PPC / ppc

text_structure.xml 913 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 3633 3634 3635 3636 3637 3638 3639 3640 3641 3642 3643 3644 3645 3646 3647 3648 3649 3650 3651 3652 3653 3654 3655 3656 3657 3658 3659 3660 3661 3662 3663 3664 3665 3666 3667 3668 3669 3670 3671 3672 3673 3674 3675 3676 3677 3678 3679 3680 3681 3682 3683 3684 3685 3686 3687 3688 3689 3690 3691 3692 3693 3694 3695 3696 3697 3698 3699 3700 3701 3702 3703 3704 3705 3706 3707 3708 3709 3710 3711 3712 3713 3714 3715 3716 3717 3718 3719 3720 3721 3722 3723 3724 3725 3726 3727 3728 3729 3730 3731 3732 3733 3734 3735 3736 3737 3738 3739 3740 3741 3742 3743 3744 3745 3746 3747 3748 3749 3750 3751 3752 3753 3754 3755 3756 3757 3758 3759 3760 3761 3762 3763 3764 3765 3766 3767 3768 3769 3770 3771 3772 3773 3774 3775 3776 3777 3778 3779 3780 3781 3782 3783 3784 3785 3786 3787 3788 3789 3790 3791 3792 3793 3794 3795 3796 3797 3798 3799 3800 3801 3802 3803 3804 3805 3806 3807 3808 3809 3810 3811 3812 3813 3814 3815 3816 3817 3818 3819 3820 3821 3822 3823 3824 3825 3826 3827 3828 3829 3830 3831 3832 3833 3834 3835 3836 3837 3838 3839 3840 3841 3842 3843 3844 3845 3846 3847 3848 3849 3850 3851 3852 3853 3854 3855 3856 3857 3858 3859 3860 3861 3862 3863 3864 3865 3866 3867 3868 3869 3870 3871 3872 3873 3874 3875 3876 3877 3878 3879 3880 3881 3882 3883 3884 3885 3886 3887 3888 3889 3890 3891 3892 3893 3894 3895 3896 3897 3898 3899 3900 3901 3902 3903 3904 3905 3906 3907 3908 3909 3910 3911 3912 3913 3914 3915 3916 3917 3918 3919 3920 3921 3922 3923 3924 3925 3926 3927 3928 3929 3930 3931 3932 3933 3934 3935 3936 3937 3938 3939 3940 3941 3942 3943 3944 3945 3946 3947 3948 3949 3950 3951 3952 3953 3954 3955 3956 3957 3958 3959 3960 3961 3962 3963 3964 3965 3966 3967 3968 3969 3970 3971 3972 3973 3974 3975 3976 3977 3978 3979 3980 3981 3982 3983 3984 3985 3986 3987 3988 3989 3990 3991 3992 3993 3994 3995 3996 3997 3998 3999 4000 4001 4002 4003 4004 4005 4006 4007 4008 4009 4010 4011 4012 4013 4014 4015 4016 4017 4018 4019 4020 4021 4022 4023 4024 4025 4026 4027 4028 4029 4030 4031 4032 4033 4034 4035 4036 4037 4038 4039 4040 4041 4042 4043 4044 4045 4046 4047 4048 4049 4050 4051 4052 4053 4054 4055 4056 4057 4058 4059 4060 4061 4062 4063 4064 4065 4066 4067 4068 4069 4070 4071 4072 4073 4074 4075 4076 4077 4078 4079 4080 4081 4082 4083 4084 4085 4086 4087 4088 4089 4090 4091 4092 4093 4094 4095 4096 4097 4098 4099 4100 4101 4102 4103 4104 4105 4106 4107 4108 4109 4110 4111 4112 4113 4114 4115 4116 4117 4118 4119 4120 4121 4122 4123 4124 4125 4126 4127 4128 4129 4130 4131 4132 4133 4134 4135 4136 4137 4138 4139 4140 4141 4142 4143 4144 4145 4146 4147 4148 4149 4150 4151 4152 4153 4154 4155 4156 4157 4158 4159 4160 4161 4162 4163 4164 4165 4166 4167 4168 4169 4170 4171 4172 4173 4174 4175 4176 4177 4178 4179 4180 4181 4182 4183 4184 4185 4186 4187 4188 4189 4190 4191 4192 4193 4194 4195 4196 4197 4198 4199 4200 4201 4202 4203 4204 4205 4206 4207 4208 4209 4210 4211 4212 4213 4214 4215 4216 4217 4218 4219 4220 4221 4222 4223 4224 4225 4226 4227 4228 4229 4230 4231 4232 4233 4234 4235 4236 4237 4238 4239 4240 4241 4242 4243 4244 4245 4246 4247 4248 4249 4250 4251 4252 4253 4254 4255 4256 4257 4258 4259 4260 4261 4262 4263 4264 4265 4266 4267 4268 4269 4270 4271 4272 4273 4274 4275 4276 4277 4278 4279 4280 4281 4282 4283 4284 4285 4286 4287 4288 4289 4290 4291 4292 4293 4294 4295 4296 4297 4298 4299 4300 4301 4302 4303 4304 4305 4306 4307 4308 4309 4310 4311 4312 4313 4314 4315 4316 4317 4318 4319 4320 4321 4322 4323 4324 4325 4326 4327 4328 4329 4330 4331 4332 4333 4334 4335 4336 4337 4338 4339 4340 4341 4342 4343 4344 4345 4346 4347 4348 4349 4350 4351 4352 4353 4354 4355 4356 4357 4358 4359 4360 4361 4362 4363 4364 4365 4366 4367 4368 4369 4370 4371 4372 4373 4374 4375 4376 4377 4378 4379 4380 4381 4382 4383 4384 4385 4386 4387 4388 4389 4390 4391 4392 4393 4394 4395 4396 4397 4398 4399 4400 4401 4402 4403 4404 4405 4406 4407 4408 4409 4410 4411 4412 4413 4414 4415 4416 4417 4418 4419 4420 4421 4422 4423 4424 4425 4426 4427 4428 4429 4430 4431 4432 4433 4434 4435 4436 4437 4438 4439 4440 4441 4442 4443 4444 4445 4446 4447 4448 4449 4450 4451 4452 4453 4454 4455 4456 4457 4458 4459 4460 4461 4462 4463 4464 4465 4466 4467 4468 4469 4470 4471 4472 4473 4474 4475 4476 4477 4478 4479 4480 4481 4482 4483 4484 4485 4486 4487 4488 4489 4490 4491 4492 4493 4494 4495 4496 4497 4498 4499 4500 4501 4502 4503 4504 4505 4506 4507 4508 4509 4510 4511 4512 4513 4514 4515 4516 4517 4518 4519 4520 4521 4522 4523 4524 4525 4526 4527 4528 4529 4530 4531 4532 4533 4534 4535 4536 4537 4538 4539 4540 4541 4542 4543 4544 4545 4546 4547 4548 4549 4550 4551 4552 4553 4554 4555 4556 4557 4558 4559 4560 4561 4562 4563 4564 4565 4566 4567 4568 4569 4570 4571 4572 4573 4574 4575 4576 4577 4578 4579 4580 4581 4582 4583 4584 4585 4586 4587 4588 4589 4590 4591 4592 4593 4594 4595 4596 4597 4598 4599 4600 4601 4602 4603 4604 4605 4606 4607 4608 4609 4610 4611 4612 4613 4614 4615 4616 4617 4618 4619 4620 4621 4622 4623 4624 4625 4626 4627 4628 4629 4630 4631 4632 4633 4634 4635 4636 4637 4638 4639 4640 4641 4642 4643 4644 4645 4646 4647 4648 4649 4650 4651 4652 4653 4654 4655 4656 4657 4658 4659 4660 4661 4662 4663 4664 4665 4666 4667 4668 4669 4670 4671 4672 4673 4674 4675 4676 4677 4678 4679 4680 4681 4682 4683 4684 4685 4686 4687 4688 4689 4690 4691 4692 4693 4694 4695 4696 4697 4698 4699 4700 4701 4702 4703 4704 4705 4706 4707 4708 4709 4710 4711 4712 4713 4714 4715 4716 4717 4718 4719 4720 4721 4722 4723 4724 4725 4726 4727 4728 4729 4730 4731 4732 4733 4734 4735 4736 4737 4738 4739 4740 4741 4742 4743 4744 4745 4746 4747 4748 4749 4750 4751 4752 4753 4754 4755 4756 4757 4758 4759 4760 4761 4762 4763 4764 4765 4766 4767 4768 4769 4770 4771 4772 4773 4774 4775 4776 4777 4778 4779 4780 4781 4782 4783 4784 4785 4786 4787 4788 4789 4790 4791 4792 4793 4794 4795 4796 4797 4798 4799 4800 4801 4802 4803 4804 4805 4806 4807 4808 4809 4810 4811 4812 4813 4814 4815 4816 4817 4818 4819 4820 4821 4822 4823 4824 4825 4826 4827 4828 4829 4830 4831 4832 4833 4834 4835 4836 4837 4838 4839 4840 4841 4842 4843 4844 4845 4846 4847 4848 4849 4850 4851 4852 4853 4854 4855 4856 4857 4858 4859 4860 4861 4862 4863 4864 4865 4866 4867 4868 4869 4870 4871 4872 4873 4874 4875 4876 4877 4878 4879 4880 4881 4882 4883 4884 4885 4886 4887 4888 4889 4890 4891 4892 4893 4894 4895 4896 4897 4898 4899 4900 4901 4902 4903 4904 4905 4906 4907 4908 4909 4910 4911 4912 4913 4914 4915 4916 4917 4918 4919 4920 4921 4922 4923 4924 4925 4926 4927 4928 4929 4930 4931 4932 4933 4934 4935 4936 4937 4938 4939 4940 4941 4942 4943 4944 4945 4946 4947 4948 4949 4950 4951 4952 4953 4954 4955 4956 4957 4958 4959 4960 4961 4962 4963 4964 4965 4966 4967 4968 4969 4970 4971 4972 4973 4974 4975 4976 4977 4978 4979 4980 4981 4982 4983 4984 4985 4986 4987 4988 4989 4990 4991 4992 4993 4994 4995 4996 4997 4998 4999 5000 5001 5002 5003 5004 5005 5006 5007 5008 5009 5010 5011 5012 5013 5014 5015 5016 5017 5018 5019 5020 5021 5022 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 08)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Józef Zych oraz wicemarszałkowie Aleksander Małachowski, Marek Borowski i Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JózefZych">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JózefZych">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JózefZych">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Irenę Marię Nowacką oraz panów posłów Witolda Firaka, Tadeusza Jacka Zielińskiego i Adama Rychliczka.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JózefZych">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Witold Firak i Tadeusz Jacek Zieliński.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JózefZych">Protokół i listę mówców prowadzić będą pani poseł Irena Maria Nowacka i pan poseł Witold Firak.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JózefZych">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#JózefZych">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatu o posiedzeniach komisji, które odbędą się w dniu dzisiejszym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#TadeuszJacekZieliński">Informuję, że za zgodą marszałka Sejmu odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#TadeuszJacekZieliński">— Regulaminowej i Spraw Poselskich — po zakończeniu głosowań,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#TadeuszJacekZieliński">— do Spraw Służb Specjalnych — o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#TadeuszJacekZieliński">— Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów — o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#TadeuszJacekZieliński">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 11.30,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#TadeuszJacekZieliński">— Łączności z Polakami za Granicą — o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#TadeuszJacekZieliński">— Sprawiedliwości i Praw Człowieka wspólnie z Komisją Ustawodawczą — o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#TadeuszJacekZieliński">— Spraw Zagranicznych — o godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#TadeuszJacekZieliński">— Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej — o godz. 14.30.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JózefZych">Panowie, kończcie już te konsultacje.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#JózefZych">Przypominam, że w dniu dzisiejszym około godz. 20 odbędzie się druga tura głosowań, a obrady zakończymy około godz. 22, ale nie wcześniej niż po zakończeniu głosowań.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#JózefZych">W sprawie punktów, które nie zostaną rozpatrzone na tym posiedzeniu, należy ponowić wnioski w trybie art. 99 ust. 2 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 10 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o krwiodawstwie i krwiolecznictwie.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Seweryna Jurgielańca i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#JózefZych">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o krwiodawstwie i krwiolecznictwie, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Zdrowia oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 370 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 366 posłów, przeciw - 1 poseł, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o publicznej służbie krwi.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 11 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o utworzeniu i funkcjonowaniu Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Krzysztofa Dołowego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#JózefZych">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#JózefZych">Głosować będziemy nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o utworzeniu i funkcjonowaniu Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 374 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 372 posłów, przeciw - 1 poseł, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.28" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o utworzeniu i funkcjonowaniu Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-4.29" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktów 14, 15, 16, 17 i 18 porządku dziennego: sprawozdania komisji o projektach ustaw okołokonkordatowych.</u>
          <u xml:id="u-4.30" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdań przedstawionych przez pana posła Aleksandra Bentkowskiego i panią poseł Krystynę Łybacką oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.31" who="#JózefZych">W trakcie dyskusji Klub Parlamentarny Unii Wolności zgłosił wniosek o przystąpienie do trzeciego czytania projektów ustaw okołokonkordatowych po uchwaleniu przez Sejm ustawy o ratyfikacji konkordatu.</u>
          <u xml:id="u-4.32" who="#JózefZych">Wniosek ten poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-4.33" who="#JózefZych">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#AndrzejPotocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zwrócić się w imieniu klubu Unii Wolności z pytaniem do ministra spraw zagranicznych, czy podtrzymuje w imieniu rządu swoje oświadczenie o tym, że kolejność rozpatrywania spraw powinna być taka, iż najpierw powinna zostać uchwalona ustawa o ratyfikacji konkordatu, następnie zaś ustawy, które mają charakter wykonawczy wobec konkordatu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JerzySzmajdziński">Zgłaszam nie tylko sprzeciw wobec wniosku przedłożonego przez część klubu Unii Wolności...</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Mazowiecki: Jaka część?)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#JerzySzmajdziński">...ponieważ zupełnie niepotrzebnie zmierza on do wydłużenia prac, ale również zgłaszam wniosek o to, aby w dniu dzisiejszym komisje: edukacji i ustawodawcza oraz administracji i ustawodawcza przedłożyły sprawozdania, rozpatrzyły poprawki do projektów ustaw o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz projektów ustaw dotyczących zmian ustaw o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz o stosunku państwa do Kościoła katolickiego.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#JerzySzmajdziński">Nie ma żadnych przeszkód, aby ustawy te zostały przez Wysoki Sejm uchwalone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo, pan poseł Bugaj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#RyszardBugaj">Panie Marszałku! Dyskusja została zakończona w dniu wczorajszym. Nie sądzimy, iżby było celowe powracanie do niej. Wniosek o to, by pan minister w tej chwili udzielał dodatkowych wyjaśnień, oznaczałby w istocie rzeczy powrót do tej dyskusji. To nie jest wyjaśnienie techniczne. Pogląd pana ministra w tej sprawie nie może być zresztą dla Izby wiążący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JózefZych">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Wielokrotnie w sprawach wątpliwych dopuszczałem odpowiedzi rządu.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#JózefZych">Poproszę teraz pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#JózefZych">Przykro mi.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Poczekamy do wieczora.)</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#JózefZych">No, jest mi bardzo przykro...</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#BronisławGeremek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan poseł Szmajdziński zechciał przed chwilą powiedzieć nieprawdę, mówiąc, że wniosek został złożony przez część klubu Unii Wolności. Zawiadamiam, że wniosek ten złożył klub Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#BronisławGeremek">Mój głos jest głosem przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych. Panie marszałku, na posiedzeniu połączonych komisji minister spraw zagranicznych złożył w imieniu rządu oświadczenie, w którym stwierdził, że naturalną koleją rzeczy jest, ażeby najpierw Izba rozważyła - to znaczy uchwaliła lub odrzuciła - ustawę ratyfikacyjną dotyczącą traktatu międzynarodowego, następnie zaś żeby rozpatrzyła ustawy, które minister w imieniu rządu - inicjatorem większości z nich był rząd - określił jako ustawy mające charakter wykonawczy. Powiedział też, że inne postępowanie stanowiłoby naruszenie logiki.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#BronisławGeremek">Chciałbym dodać także pewien element, również związany wyłącznie z sytuacją prawną: że traktat międzynarodowy i tak, i tak, jeżeli zostanie ratyfikowany, ma wyższość nad ustawami zwykłymi. Takie zatem uzależnianie nie ma logicznego uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#BronisławGeremek">Byłoby natomiast niedobrym precedensem, gdyby w sytuacji, kiedy Polska stoi wobec bardzo ważnych decyzji dotyczących jej polityki międzynarodowej - realizowania priorytetów polskiej polityki zagranicznej właśnie za pośrednictwem traktatów, które nas oczekują - ratyfikacja traktatu międzynarodowego miała jakiekolwiek uwarunkowania.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#BronisławGeremek">Zatem, panie marszałku, wydaje mi się, że w tej kwestii jest niezbędne, żeby minister spraw zagranicznych zajął w imieniu rządu stanowisko, zanim Izba będzie głosowała nad tym wnioskiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Zarządzam 15-minutową przerwę.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#JózefZych">Proszę, by zebrało się Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 19 do godz. 9 min 39)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JózefZych">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#JózefZych">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Proszę o uwagę.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#JózefZych">Panowie z Polskiego Stronnictwa Ludowego, bądźcie uprzejmi zająć miejsca.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Prezydium Sejmu po zapoznaniu się z wnioskami, stanowiskami, które były tu prezentowane, dążąc do tego, aby wszystkie okoliczności były zbadane i abyśmy mogli pozytywnie załatwić kwestie związane z konkordatem, postanowiło:</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#JózefZych">1) odroczyć głosowanie do godz. 20,</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#JózefZych">2) zwrócić się do ministra spraw zagranicznych, aby zechciał o godz. 20 przedstawić stanowisko rządu.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#JózefZych">Natomiast, Wysoki Sejmie, my mamy do rozstrzygnięcia...</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#JózefZych"> Chwileczkę, panowie, chwileczkę, kilka kwestii formalnych. Oczywiście wnioski zarówno Prezydium Sejmu, o których mówiłem w pierwszym dniu obrad, jak i klubu Unii Wolności mogą być rozstrzygnięte dopiero po uzyskaniu tych wyjaśnień. Natomiast w tej chwili rozstrzygniemy wniosek zgłoszony przez pana posła Szmajdzińskiego.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#JózefZych">Przypomnę, że pan poseł Szmajdziński zwrócił się o to, aby - w związku ze zgłoszonymi poprawkami i skierowaniem po drugim czytaniu do komisji projektów ustaw zawartych w drukach nr 2449, 2451 i 2174-A - Sejm ustalił termin złożenia sprawozdania. Pan poseł Szmajdziński proponuje zobowiązać komisje, aby w dniu dzisiejszym przedłożyły sprawozdanie w takim terminie, abyśmy mogli o godz. 20 przystąpić do głosowania. Czy tak, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#JózefZych">Tak.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#JózefZych">Za chwileczkę przystąpimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#JózefZych">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#AndrzejPotocki">Panie Marszałku! Chciałbym wyrazić sprzeciw wobec tego wniosku. Ustawy okołokonkordatowe traktowane były łącznie, przeprowadzona była łączna debata, były one objęte jednym punktem porządku dziennego. Nie ma powodu, żeby je rozdzielać, zwłaszcza biorąc pod uwagę te argumenty, które zgłosiłem w poprzednim wystąpieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JózefZych">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#JózefZych">Proszę, panie profesorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MarekMazurkiewicz">Chciałbym poprzeć wniosek pana posła Szmajdzińskiego. Skierowane ponownie do komisji zostaną tylko te sprawozdania, do których wniesiono poprawki, do pozostałych poprawek nie wniesiono.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MarekMazurkiewicz">I jeśli można, panie marszałku, w formie sprostowania oczywistej niezgodności z rzeczywistością zawartej w informacji pana przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych, który nie uczestniczył w pracach Komisji Ustawodawczej i być może zrobił to z niewiedzy. Chcę wyjaśnić, że ustawy, o których mówimy, nie mają charakteru ustaw wykonawczych do jakiejkolwiek umowy międzynarodowej, ponieważ takiej instytucji ani stare, ani nowe przepisy konstytucyjne nie przewidują. Jak wynika z ich treści, a także z odpowiednich artykułów konstytucji z 2 kwietnia, do której nawiązują, są to ustawy ustrojowe regulujące bardzo szerokie spektrum stosunku państwa do kościołów i wszystkich wyznań religijnych, a nie tylko jednego wyznania. Treść konkordatu będzie oczywiście musiała być przy kształtowaniu tych ustaw uwzględniona, ponieważ określa pewne standardy, ale jeszcze raz powtarzam - są to ustawy regulujące stosunek państwa do wszystkich kościołów i wyznań religijnych na zasadzie ich równoprawności, równorzędności, tolerancji i wzajemnego poszanowania praw, natomiast konkordat reguluje stosunki między państwem a jednym z wyznań - wyznaniem rzymskokatolickim. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo, panie profesorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#BronisławGeremek">Panie Marszałku! Ograniczę się tylko do sprostowania wobec sprostowania. Pan poseł Mazurkiewicz zechciał nie zauważyć tego, co ja mówiłem, mianowicie powiedziałem, że rząd za pośrednictwem ministra spraw zagranicznych złożył oświadczenie i oświadczenie to zawiera zdanie, w którym powiada się, iż ustawy te noszą charakter wykonawczy w stosunku do konkordatu. Używając staropolskiego określenia, na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych ja byłem przytomny, a pan poseł Mazurkiewicz nie.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Szmajdziński: Co za określenie? Proszę o wykreślenie tego ze stenogramu!)</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#komentarz">(Poseł Bronisław Geremek: To jest staropolskie określenie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#JózefZych">Pan poseł Nałęcz, z tym że bardzo proszę panów posłów - tylko w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#TomaszNałęcz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałem zadać panu ministrowi sprawiedliwości i panu ministrowi edukacji narodowej pytanie, które wiąże się z tym sporem pomiędzy panem posłem Geremkiem i panem posłem Mazurkiewiczem. Uczestniczyłem bowiem we wszystkich posiedzeniach podkomisji okołokonkordatowych i komisji, które się zajmowały sprawami ustaw okołokonkordatowych. Tam przedstawiciele rządu składali inne oświadczenia niż minister spraw zagranicznych. Mówili, że ustawy te regulują - w nawiązaniu do nowej konstytucji - szereg kwestii związanych z sytuacją prawną wszystkich kościołów w Polsce, a nie tylko Kościoła katolickiego.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#TomaszNałęcz">Chciałbym zadać pytanie panu ministrowi sprawiedliwości w świetle oświadczenia pana ministra spraw zagranicznych, które dotyczyło tylko pewnych spraw formalnych, kolejności przyjętej w prawie. Gdybyśmy w ustawach okołokonkordatowych regulowali tylko status Kościoła katolickiego, to oczywiście to oświadczenie byłoby w pełni zasadne. Chciałem natomiast, żeby nie było wątpliwości oraz żeby uniknąć żenujących sytuacji, by pan minister sprawiedliwości odpowiedział na następujące pytanie: czy ustawy okołokonkordatowe regulują sytuację tylko Kościoła katolickiego, czy też innych kościołów i czy te przepisy ustaw mogą funkcjonować jako ustawy samoistne nawet gdyby konkordat nie został ratyfikowany?</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#TomaszNałęcz">Chciałbym też zapytać pana ministra edukacji narodowej, czy teksty ustaw okołokonkordatowych konsultowano tylko z przedstawicielami Kościoła katolickiego, czy także z przedstawicielami innych wyznań.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Merytorycznej debaty już nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#JózefZych">Panie pośle Bentkowski, jeżeli w kwestii formalnej, to proszę bardzo, ale wyjaśnień już nie będziemy w tej części prowadzić.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Głos z sali: A dlaczego pan innych dopuszcza?)</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#JózefZych">Dobrze, chwileczkę, po kolei.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#JózefZych">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#MarekMazurkiewicz">Panie Marszałku! W związku z nieoczekiwanym dla mnie - bo znam poziom pracy parlamentarnej pana posła Geremka i przypisuję to zdenerwowaniu - wystąpieniem pana Geremka, proszę pana marszałka o zwrócenie w trybie regulaminowym uwagi na konieczność przestrzegania pewnych obyczajów parlamentarnych także w słownictwie i wykreślenie tych słów, których nie godzi się wypowiadać w tej sali. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JózefZych">Panie Pośle! Wysoki Sejmie! Po zapoznaniu się ze ścisłym zapisem stenograficznym podejmę stosowną decyzję.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#JózefZych">Bardzo proszę o niedyskutowanie.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#JózefZych">Jeżeli to dotyczy sprawy formalnej, to proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#AleksanderBentkowski">Tak, formalnej.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#AleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uważamy, że należy przystąpić do pracy nad tymi ustawami, tzn. skończyć ją i przygotować sprawozdanie. Myślę, że klub Polskiego Stronnictwa Ludowego poprze wniosek, aby dzisiaj było przygotowane sprawozdanie, aby nikt nie miał wobec nas zastrzeżeń, że opóźniamy pracę.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#AleksanderBentkowski">Zwracam się jednak do klubu Unii Wolności o ewentualną modyfikację jego wniosku i zaproponowanie wniosku, aby przystąpić do trzeciego czytania projektów wszystkich ustaw okołokonkordatowych na posiedzeniu Sejmu, na którym odbędzie się drugie i trzecie czytanie ustawy o ratyfikacji konkordatu oraz aby na jednym posiedzeniu Sejmu, nie wnikając w to, w jakiej kolejności to się odbędzie - już nie bądźmy tak dokładni - skończyć pracę nad konkordatem i ustawami okołokonkordatowymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JózefZych">Panie Pośle! Proszę Państwa! W świetle regulaminu, panie pośle Bentkowski, to mógł być tylko apel. Natomiast takiego wniosku nie mogę przyjąć, bo wnioski mogły być zgłaszane tylko w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Bentkowski: Ale ja zwracam się do Unii Wolności z apelem.)</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#JózefZych">No tak, ale to można było również próbować zgłosić po konsultacjach.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#AndrzejPotocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Unii Wolności chciałbym wprowadzić modyfikację do naszego wniosku - zgodnie z treścią zaproponowaną przez posła Aleksandra Bentkowskiego. Uważamy, że jest to droga kompromisowa, która jednocześnie usuwa przeszkody, o których mówiliśmy wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JózefZych">Proszę o potwierdzenie na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#JózefZych">Do rozstrzygnięcia przystąpimy o godz. 20.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Przystąpimy obecnie do rozstrzygnięcia wniosku pana posła Szmajdzińskiego.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#JózefZych">Przypominam, że pan poseł wniósł o to, aby zobowiązać komisje do przedłożenia sprawozdań w dniu dzisiejszym, abyśmy o godz. 20 mogli rozstrzygnąć sprawę.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze pytanie do ministra sprawiedliwości.)</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#JózefZych">Proszę państwa, nie może być tak, że jeden minister jest wyznaczony i że decyzję podejmujemy o godz. 20, a teraz wchodzimy w meritum. Ja podejmę, panie pośle, decyzję, zwrócę się do ministrów i jeżeli będzie taka potrzeba, wystąpią o godz. 20.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku pana posła Szmajdzińskiego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 263 posłów, przeciw - 91, 28 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek pana posła Szmajdzińskiego przyjął.</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#JózefZych">Komisje proszę o zastosowanie się do decyzji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 19 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo przewozowe.</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Urszulę Pająk i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-27.15" who="#JózefZych">W dyskusji zgłoszono poprawki do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-27.16" who="#JózefZych">Tekst poprawek został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-27.17" who="#JózefZych">Sejm podjął decyzję o nieodsyłaniu projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-27.18" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-27.19" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji panią poseł Urszulę Pająk w celu przedstawienia zgłoszonych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#UrszulaPająk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj podczas drugiego czytania pan poseł Gawin, występując w imieniu Klubu Parlamentarnego SLD, zgłosił dwie poprawki, które - nie zmieniając sensu zapisów - w sposób bardziej precyzyjny oddają intencję zmian, jakie tą ustawą zamierzamy wprowadzić do Prawa przewozowego. Obie te poprawki ze względu na bardziej precyzyjne oddanie intencji autorów projektu zostały poparte zarówno przez ministra transportu, jak i przedstawicieli pozostałych klubów. Proponuję więc ich przyjęcie przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#UrszulaPająk">Co to są za poprawki? Jedna z poprawek dotyczy identyfikatora kontrolera. Chodzi o to, że jest tu użyte określenie „zdjęcie”, lecz nie mówi się, czyje. Żeby nie było żadnych nieścisłości, dopisujemy słowo „kontrolującego”.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#UrszulaPająk">W art. 33a ust. 4 pkt 2 jest zapisane, że w razie odmowy zapłacenia należności i niemożności ustalenia tożsamości podróżnego przewoźnik ma prawo zwrócić się do funkcjonariusza Policji. Dodajemy tutaj „i innych organów porządkowych, które mają zgodnie z przepisami prawa uprawnienia do ustalania tożsamości osób”.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#UrszulaPająk">To są te poprawki. Jeżeli byłyby jakieś pytania, to służę, jeżeli nie, to dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JózefZych">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 2207.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#JózefZych">W poprawce nr 1 do art. 33a ust. 2 pkt 3 wnioskodawca proponuje, aby jedną z cech identyfikatora było wyposażenie go w zdjęcie kontrolującego, a nie, jak w projekcie ustawy, w zdjęcie.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 33a ust. 2 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 376 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 373 posłów, przeciw głosował 1 poseł, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#JózefZych">W poprawce nr 2 do art. 33a ust. 4 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby przewoźnik lub osoba przez niego upoważniona miała prawo w razie niemożliwości ustalenia tożsamości podróżnego zwrócić się o ustalenie tożsamości także do funkcjonariuszy innych niż Policja organów porządkowych, które mają uprawnienia do ustalania tożsamości osób.</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 33a ust. 4 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-29.13" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 370 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 362 posłów, przeciw - 5, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-29.14" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-29.15" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-29.16" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo przewozowe, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-29.17" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-29.18" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-29.19" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 376 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 375 posłów, przeciwnych głosów nie było, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-29.20" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy Prawo przewozowe.</u>
          <u xml:id="u-29.21" who="#JózefZych">Proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#UrszulaPająk">Bardzo dziękuję wszystkim paniom i panom posłom, którzy brali udział w pracach nad ustawą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 20 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Krystynę Ozgę i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#JózefZych">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#JózefZych">Przechodzimy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#JózefZych">Komisje przedstawiają wnioski mniejszości, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości nr 1 do art. 8 wnioskodawcy proponują, aby czynności konserwacyjne i naprawy sprzętu, urządzeń i środków służących do zaopatrzenia przeciwpożarowego były wykonane zgodnie z wymaganiami ustalonymi przez ich producentów.</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#JózefZych">Przepis obowiązujący stanowi, że korzystanie z usług z zakresu ochrony przeciwpożarowej jest dobrowolne.</u>
          <u xml:id="u-31.9" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-31.10" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-31.11" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-31.12" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-31.13" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 369 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 172 posłów, przeciw - 175, 22 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-31.14" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-31.15" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości nr 2 do art. 14 ust. 2b wnioskodawcy proponują, aby w sytuacjach zagrożeń ludzi i środowiska na obszarze większym niż jedno województwo koordynacja działań zespołów do spraw ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa należała do ministra spraw wewnętrznych i administracji, a nie, jak proponują komisje, do szefa obrony cywilnej kraju.</u>
          <u xml:id="u-31.16" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 14 ust. 2b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-31.17" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-31.18" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-31.19" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 377 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 117 posłów, przeciw - 248, 12 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-31.20" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-31.21" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości nr 3 wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 27b, stanowiący, że członkowi straży pożarnej biorącemu bezpośredni udział w działaniach ratowniczych, który nabył uprawnienia do emerytury lub renty inwalidzkiej, przysługuje prawo do jej wzrostu o 10% najniższej emerytury, jeżeli przez co najmniej 30 lat był czynnym członkiem straży pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-31.22" who="#JózefZych">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#BogdanKrysiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam prośbę do poseł sprawozdawcy, żeby wskazała nam źródło i sposób finansowania tych dodatków. W debacie wielokrotnie mówiono, że nie ma już w tej chwili żadnych dodatków branżowych, a sprawa, jak wiadomo, dotyczy służb, które działają w systemie ochotniczym. Jeżeli nie ma tych dodatków, to reformowany system ubezpieczeń w naszym kraju nie będzie ich przewidywał. Rozumiem, że w myśl zasady, którą przyjęliśmy, reformując system, tej samej składce mają odpowiadać tego samego rodzaju świadczenia, czyli generalnie rzecz biorąc, składka nie może być na zasadzie rozdawnictwa przywilejów ukierunkowana na inne świadczenia czy dodatki. W związku z tym chciałbym, żeby wyraźnie powiedziano z tej trybuny, z jakiego źródła będą finansowane te dodatki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#JózefZych">Proszę panią poseł Ozgę, sprawozdawcę komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#KrystynaOzga">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na zadane pytanie mogę dać jedną odpowiedź - z budżetu państwa. Ochrona przeciwpożarowa, włączanie jednostek do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego i przekazywanie im zadań, wydaje mi się, jest realizacją zadań państwa, w związku z tym środki na te dodatki będą pochodziły z budżetu państwa, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#JózefZych">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#IzabellaSierakowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do Polskiego Stronnictwa Ludowego: Czy w najbliższym czasie ma zamiar wnieść projekt ustawy o dodatkach branżowych dla nauczycieli, dla lekarzy, dla górników, dla hutników, dla kolejarzy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#komentarz">(Oklaski, poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Do kogo jest to pytanie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JózefZych">Panie pośle, pani poseł mogła zadać pytanie regulaminowe sprawozdawcy, a nie Polskiemu Stronnictwu Ludowemu, wobec tego nie ma odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#JózefZych">Pytanie? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MarianStarownik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam prośbę do poseł sprawozdawcy, żeby jasno określiła, czyją domeną, zgodnie z konstytucją, jest ochrona przeciwpożarowa i bezpieczeństwo przeciwpożarowe państwa: samorządu terytorialnego, stowarzyszeń czy państwa?</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Borowski: To jest nie na temat.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#JózefZych">Chwileczkę, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#JanuszZemke">Panie Marszałku! Mam pytanie do przedstawiciela rządu: Czy wiadomo, jaka by to była kwota z budżetu państwa i jaki jest stosunek rządu do tego bezcennego pomysłu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#JózefZych">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#JózefZych">Proszę najpierw udzielić odpowiedzi na pierwsze pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#KrystynaOzga">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z wyliczeniami Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych będą to skutki wymagające kwoty 20 617 tys. zł rocznie. Chcę jeszcze raz z całą mocą podkreślić, że nie jest to zapłata za służbę, jest to po prostu symbol wdzięczności wyrażonej tym strażakom, którzy niejednokrotnie tracą życie w trosce o uratowanie drugiego człowieka. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#JózefZych">Panie pośle Wiśniewski, jeśli pytanie, to proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#StanisławWiśniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do obecnego na sali pana ministra Hausnera. Kiedy Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Reformy Zabezpieczenia Społecznego wyjdzie z inicjatywą przywrócenia dodatków branżowych wszystkim grupom zawodowym w Polsce, które miały je do roku 1991? Bo my w tej chwili rozpoczynamy znowu rozdawnictwo zamiast wykorzystania ustawy, którą Wysoka Izba przyjęła wczoraj, o tzw. pracowniczych funduszach emerytalnych, w których to powinny zostać wykupione również dodatki dla strażaków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#JózefZych">Pan poseł Bentkowski. Ale proszę o pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#AleksanderBentkowski">Panie marszałku, w takim razie zadam pytanie: Czy przypadkiem nie zachodzi tutaj jakiś błąd, polegający na tym, że państwo domagacie się, także pani poseł Sierakowska domaga się, dodatków branżowych dla ludzi, którzy otrzymują normalne wynagrodzenie za pracę w swoim zawodzie. Natomiast strażak ochotnik praktycznie nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia, a bardzo często własnym...</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#JózefZych">Proszę bardzo, pan poseł Krysiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#BogdanKrysiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tu zachodzi jakieś poważne nieporozumienie. My absolutnie nie występujemy przeciwko ludziom, którzy z narażeniem życia realizują pewne cele czy funkcje państwa. Tu chodzi o czystość systemu. Wy zakłócacie rozwiązania systemowe. Gdyby jeszcze ktokolwiek ocenił i powiedział, ile środków trzeba na tego rodzaju przedsięwzięcie, gdyby określono z tej trybuny źródła finansowania, to wtenczas chociaż to wiedzielibyśmy. Dlaczego, przepraszam, adresujemy to do systemu reformy, który zmieniamy i który staramy się racjonalizować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#JózefZych">Proszę państwa, ale...</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#JózefZych">Panie pośle Tomaszewski, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#JózefZych">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#KrystynaOzga">Odpowiadam na pytanie pana posła. Ten zapis stanowi symbol uznania władzy dla tej służby, a nie rekompensatę materialną dającą satysfakcję strażakowi ochotnikowi za jego społeczną służbę.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#KrystynaOzga">Teraz podam wyliczenia. Najniższa emerytura w I kwartale br. wynosiła 346 zł. W ciągu roku odejdzie na emeryturę ok. 12 tys. czynnych strażaków. Z wyliczenia wynika, że roczne obciążenie brutto wynosi 4988 tys. zł. Po odliczeniu 20% podatku jest to kwota 3990 tys. zł rocznie. Jeśli do wyżej podanej kwoty doliczyć dodatki dla już pobierających emeryturę strażaków ochotników, którzy udokumentują swoją społeczną czynną służbę, mówię czynną służbę (szacunki wskazują, że może ich być ok. 50 tys.), to obciążenie z tego tytułu może wynosić rocznie 20 mln zł. Po odliczeniu 20% podatku kwota ta wynosi 16 mln zł. Kwota ta, jeszcze raz podkreślam, jest oczywiście symbolicznym wyrazem szacunku i uznania dla społecznej służby pożarniczej, nie daje zainteresowanym rekompensaty materialnej za poniesiony trud i zagrożenia, jednocześnie posiada głębokie uzasadnienie w odczuciach i psychice ludzkiej, a nade wszystko w zwykłej ludzkiej wdzięczności.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Jeżeli jeszcze powtórzymy kilka razy, czego to będzie wyrazem i przeciwnie, to rzeczywiście ten strażak może sobie wyobrazić, o co tutaj chodzi.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#JózefZych">Panie pośle, bardzo proszę o konkrety.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Urbańczyk: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#JózefZych">Dobrze, widzę, ale bardzo proszę o pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#ZbigniewZysk">Panie Marszałku! Mam pytanie do pani poseł sprawozdawcy, częściowo chcę też odpowiedzieć pani poseł Sierakowskiej na jej pytanie. Czy nauczyciel, lekarz, górnik i hutnik, który dodatkowo poza swoimi czynnościami zawodowymi będzie chciał być ochotnikiem w ochotniczej straży pożarnej, będzie ją pełnił nienagannie przez 30 lat, będzie brał czynny udział w akcjach ratowniczych, narażając swoje życie i zdrowie, czy ten lekarz lub nauczyciel będzie mógł również otrzymać dodatek w wysokości 10% najniższego wynagrodzenia?</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#JózefZych">Przepraszam panią, pan poseł Urbańczyk. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#AndrzejUrbańczyk">Panie Marszałku! Mam pytania do pani poseł sprawozdawcy. Po pierwsze: Co rozumiemy przez słowo ochotnik w świetle wywodów wnioskodawców?</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Myśliwy, mówiąc po rusku.)</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#AndrzejUrbańczyk">Po drugie: Co to znaczy czynny strażak?</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#AndrzejUrbańczyk">Trzecie pytanie: Czy Wysoka Izba zgodziłaby się, by podobne dodatki przyznać członkom Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego,...</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#AndrzejUrbańczyk">... członkom drużyn ratowniczych ochotniczego ratownictwa drogowego, wodnych drużyn ochotniczych ratownictwa wodnego? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#JózefZych">Wysoka Izbo! Nie próbujmy się licytować w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WładysławStępień">Mam pytanie do przedstawicieli rządu. Szanowni państwo, chciałbym prosić, abyśmy poważnie potraktowali tę sprawę. Wszyscy w tym parlamencie doceniają strażaków. Wynikało to z dyskusji. Mam pytanie do rządu: Jeżeli prace nad tą ustawą trwały dwa lata i jeżeli było wiadomo, że będą takie kontrowersje w kwestii dodatków do emerytur dla członków ochotniczych straży pożarnych, to dlaczego rząd, który wczoraj oświadczył, że trzeba jakoś rejestrować czynną służbę, kiedy Sejm uchwali dodatki, że trzeba będzie coś z tym zrobić, przez dwa lata nie zaproponował innych rozwiązań, żeby dać satysfakcję strażakom biorącym udział w akcjach. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#JózefZych">Pan poseł Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WładysławTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W kontekście tematu, który przed chwilą poruszył pan poseł Stępień, mam pytanie. Wiadomo, że strażacy stanowią trwałe ogniwo armii, która zapewnia bezpieczeństwo obywateli. W związku z tym mam pytanie, na kim spoczywa obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa obywatelom tego państwa, czy na Polskim Stronnictwie Ludowym, jak tu już powiedziano, czy też państwo za to odpowiada? Skoro państwo, to proszę mi tak odpowiedzieć, i jeżeli tak, to państwo musi znaleźć na to środki. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#JózefZych">Proszę państwa, tak nie można.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#JózefZych">Panie pośle, do kogo jest to pytanie, przecież nie do posła sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#JózefZych">Dziękuję bardzo i naprawdę...</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: A do kogo było pytanie pani poseł Sierakowskiej?)</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#JózefZych">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JanuszPiechociński">Panie Marszałku! Bez względu na wynik głosowania już i tak urządziliśmy tu niezłe igrzyska. Bez względu na konsekwencje tego głosowania te potencjalne dodatki będą bardzo gorzkim chlebem. Bardzo proszę więc o zakończenie tej dyskusji i przejście do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#JózefZych">Panie ministrze, były adresowane do pana pytania, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#LesławNawacki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem powiedzieć, że rząd od początku pojawienia się tej inicjatywy, bo mimo że prace nad ustawą trwały rzeczywiście około 2 lat, to inicjatywa w sprawie dodatków to kwestia ostatnich tygodni, był zdecydowanie przeciwny tego rodzaju dodatkom, z uzasadnieniem, które tu było wielokrotnie prezentowane. Wprowadzenie tych dodatków jest nie tylko sprzeczne z zasadami reformowanego systemu, ale narusza, naszym zdaniem, zasady równości i po raz pierwszy wprowadza zasadę preferowania w systemie ubezpieczenia społecznego członków stowarzyszeń. To jest po prostu ewenement, na który nie możemy się zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#LesławNawacki">Co do szacunków, to chciałem powiedzieć, że przepis jest tak skonstruowany, że w dniu wejścia w życie ustawy, praktycznie rzecz biorąc, z tego przepisu będą mogli skorzystać nie tylko członkowie ochotniczej straży pożarnej, którzy będą dopiero nabywać prawa emerytalne, ale także możemy to zrobić wstecz. A zatem szacunek skutków finansowych w stosunku do tego, co powiedziała pani poseł sprawozdawca, musi zostać skorygowany. Mogę tylko powiedzieć w ten sposób: w tej chwili jest 400 tys. członków ochotniczych straży pożarnych, zakładam wobec tego obrazowo, że gdyby 100 tys. osób, członków ochotniczych straży pożarnych, chciało skorzystać z tego przywileju, to w 1997 r. kosztowałoby to 24 mln zł, w 1998 r. - 48 mln zł, w 1999 r. - 54 mln zł. Tyle mam do powiedzenia w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#JózefZych">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#JózefZych">Proszę panią poseł sprawozdawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#KrystynaOzga">Odpowiadam na pytanie pani poseł Sierakowskiej i pana posła Zyska. Owszem, Polskie Stronnictwo Ludowe jest za dodatkami dla hutników, nauczycieli. Jeżeli w tej ustawie piszemy, że chodzi o dodatki dla czynnych ochotników strażaków, to jeżeli oni będą czynnymi ochotnikami strażakami - jest za tymi dodatkami.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#KrystynaOzga">Odpowiadam na pytanie dotyczące tego, kto to jest czynny członek. Zgodnie ze statutem...</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#KrystynaOzga">Przepraszam bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#JózefZych">Pani poseł, proszę uzupełnić: „ochotniczych straży”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#KrystynaOzga">Ochotniczych straży... Przepraszam Wysoką Izbę za to zagalopowanie się, ale miałam na myśli ochotnicze straże pożarne. Jeszcze raz udzielam odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#KrystynaOzga">Zgodnie ze statutem ochotniczych straży pożarnych członkowie ochotniczych straży pożarnych dzielą się na członków: czynnych,...</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#KrystynaOzga">... wspierających i honorowych. Członkiem czynnym jest osoba, która aktywnie uczestniczy w wykonywaniu zadań określonych statutem oraz opłaca składkę ubezpieczeniową. Zgodnie z § 9 statutu podstawowym zadaniem członka OSP jest czynny udział w akcjach ratowniczych podczas gaszenia pożarów, jak również opłacanie składek. Było pytanie, kto jest czynnym członkiem ochotniczych straży pożarnych, więc pozwoliłam sobie udzielić Wysokiej Izbie odpowiedzi na to pytanie. Jeszcze raz chcę podkreślić, że znane było stanowisko rządu odnośnie do artykułu, który wzbudza tutaj tyle kontrowersji.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#KrystynaOzga">Połączone komisje rekomendują Wysokiej Izbie przyjęcie tego zapisu. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na skreśleniu art. 27b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 365 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 213 posłów, przeciw - 121, 31 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.8" who="#JózefZych">Tak, te dyskusje nawet panią poseł sprawozdawcę, widzę, poważnie wprowadziły w zakłopotanie, jeśli chodzi o to głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-67.9" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości nr 4 do art. 33 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby jednostki ochrony przeciwpożarowej określone w tym przepisie, włączone do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, były obligatoryjnie, a nie, jak w przepisie obowiązującym, fakultatywnie finansowane z budżetu państwa w zakresie zapewnienia ich gotowości bojowej.</u>
          <u xml:id="u-67.10" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 33 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.11" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.12" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.13" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 364 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 180 posłów, przeciw - 172, 12 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.14" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.15" who="#JózefZych">Obecnie przystąpimy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-67.16" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisję Samorządu Terytorialnego oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.17" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.18" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.19" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 371 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 369 posłów, głosów przeciwnych nie było, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.20" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej.</u>
          <u xml:id="u-67.21" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 21 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o własności lokali.</u>
          <u xml:id="u-67.22" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Andrzeja Machowskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-67.23" who="#JózefZych">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-67.24" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-67.25" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-67.26" who="#JózefZych">Komisje przedstawiają jednocześnie wniosek mniejszości, nad którym głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-67.27" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości do art. 29 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby zarząd był obowiązany stosować dla nieruchomości wspólnej zasady rachunkowości określone dla jednostek nie prowadzących działalności gospodarczej, chyba że zarząd ten powierzono jednostce działającej na zasadach określonych w przepisach Prawa budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-67.28" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.29" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 29 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.30" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.31" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.32" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 367 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 247 posłów, przeciw - 101, 19 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.33" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.34" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-67.35" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o własności lokali, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.36" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.37" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.38" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 369 posłów. Za przyjęciem ustawy głosowało 342 posłów, przeciw - 14, 13 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.39" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o własności lokali oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece.</u>
          <u xml:id="u-67.40" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 22 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej.</u>
          <u xml:id="u-67.41" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jana Pieniądza i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-67.42" who="#JózefZych">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-67.43" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-67.44" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-67.45" who="#JózefZych">Komisje przedstawiają wnioski mniejszości, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-67.46" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości nr 1 wnioskodawcy wnoszą o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-67.47" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.48" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości o odrzucenie projektu ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.49" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.50" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.51" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 370 posłów. Za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy głosowało 26 posłów, przeciw - 334, 10 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.52" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-67.53" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości nr 2 wnioskodawcy w dodawanej nowej zmianie proponują, aby państwowym inspektorem sanitarnym, o którym mowa w art. 13 ust. 1 pkt 3, mógł być także lekarz, który uzyskał specjalizację I lub II stopnia z dziedziny medycyny lub ukończył studium podyplomowe o kierunku zdrowie publiczne lub zarządzanie w służbie zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-67.54" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 1, polegającego na dodaniu nowej zmiany, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.55" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.56" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.57" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 370 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 367 posłów, przeciw - 2, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.58" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.59" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-67.60" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Zdrowia oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.61" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.62" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.63" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 370 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 367 posłów, głosów przeciwnych nie było, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.64" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej.</u>
          <u xml:id="u-67.65" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 23 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu, Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o likwidacji Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”.</u>
          <u xml:id="u-67.66" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Czesława Pogodę i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-67.67" who="#JózefZych">W dyskusji nie zgłoszono poprawek, natomiast zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-67.68" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-67.69" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-67.70" who="#JózefZych">W pierwszej kolejności poddam jednak pod głosowanie wniosek o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-67.71" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.72" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.73" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.74" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.75" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 366 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 78 posłów, przeciw - 249, 39 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.76" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie projektu ustawy odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-67.77" who="#JózefZych">Obecnie przystąpimy do głosowania nad projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-67.78" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o likwidacji Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Kultury i Środków Przekazu, Komisję Przekształceń Własnościowych oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.79" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.80" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.81" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 362 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 225 posłów, przeciw - 78, 59 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.82" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o likwidacji Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”.</u>
          <u xml:id="u-67.83" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 25 porządku dziennego: Pierwsze czytanie przedstawionego przez prezydenta RP projektu ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych.</u>
          <u xml:id="u-67.84" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez podsekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej pana Krzysztofa Janika oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-67.85" who="#JózefZych">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm skierował projekt ustawy do Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-67.86" who="#JózefZych">W dyskusji zgłoszono wniosek o skierowanie projektu ustawy tylko do Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz do Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-67.87" who="#JózefZych">Pod głosowanie poddam propozycję Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-67.88" who="#JózefZych">Jej odrzucenie oznaczać będzie, że Sejm skierował projekt ustawy zgodnie z wnioskiem zgłoszonym w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-67.89" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.90" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Prezydium Sejmu o skierowanie projektu ustawy do Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.91" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.92" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.93" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 368 posłów. Za przyjęciem wniosku Prezydium Sejmu głosowało 62 posłów, przeciw - 285, 21 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.94" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek Prezydium Sejmu odrzucił, a tym samym skierował projekt ustawy do Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz do Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-67.95" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 30 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o funduszach inwestycyjnych (druki nr 2042, 2402 i 2402-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-67.96" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji panią poseł Małgorzatę Ostrowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#MałgorzataOstrowska">Proszę Państwa! W trakcie pracy połączonych komisji został zgłoszony wniosek mniejszości, polegający na tym, aby z ustawy o funduszach inwestycyjnych wykreślić zapisy dotyczące możliwości tworzenia funduszy emerytalnych przez fundusze inwestycyjne. Ten zapis znalazł się na wniosek posłów; nie było go w pierwotnym przedłożeniu rządowym. Komisje przyjęły jednak to rozwiązanie, uznając, że towarzystwa funduszy inwestycyjnych mogą również tworzyć fundusze emerytalne. Natomiast w trakcie prac został zgłoszony wniosek mniejszości polegający na tym, żeby taka możliwość istniała tylko i wyłącznie w odniesieniu do kompetencji funduszy tworzonych na bazie ustawy o funduszach emerytalnych, czyli całego pakietu ustaw, które wczoraj przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#MałgorzataOstrowska">Jeżeli Wysoka Izba przyjęłaby wniosek mniejszości, wtedy byłyby bezprzedmiotowe zgłoszone poprawki nr 1 i 2, które są przedstawione w dodatkowym sprawozdaniu. Poza tymi poprawkami zostały zgłoszone jeszcze dwie, polegające na tym, aby dać możliwość lokowania...</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#MałgorzataOstrowska">Nie mogę mówić, przepraszam, jest taki hałas.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#MałgorzataOstrowska">...funduszom inwestycyjnym w nieruchomości, ale aby te wartości udziałów w funduszu nie mogły przekraczać 10%. Są to poprawki nr 3 i 4, nad którymi należy głosować łącznie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#JózefZych">Są pytania. Pan poseł Krysiewicz, proszę bardzo. Następnie pan poseł Wiśniewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#BogdanKrysiewicz">Panie marszałku, ja mam pytanie do pana posła sprawozdawcy...</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Pani poseł, pani poseł...)</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#BogdanKrysiewicz">Pani poseł, przepraszam, do pani poseł sprawozdawcy, przepraszam najmocniej. Chodzi po prostu o to, aby zwrócić uwagę na szczególny charakter ustaleń czy rozwiązań, które przyjęliśmy w dniu wczorajszym. Chciałbym zapytać, czy pani poseł nie widzi poważnej kolizji między tymi rozstrzygnięciami, które zostały zawarte w ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych o szczególnym charakterze tych funduszy, o szczególnym systemie bezpieczeństwa i ochrony tych funduszy, łącznie z nadzorem państwowym nad tymi funduszami, z tymi rozstrzygnięciami, które proponują połączone komisje, aby zmienić nadzór, sposób i tryb organizowania tych funduszy i dać takie szanse również funduszom inwestycyjnym. Sądzę, że byłoby dobrze, aby również rząd wypowiedział swoje stanowisko: czy jest do zaakceptowania taka sytuacja, aby po prostu zanarchizować proces, któremu chcemy nadać szczególny charakter ochrony i bezpieczeństwa? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#JózefZych">Pan poseł Wiśniewski.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#JózefZych">To może łącznie, jeżeli pani pozwoli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#StanisławWiśniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Może krócej niż pan poseł Krysiewicz, ale mam konkretne pytanie do pana ministra Hausnera. Panie ministrze, jakie niebezpieczeństwo grozi funduszom emerytalnym tworzonym na podstawie ustawy przyjętej w dniu wczorajszym, mającej szczególną ochronę w postaci urzędu nadzoru, a jakie funduszom emerytalnym, które mogłyby być utworzone na bazie ustawy o funduszach inwestycyjnych w ramach tejże ustawy, bez nadzoru? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#JózefZych">Pan poseł Wyrowiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#JanWyrowiński">Moje pytanie jest następujące. Czy w chwili obecnej działalność, jaką chcemy również zagwarantować funduszom inwestycyjnym, prowadzą towarzystwa ubezpieczeniowe? Chciałbym, aby pani poseł odpowiedziała na pytanie, czy tego rodzaju działalność, to znaczy możliwość tworzenia planów emerytalnych, jest w tej chwili prowadzona przez towarzystwa ubezpieczeniowe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#JózefZych">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#MałgorzataOstrowska">Przede wszystkim nie mogę zgodzić się z jedną uwagą zgłoszoną przez pana posła Wiśniewskiego. Fundusze emerytalne, które byłyby tworzone na bazie ustawy o funduszach inwestycyjnych, również podlegałyby nadzorowi, z tym że nadzorowi Komisji Papierów Wartościowych, która do tej pory prowadzi nadzór, i to skuteczny, nad rynkiem kapitałowym. Ten proponowany dodatkowy rodzaj produktu emerytalnego według wnioskodawców, którzy wprowadzili tę możliwość do ustawy, nie narusza w żaden sposób spójności koncepcji reformy ubezpieczeń społecznych, gdyż nie jest z tym systemem powiązany w sposób strukturalny, jest produktem odrębnym, przeznaczonym dla osób pragnących otrzymać w przyszłości dodatkowe dochody wynikające nie z programu przyjętego wczoraj w pakiecie ustaw, ale dzięki własnej zapobiegliwości obywatela. Mówimy o tzw. trzecim filarze, który zakłada dobrowolność wpłacania składek do wybranych przez samych siebie funduszy. Taka była argumentacja zwolenników tego rozwiązania. Przeciwnicy twierdzą, zgodnie z tym, co sugerował tutaj poseł Krysiewicz, iż ponieważ wprowadzamy całościowe rozwiązanie systemowe, dotyczące programów emerytalnych, dobrze byłoby, gdyby wszystkie fundusze emerytalne znalazły się pod jednym nadzorem Urzędu Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi, które to rozwiązanie przyjęliśmy we wczorajszym głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#MałgorzataOstrowska">Teraz odpowiem panu posłowi Wyrowińskiemu: towarzystwa ubezpieczeniowe prowadzą tę działalność i mają pewnego rodzaju preferencje, polegające na tym, że pracodawcy mogą odliczyć kwotę składki potrącanej z wynagrodzenia pracownika od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne do wysokości 7% przeciętnej miesięcznej podstawy wymiaru w danym zakładzie pracy. Te programy pracownicze, umowy o ubezpieczenie na życie istnieją. Dzisiaj, jeżeli chodzi o te umowy, rynek jest zdominowany przez firmy ubezpieczeniowe. Nam, pracującym w komisji, zależało na tym, żeby zrównać możliwości funduszy inwestycyjnych (dzisiaj powierniczych, ale na mocy ustawy, o której mówimy, mają się one przekształcić w fundusze inwestycyjne) z możliwościami firm ubezpieczeniowych, zrównać szanse i pozwolić na takie samo operowanie na rynku związanym w jakiś sposób z III filarem reformy, o której mówimy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#JózefZych">Mam pytanie do pana posła Wiśniewskiego, czy to wystarczy, czy prosimy pana ministra?</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Wiśniewski: Nie, ja miałem jednak pytanie do pana ministra.)</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#JózefZych">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#JerzyHausner">W dniu wczorajszym Wysoka Izba uchwaliła ustawę o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Przypomnę, że za przyjęciem tej ustawy głosowało 377 posłów, przeciw tylko 13 posłów, a 5 posłów wstrzymało się od głosu. Art. 10 przyjętej wczoraj ustawy stwierdza, że wyłącznie fundusz utworzony zgodnie z jej przepisami jest uprawniony do używania nazwy fundusz emerytalny lub określania i reklamowania w ten sposób swojej działalności. O zasadności takiego rozwiązania decydują przede wszystkim względy bezpieczeństwa, które w przypadku ubezpieczenia emerytalnego, a konkretnie oszczędzania na przyszłą emeryturę muszą być bardzo wysokie. Przyjęto więc w tej wczorajszej ustawie m.in. bardzo wysokie normy ostrożnościowe dotyczące inwestowania. Stworzony został cały system zabezpieczania finansowego oszczędności ubezpieczonych. Ustanowiono specjalistyczny nadzór państwa w postaci Urzędu Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi. Tylko takie bowiem rozwiązanie uzasadnia i usprawiedliwia wdrażanie reformy, która ma upowszechnić emerytalne ubezpieczenia kapitałowe.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#JerzyHausner">W wyniku wniosków poselskich w projekcie ustawy o funduszach inwestycyjnych znalazły się zapisy umożliwiające tworzenie funduszy emerytalnych według odmiennych reguł niż w ustawie o funduszach emerytalnych. Niższe będą normy bezpieczeństwa, inny będzie rodzaj nadzoru, a w dodatku pojęciem „fundusz emerytalny” zostanie objęta działalność, której efektem będzie produkt nie mający charakteru emerytalnego. Jednostki uczestnictwa w funduszach powierniczych bowiem można umarzać przed spełnieniem warunków uzyskania emerytury.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#JerzyHausner">Jakie będą konsekwencje przyjęcia tych dwóch zapisów? Po pierwsze, przepisy obydwu ustaw będą w kolizji, będą niezgodne. Przewiduję więc perturbacje legislacyjne w dalszym procesie procedowania obydwu ustaw, które są procedowane przecież równolegle, dzień po dniu. Po drugie, przed wejściem w życie reformy ubezpieczeń, która najwcześniej rozpocznie się 1 stycznia 1999 r., na rynku pojawią się masowo oferty niezgodne z jej zasadami, co wywoła społeczną dezorientację. Towarzystwa ubezpieczeniowe nie posługują się nazwą fundusze emerytalne. To są ubezpieczenia na życie, to nie są fundusze emerytalne. Po trzecie, podważona zostanie wiarygodność reformy i władz publicznych, które reformę wprowadzają.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#JerzyHausner">Dlatego rząd zwraca się do Wysokiej Izby o przyjęcie wniosku mniejszości, w którym proponuje się skreślenie artykułów dotyczących funduszy emerytalnych z ustawy o funduszach inwestycyjnych. Osobiście mam nadzieję, że Wysoka Izba postąpi konsekwentnie, że tak się właśnie stanie i że Sejm nie zechce ustawowo ustalić nazywania hamburgera befsztykiem.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#JózefZych">Pan poseł Wyrowiński, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#JanWyrowiński">Panie ministrze, a jakie normy ostrożnościowe stosują w tej chwili towarzystwa ubezpieczeniowe, które proponują plany emerytalne? Proponują je na takich zasadach, o jakich mówiła pani poseł Ostrowska, na zasadach nierównowagi. To znaczy fundusze inwestycyjne nie mogą w tej chwili skorzystać z tych udogodnień, jakie mają towarzystwa ubezpieczeniowe, które w żywiołowy sposób zagospodarowują III filar. Chodzi o to, żeby wszyscy mieli równe warunki gry, i nic więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#MałgorzataOstrowska">Jeszcze nie odpowiedziałam na pytanie dotyczące niespójności. Ustawa o funduszach inwestycyjnych jest jak gdyby ustawą matką dla ustaw mówiących o możliwości tworzenia funduszy emerytalnych. Te ustawy są takim lex specialis w stosunku do niej. Jest oczywiście w tej chwili niespójność, którą można usunąć w Senacie. Ja widzę takie rozwiązania: w przypadku gdybyśmy przyjęli dzisiaj wniosek mniejszości, czyli wykreślili możliwość funkcjonowania funduszy emerytalnych na bazie ustawy o funduszach inwestycyjnych, to wtedy nie byłoby dalszych kolizji. Jeżeli natomiast tego nie zrobimy, to należałoby wprowadzić w Senacie dwie poprawki, które pozwalałyby na to, żeby tych niespójności nie było. Chodzi przede wszystkim o zastrzeżenie nazwy „emerytalne”, o czym mówił przed chwileczką pan profesor Hausner. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#JózefZych">Proszę, pan poseł Lityński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JanLityński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam wrażenie, że w naszym procedowaniu kryje się błąd - nie błąd formalny, ale merytoryczny - że nad jednym problemem dyskutowały i debatowały dwie komisje: z jednej strony Komisja Nadzwyczajna do spraw reformy systemu emerytalnego, a z drugiej strony Komisja Przekształceń Własnościowych.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#JanLityński">Mam wniosek, który nie może mieć dokładnie charakteru formalnego, aby może prezydia tych komisji porozumiały się i spróbowały wypracować wspólne zdanie, i żebyśmy wtedy przeszli do głosowania, bo w tej chwili odnoszę wrażenie, że Wysoka Izba będzie głosowała nad czymś, czego nie jest w pełni świadoma. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#BogdanKrysiewicz">Panie Marszałku! Nie było żadnego błędu. Po prostu wcześniej rozpoczęto prace nad ustawą o funduszach inwestycyjnych i zgodnie z tym, co powiedziała pani poseł sprawozdawca - za poprzednie przejęzyczenie przepraszam - w trakcie prac po prostu starano się nadać jej formułę ogólną. Dlatego pozostańmy na tym etapie uogólnień, jakie powinna zawierać ustawa matka zgodnie z tym, co pani poseł sprawozdawca powiedziała, natomiast nie dotykajmy rozwiązań szczegółowych, nie nadawajmy uprawnień w zakresie nadzoru, nie nadawajmy również tych rozwiązań, które dotyczą statutów i uregulowań szczegółowych; ze względów bezpieczeństwa, o których mówił pan minister Hausner, nie można od tego odejść. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#JózefZych">Pan marszałek Borowski, potem pan poseł Osiatyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#MarekBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem tylko przypomnieć, że ustawa o funduszach inwestycyjnych była gotowa do głosowania już na poprzednim posiedzeniu. I był wniosek do Prezydium Sejmu ze strony przewodniczącego Komisji Przekształceń Własnościowych, aby trzecie czytanie tej ustawy przenieść na to posiedzenie, aby najpierw przesądzić rozwiązania w ustawach emerytalnych, a później dopiero sprawdzić, czy rozwiązania zaproponowane w ustawie o funduszach inwestycyjnych są zgodne z tymi pierwszymi. Ponieważ już to przesądziliśmy, o czym mówił pan minister Hausner, wydaje mi się, że wniosek jest oczywisty, a mianowicie że przepis zawarty w ustawie o funduszach inwestycyjnych jest już w ewidentnej kolizji z przepisami, które przyjęto wcześniej. Stąd wniosek mniejszości jest całkowicie uzasadniony. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bugaj: Ale chyba dyskusja była za szeroka.)</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#MarekBorowski">Chciałem tylko przypomnieć wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#JózefZych">Pan poseł Osiatyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#JerzyOsiatyński">Panie Marszałku! Mam pytanie do pani poseł sprawozdawcy, a także informację, która Wysokiej Izbie może być przydatna w związku z zakończonymi wczoraj pracami nad nowym Prawem bankowym.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#JerzyOsiatyński">Pytanie do pani poseł sprawozdawcy jest następujące. Mamy taką sytuację, że w Polsce w tej chwili osób, które merytorycznie znają się na zarządzaniu portfelami oszczędnościowymi, jest prawdopodobnie kilkadziesiąt. Utworzenie jakiegokolwiek monopolu ze strony którejkolwiek z tych instytucji musi prowadzić do tego, że te same osoby, które dzisiaj pracują, zarządzają portfelami oszczędnościowymi czy to w towarzystwach funduszy powierniczych, czy w bankach komercyjnych, czy gdziekolwiek indziej, zostaną wyciągnięte do tej nowo tworzonej instytucji i w tej chwili one sobie życzą astronomicznych pieniędzy i dodatkowych przywilejów - samochodowych, mieszkaniowych itd. I w ten sposób wywindujemy to w górę. I to jest właściwie praktyczny skutek.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#JerzyOsiatyński">Chciałbym zapytać panią poseł sprawozdawcę: Czy nie jest tak, że w gruncie rzeczy ten zapis o funduszach inwestycyjnych nie przekreśla norm ostrożnościowych, które i banki komercyjne, i towarzystwa funduszy powierniczych, i wszystkie inne instytucje muszą spełniać przed Komisją Papierów Wartościowych albo innymi organami nadzorczymi? Z tego punktu widzenia wydaje się, że tworzenie takiego monopolu będzie miało skutek przeciwny do tego, co zapowiada rząd. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#JózefZych">Proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#MałgorzataOstrowska">Normy ostrożnościowe muszą być przestrzegane przez wszystkich, tak że mogę to tylko potwierdzić. Takie są zapisy w obu ustawach. Jeżeli chodzi o kadrę, co do ilości, to faktycznie, panie pośle Osiatyński, niewiele jest dzisiaj na rynku osób, które potrafią tymi portfelami zarządzać. Natomiast gwoli prawdy trzeba powiedzieć, że ustawa o funduszach emerytalnych wchodzi w życie za 2 lata, więc ten okres pozwoli na ewentualne przygotowanie kadry. Natomiast na dzień dzisiejszy faktycznie, jeśli chodzi o liczbę, jest ona bardzo ograniczona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#JózefZych">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#JózefZych">Panie pośle, proszę, ale to już będzie ostatnie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest debata.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#JanWyrowiński">Pani poseł sprawozdawca była uprzejma przed chwilą powiedzieć, że ustawy emerytalne wejdą w życie, jak dobrze pójdzie, za dwa lata. Do tego czasu na tym rynku będą działały wyłącznie towarzystwa ubezpieczeniowe, proponując produkty emerytalne, natomiast fundusze powiernicze nie będą miały takiej możliwości. Naszą decyzją - przyjmując wniosek mniejszości - spowodujemy tego rodzaju sytuację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#JózefZych">Komisje przedstawiają również wniosek mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości wnioskodawcy proponują, aby ustawa o funduszach inwestycyjnych nie regulowała kwestii związanych z tworzeniem i działalnością emerytalnych funduszy inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#JózefZych">Przyjęcie wniosku mniejszości spowoduje: zmiany w tytule rozdz. 6; poprawki w art. 11 ust. 3 i art. 83; skreślenie art. 87–92; bezprzedmiotowość poprawek nr 1 i 2.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na zmianie tytułu rozdz. 6, wraz z konsekwencjami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-95.7" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.8" who="#JózefZych">W głosowaniu udział wzięło 347 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 263 posłów, przeciw - 69, 15 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.9" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-95.10" who="#JózefZych">W poprawce nr 3 do art. 104 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby dodać pkt 7 stanowiący, że fundusz inwestycyjny zamknięty, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, może lokować aktywa również w nieruchomości nabywane przez fundusz na własność lub w użytkowanie wieczyste w całości lub w części, ich budowę, rozbudowę lub modernizację.</u>
