text_structure.xml 262 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 10)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Sejmu: Franciszek Jerzy Stefaniuk, Jan Król i Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zajmowanie miejsc, ponieważ chcielibyśmy punktualnie rozpocząć obrady.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panów posłów Macieja Rudnickiego i Ryszarda Wawryniewicza.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan poseł Maciej Rudnicki.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#RyszardWawryniewicz">Informujemy, że w wyniku przeprowadzonej wczoraj zbiórki pieniężnej dla uchodźców z Kosowa Poselskiemu Zespołowi do spraw Uchodźców udało się zebrać 4340 zł i 10 dolarów amerykańskich. Pieniądze te zostały przekazane na konto PCK.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#RyszardWawryniewicz">Bezpośrednio po głosowaniach w sali nr 101 odbędzie się zebranie Poselskiego Zespołu na rzecz Polskiej Racji Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o ochronie miejsc martyrologii narodów oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Ryszarda Ostrowskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W dyskusji zgłoszono poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W związku z tym Sejm ponownie skierował projekt ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 1011-A.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przechodzimy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Ryszarda Ostrowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi w udziale zaszczyt przedstawienia dodatkowego sprawozdania Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o ochronie miejsc martyrologii narodów oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 994 i 1011). Dodatkowe sprawozdanie komisji zawiera druku nr 1011-A.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Sejm na 47 posiedzeniu w dniu 8 kwietnia 1999 r., zgodnie z art. 43 ust. 1 regulaminu Sejmu, skierował ponownie projekt ustawy zawarty w druku nr 1011 do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w celu rozpatrzenia poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu. Komisja, po rozpatrzeniu poprawek na posiedzeniu w dniu 9 kwietnia 1999 r., przedstawia Wysokiemu Sejmowi następujące stanowisko w sprawie poszczególnych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Jeżeli chodzi o poprawkę nr 1, dotyczącą odrzucenia projektu ustawy, to komisja proponuje tę poprawkę odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W poprawce nr 2 wnosi się, aby tytułowi ustawy nadać brzmienie „o ochronie miejsc martyrologii narodów”. Komisja proponuje, aby tę poprawkę odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W poprawce nr 3 proponuje się, aby wprowadzić następujący zapis: Ustawa określa zasady ochrony terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady, obozów i cmentarzy jenieckich, miejsc masowych straceń, więzień, obozów dla wysiedlonych i obozów karnych oraz miejsc pacyfikacji polskich wsi, zwanych dalej pomnikami zagłady.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Ta poprawka, panie marszałku, Wysoki Sejmie, ma związek z poprawkami nr 4 i nr 9, rozszerzającymi zakres przedmiotowy ustawy. Poprawka ta ma również związek z wnioskiem mniejszości nr 1–3. Biorąc pod uwagę to, że proponuje się zmianę zakresu przedmiotowego ustawy, a zatem zmianę filozofii ustawy, komisja proponuje odrzucić poprawkę nr 3.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W poprawce nr 4 wnioskodawcy proponują dodać w pkt. 9–27 kolejne miejsca martyrologii. Wyszczególnione są m.in. filie obozu oświęcimskiego w Jaworznie, Mysłowicach i Świętochłowicach, zamek lubelski, obóz koncentracyjny w Rembertowie pod Warszawą, zespół obozów jenieckich i cmentarzy jeńców w Żaganiu i kolejne, tak jak w druku, który został Wysokiemu Sejmowi dostarczony.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Chciałbym wyraźnie oświadczyć, iż w trakcie prac komisji przedstawiciele rządu oświadczyli, iż rozpoczynają się prace nad ustawą o ochronie innych miejsc pamięci martyrologii narodu polskiego i innych narodów. Takie oświadczenie padło ze strony przedstawicieli rządu, co, myślę, rozwiewa wątpliwości związane z zapisem art. 4 ust. 2. Tak więc komisja proponuje odrzucenie poprawki nr 4.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W poprawce nr 5 do art. 3 ust. 1 wnioskodawcy proponują fakultatywność ustalania strefy ochronnej. Komisja jest za odrzuceniem tej poprawki, stwierdzając, że oczywiście wielkość strefy ochronnej będzie zależała od decyzji i od rozporządzenia właściwego ministra, następować to jednak powinno w sposób obligatoryjny, a nie fakultatywny w ustawie. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W poprawce nr 6 do art. 3 ust. 2 wnioskodawcy proponują zmianę szerokości strefy ochronnej. W dotychczasowym brzmieniu projektu ustawy ma ona wynosić do 100 m. Wnioskodawcy proponują szerokość strefy ochronnej do 50 m. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Oczywiście, tak jak powiedziałem, w zapisie ustawy jest mowa o tym, iż może ona wynosić do 100 m, a nie 100 m.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Poprawkę nr 7 komisja proponuje przyjąć. Jest to zmiana redakcji zapisu art. 4 ust. 1. W proponowanej wersji poprawka dotyczy granic stref, a nie obszaru i granic pomników, o których jest mowa w ust. 2 art. 4.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W poprawce nr 8, którą komisja proponuje odrzucić, w art. 4 ust. 2 po wyrazach „te granice” wnioskodawcy proponują kropkę zastąpić przecinkiem i dodać wyrazy „po konsultacji z władzami samorządowymi gmin”. Komisja podzieliła zdanie dotyczące konieczności konsultacji z samorządem gminnym, jednakże ma to dotyczyć istotnych rozstrzygnięć związanych z ustalaniem strefy, z ustalaniem granic terenu pomnika, natomiast w tej poprawce jest mowa o tym, aby konsultacjom z samorządem gminnym poddane były wzory znaków, sposób oznakowania tych stref. Komisja uznała więc za niezasadne, aby z samorządem gminy konsultować sposób oznakowania granic i to, jak mają wyglądać znaki.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W poprawce nr 9 do art. 4 proponuje się skreślenie ust. 3. Jest to wniosek o wykreślenie wszystkich pomników zagłady i komisja jest za odrzuceniem tej poprawki, stwierdzając, że powinny one w treści ustawy zostać nazwane zgodnie z tytułem.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W poprawce nr 10 wnioskodawcy proponują w art. 4 ust. 3 następujące brzmienie: „Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi w drodze rozporządzenia granice pomników zagłady oraz obszary i granice ich stref ochronnych”. Jest to delegacja dla ministra, aby określił granice pomników. To koresponduje z poprawką nr 9, a mianowicie doszłoby do wykreślenia z treści ustawy tych miejsc. Komisja proponuje odrzucić tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Komisja proponuje odrzucić też poprawkę nr 11, w której w art. 4 w ust. 3 po wyrazach „administracji publicznej” proponuje się dodanie wyrazów „po zasięgnięciu opinii właściwej terytorialnie rady gminy”. Komisja zgadza się, iż powinno to być konsultowane z samorządem. Jednak w celu usprawnienia tego procesu opinie powinien wydawać zarząd gminy, a nie rada gminy. W związku z tym jest wniosek o odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W poprawce nr 12 w art. 4 lit. a w ust. 3 - właśnie o tym mówiłem - proponuje się po wyrazach „do spraw administracji publicznej określi” dodać wyrazy „po zasięgnięciu opinii zarządu właściwej terytorialnie gminy” i w art. 4 lit. b po ust. 3 dodać nowy ust. w brzmieniu: „Niewyrażenie opinii, o której mowa w ust. 3, w terminie dwóch tygodni od dnia zwrócenia się przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej o jej wydanie oznacza wyrażenie opinii pozytywnej”. Komisja proponuje Wysokiej Izbie akceptację tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W poprawce nr 13 wnioskodawcy proponują w art. 4 dodać ust. 5 w brzmieniu: „Opinię, o której mowa w ust. 3, rada gminy uchwala w terminie dwóch miesięcy od pisemnego wezwania ministra właściwego do spraw administracji wewnętrznej”. Jest to analogiczne do poprawki nr 11. Stąd wniosek komisji o odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W poprawce nr 14 w art. 6 ust. 2 wnioskodawcy proponują nadać brzmienie: „nieruchomości skarbu państwa, o których mowa w ust. 1, nie mogą być oddawane w zarząd”.</u>
          <u xml:id="u-5.18" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Komisja jest za odrzuceniem tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-5.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.20" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W wersji komisji mogą być te nieruchomości oddawane w zarząd zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami, a mianowicie w trwały zarząd.</u>
          <u xml:id="u-5.21" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Jeśli chodzi o poprawkę nr 15 dotyczącą zasad odbywania zgromadzeń, komisja proponuje jej odrzucenie; nr 16 - dotyczącą trybu udziału przedstawicieli wojewody - również; nr 17, 18, 19, 20 i 21 - także. I tak do końca, poza poprawką nr 26 - proszę jeszcze o chwilę cierpliwości, sądzę bowiem, że jest to bardzo istotna poprawka - w której komisja proponuje, aby w ustawie z 2 lipca 1947 r. o upamiętnieniu męczeństwa narodu polskiego i innych narodów użyte w różnych przypadkach wyrazy „Państwowe Muzeum Oświęcim-Brzezinka” zastąpić użytymi w odpowiednich przypadkach wyrazami: „Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu”. Poprawkę nr 27 komisja proponuje odrzucić. Poprawkę nr 28 - o wysokości odszkodowania ustalanego przez wojewodę w drodze decyzji - komisja proponuje przyjąć. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: Mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Lipowicz, pytanie, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#IrenaLipowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałabym prosić o udzielenie przez przedstawiciela rządu odpowiedzi na bardzo istotne pytanie, które dla części posłów, w tym dla posłów mojego klubu, może wpłynąć na wynik głosowania nad poprawkami, w związku z tym jest dla nas sprawą szczególnie istotną. Czy prawdą jest, że rząd w ciągu jednego miesiąca przygotuje ustawę, którą przedłoży Wysokiej Izbie, a która będzie dotyczyła uczczenia miejsc męczeństwa innych niż te, które zostały określone w ustawie?</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#IrenaLipowicz">Dla posłów, którzy oczekują odpowiedzi na to pytanie, jest bowiem istotne, aby nie powstało wrażenie, że głosując przeciwko poszczególnym poprawkom albo przeciwko rozszerzeniu zakresu tej ustawy - jeżeli dobrze rozumiemy intencje rządu, rozdzielenie ma tylko charakter techniczno-legislacyjny - są przeciwni uczczeniu innych miejsc martyrologii, w tym ofiar zbrodni komunistycznych. Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Nowok: Mam pytanie do posła sprawozdawcy.)</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PawełNowok">Pytanie do posła sprawozdawcy. Czy komisja zdawała sobie sprawę, że dzieli polskie społeczeństwo i Polaków na dwie różne grupy, na lepszych i na gorszych?</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PawełNowok"> Czy ci zakatowani, zamordowani, którym żałowano nawet kulki, są gorsi od tych, których zagazowano? Czy się nad tym zastanawiano? Bo ja uważam, że nie. Nie mamy moralnego prawa dzielić na gorszych i na lepszych. Uważam, że ustawa jest niedopracowana. Powinna obejmować wszystkie obozy, gdzie byli mordowani nie tylko Polacy, bo ludzie różnej narodowości. Wszystko powinno być ujęte w jednej ustawie. </u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, pan pyta i udziela sobie sam odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeszcze pan poseł Henryk Goryszewski.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#komentarz">(Poseł Henryk Goryszewski: Pan poseł Wawak był wcześniej.)</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Wawak był wcześniej, tylko że ja pana posła Wawaka nie widziałem, bo się tu schował.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle Wawak.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Tylko proszę zadawać pytania, bo do dyskusji nie dopuszczę, uprzedzam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#ZbigniewWawak">Zawsze zgodnie z regulaminem, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#ZbigniewWawak">Pytanie do pana posła sprawozdawcy, Wysoka Izbo. Otóż mamy przed sobą dwa sprawozdania, w druku nr 1011 i 1011-A. W druku nr 1011 tytuł ustawy na trzeciej stronie brzmi: o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady. Przyjmowałem, że takie jest rozstrzygnięcie komisji.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#ZbigniewWawak">Natomiast w druku nr 1011-A ten tytuł w ogóle znika. Tytuł ustawy brzmi: rządowy projekt ustawy o ochronie miejsc martyrologii narodów. W związku z tym mam pytanie. Czy projekt ustawy, nad którym będziemy głosować, nosi tytuł: o ochronie miejsc martyrologii narodów, czy o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady? W tych sprawozdaniach jest to niejasne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle Goryszewski, proszę o zadanie pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#HenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Nie pytam o to, czy rząd w ciągu miesiąca zgłosi projekt ustawy, ponieważ na to pytanie mógłbym sam sobie odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#HenrykGoryszewski"> Pytam o co innego. Dlaczego rząd podzielił miejsca martyrologii na dwie kategorie? To jest moje pierwsze pytanie do rządu. Nie wiem, kto będzie odpowiadał w imieniu rządu.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Premier.)</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#HenrykGoryszewski">Drugie pytanie jest do pana posła sprawozdawcy. Czym się kierowała komisja, zmieniając nazwę ustawy z „o ochronie miejsc martyrologii” na: o ochronie miejsc byłych hitlerowskich obozów zagłady? Czy komisja nie brała pod uwagę tego, że od co najmniej 20 lat próbuje się zamazać prawdę o tym, kto ponosi odpowiedzialność za II wojnę światową, za hekatombę II wojny światowej i że komisja przyczynia się w ten sposób do tego zamazywania? Za 50 lat nie bardzo kto będzie wiedział, czy Hitler przypadkiem nie był Polakiem.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zgłaszał się pan poseł Antoni Macierewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do przedstawicieli rządu w związku z wystąpieniem pani poseł Lipowicz. Chciałbym zapytać przedstawiciela rządu: Czy jest prawdą, iż w trakcie przygotowywania tej ustawy oraz ostatnio debaty nad nią przedstawiciel rządu twierdził, że nie jest możliwe wydzielenie terenów obozów, w których z rąk komunistów ginęli Polacy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Kamiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MichałTomaszKamiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do przedstawicieli rządu: Czy prawdą jest, że tak szybki tryb pracy nad tą ustawą, bezprecedensowy, spowodowany był naciskami międzynarodowymi i czy to prawda, że niektóre środowiska międzynarodowe szantażowały rząd polski, myślę o tak szybkim przyjęciu tej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Poseł Wacław Martyniuk: Czy chodzi o Watykan?)</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Więcej pytań nie ma. Chciałbym zwrócić uwagę, że te pytania trzeba było zadać w czasie drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">O udzielenie odpowiedzi w imieniu rządu proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana Piotra Stachańczyka.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Śmiało, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PiotrStachańczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadam na pytania zadane w trzecim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PiotrStachańczyk">Po pierwsze, rząd przygotuje projekt ustawy o ochronie miejsc pamięci, nie powiem, czy w ciągu miesiąca, na pewno w ciągu dwóch lub trzech...</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#komentarz">(Poseł Janina Kraus: Tego roku?)</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PiotrStachańczyk">... najpierw musimy dokończyć tę ustawę, natomiast w ciągu dwóch miesięcy prawdopodobnie przygotujemy nową. Ona będzie jednak inna, dotyczyć bowiem będzie wielu tysięcy obiektów na terenie całego kraju, będą tam nieco inne zasady ochrony, będą tam też regulacje dotyczące możliwości ustanawiania tego typu miejsc, czego w tym wypadku nie było, bo te miejsca są ustanowione.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PiotrStachańczyk">Po drugie, rząd nie ulegał, nie ulega i nie będzie ulegać żadnym międzynarodowym naciskom w żadnej sprawie, w sprawie tej ustawy również. Ustawa ta wynika z rządowej oceny istniejących zagrożeń i ma na celu danie organom administracji rządowej,...</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#komentarz">(Poseł Janina Kraus: Jakich zagrożeń?)</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#PiotrStachańczyk">...i ma na celu danie rządowi do ręki środków służących zapobieganiu tym zagrożeniom...</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#komentarz">(Poseł Janina Kraus: Jakim?)</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#PiotrStachańczyk">... a także zapobieganiu działaniom ekstremistów z różnych stron, których działalność szkodzi dobremu imieniu i interesowi Polski i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#PiotrStachańczyk">Rząd dokonał podziału, ponieważ w tych ośmiu przypadkach, co było mówione na posiedzeniach komisji, mamy do czynienia ze specyficznymi obozami, fabrykami śmierci, gdzie w wyniku użycia specjalnych środków technicznych ginęły dziesiątki czy setki tysięcy ludzi. Są to cmentarzyska, jedyne w swoim rodzaju cmentarzyska bez grobów, wymagające szczególnej ochrony właśnie dlatego, że są takimi cmentarzyskami, ale również dlatego, że są to miejsca śmierci przedstawicieli dziesiątków narodów, a wydarzenia na tych terenach rzutują bezpośrednio na wizerunek Polski w świecie.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#PiotrStachańczyk">Natomiast jeśli chodzi o planowaną ustawę, to tam kwestie dotyczące ochrony będą ujęte w sposób bardziej oszczędny i bardziej dostosowany do istniejących możliwości, do warunków istniejących na terenie danego kraju.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#PiotrStachańczyk">Jeżeli chodzi o pytanie posła Macierewicza, to jest ono niepełne. Przedstawiciel rządu oświadczył na posiedzeniu komisji, że nie można wskazać miejsca istnienia dwóch omawianych na posiedzeniu tej komisji obozów, a nie że nie można w ogóle ustalić miejsca istnienia obozów komunistycznych, jak pan poseł był łaskaw przed chwilą stwierdzić.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#PiotrStachańczyk">Sądzę, że jest to odpowiedź na chyba wszystkie zadane pytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Szkaradek: A tytuł?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu posła sprawozdawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sądzę, że wszystkie pytania zadane przez posłów są ze sobą związane, a dotyczą one tytułu. Komisja, każde sprawozdanie komisji - odpowiadam tu również panu posłowi Wawakowi - odnosi się do druku zawierającego przedłożenie rządowe, stąd w dodatkowym sprawozdaniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych tytuł: o rządowym projekcie ustawy o ochronie miejsc martyrologii narodów oraz o zmianie niektórych ustaw. To oczywiście znaczy, że w trakcie dotychczasowych prac Wysokiej Izby tytuł ten został zmieniony i brzmi on: o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Jeśli chodzi o pytania pierwsze i trzecie, które zadał pan poseł Goryszewski: czym kierowała się komisja, zmieniając tę nazwę, to sądzę, że ta odpowiedź, Wysoka Izbo, panie marszałku, zawiera się w pytaniu pierwszym. Chodziło mianowicie o takie sformułowanie tytułu ustawy, aby w art. 2, wymieniającym hitlerowskie obozy zagłady, nie pominąć żadnego miejsca, które na to wymienienie zasługuje, a które by mogło teoretycznie w związku z tytułem być dorozumiane. A zatem chodziło tutaj o takie zawężenie zakresu działania tej ustawy, aby to, o czym mówił przedstawiciel rządu, mogło znaleźć się w treści ustawy o miejscach zagłady, zarówno hitlerowskich, jak i komunistycznych, odrębnie przygotowywanej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeśli będą niejasności dotyczące poszczególnych punków, to dopuszczę zapytania. Nie jest to bowiem, Wysoka Izbo, informacja rządu, to już jest trzecie czytanie, tak że muszę się trzymać ściśle regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja przedstawia wnioski mniejszości i poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W pierwszej kolejności poddam jednak pod głosowanie wniosek o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 371 posłów. Za wnioskiem o odrzucenie głosowało 86 posłów, przeciw - 248, 37 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Obecnie przystąpimy do rozpatrzenia poprawek nr 3, 4 i 9, które warunkują możliwość rozpatrzenia wniosków mniejszości nr 1 i 3, a w konsekwencji poprawki nr 2.</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawkach tych: do art. 1 ust. 1, do art. 2, polegającej na dodaniu pkt. 9–27, oraz do art. 4, polegającej na skreśleniu ust. 3, wnioskodawcy proponują rozszerzenie zakresu przedmiotowego ustawy.</u>
          <u xml:id="u-22.16" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-22.17" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Ich przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość wniosków mniejszości nr 1 i 3 oraz poprawek nr 10–13.</u>
          <u xml:id="u-22.18" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-22.19" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie?</u>
          <u xml:id="u-22.20" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, pan poseł Macierewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do posła sprawozdawcy. Panie pośle, czy jest prawdą, że...</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, nie jest prawdą.)</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#komentarz">(Poruszenie, wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, proszę o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#AntoniMacierewicz">... czy jest prawdą, że wśród hitlerowskich obozów zagłady, które są wymienione w tych poprawkach, są także takie obozy, w których zginęło w czasie wojny z rąk hitlerowskiego okupanta więcej osób niż w niektórych z obozów wymienionych w projekcie rządowym i przedstawianym przez komisję? Czy jest prawdą, że m.in. w Żaganiu, Ostrowi Mazowieckiej i innych tu wymienionych miejscach zginęło więcej osób, a mimo to nie zostały ujęte w projekcie rządowym i w projekcie przedstawianym przez komisję? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł będzie łaskaw udzielić odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Patrząc przez pryzmat prac komisji i uwzględniając to, co zostało tam powiedziane, a także stanowisko rządu w tej sprawie, w art. 2 znalazły się te wszystkie miejsca, które odpowiadają tytułowi tej właśnie ustawy: tereny byłych hitlerowskich obozów zagłady. Rozszerzenie tego katalogu prowadziłoby do zmiany tytułu, treści i intencji ustawodawców odzwierciedlonych w tych przepisach. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Przepraszam, panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, czy pan nie uzyskał odpowiedzi?</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, niech pan zada pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#AntoniMacierewicz">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#AntoniMacierewicz">Powtarzam pytanie do posła sprawozdawcy: Czy jest prawdą, że m.in. w Chełmie, Żaganiu, Ostrowi Mazowieckiej zginęło więcej osób w czasie okupacji hitlerowskiej niż w niektórych z obozów ujętych w projekcie przedstawionym przez komisję? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Czy pan poseł jest w stanie udzielić odpowiedzi na to pytanie?</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Pan poseł Macierewicz potraktował wybiórczo miejsca zagłady ujęte w poprawce (dodanie pkt. 9–27 w art. 2) i podał tylko przykłady, zadając konkretne pytania. Odpowiadam: nie analizując poszczególnych... bo myślę, że również pamięć o tych miejscach powoduje to, że nie powinniśmy w tej chwili analizować, ile było ofiar w miejscach ujętych w pozycjach 9–27...</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Łączkowski: Panie pośle)</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Natomiast powtarzam raz jeszcze - możliwość umieszczenia w art. 2 terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady ogranicza się do tych ośmiu miejsc wyszczególnionych w projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Olszewski: Pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MariuszOlszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam bardziej konkretne pytanie i zarazem wniosek formalny. Mianowicie czy w takim razie jest prawdą, że w Chełmie Lubelskim zginęło 90 tys., w Dęblinie 80 tys., w Zamościu 28 tys., w Kamiennej 45 tys. ludzi? Czy to jest prawdą? Natomiast wniosek: Czy pan marszałek zechciałby przeprowadzić oddzielne głosowanie w tych sprawach? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie chciałbym kwestionować i daleki jestem od kwestionowania tego, o czym powiedział pan poseł, i twierdzę, że tak istotnie było. Nie pozostaje mi również nic innego, jak tylko powiedzieć, że wyznaczenie stref ochronnych wokół byłych hitlerowskich obozów zagłady jest możliwe w stosunku do tych ośmiu miejsc. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Panie marszałku, był wniosek o rozdzielne głosowanie.)</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek nr 3, 4 i 9 do art. 1 ust. 1, do art. 2, polegającej na dodaniu pkt. 9–27, oraz do art. 4, polegającej na skreśleniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Panie Marszałku!)</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 370 posłów. Za wnioskiem głosowało 87 posłów, przeciw - 256, 27 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W jakim trybie pan chce zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#AntoniMacierewicz">Zwrócenia uwagi na to, że nie został rozpoznany wniosek formalny o rozdzielne głosowanie nad kwestią, która była podawana w wątpliwość. W związku z tym proszę o rozpoznanie wniosku o rozdzielne głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Łybacka: Przecież już jest po głosowaniu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowanie zostało przeprowadzone zgodnie z regulaminem.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W pierwszym wniosku mniejszości wnioskodawcy proponują, aby tytułowi ustawy nadać brzmienie: „o ochronie miejsc hitlerowskich i komunistycznych obozów koncentracyjnych i zagłady „.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W trzecim wniosku mniejszości do art. 2 wnioskodawcy w dodawanych pkt. 9–11 proponują, aby zawarty w tym przepisie katalog pomników zagłady rozszerzyć o filie obozu oświęcimskiego w Jaworznie, Mysłowicach i Świętochłowicach, Zamek Lubelski, obóz koncentracyjny w Rembertowie pod Warszawą.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Nad tymi wnioskami głosować będziemy łącznie. Ich przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 2.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości do tytułu ustawy oraz do art. 2, polegającego na dodaniu pkt. 9–11, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 371 posłów. Za głosowało 132, przeciw było 224, wstrzymało się 15.</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 2 wnioskodawcy proponują, aby tytułowi ustawy nadać brzmienie: „o ochronie miejsc martyrologii narodów”.</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.13" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do tytułu ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.14" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.15" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.16" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 378 posłów. Za wnioskiem głosowało 96, przeciw - 263, 19 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-38.17" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.18" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W drugim wniosku mniejszości do art. 1 wnioskodawcy proponują, aby po ust. 2 dodać nowy ustęp, który wyłącza spod szczególnych zasad dotyczących odbywania zgromadzeń i wywłaszczania nieruchomości na obszarze pomnika zagłady i strefy ochronnej istniejące miejsca kultu religijnego oraz budynki mieszkalne.</u>
