text_structure.xml
62.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Otwieram posiedzenie Komisji. Witam wszystkich. Porządek dzienny został państwu przedstawiony. Otrzymałem prośbę od ministra Jarosława Zielińskeigo, aby do dzisiejszego porządku dołączyć również wysłuchanie informacji na temat posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych z dnia 27 czerwca br. Czy są uwagi? Nie słyszę. W związku z tym przystępujemy do realizacji porządku obrad.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Oddaję głos stronie rządowej w celu przedstawienia odpowiedzi na dezyderaty wystosowane przez Komisję.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyzszegoStefanJurga">Chciałbym zauważyć, że sprawa języka łemkowskiego jest bardzo ważna. Instytucją, która jest najbardziej zaangażowana w kształcenie nauczycieli na specjalności filologia rosyjska, z językiem rusińsko-łemkowskim, jest Akademia Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Dostrzegając istniejący problem, minister do spraw nauki i szkolnictwa wyższego zwiększył dotacje dydaktyczne dla tej placówki ze wskazaniem, że przekazane środki powinny służyć rozwojowi kształcenia języka rusińsko-łemkowskiego.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyzszegoStefanJurga">Jednocześnie chciałbym poinformować, że zasady rekrutacji na studia oraz liczebność grup studentów nie jest ustalana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W ramach autonomii uczelni decyzje w tych sprawach należą do kompetencji władz Akademii. Rozmawiałem z rektorem tej uczelni, aby dowiedzieć się, jaka jest liczebność grup i zainteresowanie tym kierunkiem. Okazuje się, że ze względu na profil kształcenia i specyfikę kierunku grupy studentów zwykle są mniej liczne niż na innych kierunkach i liczą około dwunastu osób. Natomiast na specjalnościach unikatowych, takich jak język rusińsko-łemkowski z pewnością nawet mniej. Jednak podejmujemy wszelkie działania, aby specjalność ta mogła nadal funkcjonować.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyzszegoStefanJurga">Należy podkreślić, że również warunki kadrowe prowadzenia kierunku filologicznego uwzględniają wspomniany problem. Dlatego niezbędne minimum kadrowe dla realizacji kierunku zostało określone na niższym poziomie, niż dla pozostałych kierunków studiów. Na podstawie Ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym trwają właśnie prace legislacyjne nad nowym rozporządzeniem w tej sprawie, w którym ujęto wspomniane regulacje.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyzszegoStefanJurga">Wyrażam nadzieję, że to wyjaśnienie oraz działania podjęte w celu zapewnienia możliwości kształcenia nauczycieli języka rusińsko-łemkowskiego, spełnią oczekiwania mniejszości Łemków w Polsce.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Czy ktoś chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Przystępujemy do głosowania. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że Komisja przyjęła odpowiedź na dezyderat nr 3 skierowany do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie braku dostatecznej liczby wykwalifikowanych, kompetentnych nauczycieli języka łemkowskiego. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Stwierdzam, że Komisja przyjęła odpowiedź na dezyderat nr 3.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Prosiłbym, aby sekretariat Komisji przekazał do środowiska łemkowskiego informację o odpowiedzi na dezyderat nr 3.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Oddaję głos przedstawicielowi Ministerstwa Edukacji Narodowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejZdzislawHensel">Ministerstwo Edukacji Narodowej przywiązuje bardzo duże znaczenie do działań, które mają na cele budowanie i utrwalanie podstaw znajomości własnej kultury, języka, historii. Nie chodzi jedynie o mniejszości narodowe i etniczne zamieszkujące nasz kraj, ale także Polaków, którzy wyjechali za granicę. Staramy się zapewnić im wszelkie możliwości zdobywania wiedzy o kraju i pobudzania tożsamości narodowej.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejZdzislawHensel">Podstawą prawną strategii rozwoju edukacji dla poszczególnych mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce jest podpisana w 2002 r. Strategia rozwoju oświaty mniejszości litewskiej w Polsce. Dokument ten już obowiązuje, a na jego podstawie opracowywane są kolejne strategie dla innych mniejszości. Obecnie trwają prace nad zakończeniem opracowywania strategii rozwoju dla mniejszości niemieckiej. Otrzymałem również informację, że niedługo podobny dokument zostanie przygotowany dla rozwoju współpracy z mniejszością ukraińską.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejZdzislawHensel">W sprawie działań podejmowanych w sferze doradztwa metodycznego i kształcenia nauczycieli należy zauważyć, że podmiotem odpowiedzialnym są wojewódzkie placówki doskonalenia nauczycieli prowadzone przez samorząd województwa. Nadzór pedagogiczny nad nimi sprawuje właściwy dla miejsca siedziby kurator oświaty. Zgodnie z Ustawą o systemie oświaty ma on obowiązek opiniować plany pracy placówek, badać potrzeby nauczycieli w zakresie doskonalenia, a także inicjować i koordynować działania związane z doskonaleniem nauczycieli. Może również podejmować działania wspomagające materialnie i organizacyjnie doskonalenie nauczycieli, w tym nauczycieli-doradców metodycznych. Działania te mogą polegać na dofinansowaniu wojewódzkich programów doskonalenia nauczycieli lub współdziałaniu z organami prowadzącymi szkoły i samymi dyrektorami szkół w opracowaniu planów dofinansowania kształcenia i doskonalenia nauczycieli pracujących z dziećmi należącymi do mniejszości narodowych i etnicznych.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejZdzislawHensel">Ministerstwo Edukacji Narodowej może zobowiązać kuratorów oświaty do zbadania kwalifikacji nauczycieli pracujących w szkołach dla mniejszości narodowych i etnicznych, a także zgłaszanych przez tych nauczycieli potrzeb w zakresie uzupełniania kadry lub podnoszenia kwalifikacji. Kuratorzy mogą zostać również zobowiązani do uznania kształcenia i doskonalenia nauczycieli pracujących w szkołach mniejszości narodowych i etnicznych za jeden z obszarów priorytetowych. Mogą być zobligowani także do dofinansowania, ze środków wyodrębnionych na doskonalenie zawodowe nauczycieli, zadań z zakresu kształcenia i doskonalenia nauczycieli pracujących w szkołach mniejszości narodowych i etnicznych, w tym zadań związanych z doskonaleniem nauczycieli-doradców metodycznych lub kandydatów na doradców.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Czy ktoś chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PoselTadeuszWita">Chciałbym zapytać o to, ile strategii rozwoju oświaty dla mniejszości narodowych i etnicznych zostało już opracowanych? W ilu krajach, zamieszkałych przez mniejszość polską obowiązują podobne strategie? Prosiłbym również o ogólne określenie zakresu wykonanej pracy, w ilu procentach strategie zostały już wdrożone, a ile jeszcze brakuje?