text_structure.xml 167 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#RyszardKalisz">Witam państwa. Nie mamy kworum, ale zgodnie z interpretacją, którą przyjęliśmy, brak kworum może być do przyjęcia na początku posiedzenia, ale podczas głosowania już kworum musi być. W związku z tym przepraszam wszystkich gości. Mogę poinformować tylko, że, jak widzę, Klub Lewicy jest w pełnym składzie, bo jesteśmy tylko we dwóch, pan poseł Stanisław Rydzoń i ja, ale to oczywiście żart.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#RyszardKalisz">Witam wszystkich bardzo serdecznie. Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Dzisiejsze posiedzenie poświęcone jest rozpatrzeniu sprawozdania z wykonania budżetu za okres od 1stycznia do 31 grudnia 2008 r. wraz z analizą NIK.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#RyszardKalisz">Zwracam się do pana Lecha Gardockiego, pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Pan przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa zwrócił się do nas, jako że wylatuje zaraz z Warszawy, żeby sprawozdanie z wykonania budżetu Krajowej Rady Sądownictwa mógł przedstawić w punkcie pierwszym naszego posiedzenia i wtedy wszystkie kolejne przesunęłyby się. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to przystąpimy najpierw do realizacji punktu nr 9.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#RyszardKalisz">Sprzeciwu nie słyszę, a zatem przystępujemy do realizacji porządku dziennego od punktu nr 9.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#StanisławDąbrowski">Bardzo dziękuję za tę zmianę kolejności, zgoda ta umożliwi mi zrealizowanie zaplanowanego wcześniej wyjazdu do Szczecina. Przechodząc do rzeczy, jeśli chodzi o dochody, to Krajowa Rada Sądownictwa nie planowała dochodów ze względu na specyfikę działalności, a więc dochodów w zasadzie być nie powinno. Jednakże w roku 2008 dochody były w śladowej kwocie 7328,4 zł. Nieplanowane dochody wynikały głównie z dwóch kwot, zwrotów kosztów podróży służbowych międzynarodowych przez organizacje międzynarodowe, które wcześniej w roku 2007 jeszcze zaliczkowo pokrywała Krajowa Rada Sądownictwa oraz kwoty 2251 zł z tytułu kar pieniężnych nałożonych w związku z opóźnieniem realizacji projektu adaptacji nowego lokalu Krajowej Rady Sądownictwa. To jeżeli chodzi o dochody.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#StanisławDąbrowski">Co do wydatków, to w budżecie zostały zaplanowane wydatki na kwotę 13.374 tys. zł. Wykonanie generalnie sięgnęło 12.113,9 tys. zł, to jest 90,6%. Muszę powiedzieć, że rok 2008 z punktu widzenia organizacji był rokiem trudnym dla Krajowej Rady Sądownictwa. Wymagał dużych wysiłków organizacyjnych, również na tym odcinku finansowym, a to się wiązało z koniecznością opuszczenia dotychczasowej siedziby wynajmowanej od Kancelarii Prezydenta. W związku z potrzebami Kancelarii Prezydenta musieliśmy opuścić lokal przy ul. Wiejskiej, w związku z czym wynikła potrzeba znalezienia nowego lokalu, a następnie jego adaptacji . Trudności pewne były z zawarciem umowy. Zawarliśmy umowę na wynajęcie nowej siedziby z SGGW, na wynajęcie lokalu w dawnych budynkach szkoły, na rogu ul. Rakowieckiej i al. Niepodległości. Ta nowa umowa wymagała zgody Skarbu Państwa. Potem pojawiła się kwestia adaptacji, a to wszystko wymagało przetargów oraz znacznych wysiłków organizacyjnych. Jeżeli chodzi o ogólne wykonanie, to tak jak powiedziałem, budżet został wykonany w 90,6%. Jest to wynikiem, jak się okazało, zarówno korzystnych cen w przetargu, ale generalnie starań o oszczędności i minimalizowanie wydatków. W żadnym z paragrafów budżet nie został przekroczony. W niektórych pozycjach to wykonanie było jeszcze mniejsze. Tak przechodząc kolejno, jeżeli chodzi o świadczenia na rzecz osób fizycznych, to planowano 890 tys. zł, a wykonano 575 tys. zł. Więc zrealizowano tylko w 64,7%. Jeżeli chodzi o wykonanie świadczeń na rzecz osób fizycznych, to obejmują one przede wszystkim diety dla członków Rady za udział w posiedzeniach. Nie chcę powiedzieć, że wynikały one ze słabej frekwencji na posiedzeniach Rady, na których musi być przynajmniej 50% członków plus 1, ale to niewątpliwie wpłynęło na wykonanie budżetu. Planować trzeba przy założeniu 100% frekwencji, a w praktyce okazuje się różnie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#StanisławDąbrowski">Jeżeli chodzi o wynagrodzenia osobowe pracowników, to planowano kwotę 3524 tys. zł, wydatkowano 3408 tys. zł, co daje wykonie 96,7%, co wynika z tego, że pełnego planu etatowego Krajowa Rada Sądownictwa nie osiągnęła do 31 grudnia ubiegłego roku.W związku z wynagrodzeniami również dodatkowe wynagrodzenia roczne trzeba było zaplanować i wykonać, a wykonanie jest w 99,6%. Plan wynosił 130 tys. zł, a wykonanie 135,5 tys. zł. No i od tego pochodne od wynagrodzeń składki na ubezpieczenia społeczne i wpłaty w związku z zatrudnieniem, które zaplanowano na 745 tys. zł, a wykonanie wyniosło 593,6 tys. zł, to jest 79,7%.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#StanisławDąbrowski">Jeżeli chodzi o wynagrodzenia bezosobowe, tzn. wynagrodzenia wypłacone na podstawie zawartych umów zleceń i umów o dzieło, dotyczy to przede wszystkim ekspertyz na rzecz rady. Ich plan wynosił 100 tys. zł, a wykonanie 61,2 tys. zł, a więc został on wykonany w 61,2%.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#StanisławDąbrowski">Największą pozycją w budżecie Rady były wydatki na zakup towarów i usług, a to w związku z, jak wspomniałem na wstępie, przeniesieniem biura z lokalu przy  ul. Wiejskiej, wynajmowanego od Kancelarii Prezydenta, do nowego lokalu wynajętego na podstawie długotrwałej umowy od SGGW. Plan wydatków na zakup i usługi wynosił 6979 tys. zł, a wykonanie 6300 tys. zł, co daje wykonanie 90% planu. Stosunkowo największa pozycja to był zakup usług remontowych. Plan przewidywał 2700 tys. zł, a wykonie to 2397,9 tys. zł, czyli 88,8%. Tutaj oszczędność wynikła z kwoty, jaka została ustalona w przetargu.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#StanisławDąbrowski">Na zakup materiałów biurowych i wyposażenie planowano 1045 tys. zł, a wykonanie wyniosło 1025,3 tys. zł, to jest 98,1%.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#StanisławDąbrowski">Jeżeli chodzi o zakup energii, to planowano 100 tys. zł, a wykonanie to 43,3 tys. zł, a to jest 43,3%. Na zakup usług energetycznych planowano 140 tys. zł, a wykonano 87,3 tys. zł, a to jest 62,4%. Opłaty czynszowe stanowią dosyć dużą kwotę planu i wynosiły 1580 tys. zł, wykonanie 1577,4 tys. zł, co daje wykonanie 99,8%. Trzeba powiedzieć, że przez znaczny okres 2008 r. Krajowa Rada Sądownictwa wynajmowała dwa lokale, stary lokal, który faktycznie użytkowała, wynajęty od Kancelarii Prezydenta oraz nowy lokal wynajęty od SGGW, ale inaczej nie dało się tego zorganizować, ponieważ trzeba było lokal adaptować, nikt by nie udostępnił lokalu za darmo na czas prac, których wymagały potrzeby Krajowej Rady Sądownictwa. Jeżeli chodzi o wydatki na lokal wynajęty od Kancelarii Prezydenta, to w istocie one nie obciążały budżetu państwa, bo wydatki po naszej stronie były z kolei dochodami po stronie Kancelarii Prezydenta i zasilały budżet państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#StanisławDąbrowski">Co do delegacji krajowych i zagranicznych planowano 280 tys. zł, a wykonano 274,5 tys. zł. Krajowa Rada Sądownictwa prowadzi dosyć aktywne działania w zakresie współpracy międzynarodowej, z tym że świadomie ograniczamy nasze kontakty i działalność międzynarodową tylko do krajów Unii Europejskiej. Cała ta kwota związana jest ze stosunkami zarówno bilateralnymi z krajami Unii Europejskiej, jak udziałem Krajowej Rady Sądownictwa w pracach Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa, co zresztą procentuje, bo Krajowa Rada Sądownictwa w ramach Unii Europejskiej cieszy się dosyć dużym uznaniem. Znalazło to wyraz w tym, że członek naszej Rady jest członkiem 3-osobowego zarządu tej Sieci, jak również w tym, że Polska jest członkiem Komitetu Zarządzającego Sieci.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#StanisławDąbrowski">Co do pozostałych wydatków, to na zakup akcesoriów komputerowych planowano 100 tys. zł, wydatkowano 90,7 tys. zł, co daje 90,7%. Pozostałe usługi to usługi pocztowe i drukarskie na konferencje i szkolenia. Planowano 1034 tys. zł, wykonano 846,2 tys. zł, a to jest 81,8% wykonania planu. Na wydatki majątkowe w planie przewidziano 1000 tys. zł, wykonano 997,3 tys. zł, a to jest 99,7%. Zakupy inwestycyjne obejmowały zakup komputerów, samochodu, klimatyzatorów, centrali telefonicznej i kserokopiarki.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#StanisławDąbrowski">Jeżeli będą pytania, to przedstawię informację szczegółowiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#BeataKempa">Czy przedstawiciele NIK chcą zabrać głos w sprawie wykonania budżetu KRS?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MieczysławKosmalski">Najwyższa Izba Kontroli ocenia wykonanie budżetu państwa za 2008 r. w części 52 – Krajowa Rada Sądownictwa pozytywnie z zastrzeżeniami. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczą nieuwzględniania w projekcie budżetu KRS na 2008 r. prognoz wskaźników makroekonomicznych ujętych w założeniach do projektu budżetu państwa na rok 2008 nieterminowego przekazania na rachunek budżetu państwa dochodów w kwocie 3,9 tys. zł, księgowania dowodów do niewłaściwych okresów sprawozdawczych, braku daty zapisu w ewidencji księgowej oraz braku podpisu głównego księgowego w umowach zawartych przez KRS.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MieczysławKosmalski">Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniała wykonanie budżetu przez KRS za 2007 r. Podjęte przez KRS działania w zakresie dostosowania systemu finansowo-księgowego do przepisów ustawy o rachunkowości spowodowały zasadniczą poprawę w prowadzeniu ksiąg rachunkowych. W 2008 r. księgi prowadzone były rzetelnie, sprawdzalnie i na bieżąco, a stwierdzone przypadki naruszenia ustawy o rachunkowości miały charakter formalny i nie miały wpływu na sprawozdawczość roczną. Stwierdzono w toku kontroli, że dysponent w części 52 opracował projekt budżetu na 2008 r. na podstawie przewidywanych potrzeb KRS jako nowej jednostki budżetowej, nie uwzględniając wskaźników makroekonomicznych ujętych w założeniach do projektu budżetu państwa na rok 2008. Było to niezgodne z par. 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 18 maja 2007 r. w sprawie szczegółowego sposobu, trybu i terminu opracowania materiałów do projektu ustawy budżetowej na rok 2008. W związku z powyższym NIK wystąpiła z wnioskiem o opracowywanie materiałów do projektu budżetu państwa na podstawie prognoz wskaźników makroekonomicznych ujętych w założeniach do projektu budżetu państwa na dany rok.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#BeataKempa">Akurat mnie przypadł w udziale koreferat w zakresie opinii o wykonaniu budżetu Krajowej Rady Sądownictwa. Przypomnę, że jest to budżet realizowany w części 52. Ogólna ocena wykonania budżetu w 2008 r. jest pozytywna. Wydatki były realizowane racjonalnie i jest to teza, która wynika zarówno z przeprowadzonej kontroli NIK, jak i opinii Biura Analiz Sejmowych, a także po lekturze sprawozdania, które był uprzejmy przedłożyć pan przewodniczący KRS.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#BeataKempa">Dla porządku przypomnę państwu, że Krajowa Rada Sądownictwa jest konstytucyjnym organem władzy państwowej, którego podstawową funkcją jest ochrona niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Szczegółowy zakres kompetencji KRS został określony w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa. Warto również tutaj wspomnieć, iż status samodzielnego podmiotu budżetowego poprzez wyodrębnienie finansowe z Kancelarii Prezydenta KRS uzyskała z dniem 1 stycznia 2007 r. i w praktyce oznaczało to konieczność zorganizowania urzędu obsługującego Radę w wykonanie zadań i oczywiście za tym musiały pójść wydatki budżetowe. W 2008 r., jak słusznie stwierdził pan przewodniczący, nie planowano dochodów, jednakże uzyskano niewielkie wpływy na kwotę 7,3 tys. zł i miały one charakter doraźny. W ustawie budżetowej w części 52 zaplanowano wydatki w kwocie 13.374 tys. zł, co stanowiło 41,7% kwoty, o którą występował dysponent, zatem budżet ten, o który występowano, został znacznie przez Wysoką Izbę okrojony. W ciągu roku budżetowego globalna kwota planowanych wydatków nie zmieniła się, jedynie za zgodą Ministerstwa Finansów dokonano przesunięcia kwoty 1000 tys. zł z wydatków na cele inwestycyjne do wydatków bieżących. W strukturze wydatków dominowały w 87% wydatki bieżące, wydatki inwestycyjne stanowiły 8,2%, świadczenia na rzecz osób fizycznych 4,8%. Wydatki majątkowe ponoszone były głównie na zakup składników wyposażenia nowej siedziby KRS, co już szczegółowo pan przewodniczący omówił.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#BeataKempa">Reasumując, plan wydatków w części 52, tak jak powiedziałam, w toku prac parlamentarnych został radykalnie okrojony w stosunku do proponowanego przez dysponenta. Znacząco większe wydatki budżetowe w części 52 w porównaniu z rokiem 2007 są uzasadnione organizacją nowego urzędu.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#BeataKempa">Zastrzeżenie Biura Analiz Sejmowych dotyczyło jedynie kwestii wzrostu zatrudnienia i tylko w tej części ewentualnie, żeby nie pozostało jakieś złe wrażenie, tak jak to zostało nazwane w tej opinii, prosilibyśmy, aby zechciał pan przewodniczący kilka zdań powiedzieć na temat wzrostu liczby etatów.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#BeataKempa">W ocenie NIK budżet również został oceniony pozytywnie z zastrzeżeniami, co w sposób diametralny różni się od oceny wykonania budżetu w 2007 r. Nastąpiła radykalna zmiana, a ponadto NIK oceniła pozytywnie wykonanie zadań audytu wewnętrznego. Krajowa Rada Sądownictwa również przeprowadziła inwentaryzację zgodnie z art. 26 ustawy o rachunkowości.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#BeataKempa">Wnoszę do Wysokiej Komisji o pozytywne zaopiniowanie wykonania budżetu Krajowej Rady Sądownictwa za 2008 r.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#BeataKempa">Otwieram dyskusję. W pierwszej części proszę pana przewodniczącego o ustosunkowanie się do tego jednego zastrzeżenia Biura Analiz Sejmowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#StanisławDąbrowski">Jeżeli chodzi o stan etatów Krajowej Rady Sądownictwa, to jest 58 osób zatrudnionych na etatach na 31 grudnia 2008 r. i jest to rzeczywiście znacząco więcej niż liczba osób, które bezpośrednio pracowały na rzecz KRS w Kancelarii Prezydenta, bo wówczas było około 30 osób. Z kilku przyczyn wynika konieczność zwiększenia zatrudnienia.  Po pierwsze, tak jak już to zostało powiedziane, KRS stała się samodzielnym urzędem, w związku z czym trzeba doliczyć te osoby, które pracowały na rzecz KRS, czyli księgowość, obsługa techniczna i kierowcy. Niezależnie od tego wzrosły też zadania Rady. Ten wzrost zadań wynika nie tyle ze zmiany ustawy o KRS, co z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Od 2008 r. wszystkie decyzje personalne Rady muszą być uzasadniane. Takich decyzji jest około 1,5 tys. rocznie, w związku z czy trzeba było rozbudować biuro prawne KRS. Po prostu muszą być ludzie, którzy przygotowują projekty uzasadnień. W każdej sprawie personalnej z woli Trybunału Konstytucyjnego zainteresowani mogą odwoływać się do Sądu Najwyższego i te odwołania wpływają. To również wymagało rozbudowy etatowej i niezależnie od tego staramy się poprawić merytorycznie naszą działalność, jeżeli chodzi o jakość opinii sporządzanych, co też wymagało nakładu sił. Tak jak powiedziałem, postawiliśmy też na współpracę międzynarodową w zakresie krajów Unii Europejskiej, co też wymaga pewnego wysiłku. W związku z tym zorganizowaliśmy kilkuosobowy, a konkretnie 4-osobowy Wydział Współpracy Międzynarodowej. To wszystko doprowadziło do wzrostu liczby etatów do 58.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#BeataKempa">Dziękuję bardzo. Wszelkie wątpliwości osoby sporządzającej przyjęte do protokołów, w mojej ocenie zostały rozwiane.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#BeataKempa">Czy ktoś chce zabrać w tej sprawie głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#StanisławRydzoń">Ja chciałbym wyrazić tylko zadowolenie, że po okresie pewnych perturbacji związanych z pracą Krajowej Rady Sądownictwa ma ona w tej chwili własną siedzibę, własny budżet, no i – widać – radzi sobie doskonale.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#BeataKempa">Biorąc pod uwagę rzeczywiście gigantyczną pracę wykonaną przez Krajową Radę Sądownictwa, której nie sposób dziś nie docenić z uwagi na nowe nominacje sędziowskie asesorów, które – jak wiemy – przed majem należało wykonać, to rzeczywiście był to duży wysiłek przede wszystkim KRS, który należy docenić.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#BeataKempa">Ja ze swojej strony jako poseł koreferent wnoszę o pozytywne przyjęcie wykonania budżetu za rok 2008 Krajowej Rady Sądownictwa. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że taki wniosek Wysoka Komisja przyjęła. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#BeataKempa">Rozumiem, że nie ma już kolejnych wniosków co do zmiany kolejności. Bardzo proszę o przedstawienie realizacji budżetu za 2008 r. w części budżetowej 04 – Sąd Najwyższy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#LechGardocki">Charakteryzując wykonanie budżetu państwa w części 04 – Sąd Najwyższy, chciałbym rozpocząć od planu dochodów. Jeśli chodzi o ten właśnie plan, to planowaliśmy w 2008 r. dochody na poziomie 479 tys. zł z tytułu spłaty pożyczek mieszkaniowych udzielonych sędziom na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych – raty plus odsetki i wynagrodzenie należne płatnikowi z tytułu terminowego wpłacania podatku na rzecz budżetu państwa. Okazało się, że dochody w 2008 r. wyniosły 952 tys. zł, a więc znacznie więcej niż zaplanowano i to było w największym stopniu skutkiem uzyskania nieplanowanych dochodów obejmujących kwoty zasądzone na rzecz Sądu Najwyższego z tytułu postępowania przed Sądem Arbitrażowym przy Krajowej Izbie Gospodarczej. Wynosiły one 238,5 tys. zł.  To nie było uzgodnione w prognozie na 2008 r., ponieważ to nie było pewne, że to postępowanie zakończy się tak, jak się zakończyło w tym terminie w styczniu 2008 r. To są oczywiście dochody jednorazowe. Poza tym SN uzyskał nieplanowane dochody z tytułu opłat sądowych w wysokości 163,9 tys. zł. Dotychczas występowały tego typu dochody sporadycznie, wynika to w największym stopniu z opłat z tytułu wznowienia postępowania. Uzyskano też nieplanowane dochody w wysokości 35 tys. zł z tytułu spłaty pożyczek na zaspokojenie wcześniejszej spłaty pożyczek, które zostały udzielone sędziom po dacie sporządzenia prognozy dochodów na 2008 r. Chciałbym jeszcze wspomnieć, że kwotę 13,3 tys. zł uzyskaliśmy z tytułu rozliczeń z lat ubiegłych; chodzi o rozliczenia z pozostałymi współużytkownikami obiektu, którym administrujemy.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#LechGardocki">Jeśli chodzi o wydatki, to planowaliśmy w projekcie przedstawionym Sejmowi wydatki w wysokości 73.752 tys. zł. Zostały one zmniejszone najpierw o 9000 tys. zł w ramach oszczędności wprowadzonych przez Sejm, a następnie, na skutek naszych starań Senat przywrócił do pierwotnego planu wydatków część tych odebranych 9000 tys. zł, a mianowicie 2442 tys. zł, a więc w sumie w stosunku do naszego planu zmniejszenie wynosiło 6558 tys. zł. Wydatki w sumie były zaplanowane na kwotę 67.194 tys. zł na rok 2008, przy czym staraliśmy się na to zwrócić uwagę, to nie pokrywało potrzeb Sądu Najwyższego. W związku z tym realizując budżet, musieliśmy zmniejszyć wydatki majątkowe i przesunąć cześć środków na zakup towarów i usług, takich jak usługi telekomunikacyjne, przesyłki sądowe, podróże krajowe, usługi remontowe przede wszystkim i w związku z tym zgodnie z moimi uprawnieniami przesuwałem te środki właśnie na rzecz wydatków bieżących, między innymi inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#LechGardocki">Jeśli chodzi o etaty, które zaplanowaliśmy na rok 2008, to plan na ten rok zakładał, że będzie to 367 etatów, a wykonanie wyniosło 342 etaty, a więc poniżej planu. Dotyczyło to grupy pracowników administracji i związane było z ruchem kadrowym wśród asystentów sędziów i trudnościami w znalezieniu odpowiednich kandydatów na te stanowiska w związku ze stawianymi wysokimi wymaganiami. Było też spowodowane urlopami macierzyńskimi, wychowawczymi i bezpłatnymi. W grupie orzecznictwa to była kwestia czasochłonnej procedury dotyczącej powoływania sędziów SN na zwolnione etaty, a także zwolnienia większej liczby etatów w grupie orzecznictwa niż przewidywana. W grupie żołnierzy w związku ze zwolnieniem etatu i niedelegowaniem przez Ministra Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej innej osoby na ten etat.