text_structure.xml 52.6 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 11 czerwca 1977 r. Komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii, obradująca pod przewodnictwem posła Zofii Łęgowik (bezp.), rozpatrzyła sprawozdanie Rady Ministrów z wykonania narodowego planu społeczno-gospodarczego oraz budżetu państwa za rok 1976 w częściach dotyczących: Ministerstwa Górnictwa, Ministerstwa Energetyki i Energii Atomowej, Przemysłu Chemicznego, Centralnego Urzędu Geologii oraz Wyższego Urzędu Górniczego.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Górnictwa z wiceministrem Mieczysławem Glanowskim, Ministerstwa Energetyki i Energii Atomowej z wiceministrem Tadeuszem Zastawnikiem, Ministerstwa Przemysłu Chemicznego z wiceministrem Janem Sidorowiczem, Centralnego Urzędu Geologii z prezesem Zdzisławem Dembowskim, Wyższego Urzędu Górniczego z wiceprezesem Mieczysławem Piątkiem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów oraz Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Uwagi i wnioski podkomisji górnictwa i geologii w części dotyczącej górnictwa przedstawił poseł Ryszard Najsznerski (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Na wstępie mówca podkreślił, że z analizy materiałów przedstawionych przez resort górnictwa oraz z dyskusji przeprowadzonej na posiedzeniu podkomisji górnictwa i geologii wynika, iż resort w większości dziedzin swej działalności osiągnął pozytywne wyniki.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">W 1976 r. wydobycie węgla wyniosło 179,5 mln ton, przekraczając zadania w stosunku do planu o 2,3 mln ton. Wykonaniu zadań towarzyszyły pozytywne zjawiska takie jak np. przekroczenie o 6,3 proc. planu wydajności pracy oraz zmniejszenie materiałochłonności w przemyśle o 0,3 proc. Przekroczenie zadań wydobywczych węgla kamiennego pozwoliło zwiększyć dostawy na zaopatrzenie kraju, a tym samym przyczyniło się do intensyfikacji produkcji rolnej, zwłaszcza hodowli.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Nie zrealizowano w pełni żądań wydobywczych ropy naftowej i gazu. Problemy te były przedmiotem specjalnej wizytacji i obrad sejmowej Komisji Górnictwa, Energetyki i Chemii.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Eksport węgla kamiennego w 1977 r. wyniósł 38,9 mln ton, to jest był o 0,4 mln ton wyższy, w porównaniu z 1975 r. Ponadto eksportowano wyroby elektromaszynowe, a także usługi w zakresie budownictwa. Na podkreślenie zasługuje wysoka efektywność eksportu: realizując 15,1 proc. wartości polskiego eksportu towarowego, resort górnictwa osiągnął 56,4 proc. ogólnego zysku uzyskanego w eksporcie polskim.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Nakłady inwestycyjne w 1976 r. zrealizowane w resorcie górnictwa wyniosły 30 mld zł (5,2 proc. nakładów w gospodarce narodowej). W wyniku działalności inwestycyjnej osiągnięto przyrost zdolności produkcyjnej kopalń o 9,9 mln ton węgla rocznie oraz ok. 1 mld m³ gazu ziemnego.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Stan zatrudnienia w resorcie górnictwa był niższy od planowanego o 10,5 tys. osób. Nastąpiło znaczne przekroczenie wydajności pracy, jednak niepełne zatrudnienie wywarło niekorzystny wpływ na wykorzystanie zdolności produkcyjnych. W obecnych warunkach, górnictwo powinno mieć pełny stan zatrudnienia, szczególnie w robotach dołowych, aby w sposób racjonalny przygotować front robót oraz utrzymać w należytym stanie wyrobiska. W r. 1976 osiągnięto dalszy wzrost płac w porównaniu do 1975 r., przy czym każdy 1 proc. wzrostu płac poprzedzony był niemal 2 proc. wzrostem wydajności pracy.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Ważnym elementem stabilizacji załóg jest resortowe budownictwo mieszkaniowe, rozwój sieci hoteli robotniczych i internatów oraz remontów mieszkań. Niestety zadania te nie zostały w 1976 r. w pełni zrealizowane ze względu na niskie wykonanie planu (80,3 proc.) przez budownictwo spółdzielcze oraz niedobór mocy przerobowych przedsiębiorstw remontowych.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Niekorzystnym zjawiskiem jest konieczność wynajmowania prywatnych kwater dla pracowników górnictwa i uczniów zasadniczych szkół górniczych (w 1976 r. 14,2 tys. miejsc), powodująca szczególnie uciążliwe warunki dla uczącej się młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Podkreślając pozytywne wyniki techniczno-ekonomiczne resortu górnictwa, wyrażające się przede wszystkim we wzroście wydobycia węgla, wykonaniu w całości zadań eksportowych, zwiększeniu wydajności pracy i uzyskiwaniu prawidłowych relacji między wzrostem płac, a wydajnością pracy, poseł R. Najsznerski zwrócił uwagę, że społeczne koszty wydobycia węgla nie odpowiadają jednak obecnym cenom zbytu, co nie sprzyja racjonalnemu wykorzystaniu tego surowca w wielu dziedzinach gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Poważnym problemem dla resortu górnictwa był w 1976 r. niedobór taboru kolejowego dla wywozu węgla, zwłaszcza z Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Niezadowalająca była i jest w dalszym ciągu operatywność i gospodarka taborem ze strony resortu komunikacji, brak odpowiednio wyprzedzających informacji o spodziewanym niedoborze wagonów. Program transportu węgla samochodami w wysokości 30 tys. ton na dobę nie odpowiada aktualnym możliwościom przewoźnika.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Resort. górnictwa powinien w dalszym ciągu doskonalić organizacyjną działalność przedsiębiorstw dostarczających maszyny oraz zakładów remontowych. W 1976 r. wystąpiły dotkliwe braki wielu podstawowych materiałów, maszyn, urządzeń oraz części zamiennych, niezbędnych zarówno do produkcji, jak i wykonawstwa inwestycyjnego. Utrudniało to w poważnej mierze realizację bardzo napiętych zadań produkcyjnych i inwestycyjnych oraz wpłynęło niekorzystnie na stan bezpieczeństwa pracy. Zdaniem podkomisji resort powinien otrzymać większą pomoc niezbędną dla złagodzenia tych trudności.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Uwagi i wnioski podkomisji górnictwa i geologii w części dotyczącej Centralnego Urzędu Geologii przedstawił poseł Stanisław Kamieniarz (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Jak stwierdził mówca, podstawowymi kierunkami działalności CUG w 1976 r. była koordynacja i realizacja prac geologicznych, zapewniających bazę surowców mineralnych stałych, wód pitnych i leczniczych oraz wykonawstwo badań i robót geologicznych finansowanych przez poszczególne resorty.