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PodsekretarzstanuwMENZdzislawHensel">Jak już państwa informowałem, obowiązuje strategia dla mniejszości litewskiej. Trwają prace nad zakończeniem opracowywania strategii dla mniejszości niemieckiej. Natomiast z podobną inicjatywą wystąpiła niedawno mniejszość ukraińska. Niestety, nie mogę w tej chwili udzielić bardziej szczegółowej odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#DyrektorDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiDanutaGlowackaMazur">Chciałabym przypomnieć, że inicjatywa w sprawie podjęcia prac nad strategią przysługuje mniejszościom. Jeżeli mniejszość ma potrzebę wypracowania we współpracy z administracją rządową i samorządową strategii rozwoju oświaty, wówczas występuje z takim stanowiskiem. Jako pierwsza z inicjatywą wystąpiła mniejszość litewska. Następnie podobnie uczyniła mniejszość niemiecka.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#DyrektorDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiDanutaGlowackaMazur">Dnia 24 maja br. odbyło się kolejne posiedzenie podzespołu do spraw edukacji mniejszości narodowych, działające w ramach zespołu do spraw mniejszości narodowych. Na tym spotkaniu omawialiśmy kwestie, jakie powinny jeszcze zostać ujęte w strategii. Przyjęto harmonogram działań na najbliższy okres. Oczekujemy na materiały uzupełniające od przedstawicieli mniejszości niemieckiej.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#DyrektorDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiDanutaGlowackaMazur">Wniosek w sprawie opracowania strategii wpłynął również od mniejszości ukraińskiej. Natomiast żadna z pozostałych grup mniejszościowych nie wystąpiła z podobnymi inicjatywami.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#DyrektorDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiDanutaGlowackaMazur">Jeżeli chodzi o strategie wspierające Polaków, mieszkających za granicą, to taki dokument obowiązuje na Litwie. Jednak o ile władze litewskie utrzymują, że strategia działa, to mniejszość polska nie jest zadowolona z przyjętych ustaleń. W odniesieniu do innych krajów nie jestem w stanie udzielić odpowiedzi, czy obowiązują tego rodzaju strategie.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#DyrektorDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiDanutaGlowackaMazur">Istotne jest to, że na władzy państwa spoczywa obowiązek zapewnienia warunków odpowiednich do realizowania art. 35 Konstytucji RP. Należy zauważyć, że zgodnie ze standardami prawa międzynarodowego nie stosuje się zasady wzajemności w odniesieniu do ochrony praw mniejszości narodowych i etnicznych. Polska, będąc sygnatariuszem Konwencji Ramowej Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych stosuje standardy europejskie potwierdzone w Ustawie o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#DyrektorDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiDanutaGlowackaMazur">Jeszcze raz chciałabym podkreślić, że inicjatywa w sprawie opracowania strategii rozwoju oświaty należy do mniejszości. Natomiast Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przy współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej chętnie podejmują takie wnioski.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PoselTadeuszWita">Rzeczywiście pewne informacje na ten temat były już nam przekazywane, jednak pamięć człowieka jest zawodna. Chciałbym jeszcze zapytać, kiedy powstała idea opracowywania tego rodzaju strategii? Czy jest to wynikiem podpisania przez Polskę konwencji ramowej Rady Europy?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Jeżeli dobrze pamiętam, konwencja ramowa Rady Europy w stosunku do Polski zaczęła obowiązywać od dnia 1 kwietnia 2001 r. Należy podkreślić, że strategie są związane z wizją tego, jak powinny być realizowane zasady konstytucyjne, czyli wpisane w art. 35 Konstytucji RP, mówiący o tym, że Rzeczpospolita Polska zapewnia obywatelom należącym do mniejszości narodowych i etnicznych prawo między innymi do nauki języka i w języku mniejszości.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">W związku z tym nie można opracować jednej strategii dla wszystkich mniejszości, gdyż każda z nich ma zupełnie inną specyfikę. W przypadku mniejszości litewskiej, żyje ona w skupisku, około 90% Litwinów zamieszkuje w Płońsku i Sejnach. Natomiast mniejszość ukraińska jest bardziej rozproszona. W związku z tym niezbędne są zupełnie inne rozwiązania.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Wiemy, że są problemy z zapewnieniem odpowiedniego dostępu do nauki języka lub w języku danej mniejszości. Brakuje nauczycieli języka ukraińskiego, białoruskiego, łemkowskiego. Dlatego niezbędne jest opracowywanie strategii, uwzględniających specyfikę każdej z mniejszości. Strategia mówi o wspólnych działaniach na rzecz pełnego egzekwowania praw mniejszości. Można uznać, że podstawą dla stworzenia tej idei jest art. 35 Konstytucji RP.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Poseł Henryk Kroll (niez.):</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Zgadzam się, że stroną inicjującą współpracę w sprawie opracowania strategii jest dana mniejszość. Jednak w dalszym toku prac inicjatywę przejmuje Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Strona rządowa organizuje kolejne spotkania. Dlatego jestem zaskoczony, że ustalono termin spotkania z przedstawicielami mniejszości niemieckiej tak, że pokrywał się z posiedzeniem Sejmu. Na spotkaniu w Opolu została wyrażona krytyka wobec nieobecności posłów mniejszości niemieckiej, którzy w tym samym czasie musieli uczestniczyć w obradach parlamentu. Przypuszczam, że prace nad strategią nie zostaną zakończone w drugiej połowie br., gdyż istnieje jeszcze wiele niewyjaśnionych kwestii, wymagających uregulowania.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Warto zwrócić uwagę, że strategia dla mniejszości litewskiej już obowiązuje. Natomiast na egzamin maturalny pytania były napisane w języku polskim, a odpowiedzi miały być udzielane po litewsku. Nie jest tak, jak być powinno. Jednak mam nadzieję, że strategie będą wdrażane w życie.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Z pokorą przyjmuję tę krytykę. MSWiA nie jest jednak organizatorem posiedzeń wyjazdowych, a jedynie wysyła zaproszenia. Warto zaznaczyć, że wspomniane spotkanie w Opolu było organizowane z trzymiesięcznym wyprzedzeniem. Dlatego zbieżność tych terminów była zupełnie przypadkowa. Osobiście uczestniczyłam w tym posiedzeniu i mogę zapewnić, że wyrażono krytykę wobec posłów mniejszości niemieckiej. Po wyjaśnieniu sytuacji ta nieobecność została przyjęta z pełnym zrozumieniem.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Prawdą jest, że prace nad strategią dla mniejszości niemieckiej są bardzo trudne i trwają od dwóch lat. Mamy nadzieję, że po spełnieniu pewnych zobowiązań, przyjętych przez stronę niemiecką, dalsze prace zostaną znacznie przyspieszone i jak najszybciej zakończone.</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Opracowywanie strategii dla mniejszości litewskiej trwało około roku. Nie jest to proces łatwy, a wymagane procedury są relatywnie skomplikowane. Nie jest również tak, że po podpisaniu strategii zostają rozwiązane wszystkie problemy. W przypadku egzaminów maturalnych niedogodności dotyczyły egzaminu z biologii, który zdawało zaledwie dwóch lub pięciu uczniów. Pytania były w języku polskim, gdyż w ubiegłym roku pojawiły się zarzuty o błędne przetłumaczenie pytań. Sprawa jest dosyć niezręczna, gdyż tłumaczeń dokonywali tłumacze przysięgli zatrudniani do pracy także przez władze litewskie.</u>
