text_structure.xml
19.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Porządek obrad został państwu doręczony wcześniej i dotyczy on zaopiniowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 maja 1998 r. sygn. akt. 38/97 w sprawie niezgodności z Konstytucją art. 3 ust. 2 i art. 39 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych oraz art. 8 pkt 6a ustawy z dnia 25 marca 1994 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy. Ponieważ na posiedzeniu nie jest obecny poseł Paweł Jaros, który występował przed Trybunałem Konstytucyjnym, przedstawię jego opinię, która zawarta jest w biuletynie z posiedzenia naszej Komisji z dnia 1 lipca 1998 r., celem przypomnienia.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PosełStanisławIwanicki">Omawiając wymienione orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego poseł Paweł Jaros stwierdził, co następuje: „Zaskarżone przepisy dotyczyły tego, że nowelizacja ustawy o strażach gminnych odbierała gminom warszawskim możliwość tworzenia straży gminnych, ustalania ich statutu, zasad funkcjonowania i zasad finansowania.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PosełStanisławIwanicki">Ponadto zostały zaskarżone przepisy dotyczące konieczności zasięgania opinii przez zarządy gmin w procesie powoływania i odwoływania komendanta straży gminnych.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PosełStanisławIwanicki">Ujmując rzecz krótko, w zakresie dotyczącym tworzenia jednostek straży gminnych przez Radę Miasta Stołecznego Warszawy Trybunał Konstytucyjny przyznał rację wnioskodawczyniom - gminom warszawskim stwierdzając, że przepisy te są niezgodne z Konstytucją, albowiem zbyt głęboko ustawodawca narusza zasadę samodzielności gmin.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#PosełStanisławIwanicki">Gminy są jednostką podstawową samorządu terytorialnego i odebranie im tego prawa poprzez przekazanie go do organu obligatoryjnego związku komunalnego, bo takim jest miasto stołeczne Warszawa, a nie jest to jednostka samorządu terytorialnego, jest zbyt daleko idącą ingerencją w samodzielność gminy i dlatego Trybunał Konstytucyjny orzekł niezgodność z konstytucją w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#PosełStanisławIwanicki">Podobnie za niekonstytucyjne uznano przepisy, aby Rada Miasta Stołecznego Warszawy mogła określać zasady finansowania jednostek straży gminnych, nie można bowiem w drodze uchwały, czyli przepisów prawa miejscowego, nadawać czy zmieniać zasady finansowania, gdyż jest to zastrzeżone dla przepisów rangi ustawowej.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#PosełStanisławIwanicki">Natomiast za zgodne z Konstytucją Trybunał Konstytucyjny uznał przepisy nakazujące zarządom gmin zasięganie opinii komendanta wojewódzkiego Policji w procesie powoływania i odwoływania komendantów straży gminnych i wydaje się, że jest to logiczne rozstrzygnięcie, tym bardziej że zostały zwiększone uprawnienia straży gminnych, a zatem nadzór fachowy tym bardziej powinien być wzmocniony.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#PosełStanisławIwanicki">Tyle tytułem sprawozdania na temat wyroku Trybunału. Wydaje się, że z punktu widzenia i Konstytucji, i rozstrzygnięcia Trybunału należy się zgodzić z wywodem Trybunału i zaakceptować omawiane orzeczenie”.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#PosełStanisławIwanicki">Tyle pozwoliłem sobie zacytować z wystąpienia na forum naszej Komisji posła sprawozdawcy, P. Jarosa.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#PosełStanisławIwanicki">Jak państwo pamiętacie, zwróciliśmy się o opinię do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących ustroju oraz samorządu miasta stołecznego Warszawy. Opinia taka została przyjęta na posiedzeniach tej Komisji w dniach 16 i 28 lipca br. i jest ona negatywna co do zasadności przedmiotowego wyroku. Za chwilę poproszę przewodniczącego Komisji posła Piotra Wójcika o krótkie uzasadnienie tej opinii.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#PosełStanisławIwanicki">Jednocześnie pozwoliłem sobie przedstawić państwu opinię na temat orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego przewodniczącego Rady Miasta Stołecznego Warszawy, która została państwu wcześniej doręczona. I ta opinia jest negatywna co do zasadności orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełPiotrWójcik">Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących ustroju oraz samorządu m.st. Warszawy na wniosek Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka przeprowadziła dyskusję na temat opiniowanego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i wyraziła negatywną opinię co do zasadności przedmiotowego wyroku, zdecydowaną większością głosów.