text_structure.xml
20.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#">Dnia 11 października 1968 r. Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, obradująca pod przewodnictwem posła Józefa Kuleszy (PZPR), rozpatrzyła:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#">- funkcjonowanie systemu finansowego w przemyśle kluczowym i budownictwie;</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#">- działalność oraz sprawozdanie z wykonania budżetu Ministerstwa Finansów w roku 1967;</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#">- projekt kodeksu karnego w części dotyczącej przestępczości gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#">W posiedzeniu udział wzięli:</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#">- przedstawiciele sejmowych komisji: Gospodarki Morskiej i Żeglugi, Handlu Zagranicznego oraz Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego;</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#">- przedstawiciele Ministerstwa Finansów z Ministrem Stanisławem Majewskim i podsekretarzem stanu - Józefem Trendotą, Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z podsekretarzem stanu - Czesławem Przewoźnikiem, Ministerstwa Sprawiedliwości z podsekretarzem stanu - Kazimierzem Zawadzkim. Prokuratury Generalnej z prokuratorem - Janem Bednarzakiem oraz Komisji Planowania przy Padzie Ministrów z dyrektorem Zespołu - Zdzisławem Deutschmanem oraz przedstawiciele NIK z dyrektorem Zespołu - Aleksandrem Ivanką.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#">Posłowie otrzymali przed posiedzeniem opracowane przez Ministerstwo Finansów materiały dotyczące wdrażania nowego systemu finansowego.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#">Sprawozdanie z wykonania budżetu Ministerstwa Finansów za 1967 r. oraz ocenę działalności systemu finansowego w przemyśle kluczowym przedstawił poseł Konstanty Łubieński (bezp. „Znak”).</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#">Referent omawiając realizację poszczególnych pozycji budżetu resortu, podkreślił jej prawidłowość, w szczególności zaś oszczędność w zakresie wydatków przeznaczanych na utrzymanie administracji centralnej i terenowej.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#">Centralnym zagadnieniem dla Ministerstwa Finansów zarówno w roku 1967, jak i w roku bieżącym, jest doskonalenie systemu finansowego w przemyśle i budownictwie jak również w innych działach gospodarki narodowej. Zdaniem sprawozdawcy, dzięki zastosowaniu nowego systemu finansowego osiągnięto pewne pogłębienie metod stosowania rachunku ekonomicznego, nie osiągnięto natomiast większych postępów w dziedzinie zwiększenia stabilności zadań planowych.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#">Wydaje się, że jedną z głównych przyczyn słabości w funkcjonowaniu nowego systemu, zwłaszcza zbyt licznych odchyleń od planowanego wskaźnika rentowności, jest nieprawidłowe ustalanie kosztów. Kontrole przeprowadzone przez NIK w tym zakresie wykazały przede wszystkim niezadowalający stan ewidencji i rozliczenia kosztów produkcji.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#">Należy dążyć do umocnienia powiązań systemu finansowego z pozostałymi elementami systemu gospodarczego.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#">Nowy system finansowy spełnia rolę pioniera nowych ekonomicznych metod kierowania gospodarką i należy go utrzymać i rozbudować, dostosowując go stale do aktualnych warunków i potrzeb.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#">Informację o funkcjonowaniu systemu finansowego w przemyśle kluczowym i w budownictwie przedstawił Minister Finansów - Stanisław Majewski.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">(Streszczenie informacji podajemy na kartkach z numeracją rzymską)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">W dyskusji udział wzięli posłowie: Stanisław Hasiak (PZPR), Michalina Tatarkówna-Majkowska (PZPR), Maria Mielczarek (PZPR), Jan Dąb-Kocioł (ZSL), Ewa Trojanowska (bezp.), Ryszard Reiff (bezp. „PAX”), Jan Dziemba (PZPR), Stanisław Cieślak (ZSL), Eugeniusz Witek (ZSL), Józef Raźny (SD); dodatkowych wyjaśnień udzielili: Minister Finansów - Stanisław Majewski i podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów - Józef Trendota.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">W dyskusji stwierdzono, że realizowana od dwóch z górą lat reforma systemu finansowania przedsiębiorstw przynosi niewątpliwe wyniki.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Dobrze się stało, że nowy system finansowania wprowadzany jest stopniowo, co pozwala na gruntowne sprawdzanie skuteczności poszczególnych jego elementów.