          <u xml:id="u-95.11" who="#JózefZych">Konsekwencją przyjęcia tej propozycji będzie dodanie w art. 104 po ust. 3 nowego ustępu, stanowiącego, że wartość takiego udziału funduszu nie może przekraczać 10% wartości aktywów funduszu, co jest treścią poprawki nr 4.</u>
          <u xml:id="u-95.12" who="#JózefZych">Nad poprawkami tymi będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-95.13" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-95.14" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 104, polegającej na dodaniu pkt. 7 w ust. 1 oraz polegającej na dodaniu po ust. 3 nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.15" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-95.16" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.17" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 352 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 80 posłów, przeciw - 262, 10 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.18" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-95.19" who="#JózefZych">Obecnie przystąpimy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-95.20" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o funduszach inwestycyjnych, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisję Przekształceń Własnościowych oraz Komisję Ustawodawczą, wraz przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.21" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.22" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.23" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 340 posłów. Za przyjęciem ustawy głosowało 331 posłów, przeciw - 2, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.24" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o funduszach inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-95.25" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 26 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o wyższych szkołach zawodowych (druki nr 2407 i 2427).</u>
          <u xml:id="u-95.26" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Włodzimierza Sitka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WłodzimierzSitek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Senat przedstawił 16 poprawek do ustawy o wyższych szkołach zawodowych uchwalonej w dniu 9 maja br. Połączone Komisje: Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Ustawodawcza na posiedzeniu w dniu 18 czerwca zajęły stanowisko wobec tych poprawek. Jest ono zawarte w druku nr 2427. W poprawce nr 1 dotyczącej art. 3, 5, 10, 11, 12, 28, 29, 33, 35 i 78 Senat proponuje, aby w użytym w różnych przypadkach sformułowaniu: „kierunki i (lub) specjalności” wyrazy: „i (lub)” zastąpić wyrazem „lub”. Komisje rekomendują odrzucenie tej poprawki, ponieważ sugeruje ona, że chodzi tylko o alternatywę: kierunki albo specjalności, a intencją Sejmu było, aby w jednej szkole występowały kierunki studiów, w innej mogłyby występować specjalności, a w jeszcze innej i kierunki, i specjalności. Czyli celowe jest zachowanie i koniunkcji, i alternatywy.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Jest głosowanie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#JózefZych">Nie, jest debata, za chwilę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WłodzimierzSitek">Czy mogę kontynuować, panie marszałku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#JózefZych">Pan poseł słusznie prosi, żeby umożliwić mu przedstawianie sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WłodzimierzSitek">W poprawce nr 4 Senat proponuje w art. 5 ust. 2 wykreślenie słów: „studiów zaocznych”, wychodząc z założenia, że wszyscy studenci wyższych szkół zawodowych, niezależnie od systemu studiów, powinni mieć jednakowe prawa w zakresie ubiegania się o zwolnienie z obowiązku odbycia praktyki, o ile tylko spełniają ustawowe warunki tego zwolnienia. Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki, uznając, że tylko studenci studiów zaocznych mają szansę łączyć studia i pracę zawodową.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WłodzimierzSitek">Komisje nie podzieliły obaw Senatu, że upoważnienie w ust. 2 art.6, dające delegację ministrowi edukacji narodowej do określenia w rozporządzeniu innych niż wymienione w ustawie tytułów zawodowych, nie spełnia kryteriów upoważnienia wymienionych w art. 92 nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Komisje proponują odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#WłodzimierzSitek">Komisje rekomendują natomiast przyjęcie poprawki nr 8, polegającej na wykreśleniu w art. 23 ust. 1 pkt 3 wyrazu „budowlanych”. Przyjęcie tej poprawki spowoduje, że państwowa uczelnia zawodowa może otrzymać z budżetu państwa dotację na dofinansowanie wszelkiego rodzaju inwestycji, a nie, jak uchwalił Sejm, tylko inwestycji budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#WłodzimierzSitek">Komisje wnoszą również o przyjęcie poprawki nr 11 do art. 30 ust. 2, proponującej, aby członkowie Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego nie byli powoływani w skład komisji akredytacyjnej wyższego szkolnictwa zawodowego, zresztą zgodnie ze stanowiskiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#WłodzimierzSitek">Nad poprawkami nr 12 i 14 powinniśmy głosować łącznie. Komisje rekomendują odrzucenie tych poprawek, nie popierając zwiększenia kompetencji konwentu kosztem kompetencji senatu uczelni. Popierają natomiast przyjęcie poprawki nr 13. Poprawka ta polega na tym, że przy decyzjach dotyczących mienia i gospodarki uczelni przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebna jest zgoda konwentu, a nie, jak uchwalił Sejm, wyrażenie opinii w tych sprawach. Pozostałe poprawki mają mniejsze znaczenie lub wręcz charakter legislacyjny lub językowy.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#WłodzimierzSitek">Zwracam się do Wysokiej Izby o głosowanie w sprawie poprawek Senatu zgodnie z rekomendacjami połączonych komisji przedstawionymi w druku nr 2427. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#JózefZych">Przypominam, iż Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#JózefZych">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#JózefZych">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Krystyna Łybacka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Marian Michalski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#KrystynaŁybacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustosunkowując się w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej do poprawek Senatu odnośnie do ustawy o wyższych szkołach zawodowych, chciałabym się skoncentrować wyłącznie na poprawkach merytorycznych, a tych jest zaledwie 7 spośród 16. Pozostałe mają charakter typowych poprawek stylistycznych, a nawet jedna odnosi się do klasycznego przetypowania liter.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#KrystynaŁybacka">W pierwszej z merytorycznych poprawek Senat proponuje, aby zwolnienie z obowiązku odbywania praktyki dotyczyło nie tylko studentów studiów zaocznych wyższych szkół zawodowych, ale aby można było zwalniać również studentów studiów dziennych i i studiujących w trybie wieczorowym. Sojusz Lewicy Demokratycznej nie popiera tej poprawki, gdyż, po pierwsze, wyższe szkoły zawodowe powinny kształcić przede wszystkim w systemie studiów dziennych, a po drugie, uważamy, że praktyka jest jednym z najbardziej istotnych elementów kształcenia w wyższych szkołach zawodowych i zwalnianie z tejże praktyki powinno odbywać się tylko w uzasadnionych przypadkach, i to uzasadnionych w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#KrystynaŁybacka">Co do kolejnej poprawki, którą proponuje Senat, aby nie zawierać delegacji dla ministra edukacji narodowej, by mógł określić inne niż licencjat i inżynier tytuły zawodowe, również nie podzielamy zdania Senatu. Życie jest znacznie bogatsze w rozwiązania niżeli najbardziej doskonały legislator i nie ma potrzeby zawężać tak bardzo zapisów ustawowych, aby w przyszłości, kiedy zajdzie potrzeba wprowadzenia nowego tytułu zawodowego, trzeba było w tym celu nowelizować ustawę.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#KrystynaŁybacka">Popieramy stanowisko Senatu, aby dotacje z budżetu państwa mogły być przeznaczane nie tylko, jak chciał Sejm, na inwestycje budowlane, ale w ogóle na wszelkiego typu inwestycje, a więc aparaturowe, badawcze i socjalne. Popieramy także zdanie Senatu, by do komisji akredytacyjnej nie musieli być włączani członkowie Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Natomiast nie zgadzamy się, by komisja akredytacyjna otrzymała uprawnienia określania wymagań niezbędnych do uzyskania tytułu licencjata czy inżyniera, gdyż byłaby to ingerencja komisji akredytacyjnej zbyt daleko idąca.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#KrystynaŁybacka">Popieramy rozwiązanie Senatu, które zmienia nieco kompetencje konwentu w stosunku do senatu uczelni, ale tylko w zakresie wyrażania nie - jak chciał Sejm - opinii, a zgody w sprawach przekraczających zwykły zarząd mieniem i finansami. Natomiast nie popieramy rozwiązania, aby senat mógł przyjmować plan finansowy uczelni po uprzednim uzyskaniu zatwierdzenia przez konwent, byłoby to bowiem naruszeniem z trudem wypracowanego modelu relacji między tradycyjnym ciałem kolegialnym, jakim jest w uczelni senat, a nowym, wprowadzanym tą ustawą ciałem kolegialnym, jakim jest konwent. Bardzo dziękuję Wysokiej Izbie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#AleksanderMałachowski">Bardzo dziękuję pani posłance Krystynie Łybackiej.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Mariana Michalskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#MarianMichalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt wyrazić opinię Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego w odniesieniu do poprawek przedłożonych w uchwale Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 czerwca 1997 r. w sprawie ustawy o wyższych szkołach zawodowych (druk nr 2407) oraz do sprawozdania połączonych komisji (druk nr 2427).</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#MarianMichalski">Posłowie klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego aktywnie uczestniczyli w pracach nad rządowym projektem ustawy o wyższych szkołach zawodowych. Realizacja ww. ustawy w znacznym stopniu złagodzi istniejące zróżnicowanie szans edukacyjnych w uzyskiwaniu cenzusu wykształcenia wyższego przez młodzież wszystkich środowisk. Znacznie większe szanse edukacyjne na poziomie wyższym zawodowym będzie miała m.in. młodzież pochodząca z rodzin o niskim standardzie materialnym. Już na obecnym etapie prac legislacyjnych występuje duże zainteresowanie młodzieży pobieraniem nauki w wyższych szkołach zawodowych, zwłaszcza młodzieży pochodzącej z małych miast i wsi.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#MarianMichalski">Odnosząc się do zaproponowanych przez Senat poprawek, klub Polskiego Stronnictwa Ludowego udzieli rekomendacji poprawkom wyszczególnionym w pkt. 4, 6, 8, 10, 11 oraz 13, 15 i 16. Jak łatwo zauważyć, w odróżnieniu od opinii połączonych komisji mój klub pozytywnie ustosunkuje się do poprawki nr 4, która odnosi się do treści art. 5 ust. 2. Uważamy bowiem, że argumentacja Senatu Rzeczypospolitej Polskiej jest zasadna, gdyż rzeczywiście wszyscy studenci wyższych szkół zawodowych, bez względu na system wybranych studiów - tj. dziennych, dla pracujących i wieczorowych - powinni mieć jednakowe prawa w zakresie ubiegania się o zwolnienie z obowiązku odbycia praktyki, o ile spełniają ustawowe warunki uzasadniające to zwolnienie. O zgodności odbytej praktyki z danym kierunkiem lub specjalnością zadecyduje natomiast uczelnia.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#MarianMichalski">Wysoka Izbo! Pozostałe spośród 16 poprawek nie uzyskały poparcia mojego klubu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Marianowi Michalskiemu.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jerzego Zdradę z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#JerzyZdrada">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poprawki Senatu w pewnym stopniu wynikają z niewłaściwego zrozumienia intencji Sejmu, który zdecydował o kształcie ustawy. Pracując nad ustawą o wyższych szkołach zawodowych, chodziło nam właśnie o to, by miały one obowiązek kształcenia studentów w zakresie kierunków i (lub) specjalności zawodowych, a więc w zależności od konkretnych warunków, w których tworzona będzie wyższa szkoła zawodowa, jej dydaktyczny program indywidualny mógłby obejmować bądź kierunki, bądź specjalności, bądź też kierunki i specjalności łącznie. To jest istotne, bo stwarza warunki korzystne właśnie dla rynku lokalnego. A więc Senat proponuje bardzo ważną zmianę merytoryczną, która nie może być przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#JerzyZdrada">Chodziło nam również o to, by do zadań uczelni zawodowej należało wychowywanie studentów m.in. w duchu odpowiedzialności za dobro społeczeństwa, państwa, a zwłaszcza, co trzeba podkreślić, odpowiedzialności za dobro własnego warsztatu pracy. Chcemy także, by uczelnia zawodowa mogła prowadzić badania, a nie tylko badania naukowe. Za logiczne i korzystne uważamy ustawowe uprawnienie senatu szkoły zawodowej do określenia warunków zwalniania z odbywania praktyki tych studentów studiów zaocznych, którzy pracują zawodowo zgodnie z kierunkiem swojego kształcenia.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#JerzyZdrada">Przygotowując ustawę, mieliśmy na uwadze także to, by nie dochodziło do krzyżowania się kompetencji senatu wyższej szkoły zawodowej i konwentu - nowego organu kolegialnego szkoły wyższej - by odpowiedzialność za uczelnię zawodową była jasno rozłożona między senat i konwent.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#JerzyZdrada">Toteż Klub Parlamentarny Unii Wolności w pełni popiera wniosek komisji o odrzucenie poprawek Senatu w pkt. 1–5, 7, 9, 12 i 14. Zgodnie z propozycją komisji, nasz klub opowiada się za przyjęciem poprawek Senatu w pkt. 6, 10, 11, 13, 15 i 16, które w naszym przekonaniu w większości mają charakter redakcyjny lub też uściślają kompetencje organów kolegialnych.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#JerzyZdrada">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Wolności popiera stanowisko komisji w sprawie poprawek Senatu. Wyrażamy jednocześnie przekonanie, że ustawa o wyższych szkołach zawodowych, realizowana już od nowego roku akademickiego, od jesieni, tworząc nowy typ szkoły wyższej - poza dotychczasowymi ośrodkami akademickimi - bezpośrednio związany z lokalnym rynkiem pracy przyczyni się do rozwoju regionalnego oraz przełamania istniejących barier utrudniających zdobywanie wyższych kwalifikacji zawodowych przez rosnące rzesze absolwentów szkół średnich. Mamy także nadzieję, że zarówno wyższe szkoły akademickie, jak i wyższe szkoły zawodowe w praktyce swojego działania wypracują formy współpracy korzystne dla rozwoju i przebudowy całego szkolnictwa wyższego w Polsce. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Jerzemu Zdradzie.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#AleksanderMałachowski">Obecnie proszę panią posłankę Izabelę Jarugę-Nowacką z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#IzabelaJarugaNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że tutaj nie ma specjalnych kontrowersji między klubami.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o spokój na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#IzabelaJarugaNowacka">Chciałabym powiedzieć, że Klub Parlamentarny Unii Pracy będzie głosował zgodnie z rekomendacją sejmowej komisji edukacji. Może tylko wspomnę o jednym istotnym dla nas punkcie. My oczywiście uważamy, że wyższe szkoły zawodowe to są szkoły, które wymagają dużych nakładów finansowych i poprzemy...</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#IzabelaJarugaNowacka">Przepraszam, panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#AleksanderMałachowski">Ja bym prosił, żeby panowie... Przemawia dama.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#IzabelaJarugaNowacka">Albo troszkę ciszej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#IzabelaJarugaNowacka">Poprzemy zwłaszcza ten wniosek, który skłania do tego, żeby z budżetu państwa finansowane były nie tylko inwestycje budowlane, ale także te inwestycje, które dotyczą aparatury. Szkolnictwo zawodowe wymaga bardzo kosztownej aparatury, jeżeli ma to być szkolnictwo rzetelne. Jeżeli to ma być rzeczywiście prawdziwa oferta cywilizacyjna dla regionów zaniedbanych, to dobrze się stanie, jeśli te szkoły będą miały możliwość korzystania z inwestycji budżetowych także w zakresie wyposażenia.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#IzabelaJarugaNowacka">Unia Pracy cieszy się, że kończy się proces legislacyjny dotyczący wyższych szkół zawodowych, przede wszystkim dlatego, że w powstaniu tych szkół upatrujemy zwiększenia możliwości życiowych tych młodych ludzi, którzy żyją z dala od ośrodków akademickich, gdzie właściwie jest biała plama edukacyjna. To jest realna szansa na zwiększenie możliwości awansu dla ludzi pochodzących z niezamożnych rodzin, żyjących na obszarach tych białych plam szkolnictwa wyższego. Myślę, że aby sprostać przemianom społeczno-gospodarczym, potrzebny jest ten typ kształcenia. Powstały, jak do tej pory wiadomo, szkoły niepaństwowe, które cieszą się dużym powodzeniem, ale wymagają jednak dosyć wysokich nakładów. W związku z tym mogą z nich korzystać tylko ci, którzy dysponują takimi możliwościami finansowymi. Ten projekt stwarza również szansę dla tej młodzieży, która jest zdolna, ma predyspozycje do kształcenia się zawodowego, natomiast jest gorzej sytuowana i nie stać jej nie tylko na pokrycie wysokiego czesnego, ale także kosztów związanych z miejscem zamieszkania.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#IzabelaJarugaNowacka">Nie chcąc przedłużać, powiem, że Klub Parlamentarny Unii Pracy będzie głosował zgodnie z rekomendacją sejmowej komisji edukacji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Izabeli Jarudze-Nowackiej.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Leszka Smykowskiego, Federacyjny Klub Parlamentarny na Rzecz Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#LeszekSmykowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym, że większość osób stanowiących połączone Komisje: Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Ustawodawczą była przeciwna modyfikacjom zgłoszonym przez senatorów Rzeczypospolitej Polskiej, w większości zgadzaliśmy się, że należy utrzymać dotychczasowe brzmienie ustawy przegłosowanej na posiedzeniu komisji edukacji, dlatego też nasz klub, Klub Parlamentarny na Rzecz Akcji Wyborczej Solidarność, będzie za tym stanowiskiem i podczas głosowań będziemy głosować tak, jak przedkłada to sprawozdanie połączonych komisji. Sądzimy, że dla kwestii ustrojowych wyższych uczelni zawodowych istotna jest zwłaszcza właściwa relacja między senatem uczelni a konwentem; generalnie decyzje powinny rodzić się właśnie w senacie. Jest to zgodne z zasadą obowiązującą w uczelniach akademickich. Sądzimy, że jest to zasadnicza kwestia, jeśli chodzi o kompatybilność dwóch systemów edukacji w szkolnictwie wyższym. Chodzi o szkolnictwo akademickie i wyższe szkolnictwo zawodowe. Sądzimy, że jest to zgodne z tradycją akademicką ukształtowaną w naszym kraju. Dlatego też będziemy głosować tak, jak przedłożyłem.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#LeszekSmykowski">W podsumowaniu chciałbym rzec, że wyrażamy jedynie ubolewanie, iż będą funkcjonowały dwie ustawy regulujące kwestię kształcenia osób na wyższych studiach. W naszym pierwotnym stanowisku uważaliśmy, że słuszne by było, aby jedna zasada regulowała kwestie związane z kształceniem w uczelniach akademickich i w wyższych szkołach zawodowych. Sądzimy, że na dzień dzisiejszy nie jest to możliwe, więc będziemy starali się zrobić wszystko, by ustawa o wyższych szkołach zawodowych mogła się urodzić w jak najbardziej optymalnym kształcie. Natomiast sądzimy, że w przyszłości, może w innych realiach parlamentarnych, trzeba będzie jeszcze raz wrócić do nowelizacji tych dwóch ustaw, by doprowadzić do ich fuzji, by doprowadzić do pełnej ich zgodności. Myślę, że będziemy bogatsi o praktykę wynikającą z uchwalenia tej nowej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#LeszekSmykowski">Jeszcze raz - Klub Parlamentarny na Rzecz Akcji Wyborczej Solidarność będzie głosował za przedłożeniem połączonych Komisji: Ustawodawczej oraz Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Leszkowi Smykowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Zbigniewa Pietrzykowskiego z Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#ZbigniewPietrzykowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wróciła do Sejmu uchwalona 9 maja ustawa o wyższych szkołach zawodowych, przeciwko której występowały uczelnie państwowe i niepaństwowe.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#ZbigniewPietrzykowski">Niestety, Ministerstwo Edukacji Narodowej przeforsowało pomysł uzdrowienia polskiej edukacji przez zwiększenie liczby uczelni państwowych przy ograniczonych środkach budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#ZbigniewPietrzykowski">Senat wprowadził do tekstu ustawy o wyższych szkołach zawodowych 16 poprawek, które nie zmieniają naszej negatywnej oceny o tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#ZbigniewPietrzykowski">Poprawka nr 1 zastępuje w 13 miejscach ustawy wyraz „i (lub)” wyrazem „lub”. Chodzi o sformułowanie „kierunki i (lub) specjalności zawodowe”. Istota sprawy leży nie w wyrazach, lecz w tym, czy uczelnia zawodowa ma kształcić w ramach kierunków czy specjalności zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#ZbigniewPietrzykowski">Lansowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej specjalności zawodowe rozbijają szkolnictwo wyższe, gdyż nie dają możliwości kontynuowania studiów magisterskich w ramach kierunków.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#ZbigniewPietrzykowski">Zdrowy rozsądek podpowiada, że ustawa powinna decydować jedynie o kierunkach studiów, a o specjalnościach powinny decydować uczelnie. Tak przecież jest w obowiązującej ustawie o szkolnictwie wyższym. Zatem zamiast dyskutować o zmianie słów „i (lub)” na „lub” należałoby po słowie „kierunki” resztę skreślić.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#ZbigniewPietrzykowski">Poprawka nr 2 proponuje, by sformułowanie „dobro społeczeństwa, państwa i własnego zakładu pracy” zastąpić sformułowaniem „dobro wspólne”. Wydaje się, że propozycja ta oderwana jest od aktualnej rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#ZbigniewPietrzykowski">Poprawka nr 3 ma chyba na celu powrót do dyskusji, czy uczelnia zawodowa może prowadzić badania. Przeciwnicy tej możliwości powinni z góry określić kary, jakie będą nakładane na nauczycieli akademickich, którzy będą prowadzili badania bez ustawowej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-116.8" who="#ZbigniewPietrzykowski">Poprawkę nr 4 należałoby absolutnie przyjąć. Wprowadza ona możliwość zwalniania z 15-tygodniowej praktyki studentów, którzy pracują zawodowo zgodnie z kierunkiem i (lub) specjalnością zawodowego kształcenia. Dotychczasowy tekst dawał taką możliwość tylko studentom zaocznym. Istotne znaczenie ma praca zawodowa studenta, a nie tryb studiów - dzienny, wieczorowy, zaoczny. Założenie, że w dzisiejszych czasach student dzienny, a tym bardziej wieczorowy nie może pracować, jest fikcyjne. Poza tym każdy kto zetknął się z praktykami studenckimi, wie, ile są one warte w porównaniu z prawdziwą pracą.</u>
          <u xml:id="u-116.9" who="#ZbigniewPietrzykowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustosunkowanie się do wszystkich poprawek nie jest możliwe w ograniczonych ramach czasowych. Ustawa ta nie jest starannie dopracowana, dlatego z pewnością będzie źródłem wielu dobrych dowcipów o wyższych szkołach zawodowych. Dla przykładu w poprawce nr 14 proponuje się, by senat uczelni uchwalał plan po wcześniejszym zatwierdzeniu przez konwent, czyli zgodnie z zasadą: dziś odpowiedź, jutro pytanie.</u>
          <u xml:id="u-116.10" who="#ZbigniewPietrzykowski">Sformułowanie art. 58 ust. 2: nauczyciela akademickiego w ciąży nie można zatrudnić w godzinach nadwymiarowych, nie budzi żadnych wątpliwości autorów ustawy, chociaż może dawać niektórym nauczycielom akademickim tylko nadzieję. Ustawa o wyższych szkołach zawodowych z pewnością wejdzie w życie, przybędzie szkół wyższych. Czy jednak minister edukacji narodowej nie będzie miał racji, mawiając, że ilość przechodzi w bylejakość? Miejmy nadzieję, że podział środowiska nauczycieli akademickich nie będzie podziałem na Hutu i Tutsi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Zbigniewowi Pietrzykowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Eugeniusza Janułę, Nowa Demokracja - Koło Poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#EugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa o wyższych szkołach zawodowych jest wbrew pozorom fundamentalnym, bardzo dużym krokiem naprzód w rozwoju systemu edukacji, dlatego że same szkoły typu politechnicznego i uniwersyteckiego nieprędko umożliwiłyby pokonanie barier, które dzielą nas od najbardziej rozwiniętych krajów świata. Współczynniki scholaryzacji na poziomie wyższym: w Polsce - 17, w Europie - 30, świadczą o tym, że jest to jeszcze bardzo duża różnica. Szkoły wyższe zawodowe, państwowe wyższe szkoły zawodowe, powinny być ogólnie dostępne, powinny niwelować szczególnie tę istniejącą asymetrię terytorialną. To jest ten cenny element, który posłuży do umocnienia w naszym kraju wykształcenia średniego i wyższego. Trzeba powiedzieć, że wyższe szkoły zawodowe, i tutaj trzeba przywołać niektóre paragrafy i artykuły ustawy, są tym, co również strukturę nauki polskiej zbliża do współczesnego świata. Bowiem struktura, szczególnie w kategorii stopni i tytułów naukowych, a w kontekście obejmowania stanowisk na uczelniach, w instytutach, jest w naszym kraju jeszcze troszkę kuriozalna. Ustawa o wyższych szkołach zawodowych stanowi pierwszy poważny krok w kierunku pewnego równania do innych krajów.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#EugeniuszJanuła">Jeżeli chodzi o poprawki, myślę, że nie należy żartować. Jest tu 7 poprawek merytorycznych, inne - jak zwykle - stylistyczno-gramatyczne. Za to chwała Senatowi, że jest biegły, jeśli chodzi o element legislacyjno-gramatyczny. To dowodzi oczywiście, że Senat powinien funkcjonować po wsze czasy. Natomiast jeżeli chodzi o ustawę, Nowa Demokracja będzie głosowała zgodnie z przedłożeniem pana posła sprawozdawcy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#AleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#AleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#AleksanderMałachowski">Słucham?</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#komentarz">(Poseł Jan Świrepo: Pytanie do pana ministra.)</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł Świrepo, potem pan poseł Zieliński, jak rozumiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#JanŚwirepo">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie do pana ministra. Czy mógłby pan przedstawić imiennie, jakie wyższe szkoły zawodowe zgodnie z tą ustawą będą mogły rozpocząć działanie z nowym rokiem akademickim? Jakie środki finansowe zostały zabezpieczone w budżecie na rok 1997 na finansowanie tej działalności i ile docelowo zakłada się utworzenia uczelni zawodowych? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Tadeusz Zieliński, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#TadeuszJacekZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Czy pan poseł, po wnikliwym zapoznaniu się ze stanowiskiem Senatu, zawartym w druku nr 2407, może potwierdzić informację, że Kancelaria Senatu płaci pracownikom senackim od ilości naniesionych nowych znaków przestankowych bądź spójników i od ilości wynalezionych błędów maszynowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie Pośle! Zgodnie z tym, co mi wiadomo na temat prac Komisji Konstytucyjnej, to nie Kancelaria Senatu, lecz jeden z senatorów specjalizuje się w gramatyce.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Jacek Zieliński: Ale jeśli błąd maszynowy poprawia się w stanowisku Senatu, to jest bzdura.)</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#AleksanderMałachowski">To wszystko robi, proszę pana, bardzo zagorzały zwolennik poprawnej polszczyzny, jeden z senatorów, o ile dobrze jestem poinformowany. Tak było w każdym razie w pracach Komisji Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#AleksanderMałachowski">Czy są jeszcze pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę zatem najpierw pana ministra Jerzego Wiatra o udzielenie odpowiedzi. Później o zabranie głosu poprosimy pana posła sprawozdawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#JerzyWiatr">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie mogę powiedzieć w tej chwili, jakie uczelnie zostaną w pierwszej kolejności powołane, ponieważ decyzja w tej sprawie należy do Rady Ministrów, a Rada Ministrów nie miała okazji rozpatrzyć tej sprawy, ponieważ nie mogła rozpatrywać sprawy dopóty, dopóki ustawa nie wejdzie w życie. Wszelkie informowanie Wysokiej Izby o tym, jakie są rozważane możliwości, byłoby przedwczesne i tworzyłoby to - ponieważ działoby się to publicznie - niepotrzebne nadzieje u jednych, a rozczarowania u innych.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#JerzyWiatr">Jeśli chodzi o pytanie, jaka jest docelowa liczba tych uczelni, to nie rozumiem tego pytania, ponieważ ustawa ma funkcjonować tak długo, jak długo nie zostanie zmieniona lub anulowana. Nie ma więc jakiegoś momentu, który można by określić jako ów cel, o który pyta pan poseł. Odpowiem nieco inaczej i być może o to panu posłowi chodziło. Według naszych zamierzeń chcielibyśmy w ciągu najbliższych 4 lat doprowadzić do tego, żeby żadne z obecnych województw nie było pozbawione publicznej wyższej uczelni. W tej chwili w 24 województwach nie ma państwowej wyższej uczelni. Ponieważ to wyższe szkoły zawodowe będą tą główną postacią rozszerzania sieci państwowych wyższych uczelni, więc powiedziałbym, że w ciągu najbliższych 4 lat przewidujemy utworzenie co najmniej 24 wyższych szkół zawodowych po to, by wypełnić te puste miejsca w sieci szkół wyższych.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#JerzyWiatr">W budżecie na rok 1997, jak Wysoka Izba wie, nie ma środków przewidzianych na tworzenie wyższych szkół zawodowych, ponieważ ustawy o wyższych szkołach zawodowych nie było wtedy, gdy był układany budżet. W związku z tym mamy zamiar podejmować decyzje o tworzeniu wyższych szkół zawodowych w taki sposób, by decyzje te nie pociągały za sobą żadnych skutków budżetowych w roku 1997, oczywiście w budżecie na rok 1998 zostaną przewidziane środki na funkcjonowanie tych szkół. Jest to zupełnie logiczne, ponieważ szkoły te - nawet gdyby były środki budżetowe - nie mogłyby rozpocząć działalności od 1 października 1997 r. Ustawa dopiero po głosowaniu w Sejmie zostanie przekazana panu prezydentowi do podpisu i wejdzie w życie zbyt późno, by uczelnie te mogły powstać i rozpocząć rekrutację przed początkiem najbliższego roku akademickiego. W związku z tym czynności związane z powoływaniem nowych wyższych szkół zawodowych jeszcze w tym roku nie będą pociągały nakładów budżetowych w roku 1997. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi Wiatrowi.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#AleksanderMałachowski">Skoro nie ma następnych pytań, proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Włodzimierza Sitka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WłodzimierzSitek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałem wyrazić zadowolenie z faktu, że zdecydowana większość klubów popiera stanowisko komisji. Chciałbym tutaj polemizować z opinią pana posła Pietrzykowskiego. Wydaje mi się, że to jest niezrozumienie intencji Sejmu, komisji. Nasze stanowisko wobec tych poprawek nie zasługuje na taką opinię, jaką tu pan poseł Pietrzykowski wyraził. Wynika to chyba z braku zrozumienia tych zapisów, zwłaszcza jeśli chodzi o badania... Nie ma tutaj wrogów badań naukowych, bo zapis o badaniach, który Sejm przedstawił, obejmuje również badania naukowe. Tak więc nie rozumiem tych uszczypliwych uwag.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WłodzimierzSitek">Jeśli chodzi o opinię wyrażoną przez pana posła Smykowskiego, o żal, że będą funkcjonowały dwie ustawy, nie jedna, to istotnie może lepiej byłoby znowelizować ustawę o szkolnictwie wyższym, ale możliwości takiej nowelizacji nie było, stąd aby nie opóźniać procesu tworzenia państwowych wyższych szkół zawodowych, Sejm przyjął ustawę o wyższych szkołach zawodowych. Ma to również swoje pozytywy, panie pośle, a mianowicie jest okazja do pewnego rodzaju pilotażu takich instytucji, jak kanclerz, konwent czy też komisja akredytacyjna. Te ciała powinny się według wielu osób pojawić również w szkolnictwie akademickim, ale trzeba by sprawdzić, jak to funkcjonuje w praktyce. Wprowadzenie tego w szkołach zawodowych daje okazję do przyjrzenia się, jak takie instytucje, które funkcjonują w szkolnictwach innych krajów, mogą funkcjonować na gruncie polskim. Tak że jest to pozytywne. Po pewnym okresie funkcjonowania tej ustawy, przy okazji nowelizacji ustawy o wyższym szkolnictwie zawodowym te ustawy mogą ulec połączeniu, przy uwzględnieniu najlepszych zapisów obu ustaw.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#WłodzimierzSitek">Chciałbym wyrazić również zadowolenie z konsensu w sprawie potrzeby istnienia wyższych szkół zawodowych. W trakcie pierwszego czytania widać było, że instytucja szkół zawodowych budzi pewne obawy - nie mówię: sprzeciwy, ale pewne obawy. Wydaje się, że w trakcie prac zarówno podkomisji, jak i komisji osiągnięty został pewien konsens, z czego ja osobiście jako człowiek, który kierował podkomisją, bardzo się cieszę. Myślę, że to jest dla dobra polskiego szkolnictwa wyższego. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Włodzimierzowi Sitkowi.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy są dodatkowe pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Sitek: Czy można jedno zdanie?)</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#AleksanderMałachowski">Tak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WłodzimierzSitek">Chciałbym powiedzieć, że zdecydowanie popieram pogląd, że niedopuszczalne jest, żeby błędy drukarskie zajmowały obie Izby - i Senat, i Sejm, żeby to zajmowało nam czas. Jest to w moim przekonaniu niedopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Jacek Zieliński: Pan marszałek odpowiedział, ale nie wiem, czy jest niezbędne, aby Senat podejmował uchwałę w sprawie sprostowania maszynowej pomyłki.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo, jest pewien problem. Takich poprawek nie powinno być, ale jeżeli są, to jest kwestia, czy one powinny być załatwiane w trybie korektorskim, czy w trybie... Wydaje mi się, że to powinna być korekta, tylko że otworzenie drogi korektorkom jest otworzeniem drogi do, być może... Czasem przecinek decyduje o znaczeniu, o treści zdania i dlatego jest to ryzykowna droga. Teoretycznie można by powierzyć to korektorkom, tylko że gramatyka polska, a szczególnie ortografia są skomplikowane, a w ustawach przecinek może mieć duże znaczenie. Nie jest to więc takie jednoznaczne. Ale oczywiście tego nie powinno być.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#AleksanderMałachowski">Do głosowania przystąpimy w końcowej części obrad.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 27 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz o zmianie innych ustaw (druki nr 2408 i 2424).</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawczynię komisji panią posłankę Joannę Staręgę-Piasek.</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#AleksanderMałachowski">Wymawiam słowo „posłankę” z naciskiem, bo to jest moja wojna o to, żeby kobiety miały kobiece określenia, a nie były zrównane z mężczyznami. To w ramach równouprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-129.7" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cieszę się, że ten wyróżnik płci został tak poważnie potraktowany. Myślę, że to może pozostawać nawet w związku z ustawą o równym statusie kobiet i mężczyzn, którą poddamy niedługo pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#JoannaStaręgaPiasek">Mam przyjemność w oparciu o druk nr 2424 przedstawić sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej o stanowisku Senatu w sprawie zmiany ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz o zmianie innych ustaw. Senat przedstawił 14 poprawek. W dużym skrócie je omówię.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#JoannaStaręgaPiasek">Poprawka nr 1, dotycząca art. 1 pkt 4, sprowadza się do traktowania jako osoby niesamotnej osoby samotnej żyjącej w konkubinacie. Jest to bardzo skomplikowany wywód, a rzecz polega na tym, że osoby samotne wychowujące niepełnosprawne dziecko będą miały, w myśl dalszych przepisów ustawy, prawo do dwukrotnej wysokości zasiłku rodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#JoannaStaręgaPiasek">Problem polega na tym, co to znaczy osoba samotna.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#JoannaStaręgaPiasek">W pierwotnej wersji ustawy był zapis, iż osoby żyjące w konkubinacie nie są traktowane jako osoby samotne, czyli decydował nie prawny, a faktyczny status kobiety.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#JoannaStaręgaPiasek">Prawie dwuletnie doświadczenia pokazały, że bardzo trudno jest weryfikować sytuację, czy osoba jest rzeczywiście samotna, czy żyje w konkubinacie - ze względu na bardzo wiele ośrodków, podmiotów wypłacających zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne. Są to urzędy pracy, ośrodki pomocy społecznej, zakłady pracy, ZUS.</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#JoannaStaręgaPiasek">Praktycznie weryfikowanie tego jest niemożliwe i w związku z tym skreśliliśmy ten, najkrócej mówiąc, konkubinat - Senat wprowadził tę kwestię.</u>
          <u xml:id="u-130.7" who="#JoannaStaręgaPiasek">Opór jest tylko z formalnego punktu widzenia. Nie wartościujemy tego w żaden sposób w tej ustawie, natomiast po prostu bardzo trudno jest ten stan faktyczny ustalić.</u>
          <u xml:id="u-130.8" who="#JoannaStaręgaPiasek">Poprawka nr 2 (art. 1 pkt 3) - zróżnicowanie wysokości zasiłku zależnie od liczby dzieci. Komisja proponuje tę poprawkę Senatu przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-130.9" who="#JoannaStaręgaPiasek">Poprawka nr 3 to delegacja dla ministra zdrowia do wydania rozporządzenia ustalającego uprawnienia dziecka do zasiłku pielęgnacyjnego. Tak jak nie budzi to kwestii, jeśli chodzi o osoby dorosłe, bowiem w ramach zmiany orzecznictwa powstały komisje, które będą orzekały o stanie niepełnosprawności osób dorosłych, to jeśli chodzi o dzieci, jest tutaj techniczna trudność i w związku z tym minister zdrowia wyda stosowne rozporządzenie w tej sprawie. Jest to słuszna poprawka Senatu; komisja proponuje jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-130.10" who="#JoannaStaręgaPiasek">Poprawka nr 4 dotyczy zmiany w ustawie o pomocy społecznej. Jest to kwestia wliczania zasiłku pielęgnacyjnego do dochodu uprawniającego do korzystania z pomocy społecznej. Przyjęliśmy w ustawie o pomocy społecznej zasadę, że bez względu na to, jakie są źródła dochodu, wszystkie dochody, które znajdują się w dyspozycji rodziny, są brane pod uwagę przy ustalaniu uprawnień do pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-130.11" who="#JoannaStaręgaPiasek">No i początek wyjątków w tej kwestii. Wszystko jedno, czy dotyczy to zasiłku pielęgnacyjnego - co można by w pewien sposób umotywować - czy będzie dotyczyło innych świadczeń, stwarza pewien precedens, którego skutki, wydaje mi się, Wysokiej Izbie tego Sejmu czy Sejmu następnej kadencji będzie bardzo trudno powstrzymać.</u>
          <u xml:id="u-130.12" who="#JoannaStaręgaPiasek">Wydaje się, że zasiłek pielęgnacyjny w zróżnicowanej strukturze rodziny w jakimś sensie służy całej rodzinie, bo na przykład finansowe obciążenia z tytułu niepełnosprawności są dla rodziny mniejsze wtedy, kiedy ten zasiłek wpływa. W związku z tym komisja proponuje odrzucić pkt 4 w art. 3 (tutaj wkradła się niejasność w druku, są dwa tirety: jedno oznacza przyjąć, drugie — odrzucić).</u>
          <u xml:id="u-130.13" who="#JoannaStaręgaPiasek">Po uzgodnieniu z komisją proponuję, aby cała poprawka nr 4 została odrzucona. Ma ona bowiem charakter błędu technicznego.</u>
          <u xml:id="u-130.14" who="#JoannaStaręgaPiasek">W poprawce nr 5 jest podobna kwestia, a mianowicie propozycja nieliczenia do dochodów nie tylko zasiłku pielęgnacyjnego, ale części zasiłku rodzinnego - tego, o którym mówi się w poprawce nr 2 (ustalanie wysokości tego zasiłku w zależności od liczby dzieci).</u>
          <u xml:id="u-130.15" who="#JoannaStaręgaPiasek">Poprawka nr 6 dotycząca art. 3 pkt 1 jest konsekwencją poprawki nr 7. Mianowicie poprawka nr 7 Senatu wprowadza sprawniejszą, lepszą definicję specjalistycznego domu pomocy społecznej. Poprawki nr 6, 8, 9, 10 i 13b są konsekwencją wprowadzenia pojęcia specjalistycznego domu pomocy społecznej. W szeregu artykułów wymienionych przeze mnie należałoby uwzględnić tę poprawkę. Komisja rekomenduje przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-130.16" who="#JoannaStaręgaPiasek">Poprawka nr 11 likwiduje możliwość zbiegu świadczeń: zasiłku pielęgnacyjnego i dodatku pielęgnacyjnego. Dodatek pielęgnacyjny jest świadczeniem z pomocy społecznej, a zasiłek pielęgnacyjny jest uzupełnieniem renty socjalnej i zasiłku stałego. Chodzi o zniesienie zbiegu uprawnień wynikających z ustawy o pomocy społecznej i wynikających z ustawy o zasiłku pielęgnacyjnym. Z jednego źródła się będzie brało albo zasiłek pielęgnacyjny, albo dodatek pielęgnacyjny. Komisja Polityki Społecznej rekomenduje przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-130.17" who="#JoannaStaręgaPiasek">W poprawce nr 12 Senat proponuje zobligowanie ZUS do wydawania legitymacji ubezpieczeniowej uprawnionym podopiecznym pomocy społecznej. W tej sprawie toczyła się bardzo burzliwa dyskusja. Komisja nie rekomenduje tej poprawki, wnosi o jej odrzucenie. Natomiast zostałam zobligowania do poinformowania Wysokiej Izby, że w komisji w trakcie głosowania nad tą poprawką był równy podział głosów za i przeciw. Chcę jako sprawozdawca być powściągliwa i nie wygłosić własnej opinii w tej sprawie. Poprawka więc została formalnie odrzucona, ale ten podział głosów świadczy o tym, że nie jest to sprawa całkiem oczywista. Wysoka Izba zdecyduje w ostateczności, czy poprawkę przyjąć czy odrzucić. Komisja rekomenduje odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-130.18" who="#JoannaStaręgaPiasek">Poprawka nr 13 wiąże się ze stwierdzeniem, iż pobyt w specjalistycznym domu pomocy jest odpłatny. Wymagało to właśnie wprowadzenia w poprawce nr 7 definicji specjalistycznych domów pomocy społecznej, a poprawka nr 14 jakby stawia kropkę nad „i” co do odpłatności, dając delegację ministrowi pracy, jeśli chodzi o ustalenie szczegółowych zasad tej odpłatności. To jest dosyć ważne właśnie ze względu na specjalny charakter specjalistycznych domów pomocy społecznej, o znacznie wyższym standardzie, w których odpłatność powinna być nieco inna, niż to przewiduje ustawa o pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-130.19" who="#JoannaStaręgaPiasek">Poprawka nr 14 zawiera nowelizację ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Kwestia ta również była dyskutowana, zarówno na posiedzeniu Senatu, jak i na posiedzeniu naszej komisji, a dotyczy wliczania okresu pobierania zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego jako okresu nieskładkowego w rozumieniu ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym. Chodzi o to, że bezrobotni, którzy osiągnęli określony wiek, nabyli uprawnienia do nowego świadczenia, jakim jest zasiłek przedemerytalny, w tym momencie tracą... Ten okres pobierania zasiłku nie liczy im się jako okres nieskładkowy w systemie emerytalnym. Patrząc z dwóch stron na tę kwestię, widzimy, że praktycznie pozostają troszkę jak to trzy w okresie. Nigdy nie będą mogli, będąc w okresie przedemerytalnym, wypracować sobie tylu lat, które by uprawniały ich do pobierania emerytury. Istnieje tutaj możliwość, ażeby skorzystać z art. 31 ustawy o pomocy społecznej i żeby pomoc społeczna mogła w niektórych przypadkach opłacać składkę ZUS. Ta sprawa ma szczególne znaczenie, może nie w tej chwili, ale wtedy, kiedy będziemy nowelizowali pierwszy filar systemu ubezpieczeń społecznych, albowiem powstanie tam problem, na ile okres niepłacenia składki obciąża fundusz, że nie można... Te wszystkie uprawnienia do okresów nieskładkowych będą musiały być zrewidowane. Komisja rekomendowała odrzucenie tej poprawki, ale jest to równie trudna sprawa, jeśli chodzi o jednoznaczne zdecydowanie, jak i w wypadku poprawki poprzedniej, o której mówiłam. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-130.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Joannie Starędze-Piasek.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam, Wysoka Izbo, iż Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram debatę.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#AleksanderMałachowski">Pierwszego o zabranie głosu proszę pana posła Tadeusza Tomaszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo, chcę uprzedzić, że o godz. 12 musimy rozpocząć interpelacje. Proszę zatem państwa, abyście zechcieli to uwzględnić. Ten punkt porządku obrad musi się zakończyć przed godz. 12 albo - jeżeli będą jakieś dłuższe pytania czy debaty - będziemy go musieli dokończyć później.</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu SLD w sprawie uchwały Senatu dotyczącej zmiany ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz zmianie innych ustaw. Pani poseł sprawozdawca omówiła szczegółowo poprawki Senatu: dwie próbują zmienić definicję przyjętą przez Sejm, inna dotyczy kwestii odpłatności w specjalistycznym domu pomocy społecznej, a jedna merytoryczna poprawka nr 14 próbuje zmienić sytuację osób pobierających zasiłki przedemerytalne i świadczenia przedemerytalne.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#TadeuszTomaszewski">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował zgodnie z tym, co rekomendują połączone komisje, jeśli chodzi o poprawki. Natomiast w jednym przypadku - mówiła już o tym pani poseł sprawozdawca, iż jest błąd techniczny - w przypadku poprawki nr 3 tiret pierwsze będziemy głosować za jej odrzuceniem. Chciałbym natomiast wrócić do poprawki nr 12, w której Senat proponuje zmianę przyjętego rozwiązania w ustawie, którą uchwalił Sejm. Mianowicie w uchwalonej przez Sejm w dniu 9 maja ustawie o zmianie ustawy o pomocy społecznej nastąpi wypełnienie dotychczasowej luki prawnej. Projekt ustawy zawiera delegację dla ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie określenia w drodze rozporządzenia trybu obejmowania ubezpieczeniem, opłacania, rozliczania składek oraz trybu wydawania legitymacji ubezpieczeniowej. Zdaniem klubu SLD dotychczas ustalony tryb nie powinien ulec zmianie, albowiem w przypadku gdyby oddziały ZUS miały wydawać tym osobom legitymacje ubezpieczeniowe, to osoby te powinny być zgłaszane do ubezpieczenia społecznego imiennie. W rezultacie za każdą z tych osób ośrodki pomocy społecznej powinny imiennie rozliczać składki na ubezpieczenie społeczne. Jest też kwestia formalna - kontaktu tych zainteresowanych 90 000 nowych płatników, jak wynika z informacji ministerstwa pracy, z oddziałami ZUS. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej podziela obawy, jeśli chodzi o sytuację osób pobierających zasiłki przedemerytalne. Rozpatrywanie tego, w rozumieniu przepisów emerytalnych, jako okresów nieskładkowych czy składkowych powoduje bardzo trudną sytuację, taką stagnację tychże osób. Niemniej jednak nie możemy głosować nad tą poprawką, gdyż przewiduje ona również zaliczenie do okresów nieskładkowych okresów pobierania świadczenia przedemerytalnego. Gdyby było to potraktowane rozłącznie, wówczas mielibyśmy ułatwioną sytuację, jeśli chodzi o podjęcie decyzji.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub SLD będzie głosował nad tymi poprawkami zgodnie z rekomendacją połączonych komisje. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Tadeuszowi Tomaszewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Romana Edwarda Borka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#RomanEdwardBorek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa nowelizująca ustawę o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych wprowadziła szereg zmian merytorycznych, a także szereg zmian zmierzających do usunięcia nieprecyzyjnych sformułowań. Jeśli chodzi o zmiany merytoryczne, dotyczyły one m.in. wydłużenia przyznawania okresu zasiłkowego z 6 do 12 miesięcy, dania możliwości otrzymania drugiego zasiłku obok zasiłku pielęgnacyjnego dla osób samotnie wychowujących dzieci, podniesienia wieku, w którym można otrzymywać zasiłek rodzinny (z 20 do 24 lat), sprecyzowania obliczania dochodowości w gospodarstwach rolnych z 2 ha (uznano, że 2 ha przeliczeniowe jest to dochód równoważny 50% średniego uposażenia). Były wątpliwości w toku prac komisji, czy należy uwzględniać hektary przeliczeniowe czy fizyczne. W końcu w głosowaniu nad tą ustawą rozstrzygnięto, że będzie się brało pod uwagę jednak 2 ha przeliczeniowe. Sformułowano też definicję, kto to jest osoba samotnie wychowująca dziecko.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#RomanEdwardBorek">Pani poseł sprawozdawca szeroko omówiła poprawki. W związku z powyższym sądzę, że wracanie do nich byłoby bezcelowe. Ustosunkuję się tylko do dwóch. Powiem szczerze, że dziwię się Senatowi, który próbuje zmienić definicję osoby samotnie wychowującej dziecko. Przecież mamy stać na straży prawa, a związki niezalegalizowane nie są związkami prawnymi. Dlatego sądzę, że wprowadzanie konkubinatu do ustawy byłoby bezcelowe.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#RomanEdwardBorek">Podobnie jest, jeśli chodzi o poprawkę Senatu nr 12 do art. 3 pkt 10. Pani poseł mówiła o tym. Kwestia wydawania książeczek ubezpieczeniowych przez ZUS czy przez zespoły opieki społecznej. Był dylemat, czy jest to kompetencja zasadniczo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, czy obciążyć dodatkową pracą zespoły opieki społecznej. Ale patrząc z punktu widzenia oddalenia bezrobotnego czy osoby samotnie wychowującej dziecko, która przychodzi do zespołu opieki społecznej, rozstrzygnęliśmy, że jednak legitymacje ubezpieczeniowe będą wydawane w ośrodkach opieki społecznej, a szczegółowe zasady wydawania tych legitymacji opracuje minister pracy.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#RomanEdwardBorek">Senat nie wprowadził żadnych zmian merytorycznych, utrzymuje zmiany, które uchwalił Sejm. Mam nadzieję, że ta ustawa będzie służyła dalszemu polepszeniu sytuacji materialnej rodzin. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Romanowi Edwardowi Borkowi.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Andrzeja Wielowieyskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#AndrzejWielowieyski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo krótko tylko o dwóch punktach, które tutaj są szczególnie istotne w stanowisku Senatu. Mianowicie trzeba bezwzględnie poprzeć zwiększenie dodatków rodzinnych, zwiększenie zasiłków na 3 i 4 dziecko. Jakkolwiek jest rzeczą ewidentną, że w polityce rodzinnej powinno się pamiętać o tym, że szokiem dla rodziny, wstrząsem, wielkim wyzwaniem jest pierwsze dziecko, które zmienia wszystkie układy, zmienia cały układ budżetowy, bilans czasu pracy i wysiłku, to jednak jest również faktem, że przy rodzinach większych, przy trojgu, czworgu czy pięciorgu dzieci dochód na osobę gwałtownie spada i zasiłki rodzinne powinny być czynnikiem chociażby częściowo wyrównującym szanse rodziny i dzieci.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#AndrzejWielowieyski">Natomiast myślę, że bardzo kontrowersyjna i trudna jest sprawa poprawki nr 1. Pan poseł Borek zbyt łatwo przeszedł do porządku dziennego nad tą sprawą. Stawiam tezę, iż nie wiemy, jak wygląda sytuacja naprawdę. Gdyby pan minister Nawacki mógł się tutaj wypowiedzieć, to byłbym mu wdzięczny, chociaż jest mało czasu. Sprawa jest bardzo złożona, bardzo trudna i perspektywicznie, moim zdaniem, Senat ma bezwzględnie rację. Ma rację dlatego, że jakkolwiek dzisiaj wartość małżeństwa w społeczeństwie polskim jest wysoko ceniona i wszystkie luźne związki - faktyczne konkubinaty czy po prostu luźne czy przejściowe związki - nie są cenione, w każdym razie są może z trudem tolerowane. Ale zwracam państwu uwagę, że już teraz - w każdym razie taką tezę wysuwam - można obserwować wyraźny wzrost takich związków, a także opóźnianie ich legalizacji, opóźnianie zawierania małżeństwa. Natomiast są na Zachodzie kraje, gdzie już dzisiaj do 50% gospodarstw rodzinnych opiera się na związkach nieformalnych i ludzie albo w ogóle nie chcą, albo bardzo radykalnie opóźniają legalizację swoich związków. My chcemy efektywnie pomóc rzeczywiście samotnym rodzicom, ojcom, a zwłaszcza matkom, którzy wychowują dzieci; o nich chodzi. Chodzi zarówno o sprawiedliwy podział pieniędzy społecznych, pieniędzy podatników, jak i o skuteczną politykę pomocy społecznej. Z tych dwóch względów należy jednak wziąć pod uwagę to, że osoba - jak napisał Senat w uzasadnieniu - powinna być faktycznie samotna. W związku z tym, nie przesądzając tego, jakimi środkami, za pomocą jakich metod będziemy to sprawdzać bądź weryfikować - a sprawa jest na pewno trudna, dlatego że dotychczas tego się nie robiło - czy jednak nie byłoby właściwe, by ludzie musieli składać oświadczenia, że są faktycznie samotni, a nie tylko ograniczali się do określeń: kawaler, panna, rozwiedziony czy wdowiec, w związku z czym przysługuje większe wsparcie. Sądzę, że powinniśmy iść w tym kierunku, bo - podkreślam - nawet jeżeli dzisiaj to zjawisko może być marginesowe, zarówno w sensie finansowym jak i społecznym, mniej ważne, to ono prawdopodobnie w bliskim czasie będzie się stawało coraz ważniejsze i moglibyśmy popełnić błąd, gospodarując finansami publicznymi, a także błąd, jeżeli chodzi o prowadzenie skutecznej polityki społecznej, która powinna efektywnie wspomagać samotnych rodziców. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Andrzejowi Wielowieyskiemu.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Krystynę Sienkiewicz z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Unia Pracy Klub Parlamentarny zapoznała się z uchwałą Senatu z druku nr 2408 zawierającą poprawki do ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych. Podzieliliśmy je na dwie grupy.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#KrystynaSienkiewicz">Pierwsza grupa obejmuje poprawki nie budzące zastrzeżeń, na przykład uściślające definicję specjalistycznego domu pomocy społecznej, domu, który może prowadzić również wojewoda. Bardzo nam się to przyda, między innymi w moim okręgu wyborczym. Poprzemy zatem w głosowaniu - i będziemy głosować przeciw odrzuceniu - poprawki zawarte w pkt. 6, 7, 8, 9, 10 i 13b, a ponadto poprawki nr 2 i 3 do art. 1.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#KrystynaSienkiewicz">Druga grupa obejmuje te poprawki, które chciałoby się poprzeć, ale mamy problemy z ich interpretacją - problemy natury raczej emocjonalnej. Dotyczą one definicji osoby samotnie wychowującej dzieci lub dziecko, osoby, która czyni to faktycznie samotnie. W tej wyliczance nie mieszczą się niestety osoby o nie ustalonym statusie: ani panna, ani rozwódka, ani wdowa - mąż już dawno sobie poszedł, od dawna jest samotna, faktycznie samotna, czy też inna kategoria - osoba samotna żyjąca w konkubinacie. Nasuwa się pytanie iście hamletowskie: samotna ona jest czy nie? Jak to sprawdzić?</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#KrystynaSienkiewicz">Musimy głosować przeciw poprawce do art. 3 pkt 4 tiret pierwsze i drugie ze względu na wyraźną sprzeczność z ustawą o pomocy społecznej i oczywisty błąd techniczny.</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#KrystynaSienkiewicz">Wysoka Izbo! Senat bardzo nam zaimponował, ustanawiając zasadę niewliczania do dochodu rodziny niektórych świadczeń, takich jak zasiłek pielęgnacyjny czy dodatek pielęgnacyjny do emerytur i rent. Włączenie zasiłku pielęgnacyjnego do dochodu rodziny wielokrotnie powoduje — a znam to z autopsji — że rodzina przekracza ustawowe kryterium dochodowe i nie kwalifikuje się do pomocy mimo zwiększonych kosztów utrzymania. Włączenie do dochodu zasiłku pielęgnacyjnego pozbawia rodzinę możliwości realizowania celu, na jaki go przyznano. Stąd też Unia Pracy uważa, że należy bezwzględnie wyłączyć zasiłek pielęgnacyjny z dochodu przy ustalaniu uprawnień rodziny lub osoby samotnie wychowującej dziecko do korzystania z różnych form pomocy społecznej. Poprawka Senatu daje nam tę szansę zrealizowania programowego celu Unii Pracy. Będziemy głosować za jej przyjęciem.</u>
          <u xml:id="u-138.5" who="#KrystynaSienkiewicz">Wysoka Izbo! Już raz odrzuciliśmy pomysł wydawania przez ZUS legitymacji ubezpieczeniowej osobom, na które składkę ubezpieczenia społecznego opłaca pomoc społeczna. Jednak po poprawce Senatu mamy nadal wątpliwości i pytania, jaka jest podstawa do wydania legitymacji ubezpieczeniowej podopiecznym pomocy społecznej. Kto i kiedy będzie to czynił? Myślę, że uzupełniające odpowiedzi pozwolą nam podjąć inną decyzję.</u>
          <u xml:id="u-138.6" who="#KrystynaSienkiewicz">Poprzemy też poprawkę nr 14 do ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu z tych samych względów, dla których Senat ją wnosi. Poprzemy więc zaliczenie okresu pobierania zasiłku przedemerytalnego do okresów składkowych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Krystynie Sienkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Grzegorza Kaczmarzyka, Federacyjny Klub Parlamentarny na Rzecz Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zabierając głos w debacie nad sprawozdaniem Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz o zmianie innych ustaw, wypowiadam się w imieniu Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej Solidarność, a także Związku Zawodowego „Kontra”. Generalnie należy stwierdzić, że wypracowany w Komisji Polityki Społecznej omawiany projekt ustawy uzyskał poparcie wszystkich klubów i kół poselskich, a po wniesionych poprawkach stał się projektem bardziej dojrzałym, odpowiadającym realiom dnia dzisiejszego. Zawiera regulacje uściślające i precyzujące, a także zmiany merytoryczne w stosunku do obowiązującej ustawy. Senat niewiele już mógł wnieść do tego projektu w sensie głębokich zmian merytorycznych. Dlatego też znakomita większość poprawek Senatu ma charakter redakcyjno-precyzujący.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Przechodząc do szczegółowego omawiania proponowanych przez Senat zmian, chciałbym się odnieść do kilku najważniejszych według posłów mojego klubu kwestii, zwłaszcza że moi szanowni przedmówcy oraz pani poseł sprawozdawca bardzo dokładnie scharakteryzowali już te poprawki.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#GrzegorzKaczmarzyk">W poprawce odnoszącej się do wysokości zasiłku Senat przyjął, iż zasiłek rodzinny w wysokości 29 zł 10 gr miesięcznie przysługuje nie tylko na pierwsze i drugie dziecko, ale także na małżonka, co w naszym przekonaniu wymaga poparcia. Poprzemy również, mimo negatywnego stanowiska obydwu komisji, poprawkę nr 12 nakazującą ZUS objęcie ubezpieczeniem i wydaniem legitymacji ubezpieczonej osobie, za którą ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenie społeczne. Wychodzimy z założenia, że ZUS jest do tego procesu odpowiednio przygotowany pod każdym względem, czego nie można powiedzieć o ośrodkach pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Skromne podnoszenie wysokości zasiłku na kolejne dzieci w rodzinie nie rozwiąże problemu obserwowanego niżu demograficznego. W przekonaniu posłów Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej Solidarność należy w system podatkowy wpisać mechanizmy prorodzinne. Zdajemy sobie sprawę, iż zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne są tylko fragmentem tej polityki, którą określa się mianem prorodzinna. Właśnie tej polityki prorodzinnej, prorodzinnego systemu podatkowego brakuje w polityce obecnego rządu.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Reasumując, posłowie Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej Solidarność będą głosować zgodnie z rekomendacją obydwu komisji, z wyjątkiem poprawki 12 dotyczącej zmiany dziesiątej, odnoszącej się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Będziemy głosowali za przyjęciem tej poprawki. To samo dotyczy też poprawki czternastej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Grzegorzowi Kaczmarzykowi.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie, jako ostatniego z zapisanych do głosu, pana posła Cezarego Miżejewskiego z PPS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#CezaryMiżejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani poseł sprawozdawca i posłowie występujący przede mną szczegółowo omówili poprawki. Nad większością z nich będziemy głosowali zgodnie z rekomendacją komisji, z wyjątkiem trzech spraw. Pierwsza kwestia dotyczy niewliczania do dochodu (to jest poprawka czwarta) zasiłków pielęgnacyjnych. Wydaje się, że w formule ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych bardziej indywidualizowaliśmy zasiłek pielęgnacyjny, na przykład niezależnie od dochodu odbieranie zasiłków dla klientów domów pomocy społecznej, gdyż jest on bardziej przypisany do osoby niż do dochodu całej rodziny. Dlatego też wydaje się, że wliczenie go do dochodu też nie miałoby tutaj większego sensu. Niewliczanie tego zasiłku pielęgnacyjnego do dochodu jest chyba bardziej logiczne niż w przypadku zasiłków rodzinnych, dlatego też będziemy głosować za przyjęciem poprawki czwartej.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#CezaryMiżejewski">Będziemy głosować również za przyjęciem poprawki dwunastej. Ja tę sprawę już wielokrotnie wyjaśniałem, wnioskowałem, pisałem do ministra pracy pana prof. Zielińskiego, który stwierdził, iż ta poprawka, która jest przedłożona przez Senat, jest poprawką prawidłową. Zwracam uwagę, że jeśli odrzucimy tę poprawkę, potraktujemy ośrodki pomocy społecznej jako zakłady pracy, czyli potraktujemy podopiecznych jako de facto pracowników. W przypadku małych ośrodków pomocy społecznej spowoduje to dosyć istotne komplikacje w pracy. Dalej - może pan minister mógłby to wyjaśnić - nie będzie podstawy w prawie materialnym do wydania legitymacji ubezpieczeniowej. A więc odesłanie tego do uregulowania w trybie rozporządzenia wydaje się niezasadne.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#CezaryMiżejewski">Poprzemy także poprawkę nr 14, która dotyczy zaliczania jako okresu nieskładkowego w rozumieniu przepisów emerytalnych okresu pobierania zasiłku przedemerytalnego oraz świadczenia przedemerytalnego. Wydaje mi się, że i tak będzie nas czekała bardzo poważna dyskusja na temat tych zasiłków i świadczeń przedemerytalnych jako osobnego świadczenia w systemie zabezpieczenia społecznego w Polsce. W tej chwili jest jeszcze dosyć duże niezrozumienie charakteru tego świadczenia. Zwracam uwagę - te świadczenia powstały z inicjatywy Sejmu - że jest to zupełnie inny rodzaj świadczenia niż zasiłki dla bezrobotnych i świadczenia emerytalne. Dlatego też pozwolę sobie zwrócić uwagę Wysokiej Izby na tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#CezaryMiżejewski">W pozostałych przypadkach będziemy głosowali zgodnie z przedłożeniem Komisji Polityki Społecznej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Cezaremu Miżejewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#AleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Tomaszewski pragnie zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Tomaszewski: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#AleksanderMałachowski">Trudno, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Sprostowanie do wypowiedzi pana posła Wielowieyskiego, który powiedział, że z zadowoleniem przyjmuje do wiadomości wprowadzenie przez Senat zasiłku rodzinnego na trzecie, czwarte i kolejne dziecko. To Sejm przyjął, z inicjatywy pana posła Rulewskiego, 36 zł na trzecie i kolejne dziecko, a z inicjatywy klubu SLD - 45 zł na następne dziecko. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam, ale jeżeli w uchwale Senatu znajduje się ta poprawka, to czego ona dotyczy w takim razie?</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#komentarz">(Poseł Cezary Miżejewski: Dotyczy małżonka.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#TadeuszTomaszewski">Dotyczy tylko zastrzeżenia, które nie było wcześniej ujęte, jeśli chodzi o małżonków, jeśli chodzi o to, co się stanie, jeśli zostanie przekroczony dochód przy zasiłku rodzinnym na pierwsze i drugie dziecko. Nie było tego zastrzeżenia z ust. 2, w pozostałych przypadkach było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#AleksanderMałachowski">Rozumiem, dziękuję bardzo. Sprawa jest jasna.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej pana ministra Lesława Nawackiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#LesławNawacki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym wyrazić głębokie zadowolenie w imieniu rządu, że dobiegają końca prace legislacyjne związane z nowelizacją ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych, a w konsekwencji także z niezbędną modyfikacją przepisów ustawy o pomocy społecznej oraz zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Chciałbym się odnieść - bardzo krótko - do kilku kwestii.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#LesławNawacki">Chciałbym podzielić pogląd pana posła Wielowieyskiego, że - biorąc pod uwagę przekształcenia i zmiany, jakie faktycznie występują w naszym życiu rodzinnym - im bardziej elastycznie będziemy regulowali prawa związane z udzielaniem pomocy rodzinie, to znaczy im chętniej będziemy uwzględniali i sytuację faktyczną, i sytuację formalną, tym łatwiej będziemy mogli udzielać pomocy rodzinom znajdującym się w rzeczywistej potrzebie. Stąd też uważam, że poprawka zaproponowana przez Senat, która nie wiąże się wprost z istniejącą w ustawie definicją współmałżonka pozostającego w faktycznym pożyciu - to znaczy nie chodzi tutaj o stronę formalną - lepiej oddaje te intencje, o których mówił pan poseł Wielowieyski. Osobiście sprzyjałbym tej poprawce, niestety spotkała się ona z negatywną opinią połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#LesławNawacki">Co do kwestii poprawki dotyczącej wydawania legitymacji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, to nie ukrywam, że minister pracy był i jest zwolennikiem tej poprawki, przy czym nie chciałbym już absorbować uwagi Wysokiej Izby tą sprawą. Uzasadniamy to następująco. Zakład Ubezpieczeń Społecznych i tak jako organ rentowy będzie wydawał w tej sprawie decyzje, a wydanie decyzji połączone jest także z obejmowaniem ubezpieczeniem w formie wydania legitymacji. Ale zostawmy tę sprawę na boku.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#LesławNawacki">Chciałbym natomiast powiedzieć, że poprawka Senatu nr 14, mówiąca o tym, że za okresy nieskładkowe w ubezpieczeniu społecznym należy potraktować okresy otrzymywania zasiłku i świadczenia przedemerytalnego, jest z punktu widzenia wdrażanych założeń reformy ubezpieczeń społecznych poprawką, którą z powodów oczywistych należy ocenić negatywnie.</u>
          <u xml:id="u-148.4" who="#LesławNawacki">W najbliższym czasie będziemy tak modernizowali system ubezpieczenia w I filarze, aby zredukować do minimum, niezbędnego ze społecznego punktu widzenia, okresy nieskładkowe. Dlatego dla nas lepszym rozwiązaniem byłoby potraktowanie sytuacji zdecydowanie tak, jak ona na to zasługuje. Jeżeli Wysoka Izba jest za tym, aby osoby otrzymujące świadczenia emerytalne i zasiłki przedemerytalne były traktowane w systemie ubezpieczeń jako osoby, które nie ze swojej winy korzystają jednak z pewnych przywilejów w tym systemie, to wówczas należałoby przewidzieć ich normalne ubezpieczenie, a więc towarzyszące świadczenia, obok zasiłku i świadczenia przedemerytalnego składkę na ubezpieczenie społeczne. Ona może być odprowadzona w innej wysokości w jakiejś skali, ale wtedy będzie to rozwiązanie z punktu widzenia zasad ubezpieczeń społecznych bardziej prawidłowe. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-148.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi Lesławowi Nawackiemu.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy są pytania do pana ministra? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#AleksanderMałachowski">W takim razie proszę sprawozdawczynię komisji panią posłankę Joannę Staręgę-Piasek o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę powiedzieć, że jeśli chodzi o pierwszą poprawkę Senatu, to jeszcze jedną sprawę trzeba wziąć pod uwagę, iż konsekwencją przyjęcia innej definicji osoby samotnej będzie wówczas kwestia zasiłku rodzinnego dla konkubenta. Należałoby to w jakiś sposób uwzględnić, dlatego że przy tym zapisie przyjęcie pierwszej poprawki jednoznacznie nie rozstrzyga, że osoba pozostająca w konkubinacie jest traktowana jako współmałżonek. W poprzedniej wersji ustawy o zasiłkach rodzinnych było takie sformułowanie, takie określenie, zwracam na to uwagę.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#JoannaStaręgaPiasek">I jeszcze mam jedną uwagę. W ostatniej chwili został zauważony maszynowy błąd w art. 9 uchwalanej ustawy. Chodzi o to, ażeby w art. 13 ust. 1 dodać pkt. 1, 2 i 3. To jest art. 9 uchwalanej ustawy. Ta jedynka maszynistce najprawdopodobniej wypadła, a ten drobny błąd pociągnąłby za sobą daleko idące konsekwencje co do liczby dzieci uprawnionych do korzystania z zasiłków rodzinnych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#AleksanderMałachowski">Do głosowania przystąpimy w dniu dzisiejszym w końcowej części posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia interpelacji i zapytań, które otrzymują oznaczenie punktu 31 porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#AleksanderMałachowski">Odpowiedniej zmianie ulegnie numeracja pozostałych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-151.6" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia interpelacji.</u>
          <u xml:id="u-151.7" who="#AleksanderMałachowski">Informuję, że Prezydium Sejmu umieściło w porządku dziennym bieżącego posiedzenia Sejmu dwie interpelacje.</u>
          <u xml:id="u-151.8" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam, że przy rozpatrywaniu interpelacji stosujemy następujące zasady: Po odpowiedzi, która nie może trwać dłużej niż 10 minut, interpelant może w formie konkretnych pytań zwrócić się o udzielenie dodatkowych wyjaśnień. Wyjaśnienia te nie mogą trwać dłużej niż 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-151.9" who="#AleksanderMałachowski">W dyskusji poseł może zabrać głos dwukrotnie, przy czym pierwsze wystąpienie nie może trwać dłużej niż 5 minut, drugie dłużej niż 3 minuty.</u>
          <u xml:id="u-151.10" who="#AleksanderMałachowski">Dyskusja nie powinna wykraczać poza temat interpelacji.</u>
          <u xml:id="u-151.11" who="#AleksanderMałachowski">Po zamknięciu dyskusji interpelowany ustosunkowuje się łącznie do wszystkich wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-151.12" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Jerzy Wierchowicz złożył interpelację do prezesa Rady Ministrów w sprawie rekompensat za mienie zabużańskie. Pisemną odpowiedź ministra skarbu państwa udzieloną z upoważnienia prezesa Rady Ministrów poseł uznał za niezadowalającą. W związku z tym, zgodnie z art. 120 ust. 3 regulaminu Sejmu, zwrócił się do Prezydium Sejmu o umieszczenie interpelacji w porządku dziennym posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-151.13" who="#AleksanderMałachowski">Poseł oczekuje odpowiedzi m.in. na następujące pytania:</u>
          <u xml:id="u-151.14" who="#AleksanderMałachowski">1. Czy odbyło się zaplanowane na 27 lutego br. spotkanie ministra skarbu państwa z I prezesem Sądu Najwyższego i ministrem sprawiedliwości w celu omówienia problemów związanych z roszczeniami reprywatyzacyjnymi?</u>
          <u xml:id="u-151.15" who="#AleksanderMałachowski">2. Czy w wyniku tego spotkania rząd wie, w jaki sposób uregulować sprawę rekompensat za mienie zabużańskie?</u>
          <u xml:id="u-151.16" who="#AleksanderMałachowski">3. Czy i kiedy rząd wniesie nowy projekt ustawy o rekompensatach z tytułu utraty mienia zabużańskiego?</u>
          <u xml:id="u-151.17" who="#AleksanderMałachowski">4. Czy przedmiotem obrad Sejmu będzie poprawiony projekt ustawy, który był rozpatrywany w pierwszym czytaniu?</u>
          <u xml:id="u-151.18" who="#AleksanderMałachowski">W celu udzielenia odpowiedzi na tę interpelację z upoważnienia prezesa Rady Ministrów głos zabierze wiceprezes Rady Ministrów minister skarbu państwa Mirosław Pietrewicz.</u>