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#LechGardocki">Jeśli chodzi o procentowe wykonanie naszego planu wydatków, to chciałbym zwrócić uwagę na tabelę na stronie nr 9, z której wynika, że jeśli chodzi o Sąd Najwyższy ogółem, to wykonanie planu wydatków budżetowych nastąpiło w 95%, przy czym w zależności od rodzaju wydatków to się różnie przedstawiało. W największym stopniu zostały zrealizowane wydatki majątkowe, bo w 99,6%, natomiast w mniejszym stopniu świadczenia na rzecz osób fizycznych, które były mniej przewidywalne i zostały wykonane w 88,7%. Między innymi dotyczyło to wydatków na uposażenia sędziów w stanie spoczynku i na pożyczki mieszkaniowe dla sędziów w stanie spoczynku. One musiały być zaplanowane w kwocie przewidzianej w ustawie, w przepisach. Natomiast nie było takiego faktycznego, jak się okazało później, zapotrzebowania i w związku z tym w mniejszym stopniu zostały zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#LechGardocki">Jak powiedziałem, zmniejszenie naszego planu wydatków w trakcie uchwalania budżetu spowodowało, że musieliśmy zrezygnować z pewnych wydatków majątkowych, między innymi zakupu lokalu mieszkalnego dla sędziów, a także z zakupu wysoko wydajnej kserokopiarki. Natomiast to, co też nie zostało zrealizowane, to przebudowa systemu telewizji kablowej, modernizacja wymienników ciepła, co bardzo chcieliśmy wykonać ze względu na obawę przed wystąpieniem awarii, modernizacja drzwi wejściowych do obiektu, wymiana drzwi w pomieszczeniach hotelowych, wymiana nawierzchni podjazdu do parkingu służbowego. Jeśli chodzi o te wszystkie wydatki, to chciałbym zwrócić uwagę na fakt, że ten budżet w pozycji wydatki po prostu był dla nas niewystarczający i musieliśmy dokonywać rożnych przesunięć. Po pierwsze, rezygnując z pewnych wydatków majątkowych, a po drugie, tam gdzie ta rezygnacja nie była możliwa, dokonując przesunięć z wydatków na wynagrodzenia poprzez to, że opóźniała się obsada pewnych stanowisk i w związku z tym można było z tych oszczędności zaspokoić wydatki majątkowe, z których staraliśmy się nie zrezygnować. W każdym razie z takich, które wymagają natychmiastowej realizacji, jak na przykład zakup sprzętu i oprogramowania informatycznego, które się bardzo szybko starzeje, zakup urządzeń technicznych, takich jak kserokopiarki, i modernizacja wyodrębnionego pomieszczenia archiwum, która była wymagana przez kontrolę dokonywaną przez organy uprawnione do kontroli ochrony informacji niejawnych w Sądzie Najwyższym.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#LechGardocki">To wszystko, co chciałem omówić w skrócie, szczegółowiej będę odpowiadał na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MieczysławKosmalski">Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia wykonanie budżetu państwa za 2008 r. w części 04 – Sąd Najwyższy.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MieczysławKosmalski">Sąd Najwyższy prawidłowo pobierał, ewidencjonował i odprowadzał dochody do budżetu państwa. Nie stwierdzono wydatków niecelowych, niegospodarnych oraz nieprawidłowości w zakresie udzielania zamówień publicznych. W toku kontroli stwierdzono, że pierwszy prezes Sadu Najwyższego prawidłowo sprawował nadzór i kontrolę nad wykonaniem budżetu państwa i zgodnie z zasadami określonymi w art. 153 ust. 1, 2 i 3 ustawy o finansach publicznych. W toku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości o charakterze systemowym, a stwierdzone uchybienia nie miały wpływu na wykonanie budżetu państwa w części Sąd Najwyższy. Sformułowane przez NIK wnioski dotyczyły między innymi kontynuowania stosownych działań zmierzających do wyższego niż obecnie wykonania planu zatrudnienia, bowiem plan zatrudnienia był wykonany w wysokości 93,2%, natomiast wydatki na wynagrodzenia były wykonane blisko w 100%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#StanisławChmielewski">W sprawie wykonania budżetu za rok 2008, w części 04 – Sąd Najwyższy, można powiedzieć, że jest to przykład dobrej pracy przy tych wszystkich trudnościach, które wynikają z tego, że pieniędzy budżetowych nie jest nigdy za dużo, a więc z życia państwa, które nie może być drogim państwem. Na podkreślenie zasługuje to, na co zwróciłem uwagę, czyli to, że aktywne działanie pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, całego jego biura i księgowości spowodowało, że SN nie napotkał na żadne trudności w związku z funkcjonowaniem. Zapoznałem się również z informacją o pracy SN i jego efekty są jak najbardziej pozytywne. Dla mnie zarówno sprawozdanie merytoryczne, jak i sprawozdanie, które przedstawił pan prezes z wykonania budżetu, dają podstawę do stwierdzenia, że SN pracował w roku 2008 tak jak należy i w związku z tym może być tylko jedna, zresztą tak jak to przedstawił przedstawiciel NIK, ocena zarówno merytoryczna jak i budżetowa i jest to ocena pozytywna. Myślę, że to nie jest nowość, jeśli chodzi o SN, ale ta stabilizacja wymaga również podkreślenia.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#StanisławChmielewski">Co do dochodów, to nie ma co dyskutować, gdyż ich planowanie jest dość trudne i jednocześnie wykonanie spotkało się z tym, co pan prezes podkreślił, a więc z dobrym zarządzaniem pieniędzmi, ponieważ te nadplanowe dochody wynikały w dużej części ze sprawy, która dotyczyła przestrzegania, aby wydatki były merytoryczne.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#StanisławChmielewski">Natomiast jeśli chodzi o te zmniejszone wydatki, to element przesuwania pieniędzy między grupami wydatków jest jak najbardziej godny podkreślenia i w związku z tym nie doszło do tego, czego można się było spodziewać, że mógłby wystąpić jakiś problem z funkcjonowaniem SN.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#StanisławChmielewski">Biorąc to wszystko pod uwagę, jak też pozytywną opinię NIK, jak i też, co trzeba podkreślić, pozytywną opinię BAS, po dokonaniu oceny sprawozdania wnoszę o jego przyjęcie i pozytywną opinię wykonania części 04 budżetu państwa – Sąd Najwyższy za rok 2008.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#BeataKempa">Otwieram dyskusję, czy ktoś z państwa ma uwagi? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#BeataKempa">Wobec wniosku posła koreferenta proponuję przyjęcie pozytywnej opinii w sprawie oceny realizacji budżetu za rok 2008 w części dotyczącej Sądu Najwyższego. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, to taki wniosek Komisja zatwierdzi. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#BeataKempa">Przechodzimy do punktu drugiego, do omówienia części budżetowej 05 – Naczelny Sąd Administracyjny. Bardzo proszę przedstawicieli NSA o przedstawienie sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#RomanHauser">Omówię wykonanie budżetu Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich sądów administracyjnych, bowiem jest to łączny budżet, w trzech zasadniczych elementach. Pierwsza kwestia wymagająca omówienia to dochody budżetowe za rok 2008. Omówienie tu jest o tyle potrzebne, że te dochody były wyższe niż zaplanowane, i to znacząco wyższe, bo o 40%, w związku z tym wyjaśnienie jest tu potrzebne. To nie było związane ze złym planowaniem dochodów NSA i WSA, bo te dochody w zdecydowanej większości pochodzą od wpisów związanych ze skargami wnoszonymi do sądów administracyjnych. Zaplanowanie kategorii spraw wpływających do sądu i w związku z tym należności, które musimy ściągać, jest niekiedy niemożliwe do przewidzenia i zaplanowania. Dobrą ilustracją prawdziwości mojego sformułowania jest to, że w zeszłym roku do WSA w Poznaniu wpłynęło 21 jednorodnych skarg w sprawach podatkowych, które natychmiast dały kwotę dochodu 2100 tys. zł. Drugim elementem, który spowodował wyższy dochód sądów administracyjnych niż planowany, był fakt wyegzekwowania kwoty 6000 tys. zł jako kar umownych od wykonawcy nowego budynku NSA, który już funkcjonuje i który także dzięki państwa zaangażowaniu i pomocy udało się z początkiem bieżącego roku oddać do użytkowania.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#RomanHauser">Jeśli chodzi o wydatki NSA, to omówię dwie kwestie. Pierwsza to wydatki bieżące i w ramach tych wydatków wynagrodzenia i pochodne. W tym zakresie wykonaliśmy budżet na poziomie 94%. Chciałbym przypomnieć, że od dwóch lat sądy administracyjne nie występowały i nie występują, i nie zamierzamy także w bieżącym roku wystąpić o zwiększenie etatów orzeczniczych w WSA i NSA. Uznajemy, że ten stan obsady osobowej sądów administracyjnych jest stanem wystarczającym i zapewniającym sprawne orzekanie w sądach administracyjnych. Chciałbym przypomnieć, że w wyniku reformy sądownictwa administracyjnego średni czas oczekiwania na rozstrzygnięcie sprawy w wojewódzkim sądzie administracyjnym wynosi 4–5 miesięcy i jest to wynik absolutnie zdumiewający wszystkich naszych rozmówców w Europie. Nie ma drugiego takiego systemu sądów administracyjnych, który by w tak szybkim czasie rozpatrywał sprawy. Jeśli chodzi o rozpatrywanie skarg kasacyjnych w NSA, to jest to średnio 12 miesięcy, w Izbie Gospodarczej – 9 miesięcy, w Izbie Podatkowej – 14 miesięcy. Jak państwu wiadomo, wystąpiliśmy do Prezydenta RP o zwiększenie liczby stanowisk w NSA o 10, Prezydent RP wydał takie rozporządzenie, już dokonał kontrasygnaty i zwiększył liczbę stanowisk o 9–10, co powinno pozwolić w przyszłym roku skrócić okres oczekiwania na rozstrzygnięcie skarg kasacyjnych do 8 miesięcy. Chciałbym jeszcze poinformować, że ten planowany wzrost etatów w NSA nie będzie związany z poniesieniem dodatkowych wydatków, ponieważ te stanowiska będą obsadzane z wygaszanych stanowisk w WSA. Z tych też względów te wydatki są niższe, ponieważ część etatów sędziowskich mamy swoiście zamrożonych, bo oczekują, żeby uruchomić je wówczas, gdy będziemy mieli ogłoszenie o tych 10 nowych miejscach w NSA. Chciałbym także podkreślić i poinformować, że mimo iż orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego dotyczyło asesorów w powszechnym wymiarze sprawiedliwości, bo odnosiło się do ustawy o ustroju sądów powszechnych, przyjęliśmy w kierownictwie NSA, że także w wojewódzkich sądach administracyjnych odstępujemy od zatrudniania asesorów i w chwili obecnej, od chwili wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, żaden z asesorów nie orzeka w wojewódzkich sądach administracyjnych. Przeprowadziliśmy prawie wszystkich asesorów przez mianowanie i są oni powołani na stanowiska sędziowskie, 6 asesorów oczekuje na wręczenie nominacji, 2 asesorów, którzy osiągnęli 35 rok życia, umożliwiający powołanie na stanowisko sędziowskie, zostało przeniesionych do pracy w Biurze Orzecznictwa NSA. Zatem ten problem w sądach administracyjnych został rozwiązany.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#RomanHauser">No i najważniejsze, chciałbym podziękować Wysokiej Komisji za pomoc i wsparcie. Budynek już funkcjonuje w pełni sprawnie, planujemy we wrześniu oficjalne otwarcie i mam nadzieję, że będziemy mogli państwa na tym otwarciu gościć. W konkluzji proszę o przyjęcie sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MieczysławKosmalski">NIK pozytywnie ocenia wykonanie budżetu w części 05 – Naczelny Sąd Administracyjny. NSA prawidłowo pobierał, ewidencjonował i odprowadzał dochody do budżetu państwa. NIK nie stwierdziła wydatków niecelowych i niegospodarnych oraz nieprawidłowości w zakresie udzielania zamówień publicznych. W toku kontroli stwierdzono, że prezes NSA prawidłowo sprawował określone w art. 153 ust. 2 i 3 ustawy o finansach publicznych, nadzór i kontrolę nad wykonaniem budżetu w części dotyczącej NSA.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#MieczysławKosmalski">Pragnąłbym zwrócić uwagę państwa na wydatki majątkowe. Wydatki te w 2008 r. wyniosły około 21.000 tys. zł, to jest 56,5% planu po zmianach. Plan wyniósł 38.00 tys. zł. Przyczyną niewykorzystania planowanych środków na inwestycje były opóźnienia w realizacji budowy siedziby NSA w Warszawie, na którą poniesiono wydatki w kwocie 16.159 tys. zł, na planowane po zmianach 30.875 tys. zł, to jest 52,3% wykonania. Z powodu nieterminowego wykonania wyżej wymienionej inwestycji NSA zgodnie z umową naliczył i potrącił generalnemu wykonawcy kary umowne w kwocie 5593 tys. zł, które zostały przekazane na rachunek dochodów budżetu państwa. NSA wystąpił z wnioskiem o ujęcie niewykorzystanych środków w kwocie 12.786 tys. zł w wykazie wydatków niewygasających z upływem 2008 r., jednakże ten wniosek nie został uwzględniony.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#MieczysławKosmalski">Reasumując, stwierdzamy, że wydatki majątkowe zostały zrealizowane w sposób celowy i gospodarny, natomiast w toku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości o charakterze systemowym, a stwierdzone uchybienia nie miały wpływu na prawidłowe wykonanie budżetu państwa w części 05.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JerzyKozdroń">Mam przyjemność wnosić o pozytywne zaopiniowanie wykonania budżetu przez NSA. Zarówno z opinii NIK, jak i ze sprawozdania oraz opinii przedłożonej posłom z wykonania budżetu za 2008 r. wynika, że NSA w sposób prawidłowy pobierał, ewidencjonował i odprowadzał dochody, jak również nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości w zakresie wydatkowania budżetu. Nie było wydatków niecelowych i niegospodarnych, jak również nie stwierdzono nieprawidłowości przy stosowaniu ustawy o zamówieniach publicznych. Uwagi zawarte głównie w opinii, takie szpileczki pod adresem NSA, skierowane są w tych częściach, że NSA niedoszacował prawidłowo dochodów związanych z prowadzoną działalnością, jak również przeszacował wydatki. Tutaj muszę powiedzieć, że z zarzutami opiniującego nie mogę się zgodzić. To co pan prezes przed chwilą przedstawił, te niedoszacowane dochody były po prostu nieprzewidywalne. Główną pozycją jest 5500 tys. zł z tytułu kar umownych, to jest sytuacja, na którą nikt nie miał wpływu, bo gdyby wykonawca prawidłowo i w terminie zmieścił się z realizacją inwestycji, to nie byłoby tego ekstraordynaryjnego dochodu. Druga sprawa dotyczy zwiększonego wpływu dochodów z tytułu opłat sądowych. My nie jesteśmy w stanie tego przewidzieć, nikt nie jest duchem świętym, który przewidzi, że jeden podmiot wniesie opłaty sądowe na kwotę ponad 2000 tys. zł. To są sytuacje, które są nieprzewidywalne. Tam można było przewidzieć jedną rzecz, spłaty z tytułu pożyczek. Wpłynęło ponad 1000 tys. zł do planowanych dochodów, a te spłaty można jakoś zaplanować, ale to jest margines przy tych wszystkich pozostałych informacjach. Dobrze, że są tak spłacane, banki by się cieszyły.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JerzyKozdroń">Natomiast jeśli chodzi o wydatki, to mamy podobną sytuację. Wydatki majątkowe, a więc wydatki inwestycyjne. Nastąpił poślizg z wykonaniem inwestycji, nie została ona wykonana w terminie, a w związku z tym nie zostały wydatkowane określone kwoty na realizację tej inwestycji. Podtrzymuję swój wniosek o pozytywne zaopiniowanie sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#BeataKempa">Otwieram dyskusję, czy ktoś z państwa ma uwagi? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#BeataKempa">Czy jest sprzeciw wobec wniosku przedstawionego przez posła Jerzego Kozdronia w zakresie pozytywnej opinii wykonania budżetu za 2008 r. w części 05 – Naczelny Sąd Administracyjny? Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#BeataKempa">Uznaję zatem, że Komisja przyjęła pozytywną opinię.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#BeataKempa">Przechodzimy do punktu 3, część budżetowa 06 – Trybunał Konstytucyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#BogdanZdziennicki">Państwo otrzymali sprawozdanie opisowe z wykonania dochodów i wydatków Trybunału Konstytucyjnego w 2008 r., prezentujące szczegółowo realizację naszego budżetu globalnie oraz w poszczególnych paragrafach i rodzajach wydatków, dlatego też przypomnę najważniejsze sprawy związane z dochodami i wydatkami.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#BogdanZdziennicki">Dochody zaplanowane w budżecie wykonano w blisko 80%. Stało się tak, bowiem w naszym przypadku niezwykle trudno, tak jak i w pozostałych sądach, precyzyjnie je planować, gdyż nie mamy stabilnych źródeł dochodów, zaś te, które możemy osiągnąć ze sprzedaży wydawnictw, a zwłaszcza zbiorów orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, nie są zbyt „wydajne” ze względu na stałą preferencję w poznawaniu orzecznictwa Trybunału za pośrednictwem instrumentów elektronicznych i w coraz mniejszym stopniu za pomocą tradycyjnej formy drukowanej w postaci naszych wydawnictw. To właściwie jedyna stała pozycja naszych dochodów.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#BogdanZdziennicki">Jeżeli chodzi o wydatki, to zostały zaplanowane one w kwocie 20.441 tys. zł i zostały zrealizowane w ponad 98%. Niewykorzystane środki 422 tys. zł zostały zwrócone oczywiście do budżetu państwa. Poza środkami na wynagrodzenia sędziów Trybunału oraz pracowników biura, a także uposażenia sędziów w stanie spoczynku wydatki służyły głównie zaspokojeniu potrzeb i warunków pracy oraz działalności orzeczniczej Trybunału, utrzymaniu infrastruktury służącej funkcjonowaniu siedziby Trybunału, a także realizacji niezbędnych przedsięwzięć inwestycyjnych, przede wszystkim w obszarze komputeryzacji. Szczegółowe zestawienie wydatków znajduje się w tabeli na stronie nr 6 i 7 naszego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#BogdanZdziennicki">Według naszej oceny staraliśmy się wydatki realizować zgodnie z zaplanowaną strategią i celami w sposób racjonalny i oszczędny. I jeszcze jedna uwaga. Po badaniach NIK wystąpienie kontrolne z dnia 16 kwietnia 2009 r. wykonanie budżetu Trybunału Konstytucyjnego w 2008 r. we wszystkich badanych parametrach zyskało ocenę pozytywną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MieczysławKosmalski">NIK ocenia pozytywnie wykonanie budżetu państwa za 2008 r. w części 06 – Trybunał Konstytucyjny. Trybunał prawidłowo pobierał, ewidencjonował i odprowadzał dochody do budżetu państwa. NIK nie stwierdziła wydatków niecelowych i niegospodarnych oraz nieprawidłowości w zakresie udzielania zamówień publicznych. W toku kontroli stwierdzono, że prezes Trybunału Konstytucyjnego prawidłowo sprawował określony w art. 153 ust. 2 i 3 ustawy o finansach publicznych nadzór i kontrolę nad wykonaniem budżetu państwa. NIK również bez zastrzeżeń oceniła rzetelność i prawidłowość sporządzanych sprawozdań budżetowych za 2008 r., w toku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości o charakterze systemowym, a stwierdzone uchybienia nie miały wpływu na prawidłowe wykonanie budżetu państwa w części 06 – Trybunał Konstytucyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#StanisławRydzoń">Po wysłuchaniu informacji pana prezesa Trybunału Konstytucyjnego i informacji NIK oraz w wyniku zapoznania się przeze mnie z materiałami, między innymi z opinią Biura Analiz Sejmowych, również w tym przypadku, tak jak NIK, stwierdzam, iż wykonanie budżetu TK za 2008 r. w części 06 – Trybunał Konstytucyjny zasługuje na pozytywną ocenę, zarówno jeśli chodzi o dochody, jak i wydatki. Ponieważ jest to opinia, którą w ciągu ostatnich kilku lat już chyba drugi czy trzeci raz wyrażam na temat wykonania budżetu za poprzedni rok, to chciałbym niejako tylko wrócić do opinii z poprzedniego roku czy sprzed dwóch lat. Jeśli chodzi o dochody ze sprzedaży wydawnictw pisanych, to wydaje się, że trzeba będzie chyba co roku pomniejszać te dochody, skoro Trybunał Konstytucyjny co roku stwierdza coraz mniejsze zainteresowanie wydawnictwami typu książkowego i BAS również stwierdza, że występująca tendencja powinna być uwzględniona przy planowaniu na 2009 r. tych dochodów. Nie jest to uwaga, tylko stwierdzenie tendencji obiektywnie występującej. Chcę powiedzieć, że cieszy mnie bardzo wzmocnienie zaplecza finansowego prawników pracujących w TK poprzez podniesienie wynagrodzeń tej grupy i zatrudnienie dodatkowych 3 prawników, którzy wzmocnili to zaplecze. Reasumując, nie mam żadnych uwag, moja ocena dochodów, jak i wydatków jest pozytywna i proszę Wysoką Komisję również o taką opinię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#BeataKempa">Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa ma uwagi? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#BeataKempa">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że – wobec wniosku pana posła Stanisława Rydzonia – iż Komisja pozytywnie ocenia wykonanie budżetu za rok 2008 w części 06 – Trybunał Konstytucyjny. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#BeataKempa">Przechodzimy do następnego punktu, do części budżetowej 10, jest to część dotycząca Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#BeataKempa">Generalny inspektor ochrony danych osobowych Michał Serzycki:</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#BeataKempa">Ponieważ wiele problemów związanych z realizacją budżetu, między innymi dochodów, już było omówionych, a mój budżet jest bardzo skromny, więc pozwolę sobie na bardzo krótkie wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#BeataKempa">Tak jak mówili moi poprzednicy, również u nas dochody jest bardzo trudno zaplanować, stąd też nie planowano ich w ogóle i realizacja dochodów jest większa w porównaniu z 2007 r. o 28,5%. W ustawie budżetowej ustalono wydatki w wysokości 13.717 tys. zł, zrealizowano te wydatki w kwocie 13.381 tys. zł, co stanowi 97,6%. W żadnym paragrafie nie przekroczono planu, który był założony. W związku z powyższym wnoszę o pozytywne zaopiniowanie budżetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#StanisławJarosz">NIK oceniła wykonanie budżetu państwa w części 10 – Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych za rok 2008 pozytywnie. Pobrane dochody w naszej ocenie były rzetelnie ewidencjonowane i przekazywane terminowo na centralny rachunek bieżący budżetu państwa. Na koniec roku nie występowały należności pozostałe do zapłaty. Niewykorzystane środki budżetowe w zakresie wydatków zostały zwrócone terminowo na centralny rachunek bieżący budżetu państwa w dniu 8 stycznia. Przeniesienia wydatków budżetowych na kwotę łącznie 13.759 zł były zasadne, rzetelnie udokumentowane i zgodne z artykułem 148 ust. 1 i 2 ustawy o finansach publicznych. Roczne sprawozdania finansowe i wiarygodność ksiąg rachunkowych zaopiniowano bez zastrzeżeń. Jeżeli chodzi o kwestie zatrudnienia, to było to 117 osób i było ono niższe o 8 osób niż w roku ubiegłym. Tutaj większych zastrzeżeń w stosunku do kwestii wynagrodzeń nie wnosimy.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#StanisławJarosz">A teraz kilka zdań o sprawie, dla której się pojawiłem, a mianowicie wystąpienia Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka przekazanego NIK przez Komisję Kontroli Państwowej. W związku z tym wystąpieniem NIK włączyła do kontroli wykonania budżetu państwa w tej części i we wszystkich innych częściach badanie spraw dotyczących wypłacanych nagród pieniężnych w naczelnych organach władzy państwowej w latach 2004–2008 osobom zajmującym kierownicze stanowiska państwowe. Była kiedyś taka sugestia do planu, ona została włączona i dokonaliśmy przeglądu zasad, które funkcjonują i nagród, które są wypłacane członkom tzw. R-ki w administracji rządowej czy naczelnych organach państwa. Przyjrzeliśmy się procedurom przyznawania nagród w latach 2004–2008, tak żeby wyrobić sobie pogląd na ten temat. Ja pozwolę sobie kilka zdań powiedzieć i już przy następnych częściach, które będę prezentował, będę wracał do samego uzasadnienia tej kontroli nagród dla R-ki, bo one wystąpiły zarówno w GIODO, jak i w IPN, i następnie u Rzecznika Praw Obywatelskich. Kontrola wykazała, że osobom zajmującym kierownicze stanowiska państwowe administracji rządowej centralnej i wojewódzkiej przyznawane były nagrody na podstawie decyzji premiera. Na nagrody ze środków ujętych w załączniku nr 10 do ustawy budżetowej w części 16 – Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, natomiast w jednostkach takich jak Kancelaria Prezydenta RP, Sejmu, Senatu, Rzecznika Praw Obywatelskich, właśnie GIODO, Państwowa Inspekcja Pracy, Krajowe Biuro Wyborcze, IPN, Rzecznik Praw Dziecka były przeznaczane środki na wypłatę dla osób zajmujących kierownicze stanowiska za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej. Wydatki te były ponoszone z dodatkowego funduszu nagród, który był tworzony na podstawie art. 24 ust. 2 ustawy o pracownikach urzędów państwowych w związku z art. 3b ustawy o wynagrodzeniach osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe w wysokości 3% planowanych wynagrodzeń osobowych pozostających do dyspozycji kierownika urzędu. Jeżeli chodzi o wyższe kwoty, to były one naliczane i wypłacane między innymi w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji, w której naliczony fundusz wynosił 15%. Taki sposób został ustalony w regulaminie tworzenia i podziału funduszu dla pracowników Biura Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Jeżeli chodzi o Biuro GIODO, to na nagrody dla generalnego inspektora i jego zastępców stworzony był fundusz w wysokości 5% planowanych wynagrodzeń osobowych. Po analizie tych wielkości w każdej z tych informacji, w przypadku GIODO dane te są na stronie nr 10, pokazujemy, jaki procent wynosiły te nagrody w stosunku do wynagrodzeń podstawowych członków kierownictwa, a w przypadku GIODO było to od 18–30%. W przypadku poszczególnych części dysponentów, w tych informacjach widzą państwo procenty, w jakich te nagrody były wypłacane. Wyniki kontroli tego obszaru wskazują w ocenie NIK na potrzebę systemowego rozwiązania zasad wypłacania nagród dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, gdyż obecny stan może wzbudzać kontrowersje natury prawnej i etycznej w stosunku do osób pełniących funkcje, w stosunku do których nie sposób wskazać organu nadrzędnego. Chodzi o wyeliminowanie sytuacji, w których np. nagrody przyznawane są przez osoby zajmujące niższe stanowiska służbowe lub przez organy, które nie są wprost upoważnione do przyznawania nagród. W analizie wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej na podstawie wyników tych kontroli jednostkowych w częściach w tym GIODO zaprezentowaliśmy wniosek o doprecyzowanie zasad przyznawania nagród osobom zajmującym kierownicze stanowiska państwowe. Ten problem może być oczywiście w bardzo różny sposób rozwiązany. Jeden ze sposobów to ustalenie jakiegoś parametrycznego systemu ustalania wysokości kwot tychże nagród, a inny to likwidacja nagród, a także skorygowanie wynagrodzeń osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. To wszystko wymaga również jakiegoś uregulowania, ponieważ jak popatrzymy na całą administrację publiczną, to mamy w niej sytuację taką, że zatrudnienie zazwyczaj sięga 80–90% liczby zatrudnionych, a fundusz płac jest wykorzystywany w całości. Co to oznacza? Oznacza to, że te wolne pieniądze są przeznaczane na wynagrodzenia dla pracowników niższej kadry. W rezultacie dochodzi do sytuacji, że gdyby przyjąć zasadę, że żadne nagrody tej najwyższej kadrze nie są przyznawane, to wynagrodzenia tej niższej kadry kierowniczej byłyby wyższe. Jeżeli popatrzymy na całą administrację w całej analizie, to widać, że średnio około 10% jest niższe zatrudnienie niż liczba etatów. To są wygospodarowane pieniądze, które zgodnie z kolei z ustawą w sprawie wynagradzania osób w urzędach państwowych mogą być przeznaczone na podwyższanie nagród. Z tego są płacone nagrody dla całej grupy. W naszej ocenie ta praktyka, która w tej chwili jest, rzeczywiście może budzić pewne wątpliwości, bo regulacje są bardzo różne w poszczególnych częściach. Są przypadki, gdzie marszałek Sejmu przyznaje taką nagrodę Rzecznikowi Praw Obywatelskich, a Rzecznik swojemu zastępcy, są takie, gdzie są uregulowania w postaci regulaminu, że jest to dwukrotne wynagrodzenie, czy też jednokrotne wynagrodzenie i podpisuje to formalnie zastępca bądź dyrektor generalny. To budzi naszym zdaniem tego typu wątpliwości i trzeba by było zastanowić się, i taki jest wniosek NIK, jak generalnie w całej administracji ten problem rozwiązać. Czy w formie uregulowania jednoznacznego w tym zakresie, czy, co na pewno jest mało prawdopodobne i niepopularne dziś w czasach widocznego kryzysu, w formie korekty wynagrodzeń, tak żeby tych nagród wcale nie było. Kończąc i reasumując tę część, bo na tym się skoncentrowałem, nie będę powtarzał tej argumentacji przy pozostałych dysponentach. W naszej ocenie wymaga to pochylenia się ustawodawcy nad sposobem uregulowania tej sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#BeataKempa">Dziękujemy panie prezesie. Przyjmujemy tę informację w rozszerzonym zakresie do wiadomości. Myślę, że przede wszystkim Komisja do Spraw Kontroli Państwowej będzie nad tym debatować. Bardzo proszę o koreferat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#IwonaArent">Generalny inspektor ochrony danych osobowych przedstawił realizację budżetu w sposób przejrzysty i szczegółowy. Dochody nie były zaplanowane, ale uzyskano dochody w wysokości ok. 34 tys. zł. Wynikały one z rozliczenia nadpłaconego czynszu, sprzedaży samochodu oraz zwrotu nadpłaconych składek oraz należności z Komisji Europejskiej za delegacje służbowe do Brukseli. Wydatki zaplanowano w kwocie 1371 tys. zł. W trakcie roku budżetowego kwota ta nie była zwiększana, natomiast dokonano przeniesień wydatków między paragrafami klasyfikacji budżetowej. Jak NIK oceniła, były te przeniesienia celowe i rzetelnie udokumentowane. Wydatki zostały zrealizowane w kwocie 13,381 tys. zł czyli 97,6% planu. Wśród wydatków tej części zdecydowanie dominowały wydatki bieżące w szczególności wynagrodzenia wraz z pochodnymi i wydatki na opłaty czynszowe oraz wydatki majątkowe zaplanowane w kwocie 460 tys. zł. Jednak w trakcie roku budżetowego dwukrotnie dokonano przeniesień na rzecz wydatków bieżących. Przeznaczono je na zakup samochodu, serwera i laserowego czytnika do kodów kreskowych. Zobowiązania na koniec roku 2008 były o 20% niższe niż w roku poprzednim, nie powstały także zobowiązania wymagalne. Tak jak już wspomniał przedstawiciel NIK, dokumentacja budżetowa nie budziła zastrzeżeń, była w sposób przejrzysty i szczegółowy wykonana. NIK oceniła pozytywnie wykonanie budżetu i wobec niestwierdzenia nieprawidłowości w realizacji dochodów i wydatków w części 10 Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych NIK nie formułowała wniosków pokontrolnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#BeataKempa">Otwieram dyskusję. Czy ktoś chce zabrać głos w tej sprawie? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#BeataKempa">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że wniosek o pozytywne zaopiniowanie wykonania budżetu Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych za 2008 r. został przyjęty. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#BeataKempa">Przechodzimy do omówienia punktu nr 5, wykonania budżetu na 2008 r. Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JanuszKurtyka">Ustawą budżetową na rok 2008 Instytut Pamięci Narodowej otrzymał 209.275 tys. zł. Wykonanie planu wydatków budżetowych przedstawiało się następująco. W zakresie dotacji Instytut wykonał w 100% ten plan, w zakresie świadczeń na rzecz osób fizycznych w 95%, w zakresie wydatków bieżących w 99,8% i w zakresie wydatków majątkowych w zakresie 99,9%. Ogółem wykonanie planu wydatków budżetowych przez IPN wynosi 99,7%, czyli Instytut wydał 208.717 tys. zł. Ta kwota uwzględnia również sumę kwoty 3000 tys. zł zrealizowaną do 31 marca 2009 r. w ramach środków niewygasających. W roku sprawozdawczym budżet IPN kształtował się na podobnym poziomie co rok wcześniej, jego wykonanie było wyższe o prawie 4% w stosunku do roku poprzedniego.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#JanuszKurtyka">Jeżeli chodzi o zatrudnienie i płace w roku 2008 w IPN, to przeciętne zatrudnienie wynosiło 2109 osób, w tym 140 prokuratorów. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownika kształtowało się na poziomie 4,444 tys. zł, zaś prokuratora 9,680 tys. zł. Przeciętne średnie wynagrodzenie z uwzględnieniem prokuratorów to 4,791 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#JanuszKurtyka">Jeżeli chodzi o wydatki majątkowe, to IPN w okresie sprawozdawczym realizował w ramach zakupów inwestycyjnych szereg przedsięwzięć związanych z digitalizacją naszego zasobu. Instytut nie otrzymał od parlamentu funduszy na specjalnie zorganizowaną na dużą skalę digitalizację, mimo to staraliśmy się te przedsięwzięcia realizować w mniejszym zakresie, i tak w roku 2008 zakupiono macierze dyskowe oraz biblioteki taśmowe, co pozwoliło objąć digitalizacją część zasobu archiwalnego. Instytut zakupił następnie specjalistyczne skanery, dzięki którym bardzo zaawansowaliśmy proces skanowania kartotek przejętych od służb specjalnych oraz dokumentacji przechowywanej na nietypowych nośnikach, takich jak mikrofisze, materiały fotograficzne, dokumenty wielkoformatowe i tego typu nietypowe materiały archiwalne, nietypowe co do sposobu przechowywania bądź też rozmiaru. Wreszcie zakupiliśmy zintegrowany system wspomagający pracę administracji Instytutu, czyli płace, finanse i księgowość, co znakomicie ułatwia pracę i obsługę działalności Instytutu. Przypomnę, że Instytut Pamięci Narodowej oprócz centrali posiada również oddziały terenowe i delegatury.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#JanuszKurtyka">Jeżeli chodzi o inwestycje budowlane, w roku sprawozdawczym IPN ukończył modernizację budynku oddziału IPN w Rzeszowie przy ul. Chopina. Ten budynek został zakupiony dwa lata wcześniej, dzięki przeprowadzeniu tej modernizacji uzyskaliśmy dodatkową powierzchnię biurowo-techniczną o prawie 800 m2. W efekcie dzięki temu mogliśmy zrezygnować z wynajmowania pomieszczeń na potrzeby IPN w Rzeszowie i przenieść pracowników do tego jednego budynku. Następnie Instytut ukończył rozbudowę i nadbudowę w siedzibie oddziału IPN w Białymstoku, dzięki czemu uzyskano 850 m2 dodatkowej powierzchni użytkowej. Motywy tego działania są identyczne, Instytut z racji wielości swoich funkcji i zbyt skromnej w stosunku do zadań bazy lokalowej musi wynajmować w mieście bardzo dużo powierzchni biurowej. Staramy się za wszelką cenę odchodzić od wynajmowania pomieszczeń, ale warunkiem oczywiście jest uzyskanie naszej własnej powierzchni użytkowej.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#JanuszKurtyka">Kolejnym przedsięwzięciem była przebudowa pomieszczeń przy ul. Marszałkowskiej w Warszawie, gdzie Instytut dzięki tym działaniom uzyskał 800m nowoczesnej i łatwo dostępnej dla celów edukacyjnych powierzchni konferencyjno-wystawienniczej w centrum Warszawy. Kolejnym przedsięwzięciem było wykonanie parkingu dla samochodów przy budynku IPN przy ul. Towarowej i generalne uporządkowanie tego terenu. Myślę, że dopiero Instytut nadał jakiś cywilizowany wygląd najbliższemu otoczeniu tego budynku. I wreszcie w ramach przedsięwzięć budowlanych wykonaliśmy wzmocnienie stropów serwerowni w budynku IPN przy ul. Towarowej; celem tej z kolei czynności było przygotowanie pomieszczenia na potrzeby serwerowni. Instytut bardzo intensywnie stara się obecnie prowadzić działania dygitalizacyjne w ramach tych możliwości finansowych, które mamy, no i konieczne jest dygitalizowanie pomieszczeń dla serwerowni oraz pomieszczeń dla przechowywania dysków pamięci. W roku 2008 IPN przygotował również dokumentację projektową na dwa przedsięwzięcia. Mianowicie na budowę nowego budynku centrum dygitalizacji przy ul. Kłobuckiej w Warszawie, gdzie znajduje się główny magazyn archiwalny IPN. Dzięki współpracy z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji i dzięki pozytywnej decyzji ministra Grzegorza Schetyny uzyskaliśmy tam powierzchnię i możliwość wzniesienia budynku, w którym będziemy chcieli skoncentrować w przyszłości w perspektywie kilkuletniej większość pracowników IPN w Warszawie, gdzie IPN ma siedem lokalizacji. Chcielibyśmy zmniejszyć ilość tych lokalizacji do dwóch, a ewentualnie do trzech, bowiem tak wielkie rozproszenie rodzi niezwykłe kłopoty w codziennym funkcjonowaniu instytucji.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#JanuszKurtyka">Drugim przedsięwzięciem, do którego opracowaliśmy dokumentację projektową, jest projekt rozbudowy siedziby łódzkiego oddziału IPN przy ul. Orzeszkowej, gdzie otrzymaliśmy od prezydenta miasta budynek o powierzchni ok. 900 m. Ten budynek musi zostać gruntownie zmodernizowany i połączony z dotychczasową siedzibą IPN. To są główne przedsięwzięcia w roku 2008.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#JanuszKurtyka">Chciałbym też krótko powiedzieć o realizacji dotacji celowych, jakie Instytut realizuje we współpracy z podmiotami zewnętrznymi. Są to pieniądze przeznaczone na działanie naukowe lub edukacyjne we współpracy z Ośrodkiem Karta w roku sprawozdawczym oraz z Fundacją Instytut Studiów Strategicznych oraz ze Stowarzyszeniem Pokolenie. Z Fundacją Karta IPN realizował dwa projekty finansowane w ramach dotacji celowej, a mianowicie „Indeks represjonowanych obywateli polskich na wschodzie” oraz drugie przedsięwzięcie „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Z Fundacją Instytut Studiów Strategicznych realizowaliśmy program „Indeks pamięci Polaków zamordowanych i represjonowanych przez hitlerowców za pomoc Żydom”. Wreszcie ze Stowarzyszeniem Pokolenie IPN realizuje przedsięwzięcie „Encyklopedia Solidarności, ludzie i struktury opozycji politycznej w Polsce w latach 1976–89”. Ten program zakończy się w sierpniu 2010 r. Jeżeli chodzi o dotację celową, przeznaczyliśmy tutaj kwotę 1215 tys. zł. Kwota ta została rozbita na te przedsięwzięcia, które wymieniłem.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#JanuszKurtyka">To wszystko, natomiast jeśli uznacie państwo za stosowne, to jesteśmy gotowi odpowiadać na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#StanisławJarosz">NIK pozytywnie ocenia wykonanie budżetu w 2008 r. w części 13 – Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Taka pozytywna ocena występuje w roku bieżącym, podobnie jak i w roku ubiegłym. Kontrole przeprowadziliśmy w centrali IPN oraz w oddziałach w Białymstoku, Rzeszowie i Krakowie. W centrali i kontrolowanych oddziałach dochody były rzetelnie ewidencjonowane i terminowo przekazywane na rachunek bieżący budżetu państwa. Wyniki kontroli wykazują, że w skontrolowanych jednostkach zrealizowano planowane dochody i wykorzystywano zaplanowane limity wydatków zgodnie z zasadami ustawy o finansach publicznych. Księgi rachunkowe prowadzone były poprawnie i dane zawarte w rocznych łącznych sprawozdaniach budżetowych po wprowadzeniu korekty do sprawozdania wykonania w sprawozdaniu RB-28 zwiększającej o 79 tys. zł kwotę zobowiązań, przekazywały prawdziwy i rzetelny obraz dochodów i wydatków, a także należności zobowiązań, zgodny z zapisami w ewidencji księgowej. Wyniki kontroli wykazują, że poza nielicznymi przypadkami przestrzegane były zasady rachunkowości określone w ustawie o rachunkowości. Wystąpiły pewne uchybienia formalne dotyczące błędów w dokumentach. Ponadto ustalono, że część decyzji, na podstawie których wprowadzone zostały zmiany w planie finansowym, nie zawierała pewnej klasyfikacji budżetowej niezbędnej do odzwierciedlenia wprowadzonych zmian oraz uzasadnienia dokonanych przeniesień. Powyższe przykłady może i nie miały wpływu na sprawozdawczość, o której wspomniałem wcześniej, ale wskazują na konieczność pewnego wzmocnienia kontroli nadzoru w zakresie przestrzegania zasad rachunkowości oraz wydawania decyzji w sprawie zmian w planie finansowym. Generalna ocena, jak powtarzam, NIK jest pozytywna. W naszej ocenie prezes IPN prawidłowo sprawował określony w ustawie o finansach publicznych nadzór i kontrolę nad wykonaniem budżetu w części 13.