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosełPiotrWójcik">Podstawą zajęcia takiego stanowiska był szereg argumentów wynikających z dyskusji poselskiej, a po części również z doświadczeń związanych z pracami Komisji nad ustrojem Warszawy.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PosełPiotrWójcik">Argumentem najważniejszym, przeważającym było stwierdzenie, że istnieje regulacja konstytucyjna, dotycząca stolicy Polski - Warszawy.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PosełPiotrWójcik">Poza tym stan prawny dotyczący ustroju m. st. Warszawy jest opisywany ustawą szczególną, a specyficzne rozwiązania dla stolicy istnieją od początku istnienia samorządu po reformie 1989 r.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PosełPiotrWójcik">W związku z tym trudno byłoby zgodzić się Komisji z argumentacją Trybunału stwierdzającą, że brak podstaw do tego, aby w sposób szczególny regulować ustrój m. st. Warszawy. On jest uregulowany od początku w sposób szczególny i istnieje daleko idąca różnica między ustrojem jakiejkolwiek gminy w Polsce a gminami warszawskimi.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PosełPiotrWójcik">Ten wywód jest zasadny jeśli chodzi o rozstrzygnięcie dotyczące straży gminnych z tego powodu, że głównym elementem wyroku Trybunału jest stwierdzenie, że ustawa o strażach gminnych i ustawa warszawska poprzez przeniesienie ponad poziom gminny uprawnień do regulowania zasad funkcjonowania straży gminnych ogranicza zasadę samodzielności gmin chronioną konstytucyjnie.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PosełPiotrWójcik">W tym miejscu trzeba powiedzieć, że podniesiony został bardzo mocno argument wywiedziony z orzeczeń i uzasadnień do orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w sprawach dotyczących ustroju m.st. Warszawy, z którego wynika, że orzecznictwo to jest jednolite. Trybunał z jednej strony broni bardzo rygorystycznie i bardzo daleko, interpretując zasadę samodzielności gminy, tejże samodzielności, ograniczając niejako prawo ustawodawcy do regulowania stosunków ustrojowych m. st. Warszawy w sposób odrębny.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PosełPiotrWójcik">W innym z kolei punkcie uzasadnienia Trybunał stwierdza, że ustawodawca ma prawo do regulowania ustroju miasta w sposób odrębny z tym, że te regulacje odrębne powinny być uzasadnione celem, ochroną wartości dobra publicznego i mieć swój wyraz w wystarczająco szczegółowo i precyzyjnie zapisanej ustawie.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#PosełPiotrWójcik">Komisja stanęła na stanowisku, że z przepisu konstytucyjnego o stołeczności Warszawy wynika podstawowy argument konstytucyjny dla odrębności ustroju Warszawy i dla możliwości dla ustawodawcy regulowania w sposób odmienny, z zachowaniem kryteriów, o których była mowa, ustroju i kwestii szczegółowych dotyczących ustroju Warszawy.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#PosełPiotrWójcik">Odrębność Warszawy wynika z jej stołeczności oraz charakteru miasta, które nie jest wyłącznie zbiorem samodzielnych odrębnych gmin, jakby miast w mieście, ale jest jednym organizmem miejskim, powiązanym infrastrukturalnie i przestrzennie. Nie można mówić o Warszawie wyłącznie w kategoriach odrębności gmin.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#PosełPiotrWójcik">Komisja uznała, że tak daleko idąca interpretacja zasady samodzielności gmin, ograniczająca prawo ustawodawcy do uregulowania na poziomie ponadgminnym pewnych niezbędnych zadań i kwestii dotyczących w tym przypadku straży gminnych - zadania ochrony porządku publicznego - jest interpretacją zbyt daleką idącą i przeczącą zasadniczemu celowi regulacji dotyczącej straży gminnej - właściwego, skoordynowanego na obszarze całego miasta wykonywania wspomnianej ochrony porządku publicznego.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#PosełPiotrWójcik">Były przytaczane przykłady bardzo konkretnych nieprawidłowości i dysfunkcji tych rozwiązań, które w praktyce warszawskiej doprowadziły do istnienia kilku straży miejskich, łącznie z praktycznymi skutkami polegającymi na konfliktach między strażami gminy centrum i m. st. Warszawy.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#PosełPiotrWójcik">Absurdalnym rozwiązaniem jest sytuacja, w której zasada samodzielności gmin, skutkująca istnienie wyłącznie straży gminnych w gminach prowadzi do tego, że strażnik miejski z jednej gminy może interweniować tylko do granic gminy, a dalej nie - choćby zdarzenie wymagające interwencji zaszło po drugiej stronie ulicy. Ta dygresja jest o tyle zasadna, że w tym przypadku nie zostały wzięte pod uwagę wszystkie okoliczności sytuacji łącznie z nieuwzględnieniem opinii Rady Miasta Stołecznego Warszawy przez Trybunał, co przy innych sprawach dotyczących ustroju Warszawy było uwzględniane.