<u xml:id="u-10.9" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Natomiast nie jest prawdą, że strategia dla mniejszości litewskiej nie jest realizowana. Zapisy strategii są wdrażane, co podkreślają również przedstawiciele mniejszości. Oczywiście pewne kwestie można rozwiązać łatwiej, a w innych przypadkach potrzeba znacznie więcej czasu.</u>
<u xml:id="u-10.10" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Ponadto MSWiA nie przejmuje inicjatywy nawet podczas dalszych etapów prac, gdyż w takiej sytuacji musiałoby wymuszać na mniejszościach realizację zobowiązań. Tymczasem kwestia zobowiązań wzajemnych oceniana jest z szacunkiem dla każdej ze stron. Jedynie przypominamy o upływie pewnych terminów, nie narzucamy żadnych wymogów działania. W tym przypadku jesteśmy partnerami strony mniejszości.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Słuszna jest zasada, że z początkową inicjatywą musi wystąpić dana mniejszości. Natomiast jestem zdziwiony, że MSWiA nie organizuje spotkań w podzespołach do spraw mniejszości. Uważam, że są to bardzo ważne kwestie, którym być może poświęcimy nawet odrębne posiedzenie Komisji.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Chciałbym wystąpić z pewną sugestią, że o ile mniejszość litewska lub niemiecka posiadają względnie liczebną reprezentację, to inne grupy nie mają takiej możliwości. Prosiłbym o odpowiedź czy na przykład w sytuacji gdy jakaś jedna z organizacji mniejszości białoruskiej złoży wniosek, to zostanie podjęta ta inicjatywa? Ponadto mam nadzieję, że MSWiA w tym procesie organizacyjnym będzie odgrywało znaczącą rolę. Trudno bowiem oczekiwać, że tego rodzaju spotkania będą organizowane przez małe organizacje, nie dysponujące odpowiednimi środkami.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Odpowiadając na pytanie posła Tadeusza Wita, mogę poinformować, że nie ma jeszcze strategii rozwoju oświaty dla mniejszości białoruskiej i zapewne nie ma jej również na Białorusi. Jednak należy zauważyć, że rząd białoruski sfinansował wydanie znacznie większej liczby podręczników. Być może wynika to z tego, że w niektórych szkołach na Białorusi język polski jest językiem podstawowym.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Chciałabym wyjaśnić, że spotkania podzespołów nie są organizowane przez mniejszości. Od strony technicznej, tego rodzaju spotkania są przygotowywane przez administrację rządową. W przypadku posiedzenia w Opolu kwestiami organizacyjnymi zajął się kurator oświaty. MSWiA przez cały czas monitoruje prowadzone działania.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Ponadto należy zauważyć, że reprezentantami każdej mniejszości są członkowie Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Dlatego nawet jeżeli żadna z działających organizacji mniejszościowych nie jest dostatecznie reprezentatywna, to każda grupa narodowa lub etniczna ma swoich przedstawicieli w Komisji Wspólnej. Wszystkie wnioski złożone przez którąkolwiek z organizacji są traktowane przez nas na równi i przekazywane do skonsultowania ze wszystkimi organizacjami danej mniejszości.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Czy są uwagi do odpowiedzi na dezyderat nr 1? Nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Przystępujemy do głosowania. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że Komisja przyjęła odpowiedź na dezyderat nr 1 skierowany do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Stwierdzam, że Komisja przyjęła odpowiedź na dezyderat nr 1.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Proponuję przystąpić do kolejnego punktu porządku obrad, czyli planu pracy Komisji na II półrocze 2006 roku. Przewidujemy zorganizowanie jednego posiedzenia wyjazdowego, poświęconego problematyce kształcenia języka kaszubskiego w województwie pomorskim. Natomiast umownie na grudzień zostało zaplanowane zapoznanie się ze strategią ochrony i rozwoju języków i kultury kaszubskiej w świetle Karty języków regionalnych lub mniejszościowych. Wystąpimy również do rządu o przedstawienie informacji na temat stanu przygotowań do ratyfikacji Karty języków regionalnych lub mniejszościowych.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Zgłoszono również wniosek o zorganizowanie posiedzenia wyjazdowego poświęconego problematyce mniejszości ukraińskiej i łemkowskiej. Jednak zdecydowaliśmy, że takie spotkanie odbędzie się najprawdopodobniej w na początku przyszłego roku.</u>
<u xml:id="u-13.5" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Na grudzień zaplanowane zostało również posiedzenie na temat tożsamości kulturowo-narodowej i procesowi asymilacji członków grup etnicznych i narodowych w Polsce. Pierwsze spotkanie poświęcone zostanie wysłuchaniu informacji przedstawicieli świata nauki na temat procesów asymilacji.</u>
<u xml:id="u-13.6" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Czy ktoś chciałby zabrać głos w sprawie planu pracy?</u>
<u xml:id="u-13.7" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Poseł Ryszard Kaczyński (niez.):</u>
<u xml:id="u-13.8" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Chciałbym podziękować za uwzględnienie w planie pracy posiedzeń poświęconych problematyce kaszubskiej. Jest to mniejszości posiadająca olbrzymi wieloletni dorobek kulturowy, który nie jest znany większości Polaków. Działają specjalne ośrodki zajmujące się rozwojem języka kaszubskiego. Razem z posłem Kazimierzem Kleiną moglibyśmy służyć pomocą przy dopracowaniu harmonogramu spotkań. Uważam, że należałoby również odwiedzić Muzeum Piśmiennictwa Kaszubskiego w Wejherowie.</u>
<u xml:id="u-13.9" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Planowane posiedzenie ma przyczynić się także do pewnego rodzaju promocji mniejszości kaszubskiej oraz całego regionu.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PoselKazimierzKleina">Chcielibyśmy zorganizować również posiedzenie w Warszawie, które przygotowałoby Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie. Komisja zapoznałaby się ze z projektem strategii rozwoju ochrony języka kaszubskiego. Dokument ten został zatwierdzony przez władze województwa pomorskiego, ale bez udziału strony rządowej. Uważam, że byłaby to dobra okazja do zaprezentowania tej strategii. Ponadto można byłoby zorganizować w kuluarach Sejmu wystawę na temat Kaszub. Warto także zauważyć, że władze województwa uznały ten rok, rokiem kaszubskim.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Być może wystawa o Kaszubach zainicjuje pewną tradycję prezentowania rozmaitych kultur i ich dorobku.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Czy są uwagi do planu pracy Komisji na II półrocze 2006 roku? Nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Przystępujemy do głosowania. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że Komisja przyjęła plan pracy na II półrocze 2006 r. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Stwierdzam, że Komisja przyjęła plan pracy na II półrocze 2006 r.</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Przechodzimy do kolejnego punktu porządku obrad, wysłuchania informacji na temat posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych z dnia 27 czerwca br. Chciałbym poinformować, że dnia 12 czerwca organizacje mniejszościowe skierowały „list otwarty” do ministra Ludwika Dorna, w którym sformułowały swoje wyraźne uwagi i opinie na temat funkcjonowania departamentu zajmującego się problematyką mniejszości. Następnie odbyło się posiedzenie Komisji Wspólnej, na którym podjęto wiele ważnych decyzji i wyjaśniono pewne kwestie budzące wątpliwości.</u>