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#MarzenaWróbel">Ja od 2005 r. mam zaszczyt opiniowania sprawozdań z wykonania budżetu Instytutu Pamięci Narodowej i muszę stwierdzić z prawdziwą przyjemnością, że sprawozdanie, które opiniujemy w tym roku, zostało najwyżej ocenione zarówno przeze mnie, jak i, co dla mnie jest najistotniejsze, przez NIK. Jest to sprawozdanie precyzyjne, rzeczowe i jasne. Nie budzi zastrzeżeń. Planowanie wydatków i ich realizacja nie budzą żadnych wątpliwości. W ustawie budżetowej przewidziano wydatki w wysokości 209.000 tys. zł, zostały one zrealizowane w 99,7%. Jeśli idzie o planowane i uzyskane dochody, to tutaj były one znacznie wyższe od planu, który założono. Plan przewidywał 374 tys. zł dochodów. Natomiast został osiągnięty w kwocie 1943 tys. zł. Jest to związane z dużą popularnością, jaka cieszyły się wydawnictwa IPN. Biorąc pod uwagę wszystkie te uwagi mam zaszczyt rekomendować państwu przyjęcie sprawozdania IPN z wykonania budżetu na 2008 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#BeataKempa">Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa chce zabrać głos? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#BeataKempa">Jeśli nie będzie sprzeciwu wobec wniosku w zakresie pozytywnej opinii wykonania budżetu IPN – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w części budżetowej 13 za 2008 r., uznam, że został przyjęty. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#BeataKempa">Podobnie jak w ubiegłym roku proponuję, aby punkt 6, 7 i 8, czyli omówienie części budżetowej 15 – Sądy powszechne, części budżetowej 37 – Sprawiedliwość, a także przychodów i wydatków państwowych funduszy celowych, czyli planu finansowego Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej i planu finansowego Funduszu Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy, połączyć i omówić wspólnie. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam wniosek za zasadny. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#BeataKempa">Zatem proszę, panie ministrze, o omówienie wszystkich wymienionych przeze mnie części.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Na wstępie pragnąłbym podkreślić, że wykonanie budżetu państwa za rok 2008 zarówno w części budżetowej 15 – Sądy powszechne jak i 37 – Sprawiedliwość zostały ocenione pozytywnie przez NIK.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">W części budżetowej 15 – Sądy powszechne, wykonanie budżetu w zakresie dochodów wyniosło 2.034.281 tys. zł wobec zaplanowanego 1.891.000 tys. zł, które były zaplanowane w ustawie budżetowej, co wyznacza wskaźnik wykonania dochodów na poziomie ponad 107% oraz dodatkowe wpływy do budżetu państwa w wysokości 143.000 tys. zł. Wykonanie wydatków w sądownictwie kształtowało się na poziomie 5.156.861 tys. zł, a to stanowi ponad 96% planu po zmianach. W kwocie powyższej wydatki bieżące wraz ze świadczeniami na rzecz osób fizycznych stanowiły 4.733.377 tys. zł, zaś wydatki majątkowe 423.484 tys. zł. Wydatki oczywiście w pierwszej kolejności przeznaczone były na realizację podstawowych zadań sądów związanych ze sprawowaniem wymiaru sprawiedliwości, a w drugiej z działaniami na rzecz usprawnienia funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Między innymi w roku 2008 utworzyliśmy cztery nowe sądy rejonowe z dniem 1 stycznia 2008 r. i przygotowaliśmy się do utworzenia dwóch nowych sądów rejonowych już z dniem 1 stycznia 2009 r. Kontynuowane były między innymi zadania dotyczące procesu informatyzacji sądów między innymi w zakresie informatyzacji wydziału ksiąg wieczystych w ramach projektu „Nowa księga wieczysta” mającego na celu usprawnienie techniki prowadzenia ksiąg wieczystych. Między innymi w roku 2008 wdrożyliśmy w kolejnych 99 wydziałach ksiąg wieczystych ten system. Łącznie na koniec 2008 r. zinformatyzowaliśmy już 220 Wydziałów Ksiąg Wieczystych. W ramach działań zdążających do uprawnienia pracy sądu w 2008 r. kontynuowany był również proces informatyzacji sądów, w tym w kolejnych sądach wdrożono system wspomagania organizacji rozpraw oraz poddano modernizacji system Sawa eksploatowany w sądach apelacyjnych. Kontynuowaliśmy również działania zmierzające do podniesienia sprawności postępowań sądowych przez usprawnienie organizacji pracy sądów, polegające na optymalnym wykorzystaniu kwalifikacji sędziowskich i podejmowaniu decyzji procesowych. Także w tym celu zmienialiśmy strukturę kadrową sądownictwa. Między innymi utworzyliśmy 100 etatów asystentów sędziego, 200 etatów referendarzy, 245 etatów urzędników sądowych i 150 etatów kuratorskich oraz 20 etatów pedagogów zatrudnionych w rodzinnych ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych. Podejmowane były również działania, o czym mówiłem, skierowane na poprawę warunków pracy sądów poprzez stworzenie wyników działań inwestycyjnych i remontowych dodatkowej bazy materialno technicznej. Między innymi w roku 2008 zrealizowaliśmy 42 zadania inwestycyjne, co łącznie pozwoliło uzyskać 37.403 m2 powierzchni dla sądów.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Gospodarstwa pomocnicze. W 2008 r. mieliśmy dwa takie gospodarstwa funkcjonujące przy jednostkach sądownictwa powszechnego, to jest gospodarstwo pomocnicze w Sarbinowie Morskim przy Sądzie Okręgowym w Koszalinie oraz w Muszynie przy Sądzie Okręgowym w Nowym Sączu. Łącznie oba te gospodarstwa osiągnęły przychody w wysokości 876 tys. zł przy wydatkach na poziomie 872 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#KrzysztofKwiatkowski">Limity zatrudnienia. W 2008 r. sądownictwo powszechne dysponowało łącznie liczbą 16.123 etatów kalkulacyjnych objętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń. Zaś przeciętne wykonanie wynagrodzeń w roku ubiegłym tych etatów wynosiło 15.527 etatów, z czego 8.793 etatów to etaty sędziowskie, 1.127 to etaty asesorskie, 612 to etaty aplikantów oraz 4.995 etatów to etaty kuratorskie. W ramach środków na wynagrodzenie dla osób objętych mnożnikowym systemem wynagrodzeń w 2008 r. utworzyliśmy 150 dodatkowych etatów kuratorskich. Ta informacja może państwa zaciekawić, przeciętne wynagrodzenie osobowe, podkreślam, bez dodatkowego wynagrodzenia rocznego, wyniosło w przypadku sędziów ogółem, czyli uwzględniamy sędziów apelacyjnych, okręgowych i rejonowych, wyniosło 7,298 tys. zł. W przypadku asesorów to jest kwota 4,871 tys zł, aplikantów 1,784 tys. zł, a w przypadku kuratorów sądowych to jest kwota 5.074 zł.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#KrzysztofKwiatkowski">Część budżetowa 37, Sprawiedliwość. W tej części przy zaplanowanej w ustawie budżetowej na rok 2008 kwoty dochodów w wysokości 50.542 tys. zł zrealizowano wpływy do wysokości 61.679 tys. zł, co stanowi 122% planu rocznego. W wielkości tej największy udział 54% dochodów miały dochody sklasyfikowane w rozdziale 75501, czyli centralne administracyjne jednostki wymiaru sprawiedliwości i prokuratury. Kolejne dochody to dochody jednostek powszechnych prokuratury, które wyniosły 20.890 tys. zł i więziennictwa – 5827 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#KrzysztofKwiatkowski">Wykonanie zaś wydatków budżetowych w części 37 – Sprawiedliwość wyniosły łącznie 5.088.444 tys. zł, co stanowi ponad 98% planu po zmianach. Wydatki bieżące wraz ze świadczeniami na rzecz osób fizycznych wyniosły 4.604.846 tys. zł, co oznacza ich wzrost o 11% w porównaniu z wykonaniem roku poprzedniego. W ramach powyższej kwoty największą kategorię stanowiły środki na wynagrodzenia i pochodne, które wyniosły 2.531.388 tys. zł. Największy wzrost mamy w wydatkach bieżących przy wydatkach majątkowych, które ukształtowały się na poziomie 483.000 tys. zł, co oznacza ich wzrost prawie 5% w stosunku do roku 2007, zaś w zakresie wydatków na budownictwo inwestycyjne mamy zwiększenie wydatków w porównaniu z rokiem poprzednim aż o prawie 28%, co pozwoliło łącznie na realizację 197 zadań inwestycyjnych, z czego w roku ubiegłym 134 zadania inwestycyjne zostały zakończone, co oznacza przyrost powierzchni na poziomie 61.535 m2 kw.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#KrzysztofKwiatkowski">W ramach poniesionych wydatków w roku 2008 podjęto m.in. następujące działania mające między innymi takie cele jak: poprawa skuteczności zwalczania przestępczości, w tym również przestępczości zorganizowanej, poprzez usprawnienie funkcjonowania prokuratury i procesu postępowania przygotowawczego. W tym celu między innymi kontynuowaliśmy proces informatyzacji prokuratur, stworzyliśmy właściwą bazę materialno-techniczną dla powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury. Między innymi zakończone zostały trzy duże zadania inwestycyjne obejmujące Prokuraturę Apelacyjną, Okręgową i prokuratury rejonowe w Poznaniu oraz Prokuraturę Okręgową i Rejonową w Zielonej Górze oraz rozbudowę jak i adaptację budynku Prokuratury Okręgowej w Radomiu. Poprawiliśmy warunki pracy pozostałych jednostek organizacyjnych wymiaru sprawiedliwości poprzez między innymi realizowane działania inwestycyjne w zakresie bazy materialno-technicznej więziennictwa, zakładów dla nieletnich, instytutów resortów sprawiedliwości oraz Krajowego Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury. Realizowaliśmy także programy w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa w zakładach karnych i aresztach śledczych oraz poprawy warunków wykonania tymczasowego aresztowania i kary pozbawienia wolności. Tutaj rok 2008 był kolejnym rokiem realizacji programu pozyskania 17 tys. miejsc w jednostkach organizacyjnych więziennictwa, programu realizowanego od roku 2006. Pierwszym rokiem realizacji przedmiotowego programu, tak jak powiedziałem, był rok 2006, wtedy uzyskaliśmy 4.142 nowych miejsc zakwaterowania, zaś w roku 2008 ostatecznie udało nam się pozyskać 4.193 nowych miejsc zakwaterowania.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#KrzysztofKwiatkowski">Zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze. W roku 2008 funkcjonowało 9 zakładów budżetowych, które w większości działają jako ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe, jeden natomiast świadczy usługi w zakresie organizacji szkoleń działalności wydawniczych. Łącznie zakłady te osiągnęły przychód w wysokości 8.630 tys. zł przy wydatkach 8.451 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dochody własne. W roku 2008 w jednostkach organizacyjnych służby więziennej, prokuratury oraz centrali Ministerstwa Sprawiedliwości wystąpiły dochody własne łącznie w wysokości 17.498 tys. zł, co przy wydatkach ze środków zgromadzonych na rachunkach dochodów własnych na poziomie 17.259 tys. zł pozwoliło zwiększyć stan rachunku dochodów własnych na koniec roku do sumy 1230 tys. zł. Zdecydowana większość, około 96%, łącznej wartości dochodów własnych przypada na jednostki organizacyjne więziennictwa osiągane niemal w całości z działalności wykraczającej poza zakres działalności podstawowej przedmiotowych jednostek, na co zwracam uwagę w kontekście prac ustawy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#KrzysztofKwiatkowski">Zatrudnienie i wynagrodzenie w podstawowych jednostkach budżetowych w roku 2008 funkcjonujących w części 37 – Sprawiedliwość przy limicie etatów na poziomie 53.180 etatów, przeciętne zatrudnienie wynosiło 52.122 etaty. I to może także państwa interesować, jak w poszczególnych grupach zawodowych przedstawiał się rozdział tych etatów. Kierownicze stanowiska państwowe, w tym korpus służby cywilnej – 750 etatów, sędziowie i prokuratorzy w dziale 755 to 5.383 etaty, asesorzy i aplikanci 1.058 etatów, funkcjonariusze więziennictwa 26.044 etaty, osadzeni 8.057 etatów, pozostali pracownicy 9.443 etaty i pedagodzy 1.379 etatów. Uwzględnione w ustawie budżetowej dodatkowe limity i środki na wynagrodzenia pozwoliły między innymi na utworzenie 526 dodatkowych etatów średnio rocznie, z czego 475 etatów trafiło do służby więziennej, 7 etatów do korpusu służby cywilnej, 15 do pracowników administracyjnych w Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury oraz 15 etatów pedagogów i 14 etatów tak zwanych pozostałych.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#KrzysztofKwiatkowski">Wynagrodzenia osobowe łącznie w części 37 wyniosły 2.162.685 tys. zł i tu znowu, bo o to często państwo pytają, przeciętne miesięczne wynagrodzenie osobowe za rok 2008 bez dodatkowego wynagrodzenia rocznego wyniosło dla prokuratorów prokuratury powszechnej 7.298 zł, dla asesorów 4.620 zł, dla aplikantów 1.678 zł, dla urzędników i analityków prokuratury 3.487 zł, dla asystentów prokuratora 3.112 zł, dla innych pracowników prokuratury 2.352 zł, dla funkcjonariuszy służby więziennej 3.467 zł, dla pracowników cywilnych więziennictwa 3.139 zł, dla pedagogów 4.650 zł, dla członków korpusu służby cywilnej 4.907 zł.</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#KrzysztofKwiatkowski">I ostatnia część – przychody i wydatki Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej oraz Funduszu Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy. Łączna kwota przychodów wyżej wymienionych funduszy celowych funkcjonujących w resorcie sprawiedliwości wyniosła w 2008 r. 28.564 tys. zł w porównaniu z 24.224 tys. zł w roku 2007, co stanowi osiągnięcie przychodów ponad 120% wielkości ujętego w planie rocznym. Wydatki stanowiły zaś 25.069 tys. zł. W przypadku Funduszu Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy przychody uzyskiwane były między innymi z wpłat przywięziennych zakładów pracy i ze środków uzyskanych z tytułu zwolnień z podatku dochodowego od osób prawnych nieopodatkowanych należności budżetowych, m.in. wpłat na PFRON, wyniosły 3491 tys. zł. Środki te są przeznaczone na działania w zakresie resocjalizacji osób pozbawionych wolności, tworzenie nowych miejsc pracy dla nich, ochrony istniejących, tworzenie w zakładach karnych infrastruktury niezbędnej dla działań resocjalizacyjnych. Wydatki Funduszu w 2008 wyniosły 3.651 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#KrzysztofKwiatkowski">Przychodami Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej dla odmiany są środki pieniężne pochodzące z potrąceń wynagrodzenia przysługującego za pracę skazanych oraz wykonania kar dyscyplinarnych, spadków, dotacji, darowizn, zapisów oraz zbiórek i innych źródeł. W roku 2008 Fundusz ten w przychodach planowanych na poziomie 21.800 tys. zł osiągnął ostatecznie przychody w kwocie o 15% wyższym, to jest 25.073 tys. zł, co jest zarówno efektem lepszej sytuacji gospodarczej, jak i starań naszych funkcjonariuszy w zakresie pozyskiwania tych miejsc pracy dla osadzonych. Wydatki Funduszu przeznaczone są w szczególności na udzielanie pomocy osobom pozbawionym wolności, zwalnianym z zakładów karnych i aresztów śledczych, rodzinom tych osób oraz pokrzywdzonym przestępstwem i ich rodzinom. Wydatki z tego Funduszu z uwzględnieniem dodatkowych zadań kształtowały się ostatecznie na poziomie 21.417 tys. zł, co pozwoliło zwiększenie środków obrotowych Funduszu do sumy 14.760 tys. zł na koniec 2008 r. To nam pozwoli na ewentualne realizowanie zadań w przypadku trudniejszej sytuacji gospodarczej i mniejszych wpływów do Funduszu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Jeśli chodzi o część 15 – Sądy powszechne, to jest to ocena w pełni pozytywna, a więc ja po bardzo szczegółowym sprawozdaniu pana ministra nie będę mówiła już o szczegółach wykonania tego budżetu i chcę powiedzieć tylko, że jedyne zastrzeżenia, jakie mieliśmy, to do jednego z sądów z powodu niepotrzebnego według nas błędnego wykazania zobowiązań należności z tytułu udzielonych sędziom pożyczek, ale poza tym nie znaleźliśmy tam żadnych nieprawidłowości. Chcę powiedzieć jeszcze, że jeśli chodzi o sądownictwo, to podkreślamy w naszej opinii poprawę ściągalności należności, które też się dość istotnie zmniejszyły, więc to też jest pozytywny skutek pewnych starań i między innymi realizacja naszych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Chcę też powiedzieć o problemach, jakie znaleźliśmy w wykonaniu tego budżetu. Przede wszystkim to jest niezrealizowanie zadań współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej. To nie jest oczywiście jedyna część, gdzie mamy z tym problem, ale jest to bardzo poważna sprawa, szczególnie wtedy, kiedy mamy do czynienia z sytuacją, że potrzebne są te pieniądze. One są łatwo dostępne, bo to są przecież te projekty systemowe, na które właściwie wystarczy przygotować sobie plan działania i wystąpić z dobrym wnioskiem o wsparcie finansowe. Tymczasem obserwowaliśmy w Ministerstwie Sprawiedliwości takie działanie, które bardzo niepokoi, bo w sytuacji kiedy wniosek nie spełniał wszystkich wymogów i była prośba o jego uzupełnienie, to ministerstwo zrezygnowało z zadania. To jest chyba niedobra sytuacja, która powinna czym prędzej być wzięta pod uwagę i ulec poprawie dlatego, że skoro mamy środki na poprawę funkcjonowania naszej administracji tak łatwo dostępne, bo to nie są już nawet postępowania konkursowe, to tylko kwestia rzetelnego przygotowania dokumentacji i sięgania po nie, to bardzo o to apelujemy.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Pozostałe sprawy, które tutaj wytykaliśmy, są, jak już powiedziałam, bardzo istotne. Chciałabym powiedzieć, że jeśli chodzi o rzetelność i prawidłowość rocznych jednostkowych sprawozdań budżetowych, też mamy opinię pozytywną z małymi wyjątkami, gdzie właśnie wskutek różnych błędów, które ważyły finansowo, ale nie były istotne merytorycznie, wystąpiły cząstkowe oceny negatywne. Jeśli chodzi o system finansowy i kontrolę księgową, to również te oceny są generalnie pozytywne. Na niektóre sprawy w niektórych sądach rejonowych zwracałam uwagę, przykładowo dla Warszawy-Mokotowa, Lublina czy Olsztyna, gdzie mamy pewne zastrzeżenia, które w jakiś sposób artykułowaliśmy w wystąpieniach skierowanych do tych wszystkich sądów i są one skierowane do Ministra Sprawiedliwości, ale wszystkie jednostki kontrolowane od nas uwagi w tym zakresie otrzymały. Chcę nieco na marginesie powiedzieć o jeszcze jednej sprawie. Ona będzie potem jeszcze aktualna przy omawianiu części 37. Otóż pierwszy rok realizowaliśmy budżet w układzie zadaniowym. To była pierwsza przymiarka, do której myśmy podeszli na tyle poważnie, że chcieliśmy zobaczyć, co zrobiono, czego nie zrobiono i co nie zagrało. Tutaj mieliśmy, zresztą trwający do tej pory, spór z Ministerstwem Sprawiedliwości, ponieważ uważaliśmy, że jeżeli zmianom ulegał budżet w tej tradycyjnej formule finansowej, to powinno za tym pójść również przebudowanie tego budżetu w układzie zadaniowym. Ponieważ tutaj nie dostosowano tych wielkości, to zwracaliśmy na to uwagę. Minister Sprawiedliwości w zastrzeżeniach skierowanych do Kolegium NIK i teraz w uwagach do naszej informacji uznał, że niesłusznie domagaliśmy się dostosowania tego budżetu zadaniowego do zmian w budżecie podstawowym czy tym właśnie tradycyjnym, bo do tego nie ma właściwych podstaw prawnych, że to były niższego rzędu akty wykonawcze, właściwie instrukcja czy pismo Ministra Finansów. I my się z tym zgadzamy, bo tu nie chodzi o to, że ta sprawa oceniana przez nas jakby nie pociągnięta za zmianami w budżecie podstawowym, że ona wpłynęła na ocenę, bo nie wpłynęła, jak państwo widzą, i jest ona w pełni pozytywna. Napisaliśmy wręcz taki fragment, że zdajemy sobie sprawę, że to jest początkowy etap wdrażania budżetu zadaniowego, ale jeśli się powiedziało, a i nie zakwestionowało braku podstaw prawnych, zrobiło się ten budżet, ale źle, to nie można teraz mówić, że nie było dla niego podstaw prawnych, a w kierunku budżetu zadaniowego będziemy iść dalej i warto właśnie nawet z czysto pragmatycznych i praktycznych powodów, kiedy zmieniają nam się wydatki na dane zadanie dostosowywać mierniki czy skalę realizacji zadań. To jest chyba ważne. Mam nadzieję, że w przyszłym roku, kiedy również będziemy opracowywać i realizować ten budżet w układzie zadaniowym, już tego typu problemów nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Jeśli chodzi o część 37, to pozytywnie oceniliśmy Ministra Sprawiedliwości, natomiast zastrzeżenia mieliśmy do Centralnego Zarządu Służby Więziennej i ten budżet jest oceniony pozytywnie z zastrzeżeniami. Te zastrzeżenia to przede wszystkim są naruszenia ustawy o prawie zamówień publicznych, mieliśmy przeterminowane należności budżetowe. Oczywiście zdajemy sobie sprawę z tego, że część tych należności to są bardzo trudno albo wręcz nieściągalne należności od osadzonych, ale tych właśnie to było kilkanaście procent, natomiast co do pozostałych, to wnosiliśmy o przyspieszenie procesów ściągania należności. Może nazywamy to za ostro nierzetelnym planowaniem. W centrali podległych jednostek kwota zaplanowana w tym budżecie jest dzielona potem w trakcie wykonywania budżetu pomiędzy jednostki, co NIK od dłuższego czasu już traktuje jako tworzenie takiej rezerwy, która nie wynika z przepisów i nie ma podstawy w przepisach, jak również w kwestii dysponowania nią.