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#PosełPiotrWójcik">Wracając do początkowego wątku wypowiedzi najistotniejszym argumentem i problemem prawnym jest to, że tak daleko idąca interpretacja konstytucyjnej zasady ochrony samodzielności gminy prowadziłaby faktycznie do wprowadzenia nie istniejącej zasady niereformowalności ustroju gminy, zwłaszcza warszawskiej, funkcjonującej w większym organizmie jednolitego miast.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#PosełPiotrWójcik">Tak daleko idąca interpretacja prowadzi do tego, że Trybunał w swym wyroku i u jego uzasadnieniu dokonuje interpretacji pozycji konstytucyjnej parlamentu - Sejmu i Senatu, po prostu ograniczając ją.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#PosełPiotrWójcik">Mamy obecnie do czynienia z przepisami owej konstytucji, które są praktycznie stosowane i uciera się również pewien zwyczaj konstytucyjny. W związku z tym posłowie podnosili argument, że zbyt daleko idąca rola Trybunału, sprowadzająca się do ograniczania konstytucyjnej funkcji merytorycznych rozstrzygnięć - nie tylko prawnych i proceduralnych - parlamentu jest za daleko idąca. Był to bardzo istotny argument uzasadnienia opinii Komisji.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#PosełPiotrWójcik">Podsumowując pragnę w imieniu Komisji zarekomendować Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka naszą opinię i prosić o jej uwzględnienie.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Czy na ten temat ktoś z państwa pragnie zabrać głos? Przypominam, że w części dyskusja taka odbyła się już na posiedzeniu Komisji w dniu 1 lipca br.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełWitMajewski">Zgadzam się w pełni ze stanowiskiem Komisji Nadzwyczajnej. Przepisy poprzednio obowiązującej i aktualnej Konstytucji stanowią, że stolicą Polski jest Warszawa i ten przepis konstytucyjny pozwala traktować ustrój Warszawy w sposób odrębny, jako stolicy kraju.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PosełWitMajewski">Oparcie orzeczenia na części przepisów konstytucyjnych nie powinno nas przekonywać z prawnego punktu widzenia do zasadności tego orzeczenia Trybunału. Oświadczam też, że po konsultacjach wśród zainteresowanych ustrojem Warszawy jesteśmy za poparciem stanowiska Komisji Nadzwyczajnej i głosowaniem za odrzuceniem omawianego orzeczenia Trybunału.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Uważam, że z przepisu konstytucyjnego poprzedniego i obecnego, w którym to przepisie mowa jest o tym, że stolicą Polski jest Warszawa wynika tylko tyle, ile jest napisane.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jeżeli państwo wywodzicie z tego zapisu, iż stąd należą się szczególne względy i szczególne uprawnienia, to jesteście państwo w błędzie, bo tam nic więcej napisane nie jest. Dlatego też w imieniu członków klubu Unii Wolności oświadczam, że będziemy za orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełKazimierzUjazdowski">Chciałbym zadać pytanie zwolennikom orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, jaka jest zasada ustrojowa, która nie pozwala ustawodawcy na odrębną regulację któregokolwiek z samorządów miejskich w państwie? Gdzie ona jest zapisana w Konstytucji?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">To znana zasada równości podmiotów, w tym przypadku zasada równości wszystkich gmin. Nie widzimy podstaw, aby wyróżniać akurat Warszawę w sposób szczególny, jak państwo chcecie uczynić. To samo mówi Trybunał Konstytucyjny, nie znajdując w konstytucji podstaw do szczególnego traktowania m. st. Warszawy inaczej niż innych gmin.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełKazimierzUjazdowski">W polskim systemie prawnym istnieją tego typu ustawy, których skutkiem jest zróżnicowanie uprawnień gmin. Są to wszystkie ustawy popilotażowe, które mają taki właśnie charakter w zakresie przenoszenia kompetencji publicznych na samorządy miejskie, a skutkiem jest to, co poseł J. Wierchowicz nazywa nierównością uprawnień publicznych.