PPC / ppc

text_structure.xml 564 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 10 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Kuchciński oraz wicemarszałek Joachim Brudziński)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Proszę państwa posłów o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Krzysztofa Kubowa oraz Sylwestra Tułajewa.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan poseł Krzysztof Kubów.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Proszę pana posła o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełKrzysztofKubów">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełKrzysztofKubów">- Rolnictwa i Rozwoju Wsi - bezpośrednio po zakończeniu głosowań,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełKrzysztofKubów">- do Spraw Unii Europejskiej wspólnie z Komisją Spraw Zagranicznych - bezpośrednio po zakończeniu głosowań.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełKrzysztofKubów">W dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących zespołów parlamentarnych:</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPosełKrzysztofKubów">- Parlamentarnego Zespołu na rzecz Polityki i Kultury Prorodzinnej - godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPosełKrzysztofKubów">- Parlamentarnego Zespołu Górnictwa i Energii - godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPosełKrzysztofKubów">- Parlamentarnego Zespołu ds. Praw Pacjentów - godz. 14.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">To wszystko, tak?</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Informuję, że prezes Rady Ministrów zawiadomił Sejm o zamiarze przedłożenia prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej do ratyfikacji, bez zgody wyrażonej w ustawie, Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Radą Ministrów Bośni i Hercegowiny o ochronie informacji niejawnych, podpisanej w Sarajewie dnia 7 czerwca 2016 r.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">Posłowie w określonym terminie nie zgłosili zastrzeżeń co do zasadności wybranego przez Radę Ministrów trybu ratyfikacji tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszałek">Komisja Spraw Zagranicznych przedłożyła sprawozdanie, w którym wnosi o przyjęcie tego zawiadomienia premiera bez zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">Sprawozdanie komisji to druk nr 895.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszałek">W związku z tym, na podstawie art. 120 ust. 4 regulaminu Sejmu, informuję o braku zastrzeżeń co do zasadności wybranego przez Radę Ministrów trybu ratyfikacji tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu w uzgodnieniu z Konwentem Seniorów przedłożyło projekt uchwały w sprawie wyrażenia wdzięczności nauczycielom polonijnym.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszałek">Projekt to druk nr 906.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszałek">W związku z tym po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#Marszałek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 1 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#Marszałek">Wniosek to druk nr 903.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#Marszałek">W tej chwili z wnioskami formalnymi zgłosili się państwo posłowie.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#Marszałek">Pani poseł Monika Wielichowska, klub Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełMonikaWielichowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałam się zwrócić z wnioskiem formalnym i poprosić pana marszałka o przerwę i wyjaśnienia. Od wczoraj Sejm stał się cyrkiem.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełMonikaWielichowska">Łamiecie wszelkie procedury stanowiące prawo. Najpierw stawialiście regulamin Sejmu nad konstytucją, teraz łamiecie i jedno, i drugie. Wczoraj na posiedzenie komisji sprawiedliwości do Sejmu nie mogły wejść kobiety, nie mogły wejść przedstawicielki organizacji pozarządowej. I dzisiaj jest to samo. Przed Sejmem, w biurze przepustek czeka ok. 30 kobiet - kobiet z organizacji pozarządowych, chociażby z Komitetu Obrony Demokracji, Inicjatywy Polskiej, Dziewuchy Dziewuchom, Marszu Godności czy Kongresu Kobiet - które chcą wejść do Sejmu i przysłuchiwać się obradom.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PosełMonikaWielichowska">Otóż, panie marszałku, pani Agnieszka Kaczmarska, od 2 dni nowa szefowa Kancelarii Sejmu, a wcześniej, zdaje się, wasza szefowa klubu PiS-u, czyli działacz polityczny, kobieta, zabroniła wejścia do Sejmu kobietom.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PosełMonikaWielichowska">Wydała dzisiaj rano polecenie, aby nie wpuścić do Sejmu kobiet. Panie marszałku, czy tak wygląda wasz dialog z Polakami? Czy tak wygląda pokora i umiar, które zapowiadała pani premier Beata Kaczy... Beata Szydło?</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#komentarz">(Wesołość, poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#PosełMonikaWielichowska">Beata Kaczyńska.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Skurkiewicz: Daj spokój, nie ośmieszaj się, kobieto.)</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#PosełMonikaWielichowska">Panie pośle, ja się nie ośmieszam, bo ja nie mówię w imieniu swoim, tylko mówię w imieniu tysięcy kobiet, które wyszły na ulice i zaprotestowały, które były zjednoczone i solidarne...</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#komentarz">(Oklaski, poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełMonikaWielichowska">...i to było ostrzeżenie!</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Pani poseł, proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełMonikaWielichowska">Dzisiaj rewolucja ma twarz kobiety!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Pani poseł, proszę kontynuować...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełMonikaWielichowska">Prosimy o wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełMonikaWielichowska">W imieniu klubu Platformy proszę o przerwę, o wyjaśnienia i o umożliwienie wprowadzenia</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PosełMonikaWielichowska">do Sejmu kobiet, które czekają w biurze przepustek. Nie może być tak, że blokujecie usta kobietom!</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Melisy.)</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PosełMonikaWielichowska">Kobiety to 52% społeczeństwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełMonikaWielichowska">Tak powinien wyglądać dialog ze społeczeństwem.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełMonikaWielichowska">Nie tak, jak planujecie.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Oklaski, gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Stosowne wyjaśnienia pani poseł otrzyma na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#komentarz">(Poruszenie, wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#Marszałek">Proszę państwa, według zasad każdy poseł ma prawo zgłosić...</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#komentarz">(Poseł Cezary Tomczyk: Co to jest w ogóle?)</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#Marszałek">...pięć osób na galerię...</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#komentarz">(Poseł Cezary Tomczyk: Ludzie stoją, żeby do Sejmu wejść.)</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#Marszałek">...do wejścia do Sejmu. Pięć osób. I pięć osób zostało wpuszczonych.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#Marszałek">Głos ma pan poseł Robert Winnicki, poseł niezrzeszony.</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę nam wyjaśnić.)</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Jakim prawem?)</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#komentarz">(Głos z sali: ...przed chwilą tam byłem...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełRobertWinnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Składam wniosek o odroczenie obrad Sejmu, dlatego że wczoraj podczas obrad komisji sprawiedliwości, które niestety również dlatego były cyrkiem, że odbywały się wśród...</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku, wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PosełRobertWinnicki">...po prostu potępieńczego wycia posłów i posłanek Nowoczesnej i Platformy za zabijaniem dzieci nienarodzonych...</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PosełRobertWinnicki">Tak to wyglądało i dlatego było cyrkiem.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#komentarz">(Poseł Ewa Kopacz: Proszę dobierać słowa.)</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PosełRobertWinnicki">Ale nie jest to główny powód, dla którego wnoszę o odroczenie. Panie marszałku, te obrady komisji były prowadzone również w sposób skandaliczny i bezprawny. Nie dopuszczono w ogóle do głosu wnioskodawców projektu...</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: Jak to?)</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#PosełRobertWinnicki">...nie dopuszczono do tego, aby mogli złożyć poprawki lub wnioski, a co za tym idzie, drugie czytanie, które odbyło się w nocy, również było bezprawne. Już pomijam fakt, że było prowadzone w sposób chamski, arogancki i wbrew regulaminowi Sejmu przez marszałka Tyszkę...</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#komentarz">(Poseł Ewa Kopacz: To prawda. Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#PosełRobertWinnicki">...który razem z PiS-em postanowił zmielić pół miliona podpisów obywateli. Tak właśnie postanowił zrobić marszałek Tyszka w sposób chamski i arogancki.</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#PosełRobertWinnicki">Panie Marszałku! To, że dzisiaj mamy punkt: głosowanie nad inicjatywą obywatelską „Stop aborcji”, jest bezprawne. Nie przeprowadzono prawidłowo prac w komisji i drugie czytanie było bezprawne. Dzisiejsze trzecie czytanie jest po prostu bezprawne, dlatego wnoszę o odroczenie tego, uzupełnienie tych braków i po prostu naprawienie tego skandalu, który dzisiaj się dzieje w Sejmie - dzieje się dlatego, że po raz kolejny, w przypadku kolejnej inicjatywy obywatelskiej, tym razem w obronie życia, jest chęć zmielenia tego przez PiS i przez Kukiz’15 wspólnie. Niestety, taka jest prawda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">Jest wniosek o odroczenie, oczywiście wniosek formalny. Uzasadnienia nie przyjmuję, ponieważ wszystko odbyło się wczoraj zgodnie z procedurą regulaminową.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#Marszałek">Za chwilę przystąpimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Wniosek formalny, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#Marszałek">Głos ma poseł Stefan Niesiołowski, koło Europejscy Demokraci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełStefanNiesiołowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja także chciałem nawiązać do prowadzenia obrad, do wczorajszych wyczynów pana marszałka Tyszki. Na podstawie art. 184 ust. 3 pkt 8 proszę o zmianę sposobu prowadzenia obrad, żeby nigdy więcej nie doszło do takich sytuacji, jakie wczoraj był nam uprzejmy zafundować pan marszałek Tyszka.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosełStefanNiesiołowski">Mianowicie nie dość, że zabronił zadawania pytań - proszę bardzo, jest człowiekiem, który ceni czas swój i innych, zabronił zadawania pytań - to zabronił również wygłaszania oświadczeń, czym moim zdaniem ciężko obraził marszałka Kuchcińskiego, który zawsze zachęca nas wszystkich do składania oświadczeń,</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PosełStefanNiesiołowski">mówi: Te wszystkie sprawy, panowie, wyjaśnicie w oświadczeniach, proszę do oświadczeń. Chcieliśmy skorzystać z tej łaskawości pana marszałka...</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Skurkiewicz: Ale pana nie było na sali obrad!)</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PosełStefanNiesiołowski">Ciszej, panie, ciszej trochę.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#PosełStefanNiesiołowski">Chcieliśmy skorzystać z tej łaskawości pana marszałka Kuchcińskiego, ale pan marszałek Tyszka nam nie zezwolił.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#PosełStefanNiesiołowski">To jeszcze bym puścił mimo uszu, ale, proszę państwa, jako przyrodnik - a wiedza przyrodnicza tu się czasami przydaje, nie tylko do wycinania lasów - muszę zaprotestować przeciwko porównaniu posłów do małp. Bardzo przepraszam, panie Tyszka. Czy chodzi panu o małpy człekokształtne, szlachetnego szympansa, czy o małpiatki, podstępnego lemura?</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#PosełStefanNiesiołowski">Byłbym tym zainteresowany i bardzo proszę, żeby pan Tyszka wyjaśnił tę precyzyjną sprawę. Odsyłam do podręczników, może pan z nich skorzystać. Do jakich małp pan był uprzejmy porównać posłów? Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Jerzy Meysztowicz, klub Nowoczesna.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku, jestem zapisany do wniosku.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełJerzyMeysztowicz">Panie Marszałku! Pani Premier! I w tym momencie mam problem, bo nie wiem, czy zwracać się do państwa przyjętym zwrotem „Wysoka Izbo” czy „wściekłe małpy”.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Skurkiewicz: Panie marszałku!)</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Ty! Obraziłeś mnie.)</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PosełJerzyMeysztowicz">Zwracam się, panie marszałku, na podstawie art. 184 o przerwę. Mam nadzieję, że ta przerwa skłoni pana marszałka do refleksji, bo wczorajsze zachowanie było naprawdę skandaliczne. Mam nadzieję, że przeprosi pan Wysoką Izbę za wczorajsze zachowanie i słowa.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Przeproście za swoje zachowanie.)</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#PosełJerzyMeysztowicz">W przeciwnym razie nasz klub złoży wniosek o odwołanie pana z funkcji marszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#PosełJerzyMeysztowicz">Wczoraj udowodnił pan, że to już nie jest opozycja. To jest współdziałanie rączka w rączkę z Prawem i Sprawiedliwością.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#PosełJerzyMeysztowicz">Scenariusz, który pan wczoraj realizował z mównicy, był prawdopodobnie scenariuszem napisanym przez pana prezesa Kaczyńskiego, dlatego że pan marszałek Terlecki nie chciał popełniać recydywy i zachowywać się tak, jak pan wczoraj, po raz drugi, bo już raz mieliśmy okazję podziwiać pana marszałka, jak zamykał dyskusję, nie dopuszczał wniosków formalnych, nie pozwalał na zadawanie pytań.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: I bardzo dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#PosełJerzyMeysztowicz">To już by była recydywa. W związku z tym zleciliście państwo swojemu cichemu koalicjantowi, żeby wykonał za was brudną robotę.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#PosełJerzyMeysztowicz">Mam jeszcze jedno pytanie, dlatego że na Twitterze pojawiła się informacja, że są wyłączone serwery, chodzi o to, żeby przekazywać dzisiejsze obrady na żywo.</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#PosełJerzyMeysztowicz">A więc, panie marszałku, mam prośbę, jeżeli to jest prawda, żeby tę sprawę wyjaśnić. Czy rzeczywiście są wyłączone serwery? Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Sprawdzimy serwery.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Bartosz Arłukowicz, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Tyszka: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Jakie sprostowanie? Nie ma sprostowań.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełBartoszArłukowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na podstawie art. 184 wnoszę o przerwę. Właściwie żądam od pana, żeby pan przerwał te obrady i wpuścił kilkadziesiąt kobiet, które stoją pod Sejmem.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PosełBartoszArłukowicz">One stoją na deszczu, bo pan nie zgadza się na to, żeby weszły do Sejmu i spojrzały panu i pana kolegom w oczy. Prof. Chazan chodzi po parlamencie i jest przez was witany brawami. Panie z Kongresu Kobiet, ze stowarzyszenia Dziewuchy Dziewuchom stoją na deszczu, bo boicie się spojrzeć im w oczy.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PosełBartoszArłukowicz">Panie Marszałku! Kto wydał decyzję - żądam od pana natychmiastowej informacji - o zakazie wprowadzania gości przez posłów? Pan ogranicza wolność parlamentarną posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PosełBartoszArłukowicz">Przed chwilą szef Straży Marszałkowskiej wydał mi zakaz wprowadzenia kogokolwiek do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Pawłowicz: Związkowców nie wpuściliście.)</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#PosełBartoszArłukowicz">A wczoraj, kiedy anulowano wystawione przepustki, komendant Straży Marszałkowskiej odesłał mnie po zgodę na wejście tych pań, wiecie do kogo? Do posła Piotrowicza.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#PosełBartoszArłukowicz">Poseł Piotrowicz miał wczoraj wyrazić zgodę, zdecydować, czy panie z Kongresu Kobiet mogą wejść do Sejmu. Panie marszałku, to już jest wstyd. Kto jak kto, ale żeby Piotrowicz za pana podejmował decyzje? Trochę odwagi, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#PosełBartoszArłukowicz">Żądam przerwy, wpuszczenia tych pań do Sejmu i uszanowania obywateli. Chcę wam powiedzieć jeszcze jedną rzecz: im bardziej ich nie wpuszczacie do Sejmu, tym szybciej one przyjdą po was.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#Marszałek">Jeszcze raz informuję państwa posłów, że...</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#Marszałek">Proszę opuścić mównicę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#Marszałek">Powtarzam, proszę opuścić mównicę.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#Marszałek">Jeszcze raz informuję państwa posłów, że zachęcam do zapoznania się szczegółowo z regulaminem.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#Marszałek">Można żądać przerwy...</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Wyjaśnień.)</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#Marszałek">...przyjmuję to żądanie, ale to Sejm zdecyduje o tej przerwie, panie pośle. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#Marszałek">Po drugie, ze względów organizacyjnych i regulaminowych każdy przewodniczący komisji odpowiada za to - i zezwala na to - kto może być zaproszony na posiedzenie komisji, a kto nie.</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: A Sejmu?)</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#Marszałek">W związku z tym szef Straży Marszałkowskiej słusznie odesłał pana posła do przewodniczącego komisji.</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#Marszałek">Ponadto, proszę państwa, ja w tej chwili zgodziłem się - nie w tej chwili, dzisiaj rano zgodziłem się - na wniosek jednej z pań poseł co do zgłoszonych 20 osób, zgodnie z regulaminem każdy poseł może zgłosić 5 osób.</u>
          <u xml:id="u-22.16" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-22.17" who="#komentarz">(Poseł Bartosz Arłukowicz: To jest nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-22.18" who="#Marszałek">Zgodziłem się, proszę państwa...</u>
          <u xml:id="u-22.19" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Ale ja byłam.)</u>
          <u xml:id="u-22.20" who="#Marszałek">... i informuję, że na większą liczbę osób nie zgodzę się, ponieważ uważam, że w tym przypadku emocje są tak duże, że tu mojej zgody nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-22.21" who="#Marszałek">Proszę, głos ma pani poseł Paulina Hennig-Kloska, klub Nowoczesna.</u>
          <u xml:id="u-22.22" who="#komentarz">(Poseł Bartosz Arłukowicz: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-22.23" who="#Marszałek">Nie przyjmuję pańskich sprostowań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z art. 184 regulaminu Sejmu wnoszę o przerwę, żeby jednak pan marszałek miał czas przemyśleć, czy PiS naprawdę w ten sposób chce traktować polskie kobiety.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak?)</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Nie wyciągacie nauki z lekcji, jakie kobiety w Polsce...</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#komentarz">(Poseł Iwona Arent: To nie są wszystkie polskie kobiety.)</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PosełPaulinaHennigKloska">...wam dały. Nie szanujecie kobiet i widać, że nie zamierzacie szanować polskich kobiet.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Nowoczesna szanuje.)</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Razem z kobietami na tym deszczu przed Sejmem stoją małe dzieci, dzieci, w obronie których niby Prawo i Sprawiedliwość walczy.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Tak traktujecie polskie dzieci, że każecie im w tej chwili stać przed Sejmem na deszczu,</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#PosełPaulinaHennigKloska">tylko i wyłącznie dlatego, że nie potraficie podjąć dialogu społecznego z kobietami. Boicie się. Boicie się ich. Tak można podsumować to wszystko, co dzieje się w ostatnich dniach. To bardzo dobrze, że chociaż kobiet w Polsce się boicie. A pan, panie prezesie - proszę poczytać sobie w Internecie i wziąć do serca. Nie warto zadzierać z kobietami. Jeszcze nie raz pan o tym się przekona.</u>
          <u xml:id="u-23.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.14" who="#PosełPaulinaHennigKloska">W związku z tym, panie marszałku, oczekujemy jako klub Nowoczesna, że strona społeczna, która od początku chce brać udział w dyskusji o prawach kobiet w Polsce...</u>
          <u xml:id="u-23.15" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie drzyj się tak.)</u>
          <u xml:id="u-23.16" who="#PosełPaulinaHennigKloska">...zostanie wpuszczona przynajmniej na galerię, żeby mogła dalej przysłuchiwać się debacie. Skoro zabraliście głos kobietom, nie przepuszczając strony społecznej do dyskusji w komisji...</u>
          <u xml:id="u-23.17" who="#komentarz">(Poseł Iwona Arent: Awanturę robisz.)</u>
          <u xml:id="u-23.18" who="#PosełPaulinaHennigKloska">...i wczoraj blokowaliście ich udział w pracach komisji,</u>
          <u xml:id="u-23.19" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-23.20" who="#PosełPaulinaHennigKloska">to chociaż pozwólcie przedstawicielkom ruchów kobiecych w Polsce zasiąść na galerii, by mogły spojrzeć wam w oczy w momencie, kiedy będziecie dzisiaj głosować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#komentarz">(Poseł Bartosz Arłukowicz: Sprostowanie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#Marszałek">Głos ma poseł Stanisław Tyszka, klub Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo...)</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#Marszałek">Proszę o ciszę.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełStanisławTyszka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełStanisławTyszka">Panie Marszałku! Chciałbym w imieniu klubu Kukiz’15 poprosić o chwilę przerwy...</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#komentarz">(Poseł Cezary Tomczyk: Żeby przeprosić.)</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PosełStanisławTyszka">...żeby przedstawiciele wszystkich partii politycznych mogli zastanowić się nad następującymi słowami. Chciałbym bardzo przeprosić wszystkich obywateli za poziom debaty aborcyjnej.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#PosełStanisławTyszka">Chciałbym bardzo przeprosić przedstawicieli obu inicjatyw obywatelskich za to...</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Za siebie przepraszaj. W moim imieniu nie przepraszaj.)</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#PosełStanisławTyszka">...że dyskusja o życiu ludzkim w wykonaniu polityków jest tak płytka, wulgarna i rozgrywana politycznie.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#PosełStanisławTyszka">Na tej dyskusji, która się toczy, przegrywają wszyscy, a najbardziej kobiety i dzieci. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku, sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#Marszałek">Nie przyjmuję sprostowań, proszę zająć miejsce.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Mówi nieprawdę.)</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#komentarz">(Posłowie skandują: Przeproś! Przeproś! Przeproś!)</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#Marszałek">Proszę państwa, proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#Marszałek">Zgłoszony został wniosek formalny o odroczenie obrad i ten wniosek poddam w tej chwili pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#Marszałek">Proszę bardzo, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem odroczenia obrad, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-26.13" who="#Marszałek">Głosowało 436 posłów. Za głosowało 58, przeciw - 371, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-26.14" who="#Marszałek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.15" who="#Marszałek">Odroczenie, tym bardziej że nie zostało sformułowane, na jak długo. Rozumiem, że ono konsumuje wszystkie inne wnioski o przerwę.</u>
          <u xml:id="u-26.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Jakie?)</u>
          <u xml:id="u-26.17" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia...</u>
          <u xml:id="u-26.18" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-26.19" who="#komentarz">(Głosy z sali: O przerwę było. O przerwę było.)</u>
          <u xml:id="u-26.20" who="#Marszałek">Proszę nie przeszkadzać.</u>
          <u xml:id="u-26.21" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 25. porządku dziennego: Przedstawiony przez Prezydium Sejmu projekt uchwały w sprawie wyrażenia wdzięczności nauczycielom polonijnym (druk nr 906).</u>
          <u xml:id="u-26.22" who="#Marszałek">Proszę państwa posłów o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-26.23" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-26.24" who="#Marszałek">W tej chwili odczytam treść projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-26.25" who="#Marszałek">„Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie wyrażenia wdzięczności nauczycielom polonijnym.</u>
          <u xml:id="u-26.26" who="#Marszałek">Z okazji zbliżającego się Dnia Edukacji Narodowej Sejm Rzeczypospolitej Polskiej składa podziękowanie nauczycielom wszystkich szkół polskich za pełną zaangażowania i wytrwałości pracę.</u>
          <u xml:id="u-26.27" who="#Marszałek">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej kieruje wyrazy najwyższego uznania do wielotysięcznej rzeszy nauczycieli polonijnych pracujących na wszystkich kontynentach. Dziękuje za ofiarne wypełnianie misji, jaką jest nauczanie poza krajem języka polskiego i przedmiotów związanych z historią i współczesnością Rzeczypospolitej Polskiej, a także utrzymywanie więzi emocjonalnych, językowych i kulturalnych z Polską. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża głęboką wdzięczność za tę pracę, często wykonywaną w niełatwych warunkach, a tak ważną dla rozbudzania i utrwalania poczucia tożsamości narodowej dzieci i młodzieży żyjących poza Polską. Należy pamiętać, że podejmując to zadanie, decydują się pracować społecznie lub co najwyżej za symboliczne honoraria.</u>
          <u xml:id="u-26.28" who="#Marszałek">Nauczyciele polonijni uczący zarówno na wschodzie, jak i na zachodzie Europy oraz na innych kontynentach muszą sprostać wielu przeciwnościom, aby zapewnić swym uczniom możliwość poznawania ojczystego języka i ojczystej kultury w szkołach polskich - wśród rówieśników, w rodzimym środowisku. Pokonują wiele trudności, np. aby pozyskać dla szkoły pomieszczenia lub opłacić ich podnajęcie. Nauczyciele na Wschodzie bywają także szykanowani z powodu wykonywanej pracy. Pomimo tych trudności i braku należytego wynagrodzenia konsekwentnie doskonalą swe umiejętności pedagogiczne, unowocześniają warsztat pracy, poszerzają wiedzę, a także coraz skuteczniej przekonują polskie rodziny, że dwujęzyczność sprzyja rozwojowi ich dzieci i wzbogaca je intelektualnie.</u>
          <u xml:id="u-26.29" who="#Marszałek">Wielu nauczycieli polonijnych to sami rodzice, którzy podjęli się nauczania, pragnąc w ten sposób zapewnić swoim dzieciom odpowiednie warunki do nauki języka ojczystego. W ich działaniach dostrzec można tradycję XIX-wiecznych siłaczek - bowiem są to w znakomitej większości kobiety - które bez względu na trudności i przeszkody z pasją i wytrwałością wykonują świadomie podjęte zadanie. Takich oddanych i bezinteresownych ambasadorek polskości jest w różnych krajach świata bardzo wiele. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pragnie dziś złożyć im wyrazy wdzięczności.</u>
          <u xml:id="u-26.30" who="#Marszałek">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej składa także podziękowanie instytucjom i organizacjom, które wspierają rodziców i nauczycieli polonijnych, dziękuje również za inicjatywę ustanowienia Polonijnego Dnia Dwujęzyczności, obchodzonego najpierw w szkołach w Stanach Zjednoczonych, a obecnie również w Europie, jako święto nauczycieli polonijnych i języka polskiego.</u>
          <u xml:id="u-26.31" who="#Marszałek">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podejmuje niniejszą uchwałę w przekonaniu o szczególnych zasługach nauczycieli polonijnych jako ambasadorów polskości w świecie”.</u>
          <u xml:id="u-26.32" who="#Marszałek">Proszę państwa posłów o przyjęcie uchwały przez aklamację.</u>
          <u xml:id="u-26.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.34" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.35" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie wyrażenia wdzięczności nauczycielom polonijnym.</u>
          <u xml:id="u-26.36" who="#Marszałek">Przypominam, że kluby złożyły wnioski o uzupełnienie porządku dziennego o punkty:</u>
          <u xml:id="u-26.37" who="#Marszałek">- Informacja prezesa Rady Ministrów w sprawie opinii wydanej przez Komisję Europejską, która dotyczy stanu praworządności w Polsce, w związku z prowadzoną procedurą ochrony praworządności, zgłoszony przez Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska,</u>
          <u xml:id="u-26.38" who="#Marszałek">- Informacja Rady Ministrów w sprawie sytuacji związanej z planowanym od dnia 1 lipca 2016 r. rozpoczęciem stosowania przez Republikę Francuską szkodliwych dla polskiej branży transportowej przepisów dotyczących delegowania pracowników w transporcie drogowym na terytorium Francji oraz działań podjętych przez rząd w celu wstrzymania stosowania tych przepisów lub ich złagodzenia oraz form pomocy, planowanych przez rząd dla polskich przewoźników, mających na celu umożliwienie poprawnego stosowania nowych przepisów, zgłoszony przez Klub Poselski Nowoczesna.</u>
          <u xml:id="u-26.39" who="#Marszałek">W związku ze zbliżeniem się terminu, o którym mowa w art. 173 ust. 5 regulaminu Sejmu, poddam kolejno pod głosowanie wnioski o uzupełnienie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-26.40" who="#Marszałek">Przypominam, że zgodnie z art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu głosowania te nie są poprzedzone debatą ani zadawaniem pytań.</u>
          <u xml:id="u-26.41" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem dotyczącym opinii wydanej przez Komisję Europejską, zgłoszonym przez Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-26.42" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o uzupełnienie porządku dziennego o punkt obejmujący informację prezesa Rady Ministrów w sprawie opinii wydanej przez Komisję Europejską, która dotyczy stanu praworządności w Polsce, w związku z prowadzoną procedurą ochrony praworządności, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.43" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-26.44" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-26.45" who="#Marszałek">Głosowało 438 posłów. Za głosowało 167, przeciw - 270, 1 poseł wstrzymał się.</u>
          <u xml:id="u-26.46" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.47" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem dotyczącym rozpoczęcia stosowania przez Republikę Francuską szkodliwych dla polskiej branży transportowej przepisów, zgłoszonym przez Klub Poselski Nowoczesna.</u>
          <u xml:id="u-26.48" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o uzupełnienie porządku dziennego o punkt obejmujący informację Rady Ministrów w sprawie sytuacji związanej z planowanym od dnia 1 lipca 2016 r. rozpoczęciem stosowania przez Republikę Francuską szkodliwych dla polskiej branży transportowej przepisów dotyczących delegowania pracowników w transporcie drogowym na terytorium Francji oraz działań podjętych przez rząd w celu wstrzymania stosowania tych przepisów lub ich złagodzenia oraz form pomocy, planowanych przez rząd dla polskich przewoźników, mających na celu umożliwienie poprawnego stosowania nowych przepisów, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.49" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-26.50" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-26.51" who="#Marszałek">Głosowało 440 posłów. Za głosowało 205, przeciw - 234, 1 poseł wstrzymał się.</u>
          <u xml:id="u-26.52" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.53" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 24. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji przyjętego w Paryżu w dniu 12 grudnia 2015 r. Porozumienia paryskiego do Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 19 maja 1992 r.</u>
          <u xml:id="u-26.54" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-26.55" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 900.</u>
          <u xml:id="u-26.56" who="#Marszałek">Pytania.</u>
          <u xml:id="u-26.57" who="#Marszałek">Do zadania pytań zgłosiła się pani poseł Gabriela Lenartowicz, klub Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-26.58" who="#Marszałek">Czas - 1 minuta, czas na zadanie pytań - 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-26.59" who="#Marszałek">Mam nadzieję, że pani poseł zmieści się w tym czasie.</u>
          <u xml:id="u-26.60" who="#Marszałek">Następnie będzie pani poseł Ewa Lieder.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełGabrielaLenartowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Platforma Obywatelska jest oczywiście za ratyfikacją tego porozumienia. Mamy tylko apel do rządu, żeby odszedł od pewnej schizofrenii, jeśli chodzi o politykę wewnętrzną, bo co innego deklarujemy w porozumieniach, także paryskich, a co innego, zwłaszcza w zakresie usuwania wsparcia dla odnawialnych źródeł energii, dla energetyki rozproszonej, robimy w kraju. Jednocześnie chcę podkreślić, że sukces, który został odtrąbiony przez rząd, że uwzględniono w porozumieniu bilansowanie emisji CO2</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PosełGabrielaLenartowicz">przez pochłanianie przez lasy, sprowadza się do tego, i taka skuteczna polityka sprowadzałaby się do tego, że trzeba by zalesić 80% kraju, łącznie z terenami miejskimi, czyli trzeba by wrócić do czasów Mieszka I. I to jest ta polityka ekologiczna w zakresie odnawialnych źródeł energii, która jest obecnie lansowana, odwrotnie niż się mówi za granicą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#Marszałek">Żeby formule pytania stało się zadość, uzupełnię ten apel pytaniem o to, czy rząd będzie łaskaw przyjąć apel pani poseł do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#komentarz">(Minister Środowiska Jan Szyszko: Ale ja chętnie...)</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#Marszałek">Głos ma pani poseł Ewa Lieder, klub Nowoczesna.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełEwaLieder">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zwolennikom dekarbonizacji nie udało się tak naprawdę zastopować wiążących i ambitnych zapisów, które mogłyby mieć realny wpływ na zmniejszenie światowych emisji. Z punktu widzenia globalnego emisje będą nadal konsekwentnie rosnąć. Wiele zapisów z tego porozumienia paryskiego zostało rozwodnionych bądź wykreślonych m.in. z inicjatywy USA i Chin. Ale zatrzymanie globalnego ocieplenia jest naszym długiem wobec przyszłych pokoleń i mimo sporych zastrzeżeń Nowoczesna jest za przyjęciem projektu ustawy o ratyfikacji.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PosełEwaLieder">A moje pytanie, proszę państwa, jest zupełnie inne: Jak daleko jeszcze posuniecie się w pseudodemokracji i w interpretacji w PiS-ie? Co z tymi kobietami, które zostały na deszczu ze swoimi dziećmi, które powinny tutaj patrzeć wam wszystkim na ręce?</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Do rzeczy.)</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PosełEwaLieder">Bo nie było jeszcze na razie odpowiedzi. Czekamy na tę odpowiedź, proszę państwa. Jak długo jeszcze</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#PosełEwaLieder">będziecie tolerować...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#Marszałek">Dziękuję, dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełEwaLieder">...skandaliczne wypowiedzi posłów PiS oraz Kukiz’15 i samego pana przewodniczącego Kukiza...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełEwaLieder">...który daje fatalny przykład swoim posłom...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania...</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#komentarz">(Minister Środowiska Jan Szyszko: Ale zaraz, zaraz.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełEwaLieder">...obrażając kobiety. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Panie marszałku, odpowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 900, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#Marszałek">Głosowało 438 posłów. Za głosowało 402 posłów, przeciw - 36, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#Marszałek">Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Porozumienia paryskiego do Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 19 maja 1992 r., przyjętego w Paryżu w dniu 12 grudnia 2015 r.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#Marszałek">Czy ktoś chciał zabrać głos? Nie, nie widziałem.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 27. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o obywatelskim projekcie ustawy o zmianie ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny.</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie projektu ustawy zawartego w druku nr 784.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#Marszałek">Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że Sejm skierował ten projekt do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu ponownego rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#Marszałek">Z pytaniem zgłosili się państwo posłowie.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#Marszałek">Pan poseł Robert Winnicki, poseł niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełRobertWinnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejszy dzień jest szczególny. Z przecieków prasowych wiemy, że pan prezes Kaczyński miał na porannym posiedzeniu klubu PiS apelować o dyscyplinę moralną i o to, żeby cofnąć się, zrobić dwa kroki w tył... krok do tyłu, żeby zrobić dwa kroki do przodu.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PosełRobertWinnicki">Otóż, szanowni państwo, dyscyplina moralna może być tylko wtedy, kiedy jest fundament moralny, a ten fundament moralny to jest właśnie inicjatywa „Stop aborcji”. I nie jest niestety prawdą, proszę państwa, że wy zrobicie krok w tył, żeby zrobić dwa kroki naprzód, bo wyście już zrobili krok w tył w 2007 r. Teraz macie drugą szansę na to, żeby otoczyć życie nienarodzone pełną ochroną prawną. Dlatego ja apeluję do sumień, o to, żeby w PiS zwyciężyła ta retoryka, którą zawłaszczyliście, retoryka bardziej narodowo-katolicka, a nie stary PC, który sprawia,</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#PosełRobertWinnicki">że życie nienarodzone nie jest jedną z fundamentalnych wartości, które chcecie chronić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełRobertWinnicki">Apeluję o to, żeby sumienie zwyciężyło w PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#Marszałek">Przypominam, że jesteśmy w trakcie zadawania pytań, a nie przedstawiania apeli i nie debaty.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#Marszałek">Głos ma pani poseł Anna Maria Siarkowska, klub Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełAnnaMariaSiarkowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt obywatelski „Stop aborcji” jest projektem i dobrym, i potrzebnym. Dlaczego? Dlatego że dzisiaj część polskich obywateli nie ma pełnej ochrony życia, część polskich obywateli jest zwyczajnie dyskryminowana. I jest to dyskryminacja ze względu na stan zdrowia, dyskryminacja ze względu na okoliczności poczęcia. Projekt ten wprowadza ochronę prawną życia dla wszystkich obywateli w okresie prenatalnym. Nic bowiem nie może usprawiedliwiać zabijania dzieci przed narodzeniem, ani ich niepełnosprawność, ani tym bardziej to, że jedno z ich rodziców jest przestępcą.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PosełAnnaMariaSiarkowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Całkowita penalizacja aborcji, czyli celowego zabijania ludzi w okresie prenatalnym, byłaby osiągnięciem na miarę zniesienia niewolnictwa w XIX w. w Stanach Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#PosełAnnaMariaSiarkowska">Niestety projekt padł ofiarą manipulacji politycznych i ideologicznych.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#PosełAnnaMariaSiarkowska">I teraz mam pytanie do klubu Prawa i Sprawiedliwości: Czy naprawdę chcecie ten projekt odrzucić? Czy naprawdę to wszystko...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełAnnaMariaSiarkowska">...co do tej pory deklarowaliście, już się po prostu nie liczy?</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#Marszałek">Głos ma pani poseł Genowefa Tokarska, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełGenowefaTokarska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt, nad którym dzisiaj dyskutujemy, jest projektem trudnym, może nawet zbyt radykalnym, i dlatego wywołuje aż tyle emocji. A ja, Wysoka Izbo, liczyłam na normalną rozmowę w tym parlamencie. Jestem mamą dziecka z zespołem Downa. To dzieci, które są bardzo</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#PosełGenowefaTokarska">serdeczne, ufne, nigdy nie są agresywne, nigdy nie są złośliwe, są bardzo pracowite, mają bardzo wiele umiejętności, są dokładne i kochają. Kochają całe otoczenie i z tego względu wymagają z naszej strony ochrony. I zawiodłam się. Miałam nadzieję, że ustawa, nad którą debatujemy, ma szansę wyjść z parlamentu. Niestety stało się inaczej. Nie rozumiem PiS-u. Dlaczego kłamiecie? Nie rozumiem waszego zachowania. Zawsze mówiliście o ochronie życia, a wczoraj zrobiliście kpinę.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#PosełGenowefaTokarska">Oszukujecie.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#PosełGenowefaTokarska">Mam pytanie do pani premier, bo tego też nie rozumiem. Dlaczego podczas głosowania na poprzednim posiedzeniu pani premier wyciągnęła kartę do głosowania i udawała, że nie ma jej na sali?</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Michał Kamiński, koło Europejscy Demokraci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełMichałKamiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W polityce czasem są momenty iluminacji, kiedy wydaje nam się, że wygląda inaczej, a tak naprawdę wygląda tak, jak powiedziała pani poseł Pawłowicz, która powiedziała, że klub PiS-u został upoważniony przez episkopat do takiego głosowania, jak wczoraj. Mam pytanie: Jak wyglądały...</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Pawłowicz: Nieprawda! Kłamiesz, Michał!)</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#PosełMichałKamiński">Sekundkę, tak napisała „Gazeta Wyborcza”. Cytowałem.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#PosełMichałKamiński">Chciałem zapytać: Jak wyglądało to upoważnienie? Czy obie strony siedziały, czy obie strony stały, czy jedna strona stała, a druga klęczała?</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#komentarz">(Poseł Dominik Tarczyński: Menel!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#Marszałek">Głos ma pani poseł Joanna Scheuring-Wielgus, klub Nowoczesna.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#Marszałek">Tylko zwracam państwu uwagę, że jesteśmy w trybie zadawania pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj pytałam z tej mównicy o to, gdzie państwo macie honor. Dzisiaj pytam: Gdzie macie swoje sumienia? Przez ostatnie 2 tygodnie opowiadacie frazesy na temat ochrony życia. Minister Waszczykowski w swój charakterystyczny, dyplomatyczny sposób komentuje rzeczywistość. Niech się pan wstydzi i zaczerwieni, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech się pani wstydzi.)</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Od wczoraj, od posiedzenia komisji wasze sumienia nagle zaczęły mówić coś innego? Drodzy państwo, mamy wam uwierzyć, że jeżeli chodzi o nasze apele, apele kobiet, które od kilkunastu dni stoją na ulicach i protestują, mamy uwierzyć w to, że nagle nie chcecie rozmawiać o ich prawach, nagle nie chcecie dyktować im praw kobiecych?</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Reszta po przerwie.)</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Nie, nigdy w to nie uwierzymy. Wy po prostu...</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Ale patrz nam w oczy.)</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Panie Kaleta, proszę mi dać czas.</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#Marszałek">Proszę o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Szanowni posłowie PiS. Chcecie na tym niezwykle intymnym temacie zrobić politykę i robicie politykę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">To wstyd. Żaden przyzwoity człowiek nigdy by się tym tematem nie zajął.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bartosik: Wstyd, pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani bredzi.)</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#komentarz">(Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk: 8 lat.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#Marszałek">Głos ma pani poseł Joanna Mucha, klub Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełJoannaMucha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytanie jest bardzo proste: Po co wam to było?</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#PosełJoannaMucha">Po co rozpętaliście wojnę ideologiczną?</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#komentarz">(Poseł Beata Mazurek: Dzieckiem się zajmij, kobieto.)</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#PosełJoannaMucha">To, panie prezesie, podobno jedno z pana ulubionych powiedzeń: cnotę straciliście, rubelka nie zarobiliście.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#PosełJoannaMucha">Znaleźliście się w kleszczach, między środowiskami kobiecymi a środowiskami fanatyków religijnych. Po co wam to było?</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Pani dzieci...)</u>
          <u xml:id="u-55.8" who="#PosełJoannaMucha">A pana dzieci gdzie są, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-55.9" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: W domu. A pani gdzie?)</u>
          <u xml:id="u-55.10" who="#PosełJoannaMucha">Pan jest w pracy, ja również jestem w pracy.</u>
          <u xml:id="u-55.11" who="#PosełJoannaMucha">Zawsze w Polsce byli zwolennicy aborcji, ale gwarantuję wam, że dzisiaj zwolenników aborcji jest więcej przez was. Gwarantuję wam, że ktoś w przyszłej kadencji podejmie próbę liberalizacji ustawy aborcyjnej przez was. To jest wasza wina. To jest wasza odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-55.12" who="#PosełJoannaMucha">Ostatnie pytanie: Skąd w was ta próżność?</u>
          <u xml:id="u-55.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#Marszałek">Zwracam uwagę państwu posłom, pytania proszę kierować do właściwych adresatów, do przedstawiciela komitetu inicjatywy obywatelskiej albo do posła sprawozdawcy, bo per wy...</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Poseł Teresa Piotrowska: Ale nie ma takiego.)</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Sprawozdawcy nie ma, bo komisja go nie wybrała.)</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#Marszałek">Może państwo chętnie używają takich określeń, ale myślę, że jednak są to osoby w pełnym tego słowa znaczeniu.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#Marszałek">Pytanie zgłasza pani poseł Joanna Kopcińska, klub Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PosełJoannaKopcińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie udało się, szanowni państwo, opozycji podzielić Polaków.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PosełJoannaKopcińska">Nie udało wam się i nie uda wam się nigdy podzielić Polek.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#PosełJoannaKopcińska">Wyjdźcie do tych Polek, które mokną, jak mówicie, ze swoimi dziećmi przed Sejmem, i powiedzcie, jak je oszukaliście, jak je chcieliście niecnie wykorzystać do swoich celów politycznych.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#PosełJoannaKopcińska">Kłamaliście tak jak na wiecach - precz z dyktaturą kobiet - tak wczoraj w komisji byliście przeciwko odrzuceniu projektu, w związku z którym przyszliście protestować.</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-57.8" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Radziszewska: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-57.9" who="#PosełJoannaKopcińska">Kłamaliście, oszukiwaliście Polki.</u>
          <u xml:id="u-57.10" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-57.11" who="#PosełJoannaKopcińska">To nie Prawo i Sprawiedliwość było autorem tych projektów.</u>
          <u xml:id="u-57.12" who="#komentarz">(Głosy z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-57.13" who="#PosełJoannaKopcińska">Prawo i Sprawiedliwość zawsze było, jest i będzie za ochroną życia,</u>
          <u xml:id="u-57.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-57.15" who="#PosełJoannaKopcińska">ale nie pozwoli wam oszukiwać Polek, wyprowadzać ich na ulicę tylko po to, żeby uprawiać niecny, cyniczny proceder polityczny, bo nie macie...</u>
          <u xml:id="u-57.16" who="#komentarz">(Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: Jak tak można?)</u>
          <u xml:id="u-57.17" who="#PosełJoannaKopcińska">...państwo z czym do nich wyjść. Nie macie programu, nie macie pomysłu. Potraficie tylko zgłaszać likwidację IPN-u, CBA</u>
          <u xml:id="u-57.18" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-57.19" who="#PosełJoannaKopcińska">i grać na emocjach kobiet, doprowadzać do sporów politycznych.</u>
          <u xml:id="u-57.20" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Pani może spojrzeć w lustro?)</u>
          <u xml:id="u-57.21" who="#PosełJoannaKopcińska">Nie tędy droga. Uczulam wszystkie Polki i Polaków: bądźcie czujni. To nie po raz pierwszy.</u>
          <u xml:id="u-57.22" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PosełJoannaKopcińska">Opozycja będzie pukała do was wtedy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PosełJoannaKopcińska">...kiedy nie będzie miała programu, kiedy będzie chciała grać na emocjach, na dramatach kobiet i nieszczęściu dzieci.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Sprostowanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#Marszałek">Nie przyjmuję sprostowań, bo nikt nie został wymieniony z imienia i nazwiska.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#Marszałek">Proszę państwa, w tej chwili...</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Panie marszałku, pani poseł kłamała.)</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#Marszałek">Pani poseł, z całym szacunkiem do pani, ale proszę mi pozwolić prowadzić obrady.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#Marszałek">Głos ma w tej chwili...</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Ale pani poseł kłamała. Trzeba to sprostować.)</u>
          <u xml:id="u-62.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Pawłowicz: Siadaj!)</u>
          <u xml:id="u-62.8" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Nie jesteśmy na ty, proszę pani.)</u>
          <u xml:id="u-62.9" who="#Marszałek">Głos zabierze przedstawiciel komitetu inicjatywy obywatelskiej pani Joanna Banasiuk.</u>
          <u xml:id="u-62.10" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-62.11" who="#Marszałek">Proszę państwa, proszę o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Panie Marszałku! Szanowna Pani Premier! Panie i Panowie Posłowie! Przestawiając 2 tygodnie temu projekt obywatelski o pełnej ochronie życia ludzkiego na prenatalnym etapie rozwoju i o działaniach okołopomocowych dla matek i rodzin, apelowałam o merytoryczną, pozbawioną emocji dyskusję nad projektem ustawy, który został poparty przez blisko pół miliona waszych wyborców, w większości zapewne przez twardy elektorat obecnej większości parlamentarnej. Zapewniałam państwa, że jesteśmy gotowi do merytorycznej dyskusji nad każdym punktem projektu tej ustawy, w sytuacji gdy dyskusja ta traktowałaby poważnie gwarancje konstytucyjne i zasady wynikające z porządku prawnego. Na taką dyskusję liczyliśmy w trakcie procesu legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Otóż 2 tygodnie temu przeważającą większością głosów skierowali państwo projekt do prac w komisji. Chciałabym zapytać, co się stało przez te 14 dni, że w pośpiechu, bez odpowiedniego zawiadamiania wnioskodawców komisja sprawiedliwości postanowiła odrzucić propozycję ustawy bez jakiejkolwiek debaty i bez prawa głosu dla wnioskodawców. Bo chcę państwa zapewnić, że ten projekt od 23 września się nie zmienił, to jest cały czas ten sam druk nr 784, który państwo przyjęli entuzjastycznie...</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#komentarz">(Poseł Ewa Kopacz: Nie wszyscy.)</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">...a który dawał szansę ochrony życia dla tych, którzy są najsłabsi, bezbronni i którzy sami nie mogą zabiegać o własne prawa.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Z pozycji silniejszego zdeptali państwo nadzieję tych, którzy są dyskryminowani ze względu na niepełnosprawność, wiek, okoliczności poczęcia czy porodu. To, co państwo zrobili, to zwykła przemoc silniejszych wobec słabszych, zwłaszcza że ci słabsi są najsłabsi. I to nie ma nic wspólnego z poszanowaniem praw człowieka w XXI w.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Otóż 2 tygodnie temu zgłaszali państwo również wątpliwości co do niektórych przepisów ustawy. Co się stało, że zaniechali państwo zgłaszania poprawek do projektu ustawy? To państwu przysługuje prawo do modyfikowania przedłożonych Sejmowi projektów. To państwo mają ostateczny wpływ na kształt ustawy. W momencie skierowania ustawy do prac w komisji sejmowej dysponowali państwo wszelkimi narzędziami, które można byłoby wykorzystać do wprowadzenia zmian, modyfikacji przepisów, które państwa zdaniem nie powinny się znaleźć w ostatecznym kształcie ustawy. Tymczasem z trudnych do zrozumienia względów zdecydowali się państwo zmienić swoje stanowisko sprzed 2 tygodni o 180 stopni, i to w sprawie najwyższej wagi, w sprawie życia ludzkiego. W moim głębokim przekonaniu jest to wyraz lekceważenia zarówno mechanizmów demokracji bezpośredniej, jak i społeczeństwa obywatelskiego oraz nas, kobiet pragnących pełnej ochrony życia na prenatalnym etapie rozwoju i też odpowiedniej opieki okołoporodowej.</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wokół czytanego projektu narosło wiele mitów, które z ogromną dezynwolturą były powielane w mediach i również w debacie politycznej. Dlatego, po pierwsze, nieprawdą jest, że wnioskodawcy nie dostrzegają kobiet ani rodzin znajdujących się w trudnych sytuacjach. Przeciwnie, nikt sobie lepiej sprawy z takiej sytuacji nie zdaje. Chcemy otoczyć kobiety należną godną opieką i pomocą ze strony państwa. Projekty okołopomocowe zostały przedstawione Ministerstwu Zdrowia, Ministerstwu Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej jeszcze w czerwcu tego roku. Dziś mamy 6 października i z nieznanych nam względów pozostają zamrożone. Aby przywrócić pełną ochronę życia dzieci poczętych, ten cały pakiet okołopomocowy przewiduje m.in., tak jak to państwu mówiłam 2 tygodnie temu, włączenie hospicjów prenatalnych do systemu publicznie finansowanego systemu opieki zdrowotnej i rozwinięcie domowej pediatrycznej opieki długoterminowej. Pakiet obejmuje także wsparcie psychologiczne dla kobiet, określa uproszczone procedury adopcyjne, promuje rozwój specjalnych interwencyjnych ośrodków adopcyjnych, znosi rejonizację domów samotnej matki i proponuje wprowadzenie zdrowotnego świadczenia ciążowego przyznawanego kobietom pozbawionym ubezpieczenia społecznego, jeżeli w związku z ciążą nie mogą podjąć pracy w trakcie jej trwania. Te wszystkie rozwiązania gotowe do procedowania zostały przedłożone właściwym ministerstwom jeszcze w czerwcu tego roku, a zobowiązanie do ich wdrażania znajduje się w projekcie głównym, który jest obecnie czytany.</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Po drugie, projekt potwierdza, że dziecku, które jeszcze przed urodzeniem jest adresatem opieki medycznej, przysługują prawa pacjenta, w tym realizowane w jego imieniu przez rodziców prawo do informacji obejmujące np. dostęp do badań prenatalnych, tak więc nie jest prawdą to, że projekt zakazuje badań prenatalnych.</u>
          <u xml:id="u-63.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-63.11" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Te wątpliwości, które się pojawiają w tym względzie, wiążą się z tym, że badania prenatalne wzbudzają obecnie kontrowersje z innego powodu. One stanowią podstawę bardzo często do przeprowadzenia tzw. legalnej aborcji. Jeżeli uchylimy przesłanki aborcyjne, badaniom prenatalnym zostanie przywrócony ich właściwy charakter, czyli diagnostyczny, a w efekcie doniosłość terapeutyczna. Projekt dodatkowo wzmacnia prawo dziecka realizowane przez rodziców do dostępu do badań prenatalnych przez fakt, że pozostaje potwierdzony status dziecka w prenatalnym etapie rozwoju jako pacjenta. Co więcej, projekt zabezpiecza lekarzy wykonujących badania prenatalne. Tutaj także pojawiają się wątpliwości w debacie publicznej.</u>
          <u xml:id="u-63.12" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Wiele badań diagnostycznych, szczególnie tych inwazyjnych, obarczonych jest naturalnym ryzykiem dla pacjenta. Prawo określa to jako dopuszczalne ryzyko medyczne. Personel medyczny wykonujący takie badania diagnostyczne nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne powikłania, włącznie ze śmiercią, pacjenta pod zwykłymi warunkami. A zatem diagnostyka prenatalna w projekcie prowadzona jest na tych samych zasadach co dzisiaj wszystkie inne badania diagnostyczne.</u>
          <u xml:id="u-63.13" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Po trzecie, projekt nie tworzy przeszkód dla ratowania życia matki, przeciwnie, nakazuje ratowanie życia matki kosztem jej nienarodzonego dziecka. Matka jest gwarantem życia dziecka i nie możemy doprowadzić do sytuacji, w której lekarz będzie powstrzymywał się od działań ratujących życie matki. Dlatego projekt przewiduje nie tylko możliwość, ale nawet konieczność ratowania życia kobiety, gdy jest ono potencjalnie zagrożone. Takim przypadkiem jest np. ciąża pozamaciczna. Ten przykład pojawiał się bardzo często w debacie publicznej. W takiej sytuacji lekarz musi liczyć się z tym, że jego działania podjęte w celu ratowania życia kobiety mogą skutkować w sposób niezamierzony śmiercią dziecka. Taka okoliczność jest przewidziana w projekcie i za takie działania lekarz nie ponosi odpowiedzialności karnej.</u>
          <u xml:id="u-63.14" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Po czwarte, nie powodują odpowiedzialności karnej działania, które zostały podjęte dla ratowania zdrowia kobiety. Nawet jeżeli one według aktualnej wiedzy medycznej i przy zachowaniu lekarza zgodnym ze sztuką lekarską mogą doprowadzić do rozstroju zdrowia dziecka na prenatalnym etapie rozwoju lub uszkodzenia jego ciała, to zgodnie z projektem są w zupełności dopuszczalne. Zasady, na jakich lekarz mógłby ponosić odpowiedzialność, nie różnią się od zasad rządzących odpowiedzialnością przy jakichkolwiek innych zabiegach medycznych.</u>
          <u xml:id="u-63.15" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Po piąte, obawy o wszczynanie postępowań karnych w przypadku poronienia są niezasadne. Poronienie nie jest zdarzeniem, które samo w sobie mogłoby rodzić uzasadnione podejrzenie popełniania czynu zabronionego. Jakiekolwiek obawy o nieuzasadnione kierowanie postępowań karnych wobec kobiet są bezpodstawne. Jakiekolwiek czynności Policji lub prokuratury mogą być wywołane jedynie dodatkowymi i wiarygodnymi okolicznościami świadczącymi o nienaturalnej śmierci dziecka, podobnie jak w przypadku śmierci noworodka lub osoby starszej, zniedołężniałej i zdanej na opiekę swych dorosłych dzieci.</u>
