text_structure.xml 508 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 9 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Stanisław Zając, Franciszek Jerzy Stefaniuk, Marek Borowski i Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MaciejPłażyński">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MaciejPłażyński">Na sekretarzy obrad powołuję panów posłów Adama Stanisława Szejnfelda, Marka Wikińskiego, Jerzego Jankowskiego i Michała Tomasza Kamińskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MaciejPłażyński">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Adam Stanisław Szejnfeld i Marek Wikiński.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MaciejPłażyński">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Marek Wikiński i Michał Tomasz Kamiński.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MaciejPłażyński">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#MaciejPłażyński">Protokół 4 posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec niewniesienia zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#MaciejPłażyński">Porządek dzienny 5 posiedzenia został paniom posłankom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#MaciejPłażyński">Wysoka Izbo! Informuję, że Rada Ministrów wycofała projekt ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz ustawy o zobowiązaniach podatkowych, zawarty w druku nr 52. W związku z tym stwierdzam, że dotychczasowy punkt 10 porządku dziennego dotyczący tego projektu ustawy stał się bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#MaciejPłażyński">Informuję, że Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej wniósł o uzupełnienie porządku dziennego o rozpatrzenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#MaciejPłażyński">Po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu i Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o skierowaniu tego projektu do pierwszego czytania na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#MaciejPłażyński">Prezydium Sejmu - po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów - proponuje, aby Sejm przeprowadził debatę krótką nad projektem ustawy o ratyfikacji konkordatu, a także wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła w debatach nad sprawozdaniami komisji o projektach ustaw o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi, o cenach, o lasach oraz w pierwszym czytaniu projektów ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz uchwały w sprawie utworzenia Polskiej Grupy Unii Międzyparlamentarnej.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#MaciejPłażyński">Natomiast w dyskusji nad pozostałymi punktami porządku dziennego Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#MaciejPłażyński">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#MaciejPłażyński">W dniu dzisiejszym rozpatrzymy, według dotychczasowej numeracji, punkty od 1 do 12 włącznie - z pominięciem punktu 9, który rozpatrzymy jutro, i punktu 10, który stał się bezprzedmiotowy - oraz punkt 16 dotyczący poprawek Senatu do ustaw okołocelnych, a także punkty 17 i 18 dotyczące pierwszych czytań.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#MaciejPłażyński">Pierwsze czytanie projektu ustawy o ratyfikacji konkordatu Sejm przeprowadzi w piątek po wznowieniu posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#MaciejPłażyński">Głosowania przeprowadzimy w dniu dzisiejszym około godz. 18, a także w piątek w końcowej części posiedzenia, w terminie, który zostanie podany do wiadomości pod koniec dzisiejszych obrad.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#MaciejPłażyński">Do rozpatrzenia pytań w sprawach bieżących Sejm przystąpi w piątek około godz. 12. W dniu dzisiejszym przerwa będzie zarządzona od godz. 15 do godz. 16.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#MaciejPłażyński">Proszę obecnie posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#AdamStanisławSzejnfeld">Informuję, że, za zgodą marszałka Sejmu, w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#AdamStanisławSzejnfeld">- Etyki Poselskiej - o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#AdamStanisławSzejnfeld">- Gospodarki - o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#AdamStanisławSzejnfeld">- Kultury i Środków Przekazu - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#AdamStanisławSzejnfeld">- Polityki Społecznej - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#AdamStanisławSzejnfeld">- Mniejszości Narodowych i Etnicznych - o godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#AdamStanisławSzejnfeld">- Finansów Publicznych - o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#AdamStanisławSzejnfeld">- Integracji Europejskiej - o godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#AdamStanisławSzejnfeld">- Regulaminowej i Spraw Poselskich - po ogłoszeniu przerwy obiadowej.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#AdamStanisławSzejnfeld">Informuję również, że w dniu dzisiejszym odbędą się następujące zebrania konstytuujące:</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#AdamStanisławSzejnfeld">- Delegacji Sejmu i Senatu do Zgromadzenia Parlamentarnego Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie - o godz. 14 w sali nr 25,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#AdamStanisławSzejnfeld">- Delegacji Sejmu i Senatu na Konferencje Parlamentarne do spraw Współpracy w Regionie Morza Bałtyckiego - o godz. 15.30 w sali nr 25,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#AdamStanisławSzejnfeld">- Delegacji Sejmu i Senatu do Parlamentarnej Komisji Wspólnej Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej - o godz. 16.30 w sali nr 25.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#AdamStanisławSzejnfeld">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MarekMazurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W sprawie porządkowej. Zbiega się termin posiedzenia Komisji Integracji Europejskiej, dziś o godz. 18, z terminem głosowania. Oczywiście będziemy musieli być na głosowaniu, więc chyba posiedzenie komisji odbędzie się po nim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MaciejPłażyński">Tak, proszę o przesunięcie posiedzenia komisji.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r. (druki nr 63 i 90).</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Pawła Arndta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PawełArndt">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! W imieniu Komisji Finansów Publicznych mam zaszczyt zarekomendować Wysokiej Izbie projekt ustawy o zmianie ustawy o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r. Projekt ten został wniesiony do laski marszałkowskiej 27 listopada przez prezesa Rady Ministrów. 3 grudnia odbyło się jego pierwsze czytanie jako projektu pilnego i Sejm skierował go do Komisji Finansów Publicznych. Komisja Finansów Publicznych rozpatrywała ten projekt na posiedzeniu 4 grudnia br. W posiedzeniu wzięli udział przedstawiciele Komisji Polityki Społecznej, Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Uznano za zasadne wprowadzenie zmian do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PawełArndt">Pierwsza część proponowanych zmian, zawarta w art. 11d, dotyczy sprecyzowania przepisów ustawy w zakresie korzystania przez rolników z Funduszu Pracy oraz możliwości wykonywania prac w ramach robót publicznych i prac interwencyjnych. Część ta nie wzbudziła specjalnych dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PawełArndt">Kolejna część zmian, daleko bardziej istotna, a polegająca na stworzeniu Agencji Rynku Rolnego podstaw prawnych do wypłaty powodzianom ekwiwalentów pieniężnych ze środków finansowych pochodzących z kredytu bankowego lub ze sprzedaży innych niż pszenica produktów rolnych i żywnościowych, wywołała dość ożywioną dyskusję. W jej wyniku zaproponowano zmianę w stosunku do projektu rządowego polegającą na dodaniu art. 13a, który jednoznacznie stanowi, że Agencja Rynku Rolnego na cele pomocowe może zaciągnąć kredyt bankowy. W związku z tym uproszczono również zapis art. 12 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PawełArndt">Proponowany zapis, aby Agencja Rynku Rolnego mogła udzielić pomocy tym gminom, z których wnioski wpłynęły po 1 września, został przyjęty. Przypominam, że ustawa nakładała termin składania wniosków właśnie do 1 września. Jak mówił pan minister Widzyk, do 31 października wpłynęło jeszcze 227 wniosków mówiących o zalaniu około 24 tys. ha. Wnioski te wpływają do Agencji Rynku Rolnego nadal. Nowy termin ich składania - 31 grudnia 1997 r. - został przyjęty. Stanowi o tym art. 12 ust. 3 i 4.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PawełArndt">Pozytywnie oceniono również rozszerzenie możliwości pełnej odbudowy zapasów rezerw państwowych przez rekompensatę budżetu Agencji Rynku Rolnego w pozycji rezerwy państwowe nie tylko do wartości przekazanej nieodpłatnie pomocy w naturze, ale również do wartości sprzedanej pszenicy w celu uzyskania środków na wypłatę ekwiwalentów pieniężnych. Stanowi o tym art. 12 ust. 5. Propozycja rozszerzenia możliwości wykorzystania innych zapasów będących w posiadaniu Agencji Rynku Rolnego, nie tylko zapasów rezerw państwowych, została również zaakceptowana. Mówi o tym art. 13. Skutki finansowe tych wszystkich wypłat i przekazania odszkodowań w naturze szacuje się na 205 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PawełArndt">Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Finansów Publicznych wnoszę o uchwalenie załączonego projektu uchwały, zawartego ostatecznie w druku nr 90. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MaciejPłażyński">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MaciejPłażyński">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Szyszkę, Akcja Wyborcza Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#TomaszSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, oczywiście poprze nowelizację ustawy o przeciwdziałaniu skutkom powodzi. Pamiętamy te dramatyczne obrazy, nieszczęścia, które spotkały setki tysięcy naszych rodaków w lipcu tego roku. Pamiętamy również - co tu dużo mówić - bardzo poważną indolencję państwa, rządu, słynną wtedy wypowiedź pana premiera Cimoszewicza i niestety, nieudane próby usuwania skutków powodzi przez poprzedni rząd. Te próby tak dalece zamuliły tę kwestię, że prosimy o przedłużenie terminu składania wniosków. Dlatego też popieramy wszystkie punkty tej ustawy, które dają duże możliwości, jeżeli chodzi o przyśpieszenie naprawiania krzywd i uzyskania zadośćuczynienia przez tych, którzy te krzywdy ponieśli.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#TomaszSzyszko">Popieramy to rozwiązanie, które pomoże rolnikom korzystać z Funduszu Pracy i wykonywać prace w ramach tak zwanych prac interwencyjnych i robót publicznych. Popieramy również takie rozwiązanie, aby Agencja Rynku Rolnego mogła udzielać pomocy tym gminom, których wnioski wpłynęły po 1 września, i aby przesunąć ten termin do 30 października, w tym okresie napłynęło bowiem jeszcze paręset takich wniosków. Obejmowało to łącznie 24 tys. hektarów zalanych terenów.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#TomaszSzyszko">Popieramy także propozycję, aby zwiększyć możliwości pełnej odbudowy rezerw państwowych poprzez rekompensatę budżetu agencji w pozycji „rezerwy państwowe” - nie tylko do wartości przekazywanej nieodpłatnie pomocy w naturze, ale również do wartości pszenicy sprzedanej w celu uzyskania środków na wypłatę tych ekwiwalentów pieniężnych.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#TomaszSzyszko">Wreszcie trzecia kwestia, popieramy również rozszerzenie, jeżeli chodzi o pewne możliwości wykorzystania innych zapasów, będących w posiadaniu agencji rolnej skarbu państwa, nie tylko zapasów z rezerw państwowych, ale wszystkich będących w posiadaniu Agencji Rynku Rolnego.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#TomaszSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uważamy ponadto, że właśnie te rozwiązania i propozycje, które rząd przedstawił w autopoprawce - przypominam, że chodzi o pochodzącą z Banku Światowego i z Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju kwotę 200 mln dolarów, która ma być przeznaczona na zadania zlecone gmin i odbudowę infrastruktury, oraz bardzo duży udział środków, które zostały przeznaczone w tym budżecie właśnie na odbudowę dróg - również będą w znacznym stopniu przyczyniały się do odbudowy terenów zniszczonych przez powódź.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#TomaszSzyszko">Na zakończenie chciałem powiedzieć, że wobec tak dramatycznego wyzwania, jakim jest problem odbudowy tych terenów, oceniamy, iż jest to jeden z bardzo ważnych kroków, które mogą pomóc usunąć te wszystkie zniszczenia. Oczekujemy, że rząd w najbliższym czasie podejmie szereg inicjatyw prawnych, aby państwo i jego instytucje w przyszłości mogły sprostać tak dramatycznym wyzwaniom. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#MaciejPłażyński">O zabranie głosu w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej proszę pana posła Andrzeja Piłata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#AndrzejPiłat">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej chciałem się odnieść do pilnego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi z lipca 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#AndrzejPiłat">Proponowane zmiany dotyczą dwóch kwestii, jak przekazał to poseł sprawozdawca. Po pierwsze, jest to sprawa możliwości dalszego otrzymywania przez rolników, których gospodarstwa zostały zniszczone przez powódź, bezzwrotnej pomocy finansowanej z Funduszu Pracy, która jest w gestii urzędów pracy; a także sprawa możliwości kierowania tych rolników do robót publicznych i prac interwencyjnych, podobnie jak ma to miejsce w przypadku osób, które posiadają status bezrobotnego. Chciałem przypomnieć, że te rozwiązania prawne zostały zaproponowane przez klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej w poprzedniej kadencji, aby umożliwić rolnikom i osobom prowadzącym specjalne działy produkcji rolnej normalne funkcjonowanie do czasu odbudowy własnego warsztatu pracy. Te poprawki klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej oczywiście będzie popierał.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#AndrzejPiłat">Druga sprawa także dotyczy rolników, którym powódź zalała pola uprawne. Sejm poprzedniej kadencji na wniosek rządu koalicji SLD i PSL zdecydował, że za każdy zalany hektar rolnicy otrzymają jedną tonę pszenicy bądź jej równowartość. Pszenica bądź środki finansowe powinny pochodzić z nadwyżek zgromadzonych przez Agencję Rynku Rolnego i ze sprzedaży tych nadwyżek. Obecnie proponowane zmiany w tej kwestii dotyczą wydłużenia do końca br. okresu, w którym rolnicy i całe gminy mogą składać wnioski. Zmiany te umożliwiają Agencji Rynku Rolnego zaciągnięcie kredytu na wypłatę środków finansowych stanowiących równowartość ceny tej tony pszenicy, o której wspomniałem.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#AndrzejPiłat">Także te zmiany, zdaniem Sojuszu Lewicy Demokratycznej korzystne dla rolników, będą przez nas poparte. Jak więc widać, te zmiany, które są korzystne dla społeczeństwa, mój klub będzie popierał bez względu na to, kto będzie ich autorem.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#AndrzejPiłat">Korzystając z okazji, chciałem jednak przypomnieć, jako człowiek, który przez dwa i pół miesiąca odpowiadał za usuwanie skutków powodzi (to chciałbym oświadczyć i odnieść się między innymi do wystąpienia pana posła Szyszki, który opowiadał o bezradności rządu w czasie powodzi, która miała miejsce w lipcu), że podczas mojego dwuipółmiesięcznego urzędowania przekazałem na tereny popowodziowe prawie 1200 mln nowych złotych, a dodatkowo prawie 800 mln zł zostało przekazane z zupełnie innych źródeł.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#AndrzejPiłat">Obecnie upływa już prawie półtora miesiąca od zaprzysiężenia nowego rządu i jakoś nie widzę środków finansowych, które by były kierowane na tereny powodziowe. Osobiście obserwuję bardzo pilnie poczynania rządu, które dotyczą terenów popowodziowych i wyniki pracy rządu na tym terenie.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#AndrzejPiłat">Podzielam oczywiście te opinie i oczekuję od rządu dalszych dodatkowych rozwiązań prawnych i finansowych, aby ludziom na tych terenach pomóc, bo akurat tej pomocy absolutnie potrzebują. Jeśli chodzi o rozwiązania, które tutaj co jakiś czas się proponuje podczas debaty, chodzi o kredyt Banku Światowego i kredyt z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, to chcę oświadczyć z całą mocą, że są to kredyty, które zostały przygotowane przez poprzedni rząd. Obecny rząd po prostu zbiera żniwo w tej sprawie, ponieważ podpisy i umowy zostały przez nas już wcześniej przygotowane.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#AndrzejPiłat">Chcę także przy okazji oświadczyć, że klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest zadowolony z tego, iż obecny rząd kontynuuje plany i kierunki rozwiązań w sprawie powodzian, zaaprobowane przez rząd, którego miałem przyjemność być członkiem.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#AndrzejPiłat">Chcę oświadczyć, że wszystkie zaproponowane zmiany, które będą służyły społeczeństwu tych terenów, będziemy popierać, co już dzisiaj deklaruję z góry. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MaciejPłażyński">O zabranie głosu w imieniu klubu Unii Wolności proszę panią poseł Joannę Staręgę-Piasek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cieszę się, że kwestie różnych form pomocy powodzianom wszystkich na tej sali łączą, a nie dzielą.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#JoannaStaręgaPiasek">Chcę w imieniu klubu Unii Wolności stwierdzić, że będzie on w całości popierał zmiany w ustawie o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#JoannaStaręgaPiasek">Wydaje mi się, że pilność tej poprawki do ustawy jest wyjątkowo uzasadniona. Jest to dość szybka reakcja na sytuację, którą wymusza rzeczywistość: po pierwsze dlatego, że chodzi o przesunięcie terminu składania wniosków, który okazał się zbyt krótki, po drugie dlatego, że skutki powodzi, jeśli chodzi o rolników, dają o sobie znać nieco później, w nieco inny sposób niż w stosunku do innych. W związku z tym zmiany, które zdecydowanie przyczyniają się do tego, żeby łatwiej i szybciej można było skorzystać zarówno ze środków Agencji Rynku Rolnego, jak i z różnych możliwości, które daje Fundusz Pracy, wydają się ze wszech miar korzystne.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#JoannaStaręgaPiasek">Nie będę powtarzała szczegółów; trzech posłów przede mną omówiło dokładnie tę ustawę. Stwierdzam więc raz jeszcze, że klub Unii Wolności popiera zmiany w przedmiotowej ustawie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MaciejPłażyński">W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego proszę pana posła Mirosława Pietrewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MirosławPietrewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego poprze w pełnym zakresie rządowy pilny projekt zmiany ustawy o zastosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r. Projekt zmiany tej ustawy zachowuje bowiem wszystkie zasadnicze rozwiązania, które zostały przyjęte przez Wysoki Sejm jeszcze w trakcie powodzi, a jednocześnie wprowadza korekty, zmiany korzystne dla społeczeństwa, a zwłaszcza dla rolników. Wszystkie tego typu zmiany popieramy tutaj publicznie. Będziemy zawsze je popierali, niezależnie od tego, kto będzie ich inicjatorem.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#MirosławPietrewicz">Chciałbym tutaj podkreślić zwłaszcza te zaproponowane rozwiązania, które mają na celu ułatwienie (i miejmy nadzieję, że rzeczywiście to ułatwią) uzyskania faktycznej pomocy przez rolników, którzy od kilku miesięcy na tę pomoc czekają. Pierwotnie, pod koniec lipca, gdy przygotowywany był ten projekt ustawy, zakładaliśmy, iż większość zainteresowanych poszkodowanych będzie chciała uzyskać pomoc rzeczową w postaci zboża. Rzeczywistość okazała się inna i, myślę, że trzeba w pełni pozytywnie poprzeć ten projekt, który zmierza do ułatwienia, zaspokojenia zapotrzebowania rolników raczej na pieniądze niż na zboże.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#MirosławPietrewicz">Po drugie, wydaje mi się, że bardzo cenne jest również przesunięcie terminu składania wniosków do agencji przez gminy, co ułatwia uzyskanie tej pomocy rolnikom później zgłaszającym swoje potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#MirosławPietrewicz">W związku z tym, co powiedziałem wyżej, jeszcze raz podkreślam, że klub będzie głosował za przyjęciem w całości przedstawionego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MaciejPłażyński">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#MaciejPłażyński">O głos prosił pan minister - członek Rady Ministrów Jerzy Widzyk.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JerzyJacekWidzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję serdecznie za jednomyślność w tym temacie. Mam nadzieję, że pozwoli to w sposób szybki i skuteczny załatwić tę część problemu, związaną z likwidacją skutków powodzi.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#JerzyJacekWidzyk">Pozwolę sobie nie odpowiadać dzisiaj panu posłowi Andrzejowi Piłatowi na temat spraw, które był łaskaw poruszyć w swym przemówieniu. Myślę, że będzie to przedmiotem na przykład debaty budżetowej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#MaciejPłażyński">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#MaciejPłażyński">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy o godz. 18.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (druki nr 64 i 107).</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Henryka Goryszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#HenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd przedstawił projekt zmiany ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, którego istota sprowadzała się do trzech rzeczywiście nowych rozstrzygnięć. Po pierwsze, stawki akcyzy miały utracić charakter stawek maksymalnych, pewnego pułapu, którego nie można przekroczyć, natomiast same one byłyby ustalane, tak jak do tej pory, przez rozporządzenie ministra finansów. Otóż w brzmieniu przedłożenia rządowego stawki te miały stać się stawkami sztywnymi, ustalanymi bezpośrednio w ustawie. Jednocześnie jednak rząd przedstawiał, iż minister finansów uzyskuje ustawowe, jakby niezależne od stawek sztywnych ustawowych, upoważnienie do ustalania stawek akcyzy. Byłyby więc stawki akcyzowe ustalane też przez ministra finansów. Wreszcie trzecim elementem, na którym się skupiał projekt rządowy, była likwidacja zarządzeń ministra finansów jako aktów normatywnych, stanowiących prawo w sferze podatkowej. Było to konsekwencją postanowień konstytucji, zwłaszcza art. 87 i 92 obecnie obowiązującej konstytucji, likwidującej tę kategorię źródeł prawa. Prawo może być kreowane ustawą lub rozporządzeniem wydawanym na podstawie ustawy. W toku prac Komisji Finansów Publicznych, której mam zaszczyt przewodniczyć, pojawił się problem natury prawnej: zgodności projektu tej ustawy z konstytucją, ponieważ art. 217 konstytucji wprowadza bardzo szczególny system, bardzo szczególną regulację dotyczącą źródeł prawa kreujących obowiązek podatkowy obywateli i obowiązek podatkowy podmiotów gospodarczych. Jest to bardzo istotne dlatego, że obowiązek podatkowy jest jednym z najbardziej powszechnych obowiązków dotykających zarówno obywateli, jak i podmioty gospodarcze, w związku z tym nie można go pozostawiać w zbyt daleko idącym zakresie poza zainteresowaniami, poza oglądem władzy ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#HenrykGoryszewski">Konstytucja przyjmuje w sferze prawa podatkowego dwie grupy zagadnień i odpowiednio do ich wagi i znaczenia zastrzega wyłączną kompetencję ustawom bądź też pozwala regulować prawo rozporządzeniami ministra finansów. Do wyłącznej kompetencji ustaw, zgodnie z art. 217 konstytucji, należy określanie podmiotów, na których obowiązek podatkowy ciąży, przedmiotu opodatkowania, a więc tej materii, która jest podstawą do wykreowania obowiązku podatkowego, oraz stawek podatkowych i kategorii podmiotów zwolnionych z tego obowiązku. Kategoria podmiotów jest to pojęcie szersze, w każdym razie inne niż pojęcie samego podmiotu indywidualnego. Natomiast konstytucja w tymże art. 217 mówi, że ustawa określa jedynie zasady przyznawania ulg i umorzeń w zakresie obowiązku podatkowego. W związku z tym zarówno same ulgi, jak i umorzenia mogą być przedmiotem unormowań na poziomie rozporządzenia ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#HenrykGoryszewski">Po tej analizie przedstawiciele rządu poszli za radą komisji, żeby przygotować nową, poprawioną wersję tego projektu, która będzie w pełni spełniać wymogi konstytucyjne. Panie i panowie posłowie, ten projekt otrzymaliście w druku nr 107. Ten projekt tym razem spełnia, przynajmniej w przekonaniu większości komisji, wyraźnie prezentowanym, wymogi wynikające z art. 217 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#HenrykGoryszewski">W art. 37 nowelizowanej ustawy o podatku od towarów i usług, a jest to art. 1 pkt 2 projektu ustawy stanowiącej materię druku nr 107, są następujące kategorie rozstrzygnięć: po pierwsze, ustala się sztywne, już w ustawie określone stawki akcyzy, po drugie, upoważnia się ministra finansów, ale do rozstrzygnięcia w drodze rozporządzenia, do obniżania stawek akcyzy bądź też zwalniania niektórych wyrobów od akcyzy. Mieści się to więc, w przekonaniu Komisji Finansów Publicznych, w tej części art. 217 konstytucji, która mówi o zasadach przyznawania ulg i umorzeń. Oczywiście sam ust. 2 tego nowego art. 37 nie spełniałby jeszcze wymogów konstytucji, bo tu mówi się o samej możliwości wydawania rozporządzenia, natomiast ust. 3 i 4 art. 37, ciągle mowa o pkt. 2 na str. 2 tego sprawozdania, mówią o pewnych rozstrzygnięciach dotyczących w swej istocie pojęcia zasad przyznawania ulg lub umorzeń. Mówi się bowiem o tym, że stawki akcyzy mogą być wyrażane - a więc te stawki niższe, obniżone przez ministra finansów - bądź to w procencie ceny, w procencie podstawy opodatkowania, bądź to w kwocie na jednostkę wyrobów lub w formie różnicy ceny. Co więcej, w kolejnym ust. 4 tego artykułu wyraźnie się stwierdza, że minister finansów, wydając rozporządzenie, uwzględnia - a więc to są te zasady, które krępują jego swobodę określenia materii tego rozporządzenia - założenia ustawy budżetowej, przebieg realizacji budżetu państwa, sytuację gospodarczą państwa i sytuację rynkową w obrocie wyrobami akcyzowymi.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#HenrykGoryszewski">Dodano do tego przepis o charakterze intertemporalnym, jakim jest art. 2 mówiący o tym, że przepisy wykonawcze wydane przed wejściem w życie tej ustawy, obowiązujące obecnie, zachowują swoją moc do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych. Inaczej bowiem, gdybyśmy nie wprowadzili tego przepisu intertemporalnego, międzyczasowego, byłby krótki czas między 1 stycznia, kiedy ta ustawa ma wejść w życie, a wydaniem i ogłoszeniem rozporządzenia ministra finansów, kiedy to musielibyśmy, literalnie stosując tę ustawę, pobierać maksymalne stawki akcyzy przewidziane w art. 37 nowelizowanej ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie dotyczącym przedmiotów opodatkowanych akcyzą. Oczywiście nie jest to ani intencją rządu, ani intencją - jak sądzę - Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#HenrykGoryszewski">Wysoka Izbo! Większość komisji w głosowaniu ostatecznym, po dyskusji, stanęła jednakże na stanowisku, że - mimo, co podkreślam, owych zmian w projekcie przedstawionym przez rząd - art. 37 (tak odbierałem poglądy przedstawiane przez większość komisji) budzi wątpliwości, czy mieści się w granicach art. 217 konstytucji. Z tego powodu większość komisji wnosi do Wysokiego Sejmu o odrzucenie projektu ustawy. Mniejszość zgłosiła wniosek o uchwalenie tego projektu ustawy. Ten wniosek z kolei jest argumentowany tym, że nowy art. 37 proponowany w tym przedłożeniu mieści się w granicach konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#HenrykGoryszewski">Mam nadzieję, panie marszałku i Wysoka Izbo, że nie przedstawiałem tego projektu stronniczo, co było dla mnie trudne do uniknięcia z tej racji, że jestem akurat po stronie autorów wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę posła sekretarza o odczytanie krótkiego komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#AdamStanisławSzejnfeld">W dniu 11 grudnia 1997 r. o godz. 10 odbędzie się posiedzenie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#MaciejPłażyński">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#MaciejPłażyński">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#MaciejPłażyński">Proszę pana posła Andrzeja Woźnickiego o zabranie głosu w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność poprze oczywiście przedłożenie rządowe; w tym wypadku jest to wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Gospodarka i finanse, jakie zastaliśmy po 4 latach rządów poprzedniej koalicji, zmuszają nas albo do cięcia wydatków, albo do podwyższania dochodów. To drugie rozwiązanie, bardziej racjonalne z uwagi na liczne społeczne potrzeby, które stoją po stronie wydatków, zostało przez rząd podjęte i rozwiązane. Trzeba powiedzieć, że rozwiązanie stanowi elastyczny i sprawny instrument w rękach rządu, jeśli chodzi o kształtowanie dochodów. Jeżeli, Wysoka Izbo, panie posłanki i panowie posłowie wczytają się w zmianę art. 37 i porównają z poprzednią jego wersją, to zauważą tę elastyczność i pewną doskonałość w stosunku do poprzednich rozwiązań, pozwalającą regulować rządowi - w zależności od potrzeb budżetu - takie właśnie sprawy jak akcyza i w związku z tym regulować zgodnie z potrzebami możliwość uzyskania dodatkowych dochodów.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Dodatkowe dochody po stronie podatków pośrednich są wygodnym i wskazanym sposobem regulowania kwestii zmniejszenia deficytu w budżecie. Akcyza, szczególnie dotycząca używek, jest tradycyjnym sposobem uzyskiwania dochodów, natomiast likwidacja ulgi w podatku VAT w sytuacji, w jakiej znaleźliśmy się, jest naturalnym sposobem reakcji na zastaną sytuację. 7% VAT to jest ulga, tak że nie można mówić o podwyższeniu podatku, tylko o zniesieniu ulgi.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Ci wszyscy, którzy by chcieli wzywać do odrzucenia przedłożenia rządowego, powinni odpowiedzieć sobie, a właściwie zastanowić się, co odpowiedzą wyborcom - pielęgniarkom, nauczycielom, tym, którzy zostali poszkodowani przez powódź oraz wszystkim innym, którzy powinni zostać dostrzeżeni, a ich potrzeby powinny być zaspokojone. Co odpowiedzą, jeśli wpływów do budżetu nie będzie? Sądzę, że głosowanie - zresztą mój klub stoi na tym stanowisku - w którym poprzemy przedłożenie rządowe, to jest wyjście naprzeciw tym wszystkim społecznym oczekiwaniom, przynajmniej w minimalnym, możliwym do zrealizowania wymiarze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#MaciejPłażyński">O zabranie głosu w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej proszę pana posła Stanisława Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko odnośnie do sprawozdania Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#StanisławStec">Z uzasadnienia do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym wynika, że głównym celem projektu ustawy jest dostosowanie formy aktów prawnych wydawanych na podstawie delegacji dla ministra finansów, zawartych w ustawie o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, do zasad określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez zastąpienie słowa „zarządzenia” na „rozporządzenia” oraz określenie w ustawie stawek akcyzy, jak również upoważnienie ministra finansów do stosowania obniżek stawek i zwolnień z akcyzy. Zgodnie z treścią art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#StanisławStec">W czasie rozpatrywania przez Komisję Finansów Publicznych pilnego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym został zgłoszony wniosek, aby Biuro Legislacyjne Kancelarii Sejmu zbadało projekt w zakresie zgodności zaproponowanych rozwiązań z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Po dostarczeniu w dniu 5 grudnia opinii Biura Legislacyjnego, które stwierdza, że rozwiązania zaproponowane w pkt. 3b art. 1 projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym naruszają art. 217 konstytucji, komisja zobowiązała rząd do przepracowania projektu.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#StanisławStec">Rząd w dniu 5 grudnia 1997 r. przedłożył zmodyfikowany projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, który praktycznie po półgodzinnym zapoznaniu się z nim był rozpatrywany przez Komisję Finansów Publicznych. Zmieniony projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym zakłada:</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#StanisławStec">- podwyższenie stawki VAT na usługi telekomunikacyjne;</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#StanisławStec">- zmianę treści art. 10 ust. 4, który jest delegacją do wydawania przez ministra finansów, w drodze rozporządzenia, a nie zarządzenia, wzoru deklaracji podatkowych;</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#StanisławStec">- określenie stawek akcyzy w formie procentowej przez przyjęcie aktualnych stawek określonych w ustawie jako maksymalne za stawki obowiązujące. Jednak stawki te są znacznie wyższe od dotychczas stosowanych, np. na paliwa o ok. 40%.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#StanisławStec">W projekcie zakłada się, że minister finansów w drodze rozporządzenia może obniżać stawki akcyzy lub zwalniać niektóre wyroby od tego podatku, uzależniając to m.in. od przebiegu realizacji budżetu państwa, sytuacji gospodarczej państwa oraz sytuacji rynkowej w obrocie wyrobami akcyzowymi. Ponadto projekt zakłada, że stawki podatku akcyzowego mogą być przez ministra finansów w drodze rozporządzenia obniżane w zależności od sytuacji rynkowej danego wyrobu akcyzowego. Rozwiązanie to wprawdzie jest praktyczne dla ministra finansów, nasuwa jednak poważne wątpliwości pod względem zgodności z treścią art. 217 konstytucji. Uzyskanie w tym zakresie pisemnej wykładni Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu zdaniem naszego klubu jest niezbędne.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#StanisławStec">Zdaniem klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie ma potrzeby rozpatrywania ustaw podatkowych w szybkim terminie, gdyż niezbędna jest szczegółowa analiza ich skutków oraz zapewnienie zgodności z określonymi przez ustawę zasadniczą zasadami w nakładaniu podatków, ponieważ ewentualne orzeczenie ich niezgodności może powodować bardzo negatywne skutki budżetowe. W ustawie należy określić stawki akcyzy, które będą faktycznie obowiązywać w danym roku.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#StanisławStec">Podkreślenia wymaga, że zgodnie z art. 241 ust. 6 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w okresie dwóch lat od dnia wejścia w życie konstytucji Rada Ministrów ustali, które z zarządzeń ministrów lub innych organów administracji rządowej, podjęte lub wydane przed dniem wejścia w życie konstytucji, wymagają, stosownie do warunków określonych w art. 87 ust. 1 i w art. 92 konstytucji, zastąpienia przez rozporządzenia wydawane na podstawie upoważnienia ustawy, której projekt w odpowiednim czasie Rada Ministrów winna przedstawić Sejmowi. Stan ten potwierdza art. 2 złożonego przez rząd projektu ustawy, w którym zakłada się, że treść zarządzeń wydanych na podstawie dotychczasowej ustawy będzie ważna przynajmniej przez okres 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#StanisławStec">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie podziela także stanowiska rządu, że od 1 lutego 1998 r. należy dostosować obecny stan prawny do przepisów VI Dyrektywy Rady Unii Europejskiej z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich dotyczących podatków obrotowych i objąć stawką podstawową podatku od towarów i usług w wysokości 22% usługi telekomunikacyjne.</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#StanisławStec">Stawka 7% nie jest ulgą. W ustawie są trzy stawki podatkowe: 0%, 7% i 22%. Ustawodawcy pozostawiono wybór, którą stawką określone towary czy usługi są opodatkowane.</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#StanisławStec">Usługi telekomunikacyjne w naszym kraju należą do najdroższych w Europie. Podwyższenie podatku od towarów i usług z 7% na 22%, czyli o 15%, spowoduje znaczny wzrost cen dla rodzin korzystających z usług telekomunikacyjnych, w tym rodzin najuboższych. W ostatnim okresie znacznie rozszerzył się, również na terenach wiejskich, zasięg usług. W związku z tym tak poważna podwyżka cen spowoduje ograniczenie możliwości korzystania z tych usług.</u>
          <u xml:id="u-25.13" who="#StanisławStec">Podkreślenia wymaga, że podwyższenie stawki podatku od towarów i usług na usługi telekomunikacyjne nie obciąży przedsiębiorstw i osób prowadzących działalność gospodarczą, gdyż jako podatek naliczony będzie odliczany od podatku należnego. Podwyżka podatku od towarów i usług na usługi telekomunikacyjne winna być realizowana dopiero po prywatyzacji Telekomunikacji Polskiej SA, co umożliwi wprowadzenie konkurencji w usługach telekomunikacyjnych i tym samym wybór tańszych usług.</u>
          <u xml:id="u-25.14" who="#StanisławStec">Natomiast przyjęte z tytułu podwyżki podatku od towarów i usług telekomunikacyjnych dodatkowe wpływy w budżecie w wysokości 300 mln na rok 1998 można, zdaniem naszego klubu, zastąpić poprawą w egzekwowaniu należnych podatków, szczególnie od tak zwanych dochodów nie ujawnionych. Brak zgody Komisji Finansów Publicznych na odroczenie wejścia w życie ustawy Ordynacja podatkowa daje urzędom skarbowym i urzędom kontroli skarbowej możliwość wykorzystania postanowień tej ustawy do efektywniejszego działania, co winno mieć odzwierciedlenie w ograniczeniu szarej strefy i w zwiększeniu dochodów budżetowych pochodzących z należnych podatków.</u>
          <u xml:id="u-25.15" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem stanowiska Komisji Finansów Publicznych odnośnie do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-25.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#MaciejPłażyński">O wystąpienie w imieniu klubu Unii Wolności proszę pana posła Henryka Wujca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#HenrykWujec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpatrując dzisiaj sprawozdanie komisji na temat projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, mamy, chyba pierwszy raz w tej kadencji Sejmu, do czynienia z bardzo ciekawym przypadkiem zderzenia projektów ustaw z nową konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#HenrykWujec">Jesteśmy od ponad miesiąca pod rządami nowej konstytucji i okazuje się, że przygotowanie projektów ustaw wymaga niezwykłej staranności ze strony wszystkich autorów, a w szczególności rządu, żeby nie narazić się na zarzut niezgodności z konstytucją. Tej staranności, niestety, zabrakło autorom projektu ustawy i stąd wielkie komplikacje przy jej uchwalaniu. Sądzę, że gdyby ten projekt był staranniej przygotowany, sprawa byłaby znacznie łatwiejsza, można byłoby dyskutować bardziej merytorycznie.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#HenrykWujec">Otóż słusznie tu zostało podniesione, że projekt ustawy zgłoszony przez rząd spotkał się z negatywną opinią dwóch biur sejmowych: Biura Legislacyjnego oraz Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu. Zwrócono uwagę na dwie rzeczy, które grożą tym, że ustawa będzie uznana za niezgodną z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#HenrykWujec">Wcześniej podnoszono zarzut, że art. 217 konstytucji bardzo mocno chroni interesy obywateli w ten sposób, iż stanowi, że tylko w drodze ustawy można nakładać podatki, daniny publiczne, określać podmioty i przedmioty opodatkowania, stawki podatkowe, a nawet zasady przyznawania ulg, umorzeń oraz kategorie podmiotów zwolnionych od podatków. To wszystko musi być wprowadzone w drodze ustawy. Gdyby funkcjonowała stara ustawa, to oczywiście nie byłoby to respektowane. Wprawdzie jest przepis przejściowy, ale sądzę, że w tak ważnej sprawie jak podatki potrzebna jest większa precyzja. Intencja naprawy art. 37 w starej ustawie jest celowa, tylko że sposób tej naprawy na początku nie był dobry. Słusznie więc zostało podniesione w tej ekspertyzie, że może być naruszony zarówno art. 217, jak też inny artykuł, a właściwie dwa artykuły, które też są bardzo istotne i jeszcze wielokrotnie będziemy mieli z nimi do czynienia. Pierwszy to art. 87 ust. 1, który wyraźnie mówi, jakie mogą być źródła prawa Rzeczypospolitej Polskiej. Są one wymienione: konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia, a nie zarządzenia - jak często jeszcze teraz spotyka się w ustawach. Następnie w art. 92 konstytucji wyraźnie się precyzuje, jakie może być rozporządzenie, kiedy rozporządzenie może mieć odpowiedni kształt. Otóż art. 92 ust. 1 mówi, że rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. Są więc tu wyraźne ograniczenia co do tego, jak powinno wyglądać rozporządzenie.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#HenrykWujec">W pierwszym projekcie (druk nr 64), zgłoszonym przez rząd, w niektórych miejscach słowo „zarządzenia” zostało mechanicznie zmienione na „rozporządzenia”. Tego typu metoda nowelizacji nie spełnia tych wymagań i słusznie podniesiono w ekspertyzie Biura Studiów i Ekspertyz, że w tym przypadku może być naruszony artykuł konstytucji. Na przykład w pierwszym druku, nr 64, była proponowana zmiana polegająca na tym, żeby w art. 10 ust. 4 słowo „zarządzenie” zmienić na „rozporządzenie”. To zostało oprotestowane przez Biuro Studiów i Ekspertyz, a później w głosowaniu w komisji ten projekt został odrzucony. Ta rzecz już została naprawiona i to jest przykład, jak to powinno funkcjonować w autopoprawce rządu. Otóż zapis ten brzmi już teraz zupełnie inaczej. W art. 10 ust. 4 otrzymuje on brzmienie: „Minister finansów, w drodze rozporządzenia, określi wzór deklaracji, o których mowa w ust. 1, wraz z objaśnieniami co do sposobu prawidłowego ich wypełnienia, terminu i miejsca składania, a także pouczenia podatnika o odpowiedzialności za niezłożenie deklaracji podatkowych”. Tak szczegółowo jest określony tutaj sposób wydawania tych rozporządzeń.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#HenrykWujec">Biorąc pod uwagę krytykę Biura Studiów i Ekspertyz i Biura Legislacyjnego, rząd zgłosił autopoprawkę, w której uwzględnił szereg tych zastrzeżeń, i później już Biuro Legislacyjne nie miało zastrzeżeń do tej autopoprawki, nie widziało tutaj niezgodności z konstytucją. Zgadza się to zresztą z wcześniejszą ekspertyzą Biura Studiów i Ekspertyz, w której na str. 3 czytamy opinię profesora Mastalskiego, że art. 217 nie rozciąga w pełni zasady wyłączności ustawowej na ulgi, umorzenia i zwolnienia podatkowe, lecz jedynie stawia wymóg określenia w ustawie zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków. Należałoby zatem najpierw zmienić samą ustawę i - konsekwentnie - upoważnienia ustawowe, wymienione w art. 92 ust. 1 konstytucji, a później dostosować do nich treść rozporządzenia. I słuszna tu jest krytyka, że opiniowany projekt ustawy nie realizuje proponowanego procesu; co więcej - w treści upoważnienia posługuje się krytykowaną od lat formułą: „w gospodarczo uzasadnionych przypadkach”. Tak rzeczywiście było napisane w druku nr 64, w tej nowelizacji zaproponowano zapis, że minister finansów „w gospodarczo uzasadnionych przypadkach” w drodze rozporządzenia może ustalać stawki akcyzy niższe itd. To zostało słusznie skrytykowane i już w nowej propozycji rządowej ta rzecz jest stanowiona zupełnie inaczej. Tu właśnie, wykorzystując pouczenia, które są dane w konstytucji, dotyczące formułowania rozporządzeń, dodano cały ust. 4, który wyraźnie mówi, jak to rozporządzenie ministra finansów powinno wyglądać. Zapis ten był częściowo przytaczany, ale może jeszcze w całości go tutaj przytoczę. Ust. 4 mówi, że minister finansów wydając rozporządzenie, o którym mowa wcześniej, uwzględnia:</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#HenrykWujec">1) założenia ustawy budżetowej, w szczególności dotyczące dochodów z tytułu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego,</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#HenrykWujec">2) przebieg realizacji budżetu państwa,</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#HenrykWujec">3) sytuację gospodarczą państwa oraz poszczególnych grup podmiotów będących podatnikami podatku akcyzowego,</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#HenrykWujec">4) sytuację rynkową w obrocie wyrobami akcyzowymi.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#HenrykWujec">Te wszystkie wymagania rozporządzenie będzie musiało spełniać i w takim razie nie może to być narażone na zarzut niezgodności z konstytucją. Dlatego też sądzę, że nadając zapisom nowy kształt, autopoprawka spełnia wymagania, jakie stawiało Biuro Studiów i Ekspertyz oraz Biuro Legislacyjne. W związku z tym nasz klub popiera tę autopoprawkę, będzie głosować przeciwko odrzuceniu tego projektu ustawy i poprze wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#HenrykWujec">Warto tu jeszcze na koniec dodać jedną rzecz. Rzeczywiście istnieje problem wysokości VAT od usług telefonicznych. Ale warto tu przykładowo zwrócić uwagę na fakt, że te usługi są bardzo drogie. Dlaczego one są tak drogie? Dlatego, że dotychczas jeszcze, choć były na to 4 lata, nie przeprowadzono prywatyzacji TP SA i nie ma konkurencji na rynku. W krajach, w których jest konkurencja na rynku, połączenia w ruchu wewnętrznym często są bezpłatne, dlatego że firmy prześcigają się w konkurencyjnych ofertach. Tylko połączenia międzymiastowe i międzynarodowe są płatne. Dlatego też sądzę, że jedną z przyczyn, które powodują, że usługi są takie drogie, jest brak prywatyzacji TP SA, a to właśnie koalicja przez 4 lata mogła spokojnie zrobić i tym samym obniżyć wysokość cen za usługi telefoniczne.</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#HenrykWujec">Klub Parlamentarny Unii Wolności wnosi o przyjęcie autopoprawki zawartej w sprawozdaniu komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#MaciejPłażyński">O wystąpienie w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego proszę pana posła Józefa Gruszkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Debata prowadzona przez Wysoką Izbę w tym punkcie dotyczy nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Przedmiotem tej debaty jest właściwie sprawozdanie sejmowej Komisji Finansów Publicznych, które był uprzejmy przedstawić pan poseł sprawozdawca. Sejmowa Komisja Finansów Publicznych bardzo wnikliwie rozpatrzyła rządowy projekt nowelizacji. Postawiono problem konstytucyjności rozwiązań zaproponowanych przez rząd. Zostały wykonane dwie ekspertyzy w tym zakresie: jedna przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Sejmu, a druga przez Biuro Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu. Obydwie wykonane ekspertyzy powołują się na art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który stanowi, że nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#JózefGruszka">Druga zasada, obowiązująca w naszym państwie - która w przedłożeniu też nie jest zachowana - zgodnie z wykładnią Trybunału Konstytucyjnego, to konieczność poinformowania obywateli na miesiąc przed początkiem roku kalendarzowego o wysokości podatków obowiązujących w roku kalendarzowym, o którym mowa, a przed którym w tym momencie stoimy. A przecież oczywisty jest fakt, że stawka akcyzy i wysokość VAT to nic innego jak wysokość podatku, chociaż płacona przez obywateli w formie pośredniej. Wydaje się słuszne, by zasady obowiązujące w naszym kraju były zawsze równe, bez względu na to, kto sprawuje władzę. Poglądy na ten temat nie mogą się zmieniać w zależności od tego, czy się jest w opozycji, czy w strukturach, które aktualnie sprawują władzę.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#JózefGruszka">Ważnym elementem proponowanej nowelizacji jest problem podwyższenia VAT na usługi telekomunikacyjne o 15%. Gdy się weźmie pod uwagę, że ceny tych usług w naszym państwie są wysokie, ich podwyższenie o 15% podatku jest zupełnie nie uzasadnione. Trzeba również popatrzeć, kogo ta podwyżka najbardziej dotknie. Jednoznacznie można stwierdzić, że dotknie ona gospodarstwa domowe rodzin nie prowadzących działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy podatkowej, a więc przeciętnych obywateli naszego kraju. Dlatego nie może być zgody na takie rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#JózefGruszka">Jest oczywiste, że minister finansów zabiega o jak największe dochody kasy państwowej, ale pewnych granic przekraczać nie wolno, bez względu na powody, jakie by się wskazywało. Jednym z nich jest właśnie troska o obywateli. Duże zwiększenie stawki akcyzowej może spowodować narastanie nielegalnego obrotu towarami objętymi akcyzą. Mamy wątpliwości, czy zdoła się ten obrót na tyle uszczelnić, aby wpływy z tytułu akcyzy wzrosły, a nie spadły, bo chyba o to chodzi, żeby były one w miarę stabilne.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#JózefGruszka">Mając na uwadze troskę o właściwy stan finansów naszego państwa, Komisja Finansów Publicznych zdecydowała, aby ustawa Ordynacja podatkowa obowiązywała od 1 stycznia 1998 r., a nie, jak proponował rząd, od 1 stycznia 1999 r. Rząd uznał ten argument i - jak dzisiaj słyszeliśmy - wycofał swój projekt nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#JózefGruszka">Argumentacja Komisji Finansów Publicznych w zakresie omawianej nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym i podatku od towarów i usług da się spuentować takim oto hasłem: Działajmy w takim kierunku, aby pomagać, a nie szkodzić. Odpowiadając na pytanie pana posła z klubu Akcji Wyborczej Solidarność, co powiemy podatnikom i tym obywatelom, którym należałoby pomóc, możemy powiedzieć w tym momencie, że przedstawiamy do dyspozycji dwie rzeczy: uchwaloną Ordynację podatkową, która na pewno przyczyni się do większych dochodów fiskalnych w naszym państwie, i drugą ustawę, też obowiązującą od nowego roku, o nadzorze weterynaryjnym. Ta druga ustawa również spowoduje uściślenie systemu fiskalnego. Dzisiaj około 1/4 masy mięsnej na rynku wędruje poza systemem podatkowym, a ta ustawa spowoduje, że ten system będzie bardziej szczelny i będzie dopływ pieniędzy. Można to zrobić, nie zwiększając obciążeń obywateli.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#JózefGruszka">Ponieważ od czasu do czasu z tej trybuny są stawiane pod adresem poprzedniej koalicji zarzuty odnośnie do jakości kasy państwowej, chcę powiedzieć, że wyczytałem w autopoprawce złożonej przez rząd pana premiera Buzka, iż szacunek wpływów za 1997 r. jest o 3,2% większy niż zakładano. A więc nie powołujmy się w sposób jednoznaczny na to, że stan finansów jest bardzo zły.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował, zgodnie z propozycjami Komisji Finansów Publicznych, za odrzuceniem przedłożonej nowelizacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#MaciejPłażyński">O wystąpienie w imieniu koła Ruchu Odbudowy Polski proszę pana posła Dariusza Grabowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#DariuszGrabowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiana ustawa w czasie obrad komisji była analizowana głównie od strony formalno-prawnej i ten aspekt, szczególnie na dzisiejszym posiedzeniu, został dokładnie przedstawiony. W myśl zasady, że jak jest mus, to nie ma grzechu, znaleziono taką formułę, by wprowadzić wyższą akcyzę i w związku z tym wyższe opodatkowanie wyrobów spirytusowych, tytoniu, a także paliw.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#DariuszGrabowski">Nasze zastrzeżenie do takiego rozwiązania polega przede wszystkim na tym, że w oczach opinii publicznej i społeczeństwa powstanie wrażenie, iż prawo zaczyna być bardzo elastyczne i znajduje się zawsze rozwiązanie wygodne dla władzy, nie zaś wygodne dla konsumenta. To jest pierwsza nasza uwaga.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#DariuszGrabowski">Druga uwaga dotyczy kwestii merytorycznych. Postawiliśmy szereg pytań dotyczących tych nowelizacji, odnośnie do tego, czy założone efekty budżetowe po stronie wpływów uda się osiągnąć. Otóż naszym zdaniem jest to nierealne. Co więcej - wprowadzone podatki, szczególnie jeśli chodzi o akcyzę na tytoń, są zdecydowanie korzystniejsze dla importerów tytoniu niż dla producentów papierosów na rynku krajowym. I ta tendencja w tej nowelizacji nie ulega zmianie. Co w związku z tym? W związku z tym sytuacja producentów krajowych - tak, jak my ją widzimy - zarówno jeśli chodzi o tytoń, jak i wyroby spirytusowe, może ulec pogorszeniu, a cały ten przemysł może stanąć na krawędzi bankructwa. Ta kwestia praktycznie nie została podniesiona w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#DariuszGrabowski">Jest wreszcie pytanie szczegółowe, które chcemy postawić w tej dyskusji. W projekcie rządowym w druku nr 64 z 26 listopada przedłożono, że stawki akcyzy będą wyrażane w procencie ceny detalicznej i w kwocie na jednostkę wyrobu - jest to art. 37. Otóż w przedłożeniu następnym, w druku nr 107, ten paragraf zniknął, tego paragrafu nie ma. Rodzi się pytanie, dlaczego usunięto paragraf, który - po pierwsze - jest z naszego punktu widzenia potrzebny, ale przede wszystkim jest zgodny z nowoczesnym ustawodawstwem Unii Europejskiej i odpowiada tendencjom w prawodawstwie w tym zakresie. Chcielibyśmy usłyszeć odpowiedź na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#DariuszGrabowski">Generalnie chcemy powiedzieć, że z powodu obaw co do konsekwencji, zarówno dla konsumentów, jak i dla producentów, których dotknie ta ustawa, a także z powodu obaw co do efektów budżetowych, które naszym zdaniem mogą być ujemne, Ruch Odbudowy Polski będzie głosował przeciwko tej nowelizacji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#MaciejPłażyński">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#MaciejPłażyński">Poproszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Waldemara Manugiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WaldemarManugiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym jest jedną z ustaw, które wchodzą w skład tzw. pakietu ustaw okołobudżetowych. Warunkuje realizację ustawy budżetowej na 1998 r., a w zasadzie jej części związanej z dochodami budżetu państwa. Praktycznie w tej nowelizacji zaproponowano trzy zmiany: jedną o charakterze merytorycznym, dwie o charakterze porządkowym. Porządkowym, co nie znaczy, że są mało istotne. Są bardzo istotne, bo już dzisiejsza dyskusja wskazuje na to, że jest to bardzo kontrowersyjne w ocenie niektórych posłów rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WaldemarManugiewicz">Zmiana merytoryczna dotyczy ustalenia na usługi telekomunikacyjne stawki podstawowej VAT w wysokości 22%. Dlaczego rząd zaproponował 22%, skoro dzisiaj obowiązuje stawka ulgowa 7%? W ramach dostosowywania ustawodawstwa polskiego do ustawodawstwa obowiązującego w krajach unijnych sukcesywnie od kilku lat przy różnych nowelizacjach ustaw podatkowych są proponowane regulacje tego typu, zbliżające polskie prawodawstwo podatkowe do prawodawstwa obowiązującego w krajach Unii Europejskiej. Jest to jeden z przykładów próby dostosowania rozwiązań w systemie prawa polskiego do rozwiązań prawa unijnego. Oczywiście podwyższenie stawki z 7 do 22% oznacza dodatkowy wpływ do budżetu, szacowany na ok. 300 mln zł w skali całego roku.