text_structure.xml 40.8 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 6 grudnia 1978 r. Komisja Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług, obradująca pod przewodnictwem posła Zbigniewa Rudnickiego (SD), rozpatrzyła projekt uchwały o narodowym planie społeczno-gospodarczym ona z projekt ustawy tapetowej na rok 1979 w częściach dotyczących: Centralnego Związku Spółdzielni Spożywców „Społem” oraz Centralnego Związku Spółdzielni Rolniczych „Samopomoc Chłopska”.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: minister handlu wewnętrznego i usług Adam Kowalik, prezes Zarządu CZSR „Samopomoc Chłopska” minister Jan Kamiński, wiceprezes Zarządu CZSS „Społem” - Franciszek Łoś, przedstawiciele Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Ministerstwa Finansów i Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Projekt planu CZSS „Społem” zreferowała poseł Eugenia Kempska (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Plan na 1979 r. przewiduje zwiększenie dostaw żywności na rynek o, 9,2%, a napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych o 12,1% w porównaniu z rokiem bież. Po raz pierwszy przy planowaniu dostaw i sprzedaży CZSS „Społem” wyodrębnił napoje alkoholowe o wyroby tytoniowe z ogólnej masy produktów żywnościowych. Uwzględniając społeczne postulaty i potrzeby ograniczenia sprzedaży alkoholu w sieci spożywczej, jak też usuwania niektórych napojów alkoholowych ze sprzedaży w sklepach spożywczych, wydaje się niezbędne wprowadzenie nowych zasad odrębnego rozliczania obrotów żywnością i używkami. Tylko wtedy aparat handlu nie będzie zainteresowany aktywizacją sprzedaży alkoholu, a nie wykonanie planu tej sprzedaży będzie świadczyło o postępie w społecznych wysiłkach zwalczanie pijaństwa i nadużywania wyrobów tytoniowych.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Tempo wzrostu dostaw niektórych towarów nie zaspokoi potrzeb rynkowych i nie pozwoli na odczuwalną potrzebę zaopatrzenia rynku nie tylko w mięso i jego przetwory, ale także w ryby, kaszę gryczaną, śmietanę, masło, odżywki dla niemowląt sygnalizuje się także brak pokrycia zapotrzebowania rynku na szkło stołowe, porcelanę, emaliowane naczynia kuchenne, proszki do i prania i niektóre wyroby kosmetyczne.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Przewiduje się oddanie w 1979 r. do użytku 445 sklepów, ale jednocześnie zlikwiduje się 349 małych sklepów. Przeciętna powierzchnia użytkowa sklepu „Społem” zwiększy się o 7,5 m2.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Plan zakłada dalsze zwiększenie wartości sprzedaży w gastronomii z tym, że wycinek planu. 5-letniego przewidywał na 1979 r. sprzedaż wyższą o 1,2 mld zł., co może być konsekwencją decyzji ograniczającej sprzedaż o 1,2 mld zł., co może być konsekwencją decyzji ograniczającej sprzedaż alkoholu w tych zakładach.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Niezależnie od rozszerzenia abonamentowej sprzedaży podstawowych posiłków dla pracowników zakładów pracy w restauracjach oraz sprowadzenia we wszystkich zakładach sprzedaży popularnych posiłków firmowych z bonifikatą. „Społem” przewiduje rozwój jadłodajni osiedlowych, barów szybkiej obsługi, barów mlecznych i innych placówek tzw. małej gastronomii. Liczba zakładów i punktów gastronomicznych wzrośnie w ciągu roku o 508, liczba zaś miejsc w stołówkach i bufetach w zakładach pracy zwiększy się o 23, 5 tys.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Na uznanie zasługuje systematyczny rozwój działalności usługowej CZSS „Społem”. Zmniejszanie zatrudnienia w usługach handlowych nie wydaje się słuszne i uzasadnione, może bowiem, ograniczyć ich zasięg, co byłoby ze szkodą dla konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">W zakresie produkcji własnej na uwagę zasługuje sytuacja w piekarnictwie. Wykruszają się stara, wyeksploatowane zakłady. W 1979 r. przewiduje się oddanie do użytku 12 nowych piekarni.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Na sytuację ujemnie wpływa okoliczność, że rzemiosło nie wywiązuje się z realizacji programu rozwoju produkcji pieczywa. W rezultacie CZSS „Społem” zwiększa produkcję kosztem asortymentu.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Rozwój piekarnictwa pochłonie 60% limitu nakładów inwestycyjnych. Ponieważ limit inwestycyjny jest niższy od przewidywanego wykonania tegorocznego, na właściwe inwestycje handlowe w przyszłym roku przypada tylko 51% nakładów poniesionych w 1973 r. Budowane będą nowe pawilony handlowe, nie nastąpi natomiast poprawa sytuacji magazynowej, co - zwłaszcza w nowych województwach - utrudnia organizowanie dostaw.