<u xml:id="u-15.5" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Jednocześnie chciałbym podziękować panu ministrowi Jarosławowi Zielińskiemu za wystąpienie z inicjatywą przedstawienia Komisji informacji z tego posiedzenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Chciałbym rozpocząć od podziękowania za umożliwienie mi przedstawienie Komisji informacji ze spotkania Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych z dnia 27 czerwca br. Uważam, że poruszona tematyka była na tyle ważna, że należy poświęcić jej uwagę. Jednocześnie chciałby zaznaczyć, że sprawa „listu otwartego” nie miała wpływu na przebieg posiedzenia Komisji Wspólnej. Natomiast odpowiedź na ten list została państwu przekazana.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, któremu miałem zaszczyt współprzewodniczyć, odbyło się 27 czerwca br. Nie będę szczegółowo przytaczał wszystkich kwestii poruszonych na spotkaniu, gdyż dysponujecie państwo materiałem na ten temat. Natomiast zwrócę uwagę na kilka najważniejszych spraw.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Komisja Wspólna zaopiniowała propozycje dotyczące wysokości środków przeznaczonych na realizację przepisów art. 18 Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Przedstawione propozycje przewidują wzrost wydatków budżetowych o około 30%. Największy, czterokrotny wzrost dotyczy środków przekazywanych na dotacje podmiotowe, z 500 tys. zł w roku bieżącym do 2 mln zł na 2007 rok. Pieniądze te zostaną przeznaczone na wspieranie działalności bieżącej organizacji mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym. Na konieczność zwiększenia tych środków zwracano uwagę już podczas pierwszego posiedzenia Komisji Wspólnej.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Należy podkreślić, że przedstawione kwoty wydatków nie są oparte jedynie na wyliczeniach przygotowanych przez pracowników MSWiA. W tej sprawie zwróciliśmy się do organizacji mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługujących się językiem regionalnym o przedstawienie takich szacunków. Na podstawie otrzymanych wyliczeń powstała wstępna propozycja wydatków na 2007 r. Trudno ostatecznie stwierdzić, czy w ostatecznej wersji ustawy budżetowej zostanie utrzymana postulowana kwota. Jednak dostrzegamy istniejące potrzeby i zwracamy uwagę na konieczność zwiększenia środków finansowych. Warto również zauważyć, że cała kwota zaplanowana w tej części wydatków nie odbiega od środków, o które wnosiły organizacje w latach poprzednich.</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Komisja Wspólna Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych zaopiniowała pozytywnie Informację o szczegółowych zasadach postępowania przy udzielaniu dotacji na realizację w 2007 r. zadań mających na celu ochronę, zachowanie i rozwój tożsamości kulturowej mniejszości narodowych i etnicznych oraz zachowanie i rozwój języka regionalnego. Jest to niezwykle ważna kwestia, gdyż w tym dokumencie reguluje się tryb postępowania przy udzielaniu dotacji w tej części zadań w 2007 roku. Na podstawie tej informacji, opracowanej zgodnie z art. 18 ust. 3 ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych, minister spraw wewnętrznych i administracji będzie dokonywał wyboru projektów, które będą dotowane w 2007 r.</u>
<u xml:id="u-16.5" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">W informacji określono nie tylko preferencje i kryteria stosowane przy ocenie poszczególnych wniosków, ale także harmonogram postępowania, czyli to, co jest najważniejsze z punktu widzenia sprawności zawierania umów. Zgodnie z postulatem Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, minister spraw wewnętrznych i administracji przesunął o dwa tygodnie ostateczny termin składania wniosków. Pierwotnie data ta została wyznaczona na 31 sierpnia br., obecnie datą graniczną jest 15 września br. W związku z tą zmianą przesunięciu uległy także pozostałe terminy.</u>
<u xml:id="u-16.6" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Istotne jest również odejście od regulacji zeszłorocznej w odniesieniu do terminu, w którym minister spraw wewnętrznych i administracji dokonuje ostatecznego podziału dotacji. W przypadku dotacji na 2006 r. termin ten przypadał w okresie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej. Obecnie minister może tego rodzaju decyzję podjąć znacznie wcześniej, co powinno umożliwić zawieranie umów już w styczniu 2007 r. Chcielibyśmy, aby realizacja zadań była płynna i nie obejmowała jedynie części roku budżetowego.</u>
<u xml:id="u-16.7" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Ustaliliśmy, że w pierwszej kolejności zostaną zawarte umowy na realizację zadań o charakterze ciągłym lub cyklicznym. Chodzi przede wszystkim o wydawanie czasopism oraz realizację audycji radiowych. Przyjęte rozwiązania powinny prowadzić do wyeliminowania największej nieprawidłowości, czyli zawierania umów ze znacznym opóźnieniem.</u>
<u xml:id="u-16.8" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Równie ważną kwestią jest jakość przekazywanych nam wniosków. W ubiegłym roku około 80% wniosków o dotację nie spełniało wymogów formalnych. Tylko nieliczne wnioski zawierały wszystkie wymagane dokumenty. Obowiązujące wymogi nie wynikają z nadmiernie formalistycznego podejścia, tylko z przepisów prawa, na których opierało się MSWiA, przygotowując wzór oferty. Chodzi między innymi o Ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Warto zauważyć, że te same dokumenty były wymagane w poprzednich latach w Ministerstwie Kultury. Nieuzasadnione jest twierdzenie, że uzyskanie dotacji było łatwiejsze, gdy przydzielał je resort kultury.</u>
<u xml:id="u-16.9" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">W wielu kosztorysach, które są przecież integralną częścią umów, występowały błędy nie tylko merytoryczne, ale także rachunkowe. Już w styczniu MSWiA zwróciło się do podmiotów, które otrzymały dotację o przesłanie skorygowanych kosztorysów. W kilku przypadkach, mimo wystosowanie kilkakrotnie monitów nadal czekamy na dostarczenie tych kosztorysów. Bez załączenia tych dokumentów nie można podpisać umowy.</u>