          <u xml:id="u-151.19" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#MirosławPietrewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W związku z interpelacją pana posła Jerzego Wierchowicza z dnia 25 marca br. w sprawie rekompensat za mienie zabużańskie, ponownie, gdyż pan poseł uznał odpowiedź pisemną za niewystarczającą, pragnę wyjaśnić następujące kwestie.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#MirosławPietrewicz">W interpelacji pana posła, który pyta najpierw o wnioski, jakie wynikają ze spotkania z ministrem sprawiedliwości i I prezesem Sądu Najwyższego, znalazło się pewne stwierdzenie, odnośnie do którego chcę przedstawić wyjaśnienie. Chodzi tu o spotkanie dotyczące problemów związanych z rządowym projektem ustawy o rekompensatach z tytułu utraty mienia przejętego z naruszeniem prawa na podstawie przepisów wydanych w latach 1944–1962. Pan poseł formułuje potem pytania szczegółowe, o których mówił pan marszałek.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#MirosławPietrewicz">Zanim ustosunkuję się jednak do pytań postawionych w tej interpelacji, pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na pewne główne założenia przyjęte przez rząd w projekcie ustawy o rekompensatach. Projekt ten zakłada kompleksowe uregulowania kwestii roszczeń reprywatyzacyjnych. Obejmuje on zarówno zagadnienia związane z utratą mienia przejętego przez państwo z naruszeniem prawa, jak i sprawy ekwiwalentnych rekompensat z tytułu mienia pozostawionego na obszarach nie wchodzących w skład obecnego terytorium Rzeczypospolitej. Chodzi tutaj o problem tzw. mienia zabużańskiego stanowiącego przedmiot niniejszej interpelacji. Jak wiadomo, rekompensaty takie przysługują repatriantom na mocy układów międzynarodowych i umów międzyrządowych. Wszystkie te roszczenia powinny być uregulowane kompleksowo w jednym akcie normatywnym. Takie stanowisko zajmuje rząd Rzeczypospolitej Polskiej. Intencję tę potwierdza projekt złożony w Sejmie w maju 1995 r. Oczywiste jest też, że rząd musi brać pod uwagę możliwości finansowe państwa w związku z wprowadzeniem ustawy w życie.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#MirosławPietrewicz">W wypadku osób, których mienie zostało znacjonalizowane z naruszeniem prawa, akt ten będzie stanowił podstawę prawną do ubiegania się o wypłatę odszkodowań. W wypadku zabużan stworzy natomiast możliwość realizacji roszczeń o ekwiwalentną rekompensatę należną tej grupie społecznej na mocy ustaleń wspomnianych umów. Wydaje się, że taki sposób patrzenia na rekompensaty dla zabużan ma swoje uzasadnienie w nakazie jednakowego traktowania osób ubiegających się o zadośćuczynienie. Wynika to również z konstytucyjnej zasady sprawiedliwości społecznej.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#MirosławPietrewicz">Nawiązując do naszego spotkania z I prezesem Sądu Najwyższego i ministrem sprawiedliwości, o które pyta pan poseł w swojej interpelacji, pragnę przede wszystkim podkreślić, że było ono konieczne. Zarówno minister sprawiedliwości, jak i I prezes Sądu Najwyższego jako autorytety w dziedzinie prawa dokonali oceny rządowego projektu ustawy o rekompensatach. Wniesione do projektu autopoprawki zostały krytycznie ocenione zarówno przez ministra sprawiedliwości, jak i I prezesa Sądu Najwyższego, jako rozwiązania niezgodne z konstytucją oraz z przyjętym porządkiem prawnym i zasadami sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#MirosławPietrewicz">Pragnę przy tym ze szczególną mocą podkreślić, że minister skarbu państwa mógł zająć stanowisko w omawianych kwestiach po raz pierwszy, ponieważ urząd ten powstał po opracowaniu i przedłożeniu Sejmowi projektu ustawy o rekompensatach. Minister skarbu państwa obejmując w związku z reformą centrum administracyjnego i gospodarczego rządu swoje obowiązki na początku października 1996 r., nie mógł zignorować poważnych zarzutów dotyczących projektu tej ustawy. W związku z tym, że projekt budził, mimo autopoprawek, dalsze zastrzeżenia, a były one zgłaszane nie tylko przez przedstawicieli rządu, ale także przez komisje sejmowe, konieczne stało się podjęcie prac nad opracowaniem nowych autopoprawek, uwzględniających wszelakie uwarunkowania prawne, społeczne i ekonomiczne. Podczas naszego spotkania, o które pan poseł pyta, nakreśliliśmy zasadnicze kierunki prac nad rządowym projektem ustawy o rekompensatach, dalej idące, niż to wynikało z poprawek dotychczas opracowanych przez ministra przekształceń własnościowych i zgłoszonych przez ministra sprawiedliwości oraz I prezesa Sądu Najwyższego. W szczególności można tu wymienić kilka takich zagadnień, jak:</u>
          <u xml:id="u-152.6" who="#MirosławPietrewicz">— zakres przyznawania rekompensat;</u>
          <u xml:id="u-152.7" who="#MirosławPietrewicz">— przygotowanie trybu postępowania, a więc trybu, który skróciłby okres ustalenia prawa oraz przyznania rekompensat — chodzi o tryb uproszczony;</u>
          <u xml:id="u-152.8" who="#MirosławPietrewicz">— opracowanie tabel, według których można będzie ustalić wartość przejętego mienia;</u>
          <u xml:id="u-152.9" who="#MirosławPietrewicz">— ustalenie możliwości wprowadzenia prawa odkupu od skarbu państwa nieruchomości należących do byłych właścicieli, np. obiektów parkowo-pałacowych;</u>
          <u xml:id="u-152.10" who="#MirosławPietrewicz">— uproszczenie trybu obsługi bonów jako papierów wartościowych na pokrycie dochodzonych od skarbu państwa należności z tytułu zwrotu za mienie utracone.</u>
          <u xml:id="u-152.11" who="#MirosławPietrewicz">Wymieniłem kilka spośród wielu kwestii wymagających jeszcze przemyślenia i konsultacji z ekspertami, a także skorzystania z doświadczeń innych krajów, które takie problemy dotychczas u siebie rozwiązywały.</u>
          <u xml:id="u-152.12" who="#MirosławPietrewicz">Przechodzę do pytań szczegółowych. Pyta pan poseł, czy w wyniku spotkania, o którym była mowa, rząd wie, w jaki sposób uregulować sprawę rekompensat za mienie zabużańskie? Oczywiście chciałbym, aby jedno spotkanie wystarczyło do uregulowania problemu, który czeka na rozwiązanie blisko 10 lat i któremu nie sprostały kolejne projekty rządowe, poselskie, a także prezydenta Rzeczypospolitej. Muszę jednak stwierdzić, że po tym spotkaniu jesteśmy bliżej wypracowania rozwiązania niż kiedykolwiek dotąd.</u>
          <u xml:id="u-152.13" who="#MirosławPietrewicz">Jak wspomniałem wcześniej, kierunki prac zostały już nakreślone. Wiadomo, że dopracowanie szczegółów wymaga czasu. Każda z poszczególnych grup poszkodowanych wymaga odrębnej analizy z uwagi na różne podstawy prawne oraz okoliczności utraty przez nie własności. Ale poza tym trzeba przecież widzieć setki ludzkich spraw kierowanych w korespondencji do ministra skarbu państwa. Nie dotyczy to tylko zabużan, ale także innych grup osób poszkodowanych, takich jak ziemianie, właściciele zakładów i inne grupy, których w tej chwili nie wymieniam.</u>
          <u xml:id="u-152.14" who="#MirosławPietrewicz">Panie pośle, jak wspomniałem wcześniej, chodzi o to, aby w projekcie ustawy w sposób jednakowy zostały potraktowane wszystkie osoby poszkodowane, z uwzględnieniem różnic wynikających z odrębności statusu prawnego przejęcia mienia wyżej wymienionych grup. Jest to jedna z podstawowych spraw, które należy w szczególności dopracować we wszystkich szczegółach, na co zwracali uwagę I prezes Sądu Najwyższego oraz minister sprawiedliwości. Ponadto sprawa ta wymaga badania pod kątem zgodności proponowanych rozwiązań ze standardami prawa wspólnotowego obowiązującego w Unii Europejskiej. Kwestia ta została podniesiona przez ekspertów polskiego przedstawicielstwa w Unii Europejskiej. Rozmowy na temat dopracowania szczegółów rozwiązań zostaną podjęte z odpowiednimi ekspertami Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-152.15" who="#MirosławPietrewicz">Przechodząc do pytań pana posła dotyczących terminu opracowania projektu i wniesienia go do Sejmu oraz czy będzie to projekt poprawiony, czy też opracowany od nowa, postaram się udzielić na nie odpowiedzi łącznej, ponieważ zagadnienie to pozostaje ze sobą w ścisłym związku. Chciałbym w tym miejscu ponownie powołać się na treści spotkania z I prezesem Sądu Najwyższego oraz ministrem sprawiedliwości z 27 lutego br. Krytyczna ocena rozwiązań przyjętych w rządowym projekcie ustawy o rekompensatach oraz w autopoprawkach opracowanych jeszcze w Ministerstwie Przekształceń Własnościowych, zgłoszona wcześniej przez I prezesa Sądu Najwyższego oraz ministra sprawiedliwości, była punktem wyjścia dyskusji, z której wynika, że należy do wyżej wymienionego projektu wprowadzić zasadnicze zmiany, idące dalej niż przypuszczano przed spotkaniem. Zasadnicze rozwiązanie projektu, zgodnie z którym osobom poszkodowanym zostałyby przyznane rekompensaty, nie zostało zakwestionowane. Niemniej należy wprowadzić wiele nowych zmian, o których wspominałem wcześniej, a które w znacznym stopniu zmieniają rządowy projekt o rekompensatach. Zakres zmian można będzie jednak określić dopiero po zakończeniu prac. Trudno teraz także precyzyjnie stwierdzić, w jakim terminie poprawiony projekt zostanie przygotowany. Obecnie trwają konsultacje z ministrem sprawiedliwości co do założeń zmian w rządowym projekcie ustawy o rekompensatach. Organizowany jest także zespół ekspertów do opracowania całego programu, łącznie z oszacowaniem skutków finansowych jego wdrożenia. Projekt ustawy zakłada wydanie przez wojewodów około 400 tys. decyzji, co nie oznacza, że takie postępowanie kończyłoby się na tym etapie, ponieważ mogą wystąpić odwołania od tych decyzji. W związku z tym należy przygotować odpowiednie środki finansowe i techniczne oraz osoby do rozpatrzenia takiej liczby spraw. Jest to zatem duże przedsięwzięcie.</u>
          <u xml:id="u-152.16" who="#MirosławPietrewicz">W ocenie ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz wojewodów obecnie nie ma środków budżetowych na pokrycie kosztów wprowadzenia ustawy w życie. Stąd w pracach nad zmianami kładzie się nacisk na znalezienie rozwiązań upraszczających procedury związane z przyznaniem rekompensat, o czym wspomniałem już wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-152.17" who="#MirosławPietrewicz">Zachowam porządek pytań postawionych przez pana posła w interpelacji. Pyta pan, panie pośle, o przyczyny nieuchylenia art. 17 ustawy z dnia 29 grudnia 1993 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw. Faktem jest, że przepis ten miał obowiązywać do czasu uchwalenia odrębnej ustawy regulującej roszczenia odszkodowawcze. Pragnę podkreślić, że przepis ten nie pozbawia zabużan prawa do otrzymania ekwiwalentu z Zasobu Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa za mienie pozostawione w granicach z 1939 r., lecz tylko je zawiesza do czasu uregulowania roszczeń wszystkich uprawnionych grup. Racja wprowadzenia tego przepisu jest zapewne panu posłowi znana. Jeszcze raz powtórzę, że realizacja uprawnień zabużan oznaczałaby różne traktowanie byłych właścicieli w zależności od sposobu, w jaki zostali pozbawieni własności. Możliwości dochodzenia zwrotu mienia przejętego w kraju w wyniku reformy rolnej są uzależnione od sytuacji, gdy przejęcie to nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa, głównie w zakresie norm obszarowych, a uprawnienia repatriantów nie były niczym ograniczone. Powyższe zadecydowało zapewne o tym, że posłowie w ramach przygotowywanego w komisjach projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa nie proponują uchylenia przywołanego przez pana posła art. 17 ustawy z dnia 29 grudnia 1993 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa. Dlatego nie bez powodu I prezes Sądu Najwyższego w wystąpieniu do ministra skarbu państwa stwierdził sprzeczność projektu ustawy z konstytucyjną zasadą równości obywateli wobec prawa.</u>
          <u xml:id="u-152.18" who="#MirosławPietrewicz">Ostatnie pytanie pana posła dotyczy braku porozumienia co do rozliczeń pomiędzy gminami a administracją rządową w zakresie roszczeń zabużańskich. W odpowiedzi pisemnej na interpelację pana posła z dnia 3 stycznia 1997 r. zacytowałem pogląd rzecznika praw obywatelskich z „Poradnika Rzecznika Praw Obywatelskich” (str. 36). Chciałem w ten sposób podkreślić, że sprawą roszczeń zabużan zajmowały się różne osoby, w tym także rzecznik praw obywatelskich, który wskazał na problemy realizacji roszczeń zabużan wynikające z przeprowadzonej w 1990 r. reformy samorządu terytorialnego. Gminy zostały uwłaszczone bez przejęcia zobowiązań skarbu państwa w zakresie roszczeń zabużan. Jest to skutek rozwiązań prawnych przyjętych w przepisach wprowadzających reformę samorządu terytorialnego. Pogląd taki wyraził rzecznik praw obywatelskich. Niemniej jednak prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast stwierdził, że rząd nie składał takich zapewnień. Te informacje należy rozumieć tak, że istnieje możliwość prawna zawierania jednostkowych porozumień w sprawach rozliczeń z tytułu realizacji roszczeń zabużan pomiędzy gminą a kierownikami urzędów rejonowych. Prawo nie zabrania dokonywania tego typu porozumień i rozliczeń, lecz nie nakłada także na organy administracji obowiązku korzystania z tego typu rozliczeń, dlatego też nie może być mowy o porozumieniach globalnych, a jedynie o możliwości załatwiania spraw indywidualnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu wicepremierowi.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Wierchowicz prosi o dodatkowe wyjaśnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#JerzyWierchowicz">Jeśli można, panie marszałku, w ramach konkretnych zapytań, a później w dyskusji pozwolę sobie powiedzieć dwa zdania.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#JerzyWierchowicz">Panie premierze, dziękuję za odpowiedź, ale mam dwa konkretne pytania do tych, które zadałem w interpelacji i we wniosku o skierowanie interpelacji na posiedzenie Sejmu. Pan mówi o terminach. Jednak konkretnego terminu zakończenia tych przygotowań, tych zmian, autopoprawek proponowanych przez rząd nie podał pan. Jaka to jest skala czasu? Czy można się tego spodziewać za miesiąc, w najbliższych dniach, tygodniach, czy też rzeczywiście należy oczekiwać znowu określenia tego terminu w przedziale miesięcy czy też lat? Nie skonkretyzował pan bowiem sprawy terminu, w jakim rząd zamierza zakończyć opracowanie swojego stanowiska wobec projektu ustawy, o której pan dzisiaj mówi.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#JerzyWierchowicz">I drugie konkretne pytanie: Czy rząd nie widzi jednak możliwości zaproponowania parlamentowi załatwienia tej sprawy tylko w stosunku do osób, które posiadają prawo do rekompensat za mienie zabużańskie? Czy próba załatwienia wszystkich spraw osób, które występują o odszkodowania z różnych tytułów, nie powoduje, że ten problem, jak sam pan przyznał, już przez przeszło dziesięć lat nie jest praktycznie załatwiony wobec żadnej z tych grup społecznych, które posiadają prawo do rekompensat? Czy nie można by było tego załatwić indywidualnie przy takim projektem, czy rząd nie rozważał tej możliwości w stosunku do grupy, którą nazywamy umownie zabużanami? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy mogę prosić pana premiera o krótką odpowiedź?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#MirosławPietrewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Pośle! Otóż nie jestem w stanie precyzyjnie określić terminu przygotowania projektu nowelizacji czy projektu dotyczącego tego fragmentu, który jest przedmiotem interpelacji, tj. projektu ustawy o rekompensatach z tytułu mienia przejętego z naruszeniem prawa. Sprawa, jak starałem się to przedstawić szeroko Wysokiej Izbie, jest bardzo złożona i nie tylko potrzebne jest jej zbadanie w obszarze samego prawa polskiego, w kontekście niekwestionowanych zobowiązań państwa, ale przy całej jej złożoności potrzebne jest zarówno zbadanie skutków, które może wywołać w sferze finansów publicznych, w całej sferze organizacji funkcjonowania resortu, jak i uwzględnienie kwestii wynikających z rozwiązań stosowanych w innych krajach, które miały podobne problemy. To po prostu uniemożliwia mi przyjęcie jakiegokolwiek konkretnego terminu przedstawienia nowych propozycji Wysokiemu Sejmowi. Chciałbym jednak podkreślić, że pracujemy nad tą sprawą w Ministerstwie Skarbu Państwa, Departament Postępowań Szczególnych jest tą sprawą jak najbardziej zaabsorbowany.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#MirosławPietrewicz">Jeśli chodzi o drugie pytanie, to, panie pośle, przedstawiłem to stanowisko w mojej odpowiedzi na pańskie zapytania, mianowicie że rząd traktuje tę sprawę zgodnie z pierwotnie przedłożonym projektem ustawy, łącznie ze wszystkimi roszczeniami wynikającymi z roszczeń o charakterze majątkowym, a więc roszczeń z tytułu mienia przejętego z naruszeniem prawa, tzw. mienia warszawskiego, jak i roszczeń zabużan. Uważamy bowiem, że istnieje konieczność kompleksowego załatwienia wszystkich tych roszczeń. Traktowanie wybiórcze poszczególnych grup mogłoby stworzyć wrażenie pewnego uprzywilejowania, co wydaje się nieuzasadnione. To stanowisko reprezentuje rząd od samego początku i ja je podtrzymuję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#AleksanderMałachowski">Mam szereg zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Jerzy Wierchowicz pragnie zabrać głos w dyskusji. Wprawdzie już pan zadał pytanie, ale proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#JerzyWierchowicz">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wielce niepokojące jest to, co pan powiedział, gdyż praktycznie żadnej konkretnej, satysfakcjonującej informacji, tak mnie, jak, co zdecydowanie ważniejsze, obywateli, którzy oczekują na rozwiązanie tego problemu, pan nie przekazał. Zaniepokoił pan stwierdzeniem, iż nie może pan określić, jak długo trwać będą prace. Poszerzył pan krąg osób zainteresowanych tą sprawą, jeśli chodzi o pracujących nad tym. Mówił pan o konsultacjach międzyresortowych, o konsultacjach z ekspertami Unii Europejskiej, a więc sprawa ma coraz szerszy zasięg i coraz dalej od jej konkretnego rozwiązania, co jest wielce niepokojące, choćby z punktu widzenia praworządności, co jest nie bez znaczenia w tej sprawie. Tego rodzaju załatwianie spraw obywateli, którzy mają słuszne żądania pod adresem państwa, żądania stwierdzone prawomocnymi orzeczeniami sądów, gdzie mówi się o tym, że rekompensata za mienie pozostawione na wschodzie im się należy, jest bardzo smutną, złą sytuacją. Nie wzbudza to zaufania do państwa, które jest przecież naszym państwem, do państwa demokratycznego, do państwa - jak stanowi konstytucja - prawnego.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#JerzyWierchowicz">Wyrażam ubolewanie, że przez 4 lata te rządy, te koalicje - pan premier tak w odpowiedzi pisemnej, jak i dzisiaj szeroko referował nam, co te rządy zrobiły - z punktu widzenia załatwienia sprawy nie zrobiły wiele, tym bardziej że do zakończenia rozwiązania tej sprawy się nie zbliżamy. Myślę - i chyba wszyscy zainteresowani, którzy słuchają tej odpowiedzi na interpelację - że ta sytuacja wskazuje na to, że może byłoby lepiej przyjąć w 1993 r. ustawę reprywatyzacyjną, w której proponowało się konkretne załatwienie tej sprawy, niż ją odrzucać, co się stało głosami koalicji lewicowej. Jak pamiętamy, rząd będąc przeciwny przyjęciu ustawy reprywatyzacyjnej, twierdził jesienią 1993 r., że nie stać rządu na wypłaty tych rekompensat, że budżet państwa jest za biedny. Dzisiaj pan premier to samo powiedział w ostatnim zdaniu swojej odpowiedzi. Budzi olbrzymi niepokój to, że przez 4 lata sytuacja budżetu się nie poprawiła, a mówi się o wzroście gospodarczym, o wyższych wpływach do budżetu. Kiedy w końcu ci zabużanie, których jest coraz mniej - prawa biologii działają - doczekają się słusznego zaspokojenia swoich roszczeń? Pozwoli więc pan marszałek, że wyrażę ubolewanie i olbrzymi niepokój. Jeżeli jednak pan premier pokusiłby się o wyrażenie jakiegoś zobowiązania ze strony rządu, to na pewno by to nie uspokoiło, ale być może w jakiś sposób częściowo choćby usatysfakcjonowało osoby, które nazywamy skrótowo w tej sprawie zabużanami, czy też inne osoby, które mają uprawnienie do rekompensat z różnych tytułów ze strony państwa. Ale widzę, że pan premier unika takiej deklaracji. Sam pan powiedział, że opóźnienie, jeśli chodzi o załatwianie tej sprawy, wynosi przeszło 10 lat. Czy nie czas najwyższy jednak, by rząd przyśpieszył czy skonkretyzował swoje stanowisko, gdyż odpowiedź, tak pisemna, jak i dzisiejsza ustna, konkretyzacji nie przynosi? Myślę, że jest to stan wysoce niepokojący i rozczarowujący obywateli pod adresem swojej władzy. Dlatego też chciałbym jednak - zmusić nie mogę pana premiera do podjęcia jakiejś obligacji czy podania jakiegoś terminu - apelować o przyśpieszenie, zintensyfikowanie prac nad tą sprawą i przedłożenie jak najszybciej parlamentowi konkretniejszego rozwiązania, gdyż myślę, że czas, jaki upłynął i płynie, był wystarczający, by rząd Rzeczypospolitej w tej sprawie miał jaśniejsze i bardziej oczywiste stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#JerzyWierchowicz">Nie wspomniał pan premier o sprawie, którą poruszyłem w podstawowej interpelacji, mianowicie o tym, czy nie można by w inny sposób wypłacić tych rekompensat osobom uprawnionym, czy to w formie obligacji, czy bonów skarbowych, czy jakichś stosownych świadectw udziałowych, tego rodzaju papierów wartościowych, które by rzeczywiście satysfakcjonowały obywateli, które by miały jakąś wartość, gdyż w tej chwili większość tych ludzi, naszych obywateli, dysponuje papierowymi wyrokami sądowymi, z których nic nie wynika, i to jest, myślę, stan bardzo frustrujący i budzący nieufność do państwa, jak podkreślam, państwa, które jest nasze, państwa demokratycznego, państwa prawnego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Władysław Adamski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WładysławAdamski">Panie Premierze! Rozumiem doskonale niepokoje pana posła, który złożył interpelację, ale chciałbym podejść do sprawy także z nieco innej strony. W sytuacjach takich jak ta, której dotyczy interpelacja, pytam: Czy nasze państwo stać na to, aby obecnie wypłacać rekompensaty? Trudno racjonalnie zaprzeczać temu, iż osoby zainteresowane otrzymaniem rekompensat doświadczyły wiele krzywd, ale mimo wszystko pozostaje tu otwarty termin zadośćuczynienia. Biorąc więc, panie premierze, pod uwagę możliwości finansowe państwa, chcę zapytać o skalę wydatków, jakie z tego tytułu musiałby ponieść budżet państwa.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WładysławAdamski">Z jednej strony pojawia się zatem wątpliwość, czy zwłoka nie będzie stawiać Polski w sprzeczności z przepisami prawa międzynarodowego. Z innej natomiast rodzi się pytanie, czy na reprywatyzację będzie zgoda i przyzwolenie społeczne, jeśli na wiele dziedzin, np. oświatę, opiekę zdrowotną i inne, których nie będę wymieniał, bo nie chodzi o populizm, brakuje dostatecznych środków finansowych. Czy sądzi pan, panie premierze, że w ogóle możliwe jest stworzenie w polskim społeczeństwie przychylnego klimatu dla tych działań? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Jan Olszowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#JanOlszowski">Chciałbym uzupełnić pytania, które zadał pan poseł Wierchowicz.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#JanOlszowski">Uważam, panie premierze i panie marszałku, że od 10 lat jesteśmy jak gdyby w klasycznym zamkniętym kręgu. Sprawa się nie posuwa, bo nie ma pieniędzy; nie ma pieniędzy, więc sprawa się nie posuwa. W związku z tym chciałbym zadać panu premierowi i zarazem panu ministrowi skarbu konkretne pytanie: Czy zamierza pan wprowadzić do projektu budżetu na przyszły rok jakiekolwiek środki finansowe, chociażby niewielką kwotę, które mogłyby spowodować to, że ta sprawa ruszy z miejsca? Przecież kiedyś, po 10 latach, należałoby tę sprawę zacząć.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#JanOlszowski">Następne pytanie, jakie mam do pana ministra skarbu. Chciałbym, żeby pan złożył tu publiczną deklarację przed parlamentem, że urząd, który pan reprezentuje - skarb państwa czuje się jednoznacznie odpowiedzialny i że jedynie on jest jednoznacznie odpowiedzialny za te rekompensaty. Dzisiaj bowiem funkcjonują w naszej rzeczywistości inne obiegowe, powszechne opinie. Obywatel uważa, że za realizację tych zadań odpowiedzialny jest samorząd i ludzie, chcąc uzyskać te rekompensaty, zgłaszają się do samorządu. Jak wiadomo, samorządy nie mają możliwości realizowania tych zadań. Dlatego chciałbym, żeby pan premier całkowicie jednoznacznie zadeklarował to, że realizatorem tego przedsięwzięcia będzie urząd skarbu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, pan poseł Ryszard Nowak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#RyszardNowak">Panie Premierze! Wiele osób mieszkających w woj. jeleniogórskim musiało przed laty odejść z ziem należących przed II wojną światową do Polski. Ludzie ci zostawili tam swoją ojcowiznę i cały dobytek, lecz do dzisiejszego dnia nie otrzymali za to odpowiedniej rekompensaty. Dzisiaj są oni już w podeszłym wieku, często schorowani, i nie mają siły, aby domagać się swoich praw. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kresowian działające w woj. jeleniogórskim bezskutecznie puka do różnych drzwi. Niestety, nikt nie jest w stanie im pomóc.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#RyszardNowak">Dlatego pytam: W jaki sposób rząd zamierza rozwiązać problem realizacji rekompensat dla zabużan z woj. jeleniogórskiego, którzy pozostawili swój dobytek na terenach należących do Polski przed 1939 r.? Pytam o to także dlatego, że do woj. jeleniogórskiego przyjeżdżają dosyć często przedstawiciele rządu, którzy, o ile wiem, składają różne obietnice. Jeżeli były obietnice, to w takim razie jaki jest wynik tych obietnic? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Krzysztof Budnik, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#KrzysztofBudnik">Nie tylko chcę się zgodzić z oceną dokonaną przez interpelanta, pana posła Wierchowicza, ale wprost wyrazić opinię, że już pobieżna obserwacja prac legislacyjnych w Sejmie obecnej kadencji jednoznacznie dowodzi, że koalicja SLD–PSL hamuje wszelkie prace, które by zmierzały do stworzenia możliwości zaspokojenia roszczeń grupy osób, o których mówimy, albo w ogóle do rozwiązania problemu reprywatyzacji. Wyrażało się to nie tylko w postaci odrzucania projektów ustaw wnoszonych przez posłów opozycji, ale również w świadomym spowalnianiu prac właściwych komisji sejmowych nawet nad aktami o charakterze deklaratywnym, jak np. uchwała sejmowa.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#KrzysztofBudnik">Chciałbym również powiedzieć, że mam pewne wątpliwości, czy zasadne jest łączenie roszczeń zabużan z rozwiązaniem problemu reprywatyzacji, jeśli chodzi o ich zasadniczy cel, z tego względu, że zasada równości polega na jednakowym traktowaniu osób odznaczających się taką samą cechą, a wbrew pozorom tutaj nie mamy analogicznej sytuacji. Jeżeli chodzi o roszczenia zabużan, mamy do czynienia z mieniem pozostawionym na wschodzie w wyniku przesunięcia granic państwa, czemu w żaden sposób nie są winne te osoby. Natomiast jeżeli chodzi o roszczenia reprywatyzacyjne, zwłaszcza o te, o których pan premier wspominał, a więc o zwrot mienia zabranego po II wojnie światowej z naruszeniem ówcześnie obowiązującego prawa, to w tym przypadku mamy do czynienia po prostu z nieważnością wszystkich decyzji administracyjnych, na mocy których tego mienia te osoby pozbawiano. Tak więc na dobrą sprawę, jeżeli chodzi o tę drugą grupę osób, to tutaj jest potrzebna wola wykonania obowiązującego prawa, ponieważ nieważne decyzje administracyjne nie mogą być utrzymywane w obrocie prawnym i nie mogą wywoływać jakichkolwiek skutków prawnych. Poza tym w wypadku tej drugiej grupy - przynajmniej tak zawsze w Unii Wolności twierdziliśmy - są inne sposoby zaspokajania roszczeń. Uważamy, że przede wszystkim należy osobom pozbawionym bezprawnie własności zwrócić mienie w naturze, jeżeli to jest jeszcze oczywiście możliwe, bądź przeznaczyć na ten cel mienie zamienne, a gdy te dwa pierwsze warianty nie będą możliwe do zrealizowania, to dopiero wówczas myśleć o odszkodowaniu w bonach rekompensacyjnych czy o innych sposobach zadośćuczynienia. Z tych możliwości oczywiście nie możemy korzystać w wypadku mienia zabużańskiego.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#KrzysztofBudnik">Poza tym szczególną okolicznością jest to, że w wypadku mienia zabużańskiego jednak w jakiś sposób te roszczenia były zaspokajane przed powszechną komunalizacją mienia państwowego, a problem pojawił się w związku z tym, że organy administracji rządowej, zaspokajające te roszczenia, nagle zostały pozbawione mienia, które stało się własnością gmin. Chodzi nie o to, żeby pan premier wskazywał, że gminy mogą w jednostkowych wypadkach dochodzić do porozumienia, tylko o zagwarantowanie przez administrację rządową właściwych rekompensat dla gmin, które zechcą przy wykorzystaniu własnego mienia, często nie zagospodarowanego, zaspokajać te roszczenia. Wówczas rzeczywiście byłoby to możliwe, mogłaby być np. kontynuowana w tej formie prywatyzacja mieszkań komunalnych, bardzo często przy obustronnych korzyściach.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#KrzysztofBudnik">Na koniec chciałbym powiedzieć, że mam bardzo poważne wątpliwości co do takiego odważnego przedstawiania nam informacji, że projekt rządowy spotyka się z zarzutami niekonstytucyjności ze strony I prezesa Sądu Najwyższego, rzecznika praw obywatelskich czy ministra sprawiedliwości. Jest tutaj podstawowa, zasadnicza kwestia - to kto pisał projekt rządowy? Czy zaangażowana w te prace była Rada Legislacyjna? Podpowiadam, że swego czasu przy ministrze przekształceń własnościowych działała Rada Przekształceń Własnościowych, która była bardzo aktywna, była zaangażowana w prace legislacyjne nad ustawami reprywatyzacyjnymi, że funkcjonuje taki organ jak Komitet Społeczno-Ekonomiczny Rady Ministrów. Jak to mogło się stać, że opracowany projekt jest oceniany jako niekonstytucyjny? Kto ma odwagę ponieść odpowiedzialność polityczną za przygotowanie i przedstawienie Sejmowi takiego projektu?</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#KrzysztofBudnik">Mam jedno pytanie do pana premiera. Pan premier powoływał się tutaj na konieczność konsultacji, uzgodnienia ze standardami, zwłaszcza państw Unii Europejskiej. Nie bardzo rozumiem, w jakich kwestiach to porównanie miałoby przebiegać, ponieważ wydawało mi się zawsze, że to raczej prawo międzynarodowe potwierdza ochronę prawa własności, jeżeli coś się zabrało bezprawnie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#KrzysztofBudnik">...to należy to zwrócić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Tadeusz Jacek Zieliński, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#TadeuszJacekZieliński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#TadeuszJacekZieliński">Panie Marszałku! Panie Premierze! Ta interpelacja rzeczywiście dotyka bardzo nabrzmiałego i palącego problemu. Jestem posłem z okręgu wyborczego, gdzie mieszka dość duża liczba kresowiaków czy tzw. zabużan i mogę powiedzieć, że przyjmuję dziesiątki interesantów w sprawie rekompensat za utracone mienie. Odpowiedź posła w takiej sytuacji jest prosta: jesteśmy bezsilni. Nie możemy nic konkretnego zaproponować, z wyjątkiem negocjacji między urzędami administracji rejonowej a gminami.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#TadeuszJacekZieliński">Generalnie właśnie brakuje regulacji ustawowej, a przecież na państwie polskim ciążą pewne zobowiązania w tym zakresie, bo raz, że straciliśmy ziemie wschodnie, ale z drugiej strony jednak państwo polskie uwłaszczyło się na ziemiach na wschód od Odry. Nabyliśmy więc olbrzymi majątek nieruchomy, gdzie po dzień dzisiejszy nie są uregulowane w sposób należyty stosunki własnościowe. Wiemy, że wiele osób tam zamieszkujących ma cały czas problemy chociażby z użytkowaniem wieczystym. Tak że państwo polskie nabyło nieruchomości, którymi może dysponować.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#TadeuszJacekZieliński">Chciałbym zwrócić uwagę na fakt, iż obowiązują po dzień dzisiejszy przepisy, które otwierają możliwość nabywania mieszkań kwaterunkowych przez osoby fizyczne w ramach zaspokajania roszczeń z tytułu utraty mienia zabużańskiego, ale faktycznie te przepisy nie mogą być realizowane ze względu na to, że to mienie zostało skomunalizowane. Nie można rzeczywiście zrzucać odpowiedzialności za ten stan rzeczy na gminy, bo gminy pełnią wiele funkcji publicznych i finansują wydatki z tym związane, i często robią więcej niż są w stanie. To administracja rządowa, to państwo powinno tutaj poczynić jakieś starania, aby budżet państwa był w stanie otworzyć drogę do chociażby takiego sposobu zaspakajania roszczeń poprzez możliwość nabywania mieszkań, w których ci zabużanie po dzień dzisiejszy mieszkają.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#TadeuszJacekZieliński">Sprawa następna. Mówiliśmy już o tym, że nowelizacja z końca 1993 r., a więc dokonana w Sejmie tej kadencji głosami PSL i SLD, uchyliła możliwość nabywania przez zabużan nieruchomości będących w Zasobie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Można się zastanawiać nad tym, czy to zawieszenie jest słuszne, czy nie, ale wobec faktu, że w zasobach tej agencji znajdują się olbrzymie połacie ziemi, które leżą odłogiem, a jednocześnie nie wątpię, że są osoby zainteresowane nieruchomościami znajdującymi się w tym zasobie, myślę, że to zawieszenie po czterech latach bezskutecznych działań w kierunku uchwalenia ustawy, która ma te sprawy uregulować, jest zastanawiające.</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#TadeuszJacekZieliński">Chciałbym zapytać też pana premiera o to, jakie są doświadczenia innych krajów, które znalazły się w podobnej sytuacji przesunięcia granic, w zakresie zaspokajania roszczeń z tytułu utraty mienia na terytorium pozostawionym przez dane państwo? W szczególności interesują mnie tutaj doświadczenia niemieckie. Niemcy utraciły po 1945 r., jak wiadomo, ziemie na wschód od Odry. Jak to tam zostało załatwione?</u>
          <u xml:id="u-170.6" who="#TadeuszJacekZieliński">I ostatnie stwierdzenie bardzo dosadne. Ponieważ odbywa się transmisja z tego posiedzenia, myślę, że telewidzowie mają już pełną świadomość, że obecna koalicja nie zrobiła nic w zakresie legislacji ustawowej, aby zadośćuczynić tym roszczeniom, o których tutaj mówimy, czyli pozostawiła zabużan swojemu losowi, nic nie czyniąc, aby poprawić ich sytuację. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo pana posła Jana Świrepo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JanŚwirepo">Panie Marszałku! Panie Premierze! Rekompensaty za mienie zabużańskie to problem nie tylko moralny, ale i materialny. Postanowieniem umowy jałtańskiej pozbawiono nasz kraj części terytorium, a obywateli ich nieruchomości i majątku. Jakie przesłanki powodują, że problem ten ma być rozpatrywany razem z rekompensatami za utracone mienie w wyniku nacjonalizacji? Czy takie uwarunkowanie ma wpływ na wydłużenie czasu rozwiązań tych dwóch problemów? Czy pan jako wicepremier minister skarbu widzi fizyczną możliwość rozwiązania tego problemu, wiążąc to z możliwością finansową państwa? Czy 400 000 decyzji, które czekają na rozpatrzenie, to jest już wszystko, czy też jeszcze będzie ich więcej? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, pan poseł Marian Michalski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#MarianMichalski">Problem, który podejmujemy, jest bardzo trudny. Jest on bardzo dobrze znany przede wszystkim posłom z ziem zachodnich i północnych, bowiem — tak jak już powiedzieli moi przedmówcy — bardzo często spotykamy się z nim w pracy poselskiej. To problem o tyle trudny, że faktycznie do tej pory nie jest rozstrzygnięty. Przecież zabużanie są wierzycielami skarbu państwa i to jest oczywiste, nie powinniśmy przekazywać tych kompetencji zadośćuczynieniowych samorządom. Chyba wszyscy jesteśmy co do tego zgodni. Wiemy, że od wojny minęły prawie 52 lata. Część zabużan faktycznie otrzymała rekompensaty za pozostawione mienie, ale bardzo znaczna część niestety nawet nie potrafiła zebrać odpowiednich dokumentów i złożyć wniosków do odpowiednich organów do 31 grudnia 1992 r., kiedy to ówczesne rządy, jak to się mówi, zamknęły termin, do którego możliwe było składanie wniosków. I tu bym się nie zgodził z niektórymi moimi przedmówcami, że nic nie zrobiliśmy. Przecież w tym roku otworzyliśmy termin składania wniosków. Taka jest prawda. Była to inicjatywa poselska. Oczywiście w dużej mierze, może w 95%, wnioskodawcami byli posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego — m.in. byłem jak gdyby tym wnioskodawcą głównym — ale też pewien ciężar przyjęli na siebie inni, chociażby z Unii Wolności, i wspólnie otworzyliśmy termin. Pan prezydent jeszcze tej ustawy nie podpisał. Oczekujemy na pełne otwarcie terminu składania tych wniosków, bowiem w tej chwili stosunki z Ukrainą — z innymi państwami może mniej — są takie, że pozwolą na szybsze może i bardziej rzetelne zgromadzenie dowodów. To jest taka ogólna moja uwaga.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#MarianMichalski">Jeżeli chodzi o tych ludzi, którzy się do mnie bezpośrednio zgłaszają, to, tak jak już powiedział poseł Nowak - ja jestem też z woj. jeleniogórskiego - w tej chwili wydaje mi się, że optymalnym rozwiązaniem byłyby papiery wartościowe. Druga ścieżka to zmiana ustawy o zasobach własności rolnej skarbu państwa. Zgadzam się z niektórymi wypowiedziami, że z tych zasobów można by w pewnym stopniu zaspokoić roszczenia, zadośćuczynić zabużanom.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#MarianMichalski">Inna sprawa — chciałbym się ogólnie odnieść do tego, że po raz pierwszy od kiedy jestem w Sejmie i przebywam na tej sali, usłyszałem z ust premiera, że poważnie zajęto się tym problemem, że rząd, że minister skarbu państwa podejmuje rozmowy z I prezesem Sądu Najwyższego i z ministrem sprawiedliwości; to są te trzy resorty, które głównie mogą rozwiązać przyszłościowo ten problem. Jestem z tego zadowolony i wierzę, że z tych porozumień i z tych rozmów wykluje się jakaś optymalna ustawa bądź program, który pozwoli na cykliczne rozwiązywanie tych problemów. Jestem również za pewną etapowością i za określeniem mniej więcej granicy czasu, terminu, do którego powinno się rozwiązać wszystkie problemy tego typu, problemy zadośćuczynieniowe — żeby po prostu Polska zamknęła ten problem pewnym ustawowym rozwiązaniem. Dziękuję za udzielenie mi głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#EugeniuszJanuła">Panie Premierze! Chciałbym wrócić do tematu i w związku z tym mam bardziej pytanie niż głos w dyskusji. Otóż niewiele lat temu za naszą wschodnią granicą powstało szereg podmiotów państwowych. Chciałbym spytać pana premiera, czy są podjęte z naszej strony rozmowy z tymi podmiotami - i na jakim etapie się one ewentualnie znajdują - na temat partycypacji tych państw w naprawianiu niejako szkód, które ponieśli zabużanie. Jest to tym bardziej zasadne, że koncepcja, którą lansowano tuż po wojnie, mianowicie że zabużanie otrzymywali pewne odszkodowanie w naturze na ziemiach zachodnich, nie była de facto uregulowana żadnym porozumieniem międzynarodowym. Od pokój miłującego Związku Radzieckiego też niewiele mogliśmy otrzymać, żeby nie mówić więcej. W związku z tym taki podmiot, jakim jest nasz rząd, musi oczywiście brać na siebie sprawę zwrotu głównej części tego mienia, ale powinny też uczestniczyć w tym, i to w znacznym stopniu, te państwa, które dzisiaj zajmują ziemie byłego państwa polskiego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Władysław Medwid, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WładysławMedwid">Panie Marszałku! Panie Premierze! Chciałbym na początku ustosunkować się do wypowiedzi kolegi Zielińskiego, gdyż uważam, że powiedzenie, iż ta koalicja niczego nie zrobiła, jest krzywdzące. Chciałbym przypomnieć tylko koledze Zielińskiemu, który jest młodym posłem i być może nie pamięta, że to w 1989 r. - jestem przedstawicielem grupy zabużan i pochodzę z terenu, gdzie zabużanie żyją prawie w 90%, dlatego znam temat od podszewki - kazano ludziom pochodzącym zza Buga składać w urzędach rejonowych różnego rodzaju dokumenty. Ci ludzie w ferworze pełnym nadziei składali te dokumenty zdobywając świadków, zdobywając skrawki dokumentów, które mogły zaświadczyć, iż pozostawili majątki na Wschodzie. Co się okazało? Do 1993 r. niczego w tym zakresie nie zrobiono. Dokumenty leżą nadal w urzędach rejonowych. Nic nadal się nie robi.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WładysławMedwid">Chciałem również powiedzieć, że to posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego, w części również SLD, w woj. opolskim złożyli projekt ustawy o rekompensatach na rzecz kresowian — wierzycieli skarbu państwa. Niestety projekt ustawy nie mógł być nawet wniesiony do laski marszałkowskiej, ponieważ już wcześniej złożono dwa projekty: poselski i rządowy. Jak się okazało, faktycznie głosowanie grupy posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego i SLD „położyło” projekt ustawy o rekompensatach i reprywatyzacji z grudnia 1993 r., ale należy także powiedzieć, że był to błąd raczej legislacyjny, dlatego że nie oddzielono w sposób właściwy spraw zabużańskich od spraw reprywatyzacji dotyczących innych grup, które powinny otrzymać zadośćuczynienie. Myślę, że w tej chwili, panie premierze, należałoby oddzielić problem autentycznie zabużański. Chciałbym, wynika to z doświadczenia starego samorządowca, powiedzieć, że są możliwości niedużych zadośćuczynień, są możliwości małych uwłaszczeń, mam na myśli chociażby działki przyzagrodowe lub mieszkania komunalne, i można by było zadośćuczynić tym oczekującym już starym ludziom, o których mówił kolega Nowak, tym, którzy już z tego świata odchodzą. Nie wiadomo, jak będzie realizowane sprawa dotycząca spadkobierców.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#WładysławMedwid">Jest jeszcze czas, panie premierze, aby tym oczekującym ludziom w jakiś sposób zrekompensować i krzywdy, i to, co pozostawili na ziemiach Białorusi, Litwy i Ukrainy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Marek Olewiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#MarekOlewiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Potwierdzając to, co przed chwilą powiedział pan poseł Medwid, chcę dodać, iż sformułowanie, którego pan poseł Zieliński dzisiaj na tej sali użył, że obecna koalicja nie zrobiła nic w kierunku pracy nad ustawą reprywatyzacyjną, jest po prostu nieprawdą. Myśmy już od dłuższego czasu, od wielu lat, zajmowali się zarówno poselskim, jak i rządowym projektem. Powołana została w ramach Komisji Przekształceń Własnościowych specjalna podkomisja, która pracowała bardzo intensywnie, jednak jej prace utknęły w martwym punkcie z powodów, które dzisiaj pan premier nam przedstawił.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#MarekOlewiński">Myślę, że sprawy te, tak jak mówił pan poseł Medwid, nie są sprawami prostymi, bo gdyby takie były, to już dawno parlament lat 1990–1993 i ówczesne rządy by je rozwiązały. Jest to temat, który przy każdej kampanii wyborczej powraca jak bumerang, i dzisiaj również to jest powodem, że znalazł się na sali plenarnej Sejmu. Tak naprawdę w wyniku naszej dzisiejszej dyskusji nic nowego się nie wydarzy, bo sprawy są tak złożone, tak skomplikowane, a nie było i nie ma środków w budżecie państwa na ich załatwienie. Wydaje mi się, że parlament tej kadencji tej sprawy nie rozstrzygnie, i mam również wątpliwości, czy parlament następnej kadencji ją rozwiąże. Dlatego mam pytanie, które już dzisiaj tutaj pan poseł Zieliński zadał, a które chcę powtórzyć. Jeżeli pan premier ma rozeznanie, niech pan nam przedstawi, jak te sprawy zostały rozwiązane w krajach ościennych. Czy Polska jest w ogonie w tych działaniach reprywatyzacyjnych, czy tak mniej więcej, jak u nas, dzieje się wszędzie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Muszę powiedzieć, że pytania się mnożą, a kończy się już godzina przeznaczona na interpelacje. Oczywiście nie mam prawa tego przerwać, ale za 10 minut dalsza część debaty będzie się toczyła ze szkodą dla ustaw, które ten Sejm może jeszcze uchwalić. Mówię to państwu, żeby była jasność. Rozumiem, że jest to dobra okazja do debaty, bo zbliżają się wybory, ale chciałbym, żeby państwo mieli świadomość, że przedłużanie tej dyskusji oznacza, że wieczorem z porządku dziennego spadną projekty ustaw. Niestety, nie ma na to rady. Nie wiem, czy warto płacić taką cenę, bo nie sądzę, by z tej dyskusji narodziły się jakieś rozwiązania, sprawy są bowiem trudne. A ustawy przepadną.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł Stanisław Kracik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#StanisławKracik">Nie mogę się czuć przywołany do porządku, ponieważ takie jest moje...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#AleksanderMałachowski">Ja tylko uprzedzam, panie pośle, co się będzie działo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#StanisławKracik">...dobre prawo, jak każdego innego posła. Być może nawet bym się nie zgłaszał do wystąpienia, gdyby nie ta licytacja zasług w sprawie, która ma bilans zerowy albo ujemny. To, muszę powiedzieć, jest dość żenujące. Nie wiem, czy zabużanie są tak zadowoleni jak poseł Michalski z tego, że toczą się rozmowy. Jako samorządowiec, podobnie jak poseł Medwid, nie będąc sam zabużaninem, miałem możliwość udzielania pomocy jeszcze do 1992 r. tym, którzy z puli działek wojewody mogli te działki dostawać. Podkreślam, do 1992 r. Potem, kiedy Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, która miała być takim rezerwuarem do zaspokajania tych roszczeń, doszła do wniosku, jak sądzę, że lepiej to mienie sprzedać lub wydzierżawić, niż oddawać zabużanom, sytuacja zaczęła się zamieniać w pewną taką prawną sofistykę. Myślę, że celnie powiedział o tym pan poseł Medwid. Ale jak się na to spojrzy w ten sposób, że mnożą się akcenty, iż to uwłaszczenie gmin, komunalizacja mienia stała się przyczyną, dla której nie zaspokaja się roszczeń zabużan, to wydaje mi się, że jest to pomysł z gatunku niepoważnych, z tego prostego powodu, że nie ma takiej gminy w Polsce, która by na mieszkaniach komunalnych zarabiała. Koszt utrzymania, koszt amortyzacji tych lokali, nieściągalność czynszów jest obciążeniem, a nie dobrem. W związku z tym być może, gdyby podjąć poważne negocjacje z gminami, część spraw związanych z nabyciem praw do lokali dzisiaj komunalnych byłaby do załatwienia, myślę, że nawet za 10% ceny. Ale trzeba by woli, trzeba działania i trzeba rozmowy, trzeba kogoś, kto by te 10% chciał dać.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#StanisławKracik">Znam ludzi, którzy składali wnioski w Małopolsce. Myślę, że nieuczciwe jest powiedzenie: dostaniesz działkę. To się tak nazywa: dostaniesz. A to nie jest takie proste. Bo co on na tej działce zrobi? Jaki ma kapitał? Co wybuduje? Wydaje się, że problem mieszkań, a także problem obligacji to sprawy, nad którymi warto by się było zastanowić.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#StanisławKracik">Proszę państwa, można nam, jako opozycji, zarzucać krytykowanie koalicji. To nasze dobre prawo. Ale spójrzcie państwo na to: reprywatyzacja, repatriacja i zwrot mienia zabużanom, to, co się dzieje z gruntami Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa - to wszystko się niestety układa w jeden logiczny ciąg, który uzasadnia tezę postawioną przez posła Zielińskiego: Nie ma woli, jest natomiast próba przeczekania, bo może zabużanie wymrą. Wydaje mi się, że nie wolno tego przemilczeć. To jest niedobry ciąg zdarzeń.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#StanisławKracik">Myślę, że odważnie i szybko trzeba to wypowiedzieć. Panie premierze, czy rzeczywiście przyjęlibyście model niemiecki? Bo tu padały takie pytania. Ten model był prosty, jasny i oczywisty. Po prostu ustalono limity kwot i formy zadośćuczynienia - ale w papierach wartościowych - i w ten sposób zniknął problem. A my, Polska, jesteśmy mistrzem w umacnianiu poczucia krzywdy ludzi, którzy i tak już krzywd doznali, i nie ze swojej winy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Marcin Zawiła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#MarcinZawiła">Panie Premierze! Chciałem przedstawić wynik bardzo konkretnych działań zabużan, również w województwie jeleniogórskim. Otóż zabużanie, nie mogąc się doczekać realizacji swoich roszczeń od skarbu państwa, weszli w kontakt z samorządami lokalnymi, aby za pomocą tych środków finansowych, które dzisiaj są zamrożone w papierach w urzędach rejonowych, spróbować wykupić mieszkania komunalne. Jaki jest wynik negocjacji, którym się przyglądałem? Otóż gminy są skłonne zastosować najdalej idące ulgi przy zakupie mieszkania. Pozostała część mogłaby być płacona z innych środków. Ale jednocześnie całość kwoty, czyli ulga plus środki finansowe, dawałaby możliwość realizowania zobowiązań skarbu państwa przy pomocy gmin. Mogłoby to zmniejszyć znacznie wydatki budżetowe. Gminy i tak, i tak stosują ulgi. A, jak mówię, zabużanie chętnie na to pójdą. Natomiast samorządy lokalne, dostrzegając ten problem - szczególnie na ziemiach zachodnich, gdzie zabużan jest bardzo dużo - chętnie włączyłyby się do działalności. Chodzi tu o bodaj częściową rekompensatę za mieszkania, o których mowa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Czesława Pogodę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#CzesławPogoda">Panie Marszałku! Panie Premierze! W przeciwieństwie do pana posła Kracika, ja się poczuwam do apelu pana marszałka. Nie będę więc zabierał głosu, rozwijając temat w dyskusji, zadam tylko pytanie.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#CzesławPogoda">Panie pośle, rozumiem, że można składać oświadczenia tego typu jak pan poseł Zieliński. Jest kampania wyborcza i to jest niezbywalne prawo opozycji. My też kiedyś byliśmy w opozycji. Ale ja mam pytanie do pana premiera: Co rządy lat 1989–1993 uczyniły w sprawie zabużan? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam, panie pośle, ale teraz zaczynamy debatę o opozycji, koalicji, a nie o mieniu zabużańskim. Jako zabużanin wolałbym jednak więcej czasu tej sprawie poświęcić. Jestem z tego środowiska i wiem, jakie są oczekiwania, jak ważna jest ta debata dla ludzi.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#AleksanderMałachowski">Nie, pan poseł Wujec nie jest jeszcze zaproszony do głosu, a szkoda. Na razie w kolejności jest pan poseł Samborski i jeszcze 5 posłów, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł Tadeusz Samborski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#TadeuszSamborski">Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Panie Premierze! Apel pana marszałka także przyjmuję bardzo serio i pragnę tylko powiedzieć, że rzeczywiście państwo polskie nie wypełniło do końca zobowiązań wobec ludności wysiedlonej, ale ten okres jest znacznie dłuższy, niż nasi koledzy posłowie próbują nas przekonać. Po prostu upłynęło pięćdziesiąt kilka lat i ten obowiązek państwa nie został zrealizowany. W zasadzie powinniśmy zastanawiać się, jakimi metodami, jakimi sposobami tego obowiązku dopełnić, mając na uwadze to, o czym mówił jeden z panów posłów Unii, że prawa biologiczne działają tu bardzo precyzyjnie i konsekwentnie. I to jest nasz podstawowy obowiązek.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#TadeuszSamborski">Natomiast pragnę w tym kontekście zadać pytanie jako poseł ziemi legnickiej, na której dochodzi do praktycznego stosowania ustawy z 1994 r. o zagospodarowaniu nieruchomości skarbu państwa przejętych od Federacji Rosyjskiej. Na terenie woj. legnickiego stosuje się w niektórych przypadkach nabywanie mienia zamiennego za pozostawione nieruchomości poza granicami państwa polskiego. Konkretnie są takie przykłady. Sądzę, że to jest jakieś częściowe rozwiązanie, że w niektórych przypadkach w sposób zbiorowy to zamienne mienie się uzyskuje. Często są to również przypadki indywidualne.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#TadeuszSamborski">Czy pan premier, czy rząd traktuje taką formę, taką możliwość jako jedną z poważniejszych, czy też jest ona tylko marginalna, cząstkowa i nie warto jej poświęcać więcej uwagi? Z obserwacji pobieżnych wynika, że niektórzy zabużanie stosują tę formę chyba wobec braku alternatywnych rozwiązań, korzystniejszych ich zdaniem. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo pana posła Krzysztofa Budnika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#KrzysztofBudnik">Wielokrotnie powoływano się tutaj na oświadczenie pana posła Zielińskiego. Powiem wprost, że w pełni utożsamiam się z treścią oświadczenia, iż koalicja SLD–PSL w obecnej kadencji praktycznie nic nie zrobiła w zakresie zaspokojenia roszczeń m.in. zabużan. Panie pośle Olewiński, przewodniczący Komisji Przekształceń Własnościowych, w której przez ponad rok również pracowałem, tutaj nie chodzi o działania pozorowane, o spotykanie się, o debatowanie, nie chcę użyć słowa „biesiadowanie” w trakcie obrad różnych komisji wyjazdowych, tylko o efektywne przyjęcie proponowanych rozwiązań. Nie jest bowiem tak, że my musimy poszukiwać, w jaki sposób można zaspokoić te roszczenia — i pod względem prawnym, i majątkowym — tylko jest kwestia woli politycznej, woli rozwiązania tego problemu i wybrania któregoś ze sposobów już wielokrotnie przedstawianych również na forum Wysokiej Izby. Jest to jednak kwestia zasadnicza, ponieważ rozwiązanie w ogóle problemu reprywatyzacji, w tym zabużan, jest pewnym wyrazem stosunku naszego państwa do własności. Państwo prawne to takie, które nie tylko jest oparte na własności, ale takie, które honoruje i szanuje tę własność. Nie może być sytuacji, że nieważne decyzje, na mocy których bezprawnie pozbawiano własności wiele osób, funkcjonują w obrocie prawnym, a nie są realizowane orzeczenia sądowe czy inne decyzje administracyjne uznające prawo do zaspokojenia tego roszczenia. Nie jest to wyraz jakiejś kampanii wyborczej, tylko kwestia ujawnienia rzeczywistego stanu i podania do wiadomości publicznej, jak to naprawdę jest. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Kazimierz Szczygielski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#KazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Postanowiłem zabrać głos z dwóch powodów: po pierwsze, kwestia mienia zabużańskiego - i tu jestem chyba w tej samej drużynie co pan marszałek - jest dla mnie sprawą istotną; po drugie, powiedziano pewien segment nieprawdy, jeśli chodzi o region opolski. Otóż w regionie opolskim... Jestem członkiem Unii Wolności, panie marszałku, proszę państwa, uczestniczyłem aktywnie łącznie z PSL w przygotowywaniu pierwszej ustawy i z ogromnym ubolewaniem stwierdzam, że ta ustawa PSL, podpisana przez członków PSL, potem na sali sejmowej padła, więc tej polityki nie rozumiem. To pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#KazimierzSzczygielski">Druga sprawa była tutaj podniesiona przez pana posła Michalskiego: rzeczywiście termin został otwarty, nawiasem mówiąc, na nasz wniosek, na wniosek Unii Wolności został otwarty bezterminowo. I bardzo dobrze. Natomiast pomiędzy otwarciem terminu na składanie wniosków a realizacją jest przepaść. I chcę powiedzieć, że przynajmniej w wypadku trzech ustaw o tym mieniu pojarowskim, o którym tutaj była mowa, o którym mówił pan poseł Samborski, to jest przecież ułamek procentu. To nie jest ścieżka na rozwiązanie, pomijając kwestię jakości tych mieszkań czy tych zasobów. I problem drugi. W ustawie o gospodarce gruntami, proszę państwa, jednak 28 grudnia 1993 r. art. 81 — został zamknięty. I to samo dotyczy art. 17 ustawy o Zasobach Własności Rolnej Skarbu Państwa. To się stało podczas tej kadencji. Czyli rzeczywiście mamy z jednej strony otwarcie terminu, i chwała za to, że tak zostało zrobione, natomiast w sferze realnych działań, czyli zwracania, nic się nie dzieje. I stąd ta pretensja do strony koalicyjnej, że mimo tych ruchów, może i pożytecznych, ale dotyczących tylko formalnego otwarcia terminu, jeśli chodzi o realizację, jest tu przepaść. To tyle chciałem powiedzieć w celu stwierdzenia, że PSL ani SLD nie było promotorem zmian, tylko odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#KazimierzSzczygielski">Do pana posła Medwida mam zaś taki apel, żeby zechciał czasami przyjść na spotkanie wierzycieli skarbu państwa, aby nie tylko poseł Szczygielski był obwiniany, że Sejm w tej materii nic nie zrobił. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Tadeusz Zieliński, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#TadeuszJacekZieliński">Panie marszałku, nie chciałem już po raz drugi występować, ale zostałem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#AleksanderMałachowski">Ma pan prawo, nie ma problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#TadeuszJacekZieliński">...wywołany z nazwiska i potraktowany tu w sposób bardzo emocjonalny. Ja te emocje rozumiem, bo posłowie koalicji mają świadomość, że po 4 latach zasiadania w tej Izbie, mimo że mają większość sejmową, przychodzą z pustymi rękami.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Świrepo: W lewo, w prawo, byle do rządu.)</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#TadeuszJacekZieliński">Czy mogę kontynuować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#AleksanderMałachowski">Prosiłbym, panie pośle, nie przerywać, bo to jest zły obyczaj.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#TadeuszJacekZieliński">I to przerywanie mojego wystąpienia też jest potwierdzeniem tych emocji.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#TadeuszJacekZieliński">Przychodzą z pustymi rękami, nie potrafią się wytłumaczyć. A pan przewodniczący Komisji Przekształceń Własnościowych postawił kropkę nad „i”, mówiąc: prace nad ustawą reprywatyzacyjną stanęły w martwym punkcie — tak powiedział i ja w pełni to potwierdzam. Pokażcie, państwo, ustawę, która te sprawy reguluje, i wtedy powiemy, że coś zrobiliście. Druga rzecz: wprowadźcie tę ustawę w życie. Nie ma ani jednego, ani drugiego. Czyli bilans tej kadencji w sprawie reprywatyzacji, m.in. w sprawie rekompensat za utracone mienie zabużańskie, jest zerowy i taka jest prawda. Obojętnie jak panowie będziecie tłumaczyć nasze słowa — że to jest kampania wyborcza — z tym musicie skonfrontować swoich wyborców. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Henryk Wujec, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#HenrykWujec">Panie Marszałku! Zabieram głos po wysłuchaniu kilku wystąpień, w szczególności posła Pogody, posła Medwida i wcześniej jeszcze uwagi pana marszałka, że przedłużamy tę debatę. Rzeczywiście przedłużamy tę debatę, ale przecież jesteśmy po to posłami, żeby rozwiązywać problemy. Chciałbym zwrócić uwagę, że są zorganizowane związki zabużan - mówię w tej chwili o Związku Wysiedlonych i Uciekinierów, Wierzycieli Skarbu Państwa w Zamościu - którzy od dłuższego czasu w sposób desperacki domagają się, żeby parlament wreszcie coś zrobił w ich sprawie. W pismach kierowanych do posłów, do Sejmu przypominają, że parlamentarzyści pełnią w stosunku do nich rolę służebną, że zarząd związku uciekinierów i wierzycieli skarbu państwa w Zamościu bardzo prosi o niezwłoczne poinformowanie w przedmiocie prac legislacyjnych odnośnie do rozwiązania żywotnych interesów członków stowarzyszenia, z podaniem ostatecznego terminu opracowania projektu ustawy reprywatyzacyjnej oraz wydania rozporządzenia wykonawczego do tej ustawy. Wiadomo, że do tego rozporządzenia jest bardzo daleko. Dlaczego? Tu od razu odpowiem na to, co powiedzieli poseł Medwid i poseł Pogoda.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#HenrykWujec">Chociaż nie byłem w rządzie w latach 1989–1991, ale brałem udział w pracach komisji nad ustawą reprywatyzacyjną. Prace te zostały zakończone i w 1991 r., tuż przed kampanią wyborczą — zwracam uwagę, że przed kampanią wyborczą — w trosce o to, żeby nie stracić głosów wyborców, którzy boją się reprywatyzacji, Sojusz Lewicy Demokratycznej i PSL odrzuciły w drugim czytaniu projekt ustawy, który w sposób umiarkowany te sprawy rozstrzygał, rozwiązywał (na zasadzie odszkodowania, w przypadkach krajowych na zasadzie restytucji). Ta ustawa przeszła już etap bardzo długich uzgodnień w komisji, jej przyjęcie wtedy już by tę sprawę załatwiło, następowałaby realizacja tej ustawy, a nie trwałyby dalsze dyskusje.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#HenrykWujec">Podobnie było w roku 1993, kiedy odchodzący rząd Suchockiej przesłał do Sejmu projekty ustaw, a potem jako projekty poselskie złożyła je Unia Demokratyczna. Zmodyfikowany projekt został też odrzucony głosami SLD i PSL. Dlatego, myślę, nie można zrzucać odpowiedzialności na naszą stronę. Gdyby była dobra wola po drugiej stronie, gdyby wtedy głosowano myśląc nie o jakichś interesach wyborczych, lecz o rozwiązaniu problemów, nie dyskutowalibyśmy już teraz o tym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanka Maria Zajączkowska, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#MariaZajączkowska">Muszę powiedzieć, że z pewnym rozczarowaniem przysłuchuję się tej dyskusji, bo z jednej strony potencjalnie mówi się o krzywdach, jakie spotkały zabużan, a z drugiej naprawdę jest niechęć do uporządkowania w ogóle wszystkich krzywd, które narosły i które dostaliśmy w spadku po PRL. Chciałabym paniom i panom posłom z klubów koalicyjnych przypomnieć - tak się złożyło, że pracowałam nad ustawą o ministrze skarbu państwa - jak to została reprywatyzacja w tej ustawie potraktowana i jak zostały przegłosowane te sprawy. Już nie chodzi o to, że nie ma ustawy reprywatyzacyjnej, ale nawet w ustawie o ministrze skarbu państwa nie ma spraw reprywatyzacyjnych, i to jest clou państwa podejścia do spraw reprywatyzacji, zrekompensowania krzywd, które były wynikiem działania systemu, który obowiązywał w PRL. W tej puli krzywd mieszczą się również sprawy zabużan. Ubolewanie dzisiaj, że zabużanom nie zrekompensowano krzywd... to proszę zrobić rachunek sumienia i powiedzieć, kto tutaj był niechętny temu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Zbigniew Zysk, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#ZbigniewZysk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wyrażę taki pogląd, że rozpoczęliśmy jakby z drugiej strony, zaczynamy już uwłaszczać obywateli, a nie dokonaliśmy reprywatyzacji, nie dokonaliśmy zwrotu tego, co powinniśmy w odpowiednim czasie zwrócić. Natomiast mam takie pytanie: Czy w związku z tym, że rząd wyraził negatywne stanowisko co do uwłaszczenia wieczystych użytkowników, przymierzał się również do takiego sposobu załatwienia sprawy, aby wszystkie te nieruchomości, które kiedyś uzyskali zabużanie... Ustawa o gospodarce gruntami z 1985 r. dała im taką możliwość, aby otrzymywali działki budowlane w wieczyste użytkowanie, działki rekreacyjne, działki rzemieślnicze, prawdopodobnie jest to dość poważna ilość tych nieruchomości. Są to również mieszkania oraz grunty po byłych PGR; bardzo wiele takich gruntów jest szczególnie w woj. olsztyńskim i to nawet do dzisiaj nie wydzierżawionych. Czy takie szacunki były wykonywane, czy w ramach tej akcji można byłoby dokonać tego rozliczenia i załatwienia przynajmniej części, czyli nadania własności nieruchomości, które były przekazane w wieczyste użytkowanie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Marek Olewiński, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#MarekOlewiński">Nie zamierzałem drugi raz zabierać głosu, ale zostałem, panie marszałku, wywołany, bo to wcale nie jest tak, jak tutaj mówią posłowie opozycyjni. Jestem coraz bardziej przekonany, że temat reprywatyzacji jest znowu tematem dyżurnym w czasie zbliżającej się kampanii wyborczej. Widzę, że do państwa nie trafiły żadne argumenty, żadne informacje, które dzisiaj przedstawiał pan premier Pietrewicz. Zresztą te informacje wielokrotnie przedstawiano i na tej sali, i na posiedzeniach komisji. Szkoda, panie pośle Budnik, że był pan tylko rok członkiem komisji przekształceń, bo gdyby pan był dłużej, to być może ten problem wspólnie byśmy rozwiązali. Powtarzałem i powtarzam: sprawa jest na tyle prosta, że gdyby była bardzo prosta, to na pewno byłaby przez poprzednie parlamenty i poprzednie rządy rozwiązana, a nie jest rozwiązana do dzisiaj. Wydaje mi się, że nie można mówić, panie pośle Zieliński, że my tu przychodzimy z pustymi rękoma. My przychodzimy na tę salę z podniesionym czołem, uchwaliliśmy ponad 300 ustaw, łącznie z konstytucją, i to jest fakt. Tak proszę nie mówić do naszego polskiego społeczeństwa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#AleksanderMałachowski">Odchodzimy coraz dalej od zabużańskich spraw.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Andrzej Gąsienica-Makowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Panie Marszałku! Panie Premierze! Polska w Jałcie, a potem w Poczdamie została zobowiązana do zrekompensowania obywatelom krzywd wynikających ze zmiany granic, zwłaszcza że powracała na tereny na ziemiach zachodnich, na których winna była zaraz uwłaszczyć wszystkich repatriantów, którzy przymusowo zostali przesiedleni. Jest naszą narodową hańbą, że kolejne rządy i parlamenty nie znalazły woli politycznej do uregulowania takich problemów, jak zabużański, reprywatyzacyjny i repatriacyjny. Jak rząd widzi uregulowanie tych spraw w świetle wejścia do Unii Europejskiej, gdzie własność jest szczególnie szanowana i ceniona? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#AleksanderMałachowski">Jak rozumiem, nie ma więcej zgłoszeń; 23 posłów wzięło dotychczas udział w debacie.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę zatem pana wicepremiera Pietrewicza o udzielenie odpowiedzi łącznie na wszystkie pytania. Po zamknięciu dyskusji interpelowany ustosunkowuje się łącznie do wszystkich wypowiedzi, bo przecież problemy się powtarzają, zatem nie musi pan odpowiadać osobno na każde pytanie.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#MirosławPietrewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Debata, która miała miejsce, w którą się właściwie przekształciły wystąpienia panów posłów, moim zdaniem potwierdza fakt, iż mamy do czynienia z materią bardzo złożoną, skomplikowaną i trudną pod każdym względem - zarówno formalnoprawnym, jak i społecznym, ale także ekonomicznym. Rozwiązanie bowiem problemu zahacza o tak zasadnicze kwestie, o których tutaj tylko napomknięto, a zwłaszcza nie zwrócono uwagi przy tej okazji na ten bardzo istotny aspekt ekonomiczny, na który chciałbym też zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#MirosławPietrewicz">Może przypomnę, że szacunki skutków zrealizowania roszczeń z tytułu mienia przejętego z naruszeniem prawa oraz roszczeń zabużan sięgają według wartości z 1995 r. od około 6 do około 20 bln starych złotych w tamtych cenach. Jest to kwota, zwłaszcza jeśli chodzi o tę górną granicę, niezwykle istotna w skali całego budżetu państwa. Chciałbym też zwrócić uwagę, że sprawa ta dotyka oczywiście w równym stopniu zabużan, którzy są w podobnym wieku jak te osoby, które utraciły mienie z naruszeniem prawa. To są ludzie w podobnym wieku, a więc traktowanie jednej grupy w sposób uprzywilejowany w stosunku do innej grupy, która również zgłasza roszczenia, i to uzasadnione roszczenia, nie jest w moim przekonaniu zasadne. To uzasadnia postawę rządu, który mówi, że należy traktować te wszystkie roszczenia jednocześnie, co nie znaczy, że w taki sam dokładnie sposób, ponieważ są inne podstawy tych roszczeń. I w związku z tym myślę, że to jest słuszna postawa.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#MirosławPietrewicz">Na te odszkodowania, a raczej na te rekompensaty, czekają również inne grupy i myślę, że nie jest bez znaczenia fakt, iż postulowany tu przez panów posłów sposób rozwiązania sprawy drogą fizycznego zwrotu mienia oznacza naruszenie praw nabytych przez nowych posiadaczy. Proszę zwrócić uwagę, że tylko w wyniku użytkowania nieruchomości, które zostały przejęte nawet z naruszeniem prawa i przekazane do użytkowania przez państwo innym osobom fizycznym bądź prawnym, nastąpiły pewne zaszłości prawne, które są chronione mocą prawa, ponieważ nie można żyć w niepewności przez dziesiątki lat. Taka chyba jest idea tej regulacji prawnej. Zatem próba zwrotu w naturze oznaczałaby stworzenie krzywd, czyli dodanie do starych krzywd nowych krzywd, i to w skali masowej. Myślę, że nie jest to zatem właściwy kierunek działania i dlatego rząd uważa, iż tylko drogą emisji papierów wartościowych w postaci bonów reprywatyzacyjnych jest możliwe zadośćuczynienie w maksymalnym stopniu słusznym roszczeniom wszystkich pokrzywdzonych. I w tym kierunku te proponowane rozwiązania zmierzają.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#MirosławPietrewicz">Sprawa samej wyceny tych roszczeń też nie jest prosta. Wymaga bardzo wnikliwych rozważań, studiów, także z wykorzystaniem doświadczeń innych krajów. Chcemy wykorzystać te doświadczenia, ale może nie tylko niemieckie, chociaż one są najbliższe w sensie geograficznym, lecz również krajów położonych na południe od Polski. Myślę, że warto to zrobić, żeby zaproponowane przez nas rozwiązania były możliwie najlepsze.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#MirosławPietrewicz">Nie mogę się przede wszystkim zgodzić z tym, że rząd nic nie robi. Chyba przez 15 minut informowałem Wysoką Izbę o działaniach prowadzonych przez rząd w ciągu ostatniego mniej więcej półrocza. Ale proszę zwrócić uwagę, że to ten rząd złożył Wysokiemu Sejmowi projekt ustawy o rekompensatach z tytułu mienia przejętego z naruszeniem prawa w latach 1944–1962, że właśnie przez długi czas trwały prace sejmowe nad tym projektem ustawy, że ten rząd w roku ubiegłym złożył autopoprawkę, która została zresztą, niestety, krytycznie oceniona przez przedstawicieli prawa, ale również przez wysoką komisję.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#MirosławPietrewicz">Dlatego chcielibyśmy teraz, aby nowe przedłożenie rządowe, nowa autopoprawka, nie napotkała na tak istotną krytykę, aby to rozwiązanie było możliwie dobre. Prace trwają już dłuższy czas, a proszę zwrócić uwagę, że przejął je urząd nowo powstały, który przez miesiące musiał się organizować, między innymi organizować zespoły prawników, legislatorów, którzy mogli przejąć w sposób kompetentny prace rozpoczęte wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#MirosławPietrewicz">To również w sposób obiektywny rzutuje na przebieg całego postępowania.</u>
          <u xml:id="u-212.7" who="#MirosławPietrewicz">Myślę, że to wszystko, co powiedziałem teraz, i co powiedziałem wcześniej odpowiadając na pytania zadane mi bezpośrednio w interpelacji, wyraźnie dowodzi, że rząd nie opóźnia prac, że pracuje intensywnie, oczywiście uwzględniając całą złożoność tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-212.8" who="#MirosławPietrewicz">Chciałbym też zwrócić uwagę na to, co już tutaj zresztą jeden z panów posłów podniósł, że jest możliwość częściowych rozwiązań, właśnie w ramach zasobów mienia poradzieckiego, którym dysponują wojewodowie, że są możliwości rozwiązywania spraw szczegółowych, pojedynczych w wyniku porozumienia z władzami gminnymi.</u>
          <u xml:id="u-212.9" who="#MirosławPietrewicz">Rozumiem, że potrzebne są tutaj pewne rozwiązania, które ułatwiłyby podejmowanie pozytywnych decyzji przez władze gminne, że potrzebne by było takie rozwiązanie, które by częściowo przenosiło ciężar skutków na budżet państwa, ale to oznacza zaangażowanie dodatkowych środków budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-212.10" who="#MirosławPietrewicz">Proszę państwa, stoimy zawsze przed wyborem, o czym doskonale wszyscy wiemy, które sprawy są najpilniejsze do rozwiązania. Wysoki Sejm w tym roku, już niedługo, też stanie przed takim dylematem. Rząd stanie jeszcze wcześniej. W związku z tym nie jestem pewny, czy mogę w tej chwili zadeklarować, że zostaną wprowadzone do projektu budżetu państwa na rok 1998 odpowiednie kwoty pozwalające na zapoczątkowanie rozwiązywania problemów od strony ekonomicznej. Po prostu sposoby rozwiązania tych problemów będą określone w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-212.11" who="#MirosławPietrewicz">Kierunkiem działania, moim zdaniem słusznym, jedynie słusznym, jedynie możliwym do zastosowania, jest rekompensowanie drogą emisji papierów wartościowych, czyli bonów reprywatyzacyjnych. A więc jest to sposób, który będzie angażował nie bezpośrednie dochody budżetu państwa, ale zasoby majątkowe skarbu państwa. I jeśli chodzi o kompetencje czy zadania urzędu ministra skarbu państwa, to nie zostały expressis verbis sformułowane zadania dotyczące kwestii reprywatyzacji, ale skarb państwa, rząd Rzeczypospolitej, nie uchyla się od rozwiązania tego problemu. I właśnie wykonując zadania ciążące na rządzie, przejęte przez rząd, minister skarbu państwa jest tym, który przyjął zobowiązanie przygotowania odpowiednich projektów ustaw i innych projektów legislacyjnych niższej rangi, które mają na celu rozwiązanie tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-212.12" who="#MirosławPietrewicz">Panie marszałku, szczegółowe ustosunkowanie się do wszystkich pytań zgłoszonych w dyskusji, praktycznie jest niemożliwe. Chciałbym zatem ustosunkować się do niektórych kwestii podniesionych przez panie i panów posłów. Między innymi chcę przypomnieć, że w ramach prac nad projektem programu prywatyzacji do 2000 r. uwzględniliśmy problem rekompensat z tytułu mienia przejętego z naruszeniem prawa, w tym roszczeń zabużan, i przyjęliśmy, iż trzeba zarezerwować na te cele odpowiedni zasób majątku państwowego.</u>
          <u xml:id="u-212.13" who="#MirosławPietrewicz">Chcę przypomnieć, że od kilku lat systematycznie, zgodnie z uchwałą Rady Ministrów, w realizowanych projektach prywatyzacyjnych rezerwujemy na cele reprywatyzacyjne 5% akcji prywatyzowanych spółek skarbu państwa. Oznacza to, że rząd cały czas ma na uwadze swoje zobowiązanie i tworzy warunki do realizacji tego zobowiązania w stosunku do osób mających roszczenia wobec skarbu państwa. Są to jednak roszczenia wobec polskiego rządu, ponieważ rząd polski zawarł, jak powszechnie wiadomo, odpowiednie porozumienie międzynarodowe z trzema republikami byłego Związku Radzieckiego: Białorusią, Ukrainą i Litwą, przejmując zobowiązania w stosunku do przesiedlonych osób. W związku z tym te umowy międzynarodowe są obowiązujące. O ile wiem, nie występujemy z inicjatywą renegocjacji tych umów. Myślę, że byłoby to raczej trudne, jeśli w ogóle nie niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-212.14" who="#MirosławPietrewicz">Kwestia łączności bądź rozłączności traktowania spraw, która kilkakrotnie była tu podnoszona. Wspomniałem już, że w moim przekonaniu, w przekonaniu rządu, sprawy roszczeń zarówno zabużan, jak i osób, które utraciły mienie na rzecz państwa z naruszeniem prawa, muszą być ujęte w jednej ustawie, jest to wymóg, moim zdaniem, społeczny, prawny i wynikający z naczelnej zasady sprawiedliwości społecznej.</u>
          <u xml:id="u-212.15" who="#MirosławPietrewicz">Jeśli chodzi o stosunek do prawa Unii Europejskiej, na które się powołujemy. Otóż chodzi tutaj przede wszystkim o to, aby regulacja stosunków własności, której przy tej okazji dokonujemy, nie odbiegała od standardów obowiązujących w Unii Europejskiej, od stosowanych tam rozwiązań. Nie chodzi tam konkretnie o rekompensaty związane z sytuacją zabużan, to jest chyba zrozumiałe i myślę, że nie muszę tego szerzej wyjaśniać.</u>
          <u xml:id="u-212.16" who="#MirosławPietrewicz">Jeśli chodzi o stwierdzenia czy zarzuty o charakterze generalnym, to myślę, że zarówno w wypowiedziach polemicznych tutaj, na sali sądowej...</u>
          <u xml:id="u-212.17" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-212.18" who="#MirosławPietrewicz"> Sejmowej oczywiście, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-212.19" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Jacek Zieliński: Sądny dzień się zbliża.)</u>
          <u xml:id="u-212.20" who="#MirosławPietrewicz">Gdyby panowie byli na tym miejscu, czuliby się mniej więcej jak podsądni na sali sądowej.</u>