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Zmniejszenie o 4 330 osób stanu zatrudnienia w CZSS „Społem” będzie wymagało ograniczenia zatrudnienia w administracji, dalszego przekazywania małych sklepów w ajencję, a także poprawy organizacji pracy oraz zwiększenia zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu w dużych placówkach, w okresach natężenia pracy. W 1978 r. w niepełnym wymiarze czasu pracowało w CZSS „Społem” 30.600 osób, w roku przyszłym przewiduje się zwiększenie tej liczby o 3000 etatów. Brak jednak chętnych do podejmowania tej formy pracy w handlu, ponadto istnieje zakaz podejmowania pracy przez pracowników handlu i inne osoby odchodzące na wcześniejszą emeryturę.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Sprawna organizacja zaopatrzenia ludności w artykuły żywnościowe i powszechnego użytku wymaga: zaostrzenia wymogów i kontroli jakościowej wobec producentów tych artykułów, poprawy jakości produkcji własnej, zwłaszcza garmażeryjnej i pieczywa; większej troski o rytmiczność dostaw, lepszej organizacji pracy placówek handlowych i doskonalenia techniki sprzedaży, bardziej elastycznego stosowania zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu przez kierowników sklepów, konsekwentnej realizacji program rozwoju powszechnego żywienia społeczeństwa. CZSS „Społem” nie będzie w stanie zrealizować zwiększonych zadań bez kompleksowego oddawania przez budownictwo osiedli wraz z zapleczem handlowo-usługowym, pełnego wykorzystania nakładów inwestycyjnych, poprawy jakości wyrobów przemysłu spożywczego, chemicznego i innych oraz rytmiczności dostaw tych towarów.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Poseł E. Kemparowa krytycznie oceniła stałe narastanie w ostatnich latach zaległości w budowie placówek sprzedaży, zwłaszcza w nowych osiedlach miejskich. Są one przyczyną utrudnień życia mieszkańców, zatłoczenia i przeciążenie pracą personelu istniejących placówek handlowych. W ciągu 0 m-cy br. przekazano w ajencję ponad 3.500 punktów sprzedaży, w tym 2.208 sklepów. Część z nich jednak prowadzona już była przez ajentów na innych, poprzednio obowiązujących zasadach.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Pożądane jest zrewidowanie zasady zakazu pracy w handlu i usługach w niepełnym wymiarze czasu dla osób przechodzących na wcześniejszą emeryturę.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Poseł E. Kemparowa wniosła o przyjęcie planu i budżetu CZSS „Społem” na rok 1979.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełLidiaWołowiec">Wzrost liczby placówek gastronomicznych jest oczywiście zjawiskiem pozytywnym. Umożliwienie pracownikom zakładów korzystania z placówek gastronomii otwartej (tam, gdzie zakłady pracy nie prowadzą stołówek) spotkało się z żywym zainteresowaniem. Niestety w nowych osiedlach wciąż brak placówek gastronomicznych, a restauracje w centrum są przeciążone i muszą przede wszystkim obsługiwać konsumentów indywidualnych. Problem jest więc nadal otwarty.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełLidiaWołowiec">W mniejszych miastach mamy sporo nieźle prowadzonych zakładów gastronomicznych, trzeba jednak wiele uczynić, by podnieść poziom kwalifikacji personelu tych placówek.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PosełLidiaWołowiec">Budzi wątpliwości zaplanowane zmniejszenie zatrudnienia w CZSS „Społem” o 3400 etatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Program CZSS „Społem” budzi uzasadnione zadowolenie. Niepokoją opóźnienia w rozbudowie sieci handlowej. Długotrwałe wędrówki po mieście w celu nabycia najprostszych artykułów spożywczych, wystawanie w ogonkach przysparzają ogromnych trudności ludziom pracy. Sklepy w kontenerach nie rozwiązują problemu. Dochodzi do tego brak żłobków i przedszkoli, co sprawia, że matka, idąc po zakupy musi zabierać ze sobą dziecko.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Niezbędne są nowe targowiska. Życie nas wyprzedza: na nowych osiedlach, pozbawionych targowisk, uliczni sprzedawcy zastępują uspołecznioną sieć handlową.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Jakość wielu artykułów spożywczych, m. in. serów twardych, śmietany i drobiu jest niedostateczna. Przemysł spożywczy powinien przykładać większą wagę do tego co produkuje.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Trzeba większej operatywności pracowników handlu. Wiemy, jak bardzo są oni w wielu przypadkach przeciążeni. Nie zmienia to faktu, iż potrzebna jest lepsza ekspozycja towarów i większa schludność w sklepach. Mamy w Warszawie, sklepy (np. „Tokaj”), które dowodzą, jak wiele można w tym względzie uczynić.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Przekazywanie mniejszych placówek w ajencję jest pomysłem trafnym. Obiekcje ajentów zostały w zasadzie przełamane. Przydałaby się większa ruchliwość Zrzeszenia Prywatnego Handlu i Usług, aby otwierać więcej różnego rodzaju jadłodajni, szczególnie w mniejszych miastach, gdzie takiej inicjatywy najbardziej brak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełEdwardWiśniewski">Zadania handlu są trudne, gdyż muszą być wykonane przy zmniejszonym zatrudnieniu.