          <u xml:id="u-38.19" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Macierewicz pytanie, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#AntoniMacierewicz">Mam pytane do posła sprawozdawcy. Panie pośle, czy jest prawdą...</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, nie!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę umożliwić zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Mam taką prośbę, dyskutujemy, głosujemy nad bardzo istotną ustawą. Bardzo bym prosił, żeby pan marszałek uspokoił posłów komunistycznych,...</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#AntoniMacierewicz">... którzy nie są w stanie...</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#AntoniMacierewicz">.‍.. w tak dramatycznej i poważnej sprawie zachować powagi i spokoju.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#komentarz">(Głosy z sali: Do rzeczy, do rzeczy...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Chciałbym prosić wszystkich posłów o zachowanie powagi, jest to naprawdę poważny problem.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#AntoniMacierewicz">Pytanie do posła sprawozdawcy: Czy jest prawdą, że art. 53 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mówi o miejscach kultu religijnego, których nie uwzględnia zapis proponowany przez komisję i pana posła? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle sprawozdawco.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten wniosek, o którym mówił pan poseł Macierewicz, wniosek mniejszości nr 2, zmierza do wyłączenia spod regulacji ustawy miejsc kultu religijnego i budynków mieszkalnych.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#komentarz">(Poseł Janina Kraus: To jest sprzeczne z konstytucją.)</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Wychodząc naprzeciw wnioskom, komisja zrealizowała ten cel w projekcie ustawy i usytuowała to jej zdaniem prawidłowo w przepisach dotyczących organizowania zgromadzeń i wywłaszczania nieruchomości - w regulacjach art. 7 ust. 13 i art. 11 ust. 2. Tam, w tych dwóch zapisach, ten wniosek został skonsumowany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 1, polegającego na dodaniu po ust. 2 nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 373 posłów. Za wnioskiem głosowało 120, przeciw - 240, 13 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 5 do art. 3 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby zapis brzmiał, że strefę ochronną wokół pomnika zagłady „można ustanowić”, a nie, jak proponuje komisja, że „ustanawia się” ją.</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-46.9" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.10" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 3 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.11" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.12" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.13" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 374 posłów. Za wnioskiem głosowało - 94, przeciw - 267, 13 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.14" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.15" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 6 do art. 3 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby strefę ochronną stanowił pas gruntu o szerokości nie większej niż 50 m, a nie, jak proponuje komisja, o szerokości nie większej niż 100 m.</u>
          <u xml:id="u-46.16" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-46.17" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.18" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 3 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.19" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.20" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.21" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 375 posłów. Za wnioskiem było 180, przeciw - 249, 18 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.22" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Mazowiecki: Panie marszałku, pomylił się pan. Za było 108.)</u>
          <u xml:id="u-46.23" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.24" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 7 do art. 4 wnioskodawca proponuje nową redakcję ust. 1, w którym określa się zasady tworzenia stref ochronnych.</u>
          <u xml:id="u-46.25" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-46.26" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.27" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 4 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.28" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.29" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.30" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 373 posłów. Za wnioskiem głosowało 363, przeciw - 5, 5 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.31" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-46.32" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 8 do art. 4 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby właściwy minister określał sposób oznakowania granic pomników zagłady i ich stref ochronnych, a także wzory znaków wskazujących te granice, po konsultacji z władzami samorządowymi gmin.</u>
          <u xml:id="u-46.33" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-46.34" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.35" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 4 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.36" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.37" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.38" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 374 posłów. Za było 95, przeciw - 261, 18 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.39" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.40" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 10 do art. 4 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby w delegacji dla ministra, o której mowa w tym przepisie, nie wymieniać enumeratywnie pomników zagłady.</u>
          <u xml:id="u-46.41" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-46.42" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.43" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 10 do art. 4 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.44" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.45" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.46" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 375 posłów. Za głosowało 94, przeciw - 268, 13 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.47" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.48" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawkach: nr 11 do art. 4 ust. 3, nr 13 do art. 4, polegającej na dodaniu ust. 5, wnioskodawca proponuje, aby właściwy minister określił granice pomników zagłady i ich stref ochronnych po zasięgnięciu opinii właściwej terytorialnie rady gminy, wyrażonej w terminie 2 miesięcy od pisemnego wezwania ministra.</u>
          <u xml:id="u-46.49" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-46.50" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 12.</u>
          <u xml:id="u-46.51" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-46.52" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.53" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 4 ust. 3 oraz polegającej na dodaniu ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.54" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.55" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.56" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 369 posłów. Za głosowało 115 posłów, przeciw - 247, 7 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.57" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.58" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 12 do art. 4 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby właściwy minister, określając granice pomników zagłady i ich stref ochronnych, zasięgał opinii zarządu właściwej terytorialnie gminy.</u>
          <u xml:id="u-46.59" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wnioskodawca proponuje jednocześnie w dodawanym ustępie, aby brak takiej opinii w terminie 2 tygodni oznaczał wyrażenie opinii pozytywnej.</u>
          <u xml:id="u-46.60" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-46.61" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.62" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 12 do art. 4 ust. 3, polegającej na dodaniu nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.63" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.64" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.65" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 377 posłów. Za głosowało 368, 5 było przeciw, 4 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.66" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-46.67" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 14 do art. 6 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby nieruchomości skarbu państwa, na których położony jest pomnik zagłady i jego strefa ochronna, nie mogły być oddawane w zarząd.</u>
          <u xml:id="u-46.68" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja natomiast proponuje, aby nieruchomości te mogły być oddawane nieodpłatnie w trwały zarząd.</u>
          <u xml:id="u-46.69" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-46.70" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.71" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 6 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.72" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.73" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.74" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 370 posłów. Za głosowało 67, przeciw - 288, 15 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.75" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.76" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 15 wnioskodawca proponuje skreślić art. 7, który reguluje zasady odbywania zgromadzeń na obszarze pomnika zagłady lub jego strefy ochronnej.</u>
          <u xml:id="u-46.77" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie skreślenie art. 20, co jest treścią poprawki nr 27.</u>
          <u xml:id="u-46.78" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-46.79" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-46.80" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 16.</u>
          <u xml:id="u-46.81" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.82" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek polegających na skreśleniu art. 7 i 20, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.83" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.84" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.85" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 372 posłów. Za było 85, przeciw - 277, 10 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.86" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.87" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 16 do art. 7 wnioskodawca proponuje skreślenie ust. 8–11, które określają zasady rozwiązania zgromadzenia odbywającego się na obszarze pomnika zagłady lub jego strefy ochronnej.</u>
          <u xml:id="u-46.88" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-46.89" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.90" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 7, polegającej na skreśleniu ust. 8–11, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.91" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.92" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.93" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 369 posłów. Za wnioskiem głosowało 90, przeciw - 264, 15 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.94" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.95" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">We wniosku mniejszości nr 4 do art. 8 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby na obszarze pomnika zagłady i jego strefy ochronnej można było prowadzić wyłącznie niezbędną obsługę edukacyjną, a nie, jak proponuje komisja, niezbędną obsługę osób odwiedzających pomnik.</u>
          <u xml:id="u-46.96" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.97" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 8 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.98" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.99" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.100" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 372 posłów. Za wnioskiem głosowało 42 posłów, przeciw - 312, 18 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.101" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.102" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 17 do art. 8 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby nie wymagało zgody wojewody prowadzenie działalności, o której mowa w ust. 1, jeżeli dotyczy ona obiektów prywatnych.</u>
          <u xml:id="u-46.103" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-46.104" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.105" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 8 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.106" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.107" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.108" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 368 posłów. Za głosowało 89, przeciw - 260, 19 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.109" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.110" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 18 do art. 8 wnioskodawca proponuje, aby dodać ust. 2a i 2b stanowiące, że przed wydaniem decyzji, o której mowa w ust. 2, wojewoda zasięga opinii zarządu właściwej miejscowo gminy, uchwalonej w terminie miesiąca od pisemnego zawiadomienia o wszczęciu postępowania w sprawie zgody na prowadzenie działalności.</u>
          <u xml:id="u-46.111" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Identyczną procedurę wnioskodawca proponuje:</u>
          <u xml:id="u-46.112" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">- przy wydawaniu decyzji dotyczącej pozwolenia na budowę na terenie pomnika zagłady, co jest treścią poprawki nr 22 do art. 10, polegającej na dodaniu nowego ustępu,</u>
          <u xml:id="u-46.113" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">- przed wydaniem decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości na cele ochrony pomnika zagłady, co jest treścią poprawki nr 24 do art. 12, polegającej na dodaniu ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-46.114" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-46.115" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-46.116" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.117" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek:</u>
          <u xml:id="u-46.118" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">— do art. 8, polegającej na dodaniu ust. 2a i 2b,</u>
          <u xml:id="u-46.119" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">— do art. 10, polegającej na dodaniu nowego ustępu,</u>
          <u xml:id="u-46.120" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">— do art. 12, polegającej na dodaniu ust. 2 — zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.121" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.122" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.123" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 372 posłów. Za głosowało 107, przeciw - 254, 11 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.124" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.125" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 19 do art. 8 wnioskodawca proponuje, aby skreślić ust. 5 i 7 określające warunki odmowy udzielenia zgody na prowadzenie działalności gospodarczej oraz sposób postępowania prowadzącego działalność gospodarczą w przypadku cofnięcia zgody na jej prowadzenie.</u>
          <u xml:id="u-46.126" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-46.127" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przyjęcie jej spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 20.</u>
          <u xml:id="u-46.128" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.129" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 8, polegającej na skreśleniu ust. 5 i 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.130" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.131" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.132" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 367 posłów. Za głosowało 94, przeciw - 259, 14 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.133" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.134" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 20 do art. 8 ust. 7 oraz polegającej na dodaniu ust. 8 wnioskodawca proponuje, aby w przypadku, gdy cofnięcie zgody na prowadzenie działalności gospodarczej nastąpiło w wyniku stwierdzenia przez wojewodę jej zbędności dla realizacji celów, o których mowa w ust. 1, przysługiwało odszkodowanie za poniesione straty w wysokości ustalonej przez wojewodę.</u>
          <u xml:id="u-46.135" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-46.136" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.137" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 8 ust. 7 oraz polegającej na dodaniu ust. 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.138" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.139" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.140" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W głosowaniu wzięło udział 375 posłów. Za głosowało 364, przeciw - 7, 4 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.141" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-46.142" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 21 do art. 10 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby na terenie pomnika zagłady i jego strefy ochronnej można było budować obiekty upamiętniające ludzi i wydarzenia oraz będące formą rzetelnej informacji, a także obiekty muzealne.</u>
          <u xml:id="u-46.143" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-46.144" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.145" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 10 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.146" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.147" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.148" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 370 posłów. Za - 63, przeciw - 274, 33 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.149" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.150" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Poprawkę nr 22 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-46.151" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 23 do art. 10 wnioskodawca proponuje, aby dodać ust. 4 stanowiący, że na wniosek właściciela nieruchomości, której dotyczy zakaz określony w ust. 1, właściwy wojewoda dokonuje wywłaszczenia tej nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-46.152" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-46.153" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.154" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 10, polegającej na dodaniu ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.155" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.156" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.157" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 375 posłów. Za - 87, przeciw - 270, 18 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.158" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.159" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Poprawkę nr 24 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-46.160" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 25 wnioskodawca proponuje skreślić art. 14, stanowiący, że do nieruchomości wywłaszczonej na cele ochrony pomnika zagłady nie stosuje się przepisu art. 121 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami.</u>
          <u xml:id="u-46.161" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-46.162" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.163" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 14, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.164" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.165" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.166" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 367 posłów. Za było 45, przeciw - 300, 22 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.167" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.168" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 26, polegającej na dodaniu nowego artykułu, wnioskodawca proponuje, aby Państwowe Muzeum Oświęcim-Brzezinka otrzymało nazwę „Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu”.</u>
          <u xml:id="u-46.169" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-46.170" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.171" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na dodaniu po art. 19 nowego artykułu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.172" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.173" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.174" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 373 posłów. Za - 353, przeciw - 11, 9 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.175" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-46.176" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Poprawkę nr 27 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-46.177" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 28 do art. 24 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby wysokość odszkodowania za poniesione straty dla osoby prowadzącej w dniu wejścia w życie ustawy działalność gospodarczą na obszarze pomnika zagłady lub jego strefy ochronnej - a która nie otrzymała zgody na jej dalsze prowadzenie - ustalał wojewoda w drodze decyzji.</u>
          <u xml:id="u-46.178" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie zmiana powołania w art. 15.</u>
          <u xml:id="u-46.179" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-46.180" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.181" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 24 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.182" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.183" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.184" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 376 posłów. Za - 366, przeciw - 5, 5 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.185" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-46.186" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">We wniosku mniejszości nr 5 do art. 25 wnioskodawcy proponują, aby skreślić w ust. 3 zdanie drugie, które stanowi, że osobie, której nie udzielono zgody na prowadzenie działalności gospodarczej na obszarze pomnika zagłady lub strefy ochronnej, nie przysługuje odszkodowanie za korzyści, które mogłaby osiągnąć, gdyby nie rozwiązano umowy.</u>
          <u xml:id="u-46.187" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.188" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 25 ust. 3, polegającego na skreśleniu zdania drugiego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.189" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.190" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.191" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 368 posłów. Za wnioskiem było 9 posłów, przeciw - 350, 9 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.192" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.193" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-46.194" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ochronie miejsc martyrologii narodów oraz o zmianie niektórych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.195" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.196" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.197" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 368 posłów. Za głosowało 251, przeciw - 96 posłów, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-46.198" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady.</u>
          <u xml:id="u-46.199" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.</u>
          <u xml:id="u-46.200" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przypominam, że Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Zbigniewa Szymańskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-46.201" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W związku ze zgłoszonymi poprawkami Sejm skierował ponownie projekt ustawy do komisji w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-46.202" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dodatkowe sprawozdanie zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 1028-A.</u>
          <u xml:id="u-46.203" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-46.204" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Zbigniewa Szymańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#ZbigniewSzymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Zdrowia rozpatrzyła dwie poprawki do składającego się z dwóch artykułów poselskiego projektu zmian w ustawie o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, która dotyczy uprawnień felczera. Większością głosów komisja uchwaliła rekomendację przyjęcia poprawki pierwszej. Jej przyjęcie wprowadziłoby ogólną zasadę przyznania felczerowi ubezpieczenia zdrowotnego wszystkich uprawnień lekarza ubezpieczenia zdrowotnego w zakresie czynności określonych w ustawie o zawodzie felczera. Zmienia to zasadniczo koncepcję zapisu art. 1 poprzednio jednomyślnie uchwalonego przez komisję. W nieskorygowanym brzmieniu art. 1 poszczególne uprawnienia felczera były określane w zmianach odnoszących się do siedmiu różnych artykułów ustawy o ubezpieczeniach zdrowotnych.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#ZbigniewSzymański">Podczas dyskusji wykazano, iż przyjęcie poprawki nr 1 uniemożliwi felczerom wypisywanie recept nawet dla siebie i rodziny w przypadku, jeżeli nie znajdą oni zatrudnienia w zakładach opieki zdrowotnej, takich, które podpiszą umowę z kasą chorych. To krzywdzące rozstrzygnięcie dotknie dużej grupy felczerów, którzy wprawdzie mają prawo wykonywania zawodu, ale faktycznie pracują w innym zawodzie albo są emerytami lub rencistami.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#ZbigniewSzymański">Przyjęcie omówionej poprawki nr 1 uczyniłoby bezprzedmiotową poprawkę nr 2. Natomiast w przypadku jej odrzucenia poprawka nr 2 stanowiłaby właściwe uzupełnienie treści art. 1. Po jej wprowadzeniu ubezpieczony nie byłby obciążany kosztami wykonania świadczeń z zakresu diagnostyki oraz zabiegów ambulatoryjnych, które byłyby wykonywane na podstawie skierowania felczera ubezpieczenia zdrowotnego. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu oraz przedstawia poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 1 w nowym brzmieniu art. 1 ustawy nowelizującej w art. 7 pkt 9 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym wnioskodawca proponuje, aby uprawnienia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego przyznać również felczerowi w zakresie czynności wykonywanych przez niego na podstawie ustawy o zawodzie felczera.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 2.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 1 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-48.9" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-48.10" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 341 posłów. Za wnioskiem głosowało 9 posłów, przeciw - 328, 4 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-48.11" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-48.12" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 2, polegającej na dodaniu nowej zmiany do art. 58 ust. 4 i 5, wnioskodawca proponuje, aby felczer ubezpieczenia zdrowotnego miał prawo wydawania skierowań w zakresie świadczeń diagnostycznych oraz zabiegów ambulatoryjnych oraz aby te skierowania były bezpłatne.</u>