          <u xml:id="u-63.16" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Po szóste, nie jest prawdą, że projekt jest o karaniu kobiet. Projekt przywraca prawnokarną ochronę życia dziecka na prenatalnym etapie rozwoju w miejsce dotychczasowego bezosobowego stanu ciąży. Tym samym każdy zamach na życie dziecka poczętego, podobnie jak każdy zamach na życie człowieka w późniejszym etapie jego rozwoju, powinien za sobą pociągać karną reakcję państwa. Dowodem na konieczność wprowadzenia takich zmian jest tzw. sprawa wrocławska. Matka surogatka, 9 miesiąc ciąży, dziecko zdolne do życia poza organizmem matki, dziecko zdrowe. Matka surogatka dowiaduje się, że jej kontrahent, który zamówił dziecko, odstępuje od umowy i nie zapłaci. Matka surogatka w 9 miesiącu ciąży doprowadza do śmierci dziecka w pełni zdrowego, zdolnego do życia poza organizmem matki. Prawo uniemożliwia...</u>
          <u xml:id="u-63.17" who="#komentarz">(Poseł Bartosz Arłukowicz: Co pani opowiada?)</u>
          <u xml:id="u-63.18" who="#komentarz">(Poseł Ewa Kopacz: To jest przestępstwo.)</u>
          <u xml:id="u-63.19" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Panie marszałku, czy mogę kontynuować?</u>
          <u xml:id="u-63.20" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: Nie ma takiego prawa w Polsce.)</u>
          <u xml:id="u-63.21" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Prawo obecnie uniemożliwia wyciągnięcie jakichkolwiek konsekwencji.</u>
          <u xml:id="u-63.22" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: Umożliwia. W takim wypadku umożliwia.)</u>
          <u xml:id="u-63.23" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Dziecko jest całkowicie zdane na wybór matki. Jest to konsekwencja postawy pro-choice.</u>
          <u xml:id="u-63.24" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Jeżeli jednak te argumenty nie przemawiają do państwa, to mieli państwo możliwość wykreślenia odpowiednich przepisów z projektu ustawy w trakcie posiedzenia komisji sprawiedliwości. Dlaczego nie chcieli państwo pracować nad tekstem z druku nr 784?</u>
          <u xml:id="u-63.25" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Po siódme, matka dziecka została w projekcie zabezpieczona przed wszelką nieuzasadnioną odpowiedzialnością karną.</u>
          <u xml:id="u-63.26" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prawdopodobnie wielu tu zasiadających posłów spotka się po raz pierwszy w życiu z uznaniem ze strony „Gazety Wyborczej”. To istotne memento dla parlamentarnej większości. Jednak jeszcze raz w imieniu pół miliona obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, waszych wyborców apeluję o wzięcie w obronę tych najsłabszych dzieci, których często nie chce wziąć w obronę nawet własna matka.</u>
          <u xml:id="u-63.27" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">I pytanie: Czy odważą się państwo wziąć w obronę tych wszystkich najsłabszych, tych najbardziej bezbronnych i nie dokonywać selekcji, czy też wolą państwo, podążając za silnymi mediami i międzynarodowymi środowiskami, akceptować te tysięczne ciche morderstwa, które dokonują się w zaciszu gabinetów ginekologicznych?</u>
          <u xml:id="u-63.28" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 2 tygodnie temu, stojąc tu, mówiłam, że aborcja to rzeź niewinnych dzieci, piekło kobiet i moralna kompromitacja mężczyzn. Gdy 2 tygodnie temu udzielili państwo jednoznacznego mocnego poparcia dla ochrony życia dzieci na prenatalnym etapie rozwoju, spełniały się nadzieje Polaków na to, że prawo zostanie oparte na wartościach, na wartości ludzkiego życia, szacunku dla dzieci, szacunku dla kobiet, szacunku dla rodzin. Cieszyliśmy się, że postanowili państwo przerwać lata kompromitacji polskiego Sejmu, który w poprzedniej kadencji był niezdolny do podjęcia prac nad ochroną przyrodzonych i niezbywalnych praw. Wciąż jednak mamy nadzieję, że jest to możliwe. Wciąż chcemy wierzyć, że rok temu nastąpiła zmiana, bo naród, który zabija własne dzieci, staje się narodem bez przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-63.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-63.30" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ nie dane było zabrać głosu wnioskodawcom podczas wczorajszego posiedzenia komisji sejmowej, na podstawie art. 36 ust. 4 regulaminu Sejmu zgłaszam poprawkę, autopoprawkę do ustawy polegającą na wykreśleniu tzw. karalności matek...</u>
          <u xml:id="u-63.31" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo!...)</u>
          <u xml:id="u-63.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-63.33" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">...gdyż, zgodnie z wolą większości parlamentarnej, te rozwiązania były najbardziej kontrowersyjne - zdaniem państwa. Poprawka ma na celu wyłączenie</u>
          <u xml:id="u-63.34" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-63.35" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">odpowiedzialności karnej matki dziecka poczętego, także za umyślne spowodowanie jego śmierci. Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.36" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#Marszałek">Proszę państwa, chciałem poinformować, że przedstawiciel wnioskodawców, jak państwo słyszeli, złożył autopoprawkę.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#komentarz">(Głos z sali: W trzecim czytaniu?)</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#Marszałek">Niestety muszę poinformować, że przyjęcie tej autopoprawki jest niemożliwe, dlatego że z regulaminowego punktu widzenia autopoprawkę wnioskodawca może złożyć do własnego projektu przed rozpoczęciem pierwszego czytania. Teraz jesteśmy w trakcie podejmowania decyzji, co dalej będziemy czynić z tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#Marszałek">W tej chwili wniosek formalny złożył pan poseł...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzedstawicielkaKomitetuInicjatywyUstawodawczejJoannaBanasiuk">Czy mogę złożyć autopoprawkę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#Marszałek">Proszę pani, proszę usiąść na swoim miejscu.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#Marszałek">...wniosek formalny złożył pan poseł Jarosław Kaczyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jedna minuta!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PosełJarosławKaczyński">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#PosełJarosławKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem zgłosić wniosek formalny o przerwę.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo!...)</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#PosełJarosławKaczyński">Jak sądzę, jest ona potrzebna z tego względu...</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Dłuższą!)</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#PosełJarosławKaczyński">...że mamy tutaj do czynienia...</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Po głosowaniach.)</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#PosełJarosławKaczyński">...z gigantycznym nieporozumieniem.</u>
          <u xml:id="u-67.8" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-67.9" who="#PosełJarosławKaczyński">Szanowna Pani i Szanowni Panowie! My odnosimy się z najwyższym szacunkiem do tych wszystkich, którzy podpisali wniosek, który państwo zechcieli przedstawić Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-67.10" who="#komentarz">(Poseł Stefan Niesiołowski: Bujda.)</u>
          <u xml:id="u-67.11" who="#PosełJarosławKaczyński">My tylko doszliśmy do wniosku, obserwując po prostu sytuację społeczną, że to będzie przedsięwzięcie - to, co państwo tutaj przedstawili, wycofując pewne elementy tego wniosku, tej ustawy, którą państwo proponują, to zbyt późno - że to będzie czynnik, który doprowadzi do procesów, których efekt będzie dokładnie przeciwny temu, o czym pani tutaj mówiła.</u>
          <u xml:id="u-67.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-67.13" who="#PosełJarosławKaczyński">Zapewniam panią i zapewniam Wysoką Izbę, że Prawo i Sprawiedliwość jest i będzie w dalszym ciągu za ochroną życia...</u>
          <u xml:id="u-67.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Konformiści.)</u>
          <u xml:id="u-67.15" who="#PosełJarosławKaczyński">...i będzie podejmowało w tym kierunku odpowiednie działania...</u>
          <u xml:id="u-67.16" who="#komentarz">(Poseł Czesław Mroczek: Za chwilę głosowanie.)</u>
          <u xml:id="u-67.17" who="#PosełJarosławKaczyński">...ale będą to działania o charakterze przemyślanym, o takim charakterze, który rzeczywiście będzie prowadził do uzyskania tego skutku. Z całym szacunkiem - jestem głęboko przekonany, że to, co państwo proponują...</u>
          <u xml:id="u-67.18" who="#komentarz">(Poseł Czesław Mroczek: Konformiści.)</u>
          <u xml:id="u-67.19" who="#PosełJarosławKaczyński">...nie jest właściwym działaniem, że skutek będzie dokładnie odwrotny. I stąd mój wniosek o krótką przerwę dla, można powiedzieć, ochłonięcia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-67.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Chcemy długą.)</u>
          <u xml:id="u-67.22" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Sprzeciw wobec tego wniosku.)</u>
          <u xml:id="u-67.23" who="#komentarz">(Poseł Bartosz Arłukowicz: I co teraz, panie marszałku? Boimy się?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#Marszałek">W tej chwili wystąpi prezes Rady Ministrów pani Beata Szydło.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Uuu!...)</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie pani była, jak było głosowanie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PrezesRadyMinistrówBeataSzydło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kiedy było głosowanie, byłam obecna na sali, głosowałam za tym, aby obywatelski projekt o ochronie życia trafił pod obrady Sejmu, ponieważ jestem za ochroną życia.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#PrezesRadyMinistrówBeataSzydło">Ale jako premier rządu Rzeczypospolitej Polskiej czuję się odpowiedzialna za ochronę życia, czuję się odpowiedzialna za to, ażeby życie ludzkie było szanowane i godnie traktowane i ażeby dyskusja o ochronie życia również była pełna szacunku i godności. Szanujmy różne poglądy i różne głosy.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Coś nowego w waszym wydaniu.)</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#PrezesRadyMinistrówBeataSzydło">Szanujmy różne poglądy i różne głosy. Ja szanuję poglądy tych państwa, którzy chcą inaczej debatować o ochronie życia ludzkiego, ale uważam, że odpowiedzialnością Wysokiej Izby, odpowiedzialnością całej klasy politycznej, nas wszystkich, odpowiedzialnością przed Polkami i Polakami jest dzisiaj studzić emocje i mówić z szacunkiem o ludzkim życiu i ochronie ludzkiego życia...</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#komentarz">(Poseł Czesław Mroczek: Lepiej późno niż wcale.)</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#PrezesRadyMinistrówBeataSzydło">...z szacunkiem mówić o ochronie ludzkiego życia.</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#PrezesRadyMinistrówBeataSzydło">Rząd Rzeczypospolitej Polskiej zrobi wszystko, ażeby życie chronić. Chcę państwu zaprezentować trzy zobowiązania rządu w sprawie ochrony życia ludzkiego.</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-69.9" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Czerwiński: Przecież rząd nie pracuje.)</u>
          <u xml:id="u-69.10" who="#PrezesRadyMinistrówBeataSzydło">Chcę państwu zaprezentować trzy zobowiązania rządu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ochrony życia. Po pierwsze...</u>
          <u xml:id="u-69.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Kara śmierci...)</u>
          <u xml:id="u-69.12" who="#PrezesRadyMinistrówBeataSzydło">...do końca roku przygotujemy program, który zostanie przedstawiony Wysokiej Izbie, wsparcia dla rodzin i dla matek...</u>
          <u xml:id="u-69.13" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Przywrócicie in vitro?)</u>
          <u xml:id="u-69.14" who="#PrezesRadyMinistrówBeataSzydło">...które zdecydują się na urodzenie i wychowanie dzieci z tzw. trudnych ciąż.</u>
          <u xml:id="u-69.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-69.16" who="#PrezesRadyMinistrówBeataSzydło">Program wsparcia dla rodzin, które wychowują dzieci niepełnosprawne.</u>
          <u xml:id="u-69.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-69.18" who="#PrezesRadyMinistrówBeataSzydło">Program wsparcia dla kobiet, które zdecydują się donosić ciążę i urodzić dziecko nawet w najtrudniejszych dla siebie sytuacjach, zarówno jeżeli chodzi o wszystkie kwestie związane z opieką zdrowotną, opieką prenatalną, jak i później opieką nad urodzonym dzieckiem.</u>
          <u xml:id="u-69.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-69.20" who="#PrezesRadyMinistrówBeataSzydło">Przedstawimy ten projekt ustawy do końca tego miesiąca. I zapraszam wszystkie kluby, nawet tych z państwa, którzy chcą liberalizować prawo aborcyjne, żebyście wzięli udział w pracach nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-69.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-69.22" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Nawet?)</u>
          <u xml:id="u-69.23" who="#PrezesRadyMinistrówBeataSzydło">Zobowiązanie drugie. W czasie prac budżetowych, nad budżetem na rok 2017 r., rząd zgłosi poprawki zabezpieczające środki finansowe na realizację tego programu od 1 stycznia 2017 r.</u>
          <u xml:id="u-69.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-69.25" who="#PrezesRadyMinistrówBeataSzydło">I wreszcie zobowiązanie trzecie. Zostanie przeprowadzona kompleksowa, szeroko zakrojona społeczna akcja informacyjna wspierająca i promująca ochronę życia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-69.27" who="#komentarz">(Posłowie Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wstają, długotrwałe oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem komisji.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#komentarz">(Poseł Ewa Kopacz: Zaraz, a wnioski formalne były?)</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku komisji o odrzucenie projektu ustawy zawartego w druku nr 784, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#Marszałek">Głosowało 428 posłów. Za głosowało 352 posłów, przeciw - 58, 18 posłów wstrzymało się.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej i niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#Marszałek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 861-A.</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-70.12" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-70.13" who="#Marszałek">Proszę pana posła Arkadiusza Czartoryskiego o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PosełSprawozdawcaArkadiuszCzartoryski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych w dniu wczorajszym rozpatrzyła poprawkę zgłoszoną w trakcie drugiego czytania, która była w istocie wnioskiem mniejszości, i stosunkiem głosów 10 do 9 nie rekomenduje tej poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#Marszałek">Jak słyszeliśmy, komisja wnosi o uchwalenie ustawy i nie rekomenduje, czyli jest przeciwna poprawce.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#komentarz">(Poseł Arkadiusz Czartoryski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#Marszałek">Rozumiem, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#Marszałek">Poprawkę będziemy głosować w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#Marszałek">W jedynym wniosku mniejszości oraz tożsamej jedynej poprawce do art. 19 ust. 1 ustawy o portach i przystaniach morskich wnioskodawcy proponują, aby przepis ten dotyczył osób wskazanych, a nie, jak proponuje komisja, wyznaczonych przez ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#Marszałek">Nad tymi propozycjami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-72.8" who="#Marszałek">Do zadania pytania zgłasza się pan poseł Tadeusz Aziewicz, klub Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PosełTadeuszAziewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpatrywany projekt zawiera propozycję zmiany ustawy o portach i przystaniach morskich, która osłabia wpływ samorządów na zarządzanie portami. Oczywistym jest, że związek samorządu z portem w mieście nadmorskim zdecydowanie wykracza poza zwykłe relacje pomiędzy akcjonariuszami spółki kapitałowej. Warto w interesie publicznym wiązać ze sobą te instytucje. Dotychczasowe doświadczenia pokazują, że ich bliska współpraca przynosi realną wartość dodaną zarówno dla przedsiębiorstw, jak i mieszkańców gmin. Pytanie: Czy warto burzyć sprawdzony model dla kilku stołków, które obejmą kolejni Pisiewicze? Przecież niezależnie od tego pomorskie porty są kolonizowane przez środowisko PiS. W interpelacjach opisywałem m.in. ewidentnie naganne praktyki stosowane w Gdyni. Czy są granice waszej przyzwoitości?</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#Marszałek">Do odpowiedzi na to pytanie zgłasza się w imieniu wnioskodawców pan poseł Marcin Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PosełMarcinHorała">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Słowo wyjaśnienia. Nie chodzi tu o żadne burzenie czy naruszanie dobrej współpracy z samorządami. Chodzi tu o drobną, ale oczywistą sprawę, że akcjonariusz rażąco mniejszościowy w spółkach będących zarządami portów morskich - samorządy mają udziały rzędu 2% albo nawet 0,04% całkowitego kapitału zakładowego - że tak rażąco mniejszościowy akcjonariusz nie może mieć niemalże połowy wpływu na spółkę. Oryginalna ustawa o portach i przystaniach przewidywała, że samorządy mają objąć w przypadku portów trójmiejskich 33% udziałów, wnosząc kapitał albo gotówką, albo aportem gruntów. Tak się nie stało. A więc czymś oczywistym jest skorygowanie składu organów nadzoru w tych spółkach, żeby on choć odrobinę nawiązywał do struktury kapitałowej, do struktury własności. Jeszcze raz też chciałbym przypomnieć, że są to porty o strategicznym znaczeniu dla gospodarki państwa, tak są definiowane w ustawie, czyli są odpowiednikiem autostrad i dróg krajowych w infrastrukturze drogowej. W infrastrukturze drogowej nikomu w ogóle nie przychodzi do głowy, żeby na przykład gmina Stryków zarządzała węzłem autostradowym, jaki na jej terenie się znajduje. Tutaj chcemy z samorządami współpracować,</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#PosełMarcinHorała">chcemy dopuścić je do współpracy, i to do dobrej współpracy, ale, jak mówię jeszcze raz, nie może być tak rażącej nierównowagi, nierównomierności. Już pomijając wszystko, jest to również szkodzenie interesom Skarbu Państwa. Skarb Państwa występuje w roli dostarczyciela całego kapitału, a nie ma odpowiadającej temu kontroli nad tym kapitałem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości i tożsamej poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#Marszałek">Głosowało 429 posłów. Za głosowało 177, przeciw - 250, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#Marszałek">Sejm propozycje odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-76.8" who="#Marszałek">O głos prosi poseł Tadeusz Aziewicz, klub Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-76.9" who="#Marszałek">Następny będzie poseł Mirosław Sochoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PosełTadeuszAziewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! Rozpatrywany projekt zawiera w sobie zmianę, która prowadzi do obniżenia wymogów, jakie muszą spełniać członkowie rad nadzorczych spółek zależnych od podmiotów z udziałem samorządów. Przeczuwam, że wobec powszechności kolonizacji spółek Skarbu Państwa przez rządzącą większość pojawił się deficyt działaczy PiS posiadających odpowiednie uprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#PosełTadeuszAziewicz">Pytanie: Czy zamiast obniżać standardy, nie byłoby lepiej poszukać na rynku ludzi z kwalifikacjami? Jeżeli nie potraficie oderwać się od myślenia w kategoriach nomenklatury, to czy nie lepiej w takim razie zainwestować w edukację tzw. Pisiewiczów? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Mirosław Sochoń, klub Nowoczesna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Mirosław Suchoń, panie marszałku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#Marszałek">Przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! Czy prawdą jest, że ten projekt to tak naprawdę element walk frakcyjnych w PiS o kolejne stołki dla Misiewiczów?</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj!)</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Wiele, szanowni państwo, o tym świadczy. Po pierwsze, w projekcie pojawił się zapis, który przekazywał część uprawnień nadzorczych pozostających w zakresie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ministrowi właściwemu do spraw rybołówstwa, nie wiadomo dlaczego. Ponadto część spółek Skarbu Państwa zostanie przekazana pod nadzór tego ministra. To nic innego jak kolejne stołki dla Misiewiczów.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#PosełMirosławSuchoń">Po drugie, tym projektem osłabiają państwo wpływ samorządów na to, co się dzieje na Wybrzeżu, a to przecież samorządy są gospodarzami tych terenów. Jeżeli uważają państwo, że były popełnione błędy, być może dlatego, że nie było strategii, to skoro nie ma strategii, to trzeba ją stworzyć, a nie wywracać ten system do góry nogami, w taki sposób tworzyć go, jak to było w PRL-u.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#PosełMirosławSuchoń">I po trzecie,</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#PosełMirosławSuchoń">czy to krok w kierunku upolitycznienia Rady Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, bo okazuje się, że większość będą tam mieli funkcjonariusze polityczni, a nie merytoryczni ludzie, którzy są w stanie merytorycznie oceniać projekty skierowane do tej rady? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#Marszałek">I także jako przedstawiciel wnioskodawców o głos prosi pan poseł Marcin Horała.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PosełMarcinHorała">Szanowni Państwo! Odnośnie do tych standardów to jest to po prostu wyłączenie spółek zarządzających portami spod działania reżimu dotyczącego spółek komunalnych, w sytuacji gdy, jako się rzekło, samorządy mają tam zupełnie minimalne udziały, i objęcie ich ogólnymi zasadami obowiązującymi we wszystkich spółkach Skarbu Państwa. Jeżeli to jest takie rażące zaniżenie standardów, to, na Boga, czemu tak je zaniżaliście w setkach spółek przez 8 lat swoich rządów, bo to są dokładnie te same zasady.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Aziewicz: Zaniżacie. To są fakty.)</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#PosełMarcinHorała">I nie ma tutaj żadnych nowych specjalnych wyjątków.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Aziewicz: Jak to nie ma nowych?)</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#PosełMarcinHorała">Jeżeli mówimy o tym, że waszym zdaniem jest to upolitycznianie zarządu nad spółkami, no to przyjrzyjmy się tym apolitycznym menedżerom. Przewodniczącym rady nadzorczej portu w Gdańsku jest apolityczny fachowiec, znany inwestor na rynku nieruchomości pan Paweł Adamowicz. I to jest ten standard apolityczności w spółkach, który...</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Aziewicz: Ludzie go wybrali.)</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#PosełMarcinHorała">...proponujecie.</u>
          <u xml:id="u-83.8" who="#PosełMarcinHorała">Ponadto jasno przedstawiono w tej ustawie pewną propozycję dla samorządów, zaproszenie, żeby objęły chociażby 10% udziałów, najlepiej wnosząc aportem grunty, bo polskie porty i gospodarka morska potrzebują gruntów pod swój rozwój. I jeżeli tak się stanie, to będzie możliwość, żeby ten udział w radach nadzorczych był jeszcze większy. Pomimo tych znikomych udziałów proponujemy, żeby zawsze jeden przedstawiciel gminy w radzie nadzorczej się znalazł. A więc naprawdę nie przesadzajcie, nie wprowadzajcie opinii publicznej w błąd. Ja rozumiem, że chcecie bronić pozycji pana Pawła Adamowicza w radzie nadzorczej portu w Gdańsku, ale porty powinny służyć gospodarce całego kraju, a nie tego rodzaju interesom. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-83.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 861, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#Marszałek">Głosowało 434 posłów. Za głosowało 268, przeciw - 165, 1 poseł wstrzymał się.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii, Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw określających warunki prowadzenia działalności innowacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#Marszałek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 868-A.</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-84.10" who="#Marszałek">Głos ma poseł Włodzimierz Nykiel, sprawozdawca komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PosełSprawozdawcaWłodzimierzNykiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić dodatkowe sprawozdanie Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii, Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw określających warunki prowadzenia działalności innowacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PosełSprawozdawcaWłodzimierzNykiel">Sejm na 27. posiedzeniu 4 października skierował ponownie projekt ustawy do wskazanych komisji w celu rozpatrzenia poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu. Moje krótkie wystąpienie będzie się składało z trzech punktów. Pierwszy to generalna ocena tej regulacji prawnej, całej ustawy, która jest dodatnia, pozytywna. I taki był oddźwięk podczas prac komisji. Teraz krótko o dwóch poprawkach. Pierwsza poprawka odnosiła się do przepisu, który dotyczył podatników postawionych w stan upadłości lub likwidacji. W związku z tym, że osób fizycznych nie stawia się w stan likwidacji, poprawka rozszerzała przepis o zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej. Wprowadzono ten nowy termin. Ten przepis nie zyskał akceptacji komisji. Druga poprawka, zgodnie z celami ustawy, rozszerzała zakres zastosowania przepisu, który redukuje formalizm w odniesieniu do oddawania do odpłatnego korzystania aktywów trwałych. I ta poprawka zyskała aprobatę komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#Marszałek">W pierwszej kolejności będziemy głosować nad poprawkami przedstawionymi przez pana posła sprawozdawcę.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 26ea ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wnioskodawcy proponują, aby przepis dotyczył również podatnika, który zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#Marszałek">Pytanie zgłaszają panowie posłowie.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#Marszałek">Pan poseł Włodzimierz Nykiel, klub Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#Marszałek">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Sam do siebie ma pytanie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PosełWłodzimierzNykiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Celem pierwszej poprawki jest po prostu skuteczność tego przepisu. Chcemy, żeby ten przepis był skuteczny. Dlaczego on teraz nie będzie skuteczny w obecnym brzemieniu? Dlatego że - jak już powiedziałem - on się odnosi do wszystkich podatników, którzy są postawieni w stan upadłości lub likwidacji. Jest adresowany do wszystkich podatników, tymczasem osób fizycznych w ogóle się nie stawia w stan likwidacji. W związku z tym ten przepis byłby tutaj nieskuteczny. Dlatego trzeba włączyć tutaj termin „zaprzestanie działalności gospodarczej”, bo w przypadku osób fizycznych mówimy o zaprzestaniu działalności gospodarczej, a nie postawieniu w stan likwidacji. Nawet dobrze, że osób fizycznych się nie stawia w stan likwidacji.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#PosełWłodzimierzNykiel">Pytanie brzmi: Dlaczego ta poprawka nie zyskała uznania?</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Rafał Wójcikowski, klub Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PosełRafałWójcikowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeżeli chodzi o pierwsza poprawkę, to mam pytanie: Jakie są wątpliwości związane z nieprzyjęciem poprawki, która powoduje, że osoby fizyczne, które zaprzestają prowadzenia działalności gospodarczej... Ich będzie dotyczył ten przepis, o którym jest mowa w poprawce. Czy rzeczywiście różnica między terminami „zaprzestanie działalności gospodarczej” a „zawieszenie działalności gospodarczej” jest wystarczającym powodem, aby odrzucić tę poprawkę? Bardzo proszę o wytłumaczenie tej wątpliwości. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#Marszałek">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#Marszałek">W tej chwili proszę wiceministra finansów pana Leszka Skibę o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówLeszekSkiba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście jest tak, że ta poprawka wprowadza pewną niejasność polegającą na tym, że „postawienie w stan likwidacji” wydaje się zapisem, terminem, który dzisiaj obowiązuje i w gruncie rzeczy, można powiedzieć, ma pewną praktykę, jest stosowany. Jasne jest, że chodzi o zlikwidowanie działalności gospodarczej w przypadku podatników PIT, którzy prowadzą działalność gospodarczą. Tymczasem właśnie zaprzestanie działalności gospodarczej może rodzić taką sytuację, wiązać się z zawieszeniem, a zawieszenie działalności gospodarczej jest prawem podatnika. Jednocześnie nie chcielibyśmy, żeby podatnicy, którzy zawieszają działalność, musieli zwracać te środki, o których mówi tutaj ustawa, czyli nie chcielibyśmy rozszerzać katalogu podmiotów, które są, można powiedzieć, karane, że zawieszają działalność gospodarczą. Z tego powodu uznajemy, że należy odrzucić tę poprawkę, pozostać przy zapisie oryginalnym, tak aby ci, którzy zawieszają działalność, nie mieli pewnych dolegliwości związanych właśnie z tym, że zawieszają działalność i muszą zwracać środki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#Marszałek">Głosowało 434 posłów. Za głosowało 177, przeciw - 255, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#Marszałek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#Marszałek">W 2. poprawce do art. 5a ust. 3 ustawy o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa wnioskodawcy w nowym brzemieniu pkt 9 proponują, aby przepis ten dotyczył również celów naukowych.</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-92.9" who="#Marszałek">Pytanie zgłasza poseł Rafał Wójcikowski, klub Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PosełRafałWójcikowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tu mamy do czynienia z poprawką, która jest ewenementem. To znaczy, może i nie jest ewenementem, ale doceniamy to, że Platforma Obywatelska składa sensowną poprawkę, która odbija się pozytywnym echem na posiedzeniu komisji oraz, mam nadzieję, w głosowaniu. Moje pytanie dotyczy tego, czy 90 dni to jest dobry termin. Czy nie należałoby tego przedłużyć, np. do 1 roku? Czy naprawdę musi zbierać się plenum KC, żeby sankcjonować wypożyczenie sprzętu dla celów naukowych na dłużej niż 90 dni? Czy 1 rok nie byłby tu być może odpowiednim terminem? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#Marszałek">To pytanie jest skierowane do... I tu w gruncie rzeczy nie mam odpowiedzi, do kogo.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#komentarz">(Poseł Rafał Wójcikowski: Może być do rządu, może być do sprawozdawcy.)</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#Marszałek">Aha, może być.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#Marszałek">Czy np. pan poseł sprawozdawca...</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Schetyna: Na przykład.)</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#Marszałek">...byłby uprzejmy odpowiedzieć na to pytanie?</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#Marszałek">Pan poseł sprawozdawca prosi pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#Marszałek">Czy minister Leszek Skiba byłby łaskaw odpowiedzieć na to pytanie?</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#Marszałek">Czyli w gruncie rzeczy jest to pytanie, nad którym trzeba się poważnie zastanowić w następnej kolejności, powiedzmy.</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Schetyna: Retoryczne.)</u>
          <u xml:id="u-94.10" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-94.11" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-94.12" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-94.13" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-94.14" who="#Marszałek">Głosowało 432 posłów. Za głosowało 201 posłów, przeciw - 228, 3 posłów wstrzymało się.</u>
          <u xml:id="u-94.15" who="#Marszałek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-94.16" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-94.17" who="#Marszałek">W tej chwili pytanie zadaje pan poseł Rafał Wójcikowski, klub Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PosełRafałWójcikowski">Szanowni Państwo! Bardzo dziwi mnie, mimo że to nie jest nasza poprawka, mimo że to jest poprawka Platformy, odrzucenie przez państwa tej poprawki, która była sensowna i nie wadziła nikomu. Widocznie dzisiejsze emocje jeszcze nie opadły i merytoryczne poprawki są odrzucone na równi z emocjonalnymi.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#PosełRafałWójcikowski">Natomiast chciałbym zapytać, jeżeli chodzi o całość projektu: Kiedy będzie duża ustawa innowacyjna? Kiedy rząd planuje ją wprowadzić? To, co w tej chwili wprowadza rząd, to tak naprawdę mała ustawa innowacyjna. Oczekujemy czegoś znacznie większego. W jakiej perspektywie możemy się spodziewać, że rząd przygotuje nam dużą ustawę innowacyjną? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#Marszałek">O głos prosi pan wicepremier Jarosław Gowin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MinisterNaukiiSzkolnictwaWyższegoJarosławGowin">Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! Przygotowaliśmy już księgę barier utrudniających innowacyjność, barier, które częściowo mają charakter legislacyjny, ale w dużo większym stopniu charakter raczej organizacyjny, a czasami nawet kulturowy, bo tą podstawową barierą, na którą wskazują przedsiębiorcy, jest brak kapitału zaufania. Natomiast prace nad tą tzw. dużą ustawą innowacyjną są w tej chwili finalizowane i będziemy chcieli doprowadzić do tego, żeby nowa ustawa weszła w życie od 1 stycznia roku 2018.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#MinisterNaukiiSzkolnictwaWyższegoJarosławGowin">Korzystając z okazji, chciałbym podziękować wszystkim klubom parlamentarnym za bardzo merytoryczną pracę nad tą ustawą. Chciałbym także podziękować Ministerstwu Finansów za znakomitą współpracę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 868, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#Marszałek">Głosowało 434 posłów. Wszyscy głosowali za.</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#Marszałek">Sejm jednogłośnie uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw określających warunki prowadzenia działalności innowacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-98.7" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-98.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-98.9" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 856.</u>
          <u xml:id="u-98.10" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-98.11" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 856, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-98.12" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-98.13" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-98.14" who="#Marszałek">Głosowało 431 posłów. Za głosowało 430 posłów, nikt nie głosował przeciw, 1 poseł wstrzymał się.</u>
          <u xml:id="u-98.15" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-98.16" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz ustawy o świadczeniach przedemerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-98.17" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-98.18" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 804.</u>
          <u xml:id="u-98.19" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-98.20" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 804, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-98.21" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-98.22" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-98.23" who="#Marszałek">Głosowało 437 posłów. Za głosowało 435 posłów, nikt nie głosował przeciw, 2 posłów wstrzymało się.</u>
          <u xml:id="u-98.24" who="#Marszałek">Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz ustawy o świadczeniach przedemerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-98.25" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Umowy o wzmocnionym partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Kazachstanu, z drugiej strony, sporządzonej w Astanie dnia 21 grudnia 2015 r.</u>
          <u xml:id="u-98.26" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-98.27" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o uchwalenie ustawy z druku nr 817.</u>
          <u xml:id="u-98.28" who="#Marszałek">Z pytaniem zgłosił się pan poseł Marcin Święcicki, klub Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PosełMarcinŚwięcicki">Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! Umowa o wzmocnionym partnerstwie i współpracy między Unią Europejska a Republiką Kazachstanu zawiera wiele interesujących i ważnych rozwiązań dotyczących pogłębienia współpracy gospodarczej, inwestycji, zamówień publicznych. Jest tam również rozdziałek i wezwanie na samym początku tej umowy do przestrzegania praw człowieka, do praworządności.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#PosełMarcinŚwięcicki">Otóż mam pytanie do polskiego rządu: Czy zamierza wykorzystać tę nową umowę do tego, żeby upomnieć się o więźniów politycznych, którzy są w Kazachstanie: o Maksa Bakayeva, o Talgata Ayana, o Vadima Kuramszyna, o Arona Atabeka i wielu innych, którzy odsiadują za to, że sprzeciwiali się Nazarbajewowi, że walczyli o prawa strajkujących, że zakładali niezależne organizacje?</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Komunistom się sprzeciwiali.)</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#PosełMarcinŚwięcicki">Czy rząd wykorzysta tę umowę, żeby upominać się o prawa człowieka w Kazachstanie?</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#Marszałek">Jeszcze z pytaniem zgłasza się poseł Grzegorz Długi, klub Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełGrzegorzDługi">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#PosełGrzegorzDługi">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie jest skierowane do mojego poprzednika, przedmówcy. Chciałem zwrócić uwagę, że mówimy o umowie pomiędzy Unią Europejską a Kazachstanem, a nie pomiędzy Polską a Kazachstanem,</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#PosełGrzegorzDługi">wobec tego pytanie powinno brzmieć: Co polski rząd ma zamiar zrobić, aby nakłonić Unię Europejską, żeby zaczęła dbać o prawa człowieka w Kazachstanie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#Marszałek">Rozumiem, że to może być jedno pytanie, po korekcie, z którym zwracają się panowie posłowie do przedstawiciela rządu.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma rządu.)</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#Marszałek">Pani Renata Szczęch, wiceminister spraw zagranicznych, jest upoważniona?</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#Marszałek">No, nie potrafię tego skomentować.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#Marszałek">W związku z tym przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 817, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-102.7" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-102.8" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-102.9" who="#Marszałek">Głosowało 433 posłów. Za głosowało 428, przeciw - 4, 1 poseł wstrzymał się.</u>
          <u xml:id="u-102.10" who="#Marszałek">Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Umowy o wzmocnionym partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Kazachstanu, z drugiej strony, sporządzonej w Astanie dnia 21 grudnia 2015 r.</u>
          <u xml:id="u-102.11" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-102.12" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-102.13" who="#Marszałek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-102.14" who="#Marszałek">Pytania zgłaszają państwo posłowie.</u>
          <u xml:id="u-102.15" who="#Marszałek">Pani poseł Zofia Czernow, klub Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PosełZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do pani premier. Dlaczego do projektu ustawy o zmianie ustawy o skardze dotyczącej przewlekłości postępowania włącza się inne, dodatkowe, kompletnie ze sobą niepowiązane zmiany w innych ustawach? To jest niezgodne z zasadą techniki legislacyjnej. To jest niedopuszczalne, bo w ten sposób tworzymy złe prawo. To powinny być odrębne projekty ustaw. Czy chodzi o to, aby kuchennymi drzwiami wprowadzić kontrowersyjne zmiany w ustawach dotyczących polskiego wymiaru sprawiedliwości? Proszę o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Jerzy Jachnik, klub Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PosełJerzyJachnik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam takie pytanie: Czy Sejm i wnioskodawcy skończą kiedyś z tak niechlujnymi projektami, w których w jednej ustawie daje się nam na tacy oświadczenia majątkowe sędziów, licząc na to, że zostaniemy wprowadzeni w błąd, a w drugiej zwiększa się uprawnienia prokuratorów i de facto ogranicza się, jeśli chodzi o skargę na naruszenie, na przewlekłość, uprawnienia strony? To, panie ministrze, nie jest realizacja wyroku strasburskiego, tylko to jest ograniczenie uprawnień strony - to, co państwoście w tej proponowanej ustawie zrobili. Ale ona ma piękną nazwę, chodzi o naruszenie prawa strony do tego, żeby wyrok był wydany w określonym czasie. Dziękuję bardzo. Prosiłbym o jasną odpowiedź. Dlaczego pomimo zaleceń Trybunału Europejskiego ograniczacie uprawnienia strony?</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Janusz Sanocki, poseł niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PosełJanuszSanocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Koledzy z PiS-u! Apeluję o odrzucenie tej ustawy, ponieważ ona zawiera bardzo złe rozwiązania. Art. 8 de facto upoważnia prokuratora do uchylenia wyroku sądu I instancji, ponieważ na złożony przez prokuratora wniosek o uzupełnienie akt sąd II instancji, odwoławczy, ma obowiązek zwrócić te akta i uchylić wyrok sądu I instancji. Dla mnie to kuriozum, nieznane nigdzie, w żadnym normalnym systemie, że prokurator mógłby właściwie swoim wnioskiem formalnym uchylić wyrok sądu I instancji. To jest psucie państwa, psucie prawa. Proszę tego nie robić. Uważam, że źródłem prawa powinien być parlament, a nie administracja, w tym przypadku Ministerstwo Sprawiedliwości, które pod jakieś swoje bieżące potrzeby próbuje wrzucać tutaj tego typu ustawy. Bardzo proszę. Będę głosował za odrzuceniem tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#Marszałek">Źródło prawa - parlament, tzn. parlament jako zajmujący się tworzeniem źródeł prawa, w tym sensie, jak rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Barbara Dolniak, klub Nowoczesna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PosełBarbaraDolniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedwczoraj zadałam przedstawicielowi rządu pytanie: Jak to możliwe, że 12 artykułów na 14 jest sprzecznych z zasadami techniki prawodawczej? Na siedem ustaw, o których mowa w tym projekcie, sześć nie ma z projektem wiodącym żadnego związku: ani przedmiotowego, ani podmiotowego. Możemy w jednym projekcie ujmować różne ustawy tylko wtedy, jeżeli zmiany w zasadniczej ustawie wymuszają zmiany w innych ustawach, bo w przeciwnym razie przy uchwaleniu tej ustawy podstawowej będziemy mieli sprzeczność w systemie prawnym. Jaką otrzymałam odpowiedź? Że to, proszę państwa, konstrukcja horyzontalna. Co to znaczy? Konia z rzędem... Nie wiem. Rozumiem, że nie wszyscy znają się na prawie, trudno, żeby się znali, ale od przedstawicieli ministerstwa możemy wymagać znajomości podstawowych zasad prawnych,</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#PosełBarbaraDolniak">w tym zasad techniki prawodawczej, których nie możemy zmienić, bo są ujęte w rozporządzeniu prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Krzysztof Paszyk, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Z przewlekłością postępowań sądowych trzeba walczyć. To jest niewątpliwie słuszny kierunek. Natomiast, na litość boską, po co przy tej okazji skłaniać sędziów do publikowania oświadczeń majątkowych? Chciałem zapytać większości sejmowej: Czy lekarze mają się szykować na obowiązek publikowania oświadczeń majątkowych?</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#komentarz">(Poseł Iwona Arent: Bardzo dobry pomysł.)</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Mechanicy samochodowi, panie pośle, też za chwilę będą przez was zmuszani...</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#komentarz">(Poseł Dominik Tarczyński: Brawo.)</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#PosełKrzysztofPaszyk">...żeby publikować oświadczenia majątkowe. Jak daleko to ma iść? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#komentarz">(Poseł Dominik Tarczyński: Wszyscy z Elewarru.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#Marszałek">W tej chwili głos zabierze sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pan Michał Wójcik.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">Szanowny Panie Marszałku! Pani Premier! Szanowni Państwo! Ostatnie dni pokazują, że państwo bardzo często mówicie o obywatelach, o obywatelu, o dobru obywateli.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: A pan się śmieje.)</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">Państwo macie usta, tak jak pan poseł, pełne frazesów o obywatelach, że chcecie działać dla obywateli.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Nie krzycz na nas.)</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">A ten projekt pokazuje, że państwo odwracacie się plecami do obywatela, stajecie plecami do obywatela. Warto, żeby obywatele wiedzieli, co jest w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Pokazaliście wy.)</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">Otóż jest m.in. propozycja dotycząca zmian w zakresie skargi na przewlekłość. Być może państwa to nie interesuje, ale większość obywateli w Polsce tak. Obecnie w Polsce 18 tys. spraw trwa dłużej niż 5 lat. Kilka tygodni temu zadzwonił do jednego z mediów, do mnie, kiedy byłem na antenie, człowiek, który powiedział, że jego sprawa trwa 24 lata. To część z państwa w czasie dyskusji, m.in. pan poseł Jachnik, mówiła o tym, o konkretnych sprawach, w których przewlekłość jest ogromna, sprawy trwają kilkanaście lat. I dzisiaj my chcemy to zmienić, właśnie w tym projekcie, ale to nie tylko dlatego, że uważamy, że należy reformować wymiar sprawiedliwości, tak żeby był otwarty dla obywatela, ale także dlatego, że m.in. Europejski Trybunał Praw Człowieka zakwestionował wiele spraw, które związane są z wymiarem sprawiedliwości. Właśnie zwracał uwagę na kwestie przewlekłości, kwestie odszkodowania. Państwo nie chcecie prawdopodobnie, żeby zmienić zasady dotyczące wypłacania odszkodowań. Dzisiaj średnio wypłaca się 2800 zł odszkodowania, choć można wypłacić 20 tys.</u>
          <u xml:id="u-113.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Milion.)</u>
          <u xml:id="u-113.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">Sprawa druga to jest sprawa dotycząca wymogów w związku ze składaniem skarg na przewlekłość. Choć ta ustawa funkcjonuje wiele lat, chcę państwu powiedzieć, że ponad 50% skarg jest odrzucanych z przyczyn formalnych. W normalnym trybie powinno się wezwać do uzupełnienia braków, ale państwo jesteście za tym, żeby obywatelom odrzucać te skargi, i sądy to czynią. Na 5 tys. skarg, pani poseł, pani sędzio, które są rozpatrywane przez sądy apelacyjne, 3 tys. zostało odrzucone w ubiegłym roku, 850 skarg zostało oddalonych. A wie pani sędzia, ile zostało uwzględnionych? 200 skarg.</u>
          <u xml:id="u-113.9" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: To oznacza, że tylko tyle było zasadnych.)</u>
          <u xml:id="u-113.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">Tyle było zasadnych pani zdaniem? To proszę wyjść na ulicę i rozmawiać z obywatelami, jak oceniają wymiar sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-113.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-113.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">Jeden z posłów przedmówców mówił o oświadczeniach majątkowych. Proszę państwa, państwo musicie składać oświadczenia majątkowe jako posłowie. Są one publiczne. Senatorowie muszą. Ja muszę składać jako minister. Główni specjaliści w wielu urzędach muszą składać oświadczenia majątkowe. Osoba, która podejmie decyzję o tym, że trzeba wyciąć drzewo, musi składać oświadczenia majątkowe. Ale sędzia nie musi.</u>
          <u xml:id="u-113.13" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Nie kłam, bo musi.)</u>
          <u xml:id="u-113.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">To państwo stajecie za tym zdaniem, że sędziowie są nadzwyczajną kastą.</u>
          <u xml:id="u-113.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-113.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Musi, musi, kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-113.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">Właśnie poprzez to państwo czynicie krzywdę całemu środowisku sędziowskiemu tak naprawdę. Mogą prokuratorzy, ale sędziowie nie.</u>
          <u xml:id="u-113.18" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-113.19" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">I to jest właśnie w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-113.20" who="#komentarz">(Głos z sali: Sędziowie składają.)</u>
          <u xml:id="u-113.21" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">Jeżeli pani marszałek pyta o kwestie poruszenia w tym jednym projekcie wielu ustaw i powołujecie się państwo na rozporządzenie Rady Ministrów, które dotyczy techniki legislacyjnej, to ja się pytam, czy to rozporządzenie jest wyrocznią dla pani marszałek i dla państwa, którzy jesteście za odrzuceniem tego projektu. Czy to jest wyrocznia? Otóż chcę państwu powiedzieć, że wielokrotnie w tej Izbie w poprzednich kadencjach w jednym projekcie tak naprawdę przedstawiano propozycje nowelizacji wielu ustaw. Przecież chodzi o to, żeby wymiar sprawiedliwości był bardziej sprawny, bardziej wydolny. Dlaczego? Żeby wzrosło zaufanie obywateli do wymiaru sprawiedliwości. Ale państwo tego nie chcecie. Przecież tak naprawdę nawet z punktu widzenia ekonomicznego ile mam składać? Jeden z posłów w czasie debaty powiedział, że jest osiem ustaw w tym jednym projekcie. To osiem ustaw, osiem projektów mam składać?</u>
          <u xml:id="u-113.22" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: Właśnie tak.)</u>
          <u xml:id="u-113.23" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">Nie, pani poseł. Nie, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-113.24" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-113.25" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">To jest także pewna ekonomia prowadzenia spraw. To nie jest absolutnie naruszenie, które tutaj jest zasadne.</u>
          <u xml:id="u-113.26" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">Kwestia związana z art. 8, ta słynna sprawa dotycząca możliwości cofnięcia sprawy w bardzo szczególnych przypadkach, w bardzo szczególnych okolicznościach do postępowania przygotowawczego, jeżeli rzeczywiście ujawnią się istotne okoliczności czy też trzeba będzie podejmować pewne czynności procesowe. Otóż oczywiście ten przepis ma charakter nadzwyczajny, ale trzeba też pamiętać o tym, jak nadzwyczajna była sytuacja dotycząca procesu karnego, procedowania w tych sprawach w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy. Od 1928 r. mieliśmy w Polsce system kontynentalny, od momentu, kiedy wszedł w życie Kodeks postępowania karnego. I tak się to toczyło tak naprawdę aż nadszedł lipiec 2015 r. i zmieniono zasady, weszły zasady dotyczące kontradyktoryjności, zupełnie inne, zupełnie inna rola sądu. Każdy, kto się choć trochę interesuje tym, doskonale wie, że wszystko się odwróciło.</u>
          <u xml:id="u-113.27" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-113.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Odpowiadaj na pytania.)</u>
          <u xml:id="u-113.29" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">W ciągu kilku miesięcy - takie pytanie padło - ta kontradyktoryjność funkcjonowała. Obecnie dzięki nam powróciliśmy znowu do tzw. kontynentalnego systemu, nie amerykańskiego, tylko kontynentalnego, takiego, jaki jest we Francji, jaki jest w Niemczech, ale musimy się liczyć z tym, że pewne postępowania zostały przeprowadzone źle i należy uzupełnić postępowanie przygotowawcze. To jest nadzwyczajna sytuacja. Dla kogo? Dla pokrzywdzonych, żeby ci, którzy powinni siedzieć za kratami, nie chodzili po ulicach - nie chodzili po ulicach - a to wynika z kontradyktoryjności, z tego, że pozycja sądu jest zupełnie inna.</u>
          <u xml:id="u-113.30" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">Tak więc, szanowni państwo, chciałbym prosić o to, żeby nie odrzucać tego projektu. To jest projekt dobry, projekt - jeszcze raz mówię - który wpisuje się także w orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, gdzie jest mowa o różnych ułomnościach polskiego wymiaru sprawiedliwości. I nie kto inny, tylko Prawo i Sprawiedliwość systematycznie, konsekwentnie, punkt po punkcie realizuje to, co obiecaliśmy obywatelom.</u>
          <u xml:id="u-113.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-113.32" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Wyjątkowo dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-113.33" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMichałWójcik">A państwo o tym, że służycie obywatelom, tylko mówicie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#Marszałek">Z wnioskiem formalnym zgłosił się pan poseł Borys Budka, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PosełBorysBudka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#PosełBorysBudka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Skoro nie przyjął pan wniosku formalnego pana posła Jarosława Kaczyńskiego dotyczącego przerwy dla ostudzenia emocji, to proponowałbym w tej chwili, żeby pan marszałek zechciał przyjąć wniosek o przerwę, by klub Prawa i Sprawiedliwości mógł tak naprawdę, a w szczególności pani premier, zapoznać się z tym, co kryje się w tej ustawie. Państwo mówicie o naprawianiu wymiaru sprawiedliwości, a jednocześnie nie ma tygodnia, abyście nie próbowali deptać niezawisłości sędziowskiej i niezależności sądów.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#PosełBorysBudka">Państwo mówicie o poprawie funkcjonowania sądów powszechnych, a jedyne, co macie do zaproponowania, to jest karanie sędziów. To jest obłuda, to jest hipokryzja, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#PosełBorysBudka">Jeżeli wprowadzacie ustawę i pod pozorem przewlekłości postępowania wprowadzacie oświadczenia majątkowe, a jednocześnie dowiadujemy się, że po raz pierwszy w historii minister sprawiedliwości cofnął delegację dla pani sędzi, jednocześnie publicznie ją obrażając, w czym nie ma racji, to czy to jest szacunek, panie ministrze, dla sądów? Nie da się naprawić wymiaru sprawiedliwości, bazując tylko i wyłącznie na chęci zemsty, odwetu, ale przede wszystkim na swoich niekompetencjach. Wymiar sprawiedliwości to nie jest pole bitwy, wymiar sprawiedliwości to nie jest poligon doświadczalny, gdzie państwo będziecie swoimi pomysłami chcieli wysadzać to wszystko. Polacy oczekują od nas wszystkich rzetelnej debaty o wymiarze sprawiedliwości, a nie takich wrzutek, które rozwalają system,</u>
          <u xml:id="u-115.5" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-115.6" who="#PosełBorysBudka">które tak naprawdę służą jednemu celowi: pogłębieniu tego chaosu i naruszeniu niezależności polskich sądów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-115.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#Marszałek">Choć w pierwszej chwili myślałem, że rzeczywiście pańską wypowiedź będę mógł zakwalifikować do wniosków formalnych, to niestety z przykrością muszę powiedzieć, że uzasadnienie, jakie pan przedstawił, nie pozwala zakwalifikować, w moim przekonaniu, pańskiego wystąpienia jako wniosku formalnego. W związku z tym mogę przyjąć pańskie wystąpienie nie jako wniosek formalny...</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Wzorowałem się.)</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#Marszałek">...ale jako część debaty w dyskusji, na którą w tej chwili już nie ma miejsca.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#Marszałek">W trybie sprostowania dopuszczę do głosu panią poseł Barbarę Dolniak, bo do niej pan minister zwracał się bezpośrednio.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PosełBarbaraDolniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kiedy słyszę z ust wiceministra sprawiedliwości, że można naruszać obowiązujące prawo, to jestem przerażona. Zasady techniki prawodawczej obowiązują, prezes Rady Ministrów ich nie zmienił, proszę państwa. W związku z tym niech te projekty znajdują się oddzielnie. W ten sposób możemy stworzyć projekt ustawy, który będzie obejmował ustawę budżetową, a skończy na aborcji, taki będzie związek podmiotowy i przedmiotowy. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#PosełBarbaraDolniak">Po drugie, proszę państwa, sędziowie od lat składają oświadczenia majątkowe.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Terlecki: Nie publicznie.)</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#PosełBarbaraDolniak">Jeden egzemplarz tego oświadczenia trafia do urzędu skarbowego, który ma pełną kontrolę treści tego oświadczenia od lat. To po drugie.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#PosełBarbaraDolniak">Po trzecie, mówicie państwo, że to przyspieszy procedury sądowe. Tam jest przepis, proszę państwa, który daje prokuratorowi prawo do złożenia wniosku o przekazanie akt z powrotem do prokuratury już w trakcie postępowania sądowego, gdzie to sąd jest prowadzącym postępowanie. Sąd nie ma możliwości oceny tego wniosku. Musi te akta zwrócić, chociażby wydał wyrok. I co wtedy musi zrobić sąd odwoławczy? Uchylić wydany wyrok, który może się okazać słuszny, bo wniosek prokuratora nie.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#PosełBarbaraDolniak">Mówicie państwo o skardze na przewlekłość. Wystarczy teraz w tym projekcie napisać: składam skargę na przewlekłość, nawet nie podając fazy postępowania, której skarga dotyczy, a tego wymagają orzeczenia, na które pan minister się powołuje, wskazania chociażby fazy postępowania nawet zakończonego. Tego też nie ma w projekcie. A zatem wnoszący pozew do sądu będzie musiał uzasadnić swój pozew chociażby krótkim uzasadnieniem stanu faktycznego, a składający skargę wystarczy, że napisze: składam skargę na przewlekłość, niech sąd z urzędu się martwi, o co chodzi.</u>
          <u xml:id="u-117.6" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-117.7" who="#PosełBarbaraDolniak">To tak ma wyglądać tworzenie prawa?</u>
          <u xml:id="u-117.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#Marszałek">Bardzo rozbudowane sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Terlecki: Konflikt interesów, pani sędzio.)</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#Marszałek">Proszę państwa, Sejm podejmie decyzję, czy będziemy dyskutować w tej sprawie w komisjach, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#Marszałek">Dlatego przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 851, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Długi: Panie marszałku, jeszcze...)</u>
          <u xml:id="u-118.7" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-118.8" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-118.9" who="#Marszałek">Głosowało 429 posłów. Za głosowało 192, przeciw - 234, 3 posłów wstrzymało się.</u>
          <u xml:id="u-118.10" who="#Marszałek">Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował ten projekt ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-118.11" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele.</u>
          <u xml:id="u-118.12" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wnioski: o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu oraz o wyłączne skierowanie projektu ustawy do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.</u>