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">W zakresie poszukiwania i rozpoznania złóż ropy naftowej nie udało się uzyskać planowanego przyrostu. Natomiast lepsze wyniki osiągnięte w poszukiwaniach złóż gazu ziemnego. Należy jednak zaznaczyć, że były to na ogół złoża małe i dające gaz z dużą domieszką azotu, co zmusza do stosowania odpowiednich zabiegów technicznych, aby otrzymać gaz wysokometanowy potrzebny dla gospodarki. Wzrastające zapotrzebowanie gospodarki narodowej na gaz ziemny stawia przed geologią coraz wyższe zadania w zakresie poszukiwań. Centralny Urząd Geologii nie dysponuje jednak odpowiednim do potrzeb nowoczesnym sprzętem, co utrudnia realizację poszukiwań.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">W 1976 r. Udokumentowane zasoby węgla kamiennego powyżej planowanych zadań. Obecnie w Lubelskim Zagłębiu Węglowym prowadzone są intensywne prace badawcze, które, zdaniem podkomisji, przebiegają w sposób prawidłowy. Jak wynika z przedstawionych materiałów, prognozy dotyczące dalszego przyrostu zasobów tego surowca w Lubelskim Zagłębiu Węglowym są optymistyczne. Ponadto prowadzone są prace poszukiwawczo-badawcze w rejonie Górnego i Dolnego Śląska.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">W zakresie węgla brunatnego, w 1976 r. zakończono prace wiertnicze na polu „Szczerców” złoża Bełchatów, ponadto w dalszym ciągu trwają prace poszukiwawcze w woj. poznańskim, leszczyńskim oraz bydgoskim. W bieżącym roku przewiduje się rozpoczęcia tego typu prac w woj. kaliskim.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Znacznym osiągnięciem jest udokumentowanie dalszych zasobów rudy miedzi, należy się jednak liczyć, że tak bogaty jak dotychczas przyrost zasobów w latach następnych będzie trudny do osiągnięcia. Przygotowane do udokumentowania pokłady miedzi znajdują się na większych głębokościach, co ze względu na warunki geotermiczne oraz stan obecnej techniki górniczej stwarza trudne problemy eksploatacyjne.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">W wyniku prac poszukiwawczych w rejonie Suwałk ustalono, że zasoby rudy żelaza upoważniają do wystąpienia o podjęcie decyzji rozpoczęcia prac eksploatacyjnych, mimo, iż pokłady zalegają na stosunkowo dużych głębokościach.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">W 1976 r. zakończono dokumentację dalszych zasobów siarki w rejonie Osiek-Baranów Sandomierski. Jest to jedno z największych złóż w skali kwiatowej. Jednocześnie kontynuowano prace penetracyjne w innych rejonach, jednakże wskazują one, że zasoby są tam mniejsze i zalegają poniżej 300 m, co przy dotychczasowych metodach eksploatacji stwarza duże trudności dla ewent. eksploatacji.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Stale rosnące zapotrzebowanie na kruszywa naturalne stawia przed CUG dodatkowe zadania. Zdaniem specjalistów, południowa część naszego kraju jest bardzo bogata w tego rodzaju surowce, natomiast środkowa i północna część wykazuje spory deficyt w stosunku do potrzeb. Wymaga to odpowiednich decyzji w celu wydatnego złagodzenia występujących trudności.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">W ocenie poselskiej podkomisji działalność CUG w zakresie poszukiwania i dokumentowania przyrostu zasobów surowcowych w 1976 r., mimo ogromnych trudności była pozytywna. Jest to wynikiem ogromnego zaangażowania pracowników polskiej geologii.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Podstawowe zadania przedsiębiorstw geologicznych podległych Centralnemu Urzędowi Geologii zostały wykonane, o czym świadczy przekroczenie wartości produkcji podstawowej, przy obniżonym stanie zatrudnienia. Uzyskano wzrost akumulacji o 7,2 proc. wyższy od planowanego.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Podjęto również skuteczne działania w dziedzinie dalszego usprawnienia gospodarki materiałowej, co pozwoliło zyskać 13,4 mln zł oszczędności m.in. drogą zmniejszonego zużycia materiałów hutniczych. Nakłady na inwestycje w wysokości 407,4 mln zł nie zostały w pełni zrealizowane, z przyczyn od CUG niezależnych. Większość nakładów przeznaczono na zakup urządzeń wiertniczych i sprzętu. Zakupiono łącznie 60 urządzeń wiertniczych, z tego 37 z importu, oraz aparaturę laboratoryjną i pomiarową.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">Inwestycje CUG przekazane do eksploatacji osiągnęły wartość kosztorysową 100 mln zł. Na podkreślenie zasługuje fakt, że CUG jest eksporterem w zakresie myśli geologicznej oraz wykonawstwa usług geologicznych do krajów socjalistycznych, kapitalistycznych oraz rozwijających się.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">Pozytywnie należy ocenić również działalność socjalno-bytową, jaką CUG prowadzi w podległych mu przedsiębiorstwach. Działalność ta zmierza do poprawy warunków socjalno-bytowych na wiertniach i zespołach terenowych, w bazach przedsiębiorstw i warsztatach. Wiele uwagi poświęca się również zabezpieczeniu podstawowej opieki lekarskiej pracownikom zatrudnionym w terenie oraz rozbudowie punktów żywienia zbiorowego i stołówek zakładowych. Mimo tych starań, podkomisja uważa, że liczba pracowników terenowych objętych zbiorowym wyżywieniem nie jest wystarczająca. Odczuwa się również brak odpowiednich dostaw przewoźnego zaplecza socjalnego. Oceniając pozytywnie działalność Centralnego Urzędu Geologii w 1976 r., podkomisja górnictwa i geologii zwraca uwagę na sprawy wymagające załatwienia. Niepokojący jest fakt zmniejszania się z roku na rok nakładów inwestycyjnych na zakup nowoczesnego sprzętu wiertniczego. Stan urządzeń wiertniczych jest niezadowalający. Ponad 50 proc. urządzeń wiertniczych pracuje po osiągnięciu już pełnej amortyzacji. Jednocześnie produkcja krajowa nie pokrywa potrzeb, nie pozwala zwiększyć wydajności poszczególnych urządzeń oraz poprawić warunków bhp.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">W związku z tym, że głębokie odwierty dla poszukiwań ropy naftowej i gazu zostaną w przyszłym roku przekazane Ministerstwu Górnictwa, istnieje konieczność zaopatrzenia Centralnego Urzędu Geologii w podstawowy sprzęt do wierceń średnich i płytkich. W tym celu niezbędna jest budowa wytwórni sprzętu wiertniczego w Ciechanowie. Niepokój budzi ograniczenie środków dewizowych, przeznaczonych na zakup aparatury i sprzętu geofizycznego.