          <u xml:id="u-48.13" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-48.14" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-48.15" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 58 ust. 4 i 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-48.16" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-48.17" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-48.18" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 349 posłów. Za głosowało 339, przeciw -5, 5 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-48.19" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-48.20" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-48.21" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Zdrowia, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-48.22" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-48.23" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-48.24" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 360 posłów. Za - 352, przeciw - 2, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-48.25" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.</u>
          <u xml:id="u-48.26" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 14 porządku dziennego: Pierwsze czytanie projektów ustaw:</u>
          <u xml:id="u-48.27" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">1) poselskiego o zmianie ustawy o samorządzie gminnym,</u>
          <u xml:id="u-48.28" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">2) poselskiego o ograniczeniu dochodów osób pełniących niektóre funkcje publiczne,</u>
          <u xml:id="u-48.29" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">3) poselskiego o uposażeniach kadry kierowniczej w administracji publicznej, przedsiębiorstwach państwowych, spółkach akcyjnych i z ograniczoną odpowiedzialnością i innych jednostkach mających związek instytucjonalny z administracją publiczną,</u>
          <u xml:id="u-48.30" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">4) senackiego o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o pracownikach samorządowych, ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, ustawy o gospodarce komunalnej, ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o samorządzie województwa i ustawy o samorządzie powiatowym.</u>
          <u xml:id="u-48.31" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm wysłuchał uzasadnień projektów ustaw przedstawionych przez panów posłów Włodzimierza Puzynę, Witolda Gintowt-Dziewałtowskiego i Kosmę Złotowskiego oraz przez pana senatora Andrzeja Chronowskiego, a także przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-48.32" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Marszałek Sejmu, po wysłuchaniu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował projekty ustaw do Komisji Nadzwyczajnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-48.33" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W dyskusji zgłoszono wniosek o skierowanie tych projektów ustaw do komisji stałych, a mianowicie do Komisji Finansów Publicznych, Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-48.34" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W pierwszej kolejności przystąpimy do głosowania nad wnioskiem o skierowanie projektów ustaw do Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-48.35" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm skierował projekty ustaw do wymienionych komisji stałych.</u>
          <u xml:id="u-48.36" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-48.37" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o skierowanie projektów ustaw do Komisji Nadzwyczajnej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-48.38" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-48.39" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-48.40" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 363 posłów. Za wnioskiem głosowało 269 posłów, przeciw - 88, 6 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-48.41" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-48.42" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Projekt uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej Prezydium Sejmu przedstawi na następnym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-48.43" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przypominam, że na 30 posiedzeniu w dniu 30 września 1998 r. Sejm skierował poselski projekt ustawy o wynagrodzeniu osób zatrudnionych w niektórych zakładach pracy, zawarty w druku nr 516, do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-48.44" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proponuję, aby Sejm wycofał ten projekt z komisji stałych i skierował go do Komisji Nadzwyczajnej w związku z tym, że łączy się on merytorycznie z rozpatrywanymi projektami.</u>
          <u xml:id="u-48.45" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-48.46" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-48.47" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przypominam również, że w dyskusji zgłoszono wniosek o zobowiązanie komisji, aby podczas rozpatrywania projektów ustaw zasięgnęła opinii Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
          <u xml:id="u-48.48" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-48.49" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-48.50" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 16 porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących i interpelacje.</u>
          <u xml:id="u-48.51" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przypominam, że Sejm w dniu wczorajszym wysłuchał odpowiedzi na interpelację pana posła Stanisława Steca w sprawie ograniczenia dostępu do bezpłatnego leczenia w gabinetach stomatologicznych, udzielonej przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej panią Annę Knysok, oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-48.52" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wobec propozycji uznania odpowiedzi za wystarczającą zgłoszono sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-48.53" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Poddam zatem tę propozycję pod głosowanie. Jej odrzucenie oznaczać będzie, że Sejm wezwał interpelowanego do uzupełnienia odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-48.54" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-48.55" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za uznaniem odpowiedzi na interpelację pana posła Stanisława Steca, udzielonej przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej panią Annę Knysok, za wystarczającą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-48.56" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-48.57" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-48.58" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W głosowaniu wzięło udział 364 posłów.</u>
          <u xml:id="u-48.59" who="#komentarz">(Gwar na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-48.60" who="#FranciszekJerzyStefaniuk"> Za głosowało 167, przeciw - 168, 29 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-48.61" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił odpowiedź, a tym samym wezwał interpelowanego do uzupełnienia odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-48.62" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 17 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych.</u>
          <u xml:id="u-48.63" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Iwanickiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-48.64" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W dyskusji nie zgłoszono poprawek do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-48.65" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-48.66" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia, a więc druku nr 918.</u>
          <u xml:id="u-48.67" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-48.68" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, zawartego w druku nr 918, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-48.69" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-48.70" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-48.71" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W głosowaniu wzięło udział 370 posłów. Za głosowało 365, przeciw - 1, 4 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-48.72" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Konwencji o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych.</u>
          <u xml:id="u-48.73" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 18 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o poselskim projekcie ustawy o przekształceniu Wyższej Szkoły Rolniczo-Pedagogicznej w Siedlcach w Akademię Podlaską.</u>
          <u xml:id="u-48.74" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przypominam, że Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Andrzeja Smirnowa oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-48.75" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W dyskusji zgłoszono jedną poprawkę, której tekst został paniom posłankom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-48.76" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o nieodsyłaniu projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-48.77" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-48.78" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Smirnowa o przedstawienie zgłoszonej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#AndrzejSmirnow">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie drugiego czytania grupa posłów zgłosiła poprawkę w istocie przywracającą pierwotną treść projektu ustawy. W komisji ta sprawa była dyskutowana, zdania były podzielone. Ostatecznie komisja przyjęła propozycję przedstawioną w druku sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#AndrzejSmirnow">Przyjęcie tej poprawki oznaczać będzie, że zgodnie z obowiązującą ustawą o szkolnictwie wyższym przepisy wewnętrzne tej uczelni - statut uczelni będzie musiał być dostosowany do zmiany nazwy, a tym samym w pewnym sensie charakteru tej uczelni. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie przedstawioną poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W związku z tym, że poprawka zawiera projekt ustawy, jej przyjęcie oznaczać będzie, że Sejm uchwalił ustawę w brzmieniu proponowanym przez wnioskodawców poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki, a więc za uchwaleniem projektu ustawy o przekształceniu Wyższej Szkoły Rolniczo-Pedagogicznej w Siedlcach, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 370 posłów. Za głosowało 348 posłów, przeciw - 9, 13 posłów wstrzymało się.</u>
          <u xml:id="u-50.9" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął, a tym samym uchwalił ustawę o przekształceniu Wyższej Szkoły Rolniczo-Pedagogicznej w Siedlcach.</u>
          <u xml:id="u-50.10" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 19 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Gospodarki o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks celny.</u>
          <u xml:id="u-50.11" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jerzego Koralewskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-50.12" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.13" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-50.14" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-50.15" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-50.16" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 1 do art. 61 Kodeksu celnego Senat proponuje, aby skreślić § 2 stanowiący, że minister właściwy do spraw finansów publicznych obowiązany jest zawiadomić Sejm o wykonywaniu upoważnienia do wydawania rozporządzenia, o którym mowa w § 1 tego artykułu, wraz ze sprawozdaniem z wykonania budżetu.</u>
          <u xml:id="u-50.17" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.18" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.19" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 1, polegającej na skreśleniu § 2 w art. 61 Kodeksu celnego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.20" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.21" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.22" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 370 posłów. Większość bezwzględna wynosi 186. Za odrzuceniem było 368 posłów, przeciw - 2, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.23" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-50.24" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 2 do art. 2 ust. 1 Senat proponuje, aby z wnioskiem o wpis na listę agentów celnych występować do prezesa Głównego Urzędu Ceł.</u>
          <u xml:id="u-50.25" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.26" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.27" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 2 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.28" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.29" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.30" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W głosowaniu udział wzięło 366 posłów. Większość bezwzględna wynosi 184. Za głosowało 5 posłów, przeciw - 359, 2 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-50.31" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.32" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Poprawka nr 3 do art. 2 ust. 1 pkt 1, polegająca na dopisaniu wyrazów „Kodeksu celnego” ma charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-50.33" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-50.34" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.35" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 2 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.36" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.37" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.38" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W głosowaniu udział wzięło 363 posłów. Większość bezwzględna wynosi 182. Za głosowało 11, przeciw - 351, 1 poseł się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.39" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.40" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 4 do art. 2 ust. 3 Senat proponuje, aby decyzja odmowna w sprawie wpisu na listę agentów celnych mogła zapaść z powodu niespełnienia warunków określonych w ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-50.41" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.42" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.43" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 2 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.44" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.45" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.46" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za było 4, przeciw - 360, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.47" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.48" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Poprawka nr 5 Senatu do art. 4 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-50.49" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-50.50" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.51" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.52" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.53" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.54" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 335 posłów. Większość bezwzględna wynosi 168. Za było 5, przeciw - 330, nikt się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.55" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.56" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 20 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury Fizycznej i Turystyki o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych.</u>
          <u xml:id="u-50.57" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Tadeusza Tomaszewskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-50.58" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.59" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-50.60" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 1 do art. 5 ust. 1 pkt 1 Senat proponuje, aby zezwolenie na czas nieoznaczony otrzymywał przedsiębiorca, który zapewnia kierowanie działalnością przedsiębiorstwa oraz działalnością jego jednostek organizacyjnych samodzielnie dokonujących czynności prawnych, a nie, jak uchwalił Sejm, działalnością samodzielnie dokonujących czynności prawnych oddziałów, filii i ekspozytur.</u>
          <u xml:id="u-50.61" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.62" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.63" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 1 do art. 5 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.64" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.65" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.66" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 357 posłów. Większość bezwzględna wynosi 179. Za głosowało 7 posłów, przeciw - 349, 1 poseł wstrzymał się.</u>
          <u xml:id="u-50.67" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.68" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 2 do art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b Senat proponuje rozszerzyć wymóg niekaralności osoby ubiegającej się o uzyskanie zezwolenia o niekaralność za przestępstwa przeciwko mieniu oraz obrotowi gospodarczemu.</u>
          <u xml:id="u-50.69" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.70" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.71" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 2 do art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.72" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.73" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.74" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 357 posłów. Większość bezwzględna wynosi 179. Za głosował 1 poseł, przeciw - 356, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.75" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.76" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 3 do art. 6 ust. 1 pkt 1 Senat proponuje rozszerzyć kierunki studiów wyższych uprawniające, przy spełnieniu warunku jednorocznej praktyki, do prowadzenia działalności w zakresie organizowania imprez turystycznych o studia z zakresu administracji lub hotelarstwa.</u>
          <u xml:id="u-50.77" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.78" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.79" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 6 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.80" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.81" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.82" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 352 posłów. Większość bezwzględna wynosi 177. Za wnioskiem o odrzucenie głosowało 266 posłów, przeciw było 78, 8 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-50.83" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-50.84" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 4 do art. 6 ust. 2 Senat proponuje, aby za praktykę w obsłudze turystów uważać również samodzielne przygotowywanie programów imprez turystycznych, a także wykonywanie zadań przewodnika turystycznego i pilota wycieczek, a nie, jak uchwalił Sejm, samodzielne przygotowywanie programów imprez turystycznych przez przewodnika turystycznego i pilota wycieczki.</u>
          <u xml:id="u-50.85" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.86" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.87" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 6 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.88" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.89" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.90" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 366 posłów. Większość bezwzględna wynosi 184. Za było 4, przeciw - 362, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.91" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.92" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 5 do art. 6 ust. 3 Senat proponuje, aby potwierdzeniem praktyki było zaświadczenie wydane przez jednostkę organizacyjną powierzającą zainteresowanemu czynności przy obsłudze turystów, a nie, jak uchwalił Sejm, przez jednostkę organizacyjną zatrudniającą zainteresowanego.</u>
          <u xml:id="u-50.93" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.94" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.95" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 6 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.96" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.97" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.98" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 354 posłów. Większość bezwzględna wynosi 178. Za było 2, przeciw - 352, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.99" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.100" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 6 do art. 7 ust. 2 Senat proponuje, aby wojewoda właściwy dla siedziby przedsiębiorcy mógł również ograniczyć zakres zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-50.101" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.102" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.103" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 7 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.104" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.105" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.106" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 351 posłów. Większość bezwzględna wynosi 176. Za było 2, przeciw - 349, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.107" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.108" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 7 do art. 10a ust. 2 Senat proponuje, aby przez dodanie odpowiedniego powołania określić rodzaj zezwolenia, którego przedsiębiorca nie może uzyskać w sytuacji, gdy zezwolenie zostało mu cofnięte lub prowadził działalność bez uzyskania wymaganego zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-50.109" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.110" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.111" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 10a ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.112" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.113" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.114" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna - 183. Za był 1 poseł, przeciw - 364, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.115" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.116" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Poprawki nr 8 i 11 dotyczą art. 51 ustawy nowelizowanej.</u>
          <u xml:id="u-50.117" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 8 Senat proponuje zmianę legislacyjną.</u>
          <u xml:id="u-50.118" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 11 Senat proponuje pozostawić dotychczasowe brzmienie ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-50.119" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-50.120" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-50.121" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.122" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek nr 8 i 11, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.123" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.124" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.125" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 363 posłów. Większość bezwzględna - 182. Za odrzuceniem było 333 posłów, przeciw - 26, 4 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-50.126" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-50.127" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 9 do art. 14 ust. 5–7 Senat określa obowiązki organizatora imprezy turystycznej w przypadku:</u>
          <u xml:id="u-50.128" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">- zmiany istotnych warunków umowy z klientami,</u>
          <u xml:id="u-50.129" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">- odwołania imprezy turystycznej z przyczyn niezależnych od klienta, a także sytuacji, w których organizator jest zwolniony z tych obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-50.130" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.131" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.132" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 14 ust. 5–7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.133" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.134" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.135" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 361 posłów. Większość bezwzględna - 181. Za było 4, przeciw - 356, 1 poseł się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.136" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.137" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 10 do art. 15 Senat proponuje, aby powierzenie przez organizatora turystyki samodzielnego wykonania zadań przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek osobie nieuprawnionej mogło stanowić podstawę nie tylko cofnięcia koncesji, ale również jej ograniczenia.</u>
          <u xml:id="u-50.138" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.139" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.140" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 15, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.141" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.142" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.143" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna - 183 posłów. Za - 2 posłów, przeciw - 363, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.144" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.145" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Poprawkę nr 11 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-50.146" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 12 Senat, nadając nowe brzmienie art. 2 ustawy nowelizującej, proponuje:</u>
          <u xml:id="u-50.147" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">- odstąpienie od zmiany w Kodeksie wykroczeń,</u>
          <u xml:id="u-50.148" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">- zmianę w ustawie Prawo łowieckie.</u>
