text_structure.xml
17.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Otwieram posiedzenie Komisji. Rozpatrzymy dziś problem wynagradzania sędziów i prokuratorów oraz kwestię finansowania Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PosełAleksanderBentkowski">Od dłuższego już czasu przedstawiam państwu problem finansowania Ministerstwa Sprawiedliwości jako wymagający szybkiego rozwiązania w ustawie budżetowej.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PosełAleksanderBentkowski">Uważam, że dopóki minister sprawiedliwości będzie finansowany przez ministra finansów, dopóty nie będziemy mogli mówić o pełnej niezawisłości sądów i wymiaru sprawiedliwości w Polsce. Istniejący układ jest niezgodny z konstytucyjną zasadą podziału władz, gdyż władza sądownicza jest uzależniona od władzy wykonawczej.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PosełAleksanderBentkowski">Dowodem na to, że kwestia ta nie jest dobrze rozwiązana w naszym systemie prawnym jest niedawne wyłączenie z gestii Ministerstwa Finansów Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#PosełAleksanderBentkowski">Te trzy sądy ustalają budżet we własnym zakresie i przedstawiają go do zaopiniowania Komisji Sprawiedliwości i następnie Sejmowi, z pominięciem ministra finansów.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#PosełAleksanderBentkowski">Sądy powszechne mają budżet całkowicie uzależniony od decyzji Ministerstwa Finansów. Przy takim systemie nie można mówić o niezawisłości sądów w Polsce.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#PosełAleksanderBentkowski">Problem przedstawiałem w ub.r. i w tym roku. Dotarł on do Krajowej Rady Sądownictwa, która poparła moje stanowisko i wydała stosowną uchwałę, aby dokonać zmian w ustawie Prawo budżetowe. Przedstawiam państwu treść tej uchwały:</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#PosełAleksanderBentkowski">„Krajowa Rada Sądownictwa po zapoznaniu się z projektem ustawy o zmianie ustawy Prawo budżetowe, o samorządzie terytorialnym oraz prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych wyraża następujące stanowisko:</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#PosełAleksanderBentkowski">1) w nowym brzmieniu art. 31 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe (Dz.U. z 1993 r. nr 72, poz. 344 ze zm.) proponuje się przyznanie Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji oraz Krajowemu Biuru Wyborczemu uprawnienia do samodzielnego opracowywania projektów ich budżetów, dołączonych do projektu budżetu opracowywanego przez ministra finansów. Projekt ustawy nie przewiduje natomiast przyznania takiego uprawnienia sądom powszechnym. Należy to uznać za nieprawidłowe. Sądy powszechne realizując funkcje władzy sądowniczej będącej konstytucyjną „trzecią władzą”, ustrojowo charakteryzują się niezależnością od władzy wykonawczej. Ustrojowa niezależność sądów powszechnych, podobnie jak Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, uzasadnia przyznanie im w Prawie budżetowym uprawnienia do samodzielnego opracowywania projektów budżetu. Krajowa Rada Sądownictwa uważa, iż w art. 31 ust. 3 pkt 2 cyt. ustawy z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe należy po słowach „Krajowego Biura Wyborczego” dodać słowa „oraz sądów powszechnych”,</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#PosełAleksanderBentkowski">2) w art. 70 cyt. ustawy z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe proponuje się wprowadzenie nowego ust. 3 pozwalającego na ustalanie szczególnych zasad wykonywania budżetu przez jednostki budżetowe mające siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej. Krajowa Rada Sądownictwa uważa, iż należy stworzyć na analogicznych zasadach możliwości wykonywania budżetu na szczególnych zasadach dla sądów powszechnych i innych jednostek organizacyjnych resortu wymiaru sprawiedliwości. Przy stałym niedofinansowaniu Ministerstwa Sprawiedliwości mogłoby to pozwolić, przykładowo, na wykorzystanie części wpływów na wydatki”.