          <u xml:id="u-212.21" who="#MirosławPietrewicz">W każdym razie chciałbym podkreślić, że w moim przekonaniu zarówno w polemice, która miała miejsce na sali sejmowej, jak i w mojej wypowiedzi jasno udowodniona jest teza, że rząd jest nie tylko gotów do rozwiązania problemów w sposób możliwie w pełni satysfakcjonujący zarówno zabużan, jak i inne grupy naszych obywateli, które zgłaszają uprawnione roszczenia do skarbu państwa, ale że intensywnie pracuje nad możliwie najlepszymi rozwiązaniami, że rezerwuje odpowiednie środki, które umożliwią wypłatę tej rekompensaty wtedy, gdy Wysoki Sejm zechce uchwalić przedłożone projekty ustaw. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-212.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu premierowi Pietrewiczowi.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Na tym zakończyliśmy interpelacje.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, iż Sejm uznał za wystarczającą odpowiedź na interpelację pana posła Jerzego Wierchowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#KrzysztofBudnik">Zgłaszamy sprzeciw i składamy wniosek o odrzucenie tej informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#AleksanderMałachowski">To odbywa się automatycznie. Po zgłoszeniu sprzeciwu wniosek o odrzucenie nie jest już konieczny.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#komentarz">(Poseł Henryk Wujec: Ale wniosek składamy.)</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#AleksanderMałachowski">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#AleksanderMałachowski">Nie rozpatrzymy już interpelacji pana posła Gąsienicy-Makowskiego.</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#AleksanderMałachowski">Mam pracę dla pana posła sekretarza. Proszę, żeby był pan łaskaw, zanim nastąpi sąd ostateczny, przeczytać komunikaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#TadeuszJacekZieliński">Posiedzenie Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej, I zespół, w sprawie rozpatrzenia poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu do projektów ustaw okołokonkordatowych odbędzie się w dniu 26 czerwca o godz. 16 w sali nr 12, budynek G.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#TadeuszJacekZieliński">Prezydia Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Ustawodawczej zawiadamiają, że posiedzenie komisji w sprawie rozpatrzenia poprawek wniesionych w drugim czytaniu do ustaw okołokonkordatowych odbędzie się w dniu dzisiejszym w czwartek o godz. 17.30 w sali nr 12 w budynku G.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia zapytań.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#AleksanderMałachowski">Informuję, że w porządku dziennym Prezydium Sejmu umieściło 8 zapytań. Zapytanie nr 6 zostało wycofane, a także, jak rozumiem ze scenariusza, który mam, nie będzie możliwe rozpatrzenie zapytania nr 8.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam, że postawienie zapytania nie może trwać dłużej niż 1 minutę, udzielenie zaś odpowiedzi dłużej niż 5 minut. Nad zapytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji. Marszałek Sejmu dopuszcza jednak do postawienia zapytań dodatkowych. Uprawnienie to w pierwszej kolejności przysługuje składającemu zapytanie. Postawienie dodatkowego zapytania nie może trwać dłużej niż 30 sekund, a łączna uzupełniająca odpowiedź na dodatkowe zapytania nie może trwać dłużej niż 5 minut. Dodatkowe zapytania nie mogą wykraczać poza temat zapytania.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Jeśli w regulaminowym czasie 5 minut nie będzie możliwe udzielenie odpowiedzi na wszystkie pytania, minister udzieli na nie odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#AleksanderMałachowski">Pierwsze pytanie pragnie zadać pan poseł Krzysztof Baszczyński z Sojuszu Lewicy Demokratycznej w sprawie środków finansowych dla gmin na realizację podwyżek płac pracowników oświaty w 1997 r. Pytanie skierowane jest do ministra finansów. Odpowie na nie sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów pan Jan Kubik.</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo pana posła o sformułowanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#KrzysztofBaszczyński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Z dniem 1 kwietnia 1997 r. zgodnie z ustaleniami przyjętymi przez Komisję Trójstronną do Spraw Społeczno-Gospodarczych średnioroczny wzrost płac pracowników oświaty w 1997 r. miał wynieść średnio na 1 etat kalkulacyjny 172 zł i 20 gr. Z analizy wdrożonych podwyżek płac wynika, że wysokość ta waha się od 110 do 160 zł średnio na jednego pracownika. Budzi to niezadowolenie pracowników oświaty oraz związków zawodowych, które podejmują negocjacje płacowe z organami prowadzącymi szkoły, zwłaszcza dotyczy to zarządu gmin, gdzie wdrożona podwyżka znacznie odbiega od ustaleń Komisji Trójstronnej.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#KrzysztofBaszczyński">Podczas negocjacji gminy tłumaczą, iż nie otrzymały w subwencji pełnych środków zabezpieczających fundusz płac, w tym środków na podwyżki. Stąd pytam: Czy gminy w subwencjach otrzymały środki na pełną realizację podwyżek płac ustalonych przez Komisję Trójstronną? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów pan Jan Kubik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#JanKubik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Odpowiadając na pytanie pana posła Krzysztofa Baszczyńskiego w sprawie ujęcia w subwencjach środków na podwyżki wynagrodzeń dla pracowników oświaty, wyjaśniam, że zgodnie z przepisami ustawy o finansowaniu gmin podstawą podziału między poszczególne gminy środków przeznaczonych w budżecie państwa na działalność szkół podstawowych jest algorytm określony rozporządzeniem ministra edukacji narodowej, po uprzednim uzgodnieniu ze stroną samorządową, Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. Algorytm zapewnia zobiektywizowany podział środków określonych w ustawie budżetowej, uwzględnia bowiem skalę i strukturę zadań edukacyjnych oraz kwalifikacje zawodowe nauczycieli. Uwzględnia on w swej konstrukcji wskaźniki dotyczące między innymi liczby uczniów, przeciętnej liczebności oddziałów, ukształtowanie sieci szkolnej (szkoły wiejskie o określonej uśrednionej liczebności oddziałów i miejskie), struktury kwalifikacji zatrudnionych nauczycieli wraz z odpowiadającymi tej strukturze przeciętnymi miesięcznymi kwotami środków na ich wynagrodzenia oraz wynikającą z ramowego planu nauczania średnią liczbą godzin lekcyjnych w tygodniu i tygodniowe pensum nauczycieli. Określana przez algorytm liczba nauczycieli wynika z przyjęcia założenia, że na jeden oddział szkolny przypada 1,5 etatu nauczyciela.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#JanKubik">W algorytmie kalkuluje się wynagrodzenia pracowników szkół podstawowych zgodnie z ustaleniami Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych. Środki na planowaną od 1 kwietnia br. podwyżkę płac dla pracowników szkół podstawowych, w kwocie 172 zł i 20 gr na 1 etat kalkulacyjny, zostały w związku z tym zaplanowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w subwencji na zadania oświatowe, o czym gminy zostały poinformowane pismem Ministerstwa Finansów z 29 października ub. r. (numer naszego wystąpienia ST7-440-610/96).</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#JanKubik">Docierające do pana posła informacje o niższych kwotach podwyżek wynagrodzeń mogą być spowodowane wyższą od kalkulacyjnej liczbą zatrudnionych pracowników oświaty, gminy mają bowiem suwerenne prawo do kształtowania wielkości zatrudnienia według własnego uznania.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#JanKubik">Jednocześnie pragnę poinformować, że na ewentualne uzupełnienie ustalanych algorytmicznie kwot subwencji na zadania oświatowe dla poszczególnych gmin przeznaczona została rezerwa ustawowa wynosząca w tym roku 42 136 865 zł. Jest to ok. 0,5% subwencji. Z tej to właśnie rezerwy, po analizie poziomu ponoszonych wydatków bieżących, gminy mogą ubiegać się (po spełnieniu kryteriów określonych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i uzgodnionych z przedstawicielami strony samorządowej) o zwiększenie subwencji na zadania oświatowe związane z prowadzeniem w 1997 r. szkół podstawowych. Natomiast pracownicy zatrudnieni w jednostkach, które zostały przekazane miastom na mocy ustawy z dnia 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych do prowadzenia w formie zadań własnych, nie są zaliczani do państwowej sfery budżetowej. W świetle przepisów art. 22 ust. 1 ustawy „miejskiej” pracownicy zatrudnieni w jednostkach przejętych przez miasta są pracownikami samorządowymi i w związku z tym nie podlegają rygorom wynikającym z wymienionej na wstępie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#JanKubik">O wysokości wynagrodzeń pracowników zatrudnionych w jednostkach prowadzonych przez miasta oraz o ewentualnych podwyżkach płac i terminach ich wprowadzenia decydują gminy, które są organami założycielskimi tych jednostek. Wydatki na ten cel finansowane są z budżetu gmin o statusie miast, które partycypują we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z przejętymi do realizacji zadaniami.</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#JanKubik">Zadania przejęte przez duże miasta jako zadania własne na podstawie ustawy z dnia 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz miejskich strefach usług publicznych, finansowane są ze środków pochodzących z udziałów w podatku dochodowym od osób fizycznych. Wielkość tych środków wynika ze wskaźnika U, który jest określony, dla każdego miasta, w załączniku do tej ustawy. W kalkulacji wskaźnika U dla miasta przyjęto, zgodnie ze wzorem zawartym w art. 28 ust. 1 ustawy, przelicznik dla wydatków płacowych w stosunku do wydatków poniesionych (mnożnik 1,25).</u>
          <u xml:id="u-220.6" who="#JanKubik">Wielkość środków na zadania własne „dużych miast” w każdym kolejnym roku jest uzależniona od wskaźnika U, który jest wielkością stałą oraz od wielkości wpływów podatku dochodowego od osób fizycznych, zaplanowanych w ustawie budżetowej. Udziały miast we wpływach z tego podatku rosną proporcjonalnie do całości wpływów z tego tytułu do budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-220.7" who="#JanKubik">Decyzje dotyczące sposobu wykorzystywania środków przekazywanych dużym miastom w oparciu o ustawy leżą w kompetencjach organów samorządowych. Również decyzje dotyczące podwyżek płac pracowników samorządowych leżą w kompetencji ww. organów, które same decydują o wysokości i terminach podwyżek płac dla swoich pracowników. Miasta nie otrzymują z budżetu państwa dodatkowych środków na podwyżki wynagrodzeń dla pracowników przejętych przez nie jednostek, a zatem ewentualne podwyżki powinny być finansowane z budżetu miasta. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Baszczyński, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#KrzysztofBaszczyński">Co prawda pan minister odpowiedział, iż 172 zł subwencji zostało zarezerwowane, ale przy okazji podniósł temat dotyczący ustawy o wielkich miastach. Nie bardzo rozumiem wobec tego, jak to jest, jeżeli z jednej strony jest Karta nauczyciela i zarządzenie płacowe, które mówią o tym, iż sprawy płacowe, bez względu na to, kto jest organem prowadzącym, reguluje państwo, a z drugiej strony pan twierdzi, że te sprawy w stosunku do pracowników w wielkich miastach reguluje samorząd - co do terminu i co do wysokości. Tego już w ogóle nie rozumiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy są jeszcze dodatkowe pytania?</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Wujec, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#HenrykWujec">Panie Ministrze! Proszę o wyjaśnienie, czy to nie jest tak, że posłowie koalicji rządowej, głosując za przyjęciem ustawy budżetowej pół roku temu, a wcześniej odrzucając wnioski o większą subwencję oświatową, przyjęli tym samym taką skalę podwyżek, jaka im się w tym momencie nie podoba? Członkowie Związku Nauczycielstwa Polskiego również głosowali tak samo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Eugeniusz Januła, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#EugeniuszJanuła">Trzeba podziękować posłom opozycji, że nie podpowiedzieli na czas, ile ma wynosić podwyżka. Ale a propos, panie ministrze, chciałem wróciłem do wskaźnika w stosunku do dużych miast. Czy on jest prawidłowo, zdaniem pana ministra, naliczony? Bo właśnie ze strony wielkich miast, które funkcjonują w oparciu o ustawę, są stałe zarzuty, że wskaźnik ten nie jest prawidłowo naliczony. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Krzysztof Budnik, proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#KrzysztofBudnik">Panie Ministrze! Nauczyciele to grupa zawodowa, która nie uczestniczy we wzroście gospodarczym ostatnich lat. Należy oddać hołd tym osobom, że mimo tak niskich wynagrodzeń jednak wychowują i uczą nasze dzieci. Mam pytanie, czy są szanse, aby nauczyciele, również w relacji do innych zawodów, zwłaszcza wymagających wyższego wykształcenia, mieli godziwe, porównywalne wynagrodzenia? Odpowiadając panu posłowi Janule, chciałbym wskazać, że składaliśmy wnioski o większe środki finansowe na edukację i oświatę, bardzo konkretne, ale zostały odrzucone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Stefan Ceranka, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#StefanCeranka">Panie Ministrze! W związku z tym, co pan powiedział, jakie działania prawne należy podjąć, żeby te środki gminy przekazywały pracownikom oświaty? Chodzi mi o działania prawne. I jeszcze drugie pytanie, czy gminy, które nie wykorzystały tych środków, przekazują je do budżetu państwa, czy nie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanka Krystyna Łybacka, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#KrystynaŁybacka">Panie Ministrze! Wynegocjowany w Komisji Trójstronnej poziom średniorocznego wzrostu płac wynosił, sam pan to przyznał, 172,20 zł. Ustawa oświatowa z jednej strony, a Karta nauczyciela z drugiej regulują relacje między organem prowadzącym szkoły, jakim jest gmina czy duże miasto, i organem nadzorującym. W obu tych aktach prawnych zapisano rzecz następującą: gmina może podnieść wysokość wynagrodzeń, nigdzie natomiast nie ma zapisu ustawowego: gmina nie może wywiązać się z wysokości ustalonych wynagrodzeń. Zatem pytam, kto jest odpowiedzialny za to, że przeciętny wzrost płac wahał się w granicach od 110 zł do 160 zł? Panie ministrze, etaty kalkulacyjne mogą być zawyżone w kilkudziesięciu gminach. Ale jeżeli w całej Polsce to jest od 110 do 160 zł, to nie uwierzymy, że we wszystkich szkołach w Polsce jest więcej pracujących nauczycieli aniżeli etatów kalkulacyjnych. Zatem proste pytanie, kto ponosi odpowiedzialność za niewywiązanie się z ustaleń Komisji Trójstronnej?</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#KrystynaŁybacka">A panu posłowi Wujcowi chcę odpowiedzieć, że to właśnie państwo optowaliście za tym, aby zostawić całkowitą dowolność samorządom w ich relacjach ze szkołami. Okazuje się, że mieliśmy rację, iż przyjęliśmy regulacje ustawowe, które zawierają m.in...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#AleksanderMałachowski">Czas, pani posłanko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#KrystynaŁybacka">...stosunki między samorządami a szkołami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#AleksanderMałachowski">Bardzo proszę o szanowanie regulaminowego czasu.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Jan Świrepo, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#JanŚwirepo">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Czy istnieje pełne pokrycie w budżecie państwa w związku z przyjętą przez Komisję Trójstronną podwyżką dla oświaty? Czy jest panu znana różnica między etatami, jak wynika z dyskusji, rzeczywistymi a kalkulacyjnymi w skali kraju? Czy gminy otrzymują w terminie i w pełni subwencje na oświatę zgodnie z wyliczeniami? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, pan poseł Kracik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#StanisławKracik">Panie Ministrze! Uchwalaliśmy niedawno w trybie pilnym, w ciągu jednego posiedzenia, specjalną ustawę umożliwiającą uzyskanie przez gminy ekstratranszy na pokrycie owych jednorazowych wyrównań wynagrodzeń. Pytam, kto się pomylił w szacunkach? Nie jest obowiązkiem posłów znać szacunki, ale ktoś ze strony związkowej negocjował. W tym pytaniu kryje się równocześnie odpowiedź dla pani posłanki Łybackiej. Nie ma bowiem pani posłanka racji, mówiąc, że jest to jakaś zła lub dobra wola gminy. To w ogóle nie jest tak, pani poseł, to tylko działa ta specjalna ustawa, którą uchwaliliśmy, w której wy lub ktoś inny pomyliliście się w szacunkach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł Stanisław Wiśniewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#StanisławWiśniewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jutro odbywa się posiedzenie Komisji Trójstronnej, która m.in. ma dokonać oceny zawartego porozumienia dotyczącego płac pracowników sfery budżetowej na rok 1997.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#StanisławWiśniewski">Moje pytanie zmierza w takim kierunku. Przecież pan minister bardzo dobrze wie, że ustalenia Komisji Trójstronnej zawierane pomiędzy pracodawcami, związkami zawodowymi i przedstawicielami rządu mają moc obowiązującą. Jak się ma w takim razie ustalenie z sierpnia ub. r., kiedy był przyjmowany budżet państwa w roku 1997, do tego, że w tej chwili przewodniczący Związku Nauczycielstwa Polskiego po raz wtóry w trakcie posiedzenia Komisji Trójstronnej sygnalizuje niewywiązywanie się rządu z ustalenia przyjętego w sierpniu ub. r. Jest zasadnicze pytanie, o czym mówiła też pani poseł Łybacka: Kto w rządzie ponosi odpowiedzialność za niewywiązywanie się z tych ustaleń przyjętych w ramach Komisji Trójstronnej?</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Ireneusz Skubis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#IreneuszSkubis">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Już z doświadczenia i z tej sali w ogóle wiem, że jak nie wiadomo, o co chodzi, to chodzi o pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#IreneuszSkubis">Pytanie moje, tak jak pytania koleżanek i kolegów, dotyczy podwyżek dla nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#IreneuszSkubis">Wydaje mi się, że jedynym źródłem wyrównania i załatwienia tej sprawy jest ewentualna nadwyżka budżetowa. Czy w związku z tym rząd przewiduje dodatkowe wpływy do budżetu państwa, które by spowodowały nadwyżkę budżetową, a w konsekwencji zaspokojenie żądań nauczycieli i sfery budżetowej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#MarekBorowski">Proszę, pan poseł Wujec, w trybie sprostowania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#HenrykWujec">W trybie sprostowania, ponieważ pani poseł Łybacka niedokładnie zacytowała moje słowa. Ja mówiłem o subwencji oświatowej, którą my postulowaliśmy na poziomie 7,5%, a została przegłosowana, również głosami koalicji, w tym Związku Nauczycielstwa Polskiego i OPZZ, w wysokości 6,6%, co stanowi 5 bln zł mniej, co powoduje, że te podwyżki są niższe o kilkadziesiąt złotych. Jestem za tym, żeby pozostawiać uprawnienia samorządom, ale dać im możliwości, żeby mogły to realizować. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#KrystynaŁybacka">Bardzo przepraszam, w tym roku wynosi to 7,32%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#MarekBorowski">Pan prezes Wesołowski chciałby jeszcze przed odpowiedzią pana ministra to wyjaśnienie poczynić?</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę, tylko krótkie wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#MarekBorowski">Wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#ZbigniewWesołowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo za umożliwienie podania jednego komunikatu.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#ZbigniewWesołowski">W związku z sytuacją, jaka się wytworzyła, i z tymi kontrowersjami, prezes Najwyższej Izby Kontroli zatwierdził tematykę kontroli doraźnej pod tytułem „Realizacja zadań w sferze budżetowej rządowej w zakresie zmian wynagrodzeń pracowników szkół i placówek w 1997 r.”. W związku z tym chcemy w trybie bardzo szybkim — jak na nasze możliwości — do końca lipca dać państwu odpowiedź — na tyle, na ile to będzie możliwe — w sprawie tych przyczyn.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#ZbigniewWesołowski">Zamierzamy właśnie skontrolować i podjąć działania kontrolne w Ministerstwie Edukacji Narodowej (nie chcę w tej chwili wnikać w szczegóły, jakie tematy) i w Ministerstwie Finansów. Jeśli zajdzie potrzeba, żeby „zejść” do organów prowadzących, to niestety, moglibyśmy to zrobić dopiero po wakacjach, ale w końcu lipca dalibyśmy tutaj odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan minister Kubik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#JanKubik">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Odpowiadając na zapytanie starałem się dość szczegółowo odpowiedzieć panu posłowi Baszczyńskiemu, czy jest tak, że rezerwa ustalona w budżecie państwa na część subwencji w ramach budżetów samorządowych nie jest wystarczająca? Oświadczyłem, że jest i ona wynosi 42 136 tys. zł, co stanowi 0,5% subwencji oświatowej. Jeszcze raz przypomnę, że Ministerstwo Finansów wystąpiło do wszystkich gmin z informacją z 29 października ubiegłego roku, że wynagrodzenie dla nauczycieli przewidziane jest w wysokości 172 zł., jak to zostało zawarte w porozumieniu trójstronnym pomiędzy związkami zawodowymi i komisją. Jednocześnie chcę wyjaśnić, że pytania związane ze sprawami płacowymi powinny być kierowane do ministra edukacji narodowej, bo on jest właściwym ministrem. Natomiast minister finansów jest właściwym ministrem, jeśli chodzi o zabezpieczenie środków. Odpowiadam, że środki takie zostały zabezpieczone.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#JanKubik">Jeśli pan marszałek pozwoli w dalszej części, to bardzo będę wdzięczny, a jeżeli nie, to pokrótce spróbuję...</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nic nie słyszymy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#MarekBorowski">Tak, panie ministrze, trzeba się starać w pięciu minutach jakoś zamknąć odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#JanKubik">Jeszcze raz chcę podkreślić, że sprawami płacowymi bezpośrednio zajmuje się Ministerstwo Edukacji Narodowej. Skala podwyżek w budżecie a skala podwyżek dla nauczycieli. Proszę państwa, jest Komisja Trójstronna, która określa...</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Określiła.)</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#JanKubik">Generalnie określiła i jednocześnie przyjęto, jaki należy ten wskaźnik utrzymać. W dodatku mogą występować w niektórych gminach niedobory tych środków. Jeszcze raz powtarzam, że są przewidziane na to środki w rezerwie budżetowej, o których uruchomienie gminy mogą występować za pośrednictwem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Oczywiście nie będzie takiej możliwości, jak przedstawił to któryś z panów posłów zadając pytanie: Co będzie, jeśli te środki nie zostaną wykorzystane? Rezerwę się uruchamia w takiej wysokości, jaka jest potrzeba. Czy środki, które są przekazywane z budżetu państwa w ramach subwencji oświatowej, są rytmicznie przekazywane? Tak — odpowiadam. One są rytmicznie przekazywane i zgodnie z przyjętymi zasadami. Czy te środki wystarczają na bieżące pokrycie wydatków? W takiej transzy, jaka została ustalona z resortem edukacji narodowej, te środki co miesiąc są przekazywane na rzecz budżetów samorządowych i dla wielkich miast, których to udział w podatku dochodowym od osób fizycznych to zabezpiecza. Nie spotkałem się z tym w bieżącym roku, poza może jednym czy dwoma przypadkami, kiedy ze względów technicznych mogły te środki być przekazane z jedno-, czy dwudniowym opóźnieniem. Tak więc te środki są realizowane w takiej wysokości, jak to zostało uzgodnione z resortem edukacji narodowej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do drugiego zapytania.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#MarekBorowski">Proszę panią poseł Irenę Petrynę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#IrenaPetryna">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jakie działania podejmie rząd w celu wyrównania statusu edukacyjnego dzieci i młodzieży ze wsi i małych miast, a zwłaszcza z województw, w których trudna sytuacja materialna i społeczna rodziców jest wynikiem m.in. dużego bezrobocia, a także słabej kondycji ekonomicznej gmin?</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#IrenaPetryna">I drugie pytanie. Jakie będą podejmowane przedsięwzięcia w zakresie pomocy materialnej uczniom, w szczególności ze szkół ponadpodstawowych i wyższych uczelni? To też dotyczy oczywiście małych środowisk. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada z upoważnienia prezesa Rady Ministrów minister edukacji narodowej pan Jerzy Wiatr.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#JerzyWiatr">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie, które pani posłanka zadała w imieniu swoim i trzech posłów, dotyka bardzo złożonej kwestii, wykraczającej z całą pewnością poza zakres funkcjonowania Ministerstwa Edukacji Narodowej, chociaż ministerstwo podejmuje również i w tym zakresie określone działania. Jest oczywiste, że w kraju takim jak Polska, o średnim, mówiąc optymistycznie, poziomie w skali światowej rozwoju ekonomicznego, o ukształtowanych przez stulecia dysproporcjach między wsią i miastem, różnice szans edukacyjnych między młodzieżą wiejską i miejską są znaczne. Wprawdzie prowadzone ostatnio badania wskazują, że różnice te występują ostrzej w zależności od sytuacji materialnej rodziny niż od miejsca zamieszkania, inaczej mówiąc, że szanse edukacyjne i w konsekwencji szanse życiowe młodzieży bardziej różnicuje fakt urodzenia się w rodzinie niezamożnej niż w rodzinie wiejskiej, niemniej jednak prawdą jest również to, że skoncentrowanie dużej liczby rodzin niezamożnych w środowiskach wiejskich, a także połączenie niskiego poziomu zamożności i strukturalnego upośledzenia kulturalnego wsi w stosunku do skupisk miejskich, a zwłaszcza wielkomiejskich, stwarza dla młodzieży wiejskiej szczególnie wielkie problemy.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#JerzyWiatr">Sprawy te nie pojawiają się w Wysokiej Izbie po raz pierwszy. Były one niedawno, 3 i 4 kwietnia br., przedmiotem dyskusji na wyjazdowym posiedzeniu Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego w woj. olsztyńskim. Przedstawiony został wówczas dezyderat nr 12, uchwalony 23 kwietnia, na który Ministerstwo Edukacji Narodowej łącznie z Ministerstwem Finansów oraz z Ministerstwem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej udzieliło odpowiedzi. Odpowiedź ta została przyjęta. Nie chciałbym w związku z tym wracać do kwestii, które już były przedmiotem rozważań Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#JerzyWiatr">Jest oczywiste, że w ogóle wieś, a w szczególności młodzież wiejska znacznie ucierpiały w pierwszym okresie transformacji ustrojowej. Dotyczy to także zakresu edukacji. Przykładowo dostępność placówek wychowania przedszkolnego ostro zmniejszyła się w latach 1989–1993, kiedy to 4695 placówek przedszkolnych uległo likwidacji. Proces ten nie zakończył się, niestety, w 1993 r. Potem do 1996 r. trwał dalszy, chociaż wolniejszy, spadek liczby tych placówek; w tym okresie zlikwidowano ich 542. Udało nam się zahamować ten proces, ale nie udało się odwrócić go całkowicie. Trzeba przy tym powiedzieć, że proces ten jest wyraźniejszy na wsi niż w mieście, wskaźniki udziału w wychowaniu przedszkolnym dzieci wiejskich są niższe. Słowem, mamy do czynienia z wyraźnym upośledzeniem wsi już na tym najniższym poziomie edukacji. To samo dotyczy późniejszych faz.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#JerzyWiatr">Co w takim razie zostało zrobione i co się robi w tym zakresie? Zostały wyasygnowane środki, kierowane w ramach możliwości budżetowych na cel, jakim jest poprawienie sytuacji edukacyjnej młodzieży wiejskiej. Częściowo udało nam się odbudować, tylko częściowo, pozaszkolne zajęcia sportowe i turystyczne. W 1996 r. na ten cel przeznaczono 2 mln zł, które poszły na doposażenie szkół, zwłaszcza wiejskich i małomiasteczkowych, w sprzęt sportowy. Podjęliśmy akcję sportowych wakacji, letnich obozów wypoczynkowych i szkoleniowych. W ubiegłym roku objęło to 158 tys. dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#JerzyWiatr">Ostatnio wprowadzono formy pomocy materialnej, w tym stypendium prezesa Rady Ministrów dla najlepszego ucznia każdej publicznej szkoły średniej, po jednym z każdej publicznej szkoły średniej. Ta forma pomocy będzie chyba najbardziej odczuwalna właśnie w środowiskach wiejskich, gdzie jest ona szczególnie potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#JerzyWiatr">W tym i w następnych latach przewidujemy odpowiedni wzrost środków na oświatę wiejską. Algorytm przewiduje pewnego rodzaju uprzywilejowanie w potraktowaniu szkół wiejskich, chociaż zdaję sobie sprawę z tego, że cały czas mówimy o podziale środków, które są niewystarczające w stosunku do potrzeb. Ale o tym dobrze Wysoka Izba wie.</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#JerzyWiatr">Jeśli idzie natomiast o rozdział tych środków, i to środków rosnących, wieś jest z pewnością raczej w lepszej, relatywnie biorąc, pozycji niż miasto, a to dlatego że dostrzegamy potrzebę szczególnego kierowania środków dla polepszenia sytuacji młodzieży wiejskiej.</u>
          <u xml:id="u-256.7" who="#JerzyWiatr">Aby nie przedłużać tej odpowiedzi, powiedziałbym w ten sposób: zdajemy sobie sprawę z tego, że sytuacja jest niezwykle poważna, doceniamy inicjatywy, które wypływają z Wysokiej Izby, by sytuację tę poprawić. Ale mamy tu do czynienia z dwiema barierami, z których Wysoka Izba i posłowie zadający to pytanie z całą pewnością zdają sobie sprawę.</u>
          <u xml:id="u-256.8" who="#JerzyWiatr">Pierwsza bariera ma charakter strukturalny, powiedziałbym: historyczny. To nie w ciągu paru lat czy nawet 10-lecia powstała ta głęboka dysproporcja, jaka istnieje w Polsce między wsią a miastem. Jest ona produktem całej naszej historii. W związku z tym żaden rząd nie może w sposób odpowiedzialny sformułować programu likwidacji tej dysproporcji w ciągu 4 czy nawet 10 lat, bo na usunięcie tego, co się ukształtowało przez stulecia naszej historii, potrzeba będzie co najmniej dziesięcioleci. To jest pierwsze ograniczenie.</u>
          <u xml:id="u-256.9" who="#JerzyWiatr">I drugie ograniczenie. Wszystko, co robimy, robimy w granicach możliwości budżetowych państwa. Możliwości te zwiększają się w związku ze wzrostem produktu krajowego, ale nie są nieograniczone. W konsekwencji, aczkolwiek oświata wiejska jest traktowana ze szczególną troską, to jednak możliwości wspierania jej finansowo z budżetu państwa są ograniczone, i pozostaną ograniczone tak długo, jak długo Polska nie osiągnie znacznie wyższego poziomu zamożności.</u>
          <u xml:id="u-256.10" who="#JerzyWiatr">Powierzenie samorządom zarządu szkół podstawowych, a więc przekazanie władzy lokalnej bezpośredniej kompetencji w tym zakresie, pomaga wsi, zwłaszcza że pozwala na wyzwolenie inicjatyw, podejmowanie słuszniejszych decyzji, oszczędniejsze i bardziej racjonalne wykorzystywanie środków.</u>
          <u xml:id="u-256.11" who="#JerzyWiatr">Ale równocześnie zdajemy sobie sprawę z tego, że te samorządy też funkcjonują przy ograniczonym budżecie. Usamorządowienie oświaty nie zmniejszyło środków, ale przecież w sposób oczywisty uświadomiło wszystkim, w tym działaczom samorządowym, z jakimi dylematami boryka się Polska, jeśli idzie o sfinansowanie rozwoju oświaty w ogóle, w tym oświaty wiejskiej. Jej potrzeby są oczywiste, ale tak wielkie, że byłaby nieodpowiedzialnością zapowiedź doprowadzenia do stanu całkowicie zadowalającego w jakimkolwiek dającym się przewidzieć, niedalekim więc czasie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#MarekBorowski">Mam zapisanych następujących posłów: Ireneusz Skubis, Tadeusz Sławecki, Ryszard Kalbarczyk, Krzysztof Budnik, Eugeniusz Januła, Stefan Ceranka, Krzysztof Dołowy, Henryk Wujec, Ryszard Nowak, Stanisław Kracik, Jan Zaciura, Stanisław Rusznica i pani poseł Krystyna Łybacka?</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#MarekBorowski">Ktoś jeszcze? Może jeszcze raz przeczytam, bo nie chciałbym kogoś opuścić. Przepraszam, że tylko nazwiska będę czytał.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A na lewo pan nie spojrzy?)</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ani w lewo, ani w prawo.)</u>
          <u xml:id="u-257.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Do przodu.)</u>
          <u xml:id="u-257.6" who="#MarekBorowski">Posłowie: Skubis, Sławecki, Kalbarczyk, Budnik, Januła, Ceranka, Dołowy, Wujec, Nowak, Kracik, Zaciura, Rusznica, Łybacka, Świrepo, Tomaszewski.</u>
          <u xml:id="u-257.7" who="#MarekBorowski">Czy jeszcze ktoś? Pani poseł Petryna też? Pani poseł będzie chciała wystąpić pierwsza? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-257.8" who="#MarekBorowski">Proszę jeszcze o króciutki komunikat pana posła sekretarza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#WitoldFirak">Zebranie delegacji do Polsko-Litewskiego Zgromadzenia Poselskiego odbędzie się dziś o godz. 15.40 w sali nr 102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł Petryna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#IrenaPetryna">Dziękuję bardzo za wypowiedź, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#IrenaPetryna">Mam konkretną sprawę. W tym roku w budżecie państwa zostały wydzielone środki na pomoc stypendialną. Pytanie: Czy w następnych latach również będą wydzielone takie środki - ale powiadam: wydzielone - i jak one będą kierowane do środowisk najbiedniejszych? Myślę tu o środowiskach popegeerowskich, gdzie często jest tak, że w rodzinie i matka, i ojciec korzystają z zasiłków socjalnych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Skubis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#IreneuszSkubis">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Najpierw sprostowanie. Pytanie, na które odpowiadał pan minister Wiatr, skierowaliśmy na ręce prezesa Rady Ministrów Włodzimierza Cimoszewicza. Skoro przyjął na siebie ciężar odpowiedzi pan minister, to musi się uporać i z dodatkowymi pytaniami. Powtarzam: skierowaliśmy na ręce prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#IreneuszSkubis">Przechodzę do pytania. W kolejnych exposé premierów oraz w ostatnim materiale przedłożonym Sejmowi przez rząd: Założenia długofalowej polityki edukacyjnej państwa, autorzy deklarują, że w ciągu najbliższych kilku lat na obszary wiejskie, do małych miast i regionów wielkoprzemysłowych skierują główny wysiłek państwa w zakresie wsparcia i doskonalenia oświaty. Pytanie: Dlaczego nie wskazuje się żadnych konkretnych długofalowych rozwiązań, lecz pozostaje się ciągle na etapie deklaracji i działań doraźnych czy wręcz pozornych? Nie mówi się, jak dzisiaj rozwiązać problemy związane z różnicą między poziomem szkół wiejskich, prowincjonalnych a szkół wielkomiejskich. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Sławecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#TadeuszSławecki">Panie Ministrze! Nawiązując do ostatniego dezyderatu komisji, chciałbym zadać następujące pytanie: Czy rząd rozważał możliwość stworzenia systemu wspierania, na przykład poprzez kredytowanie i częściowe dotowanie, budownictwa oświatowego na wsi, tak jak ma to miejsce w przypadku budowy obiektów sportowych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kalbarczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#RyszardKalbarczyk">Panie Ministrze! Moje pytanie będzie dotyczyło studiów wyższych. Jak wiadomo, studiuje co dwudzieste dziecko ze środowiska wiejskiego. Z dostępnych danych wynika, że w woj. warszawskim, poznańskim jest najniższy wskaźnik bezrobocia. Na jednym z posiedzeń komisji edukacji ministerstwo poinformowało posłów o zamiarze wprowadzenia pilotażowo w tych właśnie województwach preferencyjnych kredytów dla studentów. Pytanie: Czy w dalszym ciągu rząd uważa, że w tych województwach należy wprowadzić tego typu pilotaż? Czy była rozważana propozycja, ażeby pilotaż dotyczący preferencyjnych kredytów dla studentów obejmował województwa o dużym bezrobociu, gdzie średnia płaca jest niższa od krajowej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Budnik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#KrzysztofBudnik">Niedawno została ujawniona informacja, że ok. 70% polskiej młodzieży uczy się zawodów, które nie mają żadnych szans na rynku pracy. Mam w związku z tym pytanie: Jakie szanse na dobry zawód mają dzieci mieszkające na wsi? Czy Ministerstwo Edukacji Narodowej zadbało o to, aby również taką informacją dysponować i na jej podstawie kształtować swoją politykę edukacyjną? Zwłaszcza na wsi i w małych miasteczkach szkoła powinna pełnić nieco szersze funkcje, nie ograniczać się tylko do dostarczania wiedzy. Szkoła powinna być pewnym centrum kulturowym, oddziaływającym również na rodziny dzieci wiejskich, bo wtedy mają one większe szanse cywilizacyjne. Jakie działania podejmuje Ministerstwo Edukacji Narodowej, aby szkoły wiejskie pełniły takie funkcje w tych środowiskach? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#EugeniuszJanuła">Panie Ministrze! Na podstawie dotychczasowych wypowiedzi zdążyłem się zorientować, że ministerstwo problem dostrzega. W krajach sąsiednich stosuje się następujące formy wyrównywania statusu edukacyjnego: przede wszystkim zajęcia fakultatywne i różnego rodzaju koła zainteresowań. Do tego są potrzebne dwie rzeczy: pieniądze i kadry. W związku z tym chciałbym zapytać pana ministra, czy my w najbliższych latach możemy stosować tego typu rozwiązania, które w sąsiednich krajach zdały dosyć dobrze egzamin. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Ceranka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#StefanCeranka">Panie ministrze, w świetle tego, co usłyszałem, mam jedno pytanie: Kto dzisiaj odpowiada za politykę edukacyjną młodego pokolenia: samorząd, MEN, a może wolny rynek? Tym pytaniem sprawy dzisiejszej tu nie załatwimy, potrzebna nam jest debata sejmowa. Te działania przedstawione dzisiaj przez pana ministra problemu nie rozwiązują. Jako młody nauczyciel ileś lat temu interesowałem się tym problemem, i co? - Nic. Spadek liczby przedszkoli jest dowodem, że również nie wyrównujemy poziomu edukacyjnego. Jaki program ma ministerstwo, żeby te sprawy zrealizować? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Dołowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#KrzysztofDołowy">Panie Ministrze! Oprócz rozwiązań, które wymagają dużych nakładów finansowych, są inne rozwiązania, które w skali ministerstwa nie wymagają takich nakładów, a przede wszystkim produkcja materiałów, które umożliwiają samokształcenie; i na wideo, i na innych środkach nowoczesnych można nagrać dobre lekcje, zrobić dobre pokazy - i to będzie łatwo dostępne dla młodzieży w ośrodkach, gdzie nie ma dobrych nauczycieli. I druga sprawa, jeżeli selektywnie znajdziemy sposób na stypendia dla zdolnej młodzieży w takich ośrodkach, to znacznie zniwelujemy różnice w wykształceniu - to również nie wymaga bardzo dużych nakładów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wujec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#HenrykWujec">Gorsze warunki nauczania dzieci wiejskich to bardzo trudny i bolesny temat. Każdy, kto startował w środowisku wiejskim, o tym wie. I właściwie problem jest w szkołach podstawowych na wsi, w mniejszym stopniu dotyczy to szkół średnich i wyższych. Od tego się zaczyna. I pytanie: Czy to nie jest tak, właśnie przed chwilą o tym dyskutowaliśmy, że niskie płace nauczycieli, że jakiekolwiek zakłócenia w tych wypłatach, podwyżkach powodują, że odchodzą kadry wysoko kwalifikowane i potem to skutkuje tym, że poziom nauczania dzieci wiejskich jest znacznie niższy niż dzieci w mieście i w ten sposób hamuje się rozwój talentów, blokuje się dostęp młodzieży wiejskiej na studia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Nowak. Nie widać...</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kracik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#StanisławKracik">Panie Ministrze! Ja byłem w Olsztyńskiem na tym wyjazdowym posiedzeniu komisji, o którym pan mówił. Widziałem biedne dzieci, rodziny, ale widziałem tam schludność, godność, pewien rodzaj dumy. Nawiązując do pytania, tak jak zostało ono wydrukowane w materiałach sejmowych, chciałbym zapytać, czy ministerstwo posiada taki katalog, taki opis, co to jest status edukacyjny, jakie kryteria, jakie parametry powinny być opisem tego statusu. Bo my ciągle właściwie mówimy o intuicjach, mówimy: na wsi to jest bieda, w mieście to jest dobrze. Widziałem w strefach miejskich smutne, straszne szkoły. W związku z tym ja również mam pytanie - to nie jest pytanie o Polskę zieloną i Polskę pozostałą, to jest pytanie o Polskę - czy posłowie zadający to pytanie pomagali panu w tej kadencji, aby ten stan zmienić? Bardzo przepraszam, panie ministrze, wiem, że jest po czasie, ale pan powiedział, że udało się wam zahamować proces zamykania przedszkoli w gminach. Chciałbym wiedzieć, jak to zrobiliście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Zaciura.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#JanZaciura">Panie Ministrze! W ustawie o systemie oświaty od 1991 r. nieprzerwanie był i teraz pozostał zapis zobowiązujący do wyrównywania szans edukacyjnych. Moje pytanie praktycznie składa się z dwóch części.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#JanZaciura">Po pierwsze, dlaczego dopiero teraz, faktycznie po posiedzeniu komisji sejmowej, doszło do powołania zespołu międzyresortowego, który, jak rozumiem, przygotuje jakiś raport w tej kwestii? I po drugie, czy to zadanie, panie ministrze, jest możliwe do zrealizowania wyłącznie przez ministra edukacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Rusznica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#StanisławRusznica">Panie Ministrze! Chciałbym wrócić jeszcze do sprawy zajęć sportowych, do sprawy zajęć pozalekcyjnych w ogóle.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#StanisławRusznica">W ubiegłym roku było tak, że ministerstwo za pośrednictwem kuratoriów przeznaczało określone pieniądze, wydzielone na tę część edukacji, i po zawarciu umów z gminami wspomagało te zajęcia sportowe i zajęcia pozalekcyjne. Później, gdy okazało się, że ma być wprowadzona trzecia godzina wychowania fizycznego, te pieniądze praktycznie zostały wykorzystane na ten cel, a na zajęcia lekcyjne brakło pieniędzy. Czy pan minister nie sądzi, że należałoby powrócić do sytuacji, jaka była poprzednio, i wręcz nawet zwiększyć ilość tych pieniędzy w kuratoriach, które mogłyby wspomóc wspólnie z gminami tę działkę i w ten sposób zlikwidować pewne niedomogi oświaty wiejskiej oraz zlikwidować, częściowo przynajmniej, tę patologię społeczną wśród dzieci i młodzieży, jaka w tej chwili istnieje w środowiskach wiejskich? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Łybacka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#KrystynaŁybacka">Panie Ministrze! Szanowne Koleżanki i Szanowni Koledzy! Ja chciałabym zerwać raz na zawsze ze stereotypem szkoły wiejskiej, szkoły zaniedbanej, szkoły nie doinwestowanej, szkoły, w której się uczy gorzej. Ilekroć zdarza mi się w moim okręgu wyborczym, w Poznańskiem, odwiedzać szkoły wiejskie i małomiasteczkowe, to właśnie tam przede wszystkim widzę ogromne zaangażowanie nauczycieli, tam widzę ogromne zaangażowanie gmin. Uważam, że poza środkami, które są niezbędne, trzeba również włączyć do tej sprawy wyrównania szans edukacyjnych samorządy. Stąd pytanie, panie ministrze: Czy w tym zespole międzyresortowym są także przedstawiciele samorządów? Czy uważa pan, że ustawowe regulacje stanowiące zachętę dla nauczycieli, żeby podejmowali pracę na wsi, są wystarczające? - ponieważ to nauczyciele, pełni inwencji, pełni zapału, będą podnosili poziom, wyrównywali szanse.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Świrepo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#JanŚwirepo">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Czy pan minister mógłby wyjaśnić, jak wygląda obecnie szansa edukacyjna młodzieży wiejskiej w szkołach średnich i wyższych? Czy udział młodzieży wiejskiej pobierającej naukę rośnie, czy maleje? Jeżeli maleje lub jest niski, to czy istnieje rządowy program wyrównywania szans? Przyjmując tezę pana ministra, że szanse edukacyjne rosną wraz z zamożnością, czy na tej podstawie można określić, czy wieś jest bogata, czy biedna? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! W ostatnim okresie uwidacznia się znaczący udział społeczności lokalnej w poprawie bazy oświatowej na wsi. Jaki procent środków inwestycyjnych, przewidzianych na cele oświatowe, przeznaczany jest na pomoc budżetu dla tego środowiska?</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#TadeuszTomaszewski">I drugie pytanie: Czy w założeniach do budżetu państwa na rok 1998 resort przewidywał środki na doposażenie szkół w sprzęt sportowy oraz na prowadzenie zajęć pozalekcyjnych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Mączka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#ZbigniewMączka">Panie Ministrze! Jak wszyscy wiemy, a pan pewnie wie znacznie lepiej ode mnie, stan reformowania oświaty to stan ciągły - trwa to od początku świata, przynajmniej w Polsce, i pewnie dalej tak będzie trwał. W związku z tym chciałbym usłyszeć od pana, jaki jest aktualny stan poglądów w ministerstwie na kwestię, dokąd ma zmierzać nasza oświata, począwszy od tych jej najniższych, pierwszych szczebli, aż do poziomu uniwersyteckiego.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#ZbigniewMączka">Ponadto chciałbym szczególnie się dowiedzieć, czy w ramach reformowania oświaty programy nadal będą nakierowane na encyklopedię fakcików i będziemy wciąż akceptowali brak nacisku na rozwijanie umiejętności przydatnych, na przykład na nauczanie języków obcych.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#ZbigniewMączka">I ostatnia sprawa - rozmieszczenie szkół na terenie kraju, w tym poglądy rządu na temat uniwersytetów rzeszowskiego i białostockiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Nowak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#RyszardNowak">Panie Ministrze! Jestem posłem ziemi jeleniogórskiej i stwierdzam, że młodzież z wiosek i małych miasteczek woj. jeleniogórskiego ma utrudniony dostęp do nauki. Dzieci te często od najmłodszych lat muszą chodzić lub dojeżdżać do oddalonych placówek oświatowych. Szkoły wiejskie i małomiasteczkowe naszego województwa są o wiele skromniej wyposażone w pomoce naukowe, a poziom nauczania w nich odbiega od poziomu reprezentowanego w szkołach miejskich, mimo bardzo dużego zaangażowania się nauczycieli. W związku z powyższym proszę o odpowiedź na pytanie: Co zamierza zrobić rząd, aby zwiększyć szanse w dostępie do nauki młodzieży mieszkającej w wioskach i małych miasteczkach woj. jeleniogórskiego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Pawłowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#ReginaPawłowska">Panie Ministrze! Mam takie pytanie: Jakie jest stanowisko rządu w świetle oporu rodziców i wielu protestów przeciwko likwidacji szkół niepełnoklasowych? — bo z jednej strony chcemy podwyższać standard nauczania, a z drugiej jednak samorządy stoją przed dylematem likwidacji szkół i zdecydowanego oporu rodziców przeciwko likwidacji tych szkół. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#MarekBorowski">Na tym lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł Zajączkowska - pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#MariaZajączkowska">Dwa krótkie pytania. Panie ministrze, jaki procent młodzieży wiejskiej kończy szkołę średnią i szkoły wyższe? I drugie pytanie. Tutaj mówimy o bardzo nierównym starcie młodzieży wiejskiej. Chciałabym się dowiedzieć, czy ministerstwo zamierza finansować na przykład takie... Proszę wybaczyć, ale może państwo posłowie, którzy stykają się ze szkołami miejskimi, nie wiedzą, że część szkół wiejskich jeszcze na przykład nie ma sanitariatów w budynkach. Chciałabym się dowiedzieć, kiedy wyjdziemy z tego kręgu i szkoły wiejskie będą miały chociażby tyle, że we wszystkich będą sanitariaty? I skąd na to pieniądze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#MarekBorowski">Czy już wszyscy? Wszyscy.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę, panie ministrze, ma pan pięć minut.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#komentarz">(Poseł Ireneusz Skubis: Aż 5 minut.)</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#MarekBorowski">Proponuję, panie ministrze, żeby w każdym razie odpowiedzieć na pytanie pani poseł Petryny, zadane jako pierwsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#JerzyWiatr">Panie marszałku, dopuścił pan kilkanaście pytań - nie sądzę, żeby możliwe było udzielenie na nie odpowiedzi w ciągu 5 minut. Ale pan marszałek postąpi, jak pan będzie uważał, może mi pan odebrać głos w dowolnym momencie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#MarekBorowski">Nie, nie, panie ministrze. Pragnę wyjaśnić, że przyjęliśmy taką zasadę, że odpowiadający ma 5 minut, natomiast na te pytania, na które nie zdoła odpowiedzieć w tym czasie, udziela odpowiedzi pisemnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#JerzyWiatr">Proszę bardzo, możemy tak zrobić.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#JerzyWiatr">Wysoka Izbo! Będę się starał odpowiadać krótko, zwłaszcza na pytania, które dotyczyły głównego pytania.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#JerzyWiatr">Pytanie pani poseł Petryny o środki na pomoc stypendialną: Czy będą wydzielone? Mamy zamiar wydzielić je w następnym roku. Czy będą kierowane do środowisk najbiedniejszych? Także do środowisk najbiedniejszych i w sposób szczególny.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#JerzyWiatr">Pytanie pana posła Skubisa: Dlaczego nie wskazuje się konkretnych rozwiązań? Moim zdaniem wskazuje się konkretne rozwiązania. Takim konkretnym rozwiązaniem jest chociażby uchwalona przez Wysoką Izbę z inicjatywy rządu ustawa o wyższych szkołach zawodowych, która przybliży szkolnictwo wyższe m.in. do wsi. Mógłbym jeszcze odpowiadać dłużej, ale nie przyjmuję założenia jak gdyby zawartego w tym pytaniu, bo tu się zakłada, że nie formułuje się konkretnych rozwiązań. Formułuje się konkretne rozwiązania. Natomiast podkreślam, że nie ma cudownych rozwiązań. Żaden rząd nie może sformułować programu, w wyniku którego np. za trzy lata nie będzie różnicy między szansami edukacyjnymi młodzieży wiejskiej i wielkomiejskiej, bo gdyby ktoś to obiecał, byłoby to nieodpowiedzialne.</u>
          <u xml:id="u-300.4" who="#JerzyWiatr">Pytanie pana posła Sławeckiego: Czy jest możliwość wspierania budownictwa oświatowego na wsi? Jest, chociaż nie ma w tej chwili skonkretyzowanego programu w tym zakresie, ale w zasadzie takie możliwości istnieją.</u>
          <u xml:id="u-300.5" who="#JerzyWiatr">Pytanie pana posła Kalbarczyka, dotyczące pilotażowych kredytów dla studentów - przewidujemy kompleksowe uregulowanie problemu kredytów dla studentów i prawdopodobnie jeszcze w tym roku projekt tego systemu kredytów studenckich zostanie opracowany.</u>
          <u xml:id="u-300.6" who="#JerzyWiatr">Pan poseł Budnik myli się, twierdząc, że 70% młodzieży uczy się zawodów, które nie dają szans zatrudnienia. W ogóle tylko 36% młodzieży kończącej szkoły podstawowe trafia do szkół zawodowych i tylko w stosunku do jakiejś części tych, którzy trafiają do szkół zawodowych, ta uwaga mogłaby być uzasadniona. W żadnym wypadku nie jest to 70% młodzieży. Problem jest skomplikowany dlatego, że odziedziczyliśmy określoną strukturę zasadniczych szkół zawodowych. Stopniowo z niej wychodzimy, ale przecież nie można z tego wyjść zarządzeniem. Jeżeli jest szkoła z nauczycielami, z warsztatami, która kształci w jakiejś specjalności zawodowej mało przydatnej na rynku, to nie można jej jednym podpisem ministra zmienić w szkołę, która będzie kształciła w zawodzie bardziej odpowiednim, bo trzeba do tego mieć nauczycieli, warsztaty itd. Natomiast zmniejszenie populacji młodzieży w zasadniczych szkołach zawodowych z 56% 8 lat temu do 36% jest krokiem we właściwym kierunku. Problem dostrzegamy i to, co się dzieje w tym zakresie, jest tego wyrazem.</u>
          <u xml:id="u-300.7" who="#JerzyWiatr">Pan poseł Januła pyta o zajęcia fakultatywne. Mówi: pieniądze i kadry... czy możemy? Nie kadry są tu ograniczeniem, pieniądze są ograniczeniem. Obcięcie zajęć fakultatywnych (nawiasem mówiąc, nie za rządów obecnej koalicji, tylko przed 1993 r.) nie wynikało przecież z tego, że ówczesne rządy nie lubiły zajęć fakultatywnych, tylko że, mając dramatyczną sytuację finansową, musiały się na coś zdecydować. Oczywiście mniejszym złem było obcinać zajęcia fakultatywne, niż nie dawać pieniędzy na zajęcia obligatoryjne. Mówię to jako ten, kto wówczas był w opozycji, ale kto rozumie dylematy, przed którymi stały ówczesne gabinety.</u>
          <u xml:id="u-300.8" who="#JerzyWiatr">Padło pytanie, kto odpowiada za politykę edukacyjną? W państwie, które w coraz większym stopniu jest oparte na samorządach, odpowiedzialność za politykę edukacyjną dzielimy. Za politykę edukacyjną generalnie odpowiada oczywiście rząd przed parlamentem. Ale równocześnie nie sam rząd, a w konsekwencji nie samo Ministerstwo Edukacji Narodowej, a wspólnie z samorządami zarządza tym obszarem życia. I to jest słuszne. Na taki kierunek rozwoju państwa się zdecydowaliśmy. To nie znaczy, że MEN nie ma tutaj programów.</u>
          <u xml:id="u-300.9" who="#JerzyWiatr">Pytanie o spadek liczby przedszkoli i jaki program ma tu MEN. Udało nam się właśnie zahamować ten spadek. Bo jeżeli z 4600 przedszkoli, które zostały zlikwidowane w ciągu trzech lat, doszliśmy do nieco więcej niż 500 zlikwidowanych w ciągu następnych czterech, to znaczy, żeśmy opanowali tę plagę. Ale jeszcze, jak powiedziałem, nie odwróciliśmy trendu, jeszcze to jest ciągle spadek, tylko znacznie wolniejszy. Mam nadzieję, że - kontynuując politykę przychodzenia z pomocą gminom - będziemy w stanie wspólnie z samorządami doprowadzić do tego, że przedszkola na wsi nie będą zanikały, a ich liczba będzie rosła.</u>
          <u xml:id="u-300.10" who="#JerzyWiatr">Zgadzam się z sugestią pana posła Dołowego o celowości materiałów samokształceniowych. Kasety wideo, programy, które kierujemy szczególnie do wsi, to bardzo istotna forma pomocy. Selektywne kierowanie stypendiów też jest jak najbardziej słuszną sugestią.</u>
          <u xml:id="u-300.11" who="#JerzyWiatr">Pan poseł Wujec mówi o niskim poziomie płac nauczycieli i w konsekwencji o odchodzeniu kadr. Tak, ale trzeba to widzieć w pewnej perspektywie historycznej. Płace nauczycieli dzisiaj, choć niskie, już przestały być dramatycznie niskie. Średnia płaca nauczycieli szkół kuratoryjnych — to wprawdzie nie są szkoły wiejskie w większości, ale to daje pewien obraz — to 1079 zł i z wyjątkiem województwa stołecznego jest ona wyższa od średnich zarobków w województwach, tylko w województwie stołecznym jest niska. Po raz pierwszy udało nam się dojść do sytuacji, w której nauczyciele nie są pariasami. Na wsi jest bardzo rozmaicie. Tutaj sytuacja jest inna, dlatego że płace nauczycieli szkół podstawowych kształtują się bardzo rozmaicie w zależności od zamożności gmin i ich gotowości łożenia na oświatę. Są gminy, które potrafią wywindować płace na stosunkowo przyzwoity poziom. Dlatego generalnie zgadzając się z tym, że płace nauczycielskie są niskie i że powinny być wyższe, chcę powiedzieć, że 1997 r. jest pierwszym rokiem, kiedy nastąpiła znaczna podwyżka płac nauczycielskich. Jeżeli będziemy kontynuowali, a jestem przekonany, że będziemy kontynuowali tę politykę, to niezadługo będziemy mieli do czynienia z sytuacją, w której nie będzie już trzeba mówić o szczególnie niskim poziomie płac nauczycieli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#MarekBorowski">Panie ministrze, prosiłbym, aby skoncentrował się pan już na 2–3 pytaniach, może na tych, które pan minister uważa za najważniejsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#JerzyWiatr">Nie wiem, które są najważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#JerzyWiatr">Nie mamy - pytał o to pan poseł Kracik - jakiegoś opisu, w sensie sformalizowanym, statusu edukacyjnego, choć oczywiście wiemy, o czym mówimy, kiedy mówimy o statusie edukacyjnym, generalnie biorąc, o szansach młodego pokolenia, i zgadzam się, że nie jest to po prostu sprawa wsi i miasta. To jest bardziej złożony problem, o czym już mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#JerzyWiatr">Wreszcie chciałbym się zatrzymać - skoro muszę dokonywać selekcji - tylko na dwu pytaniach. Odnośnie do pytania pana posła Rusznicy dotyczącego zajęć z wychowania fizycznego, chcę powiedzieć, że taka była wola Wysokiej Izby. Wysoka Izba, nie zwiększając środków budżetowych, narzuciła szkołom trzecią godzinę wychowania fizycznego. W tym stanie rzeczy trzeba było skądś wziąć na ten cel pieniądze. Skoro Wysoka Izba postanowiła, że ma być trzecia godzina wychowania fizycznego, a nie przyznała dodatkowych środków na ten cel, to zostały na to wykorzystane środki przeznaczone na zajęcia pozalekcyjne wychowania fizycznego. Gdyby w tej sprawie była większa jasność w momencie podejmowania decyzji, to można byłoby rozważyć, czy lepiej wprowadzić trzecią godzinę wychowania fizycznego obligatoryjnie, czy mieć pieniądze na zajęcia pozalekcyjne. Osobiście sądzę, że powinniśmy poważnie rozważyć implikacje tych decyzji, bo w 1998 r. powinna się pojawić czwarta godzina. Jeżeli Wysoka Izba nie zmieni tej decyzji, to będziemy mieli z tym coraz więcej problemów.</u>
          <u xml:id="u-302.3" who="#JerzyWiatr">Pytanie pani poseł Pawłowskiej dotyczące oporów rodziców przed likwidacją szkół. Otóż te opory występują, choć nie nagminnie. W momencie kiedy samorządy stały się gospodarzami, są one w stanie podejmować znacznie lepsze decyzje, bo często jest tak, że z przyczyn całkowicie nieracjonalnych, ze względu na przywiązanie, chce się utrzymywać szkołę, dla której istnienia nie ma podstaw. Widziałem szkoły, które są w zasięgu wzroku od szkoły, do której mają chodzić dzieci po likwidacji rachitycznej, małej szkółki, a mimo to są opory, o których mówiła pani poseł. Sądzę, że znaleźliśmy, dzięki usamorządowieniu szkół, formułę. To nie minister ani nie kurator podejmują te decyzje, podejmują je samorządy i w ogromnej większości wypadków podejmują w zgodzie z rodzicami. W skrajnych wypadkach — ale jest ich bardzo niewiele — istnieje możliwość odwołania się poprzez kuratora do wojewody, który może uchylić decyzję samorządu o likwidacji szkoły.</u>
          <u xml:id="u-302.4" who="#JerzyWiatr">Tak jak pan marszałek powiedział, na pozostałe pytania udzielimy odpowiedzi na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Budnik, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#KrzysztofBudnik">W trybie sprostowania, panie ministrze. Jest oczywiste, że kiedy mówi się o uczących się w szkołach zawodowych, o tym odsetku 70% uczących się zawodów, nie mających szansy na znalezienie później pracy, dotyczy to właśnie uczniów szkół zawodowych. Chciałbym również zwrócić uwagę, że niektórzy obecni na tej sali mogą mówić nie tylko o odziedziczeniu chorego systemu edukacyjnego, ale również o jego stworzeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, ale to nie było sprostowanie - w tej drugiej części. To był po prostu wyrażony pański pogląd. Panie pośle, ponieważ bardzo często spotykamy się podczas interpelacji, stwierdzam, że pan nagminnie narusza regulamin Sejmu. Bardzo proszę, aby pan tego unikał w przyszłości, ponieważ zawsze udzielam panu głosu. Byłoby dobrze, gdybyśmy mogli się tak umówić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#HenrykWujec">Panie marszałku, mam pytanie. Teraz w kolejności powinno być pytanie pani poseł Zajączkowskiej w sprawie nieprzygotowania kampanii odnośnie do udostępnienia akcji rolnikom i rybakom, skierowane do prezesa Rady Ministrów. Tak jest zapisane w druku sejmowym, który otrzymaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#komentarz">(Poseł Grażyna Staniszewska: Tak, ale teraz jest kolej na nasz klub.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#MarekBorowski">Zaraz to sprawdzimy. Mam druk, w którym pytanie pani poseł Zajączkowskiej umieszczone jest na 8 miejscu.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#komentarz">(Poseł Henryk Wujec: Aha, może.)</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Pana marszałka wprowadzono w błąd.)</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, nie umiem wyjaśnić tej różnicy. Faktycznie druki zostały państwu udostępniane wcześniej, a ta kolejność jest przyjmowana jakby w ostatnim ruchu przed posiedzeniem i zawsze jest obowiązująca. Proszę państwa, wyjaśnimy to. W tej chwili proponuję, żeby nie tracić czasu i żeby pan poseł Jerzy Zdrada zadał to pytanie. Jeżeli okaże się, że pytanie pani poseł Marii Zajączkowskiej powinno być wcześniej, to po pytaniu pana posła Zdrady przeszlibyśmy do pytania pani poseł Zajączkowskiej. Możemy?</u>
          <u xml:id="u-307.4" who="#MarekBorowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#JerzyZdrada">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Ustawa o zamówieniach publicznych z 1994 r. w art. 4 wymienia katalog podmiotów zobowiązanych do jej stosowania. Nie ujęto tam szkół wyższych. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych w 1995 r. stwierdził wobec Ministerstwa Edukacji Narodowej, że szkoły wyższe nie są objęte tą ustawą. Ale okazało się, że 12 marca br. Trybunał Konstytucyjny uznał, że ustawa obejmuje także szkoły wyższe. W ślad za tym Ministerstwo Edukacji Narodowej nakazało szkołom wyższym stosować ustawę od zaraz, podczas gdy poprzednio, kiedy wprowadzano ustawę w życie, wszystkie podmioty, a zwłaszcza gminy, miały sześciomiesięczne i roczne vacatio legis. Szkoły wyższe stanęły wobec problemu, że, w momencie kiedy otwierają się wakacyjne możliwości remontowe, nie będą mogły podejmować takich działań bez zastosowania bardzo skomplikowanej procedury, do której powinny być przygotowane.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#JerzyZdrada">Do tej procedury szkoły wyższe nie są przygotowane i na to była reakcja uczestników konferencji rektorów szkół wyższych, rektorów uniwersytetów polskich 6 czerwca br. w Cieszynie, rektorów akademickich szkół polskich w Krakowie oraz konferencji rektorów uczelni technicznych 7 czerwca br. Wszystkie te konferencje rektorów w bardzo dramatyczny sposób przedstawiają komplikacje, jakie ich czekają, zwracają uwagę, że okres wakacyjny nie zostanie wykorzystany do powiększenia bazy dydaktycznej, a zatem wejdziemy w nowy rok szkolny z dalszymi trudnościami, i sugerują pewne rozwiązania, z którymi powinien wyjść rząd.</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#JerzyZdrada">W pismach kierowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej do rektorów szkół wyższych nie ma żadnej zapowiedzi rozwiązania tego problemu, który nagle spadł na wszystkie państwowe szkoły wyższe.</u>
          <u xml:id="u-308.3" who="#JerzyZdrada">Pytam w związku z tym: Co minister edukacji narodowej zamierza zrobić, aby uchronić szkoły wyższe przed grożącym zahamowaniem prac remontowych w okresie wakacyjnym? Czy rząd Rzeczypospolitej podejmie odpowiednie inicjatywy dostosowujące przepisy obowiązujące w świetle wykładni konstytucyjnej również do tej specyfiki, w jakiej obecnie znalazły się szkoły wyższe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej pan Kazimierz Dera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#KazimierzDera">Panie Marszałku! Odpowiadając na zapytanie w sprawie objęcia ustawą o zamówieniach publicznych szkół wyższych, uprzejmie informuję pana posła, że Ministerstwo Edukacji Narodowej podejmowało szereg działań na rzecz nieobjęcia wyżej wymienioną ustawą szkół wyższych. W wyniku wystąpień wielu szkół wyższych minister edukacji narodowej zwrócił się do prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o dokonanie interpretacji ustawy i stwierdzenie, czy szkoły wyższe podlegają przepisom ustawy o zamówieniach publicznych. Po dokonaniu stosownej analizy prezes urzędu pismem z dnia 12 stycznia 1995 r. powiadomił Ministerstwo Edukacji Narodowej, że szkoły wyższe przepisom ustawy o zamówieniach publicznych nie podlegają. To wie pan poseł, ale pokazuję pewną aktywną pozycję, rolę i działanie ministerstwa na rzecz tego przedsięwzięcia, o które między innymi panu posłowi chodziło. W tej sytuacji jest to też pewna istotna wartość.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#KazimierzDera">Ministerstwo przekazało stanowisko urzędu rektorom, ale — proszę zwrócić uwagę — proponując jednak, aby z powodu dysponowania przez uczelnie środkami publicznymi rozwiązania przyjęte w ustawie możliwie szeroko stosowali z własnej inicjatywy. I prosiliśmy, przekonywaliśmy. Informowaliśmy, że będziemy przekazywali wszystkie dokumenty, i przeprowadziliśmy szereg szkoleń. Mówimy: mimo że jesteście zwolnieni, uczestniczcie, bo są to ważne sprawy, uczestniczycie bowiem w wydawaniu środków publicznych. Z przyjętą przez prezesa Urzędu Zamówień Publicznych interpretacją nie zgodził się prezes Najwyższej Izby Kontroli i zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o uchwalenie powszechnie obowiązującej wykładni, w szczególności poprzez wyjaśnienie kwestii, czy pojęcie „jednostki wykonujące zadania o charakterze użyteczności publicznej” w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy o zamówieniach publicznych obejmuje również dysponujące środkami publicznymi państwowe jednostki organizacyjne, takie jak jednostki publicznej radiofonii, Polska Akademia Nauk, szkoły wyższe. Trybunał podzielił stanowisko prezesa NIK i podczas posiedzenia w dniu 12 marca 1997 r. ustalił, że: przez państwowe i komunalne jednostki organizacyjne wykonujące zadania o charakterze użyteczności publicznej należy rozumieć takie jednostki państwowe i komunalne, utworzone w celu wykonywania zadań z zakresu administracji publicznej polegających na zaspokajaniu potrzeb społecznych o charakterze ogólnym, których działalność nie jest nastawiona na maksymalizację zysku. Uchwała Trybunału została opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 29 z dnia 27 marca br. i z tą datą zaczęła obowiązywać także szkoły wyższe. Przypominam, 27 marca, a nie w przeddzień 1 lipca. Ministerstwo Edukacji Narodowej niezależnie od powyższego, mając świadomość, że fakt tych prawnych zmian jest znany z mocy opublikowania, zwróciło rektorom uwagę pisemnie. Podobnie postąpił również — w uzgodnieniu z nami — przewodniczący Komitetu Badań Naukowych, przesyłając uczelniom i jednostkom badawczo-rozwojowym tekst uchwały Trybunału Konstytucyjnego wraz z uzasadnieniem. Zaistniała sytuacja postawiła uczelnie i inne jednostki objęte uchwałą Trybunału Konstytucyjnego w dość trudnej sytuacji, szczególnie jeżeli nie skorzystały z poprzedniej rady ministerstwa i nie wdrożyły u siebie procedur wzorowanych na ustawie o zamówieniach publicznych. Dlatego też, poza pismem do rektorów, wystąpiliśmy również do prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o pomoc w interpretacji, czy jest jakakolwiek możliwość wyjścia z zaistniałej sytuacji. Oficjalnego stanowiska prezesa Urzędu Zamówień Publicznych do chwili obecnej nie otrzymaliśmy. Jednak z naszego rozeznania wynika, że będzie w tym względzie pełna odmowa. Rozwiązanie tego problemu w świetle powyższych rozstrzygnięć musi być podjęte przez uczelnie, które powinny przystąpić do jak najszybszego w tych warunkach pełnego wdrożenia ustawy. Natomiast procedury rozpoczęte — i to jest istotne — przed datą podjęcia uchwały przez Trybunał Konstytucyjny, to jest przed 27 marca br., których przerwanie naraziłoby uczelnie czy interes społeczny na straty, jak np. opóźnienie remontu domów studenckich i niewykonanie ich przed nowym rokiem akademickim, powinny być dokończone. I taką interpretację tutaj przedstawiliśmy. Natomiast wszelkie rozpoczynane obecnie postępowania muszą być prowadzone w pełni zgodnie z ustawą. Decydują o tym sami rektorzy. Należy jednak pamiętać, że od dnia opublikowania uchwały Trybunału Konstytucyjnego upłynęły już trzy miesiące. Dawno można już było wdrożyć wszystkie procedury w tym zakresie, a nie ma sytuacji takiej, że z budżetu państwa nie wpłynęły lub wpłynęły dopiero teraz środki, o których się dowiedziały uczelnie, i mogą na tej podstawie rozpoczynać remonty, czyli nie ma sytuacji takiej, że nie mogły zamawiać, bo minister nie przeznaczył środków na podjęcie tych zadań. Były one zabezpieczone bezpośrednio w budżecie i była możliwość w starym trybie rozpoczęcia działań wcześniej, uzgodnienia przed 27 marca. Trzy miesiące już upłynęły, a wystarczy miesiąc na wdrożenie procedur w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#KazimierzDera">Informuję: ministerstwo aktualnie nie podejmuje innej inicjatywy ustawodawczej, poza tym wystąpieniem, zmierzającej do zmiany ustawy. Gdyby takie próby były podejmowane w Wysokiej Izbie, ministerstwo aktywnie włączy się w modyfikowanie tej ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#MarekBorowski">W tej chwili zapisani są następujący posłowie: pan poseł Dołowy, pan poseł Budnik, pan poseł Tadeusz Jacek Zieliński, pan poseł Turko, pan poseł Kracik.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Zdrada pierwszy zabierze głos, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#JerzyZdrada">Panie Ministrze! W gruncie rzeczy najważniejsze z tego, co tutaj usłyszałem, jest to, że ministerstwo ze swej strony, a więc i rząd, nie podejmie żadnych kroków, które mogłyby ułatwić szkołom wyższym przejście z jednego stanu do drugiego. Nawiasem mówiąc, został on przecież wywołany decyzjami urzędników państwowych, bo wykładnia, jaką uzyskaliście państwo 12 stycznia 1995 r. od prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, była wykładnią urzędnika państwowego.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#JerzyZdrada">Stanowisko NIK, a w ślad za nim wykładnia Trybunału Konstytucyjnego, były zupełnie rozbieżne. Jak to się dzieje, że opinie prawne w tak ważnej sprawie pozostają w tak jaskrawej sprzeczności? To świadczy o pracy ogniw rządowych. A jest to dla szkół wyższych, dla rektorów szkół wyższych niezwykle ważne.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#JerzyZdrada">Druga sprawa, na którą warto zwrócić uwagę, polega na tym, że pan w piśmie, które zostało skierowane już po reakcji konferencji rektorów szkół wyższych, praktycznie wszystkich państwowych szkół wyższych w Polsce, tylko sucho stwierdza, że muszą one stosować się do ustawy. Szkoły wyższe nie otrzymują z ministerstwa należytego wsparcia w rozwiązaniu tego problemu. Dotyczy to również wsparcia w tych sprawach, co do których proponują pewne rozwiązania kompromisowe, możliwe do zastosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Dołowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#KrzysztofDołowy">Panie Ministrze! Jest taka sytuacja, że uczelnie z braku pieniędzy zlikwidowały działy zaopatrzenia, a teraz gwałtownie muszą mieć działy zamówień publicznych. Oczywiście utworzenie nowego działu, zatrudnienie nowych pracowników nie może przebiegać aż tak szybko, jak pan minister mówił, i dlatego powstał problem. Problem powstał również dlatego, że w wypadku każdej oferty wykonania remontu musi się zgłosić kilku oferentów, w ramach przetargu. Natomiast na uczelniach bardzo często kupowana jest aparatura, odczynniki zupełnie unikalne. Kto ma oceniać, czy to jest absolutnie unikalne, czy nie ma innych producentów?</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#KrzysztofDołowy">Potrzebne są skomplikowane procedury, aby ustawa ta zaczęła należycie funkcjonować w wyższych uczelniach. Na razie tak mogę przeprowadzić remont, że będę robił każde okno oddzielnie i uznam, że jest to oddzielna praca. Oczywiście będzie to fikcja, a nie wykonany remont. Musimy dać uczelniom czas na przystosowanie się, dlatego że sama procedura...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#MarekBorowski">Proszę pytanie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#KrzysztofDołowy">Już kończę. Sama procedura musi trwać z tego powodu przynajmniej 3 miesiące dłużej.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#KrzysztofDołowy">Czy ministerstwo nie mogłoby sprawić, żeby od 1 października rozpocząć tę procedurę, bo w chwili obecnej remonty w uczelniach wyższych nie będą wykonane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Budnik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#KrzysztofBudnik">Nie chcę kwestionować orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, ale przyznam się, że zdumiewa mnie, że w ocenie Urzędu Zamówień Publicznych np. Agencja Budowy Autostrad nie podlega tej ustawie, a tutaj się dowiaduję, że restrykcyjnie dotyka to wyższe uczelnie przy wykonywaniu remontów bieżących.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#KrzysztofBudnik">Czy w związku z tym w Ministerstwie Edukacji Narodowej można opracować konkretne poprawki i postulaty, aby rzeczywiście wydłużyć vacatio legis, jeśli chodzi o wejście tego systemu, skoro mamy taki stan, oraz wprowadzić uproszczenia procedury względem wyższych uczelni, ich funkcjonowania czy podlegania ustawie o zamówieniach publicznych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Tadeusz Jacek Zieliński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#TadeuszJacekZieliński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mówił pan szeroko o działaniach rządu mających na celu opóźnienie wejścia w życie ustawy o zamówieniach publicznych czy też przygotowanie uczelni wyższych do sytuacji, w której zostaną objęte tą ustawą. Chciałem zapytać, co rząd zrobił, aby przedstawić inicjatywę ustawodawczą, która mogłaby opóźnić obowiązywanie tych przepisów w stosunku do szkół wyższych? Wiemy przecież, że prace nad nowelizacją ustawy o zamówieniach publicznych trwają w Sejmie tej kadencji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Turko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#LudwikTurko">Panie ministrze, byłbym zobowiązany za wyjaśnienie przyczyn opieszałości ministerstwa w podjęciu odpowiedniej inicjatywy nowelizacyjnej wobec orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Uchwalając ustawę o zamówieniach publicznych, mieliśmy w przypadku samorządów terytorialnych vacatio legis sięgające 18 miesięcy. I wydaje mi się, że rząd dysponował wszelkimi możliwymi mechanizmami, ażeby skierować odpowiedni wniosek nowelizacyjny, zresztą bardzo prosty, już na początku kwietnia, bo wtedy był właściwy czas. W ciągu najpóźniej miesiąca zarówno Sejm, jak i Senat ten wniosek z całą pewnością by zatwierdziły i nie byłoby tego problemu, nie zajmowalibyśmy obecnie resortowi cennego czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kracik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#StanisławKracik">Panie ministrze, resort wiedział o nowelizacji ustawy o zamówieniach publicznych, ponieważ nawet poprzez pewien rodzaj lobbingu domagał się wyłączenia dla producentów pomocy naukowych. Zatem mam pytanie: czy sprawa, o którą pytał poseł Zdrada, uszła waszej uwadze, czy też uznaliście, że nie warto w tej kwestii nic robić? Poza tym czy znana jest panu wykładnia prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, który tego rodzaju remonty, o których mówił poseł Zdrada, traktuje jako casus, który może w sytuacji przedłużenia ich na okres roku akademickiego zagrażać życiu, czyli upoważnia do zamówień z wolnej ręki? Ponieważ być może tym sposobem można byłoby rozwiązać połowę problemów w uczelniach, ale to trzeba załatwić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#MarekBorowski">Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#KazimierzDera">Pytania dotyczą w zasadzie jednego problemu: dlaczego ministerstwo było bezczynne. Zaczynam od następującej sprawy: Wysoka Izba uchwaliła taką ustawę i obowiązkiem urzędu jest uczynić wszystko, ażeby ustawa ta była wdrożona. I to jest odpowiedź urzędnika, który rzetelnie podchodzi do ustaw, które są uchwalane w Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#KazimierzDera">Czyniliśmy wszystko, ażeby rzetelnie wdrożyć ustawę o zamówieniach publicznych, jako że szkoła wyższa wydaje znaczne pieniądze podatnika. Widząc na tym etapie określone zagrożenia, ale dostrzegając też pewne możliwości, podjęliśmy działania, ażeby to nie było odroczenie — tak jak tutaj jeden z panów posłów powiedział — we wdrożeniu tej ustawy w obszarze szkolnictwa wyższego, tylko pominięcie, nieobejmowanie ich tą ustawą. Taka była intencja ministerstwa. Ale skoro intencją Trybunału, a potem również Wysokiej Izby było „objęcie”, to urząd ma za zadanie — z poszanowaniem prawa — wdrożyć taką ustawę. I na tym kończy się rola urzędu.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#KazimierzDera">Mógł urząd, również z inicjatywy poselskiej - przepraszam, że się ośmielam na taką wypowiedź z tej wysokiej trybuny - jak w wielu innych wypadkach, widząc takie zagrożenie, będąc również blisko problemów uczelnianych, sygnalizować trudności związane z wdrożeniem ustawy. My natomiast jednoznacznie, mocno mówiliśmy rektorom, że ustawa nie obejmuje wyższych uczelni, ale zalecamy to, i jednoznacznie oświadczam w tej Izbie, że przeprowadzaliśmy szkolenia dla pracowników szkół wyższych, mimo że mocą tej interpretacji szkoły wyższe nie były tym objęte. Przekazywaliśmy szkołom wyższym dokumenty, przeprowadzaliśmy szkolenia. Chodziło o to, żeby w wypadku podejmowania w toku zamówień publicznych tych wszystkich działań w szkołach tych były służby przygotowane do ich wdrożenia i przeprowadzenia. Takie działania podejmowaliśmy. Natomiast po decyzji Trybunału uznaliśmy, że taka jest wola i interpretacja ustawodawcy; uznaliśmy, że ci, którzy to planują, w tej perspektywie czasu mają rozpracowane działania i rozplanowane wydatki. Nie mieliśmy takich sygnałów, że ktoś czeka z rozplanowaniem inwestycji na czerwiec i dopiero wtedy zacznie się zastanawiać nad tym, jak i kogo do tego angażować, i z tego powodu nie przewidywaliśmy takiego rozwiązania. Liczyliśmy również na to, że skoro takie rozwiązanie weszło w kwietniu, to poprzez zamówienia publiczne do czerwca będzie to uporządkowane, jeżeli będzie dobra wola ze strony szkół, że będą one w stanie podjąć wszystkie zadania w ramach tych nowych przepisów, w których determinacja ustawodawcy była jednoznaczna, skoro wykładnia Trybunału była taka a nie inna. Nie dopatruję się w tym opieszałości ministerstwa, albowiem ministerstwo prowadziło określone prace na etapie pracy nad samą ustawą, nad jej wdrażaniem i nad ostateczną interpretacją, a w międzyczasie nad szkoleniem kadr na potrzeby szkół wyższych i osobiście nie dostrzegam zaniedbań z tej strony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#MarekBorowski">Chciałbym tylko gwoli wyjaśnienia poinformować, o czym pewnie państwo posłowie wiedzą, że nowa konstytucja w przepisach końcowych zawarła taki przepis, który praktycznie likwiduje ważność wykładni Trybunału Konstytucyjnego; od momentu jej wejścia w życie przestaje to obowiązywać.</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#KrzysztofBudnik">Ale problem pozostanie.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#KrzysztofBudnik">Panie Ministrze! Czy nie można rozwiązać tego problemu w drodze indywidualnych zwolnień, podjętych decyzją prezesa Urzędu Zamówień Publicznych? W Polsce nie mamy znowu aż tak dużo wyższych uczelni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#KazimierzDera">Też zadam pytanie, panie pośle: A co robili od marca?</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to jest ten sam rząd.)</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#KazimierzDera">To nie jest demagogia. Ale o czym my tu mówimy - o polityce czy o administrowaniu? Mówię o administracji, panie pośle, ja się w politykę nie wdaję. Jeżeli w marcu nie występowano z żadnymi indywidualnymi wnioskami z tego tytułu, to według mojego rozeznania w Urzędzie Zamówień Publicznych nie widzą takiej możliwości. Po dzisiejszych zapytaniach, panie marszałku, zwrócę się jeszcze raz o to, czy jest taka możliwość w ramach uprawnień prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Jutro podejmę jeszcze raz aktywne działania tego typu, aby wyjść naprzeciw epizodom, jednostkowym zdarzeniom i w indywidualnych, uzasadnionych przypadkach, w których ta interpretacja Trybunału Konstytucyjnego była zaskoczeniem, podjąć rozwiązania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#MarekBorowski">Dobrze, to tak się umówmy, i może przy okazji poprosi pan prezesa urzędu, żeby kopię odpowiedzi skierował do pana posła Zdrady. Dobrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#KazimierzDera">Dziękuję bardzo, tak uczynię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#MarekBorowski">Wyjaśnialiśmy tu tymczasem sprawę zapytania pani poseł Marii Zajączkowskiej. Jak informuje pan dyrektor Jedut, rzeczywiście nastąpiła tu zamiana na wniosek przedstawiciela klubu Unii Wolności na posiedzeniu Konwentu Seniorów. Nie jest to niczyja samowolna decyzja.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#MarekBorowski">W związku z tym przechodzimy do pytania czwartego.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wojciech Borowik, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#WojciechBorowik">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Domy Towarowe „Centrum” SA są jedyną narodową, ogólnopolską siecią wielkich domów towarowych usytuowanych w centrach miast wojewódzkich. Charakter tej sieci, podobnej zresztą do sieci kolportażowej „Ruchu”, nieskrępowane działania zagranicznych inwestorów budujących cały czas nowe supermarkety, logicznie wskazuje, że ta sieć powinna pozostać w rękach rodzimego kapitału, w rękach polskich banków, producentów, kupców, tak jak się to dzieje w Europie, na przykład w Niemczech. Dlaczego więc minister skarbu świadomie, inaczej zresztą niż w podobnej sprawie „Ruchu”, zdecydował, aby oddać Domy Towarowe „Centrum” w ręce spółki, w której decydujący głos ma kapitał zagraniczny, pozbawiając w ten sposób, moim zdaniem, rodzimy kapitał, polskich kupców, szansy na równą i uczciwą konkurencję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa pan Piotr Czyżewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#PiotrCzyżewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę powiedzieć, że prywatyzacja Domów Towarowych „Centrum” jest w istocie sprawą o bardzo doniosłym znaczeniu. Podzielam pogląd i opinię, którą sformułował pan poseł Borowik, bardzo trudnego otoczenia, w którym przyszło nam ten projekt prowadzić, kiedy wielu inwestorów zagranicznych tworzy swoje sieci. To dodatkowo utrudnia ten proces, utrudnia także funkcjonowanie spółki Domy Towarowe „Centrum”.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#PiotrCzyżewski">Chcę powiedzieć w skrócie, iż historia tej prywatyzacji jest już dość długa. Rozpoczęliśmy ją w kwietniu 1995 r., kiedy minister przekształceń własnościowych zawarł umowę z doradcą przy tej prywatyzacji i we wrześniu 1995 r. w dwóch dziennikach, jednym polskim i jednym zagranicznym, ukazało się zaproszenie do rokowań. Zaproszenie zatem miało charakter otwarty. Każdy z podmiotów, niezależnie od tego, czy jest polski, czy zagraniczny, mógł do tych rokowań przystąpić. Przystąpiły i złożyły wstępne oferty cztery konsorcja - dwa polskie, dwa zagraniczne. Do badań spółki, które zakończyły się w lutym 1996 r., zostały dopuszczone trzy konsorcja i one też uzyskały możliwość składania ofert wiążących. Wśród tych trzech konsorcjów dwa były polskie, jedno zagraniczne. Ostatecznie wpłynęły dwie oferty wiążące w tej procedurze: jedna oferta konsorcjum polskiego i jedna konsorcjum zagranicznego. Polskie konsorcjum zastrzegło, że jeden z partnerów, który był w tym konsorcjum, może zrezygnować i wtedy zastąpi go podmiot zagraniczny. Tak się też stało. W rezultacie mieliśmy więc do czynienia z dwiema ofertami - jedną konsorcjum polskiego, jedną konsorcjum polsko-zagranicznego, w którym układ kapitałowy był taki, że 31,5% miała część polska, a 68,5% część zagraniczna. W składzie tej polskiej części było kilkadziesiąt polskich podmiotów gospodarczych. Tak wyglądała ta procedura, w wyniku której doszliśmy do tego stanu. Dalej negocjacje były prowadzone równolegle z jedną i z drugą grupą. W trakcie tych negocjacji z powodów wewnętrznych polskie konsorcjum wycofało swoją umowę. Wcześniej jeden z filarów tego konsorcjum odstąpił od zamiaru zakupienia pakietu akcji.</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#PiotrCzyżewski">Zaproszenie do rokowań ma tę formułę, iż jest możliwość kształtowania struktury pakietów, struktury sprzedaży w trakcie negocjacji z potencjalnymi inwestorami. Tak też było i w tym przypadku. Zamiarem ministra przekształceń własnościowych, a później ministra skarbu państwa było to, by pewien pakiet spółki Domy Towarowe „Centrum” trafił na giełdę, trafił do oferty publicznej. Tak się jednak nie stało z powodu kondycji ekonomicznej tej spółki.</u>