          <u xml:id="u-50.149" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.150" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.151" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 2 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.152" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.153" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.154" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 359 posłów. Większość bezwzględna - 180. Za głosował 1 poseł, przeciw - 353, 5 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-50.155" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.156" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 13 do art. 4 ustawy nowelizującej Senat proponuje w ust. 1, 2 i 3 zmiany redakcyjne.</u>
          <u xml:id="u-50.157" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.158" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.159" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 13 Senatu do art. 4 ust. 1–3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.160" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.161" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.162" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 363 posłów. Większość bezwzględna wynosi 182. Za głosowało 2, przeciw - 361, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.163" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.164" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 14 do art. 4 ust. 2 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby według nowych przepisów rozpatrywane były również wnioski o wydanie koncesji, w sprawie których postępowanie zostało wznowione.</u>
          <u xml:id="u-50.165" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.166" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.167" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 14 do art. 4 ust. 2 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.168" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.169" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.170" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za był 1 poseł, przeciw - 364, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.171" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.172" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 15 do art. 4 ust. 3 ustawy nowelizującej Senat proponuje zmiany redakcyjne.</u>
          <u xml:id="u-50.173" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.174" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.175" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 15 do art. 4 ust. 3 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.176" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.177" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.178" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za był 1 poseł, przeciw - 364, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.179" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.180" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 16 do art. 5 ust. 1 i 2 ustawy nowelizującej Senat proponuje zmiany redakcyjne.</u>
          <u xml:id="u-50.181" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.182" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.183" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 16 do art. 5 ust. 1 i 2 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.184" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.185" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.186" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 364 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za głosowało 3 posłów, przeciw - 361, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.187" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.188" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 17 do art. 5 ust. 2 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki przekazał właściwym wojewodom dokumentację przedsiębiorcy stanowiącą podstawę wydania koncesji w terminie do 31 grudnia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-50.189" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.190" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.191" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 17 do art. 5 ust. 2 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.192" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.193" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.194" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 369 posłów. Większość bezwzględna wynosi 185. Za wnioskiem było 350 posłów, przeciw - 13, 6 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-50.195" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-50.196" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 18 do art. 6 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby ustawa wchodziła w życie z dniem 1 stycznia 2000 r., a nie, jak uchwalił Sejm, po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-50.197" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.198" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.199" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 6 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.200" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.201" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.202" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 364 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za wnioskiem o odrzucenie głosowało 347 posłów, przeciw - 15, 2 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-50.203" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-50.204" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 21 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-50.205" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Tadeusza Maćkałę oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-50.206" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.207" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.208" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-50.209" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 1 w nowym brzmieniu art. 1 ustawy nowelizującej Senat proponuje w art. 38 ust. 2 oraz w art. 49 ust. 4, aby prawo do nieodpłatnego nabycia akcji wygasało z upływem 12 miesięcy, a nie 6 miesięcy, jak stanowi obowiązująca ustawa, od dnia powstania tego prawa oraz aby w przypadku nabywania akcji spółek, w których skarb państwa nie jest jedynym akcjonariuszem miały zastosowanie przepisy ogólne, określające zasady i tryb nabywania akcji przez pracowników, rolników lub rybaków.</u>
          <u xml:id="u-50.210" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.211" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.212" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 38 ust. 2 oraz do art. 49 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.213" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.214" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.215" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 363 posłów. Większość bezwzględna wynosi 182. Nikt nie głosował za odrzuceniem, przeciw - 361 posłów, 2 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-50.216" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.217" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W poprawce nr 2, polegającej na dodaniu art. 1a ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby uprawnieni pracownicy oraz rolnicy lub rybacy, którzy nie nabyli akcji od skarbu państwa wskutek wygaśnięcia prawa do nabycia, mieli prawo nieodpłatnie nabyć te akcje w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, a nie - jak uchwalił Sejm - w terminie do dnia 31 grudnia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-50.218" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.219" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.220" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu, polegającej na nadaniu nowego brzmienia i oznaczenia art. 1 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.221" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.222" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.223" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W głosowaniu wzięło udział 363 posłów. Większość bezwzględna wynosi 182. Za głosowało 2, przeciw - 361, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.224" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.225" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o poselskim i komisyjnym projektach ustaw o zmianie ustawy o finansach publicznych (druki nr 926, 934, 976, 976-A i 976-B) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-50.226" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Helenę Góralską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#HelenaGóralska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poprawki, które zgłosili posłowie w trakcie drugiego czytania, dotyczyły dwóch spraw: sprawy zakładu budżetowego i możliwości współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#HelenaGóralska">Poprawka nr 1, w której proponuje się skreślić ust. 10 w art. 19, oznacza to, że znosi się limit, aby zakładem budżetowym była taka jednostka organizacyjna...</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JanKról">Proszę bardzo o spokój na sali, bo pani poseł nie może zdać sprawozdania. Proszę o zajęcie miejsc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#HelenaGóralska">...która pozyskuje pieniądze za świadczone usługi, ale ma co najmniej 50% przychodów własnych. Poprawka nr 2 dotyczy również tego samego problemu, tylko posłowie wnioskodawcy proponują, aby to ograniczenie 50% odnosiło się nie tak, jak proponuje komisja, do przychodów, tylko do wydatków. I druga część tej poprawki: dodaje się, że nie dotyczy to dotacji inwestycyjnych. Chciałabym tu zwrócić uwagę na pewien problem, bo są dwa różne stanowiska i obie te poprawki komisja proponuje przyjąć. Powtarzam, są dwa odmienne stanowiska komisji w tej samej sprawie. W sprawozdaniu zawartym w druku nr 976 w zmianie 1 wyraz „dochodów” zastępuje się „przychodami”, natomiast jeśli chodzi o poprawki, wyraz „dochodów” zastępuje się „wydatkami”. Dotyczy to tej samej sprawy i mimo że jest ona inaczej rozstrzygnięta, komisja w tych dwóch przypadkach proponuje przyjąć oba rozwiązania, co jest oczywiście niemożliwe, i tu posłowie muszą dokonać wyboru.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#HelenaGóralska">Poprawka nr 3 zmienia z obligatoryjnego na fakultatywny obowiązek organu stanowiącego jednostki samorządowej, jeśli chodzi o opracowanie harmonogramu realizacji dochodów i wydatków budżetu. Komisja proponuje to odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#HelenaGóralska">Nie wiem, panie marszałku, ja mogę przerwać...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JanKról">Nie, pani poseł. Proszę syntetycznie przedstawić tezy sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#JanKról">Proszę o spokój na sali, bo w ten sposób przedłużamy to procedowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#HelenaGóralska">To już nie potrwa długo. Chodzi o sprawę, która wywoływała bardzo dużo emocji, dotyczącą możliwości współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi. Pozostały jeszcze cztery poprawki i dlatego prosiłabym o chwilę uwagi.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#HelenaGóralska">Otóż w poprawce nr 4 wnioskodawcy proponują dodać nowy rodzaj dotacji, która by się nazywała: dotacje na zadania publiczne wykonywane przez podmioty niedziałające w celu osiągnięcia zysku. Komisja proponuje odrzucić tę poprawkę, ponieważ w innym miejscu ustawy, w art. 69, jest powiedziane, że mogą być przyznane dotacje celowe jednostkom niezaliczonym do sektora finansów publicznych, w tym fundacjom i stowarzyszeniom.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#HelenaGóralska">Komisja proponuje również odrzucenie poprawki, zgodnie z którą w stosunku do organizacji pozarządowych, jeśli chodzi o zlecanie im zadań, nie obowiązywałby tryb ustawy o zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#HelenaGóralska">Teraz dwie najważniejsze poprawki, które są zarówno w druku nr 976-A, jak i w druku nr 976-B.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#HelenaGóralska">W związku z dokonanymi autopoprawkami, a także naprawą błędu, głosować powinniśmy nad poprawkami z druku nr 976-B. Zawarte w druku nr 976-A poprawki nr 6 i 7 są w tej chwili bezprzedmiotowe. Czyli obydwie poprawki w pewnym sensie doprecyzowujące sposób współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi komisja proponuje przyjąć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#JanKról">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#JanKról">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#JanKról">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#JanKról">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#JanKról">Informuję, że oba wnioski mniejszości zostały wycofane.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#JanKról">Komisja przedstawia poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#JanKról">Czy pan poseł z pytaniem, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WłodzimierzPuzyna">Nie pytanie, ale wyjaśnienie, ponieważ jestem jednym ze współautorów wniosku mniejszości. Wielu posłów deklarowało poparcie dla tego wniosku. Chciałbym wyjaśnić, dlaczego autorzy ten wniosek mniejszości wycofali. Dotyczył on utrzymania zakładów budżetowych w dziedzinach oświaty, kultury, kultury fizycznej, pomocy społecznej, prowadzenia żłobków. W dyskusjach z Ministerstwem Finansów uzyskaliśmy zapewnienie, iż do końca roku będzie obowiązywało moratorium na likwidację zakładów budżetowych działających w dotychczasowej formule. Natomiast ministerstwo zobowiązało się do podjęcia w trakcie roku pracy nad systemem zapewniającym równy dostęp do środków publicznych zarówno jednostkom samorządowym, jak i jednostkom spoza sektora finansów publicznych. Ministerstwo Finansów zapewniło, że w tym systemie będzie możliwa kontynuacja działalności jednostek z tych wybranych dziedzin z zastosowaniem formuły zapewniającej im samodzielność budżetową. Ta obietnica spowodowała zatem wycofanie naszego wniosku mniejszości. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#JanKról">W poprawce nr 1 do art. 19 wnioskodawca proponuje skreślić ust. 10, stanowiący, że łącznie dotacje dla zakładu budżetowego nie mogą przekroczyć 50% jego dochodów własnych.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#JanKról">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#JanKról">W przypadku jej przyjęcia poprawki nr 2 lit. a i lit. b staną się bezprzedmiotowe.</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 19, polegającej na skreśleniu ust. 10, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.8" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.9" who="#JanKról">Głosowało 320 posłów. Za - 120, przeciw - 194, wstrzymało się od głosu 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-58.10" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.11" who="#JanKról">W poprawce nr 2 lit. a do art. 19 ust. 10 wnioskodawca proponuje, aby łącznie dotacje dla zakładu budżetowego nie mogły przekroczyć 50% jego wydatków, a nie, jak proponowała komisja, jego przychodów.</u>
          <u xml:id="u-58.12" who="#JanKról">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.13" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.14" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 2 lit. a do art. 19 ust. 10, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.15" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.16" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.17" who="#JanKról">Głosowało 335 posłów. Za - 202, przeciw - 128, wstrzymało się od głosu 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-58.18" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.19" who="#JanKról">W poprawce nr 2 lit. b do art. 19 ust. 10 wnioskodawca proponuje, aby ograniczenie zawarte w tym przepisie nie dotyczyło dotacji inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-58.20" who="#JanKról">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.21" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.22" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 2 lit. b do art. 19 ust. 10, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.23" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.24" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.25" who="#JanKról">Głosowało 337 posłów. Za - 330, przeciw - 6, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-58.26" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.27" who="#JanKról">W poprawce nr 3 do art. 29 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby opracowywanie harmonogramu realizacji dochodów i wydatków jednostki samorządu terytorialnego było fakultatywne, a nie obligatoryjne, jak dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-58.28" who="#JanKról">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.29" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.30" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 29 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.31" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.32" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.33" who="#JanKról">Głosowało 343 posłów. Za - 9, przeciw - 332, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-58.34" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.35" who="#JanKról">W poprawce nr 4 do art. 63 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby dodać pkt 7, stanowiący, że wydatki budżetu państwa przeznaczone są również na dotacje na zadania publiczne wykonywane przez podmioty niedziałające w celu osiągnięcia zysku.</u>
          <u xml:id="u-58.36" who="#JanKról">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.37" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.38" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 63 ust. 1, polegającej na dodaniu pkt. 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.39" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.40" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.41" who="#JanKról">Głosowało 338 posłów. Za - 145, przeciw - 190, wstrzymało się od głosu 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-58.42" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.43" who="#JanKról">W poprawce nr 5 do art. 92 pkt 5 wnioskodawcy proponują określić, że w odniesieniu do podmiotów niedziałających w celu osiągnięcia zysku zlecanie zadań powinno następować w trybie jawnego wyboru najkorzystniejszej oferty.</u>
          <u xml:id="u-58.44" who="#JanKról">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.45" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.46" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 92 pkt 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.47" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.48" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.49" who="#JanKról">Głosowało 339 posłów. Za - 321, przeciw - 12, wstrzymało się od głosu 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-58.50" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.51" who="#JanKról">W poprawce nr 6 do art. 118 wnioskodawcy proponują, aby z budżetu jednostki samorządu terytorialnego mogły być udzielane dotacje na cele publiczne związane z realizacją zadań jednostki samorządu terytorialnego określonego stopnia, aby jednostki niezaliczone do sektora finansów publicznych mogły otrzymywać dotacje na realizację tych zadań na zasadach konkurencyjności i wyboru najkorzystniejszej oferty w rozumieniu ustawy o zamówieniach publicznych oraz aby postępowanie w sprawie przyznania dotacji i sposób jej rozliczania były jawne.</u>
          <u xml:id="u-58.52" who="#JanKról">Komisja natomiast proponowała, aby udzielać dotacji wyłącznie imiennie określonym podmiotom publicznym oraz odpowiednio stosować przepis art. 71 ustawy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-58.53" who="#JanKról">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.54" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.55" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 118, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.56" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.57" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.58" who="#JanKról">Głosowało 346 posłów. Za - 343, przeciw - 3, nikt się nie wstrzymał od głosu.</u>
          <u xml:id="u-58.59" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.60" who="#JanKról">W poprawce nr 7 - w dodawanym art. 118a - wnioskodawcy proponują, aby jednostka samorządu terytorialnego zlecająca własne zadania o charakterze publicznym mogła dokonać tego na czas określony, nie dłuższy niż rok, w drodze porozumienia z podmiotem niedziałającym w celu osiągnięcia zysku, oraz określają zasady zawierania takiego porozumienia.</u>
          <u xml:id="u-58.61" who="#JanKról">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.62" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.63" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na dodaniu art. 118a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.64" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.65" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.66" who="#JanKról">W głosowaniu wzięło udział 344 posłów. Za - 344, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-58.67" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.68" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-58.69" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.70" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.71" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.72" who="#JanKról">Głosowało 345 posłów. Za - 345, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-58.73" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-58.74" who="#JanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22 porządku dziennego: Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druki nr 1037 i 1036).</u>
          <u xml:id="u-58.75" who="#JanKról">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło proponowane zmiany w komisjach sejmowych oraz zmiany w składzie osobowym Komisji do Spraw Służb Specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-58.76" who="#JanKról">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-58.77" who="#JanKról">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-58.78" who="#JanKról">Poddam zatem kolejno przedstawione wnioski pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-58.79" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-58.80" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem zmian w składach osobowych komisji sejmowych, w brzmieniu proponowanym w druku nr 1037, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.81" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.82" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.83" who="#JanKról">Głosowało 334 posłów. Za - 326, przeciw - 2, wstrzymało się od głosu 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-58.84" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm uchwalił zmiany w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-58.85" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania w sprawie zmian w składzie osobowym Komisji do Spraw Służb Specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-58.86" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem zmian w składzie osobowym Komisji do Spraw Służb Specjalnych, w brzmieniu proponowanym w druku nr 1036, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.87" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.88" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.89" who="#JanKról">Głosowało 332 posłów. Za - 321, przeciw - 1, wstrzymało się od głosu 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-58.90" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm uchwalił zmiany w składzie osobowym Komisji do Spraw Służb Specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-58.91" who="#JanKról">Zakończyliśmy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.92" who="#JanKról">Ogłaszam 2-minutową przerwę techniczną.</u>