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#PosełAleksanderBentkowski">Ostatnio wpłynął do Sejmu rządowy projekt zmiany ustawy Prawo budżetowe, o samorządzie terytorialnym oraz prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, w których proponuje się w art. 31 ust. 3 pkt 2 wyłączenie z gestii Ministerstwa Finansów tworzenia budżetów dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz Krajowego Biura Wyborczego.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#PosełAleksanderBentkowski">Budżet sądów powszechnych pozostawia się nadal pod kontrolą ministra finansów. Wydaje się, że przyszedł moment, w którym Komisja Sprawiedliwości powinna zająć stanowisko.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#PosełAleksanderBentkowski">Proponuję podjęcie uchwały o zwrócenie się do Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów o zmianę ustawy Prawo budżetowe, o samorządzie terytorialnym oraz prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych przez dodanie do projektu ustawy Prawo budżetowe w art. 31 ust. 3 pkt 2 - do wymienionych tam instytucji, którym przyznano prawo samodzielnego opracowywania projektów swoich budżetów - po słowach „Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji” oraz Krajowego Biura Wyborczego wyrazów „sądów powszechnych”.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#PosełAleksanderBentkowski">Uważam, że taki zapis stwarza rzeczywistą finansową niezależność sądów od władzy wykonawczej. Budżet sądów powszechnych byłby kontrolowany przez Komisję Sprawiedliwości Sejmu tak, jak w przypadku Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#PosełAleksanderBentkowski">Podjęcie decyzji w tej sprawie jest sprawą pilną, ponieważ prace nad zmianą ustawy budżetowej są na ukończeniu. Jeżeli dzisiaj podejmiemy stosowną uchwałę, to jest możliwość, że zostanie ona uwzględniona przy sporządzaniu projektu zmian.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#PosełAleksanderBentkowski">Proszę więc państwa o przedstawienie swoich opinii i propozycji.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Zgadzam się z poglądem pana przewodniczącego na tę sprawę. Chciałbym dodać, że przy okazji prac nad konstytucją wydaje się niezbędne takie ustawienie sądownictwa, aby było rzeczywiście trzecią władzą.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosełAndrzejGaberle">W tej chwili jest zbyt wiele możliwości ingerencji ze strony władzy ustawodawczej i wykonawczej, aby móc nazwać sądownictwo niezawisłym. Uchwała Komisji Sprawiedliwości byłaby istotnym krokiem w kierunku zmiany tego stanu rzeczy.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełMarekDyduch">Chciałem zadać pytanie przedstawicielowi Ministerstwa Sprawiedliwości, jakie jest stanowisko ministerstwa w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościGrzegorzCiecierski">Chciałem podziękować za pomoc, jaką będzie uchwała. Działania ministerstwa będą zgodne z oczekiwaniami posłów i wymiaru sprawiedliwości i skierują się w stronę ukształtowania sądownictwa jako niezawisłej trzeciej władzy. Dzięki przychyleniu się do uchwały Komisji mamy możliwość dokonania jeszcze tej zmiany, gdyż jako rząd mamy ograniczoną możliwość działania na obecnym etapie opracowywania projektu.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościGrzegorzCiecierski">Chciałbym jeszcze prosić o rozważenie przy formułowaniu wniosku kwestii, żeby w art. 70 ust. 3 umieścić pewną kosmetyczną zmianę. Chodzi o ustalenie zasad delegacji co do sposobu wykonania budżetu, żeby robić to, jeśli chodzi o sądy powszechne, w porozumieniu z ministrem sprawiedliwości. Zapisano, że minister finansów w porozumieniu z ministrami: spraw zagranicznych i współpracy gospodarczej z zagranicą może ustalić szczegółowe zasady wykonania budżetu jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościGrzegorzCiecierski">Nowy zapis uwzględniałby potrzebę odrębnego regulowania zasad wykonania budżetu od zasad ogólnych.