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Wskazywano na konieczność głębszego skorelowania systemu finansowania przedsiębiorstw z całokształtem zasad planowania i zarządzania; na potrzebę bardziej konsekwentnego wdrażania nowych rozwiązań systemu zarządzania i planowania oraz systemu finansowego.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Systemy zarządzania, planowania i finansowania są ściśle związane z osiągniętym stopniem rozwoju gospodarczego kraju i powinny być twórczo dostosowywane do specyfiki poszczególnych gałęzi i branż.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Przyjęte w przemyśle rozwiązania systemu finansowego są wiodące, co wynika z roli jaką odgrywa przemysł w całokształcie gospodarki narodowej. Niemniej jednak istnieją i powinny być szeroko wykorzystywane możliwości dostosowywania tego systemu do potrzeb innych działów gospodarki narodowej (handel, rolnictwo).</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Postępy we wprowadzaniu nowego systemu finansowego mogłyby być szybsze, gdyby był opracowany i realizowany długofalowy program rekonstrukcji branż.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Szczególnie wiele uwagi poświęcono w dyskusji sprawie prawidłowego ustalania cen fabrycznych i cen zbytu. Wnioski zakładów w sprawie ustalania tych cen powinny być przedmiotem staranniejszej niż dotąd weryfikacji.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Doskonalenie systemu finansowego wymaga opracowania i wdrożenia prawidłowych metod ustalania kosztów.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Na zakończenie obrad głos zabrał przewodniczący poseł Józef Kulesza, który podkreślił słuszność postulatów dotyczących ścisłego powiązania systemu finansowego z całym systemem planowania i zarządzania.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Przedstawiona Komisji przez Ministerstwo Finansów ocena działania nowego systemu finansowego jest głęboka i wnikliwa, wolna od nadmiernego optymizmu. Dobrze, że dostrzega się w niej występujące braki i niedoskonałości.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Szczególne znaczenie ma - przy wdrażaniu nowego systemu finansowania - doprowadzenie do tego, by cały system kierowania, zarządzania i finansowania przedsiębiorstw i zjednoczeń opierał się na rachunku ekonomicznym. Osiągnięcia w tej dziedzinie niewątpliwie mamy, ale są one zdecydowanie niewystarczające w stosunku do potrzeb. Rachunek ekonomiczny - to nie slogan, to kryterium świadomego działania załóg, dyrekcji, zjednoczeń i resortów.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Nowy system finansowania przedsiębiorstw i zjednoczeń zmierza do umocnienia ich samodzielności. Jak wynika z doświadczeń ostatnich dwóch lat niezbędne jest ze strony zjednoczeń, banków i resortów sterowanie procesami rozwoju przedsiębiorstw, zmierzające do prawidłowego wykorzystywania prerogatyw w skali przedsiębiorstw i zjednoczeń - w dostosowaniu do specyfiki branż. Oznacza to, że zjawiska jakie ujawniają się w zakładach pracy przy stosowaniu nowego systemu finansowego wymagają wnikliwej obserwacji i aktywnego oddziaływania zmierzającego do umacniania pozytywnych i zwalczania negatywnych tendencji. Chodzi też o to, by sprawy wykorzystania środków własnych, kredytów itp. były rozpatrywane w odpowiedniej korelacji między zakładem a zjednoczeniem, by wykorzystanie tych środków było zgodne z szeroko pojętym interesem gospodarczym i społecznym.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Komisja przyjęła sprawozdanie z działalności i z wykonania budżetu Ministerstwa Finansów za 1967 r.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">W kolejnym punkcie porządku obrad Komisja rozpatrzyła projekt kodeksu karnego w części dotyczącej przestępczości gospodarczej. Sprawozdanie zespołu poselskiego przedstawił poseł Igor Łopatyński (PZPR).</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">W dyskusji udział wzięli posłowie: Konstanty Łubieński (bezp. „Znak”), Stanisław Cieślak (ZSL), Ryszard Reiff (bezp. „PAX”), Wiktor Obolewicz (PZPR), Ryszard Pospieszyński (PZPR); dodatkowych wyjaśnień udzielili: podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości - Kazimierz Zawadzki, dyrektor departamentu w tym Ministerstwie - Jerzy Bafia, prokurator w Prokuraturze Generalnej - Jan Bednarzak.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">W toku dyskusji szczegółowo zanalizowane przepisy dotyczące przestępczości gospodarczej. Szczegółowa dyskusja rozwinęła się nad brzmieniem przepisów dotyczących dopuszczalności ryzyka gospodarczego i badawczego, przepisów przewidujących objęcie odpowiedzialnością karną winnych szczególnie złośliwego brakoróbstwa, jak również odpowiedzialności za niegospodarność i szkody wynikłe z niedopełnienia obowiązków.