          <u xml:id="u-336.3" who="#PiotrCzyżewski">Pozwólcie państwo posłowie, że zobrazuję krótko, jak przedstawiała się ta kondycja. Otóż przyjmując poziom przychodów ze sprzedaży w 1994 r. za 100%, to w 1995 r. w cenach z roku 1994 poziom sprzedaży wynosił już tylko 91%, w 1996 r. - 89%, a plan na 1997 r. kształtuje się mniej więcej na poziomie 84%. Wyniki spółki od stycznia do maja tego roku wykazują rezultat ujemny. To powoduje, że w istocie rzeczy mamy dość trudną sytuację. Negocjacje w tej chwili są na takim etapie, że pozostał jeden oferent, który złożył ostateczną ofertę. Oferta nie została do tej pory zaakceptowana, minister skarbu państwa nie podjął w tej sprawie decyzji. Oferta ta mieści się w przedziale wyceny, która została sporządzona przez doradcę w tej prywatyzacji. Jest dość atrakcyjna, jeśli chodzi o część związaną z inwestycjami w spółce. Zobrazuję to tylko stwierdzeniem, że te inwestycje kilkakrotnie przewyższają kapitał akcyjny spółki. Ten potencjalny inwestor proponuje także dość korzystny pakiet socjalny i w tej sprawie zostało zawarte porozumienie ze związkami zawodowymi. Podkreślam: minister skarbu państwa w tej sprawie nie podjął decyzji.</u>
          <u xml:id="u-336.4" who="#PiotrCzyżewski">Pragnę zwrócić także uwagę na jeden element bardzo trudny w tej transakcji, a mianowicie element związany z prawami własnościowymi spółki do pewnej istotnej części majątku. Dotyczy to tzw. ściany wschodniej. Proponuje się tu wprowadzenie pewnej klauzuli warunkowej do umowy, tzn. że jeśli w ciągu określonego czasu zagadnienia własnościowe zostaną wyjaśnione do końca, to będzie uruchomiona kolejna część zapłaty za tę spółkę.</u>
          <u xml:id="u-336.5" who="#PiotrCzyżewski">Chcę podkreślić, że jest to jeden z bardzo trudnych projektów. Projekty sieciowe w ogóle mają to do siebie, że bardzo trudno znajduje się dobrych inwestorów na takie właśnie spółki. Podobne doświadczenia mieliśmy i mamy w dalszym ciągu z projektem sprzedaży Orbisu SA. Ponieważ nie ma ostatecznych rozstrzygnięć w tej sprawie, nie operuję ani nazwami, ani wielkościami, jeśli chodzi po propozycje i stronę finansową tej oferty. To wszystko jest do wglądu. Jeżeli pan poseł zechciałby, to cała dokumentacja jest w ministerstwie do dyspozycji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#MarekBorowski">Zapisali się panowie posłowie: Borowik, Aumiller, Nowicki i Cybulski. To wszyscy.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Borowik, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#WojciechBorowik">Panie Marszałku! Wyrażam satysfakcję, że ta decyzja jeszcze nie została podjęta, bo jest szansa, żeby inaczej ukształtować tę spółkę, która by kupowała ten krwiobieg polskiego handlu, z daleko idącymi skutkami.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#WojciechBorowik">Pytania uzupełniające: Panie ministrze, czy posiadacie dobre, sprawdzone informacje na temat spółki, która byłaby nabywcą Domów Towarowych „Centrum”, i czy sprawdzaliście powiązania kapitałowe tej spółki, bo z tego też wynikają pewne ciekawe wnioski? Czy istnieje możliwość sprzedaży przez tych nabywców, którzy w tej chwili rokują, niektórych domów towarowych pojedynczo? Myślę o tej umowie, którą w tej chwili podejmujecie.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#WojciechBorowik">Kolejne pytanie: dlaczego cała ta operacja odbywa się w cieniu, poza opinią publiczną. Powiem szczerze, interesując się od początku prywatyzacją Domów Towarowych „Centrum”, byłem przekonany, że ta grupa kapitałowa, która powstawała, będzie grupą polską, że to będą rzeczywiście polscy producenci, polscy kupcy czy polski kapitał. Okazało się, że nie jest to spółka polsko-zagraniczna, tylko zagraniczno-polska, gdzie polski udział jest dużo mniejszy.</u>
          <u xml:id="u-338.3" who="#WojciechBorowik">Ostatnie pytanie. Pan powiedział o sprzedaży. Sprzedaż musi spadać, bo powstają nowe supermarkety, konkurencja jest bardzo silna, ale niech pan powie w takim razie coś o zyskach tej spółki w tym czasie, kiedy spadała sprzedaż.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Aumiller.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#AndrzejAumiller">Panie Ministrze! Czy nie uważa pan, że jest to typowy przykład pozorowanej prywatyzacji z udziałem polskiego kapitału? Tak powszechnie się dzisiaj w Polsce dzieje, że najpierw występują do przetargu polskie spółki, potem sprzedają swoje udziały, a w końcu przejmuje je kapitał zagraniczny.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#AndrzejAumiller">Czy nie należało, chodzi przecież o centrum Warszawy, ogłosić przetargu ograniczonego wyłącznie dla podmiotów polskich i dać szansę dorobienia się na handlu, bo to jest najbardziej intratny interes, właśnie polskim kupcom?</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#AndrzejAumiller">Przecież już udostępniacie w Warszawie i w innych miastach w Polsce place pod budowę supermarketów, które też niekorzystnie wpłyną na drobne polskie kupiectwo. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Nowicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#JózefNowicki">Panie Ministrze! Mam trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#JózefNowicki">Podał pan, że w porównaniu do 1994 r. obroty w 1996 r. i 1995 r. malały, by w 1996 r. osiągnąć 89%. Nie mówił pan nic o przyczynach, więc chciałbym pana uprzejmie zapytać, jakie były tego przyczyny.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#JózefNowicki">Drugie pytanie dotyczy majątku spółki Domy Towarowe „Centrum”. Jaka jest wielkość tego majątku i jakie są potrzeby inwestycyjne.</u>
          <u xml:id="u-342.3" who="#JózefNowicki">Trzecie pytanie: czy mógłby pan podać powody, dla których polska grupa kapitałowa wycofała swoją ofertą? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Cybulski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#ZygmuntCybulski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Powszechne utyskiwania polskich przedsiębiorców zajmujących się handlem wynikają z tego, że zbyt mały zasób kapitałowy nie pozwala im stanąć do konkurencji z kapitałem obcym, który m.in. wykupuje place przeznaczone pod budowę supermarketów.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#ZygmuntCybulski">Moje pytanie: czy ministerstwo nie myśli o prowadzeniu określonej polityki, żeby tworzyć ugrupowania polskiego kapitału, by w ten sposób ułatwić polskim kupcom wejście w konkurencję z dużymi przedsiębiorstwami zagranicznymi? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#MarekBorowski">To wszystkie pytania, tak?</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#PiotrCzyżewski">Szanowni Państwo! My także mieliśmy nadzieję, że w tej procedurze do końca pozostaną polskie grupy. Nie zawsze mamy wpływ na to, jak one się ukształtują w konsekwencji prowadzonych negocjacji. Tu mamy właśnie typowy przykład, kiedy te grupy podlegały różnym zmianom i końcowy efekt jest taki.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#PiotrCzyżewski">Ministerstwo Skarbu jako druga strona występująca w tej procedurze, nie ma wpływu na układanie między sobą wzajemnych stosunków tych, którzy aplikują w procesie.</u>
          <u xml:id="u-346.2" who="#PiotrCzyżewski">Odpowiadając na pytanie pana posła Borowika, czy jest możliwe, aby dzisiaj zmienić formułę sprzedaży i sprzedawać część tego, co nazywamy Domami Towarowymi „Centrum”, przypomnę, że nie chodzi tylko o Domy Towarowe „Centrum” w Warszawie. To chodzi w ogóle o sieć ogólnopolską. Taka możliwość nie istnieje. Był to jeden z istotnych warunków zamówienia. Musielibyśmy unieważnić przetarg, zrobić nowe zaproszenie do rokowań, inaczej formułując warunki wstępne.</u>
          <u xml:id="u-346.3" who="#PiotrCzyżewski">Czy sprawdzano wiarygodność tej grupy, która pozostała nam po rozmowach? Tak, takie prace prowadziliśmy, to jest zresztą grupa, która w Polsce jest znana. Mogę podać, że zatrudnia mniej więcej ok. 2 tys. osób przy różnych przedsięwzięciach, które prowadzi w Polsce. Co do wielkości polskiego udziału, to my nie mamy możliwości oddziaływania wprost na to, jak partnerzy dzielą swoje udziały w tworzonych konsorcjach, w tworzonych spółkach. Pan poseł Aumiller nazwał to typowym przykładem tego, że rozpoczynamy w nieco innej konfiguracji, a na końcu otrzymujemy nieco inny rezultat. To prawda, że tak jest. Ten przykład pokazuje, że w istocie tak jest. Ja tylko jeszcze raz podkreślę, minister skarbu państwa ma dzisiaj takie możliwości, że mając cały czas na uwadze ekonomiczny wymiar, wynik spółki, może albo ten przetarg unieważnić, albo dokończyć rokowania z tym partnerem. Pozostaje tylko takie pytanie - i najprawdopodobniej zwrócimy się do doradcy o przygotowanie takiej analizy, symulacji - co to oznaczałoby dla spółki, jeśli dzisiaj nie sfinalizowalibyśmy transakcji. Chciałbym przypomnieć - mówiłem o tym - że wynik spółki za pierwsze 5 miesięcy tego roku jest ujemny, że to, o czym mówiłem, te procenty - nie chciałem panów posłów zarzucać cyframi - odnoszą się do przychodów ze sprzedaży; nie do sprzedaży w ogóle, a do przychodów ze sprzedaży. Ona ewidentnie maleje. Dlaczego tak się dzieje? Ano na pewno dlatego, że rośnie konkurencja na tym rynku, i to jest niewątpliwe. Myślę, że podejmowana decyzja będzie zależna przede wszystkim od tego, czy spółka jest w stanie sprostać konkurencji w ciągu tego czasu, który byłby jeszcze potrzebny na przeprowadzenie dalszej procedury.</u>
          <u xml:id="u-346.4" who="#PiotrCzyżewski">Czy minister skarbu ma możliwość tworzenia większych polskich grup kapitałowych, takich jakie byłyby w stanie stawić czoło tym, którzy przychodzą i dysponują większymi pieniędzmi? Myślę, że to jest pytanie w ogóle o pewne zasadnicze posunięcia, jeśli chodzi o polską gospodarkę. Takie posunięcia przygotowuje się w niektórych sektorach. Są to wszystko działania związane z konsolidacją kapitałową w pewnych dziedzinach gospodarki. Sądzę, że to jest droga do tego, aby polskie podmioty były w stanie składać konkurencyjne oferty.</u>
          <u xml:id="u-346.5" who="#PiotrCzyżewski">Nie wiem, czy odpowiedziałem na wszystkie pytania, które były postawione, ale odpowiedziałem na te, które zanotowałem. To wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł Borowik, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#WojciechBorowik">Panie ministrze, bardzo proszę jeszcze tylko o informację. To będą trzy krótkie pytania. Czy przy spadku sprzedaży zyski rosły czy malały? Według moich informacji — rosły. Drugie pytanie. Myślę, że pan dobrze wie, że nowa ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych stwarza preferencje dla rodzimego kapitału. I słusznie. Powinniśmy z tych preferencji korzystać. Ostatnie pytanie, a w zasadzie apel do ministra skarbu, żeby jeszcze raz przypatrzył się sprawie, wziął pod uwagę w tej szczególnej sytuacji interes narodowy i społeczny. To może brzmi bardzo dumnie, ale wydaje mi się, że jest to sprawa, co do której podjęcie rozstrzygnięcia będzie miało bardzo daleko idące skutki i nie wolno tutaj wydawać żadnych pochopnych decyzji. Chodzi o to, żeby minister po prostu podejmował decyzje takie jak w sprawie „Ruchu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#PiotrCzyżewski">Na pewno minister skarbu z wielką uwagą przeanalizuje i tę dyskusję, i wszystkie inne aspekty z tym związane. Co zaś do zysku, to nie umiem odpowiedzieć konkretnie, jeśli chodzi o poprzednie lata, natomiast sygnalizowałem, że za 5 miesięcy tego roku nie ma zysku, jest w spółce strata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do piątego pytania, które przedstawi pan poseł Grzegorz Kaczmarzyk. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Na początku chciałbym sprostować. W druku sejmowym ukazała się niepełna treść zapytania. Pełna treść jest następująca: Nierespektowanie wyników referendów dotyczących lokalizacji Zakładu Termicznej Utylizacji Odpadów Przemysłowych i Komunalnych w Osetnicy. Ono zostało skrócone.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Przechodząc teraz do samej treści: W dniu 5 maja 1996 r. mieszkańcy gminy Chojnów w woj. legnickim w powszechnym referendum gminnym wypowiedzieli się przeciwko lokalizacji i budowie Zakładu Termicznej Utylizacji Odpadów Przemysłowych i Komunalnych w Osetnicy. Referendum odbyło się po wydaniu przez gminę decyzji lokalizacyjnej z dnia 29 czerwca 1994 r., a decyzją samorządowego kolegium odwoławczego z dnia 27 października 1995 r. odmówiono stwierdzenia nieważności tej decyzji. Skarga na decyzję samorządowego kolegium odwoławczego została w dniu 9 maja 1996 r. oddalona przez Naczelny Sąd Administracyjny. W trakcie trwania postępowania skargowego urząd rejonowy wydał pozwolenie na budowę 9 lipca 1995 r., a wojewoda legnicki utrzymał to pozwolenie w mocy 14 czerwca 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#GrzegorzKaczmarzyk">W związku z tym zapytanie: Czy rozstrzygnięcie najwyższej władzy gminy - referendum gminnego - unieważnia wcześniejsze decyzje organów gminy i czy są one wiążące dla administracji rządowej szczebla rejonowego i wojewódzkiego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan Józef Winiarski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#JózefWiniarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawa jest niezwykle skomplikowana i w związku z tym, podobnie jak pan poseł, formułując pytanie, ja odpowiadając przypomnę trochę historii. Początek tego problemu sięga 1994 r., w tym bowiem roku, jak powiedział przed chwilą pan poseł, wójt gminy Chojnów na wniosek Przedsiębiorstwa Termicznej Utylizacji Odpadów Zwierzęcych wydał decyzję ustalającą lokalizację inwestycji. W grudniu tego roku kierownik urzędu rejonowego w Legnicy, zgodnie z miejscowym planem ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Chojnów, wydał decyzję zatwierdzającą pod względem urbanistycznym i architektonicznym plan realizacyjny. W 1995 r. rozstrzygnięcie organu gminy dotyczące lokalizacji tej inwestycji na terenie gminy zostało zakwestionowane przez Polski Klub Ekologiczny, a konkretniej koło tego klubu, koło miejsko-gminne w Chojnowie w drodze odwołania do samorządowego kolegium odwoławczego. Samorządowe kolegium odwoławcze w Legnicy 27 października 1995 r. odmówiło stwierdzenia nieważności decyzji wójta gminy. W związku z tym kierownik urzędu rejonowego w Legnicy decyzją administracyjną zatwierdził projekt budowy i udzielił pozwolenia na budowę inwestycji, nałożył jednocześnie na inwestora obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie oraz obowiązek ustanowienia inspektora budowlanego.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#JózefWiniarski">Ponieważ Polski Klub Ekologiczny w 1995 r. zaskarżył decyzję, o której mówiłem przed chwilą, samorządowego kolegium odwoławczego do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wojewoda legnicki postanowieniem z lutego 1996 r. zawiesił z urzędu postępowanie w sprawie pozwolenia na budowę inwestycji, obejmującej zakład utylizacji w Osetnicy. W maju 1996 r. Naczelny Sąd Administracyjny po rozpatrzeniu skargi Polskiego Klubu Ekologicznego skargę tę oddalił. W ten sposób - i to pragnę podkreślić, panie pośle - doszło do wyczerpania drogi postępowania administracyjnego. Dopiero po wyczerpaniu właściwej w tej sprawie drogi administracyjnej, w dniu 5 maja 1996 r. odbyło się - jak pan mówił - skuteczne referendum w gminie Chojnów, w którym mieszkańcy negatywnie ustosunkowali się do lokalizacji budowy zakładu na terenie tej gminy. Do tego chcę jeszcze dopowiedzieć, iż 12 maja 1996 r. odbyło się skuteczne referendum w sprawie odwołania rady gminy Chojnów i z dniem 1 czerwca ub. roku prezes Rady Ministrów powołał osobę do pełnienia funkcji organów gminy. Na wniosek inwestora - przedsiębiorstwa Eko-spal - wobec orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego oddalającego skargę, wojewoda legnicki utrzymał w mocy decyzję kierownika urzędu rejonowego z czerwca 1996 r. Polski Klub Ekologiczny wniósł skargę do NSA na ostateczną decyzję wojewody legnickiego, a NSA w wyroku z grudnia 1996 r. skargę tę oddalił.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#JózefWiniarski">W związku z narastającym niezadowoleniem społecznym na terenie Osetnicy działania zmierzające do zażegnania konfliktu podjęła osoba pełniąca funkcję organów gminy Chojnów i jako jedyny właściwy organ w sprawie wdrożenia w życie wyników referendum podjęła działania, które m.in. objęły wydanie rozstrzygnięcia w sprawie przystąpienia do takiej zmiany planu zagospodarowania przestrzennego gminy, która prowadziłaby do uwzględnienia pretensji części jej mieszkańców. Rozpoczęła również wnioskowanie do wojewody legnickiego o zmianę decyzji dotyczącej pozwolenia na budowę. Zwróciła się także z wnioskiem do inwestora o wstrzymanie budowy spalarni oraz do ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa o uchylenie w trybie administracyjnym decyzji w sprawie pozwolenia na budowę.</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#JózefWiniarski">Niezależnie od działań podejmowanych przez osobę pełniącą funkcję organów gminy, mimo braku właściwości rzeczowej do występowania w omawianej sprawie, zaangażował się w te kwestie minister - szef Urzędu Rady Ministrów i zwrócił się w ubiegłym roku do głównego inspektora sanitarnego o dokonanie oceny pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych będącej w trakcie realizacji budowy. Zwrócił się również do głównego inspektora ochrony środowiska o ocenę oddziaływania tej inwestycji na środowisko. Zarówno główny inspektor sanitarny, jak i główny inspektor ochrony środowiska wydali pozytywne dla inwestora rozstrzygnięcia w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#JózefWiniarski">W październiku ub. roku w gminie Chojnów odbyły się wybory przedterminowe i ukonstytuowały się nowe organy gminy. Nowy wójt gminy Chojnów wydał decyzję w sprawie uchylenia decyzji wójta tej gminy, z czerwca 1994 r., o ustaleniu lokalizacji inwestycji. Odwołanie od tej decyzji do samorządowego kolegium odwoławczego wniosło przedsiębiorstwo Eko-spal.</u>
          <u xml:id="u-353.5" who="#JózefWiniarski">Jako właściwe do rozpatrzenia odwołania przedsiębiorstwa Eko-spal minister spraw wewnętrznych i administracji wskazał samorządowe kolegium odwoławcze w Jeleniej Górze, które po rozpatrzeniu tej sprawy uchyliło i przekazało do ponownego rozpatrzenia decyzję nowego wójta gminy Chojnów. Tak więc postępowanie administracyjne nie zostało jeszcze zakończone, lecz trwa nadal.</u>
          <u xml:id="u-353.6" who="#JózefWiniarski">Pragnę jeszcze dodać, że w apogeum konfliktu, w maju br., zostało podpisane porozumienie pomiędzy zarządem gminy Chojnów a wojewodą legnickim, w wyniku którego doszło do zawieszenia blokady budowy. Zawieszenie to trwało niespełna miesiąc. Teraz ponownie doszło do zaostrzenia konfliktu i blokada tej inwestycji trwa. W tym czasie z inicjatywy wojewody legnickiego odbyło się spotkanie w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z udziałem przedstawicieli gminy Chojnów. W rezultacie tego spotkania zostanie powołany zespół biegłych rzeczoznawców, który dokona kompleksowej oceny oddziaływania spalarni na środowisko.</u>
          <u xml:id="u-353.7" who="#JózefWiniarski">Odpowiadając wprost na pytanie pana posła, chcę powiedzieć, iż w sprawie, której dotyczy pytanie, niewątpliwie do zadań administracji rządowej należało wydanie pozwolenia na budowę z zachowaniem wymogów proceduralnych, określonych przepisami ustawowymi. Właściwy tryb postępowania administracyjnego w tej sprawie został zachowany. Wynik referendum przeprowadzonego po wydaniu rozstrzygnięcia, po wyczerpaniu drogi postępowania administracyjnego, nie może mieć charakteru wiążącego dla organów administracji rządowej, w takiej sytuacji bowiem mogłoby dojść do wyłączenia z działania jednej z naczelnych zasad polskiej procedury administracyjnej, zasady trwałości decyzji administracyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#MarekBorowski">Pan minister skończył, tak? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kaczmarzyk, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Panie Ministrze! Wiemy, że zawieszenie pikiety pod Osetnicą było związane z wizytą Ojca Świętego. Siły policyjne, które tam były, zostały użyte, teraz nie są używane na wyraźną prośbę. To nie jest tak, że była to dobra wola władz województwa. Wcześniej jednak te siły interweniowały i były użyte przeciwko.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Druga sprawa. Czy to nie jest tak, panie ministrze, że wynik referendum, który nie za bardzo pasuje władzom wojewódzkim, nie jest brany pod uwagę? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#MarekBorowski">Czy są jeszcze pytania?</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Cybulski, potem pan poseł Zbrzyzny i pan poseł Herudziński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#ZygmuntCybulski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jest to sytuacja trudna, nie pierwsza w kraju i zapewne nie ostatnia, która paraliżuje naprawę środowiska naturalnego człowieka. Pytanie moje jest takie: Na ile władze państwowe, które tam były, wojewódzkie i rejonowe, przeprowadziły, brzydko to nazwę, akcję uświadamiającą wśród społeczeństwa gminy Chojnów dla zrealizowania zapewne słusznego działania, budowy spalarni odpadów? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Zbrzyzny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#RyszardZbrzyzny">Panie Ministrze! Jeżeli dobrze usłyszałem, w tej chwili jest powołany zespół, komisja czy specjaliści, którzy mają zbadać oddziaływanie spalarni czy technologii, która będzie stosowana w tej spalarni, na środowisko naturalne. Jeżeli tak, to dlaczego wcześniej tego nie zrobiono, zanim podjęto decyzję o lokalizacji? Rozumiem niepokój społeczności gminy Chojnów.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#RyszardZbrzyzny">Drugie pytanie. Panie ministrze, jaki pan przewiduje możliwy kompromis albo rozwój wypadków? Determinacja mieszkańców tej gminy jest ogromna. Wykazują to fakty, o których pan wcześniej mówił, a przerwa w pikiecie była spowodowana rzeczywiście wizytą papieża w województwie legnickim. Myślę, że tutaj może być dobre rozwiązanie, ale trzeba przyznania się do winy ze strony tych, którzy podjęli decyzję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Herudziński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#BolesławHerudziński">Panie Ministrze! Chciałbym podnieść i rozwinąć treść pytania zadanego przez pana posła Cybulskiego. Ponieważ w wielu regionach kraju mamy do czynienia z budową zakładów termicznej utylizacji odpadów przemysłowych, chciałbym zapytać, na ile mamy już rozeznanie co do firm, czy istnieją ekspertyzy poważnych instytutów, na ile te zakłady możemy budować w naszym kraju i co zrobić, by nie wywoływały one takich niepokojów jak dotychczas. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#MarekBorowski">Czy są jeszcze pytania?</u>
          <u xml:id="u-362.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, poseł Wilk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#KazimierzWilk">Panie Ministrze! Chciałbym spytać: W jakiej fazie jest budowa tej spalarni, jakie są koszty? I jakie koszty wiązałyby się z zaprzestaniem dalszej budowy tej spalarni? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#MarekBorowski">Czy są jeszcze pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#MarekBorowski">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#JózefWiniarski">Praktycznie rzecz biorąc, wypowiedzi dotyczące zawieszenia pikiety w Osetnicy miały charakter wyrażenia poglądów i w gruncie rzeczy trudno komentować je czy w jakikolwiek sposób z nimi polemizować. Rzeczywiście tak było. To porozumienie zostało zawarte m.in. w związku z pielgrzymką papieża i związku z tym, że trasa pielgrzymki Ojca Świętego obejmowała również Legnicę.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#JózefWiniarski">Pytanie pana posła dotyczyło tego, czy referendum nie przeszkadzało władzom wojewódzkim w podjęciu wygodnej dla nich decyzji. Przepraszam, jeżeli przekręciłem sens tego pytania pana posła, ale myślę, że ono szło w tym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#JózefWiniarski">Panie Pośle! Szanowni Państwo! Myślę, że z tego, co powiedziałem przed chwilą, jak również z wypowiedzi poprzedzającej pytanie pana posła Kaczmarzyka, wynikało w sposób jednoznaczny, iż wyczerpana została droga postępowania administracyjnego. Gdyby referendum w sprawie budowy tej spalarni zostało przeprowadzone przed wydaniem decyzji administracyjnej, wówczas jego wyniki byłyby wiążące dla organów administracyjnych podejmujących decyzje. Natomiast - jak kilkakrotnie podkreślałem w swojej wypowiedzi - referendum odbyło się już po orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego, odbyło się w sytuacji, kiedy inwestor rozpoczął budowę. A w związku z tym podejrzewanie czy kierownika urzędu rejonowego, czy wojewody, czy też wójta, byłego wójta gminy o to, że podejmowali wygodne dla siebie decyzje, nie ma w moim przekonaniu jakiegokolwiek uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-365.3" who="#JózefWiniarski">Czy była prowadzona akcja uświadamiająca? Panie pośle, może to pytanie powiążę z tym drugim - dlaczego jeszcze raz podjęta została decyzja o powołaniu zespołu rzeczoznawców, decyzja o tym, aby rzeczoznawcy wyrazili kolejną opinię o wpływie tej spalarni na środowisko. Otóż tak na dobrą sprawę to ta decyzja dotycząca powołania zespołu rzeczoznawców jest bardziej związana z akcją uświadamiającą, bardziej związana z tym, aby doprowadzić do kompromisu, niż z decyzją administracyjną. Decyzja administracyjna wydana była zgodnie z przepisami, a zatem zasięgano opinii wydziału ochrony środowiska urzędu wojewódzkiego - i Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Legnicy wydał pozytywną decyzję. Mało tego, jak mówiłem, na wniosek ministra - szefa Urzędu Rady Ministrów w ubiegłym roku opinie w tej sprawie wyrazili: państwowy inspektor ochrony środowiska i główny inspektor sanitarny. W sposób jednoznaczny stwierdzili oni, że inwestycja nie ma negatywnego wpływu na środowisko. W związku z tym te dodatkowe ekspertyzy mają właśnie charakter uświadamiający, mają w sposób jednoznaczny poinformować społeczeństwo, jakie są skutki oddziaływania spalarni na otoczenie.</u>
          <u xml:id="u-365.4" who="#JózefWiniarski">W moim stwierdzeniu kryje się również odpowiedź na pytanie, czy istnieją ekspertyzy poważnych ośrodków naukowych, w oparciu o które można byłoby wysnuwać wnioski, konkluzje dotyczące wpływu spalarni, które wywołują tyle konfliktów w tylu miejscach kraju. Otóż właśnie w oparciu o ekspertyzy instytutów naukowych wydawane były opinie wydziału ochrony środowiska urzędu wojewódzkiego, a także państwowego inspektora ochrony środowiska. Myślę, że precyzyjniejsze informacje na ten temat może przedstawić minister ochrony środowiska. W związku z tym podejmuję zobowiązanie, że wspólnie z ministrem ochrony środowiska udzielę panu posłowi na piśmie takiej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-365.5" who="#JózefWiniarski">Pytanie ostatnie: W jakiej fazie jest ta budowa i jakie są skutki finansowe tej inwestycji? Ta budowa jest już poważnie zaawansowana, część spalarni już funkcjonuje. Przez inwestora, także przy udziale ekspertów wojewody, zostały oszacowane koszty poniesione na wzniesienie tej części inwestycji — są one rządu 23–24 mln nowych złotych. Inwestor wycofa się z placu budowy, ale pod warunkiem, że ta kwota, o której mówiłem, zostanie mu zwrócona. Nie ma w tej chwili organu, który byłby skłonny do zwrotu poniesionych środków finansowych przez inwestora. Ani takiej kwoty nie ma w swoim budżecie gmina, a ostatecznie to organ gminy podejmował decyzje, ani również nie ma żadnych podstaw formalnych do tego, żeby z budżetu państwa wyasygnować tę sumę po to, by zażegnać konflikt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#MarekBorowski">Sprostowanie?</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Kaczmarzyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Panie Ministrze! Ta spalarnia jeszcze nie funkcjonuje, są tam praktycznie tylko fundamenty, nie wiem, skąd ma pan minister takie informacje. Obok jest Bakutil. Nie wiem, skąd się wzięły te 23–24 mln, które pan tu podał, chyba że myślimy o ognisku, które stróż tam pali. Tam nie ma spalarni, praktycznie są fundamenty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#JózefWiniarski">Kwota, którą podałem - jeszcze raz podkreślam - wynika z szacunków przeprowadzonych przez inwestora i przez biegłych wojewody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#MarekBorowski">Podejrzewam, że w tej sprawie nic więcej już się na sali nie ustali.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Zbrzyzny: Panie marszałku, nie otrzymałem odpowiedzi na swoje pytanie...)</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#MarekBorowski">Na które pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#RyszardZbrzyzny">Nie otrzymałem odpowiedzi na pytanie, jaki pan minister przewiduje scenariusz wydarzeń, bo niby wszystko w porządku, a ludzie od kilku miesięcy pikietują, protestują, blokują tę budowę i całą inwestycję. A więc jaki scenariusz wydarzeń pan przewiduje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#JózefWiniarski">Myślę, że są tylko dwie możliwości. Jedna, jak już wspomniałem, jest taka, że uchylona zostanie decyzja wójta, ta z 1994 r.; jak powiedziałem, postępowanie administracyjne w tej sprawie zostało wznowione i jeszcze trwa. Wówczas doszłoby do wstrzymania tej budowy, konsekwencje finansowe musiałby ponieść organ, który wydał decyzję, a więc w tym wypadku gmina. Druga możliwość jest taka, że rzeczoznawcy ministra ochrony środowiska przekonają protestujących, że wpływ tej spalarni na ochronę środowiska nie jest aż tak duży, żeby trzeba było stosować z ich strony tak drastyczne środki. Być może mieszkańcy sami wówczas odstąpią od pikietowania tej budowy, co ma w tej chwili miejsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, przewidywaliśmy teraz zakończenie zapytań i przystąpienie do punktu: Informacja prezesa Rady Ministrów o udostępnieniu akcji byłym pracownikom sprywatyzowanej Fabryki Samochodów Małolitrażowych, a ponieważ ten punkt był na końcu, został w dniu dzisiejszym przesunięty na to miejsce. Pan premier Belka, który ma odpowiadać, właśnie dojeżdża...</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Zbrzyzny: W co nie wierzę...)</u>
          <u xml:id="u-373.3" who="#MarekBorowski">Był i wyszedł z powodów zależnych od rządu - tak bym to określił, ogólnie rzecz biorąc - ale musi wrócić.</u>
          <u xml:id="u-373.4" who="#MarekBorowski">Nie chciałbym ogłaszać w tej chwili przerwy. Dopuszczam więc jeszcze jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-373.5" who="#MarekBorowski">Proszę pana posła Jerzego Zakrzewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#JerzyZakrzewski">Dziękuję bardzo, panie marszałku. Panie Marszałku! Panie Ministrze! W dniu 13 kwietnia w Krakowie bojówkarze Ligi Republikańskiej napadli na członków ruchu społecznego Niezależnej Inicjatywy Europejskiej w trakcie zebrania sprawozdawczo-wyborczego. W czasie tego napadu bojówkarze wrzucili do pomieszczenia granat gazowy i zablokowali drzwi wejściowe, uniemożliwiając zebranym wyjście z zagazowanego i zadymionego pomieszczenia.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#JerzyZakrzewski">W związku z tym zajściem proszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi na dwa krótkie pytania. Dlaczego Prokuratura Rejonowa w Krakowie wszczęła przeciwko bojówkarzom Ligi Republikańskiej postępowanie przygotowawcze z art. 167 Kodeksu karnego, chociaż czyn ten wyczerpywał znamiona przestępstwa przewidzianego w art. 136 § 1 pkt 3 Kodeksu karnego? Na jakim etapie znajduje się postępowanie przygotowawcze w wyżej wymienionej sprawie? I czy podejrzanym zostały postawione zarzuty, czy też - na wzór poprzednich dochodzeń przeciwko bojówkarzom Ligi Republikańskiej - zostaną one umorzone? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada minister sprawiedliwości pan Leszek Kubicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#LeszekKubicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 13 kwietnia 1997 r. zawiadomiona drogą radiową, a także zaalarmowana wydobywającym się z okien dymem, załoga radiowozu policyjnego podjęła interwencję w budynku przy ul. Miodowej 41 w Krakowie, w siedzibie Stowarzyszenia „Kuźnica”, gdzie odbywało się planowane i wcześniej ogłaszane spotkanie członków i sympatyków ruchu NIE z Piotrem Gadzinowskim.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#LeszekKubicki">Podczas spotkania doszło do zakłócenia wystąpienia zastępcy redaktora naczelnego tygodnika „Nie” Piotra Gadzinowskiego, poprzez wznoszenie okrzyków „SLD–KGB”, „komuchy” oraz rzucanie jajkami, potem krzesłami, a wreszcie zapalenie świecy dymnej, w wyniku czego pomieszczenie zasnuł gęsty, duszny i gryzący dym. Zmusiło to uczestników spotkania do pośpiesznego opuszczenia lokalu.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#LeszekKubicki">W następstwie tego wydarzenia Ryszard Nidecki, Bronisław Stojak, Wiesław Wójcicki oraz Jerzy Wojnarowski złożyli wniosek o ściganie sprawców przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#LeszekKubicki">W dniu 13 kwietnia, a więc tego samego dnia, wszczęto w tej sprawie dochodzenie o przestępstwo z art. 167 § 1 Kodeksu karnego, polegające na tym - tak brzmi zarzut, przedmiot sprawy, postępowania - że w dniu 13 kwietnia w Krakowie użyto przemocy w postaci zapalenia w pomieszczeniu świecy dymnej w celu zmuszenia członków i sympatyków ruchu NIE do zaprzestania uczestniczenia w zorganizowanym spotkaniu.</u>
          <u xml:id="u-376.4" who="#LeszekKubicki">Prowadzone jest także postępowanie o przestępstwo z art. 212 § 1 Kodeksu karnego, polegające na zniszczeniu sali, w której odbywało się spotkanie, oraz jej wyposażenia. Ostateczna wartość powstałej szkody nie została dotychczas dokładnie ustalona. Właściciel sali, Jacek Pelczar, ustalił wstępnie straty na kwotę 1050 zł.</u>
          <u xml:id="u-376.5" who="#LeszekKubicki">W toku dotychczasowego postępowania przesłuchano kilkunastu świadków, w tym członków Ligi Republikańskiej, którzy odmówili - stosownie do treści art. 166 § 1 Kodeksu postępowania karnego - odpowiedzi na zadawane im pytania. Dodać należy, iż podczas zajścia wylegitymowano 15 członków i sympatyków Ligi Republikańskiej.</u>
          <u xml:id="u-376.6" who="#LeszekKubicki">Obecnie kontynuowane są czynności mające na celu ustalenie osób, które wniosły na salę świecę dymną i dokonały jej podpalenia w pomieszczeniu. Jako dowody rzeczowe uzyskano nagrania filmowe Telewizji Polskiej-Ośrodek w Krakowie oraz telewizji „Wisła”, które po stosownym skadrowaniu fragmentów zdarzenia okazywane będą uczestnikom spotkania w celu zidentyfikowania sprawców.</u>
          <u xml:id="u-376.7" who="#LeszekKubicki">Z zeznań świadków, uczestników spotkania, wynika, że dym ze świecy dymnej spowodował u nich ostre duszności, łzawienie i kaszel. Na aktualnym etapie postępowania brakuje dostatecznych podstaw do przyjęcia kwalifikacji prawnej zarzucanego przestępstwa z art. 136 § 1 pkt 3 Kodeksu karnego, tej kwalifikacji, którą sugeruje pan poseł, a to z tych powodów, że brak jest dowodów, iż zdarzenie to zagrażało życiu lub zdrowiu ludzi albo mienia w znacznych rozmiarach. Takie są znamiona przestępstwa z art. 136 § 1. O ile sposób działania wypełnia znamiona art. 136, to nie wypełnia znamion podstawowego skutku, mianowicie rzeczywistego zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi albo dla mienia w znacznych rozmiarach. Ta ocena wynika, zdaniem prokuratury, z uwzględnienia takich okoliczności, jak: miejsce użycia świecy, wielkość pomieszczenia, liczba osób.</u>
          <u xml:id="u-376.8" who="#LeszekKubicki">Nasuwa się również istotna wątpliwość, według wyjaśnień prokuratury rejonowej, odnośnie do tego, iż świeca dymna może być jednak kwalifikowana do materiałów i substancji wskazanych w pkt. 3 tego artykułu ze względu na jej właściwości, parametry chemiczne. W toku dotychczasowego postępowania nie zebrano wystarczających dowodów do przedstawienia zarzutów popełnienia przestępstwa ad personam, w stosunku do osoby. Postępowanie w sprawie toczy się w dalszym ciągu, jest kontynuowane, nie jest oczywiście jeszcze zakończone, a określenie merytorycznej decyzji końcowej, jak również kwalifikacji prawnej zdarzenia na obecnym etapie sprawy nie jest możliwe.</u>
          <u xml:id="u-376.9" who="#LeszekKubicki">Bardzo istotne znaczenie dla dalszego postępowania, zwłaszcza co do przedstawienia zarzutów ad personam, będzie wykorzystanie bardzo cennego dowodu, jakim są nagrania filmowe, które są w posiadaniu prokuratury i które po stosownym skadrowaniu będą okazywane wszystkim uczestnikom tego zajścia. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#MarekBorowski">Kto chciałby postawić pytanie dodatkowe?</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Zakrzewski, pan poseł Lityński, pan poseł Laga, pan poseł Stanisław Pawlak, pan poseł Herudziński.</u>
          <u xml:id="u-377.3" who="#MarekBorowski">Czy to wszyscy?</u>
          <u xml:id="u-377.4" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Zakrzewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#JerzyZakrzewski">Panie Ministrze! Nie zgodziłbym się z panem, ponieważ nie wspomniał pan nic o tym, że bojówkarze zablokowali drzwi. Zablokowanie drzwi w takim momencie, kiedy jest w środku granat dymny, gdzie przebywają osoby w różnym wieku - byli tam również ludzie starsi - zagrażało ich życiu, a być może i zdrowiu, na pewno zagrażało w każdym razie życiu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#LeszekKubicki">Zdrowiu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#JerzyZakrzewski">Zdrowiu, przepraszam najmocniej, panie ministrze. Na pewno zagrażało zdrowiu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł Lityński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#JanLityński">Mam dwa pytania, panie ministrze. Proszę nie odebrać mojego pytania jako pochwały dla metody, która została tam zastosowana — obrzucania jajkami zebrania, wrzucania świec dymnych. Jak rozumiem, takie fakty miały miejsce, zgodnie z wypowiedzią pana ministra. Chciałbym zapytać: Czy Liga Republikańska jest oficjalnie zarejestrowaną partią? Czy w związku z tym używanie słowa „bojówkarze” w stosunku do członków tej partii jest właściwe? Czy istnieje obecnie dowód, że wrzucili świecę dymną bądź zastosowali tę ewentualną, nie udowodnioną, jak rozumiem, blokadę drzwi właśnie członkowie Ligi Republikańskiej?</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#JanLityński">I drugie pytanie, panie ministrze. Otóż niepokoi fakt, że następują takie starcia w Polsce. Niemniej, jeżeli z ramienia największego w tej chwili - albo jednego z największych - polskiego ugrupowania politycznego, SLD, kandyduje pan Gadzinowski, który jest zastępcą redaktora naczelnego pisma stosującego obmowę, kłamstwo, używającego języka brukowego, którego dziennikarze używają metod nie przyjętych w przyzwoitym dziennikarskim świecie, to czy ten fakt nie może budzić pewnego niepokoju i stwarzać zagrożenia może nie dla demokracji w Polsce, ale dla sposobu funkcjonowania demokracji w Polsce? Jeżeli taki człowiek jest na listach ugrupowania, które w tej chwili jest w koalicji rządowej, a także które być może będzie w koalicji rządowej po wyborach, to czy nie może to budzić niepokoju? I czy w związku z tym...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, proszę kończyć pytanie, czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#JanLityński">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#JanLityński">...obywatele nie mają prawa do tego, aby przeciwko temu protestować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Laga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#KrzysztofLaga">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałbym też się tu przyłączyć do apelu pana posła Lityńskiego, aby członków legalnie zarejestrowanego stowarzyszenia w rejestrze stowarzyszeń w Warszawie nie nazywać bojówkarzami, dopóki nie udowodni się im jakichkolwiek czynów, które zostały prawem zabronione. Natomiast miałbym inne pytania, choć częściowo w swej wypowiedzi pan minister odpowiedział na nie. Chciałbym jednak spytać o dwie sprawy. Pierwsza sprawa: Czy rzeczywiście - i to koresponduje z pytaniem posła Lityńskiego - ustalono, że sprawcą odpalenia świecy dymnej czy świecy sygnalizacyjnej był członek Ligi Republikańskiej? I czy wiadomo resortowi sprawiedliwości, iż członkowie Ligi Republikańskiej po dniu 3 maja, po dramatycznych zajściach, w czasie których doszło do brutalnej akcji policji przeciwko nim, byli nieformalnie przesłuchiwani również na okoliczność zajścia, które miało miejsce przy ul. Miodowej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#LeszekKubicki">Przepraszam, po jakim terminie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#KrzysztofLaga">Po 3 maja. Po 3 maja zostało zatrzymanych wielu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#LeszekKubicki">Ja mówiłem o zajściu, które miało miejsce w dniu 13 kwietnia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#KrzysztofLaga">Tak, ale po 3 maja zatrzymano wielu członków Ligi Republikańskiej, kilkanaście osób, i byli m.in. oni w sposób nieformalny przesłuchiwani przez policję. Bez protokołu, bez żadnych identyfikatorów, funkcjonariusze w cywilu próbowali od nich uzyskać zeznania czy też wyjaśnienia dotyczące zajścia w dniu 13 kwietnia, które miało miejsce na ul. Miodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł Stanisław Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#StanisławPawlak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! To nie jest pierwszy przypadek. Prawo powinno być równe dla wszystkich. Dlaczego więc członkom Ligi Republikańskiej nie stawia się zarzutów mimo nagrań filmowych pozwalających na identyfikację poszczególnych osób? Dlaczego więc nie można prowadzić postępowania przeciwko konkretnym osobom? Co powinno się wydarzyć, zdaniem wymiaru sprawiedliwości, żeby można było postawić odpowiednie zarzuty poszczególnym osobom albo też co powinniśmy uchwalić przy zmienianiu prawa, żeby to prawo mogło być egzekwowane przez wymiar sprawiedliwości? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#MarekBorowski">Poseł Herudziński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#BolesławHerudziński">Chciałbym tylko uzupełnić tę wypowiedź i zapytać pana ministra, czy nie nadszedł już czas, by uporządkować sprawę tej formacji i uznać ją za formację, która posługuje się metodami daleko odbiegającymi od metod politycznych, ponieważ świece dymne, kije baseballowe, rzucanie jajami to nie są chyba elementy pokojowej manifestacji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł już zabierał głos.</u>
          <u xml:id="u-396.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Laga: Chciałbym sprostować.)</u>
          <u xml:id="u-396.3" who="#MarekBorowski">Nie, panie pośle, pan może prostować tylko swoje wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-396.4" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#LeszekKubicki">Chciałbym odnieść się przede wszystkim do pytania pana posła Zakrzewskiego. O zablokowaniu drzwi jako okoliczności, która utrudniała ewakuację z tego miejsca, gdzie było duże stężenie gazu, nie wiedziałem. Nie mam takiej informacji. Dziękuję za tę wskazówkę. Polecę, aby sprawdzono tę okoliczność. Jeżeli takie zdarzenie miało miejsce, to można byłoby mówić o usiłowaniu stworzenia zagrożenia dla zdrowia, a nie o samym stworzeniu, bo zagrożenia dla życia i zdrowia w znacznym stopniu nie było. Ale jeżeli taki element był, to byłoby to usiłowanie i wtedy problem kwalifikacji może podlegać rewizji. Chcę tylko powiedzieć, że ta kwalifikacja, którą zastosowano, tzn. zmuszanie przemocą do zaniechania — chodziło o uniemożliwienie uczestniczenia w zebraniu — jest kwalifikacją, która prima vista wydawała się trafna i moim zdaniem nie można prokuraturze czynić zarzutu, że zaczęła od niej. Analiza okoliczności może oczywiście wpłynąć na zmianę kwalifikacji. O okoliczności zablokowania drzwi nie wiedziałem, nie wiem, czy i w jakim stopniu ona może być ustalona dowodowo. W każdym razie mamy tu konfrontację dwóch ocen prawnych. Ja mówię o tej, którą przyjęła prokuratura we wstępnej fazie postępowania. Z przyjęcia tej wstępnej kwalifikacji nie można jej, moim zdaniem — na podstawie w tej chwili zebranego materiału czynić zarzutu.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#LeszekKubicki">Nie użyłem słowa „bojówkarz” i w związku z tym nie bardzo to może być adresowane do mnie. Natomiast co do pytania, czy może być w stosunku do tego, kto należy do oficjalnie zarejestrowanej partii czy stronnictwa, użyte określenie bojówkarz, to uważam, że to zależy to od tego, jak on się zachowuje. Słowo „bojówkarz” jest niezależne od przynależności do jakiejkolwiek partii. Słowo „bojówkarz” charakteryzuje nie przynależność, tylko metodę działania. Ja się nie muszę tłumaczyć, bo nie użyłem tego słowa, natomiast obiektywnie chcę powiedzieć, że określenie „bojówkarz” nie zależy od przynależności do określonej partii, tylko od sposobu zachowywania się.</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#LeszekKubicki">Jeśli chodzi o działania, jakikolwiek incydent czy zdarzenia w dniu 3 maja w Krakowie, to nic mi nie wiadomo i dlatego nie mogę panu posłowi nic na ten temat odpowiedzieć. Jak będzie określone pytanie, to się do tego ustosunkuję.</u>
          <u xml:id="u-397.3" who="#LeszekKubicki">Dlaczego dotychczas nie postawiono zarzutu ad personam? Dlatego, panie pośle, że dopiero analizuje się tę bardzo cenną dokumentację, jaką są te nagrania kronik filmowych. Po dowodowym wykorzystaniu, po konfrontacji tego fotomateriału, że się tak wyrażę, tzn. tych fotografii, z zeznaniami obecnych i świadków w tej sprawie występujących, z całą pewnością takie zarzuty będą postawione. Nie można powiedzieć, że się im nie stawia tych zarzutów, dlatego że toczy się postępowanie i przybierze ono określoną fazę wtedy, kiedy materiał dowodowy będzie umożliwiał wykorzystanie tego materiału.</u>
          <u xml:id="u-397.4" who="#LeszekKubicki">Natomiast jeśli chodzi o pytanie zasadnicze, które było postawione na końcu, a mianowicie czy w stosunku do formacji, która stosuje metody polegające na użyciu środków przemocy, nie należałoby podejmować działań, które są przewidziane w ustawie o partiach politycznych, zmierzających do delegalizacji, to muszę powiedzieć, że mamy specyficzną sytuację patową, dlatego że aktualnie obowiązująca ustawa o partiach politycznych, jak Wysokiej Izbie wiadomo, daje ministrowi sprawiedliwości prawo do występowania do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o delegalizację partii. Trybunał tymczasem, w odniesieniu do pewnego przypadku, kiedy taki wniosek wpłynął, stwierdził, że nie będzie rozpoznawał tego rodzaju wniosków, ponieważ nie ma określonego w ustawie trybu. I tu mamy przepis prawny, który należy do kategorii leges imperfectae, to znaczy przepisów, które ze względu na brak określonego trybu i procedury są niewłaściwe.</u>
          <u xml:id="u-397.5" who="#LeszekKubicki">W tej chwili, jak państwo doskonale wiecie, w toku prac parlamentarnych znajduje się nowa ustawa o partiach politycznych i przypuszczam, że ona kwestię rozwiąże. Ta odpowiedź jest oczywiście abstrakcyjna i nie dotyczy Ligi Republikańskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#MarekBorowski">Czy pan poseł nie otrzymał odpowiedzi na swoje pytanie?</u>
          <u xml:id="u-398.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Laga: Wniosek formalny i sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-398.3" who="#MarekBorowski">Jeśli wniosek formalny, to proszę.</u>
          <u xml:id="u-398.4" who="#MarekBorowski">Panie pośle, proszę do mikrofonu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#KrzysztofLaga">Jeżeli chodzi o sprostowanie, to chciałbym powiedzieć, że Liga Republikańska - przypominam to może z uporem maniaka - nie jest partią polityczną, lecz stowarzyszeniem zarejestrowanym w rejestrze stowarzyszeń, a nie partii politycznych, a zatem procedura wynikająca z ustawy o partiach politycznych nie dotyczy Ligi Republikańskiej. Jest inna procedura, zresztą szczegółowo opisana w ustawie o stowarzyszeniach. To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#KrzysztofLaga">Druga sprawa. Wobec tego — przychylam się tu częściowo do argumentacji przedstawionej przez pana ministra — mam wniosek formalny do pana marszałka o skreślenie ze stenogramu z posiedzenia słowa „bojówkarze” i wpisanie zamiast tego słowa „członkowie”. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#MarekBorowski">Rozważę tę propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#LeszekKubicki">Ja chcę tylko powiedzieć, że oczywiście postępowanie na podstawie ustawy o stowarzyszeniach jest zupełnie inne i udział ministra sprawiedliwości w tym zakresie też jest zupełnie inny, jest to działanie przed sądem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#MarekBorowski">A panowie w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Zakrzewski: Sprostowania, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-402.3" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#JerzyZakrzewski">Chciałbym podtrzymać słowo „bojówkarz”, dlatego że uważam, iż, jak powiedział pan minister, to nie przynależność do stowarzyszenia, do partii, tylko działalność tych ludzi sprawia, że tak się ich nazywa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł Pawlak też prostuje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#StanisławPawlak">Ja tylko chciałbym dowiedzieć się w tym kontekście, czy Lidze Republikańskiej bądź jakiemuś innemu stowarzyszeniu wolno napaść na legalne zgromadzenie. To jest chyba zasadnicza sprawa, o którą w tym pytaniu chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#LeszekKubicki">Panie pośle, oczywiście że nie wolno i dlatego toczy się postępowanie karne.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Pawlak: Zbyt długo.)</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#LeszekKubicki">Zdarzenie miało miejsce 13 kwietnia, a więc nie jest to długo w stosunku do tempa innych postępowań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#MarekBorowski">Myślę, że już tu więcej nic nie ustalimy. Pan minister udzielił wyczerpującej odpowiedzi na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#MarekBorowski">Czas przeznaczony na zapytania został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-408.2" who="#MarekBorowski">Kończymy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-408.3" who="#MarekBorowski">Jest wicepremier Belka.</u>
          <u xml:id="u-408.4" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 37 porządku dziennego: Informacja prezesa Rady Ministrów o udostępnieniu akcji byłym pracownikom sprywatyzowanej Fabryki Samochodów Małolitrażowych.</u>
          <u xml:id="u-408.5" who="#MarekBorowski">Proszę premiera ministra finansów pana Marka Belkę o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#MarekBelka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustosunkowując się do problemu udostępnienia akcji byłym pracownikom sprywatyzowanej Fabryki Samochodów Małolitrażowych SA w Bielsku-Białej, przede wszystkim należy wziąć pod uwagę dwa istotne aspekty, które w sumie mogą dać pełny obraz podstaw do występowania w tej sprawie z roszczeniami pracowniczymi. Pierwszy problem sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy wybrany na początku lat dziewięćdziesiątych sposób restrukturyzacji FSM był racjonalny z punktu widzenia ekonomicznego. Na to pytanie nigdy nie odpowiem wprost, ponieważ o sposobie restrukturyzacji tej spółki zadecydował ówczesny minister przekształceń własnościowych na podstawie przeprowadzonych analiz i ekspertyz. Mogę jedynie stwierdzić, że z posiadanych wówczas informacji wynikało, że kondycja ekonomiczna i finansowa FSM na początku lat dziewięćdziesiątych, a zwłaszcza jej duże zadłużenie, zdaniem zespołu negocjacyjnego uzasadniała trafność wyboru takiej, a nie innej drogi transformacji. Nie mogę dzisiaj jednoznacznie ocenić zasadności wybranego sposobu przekształceń FSM, ponieważ o jej trafności może zadecydować jedynie dogłębna analiza wszystkich czynników mających wpływ na podpisanie umowy definitywnej z Fiatem. W owym czasie osoby odpowiedzialne za tę umowę uznały, że brane wówczas pod uwagę kryteria uzasadniają wybrany tryb restrukturyzacji FSM. Mogę jedynie wyrazić pogląd, iż właściwe instytucje, dbające o zachowanie porządku prawnego w życiu gospodarczym Polski, stwierdzą, czy rzeczywiście w trakcie przekształceń własnościowych FSM zostały naruszone powszechnie obowiązujące normy prawne, czy też nie. Pragnę przypomnieć, że z inicjatywy ministra finansów Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła kontrolę prawidłowości procesu prywatyzacji FSM. Wyniki tej kontroli zostały przedstawione paniom posłankom i paniom posłom i były przedmiotem obrad Wysokiej Izby. Wiceprezes Rady Ministrów nie może tu występować w roli arbitra, ponieważ nie leży to w jego kompetencjach.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#MarekBelka">Aktualne ustalenia dokonane przez NIK są analizowane przez właściwe organy konstytucyjnie powołane do wyciągania konsekwencji w stosunku do osób odpowiedzialnych za ewentualne naruszenia prawa. Ja nie jestem upoważniony do oceniania prawidłowości i legalności działania ówczesnego rządu w czasie prywatyzacji FSM. Oczekuję natomiast na wnioski wynikające z zakończenia całej procedury wyjaśniającej ustalenia kontroli NIK.</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#MarekBelka">Niezależnie od dzisiejszej oceny procesu restrukturyzacji FSM chciałbym wyrazić przekonanie, że na początku lat dziewięćdziesiątych skarb państwa jako właściciel wszystkich akcji FSM SA nie działał w zamiarze pozbawienia akcji pracowników, lecz w celu ratowania zadłużonego przedsiębiorstwa i zapewnienia zatrudnienia blisko 20-tysięcznej załodze. Ustawa prywatyzacyjna uzależniała powstanie uprawnień pracowników do preferencyjnego nabycia akcji od tego, czy kondycja finansowa przedsiębiorstwa przekształconego w spółkę stwarzała możliwość sprzedaży jego akcji osobom trzecim. Znalezienie nabywców akcji tak zadłużonego przedsiębiorstwa, jakim była FSM SA w 1992 r., w świetle dokonywanych wówczas ekspertyz i analiz, wydawało się niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-409.3" who="#MarekBelka">Jeżeli chodzi o sprawy FSM, zarówno interes publiczny, jak i interes pracowników przemawiał za ratowaniem przedsiębiorstwa i miejsc pracy. Transakcja z Fiatem wydawała się wówczas najkorzystniejszym rozwiązaniem, toteż Rada Ministrów w dniu 9 września 1991 r. zezwoliła ministrowi przekształceń własnościowych na odstąpienie od trybu przewidzianego w ustawie prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Jeszcze w listopadzie 1990 r. FSM, jako jedno z pierwszych polskich przedsiębiorstw, została przekształcona przez ministra przekształceń własnościowych w jednoosobową spółkę skarbu państwa. Następnie część jej majątku została wniesiona do spółek z udziałem kapitału zagranicznego utworzonych przez skarb państwa i Fiata w wyniku umowy definitywnej zawartej w dniu 28 maja 1992 r. pomiędzy skarbem państwa Rzeczypospolitej Polskiej i FSM SA z jednej strony, a Fiatem z drugiej strony. Rozpoczęty w 1990 r. proces przekształceń własnościowych FSM SA oraz prowadzone od 1991 r. na zasadach wyłączności negocjacje z Fiatem zdeterminowane były podpisanym w 1987 r. między Fiatem a Polmotem tzw. porozumieniem ramowym, w ramach którego zawarty został kontrakt na produkcję samochodów Cinquecento aprobowany także odnośną uchwałą Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-409.4" who="#MarekBelka">Przedsięwzięcie produkcyjne Cinquecento obok środków własnych FSM zostało sfinansowane kredytem dewizowym udostępnionym przez stronę włoską w łącznej kwocie 982 mln marek zachodnioniemieckich wtedy jeszcze oraz kredytem krajowym w kwocie 1,59 bln zł. Spłata kredytów dewizowych miała nastąpić w latach 1992–1997 poprzez eksport samochodów i części zamiennych do Fiata. Zobowiązania wynikające z kontraktów w 1987 r. w połączeniu ze zmianami systemu gospodarki finansowej w Polsce spowodowały narastanie zadłużenia FSM, które wynikało przede wszystkim z niekorzystnych wyników eksportu Cinquecento, realizowanego na warunkach kontraktu, oraz wysokiej stopy odsetek od udzielonego kredytu włoskiego. Pomimo podjęcia drastycznego programu sanacyjnego oraz zaangażowania budżetu państwa z tytułu poręczenia spłaty kredytów dewizowych FSM SA sytuacja finansowa FSM ulegała stałemu pogorszeniu, co zaważyło na konstrukcji umowy definitywnej. Zawarta umowa polegała na przyjęciu przez inwestora włoskiego ryzyka produkcyjnego, handlowego oraz finansowego (pełna restrukturyzacja zakładu, spłata przejętego zadłużenia oraz zobowiązanie do osiągnięcia realnego zysku spółek w okresie 7–8 lat po dacie zamknięcia transakcji). W zamian za to uzyskano wieloletnie gwarancje i przywileje.</u>
          <u xml:id="u-409.5" who="#MarekBelka">Na podstawie umowy utworzone zostały spółki NEWCO: Fiat Auto Poland SA i Magneti Marelli Poland SA oraz Taxid Poland SA z udziałem Fiata oraz skarbu państwa, do których FSM SA, działając na rachunek skarbu państwa, wniosła jako aport zorganizowaną część przedsiębiorstwa, skarb państwa zaś przeniósł własność nieruchomości. Część FSM SA nie wniesiona do spółek NEWCO funkcjonuje do chwili obecnej jako FSM Wytwórnia Wyrobów Różnych SA.</u>
          <u xml:id="u-409.6" who="#MarekBelka">Główne zobowiązania Fiata wynikające z umowy polegały na:</u>
          <u xml:id="u-409.7" who="#MarekBelka">— przejęciu przez Fiata Auto Poland całości zadłużenia dewizowego FSM w wysokości 409 mln ECU;</u>
          <u xml:id="u-409.8" who="#MarekBelka">— przejęciu przez Fiata Auto Poland zadłużenia krajowego FSM SA w kwocie odpowiadającej 166,7 mln ECU;</u>
          <u xml:id="u-409.9" who="#MarekBelka">— wniesieniu do spółek NEWCO kapitału w wysokości 145 mln ECU;</u>
          <u xml:id="u-409.10" who="#MarekBelka">— realizacji przez te spółki określonych zadań produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-409.11" who="#MarekBelka">Główne zobowiązania skarbu państwa polegały na:</u>
          <u xml:id="u-409.12" who="#MarekBelka">— przyznaniu spółkom NEWCO szerokiego pakietu protekcyjno-gwarancyjnego, m.in. kontyngentów bezcłowych na towary inwestycyjne oraz surowce i komponenty importowane na potrzeby działalności gospodarczej;</u>
          <u xml:id="u-409.13" who="#MarekBelka">— zagwarantowaniu przewagi konkurencyjnych samochodów produkowanych przez Fiata Auto Poland lub importowanych przez niego w ramach kontyngentu bezcłowego nad konkurencyjnym importem;</u>
          <u xml:id="u-409.14" who="#MarekBelka">— zwolnieniu spółek NEWCO z podatku dochodowego do wysokości wniesionego kapitału akcyjnego;</u>
          <u xml:id="u-409.15" who="#MarekBelka">— wniesieniu do spółek NEWCO kapitału w wysokości 16,1 mln ECU;</u>
          <u xml:id="u-409.16" who="#MarekBelka">— przejęciu wszelkich długów FSM SA nie przejmowanych przez spółki NEWCO lub udzieleniu gwarancji i poręczeń spłaty takiego zadłużenia łącznie na kwotę przekraczającą 5 bln zł (przed denominacją).</u>
          <u xml:id="u-409.17" who="#MarekBelka">Należy podkreślić, że restrukturyzacja FSM SA poprzez transakcje z Fiatem i zawiązanie przez skarb państwa i Fiata spółek NEWCO dokonała się na innej niż ustawa prywatyzacyjna podstawie prawnej, mianowicie, w oparciu o przepisy ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym oraz przepisy Kodeksu handlowego, które nie przewidują akcji dla pracowników na zasadach preferencyjnych. W obowiązującym ustawodawstwie nie było więc podstaw prawnych do udostępnienia pracownikom akcji nowych spółek utworzonych przez skarb państwa i Fiata.</u>
          <u xml:id="u-409.18" who="#MarekBelka">Pragnę jednocześnie poinformować, że zapisy umowy definitywnej nie wykluczają ewentualności uzyskania przez pracowników byłej FSM SA pewnych korzyści ekonomicznych ze strony Fiata. Zgodnie z zapisem kontraktowym, wynikającym z umowy definitywnej, nie przewidziano odstąpienia akcji pracownikom w akcie tworzenia spółek z Fiatem, ale pozostawiono tę sprawę do rozpatrzenia w późniejszym czasie. W kontrakcie przewidziano możliwość przekazania przez Fiata na rzecz pracowników bonów oszczędnościowych lub zastosowania innych rozwiązań finansowo-ekonomicznych, związanych z przyszłymi wynikami działalności spółek NEWCO. Trzeba zauważyć, że deklaracja ta ma charakter fakultatywny, toteż Fiat zgodnie z zapisami umowy definitywnej może jedynie rozważyć możliwość zapewnienia pracownikom byłej FSM SA satysfakcjonujących korzyści finansowych, ale nie ma takiego obowiązku. Problem ten powinien być przedmiotem normalnych negocjacji reprezentacji załóg z zarządami spółek z udziałem Fiata.</u>
          <u xml:id="u-409.19" who="#MarekBelka">Chciałbym podkreślić, że w świetle obowiązujących przepisów prawnych prawo pracowników do akcji na zasadach preferencyjnych dotyczy wyłącznie akcji spółki, która powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę skarbu państwa, a zatem akcji spółki FSM SA (czyli obecnie FSM Wytwórnia Wyrobów Różnych). Nie mogę podzielić poglądu, że prawo to zostało naruszone, bowiem zgodnie z ustawą o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych akcje dla pracowników powinny być udostępnione w ciągu 2 miesięcy po udostępnieniu pierwszych akcji FSM Wytwórnia Wyrobów Różnych SA na zasadach ogólnych, co nie miało miejsca do dnia dzisiejszego.</u>
          <u xml:id="u-409.20" who="#MarekBelka">Zdaję sobie sprawę ze szczególnie skomplikowanego charakteru poruszanego zagadnienia. Jednocześnie muszę postępować zgodnie z ustalonym przez Wysoki Sejm obowiązującym porządkiem prawnym, który nie przewiduje możliwości przyznania szczególnych rekompensat w takim przypadku.</u>
          <u xml:id="u-409.21" who="#MarekBelka">Podsumowując, pracownicy byłego FSM mają prawo do akcji preferencyjnych w przypadku prywatyzacji FSM Wytwórnia Wyrobów Różnych. Co do spółek NEWCO, czyli Fiat Auto Poland, Magneti Marelli i Taxid, umowa definitywna przewiduje możliwość, a więc ma charakter fakultatywny. Fiat, mówiąc po prostu, może, ale nie musi. To wszystko. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#MarekBorowski">Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-410.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Zdzisława Tuszyńskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#ZdzisławTuszyński">Panie Marszałku! Panie Premierze! Przedstawiona dzisiaj przez pana premiera informacja rządu o rozwiązaniu problemu akcji dla pracowników byłej Fabryki Samochodów Małolitrażowych właściwie zawierała to, o czym załoga, reprezentowana przez siedzących tutaj moich kolegów ze związków zawodowych, wie od dłuższego czasu. Ale problem akcji nie jest problemem wyłącznie Fabryki Samochodów Małolitrażowych. Jest to problem znacznie szerszy, on dotyczy wielu innych zakładów. To dotyczy wcześniej sprywatyzowanych zakładów, takich, jak na przykład Polkolor, Huta Lucchini, ale i dzisiaj prywatyzowanych, takich, jak Fabryka Samochodów Ciężarowych w Lublinie, gdzie problem akcji również się pojawia. Tak więc problem, panie premierze, jest istotny i wymaga szczególnego potraktowania przez rząd.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#ZdzisławTuszyński">W debacie nad ustawą o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent wnosiłem do Wysokiej Izby oraz do rządu o włączenie do projektu wspomnianej ustawy przepisu pozwalającego na zrekompensowanie należnego załogom prawa do uzyskania akcji prywatyzowanych przedsiębiorstw poprzez przyznanie im prawa do nieodpłatnego nabycia świadectw rekompensacyjnych. Wniosek mój nie uzyskał poparcia w pracach nad ustawą, chociaż w debacie minister przekształceń własnościowych Wiesław Kaczmarek uznał go w tamtym momencie za interesujący. Tak więc problem nadal jest nie rozwiązany i czeka na rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#ZdzisławTuszyński">Sama zaś prywatyzacja Fabryki Samochodów Małolitrażowych budzi szczególne zastrzeżenia także w świetle raportu NIK. Godzi się przypomnieć, że umowę z Fiatem, liczącą 900 stron, sporządzono w językach włoskim i angielskim, podpisał ją ówczesny minister Olechowski, późniejszy „beneficjent” akcji „czyste ręce”, w obecności także ówczesnego premiera Olszewskiego, mówiącego dzisiaj głośno o szalbierczej i oszukańczej prywatyzacji. Ta umowa była podpisywana już bez obecności ówczesnego dyrektora czy prezesa firmy, który czekał w przedpokoju — ale w obecności i z inicjatywy byłego przewodniczącego rady nadzorczej, który od skarbu państwa wyciągnął ogromną kwotę, którą boję się wymienić, bowiem wydaje mi się przerażająca. I być może, panie premierze, sytuacja firmy była rzeczywiście taka, jak pan mówił. Tylko że do ostatniej chwili, do ostatniego momentu przed podpisaniem umowy przedstawicielom załogi, związkom zawodowym gwarantowano, że ich wszystkie prawa w umowie są zabezpieczone, panie premierze. Jak były zabezpieczone, przekonali się pracownicy niebawem — na akcje lub rekompensaty za nie czekają do dzisiaj, a kobiety wracające z urlopów i żołnierze wracający z wojska przekonali się natychmiast, bo nie mieli dokąd wrócić. Obietnice byłego ministra przekształceń własnościowych pana Lewandowskiego składane pracownikom, zapewnienia o rozwiązaniu problemu akcji pracowniczych w inny sposób, pozaustawowy, pozostały jeszcze jedną nie spełnioną nadzieją. Problem jednak pozostał — nie tylko w Fabryce Samochodów Małolitrażowych. Problem musi i powinien być rozwiązany.</u>
          <u xml:id="u-411.3" who="#ZdzisławTuszyński">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie popierał rozwiązania, które zakończą trwające od lat oczekiwania załogi. W umowie z Fiatem, o czym pan premier mówił, zapisano deklarację, zobowiązanie nowego właściciela do zrekompensowania załodze prawa do uzyskania udziałów. Załoga już nie oczekuje udziałów, oczekuje zrekompensowania przez właściciela. Sojusz Lewicy Demokratycznej oczekuje, że rząd wykorzysta wszystkie możliwości wywarcia nacisku na właściciela, aby wywiązał się ze zobowiązania, z deklaracji wobec załogi, przyjętej w umowie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-411.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#MarekBorowski">Przemawiał pan poseł Zdzisław Tuszyński z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-412.2" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Sabata z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#TadeuszSabat">Panie Marszałku! Panie Premierze! Prosząc o informację w sprawie udostępnienia akcji byłym pracownikom Fabryki Samochodów Małolitrażowych zaznaczyłem jednoznacznie - dlatego nie podzielam poglądu, który pan premier zaprezentował - i pytam dosłownie: W jaki sposób rząd zamierza dokonać zadośćuczynienia byłym pracownikom Fabryki Samochodów Małolitrażowych? Prosiłem o informację o tym, jakie błędy popełnił rząd w czasie prywatyzacji FSM. Nie podzielam poglądu, że pracownicy nie mogą otrzymać akcji, ponieważ jednoznacznie pracownicy byłej Fabryki Samochodów Małolitrażowych zostali oszukani.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#TadeuszSabat">Otóż 23 sierpnia 1990 r. wpłynął wniosek dyrektora FSM, rady pracowniczej do ministra przekształceń własnościowych w trybie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. W tym momencie załoga doskonale wiedziała, ponieważ podpisano list intencyjny, minister przekształceń własnościowych pan Janusz Lewandowski, że 51% akcji otrzyma Fiat, 49% - strona polska, z czego 19,9% akcji przeznaczy dla pracowników na zasadach preferencyjnych. Wtedy podano jednoznacznie, że należą się akcje 25 381 pracownikom, a więc w pełni załoga była przekonana, że otrzyma akcje do 20%. I twierdzę, że te akcje należą się nadal pracownikom byłej Fabryki Samochodów Małolitrażowych. Ponieważ tego nie zrealizowano, jak mówi raport NIK, mogę stwierdzić jednoznacznie w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego, że oszukano załogę, i jeśli się mylę, proszę o sprostowanie, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-413.2" who="#TadeuszSabat">Protokoły były sporządzone w języku angielskim i włoskim. W jaki sposób zatem rząd polski podejmuje decyzje w sprawie bardzo ważnej, bo dotyczącej ponad 25 tys. ludzi, nie znając dokumentu?</u>
