text_structure.xml 37.3 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek obrad o godz. 12 min 05)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Obradom przewodniczy marszałek Sejmu Marek Kuchciński)</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">(Miejsca przy stole prezydialnym zajmują marszałek Sejmu Marek Kuchciński i marszałek Senatu Stanisław Karczewski)</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">(Na salę wchodzi prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda z małżonką, zebrani wstają, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Otwieram obrady Zgromadzenia Narodowego zwołanego na podstawie art. 114 ust. 1 w związku z art. 140 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w celu wysłuchania orędzia prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">(Marszałek Sejmu trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">(Zebrani, stojąc, śpiewają hymn państwowy)</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Na sekretarzy Zgromadzenia Narodowego powołuję panią poseł Małgorzatę Golińską i pana senatora Marka Pęka.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Protokół prowadzić będzie pani poseł Małgorzata Golińska.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Szanowni Państwo! Witam prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pana Andrzeja Dudę wraz z małżonką.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">(Zebrani wstają, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Witam marszałka Senatu pana Stanisława Karczewskiego.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Witam prezes Rady Ministrów panią Beatę Szydło wraz z członkami rządu.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">(Zebrani wstają, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Witam Jego Eminencję księdza kardynała Pietra Parolina, sekretarza stanu Jego Świątobliwości papieża Franciszka i legata papieskiego.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">(Zebrani wstają, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Witam przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski arcybiskupa Stanisława Gądeckiego, metropolitę poznańskiego.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">(Zebrani wstają, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Witam przewodniczących parlamentów i wszystkich członków delegacji zagranicznych przybyłych na dzisiejszą uroczystość.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Witam przedstawicieli najważniejszych instytucji państwowych.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Witam posłów i senatorów - członków Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Witam byłych marszałków Sejmu i Senatu oraz byłych premierów.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Witam korpus dyplomatyczny, przedstawicieli Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Witam również przedstawicieli władz województwa wielkopolskiego i miasta Poznania, którego wszyscy jesteśmy gośćmi.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Witam wszystkich szanownych gości, którzy przybyli na tę uroczystość.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Wysokie Zgromadzenie! Szanowni Państwo! W 966 r. dokonało się jedno z najważniejszych wydarzeń historycznych w dziejach Polski i Polaków - książę poznański i gnieźnieński Mieszko I zdecydował się na przyjęcie chrztu. Tym samym zmienił na wieki na naszych ziemiach ład moralny, życie codzienne i publiczne oraz stosunki społeczne. Państwo polskie oraz jego mieszkańcy zostali wówczas trwale połączeni z chrześcijańską Europą oraz z Rzymem - stolicą papiestwa i centrum cywilizacji europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Losy Polski i Polaków zostały powiązane z dziejami Kościoła powszechnego. Kościół stał się instytucją, na której została oparta budowa państwa, a następnie tworzenie narodu. Polacy, walcząc o wolną i niepodległą Rzeczpospolitą, bronili równocześnie wiary i Kościoła. Dlatego też przez wieki wypisywano i wykuwano na pomnikach i ryngrafach oraz na sztandarach ˝Bóg i Ojczyzna˝, a w kościołach śpiewano ˝Te Deum laudamus˝. W tym kontekście warto wspomnieć i bitwę pod Wiedniem w 1683 r., i bitwę pod Warszawą w 1920 r. To są znaki naszej pamięci historycznej, mocno zakorzenionej w chrześcijaństwie.