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełEdwardWiśniewski">W materiałach przedstawionych Komisji sygnalizowane są braki rynkowe także w zakresie artykułów, co do których braków być nie powinno. Dla wyborców nie jest na przykład zrozumiały brak śmietany i masła, trzeba prawidłowo wykorzystywać surowiec, a wtedy te braki zostaną wyeliminowane.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PosełEdwardWiśniewski">Ograniczenie zatrudnienia w usługach jest niezrozumiałe.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PosełEdwardWiśniewski">Poprawę i dostęp w świadczeniu usług można uzyskać właśnie przez zwiększenie zatrudnienia. Zatrudnienie w handlu w niepełnym wymiarze czasu, mogłoby obejmować dość znaczny odsetek pracowników. Z jednej jednak strony brak jest chętnych, z drugiej zaś występują opory u kierowników poszczególnych placówek. Opory te musimy przełamywać.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#PosełEdwardWiśniewski">Na pozytywną ocenę zasługuje działalność społeczno-wychowawcza i samorządowa CZSS „Społem”. Zwłaszcza komitety członkowskie mają dobre tradycje. Ludzie chętnie w nich pracują.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełJaninaSzczupak">Brak jest dużych naczyń emaliowanych potrzebnych zwłaszcza większym rodzinom, pełno natomiast jest w sklepach małych rondelków. Tak jest zarówno w mieście jak i na wsi, gdzie brak też naczyń aluminiowych.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełJaninaSzczupak">Wyborcy upominają się o częstsze organizowanie kiermaszy handlowych z wyrobami garmażeryjnymi, słodyczami itp., a nie tylko z okazji świąt.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełJaninaSzczupak">Sygnalizowane są braki mąki krupczatki i grysiku. Być może, wiążę się to z gorszą w tym roku jakością zboża, ale czy nie można temu zaradzić? Młyny alarmują by handel sam odbierał mąkę, gdyż inaczej dostarczana będzie luzem, tymczasem handel nie dysponuje ani odpowiednim ani dostatecznym transportem. Młyny powinny więc dostarczać mąkę w należyty sposób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełCzesławSłowek">Lepsze funkcjonowanie handlu to eliminowanie tego, co denerwuje konsumenta i wytwarza niekorzystne nastroje. Niezrozumiały jest zwłaszcza brak artykułów, które produkuje się i które powinny być dostarczane w należytej ilości. Sytuacja wymaga lepszego kontrolowania dostaw, wiele niedomagań trzeba i można eliminować.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełCzesławSłowek">Duże znaczenie miałoby zwiększenie dostaw towarów żywnościowych wyżej przetwarzanych. Trzeba m. in. zwiększać sprzedaż artykułów garmażeryjnych, a przy tym poprawić ich jakość. Wielokrotnie powtarzany jest wniosek o zaostrzenie sankcji wobec dostawców, którzy nie zapewniają rytmicznych i terminowych dostaw artykułów codziennego użytku. Jest to sprawa niezwykle istotna.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PosełCzesławSłowek">Wobec zmniejszenia nakładów inwestycyjnych, przy jednoczesnym ograniczeniu zatrudnienia, należy skoncentrować nakłady na najważniejszych zadaniach: budować duże nowoczesne pawilony handlowe o nowych osiedlach oraz przyspieszyć remonty i modernizację przestarzałych placówek handlowych.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PosełCzesławSłowek">Wioski posłów w sprawie zwiększenia zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu powinny być uwzględnione.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#PosełCzesławSłowek">Poważne rezerwy może uruchomić przyspieszenie przekazywania małych sklepów w ajencję. Zasługuje na poparcie wniosek w sprawie doskonalenia struktury organizacyjnej i wygospodarowania tą drogą części etatów.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#PosełCzesławSłowek">Wiele niezadowolenia wywołują sklepy z komercyjną sprzedażą mięsa i wędlin. Wyborcy krytykują stan obecny - mówią, że tylko w tych sklepach można coś kupić, a w pozostałych nic albo prawie nic. Jakie mają być proporcje podziału masy mięsnej? Jakie są zamierzenia resortu w sprawie dalszego rozwoju tej sprzedaży? Jaki będzie podział w planie dostaw na 1979 na te dwa rodzaje sprzedaży mięsa i wyrobów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełAlicjaWawrzeńczyk">Niepokoić musi wzrost sprzedaży napojów alkoholowych. Napoje te nie powinno się zaliczać sklepom do wykonania planu sprzedaży artykułów żywnościowych. Wobec niedostatecznego rozwoju usług tym bardziej uzasadnione jest pytanie czy należy akurat w tej dziedzinie dokonywać kompresji etatów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełZenonKomandor">Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych w projekcie planu roku 1979 w znacznym stopniu dotyczy również handlu. Pod względem nakładów w sferze produkcji materialnej handel znajduje się na przedostatnim miejscu wydaje się, iż skutki ograniczeń inwestycyjnych staną się bardzo widoczne dopiero w latach następnych. Dlatego już obecnie trzeba się przygotowywać do tego, iż obecne ograniczenia będziemy musieli w przyszłości nadrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MinisterAdamKowalik">Sklepów tzw. komercyjnych jest obecnie około 400, z tego 70 w Warszawie. W niektórych województwach liczba tych sklepów jest niewielka. Ich uruchamianie zależy przede wszystkim od decyzji władz terenowych. W sklepach komercyjnych sprzeda się w roku bieżącym około 12% całej masy towarowej mięsa i wyrobów wędliniarskich, natomiast w roku 1979 - 15%. Nie przewiduje się rozszerzania sieci tych sklepów, a jedynie dalszą poprawę ich zaopatrzenia. Dąży się do tego, by w sklepach komercyjnych prowadzono sprzedaż na sztuki oraz na porcje. Jednak próby takiej sprzedaży jak dotychczas nie powiodły się.