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">Podkomisję niepokoi brak stabilizacji kadr kwalifikowanych pracowników w terenie. Dalsze pogłębianie się trudności w tym zakresie może spowodować kłopoty z pełną realizacją planów.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">W imieniu podkomisji górnictwa i geologii poseł S. Kamieniarz zaproponował następujące wnioski:</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">- należy intensyfikować prace poszukiwawcze w zakresie ropy naftowej i gazu ziemnego, co stanowi istotny czynnik w złagodzeniu napiętego bilansu paliwowo-energetycznego;</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">- trzeba zapewnić CUG niezbędną modernizację parku maszynowego, szczególnie wiertnic produkcji krajowej i urządzeń cięższych z importu. Istnieje również konieczność pełnego zabezpieczenia dostaw części zamiennych dla istniejących urządzeń?</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">- CUG w porozumieniu z resortem górnictwa powinien opracować i wdrożyć taki system płacowo-finansowy oraz socjalno-bytowy, który spowoduje stabilizację kadr, zwłaszcza pracowników terenowych;</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">- w celu dalszego zwiększenia prac poszukiwawczych istnieje konieczność znacznej intensyfikacji prac kartograficznych związanych ze szczegółową mapą geologiczną Polski;</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#komentarz">- w związku z przewidywanym zmniejszeniem szans na odkrycie dużych zasobów takich surowców jak: miedź, siarka, cynk i ołów - szczególnego znaczenia nabiera zagadnienie racjonalnego wykorzystania surowców i kompleksowej eksploatacji złóż;</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#komentarz">- CUG powinien być wyposażony w niezbędną ilość środków transportu ciężkiego i innych urządzeń pozwalających na szybkie przenoszenie się a także w odpowiedni sprzęt do rekultywacji terenów;</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">- dla rytmicznego prowadzenia prac niezbędne jest lepsze zaopatrzenie CUG w materiały takie jak: rury okładzinowe, cement, materiały do sporządzania tłuczek itp.</u>
          <u xml:id="u-1.38" who="#komentarz">Uwagi i wnioski podkomisji górnictwa i geologii dotyczące Wyższego Urzędu Górniczego przedstawił poseł Jan Konieczny (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.39" who="#komentarz">Jak poinformował mówca, podkomisja po zapoznaniu się z materiałami oraz informacją prezesa Wyższego Urzędu Górniczego stwierdziła, że nadzór nad realizacją prawa górniczego był prawidłowy i konsekwentnie przestrzegany. Zadania w tej dziedzinie wzrastają wobec tego, że nasze górnictwo na obecnym etapie stykać się będzie z większymi zagrożeniami niż w latach poprzednich, gdyż eksploatacja będzie prowadzona w coraz niższych pokładach. Przede wszystkim mogą występować takie zagrożenia jak: tąpania, wybuchy pyłu węglowego i metanu, wyrzuty gazu i skał oraz pożary.</u>
          <u xml:id="u-1.40" who="#komentarz">W 1976 r. liczba wypadków cięższych w górnictwie zwiększyła się w stosunku do r.1975. Dlatego też wzmogła się działalność urzędów górniczych, zwłaszcza wnikliwe i odpowiednio przygotowane inspekcje, rygorystyczne egzekwowanie wydanych zarządzeń. Zatrzymywano roboty, jeśli prowadzone były niezgodnie z obowiązującymi przepisami.</u>
          <u xml:id="u-1.41" who="#komentarz">W celu poprawy stanu bezpieczeństwa w kopalniach charakteryzujących się dużą wypadkowością i zwiększonym zagrożeniem przeprowadzono inspekcje kompleksowe z udziałem pracowników technicznych urzędów górniczych.</u>
          <u xml:id="u-1.42" who="#komentarz">Mimo dużej operatywności urzędów górniczych w zwalczaniu wybuchów pyłu węglowego i metanu, istnieje potrzeba wdrażania bardziej skutecznych metod i środków. Wzrasta zapylenie oraz hałas i wibracje. W wyniku pracy coraz większej liczby maszyn urabiających wystąpił wzrost zagrożenia pożarowego, m.in. z powodu nieprawidłowej instalacji przewodów elektrycznych, złej jakości, niesprawnych urządzeń odstawczych itp.</u>
          <u xml:id="u-1.43" who="#komentarz">Pozytywnie ocenia się realizację wniosków, jakie opracowane zostały w wyniku katastrofalnego wyrzutu skał i dwutlenku węgla w kopalni Nowa Ruda.</u>
          <u xml:id="u-1.44" who="#komentarz">Wypadki w górnictwie powstają nie tylko z przyczyn geologicznych, lecz także na skutek wadliwej i nie zawsze sprawnej, organizacji pracy, braku części zamiennych do wielu urządzeń, nieprawidłowo wykonywanej obudowy, złej jakości urządzeń hydraulicznych itp. Wiele czynności na skutek braku materiałów wykonuje się niezgodnie z przepisami i przyjętymi normami. Transport ciężkich urządzeń, maszyn oraz obudów do przodka często górnik wykonuje przy pomocy własnych mięśni oraz prostych i dostępnych narzędzi takich jak kilof, młot itp.</u>
          <u xml:id="u-1.45" who="#komentarz">Podkomisja górnictwa i geologii przedstawia następujące wnioski:</u>
          <u xml:id="u-1.46" who="#komentarz">- należy przyspieszyć prace naukowo-badawcze w celu opracowania nowych metod w zakresie pogłębiania i rozpoznania zagrożenia oraz doskonalenia środków służących do zwalczania zagrożeń;</u>
          <u xml:id="u-1.47" who="#komentarz">- urzędy górnicze powinny wzmóc oddziaływanie na kopalnie zagrożone tąpaniami, w celu dalszego rozszerzenia systemu sieci mikrosejsmologicznych;</u>
          <u xml:id="u-1.48" who="#komentarz">- pilnym zadaniem jest dalsze wyposażenie ścian w pokładach tąpiących w odpowiednie obudowy zmechanizowane, doskonalenie wyrobisk chodnikowych oraz wyposażenie w technologię dostosowaną do warunków rozszerzającej się mechanizacji drążenia tych wyrobisk;</u>
          <u xml:id="u-1.49" who="#komentarz">- należy w większym niż dotychczas stopniu wzmóc kontrolę nad eksploatacją przodków, w celu likwidacji przyczyn powstawania pożarów;</u>
          <u xml:id="u-1.50" who="#komentarz">- aby zmniejszyć zachorowalność na skutek zapylenia, niezbędne jest opracowanie bardziej skutecznych metod i środków zwalczania zapylenia na maszynach urabiających oraz w miejscach jego powstawania m.in. przez odpowiednie zraszanie;</u>
          <u xml:id="u-1.51" who="#komentarz">- Komisja Górnictwa i Geologii zwraca uwagę, aby zwiększyć troskę o sprawność obudów zmechanizowanych, maszyn i urządzeń w celu zmniejszenia liczby wypadków.</u>