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#WaldemarManugiewicz">Pozostałe dwie zaproponowane zmiany mają charakter porządkowy w stosunku do dzisiaj obowiązującego stanu. Oczywiście to dostosowanie musi odpowiadać wymogom, jakie po 17 października zostały określone w nowej konstytucji. Zdaniem rządu projekt ustawy przedłożony ponownie przez rząd spełnia wszystkie przesłanki określone w dwóch zasadniczych związanych z tym artykułach konstytucji: w art. 217 oraz w art. 92. Proszę zwrócić uwagę, że w dzisiaj obowiązującej ustawie o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym są określone również stawki na artykuły akcyzowe. Sformułowanie jest bardzo podobne do tego, które znalazło się w noweli ustawy. Tam jest mowa o tym, że stawki nie mogą być wyższe niż... tutaj, oczywiście dla każdego wyrobu akcyzowego, jest określony procent liczony albo od ceny sprzedaży u producenta, albo - w przypadku importerów - od wartości celnej powiększonej o należne cło. Natomiast ta propozycja oznaczałaby, że w ustawie zostały określone konkretne stawki podatku akcyzowego na te wyroby, zgodnie z przesłanką, jaka wynika z art. 217, że stawki podatkowe muszą być określone w ustawie, nie w żadnym innym akcie prawnym, tylko wyłącznie w ustawie. Ta przesłanka została spełniona, ponieważ stawki zostałyby w sposób jednoznaczny określone w ustawie o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#WaldemarManugiewicz">Jest jeszcze druga przesłanka wynikająca z art. 217 - w akcie podustawowym, czyli w rozporządzeniu, jeżeli takowe ma być wydane, mogą być obniżane stawki, które wynikają z ustawy, natomiast sama przesłanka do obniżenia oraz warunki, jakie powinny być spełnione przez podmiot wskazany w ustawie do wydania takiego aktu, muszą być sformułowane w samej ustawie. Rząd zaproponował więc, nowelizując ustawę o podatku od towarów i usług, a konkretnie art. 37, odpowiednią zmianę delegacji dla ministra finansów, który w drodze rozporządzenia mógłby podejmować decyzje o obniżaniu stawek akcyzy, właśnie w celu spełnienia tej dyspozycji, jaką daje art. 217 i art. 92. Przedstawiając zdanie rządu, jak również opierając się na opinii przedłożonej w tej kwestii przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Sejmu, uważam, że nowe brzmienie art. 37, odnoszące się do wysokości stawek akcyzy oraz do aktu wykonawczego, w którym minister finansów miałby prawo do obniżenia i różnicowania stawek podatku akcyzowego, w pełni odpowiada wymogom, jakie niesie ze sobą nowa konstytucja.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#WaldemarManugiewicz">Chciałbym się też odnieść do pytania pana posła Grabowskiego, dlaczego w tym drugim projekcie, jaki przedstawił rząd w ramach autopoprawki albo też korekty pierwszego projektu, nie znalazł się zapis mówiący o możliwości innego stosowania, innego sposobu liczenia akcyzy, czyli taki, jaki obowiązuje w krajach unijnych - jedna stawka akcyzy kwotowo-procentowa, jednakowa kwota dla wszystkich wyrobów, procent zmienny, uzależniony od wysokości ceny. Dlaczego rząd z tego zrezygnował? Nie tylko z tej zmiany zrezygnował, ale również z kilku innych. Pan przewodniczący Goryszewski zaapelował do strony rządowej, żeby wszystkie zmiany w ustawach towarzyszących, czyli okołobudżetowych, ograniczyć tylko i wyłącznie do niezbędnych poprawek, które mają bezpośredni związek z realizacją budżetu na 1998 r. W związku z tym rząd zaproponował tylko i wyłącznie zmianę art. 10, gdyż jest tam upoważnienie dla ministra finansów, żeby ogłosił wzór nowej deklaracji podatkowej. To jest niezbędne, ponieważ to jest ten nośnik informacji, który każdy podatnik musi złożyć w urzędzie skarbowym i wpłacić oczywiście określoną kwotę bądź też uzyskać zwrot z budżetu nadpłaconego podatku. To jest konieczne. Niezbędne jest również określenie stawek oraz sprecyzowanie tej delegacji. Wszystkie inne zapisy zostały wyeliminowane. Natomiast chcę zapewnić pana posła, że obecnie jest przygotowana kolejna nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym i w tym nowym projekcie, który na początku przyszłego roku zostanie skierowany do Sejmu, będzie przywrócona propozycja wprowadzenia jednolitych rozwiązań, jeżeli chodzi o podatek akcyzowy. Oczywiście mam na myśli tylko i wyłącznie wyroby tytoniowe. Chodzi o to, żeby wprowadzić to ewentualnie, niekoniecznie w 1998 r.; o to, żeby już było ustawowe upoważnienie do wprowadzenia takiego rozwiązania, jakie obowiązuje w krajach Unii Europejskiej, czyli jedna stawka: kwotowo-procentowa. Problem polega tylko na tym, że ten procent jest liczony czy powinien być liczony od ceny detalicznej. U nas nie ma takiego pojęcia jak cena detaliczna i w związku z tym jest to największy problem, od jakiego parametru ekonomicznego liczyć tę drugą część akcyzy. Ale rząd zaproponuje jakieś rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#WaldemarManugiewicz">Jak powiedziałem, na początku przyszłego roku, czyli na początku 1998 r., rząd skieruje kolejną nowelę ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym i ta sprawa, o której mówiłem, będzie również uwzględniona w tej noweli.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#WaldemarManugiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu prezesa Rady Ministrów uprzejmie proszę Wysoką Izbę o przyjęcie tych zmian czy też głosowanie za zmianami ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym w brzmieniu zgodnym z wnioskiem mniejszości. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Mazurkiewicz chciałby zadać pytanie panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MarekMazurkiewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#MarekMazurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie jest skierowane do przewodniczącego komisji i do pana ministra, jeśli zechce odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#MarekMazurkiewicz">Podstawowa kwestia jest taka, że poprawka ta zmienia zasadniczą konstrukcję pierwotnego wniosku objętego omawianą ustawą i wprowadza w istocie maksymalne stawki akcyzy i podatku generalnie, co według szacunków ekspertów daje około 1000 zł podatkowego obciążenia pośredniego na statystycznego Polaka. Co to znaczy, wszyscy wiemy. Pytanie jest więc do pana przewodniczącego komisji.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#MarekMazurkiewicz">Po pierwsze, czy komisja, czy wnioskodawcy rozważyli kwestię przerzucenia tak szalonego ciężaru podatkowego na statystycznego konsumenta?</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#MarekMazurkiewicz">I po drugie, czy proponując, czy aprobując przedstawiony przez rząd projekt art. 37 ust. 2 i 4, rozważyli to, że ten projekt jest sprzeczny z art. 217 konstytucji, ponieważ konstytucja nie mówi tak, jak to się proponuje w art. 37.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#MarekMazurkiewicz">Minister może obniżać stawki i zwalniać niektóre wyroby od akcyzy, mając arbitralną swobodę dowolnego określania w wypadku niektórych wyrobów i wszystkich podatników, tylko zgodnie z konstytucją powinien w ustawie Sejm określić zasady udzielania ulg i konkretne kategorie podmiotów zwalnianych od podatku.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#MarekMazurkiewicz">Przepraszam, że pytam o to, ale niestety nie jestem członkiem Komisji Finansów Publicznych. Natomiast chciałbym, by ten Sejm już na samym początku uniknął błędów, które by zmuszały Trybunał Konstytucyjny do stwierdzenia niekonstytucyjności, bo akurat takich spraw dotyczyły niektóre rozporządzenia i niektóre akty ustawowe. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę pana posła Henryka Goryszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#HenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydaje mi się, że co najmniej do jednego z tych pytań odniosłem się - tzn. nie mogłem odpowiedzieć, bo nie było pytania, ale kwestia ta była przedmiotem mojego sprawozdania. Rozumiem, że pan poseł Mazurkiewicz chciałby to jeszcze raz usłyszeć i chciałby, żeby to jeszcze raz usłyszała Wysoka Izba, bo nigdy bym nie podejrzewał, by pan poseł Mazurkiewicz - którego pamiętam z czasów współpracy w Sejmie I kadencji, bo często bywał na posiedzeniach komisji, wówczas Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, i był posłem zawsze pilnie pracującym i zawsze dobrze zorientowanym... Otóż art. 37 w dotychczasowym brzmieniu też przewiduje stawki 95, 1900, 80, 400, 70 i 230% itd. Dzisiejsza ustawa w obecnym brzmieniu wprowadza co prawda stawki akcyzy, tak jak mówiłem, w stosunku do ceny sprzedaży u producentów, a u importerów w stosunku do podstawy określonej w art. 36 ust. 2, które „wynoszą odpowiednio u producenta i u importera dla...”, rzecz jednak w tym, że wprawdzie sformułowanie art. 37 wiąże się z konwencją ceny sztywnej, jak to rozróżniano kiedyś w Kodeksie cywilnym w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, ale dalej są ust. 2, 3 i 4, gdzie mówi się m.in., że minister finansów może w drodze rozporządzenia obniżać te stawki. Zarówno Wysoki Sejm w uzasadnieniu pierwotnego projektu ustawy przedstawionego przez rząd, jak i później parokrotnie komisja otrzymywały informację w oświadczeniach woli i wiedzy ze strony rządu, że stawki podatku akcyzowego i stawki VAT, zastosowane w nadchodzącym roku, nie będą odbiegać od tych stawek, które są przedstawione Wysokiemu Sejmowi w przedłożeniu projektu ustawy budżetowej i projektu budżetu. Nie ma więc tu powodu do obaw i myślę, że byłoby to w pewnym sensie nieeleganckie wobec opinii publicznej, gdybyśmy stwarzali wrażenie, że Komisja Finansów Publicznych zawiązała jakiś spisek z rządem w celu uderzenia po kieszeni przeciętnego polskiego obywatela, zabrania mu tysiąc złotych ekstra.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#HenrykGoryszewski">Ta kwestia była rozważana bardzo dokładnie przez Komisję Finansów Publicznych. Panie pośle Mazurkiewicz, pragnę pana zapewnić jako przewodniczący tej komisji, że moje krótkie doświadczenia w tej kadencji pozwalają mi jednak stwierdzić, że niezależnie od tego, z której strony tej sali pochodzą członkowie komisji, wszyscy z jednakową pasją i z jednakową wrażliwością moralną - tak bym powiedział - pochylają się nad każdym problemem finansowym, zwłaszcza takim, który wymaga świadczeń ze strony współobywateli. W tej materii komisja też się tak zachowywała.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#HenrykGoryszewski">Komisja również bardzo wnikliwie się zastanawiała, oczywiście w tej mierze, w jakiej ta kwestia podlega kompetencji Komisji Finansów Publicznych, nad konstytucyjnością tej ustawy. Poruszałem to w sprawozdaniu; mówił o tym również pan poseł Stec i inni posłowie. Bardzo obszernie na temat tej problematyki, o wątpliwościach komisji mówił w swoim wystąpieniu sejmowym pan poseł Wujec.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#HenrykGoryszewski">Pan minister Manugiewicz również przyznawał, że były takie inicjatywy ze strony komisji i moje osobiste jako przewodniczącego. Otrzymaliśmy, panie pośle, dwie ekspertyzy: ekspertyzę Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu oraz niezależną od niej ekspertyzę Biura Legislacyjnego. Kiedy była debata nad ewentualną likwidacją - co nastąpiło - Komisji Ustawodawczej Sejmu, zwracano uwagę na potrzebę podbudowania autorytetu Biura Legislacyjnego. Staram się jako przewodniczący i starałem się jako członek Komisji Nadzwyczajnej do spraw ustaw okołocelnych demonstrować postawę szacunku wobec orzeczeń, rad i wniosków przedstawianych przez Biuro Legislacyjne. Te obie opinie o ustawie w pierwszym przedłożeniu rządowym były krytyczne. Dawały pewne zalecenia, pokazywały pewną ścieżkę, na której można było w tym pilnym trybie owe niezgodności z konstytucją usunąć.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#HenrykGoryszewski">Kiedy został przedstawiony drugi projekt - autopoprawka, tak byśmy to nazwali, która jest materią wniosku mniejszości - kompetentni przedstawiciele Biura Legislacyjnego (wiem o tym, że sprawa była rozważana w kierownictwie biura) oświadczyli, że w ocenie Biura Legislacyjnego Sejmu projekt ustawy będący przedmiotem wniosku mniejszości jest zgodny z konstytucją. Myślę, że odpowiedziałem na pytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#MaciejPłażyński">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#MaciejPłażyński">Pan minister, proszę bardzo...</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Stec: Panie marszałku, pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#MaciejPłażyński">Do pana ministra?</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Stec: Nie, do pana przewodniczącego.)</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#MaciejPłażyński">Panie ministrze, może będzie potrzebna od razu odpowiedź również z pana strony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Uprzejmie bym prosił pana przewodniczącego, żeby jednak stwierdził, że była to ustna opinia Biura Legislacyjnego, że nie była to opinia pisemna. W związku z tym ja wystąpię o pisemną opinię, aby ten ostatni projekt mógł być zbadany. A do pana ministra mam pytanie, czy kraje Unii Europejskiej wymagają od naszego kraju, żebyśmy podwyższyli akurat stawkę VAT na usługi telekomunikacyjne? Przecież stawki podatku od towarów i usług nie tylko w tym zakresie różnią się od stawek, które obowiązują w Unii Europejskiej. Jest to rozwiązanie czysto fiskalne i trzeba to po prostu powiedzieć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#HenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z największą przyjemnością spełnię życzenie pana posła Steca. No może nie z największą, bo byłyby jeszcze większe przyjemności... Ale muszę przypomnieć, że wyraźnie mówiłem, iż opinia o drugiej wersji ustawy była wygłoszona przez przedstawicieli biura na posiedzeniu komisji, była to więc opinia ustna. Ja tego nie kryję i nie kryłem, panie pośle. Ale jeżeli ktoś w Wysokiej Izbie odniósł inne wrażenie, to po raz trzeci powtarzam, że opinia dotycząca projektu będącego przedmiotem wniosku mniejszości była opinią ustną. Mam nadzieję, że już teraz moje oświadczenie jest jasne i nie nasuwa żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WaldemarManugiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem się krótko odnieść do pytania, jakie był uprzejmy sformułować pan poseł Mazurkiewicz, w kontekście stawek określonych procentowo w ustawie. Jaka jest gwarancja, że minister finansów w ogóle zechce skorzystać z tych uprawnień ustawowych, jakie ewentualnie uzyska od Wysokiej Izby, wyda takie rozporządzenie oraz dostosuje poziom akcyzy do takiej wysokości, jaka jest niezbędna do realizacji budżetu? Odpowiedź na to pytanie moim zdaniem znajduje się w samym tekście ustawy; w nowym brzmieniu art. 37 ust. 4 jest wyraźna dyspozycja dla ministra finansów, że wydając rozporządzenie właśnie w sprawie obniżenia stawek, ma się kierować między innymi założeniami ustawy budżetowej, w szczególności dotyczącymi dochodów z tytułu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WaldemarManugiewicz">Nie tak dawno rząd przedłożył Wysokiej Izbie projekt ustawy budżetowej oraz autopoprawkę do tego projektu, i tam określił między innymi dochody z tytułu podatku akcyzowego, informując również Wysoką Izbę, jakie towary akcyzowe jakiej wysokości podatkiem akcyzowym będą objęte w 1998 roku. Jeżeli popatrzymy na te dwie przesłanki, to nie podzielam tych obaw, jakie był uprzejmy zgłosić pan poseł Mazurkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#WaldemarManugiewicz">Odpowiadając na pytanie pana posła Steca - oczywiście nie ma takiego obowiązku, żeby od 1 stycznia 1998 roku czy od każdego innego dnia wprowadzać regulacje, zbliżające prawodawstwo polskie do tych zasad, które obowiązują w krajach Unii Europejskiej. Natomiast ja sobie nie wyobrażam takiej sytuacji, że w przededniu przyjęcia Polski do Unii Europejskiej zostaną dostosowane wszystkie przepisy, między innymi podatkowe, bo o tej materii w tej chwili mówimy; to dopiero by wywołało bardzo istotny wzrost obciążeń podatkowych. Natomiast w tej dyrektywie, na którą powołuje się w uzasadnieniu minister, to znaczy rząd, w dyrektywie nr 6 Rady Unii Europejskiej z 17 maja 1977 roku w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich dotyczących podatków obrotowych, jest mowa o tym, że usługi tego typu, jak usługi telekomunikacyjne, powinny być objęte stawką podstawową. Stawką podstawową, która obowiązuje w Polsce, jest obecnie stawka w wysokości 22%. Stawka podstawowa to jest 22%, stawka ulgowa to jest 7%, jest też stawka zerowa - nie mówię o zwolnieniu z podatku, bo to jest odrębna rzecz - natomiast stawka podstawowa w podatku od towarów i usług to jest stawka w wysokości 22%. Jeżeli w dyrektywie nr 6 jest mowa o tym, że usługi tego typu, jak usługi telekomunikacyjne, powinny być obciążone albo też opodatkowane według stawki podstawowej - jest to spełnienie wymogu, jaki wynika z tej dyrektywy nr 6. Jak powiedziałem, pewne regulacje, jakie będą sukcesywnie z roku na rok wprowadzane do systemu podatkowego, a konkretnie do ustaw, które składają się na ten system podatkowy, będą zbieżne z regulacjami obowiązującymi w krajach unijnych. Jeżeli na początku przyszłego roku rząd skieruje kolejną nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług i, między innymi, zostanie zaproponowane rozwiązanie tego problemu, o którym mówił pan poseł Grabowski, a więc akcyza na wyroby tytoniowe, to będą tam również inne propozycje, które zbliżają rozwiązania w polskim prawie podatkowym do prawodawstwa obowiązującego w krajach Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Mazurkiewicz: Sprostowanie tylko.)</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#MaciejPłażyński">Panie pośle, to już będzie polemika; w związku z tym tylko sprostowanie i kończymy już ten punkt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MarekMazurkiewicz">Chciałbym być dobrze zrozumiany. W odpowiedziach rządu, ministerstwa, pana przewodniczącego komisji padają argumenty dotyczące ekonomicznego uzasadnienia tego ogromnego dodatkowego obciążenia. Natomiast ja pytałem o bardzo konkretną sprawę. Art. 217 konstytucji mówi, że ustawa delegująca na rząd prawo do wydania rozporządzenia w sprawie ulg i zwolnień musi pozytywnie w tej ustawie określić dwa elementy ustawowe: warunki i zasady przyznawania ulg i zwolnień - zasady to nie jest to powołanie się na 4 przypadki - i, po drugie, pozytywne określenie kategorii podmiotów zwolnionych od podatków. Kategorie podmiotów - to nie oznacza, że każdy, kogo rząd wybierze, a tak to wynika z art. 37.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, ale, panie pośle, co to będzie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#JanRulewski">Ja mam pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#JanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie - może dość kłopotliwe dla rządu - o to, czy posiada szacunki porównawcze, ile wynosi koszt opłat telefonicznych w krajach, z którymi wkrótce będziemy w jednej rodzinie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#MaciejPłażyński">Pan minister chce odpowiadać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WaldemarManugiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niestety, przykro mi, panie pośle, ale w tej chwili nie będę mógł panu odpowiedzieć, natomiast postaram się przekazać odpowiedź na to pytanie w jak najkrótszym czasie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#MaciejPłażyński">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#MaciejPłażyński">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy dziś około godziny 18.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o pilnym rządowym projekcie ustawy o waloryzacji w 1998 r. niektórych emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 56 i 112).</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Dariusza Grabowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#DariuszGrabowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o pilnym rządowym projekcie ustawy o waloryzacji w 1998 r. niektórych emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#DariuszGrabowski">W przedłożeniu rządowym do tej ustawy znajduje się uzasadnienie, że od 25 października 1996 r. wchodzi w życie reforma systemu ubezpieczeń społecznych. Reformą tą nie zostały do tej pory objęte albo według innych reguł są traktowane tzw. resorty mundurowe. Otóż rząd stoi na stanowisku, że trzeba ujednolicić te reguły. Reguły obowiązujące w tej chwili w całej gospodarce mówią, że waloryzacja rent i emerytur następuje według wskaźnika wzrostu cen wyrobów, towarów i usług konsumpcyjnych, a za podstawę uznaje się średnioroczny wskaźnik wzrostu cen. Otóż reguły te nie są stosowane do żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy: Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, a także sądownictwa. Regułą tam obowiązującą jest, że wzrost rent i emerytur następuje według tempa wzrostu uposażenia żołnierzy, ewentualnie funkcjonariuszy pozostających w stosunku pracy na stanowisku analogicznym z tym, jakie obecny emeryt zajmował przed przejściem na emeryturę. Czyli mówiąc w uproszczeniu, w całej gospodarce obowiązuje reguła waloryzacji cenowej, natomiast w sektorach mundurowych obowiązuje reguła waloryzacji płacowej.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#DariuszGrabowski">Rząd uznał za stosowne ujednolicenie tych reguł. Natomiast w czasie obrad komisji, ponieważ stwierdzono - stwierdził to przede wszystkim pan przewodniczący - że także w sądownictwie obowiązują podobne reguły, uznaliśmy, że trzeba rozszerzyć wprowadzane przepisy także na sądownictwo. Z tego powodu do projektu rządowego dodany został w art. 1 nowy pkt 1, art. 5 uzyskał nowe brzmienie, a w art. 6 został dodany na pierwszym miejscu nowy punkt.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#DariuszGrabowski">Według przedstawicieli rządu wprowadzana ustawa przyniesie budżetowi państwa w roku 1998 oszczędności wynoszące ok. 387 mln zł. Waloryzacja będzie bowiem przeprowadzona tak jak w sferze pracowniczej i w odniesieniu do rolników, czyli od 1 marca i od 1 września. Emerytury będą waloryzowane według wskaźnika 105,2. Trzeba sobie otwarcie powiedzieć, że taka reguła przyjęta w stosunku do sektorów mundurowych oznaczać będzie, że w roku 1998 emerytury i renty mogą i prawdopodobnie spadną o około 4%.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#DariuszGrabowski">Wniesiony projekt rządowy wywołał bardzo żywe reakcje zarówno w Komisji Finansów Publicznych, jak i w Komisji Obrony Narodowej. Na wspólnym posiedzeniu obu tych komisji był on krytykowany z dwóch punktów widzenia.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#DariuszGrabowski">Pierwszy, ten oczywisty, dotyczył tego, że nastąpi spadek wynagrodzeń emerytów i rencistów mundurowych i w związku z tym dla obecnej kadry wojskowej oraz kadry Policji może być to zły sygnał, zniechęcający do podejmowania pracy w tym sektorze, ewentualnie nawet zachęcający do porzucania pracy przez młodych, zdolnych, sprawnych funkcjonariuszy i przechodzenia do sektora cywilnego. To był jeden kierunek krytyki.</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#DariuszGrabowski">Drugi dotyczył strony formalnoprawnej, to znaczy kwestii zgodności z konstytucją proponowanych rozwiązań. Otóż komisja otrzymała dwie ekspertyzy, w których analizowana była kwestia zgodności projektów z konstytucyjną zasadą ochrony poszanowania praw nabytych. Według jednej z tych ekspertyz proponowane zmiany nie są sprzeczne z konstytucją, natomiast według drugiej stanowią naruszenie konstytucji. Obie ekspertyzy powoływały się oczywiście na orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w tej materii.</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#DariuszGrabowski">W trakcie dyskusji padały wnioski o zgłoszenie generalnie wniosku mniejszości, jednakże taki wniosek w formie pisemnej, formalnie nie został przedstawiony. W tym stanie rzeczy mam zaszczyt w imieniu Komisji Finansów Publicznych wnosić o uchwalenie niniejszej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#MaciejPłażyński">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#MaciejPłażyński">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#MaciejPłażyński">O wystąpienie w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność proszę pana posła Henryka Goryszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#HenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W Polsce istnieją jeszcze u końca 1997 r. dwa porządki waloryzowania rent i emerytur. Jeden to jest porządek cenowy, stosowany powszechnie do rent pracowniczych. Przyrost nominalnej wartości renty, przyrost nominalnej wartości emerytury jest uzależniony od tempa wzrostu cen, ma w jakimś stopniu - raz lepiej, raz gorzej, oceny są rozbieżne - zabezpieczać utrzymanie realnej wartości renty i emerytury.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#HenrykGoryszewski">Jest też porządek płacowy. Ten porządek płacowy jest stosowany do czegoś, co w języku publicystyki politycznej nazywa się rentą mundurową, może nie do końca trafnie. W rezultacie tego pojawiły się społecznie niekorzystne skutki, ale również skutki, o których można by mówić, stawiając znaki zapytania w kontekście ich sprawiedliwości, a przynajmniej tego aspektu, który nazywany bywa „sprawiedliwością rozdzielczą”. Po pierwsze, jest to spowodowane faktem, że tempo wzrostu płac, zwłaszcza w ostatnich latach, wyraźnie wyprzedza tempo wzrostu cen. Wysoka Izba otrzymała te opracowania zarówno od poprzedniego, jak i obecnego rządu, przy materiałach budżetowych, wszyscy się zgadzają, iż to właśnie realny przyrost płac w sferze przedsiębiorstw, za którym nieco wolniej, ale podąża, przyrost płac przynajmniej w niektórych elementach, bo to nie jest równe, w sferze budżetowej wyprzedza przyrost produktu krajowego brutto. Rezultat jest taki, że te emerytury, które są waloryzowane płacowo, a więc za pomocą wskaźnika wzrostu płac, rosną szybciej niż te emerytury, które są waloryzowane cenowo. Tworzy się przez to poczucie niesprawiedliwości w społeczeństwie - jedni są bardziej uprzywilejowani niż drudzy, przeznaczeni do niesienia ciężarów związanych z utrzymywaniem wspólnego państwa. Zwiększa to również ciężar budżetowy i to w sytuacji, w której - nie ma tutaj co ukrywać - zmuszeni jesteśmy szukać oszczędności i możliwości ograniczenia wydatków publicznych. Mówię o tym, ponieważ chciałbym bardzo mocno podkreślić, że klub, który reprezentuję, popierając rządowy projekt ustawy kieruje się tymi wyłącznie motywami, a nie żadnymi innymi. W publicystyce, w wystąpieniach polityków, i wystąpieniach publicznych różnych osób wymieniano od lat najrozmaitsze argumenty na temat tak zwanych rent mundurowych. Nie tym się kierowaliśmy dzisiaj przy omawianiu tej ustawy. Kierowaliśmy się wyłącznie dwoma argumentami: koniecznością zbilansowania wydatków i dochodów budżetowych oraz owym względem sprawiedliwości - zapewnienia jednakowych kryteriów dla wszystkich świadczeniobiorców; wszystkich, którzy korzystają z emerytury i z rent.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#HenrykGoryszewski">To prawda, że w 1998 roku dojdzie do - użyję tego terminu i mam nadzieję, że nikogo nie urażę - przejściowego spadku realnej wartości tak zwanej emerytury mundurowej. Bierze się...</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: To jest język Gierka.)</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#HenrykGoryszewski">Panie pośle, z całą pokorą przyjmuję pańską ocenę, ponieważ pan zna znacznie lepiej niż ja język Gierka. Traktuję, że pan jest specjalistą w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: Nigdy nie wiadomo.)</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: Ale za jakie grzechy słuchać jeszcze raz?)</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#HenrykGoryszewski">Pani poseł, jak pani pójdzie do spowiedzi, to się pani dowie, za jakie.</u>
          <u xml:id="u-55.8" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-55.9" who="#HenrykGoryszewski">Dzięki pani nareszcie się czuję jak w Sejmie I kadencji.</u>
          <u xml:id="u-55.10" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: X kadencji.)</u>
          <u xml:id="u-55.11" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: Ile trzeba było czekać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę państwa...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#HenrykGoryszewski">Panie i Panowie Posłowie! Dosyć żartów. Takie jest nasze podejście, ale mówię to dlatego, że w 1998 r. pojawią się przechodnie skutki waloryzacji dokonywanych jeszcze w roku bieżącym. Natomiast począwszy od następnych lat wszystkie renty - podkreślam: wszystkie - wzrastałyby według jednego kryterium waloryzacji cenowej. Natomiast komisja, jak to przedstawiał pan poseł sprawozdawca, zwróciła uwagę, że renty policyjne czy wojskowe nie są jedynymi rentami waloryzowanymi cenowo. Jeżeli więc nie kierujemy się względami, których mogliby się niektórzy domyślać, tylko względami na owe uporządkowanie systemu i zastosowanie jednolitych zasad dla wszystkich, to wszystkie renty tak zwane mundurowe, szerzej mówiąc: wszystkie renty waloryzowane płacowo, powinny zostać przetransponowane do grupy rent waloryzowanych cenowo. Taki wniosek został postawiony i ten wniosek, obejmujący między innymi sądownictwo, jest popierany w tym zakresie również przez nasz klub.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#HenrykGoryszewski">Myślę natomiast - i na tym chciałbym zakończyć to wystąpienie - że debata budżetowa - bo podejmowaliśmy tam również problem waloryzacji emerytur - i debaty toczone w Komisji Finansów Publicznych po raz kolejny ujawniły bardzo poważny problem, przed którym nie może umykać ani którykolwiek rząd, ani Wysoka Izba - jest to zapewnienie prestiżu pracownika państwowego. W warunkach gospodarki rynkowej żaden urząd państwowy nie wygra rywalizacji płacowej z firmami prywatnymi.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#HenrykGoryszewski">W dniu wczorajszym komisja, której mam zaszczyt przewodniczyć, analizowała budżet jednej z pozarządowych instytucji centralnych, należących, z natury rzeczy, do najlepiej sytuowanych płacowo instytucji w państwie, w każdym państwie, nie tylko w Polsce. Otóż i tam pojawia się w tej chwili deficyt specjalistów, mogących kontrolować odpowiedzialny sektor bankowy, finansowy, ubezpieczeniowy, ponieważ sektory te wykupują tych fachowców.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#HenrykGoryszewski">Tylko jeżeli zbudujemy system zabezpieczający trwałość stosunku pracy, stosunku służbowego wobec państwa, jeżeli stworzymy rozwiązania budujące prestiż, tak jak to miało miejsce w Polsce na przykład w okresie przynajmniej po 1926 r., tylko wtedy będziemy mogli liczyć, że co niektórzy zdolni, pracowici, wydajni i przedsiębiorczy ludzie będą podejmowali pracę w służbie państwowej i pozostawali w niej. Inaczej będziemy musieli budować służbę państwową z ludzi, nie chcę mówić o innych, ale na pewno nie zaliczanych do najlepszej kategorii pod względem zdolności i przygotowania.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#HenrykGoryszewski">Mam nadzieję, że rząd zainicjuje pracę na ten temat, a Sejm tej kadencji zapewni rozwiązania legislacyjne, budujące prestiż pracownika państwowego, służby państwowej.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#MaciejPłażyński">O wystąpienie w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej proszę pana posła Janusza Zemke.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#JanuszZemke">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan poseł Goryszewski powiedział w pewnym momencie: dosyć żartów! Uważam, że jest to zawołanie bardzo dobre. Zawołanie to, myślę, nakazuje mówić o tym, co po prostu czeka mundurowe służby w Polsce, co będzie wkrótce czekało sędziów i prokuratorów polskich. By jednak nie było tu niejasności, chcę na samym wstępie podkreślić, że mój klub - SLD - podtrzymuje zdecydowanie negatywne stanowisko wobec proponowanych zmian. Zgłaszaliśmy pogląd taki w pierwszym czytaniu, uważając, że ten niedobry projekt ustawy powinien zostać odrzucony. Wydawało nam się wówczas, że rzeczowe argumenty pozwolą na to, by Sejm nie pracował dalej nad tym niedobrym projektem. Niestety, mająca dzisiaj większość w parlamencie koalicja Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności przegłosowała nas i odesłała projekt do Komisji Finansów Publicznych. Tutaj, ku naszej konsternacji, rozszerzono krąg osób, których te niedobre zmiany mają dosięgnąć, o sędziów i o prokuratorów - to jest twórczy wkład tej komisji. Także i oni mają mieć od 1 stycznia 1998 r. gorsze zasady waloryzacji świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#JanuszZemke">Tym razem, co chciałem podkreślić, nie będzie chyba w parlamencie sporu o to, kto jest ojcem tych niedobrych pomysłów, to bowiem dopiero rząd premiera Jerzego Buzka przygotował w bardzo pilnym trybie projekt ustawy i konsekwentnie razem z rządzącą dzisiaj koalicją podtrzymuje ten niedobry projekt.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#JanuszZemke">Zamysł dotyczy z pozoru wyłącznie emerytów mundurowych oraz emerytów sfery wymiaru sądowego i prokuratury. W praktyce jednak, co podkreślić chciałem wyraźnie, uderza także w kadrę czynną wojska, policji, więziennictwa, sądów i prokuratury, uderza w jej motywację do poświęcenia i publicznej służby. Są to na pewno różne motywacje, ale wśród nich powinna być także głęboka wiara w to, że państwo będzie konsekwentnie dbało o warunki bytu tej kadry, czy my tego będziemy chcieli czy też nie. Zachwianie owych motywacji wywrze z pewnością w najbliższym czasie negatywny wpływ na bezpieczeństwo państwa i obywateli.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#JanuszZemke">Na tej sali upowszechnia się mit - tak się działo także przed chwilą - że w ostatnich latach poprawiono w Polsce system emerytalny dla służb mundurowych, że dopiero od kilku lat jest to system nader korzystny. To nieprawda, Wysoki Sejmie. To właśnie dopiero w latach 1993 i 1994 zmieniono szereg zasad obowiązujących w naszym kraju w praktyce aż przez ostatnich 70 lat, bo od 1923 r. Należy tu podać fakty, bo myślę, że fakty te powinny przemawiać. Do roku 1993 emerytura wojskowa i policyjna mogła wynosić 100% uposażenia. Od roku 1993 może wynosić maksymalnie 75%. Od roku 1993 wskaźnik za każdy rok służby powyżej 15 lat wynosi 2,6%, gdy przedtem wynosił pełne 3%. Obniżono także od roku 1993 wysokość rent inwalidzkich i nie można kumulować tych rent ze świadczeniem emerytalnym nawet wówczas, gdy inwalidztwo powstało wskutek wypadku na służbie. Po raz pierwszy także od 1923 r. wprowadzono w Polsce w roku 1994 ograniczenie świadczeń, jeżeli emeryt ewentualnie rencista mundurowy podejmuje pracę zawodową.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#JanuszZemke">Pytam zatem: czy zmiany wprowadzone w ostatnich latach są korzystne? Jeżeli dodamy do tego, że w ostatnich latach wprowadzono opłaty za leki, opłaty za korzystanie z komunikacji, że w ostatnim roku nastąpił i następować będzie dalej duży wzrost czynszów, przykładowo w blokach wojskowych, to obraz szczęścia emeryta mundurowego wydaje się już dzisiaj pełen. Emeryci wojskowi i policyjni, tak jak prawie wszyscy emeryci w Polsce, narzekają i mają do tego podstawy. Narzekają, że w ostatnich latach wprowadzono szereg niekorzystnych zmian. Podkreślić jednak chciałem, że szanują to, iż w ostatnich 4 latach rządy SLD i PSL respektowały z żelazną konsekwencją dwie zasady. Zasada pierwsza polegała na tym, że zlikwidowano stare portfele emerytalne i zapewniono przez owe 4 lata, że te stare portfele w praktyce nie były odtwarzane. Po drugie, przyjęto czytelny mechanizm waloryzacji świadczeń, co było rzeczą ogromnie ważną, i ta waloryzacja następowała wówczas, gdy rosły uposażenia czynnej kadry wojska, policji i więziennictwa.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#JanuszZemke">Zaskakująca i nader pilna propozycja rządu Jerzego Buzka dokładnie godzi w te zasady - zasadę uczciwej waloryzacji emerytur i zasadę nieodtwarzania starych portfeli, gdzie wysokość świadczeń zależy przede wszystkim od tego, kiedy kto przeszedł na emeryturę. Jest jednak, Wysoka Izbo, jeszcze gorzej. Już bowiem w roku 1998 nastąpi realny spadek świadczeń emerytalnych w wojsku, policji, sądach i prokuraturze. Podkreślam - będą to jedyne w III Rzeczypospolitej grupy emerytów, którym realnie w przyszłym roku spadną emerytury i renty. Pytam: za co, za co jest ta kara? By nie było niejasności, wynika to nawet z uzasadnienia załączonego do rządowego projektu, jeżeli owe uzasadnienie przeczyta się dokładnie. Otóż wydatki budżetu państwa na emerytury mundurowe mają w 1998 r. zmniejszyć się - podam w starych pieniądzach, bo emeryci jeszcze się posługują głównie nimi - dokładnie o 3870 mld zł. Ale w wyniku twórczej działalności komisji i parlamentu dołożono sędziów i prokuratorów, więc oszczędności będą na pewno wyższe i będą oscylowały w granicach 4 bln zł.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#JanuszZemke">Postawmy sobie pytanie: co to oznacza dla każdej z 270 tys. osób pobierających dzisiaj emerytury i renty? Przeciętnie oznacza to tylko w 1998 r. stratę 14 mln zł, a jak się to podzieli przez 12 - miesięczna strata wynosić będzie 1200 tys. zł. By nie było niejasności, przypomnę, że emerytury pracownicze mają wzrastać w roku 1998 o 12,7%, gdy inflacja średniorocznie ma wynosić 11%, a emerytury mundurowe, sędziów i prokuratorów mają być waloryzowane wskaźnikiem 5,25%, czyli jest to dużo poniżej inflacji. Została tu przedstawiona teza, że będzie to strata poniesiona li tylko w jednym roku, że w następnych latach w wyniku waloryzacji cenowej te niekorzystne tendencje ulegną przemianom. Nie jest to, Wysoki Sejmie, prawda. Chcę tu zwrócić uwagę na fakt, że - przykładowo - w roku 1998 uposażenie żołnierza, policjanta, sędziego i prokuratora czynnie pracującego wzrośnie średnio o 6 do 8 punktów, a emerytury spadną o ponad 4 punkty. Jest to strata wynosząca w jednym roku 10%. W następnych latach emerytury kadry czynnej znowu będą rosły o kilka punktów, a emeryt ma mieć waloryzację na poziomie wzrostu cen, czyli że co roku ta różnica będzie rosła. Nie trzeba wielkiej filozofii, by dojść bardzo szybko do przekonania, że dzisiejsza emerytura, wynosząca przeciętnie 75% uposażenia czynnie pracującego kolegi, spadnie do 50%, czyli po 3–4 latach otworzymy w Polsce portfele stare, ponieważ praktycznie wysokość emerytury wojskowego, policjanta, sędziego, prokuratora będzie wynosiła 50% uposażenia jego czynnego kolegi.</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#JanuszZemke">Mówiło się do tej pory w dyskusji, że nowy rząd zamierza wprowadzić reformę. Zadaję w związku z tym pytanie, czy reforma ma polegać na tym, że ci ludzie będą mieli co roku mniej? W ostatnich dniach do naszego parlamentu masowo napływają protesty emerytów z wojska, policji, więziennictwa i straży pożarnej, to jest jakby jasne. Mamy jednak, Wysoki Sejmie, zjawisko nowe: wyraźnie akcentowane wyrazy niezadowolenia kadry czynnej wojska i policji. Mówił o tym przykładowo wprost generał Henryk Szumski, szef Sztabu Generalnego, na posiedzeniu sejmowej Komisji Obrony Narodowej 5 grudnia tego roku. Kadra czynna na wieść o tych bardzo głębokich zmianach zaczyna składać raporty o zwolnienie. To nie jest tak, jak tutaj mówiono do tej pory, że kadra się zastanawia, że nie ma tu jasności. Coraz większa część kadry ma tutaj jasność - odchodzi. Odchodzą starsi, odchodzą młodzi. Efekt będzie taki, że zapłacimy tym, którzy teraz idą na emeryturę, i będziemy płacili tym, którzy przyjdą na ich miejsce.</u>
          <u xml:id="u-59.8" who="#JanuszZemke">Na zakończenie chcę podkreślić, że w kampanii wyborczej nie tak dawno padały piękne słowa z ust posłów AWS i UW, a także posłów innych klubów, że należy poprawić bezpieczeństwo państwa, co jest oczywiście słuszne. Pochylano się nad trudem służby żołnierza, policjanta i sędziego. A co mamy? Pierwsze podejmowane dzisiaj decyzje oznaczają realne obniżenie świadczeń. Dlatego chcę jeszcze raz podkreślić, że klub SLD będzie konsekwentnie głosować za tym, by te niedobre ustawy odrzucić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-59.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#MaciejPłażyński">O wystąpienie w imieniu klubu Unii Wolności proszę pana posła Jana Rulewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#JanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ jestem już weteranem prac sejmowych, muszę zauważyć wyjątkową zmianę w wystąpieniu pana posła Zemke. Do tej pory, tak mi się wydawało, występował on w sposób rzeczowy, a nawet - można powiedzieć - koncyliacyjny. Dzisiejsze wystąpienie dowodzi, że klub SLD w osobie pana posła Zemke zapomniał, że w języku polskim występują pozytywne rzeczowniki i przymiotniki, gdyż jego wystąpienie było właściwie nasycone takimi określeniami jak niedobry, negatywny, zaskakujący, gorszy, czasowniki natomiast były w stylu wojskowego: uderza, karze, dyscyplinuje.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#JanRulewski">Chciałbym jednak przywrócić pewną rzeczowość w debacie na temat propozycji rządu. Zacznę, panie pośle Zemke, od krytyki rządu, mianowicie że nie uwzględnia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, który na ogół w sprawach dotyczących spraw bytowych wszystkich obywateli uważa, iż powinno się postępować z wyjątkową ostrożnością, że nie powinno się zatem podejmować projektów ustaw w trybie pilnym, i to jest krytyka Klubu Parlamentarnego Unii Wolności. Potrzebny jest rzeczywiście czas na zastanowienie, w szczególności ten czas powinien być wydłużony w stosunku do klubu SLD. Na tym poprzestałbym w krytyce rządu, chciałbym ponownie mówić tylko językiem rzeczowym.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#JanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W maju naród w referendum przyjął konstytucję, za którą głosowali koalicjanci konstytucyjni, Unia Wolności i znacząca liczba posłów będących i teraz w składzie personalnym Klubu Parlamentarnego SLD, obecnych na tej sali. Jedną z naczelnych zasad, jaką wówczas wprowadziliśmy, to - właśnie na wniosek klubu SLD - stwierdzenie, że Polska jest demokratycznym państwem prawa...</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: I sprawiedliwości społecznej.)</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#JanRulewski">... i sprawiedliwości społecznej. Dziękuję bardzo, że pani posłanka Sierakowska pamięta to wybiórczo. Będę namawiał, żeby stale z tym się przesypiała.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#JanRulewski">Otóż ta zasada powiada, że nie ma różnicy między obywatelami żyjącymi w podobnych warunkach, o ile tak nie stanowi ustawa, i to w sposób uzasadniony. Czy można przyjąć, że emeryci wojskowi, mundurowi żyją w innych warunkach, wykonują jakieś inne zadania niż emeryci cywilni? Czy można zatem uznać, że z tytułu samej tylko waloryzacji, powtarzam: samej tylko waloryzacji, mają im przysługiwać inne prawa? Takich argumentów poseł Zemke nie wskazał, bo gdyby przedstawił okoliczności, z których wynikają jakieś inne, szczególne potrzeby emerytów służb mundurowych, to może Klub Parlamentarny Unii Wolności z uwagą by się temu przysłuchał i odpowiednio głosował. Takiej argumentacji nie przedstawiono. A jeśli dodamy do tego, że właśnie z inicjatywy koalicji w Sejmie poprzedniej kadencji zerwano z zasadą waloryzacji tzw. płacową, związaną z płacą, to pytam: Czy dopełnienie, które przedstawia rząd - chodzi o upowszechnienie tej zasady - nie jest spełnieniem zasady konstytucyjnej? W ocenie Klubu Parlamentarnego Unii Wolności ta inicjatywa jest spóźniona, ale jest spełnieniem zasady konstytucyjnej. Nie ma zatem - jeszcze raz to powiem - żadnego uzasadnienia, aby sfera mundurowa pozostająca w stanie spoczynku miała inne zasady dotyczące wzrostu emerytur niż zdecydowana większość emerytów i rencistów cywilnych.</u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#JanRulewski">A jak to przedstawia się w liczbach? Może to będzie argument, który przekona klub SLD do zmiany stanowiska. Otóż proszę zauważyć, że emerytury mundurowe w stosunku do cywilnych wynoszą 200%, i tego nie chcę negować. Przeciętnie są dwa razy większe niż cywilne. Klub Parlamentarny Unii Wolności nie chce tego negować, ale zauważa, że jest tendencja do wzrostu tej różnicy. Jeśli za tzw. dobrych czasów komunistycznych ta różnica, a właściwie stosunek emerytury mundurowej do cywilnej wynosił 1,6:1, to obecnie jest to już 2:1. Gdyby przyjąć tę obecną waloryzację, to należy zakładać, że niechybnie to świadczenie w ciągu najbliższych lat 3-krotnie się zwiększy. Tak więc mamy tutaj do czynienia z rozwieraniem się nożyc.</u>
          <u xml:id="u-61.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Analizowana była sytuacja z rozwieraniem się tych nożyc.)</u>
          <u xml:id="u-61.9" who="#JanRulewski">Tu nie padł, ale w prasie podaje się argument według pana posła Zemke bardzo istotny, jakoby jest to szkodzenie bezpieczeństwu zewnętrznemu i wewnętrznemu państwa.</u>
          <u xml:id="u-61.10" who="#JanRulewski">Panie pośle, my również wówczas wymienialiśmy opinie, że obecnie sytuacja jest taka ze względu na zły mechanizm waloryzacyjny i w ogóle nawet chyba na sposób podejścia do kwestii wypłaty emerytur. Jeśli obecnie chcemy poprawić bezpieczeństwo, to np. dając na to złotówkę, wpierw musimy emerytom mundurowym, a więc tym, którzy są już w stanie spoczynku, wypłacić 1,20 zł. Czyli, gdy mówimy, że inwestujemy w bezpieczeństwo państwa, to jest oczywiście nieprawda. Inwestujemy w emerytury i renty. Dlatego klub parlamentarny ze względów pragmatycznych i w związku z potrzebami sytuacyjnymi będzie popierał projekt tego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-61.11" who="#JanRulewski">Chciałbym również zauważyć, że system emerytalny służb mundurowych - przynajmniej w sześciu punktach - jest korzystniejszy. Największą moim zdaniem korzyścią jest to - o czym poseł Zemke nie powiedział i czego nie było nawet w uregulowaniach w PRL - że właściwie na emeryturę w wypadku służb mundurowych można już przejść po 15 latach służby. W czasach PRL trzeba było jeszcze osiągnąć wiek emerytalny - 55 lat żołnierz, policjant, 50 lat kobieta żołnierz. Dzisiaj już po 15 latach służby można przejść na emeryturę. Co to oznacza? W wieku lat 33 mamy emerytów!</u>
          <u xml:id="u-61.12" who="#komentarz">(Poseł Janusz Zemke: Co pan opowiada takie rzeczy!)</u>
          <u xml:id="u-61.13" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: Coś niebywałego!)</u>
          <u xml:id="u-61.14" who="#JanRulewski">Poza tym to, że w Policji brakowało - przynajmniej w pewnym okresie - policjantów, spowodowane było tym, że oni w znakomitej części (były to dane rządu SLD) zasilali spółki ochrony mienia. Dochodziło do sytuacji katastrofalnej, karykaturalnej. Oskarżam posła Zemke o to, że takimi obietnicami destruuje, wprowadza destrukcję i brak stabilności w tych służbach - że mienia znakomitej większości obywateli broniło 105 tys. policjantów, natomiast mienia niewielkiej grupy obywateli aż 220 tys. zatrudnionych w spółkach, z tego 120 tys. byłych lub nawet pełniących służbę policjantów. Jaskrawym przykładem tej destabilizacji, którą wprowadził i wprowadza klub SLD, jest fakt, że w tej chwili Policja prowadzi jednocześnie działalność merkantylną, ubezpieczeniową i czasami policyjną. Dowiodły tego liczne oskarżenia i raporty NIK. Oczywiście jest to zjawisko marginesowe i koalicja, ten rząd da sobie z tym radę.</u>
          <u xml:id="u-61.15" who="#JanRulewski">Mówiłem o tych przywilejach, ale to jest dopiero pierwsza kwestia, że po 15 latach służby - w wieku młodzieńca niemal - można w wojsku przejść na emeryturę. Wysokość świadczenia jest oczywiście wyższa. Jak już powiedziałem, jest ono wyższe o 70% w stosunku do cywilnych. Istnieje poza tym możliwość przyznania innych dodatków. Swoboda przejścia - oczywiście jeśli policjant czy żołnierz pozostaje dłużej na służbie, to mu to się nalicza; czasami nawet tyle, że osiąga stuprocentową podstawę, ale wraz z dodatkami, to prawda - na ogół jednak 75%. Możliwości zarobkowania są niepomiernie większe, czego już dowiodłem. Przepracowując ponownie jakiś okres - już jako cywil - może wyrobić sobie dodatkową emeryturę, względnie osiągnąć stopień wzrostu. I jeszcze kwestia rencistów, w przypadku których przeciętna renta, choć nie jest wielka, wynosi 1037 zł, a renta cywilna tylko czterysta kilka złotych, a więc wskaźnik dwukrotnie większy. To też dzwonek dyscyplinujący - mówimy o wojsku, więc trzeba trochę dyscypliny.</u>
          <u xml:id="u-61.16" who="#JanRulewski">Kończąc, klub nasz będzie głosować za przyjęciem projektu, gdyż - jego zdaniem - jest to spełnienie konstytucyjnej zasady równości społecznej. Będzie dążyć do stabilizacji służby w wojsku i służbach mundurowych, do zaspokojenia potrzeb budżetowych. Uzasadnieniem tych potrzeb jest sytuacja nadzwyczajna, jaką była powódź i zachwianie równowagi finansowej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-61.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#MaciejPłażyński">Czy pan poseł pragnie sprostować? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#JanuszZemke">Zobowiązany jestem dokonać sprostowania w trzech kwestiach, ponieważ publicznie tu mówimy. Sprawa pierwsza: otóż po 15 latach służby nie otrzymuje się emerytury pełnej, tylko emeryturę cząstkową w wysokości 40%. Wyraźnie to mówię, żeby nie było wrażenia, że otrzymuje się emeryturę pełną. Sprawa druga: otóż problem, panie pośle, polega nie tylko na tym, że jest to próba zmiany waloryzacji w roku przyszłym; chodzi o to, że jest to jedyna grupa, w wypadku której następuje realne obniżenie świadczeń. Dlaczego właśnie w wypadku tej grupy? Dlaczego tylko oni mają płacić za powódź? I chodzi o to, że od roku 1999 - to trzecia kwestia - te świadczenia będą co roku spadały. Taka jest prawda. Mówmy o faktach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę pana posła Mirosława Pietrewicza o wystąpienie w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MirosławPietrewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował przeciwko pilnemu rządowemu projektowi ustawy o waloryzacji w 1998 r. niektórych emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw, który jest przedmiotem dzisiejszej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#MirosławPietrewicz">Uzasadnieniem takiego stanowiska są względy natury merytorycznej i formalnej.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#MirosławPietrewicz">Szanowne Posłanki i Szanowni Posłowie! W rozwoju historycznym społeczeństwa po to wytworzyły państwo, aby ono zapewniało bezpieczeństwo, ład i porządek wewnętrzny, także sprawiedliwość oraz bezpieczeństwo zewnętrzne. Do tego przede wszystkim jest państwo potrzebne. Aby spełnić te swoje podstawowe zadania, państwo powołuje odpowiednie służby, które te zadania w jego imieniu realizują - służby mundurowe przede wszystkim, tzn. - przypomnę - wojsko, Policję, Straż Graniczną, Służbę Więzienną. Podstawowym zatem obowiązkiem państwa jest dbanie o to, aby mogły one skutecznie wykonywać swoje zadania, co oznacza, by przychodzili do tych służb ludzie najlepiej przygotowani, ofiarni, chcący wykonywać zadania w imieniu całego społeczeństwa, w jego obronie, umożliwiając funkcjonowanie społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#MirosławPietrewicz">Obawiamy się, że przedłożenie rządowe nie sprzyja takiemu rozumieniu mundurowych służb państwowych. Uważamy, że system emerytalny i rentowy jest elementem pragmatyki służbowej, która przecież jakże się zasadniczo różni od zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Ludzie tych służb muszą bowiem zawsze być dyspozycyjni i wykonywać swoje obowiązki często z narażeniem zdrowia, a niekiedy nawet życia. Myślę, że musimy to docenić - nie tylko w takiej postaci jak zapewnienie lepszych warunków pracy, ale i w takiej, aby po ciężkiej służbie mogli mieć godne warunki życia.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#MirosławPietrewicz">Następny wzgląd merytoryczny. Przed paroma laty uważaliśmy za swoje duże osiągnięcie - rząd, parlament - zlikwidowanie zjawiska tzw. narastania starych portfeli. Przywrócenie zasady, którą proponuje rząd, oznacza przywrócenie narastania starych portfeli. Będzie tak, iż kilka lat później przechodzący na emeryturę szeregowi funkcjonariusze będą mieli emerytury wyższe niż osoby przechodzące na emeryturę kilka lat wcześniej ze stanowisk dowódczych. Myślę, że jest to rozwiązanie ze wszech miar niesłuszne.</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#MirosławPietrewicz">Natomiast jeśli chodzi o wzgląd formalny, to chciałbym tutaj powołać się na opinię eksperta pana prof. Cezarego Kosikowskiego, który zwraca uwagę, że proponowane zmiany stanowią bez żadnej wątpliwości naruszenie konstytucyjnej zasady ochrony praw słusznie nabytych - Trybunał Konstytucyjny kilka razy analizował tę kwestię i zajmował właśnie takie stanowisko, zwłaszcza w odniesieniu do waloryzacji świadczeń emerytalnych - a ponadto że prawo do emerytury i renty nie jest jedynie prawem do świadczenia ze strony państwa, które państwo może swobodnie przyznawać, zabierać lub zmniejszać, lecz jest uprawnieniem nabytym w wyniku opłacania składek ubezpieczeniowych, upływu określonego czasu zatrudnienia i wystąpienia ryzyka ubezpieczeniowego, to znaczy osiągnięcia określonego wieku, inwalidztwa lub niezdolności do pracy. Jest to cytat z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 3 listopada 1992 roku.</u>