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#MinisterAdamKowalik">W związku z zaopatrzeniem sklepów na Boże Narodzenie wydaliśmy polecenie, by wszystkie gatunki mięsa i wędlin były sprzedawane zarówno w sklepach normalnych jak i komercyjnych. Poprawa struktury sprzedaży wymaga długofalowego działania. Obecnie wielkie miasta stały się wielkimi magazynami w których zaopatruje się okoliczna ludność. W stołecznym woj. warszawskim na jednego statystycznego mieszkańca sprzedaje się miesięcznie około 10 kg mięsa i wędlin. Podobnie dzieje się w innych dużych miastach.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#MinisterAdamKowalik">W ostatnich dniach na skutek wytężonej pracy handlu uległo poprawie zaopatrzenie w podstawowe artykuły, których brak niczym nie da się wytłumaczyć. Dotyczy to na przykład grochu. fasoli, ogórków konserwowych, cukierków itd. W roku 1979 przewidujemy dalszą poprawę podaży tych towarów.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#MinisterAdamKowalik">Od dłuższego czasu występują stałe niedobory masła w sklepach. Wynika to z kilku powodów. Przede wszystkim w roku 1978 zanotowano wzrost spożycia o około 9%, o około 8% wzrosły zakupy mleka w sklepach. Zmuszeni byliśmy zakupić za granicą 10 tys. t masła, co jednak nie pokrywa wszystkich potrzeb. Ceny masła na rynkach zagranicznych są obecnie bardzo wysokie. Wspólnie z wojewodami, resort handlu podjął działania, które powinny w przyszłym roku przynieść intensyfikację produkcji masła. Podobne trudności jak z masłem mamy ze smalcem, którego kupiliśmy 1000 t za granicą. Dalsze zakupy są jednak niemożliwe, ponieważ cena smalcu na rynkach zagranicznych stale rośniej z 300 dolarów wzrosła do 700 dolarów za tonę.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#MinisterAdamKowalik">Brak środków transportowych znacznie pogarsza zaopatrzenie sklepów. Handel musi wyręczać przedsiębiorstwa transportowe co odbija się na jego pracy.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#MinisterAdamKowalik">Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych stwarza konieczność racjonalnego wykorzystania środków proponowanych na rok przyszły. Będziemy starali się nie rezygnować z realizacji programu budowy dużych hal targowych. Być może potrzebne będą na ten cel dodatkowe środki.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#MinisterAdamKowalik">Wiceprezes „Społem” Franciszek Łoś: Główne zadania aparatu handlowego w roku 1979 polegają na wyegzekwowaniu od dostawców tych wszystkich towarów, które zostały zapisane w planie, tak pod względem ilości i jakości wyrobów, jak terminowości dostaw. W tym celu musimy bardziej aktywnie współdziałać z producentami, jak również - w miarę możliwości - zwiększać własną produkcję, która w roku bieżącym przekroczy 40 mld złotych. Pilnym zadaniem, zresztą nie tylko w roku przyszłym, ale i w latach następnych jest podniesienie pozioma obsługi klienta. Wiążę się to z rozbudową sieci handlowej.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#MinisterAdamKowalik">W roku przyszłym „Społem”, przekaże do użytku 160 pawilonów handlowych o powierzchni od 900 do 3000 m2 powierzchni użytkowej. Większość z nich otwarta zostanie w nowych osiedlach mieszkaniowych przy wydatnej pomocy Centralnego Związku Spółdzielni Sadownictwa. Mieszkaniowego.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#MinisterAdamKowalik">Rok 1979 przyniesie dalszy rozwój sprzedaży w systemie ajencyjnym. Usunięte zostały bowiem bariery i nieporozumienia hamujące tę formę handlu. Znacznie wzrosło zainteresowanie ajencją handlu detalicznym na warunkach umowy-zlecenia. Operacja ta pozwoli przesunąć część pracowników z małych placówek handlowych do dużych obiektów, co podniesie poziom usług handlowych. W gastronomii też będzie rozwijany system ajencyjny zapoczątkowany w roku 1977. Już 2,5 tys. małych zakładów gastronomicznych przejętych zostało przez ajentów; do końca planu 5-letniego powinno przybyć dalszych 2 tys.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#MinisterAdamKowalik">Zmieniły się bary mleczne, ich wygląd i warunki obsługi. W roku 1978 przeprowadzono modernizację niemal wszystkich barów mlecznych. W przyszłym roku „Społem” chce to samo uczynić z barami szybkiej obsługi. Jest ich obecnie około 700. Wspólnie z rozwijana będzie sieć jadłodajni osiedlowych: w 1979 r. ma być uruchomionych co najmniej 200 jadłodajni.