          <u xml:id="u-1.52" who="#komentarz">Uwagi i wnioski podkomisji energetyki i energii atomowej przedstawił poseł Jan Kubit (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.53" who="#komentarz">Mówca przypomniał, że zadania planu na rok 1976 przewidywały produkcję energii elektrycznej na poziomie 102,5 mld kW/h. Tempo przyrostu produkcji przemysłowej i ogólnego zapotrzebowania na energię elektryczną było jednak znacznie wyższe. W czerwcu ubiegłego roku sejmowa komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii zwracała uwagę na trudną sytuację w dziedzinie zaspokajania potrzeb gospodarki narodowej w tym zakresie i postulowała podniesienie planu produkcji energii elektrycznej do 104-104,5 mld kW/h, zapewnienie niezbędnych dostaw paliw oraz wprowadzenie surowego reżimu oszczędności elektrycznej. Postulat został uwzględniony. Rzeczywiste zużycie i produkcja energii elektrycznej wyniosły 104 mld kW/h, co stanowi wzrost w stosunku do 1975 r. o 7,6 proc. Gdyby nie zastosowano oszczędności zużycie wyniosłoby 105,8 mld kW/h i wzrost o 9,2 proc. Mimo to ilość nie dostarczonej energii zwiększyła się z 269 mln kW/h do 1,6 mld kW/h. Deficyt energii wystąpił również w zeszłym roku w innych krajach RWPG, co uniemożliwiało wyrównywanie niedoborów w połączonej sieci energetycznej.</u>
          <u xml:id="u-1.54" who="#komentarz">W 1976 r. nastąpiło też pogorszenie w zakresie planowanego przyrostu zainstalowanej mocy: zamiast planowanych 1290 MW - przekazano do eksploatacji tylko 418MW. Trudną sytuację energetyczną pogarszał jeszcze niedobór paliwa, zwłaszcza węgla brunatnego z okręgu konińskiego, trudności transportowe oraz spadek kaloryczności węgla kamiennego dostarczanego do elektrowni, co spowodowało ubytki mocy rzędu 1000 MW.</u>
          <u xml:id="u-1.55" who="#komentarz">Dzięki wysiłkom pracowników nowo powołanego resortu energetyki od maja 1976 r. nastąpiła pewna poprawa. Przyczyniła się do tego sprawna realizacja remontów, którymi objęto 83,5 proc. zainstalowanej mocy, oszczędne gospodarowania paliwem, likwidacja ubytków mocy w wielu elektrowniach, znaczne sukcesy w likwidacji zaniedbań w kopalniach konińskich oraz oszczędność zużycia energii elektrycznej.</u>
          <u xml:id="u-1.56" who="#komentarz">W dziedzinie produkcji ciepłowniczej potrzeby gospodarki narodowej zaspokojono w ubiegłym roku w pełni. Jedynie w aglomeracji krakowskiej powstał deficyt z powodu unieruchomienia elektrociepłowni Kraków-Łęg. Negatywnym zjawiskiem w ciepłownictwie był przyrost produkcji przede wszystkim w opalanych drogim paliwem kotłach wodnych.</u>
          <u xml:id="u-1.57" who="#komentarz">Produkcja węgla brunatnego wyniosła w zeszłym roku 39,3 mln ton i była wyższa od założeń planowych o 3,4 proc., ale niższa o 1,4 proc. od produkcji w 1975 r. W związku z tym nie wykonano dostaw rynkowych. Niepokojące jest, że od 1970 r. spada produkcja energii elektrycznej oparta na węglu brunatnym, powodem są przede wszystkim trudności w realizacji zamierzeń inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-1.58" who="#komentarz">W 1976 r. plan inwestycyjny wykonano pod względem wartości i robót budowlano-montażowych prawie w 100 proc. Nie wykonano jednak zadań rzeczowych z powodu braku mocy przerobowej w Zjednoczeniu Budowy Elektrowni i Przemysłu. Co więcej - niedobory mocy w tym zjednoczeniu pogłębiają się. Podkomisja proponuje przygotowanie dezyderatu w sprawie zwiększenia mocy przerobowej zjednoczenia, albowiem dynamiczny wzrost spożycia energii elektrycznej przez wszystkich jej użytkowników wymaga terminowej i pełnej realizacji zamierzeń inwestycyjnych. Podkomisja uważa również za konieczne wystosowanie dezyderatu w sprawie zapewnienia terminowego uruchomienia elektrowni w Bełchatowie i Opolu.</u>
          <u xml:id="u-1.59" who="#komentarz">Spadek kaloryczności węgla zwiększa ubytki mocy w zakładach energetycznych, a wzrost zawartości siarki w węglu oraz ilości popiołu w elektrowniach korzystających z takiego węgla przyczynia się do zwiększenia zanieczyszczeń środowiska naturalnego. Opracowany przez resort program wzbogacania węgla powinien zyskać poparcie komisji sejmowej. Niezadowalający jest również stan zagospodarowania popiołów poprodukcyjnych z węgla kamiennego, które można wykorzystać dla potrzeb rolnictwa i budownictwa. Szybkiego rozwiązania wymaga również sprawa zainstalowania urządzeń energetycznych, dostarczonych przez przemysł, lecz nie użytkowanych ze względu na opóźnienia inwestycyjne.</u>
          <u xml:id="u-1.60" who="#komentarz">Mimo trudnej sytuacji działalność resortu energetyki w ubiegłym roku uznać należy za zadowalającą.</u>
          <u xml:id="u-1.61" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełMarceliFaska">Działalność górnictwa, energetyki i chemii ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju całej gospodarki narodowej, ale wpływa też szczególnie wyraźnie na stan środowiska naturalnego. Dlatego plany inwestycyjne tych resortów obejmują zarówno budowę nowych obiektów produkcyjnych, jak też urządzeń dla ochrony środowiska. W informacjach resortów brak jednak szczegółowych danych, dotyczących realizacji zadań w dziedzinie ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełMarceliFaska">Istnieje rządowy program ochrony środowiska naturalnego do 1990 r., którego realizację oceniała niedawno sejmowa Komisja Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska. Okazało się, że w ub. roku wykorzystano tylko 47,8 proc. funduszów przeznaczonych z budżetu państwa na ochronę powietrza, wód i gleby. Na 92 tys. ha bezpośrednio zniszczonych terenów, rekultywowano w zeszłym roku jedynie 4,5 tys. ha, z czego tylko 3,5 tys. ha zagospodarowano. W sprawie realizacji rządowego programu ochrony środowiska sejmowa Komisja złożyła interpelację do Premiera.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PosełMarceliFaska">Dodatkowych wyjaśnień udzielili: wiceminister górnictwa - Mieczysław Glanowski, prezes Centralnego Urzędu Geologii - Zdzisław Dembowski, wiceprezes Wyższego Urzędu Górniczego - Mieczysław Piątek i wiceminister energetyki i energii atomowej - Tadeusz Zastawnik.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PosełMarceliFaska">Wiceminister M. Glanowski wyjaśnił, że niską jakość węgla kamiennego odczuwają głównie elektrownie „Odra” i „Kozienice”. Budowano je w latach, gdy wskutek złej koniunktury na rynkach zagranicznych zmniejszał się eksport naszego węgla kamiennego. Obecnie konieczne jest przede wszystkim dostarczanie najlepszego jakościowo węgla na eksport. Straty spowodowane niską jakością węgla kamiennego dostarczanego do wymienionych elektrowni można by znacznie zmniejszyć, gdyby nie występowały opóźnienia w budowie elektrowni: w Połańcu, Opolu. Rybniku i Jaworznie, które są przystosowane do korzystania z gorszych gatunków węgla. Technologia energetyki wzbogacania węgla dla energetyki jest ciągle w fazie studiów i badań, gdyż jest bardzo kosztowna. Starania resortu o dostarczenie elektrowniom, mimo wszystko węgla dobrej jakości utrudniają dodatkowo kłopoty transportowe.