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościGrzegorzCiecierski">Jeżeli Komisja uzna, że nie jest to zapis zbyt szczegółowy na tym etapie, dobrze byłoby, aby Biuro Legislacyjne Sejmu mogło uwzględnić proponowany zapis.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Byłaby to konsekwencja sytuacji Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, których budżety należą do pewnych grup wydzielonych wewnątrz resortu, według obowiązującej w kraju specyfiki budżetowej.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PosełAleksanderBentkowski">Gdyby nie było tego zapisu, można by sądzić, że budżet resortu sprawiedliwości rządzi się własnymi prawami i minister sprawiedliwości może nim dysponować począwszy od wynagrodzeń, a skończywszy na inwestycjach. Dlatego, aby utrzymać konstrukcję podziałów i zarządu budżetem należałoby przedstawić tę poprawkę Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#WiceministerGrzegorzCiecierski">Rozumiem, że w tej sytuacji minister sprawiedliwości byłby podmiotem dysponującym tym wydzielonym budżetem tak, jak ma to miejsce w przypadku budżetów Sądu Najwyższego, czy Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Część dotycząca sądów powszechnych byłaby kształtowana w całości przez ministra sprawiedliwości albo każdy sąd apelacyjny byłby traktowany jako osobny podmiot budżetowy dla wszystkich sądów powszechnych z terenu podlegającego danej apelacji.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełAleksanderBentkowski">Obawiam się jednak, że minister finansów może powiedzieć, że jest to jedyny przypadek, gdy w ramach jednego resortu są dwa różne rodzaje budżetów. Gdyby miał takie zastrzeżenia, można by sformułować to w taki sposób, że minister sprawiedliwości przedkłada budżety odrębnych podmiotów, jakimi są sądy apelacyjne.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#PosełAleksanderBentkowski">Jest to rozwiązanie mniej korzystne dla ministra sprawiedliwości i w zasadzie pozbawia go zupełnie wpływu na kształtowanie tych budżetów w sądownictwie. Wtedy jednak sądownictwo byłoby całkowicie niezależne od władzy wykonawczej, a minister sprawiedliwości stałby się prokuratorem generalnym.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#PosełAleksanderBentkowski">Technicznie - podmiotami ustawy budżetowej byłyby sądy apelacyjne. Przedstawiałyby one projekty własnych budżetów w porozumieniu z ministrem sprawiedliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełAndrzejGaberle">To rozwiązanie techniczne rzutuje na wiele spraw merytorycznych. Obawiam się, że jest za późno na wprowadzenie tego rozwiązania w tym roku. Możemy jedynie rozpatrzyć tę sprawę perspektywicznie.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Ta zmiana ustawy budżetowej będzie skutkować w przyszłym roku. Jak wiemy, rząd po uchwaleniu budżetu tegorocznego rozpocznie prace nad budżetem przyszłorocznym. Chodzi o to, żeby pracował już przy nowych założeniach.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PosełAleksanderBentkowski">Proponuję podjęcie uchwały następującej treści:</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#PosełAleksanderBentkowski">„Komisja Sprawiedliwości zwraca się do Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów o przyjęcie następujących poprawek do projektu ustawy o zmiany ustaw: Prawo budżetowe, o samorządzie terytorialnym oraz o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (druk nr 620).</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#PosełAleksanderBentkowski">1. W art. 1 w zmianie 19 w lir. c) dotyczącej art. 31 ust. 3 Prawa budżetowego w dotychczasowym pkt. 2 po wyrazach „Naczelnego Sądu Administracyjnego” dodaje się wyrazy „sądów powszechnych przedstawione przez ministra sprawiedliwości”.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#PosełAleksanderBentkowski">2. W art. 1 w zmianie 44 lit. b) dotyczącej art. 70 ust. 3 Prawa budżetowego na końcu nowego ust. 3 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje wyrazy „oraz w porozumieniu z ministrem sprawiedliwości może ustalić te zasady w odniesieniu do sądów powszechnych i innych jednostek budżetowych resortu sprawiedliwości”.