać, że ma to być część Funduszu Pracy, podkreślając tym samym dotychczasowy charakter Funduszu, który - przypomnę - był powołany z nadzieją, że przede wszystkim ze środków, które pochodzą ze środków pracodawców nastąpi zatrudnienie i rehabilitacja zawodowa. Stoimy przed tymi dylematami i te dylematy zostaną rozstrzygnięte w Komisji i w Sejmie. Ostateczne bowiem decyzje będą należały do parlamentu.</u>
<u xml:id="u-24.5" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Każdy z tych wyborów pociąga za sobą określone konsekwencje. Gdyby Fundusz uzyskał strukturę podległą bezpośrednio rządowi, to wówczas padnie pytanie ze strony pracodawców, czy tylko pracodawcy mają płacić składkę, bo wówczas kompetencje Funduszu rozciągają się w ogromny sposób. Może wówczas społeczeństwo powinno płacić składki na rzecz osób niepełnosprawnych. Niezbędne będzie również danie odpowiedzi na pytanie, czy stosować ostre rygory finansowe, które są stosowane w gospodarce rynkowej, czy też należy liberalizować tę praktykę. Dzisiaj też już ten dylemat występuje i dla ekonomistów, część finansistów w rządzie uważa, że zakład pracy chronionej powinien być traktowany jak każde inne przedsiębiorstwo. Wywołuje to dyskusję w środowisku osób niepełnosprawnych, dyskusję na temat VAT i innych obciążeń podatkowych.</u>
<u xml:id="u-24.6" who="#PoselBogdanKrysiewicz">My jednoznacznie twierdzimy, że owszem, jest to zakład pracy, ale nie może on startować na zasadach wolnorynkowej rywalizacji. Wtedy muszą być inne kryteria przesyłania tych środków i oceny ich wykorzystania.</u>
<u xml:id="u-24.7" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Nie chcę rozszerzać wyjaśnień na ten temat, ale informuję, że już niebawem będziemy podejmować rozstrzygające decyzje, gdyż kończy się proces konsultacji nad proponowanymi zmianami w nowelizacji ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji inwalidów. Po przyjęciu tych nowych rozwiązań ustawowych będę mógł spełnić zgłoszony tutaj postulat, żeby przedstawić koncepcję funkcjonowania Funduszu, kiedy zostaną rozstrzygnięte zasadnicze dylematy i zapadną kierunkowe decyzje.</u>
<u xml:id="u-24.8" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Z niektórymi sprawami nie trzeba czekać do tych ostatecznych decyzji, np. już dzisiaj można nadać większą jawność decyzjom podejmowanym przez zarząd, jeśli jest poczucie, że tej jawności nie ma. Myślę, że prezes K. Świątkowski chętnie skorzysta z tej propozycji.</u>
<u xml:id="u-24.9" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Przekonany jestem, że wszystkie działania naprawdę muszą odbywać się w ruchu i nie można założyć, że Fundusz w pewnym okresie przestanie funkcjonować, a cała maszyna, rozebrana na kawałki zostanie wyremontowana i złożona. Gdyby bowiem zaczęła funkcjonować z powrotem, to mogłoby się okazać, że na wiele poczynań jest już za późno. Ten cały proces trzeba realizować tak, ażeby nie doprowadzić do konsekwencji gorszych niż to ma miejsce w tej chwili.</u>
<u xml:id="u-24.10" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Dla osób nie wtajemniczonych muszę podać, że często polemizuję z posłem J. Rulewskim, czasami w sposób niezwykle barwny, czasami na sali sejmowej, skorzystam więc z tej okazji, ażeby nie zgodzić się z jego wypowiedzią, że od dwóch lat sytuacja w zakresie działalności PFRON pogarsza się. Nie będę w tej chwili mówił swoim głosem, ale odczytam oświadczenie osób w tej sprawie najbardziej kompetentnych, które w piśmie Krajowej Rady Osób Niepełnosprawnych, Krajowej Izby Gospodarczo-Rehabilitacyjnej oraz Stowarzyszenia Pracodawców Osób Niepełnosprawnych, a więc organizacji bardzo kompetentnych pisze się, że: "Przedstawianie Funduszu w sposób wyłącznie negatywny, przyczynia się do tworzenia w społeczeństwie fałszywego obrazu, tym bardziej że w ostatnim czasie obserwujemy pozytywne zmiany w zakresie zarządzania Funduszem i tworzenia sprawniejszych struktur jego działania".</u>
<u xml:id="u-24.11" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Myślę, że poseł J. Rulewski się zgodzi, że należy założyć, iż to oświadczenie jest bardziej kompetentne niż przeczucia posła J. Rulewskiego.</u>
<u xml:id="u-24.12" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Natomiast co do poruszającej opinii poseł K. Sienkiewicz, że niepełnosprawność powinna być apolityczna, uważam, że są to święta słowa i w tym stanowisku poseł K. Sienkiewicz stwierdza się, że w imieniu środowisk osób niepełnosprawnych apeluje się o traktowanie Funduszu jako dobra społecznego a nie elementu przetargów politycznych. We wspomnianym przeze mnie poprzednio piśmie pisze się, "apelujemy o rozwagę i niepodejmowanie decyzji sprzecznych z oczekiwaniami i rzeczywistymi potrzebami osób niepełnosprawnych". Chciałem zadeklarować, że kierownictwo resortu tak właśnie będzie postępować i traktować te słowa bardzo poważnie.</u>
<u xml:id="u-24.13" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Mam nadzieję, że wszyscy, którzy zajmują się problemami osób niepełnosprawnych i działają w dobrej wierze na rzecz tego środowiska wezmą również pod uwagę te słowa.</u>
<u xml:id="u-24.14" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Sądzę, że wyczerpaliśmy dyskusję założoną na dzień dzisiejszy, musimy przerwać obrady, gdyż toczą się obrady plenarne Sejmu. Na jednym z kolejnych obrad naszej Komisji będziemy kontynuowali dyskusję.</u>
<u xml:id="u-24.15" who="#PoselBogdanKrysiewicz">Dziękuję wszystkim za uczestnictwo w posiedzeniu. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>