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PosełMarceliFaska">Prezes CUG Z. Dembowski wyjaśnił, że obecnie wiercenia badawcze i poszukiwawcze są trudniejsze niż dawniej i dlatego wymagają lepszego uzbrojenia geologii w nowoczesny sprzęt. Nakłady inwestycyjne na ten cel są jednak niewystarczające. Po spotkaniu pracowników geologii z I Sekretarzem KC PZPR opracowano program wyposażenia technicznego, ale dla jego zatwierdzenia bardzo cenne byłoby poparcie sejmowej Komisji.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PosełMarceliFaska">Wiceprezes WUG M. Piątek poinformował, że Urząd dysponuje środkami finansowymi na likwidację szkód górniczych i rekultywację terenów, lecz brak jest wykonawców tych prac, Urząd przedstawił w związku z tym propozycję stworzenia specjalnego przedsiębiorstwa dla likwidacji szkód górniczych, zwłaszcza w gospodarce wodnej.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PosełMarceliFaska">Wiceminister T. Zastawnik podkreślił, że resort energetyki działa zgodnie z programem zabezpieczenia wszystkich potrzeb energetycznych kraju, dlatego najwięcej uwagi poświęca nowym inwestycjom, modernizacji i rozbudowie istniejących zakładów energetycznych oraz problemom ochrony środowiska. Potrzeby inwestycyjne resortu są jednak znacznie większe od możliwości ich realizacji. Mimo to, nastąpiła już pewna poprawa w stosunku do roku ubiegłego. Są podstawy, by zapewnić terminowe uruchomienie elektrowni w Opolu i Bełchatowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełZofiaŁęgowik">Z informacji resortów i urzędów oraz z przebiega posiedzeń podkomisji wynika, że zadania ubiegłorocznego planu zostały pomyślnie zrealizowane. Stwarza to pomyślną prognozę na kolejna lata bieżącej 5-latki. Wykonanie planu 1976 r. nastąpiło dzięki uruchomieniu i zagospodarowaniu rezerw oraz realizacji dodatkowych zadań, które podejmowały ofiarne załogi zakładów górniczych i energetycznych.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PosełZofiaŁęgowik">Wystąpiły jednak również zjawiska, których usunięcie winno stać się pilnym zadaniem resortu. Przede wszystkim idzie o inwestycje. Pełne i terminowe wykonywanie planów w tej dziedzinie jest niezbędne dla wzrostu produkcji węgla i energii elektrycznej, którego wymaga rozwój całej gospodarki narodowej i handlu zagranicznego. Dlatego należy zwrócić uwagę na odrobienie zaległości i realizację tegorocznych zamierzeń inwestycyjnych. Dla wykorzystania istniejących możliwości wzrostu produkcji konieczne jest ponadto dalsze doskonalenie gospodarki remontowej w energetyce i uzbrajanie techniczne stanowisk pracy w górnictwie węglowym.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PosełZofiaŁęgowik">Mimo wyraźnego postępu, konieczna jest dalsza poprawa warunków i bezpieczeństwa pracy. Nie napawa optymizmem realizacja programu ochrony środowiska przez górnictwo i energetykę. Zbyt wolno i w za małej skali likwiduje się szkody górnicze, a stosowanie w elektrowniach niższych gatunków węgla zwiększa emisję pyłów i gazów. Wydaje się konieczne stworzenie warunków dla szybszej, niż dotychczas realizacji zadań w dziedzinie ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PosełZofiaŁęgowik">Trudna sytuacja energetyczna wymaga kontynuacji reżimu oszczędności w przemyśle, gospodarce komunalnej i przez innych użytkowników energii elektrycznej. Wpłynie to niewątpliwie na szersze stosowanie energooszczędnych technologii i zmniejszy napięcie w produkcji i dostawach energii elektrycznej. Wzbogacanie węgla dla energii jest rzeczywiście kosztowne, ale nie można tego problemu ciągle odkładać.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PosełZofiaŁęgowik">Wydaje się celowe poparcie starań CUG o zaopatrzenie w nowoczesny sprzęt wiertniczy, przy jednoczesnym zwróceniu uwagi na potrzeby doskonalenia działalności tego urzędu. Badania NIK wykazały np., że nie zawsze są w pełni wykorzystywane urządzenia do poszukiwania ropy i gazu. Istnieje też konieczność podjęcia poszukiwań surowców mineralnych.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PosełZofiaŁęgowik">Również działalność WUG powinna być ulepszana, zwłaszcza jeśli idzie o profilaktykę i rozpoznanie zagrożeń i szersze włączenie do prac urzędu jego zaplecza naukowo-badawczego.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PosełZofiaŁęgowik">W następnym punkcie porządku dziennego uwagi i wnioski podkomisji przemysłu chemicznego przedstawiła poseł Barbara Dębicka (bezp.): W 1976 r. nastąpił dalszy dynamiczny rozwój przemysłu chemicznego. Podstawowe zadania tego przemysłu zostały wykonane: produkcja globalna wzrosła o 9,6 proc. i była wyższa od założeń planu o 1 proc., plan dostaw rynkowych wykonano w 103,8 proc. Wzrosły dostawy dla przemysłu lekkiego, budownictwa, motoryzacji i dla rolnictwa. Wyższa od zakładanej w planie była dynamika wzrostu sprzedaży produkcji przemysłowej i usług (9,8 proc.), zmniejszyło się zatrudnienie w przemyśle chemicznym, a wydajność pracy w przeliczeniu na jednego robotnika grupy przemysłowej wzrosła o 15,4 proc.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PosełZofiaŁęgowik">Najbardziej wzrosły dostawy na rynek krajowy wyrobów z tworzyw sztucznych, opon do samochodów osobowych, kosmetyków, materiałów fotochemicznych, taśm magnetycznych, paliw i przetworów paliw oraz sprzętu sportowo-turystycznego. Nie wykonano natomiast w ubiegłym roku planu dostaw: nawozów azotowych (98,5 proc. planu), nawozów fosforowych (95,9 proc.), proszków do prania (91,2 proc. planu), mydeł toaletowych (93 proc.), obuwia gumowego i tworzyw sztucznych (86,9 proc. planu). Przyczyną tych niedoborów były przede wszystkim trudności w zaopatrzeniu przemysłu chemicznego w surowce, półfabrykaty półprodukty i materiały, głównie do wyrobu materiałów syntetycznych i nawozów oraz trudności inwestycyjne. O niedoborach w dostawach nawozów zadecydowały także: awarie w przemyśle azotowym, niedostatek wagonów, niepełne wykorzystanie instalacji do wytwarzania chemicznych dodatków paszowych oraz opóźnienie budowy wytwórni tych dodatków.