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#PosełAleksanderBentkowski">Uzasadnienie:</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#PosełAleksanderBentkowski">Dodanie do art. 31 ust. 3 pkt 2 ustawy Prawo budżetowe wyrazów „Sądów powszechnych przedstawione przez ministra sprawiedliwości” powoduje ten skutek, że minister sprawiedliwości opracowuje budżety sądów powszechnych, zaś minister finansów dołącza ten projekt do projektu budżetu opracowanego przez swój urząd. W dotychczasowym stanie prawnym minister sprawiedliwości opracowuje tylko materiały do projektu budżetu, zaś sam projekt sporządza i wnosi minister finansów.</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#PosełAleksanderBentkowski">Proponowany przez Komisję Sprawiedliwości zakres zmian spowoduje, że w całym sądownictwie powszechnym będą sporządzane i uchwalane budżety w identyczny sposób jak obecnie w przypadku budżetów Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#PosełAleksanderBentkowski">Art. 31 ust. 3 pkt 2 ustawy Prawo budżetowe wyłącza z gestii ministra finansów te organizacje prawa publicznego, które ustrojowo charakteryzują się znamieniem niezależności od władzy wykonawczej. Dołączenie sądów powszechnych do tych instytucji znajduje pełne uzasadnienie w sferze aksjologicznej ustaw konstytucyjnych, które rozwijają założenia ustrojowe sądów powszechnych, a nie znajdują dotychczas odpowiedniego usankcjonowania w Prawie budżetowym.</u>
<u xml:id="u-9.9" who="#PosełAleksanderBentkowski">Konstytucja RP wyraźnie podkreśla rozdział 3 władz - ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej.</u>
<u xml:id="u-9.10" who="#PosełAleksanderBentkowski">Nie można obecnie mówić, że taka niezależność i niezawisłość sądów powszechnych istnieje skoro kondycja finansowa sądów uzależniona jest nie od Sejmu a od władzy wykonawczej.</u>
<u xml:id="u-9.11" who="#PosełAleksanderBentkowski">Ta ułomność systemowa stanowi istotną niekonsekwencję w przedmiocie faktycznej realizacji przyjętego kanonu ustrojowego państwa prawnego.</u>
<u xml:id="u-9.12" who="#PosełAleksanderBentkowski">Druga propozycja poprawki dotyczy uzupełnienia w proponowanym kształcie przez wyżej wymieniony projekt rządowy przepisu art. 70 ust. 3 o możliwości ustalenia przez ministra finansów w porozumieniu z ministrem sprawiedliwości szczególnych zasad wykonywania budżetu sądów powszechnych i innych jednostek resortu sprawiedliwości analogicznie jak to ma miejsce dotychczas w odniesieniu do MON, MSW i jest projektowane przez rząd odnośnie Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą.</u>
<u xml:id="u-9.13" who="#PosełAleksanderBentkowski">Istota tego zagadnienia znajduje pełne uzasadnienie w stałym niedofinansowaniu Ministerstwa Sprawiedliwości i ograniczonych perspektywach zasadniczej zmiany tego stanu rzeczy. Jeden z elementów, który mógłby pozwolić na uzyskanie odczuwalnego postępu to zapewnienie większej elastyczności w odniesieniu do obecnie realizowanych reżimów budżetowych. Przykładowo powinno to dotyczyć stworzenia systemowych możliwości wykorzystania chociażby części opłat kancelaryjnych na zwiększenie wydatków sądów powszechnych związanych m.in. z tymi sferami działalności, które mają wpływ na osiągane dochody budżetowe.</u>
<u xml:id="u-9.14" who="#PosełAleksanderBentkowski">W załączeniu przedkładam uchwałę Krajowej Rady Sądownictwa, która całkowicie popiera proponowane zmiany i utożsamia się z nimi”.</u>
<u xml:id="u-9.15" who="#PosełAleksanderBentkowski">Czy są głosy przeciwne proponowanym ustaleniom. Nie widzę. Uznaję, że uchwała została przyjęta jednogłośnie.</u>
<u xml:id="u-9.16" who="#PosełAleksanderBentkowski">Dziś jeszcze znajdzie się ona w Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów.</u>
<u xml:id="u-9.17" who="#PosełAleksanderBentkowski">Dziękuję państwu i zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>