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#MinisterAdamKowalik">Wszystkie zakłady gastronomiczne wyższej kategorii otrzymały polecenie wydawania w godzinach od 12 do 15 popularnych obiadów firmowych. Ich cena ustalona została następująco: zakłady I kategorii do 35 zł, II kategorii do 30 zł, i niższych kategorii do 25 zł. Pracuje się nad rozszerzaniem systemu wydawania obiadów przez zakładowe stołówki, działające poza siedziby zakładów pracy, a także sprzedaży obiadów abonamentowych w gastronomii otwartej. Obecnie wydaje się około 100 tys. takich obiadów, a możliwości są co najmniej 2-krotnie większe.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#MinisterAdamKowalik">Liczącą się pozycją w zaopatrzeniu jest produkcja własna lokali gastronomicznych. W bież. roku wartość sprzedanych wyrobów garmażeryjnych i cukierniczych przekroczyła 1,1 mld zł, natomiast w roku przyszłym powinna dojść do 1,5 mld.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#MinisterAdamKowalik">Wiele niezadowolenia klientów budzi niska jakość pieczywa i jego asortyment Piekarnie „Społem” pracują jednak niemal przez całą dobę; za 3 kwartały wskaźnik zmianowości wynosi 2,2. Brakuje. 700 piekarzy, a zawód ten coraz bardziej jest feminizowany: ponad 50% pracowników piekarni stanowią kobiety.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#MinisterAdamKowalik">Ograniczenia kadrowe w handlu nie powinny wpłynąć na jakość obsługi klientów. Zwolnienia dotyczą przede wszystkim pracowników administracyjnych. Tym bardziej konieczne w obecnej sytuacji kadrowej jest zwiększenie zakresu zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin. Ponieważ mało jest dzisiaj kandydatów do tego rodzaju pracy wydaje się konieczne rozważenie propozycji zwiększenia zarobków. Podejmowane są przez resort handlu działania w celu podniesienia kwalifikacji zawodowych pracowników handlu. W roku przyszłym przeszkolonych zostanie około 118 tys. pracowników.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#MinisterAdamKowalik">Przewodniczący Komisji poseł Zbigniew Rudnicki (SD) podsumowując tę część dyskusji zwrócił uwagę na większą skuteczność działać resortu na rzecz poprawy zaopatrzenia rynku. Opinia publiczna powinna być w większym stopniu informowana zarówno o stanie zaopatrzenia rynku, jak i wysiłkach podejmowanych dla poprawy sytuacji. Nie wystarczą globalne oceny, jak to czynią telewizja i radio, ale potrzebne są szczegółowe i bardziej przekonywujące przykłady i lepsza argumentacja.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#MinisterAdamKowalik">Przy konstruowaniu projektu planu na rok przyszły sprawy zaopatrzenia potraktowane zostały szczególnie starannie, wydaje się jednak, że przy wyznaczaniu wskaźników kierowano się niejednokrotnie pewnym automatyzmem, na przykład ograniczając nakłady inwestycyjne na rozwój sieci handlowej. Musimy mieć świadomość skutków tych ograniczeń już w najbliższych latach.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#MinisterAdamKowalik">Poseł Jadwiga Biernat (ZSL) wygłosiła referat n. t. projektu planu i budżetu CZSR „Samopomoc Chłopska”.</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#MinisterAdamKowalik">W planie spółdzielczości rolniczej na rok 1979 zakłada się, że wartość sprzedaży detalicznej będzie o 7% wyższa od przewidywanego wykonania w roku bieżącym. Nastąpi też zwiększenie usług dla ludności o 18,5% oraz prawie 7%-owy wzrost sprzedaży w zakładach gastronomicznych. Spółdzielczość rolnicza dostarczy w roku przyszłym na rynek wiejski m. in. o 5–4% więcej nawozów mineralnych, o 12% więcej cementu, o 7% więcej wapna, o 6% więcej szkła i tarcicy.</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#MinisterAdamKowalik">Mimo wzrostu dostaw zapotrzebowanie rolników na niektóre rodzaje środków produkcji będą przewyższać podaż. Istnieje zatem potrzeba wypracowania bardziej precyzyjnych kryteriów podziału towarów na poszczególne gminy. Handel wiejski pragnie bardziej skutecznie oddziaływać na przemysł w celu dostosowania asortymentu towarów do popytu, do podejmowania produkcji wyrobów z grupy „1001 drobiazgów” oraz do poprawy jakości dostarczanych towarów.</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#MinisterAdamKowalik">Planuje się, że liczba placówek usługowych wzrośnie o około 1000. Szybko powinny rozwijać się usługi remontowo-budowlane, punkty naprawy urządzeń inwentarskich i sprzętu gospodarstwa domowego, a także usługi transportowe i motoryzacyjne.</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#MinisterAdamKowalik">Oczekuje się pełniejszego pokrycia potrzeb rynku przez przemysł mleczarski. Zamierza się doprowadzić w 1979 r. do zaspokojenia potrzeb ludności wiejskiej na pieczywo podstawowe.</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#MinisterAdamKowalik">Uwaga kierownictw spółdzielni i związków oraz załóg produkcyjnych powinna być skierowana na ponadplanowy przerób dostępnych surowców i na poprawę jakości wyrobów, a także na maksymalne wykorzystanie zdolności produkcyjnych zakładów przemysłowych, lepszą organizację procesów produkcyjnych i modernizację wyposażenia.