          <u xml:id="u-118.13" who="#Marszałek">W pierwszej kolejności pod głosowanie poddam wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-118.14" who="#Marszałek">W przypadku odrzucenia tego wniosku rozstrzygniemy sprawę skierowania projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-118.15" who="#Marszałek">Z pytaniami zgłosili się państwo posłowie.</u>
          <u xml:id="u-118.16" who="#Marszałek">Pani poseł Małgorzata Janyska, klub Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie o skutki tego projektu - skutki dla gospodarki, dla rynku pracy, skutki dla konkurencji i skutki dla konsumentów - dlatego że do uzasadnienia nie dołączono żadnych analiz, nie dołączono żadnych wyników konsultacji.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">Ale najpierw zapytam o wyjątki, jak zaskutkują wyjątki, których w ustawie jest aż 18, i są to wyjątki tak naprawdę od ściany do ściany. Wspomnę chociażby o jednym - o wyjątku, który dopuszcza handel w niedzielę bez żadnych ograniczeń w zakładach hotelarskich. Mam pytanie do pomysłodawcy, NSZZ „Solidarność”, czy obiekty, którymi dysponuje, w różnych formach organizacyjnych, będą właśnie spełniały te warunki i w nich będzie można handlować w niedzielę bez ograniczeń przez cały dzień. Proszę państwa, 2 lata kary więzienia za handel pietruszką w niedzielę i oczywiście furteczki dla swoich. Taki jest ten projekt.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Spokojnie, pani poseł)</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">Proszę państwa, nieznane są skutki ekonomiczne. Nie wiadomo, bo tego nie przedstawiono, ile miejsc pracy będzie na rynku w związku z tym zlikwidowanych. Eksperci szacują, że ok. 80 tys. Przypomnę, że</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">PiS w 2006 r. z tego powodu się wycofało z tego projektu. Tych skutków...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">...będzie o wiele więcej. Proszę państwa, to jest kolejna ustawa, która urządza życie Polakom...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">...pod groźbą więzienia.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">Głos ma poseł Michał Stasiński, klub Nowoczesna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PosełMichałStasiński">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Premier! Nie widzę pana premiera Morawieckiego, a więc na pani ręce pozwolę sobie skierować podziękowanie za poparcie dla tak fantastycznej ustawy. Pan premier Morawiecki zasługuje w 100% na tytuł mecenasa i opiekuna, rzekłbym, dobrodzieja polskich przedsiębiorców. Poparcie projektu, który za zbrodnię, jaką jest handel w niedzielę, przewiduje tylko 2 lata więzienia. Jeszcze raz w imieniu polskich przedsiębiorców serdecznie dziękuję. Mogło być 5, mogło być 10 - jest tylko 2.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Może dożywocie.)</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#PosełMichałStasiński">I drugie podziękowanie. Nie przewidujecie państwo kary dla drugiej strony tego zbrodniczego procederu, jakim jest handel, czyli dla konsumentów. Za to również państwu dziękujemy. Ale rozumiemy, że nie jest to wasze ostatnie słowo. Wsparcie wasze dla tych, którzy chcą pracować, chcą płacić podatek PIT, CIT i VAT i składkę ZUS-owską, jest naprawdę ogromne. Pozostaje nam tylko wiara w jedno hasło: Prezentacje PowerPoint gwarancją wzrostu PKB.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Jarosław Porwich, klub Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PosełJarosławPorwich">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czy przeciwnicy ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele zdają sobie sprawę, że jej odrzucenie skutkować będzie dalszą destabilizacją życia rodzinnego wielu tysięcy pracowników hipermarketów?</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Idą do pracy przede wszystkim, nie zostają na zasiłku w domu.)</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#PosełJarosławPorwich">Czy przeciwnicy ustawy zdają sobie sprawę, że jej odrzucenie w dalszym ciągu sprzyjać będzie zagranicznym korporacjom handlowym unikającym w Polsce płacenia podatków, natomiast nie będzie sprzyjać chociażby zwiększeniu obrotów małych polskich firm płacących podatki? Czy ma pan wiedzę, panie przedstawicielu wnioskodawców, na ten temat? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Adam Abramowicz, klub Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PosełAdamAbramowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawiciele klubu Platformy Obywatelskiej i Nowoczesnej straszą, że wprowadzenie ograniczenia handlu w niedziele spowoduje wielotysięczne zwolnienia oraz katastrofę gospodarczą. 9 lat temu, w 2007 r., Prawo i Sprawiedliwość zaproponowało projekt ograniczenia handlu w święta. Otóż wtedy przedstawiciele tych samych środowisk także straszyli, że będą masowe zwolnienia oraz katastrofa gospodarcza.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#komentarz">(Poseł Maria Małgorzata Janyska: I wycofaliście się z niedzieli wtedy.)</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#PosełAdamAbramowicz">Mam pytanie do wnioskodawców: Czy nie jest to przypadek, że kiedy następuje zgłoszenie projektu, który ogranicza zyski korporacji międzynarodowych, pewne środowiska stosują zastraszanie bez żadnych realnych podstaw? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#Marszałek">Proszę państwa, w tej chwili pytania skierowane były do przedstawiciela Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale nikt nie będzie odpowiadał.)</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#Marszałek">Komitet Inicjatywy Ustawodawczej reprezentuje pan Alfred Bujara.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#Marszałek">Czy będzie pan chciał zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#komentarz">(Poseł Jacek Protasiewicz: Jeszcze pytanie...)</u>
          <u xml:id="u-129.7" who="#Marszałek">A, to przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-129.8" who="#Marszałek">Chciałby pan jeszcze zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-129.9" who="#komentarz">(Poseł Jacek Protasiewicz: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-129.10" who="#Marszałek">Jeśli pan pozwoli, z niezwykłej uprzejmości dla pana posła - proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PosełJacekProtasiewicz">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PosełJacekProtasiewicz">Ja też do wnioskodawców. Myśmy w debacie wczorajszej jako koło Europejskich Demokratów powiedzieli, iż jesteśmy gotowi poprzeć skierowanie tego projektu do dalszych prac, bowiem uważamy, że rzeczywiście nad kwestią handlu w niedzielę warto się pochylić. Niemniej rzeczywiście kluczowe rozwiązanie jest, i to jest pytanie do wnioskodawców, czy dopuszczają, czy widzą możliwość odejścia od tych zapisów, które są bardzo niefortunne. Punkt pierwszy - karanie więzieniem. Zwróciliśmy w debacie na ten temat uwagę i to jest dla nas kluczowe co do dalszego stanowiska. I druga sprawa - np. handel obwoźny w niedzielę. Czy jesteście gotowi z tego zakazu zrezygnować? Handel obwoźny to nic innego jak food trucki, sprzedaż bibelotów w trakcie festynów religijnych czy ludowych...</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Sklepiki przykościelne.)</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#PosełJacekProtasiewicz">...czy wreszcie sprzedaż kiełbasek grillowanych podczas imprez sportowych. Tak że zbyt daleko się zapędziliście, panowie, i stąd to moje pytanie o szczegóły. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#Marszałek">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#Marszałek">Głos ma w tej chwili pan Alfred Bujara, przedstawiciel Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">Szanownie Panie Marszałku! Szanowna Pani Premier! Szanowni Panie i Panowie Posłowie! Reprezentuję Komitet Inicjatywy Ustawodawczej, w którym związek zawodowy „Solidarność” przewodzi. I to związek zawodowy „Solidarność” od 25 lat domaga się wolnej niedzieli w handlu i polepszenia warunków pracy. Ale w tym komitecie, proszę państwa, o czym zapomnieliście, są organizacje społeczne i polscy pracodawcy, którzy przedwczoraj byli na tej galerii, i polscy pracownicy. To nie jest tylko projekt związkowy. On przede wszystkim ma na celu poprawę warunków pracy. Projekt ten ma na celu zobaczenie człowieka...</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Zabiera pracę.)</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">...a w większości to są kobiety. Dlatego niezrozumiałe dla mnie są zarzuty niektórych posłów z Platformy i Nowoczesnej, którzy tak bardzo agresywnie do tego tematu podchodzą, bo przecież projekt...</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#komentarz">(Poseł Maria Małgorzata Janyska: Z ekonomiczną troską.)</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">...trafi najprawdopodobniej do komisji sejmowych i nad nim będziemy obradować.</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#komentarz">(Poseł Maria Małgorzata Janyska: Ale nad czym pracować?)</u>
          <u xml:id="u-132.6" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">Proszę państwa, odpowiadając pani poseł Janyskiej na zarzuty w stosunku do projektu, chciałbym powiedzieć, że pani zachowanie, pani poseł, przedwczoraj było podobne i ci pracownicy, którzy siedzieli tam u góry, na galerii, i pracodawcy kazali mi pani przekazać, że zachowała się pani jak agresywny klient w sklepie, który na kasjerce się próbuje...</u>
          <u xml:id="u-132.7" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Kobietę obrażasz.)</u>
          <u xml:id="u-132.8" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Schetyna: Panie Marszałku!...)</u>
          <u xml:id="u-132.9" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">...wyżyć za to, że w sklepie jest zła organizacja pracy.</u>
          <u xml:id="u-132.10" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">Proszę państwa, chciałbym powiedzieć...</u>
          <u xml:id="u-132.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie jesteś w sklepie.)</u>
          <u xml:id="u-132.12" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">...pani poseł i szanownej Wysokiej Izbie, że nie będzie żadnych skutków tej ustawy w stosunku do budżetu państwa. Nie będzie zwolnień, bo obroty się przeniosą, i to pisaliśmy w uzasadnieniu. Nie jest prawdą to, że pracownicy...</u>
          <u xml:id="u-132.13" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Halicki: Czego nie będzie?)</u>
          <u xml:id="u-132.14" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">...stracą pracę. Państwa wyliczenia są z kapelusza wzięte, tak samo jak wyliczenia np. Klubu Jagiellońskiego. Prosiliśmy o metodologię właśnie tych wyliczeń - nikt takich badań nie przeprowadził. My wiemy jedno: obroty przeniosą się na sobotę i na piątek, bo obywatel, który będzie miał środki, nie będzie chodził głodny z tego tytułu, że w niedzielę sklepy będą zamknięte.</u>
          <u xml:id="u-132.15" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">Proszę państwa, pytaliście mnie również o to, jakie będzie miało to skutki dla pracowników. A więc odpowiadam: pracownicy nie boją się zwolnień. Dzisiaj nie ma komu pracować w handlu. Mamy w Polsce najniższe bezrobocie od 25 lat...</u>
          <u xml:id="u-132.16" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: Niemożliwe!)</u>
          <u xml:id="u-132.17" who="#komentarz">(Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: Czyja to zasługa?)</u>
          <u xml:id="u-132.18" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">...dzisiaj pracodawcy szukają pracowników handlu, szukają nawet na Ukrainie tych pracowników, coraz więcej ich jest właśnie stamtąd ściąganych. W tej chwili brakuje ok. 9% pracowników handlu, tj. ok. 100 tys. Pracownicy nie boją się tego, że zostaną wprowadzone wolne niedziele, oczekują tego jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-132.19" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">Jakie będą skutki dla gospodarki? Proszę państwa, odpowiadam: w związku ze wzrostem sprzedaży, a taki nastąpi, bo również taki ma miejsce przed wolnymi świętami... Jak wprowadzaliście państwo wolne święta, to również Platforma Obywatelska uzasadniała, że PKB spadnie, że będą zwolnienia. I co się okazało? Jest wzrost sprzedaży przed tymi świętami, również przed niedzielami taki nastąpi. Szacujemy, że ten wzrost sprzedaży będzie 5-procentowy. To da dodatkowo pożytki budżetowi państwa w skali 1430 mln zł z tytułu podatku VAT. Ta sytuacja nie będzie wiecznie trwała, ona potrwa ok. 2 lat od momentu wprowadzenia tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-132.20" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">I wyjątki. Pani poseł, w punktach hotelarskich małe sklepiki będą mogły być czynne. Te wyjątki wzięliśmy przede wszystkim z krajów Zachodu, wzorowaliśmy się na krajach Europy Zachodniej, gdzie ograniczenia właśnie są, bo w 9 krajach europejskich te ograniczenia są, tymi ograniczeniami jest objętych 72% społeczeństw Unii Europejskiej. I nie bójmy się w Polsce również przywrócić normalność. Pytaliście państwo 2 dni temu, co ta ustawa tak naprawdę ma na celu. A więc odpowiadam: ma na celu zniesienie niewolnictwa, bo takie niewolnictwo przyniosły nam korporacje międzynarodowe, które narzuciły takie warunki pracy. To my jako „Solidarność” zwracaliśmy państwu uwagę, poprzednim rządom, na nieprzestrzeganie prawa pracy, na to, że pracownicy nie otrzymują prawa do jednej wolnej niedzieli w miesiącu. O tym świadczą również raporty Państwowej Inspekcji Pracy. Do dzisiaj nie mamy odpowiedzi, choć w poprzednich kadencjach pisaliśmy te wnioski, i to jest karygodne. Nie liczyliście się państwo z pracownikiem właśnie tego sektora, który z pełną premedytacją był i jest wykorzystywany. Myślę, że przyszedł czas ku temu, żeby zahamować ten proceder.</u>
          <u xml:id="u-132.21" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">O wyjątkach. Proszę państwa, to nie są wyjątki i furteczki dla swoich, to jest naprawdę bardzo krzywdzące stwierdzenie. Pani poseł, zapraszamy do pracy w komisjach sejmowych nad tą ustawą i zobaczy pani, czy w Europie jest jakiekolwiek państwo, w którym moglibyśmy zamknąć stacje benzynowe i powiedzieć polskiemu obywatelowi jadącemu z Zakopanego do Sopotu, że po drodze nie kupi wody mineralnej czy bułki na stacji benzynowej. Proszę państwa, byłoby to nieetyczne, tak samo jak byłoby nieetyczne, żeby zamknąć małe sklepiki na dworcach autobusowych czy dworcach PKP. A za ladą będzie mógł stanąć polski przedsiębiorca, któremu dajemy możliwość i szansę odrobienia strat, osiągnięcia zysków, które dzisiaj zabierają mu hiper- i supermarkety, które były w tym państwie i przez ten parlament faworyzowane...</u>
          <u xml:id="u-132.22" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-132.23" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">...bo weszły do Polski na specjalnych warunkach i miały się u nas dobrze, nie płacą podatku.</u>
          <u xml:id="u-132.24" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-132.25" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">Ta ustawa, proszę państwa, po lobbingu, jaki się odbył w stosunku do ustawy o opodatkowaniu hipermarketów, daje dzisiaj polskim pracodawcom możliwość odrobienia strat i to, żeby nie upadli, żeby mogli się utrzymać. Proszę państwa, czy kluby z lewej strony nie zauważają polskiego pracownika, polskiego pracodawcy? To jest naprawdę bardzo smutne, bo zastanawiamy się, kto kogo naprawdę reprezentuje w tym Sejmie, i Polacy i pracownicy handlu chcą również na to odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-132.26" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Jak śmiesz?)</u>
          <u xml:id="u-132.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Tracisz punkty.)</u>
          <u xml:id="u-132.28" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">Odnośnie do 2 lat więzienia, proszę państwa, te 2 lata więzienia to jest nie nasz wymysł, pracowników, związkowców, ale to jest wymysł polskich pracodawców. A dlaczego oni wystąpili w tej ustawie?</u>
          <u xml:id="u-132.29" who="#komentarz">(Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: Pracodawca jest niepotrzebny.)</u>
          <u xml:id="u-132.30" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">Myśmy początkowo przyjęli karę grzywny, ale polscy pracodawcy powiedzieli: skoro mamy zapłacić za łamanie tej ustawy karę grzywny 5 tys. i wielki pracodawca, który ma 85 hipermarketów, również 5 tys., to jest to wielce niesprawiedliwe, dla nas ta kara będzie oznaczała, że nie będziemy w stanie jej zapłacić, a dla takiego wielkiego przedsiębiorcy to jest wyciągniecie pieniędzy z lewej kieszeni i łamanie tej ustawy. Stąd w tej ustawie powołanie się na Kodeks karny. Proszę państwa, myślę, że gdyby nie było restrykcji w jakiejkolwiek ustawie, taka ustawa byłaby martwa. Dzisiaj powiem, że jesteśmy oczywiście skłonni zamienić w komisjach sejmowych tę restrykcję w postaci kary więzienia na restrykcje finansowe, na grzywny, ale one musiałyby być uzależnione od obrotów, proszę państwa...</u>
          <u xml:id="u-132.31" who="#komentarz">(Poseł Marek Jakubiak: Od powierzchni.)</u>
          <u xml:id="u-132.32" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">...tak żeby mały przedsiębiorca zapłacił mniej, a duży więcej.</u>
          <u xml:id="u-132.33" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">Proszę państwa, nie rozumiem tego lobbingu wielkich sieci handlowych, które są przeciwne tej ustawie, nie rozumiem lobbingu Platformy Obywatelskiej i Nowoczesnej, które są przeciwne tej ustawie...</u>
          <u xml:id="u-132.34" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Jak pan śmie?)</u>
          <u xml:id="u-132.35" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">...bo polskie społeczeństwo już się wypowiedziało, wypowiedziało się poprzez poparcie tej ustawy. 518 tys. podpisów w okresie wakacyjnym pod ustawą. Proszę państwa, kilkadziesiąt tysięcy tych podpisów nadal do nas spływa i moglibyśmy w tej chwili zgłosić kolejne podobne ustawy, bo mamy takie poparcie. Również ostatnie badania CBOS-u wskazują na to, że społeczeństwo nas popiera, proszę państwa, a wy tego nie widzicie, bo 2/3 badanych poparło naszą ustawę, a 1/3 nie. A więc nie wiemy, o co chodzi.</u>
          <u xml:id="u-132.36" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">Wracając jeszcze do tych kar więzienia, proszę państwa, Wysoka Izbo, powiem, że proponowaliśmy w pierwszym rzędzie karę grzywny. Dopiero następna kara to ograniczenie wolności, a trzecia to pozbawienie wolności.</u>
          <u xml:id="u-132.37" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-132.38" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">Proszę państwa, nie mam okazji codziennie występować w Sejmie. Jest to dzisiaj dla mnie i dla pracowników szczególna okazja. Może uszanowalibyście państwo głos właśnie pracowników handlu, kobiet, które na co dzień są przymuszane do pracy...</u>
          <u xml:id="u-132.39" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-132.40" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Pawłowicz: Właśnie!)</u>
          <u xml:id="u-132.41" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">...bo tego nie powiedzieliście. Wysłuchajcie, co naród ma do powiedzenia, co do powiedzenia ma milion pracowników, którzy trzymają kciuki, którzy nam dzisiaj kibicują, nam, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-132.42" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">A wracając do tej restrykcji, to chciałem powiedzieć, że w tej chwili nasuwa się powiedzenie: uderz w stół, a nożyce się odezwą. Proszę państwa, Wysoka Izbo, czy ci międzynarodowi pracodawcy z góry zakładali, że będą łamać tę ustawę, że będą bali się tej restrykcji w postaci kary więzienia? Nie, to jest ostateczna kara, która będzie za recydywy w przypadku notorycznego łamania tej ustawy...</u>
          <u xml:id="u-132.43" who="#komentarz">(Poseł Maria Małgorzata Janyska: Ale to nie pan będzie o tym decydował.)</u>
          <u xml:id="u-132.44" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">...bo Państwowa Inspekcja Pracy nie jest w stanie skontrolować tych kwestii, a więc musimy pochylić się w komisjach sejmowych nad sprawdzeniem ewentualnego ograniczenia handlu w niedziele...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#Marszałek">Proszę pana, gdyby pan mógł skoncentrować się na odpowiedzi na pytania...</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Schetyna: Brawo, panie marszałku!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">...bo nie chcemy zakazywać, tylko ograniczać handel w niedziele.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#komentarz">(Poseł Dominik Tarczyński: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#Marszałek">Zdaje mi się, że pan już odpowiedział na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">Wysoka Izbo! Niektórzy z państwa podnoszą, że ograniczenie handlu w niedziele to zamach na wolność.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">My odpowiadamy, moi drodzy, szanowni państwo, Wysoka Izbo...</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas!)</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">...że wolność jednego człowieka nie może być realizowana kosztem zniewolenia drugiej osoby. Wolność polegająca na spędzaniu niedzieli na spacerowaniu po galeriach handlowych nie może być realizowana kosztem prawa pracowników handlu i ich rodzin do świętowania niedzieli. Wolność też ma swoje granice, proszę państwa. Po jej przekroczeniu jest tylko zniewolenie, wyzysk i krzywda ludzka. Bardzo proszę w imieniu miliona pracowników handlu, a w większości kobiet, nad którymi się państwo ostatnio pochylacie, w imieniu ich rodzin, które oczekują, aby matka, żona mogła spędzać z rodziną niedziele.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas.)</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">Proszę państwa o to, żeby nasz projekt został przyjęty, skierowany do komisji i żeby go uchwalono.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejAlfredBujara">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#Marszałek">Dziękuję przedstawicielowi komitetu inicjatywy obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#Marszałek">Pani poseł Małgorzata Janyska w trybie sprostowania, tak?</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">Proszę Państwa! Właśnie tak wygląda projekt tej ustawy, jak wystąpienie pana przedstawiciela pomysłodawców...</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Mosiński: Pani poseł...)</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">...chaotycznie, od ściany do ściany. Nie wie, o co mu chodzi...</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#komentarz">(Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Co to za obrażanie ludzi?)</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">...bo mówi o ograniczeniu handlu, a tak naprawdę wszystko, co powiedział w tej chwili i podczas dyskusji, podczas debaty w parlamencie, dotyczyło właściwie prawa pracy.</u>
          <u xml:id="u-140.6" who="#komentarz">(Poseł Jan Mosiński: Tylko szydzić potraficie.)</u>
          <u xml:id="u-140.7" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">Bo dlaczego w handlu nie mają pracować kobiety, bo głównie dotyczyło to kobiet, według informacji pana przedstawiciela, ale w innych systemach kobiety mogą pracować w niedzielę? To jest hipokryzja.</u>
          <u xml:id="u-140.8" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">Proszę państwa, ja w mojej niezmierzonej agresji, jak się pan wyraził, można to zresztą sprawdzić, odtworzyć sobie, chcę, żebyśmy podczas analizy projektów nie kierowali się tym, co pan powiedział, analizą typu: my wiemy jedno. Chcę faktów, konkretów, żebym jako poseł mogła dobrze podjąć decyzję. Chcę wysłuchania wszystkich stron, nie tylko wnioskodawcy, ale wszystkich, którzy brali udział w konsultacjach, bo podobno brali...</u>
          <u xml:id="u-140.9" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Kruk: Co to za sprostowanie?)</u>
          <u xml:id="u-140.10" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Jurgiel: To jest sprostowanie?)</u>
          <u xml:id="u-140.11" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">...a pokazuje nam się tylko próbę tysiąca osób, na której przeprowadzono analizy i badania, natomiast pracowników w samym handlu, proszę państwa, jest ponad 400 tys. A mówiliśmy o tysiącu osób.</u>
          <u xml:id="u-140.12" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Pawłowicz: Ale to nie jest sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-140.13" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">Pan mnie zaprasza do komisji, proszę pana. Pan mnie nie musi zapraszać, bo ja w tej komisji pracuję. Dlatego chcę pracować rzetelnie i dobrze, bo chcę mieć wiedzę. Niech pan wysłucha, jeśli pan nie słuchał, to proszę sobie odtworzyć wypowiedzi pana wiceministra sprawiedliwości, który wypowiadał się w poprzednim punkcie. On mówił o obywatelskości. Proszę pana, wszyscy musimy słuchać wszystkich obywateli, również konsumentów. Pan nie będzie im mówił, co mają robić w niedzielę, gdzie mają chodzić, gdzie mają robić zakupy.</u>
          <u xml:id="u-140.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-140.15" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">Zresztą myślę, że skoro pan i państwo z PiS-u, którzy też bardzo gorąco wspierali ten projekt, jesteście tacy prawi...</u>
          <u xml:id="u-140.16" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Nie będziemy obrad w niedzielę mieć.)</u>
          <u xml:id="u-140.17" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">...to nie robicie i nie robiliście zakupów w niedzielę. Chociaż w Internecie już pojawiają się informacje o was, gdzie, w jakich centrach handlowych was widują.</u>
          <u xml:id="u-140.18" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PosełMariaMałgorzataJanyska">Proszę państwa, koniec hipokryzji. Fakty!</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#Marszałek">Zwracam uwagę, pani poseł, że nie mogę przyjąć pani wystąpienia jako sprostowania, tylko jako polemikę z przedstawicielem wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 870, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#Marszałek">Głosowało 432 posłów. Za głosowało 148, przeciw - 280, 4 posłów wstrzymało się.</u>
          <u xml:id="u-143.7" who="#Marszałek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-143.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozstrzygnięcia sprawy skierowania projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-143.9" who="#Marszałek">Propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu jest, aby projekt został skierowany do Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-143.10" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wniosek o skierowanie projektu ustawy wyłącznie do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.</u>
          <u xml:id="u-143.11" who="#Marszałek">Pod głosowanie poddam propozycję zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-143.12" who="#Marszałek">Jej odrzucenie będzie oznaczało, że Sejm skierował projekt ustawy wyłącznie do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.</u>
          <u xml:id="u-143.13" who="#Marszałek">Pytanie zgłasza pan poseł Tomasz Szymański, klub Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PosełTomaszSzymański">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#PosełTomaszSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! Drodzy Przedsiębiorcy! Wszystko jasne. Otworzysz sklep w niedzielę, otworzysz stację benzynową, której powierzchnia sprzedaży jest większa niż 80 m2, albo będziesz chciał dowieźć towar do sklepu, pójdziesz siedzieć. Pójdziesz siedzieć tak samo, jak skazani za pobicie, za propagowanie treści faszystowskich, za znieważenie zwłok, za nakłanianie dzieci do pornografii. Gdzie tu adekwatność?</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#PosełTomaszSzymański">Kiedy w 2006 r. rząd Prawa i Sprawiedliwości rozważał możliwość wprowadzenia zakazu handlu w niedzielę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#Marszałek">Panie pośle, ale jesteśmy w punkcie dotyczącym zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie na temat.)</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Mosiński: Nie na temat.)</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#Marszałek">Proszę odnieść się do tego, do jakiej komisji pan proponuje to skierować, albo niech pan zada pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PosełTomaszSzymański">Panie marszałku, proszę mi dać dokończyć pytanie, mam 22 sekundy.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Długi: Poseł nie rozumie pytania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#Marszałek">Panie pośle, zwrócę panu uwagę po raz pierwszy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PosełTomaszSzymański">Panie marszałku, bardzo proszę dać mi dokończyć pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#Marszałek">Proszę do rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas leci.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PosełTomaszSzymański">W 2006 r. oszacowano na ponad 1,5 mld straty w budżecie państwa i oszacowano, że ponad 50 tys. ludzi straci pracę. Gdzie są te dane? Przecież to, co mówicie, to jest demagogia. Tu nie ma żadnego poparcia w faktach.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#PosełTomaszSzymański">I jedna bardzo ważna rzecz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#Marszałek">Panie pośle, jesteśmy w punkcie: skierowanie projektu ustawy do właściwej komisji.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Niech pan nie przeszkadza.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PosełTomaszSzymański">Czemu nie konsultowaliście projektu ustawy z Radą Dialogu Społecznego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#Marszałek">Panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PosełTomaszSzymański">Jeszcze raz proszę powiedzieć tysiącom Polek i Polaków, czy zachowają miejsca pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#Marszałek">Muszę panu odebrać głos. Dziękuję panu bardzo i zwracam panu uwagę, żeby pan mówił do rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#komentarz">(Poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PosełTomaszSzymański">Bo to, co robicie, to jest czyste kłamstwo.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#Marszałek">Głos ma poseł Witold Zembaczyński, klub Nowoczesna.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Mosiński: Która korporacja, panie pośle?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PosełWitoldZembaczyński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dlaczego ten projekt ma trafić do komisji gospodarki,</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#PosełWitoldZembaczyński">skoro jest to ograniczenie kształtowania swobody postaw konsumenckich? Jest to projekt, który uderza w małych polskich przedsiębiorców, którzy 30% swojego obrotu zyskują właśnie poprzez prowadzenie działalności jako osoby fizyczne na terenie galerii handlowych.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#PosełWitoldZembaczyński">Popatrzcie na ten projekt przez pryzmat pewnej analogii do ustawy całkowicie zakazującej aborcji. Spodziewajcie się buntu konsumentów, podobnie jak było na Węgrzech, dlatego że zakaz handlu w niedzielę nie jest powszechnie akceptowany. Nie jest akceptowany nie tylko przez przedsiębiorców, ale również przez tę część pracowników, której zwyczajnie opłaca się pracować w niedzielę. Bardzo proszę, abyście tego posłuchali. Ponawiam mój apel: niech za tą ustawą zagłosują tylko ci - ale z ręką na sercu - którzy nie robią zakupów w niedzielę. Inaczej będzie to zwykłe oszustwo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#Marszałek">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Adam Abramowicz, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PosełAdamAbramowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W 2007 r. Sejm wprowadził ograniczenie handlu w święta i miało się wszystko zawalić, miały być masowe zwolnienia. Otóż...</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Do komisji etyki.)</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#PosełAdamAbramowicz">...zatrudnienie wzrosło o 7%</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#PosełAdamAbramowicz">i nic się w polskiej gospodarce nie stało. Po wojnie w zniszczonych Niemczech wprowadzono zakaz handlu w niedzielę. Państwo mówicie, że jest to koło młyńskie dla gospodarki. Niemiecka gospodarka jest najsilniejszą...</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Ale której komisji?)</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#PosełAdamAbramowicz">...gospodarką w Europie, mimo że od wojny jest tam ograniczenie handlu w niedzielę. Dzisiaj dyskutujemy, do jakich komisji przekazać projekt. Trzeba go przekazać do jednej komisji, bo musi być szybko, sprawnie procedowany.</u>
          <u xml:id="u-160.7" who="#komentarz">(Poseł Maria Małgorzata Janyska: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-160.8" who="#PosełAdamAbramowicz">A dotyczy to spraw społecznych, więc nasz wniosek jest słuszny...</u>
          <u xml:id="u-160.9" who="#komentarz">(Poseł Maria Małgorzata Janyska: Do komisji gospodarki?)</u>
          <u xml:id="u-160.10" who="#PosełAdamAbramowicz">...bo kwestia wymaga pilnego załatwienia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#Marszałek">Panie pośle, choć mówił pan na końcu na temat komisji, to nie zadał pan pytania. To nie jest czas na debatę, zwracam panu uwagę.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Brawo, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za skierowaniem projektu ustawy zawartego w druku nr 870 do Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-161.6" who="#Marszałek">Głosowało 430 posłów. Za głosowało 166, przeciw - 258, 6 wstrzymało się.</u>
          <u xml:id="u-161.7" who="#komentarz">(Poseł Maria Małgorzata Janyska: Tak wam na gospodarce zależy.)</u>
          <u xml:id="u-161.8" who="#Marszałek">Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował projekt wyłącznie do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.</u>
          <u xml:id="u-161.9" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym.</u>
          <u xml:id="u-161.10" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-161.11" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 874.</u>
          <u xml:id="u-161.12" who="#Marszałek">Głos zabierze pan poseł Jerzy Polaczek, sprawozdawca komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PosełJerzyPolaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja jako sprawozdawca komisji z obowiązku chcę tylko dosłownie trzy zdania powiedzieć o tym ważnym akcie prawnym, który za chwilę Wysoka Izba przyjmie. On jest istotny dla polskiego rynku transportu. Międzynarodowy transport drogowy wykonywany przez polskich przewoźników to jest 1/2 przewozów towarowych w państwach Unii Europejskiej. Ten projekt ustawy ma na celu wypełnienie przez Polskę zobowiązań nałożonych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego z 2009 r., które to rozporządzenie ustanawiało wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego. Natomiast chcę podkreślić przy tej okazji w Wysokiej Izbie, iż termin transpozycji tego aktu europejskiego do prawa krajowego minął 31 grudnia 2012 r., tak że Wysoka Izba przyjmuje ten akt prawny kilka lat po upływie tego terminu. Ustawa wdraża Krajowy Rejestr Elektroniczny Przedsiębiorców Transportu Drogowego, wprowadza również bardzo istotne przepisy dotyczące zachowania dobrej reputacji przez przewoźników. Ma ona bardzo istotne znaczenie dla wykonywania transportu międzynarodowego, bo, jak podkreślam, polski rynek firm to jest ponaddwudziestokilkuprocentowy udział w rynku europejskim. Ze swojej strony chcę tylko dodać, iż w wyniku tych opóźnień, które miały miejsce, nieprzyjęcia tego aktu prawnego w poprzednich latach aktualny rząd pani premier Beaty Szydło i minister transportu musieli rozwiązać choćby tylko taki drobny problem jak zagrożenie od 1 lipca 2016 r. wjazdów polskich TIR-ów na teren Francji. Taki drobny problem, a wymiana bilateralna w transporcie międzynarodowym tylko na tym kierunku to 18 mld zł. Stąd raz jeszcze składam podziękowania kierowane do strony rządowej oraz wszystkich klubów parlamentarnych, które w toku merytorycznej dyskusji w konkluzji zapowiedziały poparcie dla tego projektu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 874, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-163.5" who="#Marszałek">Głosowało 421 posłów. Wszyscy głosowali za.</u>
          <u xml:id="u-163.6" who="#Marszałek">Sejm jednogłośnie uchwalił ustawę o zmianie ustawy o transporcie drogowym.</u>
          <u xml:id="u-163.7" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Unii Europejskiej o poselskich projektach uchwał w sprawie:</u>
          <u xml:id="u-163.8" who="#Marszałek">- umów międzynarodowych TTIP i CETA,</u>
          <u xml:id="u-163.9" who="#Marszałek">- sprzeciwu wobec zaproponowanego przez Komisję Europejską trybu ratyfikacji umowy między Unią Europejską a Kanadą - CETA bez akceptacji państw członkowskich,</u>
          <u xml:id="u-163.10" who="#Marszałek">- Kompleksowej umowy gospodarczo-handlowej (CETA) między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a Kanadą.</u>
          <u xml:id="u-163.11" who="#Marszałek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 858-A.</u>
          <u xml:id="u-163.12" who="#Marszałek">Proszę pana posła Dominika Tarczyńskiego o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PosełSprawozdawcaDominikTarczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić dodatkowe sprawozdanie Komisji do Spraw Unii Europejskiej w sprawie uchwał dotyczących CETA.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Jacuzzi zamknięte w niedzielę.)</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#PosełSprawozdawcaDominikTarczyński">Chciałbym na początku powiedzieć, że w trakcie ostatniego posiedzenia pracowaliśmy nad dwoma poprawkami. Zanim je opiszę, chciałbym powiedzieć bardzo ważną rzecz, dlatego że do tej pory, mam wrażenie, niektórym mylą się pojęcia. Dzisiaj nie będziemy głosować w sprawie tego, czy parlament jest za CETA, czy jest przeciwko CETA. To jest uchwała, która daje nam możliwość przegłosowania tego, tak jak mówi art. 90 ust. 2 konstytucji, kwalifikowaną większością - art. 90 ust. 2 - czyli 2/3 Sejmu i Senatu przy ustawowej obecności połowy. A więc tak naprawdę to jest ta główna poprawka, którą rekomendujemy. I dzisiaj nie głosujemy za CETA czy przeciwko CETA. Jest to uchwała, która prowadzi do tego, aby był mandat społeczny i nasz parlament miał bardzo silny głos. Druga poprawka to jest poprawka, która mówi o tym, aby zapisać, że przyjęcie umowy musi być poprzedzone ogólnopolskim referendum w tej sprawie. Ze względu na to, że one się wykluczają, rekomendujemy, żeby ją odrzucić. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#Marszałek">Czyli, jak słyszeliśmy, komisja wnosi o przyjęcie uchwały, ale jednocześnie składa poprawki, nad którymi będziemy głosować w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#Marszałek">Co do 1. poprawki są pytania.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#Marszałek">Pan poseł Piotr Apel, klub Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PosełPiotrApel">Mam do posła sprawozdawcy pytanie, dlaczego nie jest łaskawy wyjaśnić, że poprawka 2. również dotyczy zapisu, że parlament nie chce się zgodzić na tymczasowe stosowanie. Tymczasem, głosując za poprawką 1., każdy z państwa, kto za nią będzie głosować, będzie niejako zgadzać się na to, by parlament wyraził zgodę na tymczasowe stosowanie CETA. Tak, to jest głosowanie na temat CETA, a nie na temat trybu ratyfikacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#Marszałek">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Marcin Święcicki, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PosełMarcinŚwięcicki">Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! W tej poprawce wzywa się do tego, żeby parlament zatwierdzał ustawę o ratyfikacji umowy 2/3 głosów. Otóż nasza konstytucja w art. 90 ust. 2 przewiduje ratyfikację umów międzynarodowych 2/3 głosów tylko wówczas, jeśli Rzeczpospolita Polska przekazuje organizacji międzynarodowej kompetencje organów władzy państwowej.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#komentarz">(Poseł Dominik Tarczyński: Zgadza się.)</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#PosełMarcinŚwięcicki">Chciałem się dowiedzieć, gdzie w tej umowie handlowej jest przekazywanie kompetencji organów władzy państwowej innym instytucjom.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#komentarz">(Poseł Dominik Tarczyński: Komisji Europejskiej.)</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#PosełMarcinŚwięcicki">Otóż ta umowa nie wprowadza żadnego przekazywania nowych kompetencji Komisji Europejskiej ani wspólnym organom. Przewiduje się w tej umowie rozmaite wspólne komisje, które monitorują przebieg realizacji tej umowy, mogą wprowadzać poprawki do załączników, np. jakie pozycje zmieniają się...</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#PosełMarcinŚwięcicki">czy coś takiego. Ale to jest normalne, to standard w umowach handlowych i dzieje się to tylko za zgodą obu stron. Nie ma żadnego przekazania nowych kompetencji organom pozanarodowym.</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#Marszałek">Jeszcze o głos prosi poseł Michał Kamiński, Europejscy Demokraci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PosełMichałKamiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja rozumiem, że ta uchwała nie dotyczy tego, czy ktoś jest za CETA, czy przeciw CETA. Ja to rozumiem. Ale chciałem zadać pytanie, trochę podobne do pytania pana posła Święcickiego: Gdzie tu państwo widzicie zagrożenie? Znaczy zagrożenie, rozumiem, ktoś może widzieć, ale gdzie tu widzicie przekazanie dodatkowych kompetencji? My w tej umowie zgadzamy się po prostu - w ramach logiki Unii Europejskiej, jako jej pełnoprawny członek - na to, żeby Unia taką, a nie inną umowę podpisała. Tutaj bardzo wiele zależy od rządu i wszyscy, jak sądzę, będziemy trzymali za rząd kciuki, żeby to, co będzie negocjowane w Brukseli, było wynegocjowane dobrze.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#PosełMichałKamiński">Nie do końca rozumiem logikę i mam pytanie: Po co jest ta poprawka dotycząca tej większej większości?</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Pawłowicz: Teksty już są, nie trzeba negocjować.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-171.6" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za głosowało 239, przeciw - 165, 3 wstrzymało się.</u>
          <u xml:id="u-171.7" who="#Marszałek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-171.8" who="#Marszałek">W 2. poprawce do akapitu czwartego wnioskodawcy proponują, aby zapisać m.in., że przyjęcie umowy musi być poprzedzone ogólnopolskim referendum w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-171.9" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-171.10" who="#Marszałek">Pytanie zgłasza poseł Piotr Apel, klub Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PosełPiotrApel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poprawka, tak jak mówiłem, jest ostatnią szansą na zmianę tej uchwały, jeśli chodzi o tymczasowe stosowanie. W zaproponowanej uchwale - przewodniczący, mam nadzieję, to potwierdzi - jest napisane, że w pewnym zakresie zachęca się rząd do tego, by przyjął CETA, tymczasowe stosowanie. Tutaj apeluję do wszystkich tych, którzy wczoraj tak pięknie mówili o zagrożeniach, by poparli naszą poprawkę, bo to jest ostatnia szansa, żeby zablokować CETA, z perspektywy parlamentu. A więc proszę tych, którzy nie chcą być w sojuszu z Platformą i Nowoczesną przy popieraniu CETA - mówię do posłów PiS-u - o poparcie tej konkretnej poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#Marszałek">Pro forma zinterpretuję to tak, że pan pytał.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Apel: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#Marszałek">Tak. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#Marszałek">Głos ma pan poseł Marcin Święcicki, klub Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PosełMarcinŚwięcicki">Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! Jeszcze raz chciałem powiedzieć, że konstytucja jednoznacznie mówi, że referendum w sprawie umów międzynarodowych może mieć miejsce tylko wtedy, kiedy następuje przeniesienie kompetencji organów władzy państwowej na organy międzynarodowe. Tutaj tego, proszę państwa, nie mamy.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#PosełMarcinŚwięcicki">Mam pytanie do rządu. Czy ta umowa CETA, która przewiduje, że do Europy nie będą importowane żadne towary, które nie spełniają wszystkich europejskich wymagań, również tych dotyczących GMO, standardów żywnościowych, oznaczenia towarów; czy umowa, w której będzie powołany sąd rozstrzygający spory inwestycyjne, których arbitrów wyznaczą strony, czyli Unia Europejska i Kanada, a nie wielkie korporacje, jak to było w dotychczasowym systemie; czy umowa, w której rolnictwo ma pewne dodatkowe środki ochronne w postaci zachowania niektórych ceł i zachowania niektórych kontyngentów - czy ta umowa rzeczywiście w czymkolwiek, że tak powiem, wymaga takiego trybu stosowania, żeby aż było referendum, jak to było przy wejściu do Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#komentarz">(Dzwonek, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Jacek Protasiewicz, Europejscy Demokraci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PosełJacekProtasiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#PosełJacekProtasiewicz">Panie Marszałku! Mam pytanie do pana posła Apela, ale w gruncie rzeczy ono dotyczy pana posła Kukiza. Otóż kiedy jeszcze byłem w Platformie, a był rok 2003, odpowiadałem w imieniu Platformy Obywatelskiej za organizację kampanii referendalnej. Pan poseł Kukiz był jedną z najważniejszych twarzy tej kampanii. Jestem panu posłowi bardzo wdzięczny, bo pamiętam, że i w Katowicach, i w Krakowie pan z trybuny, ze sceny, którą stawialiśmy jako Platforma Obywatelska, bardzo mądrze wzywał Polaków, bardzo mądrze argumentował, jaką szansą jest Unia Europejska. Wówczas to było referendum udane, pan poseł Kukiz przyczynił się do jego zwycięstwa nietuzinkowo. Chciałbym w związku z tym zapytać, panie pośle, czy pan uważa...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#Marszałek">Ale, panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PosełJacekProtasiewicz">...że dzisiaj w sprawach tak detalicznych, będących konsekwencją...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#Marszałek">Panie pośle, przepraszam bardzo, nie mogę przyjąć pańskiego pytania, ponieważ pytania proszę kierować albo do rządu, albo do posła sprawozdawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PosełJacekProtasiewicz">To do posła sprawozdawcy: Czy w tak detalicznej sprawie, która jest prostą konsekwencją członkostwa w Unii Europejskiej, ma sens organizacja referendum? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#Marszałek">O, to rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Apel: Panie marszałku, sprostowanie, padło moje nazwisko...)</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#Marszałek">Nie, nie, panie pośle. Pan poseł Protasiewicz, rozumiem, się pomylił, być może celowo.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#komentarz">(Poseł Piotr Apel: Poza tym jestem wnioskodawcą...)</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#Marszałek">Nie, nie.</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#Marszałek">Przystępujemy do...</u>
          <u xml:id="u-181.7" who="#Marszałek">Jako poseł wnioskodawca poprawki, tak?</u>
          <u xml:id="u-181.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-181.9" who="#Marszałek">Czy my taką procedurę mamy?</u>
          <u xml:id="u-181.10" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-181.11" who="#Marszałek">Przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-181.12" who="#komentarz">(Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz: Wnioskodawca jednej z uchwał.)</u>
          <u xml:id="u-181.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale Grzegorz Długi jest przedstawicielem wnioskodawców, a nie poseł Apel.)</u>
          <u xml:id="u-181.14" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wyjmij rękę z kieszeni, jak rozmawiasz z marszałkiem.)</u>
          <u xml:id="u-181.15" who="#Marszałek">Przepraszam bardzo. Przedstawicielem wnioskodawców w tym przypadku jest pan poseł Grzegorz Długi. Tak że dziękuję bardzo i przepraszam pana.</u>
          <u xml:id="u-181.16" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-181.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Poseł Długi się zgłasza.)</u>
          <u xml:id="u-181.18" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-181.19" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-181.20" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-181.21" who="#Marszałek">Głosowało 424 posłów. Za głosowało 47, przeciw - 374, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-181.22" who="#Marszałek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-181.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku, czy to jest normalne, że ten pan chodzi sobie po sali, chociaż nie jest posłem?)</u>
          <u xml:id="u-181.24" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Pan chodzi po sali, pan, który przedstawiał projekt o handlu w niedziele.)</u>
          <u xml:id="u-181.25" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-181.26" who="#komentarz">(Głos z sali: Ty donosicielu jeden.)</u>
          <u xml:id="u-181.27" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Co to jest? Sejm czy bałagan jakiś? Chodzi jakiś facet po sali.)</u>
          <u xml:id="u-181.28" who="#Marszałek">Zarządzam 2 minuty przerwy.</u>
          <u xml:id="u-181.29" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min 39 do godz. 12 min 42)</u>
          <u xml:id="u-181.30" who="#Marszałek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-181.31" who="#Marszałek">Proszę państwa posłów o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-181.32" who="#Marszałek">Kontynuujemy punkt 13. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-181.33" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-181.34" who="#Marszałek">Z pytaniami zgłosili się państwo posłowie.</u>
          <u xml:id="u-181.35" who="#Marszałek">Pan poseł Robert Winnicki, niezrzeszony.</u>
          <u xml:id="u-181.36" who="#Marszałek">Następny będzie poseł Piotr Apel.</u>
          <u xml:id="u-181.37" who="#Marszałek">Jest pan poseł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PosełRobertWinnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W deklaracjach pana wicepremiera Morawieckiego pobrzmiewa bardzo wiele bardzo dobrych tonów, bardzo przyzwoitych. Powiedziałbym, że kiedy mówi o tym, by zwiększyć udział polskiej własności w poszczególnych branżach gospodarki, kiedy mówi o rozwoju własnych sił, technologii i produkcji, to brzmi to wspaniale, brzmi to niemal jak nacjonalizm gospodarczy, co oczywiście jest piękną i szczytną ideą. Problem polega na tym, że jak przychodzi do konkretów, jak przychodzi do realizacji, to realizowana jest ta sama globalistyczna agenda, ta sama od 25 lat. Ta sama globalistyczna agenda, która utrwala neokolonialny status polskiej gospodarki. I to głosowanie nad CETA, nad TTIP</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#PosełRobertWinnicki">to jest głosowanie nad faktyczną zgodą na przyjęcie CETA. I nie mówcie, że za 3 lata, jeśli teraz się zgodzicie na CETA, sprawicie, że ona nie wejdzie w życie, bo to nie jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PosełRobertWinnicki">Po prostu nie jest prawdą to, że to będzie tymczasowe stosowanie tej umowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#Marszałek">Głos ma pan poseł Piotr Apel, klub Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PosełPiotrApel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja mam pytanie do posła wnioskodawcy. Czy wie, że wczoraj wieczorem Irlandia uchwaliła projekt mówiący o tym...</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#komentarz">(Poseł Dominik Tarczyński: Wiem.)</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#PosełPiotrApel">...że nie zgadza się na tymczasowe stosowanie? I czy wie, że projekt przez niego złożony zgadza się na tymczasowe stosowanie?</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#PosełPiotrApel">Tutaj jeszcze raz apeluję do rozsądku wszystkich posłów PiS, bo głosując za tą uchwałą, popierają tymczasowe stosowanie, popierają sojusz z Nowoczesną i z Platformą, popierają korporacje przeciwko rolnikom. Mam bardzo gorącą prośbę, żeby nie przyjmować tej uchwały, dlatego że ona jest pierwszym, bardzo poważnym krokiem do zdrady stanu, o której mówiłem wczoraj. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Marta Golbik, klub Nowoczesna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PosełMartaGolbik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Głosujemy dzisiaj nad uchwałą, za którą byśmy zagłosowali, gdyby nie nieuzasadniona poprawka dotycząca trybu ratyfikacji, która w niej się znalazła. Natomiast z wczorajszej debaty wyłania się jeden problem. I tu zwracam się do rządu. Szanowni państwo, kiedy możemy się spodziewać stanowiska rządu w sprawie ratyfikacji CETA? Bo głosy posłów Prawa i Sprawiedliwości bardzo się różniły. Stanowisko Nowoczesnej jest jasne, my jesteśmy za ratyfikacją przez polski parlament, ponieważ uważamy, że będzie to istotny impuls gospodarczy zarówno dla Polski, jak i dla całej Unii Europejskiej. Natomiast stanowisko rządu, jasne stanowisko rządu, jest o tyle ważne, że trzeba przeprowadzić szeroką kampanię informacyjną po to, żeby walczyć z demagogią, która właśnie przelewa się w debacie publicznej obecnie, ale również w polskim Sejmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#Marszałek">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#Marszałek">Głos ma pani poseł Gabriela Lenartowicz, klub Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PosełGabrielaLenartowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Premier! Moje pytanie dotyczy tego, kiedy rząd zamierza odrobić lekcję, której nie odrobił.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#PosełGabrielaLenartowicz">Przy tak skomplikowanych kwestiach jak rozszerzanie globalizacji, gdzie ścierają się różne interesy ekonomiczne, Polacy mają prawo oczekiwać rzetelnej informacji, a rząd ma obowiązek ją przedstawić i podać scenariusze co do tego, jakie są konsekwencje przyjęcia tej umowy oraz przedstawić swoje stanowisko. Tymczasem rząd urządza nam kontredans. Najpierw czekaliśmy na stanowisko rządu dotyczące debatowania nad uchwałą, a teraz dowiedzieliśmy się, że rząd czeka na stanowisko parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#komentarz">(Poseł Marcin Święcicki: Sejmu.)</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#PosełGabrielaLenartowicz">Czeka na stanowisko wynikające z rozległej wiedzy ekonomicznej światłego posła Tarczyńskiego czy pani poseł Pawłowicz.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#PosełGabrielaLenartowicz">Chciałabym, żeby Polacy polegali na stanowisku rządu i ekspertów, a nie ekspertów tego rodzaju. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-190.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Władysław Kosiniak-Kamysz, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polskie Stronnictwo Ludowe zgłosiło projekt uchwały, który niestety nie jest dzisiaj głosowany. Dotyczył on możliwości najpierw ratyfikacji przez parlament narodowy, a później ewentualnego wejścia w życie umowy CETA. Pani premier bardzo często mówiła o wzmacnianiu suwerenności, podejmowaliście zresztą uchwałę, że Polska jest suwerenna, chcieliście wzmacniać parlamenty narodowe i mieliście do tego dzisiaj najlepszą okazję, ale gdy doszło do sprawy naprawdę ważnej, to zachowujecie się tak jak zawsze, odważni jesteście dopóty, dopóki nic od was nie zależy.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Jak zaczyna zależeć, to chowacie głowę w piasek i chcecie przyjąć bez ratyfikacji przez parlament narodowy na 3 lata umowę, która wprowadza do Polski GMO...</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#komentarz">(Poseł Marcin Święcicki: Nie wprowadza.)</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">...likwiduje małe gospodarstwa rodzinne, która dąży do tego, żeby polski rolnik został zmarginalizowany na świecie, a eksporterzy polscy będą poddani nierównej konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-192.7" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Nie wolno tego porównywać do wejścia do Unii Europejskiej, tak jak robił to pan poseł Protasiewicz, bo Unia daje nie tylko wolny rynek, daje również politykę spójności. Pani premier, jakie jest stanowisko pani? Nie ma bowiem stanowiska rządu, nie jesteście w stanie w ważnych sprawach przedstawić stanowiska rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Jakie jest stanowisko ministra rolnictwa? Nie chodzi bowiem na debaty, nie dba o polską wieś i nie dba o polskie rolnictwo.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#Marszałek">Projekt klubu PSL jest jeszcze w komisji, panie przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#komentarz">(Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz: Ale było pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#Marszałek">Jeżeli komisja złoży sprawozdanie, to będziemy je rozpatrywać.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#Marszałek">W tej chwili o głos poprosił pan Grzegorz Długi, przedstawiciel wnioskodawców jednego z projektów uchwał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PosełGrzegorzDługi">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#PosełGrzegorzDługi">Wysoka Izbo! Wiele jest nieporozumień związanych z tym, nad czym w tej chwili debatujemy. Wobec tego, aby to uporządkować, nie czas w tej chwili decydować, czy umowa CETA jest umową dobrą, niedobrą, bo tego nie wiemy. Oczekujemy, aż rząd przedstawi wyliczenia, raporty, opinie, estymację, które nam wskażą, jakie są plusy i minusy tego przystąpienia. To, nad czym tak naprawdę w tej chwili debatujemy, dotyczy tego, aby zapobiec tymczasowemu wprowadzeniu tej umowy, bo tu są pewne nieodwracalne skutki. Dajmy sobie czas. Chodzi o to, abyśmy najpierw przedyskutowali, sprawdzili, a potem podejmowali decyzje, a nie odwrotnie, tego wymaga racjonalność.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#PosełGrzegorzDługi">To nie ma nic wspólnego z Unią Europejską, wręcz przeciwnie, to wspiera Unię Europejską.</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#PosełGrzegorzDługi">Odpowiadając na poprzednie pytanie posła, chcę powiedzieć, że wiemy o tym, że parlament Irlandii podjął już uchwałę, która wzywa rząd Irlandii, aby nie dopuścił do tymczasowego stosowania tej umowy.</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#PosełGrzegorzDługi">Chcę również odpowiedzieć panu posłowiu Święcickiemu, że nie jest prawdą, że nie oddajemy jakiejś tam części suwerenności w ramach tej umowy, bo oddajemy. Kontynuujemy poprzez utworzenie trybunału, oddajemy część naszej władzy sądowniczej i przedsiębiorcy, czytaj: wielkie korporacje, będą mogli o odszkodowania zwracać się do rządu w ramach tego trybunału. To jest oddanie części tego.</u>
          <u xml:id="u-196.6" who="#PosełGrzegorzDługi">Posłom PiS chcę przypomnieć, że to nie jest tak, jak państwo uważacie, z trybunałem, bo to jest takie myślenie, jak państwo myślicie o Trybunale Konstytucyjnym, że jeżeli będziemy mieli swojego sędziego w tym trybunale, to on zabezpieczy nasze interesy. Nie, ten swój sędzia będzie sędzią tego trybunału i on nie ma zabezpieczać interesów Polski, tylko ma wykonywać prawo i realizować zasady związane z tą umową. Wobec tego nie dajmy się skusić jednym miejscem w tymże trybunale tylko po to, aby go poprzeć.</u>
          <u xml:id="u-196.7" who="#PosełGrzegorzDługi">Natomiast w tej chwili nie o tym jest mowa. Istotne jest to, że głosujemy...</u>
          <u xml:id="u-196.8" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Pawłowicz: O Jezu!)</u>