</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Dzisiaj wiara rzymskokatolicka nadaje każdemu z nas, polskiej wspólnocie oraz polskim rodzinom tożsamość w skali nie tylko naszego państwa, ale także poza jego granicami, gdziekolwiek nasi rodacy zamieszkują. Trudno byłoby także zrozumieć współczesny katolicyzm bez kultu Miłosierdzia Bożego, ślubów jasnogórskich prymasa Stefana kardynała Wyszyńskiego oraz świętości Jana Pawła II. Są one jakże polskie i zarazem jakże uniwersalne.</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Władze niepodległej Rzeczypospolitej wywodzące się z tradycji solidarnościowej sięgają dzisiaj do fundamentów naszej państwowości nierozłącznie związanej z chrześcijaństwem. Sięgamy do chrześcijańskiego dziedzictwa Europy. Łączy nas, współczesnych Polaków, przekonanie, że zarówno chrzest dokonany w 966 r., jak i Milenium obchodzone w 1966 r. są kamieniami milowymi w naszych dziejach, wyrazem historycznej mądrości, sukcesu i odpowiedzialności za państwo oraz jego mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Wysokie Zgromadzenie! W sytuacjach historycznie wyjątkowych w dawnej Rzeczypospolitej były zwoływane w różnych miastach królewskich stany sejmujące. Dzisiaj symbolicznie nawiązujemy do tej tradycji i w Poznaniu posłowie i senatorowie zebrali się na Zgromadzeniu Narodowym, aby w obecności Episkopatu Polski, korpusu dyplomatycznego oraz gości z kraju i ze świata dać świadectwo z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski i wysłuchać orędzia prezydenta Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-1.38" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Obecnie proszę marszałka Senatu pana Stanisława Karczewskiego o odczytanie podjętych przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i Senat Rzeczypospolitej Polskiej uchwał w 1050. rocznicę Chrztu Polski.</u>
          <u xml:id="u-1.39" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MarszalekSenatuStanislawKarczewski">˝Uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej...˝</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Awaria nagłośnienia, chwila przerwy)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MarszalekSenatuStanislawKarczewski">Marszałek Sejmu Marek Kuchciński:</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MarszalekSenatuStanislawKarczewski">Przepraszamy za chwilowe zamieszanie.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MarszalekSenatuStanislawKarczewski">Marszałek Senatu Stanisław Karczewski:</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MarszalekSenatuStanislawKarczewski">˝Uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w 1050. rocznicę Chrztu Polski</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#MarszalekSenatuStanislawKarczewski">W 1050. rocznicę przyjęcia chrześcijaństwa na naszych ziemiach wyrażamy wdzięczność twórcom państwowości i wszystkim pokoleniom Polaków, którzy wiernie trwali przy zasadach wyznaczających naszą tożsamość.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#MarszalekSenatuStanislawKarczewski">Dziejowa decyzja księcia Mieszka I, który dzięki czeskiej księżnej Dobrawie przyjął chrzest w roku 966, włączyła nas w krąg cywilizacyjny Europy Zachodniej, co zostało rychło potwierdzone na Zjeździe Gnieźnieńskim w 1000 roku.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#MarszalekSenatuStanislawKarczewski">Wspólnota łacińskiej Europy dzięki Polsce poszerzała swój zasięg, gdy pochodząca z Węgier św. Jadwiga, królowa, pojęła za męża Władysława Jagiełłę, pierwszego z wielkiej dynastii, za czasów której powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów, państwo tolerancji i wielu kultur, stanowiące ewenement ustrojowy na skalę ówczesnego świata.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#MarszalekSenatuStanislawKarczewski">Chrześcijaństwo przyniosło nam zbiór wartości, wyznaczyło kanon kultury duchowej i materialnej. Pod jego znakami broniliśmy europejskiego dziedzictwa w roku 1683 - roku Wiktorii Wiedeńskiej, i w roku 1920 - roku zwycięskiej Bitwy Warszawskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#MarszalekSenatuStanislawKarczewski">W długich dziejach chwały, ale i upadku Rzeczypospolitej, Naród Polski trwał dzięki sile ducha, dzięki przykładowi męczenników, od św. biskupa Wojciecha do bł. księdza Jerzego Popiełuszki. Wyrazem tego trwania było milenijne zwycięstwo 1966 roku, poprzedzone Jasnogórskimi Ślubami Narodu i Wielką Nowenną ks. kard. Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Tysiąclecia.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#MarszalekSenatuStanislawKarczewski">Wielki przełom historyczny współczesnego czasu, jakim było powstanie ruchu 'Solidarności', nie byłby możliwy bez inspiracji duchowej, jaką przyniósł Polsce święty papież Jan Paweł II. Jego wybór na Stolicę Piotrową i pierwsza wizyta w Ojczyźnie pozwoliły narodowi poczuć się wspólnotą. To pod znakami i symbolami chrześcijańskimi, jak Krzyż i otoczony czcią obraz Matki Bożej Częstochowskiej, odbyła się wielka przemiana zniewolonego narodu, która pozwoliła odzyskać upragnioną wolność i odbudować niepodległe państwo.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#MarszalekSenatuStanislawKarczewski">Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej na Zgromadzeniu Narodowym apelują o uczczenie Jubileuszu 1050. rocznicy Chrztu Polski: niech to źródło, z którego czerpały pokolenia, pozostanie obecne w naszych czasach i w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#MarszalekSenatuStanislawKarczewski">Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej 'Monitor Polski'˝.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Proszę pana prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudę o wygłoszenie orędzia.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Szanowny Panie Marszałku Sejmu! Szanowny Panie Marszałku Senatu! Szanowna Pani Premier! Eminencjo Księże Kardynale Legacie! Eminencjo Księże Prymasie! Szanowni Państwo Premierzy! Panie i Panowie Ministrowie! Szanowne Posłanki i Szanowni Posłowie! Panie i Panowie Senatorowie! Szanowni Przedstawiciele Parlamentu Europejskiego i Zaprzyjaźnionych Parlamentów! Ekscelencjo Księże Arcybiskupie Nuncjuszu! Ekscelencje Księża Arcybiskupi i Biskupi! Czcigodni Kapłani! Szanowni Przedstawiciele Kościołów i Wspólnot Religijnych! Ekscelencje Panie i Panowie Ambasadorowie! Szanowni Przedstawiciele Władz Samorządowych! Drodzy Gospodarze i Goście tego spotkania! Szanowni Państwo! Drodzy Rodacy!</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Chrzest księcia Mieszka I jest najważniejszym wydarzeniem w całych dziejach państwa i narodu polskiego. Nie był, lecz jest, bo decyzja naszego pierwszego historycznego władcy zdecydowała o całej późniejszej przyszłości naszego kraju. Chrześcijańskie dziedzictwo aż po dzień dzisiejszy kształtuje losy Polski i każdego z nas, Polaków. To właśnie miał na myśli Ojciec Święty nasz Jan Paweł II, kiedy mówił, że nie można bez Chrystusa zrozumieć dziejów Polski.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Zgodnie z tradycją chrzest władcy Polan odbył się najpewniej w Wielką Sobotę 14 kwietnia 966 r. I to wtedy też narodziła się Polska. Narodziła się z wód chrzcielnych do nowego, chrześcijańskiego życia. Narodziła się dla świata, wychodząc z epoki przedhistorycznej i wkraczając na arenę dziejów Europy. Narodziła się dla nas i dla siebie, jako wspólnota narodowa i polityczna, bowiem przyjęcie chrztu w obrządku łacińskim określiło naszą polską tożsamość. Odtąd zaczęliśmy o sobie samych myśleć i mówić: my, Polacy.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Powiedzieliśmy wtedy ˝tak˝ wolności i samostanowieniu. Pokazaliśmy, że jesteśmy gotowi budować naród i dbające o jego dobrobyt własne państwo. Tworzyć je, bronić, a gdy trzeba, ginąć za nie. Nie było przesądzone, że się uda, że powstanie wspólnota. Ale udało się. Udało się ją zbudować na fundamencie wiary, która od tego czasu wrosła na stałe w naszą tożsamość, stając się w procesie dziejów często najważniejszą i ostatnią tarczą wolności i solidarności. Przyjmując chrzest, nasi przodkowie wyznaczyli rdzeń, wokół którego kształtował się wspaniały polski naród. I gdy było wyjątkowo źle, gdy nasi wrogowie próbowali zniszczyć państwo i Kościół, aby rozsadzić fundamenty naszej tożsamości, to naród przeciwnie, zapełniał świątynie, tam szukając wspólnoty, udowadniając też ponadczasową mądrość decyzji przodków.