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#PosełZofiaŁęgowik">W 1976 r. zwiększyły się dostawy na rynek tapet z tworzyw sztucznych oraz futryn okiennych i drzwiowych dla budownictwa mieszkaniowego. Niedostateczne natomiast były dostawy wykładzin podłogowych, farb i lakierów.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#PosełZofiaŁęgowik">Potrzeby przemysłu lekkiego i maszynowego na dostawy włókien chemicznych nie zostały w pełni zaspokojone przez produkcję krajową. Zaspokojenie przez przemysł krajowy zapotrzebowania handlu na opony do traktorów i maszyn rolniczych wynosiło jedynie 53,4 proc., na obuwie gumowe 61,1 proc., na łodzie i kajaki pneumatyczne 84,1 proc.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#PosełZofiaŁęgowik">W ubiegłym roku przekroczono wartość planowych dostaw wyrobów perfumeryjno-kosmetycznych. Mimo to brak było na rynku tanich past do zębów, kremów, szamponów i lakierów do włosów, niektórych gatunków mydeł oraz proszków do prania. Fabryka „Pollena - Uroda” pokrywa zapotrzebowanie rynku na swoje podstawowe wyroby przeciętnie w 25–30 proc., fabryka „Pollena-Lecha” względnie normalnie zaspokaja potrzeby tylko na 4 wyroby spośród 25.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#PosełZofiaŁęgowik">Globalne zadania eksportu w cenach dewizowych przemysł chemiczny wykonał w 93 proc., zadania eksportu do krajów kapitalistycznych w 88,7 proc. Wynika to ze złej koniunktury zbytu i spadku cen artykułów chemicznych, zwłaszcza nawozów azotowych i siarki. Plan importu przemysł chemiczny wykonał w 100,6 proc.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#PosełZofiaŁęgowik">Niekorzystna była w 1976 r. realizacja planu i efekty rzeczowe inwestycji. Wykorzystano tylko 86,3 proc. planowanych nakładów i wykonano 84,3 proc. planu przerobu. W związku z tym nie oddano w planowanym terminie do użytku 7 ważnych obiektów produkcyjnych oraz opóźniona jest realizacja 7 innych obiektów, których uruchomienie przewidywano na rok bieżący. Dodatkowym utrudnieniem w realizacji inwestycji był stały spadek dostaw aparatury chemicznej produkcji krajowej, a nieterminowa realizacja robót budowlano-montażowych spowodowała nagromadzenie na placach budów znacznych zapasów urządzeń importowanych.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#PosełZofiaŁęgowik">W 1976 r. podjęto produkcję 955 nowych wyrobów i asortymentów. Jest to niewątpliwy dorobek zaplecza naukowo-badawczego i wynik realizacji programu postępu technicznego w przemyśle chemicznym.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#PosełZofiaŁęgowik">Niepokojące jest pogarszanie się jakości niektórych wyrobów chemicznych. Straty z tytułu złej jakości wzrosły w stosunku do 1975 r., o 16 proc. i stanowiły 0,18 proc. wartości produkcji sprzedanej ogółem. Najgorzej przedstawiała się sytuacja pod tym względem w zakładach wytwarzających wyroby gumowe i z tworzyw sztucznych, farby i lakiery oraz włókna chemiczne.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#PosełZofiaŁęgowik">W 1976 r. przemysł chemiczny przekroczył zadania planu w dziedzinie obniżki kosztów własnych, akumulacji finansowej i zysku. Zmalała nieusprawiedliwiona absencja, lepsze wykorzystanie czasu pracy wskazuje na wzrost jej dyscypliny.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#PosełZofiaŁęgowik">W ocenie podkomisji, dzięki wysiłkowi załóg przemysłu chemicznego podstawowe zadania 1976 r. zostały wykonane, mimo trudności surowcowych, energetycznych, transportowych i niekorzystnej sytuacji na rynkach zagranicznych. Rząd powinien poświęcić więcej uwagi problemom gospodarki materiałowej i zaopatrzenia w surowce, gaz i energię elektryczną, terminowości dostaw i środków transportowych. Niepokój budzi realizacja inwestycji przemysłu chemicznego, zwłaszcza szczególnie ważnych dla gospodarki narodowej. Wydaje się konieczna wnikliwa analiza przebiegu wykonywania inwestycji oraz koncentracja sił i środków na tych, które mają kluczowe znaczenie dla ekonomiczno-zaopatrzeniowych problemów przemysłu chemicznego i całej naszej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#PosełZofiaŁęgowik">Biorąc pod uwagę niekorzystną koniunkturę na rynkach zachodnich, podkomisja pozytywnie ocenia działalność resortu w dziedzinie handlu zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#PosełZofiaŁęgowik">Oceniając jakość wyrobów przemysłu chemicznego stwierdzono, że coraz więcej wśród nich jest nowoczesnych artykułów o wysokiej jakości użytkowej i estetycznej. Wiele jednak jest jeszcze produktów i asortymentów o niskiej jakości, przeważnie produkowanych z gorszych surowców na przestarzałym parku maszynowym i technologii. Resort, Komisja Planowania i rząd powinny poświęcić maksimum uwagi eliminacji tych czynników.</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełZbigniewKrzysztoforski">Niepokojące jest niewykonanie w 1976 r. planowych zadań w dziedzinie produkcji nawozów azotowych i fosforowych, oznacza to bowiem pogorszenie warunków dla produkcji rolnej. Resort powinien zwrócić szczególną uwagę na nadrobienie zaległości i pełne wykonywanie planu w produkcji nawozów. Dlatego nie wystarczy analiza przyczyn, lecz trzeba też zastanowić się nad tym, jakie podjąć kroki, by przyczyny takie znów nie wystąpiły. Wydaje się, że ocena podkomisji niewykonania zadań planu w wymienionych dziedzinach jest zbyt łagodna.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełZbigniewKrzysztoforski">Przemysł chemiczny ma również niechlubny i znaczny udział w zanieczyszczaniu powietrza. Mimo to w ubiegłym roku wydatkowano na ochronę środowiska o 24 proc. środków mniej niż w 1975 r. Czy oznacza to, że nastąpiło zmniejszenie emisji pyłów dzięki instalacji urządzeń w 1975 r.?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełAleksanderGertz">Jaki wpływ będzie miało na realizację zadań całej 5-latki to, że w ubiegłym roku nie zostały wykonane zadania inwestycyjne?</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełAleksanderGertz">Doceniając dostawy rynkowe przemysłu chemicznego należy zwrócić uwagę na to, że coraz mniej jest wyrobów tanich. Czy nie oznacza to jedynie wartościowej realizacji planu dostaw?</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełAleksanderGertz">Chemia nie tylko żywi i odziewa, lecz niestety również zatruwa środowisko. Mimo to, resort zrealizował w ubiegłym roku tylko 80 proc. zadań w dziedzinie ochrony środowiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełJanKubit">Niezrozumiała jest sytuacja w handlu zagranicznym wyrobami chemicznymi. Od szeregu lat występuje mały popyt i niskie ceny w eksporcie tych wyrobów, natomiast w imporcie surowców chemicznych płacimy bardzo wysokie ceny.