          <u xml:id="u-58.93" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 50 do godz. 11 min 53)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#JanKról">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#JanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23 porządku dziennego: Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej (druk nr 941).</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Henryka Goryszewskiego w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#HenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd Rzeczypospolitej 30 września 1998 r. skierował do Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Panie i panowie posłowie otrzymaliście projekt, który był przed kilkoma miesiącami przedmiotem naszej pracy parlamentarnej, w druku nr 638. Rząd wtedy wnosił o nadanie temu projektowi trybu pilnego z uwagi na to, że pewne decyzje, które były rozstrzygane w tamtym projekcie, powinny wejść w życie przed 1 stycznia 1999 r. Jednocześnie jednak ten projekt zawierał kilkadziesiąt zmian, które nie wymagały takiego pilnego potraktowania, i dlatego doszło w konsekwencji do porozumienia między przedstawicielami rządu a Komisją Finansów Publicznych: z tamtego projektu miały być wydzielone i załatwione w trybie pilnym te regulacje, które powinny wejść w życie od 1 stycznia 1999 r., w tym dniu bowiem nastąpiło otwarcie polskiego rynku ubezpieczeniowego w konsekwencji traktatu brukselskiego; natomiast pozostałe kwestie miały być przejęte przez Komisję Finansów Publicznych jako jej inicjatywa ustawodawcza. W tym celu Komisja Finansów Publicznych wyemanowała ze swego składu 3-osobową roboczą podkomisję, która wspólnie z przedstawicielami Ministerstwa Finansów opracowała projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej, będący przedmiotem naszych dzisiejszych rozważań, przedstawiony paniom i panom posłom w druku nr 941.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#HenrykGoryszewski">Panie i Panowie Posłowie! Mówiłem o genezie przed chwilą i o tym, że ten projekt był przygotowany we współpracy z Ministerstwem Finansów - jak sądzę, chwalebnej współpracy. Niemniej jednak to Komisja Finansów Publicznych, którą mam zaszczyt reprezentować, ponosi wobec Wysokiego Sejmu wyłączną odpowiedzialność za zawartość tego projektu, za kierunki rozwiązań, jakie są zaproponowane w tym projekcie, w tych nowelizowanych przepisach. Te kierunki rozwiązań są zainspirowane trzema motywami. Pierwszy z nich o charakterze mającym pewne szczególne znaczenie i budzący być może szczególne emocje wśród tych wszystkich, którzy stykają się z problematyką ubezpieczeniową i problematyką tej nowelizacji, dotyczy rozbudowania art. 9 zawierającego wyjątki od tzw. tajemnicy ubezpieczeniowej. Za chwilę go bliżej przedstawię.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#HenrykGoryszewski">Dalej. Są pewne zmiany mające doprecyzować obecnie obowiązujące przepisy ustawy o działalności ubezpieczeniowej oraz przepisy, i tych jest najwięcej, mające dostosować regulacje tej ustawy do nowej konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#HenrykGoryszewski">Jeśli chodzi o pierwszą z wymienionych przeze mnie kwestii, rozszerzenie wyjątków od tzw. tajemnicy ubezpieczeniowej. Otóż obecny art. 9 ustawy przewiduje pięć sytuacji, w których może nastąpić uchylenie tajemnicy ubezpieczeniowej, generalnie bowiem zakład ubezpieczeń nie może udzielać informacji dotyczących poszczególnych umów ubezpieczenia. Ta generalna zasada jest wyrażona w art. 9 ust. 1, ale w ust. 2 tego artykułu ustawa pozwala na złamanie owej tajemnicy ubezpieczeniowej, uchylenie, otwarcie wobec sądu, prokuratora, organu nadzoru ubezpieczeniowego lub osoby trzeciej, na której rzecz, na której korzyść została zawarta umowa ubezpieczenia. Umowa ubezpieczenia należy do tych gatunków umów, które mogą przybrać postać tzw. umowy in favorem terci, zawieranej przez dwa podmioty, tak jak każda umowa, z wyjątkiem spółki, ale umowy, w wypadku której w pewnym momencie do stosunku zobowiązaniowego wchodzi trzeci podmiot, na którego korzyść jest ona zawierana.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#HenrykGoryszewski">Po drugie, tajemnica ubezpieczeniowa może być uchylona wobec Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, organów kontrolnych, a więc Najwyższej Izby Kontroli, Narodowego Banku Polskiego oraz generalnego inspektora kontroli skarbowej w związku z toczącą się sprawą karną skarbową lub karną skarbową o przestępstwo popełnione przy wykonywaniu czynności związanych z działalnością osoby prawnej. Otóż proponujemy, żeby dodatkowo można było uchylić tę tajemnicę ubezpieczeniową po to, by móc udzielić informacji rzecznikowi ubezpieczeń w związku z podjętą na jego wniosek interwencją. Jest to w przekonaniu komisji, którą reprezentuję, rozwiązanie konieczne dla wzmocnienia ochrony interesów ubezpieczonych.</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#HenrykGoryszewski">Umowa ubezpieczenia, panie i panowie posłowie, jest umową, w której świadczenie jest wykonywane na warunkach typowych, na warunkach określonych w regulaminie tworzonym przez jedną stronę stosunku ubezpieczeniowego, przez zakład ubezpieczeń. Tego rodzaju sytuacje zawsze stwarzają możliwość uprzywilejowania, lepszej ochrony praw tej strony stosunku zobowiązaniowego, która regulamin tworzy - zakładu ubezpieczeń, niż tej, która przystępuje, dokonuje adhezji do zawieranej umowy. Dlatego też uchylenie informacji wobec rzecznika ubezpieczonych, instytucji powołanej specjalnie po to, żeby bronić ową powszechną rzeszę ubezpieczonych, stanowiących jednakże słabszą stronę umów ubezpieczeniowych, jest rozwiązaniem zasługującym, w naszym przekonaniu, na poparcie, w ogóle istnieje konieczność wprowadzenia takiego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#HenrykGoryszewski">Wnosimy o to, żeby Wysoki Sejm zgodził się na poszerzenie ograniczeń dotyczących ochrony do możliwości uchylenia tajemnicy ubezpieczeniowej w stosunku do biura ubezpieczeń komunikacyjnych, w zakresie zadań tego biura. To biuro ma być utworzone na podstawie tej ustawy. Dalej, wobec jednostki prowadzącej centralną ewidencję pojazdów, rząd planuje utworzenie takiej jednostki. Oczywiście jest błędem, że w dotychczasowych unormowaniach pominięto możliwość uchylenia tajemnicy ubezpieczeniowej wobec towarzystwa ubezpieczeniowego, wobec zakładu ubezpieczeniowego, dokonującego reasekuracji. Po to, żeby umowy reasekuracyjne czy w ogóle działalność reasekuracyjna mogła być w konkretnych sytuacjach prowadzona, te informacje o stanie interesów ubezpieczonego, umowy ubezpieczenia podlegającej reasekuracji są konieczne.</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#HenrykGoryszewski">W naszym przekonaniu jest również celowa możliwość uchylenia tajemnicy ubezpieczeniowej w relacji między zakładami poprzez udzielenie informacji innym zakładom dla potrzeb stosowania taryfy w zależności od długości okresu bezszkodowego. Jest to w istocie rzeczy rozwiązanie korzystne dla interesów ubezpieczonego, który może dzięki temu korzystać - bez potrzeby przedstawiania własnym sumptem dodatkowych dowodów - z ulg, z przywilejów przewidywanych w różnych regulaminach ubezpieczeniowych dla uzależnionych od długości od owego okresu bezszkodowego.</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#HenrykGoryszewski">Wreszcie uważamy, że ten obowiązek tajemnicy ubezpieczeniowej nie powinien być w pełni przestrzegany, powinna być możliwość jego uchylenia w stosunku do jednostki prowadzącej centralny rejestr obowiązkowych umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Taki rejestr jest przewidziany w art. 9a ustawy.</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#HenrykGoryszewski">To są główne zmiany dotyczące rozszerzenia wyjątków tzw. tajemnicy ubezpieczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-60.10" who="#HenrykGoryszewski">Istotną zmianą, na którą - jeśli można - chciałbym zwrócić uwagę Wysokiej Izby, jest zmiana dotycząca art. 17a... przepraszam bardzo, art. 17b, tych liter jest więcej, gdzie mówi się o możliwości nabywania udziałów lub praw z udziałów w towarzystwach ubezpieczeń wzajemnych oraz obejmowania tych udziałów lub praw z udziałów w towarzystwach ubezpieczeń wzajemnych. Te przepisy, zamieszczone w ustawie o działalności ubezpieczeniowej, dotyczące towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, zawierają wiele bardzo poważnych luk, m.in. dotyczących możliwości przekształcenia takiego towarzystwa w inną formą dopuszczaną ustawą - zakładu ubezpieczeniowego. Zmiana w tym zakresie pozwala na przynajmniej usunięcie jednej z tych luk prawnych, które w tym dosyć skąpym unormowaniu sytuacji prawnej towarzystw ubezpieczeń wzajemnych istnieją i które, wydaje się, że już w tej chwili, po kilku latach to widać, utrudniają funkcjonowanie towarzystw ubezpieczeń wzajemnych.</u>
          <u xml:id="u-60.11" who="#HenrykGoryszewski">I wreszcie w art. 11d wprowadza się bardzo istotną zmianę. Mianowicie, panie i panowie, w art. 11d jest zapis następujący: nabywca akcji lub praw z akcji jest obowiązany powiadomić ministra finansów w ciągu 7 dni od dnia nabycia akcji o ich nabyciu w ilości zapewniającej przekroczenie 10% głosów na walnym zgromadzenia. I odpowiednio do tego uzyskać zgodę ministra finansów na nabycie akcji lub praw z akcji w sytuacji, kiedy ta liczba jego głosów ma przekroczyć w konsekwencji tej operacji próg 25, 33, 50, 66 lub 75% głosów na walnym zgromadzeniu. W przypadku spółek akcyjnych, w przypadku spółek kapitałowych, bo również w przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, odróżnia się dwie czynności prawne: nabycie, polegające na przeniesienie tytułu własności do już istniejącego udziału lub już istniejącej akcji, oraz objęcie akcji, które jest czynnością pierwotną. Otóż na skutek zapisu, w którym mówiono tylko o nabyciu akcji, trzeba było, do tej pory, zawiadomić ministra lub uzyskać jego zgodę w przypadku nabywania akcji, a więc w tym obrocie wtórnym, w ilościach przekraczających owe progi przewidziane w art. 11d ust. 1 pkt 2, natomiast w przypadku obejmowania akcji, a więc już na samym początku, takiego obowiązku nie można się było w tej ustawie doczytać. A ponieważ ten przepis ma niewątpliwie charakter szeroko pojmowanego wyjątku w stosunku do generalnej zasady wolności obrotu cywilnego, obrotu handlowego, działalności gospodarczej, w związku z tym musi być zgodnie z regułami interpretacji interpretowany zacieśniająco. Propozycja zamieszczona w projekcie komisji usuwa tę niekonsekwencję.</u>
          <u xml:id="u-60.12" who="#HenrykGoryszewski">Jeżeli chodzi o pozostałe regulacje zamieszczone w przedstawianym przeze mnie projekcie, są one konsekwencją zapisu konstytucji mówiącego o tym, że delegacja ustawowa upoważniająca konkretny organ administracji państwowej musi zawierać nie tylko określenie tego organu uprawnionego do unormowania danej kwestii, nie może się ograniczyć tylko do określenia, co ma być uregulowane, ale musi również zawierać wytyczne dotyczące uregulowania tej kwestii, w odniesieniu do której delegację otrzymuje organ władzy wykonawczej. W konsekwencji jest to nie pierwsza już ustawa, w której, przy okazji jakiejś nowelizacji, dokonujemy uzgodnienia istniejącego stanu prawnego z wymogami konstytucji, budując nowe delegacje spełniające jej wymogi. Takiej właśnie czynności dokonaliśmy w projekcie ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-60.13" who="#HenrykGoryszewski">Mam nadzieję, i wyrażam ją w imieniu Komisji Finansów Publicznych, że Wysoka Izba zechce z uwagą pochylić się nad tym problemem i, po wnikliwej dyskusji, podzielić opinię co do zasadności rozwiązań idących w tym kierunku, które komisja ośmiela się wnosić.</u>
          <u xml:id="u-60.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#JanKról">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#JanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#JanKról">Proszę pana posła Tomasza Szyszkę o zabranie głosu w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#TomaszSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizacja ustawy o działalności ubezpieczeniowej jest wynikiem konieczności dostosowania przepisów ustawy do treści nowej konstytucji, jak również konieczności wyłączenia w kilku przypadkach tzw. tajemnicy ubezpieczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#TomaszSzyszko">Zapis zawarty w zmianie art. 9 ustawy przyznaje prezesowi Głównego Urzędu Ceł uprawnienia w zakresie możliwości uzyskania informacji objętej tajemnicą. Wyłączenie obowiązywania tajemnicy w tym zakresie leży, jak oceniamy, w interesie państwa, natomiast ograniczenie wyłączenia do spraw karnych skarbowych nie narusza interesów osób będących stroną umowy ubezpieczenia.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#TomaszSzyszko">Projektodawcy nadają również nowe uprawnienia rzecznikowi ubezpieczonych, co leży oczywiście w interesie osób, które zawarły umowy ubezpieczenia. Takie rozwiązania zasługują w naszej ocenie również na wsparcie.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#TomaszSzyszko">Na wsparcie zasługuje także, jak oceniamy, stworzenie możliwości wydawania osobom ubezpieczonym zaświadczeń o przebiegu ubezpieczenia. Uważamy, że zmiana ta leży w interesie osób ubezpieczonych, które kontynuują ubezpieczenie, zmieniając jednocześnie ubezpieczyciela. Zmiana ta przyczyni się do zwiększenia konkurencji między towarzystwami ubezpieczeniowymi, co przypuszczalnie będzie skutkować obniżeniem kosztów ponoszonych przede wszystkim przez ubezpieczonych.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#TomaszSzyszko">Pewne wątpliwości może budzić propozycja zawarta w art. 9 ust. 2 pkt 13. Proponowany bowiem przepis przewiduje, iż zakład ubezpieczeń będzie mógł zlecić prowadzenie ewidencji danych wynikających z zawartych umów ubezpieczenia osobom trzecim, które profesjonalnie zajmują się przetwarzaniem danych. W uzasadnieniu do projektu ustawy napisano, iż proponowane rozwiązanie jest analogiczne do rozwiązania przyjętego w ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, otwartych funduszy emerytalnych, które dotyczy prowadzenia rejestru członków otwartych funduszy. Wydaje się, iż wprowadzeniu podobnego rozwiązania do ustawy o działalności ubezpieczeniowej powinno towarzyszyć jednoczesne wprowadzenie przepisów umożliwiających Państwowemu Urzędowi Nadzoru Ubezpieczeń wykonywanie kontroli działań takiego podmiotu w zakresie zgodności z przepisami prawa. Ponadto warto się również zastanowić nad objęciem pracowników podmiotu przetwarzającego dane ustawowym obowiązkiem zachowania tajemnicy służbowej. Kwestia ta w naszej ocenie powinna być przedmiotem wnikliwej refleksji w toku dalszych prac parlamentarnych, w toku dalszych naszych rozważań.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#TomaszSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawą ogromnej wagi jest utworzenie rejestru obowiązkowych umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Ma to według nas niebagatelne znaczenie z punktu widzenia egzekwowania obowiązku zawarcia umowy OC. Delegacja dla ministra właściwego do spraw instytucji finansowych, zawarta w art. 9 ust. 2, przewiduje, iż określi on zakres danych osobowych przetwarzanych w rejestrze. Pojawia się tutaj jednak wątpliwość, czy ta kwestia nie powinna zostać uregulowana ustawowo. Wydaje się, iż w toku dalszych prac nad projektem należy również uzyskać opinię generalnego inspektora ochrony danych osobowych w tym zakresie, tak aby sama ustawa pozostawała w całkowitej zgodności z ustawą o ochronie danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#TomaszSzyszko">Na zakończenie chciałbym powiedzieć, że klub Akcji Wyborczej Solidarność, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, poprze przedłożony dzisiaj komisyjny projekt. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#JanKról">Proszę pana posła Mieczysława Jedonia o zabranie głosu w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, podziela opinię Komisji Finansów Publicznych o konieczności nowelizacji ustawy o działalności ubezpieczeniowej (druk nr 941), przedstawionej w bardzo precyzyjny sposób przez pana posła Henryka Goryszewskiego, przewodniczącego komisji.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#MieczysławJedoń">Istotnie tak jest, że należy w ustawie o działalności ubezpieczeniowej uwzględnić konsekwencje uchwalenia obowiązującej konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Uznajemy również niezbędność doprecyzowania niektórych zapisów ustawy w dotychczasowym brzmieniu. Nie ulega też wątpliwości, że od czasu uchwalenia ustawy o działalności ubezpieczeniowej zaszło szereg istotnych zmian w sektorze ubezpieczeniowym. Rozpoczął się proces akcesu Polski do Unii Europejskiej. Czyni to zasadną niezbędność przeanalizowania warunków funkcjonowania instytucji tajemnicy ubezpieczeniowej. Tym wszystkim okolicznościom czyni zadość projekt komisyjny, i czyni to w sposób dobry. Projekt obejmuje trzy artykuły. Pierwszy z nich wprowadza 29 zmian w dotychczas obowiązującym tekście ustawy o działalności ubezpieczeniowej. 19 z nich jest konsekwencją zapisów obowiązujących w Konstytucji RP, w szczególności dotyczy to art. 87 konstytucji, który wskazuje na ustawy, umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia jako źródło powszechnie obowiązującego prawa. Proponowane zmiany dotyczą przemianowania aktów mających dotychczas formę zarządzeń na akty normatywne, a więc rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#MieczysławJedoń">Powyższe odnosi się również do konsekwencji art. 92 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W tym znaczeniu nowelizacja zawiera wytyczne dotyczące wydania rozporządzeń. Zwraca uwagę zmiana proponowana do art. 9 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, która poszerza zakres wyjątków od tzw. tajemnicy ubezpieczeniowej. Zmiana ta obejmuje prezesa Głównego Urzędu Ceł, rzecznika ubezpieczonych, jednostki prowadzące centralną ewidencję pojazdów, reasekuratorów w zakresie zawieranych umów reasekuracji, jednostki prowadzące centralny rejestr obowiązkowych umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej i podmioty przetwarzające dane dotyczące ubezpieczonych, ubezpieczających i uprawnionych z umów ubezpieczenia.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#MieczysławJedoń">Komisja Finansów Publicznych proponuje również wprowadzenie nowego art. 9a oraz w zmianie 7 do art. 12 ust. 5 utworzenie centralnego rejestru obowiązkowych umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Podzielamy opinię, że utworzenie rejestru jest niezbędne z uwagi na konieczność kontroli ubezpieczenia obowiązkowego.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#MieczysławJedoń">Oczywista jest zmiana 4 do art. 11a ust. 2, która uwzględnia aktualne brzmienie nazwy Komisji Papierów Wartościowych i Giełd.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#MieczysławJedoń">Zwracają też uwagę zmiana 5 do art. 11d oraz zmiana 6 polegająca na dodaniu art. 11f. Przewiduje się wprowadzenie przepisów nakładających obowiązek uzyskiwania zezwolenia lub notyfikacji ministra właściwego do spraw instytucji finansowych w przypadku obejmowania akcji lub praw z akcji zakładów ubezpieczeń. Zmiana ma na celu zlikwidowanie istniejącej luki, nie ma bowiem podstaw do odmiennego traktowania pierwotnego i wtórnego nabycia akcji lub praw z akcji. Z tego względu projekt wprowadza przepis dotyczący nabywania udziałów lub praw z udziałów towarzystw ubezpieczeń wzajemnych. Obecne przepisy nie zawierają w tym zakresie żadnych regulacji. Zgodnie z zasadą równego traktowania podmiotów gospodarczych wprowadza się przepis o odpowiednim stosowaniu art. 11d w stosunku do nabywania albo obejmowania udziałów lub praw z udziałów towarzystw ubezpieczeń wzajemnych.</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#MieczysławJedoń">Dodatkowo wprowadzony art. 11f, zgodnie z którym po uzyskaniu przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej podmiot zamierzający zbyć i nabyć akcje lub prawa z akcji albo objąć akcje lub prawa z akcji będzie obowiązany:</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#MieczysławJedoń">— powiadomić ministra właściwego do spraw instytucji finansowych w ciągu 7 dni od dnia zbycia lub nabycia akcji lub praw z akcji albo objęcia akcji lub praw z akcji zakładu ubezpieczeń w ilości zapewniającej przekroczenie 10% głosów na walnym zgromadzeniu lub,</u>
          <u xml:id="u-64.8" who="#MieczysławJedoń">— uzyskać zgodę ministra właściwego do spraw instytucji finansowych na zbycie lub nabycie akcji lub praw z akcji albo objęcie akcji lub praw z akcji zakładu ubezpieczeń zapewniających przekroczenie odpowiednio 20%, 33%, 50% głosów na walnym zgromadzeniu.</u>
          <u xml:id="u-64.9" who="#MieczysławJedoń">Parę słów poświęcić też trzeba przedstawionej opinii Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, a dotyczącej problemu niezgodności polskiego prawa ubezpieczeniowego z prawem wspólnotowym. Zgodzić się należy z Biurem Studiów i Ekspertyz, że projekt ustawy zwiększa stopień dostosowania prawa polskiego do prawa Wspólnoty, choć mimo to pozostaje z prawem wspólnotowym niezgodny. Pozostaje jednak pytanie, czy w sytuacji początków drogi akcesyjnej Polska musi zapewnić stuprocentową zgodność swojego prawa z prawem wspólnotowym. Pytanie to jest tym bardziej zasadne, że wiele krajów Unii Europejskiej nie w pełni dostosowało swoje prawodawstwo do rygorów prawa unijnego. Wskazane w opinii Biura Studiów i Ekspertyz zastrzeżenia czy uwagi dotyczące niezgodności z prawem europejskim mogą być uwzględnione w toku dalszych prac legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-64.10" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę pozwolić na podzielenie się z Wysoką Izbą kilkoma refleksjami natury ogólniejszej. Całkiem niedawno nowelizowaliśmy ustawę o działalności ubezpieczeniowej. Obiektem prac legislacyjnych był wtedy rządowy projekt, przedstawiony w ostatniej chwili, który z uwagi na konsekwencje wynikające ze zbliżającego się 1 stycznia 1999 r. musiał być rozpatrywany cząstkowo i to w dodatku w trybie pilnym. Towarzyszyły temu kolejne zapowiedzi przedstawienia Sejmowi nowej, odpowiadającej wymogom czasu ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Wtedy, pracując w trybie jak przy zapaleniu płuc, Sejm dokonał nowelizacji. Ale minęło już ponad pół roku - omawiany dzisiaj projekt jest projektem komisyjnym.</u>
          <u xml:id="u-64.11" who="#MieczysławJedoń">Czy przedstawiony przez Komisję Finansów Publicznych zakres nowelizacji jest wystarczający? W dalszym ciągu cała ustawa opiera się o pojęcie działalności ubezpieczeniowej, która nigdzie nie jest zdefiniowana. Trzeba by więc poszerzyć zakres nowelizacji poprzez podjęcie próby zdefiniowania działalności ubezpieczeniowej. Spraw do uregulowania jest zresztą więcej. Należy do nich m.in. ponowne rozważenie usytuowania instytucji rzecznika ubezpieczonych. Pragnę zapowiedzieć, że posłowie Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej złożą w tym zakresie stosowne wnioski w trakcie prac w komisji.</u>
          <u xml:id="u-64.12" who="#MieczysławJedoń">A teraz, korzystając z okazji, chciałbym zadać rządowi pytanie zasadnicze: Czy rząd przygotowuje nową ustawę o działalności ubezpieczeniowej? Jeżeli tak, to jaki jest stan prac nad tym projektem i kiedy można się spodziewać w Sejmie stosownego przedłożenia rządowego?</u>
          <u xml:id="u-64.13" who="#MieczysławJedoń">Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnosi o skierowanie projektu ustawy do Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Henryka Wujca w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#HenrykWujec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku chciałbym wyrazić uznanie przewodniczącemu Komisji Finansów Publicznych i samej komisji, że w pewnym sensie wyręczyła rząd i przygotowała daleko idący projekt nowelizacji ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Wprawdzie - co zresztą było powiedziane przez pana przewodniczącego, przedstawiającego sprawozdanie - dotyczy on tylko pewnych kwestii formalnych, jak np. dostosowania regulacji do nowej konstytucji, wprowadzenia przepisów precyzujących dotychczasowe brzmienie, i pewnych kwestii merytorycznych, rozszerzenia listy wyjątków od tzw. tajemnicy ubezpieczeniowej, ale ten zakres nowelizacji jest dość duży i sądzę, że w ciągu dalszych prac pewne sprawy poruszone w dyskusji mogą zostać uwzględnione.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#HenrykWujec">Wiadomo, że trwają prace nad dużą nowelizacją ustawy ubezpieczeniowej, stworzeniem pewnego rodzaju kodeksu ubezpieczeniowego, ale one się przeciągają, a jeżeli wpływają do Sejmu projekty, to czasami właśnie dzieje się to w takim pośpiechu, że wówczas komisja finansów musi brać za to odpowiedzialność. Nad tymi kwestiami trzeba pracować, nie czekając, ponieważ tego wymaga życie. I ciekawe jest to, że w tej dyskusji dochodzą do głosu kwestie merytoryczne i nie dostrzega się typowych podziałów na różne opcje, frakcje, lewicę, prawicę itd., bo rzeczywiście to jest sprawa głównie dotycząca normalnego życia kraju, obywateli, i należy znaleźć najlepsze rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#HenrykWujec">Klub Parlamentarny Unii Wolności, który mam zaszczyt reprezentować, popiera ten projekt nowelizacji i jest za skierowaniem go do dalszych prac w komisji. Ponieważ został on bardzo szczegółowo i bardzo starannie przedstawiony przez przewodniczącego oraz posła Jedonia i posła Szyszkę, więc już nie będę tego powtarzał. Może tylko zwrócę uwagę na pewne sprawy, które tu się pojawiły, aby jeszcze je uwypuklić. Mianowicie do komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej dołączona jest rzeczywiście opinia wstępna Biura Studiów i Ekspertyz o zgodności tego projektu z prawem Wspólnoty Europejskiej. Jest to wymóg, który sami wprowadziliśmy, nowelizując regulamin Sejmu, no i mamy właśnie już pierwszy owoc tego, że projekt ustawy jest sprawdzany; to bardzo dobrze. W ekspertyzie wstępnej zwrócono uwagę na to, że niektóre przepisy nie są dostatecznie precyzyjnie sformułowane i że niezależnie od tego pytania, które zadał poseł Jedoń, czy musimy wszystko dostosować do wymagań Unii Europejskiej, to jednak przynajmniej powinny być one sformułowane precyzyjnie, żeby nie było niejasności. Dotyczy to art. 11f, jest to szczegółowo tutaj omówione, i również art. 37, tzn. art. 1 pkt 10, który dotyczy zmiany treści art. 37. Zwłaszcza w art. 11f wytknięto różne nielogiczności. Nie będę ich tutaj przytaczać, one są w tej ekspertyzie zawarte. Sądzę, że w toku prac komisji można będzie to naprawić, bo rzeczywiście konkluzja tej wstępnej ekspertyzy, że projekt ustawy wprawdzie zwiększa stopień dostosowania prawa polskiego do prawa Wspólnoty Europejskiej, to jednak pozostaje z tym ostatnim niezgodny, no jest zbyt mocna. Sądzę, że należałoby to osłabić.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#HenrykWujec">W pełni akceptując ten kierunek nowelizacji, sądzę, że rzeczywiście należy się zastanowić również nad dalszymi krokami w tym zakresie. Wiadomo, że mamy w Polsce samorząd ubezpieczeniowy - działa Polska Izba Ubezpieczeń, która też pracuje nad kierunkami nowelizacji. Polska Izba Ubezpieczeń wystosowała pismo do pana przewodniczącego Komisji Finansów Publicznych. Mam kopię tego pisma. W tym piśmie są bardzo ciekawe sprawy, odnoszą się bezpośrednio do zakresu naszego projektu. Myślę, że warto tu niektóre kwestie przytoczyć.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#HenrykWujec">Jedna z nich została już tu poruszona, dotyczy zdefiniowania działalności ubezpieczeniowej. Rzeczywiście, w obecnej ustawie - przytoczę tutaj art. 1: ustawa określa warunki i zasady podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie ubezpieczeń majątkowych i osobowych, art. 2 mówi już: działalność ubezpieczeniowa bezpośrednia i reasekuracyjna, zwana dalej działalnością ubezpieczeniową, może być prowadzona wyłącznie za zezwoleniem ministra finansów - w zasadzie działalność ubezpieczeniowa nie jest definiowana, jest definiowana poprzez podział na bezpośrednią i reasekuracyjną. I to jest całość. Rzeczywiście wymaga to precyzji, ponieważ dotychczasowy brak precyzji utrudnia funkcjonowanie ustawy. Polska Izba Ubezpieczeń proponuje wprowadzenie dodatkowego artykułu lub też ustępu do art. 1 o następującej treści: „Za działalność ubezpieczeniową uważa się czynności zmierzające do pozyskania ubezpieczeń, zawierania umów ubezpieczenia, umów reasekuracji lub umów gwarancji ubezpieczeniowej oraz ich realizację, w tym dochodzenie roszczeń zwrotnych od sprawców szkód i wypadków, przejmowanie, zbywanie rzeczy lub praw. Za działalność ubezpieczeniową uważa się również podejmowanie lub finansowanie zadań, które mają na celu zapobieganie powstawaniu bądź zmniejszaniu skutków wypadków ubezpieczeniowych”. To kwestia do dyskusji, czy jest to dostatecznie precyzyjne, ale na pewno jest to niezbędne, ponieważ ten brak w ustawie powoduje w wielu kwestiach dowolność interpretacji przez różne urzędy, a tym samym brak pewności co do stanu prawnego w zakresie prowadzenia działalności ubezpieczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#HenrykWujec">Jeśli chodzi o stworzenie dalszych gwarancji dla ubezpieczonych, Polska Izba Ubezpieczeń proponuje, żeby stworzyć ustawową możliwość dochodzenia roszczeń przez obywateli polskich poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych spowodowanych przez pojazdy z rejestracją zagraniczną bezpośrednio od Polskiego Biura Ubezpieczeń Komunikacyjnych, wprowadzić taki zapis, który umożliwi dochodzenie tych roszczeń, to zapewni większą ochronę interesów polskich obywateli czy w ogóle ludzi, którzy korzystają z polskich dróg, jeśli chodzi o wypadki. W związku z tym jest zaproponowana odpowiednia nowelizacja.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#HenrykWujec">Nie będę przedłużał i szczegółowo tego omawiał, ale właśnie brak tego przepisu stanowiłby podstawę biernej legitymacji procesowej dla biura ubezpieczeń komunikacyjnych w takich wypadkach, stwarzałoby to problemy w praktyce sądowej i byłoby częstym powodem przewlekłości postępowania.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#HenrykWujec">Uzasadnione jest więc wprowadzenie powyższego przepisu, który umożliwi poszkodowanym występowanie z roszczeniami bezpośrednio do Polskiego Biura Ubezpieczeń Komunikacyjnych oraz pozywanie tego biura w razie konieczności wytoczenia procesu sądowego zamiast zagranicznego zakładu ubezpieczeń, co ułatwi i uprości dochodzenie roszczeń przez osoby krajowe poszkodowane w wypadkach komunikacyjnych spowodowanych przez obywateli zagranicznych. Myślę, że później w toku prac komisji można będzie to już dokładnie sprecyzować.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#HenrykWujec">Jest też również bardzo ważna kwestia, żeby rozszerzyć zakres samorządności ubezpieczeniowej i wprowadzić obligatoryjność przynależności głównych oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń do Polskiej Izby Ubezpieczeń, analogicznie jak w odniesieniu do krajowych zakładów ubezpieczeń, żeby one również brały udział w tym wspólnym ocenianiu rynku ubezpieczeń, propozycji zmian, żeby nie było tutaj jakiejś wydzielonej kwestii. Odpowiednia propozycja została przedłożona.</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#HenrykWujec">W trakcie poprzednich prac został popełniony pewien błąd w zakresie art. 8a. Proponuje się, by nadać nowe brzmienie: sądy, organy prokuratury, policja oraz inne organy i instytucje mają obowiązek, na wniosek zakładu ubezpieczeń, udzielać informacji oraz udostępniać materiały niezbędne do prowadzenia działalności ubezpieczeniowej. Różni się to od dotychczasowego przepisu. Dotychczasowy zapis stanowi podstawę do odmowy udzielenia informacji przez organy i instytucje nieustalające okoliczności wypadków i zdarzeń, na przykład urzędy skarbowe, wydziały komunikacji, urzędy gmin, a tym samym uniemożliwia się korzystanie z posiadanych przez nie informacji nie tylko przy ustalaniu zasadności roszczeń osób poszkodowanych, ale i przy zawieraniu ubezpieczenia. A zatem wprowadzenie proponowanego zapisu rozszerzyłoby obronę interesów konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#HenrykWujec">W poprzedniej nowelizacji w art. 45a ust. 1 pkt 5 została wprowadzona zmiana, która - muszę zajrzeć do ustawy, chwileczkę, zaraz to zrobię - w jakiś sposób ogranicza możliwości zakładów ubezpieczeniowych. Mianowicie podane jest tutaj, że środki własne są to aktywa zakładu ubezpieczeń z wyłączeniem aktywów przeznaczonych na pokrycie wszelkich przewidywanych zobowiązań i wartości niematerialnych i prawnych. Przy ustalaniu wartości środków własnych uwzględnia się - w pkt. 5 jest podane: wartości niematerialne i prawne, wielkość ujemną z wyłączeniem nabytego użytkowania wieczystego i spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Określenie „lokal mieszkalny” stanowi tutaj pewne zawężenie, bo bardzo często korzysta się z lokalu użytkowego. Sądzę, że w tym miejscu należałoby rozszerzyć pkt 5 o spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielczości mieszkaniowej. Dalej byłoby tak jak w dalszej części. Ułatwiłoby to zakładom korzystanie z lokali użytkowych. Polska Izba Ubezpieczeń - sądzę, że uwzględniając tę naszą propozycję - proponuje dalsze kroki, które służą ochronie interesów ubezpieczonych i poprawie funkcjonowania zakładów ubezpieczeń.</u>