          <u xml:id="u-413.3" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Zbrzyzny: Znali włoski.)</u>
          <u xml:id="u-413.4" who="#TadeuszSabat">Może znali członkowie Rady Ministrów język angielski i włoski, natomiast jest to niezgodne z polskim prawem wtedy obowiązującym. Miało to być przedstawione w języku włoskim (albo angielskim) i polskim, ale na pewno to musiało być przedstawione w języku polskim, a więc jest to następny błąd. I podpisanie w taki sposób, podjęcie uchwały 27 maja 1992 r. było, według mnie i Polskiego Stronnictwa Ludowego, bezprawne. Tak również dziś załoga pojmuje tę sprawę.</u>
          <u xml:id="u-413.5" who="#TadeuszSabat">Jest dosyć skomplikowana sytuacja, ponieważ raport NIK jest dokumentem poufnym. Chciałbym tutaj cytować, ale, niestety, nie mogę. Natomiast znowu nie zgadzam się, panie premierze, z pana stwierdzeniem... Zwracam do pana marszałka z wnioskiem, aby wystąpić do prezesa Najwyższej Izby Kontroli o odtajnienie tego dokumentu. Myślę, że rząd od 30 stycznia 1996 r., a więc od prawie 1,5 roku, powinien z takim wnioskiem wystąpić, aby zapoznać się z tym, co jest w tej pierwszej dużej prywatyzacji w Polsce. Ale z tego poufnego dokumentu, który przeczytałem, z którym się zapoznałem, wynika dla mnie jednoznacznie, że Najwyższa Izba Kontroli nie podziela takiego poglądu, jaki zaprezentował pan premier, że akcje mogą być zastąpione deklaracją przekazania pracownikom na zasadach preferencyjnych akcji Wytwórni Wyrobów Różnych.</u>
          <u xml:id="u-413.6" who="#TadeuszSabat">Uważam również, że to Sejm, to koleżanki i koledzy, to my powinniśmy wystąpić z wnioskiem o podjęcie jednoznacznej decyzji w sprawie odpowiedzialności konstytucyjnej byłego premiera pana Jana Olszewskiego, byłego ministra finansów, który podpisywał te dokumenty, Andrzeja Olechowskiego, jak również pana ministra Janusza Lewandowskiego. Wtedy załoga dziś tutaj będąca będzie wiedziała, że w Polsce nie ma bezprawia, ale że Polska rządzi się prawem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#MarekBorowski">Przemawiał pan poseł Tadeusz Sabat z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-414.2" who="#MarekBorowski">Od razu wyjaśniam panu posłowi, że Prezydium Sejmu, jeśli jeszcze takiego pytania prezesowi Najwyższej Izby Kontroli nie zadało, to zada w najbliższym czasie. Chodzi o to, w jakim zakresie ten dokument może być cytowany i które z elementów są rzeczywiście tajne. Ze względu na fakt, że umowy były zawierane z partnerem zagranicznym, prawdopodobnie niektóre fragmenty będą musiały być rozpatrywane w warunkach poufności, ale myślę, że nie wszystkie.</u>
          <u xml:id="u-414.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł Grażyna Staniszewska z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#GrażynaStaniszewska">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Pan premier Olszewski nie jest, że tak powiem, bohaterem mojej bajki, tak samo jak pan minister Gruszecki. Niemniej jako poseł zasiadający w tej Izbie od 1989 r. pragnę państwu przybliżyć parę faktów, jak również uzupełnić to, co powiedział pan premier Belka.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#GrażynaStaniszewska">Stan FSM od 1990 r. do 1992 r., co zresztą podkreślał pan premier Belka, pogorszył się. Sytuacja, zamiary ministra Janusza Lewandowskiego, a to, z czym musiał się borykać pan Tomasz Gruszecki - to była już zupełnie inna sytuacja. Czas nie pracował na korzyść FSM tylko przeciwko FSM. Przypominam sobie posiedzenie sejmowej Komisji Przekształceń Własnościowych, o które zwrócił się pełnomocnik rządu Jana Olszewskiego pan Zbigniew Piotrowski, negocjator w sprawie sprzedaży FSM. Zwrócił się o niejawne posiedzenie Komisji Przekształceń Własnościowych przed podpisaniem definitywnej umowy. Na tym posiedzeniu byli obecni przedstawiciele SLD, PSL, KPN, zresztą wiceprzewodniczącym sejmowej Komisji Przekształceń Własnościowych był bardzo wojowniczy wówczas poseł Konfederacji Polski Niepodległej również o nazwisku Lewandowski. Na tym posiedzeniu Komisji Przekształceń Własnościowych usłyszeliśmy informację, że sytuacja FSM jest bardzo poważna. Pogarsza się z roku na rok ze względu na umowę. Ja także mogłabym zwalać to na komunę, która kiedyś, w latach siedemdziesiątych, podpisała taką umowę, skutkującą potem co roku dopłatą z budżetu państwa do eksportowanych samochodów. Tyle tylko, że ta umowa była podpisana w innych warunkach gospodarczych. I to też należy uwzględnić. Niemniej skutki były takie, że budżet państwa - my wszyscy jako podatnicy - z roku na rok dopłacaliśmy coraz więcej do eksportowanych samochodów, z których niby mieliśmy mieć zyski. To po prostu trzeba było jak najszybciej przeciąć.</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#GrażynaStaniszewska">Pan Zbigniew Piotrowski powiedział tak: sytuację mamy następującą - albo bankrutujemy, albo sprzedajemy przedsiębiorstwo jedynemu kontrahentowi (bowiem mimo dwuletnich wysiłków firmy Arthur Andersen, jednej z najlepszych na świecie firm doradczych, nie udało się stworzyć wrażenia, że o FSM ubiega się więcej niż jeden konkurent). A rzeczywiście firma Arthur Andersen stawała na głowie, żeby stworzyć wobec Fiata wrażenie, że o FSM ubiega się General Motors czy inni poważni inwestorzy.</u>
          <u xml:id="u-415.3" who="#GrażynaStaniszewska">W warunkach takiej konkurencji można wynegocjować korzystniejszą cenę, korzystniejsze warunki dla skarbu państwa. Tej sytuacji nie było. Na placu boju został tylko jeden jedyny Fiat i Fiat dokładnie wiedział, że jest tutaj jedynym inwestorem, i wiedział, że rząd polski jest w sytuacji podbramkowej, bo albo będzie dopłacał z roku na rok coraz większe sumy do eksportowanych samochodów, albo zerwie umowę i będzie płacił kary umowne, albo sprzeda Fabrykę Samochodów Małolitrażowych na takich warunkach, jakich życzy sobie Fiat. I pan Zbigniew Piotrowski zapytał: Co wy, posłowie, na to? I nie odezwał się nikt z protestem - ani z klubu SLD, ani z klubu PSL, ani z klubu KPN. Nikt. Dlatego że nikt nie miał innego pomysłu i wszyscy zdawali sobie wówczas sprawę z ciężaru odpowiedzialności za 26-tysięczną załogę Fabryki Samochodów Małolitrażowych.</u>
          <u xml:id="u-415.4" who="#GrażynaStaniszewska">Umowa została podpisana. Jest to joint-venture. Niemniej, proszę państwa, uważam, że istnieje w tej chwili możliwość rekompensaty dla pracowników. To jest duża rzesza — 26 tys. zatrudnionych w dniu przekształcenia przedsiębiorstwa w spółkę skarbu państwa i 18 tys. emerytów. Oni w tej chwili mają prawo do akcji WWR FSM, to znaczy Wytwórni Wyrobów Różnych, czyli resztek, które składają się z Kuźni Skoczów, Fabryki Obrabiarek, Fabryki Rowerów w Czechowicach i Fundacji Usług Socjalnych. Majątek owego WWR wynosi dzisiaj 1,2 bln starych zł. To jest mało, jak na ponad 45 tys. osób, które mają uprawnienia do akcji.</u>
          <u xml:id="u-415.5" who="#GrażynaStaniszewska">Jednak, proszę państwa, WWR mógłby być lepiej traktowany przez rząd. Otóż przez ostatnie cztery lata zarząd WWR zabiega o to, aby zdjąć z niego niezasłużony dług, do którego spłaty ta resztówka po FSM jest zobowiązana. Ten dług w chwili podpisania umowy definitywnej wynosił 692 mld starych zł. Do dnia dzisiejszego WWR FSM spłacił 92 mld zł. Zostało 600 mld, to jest 60 mln nowych zł, i zarząd FSM WWR zabiega o to, aby owe 60 mln zamienić na akcje skarbu państwa w tym przedsięwzięciu. Jeżeli byłaby to spółka bez ciążącego na niej długu, wówczas można się postarać o inwestora. Wtedy wartość jej nieporównywalnie wzrasta. Wtedy i wartość akcji dla pracowników mogłaby być dużo większa.</u>
          <u xml:id="u-415.6" who="#GrażynaStaniszewska">W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności składam propozycję, aby rząd nie lekceważył dotychczasowych poczynań zarządu WWR, zmierzającego do uratowania spółki, nie naciskał na sprzedaż mienia po kolei, po kawałku, za wszelką cenę, dlatego że ten czteroskładnikowy holding funkcjonuje całkiem nieźle i w tej chwili przynosi zyski. I gdyby dług zamienić na akcje, mógłby być poważnym podmiotem, który na pewno zdobędzie poważnego inwestora, i mógłby być źródłem zaspokojenia uzasadnionych roszczeń pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-415.7" who="#GrażynaStaniszewska">Drugie źródło, o które również chciałabym zaapelować w imieniu mojego klubu. W tej chwili struktura własnościowa w spółce joint-venture z Fiatem jest taka, że skarb państwa posiada 5%, Fiat chyba 70%, pozostałe ma EBOiR i jeszcze jeden z zachodnich banków, które Fiat wpuścił, żeby pozyskać pieniądze na inwestycje. W tej chwili Fiat się rozwija, ale m.in. dzięki pozyskaniu następnych partnerów do finansowania rozwoju tego przedsiębiorstwa. Otóż proponuję w imieniu mojego klubu, aby rząd zrzekł się owych 5% w spółce z Fiatem na rzecz pracowników. Taką decyzję może podjąć Rada Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-415.8" who="#GrażynaStaniszewska">Sądzę, że z owych dwóch źródeł, mam tu na myśli zrzeczenie się na mocy decyzji Rady Ministrów tych 5%, które w tej chwili są własnością skarbu państwa, oraz podwyższenie kapitału WWR FSM poprzez zamianę dotychczasowego długu na udziały, można zaspokoić roszczenia pracowników i emerytów, którzy pracowali przez długie lata w Fabryce Samochodów Małolitrażowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-415.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł Staniszewskiej z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Wilka z Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#KazimierzWilk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność wystąpić w imieniu Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej Solidarność. Na wstępie chcę zauważyć, że jestem bardzo zaskoczony wystąpieniem pana premiera. I stąd mój apel: Może już czas skończyć z pewną zmową milczenia i podać pewne fakty?</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#KazimierzWilk">Chciałbym także zwrócić się do pani poseł Staniszewskiej. Nie jest prawdą, że posłowie Konfederacji Polski Niepodległej w Sejmie poprzedniej kadencji nie mieli uwag czy innych rozwiązań. Posłowie Konfederacji Polski Niepodległej zgłaszali nawet wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej pana Lewandowskiego, to po pierwsze. A po drugie, jak można mieć inne rozwiązania, kiedy dokument jest pieczołowicie przechowywany, jako tajny, i nie można go zobaczyć?</u>
          <u xml:id="u-417.2" who="#KazimierzWilk">Były to tylko uwagi, ale wracam do sprawy. Kwestią prywatyzacji byłej Fabryki Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej interesuję się osobiście i czynnie od kilku lat. Posiadam, była już o tym mowa, informację NIK o wynikach kontroli przekształceń własnościowych byłej FSM w Bielsku-Białej. Wynika z niej, że w 1990 r. zawarto umowę prywatyzacyjną z naruszeniem prawa, m.in.: złamano parę ustaw, umowę międzynarodową i parę artykułów konstytucji, panie premierze. Umowę zawarto na niekorzyść skarbu państwa, który bezpośrednio i pośrednio dopłacił do prywatyzacji blisko 20 bln starych złotych, sprzedając Fiatowi fabrykę za 8 bln starych złotych.</u>
          <u xml:id="u-417.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-417.4" who="#KazimierzWilk">I tu mój apel, panie premierze, o to, żeby skończyć z tym milczeniem i wreszcie powiedzieć prawdę. Naruszone zostały interesy pracownicze. Pozbawiono pracowników akcji przysługujących im z mocy prawa, ponieważ prywatyzacja byłej FSM rozpoczęła się w oparciu o ustawę o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych 13 lipca 1990 r. Na podstawie tej ustawy pracownikom przyznano prawo do nabycia preferencyjnych akcji. I tego faktu nie można już zmienić.</u>
          <u xml:id="u-417.5" who="#KazimierzWilk">Według informacji, jakie uzyskaliśmy w dniu 9 maja 1997 r. w odpowiedzi na nasze zapytanie zadane wspólnie z panem posłem Błasiakiem, Ministerstwo Skarbu Państwa nie dysponuje żadną dokumentacją związaną z prywatyzacją byłej FSM, oprócz raportu NIK, i to też jest ciekawe.</u>
          <u xml:id="u-417.6" who="#KazimierzWilk">W związku z tym przechodzę do pytań do pana premiera:</u>
          <u xml:id="u-417.7" who="#KazimierzWilk">1. Dlaczego do tej pory pracownicy byłej FSM nie otrzymali akcji, mimo że statut FSM i regulacje prawne do tego skłaniały? W aneksie do umowy definitywnej były wymienione możliwości zrekompensowania pracownikom strat z tytułu bezprawnego pozbawienia pracowników byłej FSM praw do bezpłatnego nabycia akcji.</u>
          <u xml:id="u-417.8" who="#KazimierzWilk">2. Jakie konsekwencje wyciągnięto lub zamierza się wyciągnąć wobec osób wskazanych przez Najwyższą Izbę Kontroli jako winne powstałych nieprawidłowości, w tym także o charakterze ciężkiego naruszenia prawa, w tym konstytucji, a także powstałych strat skarbu państwa?</u>
          <u xml:id="u-417.9" who="#KazimierzWilk">3. Na jakiej zasadzie przez pewien dłuższy czas w rękach prywatnych znajdowała się dokumentacja związana ze sprzedażą Fabryki Samochodów Małolitrażowych?</u>
          <u xml:id="u-417.10" who="#KazimierzWilk">4. Co rząd zamierza zrobić, aby - w związku z upływem terminu składania przez uprawnionych, powtarzam, uprawnionych pracowników byłej FSM oświadczeń o gotowości bezpłatnego nabycia akcji - tych pracowników jednocześnie uchronić od niebezpieczeństwa utraty tych uprawnień wskutek niepodjęcia przez Ministerstwo Skarbu Państwa akcji zbierania oświadczeń?</u>
          <u xml:id="u-417.11" who="#KazimierzWilk">Czynione pracownikom byłej FSM propozycje zrezygnowania z akcji FSM na rzecz akcji WWR zakrawają na naigrywanie się z nich lub też celowe działania, które miałyby ich narazić na poważne straty. Chciałem pokazać panu premierowi deklarację - jest ona rozprowadzana w zakładach, m.in. Kuźni Ustroń - w której czytamy: Oświadczam, że jestem gotów zrezygnować z zamiaru nabycia nieodpłatnie akcji spółki FSM - Wytwórnia Wyrobów Różnych SA z siedzibą w Bielsku-Białej, przysługujących mi zgodnie z art. 38 ustawy o prywatyzacji i komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych, w zamian za udostępnienie mi nieodpłatnie nabycia udziałów przez zakłady kuźnicze.</u>
          <u xml:id="u-417.12" who="#KazimierzWilk">To, co powiedziałem, zakrawa na pewien żart. Federacyjny Klub Parlamentarny na Rzecz Akcji Wyborczej Solidarność nie może przyjąć informacji rządu i będzie głosować za jej odrzuceniem. Proszę pana premiera o udzielenie odpowiedzi na moje pytania.</u>
          <u xml:id="u-417.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto rozprowadzał te...)</u>
          <u xml:id="u-417.14" who="#komentarz">(Wiceprezes Rady Ministrów Marek Belka: Miało być pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-417.15" who="#KazimierzWilk">Panie premierze, to jest też moje pytanie. Nie wiadomo, ale konsekwencje mogą być poważne.</u>
          <u xml:id="u-417.16" who="#komentarz">(Poseł Janina Kraus: Ale złóż formalny wniosek o odrzucenie - wniosek formalny!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#MarekBorowski">Przemawiał pan poseł Kazimierz Wilk.</u>
          <u xml:id="u-418.2" who="#MarekBorowski">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Janułę z... Pan poseł Eugeniusz Januła nie jest przedstawicielem Parlamentarnego Koła Mniejszości Niemieckiej, tylko Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-418.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Kaczmarzyk: Niestety, już zabierał głos.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#EugeniuszJanuła">Dziękuję bardzo, panie marszałku, za sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#EugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jestem w tej dobrej sytuacji, że Nowej Demokracji w poprzednim parlamencie nie było, w związku z czym nie będę nikogo obrzucał wyzwiskami, że to oni czy my jesteśmy winni. Trzeba tutaj jednak bez emocji podejść do tej sytuacji, jaka jest, sytuacji, powiem, na pograniczu kryminogennej, rzetelnie, po to by pracownicy FSM i emeryci FSM nie tylko usłyszeli, że my się o nich upominamy, ale żeby w konsekwencji coś z tego otrzymali. Trudno mieć pretensje do pana premiera Belki, który przedstawił informację faktograficzną — taką, jaka ona jest. Czy pan premier Belka miał tutaj mówić: mea maxima culpa za nie swój rząd, nie swojej koalicji, nie swojej orientacji politycznej, za rząd, który dopuścił się w praktyce malwersacji, żeby nie powtórzyć określenia jednego z panów posłów, szwindlu. Rząd ten, który jest, rządy tej koalicji przejęły sytuację, jaka była, a sytuacja, generalnie rzecz biorąc, była taka, że celowo pogarszano, tak można założyć, pogorszenie FSM, żeby Fiat mógł przejąć te zakłady za minimalną cenę.</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-419.3" who="#EugeniuszJanuła">Wynajęcie firmy konsultingowej, nawet jednej z lepszych w świecie, było niepoważne, było po prostu naigrywaniem się z opinii publicznej. Jakiż bowiem koncern samochodowy przejmie zakład, który ma od początku do końca technologię Fiata? Oczywiście General Motors, Ford, niektóre zachodnioeuropejskie koncerny...</u>
          <u xml:id="u-419.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Żiguli.)</u>
          <u xml:id="u-419.5" who="#EugeniuszJanuła">... o, Żiguli, słusznie, ewentualnie mógłby przejąć. Tak więc koncerny interesowały się sytuacją przemysłu motoryzacyjnego, ale interesowały się raczej już w tym okresie budową fabryki samochodów od fundamentów do końca. Było jasne, że ta fabryka wpadnie w ręce Fiata, tylko że wpadła de facto — być może o to chodziło — za minimalną cenę, z naruszeniem interesów, po pierwsze, strony polskiej, a więc skarbu państwa, po drugie, z naruszeniem interesów pracowników wtedy tej wytwórni. W tej sytuacji ja już nie będę operował nazwiskami, bo mógłbym tylko powtórzyć... Trzeba zastanowić się jednak nad takim wyjściem, co kładę pod rozwagę obecnego tu pana premiera. Alternatywy są następujące. Albo rozważyć ewentualność unieważnienia liczącej 900 stron umowy, która jest w kilku miejscach sprzeczna z polskim prawem, choć, podkreślam, mało jest prawdopodobne, że się to uda, albo — co bardziej prawdopodobne — renegocjować umowę z koncernem Fiata tak, żeby w ewentualnym aneksie znalazł się zapis, co najmniej deklaratywny, o tym, że to Fiat, a nie skarb państwa bierze na siebie zobowiązania wobec grupy pracowników i byłych pracowników FSM. No bo to jest naprawdę śmieszne, że to rząd zrzeknie się swoich udziałów, aby dać pracownikom. Pracownikom się należy, ale parlament polski nie może działać jak Janosik. Przecież skarb państwa składa się z podatków całego społeczeństwa. A więc zdejmiemy trochę z całego społeczeństwa i damy jednej grupie, której się słusznie należy? Nie w ten sposób powinna wyglądać reprezentacja interesów polskich. Całość zobowiązań wobec pracowników powinien wziąć na siebie koncern Fiata, bo ta resztówka, która została — wielce szanowne panie posłanki i panowie posłowie — to jest około 3,5% dawnego majątku FSM. Zresztą, jak słusznie powiedziała jedna z pań posłanek, dobrze funkcjonuje w kategoriach ekonomicznych... Śmieszne byłoby budowanie z tej resztówki majątku, który ma być rozprowadzony wśród pracowników i byłych pracowników całego Fiata. Jest to jeden z licznych, niestety, ale i najlepszych przykładów, jak w latach 1990–1993 sprzedawano i roztrwaniano polską gospodarkę ze szkodą dla polskiego społeczeństwa i z jeszcze większą szkodą dla konkretnych interesów pracowników określonych grup. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-419.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-420.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Pęk? Proszę na mównicę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#BogdanPęk">Panie Marszałku! W związku z tą debatą mam kilka pytań, zarówno do pana premiera, jak i do obecnego na sali wiceprezesa NIK.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#BogdanPęk">Po pierwsze, pytanie do pana wicepremiera. Proszę powiedzieć, czy - w związku z tym że, o ile mi wiadomo, sprawa tej prywatyzacji została przekazana prokuraturze do zbadania - pan wie, na jakim etapie jest śledztwo. Przy czym, żeby nie było wątpliwości, w imieniu grupy posłów pragnę powiedzieć, że żarty się skończyły, ponieważ czasu upłynęło już sporo. Jeśli ta sprawa nie zacznie się jakoś wyjaśniać, chcę zadeklarować, że opublikujemy, po pierwsze, pełny protokół, który został przekazany posłom, a poza nim także liczne materiały, które posiadamy, żeby dotarły do opinii publicznej. I, po drugie, uważamy, że każdy sąd uzna tę umowę za nieważną z mocy prawa, tyle było tam złamań prawa.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#BogdanPęk">Chciałbym również zwrócić się do prezesa NIK, ponieważ odnoszę wrażenie, że wokół tej prywatyzacji, która jest największym skandalem prywatyzacyjnym w III Rzeczypospolitej - to nie ulega żadnej wątpliwości - panuje pewna zmowa milczenia. Proszę powiedzieć Wysokiej Izbie o kilku podstawowych faktach dotyczących ustaleń, tych, które nie naruszają tajemnicy, choć jej, moim zdaniem, na tym etapie już nie ma. Bo te kwestie, które były objęte tajemnicą handlową, dotyczyły raczej okresu negocjacji, a nie obecnego okresu. Ponieważ sytuacja jest bardzo napięta, chciałbym także zapytać, dlaczego - i ewentualnie czy - Najwyższa Izba Kontroli jest również w kontakcie z prokuraturą w tej sprawie, bo całość dokumentacji, o ile wiem, znajduje się w najszerszej formie właśnie w Najwyższej Izbie Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-421.3" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#WładysławAdamski">Panie premierze, mam pytanie, tym razem nie do członków Rady Ministrów, aczkolwiek związane jest pośrednio z działalnością rządu. W czasie debaty padały bowiem ciężkie zarzuty pod adresem rządu, padały oskarżenia i postulaty. Chciałbym jednak zapytać przedstawicieli innej, bardzo szacownej instytucji, jaką jest Najwyższa Izba Kontroli, o to, gdzie zdaniem NIK należy mówić o odpowiedzialności. Kto personalnie ponosi odpowiedzialność za wadliwą, złą umowę? W czasie debaty, jak państwo zauważyli, wymieniane były tylko wzajemne oskarżenia. Dobrze, by instytucja ciesząca się autorytetem mogła to jednoznacznie rozstrzygnąć.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#WładysławAdamski">O ile dobrze zrozumiałem, to postępowanie w sprawie znajduje się już w prokuraturze. Czy Najwyższa Izba Kontroli, rząd, czy jesteście państwo w stałym kontakcie z organami sprawiedliwości? Czy w związku z tym - bo z pewnością, jeśli tak, to uzupełniacie materiały, uzupełniacie dane - można cokolwiek ujawnić na temat ewentualnego terminu zakończenia tego procesu, bo jak wiemy, on ciągnie się już latami. Nie służy to przecież najlepiej całościowemu i ostatecznemu, pełnemu wyjaśnieniu sprawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że są także pytania.</u>
          <u xml:id="u-424.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Pan poseł Błasiak, pani poseł Kraus. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#WojciechBłasiak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania. Jedno do pana wicepremiera i ministra finansów, drugie do pana prezesa Najwyższej Izby Kontroli. Ponieważ z tego dokumentu o charakterze poufnym wynika jednoznacznie, że ta umowa definitywnie została zawarta z rażącym naruszeniem prawa i drastycznym interesów interesów skarbu państwa, chciałbym się dowiedzieć od pana premiera: Czy rząd, czy pan premier rozważał lub rozważył możliwość renegocjacji tej umowy zgodnie z interesami strony polskiej? Ewentualnie jakie są przeszkody, żeby takich renegocjacji nie podjąć, ponieważ ta umowa jest z mocy prawa nieważna.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#WojciechBłasiak">Drugie pytanie. Ponieważ tu słyszy się bez przerwy takie dość enigmatyczne wyjaśnienia co do tej prywatyzacji, zresztą zawsze się to słyszy, jeśli chodzi o prywatyzacje nie tylko do 1993, ale i do 1997 r. To jest to nagłe wpadanie firm w zadłużenie. Czy pan wiceprezes NIK mógłby nam wyjaśnić, jak powstało zadłużenie FSM? Jakie są rzeczywiste przyczyny tego stanu, tej sytuacji, w której FSM miał w 1992 r. łącznie 17,2 bln zł długu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Pani poseł Kraus.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#JaninaKraus">Pani Marszałek! Dwa pytania. Jedno do wiceprezesa NIK. Chciałabym zapytać, a mam przed sobą raport NIK: Dlaczego mimo stwierdzenia ewidentnego naruszenia prawa w procesie prywatyzacji i ewidentnego naruszenia interesów skarbu państwa Najwyższa Izba Kontroli nie wystąpiła do prokuratury z doniesieniem o przestępstwie?</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#JaninaKraus">I dwa pytania do pana premiera. Pierwsze będzie powtórzeniem pytania, które zadał pan poseł Błasiak. Dlaczego, panie premierze, mimo tak bulwersujących faktów zawartych w tym oto raporcie NIK Ministerstwo Finansów, które pilotowało tę prywatyzację, nie podjęło dotąd czynności renegocjujących umowę i czy taką możliwość w ogóle Ministerstwo Finansów lub rząd bierze pod uwagę, tak żeby zadośćuczynić pracownikom w formie nieodpłatnego udostępnienia im akcji, dlatego że w tej chwili wskazywanie pracownikom takiej możliwości, że mogą podjąć negocjacje ze stroną włoską w zakresie uzyskania na przykład bonów oszczędnościowych, wydaje się, wobec tego problemu, przed którym stoją pracownicy, nie na miejscu.</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#JaninaKraus">Pytanie trzecie i zasadnicze: Czy i co w ogóle rząd zamierza zrobić w sprawie FSM? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy są jeszcze pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-428.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę wiceprezesa Rady Ministrów ministra finansów pana Marka Belkę o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#MarekBelka">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Otóż zdaję sobie sprawę, że w informacji czy też w odpowiedzi, którą przekazałem państwu, przedstawiłem fakty i nic poza tym. Pozwoliłem sobie także zamieścić tam pewien komentarz, dotyczący warunków makroekonomicznych i mikroekonomicznych tego przedsiębiorstwa, w jakich prywatyzacja, rekonstrukcja własnościowa i prywatyzacja w FSM miała miejsce i stwierdziłem, iż nie jest rzeczą ministra finansów na podstawie tych informacji, które posiadamy dzisiaj, oceniać sensowność ekonomiczną przyjętych rozwiązań. Z takiego rodzaju informacji bierze się niezadowolenie posłów, iż nie zawiera ona jasnych dla nich odpowiedzi, a przede wszystkim obietnic w pełni satysfakcjonujących pracowników FSM.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#MarekBelka">W pytaniach skierowanych bezpośrednio do mnie podczas dyskusji w gruncie rzeczy chodzi o to, czy rząd zamierza zrobić coś w tej sprawie, a przede wszystkim czy zamierza renegocjować.</u>
          <u xml:id="u-429.2" who="#MarekBelka">Zacznijmy od tego, że na tej podstawie NIK skierował sprawę do prokuratury. Nie do mnie pytanie, kiedy śledztwo się zakończy i na jakim etapie jest ono w tej chwili. Więcej na ten temat chyba będzie wiedział pan prezes Uczkiewicz. Natomiast na tyle, na ile jest mi znany raport NIK - choć może się mylę - to wprawdzie wskazano w nim liczne uchybienia i wręcz przekroczenia prawa, nie podważa on bezprawności trybu prywatyzacji FSM, a więc tego, iż FSM została sprywatyzowana na zasadach, które nie przewidują preferencji dla pracowników. Jak sobie przypominam, NIK nie podważa bezprawności takiego rozwiązania, można więc powiedzieć, że podjęto decyzję nie tyle niezgodną z prawem, ile - być może - niewłaściwą ze względów ekonomicznych, społecznych, politycznych. Nie wiem, czy należy mówić w tym kontekście o pracownikach uprawnionych - to znaczy tych, którym się to należy zgodnie z prawem. Jeżeliby się okazało, że to jest niezgodne z prawem, o czym nie czytałem w raporcie NIK, to wtedy rzeczywiście byłaby sytuacja, o jakiej mówił pan poseł Sabat. Natomiast nie mamy prawa mówić o pracownikach nie uprawnionych w związku z tym, że rząd w 1992 r. podjął określoną decyzję o zbyciu czy o prywatyzacji FSM w takim trybie. To prawda, że najpierw był plan, projekt, aby sprywatyzować FSM poprzez wniesienie do spółki, w której skarb państwa miałby 49%, i wtedy byłoby miejsce na akcje pracownicze. Nie doczytałem się w raporcie NIK, że zmiana tej decyzji była naruszeniem prawa. Jeżeli była naruszeniem prawa, to w takim razie trzeba będzie wyciągnąć odpowiednie wnioski.</u>
          <u xml:id="u-429.3" who="#MarekBelka">Jeśli chodzi o rozważanie renegocjacji umowy z Fiatem, proszę państwa, to mógłbym pół żartem powiedzieć, że jako minister finansów rozwiązałbym szybko problem polskiego deficytu handlowego przez próbę renegocjacji umowy z Fiatem, tak że ustrzelilibyśmy dwa wróble, bo tak skutecznie, hurmem przegonilibyśmy inwestorów zagranicznych z Polski, że tak ładnie siadłyby nam inwestycje zagraniczne, inwestycje w ogóle, wzrost gospodarczy, i w związku z tym import, że ja bym wreszcie się poczuł komfortowo w swej polityce makroekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-429.4" who="#MarekBelka">Po tym frywolnym wstępie chcę jednak powiedzieć, że nawoływanie do renegocjacji umowy musi być oczywiście podbudowane niezwykle mocnymi argumentami. Argumentami, które w sposób niepodważalny dałyby nam zwycięstwo czy też dobre orzeczenie przed każdym, także międzynarodowym sądem.</u>
          <u xml:id="u-429.5" who="#MarekBelka">Zauważcie państwo, że byłaby to sprawa brzemienna w skutki. Nie jestem pewien, czy jakikolwiek polski prawnik gotów byłby mi, jakby to powiedzieć, z czystym sumieniem sugerować, radzić, żebym do tego doprowadził. Pacta sunt servanda — umowy są święte. Nawet, jeśli są bardzo niekorzystne.</u>
          <u xml:id="u-429.6" who="#MarekBelka">Zależy teraz, w jakim zakresie są one niezgodne z prawem. To, że były podpisywane w języku jakby niepolskim, to nie jest powód. Muszą być niezmiernie ważne przyczyny. Rozumiem jednak...</u>
          <u xml:id="u-429.7" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Błasiak: A jak są niezgodne z prawem?)</u>
          <u xml:id="u-429.8" who="#MarekBelka">Mianowicie jakie?</u>
          <u xml:id="u-429.9" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Błasiak: Naruszenie konstytucyjnej zasady. Pan zna polskie przepisy. Umowa musi być zawarta w języku polskim.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, proszę nie dyskutować z ław. Jest jeszcze możliwość wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-430.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, bardzo proszę. Jest potem możliwość zadania pytań, proszę nie dyskutować z ław.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#MarekBelka">Przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Nie, to nie do pana premiera, to prośba do kolegów posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#MarekBelka">To ja też chyba nie powinienem dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#MarekBelka">Jeżeli śledztwo wykaże odpowiedzialność związaną z naruszeniem prawa, jeżeli NIK może sugerować i będzie zdecydowany sugerować, iż jest podstawa do tego, by uznać umowę za nieważną i w związku z tym wystąpić albo o jej zerwanie, albo o renegocjację - to oczywiście podporządkuję się temu i wyciągnę z tego odpowiednie wnioski. Szczerze mówiąc, jest to jednak niezmiernie mało prawdopodobne i byłoby według mnie dość nieodpowiedzialne.</u>
          <u xml:id="u-433.2" who="#MarekBelka">Wreszcie sprawa niby drobna, bo dotycząca 3% majątku byłego FSM, czyli tej wytwórni wyrobów różnych. Otóż chcę powiedzieć, iż nie jestem przekonany, że w obecnej sytuacji ekonomicznej WWR istnieje możliwość zamiany tych długów na akcje SP. Jeżeli jest to możliwe, to zajmę się tą sprawą i jeśli będę widział możliwości, że tak powiem, jakikolwiek sens, to zdecydowanie pozytywnie się do tego ustosunkuję.</u>
          <u xml:id="u-433.3" who="#komentarz">(Poseł Grażyna Staniszewska: Były takie propozycje, są składane od trzech lat.)</u>
          <u xml:id="u-433.4" who="#MarekBelka">Co się zaś tyczy zbycia akcji pozostających w rękach skarbu państwa w trzech nowo powstałych spółkach, chodzi o 4,89% w Fiacie Auto Poland SA, 8,5% w Magneti Marelli Poland S. A. i 10% w Taxid Poland SA, to wynika z umowy definitywnej — nie mam jej w tej chwili przed oczami — konieczność uzyskania zgody Fiata na zbycie tych akcji innym podmiotom niż państwowe. Można o tę zgodę prosić. W każdym razie obiema tymi sprawami się zajmiemy, choć zdaję sobie sprawę, że w pełni aspiracji ludzi, którzy zostali w tę sprawę uwikłani, to nie zaspokaja. Trzeba jednakowoż pamiętać — może warto pamiętać — że w 1991 r. wartość akcji w FSM była prawdopodobnie ujemna. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał wiceprezes Rady Ministrów pan Marek Belka.</u>
          <u xml:id="u-434.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Błasiak.</u>
          <u xml:id="u-434.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że chodzi jeszcze o pytanie do pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#WojciechBłasiak">Ponieważ pan minister finansów zechciał użyć sformułowania, że sam fakt zgłaszania wniosku o możliwość renegocjacji umowy jest nieodpowiedzialnym postępowaniem, chciałbym prosić pana ministra, żeby mi wyjaśnił, jak rozumie słowo „nieodpowiedzialność”, dlaczego to jest nieodpowiedzialność, ponieważ nie mogę się zorientować w sposobie rozumowania w tym zakresie przedstawiciela skarbu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy jeszcze są pytania do pana ministra?</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeżeli nie, to może pan minister będzie uprzejmy odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-436.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-436.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Przepraszam...</u>
          <u xml:id="u-436.5" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Wilk: Jeszcze jedno pytanie, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-436.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Wilk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#KazimierzWilk">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#KazimierzWilk">Panie premierze, zadawałem kilka pytań, a poprzestanę na jednym. Proszę, żeby pan mi wyjaśnił, dlaczego umowa definitywna przez długi okres znajdowała się w posiadaniu osoby prywatnej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#MarekBelka">Jeśli chodzi o drugą sprawę, to oczywiście ja nie wiem dlaczego, natomiast dowiedziałem się, że ta umowa cały czas była w ministerstwie. To nieprawda, że była w posiadaniu osoby prywatnej.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#MarekBelka">Natomiast co do pierwszego pytania, dlaczego jest to nieodpowiedzialność. Nie jest nieodpowiedzialnością przystępowanie do renegocjacji warunków umowy, kiedy są jasne dowody na to, iż to druga strona złamała prawo; gdy druga strona działała w złej wierze, gdy druga strona oszukiwała, wtedy tak, trzeba renegocjować. Natomiast dlaczego mówię o nieodpowiedzialności w przypadku kroków pospiesznych, kroków obliczonych na efekciarstwo, a nie na efekt? — Bo 18 tysięcy miejsc pracy to jest stawka, 18 tysięcy miejsc pracy tam w Bielsku, a na pewno kilkadziesiąt, a może i sto kilkadziesiąt tysięcy miejsc pracy w całej Polsce. I ja nie mogę po prostu reagować gorączkowo nawet wtedy, kiedy by się okazało, że jest nieprawidłowość, ale to po naszej stronie przecież, a nie po tamtej stronie.</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Ile lat to trwa?)</u>
          <u xml:id="u-439.3" who="#MarekBelka">I to jest przyczyna, dlatego użyłem tego słowa: nieodpowiedzialność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo wiceprezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Jacka Uczkiewicza o zabranie głosu w celu udzielenia odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#JacekUczkiewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wiem, że debata toczy się nie tylko wokół kwestii zabezpieczenia spraw pracowniczych, ale także wokół całego problemu prywatyzacji FSM. Na tym tle jedną z kluczowych spraw jest kwestia poufności materiałów NIK. Zgodnie z obowiązującą ustawą o tajemnicy państwowej i służbowej Najwyższa Izba Kontroli jest powiernikiem informacji tajnych, poufnych, a zatem zobowiązana jest postępować zgodnie z procedurą przewidzianą ustawą, a ponieważ wyniki kontroli zostały oparte w znacznej mierze na materiałach poufnych dotyczących szczegółów umów, mogących narazić na szwank dobro stron trzecich, materiał ten jest poufny. Został on przesłany Sejmowi, jest on znany panom posłom, komisjom, o czym jeszcze za chwilę powiem.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#JacekUczkiewicz">Pan poseł Pęk pyta, jakie są podstawowe fakty dotyczące ustaleń. Oczywiście one nie są tajemnicą. Jeśli chodzi o przedstawienie stwierdzonych przez Najwyższą Izbę Kontroli głównych nieprawidłowości, to, po pierwsze, są one takie: jeżeli chodzi o nieprawidłowości mające charakter działań nierzetelnych, chodziło tutaj o występujące działania w procesie negocjacji i przygotowania dokumentacji prywatyzacyjnych - tutaj zwracamy uwagę na brak koordynacji działań pomiędzy ministrem przekształceń własnościowych, prowadzącym negocjacje z Fiatem, mającym do swej dyspozycji firmy doradcze tworzące projekty podstawowych dokumentów, a podejmującym decyzję zawarcia i realizacji umowy definitywnej ministrem finansów.</u>
          <u xml:id="u-441.2" who="#JacekUczkiewicz">Zwracamy uwagę na to, że przedłożono Radzie Ministrów dokumenty nie przygotowane, nie uzgodnione, nie opiniowane w tych projektach, w obcych językach, niekompletne, w dniu poprzedzającym obrady, w sumie nie dając szans członkom rządu zapoznania się z ich treścią. Wreszcie stwierdzamy nienależyte zabezpieczenie interesów ekonomicznych skarbu państwa, wskazujące na niezachowanie kryterium gospodarności przy ustalaniu wielkości wkładów kapitałowych skarbu państwa. Mówimy o nienależytym zabezpieczeniu interesów polskich dostawców.</u>
          <u xml:id="u-441.3" who="#JacekUczkiewicz">Jeśli zaś chodzi o główną kwestię, która została tutaj podniesiona, kwestię naruszenia zasad legalności, to potwierdzam to, co powiedział pan premier Belka. Najwyższa Izba Kontroli nie kwestionuje sposobu przyjęcia metody prywatyzacji, podstaw prawnych prywatyzacji. Nasze zarzuty dotyczą tego, że wnosząc umowę definitywną pod obrady na dzień przed posiedzeniem Rady Ministrów, naruszono regulamin pracy Rady Ministrów, czym uniemożliwiono członkom rządu zapoznanie się z treścią umowy, liczącej łącznie kilkaset stron. Wnosząc dokument pod obrady Rady Ministrów częściowo w obcych językach, naruszono dekret o języku urzędowania rządowych i samorządowych organów administracji. Wniesiono umowę bez opinii prawnej służb prawnych Rady Ministrów i Ministerstwa Finansów, naruszając przepisy o radcach prawnych.</u>
          <u xml:id="u-441.4" who="#JacekUczkiewicz">Jeżeli jestem przy tym, to chciałbym również powiedzieć o realizacji wyników kontroli. Tego wprawdzie nie było w pytaniach, ale jeśli można...</u>
          <u xml:id="u-441.5" who="#JacekUczkiewicz">Wnioski, które kierowaliśmy, dotyczyły: ustalenia przez ministra finansów rzeczywistych zobowiązań byłej Fabryki Samochodów Małolitrażowych przejętych przez skarb państwa i określenia sposobów uregulowania, dokonania przez ministra finansów jako koordynatora realizacji umowy definitywnej ze strony polskiej uzgodnień z Fiatem w sprawie rozstrzygnięć kwestii zaległych zobowiązań i roszczeń Fiata wobec skarbu państwa, opracowania przez ministra przekształceń własnościowych koncepcji dalszych przekształceń własnościowych WWR, rozstrzygnięcia przez WWR i ministra finansów przy udziale ministra przekształceń własnościowych spraw dotyczących realizacji zobowiązań WWR SA względem skarbu państwa, wynikających z umów poręczenia, wyjaśnienia i rozwiązania przez ministra przekształceń własnościowych i ministra finansów uprawnień pracowniczych do udziału w prywatyzacji, rozwiązania przez ministra przekształceń własnościowych przy udziale WWR SA oraz spółek NEWCO kwestii obsługi archiwizowanych ponad 83 tys. akt pracowniczych oraz dokumentacji, stworzenia przez ministra finansów systemu monitoringu realizacji umowy definitywnej, a zwłaszcza dokonania analizy realizacji przez spółki NEWCO biznesplanu, będącego integralną częścią umowy definitywnej, rozważenia przez ministra finansów z udziałem ministra przemysłu i handlu możliwości wprowadzenia uregulowań prawnych traktujących import dla polskich dostawców Fiata na tych samych warunkach jak dla jego spółek, podjęcia przez ministra finansów inicjatywy rozmów w sprawie dostosowania treści umowy definitywnej do przepisów prawa polskiego oraz postanowień umów międzynarodowych, w których stroną Polska jest lub będzie w najbliższej przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-441.6" who="#JacekUczkiewicz">Jaka jest realizacja tych wniosków? Najwyższa Izba Kontroli przyjmując do wiadomości złożone informacje przez ministra finansów i ministra przekształceń własnościowych o podjęciu realizacji głównych wniosków pokontrolnych, decydujących o efektywności dalszej współpracy ze spółkami utworzonymi z Fiatem, nie badała jeszcze stopnia ich realizacji.</u>
          <u xml:id="u-441.7" who="#JacekUczkiewicz">Sprawa odpowiedzi. W marcu 1996 r. występujący w imieniu ministra finansów pierwszy zastępca i w maju 1996 r. dyrektor generalny poinformowali NIK o wyniku zawartego porozumienia między ministrem finansów i Fiatem - Fiat zrzekł się głównych roszczeń wobec skarbu państwa określanych wcześniej na ok. 1,4 bln starych złotych, a wynikających z niezrealizowanych zobowiązań przez skarb państwa. Opracowano i wdrożono system monitorowania umowy i określania stopnia realizacji zobowiązań umowy definitywnej przez obie strony tej umowy, wprowadzono obowiązek dostarczania przez spółki z Fiatem przedstawicielom ministra finansów comiesięcznych sprawozdań ekonomiczno-produkcyjnych, wdrożono system corocznego potwierdzania przez obie strony umowy głównych zobowiązań.</u>
          <u xml:id="u-441.8" who="#JacekUczkiewicz">W kwietniu 1995 r. w Ministerstwie Przemysłu i Handlu z udziałem przedstawicieli innych resortów i instytucji centralnych, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą i Fiata, odbyło się spotkanie zainteresowanych, dotyczące polityki zakupowej Fiata Auto Poland oraz jej wpływu na proces polonizacji komponentów do produkcji samochodów.</u>
          <u xml:id="u-441.9" who="#JacekUczkiewicz">W marcu 1996 r. minister przekształceń własnościowych poinformował Najwyższą Izbę Kontroli o przyjęciu do realizacji wniosków pokontrolnych, które leżały w jego kompetencji, a przede wszystkim o przyjęciu koncepcji prywatyzacji FSM i WWR SA, opartej o realizowany przez Ministerstwo Przekształceń Własnościowych tzw. program restrukturyzacji II, polegający na restrukturyzacji majątkowej spółki i na sprzedaży lub udostępnieniu innym podmiotom nieprodukcyjnego majątku spółki oraz na utworzeniu na majątku produkcyjnym spółki samodzielnych podmiotów prawa handlowego.</u>
          <u xml:id="u-441.10" who="#JacekUczkiewicz">Podstawą do renegocjacji umów poręczeń stanowiących główne zobowiązania FSM WWR wobec skarbu państwa jest zakończenie realizacji programu restrukturyzacji II. Po zrealizowaniu programu restrukturyzacji zarząd FSM WWR, przy udziale ministra przekształceń własnościowych, podejmie w Ministerstwie Finansów działania nad renegocjacją umów poręczeń.</u>
          <u xml:id="u-441.11" who="#JacekUczkiewicz">W sprawach dotyczących akcji dla pracowników oraz archiwizowania akt minister Wiesław Kaczmarek poinformował, że proces udostępniania akcji pracownikom może być uruchomiony dopiero w momencie sprzedaży pierwszych akcji należących do skarbu państwa i po wyrażeniu zgody na nieodpłatne udostępnienie akcji przez Radę Ministrów. Natomiast archiwizowanie akt po byłym FSM prowadzone jest w obszarach byłej Fabryki Samochodów Małolitrażowych, których te akta dotyczą.</u>
          <u xml:id="u-441.12" who="#JacekUczkiewicz">We wrześniu 1995 r. Najwyższa Izba Kontroli została poinformowana, że Ministerstwo Przekształceń Własnościowych przejęło od byłego negocjatora Z. Piotrowskiego brakującą w trakcie kontroli dokumentację prywatyzacyjną, którą po zinwentaryzowaniu, zgodnie ustaleniami narady pokontrolnej, przekazano Ministerstwu Finansów.</u>
          <u xml:id="u-441.13" who="#JacekUczkiewicz">To tyle, jeśli chodzi o główne ustalenia i realizację wyników kontroli.</u>
          <u xml:id="u-441.14" who="#JacekUczkiewicz">Czy NIK jest w kontakcie z prokuraturą, tego dotyczyły dwa pytania. Chciałem poinformować, że Prokuratura Wojewódzka w Katowicach podjęła śledztwo w 1994 r. z zażalenia złożonego przez organizacje związkowe Fabryki Samochodów Małolitrażowych, to znaczy jeszcze przed podjęciem kontroli przez Najwyższą Izbę Kontroli. Śledztwo dotyczyło niegospodarności i nieprawidłowości występujących zdaniem związków w procesie przekształcenia własności FSM.</u>
          <u xml:id="u-441.15" who="#JacekUczkiewicz">Na okoliczność prowadzonego postępowania Najwyższa Izba Kontroli po zakończeniu kontroli przesłała prokuraturze całość dokumentacji kontrolnej, a członkowie ekipy kontrolnej były kilkakrotnie przesłuchiwani.</u>
          <u xml:id="u-441.16" who="#JacekUczkiewicz">W dniu 15 grudnia 1995 r. prokurator wojewódzki, nie potwierdzając zarzutów związków, umorzył postępowanie.</u>
          <u xml:id="u-441.17" who="#JacekUczkiewicz">Po opublikowaniu w takim wymiarze, jaki jest właściwy dla informacji poufnych, informacji NIK o wynikach kontroli w początkach 1996 r. prokuratura ponownie podjęła postępowanie, którego wyniki nie są znane Najwyższej Izbie Kontroli. W marcu 1996 r. Najwyższa Izba Kontroli przekazała Urzędowi Ochrony Państwa informację o wynikach kontroli i zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. W październiku 1996 r. Prokuratura Wojewódzka w Warszawie powiadomiła NIK o prowadzeniu postępowania przygotowawczego w sprawie nieprawidłowości ujawnionych w procesie kontroli. W listopadzie 1996 r. NIK przekazała UOP, prowadzącemu śledztwo na zlecenie prokuratury, całość dokumentacji pokontrolnej liczącej ponad 1200 stron. Wyniki postępowania nie są znane Najwyższej Izbie Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-441.18" who="#JacekUczkiewicz">Prokuratury rejonowe w Katowicach i Sosnowcu podjęły śledztwo w listopadzie 1994 r., po zawiadomieniu ich przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska o nielegalnym składowaniu i obrocie środkami toksycznymi, niebezpiecznymi dla ludzi przez jedną ze spółek Fiata Magneti Marelli Poland SA, utworzoną na majątku byłej FSM, czego skutków w wyniku zapewnień i gwarancji określonych w umowie definitywnej nie mógł ponosić skarb państwa.</u>
          <u xml:id="u-441.19" who="#JacekUczkiewicz">Z powodu opieszałego i przewlekle prowadzonego postępowania, Najwyższa Izba Kontroli w czerwcu 1995 r. zwróciła się do prokuratora generalnego o spowodowanie przyspieszenia prowadzonych postępowań. W odpowiedzi poinformowano NIK o zasadności uwag i podjętych działaniach na rzecz intensyfikacji prowadzonych postępowań. Oczywiście o ich aktualnym stanie NIK nie jest poinformowany.</u>
          <u xml:id="u-441.20" who="#JacekUczkiewicz">Kwestia, która była tutaj wielokrotnie podnoszona, kwestia odpowiedzialności. Panie i panowie posłowie, sprawa ta była przedmiotem bardzo szczegółowych, długich obrad kolegium Najwyższej Izby Kontroli. Mieliśmy pełną świadomość korzeni, źródeł tego problemu, którego rozwiązania szukano na początku lat dziewięćdziesiątych. Wykazując cały szereg istotnych zaniedbań, również działań niezgodnych z prawem, o których wspomniałem wcześniej, ale jednocześnie nie mogąc oderwać się od przecież tych realiów, które wtedy istniały, Najwyższa Izba Kontroli nie sformułowała wniosków do Wysokiej Izby w tym zakresie uznając, że przesłanie tego materiału do wiadomości pań i panów posłów przecież nie zamyka żadnej drogi.</u>
          <u xml:id="u-441.21" who="#JacekUczkiewicz">Jakie są — pyta pan poseł Błasiak — rzeczywiste przyczyny zadłużenia FSM? Musiałbym tutaj sięgnąć do paru informacji, ale żeby nie sięgać zbyt głęboko, powiem następująco. W tzw. dacie otwarcia 1992 r. zadłużenie spółki, wynikające głównie z programu inwestycyjnego produkcji samochodów Cinquecento, wynosiło na 1992 r. według Ministerstwa Finansów łącznie ponad 17 bln zł przy konieczności spłat od 2 do 2,5 bln zł rocznie. Przekraczało to możliwości płatnicze FSM SA. Gwarantem długów oczywiście był skarb państwa. FSM zatrudniała ponad 23,8 tys. pracowników, z których ponad 1,5 tys. odbywało służbę wojskową bądź przebywało na urlopach wychowawczych i macierzyńskich. W dniu przekształcenia FSM w jednoosobową spółkę skarbu państwa — to był listopad 1990 r. — zatrudnionych było ponad 25 tys. osób. Sytuacja ekonomiczna FSM od 1992 r. ulegała systematycznemu pogorszeniu. W latach 1989–1990 przedsiębiorstwo osiągało zysk netto w kwocie (kolejno w tych latach): 124,4 mld zł i 708 mld zł, natomiast w 1991 r. fabryka poniosła stratę 518 mld zł, a do 16 października 1992 r. strata netto wynosiła już 1545 mld zł i miała tendencje wzrostowe.</u>
          <u xml:id="u-441.22" who="#JacekUczkiewicz">Decydujący wpływ na pogorszenie się wyników ekonomicznych w latach 1991–1992 miały zmiany w centralnie stosowanych instrumentach finansowych, w tym obniżenie, a następnie likwidacja 25-procentowych dopłat do cen transferowych eksportowanych samochodów oraz szybszy wzrost cen zaopatrzeniowych materiałów i komponentów niż cen samochodów. Tyle, jeśli chodzi o sytuację finansową FSM u progu przekształceń.</u>
          <u xml:id="u-441.23" who="#JacekUczkiewicz">Pani posłanka Kraus pytała o prokuraturę, myślę że sprawę z prokuraturą wyjaśniłem. Ponieważ sprawa dotyczy kwestii pracowniczych, proszę mi jeszcze pozwolić na parę słów w tej sprawie. Mówimy o tym również w raporcie, nie jest to przecież żadna tajemnica. Jak już powiedziałem, pracowało tam ponad 25 tys. pracowników i zgodnie z art. 24 ustawy o przedsiębiorstwie państwowym pracownikom tym w dniu zarejestrowania jednoosobowej spółki skarbu państwa przysługiwało prawo zakupu na zasadach preferencyjnych do 20% ogólnej liczby akcji spółki. Prywatyzacja kapitałowa spółki FSM SA nie nastąpiła. Kapitał akcyjny spółki FSM WWR SA został zmniejszony z 985 mld do 197 mld zł poprzez obniżenie ceny nominalnej akcji ze 100 tys. zł do 20 tys. zł. Ze względu na niską atrakcyjność spółki czas udostępniania jej akcji został przedłużony przez Radę Ministrów do 31 grudnia 1996 r. Sposób prywatyzacji części mienia FSM SA uniemożliwił objęcie akcji NEWCO na zasadach preferencyjnych, ponieważ utworzenie spółki NEWCO nie nastąpiło na podstawie przepisów ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, lecz na podstawie przepisów ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym, która nie przewiduje uprawnień pracowników do nabywania akcji na zasadach preferencyjnych. NIK ustaliła, że niemal do końca negocjacji, to znaczy do marca 1992 r., przewidywano jednak akcje dla pracowników na zasadach preferencyjnych i dopiero w ostatnim okresie negocjacji uzgodniono zmniejszenie udziałów strony polskiej w kapitale akcyjnym NEWCO do 10% i ustalono, że nie przewiduje się udziału pracowników w kapitałach akcyjnych tworzonych spółek. Fakt ten minister finansów tłumaczył złym stanem budżetu i trudnościami w zgromadzeniu niezbędnych pieniędzy do objęcia poprzednio przewidywanych udziałów akcji NEWCO. Przed zawarciem umowy definitywnej w kwietniu 1992 r. poinformowano organizacje związkowe funkcjonujące w FSM SA, że w umowie tej nie przewidziano udostępniania pracownikom akcji tworzonych spółek.</u>
          <u xml:id="u-441.24" who="#JacekUczkiewicz">W odpowiedzi na wystąpienie z 15 maja 1997 r. reprezentacji związków zawodowych Fiat Auto Poland SA w Bielsku Białej i Tychach, Taxid Poland SA w Bielsku Białej i Skoczowie, Magneti Marelli Poland w Sosnowcu, „Gomma” Poland w Częstochowie, „GT” Poland w Skoczowie, w której Najwyższa Izba Kontroli informowała o realizacji wniosków pokontrolnych, stwierdziliśmy również, że proces udostępniania akcji pracownikom może być uruchomiony dopiero po rozpoczęciu sprzedaży akcji należących do FSM WWR. Po wejściu w życie ustawy z kwietnia 1997 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych zdaniem Najwyższej Izby Kontroli zaistniała możliwość rozpoczęcia procedur nieodpłatnego udostępniania do 15% akcji FSM WWR uprawnionym pracownikom i byłym pracownikom FSM SA. Akcje te jednak ze względu na zadłużenie spółki według ustaleń kontroli 1995 r. mogą mieć znikomą wartość. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli pan Jacek Uczkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-442.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Sabat, następnie pan poseł Wilk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#TadeuszSabat">Pani Marszałek! Panie Premierze! Nadal nie mam odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób rząd zamierza dokonać zadośćuczynienia. Jeśliby pracownik ukradł małego fiata, dawno by siedział, a tu skradziono Polsce całą fabrykę i wywieziono ją, można tak powiedzieć, do Włoch i nikt nie ogląda kwadratowego słońca, a powinien oglądać. Chciałbym zapytać: Czy Fiat już płaci podatki, Fiat Auto Poland? Czy wykazuje już, i od kiedy, zyski? A może ma jeszcze potężne straty? Może my i ta załoga siedząca mamy jeszcze do tego interesu dopłacić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Wilk, a następnie pan poseł Tuszyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#KazimierzWilk">Panie Premierze! Mam do pana taką męską prośbę. Czy zechciałby pan nam, posłom, podpowiedzieć, co w tej sprawie można zrobić? Jak można pomóc tym ludziom? Proszę jednak o odpowiedź po męsku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, jeżeli ktoś ma jeszcze pytanie, to proszę o zadanie, gdyż to już jest trzecia seria pytań.</u>
          <u xml:id="u-446.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Tuszyński, pan poseł Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#ZdzisławTuszyński">Panie premierze, mówił pan w swoim wystąpieniu o tym, że w umowie - co prawda deklaratywnie - zostało zapisane zobowiązanie właściciela, a więc Fiata, do zrekompensowania załodze prawa do nabycia nieodpłatnie akcji. Czy pan widzi taką możliwość? Jakie rząd ma możliwości wpłynięcia na Fiata, aby wywiązał się z tej deklaracji, zobowiązania? Czy są takie szanse?</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#komentarz">(Poseł Grażyna Staniszewska: Jakie kroki podjął ostatnio?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#EugeniuszJanuła">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pewne rzeczy są zrozumiałe. Fiat zainstalował się w Polsce jako pierwszy, niestety został zainstalowany na specjalnych warunkach, jak poinformowały opinię publiczną środki masowego przekazu. Przedwczoraj, przy okazji audycji telewizyjnej, prezes Fiata potwierdził, że jak dotąd Fiat nie płaci podatków, ale można to wytłumaczyć w kategoriach racjonalizmu. Dlatego też pozwalam sobie zapytać pana premiera, w kategoriach racjonalizmu, co rząd - ten rząd, który nie ponosi winy, podkreślam, ale jednak jest jakieś następstwo, chociażby jeśli chodzi o polską rację stanu - co ten rząd może zrobić w kategoriach racjonalnych w celu poprawienia sytuacji strony polskiej w tym niestety niekorzystnym kontrakcie?</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#EugeniuszJanuła">Po drugie, co rząd może zrobić w kategoriach socjalnych dla pracowników, tak jednak, żeby nie było to ze szkodą dla skarbu państwa? A więc czy jest możliwe w tym kontekście może nie zmuszenie, tylko wprowadzenie takiego aneksu do umowy, zgodnie z którym Fiat przejąłby na siebie przynajmniej deklaratywnie kategorię socjalną pracowników. Chodzi bowiem o około 50 tys. ludzi. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-449.2" who="#komentarz">(Poseł Grażyna Staniszewska: I emerytów.)</u>
          <u xml:id="u-449.3" who="#EugeniuszJanuła">I emerytów - 36 tys.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, bardzo przepraszam, nie ma debaty między posłami. Są pytania do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-450.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-450.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo pana wicepremiera ministra finansów o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#MarekBelka">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Spróbuję odpowiedzieć na niektóre z pytań, a przede wszystkim ocenić ten kontrakt - na ile oczywiście pozwoli mi wiedza. Kontrakt zawiera postanowienie, iż wszelkiego rodzaju konflikty i spory będą rozpatrywane według prawa szwajcarskiego. Czy Fiat płaci podatki? Nie płaci podatków dochodowych i jeszcze przez parę lat prawdo-podobnie nie będzie ich płacił. Płaci natomiast VAT, opłaca ZUS oraz - co może dziwnie brzmi - płaci podatki dochodowe od osób fizycznych. To oczywiście brzmi jak zły żart, ale są w Polsce przedsiębiorstwa, w których się nie płaci, tam gdzie przedsiębiorstwo występuje w charakterze płatnika, podatków dochodowych od osób fizycznych. Grozi za to kara dla kierowników przedsiębiorstw. Jest to bardzo poważne wykroczenie przeciw Kodeksowi karnemu.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#MarekBelka">Nie należy używać tak dramatycznych sformułowań, jakich użył tutaj pan poseł Sabat: „jak można było ukraść firmę”. Przejeżdżałem tam niedawno — jest, więc nie wywieziono jej do Włoch. Jej rola dla polskiej gospodarki nie tylko na tym polega, że utrzymano miejsca pracy — to jest jeden z podstawowych względów, którymi kierował się rząd. Musimy dbać o miejsca pracy. Nie tylko w Bielsku, ale także wokół Bielska, w całym przemyśle, który dostarcza komponentów. Najwyżej można powiedzieć, że firmę sprzedano w sposób niewłaściwy. Nie można mieć pretensji do Włochów, że wycisnęli z nas wszystko, co było możliwe. Czytając raport NIK po raz pierwszy, miałem wrażenie, że chyba Włosi musieli zatrudnić jakichś specjalistów od burzy mózgów, którzy...</u>
          <u xml:id="u-451.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Olechowskiego!)</u>
          <u xml:id="u-451.3" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Szkoda, że nie chińskiego, to byłoby bliżej.)</u>
          <u xml:id="u-451.4" who="#MarekBelka">Nie, nie, panie pośle. Nie wiem, jakie są zwyczaje na tej sali, ale...</u>
          <u xml:id="u-451.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Parlamentarne...)</u>
          <u xml:id="u-451.6" who="#MarekBelka">No właśnie. Myślę, że po prostu wykazali wielką innowacyjność w myśleniu - nie wiem, jak to nazwać - w każdym razie olbrzymią inteligencję, wymyślając przywileje, które Fiat wymógł na polskiej stronie w tamtym czasie.</u>
          <u xml:id="u-451.7" who="#MarekBelka">W związku z tym można dzisiaj dyskutować, czy w sposób właściwy tego dokonano, czy na właściwych warunkach. W każdym razie nie chciałbym być na miejscu tych, którzy negocjowali tę umowę w tamtych bardzo trudnych czasach, przy ewidentnej zapaści ekonomicznej firmy.</u>
          <u xml:id="u-451.8" who="#MarekBelka">Co można teraz zrobić i co Ministerstwo Finansów robi w takiej ciężkiej sytuacji? Po pierwsze - egzekwujemy wszystkie postanowienia kontraktu i biznesplanu, który jest do niego aneksem. Co to znaczy? To znaczy, że staramy się patrzeć Włochom na ręce bardzo dokładnie i łapać ich, gdzie tylko można, czy wykonują postanowienia umowy. Jeżeli gdzieś nie wykonują, to staramy się to zamieniać na korzystne dla nas rozwiązania, kompensaty. Chciałbym powiedzieć, że gdybyśmy takich przypadków nie znaleźli w nie tak dawnej przeszłości, to musielibyśmy Fiatowi dopłacać jeszcze więcej. Po prostu tak rozumiemy naszą rolę - patrzeć Fiatowi na ręce i łapać go tam, gdzie można - zgodnie z umową. I to czynimy.</u>
          <u xml:id="u-451.9" who="#MarekBelka">Czy coś można pomóc pracownikom? Trzeba przede wszystkim traktować poważnie ten fakultatywny zapis w umowie definitywnej o możliwości zadośćuczynienia przez Fiata pracownikom w takiej czy innej formie z powodu nieobjęcia przez nich akcji na preferencyjnych warunkach. Inicjatywa musi wyjść od związków zawodowych. Oczywiście, zdajemy sobie sprawę, jaka będzie reakcja Fiata. Prawdopodobnie nie jeden raz związki zawodowe występowały w tej sprawie. Mogę tylko zadeklarować, że po pierwsze: nasz przedstawiciel w radzie nadzorczej - wiadomo, jak będzie występował - będzie, jeśli chodzi o tę sprawę, twardo stał i sprawę podtrzymywał, żeby nie umarła, żeby nikt o niej nie zapominał. Po drugie: jeżeli będzie możliwe w przyszłości jakieś negocjowanie z Fiatem, coś za coś, czy to w przypadku wystąpienia przez firmę o jakiegoś rodzaju - nie wiem - ulgi, choć trudno już sobie wyobrazić jakiekolwiek ulgi, lub jeżeli będzie jakikolwiek problem negocjacyjny na linii skarb państwa - Fiat, to deklaruję, że Ministerstwo Finansów, rząd, sprawę owego zadośćuczynienia wtedy w te negocjacje włączy, tak żeby była możliwość zwiększenia, że tak powiem, siły nacisku na kierownictwo Fiata Auto Poland w tej sprawie. Ale, jak mówię, inicjatywa musi należeć do związków zawodowych, choć sobie zdajemy sprawę, że nie mamy prawnych możliwości wyegzekwowania ze strony Fiata konkretnych rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-451.10" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Strajk.)</u>
          <u xml:id="u-451.11" who="#MarekBelka">Panie pośle, to jest ostatnia rzecz, którą nie tylko minister finansów, ale nawet poseł powinien proponować pracownikom firmy. Bo oni doskonale wiedzą, że najdroższa dla nich rzecz to jest zatrudnienie i miejsce pracy. To wszystko, co mogę powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-451.12" who="#MarekBelka">Podsumowując, Ministerstwo Finansów ma do spełnienia rolę następującą: patrzeć Fiatowi na ręce, sprawdzać, czy wszystko robią dokładnie, co do przecinka, a jak nie robią, to próbować od nich coś wyszarpnąć. I to już się nam udawało. Czy można coś więcej zrobić? Mamy jednego przedstawiciela w radzie nadzorczej. On może tę sprawę zadośćuczynienia pracownikom poruszać, nie dać jej umrzeć śmiercią naturalną, a jeśli się pojawią w przyszłości sprawy, nazwijmy to o charakterze negocjacji, jakiegoś targu, to wtedy możemy tę sprawę bardziej skutecznie postawić i być może coś wyegzekwować. To wszystko, na co pozwala nam dzisiaj istniejące w Polsce prawo. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-452.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm przyjął informację prezesa Rady Ministrów na temat udostępnienia akcji preferencyjnych byłym pracownikom sprywatyzowanej Fabryki Samochodów Małolitrażowych do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-452.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Sabat: Sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-452.4" who="#OlgaKrzyżanowska">W związku ze zgłoszonym...</u>
          <u xml:id="u-452.5" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Wilk: Wniosek w sprawie sprzeciwu został zgłoszony wcześniej.)</u>
          <u xml:id="u-452.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Przedtem był zgłoszony wniosek? Przepraszam, przejęłam niepełną informację, ale wniosek jest zgłoszony.</u>
          <u xml:id="u-452.7" who="#OlgaKrzyżanowska">W związku ze zgłoszonym sprzeciwem do głosowania nad tym punktem porządku dziennego przystąpimy w wieczornej fazie głosowań o godz. 20.</u>
          <u xml:id="u-452.8" who="#OlgaKrzyżanowska">Na tym kończymy ten punkt porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-452.9" who="#OlgaKrzyżanowska">Już nie, panie pośle, dyskusja jest zamknięta, nie ma już wniosków.</u>
          <u xml:id="u-452.10" who="#komentarz">(Poseł Wiesław Szweda: Czy mógłbym zabrać głos w sprawie formalnej nie dotyczącej tego punktu?)</u>
          <u xml:id="u-452.11" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#WiesławSzweda">Pani Marszałek! Korzystając z uprawnień wynikających z regulaminu Sejmu, w związku z przedłużającą się dyskusją na tym posiedzeniu Sejmu i przesunięciem informacji rządu dotyczącej prywatyzacji FSM, chciałem zgłosić wniosek formalny o zmianę porządku dziennego posiedzenia Sejmu. Proponuję, aby po następnym punkcie wprowadzić punkt - pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa węgla kamiennego. W uzasadnieniu mogę powiedzieć, że wszystkie pozostałe punkty porządku dziennego są sprawozdaniami komisji przewidzianymi do drugiego czytania. Nieprzeprowadzenie punktu, który się nazywa pierwszym czytaniem, nie pozwoli albo poważnie zagrozi zakończeniu procesu legislacyjnego nad tą ustawą. Proponuję, żeby ten wniosek pani marszałek poddała pod głosowanie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani poseł Zajączkowska, pan poseł Arkuszewski. Rozumiem, że w tej samej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-454.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-454.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Bo w tej chwili proszę tylko o wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-454.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#MariaZajączkowska">Chciałam zaprotestować przeciwko przesuwaniu na dalszy termin rozpatrywania punktu dotyczącego poprawek senackich do ustawy o odpadach. Jest to trzecie czytanie, moglibyśmy dzisiaj zakończyć sprawę i głosować. Tymczasem przesunięcie rozpatrywania 27 punktu porządku dziennego po 38 punkcie po prostu uniemożliwi to.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Chwileczkę, panie pośle, bardzo proszę bez dyskusji, dlatego że to nie chodzi o merytoryczne argumenty.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#komentarz">(Poseł Wiesław Szweda: Chciałem sprostować.)</u>
          <u xml:id="u-456.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę ściśle w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#WiesławSzweda">Uważam, że teraz powinien być punkt o odpadach, a punkt dotyczący restrukturyzacji finansowej górnictwa po punkcie o odpadach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Pan poseł Arkuszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#WojciechArkuszewski">Chciałem wyrazić sprzeciw wobec zmiany porządku obrad przy takiej frekwencji. Naprawdę nie możemy tego robić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że jest to sprzeciw wobec propozycji pana posła.</u>
          <u xml:id="u-460.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy pan poseł w tej samej konkretnej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-460.3" who="#komentarz">(Poseł Henryk Wujec: Tak, w tej samej sprawie.)</u>
          <u xml:id="u-460.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Potem poinformuję państwa, jakie są w związku z tym możliwości.</u>
          <u xml:id="u-460.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#HenrykWujec">Pani marszałek, porządek obrad ustaliliśmy głosując na początku posiedzenia i tylko Izba może to zmienić. Nie można w takim składzie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, tak, my to chyba wszyscy wiemy i pan poseł też powinien na tyle - przepraszam - znać regulamin.</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, jeśli chodzi o wniosek o zmianę porządku obrad, to Prezydium Sejmu musiałoby podjąć taką decyzję, zaproponować to Wysokiej Izbie i Wysoka Izba rozstrzygnęłaby sprawę głosując, przy odpowiedniej frekwencji, której w tej chwili nie ma.</u>
          <u xml:id="u-462.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 28 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o odpadach (druki nr 2379 i 2436).</u>
          <u xml:id="u-462.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Marię Zajączkowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#MariaZajączkowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Senat wniósł do przedłożenia sejmowego 35 poprawek. Nie chcę ich wszystkich referować po kolei. Mogę powiedzieć tylko tyle, że mamy trzy grupy poprawek.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#MariaZajączkowska">Pierwsza grupa to poprawki legislacyjne, do których zaliczam takie, które dotyczą złych przywołań odpowiednich przepisów prawnych. To są poprawki nr 9, 11, 13, 29, 30 i 31.</u>
          <u xml:id="u-463.2" who="#MariaZajączkowska">Druga grupa to cały pakiet poprawek językowych, jak np. poprawka, zgodnie z którą słowo „zobowiązany” zostaje zamienione na „obowiązany” itp.</u>
          <u xml:id="u-463.3" who="#MariaZajączkowska">Trzecia grupa to poprawki merytoryczne. Z poprawek merytorycznych chciałabym zwrócić uwagę na trzy. Pierwsza to poprawka nr 6 i związane z nią poprawki nr 7, 8, 9, 13, 25 i 27. Zmienia ona tryb uzyskiwania zgody na prowadzenie działalności, w wyniku której powstają odpady. Nie będę referowała różnic między przedłożeniem sejmowym i senackim. Jeżeli pani marszałek w trakcie głosowania pozwoli, to zreferuję to w odpowiednim punkcie przed głosowaniem. Następna poprawka jest związana z wprowadzeniem możliwości przyznawania ulg podatkowych, ulgi inwestycyjnej w podatku od osób fizycznych i prawnych. I tak jak poprzednio przedstawię ją, jeżeli będzie taka potrzeba, w trakcie głosowania. I ostatnia poprawka nr 45, w której Senat proponuje zmianę terminu wejścia ustawy w życie z 1 stycznia 1998 r. na 1 stycznia 1999 r. Senat uważa, że ustawa jest skomplikowana, po raz pierwszy bowiem wprowadzamy w Polsce kompleksowe prawo o odpadach i zarówno gminy, administracja rządowa, jak i osoby fizyczne i prawne, które będą stosować tę ustawę, powinny mieć czas na przygotowanie się do jej wprowadzenia w życie.</u>
          <u xml:id="u-463.4" who="#MariaZajączkowska">Jeśli chodzi o resztę, to jeżeli będą pytania, z chęcią na nie odpowiem, a wyjaśnień udzielę w trakcie głosowania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję pani poseł sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiała sprawozdawca komisji pani poseł Maria Zajączkowska.</u>
          <u xml:id="u-464.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-464.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-464.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu pana posła Tadeusza Zająca w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Piotr Kozłowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#TadeuszZając">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani poseł sprawozdawca pozwoliła sobie omówić dość szczegółowo rodzaje i formy poprawek wniesionych przez Senat do ustawy. Ja pozwolę sobie potraktować temat trochę bardziej ogólnie, chociaż na końcu też odniosę się do dwóch konkretnych poprawek. Zasada mówiąca o tym, że lepsze jest wrogiem dobrego, w sferze stanowienia prawa jest szczególnie aktualna. Czynnik czasu staje się tu niemal kategorią jakościową z tej prostej przyczyny, że toczące się życie przynosi ciągle nowe sytuacje i potrzeby, którym prawo musi sprostać. Dlatego też projekt ustawy, który będzie niedługo uchwalony, należy traktować właśnie tak - jako element nadążania za uciekającym czasem, czyli dostosowanie naszego prawa do zmieniających się realiów. Trzeba jednak mieć świadomość, że nasza rzeczywistość zmienia się coraz szybciej i radykalniej, obecnie w dużej mierze także w konsekwencji naszego akcesu do Unii Europejskiej, i wobec tego proces stanowienia prawa, zwłaszcza w dziedzinach, w których kierunek przyszłych przemian jest w miarę oczywisty, winien budować regulacje prawne tworzące z wyprzedzeniem ramy przyszłych przekształceń. Chodzi o to, aby cykl dostosowania prawa do wymagań rzeczywistości nie przypominał biegu piechura za ekspresem. Polsce potrzebne są czytelne kierunki rozwiązań prawnych, i to w każdej dziedzinie. Nie trzeba przy tym wymyślać prochu, gdyż mamy dobre europejskie wzorce, sprawdzone już w praktyce wielu krajów o odmiennych warunkach, a co ważniejsze, do wzorców tych musimy się wręcz dostosować.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#TadeuszZając">Mamy więc uzasadnioną nadzieję, że ustawa o odpadach będzie spełniać wymogi stawiane przez Unię Europejską. Nie czas tutaj na szczegóły, ale generalna ocena ustawy jest dobra, bo sprowadza się do jednego stwierdzenia - będzie to prawo dobre, stymulujące proekologiczne zachowania podmiotów gospodarczych, a czas wszystko zweryfikuje.</u>
          <u xml:id="u-465.2" who="#TadeuszZając">Chciałbym teraz przejść do dwóch szczegółów, które według klubu SLD są najistotniejsze. Najważniejszą merytoryczną zmianą mającą służyć, zdaniem Senatu, realizacji podstawowych założeń ustawy o odpadach jest wprowadzenie nowej koncepcji kontroli postępowania z wytworzonymi odpadami. Senat uznał, że prowadzenie działalności, w której powstają odpady niebezpieczne bądź inne w ilości powyżej 1 tys. ton rocznie, powinno być uzależnione od uzyskania zezwolenia wydanego na czas nieograniczony. Chciałbym przypomnieć, że komisje proponowały określony czas obowiązującego zezwolenia. Następną istotną zmianą, za którą klub SLD będzie się opowiadał, jest uściślenie zapisów art. 64 i 65 nowelizujących ustawy o podatku dochodowym (osób fizycznych - art. 64 i osób prawnych - art. 65). Zapisy w wersji Senatu będą czytelne i ich stosowanie nie będzie budziło wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-465.3" who="#TadeuszZając">Klub SLD, mimo wątpliwości co do art. 8, będzie głosował nad poprawkami Senatu zgodnie z rekomendacją połączonych komisji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Tadeusz Zając.</u>
          <u xml:id="u-466.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Piotra Kozłowskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Radosław Gawlik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#PiotrKozłowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego dotyczące sprawozdania Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o odpadach (druk nr 2379).</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#PiotrKozłowski">W przedłożonym sprawozdaniu zdecydowana większość poprawek ma charakter kosmetyczny lub językowy, w związku z tym nie będę się odnosił do każdej osobno. Chciałbym jednak odnieść się do poprawek najważniejszych, tj. poprawek nr 6–9. Jeśli chodzi o art. 8 ustawy, który w ostatnim czasie był ostro krytykowany, m.in. w prasie, propozycje Senatu rozstrzygają szereg wątpliwości. W projekcie Sejmu uzgodnienia wymagało prowadzenie dowolnej działalności, w której wyniku powstają odpady inne niż komunalne. W trakcie dyskusji nad projektem właśnie ten punkt budził wiele kontrowersji, gdyż uzgodnienia wymagałaby także działalność, w której wyniku powstają już niewielkie ilości odpadów (np. w biurach — zużyte gazety, artykuły piśmienne itp.) Propozycja Senatu wyłącza z obowiązku uzgodnienia takich niewielkich producentów odpadów, do 1 tony rocznie. W obecnej sytuacji jest to słuszne, gdyż odciąża odpowiednie urzędy od wydawania ogromnej liczby uzgodnień w odniesieniu do bardzo małych podmiotów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-467.2" who="#PiotrKozłowski">Podczas omawiania poprawek Senatu propozycja ta została odrzucona jednym głosem. Z satysfakcją w tym momencie mogę stwierdzić, że doprowadziłem do reasumpcji głosowania. Po przedstawieniu właściwego sensu poprawki i dokładnym wyjaśnieniu komisje poparły mój wniosek i przyjęto poprawkę Senatu, co znacznie poprawia tę ustawę, wytrącając jednocześnie argumenty przeciwnikom, którzy tę właśnie sprawę podnosili jako dyskredytującą całą ustawę o odpadach.</u>
          <u xml:id="u-467.3" who="#PiotrKozłowski">Kolejna ważna propozycja Senatu, akceptowana w pełni przez Polskie Stronnictwo Ludowe, to poprawki nr 32 i 34, które wprowadzają korzystniejsze zmiany dla podmiotów gospodarczych. Określa się sposób ustalania części dochodu zwolnionej z podatku. W projekcie sejmowym było to w kompetencji Ministra Finansów (w drodze rozporządzenia). Biorąc pod uwagę tryb wydawania rozporządzeń, sformułowanie proponowane przez Senat lepiej gwarantuje stabilność ulg. Ulga w projekcie sejmowym uzależniona jest od masy zużytych odpadów, natomiast projekt senacki uzależnia ulgę od wartości zużytych odpadów, pozostawiając w kompetencji Ministra Finansów określenie rodzaju odpadów objętych ulgą oraz sposobu ustalania ich wartości. Na podstawie dotychczasowych doświadczeń można stwierdzić, że powiązanie ulgi z zawartością zużytych odpadów jest bardziej celowe, gdyż często surowce z odpadów są droższe niż surowce nowe. Uwzględnienie w uldze ich wartości niweluje wyższe koszty pozyskania, co zapewne będzie sprzyjać szerszemu wykorzystaniu odpadów.</u>