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Mieliśmy też kwestie przekraczania chwilowego planowanych wydatków i to nie ma wpływu na całoroczne rozliczenie, bo zmiany w budżecie dokonane potem, po fakcie, w jakiś sposób to zniwelowały, niemniej jednak zwracamy również uwagę, że przekraczanie limitu, bo jednak planowane wydatki stanowią limit, nie jest dopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Tu również mieliśmy niski poziom wykorzystania środków z budżetu Unii Europejskiej. Mało tego, mieliśmy do czynienia z nieuzyskaniem refundacji środków wskutek niewłaściwego sporządzenia wniosków o płatność. Tu były błędy, które spowodowały, że wniosek o płatność odrzucono.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Jeśli chodzi o systemy księgowe i kontrole finansowe, to tu również mieliśmy wiele zastrzeżeń zarówno do samych systemów, jak i do ich skuteczności i wiarygodności ksiąg rachunkowych. Tu cząstkowe oceny bywały wręcz negatywne i to też ze względu na skalę błędu, jeśli miała ona spory wymiar finansowy.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Jeśli chodzi o fundusze celowe, to ich ocena jest pozytywna. Właściwie jedyna rzecz, na jaką zwróciliśmy uwagę to to, że bardzo znacznie wyższy od planowanego był stan środków obrotowych na koniec roku. To według nas dowodzi niewłaściwego planowania tych środków, gdzie nie uwzględniono środków pozostających na rachunkach jednostek bezpośrednio realizujących wydatki tego Funduszu. Rozproszenie tych wydatków pomiędzy realizatorów zwolniło nas z wykazywania, że skoro jest ich tak dużo, to jednak należałoby chyba to planować tak, żeby te sprawy były czytelne i tak pokazywane. Generalnie, jak powiedziałam, tak jak w roku ubiegłym Minister Sprawiedliwości uzyskał od nas ocenę pozytywną za realizacje tych zadań, które miał do wykonania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#BeataKempa">Tak jak w przypadku KRS, mnie przypadł koreferat w zakresie przed chwilą omówionych części. Oczywiście wniosek swój uzależnię od wyjaśnień złożonych przez Ministra Sprawiedliwości, bo w świetle tego, co powiedziała pani dyrektor, a także opinii BAS, w niektórych sprawozdaniach należałoby pewne kwestie wyjaśnić, z uwagi na sytuację, gdyby powstały ewentualne wątpliwości już później na posiedzeniu Komisji Finansów, i żeby poseł, który samodzielnie będzie referował, miał określone argumenty w przypadku gdyby padły jakieś pytania, uwagi czy zastrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#BeataKempa">Co do opinii o wykonaniu budżetu za 2008 r. w części 15, to należy ocenić je pozytywnie z tymi zastrzeżeniem, które są tożsame z zastrzeżeniami NIK. Jeśli chodzi o realizację wydatków na zadania współfinansowane ze środków Unii Europejskiej, to gdyby pan minister był uprzejmy rozszerzyć informację dotyczącą tego zagadnienia, o jakie ewentualnie wnioski chodziło, jakie działania zostały podjęte, bo myślę, że te kwestie powinny zostać tutaj wyjaśnione. W niektórych kontrolowanych jednostkach sądownictwa powszechnego stwierdzono nieprawidłowości w organizacji systemów rachunkowości, ewidencji księgowej. Czy w tym zakresie została już w tym roku ewentualnie poprawiona sytuacja? Mówię o zarzutach dotyczących braku skutecznej kontroli wewnętrznej w tych jednostkach.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#BeataKempa">Co do dochodów w części 15, to zrealizowano je w kwocie 2.000.034 tys. zł, to jest o 7,6% wyższej od planowanej i rzeczywiście, jeśli chodzi o źródła tych dochodów, to w odniesieniu do wszystkich tych źródeł uzyskano wykonanie ponad planowane wielkości. Największe procentowe przyrosty dotyczą dochodów innych niż wymienione, czyli grzywien i kar pieniężnych. Ja tylko dla porządku powiem, że była to kwestia najtrudniejsza bodajże do wykonania. Przypominam sobie pewne zalecenia zarówno NIK, o których pani dyrektor była uprzejma wspomnieć, jak również zalecenia kolejnych ministrów w tym zakresie i tu rzeczywiście skuteczność z roku na rok poprawia się, ale myślę, że taka uwaga, jeśli pan minister będzie tak uprzejmy się do tego odnieść, iż wzmocnienie ewentualne zespołów wykonawczych, konkretnie mam tu na myśli sekcje wykonawcze w zakresie ściągalności, jeśli chodzi o dochody, które mają przełożenie na dochody budżetu państwa, byłaby bardzo istotna. Czy w tej kwestii są jakieś ewentualne plany Ministerstwa Sprawiedliwości? Bardzo proszę o wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#BeataKempa">W ocenie BAS realizacja planu dochodów za rok 2008 w szczególności w związku z tendencją zwyżkową, jeśli chodzi o wykonanie, zasługuje na pozytywną ocenę. Co do kwestii wydatków, to ich plan zawarty w ustawie budżetowej zwiększono w ciągu roku o kwotę 2300 tys. zł z rezerw celowych i ta kwota dotyczyła sfinansowania prac komisji kwalifikacyjnych i egzaminacyjnych powołanych do spraw awansu zawodowego nauczycieli oraz sfinansowania wzrostu wynagrodzeń nauczycieli w szkołach i placówkach oświatowych podległych Ministrowi Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#BeataKempa">Wydatki w części 15 – Sądy powszechne zrealizowano w kwocie 5.156.861 tys. zł i to jest o 3,9% niżej niż planowano. I ponadto przeniesiono na rok 2009 środki w wysokości 2597 tys. jako wydatki niewygasające z przeznaczeniem na oprogramowanie wraz z opieką serwisową oraz na dostawę instalacji i uruchomienie zestawu do przeprowadzenia wideo– konferencji z rozpraw sądowych. Realizacja planu wydatków sądów dla wszystkich obszarów apelacji ukształtowała się poniżej wielkości planowanych, przy czym najniższe wykonanie odnotowano w apelacji warszawskiej, około 94%, a najwyższy w apelacji łódzkiej 98%. Należy też zwrócić uwagę na wysoki stan zobowiązań wymagalnych na koniec roku. O tym już częściowo pan minister dziś mówił, to było 5328 tys. zł, podczas gdy na koniec 2007 r. to było tylko 146 tys. zł. Zatem, panie ministrze, z materiału wynika, że ten stan zobowiązań wymagalnych powstał na skutek blokady środków dokonanych przez Ministerstwo Finansów, zatem była to decyzja tak naprawdę rządu. Ja chciałabym usłyszeć informację, w jaki sposób to wpłynie na budżet 2009 r. Czy te środki zostały państwu, mówiąc kolokwialnie, dołożone, czy też musieliście państwo w jakiś sposób korygować plan budżetu na 2009 r. To jest bardzo istotna informacja. My również w trakcie posiedzenia będziemy zwracać na to uwagę, gdyż jest to kwota i jest to, powtarzam, decyzja sądu skutkująca perturbacjami w obszarze wykonania budżetu Ministra Sprawiedliwości. Najbardziej znaczącym wydatkiem w części 15 są wydatki na wynagrodzenia osobowe i stanowią one 57,8% ogółu wydatków.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#BeataKempa">Jest też kwestia dość istotna, również wymagająca ogólnego wyjaśnienia, to jest kwestia niedoborów w zatrudnieniu występująca na koniec roku 2008. O ile dobrze odczytałam w sprawozdaniu, i prosiłabym o ewentualne ustosunkowanie się do tej informacji, to brakowało w poszczególnych grupach pracowników cywilnych, np. w grupie kuratorów ok. 60 etatów, w grupie referendarzy 54 etaty, w grupie urzędników to było 400 etatów, w grupie asystentów sędziego 84 i w grupie innych pracowników 55 etatów. Zatem łączna liczba niewykorzystanych etatów w grupie pracowników pozostałych wynosiła 653 etaty, co stanowiło 1,6% planu wszystkich etatów. Myślę, że należałoby do protokołu przyczyny tego stanu rzeczy podać. Natomiast w zakresie etatów orzeczniczych to było około 721 etatów. Tutaj wyjaśnienie, jakie znalazłam, było takie, że rzeczywiście procedury, jakie dotyczą uruchomienia tychże etatów, są długie, skomplikowane i wieloetapowe. Natomiast ze strony BAS powstał taki zarzut, że należałoby w takim momencie przyjąć inne zasady, jeśli idzie o planowanie. Jeśli będzie można te kwestie omówić, to bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#BeataKempa">Jeśli chodzi o wydatki w dziale 753, to nie budzą one żadnych zastrzeżeń. W dziale 755 – Wymiar sprawiedliwości, dotyczą głównie działalności podstawowej sądów, to jest sprawowania wymiaru sprawiedliwości i tutaj również wydatki w ciągu roku zostały zwiększone o środki z rezerw celowych o kwotę 513 tys. zł. Plan wydatków po zmianach zrealizowano w 96,1% i właśnie należy zwrócić uwagę, jeszcze raz proszę o to wyjaśnienie, na niewykorzystane środki w kwocie 2.449 tys. zł zaplanowane na realizację projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej. Zatem jakie to były projekty i czy ich finansowanie i przeprowadzenie jest przewidziane w tym roku?</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#BeataKempa">Co do działu 801 nie mam żadnych wątpliwości. Co do kwestii gospodarstw pomocniczych również nie mam żadnych wątpliwości. W kwestii związanej z wykonaniem budżetu w części 15 NIK zwróciła uwagę na jeszcze jeden aspekt i tutaj też prosiłabym o ewentualne wyjaśnienie, gdyż to dotyczy już działalności czy planów legislacyjnych Ministra Sprawiedliwości. Dlaczego to podnoszę? Dlatego że najczęściej te kwestie są podnoszone podczas spotkań z wyborcami. To jest kwestia nagrywania czy może inaczej – budowy systemu rejestracji audio przebiegu rozpraw sądowych. Jestem teraz po rundzie i po kampanii i jest to najczęściej poruszany problem przez wyborców. Ponieważ w tym kontekście Minister Sprawiedliwości projekt ustaw dotyczących zmian w k.p.k i k.p.c. w tym zakresie. Kwota, która była przewidziana, to około 8510 tys. zł. Ta decyzja była przyjęta w październiku 2007 r. przez całą Radę Ministrów, ale czy Minister Sprawiedliwości planuje takie zadanie w tym roku, a jeśli nie na ten rok, to czy na rok następny? To jest bardzo ważna kwestia, na którą należy odpowiedzieć wyborcom.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#BeataKempa">Jeśli chodzi o część 37, to również opinia ze sprawozdania wykonania budżetu jest opinią pozytywną. Ewentualne zastrzeżenia pokrywają się i są tożsame z zastrzeżeniami z NIK i w tym zakresie, nie powtarzając tego, o czym mówiła przedstawicielka NIK, ewentualnie prosiłabym o ustosunkowanie się pana ministra do kwestii owej dokumentacji dotyczącej wykorzystania środków unijnych. Czy została ona uzupełniona, czy do niej wracacie? Czy są nowe projekty? O etatach już mówiłam, o budowie systemu rejestracji również i pozostała kwestia Centralnego Zarządu Służby Więziennej. Czy rzeczywiście zastrzeżenia, które ma NIK, wynikają ze specyfiki działania więziennictwa? I wreszcie rzecz ostatnia, którą poruszyła pani dyrektor, a mianowicie dotycząca budżetu zadaniowego, ale to już refleksja, nie tyle uwaga, co refleksja natury ogólnej, bo rzeczywiście trudno mieć tu jakieś określone uwagi. To jest przedsięwzięcie stosunkowo nowe, którego uczy się każdy resort i to jest oczywiste, aczkolwiek warto tutaj zwracać uwagę na to, aby budowanie budżetu państwa na podstawie właśnie budżetu zadaniowego było jak najbardziej wymagane. Dlatego, że budżet w układzie zadaniowym jest zdecydowanie bardziej przejrzysty zarówno dla osób, które takim budżetem się parają, a przede wszystkim dla przeciętnego obywatela, ponieważ z takiego budżetu wynika, jakie są nakłady państwa na określone zadanie, jeśli te nakłady są czynione przez kilka jednostek. Podam państwu taki przykład, bo brałam udział w tym pierwszym, można powiedzieć: prekursorskim projekcie budżetu zadaniowego, kiedy było oto takie zadanie dotyczące resocjalizacji nieletnich. To była gigantyczna kwota, którą budżet przekazywał tak naprawdę odpowiedzialnym za resocjalizację i wykonanie tych orzeczeń przynajmniej 5 ministrom. Natomiast w odczuciu społeczeństwa efekt jest różny, a najbardziej, mówiąc kolokwialnie, obrywał zawsze Minister Sprawiedliwości, który tak naprawdę miał najmniejszą cząstkę w tym zakresie, ale wydawał orzeczenie, stąd był postrzegany jako minister resortowo odpowiedzialny. Dlatego ważne jest, aby przy działalności legislacyjnej taki budżet zadaniowy dawał bardzo dużo wskazówek już dla całego rządu, nie tylko dla poszczególnych ministrów. To są kwestie nowe i rozumiem, że współpraca w tym zakresie jest pełna i nie wymaga szczegółowego omówienia. Po złożeniu wyjaśnień przez pana ministra dotyczących tych uwag NIK i BAS będziemy mogli sformułować wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Odnosząc się do uwag NIK, państwo w pierwszej kolejności poruszyli problem dotyczący realizowania zadań z udziałem funduszy europejskich. Ja przyjmuję oczywiście państwa uwagę, że według państwa te środki są środkami łatwo dostępnymi, ale pozwolę tu sobie mieć uwagę trochę inną. Jak zwykle, niektóre programy są łatwiejsze, inne trudniejsze, powiedziałbym nawet, że łatwość przygotowania projektu nie wiąże się często z łatwością realizacji zadania, w szczególności co do rozliczenia wraz z realizacją mierników, które są tam założone. My wyciągamy z tego wniosek, że jest sztuką nie przygotować projekt, ale go zrealizować. Dlatego świadomie podjęliśmy decyzję, odpowiadając też na pytanie pani przewodniczącej, wycofania się z jednego z projektów, co oczywiście znalazło odzwierciedlenie w procentowym niezrealizowaniu pewnych środków z funduszy europejskich, które w planie przewidywaliśmy. Jeżeli doszliśmy do wniosku, że projekt w tym przypadku przygotowany przez Departament Wykonania Orzeczeń i Probacji miał źle rozłożone akcenty np. w zakresie środków na wyjazdy studyjne z Australią włącznie, to po prostu podjęliśmy świadomą decyzję, że nie będziemy go realizować, znajdując odzwierciedlenie w tym, że w tym zakresie plan nie został zrealizowany, ale tej decyzji będę bronił.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Kolejne uwagi NIK to uwagi dotyczące budżetu zadaniowego i tę uwagę ja przyjmuję. Oczywiście jeżeli ten budżet jest już powoływany, to trudno się odwoływać do tego, że on jest realizowany bez oparcia w określonej podstawie prawnej i decyzja rządu jest taka, że będziemy stopniowo przygotowywać budżet zadaniowy, a w nieodległej perspektywie, już dyskusja trwa, ale to jest perspektywa paru lat, przejdziemy całkowicie na realizację budżetu w układzie zadaniowym i w związku z tym tu spokojnie tę uwagę przyjmuję i oczywiście będę nad nimi pracować.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">W części uwag NIK dotyczących Służby Więziennej także w kontekście m.in. ściągania należności od osadzonych, to poproszę, aby pan generał się za chwilę do tego ustosunkował.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#KrzysztofKwiatkowski">Co do uwagi, że wpłynęły większe środki na fundusze celowe, niż początkowo planowaliśmy, to potwierdzam, że to prawda i to znacząca na przyszłość jest dla nas uwaga, żeby przy planowaniu szczegółowo diagnozować sytuację gospodarczą. To absolutnie ma wpływ zasadniczy na wykorzystanie tego funduszu. Przyjmujemy te uwagi, że te większe wpływy dają nam ten komfort, że w tym roku kiedy już widzimy, że one będą znacząco mniejsze, to że mamy środki na realizację celów zapisanych jako cele do realizacji poprzez te fundusze.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#KrzysztofKwiatkowski">Odnośnie do uwag pani przewodniczącej – pierwsza z nich dotyczyła wzmocnienia zespołów wykonawczych w zakresie egzekucji grzywien i kar finansowych i tu też informacja ogólna. W chwili obecnej w zasadzie w tym zakresie projekt jest przygotowany, ale trwają uzgodnienia międzyresortowe. Ministerstwo Sprawiedliwości stoi na stanowisku, żeby egzekucję tę przekazać do Ministerstwa Finansów i żeby była realizowana poprzez urzędy skarbowe. Nie ukrywam – jesteśmy przekonani do tego rozwiązania, mając także plany dotyczące ściągalności przez urzędy skarbowe i pełne przekonanie, że to podniesie poziom efektywności ściągalności tych należności. Decyzje co do wzmocnienia zespołów wykonawczych w obrębie Ministerstwa Sprawiedliwości uzależniamy od tej decyzji dotyczącej rozstrzygnięcia, w jaki sposób ta egzekucja będzie przeprowadzana. Nie ukrywam, że ten pomysł nie wzbudza w Ministerstwie Finansów równie dużego aplauzu i entuzjazmu jak w Ministerstwie Sprawiedliwości. W chwili obecnej nie jestem w stanie odpowiedzieć, jak ta dyskusja między resortami się zakończy.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#KrzysztofKwiatkowski">Co do wysokiego stanu zobowiązań wymagalnych na koniec roku, to jeżeli my mówimy o kwocie wysokości 5000 tys. zł, to w układzie wydatków np. sądów to z tego, co dokładnie liczę, są to wydatki poniżej 1% ,i one oczywiście w układzie milionów złotych są znaczące, ale w układzie procentowym, jeśli pytamy, jakie mają skutki, to mają takie, że musimy te zobowiązania po prostu w tym roku uregulować, ale to nie jest ten poziom zobowiązań, który by utrudniał w praktyce funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Jeżeli mówimy o zagrożeniach w dłuższej perspektywie, to wynikają one z bardzo ogólnej sytuacji gospodarczej, a w mniejszym z wpływów do budżetu państwa, co się musiało przełożyć na te rozmowy, które wczoraj i dziś będą trwały na posiedzeniu rządu w kontekście ewentualnych czynności w budżecie poszczególnych resortów.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#KrzysztofKwiatkowski">Co do niedoborów etatów zarówno urzędniczych, jak i etatów sądowych czy prokuratorskich, to tutaj oczywiście są pewne opóźnienia. To są opóźnienia w przypadku tych etatów pozasądowych, 1,6% planu, w szczególności wynikające z procedury konkursowej w przypadku etatów urzędniczych, jak również w przypadku etatów sędziowskich, procedury, która jest przyjęta, a jest dosyć długa procedura obsady stanowiska sędziowskiego, bo z udziałem kilku instytucji, w tym KRS i oczywiście pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#KrzysztofKwiatkowski">Co do budowy systemu nagrywania rozpraw, to też mogę zadeklarować, że przygotujemy bardziej szczegółową informację dla pani przewodniczącej w tym zakresie. Z pomysłu nie zrezygnowaliśmy, ale ja nie chciałbym w tym momencie odpowiadać szczegółowo, na jakim to jest etapie, bo muszę się w tej sprawie skonsultować.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#KrzysztofKwiatkowski">Co do chęci realizacji projektów z funduszy europejskich, na co zwracała uwagę pani przewodnicząca i NIK, to my nawet rezygnując z jednego z projektów, w to miejsce staramy się wprowadzać nowe i tak na przykład nowym projektem, który jest realizowany, a którego w pierwotnych planach nie było, jest projekt dotyczący rozbudowy rejestrów sądowych, którego ogólny koszt wyniesie 75.000 tys. zł. Oczywiście projekt realizowany z funduszy europejskich. To jest projekt, który uznaliśmy za bardziej celowy niż inne projekty, które miały według nas źle rozłożone akcenty. Proszę o uzupełnienie najpierw pana dyrektora Pawła Nasiłowskiego, a później panią dyrektor Czesławę Rudzką-Lorentz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PawełNasiłowski">Ja pragnę się pragmatycznie odnieść ogólnie do poziomu oceny, jaką wygłosiła przedstawicielka NIK i państwu kilka istotnych pragmatycznych wyjaśnień przekazać. Bardzo proszę jak zwykle o rzeczową i sprawiedliwą ocenę realizacji budżetu Służby Więziennej. Naszym zdaniem, choć mieliśmy taką intelektualną przyjemność polemizowania z panią dyrektor i pokazywania zgodnie ze stanem faktycznym niektórych zjawisk w realizacji budżetu w służbie i ta polemika po prostu pozostawiła nas na swoich pozycjach. Pragnę przedstawić Wysokiej Komisji niektóre argumenty z prośbą o rzeczową i sprawiedliwą ocenę, a mianowicie pragnę od pierwszego argumentu wywieść następującą formułę, budżet Służby Więziennej w całości został wykonany w 99% i nie kwestionujemy tego, że jest ocena pozytywna. Natomiast budżet Centralnego Zarządu Służby Więziennej jest elementem, częścią budżetu Służby i też został oceniony pozytywnie z tymi zastrzeżeniami, gdzie chciałbym tutaj, nie kwestionując oczywistych wytkniętych niedogodności, nieco złagodzić ich rangę, bo po wystąpieniu pani dyrektor tak powiało grozą, że Centralny Zarząd Służby Więziennej niesprawnie i nieudacznie lub w sposób bardzo niewłaściwy ten budżet zrealizował.