</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#MinisterAdamKowalik">Szacuje się, że łączne potrzeby przewozowe spółdzielczości rolniczej będą w 1979 wyższe o 6,4% niż w roku bieżącym. Konieczny jest w związku z tym przydział 4–8 tys. samochodów. Poseł J. Biernat w pełni podzieliła ocenę CZSR, że nawet w przypadku uzyskania tych ilości pojazdów, w dalszym ciągu potrzeby wzrastać będą szybciej od zdolności przewozowych.</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#MinisterAdamKowalik">Konieczny jest także wzrost dostaw sprzętu umożliwiającego rozładunek wagonów i mechanizację innych prac ładunkowych.</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#MinisterAdamKowalik">Informacja CZSR „Samopomoc Chłopska” ilustruje duży dorobek tej organizacji w bieżącym roku oraz podstawowe zadania na rok 1979. Doceniamy - podkreśliła posłanka - ogromny wysiłek wszystkich ogniw związku, działaczy społecznych i pracowników spółdzielczości samopomocowej.</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#MinisterAdamKowalik">Poseł J. Biernat wniosła o przyjęcie planu i budżetu CZSR „Samopomoc Chłopska” na rok 1979.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełLidiaWołowiec">Ponieważ tegoroczny plan sprzedaży w gastronomii wiejskiej nie będzie wykonany, zachodzi wątpliwość, czy realne są szanse wykonania zwiększonego planu na rok przyszły, i to przy niewielkim przyroście liczby zakładów gastronomicznych na wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełJaninaSzczupak">Należy zwrócić uwagę na poprawę sytuacji w dziedzinie usług radiowo-telewizyjnych na wsi. Do punktów napraw jest przeważnie bardzo daleko, co niezmiernie utrudnia sytuację posiadaczy sprzętu.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełJaninaSzczupak">Podział masy towarowej między miastem i wsią powinien być bardziej równomierny, prawidłowy. Nawet takie proste artykuły jak zabawki dociera ją na wieś w bardzo małych ilościach i nie zawsze po dostępnych cenach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełDanutaBartosz">Wymaga wyjaśnienia sprawa planu dostaw pasz treściwych na 1979 r. - dlaczego jest on niższy niż przewidywane wykonanie planu roku bieżącego.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PosełDanutaBartosz">Spółdzielnie wiejskie mają ogromne trudności z rozładowywaniem węgla nadchodzącego w otwartych wagonach. Brak jest sprzętu mechanicznego do rozładunku. W rezultacie są duże przestoje wagonów. W rozładowywaniu węgla dla wsi powinny pomagać te przedsiębiorstwa, które dysponują suwnicami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełBernardKus">Jaka jest sytuacja z zapasami niechodliwych maszyn rolniczych? Jak przebiega sprzedaż maszyn konnych?</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełBernardKus">Zwiększenie dostaw nawozów sztucznych przez spółdzielnie rolnicze o około 3% to postęp zaskakująco skromny. Sprawa ta wymaga wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełBernardKus">Wciąż mówimy o braku masła. Jednocześnie mniej więcej 1/4 z ogólnej liczby 6 milionów cieląt żywimy mlekiem pełnym. Powinniśmy wytwarzać większe ilości środków mleko-zastępczych. Dzięki temu można byłoby wyprodukować dodatkowo znaczne ilości masła. Czy prawdziwe są informacje, że część mleka przerabia się na kazeinę techniczną?</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PosełBernardKus">Niezbędne są dostawy ciężarówek dla handlu wiejskiego. W obecnej sytuacji sprzedaż tych wozów odbiorcom indywidualnym, w tym również rolnikom nie jest racjonalna. W spółdzielniach samochody byłyby o wiele lepiej wykorzystywane. Nie można tej sprawy regulować tylko pod kątem widzenia drenażu rynku pieniężnego.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PosełBernardKus">Powinniśmy lepiej planować produkcję artykułów trwałego użytku. W wielu sklepach wszystkie pomieszczenia i przejścia zajmują lodówki, dostarczane w nadmiarze. Podobnie dzieje się z telewizorami czarno-białymi.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PosełBernardKus">Należy w pełni zagospodarować wszystkie płody rolne. Marnotrawstwem jest np., że w tym roku nie skupiono wielkich ilości, kapusty, którą warto przetwarzać, nawet bardzo prostymi sposobami. Podobnie po wykonaniu planu - zaniechano skupu ziemniaków, a tymczasem brak np. mączki ziemniaczanej.