          <u xml:id="u-467.4" who="#PiotrKozłowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował zgodnie z przedłożonym sprawozdaniem z jednym wyjątkiem, tj. poprawki nr 35, z którą się nie zgadzamy, ponieważ wydłuża ona vacatio legis ustawy do 1 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-467.5" who="#PiotrKozłowski">Uważamy, że ustawa o odpadach jest bardzo długo oczekiwanym aktem prawnym. Ponadto nie będzie to zupełne novum dla gmin, które już od 1 stycznia 1997 r. wprowadzają ustawę o porządku i czystości w gminach, kompatybilną w całości z ustawą o odpadach, i dlatego w tej kwestii będziemy za zapisem z projektu sejmowego, tj. wejściem w życie ustawy z dniem 1 stycznia 1998 r. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-467.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Piotr Kozłowski.</u>
          <u xml:id="u-468.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Radosława Gawlika w imieniu klubu Unii Wolności. Następnym mówcą będzie pan poseł Mirosław Małachowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#RadosławGawlik">Pani Marszałek! Szanowne Panie! Szanowni Panowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności chciałbym powiedzieć o trzech najważniejszych chyba poprawkach. Myślę, że jeśli chodzi o pozostałe, to zgadzamy się tutaj ze stanowiskiem połączonych komisji. Generalnie porządkują one język legislacyjny czy język stylistyczny ustawy. Nie ma potrzeby nad nimi debatować. Najważniejsza rzeczywiście zmiana czy jedna z dwóch może najważniejszych to jest ten pkt 6, o którym mówił przed chwilą kolega z PSL. Atuty tego rozwiązania to jest usunięcie nieścisłości legislacyjnych, które niestety wdarły się przy przegłosowywaniu brzmienia proponowanego przez Unię Wolności do ustawy o odpadach. To brzmienie, przypomnę, zastępowało zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej, uzgadniając sposoby zagospodarowania odpadów. Za tym rozwiązaniem się opowiadaliśmy, właściwie cały Sejm poparł to rozwiązanie, natomiast rzeczywiście okazało się ono nie do końca opracowane i pojawiły się pewne nieścisłości legislacyjne. To rozwiązanie senackie usuwa te nieścisłości. Drugi atut jest łatwiejszy do wprowadzenia. Otóż rzeczywiście te drobniejsze podmioty, które będą produkowały do jednej tony odpadów na rok, nie są tym rozwiązaniem objęte albo inaczej: mogą być objęte poprzez uchwałę rady gminy. Czyli można powiedzieć, że z tego punktu widzenia, z punktu widzenia zakresu działania tego przepisu, to rozwiązanie senackie jest liberalniejsze. Z kolei można powiedzieć, że antyliberalne jest rozwiązanie w zakresie wydawania zezwoleń przez wojewodę powyżej tysiąca ton odpadów na rok podmiotom gospodarczym, bo tutaj zamiast uzgadniania sposobów zagospodarowania odpadów, mówimy o zezwoleniach na prowadzenie działalności gospodarczej. Jak wiadomo, Unia Wolności, ale nie tylko Unia Wolności, nie uważa takich rozwiązań za najwłaściwsze, ograniczanie działalności gospodarczej poprzez wprowadzenie tego rodzaju zezwoleń nie jest najwłaściwsze. Biorąc pod uwagę wszystkie te atuty, jak i ten minus, większość klubów przychyla się do tego, żeby jednak poprzeć rozwiązanie senackie w tej materii, i zgodzi się ze stanowiskiem komisji.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#RadosławGawlik">Druga poprawka bardzo ważna, o której chciałem krótko powiedzieć, to są te zmiany związane z przepisami podatkowymi. Od początku koledzy i koleżanki z mojego klubu mieli wątpliwości, jeśli chodzi o sposób zapisania tych rozwiązań, nie było wątpliwości co do potrzeby wprowadzenia instrumentów ekonomicznych. To my właśnie próbowaliśmy także poprzez poselski projekt ustawy o zapobieganiu powstawaniu zanieczyszczeń i odpadów te instrumenty ekonomiczne do problematyki odpadowej wprowadzić. Popieramy i będziemy popierać pewne uporządkowanie zapisów dotyczących zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych i osób prawnych, zgodnie ze stanowiskiem Senatu, uzgodnionym i poprawionym także przy współpracy z rządem.</u>
          <u xml:id="u-469.2" who="#RadosławGawlik">Nie zgodzimy się na koniec z jednym: z przesunięciem terminu wejścia ustawy o kolejny rok. Do argumentów, które tutaj przed chwilą padły, chcę dodać także to, że wprowadzilibyśmy swoiste prowizorium, dosyć niebezpieczne, dlatego że mamy wszyscy nadzieję, iż skończymy prace nad ustawą o ochronie i kształtowaniu środowiska, w której zamieściliśmy pewne zmiany dotyczące odpadów. Ta ustawa najprawdopodobniej wejdzie w życie - przynajmniej taka jest zgoda połączonych komisji - 1 stycznia 1998 r., a przez rok obowiązywałyby te prowizoryczne rozwiązania, czekając na wejście w życie tej ustawy. Wydaje się, że bałagan legislacyjny, jaki powstałby w tym czasie, nie jest wart tego, żeby odraczać właściwie na półtora roku tak ważne rozwiązania, na które czeka szereg podmiotów, szereg gmin, na które czekają mieszkańcy naszego kraju, bo problematyka zagospodarowania odpadów to chyba - nie trzeba o tym mówić - jedna z najbardziej zaniedbanych sfer działalności. Tak więc sprzeciwimy się zmianie dotyczącej pkt. 35, czyli wejściu w życie ustawy 1 stycznia 1999 r. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-469.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Radosław Gawlik.</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Małachowskiego w imieniu klubu Unii Pracy. Następnym mówcą będzie pan poseł Grzegorz Kaczmarzyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#MirosławMałachowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po tym, co powiedział pan poseł Radosław Gawlik, nie pozostaje mi nic innego, jak tylko powiedzieć, że będziemy głosowali tak samo jak Unia Wolności. Chciałbym tylko zwrócić uwagę, że w tej chwili te potyczki z Senatem są dla nas jakby korzystniejsze, legislacyjnie wypadliśmy lepiej. Poprawki merytoryczne, które cały czas nas dręczyły, zmusiły rząd do dopracowania swojego stanowiska i przekazania go Senatowi - dlatego je popieramy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Mirosław Małachowski.</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Kaczmarzyka z Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przystępujemy dzisiaj do rozpatrzenia stanowiska Senatu w sprawie ustawy o odpadach. Ustawa ta jest bardzo ważna ze względów ekologicznych, zdrowia społeczeństwa, a także regulacji prawnej polityki państwowej. Polska powinna skorzystać z doświadczeń w organizowaniu i zarządzaniu gospodarką odpadami, aby uniknąć błędów wcześniej popełnionych w innych krajach. Skład odpadów komunalnych w krajach Europy Zachodniej na początku lat sześćdziesiątych jest podobny do składu odpadów obecnie wytwarzanych w Polsce. Ciągle jeszcze w naszym kraju na składowiskach odpadów gromadzi się dużo materiałów nadających się do utylizacji, jako surowce wtórne lub paliwa. Musimy pamiętać o podstawowej zasadzie, która pozwala na znaczne ograniczenie wytwarzania odpadów. Ta zasada to zapobieganie. Gospodarka odpadami musi być przedmiotem skoordynowanego planowania i współpracy na terenie całego kraju. Reasumując, ponieważ już moi przedmówcy praktycznie temat wyczerpali i nie chcę się powtarzać, Federacyjny Klub Parlamentarny na Rzecz Akcji Wyborczej Solidarność będzie głosował zgodnie ze stanowiskiem połączonych komisji, z wyjątkiem poprawki nr 35 dotyczącej art. 67, kiedy mój klub będzie głosował przeciw. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Grzegorz Kaczmarzyk.</u>
          <u xml:id="u-474.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Był to ostatni ze zgłoszonych mówców.</u>
          <u xml:id="u-474.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa pana Andrzeja Walewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#AndrzejWalewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Moje wystąpienie będzie krótkie. Chciałbym przede wszystkim bardzo serdecznie podziękować Wysokiej Izbie, wszystkim posłom, którzy brali udział w pracach nad tym ważnym aktem prawnym. Chciałbym też przypomnieć, że podjęcie prac nad ustawą o odpadach było jednym z warunków wejścia naszego kraju do OECD. Podnosiła to komisja kwalifikacyjna, komisja kontroli w zakresie ochrony środowiska, która pracowała u nas przez pewien czas. Rzeczywiście w zakresie odpadów prawodawstwo i system ochrony środowiska w Polsce były najbardziej zacofane w stosunku do krajów Unii Europejskiej, w stosunku do innych branż ochrony środowiska. Dlatego z głęboką satysfakcją w imieniu rządu przyjmuję fakt, że dziś prace nad tą ustawą się kończą i z tego miejsca kieruję serdeczne podziękowania do wszystkich, którzy nad tą ustawą pracowali.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#AndrzejWalewski">Rząd w pełni zgadza się ze sprawozdaniem komisji, jeśli chodzi o stanowisko w sprawie poprawek Senatu. Nie chcę tu omawiać poszczególnych poprawek. Generalnie jesteśmy zgodni. Chciałbym tylko odnieść się do jednej poprawki, dotyczącej art. 8, gdyż ona budzi najwięcej kontrowersji. Zdecydowanie popieramy tę poprawkę Senatu, jeśli nawet są tu pewne interpretacyjne nieścisłości czy znaki zapytania. Otóż, szanowni państwo, w przedłożeniu poselskim, w druku sejmowym, który trafił do Senatu, jakby odwrócone zostały proporcje, gdyż dla tych, którzy produkują odpady w ilości mniejszej niż 1 tona lub nie produkują odpadów niebezpiecznych, stawiało się wyższą kategorię zezwolenia administracyjnego, natomiast dla tych, którzy będą produkowali odpady w ilości większej niż 1 tona bądź odpady niebezpieczne, stawiana była wyłącznie bariera uzgodnienia - wprawdzie z organem wojewody, ale tylko uzgodnienia. Formuła, która w tej chwili jest przedstawiona w poprawce Senatu dotyczącej art. 8, przywraca właściwą hierarchię, właściwe proporcje w ingerencji administracji państwowej w tej kwestii i dlatego gorąco ją popieramy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-475.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy pani poseł sprawozdawca chciałaby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-476.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#MariaZajączkowska">Pani Marszałek! Chciałabym tylko prosić o udzielenie mi głosu później przy głosowaniu nad poprawkami nr 6, 32, 43 i ewentualnie 35.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-478.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Do głosowania nad tym punktem porządku dziennego przystąpimy w końcowej części obrad.</u>
          <u xml:id="u-478.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 29 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej, Komisji Zdrowia oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o służbie medycyny pracy (druki nr 2380 i 2426).</u>
          <u xml:id="u-478.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jerzego Panka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#JerzyPanek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Senat po rozpatrzeniu w dniu 23 maja br. uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 25 kwietnia 1997 r. ustawy o służbie medycyny pracy wprowadził do jej tekstu 9 poprawek. Komisje: Polityki Społecznej, Zdrowia oraz Ustawodawcza po rozpatrzeniu uchwały Senatu na posiedzeniu w dniu 18 czerwca 1997 r. wnoszą o przyjęcie 7 poprawek i odrzucenie 2 poprawek. Poprawki te bardzo krótko omówię.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#JerzyPanek">W poprawce pierwszej, która dotyczy kilku artykułów, Senat proponuje wyrazy „stosunek służby” zastąpić użytymi w odpowiednich przypadkach wyrazami „stosunek służbowy”. Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-479.2" who="#JerzyPanek">W poprawce drugiej Senat proponuje zastąpienie wyrazów „niekorzystnych skutków zdrowotnych będących” wyrazami „niekorzystne skutki zdrowotne będące”. Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-479.3" who="#JerzyPanek">W poprawce trzeciej skreśla się pkt 5, który zawiera definicję „jednostki organizacyjne służby medycyny pracy”. Jest to ujęte w art. 2 ust. 3. Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-479.4" who="#JerzyPanek">Poprawka czwarta to poprawka redakcyjna. Wyrazy „dokonywaniu i wyboru” zastępuje się wyrazami „dokonywaniu wyboru”. Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-479.5" who="#JerzyPanek">W poprawce piątej Senat proponuje, aby właściwi ministrowie określili zadania służby medycyny pracy nie wymienione w art. 6 ust. 1, a wynikające ze specyfiki ryzyka zawodowego osób zatrudnionych lub pozostających w stosunku służby w podległych lub nadzorowanych zakładach pracy i w innych jednostkach organizacyjnych, a nie, jak uchwalił Sejm, wykonywane na rzecz tych osób. Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-479.6" who="#JerzyPanek">W poprawce szóstej Senat proponuje, aby umowa o świadczenia zdrowotne określała tryb rozstrzygania sporów związanych z realizacją i rozliczeniem finansowym umowy - zwłaszcza w przypadku istotnych uchybień dotyczących trybu, zakresu i jakości świadczeń zdrowotnych, udzielanych poza zakładami opieki zdrowotnej. Komisje rekomendują tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-479.7" who="#JerzyPanek">Poprawka siódma Senatu jest najbardziej istotna i była wielokrotnie omawiana w czasie posiedzeń podkomisji i połączonych komisji. Senat wnosi, aby rolnicy indywidualni i pracujący z nimi domownicy mieli prawo, po ukończeniu 50 lat, do profilaktycznego badania lekarskiego uwzględniającego warunki ich pracy. Badanie, o którym mowa, ma być finansowane ze środków Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki. Poprawka o tej samej treści - wniosek mniejszości - została odrzucona przez Sejm.</u>
          <u xml:id="u-479.8" who="#JerzyPanek">Jeżeli chodzi o uzasadnienie, to mogę tutaj krótko uzasadnić, że proponowane rozwiązania są obarczone istotnym błędem metodycznym i nie mogą być w istocie poprawnie zrealizowane. Istota działalności prewencyjnej związanej z medycyną pracy polega na różnicowaniu postępowania medycznego w zależności od zawodowego narażenia zdrowia w miejscu pracy i warunków jej wykonywania. Tak zresztą zredagowali swoją poprawkę autorzy, określając oczekiwane badanie jako „badanie lekarskie uwzględniające warunki pracy (rolników)”. Te oczekiwania w dzisiejszej sytuacji nie mogą być spełnione, gdyż nie tylko nie zostały rozpoznane te warunki, ale, co więcej, nie zostały ustalone obowiązujące, podstawowe standardy i zabezpieczenia z dziedziny bezpieczeństwa i higieny pracy (na przykład poprzez certyfikaty bezpieczeństwa używanych tam maszyn i urządzeń, jakie powinny być wprowadzone do gospodarki prowadzonej indywidualnie, a zwłaszcza do indywidualnych gospodarstw rolnych), bezpieczeństwa chemicznego itp.</u>
          <u xml:id="u-479.9" who="#JerzyPanek">Brak rozeznania warunków pracy powodowałby, że proponowane rozwiązania profilaktyczne dotyczyłyby w istocie prewencji schorzeń nie związanych z pracą, jak prewencji kardiologicznej, nowotworowej itp., co jest oczywiście problemem samym w sobie, a nie dotyczy akurat materii związanej z medycyną pracy.</u>
          <u xml:id="u-479.10" who="#JerzyPanek">Tego typu badania, również profilaktyczne, są zaliczane do normalnych procedur lekarskich, do których ma prawo nie tylko rolnik, ale każdy obywatel w ramach podmiotowego uprawnienia do korzystania z bezpłatnej opieki lekarskiej.</u>
          <u xml:id="u-479.11" who="#JerzyPanek">Wprowadzenie prewencji medycznej bez równoczesnych lub nawet wyprzedzających rozwiązań z zakresu bezpieczeństwa pracy byłoby działaniem próżnym, nie przynoszącym spodziewanych efektów, a jedynie generującym koszty tych badań. Należy tu podkreślić, że przedstawiciele rządu poinformowali w czasie drugiego czytania ustawy o planach kompleksowego uregulowania tego problemu przez podjęcie inicjatywy odrębnych rozwiązań ustawowych, właściwych dla unormowania tego zagadnienia. O ile mi wiadomo, projekt taki jest już prawie ukończony i będzie niedługo poddany ocenie merytorycznej.</u>
          <u xml:id="u-479.12" who="#JerzyPanek">Jeżeli chodzi o dwie pozostałe poprawki Senatu, w poprawce nr 8 Senat proponuje zmianą adresu publikacyjnego ustawy o włączeniu organizacji lecznictwa pracowniczego do państwowej administracji służby zdrowia. Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-479.13" who="#JerzyPanek">Natomiast w poprawce nr 9 Senat proponuje, żeby ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 1998 r., a nie - jak proponowano wcześniej - po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia. Komisje proponują przyjęcie tej poprawki. To by było wszystko.</u>
          <u xml:id="u-479.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-480.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-480.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu jako pierwszego pana posła Andrzeja Olszewskiego w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Tadeusz Józef Kowalczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#AndrzejOlszewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Lata 1989–1991 to okres gwałtownych przemian w przemyśle, w gospodarce społecznej i w zatrudnieniu ludzi wykonujących pracę najemną. W ferworze przemian zapomniano o służbie medycyny pracy i o ludziach pracujących w zakładach pracy. Fabryki zaczęły padać jak muchy, a razem z nimi ambulatoria, szpitale i sanatoria fabryczne. Nieraz łącznie z zakładem przemysłowym syndyk zgłaszał do licytacji budynki, w których były placówki służby zdrowia, jak na przykład ostatnio w Żyrardowie. Wobec zaistniałego problemu rząd i Sejm Rzeczypospolitej w dniu 22 maja 1996 r. w druku sejmowym nr 1708 przedstawił projekt ustawy o służbie medycyny pracy, który jest opracowany bez mała na miarę XXI wieku i nowych czasów.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#AndrzejOlszewski">W dniu dzisiejszym, zgodnie z drukiem sejmowym nr 2426, Sejm raczy przegłosować poprawki Senatu do ustawy o służbie medycyny pracy zawarte w druku sejmowym nr 2380.</u>
          <u xml:id="u-481.2" who="#AndrzejOlszewski">W imieniu Klubu Parlamentarnego SLD proszę o przegłosowanie poprawek i przyjęcie ustawy o służbie medycyny pracy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-481.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Andrzej Olszewski.</u>
          <u xml:id="u-482.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Józefa Kowalczyka w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Jan Olszowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#TadeuszJózefKowalczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, w imieniu którego zabieram głos, generalnie biorąc poprze w głosowaniu stanowisko trzech połączonych komisji, zawarte w druku nr 2426, a dotyczące ustosunkowania się Senatu do ustawy o służbie medycyny pracy. Powiedziałem generalnie, nie znaczy to w całości. Wśród dziewięciu poprawek zgłoszonych przez Senat, klub nasz będzie głosował za przyjęciem ośmiu z nich, a za odrzuceniem jednej.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#TadeuszJózefKowalczyk">Wysoka Izbo! Dla naszego klubu poprawką o wielkiej wadze, szeroko omówioną przez posła sprawozdawcę, jest poprawka nr 7. Ponieważ była ona przytaczana, chcę tylko przypomnieć, że dotyczy obligatoryjnego badania rolników po 50 roku życia na koszt KRUS. Jako klub mamy pewną satysfakcję, że treść tej poprawki to nasz wniosek mniejszości, zgłoszony przez mówiącego te słowa w czasie pracy nad ustawą w Sejmie. Poparcie przez nasz klub tej poprawki nie ma znamion ani przypodobania się środowisku rolniczemu, ani tym bardziej znamion populizmu, choćby w najłagodniejszym nawet wydaniu. Stanowisko nasze wynika ze znajomości realiów środowiska wiejskiego. Realia te zaś są takie, że rodziny rolnicze w ogromnej większości żyją, żyły i pewnie jeszcze w najbliższym okresie będą żyć w znacznym zubożeniu i fakt tego zubożenia nie pozwoli na to, by traktować je można było tak jak drobnych czy też średnich przedsiębiorców i udostępniać im badania profilaktyczne związane z wykonywanym przez nich zawodem, z ich pracą, tylko wtedy, gdy sami jako zleceniodawcy, a więc i płatnicy, z takimi wnioskami wystąpią.</u>
          <u xml:id="u-483.2" who="#TadeuszJózefKowalczyk">Wysoka Izbo! Chcę nadmienić, że naszemu klubowi znane są wszystkie kontrargumenty odnośnie do następstw przyjęcia tej poprawki. Wiadomo, chodzi tu o kwestie finansowe. Nie ze wszystkimi jednak z nich się zgadzamy. Nie podzielamy obaw o wielkość kosztów związanych z wprowadzeniem tej poprawki. Czas nie pozwala mi, jak posłowi sprawozdawcy, rozwinąć tematu, bo byłaby to długa debata. Chcę jednak, kończąc swoje wystąpienie, powiedzieć również o jednej kwestii - kwestii, Wysoka Izbo, związanej z mentalnością pewnych środowisk, w tym i środowiska wiejskiego. Jest tak, że można zmienić ustrój stosunkowo szybko, czasem znacznie szybciej niż mentalność pewnych środowisk. A w środowisku wiejskim jest już tak, że do lekarza, a więc i na badania wszelakie idzie się wtedy, gdy jest już trochę za późno.</u>
          <u xml:id="u-483.3" who="#TadeuszJózefKowalczyk">Klub nasz, mając na uwadze wszystkie argumenty za i przeciw związane z dziewięcioma poprawkami, będzie głosował za przyjęciem ośmiu z nich, a za odrzuceniem jednej - drugiej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-483.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Tadeusz Józef Kowalczyk.</u>
          <u xml:id="u-484.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Olszowskiego w imieniu klubu Unii Wolności. Następnym mówcą będzie pani poseł Krystyna Sienkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#JanOlszowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Unia Wolności popiera ustawę o służbie medycyny pracy. Medycyna pracy, medycyna przemysłowa przekształcona zostanie na mocy tej ustawy w medycynę profilaktyczną i oby się sprawdziły założenia projektodawców tej ustawy, że mniej ludzi będzie chorowało z powodów związanych z pracą i - jak mówił przedstawiciel ministerstwa zdrowia - nastąpi przewaga profilaktyki nad lecznictwem. Nie sposób jednakże przy okazji nie powiedzieć na temat naszej służby zdrowia kilku słów natury ogólniejszej. Mamy wszyscy świadomość, że nasza służba zdrowia znajduje się w stanie głębokiej zapaści i tylko radykalne reformy mogą coś na to poradzić. Pierwszą kwestią jest okoliczność, iż od kilkudziesięciu lat ministrami zdrowia zostają u nas lekarze. A przecież wszyscy wiemy, że radykalna reforma musi być w jakiejś mierze skierowana również przeciwko temu środowisku. Miejmy nadzieję, że ktoś wreszcie wpadnie na pomysł, żeby ministrem zdrowia zrobić prawnika lub ekonomistę - wtedy będziemy nareszcie mieć szansę na ruszenie reform.</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#JanOlszowski">Zadajmy sobie więc w tej Izbie pytanie: Cóż oprócz oficjalnej fikcji bezpłatnej służby zdrowia stoi na przeszkodzie, aby ordynatorzy i profesorowie sprywatyzowali część szpitalnych łóżek i płacili podatki od dodatkowych dochodów? Z badań przeprowadzonych 2 lata temu przez CBOS wynika, że na tzw. dodatkowe opłaty za leczenie zdecydowało się trzech na dziesięciu ankietowanych. Średnia wysokość nieformalnych świadczeń wynosiła już wtedy 345 zł. Zarządzanie łóżkami szpitalnymi i specjalistycznym sprzętem pozwala liczyć na tzw. dowody wdzięczności, zwykle bardzo wymierne, ze strony pacjentów. Korzysta z nich przede wszystkim grupa powszechnie określana mianem lobby ordynatorsko-profesorskiego. Oczywiście nie wszyscy z ok. 5 tys. ordynatorów zarabiają pieniądze dzięki dowodom wdzięczności. Natomiast niektórzy z nich, zarabiający według szacunków bardzo znaczne kwoty, posądzani są o największe pasożytowanie na państwowym i blokowanie zmian. W Niemczech czy we Francji najbardziej utytułowani i doświadczeni lekarze należą również do najbogatszych. Ale korzystają oni oficjalnie z prywatnych łóżek w państwowych klinikach, opłacając koszty pobytu swoich pacjentów, którzy życzą sobie znajdować się pod ich opieką.</u>
          <u xml:id="u-485.2" who="#JanOlszowski">Wypada jeszcze raz zadać pytanie: Cóż oprócz oficjalnej fikcji prywatnej służby zdrowia w Polsce - nie prywatnej fikcji, tylko oczywiście bezpłatnej służby zdrowia w Polsce - stoi na przeszkodzie, aby stworzyć podobne możliwości naszym profesorom czy ordynatorom? Przedstawiciele protestujących niedawno lekarzy twierdzą, że pensje personelu medycznego można już teraz zwiększyć o 50%, nie sięgając po dodatkowe pieniądze z budżetu. Wystarczy przyznać samodzielność finansową szpitalom i przychodniom. Dyrektorom szpitali nie opłaca się likwidować zbędnych łóżek i zwalniać niepotrzebnego personelu, bo pieniądze są przydzielane właśnie w zależności od liczby łóżek i wielkości zatrudnienia. Marnuje się olbrzymie fundusze publiczne, pacjenci są niepotrzebnie przetrzymywani w szpitalach. W Polsce marnotrawi się od 20 do 40% pieniędzy przeznaczonych na utrzymanie szpitali. Łóżek szpitalnych jest za dużo. Ich obecna liczba, jak przyznaje przedstawiciel ministerstwa zdrowia, wynika z zadań służby zdrowia w razie wojny i planowana była na potrzeby Układu Warszawskiego. Najlepszym rozwiązaniem byłoby upowszechnienie systemu samodzielnych zakładów opieki zdrowotnej. Po usamodzielnieniu się ZOZ-u, na przykład w Giżycku, przychodnię oddano samorządom lokalnym, a szpital zrestrukturyzowano, gdyż okazało się, że jest za duży na potrzeby tamtejszej społeczności; w ciągu kilku lat zmniejszono zatrudnienie z 1054 do 680 osób. Istnieje pogląd, że zarobki lekarzy mogą wzrosnąć prawie natychmiast. Wystarczy upowszechnić system kontraktowy. Umowy byłyby zawierane na świadczenie konkretnych usług.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, niestety czas...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#JanOlszowski">Już kończę, pani marszałek. Jak widać, recept jest wiele. Tylko brak wciąż lekarza, który chciałby je zastosować. A ciężko chora służba zdrowia i tak już ledwo zipie. Z przykrością trzeba stwierdzić, że nawet ta dobra ustawa o służbie medycyny pracy niewiele jej pomoże. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Jan Olszowski.</u>
          <u xml:id="u-488.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę panią poseł Krystynę Sienkiewicz o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Dziękuję. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po znakomitym wystąpieniu pana posła Olszowskiego, dotyczącym oceny ochrony zdrowia i organizacji tego segmentu życia społecznego, ja powrócę do tematu, czyli poprawek Senatu do ustawy o służbie medycyny pracy. Ta niekontrowersyjna ustawa nie była przedmiotem szczególnie głębokich ingerencji Senatu, jeśli nie liczyć poprawki, w której Senat proponuje przyznanie rolnikom indywidualnym i pracującym z nimi domownikom - po ukończeniu przez te osoby 50 roku życia - prawa do profilaktycznego badania lekarskiego, uwzględniającego ich warunki pracy. Jest ona zresztą identyczna ze zgłoszonym w toku obrad wnioskiem mniejszości pana posła Kowalczyka i odrzuconym niestety w głosowaniu. Ten sam los wieszczę tym poprawkom, ponieważ Unia Pracy konsekwentnie będzie głosować za odrzuceniem tego skądinąd społecznie ważnego postulatu. Ale winien on być ulokowany w innym przepisie, w innej ustawie. W tym przypadku postulat jest absolutnie słuszny, gorzej z jego realizacją, gdyż nie ma nie tylko rozpoznania warunków, które miałyby być podstawą do badań, ale i ustalonych obowiązujących podstawowych standardów z dziedziny bezpieczeństwa i higieny pracy na wsi.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#KrystynaSienkiewicz">Wysoka Izbo! 50 rok życia to suma doświadczeń, m.in. negatywnych skutków pracy w dzieciństwie, nadmiernego obciążenia pracą, zatrudnienia, również w dzieciństwie, w pracach o dużym zagrożeniu zdrowotnym i wypadkowym, to skutki zatrudnienia w warunkach przekraczających fizycznie i psychicznie siły i zdolności dziecka, młodzieńca, a następnie dorosłego człowieka. Konsekwencją tych sytuacji są zaburzenia rozwoju fizycznego, psychicznego, społecznego. Stan zdrowia mieszkańców wsi jest zły. I wszyscy są co do tego zgodni. Ale to nie sztucznie wymyślony, finansowany przez całe społeczeństwo za pośrednictwem Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego pomysł badań będzie remedium na zły stan zdrowia i bolączki rolników. To podnoszenie warunków bezpieczeństwa w gospodarstwie rolnym i domowym może spełnić to oczekiwanie. Liczba wypadków przy pracy rolniczej, w tym także wypadków śmiertelnych - co rok to powtarzamy - wynosi 46% liczby wszystkich wypadków przy pracy w gospodarce, mimo iż liczba rolników pracujących w swoich gospodarstwach wynosi ok. 3,5 mln osób, co stanowi niespełna 30% pracowników zakładów pracy wszystkich sektorów.</u>
          <u xml:id="u-489.2" who="#KrystynaSienkiewicz">Znikoma jest liczba orzekanych chorób zawodowych w rolnictwie. W 1995 r. orzeczono zaledwie 82 choroby zawodowe, co nie odzwierciedla stanu zdrowia populacji, ale raczej brak świadomości, iż można zabiegać o orzeczenie choroby zawodowej w rolnictwie, a jest to kategoria prawna, nie medyczna. Jest to bardzo skomplikowany problem, tym bardziej że Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego nie jest przecież pracodawcą rolników. Kasa ta prowadzi wraz z Państwową Inspekcją Pracy działania prewencyjne, które stopniowo bardzo wolno zmieniają zachowania rolników, chociaż nadal nie potrafią oni zabezpieczyć się przed wypadkami w trudniejszych warunkach, nie przywiązują dostatecznej wagi do sprawy swojego zdrowia i bezpieczeństwa. To sprawa mentalności, którą tak szczerze i dramatycznie przedstawił pan poseł Kowalczyk. Tak to jest, rzeczywiście, że łatwiej zmienić ustrój niż nawyki, przyzwyczajenia, zwyczaje.</u>
          <u xml:id="u-489.3" who="#KrystynaSienkiewicz">Nikt nie dba o badania wyrobów stwarzających zagrożenie wypadkowe. Nagminnie, bo taniej, kupuje się wyroby bez znaku bezpieczeństwa, a na to też składają się te warunki pracy w rolnictwie, które potem byłyby podstawą do profilaktycznych badań. Nikt nigdzie, łącznie z Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, nie określa stopnia narażenia rolników przez cały okres aktywności zawodowej. Nikt nie wymaga przecież badań okresowych, nic z tego nie wynika. Nie obowiązują tutaj kodeksowe przepisy.</u>
          <u xml:id="u-489.4" who="#KrystynaSienkiewicz">I z wielką przykrością, przy całej sympatii dla polskiej wsi, dla tych, którzy żywią i bronią, nie możemy godzić się na uprzywilejowanie jednej grupy społecznej kosztem drugiej. Zamiennie przecież możemy zaproponować, i też uważając, że bardzo słuszne, bardzo prospołeczne postulaty, np. obligatoryjne badanie wszystkich kobiet, i miejskich, i wiejskich, od pewnego wieku, np. po 45 roku życia, w kierunku raka piersi czy osteoporozy.</u>
          <u xml:id="u-489.5" who="#KrystynaSienkiewicz">Będziemy zatem głosować zgodnie z rekomendacją komisji, licząc, iż Polskie Stronnictwo Ludowe, znając realia życia rodzin wiejskich, biednych, schorowanych częstokroć ludzi, powróci do Sejmu z projektem stosownej regulacji, która będzie wkomponowana w cały system ubezpieczeń i zabezpieczeń społecznych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-489.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiała pani poseł Krystyna Sienkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-490.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Był to ostatni ze zgłoszonych mówców.</u>
          <u xml:id="u-490.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej pana Krzysztofa Kuszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#KrzysztofKuszewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym powiedzieć, że rzadko dochodzi do takiej zgodności - może tak było ostatnio przy ustawie o służbie krwi - co do tego, że projekt ustawy jest potrzebny, że nie jest zbyt kontrowersyjny, i co najwyżej są zgłaszane do niego drobne poprawki. Chciałbym już w tym momencie wszystkim za to serdecznie podziękować.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#KrzysztofKuszewski">Przyłączam się do wypowiedzi pani poseł Sienkiewicz i proszę wnioskodawców, proszę pana posła Kowalczyka, aby zechciał przyjąć pewien sposób rozumowania na ten temat, postaram się to udowodnić, być może przekonam co do tego siódmego wniosku, który od początku był kontrowersyjny.</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#KrzysztofKuszewski">Mianowicie w międzyczasie została uchwalona ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. W art. 31 mówi się, że ubezpieczonemu przysługują następujące świadczenia zdrowotne służące zachowaniu, przywracaniu, poprawie i promocji zdrowia, a także ratowaniu życia, a w szczególności badania, porady i zabiegi lekarskie, badania diagnostyczne, leczenie, rehabilitacja, opieka pielęgnacyjna itd. Co do bezpłatności badań oczywiście pacjenta ubezpieczonego, nie mam żadnych wątpliwości, że w każdym wieku, nie tylko w wieku 50 lat, jak postulują wnioskodawcy, to badanie będzie bezpłatne. Cała sprawa polega w tej chwili na tym, aby był system, o którym mówiła pani poseł Sienkiewicz, i dziękuję bardzo za to, pewnej profilaktyki dotyczącej narzędzi, za pomocą których się pracuje, pewnych nawyków, pewnego systemu, który myślę, że mogą wprowadzić na wsi lekarze rodzinni, pewnych profilaktycznych badań, bo to ich zadanie, oni są najbliżej tego. Sądzę, że ten problem, ten jedyny kontrowersyjny punkt, mógłby właściwie zniknąć, że tak powiem, z pola widzenia, jeśli wnioskodawcy tak by uznali. Wszystkie pozostałe w imieniu rządu przyjmuję. Uważam, że są zasadne wszystkie poprawki, tak jak je prezentował pan poseł Panek. Chciałbym prosić, żeby Wysoka Izba, w głosowaniu, które jeszcze dziś, mam nadzieję, się odbędzie, zechciała przyjąć tę niezwykle ważną ustawę.</u>
          <u xml:id="u-491.3" who="#KrzysztofKuszewski">Kończąc, chciałbym powiedzieć, że jest to ustawa, która rzeczywiście zmienia wiele w systemie, ona dostosowuje nie tylko nasze prawo pracy i medycynę pracy do praw europejskich, ale również wprowadza jako jedna z pierwszych, choć na niewielkim obszarze, pewną równoprawność podmiotów. Mówi się tam o zakładach opieki zdrowotnej, ale mówi się również o indywidualnych, prywatnie pracujących lekarzach. Jest to signum temporis. Bardzo proszę o przyjęcie tej ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-491.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej pan Krzysztof Kuszewski.</u>
          <u xml:id="u-492.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy jest sprawozdawca komisji pan poseł Panek?</u>
          <u xml:id="u-492.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle, o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#JerzyPanek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym krótko odpowiedzieć panu posłowi Kowalczykowi, że nie chodzi tu przede wszystkim, mówię o poprawce siódmej Senatu, o koszty finansowe dla budżetu państwa, choć one też nie są bez znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#JerzyPanek">Natomiast argumenty przemawiające za odrzuceniem tej poprawki bardzo ładnie przedstawiła tutaj pani posłanka Sienkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-493.2" who="#JerzyPanek">Jak wcześniej mówiłem, w ramach dotychczasowej podstawowej opieki zdrowotnej rolnicy są również kierowani na badania specjalistyczne, jeżeli zachodzi taka potrzeba w związku ze stanem ich zdrowia. Są one wykonywane bezpłatnie w ramach ubezpieczenia rolnika, a więc koszty są pokrywane z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-493.3" who="#JerzyPanek">Można jedynie przewidywać, że w przypadku wprowadzenia powszechnych badań profilaktycznych dla rolników wzrośnie liczba skierowań na badania specjalistyczne z uwagi na to, że w dotychczasowej praktyce rolnik udaje się do lekarza na ogół dopiero wtedy, gdy choroba rozwinęła się już do takiego stopnia, jest w takim stadium, że nie pozwala mu na normalne funkcjonowanie. Jednakże trudno byłoby określić obecnie, o ile zwiększyłaby się liczba takich skierowań na badania specjalistyczne, których wykonanie przekracza możliwości wiejskiego czy gminnego ośrodka zdrowia i w związku z tym nie można określić ich kosztów. Chciałbym powiedzieć, że aktualnie liczba stwierdzonych chorób zawodowych wśród rolników indywidualnych jest bardzo niska - 80 przypadków w roku 1995 na około 3,5 mln rolników indywidualnych. W tym samym roku w około 200-tysięcznej grupie pracowników zakładów rolnych sektora publicznego, którzy są objęci profilaktyczną opieką zdrowotną, stwierdzono 164 przypadki chorób zawodowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-493.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-494.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Do głosowania nad tym punktem porządku dziennego przystąpimy w końcowej części obrad.</u>
          <u xml:id="u-494.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 32 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o partiach politycznych (druki nr 2409 i 2437).</u>
          <u xml:id="u-494.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Rogowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#StanisławRogowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej mam zaszczyt przedstawić państwu uwagi komisji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o partiach politycznych.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#StanisławRogowski">Senat wniósł do tej ustawy w sumie 19 poprawek, ujętych w 16 punktach. Komisje na posiedzeniu w dniu 19 czerwca br. po dyskusji postanowiły 4 poprawki państwu polecić do przyjęcia, a 15 poprawek odrzucić. Poprawki mają różny charakter, ale w większości są merytoryczne, nierzadko wchodzą dość głęboko w meritum i w pewne ustalenia zawarte w uchwalonej przez Sejm ustawie.</u>
          <u xml:id="u-495.2" who="#StanisławRogowski">Krótko o najważniejszych z nich. Naprzód może te, które pozytywnie rekomendujemy do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-495.3" who="#StanisławRogowski">W poprawce nr 3 Senat proponuje, aby zgłoszenie partii politycznej do ewidencji zawierało m.in. ogłoszenie adresu siedziby partii. Przyjęliśmy tylko określenie: siedziba partii. Zgodnie z przepisami prawa cywilnego siedziba partii, to jest tylko miejscowość, trzeba dodać adres. Na wzór innych ustaw, które uchwalaliśmy, trzeba to uzupełnić właśnie takim stwierdzeniem.</u>
          <u xml:id="u-495.4" who="#StanisławRogowski">Poprawka nr 8 jest redakcyjna, nie będę się nad nią zatrzymywał, proponujemy przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-495.5" who="#StanisławRogowski">W poprawce nr 11 do art. 29 ust. 1 i 2 Sejm ustalił, że dotacje celowe przysługujące partiom politycznym, przypadają wszystkim partiom, które w wyborach otrzymały poparcie co najmniej 2,5% w skali kraju. Natomiast Senat zaproponował, aby to poparcie wynosiło 3%, a więc nieco podwyższa tę granicę. Komisje po dyskusji postanowiły poprzeć poprawkę Senatu, aczkolwiek stanowisko było niejednolite. Większość, która popierała tę poprawkę, argumentowała, że już w trakcie prac podkomisji i komisji w Sejmie też była wysuwana propozycja 3%. W istocie, biorąc pod uwagę symulacje ostatnich wyborów, dotyczyłoby to tylko jednej partii, która by ewentualnie w tym przedziale pozostawała, 2,5–3%, więc nie ma to jakiegoś zasadniczego znaczenia. Natomiast Senat argumentował, że 3% to jest granica pełna, partie, które osiągną takie poparcie, zasługują na pewne finansowanie, natomiast inne nie. Komisje postanowiły tę poprawkę poprzeć.</u>
          <u xml:id="u-495.6" who="#StanisławRogowski">Poprawka nr 15 ma też raczej charakter legislacyjny, chociaż niekoniecznie, bo wyłącza stosowanie przepisów dotyczących ewidencji partii politycznych do komitetów wyborczych. Wyłączenie to jest słuszne, rzeczywiście zgłoszenie partii politycznej do ewidencji jest obarczone szeregiem zastrzeżeń, obowiązków i niecelowe byłoby, aby komitety wyborcze były również tym obarczone. Nie ta instytucja. Dlatego komisje postanowiły poprzeć tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-495.7" who="#StanisławRogowski">Jeśli chodzi o pozostałe poprawki, komisje postanowiły prosić Wysoką Izbę o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-495.8" who="#StanisławRogowski">Poprawka nr 1, dotycząca art. 1, to jest jakby inne określenie partii, inna definicja partii. Senat proponuje, aby pominąć w celach partii działania polegające na udziale w życiu publicznym. Jednak to jest ważny element definicji, którą Sejm uchwalił. Uważamy, że to określenie - właściwie to jest określenie, nie definicja - które Sejm przyjął, jest poprawniejsze, lepsze, dlatego wnoszę o odrzucenie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-495.9" who="#StanisławRogowski">Poprawka Senatu nr 2 jest istotna, bo opierając się m.in. na nowo uchwalonej konstytucji, Senat proponuje, żeby nie tylko istniała jawność struktur i zasad działania, ale także członkostwa, żeby zasady działania ujawniały się również przez jawność członkostwa. Tutaj zakwestionowano jednak, że takie sformułowanie byłoby w sprzeczności z pewnymi zasadami ochrony danych osobowych. Bo zasada jawności, proszę państwa, to nie jest przeciwieństwo - wbrew pozorom - zasady tajności. Oczywiście konstytucja mówi, że nie mogą istnieć tajne struktury, ale zasada jawności niesie ze sobą konsekwencje publikowania, różnego rodzaju form udostępniania nazwisk członków. A więc nie może być tajności, bo to gwarantuje nam konstytucja, natomiast zasada jawności, było to podniesione, byłaby pójściem za daleko i naruszałaby pewne zasady ochrony danych osobowych. Proponujemy odrzucić tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-495.10" who="#StanisławRogowski">Poprawka nr 4. Odbywała się już dyskusja w Sejmie, ile osób jest potrzebnych, ile podpisów jest potrzebnych do poparcia zgłoszenia partii politycznej w ewidencji. Jak państwo pamiętacie, Sejm uchwalił, że potrzeba 1000 podpisów, a Senat wywindował tę liczbę do 10 000 podpisów. Ta poprawka została niemal jednomyślnie przez komisję odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-495.11" who="#StanisławRogowski">W poprawce nr 5 Senat argumentował legislacyjnie pozornie słusznie, jak nam się wydaje. My zapisaliśmy, że do zbierania podpisów stosuje się odpowiednio przepisy ustawy Prawo o zgromadzeniach. Tu nie chodziło oczywiście o to, żeby stosować całą ustawę Prawo o zgromadzeniach, tylko stosować ją odpowiednio. Chodzi o to, żeby zbieranie podpisów nie było obarczone ograniczeniami, natomiast odbywało się wedle pewnych zasad, które są tam zawarte. Proszę zwrócić uwagę, że zbieranie podpisów osób popierających zgłoszenie partii to jest zbieranie podpisów ludzi działających jeszcze poza strukturą partii. Partii jeszcze nie ma, są zbierane podpisy i chodzi o to, żeby odpowiednio stosować te przepisy, żeby te sprawy były prawnie zalegalizowanie. Dlatego po dyskusji proponujemy odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-495.12" who="#StanisławRogowski">Poprawka nr 6 proponuje inną redakcję przepisu, który mówi, że partie powinny się odróżniać — nazwy partii, skróty nazw partii powinny się wyraźnie odróżniać od nazw i skrótów partii już istniejących. Senat proponuje inną redakcję. Chodzi w niej, żeby nazwa partii politycznej nie mogła zawierać nazwy partii już istniejącej, a skrót nazwy nie mógł odpowiadać skrótowi nazwy ani zawierać skrótu nazwy partii istniejącej. Stwierdziliśmy w dyskusji, że sejmowe określenie jest lepsze. Proszę zwrócić uwagę, przykład został podany w czasie dyskusji, że liczba nazw jest ograniczona. Weźmy chociażby nazwę unia — istnieje Unia Pracy, Unia Wolności. Powstaje, powiedzmy dla przykładu, Unia Hodowców Zwierząt Futerkowych jako partia. Wtedy Unia Wolności i Unia Pracy wnoszą, że się na tę nazwę nie zgadzają, bo jest w niej zawarta nazwa ich partii, element tej nazwy. Tu zasięgnęliśmy nawet opinii językoznawców, którzy stwierdzili, że to może być również interpretowane w tym układzie jako zawarcie nazwy partii. Stwierdziliśmy, że jednak powinno być tak, jak było w tekście sejmowym, tym bardziej, że przecież i tak rozpatruje to i decyduje o tym sąd, który wpisuje partię do ewidencji, a więc to nie jest automatyzm. Sąd wtedy ocenia, czy rzeczywiście skrót i nazwa partii odróżniają się wyraźnie od innych, czy się nie odróżniają. A więc nasz zapis jest jakby pełniejszy i lepiej to oddaje.</u>
          <u xml:id="u-495.13" who="#StanisławRogowski">W poprawce nr 7 Senat proponuje, żeby zażalenie na postanowienie o odmowie wpisu do rejestru wnosić w terminie 14 dni, natomiast Sejm przyjął, że to postanowienie może być zaskarżone w terminie 14 dni. Przewidzieliśmy w tekście sejmowym, że tryb odwoławczy podlega tutaj procedurze apelacji i zażalenia. Chcielibyśmy to ujednolicić. Apelacja jest jednak czymś o stopień wyższym, czymś bardziej ważnym. Zażalenie też jest ważne, ale apelacja jest pełniejszym środkiem odwoławczym. Chcielibyśmy ujednolicić, żeby we wszystkich przypadkach odmowy wpisu do ewidencji jednak istniała apelacja, a nie tak, żeby w jednym była apelacja, a w innym zażalenie. Stąd sformułowanie, że postanowienie może być zaskarżone, tak jak chciał Sejm, czyli może być wniesiona apelacja. Zażalenie jest bardzo konkretne i mówi o innym środku odwoławczym.</u>
          <u xml:id="u-495.14" who="#StanisławRogowski">Poprawki nr 9, 10, 12 i 16 - bo trzeba je poddać pod głosowanie razem - są chyba najważniejsze z poprawek senackich, ponieważ proponuje się w nich zupełnie inny sposób finansowania partii politycznych niż to przedstawił Sejm. Państwo otrzymaliście to w swoich drukach i zapewne przestudiowaliście. Generalnie rzecz biorąc - tak ja uważam i tak wydawało się nam w czasie posiedzeń komisji - wystąpiło tutaj pewne nieporozumienie, ponieważ ten sposób finansowania, który został przyjęty w ustawie sejmowej, jest przejrzysty; oddziela się w nim bardzo wyraźnie zarówno dotacje celowe, jak i dotacje drugiego rodzaju. Natomiast poprawki senackie zmierzają do zaciemnienia kwestii finansowania partii politycznych. Jedna z poprawek mówi, że ogólną kwotę dotacji celowej ustala się w wysokości 15% sumy wydatków przewidzianych w budżecie państwa w związku z przeprowadzeniem wyborów. Ta poprawka, proszę państwa, godzi w ustalenia innej ustawy, jest sprzeczna, nie jest do końca spójna z ordynacją wyborczą z jednej strony, a z drugiej strony z ustawami budżetowymi. Jak dotychczas w ordynacji wyborczej i w ustawach budżetowych jest określona ogólna suma przeznaczona na wybory i procent, który jest przeznaczony na zwrot wydatków komitetom wyborczym, a jeśli ustawa zostanie przyjęta - partiom politycznym. Jeszcze raz powtarzam, proszę państwa, generalnie w naszej ustawie nie podnieśliśmy ani o ułamek procenta ogólnej sumy, która jest na ten cel przeznaczona. Czyli to będzie tyle, ile rzeczywiście zostało przeznaczone w budżecie. Natomiast poprawki Senatu zmierzają, po pierwsze, do innego rozdziału tych pieniędzy, po drugie, do zmniejszenia ogólnej sumy; jak powiedziałem, to chyba nie w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-495.15" who="#StanisławRogowski">Wreszcie w poprawce nr 14 Senat chce rozszerzyć krąg pracowników, którym nie wolno w miejscu pracy manifestować publicznie przekonań politycznych. Senat zmierza w tej poprawce w dwóch kierunkach. Przede wszystkim rozszerza ten krąg, jak powiedziałem, o urzędników Krajowego Biura Wyborczego, Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów itd., natomiast zawęża z kolei w odniesieniu do tego, że nie wolno manifestować swoich przekonań politycznych w miejscu pracy, a nie, jak ustalił Sejm, publicznie. I to jest jeden z głównych powodów negatywnej opinii komisji. Chodziło nam bowiem o to - jak państwo pamiętacie - żeby urzędnicy (węższy zakres urzędników) nie manifestowali przekonań publicznie, a nie tylko w miejscu pracy. Miejsce pracy to jest określony budynek, określone miejsce, chodziło zatem o to, żeby urzędnik - wysokiej rangi urzędnik - nie tylko tam nie manifestował poglądów, ale również na wiecach politycznych. Chodziło o nieograniczenie tego do miejsca pracy. To proponowane brzmienie jest również sprzeczne z Ordynacją wyborczą do Sejmu RP. Chodzi o zakres urzędników i z tego względu, zdaniem komisji, ta poprawka powinna być przez Wysoką Izbę odrzucona. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-495.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-495.17" who="#StanisławRogowski">Jeżeli będą pytania, to na nie odpowiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-496.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm postanowił o wysłuchaniu w tym punkcie porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-496.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-496.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Zbyszka Zaborowskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Janusz Dobrosz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#ZbyszekZaborowski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Większość poprawek ma charakter stylistyczny bądź legislacyjny, dlatego też odniosę się jedynie do niektórych poprawek o charakterze merytorycznym. Z pewnością taki charakter ma poprawka nr 4, w której Senat proponuje zwiększenie z 1000 do 10 000 wymaganej liczby osób popierających zgłoszenie partii do rejestracji.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#ZbyszekZaborowski">Sojusz Lewicy Demokratycznej opowiada się za utrzymaniem wymogu określonego wcześniej przez Sejm. Na obecnym etapie rozwoju systemu partyjnego w Polsce, próg 10 tys. podpisów proponowany przez Senat wydaje się nierealny nawet dla niektórych ugrupowań parlamentarnych. O pozycji partii w życiu politycznym decyduje poparcie społeczne dla jej programu, wyrażane w wyborach, a nie taki czy inny próg przy rejestracji partii. Myślę, że próg 1000 podpisów wystarczy natomiast do eliminacji z rejestru sądowego partii fikcyjnych, które nie prowadzą aktywnej działalności.</u>
          <u xml:id="u-497.2" who="#ZbyszekZaborowski">Zwracamy się do Wysokiej Izby o odrzucenie również poprawek nr 9, 10, 12 i 16 dotyczących systemu finansowania partii politycznych z budżetu państwa. Propozycje Senatu demontują przyjęty przez Sejm racjonalny system częściowego zwrotu kosztów kampanii wyborczych i dotacji na działalność statutową partii, a także zwiększają obciążenie budżetu państwa, co nie może spotkać się z przychylnością opinii publicznej.</u>
          <u xml:id="u-497.3" who="#ZbyszekZaborowski">Pragnę podkreślić, jak mówił już o tym poseł sprawozdawca, że rozwiązania przyjęte przez Sejm nie zwiększają wydatków z budżetu państwa ponad kwotę przewidzianą w obowiązującej ordynacji wyborczej. Przewidują jedynie bardziej racjonalny podział tej kwoty i dopuszczają do jej podziału partie, które nie weszły do parlamentu, ale uzyskały istotne poparcie społeczne. Sejm określił w tym wypadku próg na 2,5% głosów w skali ogólnopolskiej; Senat w poprawce nr 11 podnosi ten próg do 3%.</u>
          <u xml:id="u-497.4" who="#ZbyszekZaborowski">Sojusz Lewicy Demokratycznej uznaje, że poprawka ta nie zmienia w sposób zasadniczy konstrukcji ustawy i jesteśmy skłonni ją zaakceptować. Opowiadamy się natomiast za utrzymaniem konieczności zapisu w statucie partii o możliwości utworzenia funduszu wyborczego. Taki zapis ułatwi nadzór państwa nad właściwym wykorzystaniem gromadzonych funduszy.</u>
          <u xml:id="u-497.5" who="#ZbyszekZaborowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej akceptuje stanowisko połączonych Komisji: Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Ustawodawczej, wobec poprawek Senatu i będzie głosował zgodnie z ich rekomendacjami. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-497.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Zbyszek Zaborowski.</u>
          <u xml:id="u-498.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Dobrosza w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Jan Król.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#JanuszDobrosz">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! By demokracja była sprawna, by mogła rzeczywiście realizować cele i interesy polityczne polskich obywateli, silne muszą być jej podstawy instytucjonalne. W Polsce po 1989 r. zbyt często panowało przekonanie, że można zbudować nowoczesną i stabilną demokrację bez normalnie funkcjonującego systemu partyjnego. Prace legislacyjne nad ustawą o partiach politycznych dobiegają końca. Niestety, wiele rozwiązań proponowanych w poselskim projekcie ustawy o partiach politycznych przez posłów Klubu Parlamentarnego PSL w trakcie prac nad ustawą zostało wyeliminowanych lub tak zmodyfikowanych, że straciły na ostrości i jednoznaczności.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#JanuszDobrosz">Oczekiwaliśmy bardziej zdecydowanych i klarownych kryteriów przy zgłaszaniu partii do ewidencji, jak i przy zasadach częściowego finansowania z budżetu państwa tych partii, które mają znaczny procent poparcia polskich obywateli w wyborach parlamentarnych. Wiarygodność i pozycję partii na scenie politycznej wzmacniałaby zasada, iż przy ich zgłaszaniu do ewidencji wymagane by było poparcie jej członków założycieli, a nie tylko osób ją popierających. Przecież już nie raz okazywało się, że podpis obywatela pod listą czy kandydaturą określonej partii w wyborach do Sejmu czy Senatu nie był równoznaczny z głosowaniem na nią.</u>
          <u xml:id="u-499.2" who="#JanuszDobrosz">W poselskim projekcie ustawy proponowaliśmy, by partia polityczna mogła być wprowadzona do ewidencji w wypadku poparcia jej przez 10 tys. członków założycieli, oczywiście w myśl statutu danej partii o pełnych prawach członkowskich. Tym bardziej będziemy popierać poprawkę Senatu do art. 11 ust. 3 pkt 2.</u>
          <u xml:id="u-499.3" who="#JanuszDobrosz">Wiele kontrowersji wiąże się z zapisami ustawy dotyczącymi sposobu i zakresu finansowania partii politycznych w części dotyczącej jej bezpośredniego finansowania z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-499.4" who="#JanuszDobrosz">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! PSL konsekwentnie uważa, że partie polityczne posiadające znaczne poparcie społeczne winny w sposób czytelny być współfinansowane z budżetu państwa, gdyż ogranicza to zjawiska korupcyjne i wpływ biznesu oraz międzynarodowych fundacji na politykę państwa. Ostatnio nawet ugrupowania, które zbierały podpisy pod protestem przeciw tej właśnie nowelizacji ustawy o partiach politycznych w spotkaniu organizowanym przez szacowną Szkołę Administracji Publicznej ustami swych przedstawicieli przyznali, że nie starczyło im odwagi, by stwierdzić oczywisty fakt, iż finansowanie po części z budżetu państwa partii politycznych jest mniejszym złem niż całkowite pozostawienie tego problemu w rękach przypadku. Dlatego też uważamy za słuszne poprawki zgłoszone przez Senat do art. 28 i 29 wraz z podniesieniem do 3% progu, od którego partie polityczne mogą liczyć na dotacje z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-499.5" who="#JanuszDobrosz">Rozwiązania, które w trakcie pracy nad ustawą w Sejmie zostały poparte przez większość Wysokiej Izby, właściwie zmniejszyły dotacje, które przyznawano komitetom wyborczym po wyborach do Sejmu i Senatu - oczywiście za uzyskane mandaty.</u>
          <u xml:id="u-499.6" who="#JanuszDobrosz">Reasumując, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie popierał większość poprawek Senatu do ustawy. Uważamy jednocześnie, że mimo przedstawionych wyżej krytycznych uwag, ustawa o partiach politycznych będzie krokiem naprzód w budowie stabilnej demokracji w Polsce, pozwoli znacznie ograniczyć proceder powstawania kanapowych, operetkowych ugrupowań - od partii erotycznych do partii właścicieli magnetowidów, wzmocni jawność działania partii, ograniczy patologiczne zjawiska, stworzy po prostu szansę na normalność. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-499.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Janusz Dobrosz.</u>
          <u xml:id="u-500.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Króla w imieniu klubu Unii Wolności. Następnym mówcą będzie pan poseł Sergiusz Karpiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#JanKról">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Poprawki wniesione przez Senat do ustawy o partiach politycznych w części zaskakują, w części uzyskują poparcie Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#JanKról">Odniosę się do głównych poprawek zaproponowanych przez Senat.</u>
          <u xml:id="u-501.2" who="#JanKról">Począwszy od postulatu zmiany definicji partii politycznej uważamy, że Senat nie idzie we właściwym kierunku, chcąc zaakcentować, iż celem działania partii politycznej jest udział we władzy publicznej. Oczywiście, istotą działania partii politycznych, istotą działania polityków skupionych w partiach politycznych jest służba publiczna, której efektem, skutkiem jest udział we władzy. Wydaje się natomiast, że partia polityczna, która stawia sobie za cel wyłącznie udział we władzy, w oderwaniu od całego systemu wartości i programów tworzących podstawę tego udziału, zawęża takie rozumienie partii politycznej, jej istotę. I dlatego nie poprzemy tej poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-501.3" who="#JanKról">Wydaje się nam również, iż nie jest właściwe przywołanie art. 13 nowo uchwalonej konstytucji, która oczywiście zakazuje utajniania struktur i członkostwa. Zgadzamy się natomiast ze stanowiskiem komisji, jeżeli chodzi o sprawę ochrony danych osobowych, ale również i pewną sytuację, która jeszcze pokutuje po niesławnej przeszłości: fakt przynależności lub braku przynależności do danej partii politycznej mógłby być wykorzystywany chociażby przy zatrudnianiu osób. Niektórzy nie życzą sobie ujawniania swojego członkostwa i nie ma w tym nic złego. Nie jest to związane z jakąkolwiek tajnością. I dlatego nie można postawić znaku równości między konstytucyjnym zakazem utajniania struktury członkostwa a zapisaną w ustawie przegłosowanej przez Sejm zasadą, iż nie ma obowiązku ujawniania członkostwa danej partii.</u>
          <u xml:id="u-501.4" who="#JanKról">Zaskoczył nas wniosek Senatu, w którym proponuje się podnieść próg wspierających daną partię w celu jej założenia do 10 000 osób. Ciągle mamy do czynienia w Polsce z pewnym dystansem, niechęcią zapisywania się ludzi do partii politycznych. I to jest fakt społeczny. Uważamy również, że scena polityczna dopiero się kształtuje, że określone partie polityczne łączą się, dzielą, i przyjęcie dosyć sztucznego w tej chwili kryterium 10-tysięcznej rzeszy wspierających daną partię w sensie członkowskim, w sensie założycielskim - bo tu nie chodzi oczywiście o poparcie w wyborach - jest niewłaściwe. Wydaje się, że dusiłoby to życie polityczne, a także mogłoby graniczyć z realizacją innego ważnego konstytucyjnego zapisu, mianowicie z zasadą wolności zrzeszania się w partiach politycznych. Ten próg mógłby być interpretowany jako istotne ograniczenie. Ewolucja naszego życia politycznego, partyjnego uzasadnia natomiast przyjęcie 1000-osobowego progu uprawniającego do zarejestrowania partii politycznej. Również jeżeli chodzi o nazwę partii uważamy, że zaproponowane przez Senat przyzwolenie na stosowanie podobnej nazwy, o ile dana partia wyrazi na to zgodę, wydaje się otwierać furtkę dla różnych fikcyjnych pączkowań w celu dezorientacji opinii publicznej i tej propozycji Senatu również nie poprzemy. Natomiast poparcie naszego klubu uzyska propozycja nie tyle zmiany czy zrewolucjonizowania, ile pewnej korekty, jeżeli chodzi o zasady finansowania partii politycznych. Uważamy, że celowe jest oddzielenie dotacji podmiotowej i celowej i pozostawienie tej pierwszej w ustawie Ordynacja wyborcza do Sejmu, a rozstrzygnięcia w drugim zakresie, w obszarze dotacji celowej, w ustawie o partiach politycznych. Wydaje się również, że podniesienie o 0,5% progu partii uprawnionych do otrzymywania dotacji celowej jest właściwe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, przepraszam, czas się kończy. Bardzo proszę zbliżać się do końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#JanKról">Już kończę, pani marszałek. Jeżeli chodzi o ostatnią poprawkę, na którą chciałbym zwrócić uwagę, mianowicie wprowadzenie przez Senat zakazu manifestowania swoich przekonań politycznych przez urzędników, zatrudnionych w odpowiednich instytucjach państwowych, tylko w miejscu pracy zupełnie mija się z intencjami, które przyświecały Sejmowi, gdy ten zakaz wprowadzał, rozszerzał i odnosił do manifestowania swoich przekonań politycznych w życiu publicznym. Te poprawki, które w części uzyskają poparcie naszego klubu, wydaje się, że czynią projekt ustawy o partiach politycznych projektem sensownym i jak gdyby umacniającym pozycje partii politycznych w życiu publicznym Polski. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Jan Król.</u>
          <u xml:id="u-504.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Sergiusza Karpińskiego w imieniu klubu Unii Pracy. Następnym mówcą będzie pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#SergiuszKarpiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Występując w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy, chciałbym na samym wstępie stwierdzić, że nasze stanowisko jest zgodne z zaprezentowanym w sprawozdaniu dodatkowym stanowiskiem obu połączonych komisji. Natomiast wsłuchując się bardzo uważnie w wystąpienia moich przedmówców, chciałbym się w kilku słowach ustosunkować do niektórych poprawek uchwalonych przez Senat.</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#SergiuszKarpiński">Jeżeli chodzi o poprawkę nr 1, dotyczącą partii politycznych stawiających czy wysuwających na pierwszy plan jako cel udział w sprawowaniu władzy publicznej, to oczywiście nie popieramy tego zjawiska ze względu na to, że potrafimy sobie świetnie wyobrazić dobrze funkcjonującą partię polityczną, która niekoniecznie musi sobie zakładać tak dalekosiężne cele. W naszym przekonaniu wiąże się to dość ściśle z poprawką nr 4, która 1000 zwolenników zamienia czy próbuje zamienić na 10 tys. ludzi popierających dane ugrupowanie polityczne. Chcielibyśmy tu podkreślić, że w ten sposób zgubilibyśmy prawdopodobnie wiele partii o charakterze lokalnym, bo nigdzie nie jest powiedziane, że partia polityczna to jest tylko taka partia, która stawia sobie za cel działanie na terytorium całego kraju. Mogą być partie o charakterze lokalnym - gminy, województwa czy pośrednich elementów. One także mogą sobie świetnie tam dawać radę.</u>
          <u xml:id="u-505.2" who="#SergiuszKarpiński">Jeśli chodzi o poprawkę nr 6 - nazwy partii i skróty nazw partii, to przede wszystkim podstawowa trudność jest tutaj taka, że przynajmniej do czasu zweryfikowania partii politycznych zarejestrowanych na podstawie dotychczasowych przepisów możliwość nazw jest bardzo ograniczona. Tych partii jest zarejestrowanych tak wiele, że wprowadzenie tego przepisu spowodowałoby tu kolosalne trudności, tym bardziej że na dobrą sprawę co to znaczy, że skrót nie może zawierać skrótu partii już istniejącej? Czy miałyby być to skróty w tym samym ciągu, czy mogłyby to być różnego rodzaju anagramy. Bez sprecyzowania tego typu określeń nie dałoby się stosować odpowiednich przepisów.</u>
          <u xml:id="u-505.3" who="#SergiuszKarpiński">Oczywiście nie wyrażamy także zgody na to, żeby w tej sytuacji, w jakiej obecnie się znajdujemy, dokonywać jakichkolwiek zmian, w szczególności jeżeli chodzi o wysokość dotacji dla partii politycznych i zasady ich podziału. Zmianę progu z 2,5% na 3% przyjmujemy, i nie razi to nas zupełnie. Oczywiście jesteśmy stanowczo przeciwni temu, by ograniczać zakaz manifestowania poglądów politycznych przez urzędników zatrudnionych w odpowiednich instytucjach tylko i wyłącznie do miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-505.4" who="#SergiuszKarpiński">Powtarzam jeszcze raz, klub Unii Pracy zajmie stanowisko zgodne ze stanowiskiem obu połączonych komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-506.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Sergiusz Karpiński.</u>
          <u xml:id="u-506.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Janułę z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#EugeniuszJanuła">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W chwili obecnej jesteśmy w zasadzie dopiero na początkowym etapie drogi porządkowania życia politycznego, a również i systemu partyjnego. Dlatego też trudno dziś odpowiedzieć, czy system partyjny w Polsce będzie miał w przyszłości charakter modelu amerykańskiego, a więc partii, które będą tylko i wyłącznie komitetami wyborczymi, czy też jakiegoś modelu europejskiego, z włoskim, który nie jest dla nas najkorzystniejszy, włącznie. Ta ustawa nie ma charakteru rewolucyjnego, porządkuje tylko w pewnym sensie system partyjny. Bo dzisiaj mamy taką sytuację, że wpisanych jest do rejestru około 335 partii, ale oznaki życia politycznego daje tylko około 30. Należy sądzić, że w niedalekiej przyszłości nie będzie następował podział, ale raczej konsolidacja partii. I w tym kierunku zmierza również ustawa.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#EugeniuszJanuła">Odnosząc się do poprawek Senatu, to trudno na obecnym etapie przyjąć koncepcję 10 tys. podpisów popierających czy nawet członkowskich danej partii. Okazuje się, że tutaj Senat, delikatnie mówiąc, trochę przesadził. Niektórzy senatorowie chyba nie za bardzo mają rozeznanie we współczesnym życiu politycznym i partyjnym. Godna poparcia jest natomiast poprawka, która niejako uściśla miejsce lokalizacji partii, włącznie z adresem. Pewną kontrowersję może budzić poprawka dotycząca 2,5 lub 3%, jeżeli chodzi o późniejsze rozliczenia finansowe budżetu z daną partią. Jest to — jak wykazuje doświadczenie, przynajmniej z ostatnich wyborów — przy około 55% frekwencji granica około 50 tys. głosów. Tę poprawkę należy poprzeć, bo około 3% głosów to jest około 400–420 tys. głosów w skali całego kraju, trudno więc liczyć na to, by partia, która nie zdobędzie tylu głosów, była liczącą się partią.</u>
          <u xml:id="u-507.2" who="#EugeniuszJanuła">Generalnie rzecz biorąc, Nowa Demokracja popiera stanowisko połączonych komisji odnośnie do poprawek Senatu i w konsekwencji przedłożenie posła sprawozdawcy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
          <u xml:id="u-508.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-508.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy pan poseł sprawozdawca...</u>
          <u xml:id="u-508.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#StanisławRogowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Miałbym tylko jedną uwagę. Rzeczywiście powiedziałem, że proponowany przez Senat system finansowania partii w istocie zmniejszy dochody partii. Nie jest to jednak takie oczywiste. Według pewnych symulacji - tak, natomiast pan poseł Król w swoim wystąpieniu powiedział, że raczej zwiększy. Powiem więc, że nie jest to do końca oczywiste, bo wszystko będzie zależało również od wyników wyborów. Taka jest konsekwencja pewnych przeliczeń procentowych. Można powiedzieć z dużą dozą prawdopodobieństwa, że mniej więcej ta suma będzie podobna, natomiast generalnie rzecz biorąc - jak mówię - będzie to też uzależnione od takich, a nie innych wyników wyborów, szczególnie w tym systemie, który został przyjęty przez Sejm. Tu chodzi raczej w ogóle o inne obliczenie, inny sposób, inną filozofię obliczania środków. Ale generalnie rzeczywiście nie można jednoznacznie powiedzieć, czy suma się zwiększy, czy zmniejszy, natomiast i zwiększenie, i zmniejszenie będzie niewielkie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-510.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że nie ma pytań.</u>
          <u xml:id="u-510.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-510.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Do głosowania nad tym punktem porządku dziennego przystąpimy w końcowej części obrad w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-510.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 33 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu, Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o bibliotekach (druki nr 2381 i 2438).</u>
          <u xml:id="u-510.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Wiesława Gołębiewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#WiesławGołębiewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Komisje: Kultury i Środków Przekazu, Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego i Ustawodawcza na wspólnym posiedzeniu w dniu 19 czerwca 1997 r. odniosły się w dyskusji do poprawek Senatu do projektu ustawy o bibliotekach. Połączone komisje powierzyły mi funkcję posła sprawozdawcy. Z pięciu poprawek komisje postanowiły poprzeć cztery, a jedną odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#WiesławGołębiewski">Przejdę obecnie do krótkiego omówienia merytorycznej treści poprawek Senatu i stosunku do nich połączonych Komisji: Kultury i Środków Przekazu, Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego i Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-511.2" who="#WiesławGołębiewski">Poprawka nr 1 do art. 4 ust. 1 pkt 1 i do art. 17, 20, 27 i 28. Senat proponuje, aby użyty w różnych przypadkach wyraz „opracowanie” zastąpić wyrazem „opracowywanie”. Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki, gdyż ujednolica ona nazewnictwo stosowane w tych artykułach. Współbrzmi ono z czynnościami, takimi jak: gromadzenie, przechowywanie, używanymi w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-511.3" who="#WiesławGołębiewski">Poprawka nr 2 do art. 7 ust. 1. Senat proponuje dodanie sformułowania, że tworzy się Krajową Radą Biblioteczną, działającą przy ministrze kultury i sztuki. Komisje nie podzielają stanowiska Senatu co do uzupełnienia art. 7 ust. 1 i wnoszą o odrzucenie tej poprawki. Komisje zwracają uwagę, że procedura dotycząca zasad i trybu powoływania rady oraz usytuowania jej przy ministrze kultury i sztuki została zawarta w ust. 3 i 4 art. 7, nie ma więc żadnej przesłanki, aby powtarzać ją jeszcze w art. 7 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-511.4" who="#WiesławGołębiewski">Poprawka nr 3 do art. 19 ust. 1. Senat proponuje, aby organizowane biblioteki publiczne posiadały także odpowiednią liczbę punktów bibliotecznych. Komisje popierają tę poprawkę, gdyż wprowadza ona do projektu ustawy istniejącą i funkcjonującą kategorię najmniejszej organizacyjnie jednostki w postaci punktu bibliotecznego.</u>
          <u xml:id="u-511.5" who="#WiesławGołębiewski">Poprawka nr 4 do art. 27 ust. 3. Propozycja Senatu dotyczy zmiany nazwy czynności, że: decyzja o włączeniu do sieci bibliotecznej może podlegać uchyleniu, a nie, że: zgoda może być cofnięta, jak uchwalił Sejm. Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-511.6" who="#WiesławGołębiewski">I poprawka nr 5 do art. 29 ust. 4. Senat proponuje, aby wymagania kwalifikacyjne uprawniające do zajmowania określonych stanowisk w bibliotekach oraz tryb stwierdzania tych kwalifikacji określał nie tylko minister kultury i sztuki, jak uchwalił Sejm, lecz czynił to w porozumieniu z właściwymi ministrami - właśnie minister kultury i sztuki. Komisje proponują przyjąć tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-511.7" who="#WiesławGołębiewski">Reasumując, Komisje: Kultury i Środków Przekazu, Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Ustawodawcza rekomendują przyjęcie poprawek Senatu nr 1, 3, 4 i 5, a proponują odrzucić tylko poprawkę nr 2. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-511.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-512.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w tym punkcie porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-512.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-512.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Budkiewicza w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Tadeusz Samborski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#JanBudkiewicz">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Z satysfakcją stwierdzam, że Senat wnosząc poprawki do uchwalonej 25 kwietnia br. ustawy o bibliotekach ograniczył się w gruncie rzeczy do uwag stylistycznych, potwierdzając tym samym precyzję naszej ustawy, tak oczekiwanej przez czytelników i środowisko bibliotekarskie. Jedna wszakże poprawka jest merytoryczna i za nią należy się Senatowi podziękowanie. Otóż w art. 19 ust. 1, mówiącym o rodzajach bibliotek publicznych: wojewódzkich i gminnych wraz z oddziałami i filiami, Senat dodał punkty biblioteczne. To istotne uzupełnienie zapisu, bo w małych miejscowościach, zwłaszcza wsiach, właśnie punkty biblioteczne umożliwiają czytelnictwo, pełniąc też ważne funkcje integracyjne i oświatowo-edukacyjne.</u>
          <u xml:id="u-513.1" who="#JanBudkiewicz">Wysoki Sejmie! Zabierając głos, chcę w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej jeszcze raz podkreślić, że ustawa honoruje i docenia rangę bibliotekarskiego zawodu. Zawodu, który jest rodzajem posłannictwa, bo bibliotekarz to nie tylko ten, kto wydaje książki, to osoba kształtująca czytelnicze zainteresowania, estetyczny smak i ciekawość świata. I polscy bibliotekarze tę rolę odgrywają. Są wykształceni, obdarzeni wrażliwością i pedagogicznymi talentami. Jestem przekonany, że dzięki ustawie będą mogli lepiej pełnić swoją społeczną służbę.</u>
          <u xml:id="u-513.2" who="#JanBudkiewicz">Wysoki Sejmie! Przy okazji chcę wspomnieć o podpisanym niedawno ponadzakładowym zbiorowym układzie pracy dla pracowników państwowych instytucji kultury, w tym dla ogromnej rzeszy bibliotekarzy. Układ zbiorowy przyjęty przez ogólnopolskie centrale związkowe, resort kultury i pracy jest komplementarny do omawianej dziś ustawy i zapowiada nieco lepsze czasy dla bibliotekarzy. Układ zbiorowy obejmuje wprawdzie pracowników bibliotek państwowych, ale wierzę, że będzie także honorowany przez władze samorządowe, o co gorąco apeluję. Nie można bowiem dzielić pracowników kultury na państwowych i samorządowych. Kultura jest jedna i wspólnie ją tworzymy.</u>
          <u xml:id="u-513.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-514.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Budkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-514.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Tadeusza Samborskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Jerzy Zdrada.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#TadeuszSamborski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego z zadowoleniem wita ostatnią fazę debaty nad ustawą o bibliotekach. My, ludowcy, od dawna wskazywaliśmy na potrzebę uchwalenia nowej ustawy o bibliotekach, ustawy wpisującej się dobrze w nowe warunki ustrojowe.</u>
          <u xml:id="u-515.1" who="#TadeuszSamborski">Nowa ustawa o bibliotekach jest bardzo potrzebna wielu środowiskom, ale jest także bardzo potrzebna, co pragnę podkreślić, środowiskom wiejskim i małomiasteczkowym. Przy obecnej wysokiej cenie książki, od 5 do 20 zł, a czasem i więcej, dla wielu ludzi jedyną szansę przeczytania dobrej książki stanowi możliwość wypożyczenia jej w bibliotece.</u>
          <u xml:id="u-515.2" who="#TadeuszSamborski">Ustawa zobowiązuje władze samorządowe - to jest naszym zdaniem bardzo istotny zapis - aby w każdej gminie była co najmniej jedna biblioteka. Myślę, że tym samym ustawa będzie przeciwdziałała skutecznie zakusom niektórych rad gminy, próbujących szukać oszczędności poprzez likwidację tych właśnie placówek. Dzięki temu zapisowi mamy gwarancję, że ci najmniej zarabiający, ci najubożsi będą mieli dostęp do nowości książkowych.</u>
          <u xml:id="u-515.3" who="#TadeuszSamborski">Ustawa pozwala na tworzenie bibliotek różnych typów. Jednocześnie wskazuje ona na rolę - i bardzo wyraźnie ją akcentuje - biblioteki wojewódzkiej, która m.in. będzie badała stopień zaspokojenia potrzeb użytkowników, ale także będzie pełniła funkcję ośrodka informacji biblioteczno-bibliograficznej i odgrywała rolę koordynującą (art. 20 bardzo wyraźnie to precyzuje), a także rolę metodyczną. W moim województwie, tj. woj. legnickim, ta ustawa jak gdyby sankcjonuje aktualny stan rzeczy, gdyż ta wojewódzka biblioteka już teraz odgrywa tę wiodącą rolę. Ustawą jakby nakładamy ramy prawne na ten właśnie dobry stan rzeczy, zwłaszcza że ta wiodąca rola biblioteki wojewódzkiej w stosunku do bibliotek gminnych, wiejskich, do różnego rodzaju filii, spotyka się z ogromnym aplauzem kierowników tych niższych jednostek, bo w obecnej sytuacji pomoc metodyczna, organizatorska była bardzo potrzebna, bardzo pożądana.</u>
          <u xml:id="u-515.4" who="#TadeuszSamborski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego podziela opinie połączonych komisji i opowiada się za przyjęciem wniosków Senatu przedłożonych w pkt. 1, 3, 4 i 5. Jednocześnie wypowiadamy się przeciwko poprawce zawartej w pkt. 2. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-515.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Tadeusz Samborski.</u>