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PawełNasiłowski">Odnoszę się do kolejnych zarzutów. Pragnę uzmysłowić Wysokiej Komisji, że więziennictwo dysponuje 180 jednostkami organizacyjnymi, które wykonują ten budżet i bardzo precyzyjne planowanie przy tych 180 jednostkach i przy tak rozbudowanych zadaniach inwestycyjnych w roku 2008, w tak wielkiej strukturze, chyba sami państwo wiecie, że nie jest w 100% możliwe, a te 99% chyba pokazało, że było jednak ono właściwe. Mamy tutaj polemiczny spór doktrynalny, ponieważ pani dyrektor powiedziała, że Centralny Zarząd gromadzi rezerwy nieuprawnione. My chcemy pokazać trochę inny obszar tego zjawiska, ponieważ w roku ubiegłym zostało uruchomionych 1300 etatów na nowe uruchamiane miejsca i oczywiście te etaty były wprowadzane do realizacji sukcesywnie, w miarę jak powstawały te miejsca. My nie mieliśmy wpływu przy planowaniu na termin oddawania tych miejsc, więc jest to kwestia metodologiczna, czy tak jednostkowo będziemy rozpatrywać wycinek całości realizacji budżetu, jakim jest Centralny Zarząd i na przykład wtedy uruchamiamy absolutnie gremialnie etaty, co naszym zdaniem nie jest sensowne i metodologiczne, żeby uruchamiać go wtedy, kiedy on nie ma formalnego swojego przeznaczenia, a zatem jeśli te etaty kroczyły za uruchamianymi miejscami, stąd powstały te środki, które były przesuwane, które właśnie NIK zinterpretowała jako tworzenie rezerwy. To nie było tworzenie rezerwy, naszym zdaniem, była to racjonalizacja tej sytuacji, w której musieliśmy funkcjonować.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PawełNasiłowski">Centralny Zarząd Służby Więziennej realizuje wszystkie zamówienia centralne w służbie, na które wynik nie ma wpływu. Jeśli jakiekolwiek z planowanych zamówień centralnych z tytułu przedłużającej się procedury nie zostało zrealizowane, to te planowane środki zgodnie z pozytywną oceną NIK były odpowiednio przesuwane. To zjawisko musimy wprost wyartykułować.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PawełNasiłowski">Rzecz kolejna, jeśli chodzi o uwagi dotyczące zamówień publicznych, to one były dokładnie dwie, jedna dotyczyła niezłożenia przez oferenta oświadczenia o spełnieniu wymagań. Oczywiście to jest uchybienie i my tego absolutnie będziemy dopilnowywać, i nawet to znalazło wymiar w przeredagowaniu zarządzenia dyrektora generalnego, a drugie uchybienie – dostawca w przypadku dostawy samochodów przedstawił przeterminowane zaświadczenie o niezaleganiu z podatkami, które natomiast uzupełnił. To były takiej rangi uchybienia, które naprawiliśmy i więcej się one nie powtórzą, bo zostało specjalnie zmienione zarządzenie dyrektora generalnego. Ja pragnę prosić pani dyrektor o sprawiedliwą ocenę i nieco łagodzącą to ostrze w nas skierowane.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#PawełNasiłowski">Jeśli chodzi o fundusze europejskie, to służba jest jedyną formacją w państwie, która przygotowała projekt do programu operacyjnego „Kapitał ludzki”, gdzie projektowanie jest na lata 2007–2013, a brakuje 36.000 tys. euro. Wykonanie tejże części, 5 programów w ramach programu operacyjnego „Kapitał ludzki” wynosi 80%, a niestety przez ostatnie półtora roku mieliśmy brak stabilności zasad rozliczenia, te zasady zmieniały się pięciokrotnie w ciągu jednego roku. Projekt realizowany jest w 128 jednostkach penitencjarnych, co jeszcze podwyższa jego trudność. Poza tym pragnę państwu uzmysłowić, a przedstawiciele NIK i pani dyrektor dokładnie to wiedzą, że ten wniosek o płatność opóźnioną, o której pani dyrektor mówiła, swoją objętością zawiera siedem wózków do supermarketu, to jest około 3,7 tys. dowodów. Ja tylko podaję fakty, nie pragnę się usprawiedliwiać. Kontynuując myśl pana ministra, to te środki wcale nie są łatwe, myśmy bardzo o nie zabiegali, do tego stworzyliśmy całą wręcz strukturę w służbie, ale mając świadomość 128 jednostek i realizacji bardzo trudnego programu, dążymy do doskonałości, ale proszę nas oceniać sprawiedliwie. Chciałbym na razie tyle wyjaśnień uzupełnić.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#PawełNasiłowski">Jeżeli są jakieś pytania to z całą odpowiedzialnością udzielimy na nie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#CzesławaRudzkaLorentz">No taka jest rola NIK, że sprawdza, czy wykonanie zadań jest zgodne, a wyznacznikiem, którym najczęściej jest przepis prawny, a w innych przypadkach to są jakieś reguły postępowania, więc nie ma sensu apelować do naszego poczucia sprawiedliwości i do sumienia dlatego, że tego zrobić się nie da, nie po to jesteśmy. Natomiast jest faktem, że to co ja mówiłam o łatwym dostępie do środków, to akurat dotyczy nowej perspektywy finansowej, kiedy się zaczęły projekty systemowe i projekty kluczowe, które nie są konkursowe, więc to ma ułatwić, przyspieszyć i pozwolić na to żebyśmy poprawili stan administracji od razu. Natomiast jest faktem, że to wykorzystanie środków unijnych jest rzeczywiście na bardzo niskim poziomie wszędzie, to nie jest tak, że tylko w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej. Ono jest jednak zdecydowanie niesatysfakcjonujące i my naprawdę mamy za zadanie w tej chwili wydawać w nowej perspektywie średnio 13.000.000 tys. zł, a nie wydaliśmy do tej pory prawie nic, czyli na pozostałe lata wypada nam już po prostu ponad 20.000.000 tys. zł. Przecież tego się nie da zrobić, jeśli nie będziemy robić tego sukcesywnie i konstruktywnie, konsekwentnie i od początku do końca. To, że nie jest łatwo, trzeba mieć do tego ludzi przygotowanych i rzeczywiście pilnować tych spraw, to też wszędzie wiadomo. To jest przecież nasz absolutnie podstawowy interes, możemy poprawić funkcjonowanie naszych służb, naszej administracji, więc z tego względu my zwracamy uwagę na te sprawy. Nie dlatego, żeby dokuczyć Centralnemu Zarządowi albo żeby w jakiś sposób okazywać niesprawiedliwość. Niemniej jednak, jeśli chodzi o kwestie naszych zarzutów, z którymi pan się nie chce zgodzić, że planowanie jest nierzetelne, bo jednak wszystkie podmioty, które dysponują takim budżetem transferującym, mają obowiązek planować tam, gdzie te wydatki będą ponoszone i tam je lokować od razu. Każdy chciałby mieć właśnie dla racjonalizacji scentralizowane pieniądze. Każdy dysponent chciałby tego, ręczę panu, jednak ustawodawca nie upoważnił do takiego dysponowania środkami i dlatego my do tego konsekwentnie wracamy.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Kolejna sprawa to np. to, że zarzucamy państwu taką troszkę nieracjonalną gospodarkę, ponieważ na koniec poszczególnych okresów sprawozdawczych czy rozliczeniowych pozostaje strasznie dużo pieniędzy na rachunkach. Takie pozostałości na rachunkach muszą budzić wątpliwości i niepokój. Bardzo proszę o jakieś inne, niż dostaliśmy, wyjaśnienie. Dla nas taka sytuacja nie jest dobra, jeśli jest zapotrzebowanie na te pieniądze, Minister Finansów je przekazuje, a one zostają i nie są wykorzystywane rytmicznie. To oznacza, że nie można ich użyć gdzie indziej i to jest niestety dla nas sytuacja, którą musimy wykazać i oczekiwałabym tutaj jakichś innych wyjaśnień, jeśli one są, niż te, które nam państwo przekazali w kontroli, bo myśmy wszystkie te wyjaśnienia brali pod uwagę w naszych ocenach. To nie jest tak, że nie zwracaliśmy na nie uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#GrażynaUrbaniak">Cały czas powstaje wszędzie, nie tylko w resorcie sprawiedliwości, ale jak Polska długa i szeroka, problem ze środkami na rachunkach bankowych i z prawidłowością wykorzystywania tychże środków. Wszyscy rozumiemy i mamy pełną świadomość, że są to nasze pieniądze i fakt, że mamy je na nieoprocentowanym rachunku, powoduje to potrzeby pożyczkowe państwa i jest oczywiście nieracjonalne gospodarczo i wręcz naganne. Niemniej jednak są sytuacje, jak w naszym przypadku, gdzie mamy taką ogromną liczbę jednostek. Jest to ponad 1 tys. jednostek funkcjonujących w systemie TREZOR i funkcjonujących w całym kraju, w którym w różnych bankach, jeszcze to musimy uwzględniać, nie tylko w NBP, bo nie wszędzie NBP ma swoje ekspozytury i wtedy zleca innym bankom, co powoduje, że niestety te środki niekiedy gromadzą się i dotyczy to również Centralnego Zarządu Służby Więziennej. My naprawdę dokładamy należytej staranności, w tej chwili już jest krok do przodu, ponieważ możemy otrzymywać w tym samym dniu informacje z NBP poprzez Ministerstwo Finansów o stanie środków na dzień poprzedzający, ale zapotrzebowania muszą do Ministra Finansów wpływać zdecydowanie wcześniej. Nie składam dzisiaj na jutro, tylko muszę zrobić to wyprzedzająco. Nie zawsze mogę zareagować natychmiast i nie zawsze zdążę, przy troszeczkę źle funkcjonującym systemie TREZOR, wprowadzić wszystkie zmiany i dokonać przeniesień między poszczególnymi jednostkami. Badanie, jakie się odbywało, akurat i tutaj dotyczyło głównie Centralnego Zarządu, który wynagrodzenia wypłaca z góry i tym samym na koniec miesiąca u nich, jeżeli nie zdążą tego samego dnia, np. sesja bankowa i decyzja Ministra Finansów zapada po godzinie 16.00, to w tym samym momencie na rachunku bankowym Centralnego Zarządu zostają wszystkie pieniądze i są na dzień następny natychmiast pobierane przez jednostki albo nawet za dwa dni. Na koniec 2008 r. w związku z trudną sytuacją finansową zawalił się system, po prostu nie poszedł system NBP, bo wszyscy byli zasypani przelewami, które składamy jako tak zwane przelewy oczekujące. To były tak ogromne kolejki przelewów, których nie można było zrealizować. To zaczynamy poprawiać wszyscy i występujemy z wnioskiem nawet do Ministra Finansów, tu jest przedstawiciel tego ministerstwa, więc może przedstawi stanowisko w tej sprawie, żeby wprowadzić tę zasadę, która była w ustawie wprowadzona i miała obowiązywać, zerowanie rachunków systemowo. Jeśli są na rachunku niewykorzystane środki jakiejkolwiek jednostki, to systemowo Minister Finansów wprowadzi zasadę, że system zeruje i zwraca na rachunek centralny budżetu państwa. Będzie to łatwiejsze, bo nie jesteśmy w stanie z 1 tys. jednostek zebrać tych drobnych pieniędzy, jeżeli przy 1 tys. jednostek stwierdzamy, że jest 1000 tys. czy 2000 tys. zł nawet generalnie w części, to jak to rozłożymy na tyle jednostek, to są to niewielkie środki. Są to jeszcze, jak mówię, proceduralne historie funkcjonowania całego systemu, który również ewoluuje i będzie się systematycznie rozbudowywał.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#GrażynaUrbaniak">Chciałabym jeszcze zabrać głos w sprawie budżetu zadaniowego i powiedzieć, że Minister Sprawiedliwości jako pierwszy przystąpił właśnie do projektu finansowanego z Unii Europejskiej za bardzo wysokie środki i opracowuje, bo jesteśmy na określonym etapie, ten papierowy dokument. W tej chwili będzie system, będzie przetarg i będzie przewidywał ten system tak zwaną rachunkowość zarządczą, bez której nie ma możliwości fizycznej rozliczenia budżetu zadaniowego. Musi być ten element rachunkowości zarządczej wprowadzony. W tej chwili Minister Finansów również u siebie chce wprowadzić taką rachunkowość i też korzysta ze środków unijnych, żeby to dla innych jednostek również było możliwe do osiągnięcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JarosławOliwa">Odnosząc się do słów pani dyrektor, mogę powiedzieć tylko tyle, że oczywiście postulat Ministerstwa Sprawiedliwości zostanie przedstawiony, natomiast nie ukrywam, że dotąd pani dyrektor, chociaż niejednokrotnie współpracujemy w trybie roboczym, nie zgłaszała tego problemu i nie rozmawialiśmy na ten temat. Być może tego rodzaju postulaty były kierowane do innych komórek organizacyjnych Ministerstwa Finansów. Jeżeli tak było, to oczywiście sam na ten temat nie mogę nic powiedzieć, natomiast jest rzeczą oczywistą, że jeżeli taki problem istnieje i rzeczywiście wymaga systemowego uregulowania tego zerowania, jak pani dyrektor to określiła, to będziemy się nad tym zastanawiać. Jest to Departament Budżetu Państwa i on za to odpowiada, ja reprezentuję Departament Finansowania Sfery Budżetowej natomiast oczywiście swoim przełożonym przekażę przedstawiony postulat pani dyrektor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#BeataKempa">Czyli jednak przydało się forum Komisji do tego, aby pewne kwestie określić i wyjaśnić. Ja powiem tylko w celu wyjaśnienia, że to jest odwieczny problem, miejmy nadzieję, że może rzeczywiście forum Komisji wreszcie te kwestie wyjaśni, jak również, tu ukłon w stronę przedstawicieli Ministerstwa Finansów, by również to rozwiązanie związane z przeniesieniem spraw związanych ze ściągalnością grzywien przenieść jednak na poziom Ministerstwa Finansów, gdzie macie państwo zdecydowanie większą wiedzę na temat różnego rodzaju podatników, co w pewnej części pokrywa się z wymiarem sprawiedliwości. Rzecz jasna, jest to spory wysiłek, ale możliwy do zorganizowania. Zatem to są te kwestie, które powtarzają się, ale być może pewna formuła pracy w tym zakresie będzie wypracowana.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#BeataKempa">Te części, o których mówiliśmy dzisiaj, właśnie części 15, 37 oraz kwestie dotyczące funduszy to jest w zasadzie budżet najwyższy z omawianych dziś do tej pory. Jeśli porównamy pozostałe budżety, to przypomnę, że były one na poziomie bardzo małym. Mówię oczywiście o stronie wydatków, bo było to ponad 10.000.000 tys. zł. Rzeczywiście wymagał on zdecydowanie szerszego omówienia i obszar też bardzo duży, jeśli idzie o zakres przedmiotowy i podmiotowy działania.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#BeataKempa">Cieszy również kwestia realizacji planu, bo rzeczywiście uzyskanie dodatkowych miejsc dla osadzonych, a to w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego i ten deadline niestety zbliża się nieuchronnie. Nie rozmawialiśmy dziś o tym, jak ewentualnie ten problem zostanie rozwiązany i myślę, że tutaj będzie stosowny wniosek posłów Prawa i Sprawiedliwości o dodatkowe posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, które będzie poświęcone problemom więziennictwa właśnie w kontekście wyroku Trybunału Konstytucyjnego, wobec faktu, że jest to olbrzymi budżet, dziś najwyższy z tych, które omawialiśmy. Jest to obszar bezpieczeństwa polskiego i jest on niezwykle ważny. W tym zakresie podejmiemy inicjatywę, o czym już w tej chwili pana ministra informuję i prawdopodobnie nastąpi to zaraz po wakacjach sejmowych, jeśli takowe będą.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#BeataKempa">Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa chce zabrać w tej sprawie głos? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#BeataKempa">Proponuję przyjąć pozytywną opinię z wykonania budżetu wymiaru sprawiedliwości za rok 2008, z tym że z uwagą dotyczącą wykorzystania środków unijnych. Jest to rzecz bardzo istotna, jeśli zagrożenie jego realizacji było dość duże czy celowości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">On by był zrealizowany, nie wątpię, że te wizyty by się odbyły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#BeataKempa">Tyle że nieracjonalny, rozumiem. Rozumiem też, że nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora departamentu wykonania orzeczeń bądź taka zmiana nastąpi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">W ostatnich dniach tak się akurat stało, że zarówno dyrektor, jak i dwóch wicedyrektorów w tym departamencie wybrało powrót do sądownictwa powszechnego, w związku z czym mamy w tym departamencie rewolucję personalną. Żeby ograniczyć negatywne skutki tej rewolucji, podjąłem decyzję, że w zasadzie problemy personalne w tym departamencie rozwiążemy na zasadzie awansu wewnątrz departamentu, co ograniczy nam perturbacje związane z tymi zmianami personalnymi. Trzech dyrektorów odchodzi i w ciągu kilku najbliższych tygodni ich obowiązki obejmą trzy nowe osoby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#BeataKempa">Rozumiem, że jest nadzieja, że w tym zakresie ewentualne wnioski dotyczące wykorzystania środków unijnych będą możliwe wraz z pojawieniem się tych nowych osób.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#BeataKempa">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała wykonanie budżetu w częściach 15, 37 i w zakresie obu omawianych funduszy. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#BeataKempa">Przechodzimy do ostatniego już punktu 10. Przypomnę, że punkt 10 omówiliśmy już na początku na prośbę pan przewodniczącego KRS. Witam pana Janusza Kochanowskiego, rzecznika praw obywatelskich i bardzo proszę o sprawozdanie z wykonania budżetu za 2008 r. w części 08 – Rzecznik Praw Obywatelskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#JanuszKochanowski">Dochody zaplanowane w wysokości 23 tys. zł zostały wykonane w 97,4%. Ich źródłem była między innymi sprzedaż wydawnictw biura i nadpłacone w zeszłym roku składki. Wydatki w roku 2008 wynosiły 31.301 tys. zł, co stanowiło 96,9% planu. Przyczyną niewykonania planu w pewnej wysokości było ograniczenie w grudniu 2008 r. przez Ministra Finansów limitu wydatków w przypadku Biura Rzecznika Praw Obywatelskich i był to 1.000 tys. zł. W kontekście znaczących cięć budżetu Biura Rzecznika na rok obecny wynoszący 8243 tys. zł uważam, że działania te są godzące w niezależność Rzecznika, a ograniczenie rzecznikowskich inicjatyw obywatelskich drogą restrykcji finansowych jest niedopuszczalne. Swoje zastrzeżenia zaprezentowałem podczas wystąpienia na posiedzeniu plenarnym w dniu 3 grudnia, wydałem również specjalne oświadczenie prasowe i skierowałem pisemne wystąpienia do marszałka Sejmu i premiera w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#JanuszKochanowski">W roku 2008 podjąłem realizację międzynarodowego zobowiązania państwa polskiego, pełnienia funkcji krajowego mechanizmu prewencji. Wizytacje w miejscach odosobnienia, jednostkach penitencjarnych, ośrodkach deportacyjnych, szpitalach psychiatrycznych, w zakładach poprawczych i innych zostały podjęte w szerokim zakresie w drugim półroczu 2008 r. po otrzymaniu środków w wysokości 426 tys. zł z rezerwy ogólnej budżetu państwa. Niestety, te środki nie mogły być przeznaczone na nowe etaty. Realizacja zadań mechanicznych w pierwszym okresie została podjęta wysiłkiem pracowników istniejących zespołów, niestety, często kosztem opóźnień w wykonywaniu bieżących obowiązków. Problem niewystarczających środków budżetowych na krajowy mechanizm prewencji występuje również w roku bieżącym. Przyznany 1.000 tys. zł wystarcza zaledwie na 5 z 10 potrzebnych etatów merytorycznych. Wystąpiłem w ostatnich dniach do Ministra Finansów za pośrednictwem pani minister Elżbiety Suchockiej-Roguskiej z wnioskiem o dofinansowanie działalności mechanizmu o kwotę 600 tys. zł. Bez tych środków w drugim półroczu będzie konieczne ograniczenie kontroli, które w pierwszym półroczu osiągnęły już liczbę 32 i dotyczyły 54 miejsc zatrzymań i odosobnienia.