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PosełBernardKus">Tyle się mówi o potrzebie właściwego podziału masy towarowej między miastem a wsią. Kiedy można oczekiwać rezultatów prac nad tym problemem? Czasami odnosi się wrażenie, że zamiast zmniejszać się pod tym względem różnice pogłębiają się. Dlaczego w sklepach wiejskich często nie ma nawet zwykłych cukierków owocowych? Zużycie masła rośnie na wsi gwałtownie, gdyż w sklepach brak margaryny. Od pół roku nie ma w sprzedaży butów gumowych. Towar ten przepływa na wieś nielegalnie z budownictwa i przemysłu. Może tam należy zrewidować normy zużycia? Wciąż nieosiągalne na wsi są ciepłe robocze rękawice. Niepokoi spadek dostaw eternitu w przyszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#PosełBernardKus">To dobrze, że przewidujemy zwiększenie dostaw węgla, ale jak wiadomo spółdzielczość rolnicza zajmuje się na wsi całością obrotów węglem. Trzeba wyjaśnić więc ile z planowanej ilości 7,1 mln ton węgla przypadnie rolnikom.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#PosełBernardKus">Saletra amonowa i saletrzak z Kędzierzyna, dostarczane w workach z folii, po dwóch dniach są skawalone. Tymczasem wiadomo, że istnieją technologie umożliwiające produkcję nawozów nie skawalających się. Dałoby to duże oszczędności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełAlicjaWawrzeńczyk">Jakość pracy handlu ma duże znaczenie dla nastrojów społecznych. Pewnych braków nikt nie może zrozumieć, dlaczego np. miesiącami szuka się butów gumowych, zresztą nie tylko na wsi, ale nawet w Warszawie? Nie ma potrzebnych do pracy kamizelek ocieplanych. W sklepach wiejskich nie można kupić, niektórych artykułów budowlanych, ale można je nabyć w spółdzielniach remontowo-budowlanych, płacąc oczywiście odpowiednią marżę. Wiem o tym z własnego doświadczenia. W ten sposób spółdzielnie te pobierają nienależny im dochód.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełMieczysławMarynowicz">Mówiąc o potrzebie zasilenia spółdzielni rolniczych w środki transportu pamiętajmy, że dużo ciężarówek stoi i to czasami bardzo długo w bazach naprawczych. Środku transportu dla spółdzielni rolniczych powinny być sprawą priorytetową.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełMieczysławMarynowicz">Nie wykonano zadań w zakresie połowów ryb morskich i śródlądowych: jak wobec tego będzie wyglądało zaopatrzenie przedświąteczne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełEdwardWiśniewski">Istnieje opinia, że nie ma zachęty do kontraktacji zbóż w porównaniu z wolną sprzedażą poza bonifikatą od cen nawozów mineralnych nie ma innych zasadniczych różnic. Odpowiednie zachęty wpłynęły na zwiększanie produkcji towarowej w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PosełEdwardWiśniewski">Niewłaściwie gospodarujemy mlekiem. W szczytowym okresie skupu woj. lubelskie jest w stanie przerobić tylko około 60% mleka we własnych zakładach, a resztę przerzuca do innych województw. Wartość mleka obniża się w czasie przewozów. Potencjał przetwórczy zwiększa się, ale zbyt wolno w przyszłym roku, ma być rozpoczęta w kraju budowa 7 zakładów.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PosełEdwardWiśniewski">Przy rozdziale artykułów deficytowych nadal preferuje się rynek miejski. Powoduje to nieustające wędrówki ludności wiejskiej do miast Czy nie lepiej przesunąć część masy towarowej na rynek wiejski?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełStanisławaKirsch">W perspektywie lat następnych trzeba pomyśleć o inwestycjach dla handlu wiejskiego z perspektywy potrzeb przyszłych lat Dotyczy to zwłaszcza budowy magazynów oraz przechowalni warzyw i owoców.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosełStanisławaKirsch">W sytuacji, gdy niektóre województwa są wyraźnie preferowane jeżeli chodzi o zaopatrzenie, a województwa „zielone” mają z tym poważne trudności na uznanie zasługuje wysiłek pracowników spółdzielczości rolniczej, poszukujących potrzebnych towarów w innych województwach. Dzięki tym wysiłkom ludzie mogą kupić towary, których przez jakiś czas brakowało.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosełStanisławaKirsch">Jakość pieczywa i wyrobów garmażeryjnych jest w handlu wiejskim na ogół lepsza niż w dużych miastach; i to jest zasługą rzetelnych pracowników spółdzielczości rolniczej. Trzeba bardziej pomóc temu pionowi.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PosełStanisławaKirsch">Poseł Czesław Wilczyński (PZPR) poruszył sprawę występujących na wsi braków w zaopatrzeniu w akumulatory, płaskie baterie do latarek, a także małe, oszczędne żarówki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MinisterJanKamiński">Niewykonanie planu przez gastronomię wiejską w tym roku wiążę się bezpośrednio z fatalną pogodą w okresie letnim. Wpłynęło to znacznie na obniżenie obrotów, które jednak już w listopadzie zaczęły znowu wzrastać. W roku przyszłym dynamika sprzedaży utrzyma się na dotychczasowym poziomie, m. in. dzięki oddaniu 70 nowych zakładów gastronomicznych.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#MinisterJanKamiński">Transport Brak środków transportowych staje się coraz większą barierą w poprawie zaopatrzenia ludności wiejskiej. Dochodzi do tego, że trzeba wyręczać kolej i PKS i własnym transportem przewozić towary (np. mąkę) na znaczne odległości.