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełJanKubit">Dostawy produktów przemysłu chemicznego dla rolnictwa pogarsza zła dystrybucja i niska efektywność transportu. Jakie kroki podejmuje się dla zmiany tego stanu rzeczy?</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PosełJanKubit">Podczas wizytacji poselskiej przeprowadzonej w bazach PKS stwierdzono niezwykle niską jakość opon dostarczanych przez przemysł krajowy. Stan ogumienia taboru jest katastrofalny, przeciętnie 12–15 proc. samochodów nie wyjeżdża na trasę z powodu braku opon.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełEugeniaMałkowska">Podkreślić należy, że mimo wielu trudności przemysł chemiczny wykonał w ubiegłym roku plan produkcji globalnej i dostaw rynkowych. Tym bardziej rażący jest na tym tle wzrost strat z tytułu złej jakości wyrobów. Niektóre gałęzie produkcji chemicznej mają gorsze od średniej resortowej wskaźniki jakości, przede wszystkim ze względu na niską jakość surowców. Dotyczy to wyrobów gumowych, farb i lakierów oraz tworzyw sztucznych. Ważną przyczyną złej jakości jest także nieprzestrzeganie technologii. Zwiększenie dyscypliny technologicznej i udoskonalenie bodźców materialnego zainteresowania załóg powinno przyczynić się do podwyższania jakości wyrobów w tych gałęziach produkcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełFranciszekGrolewski">Jakie korzyści dają przemysłowi chemicznemu inwestycje licencyjne? Istnieje pogląd, że jedynie w dziedzinie technologii odczuwalne są te korzyści.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PosełFranciszekGrolewski">W związku z niewykonaniem planu inwestycyjnego w 1976 r. należałoby wystąpić z dezyderatem o zobowiązaniu resortu chemii do nadrobienia tych zaległości, gdyż przemysł chemiczny pracuje na potrzeby nieomal całej gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#PosełFranciszekGrolewski">Odpowiedzi na pytania posłów i dodatkowych wyjaśnień udzielił wiceminister przemysłu chemicznego Jan Sidorowicz. Jak stwierdził mówca, największą trudność dla resortu stanowiły w roku ubiegłym i stanowią w tym roku - inwestycje. Nie wykonano planu robót budowlano montażowych i nie oddano do użytku wielu obiektów w zeszłym roku. Główną przyczyną tego jest niedostateczna zdolność wykonawcza przedsiębiorstw budowlano-montażowych. Postanowiono więc skoncentrować maksimum środków na inwestycjach kontynuowanych. Mimo to nie nastąpiła większa poprawa w realizacji planu inwestycyjnego w roku bieżącym. Postanowiono więc maksymalnie rozbudować własne zaplecze budowlano-montażowe, nie zmniejszać - jak to zakładano - zatrudnienia, a zwiększyć je i rozwinąć budownictwo niewielkich obiektów oraz inwestycje modernizacyjne i remonty przy pomocy zakładów budowlano-montażowych podległych resortowi. Resort chemii ma duży dorobek w dziedzinie ochrony środowiska naturalnego. Wszystkie nowe zakłady buduje się wraz z odpowiednimi oczyszczalniami ścieków oraz innymi urządzeniami ochronnymi. Natomiast w starych zakładach instaluje się odpowiednie urządzenia ochronne przy okazji modernizacji. Mimo podwojenia produkcji chemicznej w ostatnim 5-leciu, zanieczyszczanie środowiska naturalnego przez przemysł chemiczny nie wzrosło a spadek nakładów przeznaczonych na ochronę środowiska wiąże się z decyzją rządu ograniczenia nowych inwestycji, w tym również - inwestycji w dziedzinie ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#PosełFranciszekGrolewski">Duże trudności, jakie istnieją z zagwarantowaniem wykonawstwa robót remontowych resort zamierza przezwyciężyć przy pomocy własnego zaplecza remontowo-budowlanego. M.in. takie zaplecze powstaje w kombinacie płockim.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#PosełFranciszekGrolewski">Nawiązując do spraw eksportu, mówca podkreślił niekorzystną obecnie koniunkturę na niektóre surowce i produkty chemiczne na rynkach zagranicznych, spadek zapotrzebowania i cen siarki oraz nawozów mineralnych. Problem opłacalności nie dotyczy jednak całej produkcji chemicznej: w dalszym ciągu istnieje popyt na wyroby farmaceutyczne, barwniki, produkty naftowe. Mówiąc o opłacalności eksportu trzeba jednak brać pod uwagę nie tylko poszczególne lata, lecz jakiś dłuższy okres. Tylko kompleksowy rachunek ekonomiczny może wykazać opłacalność eksportu.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#PosełFranciszekGrolewski">Dystrybucja nawozów mineralnych zależy nie tylko od Ministerstwa Przemysłu Chemicznego: ich rozdziałem zajmuje się bezpośrednio rolnictwo. Co do wykorzystania drogi wodnej do przewozu nawozów obecnie istnieją odpowiednie warunki tylko na Odrze i korzystają z nich zakłady w Kędzierzynie oraz w Policach. Myśli się jednak o stworzeniu warunków do rozszerzenia transportu wodnego.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#PosełFranciszekGrolewski">Chociaż resort chemii realizuje w bieżącym roku bez opóźnieni plan produkcji ogumienia (opony i dętki), to jednak odczuwa się niedostateczne zaopatrzenie. Jest to wynik m.in. niedostatecznie rozbudowanej bazy surowcowej i niepełnej realizacji programu inwestycyjnego.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#PosełFranciszekGrolewski">Chcąc poprawić jakość wielu wyrobów i dostosować do poziomu światowego, resort chemii kupuje licencje lub też gotowe obiekty pod klucz. Nasze placówki naukowo-badawcze rozwijają działanie nad doskonaleniem technologii wytwarzania, co wpływa korzystnie na podnoszenie jakości wyrobów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełZofiaŁęgowik">Zarówno dokumenty resortowe, jak i dyskusja pokazały pozytywny na ogół obraz rozwoju chemii. Podstawowe zadania 1976 r. zostały wykonane, mimo że nie należały do łatwych na skutek występujących trudności surowcowych, transportowych, zmniejszenia dostaw energii elektrycznej. Dzięki ofiarności i zaangażowaniu załóg przemysłu chemicznego, dodatkowym zobowiązaniom produkcyjnym, jak również właściwemu wykorzystaniu rezerw po II Plenum KC PZPR uzyskano znaczny postęp. Należy również podkreślić sprawność w kierowaniu pracami resortu i Wielkich Organizacji Gospodarczych (WOG).