          <u xml:id="u-66.11" who="#HenrykWujec">Wspomniana została również konieczność zmian w zakresie sytuacji rzecznika ubezpieczonych. Jest to rzeczywiście ważna kwestia. Wprowadziliśmy to w trakcie poprzednich prac. Rzecznik ubezpieczonych działa już 3 lata, ma odpowiednie doświadczenia, składa sprawozdania i sądzę, że jego uwagi należałoby uwzględnić. W szczególności chodzi o to, by przekazywać organowi, tak jak przekazuje się organowi nadzoru, wzory umów ubezpieczenia i wniosków o ubezpieczenie, bo jeżeli rzecznik ma to jakoś kontrolować, to powinien mieć wzory.</u>
          <u xml:id="u-66.12" who="#HenrykWujec">Również ważna jest kwestia finansowania. Dotychczasowe finansowanie jest podwójne, proporcjonalne do tego - na zasadzie 0,3% - co otrzymuje łącznie nadzór ubezpieczeniowy, rzecznik ubezpieczeniowy i fundusz gwarancyjny. Czy to jest wystarczające? Należałoby przeanalizować koszty działalności rzecznika i być może dokonać pewnej zmiany.</u>
          <u xml:id="u-66.13" who="#HenrykWujec">Również mówi się o tym, by wprowadzić instytucję, która podlegałaby urzędowi rzecznika, mianowicie sąd polubowny. Być może wiele kwestii dałoby się załatwić prościej, w postaci sądu polubownego, pod egidą rzecznika ubezpieczonych. Myślę, że te kwestie powinny być przedmiotem dyskusji w czasie prac komisji, z wyprzedzeniem tego, co dzieje się w ramach poważnych prac rządowych.</u>
          <u xml:id="u-66.14" who="#HenrykWujec">Jeszcze raz chciałbym powiedzieć, że Klub Parlamentarny Unii Wolności opowiada się za skierowaniem tych zmian do dalszej pracy i za możliwie szybkim ich uchwaleniem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-66.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#JanKról">Obecnie proszę pana posła Aleksandra Bentkowskiego o zabranie głosu w imieniu klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#AleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nie będę tak szeroko omawiał proponowanych zmian. Chwała Komisji Finansów Publicznych za to, że podjęła się tego trudu. Jest to uzupełnienie tego, co rozpoczęliśmy pod koniec roku. Ta propozycja oparta jest na propozycji rządowej. Ważne jest to, że w tej wielkiej pracy, jaką wykonuje Komisja Finansów Publicznych, znalazła ona czas, aby autoryzować ten projekt i by go popierać. Odniosę się jednak bardzo krótko do zawartych propozycji. Otóż propozycja dotycząca art. 11, mówiąca o liczbie głosów na walnym zgromadzeniu, nie jest zwiększeniem kompetencji nadzoru, tylko odwrotnie - zmniejszeniem tych kompetencji, bo minister finansów rezygnuje z pewnych progów, dotychczas było to 25, 33, 50, 66 i 75%, a teraz zmniejsza te progi do trzech: do 25, 50 i 75%. Ale nic nie szkodzi, bo zmierza to w dobrym kierunku. Bardzo dobrze pracuje nadzór ubezpieczeniowy, nie ma żadnych - na szczęście - patologii w tej dziedzinie i wydaje się, że ten nadzór powinien być, ale tylko w niezbędnym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#AleksanderBentkowski">Pan poseł Szyszko i pan poseł także Jedoń bardzo mocno tutaj podkreślali, jaka to będzie korzyść ze stworzenia centralnego rejestru umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Chciałbym państwu powiedzieć, że wcale to nie będzie żadna korzyść, owszem będzie ten rejestr sporządzony, będzie to jakaś pomoc w pracy, może zakładów wzajemnie dla siebie, ale ten rejestr nic nie będzie wart, jeżeli nie będzie centralnego rejestru pojazdów. To jest potrzebne, bo porównanie tych dwóch rejestrów spowoduje uchwycenie delikwentów, którzy nie chcą zawierać obowiązkowych umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Tylko te dwa rejestry będą coś znaczyć. Jeden rejestr nic nie będzie znaczyć. Zacznijmy jednak może od tego pierwszego. W ogóle nie wiem, dlaczego firmy ubezpieczeniowe nie są w stanie w jakiś sposób dogadać się, by stworzyć centralny rejestr pojazdów. Jest o tym mowa w kodeksie drogowym, to należałoby zrobić, ale od nich powinna wyjść inicjatywa dotycząca sfinansowania tego. Przecież w tym rejestrze są ukryte dochody. Od tego rejestru zależy, czy będą mieć te dochody większe przynajmniej o te 15–20%, tylu bowiem posiadaczy pojazdów mechanicznych nie zawiera tych obowiązkowych umów. Na razie jednak jest propozycja centralnego rejestru umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej - dobre i to.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#AleksanderBentkowski">Chciałbym kilka słów poświęcić sprawom, których nie ma w projekcie, a które, moim zdaniem, powinny być. Otóż, proszę państwa, niedawno weszliśmy do NATO, a zapomnieliśmy o tym, że pojazdy, które wjeżdżają do Polski w ramach tychże porozumień, nie są ubezpieczone. Mało tego - nasz rząd ratyfikował porozumienie międzynarodowe, które mówi, że zwalnia się te pojazdy od posiadania takiego ubezpieczenia. Jest to jeszcze umowa państw Paktu Północnoatlantyckiego z 19 czerwca 1951 r. zawarta w Londynie, którą Polska ratyfikowała 28 maja 1998 r. Na podstawie art. 11 ust. 2 tej umowy zwalnia się posiadaczy pojazdów z wszelkich podatków związanych z korzystaniem z dróg. Można by sądzić, że chodzi tylko o podatek drogowy. Ale nie, bo w art. 8 ust. 5 tej umowy mówi się, w jaki sposób należy wyrównywać roszczenia z tytułu wypadków spowodowanych przez te pojazdy na drogach. Na koniec podam jeszcze taką ciekawostkę, że w umowie mówi się, iż w przypadku ewidentnej winy - powiedzmy kierowcy pojazdu armii obcej, która znajduje się na terenie Polski - 25% odszkodowania ponosi Polska, a 75% - państwo obce, którego armia znalazła się na polskim terytorium.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#AleksanderBentkowski">W związku z tym proponuję od razu poprawkę polegającą na tym, ażeby do ustawy wprowadzić art. 4a - ponieważ jest generalna zasada, że po drogach Polski nie mogą poruszać się pojazdy nieubezpieczone - w brzmieniu: „Członkowie obcych sił zbrojnych oraz ich personel cywilny będący posiadaczami pojazdów mechanicznych i przebywający na terytorium RP w ramach umów międzynarodowych, nie są objęci obowiązkiem ubezpieczenia, o którym mowa w art. 4 pkt 1, bo wtedy na granicy nie ma tego problemu, że wjeżdżają na nasz teren pojazdy nieubezpieczone. I dalej, ust. 2: Odszkodowanie z tytułu szkód wyrządzonych przez pojazdy sił zbrojnych lub ich personel cywilny jest wypłacane z budżetu państwa. Ust. 3: Organem właściwym do przyjmowania i rozpatrywania roszczeń oraz wypłaty odszkodowania jest minister obrony narodowej. Ust. 4: Spory wynikające z tytułu nieuznania roszczenia są rozpatrywane przez sądy właściwe dla siedziby osoby poszkodowanej.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#AleksanderBentkowski">Ta ratyfikowana umowa z NATO przewiduje możliwość regresu w wysokości 75% kwoty wypłaconej z tytułu szkód. W Polsce już raz mieliśmy taką sytuację, że po naszych drogach jeździły pojazdy armii obcej, powodowały szkody i były gigantyczne problemy z wyegzekwowaniem należności w przypadku spowodowania tychże szkód. Wtedy było prościej. Jedno zarządzenie ministra finansów zobowiązujące PZU do wypłacania odszkodowań kończyło problem. Dzisiaj tego zrobić nie można, dlatego też w ustawie taki zapis powinien się znaleźć.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#AleksanderBentkowski">I, szanowni państwo, jeszcze jedna propozycja, o której wspomniał pan poseł Wujec. Należy wprowadzić zapis dotyczący Polskiego Biura Ubezpieczeń Komunikacyjnych, wyraźnie stwierdzający, że w razie zaistnienia szkody objętej ubezpieczeniem, o którym mowa w art. 4 pkt 1, w przypadkach określonych w art. 90a ust. 3 pkt 3 uprawniony do otrzymania odszkodowania może dochodzić roszczeń od Polskiego Biura Ubezpieczeń Komunikacyjnych. Jest to wyraźne stwierdzenie, że w przypadku gdy szkoda zostanie wyrządzona przez kierowcę prowadzącego pojazd z obcą rejestracją, roszczenie można kierować do Polskiego Biura Ubezpieczeń Komunikacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#AleksanderBentkowski">I na koniec propozycja zawarta już w projekcie ustawy - pkt 27 dotyczący art. 90 ust. 4. Mówi on o tym, że Polskie Biuro Ubezpieczeń Komunikacyjnych jest finansowane przez zakłady ubezpieczeń, ze składek zakładów ubezpieczeń, a więc w podobny sposób, jak na przykład w wypadku funduszu ubezpieczeń gwarancyjnych. Stąd jest to zapis bardzo poprawny, z tym tylko, że na końcu znajduje się takie jeszcze zdanie: Składka członkowska jest ustalona w odniesieniu do składki przypisanej brutto z umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Niby to rozsądne, żeby ci, których w najwyższym stopniu dotyczy pobieranie tych składek, uczestniczyli w tym w takiej proporcji, ale zakłady ubezpieczeń nie prowadzą rejestracji składki i wystarczy składka przypisana brutto. W końcu procent składki będzie ustalał minister finansów. Po co komplikować życie zakładu ubezpieczeń? To i tak od pana będzie zależeć, pan ustali procent składki. Wiecie już, jakie są mniej więcej koszty utrzymania Polskiego Biura Ubezpieczeń Komunikacyjnych, jakie są wydatki. Bez trudu możecie przewidywać koszty w roku następnym i w miarę precyzyjnie ustalać składki, tym bardziej że składki te mogą być w każdym czasie zmieniane. Stąd, ażeby nie utrudniać i niepotrzebnie nie prowadzić nowej rejestracji - rodzaju składki - wydaje mi się, że należy wykreślić wyrazy: za szkody powstałe poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#AleksanderBentkowski">Proszę państwa, słyszałem tutaj mnóstwo propozycji zgłaszanych odnośnie do tej ustawy. Oczywiście, kiedy tylko jest okazja do zmiany ustawy o działalności ubezpieczeniowej, pojawia się wiele różnych propozycji zmian. Wiem, że ta ustawa jest bardzo skomplikowana, wiem, że ustawicznie jest krytykowana. Ale jak dotąd, mimo wielkiego zaangażowania ze strony Polskiej Izby Ubezpieczeń, nie udało się napisać takiego projektu ustawy, który by wszystkich pogodził. Jeśli już rzeczoznawcy przedstawią propozycje, projekt zostanie napisany, natychmiast jest on krytykowany i próbuje się nam podrzucać najróżniejsze uzupełnienia. Wydaje mi się, że powinniśmy dokonać tylko niezbędnych uzupełnień, natomiast ten wielki trud pisania kodeksu ubezpieczeń pozostawić Polskiej Izbie Ubezpieczeń - może rzeczywiście jej się to uda. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#JanKról">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#JanKról">Proszę obecnie o zabranie głosu pana Rafała Zagórnego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#RafałZagórny">Panie Marszałku! Panie, Panowie Posłowie! Mam bardzo ułatwione zadanie. Dziękując Komisji Finansów Publicznych i panu przewodniczącemu za zajęcie się tym problemem, za dotrzymanie umowy, chciałbym również wyrazić wdzięczność panu przewodniczącemu za bardzo szczegółowe i precyzyjne omówienie tejże nowelizacji. To właściwie zwalnia mnie, jak myślę, z obowiązku powtarzania po raz trzeci czy czwarty na tej sali konkretnych sformułowań. Powiem krótko - rząd popiera nowelizację ustawy w całości, jako że, jak pan przewodniczący Goryszewski podkreślał, przedstawiciele rządu brali również udział w pracach nad przygotowaniem tej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#RafałZagórny">Króciutko chciałbym się odnieść do kilku wystąpień, sformułowań przedstawionych dzisiaj na sali. Po pierwsze, pytano o powód, dla którego rząd dość późno złożył projekt poprzedniej nowelizacji. Tak naprawdę Rada Ministrów zakończyła prace pod koniec sierpnia bodajże i na początku września ten projekt został przesłany do Sejmu. Być może było to rzeczywiście troszkę za późno, aby zająć się nim w trybie normalnym. Chciałbym jednak powiedzieć, że powodem, dla którego prace nad projektem nowelizacji trwały ponad pół roku, było konsultowanie go z różnymi organizacjami, przedstawicielami sektora ubezpieczeniowego. Dlatego dziwi mnie troszeczkę treść wystąpienia pana posła Wujca, który stwierdził, że niektóre organizacje - wymienił je zresztą z nazwy - skupiające firmy ubezpieczeniowe - czy jedna organizacja: PIU - proponują cały zestaw zmian do tej nowelizacji. Dziwi mnie to, po pierwsze, w kontekście tego, że naprawdę ta instytucja była zaangażowana w proces tworzenia i opiniowania tej nowelizacji, nad której częścią dzisiaj obradujemy, po drugie, dlatego że przecież wszyscy wiemy, że prace nad kompleksowym rozwiązaniem trwają i nie byłoby właściwe znaczne poszerzanie tej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#RafałZagórny">Jeśli chodzi o pytania pana posła Jedonia, kiedy będzie projekt nowej ustawy ubezpieczeniowej, czy będzie, jeśli tak, to w jakiej fazie są prace, mogę odpowiedzieć, iż w tej chwili kończymy prace. Będą trzy projekty. Dwa z nich są tak naprawdę skończone, trzeci wymaga tygodnia, 10 dni pracy. Mówię tutaj o projekcie ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Ta ustawa będzie zawierała rozwiązania dotyczące nadzoru ubezpieczeniowego. Tak więc odeszliśmy od koncepcji podziału na cztery ustawy. Będą trzy ustawy. Ustawa o działalności ubezpieczeniowej będzie, tak jak powiedziałem, zawierała rozwiązania dotyczące nadzoru. To jest ta ustawa, w wypadku której na zakończenie prac potrzebujemy jeszcze tygodnia, 10 dni. Może nie tyle chodzi o skończenie, ile o sprawdzenie i oczyszczenie z ewentualnych błędów. Tak naprawdę to są gotowe dwie ustawy: ustawa o pośrednictwie ubezpieczeniowym i ustawa obejmująca ubezpieczenia obowiązkowe. Dwie ustawy obejmujące pośrednictwo i ubezpieczenia obowiązkowe mamy już gotowe.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#RafałZagórny">Uruchamiamy machinę administracyjną, czekają nas uzgodnienia międzyresortowe. Jak najszybciej będziemy starali się przekazać Wysokiej Izbie te projekty.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#RafałZagórny">Ostatnie uwagi dotyczą propozycji pana posła Bentkowskiego. Nad pierwszą z propozycji tak naprawdę już pracujemy. Wymienialiśmy z panem dyrektorem Marysiakiem uwagi na ten temat, weryfikujemy, jak to jest na Zachodzie. Ta propozycja jest jak najbardziej uzasadniona. Nie mogę obiecać, że przyjmie to identyczny kształt jak ten, który pan poseł zaproponował, ale na pewno jakiegoś rozwiązania ta sprawa wymaga.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#RafałZagórny">Co do drugiej sprawy, jest ona nieco bardziej dyskusyjna, ale wydaje mi się, że w trakcie prac komisji, jeśli pan przewodniczący i komisja zezwolą, powinniśmy się tą sprawą zająć.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#RafałZagórny">Generalnie, dziękując jeszcze raz Komisji Finansów Publicznych, chciałbym prosić Wysoką Izbę o przyjęcie do wiadomości poparcia rządowego tego projektu i prosić komisję o jak najszybsze dalsze procedowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#JanKról">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#JanKról">Pan poseł Wujec.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#komentarz">(Poseł Henryk Wujec: W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#JanKról">Sprostowanie. Proszę bardzo. Źle został pan poseł zrozumiany, rozumiem, przez pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#HenrykWujec">Pan minister powiedział, że bardzo dużo jest zmian proponowanych przez Polską Izbę Ubezpieczeń. Nie chcę wchodzić w tryb wzajemnych uzgodnień, mianowicie tych zmian jest niewiele, wymieniłem ich 4. Jedna dotyczy definicji działalności ubezpieczeniowej, druga dotyczy uprawnień żądania roszczeń bezpośrednio od Polskiego Biura Ubezpieczeń Komunikacyjnych, następna rozszerzenia udzielania informacji przez sądy, organy prokuratury, Policji na temat działalności ubezpieczeniowej, korzystne dla konsumentów, i jest jeszcze uzupełnienie sprawy dotyczącej mieszkań. To nie jest dużo, ale wydaje mi się, że Polska Izba Ubezpieczeń jest zbyt ważną instytucją, żeby tego nie uwzględniać, reprezentującą wszystkie zakłady ubezpieczeniowe. Niezależnie od tego, że brała wcześniej udział i były konsultacje, to sądzę, że ten głos, a jest on z 8 kwietnia, więc świeży, powinien być uwzględniony w dalszych pracach. Jest to w sumie korzystne dla samej ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#JanKról">Pan poseł wnioskodawca Henryk Goryszewski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#HenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zakładając, że Wysoka Izba skieruje komisyjny projekt ustawy do pracy w Komisji Finansów Publicznych, to tak jakby uprzedzając to skierowanie mogę zapewnić, tak jak znam posłów pracujących w tej komisji, że na pewno weźmiemy pod uwagę wszystkie te wnioski, jakie tutaj były złożone, i kierując się dobrem całego systemu ubezpieczeniowego - używam słów: systemu ubezpieczeniowego - będziemy później przedstawiali odpowiednie propozycje Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#HenrykGoryszewski">Chciałbym przy tej okazji powiedzieć o dwóch kwestiach.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#HenrykGoryszewski">Pierwsza to sprawa lobbingu. Stykaliśmy się z tym również przy Prawie bankowym. Związek Banków Polskich i Krajowa Izba Ubezpieczeń to, przynajmniej w tej sferze działania, z którą się styka Komisja Finansów Publicznych, poza oczywiście kolegami samorządowcami w samym Sejmie, dwie, w mojej ocenie, najbardziej efektywnie wykonujące lobbing instytucje w Polsce, w tej sferze działania Komisji Finansów Publicznych. Nie jesteśmy nieczuli, to prawda, ale nie jesteśmy również i nadmiernie wrażliwi na ten lobbing. Zapewniam Wysoką Izbę, że te propozycje, które są składane i które będą składane - gdybyśmy za pół roku zaczęli następną nowelizację, to by się okazało, że w ostatniej chwili będą składane nowe propozycje i jeszcze z argumentacją, że są niesłychanie ważne - będą przecedzone przede wszystkim pod tym kątem, czy nie naruszają na niekorzyść ubezpieczonych tego systemu i jakiejś tam równowagi, jaka jest mozolnie w polskim ustawodawstwie budowana.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#HenrykGoryszewski">I druga kwestia, którą poruszył pan poseł Bentkowski, kwestia centralnego rejestru samochodów. Wysoka Izbo, ja nie wiem dlaczego przez tyle lat w Polsce, od czasów kiedy byłem w rządzie wicepremierem zaczęliśmy prace nad tym, później były one kontynuowane, próbowało to robić Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, korzystając z autorytetu Komitetu Obrony Kraju, próbowano uporządkować sprawę rejestracji samochodów w Polsce i to się nie udało. Nawet podejrzewałem, że jakieś podejrzane interesy być może mają w tym towarzystwa ubezpieczeniowe. Ale ku swojemu zdumieniu w prywatnej rozmowie, wtedy kiedy nie byłem ani ministrem, ani wicepremierem, ani posłem i nikt się nie musiał liczyć z moim stanowiskiem, jeden z byłych prezesów PZU zaprzysięgał się, że gotów był dać 100 miliardów starych złotych, czyli 10 mln obecnych zł, niemałą kwotę jak na pierwszą połowę lat 90., po to, żeby uporządkować rejestr samochodów w Polsce. I tego nie uporządkowano. A bez wprowadzenia centralnego rejestru, bez uporządkowania systemu dokumentów rejestracyjnych samochodów i bez efektywnego - podkreślam - zlikwidowania możliwości korzystania z tzw. samochodów składaków, wprowadzania do puli samochodów składaków, nie opanujemy ani złodziejstwa, ani owego procederu omijania obowiązku ubezpieczeniowego. A później za ten obowiązek ubezpieczeniowy płacimy wszyscy. Ocenia się, że 15–20% samochodów nie jest ubezpieczonych w zakresie OC. Jednocześnie ocenia się, że na mniej więcej 14% (to są dane z czterech lat) samochodów jest wykupywane autocasco. Na autocasco zakłady ubezpieczeniowe tracą najwięcej, jeśli chodzi o całą sferę działalności ubezpieczania pojazdów. Myślę, że nad tą kwestią też byśmy się zastanowili w czasie tworzenia owej ustawy nowelizującej ustawę o działalności ubezpieczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#HenrykGoryszewski">Mam nadzieję, panie marszałku, że Wysoka Izba powierzy tę ustawę komisji, którą ja kieruję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#JanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#JanKról">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#JanKról">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#JanKról">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#JanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 24 porządku dziennego: Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o rzeczniku praw obywatelskich, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz o zmianie innych ustaw (druk nr 944).</u>
          <u xml:id="u-75.6" who="#JanKról">Proszę pana posła Stanisława Iwanickiego o zabranie głosu w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#StanisławIwanicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przypadł mi w udziale zaszczyt przedstawienia w imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka projektu ustawy o zmianie ustawy o rzeczniku praw obywatelskich. Projekt ten powstał z inicjatywy członków komisji i zmierza do dostosowania aktualnie obowiązującej ustawy do unormowań konstytucyjnych.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#StanisławIwanicki">Uchwalona w 1987 r. ustawa o rzeczniku praw obywatelskich, znowelizowana doraźnie w 1991 r., nie odpowiada już ani określonym przepisom nowej konstytucji, ani nie jest zharmonizowana z innymi ustawami, pozostającymi w ścisłym związku z zadaniami realizowanymi przez rzecznika, uchwalonymi przez Sejm w ostatnim okresie. Wprawdzie w prawie obowiązują zasady wykładni, zgodnie z którymi akt wyższego stopnia (w tym wypadku konstytucja), jak i przepisy aktów równorzędnych uchwalonych później uchylają lub zmieniają przepisy zawarte w aktach niższego stopnia oraz w wydanych wcześniej, to jednak w przypadku ustawy o takim społecznym rezonansie, jakim jest ustawa o rzeczniku praw obywatelskich, nie można żądać od szerokich kręgów obywateli, aby dokonywali oni zabiegów interpretacyjnych w celu ustalenia aktualnego stanu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#StanisławIwanicki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Konstytucja z 1997 r. wyznacza instytucji rzecznika praw obywatelskich znaczące miejsce w systemie organów ochrony prawa. Rzecznik praw obywatelskich, niezawisły w swojej działalności, niezależny od innych organów państwowych, odpowiadający jedynie przez Sejmem na zasadach określonych w ustawie, stoi na straży wolności praw człowieka i obywatela, określonych w konstytucji oraz innych aktach normatywnych. Każdy ma prawo wystąpić na zasadach określonych w ustawie do rzecznika z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#StanisławIwanicki">Rzecznik posiada również konstytucyjny obowiązek corocznego informowania Sejmu i Senatu zarówno o swojej działalności, jak i o stanie przestrzegania w państwie wolności oraz praw człowieka i obywatela. Informacje te zawierają cenne uwagi o realizacji przyjętych w konstytucji standardów w toku tworzenia prawa i jego stosowania.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#StanisławIwanicki">Wysoka Izbo! Nie proponujemy uchwalenia nowej ustawy, gdyż zdecydowana większość przyjętych w przeszłości jej przepisów zweryfikowała się w praktyce i nie tylko nie odbiega od rozwiązań przyjętych w innych demokratycznych państwach, ale w wielu kwestiach zawiera regulacje śmielsze, bardziej radykalne od obowiązujących w tych krajach.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#StanisławIwanicki">W jakim kierunku zmierzają propozycje nowelizacyjne i jakie jest ich merytoryczne uzasadnienie? Unikając powtarzania argumentów, które panie i panowie znajdują w pisemnym uzasadnieniu do projektu, chciałbym zatrzymać na kilku najistotniejszych problemach.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#StanisławIwanicki">Pierwsza grupa zmian zmierza do dostosowania ustawy do postanowień konstytucji. Są to zmiany zarówno co do treści - dotyczące dostosowania okresu kadencji rzecznika (przedłużenia jej z 4 do 5 lat), zastąpienia składanego sprawozdania obu izbom parlamentu informacją o działalności oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela - jak i terminologii. Wiąże się z tym też lepsze doprecyzowanie relacji pomiędzy rzecznikiem a parlamentem poprzez rozróżnienie sytuacji, gdy rzecznik rezygnuje ze stanowiska lub gdy stał się trwale niezdolny do pełnienia obowiązków, od sytuacji, gdy sprzeniewierzył się złożonemu ślubowaniu. O ile w pierwszych dwóch sytuacjach stanowisko Sejmu może mieć wyłącznie charakter aktu deklaratoryjnego, to w ostatnim przypadku jest to decyzja o charakterze sensu stricto konstytutywnym. Stąd propozycja niezbędnego kworum i kwalifikowanej większości głosów, jak przy pociągnięciu ministra do odpowiedzialności konstytucyjnej, a także zapewnienia w tej sprawie inicjatywy grupie co najmniej 35 posłów, analogicznie jak przy powołaniu rzecznika.</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#StanisławIwanicki">Kolejna grupa proponowanych przepisów wynika z systemowych analiz i doświadczeń zgromadzonych w trakcie dotychczasowej działalności rzecznika. Należy więc tu wymienić:</u>
          <u xml:id="u-76.8" who="#StanisławIwanicki">- uprawnienie badania przez rzecznika oraz jego współpracowników spraw na miejscu również bez uprzedzenia, w celu uniemożliwienia pracownikom lub funkcjonariuszom wizytowanych jednostek (jednostki wojskowe, zakłady penitencjarne, szpitale psychiatryczne) usunięcia objawów i skutków naruszenia prawa;</u>
          <u xml:id="u-76.9" who="#StanisławIwanicki">- możliwość żądania do wglądu akt sądowych i prokuratorskich oraz innych organów ścigania w celu oceny trafności zarzutów skarżącego się (oskarżonego, skazanego, pokrzywdzonego) w oparciu o wyraźny przepis ustawowy;</u>
          <u xml:id="u-76.10" who="#StanisławIwanicki">- obowiązek odmowy ujawnienia nazwiska i innych danych osobowych skarżącego, jeżeli jest to niezbędne do ochrony wolności i praw oraz interesów jednostki (jest to rozwiązanie stosowane w ustawodawstwie niektórych innych państw); żądania ujawnienia danych miały miejsce ze strony niektórych organów państwa;</u>