          <u xml:id="u-65.6" who="#MirosławPietrewicz">Biorąc pod uwagę te względy, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował, jak na początku powiedziałem, przeciwko przedłożeniu rządowemu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-65.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-65.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Stanisław Zając)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi Mirosławowi Pietrewiczowi z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Włodarczyka z Ruchu Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WojciechWłodarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiona w pakiecie ustaw okołobudżetowych propozycja zmiany zasady waloryzacji emerytur i rent służb mundurowych została źle przyjęta przez żołnierzy zawodowych i policjantów. Mówi się o destabilizacji armii, o niepewności, potwierdzają się przypadki odchodzenia najaktywniejszych młodszych oficerów do cywila. Zgoda kierownictwa resortu obrony narodowej na takie właśnie rozwiązania Ministerstwa Finansów może budzić uzasadnione obawy i pytania: czy takimi właśnie metodami ma się dokonać proponowana w 15-letnim planie modernizacji polskiej armii redukcja stanu liczebnego naszych wojsk?</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#WojciechWłodarczyk">To fakt, że obecny rząd otrzymał w spadku fatalną politykę kadrową, o której w tym kontekście trzeba powiedzieć parę słów. W wojsku polityki kadrowej z jasno określonymi kryteriami oceny i zagwarantowaną drogą awansu praktycznie nie ma. To, z czym mamy do czynienia, zwłaszcza na kierowniczych stanowiskach, jest zaprzeczeniem racjonalnych zasad budowy nowoczesnej armii. Przenoszenie starszych wiekiem oficerów na stanowiska cywilne, zwłaszcza w ostatnich czterech latach, jest zjawiskiem nagminnym i niedobrym. Walnie przyczyniła się do tego nowelizacja ustawy sprzed dwóch lat o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, która zlikwidowała zapis mówiący, iż po uzyskaniu przez żołnierza prawa do świadczeń emerytalnych w pełnym wymiarze można go zwolnić do rezerwy. Proponowana zmiana waloryzacji obecną fatalną politykę kadrową tylko utrwala. Przyczyni się do kontynuowania służby za wszelką cenę, oczywiście tylko przez starsze roczniki, natomiast młodsze zmusi do szukania lepszej pracy poza wojskiem. Jak wiadomo, już teraz są trudności z naborem do szkół wojskowych.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#WojciechWłodarczyk">Brak polityki kadrowej, albo może lepiej: realizacja specyficznej polityki kadrowej, zwłaszcza - jak mówię - w ostatnich latach, i fakt, że proponowana zmiana waloryzacji dotyczy siłą rzeczy starszych roczników wojska i policji, ułatwia jej polityczne wykorzystywanie. SLD już rozpowiada, uprawiając propagandę, że proponowana waloryzacja to kara „Solidarności” za poparcie, jakiego udzielili mundurowi i ich rodziny w ostatnich wyborach Sojuszowi Lewicy Demokratycznej. Rozumiem SLD, w żaden inny sposób nie da się zmienić nastrojów w wojsku po ostatnich czterech latach rządów koalicji SLD i PSL i uzyskać dla SLD poparcia mundurowych.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#WojciechWłodarczyk">Dobrze, że zaczęto przy okazji myśleć o zmniejszaniu ogromnych - kosztem emerytur najniższych - emerytur generałów z czasów komuny i emerytur ubeckich i esbeckich, i dostosowaniu systemu emerytur i rent mundurowych do zasad ogólnej reformy ubezpieczeń społecznych. Ale trzeba też przy tej słusznej, sprawiedliwej zasadzie wyrównywania emerytur wziąć pod uwagę również możliwe tego uboczne, niedobre skutki - likwidację perspektyw dla młodej kadry; a tak się właśnie dzieje. Standardy zachodnie ustalają emerytury wojskowych na 75% ich uposażenia. 100%, o których mówił pan poseł Zemke - to raczej sprawy PRL. Powinniśmy taką zasadę dla młodszej i średniej kadry tych newralgicznych dla państwa służb utrzymać. Tu zresztą, nawiązując do uwag pana posła Zemke, iż emeryci wojskowi mają do opłacenia wysokie czynsze, chcę powiedzieć, że te czynsze są w dużej mierze winą fatalnie funkcjonujących agencji wojskowych, za których działalność odpowiadają również czteroletnie rządy koalicji.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#WojciechWłodarczyk">Istnieje pilna potrzeba szybkiego uporządkowania całego systemu emerytalno-rentowego w Polsce. Zostały zmarnowane cztery lata. Ale proponowana waloryzacja rent i emerytur mundurowych jest rozwiązaniem cząstkowym, pospiesznym i nie widać, aby była elementem spójnej, całościowej reformy ubezpieczeń społecznych i całościowej wizji uposażeń służb publicznych. Z proponowanej nowelizacji wyłączono najpierw, teraz został przywrócony, na przykład wymiar sprawiedliwości. Proponuje się rozwiązania utrwalające dotychczasowy chory system, nie załatwia żadnego z ważnych problemów systemu zaopatrzenia służb mundurowych, nie porządkuje tego systemu, nie tworzy zachęty do pozostawania w służbie. Te rozwiązania wpłyną na jakość służb mundurowych, tak istotną przecież dla niepodległego państwa.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#WojciechWłodarczyk">Koło Parlamentarne Ruchu Odbudowy Polski rozumie konieczność znalezienia dodatkowych środków dla usunięcia przede wszystkim skutków katastrofalnej letniej powodzi. Niegospodarność i marnotrawstwo rządów SLD zmuszają do doraźnych rozwiązań. Tak właśnie traktujemy proponowane przez rząd premiera Jerzego Buzka zmiany waloryzacji emerytur i rent mundurowych - jako rozwiązanie tymczasowe, przejściowe. Musi być ono jak najszybciej zastąpione rozwiązaniem lepszym niż te, które stosowano dotychczas. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#StanisławZając">Dziękuję bardzo panu posłowi Wojciechowi Włodarczykowi z Ruchu Odbudowy Polski.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#StanisławZając">Zgłosili się pani poseł i pan poseł do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#StanisławZając">Proszę pana posła Andrzeja Brachmańskiego o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#AndrzejBrachmański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 2000 lat temu Marek Aureliusz powiedział, że złe to państwo, które nie dba o swoich żołnierzy. Wygląda na to, że ugrupowania pana posła Krzaklewskiego i pana premiera Balcerowicza nie zamierzają dbać o swoich żołnierzy. W związku z tym mam parę pytań do przedstawicieli rządu oraz posła sprawozdawcy. Właściwie chciałem zadać te pytania tym, którzy za te sprawy odpowiadają, czyli panu ministrowi Onyszkiewiczowi, pani premier Suchockiej, panu ministrowi Tomaszewskiemu. Muszę powiedzieć, że ze zdziwieniem stwierdzam, iż tych ministrów, którzy dzisiaj powinni na tej sali być, bo to ich środowisk sprawy są omawiane, na tej sali nie ma.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#AndrzejBrachmański">W związku z tym mam takie pytanie - rozumiem, że pani minister Wasilewska reprezentuje rząd - czy prawdą jest to, co powiedział pan poseł Zemke, że średnio świadczeniobiorca straci na proponowanym rozwiązaniu około 120 zł miesięcznie? Czy w związku z tym, co powiedział pan poseł Rulewski, iż powinniśmy dążyć do tego, aby warunki dla wszystkich - i cywilów, i wojskowych - były jednakowe, rząd zamierza wnieść zmianę ustawy, która by powodowała, iż - tak jak cywile - również wojskowi otrzymywaliby stuprocentową emeryturę w momencie odejścia? Ponieważ często pada argument o tym, iż średnie emerytury wojskowe są wyższe od średnich cywilnych, mam pytanie, czy rząd dokonywał porównywania porównywalnych grup? Chodzi mi o to, iż większość w służbach mundurowych odchodzi na emeryturę ze stanowisk, nazwijmy to, kierowniczych, odpowiednio wysoko uposażonych...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#StanisławZając">Panie pośle, ale bardzo proszę o pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#AndrzejBrachmański">To jest pytanie, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#StanisławZając">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#AndrzejBrachmański">Czy w związku z tym rząd dokonywał porównania, jakie są średnie emerytury w środowisku cywilnym ludzi, którzy odchodzą na emerytury z takiego samego pułapu, jak odchodzą majorowie, kapitanowie, pułkownicy? Pytanie ostatnie, ponieważ tutaj też o tym mówiono, czy istnieją ograniczenia dotyczące możliwości pracy zarobkowej emerytów mundurowych, czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi Andrzejowi Brachmańskiemu.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#StanisławZając">Proszę o zadanie pytania panią poseł Izabellę Sierakowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#IzabellaSierakowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ja też jestem bardzo zdziwiona, że nie ma na sali szefa Komisji Obrony Narodowej, jako że ta komisja zajęła stanowisko w sprawie waloryzacji rent i emerytur wojskowych w 1998 r. i to stanowisko nie zostało wygłoszone. A brzmi ono, że komisja opowiada się za utrzymaniem dotychczasowych rozwiązań ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#IzabellaSierakowska">Szanowni Państwo! Art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej brzmi: „Rzeczpospolita jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej”. Wywiedziona z tego konstytucyjna zasada jest następująca - jest to zasada pewności prawa i zasada zaufania obywateli do państwa honorującego prawa nabyte obywateli i nieregulowania prawa wstecz, panie pośle Rulewski, a nie zasada głoszona przez pana: każdemu równo. W związku z tym mam dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#IzabellaSierakowska">Pierwsze pytanie: Czy rządząca obecnie koalicja ma świadomość poważnego naruszenia konstytucji Rzeczypospolitej w zakresie praw nabytych oraz tego, że doprowadzono do destabilizacji w służbach mundurowych?</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#IzabellaSierakowska">Drugie pytanie: Czy rząd Rzeczypospolitej proponując zmiany odnośnie do tzw. emerytur mundurowych poinformował o tych zmianach rzecznika sił zbrojnych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#StanisławZając">Dziękuję pani poseł Izabelli Sierakowskiej.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#StanisławZając">Proszę o zadanie pytania pana posła Bogdana Lewandowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#BogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pierwsze pytanie sformułowała już pani posłanka Izabella Sierakowska. Natomiast drugie pytanie ma szerszy aspekt i dotyczy następującej kwestii: Czy rząd dysponuje danymi odnośnie do tego, jak wygląda kwestia emerytur wojskowych w krajach NATO, organizacji, do której dążymy? Często bowiem tak się zdarza - niestety również i na tej sali - że podejmujemy pewne kwestie, nie biorąc pod uwagę bardzo istotnych porównań, patrząc na to właśnie z tej perspektywy.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#BogdanLewandowski">I jeszcze jedna sprawa, odnośnie do której chciałbym prosić o odpowiedź. Czy rząd dysponuje już danymi co do rozmiarów negatywnych skutków personalnych związanych z ewentualnym przyjęciem projektu ustawy? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi Bogdanowi Lewandowskiemu za postawienie pytań.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#StanisławZając">W jakim trybie, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#StanisławZając">Bardzo proszę, udzielę panu posłowi głosu w kolejności.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#StanisławZając">Proszę o zadanie pytania panią poseł Jolantę Banach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#JolantaBanach">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Chciałabym prosić pana posła sprawozdawcę o wskazanie w ustawie zabezpieczenia, które chroniłoby przed powstaniem takiej sytuacji, jaka miała miejsce w 1993 r., kiedy to między emeryturami wojskowymi istniały ogromne różnice, np. podoficer miał emeryturę większą niż oficer. Dlaczego? Dlatego że podstawą ustalania emerytury wojskowej jest uposażenie, jakie pobiera żołnierz zawodowy przed przejściem na emeryturę - emerytura rośnie, kiedy rośnie uposażenie. Jeżeli w odniesieniu do wszystkich zastosujemy ten sam wskaźnik waloryzacji, to emeryt wojskowy, który przeszedł na emeryturę po podwyżce uposażenia, będzie miał większą emeryturę niż ten, który przeszedł na emeryturę przed podwyżką uposażenia. A więc między emeryturami wojskowymi powstanie niczym nie uzasadniona rozpiętość, będzie to zależało tylko od momentu przejścia na zasłużone świadczenie, a nie od stażu emerytalnego, od wieku i od...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#StanisławZając">Pani poseł, bardzo proszę o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#JolantaBanach">Już kończę, panie marszałku. Jeśli pan pozwoli, to pytanie wynika z tej dosyć skomplikowanej procedury i widocznie posłowie nie mają świadomości tego. Pytam zatem, w jakim miejscu projektu ustawy jest zabezpieczenie przed powstaniem ogromnych, nieuzasadnionych różnic między emeryturami wojskowymi? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#StanisławZając">Dziękuję pani poseł Jolancie Banach.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#StanisławZając">Proszę o zadanie pytania pana posła Jana Rulewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#JanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw chciałbym zwrócić się z pytaniem do pana przewodniczącego komisji a zarazem posła referenta. Tu wybuchła olbrzymia dyskusja, a w sprawozdaniu nie widać jej śladów. Nie widzę tu innych wniosków niż ten, by zgodnie przyjąć projekt tej ustawy. Proszę o wyjaśnienie, czy ta dyskusja, pana zdaniem, miała charakter medialny czy też merytoryczny.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#JanRulewski">Drugie pytanie skierowane jest do przedstawiciela rządu. Czy prawdą jest to, co powiedział czy też obwieścił poseł Zemke, że w 1998 r. emerytury będą waloryzowane wyłącznie wskaźnikiem inflacji, czy też - tak jak to jest napisane w sprawozdaniu - wskaźnikiem inflacji i wzrostem o 1,5% tak jak w sferze cywilnej?</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#JanRulewski">I trzecie pytanie. Jeśli poseł Brachmański pozwoli, dołączę się do pytania, w którym chodziło o porównanie wysokości emerytur; pan poseł posłużył się tutaj przykładem majora. Moje pytanie brzmi: Jaką emeryturę otrzyma bezrobotny inżynier?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi Janowi Rulewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#StanisławZając">Bardzo proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#StanisławZając">Proszę o zadanie pytania panią poseł Krystynę Łybacką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#KrystynaŁybacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałabym się dołączyć do tych wszystkich moich przedmówców, którzy zwracali uwagę na fakt nieobecności ministra obrony narodowej. Mówimy o bardzo istotnej dla systemu obronnego sprawie, jaką jest wynagrodzenie żołnierzy zawodowych, byłych żołnierzy zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Pytanie, pytanie!)</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#KrystynaŁybacka">Mam następujące pytanie: dlaczego Komisja Finansów Publicznych przy podejmowaniu decyzji dotyczącej zmiany zasad systemu emerytalno-rentowego dla służb mundurowych nie wzięła pod uwagę jednomyślnego, podkreślam - jednomyślnego, stanowiska Komisji Obrony Narodowej, które to stanowisko - jak już mówiła pani posłanka Sierakowska - kończyło się bardzo jednoznacznym stwierdzeniem, że komisja opowiada się za utrzymaniem dotychczasowych rozwiązań?</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#KrystynaŁybacka">Po drugie: czy Komisji Finansów Publicznych w trakcie podejmowania decyzji wiadomym było, że rozwiązania ustawy z 10 grudnia 1993 r. nawiązywały do systemu emerytalno-rentowego, jaki w Rzeczypospolitej Polskiej został dla tych służb wprowadzony w roku 1923 i który nawiązuje do rozwiązań systemów emerytalno-rentowych sił zbrojnych w krajach NATO?</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#KrystynaŁybacka">Wreszcie po trzecie: czy Komisja Finansów Publicznych podejmując decyzję wzięła pod uwagę fakt, że tą nowelizacją ustawy dokonuje się zmiany warunków służby już po jej ustaniu? Tak więc swoisty kontrakt, zawierany pomiędzy żołnierzem zawodowym w momencie kiedy przystępuje do służby, zostaje w ten sposób zerwany. To m.in. skutkuje kumulacją zwolnień wysoko wykwalifikowanej kadry żołnierzy zawodowych, co bezpośrednio wpływa na nasz system obronny. Pytanie - dlaczego te wszystkie przesłanki nie zostały uwzględnione? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#StanisławZając">Dziękuję pani poseł Krystynie Łybackiej.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#StanisławZając">Chęć zgłoszenia pytania sygnalizuje pan poseł Janusz Zemke.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#StanisławZając">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#JanuszZemke">Na zasadzie informacji chcę powiedzieć, ponieważ doszło do nieporozumienia, że formalny wniosek o to, by ten projekt odrzucić, składałem podczas pierwszego czytania 5 grudnia i dzisiaj na zakończenie wystąpienia ponowiłem to. Klub SLD konsekwentnie głosować będzie przeciwko tej ustawie. Trudno żebym mówił to już piąty raz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#StanisławZając">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#StanisławZając">Panie posłanki i panowie posłowie zgłosili pytania do przedstawicieli rządu i do pana posła sprawozdawcy. W związku z tym proszę o zabranie głosu przedstawiciela rządu, podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów panią minister Halinę Wasilewską-Trenkner.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#komentarz">(Poseł Henryk Goryszewski: Panie marszałku, ja z pytaniem do pana marszałka.)</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#StanisławZając">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#HenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Cztery pytania były adresowane do przewodniczącego komisji. Nie wiem, czy będę musiał na nie odpowiadać i mam się przygotować do odpowiedzi, bo szanuję pytających. Czy będzie na nie odpowiadał kto inny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#StanisławZając">Panie pośle, sprawozdawcą jest pan poseł Dariusz Grabowski, niemniej jednak mam możliwość udzielenia głosu przewodniczącemu komisji i głos zostanie panu posłowi udzielony.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#StanisławZając">Proszę panią minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! Chciałabym zacząć od problemu, który był poruszany w wielu państwa wystąpieniach, przewijał się również w pytaniu, które zgłosiła pani poseł Sierakowska, mianowicie od tego, jak dalece projekt nowelizacji ustaw emerytalno-rentowych dla żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy - oraz, po poprawce wniesionej w trakcie obrad Komisji Finansów Publicznych, również dla sędziów i prokuratorów - narusza konstytucyjną zasadę dotyczącą praw nabytych.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jak słusznie wszyscy państwo zauważyli, pan prof. Kosikowski w swojej opinii stwierdził, że wówczas, kiedy prawo jest nabyte i wynika m.in. z opłacenia składek, to takie decyzje rządu mogłyby być niekonstytucyjne.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Służby, grupy zawodowe, o których dzisiaj mówimy, nie wpłacają składek. Sędziowie wpłacali przed nowelizacją, która miała miejsce w tym roku. Wszystkie te grupy mają specjalny fundusz emerytalny. Płace i fundusze wynagrodzeniowe są gromadzone na jednych kontach, składki są gromadzone na innych kontach. Jest to bezpośrednie zasilanie funduszy emerytalno-rentowych z budżetu państwa, co zmienia nieco i w tym miejscu sytuację emerytów tych grup i pozostałych emerytów. W pozostałych bowiem przypadkach, również w sferze budżetowej - poza nauczycielami - zasilanie jest takie, iż wszystkie środki na wynagrodzenia są przekazywane dysponentom. Dysponenci odprowadzają składki do ZUS dla poszczególnych pracowników w zależności od tego, jak przebiega historia dzienna i miesięczna pracy. Jest to ważna różnica, która powoduje, że orzeczenie pana profesora Kosikowskiego dotyczy trochę innej sytuacji niż ta, z którą mamy tutaj do czynienia.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli popatrzymy na następną sprawę, to kwestia powstawania portfela starych i nowych emerytur przy zastosowanym systemie waloryzacji mogłaby stanowić troskę zarówno w odniesieniu do emerytów cywilnych, jak i emerytów wojskowych. Różnica w obu systemach jest taka, że dla emeryta cywilnego podstawy wymiaru przyszłej emerytury nie stanowi wynagrodzenie z jednej daty, lecz wynagrodzenie, które jest zliczane z okresu coraz to dłuższej liczby miesięcy: 12, 24, będziemy to dalej przedłużać.</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Słusznie tu podkreślano, że regulacja, z którą wystąpił rząd, jest regulacją przejściową, która ma pozwolić na budowanie całego systemu. A zatem dalsze regulacje będą szły za tą pierwszą regulacją waloryzacyjną, tak aby wszystkie systemy zbudowane były na coraz to bliższych zasadach.</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli jest pytanie o to, jaka jest różnica między przeciętną emeryturą dowolnej osoby z tak zwanej służby cywilnej, czyli z grupy pracowników cywilnych, a emeryturą wojskową, chciałam zwrócić uwagę, że przeciętna emerytura dla każdej osoby zatrudnionej w sferze cywilnej - bez względu na to, czy jest to sfera budżetowa, czy sfera przedsiębiorstw - ma swój ogranicznik górny - 2,5-krotność aktualnie obowiązującej przeciętnej płacy w gospodarce narodowej. Przeciętna płaca w gospodarce narodowej w tej chwili wynosi 1170 zł, a zatem 2,5-krotność to górny limit. Płace generałów są krotnością przeciętnej płacy w sferze budżetowej. Przeciętna płaca w sferze budżetowej wynosi około 986 zł, a ta krotność jest różna, w zależności od stopnia, ale nie wynosi 2,5 wysokości tej płacy, tylko kilka i nie ma tu ograniczenia. Przepraszam, nie mam całej tej tablicy przed sobą - zresztą jest to tablica, która ma klauzulę tajne, więc proszę mi darować, że nie będę jej cytowała tutaj głośno - jeśli państwo pozwolą, taka jest wola pana marszałka, stosownym komisjom możemy dostarczyć pełną tabelę wynagrodzeń, ale nie są to dane szeroko publikowane.</u>
          <u xml:id="u-91.6" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeżeli popatrzymy na to w ten sposób, to 75% od płacy sięgającej kilku tysięcy złotych na pewno nie jest 2,5-krotnością, która stanowi limit górny dla pozostałych pracowników. Jest to następna sprawa, o którą państwo pytali.</u>
          <u xml:id="u-91.7" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Sprawa kolejna. Czy są ograniczenia w podjęciu pracy? Dla pracowników, którzy działają w ogólnym systemie emerytalno-rentowym, warunki ograniczenia podjęcia pracy są dość proste, powiedziałabym fizyczno-demograficzne. Człowiek w normalnym systemie staje się bowiem emerytem bądź rencistą w wieku, gdy sięga kresu wieku produkcyjnego. Ogólna regulacja mówi, że jest to 60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn. Przypominam, że zgodnie z reformą będziemy tę różnicę wieku zmniejszać.</u>
          <u xml:id="u-91.8" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Przeciętna emerytura i renta wojskowa, nawet w tej niższej wielkości, jest natomiast dostępna - nie mówię, że otrzymywana - znacznie wcześniej. To pierwsza różnica. Druga to powszechna kwestia ograniczenia, mianowicie kwestia wynikająca z regulacji dotyczącej zawieszenia emerytury cywilnej i emerytury wojskowej. To są regulacje, które są związane z podatkami, a nie z innymi systemami. Tu podatki zrównują nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-91.9" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Było pytanie o to, jak dalece ta regulacja, którą proponujemy, różni się od regulacji obowiązującej w państwach NATO. Chcę powiedzieć, że bardzo niebezpieczne jest porównywanie w ogóle systemów emerytalnych stosowanych w tej chwili w Polsce z innymi systemami emerytalnymi, dlatego że prawie w całym świecie zachodnim, gdzie zwiększa się przeciętna długość życia i dlatego rośnie liczba osób starszych, trwają w tej chwili bardzo trudne prace nad przebudową systemów emerytalnych, ponieważ w większości przypadków budżety ich kosztów nie są w stanie ponieść, zgodnie z czystą, dotychczas istniejącą zasadą solidaryzmu poszczególnych generacji.</u>
          <u xml:id="u-91.10" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeżeli chodzi o emerytury wojskowe, to chcę powiedzieć, że pozostają one faktycznie w proporcji do wynagrodzeń pozyskiwanych w okresie służby czynnej. Są jednak regulacje, które nie stanowią o tak niskiej granicy wieku. Są to regulacje historycznie różne, nie ma regulacji identycznych we wszystkich krajach, o ile ja znam ten system...</u>
          <u xml:id="u-91.11" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Łybacka: Ale wszędzie to są systemy odrębne.)</u>
          <u xml:id="u-91.12" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Wszędzie są to systemy odrębne, to zgoda. I tutaj także te zasady są zasadami odrębnymi, chociażby jeśli chodzi o ustalanie podstawy. Nie chodzi tu o to, by system był absolutnie identyczny, chodzi jednak o to, że nie może być utrzymywana, to jest bowiem największe niebezpieczeństwo, ogromna dynamika wzrostu wartości realnej i nominalnej - o tym mówił pan poseł Rulewski - wojskowych świadczeń emerytalnych w stosunku do świadczeń cywilnych, które stanowią de facto coraz mniejszą część rosnących wedle obecnego mechanizmu świadczeń wojskowych.</u>
          <u xml:id="u-91.13" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Chodzi wreszcie o jeszcze jedną sprawę. Wskazywali tu państwo na to, że budżet potrzebuje zasilenia. Potrzebujemy zasilenia w związku z wieloma sprawami, np. modernizacją armii, co, jak wynika z trwającej wiele tygodni, wiele miesięcy wspólnej dyskusji, o ile nie myli mnie pamięć, i oświadczeń polityków zasiadających po obu stronach Wysokiej Izby, jest sprawą ważną, ogólnonarodową. Wymaga to nie tylko przebudowy systemu emerytalnego w wojsku, w służbach mundurowych, wymaga to również przebudowy systemu wynagradzania ludzi, którzy pozostają w służbie czynnej. Stosowany dotychczas mechanizm waloryzacji dramatycznie utrudnia i ogranicza możliwości takiej przebudowy. Obecny system powoduje, że w armii, która powinna w tej chwili większość swoich nakładów kierować na modernizację i zwiększanie sprawności technicznej - rozumiem, że chodzi tu zarówno o sprawność korpusu ludzi, którzy będą pracowali w armii, jak i sprawność jej wyposażenia technicznego - coraz większa część środków jest desygnowana i przeznaczana na cele socjalne, a coraz mniejsza na cele, powiedziałabym, czynne. To niebezpieczny syndrom, trudny do przezwyciężenia, jeśli nie zostaną zmienione zasady będące podstawą systemu emerytalnego. I to jest chyba najważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-91.14" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeszcze jedna sprawa. Rozumiem, że można prowadzić szeroką polityczną dyskusję na temat, o którym tu mówimy. To sprawa bardzo trudna, bardzo ciężka i bardzo brzemienna w skutki, zwłaszcza jeżeli będzie jej towarzyszyła duża kampania informacyjna nie do końca prawdziwa. Chciałabym zatem przypomnieć, że nikt nie powiedział - i nie ma tego w zapisach tej ustawy - iż jest to rozwiązanie na wieki wieków. Jest to rozwiązanie przejściowe - co już było podkreślane - nim zacznie być to budowane w sposób systemowy, zgodny z ogólnym kierunkiem przekształcenia systemu emerytalno-rentowego. A zatem mówienie, że za trzy czy cztery lata będzie ogromne zróżnicowanie czy będzie ogromny spadek wysokości emerytur i rent wojskowych, jest chyba nadużyciem. Chciałabym zapytać, w stosunku do czego będzie ten ogromny spadek. Do potencjalnych możliwości? A któż założył, że w ciągu następnych lat, gdy trudności budżetowe nie zostaną przełamane, będą pieniądze na to, żeby w ogóle rosły wynagrodzenia realnie, a nawet nominalnie w sferze budżetowej, w tym także w sferze obronności czy w sferze bezpieczeństwa?</u>
          <u xml:id="u-91.15" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Nasze działanie, aby zaoszczędzić czy poskromić niektóre wydatki budżetu państwa, ma na celu utrzymanie zdolności rozwojowych gospodarki. Jeśli się to nie uda, to automatycznie będą konsekwencje w postaci, o której mówię w tej chwili. Mam nadzieję, że zechcą państwo podjąć taką decyzję, która dołoży jeszcze jeden dodatkowy, istotny element do tego, aby udało się utrzymać i ustabilizować trendy rozwojowe gospodarki. Przy czym chciałam zwrócić uwagę, że ogólne zasady waloryzacji są takie, że zarówno w marcu, jak i we wrześniu emerytury cywilne i emerytury pozostałych grup, o których mowa w tej ustawie, będą rosły o 5,25%, co wynika z rozłożenia wskaźnika wzrostu waloryzacji w czasie na te dwa terminy, jeśli w pierwszym okresie wzrost cen będzie przekraczał 10%, bo taka jest zasada ogólnej waloryzacji.</u>
          <u xml:id="u-91.16" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">I sprawa ostatnia. Faktycznie emerytury i renty cywilne, takie samo rozwiązanie proponujemy wszak dla świadczeń emerytów i rencistów, rosną o 1,5 punktu, ale nie ponad, nie ogólny wskaźnik cen towarów i usług jest podstawą naliczania tej waloryzacji. Podstawą naliczania jest o 0,5 punktu wyższy wskaźnik wzrostu kosztów w gospodarstwach emerytów i rencistów. Ponieważ badania obejmują, jeśli zechcą się temu poddać, również emerytów i rencistów wojskowych, w tym także w ich gospodarstwach. A zatem specyfika gospodarstw emeryckich jest w tym wskaźniku w pewien sposób uwzględniona, tak jak to było założone przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-91.17" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli chodzi o skutki personalne tych decyzji związanych z ustawą, które mają zapaść, to powiem szczerze, że takich skutków nie ma. Słuchałam bardzo dokładnie prezentacji danych, które były przedstawiane przez różne gremia dyskutujące nad tą sprawą. Nikt naprawdę nie wie, jakie decyzje podejmą zawodowi żołnierze; jakie już podjęli - nie ze względu na zmianę ustawy, tylko ze względu na to, że mają takie prawo i że 6 miesięcy przed zamierzoną datą zmiany służby czy przejścia ze służby czynnej w stan spoczynku powinni stanąć do stosownego raportu.</u>
          <u xml:id="u-91.18" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Kwoty, które były planowane w budżecie ministra obrony narodowej i które były podstawą naliczenia funduszu mającego zapewnić opłacenie świadczeń emerytalno-rentowych, były liczone w lipcu i nie zostały zmienione, gdy pojawiła się następna liczba oczekujących na emerytury, nie zostały zmienione przy następnym wyliczeniu.</u>
          <u xml:id="u-91.19" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Zatem należy utrzymywać, że dla trojga państwa ministrów kierujących zainteresowanymi resortami sprawy te są nie rozpoznane; istnieje domniemanie, nie ma jednak pewności. Podejrzewam, że albo państwo konsekwentnie uznają, że jest to system wysoce krzywdzący - wtedy będzie tendencja do pozostawania w służbie i zmiany systemu, albo państwo uznają, że nie jest to system krzywdzący, wręcz przeciwnie - preferencyjny; wtedy może pojawić się tendencja do odchodzenia ze służby. Wydaje mi się, że nie można tych obydwu rzeczy kłaść jednocześnie na tej samej ławce. Jeśli system jest niekorzystny, ale ma być przejściowy - poczekam i przekonam się, jaka będzie zmiana; jeśli system jest korzystny - wtedy oczywiście będę się starał z niego skorzystać i przejdę na emeryturę. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-91.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#StanisławZając">Dziękuję pani minister Halinie Wasilewskiej-Trenkner.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Łybacka: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#StanisławZając">Bardzo proszę, pani poseł, sprostowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#KrystynaŁybacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani minister Wasilewska-Trenkner była uprzejma powiedzieć, że próba porównywania naszych systemów do rozwiązań w krajach NATO jest niebezpieczna. Zgadzam się z panią minister, uważam tylko, że jest niebezpieczna w innym aspekcie. Otóż wstępujemy właśnie w fazę akcesyjną procesu integracji z NATO. Oznacza to wymóg kompatybilności w każdym zakresie działania sił zbrojnych. Spod tego wymogu wyłączamy, z przyczyn mi bliżej nie znanych, jeden aspekt - zabezpieczenie społeczne. Z tego powodu porównywanie jest w istocie niebezpieczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#StanisławZając">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła...</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Brachmański: Panie marszałku, nie otrzymałem odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#StanisławZając">Nie udzielam głosu.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Brachmański: Ale mam prawo oczekiwać odpowiedzi na zadane pytanie. Nie otrzymałem jej.)</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#StanisławZając">Za chwilę, panie pośle. Jeżeli pan nie uzyskał odpowiedzi na pytanie, zajmiemy się tym w dalszej części debaty.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Dariusza Grabowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#DariuszGrabowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Będę starał się odpowiedzieć na pytania, które tu zostały zadane; oczywiście na te pytania, które dotyczą bezpośrednio obrad komisji.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#DariuszGrabowski">Sprawa pierwsza jest związana z pytaniem pani poseł Sierakowskiej, czy rzecznik sił zbrojnych został poinformowany o tym i czy...</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: Nie rzecznik, zwierzchnik.)</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#DariuszGrabowski">Przepraszam, zwierzchnik. Niestety, w tej materii nie jestem kompetentny, by odpowiedzieć - to jest pytanie do rządu. Natomiast jeśli chodzi o przebieg dyskusji w komisji, bo takie pytanie także padło, to mogę powiedzieć - tutaj zwracam się także do pana posła Zemke - że żaden wniosek formalny nie został w tej materii sformułowany i zapisany. Dyskusja, jaka miała miejsce, była raczej dyskusją wyjaśniającą - była to rozmowa z generalicją, która brała udział w obradach komisji i przedstawiała swoje obawy w tej kwestii. To jest sprawa pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#DariuszGrabowski">Jeśli chodzi o relacje emerytur w NATO, to generalnie można powiedzieć, że wynoszą one 75% uposażenia. Jedynie w Wielkiej Brytanii istnieje system korzystniejszy, poza tym krajem jest raczej podobnie.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#DariuszGrabowski">Jeśli zaś chodzi o pytanie pani posłanki Banach o zabezpieczenie w ustawie przed odtwarzaniem starego portfela, to odpowiem, że to nie jest przedmiotem tej ustawy; to nie jest ta ustawa. Mogę tylko powiedzieć, że można mieć o to obawy, ale wtedy to pytanie należy skierować do państwa. To w 1996 r. został przegłosowany taki system emerytalny, który - także naszym zdaniem - może generować powstawanie starego portfela. Państwo w 1996 r. za takim systemem głosowaliście.</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, likwidowaliśmy stary portfel.)</u>
          <u xml:id="u-95.7" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: Dążyliśmy do likwidacji starego portfela.)</u>
          <u xml:id="u-95.8" who="#DariuszGrabowski">Kwestia ostatnia: Czy komisja wzięła pod uwagę stanowisko Komisji Obrony Narodowej? Otóż komisja zapoznała się z tym stanowiskiem i wyciągnęła wnioski, które zostały przedstawione w czasie tej debaty. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi Dariuszowi Grabowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu przewodniczącego Komisji Finansów Publicznych pana posła Henryka Goryszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#HenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poza pytaniami, na które odpowiedział, zgodnie z regulaminem Sejmu, poseł sprawozdawca Komisji Finansów Publicznych, padły co najmniej dwa pytania, które były personalnie zaadresowane do mnie. Ponieważ to nie jest, o ile wiem, uregulowane w regulaminie Sejmu, zapytałem pana marszałka, czy mam odpowiadać, czy nie. Skoro pan marszałek mocą swojego imperium polecił mi, bym to zrobił, odpowiadam.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#HenrykGoryszewski">Po pierwsze, panie pośle Rulewski, chciałbym uniknąć odpowiedzi na pytanie, które zmusza któregokolwiek z posłów do oceny charakteru dyskusji prowadzonej w Wysokiej Izbie. Wysoka Izba jest suwerennym organem i może prowadzić takie dyskusje, jakie sobie wyobraża. Wyborcy...</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#HenrykGoryszewski"> Chwileczkę, chwileczkę. Bardzo się cieszę. Wyborcy to słyszą i oceniają co 4 lata. Ja natomiast zawsze mówiłem - i to publicznie, w telewizji, w radiu, a więc są dowody - że się z pokorą poddaję werdyktom wyborców. Mogę tylko tyle powiedzieć, że komisja sejmowa - tak jest i, jak sądzę, było dawniej w każdej komisji sejmowej - jest forum, na którym się prowadzi dyskusje przede wszystkim merytoryczne. Tak jest w komisji. Natomiast państwo jest instytucją polityczną, Sejm jest instytucją polityczną - i tu się prowadzi dyskusje polityczne. My też je prowadzimy - mówię o kolegach i koleżankach ze strony rządowej - i dlatego, sądzę, że nie musimy stawiać takich pytań w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#HenrykGoryszewski">Natomiast jest inna kwestia: Dlaczego Komisja Finansów Publicznych nie wzięła pod uwagę stanowiska innej komisji? Wzięła pod uwagę, pani poseł, ale za sprawy obronności państwa wobec Sejmu odpowiada Komisja Obrony Narodowej i ona ma przygotować Sejmowi stanowisko, na którego podstawie Sejm stosownie do swoich kompetencji przyjmuje ustawę, uchwałę, rezolucję czy coś innego. I tu referentem przygotowującym materiał jest Komisja Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#HenrykGoryszewski">W zakresie finansów publicznych jedynym instrumentem przygotowującym stanowisko Sejmowi, materiały, na podstawie których Sejm podejmuje decyzję, jest Komisja Finansów Publicznych. Inaczej, pani poseł, mógłbym - oboje jesteśmy prawnikami - odwrócić to pytanie i powiedzieć: A dlaczego Komisja Obrony Narodowej nie wzięła pod uwagę stanowiska Komisji Finansów Publicznych? I tak byśmy się bawili ze sobą, kto nie bierze pod uwagę czyjego stanowiska, i byśmy budowali Polskę sejmików i Polskę liberum veto. Bo dlaczego posłowie nie wzięli pod uwagę stanowiska sejmiku upickiego i posła Sieniawskiego? Tak, tak, to są takie konsekwencje. Moja komisja referuje Sejmowi i bierze na siebie wobec Sejmu prawną i polityczną odpowiedzialność za przygotowanie materiałów, na których podstawie Sejm suwerennie będzie decydował o tym, jakie mają być emerytury, jaki ma być budżet, jakie mają być podatki i jak oceniać na przykład kwestię absolutorium dla rządu z wykonanych prac.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#HenrykGoryszewski">Zadawanie pytań ma swoją logikę, ale jest trochę niebezpieczne w obie strony - ja też mógłbym przeciągać i rozbudowywać odpowiedź tak, żeby wychodzić poza materię odpowiedzi, podobnie jak państwo wychodzili poza materię pytania. Ja tego nie robię. Pozwolę sobie tylko, jeśli pan marszałek mnie nie skarci natychmiast, na jedną uwagę wychodzącą poza materię odpowiedzi. Mianowicie jestem zbudowany tym, że te żarliwe pytania dotyczące materii wojskowej były składane w znacznej liczbie przez panie. Oznacza to, że ciągle w Polsce za mundurem panny... Proszę docenić moją galanterię, to, że mi się to kojarzy z pannami, a nie z babciami, o których też jest piosenka.</u>
          <u xml:id="u-97.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu przewodniczącemu Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#StanisławZając">Zgłosił się pan poseł Andrzej Brachmański. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#AndrzejBrachmański">Panie Marszałku! Przyłączając się do apelu pana posła Goryszewskiego, nie mogę nie zauważyć, że nie otrzymałem odpowiedzi na swoje konkretne pytania. Pani minister, pytania brzmiały następująco (powtórzę je): Czy prawdą jest to, co powiedział pan poseł Zemke - że średnio każdy emeryt i rencista mundurowy straci 120 zł miesięcznie na tym rozwiązaniu? Pytanie było konkretne.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#AndrzejBrachmański">Drugie konkretne pytanie w związku z tym: Czy wraz ze zmianą systemu waloryzacji i przejściem na cywilny system waloryzacji rząd zamierza również przejść na system dochodzenia do tych emerytur cywilnych i w związku z tym podnieść stopień z 75% maksymalnie do 100%?</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#AndrzejBrachmański">Rozumiem, że rząd nie dysponuje analizą porównawczą odchodzenia z tego samego pułapu zarobków i w związku z tym nie będę o to pytał, natomiast powstaje pytanie, jaki jest skutek włączenia sędziów i prokuratorów do tego i czy rzeczywiście gra jest warta świeczki. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Łybacka: W sprawie formalnej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#StanisławZając">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#KrystynaŁybacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie marszałku, zwracam się z formalną prośbą, żeby zechciał pan spowodować, by wszyscy posłowie otrzymali do swoich skrytek stanowisko Komisji Obrony Narodowej i mogli zapoznać się z nim przed podjęciem decyzji w głosowaniu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#StanisławZając">Pani poseł, rozważymy ten wniosek w dalszej części naszych obrad, naszego procedowania.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu panią minister w celu udzielenia odpowiedzi na pytanie pana posła Andrzeja Brachmańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Przepraszam wszystkich państwa, nie odpowiedziałam na to jedno pytanie z bardzo prostego powodu - nie skończyłam liczyć, a nie chciałam podać błędnej informacji.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Proszę państwa, przeciętne, powtarzam, przeciętne wynagrodzenie żołnierzy zawodowych w roku 1998 - a będzie to najwyższy ze wszystkich poziom, bo można wziąć tegoroczny, niższy - jest szacowane na ok. 1920 zł. 75% od tego przeciętnego wynagrodzenia - zasadniczego, bo dodatków nie liczę - to 1440 zł. Tyle wynosić będzie podstawowa, goła, pozbawiona wszelkich układów emerytura. Zresztą uczciwie napisano, bo nie widzieliśmy powodu, dla którego mamy nie podać tego faktu Wysokiej Izbie, że emerytura ma ulec obniżeniu w stosunku do tego, co było oczekiwane, o 4%. Jeżeli tak policzymy, to 4% od 1440 zł to jest 58 zł. Powiadam, to jest ta kwota.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Rozumiem, że pan poseł Zemke liczy to inaczej - od całych, jak gdyby pozostałych starych emerytur i rent, tylko że jest jeszcze jedna sprawa - 120 zł to 4% w skali roku, w skali miesięcznej jest to 57 zł. Dokładnie przedstawiam sposób liczenia, żeby nie było wątpliwości. To można policzyć, żeby wyjść i na 120 zł, i na 600 zł, to zależy, którą emeryturę się weźmie do liczenia. Mówię to dlatego, bo liczyłam i podaję państwu, dla jakiej średniej to w tej chwili liczyłam, żeby nie było żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Chciałam raz jeszcze zwrócić uwagę, że mówienie o stracie jest ujmowaniem jej w takim sensie, że nie nastąpi oczekiwane zwiększenie wynagrodzenia. To naprawdę tak należy czytać. A nie, że nastąpi... Tak to wygląda, dlatego że gdybyśmy nie zmieniali tego układu, to 1 stycznia 1998 r. ekspracownicy, czyli emeryci i renciści wojskowi oczekiwaliby, że ich emerytury i renty wzrosną, ponieważ wzrosło wynagrodzenie żołnierzy i funkcjonariuszy zawodowych. Gdyby nie było ruchu w wynagrodzeniach, nie byłoby również ruchu w emeryturach, nieprawdaż? Czyli każdy pozostałby na tym samym poziomie, na którym był. Ponieważ jest jednak równe wynagrodzenie wedle jednej stawki, a zaproponowany ruch w wypadku emerytur już istniejących według innej stawki, to występuje różnica.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Brachmański: 1 stycznia tylko płace rosną, emerytury stoją, pani minister.)</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Wedle propozycji, o której mówimy, stoją, wedle propozycji, która miała być, rosną. Ale stoją 1 stycznia, ponieważ następuje wzrost od 1 marca, wtedy wynagrodzenia będą stały. Proszę państwa, to jest przesunięcie w czasie, przesunięcie w czasie o 3 miesiące powoduje ową różnicę. A wzrost, jeżeli już chodzi o ścisłość, i emerytur, i rent wojskowych będzie de facto procentowo taki sam.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Tak.</u>
          <u xml:id="u-103.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani minister, nie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#StanisławZając">Pani minister, proszę odpowiadać i nie prowadzić polemiki.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#StanisławZając">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#StanisławZając">Wyczerpaliśmy listę mówców.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#StanisławZając">Na pytania udzielili odpowiedzi sprawozdawca komisji, przewodniczący komisji i pani minister.</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#StanisławZając">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#StanisławZając">W trakcie dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#StanisławZając">W związku z tym informuję, że do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy około godz. 18.</u>
          <u xml:id="u-104.7" who="#StanisławZając">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o cenach (druki nr 58 i 97).</u>
          <u xml:id="u-104.8" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Zbigniewa Rynasiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#ZbigniewRynasiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi w udziale obowiązek przedstawienia w imieniu Komisji Finansów Publicznych sprawozdania o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o cenach (druki nr 58 i 97). Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o cenach zawierał w pierwotnej wersji szereg zmian, wynikających między innymi z obowiązku dostosowania przepisów krajowych w zakresie wskazywania cen artykułów żywnościowych do standardów prawnych Unii Europejskiej, konieczności dostosowania nazewnictwa do przepisów rozdziału VI nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, która weszła w życie z dniem 17 października tego roku, reformy centrum administracyjno-gospodarczego, a także ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym z 20 sierpnia 1997 r. Komisja stwierdziła, że zmiany te powinny być ograniczone do tych niezbędnych poprawek, które pozwolą w sposób właściwy realizować budżet roku 1998.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#ZbigniewRynasiewicz">Zmiany te dotyczą art. 4 ustawy, w którym zawarty jest zapis o podatku obrotowym, choć już od dawna funkcjonuje podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy. W tej sytuacji zachodzi konieczność zmiany starego terminu na obecnie obowiązujący. Ponadto również w wypadku art. 4 ust. 10, art. 13 ust. 1, 2 i 3, a także art. 18 ust. 1 i 2a zmiany dotyczą tylko zastąpienia rozporządzeniem różnego rodzaju aktów prawnych, w oparciu o które wydawane były decyzje lub też zarządzenia cenowe. Po wejściu w życie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie jest już możliwe wydawanie zarządzeń o charakterze powszechnie obowiązującym. Mówi o tym art. 241 ust. 6 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#ZbigniewRynasiewicz">Proponowany zapis art. 13 ust. 5 pozwoli ministrowi finansów na zawieranie porozumień w sprawach cen umownych z wszystkimi podmiotami gospodarczymi. W ten sposób również w tej ustawie zostanie zaznaczona równość wszystkich sektorów gospodarki. Zmiany te pozwolą rządowi w pierwszej połowie 1998 r. na możliwość wydania stosownych obwieszczeń o cenach oraz o ruchach cen, art. 13 dotyczy bowiem cen urzędowych, natomiast art. 18 odpowiednio dotyczy marży do cen. Zmiany te są niezbędne, ponieważ zgodnie z deklaracjami rządu ceny nośników energii, a zwłaszcza ciepłej wody i centralnego ogrzewania, są elementami, które w roku 1998 będą jeszcze kontrolowane. Kontrole będą przeprowadzone przy zastosowaniu instrumentów wymienionych w art. 4, 13 oraz 18 ustawy. Z kolei art. 2, 3 i 4 mają charakter przepisów porządkowych.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#ZbigniewRynasiewicz">Komisja podzieliła stanowisko rządu o konieczności pełnej nowelizacji ustawy o cenach. Nowelizację tę trzeba będzie przygotować w miarę szybko, gdyż powinna ona zostać wprowadzona w życie w ciągu przyszłego roku, natomiast omówione przed chwilą propozycje mają znaczenie dla budżetu roku przyszłego.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#ZbigniewRynasiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Finansów Publicznych wnoszę o uchwalenie ustawy o zmianie ustawy o cenach w wersji przedstawionej w druku nr 97. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi Zbigniewowi Rynasiewiczowi, sprawozdawcy komisji.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#StanisławZając">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#StanisławZając">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Henryka Goryszewskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#HenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obowiązująca aktualnie ustawa o cenach pochodzi z 1982 r. Ustawa ta była wielokrotnie zmieniana. Co więcej, mimo zmian, którym była sukcesywnie poddawana z różną częstotliwością, cały czas w tej ustawie znajdują się postanowienia i sformułowania nie pasujące do warunków gospodarki rynkowej. Nie pasują one z dwóch powodów. Ustawa ciągle posługuje się pojęciem jednostki gospodarki uspołecznionej, mówiąc o niektórych kategoriach cen, używa pojęć stosowanych właśnie przez te jednostki. Jest jednakże gorsza wada tej ustawy, mniej jaskrawo rzucająca się w oczy i w związku z tym rzadziej zauważana. Mianowicie ta ustawa słusznie rozdzielając, wyodrębniając kategorie cen urzędowych, cen regulowanych i cen umownych zawiera przepisy stwarzające system daleko posuniętej reglamentacji cen umownych, co w warunkach gospodarki rynkowej nie powinno mieć miejsca. Chciałbym być dobrze zrozumianym. Wcale nie chodzi o to, żeby system cen umownych był całkowicie wolny i pozbawiony pewnego troskliwego oglądu ze strony państwa, ze strony rządu. Wbrew pozorom są takie ceny umowne, występujące w tych segmentach obrotu gospodarczego, gdzie się świadczy usługi, sprzedaje towary na tzw. warunkach typowych - np. usługa ubezpieczenia, przewóz koleją - gdzie jest jeden świadczący masowo usługi i wielu biorców, użytkowników tych usług. Wtedy strona świadcząca masowo usługi, stosując dopuszczane w Kodeksie cywilnym ogólne warunki umów, regulaminy umowne, zawsze potrafi narzucić w nich partnerom korzystne dla siebie rozwiązania. Chociaż są to niewątpliwie ceny umowne, w tym wypadku administracja, władza państwowa powinna sobie zapewnić instrumenty kontrolne, żeby chronić stronę słabszą kontraktu przed nadużyciami ze strony silniejszej, ale akurat te kwestie są nie do końca i niewłaściwie w ustawie o cenach rozwiązywane. Rząd przygotował obszerną nowelizację, kierując się właśnie intencją pełniejszego dostosowania ustawy o cenach do warunków gospodarczych w końcu lat dziewięćdziesiątych.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#HenrykGoryszewski">Sądziliśmy jednak, a ja podzielam stanowisko wyrażane przez moich kolegów z Komisji Finansów Publicznych i później podzielone przez cały klub AWS, że w warunkach końca roku, kiedy uwaga jest skupiona na budżecie, nie należałoby podejmować w sposób pospieszny, w trybie właściwym dla ustaw okołobudżetowych i dopuszczalnym tylko przy tych ustawach, systemowych reform, zmieniających tak delikatną materię, jaką jest cena. Dlatego też po rozmowach rząd i w tym wypadku przedstawił poprawkę w postaci bardzo odchudzonej - tak bym powiedział obrazowo - ustawy, która zawiera tylko przepisy, regulacje, które są konieczne w warunkach roku 1998 i które w pewnym zakresie są konsekwencją może nawet mniej samego budżetu - bezpośrednio nie byłyby wymuszane przez budżet - a raczej tej konfiguracji faktów prawnych, jaką stanowi wejście w życie nowej konstytucji, likwidującej zarządzenia ministrów jako akt normatywny, źródło prawa, i wejście w życie nowego budżetu oraz roczny okres, na który będą wydawane różnego rodzaju akty wykonawcze tworzące cały ten system podatkowy i system cenowy w Polsce. Chodziło głównie o to, że ceny urzędowe będą musiały być ustanowione na nowy rok, a nie mogą już być określone zarządzeniami. Cały problem z konstytucją polega bowiem na tym, że zarządzenia mogą funkcjonować jeszcze przez dwa lata - do czasu ich zastąpienia przez rozporządzenia - ale nie mogą być nowelizowane rozporządzeniami, co jest oczywiste. Dlatego rząd przygotował ustawę, która w nowej wersji uzyskała pełne poparcie naszego klubu, i będziemy tę ustawę popierali w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#HenrykGoryszewski">Niemniej, Wysoki Sejmie, chciałbym zgłosić poprawkę, w związku z którą mogę powiedzieć tylko tyle, że występuję tu w charakterze adwokata rządu. Rząd bowiem, Ministerstwo Finansów, zwrócił uwagę na pewną niekonsekwencję tej ustawy w zbiegu z ustawą o VAT - jeśli jedna i druga zostanie uchwalona. Ustawa o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym - ta ustawa zmieniająca - wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1998 r. Natomiast w ustawie o cenach zastosowano 30-dniowe vacatio legis. Weszłaby ona nieco później, jeżeli więc z dniem 1 stycznia wejdą w życie - a wejdą - nowe rozwiązania dotyczące VAT, podatku od towarów i usług: na media energetyczne 22% i na leki 2%, które były wcześniej zapowiadane i tylko były odkładane, i ponieważ na te środki i na te leki są ceny urzędowe, które mają charakter ceny brutto, to w tym momencie powstałby na pewien czas taki układ, że ten podatek byłby przerzucony w całości na producentów, co nie jest intencją rządu wyrażaną w uzasadnieniu do budżetu, w całej koncepcji budżetu na przyszły rok.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#HenrykGoryszewski">Stąd wypływa mój wniosek, panie marszałku, który pozwolę sobie za chwilę złożyć do pana na piśmie, o nadanie tej ustawie w art. 4 takiego brzmienia, żeby zamiast wyrazów „po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia” zamieścić wyrazy „wchodzi w życie z dniem ogłoszenia”. Wejście w życie ustawy o zmianie ustawy o cenach, jeśli zostanie uchwalona, w co wierzę, i wejście w życie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym byłoby więc w pełni zsynchronizowane.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#HenrykGoryszewski">Dziękuję bardzo. Mam nadzieję, że nie przekroczyłem 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#StanisławZając">Troszeczkę.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi Henrykowi Goryszewskiemu za wystąpienie w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Jedonia w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, popiera pilny rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o cenach, który jest zawarty w druku nr 97.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#MieczysławJedoń">Ustawa o cenach została uchwalona w 1982 r. Od tego czasu była kilkakrotnie nowelizowana, lecz nadal podstawowe jej regulacje, to znaczy definicja ceny, określenie różnych rodzajów cen (urzędowe, regulowane i umowne), zasad wyznaczania cen towarów, usług i marży, pozostały niezmienione.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#MieczysławJedoń">Rząd wniósł propozycje zmian w ustawie odnośnie do zmiany formy wydawanych przepisów wykonawczych do tej ustawy, z zarządzeń i decyzji na rozporządzenia. Poprawka ta jest konsekwencją wejścia w życie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Stanowienie cen to wydawanie norm prawnych dotyczących ogółu obywateli i podmiotów, dlatego forma rozporządzenia jest tutaj niezbędna. Wykonanie budżetu państwa na 1998 r. będzie wymagało wykorzystywania przez organy administracji rządowej i samorządowej upoważnień do obwieszczania decyzji dotyczących cen oraz kontrolowania zachowań zarówno producentów, jak i sprzedawców.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#MieczysławJedoń">Druga grupa poprawek wniesionych w przedłożeniu rządowym ma na celu wprowadzenie do ustawy o cenach zapisów dostosowujących regulacje do zaleceń Unii Europejskiej zawartych w Białej Księdze. Były to zapisy związane z zasadami dotyczącymi metkowania towarów, umieszczania cen, udzielania upustów cenowych.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#MieczysławJedoń">W toku prac Komisji Finansów Publicznych uznano za konieczne ograniczenie nowelizacji wprowadzanej w trybie pilnym jedynie do zapisów koniecznych ze względu na potrzebę zastąpienia upoważnień do wydawania zarządzeń lub innych decyzji cenowych rozporządzeniami. Także Biuro Legislacyjne Kancelarii Sejmu zgłosiło uwagi redakcyjne do przedłożonego przez rząd projektu nowelizacji ustawy.</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#MieczysławJedoń">Wysoki Sejmie! Szczegóły zmian zostały omówione przez posła sprawozdawcę. Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za uchwaleniem omawianego projektu ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-109.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi Mieczysławowi Jedoniowi za wystąpienie w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#StanisławZając">Proszę pana posła Jerzego Koralewskiego o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#JerzyKoralewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Unii Wolności w sprawie omawianego projektu ustawy o zmianie ustawy o cenach. Moi przedmówcy wyczerpali meritum sprawy, powiem tylko, że posłowie naszego klubu przy pierwotnym przedłożeniu mieli podstawowe wątpliwości odnośnie do tego, czy w ramach pilnego projektu można nowelizować tę ustawę, która zresztą ma tak odległą datę. Stanowisko rządu w tej sprawie ułatwiło podjęcie decyzji w komisji. Mój klub popiera zmiany do ustawy o cenach, ograniczone do tych kilku punktów, tym bardziej że jest oczywiste, że musimy tę ustawę dostosować do sytuacji prawnej i faktycznej - myślę tu o konstytucji oraz o zbliżaniu się do integracji z Unią Europejską. Stąd stwierdzam, że Klub Parlamentarny Unii Wolności będzie głosował za przyjęciem nowelizacji tej ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi Jerzemu Koralewskiemu z Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiony przez rząd pilny projekt ustawy o zmianie ustawy o cenach (druk nr 58) został przekazany wolą Wysokiej Izby do Komisji Finansów Publicznych w celu przepracowania. Komisja zwróciła się jednak do rządu - o czym mówili już moi przedmówcy - ażeby dokonać zmian, dlatego że przedstawiona materia nie może być uchwalona w trybie pilnym. Rząd przedstawił zmiany, które są konieczne do przeprowadzenia w tym momencie. Projekt został pozytywnie zaopiniowany przez komisję. Zmiany dotyczą właściwie języka ustawy, który nie jest kompatybilny z terminami obowiązującymi dzisiaj w naszym państwie. Trzeba pamiętać, że ustawa ta została uchwalona 26 lutego 1982 r., czyli w stanie wojennym, który wprowadzony był wtedy w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#JózefGruszka">Zmiany dotyczące dostosowania porządku prawnego zostały przez komisję przyjęte i przedstawione Wysokiemu Sejmowi w druku nr 97. Nie wyczerpują one jednak zagadnienia. Jest pilna potrzeba zmiany systemowej omawianej ustawy. Mając na uwadze cały szereg niedoskonałości, które ta ustawa zawiera, zwracam się do rządu, ażeby opracował i przedłożył Wysokiej Izbie nowelizację ustawy w tej materii, o której w tym momencie mówimy. Cena jest sprawą ważną nawet w systemie gospodarki, który się nazywa wolnym rynkiem. W sprawie podjętych zmian, które są zasadne, oczekuje na rozwiązania całe nasze społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#JózefGruszka">Chciałbym się również podzielić wątpliwością regulaminową wynikającą z faktu, że pan poseł Goryszewski był uprzejmy w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność przedstawić poprawkę. Nie wiem, czy dobrze czytam w regulaminie Sejmu w art. 56 ust. 2, że marszałek Sejmu odmawia poddania pod głosowanie poprawki dotyczącej pilnego projektu, która uprzednio nie była przedstawiona komisji w formie pisemnej. Mam taką wątpliwość. Poparłbym oczywiście tę zmianę, o której pan poseł Goryszewski był uprzejmy mówić, ale wątpliwość regulaminowa jednak pozostaje. Proszę pana marszałka o wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za rozwiązaniem zaproponowanym przez Komisję Finansów Publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#StanisławZając">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#StanisławZając">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#StanisławZając">Czy pan poseł sprawozdawca chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#StanisławZając">Nie.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#StanisławZając">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#StanisławZając">Rozumiem uwagę zgłoszoną przez pana posła Józefa Gruszkę. Informuję jednak, że do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy około godz. 18, po doręczeniu poprawki.</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#StanisławZając">Chciałbym poinformować Wysoką Izbę, że do marszałka Sejmu wpłynęło pismo prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej pana Jerzego Buzka:</u>