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Rok 966 to zatem najważniejsza cezura w naszych dziejach, a obecne uroczystości są świętowaniem 1050. ˝urodzin˝ naszego narodu i ojczyzny. Poczytuję sobie za zaszczyt i bardzo się cieszę, że możemy dzisiaj tu, w Poznaniu, siedzibie pierwszego biskupstwa na ziemiach polskich, wszyscy razem - w gronie najwyższych władz Rzeczypospolitej, episkopatu i duchowieństwa Kościoła katolickiego i innych wspólnot chrześcijańskich i religijnych, wraz z przedstawicielami wielu zaprzyjaźnionych państw Europy i świata - zainaugurować obchody tego czcigodnego jubileuszu. Wszystkim dostojnym i miłym gościom serdecznie dziękuję za przybycie.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Szanowni Państwo! To wielkie święto polskości, która jest źródłem naszej dumy i radości, i będziemy je kontynuować przez kolejne miesiące w całym kraju. Jego kulminacją staną się zaś pierwsza wizyta w Polsce Ojca Świętego papieża Franciszka oraz Światowe Dni Młodzieży. Ufam, że dzięki ogromnym wysiłkom organizatorów, dzięki zaangażowaniu tysięcy wolontariuszy będzie to dla nas czas wspaniałych przeżyć duchowych i radości, budowania wielkiej wspólnoty.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Rozpoczynając te obchody jubileuszowe, kierujemy nasze myśli ku uroczystościom poprzednim, milenium chrztu Polski w roku 1966. Były one niezwykłym doświadczeniem dla całej naszej wspólnoty i jedynym swego rodzaju fenomenem w Europie Środkowej i Wschodniej tamtych czasów. My, Polacy, od 27 lat znajdowaliśmy się wówczas pod narzuconą władzą, najpierw niemieckich okupantów, a po wojnie - komunistów. I pierwsi, i drudzy dążyli do osłabienia i zerwania więzi naszego narodu z Kościołem. Wiedzieli, że w ten sposób uderzają w same podstawy naszej wspólnoty, że naród pozbawiony duchowego wsparcia łatwo będzie przemienić w zniewoloną masę. Hitlerowcy stosowali w tym celu krwawy terror. Rządzący po wojnie komuniści zabiegali o to, żeby Polacy odwrócili się od chrześcijaństwa, propagowali ateistyczną ideologię, szykanowali, a czasem i mordowali kapłanów i wiernych, nie cofnęli się przed uwięzieniem prymasa Polski. I to właśnie w tym okresie kardynał Stefan Wyszyński powziął myśl, by ochronić polską chrześcijańską tożsamość narodu przed indoktrynacją i represjami, ochronić ją przez wielkie narodowe rekolekcje. Zapoczątkowały je Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego z 1956 r. wprost nawiązujące do ślubów lwowskich króla Jana Kazimierza sprzed 300 lat. Następnie podjęta została 9-letnia nowenna przygotowująca Polaków do obchodów milenijnych.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Przed 50 laty, w kwietniu 1966 r. rozpoczęły się obchody milenium chrztu Polski. W dniu 3 maja na błoniach jasnogórskich uczestniczyło w nich 250 tys. wiernych. Uroczystości trwały cały rok, gromadząc niezliczone tłumy Polaków. Jubileusz uczciło także ponad 50 tys. rodaków na emigracji, w Londynie i Chicago, Rzymie i Paryżu, a nawet Australii i Nowej Zelandii. Śmiało można powiedzieć, że dzięki inicjatywie Prymasa Tysiąclecia cały polski naród umocnił więź łączącą go z chrześcijańskim dziedzictwem. Stało się tak mimo przeszkód ze strony władz komunistycznych, które aresztowały wędrującą po kraju kopię ikony jasnogórskiej, prowokowały starcia wiernych z milicją, utrudniały dojazd na uroczystości milenijne i zakłócały ich przebieg, wreszcie zaś urządziły konkurencyjne obchody tysiąclecia państwa polskiego, do udziału w których zmuszano wtedy całe załogi fabryk i instytucji.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Obchody milenijne z 1966 r. i szczególna w nich rola Prymasa Tysiąclecia Stefana Wyszyńskiego ujawniły jednak ponadczasowe znaczenie chrztu Mieszkowego i jednoczącą siłę chrześcijaństwa dla naszej wspólnoty. Naród odrzucił fałszywe hasło ˝Polska Ludowa ukoronowaniem tysiąclecia naszego państwa˝. Polaków nie przekonała również propagandowa w zamierzeniu władz akcja budowy tysiąca szkół na tysiąclecie, mimo że w istocie przyniosła ona ważne i dobre rezultaty dla rozwoju edukacji i poprawy warunków kształcenia. Polacy wybrali wtedy wierność Kościołowi, autentyczną miłość ojczyzny i nadzieję na odzyskanie wolności. Umocnił się autorytet biskupów i kapłanów. Dzieło prymasa Wyszyńskiego otworzyło drogę do pontyfikatu Ojca Świętego Jana Pawła II i do pokojowej rewolucji ˝Solidarności˝.