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełKazimierzUjazdowski">W każdym dużym kraju europejskim istnieje zróżnicowanie uprawnień poszczególnych samorządów miejskich, a w sposób szczególny dotyczy to stolic i w moim przekonaniu nie łamie to żadnej zasady ustrojowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełWitMajewski">W ramach polemiki z posłem J. Wierchowiczem chciałbym zaznaczyć, że właśnie pozbawianie mieszkańców Warszawy prawa do życia w mieście Warszawa jest nierównością, bo oznacza jedynie mieszkańców, którzy nie mieszkają w mieście, a w związku komunalnym gmin. I tu widzę nierówność, że wszystkie inne miasta traktowane są jednakowo z wyjątkiem Warszawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełStanisławIwanicki">To ostatnie bardziej wynika z samego ustroju Warszawy i uregulowań prawnych, które nadały temu ustrojowi taki a nie inny kształt, niż z tego orzeczenia, które rozpatrujemy.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PosełStanisławIwanicki">Chciałbym jeszcze raz podkreślić, że jest to chyba jedno z ostatnich posiedzeń Komisji, kiedy opiniujemy orzeczenia Trybunału, bo niebawem musimy przyzwyczaić się do nowej sytuacji w naszym kraju, w której dyskusji takiej prowadzić nie będziemy. Takie są rozwiązania konstytucyjne i czy nam się to będzie podobało czy nie Trybunał Konstytucyjny jest wyposażony w prerogatywy, z którymi także władza ustawodawcza musi się godzić. Nie ograniczam dyskusji, ale nie chciałbym, abyśmy powtarzali te wszystkie argumenty i wnioski, jakie wynikają z posiadanych przez każdego z członków Komisji dokumentów.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#PosełStanisławIwanicki">Jeżeli nie ma innych głosów, przystąpimy do głosowania pozytywnego zaopiniowania orzeczenia rozpatrywanego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#PosełStanisławIwanicki">Stwierdzam, że w wyniku głosowania Komisja przy 3 głosach za pozytywną opinią, 8 głosach przeciwnych i 3 wstrzymujących wyraziła negatywną opinię o orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#PosełStanisławIwanicki">Proponuję, by sprawozdawcą na plenarnym posiedzeniu Sejmu był poseł Paweł Jaros, który występował przed Trybunałem Konstytucyjnym i przedstawiał swoje stanowisko ma forum Komisji. Jeżeli nie usłyszę głosu sprzeciwu, to uznam, że Komisja przyjęła wniosek, by posłem sprawozdawcą był Paweł Jaros. Czy w ramach wolnych wniosków ktoś pragnie zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełKazimierzUjazdowski">Otrzymaliśmy do skrytek poselskich wstępną decyzję Prezydium Sejmu, iż nad projektem uchwały o podjęciu przez Sejm RP działań służących skutecznemu przeciwdziałaniu wzrastającej przestępczości w państwie Prezydium proponuje nie przeprowadzać debaty. Myślę, że niezależnie od tego, jakie stanowiska w tej kwestii zajmują poszczególne ugrupowania zrozumiałem z przebiegu naszej dyskusji, że całej naszej Komisji zależy na tym, aby odbyła się poważna dyskusja nad modelem polityki karnej. Kolejna decyzja Prezydium zamykająca możliwość dyskusji nie jest zgodna z funkcją parlamentu i z interesem publicznym. Dlatego też namawiam państwa, aby upoważnić przewodniczącego Komisji do zwrócenia się do Prezydium Sejmu z wnioskiem o przeprowadzenie choćby krótkiej debaty w tej kwestii. Jedyna poważna dyskusja nad kształtem polityki karnej toczy się na forum naszej Komisji i nie ma publicznego charakteru.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zgadzam się z posłem K. Ujazdowskim w przedstawionej sprawie i może warto byłoby zaprezentować stanowisko prezydium Komisji lub całej Komisji dla wzmocnienia wpływu na Prezydium Sejmu. Rzeczywiście w tej sprawie trzeba przeprowadzić co najmniej krótką debatę.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Jeżeli nie będzie głosu sprzeciwu, uznam, że Komisja upoważniła mnie do wystąpienia do Marszałka Sejmu z wnioskiem o przeprowadzenie przynajmniej krótkiej debaty w tej sprawie. Wniosek taki wystosowałbym w przyszłym tygodniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełTeresaLiszcz">Gorąco popieram tę propozycję i chcę dodać, żeby ta debata odbyła się w odpowiednim czasie, tj. przed południem w czasie transmitowania obrad przez telewizję.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełPawełJankiewicz">Popieram stanowisko poseł T. Liszcz, z tym że proponowałbym rozpoczęcie wniosku od debaty średniej, która byłaby ze wszech miar pożądana i pozwala na łatwiejsze wyrażenie zgody na debatę krótką. Zaproponowanie debaty krótkiej - przy oporze Prezydium - powoduje właściwe utrzymanie stanowiska Prezydium Sejmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Wobec ogólnego poparcia wystąpię z wnioskiem o przeprowadzenie w tej sprawie debaty średniej w godzinach przedpołudniowych i uzasadnię go tym, że w tej chwili zagrożenie przestępczością, przynajmniej w badaniach opinii publicznej, stawiane jest na pierwszym miejscu i skuteczna walka z nią jest jednym z głównych zadań państwa, w tym także władzy ustawodawczej. Na tym zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>