          <u xml:id="u-196.9" who="#PosełGrzegorzDługi">...nad tymczasowym dopuszczeniem tej umowy. Czy ona jest dobra czy zła, to odrębna dyskusja. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-196.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#Marszałek">Jeszcze dwa głosy w dyskusji, tzn. dwóch przedstawicieli, przedstawiciela rządu i posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu pana ministra Radosława Domagalskiego-Łabędzkiego, wiceministra rozwoju.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuRadosławDomagalskiŁabędzki">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Premier! Jest dla mnie zaszczytem, że mogę odpowiedzieć w imieniu rządu na pytania, które tutaj padły w odniesieniu do CETA. Chciałbym przypomnieć na początku, że treść CETA została ostatecznie zamknięta w 2014 r. i obecny rząd nie miał żadnego wpływu nie tylko na negocjowanie treści, ale również na akcentowanie swojej wrażliwości w różnych sektorach.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuRadosławDomagalskiŁabędzki">Natomiast jeżeli chodzi o pytania o stanowisko rządu, to stanowisko rządu będzie w sprawie CETA podane w najbliższym czasie, być może już na najbliższym posiedzeniu Rady Ministrów. Uważamy, że celowe jest, aby te wszystkie komentarze, również te krytyczne uwagi, które płyną z opinii publicznej i Wysokiej Izby, dokładnie przeanalizować. Analizujemy wszystkie możliwe skutki. Zdajemy sobie sprawę, że CETA, mimo ewidentnych korzyści w zakresie polityki handlowej, może potencjalnie stwarzać ryzyka. Chcę powiedzieć, że Ministerstwo Rozwoju, które prowadzi proces związany z CETA, konsultowało się na etapie przygotowywania stanowiska rządu z organizacjami pozarządowymi. Osobiście spotykałem się z nawet największymi krytykami CETA. Również dyskutujemy w ramach ministerstw w zakresie potencjalnych skutków i ryzyk związanych z przyjęciem CETA. Chciałbym bardzo wyraźnie powiedzieć, że nie będzie zgody na przyjęcie GMO, takie były tutaj uwagi. CETA nie dotyczy w żadnym zakresie standardów bezpieczeństwa i GMO, aczkolwiek nie lekceważymy, i chciałbym to bardzo wyraźnie podkreślić, również tych głosów, które wskazują, że CETA może doprowadzić do stworzenia pewnych furtek, dzięki którym można będzie produkty modyfikowane genetycznie sprowadzać do Europy. Ale jestem przekonany, że opinia publiczna i państwa członkowskie, których interesy są zbieżne z interesami Polski, nie dopuszczą do tego, żeby tego typu produkty do Polski czy do państw członkowskich Unii Europejskiej napływały w drodze mechanizmów, które są przewidziane w CETA. Na to naszej zgody nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuRadosławDomagalskiŁabędzki">Druga sprawa, która była podnoszona, dotyczy kwestii sądów inwestycyjnych. Również bardzo starannie analizujemy w ramach konsultacji międzyresortowych ewentualne skutki przyjęcia mechanizmu sądu inwestycyjnego. Wielokrotnie podkreślaliśmy, że ten mechanizm budzi nasz niepokój, stwarza pewnego rodzaju ryzyka. Dlatego dajemy sobie czas na to, aby przeanalizować wszystkie możliwe konsekwencje. I chciałbym też bardzo wyraźnie powiedzieć, że Polska od samego początku będzie zabiegać, jeżeli dojdzie do przyjęcia CETA, aby w gronie sędziów sądu inwestycyjnego znalazło się miejsce dla przedstawiciela Polski. I już teraz na etapie rozmów nieformalnych osobiście prosiłem komisarz Malmström, mówiąc, że jest to kwestia, która jest dla nas zasadnicza i będziemy o to zabiegać. I chciałbym też powiedzieć, że w tym tygodniu otrzymaliśmy pismo od pani komisarz Malmström, która zapewnia nas - nieformalnie oczywiście, ale zapewnia nas - że będzie miejsce dla przedstawiciela naszego regionu geograficznego w sądzie inwestycyjnym. Dlatego będziemy podejmować w najbliższym czasie decyzje w kwestii CETA. Chciałbym zapewnić, że wszystkie te uwagi, które płynęły również z Wysokiej Izby, będziemy brać bardzo poważnie pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuRadosławDomagalskiŁabędzki">Było jeszcze jedno pytanie odnośnie do skutków ekonomicznych. Chciałbym również zapewnić, że Ministerstwo Rozwoju prowadziło takie analizy, zgodnie z modelami, które przygotowaliśmy. Skumulowany wzrost eksportu do Kanady wyniesie ponad 400 mln zł na przestrzeni najbliższych lat. Skutki ekonomiczne w postaci wzrostu eksportu są oczywiste. Chciałbym tylko jeszcze przypomnieć, że Polska ma bardzo wysoką nadwyżkę w handlu zagranicznym z Kanadą. Eksportujemy towary za ponad 1 mld euro, importujemy tylko za 300 mln euro, czyli skala naszego obrotu gospodarczego z Kanadą jest niewielka, jest w zasadzie marginalna w skali całego naszego eksportu. A więc wszystkie skutki, również te negatywne, które miałyby się objawić w związku z CETA, będą również minimalne, czyli CETA nie będzie miała skutków strukturalnych dla naszego przemysłu. W związku z tym chciałbym zapewnić, że polski rząd z najwyższą należytą starannością podchodzi do wszystkich zagrożeń wynikających z CETA. Nasze stanowisko będzie wyrażone w najbliższym czasie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#Marszałek">Poseł sprawozdawca komisji pan Dominik Tarczyński.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PosełDominikTarczyński">Odpowiadając na pytania, chciałbym też zapytać, panie przewodniczący, w jakich latach była negocjowana ta umowa.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Pawłowicz: Powiedz to im. Nie pytaj, tylko powiedz.)</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#PosełDominikTarczyński">W latach 2009–2014. Za czyich rządów ta umowa była negocjowana? Platformy i PSL-u. Kto miał największą, potężną pozycję w Unii Europejskiej, którą się chwalił, przyjaciół w Unii Europejskiej? Platforma i PSL.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#PosełDominikTarczyński">Wynegocjowaliście fatalną umowę, która może nieść zagrożenia. Teraz mówicie, że to jest nasza wina, że o niej rozmawiamy, że mówimy o zagrożeniach, że dajemy uchwałę, dzięki której 2/3 Sejmu będzie o niej decydować. Chcecie powiedzieć, że to jest wina Prawa i Sprawiedliwości. To Platforma i PSL oraz ich przyjaciele z Komisji Europejskiej negocjowali tę umowę. Nie zrobicie z nas w mediach zwolenników CETA.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Pawłowicz: I zdrajców.)</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#komentarz">(Poseł Piotr Apel: My też nie.)</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#PosełDominikTarczyński">My się przyglądamy tej umowie. Przygotowaliśmy uchwałę. Mówimy o tym, jakie są zagrożenia, jakie są plusy. 856 mln rocznie - bilans in plus, jeżeli chodzi o wymianę handlową. Są też zagrożenia, jeżeli chodzi o rolnictwo, dlatego przyglądamy się. Sąd arbitrażowy jest bardzo ważny, okres przejściowy jest bardzo ważny, ale okres przejściowy to jest część handlowa, a więc przestańcie manipulować. W latach 2009–2014 to był wasz rząd i wasze negocjacje. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#Marszałek">Proszę państwa, informuję państwa, że mija trzecia godzina głosowań, i to nie jest coś nowego.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#Marszałek">Jednocześnie informuję państwa...</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#komentarz">(Poseł Marek Sawicki: W imieniu wnioskodawców.)</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#Marszałek">...że w tej chwili naszym obradom przysłuchują się uczniowie z gimnazjum z Regimina.</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#Marszałek">Pozdrawiamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-201.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-201.9" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Neumann: Ostatni raz, bo gimnazja zamykacie.)</u>
          <u xml:id="u-201.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Ostatni gimnazjaliści. Za chwilę nie będzie gimnazjów.)</u>
          <u xml:id="u-201.11" who="#Marszałek">Proszę państwa, za chwilę dopuszczę do głosu przedstawiciela wnioskodawców kolejnego projektu uchwały pana Marka Sawickiego, ale pana posła Święcickiego najpierw zapytam, czy zgłasza chęć zabrania głosu w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-201.12" who="#komentarz">(Poseł Marcin Święcicki: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-201.13" who="#Marszałek">Panie pośle, ja nie widzę takiej okoliczności. Może mnie pamięć, że tak powiem, myli, ale ja bym pana prosił, żebyśmy tutaj nie prowadzili dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-201.14" who="#komentarz">(Poseł Marzena Machałek: Nie ma czasu.)</u>
          <u xml:id="u-201.15" who="#komentarz">(Poseł Marcin Święcicki: Jedno zdanie.)</u>
          <u xml:id="u-201.16" who="#Marszałek">Jedno zdanie? Może być złożone, ale tylko jedno.</u>
          <u xml:id="u-201.17" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-201.18" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Wielokrotnie złożone.)</u>
          <u xml:id="u-201.19" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Pawłowicz: Tylko na piśmie.)</u>
          <u xml:id="u-201.20" who="#Marszałek">W trybie sprostowania poseł Marcin Święcicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PosełMarcinŚwięcicki">Panie Marszałku! Chciałem powiedzieć, że wprowadzenie stałego sądu inwestycyjnego, do którego sędziów będą wyznaczały Unia Europejska i Kanada, zastępuje istniejący mechanizm, gdzie istnieją takie sądy arbitrażowe...</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Długi: Dokładnie to powiedziałem.)</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#PosełMarcinŚwięcicki">...do których sędziów wyznaczają korporacje, więc to nie jest nowa rzecz, tylko zastąpienie czymś lepszym czegoś słabszego.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#Marszałek">Jeszcze w trybie sprostowania pan poseł Piotr Apel.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#Marszałek">Oczekuję także jednego zdania z pana strony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PosełPiotrApel">Panie Marszałku! Nieprawdą jest, że Prawo i Sprawiedliwość tego złego projektu CETA nie wspiera, bo wspiera, bo ta uchwała mówi o tymczasowym stosowaniu tej umowy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#Marszałek">W imieniu wnioskodawców pan poseł Marek Sawicki, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PosełMarekSawicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przypomnę, że finalizujemy prace nad trzema projektami uchwał. Chcę przypomnieć, że projekt uchwały Polskiego Stronnictwa Ludowego wzywał polski parlament i polski rząd do tego, żeby umowa CETA mogła wejść w życie dopiero po ratyfikacji przez parlamenty narodowe, a więc także polski parlament. Projekt, nad którym dzisiaj głosujemy, jest projektem, który dopuszcza czasowe wejście w życie w części handlowej, ale także w części rolnej umowy Unia Europejska - Kanada, CETA, a dopiero następcze ratyfikowanie w części prawnej, w części dotyczącej właśnie arbitrażu.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#komentarz">(Poseł Dominik Tarczyński: Inwestycyjnej.)</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#PosełMarekSawicki">Skoro pan poseł Tarczyński nie rozumie procedury przyjmowania umów międzynarodowych Unia - Kanada, Unia - Stany Zjednoczone, to przypominam, że ministrowie konstytucyjni państw narodowych w tych negocjacjach bezpośrednio nie biorą udziału.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#komentarz">(Poseł Dominik Tarczyński: A kto tak powiedział?)</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#PosełMarekSawicki">Tak jak ja nie brałem udziału w negocjacji CETA, tak minister Jurgiel nie bierze udziału w negocjacji TTIP...</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#komentarz">(Poseł Dominik Tarczyński: Koledzy wasi.)</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#PosełMarekSawicki">...ale stanowisko dla przedstawicieli Polski ministerstwo rolnictwa przygotowuje.</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#komentarz">(Poseł Dominik Tarczyński: A zgłaszaliście uwagi?)</u>
          <u xml:id="u-206.8" who="#PosełMarekSawicki">Ja swoje stanowisko i uwagi pamiętam. Dobrze byłoby, żeby stanowisko pana ministra Jurgiela także można było poznać. Moje wątpliwości budzi tylko jeden fakt. Skoro pan Tarczyński twierdzi, że jako PiS nie opowiadają się w żadną stronę za tą umową, nie są jej propagatorem, to dlaczego, panie pośle Tarczyński, pani premier i polski rząd potrzebują aż tak dużo czasu na wyrażenie opinii w sprawie tej umowy handlowej,</u>
          <u xml:id="u-206.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-206.10" who="#PosełMarekSawicki">którą część z was tak opiewa, tak chwali. A więc ja bym chciał znać opinię ministra rolnictwa w tej sprawie, bo ministra sprawiedliwości już znam, on jest na nie. Chciałbym znać także opinię polskiego rządu. Co sądzi o tej umowie?</u>
          <u xml:id="u-206.11" who="#komentarz">(Poseł Dominik Tarczyński: To nie jest temat uchwały.)</u>
          <u xml:id="u-206.12" who="#PosełMarekSawicki">Bo jeśli ktoś mówi, panie pośle, że czasowe wprowadzenie importu żywności kanadyjskiej na rynek europejski nie zagraża polskiemu rolnictwu...</u>
          <u xml:id="u-206.13" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Pawłowicz: Zagraża.)</u>
          <u xml:id="u-206.14" who="#PosełMarekSawicki">...to jeszcze raz panu przypominam, że 80% polskiego eksportu żywności to jest rynek unijny.</u>
          <u xml:id="u-206.15" who="#komentarz">(Poseł Dominik Tarczyński: Tak, w Europie, wiem.)</u>
          <u xml:id="u-206.16" who="#PosełMarekSawicki">Jeśli tam wejdzie żywność kanadyjska, miejsca dla polskiej żywności będzie mniej, a nie więcej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#Marszałek">Chciałem tylko przypomnieć wszystkim państwu, a szczególnie panu posłowi Sawickiemu, że pan poseł Tarczyński występował w imieniu komisji jako sprawozdawca Komisji do Spraw Unii Europejskiej, w której zasiadają przedstawiciele wszystkich klubów parlamentarnych, która liczy 46 członków z jednym wakatem, bo nie można go obsadzić.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu uchwały w brzmieniu z druku nr 858, wraz z jedną poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#Marszałek">Głosowało 427 posłów. Za głosowało 326 posłów, przeciw - 90, 11 wstrzymało się.</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie kompleksowej umowy gospodarczo-handlowej (CETA) między Kanadą, z jednej strony, a Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony.</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Informacja dla Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie styczeń-czerwiec 2016 r. (przewodnictwo Holandii w Radzie Unii Europejskiej) wraz ze stanowiskiem Komisji do Spraw Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-207.9" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu uchwały w brzmieniu z druku nr 714.</u>
          <u xml:id="u-207.10" who="#komentarz">(Poseł Bogusław Sonik: W sprawie formalnej, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-207.11" who="#Marszałek">Poseł Bogusław Sonik, wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-207.12" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PosełBogusławSonik">Panie Marszałku! Chciałem prosić o to, aby zniósł pan zakaz wydawania w tej chwili przepustek dla osób, które chcą wejść i są zgłoszone w biurze przepustek od kilku dni. Zakaz ten obejmuje nie tylko kobiety. Widocznie po interwencji ministra Lipińskiego rozszerzono go również na mężczyzn, dlatego że mój przyjaciel, który został zaproszony 3 dni temu, został odesłany z biura przepustek z kwitkiem...</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal.)</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#PosełBogusławSonik">...bo powołano się na decyzję pana marszałka. Na przyszłość proszę, że jeżeli są wprowadzane takie zakazy, z wyjątkiem oczywiście zagrożenia bezpieczeństwa Sejmu, to żebyśmy byli uprzedzani wcześniej, bo wystawiamy po prostu się trochę, wychodzimy niepoważnie, jeżeli zapraszamy osoby spoza Warszawy do odwiedzenia Sejmu czy spotkania w Sejmie, a następnie nie mamy możliwości ich wpuszczenia.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#Marszałek">Informuję tylko Wysoką Izbę, że ze względu na to, że głosujemy kilka ważnych projektów ustaw i uchwał, wchodzenie i wychodzenie osób zapraszanych przez poszczególne komitety stwarza pewne trudności, więc, proszę państwa, moją decyzją wszystkie osoby, które mają kłopoty, zostaną wpuszczone po głosowaniach.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: O czyje zagrożenie chodzi?)</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Radziszewska: Nigdy tego nie było.)</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Suwerena się boisz?)</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-209.7" who="#komentarz">(Poseł Joanna Mucha: Pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-209.8" who="#Marszałek">Przepraszam. Najpierw pytania.</u>
          <u xml:id="u-209.9" who="#Marszałek">Pani poseł Joanna Mucha, klub Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PosełJoannaMucha">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#PosełJoannaMucha">Panie Marszałku! Rozmawiamy w tym punkcie o przewodnictwie Holandii w Radzie Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#PosełJoannaMucha">Panie Marszałku! Instytucje europejskie, Europejczycy w ostatnich dniach uzyskali nowy symbol. Tym symbolem jest parasolka polskiej kobiety.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Mucha trzyma w ręce parasolkę)</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#PosełJoannaMucha">W Europie ta parasolka stała się symbolem walki o prawa kobiet. Ta parasolka spowodowała nie tylko odrzucenie całkowitego zakazu aborcji, lecz także - być może państwo o tym nie wiecie - wycofanie podczas naszych obrad cichcem projektu o zakazie in vitro.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Wniosła niebezpieczne narzędzie.)</u>
          <u xml:id="u-210.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Co to jest?)</u>
          <u xml:id="u-210.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Ciszej.)</u>
          <u xml:id="u-210.10" who="#PosełJoannaMucha">I to zrobiła ta parasolka.</u>
          <u xml:id="u-210.11" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-210.12" who="#PosełJoannaMucha">Ta parasolka ma moc. Nasze protesty zmieniają Polskę. I powiem wam, że my, polskie kobiety, damy wam radę.</u>
          <u xml:id="u-210.13" who="#komentarz">(Burzliwe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-210.14" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: To wygląda jak czarodziejska różdżka.)</u>
          <u xml:id="u-210.15" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#Marszałek">Pani poseł, pani w swoim wystąpieniu...</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#Marszałek">Zwracam pani poseł Joannie...</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#Marszałek">Panu posłowi Nitrasowi zwracam uwagę, że zakłóca pan obrady Sejmu, i to jest moja pierwsza uwaga.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Oklaskami?)</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#Marszałek">Zwracam panu uwagę po raz drugi. Na podstawie art. 175 ust. 3 regulaminu Sejmu przywołuję pana do porządku.</u>
          <u xml:id="u-211.6" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Mam przestać klaskać?)</u>
          <u xml:id="u-211.7" who="#komentarz">(Poseł Cezary Tomczyk: Kara finansowa najlepiej.)</u>
          <u xml:id="u-211.8" who="#Marszałek">A do pani poseł Joanny Muchy: zwracam pani uwagę, żeby jednak mówiła pani na temat i do rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-211.9" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-211.10" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Ale dobrze, bo się chociaż sama śmieje z tej...)</u>
          <u xml:id="u-211.11" who="#Marszałek">Głos ma poseł Krzysztof Truskolaski, klub Nowoczesna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PosełKrzysztofTruskolaski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uruchomienie drugiego etapu procedury ochrony praworządności, opinie Komisji Weneckiej, liczne debaty w Parlamencie Europejskim - a polski rząd totalnie ignoruje powyższe instytucje. Ostatnie 9 miesięcy Polski w pracach Unii Europejskiej było najgorszym okresem od 9 lat. Polityka eskalowania konfliktów, bo do tego sprowadziłbym działania niedyplomaty, pana ministra Waszczykowskiego, oraz innych osób z ekipy pani premier, zaowocowała jedynie obniżeniem naszej wiarygodności. To jest fakt. Pogorszyły się nasze stosunki wewnątrz Unii i poza nią. Dotychczasowi partnerzy zaczęli nas traktować, określając to eufemistycznie, z pewnym dystansem. Stajemy się outsiderem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Białystok też?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#Marszałek">Przypominam, że jesteśmy w trybie zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Jacek Protasiewicz, Europejscy Demokraci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PosełJacekProtasiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#PosełJacekProtasiewicz">Panie Marszałku! Sprawa dotyczy Europy, więc jest oczywiste, że nasze koło zabiera głos, ale jest tak przede wszystkim dlatego, że mamy tu pana ministra Waszczykowskiego. To nie jest częste podczas posiedzeń czy debat.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#PosełJacekProtasiewicz">Otóż, panie ministrze, ostatnie 6 miesięcy, czyli czas prezydencji holenderskiej, to był okres, kiedy w Europie toczyła się dyskusja nad nowym kształtem europejskiej polityki sąsiedztwa. Pan w styczniu czy na początku tej prezydencji z tej mównicy poddał gruntownej krytyce program Partnerstwa Wschodniego. Mówił pan, że on nie przynosił Polsce korzyści, że był tak naprawdę realizacją, pod płaszczykiem unijnym, polityki chyba Niemiec. Te słowa może padły, może nie padły, ale taki miały sens. Ja wówczas pytałem, potem nawet na piśmie interpelację złożyłem, czy zatem w MSZ trwają prace nad nowym kształtem czegoś na wzór Partnerstwa Wschodniego. Minęło już nie 6, a 9 miesięcy, odpowiedzi nie mam. Może teraz ją usłyszę. Czy takie prace trwają i jak są zaawansowane? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Jurgiel: Głosowanie.)</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#Marszałek">W takim razie komisja wnosi o uchwalenie projektu uchwały w brzmieniu z druku nr 714.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu uchwały w brzmieniu z druku nr 714, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-215.6" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-215.7" who="#Marszałek">Głosowało 424 posłów. Za głosowało 232, przeciw - 192, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-215.8" who="#Marszałek">Sejm podjął uchwałę w sprawie udziału Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie styczeń-czerwiec 2016 r. (przewodnictwo Holandii w Radzie Unii Europejskiej).</u>
          <u xml:id="u-215.9" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-215.10" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-215.11" who="#Marszałek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-215.12" who="#Marszałek">Pytania zgłaszają poseł Krzysztof Paszyk, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem zapytać wnioskodawców, ale też klub PiS, jak rozumieć ten projekt ustawy. Nie mam tu na myśli błędów legislacyjnych, których jest w nim pełno, tej atmosfery składania, wycofywania. Jak to jest, że od 10 miesięcy państwo deptacie status sędziów Trybunału Konstytucyjnego...</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Depczecie, Krzysiek, depczecie.)</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#PosełKrzysztofPaszyk">...a przez to też cały Trybunał Konstytucyjny, status wynikający z pozycji ustrojowej trybunału jako organu, a dzisiaj w cudowny sposób chcecie ustawą, swoją ustawą, poselskim projektem, naprawiać ten trybunał, przywracać status sędziego Trybunału Konstytucyjnego? Czy to tylko hipokryzja z waszej strony, czy też element pewnego trwałego nowego porządku i postępowania, a więc rozwalamy instytucję, a potem wspaniałomyślnie</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#PosełKrzysztofPaszyk">po swojemu urządzamy ją i naprawiamy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#Marszałek">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#Marszałek">Głos ma pani poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz, klub Nowoczesna.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Wreszcie.)</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#komentarz">(Poseł Dominik Tarczyński: Co u skarbnika?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PosełKamilaGasiukPihowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowne Posłanki i Posłowie z PiS! Chcieliście wszystkich wykiwać, a po prostu się zakiwaliście.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Gdzie tam nam do twojego męża.)</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#PosełKamilaGasiukPihowicz">Politycy PiS kłamią, politycy PiS oszukują. Oszukaliście Polaków, wprowadzając do spółek Skarbu Państwa maturzystów, a nie profesjonalistów. Oszukaliście frankowiczów, obiecując im złote góry, a nie dając nic. Oszukujecie Polki, twierdząc, że odrzucacie zakaz aborcji, podczas gdy za kulisami szykujecie projekt zakazujący...</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Niech pani pouczy męża.)</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#PosełKamilaGasiukPihowicz">...prawa wyboru w sytuacji ciężko chorych płodów. Wczoraj oszukaliście nawet swoich sojuszników z Ordo Iuris.</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Wasze sprawozdanie jest niekonstytucyjne.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#Marszałek">Pani poseł, czy mogłaby pani wrócić do rzeczy?</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Finansistę męża niech pani pouczy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PosełKamilaGasiukPihowicz">Dziś po raz piąty próbujecie oszukać wszystkich na tej sali, wmawiając, że ustawa o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego cokolwiek poprawi. Ona nie zakończy żadnych partyjnych wojen z Trybunałem Konstytucyjnym, natomiast wywoła wiele nowych ataków na Trybunał Konstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#PosełKamilaGasiukPihowicz">Chciałabym w związku z tym zapytać wnioskodawców: Jaki jest sens zgłaszania piątej ustawy dotyczącej TK i jednoczesnej zapowiedzi kolejnych dwóch ustaw...</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Idziemy na trybunał z parasolkami.)</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#PosełKamilaGasiukPihowicz">...o trybunale?</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#PosełKamilaGasiukPihowicz">PiS stał się fabryką problemów dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-220.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-220.7" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Tracisz formę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Jacek Protasiewicz, Europejscy Demokraci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PosełJacekProtasiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#PosełJacekProtasiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim zadam pytanie, nawiążę do wystąpienia pani premier Szydło sprzed bodajże godziny.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#PosełJacekProtasiewicz">Pani Premier! Nie trzeba składać żadnych nowych zobowiązań, wystarczy zobowiązania złożone w kampanii wyborczej wypełnić. A ja dobrze pamiętam zobowiązanie i pani, pani premier, jako kandydatki na premiera, i pani jako szefowej kampanii pana prezydenta: wszystkie obywatelskie projekty ustaw będą procedowane.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie pośle, do rzeczy.)</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#PosełJacekProtasiewicz">A więc wystarczyło dotrzymać tego zobowiązania i nie byłoby problemu, a także drugiego zobowiązania: poselskie głosowanie, a nie wyciąganie w trudnych sprawach karty z czytnika. To też jest zobowiązanie, którego trzeba dotrzymać.</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#PosełJacekProtasiewicz">Pan poseł Piotrowicz bardzo długo uzasadniał wczoraj projekt, ale nadal jestem przekonany, że prawdziwym uzasadnieniem jest chęć nałożenia kagańca na byłych prezesów Trybunału Konstytucyjnego, żeby panowie prof. Safjan, Zoll, za chwilę Rzepliński, ale też pan prezes Stępień nie wypowiadali się w sprawach publicznych. Nie liczcie na to, że ta ustawa</u>
          <u xml:id="u-222.6" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-222.7" who="#PosełJacekProtasiewicz">ich zatrzyma. To są ludzie o charakterach wysokiej próby, żadnego szantażu z waszej strony...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PosełJacekProtasiewicz">...zagrożenia nie obawiają się i będą aktywni w życiu publicznym. Jestem o tym przekonany.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#Marszałek">Przypominam, że jesteśmy w trakcie rozpatrywania sprawy z projektu poselskiego, a nie projektów obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#Marszałek">Głos ma poseł Borys Budka, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Coraz piękniejszy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PosełBorysBudka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#PosełBorysBudka">Panie Marszałku! Szanowna Pani Premier! Wysoka Izbo! Otóż to kolejna próba ataku na Trybunał Konstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#PosełBorysBudka">Mam pytanie do wnioskodawców: Dlaczego nie zaproponujecie państwo badań samym sobie? Proponujecie naruszenie podstawowej zasady, która wynika z konstytucji: 9-letniej kadencji. Tymczasem chcecie wprowadzić to, by lekarz badał, czy po ukończeniu 70. roku życia sędzia Trybunału Konstytucyjnego może sprawować swój urząd, czy nie. Chcecie tak naprawdę zamknąć usta tym wszystkim, którzy mają inne zdanie od waszego.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#PosełBorysBudka">Trybunał Konstytucyjny to nie jest miejsce, w którym ochrony mają szukać politycy. To jest miejsce, w którym ochrony szukają obywatele. Szukają ochrony właśnie przed państwem totalnym, które każdego dnia staracie się nam zaserwować...</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#komentarz">(Poseł Beata Mazurek: 18%...)</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#PosełBorysBudka">...i Trybunał Konstytucyjny</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#PosełBorysBudka">jest właśnie takim bezpiecznikiem. Wy go kolejny raz chcecie zniszczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi, ale nie zadał pan pytania.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#Marszałek">Zwracam państwu uwagę, że jesteśmy w trybie zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Schetyna: Dlaczego nie zrobicie sobie badania?)</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#Marszałek">Głos ma poseł Grzegorz Długi, klub Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PosełGrzegorzDługi">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do autorów tego projektu. Nie do końca rozumiem, dlaczego on został w ogóle wniesiony. Powiem szczerze, że chyba my wszyscy u nas w klubie byliśmy przekonani, że tak naprawdę w głębi duszy posłowie PiS chcą zakończyć tę wojnę związaną z trybunałem, wyciszyć tę sprawę, uporządkować trybunał w ramach procedur, które są, a tu się okazuje, że państwo otwieracie kolejny front. Nie widzę potrzeby regulowania rzeczy, które po pierwsze, są uregulowane. A te zmiany, jeżeli jakiekolwiek są potrzebne, do czego nie jesteśmy przekonani, można wprowadzić już po wszystkim. Jeżeli uda się w końcu uspokoić sprawę, wtedy można ponadpartyjnie usiąść z fachowcami i zastanowić się, czy da się udoskonalić w taki czy inny sposób to, co jest do udoskonalenia, jeżeli jest. Ten projekt jest niepotrzebny, przedłuża wojnę, dodaje paliwa w tej wojnie, zaszkodzi przede wszystkim państwu. Mam na myśli i państwo jako PiS,</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#PosełGrzegorzDługi">i państwo jako nasze wspólne państwo. Dlatego prosiłbym o odpowiedź: Po co to wszystko?</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#Marszałek">Głos ma poseł Waldemar Buda, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#PosełWaldemarBuda">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Premier! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Czego wy się obawiacie? Który z sędziów Trybunału Konstytucyjnego będzie miał problem ze złożeniem oświadczenia majątkowego? Składają je politycy, posłowie, radni, prokuratorzy. Kto będzie miał problem z udokumentowaniem swojego majątku i swoich dochodów?</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#PosełWaldemarBuda">Po drugie, dlaczego państwo jesteście przeciwni chociażby usprawnieniu pracy trybunału? Dodatkowe zatrudnienie sędziów trybunału dzisiaj polegało na tym, że wpadali do trybunału w okienkach pracy na uniwersytecie. Czy akceptujecie to?</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#PosełWaldemarBuda">Po trzecie, chciałbym zapytać wnioskodawcę, czy ze stanem spoczynku sędziego Trybunału Konstytucyjnego poza wynagrodzeniem w wysokości 75% uposażenia wiążą się również obowiązki, takie jak postępowanie etyczne oraz apolityczność. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#Marszałek">Przedstawicielem wnioskodawców jest poseł Stanisław Piotrowicz.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo...)</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#Marszałek">Czy chciałby pan zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Piotrowicz: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-231.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-231.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.7" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#PosełStanisławPiotrowicz">Panie Marszałku! Pani Premier! Panie i Panowie Posłowie! We wczorajszym wystąpieniu szeroko uzasadniałem...</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Towarzysze.)</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...konieczność przedstawienia Wysokiej Izbie projektu przedmiotowej ustawy. Szczegółowo uzasadniałem poszczególne zapisy, ale też odnosiłem się do państwa sugestii, do głosów państwa, jakie wielokrotnie w tej Izbie słyszałem, ale i słyszałem w przekazach medialnych. Mianowicie wielokrotnie i na wszystkie sposoby państwo powiadacie o zasadzie podziału władz.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Brejza: To taka reakcyjna zasada.)</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#PosełStanisławPiotrowicz">Jest ta zasada wpisana do konstytucji, tylko państwo nie jesteście w swoim rozumowaniu i postępowaniu konsekwentni. Podział władz, ale i druga zasada - równowaga władz. Władza sądownicza oraz władza ustawodawcza i wykonawcza. Jeszcze raz to powtórzę, każda z nich cieszy się autonomią, ale jest przepis, który mówi o równoważeniu się władz. To nie jest czczy przepis konstytucyjny, martwy przepis. Temu muszą służyć instrumenty, by tę równowagę władz zapewniać. I podstawowe instrumenty sprowadzają się do tego, że sądy są niezależne, trybunały są niezależne, a sędziowie niezawiśli w swym orzekaniu. Ale nie dostrzegacie państwo tego, że organizację sądów i trybunałów, jak również sposób postępowania przed sądami konstytucja powierzyła do uregulowania parlamentowi. Państwo z tego korzystać nie chcecie. To jest nie tylko prawo, z którego korzysta parlament, to jest konstytucyjny obowiązek parlamentu określać organizacje sądów i trybunałów i określać sposób podstępowania przed nimi. To państwo poprzez negowanie uprawnień parlamentu do regulowania tych kwestii zaprzeczacie zasadzie podziału władz, na którą tak często się powołujecie.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Nieprawda...)</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#PosełStanisławPiotrowicz">We wczorajszej dyskusji jeden z przedstawicieli opozycji wskazał na to, że projektowana ustawa w 70% zawiera przepisy już istniejące, jakkolwiek rozproszone w wielu aktach prawnych. I dlatego ten akt prawny porządkuje materię i dlatego gromadzi się w jednym akcie prawnym wszystkie dotychczas obowiązujące przepisy rozproszone w różnych aktach.</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#PosełStanisławPiotrowicz">W kolejnej części, nowej...</u>
          <u xml:id="u-232.8" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Długi: Trochę żeście dopisali.)</u>
          <u xml:id="u-232.9" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...wprowadza się analogiczne przepisy, analogiczne rozwiązania w odniesieniu do sędziów Trybunału Konstytucyjnego do tych, jakie obowiązują wobec sędziów Sądu Najwyższego. To novum, które tak państwa uderza, to nie jest nic innego, jak tylko realizowanie zasady konstytucyjnej apolityczności i bezstronności sędziów, sędziów, a więc również tych sędziów, którzy są w stanie spoczynku. To nie kto inny, tylko państwo kilka lat temu w poprzedniej kadencji podnosiliście argument, że prokurator w stanie spoczynku nie może być posłem, bo dalej jest prokuratorem i korzysta z przywilejów prokuratora. Podobnie orzekł Sąd Najwyższy. Trzymajcie się państwo wobec tego tej linii wskazującej, że również dziś sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, który korzysta z wszystkich przywilejów sędziego w stanie spoczynku, łącznie z niebagatelnym uposażeniem wynoszącym około 15 tys. zł, winien zachować apolityczność i bezstronność, tę, która wynika z konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-232.10" who="#PosełStanisławPiotrowicz">Pytacie: po co kolejna ustawa? Życie pokazuje, że pewna materia, która do tej pory nie musiała być regulowana, dziś wymaga takiej regulacji. Nigdy nikomu wcześniej do głowy nie przyszło, ż sędzia Trybunału Konstytucyjnego może stać się czynnym politykiem, że sprzeniewierzy się konstytucyjnym zasadom apolityczności i bezstronności, że wda się w spisek przeciwko...</u>
          <u xml:id="u-232.11" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: A to kłamstwo jest.)</u>
          <u xml:id="u-232.12" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...własnemu demokratycznemu rządowi.</u>
          <u xml:id="u-232.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-232.14" who="#PosełStanisławPiotrowicz">Nigdy się to w głowie nie mieściło. Uznano, że sędziowie Trybunału Konstytucyjnego to prawnicy wyróżniający się wysoką etyką...</u>
          <u xml:id="u-232.15" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: No właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-232.16" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...wysokim morale, wyróżniający się wiedzą prawniczą. I w tamtym czasie wydawało się nawet, że nie przystoi doregulowywać, jak winien zachowywać się sędzia Trybunału Konstytucyjnego. Życie pokazało, że skoro znaleźli się tacy, którzy sprzeniewierzyli się wartościom konstytucyjnym, to trzeba to doprecyzować. I z tego też względu...</u>
          <u xml:id="u-232.17" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Jak pan śmie?)</u>
          <u xml:id="u-232.18" who="#PosełStanisławPiotrowicz">A że śmiem, to przytoczę fakty z ostatnich dni.</u>
          <u xml:id="u-232.19" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Dorabianie ideologii.)</u>
          <u xml:id="u-232.20" who="#PosełStanisławPiotrowicz">Czy państwo nie widzicie tego, że prezes Trybunału Konstytucyjnego stał się jednym z czołowych polityków ugrupowania opozycyjnego...</u>
          <u xml:id="u-232.21" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: Nie, nie...)</u>
          <u xml:id="u-232.22" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...że biega po mediach...</u>
          <u xml:id="u-232.23" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Broni trybunału.)</u>
          <u xml:id="u-232.24" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...recenzuje, komentuje, wypowiada się na temat ustaw...</u>
          <u xml:id="u-232.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-232.26" who="#PosełStanisławPiotrowicz">... z którymi jeszcze Trybunał w ogóle się nie zapoznał.</u>
          <u xml:id="u-232.27" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Broni konstytucji.)</u>
          <u xml:id="u-232.28" who="#PosełStanisławPiotrowicz">Prezes trybunału stał się politykiem, a konstytucyjna zasada zabrania upolitycznienia. A państwo nie widzieliście maili...</u>
          <u xml:id="u-232.29" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Niech pan nie obraża.)</u>
          <u xml:id="u-232.30" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...korespondencji między sędziami?</u>
          <u xml:id="u-232.31" who="#komentarz">(Głos z sali: My nie podglądamy.)</u>
          <u xml:id="u-232.32" who="#PosełStanisławPiotrowicz">Nie znacie państwo? Tak, bo państwo przestrzegacie zasady prywatności.</u>
          <u xml:id="u-232.33" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Nie jesteśmy prokuratorami.)</u>
          <u xml:id="u-232.34" who="#PosełStanisławPiotrowicz">Otóż jest orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, że zasada prywatności korzysta z ograniczeń wtedy, kiedy interes państwa tego wymaga. Panowie sędziowie Trybunału Konstytucyjnego w korespondencji nie mówili...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#Marszałek">Proszę o zachowanie ciszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...o swoich prywatnych sprawach, mówili o sprawach wiążących się z funkcjonowaniem państwa. Doskonale z tej korespondencji wynika, że mieli świadomość, że Platforma Obywatelska wespół z PSL złamała konstytucję. Panowie sędziowie...</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...Trybunału Konstytucyjnego byli przerażeni tym faktem.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#PosełStanisławPiotrowicz">Siedzieli cicho, nie biegali po mediach wtedy, nie mówili, że oto doszło do złamania konstytucji przez polityków Platformy Obywatelskiej. Zastanawiali się tylko...</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Orzeczenie.)</u>
          <u xml:id="u-234.6" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...co zrobić, jaką narrację przyjąć na wypadek, gdy partia opozycyjna Prawo i Sprawiedliwość o tym się dowie.</u>
          <u xml:id="u-234.7" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Orzeczenie.)</u>
          <u xml:id="u-234.8" who="#PosełStanisławPiotrowicz">I to oni wtedy wskazywali na to, że przecież wam będą wypominać to, że psujecie państwo. To były te słowa, których sędziowie Trybunału Konstytucyjnego, o psuciu państwa...</u>
          <u xml:id="u-234.9" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...używali w waszym kierunku. To w waszym kierunku o tym mówili.</u>
          <u xml:id="u-234.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-234.11" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Nie kiwaj na mnie palcem.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#Marszałek">Proszę o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PosełStanisławPiotrowicz">Drodzy państwo, ta korespondencja pokazała...</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Pan się uspokoi.)</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...że sędziowie Trybunału Konstytucyjnego...</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Chamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...spiskowali w tamtym czasie z ówcześnie rządzącymi, a dziś w sposób jawny...</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Komentować z mównicy sejmowej prywatne...)</u>
          <u xml:id="u-236.6" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...występują przeciwko demokratycznie wybranemu rządowi.</u>
          <u xml:id="u-236.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nakręcił się, spokojnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#Marszałek">Przepraszam pana posła. Zwracam uwagę pani poseł Magdalenie Kochan, że uniemożliwia mi pani prowadzenie posiedzenia Sejmu. Proszę nie pokrzykiwać...</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Po prostu nie mogę słuchać tych...)</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#komentarz">(Głos z sali: To wyjdź.)</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#Marszałek">...pani poseł, proszę nie przeszkadzać w prowadzeniu obrad Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#Marszałek">Proszę kontynuować, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PosełStanisławPiotrowicz">Pytaliście państwo o oświadczenia majątkowe i atakowaliście to, nie wiem dlaczego. Przecież w demokratycznych państwach zasady jawności oświadczeń majątkowych i transparentności w funkcjonowaniu państwa to są standardy. Mało tego. Państwo powiadacie, że z takim szacunkiem odnosicie się do orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Okazuje się...</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Tak się odnosimy.)</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...że czynicie to tylko wybiórczo.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: Kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#PosełStanisławPiotrowicz">Dla przykładu - wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 października 2001 r., K 11/01. Wtedy Trybunał Konstytucyjny...</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#komentarz">(Poseł Urszula Augustyn: 81 roku?)</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...wypowiadał się na temat oświadczeń majątkowych i stwierdził wprost, cytuję: Ustawodawca ma swobodę ustalania zakresu ograniczeń dotyczących osób pełniących funkcje publiczne, które mogą być kształtowane w różnych okresach w odmienny sposób z uwagi na nasilenie zjawisk korupcji i negatywną reakcję społeczną. Pozostawać one powinny w racjonalnym związku z interesem publicznym, któremu mają służyć, a ich zakres powinien być współmierny do rangi tego interesu.</u>
          <u xml:id="u-238.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-238.8" who="#PosełStanisławPiotrowicz">Ograniczeń nakładanych na osoby sprawujące funkcje publiczne nie można zatem rozpatrywać w kategoriach ograniczeń wolności i praw tych osób, lecz należy je traktować jako środek zapewnienia prawidłowego funkcjonowania instytucji publicznych. I kiedy indziej, w innym orzeczeniu - wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 1998 r., K 24/98, cytuję: Żaden obywatel nie jest zobowiązany do ubiegania się ani pełnienia funkcji publicznej, zaś znając następstwa tego faktu w postaci upublicznienia pewnego zakresu informacji należących do sfery prywatności, podejmuje on samodzielną i świadomą decyzję opartą na rachunku pozytywnych i negatywnych konsekwencji, wkalkulowując określone ograniczenia oraz dyskomfort związany z ingerencją w życie prywatne - koniec cytatu z uzasadnienia do wyroku wydanego przez Trybunał Konstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-238.9" who="#PosełStanisławPiotrowicz">Drodzy państwo, jeżeli tak stajecie w obronie Trybunału Konstytucyjnego... my również, ale my zabiegamy o to, żeby w Polsce konstytucja była przestrzegana...</u>
          <u xml:id="u-238.10" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Kochan: No, naprawdę.)</u>
          <u xml:id="u-238.11" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Tak, tak...)</u>
          <u xml:id="u-238.12" who="#PosełStanisławPiotrowicz">...żeby był przestrzegany podział władz i równowaga tych władz, a państwo, odwołując się rzekomo do podziału władz, chcecie sądom i trybunałom nadać władzę stojącą ponad wszystkimi władzami i ponad wszelką kontrolą, a na to</u>
          <u xml:id="u-238.13" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-238.14" who="#PosełStanisławPiotrowicz">naród zgody nie wyraża. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-238.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#Marszałek">Informuję Wysoką Izbę, że już od pewnego czasu uważnie naszym obradom przysłuchują się i obserwują je uczniowie z IV Liceum Ogólnokształcącego im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego z Olkusza.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#Marszałek">Witam serdecznie na tej praktycznej lekcji wychowania obywatelskiego.</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-239.5" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 880, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-239.6" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-239.7" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-239.8" who="#Marszałek">Głosowało 422 posłów. Za głosowało 179, przeciwko - 239, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-239.9" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował ten projekt ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-239.10" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, ustawy o grobach i cmentarzach wojennych, ustawy o muzeach, ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary oraz ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.</u>
          <u xml:id="u-239.11" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-239.12" who="#Marszałek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-239.13" who="#Marszałek">Pytania zgłaszają panowie posłowie.</u>
          <u xml:id="u-239.14" who="#Marszałek">Pan poseł Piotr Apel, klub Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-239.15" who="#Marszałek">Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-239.16" who="#Marszałek">Głos ma pan poseł Krzysztof Mieszkowski, klub Nowoczesna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#PosełKrzysztofMieszkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tym projekcie jest przepis, który mówi o karaniu dziennikarzy, publicystów, którzy używają kategorii: polskie obozy koncentracyjne, karą do 3 lat więzienia. Zastanawiam się...</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#PosełKrzysztofMieszkowski">Bijcie, bijcie państwo brawo.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#PosełKrzysztofMieszkowski">Zastanawiam się, panie ministrze, czy nie lepiej byłoby od razu dać tym dziennikarzom, tym publicystom dożywocie, byłoby prościej.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo...)</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#PosełKrzysztofMieszkowski">Zastanawiam się nad jedną rzeczą: Dlaczego jesteście takim konsekwentnym kreatorem kultury kompleksu niższości? Kompromitujecie polski rząd, polski kraj, kompromitujecie nas wszystkich, naszych obywateli. To jest po prostu nie do przyjęcia. Jak można robić takie rzeczy? Poczytajcie Gombrowicza, poczytajcie Brzozowskiego, Mickiewicza, Olgę Tokarczuk - może wam to rozjaśni w głowach.</u>
          <u xml:id="u-240.8" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Czytaliśmy, ale pan chyba nie czytał.)</u>
          <u xml:id="u-240.9" who="#komentarz">(Poseł Dominik Tarczyński: Zrób maturę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#Marszałek">Pytanie zadaje poseł Józef Brynkus, klub Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PosełJózefBrynkus">Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! Przygotowana przez stronę rządową zmiana ustawy o IPN-ie i innych ustaw, zawarta w druku nr 806, idzie w dobrym kierunku. Oczywiście, należy ją poprawić w komisji. Niemniej jednak propozycja odrzucenia w pierwszym czytaniu tego projektu jest propozycją całkowicie absurdalną, chyba że się pochodzi z Breslau albo z Thorn.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#PosełJózefBrynkus">Natomiast, proszę państwa, chcę zwrócić uwagę na jedną rzecz - chcemy bronić dobrego imienia narodu polskiego. Dlatego zwracam się do pana ministra Jakiego, żeby powiedział, jakiego rodzaju racje przemawiają za tym, żeby w tej ustawie jednoznacznie zapisać nie tylko charakter tej ochrony, ale także propozycje penalizacji ze względu na nadużywanie sformułowania o polskich obozach śmierci, także przez różnego rodzaju hochsztaplerów ideologicznych</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#PosełJózefBrynkus">czy artystycznych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#Marszałek">W tej chwili głos zabierze wiceminister sprawiedliwości Patryk Jaki.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A po co?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościPatrykJaki">Szanowny Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoki Sejmie! Można by było zapytać, czy w takim razie Żydzi mają kompleks niższości, ponieważ, pamiętajmy, negowanie Holokaustu to przestępstwo, które jest penalizowane w całej Unii Europejskiej decyzją ramową z 2008 r. Ba, są nawet państwa, które idą dużo dalej, jeżeli chodzi o karanie negowania Holokaustu. Wysoki Sejmie, w czym Polska jest gorsza?</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościPatrykJaki">Polska powinna wreszcie polskie obozy koncentracyjne, polskie obozy śmierci - polish death camps... Takie sformułowania, jak pokazują niektóre organizacje pozarządowe, pojawiają się w prasie na świecie niemalże co 2 dni. Problem polega na tym, że polityka, którą dotychczas prowadziło polskie państwo, była w tym zakresie nieskuteczna. Wysyłaliśmy, owszem, drogą dyplomatyczną sprostowania i deklarowano, że nigdy więcej tego nie zrobi jedno, drugie, trzecie czasopismo, ale i tak później się to powtarzało, jeszcze z większą częstotliwością. To jest, Wysoki Sejmie, jeden wielki skandal, żeby z Polski, z ofiary, robić sprawcę. Nie można się na to godzić.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościPatrykJaki">Dlatego wreszcie chcemy zaproponować kompleksową politykę ochrony dobrego imienia Polski, która będzie się składała z trzech elementów. Pierwszy element - tzn. możliwość egzekwowania konsekwencji o charakterze karnym. Drugi element - możliwość egzekwowania konsekwencji o charakterze cywilnym, Wysoki Sejmie. W końcu taki dodatek, ale niezwykle istotny - w ustawie stwarzamy wreszcie możliwość, aby organizacje pozarządowe, które mają w zakresie swoich działań statutowych ochronę dobrego imienia Polski, pozywały zagraniczne czasopisma i organizacje, które będą w taki sposób ordynarnie kłamały na temat tego, co wydarzyło się w Polsce podczas II wojny światowej. Dlatego, Wysoki Sejmie, wreszcie stwarzamy możliwość prowadzenia konsekwentnej, daleko idącej polityki, polityki ochrony dobrego imienia Polski. Często było tak, że nawet jeśli chcieliśmy pozwać jakieś zagraniczne czasopismo, to prawnicy tego czasopisma wskazywali: zaraz, wy tej sprawy nie rozwiązaliście u siebie, w Polsce, nie macie nawet podstaw, przepisów, na które moglibyście się powołać, to czego oczekujecie od nas. Dlatego tworzymy nową legitymację procesową dla instytucji, które chciałyby starać się o roszczenia w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościPatrykJaki">Wysoki Sejmie, na koniec chcę powiedzieć, że stworzyliśmy specjalny kontratyp dla osób prowadzących działalność naukową czy działalność artystyczną, dlatego absolutnie nie ma tego zagrożenia, o którym wspominał pan poseł, ale z drugiej strony musimy pamiętać, że musimy dbać o godność i wizerunek polskiego państwa. To jest nasz obowiązek, to zawsze był nasz obowiązek. Przykro, że to do tej pory słabo wychodziło, ale wreszcie będziemy mieli narzędzia, żeby skutecznie walczyć o prawdę. Polska była jedną z największych ofiar II wojny światowej. Jeżeli chcecie zarzucić Polsce współudział w Holokauście, to pamiętajmy: Sprawiedliwy wśród Narodów Świata - jest takie odznaczenie dla osób, które z narażeniem życia ratowały Żydów podczas II wojny światowej. Zgadnijcie państwo...</u>
          <u xml:id="u-244.6" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: Nie musimy zgadywać, panie pośle, my to wiemy.)</u>
          <u xml:id="u-244.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościPatrykJaki">...osoby jakiej narodowości mają najwięcej tego typu odznaczeń.</u>
          <u xml:id="u-244.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Polacy.)</u>
          <u xml:id="u-244.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościPatrykJaki">Polacy,</u>
          <u xml:id="u-244.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-244.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościPatrykJaki">a wy ciągle mówicie o Jedwabnem. Naprawdę, chciałbym powiedzieć, że nie warto, szczególnie jak się jest polskim parlamentarzystą, wstydzić się Polski. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-244.13" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 806, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#Marszałek">Głosowało 419 posłów. Za głosowało 30, przeciw - 276, wstrzymało się 113 posłów.</u>
          <u xml:id="u-245.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił i jednocześnie skierował projekt ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-245.7" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 23. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o administracji podatkowej oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-245.8" who="#Marszałek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 899-A.</u>
          <u xml:id="u-245.9" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-245.10" who="#Marszałek">Głos ma pani poseł Gabriela Masłowska, sprawozdawca komisji.</u>
          <u xml:id="u-245.11" who="#Marszałek">Proszę o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PosełSprawozdawcaGabrielaMasłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas dzisiejszego posiedzenia Komisji Finansów Publicznych rozpatrzono poprawkę do projektu ustawy z zakresu administracji podatkowej i systemu ubezpieczeń społecznych, która to poprawka dotyczyła wydłużenia terminu wejścia w życie ustawy do 14 dni. My w projekcie i w dyskusji podczas prac komisji proponowaliśmy krótszy termin wejścia w życie tej ustawy - 1 dzień po jej ogłoszeniu. Przedłożona poprawka dotycząca wydłużenia tego okresu nie uzyskała poparcia Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#Marszałek">Jak słyszeliśmy, komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 899.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#Marszałek">Komisja przedstawia poprawkę, nad którą będziemy głosować w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#Marszałek">Jest to poprawka do art. 3. Wnioskodawcy proponują, aby ustawa weszła w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-247.5" who="#Marszałek">Pytanie dotyczące tej poprawki zgłasza pan poseł Paweł Grabowski, klub Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PosełPawełGrabowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! Mam do pani pytanie. Czy znajdzie pani dzisiaj kilka minut, aby spotkać się z mieszkańcami podopolskich gmin, którzy przyjechali tutaj rano i czekają na panią po to, aby chwilę z panią porozmawiać na temat powiększenia Opola? Ci ludzie zostali całkowicie pominięci w tym procesie, dlatego bardzo panią proszę o to...</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A co to ma wspólnego?)</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#PosełPawełGrabowski">...aby pani znalazła dosłownie kilka minut, aby się z nimi spotkać. Wiem, że pani tutaj mi nie odpowie, ale może pani chociaż skinie głową, wyrazi zgodę na to, żeby z tymi ludźmi się dzisiaj spotkać, chwilę porozmawiać, czy poda jakiś inny termin.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Szlachta: Nie na temat.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#Marszałek">Panie pośle, czy to dotyczy tej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PosełPawełGrabowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Co to było?)</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Poprawka jest moja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#Marszałek">W którym jesteśmy punkcie obrad?</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Przypominam, że jesteśmy w punkcie, w którym odnosimy się do projektu ustawy z druku nr 899 i do poprawki. Przypominam, że chodzi o wydłużenie terminu wejścia w życie ustawy. W związku z tym pan poseł chyba troszkę się zagubił.</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-251.5" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-251.6" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-251.7" who="#Marszałek">Głosowało 418 posłów. Za głosowało 158, przeciw - 228, wstrzymało się 32.</u>
          <u xml:id="u-251.8" who="#Marszałek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-251.9" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-251.10" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 899, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-251.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-251.12" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-251.13" who="#Marszałek">Głosowało 418 posłów. Za głosowało 391, przeciw - 26, 1 poseł wstrzymał się.</u>
          <u xml:id="u-251.14" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o urzędach i izbach skarbowych oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-251.15" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 26. porządku dziennego: Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk nr 903).</u>
          <u xml:id="u-251.16" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu na podstawie art. 20 ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-251.17" who="#Marszałek">Czy ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-251.18" who="#Marszałek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-251.19" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-251.20" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku w brzmieniu z druku nr 903, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-251.21" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-251.22" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-251.23" who="#Marszałek">Głosowało 404 posłów. Za głosowało 389, przeciw - 3, wstrzymało się 12 posłów.</u>