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Szanowni Państwo! Milenium dało nam, Polakom, poczucie suwerenności w wymiarze najbardziej podstawowym jako wolnym ludziom i obywatelom. Liczne wystąpienia parafian w obronie swoich księży i kościołów przez cały okres PRL, pełne zaangażowanie wiernych w nielegalną budowę świątyń wbrew sprzeciwom władz, spontaniczna samoorganizacja i masowy udział w uroczystościach w latach 1956-1966 - wszystko to dowiodło, że drzemie w nas olbrzymia moc, której źródłem jest właśnie wspólna tożsamość: narodowa i chrześcijańska. Moc, która kilkakroć w ostatnich stuleciach ujawniała się w naszej historii. Moc, która pomagała nam przetrwać najgorsze doświadczenia: utratę wolności obywatelskich i niepodległego państwa, próby wynarodowienia i dechrystianizacji. Moc, dzięki której w konfrontacji z nieprzyjaciółmi, zaborcami, okupantami potrafiliśmy zwyciężyć i wyjść z tych doświadczeń jeszcze silniejsi i jeszcze bardziej zjednoczeni.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Z tego niezłomnego ducha narodowego byliśmy, jesteśmy i zawsze będziemy dumni. Z tego wielkiego bogactwa możemy i chcemy nadal czerpać. Jest to też dla nas lekcja na przyszłość, że my, Polacy, potrafimy dokonać wielkich, ważnych rzeczy, jeśli tylko będziemy działać razem i zgodnie z łączącymi nas wartościami.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Wartościami, których źródłem jest nasz chrześcijański rodowód.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">1050 lat temu Polska przystąpiła do ówczesnej chrześcijańskiej wspólnoty europejskiej. Co ważne, przystąpiła dobrowolnie, ze świadomością korzyści, jakie niósł ze sobą ten akt, także korzyści politycznych. Dzięki dalekowzrocznej decyzji księcia Mieszka I chrystianizacja dała Polsce potężny impuls rozwojowy. Państwo zyskało mocniejsze podstawy bezpieczeństwa i suwerenności, z biegiem lat stawało się coraz nowocześniejsze, sprawniej rządzone i spójne wewnętrznie. Głosiciele Dobrej Nowiny otworzyli przed Polakami olbrzymi skarbiec duchowych bogactw, krzewili w naszej kulturze chrześcijańską wizję człowieka.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Od schyłku X w. Dekalog i Ewangelia coraz głębiej wnikały w miliony serc nad Wartą, Wisłą, Odrą, Bugiem, Niemnem i Dnieprem, motywowały do budowania lepszego, bardziej ludzkiego świata. Dlatego wejście w krąg cywilizacji chrześcijańskiej w jej odmianie łacińskiej było dla nas prawdziwym przełomem.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Trzy filary tej cywilizacji stały się też filarami polskiej tożsamości i kultury. Pierwszym z nich była i jest grecka filozofia, czyli umiłowanie mądrości, a więc prymat obiektywnej prawdy, precyzyjne narzędzia poznawania i analizowania rzeczywistości, niewzruszone do dzisiaj podwaliny rozwoju wszelkich nauk.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Drugim filarem była i jest rzymska myśl prawna i ustrojowa, idea rządów prawa, koncepcja republiki, czyli państwa, które jest dobrem wspólnym rządzących nim obywateli</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#komentarz">(Burzliwe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">, a także etos obywatelski, etos przywilejów, z którymi wiążą się także powinności. To doskonalone i wypróbowane przez setki lat zasady, na których w znacznej mierze opiera się także nowoczesne prawo cywilne, karne, procesowe i państwowe.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Trzecim filarem był i jest rdzeń myśli chrześcijańskiej: Stary i Nowy Testament, Dekalog i Ewangelia.</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">To nowa, rewolucyjna wizja ludzkości jako rodziny, jako wspólnoty braci i sióstr równych wobec Ojca oraz jego moralnego prawa. To również wezwanie do pokoju, do żalu za popełnione zło i do wybaczania doznanych krzywd, nakaz przedkładania osoby ludzkiej ponad rzeczy, ponad przyziemne korzyści i chęć posiadania, ochrona słabszych, wezwanie do solidarnej pomocy potrzebującym i genialna zasada pomocniczości. To uznanie godności kobiet i zróżnicowanego ich wkładu, jaki wnoszą w życie społeczeństw, idea władzy i przełożeństwa jako służby oraz przekonanie, że również władcy podlegają osądowi moralnemu.</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Chrześcijaństwo to także unikalna koncepcja rozdziału sacrum i profanum, tego, co boskie, i tego, co cesarskie, idea autonomii, ale i współpracy władzy świeckiej i władzy duchownej</u>