<u xml:id="u-16.10" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Podaję te przykłady, ponieważ w celu dokonania pełnej oceny sytuacji należy znać szczegóły. Dzięki temu łatwiejsze będzie korygowanie przepisów, powodujących opóźnienia w realizacji zadań. Nie należy przerzucać winy z jednego podmiotu na drugi. Każdy musi odpowiadać za powierzone mu obowiązki. MSWiA, jako administracja publiczna, musi dopilnować, aby wszystkie działania przebiegały zgodnie z prawem. Natomiast przedstawiciele mniejszości muszą zaakceptować przedstawione wymogi. Rozumiemy, że czasem nie jest to łatwe, na przykład ze względu na społeczny charakter działania organizacji. Jednak wszyscy musimy przestrzegać przepisów prawa.</u>
<u xml:id="u-16.11" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Rok 2005 był szczególny, między innymi weszła w życie Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Biorąc to pod uwagę, minister spraw wewnętrznych i administracji uznał, że rozpatrzone zostaną wszystkie wnioski, które wpłynęły w terminie. Chciałbym zauważyć, że w sytuacji, gdy ogłaszane są konkursy, w których biorą udział podmioty niebędące reprezentacją mniejszości, to zgłaszane przez nie wnioski są odrzucane. W związku z tym procedury zastosowane przez MSWiA w tym roku były wyraźnie łagodniejsze. Takie podejście, przez jednych oceniane jako bardzo liberalne, a przez innych po prostu jako normalne, spowodowało wydłużenie procedury zawierania umów.</u>
<u xml:id="u-16.12" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Do dzisiaj, na przyznanych 198 dotacji nie podpisano 36 umów. Przyczyną niezawarcia czterech z nich były błędy w kosztorysach, siedmiu – gdyż ich realizacja zaczyna się po 1 wrześnie br., jednej z powodu rezygnacji wnioskodawcy z wykonania projektu, sześciu –gdyż dotyczyły inwestycji, wymagających dostosowania do obowiązujących przepisów. Natomiast szesnaście umów zostanie zawartych z jednym podmiotem, wobec którego minister spraw wewnętrznych i administracji musi podjąć decyzję co do zasadności nieprawidłowości w wydatkowaniu środków z dotacji.</u>
<u xml:id="u-16.13" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">W celu ułatwienia organizacjom mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym procesu składania wniosków o dotacje, MSWiA zorganizowało w dniach 4-5 lipca br. szkolenia. Wzięło w nim udział 65 przedstawicieli organizacji mniejszości. Szkolenie miało charakter warsztatowy, przeprowadzone zostało przez pracowników MSWiA oraz trenera, będącego jednocześnie inspektorem kontroli skarbowej oraz biegłym księgowym. Warsztaty składały się z dwóch części, pierwsza dotyczyła przygotowywania wniosków, według wymogów i oczekiwań resortu w sposobie opisu zadań, natomiast druga została poświęcona zasadom księgowości oraz nieprawidłowościom ujawnionym podczas kontroli realizacji projektowanych zadań.</u>
<u xml:id="u-16.14" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Po szkoleniu przeprowadzono ankiety oraz odbyto rozmowy, z których wynika, że warsztaty zostały ocenione dobrze i spełniły oczekiwania przedstawicieli organizacji mniejszości. Uważamy, że w przyszłości tego rodzaju szkolenia zaowocują w pełni poprawnie przygotowanymi wnioskami oraz dobrze sporządzonymi sprawozdaniami. Takie warsztaty są niezwykle przydatne. Dlatego MSWiA w ramach istniejących możliwości będzie prowadziło działania doszkalające.</u>
<u xml:id="u-16.15" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Wiele opóźnień w zawieraniu umów na realizację zadań w 2006 r. wynikało z niewłaściwego sporządzenia sprawozdań oraz nieprawidłowości ujawnionych w trakcie kontroli. MSWiA przeprowadza stosowne kontrole, gdyż są one niezbędne. Do chwili przekazania prawidłowo sporządzonego sprawozdania i zwrócenia niewykorzystanych środków, nie ma możliwości stwierdzenia o zakończeniu zadania. Szczególne rygory, jakim podlega wydatkowanie pieniędzy publicznych, pociąga za sobą konieczność stosowania działań zapewniających właściwe gospodarowanie tymi środkami, które by nie prowadziło do uszczuplenia dochodów budżetu państwa. Należy przestrzegać między innymi przepisów ustawy o finansach publicznych. W związku z tym nie zawierano umów z tymi podmiotami, które nie zakończyły rozliczeń dotacji za 2005 rok. Uważam, że ta zasada nie powinna być kwestionowana i przyjęta za coś oczywistego. Trudno podejmować polemikę na ten temat, gdyż przepisy są podstawą, na której opierają się zadania MSWiA.</u>
<u xml:id="u-16.16" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Chciałbym wymienić uchybienia, które zostały ujawnione podczas analizowania sprawozdań z przeprowadzonych kontroli. Nie mówię o tym, aby w jakikolwiek sposób obciążać organizacje mniejszościowe, ale w celu zwrócenia uwagi na to, co powinno zostać poprawione. Głównym uchybieniem było wykorzystanie części środków z dotacji na zrealizowanie zadań niemających bezpośredniego związku z projektem. Dotacja zawsze jest przeznaczana na konkretnie określone zadanie.</u>
<u xml:id="u-16.17" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Kolejne uchybienia polegały na naruszeniu postanowień umowy. Należy do nich między innymi niewykorzystanie dotacji w określonym terminie. W tym przypadku nie ma dowolności, nie można wykorzystać środków przed lub po wyznaczonej dacie. Błędy polegają również na wykorzystaniu części dotacji niezgodnie ze szczegółowym zakresem rzeczowo-finansowym zadania. Zakres ten stanowi załącznik do umowy. Uchybienie może polegać na przekroczeniu lub niewykorzystaniu dotacji w poszczególnych grupach kosztów bez zawarcia stosownego aneksu do umowy. Należy zauważyć, że możliwe jest dołączenie takiego aneksu, jednak nie można wprowadzać zmian na zasadzie jednostronnej dowolności.</u>
<u xml:id="u-16.18" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Innego rodzaju uchybienia oznaczały niewykorzystanie dotacji na warunkach określonych w umowie. Dochodziło na przykład do przesunięcia wydatków pomiędzy poszczególnymi kategoriami kosztów. Błędem było również stosowanie metody kompensaty pomiędzy zleceniobiorcą a innym podmiotem, jako formę rozliczenia dotacji. Wystąpiły tego rodzaju przypadki. Nie możemy zgodzić się na takie działanie, gdyż jest nieprawidłowe.</u>
<u xml:id="u-16.19" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Dochodziło także do naruszeń przepisów umowy stanowiących, że prawa i obowiązki stron nie mogą być przenoszone na osoby trzecie. Jest to standardowy zapis, występujący w każdej umowie. Jednak zdarza się, że bywa on nieprzestrzegany. Kolejne uchybienia polegały na naruszaniu postanowień umowy, zobowiązujących zleceniobiorcę do prowadzenia wyodrębnionej dokumentacji finansowo-księgowej. Tego rodzaju błędy wynikają zapewne z tego, że organizacje nie mają rozbudowanych struktur księgowych lub administracyjnych. Jednak określone wymogi muszą zostać spełnione. MSWiA poza przeprowadzeniem szkoleń lub udzieleniem dodatkowych wyjaśnień, nie jest w stanie wywiązać się z tych obowiązków za daną organizację. Warto zauważyć, że zdarzają się także błędy rachunkowe. Innym uchybieniem jest brak faktur. Podawane są jedynie zestawienia kasowe zamiast spis faktur.</u>