          <u xml:id="u-76.11" who="#StanisławIwanicki">- ustalenie terminu, w którym adresat wystąpienia rzecznika o charakterze ogólnym powinien ustosunkować się do tego wystąpienia i udzielić stosownej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-76.12" who="#StanisławIwanicki">Zmiany, które nastąpiły w ostatnich latach w ustawodawstwie, zdezaktualizowały niektóre przepisy ustawy o rzeczniku. Nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawa o samorządzie terytorialnym z 1990 r., następnie ustawa z 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym rozszerzyły zakres kontroli sądowo-administracyjnej na inne niż decyzje prawne formy działania administracji publicznej. Odpowiednio zatem rozszerzył się zakres uprawnień rzecznika do zaskarżania tych aktów i czynności, czego jednak ustawa o rzeczniku nie uwzględnia. Trybunał Konstytucyjny utracił kompetencje ustalania powszechnie obowiązującej wykładni ustaw, zdezaktualizowała się więc zawarta w ustawie kompetencja rzecznika do występowania do Trybunału o dokonanie takiej wykładni. Konstytucja i aktualna ustawa z 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym wprowadziły natomiast instytucję skargi konstytucyjnej. Ustawa ta dała możliwość rzecznikowi przystąpienia do sprawy, jednakże wymóg zgłoszenia udziału w postępowaniu w przeciągu 14 dni od zawiadomienia go o wszczęciu postępowania natrafia na duże trudności, dlatego też termin ten wymaga wydłużenia.</u>
          <u xml:id="u-76.13" who="#StanisławIwanicki">Kolejne zmiany bezpośrednio związane są z kontrolą legalności aktów prawa miejscowego. Ustawy o samorządach gminnym, powiatowym i wojewódzkim oraz o administracji rządowej w województwie nie przewidują w zasadzie możliwości orzekania nieważności takich wadliwych aktów przez sąd administracyjny po upływie roku od ich wydania lub ogłoszenia. Z kolei rzecznik może takie akty zaskarżyć do NSA wyłącznie w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie aktu. Tego rodzaju regulacja utrudniająca, a niekiedy wręcz wyłączająca możliwość wyeliminowania z obrotu aktów bezprawia jest nie do pogodzenia z zasadą państwa prawnego, zwłaszcza że z takiej ochrony czasowej nie korzystają akty prawne stanowione przez centralne organy państwa w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym. Dlatego też proponuje się dokonanie stosownych zmian w ustawach samorządowych, w ustawie o administracji rządowej w województwie oraz w ustawie o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Tym samym nastąpi rozszerzenie uprawnień kontrolnych również i rzecznika praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-76.14" who="#StanisławIwanicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Już w trakcie prac komisji nad wstępnymi założeniami projektu ustawy oraz konsultacji z ekspertami i organami wymiaru sprawiedliwości wiele kontrowersji wzbudzała propozycja zmian przepisów o kasacji w sprawach cywilnych. Pozwolę sobie przypomnieć, iż nowela do postępowania cywilnego z 1996 r. uprawniała rzecznika do wnoszenia kasacji od orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych. Kompetencja ta wygasła z dniem 1 lipca 1998 r., chyba że rzecznik uczestniczył w sprawie w postępowaniu apelacyjnym, co z reguły nie występuje. Tymczasem praktyka dowodzi, że zdarzają się sprawy, w których z powodu rażącego naruszenia prawa wniesienie takiej kasacji jest konieczne, zwłaszcza w przypadkach nieporadności strony. Dlatego też propozycja zmierza, z jednej strony, do zniesienia istniejącego obecnie uzależnienia możliwości wniesienia przez rzecznika praw obywatelskich takiej kasacji od uczestnictwa w postępowaniu apelacyjnym w konkretnej sprawie, z drugiej zaś, do przedłużenia terminu wniesienia kasacji przez rzecznika, jeżeli orzeczenie narusza przepisy konstytucji o wolnościach i prawach obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-76.15" who="#StanisławIwanicki">Uwarunkowanie wniesienia kasacji w terminie przewidzianym dla stron od tego, czy rzecznik praw obywatelskich uczestniczy w sprawie w postępowaniu apelacyjnym, narusza podstawową ideę możliwości włączania się rzecznika do sprawy w każdym jej stadium. Nie uwzględnia też tego, że w postępowaniu apelacyjnym rzecznik praw obywatelskich z reguły nie występuje, co czyni instytucję jego kasacji w obronie obywatela iluzoryczną. Ta sama argumentacja dotyczy kasacji prokuratora, gdyż także i prokurator może obecnie wnieść kasację jedynie wówczas, gdy uczestniczy w sprawie w postępowaniu apelacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-76.16" who="#StanisławIwanicki">Propozycja projektu zmierza do zniesienia tego warunku także wobec prokuratora. W dotychczasowych pracach projekt w tej części nie spotkał się ze stanowczym sprzeciwem. Projekt zakłada, że przedłużenie terminu wniesienia przez rzecznika praw obywatelskich kasacji do 6 miesięcy będzie dotyczyło wyłącznie tych przypadków, gdy zachodzą nie tylko ogólne podstawy kasacyjne, ale gdy również zaskarżone orzeczenie narusza konstytucyjne wolności i prawa obywatelskie. Chodzi zatem jedynie o przypadki naruszeń szczególnie poważnych, wyjątkowo drastycznych. Za przyjęciem tego rodzaju rozwiązania przemawiają następujące argumenty:</u>
          <u xml:id="u-76.17" who="#StanisławIwanicki">Po pierwsze, w okresie transformacji ustrojowej, gdy prawo często się zmienia, stosunkowo częste są orzeczenia sądowe naruszające konstytucyjne wolności i prawa obywateli. Kasacja rzecznika umożliwi eliminowanie takich orzeczeń z obrotu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-76.18" who="#StanisławIwanicki">Po drugie, obywatele ciągle nie znają w dostatecznym stopniu prawa. Świadomość zasad demokratycznego państwa prawnego nie jest dostateczna, w związku z czym dochodzi do uprawomacniania się niekorzystnych dla nich, a naruszających prawo orzeczeń. Dotyczy to zwłaszcza ludzi biednych, nieporadnych, których ze względów merkantylnych nie stać na profesjonalną pomoc adwokata. Kasacja rzecznika będzie więc oznaczała rozszerzenie ochrony praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-76.19" who="#StanisławIwanicki">Po trzecie, jeżeli orzeczenie sądowe w sprawie cywilnej zostało wydane na podstawie przepisu prawnego sprzecznego z konstytucją, można wnieść skargę konstytucyjną do Trybunału Konstytucyjnego. Jeżeli natomiast przepis nie był wadliwy, ale sąd zinterpretował ten przepis w sposób naruszający konstytucję, nie istnieje żaden dodatkowy sposób wzruszenia orzeczenia. Kasacja rzecznika uzupełni zatem istniejącą lukę, wzmacniając ochronę konstytucyjnych wolności oraz praw człowieka i obywatela przez stworzenie, wraz ze skargą konstytucyjną, pełnego systemu kontroli konstytucyjności orzeczeń sądowych.</u>
          <u xml:id="u-76.20" who="#StanisławIwanicki">Po czwarte, w polskim prawie dłuższe terminy wnoszenia środków prawnych przez uprawnione do tego organy państwowe już występują. W szczególności na przykład o ile strona może wnieść skargę do NSA w terminie 30 dni, to prokurator i rzecznik w terminie 6 miesięcy. Wiąże się to z tym, że organy państwowe dowiadują się o sprawach wymagających ich interwencji z reguły dopiero po pewnym czasie, zaś przed podjęciem decyzji o podjęciu interwencji konieczne jest zażądanie i zbadanie akt sprawy. Projekt nie narusza więc systemu, a jedynie rozszerza instytucję, która już istnieje.</u>
          <u xml:id="u-76.21" who="#StanisławIwanicki">Po piąte, rzecznikowi przysługiwała szczególna kasacja w sprawach cywilnych na podstawie ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych ustaw - i to w zakresie znaczenie szerszym od tego, jaki przewiduje projekt. Kasacja ta przysługiwała rzecznikowi przez okres dwóch lat, tj. do 1 czerwca 1998 r. Wygaśnięcie tej instytucji spotkało się z krytyką wielu osób piszących do rzecznika, także niektórych parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-76.22" who="#StanisławIwanicki">Po szóste, szczególna kasacja w obronie praworządności istnieje w postępowaniu karnym. Strony mogą w tym postępowaniu wnieść kasację w terminie 30 dni. Ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego oraz rzecznika żadne terminy do wniesienia kasacji w sprawie karnej nie obowiązują. Istnieje jedynie zasada, że po upływie 6 miesięcy Sąd Najwyższy nie może uwzględnić kasacji na niekorzyść oskarżonego. Wprawdzie koncepcja kasacji w sprawach karnych różni się od koncepcji w sprawach cywilnych, ale w obu tych sprawach chodzi o postępowanie przed sądem powszechnym.</u>
          <u xml:id="u-76.23" who="#StanisławIwanicki">Po siódme, upoważnienie wyłącznie rzecznika do wniesienia kasacji na zasadach szczególnych spowoduje, że w wyniku wstępnej selekcji spraw kasacje takie będą miały charakter wyjątkowy i nie doprowadzą do istotnego zwiększenia obciążenia Sądu Najwyższego. Potwierdzają to dotychczasowe doświadczenia. W okresie ostatnich dwóch lat rzecznik wniósł łącznie jedynie 54 kasacje.</u>
          <u xml:id="u-76.24" who="#StanisławIwanicki">Jak już sygnalizowałem, propozycja przedłużenia rzecznikowi terminu do wniesienia kasacji od orzeczeń naruszających konstytucję wzbudziła obiekcje m.in. Sądu Najwyższego i Krajowej Rady Sądownictwa. Podstawowy zarzut dotyczył potrzeby chronienia stabilności orzeczeń wydawanych w sprawach cywilnych. Jednakże można też przedstawić poważne wątpliwości co do zasadności prymatu tego rodzaju względów formalnych. Wydaje się, iż szczegółowa ocena zgłoszonych zastrzeżeń powinna nastąpić w toku dalszych prac legislacyjnych w Sejmie. Prawo i procedury prawne winny służyć przede wszystkim ludziom i sprawiedliwości, ochronie praw i wolności obywatelskich, w kreowaniu prawa są to bowiem wartości fundamentalne.</u>
          <u xml:id="u-76.25" who="#StanisławIwanicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Upoważnienie marszałka Sejmu do ogłoszenia tekstu jednolitego ustawy o rzeczniku praw obywatelskich jest oczywiste z uwagi na postulat komunikatywności przepisów i dostępności dla szerokiego kręgu obywateli i innych podmiotów i nie wymaga to szerszego komentarza.</u>
          <u xml:id="u-76.26" who="#StanisławIwanicki">Wysoka Izbo! Przedstawiając Wysokiemu Sejmowi projekt przedmiotowej ustawy, w imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka wnoszę o jego przyjęcie i skierowanie do dalszych prac ustawodawczych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-76.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-76.28" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#MarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Markiewicza z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#MarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Panie Profesorze! Wysoka Izbo, w składzie tu obecnym, więc w składzie mówców zabierających głos w tej debacie, nie przekraczającym procenta składu podstawowego Izby! Jest regułą, że rozmawiamy o urzędzie rzecznika praw obywatelskich przy pustych bądź symbolicznie zapełnionych ławach rządowych. To oznacza przyzwolenie na zdania wyrażane z tej trybuny przez rzecznika praw obywatelskich, do których, jak widać, Izba się przyzwyczaiła, nawet bowiem umieszczono ten punkt na 24 miejscu w porządku dziennym obrad. A zdania te są takie: w różnych dziedzinach działania administracji państwowej i samorządowej rzecznik dostrzega w dalszym ciągu niekorzystną dla obywatela niechęć lub nieumiejętność właściwego godzenia konieczności zabezpieczenia podstawowych interesów społecznych i ochrony słusznego interesu indywidualnego - co oznacza, mówiąc prościej, że rzecznik dostrzega utrzymującą się skalę niekompetencji i lekceważenia praw człowieka przed organami administracji publicznej, samorządowej także, którą to opinię podzielają posłowie AWS, przygotowując się do tej debaty. Trzeba jako przykład - od sierpnia, kiedy z tej trybuny te słowa padły - podać godną uwagi inicjatywę pana prezydenta Łodzi, który wprowadził szkolenie dla wyższych urzędników administracji w zakresie składowych części decyzji administracyjnej, jako że w Łodzi pojawiło się orzeczenie kolegium odwoławczego o takiej mniej więcej treści: Aczkolwiek zaskarżona decyzja nie posiada uzasadnienia, to brak ten został konwalidowany w postępowaniu odwoławczym notabene bez udziału stron, nie zawiadomionych o tym postępowaniu. To jest oryginalny tekst oryginalnego rozstrzygnięcia i każdy poseł, który wykonuje swą pracę porządnie coraz częściej spotyka się... Po części jest to zrozumiałe rozszerzenie zakresu działań administracji, jeśli chodzi o takie rozstrzygnięcia. Coraz częściej nawet dostrzega się relacje między chęcią wyższych zarobków a obniżaniem jakości prawnej pracy, szczególnie w organach administracji samorządowej i przy uchwałach aktów prawa miejscowego.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#MarekMarkiewicz">Z tej trybuny padło 29 sierpnia przy równie pustej sali zdanie: liczna była również grupa skarg na działania organów wymiaru sprawiedliwości i prokuratury. Przedmiot wpływających skarg był podobny, jak i w kilku poprzednich latach, co wskazuje na brak zasadniczych zmian w sferze warunkującej działania rzecznika, i oznacza, mówiąc prosto, że nie jest dobrze także w wymiarze sprawiedliwości, co niebezpiecznie powiedzieć publicznie, ale powiedzieć trzeba, skoro do posłów AWS dotarł przypadek postanowienia, a to chcemy szczególnie powierzyć uwadze pana profesora, które kierowało podsądnego na 6-tygodniowe badania psychiatryczne w oparciu o orzeczenie lekarzy brzmiące tak: badany spokojny, rozważnie formułuje sądy, nieufny wobec badających oraz spokojny. Co oznacza, że gdyby podsądny nie był spokojny, nierozważnie formułowałby sądy i był pełen zaufania dla badających go psychiatrów, to uznany zostałby za normalnego.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#MarekMarkiewicz">Muszę powierzyć uwadze Wysokiej Izby i pana profesora, że to postanowienie uchylone zostało w trybie szczególnym, nieco obok nawet normalnej procedury, i jest elementem coraz szerszego zjawiska, dość dowolnego wkraczania w oczywistą sferę praw obywatelskich na przykładzie badań psychiatrycznych. Musiałem to powiedzieć, zanim przejdziemy do zmian dzisiaj przedstawionych, dlatego że ich istota, poza tą częścią, która dostosowuje ustawę o rzeczniku do wymogów konstytucji, o czym nie warto mówić po wnikliwej analizie pana posła sprawozdawcy, sprowadza się do tego, że one wkraczają bardzo głęboko w system już ustabilizowany organów wymiaru sprawiedliwości, stawiając nas przed wyborem, z jednej strony zachowania tego stabilnego systemu, a z drugiej strony próby korygowania ochrony praw obywatelskich, naruszanej w tak dużej skali, którą tylko sygnalizowałem.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#MarekMarkiewicz">Problem pojawia się już w nowelizowanym art. 14 w pkt. 8, gdzie w istocie rzeczy przyznać należy rzecznikowi praw obywatelskich prawo kasacji prawomocnego orzeczenia sądowego, bo tak to brzmi. No, dla każdego teoretyka kasacji, która, jak wiemy, dotyczy orzeczeń nieprawomocnych, choć kończących już sprawę, stawia to problem teoretyczny, on za chwilę się pojawi, albowiem już na gruncie art. 2 tej ustawy stoimy przed problemem, najkrócej mówiąc nazwać go trzeba tak: otóż ustawodawca w Kodeksie postępowania cywilnego wykluczył kasację przez rzecznika, dając tylko 2-letni przejściowy, tymczasowy okres na jej funkcjonowanie. Tymczasem nowelizacja nie dość że przyznaje prawo do kasacji, to jeszcze proponuje się instytucję kasacji w stosunku do orzeczenia prawomocnego, z zastrzeżeniem, że po upływie 30 dni kodeksowych dotyczyć ona może naruszenia przepisów konstytucji odnoszących się do wolności prac człowieka i obywatela.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#MarekMarkiewicz">Pan poseł sprawozdawca wspomniał o tym, ale trzeba wyraźnie powiedzieć, że ten zapis budzi opór Sądu Najwyższego, budzi opór Krajowej Rady Sądownictwa. Powiada się, że narusza to stabilność sytuacji prawnej po ustaleniu prawomocnego orzeczenia. To prawda, że zmniejsza to pewność obrotu, szczególnie w wypadku terminu wynoszącego ponad 30 dni. To też prawda, że wreszcie obywatele mają prawo do kasacji, ale każdy, kto ma z tym do czynienia, powie, że koszty i przymus adwokacki de facto to prawo poważnie ograniczają. I my tu musimy wybrać - chodzi o naruszenie dotychczasowego systemu, czyli dopuszczenie kasacji wnoszonej przez rzecznika w sytuacji, kiedy się opiera ona na zarzucie naruszenia praw obywatelskich związanym z uprawnieniem bezpośredniego stosowania konstytucji - czy w tym konflikcie mamy się opowiedzieć za naruszeniem dotychczasowej stabilności czy nie. Otóż po naszych debatach uważamy, że taką próbę trzeba jednak podjąć. Skala naruszeń praw obywatelskich, także w postępowaniach sądowych, jest tak duża, tak jeszcze mało wiemy o bezpośrednim stosowaniu konstytucji, że taką próbę trzeba podjąć. Być może ona będzie próbą nieudaną, ale skala zjawisk i zagrożeń społecznych, które dostrzegamy, uzasadnia poparcie tego projektu, z różnymi zastrzeżeniami, które oczywiście w toku prac komisji trzeba będzie przedstawić. Przecież wiemy, że w wypadku drugiej grupy istotnych zmian mamy do czynienia z ingerencją rzecznika w prawo miejscowe. W tej sprawie wypowiedział się prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, który stwierdził, że wprowadzenie proponowanych zmian jest wręcz niezbędne dla skutecznego eliminowania z obrotu prawnego w trybie sądowej kontroli działalności administracji publicznej aktów prawa miejscowego niezgodnych w stopniu istotnym z prawem powszechnie obowiązującym - to odnosi się do art. od 3 do 6 proponowanej nowelizacji - i istotnie trzeba przyznać mu rację.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#MarekMarkiewicz">Wreszcie pośród tych istotnych nowelizacji mamy art. 7, który w znacznym stopniu zmienia pozycję rzecznika w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. W dotychczasowym bowiem brzmieniu art. 35 ust. 2 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym powiadał, że prokurator lub rzecznik praw obywatelskich mogą wnieść skargę w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia stronie rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej, a w pozostałych przypadkach w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie aktu lub podjęcia innej czynności uzasadniającej wniesienie skargi. To jest brzmienie dotychczasowe. Nie trzeba być wielkim prawnikiem, by zobaczyć, że proponowane drugie zdanie w brzmieniu: „Skargę na akt lub uchwałę stanowiące przepisy prawa miejscowego prokurator generalny lub rzecznik praw obywatelskich może wnieść także po upływie tego terminu”, zmienia zasadniczo uprawnienia rzecznika, zakres oceny sądowej indywidualnych spraw oraz aktów prawa miejscowego. I to także każe nam dokonać wyboru między zachowaniem stabilnego stanu dotychczasowego a wchodzeniem głębiej z uprawnieniami rzecznika. I choć przy tej pustej sali wielokrotnie padały tu stwierdzenia uczestników debat, że rola rzecznika jest poważna i doniosła, to trzeba jeszcze raz powiedzieć, że albo się decydujemy na istnienie tego organu w systemie organów ochrony prawnej i zachowujemy symetrię w postępowaniach karnych i cywilnych, albo uznajemy, że poziom ustawodawstwa, także poziom tworzenia aktów miejscowych, jest ciągle jeszcze bardzo niski, szczególnie w zakresie ochrony praw obywatelskich. Jeżeli taka konstatacja z naszych ust pada, to w istocie ona wymusza zgodę na prace nad nowelizacją w tym akurat kształcie. Taka jest opinia klubu AWS, który pracować będzie za pośrednictwem swych przedstawicieli w komisji nad udoskonaleniem pewnych fragmentów proponowanej nowelizacji. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Markiewiczowi z AWS.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Kurczuka z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#GrzegorzKurczuk">Panie Marszałku! Panie Profesorze! Panie i Panowie Posłowie, nieliczni zresztą! Konieczność zmian w ustawie o rzeczniku praw obywatelskich jest dla mnie oczywista. Dyktują je praktyczne potrzeby. I nie chodzi tu bynajmniej o zmiany kosmetyczne, jest wręcz przeciwnie moim zdaniem, niektóre propozycje mają bardzo poważny charakter. Część zmian wynika z nowej konstytucji. Kolejne są konsekwencją przyjętych w ostatnich kilku latach, a nawet miesiącach, nowych rozwiązań ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#GrzegorzKurczuk">Projektowana, przedłożona nam nowelizacja to też realizacja postanowień artykułu, co godzi się przypomnieć, art. 236 ust. 1 konstytucji, co w moim przekonaniu zasługuje na uznanie. I kieruję tu słowa podziękowania do osoby rzecznika pana profesora Zielińskiego, bo jego wkład pracy w powstanie projektu jest znany. A wspominam o tym artykule też dlatego, że mamy półtora roku od wejścia w życie konstytucji, do upływu terminu zakreślonego we wspomnianym przeze mnie art. 236 ust. 1. - przypomnę: dwa lata - mamy już niedaleko, a jakoś innych licznych propozycji dostosowania wielu kwestii, a także ustaw - w tym przede wszystkim ze strony Rady Ministrów - do treści nowej konstytucji jakoś nie widać. Ale to na marginesie.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#GrzegorzKurczuk">Co do meritum. Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej uznaje zaproponowaną nowelizację i zawarte w niej propozycje rozwiązań za słuszne i trafne. I mimo że co najmniej kilka z przedłożonych rozwiązań ma charakter wręcz nowy, w sensie zmiany dotychczasowych rozwiązań lub zwiększenia uprawnień rzecznika, to nie wywołują one, z wyjątkiem jednego czy dwóch rozwiązań, sprzeciwu o charakterze zasadniczym. Popieramy proponowane zmiany zawarte w obecnym, myślę o noweli, art. 1 oraz zmiany zaproponowane w artykułach 3–7. Mówił bardzo obszernie o nich pan poseł sprawozdawca. Są one też, przypomnę, wyjątkowo dokładnie i czytelnie przedstawione w opracowanym uzasadnieniu. A wspominam o tym drobiazgu niby, bo nie zawsze tak jest - o czym jako posłowie doskonale wiemy - często te uzasadnienia są albo bardzo powierzchowne, albo wręcz mętnie napisane. Tak w tym przypadku nie jest.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#GrzegorzKurczuk">Panie i Panowie Posłowie! Teraz kilka zdań o sprawach szczegółowych. Jako posłowie klubu SLD za odpowiadające naszym intencjom uznajemy i popieramy rozwiązania wynikające z dostosowania ustawy o rzeczniku do przepisów konstytucji, o czym już wspominano. Na przykład dostosowanie do art. 209 ust. 1 (mowa tu o czasie trwania kadencji rzecznika) czy do art. 212 konstytucji (coroczna informacja), czy do licznych przypadków przeniesienia używanej w konstytucji terminologii do treści ustawy o rzeczniku, czego do tej pory - z przyczyn oczywistych - nie było. Cenna jest, podkreślam, propozycja dotycząca uzupełnienia dotychczasowego braku uregulowania w przedmiocie odpowiedzialności rzecznika przed Sejmem, co też wynika z art. 210 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#GrzegorzKurczuk">Dodam tu, że popieram rozwiązania nawiązujące do art. 156 ust. 2 konstytucji, bo jest takie powołanie, ale zastanawiam się, czy, idąc dalej, nie lepiej będzie skorzystać też z art. 158 konstytucji. Przypominam, że dotyczy to wniosku o odwołanie rzecznika. Chodzi o to, jaka liczba posłów powinna taki wniosek podpisać: 35 - padały takie propozycje - czy też 46, co byłoby zgodne z brzmieniem art. 158 konstytucji. Choć, przyznaję, nie jest to sprawa pierwszoplanowa, lecz wręcz drugoplanowa do omówienia na roboczo podczas prac komisji. Mówię zaś o tym, bo poprzeczkę ilościową moim zdaniem można z powodzeniem w tym wypadku podnieść.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#GrzegorzKurczuk">Natomiast jako klub za istotne i godne poparcia uważamy propozycje dodania rzecznikowi nowych uprawnień (dotychczas niezawartych w ustawie o rzeczniku praw obywatelskich).</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#GrzegorzKurczuk">Po pierwsze, przez zapewnienie rzecznikowi w art. 1 pkt 7 lit. a możliwości badania kierowanych do niego spraw na miejscu bez uprzedzenia, albowiem: „w razie uprzedzenia wizytowane jednostki dostosowują się do wizyty, zmieniając warunki pobytu w nich obywateli”. Samo życie. Myślę, że wszyscy skądś to znamy. Rozwiązanie jak najbardziej słuszne.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#GrzegorzKurczuk">Po drugie, proponujemy i popieramy dodanie tamże przepisu o żądaniu do wglądu akt sądowych i prokuratorskich oraz innych akt organów ścigania, co da ustawową, a nie jedynie wynikającą z rozporządzenia ministra sprawiedliwości, podstawę do ocen trafności zarzutów.</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#GrzegorzKurczuk">Po trzecie, myślę, że warto również poprzeć propozycję zawartą w art. 1 pkt 8 lit. a, w którym mowa o dostosowaniu ustawy o rzeczniku do ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, po to by rzecznik mógł zaskarżać nie tylko decyzje administracyjne, ale też postanowienia administracyjne, akty i czynności, wynikające z ustawy o NSA, bodajże z art. 16 ust. 1 pkt 4 tej ustawy. Ale co też ważne - o tym nie należy zapominać - da to możliwość zaskarżania przepisów prawa miejscowego oraz innych uchwał organów samorządu terytorialnego. Dotychczas bowiem rzecznik mógł skarżyć do NSA jedynie decyzje administracyjne.</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#GrzegorzKurczuk">Poparcia wymagają też, o czym już wspomniałem, propozycje zawarte w art. 3–7, które uchylają przepisy ograniczające w czasie możliwość zaskarżania przez rzecznika do NSA aktów prawa miejscowego, stanowionego przez organy samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-80.10" who="#GrzegorzKurczuk">Więcej przykładów nie przytaczam, albowiem popieramy wszystkie pozostałe propozycje zawarte w art. 1 noweli. Natomiast trzeba choć przez chwilę zatrzymać uwagę na art. 2 noweli, o którym to artykule umyślnie nie wspomniałem na początku, ponieważ wywołuje on pewne wątpliwości. Podnosili to również moi przedmówcy. Ta propozycja, a ściślej zawarte w art. 2 rozwiązania, wywołała pewien sprzeciw ze strony Krajowej Rady Sądownictwa, prezesa Izby Cywilnej Sądu Najwyższego oraz ekspertów, w tym sejmowych. Przedstawili oni znane członkom komisji sprawiedliwości negatywne opinie w tej sprawie. Rzeczywiście jest bowiem coś nowego, istotnego, wyłamującego się z obowiązujących dziś zasad.</u>
          <u xml:id="u-80.11" who="#GrzegorzKurczuk">Problem jest taki: zgodzić się na nowe rozwiązania, czyli uprawnienia dla rzecznika w obszarze kasacji w sprawach cywilnych, czy też nie? Argumenty stawiane przeciw tej propozycji, tu już częściowo wymienione, są rzeczywiście poważne. Zlekceważyć ich nie można, bez wątpienia wymagać one będą poważnej dyskusji na posiedzeniu komisji sprawiedliwości z udziałem ekspertów. Prezes Izby Cywilnej powołuje się w swojej opinii wręcz na sprzeczność ze standardami Unii Europejskiej. Nie ulega wątpliwości konieczność zaistnienia pewnego rodzaju zbieżności przedłożonych rozwiązań z propozycjami zmian zawartych w projekcie Kodeksu postępowania cywilnego, nad którymi trwają prace, choć jeśli chodzi o pkt 1 w art. 2 noweli, to ta zbieżność chyba jest.</u>
          <u xml:id="u-80.12" who="#GrzegorzKurczuk">Generalnie zdania są podzielone, są wątpliwości, także wśród części moich koleżanek i kolegów, odnośnie do art. 3944 Kodeksu Postępowania Cywilnego. Osobiście uważam, że jeśli chcemy, by w sprawach poważnych, jakimi zajmuje się rzecznik, nie był on bezradny, by mógł wkraczać tam, gdzie powinien, to uprawnienia z art. 2 noweli są potrzebne i należy je przyznać. Podobnie jak rzecznik chcę zauważyć, że propozycja likwidacji ograniczenia wynikającego ze wspomnianego art. 3944 K.p.c nie przekreśla istoty instytucji kasacji, daje zaś w sytuacjach wyjątkowych - podkreślam: wyjątkowych - możliwość, szanse interwencji rzecznikowi. Jako prawnik rozumiem potrzebę stabilizacji orzecznictwa, ale trzeba też ocenić - to słowo podkreślam - co jest ważniejsze, cenniejsze: czy, po pierwsze, czystość konstrukcji i stabilność, co podnosi Krajowa Rada Sądownictwa i Sąd Najwyższy, czy, po drugie, możliwość wzruszenia wyroku niesprawiedliwego, krzywdzącego, naruszającego prawa i wolności. Tak to oceniam i przychylam się do nowego rozwiązania, choć wiem, że znajdą się oponenci. Przyznaję, że sprawę trzeba detalicznie przedyskutować. Trzeba także przedyskutować kwestię - podnoszoną w ostatniej ekspertyzie sejmowej - braku precyzji w określeniu terminu wynikającego z art. 10 noweli.</u>