          <u xml:id="u-251.24" who="#Marszałek">Sejm podjął uchwałę w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-251.25" who="#Marszałek">Zarządzam 3 minuty przerwy.</u>
          <u xml:id="u-251.26" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 46 do godz. 13 min 51)</u>
          <u xml:id="u-251.27" who="#Marszałek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-251.28" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Przedstawiony przez prezesa Rady Ministrów dokument: „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2015 r.” (druk nr 493) wraz ze stanowiskiem Komisji Infrastruktury (druk nr 560).</u>
          <u xml:id="u-251.29" who="#Marszałek">Proszę ministra infrastruktury i budownictwa pana Andrzeja Adamczyka o przedstawienie dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-251.30" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić dokument - informację na temat dokumentu i sam dokument - „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2015 r.”. Dokument ten zawarty jest w druku sejmowym nr 493, zaś opinia komisji - w druku sejmowym nr 560.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Szanowni Państwo! Sprawozdanie to wynika z ustawowego obowiązku. Zgodnie z zapisami zawartymi w art. 140e ust. 3 i 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym przewodniczący Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego - minister właściwy do spraw transportu składa Radzie Ministrów coroczne sprawozdanie dotyczące stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie, zaś prezes Rady Ministrów składa przedmiotowy dokument Sejmowi, Senatowi i prezydentowi. I tutaj mam zaszczyt tenże dokument, po jego przyjęciu przez Radę Ministrów i skierowaniu do Sejmu, przedstawić Wysokiej Izbie. Pragnę przypomnieć, że był on przedstawiany szczegółowo na posiedzeniu sejmowej Komisji Infrastruktury, mieliśmy okazję odnosić się do... Przedstawiciele resortu, przedstawiciele rządu odnosili się do pytań, które wówczas pojawiały się w trakcie dyskusji nad tym dokumentem. Mówiliśmy o sytuacji na polskich drogach, w przestrzeni transportu, w przestrzeni komunikacji publicznej, drogowej komunikacji publicznej. Mówiliśmy o zamierzeniach, o zrealizowanych założeniach wcześniejszych oraz zamierzeniach na rok następny.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Co wchodzi w skład tegoż dokumentu? Otóż dokument ten składa się z ogólnego obrazu stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego w roku 2015. Raport ten zawiera najważniejsze charakterystyki zdarzeń drogowych, ocenę sytuacji na poziomie całego kraju, w poszczególnych województwach. W sprawozdaniu przedstawiono stan realizacji w ubiegłym roku programu realizacyjnego na lata 2015–2016. To jest dokument wykonawczy do „Narodowego programu bezpieczeństwa ruchu drogowego” na lata 2013–2020. Przedstawiono również informację o najważniejszych działaniach podjętych dodatkowo na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego przez członków Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w roku ubiegłym, które nie były objęte programem realizacyjnym „Narodowego programu bezpieczeństwa ruchu drogowego”. Dokument ten również zawiera informacje z monitoringu zachowań uczestników ruchu drogowego - monitoring ten prowadzony jest na zlecenie Sekretariatu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego - oraz najważniejsze dane z pozostałych analiz w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego przeprowadzonych na zlecenie sekretariatu w roku ubiegłym, w tym w szczególności informacje o kosztach zdarzeń drogowych.</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">W tym dokumencie, szanowni państwo, po raz pierwszy zostały zawarte konkretne rekomendacje na przyszłość. Przedstawione rekomendacje oparto na wynikach ankiet ewaluacyjnych. Ankiety te zostały rozesłane do członków Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, wojewódzkich rad bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz ekspertów na przełomie lat 2015 i 2016. Te rekomendacje wynikają również z dotychczasowych doświadczeń Sekretariatu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i wniosków z raportów szeregu instytucji opisujących stan bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce w ostatnich latach, to jest m.in. Bank Światowy, Najwyższa Izba Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Jakże przedstawia się stan bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce w 2015 r.? Wpierw pozwolę sobie odnieść się do stanu tegoż bezpieczeństwa na tle Unii Europejskiej. W porównaniu z rokiem 2014 wielkość wskaźnika demograficznego określonego liczbą zabitych na 100 tys. mieszkańców uległa w Polsce zmniejszeniu i obecnie wynosi 7,7. Tym samym Polska w rankingu bezpieczeństwa ruchu drogowego państw Unii Europejskiej awansowała o jedną pozycję. Obecnie zajmuje 6. miejsce, niestety, od końca. Wyprzedzamy Chorwację, Litwę, Łotwę, Bułgarię i Rumunię. Mimo to ta sytuacja nadal stawia Polskę w grupie krajów charakteryzujących się wyższym od średniego w Europie poziomem zagrożenia, który osiągnął w 2015 r. wartość 5,15 zabitych na 100 tys. mieszkańców - podobnie jak w roku ubiegłym - co w dalszym ciągu stanowi dla nas bardzo poważny sygnał, że jest konieczność intensyfikacji działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-252.6" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Odniosę się do zawartych w dokumencie informacji na temat stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce w 2015 r. W roku ubiegłym liczba wypadków wyniosła 32 967, 2938 osób straciło w nich życie, a 39 778 osób zostało rannych, w tym 11 200 - ciężko rannych. Działania podejmowane przez różne podmioty na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego pozwoliły na zmniejszenie liczby wypadków o 5,7% w stosunku do roku poprzedniego. Liczba ofiar śmiertelnych zmniejszyła się o 8,2%, rannych - o 6,5%.</u>
          <u xml:id="u-252.7" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">W podziale na rodzaje wypadków najechanie na pieszego skutkowało największą liczbą ofiar śmiertelnych. W wypadkach tego rodzaju zginęło 906 osób. W dalszym ciągu pieszy jest najbardziej narażony na wypadki i na najtragiczniejsze skutki wypadków drogowych. Zderzenia czołowe i boczne również pociągnęły za sobą wiele ofiar śmiertelnych - odpowiednio było ich 511 i 548. Ponad 400 osób zginęło w wyniku najechania na drzewo. Jeżeli chodzi o ofiary wypadków drogowych w ubiegłym roku, to ponad 900 ofiar śmiertelnych stanowili piesi. Trzeba to stale powtarzać. Blisko 1500 zabitych kierowało pojazdami. Śmierć poniosło 530 pasażerów. Jeżeli chodzi o sprawców wypadków drogowych, to w stosunku do lat poprzednich proporcje zasadniczo nie uległy zmianie. Większość wypadków stanowią te, w których sprawcami są kierujący. W roku 2015 było 27 307 takich wypadków. Zginęło w nich 2010 osób, a 34 086 osób zostało rannych. Piesi spowodowali 2619 wypadków, w których zginęło 450 osób, a obrażenia ciała odniosło 2238 osób. Podobnie jak w roku ubiegłym najwięcej osób zginęło w wypadkach drogowych spowodowanych niedostosowaniem prędkości do warunków ruchu. Nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu oraz nieprawidłowe zachowanie wobec pieszego przyczyniło się również do znacznej liczby ofiar śmiertelnych. Niemniej są to liczby kilkukrotnie mniejsze niż w przypadku przekraczania dozwolonej prędkości.</u>
          <u xml:id="u-252.8" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">W celu porównania stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego w poszczególnych województwach w sprawozdaniu zaprezentowano dla każdego z regionów kartę zawierającą podstawowe dane o trendach, skutkach i okolicznościach wypadków drogowych.</u>
          <u xml:id="u-252.9" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Wartości głównych wskaźników zagrożenia oraz udział poszczególnych kategorii wypadków odniesiono do sytuacji w pozostałych województwach, dzięki czemu łatwo jest odczytać pozycję województwa na tle pozostałych, mając jednocześnie informacje o wartościach najwyższych i najniższych w danej kategorii w kraju. Każda karta kończy się zestawieniem wniosków sformułowanych na podstawie danych w niej zawartych. Szanowni państwo, to dramatyczne dane, bo jeżeli liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych idzie w tysiące, liczba zabitych na polskich drogach idzie w tysiące, rannych kilkadziesiąt tysięcy, to bez względu na to, czy te wskaźniki spadają, czy się powiększają, stan bezpieczeństwa można uznać za niedostateczny. Nigdy nie jest tak, że uznamy, iż poziom bezpieczeństwa jest akurat i tutaj niczego nie trzeba zmieniać. Te dane, które tutaj przytoczyłem, które są zawarte w raporcie o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego, wymagają stałych i aktywnych działań, które powinny być stale podejmowane przez wszystkich tych, w których zadania wpisana jest dbałość o bezpieczeństwo, wysoki stan bezpieczeństwa w ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-252.10" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">W raporcie mamy całą sekwencję działań podjętych w ramach programu realizowanego w 2015 r. Program realizacyjny to zestaw tych działań, których wykonanie służy realizacji strategicznych priorytetów zdefiniowanych w „Narodowym programie bezpieczeństwa ruchu drogowego”. Zadania w programie skoncentrowano na dwóch priorytetowych obszarach interwencji - ochronie pieszych i zarządzaniu prędkością. W odniesieniu do zadań, w przypadku których wyznaczono cele na rok 2015, 17 zadań zostało zrealizowanych, 9 zadań nie zostało zrealizowanych, a 8 zadań są to działania z celem określonym na lata późniejsze. Wszystkie szczegóły dotyczące niezrealizowanych zadań, które winny być dokończone, oraz zadań zrealizowanych znajdą państwo w tym raporcie. Nie będę teraz przytaczał szczegółów, ewentualnie w czasie dyskusji, debaty będę odnosił się do szczegółowych zapisów raportu. Wszystkie dane dotyczące realizacji zadań znajdziecie państwo w raporcie.</u>
          <u xml:id="u-252.11" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Uznajemy, że niezmiernie ważny jest monitoring zachowań uczestników ruchu drogowego, niezmiernie ważne są koszty wypadków i zdarzeń drogowych. W 2014 r. na zlecenie Sekretariatu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego wznowiony został ogólnopolski monitoring zachowań uczestników ruchu drogowego. Ten monitoring to: pomiary prędkości pojazdów, w tym określenie udziału pojazdów poruszających się w tzw. odstępach niebezpiecznych, poziom stosowania pasów bezpieczeństwa, urządzeń zabezpieczających dzieci, kasków ochronnych oraz stopień korzystania z telefonów komórkowych w trakcie kierowania pojazdem. Badania, jeszcze raz powtarzam: badania, były prowadzone we wszystkich województwach. Badaniami objęto lokalizacje zarówno w terenie zabudowanym, jak i niezabudowanym oraz kategorie dróg od autostrad po drogi powiatowe. W sprawozdaniu zawarto najważniejsze dane z przeprowadzonych badań i państwo panie i panowie posłowie oraz wszyscy zainteresowani znajdą te informacje w tymże dokumencie. Równocześnie na zlecenie Sekretariatu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego oszacowano koszty wypadków drogowych. W 2014 r. koszty wszystkich zdarzeń drogowych w Polsce oszacowano na poziomie prawie 49 mld zł, bez mała 49 mld zł. Same koszty wypadków drogowych to ponad 30, prawie 35 mld zł, kolizji bez mała 14 mld. Łącznie koszty wszystkich zdarzeń drogowych w 2014 r. w Polsce stanowiły 2,81% PKB kraju. Szanowni państwo, jeżeli ktokolwiek powie, że należy zastanowić się nad działaniami, które mają zwiększyć bezpieczeństwo w ruchu drogowym, a determinantą mają być koszty takich przedsięwzięć, to każdorazowo powinniśmy odsyłać właśnie do tych danych w raporcie, który mam zaszczyt tutaj przedstawiać, do tych danych, które mówią bardzo twardo i brutalnie, że poza tysiącami ofiar śmiertelnych, poza dziesiątkami tysięcy rannych, ciężko rannych, poza tragediami rodzin, poza tragediami najbliższych, tragediami samych uczestników wypadku są jeszcze koszty finansowe, niebagatelne koszty finansowe. Stąd można wywieść bardzo proste twierdzenie, że każda złotówka, zgodnie z zasadą, każda kwota pieniędzy zainwestowana w poprawę bezpieczeństwa zmniejsza koszty społeczne i ma wpływ na zmniejszenie kosztów finansowych.</u>
          <u xml:id="u-252.12" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">W raporcie, który mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie, po raz pierwszy zawarto skonkretyzowane rekomendacje na przyszłość. Raporty do tej pory odnosiły się tylko i wyłącznie do analiz okresu minionego, czyli roku poprzedniego. Były tylko i wyłącznie swego rodzaju sumą różnorakich zdarzeń. Były to sekwencje średnich, były to wykresy i tabele, ale w żadnym roku nie wskazano, nie rekomendowano nowych działań. Przypomnę tylko, że jeszcze w roku bieżącym czy przed dwoma laty w trakcie debaty w parlamencie podnosiliśmy fakt, że każdorazowo rok do roku nakładano na Policję kontyngenty działań, które mają być podejmowane. Działaniami tymi były kary nałożone na kierowców za nieprzestrzeganie przepisów ruchu drogowego. Jak widzę, spoglądam na salę, są tutaj obecni posłowie, którzy brali udział w tych debatach, którzy bardzo emocjonalnie wręcz odnosili się do tychże właśnie ustanowionych kontyngentów, nakładania na polską Policję obowiązku karania określonej liczby kierowców, określonej liczby pieszych i te kontyngenty szły w dziesiątki tysięcy. Zwracam się do państwa posłów poprzedniej kadencji, którzy tutaj są obecni. Sam też brałem udział w tych debatach, ale zwracam się do wszystkich odbiorców tego raportu. Tym razem w raporcie przedstawiliśmy liczbę policjantów zaangażowanych w działania dotyczące niechronionych uczestników ruchu drogowego. Wskazujemy, ilu policjantów brało udział w tych działaniach w 2014, a ilu w 2015 r. Wskazujemy liczbę policjantów ruchu drogowego kierowanych bezpośrednio do służby na drodze, bo to są dane, które odzwierciedlają zaangażowanie służb policyjnych, które odpowiadają za przestrzeganie przez uczestników ruchu przepisów ruchu drogowego. Uznajemy, że duże zaangażowanie Policji ma wpływ na poziom bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Bardzo mały wpływ ma nałożony na Policję obowiązek schwytania 42 tys. pieszych, którzy przechodzą w miejscach nieodpowiednich, czy 65 tys. kierowców, którzy popełnili wykroczenia wobec pieszych, czy też stu kilkudziesięciu tysięcy kierowców, którzy przekroczyli przepisy w zakresie ograniczeń prędkości, w zakresie nakazanej prędkości pojazdu.</u>
          <u xml:id="u-252.13" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Przechodzę do rekomendacji. W tymże sprawozdaniu znajduje się rekomendacja reformy systemu zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego, w tym formy funkcjonowania i zakresu kompetencji Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Szanowni państwo, zaczynamy od siebie i tę rekomendację formułujemy. Zgodnie z tą rekomendacją podejmujemy działania już w tym roku. Proponujemy analizę przepisów prawa, które determinują obszar bezpieczeństwa ruchu drogowego, i następnie wynik tejże kwerendy, tej analizy zostanie przedstawiony Wysokiej Izbie. Analizujemy zapisy pod kątem znalezienia tych, które mogą być różnie interpretowane, a tym samym w skutkach prowadzić do zagrożeń w ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-252.14" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Proponujemy zwiększyć nacisk na edukację dotyczącą bezpieczeństwa ruchu drogowego w szkołach i już to zrealizujemy, m.in. we wrześniu podpisaliśmy umowę między ministerstwem edukacji i Ministerstwem Spraw Wewnętrznych dotyczącą ogólnopolskiego turnieju, który będzie prowadzony we wszystkich rodzajach szkół: podstawowych, dzisiaj jeszcze gimnazjalnych i licealnych. Celem tego konkursu jest podnoszenie wiedzy na temat przepisów ruchu drogowego, promowanie bezpiecznych zasad poruszania się w przestrzeni dróg publicznych.</u>
          <u xml:id="u-252.15" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Rekomendujemy zwiększenie nacisku na problematykę osób starszych w ruchu drogowym. Już realizujemy w pięciu województwach akcję skierowaną do najbardziej zagrożonych wypadkowością osób powyżej 60. roku życia. SenioRowerowy Weekend to akcja dedykowana osobom w wieku 60 lat wzwyż. Dlaczego? Bo ze statystyk wynika, że właśnie seniorzy w bardzo dużej liczbie są uczestnikami i ofiarami wypadków drogowych. Dlatego temu segmentowi uczestników ruchu drogowego również dedykujemy działania, które mają uświadomić, przypomnieć, jaką rolę, jakie znaczenie ma przestrzeganie przepisów ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-252.16" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Rekomendujemy opracowanie i wdrożenie systemu pomocy ofiarom wypadków drogowych. Jest w Polsce wiele instytucji, które taką pomocą się zajmują. Prowadzimy katalogowanie tych instytucji. Staramy się, aby ten katalog był ogólnie - i wszędzie - dostępny, aby był łatwo dostępny dla ofiar ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-252.17" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Rekomendujemy powrót do dyskusji nad kwestią zmian prawnych w zakresie praw i obowiązków pieszych w ruchu drogowym. Przetoczyła się w poprzedniej kadencji debata na ten temat. Zagrożenie pieszych nie zmieniło się od tamtego czasu. Sejm ostatecznie nie rozstrzygnął propozycji składanych przez poprzedni rząd, co wcale nie oznacza, że dokładnie do tych propozycji będziemy wracali, ale problem bezpieczeństwa pieszych musi być przedmiotem debaty na każdym poziomie, nie tylko na poziomie instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo w ruchu drogowym, ale także na poziomie polskiego parlamentu i w każdej innej przestrzeni. Dedykujemy to i chcemy powrócić do debaty na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-252.18" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Przygotowujemy pewne propozycje - teraz nie będę mówił o szczegółach - które dotyczą szczególnie bezpieczeństwa pieszych na przejściach dla pieszych.</u>
          <u xml:id="u-252.19" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-252.20" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Proszę? Panie pośle, pamiętam doskonale, pan był przewodniczącym podkomisji nadzwyczajnej pracującej nad projektem ustawy, który był przedmiotem sporu. Byliśmy w sporze, panie pośle, pamiętam. Byliśmy w sporze nie tylko pomiędzy klubami, ale przede wszystkim pomiędzy tymi, którzy oceniali ówczesne propozycje negatywnie, którzy uznali, że należy pracować nad poprawą stanu bezpieczeństwa pieszych na przejściach, ale niekoniecznie droga, która była wówczas proponowana, znajdowała naszą akceptację. W dalszym ciągu proponujemy, rekomendujemy realizację programu likwidacji miejsc niebezpiecznych na drogach krajowych - naszym zdaniem to jest działanie niezbędne, które jest uwzględnione w części rekomendacji - oraz analizę kwestii nakładania kar za łamanie przepisów ruchu drogowego i ewentualne zmiany w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-252.21" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Szanowni państwo, obserwując sytuację rok do roku, można dostrzec, że zmienia się ilość różnorakich wykroczeń. Trzeba reagować, trzeba analizować powody tych wykroczeń i trzeba też dyscyplinować kierowców. Myślę, że gdyby użyć ewangelicznego sformułowania - nie wiem, czy właściwie zacytuję - kto bez winy, niech pierwszy rzuci kamieniem, to nie byłoby takich osób - tak jak tutaj jesteśmy na tej sali, i zwracam się do kierujących samochodami, pojazdami - które mają absolutnie czyste sumienie. Sam przyznaję się do tego, że przez kilkadziesiąt lat, odkąd prowadzę samochód osobowy, zdarzyło się niejednokrotnie, że byłem na bakier z przepisami ruchu drogowego. Wymienię tu chociażby telefon komórkowy, przekroczenie nakazanej prędkości. Błędy i wykroczenia, może niezbyt duże, dzięki Bogu, przytrafiają się każdemu z nas. Mówię do tych, którzy na co dzień są uczestnikami ruchu drogowego, bo nawet jako piesi skracamy często drogę przejścia przez jezdnię. A więc stale powinniśmy monitorować ilość takich zachowań i wpływać na to, moderować to chociażby poprzez kwestie konsekwencji. Oczywiście to nie jest droga dojścia, kary nie są drogą dojścia, tak jak mówię, jest to jeden z wielu elementów działań rekomendowanych przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.</u>
          <u xml:id="u-252.22" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Przechodzę teraz do wniosków. Szanowni państwo, musimy zrobić wszystko, aby utrzymać spadkowy trend, który pojawił się w ostatnich latach w zakresie liczby wypadków drogowych i ofiar na polskich drogach. Oczywiście są i będą realizowane, oddawane do użytkowania nowoczesne drogi, nowoczesne autostrady, drogi ekspresowe, nowoczesne węzły komunikacyjne, które mają wpływ na ten trend spadkowy, ale musimy też podejmować inne, konkretne działania w oparciu o kierunki wyznaczone w strategii „Narodowy program bezpieczeństwa ruchu drogowego” 2013–2020.</u>
          <u xml:id="u-252.23" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Szanowni państwo, prowadzenie działań systemowych i systematycznych w oparciu o najlepsze międzynarodowe praktyki oraz wprowadzanie działań i przyjmowanie celów w oparciu o fakty i najbardziej aktualną wiedzę krajową - jeszcze raz powtarzam: doświadczenia zagraniczne, wiedzę krajową i zagraniczną zdobywaną poprzez badania, które umożliwiają lepsze poznanie tego skomplikowanego zjawiska, jakim jest bezpieczeństwo w ruchu drogowym - to nasz cel. Ten cel będziemy realizowali w sposób, mam nadzieję, jak najbardziej skuteczny i efektywny.</u>
          <u xml:id="u-252.24" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Bardzo proszę Wysoką Izbę o odniesienie się do przedłożonego raportu i - mam nadzieję - jego przyjęcie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-252.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę pana posła Grzegorza Adama Woźniaka o przedstawienie stanowiska komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PosełGrzegorzAdamWoźniak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#PosełGrzegorzAdamWoźniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Infrastruktury przedstawić stanowisko w sprawie dokumentu z druku nr 493 „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2015 r.”.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#PosełGrzegorzAdamWoźniak">Wypadki drogowe na przestrzeni lat, tak jak pan minister powiedział, nie są postrzegane w Polsce jako dostatecznie ważny problem i wiele programów, propozycji było wdrażanych. Ze statystyk z lat 2004–2013 wynika, że wypadki drogowe pochłonęły życie ponad 47 tys. osób, a ponad 500 tys. osób zostało rannych. Koszty ekonomiczne tych zdarzeń drogowych to ponad 28 mld zł rocznie. Tak jak pan minister powiedział, dostrzec można poprawę sytuacji w tym zakresie w trakcie ostatniej dekady, jednak nadal Polska w porównaniu z innymi krajami, z krajami Unii Europejskiej pozostaje obszarem o niskim poziomie bezpieczeństwa ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#PosełGrzegorzAdamWoźniak">Podczas posiedzenia Komisji Infrastruktury minister resortu po raz pierwszy w swoim sprawozdaniu zaproponował rekomendacje na przyszłość, o których tutaj przed chwilą wspominał pan minister, które mają pomóc poprawie stanu bezpieczeństwa na polskich drogach. Ta decyzja jest pochodną dotychczasowych doświadczeń Sekretariatu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, a także wniosków z raportów szeregu innych instytucji opisujących stan bezpieczeństwa ruchu drogowego na polskich drogach.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#PosełGrzegorzAdamWoźniak">Przedstawię kilka najważniejszych kwestii, które wynikły podczas dyskusji na posiedzeniu Komisji Infrastruktury. Po pierwsze, ostatnie lata pokazały, że rozproszone działania na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz brak jednolitego systemu współpracy i zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego nie przynoszą oczekiwanych efektów, które mogłyby być osiągnięte dzięki bardziej zharmonizowanym i zsynchronizowanym działaniom wszystkich instytucji i jednostek, które są powołane do tego typu działań. Jak pokazują doświadczenia z lat ubiegłych, Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, rozumiana jako instytucja właściwa na poziomie kraju odpowiedzialna za stymulowanie, a jednocześnie realizowanie działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego, nie była w stanie skutecznie wypełnić tej funkcji. Konieczne jest wzmocnienie współpracy instytucji właściwych w tym zakresie. Niezbędnym elementem powinna być również zmiana jakościowa i prawna w nowym podejściu do bezpieczeństwa na drogach. Wsparcie efektywnych działań na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego jest również uzależnione od odbudowy wzajemnego zaufania i zmiany filozofii, o której pan minister wspominał, wzajemnych stosunków pomiędzy instytucjami wdrażającymi zmiany na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego na drogach krajowych.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#PosełGrzegorzAdamWoźniak">„Narodowy program bezpieczeństwa ruchu drogowego na lata 2013-2020” zakłada osiągnięcie w 2020 r. wymiernego celu w postaci nie więcej niż 2 tys. ofiar śmiertelnych i niespełna 7 tys. osób rannych. To jest i tak o wiele...</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Rzońca: Za dużo.)</u>
          <u xml:id="u-254.7" who="#PosełGrzegorzAdamWoźniak">Jak mówimy o 2 tys., to jest o te 2 tys. za dużo. Ale to jest jak gdyby ciągłe dążenie do poprawy tego bezpieczeństwa, bo nie zlikwidujemy całościowo tego problemu, jednak musimy dążyć do jego marginalizacji.</u>
          <u xml:id="u-254.8" who="#PosełGrzegorzAdamWoźniak">Polska w dalszym ciągu znajduje się wśród państw, których mieszkańcy narażeni są na najwyższe ryzyko odniesienia ciężkich obrażeń lub śmierci w wyniku wypadków drogowych, niemniej w ubiegłym roku, tak jak pan minister wspomniał, jak gdyby ten wskaźnik nieznacznie zmalał. Należy podkreślić, iż postęp poczyniony na przestrzeni ostatniej dekady nie może być powodem do pełnej satysfakcji. Porównywanie obserwowanego obecnie stanu zagrożenia z sytuacją sprzed dekady, czyli z rokiem 2006, pozwala stwierdzić, iż dynamika pozytywnych zmian w dalszym ciągu oscyluje w okolicach średniej osiągniętej przez kraje Unii Europejskiej. Oznacza to, że szybkie dogonienie czołowych pod względem bezpieczeństwa krajów Europy będzie stanowić niezwykle trudne zadanie, ale - tak jak pan minister przedstawił rekomendacje - nie jest to zadanie nierealne. Na pewno wymaga wielu działań i współdziałania wielu instytucji, które za to bezpieczeństwo odpowiadają.</u>
          <u xml:id="u-254.9" who="#PosełGrzegorzAdamWoźniak">Komisja na swoim posiedzeniu przyjęła dokument Rady Ministrów zamieszczony w druku nr 493 „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2015 r.” i rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie tego sprawozdania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-254.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Bogdan Rzońca.</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#PosełBogdanRzońca">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu klubu chciałem odnieść się do dokumentu zaprezentowanego przez pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#PosełBogdanRzońca">Bardzo się cieszę, że po raz pierwszy widzę w Sejmie konstytucyjnego ministra, który przykłada taką wagę do niezwykle ważnego problemu. To rokuje, że rzeczywiście nie tylko będziemy mówić o rekomendacjach i o potrzebnych zmianach, ale sam pan minister osobiście będzie nadzorował te kwestie, bo w gruncie rzeczy na polskich drogach giną ludzie - giną pasażerowie, giną piesi, giną kierowcy. Ta ilość dramatów powoduje, że wszyscy powinniśmy się zastanowić nad tym, co zrobić, żeby tych tragedii było mniej, żeby koszty tych tragedii były mniejsze. Możemy sobie wyobrazić przecież taką sytuację, że na polskich drogach któregoś dnia nikt nie zginie. Można sobie to wyobrazić. To jest bardzo idealne założenie, ale może i do tego dojdziemy. Oby tak się stało.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#PosełBogdanRzońca">Raport o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego jest bardzo wymowny. W latach 2006–2015 w Polsce zginęło 42 tys. ludzi. W tamtym roku, w 2015 r., zginęło ok. 3 tys. ludzi. Straty spowodowane w 2014 r. na skutek tych właśnie zdarzeń drogowych wyniosły 48 mld zł, a więc jest się czym zajmować. Polska zajmuje końcowe miejsce pod względem liczby ofiar śmiertelnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca Unii Europejskiej. Trzeba więc bardziej zharmonizować wszystkie działania wszystkich instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo w ruchu drogowym na poziomie kraju, województwa, powiatu i gminy. Tu mamy pewne rozproszenie. Musimy dopracować się rozwiązań bardziej efektywnych i jakościowo lepszych oraz prawnie lepszych, by właśnie w 2020 r. osiągnąć cel, o którym mówił pan poseł sprawozdawca. Zakładamy, że będzie te 2 tys. tragedii, oby było ich jak najmniej, ale jeśli jeszcze kilka lat temu 6 tys. osób ginęło na drogach, dziś mówimy o 3 tys., a w 2020 r. o 2 tys., to jest to dobry progres.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#PosełBogdanRzońca">Znacząco trzeba doskonalić infrastrukturę drogową, o tym wiemy, organizację ruchu drogowego, eliminować ryzyko pobytu na drodze samochodu, człowieka i mienia. Działania te muszą być po prostu skorelowane z doskonaleniem nadzoru nad ruchem drogowym, a także ratownictwem drogowym. Niestety ryzyko śmierci na polskich drogach jest wciąż duże, większe niż średnie w Unii Europejskiej. A zatem programowanie bezpieczeństwa musi bardziej precyzyjne, skorelowane i powinno wymusić większe zaangażowanie wszystkich aktorów wdrażania „Narodowego programu bezpieczeństwa ruchu drogowego” i programów realizacyjnych. Ścieżka realizacji programów realizacyjnych musi być mocniej nadzorowana pod kątem realizacji wytyczonych celów. O tych celach mówił pan minister, ale szereg tych celów po prostu nie jest realizowanych.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#PosełBogdanRzońca">Polska jest wśród krajów, gdzie następuje spadek liczby ofiar śmiertelnych, to dobrze, ale jeśli ginie w Polsce w 2015 r. 2938 osób, to źle, bo w Hiszpanii jest 1668 ofiar śmiertelnych, w Rumunii 1893, a w Szwecji 260. Niestety dynamika pozytywnych zmian jest właśnie zbyt średnia i nie dogonimy tych najlepszych krajów, jeśli ona będzie ciągle średnia, czyli tych dramatów nie będzie ubywać. W strukturze zabitych dominują piesi, w strukturze wypadków - zderzenia boczne, najwięcej jest wypadków z udziałem pieszych. Co smutne, najwięcej ofiar śmiertelnych na 100 wypadków jest na skutek np. najechania na drzewo. Najwięcej ofiar wypadków było wśród kierowców samochodów osobowych, i to w wieku od 20 do 24 lat, a sprawcami tych wypadków właśnie byli kierujący w wieku od 20 do 24 lat, czyli młodzi ludzie powodują wypadki. Kierujący powodujący wypadek nie umiał dostosować prędkości do warunków ruchu albo jechał zbyt szybko na danym odcinku drogi. Piesi ginęli najczęściej z powodu nieostrożnego wtargnięcia na jezdnię. Ludzie ginęli na drogach w większości, proszę państwa, w dzień, większość wypadków miała miejsce także w dzień i przy dobrych warunkach atmosferycznych oraz na prostych odcinkach drogi.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#PosełBogdanRzońca">Rekomendacje, o których mówił pan minister, są bardzo istotne. Ja też je powtórzę. Zwrócę uwagę np. na to, że mamy duży problem np. z przeoznakowaniem dróg. Na to zwracają nam uwagę wójtowie, na to zwracają uwagę piesi. Nieraz jak się jedzie drogą gminną czy powiatową, to po prostu ciężko jest zauważyć te znaki. To jest horror, pewien horror. Z tym trzeba coś zrobić. Trzeba oczywiście znaleźć środki finansowe na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Środki trzeba znaleźć, to się musi stać. Mamy świetny „Program likwidacji miejsc niebezpiecznych”. Bardzo dobrze. Ten program jest przyjęty, cieszą się z tego gminy. Ale też, panie ministrze, ja się już zwróciłem z taką propozycją, żeby też widzieć gminy,</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-256.7" who="#PosełBogdanRzońca">które nie są ujęte w tym programie, a chcą dać pieniądze na chodniki, żeby poza tym programem też były te pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-256.8" who="#PosełBogdanRzońca">Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Tak że opowiadam się jako poseł w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość za przyjęciem tego raportu, za przyjęciem tych rekomendacji i życzę szczęśliwej realizacji tych pomysłów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-256.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Kostusia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#PosełTomaszKostuś">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam zaszczyt i przyjemność przedstawić stanowisko klubu wobec rządowego dokumentu „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2015 r.”, druk nr 493.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#PosełTomaszKostuś">Na wstępie chciałbym podkreślić, że rok 2015 był kolejnym rokiem, który przyniósł poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach. Wszelkie dane i analizy odnoszące się do całego kraju wskazują na spadek liczby ofiar wypadków, ofiar śmiertelnych i rannych. Jesteśmy w europejskiej czołówce obniżania tych wskaźników. To pokazuje, że ciężka praca na rzecz bezpieczeństwa na drogach wykonana przez rząd Platformy Obywatelskiej przyniosła oczekiwane efekty.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#PosełTomaszKostuś">W ostatnich latach mogliśmy zaobserwować znaczącą poprawę bezpieczeństwa na naszych drogach, w szczególności dzięki rozbudowie i modernizacji sieci dróg. Warto przy tej okazji przypomnieć skuteczną realizację programu budowy dróg krajowych czy też programu przebudowy dróg lokalnych, tzw. schetynówek.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#PosełTomaszKostuś">Ponadto istotny wpływ na te działania miała Policja, Inspekcja Transportu Drogowego oraz szereg kampanii społecznych i projektów edukacyjnych. Wszystkie te zadania były zgodne z wytycznymi Unii Europejskiej zawartymi w IV Europejskim Programie Działań na rzecz Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, a także działaniami, które zostały wskazane w planie globalnym na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego na lata 2001–2020 Organizacji Narodów Zjednoczonych. Tylko w 2015 r. wykonano 17 takich projektów, których realizacja służyła wykonaniu strategicznych priorytetów zdefiniowanych w „Narodowym programie bezpieczeństwa ruchu drogowego”. Program ten, wprowadzony przez rząd Platformy Obywatelskiej, pokazuje cele, jakie musimy osiągnąć w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Są one ambitne, ale patrząc na dynamikę zmian ostatnich lat - poprawa i rozbudowa infrastruktury drogowej, zmiany w systemie szkolenia kierowców, programy edukacyjne - widzimy, że jesteśmy w stanie je osiągnąć w wyznaczonym czasie, tj. do roku 2020. Jednak aby je osiągnąć, w proces ten muszą mocno zaangażować się wszystkie szczeble administracji rządowej, a także musi być zachowana dynamika poprawy infrastruktury drogowej. Obecna perspektywa unijna 2014–2020 jest do tego świetnym narzędziem. Niestety mija już pierwszy rok rządów Prawa i Sprawiedliwości, a Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego nie zebrała się ani razu, powtarzam, ani razu. Brak jest koordynacji działań w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego na szczeblu rządu, a takie postępowanie źle wpływa na pracę wojewódzkich rad bezpieczeństwa ruchu drogowego. Ciągle niezrealizowanym postulatem jest wyposażenie Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w środki finansowe pozwalające realizować zadania centralne zapisane w „Narodowym programie bezpieczeństwa ruchu drogowego”. Mam nadzieję, że w budżecie na rok 2017 sytuacja ta się zmieni.</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#PosełTomaszKostuś">Analizując raport, dostrzec można zasadność wprowadzenia zmian w systemie szkolenia kierowców, które wydatnie mogą wpłynąć na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego. Spełnieniem tego zalecenia byłoby niewątpliwie wprowadzenie obowiązkowych kursów doskonalących techniki jazdy, jak np. jazda w poślizgu. Jak dobrze wiemy, rząd opóźnia wejście w życie tych przepisów, które miały funkcjonować od początku tego roku.</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#PosełTomaszKostuś">Niepokojące jest również wstrzymanie przetargów na budowę kluczowych dróg, takich jak S7, S17 czy autostrady A2 do Mińska Mazowieckiego, a to właśnie modernizacja dróg jest jednym z podstawowych czynników decydujących o poprawie bezpieczeństwa i mniejszej liczbie ofiar śmiertelnych. Bierność rządu w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego możemy zaobserwować, mijając na drogach zafoliowane fotoradary. Jak wiemy, straże miejskie od 1 stycznia 2016 r. straciły uprawnienia do karania kierowców za wykroczenia zarejestrowane przez takie urządzenia, a Inspekcja Transportu Drogowego do dnia dzisiejszego ich nie przejęła. Na polskich drogach było ok. 300 fotoradarów, które w większości przypadków ustawione były w miejscach, gdzie dochodziło do wypadków drogowych, i powodowały ich znaczący spadek w danych miejscach.</u>
          <u xml:id="u-258.7" who="#PosełTomaszKostuś">Niestety, wymieniony brak działań spowodował, że w roku 2016 obserwujemy zahamowanie trendu spadkowego liczby ofiar wypadków, ofiar śmiertelnych i rannych, co jest zjawiskiem bardzo niepokojącym. Będziemy o tym szerzej debatować za rok, ale działać trzeba już, natychmiast. Stawką jest bezpieczeństwo, zdrowie i życie naszych współobywateli.</u>
          <u xml:id="u-258.8" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-258.9" who="#PosełTomaszKostuś">Obecny brak działań rządu powoduje, że na znaczącą poprawę bezpieczeństwa na naszych drogach będziemy czekać kolejne lata. Dlatego apeluję do pana ministra, aby ten dokument był nie tylko podsumowaniem zeszłego roku, ale przede wszystkim mobilizował rząd do działań z zakresu poprawy i bezpieczeństwa ruchu drogowego i wykonania „Narodowego programu bezpieczeństwa ruchu drogowego”.</u>
          <u xml:id="u-258.10" who="#PosełTomaszKostuś">Wobec powyższego klub Platformy Obywatelskiej będzie za przyjęciem dokumentu „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2015 r.”. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-258.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu pana poseł Bartosza Józwiaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#PosełBartoszJózwiak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Kukiz’15 mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego dokumentu „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania zrealizowane w tym zakresie w 2015 r.”. Jak wskazują autorzy raportu, poprawa poziomu bezpieczeństwa na drogach zależy w dużej mierze od zharmonizowanej i dobrze skorelowanej współpracy różnych jednostek i instytucji, tak na poziomie centralnym, jak i regionalnym, które zajmują się czy mają w zakresie swoich obowiązków zajmowanie się problemem bezpieczeństwa na drogach. W raporcie zawarto jednocześnie informację, iż Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego dotychczas nie była w stanie efektywnie pełnić tej funkcji. Tutaj był jeden z istotnych, zaznaczanych problemów. Według sprawozdawców w dalszym ciągu niezbędne jest podejmowanie działań mających na celu odbudowę systemu zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego, a także zmiana jakościowa i prawna w nowym podejściu do wspomnianego problemu.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#PosełBartoszJózwiak">Z przedłożonego dokumentu wynika, że głównym celem podjętych działań jest zdecydowane zmniejszenie liczby ofiar wypadków, w tym śmiertelnych. I tak do 2020 r. liczba ofiar śmiertelnych powinna się zmniejszyć o 50% w stosunku do roku 2010, natomiast liczba osób ciężko rannych w wyniku wypadków drogowych powinna spaść o 40%. Podkreśla się także, że dla osiągnięcia tego celu szczególne znaczenie ma zdynamizowanie działań w zakresie tworzenia bezpiecznej infrastruktury drogowej w drodze wprowadzania zmian w organizacji ruchu.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#PosełBartoszJózwiak">Komentując stan bezpieczeństwa w ruchu drogowym w roku 2015, autorzy dokumentu przywołują szereg danych statystycznych dotyczących m.in. rodzaju wypadków, liczby ofiar śmiertelnych, liczby ofiar ciężko rannych, rodzaju pojazdów biorących udział w kolizjach i wypadkach drogowych, liczby wypadków z udziałem pojazdów z kierownicą po prawej stronie, czyli w wersji dostosowanej do ruchu lewostronnego, płci ofiar, zachowań kierowców i pieszych oraz nietrzeźwych kierowców itd.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#PosełBartoszJózwiak">Wyniki przeprowadzonych badań oraz informacje, których dostarczają dane statystyczne, wskazują na kilka ogólnych trendów. Jednym z nich, co warto wskazać, jest taki, że wypadkowość czy liczba wypadków śmiertelnych i z ofiarami ciężko rannymi rzeczywiście spada, natomiast to jest zapewne również element tego, że zmienia się infrastruktura drogowa, i to poprawia zdecydowanie bezpieczeństwo w Polsce. Mamy tutaj podział na różne województwa, w jaki sposób wygląda ta skala wypadków. Nie będę przytaczał wszystkich tych danych, bo bym powtarzał w zasadzie po panu ministrze.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#PosełBartoszJózwiak">Przedłożony dokument zawiera także szereg szczegółowych informacji na temat działań, które podjęto celem poprawy bezpieczeństwa na drogach. Tutaj należy wymienić m.in. wdrożenie systemu zmian monitorowania wybranych zachowań uczestników ruchu. I tu słyszymy, że pan minister zamierza jeszcze to zintensyfikować, usprawnić ten element, który ma zapobiegać czy też przeciwdziałać, pokazywać niebezpieczne zachowania, z którymi mamy do czynienia. Jednocześnie takim elementem poprawiającym bezpieczeństwo ma być zintensyfikowanie nadzoru Policji na obszarach o wysokim zagrożeniu dla pieszych, kampanie na rzecz nieprowadzenia pojazdów pod wpływem alkoholu itd. Niektóre z tych zakładanych działań zostały zrealizowane w pełni, inne częściowo, niektóre nie do końca. Dotyczy to m.in. zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej na drogach krajowych, opracowania katalogu dobrych praktyk w zakresie oznakowania dróg, rozwoju systemu ratownictwa medycznego oraz badania skuteczności działań w zakresie zarządzania prędkością. W tym aspekcie mieści się również sprawa zasadności opresyjnego karania kierowców, czyli tego systemu opresyjnego w postaci mandatów, kar dla kierowców. Osobiście uważam, że nie jest to najlepsza droga, ponieważ to nie jest główny element, który będzie poprawiał bezpieczeństwo na drogach.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#PosełBartoszJózwiak">Warto zwrócić uwagę, iż istotniejszym elementem, który zresztą był tutaj częściowo wymieniany przez pana ministra, jest, oprócz tego, co już mówiłem, poprawa infrastruktury drogowej, budowa bezkolizyjnych skrzyżowań, budowa bezpiecznych chodników czy też dróg rowerowych, które pozwolą wyeliminować pieszych z ruchu po wąskich dróżkach, którymi muszą się dzisiaj poruszać pomiędzy miejscowościami. Również bardzo istotnym elementem jest zmniejszenie ilości i logiczne ustawianie oznakowań drogowych. My dzisiaj w Europie mamy przerost ilości oznakowań na drogach. Bardzo często są to oznakowania, których ustawienie w danym miejscu kompletnie nie jest uzasadnione, kompletnie nie przystaje do sytuacji, z którą mamy na drodze do czynienia. I to są podstawowe elementy, które najszybciej i najefektywniej spowodują zmniejszenie ilości wypadków. Pamiętajmy, zgodnie z tym raportem dużo wypadków zdarza się na drogach prostych, podczas wyprzedzania. To są te elementy, który najbardziej poprawią statystykę śmiertelności na drogach, czyli chodzi o to, żebyśmy mieli drogi bezpieczne, z pasami dwujezdniowymi oddzielonymi od siebie.</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-260.7" who="#PosełBartoszJózwiak">Podsumowując powyższe, w imieniu klubu Kukiz’15 będę wnioskował, ażeby nasi posłowie głosowali za przyjęciem tego raportu. Życzę panu ministrowi realizacji założeń, które tutaj wymienił. Mam nadzieję, że będzie to zrealizowane i przez ministerstwo, i przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Dziękuję bardzo. Do widzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Suchonia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Nowoczesna mam przyjemność przedstawić stanowisko w sprawie przedstawionego przez prezesa Rady Ministrów raportu na temat stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie w 2015 r. ujętego w druku nr 493 po przedstawieniu stanowiska komisji ujętego w druku nr 560.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Szanowni państwo, oczywiście nikogo nie trzeba przekonywać, że działania na rzecz szeroko pojmowanego bezpieczeństwa w ruchu drogowym to zadania niezwykle ważne i doniosłe. Powodów jest wiele, ale 11 tys. ciężko rannych ofiar wypadków i prawie 3 tys. ofiar śmiertelnych w roku 2015 to liczby, które głośno krzyczą. To liczby, ale i osoby znane z imienia i nazwiska, ofiary, które powinny być wyrzutem dla naszego państwa - że być może zrobiono do tej pory za mało. Choć trzeba też uczciwie powiedzieć, że w ostatnich latach widać spadek liczby wypadków, a co za tym idzie, również liczby ofiar.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#PosełMirosławSuchoń">Raport przedstawiony Wysokiej Izbie jest bardzo merytoryczny, a ponadto został przedstawiony w przystępnej i czytelnej formie. Zawiera zagregowane informacje dotyczące sytuacji w całej Polsce, także w odniesieniu do innych państw Wspólnoty Europejskiej. Z ogólnych danych płynie szereg wniosków, z których najważniejszy jest chyba ten, iż pomimo tego, że ilość wypadków i ofiar spada, to nadal Polska znajduje się w czołówce tej niechlubnej klasyfikacji. Prawdopodobnie dzieje się tak m.in. dlatego, że działania w zakresie BRD nacechowane były pewnego rodzaju rozproszeniem i akcyjnością, że brakowało skorelowanych działań w obszarze realnym, a czasem nawet forsowano pomysły po prostu złe. Nie mówię tutaj tylko i wyłącznie o poziomie rządowym i parlamentarnym, ale o całym systemie, na który składają się wszystkie, od największej do najmniejszej, organizacje. Zresztą tezy te znajdują potwierdzenie w rekomendacjach raportu, gdzie autorzy postulują m.in. reformę systemu zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego, wdrożenie innowacyjnych narzędzi pozwalających na gromadzenie i udostępnianie informacji w zakresie BRD oraz analizę prawa w tym zakresie. Ten punkt widzenia w pełni popieramy.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#PosełMirosławSuchoń">W raporcie znajdujemy m.in. szczegółowe informacje dotyczące bezpieczeństwa ruchu drogowego w poszczególnych województwach. Oczywiście trudno w formule 5-minutowej wypowiedzi odnieść się do tak szerokiego zestawu danych, uwagę zwracają jednak różnice w poszczególnych kategoriach, np. udział nadmiernej prędkości w ogólnej liczbie wypadków wynosi od 18 do 32% w różnych województwach, a udział przypadków najechania na drzewo - od 2 do 14%. Pojawia się pytanie, czy powodem tak dużych różnic może być inna metodologia lub po prostu różna wrażliwość na określone czynniki. To naszym zdaniem wymaga wdrożenia dokładniejszych narzędzi do kolekcjonowania danych, tym bardziej że w tych kategoriach nie ma np. wymuszeń, a osobiście jestem głęboko przekonany, że było ich nie mniej niż tych z kategorii przypadków najechania na drzewo.</u>
          <u xml:id="u-262.5" who="#PosełMirosławSuchoń">W zakresie monitoringu zachowań zwraca uwagę duża ilość przekroczeń prędkości, z tym że ilość przekroczeń o ponad 10 km/godz. na szczęście stanowi niewielką ich część, a najwięcej notuje się ich, paradoksalnie, na tych najbezpieczniejszych drogach. Z raportu wynika, że dużo przekroczeń występuje na stosunkowo dobrych drogach, na obszarach zabudowanych oraz na przejściach dróg prowadzących przez wsie i miasta. Niepokoi więc fakt wstrzymania przez rząd przetargów na budowę dróg, gdyż to właśnie nowe drogi mają wyprowadzać ruch tranzytowy poza granice miast i wsi. Oczywiście problem jest szerszy niż tylko budowa dróg i wymaga poważnych konsultacji.</u>
          <u xml:id="u-262.6" who="#PosełMirosławSuchoń">Co do innych ważnych informacji, należy zauważyć, iż prawie 65% pojazdów na polskich drogach nie zapewnia wystarczającego poziomu bezpieczeństwa. W tym obszarze nie było żadnej rozsądnej kampanii społecznej ze strony Rady BRD, a do tego rząd daje 500 zł miesięcznie na sprowadzanie kolejnych szrotów z zagranicy. Myślę, panie ministrze, że ten problem trzeba jakoś uregulować, tak żeby tych szrotów nie przybywało, bo one faktycznie obniżają poziom bezpieczeństwa. Ja, prawdę mówiąc, przeraziłem się, kiedy w raporcie wyczytałem, że aż 7% dzieci jeździ samochodami bez żadnego zabezpieczenia. Ten obszar od samego początku powinien być absolutnie priorytetem, powinien być objęty programem zero tolerancji. O taką akcję w tym zakresie apeluję do rządu.</u>
          <u xml:id="u-262.7" who="#PosełMirosławSuchoń">Autorzy przedstawili m.in. bardzo ważny aspekt ekonomiczny związany z kosztami zdarzeń drogowych, które w 2014 r. wyniosły prawie 50 mld zł. To porażająca kwota, która zmusza do działania.</u>
          <u xml:id="u-262.8" who="#PosełMirosławSuchoń">Na zakończenie w raporcie mamy wstępną ocenę dotychczasowej polityki państwa w obszarze BRD oraz rekomendacje na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-262.9" who="#PosełMirosławSuchoń">W raporcie zabrakło jednak naszym zdaniem pogłębionej analizy na temat ofiar śmiertelnych. Tymczasem każdy z takich przypadków przeanalizowany indywidualnie pozwoliłby szczegółowo rozpoznać przyczyny.</u>
          <u xml:id="u-262.10" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-262.11" who="#PosełMirosławSuchoń">To pozwoliłoby z kolei określić, jakie działania przyniosą spektakularny skutek w tym obszarze. Ponadto odniesienie do szkolenia - przecież statystyki te muszą znaleźć odzwierciedlenie w programach szkolenia dla kierowców. Dane te powinny być na bieżąco analizowane i na ich podstawie powinny być modyfikowane programy szkolenia na każdym poziomie. Zabrakło jeszcze wielu innych rzeczy, ale nie mam już czasu.</u>
          <u xml:id="u-262.12" who="#PosełMirosławSuchoń">Tak że zasadniczo zgadzamy się z wnioskami z raportu, ale, szanowny panie ministrze, dziękując za to, że pan był uprzejmy osobiście tutaj przedstawić ten raport, jednak oczekujemy znacząco pogłębionej analizy oraz bardzo szerokiej dyskusji w tej dziedzinie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">I proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Kotowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#PosełKazimierzKotowski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dokument, nad którym dzisiaj debatujemy, który dzisiaj analizujemy, którego dotyczą wystąpienia klubowe, to „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2015 r.” To bardzo ważny obszar. Słowa uznania i podziękowania dla pana ministra, tak jak mój poprzednik to zaznaczył, za osobistą obecność, za to, że na posiedzeniu komisji...</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#PosełKazimierzKotowski">Uhm, uhm. Przepraszam troszkę za mój stan techniczny dzisiaj, ale tak się zdarza.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#PosełKazimierzKotowski">... jak i dzisiaj mogliśmy otrzymać w miarę pełną informację, która została w sposób czytelny, wyczerpujący podana w tym dokumencie - można powiedzieć, obszernym dokumencie, ale nie tylko w związku z ilością stron, ale i w związku z ilością treści, ilością danych, ilością wykresów, tabel - w sposób zrozumiały, tak że możemy pozyskać z niej dane, które dotyczą tej kwestii. Cieszy fakt, że w opinii i w tym materiale pan minister odnosi się do roku 2015 jako jednego z tych, które wchodzą w zakres programu krajowego 2013–2020, i że wyniki tych działań, mające dać określony efekt, możemy przyjąć za pozytywne. Nastąpił spadek liczby wypadków, liczby ofiar. Niemniej jednak każdy wypadek i każda śmiertelna ofiara czy kalectwo to jest ludzka tragedia, stąd potrzeba dalszych działań. Jestem przekonany, że pan minister, konsekwentnie działając, zadania w zakresie tych tematów będzie realizował i że będziemy również mogli jako posłowie przegłosować projekt budżetu, który będzie uwzględniał niezbędne środki. Martwi nieco jednak fakt, o czym przecież wiemy, że na poziom bezpieczeństwa bezwzględnie wpływa stan, jakość i długość dróg, kilometraż dobrych dróg. Dobre działanie i efekty dał wspominany już wprowadzony program odbudowy, przebudowy dróg lokalnych, powiatowych i gminnych. Dobre efekty dał też program przebudowy dróg krajowych, likwidacji miejsc niebezpiecznych. I dlatego martwi mnie jako posła ze świętokrzyskiego województwa to, że nie doprecyzowaliśmy jeszcze po upływie roku tych zadań ujętych w przyjętym kontrakcie dla województwa świętokrzyskiego, a który to podpisywaliśmy jako samorząd województwa z poprzednim rządem. Dotyczy to realizacji zadań na S7 w części, bo niektóre z tych odcinków są realizowane, ale również drogi krajowej nr 74 z obwodnicą Opatowa, gdzie zbiegają się dwie drogi krajowe, drogi nr 9 i 74. Myślę, że te programy i działania w obszarach, które pan minister wskazał jako obszary, gdzie należy z perspektywą pracować, czyli współpraca ze szkołą, z młodzieżą, samorządami, organizacjami pozarządowymi, również przyczynią się do osiągnięcia założonych celów. Jako klub będziemy za przyjęciem tego dokumentu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Pan poseł Ireneusz Zyska złożył oświadczenie na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Suchoń: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Do pytań zapisało się 13 parlamentarzystów. Jeżeli nie ma więcej chętnych, to zamykam listę osób, które zgłosiły się z pytaniem.</u>
          <u xml:id="u-265.4" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Czas na zadanie pytania wyznaczam na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-265.5" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Jako pierwszy pytania zadaje pan poseł Jarosław Gonciarz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#PosełJarosławGonciarz">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#PosełJarosławGonciarz">Panie ministrze, kontrolerzy NIK w raporcie przygotowanym w 2014 r. stwierdzili w wielu miejscach w Polsce nadmiar znaków, co utrudniało odczytanie ich znaczenia. W innych zaś brakowało znaków wymaganych organizacją ruchu bądź znaki były niewidoczne dla kierowców, przesłonięte przez gałęzie drzew, albo były wszechobecne na poboczach, zwłaszcza w pobliżu dużych miast, tablice reklamowe. Chciałbym zapytać: Czy z powyższego raportu NIK, o którym przed chwilą wspomniałem, zostały i czy zostaną wyciągnięte wnioski w celu poprawy tej sytuacji i bezpieczeństwa na drogach publicznych? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">I proszę o zadanie pytania pana posła Ryszarda Wilczyńskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PosełRyszardWilczyński">Panie Ministrze! Panie Marszałku! Chciałbym zacząć od takiego obrazowego stwierdzenia, że prawdopodobieństwo poniesienia śmierci na drodze w Polsce jest 1250 razy wyższe niż wygranie w totolotka szóstki. A gdyby to odnieść do całego życia, to jest to prawdopodobieństwo 100 tys. razy wyższe, a więc jest o co się starać. Chciałbym też zgłosić jedną rekomendację, panie ministrze. Bo jeżeli ona będzie wysłuchana i wykorzystana, jeżeli uda się uniknąć choć jednej tragedii, to nasza bytność tutaj ma sens. Mianowicie chodzi o brak w Polsce poziomych oznaczeń informujących kierowcę o bezpiecznej prędkości we mgle. Te oznaczenia na drogach ekspresowych, autostradach mają już nasi bracia Słowacy, Węgrzy, na których się wzorujemy. I dalej na południe Europy są one bardzo popularne. Proszę się nad tym zastanowić.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#PosełRyszardWilczyński">Chciałbym również zwrócić uwagę, że ta ogólna kategoria w raporcie dotycząca wypadków spowodowanych niedostosowaniem prędkości do warunków jazdy jest zbyt szeroka.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#PosełRyszardWilczyński">Jeszcze 15 sekund, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#PosełRyszardWilczyński">Tam ładujemy inne elementy. Nie wiemy, ile wypadków wynikło z przekroczenia prędkości, ile wynikało ze stanu pojazdu, ile wynikało z faktu, że po prostu ukrywamy zły stan techniczny dróg lub złe parametry drogi...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">I właśnie te 15 sekund minęło, panie pośle. Tak że bardzo panu dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#PosełRyszardWilczyński">...a więc w jakimś sensie ukrywamy odpowiedzialność zarządców dróg za te elementy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PosełRyszardWilczyński">Ja również dziękuję, panie marszałku, za wyrozumiałość.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo panu dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Woźniaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#PosełGrzegorzAdamWoźniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dzisiejsza debata na temat bezpieczeństwa ruchu drogowego prowokuje jeszcze następujące pytanie. Już któryś z posłów to dzisiaj poruszał, ale to było w ramach sprawozdania, a pytanie dotyczy fotoradarów, które zostały kiedyś zainstalowane przez samorządy, straże miejskie, a w tej chwili są oklejone folią czy różnego rodzaju materiałami, które je zakrywają. Czy jest jakaś koncepcja na ich wykorzystanie i na wspólne porozumienie z samorządami, żeby wykorzystać chociaż część tych urządzeń, które do tej pory w wielu miejscach ratowały ludzkie życie, bo zmuszały kierowców do ograniczenia prędkości?</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#PosełGrzegorzAdamWoźniak">Drugie pytanie: Czy jest koncepcja rozszerzenia czy wykorzystania w szerszym zakresie Inspekcji Transportu Drogowego jako uzupełniającej instytucji kontrolującej ruch drogowy w Polsce? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zadanie pytania pana posła Tomasza Kostusia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#PosełTomaszKostuś">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dwa krótkie pytania. Czy projektowana reforma szkolnictwa podstawowego i średniego uwzględnia postulowane w raporcie zwiększenie nacisku na edukację w zakresie poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego? To jest moje pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#PosełTomaszKostuś">Drugie pytanie dotyczy społecznych ratowników drogowych. Co ministerstwo do tej pory robi, co zamierza zrobić dla wsparcia tej jakże słusznej i potrzebnej idei?</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#PosełTomaszKostuś">I taka dygresja na temat organizacji funkcjonowania Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Pan minister mówił o tym, że ona wymaga reformy, że ona wymaga zmian. Zgoda, panie ministrze, te zmiany są zasadne, są konieczne, ale proszę pamiętać, że dużo zależy od ludzi, którzy tą radą kierują. Posłużę się tutaj przykładem Opolskiej Wojewódzkiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, którą miałem okazję prowadzić, której budżet zastałem na poziomie 60 tys. zł, a w ciągu bardzo krótkiego czasu</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#PosełTomaszKostuś">zwiększyłem go ponad czterokrotnie, czterokrotnie multiplikując te środki, współpracując nie tylko z Policją, ale też ze strażą, również z Inspekcją Transportu Drogowego, również z kuratorium oświaty i wreszcie ze wszystkimi stowarzyszeniami i organizacjami, które działają na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Dziękuję. Niestety...</u>
          <u xml:id="u-276.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo panu posłowi dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę pana posła Piotra Pyzika o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#PosełPiotrPyzik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Bardzo serdecznie dziękuję za pana obecność w dzisiejszej dyskusji o zjawisku, którego nie można nazwać inaczej jak wojną na polskich drogach, wojną, na której giną Polacy. I trudno pozbyć się refleksji, że jako państwo jesteśmy jednak w defensywie. W związku z tym postaram się zapodać kilka kwestii, które uważam za priorytetowe.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#PosełPiotrPyzik">Pierwsza sprawa to są jednoślady. Czy ministerstwo planuje jakieś zmiany, oczywiście w przestrzeni prawnej, dotyczące jednośladów?</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#PosełPiotrPyzik">Kwestia infrastruktury miejskiej, tzn. chodzi mi o takie miejsca, w których trzeba stawiać np. bariery energochłonne. Czy ktoś monitoruje, w jaki sposób są ustawiane przejścia dla pieszych, światła?</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#PosełPiotrPyzik">W jaki sposób odbywają się szkolenia? Czy ktoś monitoruje przebieg tych szkoleń? Czy one są na zasadzie - przepraszam za kolokwializm - na odwal się, czy one są naprawdę kuźnią prawdziwych kierowców?</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#PosełPiotrPyzik">I najważniejsza kwestia, o której poruszenie prosili mnie wyborcy, mianowicie kwestia tego,</u>