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#JanuszKochanowski">W roku 2008 struktura budżetu w zasadzie nie zmieniła się. Środki na wynagrodzenia osobowe, dodatkowe wynagrodzenia roczne tzw. trzynastka i pochodne od wynagrodzeń stanowiły 68,2% budżetu, to jest 21.356 tys. zł. Zatrudnienie średnioroczne uwzględniające długotrwałe absencje chorobowe, urlopy macierzyńskie i wychowawcze wyniosło 259 etatów. Przeciętne wynagrodzenie bez trzynastki i odpraw emerytalnych wynosiło 5.469 brutto razem z moim wynagrodzeniem i moich zastępców. Z trzynastką i odprawami emerytalnymi wynosiło 5.858 zł. Wracając do struktury wydatków, to wydatki majątkowe to 927 tys. zł, co stanowiło 3% budżetu. Pozostałe wydatki pozapłacowe wyniosły 9.018 tys. zł, to jest 28,8% budżetu. Najważniejsze tytuły wydatków pozapłacowych to opłaty za pomieszczenia biurowe przy ul. Długiej w Warszawie i w trzech zespołach terenowych 2.300 tys. zł, co daje 26%, usługi pocztowe, sprzątanie, wydawnicze i inne 2.200 tys. zł, co stanowiło 24% budżetu, zakup sprzętu i materiałów 1.200 tys. zł, co daje 12,9%, usługi informatyczne 655 tys. zł, co daje 7,3%, usługi remontowe 365 tys. zł, co daje 4%, podróże służbowe krajowe 332 tys. zł, co stanowi 3,7% budżetu, opłaty za prąd, wodę itp. 330 tys. zł, to jest 3,7%, odpis na fundusz socjalny 212 tys. zł, to jest 2,4%. Przekazane Wysokiej Komisji dane pozwolę sobie uzupełnić o niektóre oceny NIK z kontroli dokonanych wydatków budżetowych za rok ubiegły. W ustaleniach kontroli stwierdzono między innymi, że wydatkowanie środków publicznych za rok ubiegły przebiegało zgodnie z planem finansowym, gospodarnie i w sposób celowy. Ocena pozytywna dotyczyła też planowania dochodów i wydatków prawidłowości przeniesień wydatków, rzetelności kalkulacji wydatków i zgodności realizacji budżetu z procedurami. Zastrzeżenia NIK dotyczyły kwestii księgowych i klasyfikacji wydatków, które to niedopatrzenia zostały już usunięte. Ogólna ocena wykonania budżetu jest pozytywna, co upoważnia mnie do zwrócenia się do Wysokiej Komisji z wnioskiem o aprobatę dla sprawozdania z wykonania budżetu w roku 2008 w części 08 – Rzecznik Praw Obywatelskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#AndrzejŁodyga">Tak jak przedstawiliśmy to w informacji pokontrolnej, NIK pozytywnie oceniła wykonanie budżetu w części 08 – Rzecznik Praw Obywatelskich w roku 2008. Jest to ocena pozytywna z zastrzeżeniami. Potwierdzam to, o czym mówił pan rzecznik, a mianowicie że zastrzeżenia dotyczą zwłaszcza sfery rachunkowości i niewłaściwego ujęcia w niektórych pozycjach klasyfikacji budżetowej określonych wydatków. Chciałabym podkreślić, że w ocenie NIK zarówno dochody, jak i wydatki zostały prawidłowo zaplanowane. Pobór dochodów odbywał się zgodnie z obowiązującymi przepisami, jak również ewidencja księgowa po stronie dochodów była w porządku. Nie stwierdziliśmy tam żadnych nieprawidłowości.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#AndrzejŁodyga">Jeśli chodzi o wydatki, to w ocenie NIK, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich racjonalnie gospodarowało środkami publicznymi. Przeznaczono je na finansowanie zadań ustawowych powierzonych Rzecznikowi Praw Obywatelskich. Nie przekroczono dopuszczalnych limitów, zaś Rzecznik Praw Obywatelskich sprawował bieżący nadzór na prawidłowością realizacji dochodów i wydatków poprzez okresowe oceny realizacji budżetu państwa. Zastrzeżenia czy nieprawidłowości, które stwierdziliśmy w toku kontroli, nie rzutują na tę ogólną ocenę dobrej i racjonalnej gospodarki środkami publicznymi, natomiast wskazują, że trzeba nieco poprawić funkcjonowanie w sferze rachunkowości, aby te przypadki w przyszłości nie powtarzały się. Wskażę tylko na trzy okoliczności, a mianowicie zapisywania w dzienniku jako daty operacji daty przelewu zamiast daty wystawienia faktury, niewskazywanie na dowodach księgowych miesiąca księgowania oraz wspominane już omyłki w zakresie ujęcia nie w tych, co należy, paragrafach klasyfikacji budżetowej określonych wydatków. Chciałbym jednocześnie wyrazić zadowolenie, bowiem ten stan, który stwierdziliśmy pod koniec kontroli oraz działania podjęte bezpośrednio przez pracowników biura wskazują, że te nieprawidłowości w przyszłości nie powinny się zdarzać. Opieram to stanowisko na tym, że patrząc od początku 2009 r. dowody księgowe są opatrywane datą czy znakowane miesiącem księgowania oraz na tym, że Rzecznik Praw Obywatelskich w dniu 3 kwietnia wydał zarządzenie, w wyniku którego uzupełniono dokumentację dotyczącą zasad rachunkowości stosowanej w biurze rzecznika. Po trzecie, to z odpowiedzi na nasze wystąpienie wynika, że wzmocniony został nadzór tej sfery rachunkowości. W świetle tych danych istnieją szerokie przesłanki ku temu, że za rok 2009 tego typu nieprawidłowości nie powinny wystąpić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#ZbigniewWasserman">Wykonanie budżetu państwa w części 08 – Rzecznik Praw Obywatelskich nie budzi zastrzeżeń. Ustawowe zadania i liczne działania, o których pan rzecznik nie powiedział, a o których warto wspomnieć, zostały zrealizowane w warunkach niewielkiego wzrostu wydatków w stosunku do 2007 r. praktycznie bez wzrostu wynagrodzeń. Myślę, że godzi się przypomnieć, że ten rok 2008 był szczególny, dlatego że obfitował w ważne wydarzenia dla tej instytucji i nie tylko dla niej, takich jak jubileusz 20-lecia funkcjonowania urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich w Polsce, 60. rocznica uchwalenia „Powszechnej deklaracji praw człowieka” i przyjęcie przez Rzecznika Praw Obywatelskich funkcji krajowego mechanizmu prewencji, o czym była mowa. Przyjęcie przez państwa Unii Europejskiej programu „Wschodniego partnerstwa” w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa, w którym to programie wyznaczono Rzecznikowi role organizatora eksperckich szkoleń dla instytucji ochrony praw człowieka w stosunku do sześciu wschodnich państw. To są sprawy, które nie pozostawały bez znaczenia dla działalności tej instytucji, ale myślę, że to, co jest szczególnie ważne i warte podkreślenia, to to, że istotą działań Rzecznika Praw oOywatelskich piątej kadencji jest inicjowanie zmian systemowych tak ważnych jak: reforma systemu stanowienia prawa, usprawnienie działań administracji, reforma wymiaru sprawiedliwości i reforma systemu ochrony zdrowia czy działania na rzecz Polaków migrujących zarobkowo. Nie trzeba przekonywać, że każde z tych wymienionych tutaj przedsięwzięć ma ogromne znaczenie nie tylko dla poprawy praworządności i przestrzegania praw człowieka, ale także podnoszenia kultury, poziomu stanowienia prawa, próby zmiany sposobu funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, z czym mamy przecież my szczególnie bardzo często do czynienia.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#ZbigniewWasserman">Godzi się podkreślić, że NIK oceniła wykonanie budżetu pozytywnie z zastrzeżeniami, o których była mowa, które na tę ocenę w istotny sposób nie wpływają. Trzeba powtórzyć, że w 2008 r. zrealizowano dochody na kwotę 22 tys. zł, co stanowi 97,4% zaplanowanych dochodów. Największe dochody uzyskano z par. 0970, m.in. ze sprzedaży biuletynów.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#ZbigniewWasserman">Jeżeli chodzi o wydatki, to zrealizowano je w wysokości 31.301 tys. zł, co stanowi 96,9% planu wydatków po zmianach. Wydatki te zostały zwiększone do wielkości wydatków określonych w ustawie budżetowej o kwotę 426 tys. zł, o których mówił pan rzecznik, przyznaną przez Ministra Finansów z rezerwy ogólnej na sfinansowanie i utworzenie niezależnego krajowego mechanizmu prewencji w celu zapobiegania torturom i naruszeniom praw osób przebywających w miejscach odosobnienia. To zobowiązanie wynikało z międzynarodowych zobowiązań Polski. Rzecznik dokonał zmian w planie wydatków między paragrafami klasyfikacji na kwotę łącznie 534 tys. zł. Dominującą pozycją w strukturze wydatków tak jak i wcześniej były środki na wynagrodzenia i pochodne, zawierały one ok. 68,6% wszystkich wydatków. W stosunku do 2007 r. wydatki na wynagrodzenia i pochodne wzrosły o 2,9% przy wzroście przeciętnego rocznego zatrudnienia o 6 etatów nieobjętych mnożnikowym systemem wynagrodzenia i 1 etat kierowniczy stanowiska państwowego. Tak jak mówił pan rzecznik, w 2008 r. przeciętne wynagrodzenie wyniosło 5858,96 zł z wypłatami dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Z analizy wydatków bieżących wynika, że największe rozminięcia, bo takie były, wystąpiły w przypadku podróży służbowych zagranicznych i zakupu materiałów papierniczych. Wydatki majątkowe wyniosły 926.500 tys. zł, to jest 99,8% planu po zmianach. Z tych wydatków zrealizowano m.in. wydatki niewygasające przeznaczone na remont pomieszczeń biurowych siedziby Rzecznika przy ul. Solidarności, zakupiono dwa samochody, klimatyzatory, sprzęt, kserokopiarki i oprogramowanie. Były te wydatki niższe o 43% od wydatków w 2007 r. NIK oceniła, że te wydatki były celowe i rzetelnie udokumentowane. W wyniku kontroli, tak jak słyszeliśmy, NIK stwierdziła pewne nieprawidłowości, ale tego typu zastrzeżenia nie miały wpływu na ocenę ogólna pozytywną. W związku z tym proszę, aby Komisja pozytywnie zaopiniowała przedstawione wykonanie budżetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#RobertWęgrzyn">Mam kilka pytań do pana rzecznika. Chciałbym poruszyć dwa obszary. Pierwsze pytanie dotyczy audytów w roku 2008. Czy audyt wewnętrzny, ewentualnie zewnętrzny, odbył się u państwa? Jaki zakres czasowy obowiązywał ten audyt i jakich segmentów działalności Rzecznika dotyczył? Jaki był wynik tego audytu?</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#RobertWęgrzyn">Drugie pytanie. Chodzi mi o pewien materiał informacyjno-publicystyczny, który się ukazuje na pana stronach internetowych, chodzi o tak zwany „Codziennik”, który nie był zapisany w budżecie. Skąd środki na ten materiał, który ukazuje się na stronach internetowych. Czy te środki zostały przesunięte z innego działu? Czy ten materiał kosztuje około 2.000 tys. zł i kto go redaguje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#BeataKempa">Czy ktoś jeszcze z państwa pragnie zabrać głos w dyskusji? Zatem bardzo proszę pana rzecznika o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#JanuszKochanowski">Jeśli chodzi o audyty, to one są przeprowadzane systematycznie przez wyspecjalizowanego audytora i dotyczyły trzech zadań. Podział kompetencji i działalności dla działu informatyki, efektywności zarządzania sposobami i wydatkami telekomunikacyjnymi i ewidencji prawnego zaangażowania na wydatki publiczne, czyli audyt finansowy. W tej chwili bardziej szczegółowo nie jestem w stanie nic powiedzieć, ale zalecenia zostały przyjęte do realizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#RobertWęgrzyn">Chciałbym zapytać, czy były jakieś nieprawidłowości ustalone w wyniku tego audytu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JanuszKochanowski">Jeśli pan poseł pozwoli, to ja sprawdzę, bo ja nie jestem aż tak zdolny, żeby wiedzieć, pamiętać te zalecenia, które z tych audytów by wynikały. Nie potrafię tego powiedzieć z pamięci po prostu. Przeprowadzamy regularnie audyty np. działu informatycznego, który budzi moje wątpliwości i wyciągamy określone z tego wnioski. Natomiast jakie konkretne z tych trzech audytów…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#RobertWęgrzyn">Ogólnie, czy są jakieś finansowe zastrzeżenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#BeataKempa">Przepraszam bardzo, panie pośle, może pozwólmy najpierw panu rzecznikowi się wypowiedzieć, jeśli będzie pan miał jeszcze wątpliwości, udzielę panu głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#JanuszKochanowski">Więc gdyby były takie zastrzeżenia, to bym je pamiętał najpewniej, a tak przeprowadzamy audyt i wyciągamy jakieś wnioski.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#JanuszKochanowski">Jeśli chodzi o „Codziennik prawny”, to jest to projekt, nad którym pracowaliśmy około dwóch lat. Jest przedsięwzięciem tegorocznym, więc nie dotyczy to sprawozdania za ubiegły rok, ale z przyjemnością odpowiem na te pytania, na które będę mógł odpowiedzieć. Mianowicie do 15 czerwca koszt tego „Codziennika”, oczywiście poza kosztami pracy wszystkich nas, które nie są rejestrowane, wynosił około 60 tys. zł i jest on prowadzony przy pomocy zespołu bardzo szerokiego w moim biurze, tzn. delegowani są pracownicy w każdym z zespołów merytorycznych do opracowywania konkretnej części . Oczywiście z zewnątrz są biura, które przygotowały portal. Zachęcam państwa do wejścia na ten portal. Jestem bardzo z niego dumny i zadowolony. „Codziennik prawny”, czyli to wszystko co każdy obywatel powinien o prawie wiedzieć. Na razie jest to wprowadzone w formie elektronicznej, ale mam nadzieję, że uda nam się wydać go także w formie papierowej. Koszty oceniam na stosunkowo niskie jak do tej pory. Jakość, jest śmiem twierdzić, jest wysoka, chociaż z przyjemnością przyjmę wszelkie uwagi krytyczne, bo one pozwolą nam podnieść tę jakość. „Codziennik prawny” będzie stale aktualizowany w miarę aktywności państwa posłów na co dzień i będzie rozszerzany jego zakres o kwestie, które jeszcze tam nie zostały uwzględnione. Jest tam około 700 problemów ze wszystkich dziedzin życia. Są tam także wzory umów i pism na niemal każdą okazję. Pierwszego dnia kiedy otworzyliśmy portal, to było 16 czerwca w godzinach południowych, do godziny 12 było 11 tys. wejść, co traktuję jako sukces. Mam nadzieję, że portal ten w postaci „Codziennika prawnego” wpisze się na stałe do funkcji Rzecznika i będzie kontynuowany również przez moich następców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#BeataKempa">Dziękuję bardzo, ja jeszcze tylko dołączę swój głos w dyskusji. Panie rzeczniku, rzeczywiście coraz więcej osób zgłasza się do biur poselskich z wielką prośbą, aby kierować sprawy do Rzecznika Praw obywatelskich i kierujemy. Pewnie zasypujemy pana olbrzymią ilością spraw związanych z wątpliwościami obywateli co do funkcjonowania czy też może realizowania praw obywatelskich w naszym kraju. Rzeczywiście otrzymujemy odpowiedzi od pana rzecznika, sprawy są analizowane i są opiniowane, są też tam gdzie trzeba podejmowane rzetelne czynności.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#BeataKempa">Szanowni państwo, czy jeszcze ktoś chce zabrać głos w dyskusji? Nie słyszę. Zatem ponieważ padł wniosek ze strony koreferenta pana posła Zbigniewa Wassermanna o pozytywne zaopiniowanie wykonania budżetu za rok 2008 Rzecznika Praw Obywatelskich, to jeśli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że Komisja wniosek przyjęła. Sprzeciwu nie słyszę, zatem Wysoka Komisja przyjęła pozytywną opinię wykonania budżetu Rzecznika Praw Obywatelskich za rok 2008.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#BeataKempa">Zatem nie pozostaje nam nic innego jak przyjęcie całościowej opinii, opinii nr 10 Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka uchwalanej na posiedzeniu w dniu 23 czerwca 2009 r. dla Komisji Finansów Publicznych, ponieważ dla tej Komisji musimy taką wspólną opinię wydać, która jest jednocześnie naszą uchwałą.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#BeataKempa">Komisja Sprawiedliwości po przeanalizowaniu przedłożonych dokumentów oraz uzyskaniu wyjaśnień przedstawicieli wymienionych w tych częściach, czyli części 04, 05, 06, 08, 10, 13, 15, 37, 52, a także przychodów i wydatków państwowych funduszy celowych, planu finansowego Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej i planu finansowego Funduszu Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy, pozytywnie opiniuje wykonanie budżetu państwa w 2008 r. w tych częściach oraz przychody i wydatki państwowych funduszy celowych. Jednocześnie opinię Komisji na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych przedstawi… i tutaj proponuję panią poseł Bożenę Szydłowską. Czy pani poseł przed podjęciem uchwały wyraża zgodę? Dziękuję bardzo, zatem jeśli nikt z państwa nie zgłosi sprzeciwu, to uznam, że uchwałę o tej treści, jaką odczytałam, przyjmujemy. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#BeataKempa">Dziękuję bardzo, szanowni państwo przechodzimy do punktu drugiego porządku dziennego. Wcześniej powiedziałam, że mamy punkt ostatni, ale w punkcie pierwszym porządku obrad tego posiedzenia Komisji. Punkt drugi dotyczy rozpatrzenia sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli za 2008 r. w zakresie Departamentu Administracji Publicznej oraz Departamentu Budżetu i Finansów. Przypomnę, że będziemy też musieli dla Komisji Kontroli Państwowej przyjąć opinię w tym zakresie, więc proszę państwa o wysłuchanie sprawozdania z tejże działalności i po wysłuchaniu zakończymy posiedzenie Komisji, zarządzimy krótką 5-minutową przerwę i poprosimy wtedy na następne posiedzenie Komisji pana rzecznika praw obywatelskich. Oczywiście zapraszamy do pozostania z nami przez jeszcze ten moment, kiedy będziemy rozpatrywać punkt drugi.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#BeataKempa">Bardzo proszę przedstawiciela NIK o sprawozdanie z działalności NIK za 2008 r. w zakresie Departamentu Administracji Publicznej oraz Departamentu Budżetu i Finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Kilka słów na początek o działalności NIK w ubiegłym roku. Jeśli chodzi o skalę wykonywanych kontroli, to jest ona zbliżona do tej z 2007 r., może tylko więcej przeprowadzaliśmy w ubiegłym roku kontroli doraźnych, które miały za zadanie z jednej strony wstępne przebadanie jakiegoś pola do kontroli, sprawdzenie wniosków z poprzednich kontroli, rozpatrywanie skarg, reakcje na zalecenia, zalecenia i wskazówki komisji sejmowych i senackich oraz pisma posłów i senatorów. Jeśli chodzi o finansowe rezultaty naszych kontroli, to ujawniono nieprawidłowości w łącznym wymiarze 16.800.000 tys. zł. Oprócz tego wskazywaliśmy też na to, że korzyści, jakie w wyniku naszych kontroli mogły uzyskać kontrolowane jednostki, to jest 553.000 tys. zł. Jeśli chodzi o kwestie reakcji na nasze kontrole, to mieliśmy zastrzeżenia do wyników kontroli do 4,1 protokołów kontroli i 7,4 wystąpień pokontrolnych. Oczywiście to jest realizacja zasady kontradyktoryjności. Uważamy jednak, że te wskaźniki, które pokazują do ilu naszych materiałów zastrzeżenia zgłaszano, świadczą o tym, że z jednej strony nie jest to duża skala, z drugiej strony rzeczywiście jest możliwość apelowania czy braku zgody z naszymi ocenami i to jest rozpatrywane w procedurze działania zarówno komisji, jak i później ewentualnie Kolegium Najwyższej Izby Kontroli. Zgłaszaliśmy cały szereg wniosków pokontrolnych, jeśli idzie o realizację tych wniosków w ramach normalnego działania instytucji kontrolowanych. Jest to dość proste, ponieważ to jest zwykle coś usprawniającego czy coś, co nie wymaga zbyt długiego czasu i wysiłku. Jeśli chodzi o wnioski de lege ferenda, to w ubiegłym roku zgłosiliśmy ich 43, a 32 dotyczyły przepisów rangi ustawowej, ale tylko 4 z tych wniosków w omawianym ubiegłym roku były zrealizowane. Oczywiście zdajemy sobie sprawę z tego, że one mogą posłużyć jako ogólny materiał przy planowaniu czy przy przygotowywaniu wszelkich zmian ustaw i nie muszą być realizowane w takiej postaci, w jakiej byśmy je widzieli, ale uważamy że zgłaszanie tych wniosków jest jednym z bardzo ważnych żądań niezależnie od tego, jak często i w jakim zakresie są realizowane. To jest to rzecz szalenie ważna.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Zawiadamiamy o naruszeniach prawa i o podejrzeniach popełnienia przestępstw. Zawiadamiamy o naruszeniach dyscypliny finansów publicznych. Chcę tu państwu powiedzieć o naszym dylemacie, ponieważ często nam się mówi, że dużo wysyłamy zawiadomień, ale reakcja na nie jest stosunkowo niewielka. To jest prawda, tyle tylko, że nas nikt nie zwolni z obowiązku kierowania zawiadomień, wniosków bądź innych tego typu materiałów. Z kolei komisje, które orzekają o tych sprawach, mają inne spojrzenie i patrzą na to od strony irracjonalizmu i pewnego ograniczania formalnych podejść. W związku z tym rzeczywiście tych ukaranych mamy stosunkowo niewiele. My też byśmy nie chcieli wysyłać tylu zawiadomień o naruszeniu np. ustawy o rachunkowości, w tym jej artykule, który jest przez nas najczęściej stosowany, tzn. art. 77, gdzie właściwie każde naruszenie ustawy zobowiązuje nas do zgłoszenia, ponieważ jest przewidziane karanie za tego typu przewinienia. Może warto by kiedyś przy jakiejś okazji zastanowić się, czy rzeczywiście ten obowiązek zgłaszania zawiadomień i wniosków o ukaranie nie jest zbyt szeroki. Czy rzeczywiście te wykroczenia czy te nieprawidłowości, które są podstawą tych zgłoszeń, można by w jakiś sposób zawęzić, ponieważ w ten sposób mamy do czynienia z asymetrią, zgłoszone wnioski, podjęte postępowania i ukarani sprawcy.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Jeśli chodzi o współpracę z Sejmem i rządem w zakresie legislacji, to opiniujemy cały szereg dokumentów zarówno projektów ustaw, zmian ustaw, jak i projektów rządowych. W minionym roku mieliśmy takich projektów 85 zaopiniowanych. Równocześnie zajmowaliśmy się też pewnym opracowywaniem strategii wytycznych metody po to, żeby nasze kontrole mogły być nie tylko przydatne w naszych pracach i pracach Sejmu, ale także wykorzystywane przez inne organy administracji, co zresztą się dzieje. Wprowadziliśmy ten cały szereg metod z wykorzystaniem technik informatycznych, które też się upowszechniają. My też udostępniamy te narzędzia innym organom kontrolującym.