          <u xml:id="u-114.7" who="#StanisławZając">Uprzejmie informuję, że działając na podstawie art. 56f uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Rada Ministrów wycofuje klauzulę pilności w odniesieniu do rządowego projektu ustawy zmieniającej ustawę o przedsiębiorstwie państwowym „Polskie Koleje Państwowe”. Jednocześnie zwracam się z uprzejmą prośbą do pana marszałka o wycofanie sprawozdania Komisji Finansów Publicznych o projekcie tej ustawy z porządku obrad 5 posiedzenia Sejmu w celu umożliwienia Radzie Ministrów przeprowadzenia dalszych prac nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-114.8" who="#StanisławZając">W dniu dzisiejszym nie będziemy procedować nad tym punktem obrad, natomiast w dniu jutrzejszym zostanie podjęta decyzja co do zasadności i dalszego losu tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-114.9" who="#StanisławZając">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o kulturze fizycznej (druki nr 62 i 91).</u>
          <u xml:id="u-114.10" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Franciszka Potulskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#FranciszekPotulski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W trakcie dyskusji w Komisji Finansów Publicznych z udziałem przedstawicieli Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Kultury Fizycznej i Turystyki polemizowano z argumentacją ministra edukacji narodowej wspierającą przedstawioną przez rząd nowelizację, która zmierzała do skreślenia art. 19 ust. 2 mówiącego, że w ramowych planach nauczania szkół podstawowych i w pierwszych dwóch latach nauki w szkołach ponadpodstawowych zapewnia się 5 godzin lekcyjnych obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego w ciągu tygodnia, z zastrzeżeniem art. 61. Druga część skreślenia proponowanego przez rząd dotyczyła tego właśnie art. 61, który w ust. 1 mówił, że przepis art. 19 ust. 2 stosuje się od 1 września 2000 r., a w ust. 2 przewidywał, że tygodniowy wymiar godzin wychowania fizycznego, o którym mowa w art. 19 ust. 2, wynosi w okresie od 1 września 1996 r. do 31 sierpnia 1998 r. co najmniej 3 godziny lekcyjne, a w okresie od 1 września 1998 r. do 31 sierpnia 2000 r. co najmniej 4 godziny lekcyjne.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#FranciszekPotulski">W sumie poprawki czy propozycje rządowe sprowadzały się do zrezygnowania z tendencji do zwiększania liczby godzin wychowania fizycznego w szkołach.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#FranciszekPotulski">Ministerstwo Edukacji Narodowej, wnioskując o skreślenie tych artykułów, motywowało to następująco:</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#FranciszekPotulski">— po pierwsze - brak bazy, czyli sal gimnastycznych, jak się ocenia, w około 40% szkół,</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#FranciszekPotulski">— po drugie - brak kadr do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego,</u>
          <u xml:id="u-115.5" who="#FranciszekPotulski">— i po trzecie - brak środków w budżecie na zwiększenie liczby zajęć wychowania fizycznego w 1998 r. i prawdopodobnie następnych.</u>
          <u xml:id="u-115.6" who="#FranciszekPotulski">W dyskusji nad propozycjami rządu wskazywano przede wszystkim na to, że wymiar 3 godzin też jest trudny do realizacji przy obecnej bazie, a poza tym zajęcia z wychowania fizycznego realizuje się nie tylko w przyszkolnej sali gimnastycznej; po drugie, że spadek liczby uczniów, znaczny w oświacie podstawowej, a za dwa lata również w ponadpodstawowej, spowoduje, że braku kadry nie będzie - tym bardziej, że nastąpił znaczny wzrost liczby studentów w akademiach wychowania fizycznego; i, po trzecie, że brak środków być może jest faktem, tym bardziej że w ostatnich dwóch latach zwiększono w szkołach wymiar zajęć obowiązkowych płatnych o 2 godziny lekcji religii.</u>
          <u xml:id="u-115.7" who="#FranciszekPotulski">Wskazywano też na złą jakość prawną zgłoszonej przez rząd nowelizacji, bo skreśla się artykuł nakazujący wprowadzenie trzeciej godziny wf., co jest faktem od 1 września 1996 r. Ponadto zgłoszona nowelizacja wykracza daleko poza budżet 1998 r. i jako taka nie powinna być w trybie pilnym w Komisji Finansów Publicznych rozpatrywana. Wychowanie fizyczne jest ważnym przedmiotem i Ministerstwo Edukacji Narodowej poszło - jak się wydaje - najłatwiejszą drogą: ma nie być zwiększenia liczby godzin wf., bo nie ma bazy, nie ma środków i nie ma nauczycieli. Nie rozważano, jak jest naprawdę z nauczycielami, kiedy będziemy mieć i jaką bazę i czy nie warto dokonać oceny obowiązujących siatek godzin.</u>
          <u xml:id="u-115.8" who="#FranciszekPotulski">Nie nawołuję do działań podobnych do tych z 1991 r., gdy skreślono w każdej klasie 4 godziny tygodniowo, ale w końcu zwiększenie liczby godzin wf. niekoniecznie musi oznaczać zwiększenie liczby godzin w siatce lekcyjnej, a poza tym część z tych lekcji można realizować w zakresie SKS.</u>
          <u xml:id="u-115.9" who="#FranciszekPotulski">W efekcie komisja przyjęła rozwiązanie polegające na pozostawieniu kierunkowej wytycznej mówiącej o co najmniej 5 godzinach lekcyjnych wf. od roku 2000; usankcjonowano również obecne 3 godziny lekcyjne, z możliwością zwiększenia ich liczby, ze względu na zapis, iż mają być od 1 września 1996 r. co najmniej 3 godziny. Wykreślono natomiast zapis nakazujący wprowadzenie od 1 września 1998 r. co najmniej 4 godzin lekcyjnych, co oznacza, że do roku 2000 obowiązkowy wymiar godzin zajęć z wf. wynosi 3 lekcje w tygodniu, a od 1 września roku 2000–5, chyba że Sejm w ciągu najbliższych 3 lat przeanalizuje problem ponownie i zdecyduje inaczej.</u>
          <u xml:id="u-115.10" who="#FranciszekPotulski">W imieniu komisji wnoszę o uchwalenie nowelizacji ustawy przedstawionej w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-115.11" who="#FranciszekPotulski">I na koniec chciałbym jeszcze przytoczyć cytat z „Gazety Wyborczej”, felietonista tej gazety napisał: „Nikt przy zdrowych zmysłach nie ma złudzeń, iż wystarczy coś napisać w ustawie, żeby tak się stało. W szczególności nie będziemy mieli z dnia na dzień więcej sal, boisk, sprzętu, pieniędzy i nauczycieli. Ustawa jednak, nawet jeśli obowiązki z niej wynikające nie mogą być wykonane natychmiast, ukazuje przecież jakąś perspektywę, wyznacza cele. Jest także świadectwem troski”.</u>
          <u xml:id="u-115.12" who="#FranciszekPotulski">Wysoki Sejmie! I tę troskę, i te cele, i tę perspektywę winniśmy obronić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi Franciszkowi Potulskiemu, sprawozdawcy komisji.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#StanisławZając">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego - w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#StanisławZając">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność pana posła Mirosława Koźlakiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#MirosławKoźlakiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność będzie głosował za przyjęciem zmiany ustawy o kulturze fizycznej z dnia 18 stycznia 1996 r. w brzmieniu nadanym przez Komisję Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#MirosławKoźlakiewicz">Wysoka Izbo! Ustawa o kulturze fizycznej z dnia 18 stycznia 1996 r. w bardzo szerokim zakresie uregulowała sprawy związane z próbą stworzenia należytych warunków do doskonalenia uzdolnień i sprawności fizycznej dzieci w wieku szkolnym i młodzieży w dwóch pierwszych klasach szkół średnich zakres działań zmierzających do osiągnięcia tego celu oraz terminarz ich wykonania. Trzeba przyznać, że program zawarty we wspomnianej ustawie jest bardzo ambitny. Tak ambitny, że niemożliwy do zrealizowania, bowiem ustawa wprowadzając już od połowy 1996 r. trzecią godzinę wychowania fizycznego, w dalszej kolejności od września 1998 r. nakłada obowiązek wprowadzenia czwartej godziny, zaś w roku 2000, czyli w niedalekiej przyszłości tychże godzin we wspomnianych typach szkół ma być już 5.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#MirosławKoźlakiewicz">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność nie chce się już dziś wypowiadać o tym, co będzie w roku 2000. Być może będzie możliwe zrealizowanie tego założenia, jednak dzisiaj wiemy, że wprowadzenie czwartej godziny wychowania fizycznego jest nierealne z trzech powodów.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#MirosławKoźlakiewicz">Po pierwsze, poprzednio rządząca koalicja, zachłyśnięta wzrostem gospodarczym, błędnie uznała, że w tak krótkim czasie dla 40% polskich szkół zdoła wybudować sale gimnastyczne, a następnie właściwie je wyposażyć. Dzisiejsza rzeczywistość jest taka, że wspomniane 40% szkół nadal nie ma jakichkolwiek obiektów sportowych, a zaledwie 20% szkół dysponuje wielofunkcyjnymi salami, w których można uprawiać wielorakie formy sportu. Gdzie zatem mają być zrealizowane te szlachetne zamierzenia, zwłaszcza zimą czy też w deszczowe dni? Bardzo często w wiejskich szkołach nie posiadających sal gimnastycznych można spotkać nudzące się dzieci, które w czasie godzin przeznaczonych na zajęcia wychowania fizycznego snują się bezczynnie po korytarzach, nierzadko przeszkadzając w ten sposób nauczycielom w prowadzeniu innych zajęć.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#MirosławKoźlakiewicz">Po drugie, rządząca poprzednio koalicja w tak szybkim tempie rozszerzając program zajęć wychowania fizycznego najwyraźniej przeoczyła fakt, że wymaga to zwiększenia zatrudnienia, jeśli chodzi o nauczycieli tego przedmiotu. Wprowadzenie bowiem czwartej godziny wychowania fizycznego wymagać będzie obsadzenia 19 tys. etatów. Z wyszukaniem odpowiednich kadr nie będzie problemu w dużych miastach, takich jak Warszawa, Wrocław czy Łódź, ale zapewne będzie to problem dla szkół w małych miejscowościach, gdzie zajęcia z wf. prowadzone są często przez nauczycieli nie posiadających właściwych kwalifikacji.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#MirosławKoźlakiewicz">Po trzecie, realizacja ustawy w nie zmienionym kształcie wymaga dużych nakładów finansowych. Tylko w ciągu 4 miesięcy, poczynając od września 1998 r., konieczne będzie wyłożenie 117 mln zł na pokrycie kosztów zatrudnienia. Gdyby nawet w budżecie państwa znalazły się takie środki, to pojawia się wątpliwość, czy ze względów racjonalnych i moralnych uzasadnione jest wydawanie pieniędzy na słuszny skądinąd cel, niemożliwy jednak do zrealizowania w związku z wcześniej wymienionymi przeszkodami.</u>
          <u xml:id="u-117.6" who="#MirosławKoźlakiewicz">Nasuwa się zatem pytanie: Dlaczego poprzednia koalicja w sposób nie przemyślany uchwaliła ustawowy obowiązek zwiększania liczby zajęć wychowania fizycznego do 5 godzin tygodniowo? Być może to wynikało z głębokiego poczucia winy z tego powodu, że posłowie uprzedniej koalicji byli spadkobiercami tych, którzy przez blisko 50 lat rządzili powojenną Polską, a nie zrobili niczego, a w każdym razie zrobili niewiele, co w zakresie kultury fizycznej mogłoby naszej ówczesnej młodzieży dać szansę porównania się z rówieśnikami choćby z byłej NRD.</u>
          <u xml:id="u-117.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-117.8" who="#MirosławKoźlakiewicz">Być może to poczucie winy spowodowało utratę możliwości właściwej oceny sytuacji naszych szkół. Dobre intencje to jeszcze za mało, ażeby w sposób ustawowy zmuszać szkoły do realizacji programu, do którego dzisiaj są one jeszcze nie przygotowane. Niemożliwe jest odrabianie 50-letnich zaniedbań w ciągu 4 lat.</u>
          <u xml:id="u-117.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-117.10" who="#MirosławKoźlakiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność ma świadomość, że kultura fizyczna jest częścią kultury narodowej, a wychowanie fizyczne jest procesem kształtującym harmonijny rozwój psychofizyczny dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-117.11" who="#MirosławKoźlakiewicz">Opowiadamy się zatem za stopniowym i rozsądnym poszerzaniem bazy szkół, co zapewni uczącym się w nich dzieciom i młodzieży właściwy dostęp do sal wychowania fizycznego, gdzie zajęcia prowadzić będą odpowiednio wykwalifikowani nauczyciele. Z tych to powodów głosować będziemy w sposób przedstawiony na wstępie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-117.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi Mirosławowi Koźlakiewiczowi za wystąpienie w imieniu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#StanisławZając">Przypominam, że lista mówców nie jest jeszcze zamknięta. Jeżeli ktoś chce zabrać głos - proszę bardzo, ale proszę nie przeszkadzać w debacie.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Tomaszewskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Decyzją parlamentu II kadencji 18 stycznia 1996 r. uchwalono ustawę o kulturze fizycznej. Ustawę, której projekt wniosła Komisja Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu poprzedniej kadencji. To nie był projekt rządowy. Prace nad tą ustawą trwały 4 lata. W poprzedniej, I kadencji doszło do pierwszego czytania, ale drugiego czytania już nie było, bo parlament został rozwiązany. Niektórzy działacze sportowi mówili, że tym razem, skoro została uchwalona ustawa o kulturze fizycznej, to Sejm dotrwa do końca swojej kadencji. Mieli rację.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowni Państwo! Dziś pan poseł Koźlakiewicz mówi o koalicji SLD-PSL. Chciałem panu przypomnieć, ze względu na ogromny szacunek do świętej pamięci Marka Wielgusa z opozycji, z BBWR, że to on był propagatorem tej idei i nie można mu tego odebrać.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#TadeuszTomaszewski"> Był tam również poseł Sojuszu Lewicy Demokratycznej, wiceprzewodniczący komisji, pan poseł Zbigniew Gorzelańczyk. Nie ma ich dzisiaj z nami, ale te idee są, jak sądzę...</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze żywe.)</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#TadeuszTomaszewski">... wiecznie żywe. Tak, macie państwo rację.</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowni Państwo! Koalicyjny rząd AWS i Unii Wolności, jak mówią działacze sportowi, zaczął w swoim stylu rządy w sferze kultury fizycznej i sportu. Wniósł projekt ustawy zawarty w druku nr 62 o zmianie ustawy o kulturze fizycznej. Celem było skreślenie art. 19 ust. 2, to jest likwidacja jako rozwiązania systemowego obowiązkowych pięciu godzin lekcyjnych zajęć wychowania fizycznego w ciągu tygodnia w ramowych planach nauczania szkół podstawowych i pierwszych dwóch klasach szkół ponadpodstawowych, a po drugie skreślenie całego art. 61, to jest określenia terminów wprowadzania trzeciej, czwartej i piątej godziny wychowania fizycznego jako zajęć obowiązkowych. Przyjęcie projektu rządowego oznaczało brak umocowania ustawowego dla trzeciej godziny wychowania fizycznego, która już jest prowadzona w szkołach od 1 września 1996 r., a po drugie, rezygnację z podstaw prawnych dających możliwość wprowadzenia zwiększonej ilości zajęć obowiązkowych, czyli dostępnych dla całej populacji dzieci i młodzieży objętej obowiązkowymi zajęciami wychowania fizycznego. Rząd przedstawiając uzasadnienie do projektu ustawy odniósł się do trzech kwestii. Po pierwsze brak bazy materialnej, głównie sal gimnastycznych. Warto wspomnieć, że zasługą całego poprzedniego parlamentu jest nowelizacja ustawy o grach liczbowych. Dzięki wprowadzeniu tego instrumentu w latach 1995–1997 oddano do 31 października tego roku 432 obiekty sportowe: 42 kryte pływalnie, 250 sal gimnastycznych, 68 boisk, 9 lodowisk. W systemie oświatowym wybudowano ponad 1000 sal. Była to wizja połączona z ustawą o kulturze fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-119.7" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowni Państwo! To nie tylko zasługa poprzedniego parlamentu. Powstaje to również dzięki ogromnemu wysiłkowi samorządu terytorialnego. To on współfinansuje w 2/3 koszty budowy tychże obiektów sportowych i za to w tym miejscu chciałbym tym władzom serdecznie podziękować. Sądzę, że one doskonale rozumieją potrzebę zwiększonej liczby godzin wychowania fizycznego. Wiemy, to prawda, że dzisiaj 60% szkół jeszcze nie posiada sal gimnastycznych. Jednak nie może być argumentem to, co powiedział pan poseł Koźlakiewicz, że w szkołach wiejskich dzieci snują się po korytarzu. Panie pośle, snują się w tych szkołach, gdzie nauczyciel nie ma koncepcji prowadzenia zajęć wychowania fizycznego, gdzie dyrektorowi obojętna jest ta kwestia. W Rostarzewie w woj. poznańskim, w małej szkółce wiejskiej dzieci wygrywają wszystkie konkurencje rekreacyjno-sportowe, dzieci z tych małych szkół, gdzie nie ma żadnych sal. Czyli jak się chce, jak jest nauczyciel, jak jest życzliwy dyrektor, jak jest samorząd - to można. Doświadczenia zamojskie, gdzie w roku 1994 badano prowadzenie zajęć wychowania fizycznego na świeżym powietrzu, są ogromnie zachęcające. To samo można powiedzieć o doświadczeniach skandynawskich. My z tego nie korzystamy. Sądzę, że tradycyjnie jesteśmy przyzwyczajeni wyłącznie do zajęć wychowania fizycznego prowadzonych w salach gimnastycznych. A co z wychowaniem prozdrowotnym? A gdzie kwestia wychowania w duchu olimpijskim? A gdzie kwestia podnoszenia spraw kultury widowni? Sądzę, że przy zwiększonej liczbie zajęć z wychowania fizycznego te kwestie mogą być podjęte.</u>
          <u xml:id="u-119.8" who="#TadeuszTomaszewski">Druga sprawa, co do której rząd uznawał, że nie pozwala ona prowadzić zwiększonej liczby zadań z wychowania fizycznego - to kwestia kadry. Na dzień dzisiejszy niewiele brakuje do spełnienia tego kryterium. Trzeba pamiętać, że w ostatnich latach, właśnie dzięki wprowadzeniu tego zapisu, zwiększyła się liczba absolwentów - mam na myśli absolwentów akademii wychowania fizycznego - którzy podejmują pracę w szkole podstawowej czy w szkołach ponadpodstawowych. To oni dostrzegają również szanse dorobienia w pobliżu szkoły, w ruchu społecznym, jakim są uczniowskie kluby sportowe - 3900 uczniowskich klubów, do których należą rodzice, nauczyciele i dzieci. Czas i miejsce, żebyśmy również tam zaglądnęli, szanowne panie i panowie posłowie. Tam również czekają na nas.</u>
          <u xml:id="u-119.9" who="#TadeuszTomaszewski">Jeśli chodzi o kwestię kadry, to musimy pamiętać, że od 2000 r. będzie niż demograficzny, liczba uczniów zmniejszy się o ponad 23%. Wówczas będzie nadprodukcja nauczycieli wychowania fizycznego, wynosząca ponad 18%. Czyli w 2000 r. wprowadzenie docelowego rozwiązania może się odbyć przy mniejszych kosztach finansowych i przy wykorzystaniu stale powiększającej się bazy. Jest to zadanie realne, ale tutaj potrzeba nam zdecydowania oraz utrzymania tego tempa wzrostu nakładów na kulturę fizyczną i sport.</u>
          <u xml:id="u-119.10" who="#TadeuszTomaszewski">Pan poseł Koźlakiewicz powiedział, że to jest chyba poczucie winy za miniony okres. Panie pośle, gdyby pan pamiętał, co się stało w latach 1991–1993, kiedy nakłady na kulturę fizyczną i sport spadły z 0,55% budżetu państwa do 0,11% i pamiętał pan okres „bidasowania”, to by pan tego nie powiedział. Sądzę, że prawa strona nigdy już nie popełni tego błędu, bo dzisiejszy wywiad w „Sygnałach Dnia” z panem marszałkiem Sejmu, który powiedział, że powinny się znaleźć środki na zajęcia wychowania fizycznego, czy stanowisko w tej sprawie przewodniczącego Sejmowej Komisji Finansów Publicznych napawają mnie lekkim optymizmem, że tym razem nie będzie likwidacji polskiego sportu.</u>
          <u xml:id="u-119.11" who="#TadeuszTomaszewski">Trzeci argument, który rząd podnosił, to była kwestia środków finansowych. Tak, to prawda, nie zaplanowano 117 mln w budżecie resortu edukacji narodowej. Ale w 1996 r. była identyczna sytuacja - wtedy również nie zaplanowano, ale wówczas parlament wzniósł się ponad podziały polityczne i znalazł środki finansowe, wiedząc, że gdyby 1 września 1996 r. nie wprowadzono, przy określonych uwarunkowaniach, trzeciej godziny wychowania fizycznego, to w kontekście płacenia katechetom i seksuologom już nigdy trzecia godzina wychowania fizycznego by się nie przebiła.</u>
          <u xml:id="u-119.12" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowni Państwo! Doceniając szansę porozumienia się w tej kwestii ponad podziałami politycznymi - podjęła to sejmowa Komisja Kultury Fizycznej wspólnie z prezydium sejmowej Komisji Edukacji i Młodzieży - Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za tąże nowelizacją. Mimo że czwartej godziny wychowania fizycznego nie ma, stwarza się możliwość wprowadzenia więcej niż trzech godzin. Ta ustawa stwarza możliwość, a decyzje będą oczywiście podejmować organy prowadzące, które mają odpowiednie warunki i środki finansowe. Zapis w ustawie powoduje jednak, że rząd musi znaleźć środki w subwencji oświatowej. Dlatego też tak istotne jest to zapisanie w ustawie. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-119.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi Tadeuszowi Tomaszewskiemu z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#StanisławZając">Ale, panie pośle, pan nie zabierał głosu. Nie udzielam panu głosu.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: W dyskusji.)</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#StanisławZając">To proszę się zapisać. Jest tylko możliwość zadawania pytań. Tylko w takim trybie.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#StanisławZając">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Skorzystam, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-120.7" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Fiedorowicza z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#CzesławFiedorowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moi dwaj koledzy bardzo gorąco, bardzo namiętnie przedstawiali argumenty za ustawą, która nie wzbudza kontrowersji, ma poparcie wszystkich klubów. Sądzę, że te argumenty polityczne, argumenty merytoryczne zostały przedstawione. Chciałbym szukać w swoim wystąpieniu dodatkowych argumentów czy wsparcia, a jednocześnie atmosfery poparcia dla kultury fizycznej i sportu. Musimy poszukiwać sojuszników. Bardzo się cieszę, że jest tutaj dzisiaj z nami minister edukacji narodowej pan Handke. To świadczy o tym, że mamy w nim sojusznika. Obecny jest on sam, nie jego zastępcy, a to jednak dowodzi poważnego traktowania spraw kultury fizycznej. Bardzo się cieszę, bo uczestnicząc w pracy Komisji Finansów Publicznych stwierdziłem, iż przewodniczący tejże komisji pan poseł Goryszewski stanął po stronie kultury fizycznej i sportu - okazał się jej kolejnym sojusznikiem. Myślę, mówię tu o swoich doświadczeniach z poprzedniej kadencji, że rzeczywiście musimy na tej sali poszukiwać sposobu porozumienia się ponad podziałami. Nie służą temu na pewno gorące wystąpienia, takie jak mojego przedmówcy, one raczej zaogniają sytuację.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Wyjaśniają.)</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#CzesławFiedorowicz">Wyjaśniają, ale można to robić choćby takim tonem, jak ja mówię.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#CzesławFiedorowicz">Natomiast chciałbym powiedzieć o tym, że rzeczywiście od przyszłego roku nie będzie tej czwartej godziny. Niestety to właśnie państwa rząd tak policzył pieniądze na ten rok, iż nie zaplanował funduszy na wprowadzenie czwartej godziny wychowania fizycznego. Finanse publiczne są wspólne, nie są zawłaszczone dla jakiejkolwiek opcji, więc myślę, że wynikało to z racjonalnego rachunku, z braku możliwości sfinansowania czwartej godziny wychowania fizycznego. Sądzę że rozwiązanie, które jest postulowane w zmianie ustawy, polegające na tym, by rzeczywiście utrzymać trzecią godzinę wychowania fizycznego, a jednocześnie odwołujące się do tego, iż w międzyczasie można szukać sposobu na wprowadzenie postulowanych zmian, zorientowania, jaka jest rzeczywista możliwość doprowadzenia do piątej godziny wychowania fizycznego.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#CzesławFiedorowicz">Chciałbym zgodzić się z moimi przedmówcami, że lekcje wychowania fizycznego to naprawdę nie jest tylko uprawianie piłki nożnej, koszykówki na tym najwyższym poziomie, to nie tylko tworzenie sportowców, olimpijczyków już w 3 klasie szkoły podstawowej. Mnie się wydaje, że wychowanie fizyczne powinno dotyczyć tych ułomnych, małych dziewcząt, które czasami po prostu szukają sposobu, jak uniknąć tych lekcji. I rzeczywiście w moim przekonaniu - zwracam się tutaj do pana ministra edukacji - warto by właśnie ten czas, który upłynie do wprowadzenia ewentualnej zmiany, wypełnić na poszukiwanie sposobu, jak zachęcić innych, niż tylko nauczyciele wychowania fizycznego, pedagogów do tego, by oni podejmowali się, by chcieli być może lekcji biologii uczyć na spacerze - na takiej wycieczce po mieście. Czasami dla dziecka będzie to jedyny spacer w ciągu dnia. W czasie tego spaceru zalicza się jak gdyby lekcję wychowania fizycznego, i to dwugodzinną, a jednocześnie uczy się tego, co nas otacza - biologii, ekologii.</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#CzesławFiedorowicz">Myślę, panie ministrze, że jest tu szansa na nowe spojrzenie, na zastanowienie się, w jaki sposób można łączyć lekcje wychowania fizycznego. Przecież naprawdę nie musi być tak, że są to pojedyncze lekcje i dzieci zmęczone, nie umyte pędzą rozkojarzone na następne wychowanie fizyczne. Wiem, że trudne jest wprowadzenie tego w szkołach, ale sądzę, że jeśli pan wykaże tutaj taką swoją postawę, to zdobędziemy kolejnych sojuszników wychowania fizycznego w szkołach.</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#CzesławFiedorowicz">Oczywiście zgadzam się z moim kolegą, że bardzo ważne jest kształtowanie postaw prozdrowotnych, bardzo ważne jest zachęcanie do aktywności ruchowej, tłumaczenie młodym ludziom - bo czasami młodzi ludzie, nasze dzieci, przejmują złe wzorce od nas, my siedzimy przy telewizorze, mamy wiele różnych innych zajęć... Czasami to właśnie nauczyciel może pokazać i wytłumaczyć, jak w okresie kształtowania się, wzrostu ważna jest - do tego by mieć prosty kręgosłup - aktywna postawa ruchowa. Nie chodzi mi tylko o kręgosłup polityczny, naprawdę chodzi o ten kręgosłup, który każdy z nas ma. Niestety obecnie u większości dzieci jest on skrzywiony, wykoślawiony. Polskim dzieciom naprawdę grozi kalectwo, a przecież nikt z nas, ani po tej, ani po tamtej, ani w naszej środkowej, unijnej części nie sprzeciwia się temu, byśmy mieli społeczeństwo bardzo zdrowe, bo wtedy nie trzeba w budżecie kolejnych pieniędzy na leczenie. Więc tutaj nie warto tych pieniędzy marnować.</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#CzesławFiedorowicz">Chciałbym zaproponować pod rozwagę pana ministra takie rozwiązanie - zielone szkoły sportowe. Są takie gminy, miasta, które mają pływalnie, baseny, inne obiekty sportowe. Mogą one przyjąć na 7, 10, 14-dniowe turnusy dzieci z małych miasteczek, z gmin wiejskich po to, by te dzieci mogły tam nauczyć się choćby podstaw pływania, odbyć zajęcia, zobaczyć, jak wygląda hala czy inny obiekt sportowy. Sądzę, że można to zrobić bez żadnych wielkich wydatków, panie ministrze. Jest to kwestia pewnego dofinansowania, ale z drugiej strony przy finansowaniu przez gminy, przez rodziców można to zadanie zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-121.8" who="#CzesławFiedorowicz">Niestety muszę powiedzieć, że jeśli stan finansów przeznaczonych na kulturę fizyczną poprawia się w takim tempie, to nie jest dobrze. Wczoraj na posiedzeniu Komisji Kultury Fizycznej i Turystyki mówiliśmy o tym, że w ostatnich latach co roku spadają wydatki; pan poseł Kłopotek z PSL przedstawiał, jak się kształtowały wydatki na kulturę fizyczną w budżetach wojewodów. A zatem ci, którzy są bardzo blisko - bo my jesteśmy tu w Sejmie bardzo daleko - niestety planują coraz mniejsze wydatki na kulturę fizyczną. To jak gdyby potwierdzało zły trend. Uważam, że musimy go odwrócić. Oczywiście trudno to odwrócić w ciągu jednego dnia, ale wydaje mi się, że z dzisiejszej debaty nad tą ustawą wynika pewna przesłanka wskazująca, co należy zmienić w najbliższej przyszłości. Oczywiście Unia Wolności, jak powiedziałem, popiera tę propozycję i występuje do resortu edukacji, do Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki, do innych resortów, które chcą się wycofać z propagowania kultury fizycznej, z postulatem, by tym tematem poważnie się zająć. Ja zaś postuluję, byśmy szukali sojuszników, byśmy się nie kłócili w sprawie sportu i kultury fizycznej, byśmy te waśnie przenieśli ewentualnie na boisko sportowe - bo my, posłowie, zaczęliśmy grać w piłkę. Zachęcam do tego, tam bowiem można się wyżyć, tam można dołożyć, dokopać - ale piłką. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-121.10" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi Czesławowi Fiedorowiczowi z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Kłopotka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#EugeniuszKłopotek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 68 ust. 5 stanowi, że władze publiczne popierają rozwój kultury fizycznej, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Z kolei ustawa o kulturze fizycznej w art. 1 mówi, że kultura fizyczna jest częścią kultury narodowej, chronionej prawem. W art. 2 mówi się, że głównymi celami kultury fizycznej jest dbałość o prawidłowy rozwój psychofizyczny i zdrowie wszystkich obywateli. Dalej zaś mówi się o tym, że te cele osiąga się w szczególności poprzez wychowanie fizyczne, sport, rekreację i rehabilitację ruchową.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#EugeniuszKłopotek">Jeżeli tak spojrzymy na te zapisy, to propozycja rządu zmierzająca do skreślenia art. 19 ust. 2 i art. 61 w ustawie o kulturze fizycznej jest sprzeczna z konstytucją. Na szczęście zdecydowana większość posłów członków sejmowych Komisji: Finansów Publicznych, Kultury Fizycznej i Turystyki oraz Edukacji, Nauki i Młodzieży nie podzieliła stanowiska rządu i wypracowała kompromis ponad podziałami politycznymi. Ten kompromis znalazł wyraz w projekcie ustawy przedłożonym przez Komisję Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#EugeniuszKłopotek">Pragnę w tym miejscu bardzo serdecznie podziękować w imieniu całej rzeszy sportowców, zarówno tych najmłodszych, jak i tych starszych, za takie podejście do problematyki kultury fizycznej. Jednocześnie niech to będzie przesłanką dla zastanowienia się dla tych, których wyobrażenie o kulturze fizycznej ogranicza się do przysłowiowych fikołków.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#EugeniuszKłopotek">I na koniec oświadczam, że od najmłodszych lat do dzisiaj uprawiałem i uprawiam sport - oczywiście dawniej bardziej wyczynowo, dzisiaj rekreacyjnie. Mogłem go uprawiać w wiejskich szkołach podstawowych, gdzie dopiero teraz, w ostatnim czasie, buduje się sale gimnastyczne, a buduje się je m.in. dzięki zapisowi o utworzeniu środka specjalnego z dopłat do totalizatora sportowego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#EugeniuszKłopotek">Na koniec chcę powiedzieć, że posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego będą popierać projekt ustawy przedłożony przez Komisję Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję za zabranie głosu panu posłowi Eugeniuszowi Kłopotkowi z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Dariusza Grabowskiego z Ruchu Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#DariuszGrabowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa, którą rozpatrujemy, w gruncie rzeczy dotyczy kwestii pieniędzy. Okazuje się, że tak naprawdę nie ma środków na to, by zrealizować projekt zwiększania ilości godzin wychowania fizycznego w szkołach. Nie ma pieniędzy także na budowę nowych sal, chociaż - jak się tu podkreśla - około 40% szkół takich sal nie ma. Nasze pytanie i nasza wątpliwość co do propozycji rządowych są następujące:</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#DariuszGrabowski">Rzeczywiście może być tak, że w niektórych szkołach nie ma pieniędzy i warunków; ale czemu w tych, w których są warunki (przecież to jest 60% szkół), takiej możliwości zwiększenia ilości zajęć z wychowania fizycznego się odmawia? Odmawia się jedną prostą decyzją, mianowicie wykreśleniem z budżetu pozycji finansowej, która umożliwia prowadzenie takich zajęć. Co w związku z tym? Możemy przyjąć do wiadomości, że nie wszędzie coś da się zrobić; ale gdy tam, gdzie coś można zrobić, nie robi się tego, to to jest złe. Dlatego uważamy, że w tym kształcie ustawa jest błędna.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#DariuszGrabowski">Dlatego sformułowanie: co najmniej 3 godziny zajęć z wychowania fizycznego przy jednoczesnym zerowym wskazaniu środków oznacza dokładnie, że tych dodatkowych zajęć powyżej 3 godzin nie będzie. A przecież zdajecie sobie państwo sprawę, że faktycznie ilość zajęć z wychowania fizycznego systematycznie maleje, praktycznie skasowano SKS, zajęcia pozalekcyjne, upadają kluby. To wszystko powoduje, że tak naprawdę młodzież w ogóle nie uczestniczy w zajęciach wychowania fizycznego. Czyli to nie jest kwestia tylko tej ustawy, ale w ogóle problem, jak jest kształtowane zdrowie naszej młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#DariuszGrabowski">Dlatego jeśli pada pytanie, skąd wziąć pieniądze, to mówimy: jest rozwiązanie, polegające na nieznacznym powiększeniu deficytu budżetowego. To nieznaczne powiększenie deficytu budżetowego może się okazać tylko zapisem, który w czasie realizacji zadziała jako efekt mnożnikowy, stwarzając z kolei dodatkowy popyt dla przedsiębiorstw i dochód. Te pieniądze wrócą do budżetu z podatków. Zatem niewielkie powiększenie deficytu budżetowego i przeznaczenie z niego pieniędzy na wynagrodzenia nauczycieli wf. w efekcie mnożnikowym będzie rekompensowane wpływami do budżetu. Jednocześnie młodzież - ta, która rzeczywiście chce uprawiać sport i mieć wychowanie fizyczne - na tym skorzysta.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#DariuszGrabowski">Dlatego Ruch Odbudowy Polski, rozumiejąc sytuację i wiedząc, że budżet ma swoje ograniczenia, twierdzi, że te ograniczenia nie powinny dotyczyć sfery oświaty, a jeśli dotyczą, to w minimalnym zakresie. Tymczasem dzieje się odwrotnie i z tego powodu będziemy przeciwni tej nowelizacji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję za zabranie głosu panu posłowi Dariuszowi Grabowskiemu z Ruchu Odbudowy Polski.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamiar zadania pytań zgłosił poseł Józef Bergier z AWS.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#JózefBergier">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako nauczyciel wychowania fizycznego z dużym zadowoleniem przyjmuję informację, iż nasze dzieci będą mogły mieć zwiększoną liczbę godzin wychowania fizycznego - w liczbie trzech. Ta liczba przybliża nas do Europy, a jednocześnie daje perspektywę, że w lepszej sytuacji ekonomicznej będziemy mogli realizować kolejne godziny wychowania fizycznego.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#JózefBergier">Zadaję sobie jednak pytanie - i chcę je skierować do kolegów, a konkretnie do kolegi Tomaszewskiego, który pracował w poprzedniej komisji - czy te argumenty, o których dzisiaj dyskutujemy, na przykładzie ekspertyz, w odniesieniu do kadry prowadzącej zajęcia, a także do bazy wychowania fizycznego, były znane, czy nie? Sądzę, że oszczędzilibyśmy sobie dzisiaj dyskusji, a czasami także sporów politycznych. Prosiłbym o odpowiedź. Czy te fakty, o których dzisiaj rozmawiamy, były znane? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, zgodnie z regulaminem Sejmu nie może pan zadać pytania panu posłowi Tomaszewskiemu. Może pan je skierować jedynie do posła sprawozdawcy albo do pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#JózefBergier">Kieruję to pytanie do pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wobec tego pytanie zostało skierowane do pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#JózefBergier">Tak. Panie ministrze, czy fakty, które przedstawiłem - co podane było w ekspertyzach - można było wcześniej wyeliminować i dzisiaj nie dyskutować, nie przedstawiać i nie uzasadniać kolejnych argumentów, iż wprowadzenie większej liczby godzin wychowania fizycznego jest trudne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie chce również zadać pan poseł Jan Kulas.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#JanKulas">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać pana ministra o stanowisko rządu, Ministerstwa Edukacji Narodowej odnośnie do kwestii wychowania dzieci i młodzieży głównie przez kulturę fizyczną. Pytam o to tak wyraźnie, ponieważ słuchając przedstawiciela SLD miałem wrażenie, jakoby te działania, te kierunki nie znajdowały zrozumienia w moim rządzie. Jestem przekonany, iż jest przeciwnie. Dlatego proszę o podanie argumentów, racji, również związanych z projektem budżetu, który był przygotowany latem tego roku, ponieważ nie wystarczy podjęcie najmądrzejszej nawet ustawy, jeżeli nie ma elementarnego zabezpieczenia finansowego.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#JanKulas">I drugie pytanie, panie ministrze. Przytoczono tu w lekceważący sposób - co z żalem mówię, panie marszałku - nazwisko szanowanego w Gdańsku człowieka pana Michała Bidasa. Postawiono nie dowiedzione zarzuty i dlatego będę prosił pana ministra o odpowiedź na pytanie - nie w tym momencie, bo to wymaga przygotowania - czy w okresie, kiedy sprawował funkcję w urzędzie kultury fizycznej, rzeczywiście miały miejsce błędy, potknięcia, niedocenienie tej sfery, ponieważ z moich informacji wynika, że pan Michał Bidas z Gdańska to był całkiem niezły minister. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamiar zadania pytania zgłosił również pan poseł Józef Górny.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#JózefGórny">Chciałbym zadać pytanie panu ministrowi edukacji. Muszę stwierdzić, iż wynegocjowany i przekazany Wysokiej Izbie przez Komisję Finansów Publicznych projekt ustawy zostanie przyjęty z olbrzymim zadowoleniem przez środowiska szkolne i sportowe. Dwa tygodnie temu byłem na otwarciu spartakiady szkolnej (siatkówka młodzieży) i rozmawiałem z nauczycielami, którzy przedstawiali propozycje właśnie takiego rozwiązania, jakie zostało wynegocjowane. I mam pytanie, panie ministrze: Czy w związku z tym, że zostały zaoszczędzone środki w wyniku rezygnacji z obligatoryjnie wprowadzanych kolejnych lekcji wychowania fizycznego - słowo „zaoszczędzone” jest w cudzysłowie, ponieważ wiem, że nie było na ten cel przewidzianych środków w budżecie... to jednak stawia rząd w zupełnie innej sytuacji - może mogę uzyskać od pana ministra deklarację, że dołoży pan wszelkich starań, aby zdobyć dodatkowe środki na zajęcia fakultatywne, nie obligatoryjne, ale fakultatywne z zakresu wychowania fizycznego w tych szkołach, w których są ku temu odpowiednie warunki. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panowie posłowie, chciałbym zwrócić uwagę, że w drugim czytaniu również dopuszcza się posłów do zadawania pytań, niemniej jednak mogą one dotyczyć tylko treści merytorycznej omawianego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Ryszard Brejza zgłosił zamiar zadania pytania, proszę.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł zrezygnował.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Tomaszewski chciałby zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować pytanie do pana ministra edukacji narodowej: Czy w projekcie budżetu Ministerstwa Edukacji Narodowej są przewidziane jakieś środki na wspieranie stowarzyszeń kultury fizycznej funkcjonujących w środowisku szkolnym lub na zajęcia pozalekcyjne? Jeśli ich nie ma w projekcie, to czy ewentualnie pan minister widzi w ciągu roku możliwość wygospodarowania takich środków i przeznaczenia ich na organizację imprez sportowych w środowisku szkolnym?</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#TadeuszTomaszewski">Druga sekwencja. Pan minister osobiście - jak mi wiadomo - jest gorącym zwolennikiem wychowania fizycznego w zwiększonym wymiarze i na pewno w swoim wystąpieniu nie miałem zamiaru dezawuować tego stanowiska. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana ministra edukacji narodowej Mirosława Handke.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#MirosławHandke">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Pozwolę sobie zacząć od złożenia podziękowania za tę bardzo ważną i konstruktywną pracę panów posłów, która doprowadziła do tak dobrego projektu. Powiem szczerze: mogę się tylko pokajać, że rząd nie miał czasu przygotować tak dobrze tego projektu, bo zawiera on dokładnie to, o co chodzi rządowi. Z jednej strony nie mamy pieniędzy, aby było tak dobrze, jak przewidywała nie znowelizowana ustawa, z drugiej strony zaś absolutnie nie jest intencją rządu zmniejszanie liczby godzin wf. czy w ogóle w jakikolwiek sposób ograniczanie kultury fizycznej, która jest istotnym elementem ogólnej kultury. Jeżeli zaś chodzi o moje osobiste stanowisko, to zapewniam państwa, że całe życie uprawiałem i uprawiam sport, a moja uczelnia oferuje swoim studentom na wszystkich latach studiów największą liczbę godzin zajęć wf. w Polsce. A więc problemem nie była taka czy inna polityka rządu, lecz problemem był brak środków.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#MirosławHandke">Proszę państwa, rząd nie miał zamiaru ograniczać zajęć do trzech godzin, co zostało wprowadzone. Jeżeli ktokolwiek tak odczytał naszą intencję, to albo to źle sformułowaliśmy, albo zostało to po prostu źle odczytane. Wyłącznie chcieliśmy zapobiec temu wishful thinking, jak to się mówi, tzn. nierealnym czterem i pięciu godzinom. Mogę zapewnić, że działania rządu będą pro w wypadku kultury fizycznej. Wydaje mi się jednak, że państwo posłowie nie do końca chyba wierzycie rządowi, że rząd nie o wszystkim chce decydować, że będzie oddawał władzę w dół, będzie decentralizował. Proszę państwa, to nie Wysoka Izba powinna dokładnie ustalać liczbę godzin zajęć jakiegokolwiek przedmiotu. My powinniśmy sprzyjać pewnym procesom, popierać je, natomiast niechże szkoły zdecydują, ile mogą, ile chcą tych godzin wf. wprowadzić. Tak więc to sformułowanie „nie mniej niż trzy godziny”, proszę zauważyć, nie ogranicza szkołom możliwości w tej czy w innej formie prowadzenia wf. Chciałem Wysoką Izbę zapewnić, że istotą reformy, którą będę wprowadzał, będzie właśnie takie traktowanie. Tak więc wydaje mi się pewną przesadą to, że parlament chce zajmować się programami zajęć w szkołach tak szczegółowo.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#MirosławHandke">Jeżeli chodzi o pytanie, czy te argumenty nie były znane. Panie pośle, trudno ode mnie żądać jakiegokolwiek udziału w tamtej uchwale Wysokiej Izby. Ale oczywiście te argumenty były znane i one właśnie doprowadziły do takiego a nie innego wystąpienia rządu.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#MirosławHandke">Myślę, że większość pytań dotyczyła przede wszystkim deklaracji. Deklaracje jest łatwo składać. Jeżeli zaś chodzi o środki ekstra na sport, to chciałbym Wysokiej Izbie przypomnieć, że w tej chwili znaczna część szkół zależy od finansów gminnych. Gdybyśmy patrzyli na szkołę trochę szerzej, nie tylko jako na miejsce wąskiej edukacji, lecz jako na pewne centrum kultury lokalnej, gdzie oferuje się znacznie więcej, to przecież szkoła w gminie mogłaby być też centrum sportu, tam przecież mogłyby być także rozliczne zajęcia ze sportu, niekoniecznie lekcyjne. Chciałbym tutaj zapewnić o daleko idącym wsparciu mojego rządu i jeszcze raz powtarzam - kultura fizyczna jest bardzo istotnym elementem naszej kultury, no i - co tu dużo ukrywać - leży po prostu w interesie każdego z nas, bo zapewnia, jeżeli już nie dłuższe, to zdrowsze życie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję za zabranie głosu ministrowi edukacji narodowej panu Mirosławowi Handke.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Franciszka Potulskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#FranciszekPotulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie na kilka uwag dotyczących właściwie odniesienia do dyskusji, jaka miała miejsce na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#FranciszekPotulski">Pierwsza zgłoszona tutaj uwaga brzmiała mniej więcej w ten sposób, że wprawdzie to jest ambitny, ale niemożliwy do zrealizowania program. Wydaje mi się, że są tutaj dwie czy może trzy uwagi.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#FranciszekPotulski">Po pierwsze, tylko ambitne i niemożliwe do zrealizowania programy są nośnikiem postępu. Nie chciałbym się posunąć tak daleko, żeby przymierzać do tego plan Balcerowicza I, ale myślę, że generalnie rzecz biorąc, jeśli nie będzie nas stać na formułowanie programów ambitnych i niemożliwych do zrealizowania, to niepotrzebnie tutaj siedzimy.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#FranciszekPotulski">Po drugie, 40% szkół rzeczywiście ma trudne warunki do realizacji zajęć wf. przynajmniej brak warunków do zajęć zespołowych czy może jeszcze innych, ale w tym momencie trzeba też zapytać, gdzie my realizujemy te trzy godziny, które już są. Przypomnę, że miała Polska swój wunderteam, sal było mniej, było mniej nauczycieli i w końcu też realizowaliśmy zajęcia z kultury fizycznej. Przy okazji tym państwu, którzy może mniej mają orientacji, jeśli chodzi o organizację zajęć w szkole, chcę powiedzieć, że przeciętna szkoła to są dwie równorzędne klasy, 16, może 14–16 oddziałów, i nawet jeżeli jest tam sala, to w tej sali realizuje się prawie 100 godzin zajęć w tygodniu, czyli dziennie wypada 20 godzin. Albo więc jednocześnie są w sali dwie grupy, albo po prostu jedna grupa musi organizować zajęcia w innym miejscu. Faktem jest, że nie we wszystkich szkołach plan zajęć dydaktycznych układamy, zaczynając od wf, co jest, moim zdaniem, niesłuszne.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#FranciszekPotulski">Druga uwaga dotyczy nauczycieli. Myślę, że ten argument już tutaj dwukrotnie wysuwano, dwukrotnie nie wzięto pod uwagę tego, o czym mówiłem zarówno w sprawozdaniu, w dyskusji na posiedzeniu komisji, jak też mówił pan poseł Tomaszewski. Spada liczba uczniów, szczególnie w szkole podstawowej, a jednocześnie wzrasta liczba studentów. Na ogół w Polsce ponaddwukrotnie wzrosła w ciągu ostatnich 5 lat liczba studentów, w tym również na akademiach wychowania fizycznego. Myślę więc, że z tym problemem nie powinno być kłopotów. Chcę przypomnieć, że nie było żadnych wątpliwości, czy można opłacać 2 dodatkowe godziny religii, a jest aż tyle wątpliwości, gdy chodzi o godzinę wf.</u>
          <u xml:id="u-141.5" who="#FranciszekPotulski">Trzecia uwaga jest następująca. W 1991 r. nastąpił krach finansów publicznych. Ja bym tu nie chciał ani oceniać przyczyn, ani usprawiedliwień - mówię po prostu o fakcie. Skreślono wówczas z projektów organizacyjnych wszystkie zajęcia pozalekcyjne, wszystkie podziały na grupy, a potem jeszcze 4 godziny z podstawowej siatki godzin. Było mniej o 1 godzinę matematyki, 1 - polskiego, 1 - historii, 1 - wf, bo to są te przedmioty w szkole, gdzie w ogóle można było skreślać. Trudno skreślać 1 godzinę geografii, bo ten przedmiot w ogóle wypadnie. Zresztą w tej chwili uczelnie narzekają, bo akurat obecni studenci byli właśnie uczniami w ciągu tych 2 lat, kiedy ścinaliśmy wszystko, co było tylko możliwe. Chciałbym tu wyrazić nadzieję, że jeśli minister Wiatr znalazł pieniądze na opłacanie 1 godziny religii od 1 września 1996 r. w szkołach średnich, minister Handke znajdzie na 1 godzinę wf.</u>
          <u xml:id="u-141.6" who="#FranciszekPotulski">Tak przy okazji nie jest prawdą, że tych pieniędzy w budżecie nie przewidziano, przynajmniej dla szkół podstawowych. W algorytmie subwencji oświatowej zwiększono liczbę godzin na oddział z dotychczasowych 27 lekcji na 29, z tym że oczywiście braki są na tyle dokuczliwe, iż ten wzrost na pewno nie będzie przeznaczony na zajęcia z wf, chociaż, jak sądzę, w części szkół i w części gmin jest to możliwe.</u>
          <u xml:id="u-141.7" who="#FranciszekPotulski">Zapis w ustawie mówi, że mają być co najmniej 3 lekcje wf. Mam nadzieję, że i dla pana ministra, i dla części samorządów „co najmniej 3” oznaczać będzie, przynajmniej na początek, 4.</u>
          <u xml:id="u-141.8" who="#FranciszekPotulski">Argumenty o bazie i kadrze były oczywiście znane, panie pośle. I pan Wielgus, i pan Gorzelańczyk, i pan Pietrzykowski (którego w tej kadencji już nie ma), i pan Tomaszewski znali te wszystkie argumenty. Nikt nie miał złudzeń, że przybędzie natychmiast sal, że przybędzie nauczycieli i pieniędzy. Ale próbować trzeba, a szansa na realizację tego, co próbujemy, tego, co jest niemożliwe - jest tak długo, jak długo mądrzy ludzie nie opuszczą rąk.</u>
          <u xml:id="u-141.9" who="#FranciszekPotulski">Na koniec chciałbym wyrazić zadowolenie, że pan minister też jest za zwiększeniem liczby godzin wf., i przekonanie, iż w przypadku pana ministra nie wynika to z poczucia winy za PRL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję za zabranie głosu panu posłowi sprawozdawcy Franciszkowi Potulskiemu.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy o godz. 18.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 4 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o cenach.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W związku z wątpliwościami zgłoszonymi przez pana posła Józefa Gruszkę dotyczącymi art. 56 ust. 2, po analizie tego przepisu proponuję, aby Sejm ponownie skierował projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-142.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (druki nr 59 i 111).</u>
          <u xml:id="u-142.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Kracika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Panie Posłanki, Panowie Posłowie! Istotą pilnego przedłożenia rządowego nowelizującego ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych była chęć przesunięcia o rok obowiązywania zapisu wynikającego z art. 65. Artykuł ten nakładał na państwowe i gminne jednostki organizacyjne obowiązek dokonywania wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, jeśli nie zatrudniają one co najmniej 2% osób niepełnosprawnych od 1998 r., 3% - od 1999 r. i 4% - od 2000 r. Godzi się przypomnieć, że ta data była już zmieniana, że art. 65 był nowelizowany.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#StanisławKracik">W czasie prac nad tym przedłożeniem w Komisji Finansów Publicznych otrzymywaliśmy sygnały - pisma i wystąpienia, m.in. Krajowej Rady Zatrudnienia Osób Niepełnosprawnych - wyrażające niepokój płynący z tego, że zmniejszą się dochody funduszu. Członkowie Komisji Finansów Publicznych starali się, rozpatrując ten projekt, nie brać pod uwagę sposobu i jakości wykorzystywania Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, nie brać pod uwagę raportów NIK, aby przy okazji nowelizacji rządowej nie dokonywać porządkowania w formie odwetu przez zmniejszanie tego funduszu, mówiąc: oto wyłączamy dodatkowe dochody tego funduszu.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#StanisławKracik">Wydaje się, że dzięki inicjatywie pani poseł Staręgi-Piasek przypomniana została członkom Komisji Finansów Publicznych idea, która legła u podstaw nowelizowanej teraz ustawy. Godzi się zatem jeszcze raz przeczytać tytuł ustawy: o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Według tytułu ustawy jej sens jest taki, że nie jest to sposób na tworzenie funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, natomiast jest to ustawa o rehabilitacji i zatrudnianiu. Z zatrudnianiem jest tak, jak wynika z raportów, że po 7 latach stosowania tej ustawy stworzono jedynie 20 tys. miejsc pracy. Nie mówimy tu o stanowiskach pracy chronionej, motywowanej przez pracodawców czym innym - ulgami itd.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#StanisławKracik">Natomiast to, co jest efektem działania tego funduszu, zatem powrót do pierwotnej idei i bardzo - myślę - ważne spostrzeżenie, że oto finanse publiczne byłyby kierowane na zasilanie tego funduszu, który i tak na brak środków nie narzeka, a zaproponowano zupełnie inne podejście do tego problemu, aby się nie okazało za rok, że znowu będziemy kolejny, piąty czy szósty raz przesuwali termin wejścia w życia obowiązku wnoszenia opłat dla tych, którzy nie zatrudniają wskazanej procentowej liczby osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#StanisławKracik">Istota tego, co w imieniu Komisji Finansów Publicznych państwu rekomenduję, jest taka, żeby schodzić niżej niż do tej pory; do tej pory było tak, że zakład musiał zatrudniać 50 osób i powyżej tego dopiero wchodził w rygory tej ustawy - jeżeli nie zatrudniał 6% załogi, wnosił opłaty na Fundusz. Zakładamy, że państwowe jednostki organizacyjne zatrudniające nie mniej niż 25 osób są zobowiązane w roku 1998 realizować zatrudnienie osób niepełnosprawnych w wysokości 1%, od 1999 — 3%. Nie zakładamy planowanych pierwotnie 4 i 5%, jakby składając tym samym hołd rzeczywistości. Rzeczywistość jest taka, że w bardzo niewielu przypadkach można byłoby ten wymóg ustawowy zrealizować. Ton dyskusji był taki i racje końcowe, które zwyciężyły, były takie, że należy stawiać realizowalne wymagania, bo inaczej prowadzi się do erozji prawa - to trochę co innego, niż mówił poseł Potulski w sprawie wf, ale materia jest inna i okoliczności są inne. To nie stanowi polemiki z posłem Potulskim, jedynie konstatację, że czego innego sprawa dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#StanisławKracik">Również podmioty nazywane gminnymi jednostkami organizacyjnymi, czyli wszystko to, co stanowi jednostki organizacyjne samorządów, a więc i szkoły, i przedszkola, i urzędy gminne - są objęte takim obowiązkiem. Jedynie próg, od którego uzależnia się realizacja tego obowiązku, jest obniżony z 25 do 15 osób, ale 1% w 1998 i 1% w 1999.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#StanisławKracik">Wydaje się, po wysłuchaniu opinii przedstawicieli osób niepełnosprawnych - bo poza wspomnianym przeze mnie już pismem, mieliśmy możliwość wysłuchania przedstawicieli osób niepełnosprawnych i oni potwierdzili to, co legło u podstaw pierwotnej propozycji pani poseł Staręgi-Piasek, mianowicie powiedzieli - my chcemy pracować, my potrzebujemy miejsc pracy, to jest dla nas najważniejsze, a nie dochody i saldo na koniec roku Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-143.7" who="#StanisławKracik">Wydaje się też, że te właśnie racje legły u podstaw przyjęcia i rekomendowania przez Komisję Finansów Publicznych tej zasady i tego przedłożenia, o którym powiedziałem. Godzi się o dwóch rzeczach jeszcze powiedzieć tytułem rzetelności posła sprawozdawcy. Po pierwsze, podnoszony był zarzut, że jeżeli nie będzie argumentu w postaci sankcji finansowej, to zapis o obowiązku zatrudniania stanie się zapisem blankietowym.</u>
          <u xml:id="u-143.8" who="#StanisławKracik">Opinia biura prawnego była taka, że wymieniając w ustawie państwową jednostkę organizacyjną, gminną jednostkę organizacyjną, nakłada się tym samym na jej kierownika obowiązek realizacji tego wymogu ustawowego z wszystkimi konsekwencjami nieprzestrzegania ustawy. Ale nie wszystkich dyskutantów te argumenty - zdaje się - przekonały, dlatego zmuszony jestem powiedzieć, że zgłoszony został wniosek mniejszości - to z całą pewnością będzie przedmiotem głosowania - który nie jest niczym innym, jak pierwotnym przedłożeniem rządowym, przesuwającym o rok, czyli do 1 stycznia 1999 r., obowiązek uiszczania przez państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne opłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, jeśli nie zrealizowały limitu zatrudnienia osób niepełnosprawnych, ale przypominam, że ten pierwotny wysoki limit był 6-procentowy.</u>