          <u xml:id="u-4.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.29" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">, to także instytucje uniwersytetu i szkoły ludowej, szpitala i sierocińca, a wreszcie wyżyny kunsztu i geniuszu, na które wznieśli się zainspirowani chrześcijaństwem artyści: plastycy, architekci, muzycy i poeci. Zatem nikogo nie powinien dziwić fakt, że jedynie w obrębie tej cywilizacji pojawiły się też idee i zjawiska, takie jak koncepcja praw człowieka przyrodzonych i niezbywalnych, konstytucjonalizm, demokratyczne państwo prawa, powszechne prawo międzynarodowe</u>
          <u xml:id="u-4.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.31" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">, ruch robotniczy i emancypacyjny, nowoczesny etos debaty publicznej. Wszystkie one korzeniami tkwią głęboko w dziedzictwie chrześcijańskim.</u>
          <u xml:id="u-4.32" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Dzisiaj ów cywilizacyjny krąg wyznaczają nie tylko Ateny, Rzym i Jerozolima. Dzięki wysiłkom 30 pokoleń Polaków na mapie christianitatis przybyły inne ważne ośrodki. To np. Gniezno, w którym spoczywają relikwie św. Wojciecha krzewiącego wiarę nie mieczem, a słowem. To Poznań, stolica biskupia Wawrzyńca Goślickiego, XVI-wiecznego autora oryginalnych koncepcji ustrojowych, którymi inspirowali się twórcy amerykańskiej konstytucji oraz wielu innych przeciwników monarszej samowoli. To Kraków, miasto św. bpa Stanisława ze Szczepanowa, mężnego głosiciela moralnych powinności władz publicznych, miasto Akademii Krakowskiej i ks. Pawła Włodkowica, jednego z najwybitniejszych teoretyków tolerancji religijnej, to Kraków Karola Wojtyły, św. papieża Jana Pawła II</u>
          <u xml:id="u-4.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.34" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">, który w całym znaczeniu tego wyrażenia wprowadził Kościół w drugie tysiąclecie. To Warszawa, stolica państwa bez stosów i wojen religijnych, miasto, w którym Sejm Rzeczypospolitej uchwalił konfederację warszawską, pierwszy w świecie akt prawny gwarantujący powszechną tolerancję religijną, to Warszawa, siedziba króla Jana III Sobieskiego, zwycięzcy spod Wiednia, oraz miasto, na przedpolach którego w 1920 r. powstrzymana została inwazja komunistycznego barbarzyństwa na Europę.</u>
          <u xml:id="u-4.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.36" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">To Toruń i Frombork, miasta związane z Mikołajem Kopernikiem, kanclerzem kapituły warmińskiej, sprawcą jednego z największych przełomów w dziejach myśli ludzkiej. To Brześć Litewski, miejsce zawarcia unii kościelnej będącej jednym z największych wysiłków na rzecz pojednania chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu. To Częstochowa, miasto, które trzeba odwiedzić, aby zrozumieć szczególną pozycję i szacunek, jakimi cieszą się w Polsce kobiety</u>
          <u xml:id="u-4.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.38" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">, miasto, w którym u stóp największego w Polsce obiektu kultu, przed ikoną Jasnogórskiej Pani, rozbrzmiewa wciąż ˝Bogurodzica˝ uważana za pierwszy polski hymn narodowy. To setki miejscowości, szczególnie na dawnych Kresach, w których mniejszości etniczne i religijne żyły obok siebie w pokoju. To wreszcie miejscowości, z którymi wiążą się życie i twórczość wielu naszych rodaków, światowej sławy artystów, literatów, uczonych i wynalazców, ludzi, którzy w imponujący sposób spłacili dług wdzięczności wobec kultury, która ich ukształtowała.</u>