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Jeśli chodzi o współpracę z tymi i innymi organami kontrolnymi, to zarówno zlecamy im jako naczelny organ kontroli przeprowadzenie pewnych działań, jak też prowadzimy pewne wspólne kontrole. Naszymi naturalnymi partnerami są oczywiście regionalne izby obrachunkowe, państwowa inspekcja pracy, Urząd Zamówień Publicznych, Inspekcja Drogowa, Inspekcja Sanitarna, Inspektor Nadzoru Budowlanego, Państwowa Straż Pożarna, Inspekcja Ochrony Środowiska. Mamy tutaj kilkadziesiąt takich wspólnych działań, które pozwalają nam wyjść poza tę naszą metodologię przeprowadzania kontroli.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Reagujemy na skargi. Mieliśmy ich ok. 4 tys. w ciągu ubiegłego roku. Od parlamentarzystów mieliśmy ich 88. Podobnie jak w latach ubiegłych dotyczyły głównie nadużyć gospodarczych, funkcjonowania urzędów publicznych, były skargi na działalność organów sprawiedliwości i więziennictwa, ale ich udział nie był jakiś wysoki, było to 10% skarg, które otrzymywaliśmy na funkcjonowanie edukacji, nauki i kultury, na gospodarkę lokalami. Zbadaliśmy 418 skarg i blisko połowa z nich była skargami zasadnymi, często jednak próbuje się za pośrednictwem instytucji kontrolnej jakieś swoje racje przekazywać, co nie zawsze się potwierdza i wynika z kontroli.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Jeśli chodzi o ogólny obraz funkcjonowania państwa, jaki po tym kolejnym roku naszego działania się z materiałów wyłania, to nie jest on optymistyczny. Nie ma zdecydowanej poprawy w rozwiązywaniu problemów, które negatywnie rzutowały na standard życia obywateli i ich poczucie bezpieczeństwa. Nie ma jakiejś poprawy istotnej, widocznej w stylu sprawowania przez organy administracji publicznej ich funkcji.</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Ciągle jest wielkim problemem absorpcja środków unijnych, ona się poprawiła, jeśli chodzi o końcówkę poprzedniej perspektywy. Tu mamy rozliczenia do połowy tego roku więc mamy nadzieję, że tamta perspektywa będzie korzystnie rozliczona, co w tej chwili pozwala nam na to, że otrzymujemy jakieś środki z Unii Europejskiej poza zaliczkowymi na nową perspektywę. Niemniej jest to bardzo istotny problem. Sygnalizowaliśmy ciągle braki kadrowe, braki organizacyjne, właściwie ten brak systematyczności tempa w podchodzeniu do wykorzystania środków unijnych.</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Mamy cały szereg zastrzeżeń do braku wizji rozwoju poszczególnych sfer życia publicznego. Dotyczy to głównie ochrony zdrowia, przekształceń własnościowych, infrastruktury, obronności. Tutaj widzimy, że nie dość konsekwentnie są realizowane programy rządowe. Organy państwa czasem dość swobodnie traktują przepisy prawa i nie egzekwują tego prawa nawet we własnych instytucjach, nie potrafią zapewnić odpowiedniego biegu spraw. Przede wszystkim jest to późne podejmowanie czynności, przewlekłość postępowań i niedotrzymywanie terminów, to jest niestety codzienna praktyka. Nie wszystko da się wytłumaczyć niewystarczającą obsadą, choć oczywiście jest ona problemem. Proszę zwrócić uwagę, że w naszych materiałach pokontrolnych zaczęliśmy drążyć kwestię kadrową w sposób, który byłby odpowiedzią na pytania państwa z Ministerstwa Sprawiedliwości. Cały czas słyszymy o długotrwałych postępowaniach i nierozstrzygniętych konkursach. Przecież na etapie planowania wiemy o tym, że wyłonienie sędziego lub innego wybitnego fachowca musi trwać, być związane z przeprowadzeniem określonych procedur. Dlatego pisaliśmy, że skoro wiadomo, że to wszystko jest takie trudne, to zaczynajmy to odpowiednio wcześnie i planujmy to realnie. Nie planujmy, że pozyskamy 200 sędziów, gdy warunki mamy do pozyskania 10. Chcielibyśmy nie tyle tłumaczyć, tylko po prostu uwzględnić, że są pewne problemy, które utrudniają i te problemy wziąć pod uwagę planując i te problemy z odpowiednim wyprzedzeniem wziąć pod uwagę realizując te zadania. Nasze wyniki wyraźnie wskazują na brak skutecznego nadzoru i słabość mechanizmów kontrolnych. Była mowa o tym, że bez właściwego i dobrego systemu kontroli zarządczej nie da się opanować tych wszystkich systemów wielopodmiotowych, szczególnie takich z jakimi mamy do czynienia chociażby w Ministerstwie Sprawiedliwości czy w Ministerstwie Spraw Zagranicznych i w jeszcze wielu innych naszych resortach. Otóż proszę państwa jest to rzeczywiście duży problem tyle tylko, że te same ministerstwa, które mówią, że nie są w stanie, robią te same rzeczy dotyczące właśnie pewnych elementów systemu zarządczego, kiedy wykorzystują środki unijne. Na tym kawałku to się udaje, ale na całości jest dużo trudniej. Dlatego, że nasza rzeczywistość się zmienia i potrzeby wniosków pokontrolnych się zmieniają. Chciałabym zwrócić uwagę na pewną zmianę w podejściu kontrolnym Izby. O ile jeszcze parę lat temu satysfakcjonowało nas, że znaleźliśmy jakieś nieprawidłowości w konkretnych szczegółowych sprawach w 10 przypadkach, o tyle teraz zaczynamy od innej strony. Najpierw badamy czy istnieje wewnętrzny system kontroli, który pozwala chronić środki publiczne, który pozwala podejmować właściwe decyzje, który po drodze eliminuje i wytrąca wszelkie złe działania. Jeśli taki system jest ustanowiony, opisany i spełnia warunki prawne, tzn. jest zgodny z systemem prawa polskiego i prawa unijnego, to oceniamy pozytywnie właśnie ten system. Później badamy czy działa on zawsze jednakowo skutecznie, ciągle i wobec wszystkich tak samo i wtedy możemy powiedzieć trochę więcej o tym, czy ten system dobrze ustanowiony i opisany, właściwie działa, a jeśli nie, to dlaczego? Jeśli nasza ocena jest negatywna, to wtedy dopiero mamy przejście na badanie bezpośrednie, czyli już właśnie na wyszukiwanie tych nieprawidłowości w konkretnych działaniach, w konkretnych dokumentach i jeśli tamte oceny były pozytywne, to możemy się ograniczyć do mniejszej próby kontrolnej. Jeśli by tamte oceny były negatywne, badalibyśmy znacznie szerszą próbę kontrolną po to, żeby dociec w czym tkwi problem. Te sprawy wzięły się stąd, że mamy do czynienia w coraz szerszym zakresie ze środkami pochodzącymi z budżetu Unii Europejskiej, które są zarządzane w sposób, mówimy na to, dzielony. Czyli coraz większa odpowiedzialność za nie jest przesuwana w stronę kraju członkowskiego, a coraz mniejsza spoczywa na Unii Europejskiej. Stąd Unia Europejska już nie sprawdza u nas wydatków, tylko sprawdza właśnie te systemy więc my je też chcemy sprawdzać. Chcemy uświadomić, że jest bardzo ważne ustanowienie, opisanie, a później realizowanie swoich zadań właśnie w rytm tego systemu wewnętrznego, opracowanego, zarządczego.</u>
          <u xml:id="u-55.8" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Jeśli chodzi o kwestie już takich bezpośrednich kontroli związanych z problematyką działania Komisji Sprawiedliwości, to chcę powiedzieć, że oprócz naszych kontroli wykonania budżetu mieliśmy w 2008 r. kilka kontroli dość istotnych wiążących się z tą problematyką. Przede wszystkim zbadaliśmy w Ministerstwie Sprawiedliwości oraz wybranych sądach rejonowych jak jest realizowana sprawa ksiąg wieczystych i jak jest wdrażany projekt nowej księgi wieczystej. Celem kontroli była sprawność rozpoznawania przez sądy powszechne wniosków o założenie i wpis do księgi wieczystej i stan realizacji tej właśnie nowej księgi wieczystej. Muszę powiedzieć, że pozytywnie oceniliśmy działania Ministra Sprawiedliwości, zarówno jeśli chodzi o poprawę rozpoznawania spraw wieczysto-księgowych, jak też i wdrażanie nowego projektu, który ma się przyczynić do znacznego usprawnienia i do znacznego skrócenia czasu oczekiwania na działania w ramach księgi wieczystej. Zauważamy problemy między innymi w kwestii kadrowej i zwiększony napływ spraw wtedy, gdy dozwolony został wykup mieszkań spółdzielczych i wówczas było rzeczywiście zalanie sądów sprawami dotyczącymi ksiąg wieczystych. Mamy też silne zróżnicowanie warunków i szybkości załatwiania spraw wieczysto-księgowych w skali całego kraju. Jeśli chodzi o nieprawidłowości, jakie stwierdzaliśmy to głównie jest to niezgodne z obowiązującymi przepisami rejestrowanie w dzienniku ksiąg wieczystych i wniosków o założenie księgi bądź o wpis do księgi. Po drugie, jest to nieprzestrzeganie ustawowego terminu zaznaczania w księdze wieczystej wzmianek o wnioskach o dokonanie wpisu. Pamiętajmy proszę państwa, że ta spokojnie brzmiąca sprawa wzmianek może oznaczać, że ktoś kupi coś co już nie jest do kupienia, co ktoś już przed nim nabył. Kolejna rzecz to nieprzestrzeganie terminu składania wniosków o ujawnienie prawa własności Skarbu Państwa albo jednostki samorządu, które były składane na podstawie tak zwanej ustawy ujawniającej z 7 września 2007 r., które miały doprowadzić do ujawnienia w księgach wieczystych praw własności nieruchomości Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego po to, żeby nie było już tych wszystkich problemów związanych za każdym razem z faktem nieudowodnienia i nieudokumentowania praw podmiotów publicznych do jakiegoś majątku.</u>
          <u xml:id="u-55.9" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Inną kontrolą jaką przedstawiliśmy, było wykorzystanie środków finansowych na finansowanie pobytów nieletnich w placówkach o charakterze resocjalizacyjnym. Kontrolowaliśmy środki jakie te ośrodki otrzymały na swoją działalność, które miały umożliwić im zorganizowanie wychowankom odpowiednich warunków pobytu, kontynuowanie nauki, zdobycie zawodu. Środki te zostały spożytkowane na ogół prawidłowo i gospodarnie. Kilka placówek zaciągnęło zobowiązania przekraczające plany finansowe, a część środków wydatkowała z naruszeniem zasad prawa zamówień publicznych. Większość jednostek nieprawidłowo sporządzała i ewidencjonowała dowody księgowe. W tych placówkach rzeczywiście było to dość nagminne, że te dowody księgowe nie nosiły wszystkich cech wymaganych prawem. Było to między innymi rezultatem braku ustanowienia systemu wewnętrznej kontroli finansowej. Mówię o systemie, czyli o pewnych regułach i zasadach podziału zadań, zasadach upoważnienia do podpisywania, do przekazywania itd. Te błędy polegały przede wszystkim na nieumieszczaniu w dokumentach wszystkich informacji czy danych wymaganych przez ustawę o rachunkowości. Przy okazji, jakby państwo byli zainteresowani tą kontrolą, to ona pokazuje, że dużo wydatkujemy pieniędzy na te ośrodki. To jest średnio miesięcznie na jednego wychowanka co najmniej 7000 zł. Zapewnienie tam materialnych i innych warunków resocjalizacji jest możliwe. Nie zawsze i wszędzie tak się dzieje, ale my zwracaliśmy uwagę bardziej na sprawy finansowania niż na realizację programów, natomiast będziemy je badać w innych kontrolach.</u>
          <u xml:id="u-55.10" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Kolejna kontrola dotyczy przeciwdziałania zjawiskom patologii w szkołach i placówkach oświatowych, gdzie stwierdziliśmy, że ze względu na bardzo przewlekły tryb wydawania skierowań do młodzieżowych ośrodków wychowawczych i ośrodków socjoterapii oraz skuteczne ukrywanie się, jak się okazuje, nieletnich przed policją, znaczna część tych miejsc w placówkach jest niewykorzystana po kilka miesięcy. One muszą czekać na młodzież, która się tam zjawi, ale to wszystko bardzo długo trwa. Kilka ośrodków zaniechało sporządzania indywidualnych programów terapeutycznych lub resocjalizacyjnych. Wzrost liczby młodzieżowych ośrodków nie towarzyszy wzrostowi powoływania szkół podstawowych i zawodowych, szczególnie dla dziewcząt upośledzonych objętych programem edukacyjnym. W dalszym ciągu sądy kierują do ośrodków dla nieletnich, które mają zapobiegać uzależnieniu, już uzależnionych bądź młodzież po bardzo ciężkich przejściach i tam ta młodzież nie znajduje dla siebie odpowiednich warunków, bo te ośrodki mają tylko działać czy pracować z zagrożonymi patologią, a nie już dotkniętymi. Należałoby jeszcze przeorganizować te służby po to, żeby lepiej wykonywały swoje zadania.</u>
          <u xml:id="u-55.11" who="#CzesławaRudzkaLorentz">W najbliższym roku chcemy przeprowadzić kontrolę zagadnień, o których była dziś tu mowa, a mianowicie jak jest realizowany program pozyskania miejsc dla osadzonych w latach 2006–2009, ponieważ już tej tematyce należałoby się przyglądać czy jest osiągamy ten efekt, który zamierzyliśmy, czy nie. Tak jak już wspomniałam, monitorowaliśmy skargi napływające m.in. właśnie na resort czy na służbę resortu sprawiedliwości i służbę więzienną. Było ich 402, trochę więcej niż poprzednio. Dotyczyły one kwestii działalności komorników sądowych, działalności prokuratorów i problematyki funkcjonowania służby więziennej, to były kwestie warunków bytowych więźniów. Te sprawy staramy się włączać do naszych kontroli programowanych również na następne lata.  To tyle jeśli chodzi o tę sferę naszej działalności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#AndrzejŁodyga">Moje wystąpienie w przeciwieństwie do wystąpienia mojej poprzedniczki będzie bardzo krótkie albowiem departament, który reprezentuję, zajmuje się głównie kontrolami budżetowymi i podatkowymi oraz kontrolami instytucji finansowych. Z zakresu działania państwa Komisji zarówno w roku ubiegłym, jak i bieżącym, przeprowadziliśmy kontrolę wykonania budżetu przez takie jednostki pozarządowe jak IPN i Rzecznika Praw Obywatelskich. Zarówno w roku bieżącym, jak i ubiegłym, przedłożyliśmy informację o wykonaniu budżetu w tych częściach. Żeby nie powtarzać wyników, chciałbym powiedzieć, że stwierdziliśmy, że w tych częściach budżetowych prawidłowo gospodaruje się środkami publicznymi. Żadnych zaleceń ani skarg z zakresu państwa kompetencji nie mieliśmy, wobec czego nie będę państwa po prostu zanudzał innymi zagadnieniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#BeataKempa">Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa pragnie zabrać głos? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#BeataKempa">Mam prośbę, aby z kontroli tych obszarów, które była pani dyrektor uprzejma omówić, w szczególności dotyczących kontroli realizacji ustawy o ujawnianiu w księgach wieczystych własności nieruchomości Skarbu Państwa, w kwestii dotyczącej placówek resocjalizacyjnych, a także w tych obszarach, gdzie tych nieprawidłowości stwierdziliście najwięcej, bo jak dobrze zrozumiałam, kwoty oszacowali państwo na ponad 16.000.000 tys. zł, czyli tam, gdzie rzeczywiście było ich najwięcej, zechciała pani przesłać na moje ręce, wiceprzewodniczącej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, wszystkich tych protokołów, dlatego że przynajmniej już w dwóch obszarach widzę wielką potrzebę zwołania posiedzenia Komisji z udziałem ministra, a także przedstawicieli NIK w związku z zagadnieniami i kwestiami, które się tutaj pojawiły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Chciałam tylko tutaj wyjaśnić, że te dane dotyczące ogólnych efektów finansowych dotyczyły całej działalności Izby. Natomiast wszędzie tam, gdzie rzeczywiście występowały nieprawidłowości stwierdzone w dużej ilości, to taką informację na ręce pani wiceprzewodniczącej przekażemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#BeataKempa">Dziękuję za wyjaśnienie, bo kwota 16.000.000 tys. zł to półtora budżetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#StanisławRydzoń">Nie chciałem zadać pytania, tylko zastanowić się nad pewną niezwykle ważną, moim zdaniem, kwestią, która – nawiasem mówiąc – nawiązuje do informacji Rzecznika Praw Obywatelskich. Otóż ja wystąpiłem do NIK jakieś osiem miesięcy temu w sprawie realizacji ustawy o Świnnej Porębie. W szczególności powołałem się tam na przepisy w konstytucji, że Polska jest demokratycznym państwem prawnym, że działa na podstawie konstytucji oraz ustaw i stwierdziłem, że Sejm uchwala ustawy takie jak ta o Świnnej Porębie, a potem kolejne rządy tej ustawy nie przestrzegają. W związku z tym wystąpiłem do prezesa NIK żeby się zastanowić, jakie wnioski wyciągnąć z takiej demoralizującej sytuacji. Sejm uchwala określoną ustawę, a następnie nikt się nią nie przejmuje. Ta ustawa w przyszłym roku traci swój byt i w zasadzie nie wiadomo, kiedy zostanie zakończona inwestycja, która miała się zakończyć w przyszłym roku. Otrzymałem odpowiedź od prezesa NIK, że to zagadnienie będzie podmiotowym kontroli, z tym że muszę powiedzieć, że nie jestem zadowolony do końca, bo nie chodziło mi o to, żeby tę inwestycję zbadać, tylko o pewne tendencje, jakie występują. Sejm uchwala ustawę, a następnie nikt się nią kompletnie nie przejmuje i tym, co jest tam zapisane. Ustawa przewiduje określone nakłady, w budżecie przewiduje się inne nakłady, a następnie organ wykonawczy tnie te nakłady, jak mu się podoba. W związku z tym wyraziłem jako prawnik, jako legalista, pewne zaniepokojenie. Pan prezes napisał, że w przyszłym roku ta inwestycja będzie badana, notabene realizowana już 24 lata. Chodzi mi też o to, aby za bardzo nikt się nie zajął rozliczaniem samej inwestycji tylko po prostu popatrzeć na ten trend. Ja nie miałem zamiaru dziś zadawać tego pytania i zabierać głosu, ale stwierdziłem, że to jest jednak okazja, ponieważ o tym akurat mówimy. Chodzi mi generalnie o inwestycję Świnna Poręba, miała być zakończona do 2010 r., a nie ma najmniejszych szans, żeby się zakończyła do 2014 r. Wszyscy milczą i udają, że jest OK. W takiej sytuacji Sejm powinien podjąć decyzję, że ta ustawa jest już nieważna i ją uchylić albo powinna być jakaś nowelizacja, np. wydłużająca termin. Jest to demoralizacja na najwyższym poziomie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#CzesławaRudzkaLorentz">Ja mogę tylko zadeklarować, że przekażę sprawę panu prezesowi. Rzeczywiście nachylenie kontroli nie powinno pójść w stronę realizacji, tylko w stronę polityki wykonywania tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#StanisławRydzoń">Zapomniałem powiedzieć o jednej sprawie, że NIK wedle ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli nie kontroluje tylko i wyłącznie budżet państwa, ale również realizację ustaw. Tu jest prośba o skontrolowanie realizacji ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#BeataKempa">Zatem również w tym duchu właśnie dotyczy to ustawy o ujawnianiu w księgach wieczystych majątku Skarbu Państwa, bo jest to dość ważne wykonanie w świetle tych zjawisk, z którymi mamy do czynienia i być może państwo rozwieją moje wątpliwości, ja mam tylko cząstkowe dane w tym zakresie i są one porażające, jeśli chodzi o zakres wykonania tej ustawy. Być może potrzebna będzie nowa ustawa, bo ona już też jest ustawą martwą w tym momencie, bo bodajże obowiązywała do kwietnia czy maja tego roku.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#BeataKempa">Czy ktoś chciałby jeszcze zabrać głos w dyskusji? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#BeataKempa">Podejmiemy uchwałę nr 11 Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka uchwaloną na posiedzeniu w dniu 23 czerwca 2009 r., która będzie przekazana Komisji do spraw Kontroli Państwowej, jest to uchwała opiniująca dla tej Komisji o następującej treści: „Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka na posiedzeniu w dniu  23 czerwca 2009 r. rozpatrzyła sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli za 2008 r. w zakresie Departamentu Administracji Publicznej oraz Departamentu Budżetu i Finansów w zakresie problematyki dotyczącej działania Komisji. Komisja ocenia powyższe sprawozdanie pozytywnie”.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#BeataKempa">Czy ktoś wnosi uwagi do takiej treści? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#BeataKempa">Stwierdzam, że Komisja ocenia pozytywnie sprawozdanie w zakresie problematyki dotyczącej działania Komisji Departamentu Administracji Publicznej oraz Departamentu Budżetu i Finansów NIK.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#BeataKempa">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad – zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>