          <u xml:id="u-143.9" who="#StanisławKracik">Wydaje się, że wiemy cokolwiek więcej. Gdybym powiedział coś ponad to, co powiedziałem, wyszedłbym z roli posła sprawozdawcy. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Sekułę w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność wnoszę o przyjęcie zaproponowanego przez Komisję Finansów Publicznych projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#MirosławSekuła">Projekt w wersji zaproponowanej przez rząd RP zmierzał do przesunięcia w czasie (o jeden rok, do końca 1998 r.) realizacji obowiązków wynikających z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, które ciążyły na państwowych i gminnych jednostkach organizacyjnych. Jednak takie rozwiązanie nie zapewnia uzyskania w 1998 r. miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych właśnie w jednostkach państwowych i gminnych. Zmniejszyłoby to w sposób istotny pożytki społeczne dla osób niepełnosprawnych w roku 1998, wynikające z tej ustawy. Aby uwzględnić intencję rządu, zmierzającą do nieobciążania gmin i innych jednostek państwowych w 1998 r. opłatami na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, a jednocześnie stworzyć niepełnosprawnym większe możliwości zatrudnienia, komisja zaproponowała wersję zwalniającą te jednostki z wyżej wymienionych opłat, a jednocześnie nałożyła na nie obowiązek zatrudniania już od 1998 r. osób niepełnosprawnych. Ponieważ takie rozwiązanie czyni zadość intencji rządu oraz uwzględnia interes osób niepełnosprawnych, Klub Parlamentarny AWS popiera ustawę w redakcji zaproponowanej przez Komisję Finansów Publicznych oraz wnosi o przyjęcie jej przez Wysoki Sejm. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję za zabranie głosu panu posłowi Mirosławowi Sekule.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Alicję Murynowicz w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#AlicjaMurynowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zapewne wielu z państwa, o czym już mówił pan poseł sprawozdawca, otrzymało listy, apele od przedstawicieli środowisk osób niepełnosprawnych, wyrażające głęboki niepokój w związku z nowelizacją ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#AlicjaMurynowicz">Gwoli przypomnienia - prace nad tą ustawą wymagały znacznego kompromisu, rozciągającego się na bardzo wiele stowarzyszeń i organizacji pozarządowych, całą społeczność osób niepełnosprawnych. Jednym z najważniejszych postulatów tychże środowisk było to, aby jednostki budżetowe, zarówno państwowe, jak i samorządowe, były zobowiązane zatrudniać osoby niepełnosprawne, a jeżeli nie, to żeby ponosiły taką samą odpowiedzialność finansową, jak pozostałe zakłady pracy płacące składkę na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#AlicjaMurynowicz">Nowa ustawa z sierpnia 1997 r. poszerza zarówno zakres podmiotowy, jak i katalog działań na rzecz osób niepełnosprawnych, aby wyrównać im szansę w codziennym życiu. Nowelizacja tej ustawy, przedstawiona przez obecny rząd, pozbawia Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych 95 mln zł. Powtarzam, 95 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#AlicjaMurynowicz">Mam pytanie do pana premiera Balcerowicza: Jak pan wyobraża sobie realizację nałożonych na PFRON zadań, jeżeli nie zmienia pan ustawy w tym właśnie zakresie, tylko w finansowym? Jak chcą państwo być obiektywni podczas zapowiedzianej kontroli funduszu pod kątem zasadności podjętych decyzji finansowych i organizacyjnych, jeżeli, być może, takie decyzje nie zapadną z powodu braku środków finansowych? O tej kontroli mówią „Podstawowe kierunki działania ministra pracy i polityki socjalnej w 1998 r.” (str. 14).</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#AlicjaMurynowicz">Mój klub - klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej - nie jest nieprzemakalny i odporny do końca na argumenty, dlatego wyciąga do rządu rękę z próbą połączenia zamierzeń nowego rządu i interesu środowisk osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#AlicjaMurynowicz">Przedstawiam państwu poprawkę, której istotą jest to, by zmniejszyć wskaźnik zatrudnienia dla państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych o 1% w 1998 r. i sukcesywnie w każdym następnym roku zwiększać ten wskaźnik o 1%, tak by uzyskać wskaźnik 6% w 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#AlicjaMurynowicz">Nie możemy poprzeć sprawozdania Komisji Finansów Publicznych, gdyż przy całkowitym zwolnieniu z wpłat państwowych i gminnych jednostek organizacyjnych, o których mowa w już znowelizowanym, przedstawionym przez Komisję Finansów Publicznych art. 65 ust. 1 ustawy, obliguje się te jednostki do zatrudnienia, bez żadnych konsekwencji, jeśli to nie nastąpi. Jest to zwolnienie z wpłat na PFRON, jak mówiłam, na czas nieokreślony. Tak że nie do końca jest prawdą to, co przedstawił pan poseł sprawozdawca - że jest intencja, aby już więcej nie przesuwać terminu dokonywania wpłat przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe. Gdyby tak miało być, to w art. 65 ust. 1 byłaby określona cezura czasowa, jeśli chodzi o zwolnienie wymienionych jednostek z wpłacania składki. A tam jest napisane: „Z wpłat, o których mowa w art. 21 ust. 1, zwolnione są państwowe i gminne jednostki organizacyjne”. Nie mówi się o żadnym okresie.</u>
          <u xml:id="u-147.7" who="#AlicjaMurynowicz">Nasza poprawka pozwala w sposób łagodny przystosować się sferze budżetowej do nowych warunków ustawowych, z jednoczesną korzyścią zastosowania tego rozwiązania dla środowisk osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-147.8" who="#AlicjaMurynowicz">Przedkładam, panie marszałku, naszą poprawkę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję za zabranie głosu pani posłance Alicji Murynowicz z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Joannę Staręgę-Piasek z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności poprzeć sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych z druku nr 111.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#JoannaStaręgaPiasek">Po pierwsze, wydaje nam się, iż ta nowelizacja będzie prowadziła ku temu, ażeby przerwać błędne koło i doprowadzić do sukcesywnego, stopniowego zatrudniania osób niepełnosprawnych. Przy wykorzystaniu wcześniejszych zapisów pozwoliłoby to stworzyć warunki do kształcenia osób niepełnosprawnych. Poza barierami psychologicznymi jedną z barier bowiem jest to, że bardzo wiele osób niepełnosprawnych może bazować tylko na rentach bądź pomocy ze środków pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#JoannaStaręgaPiasek">Muszę powiedzieć, że zawsze materia dotycząca dzieci, ubóstwa, osób niepełnosprawnych jest niebywale podatna na najróżniejszego typu demagogię i bardzo łatwo jest tutaj operować na granicy rzeczywistości. I wydaje mi się, że przedstawione w trakcie dyskusji na tej sali argumenty, że osoby niepełnosprawne protestują przeciwko ograniczeniu wpływów w gruncie rzeczy z budżetu państwa na rzecz funduszu rehabilitacji, należą do argumentów demagogicznych. Naprawdę bowiem jest tak, jak mówił pan poseł Kracik: intencją tej ustawy, przygotowanej i przyjętej przez Sejm w 1991 r., było minimalizowanie różnego typu barier i w efekcie doprowadzenie do zatrudniania osób niepełnosprawnych. Chcę powiedzieć, pani poseł Murynowicz wie o tym, że ani razu, bez względu na to, jakie były koalicje, w Komisji Polityki Społecznej nie zostało pozytywnie zaopiniowane roczne sprawozdanie z funkcjonowania, czyli wydatkowania środków z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Praktycznie konsekwencją tego była zmiana prezesa funduszu, natomiast wszystkie mechanizmy patologiczne, które się z czasem utworzyły w pewnym sensie z nadmiaru pieniędzy, pozostawały nietknięte.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#JoannaStaręgaPiasek">Chciałam zadać pytanie, kto będzie skłonny zatrudnić osoby niepełnosprawne w jednostkach administracji państwowej i administracji samorządowej, jeśli niezatrudnienie będzie w konsekwencji wiązało się z wpłatami na fundusz z budżetu, kiedy nie ma żadnego bodźca, poza moralną perswazją, dla kierownika placówki instytucji samorządowej lub rządowej, aby przyjął niepełnosprawnych. Jaki będzie przymus zatrudnienia, jeżeli kierownik jednostki nie będzie ponosił żadnych konsekwencji finansowych, bowiem będzie wnioskował o większe środki z budżetu? Wydaje się, że nałożenie przymusu zgodnie z K.p.a., zgodnie z funkcjonowaniem kontroli nad sprawowaniem urzędów na poziomie samorządu lokalnego i samorządu państwowego, może być instrumentem, który może spowodować zatrudnianie osób niepełnosprawnych, natomiast na pewno nie będą one zatrudniane w sytuacji, kiedy pieniądze na konto funduszu będą wpłacane z budżetu.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#JoannaStaręgaPiasek">Wydaje się, iż zatrudnienie na poziomie 1% w 1998 r. i 2% w 1999 r. jest o tyle w pewien sposób bezpieczne, że - proszę zwrócić uwagę - mówimy o zatrudnianiu przez jednostki samorządowe, czyli przez urzędy gminne, ośrodki pomocy społecznej, różne inne struktury gminne. Nie wiadomo - nasza wiedza pod tym względem jest dalece niedostateczna, uboga - jak wygląda struktura niepełnosprawności; czy rzeczywiście nie będzie takiej sytuacji, kiedy wystąpią pewne trudności z zatrudnieniem osób niepełnosprawnych należycie przygotowanych do pełnienia funkcji. Intencją, trudną do zapisania w ustawie, jest traktowanie osoby niepełnosprawnej w taki sposób, aby mogła wykonywać swoją pracę odpowiedzialnie, żeby była zwykłym pracownikiem. To nie ma być żadna forma charytatywnych działań na rzecz osób niepełnosprawnych. W związku z tym należy stopniowo, sukcesywnie zatrudniać osoby niepełnosprawne. Osoby zainteresowane tą problematyką wiedzą, że pod koniec poprzedniej kadencji Sejm przyjął uchwałę w skrócie zwaną Kartą praw osób niepełnosprawnych, gdzie powtórzono jeszcze raz pewne prawa osób niepełnosprawnych, m.in. prawo do zatrudnienia na otwartym rynku pracy, czyli chodzi o zatrudnienie nie w zakładach pracy chronionej, nie w systemie chałupniczym, tylko o możliwość zatrudnienia tak jak każdej innej dorosłej osoby przygotowanej do wykonywania zawodu na otwartym rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#JoannaStaręgaPiasek">Poprawka, którą proponuje Komisja Finansów Publicznych, zmierza właśnie do zatrudnienia na otwartym rynku pracy, do możliwości kontaktu osoby niepełnosprawnej z szeroko pojętym środowiskiem.</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#JoannaStaręgaPiasek">Karta praw osób niepełnosprawnych nałożyła zobowiązanie - czy raczej zawiera sugestię (bo uchwała nie jest w stanie nałożyć zobowiązania), ażeby każdego roku do 30 czerwca rząd przedkładał Sejmowi sprawozdanie z realizacji zapisów w tejże karcie. Ale w tejże karcie są zapisane zobowiązania, które są już w innych, szczegółowych ustawach, tam nie ma nic ekstra. Wysoka Izba będzie miała szansę, aby w czerwcu tego roku zrobić rachunek, ile osób niepełnosprawnych zostało w ciągu tego półrocza zatrudnionych, czy ten zapis jest wystarczający zarówno z punktu widzenia nałożenia obowiązku na podmioty zatrudniające, jak i struktury osób niepełnosprawnych i możliwości zatrudnienia. Dlatego wydaje mi się, że 1% w 1998 r. zarówno w odniesieniu do jednostek organizacyjnych państwowych, jak i samorządowych jest wystarczający. Natomiast ważne jest, aby Sejm nie tylko uchwalił tę ustawę, ale by był zainteresowany sposobem jej realizowania. Pewna forma kontroli w postaci sprawozdania przedłożonego Sejmowi może być pomocna, by ten zapis nie był blankietowy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję za zabranie głosu pani posłance Joannie Starędze-Piasek z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła...</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#komentarz">(Poseł Alicja Murynowicz: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, pani posłanka Murynowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#AlicjaMurynowicz">Pani poseł Joanna Staręga-Piasek wywołała mnie jak gdyby do odpowiedzi, mówiąc, że w poprzednich kadencjach Komisja Polityki Społecznej ani razu nie zaopiniowała pozytywnie wykonania planu finansowego państwowego funduszu i to z tej okazji odchodzili wszyscy prezesi. Nie jest to do końca prawdą, pani poseł. Jak pani wie, dwóch ostatnich prezesów nie odeszło z tego tytułu, a wykonanie ostatniego planu finansowego zostało zaopiniowane przez komisję pozytywnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Pietrewicza z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#MirosławPietrewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za projektem ustawy regulującej zasady zatrudniania osób niepełnosprawnych, w brzmieniu przedstawionym przez Komisję Finansów Publicznych. Będziemy głosowali tak przede wszystkim dlatego, że w tym brzmieniu ustawa będzie nakładała obowiązek zatrudniania osób niepełnosprawnych przez państwowe jednostki organizacyjne oraz gminne jednostki organizacyjne na podobnych zasadach. Po drugie dlatego, że zmiana zaproponowana przez Komisję Finansów Publicznych jest bardzo mała w stosunku do pierwotnego zapisu ustawy podstawowej. W swoich skutkach praktycznych nie wywołuje ona niekorzystnych dla niepełnosprawnych konsekwencji. Przede wszystkim wprowadza obowiązek zatrudniania niepełnosprawnych już od 1998 r. w wymiarze minimum 1% w stosunku do zatrudnionych, przy ich minimalnej liczbie w jednostkach gminnych wynoszącej 15 pełnych etatów, a w jednostkach państwowych - 25 etatów oraz przy dodatkowym wymogu, że nie może to być mniej niż 1/2 etatu. To oznacza, że praktycznie 1% czy 2% nie stanowi żadnej różnicy, gdyż każda z tych wielkości daje mniej niż 1/2 etatu. Obowiązek zatrudnienia na co najmniej 1/2 etatu konsumuje więc tak samo wskaźnik 1%, jak i 2%.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#MirosławPietrewicz">Podobnie rzecz się ma również w odniesieniu do 1999 r. W pierwotnym zapisie miał być obowiązek zatrudniania od tego czasu co najmniej 3% osób niepełnosprawnych w stosunku do stanu zatrudnienia. Obecnie będzie to również 3%, co oznacza te same skutki, jakie były pierwotnie. Jeśli chodzi o rok 2000, pierwotnie zakładano, że będzie to co najmniej 4%, obecnie może pozostać 3%. Ale w stosunku do małych jednostek organizacyjnych, które dominują we władztwie gmin, to znaczy na tym obszarze, który podlega władzom gmin, nie będzie to miało praktycznego skutku w postaci zmniejszenia wymaganej liczby zatrudnionych.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#MirosławPietrewicz">Uważamy zatem, że propozycja ta jest zgodna z interesem społecznym, z interesem stosunkowo licznej grupy osób niepełnosprawnych. Umożliwia im zatrudnienie w jednostkach państwowych i gminnych, co jest szczególnie ważne na obszarach wiejskich i mało zurbanizowanych; tam, gdzie nie ma innych zakładów pracy niż państwowe czy gminne jednostki organizacyjne. To oczywiście będzie oznaczało pewną konkurencję dla pracowników w pełni sprawnych i zdrowych, którzy jednak mają znacznie większe możliwości poszukiwania pracy poza miejscem swego zamieszkania niż niepełnosprawni, którzy często mają ograniczoną możliwość poruszania się.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#MirosławPietrewicz">Biorąc pod uwagę te okoliczności oraz fakt, że jednocześnie daje to możliwość zmniejszenia obciążenia budżetu państwa poprzez wpłaty z tytułu niezatrudnienia oraz nakłada jednocześnie obowiązek zatrudnienia ze skutkami, o których powiedziałem wcześniej, Polskie Stronnictwo Ludowe uważa, że rozwiązanie takie zasługuje na pełne poparcie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję bardzo za zabranie głosu panu posłowi Mirosławowi Pietrewiczowi z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Były to wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Wędrychowicza w imieniu koła Ruchu Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#AdamWędrychowicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Proszę państwa, Klub Ruchu Odbudowy Polski zdecydowanie jest przeciwny ustawie w pierwotnym przedłożeniu rządowym. Tutaj w zasadzie nasza krytyka jest bardzo jednoznaczna - uważamy, że nawet przedkładanie Sejmowi takiej ustawy jest niepokojące. To majstrowanie w budżecie, używając do tego niepełnosprawnych, wydaje nam się co najmniej nieetyczne.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#AdamWędrychowicz">Rozwiązanie to jest szczególnie niesprawiedliwe dla osób niepełnosprawnych, których sytuacja na rynku pracy w warunkach wysokiego wciąż bezrobocia jest bardzo niekorzystna. Ze wszystkich badań wynika, że niepełnosprawni znajdują się w gorszej niż pełnosprawni sytuacji na rynku pracy. Dalsze zwalnianie jednostek budżetowych i samorządowych z obowiązku zatrudnienia niepełnosprawnych w 1998 r. i znaczne złagodzenie rygorów ustawy w stosunku do tych jednostek w latach następnych jest niesłuszne. Propozycja ta jest z każdego punktu widzenia szkodliwa, dlatego też uważamy, że jednostki samorządowe i budżetowe mają większe możliwości zatrudniania osób niepełnosprawnych na różnych stanowiskach pracy i są szczególnie przydatne dla osób wykształconych. Nie można podzielić argumentu ministra finansów, że środki PFRON są marnotrawione i dlatego jednostki budżetowe nie będą tego funduszu zasilać. Jeśli tak jest rzeczywiście, to właśnie obowiązkiem ministra finansów jest - zgodnie z Prawem budżetowym - nadzorowanie prawidłowości gospodarowania środkami funduszów celowych, do których należy PFRON. Jednostki budżetowe nie muszą płacić składek na PFRON, ale mają po prostu zatrudniać niepełnosprawnych. W instytucjach samorządowych i budżetowych, gdzie płace są niezbyt konkurencyjne, jest dostatecznie dużo pracy i możliwości zatrudnienia, by znalazło tam się miejsce dla niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#AdamWędrychowicz">Dlatego będziemy się zastanawiać nad poprawką Komisji Finansów Publicznych, która przecież szła w tym kierunku. W zasadzie trzeba powiedzieć, że zastosowano tu taką politykę eleganckiego wycofania się z tego projektu rządowego. Nad tym się zastanowimy. Niemniej wydaje nam się logiczne, że przede wszystkim trzeba się zastanowić nad nowelizacją ustawy z 27 sierpnia 1997 r., która jest krytykowana. Natomiast wydają nam się również bezzasadne ekonomicznie argumenty, że uzyska się w budżecie 95 mln zł, bo jeśli się zatrudni niepełnosprawnych, to część z nich zrezygnuje z renty, dlatego się ich nie uzyska.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#AdamWędrychowicz">Chcemy jeszcze podnieść jedną sprawę. Na pewno tu nie chodzi o żadną demagogię, natomiast w tej zmianie jest coś symbolicznego - jest to negatywny symbol antysolidarnej postawy społeczności zdrowej wobec osób niepełnosprawnych. Jeśli chodzi o propozycję ministra finansów, bo o niej mówię, głosząc hasła troski o człowieka, poprawy bytu, naprawy państwa, doprowadzenia do normalności, wprowadza się nowelizację ustawy, która swoją istotą zaprzecza wręcz temu, co kojarzy się z solidarnością, godnością i podmiotowością osoby ludzkiej. Próbowało się bowiem wprowadzić ustawę, która dyskryminuje, poniża i spycha na margines najsłabszych.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#AdamWędrychowicz">Proszę państwa, wzywamy do zaprzestania takich praktyk. Natomiast cała praca w komisji była chyba jednak korzystna, bo zmierzała ona w kierunku złagodzenia tych wszystkich działań. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję za zabranie głosu panu posłowi Adamowi Wędrychowiczowi z Ruchu Odbudowy Polski.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#komentarz">(Poseł Jacek Szczot: Czy można zadać pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#JacekSzczot">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałem zadać pytanie panu ministrowi w tej sprawie. W uzasadnieniu projektu, który został nam przedłożony, czytamy, że wpłaty mają charakter karny, związane są z niewykonaniem przepisów ustawy. W związku z tym moje pytanie brzmi: Czy ustawa przewidująca wpłaty na PFRON przez prywatnych przedsiębiorców nie ma charakteru karnego? Czy nie stanowi to w związku z tym zróżnicowania określonych podmiotów względem prawa? Jeżeli bowiem z jednej strony chcemy karać prywatnych przedsiębiorców za to, że nie zatrudniają określonego procentu osób niepełnosprawnych, to dlaczego chcemy umywać od tego ręce w wypadku jednostek budżetowych? Czy w związku z tym chroniąc budżet państwa, rząd nie ogranicza słusznych założeń zawartych w ustawie, a zmierzających do tworzenia nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych? Co prawda nowelizacja zawarta w sprawozdaniu komisji zmierza w kierunku tworzenia tych miejsc, zobowiązania, żeby już w przyszłym roku tworzyć te miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych. Ale tutaj nasuwa się właśnie to pytanie: Kto, jeżeli nie urząd, jest najbardziej predysponowany do tego, aby stworzyć właściwe warunki pracy osobom niepełnosprawnym? Bardzo często mamy zastrzeżenia do prywatnych przedsiębiorców, że oni tego nie zapewniają w sposób właściwy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#JacekSzczot">Pytanie na koniec: Czy istnieje w dalszym ciągu możliwość uzyskania refundacji kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie zadał pan poseł Jacek Szczot.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Stanisława Steca, a potem panią posłankę Murynowicz, tylko nie naraz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Chciałem zadać pytanie panu posłowi sprawozdawcy. Rozumiejąc intencje przedłożenia komisji, mam takie pytanie: Jak praktycznie wyegzekwować zatrudnienie osób niepełnosprawnych przez państwowe i gminne jednostki organizacyjne, gdy nie ma sankcji finansowej? Czy nie jest to mimo wszystko przepis blankietowy?</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#StanisławStec">Kolejne pytanie: Czy biorąc pod uwagę zasadę równości podmiotów nie zachodzi obawa, zdaniem pana posła, że pozostali pracodawcy, o których mowa w art. 21 ustawy, będą żądać, by też zwolnić ich z wpłaty, a zobowiązać ich tylko do zatrudnienia? To groziłoby w ogóle załamaniem założeń tej ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#komentarz">(Poseł Alicja Murynowicz: Rezygnuję, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wobec tego proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów panią minister Halinę Wasilewską-Trenkner.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Są dwie sprawy, które były kierowane jako pytania bezpośrednio do ministra finansów. Sprawa pierwsza to kwestia sytuacji materialnej funduszu i przyczyna wystąpienia z prośbą o zmianę ustawy. Ustawa została ogłoszona i weszła w życie w sierpniu. Nakłada ona określone obowiązki, jak powiadam, nie tylko na jednostki administracji państwowej, ale również na jednostki administracji samorządowej.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Od początku powstawania budżetu nie było możliwości dofinansowania jednostek i tych gminnych, i tych państwowych, tak aby można było uzupełnić fundusze, którymi dysponują te jednostki, by mogły zapłacić stosowne składki na PFRON, wtedy gdy nie będą w stanie zatrudnić osób niepełnosprawnych. Zwłaszcza jednostki położone w mniejszych miejscowościach - dotyczy to zarówno jednostek jednej, jak i drugiej administracji - mogą przygotować i miejsca pracy, i warunki pracy, i znaleźć odpowiednie osoby, które można byłoby zatrudnić. Stąd nasza propozycja przesunięcia terminu wejścia tego rygoru o kolejny rok. Faktycznie, tak jak mówiła pani poseł Joanna Staręga-Piasek, to, czego domagają się, czego oczekują osoby niepełnosprawne, to przede wszystkim możliwość pracy, dlatego poprawka zaproponowana, wypracowana w toku prac komisji wydawała się rozwiązaniem jak najbardziej wskazanym i pożytecznym, stwarza bowiem warunki realizacji tej podstawowej sprawy - znalezienia miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli chodzi natomiast o finanse funduszu, o które pytała pani poseł Murynowicz, to w roku 1997 przedstawiają się one następująco: ogólny stan otwarcia kont na rok 1997 to 633,9 mln zł. W ciągu roku fundusz pozyskuje dochody w wysokości 1220 mln zł, w tym 926 mln stanowią wpłaty od jednostek gospodarczych, wnoszone w związku z niemożnością zatrudnienia odpowiedniego odsetka osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Wydatki funduszu, dokonane w roku 1997, mają się zamknąć kwotą 1241 tys. zł, co powoduje, że 613 mln to stan zakończenia roku 1997 i wejścia w rok 1998.</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Bez tej wpłaty, która była szacowana wspólnie przez władze funduszu i stronę rządową na 95 mln zł w roku 1998, a związana była z opłatami wnoszonymi przez jednostki budżetowe, dochody własne funduszu wynoszą 1305 mln zł, z tego 1010 mln to wpłaty dokonywane przez podmioty gospodarcze, a przewidziane na rok 1998 wydatki planowano na 1341 mln, czyli na 1 mld 341 mln zł. Ciągle oznacza to, że na kontach funduszu pozostanie na koniec roku 1998 nie wykorzystana kwota sięgająca 577 mln zł do dysponowania w roku następnym.</u>
          <u xml:id="u-163.5" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Godzi się podkreślić jeszcze, że w tym rachunku dotyczącym stanów posiadania funduszy całkiem znaczną kwotę stanowią zobowiązania nie ściągnięte z różnych powodów. Jest to około czterdziestu paru milionów złotych na koniec roku 1997 i tyleż samo zobowiązań nieściągalnych pozostaje na stanie na koniec 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-163.6" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">A zatem nie jest to fundusz, którego istnienie może być w roku 1998 w jakikolwiek sposób zagrożone.</u>
          <u xml:id="u-163.7" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jak powiedziała pani poseł Staręga, jak wskazywał pan poseł Pietrewicz, proponowane rozwiązanie będzie przedmiotem oceny Wysokiej Izby w czerwcu, będzie również przedmiotem oceny w kolejnych okresach sprawozdawczych, jeśli chodzi o budżet państwa i fundusz, ponieważ tak się składa, że w czerwcu będzie dokonywana ocena wykonania rezolucji Sejmu, w maju zaś ocena wykonania budżetu za rok 1997, a w maju roku 1998 ocena wykonania budżetu za rok 1998. Będzie zatem możliwość ewentualnego obudowania rozwiązania, które proponuje Komisja Finansów Publicznych, dodatkowymi rozwiązaniami, jeśli się okaże, że zaproponowane w tej chwili, liberalne i sprzyjające potrzebom osób niepełnosprawnych, rozwiązania nie są do końca skuteczne.</u>
          <u xml:id="u-163.8" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Było pytanie pana posła Szczota odnośnie do tego, czy istnieje możliwość wskazania, że owe opłaty wnoszone na fundusz mają charakter karny. Śmiem twierdzić, że do pewnego stopnia są to opłaty o charakterze karnym w związku z niedopełnieniem wymogu wynikającego z rozwiązania ustawowego odnośnie do zatrudnienia w ogólnej liczbie zatrudnionych 6% osób niepełnosprawnych, tym bardziej że z zatrudnieniem tych osób wiążą się dla podmiotów gospodarczych ulgi w podatkach i opłatach. Jeżeli chodzi o jednostki budżetowe, to ze względu na charakter rozliczeń to nie może mieć miejsca. Różnica między podmiotami gospodarczymi i podmiotami budżetowymi wyraża się, po pierwsze, w celu ich działania, a po drugie, w możliwościach co do ich samodzielności finansowej. Podmioty gospodarcze realizując zysk, rozliczają stosowne daniny na rzecz sfery budżetowej. Sfera budżetowa ma obowiązek wykorzystywać środki, które zgromadzi jako daniny podatkowe i inne, na realizację różnego rodzaju celów społecznych. Te cele społeczne w większości wypadków są celami... Zadania są wypełniane w sposób tylko częściowo odpłatny, w większości wypadków - nieodpłatnie. A zatem różnica dotycząca zasilania i różnica celów działania jednej i drugiej sfery zdają się świadczyć na korzyść tego, aby rozwiązanie, o którym tu dzisiaj dyskutujemy, w wypadku jednej i drugiej sfery było rozwiązaniem nieco odmiennym. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani minister Halinie Wasilewskiej-Trenkner za zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła sprawozdawcę Stanisława Kracika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Zakładam, że dyskutując o nowelizacji tej ustawy wszyscy mówimy o niepełnosprawnych pełni dobrej woli i że nie ma tu miejsca sytuacja taka jak w wypadku poprzedniego punktu, kiedy to wypowiedziom towarzyszyły pewne niekoniecznie sportowe emocje.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#StanisławKracik">Udzielając odpowiedzi, chciałbym zacząć od następującej rzeczy. Otóż wczoraj na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych w czasie rozpatrywania projektu budżetu Najwyższej Izby Kontroli przeczytałem, że prezes wpisał do projektu budżetu kwotę stanowiącą 2% jego funduszu płac, zaznaczając, że jest to opłata na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Zapytany, dlaczego z góry zakłada, iż zapłaci, a nie zatrudni, odpowiedział: Nie widzę takiej możliwości, abym zatrudniał osoby niepełnosprawne. Mówiąc o tym, chcę zwrócić uwagę na mechanizm, jaki będzie uruchomiony w całej państwowej czy rządowej sferze - będzie to po prostu wpisywanie do projektu budżetu tych pieniędzy w sytuacji, o której mówiła pani minister Wasilewska. 570 mln zł na koncie, mój Boże, tyle dokładnie brakuje na oświatę, żeby można było wyrównać braki. Mówimy o rezerwie. Chcę powiedzieć, że mam swoje osobiste doświadczenia z tym funduszem, zabiegając od 6 lat o rozpatrzenie wniosku o modernizację obiektu dla ludzi chorych na SM, od 5 lat zabiegając o rozpatrzenie wniosku o rozbudowę ośrodka dla niewidomych mężczyzn. Ale znam i mam relacje prasowe o budowie pięknych zakładów w Małopolsce z 480-miliardowym kredytem umarzalnym, i na skutek tego - jak na ironię losu - o zamknięciu zakładu, w którym pracowali niewidomi produkujący kable telefoniczne, ponieważ ten nowoczesny zakład z funduszy PFRON doprowadził do jego upadku. I można o patologiach mówić.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#StanisławKracik">Czyniłem na początku zastrzeżenie, że chciałbym być daleko od raportów NIK, chciałbym być daleko od stanu konta i salda otwarcia, chciałbym mówić wyłącznie o nowelizacji i o filozofii tej nowelizacji. Nie wiem, pani poseł Murynowicz, może to jest tak, że i pani chce dobrze, i my chcemy dobrze. Ale jeżeli uzgodnimy, czego chcą niepełnosprawni, to będzie dobrze. Oni chcą miejsca pracy, a nie wysokiego salda na koncie PFRON, oni chcą pracy. Kiedy mogą ją dostać? Przecież istota nowelizacji, którą pani zgłosiła, polega na tym, że nadal będzie limit 50 osób w jednostkach organizacyjnych państwowych i samorządowych, w których w ogóle ten obowiązek powstanie. Nasza propozycja to obniżenie tego do 25 i do 15. Co to znaczy? To znaczy m.in., że 20 tys. szkół będzie musiało ten obowiązek podjąć. Po pół etatu - już jest 10 tys. etatów, a przypomnę, że z tych gigantycznych pieniędzy PFRON przez 7 lat utworzono 2 tys. miejsc pracy. Urzędy gminne i inne jednostki objęte tym obowiązkiem stworzą miejsca pracy bez konieczności płacenia.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#StanisławKracik">Zmierzam do odpowiedzi panu posłowi Stecowi. To jest tak, panie pośle, że jak pan zapyta, czy ja się nie obawiam, to odpowiem, że się obawiam tak jak i pan, bo mi zależy na tym, żeby niepełnosprawni mieli miejsca pracy w Polsce. Ale między obawą a rozumowymi racjami i ustawowym wymogiem istnieje jednak pewna różnica. Jako szef gminnej jednostki organizacyjnej podlegam kontroli komisji rewizyjnej, regionalnej izby obrachunkowej, Najwyższej Izby Kontroli - każda z nich mi to wytknie i każda z nich mi zaproponuje wizytę na kolegium, jeżeli będę łamał ustawę, czegoś nie będę przestrzegał. W związku z tym nie mam wyboru.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#StanisławKracik">Chciałbym pani poseł Murynowicz powiedzieć tak: jeżeli ktoś ma zakład 50-osobowy i większy, to dla niego zrobienie podjazdu dla wózków, zrobienie uchwytów w sanitariatach i innych pomieszczeniach jest daleko mniejszym problemem niż ten, który nakładamy na małe jednostki zatrudniające 15 i 25 osób.</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#StanisławKracik">My naprawdę stwarzamy w tej chwili bardzo poważne obciążenie tym mniejszym jednostkom, ale robimy to otwarcie, żeby stworzyć miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych. Chciałbym, chociaż być może wykraczam poza moje uprawnienia, prosić panią poseł o rozważenie możliwości wycofania swojego wniosku, bo co on sprawia? On po pierwsze obniża o 1% ten limit, a to oznacza, że jest pani poseł bardziej liberalna dla tych, którzy nie zatrudniają osób niepełnosprawnych w takiej liczbie jak podmioty inne, niepaństwowe, niesamorządowe, i to jest właściwie trochę również odpowiedź panu, że już następuje różnicowanie, dywersyfikacja podmiotów w tym zakresie. Ale tu wydaje mi się, że trzeba przyjąć taką generalną klauzulę - nikt nie musi płacić pieniędzy na PFRON. W czasie dyskusji w Komisji Finansów Publicznych padło stwierdzenie, że im więcej pieniędzy na PFRON, tym gorzej, dlatego że nie realizowana jest podstawowa funkcja i cel ustawy - miejsca dla niepełnosprawnych. Po prostu woli się płacić niż tworzyć miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-165.6" who="#StanisławKracik">To jest jak z funduszem ochrony środowiska, z karami za niszczenie środowiska naturalnego. To nie jest źródło radości, to nie jest źródło satysfakcji, trzeba właściwie nad tym ubolewać. I nam się wydaje, że rozwiązanie, które zostało zaproponowane, jest rozwiązaniem dobrym.</u>
          <u xml:id="u-165.7" who="#StanisławKracik">Muszę się jeszcze odnieść do uwagi przedstawiciela ROP, że nie można manipulować niepełnosprawnymi. Po trzykroć tak, nie można manipulować - tylko ustalmy, kto manipuluje. Ja nie wiem kto, ale nie zarzucam nikomu złej woli. Rozumiem, że jeżeli się otrzymuje apele od środowiska osób niepełnosprawnych, jest się człowiekiem o gołębim sercu, to się mówi: oni apelują, mają rację, wiedzą, czego chcą. Ale powiedziała pani poseł, że strasznie trudno było osiągnąć konsensus, dlatego że tam są również różne grupy interesów, a może raczej, powiedziałbym, ambicji. Ja to rozumiem, ze względu na ich sytuację jest to do przyjęcia, tylko chodzi o to, że nie ma jednej prawdy o niepełnosprawnych. Podzielałbym pogląd, który był wyrażony przez obecnych na posiedzeniu: że oni wolą pracę niż kasę funduszu.</u>
          <u xml:id="u-165.8" who="#StanisławKracik">Tą ideą powodowany ośmielam się raz jeszcze rekomendować przedłożenie komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Murynowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#AlicjaMurynowicz">Panie pośle, nie jest prawdą to, co pan powiedział, a mianowicie, że moja poprawka zmierza do tego, aby dotyczyło to zakładów zatrudniających co najmniej 50 osób, ponieważ już w tej ustawie z sierpnia 1997 r. w art. 21 ust. 1 mówi się o pracodawcy zatrudniającym co najmniej 25 osób. Moja poprawka...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanko, przepraszam, pani swoją poprawkę uzasadniła w dyskusji. Pan poseł...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#AlicjaMurynowicz">Ale pan poseł Kracik jak gdyby podważył sens tej poprawki i dlatego muszę to sprostować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Rozumiem, pan poseł też wykroczył poza swoje uprawnienia posła sprawozdawcy i mówił również we własnym imieniu...</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Kracik: Zastrzegałem się, że to robię.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#AlicjaMurynowicz">Ale pan marszałek nie zareagował. Ja muszę sprostować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">...natomiast zadał pytanie, czy pani podtrzymuje poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#AlicjaMurynowicz">Podtrzymuję swoją poprawkę i chciałabym powiedzieć jeszcze jedno: nie ma wielkiej różnicy między moją poprawką a sprawozdaniem Komisji Finansów Publicznych - tylko w jednej, jedynej kwestii: pan poseł neguje potrzebę wpłacania na PFRON, dlatego że tam są za duże środki, ja zaś uważam, że jeżeli będą tacy pracodawcy, którzy nie będą chcieli zatrudnić niepełnosprawnych na wolnym rynku, to być może za środki PFRON sami niepełnosprawni stworzą miejsca pracy i większe pieniądze przejdą na zatrudnienie również w krytykowanych przez niektórych zakładach pracy chronionej. Są to pieniądze potrzebne. Gdyby pan zapoznał się z katalogiem zadań obecnej ustawy, bardzo poszerzonym w porównaniu ze starą ustawą, to stwierdziłby pan, że tych pieniędzy, o których mówi się szumnie, że sporo ich zostaje na koncie, naprawdę za chwilę będzie bardzo mało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Czy pan poseł Szczot ma pytanie do pana posła sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#JacekSzczot">Panie Marszałku! Mam pytanie do posła sprawozdawcy. Z wniesionej przez komisję poprawki wynika, że państwowe jednostki organizacyjne i gminne jednostki organizacyjne nie będą w ogóle płaciły żadnych opłat z tytułu niezatrudniania osób niepełnosprawnych, a więc mamy do czynienia z zapisem, że powinny zatrudniać, ale jak tego nie zrobią, to nic się nie dzieje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zaiste w tym problem, tylko że to zależy od tego, jak czytamy ustawę i jaki mamy do niej stosunek. Chciałbym, oczekiwałbym tego, że w tej Izbie, w polskim Sejmie, kiedy mówimy o tym, że ustawa nakłada obowiązek, to wierzymy przynajmniej, że ona ten obowiązek nakłada. Mówiłem o tym, że zasięgaliśmy opinii biura prawnego i opinia biura prawnego jest taka: jeżeli używa się w ustawie określenia „gminna jednostka organizacyjna” bądź „państwowa jednostka organizacyjna”, to oznacza to, iż odpowiedzialność za realizację ustawowych wymogów ponosi kierownik tej jednostki i że istnieją sankcje prawne - o niektórych już wspomniałem przedtem - stosowane w sprawach związanych z odpowiedzialnością tegoż kierownika jednostki.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale są restrykcje.)</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#StanisławKracik">Panie pośle, można to zrobić, wszystko można zrobić, można w ogóle wycofać się z nowelizacji, jeżeli Sejm tak zdecyduje i zostawi tak, jak było, tylko, powiadam, alternatywa jest taka: nastąpi to, czego przykład mieliśmy wczoraj, przedstawiony przez Najwyższą Izbę Kontroli, czyli, krótko mówiąc, sięganie po nie swoje pieniądze i mówienie: to w takim razie niech to będzie za pieniądze podatników, bo to mnie nic nie kosztuje, wpisuję to do projektu budżetu i, mało tego, uzasadniam: mam płace, mam etaty kalkulacyjne, mam pochodne od płac i mam składnik na PFRON. W związku z tym uznaliśmy, że to jest mechanizm prowadzący donikąd i że większą nadzieję daje to, o czym w tej propozycji się mówi, mianowicie obowiązek zatrudniania.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#StanisławKracik">Pani poseł Murynowicz, naprawdę zapoznałem się z poszerzonym katalogiem, tylko mam nadzieję, że w wyniku realizacji tego katalogu nie będzie nietrafionych dotacji, nie będzie nieściągalnych pieniędzy, które są na różnego rodzaju kontach. Mam nadzieję, że będzie się gospodarować tymi pieniędzmi na rzecz niepełnosprawnych, a nie na rzecz, powiedziałbym, środowisk gospodarczych korzystających z koszulki niepełnosprawnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W związku z tym proponuję ponownie skierować projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#komentarz">(Poseł Alicja Murynowicz: Sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-178.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wobec czego sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-178.7" who="#komentarz">(Poseł Alicja Murynowicz: Wobec tej poprawki, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-178.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#AlicjaMurynowicz">Panie marszałku, poprawka, którą zaprezentowałam, nie wymaga ponownego zbadania przez Komisję Finansów Publicznych, może od razu być poddana pod głosowanie, dlatego że jest bardzo jasna i czytelna. Już wszystkie argumenty na ten temat padły. Nie jest taka trudna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Tylko że, pani posłanko, art. 56g ust. 2 regulaminu Sejmu mówi: Marszałek Sejmu odmawia poddania pod głosowanie poprawki dotyczącej pilnego projektu ustawy, która uprzednio nie była przedstawiona komisji w formie pisemnej.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#komentarz">(Poseł Alicja Murynowicz: Wycofuję sprzeciw, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję za to, że doszliśmy do porozumienia, pani posłanko.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wobec tego mogę stwierdzić, że sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej o stanowiskach Senatu w sprawie uchwalonych w trybie pilnym ustaw o:</u>
          <u xml:id="u-180.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">1) administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami oraz o obrocie specjalnym (druki nr 95 i 101),</u>
          <u xml:id="u-180.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">2) ochronie przed przywozem na polski obszar celny towarów po cenach dumpingowych (druki nr 94 i 100),</u>
          <u xml:id="u-180.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">3) ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny (druki nr 92 i 98),</u>
          <u xml:id="u-180.9" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">4) ochronie przed nadmiernym przywozem na polski obszar celny niektórych towarów tekstylnych i odzieżowych (druki nr 93 i 99).</u>
          <u xml:id="u-180.10" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jerzego Koralewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#JerzyKoralewski">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! W imieniu Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia pilnych rządowych projektów ustaw mam zaszczyt przedstawić cztery sprawozdania o stanowiskach Senatu w sprawach ustaw - jak to się lapidarnie przyjęło u nas mówić - okołocelnych.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#JerzyKoralewski">Dostosowałem kolejność do scenariusza. Jeśli pan marszałek pozwoli, zacząłbym sprawozdanie od stanowiska Senatu w sprawie ustawy o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami oraz o obrocie specjalnym. Druk naszego sprawozdania ma nr 101, stanowisko Senatu jest w druku nr 95.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#JerzyKoralewski">Do tej ustawy Senat zgłosił największą liczbę poprawek, bo 29. Komisja proponuje 5 z nich odrzucić. Poprawki są na ogół proste. Jeśli pan marszałek pozwoli, to ja po prostu - jeśli nie będzie pytań z sali - wniósłbym w imieniu komisji o przyjęcie owych 24 poprawek i odrzucenie 5. Do odrzucenia proponujemy poprawki zawarte: w pkt. 3 dotyczącym art. 2 pkt 4; w pkt. 16 dotyczącym art. 33 ust. 1 i 2; w pkt. 18 dotyczącym art. 33 ust. 7 pkt 3; w pkt. 22 dotyczącym art. 34 ust. 2 i art. 39 oraz w pkt. 26 dotyczącym art. 50 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#JerzyKoralewski">Do kolejnej ustawy, ustawy o ochronie przed przywozem na polski obszar celny towarów po cenach dumpingowych (stanowisko Senatu w druku nr 94, sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej w druku nr 100) Senat zgłosił 10 poprawek, z czego komisja rekomenduje przyjęcie 8 i odrzucenie 2 poprawek - zawartych w pkt. 2 dotyczącym art. 4 ust. 4 i w pkt. 7 dotyczącym art. 29 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#JerzyKoralewski">Trzecia z ustaw to ustawa o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny (sprawozdanie senackie w druku nr 92, sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej w druku nr 98). Tu sprawa jest daleko prostsza, gdyż Senat zgłosił dwie poprawki i obie komisja proponuje przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#JerzyKoralewski">Ostatnia z omawianych ustaw dotyczy ochrony przed nadmiernym przywozem na polski obszar celny niektórych towarów tekstylnych i odzieżowych (sprawozdanie Senatu w druku nr 93, sprawozdanie komisji w druku nr 99).</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#JerzyKoralewski">Jeśli nie będzie pytań szczegółowych, to zgodnie z regulaminem, ponieważ w czasie obrad komisji nie padło zastrzeżenie, że nie można głosować nad poprawkami en bloc, proponuję takie właśnie procedowanie.</u>
          <u xml:id="u-181.7" who="#JerzyKoralewski">Jeśli będą szczegółowe pytania w sprawie dowolnej z poprawek, mogę udzielić odpowiedzi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy Jerzemu Koralewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę panią posłankę Ewę Sikorską-Trelę o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#EwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność proponuję, aby Wysoka Izba zechciała przyjąć ustawy wraz z poprawkami zgłoszonymi przez Senat.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#EwaSikorskaTrela">W zasadzie wszystkie poprawki dotyczą jedynie poprawności legislacyjnej przyjętych 4 ustaw i w czasie obrad Komisji Nadzwyczajnej nie były zgłaszane dodatkowe uzupełnienia czy uwagi. W związku z tym Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność proponuje przyjęcie w całości poprawek zgłoszonych przez Senat. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję za zabranie głosu pani posłance Ewie Sikorskiej-Treli z AWS.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Elżbietę Pielę-Mielczarek z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#ElżbietaPielaMielczarek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Poprawki Senatu do 4 ustaw okołocelnych, w większości zasadne, można podzielić na 2 grupy. Pierwszą stanowią poprawki językowe, legislacyjne i ich jest znaczna większość. Druga grupa to poprawki merytoryczne, do których odniosę się w swoim wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#ElżbietaPielaMielczarek">To nie jest tak, jak powiedziała przed chwilą pani poseł Sikorska, że poprawki Senatu nie mają wagi merytorycznej. Jest kilka, które naprawdę ją mają i bez których ustawy te nie byłyby skorelowane z przepisami światowymi i unijnymi.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#ElżbietaPielaMielczarek">W ustawie o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami oraz o obrocie specjalnym Senat dodał w art. 9 ust. 3 stanowiący dla ministra gospodarki podstawę do pobierania opłat za pozwolenia na przywóz towarów na polski obszar celny oraz na wywóz towarów. Przyjęcie tej poprawki usuwa ewidentny brak odpowiednich zapisów.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#ElżbietaPielaMielczarek">W ustawie o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny poprawka Senatu do art. 3 pkt 1 doprowadza do zgodności powyższego zapisu z treścią porozumienia w sprawie środków ochronnych, będącego załącznikiem do porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu. Porozumienie to pozwala na stwierdzenie nadmiernego importu tylko w stosunku do krajowej produkcji towaru podobnego lub bezpośrednio konkurencyjnego, a więc krajowa konsumpcja nie może być odniesieniem do uznania przywozu za nadmierny, a taki zapis Sejm przyjął. Trzeba więc stwierdzić, że tekst przyjęty przez Sejm zawierał wadliwą definicję pojęcia nadmierności przywozu, i Senat tę wadę wyeliminował.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#ElżbietaPielaMielczarek">W ustawie o ochronie przed przywozem na polski obszar celny towarów po cenach dumpingowych Senat uznał w art. 43 ust. 1, iż ostateczne cło antydumpingowe może być nałożone na towary, które zostały dopuszczone do obrotu na polski obszar celny nie wcześniej niż 90 dni przed datą ustanowienia tymczasowego cła. Senat nadał również nowe brzmienie art. 56 ust. 2, określając warunki niezbędne do wydania decyzji o zasadności zwrotu cła antydumpingowego, co stanowić będzie dla ministra gospodarki podstawę do wydania rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#ElżbietaPielaMielczarek">W ustawie o ochronie przed nadmiernym przywozem na polski obszar celny niektórych towarów tekstylnych i odzieżowych najistotniejsza jest poprawka do art. 22 polegająca na wprowadzeniu zasady zobowiązującej ministra gospodarki do podjęcia konsultacji w ciągu 5 dni od dnia ustanowienia środka ochronnego, a nie - jak było uprzednio zapisane - przed wprowadzeniem tymczasowego środka ochronnego. Taka reguła zawarta jest w porozumieniu w sprawie tekstyliów i odzieży, a więc poprawka Senatu doprowadza do zgodności naszego prawa z przepisami WTO.</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#ElżbietaPielaMielczarek">Reasumując, trzeba stwierdzić, iż poprawki Senatu, korygujące ewidentne błędy co do wymienionych wyżej zasad, dają szansę na uznanie zgodności naszego prawa w zakresie, o którym dzisiaj mówimy, z prawem unijnym i WTO. Jeszcze raz okazało się, iż tryb pilny rozpatrywania ustaw obszernych i trudnych nie sprzyja jakości pracy, nie pozwala bowiem na bardziej wnikliwe zapoznanie się z ekspertyzami czy też z ustawodawstwem obcym.</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#ElżbietaPielaMielczarek">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował zgodnie ze stanowiskiem Komisji Nadzwyczajnej wobec tych czterech ustaw, popierając wszystkie poprawki zmierzające do ujednolicenia naszego prawodawstwa z prawem Unii Europejskiej i WTO. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję za zabranie głosu pani posłance Elżbiecie Pieli-Mielczarek z SLD.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Koralewskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#JerzyKoralewski">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie czterech ustaw, które ponownie, po przedstawieniu poprawek przez Senat były przedmiotem badania Komisji Nadzwyczajnej. Klub podziela stanowisko Komisji Nadzwyczajnej i będzie głosował zgodnie z propozycjami komisji.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#JerzyKoralewski">Natomiast chciałbym tu na sekundę nawiązać do wystąpienia mojej przedmówczyni. Nie polemizuję oczywiście z tym, że tryb pilny rozpatrywania projektów ustaw zawsze działa na niekorzyść, jeśli chodzi o ich jakość, natomiast to nie ten Sejm i nie ta koalicja miała szansę zgłosić te projekty daleko wcześniej, o czym już tu z tej mównicy przypominałem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję za zabranie głosu panu posłowi Jerzemu Koralewskiemu z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Siekierskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#CzesławSiekierski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Cztery ustawy, które były objęte trybem pilnym, w znaczny sposób uporządkowały problemy obrotu towarowego z zagranicą, dając istotną szansę ochrony naszego rynku, ochrony polskich producentów, polskich produktów przed nadmiernym importem, który jest często sprzeczny z racjami naszych rodzimych producentów. To, że ustawy te weszły w trybie pilnym, na pewno miało wpływ na niektóre przyjęte rozwiązania, tym bardziej że omawiane w ustawach zagadnienia są bardzo trudne. Biorąc do tego jeszcze nieduże doświadczenie części posłów... To wszystko na pewno miało wpływ na to, że niektóre rozwiązania były nie do końca precyzyjne i dlatego naniesione poprawki przez Senat uporządkowały wszystkie cztery ustawy. Te ustawy są teraz przejrzyste, klarowne i mogą być przyjęte. Takie jest stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, dla którego sprawy obrony interesów rodzimych producentów, sprawy pewnej równowagi w bilansie w handlu zagranicznym są bardzo ważne. Stąd też w pełni podzielamy poglądy zaprezentowane w zgłoszonych poprawkach przez Senat i przyjęte przez Komisję Nadzwyczajną. Będziemy głosować za przyjęciem poprawek przedstawionych przez Komisję Nadzwyczajną. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi Czesławowi Siekierskiemu z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Elżbieta Piela-Mielczarek chciałaby zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#ElżbietaPielaMielczarek">W związku z tym, że pan poseł Koralewski z uporem tutaj podnosił tezę, że tamten Sejm miał szansę, a jej nie wykorzystał, chciałam zadać pytanie obecnemu tu panu ministrowi gospodarki: W jakim czasie od uchwalenia Kodeksu celnego złożono te projekty i czy była szansa skorelowania i załatwienia tej sprawy w poprzednim Sejmie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki pana Macieja Leśnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#MaciejLeśny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym najpierw podziękować Wysokiej Izbie za to, że tak szybko uporała się z tymi bardzo trudnymi i merytorycznie, i formalnie ustawami. Chcę przypomnieć, odpowiadając bezpośrednio na pytanie pani poseł Mielczarek, że w poprzednim Sejmie pracowaliśmy nad... Najpierw rząd przygotowywał przez ponad 1,5 roku projekt Kodeksu celnego, a następnie specjalna komisja sejmowa zajmowała się nim prawie rok (kilka dni brakowało do pełnego roku). Jeżeli porównamy skalę trudności dotyczącą czterech ustaw, które Wysoka Izba raczyła przyjąć, i Kodeksu celnego - jest to ranking prezentowany przez legislatorów, nie przeze mnie, ja nie jestem prawnikiem - i dla kodeksu przyjmiemy 100, to żadnej z tych ustaw nie można dać mniej niż 130. Ustawa o administrowaniu obrotem towarami i usługami i obrocie specjalnym mieści się w granicach 200% skali trudności Kodeksu celnego. Kodeks celny - chciałbym przypomnieć Wysokiej Izbie - został podpisany przez prezydenta dopiero 9 stycznia br. i praktycznie natychmiast potem rozpoczęły się prace. Ich tempo wyraźnie się zwiększyło wtedy, kiedy pan premier powołał specjalną komisję, której miałem zaszczyt przewodniczyć, co dało nam możliwość prowadzenia uzgodnień bezpośrednich i uniknięcia kolejnych żmudnych uzgodnień korespondencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#MaciejLeśny">Przyznam, że jestem - jak powiedziałem - pełen podziwu dla Wysokiej Izby choćby dlatego, że bardzo sprawnie potrafiła wprowadzić poprawki tam, gdzie my - jako ci przygotowujący - sobie nie poradziliśmy. Chcę przypomnieć, że w Unii Europejskiej nie ma czegoś takiego jak Kodeks postępowania administracyjnego, który jest fundamentalną podstawą działania administracji w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#MaciejLeśny">Grupa ekspertów, której miałem zaszczyt przewodniczyć, musiała połączyć trzy, praktycznie prawie niepołączalne, systemy prawne: polski system prawny oparty na K.p.a., system unijny i system WTO, dlatego że nie do końca jest prawdą, że Unia ma ustawodawstwo identyczne z WTO. Znam opinię prawników, którzy twierdzą, że nie ma takiej ustawy, której nie dałoby się poprawić, sam znam takie teksty, które poprawia się prawie 2000 lat i każde nowe podejście powoduje, że wyciąga się z nich nowe treści.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#MaciejLeśny">Chciałbym powiedzieć, że to, aby te ustawy weszły w życie tak szybko, jak to jest możliwe, jest niezwykle ważne. Nie chcę przypominać całej dyskusji o braku ochrony polskiego rynku przed nieuczciwą konkurencją, niemniej jednak chciałbym zwrócić uwagę na jeden szczególny fakt, mianowicie na to, że po raz pierwszy aktem rangi ustawy będziemy regulowali obrót sprzętem specjalnym. Po raz pierwszy będziemy mogli karać tych, którzy wbrew polskiej racji stanu, poza granicami Polski dokonywali do tej pory różnych operacji, które rzucały cień na gotowość Polski do przystąpienia do światowych porozumień, w szczególności jeśli chodzi o wejście do NATO. Myślę tutaj o porozumieniu z Wasenal, o którym kilkakrotnie mówiono, a którego przestrzeganie jest warunkiem wejścia Polski do NATO.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#MaciejLeśny">Chciałbym jeszcze raz podziękować Wysokiej Izbie za tak wspaniałą pracę, za to, że nie było tutaj żadnych głosów przeciwnych temu, aby te ustawy weszły jak najszybciej w życie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję za zabranie głosu panu ministrowi Maciejowi Leśnemu.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do głosowania nad tym punktem porządku dziennego przystąpimy około godz. 18.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zarządzam przerwę w obradach do godz. 16.