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Jak wskazał na zakończenie dyskusji przewodniczący Komisji poseł Józef Kulesza, słuszne i zgodne z postulatami opinii publicznej jest zamieszczenie przepisów o karaniu sprawców wielkich afer gospodarczych w rozdziale traktującym o przestępstwach przeciwko podstawowym interesem politycznym i gospodarczym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Słuszne przewidziano tu bardzo surowe sankcje, albowiem afery gospodarcze - choć ostatnio rzadsze - są zjawiskiem szczególnie szkodliwym.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Projekt kodeksu przewiduje kary za niegospodarność i niedopełnianie obowiązków, za produkowanie lub wprowadzanie do obrotu wyrobów przemysłowych o jakości rażąco niższej od ustalonej dla takich wyrobów albo oczywiście nie nadających się do użytku. Rozpatrując te przepisy trzeba je widzieć w kontekście wielostronnego działania profilaktycznego prowadzonego przecież wielokierunkowo w ramach innych obowiązujących przepisów, bodźców itp. przez jednostki gospodarcze, instytucje państwowe i organizacje społeczne; przepisy kodeksu karnego wkraczają dopiero wówczas, gdy zawodzą wszelkie inne formy działania i oddziaływania, a skala wykroczenia jest duża.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Komisja zleciła zespołowi opracowanie dla Komisji Wymiaru Sprawiedliwości sprawozdania jak również propozycji kilku poprawek precyzujących brzmienie rozpatrywanych przepisów.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">OCENA FUNKCJONOWANIA SYSTEMU FINANSOWEGO W PRZEMYŚLE KLUCZOWYM I BUDOWNICTWIE</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Streszczenie informacji złożonej przez Ministra Finansów - Stanisława Majewskiego na posiedzeniu Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów w dniu 11 października 1968 r.</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">System finansowy zreformowany z końcem 1965 r. w wyniku uchwał IV Plenum KC PZPR poczęto wdrażać do praktyki gospodarczej od 1966 r.</u>
<u xml:id="u-2.23" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Reforma systemu finansowego zmierzała w kierunku:</u>
<u xml:id="u-2.24" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">- pogłębienia zasad rozrachunku gospodarczego i jak najszerszego jego stosowania w działalności przedsiębiorstw i zjednoczeń;</u>
<u xml:id="u-2.25" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">- ograniczenia ilości dyrektyw finansowych oraz zwiększenia roli wskaźnika rentowności w systemie planowania i zarządzania;</u>
<u xml:id="u-2.26" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">- rozszerzenia zasady pokrywania potrzeb rozwojowych przedsiębiorstw i zjednoczeń samodzielnie wygospodarowywanymi funduszami własnymi;</u>
<u xml:id="u-2.27" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">- rozwijania gospodarczych kompetencji zjednoczeń, przy nieuszczuplaniu samodzielności podległych im przedsiębiorstw;</u>
<u xml:id="u-2.28" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">- zintegrowania działalności inwestycyjnej i eksploatacyjnej przedsiębiorstw i zjednoczeń oraz rozszerzenia zasady kredytowania inwestycji centralnych;</u>
<u xml:id="u-2.29" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">- ustabilizowania norm finansowych regulujących wzajemne zobowiązania w stosunku do państwa w okresach dłuższych niż jeden rok;</u>
<u xml:id="u-2.30" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">- szerszego oddziaływania na gospodarkę przedsiębiorstw i zjednoczeń środkami ekonomiczno-finansowymi.</u>
<u xml:id="u-2.31" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Okres 2,5 lat, który minął od wprowadzenia nowego systemu finansowego, jest jeszcze zbyt krótki, aby móc wyciągnąć generalne wnioski. Tym niemniej jednak uwidaczniają się już jego strony pozytywne, jak też mankamenty, które należy w toku dalszego wdrażania systemu eliminować. Znajdujemy się w przededniu V Zjazdu PZPR, który wytyczy zadania w dziedzinie planowania i zarządzania. Dostosowując do postępów w tych dziedzinach system finansowy, dążyć należy do dalszego stopniowego jego doskonalenia, czynienia z niego coraz skuteczniejszego instrumentu oddziaływania ekonomicznego.</u>
<u xml:id="u-2.32" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Dokonując oceny dotychczasowego oddziaływania tego systemu, podkreślić trzeba przede wszystkim bardzo ważny efekt tego oddziaływania, jakim jest pogłębianie w świadomości i w praktyce działania wszystkich ogniw gospodarczych rachunku ekonomicznego, wdrażania w świadomości ludzi, którzy ten system realizują, zasad myślenia ekonomicznego.</u>