<u xml:id="u-16.20" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Oczywiście część tych nieprawidłowości można uznać jedynie za niewielkie uchybienia. Uważam, że mogą one zostać wyeliminowane po już przeprowadzonym szkoleniu i tych, które będą zorganizowane w przyszłości. Jednak niektóre błędy mogą budzić wątpliwości co do prawidłowości wykorzystania środków z dotacji zgodnie z przeznaczeniem. Mam nadzieję, że przy ocenie realizacji umów za 2006 r. te nieprawidłowości już nie wystąpią. Chciałbym, aby tak było, życzę tego nam oraz naszym partnerom, jakimi są organizacje mniejszościowe.</u>
<u xml:id="u-16.21" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Podczas posiedzenia Komisji Wspólnej wiele uwagi poświęciliśmy kwestii skrupulatności kontroli prowadzonej przez pracowników MSWiA. Niektórzy uważają, że pewne problemy wynikają z tego, że przeprowadzane są kontrole. Zapewne prawdą jest, że gdyby nie było kontroli, byłoby mniej problemów. Jednak kontrole muszą być przeprowadzane i jest to kwestia bezsporna. Gdy minister spraw wewnętrznych i administracji po raz pierwszy udzielał dotacji, szczególną uwagę zwrócono na dokonanie dokładnych kontroli zrealizowanych zadań. Wymagają tego między innymi przepisy Ustawy o działalności pożytku publicznym i wolontariacie. Na podstawie tych przepisów został ogłoszony konkurs na realizację zadań w 2005 r. Od tego czasu zebraliśmy pewne doświadczenia, które będą służyły lepszemu wykonywaniu projektów w 2006 r.</u>
<u xml:id="u-16.22" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Nie mogę obiecać, że MSWiA nie będzie przeprowadzał kontroli lub będą one mniej intensywne. Kontrola jest elementem stałym w procesie przyznawania dotacji. Oczywiście musi odbywać się według określonych procedur. Jeżeli okazuje się, że pewne wnioski są ewidentnie niezgodne z prawem, to należy wyciągnąć stosowne konsekwencje. Zdarzają się przypadki, gdy dochodzi do naruszenia art. 145 Ustawy o finansach publicznych. Podmiot, który działał niezgodnie z tym przepisem nie tylko musi dokonać zwrotu przyznanych mu środków, ale także poniesie sankcje. Zgodnie z prawem nie będzie mógł korzystać z dotacji przez kolejne trzy lata.</u>
<u xml:id="u-16.23" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Chciałbym podkreślić znaczenie, jakie MSWiA przykłada do działalności Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Dlatego chciałem zapoznać państwa z wynikami ostatniego posiedzenia. Komisja nie działa zbyt długo, ale kontynuuje prace Zespołu do spraw mniejszości narodowych – prawdziwego forum partnerskiej współpracy między przedstawicielami administracji rządowej oraz organizacji mniejszości. Jestem przekonany, że Komisja Wspólna także stanie się tego rodzaju forum. Wskazuje na to sposób działania, oparcie w przepisach ustawowych oraz zbiór wieloletnich doświadczeń.</u>
<u xml:id="u-16.24" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Pracownicy MSWiA, a w szczególności Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych są i będą w stałym kontakcie z przedstawicielami organizacji mniejszości. W miarę możliwości służą i będą służyć pomocą w rozwiązywaniu powstających problemów, także tych związanych z przygotowywaniem wniosków oraz rozliczeniem dotacji. Jesteśmy otwarci na postulaty i propozycje zgłaszane przez organizacje mniejszości, oczywiście w ramach obowiązującego prawa. Wszystkie te działania są niezwykle cenne, potrzebne i pomagają w coraz lepszej wzajemnej współpracy. Wszystkie wnioski, mieszczące się w granicy prawa i zdrowego rozsądku zostaną przez nas uwzględnione.</u>
<u xml:id="u-16.25" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Chciałbym podziękować za wysłuchanie tej informacji. Zależało mi na przedstawieniu państwu ogólnej filozofii, z którą zwracamy się do organizacji mniejszości, chcąc utrzymywać partnerską współpracę. Jest to współpraca, w której niesiemy pomoc organizacjom, ale też chcemy, aby przestrzegały prawa. To jedyny sposób, aby prowadzone działania przebiegały bez zakłóceń i nikogo nie narażały na ewentualne sankcje.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Chciałbym podziękować za informację o wstępnej decyzji o zwiększeniu środków na rozwój kultury mniejszości narodowych i etnicznych. Komisja zawsze o to zabiegała, na pewno będziemy wspierać tę inicjatywę. Ważna jest również deklaracja o zmianie postępowania w dochodzeniu do podpisania umów. Mamy nadzieję, że w styczniu będzie możliwe zawarcie tych umów. Ponadto chciałbym podziękować za inicjatywę przeprowadzania szkoleń, gdyż jest to bardzo ważne.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Jednocześnie chciałbym zapytać, czy nie widzicie państwo konieczności wystąpienia z inicjatywą ustawodawczą zmiany między innymi Ustawy o finansach publicznych? Zdaję sobie sprawę, że jej przeprowadzenie ma małe szanse. Chciałbym również zapytać, co skłoniło organizacje mniejszościowe o wystąpienie z tak dramatycznym „listem otwartym” z dnia 12 czerwca br.?</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Podczas prac nad ustawą o mniejszościach wiele organizacji wyrażało na piśmie swoje obawy w stosunku do propozycji przeniesienia ich podległości z Ministerstwa Kultury do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Przedstawiciele MSWiA oraz członkowie Komisji deklarowali, że w związku z tymi zmianami nie wystąpią żadne utrudnienia. Zapewnialiśmy, że procedury będą łatwiejsze a działania usprawnione, gdyż przyznawanie dotacji będzie podlegało jednemu organowi.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Tymczasem rzeczywistość okazała się zupełnie inna. Organizacje wystąpiły z „listem otwartym”, w którym informowały, że nie mają środków na wydawanie pism i prowadzenie innej działalności. Należy zadać sobie pytanie, dlaczego doszło do takiej sytuacji? Dlaczego, mimo tak korzystnej decyzji nowego rządu o zwiększeniu środków na kulturę mniejszości został w odbiorze środowisk mniejszości narodowych i etnicznych zniweczony dorobek w omawianym zakresie? Przedstawiciele mniejszości po raz kolejny przedstawili swoje opinie i pretensje.</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Pan minister Jarosław Zieliński podkreślał konieczność przestrzegania prawa, ale też działań zgodnych ze zdrowym rozsądkiem. W związku z tym chciałbym poddać państwu pod ocenę pewną sytuację. Przez ostatnie półtora roku mogliśmy śledzić przypadek Tygodnika „NIWA”. Urzędnicy Najwyższej Izby Kontroli stwierdzili nieprawidłowości w działalności rady programowej czasopisma. Sam słyszałem od prokuratorów, że za tego rodzaju przestępstwa grożą ośmioletnie kary więzienia. Ludziom, pełniącym ważne funkcje społeczne wyrządzono ogromną krzywdę. Urzędnicy NIK, prokuratorzy byli pewni ich winy, przytaczali konkretne przepisy, co doprowadziło do zniesławienia pracowników tej gazety. Natomiast sąd ich uniewinnił.</u>
<u xml:id="u-17.5" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Jeżeli istnieje organizacja, która nie ma profesjonalnych służb finansowych, to czy na wstępnym etapie składania wniosków nie można jej po prostu zwrócić uwagi, że dane wyliczenia nie spełniają określonych wymogów? Takie działanie nie byłoby niezgodne z prawem, tylko opierałoby się na zdrowym rozsądku. Właśnie o to chciałbym do państwa zaapelować. Jeżeli doprowadzimy do odebrania organizacji dotacji na trzy lata, to w zasadzie prowadzimy do upadku jej funkcjonowania. W ten sposób wyrządza się krzywdę nie tylko konkretnej organizacji, ale także całej mniejszości narodowej lub etnicznej.</u>