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przepraszam, są komunikaty. Cofam zarządzenie przerwy i proszę o komunikaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#MarekWikiński">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Zebranie konstytuujące delegację Sejmu i Senatu na konferencję parlamentarną do spraw współpracy w regionie Morza Bałtyckiego odbędzie się dziś, 11 grudnia o godz. 15.30 w sali nr 25 w budynku G.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#MarekWikiński">Zebranie konstytuujące delegacje Sejmu i Senatu do Parlamentarnej Komisji Wspólnej Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej odbędzie się dziś, 11 grudnia o godz. 16.30 w sali nr 25 w budynku G.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#MarekWikiński">W dniu dzisiejszym, 11 grudnia 1997 r., o godz. 21.30 odbędzie się w sali nr 22 w budynku G spotkanie zespołu samorządowego Akcji Wyborczej Solidarność z przewodniczącym klubu Marianem Krzaklewskim.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#MarekWikiński">W związku z przeprowadzeniem głosowań zebranie Poselskiego Zespołu Strażaków planowane na godz. 18 odbędzie się bezpośrednio po głosowaniach w sali nr 13, budynek G. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zarządzam przerwę do godz. 16.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 14 min 54 do godz. 16 min 02)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (druki nr 53 i 113).</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Kracika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tytuł tej ustawy już niejeden raz do białości rozgrzewał tę salę i nie tylko tę salę. Chciałbym, wypełniając obowiązki posła sprawozdawcy, powiedzieć, że tym razem Komisja Finansów Publicznych, rozpatrując ten projekt, ograniczyła dyskusję - jak myślę, dzięki bardzo przytomnej uwadze przewodniczącego komisji - zasadniczo do głosowania, żywiąc przekonanie, że każdy z posłów ma w tej sprawie pogląd wyrobiony.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#StanisławKracik">Jest moim obowiązkiem przypomnieć i powiedzieć, czego dotyczy nowelizacja i jakie są wiążące się z nią okoliczności. Otóż przedłożenie rządowe rozpatrzone przez Sejm 4 grudnia zakłada, że w art. 4 ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży skreśla się ust. 2 i 3. W ust. 2 obowiązującej ustawy mamy zapisane, iż minister edukacji wprowadzi do nauczania szkolnego przedmiot „wiedza o życiu seksualnym człowieka”; ust. 3 stanowi, że zakres treści programowych tego przedmiotu minister edukacji ustali z ministrem zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#StanisławKracik">Argumentacja podana w uzasadnieniu projektu rządowego zgoła innej materii dotyczyła niż przytoczona tu przed chwilą, mianowicie stwierdzono, iż koszt wprowadzenia tego przedmiotu wynosić będzie 51 mln zł. Natomiast na pytania dotyczące problematyki, wagi sprawy, poziomu emocji wokół tego rozgrywanych odpowiedź, jakiej udzielił sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, jest następująca: Ministerstwo Edukacji Narodowej zamierza w pełni wywiązać się z postanowień ust. 1 art. 4, który stanowi, że do programów nauczania szkolnego wprowadza się wiedzę o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życiu w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#StanisławKracik">Minister edukacji, na mocy zarządzenia ministra edukacji narodowej z maja 1997 r., przygotowuje program nauczania, którego elementem będzie wiedza o życiu w rodzinie i seksualności człowieka. Zostanie on wprowadzony do szkół 1 września 1999 r. Resort ma zatem świadomość konieczności wypełnienia postanowień art. 4 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#StanisławKracik">Pozostając na razie wyłącznie w sferze argumentacji ekonomicznej i nie chcąc wprowadzać jakichkolwiek innych elementów do tej dyskusji, informuję Wysoką Izbę, iż Komisja Finansów Publicznych wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 53, czyli w takiej postaci, jaką przedłożył rząd.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#StanisławKracik">Mam również obowiązek poinformować, że został zgłoszony wniosek mniejszości, w którym wnosi się o odrzucenie tego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#MarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu w imieniu klubu AWS pana posła Adama Kozińskiego. Przepraszam bardzo, chyba przekręciłem nazwisko. Łoziński - prawda? Tak, przepraszam - Adam Łoziński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#AdamŁoziński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność wyrazić poparcie dla przedłożonego przez rząd projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#AdamŁoziński">Postawiony problem sprowadza się właściwie do pytania, kto powinien wychowywać młode pokolenie, tak by przygotować je do odpowiedzialnego życia, do odpowiedzialności za siebie, za swoje ciało i za drugiego człowieka. Prawidłowo uformowani ludzie założą rodziny wydolne zarówno wychowawczo, jak i ekonomicznie. Rodzina jest podstawą każdego narodu, ponieważ stanowi wspólnotę miłości i solidarności, jedyną pod względem możliwości nauczania i przekazywania wartości kulturowych, etycznych, duchowych i religijnych, istotnych dla rozwoju i powodzenia własnych członków oraz społeczeństwa. Odpowiedź znajdziemy w różnych dokumentach. Wymienię trzy:</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#AdamŁoziński">1) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - art. 48: Rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#AdamŁoziński">2) Ustawa o systemie oświaty - art. 2: Szkoła winna wspierać rodziców w wychowaniu.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#AdamŁoziński">3) Karta praw rodziny (dokument Stolicy Apostolskiej) - art. 5: Rodzice, ponieważ dali życie dzieciom, mają pierwotne, niezbywalne prawo pierwszeństwa do wychowania potomstwa.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#AdamŁoziński">A zatem głównymi, niezastąpionymi wychowawcami muszą być rodzice. Wychowanie to przede wszystkim ich przykład, to miłość matki i autorytet ojca.</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#AdamŁoziński">Wysoka Izbo! To druga zmiana art. 4 tej ustawy. Zgodnie z poprzednią wersją minister edukacji narodowej w 1993 r. wydał zarządzenie określające realizację programu wychowania prorodzinnego w szkole, który był podstawą dla rady pedagogicznej do ustalenia programu dla szkoły, a każdy wychowawca klasy opracowywał własny plan, dostosowany do wieku i możliwości uczniów. Obowiązkiem wychowawcy było zapoznanie z nim rodziców, którzy mieli prawo wyrażać swoje zdanie. Program ten był realizowany w ramach tzw. ścieżki międzyprzedmiotowej. Za całość odpowiadał wychowawca klasy. Był to dobry program, choć niełatwy w realizacji. Wymagał ścisłej współpracy uczących w danej klasie i uwzględniał prawo rodziców do wychowania swoich dzieci. Przed rokiem szkolnym 1996/1997 ówczesny minister edukacji Jerzy Wiatr zaproponował inne rozwiązanie, tj. wprowadzenie do nauczania szkolnego przedmiotu „wiedza o życiu seksualnym człowieka”.</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#AdamŁoziński">W praktyce przyjęcie przez Wysoką Izbę tej poprawki spowoduje niewprowadzenie do szkół tego przedmiotu. Nie kwestionujemy potrzeby wychowania do życia w rodzinie, do odpowiedzialnego rodzicielstwa, do życia płciowego. Zwłaszcza współżycie płciowe jest ważnym elementem miłości małżeńskiej i radości życia. Wychowanie seksualne jest częścią wychowania jako procesu dochodzenia do dorosłości i nie można go realizować w oderwaniu od innych sfer życia człowieka.</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#AdamŁoziński">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność będzie głosował za uchwaleniem projektu ustawy zawartego w druku nr 53. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-200.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#MarekBorowski">Wystąpił pan poseł Adam Łoziński w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#MarekBorowski">Obecnie zabierze głos pani poseł Alicja Murynowicz z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#AlicjaMurynowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest coś na rzeczy, że w swoim wystąpieniu w debacie budżetowej pan premier Balcerowicz ani słowem nie zająknął się na temat zmian w ustawie o planowaniu rodziny.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#AlicjaMurynowicz">Znam poglądy pana premiera na temat edukacji, gdyż wielokrotnie podkreślał, iż wiedza jest największą wartością ludzkości. I otóż ta wiedza została sprowadzona do zapisu w ustawie budżetowej. Proponuje się likwidację odrębnego przedmiotu wiedza o życiu seksualnym człowieka, ponieważ rząd musiałby wyłożyć na to 50 mln zł. Tu na usta ciśnie się jeszcze jedno pytanie: Ile pieniędzy z budżetu państwa przeznaczy rząd na - póki co - nadobowiązkowe przedmioty?</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#AlicjaMurynowicz">Minister edukacji twierdzi, że „jedną z dziedzin edukacyjnych jest edukacja zdrowotna, której częściami składowymi są m.in. edukacja do życia w rodzinie i społeczności, psychospołeczne aspekty zdrowia, seksualność człowieka”. Na jakiej lekcji w zintegrowanym systemie - jak mówił pan minister - chce pan minister przekazać wskazaną wiedzę?</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#AlicjaMurynowicz">Jesteście państwo przeciwnikami zabiegów przerywania ciąży. I my również. Różni nas tylko podejście do realizacji tych poglądów. My chcemy dać młodzieży minimum fachowej i kompetentnej wiedzy, a nie wyrywkową informację, której być może dzieci nigdy nie usłyszą z powodu przeładowania programu czy też nieprzygotowania nauczyciela do takiej pracy. Chciałabym państwu powiedzieć, że zgodnie z raportem pani profesor Marii Trawińskiej ponad 60% nauczycieli, którzy zajmują się wykładaniem tej wiedzy, ocenia swoje kwalifikacje dosyć nisko, czyli prawdziwie. Nie mają kwalifikacji, bo ministerstwo edukacji nie wyłożyło również żadnych pieniędzy na przekwalifikowanie, dostarczenie wiedzy, a państwo chcecie to kontynuować.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#AlicjaMurynowicz">I nie jest również prawdą, panie ministrze, że Sejm chce tworzyć programy nauczania w szkole. A pan tak powiedział. To zadanie Wysoka Izba powierzyła - zgodnie z art. 4 ust. 3 - ministrowi edukacji narodowej i ministrowi zdrowia i opieki społecznej. Czyżby to zadanie przekraczało umiejętności panów ministrów? Czy dlatego państwo zdecydowali się na wykreślenie tych ustępów art. 4 z ustawy? A nam się wydawało, że opracowanie programu nie jest trudną sprawą.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#AlicjaMurynowicz">I nie jest prawdą, że poprzednia ekipa „nie wdrożyła żadnego oprzyrządowania, np. podręcznik czy inne decyzje”. Może pan minister przejrzy biurko - znajdzie w nim projekty programów, podręczników i innych decyzji. I nie jest prawdą to, co mówił jeden z panów posłów z AWS, iż ja w edukacji seksualnej widzę możliwość wolnego wyboru młodzieży co do życia erotycznego.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#AlicjaMurynowicz">Stwierdziłam, tu cytuję własne słowa: „Wiedza o życiu seksualnym to nie nauka technik współżycia, to pobudzanie uczuć miłości, odpowiedzialności i radości z życia”. I nie zbyłam głęboką pogardą słów dotyczących moralności, grzechu, ale stwierdziłam: „Nie można skazywać młodych ludzi na życie w strachu przed nie chcianą, bo przypadkową, ciążą, przed grzechem śmiertelnym. Nie można skazywać młodych ludzi na stres psychiczny, wynikający z niewiedzy”. Zacytowałam te słowa, bo chcę postawić jedno pytanie, chyba retoryczne: Czyżby wychowywanie w strachu było tym najbardziej pożądanym modelem wychowania?</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#AlicjaMurynowicz">Odpowiedzialny za program wiedzy o życiu seksualnym człowieka powinien być minister edukacji. Wierzę, że zgodnie z takim programem odpowiedzialni za przekazywane treści będą ludzie kompetentni, fachowcy, a nie trzepak czy podwórko. Wierzę, że my, posłowie, weźmiemy pod uwagę fakt, iż 60% uczniów chce tę wiedzę uzyskać w szkole właśnie od profesjonalistów.</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#AlicjaMurynowicz">Mój klub w związku z tym nie może poprzeć rządowego projektu nowelizacji ustawy i będzie głosował za odrzuceniem sprawozdania Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo pani poseł Alicji Murynowicz z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kracika, tym razem w imieniu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zacząć od oświadczenia. Nie jestem jedynym w Unii Wolności specjalistą od omawianej tutaj dziedziny. Tak się złożyło, że występuję dzisiaj w podwójnej roli. Myślę, że w kwestiach planowania rodziny, wiedzy o seksualności człowieka wielu moich kolegów i wiele koleżanek jest pewnie bardziej kompetentnych ode mnie.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#StanisławKracik">Chcę oświadczyć - do tego zostałem zobowiązany - że w kwestii głosowania nad tym projektem klub Unii Wolności nie wprowadza dyscypliny, albowiem w sprawie sumienia dyscypliny wprowadzać nie wolno.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#StanisławKracik">Natomiast chciałbym na dwie okoliczności zwrócić uwagę, skoro już teraz nie występuję w roli posła sprawozdawcy i relacjonującego przebieg dyskusji w Komisji Finansów Publicznych. Po pierwsze, godzi się przypomnieć, że minister Jerzy Wiatr - bożyszcze lewej strony - swoim zarządzeniem, jeśli chodzi o te sprawy, zrobił dość istotny wyłom w ustawowych sztywnych wymogach. Cóż bowiem oświadczył minister Wiatr? Że przedmiot ten będzie wprowadzony fakultatywnie, tzn. kto go chce wprowadzić, to go wprowadzi, a kto nie chce, to go nie wprowadzi. Tym samym poczuł się upoważniony - jednoosobowo - do tego, że może uchylić postanowienia ust. 2 i 3 art. 4 omawianej ustawy. Cały czas pamiętajmy o tym fakcie, jeśli chcemy rzucać gromy na pozostałych.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#StanisławKracik">Czy edukacja seksualna jest potrzebna? Na tak postawione pytanie odpowiedzieć można dwojako. Jeżeli chcemy mówić o wiedzy o życiu seksualnym, to się nasuwają wątpliwości. Jeżeli chcemy mówić o człowieku, o jego seksualności, to tych wątpliwości jest mniej. Jest to problem i języka, i zakresu spraw, które chcemy poruszyć, omawiając tę kwestię. A zatem można postawić pytanie: Co jest alternatywą dla takiej edukacji? Zgadzam się, że alternatywą nie jest ulica, nie są koledzy ani kasety. Taka alternatywa nie istnieje. To jest być może opis stanu, niestety, ciągle jeszcze aktualnego.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#StanisławKracik">Jeżeli ten przedmiot ma być wprowadzony do szkoły, jeżeli mają być rozstrzygnięte wszystkie wątpliwości - co do praw rodziców, co do aksjologii, w oparciu o którą prowadzona jest edukacja - to trzeba postawić pytanie: Czy szkoły dysponują odpowiednio przygotowaną kadrą? To pytanie kieruję do pana ministra Handkego, dlatego że odpowiedź na nie powinna, moim zdaniem, odczarować rzeczywistość. To nie jest kwestia tego, że ktoś się wyłącznie upiera, że ma być, a drugi się upiera, że ma nie być.</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#StanisławKracik">Rozmawiałem z wieloma nauczycielami, moja żona wiele pracuje z młodzieżą i często jestem informowany o tych jej bardzo intymnych rozmowach. Ale na szczęście ona nie jest nauczycielką i nie jest tak, że najpierw rozmawia o miłości, rozmawia o seksualności człowieka, a potem na następnej lekcji stawia jedynkę, bo to jest sytuacja, w której z całą pewnością ten kontakt, będący warunkiem dobrego przekazu wartości i treści, byłby zerwany, byłby niemożliwy. Dlatego myślę, że byłoby dobrze, gdyby w dyskusji, gdyby w komentarzach pamiętać o tym, że ministerstwo edukacji nadal ma obowiązek wypełnić postanowienia ust. 1 art. 4. I chcę wierzyć, że minister edukacji przygotowuje się do tego, aby wiedza z tego zakresu z dniem 1 września 1999 r. - jak to jest postanowione - została wprowadzona do szkół i żeby do tego czasu były perfekcyjnie przygotowane kadry nauczycielskie.</u>
          <u xml:id="u-204.6" who="#StanisławKracik">Chcę równocześnie powiedzieć i przypomnieć, że to, co jest przedmiotem tego głosowania, rozpatrywane było wyłącznie przez Komisję Finansów Publicznych, dotyczyło pilnego projektu rządowego, a nie całej niezwykle delikatnej i złożonej materii, oceanu problemów, który dyskusjom na ten temat towarzyszył. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Stanisławowi Kracikowi z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Problem postawiony w tym punkcie obrad jest niezmiernie istotny. Chociaż jak popatrzymy na zapisy projektu, to wydaje nam się coś innego, bo projekt jest bardzo lakoniczny, bardzo krótki. Trzeba jednoznacznie stwierdzić, że absolutnie nie odzwierciedla ciężaru gatunkowego tematu, który podjęliśmy. Wydaje mi się też, że nie bardzo szczęśliwie się stało, iż projekt jest rozpatrywany w trybie pilnym jako jedna z ustaw okołobudżetowych. Wydawałoby się, że tu chodzi tylko o pieniądze, które zapisano, jak podałem na końcu bardzo krótkiego, lapidarnego stwierdzenia, ile będzie kosztowało to po stronie ewentualnego dochodu, jeżeli wykreślimy ust. 2 i 3 z art.4.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#JózefGruszka">Ale wydaje mi się, że to nie jest tak, że nie o to chodzi. Materia jest superdelikatna i gdy tak wsłuchuję się w głosy moich szanownych przedmówców, wydaje mi się, że mógłbym sobie postawić takie pytanie: A może wszyscy zgromadzeni w tej sali chcą dobrze? Jeżeli tak, to czemu mówimy różnymi głosami? Dlatego mam pytanie do pana ministra edukacji: Jak do tych spraw, które określa ustawa, a które są zawarte w art. 4 ust. 2 i 3, są przygotowani pedagodzy? Podzieliłbym zdanie wszystkich tych, którzy mówią, że w tej delikatnej sprawie należy edukować, ale edukować w powiązaniu z ogromną miłością człowieka do człowieka. I to jest chyba meritum, o którym powinniśmy mówić, powinniśmy się nad tym zastanawiać. Czy szkoła w normalnym wymiarze lekcyjnym zmieści te wszystkie delikatne problemy - to jest pytanie, które trzeba by postawić psychologom czy specjalistom z dziedziny nauczania.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#JózefGruszka">Jest następne pytanie: Jeżeli nie będziemy o tym w ogóle mówić, co wtedy się stanie? Pytań jest bardzo wiele. Dlatego źle się stało, że omawiamy tę bardzo ważną kwestię z okazji budżetu. Wydaje mi się, że oszczędzenie 51 013 tys. zł, jak zaplanował rząd, to po prostu bardzo niewiele, gdybyśmy uwzględnili wagę problemu i to, co określamy w pieniądzach.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#JózefGruszka">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Że się źle dzieje w naszym państwie, widać gołym okiem. To jest właśnie brak miłości, brak zrozumienia. Bardzo proszę więc pana ministra o odpowiedź na zadane pytanie.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#JózefGruszka">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, w zależności od tego, co jeszcze powie pan minister, będzie starał się głosować za rozwiązaniem, które jest tu przedstawione. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#MarekBorowski">Zabrał głos pan poseł Józef Gruszka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#MarekBorowski">Zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#MarekBorowski">Widzę, że ktoś wszedł na mównicę.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#komentarz">(Poseł Adam Wędrychowicz: Adam Wędrychowicz.)</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#MarekBorowski">Mam nawet napisane.</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę pana posła Adama Wędrychowicza z Ruchu Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#AdamWędrychowicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Proszę Państwa! Po raz pierwszy jestem pełen podziwu dla pana premiera Balcerowicza. Wydaje mi się, że te oszczędności będą znacznie większe, nie 51 milionów, bo jaka może być cena tego, że chroni się zdrowie naszej największej wartości, to znaczy dzieci i młodzieży. W moim przekonaniu przedmiot wiedza o życiu seksualnym człowieka prowadzony w sposób nieodpowiedzialny i nie przygotowany byłby znacznie bardziej szkodliwy, ta cena byłaby dużo większa. Klub nasz sprzeciwia się wprowadzeniu tego przedmiotu, jesteśmy zdecydowani poprzeć wniosek klubu AWS.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#AdamWędrychowicz">Dlaczego? Proszę Państwa! Chcę powiedzieć, choć, być może, poseł nie powinien podawać swojego zawodu, ale jedynie w tym przypadku chcę zdradzić, że jestem lekarzem i nie jest mi obcy problem seksualności z punktu widzenia mojego zawodu, jak większości naszych kolegów te ludzkie sprawy są nam przecież bliskie, często wręcz zawodowo się z nimi stykamy. Niemniej zdajemy sobie też sprawę z wielkiej odpowiedzialności. Dlatego namawiam państwa i ministra edukacji narodowej, i siedzącego tutaj pana ministra pełnomocnika do spraw rodziny, który mnie, niestety, nie słyszy, żeby wprowadzić po prostu program edukacji zdrowotnej, w którym byłyby również elementy edukacji dotyczącej życia seksualnego. Nie można, proszę państwa, stwarzać precedensu, że w tym wieku, kiedy hormonalny proces rozwoju człowieka ma tak emocjonujący przebieg, wprowadza się w naszej kulturze, w naszej sytuacji kulturowej, religijnej i rodzinnej taki przedmiot. To jest naprawdę ta nowoczesna ciemnota.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#AdamWędrychowicz">Jestem przeciwny wprowadzeniu tej ustawy. Będziemy walczyć, żeby jej nie było po 1 stycznia 1999 r. również. Nie dlatego, że jesteśmy przeciw edukacji zdrowotnej. Sam jestem współtwórcą podręcznika dla młodzieży na tematy onkologiczne. Jestem za tym, widziałem świat, przez 2 lata obserwowałem młodzież amerykańską. Proszę państwa, wprowadzanie tego jest wręcz szokujące. Oglądałem te podręczniki poprzedniego ministerstwa do edukacji seksualnej. Proszę panów, przecież to są wręcz kompromitujące sprawy. Każdy z lekarzy wie, co można narysować i napisać i podać młodzieży. Na pewno nie takie podręczniki. Dlatego jestem przeciwny temu programowi, który jest programem ekshibicjonistycznej dewiacji...</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#AdamWędrychowicz">... i proszę przestać ten program prowadzić.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#AdamWędrychowicz">Natomiast zwracam się jeszcze raz z prośbą do nowej rządzącej koalicji o wprowadzenie godzin edukacji zdrowotnej, bo te oszczędności to na pewno nie jest 50 mln zł. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Wędrychowiczowi z Ruchu Odbudowy Polski.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#MarekBorowski">Zanim zabierze głos pan minister, są jeszcze pytania, tak że najpierw może pójdziemy tą drogą, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#MarekBorowski">Pan poseł Brachmański zgłosił się jako pierwszy, potem pan poseł Kulas, jak widzę, pan poseł Baszczyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#AndrzejBrachmański">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Tak się składa, że wczoraj miałem spotkanie z młodzieżą z Liceum Ogólnokształcącego w Żarach i proszono mnie, żebym w jej imieniu zadał panu ministrowi dwa pytania. Zapisałem je sobie, żeby potem czegoś nie przekręcić. Pan minister wybaczy, że jestem tylko przekaźnikiem, ale tak się stało.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#AndrzejBrachmański">Pytanie pierwsze tak zostało sformułowane przez młodych ludzi z Żar: czy podziela pan pogląd, że to nie bociany przynoszą dzieci i że nauka o wychowaniu seksualnym jest to przedmiot o tym, jak zachodzi się w ciążę, jak jej uniknąć, a przede wszystkim o tym, jak lubić drugiego człowieka? Czy w związku z tym nie uważa pan, że jest to najlepsza droga do umacniania rodziny?</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#AndrzejBrachmański">Drugie pytanie brzmiało: czy minister edukacji narodowej jest za tym, żeby część wiedzy o życiu młody człowiek zdobywał pod trzepakiem? Jeśli tak, to młodzież z Żar postuluje, żeby zlikwidować jeszcze kilka innych przedmiotów, na przykład język polski, bo można się go nauczyć na podwórku, albo język niemiecki, bo można się go nauczyć na „jumie”. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Powtórzyć, co to jest ta „juma”!)</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#MarekBorowski">Coś wyjaśnić? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#AndrzejBrachmański">Ponieważ widzę, że część pań i panów posłów nie bardzo wie, co to znaczy „juma”, chciałbym wyjaśnić, iż jest to gwarowe młodzieżowe określenie na jeżdżenie za zachodnią granicę i, nazwijmy to delikatnie, nabywanie towarów drogą wziątku. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: A co to ta „wziątka”?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#MarekBorowski">Podejrzewam, że musiałby pan dalej wyjaśniać to, co pan powiedział, ale myślę, że wszyscy rozumieją, o co chodzi.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#MarekBorowski">Proszę, pan poseł Kulas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#JanKulas">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Obiecuję, że nie będę pytał o bociany, ale mam dwa pytania. Gdy byłem ostatnio na inauguracji Podyplomowego Studium Uniwersytetu Gdańskiego Przygotowanie do życia w rodzinie, wyrażono tam troskę i nadzieję, czy w najbliższym czasie - może jeszcze w tym roku szkolnym czy w kolejnym - można się spodziewać właśnie takich nowoczesnych, autentycznych, prospołecznych programów przygotowania do życia w rodzinie. W tym kontekście pytano też, czy obecne Ministerstwo Edukacji Narodowej znajdzie dodatkowe środki także na programy i na kształcenie nauczycieli w zakresie przygotowania do życia w rodzinie. W tym się mieści, oczywiście, także element życia seksualnego, i o tym mówimy normalnie, ale pytanie dotyczy problemów w szerokim, wszechstronnym ujęciu.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#JanKulas">Drugie pytanie jest mniejszego kalibru, ale skoro pojawiło się w dyskusji, zadajmy je wyraźnie i głośno. Padło ono ze strony przedstawiciela Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Co zastał pan minister - pan minister Handke, jak rozumiem - obejmując ważny resort, jeżeli chodzi o stan materiałów, ekspertyz, projektów ustaw? Czy dotyczyły one tylko wąsko rozumianego wychowania seksualnego, czy też może - czasem cuda, jak mówią, się zdarzają - były tam jednak także interesujące materiały, programy, projekty związane z szeroko rozumianym życiem prorodzinnym, które, z tych czy innych powodów, być może leżały gdzieś głęboko w szufladach? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Baszczyński, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#KrzysztofBaszczyński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałbym zadać kilka pytań panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#KrzysztofBaszczyński">Po pierwsze, dlaczego w uzasadnieniu do zmiany ustawy napisano, że wiedza o życiu seksualnym człowieka, świadomym i odpowiedzialnym planowaniu rodziny oraz ochronie płodu ludzkiego jest zawarta w podstawach programowych, konkretnie w bloku edukacji zdrowotnej. Proszę mi powiedzieć, gdzie pan minister w podstawach programowych i w edukacji zdrowotnej znalazł tego typu zagadnienia. To jest pytanie pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#KrzysztofBaszczyński">Po drugie, czy mógłby pan potwierdzić w związku z wypowiedzią kolegi posła tutaj przede mną przemawiającego, że Ministerstwo Edukacji Narodowej nie wydało zarządzenia dotyczącego jakiegokolwiek podręcznika w zakresie tego przedmiotu, że wszystko, co mówiło się na temat rzekomo obrzydliwych podręczników, to był wymysł niektórych ludzi wzięty po prostu z powietrza. Proszę to potwierdzić lub temu zaprzeczyć.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#KrzysztofBaszczyński">Kolejna sprawa. Chciałem spytać, czy pan jako minister edukacji narodowej, wprowadzając zmianę tej ustawy, rzeczywiście zapoznał się z treścią tego, czego ten przedmiot miał nauczać, ponieważ cały czas słyszę, że tam miał być akcent położony na seks. Chyba mówimy o dwóch różnych sprawach. Ja zapoznałem się z tym, co ten przedmiot miał dawać młodzieży. Przede wszystkim miał mówić o miłości, o tolerancji, o szacunku dla płci. I co najważniejsze - po raz pierwszy od pana ministra to usłyszałem - że ten przedmiot miał być obligatoryjnie wprowadzony do placówek. Toż to przecież rady pedagogiczne oraz rady szkoły miały decydować, czy ten przedmiot będzie wprowadzony, czy nie, bo ma charakter fakultatywny, to po pierwsze. A po drugie, to rady szkoły wspólnie z rodzicami miały decydować - przepraszam, to jest pytanie - o czym będzie mówione na tym fakultatywnym przedmiocie. Wobec tego skąd pan minister miał informację przekazaną środkom masowego przekazu, że był to przedmiot obligatoryjny i jego treść była obligatoryjnie ustanowiona? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Sosnowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#JoannaSosnowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie ministrze, czy w związku z próbą wprowadzenia przez pana integracyjnego systemu uzyskiwania wiedzy o życiu seksualnym człowieka, przeznaczył pan w budżecie Ministerstwa Edukacji Narodowej środki na szkolenie nauczycieli innych przedmiotów - polonistów, biologów, historyków, aby mogli w sposób fachowy przekazywać tę wiedzę dzieciom i młodzieży, albowiem w opinii samych nauczycieli, czego dowodzi raport doc. dr hab. Marii Trawińskiej, brak jest im kwalifikacji oraz szans na ich podnoszenie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#MarekBorowski">Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#MarekBorowski">Pan minister edukacji narodowej Mirosław Handke.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MirosławHandke">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Najpierw o fakcie, co do którego jest zgoda i co mnie niezwykle cieszy, ponieważ materia, jak tutaj wielokrotnie mówiono, jest superdelikatna, a więc i sprawa jest superzłożona i w takiej sytuacji trzeba przede wszystkim zastanowić się, co robić, żeby nie zaszkodzić.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#MirosławHandke">Po pierwsze, róbmy więc tak, żebyśmy mieli pewność, że nie zaszkodzimy.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#MirosławHandke">Druga ogólna uwaga. Czy jesteśmy przygotowani do wprowadzenia tego przedmiotu? Proszę państwa, mówię to z całą odpowiedzialnością - nie. W niektórych dużych ośrodkach - tak. W większości 25 tysięcy szkół - nie.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#MirosławHandke">Trzecie pytanie, które tutaj się przewijało, wynika z pewnej koncepcji szkoły. Proszę państwa, dotychczas nasza koncepcja szkoły to koncepcja, w której zostały zachwiane proporcje między tym, o czym państwo mówicie: wiedza, a co możemy nazwać kształceniem, a tym, co nazywamy wychowaniem, czy - wolę mówić - formowaniem człowieka. W naszej szkole jest stanowczo za dużo wiedzy w sensie faktologii, za mało wychowania w sensie formowania człowieka.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#MirosławHandke">To, o czym w tym momencie mówimy, dotyczy właśnie sprawy, w której te proporcje są niezwykle istotne, w której - moim zdaniem - powinno być więcej formacji, wiedza zaś dopiero w drugiej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-220.6" who="#MirosławHandke">Pozwolę sobie przejść do pytań, do konkretów. To były ogólne uwagi, ponieważ widzę, że dyskusja jest poza finansowa, chciałbym jednak paniom posłankom i panom posłom powiedzieć, że to jest nieco mniej niż dwa razy tyle, ile będzie potrzeba na uruchomienie pożyczek dla studentów.</u>
          <u xml:id="u-220.7" who="#MirosławHandke">Pozwolę sobie zacząć od pytań pana posła Baszczyńskiego - ze względu na pewne preferencje, które widzę ze strony pana posła; wiem, że się cieszę jego specjalną sympatią.</u>
          <u xml:id="u-220.8" who="#MirosławHandke">Pierwsze pytanie. Panie pośle, przeczytałem dokładnie dokument podpisany przez pana ministra Wiatra, zatytułowany „Podstawy programowe...”. Nie mam go niestety przy sobie. W tym dokumencie co najmniej w kilku miejscach, w różnych punktach, wymieniono, jak pan wie, 21 edukacji. Jedną z nich jest edukacja zdrowotna. Są wymienione i inne edukacje. Specjalnie podkreśliłem to żółtym flamastrem, ale niestety nie zabrałem tego dokumentu. Co najmniej w 6 miejscach wymienione są te punkty. To pierwsza odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-220.9" who="#MirosławHandke">Drugie pytanie: Czy został przygotowany jakikolwiek podręcznik? Mówię z całą odpowiedzialnością: Mój poprzednik nie dał zgody na użytkowanie żadnego podręcznika do tego przedmiotu.</u>
          <u xml:id="u-220.10" who="#MirosławHandke">Trzecie pytanie: Czy zapoznałem się z treścią tego przedmiotu? Panie pośle, zapoznałem się i moje odczucia są zupełnie inne. Widocznie jesteśmy albo różnie skonstruowani, albo różnie wrażliwi. Ja odebrałem ten przedmiot jako akademicko może i dobry, ale zabrakło w nim pewnych elementów, pewnej proporcji między częścią formacyjną a wiedzą o faktach. Obawiam się, że młody człowiek, który postrzegałby tylko te fakty, mógłby stracić do nich pewien dystans, który jest w tej materii potrzebny.</u>
          <u xml:id="u-220.11" who="#MirosławHandke">I wreszcie, panie pośle, czwarte pana pytanie. Pyta pan, czy w ogóle wiem, jaki to problem, przecież to jest fakultatywne. Panie pośle, czy prawo może być fakultatywne? Przecież debatujemy o ustawie, która, eo ipso, jest obligatoryjna. A więc ten punkt, który proponujemy skreślić, jest obligatoryjny. Potem nie ma już innych możliwości, lekcje, zgodnie z ust. 2 i 3, muszą być obligatoryjne.</u>
          <u xml:id="u-220.12" who="#MirosławHandke">Teraz przejdę do innych pytań zadanych przez posłów. Sprawa kwalifikacji nauczycieli. Proszę państwa, kwalifikacje nauczycieli są niezwykle ważne, ale nauczyciel to coś więcej niż ktoś, kto ma pewien zawód. Nauczyciel to człowiek z poczuciem misji, z pewną formacją. Po pierwsze, stwierdzam, że nie mamy armii nauczycieli, którzy by mogli to robić. Zresztą ten przedmiot był przewidywany nie jako przedmiot prowadzony przez nauczycieli, tylko jako zadanie zlecane na zewnątrz. To, co musi posiadać nauczyciel oprócz wiedzy, to nie tylko pewne talenty, ale przede wszystkim ogromna kultura, która jest niezwykle trudna szczególnie w wypadku tego przedmiotu. I o ile nauczyciele mogliby zdobyć stosowne kwalifikacje, może byśmy ich tego nauczyli, o tyle nie jestem pewny, czy przy naszej mizerii w tych sprawach, szczególnie w naszym kraju, przy braku słownictwa, które byłoby naprawdę słownictwem sympatycznym, zrobilibyśmy to po prostu dobrze. Tak więc odpowiadam na to pytanie w sposób następujący: Nie mamy wykwalifikowanych nauczycieli do tego przedmiotu.</u>
          <u xml:id="u-220.13" who="#MirosławHandke">I ostatnia uwaga. Jest to typowy przedmiot integrujący. Przedmiot, który musi być wprowadzany w inny sposób, nie jako wąska dziedzina akademicka. Jeszcze raz przypominam Wysokiej Izbie, że ten projekt jest nieco sprzeczny ze skądinąd bardzo sympatycznymi projektami reformy. Mianowicie z jednej strony pan minister Wiatr wprowadza nową filozofię kształcenia, z którą się identyfikuję, zgodnie z którą szkoła nie będzie zmuszana do prowadzenia konkretnych przedmiotów, tylko definiuje się pewne edukacje, a szkole zostawia się szczegółowy sposób rozwiązania. A więc w tym kontekście - z jednej strony wprowadzanie bardzo szczegółowego przedmiotu, a z drugiej strony zmierzanie do reformy, która będzie w sposób integralny proponowała kształcenie - jest dla mnie sprzeczność. Tego typu przedmioty, z bardzo wąskich dziedzin, nie są zgodne z filozofią reformy systemu edukacyjnego, która została zapoczątkowana za mojego poprzednika i którą chcę w znacznie szerszym i bardziej zdecydowanym trybie wprowadzić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-220.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Baszczyński.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#MarekBorowski">Pan nie uzyskał odpowiedzi na pytanie? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#KrzysztofBaszczyński">Panie Ministrze! Ubolewam nad tym, że pan wprowadza w błąd Wysoką Izbę. Dlatego że wprowadzenie przedmiotu - to jest pytanie - wiedza o życiu seksualnym człowieka jest obligatoryjne dla Ministerstwa Edukacji Narodowej w sensie programowym. Natomiast jako przedmiot w szkole jest fakultatywne, i na ten temat mówi czy mówiło zarządzenie ministra edukacji narodowej.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#MarekBorowski">Rozumiem, że pan poseł pyta, czy to prawda?</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze - jeśli pan podziela pogląd pana posła.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#MarekBorowski">Pan minister nie komentuje. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#MarekBorowski">Czy są jeszcze jakieś pytania?</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#MarekBorowski">Pan poseł, zdaje się, nie zadawał wcześniej pytania. Proponowałbym, by nie rozpoczynać dyskusji na nowo, bo to nam skomplikuje sprawę. Proszę państwa, przyjmijmy taką zasadę, że pytanie zadaje się raz i ewentualnie ponownie, jeśli odpowiedź nie była wystarczająca. Inaczej ta dyskusja zamieni się z dyskusji zamkniętej w dyskusję otwartą. Tak więc, bardzo przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-223.5" who="#MarekBorowski">Pan poseł sprawozdawca? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Żadnych komentarzy poza przedmiotem nowelizacji. Bardzo bym jednak chciał, żeby sala pozostała w przekonaniu, iż racja jest przy ministrze Handke.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Baszczyński: Trudno mnie przekonać.)</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#StanisławKracik">Panie pośle, obaj jesteśmy posłami, pozwolę więc sobie przeczytać panu posłowi in extenso tekst ust. 2 art. 4 - ja już go raz czytałem: „Minister edukacji wprowadzi do nauczania szkolnego przedmiot wiedza o życiu seksualnym człowieka”. I przypominam panu posłowi...</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Baszczyński: Minister edukacji...)</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#StanisławKracik">Na miły Bóg, a kto ma wprowadzić, przecież nie książę pan! Każdy przedmiot wprowadza minister edukacji. Była już w tej sali debata, czy minister miał prawo z tego zrobić fakultet, czy nie miał, i zostaliśmy wszyscy - każdy - przy swoim zdaniu, ponieważ was wtedy była większość. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, zamykam dyskusję nad tym punktem porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Adam Wędrychowicz zgłosił projekt poprawki do tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#MarekBorowski">Jest pan poseł? A, tu jest pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#MarekBorowski">Panie pośle, nie chcę w tej chwili omawiać tego szczegółowo, ale ta poprawka nie ma charakteru nadającego się do przegłosowania. To jest rodzaj pewnej ogólnej propozycji. Miałbym więc prośbę do pana posła. Nie chciałbym oddalać jej w tej chwili, bo o godz. 18 mamy głosowania. Chciałbym pana posła poprosić, żeby pan poseł sformułował poprawkę w taki sposób, żeby ona była legislacyjnie poprawna. Dobrze?</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#MarekBorowski">Zamknę wprawdzie za chwilę dyskusję, ale jeśli pan poseł to w szybkim trybie przygotuje, to uwzględnimy jeszcze tę poprawkę. Zgodnie z regulaminem musi być ona przedstawiona komisji, tak więc komisja tak czy owak będzie musiała się zebrać w sprawie tej poprawki. W związku z tym głosowanie nad tą ustawą będzie musiało się odbyć jutro, dzisiaj już tego nie zdążymy zrobić.</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Polityki Społecznej o poselskim projekcie ustawy o rocznej nagrodzie dla pracowników jednostek sfery budżetowej (druki nr 67 i 114).</u>
          <u xml:id="u-225.7" who="#MarekBorowski">Oczywiście jeżeli chodzi o poprzednią ustawę, to dla jasności Sejm ponownie kieruje ten projekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-225.8" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.9" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-225.10" who="#MarekBorowski">A zatem wracam do poselskiego projektu ustawy o rocznej nagrodzie dla pracowników jednostek sfery budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-225.11" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Michała Wojtczaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MichałWojtczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie wynik prac Komisji Finansów Publicznych i Komisji Polityki Społecznej nad poselskim projektem ustawy o rocznej nagrodzie dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Przypomnę jeszcze, że projekt ten już po raz drugi jest przedmiotem obrad Wysokiej Izby. Po raz pierwszy rozpatrywał go w pierwszym czytaniu jako projekt rządowy Sejm II kadencji, który jednak nie dokończył prac nad tym projektem. Wcześniej pozytywną opinię o projekcie wyrazili podczas konsultacji partnerzy społeczni oraz Trójstronna Komisja do Spraw Społeczno-Gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#MichałWojtczak">Ponownie jako inicjatywa poselska projekt trafił pod obrady Sejmu w dniu 4 grudnia i został skierowany do Komisji Finansów Publicznych i Komisji Polityki Społecznej. Komisje te odbyły pierwsze wspólne posiedzenie w dniu 9 grudnia i po wstępnej dyskusji skierowały projekt do Komisji Nadzwyczajnej, która przygotowała propozycje zmian do projektu. Drugie posiedzenie wspólne obu komisji odbyło się w dniu 10 grudnia, a jego wynikiem jest przedstawione Wysokiej Izbie sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#MichałWojtczak">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Na czym polegają najważniejsze zmiany wprowadzone do projektu ustawy w wyniku prac komisji w porównaniu z pierwotnym projektem przedłożonym w pierwszym czytaniu? Otóż pierwsza z nich dotyczy tytułu ustawy. W miejsce dotychczasowego, który brzmiał: „Ustawa o rocznej nagrodzie dla pracowników jednostek sfery budżetowej”, proponujemy nowy tytuł: „Ustawa o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej”. Członkowie komisji podzielili bowiem argumenty, zgłaszane również podczas pierwszego czytania, iż pojęcie rocznej nagrody, funkcjonujące w dotychczasowej regulacji, a także w pierwotnej wersji projektu poselskiego, nie odpowiada charakterowi tej jednorazowej i powszechnie stosowanej w sferze budżetowej wypłaty, popularnie zwanej trzynastą pensją. W praktyce nie spełnia ona bowiem roli motywacyjnej przypisanej do treści słowa „nagroda”. Komisje uznały więc, że pojęcie „dodatkowe wynagrodzenie roczne” jest odpowiedniejsze.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#MichałWojtczak">Kolejna zmiana polega na wyliczeniu w art. 1 ust. 3 grup funkcjonariuszy, których - oprócz żołnierzy - ma objąć ustawa. Pierwotny projekt tego nie czynił, pozostawiając ten zapis nie do końca jasnym, nie do końca zrozumiałym. Z kolei w art. 2 ust. 3 w pkt. 4 i 5 rozszerzono i doprecyzowano pod względem pojęciowym katalog sytuacji, w których nie jest wymagane spełnienie podstawowego warunku, a mianowicie przepracowanie minimum 6 miesięcy, do nabycia praw do tego dodatkowego wynagrodzenia. Zmieniono również w art. 3 projektu ustawy katalog przyczyn pozbawiających pracownika prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Wykreślono mianowicie przypadek wyrządzenia z własnej winy szkody pracodawcy, a wpisano dwa inne, to jest:</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#MichałWojtczak">— po pierwsze, wymierzenie pracownikowi kary wydalenia z pracy lub ze służby oraz,</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#MichałWojtczak">— po drugie, rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#MichałWojtczak">Pozostałe zmiany mają charakter stylistyczny i językowy w porównaniu z pierwotnym projektem przedłożonym do pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#MichałWojtczak">Wysoka Izbo! W toku prac komisji zostały zgłoszone dwa wnioski mniejszości. W pierwszym autorzy proponują, aby w art. 1 ust. 2 projektu rozszerzyć zakres podmiotowy ustawy i objąć nią również pracowników biur poselskich, senatorskich lub poselsko-senatorskich oraz pracowników klubów, kół albo zespołów parlamentarnych. Jego autorzy uważają bowiem, że tej grupie pracowników winno przysługiwać takie samo czy podobne prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego jak pracownikom na przykład Kancelarii Sejmu czy Kancelarii Senatu. Większość członków komisji nie podzieliła jednak tego argumentu, uznając, że byłoby to rozszerzenie zakresu stosowania ustawy poza różne grupy pracowników państwowych i samorządowych jednostek sfery budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-226.8" who="#MichałWojtczak">W drugim wniosku mniejszości autorzy proponują skreślenie art. 3, gdzie wymienione są przypadki, w których pracownik traci prawo do dodatkowego wynagrodzenia. Argumenty, które przemawiają za tym wnioskiem - zdaniem jego autorów - są takie, iż mamy do czynienia w tym przypadku już nie z nagrodą, która jest traktowana czy może być traktowana w sposób uznaniowy i w pewnych przypadkach przysługiwać, w innych nie, lecz zgodnie z nowym tytułem ustawy - z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym, przysługującym każdemu pracownikowi, który spełnił podstawowe warunki. Większość komisji uznała jednak, że taki katalog przyczyn, przypadków, w których przyznanie tego dodatkowego wynagrodzenia byłoby nieuzasadnione, należy pozostawić.</u>
          <u xml:id="u-226.9" who="#MichałWojtczak">To są najważniejsze zmiany, jakie wprowadzono podczas prac połączonych Komisji Finansów Publicznych i Komisji Polityki Społecznej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-226.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Wojtczakowi, sprawozdawcy komisji.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#MarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#MarekBorowski">Proszę jako pierwszą o zabranie głosu panią poseł Marię Kleitz-Żółtowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#MariaKleitzŻółtowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność poprze przedłożony poselski projekt ustawy o rocznej nagrodzie dla pracowników jednostek sfery budżetowej, zawarty w sprawozdaniu połączonych Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Polityki Społecznej. Aprobatę dla przedkładanej dzisiaj regulacji oraz argumenty za koniecznością przyjęcia nowej ustawy przedstawiliśmy szerzej już w pierwszym czytaniu i nie będę ich teraz powtarzała.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#MariaKleitzŻółtowska">Podkreślić pragnę tylko, że przedłożony nam dzisiaj projekt ustawy przede wszystkim porządkuje obowiązujące prawo, eliminując z obrotu prawnego ustawę, która się zdezaktualizowała, która zawiera archaiczne sformułowania i reguluje instytucje, które już nie występują. W ocenie klubu istotniejsza jest merytoryczna zawartość projektu, a jednocześnie uważamy, że w projekcie tym znalazły się rozwiązania korzystne dla pracowników. Przede wszystkim możliwość nabycia prawa do nagrody rocznej przez pracowników sfery budżetowej już po przepracowaniu roku, a bez konieczności oczekiwania na jej 100-procentową wysokość, jak to było do tej pory, przez 3 lata, jest argumentem przemawiającym za przyjęciem tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#MariaKleitzŻółtowska">Następną zaletą ustawy jest fakt, iż nie posługuje się ona już określeniem: nienaganna praca. W ten sposób została dostosowana do brzmienia art. 1131 Kodeksu pracy, który zabrania pracodawcy kumulowania dolegliwości z różnych tytułów za jedno wykroczenie pracownicze. W tym przypadku fakt ukarania karą regulaminową nagany czy upomnienia nieraz za niewielkie wykroczenie nie będzie skutkował konsekwencją w postaci obniżenia czy utraty prawa do rocznej nagrody. Jednocześnie fakt, iż projekt ustawy nie posługuje się już określeniem: nienaganna, jest kolejnym argumentem za zmianą nazwy ustawy - ponieważ w takim przypadku nie można uznać, że pracownicy sfery budżetowej byliby nagradzani za sam fakt nienagannej pracy.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#MariaKleitzŻółtowska">Trzeci argument to okoliczność, iż źródłem prawa do nagrody przestają być opracowywane w różny sposób regulaminy. Źródłem prawa w wypadku nagrody będzie ustawa, która w sposób całościowy zarówno reguluje kwestie nabycia tego prawa, wysokości nagrody, jak zawiera katalog wyjątków od przyjętej zasady, że roczna nagroda dla pracowników sfery budżetowej przysługuje po przepracowaniu określonych w ustawie okresów w danym roku kalendarzowym.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#MariaKleitzŻółtowska">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność akceptuje założenie, że w każdym przypadku, w którym pracownik nie przejawił bezpośredniej woli do zmiany zatrudnienia, będzie mu przysługiwała, przynajmniej w wysokości proporcjonalnej, nagroda, czy tak jak chce projekt ustawy, dodatkowe roczne wynagrodzenie. Na pewno te rozwiązania przyczynią się do polepszenia sytuacji, przede wszystkim młodych pracowników, dopiero rozpoczynających pracę, ale także tych, którzy z przyczyn niezawinionych, często z powodu pracodawców, zmuszeni są do zmiany zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#MariaKleitzŻółtowska">Dyskusję na forum komisji wywołała treść art. 3, który zawiera zamknięty katalog przyczyn pozbawiających pracownika prawa do rocznej nagrody. Wysoka Izbo, są to przyczyny, które zdefiniować można jednym zdaniem: są to przypadki rażącego naruszenia obowiązków pracowniczych, w tym takich, które kwalifikują do dyscyplinarnego wydalenia ze służby bądź też do rozwiązania umowy o pracę z winy pracownika.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#MariaKleitzŻółtowska">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność uważa, że wykreślenie art. 3 i uzależnienie nabycia prawa do nagrody rocznej czy dodatkowego rocznego wynagrodzenia tylko od przepracowania określonego w ustawie czasu w danym roku kalendarzowym kłóciłoby się z elementarnymi zasadami sprawiedliwości. Ci bowiem, którzy w sposób rażąco, powtarzam: rażąco zawiniony, naruszyli obowiązki pracownicze, dostawaliby dodatkowe wynagrodzenie na równi z pracownikami nie popadającymi w tak rażący konflikt z dyscypliną. Są to dla naszego klubu przesłanki przesądzające o tym, że nie poprzemy wniosku mniejszości nr 2, zgodnie z którym art. 3 miałby być wykreślony.</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#MariaKleitzŻółtowska">Również nie poprzemy wniosku mniejszości nr 1, ponieważ uważamy, że zakres podmiotowy ustawy wyklucza możliwość poszerzenia tego kręgu o pracowników biur poselskich, klubów, zespołów, ponieważ ich wynagrodzenia kształtowane są na zupełnie innych zasadach i przez innych pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-228.8" who="#MariaKleitzŻółtowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedłożony projekt ustawy nie zawiera rozwiązań nowatorskich, nie poprawia w sposób znaczący sytuacji sfery budżetowej. Mam nadzieję, opierając się na deklaracji pani minister, że założona i opracowywana reforma płac sfery budżetowej przyniesie nam tu bardziej radykalne, pozytywne zmiany.</u>