          <u xml:id="u-278.5" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-278.6" who="#PosełPiotrPyzik">czy państwo monitoruje skutek wydawania prawa jazdy osobom z epilepsją i cukrzykom? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-278.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zadanie pytania pana posła Józefa Lassotę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#PosełJózefLassota">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Po pierwsze, chciałem pogratulować odwagi panu ministrowi, który jako pierwszy przedstawiciel rządu powiedział, że w ostatnich latach coś się poprawiało. Dotychczas słyszeliśmy, że było coraz gorzej, a tu w przypadku bezpieczeństwa coś się poprawiało. I bardzo dobrze, bo tak rzeczywiście było.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#PosełJózefLassota">Rekomendacje, które są zawarte w tym raporcie, są bardzo ogólnikowe. Oczywiście zobaczymy, jak będą wypełniane, ale mam kilka propozycji i pytań. Pierwsza kwestia to sprawa likwidacji miejsc niebezpiecznych. Już kiedyś rozmawiałem z panem ministrem na ten temat. Czy nie należałoby jednak zdecentralizować decyzji i środków przeznaczonych na likwidację miejsc niebezpiecznych? Bo wszystko sterowane przez ministra dla całego kraju w różnych szczegółach trudno opanować.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#PosełJózefLassota">Druga kwestia: sprawa sekundników. Ministerstwo na szczęście, zdaje się, nie będzie protestować, jeśli chodzi o sekundniki dla kierowców, ale również warto zastanowić się nad sekundnikami na przejściach dla pieszych.</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#PosełJózefLassota">I trzecia sprawa: koszty wypadków. Czy nie należałoby pomyśleć, żeby jednak firmy ubezpieczeniowe w większym stopniu partycypowały w kosztach leczenia w wyniku wypadków drogowych? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-280.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę pana posła Rafała Webera o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#PosełRafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#PosełRafałWeber">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Podziękowanie dla pana ministra za obecność i za takie szczegółowe przedstawienie raportu, nie tylko samej statystyki tego, co było, ale też tego, co trzeba zrobić w przyszłości, aby uniknąć ofiar czy zmniejszyć liczbę ofiar na polskich drogach. Czasu nie cofniemy, zdrowia ani życia poszkodowanym nie wrócimy, ale musimy myśleć właśnie o przyszłości i za to myślenie o przyszłości bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#PosełRafałWeber">Jeżeli mogę, to chciałbym jedną rzecz podpowiedzieć na podstawie głosów kierowców, ale też głosów mieszkańców Stalowej Woli. Chodzi o instalację na skrzyżowaniach sekundników, które mierzą czas do zmiany zielonego światła, które pokazują, ile jeszcze pozostaje sekund do zmiany światła zielonego na żółte. O instalację takich sekundników na drodze krajowej nr 77 postulują mieszkańcy Stalowej Woli, postulują również władze Stalowej Woli, które są nawet w stanie sfinansować takie sekundniki, natomiast jest blokada. Wychodzi na to, że jest blokada prawna. Podobno rozporządzenie, które reguluje te kwestie, wprost nie pozwala</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-282.4" who="#PosełRafałWeber">na montaż takich sekundników.</u>
          <u xml:id="u-282.5" who="#PosełRafałWeber">Panie ministrze, bardzo gorąca prośba o to, żeby się tej sprawie przyjrzeć i w zasadnych przypadkach, kiedy one są potrzebne, kiedy one są wymagane, a na tym skrzyżowaniu pojawiły się kamery, które łapią kierowców, niektóre są traktowane jako służące tylko łupieniu kieszeni...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#PosełRafałWeber">...aby w takich miejscach była możliwość montowania takich sekundników.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Pana posła Sylwestra Chruszcza proszę o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#PosełSylwesterChruszcz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W marcu tego roku na odcinku S3 między Sulechowem a Świebodzinem stała ciężarówka przy niewybudowanym parkingu. Na tę ciężarówkę najechał bus i zginęło 6 osób. W związku z tym mam pytanie. Jeśli mówimy o poprawie bezpieczeństwa, to powinniśmy zwrócić uwagę na to, że przy trasach szybkiego ruchu, przy S3 właśnie między Gorzowem a Zieloną Górą, między Zieloną Górą a Legnicą, przy nowej trasie S6, którą zaczynamy budować, wszystkie procedury przetargowe przy tworzeniu MOP-ów, stacji benzynowych powinny być o wiele szybciej uruchamiane, żeby one funkcjonowały razem z oddanymi drogami. To również powinno w znaczący sposób poprawić bezpieczeństwo na drogach.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#PosełSylwesterChruszcz">W związku z tym mam pytanie: Panie ministrze, czy możemy te procedury przyspieszyć i uruchamiać przyszłe odcinki tras szybkiego ruchu wraz z całym zapleczem drogi, czyli z MOP-ami i stacjami paliw?</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#PosełSylwesterChruszcz">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Pan Cezary Grabarczyk.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! To już udowodnione - więcej dobrych nowych autostrad, dróg ekspresowych to mniej wypadków, w szczególności mniej wypadków z najdramatyczniejszymi konsekwencjami - rannymi, zabitymi. Dlatego trzeba budować nowe drogi.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Moi wyborcy poprosili mnie, żebym dziś zadał panu ministrowi podczas debaty pytanie: Dlaczego nastąpiło przesunięcie rozstrzygnięcia przetargu na budowę drogi ekspresowej S14? To jest zachodnia obwodnica Łodzi, Pabianic i Zgierza. Rozstrzygnięcie planowane było na koniec bieżącego roku, przesunięto termin rozstrzygnięcia na marzec przyszłego, ale marzec, pan minister doskonale to wie, to początek sezonów lęgowych, w związku z tym nie będzie możliwe takie przeprowadzenie wycinki drzew, aby realnie rozpocząć</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#PosełCezaryGrabarczyk">budowę w przyszłym roku. Bardzo proszę o odpowiedź. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Pana posła Jerzego Paula proszę o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#PosełJerzyPaul">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wsłuchując się w pańskie sprawozdanie, dochodzę do wniosku, że jednym z priorytetów działalności Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa będzie podejmowanie działań na rzecz poprawienia bezpieczeństwa pieszych poruszających się po drogach. Wszyscy mamy świadomość, że pieszy w żaden sposób nie jest chroniony, nie jest chroniony jak kierujący czy pasażer w samochodzie, który ma na wyposażeniu pasy bezpieczeństwa czy poduszki powietrzne. Z tego powodu jest tak dużo ofiar śmiertelnych wśród pieszych.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#PosełJerzyPaul">Dlatego, panie ministrze, mam do pana pytanie: W jakim terminie możemy spodziewać się zmiany przepisów dotyczących pieszych, mających na celu poprawienie bezpieczeństwa tych uczestników ruchu drogowego? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Panią poseł Joannę Fabisiak proszę o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#PosełJoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jesteśmy na niechlubnym miejscu w liczbie zabitych, tych, którzy zginęli w wypadkach, ofiar śmiertelnych - 3. miejsce po Francji i Włoszech. To powoduje, że potrzebna jest refleksja. Ta refleksja jest. Przy tym pewna uwaga metodologiczna. Ten raport przygotowany jest przez Policję czy pod kątem opisu zdarzeń wynikających z wypadków, a więc mówi się o przyczynach wypadków, o nadmiernej prędkości, nadużyciu alkoholu, wieku, niskiego wieku. Domyślnie można było się w raporcie doczytać, że kierownica po prawej stronie może być powodem, stan nawierzchni, warunki pogodowe itd. Natomiast zabrakło mi zdecydowanie jednego punktu: stan techniczny pojazdów. Tymczasem, panie ministrze, do Polski co roku sprowadza się ok. 1 mln pojazdów. Te z Unii Europejskiej są jeszcze możliwe do zbadania, bo cały czas</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#PosełJoannaFabisiak">jest system Schengen. Natomiast samochody sprowadzane ze Stanów Zjednoczonych, a sprowadza się ich blisko 200 tys. rocznie, nie podlegają takiej kontroli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Pani poseł, czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#PosełJoannaFabisiak">Już kończę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#PosełJoannaFabisiak">Dziękuję, panie marszałku. Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#PosełJoannaFabisiak">Nie wątpię zatem, że bardzo ważne jest to, aby punkt: stan techniczny pojazdów również znalazł się w monitoringu przeprowadzanym przez Policję...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#PosełJoannaFabisiak">...czy stosowne instytucje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Suchonia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, chciałbym zapytać o jedną rzecz. Otóż z miast znikły fotoradary. To chyba dobrze, bo w wielu miejscach one stwarzały więcej problemów, niż przynosiły korzyści, a tak naprawdę były traktowane jak maszynki do zarabiania pieniędzy. Ale przy okazji zlikwidowano też takie fotoradary, które np. umożliwiały złapanie, namierzenie kierowcy, który przejeżdżał na czerwonym świetle.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Mam takie pytanie: Czy ministerstwo rozważa częściowe przywrócenie tych uprawnień gminom, żeby mogły instalować urządzenia, które umożliwiają kontrolowanie przejazdu np. na czerwonym świetle? Myślę, że to byłby dobry pomysł. Jeszcze raz apelowałbym o bardzo szeroką dyskusję, bo panie ministrze, w zasadzie nam wszystkim chodzi tylko o to, żeby na koniec dnia każdy z nas, każdy człowiek mógł bezpiecznie dojechać do domu, do swoich bliskich.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-300.4" who="#PosełMirosławSuchoń">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Jako ostatnia pytanie zadaje pani poseł Gabriela Masłowska.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#PosełGabrielaMasłowska">Panie Ministrze! Kilka lat temu wprowadzono w Polsce obowiązek jazdy na światłach mijania przez cały rok, bez względu na widoczność i porę roku. Ta sprawa wywołała wiele kontrowersji nie tylko wśród kierowców, ale także w środowisku naukowym, które tą problematyką zajmuje się. Dostarczano wielu argumentów, że to nie poprawia sytuacji, a wręcz ją pogarsza, bo kiedy jest słoneczny dzień, kierowcy nawzajem się oślepiają, oślepiają pieszych, jest to właściwie pomyślane jako biznes dla producentów żarówek i innych urządzeń.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#PosełGabrielaMasłowska">Chciałam pana zapytać: Czy ministerstwo analizuje konsekwencje wprowadzenia tego obowiązku? Czy w krajach Unii Europejskiej wszędzie stosuje się taki nakaz, bo wiadomo mi, że jedne kraje</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-302.3" who="#PosełGabrielaMasłowska">wprowadzają to rozwiązanie, inne rezygnują z tego rozwiązania. Czy ministerstwo monitoruje skuteczność takiej decyzji? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-302.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję uprzejmie, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o udzielenie odpowiedzi pana ministra Andrzeja Adamczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za tę dyskusję, bardzo dziękuję za tę debatę. Dziękuję bardzo za uwagi skierowane w wystąpieniach klubowych jak również w pytaniach uczestników tej debaty.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Pozwólcie państwo, że odniosę się wpierw do wątków, które zostały podniesione w wystąpieniach klubowych. One odnosiły się do tego roku, w niektórych przypadkach do tego roku w szczególności, natomiast nie odnosiły się do roku ubiegłego. Zacznę od tego, że nie brakuje mi odwagi, aby stanąć przed Wysoką Izbą, ponieważ uważam, że nie trzeba odwagi, żeby mówić o bezpieczeństwie w ruchu drogowym, potrzebna jest determinacja. Brałem udział w debatach w latach poprzednich, jestem z mocy ustawy przewodniczącym Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i w odróżnieniu od moich poprzedników, panie pośle, uważam, że debata o bezpieczeństwie w ruchu drogowym bez przewodniczącego Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego nie powinna się odbyć, nie powinna mieć miejsca. Jeżeli oczywiście nieobecność ministra konstytucyjnego nie jest usprawiedliwiona inną, wyższą koniecznością, innymi szczególnie ważnymi zadaniami realizowanymi przez resort, realizowanymi przez samego ministra. Dlatego tutaj jestem, bo uważam, że w debacie o bezpieczeństwie w ruchu drogowym trzeba uczestniczyć, trzeba być, żeby mieć świadomość i tę projekcję problemu. Kiedy tylko mijamy po drodze hasło: Jedź bezpiecznie, zachowuj się bezpiecznie na drodze, to ono niewiele mówi, ale kiedy mówimy o statystykach, kiedy mówimy o raportach, informacjach tam zawartych, wówczas zdajemy sobie sprawę z tego, jaki jest ogrom nieszczęść, jaki jest ogrom nieszczęść i kosztów społecznych, w tych również finansowych.</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Pan poseł Lassota, niestety wyszedł już z sali, odniósł się do tego, że jestem pierwszym z ministrów, który miał odwagę powiedzieć, że za poprzednich rządów coś się działo czy coś dobrego się wydarzyło. Szanowni państwo, jeżeli w statystykach od 2008 r., 2009 r. praktycznie, a taki pierwszy poważny pik był w 2010 r., mamy spadek liczby wypadków śmiertelnych, on jest widoczny, bo z 4,5 tys. do 2930, to trudno tego nie zauważyć. Ale oczywiście, jak mówił tutaj mój poprzednik za rządów Platformy Obywatelskiej i PSL-u na fotelu ministra infrastruktury, realizacja tych ważnych przedsięwzięć drogowych ma kardynalne znaczenie, jeżeli chodzi o bezpieczeństwo w ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-304.3" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Pan poseł występujący w imieniu klubu Platformy mówił o tym, że powiódł się program drogowy. Panie pośle, jak mam odwagę powiedzieć, że są zmiany, równie odważnie zapytam: A ile tych wypadków śmiertelnych byłoby mniej, gdyby „Program budowy dróg krajowych i autostrad” został zrealizowany i dzisiaj nie mielibyśmy nieskończonej autostrady A1, nie mielibyśmy w klasie obciążeń drugiej w Polsce drogi S7, gdyby w 2012 r., jak pierwotnie planowano, droga S7 została ukończona? Nie mielibyśmy tylu wypadków, ile tam występuje. Ile tych wypadków byłoby mniej? Na pewno byłoby mniej, poza wszelką dyskusją,</u>
          <u xml:id="u-304.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-304.5" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">gdyby zrealizowany został ten program, o którym pan mówił, że zrealizowany był bardzo dobrze. Nie czas tutaj spierać się o realizację inwestycji drogowych, ale należy też rzeczy nazywać po imieniu.</u>
          <u xml:id="u-304.6" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Padły tutaj sformułowania dotyczące tego, że oto Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego nie spotkała się jeszcze w tym roku. Ale nie wiem, czy państwo wiecie, że od 2013 r. Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego nie spotkała się w ogóle. Panie pośle, mamy jeszcze pełne 3 miesiące tego roku i to spotkanie jest planowane. Ono zostanie poprzedzone spotkaniem Prezydium Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Dlaczego teraz? Bo nie mogliśmy się spotkać w styczniu czy w lutym i powiedzieć bez analizy tak: to zmieniamy, tutaj nie dokonujemy, praktycznie rzecz biorąc, żadnych korekt, tutaj te plany realizujemy. Najpierw to całe spektrum kompetencji, ale i obowiązków krajowej rady należy przeanalizować, a dopiero później podsumować efekty kwerendy, wyciągnąć wnioski i zaproponować konkretne działania. I te konkretne działania są proponowane. To też takie niezrozumienie, jak w przypadku przepisów, które powinny wejść w życie 1 stycznia tego roku. Przedłużono vacatio legis w przypadku tych przepisów, które przede wszystkim dotyczą kierowców, którzy otrzymują uprawnienia do kierowania. Nad tym też trzeba się zastanowić. To jest kwestia ich szkoleń.</u>
          <u xml:id="u-304.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-304.8" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Proszę?</u>
          <u xml:id="u-304.9" who="#komentarz">(Poseł Rafał Weber: Okres próbny.)</u>
          <u xml:id="u-304.10" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Okres próbny itd.</u>
          <u xml:id="u-304.11" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Ale proszę też pamiętać o tym, że gdyby przygotowano system CEPiK na 1 stycznia 2016 r., to... Przecież wiemy, kto przygotowywał ten system. I ten system w trudach, ale jest realizowany, mamy z tym określone kłopoty. Mamy opóźnienie kilkuletnie, panie pośle. Nie można było wdrożyć w życie przepisów tej ustawy bez uruchomienia tego systemu CEPiK. I trzeba pamiętać, trzeba zapytać - nie będę się już odnosił do tej części aferalnej dotyczącej informatyzacji kraju - kto, dlaczego i w jaki sposób doprowadził do tego, że po kilku latach nie mamy jeszcze gotowego systemu. 31 grudnia 2015 r. ten system, czyli CEPiK 2, nie zafunkcjonował. Panie pośle, szanowni państwo, bo przecież nie będę pana posła tutaj tykał, ale odwołuję się do klubu Platformy Obywatelskiej, w wystąpieniu klubowym znalazłem czy odnotowałem takie argumenty. One są ważne, one mobilizują, to jest poza wszelką dyskusją, natomiast oddajmy prawdę rzeczywistości i definiujmy ją tak jak ona wybrzmiewa.</u>
          <u xml:id="u-304.12" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Mówimy też o zafoliowanych fotoradarach. Ten problem nie pojawił się w przestrzeni debaty publicznej wczoraj. Przypominamy bardzo burzliwą debatę w poprzedniej kadencji Sejmu na ten temat. O ile pamiętam albo rządowy projekt, albo projekt poselski posłów Platformy Obywatelskiej doprowadził do tego, tzn. wdrożenie tego projektu, oczywiście ze zmianami, doprowadziło do tego, że zostały wyłączone fotoradary samorządowe. Szanowni państwo, pamiętajcie o tym. Na Boga, jak nam zarzucacie to, że wyłączono fotoradary samorządowe, że nie ma możliwości pomiaru przez służby gminne prędkości samochodów poruszających się nie tylko drogami gminnymi, ale również drogami krajowymi na terenie gminy, to trochę uczciwości. Obejrzyjcie się za siebie, bardzo o to proszę. I tutaj odpowiem na pytanie, zarzut, że nie przejęto fotoradarów z gmin. Inspekcja Transportu Drogowego zwróciła się - w uzgodnieniu ze mną, to było w maju lub kwietniu - do kilkunastu samorządów z prośbą o nieodpłatne przekazanie na rzecz Inspekcji Transportu Drogowego ponad kilkudziesięciu fotoradarów - nie mam tej statystyki przed sobą, więc proszę mi wybaczyć, jeżeli podaję takie niedookreślone wielkości - z tym oprzyrządowaniem i wpięciem do systemu fotoradarów, który funkcjonuje w Polsce. Wiecie państwo, jaki jest efekt? Zero, zero odpowiedzi ze strony samorządów. Nie mamy żadnej odpowiedzi. Nie mamy takiej oto odpowiedzi: proszę, przekazujemy wam te fotoradary. W budżecie Inspekcji Transportu Drogowego nie wpisano środków finansowych na zakup tych fotoradarów, bo ustawodawca o to nie zadbał. W poprzedniej kadencji ustawodawca nie zadbał o to, aby wpisać, dedykować fotoradary, których użycie przez samorządy zostało wykluczone, chociażby Inspekcji Transportu Drogowego. A więc tak to dzisiaj wygląda. Prowadzimy dalej, prowadzone są dalej rozmowy z samorządami. Chcemy te fotoradary przejąć, jesteśmy gotowi to uczynić.</u>
          <u xml:id="u-304.13" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Jeszcze w przestrzeni tej debaty padło stwierdzenie, że wstrzymaliśmy inwestycje drogowe w tym roku. W tym roku roboty zostaną zafakturowane na 16 mld zł. W tym roku w sumie w procedurach są inwestycje na ponad 81,9 mld zł. Ponad 53,4 mld zł to są inwestycje, które są w toku. W perspektywie 2010–2015 poprzedni rząd przetworzył na inwestycje drogowe środki finansowe w wysokości 77 mld zł, 26 mld zł jest do rozdysponowania. I tutaj odpowiadam na pytanie dotyczące jednej z dróg, dlaczego wstrzymano proces inwestycyjny. Otóż wstrzymano go dlatego, że objęliśmy „Program budowy dróg krajowych i autostrad”, który wyceniony jest na 107 mld zł, przepraszam, na 196 mld zł, a dysponujemy kwotą 107 mld zł. To jest problem, z którym musimy sobie poradzić. Jestem przekonany, że sobie poradzimy.</u>
          <u xml:id="u-304.14" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Szanowni państwo, jeszcze co do działania Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, to informuję państwa, że poprzedni rząd powołał pełnomocnika do spraw harmonizacji. Mówi się o braku rekomendacji funduszu, mówi się tutaj o braku rekomendacji innych działań i o tym, że brakuje koordynatora. Koordynator już był. Nie będę wymieniał z imienia i nazwiska funkcjonariusza poprzedniego rządu - kierowanego przez panią premier Ewę Kopacz i przez Donalda Tuska - który, kiedy był powołany i zobowiązany do złożenia sprawozdania ze swojej działalności, nawet tego sprawozdania nie złożył, tak że nie wiemy, czego dokonał. Prawdopodobnie niczego nie dokonał, nic nie zrobił. Uznaliśmy, że Sekretariat Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w sposób wystarczający i pełny realizuje niezbędne przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-304.15" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Światła mijania. Pani poseł, byłem jednym z tych posłów, którzy podpisali projekt ustawy, który nie znalazł akceptacji, a podejrzewam, że... Jak pamiętam, sięgam pamięcią, to był rok 2011, przełom lat 2011 i 2012. Wyszliśmy z taką inicjatywą, aby znieść obowiązek używania świateł mijania w ciągu dnia, czyli powrócić do wcześniejszych, pierwotnych uwarunkowań prawnych. Zdania na ten temat nie zmieniłem, pani poseł. Wiem, że są kraje, m.in. niektóre z krajów Unii Europejskiej, które wycofują się z tego obowiązku. Myślę, że będziemy mieli okazję na ten temat rozmawiać. Tyle dzisiaj mogę powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-304.16" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Co do braku oznaczeń poziomych na jezdni, to audytorzy bezpieczeństwa w ruchu drogowym... Tutaj już przechodzę płynnie do odpowiedzi na pytania o oznaczenia w poziomie jezdni. Tak, będziemy nad tym pracowali i przyjmujemy to jako jeden z postulatów. To jest ta wartość dodana tej debaty sejmowej, dlatego uważam, że warto być obecnym w czasie tej debaty.</u>
          <u xml:id="u-304.17" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Wykorzystanie Inspekcji Transportu Drogowego. Szanowni państwo, Inspekcja Transportu Drogowego powstała po wejściu w życie ustawy, jak dobrze pamiętam, z września 2001 r. - zaczęła funkcjonować w 2002 r. - ustawy, której celem była likwidacja szarej strefy w obszarze transportu samochodowego, samochodów powyżej 3,5 t. Celem powołania tej inspekcji była także eliminacja z polskich dróg samochodów o złym stanie technicznym. Tutaj, bacząc na to, co wydarzyło się na przestrzeni lat, od 2002 r., można... Ja to oceniam i mówię publicznie: to była dobra decyzja, bo udało się wyeliminować z przestrzeni publicznej samochody o złym stanie technicznym.</u>
          <u xml:id="u-304.18" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Wykorzystanie Inspekcji Transportu Drogowego. Przywołuję tutaj akcje Inspekcji Transportu Drogowego: bezpieczny autobus na zimowisko, bezpieczny autobus do szkoły, bezpieczny autobus na wakacje. To są bezpieczne środki komunikacji miejskiej - mam na myśli autobusy w miastach. Inspekcja Transportu Drogowego prowadzi nie tylko akcyjnie, ale też praktycznie stale kontrole. Kiedy rozpoczynają się ferie, rozpoczynają się wakacje, rozpoczyna się rok szkolny, przewoźnicy wiedzą, że nie mogą sobie pozwolić na to, żeby samochodami, autobusami o złym stanie technicznym przewozić młodzież, dzieci szkolne. Ta akcja, przepraszam, może nie akcja, to działanie, bo to jest działanie permanentne, każdorazowo powoduje, że są wycofywane albo zawieszane uprawnienia czy dopuszczenia do ruchu drogowego pojazdów autobusowych. Ja już nie mówię o pojazdach ciężarowych, które dzisiaj, cokolwiek by mówić, swoim stanem technicznym... Ich stan techniczny jest nieporównywalny do tego, co działo się na polskich drogach, co pamiętamy jeszcze z lat 90. i z początku tego wieku. Chociażby badanie stanu technicznego autobusów przez mobilne stacje, którymi dysponuje Inspekcja Transportu Drogowego we Wrocławiu czy w Warszawie, zaowocowało wycofaniem czy zabraniem kilkudziesięciu dowodów rejestracyjnych, a to znaczy, że w miastach kilkadziesiąt autobusów, które przewoziły pasażerów, nie powinno tego czynić ze względu na stan techniczny. W stosunku do tych działań nie było odwołań - żeby tutaj sprawa była jasna. A więc Inspekcja Transportu Drogowego wykorzystuje swoje możliwości i w ramach swoich możliwości wpływa bezpośrednio, ale również przez różne podejmowane działania, nie tylko przez działania techniczne, kontrole na drogach, kontrole pojazdów, ale też przez różnego rodzaju akcje edukacyjne...</u>
          <u xml:id="u-304.19" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Odpowiem pani poseł, to tyczy się stanu technicznego pojazdów. Pani poseł, w raporcie mamy odniesienie do stanu technicznego pojazdów w Polsce. Podaję: str. 91 i dalej - 92.</u>
          <u xml:id="u-304.20" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Odnosimy się także do stanu technicznego pojazdów. Proszę o analizę tych zapisów. Jeżeli one są niewystarczające - przyjmujemy tutaj uwagi - poszerzymy zakres informacji dotyczących bezpieczeństwa w ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-304.21" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Pan poseł Piotr Pyzik mówił o wojnie na polskich drogach. Panie pośle, ja się z panem zgadzam. To jest wojna, która toczy się na polskich drogach, o zaoszczędzenie bólu i cierpień, o każde życie i o zdrowie tych, którzy niestety giną czy też ulegają ciężkim wypadkom drogowym. Ta wojna się toczy. Ta wojna dotyczy wszystkich zjawisk, które z przestrzeni komunikacji, transportu drogowego, komunikacji drogowej należy wyeliminować.</u>
          <u xml:id="u-304.22" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Jeżeli mówimy o jednośladach czy też jednośladom poświęcamy jakąkolwiek uwagę, to tak, w Sekretariacie Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i nie tylko analizowane są przyczyny czy liczba wypadków drogowych z udziałem jednośladów - sprawcy tych wypadków - ile po stronie kierujących jednośladami, ile po stronie innych uczestników ruchu drogowego. Tak, cały czas analizujemy ten problem.</u>
          <u xml:id="u-304.23" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Lassoty, to już wcześniej się do tego odniosłem, ale pan poseł Lassota również poruszył kwestię likwidacji miejsc niebezpiecznych przy dużej partycypacji samorządów. Niestety jest on nieobecny. Zapewne ważne sprawy zaabsorbowały pana posła Lassotę. Panie pośle, otóż jeżeli chodzi o drogi krajowe, realizujemy „Program likwidacji miejsc niebezpiecznych” na drogach krajowych. W tym roku to jest wydatek z Krajowego Funduszu Drogowego i z budżetu państwa w sumie w wysokości 610 mln zł. To jest 540 zadań realizowanych tylko w tym roku. W następnym roku, w 2017 r., będą następne. A co zaś tyczy się dróg samorządowych, to program poprawy dróg samorządowych jest dedykowany drogom samorządowym i w ramach tego programu należy likwidować te szczególnie niebezpieczne obszary występujące na drogach municypalnych.</u>
          <u xml:id="u-304.24" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Panie pośle, sekundniki to złożona kwestia. Pragnę państwa poinformować, że jest problem z sekundnikami na skrzyżowaniach, gdzie funkcjonuje automatyczne sterowanie, inteligentny system sygnalizacji świetlnej, który wybiera czas świecenia, czas pozwolenia na przejazd z każdego kierunku w zależności od obciążenia każdego kierunku. To są urządzenia, które to monitorują, badają, tam funkcjonują takie kamery. Nie będę mówił o szczegółach, bo to mi tłumaczono. Nie jestem ekspertem w tej dziedzinie. Ale w każdym razie w tej sytuacji, kiedy funkcjonuje ten inteligentny system, sekundniki praktycznie nie mogą funkcjonować, bo często jest tak, że dokonywana jest zmiana długości świecenia zielonego czy czerwonego światła - ona jest dłuższa, znaczy następuje szybciej, albo krótsza - w czasie rzeczywistym.</u>
          <u xml:id="u-304.25" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Kostuś: I daje efekt zielonej fali.)</u>
          <u xml:id="u-304.26" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Tak że czas świecenia jest różny w zależności od obciążenia. Wówczas sekundnik nie spełniałby nadziei w nim pokładanych, a wręcz mógłby być przyczyną wielu niebezpiecznych zdarzeń. Ale, panie pośle, już w obiegu jest projekt przepisów, które pozwolą samorządom zawiesić sekundniki na tych skrzyżowaniach, na których uzna się, że można je zainstalować, tam, gdzie ten system jest w podstawowy, czyli czas świecenia jest jednakowy dla każdego kierunku czy dla różnych kierunków, które są regulowane sygnalizacją świetlną. Tutaj mamy dobrą informację na ten temat. Pracowaliśmy nad tym. Myślę, że sprawa się wyjaśniła.</u>
          <u xml:id="u-304.27" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Jeżeli chodzi o MOP-y, to tak, uważam, że MOP-y trzeba realizować szybciej. MOP-y to też bezpieczeństwo w ruchu drogowym. To jest miejsce odpoczynku, relaksu, poprawy w samochodzie tego, co przeszkadza kierowcy w normalnym, spokojnym, komfortowym prowadzeniu pojazdu.</u>
          <u xml:id="u-304.28" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Szanowni państwo, jeżeli nie odpowiedziałem na któreś z pytań, jestem do dyspozycji. Zapraszam już do indywidualnych rozmów.</u>
          <u xml:id="u-304.29" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: To na piśmie proszę.)</u>
          <u xml:id="u-304.30" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Dobrze, na piśmie. Odpowiem na piśmie, panie pośle. Podobnie jak i pan, trzymam się tej zasady, bo pan mnie, że tak powiem, tego nauczył, żeby nie wymieniać nazwiska posła pytającego i nie dać mu tym samym satysfakcji do riposty.</u>
          <u xml:id="u-304.31" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Tak że bardzo państwu dziękuję za tę debatę, dziękuję za tę dyskusję. Mam nadzieję, że wszystkie podniesione tutaj argumenty, wszystkie podniesione tutaj wątpliwości, podniesione propozycje będą - jestem o tym przekonany i to państwu deklaruję - wykorzystane w dalszych pracach, których celem jest poprawa bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-304.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Pani poseł, ale pan minister już odwołał się do doświadczeń i korepetycji.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Mnie nie wymienił, ale panią posłankę wymienił.)</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Czy pani posłanka Fabisiak była wymieniona z imienia i nazwiska?</u>
          <u xml:id="u-305.4" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#PosełJoannaFabisiak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Gdyby pan posłuchał, tobyśmy rozmawiali. Pytanie moje dotyczyło niebezpieczeństwa ogólnego, a dokładnie jednej grupy samochodów, tzn. samochodów używanych sprowadzanych do Polski nawet nie z Europy, bo tam jest system Schengen, który zapewnia możliwość sprawdzenia, kim jest właściciel, czy dowód rejestracyjny jest wystawiony na ten samochód - chciałam prosić o odpowiedź i nie otrzymałam jej - tylko o samochody sprowadzane ze Stanów Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#PosełJoannaFabisiak">One nie są na tej liście bezpiecznych czy też w dużej ilości sprowadzanych, ale 200 tys. sprowadzanych używanych samochodów, nad którymi nie ma kontroli, to, jak mi się wydaje, na pewno jest zagrożenie w ruchu drogowym. Od 16 lat nieustannie, odkąd jestem posłem, ten problem drążę i myślę, że jest to jeden z tematów, który wymaga wyjaśnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Panie marszałku, jeżeli mogę odpowiedzieć pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#MinisterInfrastrukturyiBudownictwaAndrzejAdamczyk">Pani poseł, wszystkie te problemy, o których pani mówi, powinny regulować badania techniczne, jakim poddawane są pojazdy. W wypadku tych sprowadzanych z zagranicy one są szczególne, to nie są takie pobieżne badania techniczne. Podobnie jak badaniom technicznym podlegają samochody, które uległy wypadkowi, na powrót przywracane są do funkcji, jaką pierwotnie mają, czyli do poruszania się po polskich drogach. Badanie stanu technicznego powinno wyeliminować wszystkie wątpliwość. To jest kwestia poziomu tych badań. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu...</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-308.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#PosełIreneuszZyska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Wolni i Solidarni przedstawiam stanowisko w sprawie rządowego dokumentu: „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2015 r.” wraz ze stanowiskiem Komisji Infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#PosełIreneuszZyska">Dokument opracowany przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego stanowi niezwykle ważne podsumowanie stanu bezpieczeństwa na polskich drogach. Z jednej strony cieszy fakt, że następuje ciągła poprawa bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Największy wpływ na taki stan rzeczy w ocenie ekspertów ma trwająca od wielu lat rozbudowa sieci drogowej (w szczególności budowa autostrad i dróg ekspresowych), wzrost liczby policjantów ruchu drogowego, intensyfikacja nadzoru, w szczególności rozbudowa systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym, działania wobec nietrzeźwych uczestników ruchu drogowego, wprowadzenie przepisów zaostrzających sankcje za rażące przekraczanie prędkości w obszarze zabudowanym, ogólnopolskie kampanie społeczne, doposażenie służb ratowniczych, jak również reaktywacja badań w obszarze bezpieczeństwa ruchu drogowego, w szczególności dotyczących zachowań uczestników ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#PosełIreneuszZyska">Druga strona medalu nie jest już tak kolorowa. Dynamika poprawy stanu bezpieczeństwa wciąż jest niezadowalająca. Polska statystyka liczby ofiar śmiertelnych na 1 mln populacji wciąż należy do jednej z najwyższych i daleko odbiega od średniego poziomu w Unii Europejskiej. Szokuje fakt, że koszty zdarzeń drogowych w naszym kraju oszacowano na poziomie 48,6 mld zł, co stanowi aż 2,81% PKB. Tymczasem „Narodowy program bezpieczeństwa ruchu drogowego na lata 2013-2020” zakłada m.in. osiągnięcie w 2020 r. wymiernego celu w postaci nie więcej niż 2 tys. ofiar śmiertelnych i 6900 ciężko rannych. Niestety, na chwilę obecną nie realizujemy celów pośrednich przewidzianych w tym programie na dany rok.</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#PosełIreneuszZyska">Przyczyn, moim zdaniem, należy upatrywać m.in. we wskazanym w raporcie wciąż niesatysfakcjonującym stanie dróg, szczególnie wojewódzkich, powiatowych i gminnych. Przykładowo ponad 22% długości dróg wojewódzkich oznaczono jako „czarne odcinki” o najwyższym poziomie ryzyka, a prawie 44% jako „czarne i czerwone odcinki”, na których należy podjąć niezbędne działania zmierzające do obniżenia poziomu ryzyka co najmniej o dwie klasy. Na tych drogach było prawie 67% wszystkich ofiar śmiertelnych oraz ponad 73% ofiar ciężko rannych.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#PosełIreneuszZyska">Druga ważna przyczyna to wciąż znaczny wiek pojazdów, którymi poruszają się Polacy. Średni wiek samochodów osobowych zarejestrowanych w centralnej ewidencji pojazdów to 17,5 roku, a średni wiek samochodów osobowych eksploatowanych to 12,8 lat. Samochody osobowe w wieku 11–20 lat stanowią ponad 60% ogółu wszystkich samochodów osobowych. W tym względzie warto pomyśleć o wprowadzeniu przepisów, które umożliwią dokładne sprawdzanie przebiegu pojazdów sprowadzanych z zagranicy. Niestety, zjawisko tzw. cofania liczników wciąż jest mocno obecne w polskiej rzeczywistości i negatywnie oddziałuje na poziom bezpieczeństwa w ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-309.5" who="#PosełIreneuszZyska">Podsumowując, warto wskazać kilka rekomendacji na przyszłość służących poprawie poziomu bezpieczeństwa na polskich drogach, wymienionych na ostatnich stronach dokumentu. W mojej ocenie za najistotniejsze należy uznać:</u>
          <u xml:id="u-309.6" who="#PosełIreneuszZyska">1) stopniowe rozszerzanie obowiązku wykonania audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego na drogi niższej kategorii i doprowadzenie do wzrostu liczby audytorów bezpieczeństwa ruchu drogowego;</u>
          <u xml:id="u-309.7" who="#PosełIreneuszZyska">2) budowę systemu gromadzenia i udostępniania informacji o bezpieczeństwie ruchu drogowego, w tym usprawnienie procesu zbierania danych przez Policję;</u>
          <u xml:id="u-309.8" who="#PosełIreneuszZyska">3) uporządkowanie kwestii oznakowania dróg (w tym problemu tzw. przeznakowania oraz zasadności stosowania danego oznakowania);</u>
          <u xml:id="u-309.9" who="#PosełIreneuszZyska">4) zwiększenie nacisku na edukację w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego w szkołach;</u>
          <u xml:id="u-309.10" who="#PosełIreneuszZyska">5) zwiększenie doposażenia służb nadzoru i ratownictwa drogowego;</u>
          <u xml:id="u-309.11" who="#PosełIreneuszZyska">6) zwiększenie nacisku na problematykę osób starszych w ruchu drogowym;</u>
          <u xml:id="u-309.12" who="#PosełIreneuszZyska">7) wprowadzenie odpowiedzialności zarządców dróg publicznych za ich nieprawidłowe oznakowanie.</u>
          <u xml:id="u-309.13" who="#PosełIreneuszZyska">Koło Poselskie Wolni i Solidarni jest za przyjęciem przedłożonej przez prezesa Rady Ministrów informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Komisja Infrastruktury wnosi o przyjęcie przedstawionego przez prezesa Rady Ministrów dokumentu: „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2015 r.”, zawartego w druku nr 493.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Jeżeli nie słyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny (druk nr 816).</u>
          <u xml:id="u-310.4" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę panią poseł Joannę Schmidt o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#PosełJoannaSchmidt">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponowana nowelizacja ma na celu ochronę praw własności oraz zapewnienie bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami. Nowe zasady zapobiegną nadużyciom i oszustwom. Należy zauważyć, że nowelizacja oprócz obowiązków przyznaje również podmiotom sprzedającym uprawnienia do uzyskania stosownego zabezpieczenia.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#PosełJoannaSchmidt">Prawo pierwokupu w obecnym stanie prawnym polega na tym, iż ustawa lub czynność prawna zastrzega dla jednej ze stron pierwszeństwo kupna oznaczonej rzeczy, na wypadek gdyby druga strona sprzedała tę rzecz osobie trzeciej. Chcę podkreślić, że dotychczasowe przepisy Kodeksu cywilnego nie normują w sposób pełny kwestii związanych z wykonywaniem prawa pierwokupu, a także bezpieczeństwa podmiotów uczestniczących w tym obrocie. Zwiększenia wymaga w pierwszej kolejności bezpieczeństwo podmiotów zobowiązanych z prawa pierwokupu, tak aby te transakcje były bezpieczne, przejrzyste, a przede wszystkim żeby była pewność uzyskania zapłaty za rzecz, której dotyczy prawo pierwokupu.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#PosełJoannaSchmidt">Konsekwencje, jakie stwarzają obecne przepisy dla gospodarki, to przede wszystkim niskie bezpieczeństwo obrotu nieruchomościami, wspomniany już przeze mnie brak zaufania partnerów biorących udział w danej transakcji, niedostateczne zabezpieczenie partnerów, a przede wszystkim interesów zobowiązanych z prawa pierwokupu, ryzyko przejścia prawa własności bez uzyskania zapłaty za rzecz podlegającą prawu pierwokupu.</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#PosełJoannaSchmidt">Jak prawo pierwokupu wygląda w praktyce? Aby podmiot uprawniony skorzystał z prawa pierwokupu nieruchomości, musi spełnić łącznie dwa warunki. Pierwszy to najpóźniej do chwili złożenia oświadczenia o skorzystaniu z prawa pierwokupu należy złożyć cenę zakupu do depozytu notarialnego. Cena musi oczywiście odpowiadać cenie zaproponowanej w umowie zawartej z osobą trzecią. Należy również złożyć oświadczenie o skorzystaniu z prawa pierwokupu w formie aktu notarialnego, czyli w formie odpowiadającej umowie sprzedaży z osobą trzecią.</u>
          <u xml:id="u-311.4" who="#PosełJoannaSchmidt">Obecny stan prawny stwarza, szczególnie podmiotowi zobowiązanemu z tytułu prawa pierwokupu, wiele niebezpieczeństw. Złożenie oświadczenia przez uprawnionego o skorzystaniu z prawa pierwokupu oraz dojście tego oświadczenia do zobowiązanego z tytułu prawa pierwokupu w taki sposób, żeby mógł się z nim skutecznie zapoznać, skutkuje natychmiastowym pozbawieniem skutków umowy sprzedaży z osobą trzecią oraz zgodnie z doktryną i orzecznictwem - dojściem do skutku umowy sprzedaży miedzy zobowiązanym a uprawnionym, a w konsekwencji - przejściem prawa własności na podmiot uprawniony wraz z możliwością stosownego wpisu do księgi wieczystej; wszystko z ryzykiem nieuzyskania zapłaty za dany przedmiot.</u>
          <u xml:id="u-311.5" who="#PosełJoannaSchmidt">Oznacza to, że właściciel zbywający swoją nieruchomość, a więc będący zobowiązanym z tytułu prawa pierwokupu, jest narażony na skuteczne zbycie prawa własności nieruchomości, przy jednoczesnym braku zapłaty ze strony podmiotu nabywającego.</u>
          <u xml:id="u-311.6" who="#PosełJoannaSchmidt">Nowelizacja zakłada, że podmiot korzystający z prawa pierwokupu będzie zobowiązany do złożenia należnej kwoty do depozytu notarialnego, co będzie stanowiło odpowiednie zabezpieczenie i gwarancję dla sprzedającego, iż otrzyma zapłatę za nieruchomość będącą przedmiotem sprzedaży. To jest pierwsza ważna zmiana.</u>
          <u xml:id="u-311.7" who="#PosełJoannaSchmidt">Druga polega na doprecyzowaniu szczegółów związanych z terminami. Chcę zwrócić uwagę, że zgodnie z obecnym stanem prawnym zobowiązany z tytułu prawa pierwokupu powinien niezwłocznie poinformować o treści umowy sprzedaży zawartej z osobą trzecią. Mamy tutaj pojęcie: „niezwłocznie”. Uważamy, że powinniśmy unikać pojęć nieostrych, pojęć niedoprecyzowanych, stąd nasza propozycja, aby doprecyzować ten termin, i nasza propozycja to 3 dni na poinformowanie. Chcę zaakcentować, że zmiana ta dotyczy tylko art. 598 § 1 Kodeksu cywilnego - z niedoprecyzowanego terminu na termin 3-dniowy. Nie zmienialiśmy art. 598 § 2 Kodeksu cywilnego, który mówi o 30-dniowym terminie wykonania prawa pierwokupu. Termin 30-dniowy oczywiście pozostaje bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-311.8" who="#PosełJoannaSchmidt">W naszej ocenie przyjęcie wnioskowanej nowelizacji w postaci zobowiązania złożenia odpowiedniej ceny do depozytu wpłynie na wiarygodność kupującego. Zostanie uznany on za uczciwego i odpowiedzialnego kontrahenta. Zobowiązanie notariuszy do doręczenia podmiotowi zainteresowanemu oświadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu w terminie 3 dni będzie stanowiło zabezpieczenie dla samego notariusza. Zapobiegnie to powstaniu niepewności i sporów co do tego, kto jest obligowany do doręczenia oświadczenia, w jakim terminie oraz kiedy.</u>
          <u xml:id="u-311.9" who="#PosełJoannaSchmidt">Biorąc pod uwagę charakter nowelizacji zgodny z oczekiwaniami społecznymi i fakt, że ma zapewnić zwiększenie bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami, przede wszystkim zwiększenie wzajemnego zaufania podmiotów uczestniczących w transakcjach sprzedaży nieruchomości, chciałabym gorąco zaapelować do posłów wszystkich klubów parlamentarnych o poparcie proponowanych zmian Kodeksu cywilnego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-311.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Waldemar Buda, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#PosełWaldemarBuda">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt zaprezentować stanowisko klubu wobec przedstawionego projektu nowelizacji Kodeksu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#PosełWaldemarBuda">Projekt w gruncie rzeczy zmierza w kierunku obostrzenia zasad dotyczących korzystania z prawa pierwokupu, tzn. wprowadza pewne wymogi, chociażby składania środków do depozytu sądowego przez uprawnionego z tytułu umowy pierwokupu czy z tytułu prawa pierwokupu. To rozwiązanie należy ocenić dość negatywnie, dlatego że korzystanie z prawa pierwokupu często wiąże się dla zobowiązanego z pewnego rodzaju zaskoczeniem, z pewnego rodzaju sytuacją, której się nie spodziewał, na którą nie ma wpływu, a ma ona dla niego dość poważne konsekwencje prawne. Wyobraźmy sobie chociażby taką sytuację, w której współwłaściciel ma prawo pierwokupu dotyczące gruntów w związku ze sprzedażą przez współwłaściciela i otrzymuje informację, że ma możliwość z takiego prawa skorzystać, i nawet byłby zainteresowany, ale w ciągu 30 dni jest zobowiązany zorganizować środki, które pozwolą mu z tego prawa skorzystać. Może po prostu nie zdążyć, może chociażby nie uzyskać kredytu, to jest dla niego sytuacja dość niewygodna, mimo że ostatecznie, gdyby te wymogi dotyczące prawa pierwokupu były łagodniejsze, on by z tego prawa próbował skorzystać. Dlatego obawiam się, że ta regulacja, choć doprecyzowująca, może doprowadzić do sytuacji znacznego ograniczenia korzystania z prawa pierwokupu oraz zminimalizowania i zmarginalizowania tej instytucji. Może się okazać, że w wielu przypadkach, pomimo chęci skorzystania z tego prawa, będzie to utrudnione z tych powodów, o których mówię.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#PosełWaldemarBuda">Chociaż rzadko powołuję się na opinię Krajowej Rady Sądownictwa, to zdaje się, że ona również ma w tym zakresie negatywną opinię. Wskazuje na to, że doregulowuje się kwestię, która doregulowania nie potrzebuje. Państwo w projekcie wskazują chociażby potrzebę wskazania terminów, chociażby tych 3-dniowych, ponieważ termin dzisiaj zapisany w sformułowaniu „niezwłocznie” jest niejasny bądź różnie interpretowany. Chciałbym państwu wskazać, że sformułowanie dotyczące terminu „niezwłocznie” możemy spotkać we wszelkich kodeksach, wszelkich aktach prawnych, które odnoszą się do jakichś terminów procesowych, sądowych, materialnych, różnych, i nie ma żadnych wątpliwości co do interpretacji tego rodzaju zapisów. Nie ma żadnej wątpliwości co do tego, jak należy rozumieć tego rodzaju zapis. Wręcz przeciwnie, tego rodzaju zapis daje dużą elastyczność i szansę dla osoby, która ma w tym terminie dokonać jakiejś czynności, bo w jednym przypadku spełnienie wymogu dotyczącego 3-dniowego terminu nie będzie żadnym problemem, albo to będzie termin bardzo długi, a w innym przypadku będzie to na tyle krótki termin, że kolejny raz może być problem ze spełnieniem takiego wymogu. Jeżeli mówimy o niezwłoczności, to analizujemy każdy przypadek indywidualnie. Wówczas może się okazać, że w jakiejś sprawie „niezwłocznie” to jest 1 bądź 2 dni, a w innej sprawie 4 bądź 5 dni. Uważam więc, że tego rodzaju regulacja jest niepotrzebna i ogranicza w praktyce przypadki, w których dojdzie do skorzystania z prawa pierwokupu.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#PosełWaldemarBuda">Z tych względów w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość wnoszę o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu pana posła Zdzisława Gawlika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#PosełZdzisławGawlik">Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! W imieniu klubu Platformy Obywatelskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec projektu zmian w ustawie Kodeks cywilny.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#PosełZdzisławGawlik">Kodeks cywilny jest aktem prawnym, który przynajmniej z założenia powinien być stabilny. Jest to prawo dla obywateli, stąd do każdej zmiany w Kodeksie cywilnym należy podchodzić z dużym umiarem. Kiedy przyjmowaliśmy Kodeks cywilny w 1964 r., jego twórcy z założenia uważali na przykład, że życie gospodarcze w tzw. realnym socjalizmie będzie płynęło równym, jednostajnym rytmem, i to ich założenie okazało się zawodne. Te zmiany, które zostały dokonane w Kodeksie cywilnym, zwłaszcza w 1990 r. i w 1996 r., jak się wydaje, uczyniły ten akt prawny normalnym aktem prawnym, adekwatnym do gospodarki rynkowej, której zasadami są dialog, a nie nakaz, pluralizm, a nie monizm, przyzwolenie, a nie przymus.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#PosełZdzisławGawlik">Ta zmiana, o której dzisiaj mówimy, jest dedykowana jednej z najważniejszych umów w Kodeksie cywilnym, a przynajmniej najobszerniej uregulowanej w Kodeksie cywilnym, mianowicie umowie sprzedaży i jednemu szczególnemu rodzajowi takiej umowy, jakim jest umowa wynikająca z prawa pierwokupu. Problem towarzyszący prawu pierwokupu jest na pewno bardzo złożony. Po pierwsze, wynika on z faktu, że źródłem prawa pierwokupu może być czynność prawna albo ustawa, czyli wprowadzając pewne sztywne rozwiązania, godzimy w swobodę stron, która jest jedną z naczelnych zasad naszego prawa. Złożoność potęguje również fakt, że jest różnorodność aktów prawnych, z których to prawo pierwokupu rangi ustawowej wynika. Ponadto należy pamiętać, że ten projekt w szczególności jest dedykowany tym przypadkom prawa pierwokupu, które są zastrzeżone dla obiektu transakcji, jakim jest nieruchomość. Nieruchomość jest dobrem szczególnym - co widać w rozwiązaniach przyjętych w Kodeksie cywilnym - czego konsekwencją są: szczególna forma przeniesienia własności, podwójny charakter umowy przenoszącej własność nieruchomości, zakaz dokonywania przeniesienia własności nieruchomości z zastrzeżeniem warunku czy terminu.</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#PosełZdzisławGawlik">Analiza przedłożonych propozycji wskazuje, że nie wszystkie cele, jakie zakładają projektodawcy, udało się zrealizować i osiągnąć, czasami wręcz te rozwiązania prowadzą do pewnego pomieszania materii, ale w żadnym razie nie chciałbym dyskredytować tego projektu z tego powodu, zakładając, że z góry należy go odrzucić i że nie należy rozmawiać ani szukać rozwiązań, które zdecydowanie poprawią bezpieczeństwo obrotu. Na pewno na tym etapie te cele nie są jeszcze osiągnięte.</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#PosełZdzisławGawlik">Oczywiście zgadzam się, że jest mnóstwo problemów związanych z obrotem nieruchomościami, ale przecież nie dotyczą one tylko kwestii związanych z przeniesieniem własności nieruchomości w tych przypadkach, gdy ktoś wykonuje prawo pierwokupu albo go nie wykonuje. Problem jest znacznie szerszy - i dobrze, że taki projekt się pojawia - i należy nad nim się pochylić. A zatem dobrze byłoby skierować ten projekt do właściwej komisji, nadać mu właściwy bieg, wylistować, zanalizować wszystkie przypadki, w których prawo pierwokupu występuje, tak by nie wylać przysłowiowego dziecka z kąpielą.</u>
          <u xml:id="u-315.5" who="#PosełZdzisławGawlik">Bardzo łatwo jest wprowadzić rozwiązania godzące tak naprawdę w pewne reguły, które towarzyszą prawu pierwokupu, rozwiązania, które są związane z teorią umów, teorią wykładni oświadczeń woli itd. Papier jest cierpliwy, wszystko przyjmie, ale równocześnie prawnik powinien pamiętać o tym, że atrament również najbardziej papier plami. Szukajmy zatem sposobu rozwiązania problemów, które na pewno są, na pewno się pojawiły. Wiem, że pojawiły się one ze zdwojoną siłą na skutek rozwiązań, które były przyjmowane w tym parlamencie w kwietniu czy w maju i które wiążą się z pewnymi ograniczeniami związanymi z obrotem ziemią. Prace nad tego typu rozwiązaniami są potrzebne, są konieczne, i myślę, że komisja jest dobrym miejscem, żeby takiego optymalnego rozwiązania poszukiwać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-315.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Rzymkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#PosełTomaszRzymkowski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! W zasadzie przedmówcy w swoich wystąpieniach wyczerpali całą materię wątpliwości związanych z przedłożonym projektem ustawy nowelizującej Kodeks cywilny. Postaram się przedstawić swoistą konkluzję, aczkolwiek wnioski wyciągnie Izba, kiedy będziemy głosować nad ewentualnym skierowaniem projektu ustawy do drugiego czytania. Ważnym argumentem, jaki się pojawił, jest opinia Krajowej Rady Sądownictwa, która zawiera jednoznaczną negatywną ocenę przedłożonego projektu ustawy. Również ja chciałbym podnieść te zarzuty.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#PosełTomaszRzymkowski">Mianowicie czytając projekt ustawy wraz z uzasadnieniem, powiem szczerze, nie dopatrzyłem się właściwych argumentów przemawiających za proponowaną zmianą regulacji dotyczącej prawa pierwokupu. Brakuje naprawdę dobrej argumentacji, która przemawiałaby za dosyć istotną zmianą tego instrumentu prawnego, a jest to instrument, który działa w sposób prawidłowy. Oczywiście państwa propozycja zakłada przyspieszenie tego działania i usprawnienie, ale nasuwa się pytanie, czy to usprawnienie nie wypadnie tak jak zawsze, po polsku, czyli będzie działało na niekorzyść jednej ze stron, w tym przypadku osób, którym przysługuje prawo pierwokupu.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#PosełTomaszRzymkowski">To jest podstawowy zarzut, jaki można postawić tej regulacji, a mianowicie sformułowanie, które państwo proponujecie, w sposób znaczący ogranicza prawa osób uprawnionych z tytułu posiadania prawa pierwokupu. I to w zasadzie dyskwalifikuje, moim zdaniem, jak również zdaniem Krajowej Rady Sądownictwa, jeśli na tę opinię się powołalibyśmy, dalsze procedowanie nad tym projektem ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Meysztowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#PosełJerzyMeysztowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Nowoczesna wobec projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#PosełJerzyMeysztowicz">Przygotowany projekt jest oparty przede wszystkim na uwagach notariuszy, jakie wynikają z doświadczeń biur notarialnych. Wskazywali oni, że należałoby pochylić się nad tą sprawą w związku z częstymi sytuacjami, w których zarówno osoby fizyczne, jak i instytucje, które posiadają prawo pierwokupu, zgłaszają wolę skorzystania z tego prawa, ale później tego nie finalizują. Efekty są takie, że osoba, która chciałaby sprzedać nieruchomość, niestety musi czekać na ruch ze strony podmiotu, który ma prawo pierwokupu, i w przypadku gdy nie dochodzi do podpisania aktu notarialnego i skorzystania z prawa pierwokupu, bardzo często osoba, która zbywa nieruchomość, traci możliwość sprzedaży osobie, która się zgłosiła. Ten proces jest bardzo często przeciągany. Czy fakt złożenia takiego depozytu zagwarantowałby, że rzeczywiście osoba czy instytucja, która zgłasza chęć skorzystania z prawa pierwokupu, to zrealizuje? Na pewno tak. Wydaje się, że w komisji - mam nadzieję, że ten projekt trafi jednak do komisji - można rzeczywiście zastanawiać się, jak sformułować określenie tych zabezpieczeń, aby one były faktycznie zabezpieczeniem, że osoba, która będzie chciała sprzedać tę nieruchomość, będzie miała pewność, że podmiot, który zgłasza chęć skorzystania z prawa pierwokupu, rzeczywiście zrealizuje tę umowę. W tej chwili takiej gwarancji nie ma.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#PosełJerzyMeysztowicz">Co do doprecyzowania sformułowania „niezwłocznie”, czyli, żeby to był okres, powiedzmy, 3 dni, tak jak tutaj zostało zaproponowane, to powiem, że są przypadki, kiedy rzeczywiście, jak pan poseł tutaj powiedział, wydaje się, że to jest doprecyzowany termin, biorąc pod uwagę, jak interpretowany jest termin „niezwłocznie opublikować” przez panią premier Szydło, która już ponad 200 dni zwleka z opublikowaniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego, kiedy też wydawałoby się, że powinien być on opublikowany niezwłocznie. Tak że jeśli chodzi o to doprecyzowanie, możemy się zastanowić, czy rzeczywiście nie należałoby wprowadzić odpowiedniej daty.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#PosełJerzyMeysztowicz">Proszę państwa, wydaje się, że pochylenie się nad tymi kwestiami, które wynikają z doświadczeń osób, które się tym zajmują, jest warte podjęcia takiej próby. Klub Nowoczesna zakłada, że w pracy w komisjach te sugestie, te pomysły i poprawki, które zostaną zgłoszone, poprawią ten projekt - oczywiście jesteśmy otwarci na taką dyskusję i liczymy na to, że ten projekt nie zostanie odrzucony w pierwszym czytaniu. Tak więc mogę tylko powiedzieć, że zgodnie z zasadą, że nie odrzucamy w pierwszym czytaniu własnych projektów, klub Nowoczesna będzie za przekazaniem tego projektu do komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-319.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">I proszę o zabranie głosu panią poseł Małgorzatę Zwiercan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#PosełMałgorzataZwiercan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Wolni i Solidarni przedstawiam stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#PosełMałgorzataZwiercan">Proponowane w omawianym projekcie zmiany dotyczą prawa pierwokupu. Według procedowanej nowelizacji, w przypadku skorzystania przez uprawnionego ze swoich praw z tytułu prawa pierwokupu jest on zobowiązany przed złożeniem stosownego oświadczenia u notariusza do złożenia depozytu notarialnego w wysokości całej ceny określonej w umowie sprzedaży zawartej przez zobowiązanego z osobą trzecią. Dodatkowo wnioskodawcy proponują, by dotychczasowy wyznaczony termin, określony mianem „niezwłocznie”, w jakim zobowiązany z tytułu prawa pierwokupu powinien zawiadomić upoważnionego o umowie sprzedaży zawartej z osobą trzecią, dookreślić jako 3 dni. Taki sam wymiar czasu przewidywany jest dla notariusza na zawiadomienie zobowiązanego o wykonaniu prawa pierwokupu.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#PosełMałgorzataZwiercan">Według projektodawców omawianej nowelizacji jej celem jest zapewnienie bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami, zwiększenie wzajemnego zaufania podmiotów uczestniczących w obrocie nieruchomościami oraz wykluczenie możliwości przejścia prawa własności nieruchomości na rzecz uprawnionego bez uiszczenia należności finansowych. Cele te wydają się być może słuszne i godne poparcia, zastanowić się jednak należy, czy projekt ustawy, który właśnie procedujemy, ma realne szanse na ich spełnienie oraz czy rzeczywiście spełnienie tak ogólnikowo zarysowanych koncepcji jest czymś, do czego powinniśmy dążyć.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#PosełMałgorzataZwiercan">Zacząć należy od tego, że wprowadzenie proponowanych zapisów przez ich ułamkowy i niedokładny charakter może wprowadzić chaos w praktycznym stosowaniu prawa w tym obszarze. Omawiane regulacje stoją bowiem w sprzeczności z już obowiązującymi zapisami ustawy Kodeks cywilny, w których w przypadku zastrzeżenia w umowie sprzedaży późniejszego terminu rozliczenia nie narzuca się upoważnionemu formy zabezpieczenia zapłaty ceny - w przeciwieństwie do proponowanej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-321.4" who="#PosełMałgorzataZwiercan">Reasumując, według wnioskodawców jedyną słuszną formą zabezpieczenia zapłaty ceny jest ta, którą przewiduje omawiana nowela. Rozwiązanie to nie wyszczególnia jednak ani przypadku, w którym w umowie zobowiązanego z osobą trzecią uiszczenie należności miałoby odbyć się w terminie późniejszym, ani też jeżeli miałoby nastąpić w częściach. W wielu sytuacjach, kiedy przedmiotem umowy sprzedaży będzie nieruchomość o znacznej wartości, konieczność dostosowania się do tej jedynej słusznej formy skutkować może niemożnością wykonania pierwokupu przez uprawnionych. Dodatkowo brak uszczegółowienia podmiotów, których miałaby dotyczyć omawiana regulacja, wskazuje, że wnioskodawcy sugerują, iż konieczne jest wprowadzenie dodatkowej ochrony dla zobowiązanego nawet w przypadku, kiedy upoważnionym jest Skarb Państwa bądź jednostki samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-321.5" who="#PosełMałgorzataZwiercan">Nie twierdzę, że obecnie obowiązujące regulacje w wystarczającym stopniu i wystarczająco przejrzyście normują sytuację prawną podmiotów uczestniczących w obrocie nieruchomościami w Polsce, jednak celem omawianego projektu ustawy nie jest wyeliminowanie istniejących niedociągnięć. Według uzasadnienia omawianego projektu celem jest zapewnienie zobowiązanemu z tytułu pierwokupu gwarancji zapłaty za sprzedane dobra. Ciężko jednak wywnioskować, czy ta zapłata jest bądź bywa - i ewentualnie jak często - zagrożona.</u>