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#MinisterJanKamiński">Odbiór węgla i mechanizacja prac wyładowczych. Obecne zaległości w dostawach węgla przekraczają 350 tys. t., mimo to sprzedaż jest wyższa niż w roku ub. np. w listopadzie o 11%.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#MinisterJanKamiński">W wielu rejonach kraju istnieje pełne nasycenie rynku wiejskiego w węgiel. Świadczyć o tym może fakt, że za 820 tys. t węgla, rolnicy pobrali ekwiwalent pieniężny. Nadal jednak występuje zjawisko nierównomiernych dostaw węgla na potrzeby wiejskich odbiorców. Dużym ułatwieniem byłaby większa mechanizacja prac wyładowczych. Utrudnia ją jednak niedobór sprzętu.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#MinisterJanKamiński">Maszyny rolnicze. W ciągu 11 mies. bież. roku sprzedano o 11% maszyn więcej niż w analogicznym okresie roku ub. Podejmowane są wysiłki dla poprawy struktury tej sprzedaży. Handel wiejski współdziała z przemysłem. Specjalny zespół dokona przeglądu zapasów maszyn rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#MinisterJanKamiński">Wyroby mleczarskie. Obecne trudności w zaopatrzeniu rynku w masło i niektóre artykuły mleczarskie wynikają przede wszystkim z niskiego przyrostu pogłowia bydła. Niekorzystna jest również struktura spożycia powiększająca zapotrzebowanie na masło. W bież. roku przewiduje się zwiększenie skupu mleka o 5,4%. Natomiast zapotrzebowanie na mleko spożywcze zwiększyło się do 2.664 mln litrów w roku bież. wobec 2.475 mln w roku ub. Również znacznie wzrosło zapotrzebowanie na twarogi ze 155 tys. t. w roku ub. do 175 tys. t w roku bież., na śmietanę z 222 tys. t do 247 tys. t. W roku bież. sprzedaż masła wyniesie jak się przewiduje ok. 240 tys. t tj. o 5 tys., t więcej niż przewidywał plan. Stwarza to określone trudności w zaopatrzeniu. Mimo to, staramy się utrzymać dobrą jakość produktów mleczarskich m. in. zmniejszając produkcję tzw. masła śniadaniowego.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#MinisterJanKamiński">Skup ziemniaków kapusty. W tym roku Samopomoc Chłopska zakupiła 1.600 tys. t ziemniaków jadalnych tj. tyle ile wynoszą potrzeby. Nadal trwa skup ziemniaków przemysłowych. Pozostałe nadwyżki ziemniaków należy przeznaczyć dla trzody. Kapusty natomiast zakupiono 2 razy więcej niż w roku ub. Był to rok pod tym względem wyjątkowo urodzajny.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#MinisterJanKamiński">Trudności w zaopatrzeniu rolników w obuwie gumowe wynikają ze znacznie zwiększonej sprzedaży podczas mokrego lata. Przemysł gumowy stara się zwiększyć produkcję tego obuwia. Poprawić się też powinno zaopatrzenie w ciepłe rękawice. Natomiast dostawy eternitu w roku przyszłym kształtować się będą nieco poniżej dostaw w roku bież. wynika to z niedoboru azbestu do produkcji eternitu. Dla zbilansowania potrzeb materiałów pokryciowych przewiduje się zwiększenie produkcji dachówek i papy.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#MinisterJanKamiński">Mimo porozumienia z Centralnym Związkiem Spółdzielczości Pracy nie nastąpiła widoczna poprawa jakości usług na wsi. Główne powody, to niedostateczne zaopatrzenie materiałowe i brak ludzi. Dotyczy to także usług motoryzacyjnych; brakuje wyposażenia dla stacji obsługi.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#MinisterJanKamiński">Kompresja etatów w handlu wiejskim obejmuje ok. 5 tys. osób i może spowodować pewne trudności. Złagodzić je może zatrudnienie pracowników w niepełnym wymiarze godzin, jak również rozszerzenie sprzedaży ajencyjnej. Odpowiadając na pytanie poseł Kemparowej, minister J. Kamiński stwierdził, że zdolności przetwórcze mleczarni nie na wszystkich okresach są równomiernie wykorzystywane: latem są trudności z przetworzeniem mleka, natomiast jesienią znaczne luzy produkcyjne. Racjonalne wykorzystanie mleczami wymaga innego rozłożenia podaży mleka a także rozbudowę bazy przetwórstwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MinisterAdamKowalik">Odpowiedział na pytanie dotyczące świątecznego zaopatrzenia w ryby. Będzie ono gorsze niż w roku ubiegłym, kiedy to dostawy karpia wynosiły tys. t. W tym roku przewiduje się dostarczenie do sklepów 9,5 tys. t karpia. Niedobór ten zrekompensowany zostanie częściowo przez zwiększone dostawy śledzi i ryb morskich.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#MinisterAdamKowalik">Przewodniczący Komisji poseł Zbigniew Rudnicki (SD) na zakończanie obrad podkreślił konieczność skoordynowania działań wszystkich kontrahentów rynku wiejskiego. Wiele...</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#komentarz">(Nieczytelne)</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#MinisterAdamKowalik">... w obecnej sytuacji zaopatrzeniowej wynika z niedostatecznego rozpoznania potrzeb rynku, dlatego niezbędne są badania nad rynkiem i modelem konsumpcji kraju, jak również aktywny wpływ na kształtowanie działalności handlu zgodnej z potrzebami społeczeństwa i nowoczesnego państwa.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>