          <u xml:id="u-228.9" who="#MariaKleitzŻółtowska">Reasumując, Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność będzie głosował za tekstem ustawy przedłożonym przez połączone komisje, bez wniosków mniejszości. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo pani poseł Żółtowskiej z klubu AWS.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Macieja Manickiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#MaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę może od powtórzenia stwierdzenia, które przedstawiłem Wysokiej Izbie w czasie pierwszego czytania: Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej poprze rozwiązania zawarte w projekcie tej ustawy. Rozwiązania te, przypomnę, przygotowane w głównym zarysie jeszcze przez poprzedni rząd, w sposób nieznaczny, ale przy okazji trzeba dodać, czyszczący nieco tę ustawę, zmodyfikowane w trakcie prac komisji, są rozwiązaniami, które należy wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o kwestie związane z samą nagrodą roczną czy dodatkowym rocznym wynagrodzeniem, jak to teraz precyzuje ustawa, to jest to wynagrodzenie, które tak wrosło w system płacowy pracowników sfery budżetowej, że w ogóle bezprzedmiotowa - w naszej ocenie - jest dyskusja nad pozbawieniem ich do tego prawa, co słyszeliśmy w wypowiedziach niektórych posłów o bardziej liberalnych przekonaniach.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#MaciejManicki">Natomiast Sojusz Lewicy Demokratycznej odmiennie niż przedstawiciele Klubu Parlamentarnego AWS głosować będzie w przypadku wniosku mniejszości nr 1, wniosku dotyczącego pracowników biur poselskich, senatorskich lub poselsko-senatorskich oraz klubów, kół albo zespołów parlamentarnych. Uważamy bowiem, że są to tak samo pracownicy państwowej sfery budżetowej jak ci, którzy są zatrudnieni w Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu i innych kancelariach, albowiem ich wynagrodzenie jest finansowane w całości i tylko ze środków państwowych. Nie uważamy za celowe, aby pozostawiać w tej kwestii dowolność, pozostawiać to inicjatywie posłów czy senatorów, którzy zechcą lub nie zechcą wypłacać takie wynagrodzenie tym pracownikom. Z drugiej strony uważamy, że będzie to swego rodzaju bodziec skłaniający do tego, aby w biurach poselskich zatrudniać w ramach umowy o pracę, a nie - jak to czasami bywa - wyłącznie w ramach umowy zlecenia czy umowy o dzieło. Ten wniosek mniejszości rożni się nieco od tego, który odrzuciła w toku swoich prac komisja, albowiem nie doregulowuje tej kwestii poprzez niezbędną w naszej ocenie nowelizację ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Tak więc proponujemy uzupełnić ten wniosek. Oczywiście może być on uzupełniony wyłącznie - biorąc pod uwagę naszą procedurę - poprzez zgłoszenie komplementarnej poprawki, która z jednej strony skonsumuje wniosek mniejszości, notabene zgłoszony przez pana posła Rulewskiego, a z drugiej strony uzupełni o te przepisy, które są zawarte w ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Chodzi o art. 18 ust. 4 - w tym wypadku dotyczy to klubów, kół lub zespołów parlamentarnych - i art. 23 ust. 6 - w tym wypadku dotyczy to biur poselskich, senatorskich lub poselsko-senatorskich. Oba te przepisy regulują materię w taki sposób, iż: „Prezydium Sejmu i Prezydium Senatu ustalają wspólnie zasady i tryb wypłacania pracownikom biur nagród za wieloletnią pracę - i tutaj proponujemy dopisać: dodatkowego wynagrodzenia rocznego - oraz odpraw w związku z zakończeniem kadencji Sejmu i Senatu...”. Tak więc te kategorie są regulowane właśnie w taki sposób. Proponujemy, aby również w tych przypadkach Prezydia obu Izb doregulowały sprawę, nie wtrącając się oczywiście w żadnym razie w materię określoną już przez ustawodawcę, ale na przykład w jakim terminie poseł powinien otrzymać środki na ten cel, w jakim terminie te środki powinien wypłacić pracownikowi i w jakim terminie powinien się rozliczyć z wypłacenia tych środków. Tylko tyle.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#MaciejManicki">Natomiast jeśli chodzi o poprawkę, którą proponuję do tej ustawy w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, to zwracam się z prośbą, aby nie odsyłać jej do komisji w celu rozpatrzenia, ponieważ w istocie była już ona rozpatrzona przez komisję, co znalazło swój wyraz w postaci wniosku mniejszości zawartego w druku nr 114.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o pozostałe rozwiązania zawarte w ustawie, to Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popierać je będzie w całości, co oznacza również, że głosować będzie za odrzuceniem wniosku mniejszości nr 2. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Manickiemu.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#MarekBorowski">Rozumiem, że poprawka jest. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#MarekBorowski">Przemawiał pan poseł Maciej Manicki z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#MarekBorowski">Obecnie zabierze głos pan poseł Jan Rulewski z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#JanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wyrażam przede wszystkim w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności zadowolenie z faktu obiektywnego i rzeczowego przedstawienia sprawozdania z prac połączonych komisji przez pana posła sprawozdawcę Michała Wojtczaka. W szczególności dziękuję za podkreślenie, że w sprawozdaniu, nad którym debatują posłowie, uwzględniono prawie wszystkie propozycje i rozterki zgłoszone przez nasz klub w trakcie pierwszego czytania. Jednak nie satysfakcjonuje mnie to, że zostały utrzymane złe, egalitarystyczne tendencje, a więc nie daje się pracodawcom w ramach poszczególnych branż możliwości motywowania do wykonywania cięższych zadań. Chodzi na przykład o sferę edukacji, sferę ochrony zdrowia. Nadal uważamy, że w tym projekcie ustawy tkwi automatyzm; nie ma tu aspektu motywacyjnego i powiązania z istotą nagradzania.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#JanRulewski">Deklaracja pani minister, że w dość krótkim czasie - dla nas to oznacza rok - będzie wprowadzony nowy system finansowania wynagrodzeń i, być może, nagród w sferze budżetowej, niesie pewne ryzyko, ale na to klub się godzi.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#JanRulewski">Jak już moi przedmówcy zauważyli, klub nasz wniósł dwa wnioski mniejszości, których będzie bronił. A nadto sygnalizuję podjęcie nowego zagadnienia, które jest tylko przez tytuł związane z tą sprawą.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#JanRulewski">Najpierw omówię wnioski mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#JanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z zadowoleniem przyjmujemy zmianę stanowiska klubu SLD w zakresie wynagradzania pracowników biur poselskich, senatorskich, mieszanych, jak również klubów, zespołów i kół. Uważamy, że ci pracownicy z racji swych obowiązków niczym się nie różnią od pracowników sfery budżetowej lub nieco innej niż budżetowa - jak wspomniano - pracowników Kancelarii Sejmu, Najwyższej Izby Kontroli, Państwowej Inspekcji Pracy, Wyższego Urzędu Górniczego. Wykonują bardzo odpowiedzialne zadanie, i to w warunkach umowy na czas określony, czasem na zaledwie parę tygodni. Zdarzyło mi się, że po dwóch godzinach od przyjęcia pracownika musiałem go zwolnić, bo rozwiązano parlament. Na szczęście teraz takich przypadków, sądzę, nie będzie, nomen omen, i nikt tutaj za tym nie głosuje. Sytuacja pracownika zwolnionego po dwóch godzinach czy po paru tygodniach od zatrudnienia jest trudna. A przecież to właśnie pod rządami koalicji AWS-Unia Wolności powinniśmy wykazać szczególną wrażliwość wobec wszystkich pracowników. Dlatego namawiam posłów, jeśli już nie kluby, to wszystkich posłów niezdecydowanych, aby poparli pracowników, którzy pomagają posłom i senatorom wypełniać obowiązki wobec społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#JanRulewski">Drugi wniosek mniejszości jest bardziej złożony. Otóż powiadamy, że pozbawienie znaczącego, bo wynoszącego jedną pensję, wynagrodzenia rocznego jest zbyt drastyczne i kłóci się z zaleceniem Międzynarodowej Organizacji Pracy do bodajże konwencji nr 85, mówiącym, że pracodawca powinien unikać potrąceń tego wynagrodzenia. W tym przypadku mamy do czynienia z zaborem wynagrodzenia, dodatkowego wynagrodzenia. W konwencji zaś, którą Polska ratyfikowała, mówi się o unikaniu potrąceń. W jednym przypadku mamy złamaną zasadę podwójnego karania. Otóż tam się mówi, że w wypadku, Wysoka Izbo, gdy pracownikowi zostanie wymierzona kara dyscyplinarna wydalenia z pracy lub służby, obligatoryjnie również zostanie on pozbawiony tego dodatkowego wynagrodzenia. To może nie jest kara, bo się mówi, że nie korzysta on z prawa do tego wynagrodzenia, ale w wymiarze materialnym to jednak jest kara. Pracując nad kodeksem przyjęliśmy bardziej elastyczną zasadę, która w tej ustawie nie znalazła odbicia. Jak wiadomo, w stosunkach pracy zdarzają się jeszcze cięższe wykroczenia niż nieprzyjście do pracy przez dwa dni, niż zerwanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika czy nawet stawienie się w pracy w stanie upojenia alkoholowego - myślę o kradzieżach, o ciężkich naruszeniach przepisów bhp, niebezpiecznych niekiedy dla całych załóg. Jednak ustawodawca w Kodeksie pracy nie przewidział ultymatywnego, obligatoryjnego warunku nakładania maksymalnej kary czy maksymalnego obciążenia. Powiada się w kodeksie, chyba w art. 108, że pracodawca może nałożyć karę finansową nawet w tych skrajnych wypadkach. Po co to wszystko zrobiliśmy? Ano każda kara lub to, co nie jest nazwane karą, musi uwzględniać sytuację bytową pracownika. Tu wracam do konwencji, która mówi, żeby unikać potrącania wynagrodzeń, powiada, że jeśli już one mają miejsce, to muszą być dość elastyczne i uwzględniać sytuację bytową pracownika i jego rodziny, drodzy koledzy z AWS, którzy przeciwstawiacie się temu wnioskowi.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#JanRulewski">Wspomniałem, że będę mówił jeszcze o trzeciej sprawie, wiążącej się tematycznie. Otóż rozmawiamy o tzw. trzynastce, która ma teraz nazwę: dodatkowe roczne wynagrodzenie. Obrady Sejmu zdominowane są przez poszukiwania oszczędności po to, żeby naprawić skutki powodzi i przywrócić zachwianą równowagę finansową. W trakcie tej debaty i wcześniej spotkaliśmy się z przynajmniej dwoma opiniami. Według jednej posłowie wszędzie szukają oszczędności, tylko nie u siebie. Ostatnio nawet padło stwierdzenie, fałszywe, że tylko armię obciążaliśmy skutkami powodzi. W drugim stwierdzeniu krytykuje się poprzedni Sejm za zbyt wygórowane wynagrodzenia. Jak wiemy, wynagrodzenie parlamentarzysty, posła i senatora, składa się z uposażenia zasadniczego, z ryczałtu, i z uposażenia dodatkowego, które ma formę trzynastki. Klub Parlamentarny Unii Wolności, odpowiadając na tę społeczną krytykę i to powszechne przekonanie, że oszczędności trzeba szukać nie tylko u innych, ale również u siebie, przedstawia propozycję, aby w roku przyszłym, 1998, parlamentarzyści zrezygnowali z dodatkowego uposażenia, czyli z trzynastki. Klub uważa, że to nie może być tylko gest i apeluje do wszystkich przedstawicielstw, do władz pochodzących z wyboru, aby przyłączyli się do tego - od pana prezydenta Rzeczypospolitej aż być może do wójta. Aby ten gest, bo może jest to zaledwie gest, stał się wymierny, był liczony w złotówkach, co pomoże budżetowi, pomoże, jeśli chodzi o równowagę społeczną.</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#JanRulewski">Jednocześnie, panie marszałku, przedstawiając poprawkę, wnoszę na podstawie bodajże art. 43 regulaminu, aby została ona rozpatrzona bez odsyłania do komisji, gdyż jest dość oczywista. Sądzę nadto, że będzie podjęta jednomyślnie, gdyż nie chodzi o przetarg, kto chce usilniej działać dla pokoju społecznego, dla równowagi budżetowej. Chodzi o to również, żeby tę decyzję podjęły inne ciała przedstawicielskie. Dziękuję bardzo w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Rulewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#MarekBorowski">Tak, panie pośle, tylko że było tu już kilka apeli, ażeby nie odsyłać projektu do komisji, przy czym każdy poseł, który wnosił o to, żeby nie odsyłać do komisji, przedstawiał jednocześnie poprawkę, co w efekcie powoduje, że projekt będzie musiał być odesłany do komisji. Już mamy w tej chwili cztery poprawki, panie pośle. Strasznie mi przykro - cztery, bo każdy poseł, który prosił, żeby nie odsyłać projektu, wnosił poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#MarekBorowski">Niestety, bardzo mi przykro. Ale jeśli komisja się zbierze i oceni, to jutro można to będzie jeszcze poddać pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#MarekBorowski">Poseł Manicki?</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#komentarz">(Poseł Maciej Manicki: W sprawie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#MarekBorowski">Chwileczkę, panie pośle, bo tu jeszcze trwa dyskusja, ja tylko udzieliłem odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-233.7" who="#MarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Brzózkę z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-233.8" who="#komentarz">(Poseł Maciej Manicki: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-233.9" who="#MarekBorowski">Sprostowanie? Do pańskiej wypowiedzi?</u>
          <u xml:id="u-233.10" who="#komentarz">(Poseł Maciej Manicki: Do mojej wypowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-233.11" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MaciejManicki">Panie marszałku, w trybie sprostowania. Pan poseł Rulewski pozwolił sobie na stwierdzenie, które jest absolutnie niezgodne z prawdą, mianowicie jakoby klub SLD zmienił swoje stanowisko, ponieważ ja tutaj powiedziałem, że popieramy rozwiązanie polegające na wypłacaniu tego dodatkowego wynagrodzenia pracownikom biur poselskich. Otóż, panie pośle Rulewski, klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie zmieniał w tej sprawie swojego stanowiska. Klub zajął to stanowisko wczoraj na swoim posiedzeniu, postanawiając optować za tym rozwiązaniem. Nieprawdą jest więc twierdzenie, jakoby klub wcześniej opowiadał się przeciwko dodatkowemu wynagrodzeniu dla tychże pracowników, a potem nagle, być może pod wpływem sugestii pana posła Rulewskiego, zmienił swoje stanowisko. Takiej retoryki nie powinniśmy, powiedziałbym, uprawiać na tej mównicy. Klub SLD opowiadał się za wypłaceniem tych nagród również pracownikom biur poselskich, senatorskich, senatorsko-poselskich i biur klubów parlamentarnych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Przyjmuję wersję sympatyczniejszą.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Stanisław Brzózka, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#StanisławBrzózka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej ma zastąpić ustawę z dnia 10 lipca 1985 r. o nagrodach z zakładowego funduszu nagród w państwowych jednostkach organizacyjnych nie będących przedsiębiorstwami państwowymi, czyli ustawę o tzw. trzynastce sfery budżetowej. Zmieniona w trakcie prac komisji nazwa ustawy, z „rocznej nagrody” na „dodatkowe wynagrodzenie roczne”, świadczy o zmianie podejścia do sprawy - nie jest to już forma nagrody, lecz nabycie przez pracownika prawa do wynagrodzenia dodatkowego. Ustawa określa zasady nabywania tego prawa oraz ustalania wysokości tego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#StanisławBrzózka">Ustawa, choć znacznie zmieniona i uproszczona w porównaniu z tą z roku 1985, w zasadniczych sprawach opiera się na podobnych założeniach. Nadal wynagrodzenie roczne, czyli dawna tzw. trzynastka, wynosić ma 8,5% sumy wynagrodzenia otrzymanego w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, z uwzględnieniem składników wynagrodzenia przyjmowanych do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#StanisławBrzózka">Prawo do wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości nabywa się po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. W przypadkach określonych w ustawie nabycie prawa do wynagrodzenia rocznego może nastąpić w okresie krótszym niż rok. W obowiązującej jeszcze do dziś ustawie stopniowano wysokość nagrody w zależności od liczby przepracowanych lat.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#StanisławBrzózka">Projekt ustawy określa też cztery okoliczności, w których pracownik nie nabywa prawa do wynagrodzenia rocznego. Są to szczególnie rażące przypadki naruszenia obowiązków pracowniczych. Jak powiedziano, sprawa ta była przedmiotem dyskusji na posiedzeniu połączonych Komisji: Polityki Społecznej i Finansów Publicznych. Rozważano, czy nie należy zrezygnować z określenia tych przypadków, zwłaszcza że nie jest to nagroda, lecz dodatkowe wynagrodzenie. Większość zdecydowała jednak, aby takie przypadki wyszczególnić. W sprawozdaniu komisji przedstawiono więc wniosek mniejszości o skreślenie art. 3, w którym są one zawarte. Klub PSL będzie za odrzuceniem tego wniosku. Ustawa dotyczy pracowników jednostek sfery budżetowej państwowej oraz samorządowej. W szczegółowym wyliczeniu uprawnionych do wynagrodzenia rocznego pracowników zabrakło niestety pracowników biur poselskich, poselsko-senatorskich i pracowników klubów parlamentarnych. Są natomiast - i słusznie - pracownicy Kancelarii Sejmu i Senatu. Sprawa ta była przedmiotem dyskusji połączonych komisji, nie przeszedł zgłoszony przez posła Rulewskiego wniosek o umieszczenie w ustawie tej niewielkiej przecież grupy pracowników w gronie uprawnionych do wynagrodzenia rocznego.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#StanisławBrzózka">W sprawozdaniu komisji jest to więc wniosek mniejszości. Należałoby go przyjąć z co najmniej trzech powodów. Po pierwsze, tak naprawdę są to pracownicy sfery budżetowej, przecież podobnie jak pracownicy Kancelarii Sejmu czy Senatu opłacani z tych samych środków. Po drugie, poseł lub senator może zatrudniać we własnym imieniu pracowników biura poselskiego, senatorskiego, czy poselsko-senatorskiego. Biuro to jest miejscem pracy, ma swój numer REGON, adres, konto bankowe, spełnia więc wszystkie atrybuty zakładu pracy. Po trzecie, pracownicy ci mają prawo do nagrody za wieloletnią pracę, prawo do odpraw w związku z zakończeniem kadencji Sejmu i Senatu, a nie mają prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego, czyli do tzw. trzynastej pensji.</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#StanisławBrzózka">Myślę, panie i panowie posłowie, że wykażemy wyrozumiałość i poprzemy wniosek mniejszości. Omawiana dziś ustawa oczekiwana jest przez pracowników sfery budżetowej, jest ona dla nich korzystna. Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, w imieniu którego przemawiam, głosować będzie za przyjęciem ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#MarekBorowski">To był pan poseł Stanisław Brzózka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#MarekBorowski">Na tym lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#MarekBorowski">Pytanie, tak?</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#MarekBorowski">Pan poseł Madej, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#JerzyStanisławMadej">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie skierowane właściwie do posła sprawozdawcy. Jest ono związane z redakcją art. 6. Art. 6 ma takie brzmienie: Ilekroć w przepisach prawa jest mowa o „nagrodzie z zakładowego funduszu nagród” dla pracowników wymienionych w art. 1 ust. 2, oznacza to „dodatkowe wynagrodzenie roczne dla pracowników jednostek sfery budżetowej”. Otóż ustawa, którą zmieniamy, nosi tytuł „Ustawa o rocznych nagrodach z zakładowego funduszu nagród”. Jeżeli pominiemy to jedno słowo „roczne”, czy to nie zrodzi takich skutków, że gdzieś w innej ustawie będzie mowa o nagrodzie, innej nagrodzie, nie rocznej, a ona będzie traktowana jako to dodatkowe roczne wynagrodzenie dla pracowników jednostek sfery budżetowej? Dlatego prosiłbym o wyjaśnienie, czy to jest tylko przeoczenie, czy to jest świadome i czy to nie pociąga za sobą takich skutków, o jakich mówiłem. Oczywiście, jeżeli byłoby to błędne, to należałoby taką poprawkę wprowadzić do tekstu ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#MarekBorowski">Czy są jeszcze pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Michała Wojtczaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MichałWojtczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na to pytanie, chcę podkreślić, że formułując tak art. 6, konsultowaliśmy się z Biurem Legislacyjnym, a także z ministerstwem pracy, które sprawdziło, jak to jest zapisane w innych przepisach. Nie obawiamy się, że to może budzić jakieś wątpliwości w konfrontacji z innymi przepisami. Odnosząc się do poprzednich głosów w dyskusji, wypadałoby powtórzyć argumenty, którymi kierowała się większość członków obu komisji pracujących nad projektem ustawy. Ta większość nie podzieliła argumentów, które padały. Bo w przypadku każdej z tych poprawek, zgłoszonych zarówno przez pana posła Manickiego, jak i przez pana posła Rulewskiego, dyskusja w komisjach odbyła się i te argumenty większości były znane, jednak nie zyskały akceptacji większości. Nie wiem, czy rzeczywiście projekt powinien zostać odesłany jeszcze raz do komisji. Czy - w związku z tym, iż podczas posiedzenia komisji padały argumenty, że dyskusja na ten temat się odbyła - poprawki nie mogłyby być rozpatrywane podczas kolejnego czytania? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#MarekBorowski">Proszę Państwa! Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, zapoznałem się z tymi poprawkami. Owszem, niektóre z nich były omawiane na komisji, aczkolwiek zostały teraz nieco inaczej sformułowane, inne nie były omawiane na komisji. Wniosek pana posła Rulewskiego budzi pewne zastrzeżenia legislatorów i musi być przedyskutowany. To jest wniosek daleko idący i w związku z tym nie należy poddawać go pod głosowanie bez wcześniejszej analizy. Dlatego też proponuję, aby ponownie skierować projekt do Komisji Polityki Społecznej i Komisji Finansów Publicznych w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Czy zdążymy?)</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#MarekBorowski">Myślę, że tak będzie lepiej, proszę państwa. Wiem, że chodzi o czas, ale po prostu proponuję się zebrać w tej sprawie. Jutro głosowania są przewidziane po południu, gdzieś około godz. 16, może 16.30. Jest więc czas, żeby te wnioski omówić.</u>
          <u xml:id="u-241.5" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-241.6" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-241.7" who="#MarekBorowski">Myślę, że zdążymy jeszcze omówić punkt 11 porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-241.8" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o poselskim projekcie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 68 i 110).</u>
          <u xml:id="u-241.9" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Żelichowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#StanisławŻelichowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, w której imieniu mam zaszczyt przemawiać, z dużym uznaniem przyjęła inicjatywę pań posłanek i panów posłów zmierzającą do wypłaty samorządom należnego im podatku leśnego w 1998 r. Jako poseł sprawozdawca winien jestem wyjaśnienie istoty proponowanych zmian i przypomnę, że ustawa o lasach, która weszła w życie w styczniu 1992 r., utworzyła podatek leśny. Ten podatek leśny został utworzony jako... Może inaczej: w 1991 r. lasy były traktowane jako przedsiębiorstwa państwowe, płaciły podatek dochodowy. Globalna wielkość tego podatku dochodowego rozliczona na 1ha powierzchni lasów gospodarskich przynoszących zysk - a więc tych od 40 lat wzwyż - przeliczona w stosunku do surowca tartacznego dawała właśnie podatek leśny od 1 ha. W ubiegłym roku Wysoka Izba wprowadziła obowiązek naliczania podatku leśnego nie tylko od lasów gospodarczych, ale również od lasów ochronnych. W tym stanie rzeczy uznano, że w 1997 r. nie da się już wyliczyć podatku leśnego od przeciętnej ceny drewna, nie tylko od drewna tartacznego, ponieważ Główny Urząd Statystyczny zgłaszał w tym zakresie uwagi, że to jest niemożliwe. Dlatego uznano, że dopiero od 1 stycznia 1998 r. podatek leśny będzie wyliczany w zależności od przeciętnej ceny drewna ogółem, a nie drewna tartacznego. Z tym że w rozwiązaniach ustawowych nie nałożono na prezesa Głównego Urzędu Statystycznego obowiązku określenia w takim terminie, aby możliwe było złożenie deklaracji podatkowej, wysokości tej przeciętnej ceny drewna ogółem. Dlatego komisja złożyła wniosek, aby w 1998 r. jeszcze wyjątkowo tej wielkości podatku nie zmieniać.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#StanisławŻelichowski">Wniosek grupy posłów został poparty przez Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, odpowiedzialne również za gospodarkę leśną. Chcę tutaj dodać, że w ten sposób samorządy dostaną około 30 mln zł więcej podatku, niż wynikałoby to z przeliczenia na cenę drewna ogółem, natomiast lasy o taką kwotę zapłacą tego podatku więcej.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#StanisławŻelichowski">Skoro minister ochrony środowiska, odpowiedzialny za gospodarkę leśną, uznał, że jest to możliwe, że sytuacja ekonomiczna lasów na to pozwala - Komisja Ochrony Środowiska również przyjęła tę propozycję i rekomenduje ją Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#StanisławŻelichowski">Jednocześnie pragnę nadmienić, że proponujemy również zmianę ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Chodziło tam o to, że od 1 stycznia 1999 r. pewne wylesienie gruntów będzie oparte na przeciętnej cenie surowca tartacznego, a taka przeciętna cena nie będzie wyliczana. W związku z tym chodzi o to, żeby było to również wyliczane na podstawie ceny drewna ogółem.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#StanisławŻelichowski">9 grudnia komisja rozpatrzyła ten projekt i w tej sytuacji w imieniu Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wnoszę, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić projekt ustawy zawarty w druku nr 110. Jednocześnie zwracam się do pań posłanek i panów posłów z apelem. Aby ta ustawa stała się prawem, musi być uchwalona i ogłoszona w Dzienniku Ustaw w grudniu tego roku. W związku z tym, że przy wszelkich nowelizacjach pojawiają się zwykle próby ich poszerzenia, apeluję, aby takich prób nie było, ponieważ każde poszerzenie znacznie utrudni proces legislacyjny i moglibyśmy nie zdążyć, po podpisaniu tej noweli przez prezydenta, z ogłoszeniem jej w Dzienniku Ustaw w grudniu br. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Żelichowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#MarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Tomasza Golińskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MarianTomaszGoliński">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Zgodnie z przyjętą w kwietniu tego roku nowelizacją ustawy o lasach, art. 65 ustawy o lasach wprowadza nowe zasady naliczania podatku leśnego. Zasada naliczenia opiera się na tzw. średniej cenie sprzedaży 1 m3 drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy. Jednocześnie artykuł ten nakłada na prezesa Głównego Urzędu Statystycznego obowiązek ogłoszenia w formie komunikatu w Monitorze Polskim wysokości tej ceny. Niestety, obydwa ustępy art. 65 mają obowiązywać od 1 stycznia 1998 r. i w tej sytuacji prawnej naliczenie podatku leśnego za rok 1998 na rzecz gmin nie będzie możliwe, bo dotychczas obowiązująca cena 1 m3 drewna tartacznego iglastego ogłoszona w Monitorze Polskim, wyliczona przez prezesa GUS, od 1 stycznia 1998 r. nie może być przyjęta do naliczenia tego podatku. Jednocześnie cena 1 m3 drewna ogółem może być podana przez pana prezesa GUS dopiero w październiku 1998 r., a więc już na potrzeby roku podatkowego 1999.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MarianTomaszGoliński">Jest to niedopatrzenie, które należy wyeliminować, wręcz naprawić, ponieważ celem, intencją ustawodawcy w kwietniu 1997 r. nie była - jestem o tym przekonany - chęć pozbawienia gmin dochodów z tytułu podatku leśnego w 1998 r. W tym poselskim projekcie ustawy przedstawionym Wysokiej Izbie starano się to niedopatrzenie wyeliminować i naprawić przez wprowadzenie w art. 11 ustawy o zmianie ustawy o lasach z kwietnia 1997 r. poprawki polegającej na zastąpieniu wyrazów „1998 r.” wyrazami „1999 r.”.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#MarianTomaszGoliński">Ponadto projekt tej ustawy w art. 2 porządkuje ustawę o ochronie gruntów rolnych i leśnych, gdzie także występuje cena 1 m3 drewna tartacznego iglastego. Od 1 stycznia 1999 r. będzie w tej ustawie występowało również pojęcie ceny 1 m3 drewna ogółem. Nastąpi ujednolicenie tego wskaźnika w obu ustawach.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#MarianTomaszGoliński">Klub Akcji Wyborczej Solidarność poprze poselski projekt ustawy, a jednocześnie zwraca uwagę paniom i panom posłom, że aby ta ustawa mogła spełnić swoją rolę, musi być zaakceptowana przez Senat i zatwierdzona przez pana prezydenta jeszcze w tym kończącym się roku 1997. Od tego bowiem będzie zależeć, czy gminy w roku 1998 nie zostaną pozbawione należnych im dochodów z tytułu podatku leśnego. Chcę zwrócić uwagę, że te dochody występują głównie w gminach wiejskich i miejsko-wiejskich i są znaczącą pozycją w ich budżetach.</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#MarianTomaszGoliński">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność poprze ten poselski projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Golińskiemu z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Sieńko z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#JanSieńko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, popiera projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw przedstawiony przez pana posła sprawozdawcę reprezentującego Komisję Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#JanSieńko">Poselski projekt nowelizacji ustawy z 24 kwietnia br. sprowadza się w gruncie rzeczy do wyeliminowania pewnego niedopatrzenia w przyjętych niedawno przepisach tej ustawy. Niedopatrzenie ustawodawcy polega na tym, że średnia cena sprzedaży drewna uzyskana przez nadleśnictwa w ciągu trzech pierwszych kwartałów roku poprzedzającego rok podatkowy, służąca do obliczenia podatku leśnego za 1998 r., powinna zostać ustalona i ogłoszona w październiku 1997 r. Tymczasem przepis, który określa zasadę ogłaszania tych cen, będzie obowiązywał dopiero od 1 stycznia 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#JanSieńko">Przyjęte rozstrzygnięcia oznaczają więc w praktyce, że nie ma możliwości ustalenia podatku leśnego za 1998 rok. Wpłynęłoby to, jak już tu podkreślano, w dużej mierze na obniżenie dochodów własnych budżetów gmin. Tenże formalny brak możliwości ustalenia podatku leśnego na przyszły rok, wynikający z przedłużenia toku prac nad ustawą w poprzedniej kadencji, uzasadnia dziś potrzebę odpowiedniej nowelizacji przyjętej niedawno ustawy.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#JanSieńko">Podstawą do ustalenia podatku będą zasady obowiązujące dotychczas, to znaczy o wysokości podatku w 1998 r. decydowałaby średnia cena sprzedaży drewna tartacznego iglastego. Przyjęte w ustawie z 24 kwietnia br. zasady ustalania podatku leśnego zaczęłyby więc obowiązywać od 1 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#JanSieńko">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej uważa ponadto, iż aby zrezygnować z tej praktyki, w przyszłym roku należałoby dokonać bardziej gruntownej nowelizacji aniżeli ta zaproponowana w drukach sejmowych nr 68 i 110, dotrzymując jednakże zasady wynikającej z konstytucji, że ustalenia co do wysokości podatku powinny być znane najpóźniej na początku roku podatkowego, którego dotyczą. Wszelkie zatem ustalenia dotyczące tych zasad muszą być dokonane możliwie najszybciej, tak aby - jak wymagają tego obowiązujące przepisy ustawy o lasach - deklaracje dotyczące podatku leśnego na dany rok podatkowy były złożone organom gminy do 15 stycznia.</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#JanSieńko">Podsumowując, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw i ustawę o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-246.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#MarekBorowski">Wystąpił pan poseł Jan Sieńko z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#MarekBorowski">Obecnie zabierze głos pan poseł Jerzy Madej z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#JerzyStanisławMadej">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Występując w imieniu i z upoważnienia Klubu Parlamentarnego Unii Wolności, chcę powiedzieć, że nasz klub będzie głosował za tym projektem ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw. Przyczyna jest prosta. Wniosek poselski, o którym mówili moi przedmówcy, jest wnioskiem posłów klubu Unii Wolności. Nie będę państwu po raz czwarty tłumaczył, co w tej ustawie zmieniamy, po co nad nią pracujemy. Zaapeluję tylko - podobnie jak pan poseł Żelichowski - by szybko ją przegłosować, jeśli się da, to od ręki. Będę apelował też do Senatu, by nie wprowadzał poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#MarekBorowski">Ten apel ma szczególne znaczenie w ustach pana posła.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#MarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Masternaka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#MarekBorowski">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#MarekBorowski">Czy pan poseł sprawozdawca chciałby jeszcze zabrać głos? Nie.</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#MarekBorowski">Przedstawiciel rządu też nie widzi takiej potrzeby. Świetnie.</u>
          <u xml:id="u-249.6" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-249.7" who="#MarekBorowski">Ponieważ nie zgłoszono dodatkowych wniosków ani poprawek, do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań o godz. 18.</u>
          <u xml:id="u-249.8" who="#MarekBorowski">W związku z tym, że przed godz. 18 nie zdążymy omówić następnego punktu porządku dziennego, zresztą nie ma posłów przygotowanych do tego, ogłaszam przerwę do godz. 18.</u>
          <u xml:id="u-249.9" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 45 do godz. 18 min 02)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#JanKról">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#JanKról">Proszę panów posłów o zajmowanie miejsc, ponieważ przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#JanKról">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#JanKról">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Pawła Arndta oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#JanKról">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#JanKról">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-250.6" who="#JanKról">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.7" who="#JanKról">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-250.8" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.9" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 roku, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-250.10" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-250.11" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-250.12" who="#JanKról">W głosowaniu wzięło udział 378 posłów. Za głosowało 377, przeciw nikt nie głosował, wstrzymał się od głosu 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-250.13" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 roku.</u>
          <u xml:id="u-250.14" who="#JanKról">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-250.15" who="#JanKról">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Henryka Goryszewskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-250.16" who="#JanKról">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-250.17" who="#JanKról">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-250.18" who="#JanKról">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.19" who="#JanKról">Komisja wnosi o odrzucenie rządowego projektu ustawy zawartego w druku nr 64. Komisja przedstawia jednocześnie wniosek mniejszości, polegający na nadaniu projektowi ustawy nowej treści.</u>
          <u xml:id="u-250.20" who="#JanKról">Zgodnie z art. 46 ust. 1 regulaminu Sejmu w pierwszej kolejności poddam pod głosowanie przedstawiony przez komisję wniosek o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-250.21" who="#JanKról">Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość głosowania nad wnioskiem mniejszości, który poddam pod głosowanie tylko w przypadku odrzucenia wniosku komisji.</u>
          <u xml:id="u-250.22" who="#JanKról">Przyjęcie tego wniosku będzie oznaczało uchwalenie nowelizacji ustawy w brzmieniu proponowanym przez wnioskodawcę.</u>
          <u xml:id="u-250.23" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem komisji.</u>
          <u xml:id="u-250.24" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Komisji Finansów Publicznych o odrzucenie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, zawartego w druku nr 64, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-250.25" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-250.26" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-250.27" who="#JanKról">Głosowało 388 posłów. Za wnioskiem komisji głosowało 162 posłów, przeciw - 221, wstrzymało się od głosu 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-250.28" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek komisji o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-250.29" who="#JanKról">Przechodzimy zatem do głosowania nad wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-250.30" who="#JanKról">We wniosku tym wnioskodawcy proponują, aby projektowi ustawy nadać nową treść.</u>
          <u xml:id="u-250.31" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.32" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na nadaniu nowej treści projektowi ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-250.33" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-250.34" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-250.35" who="#JanKról">W głosowaniu wzięło udział 395 posłów. Za wnioskiem mniejszości głosowało 226 posłów, przeciw - 163, wstrzymało się od głosu 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-250.36" who="#JanKról">Stwierdzam zatem, że Sejm wniosek mniejszości przyjął, a tym samym uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-250.37" who="#JanKról">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o pilnym rządowym projekcie ustawy o waloryzacji w 1998 r. niektórych emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-250.38" who="#JanKról">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Dariusza Grabowskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-250.39" who="#JanKról">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-250.40" who="#JanKról">Przechodzimy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-250.41" who="#JanKról">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.42" who="#JanKról">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-250.43" who="#JanKról">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-250.44" who="#JanKról">Zgodnie z art. 46 ust. 1 pkt 1 regulaminu Sejmu wniosek ten poddam pod głosowanie w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-250.45" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.46" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-250.47" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-250.48" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-250.49" who="#JanKról">Głosowało 397 posłów. Za wnioskiem głosowało 156 posłów, przeciw - 239, 2 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-250.50" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-250.51" who="#JanKról">Przystępujemy zatem do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-250.52" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o waloryzacji w 1998 r. niektórych emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-250.53" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-250.54" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-250.55" who="#JanKról">Głosowało 397 posłów. Za głosowało 235 posłów, przeciw - 161, wstrzymał się od głosu 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-250.56" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o waloryzacji niektórych emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-250.57" who="#JanKról">Powracamy do rozpatrzenia punktu 4 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o cenach.</u>
          <u xml:id="u-250.58" who="#JanKról">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Zbigniewa Rynasiewicza i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-250.59" who="#JanKról">W dyskusji zgłoszono poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-250.60" who="#JanKról">W związku z tym Sejm skierował projekt ustawy ponownie do komisji.</u>
          <u xml:id="u-250.61" who="#JanKról">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom posłankom i paniom posłom doręczone w druku nr 97-A.</u>
          <u xml:id="u-250.62" who="#JanKról">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-250.63" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Zbigniewa Rynasiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#ZbigniewRynasiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja na posiedzeniu w dniu dzisiejszym stwierdziła, że przedłożona poprawka, mówiąca o tym, że ustawa powinna wejść w życie z dniem 1 stycznia 1998 r., jest zasadna. W pełnym składzie przyjęliśmy tę poprawkę i uznaliśmy, że powinniśmy głosować za jej przyjęciem łącznie z całym projektem ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#JanKról">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#JanKról">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#JanKról">Nad poprawką głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#JanKról">W poprawce do art. 4 wnioskodawca proponuje, aby ustawa weszła w życie z dniem ogłoszenia, a nie, jak proponowała komisja, po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#JanKról">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-252.6" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.7" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.8" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.9" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.10" who="#JanKról">W głosowaniu wzięło udział 398 posłów. Za poprawką głosowało 390 posłów, przeciw - 2, 6 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-252.11" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-252.12" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-252.13" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o cenach, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.14" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.15" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.16" who="#JanKról">Głosowało 400 posłów. Za przyjęciem projektu głosowało 396 posłów, przeciw - 3, wstrzymał się od głosu 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-252.17" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o cenach.</u>
          <u xml:id="u-252.18" who="#JanKról">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o kulturze fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-252.19" who="#JanKról">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Franciszka Potulskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-252.20" who="#JanKról">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-252.21" who="#JanKról">Przechodzimy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-252.22" who="#JanKról">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.23" who="#JanKról">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-252.24" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-252.25" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o kulturze fizycznej, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.26" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.27" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.28" who="#JanKról">Głosowało 400 posłów. Za projektem głosowało 390 posłów, przeciw - 5, wstrzymało się od głosu 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.29" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o kulturze fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-252.30" who="#JanKról">Powracamy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej o stanowiskach Senatu w sprawie uchwalonych w trybie pilnym ustaw o:</u>
          <u xml:id="u-252.31" who="#JanKról">— administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami oraz o obrocie specjalnym,</u>
          <u xml:id="u-252.32" who="#JanKról">— ochronie przed przywozem na polski obszar celny towarów po cenach dumpingowych,</u>
          <u xml:id="u-252.33" who="#JanKról">— ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny,</u>
          <u xml:id="u-252.34" who="#JanKról">— ochronie przed nadmiernym przywozem na polski obszar celny niektórych towarów tekstylnych i odzieżowych.</u>
          <u xml:id="u-252.35" who="#JanKról">Sejm wysłuchał sprawozdań komisji przedstawionych przez pana posła Jerzego Koralewskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-252.36" who="#JanKról">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.37" who="#JanKról">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.38" who="#JanKról">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-252.39" who="#JanKról">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-252.40" who="#JanKról">Wysoka Izbo! Przypominam, że Sejm nowelizując regulamin w dniu 28 października bieżącego roku dodał w art. 50 nowy ust. 7, stanowiący, że nad poprawkami Senatu, co do których komisje wnioskują o ich uchwalenie, głosujemy łącznie, chyba że na posiedzeniu komisji lub posiedzeniu Sejmu zgłoszono wniosek o oddzielne głosowanie nad określoną poprawką lub poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-252.41" who="#JanKról">Stwierdzam, że wniosku o oddzielne głosowanie nad popieranymi przez komisję poprawkami Senatu dotyczącymi ustaw umieszczonych w tym punkcie porządku dziennego nie zgłoszono.</u>
          <u xml:id="u-252.42" who="#JanKról">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia poprawek Senatu według procedury z art. 50 ust. 7.</u>
          <u xml:id="u-252.43" who="#JanKról">W pierwszej kolejności rozpatrzymy poprawki Senatu do ustawy o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami oraz o obrocie specjalnym.</u>
          <u xml:id="u-252.44" who="#JanKról">Komisja wnosi, aby Sejm przyjął następujące poprawki Senatu: nr 1 do art. 2, polegającą na skreśleniu pkt. 2, nr 2 do art. 2 pkt 4 lit. a i b oraz do art. 30 ust. 2, nr 4 do art. 2 pkt 4 lit. c oraz do art. 33 ust. 5 pkt 1, nr 5 do art. 2 pkt 9, nr 6 do art. 2 pkt 13, nr 7 do art. 3 ust. 1 i 2, nr 8 do art. 9 polegającą na dodaniu ust. 3, nr 9 do art. 10 ust. 4, nr 10 do art. 24, nr 11 do art. 29 ust. 1 pkt 4, nr 12 do art. 30 ust. 1, nr 13 do art. 31 pkt 3, nr 14 do art. 32 ust. 2, nr 15 do art. 33 ust. 1, nr 17 do art. 33 ust. 2, nr 19 do art. 33 ust. 7 pkt 4, nr 20 do art. 34 ust. 1, nr 21 do art. 34 ust. 2, nr 23 do art. 41 ust. 2, nr 24 do art. 46 ust. 2, nr 25 do art. 50 ust. 1, nr 27 do art. 50 ust. 2, nr 28 do art. 55 ust. 2 oraz nr 29 do art. 56.</u>
          <u xml:id="u-252.45" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.46" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 1–2, 4–15, 17, 19–21, 23–25 oraz 27–29, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.47" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.48" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.49" who="#JanKról">Głosowało 397 posłów. Większość bezwzględna wynosi 199. Za wnioskiem głosowało 80 posłów, przeciw - 277, wstrzymało się od głosu 40 posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.50" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-252.51" who="#JanKról">Obecnie przechodzimy do rozpatrzenia poprawek Senatu, które komisja proponuje odrzucić, a więc sytuacja będzie odwrotna.</u>
          <u xml:id="u-252.52" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-252.53" who="#JanKról">W poprawce nr 3 do art. 2 pkt 4 lit. b Senat proponuje, aby definicję obrotu specjalnego z zagranicą w zakresie umowy zawartej przez osobę krajową uzupełnić o warunek, że chodzi o przedmioty przeznaczone dla osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej mającej miejsce zamieszkania, siedzibę, oddział lub przedstawicielstwo za granicą.</u>
          <u xml:id="u-252.54" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.55" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 2 pkt 4 lit. b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.56" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.57" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.58" who="#JanKról">Głosowało 393 posłów. Większość bezwzględna wynosi 197. Za głosowało 328 posłów, przeciw - 24, wstrzymało się od głosu 41.</u>
          <u xml:id="u-252.59" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu odrzucił bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-252.60" who="#JanKról">W poprawce nr 16 do art. 33 Senat w dodawanym ust. 2a proponuje, aby obowiązek uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących obrót specjalny z zagranicą nie dotyczył również przedsiębiorców zagranicznych, którzy jedynie przewożą towary o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym przez polski obszar celny.</u>
          <u xml:id="u-252.61" who="#JanKról">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie odpowiednia zmiana w ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-252.62" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.63" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 33 polegającej na dodaniu ust. 2a oraz do ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.64" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.65" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.66" who="#JanKról">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Za głosowało 235, przeciw - 161, wstrzymało się od głosu 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.67" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-252.68" who="#JanKról">W poprawce nr 18 do art. 33 ust. 7 pkt 3 Senat proponuje, aby minister gospodarki wykreślał wpis z rejestru także w wypadku wykreślenia z rejestru sądowego osoby objętej wpisem, a nie, jak uchwalił Sejm, w wypadku wykreślenia osoby objętej wpisem z rejestru podmiotów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-252.69" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.70" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 33 ust. 7 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.71" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.72" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.73" who="#JanKról">W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. Większość bezwzględna wynosi 201. Za głosowało 381 posłów, przeciw - 9, wstrzymało się od głosu 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.74" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-252.75" who="#JanKról">W poprawce nr 22 do art. 34 ust. 2 i do art. 39 Senat proponuje, aby wyrazy „Naczelnego Sądu Administracyjnego” zastąpić wyrazami „sądu administracyjnego”.</u>
          <u xml:id="u-252.76" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 34 ust. 2 oraz do art. 39, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.77" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.78" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.79" who="#JanKról">Głosowało 398 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 388 posłów, przeciw - 6, wstrzymało się od głosu 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.80" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-252.81" who="#JanKról">W poprawce nr 26 do art. 50 ust. 1 Senat proponuje inny zapis sankcji za przestępstwo określone w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-252.82" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.83" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 50 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.84" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.85" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.86" who="#JanKról">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 398 posłów, przeciw - 2, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.87" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-252.88" who="#JanKról">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami oraz o obrocie specjalnym.</u>
          <u xml:id="u-252.89" who="#JanKról">Przechodzimy do rozpatrzenia poprawek Senatu do ustawy o ochronie przed przywozem na polski obszar celny towarów po cenach dumpingowych.</u>
          <u xml:id="u-252.90" who="#JanKról">Komisja wnosi, aby Sejm przyjął następujące poprawki Senatu: nr 1 do art. 3 ust. 5, nr 3 do art. 5 ust. 9 i 10, nr 4 do art. 8 ust. 1, nr 5 do art. 21 ust. 4, polegającą na dodaniu nowego punktu po pkt. 3, nr 6 do art. 26 ust. 1, nr 8 do art. 40, nr 9 do art. 43 ust. 1, oraz nr 10 do art. 56 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-252.91" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.92" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: nr 1, nr 3–6 oraz nr 8–10, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.93" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.94" who="#JanKról">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-252.95" who="#JanKról">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Za głosowało 4 posłów, przeciw - 397, wstrzymał się od głosu 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-252.96" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-252.97" who="#JanKról">Obecnie przechodzimy do rozpatrzenia poprawek Senatu, które komisja proponuje odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-252.98" who="#JanKról">W poprawce nr 2 do art. 4 ust. 4 Senat proponuje, aby cen stosowanych pomiędzy stronami, które są ze sobą powiązane lub zawarły porozumienia kompensacyjne, nie można było wykorzystać do ustalenia wartości normalnej.</u>
          <u xml:id="u-252.99" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.100" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 4 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.101" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.102" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.103" who="#JanKról">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Za odrzuceniem poprawki głosowało 401 posłów, przeciw - 1 poseł, wstrzymał się od głosu 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-252.104" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-252.105" who="#JanKról">Poprawka Senatu nr 7 do art. 29 ust. 2 polega na zastąpieniu wyrazu „ją” wyrazami „propozycję tę”.</u>
          <u xml:id="u-252.106" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.107" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 29 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.108" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.109" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.110" who="#JanKról">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 377 posłów, przeciw - 11, wstrzymało się od głosu 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.111" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-252.112" who="#JanKról">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o ochronie przed przywozem na polski obszar celny towarów po cenach dumpingowych.</u>
          <u xml:id="u-252.113" who="#JanKról">Przechodzimy do rozpatrzenia poprawek Senatu do ustawy o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny.</u>
          <u xml:id="u-252.114" who="#JanKról">Senat zaproponował dwie poprawki do tej ustawy: do art. 3 ust. 1 i art. 25 ust. 4 pkt 2.</u>
          <u xml:id="u-252.115" who="#JanKról">Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-252.116" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.117" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 1 i nr 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.118" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.119" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.120" who="#JanKról">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Za odrzuceniem poprawek Senatu głosował 1 poseł, przeciw - 398, wstrzymało się od głosu 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.121" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-252.122" who="#JanKról">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny.</u>
          <u xml:id="u-252.123" who="#JanKról">Przechodzimy do rozpatrzenia poprawek Senatu do ustawy o ochronie przed nadmiernym przywozem na polski obszar celny niektórych towarów tekstylnych i odzieżowych.</u>
          <u xml:id="u-252.124" who="#JanKról">Komisja wnosi, aby Sejm przyjął następujące poprawki Senatu: nr 1 do art. 2 ust. 2, nr 2 do art. 4 pkt 2, nr 3 do art. 5, nr 4 do art. 9, nr 6 do art. 19 ust. 3 pkt 3, nr 7 do art. 20 ust. 3 oraz nr 8 do art. 22.</u>
          <u xml:id="u-252.125" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.126" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 1–4 oraz nr 6–8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.127" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.128" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.129" who="#JanKról">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Za odrzuceniem poprawek Senatu głosowało 5 posłów, przeciw - 397, jeden poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-252.130" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-252.131" who="#JanKról">Obecnie przechodzimy do rozpatrzenia poprawek Senatu, które komisja proponuje odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-252.132" who="#JanKról">W poprawce nr 5 do art. 19 ust. 1 Senat proponuje, aby przywołać w tym przepisie art. 18 ust. 1 stanowiący m.in. o obowiązku podjęcia konsultacji z władzami kraju eksportu.</u>
          <u xml:id="u-252.133" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.134" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 19 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.135" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.136" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.137" who="#JanKról">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Za głosowało 399 posłów, przeciw - 3, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-252.138" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-252.139" who="#JanKról">W poprawce nr 9 do art. 25 pkt 2, który przewiduje możliwość ustanowienia przez ministra gospodarki dodatkowej opłaty celnej, Senat proponuje przywołać art. 5 ust. 4 Porozumienia w sprawie tekstyliów i odzieży.</u>
          <u xml:id="u-252.140" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.141" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 25 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.142" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.143" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.144" who="#JanKról">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 397 posłów, przeciw - 2, wstrzymało się od głosu 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.145" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-252.146" who="#JanKról">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o ochronie przed nadmiernym przywozem na polski obszar celny niektórych towarów tekstylnych i odzieżowych.</u>
          <u xml:id="u-252.147" who="#JanKról">Powracamy do rozpatrzenia punktu 9 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.</u>
          <u xml:id="u-252.148" who="#JanKról">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Kracika oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-252.149" who="#JanKról">W dyskusji zgłoszono poprawkę, która została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-252.150" who="#JanKról">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-252.151" who="#JanKról">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.152" who="#JanKról">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z przedłożenia rządowego zawartego w druku nr 53.</u>
          <u xml:id="u-252.153" who="#JanKról">Komisja przedstawia jednocześnie wniosek mniejszości, nad którym głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-252.154" who="#JanKról">W jedynym wniosku mniejszości wnioskodawca proponuje, aby odrzucić przedłożony projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-252.155" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.156" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.157" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.158" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.159" who="#JanKról">W głosowaniu wzięło udział 402 posłów. Za głosowało 160 posłów, przeciw - 229, wstrzymało się od głosu 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.160" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie projektu ustawy odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-252.161" who="#JanKról">Przystępujemy zatem do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-252.162" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, w brzmieniu zgodnym z przedłożeniem rządowym, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.163" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.164" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.165" who="#JanKról">W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Za głosowało 235 posłów, przeciw - 156, wstrzymało się od głosu 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.166" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.</u>