<u xml:id="u-17.6" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Dlatego prosiłbym o większą życzliwość już na etapie przygotowywania wniosków i sporządzania sprawozdań. Przykład Tygodnika „NIWA” pokazuje, że mogą zdarzać się błędy w zbyt pochopnej ocenie. Chciałbym zaapelować o pewną dozę życzliwości w ramach obowiązującego prawa, co pozwoli uniknąć dramatycznych sytuacji likwidowania instytucji ważnych dla mniejszości narodowych i etnicznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Chciałbym zauważyć, że nie zgłaszaliśmy inicjatywy nowelizacji Ustawy o finansach publicznych, gdyż nie było tego rodzaju postulatów. Należałoby się zastanowić, czemu miałaby służyć taka zmiana. Czy chodzi o zmniejszenie dotychczas obowiązujących wymogów? Przy przekazywaniu środków publicznych muszą zostać spełnione określone rygory prawne i czytelne zasady postępowania. Nie mówimy o środkach finansowych przyznawanych na podstawie subiektywnych decyzji.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Jeżeli państwo widzicie potrzebę wprowadzeni takich zmian legislacyjnych, to można zgłosić stosowną inicjatywę legislacyjną, do której na pewno się odniesiemy. Natomiast resort w tej chwili nie zamierza wystąpić z tego rodzaju postulatem, gdyż nie dostrzega istotnego uzasadnienia.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">W sprawie „listu otwartego” z dnia 12 czerwca br. chciałbym powiedzieć, że udzielona na niego odpowiedź chyba wyjaśniła wszelkie kwestie budzące wątpliwość. Z utrzymywanych kontaktów wzajemnych wynika, że nie ma między nami żadnych napiętych lub niewyjaśnionych spraw. Chciałbym również dodać, że w moim przekonaniu list ten był aktem nieco przedwczesnym. Wielu przedstawicieli organizacji mniejszości nie utożsamiało się z wymową tego dokumentu. Podpisali się pod nim, gdyż niezręcznie było postąpić inaczej, ale nie są przekonani do przedstawionych w nim argumentów. Dlatego właśnie pewne argumenty można było stosunkowo łatwo odeprzeć, gdyż nie miały dobrego uzasadnienia. Do postulatów dotyczących kwestii merytorycznych staraliśmy się odnieść, co zostało uwzględnione w odpowiedzi na „list otwarty”.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Pan poseł Eugeniusz Czykwin określił jako dramatyczny wystosowany „list otwarty”. W świetle przedstawionych wyjaśnień uważam, że to określenie nie jest właściwe. Być może był dramatyczny w intencji jego autorów. Jednak w stosunku do konkretnych kwestii nie był aż tak dramatyczny, na co wskazuje dalszy bieg wydarzeń.</u>
<u xml:id="u-18.4" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Prawem demokracji jest możliwość pisania tego rodzaju listów. Natomiast uważam, że lepszym rozwiązaniem byłoby rozpoczęcie dyskusji podczas kontaktów roboczych. Wierzę bowiem, że wszystkim nam chodzi o to samo. A dyskutowanie za pośrednictwem mediów niczego nie wyjaśnia, a jedynie tworzy niepotrzebne napięcia. Jednak my, jako administracja publiczna, nie możemy ulec tego rodzaju stylowi dyskusji i zawsze będziemy mówić językiem stonowanym i rzeczowym. Taka jest właśnie odpowiedź udzielona na „list otwarty”.</u>
<u xml:id="u-18.5" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Nie mogę zgodzić się na różnicowanie, że otrzymywanie środków było łatwiejsze, gdy przyznawało je Ministerstwo Kultury. Nadal obowiązują te same przepisy prawa i należy ich przestrzegać. Gdyby dotacje przyznawał inny resort, to kierujący nim minister także musiałby stosować się do określonych wymogów prawnych. Za działanie niezgodne z prawem poniósłby bowiem nie tylko konsekwencje polityczne, ale także sankcje karne.</u>
<u xml:id="u-18.6" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Chciałbym również zauważyć, że czym innym są błędy rachunkowe w sprawozdaniach, a czym innym jest wykorzystanie środków niezgodnie z przeznaczeniem. Niektóre błędy mogą zostać skorygowane. Jednak nie można pozwolić, aby dotację na zorganizowanie imprezy kulturalnej przeznaczyć na inwestycję. Zawsze istnieje możliwość złożenia wniosku o podpisanie aneksu do umowy. Natomiast pewna dowolność postępowania nie może być tolerowana, gdyż jest niezgodna z prawem.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos w dyskusji?</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PoselKazimierzKleina">Uważam, że przekazane nam informacje powinny napawać optymizmem. Wiele problemów rozwiązuje tylko jedna wiadomość, że większość umów z partnerami będzie mogła być podpisana już w styczniu przyszłego roku. Uważam, że to rozwiąże wiele problemów związanych z realizacją projektów, na przykład finansowanie wydawania regularnie ukazujących się czasopism. Jeżeli dotacja przeznaczana była na cały rok, a środki przekazywano w styczniu, to mogły wystąpić pewne nieprawidłowości.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#PoselKazimierzKleina">Uważam, że w stosunku do wszystkich powinny obowiązywać jasne reguły. Jeżeli będą one przestrzegane, to nie wystąpią żadne problemy. Ponadto bardzo ważna jest informacja o zwiększeniu środków na dotacje dla mniejszości narodowych i etnicznych.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#PoselKazimierzKleina">Wcześniej rozmawialiśmy o strategiach rozwoju, opracowywanych przy udziale strony rządowej. Może po zatwierdzeniu ostatecznej wersji strategii MSWiA wysyłałoby pismo do sejmików wojewódzkich, aby zostały one, przynajmniej w jakimś stopniu, włączone do strategii rozwoju regionalnego województwa. Wielokrotnie w sprawach ochrony kultury mniejszości wszelkie uwagi od razu kierowane są do strony rządowej. Tymczasem uważam, że wiele kwestii mogłoby zostać rozwiązanych na poziomie uzgodnień regionalnych. Bardzo często zależy to od świadomości władz lokalnych. Jeżeli MSWiA przekazałoby tego rodzaju sugestię, to może większość problemów zostałaby wyjaśniona na szczeblu regionu.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#PoselKazimierzKleina">Poseł Henryk Kroll (niez.):</u>
<u xml:id="u-20.4" who="#PoselKazimierzKleina">Wcześniej środki dla mniejszości przekazywane były przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictw Narodowego. Z moich obserwacji wynika, że wówczas udostępnienia tych dotacji odbywało się w sposób bardziej liberalny. Oczywiście nie zamierzam polemizować ze stwierdzeniem, że należy przestrzegać przepisów prawa. Jednak należałoby poświęcić więcej uwagi szkoleniom dla przedstawicieli mniejszości. Wiem, że takie warsztaty już się odbyły. Rozmawiałem z przedstawicielami mniejszości niemieckiej, którzy wyrazili swoje duże zadowolenie.</u>
<u xml:id="u-20.5" who="#PoselKazimierzKleina">Zdarza się tak, że realizowany jest jakiś bardzo mały projekt na kwotę kilku tysięcy złotych i zaraz po zakończeniu projektu zjawia się kontrola z MSWiA. Można byłoby zadać pytanie, w jakim celu organizowanych jest aż tyle kontroli? Przecież to też jest kosztowne. Być może tańsze byłoby przeprowadzenie kontroli kompleksowej? Natomiast zaoszczędzone środki można byłoby przeznaczyć na szkolenie przedstawicieli mniejszości.</u>