          <u xml:id="u-321.6" who="#PosełMałgorzataZwiercan">Mając na uwadze powyższe, Koło Poselskie Wolni i Solidarni będzie głosować za odrzuceniem projektu ustawy w pierwszym czytaniu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Do pytań zapisała się dwójka parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-322.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Jeżeli więcej chętnych nie ma, zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-322.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Czas na zadanie pytania - 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-322.4" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo proszę, pan poseł Jarosław Gonciarz jako pierwszy zadaje pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#PosełJarosławGonciarz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W art. 598 dodaje się § 3 w brzmieniu: Notariusz zobowiązany jest do zawiadomienia zobowiązanego z prawa pierwokupu o wykonaniu prawa pierwokupu przez uprawnionego w terminie 3 dni od dnia wykonania prawa pierwokupu. Przepis ten nie wprowadza terminu na np. wysłanie listem poleconym informacji na adres uprawnionego, lecz wprowadza termin, w którym zobowiązany ma obowiązek poinformowania uprawnionego o treści umowy sprzedaży. W związku z bardzo krótkim terminem na poinformowanie chciałbym zapytać, w jaki sposób zobowiązany mógłby zrealizować swój obowiązek wynikający z ustawy poinformowania uprawnionego w terminie 3 dni o treści umowy sprzedaży w przypadku zawarcia umowy z osobą trzecią w piątek i dysponując jedynie adresem uprawnionego, znając tylko miejsce zamieszkania lub też siedzibę w innej miejscowości. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">I proszę o zadanie pytania panią poseł Bernadetę Krynicką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#PosełBernadetaKrynicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponowana przez wnioskodawców nowelizacja ma m.in. na celu ochronę prawa własności oraz zapewnienie bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami. Ale gdzie jest troska o interes osób, które mogą skorzystać z pierwokupu? Czy wnioskodawca, proponując obostrzenie w zakresie prawa pierwokupu, wziął pod uwagę, że obowiązkowa wpłata całej ceny do depozytu ograniczy wielu osobom skorzystanie z prawa pierwokupu? Po drugie: Czy wzięto pod uwagę koszty złożenia środków do depozytu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">I proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pana ministra Łukasza Piebiaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościŁukaszPiebiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościŁukaszPiebiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odnośnie do uwag do projektu one są generalnie krytyczne ze względu na jego, niestety, niską jakość legislacyjną.</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościŁukaszPiebiak">Odnosząc się, po pierwsze, do zmiany art. 597 § 2 k.c., należy podnieść, że w skład czynności prawnej polegającej na wykonaniu prawa pierwokupu wchodzi oświadczenie woli o wykonaniu tego prawa, które jest składane zobowiązanemu z tytułu prawa pierwokupu. Jest to zatem jednostronna czynność prawna o charakterze prawokształtującym. Na skutek złożenia takiego oświadczenia zawarta przez zbywcę z osobą trzecią umowa sprzedaży dochodzi do skutku między zbywcą a uprawnionym, który wykonał prawo pierwokupu, na warunkach określonych w umowie sprzedaży. Przewidziany w projektowanym art. 597 Kodeksu cywilnego warunek w postaci uprzedniego złożenia przez uprawnionego do depozytu notarialnego całej ceny w wysokości określonej w umowie sprzedaży zawartej przez zobowiązanego z osobą trzecią nie stanowi elementu treści czynności prawnej ani też jej nie modyfikuje. Z tego względu propozycja zamieszczenia w art. 597 § 2 zdanie pierwsze Kodeksu cywilnego treści: z zastrzeżeniem art. 597 k.c. jest zbędna. Tym samym również zbędna jest sama propozycja nowelizacji art. 597 § 2 k.c., ponieważ w naszej ocenie cele, które mają być osiągnięte przez tę nowelizację, nie zostaną osiągnięte. To podstawowa rzecz.</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościŁukaszPiebiak">Druga rzecz, o której tu już była mowa choćby podczas pytań czy w wystąpieniu pana posła Meysztowicza - w zakresie dodawanego art. 597 Kodeksu cywilnego należy podkreślić, że przepis ten będzie skutkować wzrostem kosztów transakcji dotyczących obrotu nieruchomościami. Zgodnie z ustawą Prawo o notariacie, konkretnie art. 79 pkt 6, przyjęcie na przechowanie pieniędzy przez notariusza stanowi odrębną czynność notarialną. Wprawdzie pieniężny depozyt notarialny nie musi pozostawać w relacji z inną czynnością, która jest dokonywana, jednakże na gruncie obowiązujących aktualnie przepisów prawa notarialnego należy uznać za dopuszczalne złożenie do depozytu notariusza, u którego uprawniony z tytułu prawa pierwokupu składałby oświadczenie o skorzystaniu z tego prawa, ceny nabycia tej nieruchomości. Wprowadzenie zatem obowiązku składania do depozytu ceny będzie się wiązało z koniecznością ponoszenia dodatkowych kosztów w postaci wynagrodzenia notariusza. Maksymalna taksa notarialna za sporządzenie w formie aktu notarialnego protokołu przyjęcia pieniędzy do depozytu wynosi połowę stawki maksymalnej liczonej od wartości przedmiotu czynności notarialnej, tj. od wartości kwoty składanej do depozytu. Obligatoryjne obciążenie dodatkowymi kosztami uprawnionych z tytułu prawa pierwokupu nie wydaje się celowe. Dla przykładu: wysokość wynagrodzenia notariusza dla kwoty, a to są nieruchomości, więc to nie są z reguły niskie kwoty, 200 tys. zł to jest 785 zł, 500 tys. zł - 1385, 1 mln zł - 2385. Ponadto zobowiązany i uprawniony z tytułu prawa pierwokupu z racji posiadanego do siebie zaufania mogą nie być zainteresowani korzystaniem z instytucji złożenia ceny do depozytu notarialnego, ale tutaj jakby projekt nie pozostawia innej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-327.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościŁukaszPiebiak">Przepis ten miałby, jak się wydaje, również zastosowanie do wykonywania prawa pierwokupu przez Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego działające na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami. I także te podmioty, szeroko pojęte podmioty prawa publicznego, stałyby się podmiotami zobowiązanymi do ponoszenia kosztów złożenia ceny do depozytu notarialnego. Trudno powiedzieć, czy to umknęło twórcom projektu, czy też jest działaniem celowym.</u>
          <u xml:id="u-327.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościŁukaszPiebiak">W art. 598 § 3 k.c. mamy obowiązek notariusza zawiadomienia zobowiązanego z prawa pierwokupu o wykonaniu prawa pierwokupu w terminie 3 dni od dnia wykonania tego prawa. Treść tego przepisu nie jest skorelowana z treścią art. 597 § 2, zgodnie z którym prawo pierwokupu wykonuje się przez oświadczenie złożone zobowiązanemu. Zatem oświadczenie o wykonaniu prawa pierwokupu składa się osobie zobowiązanej z tytułu prawa pierwokupu. Staje się ono skuteczne z chwilą, gdy doszło do zobowiązanego w taki sposób, aby mógł się zapoznać z jego treścią - patrz art. 61 § 1 Kodeksu cywilnego. Dopóki to nie nastąpi, nie następuje wykonanie prawa pierwokupu.</u>
          <u xml:id="u-327.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościŁukaszPiebiak">Projekt nie zawiera propozycji rozwiązania analogicznego do regulacji zawartych w art. 110 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami, który to przepis stanowi, że wójt, burmistrz albo prezydent miasta wykonuje prawo pierwokupu przez złożenie oświadczenia w formie aktu notarialnego u notariusza. Z chwilą złożenia takiego oświadczenia nieruchomość staje się własnością gminy, jeżeli wykonanie prawa pierwokupu dotyczyło sprzedaży nieruchomości. Jest to przepis szczególny, który wyłącza stosowanie art. 597 § 2 zdanie pierwsze Kodeksu cywilnego. Regulacja taka stwarza ułatwienia dla praktyki i umożliwia gminie ujawnienie zmiany stanu prawnego, jaki wystąpił w wyniku wykonania prawa pierwokupu, z chwilą złożenia oświadczenia u notariusza.</u>
          <u xml:id="u-327.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościŁukaszPiebiak">Poza tą kwestią przewidywane 3-dniowe terminy - do zawiadomienia uprawnionego o treści umowy sprzedaży zawartej z osobą trzecią oraz do zawiadomienia zobowiązanego przez notariusza o złożeniu oświadczenia przez uprawnionego - wydają się zbyt krótkie i mało realne do dotrzymania. Tutaj w pełni należy się podpisać pod uwagami co do lepszej konstrukcji, która dzisiaj obowiązuje, czyli konstrukcji niezwłoczności przyjętej w dziesiątkach prawdopodobnie przepisów Kodeksu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-327.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościŁukaszPiebiak">Ponadto jeżeli mówimy o wprowadzeniu obowiązku złożenia przez uprawnionego z tytułu prawa pierwokupu do depozytu notarialnego całej ceny, w wysokości określonej w umowie, jako warunku przyjęcia przez notariusza oświadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu, to będzie to powodować, że uprawniony z tytułu prawa pierwokupu nie będzie mógł skorzystać z możliwości zapłaty ceny w terminie późniejszym. A tak częstokroć przecież się dzieje, że obowiązek zapłaty ceny jest odsunięty w czasie.</u>
          <u xml:id="u-327.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościŁukaszPiebiak">Co do dotychczasowych opinii odnośnie do tego projektu cztery podmioty, podmioty uznane, jeżeli chodzi o kwestie obrotu cywilnoprawnego, wszystkie cztery podmioty zewnętrzne w stosunku do rządu czy Ministerstwa Sprawiedliwości, wyraziły opinie krytyczne - albo bardzo krytyczne, albo umiarkowanie krytyczne, ale generalnie krytyczne. Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa, Sąd Najwyższy, Krajowa Rada Sądownictwa, Związek Powiatów Polskich i Związek Miast Polskich - to wszystko są opinie krytyczne, których tutaj nie będę przytaczał, bo nie ma na to czasu.</u>
          <u xml:id="u-327.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościŁukaszPiebiak">Wnioski. Przewidywane cele regulacji, zmierzające do zwiększenia bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami, a także wzajemnego zaufania podmiotów uczestniczących w tym obrocie oraz zabezpieczenia interesów zobowiązanych z tytułu prawa pierwokupu, zasługują na aprobatę. Przedstawiony w projekcie sposób realizacji tych celów jednak nie wydaje się właściwy. Trudno bowiem uznać za zasadną propozycję każdorazowego zabezpieczania interesów zobowiązanych z tytułu prawa pierwokupu przez wprowadzenie obowiązku złożenia ceny do depozytu notarialnego, nawet wówczas gdy sami zobowiązani nie dostrzegają potrzeby wprowadzenia takiego zabezpieczenia. W kontekście tych zastrzeżeń należałoby rozważyć, czy wskazywane przez projektodawców cele nie mogą zostać osiągnięte w inny sposób.</u>
          <u xml:id="u-327.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościŁukaszPiebiak">Niezależnie od powyższego projekt, w zakresie realizacji celu polegającego na zwiększeniu bezpieczeństwa notariuszy i zminimalizowaniu ryzyka ponoszenia przez nich odpowiedzialności związanej z wykonywaniem przez uprawnionych prawa pierwokupu bez jednoczesnego zabezpieczenia ceny, nie został poprzedzony analizą obowiązujących regulacji w celu ustalenia, na ile wskazywane zagrożenia są realne. Podkreślenia wymaga, że Ministerstwo Sprawiedliwości, w ramach kompetencji polegających na wykonywaniu czynności nadzorczych wobec notariuszy, nie odnotowało żadnych przypadków ponoszenia przez notariuszy odpowiedzialności w sytuacji opisanej w projekcie.</u>
          <u xml:id="u-327.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościŁukaszPiebiak">Do chwili pierwszego czytania, czyli do chwili obecnej, stanowisko rządu nie zostało przyjęte. Projekt stanowiska znajduje się jeszcze na etapie uzgodnień zewnętrznych. Ministerstwo Sprawiedliwości jest tutaj resortem wiodącym i zaproponowaliśmy w projekcie stanowiska rządu negatywne zaopiniowanie tegoż projektu ustawy, druk sejmowy nr 816. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców panią poseł Joannę Schmidt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#PosełJoannaSchmidt">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję wszystkim za pytania, ale również dziękuję za opinie ministerstwa. Uważamy jednak, że temat dotyczy kwestii, którą należy uregulować. Zmiana, którą proponujemy, jest reakcją na brak należytego zabezpieczenia podstawowego prawa, które wynika z art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a mianowicie prawa ochrony własności, które jest zagrożone dla zobowiązanego z tytułu wykonywania prawa pierwokupu. Pytania, jakie padły, dotyczyły samego ograniczenia prawa pierwokupu, tego, że proponowana nowelizacja ograniczy stosowanie umowy, prawa pierwokupu. Naszym celem nie jest ani ograniczanie stosowania umowy sprzedaży z klauzulą prawa pierwokupu, ani w jakiś sposób promowanie czy rozwijanie tego zjawiska gospodarczego. Naszym celem i naszą intencją jest zabezpieczenie właściciela nieruchomości przed sytuacją, kiedy w momencie gdy uprawniony składa oświadczenie o skorzystaniu z prawa pierwokupu, de facto bez zapłaty przechodzi na niego prawo własności.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#PosełJoannaSchmidt">Było również w wypowiedzi zastrzeżenie co do 30 dni, że to jest okres, który jest krótki. Partnerzy, którzy zawarli taką umowę, zdają sobie sprawę, że na jednej stronie spoczywa zobowiązanie, na drugiej - prawo korzystania z tej klauzuli. W związku z tym w domniemaniu jest to 30 dni, co wynika z Kodeksu cywilnego. My tutaj nie zmieniamy terminu. My jedynie, co do terminu, zmieniamy termin powiadamiania się, skutecznego powiadamiania się, zarówno ze względu na informację do uprawnionego, jak i potem zwrotną notariusza do zobowiązanego. Tylko ten § 2 artykułu proponujemy zmienić, a oczywiście pozostawić § 1, który dotyczy 30 dni, czasu na wykonanie prawa pierwokupu. Tej kwestii w ogóle nie podnosimy.</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#PosełJoannaSchmidt">Bardzo proszę posłów o skierowanie tego projektu ustawy do prac w komisji. Jesteśmy otwarci na zmiany, na doprecyzowanie tego, co zaproponowaliśmy. Być może pojawią się również nowe kwestie, w przypadku których będzie moment, aby rzeczywiście merytorycznie, ponad podziałami... Bo przyznacie państwo, posłowie i posłanki, że temat na pewno nie jest emocjonalny, budzący emocje, tak jak to miało miejsce, jak to było z dzisiejszymi obradami. Jesteśmy w stanie poprawić tę kwestię i spowodować, że transakcje sprzedaży nieruchomości będą dokonywały się w atmosferze transparentności i poczucia bezpieczeństwa dla obu stron. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego przedstawić nasze stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, druk nr 816.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Omawiana nowelizacja Kodeksu cywilnego dotyczy zmiany zasad pierwokupu nieruchomości. Projekt nakłada na nabywców (korzystających z prawa pierwokupu) obowiązek złożenia notariuszowi depozytu całej ceny nieruchomości jako gwarancji ochrony własności. Wyżej wymieniony depozyt pozwalałby notariuszowi przyjąć oświadczenie uprawniające do pierwokupu. Wysokość zabezpieczenia zostałaby określona w umowie sprzedaży podpisanej przez pierwotnego właściciela z osobą trzecią.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Celem projektu jest ograniczenie ryzyka przejęcia prawa własności nieruchomości bez zapłaty oczekiwanej ceny. Jak przekonują inicjatorzy nowelizacji, zmiana zasad pierwokupu przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa transakcji dotyczących obrotu nieruchomościami.</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Jak wskazuje Krajowa Rada Sądownictwa w swojej opinii z 15 września br., obowiązujące przepisy Kodeksu cywilnego regulujące instytucję prawa pierwokupu są dostatecznie precyzyjne i nie budzą rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych ani Sądu Najwyższego, w związku z czym nie zachodzi konieczność ich nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-331.4" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Jak rozumiem, autorzy projektu mają zamiar uniknąć nieścisłości, jakie ich zdaniem mogą wyniknąć z obecnie obowiązującego zapisu: „zobowiązany tytułem prawa pierwokupu powinien niezwłocznie zawiadomić uprawnionego o treści umowy sprzedaży zawartej z osobą trzecią”. Tymczasem w doktrynie prawniczej termin „niezwłocznie” oznacza termin realny, mający na względzie okoliczności i czas. Nie powinno być więc tutaj wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-331.5" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Brak również przesłanek, by uznać, że obowiązujące zapisy Kodeksu cywilnego w sprawie pierwokupu budziły trudności orzecznicze.</u>
          <u xml:id="u-331.6" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Należy podkreślić, że na mocy proponowanych zmian ustawowych warunkiem skorzystania z prawa pierwokupu będzie uprzednie złożenie do depozytu notarialnego kwoty równej kwocie sprzedaży nawet wówczas, gdy między stronami transakcji został ustalony inny termin sprzedaży. Nałoży to na kupujących duży ciężar i utrudni im dokonanie transakcji. Najczęściej procedura taka wiąże się z formalnościami dotyczącymi uzyskania przez nabywcę kredytu. Jak doskonale wiemy, formalności takie potrafią trwać dłuższy czas. Tymczasem termin, w jakim uprawniony może skorzystać z prawa pierwokupu, wynosi 1 miesiąc w odniesieniu do nieruchomości i 1 tydzień w odniesieniu do innych rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-331.7" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Nabywcy mogą w tej sytuacji zwyczajnie nie zdążyć złożyć wymaganego depozytu, tracąc de facto swoje prawo pierwokupu.</u>
          <u xml:id="u-331.8" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Zauważmy też, że projekt nie przewiduje nałożenia na notariuszy obowiązku przyjmowania rzeczonego depozytu. Poza wszystkim oczywiste jest, że takie dodatkowe czynności będą wiązały się z kolejnymi opłatami, jakie ponieść będą musieli nabywcy.</u>
          <u xml:id="u-331.9" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Autorzy projektu przytaczają argument o trudnościach w uzyskaniu zapłaty po złożeniu oświadczenia o zamiarze skorzystania z prawa pierwokupu. Obowiązujący obecnie art. 601 Kodeksu cywilnego stanowi jednak jasno, że: „jeżeli według umowy sprzedaży zawartej z osobą trzecią cena ma być zapłacona w terminie późniejszym, uprawniony do pierwokupu może z tego terminu skorzystać tylko wtedy, gdy zabezpieczy zapłatę ceny”. Z przepisu tego wynikają różne sposoby zabezpieczenia zapłaty ceny. Istnieją więc na gruncie obecnie obowiązującego prawa instrumenty pozwalające wymóc ochronę interesu sprzedającego.</u>
          <u xml:id="u-331.10" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Nie bez znaczenia przy ocenie projektu pozostaje fakt, że jego autorzy w sposób bardzo lakoniczny uzasadnili konieczność jego wprowadzenia.</u>
          <u xml:id="u-331.11" who="#PosełKrzysztofPaszyk">W naszej opinii obowiązujące obecnie przepisy w wystarczającym stopniu zabezpieczają interesy stron w przypadku prawa pierwokupu.</u>
          <u xml:id="u-331.12" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Wysoka Izbo, w imieniu klubu PSL wnioskuję o skierowanie projektu do dalszych prac w niezmienionym kształcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Wysoka Izbo, ogłaszam 3 minuty przerwy technicznej.</u>
          <u xml:id="u-332.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 23 do godz. 16 min 29)</u>
          <u xml:id="u-332.4" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-332.5" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o sprzedaży żywności przez rolników oraz zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 854).</u>
          <u xml:id="u-332.6" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę przedstawiciela wnioskodawców pana posła Jarosława Sachajkę o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#PosełJarosławSachajko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę przedstawić państwu projekt ustawy o sprzedaży żywności przez rolników oraz zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#PosełJarosławSachajko">Jest to ustawa, na którą od lat czekali polscy rolnicy i konsumenci. Rolnicy skarżą się przede wszystkim na brak jasnych, precyzyjnych i zrozumiałych zasad umożliwiających sprzedaż produktów pochodzących z własnego gospodarstwa. Podkreślają, że obecne przepisy dedykowane są przedsiębiorstwom sektora spożywczego. Brak jest przepisów umożliwiających produkcję i sprzedaż małych ilości przetworzonej żywności bez składania daniny dla państwa. Dzisiaj zgodnie z prawem nie możemy kupić bezpośrednio od rolnika, który nie prowadzi firmy, takich produktów, jak: przetwory domowe, przeciery, mąki, kasze, mięsa surowe - poza drobiem, zajęczakami i dziczyzną - jak również wędlin czy pasztetów. Sprzedaż produktów żywnościowych bezpośrednio od rolnika jest prowadzona powszechnie w szarej strefie, głównie ze względu na uzasadnioną obawę rolników, że nie podołają obowiązkom podatkowym, formalnoprawnym oraz higienicznym związanym ze zgłaszaną legalizacją działalności. Sprzedaż ta jest odpowiedzią polskich rolników na rosnącą potrzebę ze strony konsumentów - potrzebę dostępu do zdrowej, dobrej i naturalnej żywności wiadomego pochodzenia.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#PosełJarosławSachajko">Tymczasem w innych państwach europejskich sprzedaż żywności przez rolników prowadzona jest w majestacie prawa, przez co jest bardzo popularna i szeroko rozpowszechniona. Dobrym przykładem są tu Włochy, gdzie proste przepisy w sprawie sprzedaży bezpośredniej dają wspaniałe efekty przynoszące bilionowe obroty, z czego 75% to sprzedaż bezpośrednia wina, warzyw, przetworów mięsnych i owoców. We Włoszech sprzedaż bezpośrednio do konsumentów obejmuje ok. 17% wszystkich gospodarstw. Około 1/3 gospodarstw w Austrii prowadzi sprzedaż bezpośrednią; tam również jest testowana sprzedaż bezpośrednia w supermarketach. Sprzedaż bezpośrednia w Niemczech i we Francji, jak wiemy, również ma się bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#PosełJarosławSachajko">Od 1 stycznia 2016 r. w Polsce obowiązują znowelizowane przepisy regulujące sprzedaż bezpośrednią. Według danych ministerstwa rolnictwa z tego rodzaju sprzedaży przez pół roku obowiązywania ustawy skorzystało jedynie kilkudziesięciu rolników. Polska na tle innych państw rysuje się jako przesiąknięte biurokracją państwo z restrykcyjną, nieścisłą, nieprzyjazną dla rolników, czyli producentów żywności, legislacją, podczas gdy inne społeczeństwa bogacą się i mogą się cieszyć zdrową, tradycyjną, regionalną żywnością.</u>
          <u xml:id="u-333.4" who="#PosełJarosławSachajko">Najbliższe kilka lat to czas, który zdecyduje o kształcie polskiego rolnictwa. Wpływ na to będą miały regulacje unijne, m.in. zniesienie limitów na produkcję mleka i buraków cukrowych, bezcłowy kontyngent z Ukrainy oraz nowe zasady unijnej polityki rolnej, które mogą się pojawić w związku z Brexitem. Równie duży wpływ na polskie rolnictwo będą miały umowy CETA i TTIP. Naukowcy z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oceniają, iż tylko ok. 16% polskich gospodarstw skorzystało na wejściu do Unii Europejskiej i jest w stanie konkurować na unijnym rynku. Większość gospodarstw znajduje się w gorszej sytuacji. Dziś zanikają gospodarstwa posiadające mniej niż 5 ha, za kilka lat bankrutować będą gospodarstwa dysponujące 20 ha. Około 700 tys. gospodarstw o wielkości do 5 ha jest dziś zagrożonych. To gospodarstwa, które są u kresu swoich dni - jeszcze trochę i przestaną egzystować. Decyzje, które dzisiaj podejmujemy, mogą zaważyć na tym, czy przetrwa kilkaset tysięcy gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-333.5" who="#PosełJarosławSachajko">Jaką alternatywę proponuje obecnie państwo polskie rolnikom, którzy wkrótce zrezygnują z produkcji rolnej z powodu zbyt małej powierzchni gospodarstwa, spadku potencjału produkcyjnego, braku perspektyw rozwoju? Jaka przyszłość czeka kilkaset tysięcy rolników i ich rodzin, którzy stracą dotychczasowe źródło utrzymania? Zapewne zostaną zmuszeni szukać niskopłatnej pracy w większych miastach lub wyjadą za granicę jako tania siła robocza. Dlatego uważam, że naszym, parlamentarzystów, obowiązkiem jest działanie, które zapobiegnie wyludnianiu się wsi, a priorytetem powinna być poprawa jakości życia mieszkańców terenów wiejskich oraz stworzenie rolnikom optymalnych warunków do wykonywania swojej pracy, za którą otrzymają godziwe zarobki.</u>
          <u xml:id="u-333.6" who="#PosełJarosławSachajko">Projekt ustawy o sprzedaży żywności przez rolników daje właśnie taką możliwość. Powstał on we współpracy z samymi rolnikami i przyniesie liczne korzyści zarówno rolnikom, jak i konsumentom. Po pierwsze, cały zysk pozostaje w gospodarstwie i stanowi dodatkowy dochód dla rolnika i jego rodziny. Sprzedaż żywności przez rolników w założeniach jest działalnością dodatkową rolników, umożliwiającą sprzedaż klientowi ostatecznemu, czyli konsumentowi, części lub nawet całości produktów z gospodarstwa. Po drugie, zyskują również konsumenci - poprzez zapewnienie im zdrowej, naturalnej, bez sztucznych substancji, świeżej żywności. Ustawa jest korzystna dla konsumenta również ze względu na niższą cenę produktów kupowanych bezpośrednio od rolnika, ich większą świeżość i wyższą jakość. Zaletą takiego podejścia jest krótki łańcuch dostaw, pominięcie pośredników i realizacja zasady: od pola do stołu.</u>
          <u xml:id="u-333.7" who="#PosełJarosławSachajko">Bardzo ważna jest również gwarancja jakości i bezpieczeństwa żywności uzyskiwana poprzez bezpośredni przepływ informacji między producentem a konsumentem, poprzez zapisanie w ustawie prawa do bezpośredniego odwiedzenia gospodarstwa rolnika przez konsumenta. Projekt ogranicza obowiązek przestrzegania skomplikowanych i rygorystycznych przepisów unijnych, które dotyczą w swej istocie produkcji masowej, a dopuszczają możliwość wyłączenia spod ich działania sprzedaży bezpośredniej. W projekcie zakłada się, że przestrzegane mają być podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny produkcji żywności. Przyjęcie ustawy pozwoli na ominięcie pośredników, prowadząc w efekcie do zwiększenia dochodu uzyskiwanego przez rolnika producenta żywności, a klientowi zapewni zdrową i tanią żywność.</u>
          <u xml:id="u-333.8" who="#PosełJarosławSachajko">Projekt ustawy daje proste przepisy, daje wolność wyboru, a proste przepisy, wolność wyboru stanowią podstawę i gwarancję wolności obywatelskich. Rolnik pierwszy przynosi plon swej pracy, toteż pierwszy powinien korzystać z tego mozołu. Niestety dzisiaj z ciężkiej pracy rolnika korzystają pośrednicy, przyczyniając się do coraz gorszej sytuacji małych i średnich gospodarstw. Rolnictwo rozdrobnione, małe i średnie, jest również rolnictwem kulturotwórczym. Przyczynia się także do rozwoju turystyki na terenach wiejskich, zapewnia zrównoważony rozwój, ochronę bioróżnorodności, ochronę zasobów rodzimych odmian roślin oraz ras zwierząt. Polska dzięki tej wielkiej różnorodności, dużym zasobom nieskażonych gleb posiada ogromny kapitał. Zdrowa, naturalna, nieprzetworzona żywność powinna być jednym z ważniejszych kierunków rozwoju polskiego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-333.9" who="#PosełJarosławSachajko">Projekt niniejszej ustawy promuje i wspiera przedsiębiorczość. Polacy chcą kupować żywność prosto od rolników. Wprowadzenie uproszczeń spowoduje, że zarówno sprzedaż, jak i zakupy będą mniej kłopotliwe zarówno dla rolników, jak i konsumentów. Chcemy, aby ustawa dotyczyła szerokiej rzeszy rolników a nie tylko tej ich części, która będzie mogła sobie pozwolić na spełnienie norm niewspółmiernie wysokich do skali dozwolonej ustawą sprzedaży. Ustawa przyczyni się do pobudzenia zdrowej konkurencji i doprowadzi do tego, że producenci zwrócą większą uwagę na jakość produkowanej przez nich żywności. Projekt ustawy zapewnia nam niezależność i suwerenność żywieniową.</u>
          <u xml:id="u-333.10" who="#PosełJarosławSachajko">Nasuwa się pytanie: Dlaczego ustawa, która przyniesie korzyści tak dużej rzeszy osób, po dziś dzień nie została uchwalona? Być może z obawy o to, jak zareaguje Komisja Europejska. Sam wiele razy słyszałem, że tego nie można zrobić, tak się nie da, to nie jest możliwe, Unia nam nie pozwoli. Myślę, że jest to nieuzasadniony strach, ponieważ jeżeli danemu państwu naprawdę zależy na jakiejś kwestii, jeżeli prowadzi twarde negocjacje, to jest w stanie osiągnąć zamierzony cel. Najlepszym tego przykładem jest Francja, która trzy miesiące temu w sposób precedensowy otrzymała od Komisji Europejskiej pozwolenie na wprowadzenie obowiązkowego oznaczenia kraju pochodzenia na produktach mleczarskich oraz przetworzonych produktach mięsnych. Może problem stanowi niechęć dużych zakładów przetwórczych oraz sieci handlowych wobec tego, aby na rynku pojawiły się nowe podmioty sprzedające swoją przetworzoną żywność? Pragnę rozwiać również te wątpliwości, bo rolnicy w żaden sposób nie będą stanowili konkurencji dla produkcji masowej. Przede wszystkim dlatego, że w projekcie ustawy zostało wyraźnie określone, że sprzedaż żywności będzie prowadzona w małych ilościach, a maksymalne ilości poszczególnych rodzajów żywności, które będą mogły być sprzedawane przez rolników, zostaną określone w rozporządzeniu ministra rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-333.11" who="#PosełJarosławSachajko">Zwiększenie kontroli nad przetwarzaniem żywności przez rolników nie jest potrzebne. Państwo powinno wspierać sprzedaż żywności przez rolników, a nie mnożyć przepisy, które to utrudniają. Przepisy powinny być jak najbardziej syntetyczne, przejrzyste, aby nie zwiększać biurokracji, która i tak jest u nas bardzo rozbudowana. Wprowadzanie licznych nakazów, zaświadczeń, obowiązków, kontroli spowoduje powstanie tylko masy niepotrzebnych regulacji, co utrudni dostęp do korzystania z przepisów tej ustawy, która przecież ma być dla rolników i konsumentów zrozumiała i użyteczna.</u>
          <u xml:id="u-333.12" who="#PosełJarosławSachajko">Zapraszam wszystkich posłów do pracy przy bardzo ważnej dla nas wszystkich ustawie, tak aby już wkrótce smaczna, aromatyczna żywność była powszechna na polskich stołach.</u>
          <u xml:id="u-333.13" who="#PosełJarosławSachajko">Na zakończenie pragnę podkreślić, iż projekt został przygotowany przez samych rolników i jest głosem szerokiej grupy społeczeństwa. W ramach konsultacji ustawę poparło ponad 15 tys. osób indywidualnie oraz 200 organizacji i instytucji reprezentujących około 350 tys. obywateli. Apeluję zatem do państwa posłów o poparcie niniejszego projektu. Proszę o głos poparcia dla polskich rolników, dla małych i średnich przedsiębiorstw, dla domowej, naturalnej żywności, dla zdrowia nas wszystkich. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-333.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-334.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Jan Krzysztof Ardanowski.</u>
          <u xml:id="u-334.4" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#PosełJanKrzysztofArdanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Pragnę przedstawić opinię Prawa i Sprawiedliwości dotyczącą ustawy o sprzedaży żywności przez rolników i zmianie niektórych innych ustaw z druku nr 854.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#PosełJanKrzysztofArdanowski">Chcę na początku powiedzieć, że z dużym zainteresowaniem przyglądamy się również projektowi Kukiz’15. Podzielamy przekonanie, że ten obszar, umożliwienie sprzedaży w sposób legalny zarówno nieprzetworzonej, jak i przetworzonej żywności przez rolników, wymaga uregulowania i że zmiany w prawie polskim są niezbędne. Wynika to z kilku powodów. Przede wszystkim należy pomóc rolnikom w zdobyciu dodatkowych źródeł dochodu. Szczególnie dotyczy to małych gospodarstw, których powierzchnia nie pozwala być liczącym się uczestnikiem towarowego obrotu rolnego, a jednocześnie ta powierzchnia pozwalałaby produkować stosunkowo niewielkie ilości żywności, które, przetworzone bądź nieprzetworzone i sprzedawane na rynku lokalnym, mogłyby być istotnym uzupełnieniem dochodów rolniczych. To nie jest zresztą nic nowego, ponieważ tego typu mechanizmy, różnie prawnie regulowane, nie ma jednego sposobu regulacji w krajach Unii Europejskiej, funkcjonują w wielu krajach. Jest również zainteresowanie konsumentów, pewnego rodzaju pozytywny snobizm, jaki się uwidacznia co do tej żywności bezpośrednio od rolników, od producentów, żywności świeżej, o bardzo krótkim okresie od wyprodukowania do konsumpcji. Jest on coraz bardziej dostrzegalny, zresztą nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie. Pewnie wielu z nas, podróżując po Europie Zachodniej, widziało, że na placach miasteczek francuskich, w cieniu gotyckich katedr, gdzie po południu odbywają się festyny, odbywają się koncerty, różnego rodzaju wydarzenia, miejscowi, okoliczni rolnicy sprzedają rano ryby, pasztety, sery, przetwory owocowo-warzywne, swoje wina. Jest to proces absolutnie naturalny i chciałbym, żeby taki również pojawił się w Polsce. Również w projekcie przedstawionym przez partię Kukiz’15 są postulaty organizacji społecznych, które współpracowały w poprzedniej kadencji Sejmu nad podobnymi rozwiązaniami. Te rozwiązania nie ujrzały światła dziennego mimo, i chcę to też przypomnieć, dużych starań ze strony ówczesnego ministerstwa rolnictwa, by takie rozwiązania wprowadzić. Niestety w pewnym momencie minister zdrowia z Platformy Obywatelskiej przeciął dyskusję: nie będzie takich możliwości, żadnych ułatwień, które by pozwoliły na sprzedaż bezpośrednią. Wprowadzono pewien humbug, przez senatorów Platformy wymyślony, który nie jest żadnym rozwiązaniem, w ramach tej ustawy, która w tej chwili istnieje. Parędziesiąt osób w Polsce odważyło się skorzystać z tych tzw. możliwości. Dlatego trzeba nad tym pracować. Te rozwiązania są w części niespójne, muszę powiedzieć, troszkę na zasadzie pewnych oczekiwań i chciejstwa, a nie faktycznych możliwości, ale trzeba nad tym pracować.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#PosełJanKrzysztofArdanowski">Chcę państwa poinformować, że rząd pani premier Beaty Szydło, rząd Prawa i Sprawiedliwości przyjął projekt ustawy, która również tego tematu dotyczy. I czekamy - w ciągu najbliższych kilku dni ten projekt trafi do Sejmu. Bardzo się cieszę, bo wtedy i projekt społeczny, który zawiera postulaty różnych organizacji ekologicznych związanych z polską wsią, dobrze tej wsi życzących, i projekt rządowy, bardziej precyzyjny, bardziej jednak odwzorowujący również rozwiązania Unii Europejskiej, spotkają się i na bazie tych dwóch projektów, jestem absolutnie przekonany, w krótkim czasie stworzymy prawo, które pozwoli legalnie polskim rolnikom urynkowić swoją produkcję, tę na niewielką skalę, na rynku lokalnym. Oczywiście jestem przekonany, że ta ustawa będzie dojrzewała, że ona będzie korygowana co do dostrzeżonych ewentualnie potrzeb, natomiast tego typu rozwiązania trzeba wprowadzić po to również, żeby praktycznie je przećwiczyć i zobaczyć, czy w następnych latach trzeba będzie rozszerzyć paletę tych produktów, zwiększyć kwotę, która bez zmiany systemu podatkowego będzie mogła być w tych gospodarstwach uzyskiwana, ilość miejsc sprzedaży. A także czy ma to robić tylko i wyłącznie rolnik osobiście, czy na przykład jego sąsiad może w ramach pewnego zespołu sprzedażowego jego produkty sprzedawać. Takich rozwiązań na świecie jest dużo, mamy z czego korzystać.</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#PosełJanKrzysztofArdanowski">Chcę w imieniu klubu powiedzieć, że z zainteresowaniem przyjmujemy ten projekt i będziemy pracowali</u>
          <u xml:id="u-335.4" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-335.5" who="#PosełJanKrzysztofArdanowski">zarówno nad projektem Kukiz’15, jak i nad rządowym, wierząc, że stworzymy dobre prawo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-335.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu pana posła Artura Dunina.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#PosełArturDunin">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja trochę nietypowo zacznę, bo zacznę od pytania do pana ministra Kowalczyka odnośnie do PAIiIZ. Czy to prawda, panie ministrze, że odbył się konkurs, były składane dokumenty i okazuje się, że osoby, które złożyły te dokumenty, nie wygrały, nie wzięły tak naprawdę udziału w konkursie, a wygrały osoby, które nawet tych dokumentów na konkurs nie złożyły? Czyżby dalej Pisiewicze działali? Zamienił stryjek siekierkę na kijek - jeden minister wyleciał, a teraz pan minister Kowalczyk, który miał opiekować się, zadbać o to, żeby nie było Pisiewiczów... zdaje się, że to samo jest. I mam wielką prośbę do pana marszałka, żeby to pytanie dotarło do pana ministra i żebym otrzymał odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#PosełArturDunin">A teraz do meritum, do ustawy o sprzedaży żywności przez rolników oraz zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 854). Klub Platformy Obywatelskiej pochylił się z uwagą nad tą ustawą. Dostałem dzisiaj również tę ustawę z poprawkami. Szanowni państwo, jest przygotowane, podstawy do tego... tu pan poseł Krzysztof Ardanowski wspominał, że jest coś przygotowane. Ja uważam, że to, co jest dzisiaj przygotowane, jest dobrą rzeczą, o której można rozmawiać, którą można ewentualnie poprawiać. Nie trzeba tworzyć jakby nowego prawa. Ale przyjmuję z zadowoleniem, że klub Kukiz’15 wychodzi z inicjatywą skierowaną do rolników. A o czym mówię? Dzisiaj mamy 2-procentowy podatek ryczałtowy i rolnik może sprzedawać do wartości 150 tys. euro. Państwo proponujecie w swojej ustawie sprzedaż bez żadnego podatku, natomiast do wartości 75 tys. zł. I tutaj nasuwa się pytanie, co z kasami fiskalnymi dla tych rolników, bo, przypominam, jeżeli dochód przekracza 20 tys., to takie kasy fiskalne powinny być. W projekcie nic o tym nie ma.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#PosełArturDunin">I kolejne pytanie. Państwo w debacie o TTIP i CETA mówiliście o tym, że wszystkie podmioty gospodarcze powinny mieć równy start. W tym momencie dla ok. 1 mln podmiotów szykujecie preferencje, bo one nie zapłacą podatku. Co z rolniczymi podmiotami gospodarczymi, które płacą ten podatek? To jedna rzecz.</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#PosełArturDunin">Nie macie państwo w projekcie żadnego słowa o tym, kto miałby ewentualnie kontrolować, zapisywać te podmioty gospodarcze, które chcą wejść w ten sposób na rynek. Piszecie państwo o rzeczach, które znajdują słabe odzwierciedlenie w wymiarze prawodawstwa. I wiele takich zapisów przyjmuję ze zdziwieniem, bo jeżeli państwo macie prawników, to powinniście skorzystać z rozwiązań prawnych istniejących w prawodawstwie. Są rzeczy, które państwo już zmieniliście. Tutaj należy wskazać, że przyjmuję z zadowoleniem parę zmian, natomiast mam pytanie odnośnie do art. 5. Co to znaczy: „w zakładzie detalicznym”? To też jest mało wyjaśnione. Ale te wszystkie rzeczy, mam nadzieję, będziemy mogli przedyskutować, bo klub Platformy Obywatelskiej jest za skierowaniem projektu do dalszych prac, będziemy starali się również skierować to do podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#PosełArturDunin">Mam też pytanie do ministerstwa: Kiedy wpłynie zapowiadany projekt ministerstwa rolnictwa w tym zakresie? Miałbym tutaj wiele uwag, ale myślę, że wszystkie te sprawy będzie można omówić w trakcie posiedzenia komisji rolnictwa, podkomisji, bo te rzeczy, które tak naprawdę są związane również z bezpieczeństwem, są bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-337.5" who="#PosełArturDunin">Dokonaliście państwo w tym projekcie zmiany, wcześniej było: „z podaniem przybliżonego składu produktu”. Państwo już macie, że będzie skład podany, tylko kto za to będzie brał odpowiedzialność, kto to będzie sprawdzał. To są rzeczy istotne, wydaje się. To, że rolnicy będą mogli</u>
          <u xml:id="u-337.6" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-337.7" who="#PosełArturDunin">dodatkowo zarabiać na swoim gospodarstwie jest pozytywne, natomiast żeby ludzie, którzy będą chcieli korzystać z tej dobrej polskiej żywności, mogli korzystać z niej bezpiecznie, to musi być kontrola.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu pana posła Norberta...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#PosełArturDunin">Bardzo serdecznie dziękuję panu marszałkowi i przypominam o mojej prośbie dotyczącej przekazania pytania panu ministrowi Kowalczykowi. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Panie pośle, bardzo panu dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu pana posła Norberta Kaczmarczyka.</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#PosełNorbertKaczmarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rolnictwo jest niezwykle ważną gałęzią polskiej gospodarki, jest bowiem bazą dla rozwoju przemysłu rolno-spożywczego, podstawowym sektorem zatrudnienia ludności wiejskiej. W ostatnich latach rośnie również jego znaczenie jako dostawcy surowców energetycznych i energii. Pomimo znacznego i systematycznego spadku udziału rolnictwa w produkcie krajowym brutto, udział ten nadal jest jednak ok. dwukrotnie wyższy niż w większości krajów Unii Europejskiej. Coraz więcej osób porzuca wieś i szuka pracy w mieście, dlatego że rolnik, tak jak każdy inny człowiek, chce dzięki swojej pracy zarabiać, chce móc utrzymać na godnym poziomie siebie i swoją rodzinę. Dzisiaj bycie rolnikiem oznacza nie tylko uprawę ziemi, pracę w polu, uzależnienie od kapryśnych warunków klimatycznych i pogodowych, ale również konieczność bycia prawnikiem, specjalistą w zakresie podatków, ubezpieczeń czy finansów. Kolega rolnik opowiedział mi kiedyś pewną zasłyszaną anegdotę o tym, jak papież Jan XXIII, opowiadając o swoim ojcu, powiedział, że istnieją trzy sposoby na to, aby się samemu wyniszczyć: kobiety, hazard i uprawa roli. Jego ojciec wybrał właśnie ten najnudniejszy sposób. Można w ten sposób sobie żartować, ale myślę, że każdy rolnik, który właśnie mnie słucha, w tej zabawnej zabawnej anegdocie wyczuje gorycz prawdy.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#PosełNorbertKaczmarczyk">Procedowany właśnie projekt ustawy, złożony przez Klub Poselski Kukiz’15, dotyczący umożliwienia rolnikom sprzedaży ich produktów ma przywrócić rolnikom naturalne prawo do wytwarzania i sprzedaży żywności, tym samym tworząc dla nich możliwość uzyskiwania alternatywnego źródła dochodu, co jest niezwykle pożądane z punktu widzenia poprawienia jakości życia ludności wiejskiej, ograniczenia odpływu ludności z obszarów wiejskich i poprawy konkurencyjności małych i średnich gospodarstw rolnych. Polski rolnik powinien mieć takie same szanse i instrumenty, jakimi dysponują rolnicy z innych krajów Unii Europejskiej, a obowiązkiem władzy jest wyposażenie rolników w takie narzędzia, które pozwolą im na poprawę ich sytuacji poprzez uczciwą pracę.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#PosełNorbertKaczmarczyk">Ustawa o sprzedaży żywności przez rolników jest również ogromnie korzystna z punktu widzenia konsumenta, którym jest każdy z nas. Mamy prawo wiedzieć, co kupujemy i co spożywamy, a wobec nadchodzącego zagrożenia w postaci genetycznego modyfikowania żywności, którego przykładem są rządowe projekty zakładające uwolnienie upraw GMO, przedłużenie możliwości karmienia zwierząt paszami zawierającymi GMO oraz wprowadzenie GMO tylnymi drzwiami poprzez CETA czy TTIP, wiedza ta wydaje się być dobrem nadzwyczaj cennym. Każdy konsument ma prawo mieć dostęp do naturalnie produkowanej i przetwarzanej żywności. Każdy konsument ma prawo mieć wybór, czy żywność chce kupować w zagranicznych sieciach czy bezpośrednio od polskiego rolnika. Ta ustawa to kolejna propozycja Kukiz’15 dająca Polakom wybór, do którego powinni mieć święte prawo, tym bardziej że wybór ten dotyczy pośrednio lub bezpośrednio ich życia i zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-341.3" who="#PosełNorbertKaczmarczyk">Procedowany właśnie projekt zapewni rolnikom możliwość bezpośredniej sprzedaży przetwarzanych produktów pochodzących z własnego surowca. Wprowadzenie domniemania higienicznego przygotowania produktów na wzór rozwiązań węgierskich oraz wymóg higienicznego przygotowania żywności stosowany we Francji przy jednoczesnym wprowadzeniu odpowiedzialności rolnika za jakość wytworzonych produktów to kompromis umożliwiający rolnikom przetwarzanie żywności w sposób higieniczny i sanitarny, bez konieczności spełniania wymagań przeznaczonych dla koncernów żywnościowych, którym rolnik posiadający małe lub średnie gospodarstwo nie jest w stanie sprostać. Dodatkowo konsument jest wyposażony w możliwość osobistego sprawdzenia sposobu produkcji żywności przez rolnika. Taka regulacja pośrednio wpłynie również na promocję rolnictwa i polskiej wsi.</u>
          <u xml:id="u-341.4" who="#PosełNorbertKaczmarczyk">W tym miejscu jeszcze raz podkreślam, że polscy rolnicy muszą być wyposażeni w takie same narzędzia, jakimi dysponują rolnicy z innych krajów Unii Europejskiej, bo tylko w ten sposób zapewnia się polskiemu rolnictwu konkurencyjność na europejskim i światowym rynku. Dlatego z tego miejsca wyrażam ogromną nadzieję, że wszystkie partie polityczne zagłosują za tym projektem i skierują go do dalszych prac w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-341.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu panią poseł Paulinę Hennig-Kloskę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Druk nr 854 wprowadza możliwość produkowania przez rolników żywności w ramach prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego bez konieczności zakładania pozarolniczej działalności gospodarczej. Rolnik mógłby prowadzić działalność polegającą na przetwarzaniu i sprzedaży produktów rolnych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu pod paroma warunkami, które ustawa wymienia i które były tu już wspominane, czyli m.in. sprzedaż produktów na rzecz konsumenta końcowego, robienie tego we własnym zakresie, przychód nieprzekraczający wskazanej tam kwoty 75 tys. zł rocznie, prowadzenie ewidencji sprzedaży.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Celem niniejszej ustawy jest stworzenie warunków do sprzedaży produktów spożywczych wytwarzanych przez rolników w sposób tradycyjny, domowy, z własnego gospodarstwa. Potrzeba takiego rozwiązania wynika z braku rozgraniczenia wytwarzania żywności metodami przemysłowymi i tradycyjnymi. Taką potrzebę ma rynek. To można przeczytać m.in. w uzasadnieniu do ustawy, które jest dołączone właśnie do tego druku. Problem jest jednak w tym, że tak produkowana żywność nie będzie objęta nadzorem sanitarnym, co może rodzić ryzyko wprowadzenia na rynek produktów zawierających bakterie i szerzących choroby. W związku z tym nasz klub rekomenduje skierowanie tej ustawy do dwóch połączonych komisji. Naszym zdaniem oprócz komisji rolnictwa, która w naturalny sposób tego typu ustawami powinna się zajmować, powinna zająć się tym Komisja Zdrowia, by przedstawiciel ministra odpowiedzialnego za zdrowie i życie Polaków mógł wypowiedzieć się w tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Oczywiście popieramy ten pomysł, pójście tą drogą. Polacy faktycznie chcą kupować dobre, świeże jedzenie. Znając jego źródło pochodzenia, robią się coraz większymi patriotami gospodarczymi i są gotowi wspierać polskie gospodarstwa rolnicze. Kierunek jest jak najbardziej właściwy.</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Oczywiście musimy też zapewnić naszych obywateli, że żywność, która trafia do ich domów, żywność, którą nabywają, jest żywnością spełniającą pewne wymagania fitosanitarne. To też jest naszym, jako parlamentarzystów, obowiązkiem. Tymczasem w ustawie czytamy, że miejsca, w których przetwarzana i przechowywana jest żywność, powinny być sprzątane przed rozpoczęciem i po zakończeniu produkcji. Szanowni państwo, „powinny być sprzątane” to oznacza, że takiego obowiązku nie ma, tzn. że jak się nie posprząta przed lub po rozpoczęciu produkcji żywności, która ma trafić do osób trzecich, to się nic nie stanie i ta osoba nie będzie poddawana żadnym sankcjom. Dalej czytamy, że w miejscach, o których mowa, nie powinny przebywać zwierzęta ani osoby niepowołane. Znowu mamy „powinni”, w związku z czym jak będą tam przebywać zwierzęta i będą zostawiać tam swoje nieczystości, to rozumiem, nic się nie stanie. Między „powinni” a „musi” jest bardzo daleka droga i ustawa nie powinna zawierać takich niedoróbek. Dalej czytamy w tej ustawie, że domniemywa się, że skoro rolnik jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo żywności oraz zapewnić warunki higieniczne dla produktów do spożycia w ramach własnego gospodarstwa domowego, to jest również w stanie w ten sam sposób przygotować produkty przeznaczone do dalszej sprzedaży. Nie mam nic przeciwko czystości utrzymywanej w domach naszych wspaniałych polskich rolników i polskich obywateli, ale nie możemy domniemywać, że żywność, która trafia do osób trzecich, jest produkowana w warunkach właściwych. Powinniśmy mieć tego pewność i ustawa również to powinna Polakom zapewniać. Miejsce, w którym przetwarzana i przechowywana jest żywność, powinno spełniać zasady dobrych praktyk higienicznych. Znowu „powinno”, czyli obowiązku nie ma. Naturalne konserwy, nieokreślone przyprawy, żaden przybliżony skład, nie tylko sprzedaż bezpośrednia, ale także przez Internet, więc dochodzi odległość, szerzenie się salmonelli, brak jakichkolwiek wyznaczonych standardów co do tego, jak powinny być pakowane, przechowywane i jakie produkty mogą być wysyłane na dalszą odległość.</u>
          <u xml:id="u-343.4" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Kierunek - jak najbardziej tak, natomiast, tak jak powiedziałam, musimy spełniać</u>
          <u xml:id="u-343.5" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-343.6" who="#PosełPaulinaHennigKloska">pewne wymogi sanitarne. W związku z tym rekomenduję skierowanie tej ustawy, tak jak już powiedziałam, do dwóch połączonych komisji, czyli Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Zdrowia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-343.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Maliszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#PosełMirosławMaliszewski">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego pragnę wyrazić stanowisko wobec projektu ustawy o sprzedaży żywności przez rolników oraz zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#PosełMirosławMaliszewski">Trzeba powiedzieć, że z większością uzasadnienia, które przedstawił pan poseł wnioskodawca, trzeba się zgodzić. Ważne jest, aby otwierać przed polskimi rolnikami nowe możliwości osiągania dochodów, a sprzedaż żywności przetworzonej daje taką szansę, że rolnicy będą mogli uzyskać wartość dodaną nie tylko z przetwórstwa, ale także z bezpośredniego dotarcia do konsumentów. To niewątpliwie jest wartością. To też przyświecało nam w poprzedniej kadencji, kiedy zdecydowaliśmy się na to, aby zrobić pierwszy krok, pierwszy ruch i przygotować projekt, który był rzeczywiście projektem przełomowym, bo umożliwił rolnikom po raz pierwszy w historii przetwarzanie żywności i kierowanie jej do konsumentów z pominięciem pośredników, ale także na preferencyjnych warunkach finansowych - mówię tu o opodatkowaniu - i dotyczących spełniania wymagań administracyjnych w zakresie zaostrzania bezpieczeństwa, ale nie tylko, chociażby nawet samego wyglądu, kształtu, rozmieszczenia budynków i pomieszczeń, w których takie przetwórstwo może się odbywać.</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#PosełMirosławMaliszewski">Warto jednak, odnosząc się do tego projektu, powiedzieć, że on ma bardziej charakter intencyjny niż formę prawa gotowego do wprowadzenia i dlatego bez wątpienia wymaga szeregu zmian. O tym mówili poprzednicy, pokazując pewne nieścisłości w tym projekcie, nie chcę powiedzieć, że niezgodności z prawem, ale pewne nieścisłości. Oczywiście, nam wszystkim marzy się, aby tak jak to jest w wielu innych krajach europejskich czy wielu innych krajach świata, móc, wychodząc do miasta, na ulicę, na festyn, na dożynki czy inne wydarzenia, kupować produkty bezpośrednio od rolników, i nie tylko, tak jak dzisiaj można, te formy nieprzetworzone, ale także przetworzone. Mnie osobiście marzy się, aby tacy rolnicy, będący na preferencyjnych warunkach podatkowych i, nazwijmy je tak, administracyjnych, mogli tę żywność kierować także do punktów sprzedaży detalicznej, żeby to nie była tylko sprzedaż festynowa. Tu padło stwierdzenie, że w supermarketach w niektórych krajach taką żywność można kupić. To by był właściwy kierunek, aby w tę stronę ta ustawa poszła.</u>
          <u xml:id="u-345.3" who="#PosełMirosławMaliszewski">Mówimy też o innych zapisach, które są w tej ustawie, mianowicie o katalogu produktów, które moglibyśmy nią objąć. Ten projekt z ubiegłego roku, tzn. ta ustawa, którą przyjęliśmy w poprzedniej kadencji, stworzyła wyraźny wyłom w dotychczasowym myśleniu wielu urzędników, zwłaszcza tych odpowiedzialnych za podatki, za działalność gospodarczą, bo obok tej podstawowej działalności rolniczej, którą rolnik może się zajmować, nie płacąc podatku dochodowego, została dopisana cała grupa produktów przetworzonych.</u>
          <u xml:id="u-345.4" who="#PosełMirosławMaliszewski">Trochę była inna konstrukcja, jeżeli chodzi o opodatkowanie. Trudno powiedzieć, czy ta obowiązująca dzisiaj jest lepsza, czy przedstawiony projekt, jest lepszy, głównie chodzi tu o podatek dochodowy. W tej ustawie też dość nieprecyzyjnie jest napisane o tym, że tego typu sprzedaż będzie stanowiła pomoc de minimis, będzie uznana za pomoc de minimis. Pytanie, jak wartość tej pomocy będzie określana, aby nie przekroczyć maksymalnego progu pomocy de minimis. Mówimy tutaj o pewnej ewidencji, ale nie mówimy o ewidencji wartości. To ewidentnie trzeba w tej ustawie poprawić, ale najważniejszą rzeczą jest, i cokolwiek mówilibyśmy i robili, to musi być, to zagwarantowanie bezpieczeństwa tej żywności. Jestem rolnikiem, mam do siebie zaufanie, mam zaufanie także do innych rolników, ale czym innym jest zaufanie, a czym innym jest bezpieczeństwo zdrowotne konsumentów. Nie możemy dzisiaj powiedzieć, że musimy klękać przed Unią Europejską, bo ona ma swoje przepisy. Musimy stworzyć takie przepisy krajowe, jakie są w innych krajach Unii Europejskiej, gdzie taka sprzedaż jest możliwa. Przepisy, które zagwarantują, że ta żywność, po pierwsze, będzie bezpieczna, po drugie, nie będzie narażona na działania konkurencji na rynku, bo takowa też jest, niedawno mieliśmy przykład z jakąś wodą gazowaną czy niegazowaną. Ta żywność będzie stanowiła niewątpliwie konkurencję dla żywności przemysłowej i dlatego musi posiadać szereg argumentów, żeby się bronić przed oskarżeniami.</u>
          <u xml:id="u-345.5" who="#PosełMirosławMaliszewski">Co z tej ustawy wyniknie, co wyjdzie w ostateczności po pracy podkomisji, pracy komisji, to będzie zależało, i uwaga, od projektu, który będzie złożony jako projekt rządowy, ale jeszcze bardziej będzie zależało od urzędników, nie chcę powiedzieć, że od klubu PiS, bo też, ale to urzędnicy raczej zdecydują i oby oni jak najmniej decydowali o charakterze tej ustawy w jej negatywnym znaczeniu, czyli obostrzaniu tej ustawy. Ona niewątpliwie,</u>
          <u xml:id="u-345.6" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-345.7" who="#PosełMirosławMaliszewski">w mojej ocenie, wymaga gruntownej przebudowy.</u>
          <u xml:id="u-345.8" who="#PosełMirosławMaliszewski">Polskie Stronnictwo Ludowe jest zdania, i to jest nasze stanowisko mówiące o tym, że poprzemy jej skierowanie dalej, że warto rozpocząć i kontynuować dyskusję w tym zakresie i kontynuować to, co zrobiliśmy w ubiegłej kadencji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-345.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">I proszę o zabranie głosu panią poseł Małgorzatę Zwiercan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#PosełMałgorzataZwiercan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Poselskiego Wolni i Solidarni w sprawie poselskiego projektu ustawy o sprzedaży żywności przez rolników oraz zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#PosełMałgorzataZwiercan">Procedowany projekt ustawy dotyczy prowadzonej przez rolnika produkcji, przetwarzania oraz sprzedaży żywności. Zawarte w nim regulacje umożliwiają rolnikowi prowadzenie sprzedaży bezpośredniej przetworzonych przez siebie produktów żywnościowych, pochodzących z własnego surowca. Wymogi, jakie wnioskodawcy nakładają na rolników, to oznakowanie artykułów m.in. adresem gospodarstwa oraz przybliżonym składem produktu. Ponadto w omawianym projekcie ustawy określono możliwą skalę, na jaką może być prowadzona przez rolników sprzedaż bezpośrednia. Zaznaczono, że ze względu na cele, jakimi kierowali się projektodawcy, oraz chęć wyeliminowania nadużyć mogących pojawiać się w tej materii, sprzedaż bezpośrednia żywności przez rolników ma być prowadzona w małych ilościach. Doprecyzowanie tego określenia uregulowane ma być w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw rolnictwa, określającego maksymalne ilości poszczególnych rodzajów żywności, które mogą być przez rolników sprzedawane, oraz zakres i sposób dokumentowania tych ilości.</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#PosełMałgorzataZwiercan">Nie ulega wątpliwości, że regulacje zawarte w omawianym projekcie ustawy są odpowiedzią na liczne postulaty rolników. Przede wszystkim zmniejszają restrykcyjne wymogi sanitarne, które według dotychczasowych zapisów wobec rolników stosuje się analogicznie jak wobec dużych zakładów przetwórczych. Wprowadzają domniemanie higienicznego przygotowania produktów, z jednoczesnym zastrzeżeniem odpowiedzialności rolnika za ich jakość. Ustanawiają limit przychodów z tytułu sprzedaży bezpośredniej, zwolniony z opodatkowania, w wysokości 75 tys. zł rocznie.</u>
          <u xml:id="u-347.3" who="#PosełMałgorzataZwiercan">Wszystkie te zmiany w pozytywny sposób będą oddziaływać na funkcjonowanie i stan polskiego rolnictwa, nie pozostaną również obojętne dla konsumentów. Dzięki wprowadzanym regulacjom rolnicy zyskają nowe źródło dochodu, które przy ograniczonym eksporcie ich towarów będzie istotnym wsparciem dla ich budżetów domowych. Dla konsumentów zaś zmniejszenie obowiązujących rygorów sanitarnych przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa sprzedawanej w sprzedaży bezpośredniej żywności przyczyni się do poprawy dostępności tak powszechnych dziś i pożądanych produktów naturalnego i tradycyjnego pochodzenia bez sztucznych konserwantów, wzmacniaczy smaku i koloru.</u>
          <u xml:id="u-347.4" who="#PosełMałgorzataZwiercan">Mimo wspierania idei przyświecającej projektodawcom nie mogę jednak nie wspomnieć również o wątpliwościach, jakie omawiany projekt wzbudza. Przede wszystkim są to wątpliwości wyrażane w swoich opiniach przez Biuro Analiz Sejmowych co do zgodności procedowanych regulacji z odpowiednimi rozporządzeniami europejskimi. Nie sposób również nie mieć na uwadze wskazanych w projekcie niedociągnięć i zbyt ogólnikowych zapisów przez innych opiniodawców projektu.</u>
          <u xml:id="u-347.5" who="#PosełMałgorzataZwiercan">Zupełnie też nie zgadzam się z argumentacją wnioskodawców, że to właśnie dzięki temu projektowi młodzi ludzie pozostaną w domach rodzinnych. Uważam, że akurat te zmiany nie będą miały w kwestii kontynuacji rodzinnych tradycji rolnych żadnego znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-347.6" who="#PosełMałgorzataZwiercan">Licząc, że wszystkie nierozwiązane dotychczas kwestie zostaną wyjaśnione w toku prac komisji rolnictwa, będziemy głosowali za dalszym procedowaniem nad ustawą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-347.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Do pytań zapisało się 14 pań i panów posłów.</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Jeżeli nie ma więcej zgłoszeń, zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-348.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Czas na zadanie pytania - 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-348.4" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Jako pierwszy pan poseł Jarosław Gonciarz.</u>
          <u xml:id="u-348.5" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#PosełJarosławGonciarz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W uzasadnieniu czytamy, że na ustawie skorzysta ok. 1 mln osób, a także określa się wyłącznie przychody osiągane z tytułu sprzedaży bezpośredniej przez rolnika z zakresu PIT bez względu na osiągane przychody. W tym przypadku określenie limitu przychodów ustala się na 75 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#PosełJarosławGonciarz">W związku z powyższym chciałbym zapytać: Czy są prognozowane skutki finansowe powyższej ustawy dla budżetu państwa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu pana posła Bartłomieja Stawiarskiego.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">To proszę panią poseł Małgorzatę Pępek.</u>