          <u xml:id="u-4.39" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Cywilizacja chrześcijańska od 1050 lat współtworzona i ofiarnie broniona przez Polaków jest wynikiem tytanicznej pracy i walki milionów ludzi, efektem wielu dociekań i eksperymentów, historycznych prób i błędów, jest tworem dojrzałym, uniwersalnym, wywierającym przemożny wpływ na całą ludzkość. Nie jest jednak skamieliną, wciąż organicznie się rozwija, swoich młodych liści i pędów potrzebuje tak samo jak ukrytych korzeni, potrzebuje też pośredniczącego między nimi pnia, czyli naturalnej syntezy starego i nowego. Drzewo można ściąć, można zatruć jego korzenie i patrzeć, jak usycha, nie wymaga to wysiłku i nie zajmuje wiele czasu, jednak zasadzenie drzewa nowego, oczekiwanie na jego wzrost i owoce to proces długotrwały. Dlatego niszczenie podstaw naszej cywilizacji oraz próby zastępowania ich innymi, niespójnymi, luźno naszkicowanymi koncepcjami - to zawsze było i zawsze będzie okupione ogromem cierpień i zniszczeń.</u>
          <u xml:id="u-4.40" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.41" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Najdobitniej dowiódł tego wiek XX i dwa straszliwe w skutkach projekty ideologiczne - komunizm i nazizm.</u>
          <u xml:id="u-4.42" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Wiek XXI szybko postawił nas wobec nowych trudnych wyzwań. W warunkach globalnej wioski naturalna rywalizacja odmiennych modeli cywilizacyjnych osiągnęła niespotykaną dotąd intensywność. W Polsce i w Europie toczą się debaty dotyczące tego, jak odnieść się do tych nowych wyzwań. Osobiście uważam, że w tej sytuacji warto przede wszystkim zaufać sile naszej tożsamości, sięgnąć do bogatego skarbca myśli, doświadczeń i rozwiązań wypracowanych w połączonym nurcie dwóch wielkich tradycji - grecko-rzymskiej i judeochrześcijańskiej. To one powinny być podstawą naszych działań.</u>
          <u xml:id="u-4.43" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.44" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Owszem, podstawowym obowiązkiem prezydenta, Senatu, Sejmu i rządu Rzeczypospolitej jest troska o naszą teraźniejszość, o Polskę i Europę, w których godność, prawa i aspiracje wszystkich obywateli są szanowane i chronione, o Polskę i Europę, w których nad rywalizacją i grą interesów powinna górować solidarność, poczucie wspólnoty, jednak równie ważnym zadaniem dla nas jest troska o jutro, o zachowanie i dalszy wzrost naszego dziedzictwa, tolerancji i otwartości, naszej wolności, naszej materialnej i duchowej siły.</u>
          <u xml:id="u-4.45" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Szanowni Państwo! Jesteśmy tutaj dzisiaj razem w piastowskim Poznaniu, kolebce naszego państwa i narodu, kolebce naszej wspólnoty, w 1050. rocznicę chrztu Mieszka. Jesteśmy tu, ponieważ rozumiemy ciążącą na nas odpowiedzialność, odpowiedzialność zarówno wobec historii, jak i wobec przyszłych pokoleń Polaków. W przededniu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej papież Jan Paweł II wskazywał, że jest to dla naszego narodu wielka szansa na duchowe ubogacenie Zachodu, tego samego Zachodu, który niegdyś przekazał nam wiarę chrześcijańską. Europa potrzebuje Polski, a Polska potrzebuje Europy - mówił nasz Ojciec Święty.</u>
          <u xml:id="u-4.46" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.47" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Dlatego też oddając hołd naszym dalekowzrocznym poprzednikom sprzed 1050 lat, pragnę dzisiaj z całą mocą wyrazić przekonanie, że idąc za wskazaniem naszego wielkiego rodaka, Polska jest i pozostanie wierna swojemu chrześcijańskiemu dziedzictwu, w nim mamy bowiem wypróbowany i mocny fundament przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-4.48" who="#komentarz">(Zebrani wstają, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.49" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Szanowni Państwo! Drodzy Rodacy! Nie jesteśmy tutaj na zawsze</u>