</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełZofiaŁęgowik">Posłowie dokonali oceny realizacji programu chemizacji gospodarki. Może ta ocena nie wypadła najlepiej, gdyż występują niedobory niektórych produktów chemicznych. Ich deficyt zaznaczył się nawet w realizacji programu wyżywienia i programu mieszkaniowego. Resort chemii powinien na te sprawy zwrócić ogólną uwagę. Gros uwag poselskich przekazanych zostanie do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów. Dotyczą one realizacji zamierzeń inwestycyjnych, jakości produkcji oraz występującego deficytu niektórych wyrobów chemicznych. Wiele uwag zgłoszono w sprawach ochrony środowiska naturalnego oraz doskonalenia zakupionych licencji i osiągania planowanych zdolności produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełZofiaŁęgowik">Podkreślano znaczenie inwestycji. Nieterminowe wykonanie przez resort niektórych zamierzeń w ubiegłym roku, wymaga zwiększenia wysiłków w tym roku. Koncentracja wysiłku na inwestycjach kontynuowanych jest słuszna, jednak niepokój budzi sprawy niepełnej realizacji zadań, a zwłaszcza niedostatecznej synchronizacji robót budowlano-montażowych z dostawami maszyn i urządzeń. Stwarza to duże trudności w rozwoju potencjału produkcyjnego.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PosełZofiaŁęgowik">Resort chemii powinien wspólnie z Ministerstwem Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych oraz Sejmową Komisją Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów zbilansować niezbędne potrzeby oraz, zagwarantować odpowiednie dostawy maszyn i urządzeń, które warunkują realizację planu inwestycyjnego.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PosełZofiaŁęgowik">Uwagi o jakości produkcji i podane przykłady są słuszne i wymagają od resortu dalszego doskonalenia działalności, procesów technologicznych, uruchomienia własnych instrumentów ekonomicznych zachęcających do poprawy jakości produkcji.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PosełZofiaŁęgowik">Resort chemii powinien zatroszczyć się o pełną realizację zadań w dostawach nawozów azotowych i fosforowych, od czego w dużym stopniu zależy pomyślna realizacja programu wyżywienia. Wiele spraw wymaga rozwiązania i usprawnienia. Niektóre z nich leżą w możliwościach samego resortu, który np. dostarcza surowców również dla własnych zakładów.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PosełZofiaŁęgowik">Uwaga Ministerstwa powinna być skierowana także na wyeliminowanie deficytu, który wystąpił w ub.r. i występuje nadal w dziedzinie przemysłu gumowego.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PosełZofiaŁęgowik">W zakresie działalności na rzecz ochrony środowiska naturalnego więcej troski trzeba poświęcić zakładom starym. Przy ich rozbudowie występują opóźnienia i warunki pracy są trudne.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PosełZofiaŁęgowik">Zakup licencji jest na pewno korzystny dla naszej gospodarki. Trzeba jednak dążyć, by wybór ich był bardziej trafny i aby w określonym terminie dawały zakładane efekty produkcyjne. Np. opóźnienia w osiąganiu założonych zdolności wytwórczych w zakładach we Włocławku rzutują niekorzystnie na wykonanie zadań w innych zakładach chemicznych. Należy tę działalność doskonalić i nie dopuszczać do tego typu sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PosełZofiaŁęgowik">Poselska ocena pracy resortu chemii jest pozytywna, nie oznacza to jednak, że nie dostrzega się istniejących słabości i niedostatków. Uwagi i wnioski zgłoszone w dyskusji przekazane zostaną do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PosełZofiaŁęgowik">Komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii rozpatrzyła i przyjęła uwagi i wnioski wynikające z analizy sprawozdań Rady Ministrów z wykonania planu i budżetu za 1976 r. w częściach dotyczących: Ministerstwa Górnictwa, Ministerstwa Energetyki i Energii Atomowej, Ministerstwa Przemysłu Chemicznego, Centralnego Urzędu Geologii oraz Wyższego Urzędu Górniczego.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#PosełZofiaŁęgowik">Komisja podjęła uchwałę o następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PosełZofiaŁęgowik">„Po rozpatrzeniu sprawozdań Rady Ministrów z wykonania narodowego planu społeczno-gospodarczego i budżetu państwa w 1976 r. w częściach dotyczących: Ministerstwa Górnictwa, Ministerstwa Energetyki i Energii Atomowej, Ministerstwa Przemysłu Chemicznego, Centralnego Urzędu Geologii, Wyższego Urzędu Górniczego oraz sprawozdań wymienionych resortów i centralnych urzędów w tym zakresie Komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii zwraca się z wnioskiem do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów o przyjęcie omawianych sprawozdań z wykonania planu i budżetu za rok 1976 w wyżej wym. częściach budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#PosełZofiaŁęgowik">Jednocześnie Komisja przekazuje swoje uwagi i wnioski, wynikające z analizy działalności wymienionych resortów i centralnych urzędów za 1976 r., dokonanej na posiedzeniach podkomisji stałych oraz Komisji w dniach 10 i 11 czerwca 1977 r.”. W kolejnym punkcie obrad Komisja zatwierdziła opinię uchwaloną na posiedzeniu w dniu 31 maja 1977 r., skierowaną do Prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#PosełZofiaŁęgowik">Komisja stwierdziła m.in., że w rezultacie koniecznych zmian i ograniczeń programu chemizacji gospodarki narodowej w latach 1976–1980 nastąpiło zmniejszenie środków, wystąpiło poważne opóźnienie w realizacji programu chemizacji w dziedzinach kształtujących poziom życia społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#PosełZofiaŁęgowik">Komisja jest zdania, że istnieje niebezpieczeństwo opóźnienia rozwoju chemii w stosunku de innych gałęzi przemysłu i niedoboru artykułów chemicznych, co może wpłynąć niekorzystnie na dynamiczny rozwój gospodarki narodowej. Konieczna jest więc pełna realizacja ilościowych i jakościowych zadań produkcyjnych oraz pokonanie wielu napięć w wykonawstwie inwestycyjnym. Poprawy wymaga również sprawa zaopatrzenia przemysłu chemicznego w niezbędne maszyny, urządzenia i aparaturę. Istnieje konieczność rozwijania produkcji tego wyposażenia przez przemysł chemiczny we własnym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#PosełZofiaŁęgowik">Zdaniem Komisji niezbędne jest wnikliwe przeanalizowanie problemu zakupów licencyjnych oraz efektywności wdrażania ich w przemyśle chemicznym na przykładzie Zakładów Azotowych we Włocławku.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>