          <u xml:id="u-350.4" who="#komentarz">(Poseł Artur Dunin: Też nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-350.5" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">To pan poseł Norbert Kaczmarczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#PosełNorbertKaczmarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projektowana ustawa dopuszcza możliwość przetwarzania i sprzedaży żywności przez rolników. Trzeba jednak pamiętać, że polskie rolnictwo to nie tylko małe i średnie gospodarstwa, ale również duże przedsiębiorstwa, w skład których wchodzą ogromne powierzchnie użytków rolnych.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#PosełNorbertKaczmarczyk">Jakie projekt zawiera mechanizmy, które hamowałyby nadużywanie regulacji przez duże przedsiębiorstwa rolne? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Kryja.</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-352.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">To panią poseł Annę Cicholską.</u>
          <u xml:id="u-352.4" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Też nie ma.</u>
          <u xml:id="u-352.5" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">To pana posła Macieja Masłowskiego.</u>
          <u xml:id="u-352.6" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Jest pan poseł, tak?</u>
          <u xml:id="u-352.7" who="#komentarz">(Poseł Maciej Masłowski: Jestem.)</u>
          <u xml:id="u-352.8" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#PosełMaciejMasłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wiele mówi się o tym, że polskie rolnictwo jest na kolanach i potrzebuje uzdrowienia. Mówi się o odpływie ludności wiejskiej do miast i nierentowności małych i średnich gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#PosełMaciejMasłowski">Skąd pewność, że możliwość przetwarzania żywności przez rolników i jej sprzedaży pozytywnie wpłynie na sektor rolnictwa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Szramkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#PosełPawełSzramka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o sprzedaży żywności przez rolników w znacznym stopniu liberalizuje zasady dotyczące przetwarzania żywności produkowanej przez rolnika, chociaż w uzasadnieniu tego projektu jest mowa o tym, że taka żywność jest lepsza.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#PosełPawełSzramka">Jestem oczywiście zwolennikiem tej ustawy, ale dla uspokojenia wszystkich chcę spytać wnioskodawcę: W jaki sposób zapewnione zostaną bezpieczeństwo i wysoka jakość takiej żywności? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Pan poseł Wojciech Bakun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#PosełWojciechBakun">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#PosełWojciechBakun">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drodzy Panowie Posłowie! - tak wytrwale tutaj debatujący. Żałuję, że nie ma z nami pana ministra rolnictwa, bo to temat dosyć ważny. Mam nadzieję, że jest z nami przynajmniej duchem.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#PosełWojciechBakun">Nie mam wątpliwości co do tego, że projekt tej ustawy jest bardzo ważny. Projekt tej ustawy zmienia ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych, rozszerzając definicję działalności rolniczej, ustalając m.in., że przychód ze sprzedaży bezpośredniej nie przekroczy 75 tys. w roku rozliczeniowym.</u>
          <u xml:id="u-357.3" who="#PosełWojciechBakun">Czy w ocenie projektodawców ustalenie kwoty nieopodatkowanej w takiej wysokości nie będzie prowadziło do nadużyć polegających na tym, że sprzedaż bezpośrednia nie będzie tylko dodatkową działalnością rolników, ale stanie się ich głównym źródłem dochodu? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-357.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę pana posła Ryszarda Wilczyńskiego o zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#komentarz">(Poseł Artur Dunin: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-358.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">To pana posła Tadeusza Dziubę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#PosełTadeuszDziuba">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Mam pytanie do projektodawców ustawy, a niejako przy okazji do obecnej tutaj pani minister. Otóż projekt ustawy otwiera stosunkowo szerokie możliwości dla sprzedaży detalicznej przez rolników, a to oznacza, że przepisy te wchodzą w kolizję z przepisami unijnymi. Mówiąc to samo w innej poetyce, wielcy producenci żywności oraz wielcy europejscy handlowcy żywnością zapewnili sobie poprzez przepisy europejskie swoistą wyłączność.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#PosełTadeuszDziuba">Jak państwo widzicie możliwość obejścia tej trudności czy pokonania tej trudności? Byłoby to bardzo interesujące przed rozpoczęciem efektywnych prac w komisjach sejmowych. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zadanie pytania panią poseł Bernadetę Krynicką.</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-360.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">To w takim razie pana posła Jerzego Meysztowicza.</u>
          <u xml:id="u-360.4" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#PosełJerzyMeysztowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie będę ukrywał, że ten projekt jest rzeczywiście chyba potrzebny, dlatego że coraz więcej ludzi się rozgląda za produktami rolnymi, kupowanymi bezpośrednio od rolników, wierząc w to, że one są bardziej ekologiczne, bardziej czyste. Taka jest tendencja. Moje pytanie jest takie: Czy nie dobrze by było, gdyby doprecyzować zasady ewidencji tego typu sprzedaży, bo rzeczywiście zbyt szerokie otwarcie tego rynku może spowodować, że zostanie on wykorzystany przez nieuczciwych rolników i w ogóle nieuczciwych kupców i handlarzy, którzy mogą zdecydowanie przekraczać te limity? Jak było już tu powiedziane, chodzi o to, żeby nie okazało się, że to jest podstawowa funkcja i podstawowe źródło utrzymania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">I pana posła Zbigniewa Ajchlera proszę o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#PosełZbigniewAjchler">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Otóż ustawa ta sankcjonuje, uzbraja, ujmuje w ramy prawa działalność, którą rolnicy prowadzą. Od dawien dawna to się dzieje. Jest tu taki cichy akcept. Ci, którzy to kupują, mają duże zaufanie, nazwijmy to tak, do tego rodzaju produktów. Jest nas wielu na pewno na tej sali, którzy też tak czynią. Niemniej jednak miałbym pytanie do pani minister: Czy art. 7, który mówi o tym, że za jakość wytwarzanych produktów odpowiada rolnik, czy ten zapis wystarczy? Czy to znaczy, że gwarantem jest zdrowotność jego rodziny, bo to chyba tak jest? My mamy taką tendencję do zbytniego zaciskania się w ryzach prawa. Może ten element sprawi, że</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#PosełZbigniewAjchler">nie będzie takiej potrzeby. Natomiast chodzi o to minimum bezpieczeństwa...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#PosełZbigniewAjchler">...żywnościowego. To są jednak produkty. Żeby nabrać większego zaufania, jest potrzebny...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">No tak, no tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#PosełZbigniewAjchler">Ewidencja jest, progi finansowe są.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Tak, ale czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#PosełZbigniewAjchler">O powodzeniu będzie decydował konsument.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zadanie pytania...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#PosełZbigniewAjchler">Jest to ustawa, która powinna poprawić dochodowość rolników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Tak, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#PosełZbigniewAjchler">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">No, minął czas. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Pan poseł Artur Dunin.</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#PosełArturDunin">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja mam pytania do posła wnioskodawcy, już takie konkretne, szybkie. Nie chciałbym państwu zabierać dużo czasu. Mam pewne wątpliwości co do pewnych zapisów i chciałbym, żeby pan poseł mógł nam tutaj rozjaśnić te sprawy. Pierwsza rzecz to - co prawda poprawiliście to w swoich poprawkach - podstawowe zasady higieniczne. Tutaj moim zdaniem jest to zbyt opisowe, mało konkretne, i chciałbym prosić o naświetlenie, skąd takie, a nie inne wyjaśnienia. Nad tym powinniśmy popracować. Kolejna rzecz. Art. 4 ust. 2: „Do przetworzenia żywności mogą być stosowane naturalne konserwanty oraz przyprawy”. Jakie to mają być konserwanty? Czy tutaj nie powinniśmy mieć też jakiejś listy? Art. 5 pkt 2: w miejscach zamieszkania sprzedającego, kupującego, a w szczególności w zakładzie detalicznym przy gospodarstwie rolnym. Co to znaczy, bo to są</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#PosełArturDunin">rzeczy, które jakby nie mieszczą się w obecnych zarysach prawnych. Odnośnie do...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#PosełArturDunin">Jeżeli pan marszałek pozwoli, to trzy sekundki jeszcze.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#PosełArturDunin">...sprawy sprzedaży wysyłkowej, bo to też jest kwestia moim zdaniem do omówienia, też chciałbym dowiedzieć się, co wnioskodawcy mają na uwadze. Totalnie nie zgadzam się na to, nie jest przyjęte chyba w prawodawstwie polskim słownictwo typu „domniemywa się”, tak? Chciałbym, żeby to było też wyjaśnione...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Panie pośle, minęło już 20 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#PosełArturDunin">...żeby pan sprawozdawca też zechciał wyjaśnić tę sprawę.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#PosełArturDunin">Dziękuję za cierpliwość, panie marszałku, i przepraszam za przekroczenie czasu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">I proszę o zabranie głosu podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa...</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#komentarz">(Poseł Artur Dunin: A gdzie brawa?)</u>
          <u xml:id="u-380.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-380.4" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">...i Rozwoju Wsi panią Ewę Lech.</u>
          <u xml:id="u-380.5" who="#komentarz">(Poseł Artur Dunin: Dziękuję bardzo.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiEwaLech">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę przedstawić stanowisko ministra rolnictwa. Na razie nie mamy przygotowanego stanowiska rządu, ale uwag mamy dosyć dużo. Na początku chcę powiedzieć, że jednak cieszymy się, że w ogóle będzie taka możliwość stworzona, niezależnie od tego, czy pomysłodawcą jest klub Kukiza, czy będzie minister rolnictwa. W każdym razie dobrze, że taka możliwość będzie stworzona. Projekt ustawy ma na celu unormowanie na poziomie ustawowym warunków sprzedaży przez rolników żywności nieprzetworzonej i przetworzonej, wyprodukowanej przez nich i pochodzącej z ich własnych upraw, chowu i hodowli w gospodarstwie rolnym. Zgodnie z zapisem tej ustawy taka działalność będzie podlegała rejestracji na podstawie ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, w związku z tym można domniemywać, że nadzór nad nią będzie sprawowała Państwowa Inspekcja Sanitarna. Tu bym odpowiedziała na pytanie, korzystając z okazji, pana posła Ajchlera. Abstrahuję od tego, co tu było. Jeśli chodzi o zasadę generalnie w prawie unijnym i już teraz w naszym polskim, to jest tak, że ten, kto produkuje żywność, za nią odpowiada, odpowiada za to, co produkuje. Natomiast nadzór to jest co innego. Organy, które pełnią nadzór, mają egzekwować przestrzeganie przepisów, warunków, które muszą być spełnione. A więc co innego jest nadzór, co innego odpowiedzialność. Odpowiedzialność rzeczywiście w tym przypadku będzie ponosił ten, kto produkuje żywność, czyli rolnik.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiEwaLech">Celem projektodawcy było, by odbiorcą żywności wyprodukowanej przez rolników był konsument końcowy lub, co jest ważne, lokalny zakład detaliczny. I tutaj trochę jest konfuzji, dlatego że jest dużo pojęć i zasad stosowanych, które są zupełnie inne, jeśli chodzi o dostawy bezpośrednie, o sprzedaż bezpośrednią, o produkcję marginalną, lokalną, ograniczoną. Sprzedaż detaliczna to jest co innego. Więc tutaj, jeśli chodzi o przyszły projekt rządowy w tym zakresie, będziemy chcieli to uporządkować. Tak że jest trochę nieporozumień w tym projekcie ustawy, ale powiem, o co chodzi.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiEwaLech">W zakresie wymagań higieniczno-sanitarnych w projekcie ustawy wskazano jedynie, że za jakość wytworzonych produktów odpowiada rolnik, a przetwarzanie produktów powinno się odbywać w pomieszczeniu kuchennym lub w innym odpowiednio przystosowanym do tego celu pomieszczeniu, przy zachowaniu podstawowych zasad higienicznych. I tutaj państwo też wspominali o tym domniemaniu, że rolnik jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo żywności oraz zapewnić warunki higieniczne dla produktów w ramach własnego gospodarstwa domowego.</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiEwaLech">Powiem, co jest w sumie najważniejsze. W związku z tym, że przystąpiliśmy do Unii Europejskiej, to polskie podmioty produkujące żywność i wprowadzające żywność na rynek, w tym rolnicy oczywiście, będą zobowiązani spełniać wymagania higieniczno-sanitarne i weterynaryjne zawarte w prawie unijnym. I teraz prawo Unii Europejskiej reguluje wymagania higieniczne, sanitarne, weterynaryjne, stopniując te wymagania. Oczywiście one nie są takie same dla dużych zakładów i dla małych zakładów, ale to stopniowanie, to różnicowanie wymagań jest uzależnione od tego, jaki rodzaj żywności jest produkowany, czy to jest żywność złożona, czy to jest żywność niezłożona, czy pochodzenia zwierzęcego, czy niezwierzęcego, a także jest stopniowanie w zależności od tego, do kogo ta żywność trafia. I tutaj mamy problem, który się pojawia w tej ustawie, że proponuje się, używa się określeń „handel detaliczny”, „obrót detaliczny” czy „bezpośrednie dostawy”, a z dostawami bezpośrednimi lub też sprzedażą bezpośrednią możemy mieć do czynienia, zgodnie z obowiązującym prawem, tylko w przypadku żywności nieprzetworzonej, natomiast w przypadku handlu detalicznego może być przetworzona i nieprzetworzona. Tu z kolei pojawia się następne utrudnienie, bo mówi się, że w przypadku handlu detalicznego odbiorcą jest tylko odbiorca końcowy i tam może być produkowana żywność przetworzona i nieprzetworzona. I to jest regulowane przez przepisy unijne. Natomiast jeśli chodzi o dostawy bezpośrednie, to jest bardzo skomplikowane, możemy mówić tylko o żywności nieprzetworzonej, i wtedy, tak jak w tym projekcie ustawy, ta żywność może trafiać albo do odbiorcy końcowego, albo do detalisty. Więc tutaj jest dużo problemów, które musimy sobie wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-381.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiEwaLech">Proszę państwa, Wysoka Izbo, prawo unijne będzie niestety w tym zakresie obowiązywało. Możemy - i to będzie miało miejsce - stosować uproszczenia, jeśli chodzi o wymagania konstrukcji, organizacji tej produkcji, natomiast nie ma mowy o tym, żeby taki producent czy rolnik, produkując żywność, mógł odstąpić od wymagań mikrobiologicznych. Będzie musiał sobie opracować procedury...</u>
          <u xml:id="u-381.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Ajchler: Receptury.)</u>
          <u xml:id="u-381.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiEwaLech">...receptury też. Zatem podstawowe sprawy związane z zachowaniem higieny i mikrobiologią będą musiały być zachowane, tak że tutaj nie ma żadnych odstępstw. Będzie musiał być też zachowany łańcuch chłodniczy, bo tak jak był problem, pan poseł Dunin to zaznaczał, w handlu...</u>
          <u xml:id="u-381.7" who="#komentarz">(Poseł Artur Dunin: Wysyłkowym.)</u>
          <u xml:id="u-381.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiEwaLech">...wysyłkowym, tak. Tutaj pojawia się problem z zachowaniem łańcucha chłodniczego. Powiem tak: krótko mówiąc, jeśli chodzi o żywność przetworzoną, to niestety - niestety dla rolników - muszą być spełnione wymagania, które wynikają z przepisów unijnych, natomiast w przypadku żywności nieprzetworzonej mogą to być przepisy krajowe. Ale tak czy inaczej powinna nam przyświecać jednak jakość zdrowotna żywności. I tutaj myślę, że będzie to dopracowane, przede wszystkim od strony definicji, z której wynikają obowiązki, ale dopracowane będą też zasady. Myślę, że na posiedzeniu komisji będą wypracowane pomysły, jak ten problem rozwiązać, chociaż od razu zaznaczam, że pojawi się projekt rządowy, który już...</u>
          <u xml:id="u-381.9" who="#komentarz">(Poseł Artur Dunin: No właśnie, kiedy, pani minister?)</u>
          <u xml:id="u-381.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiEwaLech">Trudno mi powiedzieć. On 27 września został przyjęty przez Radę Ministrów, więc myślę, że zupełnie niedługo. Nie powiem, kiedy, bo nie wiem.</u>
          <u xml:id="u-381.11" who="#komentarz">(Poseł Artur Dunin: Bardzo dziękuję za odpowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-381.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiEwaLech">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-381.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiEwaLech">Krótko mówiąc, jest sporo nieporozumień w tym projekcie, ale widzimy głęboki sens prowadzenia prac nad tym projektem, bo on jest oczekiwany. Nie tylko ten, ale zaznaczam, że będzie też projekt rządowy. To tyle. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-381.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-381.15" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Ajchler: Kaszankę każdy chce zjeść.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ewa Lech:</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Jeśli mogę uzupełnić...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Przepraszam, myślałem...</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ewa Lech:</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Jeśli mogę uzupełnić, właśnie na dzisiaj, jeśli mówimy o sprzedaży bezpośredniej i dostawach bezpośrednich, możemy tylko mówić o nieprzetworzonej żywności, natomiast przy handlu detalicznym może być przetworzona i nieprzetworzona, ale to już trzeba spełniać unijne przepisy. Tak że dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Jarosława Sachajkę.</u>
          <u xml:id="u-384.2" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Ajchler: Kiełbaska ze słoiczka bardzo smaczna jest. Z galaretką.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#PosełJarosławSachajko">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Na początek chciałem podziękować wszystkim, którzy zabrali tutaj głos. Każdy głos w sprawie tej ważnej ustawy jest cenny i cieszę się, że padł.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#PosełJarosławSachajko">Może od końca. Dobrze, że ten projekt rządowy jest. Mam nadzieję, że on naprawdę na dniach do nas trafi. Oczywiście nie zgadzam się z panią minister co do tego, czy produkty przetworzone mogą być sprzedawane w handlu bezpośrednim i detalicznym, czy nie, bo tak jak powiedziałem, mamy przykład Austrii, gdzie produkty przetworzone są sprzedawane w handlu detalicznym.</u>
          <u xml:id="u-385.3" who="#PosełJarosławSachajko">Co do czytania przepisów unijnych, niestety, znowu troszeczkę inaczej je czytamy, jednak w oparciu o przepisy unijne możemy bardzo dużo zrobić, i należy to robić. A jeżeli widzą państwo jakieś zagrożenie, to ja bym proponował wzorować się na Francji, który to przykład dzisiaj cytowałem - oni znakują żywność, przetworzone mięso, a przecież przez ostatnie lata była mowa o tym, że nie można znakować, bo Unia zabrania. Francji nie zabrania znakować, więc myślę, że możemy pójść tym samym tropem co Francuzi i pozwolić sprzedawać tę przetworzoną żywność polskim rolnikom.</u>
          <u xml:id="u-385.4" who="#PosełJarosławSachajko">Co do wygórowanych norm, recept itd., to myślę, że tutaj pan poseł Ajchler powiedział, że to się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-385.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Ajchler: Dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-385.6" who="#PosełJarosławSachajko">To się po prostu dzieje dzisiaj, na co dzień. Ja kupuję olej, jest taki olej 10-stopniowy, olej lniany, który jest wytwarzany w temperaturze do 10 stopni i przyjeżdża do mnie w takim opakowaniu, że jego temperatura nie przekracza tych 10 stopni. Naprawdę chodzi o zaufanie, po prostu zaufanie do tego, kto sprzedaje. Na tym właściwie cała ustawa się opiera, o tym zresztą mówił pan poseł Ajchler. Po prostu musimy ufać.</u>
          <u xml:id="u-385.7" who="#PosełJarosławSachajko">Nie wziąłem ze sobą, ale mam wydrukowane różne artykuły z Internetu, zresztą dzisiaj była o tym mowa, o tej wodzie, ale mamy również wycofywane mięso, bo były antybiotyki, słyszymy o kiełbasie. Tych przykładów jest bardzo dużo. To są właśnie te tak dobrze działające inspekcje, które właśnie mają przykryć to zaufanie. W sprzedaży bezpośredniej najważniejsze jest zaufanie. I jeżeli ktoś - w ustawie jest to napisane - przyjdzie do mnie do domu i ja mu powiem, jak to robię, pokażę cały proces produkcyjny, a klient się na to zgadza, to dlaczego ktoś ma mi zabraniać?</u>
          <u xml:id="u-385.8" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Ajchler: Rodzina zdrowa.)</u>
          <u xml:id="u-385.9" who="#PosełJarosławSachajko">I wszyscy przeżyli. Ja nie słyszałem takiego przykładu, że ktoś w sprzedaży bezpośredniej coś kupił i zatruł się, bo coś nie wyszło. W sklepach bardzo często zdarzyło mi się kupić zepsute produkty. A więc z tym się niestety nie zgodzę, będziemy o tym rozmawiać. Tutaj padła odpowiedź, że rejestrację i nadzór prowadzi Państwowa Inspekcja Sanitarna, a odpowiedzialność ponosi rolnik. Tam jest taki zapis, że całą odpowiedzialność ponosi rolnik. Oni się nie chcą kryć właśnie za inspekcjami, nie chcą się kryć za przepisami, oni ponoszą od początku do końca odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-385.10" who="#PosełJarosławSachajko">Pan poseł Krzysztof Ardanowski nie miał żadnych pytań.</u>
          <u xml:id="u-385.11" who="#PosełJarosławSachajko">Pan Artur Dunin mówił, że obecne regulacje są bardzo dobre i tu ewentualnie moglibyśmy je poprawić. Jednak poprawa tych regulacji wymagałaby właściwie napisania wszystkiego od początku, bo właśnie ta ustawa, która jest w tej chwili, opiera się na tych dwóch rozporządzeniach: nr 852 i nr 853.</u>
          <u xml:id="u-385.12" who="#komentarz">(Poseł Artur Dunin: Prawidłowo przygotowana.)</u>
          <u xml:id="u-385.13" who="#PosełJarosławSachajko">Tak, jest prawidłowo przygotowana, tylko nikt z niej nie korzysta. A więc to jest właśnie takie prawodawstwo, które było tworzone przez wiele ostatnich lat: prawidłowo, bardzo dobrze, co do kropki, tylko nikt z tego nie korzysta, a właściwie poseł Ardanowski korzysta, tylko właśnie w szarej strefie. Wyjdźmy z tej szarej strefy.</u>
          <u xml:id="u-385.14" who="#PosełJarosławSachajko">Pan mówi o 2-procentowym podatku i sprzedaży do 150 tys. euro. W ogóle nie chcę w tej chwili zastanawiać się, dla kogo ta ustawa była, bo sprzedaż bezpośrednia za 150 tys. euro to jest ogromny zakład produkcyjny, a nie sprzedaż bezpośrednia. Możemy jeszcze sprzedawać zajęczaki, możemy sprzedawać siarę, możemy sprzedawać dziczyznę, podstawowy produkt u każdego rolnika, możemy dzika u niego znaleźć i zająca, żeby mógł sobie to przetwarzać. Nie chcę się w tej chwili zastanawiać, bo to nie jest odpowiednie miejsce, po co ta ustawa, gdzie było do 150 tys. euro, ale rolnicy na spotkaniach często o tym mówią. Myślę, że państwo często słyszą, dla kogo ta ustawa była.</u>
          <u xml:id="u-385.15" who="#PosełJarosławSachajko">Co do kas fiskalnych, to już powiedziałem, że ustawa mówi, że nie trzeba kas fiskalnych i że tutaj nie ma żadnego problemu. Rolnicy płacą podatek rolny i w ramach tego płaconego podatku rolnego z tej niewielkiej sumy 75 tys. - tu zwrócę państwa uwagę, że większość z tej sumy 75 tys. przychodu to są substraty do tego przetworzonego produktu, to jest energia, którą trzeba włożyć, żeby wyprodukować - tak naprawdę zostanie może połowa, czyli może zostanie te 30 tys., i to na gospodarstwo, a w gospodarstwie rolnym żyją dwie, trzy, cztery osoby. To nie jest żaden problem. Ja tutaj nie chcę mówić, ale jeżelibyśmy tak dobrze policzyli, to posłowie mają kwotę wolną od podatku 30 tys., a tu mówimy, że gospodarstwo rolne ma się z tego utrzymać czy ma mieć taki dochód 30 tys. euro.</u>
          <u xml:id="u-385.16" who="#PosełJarosławSachajko">Co to znaczy „zakład detaliczny”? To jest zaczerpnięte właśnie z rozporządzeń unijnych, z dokumentów, które obecnie obowiązują, więc ja jednak bym się upierał, że ten projekt jest pod względem prawnym bardzo dobrze dopracowany.</u>
          <u xml:id="u-385.17" who="#PosełJarosławSachajko">Później była pani poseł Paulina Hennig-Kloska. Po tej wypowiedzi pasowałoby na początek powiedzieć: koniec dyktatu rolników, bo tak to wyglądało. Chodzi o ochronę sanitarną. Taką ochronę mamy w dużych przemysłowych zakładach czy średnich przemysłowych zakładach, które robią to anonimowo. Jeśli mamy produkcję anonimową, to musimy mieć kamery, rękawiczki, całe procedury opisane, bo to jest anonimowo. Przy sprzedaży bezpośredniej nie ma żadnej anonimowości. Wprost przeciwnie, przychodzisz, możesz sobie usiąść i popatrzeć, jak od początku do końca będzie dany wyrób zrobiony. Czego więcej trzeba? Zestawu przepisów?</u>
          <u xml:id="u-385.18" who="#PosełJarosławSachajko">Poza tym pani poseł, której niestety nie ma, chyba nie była zainteresowana moją odpowiedzią, chciałem powiedzieć, że tak naprawdę sprzedaż bezpośrednia to jest nasze dobro, z którego możemy skorzystać. Nikt nie każe pani poseł kupować w taki sposób. Tu jest mowa o tym, napisaliśmy tak, że pomieszczenia powinny być sprzątane, czyli powinny być myte przed rozpoczęciem i po zakończeniu. To są podstawowe zasady higieny. Nie wchodźmy w żaden fiskalizm ani w żadne utrudnienia sanitarne, bo tego nikt nie zastosuje. Prawo ma być czytelne, nie możemy stanowić prawa, z którego nikt nie będzie korzystał.</u>
          <u xml:id="u-385.19" who="#PosełJarosławSachajko">Jaki jest skład? Jest napisane, że trzeba podać skład. Dlaczego taki zapis wprowadziliśmy? Aby nie trzeba było pisać za każdym razem i robić obliczeń, ile jest kalorii i jaki jest procent. Jeszcze raz powiadam, to służy czemu innemu. Jeżeli kiełbasa, którą chcę kupić, mi smakuje, to zupełnie nie jestem zainteresowany, jaki jest jej skład, ile jest tłuszczu, ile jest mięsa i jakie - pan Dunin na końcu o to zapytał - przyprawy będą dodawane. Kupuję smak.</u>
          <u xml:id="u-385.20" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Ajchler: I zdrowie.)</u>
          <u xml:id="u-385.21" who="#PosełJarosławSachajko">I zdrowie. To jest zupełnie inny charakter zakupów niż takich zakupów, kiedy idziemy do sklepu i wszystko jest unormowane.</u>
          <u xml:id="u-385.22" who="#PosełJarosławSachajko">Pan poseł Maliszewski - nie ma pana posła Maliszewskiego - też uczestniczył w pracach nad poprzednią ustawą, w której był zapis stanowiący, że rolnicy mogą sprzedawać bezpośrednio swoją dziczyznę i siarę, ale nie mogą tego robić pod dachami. To był dosyć dziwny zapis, który został przeforsowany. Po przegranych wyborach PSL się zorientował i złożył poprawkę do tej ustawy, ale dopiero po przegranych wyborach, zakładającą, że jednak pod dachami można sprzedawać. Widzę, że teraz PSL ma dosyć dużo dobrych pomysłów - i PO ma - dotyczących tego, jak należałoby to prawo robić. Mam nadzieję, że państwo włączą się ze swoimi dobrymi pomysłami i że ta ustawa, którą zrobiliśmy, bardzo szybko trafi do rolników w mocno uproszczonej formie, czyli czytelnej, jako ustawa przygotowana zgodnie z polskim prawodawstwem.</u>
          <u xml:id="u-385.23" who="#PosełJarosławSachajko">Padło pytanie dotyczące pomocy de minimis. Właśnie po to ta pomoc de minimis została wpisana, i my wiemy, jaka jest wysokość tej pomocy, żeby nie było zarzutu, bo był zarzut Biura Analiz Sejmowych, że ta ustawa dotyczy nieuprawnionej pomocy dla pewnej grupy osób. Ponieważ padł taki zarzut nieuprawnionej pomocy, nie wiem, co to za pomoc nieuprawniona była, to właśnie wpisaliśmy pomoc de minimis, żeby było wiadomo, ponieważ każdy obywatel w Unii Europejskiej może skorzystać z pomocy, i dobrze by było, żeby nie tylko duże firmy, nie tylko duzi przedsiębiorcy korzystali z pomocy de minimis, ale żeby również korzystały z niej właśnie te małe gospodarstwa rolne, które tak naprawdę nie korzystają, żeby także obywatele - większość obywateli nie korzysta z pomocy de minimis - mogli z tego korzystać.</u>
          <u xml:id="u-385.24" who="#PosełJarosławSachajko">Co do bezpieczeństwa tej żywności już o tym mówiłem. Jest Państwowa Inspekcja Sanitarna, która rejestruje i prowadzi nadzór, ale nadzór tylko tak dokładny i tak głęboki, jak zapisaliśmy w ustawie. Nie daliśmy Państwowej Inspekcji Sanitarnej dowolności co do interpretacji, to jest tutaj najważniejsze. To są podstawowe zasady, które są bezpośrednio zapisane w ustawie, nic więcej. Teraz - nie wiem, czy państwo zdają sobie sprawę - w zależności od tego, która pani przyjdzie na kontrolę, różne są wymagania i różnie się to interpretuje. Tak nie może być. Po to napisaliśmy tę ustawę, aby tak nie było w gospodarstwie rolnika.</u>
          <u xml:id="u-385.25" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Ajchler: A ci kontrolujący też lubią kiełbaski.)</u>
          <u xml:id="u-385.26" who="#PosełJarosławSachajko">Tak, jak kontrolują, to zawsze sobie troszeczkę dokupią, oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-385.27" who="#PosełJarosławSachajko">Poseł Ajchler właściwie bardzo poparł tę ustawę i dostał odpowiedź od pani minister Ewy Lech, że za jakość odpowiada rolnik, jest taki bezpośredni zapis, a co do rejestracji nadzoru - Państwowa Inspekcja Sanitarna.</u>
          <u xml:id="u-385.28" who="#PosełJarosławSachajko">Pani poseł Małgorzata Zwiercan miała wątpliwości co do zgodności z rozporządzeniami. Nasze poprawki miały pójść ku temu, aby była zgodność z rozporządzeniami. A co do tego, czy młodzi ludzie pozostaną, no, mam nadzieję. To, co robimy w komisji rolnictwa jako Kukiz’15, polega na składaniu różnych projektów ustaw. Zajmujemy się różnymi rzeczami, aby na wsi zostało dużo pieniędzy, aby pieniądze pozostały na wsi, aby młodzież nie wyjeżdżała, żebyśmy nie byli nadal tylko takim, powiem brzydko, inkubatorem siły roboczej dla Zachodu. To jest jeden z elementów, tylko jeden z elementów.</u>
          <u xml:id="u-385.29" who="#PosełJarosławSachajko">Mówimy o odnawialnych źródłach energii na wsiach. Złożyliśmy jako Kukiz’15 projekt ustawy o wykorzystywaniu posiadanych budynków do działalności pozarolniczej i tych kilka elementów zaczyna się układać w całość, więc miejmy nadzieję, że ten również złoży się na cały dochód i wpłynie na pozostanie młodzieży na wsi.</u>
          <u xml:id="u-385.30" who="#PosełJarosławSachajko">Pan Jarosław Gonciarz zapytał o skutki finansowe. Poruszył kwestię skutków finansowych, to, że będzie to dotyczyło 1 mln osób, sprawę przychodów dotyczących 75 tys. Co do skutków finansowych to właśnie nie ma skutków ujemnych, jeżeli było to pytanie o to. Tutaj nie ma czegoś takiego, a może się pojawić wprost dochód dla budżetu. Jeżeli takie małe gospodarstwo zacznie sprzedawać w ramach sprzedaży bezpośredniej i tam zobaczą, że to działa, że jest przychód, i sprzedadzą za kwotę w wysokości 75 tys., to każda sprzedaż za powyżej 75 tys. jest opodatkowana podatkiem 2-procentowym. I jeżeli właśnie...</u>
          <u xml:id="u-385.31" who="#komentarz">(Poseł Artur Dunin: Ale kto to sprawdzi?)</u>
          <u xml:id="u-385.32" who="#PosełJarosławSachajko">Słucham?</u>
          <u xml:id="u-385.33" who="#komentarz">(Poseł Artur Dunin: Kto sprawdzi, że jest powyżej 75 tys.?)</u>
          <u xml:id="u-385.34" who="#PosełJarosławSachajko">Kto to sprawdzi? Tutaj pan poseł Artur Dunin ma dodatkowe pytanie: Kto to sprawdzi? Chciałem powiedzieć, że zaufanie to kolejna sprawa. Jeżeli mamy zaufanie, to to zaufanie będzie, a jeżeli go nie mamy, jeżeli nie mamy zaufania do obywateli... Dziwię się, bo tu parę razy słyszałem posłów PO, którzy z mównicy mówili o zaufaniu, ale widocznie przy okazji innych ustaw to zaufanie było potrzebne, a nie tutaj.</u>
          <u xml:id="u-385.35" who="#PosełJarosławSachajko">Czyli tutaj skutków negatywnych dla budżetu nie ma, są tylko skutki pozytywne. Obecnie sprzedaż bezpośrednia jest, ale jest ona w szarej strefie, a nie wszyscy chcą w tej szarej strefie być.</u>
          <u xml:id="u-385.36" who="#PosełJarosławSachajko">Pan Tadeusz Dziuba mówił o kolizji z przepisami unijnymi. Tutaj nie ma kolizji z przepisami unijnymi co do tej kwoty de minimis. Po to ten zapis o pomocy de minimis powstał, aby właśnie uniknąć zarzutu ze strony Komisji Europejskiej, że przyznajemy nieuprawnioną pomoc jakiejś grupie osób.</u>
          <u xml:id="u-385.37" who="#PosełJarosławSachajko">Pan Jerzy Meysztowicz pytał, mówił o tym, aby doprecyzować zasady ewidencji. One są dosyć precyzyjnie napisane: rolnik w swoim domu ma w zeszycie codziennie zapisywać przychody. Ja wiem, że najprościej by było doprecyzowywać zasady ewidencji, wykorzystując kasę fiskalną, którą byłaby na stałe połączona z głównym serwerem, który byłby gdzieś tutaj, w Warszawie, ulokowany. Ale to nie są żadne zasady ewidencji, które rolnik mógłby znieść, bo jemu się to po prostu musi opłacać. Dla sprzedaży kilku powideł i 2 kg kiełbasy on przecież nie będzie kupował kasy fiskalnej.</u>
          <u xml:id="u-385.38" who="#PosełJarosławSachajko">Były również pytania dotyczące tego, czy to się nie stanie ich głównym źródłem dochodu, bo rzeczywiście w projekcie jest napisane, że jest to dodatkowe źródło dochodu. Rolnicy powinni mieć dochód z różnych źródeł...</u>
          <u xml:id="u-385.39" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Ajchler: I dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-385.40" who="#PosełJarosławSachajko">To, co powiedziałem przed chwilą: to powinna być działalność pozarolnicza, odnawialne źródło energii, to powinna być agroturystyka, jak również sprzedaż żywności przez rolników. A więc nie uważam, żeby to czemukolwiek zaszkodziło. Poza tym zwrócę uwagę na tę kwotę 75 tys. To tak naprawdę, miejmy nadzieję, nie będzie musiało być główne źródło dochodu, bo, tak jak mówiłem, to będzie 30 tys. na gospodarstwo. To nie są żadne pieniądze, z których można byłoby godnie w Polsce żyć. A więc miejmy nadzieję, że prace w komisji, nasz udział w pracach tej komisji spowoduje, że gospodarstwa na wsi będą miały znacznie większy dochód niż te 30 tys.</u>
          <u xml:id="u-385.41" who="#PosełJarosławSachajko">Pan poseł Paweł Szramka pytał o bezpieczeństwo i wysoką jakość takiej żywności. Myślę, że już przy poprzednich pytaniach powiedziałem o tej jakości. Jest czysto, jest napisane w ustawie, w jaki sposób to ma być robione bezpiecznie, jest zaufanie jednych do drugich - to jest to bezpieczeństwo. Tak jak już odpowiadałem, Państwowa Inspekcja Sanitarna zawsze może przyjść i skontrolować, jeżeli dostałaby sygnał, że gdzieś coś jest źle robione.</u>
          <u xml:id="u-385.42" who="#PosełJarosławSachajko">Pan Maciej Masłowski pytał, czy to pozytywnie wpłynie na sektor rolnictwa i skąd pewność, że ta żywność to będzie właśnie ten dodatkowy dochód. No chyba rolnicy już widzą, że muszą liczyć tylko na siebie. Bardzo często było tak, że coś komuś obiecano, dodatkowe dochody z Unii Europejskiej. Rzeczywiście część gospodarstw bardzo ładnie wygląda, a bardzo duża część z tych gospodarstw... No niewiele się im poprawiło. Tutaj mówię o tych gospodarstwach małych i średnich i ta ustawa jest skierowana właśnie do tych małych i średnich gospodarstw. Chodzi o to, aby one miały dodatkowe, alternatywne źródło dochodu do swojego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-385.43" who="#komentarz">(Poseł Maciej Masłowski: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-385.44" who="#PosełJarosławSachajko">Pan poseł Norbert Kaczmarczyk mówił o hamowaniu nadużywania... Czy ta regulacja nie będzie nadużywana przez duże przedsiębiorstwa rolne? Po pierwsze, jest tutaj wiele mechanizmów: jest maksymalna wysokość przychodów, czyli te 75 tys., jest zapisane ograniczenie co do ilości poszczególnych, powiedzmy, rodzajów żywności, jest zapis o tym, kto może sprzedawać, oraz jest zapis, gdzie może sprzedawać. A więc duże firmy po prostu z tego nie skorzystają. One mają ten swój kanał masowy w postaci sklepów, hurtu. To nie jest...</u>
          <u xml:id="u-385.45" who="#komentarz">(Poseł Artur Dunin: Zakłady detaliczne.)</u>
          <u xml:id="u-385.46" who="#PosełJarosławSachajko">Sklepy detaliczne. W naszej ustawie jest również mowa o sklepach detalicznych, ale o sklepach detalicznych lokalnych, a nie w całej Polsce. Jest zapisane tylko o lokalności...</u>
          <u xml:id="u-385.47" who="#komentarz">(Poseł Artur Dunin: Tego nie ma zapisanego.)</u>
          <u xml:id="u-385.48" who="#PosełJarosławSachajko">...jeszcze raz powiem, dodam, zgodnie z rozporządzeniami unijnymi nr 852 i nr 853. Tam również jest o tym mowa.</u>
          <u xml:id="u-385.49" who="#PosełJarosławSachajko">Dziękuję bardzo. Jeżeli byłyby jeszcze jakieś pytania, to bardzo proszę, ale już odpowiem pisemnie.</u>
          <u xml:id="u-385.50" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-385.51" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Meysztowicz: Nie ma więcej pytań.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#PosełAnnaCicholska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Możliwość stworzenia warunków do bezpośredniej sprzedaży produktów spożywczych wytwarzanych przez rolników w sposób tradycyjny, domowy, z własnego gospodarstwa oraz określenie warunków, na jakich taka produkcja i sprzedaż ma się odbywać, są przez rolników długo oczekiwane.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#PosełAnnaCicholska">Do wnioskodawców mam pytanie: Z czego wynika, że wnioskodawca wziął wartość 75 tys. zł przychodów ze sprzedaży, chodzi o zwolnienie od podatku, oraz w jaki sposób będzie się tę sprzedaż dokumentować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#PosełBernadetaKrynicka">Nasi dziadkowie sprzedawali żywność, którą sami wyprodukowali i przyrządzali. Przede wszystkim jedli produkty, które były dostępne sezonowo. My dzięki nowoczesnym technologiom spożywamy żywność wysoko przetworzoną. Lekarze i dietetycy od wielu lat przestrzegają przed nadmiernym spożywaniem żywności wysoko przetworzonej. Razem ze wzrostem jej spożycia wzrasta odsetek osób otyłych i chorych na choroby cywilizacyjne. Inicjatywy, które mają na celu poprawę dostępu do zdrowej żywności, mogą mieć ogromny wpływ na poprawę zdrowia społeczeństwa. Coraz trudniej dotrzeć do tradycyjnych polskich wyrobów, rynek żywności opanowały hipermarkety z żywnością przetworzoną, a producenci zdrowej żywności tracą źródła utrzymania. Wiemy doskonale, że mała, lokalna produkcja żywności jest bardziej przyjazna środowisku, a w konsekwencji i ludziom.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#PosełBernadetaKrynicka">Mam pytanie do wnioskodawców: Czy proponowany projekt ustawy przewiduje promocję zdrowej, nieprzetworzonej polskiej żywności?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował poselski projekt ustawy o sprzedaży żywności przez rolników oraz zmianie niektórych innych ustaw, zawarty w druku nr 854, do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">W dyskusji zgłoszono wniosek o wyłączne skierowanie projektu ustawy do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy na kolejnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-389.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku komendanta miejskiego Policji w Łodzi z dnia 8 czerwca 2016 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za wykroczenie prezesa Najwyższej Izby Kontroli Krzysztofa Kwiatkowskiego (druk nr 862).</u>
          <u xml:id="u-389.4" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę pana posła Włodzimierza Bernackiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#PosełSprawozdawcaWłodzimierzBernacki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi zaszczyt przedstawienia sprawozdania Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych, druk nr 862, w sprawie wniosku komendanta miejskiego Policji w Łodzi z dnia 8 czerwca 2016 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za wykroczenie prezesa Najwyższej Izby Kontroli Krzysztofa Kwiatkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#PosełSprawozdawcaWłodzimierzBernacki">Marszałek Sejmu VIII kadencji na podstawie art. 18c ust. 3 w związku z art. 18f ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli skierował w dniu 12 lipca 2016 r. powyższy wniosek do Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#PosełSprawozdawcaWłodzimierzBernacki">Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych po rozpatrzeniu tego wniosku na posiedzeniu w dniu 21 września 2016 r. na podstawie art. 18c ust. 7 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli przedkłada propozycję przyjęcia wniosku komendanta miejskiego Policji w Łodzi z dnia 8 czerwca 2016 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za wykroczenie prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Krzysztofa Kwiatkowskiego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Przypominam, że zgodnie z art. 130e regulaminu Sejmu Sejm rozpatruje sprawozdanie komisji, wysłuchując jedynie sprawozdawcy. Prawo do zabrania głosu przysługuje również prezesowi Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Nad sprawozdaniem tym nie przeprowadza się dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Pan prezes wyraził chęć zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-391.4" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliKrzysztofKwiatkowski">Panie Marszałku! Panie, Panowie Posłowie! Proszę o uchylenie mi immunitetu. Jak państwo wiedzą, kiedy na początku tego roku przekroczyłem prędkość i zostałem zatrzymany przez policję, nie zasłaniałem się immunitetem, przyjąłem na siebie wszystkie konsekwencje wynikające z tego faktu, mandat zapłaciłem niezwłocznie. Dlatego z zaskoczeniem przyjąłem wystąpienie do sądu o unieważnienie zapłaconego przeze mnie mandatu, a następnie wniosek do Sejmu o uchylenie mi immunitetu co do zapłaconego przeze mnie już mandatu i angażowanie w tę wyjaśnioną i załatwioną sprawę całego Sejmu. Jednocześnie deklaruję, że po decyzji Sejmu o uchyleniu mi immunitetu zapłacę zapłacony przeze mnie mandat po raz drugi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku dyrektora Departamentu do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej z dnia 10 czerwca 2016 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej prezesa Najwyższej Izby Kontroli Krzysztofa Kwiatkowskiego (druk nr 863).</u>
          <u xml:id="u-393.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Proszę pana posła Marka Opiołę o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#PosełSprawozdawcaMarekOpioła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku dyrektora Departamentu do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej z dnia 10 czerwca 2016 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej prezesa Najwyższej Izby Kontroli Krzysztofa Kwiatkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#PosełSprawozdawcaMarekOpioła">Marszałek Sejmu VIII kadencji na podstawie art. 18c ust. 3 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli skierował w dniu 12 lipca 2016 r. powyższy wniosek do Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#PosełSprawozdawcaMarekOpioła">Komisja po rozpatrzeniu tego wniosku na posiedzeniu w dniu 21 września 2016 r. na podstawie art. 18c ust. 7 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli przedkłada propozycję przyjęcia wniosku dyrektora Departamentu do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej z dnia 10 czerwca 2016 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Krzysztofa Kwiatkowskiego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-394.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Przypominam, że zgodnie z art. 130e regulaminu Sejmu Sejm rozpatruje sprawozdanie komisji, wysłuchując jedynie sprawozdawcy. Prawo do zabrania głosu przysługuje również prezesowi Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Nad tym sprawozdaniem nie przeprowadza się dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-395.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Również w tym wypadku pan prezes poprosił o głos.</u>
          <u xml:id="u-395.4" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliKrzysztofKwiatkowski">Panie Marszałku! Panie, Panowie Posłowie! Ponad rok temu zwróciłem się po raz pierwszy do Sejmu z wnioskiem o uchylenie mi immunitetu, wniosek ten konsekwentnie podtrzymuję także dziś, dlatego proszę państwa o uchylenie mi immunitetu. Chcę wyjaśnić nieprawdziwe i niesłuszne zarzuty. Zależy mi na tym, żeby to odbyło się w jawnym postępowaniu, które jest możliwe tylko przed sądem. To ja jestem najbardziej zainteresowany ustaleniem prawdy. Od ponad roku państwo na tej sali i opinia publiczna znają w tej sprawie wyłącznie wersję prokuratury - wersję opartą wyłącznie o fragmenty wyrwanych z kontekstu rozmów, nieoddających prawdy. Liczę, że po uchyleniu mi immunitetu prokuratura niezwłocznie przekaże sprawę do sądu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo dziękuję, panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 27. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-397.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-397.4" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-397.5" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-397.6" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-397.7" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Jako pierwszy oświadczenie wygłosi pan poseł Jarosław Gonciarz.</u>
          <u xml:id="u-397.8" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-397.9" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-397.10" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">W takim razie proszę, pan Tomasz Kostuś...</u>
          <u xml:id="u-397.11" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Czyli wszyscy już, tak?</u>
          <u xml:id="u-397.12" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#PosełWaldemarAndzel">Oświadczenie w sprawie 110. rocznicy urodzin Jana Tabortowskiego.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#PosełWaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 16 października mija 110. rocznica urodzin Jana Tabortowskiego, ps. „Bruzda” i „Tabor” - majora Wojska Polskiego, żołnierza Armii Krajowej, Armii Krajowej Obywatelskiej oraz Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość.</u>
          <u xml:id="u-398.2" who="#PosełWaldemarAndzel">Jan Tabortowski urodził się w Nowogródku. Pochodził z rodziny o wojskowych i niepodległościowych tradycjach, nie dziwi więc fakt, że wybrał dla siebie drogę kariery wojskowej i kształcił się w tym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-398.3" who="#PosełWaldemarAndzel">Przed drugą wojną światową Tabortowski był dowódcą plutonu czołgów rozpoznawczych pociągu pancernego nr 11 „Danuta”. Po wybuchu wojny został zastępcą dowódcy tego pociągu. Brał udział w największej bitwie kampanii - bitwie nad Bzurą. 18 września 1939 r. dowodzona przez Tabortowskiego jednostka musiała skapitulować, a on sam trafił do niewoli. Umieszczono go w szpitalu w Warszawie, z którego uciekł w styczniu następnego roku. Dostał się wówczas do konspiracji i został komendantem obwodu Bielsk Podlaski. Dwa lata później objął stanowisko inspektora Inspektoratu III Łomżyńskiego obejmującego obwody Łomża i Grajewo. Został także awansowany do stopnia kapitana i zaczął posługiwać się pseudonimem „Bruzda”.</u>
          <u xml:id="u-398.4" who="#PosełWaldemarAndzel">22 listopada 1942 r. Tabortowski trafił do więzienia w Łomży, skąd po niecałych 2 miesiącach, dzięki akcji podziemia, zbiegł. Po tym wydarzeniu „Bruzda” został inspektorem Inspektoratu AK Suwałki, jednak już w marcu 1944 r. powrócił na to samo stanowisko w inspektoracie łomżyńskim. Jego zadaniem było przygotowanie i zorganizowanie jednostek partyzanckich do akcji „Burza”. W czasie kiedy podjęto decyzję o starcie akcji, Tabortowski awansował do stopnia majora.</u>
          <u xml:id="u-398.5" who="#PosełWaldemarAndzel">Po przeprowadzeniu obrony bazy „Kobielne”, zaatakowanej przez Niemców, „Bruzda” udał się ze swoim oddziałem do Giełczyna. Doszło tam do kontaktu z wojskami radzieckimi. Oddział rozbrojono, a „Bruzda” został aresztowany przez funkcjonariuszy SMIERSZ - Specjalne Metody Wykrywania Szpiegów.</u>
          <u xml:id="u-398.6" who="#PosełWaldemarAndzel">Po ucieczce z niewoli „Bruzda” wrócił do pełnienia funkcji inspektora inspektoratu łomżyńskiego. Próbował go odbudować, podczas gdy działacze NKWD nieustannie go poszukiwali.</u>
          <u xml:id="u-398.7" who="#PosełWaldemarAndzel">Major „Bruzda” przeprowadzał udane akcje, m.in. odbicia rannej sanitariuszki Franciszki Ramotowskiej, ataku na Grajewo czy odbicia z rąk UB dowódcy plutonu plutonowego „Jałowca”.</u>
          <u xml:id="u-398.8" who="#PosełWaldemarAndzel">We wrześniu 1945 r. powstała nowa organizacja - Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość. Major „Bruzda” znalazł się w jej szeregach, zmieniając tym samym pseudonim na „Tabor”.</u>
          <u xml:id="u-398.9" who="#PosełWaldemarAndzel">Tabortowski ujawnił się po uchwaleniu przez Sejm ustawy o amnestii i próbował ułożyć sobie życie na nowo. Zorientował się jednak, że jest obserwowany przez UB, dlatego ponownie zszedł do podziemia. Akcje UB mające na celu likwidację Tabortowskiego kończyły się niepowodzeniem, dlatego wprowadzono do jego grupy swojego człowieka Stanisława Marchewkę, pseudonim „Ryba”. „Bruzda” zginął w sierpniu 1954 r. podczas ataku na posterunek milicji i kasę gminną. Jego ciało zostało zabrane przez UB, nieznane jest miejsce jego pochówku. Symboliczna mogiła Tabortowskiego powstała w 1994 r. na cmentarzu w Przytułach.</u>
          <u xml:id="u-398.10" who="#PosełWaldemarAndzel">Jan Tabortowski został za życia odznaczony Krzyżem Virtuti Militari, a także kilka razy Krzyżem Walecznych. Poza tym w 2009 r. postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Cześć i chwała bohaterom. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#PosełKatarzynaCzochara">Decyzją wojewody opolskiego Adriana Czubaka Złota Sala Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego zmieniła dziś nazwę na Salę im. Braci Jerzego i Ryszarda Kowalczyków.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#PosełKatarzynaCzochara">Przypomnę, że w nocy z 5 na 6 października 1971 r. doszło do eksplozji w auli Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. W auli miało odbyć się święto Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa, a zasłużeni dla reżimu komunistycznego funkcjonariusze mieli otrzymać nagrody i odznaczenia. Wśród wyróżnionych miały być osoby odpowiedzialne za stłumienie robotniczych protestów na Wybrzeżu. Sprawcami wybuchu byli pracownicy uczelni, bracia Jerzy i Ryszard Kowalczykowie, których czyn stał się sprzeciwem wobec władzy i nagradzania zbrodniarzy, którzy niejednokrotnie przelewali polską krew. Jerzy Kowalczyk skonstruował i rozmieścił ładunki. Ryszard dokonał odpowiednich obliczeń potrzebnych do detonacji. Wybuch przygotowano tak, aby nikt nie zginął. 8 września 1972 r. Sąd Wojewódzki w Opolu uznał Kowalczyków za winnych wybuchu w auli Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Ryszard dostał 25 lat pozbawienia wolności, Jerzy został skazany na karę śmierci. Jednak w styczniu 1973 r. Rada Państwa złagodziła wyrok Jerzemu Kowalczykowi, skazując go na 25 lat więzienia. W latach 80. z inicjatywy działaczy opozycji demokratycznej, prowadzono akcję społeczną pod hasłem: uwolnić braci Kowalczyków. Dzięki temu bracia zostali warunkowo zwolnieni z więzienia: Ryszard w 1983 r., Jerzy w 1985 r.</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#PosełKatarzynaCzochara">W budynku Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego umieszczona została tablica pamiątkowa, na której widnieje napis: Kontynuatorom walki o wolną i niepodległą Polskę. W nocy z 5 na 6 października 1971 r. bracia Jerzy i Ryszard Kowalczykowie wysadzili aulę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu ku przestrodze zbrodniarzy ze Służby Bezpieczeństwa, Milicji Obywatelskiej, Ludowego Wojska Polskiego i ich mocodawców z Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sprawców masakry robotników Wybrzeża w grudniu 1970 r. Czynem tym uniemożliwili mającą się odbyć następnego dnia celebrację wręczenia zbrodniarzom nagród i orderów za przelanie polskiej krwi.</u>
          <u xml:id="u-399.3" who="#PosełKatarzynaCzochara">Czyn, którego dokonali bracia Kowalczykowie stał się symbolem sprzeciwu wobec reżimu komunistycznego i doczekał się godnego upamiętnienia. Ryszard Kowalczyk odebrał dziś Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.</u>
          <u xml:id="u-399.4" who="#PosełKatarzynaCzochara">Cześć i chwała bohaterom!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#PosełAntoniDuda">24 września br. minęła 40. rocznica śmierci ks. bp. Franciszka Jopa -pierwszego biskupa opolskiego. Z tej okazji chciałbym w paru słowach przybliżyć tę wielką postać naszego Kościoła.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#PosełAntoniDuda">Urodził się 6 października 1887 r. w Słupi Starej na ziemi opatowskiej w diecezji sandomierskiej. W sierpniu 1920 r. otrzymał święcenia kapłańskie.</u>
          <u xml:id="u-400.2" who="#PosełAntoniDuda">Po uzyskaniu w Rzymie doktoratu z prawa kanonicznego wrócił do Sandomierza do seminarium duchownego, w którym przez 25 lat był wykładowcą prawa kanonicznego. W sandomierskiej kurii pełnił funkcję notariusza i kanclerza.</u>
          <u xml:id="u-400.3" who="#PosełAntoniDuda">W dniu 24 października 1945 r. mianowany został biskupem pomocniczym diecezji sandomierskiej, a konsekrowany na biskupa 19 maja 1946 r. w Sandomierzu.</u>
          <u xml:id="u-400.4" who="#PosełAntoniDuda">W dniu 28 kwietnia 1951 r. papież Pius XII wyznaczył ks. bp. Franciszka Jopa na pasterza terytorium kościelnego Śląska Opolskiego. Władze komunistyczne Polski nie dopuściły do publikacji tego papieskiego dokumentu i objęcia tego stanowiska przez księdza biskupa. Gdy w 1952 r. władze usunęły z Krakowa ks. abp. Baziaka, na prośbę ks. prymasa kard. S. Wyszyńskiego przeszedł do Krakowa, aby zarządzać osieroconą archidiecezją. Do dzisiaj kapłani i wierni Krakowa czczą go jako dar Boga na trudne czasy.</u>
          <u xml:id="u-400.5" who="#PosełAntoniDuda">Przeznaczony przez papieża Piusa XII do Opola w 1951 r. swoją służbę na tym terenie mógł podjąć dopiero pod koniec 1956 r. (jego ingres do opolskiej katedry odbył się 16 grudnia 1956 r.) jako biskup „delegat na Śląsku Opolskim z uprawnieniami biskupa rezydencjalnego”, potem administrator apostolski (1967 r.), wreszcie - po ustanowieniu diecezji opolskiej - otrzymał w dniu 28 czerwca 1972 r. nominację na pierwszego biskupa opolskiego.</u>
          <u xml:id="u-400.6" who="#PosełAntoniDuda">Zdobył sobie uznanie dla swej wielkiej skromności, uczciwości, ubóstwa, pobożności oraz bezpośredniego i sprawiedliwego traktowania wszystkich. Codziennie był do dyspozycji dla kapłanów i wiernych. Troszczył się o seminarium duchowne i formację kapłanów. Reaktywował Wydawnictwo św. Krzyża. W czasie jego posługi wybudowano w diecezji 15 nowych kościołów, a rozpoczęto budowę 5. Brał czynny udział w pracach Soboru Watykańskiego II.</u>
          <u xml:id="u-400.7" who="#PosełAntoniDuda">Czas biskupiego posługiwania ks. bp. F. Jopa był czasem bardzo trudnym. Tym trudnościom stawiał czoła. Nie uległ żadnym naciskom i groźbom. Wobec władz komunistycznych jego postawa była zdecydowana i bezkompromisowa.</u>
          <u xml:id="u-400.8" who="#PosełAntoniDuda">Zmarł 24 września 1976 r. Mowę pogrzebową w przededniu pogrzebu wygłosił ks. kard. Karol Wojtyła, pogrzeb prowadził ks. kard. Stefan Wyszyński - prymas Polski. Ciało złożono w katedrze opolskiej.</u>
          <u xml:id="u-400.9" who="#PosełAntoniDuda">Do tego życiorysu dodać należy, iż ks. bp Franciszek Jop był w 1958 r. współkonsekratorem w katedrze krakowskiej ks. Karola Wojtyły na biskupa.</u>
          <u xml:id="u-400.10" who="#PosełAntoniDuda">Opracowano na podstawie notatek ks. prałata dr. Zygmunta Nabzdyka oraz ks. dr. Alojzego Sitka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#PosełTomaszKostuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Październik jest wyjątkowym miesiącem dla lecznictwa onkologicznego, każdego roku. 4 października obchodzimy bowiem Światowy Dzień Onkologii, zaś cały październik jest miesiącem walki z rakiem piersi.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#PosełTomaszKostuś">Każdego roku tysiące Polaków dowiadują się o chorobie nowotworowej. W wielu przypadkach stan chorobowy wykrywany jest zbyt późno, bowiem wciąż tylko niewielki procent Polaków bada się regularnie. W walce z rakiem to właśnie profilaktyka i wczesne wykrycie daje największe szanse na wygraną z chorobą. Dlatego też apeluję dziś do pań i panów posłów, a za państwa pośrednictwem do wszystkich mieszkańców Polski, by nie zasłaniać się brakiem czasu i regularnie sprawdzać to, co nas niepokoi. Zwracam się do państwa posłów z prośbą o zaangażowanie własne w promocję profilaktyki jako wyraz najbliżej dbałości o bliskich.</u>
          <u xml:id="u-401.2" who="#PosełTomaszKostuś">Ponadto, korzystając z okazji, zwracam się do pani premier i ministra zdrowia z apelem o położenie większego nacisku na realizację zadań dotyczących lecznictwa onkologicznego w naszym kraju, gdyż obecnie ten sektor ochrony zdrowia wymaga dalszej, pilnej interwencji. Wojewódzkie wielospecjalistyczne centra onkologiczne są grupą placówek ochrony zdrowia, których sytuacja finansowa w minionych miesiącach uległa znaczącemu pogorszeniu. Działalność tego typu jednostek jest szczególnie istotna z uwagi na wzrost zachorowalności na choroby nowotworowe na przestrzeni lat.</u>
          <u xml:id="u-401.3" who="#PosełTomaszKostuś">Za główną przyczynę tego stanu rzeczy należy uznać przede wszystkim obniżenie wyceny procedur powszechnie wykonywanych w tego typu jednostkach, tj. w szczególności w odniesieniu do finansowania w radio- i chemioterapii, a także niektórych procedur w chirurgii onkologicznej. Zmniejszenie finansowania w zakresie wymienionych świadczeń, w sposób istotny, pogorszyło kondycję finansową centrów onkologicznych działających na terenie całego kraju. Tego typu zmiana przyniosła negatywny skutek w postaci znacznego spadku dochodów w jednostkach, co z kolei prowadzi do postępującego pogorszenia wyników finansowych w podmiotach leczniczych. Apeluję o zintensyfikowanie podejmowanych działań, które wpłyną na zmianę negatywnej sytuacji w szpitalach onkologicznych.</u>
          <u xml:id="u-401.4" who="#PosełTomaszKostuś">Pragnę z tego miejsca szczerze podziękować wszystkim lekarzom, pielęgniarkom i całemu personelowi medycznemu, który sprawuje opiekę nad pacjentami onkologicznymi. Państwa trud i codzienny wkład w osiągane efekty leczenia jest w mojej opinii nieoceniony. Korzystając z okazji, życzę państwu wytrwałości, sukcesów, satysfakcji z realizacji codziennych obowiązków oraz wszelkiej pomyślności. Niech poczucie dobrze wypełnionego obowiązku wobec pacjentów będzie źródłem państwa zadowolenia i radości.</u>
          <u xml:id="u-401.5" who="#PosełTomaszKostuś">Słowa podziękowania kieruję również do dyrekcji wszystkich regionalnych centrów onkologicznych. Zarządzanie tak newralgicznymi jednostkami, zwłaszcza w okresie niesprzyjających okoliczności finansowych nieleżących po państwa stronie, jest wyjątkowo trudnym zadaniem. Dziękuję za ogromny trud oraz zaangażowanie w dążeniu do utrzymania stabilnej sytuacji w powierzonych państwu podmiotach leczniczych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie dostępna jest w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Na tym kończymy 27. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-402.3" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Porządek dzienny 28. posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 19, 20 i 21 października 2016 r., został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-402.4" who="#WicemarszałekJoachimBrudziński">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-402.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-402.6" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 18 min 01)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>