          <u xml:id="u-252.167" who="#JanKról">Powracamy do rozpatrzenia punktu 11 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o poselskim projekcie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-252.168" who="#JanKról">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Żelichowskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-252.169" who="#JanKról">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-252.170" who="#JanKról">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-252.171" who="#JanKról">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.172" who="#JanKról">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-252.173" who="#JanKról">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.174" who="#JanKról">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.175" who="#JanKról">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.176" who="#JanKról">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.177" who="#JanKról">W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. Za głosowało 403 posłów, przeciw nikt nie głosował, nikt się nie wstrzymał od głosu.</u>
          <u xml:id="u-252.178" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-252.179" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę zmieniającą ustawę o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw i ustawę o ochronie gruntów rolnych i leśnych.</u>
          <u xml:id="u-252.180" who="#JanKról">Proszę o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#MichałTomaszKamiński">Bezpośrednio po głosowaniach w sali nr 13 w budynku G odbędzie się zebranie Poselskiego Zespołu Strażaków.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo.)</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#MichałTomaszKamiński">Po zakończeniu głosowań odbędzie się posiedzenie Komisji Transportu i Łączności w sali nr 24.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#MichałTomaszKamiński">Posiedzenie Komisji Integracji Europejskiej odbędzie się bezpośrednio po zakończeniu głosowań w sali nr 14 w budynku G.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#JanKról">Szanowni posłowie, nie przerywamy posiedzenia Sejmu. Posłowie, którzy są zaangażowani w prace komisji mogą, za zgodą marszałka Sejmu, opuścić w tej chwili salę posiedzeń. Za minutę przystąpimy do dalszego procedowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#MichałTomaszKamiński">W sali nr 22 o godz. 21.30 odbędzie się posiedzenie zespołu samorządowego AWS z panem przewodniczącym Krzaklewskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#JanKról">Panie posłanki i panów posłów proszę o sprawniejsze przemieszczanie się. Obrady trwają.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#JanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12 porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (druk nr 69).</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Czesława Fiedorowicza w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#JanKról">Proszę o zaprzestanie rozmów.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#JanKról">Pan poseł ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#CzesławFiedorowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu grupy posłów chciałbym zaprezentować projekt zmiany ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zawarty w druku nr 69.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#CzesławFiedorowicz">Na wstępie chciałbym powiedzieć, iż projekt zmiany tej ustawy przedyskutowany został z Ministerstwem Finansów i podczas prac w Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej zaproponujemy pewne zmiany co do treści zawartej w tej zmianie ustawy. Niezależnie od tego szumu mam wrażenie, że zainteresowani jednak słuchają mojego uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#CzesławFiedorowicz">Chciałbym zwrócić uwagę, iż stan prawny, jaki miałby zaistnieć od 1 stycznia 1998 r. - będący właśnie rezultatem zmiany ustawy, która została podjęta w sierpniu 1997 r. - wynika ze słusznej przesłanki. Takiej mianowicie, by zlikwidować tzw. podwójne (umownie) opodatkowanie, a więc sytuację, kiedy poza opłatą targową byłby jednocześnie pobierany podatek od nieruchomości. Jednakże zmiana ta poszła tak daleko, iż w jakiejś mierze bardzo mocno dotknęła interesy gmin. W ten właśnie sposób, iż w zdecydowanej większości gmin na terenie Polski ta zmiana ustawy doprowadziłaby do likwidacji opłaty targowej, tej bardzo stabilnej, zasadniczej, istotnej zależności od tego, w jakim stopniu targowiska czy też opłaty targowe wpływają na dochody gminy. Ale istotnej z tego względu, iż tak naprawdę ta zmiana doprowadziłaby do konieczności naliczania podatku od nieruchomości od każdego obiektu nietrwale związanego z gruntem, a więc nawet zwykłego obiektu przykrytego brezentem czy też tekturą, mającego tylko boczne ściany i zadaszonego. Myślę, że nie taka była intencja wnioskodawców. Ta zmiana ustawy - tak jak powiedziałem, przygotowana wraz z resortem finansów - zmierza do tego właśnie, by jednocześnie zachować dotychczasową sytuację. A więc sytuację, kiedy podatek od nieruchomości pobierany jest od hal targowych czy innych obiektów, od których dotychczas był pobierany, i by na terenach targowisk mogła być w dalszym ciągu pobierana opłata targowa. Aby nie przeprowadzać takiej oto operacji, gdy gminy, chcąc zachować dochody na dotychczasowym poziomie, musiałyby poza podatkiem od nieruchomości zawierać umowy najmu czy też umowy czynszu, od których, jak wiadomo, są zmuszone odprowadzać 22-procentowy VAT, a zatem następowałoby automatycznie pomniejszenie dochodów gminnych. Taka sytuacja jest obecnie na terenie Polski niezależnie od tego, w której części kraju się znajdujemy. Myślę, iż nie można podwyższać opłat targowych ponad pewien poziom, w związku z tym, iż koniunktura targowa generalnie siada. Ja akurat pochodzę spod granicy zachodniej, gdzie - mogę to powiedzieć w sposób odpowiedzialny - rzeczywiście ta koniunktura z różnych powodów siada, toteż nie można prowadzić takiej polityki, żeby w nieskończoność podwyższać opłaty targowe. Sytuacja wymaga raczej stopniowego obniżania opłat targowych. Chodzi o to, aby uszanować kupców tam handlujących, dać im możliwości rozwojowe, a zatem konieczna jest racjonalna polityka na terenie gminy. Myślę, że Wysokiej Izbie, zwłaszcza posłom, którzy w imieniu klubów pracują nad tą ustawą, znane są te wszystkie przesłanki. Chciałbym jednocześnie prosić o to, aby proces legislacyjny przeprowadzić w taki sposób, żeby te zmiany wprowadzić do końca roku, tak aby mogły obowiązywać od 1 stycznia. Sądzę, że te zmiany, a jestem również po konsultacjach ze środowiskami kupieckimi, są pewną korektą zmian wcześniejszych, a zatem mogą satysfakcjonować i środowiska samorządowe, i środowiska kupieckie, i nie wprowadzać tej kości niezgody, jaka pojawiłaby się 1 stycznia 1998 r. W tak niekorzystnej sytuacji finansowej gmin ta zmiana w moim przekonaniu jest jednak istotna. Dlatego też prosiłbym o uwzględnienie w trakcie prac komisji nad ustawą tych argumentów, które tutaj Wysokiej Izbie przedłożyłem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#JanKról">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#JanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#JanKról">Do dyskusji zapisało się w tej chwili 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#JanKról">Pierwszy głos zabierze pan poseł Tadeusz Wrona z AWS.</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#JanKról">Proszę o zaprzestanie rozmów na sali. Są kuluary do prowadzenia rozmów w innej atmosferze.</u>
          <u xml:id="u-258.7" who="#JanKról">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#TadeuszWrona">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność ustosunkować się do projektu grupy posłów dotyczącego ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Ta ustawa odnosi się do bardzo ważnej ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, która została wprowadzona w życie w dniu 12 stycznia 1991 r. Od tego czasu była wielokrotnie nowelizowana. To świadczy jednak o pewnej niestabilności finansów gmin. Do tej pory środowiska samorządowe nie mają ustawy o finansach gmin, a tylko ustawę o finansowaniu gminy, a więc potrzebne jest kompleksowe rozwiązanie problemów dochodów gmin, finansów gmin, w związku z tworzeniem nowego układu reformy państwa.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#TadeuszWrona">Szczególnie niekorzystny był zapis wprowadzony w nowelizacji z dnia 1 sierpnia 1997 r., związany ze zmianą art. 16, toteż w przedłożonym tutaj projekcie staramy się to naprawić. Tak więc w projekcie tym mamy pewien sposób porządkowania spraw podatku od nieruchomości oraz opłaty targowej od nieruchomości i obiektów budowlanych nie złączonych trwale z gruntem, które są położone na targowiskach w miastach. Zaprezentowane w projekcie rozwiązanie włącza nieruchomości i obiekty budowlane nie złączone trwale z gruntem na targowiskach do podmiotów zwolnionych od podatku od nieruchomości, jednocześnie umożliwiając pobieranie od nich opłaty targowej. To rozwiązanie jest bardzo korzystne dla gmin i w sposób istotny stabilizuje dochody gmin z targowisk. W wielu gminach dochód z opłaty targowej stanowi bardzo istotną część dochodów własnych.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#TadeuszWrona">Chciałbym podać kilka argumentów za projektem, który został przed chwilą omówiony.</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#TadeuszWrona">Po pierwsze, proponuje się tutaj zdecydowanie prostszą i skuteczniejszą procedurę poboru opłaty targowej. Powierza się to zajęcie inkasentowi materialnie zainteresowanemu wynikiem finansowym. W przypadku podatku od nieruchomości trzeba wystawiać nakazy płatnicze dla wszystkich, którzy zajmują obiekty na targowiskach; w średnim mieście jest ich nawet do kilku tysięcy, a zdarza się, że trudno ustalić właścicieli tego typu obiektów, ponieważ bardzo często się w ciągu roku zmieniają.</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#TadeuszWrona">Po drugie, nastąpi poprawienie płynności finansowej gmin, gdyż opłatę targową pobiera się codziennie, a podatek od nieruchomości jest płacony w kwartalnych ratach - nakazy płatnicze zwykle wysyła się w lutym.</u>
          <u xml:id="u-259.5" who="#TadeuszWrona">Po trzecie, w proponowanym rozwiązaniu zdecydowanie mniejsze są koszty obsługi urzędniczej, ponieważ pozostaje druk biletów opłaty targowej jako druków ścisłego zarachowania i kontrola inkasenta. W innym przypadku trzeba przygotować kilka tysięcy nakazów płatniczych, np. w mieście liczącym 260 tys. mieszkańców ok. 4–5 tys. Konieczna też jest kontrola wpływów albo dużym nakładem pracy i środków prowadzi się trwające jakiś czas postępowanie egzekucyjne.</u>
          <u xml:id="u-259.6" who="#TadeuszWrona">Po czwarte, jest to rozwiązanie dla wszystkich targowisk wyznaczonych uchwałą rady gminy, bez względu na to, jaki podmiot je prowadzi.</u>
          <u xml:id="u-259.7" who="#TadeuszWrona">Po piąte, rozwiązanie to nie powoduje podwójnego opodatkowania podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na targowiskach.</u>
          <u xml:id="u-259.8" who="#TadeuszWrona">Po szóste, wiele aktów prawnych uszczupla dochody gmin, a to rozwiązanie gwarantuje gminom większe wpływy i daje możliwość lepszego wypełnienia przez nie zadań nałożonych przez ustawę o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-259.9" who="#TadeuszWrona">Chcielibyśmy jako Akcja Wyborcza Solidarność poprzeć ten projekt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Steca z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawić stanowisko odnośnie do poselskiego projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#StanisławStec">Celem tej nowelizacji jest zwolnienie od podatku od nieruchomości nieruchomości i obiektów budowlanych nie złączonych trwale z gruntami, położonych na terenie targowiska. Podstawą projektu ustawy jest, jak wynika z uzasadnienia, nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych z 1 sierpnia 1997 r., która z dniem 1 stycznia 1998 r. likwiduje występujące podwójne opodatkowanie nieruchomości i obiektów budowlanych nie złączonych trwale z gruntem, położonych na terenach targowisk. Przypomnienie tego faktu jest niezbędne, gdyż można by z uzasadnienia wnioskować, że dopiero omawiana dziś nowelizacja likwiduje podwójne opodatkowanie. Dlatego też nie bardzo rozumiem stwierdzenie pana posła Wrony, który stwierdza, że poprzednia nowelizacja była wyjątkowo niekorzystna. Nie wiem dla kogo. Jeżeli likwidowała podwójne opodatkowanie, to była korzystna dla podatnika.</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#StanisławStec">Podkreślenia wymaga to, że nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych z 1 sierpnia 1997 r. przywracała stan obowiązujący do dnia 31 grudnia 1996 r. Nie mogła więc się przyczynić do zagrożenia realizacji inwestycji komunalnych, ponieważ pierwsze opłaty targowe od handlujących w nieruchomościach i obiektach budowlanych nie złączonych trwale z gruntem, położonych na terenie targowisk rady gmin mogły pobierać dopiero w bieżącym roku.</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#StanisławStec">Dokonana zmiana ustawy nie nakłada żadnych nowych obowiązków na gminy, gdyż, jak powiedziałem, przywraca stan, który obowiązywał do końca roku ubiegłego. Nie powinno również to utrudniać określenia obowiązku podatkowego, gdyż podatek ten był realizowany w latach poprzednich i realizowany jest w 1997 r. Faktem jest, że często na targowiskach są obiekty tymczasowe, np. wymienione w uzasadnieniu obiekty typu „pawilon z płyty obornickiej”, lecz wynika to nieraz stąd, że niektóre gminy odmawiają podpisania z handlującymi umowy najmu na dłuższy okres, który umożliwiałby rodzinie zajmującej się handlem skorzystanie z kredytu i rozpoczęcie inwestowania w nieruchomości trwałe. Żaden bank nie udzieli kredytu, jeżeli handlujący nie ma umowy przynajmniej na okres 10-letni. Znamienne jest to, że niektóre gminy chętniej wydzierżawiają grunty na korzystnych warunkach firmom zagranicznym na budowę dużych obiektów handlowych, które często stanowią zagrożenie dla drobnego handlu prowadzonego przez polskie rodziny.</u>
          <u xml:id="u-261.4" who="#StanisławStec">Faktycznie celem ustawy jest zapewnienie wyższych dochodów gminie, wynikających z wyższej wartości opłaty targowej niż podatku od nieruchomości. Podejmując jednak decyzję, Wysoka Izba powinna mieć na uwadze nie tylko dochody gminy, ale również dochody osób prowadzących działalność gospodarczą. Znam przypadki, kiedy rady ustalają niskie stawki podatku od nieruchomości czy opłaty targowej, w wyniku czego zwiększa się liczba osób prowadzących działalność gospodarczą, zwiększają się dochody z podatków pobieranych od podatników i zmniejsza się liczba bezrobotnych czy osób pobierających zasiłki z opieki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-261.5" who="#StanisławStec">Dla podjęcia decyzji w sprawie kolejnej nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych niezbędna będzie opinia organizacji kupieckich. Jednak aby udoskonalić system podatkowy, wnoszę o przesłanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych do Komisji Finansów Publicznych oraz do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej celem rozpatrzenia. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kracika z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Bardzo niedawno temu Sejm zajmował się tą samą problematyką i padały wtedy jakże odmienne niż w tej chwili argumenty, uzasadniające dokonaną nowelizację.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#StanisławKracik">To, przed czym dzisiaj stoimy, jest z jednej strony próbą utrzymania status quo, które jeszcze jest aktualne do 1 stycznia 1998 r., ale z drugiej strony jest okazją do refleksji, czy jest dobrze tak, jak było do tej pory, i czy tak jak zaproponowano, jest dobrze. Dla mnie od samego początku, od tamtej inicjatywy, która nosiła wszelkie znamiona lobbingu, było jasne, że trzeba postawić pytanie - i dobrze, kiedy się je stawia w Sejmie i o tym się debatuje - o rolę gminy w kreowaniu procesów gospodarczych na swoim terenie. Trzeba trzy rzeczy powiedzieć o tej nowelizacji. Po pierwsze, że jej siła oddziaływania, jej aktualność ma charakter wybitnie regionalny. Na 2500 gmin ok. 300 jest nią żywotnie zainteresowanych, nie więcej. I trzeba pamiętać, i to jest druga sprawa, że gmina jest beneficjentem dobrze funkcjonującego ośrodka, nie chcę powiedzieć targowiska, związanego z handlem, ale równocześnie gmina i lokalna społeczność jest zagrożona patologiami, jakie niesie zwiększony ruch, zwłaszcza w pasach przygranicznych czy tam, gdzie dokonuje się międzynarodowej wymiany towarowej na dużą skalę. Vide - targowisko pod Łodzią. W czasie dyskusji w Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, a myślę, że i w fazie szeroko prowadzonych konsultacji, trzeba wypracować model, który z jednej strony chroniłby interesy podmiotów gospodarczych, nie wprowadzałby hegemonii gminy nad zjawiskami gospodarczymi, a z drugiej strony nie stawiał lokalnych samorządów w takiej sytuacji, że mają wziąć na siebie wszystkie negatywne skutki, cały ciężar i, mówiąc kolokwialnie, obejść się smakiem, zostawiając pieniądze gdzie indziej.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#StanisławKracik">Słucham całej tej debaty, a dla mnie trwa ona od lipca tamtego roku, jako takiego myślenia i poszukiwania rozwiązania, które powinno pozwolić na utrzymanie mądrej równowagi. Myślę, że propozycje, o których mówił pan poseł sprawozdawca, a które są, jak rozumiem, wynikiem pewnych konsultacji, idą w dobrym kierunku. Z jednej strony ci, którzy są właścicielami owych obiektów, a traktuję ich jako ludzi, którzy prowadzą w sposób stabilny działalność gospodarczą na tym terenie, powinni być opodatkowani podatkiem od nieruchomości związanym z działalnością gospodarczą. A ci, którzy działają incydentalnie, bądź posługują się masą towarową niekoniecznie jasnego pochodzenia, o nie kontrolowanych cenach, korzystający z koniunktur i dekoniunktur itd., powinni być opodatkowani opłatą targową, bowiem osiągają ze swojej działalności większe korzyści, nie płacąc innych podatków. Często są to firmy pod tytułem: handel obwoźny na terenie kraju, rejestrowany w różnych gminach.</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#StanisławKracik">Opowiadając się za skierowaniem tego projektu do komisji samorządu terytorialnego, apelując o przeprowadzenie szerokich konsultacji, wyrażam nadzieję, że uda nam się tym razem w Sejmie nie ulegać żadnemu lobby, natomiast znaleźć mądry i tak bardzo potrzebny kompromis między interesem lokalnej społeczności a interesem właścicieli owych budek, straganów i nie tylko. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Wodę z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych uchwalona w 1991 r. była już 11 razy zmieniana, z tego dwa razy w roku bieżącym. Ostatnia zmiana, która miała obowiązywać od 1 stycznia przyszłego roku, też okazała się nie najlepsza, skoro jest nowa wersja art. 7 i art. 16. Ten stan rzeczy na pewno nie sprzyja znajomości i przestrzeganiu prawa. Proponowany projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w zamyśle autorów miał doprowadzić do uregulowania sprawy opłaty targowiskowej od właścicieli i posiadaczy wszelkiego rodzaju obiektów tymczasowych, takich jak tzw. szczęki, przenośne punkty sprzedaży, pawilony z płyty itp. Niefortunnym zabiegiem, powtarzanym po raz kolejny przez ustawodawcę, jest posługiwanie się terminem o szerokim zakresie pojęciowym, jakim jest nieruchomość i obiekt budowlany nie złączony trwale z gruntami. Pojęcie nieruchomości unormowane zostało w art. 46 Kodeksu cywilnego i zgodnie z zasadami tworzenia prawa pojęcie to jest bezwzględnie obowiązujące. Z kolei art. 3 ust. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych określa wyłącznie pojęcie budynku jako obiektu budowlanego.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#WiesławWoda">Praktyka życia codziennego wyprzedziła działania ustawodawcy, bowiem obecnie w powszechnym użyciu znajdują się plastikowe kioski, różne ruchome punkty sprzedaży oraz tzw. szczęki i inne. Można je traktować wyłącznie jako pewien rodzaj obiektów tymczasowych, nie zaś jako obiekty budowlane nie złączone trwale z gruntem.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#WiesławWoda">Problemem zasadniczym materii zmian ustawy winno być prawne unormowanie kwestii, kiedy kupcy na targowiskach mają płacić podatek od nieruchomości, a kiedy uiszczać opłatę targowiskową. W obecnym stanie prawnym przepisy są niejasne i prowadzą do najróżniejszych interpretacji, wielokrotnie sprzecznych ze sobą, co nie sprzyja zapewnieniu stabilności gospodarczej tak dla podmiotów gospodarczych, jak i samorządów, których własnością są targowiska.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#WiesławWoda">Nie ureguluje owych problemów proponowana nowela ustawy, gdyż przedstawiony projekt nie wyczerpuje stanu faktycznego w zakresie handlu na targowiskach. Być może słuszna jest taka nowelizacja, która zabezpieczy interesy finansowe gmin, ale nie pozbawione racji jest rozważenie interesów producentów, na przykład rolników, kupców i konsumentów. Argumentacja autorów projektu o ewentualnej konieczności zawierania z handlującymi na targowiskach umów najmu jest nieprzekonywająca w świetle generalnie obowiązującej zasady swobody zawierania umów, co stanowi podstawę wszelkiej działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-265.4" who="#WiesławWoda">Rozwaga w zawieraniu umów z kupcami pozwoli z pewnością uniknąć wypadków niesolidności w zakresie uiszczania czynszów najmu przez tych ostatnich i korzystnie może wpłynąć na politykę gospodarki targowiskowej stosowaną przez gminy. Bardzo ważnym elementem jest także rozważenie interesów zarówno kupców, jak i konsumentów, albowiem nie kontrolowane podwyżki opłat targowiskowych zdecydowanie wpłyną na zahamowanie rozwoju handlu na targowiskach i ograniczą dostępność do owej najprostszej formy handlu dla przeciętnego konsumenta. Tym samym należałoby doprowadzić do zmian ustawowych unormowań zakresu podmiotowego opłat targowiskowych z jednoczesnym przyjęciem generalnej zasady, iż opłacający podatek od nieruchomości są zwolnieni od opłat targowiskowych.</u>
          <u xml:id="u-265.5" who="#WiesławWoda">Poselski projekt omawiała Rada Ministrów na jednym z ostatnich posiedzeń. W komunikacie z posiedzenia zapisano: W związku z tym, że propozycja nowelizacji wymaga jeszcze pewnych konkretyzacji, przedstawiciele rządu podejmą rozmowy z wnioskodawcami.</u>
          <u xml:id="u-265.6" who="#WiesławWoda">Mimo zaprezentowanych wątpliwości, klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, w którego imieniu przemawiam, będzie głosował za skierowaniem projektu do komisji, z nadzieją, że zostanie on dopracowany. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#JanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Dariusza Grabowskiego z koła Ruchu Odbudowy Polski.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#JanKról">Zanim pan poseł zabierze głos, chciałbym przypomnieć w związku z tym, że ciągle słyszę na sali dzwoniące telefony, iż jest zakaz marszałka Sejmu używania telefonów w sali posiedzeń. Przypominam o tym panom posłom, ponieważ to przeszkadza w pracy. Te czynności można wykonywać poza salą obrad.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#JanKról">Proszę pana posła o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#DariuszGrabowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa, którą w tej chwili rozpatrujemy, jest, można powiedzieć, źródłem konfliktu, który na razie tli się, ale na pewno będzie narastał między samorządem czy władzami samorządowymi a środowiskami przedsiębiorców. Wynika to przede wszystkim z faktu tymczasowości statutu przedsiębiorców na targowiskach i w miejscach, gdzie prowadzą działalność gospodarczą. Premier Olszewski zadał kiedyś pytanie: Czyja Polska? Tutaj to pytanie znajduje niejako odpowiedź w takiej trochę mikroskali. To jest Polska władz samorządowych i gminnych. To będzie zapewne już niedługo Polska władz powiatowych, które będą trochę bardziej odległe od tych targowisk, ale jednak będą chciały mieć z tego swoje profity. Chciałbym, żebyście państwo zwrócili uwagę, iż taki niepokój, takie wnioski nasuwają się środowiskom przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#DariuszGrabowski">Rozwiązanie tej kwestii nie jest proste. Trzeba sobie otwarcie powiedzieć: należy znaleźć takie rozwiązanie, które będzie korzystne dla samorządów. Jednak utrwalenie sytuacji, w której samorządy praktycznie są właścicielem, natomiast - jak to moi przedmówcy wyraźnie powiedzieli - przedsiębiorcy nie są właścicielem niczego, w zestawieniu z wielkim kapitałem międzynarodowym, który jednak jest właścicielem nieruchomości, i to takim, który te nieruchomości dostaje, by tak rzec, na tacy od władz lokalnych i samorządowych, to jest stan cokolwiek dziwny. Dlatego uważam, tak jak moi przedmówcy, że trzeba szukać rozsądnego kompromisu. Szedłbym jednak bardziej w kierunku takiego kompromisu, który by stawiał na pierwszym miejscu raczej sytuację ekonomiczną i prawną polskich przedsiębiorców niż władz samorządowych. Samorządność bowiem to nie jest władza samorządu. Samorządność to jest władza ludzi, którzy na terenie działania tych samorządów mieszkają. Tymczasem tutaj zmierza się bardziej w kierunku scedowania wszystkich uprawnień na władze samorządowe.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#DariuszGrabowski">Generalnie my, przedstawiciele Ruchu Odbudowy Polski, dostrzegamy także wiele patologii z tym związanych. Przecież to nie jest tak, że gminy rządzą i nadzorują i ściągają podatki. Gminy często cedują te uprawnienia na dziwne organizmy: spółki, różne twory itd. A wtedy to już nie jest władza samorządowa; to już jest jakaś samowładza lokalna. Jest to zjawisko powszechne.</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#DariuszGrabowski">Dlatego my, posłowie Ruchu Odbudowy Polski, szukając tego kompromisu, będziemy wnosili, by przekazać projekt tej ustawy do komisji, ale będziemy także wnosili, by został on przekazany do Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-267.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#JanKról">Pan poseł z pytaniem, jak rozumiem?</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Stec: Pytanie do pana posła sprawozdawcy.)</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! W związku z wystąpieniem pana posła Kracika, którego zdaniem projekt ustawy utrzymuje status quo, chciałbym, żeby pan sprawozdawca był uprzejmy powiedzieć, że tak nie jest, że projekt ustawy zmierza do zwolnienia tych podmiotów z podatku od nieruchomości, a objęcia ich opłatą targową. Gdyby chcieć utrzymać status quo, projekt musiałby utrzymać zasady podwójnego opodatkowania, które obowiązują dzisiaj. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#JanKról">O głos poprosił pan minister Manugiewicz...</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Chciałbym w trybie sprostowania odpowiedzieć panu posłowi Stecowi, że moja wypowiedź w tej sprawie składała się z dwóch części. Jeśli pan poseł pierwszą tylko usłyszał i skomentował - bardzo mi przykro. Powiedziałem: „z jednej strony”, i wskazałem na różnice, jakie ta nowelizacja ze sobą niesie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#JanKról">O zabranie głosu proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Waldemara Manugiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#WaldemarManugiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu prezesa Rady Ministrów chciałbym przedstawić stanowisko rządu wobec poselskiego projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#WaldemarManugiewicz">Nie będę się odnosił do merytorycznych rozwiązań, bo te zostały przedstawione. Chcę tylko zwrócić uwagę na jedną istotną sprawę, mianowicie zaproponowane w tym projekcie rozwiązanie jest, zdaniem rządu, zbyt daleko idące, ponieważ proponuje zwolnienie od podatku od nieruchomości zarówno osób, które handlują na targowiskach, jak i właścicieli albo posiadaczy targowisk.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#WaldemarManugiewicz">Z wypowiedzi pana posła Fiedorowicza wynikało, że posłowie, którzy byli autorami tej inicjatywy poselskiej, również dostrzegli być może zbyt daleko idące zwolnienie w tej akurat kwestii. Jak rozumiem, wypowiedź pana posła sugeruje, że ta kwestia będzie podnoszona w czasie posiedzeń komisji sejmowych i nastąpi jakaś próba ograniczenia tego zwolnienia. Gdyby tak się stało, rząd w pełni poprze inicjatywę poselską zmierzającą do ujednolicenia - w zasadzie - zasad opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#WaldemarManugiewicz">Zgodnie z tą propozycją wszystkie osoby prowadzące działalność handlową na terenie targowisk byłyby obciążone wyłącznie opłatą targową, nie płaciłyby podatku od nieruchomości, natomiast właściciele zarządzający targowiskiem powinni, tak jak do tej pory, płacić podatek od nieruchomości. W przeciwnym bowiem razie nie płaciliby ani podatku, ani opłaty targowej. W związku z tym jeżeli taka zmiana zostanie zgłoszona i zostanie przyjęta, to rząd udzieli pełnego poparcia tejże inicjatywie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła wnioskodawcę.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Stec: Panie marszałku, mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#JanKról">Pytanie do pana ministra?</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Stec: Tak)</u>
          <u xml:id="u-274.4" who="#JanKról">Proszę bardzo, pan poseł Stanisław Stec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chodzi o to założenie - był pan uprzejmy o tym powiedzieć - że podatek od nieruchomości płaciliby właściciele targowiska, natomiast opłatę targową użytkujący. Przecież pan wie o tym doskonale, że podatek od nieruchomości, który zapłacą właściciele, skalkulują oni w czynszu i wówczas ten, kto będzie handlował na targowisku, zapłaci i opłatę targową, i czynsz wyższy o podatek od nieruchomości zapłacony przez właściciela. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#JanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#JanKról">Czy pan minister chciałby jeszcze ustosunkować się do postawionej kwestii?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#WaldemarManugiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście nie może być takiej sytuacji, że podmiot, który jest właścicielem targowiska albo nim zarządza, nie płaci żadnego zobowiązania albo żadnej należności na rzecz gminy. To byłoby trochę dziwne i kontrowersyjne rozwiązanie. Uważam - tak zrozumiałem z wypowiedzi pana posła Fiedorowicza - że jeżeli chodzi o właścicieli bądź też zarządzających targowiskami, to grupa posłów, którzy byli inicjatorami tej zmiany, chce utrzymać status quo, czyli po prostu ta grupa podmiotów tak jak dzisiaj płaciłaby podatek od nieruchomości, natomiast wszystkie osoby, które prowadzą działalność handlową - mówiąc już potocznie, żeby to było zrozumiałe dla wszystkich - płaciłyby tylko jedno obciążenie na rzecz gminy, które się nazywa opłatą targową. Zarówno podatek od nieruchomości, jak i opłata targowa są dochodem gminy, a więc rozumiem, że gmina działając racjonalnie, decydując o popieraniu przedsiębiorczości, rozwoju handlu, na właściwym, optymalnym poziomie ustalałaby wysokość opłaty targowej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#JanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu w imieniu wnioskodawców pana posła Fiedorowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#CzesławFiedorowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw chciałem odpowiedzieć panu posłowi Grabowskiemu z Ruchu Odbudowy Polski, którego chyba nie ma już w tej chwili... Przepraszam, jest jeszcze pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#CzesławFiedorowicz">Wydaje mi się, że użył pan przesadnych słów, porównując samorząd do takiej mafijnej organizacji, która próbuje jakimś spółkom coś rozdać, a najlepiej to zachodnim - zachodnim niedobrym - i za darmo oddać. Myślę, że jest to zupełnie niesłuszne porównanie, uderzające w samorząd, do którego wszyscy należymy - i pan poseł Grabowski, i ja. Dzięki temu zaś, że mamy wolne wybory, to każdy z nas może być w tym samorządzie, reprezentować społeczność lokalną, mieć prawo decydowania. A decyzje, które musimy podejmować, to konieczność wykonania zadań, jakie są na nas nałożone. W Polsce zgodnie z prawem można zbywać nieruchomości wyłącznie w drodze przetargu. Czyli jeżeli gmina zbywa w drodze przetargu nieruchomość, a do tego przetargu stają również podmioty zagraniczne i proponują ceny wyższe... To wcale nie jest powszechne. Akurat wywodzę się z Polski zachodniej, gdzie niezwykle rzadko jakikolwiek podmiot zagraniczny jest zainteresowany nabywaniem nieruchomości. Mogę powiedzieć w jakimś sensie: niestety, ale z drugiej strony to dobrze, bo rzeczywiście lokalni przedsiębiorcy, lokalni kupcy nabywają te nieruchomości i budują na nich różne obiekty, również hale. Te supermarkety mają na Zachodzie na przykład lokalni, rodzimi przedsiębiorcy, w myśl idei przez państwa głoszonej. Więc w Polsce jest różnie.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#CzesławFiedorowicz">Nie można generalizować, nie można wyrządzać krzywdy samorządom. Natomiast szukając sposobu porozumienia, tego złotego środka, odnosząc się do wypowiedzi kolegów posłów, którzy występowali w imieniu klubów parlamentarnych, do tego, co pan poseł Stec mówił, mogę powiedzieć tylko tyle, że te argumenty, które dzisiaj padały za wprowadzeniem tej zmiany, były przedstawiane w trakcie poprzedniej debaty. Podnosiliśmy te same argumenty. Niestety, wcześniejsza zmiana wprowadziła pewnego rodzaju lukę, z czego na dobrą sprawę skorzystało, z tego co mi wiadomo, tylko jedno miasto, Poznań, które pobrało opłatę targową i jednocześnie podatek od nieruchomości, ze względu na jego wielkość nie mający żadnego znaczenia. Bo cóż z opłaty od nieruchomości od obiektu, który ma 4 m na 4. Nie ma ona żadnego znaczenia. Jednak w gruncie rzeczy stąd bierze się, wydaje się, ta chęć zmiany, która wydaje mi się zmianą w cudzysłowie, w pewnym sensie wylewaniem dziecka z kąpielą. Bo rzeczywiście tutaj nie chodzi o pogarszanie sytuacji kupców, dlatego że ta opłata targowa jest ważna i kupcy, którzy tę opłatę wnoszą, są to bardzo ważne podmioty. Opłata targowa jest istotnym dochodem gminy. Jest takim prostym, tradycyjnym, powszechnym w świecie dochodem gminy i samorządy muszą bronić interesów kupców, ale nie są w stanie regulować tego administracyjnie, nie są w stanie wpływać administracyjnie na wysokość tych opłat, czynią to w uchwałach rad gminy.</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#CzesławFiedorowicz">Muszę zwrócić uwagę na to, iż gdyby, raz jeszcze zwracam na to uwagę, ta zmiana ustawy weszła od 1 stycznia, to wówczas generalnie na terenie całej Polski gminy musiałyby zawierać z kupcami umowy najmu czy dotyczące czynszu. Wówczas rzeczywiście mogłoby dochodzić do różnych dziwnych sytuacji, bo umowę najmu zawiera jakiś podrzędny urzędnik, de facto jest to w dużej mierze poza kontrolą rady gminy, i wysokość tych opłat, tych czynszów w zależności od miejsca mogłaby być bardzo różna. To zagrażałoby interesom kupców, którzy postawili obiekty.</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#CzesławFiedorowicz">Co to są obiekty nietrwale związane z gruntem, od których można byłoby płacić podatek od nieruchomości, a zatem nie trzeba byłoby płacić opłaty targowej? Proszę państwa, spójrzmy, jak to wygląda w Polsce. Są to takie obiekty, które jednego dnia mają dach, a drugiego go nie mają. W momencie gdy składa się deklarację podatkową, mają one dach, a następnego dnia dach się zdejmuje, ponieważ jest ciepło. To są takie obiekty, które składają się z czterech rurek, bocznych ścian i daszku, które jednego dnia mają ściany w tym miejscu, drugiego w innym. Te obiekty były wznoszone na terenie Polski w zdecydowanej większości bez pozwoleń na budowę, jak gdyby za pewnym przyzwoleniem gmin. Czasami był to taki mechanizm w gminach, że rzeczywiście był upust w opłatach targowych, czyli niejako wznoszono te obiekty na koszt gmin, a z całą pewnością z ich łaskawym przyzwoleniem. W zdecydowanej większości tego typu klasycznych targowisk gmina nie ingerowała w to, jak te obiekty wznoszono, jaką część się zajmuje. Liczyło się danego dnia, jaką rzeczywiście część ten podmiot zajmuje, by naliczyć należną opłatę targową, która była znana, powszechna i jasno ustalana.</u>
          <u xml:id="u-279.5" who="#CzesławFiedorowicz">Jeżeli chodzi o kupców rolnych, to myślę, że takie typowe targowisko, na którym płaci się opłatę targową, jest bardzo racjonalnym rozwiązaniem. Na targowiska, na których są wzniesione obiekty tymczasowe, bardzo często zwykli producenci rolni, rolnicy, mają utrudnione wejście czy wręcz nie mają na nich miejsca, dlatego że targowiska ze względu na ich atrakcyjność są zajęte. Ingerencja gminy jest naprawdę ograniczona, to po prostu nie podlega takiemu zajęciu.</u>
          <u xml:id="u-279.6" who="#CzesławFiedorowicz">Sądzę, że - tak jak powiedział pan minister Manugiewicz - w tym kierunku będą zmierzały zmiany i że te zmiany bronią i interesów gmin, i interesów kupców. Myślę natomiast, że przesadne były te argumenty, bo w gruncie rzeczy dzisiejsza zmiana może doprowadzić do tego, że interesy gmin, a także kupców będą poważnie zagrożone. A to dlatego, że gminy, starając się znaleźć dodatkowe środki konieczne do tego, by utrzymać dotychczasowy poziom dochodów - nie by go powiększyć, o czym mówił tutaj pan poseł Wrona, lecz by tylko utrzymać ten poziom, nawet nie zwiększony o poziom inflacji - rzeczywiście musiałyby szukać sposobu na tworzenie nowych targowisk, które byłyby konkurencyjne w stosunku do tych, sposobu na to, by sprzedawać, wydzierżawiać obiekty, które mogłyby również stanowić konkurencję. Oczywiście, myślę, że konkurencja to bardzo dobry mechanizm tworzenia warunków do rozwoju handlu na terenie gminy, ale w gruncie rzeczy dla tych, którzy handlują dzisiaj, byłoby to, niestety, wyzwanie, bo mogłoby to rzeczywiście pogorszyć ich interesy czy sytuację, na co niektórzy dziś tutaj wskazali. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#JanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Grabowski: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#JanKról">Nie może pan już niestety, panie pośle. Lista mówców została wyczerpana. Nie ma takiej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#JanKról">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował poselski projekt ustawy zmieniający ustawę o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-280.5" who="#JanKról">W związku ze zgłoszonym przez pana posła Grabowskiego wnioskiem o skierowanie również projektu ustawy do Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw - jutro tę kwestię w trybie głosowania rozstrzygniemy.</u>
          <u xml:id="u-280.6" who="#JanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13 porządku dziennego: Pierwsze czytanie projektu uchwały w sprawie utworzenia Polskiej Grupy Unii Międzyparlamentarnej.</u>
          <u xml:id="u-280.7" who="#JanKról">Wysoka Izbo! Celem utworzenia Polskiej Grupy Unii Międzyparlamentarnej, której członkami są posłowie i senatorowie, jest współpraca Polski z Unią Międzyparlamentarną, organizacją międzynarodową działającą na rzecz pokoju i współpracy między narodami, oraz umacnianie instytucji przedstawicielskich. W związku z tym Prezydium Sejmu przedłożyło paniom posłankom i panom posłom projekt uchwały dotyczący tej sprawy, zawarty w druku nr 89.</u>
          <u xml:id="u-280.8" who="#JanKról">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-280.9" who="#JanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-280.10" who="#JanKról">Pierwszy zabierze głos pan poseł Krzysztof Kamiński z AWS.</u>
          <u xml:id="u-280.11" who="#JanKról">Nie widzę pana posła, przykro mi. Proszę władze klubu o zwrócenie posłowi uwagi, aby był w momencie, kiedy ma przemawiać.</u>
          <u xml:id="u-280.12" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Iwińskiego z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#TadeuszIwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny SLD popiera projekt uchwały Sejmu w omawianej materii. Unia Międzyparlamentarna to najstarsza i najbardziej reprezentatywna organizacja parlamentarna świata. Istnieje od 110 lat, skupia obecnie parlamentarzystów z ponad 130 państw globu, nie tylko z Europy lecz także z Azji, Afryki, Ameryki Łacińskiej, Australii. Można ją porównać do ogromnej orkiestry symfonicznej, w której w sposób harmonijny, polifoniczny grają poszczególne narodowe instrumenty muzyczne, dęte i smyczkowe, szarpane i uderzane, i tak dalej.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#TadeuszIwiński">Zgodnie ze statutem z 1976 r. Unia Międzyparlamentarna ma 4 cele.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#TadeuszIwiński">Po pierwsze, sprzyja kontaktom, koordynacji i wymianie doświadczeń pomiędzy parlamentami i parlamentarzystami wszystkich krajów.</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#TadeuszIwiński">Po drugie, rozpatruje problemy wagi międzynarodowej, najróżniejsze: ekonomiczne, polityczne, humanitarne, ekologiczne, i wypowiada się na ich temat w celu pobudzenia do działania parlamentów i ich członków.</u>
          <u xml:id="u-281.4" who="#TadeuszIwiński">Po trzecie, włącza się do obrony i popierania praw człowieka, które mają uniwersalny zasięg i których przestrzeganie ma fundamentalne znaczenie dla rozwoju demokracji parlamentarnych.</u>
          <u xml:id="u-281.5" who="#TadeuszIwiński">I wreszcie po czwarte, last, not least, przyczynia się do poszerzenia wiedzy na temat pracy instytucji przedstawicielskich oraz doskonalenia ich środków i działania.</u>
          <u xml:id="u-281.6" who="#TadeuszIwiński">Można zatem powiedzieć, że Unia Międzyparlamentarna ma w istocie te same cele co ONZ. Wspiera ona zresztą działalność Organizacji Narodów Zjednoczonych ściśle z nią współpracując.</u>
          <u xml:id="u-281.7" who="#TadeuszIwiński">Unia Międzyparlamentarna składa się z grup narodowych, w tym z grupy polskiej, działającej od momentu odzyskania przez nasze państwo niepodległości w 1918 r. z krótką, kilkuletnią, przerwą na czas zimnej wojny. Tradycje polskich parlamentarzystów wymagają podtrzymania. Odnoszą się one do takich organów unii, jak: Konferencja Międzyparlamentarna, Rada Międzyparlamentarna, Komitet Wykonawczy, Sekretariat. Nie tak dawno polski parlamentarzysta, poseł, którego niestety już nie ma w tej Izbie, jako że nie przeszedł demokratycznej weryfikacji, został wybrany do 13-osobowego Komitetu Wykonawczego. To pokazuje rangę Polski.</u>
          <u xml:id="u-281.8" who="#TadeuszIwiński">Następstwem utworzenia Polskiej Grupy Unii Międzyparlamentarnej będzie między innymi powstanie grup czy też zespołów bilateralnych. W poprzedniej kadencji funkcjonowało ich ponad 50. Po podjęciu tej uchwały będą one mogły wznowić swą działalność i będą mogły powstać inne. Wydaje się, że w tej kadencji Sejmu szczególną rolę będą odgrywały zespoły i grupy: Polska - państwa ościenne, Polska - kraje Unii Europejskiej i NATO, gdyż także i tę płaszczyznę można wykorzystać do przyspieszenia procesu ratyfikacji porozumień w sprawie wstąpienia Polski do Paktu Północnoatlantyckiego i nie tylko. Chcę dodać, że przewodniczący Unii Międzyparlamentarnej, wybrany niedawno, wybitny socjalista, parlamentarzysta hiszpański, Miguel Angel Martinez jest wielkim przyjacielem naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-281.9" who="#TadeuszIwiński">Kończąc, panie marszałku, chcę powiedzieć, że Unia Międzyparlamentarna powstała z inicjatywy parlamentarzystów francuskich i brytyjskich. Chociaż Talleyrand mawiał nieco złośliwie, że Anglia ma 3 sosy i 300 wyznań, a Francja 3 wyznania i 300 sosów, to parlamentarzyści znad Sekwany i znad Tamizy, i ze wszystkich innych państw, potrafią - poniekąd tradycyjnie - dobrze współdziałać w ramach unii.</u>
          <u xml:id="u-281.10" who="#TadeuszIwiński">Popierając raz jeszcze w imieniu klubu SLD projekt uchwały Sejmu, pragnę wyrazić głębokie przekonanie, iż Polska Grupa Unii Międzyparlamentarnej nadal będzie w tym gronie pracować z powodzeniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu panią poseł Olgę Krzyżanowską z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu klubu Unii Wolności chcę poprzeć uchwałę Prezydium Sejmu dotyczącą powstania w polskim Sejmie - w tym polskim Sejmie - Polskiej Grupy Unii Międzyparlamentarnej. Jest to organizacja - o czym mówił mój przedmówca, pan poseł Iwiński - z ogromnie starymi tradycjami parlamentarnymi. Chyba najstarsza. Byłam jej członkiem, byłam w jej zarządzie, przez krótki czas byłam jej przewodniczącą jeszcze w pierwszym tak zwanym kontraktowym Sejmie i mogę opowiedzieć swoje osobiste wrażenia. Nie jest to organizacja, która podejmuje ostre, szybkie i bardzo aktualne decyzje. Może właśnie dlatego, że przyjęcie do tej organizacji nie jest obwarowane tak bardzo ścisłymi restrykcjami, jak na przykład przyjęcie do Rady Europy, są tam kraje, które mają w pełni demokratyczne rządy i w pełni demokratyczną praktykę tych rządów, są kraje mniej demokratyczne, są kraje, do których, przypuszczam, wielu z nas miałoby zastrzeżenia. Ale może właśnie dlatego warto się spotykać z parlamentarzystami z różnych krajów, w takim gronie, w którym może łatwiej na coś wpłynąć, wymienić opinie, skrytykować, czego czasami rządy nie mogą zrobić ze względu na liczne uwarunkowania.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Chciałabym jeszcze powiedzieć o pewnej praktycznej rzeczy. W międzynarodowych ciałach parlamentarnych o tak szerokim zasięgu jak Unia Międzyparlamentarna tworzy się pewna opinia parlamentarzystów. My raz nimi jesteśmy, raz nie, odchodzimy, ale jednak istnieje coś takiego, co się nazywa światem parlamentarzystów. To, jak my będziemy - jako Polacy - występowali w Unii, jak będziemy prezentowali nasze stanowisko, nie tylko polskie, ale stanowisko dotyczące tego, co się teraz dzieje w świecie, co nas niepokoi, co chcielibyśmy zmienić, dla Polski jest bardzo ważne, jest jej potrzebne. Jeśli chodzi o polski parlament, mamy w tej chwili miejsce w Komitecie Wykonawczym i powinniśmy je utrzymać oraz dalej prowadzić tę politykę, jaką staraliśmy się zawsze jako polscy parlamentarzyści prowadzić, to znaczy myśleć o tym, co jest dla kraju dobre, ale i o tym, co się dzieje w świecie na co powinniśmy się zgodzić, a na co nie możemy się zgodzić. Nasz głos, myślę, w takich organizacjach powinien być bardzo wyraźnie słyszany.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Chciałabym zwrócić uwagę, że tam bardzo wyraźnie jest zawsze podnoszone to, że musi być całe spektrum polityczne każdego parlamentu. Są tam grupy, które się kojarzą, powiedziałabym, ze względów światopoglądowych, i myślę, że tak powinno być. To znaczy, to jest jakieś pole do dyskusji na forum międzynarodowym.</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Przechodząc na nasz polski teren, powtarzam to, co już powiedział mój przedmówca: po powołaniu Polskiej Grupy Unii Międzyparlamentarnej mamy możliwość powołania grup bilateralnych. Wspólnie z każdym parlamentem, który chciałby z nami nawiązać kontakt poprzez parlamentarzystów, możemy taką grupę powołać. Myślę, że teraz, kiedy Polska ma przed sobą ważne zadanie wejścia do struktur europejskich, znalezienie się wśród parlamentarzystów krajów, które będą o naszym losie w tym sensie decydować, których opinia będzie się liczyła w parlamentach, jest bardzo ważne i cenne.</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#OlgaKrzyżanowska">I ostatnia uwaga, może już, powiedziałabym, techniczna, do tych z państwa parlamentarzystów, którzy chcieliby pracować w tych grupach. To nie są wyjazdy przyjemnościowe, to jest ciężka praca, ale praca, którą trzeba podjąć i która, jak myślę, będzie bardzo przydatna dla kraju. Klub Unii Wolności będzie współpracował z Unią. Prosimy o przyjęcie uchwały Prezydium Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#JanKról">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#JanKról">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#JanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#JanKról">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm przystąpił niezwłocznie do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#JanKról">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-284.5" who="#JanKról">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-284.6" who="#JanKról">Przystępujemy zatem do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-284.7" who="#JanKról">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie zabrać głos w drugim czytaniu projektu uchwały?</u>
          <u xml:id="u-284.8" who="#JanKról">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-284.9" who="#JanKról">Do głosowania nad projektem uchwały przystąpimy w bloku głosowań, które odbędą się jutro, jak się przewiduje, ok. godz. 16 - dokładna godzina głosowania w dniu jutrzejszym zostanie podana jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-284.10" who="#JanKról">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-284.11" who="#JanKról">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-284.12" who="#JanKról">Pierwszą proszę o wygłoszenie oświadczenia panią poseł Reginę Pawłowską z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#ReginaPawłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nawiązując do chwalebnego apelu pana posła Rulewskiego, występującego dzisiaj w imieniu klubu Unii Wolności, który to apel dotyczy zrzeczenia się nagrody rocznej przez osoby sprawujące funkcje publiczne, m.in. przez posłów, ośmielam się zauważyć, że apel ten w ustach pana posła Rulewskiego brzmi niewiarygodnie, dlatego że Sejm poprzedniej kadencji, a konkretnie komisja regulaminowa zajmowała się sprawą pana posła Rulewskiego, który jako jeden z nielicznych prowadził działalność gospodarczą, pobierając jednocześnie uposażenie poselskie.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#ReginaPawłowska">Dodam również...</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Iwanicki: Ale to nie regulamin...)</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#ReginaPawłowska">Tak, było to niezgodne z regulaminem Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Iwanicki: Z regulaminem nie ma to nic wspólnego.)</u>
          <u xml:id="u-285.5" who="#ReginaPawłowska">Ma, bo akurat w ustach pana posła Rulewskiego nie brzmi to wiarygodnie w tym momencie.</u>
          <u xml:id="u-285.6" who="#ReginaPawłowska">Dodam również, że jedynie klub SLD, posłowie klubu SLD przez trzy miesiące od czasu powodzi przekazywali wszystkie swoje diety na rzecz powodzian. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-285.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#JanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#JanKról">Celem sprostowania chcę wyjaśnić, że wielu posłów innych klubów takie decyzje również podjęło. Śmiem twierdzić, że prawie wszyscy posłowie poprzedniej kadencji swoje trzymiesięczne diety przeznaczyli na pomoc dla powodzian. To gwoli prawdy.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#JanKról">Proszę o wygłoszenie oświadczenia pana posła Wojciecha Nowaczyka z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#WojciechNowaczyk">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#WojciechNowaczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zmuszony jestem oświadczyć, że tu w Sejmie, w jego budynkach, są ograniczane prawa poselskie. To oświadczenie kieruję do pana marszałka Macieja Płażyńskiego, który z mocy swego stanowiska winien dbać o ochronę praw poselskich, co też osobiście oświadczył uroczyście tuż po swoim wyborze. To były słowa. A praktyka to przeciwieństwo, co z bólem stwierdzam.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#WojciechNowaczyk">Od kilku już tygodni we wtorki, dni posiedzeń komisji i klubów poselskich, uniemożliwia się posłom dostęp do skrytek w tzw. dolnej palarni i odbiór materiałów poselskich. Ma to miejsce poprzez zamykanie drzwi, z dodatkowym postawieniem przy nich Straży Marszałkowskiej. Rzekomo w tym czasie odbywają się tam tajne obrady znacznego ugrupowania. Ostatnio miało to miejsce we wtorek, 2 grudnia i również miało to miejsce w dniu wczorajszym, to jest w środę, 10 grudnia. Gdy zwróciłem się do Straży Marszałkowskiej z zapytaniem, co to ma oznaczać, otrzymałem odpowiedź, że otrzymali polecenie od władz, by nikogo nie wpuszczać na korytarze za salą posiedzeń. Z tego powodu złożyłem ustną skargę u marszałka Sejmu pana Macieja Płażyńskiego w dniu 2 grudnia o godzinie 19.20. Pan marszałek na złożoną skargę zareagował w charakterystyczny dla siebie sposób: milcząco, z kamiennym wyrazem twarzy.</u>
          <u xml:id="u-287.3" who="#WojciechNowaczyk">Moja uwaga nie odniosła spodziewanego skutku, czego potwierdzeniem jest nadal utrzymujący się stan uniemożliwiający dostęp do skrytek poselskich w tzw. dolnej palarni, co miało miejsce, o czym już wspominałem, i w dniu wczorajszym. W tej sprawie, jak się orientuję, zgłoszono już dwie pisemne skargi do pana marszałka Macieja Płażyńskiego, na które nie otrzymano odpowiedzi. Składam w tej bulwersującej sprawie oświadczenie poselskie i zapytuję pana marszałka: Kiedy posłowie będą równo traktowani tu, w tym Sejmie, bez względu na przynależność partyjną i klubową? Kiedy będą mieli możliwość korzystania z praw im przysługujących tu, w tym gmachu sejmowym? Z bólem składam to oświadczenie, nie chcę, ale muszę. I na koniec oświadczam, że będę dochodził swych praw aż do skutku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#JanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#JanKról">Prezydium Sejmu rozpatrzy sprawę zgłoszoną przez pana posła.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#JanKról">Proszę o wygłoszenie oświadczenia pana posła Wiesława Wodę z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chcę oświadczyć, że w dniu dzisiejszym, od godz. 18 brałem udział we wszystkich głosowaniach. Jednak maszyna odnotowała udział tylko w kilku ostatnich. Moja próba wyjaśnienia tego na stanowisku komputerowym nie dała stosownego, pozytywnego wyniku, więc nie wiem, co mam jeszcze zrobić, oprócz oświadczenia posłów sąsiadów, żeby potwierdzić, że jednak w głosowaniach brałem udział, a wcześniej byłem obecny na sali. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#JanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#JanKról">Sprawdzaliśmy, urządzenia do głosowania są sprawne. Bardzo proszę również, żeby zwracać uwagę, w jaki sposób, czy poprawnie, są włożone karty, czy rzeczywiście wchodzą tak, jak powinny do otworu na nie przewidzianego.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#JanKról">Proszę o wygłoszenie oświadczenia pana posła Aleksandra Bentkowskiego z PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#AleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z wypowiedzią pana posła Antoniego Macierewicza złożoną w Sejmie w dniu 5 grudnia 1997 r. oświadczam, że podejmując decyzję o kandydowaniu do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z pełną świadomością i odpowiedzialnością złożyłem pisemne oświadczenie, że nie byłem współpracownikiem Służby Bezpieczeństwa. Wypowiedź posła Antoniego Macierewicza odbieram jako próbę dalszego szkalowania mojej osoby. Wypowiedź ta jest dla mnie tym bardziej bolesna, że mam ograniczone możliwości obrony.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#AleksanderBentkowski">Oświadczam, że w życiu kieruję się zasadą, by swoim postępowaniem nie czynić komukolwiek krzywdy i nigdy świadomie tej zasady nie złamałem. Stojąc dzisiaj przed Wysokim Sejmem stanowczo oświadczam, że nigdy świadomie komukolwiek nie szkodziłem i nie współdziałałem ze służbami specjalnymi PRL. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#JanKról">Chciałem poinformować pana posła oraz Wysoką Izbę, że Prezydium Sejmu zajmowało się treścią oświadczenia pana posła Macierewicza i skierowało sprawę do Komisji Etyki Poselskiej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#JanKról">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#JanKról">Zarządzam przerwę w obradach do jutra, tj. 12 grudnia, do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#JanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-292.6" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 19 min 41)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>