<u xml:id="u-20.6" who="#PoselKazimierzKleina">Poseł Ryszard Kaczyński (niez.):</u>
<u xml:id="u-20.7" who="#PoselKazimierzKleina">Chciałbym zapytać w jakim procencie zostały wykorzystane środki budżetowe przekazane na ten rok? Czy są jeszcze jakieś wolne środki, o które można byłoby się ubiegać? Nie jestem pewny czy dobrze usłyszałem, ale chyba pojawiło się stwierdzenie, że w tym roku przeznaczone środki pokryły w pełni istniejące potrzeby. Jeżeli nie, to chciałbym zapytać, jaka jest rozbieżność między dostępnymi środkami a faktycznymi potrzebami? Jednocześnie chciałby zapytać, czy kontrole przeprowadzane są przez służby wewnętrzne, czy przez NIK?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Kontrole przeprowadzane są przez służby wewnętrzne MSWiA.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Poseł Henryk Kroll (niez.):</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Chciałbym zapytać, kiedy ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym zostanie przetłumaczona na języki mniejszości?</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Pozwolę sobie na odniesienie do wypowiedzi ministra Jarosława Zielińskiego. Nie jest istotna ocena stopnia dramatyzmu wyrażonego w „liście otwartym”. Jednak przedstawiciele mniejszości w rozmowach ze mną zwracali uwagę, że jeszcze w czerwcu nie podpisano żadnych umów o finansowaniu konkretnych inicjatyw, w szczególności w zakresie wydawania periodyków. Przez pół roku organizacje mniejszościowe musiały prowadzić dotychczasową działalność bez stosownych środków na ten cel. Dlatego rozumiem, czemu określali zaistniałą sytuację jako dramatyczną.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Jednocześnie chciałbym wyrazić nadzieję, że pod koniec roku lub na początku kolejnego poprosimy MSWiA o informację na temat przygotowania do zawarcia umów i ewentualnych propozycji podziału środków finansowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Uważam, że zasadne i warte zainteresowania są uwagi na temat możliwości włączenia do strategii rozwoju województw problemów mniejszości. Należy zwracać na to uwagę w rozmowach z samorządami. Nie wiem, czy zostanie wystosowane specjalne pismo w tej sprawie, ale na pewno w kontaktach roboczych ten wątek powinien zostać podjęty.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Ponownie pojawiła się kwestia różnicy w sposobie przyznawania środków przez MK a MSWiA. Może te różnice wynikają nie ze zmiany ministerstwa, a ze zmiany czasowej? W MSWiA jestem nie dłużej niż miesiąc, a po zapoznaniu się z dokumentacją muszę stwierdzić, że pod niektórymi pismami w ogóle bym się nie podpisał. Być może na tym polega różnica w podejściu do tych kwestii. Jednak należy podkreślić, że ta różnica nie ma na celu utrudnienia komukolwiek życia. Chodzi jedynie o przestrzeganie przepisów obowiązującego prawa. Nastąpiła zmiana podejścia do państwa i odpowiedzialności za finanse publiczne.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Zadano pytanie o zasadność przeprowadzania tak wielu kontroli. Będziemy starali się w pierwszej kolejności sprawdzać realizację największych projektów. Natomiast w przypadku mniejszych programów nie wykluczamy przeprowadzania kontroli kompleksowych. Jest to kwestia przyjęcia określonego podejścia do rytmu i skuteczności pracy. Jednak kontrole są niezbędne i muszą być nadal prowadzone. Nie chodzi jedynie o wydawanie publicznych pieniędzy, ale o zbadanie czy przestrzegane są przepisy prawa. Pewne nieprawidłowości mogą wystąpić również przy realizacji małych projektów.</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Kontrole przeprowadzane są przez służby wewnętrzne, Departament Kontroli w MSWiA, ale także przez NIK w określonych zakresie jej działania. Chciałbym poinformować, że planuje się, aby kontrolę prowadził również Departament Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych, który przekazuje środki na realizację projektów.</u>
<u xml:id="u-23.4" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Tłumaczenie ustawy na języki mniejszości zostanie zakończone za miesiąc. Dostępny będzie tekst ustawy we wszystkich językach mniejszości, oprócz języka tatarskiego oraz karaimskiego.</u>
<u xml:id="u-23.5" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Na pozostałe pytania odpowie pani dyrektor Danuta Głowacka-Mazur.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Tłumaczenia ustawy powinny zostać zakończone w ciągu miesiąca. Mam nadzieję, że w przypadku niektórych, bardziej popularnych języków, będziemy w stanie zweryfikować poprawność tych translacji. W przypadku języków tatarskiego i karaimskiego istnieje problem ze znalezieniem tłumaczy.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Można ocenić, że środki przeznaczone w ustawie budżetowej pokrywają w około 75% istniejące potrzeby finansowe. Na 2007 r. przewidziana została kwota 15.418 tys. zł, która od lat przedstawiana jest jako faktyczne zapotrzebowanie. Natomiast teraz spodziewamy się zwrotu około 50 tys. zł za niezrealizowanie dwóch projektów. Pozostała część środków została już rozdysponowana i jest na bieżąco przekazywana zgodnie z umowami podpisanymi z organizacjami mniejszości. Pewna kwota nadal jest niewykorzystana i zatrzymana na realizację umów, które dopiero zostaną zawarte.</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Chciałabym poinformować, że z większością organizacji umowy na wydawanie czasopism zostały zawarte znacznie wcześniej. Jedynie z jedną organizacją dość długo nie było podpisanej umowy, gdyż do początku czerwca nie zostały dostarczone skorygowane kosztorysy. Zdarzyła się również sytuacja, gdy przekazane na konto środki wróciły do nas, gdyż błędnie został podany numer konta. Jednak w takich przypadkach reagujemy na bieżąco. Staramy się również pomagać w przygotowywaniu sprawozdań. Natomiast bez niezbędnych faktur nie jesteśmy w stanie skorygować tego, jak organizacja korzystała z przyznanych jej środków. Wówczas nie możemy zareagować w żaden sposób.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#SekretarzstanuwMSWiAJaroslawZielinski">Chciałbym dodać, że mamy nadzieję, że coraz łatwiejsze będzie prowadzenie rozliczeń finansowo-księgowych dzięki wsparciu organizacji przez MSWiA w ramach dotacji podmiotowych. Przyczyni się to do poprawy mobilności, sprawność i jakość rozliczania realizowanych projektów.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos w dyskusji? Nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Myślę, że będę wyrazicielem wszystkich członków Komisji, dziękując za przedstawione informacje i deklaracje dające nadzieję na pewne zmiany procedur. Życzliwość i zdrowy rozsądek powinny pomagać w rozwiązywaniu pojawiających się problemów, aby tegoroczna sytuacja okazała się jedynie wyjątkiem od reguły.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Czy ktoś chciałby zabrać głos w sprawach różnych? Nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-26.3" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad, dziękuję bardzo, zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>