          <u xml:id="u-80.13" who="#GrzegorzKurczuk">Reasumując, Wysoka Izbo, klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej uznaje przedłożony nam projekt za dobry, odpowiadający naszym intencjom. Zawiera on propozycje trafne, w przeważającej mierze niebudzące wątpliwości co do ich słuszności. Zastrzeżenia zaś, o których mówiłem ja i moi przedmówcy, podnosiliśmy. Będzie można ponownie przedyskutować te sprawy i rozstrzygnąć w sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MarekBorowski">Wystąpił pan poseł Grzegorz Kurczuk z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#MarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Ryszard Ostrowski z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Profesorze! Również chciałbym wyrazić ubolewanie w związku z frekwencją. Co więcej, kolejni mówcy, kończąc wystąpienia, również nas opuszczają, tak więc szanownych kolegów posłów jest już niewielu.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności chciałbym oświadczyć, iż klub nasz będzie popierał dalsze prace nad zmianą ustawy o rzeczniku praw obywatelskich, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz o zmianie innych ustaw, uznając bezwzględną konieczność tych prac nad nowelizacją związaną z dostosowaniem instytucji rzecznika praw obywatelskich do nowej konstytucji RP, jak również uwzględnienia dokonanych w ostatnich latach w innych ustawach zmian związanych z działalnością rzecznika, takich jak wprowadzenie kasacji w sprawach cywilnych i karnych, rozszerzenie kognicji NSA czy zmiana z zakresu działania Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W związku z bardzo precyzyjnym i szczegółowym omówieniem sprawy zmiany ustawy przez pana przewodniczącego posła Iwanickiego pozwolę sobie zatrzymać się tylko na kilku kwestiach, już zresztą przez moich przedmówców poruszanych.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Główna kontrowersja związana z tą nowelizacją dotyczy oczywiście wnoszenia kasacji w sprawach cywilnych.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Wątpliwości budzi między innymi również rozwiązanie zawarte w art. 11 projektu ustawy, przewidujące uprawnienie do ogłoszenia tekstu jednolitego ustawy o rzeczniku praw obywatelskich dla marszałka Sejmu. Oczywiście toczą się w tej chwili w Wysokiej Izbie prace związane z ustawą o ogłaszaniu aktów normatywnych, jeśli jednak wziąć pod uwagę obecne przepisy, brak jest takiego uprawnienia marszałka Sejmu do ogłaszania aktów normatywnych. W związku z tym chyba właściwszy byłby zapis o powierzeniu tego obowiązku ministrowi sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W projekcie ustawy przewiduje się również rozszerzenie uprawnień rzecznika praw obywatelskich do wniesienia kasacji na te sytuacje, w których nie uczestniczy on w postępowaniu w sprawie. Klub nasz w pełni podziela to rozwiązanie, oczywiście sygnalizując, że wprowadzenie tego postanowienia nie uwzględnia powiązania uprawnień rzecznika praw obywatelskich w postępowaniu cywilnym z prawami przysługującymi prokuratorowi. W związku z tym rodzi się wątpliwość co do zakresu spraw mogących stać się przedmiotem postępowania kasacyjnego podjętego w wyniku działania rzecznika praw obywatelskich. Odmienna regulacja uprawnień rzecznika w wypadku kasacji (rzecznik praw obywatelskich mógłby wnieść kasację także wówczas, gdy nie uczestniczył w postępowaniu w sprawie) odbiegałaby zatem zasadniczo od uregulowania przewidzianego dla prokuratora, który zgodnie z art. 392 §2 Kodeksu postępowania cywilnego może wnosić kasację tylko w sprawach, w których uczestniczył w postępowaniu apelacyjnym. Rozwiązanie takie pozostaje również w pewnej kolizji z dotychczasowym zapisem art. 14 ust. 4, a dotychczasowe prace nie doprowadziły do zmiany tego zapisu w przedłożonym Wysokiej Izbie projekcie.</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Chciałbym się również odnieść do zapisu zawartego w art. 2 w zmianie 2, na mocy którego rzecznik mógłby wnieść kasację w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia stronie. W razie wniesienia tej kasacji po upływie miesiąca od dnia doręczenia orzeczenia stronie skarżącej podstawę kasacji powinno ponadto stanowić naruszenie przepisów konstytucji dotyczących wolności i praw człowieka i obywatela. Przepis zawarty w art. 2 w zmianie 2 projektu przewiduje nowelizację stosownego artykułu Kodeksu postępowania cywilnego, tj. art. 3934, wprowadza tym samym do zapisów K.p.c. pewne niejasności, zmieniając sens i pewne założenia, które były podwaliną wprowadzenia tej instytucji w Kodeksie postępowania cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Jeśli chodzi o zaproponowaną w opiniowanym projekcie zmianę pozwalającą na wkroczenie rzecznika praw obywatelskich w sprawę zakończoną prawomocnym orzeczeniem sądu, tym samym w pewien sposób powracamy do tych rozwiązań, które zostały zlikwidowane.</u>
          <u xml:id="u-82.8" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W odniesieniu do uprawnień rzecznika do wniesienia kasacji w sprawie cywilnej - art. 2 pkt 2 oraz art. 10 projektu - nie budzi wątpliwości maksymalny termin wnoszenia tej kasacji przez rzecznika.</u>
          <u xml:id="u-82.9" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Zakładając, iż projekt znalazłby uznanie Wysokiej Izby i w tym kształcie zostałby przez nią uchwalony, mielibyśmy do czynienia z trzema sytuacjami, a mianowicie rzecznik miałby prawo wniesienia kasacji w trzech terminach: w terminie, jaki przysługuje stronie postępowania, czyli w terminie miesięcznym, w terminie 6 miesięcy od daty doręczenia stronie orzeczenia - termin ten dotyczyłby orzeczeń wydanych przez sądy po wejściu w życie opiniowanego projektu - oraz w terminie 6 miesięcy od daty wejścia w życie postanowień art. 10 projektu - to by dotyczyło orzeczeń wydanych przed tą datą.</u>
          <u xml:id="u-82.10" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W związku z taką treścią art. 10 rodzą się również wątpliwości dotyczące zgodności z konstytucją, w szczególności z art. 2. Na podstawie art. 10 rzecznik uzyskałby prawo do wnoszenia kasacji w sprawach cywilnych z mocą wsteczną, czyli, jednym słowem, miałby prawo wnoszenia kasacji w sprawach cywilnych, w których wcześniej zapadło prawomocne orzeczenie kończące postępowanie, a rozpoznawanych w czasie, kiedy rzecznik uprawnienia tego rodzaju nie posiadał.</u>
          <u xml:id="u-82.11" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Oczywiście stoimy na stanowisku, że nie ma żadnych przeszkód, aby przyznać rzecznikowi, jak również prokuratorowi prawo do wnoszenia kasacji w sprawach cywilnych wówczas, gdy nie uczestniczyli oni w postępowaniu, jednakże w terminie przysługującym stronie, czyli przed uprawomocnieniem się orzeczenia sądu drugiej instancji.</u>
          <u xml:id="u-82.12" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Wracając, panie marszałku, Wysoka Izbo, do argumentów, które przemawiają za koniecznością tej zmiany, i popierając dalsze prace nad tym projektem ustawy, w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności proszę o skierowanie projektu do dalszych prac legislacyjnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Ryszardowi Ostrowskiemu z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Zycha z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Panie Prezesie! Wysoki Sejmie! Nowelizacja ustawy o rzeczniku praw obywatelskich, ustawy Kodeks postępowania cywilnego, a także innych ustaw, które wprowadzają istotne uprawnienia dla rzecznika praw obywatelskich, jest dowodem na to, iż Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przykłada dużą wagę do działalności rzecznika praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#JózefZych">Pan poseł Markiewicz poruszył tutaj kluczowy problem, przywołując m.in. te wyjątki ze sprawozdań, w dotychczasowym rozumieniu roli rzecznika praw obywatelskich, które mówiły o naruszeniu prawa przez administrację, stwierdzonych faktach naruszenia prawa przez agendy rządowe itd., itd. Ja przypominam sobie okres, kiedy w Polsce w środowiskach prawniczych toczyła się szeroka dyskusja nad wprowadzeniem instytucji rzecznika i kiedy po wprowadzeniu tej instytucji były sceptyczne poglądy na temat tego, czy odegra on istotną rolę. Okazuje się dzisiaj, że ta instytucja w Polsce się sprawdziła i, bez względu na to, czy mieliśmy rządy prawicowe, lewicowe, lewicowe i prawicowe, podobna sytuacja jest do dnia dzisiejszego. I jeżeli prześledzimy sprawozdania rzecznika z różnych okresów, to zobaczymy, że sytuacja się powtarza. A zatem problemem podstawowym dzisiaj dla Polski jest nie tylko tworzenie dobrego i skutecznego prawa, ale przede wszystkim jego stosowanie. To jest, myślę, problem najważniejszy, ale, jak się okazuje, również najtrudniejszy, bo często o tym mówimy, natomiast gorzej jest ze stosowaniem tych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Ustawa o zmianie ustawy o rzeczniku praw obywatelskich wprowadza szereg takich rozwiązań, które dają rzecznikowi praw obywatelskich uprawnienia niezbędne na obecnym etapie stosowania prawa, jednocześnie umacniając jego pozycję. Dla mnie wprowadzenie zmiany polegającej na zastąpieniu sprawozdania informacją i dostosowaniu do konstytucji nie jest tylko zabiegiem terminologicznym i kosmetycznym - jest to przede wszystkim umocnienie pozycji rzecznika. Czym innym jest składanie sprawozdania przed Sejmem, a czym innym jest informowanie Sejmu o działalności rzecznika praw obywatelskich. Sądzę, że jest to również w tej płaszczyźnie koncepcja słuszna.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#JózefZych">Chciałbym także zwrócić uwagę na problemy, które wiążą się z uściśleniem pewnych pojęć w propozycji zmian w ustawie o rzeczniku praw obywatelskich. Bardzo trafnie pan poseł Markiewicz zwrócił uwagę na zmiany w art. 7, mówił o tym również pan poseł sprawozdawca. Są jednak pewne sytuacje, które oczywiście mogły być prawidłowo interpretowane również na gruncie obecnego prawa. Np. kiedy odwołuje się rzecznika? Wtedy m.in., jeżeli stał się trwale niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek choroby, ułomności lub upadku sił. Chciałbym tu zwrócić uwagę, że oczywiście trudno sobie wyobrazić sytuację, aby można było uznać bez orzeczenia lekarskiego, że rzecznik jest niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek choroby, ale jeżeli już poprawiamy tę terminologię, to w polskim nazewnictwie pojęcie upadku stosuje się w odniesieniu do wielu sytuacji, natomiast jeśli chodzi akurat o siły zdrowotne, to przecież jest tu pojęcie utraty, niekoniecznie upadku sił.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#JózefZych">Chciałbym także zwrócić uwagę na bardzo istotny problem, mianowicie na propozycję dotyczącą udostępniania akt, a w każdym razie zmierzającą do ułatwienia działalności rzecznika, jeśli chodzi o żądanie wglądu do akt sądowych i prokuratorskich oraz akt innych organów ścigania. Na gruncie art. 13 i 17 obecnie obowiązującej ustawy, kiedy mówi się o obowiązku przedłożenia wyjaśnień, a także przedstawienia akt każdej sprawy, można by dojść do wniosku, przy dobrej woli, że sprawa jest dość oczywista. Niemniej jednak wprowadzenie takiego zapisu w pkt. 3 w odniesieniu do akt sądowych i prokuratorskich jest istotne. Przy tym mam tylko wątpliwość, co ma oznaczać stwierdzenie, że może żądać do wglądu w biurze rzecznika akt sądowych i prokuratorskich, skoro w art. 13 mówi się, że może żądać przedstawienia akt każdej sprawy. Czy chodzi o to, że ktoś ma przynieść mu akta i on przeczyta je sobie, czy też chodzi tu o taką sytuację, że żąda akt i te akta są mu przedstawiane? Jest tu także problem, który, w powiązaniu ze zmianami w K.p.c. rzecz jasna, można jasno rozstrzygnąć, a mianowicie co oznacza zwrot: zakończenie postępowania i zapadnięcie rozstrzygnięcia - każdego rozstrzygnięcia czy rozstrzygnięcia już prawomocnego?</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#JózefZych">I tutaj chciałbym przejść do kwestii następnej, mianowicie do zmian w Kodeksie postępowania cywilnego i omawianej tutaj propozycji art. 2. Rzecz jasna, stabilizacja prawa jest rzeczą podstawową, ale jeżeli okazuje się, że są jednak określone sytuacje i stwierdza się istnienie wyroków, które błędnie rozstrzygają pewne zagadnienia, to trzeba zastanowić się, co w tym momencie jest istotniejsze - czy rewizja takiego wyroku i naprawienie sytuacji, czy twarde pozostawanie na gruncie prawomocnego orzeczenia. Powołanie się przez pana prezesa Izby Cywilnej na zasady obowiązujące w Unii Europejskiej nie jest ścisłe, bo trzeba pamiętać, że w odniesieniu do tych państw Unii Europejskiej, w których rzecznicy działają, sprawy są rozwiązywane najróżniej, a w naszej sytuacji ta dyskusja, która w moim przekonaniu jest dyskusją cenną, powinna prowadzić nas do jednego wniosku, że wszyscy, począwszy od sądów i prokuratury, powinni wnikliwie, jeszcze bardziej wnikliwie analizować każdą sprawę i prowadzić do takiego rozstrzygnięcia, które rzeczywiście byłoby zgodne ze stanem faktycznym i stanem prawnym. A zatem jeżeli jest szczególna sytuacja, to rzecznik praw obywatelskich powinien także uzyskać tutaj w interesie obywatela odpowiednie uprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego niejednokrotnie przy okazji składanych Sejmowi sprawozdań przez rzecznika praw obywatelskich podkreślał tę jego rolę. Chciałbym także powiedzieć w imieniu klubu, iż popieramy proponowane zmiany, bo są one rzeczywiście bardzo istotne. Pragnę także podkreślić, iż to dobrze, że z inicjatywy posłów dochodzi do zmiany ustawy o rzeczniku praw obywatelskich i innych ustaw. Świadczy to o tym, iż parlament czuwa i właściwie ocenia działalność rzecznika praw obywatelskich. Przy tej okazji warto także podkreślić, iż to, że rzecznik praw obywatelskich w polskich warunkach stał się instytucją niezależną, że może skutecznie działać, zawdzięczać możemy trafności wyboru poszczególnych rzeczników praw obywatelskich. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Józefowi Zychowi z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#MarekBorowski">Poprosił o udzielenie głosu rzecznik praw obywatelskich pan prof. Adam Zieliński.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#AdamZieliński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałem bardzo podziękować członkom Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka za podjęcie inicjatywy dotyczącej nowelizacji ustawy o rzeczniku praw obywatelskich. Po bardzo szerokiej i niezwykle kompetentnej wypowiedzi przewodniczącego komisji pana posła Iwanickiego, a także po tej dyskusji właściwie niewiele mam do powiedzenia w sprawach merytorycznych. Powiem może o jednej rzeczy, mianowicie sądzę, że podjęcie tej inicjatywy poza wszystkim stanowi dowód pewnego stosunku do konstytucji. Sądzę, że z naszą konstytucją możemy zrobić różne rzeczy. Możemy po prostu potraktować ją jako mało znaczący epizod w działalności legislacyjnej, możemy wszakże zrobić z niej pewien instrument przebudowy w ogóle myślenia o demokratycznym państwie prawnym. Czy akurat konstytucja we wszystkich swoich fragmentach stanowi dobrą do tego podstawę, oczywiście dyskutować zawsze można. Wszelako chcę powiedzieć, że jeżeli w konstytucji został skatalogowany zestaw wolności i praw człowieka i obywatela tak jak to czyni się w demokratycznych państwach Europy Zachodniej, jeżeli w art. 80 jako jeden ze środków ochrony tych wolności i praw wymieniono prawo każdego do wystąpienia do rzecznika praw obywatelskich z wnioskiem o pomoc na zasadach określonych w ustawie, to po prostu nie mogą to być czyste slogany, to musi być pewna rzeczywistość, rzeczywistość, którą w tej chwili, jak rozumiem, Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka realizuje.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#AdamZieliński">Proszę mi pozwolić, że w świetle właśnie tych bardzo szerokich rozważań merytorycznych nie będę ustosunkowywał się do szczegółów. Powiem o sprawie może jednej tylko. Mało jest takich, jak sądzę, biurek w Polsce, zza których nie widać tak dokładnie tego, jaka różnica zachodzi między normatywnymi aktami w ich takim słownym wyrazie, a odbiorem społecznym, życiem, potrzebami.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#AdamZieliński">Chcę nawiązać właśnie do problemu kasacji. Pytanie, które trzeba sobie postawić, jest takie: Czy tu rzeczywiście mamy do czynienia z jakimś problemem społecznym, czy nie, dlatego że w końcu prawnicy są od tego, że jeżeli okaże się, iż problem pewien istnieje, to sposoby rozwiązania tego problemu zostaną oczywiście znalezione. Komisja, jak rozumiem, podejmuje ten problem w takim właśnie ujęciu, żeby pokazać istnienie pewnego zjawiska - tutaj cały szereg tych argumentów, które przedstawił przewodniczący pan poseł Iwanicki, przemawia za tym, że jest to jednak pewien problem realny. Jak do tego problemu podejść, jak go rozwiązać, to jest oczywiście kwestia do dyskusji. Wydaje mi się, że na przykład komisja właśnie dlatego nie mówiła jednym tchem wiele o prokuratorze tam, gdzie mówi się o rzeczniku praw obywatelskich, bo nowelizowała ustawę o rzeczniku praw obywatelskich. Sądzę, że w toku dalszych prac parlamentarnych przedstawiciele prokuratora generalnego będą mieli okazję do powiedzenia, jak widzą swoją rolę w zakresie tych rozwiązań, których dotyka ustawa. Jest niewątpliwe, że mamy do czynienia z różnymi jakby płaszczyznami sporności problemu w zakresie kasacji, jest pierwsza sfera, to znaczy warunek związania udziałem w postępowaniu apelacyjnym, i drugi stopień, to jest właśnie próba znalezienia jakichś możliwości obrony obywatela przed naruszaniem jego konstytucyjnych wolności i praw. Wreszcie w art. 10 mówi się właśnie o tym, co ma się dziać z orzeczeniami, które już uprawomocniły się wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#AdamZieliński">Chcę w każdym razie bardzo serdecznie podziękować za te wszystkie słowa, które zostały tu wypowiedziane w związku z instytucją rzecznika praw obywatelskich, i powiedzieć, że nikt w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich, o tym chciałbym zapewnić, żadnego z tych ciepłych słów nie traktuje jako powodu do osłabienia aktywności, wręcz przeciwnie, mimo że sprawia to nam bardzo wielką przyjemność, uważamy, że jest to zobowiązanie do dalszej działalności dla obrony praw człowieka i obywatela. I jeśli Wysoka Izba takie życzenie wyrazi, to oczywiście w dalszych pracach parlamentarnych będziemy uczestniczyć w poszukiwaniu takich rozwiązań, które w ostatecznym swoim rezultacie będą najlepiej służyły państwu, społeczeństwu i wszystkim obywatelom. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu profesorowi.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#MarekBorowski">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o rzeczniku praw obywatelskich, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz o zmianie innych ustaw do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#MarekBorowski">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 47 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-87.6" who="#MarekBorowski">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich. Są to posłowie: Bogumił Andrzej Borowski, Tomasz Szyszko, Andrzej Słomski i Władysław Adamski.</u>
          <u xml:id="u-87.7" who="#MarekBorowski">Na tym zamykam listę posłów zgłoszonych do wygłoszenia oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-87.8" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Bogumił Andrzej Borowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W pierwszych słowach mojego oświadczenia chciałbym powrócić do obawy, jaką wyraziłem, zabierając głos w debacie nad informacją rządu na temat polityki kulturalnej państwa i projektem uchwały w czasie 46 posiedzeniu Sejmu RP w dniu 19 marca 1999 roku. Zacytuję tylko jedno zdanie: Czy znane są pani minister trudności w funkcjonowaniu tak ważnego obiektu jak Zamek Królewski w Warszawie, gdzie szereg ważnych prac remontowo-konserwatorskich, jak na przykład remont budowlany arkad Kubickiego i stancji saskich, remont dachu zamku, remont kapitalny bryły podstawowej pałacu Pod Blachą, remont dachu Biblioteki Królewskiej, nie może być przeprowadzonych w bieżącym roku ze względu na brak środków finansowych?</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Oświadczam, że obawę tę o stan techniczny Zamku Królewskiego w Warszawie pogłębiło we mnie skierowane do mnie jako do posła na Sejm RP, ale i również radnego Rady Warszawy obszerne wystąpienie prof. dr. hab. Andrzeja Rottermunda, dyrektora Zamku Królewskiego w Warszawie (znak DT - 1198/99 z marca br.), z którego dowiedziałem się, że łączny deficyt środków finansowych na planowany w br. remont kształtuje się na poziomie 14 mln zł. Oświadczam, że jako radny Rady Warszawy podjąłem natychmiast działanie, kierując do nowo wybranego prezydenta m. st. Warszawy pana Pawła Piskorskiego interpelację, z której również zacytuję jedno zdanie: Wnoszę zatem o rozważenie przyznania dotacji dla Zamku Królewskiego w Warszawie z ewentualnych dodatkowych dochodów m. st. Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Uchwalona dziś przez Wysoką Izbę ustawa o zmianie ustawy o finansach publicznych (druk nr 976-B), a zwłaszcza dodanie art. 118a usuwa przyczyny prawno-finansowe, które dotychczas zdecydowanie uniemożliwiały wspomożenie remontu Zamku Królewskiego ze strony budżetu m. st. Warszawy, naturalnie jeżeli zostanie zamkowi uprzednio zlecone własne zadanie jednostki samorządu terytorialnego o charakterze publicznym, a właśnie m. st. Warszawa to związek gmin warszawskich. I za stworzenie tej możliwości szanownym paniom i panom posłom chciałem dziś w tym oświadczeniu gorąco podziękować.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#BogumiłAndrzejBorowski">W ostatnich zaś słowach apeluję do pań i panów posłów z Komisji Finansów Publicznych o podjęcie wszelkich możliwych starań, aby przy rozdysponowywaniu w bieżącym roku przez Radę Ministrów ogólnej rezerwy finansowej znalazły się dodatkowe środki dla Ministerstwa Kultury i Sztuki, a pośrednio dla Zamku Królewskiego w Warszawie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Tomasz Szyszko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#TomaszSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś w godzinach przedpołudniowych odbyło się ważne głosowanie dotyczące ustawy o ochronie miejsc martyrologii narodów. Kiedy po tym głosowaniu przeglądałem jego wyniki, ze zdumieniem odnalazłem przy swoim nazwisku oznaczenie czy wynik tego głosowania wskazujący na to, że nie wziąłem w nim udziału. Chciałbym powiedzieć, że nie taka była moja intencja, że chciałem właśnie w tym głosowaniu opowiedzieć się za odrzuceniem projektu tej ustawy, którą - jak i większość moich kolegów - uznaliśmy za niewłaściwą. Być może ta sytuacja powstała po prostu z tego powodu, że zbyt słabo przycisnąłem przycisk, bądź z jakichś jeszcze innych względów technicznych.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#TomaszSzyszko">Również chciałbym powiedzieć, że pan poseł Marian Piłka poprosił mnie, aby oświadczył w jego imieniu, że z wydruku głosowania wynika, że on w ostatecznym głosowaniu poparł tę ustawę, co również nie jest zgodne z jego intencją. Chciał on bowiem głosować za odrzuceniem projektu tej ustawy, a wydruk wyników głosowania wskazuje, że nastąpiła pomyłka. To wszystko. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Andrzej Słomski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#AndrzejSłomski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z dostępnych mi informacji wynika, że w najbliższy poniedziałek w Brukseli ministrowie spraw zagranicznych państw członków NATO podejmą prawdopodobnie decyzję o przystąpieniu do operacji lądowej na terenie Kosowa. Oznaczać to będzie nową fazę operacji militarnej NATO w Jugosławii, fazę tym niebezpieczniejszą, że nie rokującą przybliżenia do pokojowego rozwiązania. Ale oznaczać to będzie także sytuację, w której znajdzie się Polska, związaną z decyzją wysłania naszych żołnierzy do udziału w akcji militarnej NATO, której prawne międzynarodowe aspekty są mocno wątpliwe.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#AndrzejSłomski">Nie tak dawno z woli koalicyjnej większości Unii Wolności i Akcji Wyborczej Solidarność polski parlament wyzbył się prawa do współuczestniczenia w procesie podejmowania decyzji o użyciu polskich sił zbrojnych poza granicami kraju. W Stanach Zjednoczonych na użycie wojsk lądowych za granicą prezydent USA musi mieć zgodę Kongresu. W Niemczech takiej zgody udziela Bundestag, podobnie jest w Czechach i na Węgrzech. Zresztą Węgry już oświadczyły, że nie wyślą swoich wojsk do Kosowa. Niższa Izby czeskiego parlamentu uchwaliła, że po zawarciu porozumienia pokojowego w sprawie Kosowa wyśle do Macedonii szpital polowy oraz samolot transportowy do dyspozycji NATO. Węgierski parlament wyraził jedynie zgodę na udostępnienie lotnictwu NATO korytarza powietrznego nad terytorium Węgier. W Polsce jest inaczej. Sprawę stawia się jako miernik naszej sojuszniczej wiarygodności i test na sojuszniczą solidarność. Minister obrony narodowej szybko zadeklarował, że na ewentualne zapotrzebowanie NATO do operacji lądowych zostanie wysłany 18 batalion bądź wydzielona jego część. Stało się już jakąś dziwną tradycją, że spieszyliśmy się zawsze z podobnymi deklaracjami. Kilka lat temu chcieliśmy wysłać żołnierzy na Haiti. Spieszyliśmy się w sprawie udziału w działaniach w Zatoce Perskiej, chociaż nie byliśmy w NATO. Teraz też pośpiesznie deklarujemy swój udział w operacji NATO, chociaż powszechnie uważa się, że prawo międzynarodowe zostało złamane.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#AndrzejSłomski">Pragnę więc zaapelować do rządu Rzeczypospolitej Polskiej o daleko idącą wstrzemięźliwość zarówno w deklaracjach, jak i w decyzjach o wysyłaniu naszych żołnierzy do Kosowa, w to niebezpieczne w Europie miejsce. Chcę także mieć nadzieję, że pojawi się rozwiązanie pokojowe, że zawsze jest czas na uczciwe i sprawiedliwe negocjacje i że nie będzie w tej sprawie żadnych ostateczności. Uważam także, że polski rząd w najbliższy poniedziałek w Brukseli powinien ograniczyć się do deklaracji udziału w misji pokojowej po ustaniu działań wojennych, misji legitymowanej przez ONZ i OBWE. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Władysław Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WładysławAdamski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Możliwość składania przez posłów interpelacji i zapytań niewątpliwie obok charakteru interwencyjnego należy postrzegać także w wymiarze kontroli władzy wykonawczej przez parlamentarzystów. Uprawnienie to dane jest posłom zarówno w konstytucji, jak i w innych aktach prawnych. W związku z tym na wszelkie sygnały przekazywane przez parlamentarzystów rząd powinien, tak jak to jest zawarte w ustawach, reagować w sposób odpowiedzialny i szybki. Niestety, bardzo często się zdarza, że przekazywane nam odpowiedzi mają charakter wymijający lub otrzymujemy je ze znacznym opóźnieniem. Ustawa o wykonywaniu mandatu posła i senatora mówi o terminie 3-tygodniowym.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#WładysławAdamski">Chciałbym w tym swoim krótkim oświadczeniu w związku z tym zwrócić się do Prezydium Sejmu, aby w tego rodzaju wypadkach podejmowane były stanowcze reakcje. Wierzę, że przy pomocy pana marszałka uda się po prostu takie przypadki wyeliminować. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#MarekBorowski">Informacje o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie znajdują się w doręczonym paniom posłankom i panom posłom druku nr 995.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#MarekBorowski">Na tym kończymy 47 posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#MarekBorowski">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#MarekBorowski">Porządek dzienny następnego posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 21, 22 i 23 kwietnia 1999 r., został paniom posłankom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#MarekBorowski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-95.7" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-95.8" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 14 min 09)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>