<u xml:id="u-2.33" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Zrealizowane zostało również założenie reformy, jakim było ograniczenie liczby dyrektyw i wskaźników finansowych. Rozszerzone zostały kompetencje i możliwości finansowe zjednoczeń, które otrzymały odpowiednie instrumenty finansowe - fundusze umożliwiające im wpływanie na gospodarkę przedsiębiorstw. Prawdą jest, że nie wszystkie zjednoczenia prawidłowo te instrumenty finansowe wykorzystują.</u>
<u xml:id="u-2.34" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Obserwuje się stały postęp w wykonywaniu dyrektyw rentowności, pewną poprawę w gospodarce środkami obrotowymi, a także osiągnięcia w dziedzinie podnoszenia gospodarności i obniżki kosztów, czemu sprzyjają ustalone w nowym systemie formy wskaźników rentowności.</u>
<u xml:id="u-2.35" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Za szczególnie pozytywny objaw uznać należy uzyskiwanie poprawy w dziedzinie gospodarki zapasami. Zaangażowanie środków w zapasy w stosunku do dynamiki produkcji ulega stopniowemu zmniejszaniu.</u>
<u xml:id="u-2.36" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Nowy system finansowy w innym świetle postawił problem strat nadzwyczajnych; poprzednio straty nadzwyczajne ginęły w ogólnej masie akumulacji będącej wówczas wskaźnikiem dyrektywnym. Zastosowanie wskaźnika rentowności netto zmusiło przedsiębiorstwa do przywiązywania zwiększonej wagi do przedsięwzięć organizacyjnych pozwalających na ograniczanie tych strat.</u>
<u xml:id="u-2.37" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Coraz skuteczniej oddziałuje fundusz zakładowy na wzrost produkcji wysokiej jakości i produkcji eksportowej.</u>
<u xml:id="u-2.38" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Zreformowany system finansowy wprowadził szereg istotnych zmian w metodach finansowania inwestycji i ustanowił instrumenty oddziaływania na prawidłowość procesów inwestycyjnych. Choć z uwagi na krótki okres czasu trudno w pełni ocenić efekty tych zmian, niemniej daje się już obecnie zauważyć poprawa w dziedzinie koncentracji nakładów inwestycyjnych, skrócenia średniego cyklu inwestowania. Kompetencje banku w przyjmowaniu inwestycji do finansowania są również coraz lepiej i skuteczniej realizowane z korzyścią dla efektywności inwestycji.</u>
<u xml:id="u-2.39" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Obok pozytywnych objawów ujawniły się również pewne trudności w funkcjonowaniu nowego systemu finansowego. Wynikają one przede wszystkim z faktu, że ceny fabryczne nie zawsze prawidłowo regulują rentowność przedsiębiorstw, czego konsekwencją są nie zawsze trafnie ustalane przez zjednoczenia dla przedsiębiorstw dyrektywy finansowe rentowności. Wynika stąd potrzeba dalszego udoskonalenia cen fabrycznych. Nie w pełni też prawidłowo funkcjonuje zasada samofinansowania przedsiębiorstw.</u>
<u xml:id="u-2.40" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Prace badawcze podejmowane przez resort finansów stawiają sobie za cel ujawnianie niedociągnięć i zahamowań powstających przy realizacji reformy finansowej. Dokonywane są korekty tych rozwiązań, które bądź nie zdają egzaminu praktycznego, bądź wymagają uzupełnienia czy dalszego usprawnienia niezbędnego dla zabezpieczenia prawidłowej realizacji całej reformy. I tak np. w celu dostosowania wysokości środków do możliwości inwestycyjnych gospodarki uznano za konieczne zachęcać przedsiębiorstwa do lokowania nadwyżek finansowych na specjalnie nowo otwartych wysokooprocentowanych rachunkach bankowych.</u>
<u xml:id="u-2.41" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Problemem dużej wagi jest lepsze niż dotychczas dostosowanie systemu finansowego do branżowych warunków działalności poszczególnych gałęzi przemysłu. Pamiętać trzeba, że dobór dyrektywnych wskaźników finansowych musi być poprzedzony głęboką analizą zadań danej gałęzi przemysłu, przy czym przy doborze tego wskaźnika uwzględniać trzeba nie tylko skutki ekonomiczne jego zastosowania, ale również i skutki społeczne. Obecnie najbardziej powszechnym wskaźnikiem dyrektywnym jest wskaźnik rentowności netto wyrażony w formie procentu zysku do kosztu własnego sprzedanej produkcji towarowej. W niektórych gałęziach produkcji dobre rezultaty przynieść może stosowanie wskaźnika stopy czy masy zysku, a należy również rozważyć możliwość odejścia w niektórych branżach od stosowania dyrektywnych wskaźników finansowych i zastąpić je systemem tworzenia funduszów załóg i przedsiębiorstw w oparciu o faktycznie kształtujące się wyniki finansowe.</u>
<u xml:id="u-2.42" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJózefKulesza">Nie wolno zapominać, że ze zmianą warunków działalności przemysłu, zmieniają się również wymogi stawiane systemowi finansowemu. Doskonalenie tego systemu jest zatem zadaniem, które powinno być realizowane stale, na bieżąco przez aparat centralny i przez najszerszy aktyw działaczy gospodarczych.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>