          <u xml:id="u-4.50" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.51" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">, tak jak nie był na zawsze Mieszko, tak jak nie byli na zawsze polscy królowie, jak nie byli na zawsze wielcy przywódcy naszego narodu, jak nie był z nami na zawsze nasz święty - Ojciec Święty Jan Paweł II. Nie jesteśmy tutaj na zawsze, ale mamy wielki obowiązek, mamy obowiązek strzeżenia fundamentów naszej tradycji i naszej kultury, mamy obowiązek budowania silnego państwa, budowania silnego państwa także jako wielkiej wspólnoty naszego narodu, opierając się na tym, na czym wyrośliśmy, na czym nas wychowano, na naszej wielkiej tradycji wzajemnego szacunku, uczciwości, rzetelności, a jak trzeba - także bohaterstwa w obronie ojczyzny, ale przede wszystkim budowania silnej Polski, nie tylko dla nas i dla naszych bliskich, ale przede wszystkim dla przyszłych pokoleń.</u>
          <u xml:id="u-4.52" who="#PrezydentRzeczypospolitejPolskiejAndrzejDuda">Głęboko wierzę w to, że sprostamy temu zadaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.53" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Dziękuję panu prezydentowi.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Proszę sekretarza Zgromadzenia Narodowego panią poseł Małgorzatę Golińską o odczytanie protokołu Zgromadzenia Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzPoselMalgorzataGolinska">˝Protokół Zgromadzenia Narodowego zwołanego w celu wysłuchania orędzia prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#SekretarzPoselMalgorzataGolinska">Poznań, dnia 15 kwietnia 2016 r.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#SekretarzPoselMalgorzataGolinska">Początek posiedzenia o godz. 12 min 05.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#SekretarzPoselMalgorzataGolinska">Przewodniczący: marszałek Sejmu Marek Kuchciński.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#SekretarzPoselMalgorzataGolinska">Sekretarze Zgromadzenia Narodowego: poseł Małgorzata Golińska i senator Marek Pęk.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#SekretarzPoselMalgorzataGolinska">Obecni członkowie Zgromadzenia Narodowego: według załączonej listy.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#SekretarzPoselMalgorzataGolinska">Marszałek Sejmu w obecności marszałka Senatu otwiera obrady Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#SekretarzPoselMalgorzataGolinska">Zebrani śpiewają hymn państwowy.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#SekretarzPoselMalgorzataGolinska">Marszałek Sejmu powołuje sekretarzy Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#SekretarzPoselMalgorzataGolinska">Informuje, że protokół prowadzić będzie poseł sekretarz.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#SekretarzPoselMalgorzataGolinska">Marszałek Sejmu wita zgromadzonych i wygłasza słowo powitalne.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#SekretarzPoselMalgorzataGolinska">Marszałek Senatu Stanisław Karczewski odczytuje podjęte przez Sejm i Senat uchwały w 1050. rocznicę Chrztu Polski.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#SekretarzPoselMalgorzataGolinska">Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda wygłasza orędzie.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#SekretarzPoselMalgorzataGolinska">Poseł sekretarz odczytuje protokół Zgromadzenia Narodowego˝.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#SekretarzPoselMalgorzataGolinska">Na tym protokół zakończono.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Dziękuję, pani poseł. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Czy ktoś z członków Zgromadzenia Narodowego wnosi zastrzeżenia do protokołu?</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Stwierdzam, że Zgromadzenie Narodowe protokół przyjęło.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Dziękuję wszystkim obecnym.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Serdecznie zapraszam państwa do wysłuchania oratorium w wykonaniu chórów i orkiestry Filharmonii Poznańskiej, które rozpocznie się po krótkiej przerwie.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#MarszalekSejmuMarekKuchcinski">Zamykam obrady Zgromadzenia Narodowego zwołanego w celu wysłuchania orędzia prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#komentarz">(Zebrani wstają, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#komentarz">(Zebrani śpiewają pieśń ˝Boże, coś Polskę˝, oklaski)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>