          <u xml:id="u-516.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Jerzego Zdradę o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Wolności. Następnym mówcą będzie pani poseł Danuta Polak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#JerzyZdrada">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po przeszło roku finalizujemy prace nad ustawą o bibliotekach. Sądzę, że ta ustawa usytuuje na nowo biblioteki w naszym życiu społeczno-kulturalnym, i mam również nadzieję, że jej funkcjonowanie przyczyni się do złagodzenia tych różnych napięć, które w środowiskach bibliotekarskich istniały czy istnieją, i że pod rygorami nowej ustawy system biblioteczny będzie działał sprawniej.</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#JerzyZdrada">Klub Parlamentarny Unii Wolności w poprawkach Senatu nie dostrzega naruszenia w niczym istotnych postanowień tej ustawy. Są to poprawki terminologiczne czy redakcyjne. W dwóch przynajmniej przypadkach są to poprawki proponujące lepszą redakcję. Uważamy również, że należy przyjąć poprawkę do art.19 ust.1 o punktach bibliotecznych, bo sądzimy, że uśmierzy ona wyrażany w czasie pracy nad ustawą niepokój pewnych środowisk bibliotekarskich co do groźby ograniczenia dostępu do zbiorów bibliotecznych. A zatem Klub Parlamentarny Unii Wolności popiera poprawki Senatu w pkt. 1, 3,4,5, a opowiadamy się za odrzuceniem poprawki w pkt. 2. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-518.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Jerzy Zdrada.</u>
          <u xml:id="u-518.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu panią poseł Danutę Polak w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#DanutaPolak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po 30 latach funkcjonowania ustawy o bibliotekach mamy nową, która nie jest jednak na miarę początku XXI wieku. Powiela ona stary błąd, pozostawiając nadzór nad całością bibliotekarstwa polskiego ministrowi kultury i sztuki. To on w porozumieniu z innymi ministrami stworzy ogólnokrajową sieć biblioteczną w celu prowadzenia jednolitej działalności bibliotecznej i informacyjnej. Biblioteka jest nie tylko instytucją kultury, lecz elementem systemu informacji, oświaty, edukacji i nauki, więc nowoczesne bibliotekarstwo należy postrzegać jako zintegrowane funkcjonalnie. Uczestnictwo w systemie zobowiązuje do tworzenia baz informacyjnych, stosowania jednolitego formatu, opisu danych, koordynacji gromadzenia zbiorów, dzięki któremu na przykład zanim podejmie się decyzję o zakupieniu książki, można będzie sprawdzić, czy nie ma jej w sąsiedniej bibliotece. Komputeryzacja bibliotek wiąże się jednak ze znacznymi nakładami finansowymi. Komputery trafiają nie zawsze tam, gdzie są najpotrzebniejsze, skąd zresztą są kradzione, a przy braku ubezpieczenia sprzętu straty bywają niepowetowane. W wielu krajach zachodnich na poszukiwaną książkę czeka się maksymalnie 48 godzin i można ją wypożyczyć w jednej, a oddać w drugiej bibliotece. Komputeryzacja sieci bibliotecznej jest nieunikniona, dlatego środki finansowe powinny pochodzić nie tylko z Ministerstwa Kultury i Sztuki, ale z budżetów gmin, z Komitetu Badań Naukowych i od sponsorów. Ogólnokrajowa sieć biblioteczna ma umożliwić czytelnikowi korzystanie z materiałów bibliotecznych znajdujących się na terenie całego kraju, a ich ewidencję prowadzić będzie Biblioteka Narodowa. Klub Unii Pracy jest za utworzeniem Krajowej Rady Bibliotecznej jako organu opiniodawczo-doradczego przy ministrze kultury i sztuki. Popieramy też wyodrębnienie tzw. narodowego zasobu bibliotecznego o wyjątkowej wartości i znaczeniu dla dziedzictwa kulturowego.</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#DanutaPolak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Omawiana dziś ustawa nakłada na organizatorów obowiązek tworzenia nie tylko bibliotek wojewódzkich i gminnych, ale również punktów bibliotecznych. Mój klub poprze tę poprawkę, pamiętając o zamykaniu bibliotek przy likwidowaniu powiatów, a później przez samorządy lokalne niechętne do ich finansowania. Nieprzypadkowo liczba bibliotek w Polsce zmalała o ponad 7%. Naprawdę straty w bibliotekarstwie publicznym są większe, gdyż w wielu bibliotekach nie uzupełnia się księgozbioru, co prowadzi do utraty czytelników.</u>
          <u xml:id="u-519.2" who="#DanutaPolak">Dwa lata temu OECD przeprowadziło w Polsce badania, których wynik jest dla nas kompromitujący. 72% Polaków uznanych zostało za niepiśmiennych, bo nie są oni w stanie zrozumieć przekazu radiowego czy telewizyjnego i pojąć instrukcji obsługi mało skomplikowanego urządzenia, a półanalfabetów w zjednoczonej Europie nikt nie potrzebuje.</u>
          <u xml:id="u-519.3" who="#DanutaPolak">Z tego powodu będziemy głosować za wszystkimi poprawkami Senatu, również za tą, która skraca drogę obywatela do wiedzy. Oczekujemy również, iż w najbliższym czasie zostanie przygotowana przez rząd ustawa o krajowym systemie biblioteczno-informacyjnym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-520.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiała pani poseł Danuta Polak.</u>
          <u xml:id="u-520.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Był to ostatni ze zgłoszonych mówców w tym punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-520.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Pan poseł sprawozdawca nie wyraża chęci zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-520.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-520.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Do głosowania przystąpimy w końcowej części dzisiejszych obrad.</u>
          <u xml:id="u-520.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 34 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o transporcie kolejowym (druki nr 2406 i 2453).</u>
          <u xml:id="u-520.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Tadeusza Gawina.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#TadeuszGawin">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z upoważnienia Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Komisji Ustawodawczej przedstawiam sprawozdanie zawarte w druku nr 2453 o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o transporcie kolejowym. Senat w przedmiotowej sprawie przedstawił 6 poprawek. Połączone komisje po ich przeanalizowaniu przedstawiają Wysokiej Izbie swoje rekomendacje.</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#TadeuszGawin">W poprawce pierwszej Senat proponuje nową redakcję art. 6 ustawy: „Art. 1. Likwidacji linii kolejowej o lokalnym znaczeniu lub jej części dokonuje zarząd kolei, po uprzednim zawieszeniu przewozów przez co najmniej 6 miesięcy, na zasadach określonych w przepisach Prawa przewozowego i po uzyskaniu zgody wojewody”. Brzmienie tego artykułu w wersji sejmowej jest następujące: Likwidacji linii kolejowej o lokalnym znaczeniu lub jej części dokonuje zarząd kolei po uprzednim zawieszeniu przewozów przez co najmniej 6 miesięcy i po uzyskaniu opinii wojewody na zasadach określonych w przepisach Prawa przewozowego.</u>
          <u xml:id="u-521.2" who="#TadeuszGawin">Jest jeszcze ust. 2 mówiący, że wojewoda wydaje opinię, o której mowa w ust. 1, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku o jej wyrażenie.</u>
          <u xml:id="u-521.3" who="#TadeuszGawin">W wersji Senatu i Sejmu mamy odwołanie do ustawy Prawo przewozowe. A co na ten temat mówią przepisy Prawa przewozowego? W art. 8 tej ustawy mówi się, że: Ust. 1. Obowiązek przewozu może być ograniczony przez przewoźnika w razie klęski żywiołowej, przerwy w eksploatacji, szczególnych trudności spowodowanych przez klienta, z przyczyn ekonomicznych, których przewoźnik nie mógł wcześniej przewidzieć, jak również z uwagi na bezpieczeństwo ruchu, za zgodą i na warunkach ustalonych przez ministra transportu i gospodarki morskiej lub wojewodę w odniesieniu do przewoźników, dla których jest organem założycielskim, i przez zarząd gminy w odniesieniu do lokalnego transportu zbiorowego. W ust. 2 tego artykułu czytamy, że ograniczenia mogą polegać na całkowitym lub częściowym zawieszeniu przewozów. A więc przewoźnik (dowolny), aby zawiesić przewozy na określonej linii, musi uzyskać zgodę odpowiedniego organu. Organ ten ustala przewoźnikowi warunki, na jakich zawieszenie przewozów może nastąpić.</u>
          <u xml:id="u-521.4" who="#TadeuszGawin">Przechodząc do ustawy o transporcie kolejowym, należy przypomnieć, że ustawowo wprowadzamy koncesję na zarządzanie liniami kolejowymi, art. 6 tej ustawy dotyczy tych podmiotów, oraz na wykonywanie przewozu - do tych podmiotów odnosi się Prawo przewozowe. A więc mamy dwa różne podmioty, które w swoim postępowaniu kierują się zupełnie odmiennymi racjami przy realizowaniu celów, do jakich zostały powołane.</u>
          <u xml:id="u-521.5" who="#TadeuszGawin">W art. 10 ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym zapisaliśmy, że zarząd kolei jest zobowiązany do udostępniania linii kolejowych przewoźnikom w drodze umowy oraz w art. 21 ust. 5, że inwestycje oraz koszty utrzymania linii kolejowych o lokalnym znaczeniu są finansowane ze środków zarządu kolei. Czyli w interesie zarządu kolei jest to, aby na tych liniach odbywały się przewozy, które pozwolą na sfinansowanie tych linii. Jeżeli natomiast przewoźnicy zrezygnują z określonej linii kolejowej, w trybie określonym przez Prawo przewozowe, czyli za zgodą organu założycielskiego, i przez pół roku nie będą na tej linii wykonywane przewozy, to kto będzie taką linię dalej utrzymywał? Kto wyłoży na tę linię niezbędne środki?</u>
          <u xml:id="u-521.6" who="#TadeuszGawin">Sejm daje w swoim zapisie władzom lokalnym czas na refleksję. Wojewoda mając trzy miesiące na wyrażenie opinii przed ostateczną likwidacją linii kolejowej, fizyczną, trudną do odtworzenia, może znaleźć w interesie środowiska lokalnego środki potrzebne do ponownego uruchomienia przewozów na tej linii. A więc interes lokalny jest dostatecznie zabezpieczony w ustawie przez zgodę ministra transportu i gospodarki morskiej lub wojewodę na zawieszenie przewozu na określonej linii i trzymiesięczny okres na wyrażenie przez wojewodę opinii do wniosku o likwidacji linii kolejowej.</u>
          <u xml:id="u-521.7" who="#TadeuszGawin">Wprowadzenie zapisu, jaki proponuje Senat, dawałoby wojewodom możliwość ingerowania w podmioty gospodarcze zarządzające liniami kolejowymi przez nałożenie na nich szczególnych obowiązków, bez ponoszenia konsekwencji finansowych. Jest to nie do przyjęcia w gospodarce rynkowej. Dlatego też połączone komisje proponują tę poprawkę odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-521.8" who="#TadeuszGawin">W poprawce nr 2 dotyczącej ust. 6 w art. 10 Senat proponuje wyrazy: „prowadzących jedną z tych działalności” zastąpić wyrazami „prowadzących jeden z tych rodzajów działalności”. Komisje proponują przyjęcie tej poprawki. Moim zdaniem zapis zaproponowany przez Sejm jest dobry.</u>
          <u xml:id="u-521.9" who="#TadeuszGawin">W poprawce nr 3 dotyczącej pkt. 3 w ust. 3 art. 48 Senat proponuje dodać po wyrazie „posiada” wyrazy „co najmniej”. Brzmienie tego punktu byłoby następujące: „posiada co najmniej wykształcenie średnie”. Uzasadnieniem tej poprawki było to, że funkcjonariuszem Straży Ochrony Kolei nie mogliby być obywatele z wykształceniem wyższym. A więc Senat sugeruje, że można uzyskać wykształcenie wyższe bez posiadania wykształcenia średniego. Komisje proponują przyjąć tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-521.10" who="#TadeuszGawin">W poprawce nr 4 dotyczącej pkt. 6 w ust. 3 art. 48 Senat proponuje wyraz „opinią” zastąpić wyrazem „opinię”. Jest to niedopatrzenie sejmowej legislacji i komisje proponują tę poprawkę przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-521.11" who="#TadeuszGawin">Poprawkę nr 5 dotyczącą pkt. 1 i 2 w ust. 1 w art. 49, polegającą na wprowadzeniu dwa razy przecinka po wyrazie „kolejowym”, komisje proponują przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-521.12" who="#TadeuszGawin">W poprawce nr 6 dotyczącej ust. 4 w art. 51 Senat proponuje dodać po wyrazie „kolejowym” wyrazy „pociągami i innymi pojazdami szynowymi”, a tym samym brzmienie tego ustępu byłoby następujące: „Minister spraw wewnętrznych i administracji, w porozumieniu z ministrem transportu i gospodarki morskiej, określi, w drodze rozporządzenia, przypadki, w których funkcjonariusze straży ochrony kolei mogą wykonywać swoje zadania poza obszarem kolejowym, pociągami i innymi pojazdami szynowymi”. Moim zdaniem jest to zbędne, ponieważ wprowadzona do ustawy definicja obszaru kolejowego wyraźnie określa granice działalności straży ochrony kolei. Pociągi i inne pojazdy mogą się poruszać tylko na tym obszarze, a więc dodanie wyrazów proponowanych przez Senat spowodowałoby sytuację co najmniej dziwną. Taki zapis upoważniałby ministrów do ustalania w rozporządzeniu tego, co zostało ustalone w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-521.13" who="#TadeuszGawin">Art. 39 ust. 1 mówi, że do podstawowych zadań straży ochrony kolei należy ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach szynowych oraz kontrola przestrzegania przepisów porządkowych na obszarze kolejowym w pociągach i innych pojazdach szynowych. Czyli przypadki, kiedy straż ochrony kolei ma wykonywać swoje zadania, są już określone w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-521.14" who="#TadeuszGawin">Komisje proponują przyjęcie tej poprawki, ale moim zdaniem winniśmy tę poprawkę odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-521.15" who="#TadeuszGawin">Były to wszystkie poprawki przedstawione przez Senat do ustawy o transporcie kolejowym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, panie pośle, ja bardzo przepraszam, ale pan jest sprawozdawcą komisji i, niestety, nie ma pan...</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Gawin: Ja wypowiedziałem tylko jedno zdanie.)</u>
          <u xml:id="u-522.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Wszystko jedno, ale, niestety, jako sprawozdawca nie ma pan możliwości wyrażania własnego zdania. Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-522.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-522.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm ustalił w tym punkcie porządku dziennego 5-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-522.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-522.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu pana posła Andrzeja Szarawarskiego w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-522.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że pani poseł zabierze głos?</u>
          <u xml:id="u-522.8" who="#OlgaKrzyżanowska">Pani poseł Urszula Pająk wystąpi w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Stanisław Wójcik.</u>
          <u xml:id="u-522.9" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#UrszulaPająk">Ponieważ nie ma pana posła Szarawarskiego, chciałabym tylko króciutko w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej oświadczyć, że będzie on głosował zgodnie ze stanowiskiem komisji, które omówił tutaj szczegółowo pan poseł Gawin. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-523.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-524.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu pana posła Stanisława Wójcika w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Jan Król.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#StanisławWójcik">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałem również oświadczyć, że klub PSL zajął podobne stanowisko jak komisje i popiera je. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-525.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-526.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Nie widzę pana posła Jana Króla.</u>
          <u xml:id="u-526.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę w takim razie o zabranie głosu pana posła Tadeusza Moszyńskiego w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#TadeuszMoszyński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Unia Pracy również podziela argumentację przedstawioną przez posła sprawozdawcę i będzie głosować zgodnie z sugestiami komisji, za wyjątkiem poprawki nr 6, w wypadku której zagłosujemy za jej odrzuceniem.</u>
          <u xml:id="u-527.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-528.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Tadeusz Moszyński.</u>
          <u xml:id="u-528.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Był to ostatni ze zgłoszonych mówców.</u>
          <u xml:id="u-528.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-528.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Do głosowania nad tym punktem porządku dziennego przystąpimy w końcowej części dzisiejszego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-528.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę Państwa! Mamy kilka minut nieoficjalnej przerwy w obradach. Czekamy na przyjazd pana wiceministra spraw zagranicznych. Po jego wystąpieniu przystąpimy do serii głosowań, które będą trwały około 2 godzin. W związku z tym nie zaczynamy nowego punktu porządku dziennego, gdyż nie bylibyśmy w stanie skończyć głosowań do godz. 22.</u>
          <u xml:id="u-528.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Bardzo proszę o użycie dzwonków, żeby panie posłanki i panowie posłowie byli uprzejmi zjawiać się na sali, żebyśmy mogli zaraz przystąpić do głosowań.</u>
          <u xml:id="u-528.7" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 19 min 58 do godz. 20 min 05)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę państwa o zajmowanie miejsc, bo już jest godzina ósma.</u>
          <u xml:id="u-529.1" who="#AleksanderMałachowski">Był to wyznaczony czas na głosowania.</u>
          <u xml:id="u-529.2" who="#AleksanderMałachowski">Czekamy na zebranie się Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-529.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę państwa o zajmowanie miejsc, bo chciałbym wznowić obrady.</u>
          <u xml:id="u-529.4" who="#AleksanderMałachowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-529.5" who="#AleksanderMałachowski">Powracamy do rozpatrzenia punktów 14, 15, 16, 17 i 18 porządku dziennego: sprawozdania komisji o projektach ustaw okołokonkordatowych.</u>
          <u xml:id="u-529.6" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-529.7" who="#AleksanderMałachowski">Sam siebie nie słyszę, taki jest hałas na sali.</u>
          <u xml:id="u-529.8" who="#AleksanderMałachowski">Sejm wysłuchał w dniu wczorajszym sprawozdań komisji przedstawionych przez pana posła Aleksandra Bentkowskiego oraz panią posłankę Krystynę Łybacką oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-529.9" who="#AleksanderMałachowski">W czasie dyskusji Klub Parlamentarny Unii Wolności zgłosił wniosek o przystąpienie do trzeciego czytania projektów ustaw tzw. okołokonkordatowych po uchwaleniu przez Sejm ustawy o ratyfikacji konkordatu.</u>
          <u xml:id="u-529.10" who="#AleksanderMałachowski">W dniu dzisiejszym rano Sejm:</u>
          <u xml:id="u-529.11" who="#AleksanderMałachowski">1) zalecił właściwym komisjom sejmowym przedłożenie dziś sprawozdań o skierowanych do nich ponownie projektach ustaw zawartych w drukach nr 2174-A, 2449, 2451,</u>
          <u xml:id="u-529.12" who="#AleksanderMałachowski">2) zwrócił się do ministra spraw zagranicznych o przedstawienie Sejmowi stanowiska rządu co do kolejności uchwalenia ustawy o ratyfikacji konkordatu i ustaw tzw. okołokonkordatowych.</u>
          <u xml:id="u-529.13" who="#AleksanderMałachowski">Klub Parlamentarny Unii Wolności po modyfikacji swojego wniosku proponuje, aby sprawozdania o projekcie ustawy o ratyfikacji konkordatu oraz trzecie czytanie ustaw tzw. okołokonkordatowych odbyło się na tym samym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-529.14" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam, że zakomunikowana w pierwszym dniu posiedzenia zapowiedź Prezydium Sejmu przeprowadzenia trzeciego czytania ustaw okołokonkordatowych po uchwaleniu ustawy o ratyfikacji konkordatu dotyczyła tylko projektów ustaw wymienionych w punktach 14 i 15, obejmujących nowelizację kodeksów oraz finansowanie Papieskiej Akademii Teologicznej.</u>
          <u xml:id="u-529.15" who="#AleksanderMałachowski">Z tego, co wiem, sprawozdania, które miały być dostarczone w dniu dzisiejszym, zostały już Wysokiej Izbie przekazane i są rozdane.</u>
          <u xml:id="u-529.16" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Eugeniusza Wyznera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#EugeniuszWyzner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przekazując w imieniu pana ministra Rosatiego odpowiedź, chciałbym go jednocześnie usprawiedliwić. Pan minister znajduje się w tej chwili w Amsterdamie na spotkaniu premierów państw stowarzyszonych z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-530.1" who="#EugeniuszWyzner">Odpowiadając na pytanie dotyczące stanowiska rządu w sprawie trybu uchwalenia ustawy upoważniającej prezydenta Rzeczypospolitej do ratyfikowania konkordatu i przyjęcia tzw. ustaw okołokonkordatowych, pragnę poinformować Wysoką Izbę, co następuje.</u>
          <u xml:id="u-530.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-530.3" who="#komentarz">(Poseł Wiesława Ziółkowska: Prosimy mówić głośniej, bo nie słychać.)</u>
          <u xml:id="u-530.4" who="#EugeniuszWyzner">Staram się.</u>
          <u xml:id="u-530.5" who="#EugeniuszWyzner">W trakcie posiedzenia połączonych Komisji: Spraw Zagranicznych i Ustawodawczej, które odbyło się w dniu 24 czerwca br., minister spraw zagranicznych pan Dariusz Rosati stwierdził: „Gdy chodzi o sugerowany tryb postępowania z konkordatem oraz ustawami go wprowadzającymi, pragnę wyrazić wątpliwość, czy można, jak to postulowano w czasie prac Komisji Nadzwyczajnej oraz podczas obrad plenarnych, przyjąć najpierw ustawy okołokonkordatowe, a następnie dokonać ratyfikacji konkordatu. Uważamy, że taka kolejność byłaby niezgodna z logiką ustawodawczą. Nie powinno się wprowadzać w życie aktów wykonawczych w pustce prawnej, w sytuacji, kiedy umowa międzynarodowa, którą mają one wykonywać, nie weszła jeszcze w życie. Stąd też lepsze — naszym zdaniem — byłoby doprowadzenie do jednoczesnej ratyfikacji konkordatu oraz przyjęcia ustaw mających na celu jego wykonanie”.</u>
          <u xml:id="u-530.6" who="#EugeniuszWyzner">Minister wyraził także wątpliwość, czy można przyjąć najpierw ustawy okołokonkordatowe, a następnie ratyfikować konkordat. Minister Rosati powiedział, jak cytowałem, że „lepsze byłoby doprowadzenie do jednoczesnej ratyfikacji konkordatu oraz przyjęcia ustaw mających na celu jego wykonanie”. Podtrzymując w pełni powyższe stanowisko, chciałbym przedstawić parę dodatkowych wyjaśnień.</u>
          <u xml:id="u-530.7" who="#EugeniuszWyzner">Minister spraw zagranicznych uznał więc w swojej wypowiedzi za optymalne równoległe potraktowanie procedur dotyczących ustawy ratyfikacyjnej i ustaw okołokonkordatowych. Oczekiwanie na sfinalizowanie prac nad ustawami przed wznowieniem i doprowadzeniem do zakończenia procedury ratyfikacyjnej konkordatu oznaczałoby opóźnienie całego procesu ratyfikacyjnego, co nie leży w intencjach rządu, który starał się odpowiedzieć na wszystkie wątpliwości pojawiające się w trakcie debaty ratyfikacyjnej, przygotowując tekst deklaracji uzgodniony ze Stolicą Apostolską.</u>
          <u xml:id="u-530.8" who="#EugeniuszWyzner">Wynegocjowana w trudnych, lecz owocnych rokowaniach ze Stolicą Apostolską i przyjęta przez rząd w dniu 15 kwietnia deklaracja ma de facto charakter dwustronny, na co również wskazuje przyjęty przez strony dalszy tryb postępowania, w tym stwierdzenie, że w przypadku ratyfikacji nawiązanie do deklaracji znajdzie się w dokumencie ratyfikacyjnym, a odniesienie do jej akceptacji przez Stolicę Apostolską zostanie także zamieszczone w protokole z wymiany dokumentów ratyfikacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-530.9" who="#EugeniuszWyzner">Mówi się, że przyjęcie tzw. ustaw okołokonkordatowych przed konkordatem zagwarantuje zgodną z interesami Polski interpretację postanowień konkordatu. Zdaniem rządu taką gwarancją jest, w pierwszym rzędzie, wyżej wymieniona deklaracja, która określa kierunki wykładni konkordatu, w wielu punktach odwołując się do przepisów polskiego ustawodawstwa.</u>
          <u xml:id="u-530.10" who="#EugeniuszWyzner">Deklaracja, przypomnę, zawiera 7 punktów, które dotyczą rozumienia wzajemnej autonomii i niezależności państwa i Kościoła katolickiego, pochówku na cmentarzach wyznaniowych, uznawania małżeństw kanonicznych, organizowania nauczania religii w szkołach i przedszkolach publicznych oraz zatrudniania i wynagradzania katechetów, sprawowania posługi duszpasterskiej w zakładach penitencjarnych oraz zakładach opieki zdrowotnej i społecznej, jak również kwestii finansowych i podatkowych w odniesieniu do kościelnych osób prawnych i fizycznych. Jak z tego widać, są to zagadnienia, których dotyczą między innymi przedłożone przez rząd projekty rozwiązań ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-530.11" who="#EugeniuszWyzner">Wypada wyjaśnić, że mówiąc o funkcji wykonawczej ustaw w stosunku do umowy ze Stolicą Apostolską, minister Rosati miał na myśli głównie te ustawy, które są bezpośrednio związane z konkordatem (np. ustawa o finansowaniu Papieskiej Akademii Teologicznej z budżetu państwa). Oczywiście proponowany pakiet rozwiązań, zwany ustawami okołokonkordatowymi, obejmuje również akty prawne dotyczące innych niż rzymskokatolickie wyznań, stąd nie mogą mieć one bezpośredniego i wyłącznego odniesienia do konkordatu. Wynika to między innymi z konstytucyjnej zasady wolności sumienia i religii oraz równości wyznań religijnych.</u>
          <u xml:id="u-530.12" who="#EugeniuszWyzner">Pragnę przypomnieć, że do reprezentowania stanowiska rządu w sprawie ustaw okołokonkordatowych zostali upoważnieni ministrowie spraw wewnętrznych i administracji, edukacji narodowej i sprawiedliwości. Tak więc nie jestem upoważniony do szczegółowego wnikania w treść powyższych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-530.13" who="#EugeniuszWyzner">Na zakończenie pragnę podkreślić, że przedkładając Wysokiemu Sejmowi w formie autopoprawki do projektu ustawy ratyfikacyjnej tekst deklaracji z dnia 15 kwietnia br. oraz projekty szeregu ustaw rząd zrobił wszystko, co w jego mocy, aby ułatwić podjęcie odpowiednich decyzji związanych z ratyfikowaniem konkordatu. Jest jednak rzeczą oczywistą, że ostateczna decyzja zarówno co do meritum, jak i trybu postępowania w tej sprawie należą do Wysokiej Izby. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-530.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi Eugeniuszowi Wyznerowi.</u>
          <u xml:id="u-531.1" who="#AleksanderMałachowski">Rozumiem, że możemy przystąpić do głosowania nad wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-531.2" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Nałęcz. Ma pan pytanie, jak rozumiem? Panie pośle, pytam o tryb.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#TomaszNałęcz">Panie Marszałku! Chciałem przypomnieć, że w części przedpołudniowej zadałem pytanie panu ministrowi sprawiedliwości i ministrowi edukacji narodowej. Mam nadzieję, że uzyskam odpowiedź na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, obaj ministrowi są na sali. Czy pan minister...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#TomaszNałęcz">Mam przypomnieć pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę może przypomnieć pytanie, bo nie wszyscy byli na sali, kiedy pan je zadawał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#TomaszNałęcz">Pierwsze pytanie do pana ministra sprawiedliwości brzmiało: czy postanowienia, które dotyczą nowelizacji ustaw związanych z nowymi uregulowaniami, jeśli chodzi o Kościół katolicki i inne wyznania, będą mogły obowiązywać samoistnie nawet w przypadku, jeśli któraś ze stron, czy to prezydent Rzeczypospolitej, czy Stolica Apostolska konkordatu nie ratyfikuje? To bezpośrednio nawiązywało do pytania pana posła Potockiego. Zapytałem także pana ministra edukacji narodowej czy konsultując zgodnie z obowiązującym w Polsce ustawodawstwem treść ustaw nowelizujących, konsultowano je tylko z Kościołem katolickim czy również z przedstawicielami innych wyznań?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-537.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy jeszcze są pytania, żebyśmy nie przedłużali niepotrzebnie?</u>
          <u xml:id="u-537.2" who="#AleksanderMałachowski">Jeśli nie ma, to proszę pana ministra sprawiedliwości, pana prof. Kubickiego, o udzielenie odpowiedzi na pierwsze pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#LeszekKubicki">Ja występuję jako komentator w kwestiach, które powinny być oczywiste dla Wysokiego Sejmu, ale to zrobię.</u>
          <u xml:id="u-538.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-538.2" who="#LeszekKubicki">Nie ma wątpliwości co do tego, że ustawa uchwalona przez Wysoki Sejm staje się elementem obowiązującego systemu prawnego i obowiązuje niezależnie od tego, czy i jakie będą umowy międzynarodowe zawierane przez Polskę z kimkolwiek. Dlatego też chcę powiedzieć, że w ogóle pojęcie ustawy okołokonkordatowej czy pojęcie ustawy wykonawczej w stosunku do konkordatu w tym układzie to oczywiście pojęcia potoczne, które nie mają żadnej relewantnej treści prawnej. Sądzę, że raczej można mówić tu o ustawach wydawanych w związku z konkordatem albo z inspiracji konkordatu. Ale oczywiście każda ustawa uchwalona przez wysoki sąd będzie ustawą...</u>
          <u xml:id="u-538.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-538.4" who="#LeszekKubicki">... przez Wysoki Sejm - przepraszam, sąd nie może uchwalać ustaw, całe szczęście - będzie oczywiście obowiązująca.</u>
          <u xml:id="u-538.5" who="#LeszekKubicki">W odniesieniu do ustawy, za którą jestem w pewnym sensie bezpośrednio odpowiedzialny, bo prezentowałem ją wobec Wysokiego Sejmu - chodzi o ustawę nowelizującą Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz nowelizującą ustawę o aktach stanu cywilnego - muszę powiedzieć, że stałaby się ona trwałym elementem porządku prawnego, dopóki nie byłaby przez wysoki sąd uchylona, przez Wysoki Sejm, przepraszam, ilekroć powiem sąd, oznacza to Sejm.</u>
          <u xml:id="u-538.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-538.7" who="#LeszekKubicki">Chciałbym jeszcze dodać, że z inspiracji komisji, przed którą stawałem, ostateczny tekst projektu ustawy nowelizującej Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawę o aktach stanu cywilnego, prawo o aktach stanu cywilnego, z inspiracji tej komisji - w związku z obecnością na posiedzeniach tej komisji przedstawicieli wielu kościołów - zobowiązałem się skonsultować ze wszystkimi kościołami, których stosunek wobec państwa uregulowany jest ustawowo. Takich konsultacji dokonaliśmy. Ustawa operując pojęciem wyznaniowego małżeństwa o skutkach cywilnych dotyczyłaby każdego wyznaniowego małżeństwa, każdego kościoła, którego regulacja prawna jest załatwiona z państwem w drodze ustawy. Nie ulega wątpliwości, że ustawa w takim kształcie nie może być traktowana ani jako wykonawcza w stosunku do jednej umowy z jakimś jednym podmiotem, ani nie jest umową okołokonkordatową, ponieważ staje się niezależnym autonomicznym źródłem prawa obowiązującego w Polsce. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-539.1" who="#AleksanderMałachowski">Panie ministrze, pozwolę sobie zauważyć, że wiedząc, iż moje słowa są pod obserwacją ministra sprawiedliwości i profesora prawa, cały czas używałem terminu tak zwane ustawy okołokonkordatowe, bo miałem świadomość, że pan może mnie tu pociągnąć do odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-539.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan minister edukacji narodowej Jerzy Wiatr.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#JerzyWiatr">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie zajmę dużo czasu. Na pytanie pana posła Nałęcza odpowiem: tak. Trudno sobie wyobrazić, by rząd przedstawiał projekty ustaw dotyczących kościołów i związków wyznaniowych prawnie uznanych, nie przedstawiając tych ustaw do konsultacji z tymi kościołami i związkami wyznaniowymi. Przedstawiliśmy te projekty, tak że sprawa z prawnego i, powiedziałbym, politycznego punktu widzenia jest całkowicie poprawna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi Jerzemu Wiatrowi.</u>
          <u xml:id="u-541.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy są jeszcze pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-541.2" who="#AleksanderMałachowski">A zatem przystępujemy do głosowania nad wnioskiem klubu Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-541.3" who="#AleksanderMałachowski">Prosiłbym jednak o uwagę, bo to, co muszę powiedzieć, jest istotne.</u>
          <u xml:id="u-541.4" who="#AleksanderMałachowski">W przypadku odrzucenia tego wniosku przystąpimy do trzeciego czytania projektów ustaw okołokonkordatowych.</u>
          <u xml:id="u-541.5" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Klubu Parlamentarnego Unii Wolności o rozpatrzenie sprawozdania komisji o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji konkordatu oraz o przeprowadzenie trzeciego czytania projektów ustaw okołokonkordatowych na tym samym posiedzeniu Sejmu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-541.6" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-541.7" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-541.8" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 368 posłów. Za wnioskiem padło 177 głosów, przeciw - 184, 7 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-541.9" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek Unii Wolności odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-541.10" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Przypominam, że w związku ze zgłoszonymi w drugim czytaniu poprawkami, Sejm w dniu wczorajszym podjął decyzję o ponownym skierowaniu do komisji projektów ustaw zawartych w drukach nr 2449, 2451 i 2174-A. Natomiast do projektów ustaw zawartych w drukach nr 2450 i 2448 nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-541.11" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam także, że Sejm zobowiązał komisję do przedstawienia dodatkowych sprawozdań w dniu dzisiejszym. Dodatkowe sprawozdania, jak już mówiłem, zostały paniom posłankom i panom posłom doręczone.</u>
          <u xml:id="u-541.12" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Aleksandra Bentkowskiego w celu przedstawienia sprawozdań komisji zawartych w drukach nr 2449-A i 2174-B.</u>
          <u xml:id="u-541.13" who="#AleksanderMałachowski">Słucham, panie pośle? W jakim trybie.</u>
          <u xml:id="u-541.14" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Szmajdziński: W sprawie formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-541.15" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#JerzySzmajdziński">W sprawie formalnej, ponieważ dzisiaj rano marszałek Zych, rozpoczynając ten punkt, powiedział wyraźnie, że dwie ustawy będą poddane pod głosowanie po rozstrzygnięciu sprawy ustawy ratyfikacyjnej. Te ustawy to ustawa o Papieskiej Akademii Teologicznej oraz ustawa o aktach stanu cywilnego. To było prezentowane jako stanowisko Prezydium Sejmu, więc proszę, żebyśmy rozstrzygali sprawę pozostałych 3 ustaw i przestali mówić o 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, po odrzuceniu wniosku Unii Wolności sytuacja się zmieniła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#JerzySzmajdziński">Wniosek Unii Wolności został odrzucony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#AleksanderMałachowski">Właśnie dlatego, że został odrzucony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#JerzySzmajdziński">Właśnie dlatego trzeba realizować tę formułę, która została przyjęta przez Prezydium Sejmu i przedstawiona dzisiaj rano.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Potocki, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#AndrzejPotocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wysoka Izba uprzejma była odrzucić wniosek Unii Wolności dotyczący wszystkich ustaw, a więc postanowiła o przystąpieniu do rozpatrywania wszystkich ustaw wokółkonkordatowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Rogowski.</u>
          <u xml:id="u-549.1" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Szmajdziński: W sprawie formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-549.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#JerzySzmajdziński">Chciałbym postawić w związku z tym wniosek o odbycie trzecich czytań w sprawie trzech ustaw i żeby w sprawie dwóch, dotyczących Papieskiej Akademii Teologicznej oraz aktów stanu cywilnego, trzeciego czytania nie przeprowadzać. To jest wniosek formalny. Proszę o poddanie go pod głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Stanisław Rogowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#StanisławRogowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nasz klub zrozumiał dzisiejsze zapewnienie pana marszałka Zycha tak, że po prostu tamtych ustaw się do komisji nie przesyła, ponieważ do tamtych ustaw nie zostały zgłoszone żadne poprawki, natomiast dwie ustawy przesłano do komisji, bo zostały zgłoszone poprawki. Według nas - trzeba by zajrzeć do stenogramu - nie było tak, że dwie ustawy miały być poddane pod głosowanie kiedy indziej. Oczywiście nie znam ustaleń Prezydium Sejmu, ale myślę, że w tej sytuacji, jaka w tej chwili nastąpiła, nie ma żadnego powodu, żeby dzielić głosowanie nad ustawami.</u>
          <u xml:id="u-552.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Mazowiecki pragnie zabrać głos. Rozumiem, że w trybie formalnym, że to sprawa formalna?</u>
          <u xml:id="u-553.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#TadeuszMazowiecki">Panie Marszałku! Zadałem sobie trud przeczytania dzisiaj uzasadnień do wszystkich tych ustaw. Wydaje mi się, że nie pomyliłem się. Moje pytanie w sprawie tego, czy się pomyliłem czy nie, kieruję do projektodawców rządowych. Uzasadnienia wszystkich tych ustaw zaczynają się od sprawy konkordatu i dlatego nie widzę powodu, dla którego mielibyśmy dzielić je na związane i nie związane.</u>
          <u xml:id="u-554.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan marszałek Borowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#MarekBorowski">Panie Marszałku! Proponowałbym jednak odczytać ten fragment stenogramu z rannego posiedzenia. Nie chcę tu występować jako członek Prezydium Sejmu i relacjonować tego, co ustaliliśmy na posiedzeniu, ale tak było naprawdę. Tak więc wniosek, który zgłaszał pan poseł Szmajdziński w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, polegał na tym, ażeby trzy ustawy były poddane pod głosowanie dzisiaj i ażeby komisje przygotowały do nich sprawozdania, natomiast dwie ustawy, trzecie czytanie - i to był wniosek Prezydium Sejmu - odbyło się po ewentualnym przyjęciu konkordatu. To rano zostało stwierdzone i to jest w stenogramie. Ponieważ padł wniosek ze strony Unii Wolności o to, aby wszystkie ustawy poddać pod głosowanie obecnie, to oczywiście on, jako najdalej idący... Przepraszam, aby nad wszystkimi ustawami głosować po przyjęciu konkordatu, w związku z tym...</u>
          <u xml:id="u-556.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-556.2" who="#MarekBorowski"> Proszę państwa, zwracam uprzejmie uwagę, że nie można równocześnie poddać pod głosowanie pięciu ustaw...</u>
          <u xml:id="u-556.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Potocki: Na tym samym posiedzeniu...)</u>
          <u xml:id="u-556.4" who="#MarekBorowski">Tak, ale po przyjęciu...</u>
          <u xml:id="u-556.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-556.6" who="#MarekBorowski">Dobrze. Wobec tego na tym samym posiedzeniu, o którym wiadomo, że nie jest tym posiedzeniem, czyli prawdopodobnie za miesiąc. W związku z tym to był wniosek najdalej idący. Ten wniosek przesuwał wszystkie ustawy z dnia dzisiejszego na później i dlatego był poddany pod głosowanie jako pierwszy. Natomiast w drugiej kolejności powinien zostać przegłosowany wniosek o to, aby dwie ustawy były poddane pod głosowanie na tym samym posiedzeniu co konkordat bądź też odwrotnie, aby trzy ustawy były poddane pod głosowanie obecnie.</u>
          <u xml:id="u-556.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-556.8" who="#MarekBorowski"> Nie, nie. Bardzo przepraszam, to był przecież wniosek posła Szmajdzińskiego i uzyskał on...</u>
          <u xml:id="u-556.9" who="#komentarz">(Poseł Bronisław Geremek: Na jakiej podstawie?)</u>
          <u xml:id="u-556.10" who="#MarekBorowski">Panowie, nie chciałbym polemizować z posłami na sali.</u>
          <u xml:id="u-556.11" who="#MarekBorowski">Panie marszałku, proponuję przerwę w tej sprawie, zebranie Prezydium Sejmu i ustalenie, co robimy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo, przypominam, że zakomunikowana w pierwszym dniu posiedzenia - tak to przed chwilą przeczytałem, nie wiem, czy państwo zwrócili na to uwagę - zapowiedź Prezydium Sejmu przeprowadzenia trzeciego czytania ustaw okołokonkordatowych po uchwaleniu ustawy o ratyfikacji konkordatu dotyczyła tylko projektów ustaw wymienionych w punktach 14 i 15, obejmujących nowelizację kodeksów oraz finansowanie Papieskiej Akademii Teologicznej.</u>
          <u xml:id="u-557.1" who="#AleksanderMałachowski">Poprawki były zgłoszone do kodeksów, do sprawy finansowania natomiast akademii - nie.</u>
          <u xml:id="u-557.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, pan poseł Buczkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#PiotrBuczkowski">Panie Marszałku! W związku z tym, że są wątpliwości interpretacyjne dotyczące tego, jak przebiegało posiedzenie ranne, jakie są konsekwencje naszego głosowania w sprawie niegłosowania nad konkordatem w tej chwili, proponowałbym ogłoszenie przerwy, zwołanie Konwentu Seniorów i podjęcie odpowiedniej decyzji. Zgłaszam wniosek w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, zwołanie Konwentu Seniorów do niczego nie prowadzi w tej chwili. Oczywiście możemy go zwołać, ale to nie rozstrzygnie teraz sprawy, bo te kwestie zostały omówione i w tej chwili muszę podjąć pewne decyzje dotyczące porządku głosowania.</u>
          <u xml:id="u-559.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Potocki jeszcze w sprawie formalnej?</u>
          <u xml:id="u-559.2" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Bugaj też?</u>
          <u xml:id="u-559.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#AndrzejPotocki">Pragnę zgłosić sprzeciw wobec wniosku pana posła Szmajdzińskiego w związku z tym, że Wysoka Izba, podejmując decyzję o odrzuceniu wniosku Unii Wolności, podjęła decyzję o przejściu do głosowania nad wszystkimi pięcioma ustawami.</u>
          <u xml:id="u-560.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Mazurkiewicz: Nie nad wszystkimi...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Bugaj, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#RyszardBugaj">Panie Marszałku! Myślę, że dysponujemy wydajnym sposobem rozstrzygnięcia tej kwestii. Proponuję odwołać się w tej sprawie po prostu do woli Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-562.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#AleksanderMałachowski">To znaczy, przepraszam, panie pośle, konkretnie co pan proponuje?</u>
          <u xml:id="u-563.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#RyszardBugaj">Proponuję, by, tak jak często to bywa w tej Izbie, pan marszałek zechciał zapytać Wysoką Izbę, czy oczekuje, że przystąpi do trzeciego czytania wszystkich ustaw w tym punkcie, czy tylko tych, o które wnosi Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-564.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle Szmajdziński, pozwalam sobie zwrócić uwagę, że przystępując do głosowania nad wnioskiem Unii Wolności, powiedziałem poprzednio, iż w przypadku odrzucenia tego wniosku przystąpimy do trzeciego czytania ustaw okołokonkordatowych. Ta sprawa została powiedziana. Co jest w tej chwili przedmiotem pańskiego protestu, skoro to zostało powiedziane i kiedy ja to mówiłem nie było protestu? Co się zmieniło, skoro ta sytuacja została przyjęta przez Izbę?</u>
          <u xml:id="u-565.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-565.2" who="#AleksanderMałachowski">Dlatego prosiłbym bardzo nie stwarzać dodatkowych kłopotów, bo ta rzecz została przewidziana, tak została uzgodniona, taka jest decyzja Prezydium Sejmu przeprowadzenia tego głosowania, więc nie bardzo rozumiem, dlaczego mamy sobie dodatkowo komplikować życie.</u>
          <u xml:id="u-565.3" who="#AleksanderMałachowski">Oczywiście mogę poddać wniosek pod głosowanie, jeżeli pan go zgłosi, bo to jest jedyne wyjście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#JerzySzmajdziński">Panie marszałku, już go zgłosiłem, podtrzymuję i proszę o poddanie go pod głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#AleksanderMałachowski">Ale pan zgłosił ten wniosek już w momencie, kiedy Sejm przyjął procedurę, którą zaproponowałem. Pan go nie zgłosił wtedy, kiedy powiedziałem, że w przypadku odrzucenia... Więc nie możemy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#JerzySzmajdziński">Szanowny Panie Marszałku! Pan przed pięcioma minutami przytoczył również fragment stenogramu z rannego posiedzenia, gdzie Prezydium Sejmu zaproponowało sposób postępowania. W związku z tym uznajmy, że w tej chwili pan kwestionuje ranną decyzję Prezydium Sejmu i niech zostanie poddane pod głosowanie to, czy Wysoka Izba chce rozstrzygać sprawę 5 ustaw, czy 3. I tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, prosiłem pana posła Bentkowskiego o złożenie sprawozdania dotyczącego dwu ustaw. Co jest więc przedmiotem pańskiego protestu, bo ja gubię się w tym. Panią posłankę Łybacką będę prosił o przedłożenie sprawozdania trzeciego. Po to skierowaliśmy do komisji te wnioski z ustaleniem kalendarza, żeby one dzisiaj zostały rozpatrzone. Więc nie bardzo rozumiem, gubię się w tej chwili w pańskich żądaniach. Realizujemy wolę Sejmu wyrażoną w skierowaniu tych trzech ustaw do komisji...</u>
          <u xml:id="u-569.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-569.2" who="#AleksanderMałachowski">... i złożeniu dzisiaj wieczorem sprawozdania. Sprawozdanie zostało państwu doręczone. Wzywam posła Bentkowskiego, żeby przedstawił Izbie sprawozdanie komisji w tych sprawach, co do których zostało powzięte postanowienie. Na czym polega problem, pański, bo nie mój?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#JerzySzmajdziński">W tej sytuacji proponuję, żeby pan marszałek zechciał zrealizować wniosek o zwołanie Konwentu Seniorów, żebyśmy ustalili fakty.</u>
          <u xml:id="u-570.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, te fakty są ustalone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-572">
          <u xml:id="u-572.0" who="#JerzySzmajdziński">Nie są ustalone. Czy mogę prosić o zwołanie Konwentu Seniorów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-573">
          <u xml:id="u-573.0" who="#AleksanderMałachowski">Chwileczkę, czy była rano decyzja o skierowaniu projektów do komisji i wyznaczeniu kalendarza na dzień dzisiejszy? Czy była taka decyzja?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-574">
          <u xml:id="u-574.0" who="#JerzySzmajdziński">Panie marszałku, była, z jednoczesną informacją, że trzecie czytania będą dotyczyły trzech ustaw, a nie będą... (Poruszenie na sali, protesty) Panie marszałku, bardzo proszę o zwołanie Konwentu Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-574.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-575">
          <u xml:id="u-575.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, ponieważ pan zgłasza to, jak rozumiem, w imieniu klubu, to muszę zwołać Konwent Seniorów, ale obawiam się, że to jest próba przekształcenia tych rannych postanowień w jakąś inną, dla mnie w tej chwili niezrozumiałą sytuację, ponieważ te ranne postanowienia zostały wykonane, bo projekty zostały skierowane do komisji.</u>
          <u xml:id="u-575.1" who="#AleksanderMałachowski">Zarządzam przerwę i zwołuję Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-575.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Jak długa przerwa?)</u>
          <u xml:id="u-575.3" who="#AleksanderMałachowski">Tego nie umiem w tej chwili określić, zobaczymy, jak nam wyjdzie. Sądzę, że w przeciągu 20 minut powinniśmy skończyć.</u>
          <u xml:id="u-575.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 20 min 39 do godz. 21 min 09)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-576">
          <u xml:id="u-576.0" who="#AleksanderMałachowski">Wznawiam obrady, bo sądzę, że mamy już kworum na sali, że są wszyscy państwo posłowie.</u>
          <u xml:id="u-576.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-576.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-576.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o ciszę, bo mamy trudne sprawy i w tym gwarze bardzo trudno jest cokolwiek zrozumieć.</u>
          <u xml:id="u-576.4" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów doszli wspólnie do ustalenia, iż zgodnie z wnioskiem pana posła Bugaja pod głosowanie Sejmu zostanie poddany następujący wniosek. Wniosek ten mówi - opisuję go, ponieważ nie mamy scenariusza do tej sprawy, szkoda czasu - iż pod głosowanie w dniu dzisiejszym nie zostaną poddane projekty ustaw dotyczące: zmiany Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz Papieskiej Akademii Teologicznej - mówię w skrócie, wiedzą państwo, o co chodzi (druki nr 2449, 2449-A i 2450); natomiast staną się przedmiotem trzeciego czytania projekty ustaw dotyczące: systemu oświaty, cmentarzy i wolności sumienia.</u>
          <u xml:id="u-576.5" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Potocki? W jakim trybie, panie pośle, bo nie chciałbym znowu komplikować...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-577">
          <u xml:id="u-577.0" who="#AndrzejPotocki">Mam zapytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-578">
          <u xml:id="u-578.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, zapytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-579">
          <u xml:id="u-579.0" who="#AndrzejPotocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Unii Wolności chciałby poznać uzasadnienie wniosku, który odsuwa trzecie czytanie ustaw, nad którymi praca w komisjach została zakończona. Nie ma żadnego uzasadnienia, aby trzy ustawy były przedmiotem rozpatrzenia, a dwie nie, skoro w komisjach została zakończona praca nad wszystkimi pięcioma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-580">
          <u xml:id="u-580.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, nie mogę wyjaśnić panu więcej niż to, że takie jest ustalenie Konwentu Seniorów, na które wyraził zgodę...</u>
          <u xml:id="u-580.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-580.2" who="#AleksanderMałachowski">‍...obecny na jego posiedzeniu przedstawiciel klubu Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-580.3" who="#AleksanderMałachowski">Nie możemy blokować wszystkiego.</u>
          <u xml:id="u-580.4" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, ten wniosek może być odrzucony. Klub może przecież głosować.</u>
          <u xml:id="u-580.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł Bentkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-581">
          <u xml:id="u-581.0" who="#AleksanderBentkowski">Chciałbym zadać pytanie, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-581.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Komu?)</u>
          <u xml:id="u-581.2" who="#AleksanderBentkowski">Panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-581.3" who="#AleksanderBentkowski">Czy mamy rozumieć, że odrzucenie tego wniosku spowoduje, że będziemy głosować nad wszystkimi pięcioma ustawami?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-582">
          <u xml:id="u-582.0" who="#AleksanderMałachowski">Oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-583">
          <u xml:id="u-583.0" who="#AleksanderBentkowski">O to chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-584">
          <u xml:id="u-584.0" who="#AleksanderMałachowski">Jest to wniosek, który zaproponował poseł Bugaj, żeby nie toczyć sporu, tylko żeby rozstrzygnąć sprawę w głosowaniu, i taki wniosek został przez Konwent Seniorów przyjęty. Dlatego, panie pośle Potocki, nie będę w tej chwili bliżej go uzasadniał. Jest kryzysowa sytuacja, jest pat - trzeba znaleźć z niego wyjście, nie możemy zablokować obrad Sejmu. Taka jest propozycja Konwentu Seniorów. Bardzo często zdarzało się, że Sejm podejmował inne decyzje, niż to proponowało Prezydium Sejmu w porozumieniu z Konwentem Seniorów, więc chodzi tutaj tylko o to, co ma być poddane w tej chwili pod głosowanie, a resztę będziemy mieli.</u>
          <u xml:id="u-584.1" who="#AleksanderMałachowski">A zatem zapytuję, kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o niepoddawanie trzeciemu czytaniu w dniu dzisiejszym projektów ustaw: dotyczącego zmiany Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - z druku nr 2449 i 2449-A - oraz dotyczącego finansowania Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie - z druku nr 2450.</u>
          <u xml:id="u-584.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o podniesienie ręki, kto jest za przyjęciem tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-584.3" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-584.4" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-584.5" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 367 posłów. Za padło 160 głosów, przeciw - 195, wstrzymało się 12 posłów.</u>
          <u xml:id="u-584.6" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm przedstawiony przeze mnie wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-584.7" who="#AleksanderMałachowski">A zatem przystępujemy do procedury ustalonej wcześniej i powracam do tego, co mówiłem, iż proszę pana posła Aleksandra Bentkowskiego - sprawozdawcę komisji - o zabranie głosu w celu przedstawienia sprawozdań komisji zawartych w drukach nr 2449-A i 2174-B.</u>
          <u xml:id="u-584.8" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-585">
          <u xml:id="u-585.0" who="#AleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Widzę, że wyraźnie cały Sejm chce jak najszybciej głosować, więc moje sprawozdanie będzie bardzo krótkie.</u>
          <u xml:id="u-585.1" who="#AleksanderBentkowski">Zgłoszono trzy poprawki i komisja rekomenduje odrzucenie pierwszej i trzeciej, natomiast proponuje przyjąć poprawkę drugą.</u>
          <u xml:id="u-585.2" who="#AleksanderBentkowski">Poprawka pierwsza dotyczy większego opisania, jakie powinny być spełnione wymogi, aby małżeństwo wyznaniowe mogło być uznane za małżeństwo chronione przez prawo polskie. Podobnie poprawka trzecia.</u>
          <u xml:id="u-585.3" who="#AleksanderBentkowski">Natomiast poprawka druga wymaga, aby duchowny po zawarciu małżeństwa wyznaniowego poinformował nupturientów, a już wtedy małżonków, o warunkach, jakie są konieczne do spełnienia, aby małżeństwo to było uznane przez prawo polskie i chronione przez prawo polskie. Komisja proponuje przyjąć tę poprawkę. Proszę uprzejmie o zwrócenie uwagi na poprawkę drugą: autorzy poprawki już po wydrukowaniu druków, jakie otrzymali panie i panowie posłowie, wnoszą autopoprawkę i proponują wykreślenie ostatniego zdania w tej poprawce drugiej. To zdanie brzmi: Osoby te potwierdzają na piśmie uzyskane wyjaśnienia. Jest to autopoprawka, która polega na wykreśleniu tego zdania, a jeśli chodzi o pozostałą część, poprawka jest aktualna. To wszystko, panie marszałku. Jeśli będą jakieś wątpliwości, to będę udzielał informacji na bieżąco. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-586">
          <u xml:id="u-586.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-586.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie o zabranie głosu sprawozdawczynię komisji panią posłanką Krystynę Łybacką w celu przedstawienia sprawozdania komisji zawartego w druku nr 2451-A.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-587">
          <u xml:id="u-587.0" who="#KrystynaŁybacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie drugiego czytania projektów ustaw nowelizujących ustawę o systemie oświaty, projektów z druków nr 2309 i 2322, zgłoszono 5 poprawek. Jedna z nich autorstwa pana posła Baszczyńskiego została wycofana. Spośród pozostałych czterech poprawek połączone Komisje: Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Ustawodawcza rekomendują Wysokiej Izbie poprawkę nr 4. Poprawka ta rozszerza delegację dla ministra edukacji narodowej, aby mógł w drodze rozporządzenia określać nie tylko warunki i sposób wykonywania zadań, jakie nakłada na niego przedmiotowa ustawa, ale aby mógł także tym rozporządzeniem określać sposób wyrażania woli przez uprawnionych rodziców bądź uczniów wyrażających życzenie pobierania lekcji religii. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-588">
          <u xml:id="u-588.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-588.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy są pytania do posłów sprawozdawców?</u>
          <u xml:id="u-588.2" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-588.3" who="#AleksanderMałachowski">Przechodzimy do głosowania nad projektem ustawy o zmianie ustaw Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-588.4" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-588.5" who="#AleksanderMałachowski">Komisje przedstawiają również wnioski mniejszości i poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-588.6" who="#AleksanderMałachowski">We wnioskach mniejszości nr 1, 2, 3, 4 i 5 do art. 1, 4 i 8 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz do art. 12a i 61 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego wnioskodawcy proponują, aby po przedstawieniu duchownemu zaświadczenia kierownika urzędu stanu cywilnego o braku przeszkód do zawarcia małżeństwa cywilnego małżeństwo wyznaniowe wywoływało skutki wynikające z prawa Rzeczypospolitej Polskiej z chwilą jego zawarcia, a nie, jak proponują komisje, po złożeniu przez małżonków dodatkowego oświadczenia woli wywołania skutków cywilnych i zarejestrowaniu w księgach stanu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-588.7" who="#AleksanderMałachowski">Wnioskodawcy proponują jednocześnie stosowne zmiany w przepisach określających procedurę i dokumentację zawierania małżeństwa wyznaniowego ze skutkami cywilnymi.</u>
          <u xml:id="u-588.8" who="#AleksanderMałachowski">Wnioski te poddam łącznie pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-588.9" who="#AleksanderMałachowski">Ich przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 3.</u>
          <u xml:id="u-588.10" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-588.11" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości do art. 1, 4 i 8 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz do art. 12a i 61 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-588.12" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-588.13" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-588.14" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 366 posłów. Za wnioskiem padło 28 głosów, przeciwko - 334 głosy, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-588.15" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-588.16" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 1 do art. 4 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wnioskodawca proponuje, aby wydawane przez kierownika urzędu stanu cywilnego zaświadczenie o braku przeszkód do zawarcia małżeństwa zawierało także potwierdzenie wyjaśnień uzyskanych przez osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo wyznaniowe ze skutkami cywilnymi.</u>
          <u xml:id="u-588.17" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-588.18" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-588.19" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 4 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-588.20" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-588.21" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-588.22" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-588.23" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo o spokój w ławach poselskich.</u>
          <u xml:id="u-588.24" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 367 posłów. Za wnioskiem padło 25 głosów, przeciw - 338, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-588.25" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-588.26" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 2 do art. 11 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wnioskodawca proponuje, aby po § 2 dodać nowy paragraf stanowiący, że duchowny, przed którym złożone zostały oświadczenia woli wywołania skutków cywilnych zawieranego małżeństwa wyznaniowego, przed jego udzieleniem wyjaśnia osobom zamierzającym zawrzeć małżeństwo warunki konieczne do wywołania przez to małżeństwo skutków cywilnych i następstwa niezachowania tych warunków.</u>
          <u xml:id="u-588.27" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-588.28" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-588.29" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 11 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, polegającej na dodaniu paragrafu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-588.30" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-588.31" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-588.32" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 369 posłów. Za przyjęciem padło 207 głosów, przeciw - 157, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-588.33" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-588.34" who="#AleksanderMałachowski">Poprawka nr 3 została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-588.35" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-588.36" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustaw Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-588.37" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-588.38" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-588.39" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 373 posłów. Za przyjęciem ustawy padło 200 głosów, przeciw - 166, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-588.40" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustaw Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-588.41" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo, przechodzimy obecnie do głosowania nad projektem ustawy o finansowaniu Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-588.42" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-588.43" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-588.44" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o finansowaniu Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie z budżetu państwa, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-588.45" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-588.46" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-588.47" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 371 posłów. Za przyjęciem padło 180 głosów, przeciw - 166, wstrzymało się 25 posłów.</u>
          <u xml:id="u-588.48" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o finansowaniu Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-588.49" who="#AleksanderMałachowski">Przechodzimy do głosowania nad projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty.</u>
          <u xml:id="u-588.50" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-588.51" who="#AleksanderMałachowski">Komisje przedstawiają również wnioski mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-588.52" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 1 do art. 1 ustawy nowelizującej wnioskodawca proponuje, aby skreślić zmianę 1 stanowiącą, że na świadectwach i dyplomach nie umieszcza się ocen z religii.</u>
          <u xml:id="u-588.53" who="#AleksanderMałachowski">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 2.</u>
          <u xml:id="u-588.54" who="#AleksanderMałachowski">Odrzucenie poprawek nr 1 i 2 spowoduje bezprzedmiotowość poprawek nr 1–13 do projektu ustawy o zmianie ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-588.55" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-588.56" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-588.57" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 1 projektu ustawy nowelizującej, polegającej na skreśleniu zmiany 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-588.58" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-588.59" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-588.60" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 372 posłów. Za padło 155 głosów, przeciw - 205, wstrzymało się od głosu 12 posłów.</u>
          <u xml:id="u-588.61" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-588.62" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 2 do art. 1 zmiana 1 projektu ustawy nowelizującej wnioskodawca proponuje, aby ocena z religii była umieszczana na świadectwach i dyplomach na wniosek ucznia bądź rodzica i opiekuna.</u>
          <u xml:id="u-588.63" who="#AleksanderMałachowski">Odrzucenie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawek nr 1–13 do projektu ustawy o zmianie ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-588.64" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-588.65" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-588.66" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 1 zmiana 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-588.67" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-588.68" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-588.69" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 371 posłów. Za padło 151 głosów, przeciw - 205, wstrzymało się od głosu 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-588.70" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-588.71" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 1 do art. 12 wnioskodawcy proponują, aby skreślić ust. 1a stanowiący, że publiczne przedszkola organizują naukę religii tylko w oddziałach realizujących roczne przygotowanie przedszkolne (rok zerowy).</u>
          <u xml:id="u-588.72" who="#AleksanderMałachowski">Przyjęcie tego wniosku mniejszości spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 3.</u>
          <u xml:id="u-588.73" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-588.74" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 12, polegającego na skreśleniu ust. 1a, zechce podnieść rękę na nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-588.75" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-588.76" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-588.77" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 366 posłów. Za padły 124 głosy, przeciw - 229...</u>
          <u xml:id="u-588.78" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-588.79" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o ciszę na sali, bo sam siebie nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-588.80" who="#AleksanderMałachowski">Wstrzymało się od głosu 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-588.81" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-588.82" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 3 do art. 12 ust. 1a wnioskodawca proponuje, aby organy prowadzące przedszkola publiczne uzyskiwały prawo do uzyskania środków z budżetu państwa z tytułu nauczania religii w oddziałach realizujących roczne przygotowanie przedszkolne (rok zerowy).</u>
          <u xml:id="u-588.83" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-588.84" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-588.85" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 12 ust. 1a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-588.86" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-588.87" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-588.88" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 371 posłów. Za padło 141 głosów, przeciw - 208, wstrzymało się od głosu 22 posłów.</u>
          <u xml:id="u-588.89" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-588.90" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości nr 2 do art. 12 wnioskodawcy proponują, aby skreślić ust. 1b stanowiący, że w przypadku gdy w danych oddziałach szkolnych lub przedszkolnych wolę pobierania nauki religii wyraziła mniej niż połowa zainteresowanych, szkoła lub przedszkole organizuje dla uczniów tych oddziałów naukę religii w grupach międzyklasowych lub międzyoddziałowych.</u>
          <u xml:id="u-588.91" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-588.92" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art.12, polegającego na skreśleniu ust. 1b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-588.93" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-588.94" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-588.95" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 370 posłów. Za wnioskiem padło 155 głosów, przeciw - 202, wstrzymało się 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-588.96" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-588.97" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 4 do art. 12 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby minister edukacji narodowej określał również sposób wyrażania przez rodziców i uczniów woli nauki religii w szkole lub w przedszkolu.</u>
          <u xml:id="u-588.98" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-588.99" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-588.100" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 12 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-588.101" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-588.102" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-588.103" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 363 posłów. Za poprawką padło 251 głosów, przeciw - 99, wstrzymało się 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-588.104" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-588.105" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-588.106" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi...</u>
          <u xml:id="u-588.107" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: Mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-588.108" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Szmajdziński: Kiedy? Jakie pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-588.109" who="#AleksanderMałachowski">Zgłaszała się pani? Nikt mi nie zwrócił uwagi.</u>
          <u xml:id="u-588.110" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pani posłanka Lipowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-589">
          <u xml:id="u-589.0" who="#IrenaLipowicz">Dziękuję, panie marszałku. Chciałabym tylko, przed przystąpieniem do głosowania nad całością, abyśmy mogli się upewnić, czy to, co zostało przyjęte w tej chwili, oznacza, że również w szkole klasztornej, która ma uprawnienia szkoły publicznej, nie będzie wolno, i będzie to zakaz wynikający z tej ustawy, umieścić oceny z nauki religii?</u>
          <u xml:id="u-589.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-589.2" who="#IrenaLipowicz"> Chciałabym, żeby poseł sprawozdawca albo pan minister Wiatr odpowiedział na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-590">
          <u xml:id="u-590.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana ministra, bo to jest istotnie ważna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-590.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-590.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę państwa o ciszę na sali. To są zbyt ważne i poważne sprawy, żebyśmy mogli się nie słyszeć.</u>
          <u xml:id="u-590.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-591">
          <u xml:id="u-591.0" who="#JerzyWiatr">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawa jest zupełnie oczywista. Nowelizacja ustawy o systemie oświaty dotyczy szkół publicznych, tzn. prowadzonych przez państwo bądź samorządy. Nie dotyczy szkół niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych. Szkoły niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych mają określone możliwości, których nie mają szkoły publiczne. Na przykład, co wielokrotnie i w tej Izbie, i gdzie indziej wyjaśniałem, mogą przecież powstawać niepubliczne szkoły o wyznaniowym charakterze, o laickim charakterze itd. Tak więc nic co robimy tutaj nie narusza statusu szkół niepublicznych. Wątpliwość jest bezzasadna. Nic, powtarzam wyraźnie, nic nie narusza statusu szkół niepublicznych.</u>
          <u xml:id="u-591.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-592">
          <u xml:id="u-592.0" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam, pani posłanko, bo nie słyszę. Albo pani decyduje się...</u>
          <u xml:id="u-592.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-592.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę państwa nie przeszkadzać w prowadzeniu obrad.</u>
          <u xml:id="u-592.3" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: To nie była odpowiedź na pytanie, jakie zadałam.)</u>
          <u xml:id="u-592.4" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, pani posłanko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-593">
          <u xml:id="u-593.0" who="#IrenaLipowicz">Ja nie pytałam, panie ministrze, czy nic nie narusza statusu. Chciałabym zapytać, czy przy tym artykule jest takie zastrzeżenie, bo według mnie nie jest to jasne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-594">
          <u xml:id="u-594.0" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam bardzo, jeszcze chwileczkę, zanim poproszę pana ministra o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-594.1" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanka Urbanowicz, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-595">
          <u xml:id="u-595.0" who="#AnnaUrbanowicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Czy to, co przed chwilą pan powiedział, oznacza, że szkoły niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych będą miały inny druk świadectwa? Proszę o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-595.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-596">
          <u xml:id="u-596.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana ministra edukacji o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-596.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę państwa o zachowanie ciszy i spokoju na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-597">
          <u xml:id="u-597.0" who="#JerzyWiatr">Panie Marszałku! Sytuacja jest przecież bardzo jasna i prosta. Szkoły niepubliczne mają bardzo dużą samodzielność. Ograniczeniem tej samodzielności jest jedynie to, że muszą spełnić określone wymagania programowe. I pod tym warunkiem, i tylko tym warunkiem - uzyskują lub przy niespełnieniu tego warunku - tracą uprawnienia szkół publicznych.</u>
          <u xml:id="u-597.1" who="#JerzyWiatr">W każdej innej kwestii szkoła niepubliczna jest całkowicie samodzielna. Szkoła niepubliczna może umieszczać na świadectwie oceny z przedmiotów, które w szkole publicznej nie są umieszczane na świadectwie, jak również może wprowadzać mnóstwo rozwiązań, które w szkole publicznej nie mają miejsca. Dlatego też myślę, że te pytania nie znajdują oparcia ani w tekście ustawy, jeżeli czytamy ustawę jako całość, ani w dotychczasowej praktyce. Nikt przecież dotychczas nie ograniczał szkół niepublicznych we wprowadzeniu takich rozwiązań, które nie były wprowadzane powszechnie w szkołach publicznych i sytuacja nie ulega zmianie z tego punktu widzenia.</u>
          <u xml:id="u-597.2" who="#JerzyWiatr">Chcę wyraźnie powiedzieć, że moje rozumienie tej ustawy jest takie: to co wprowadzamy tutaj, odnosi się do szkół publicznych, a nie do szkół niepublicznych. Można ciągnąć te pytania. Z góry odpowiadam: nic, co dzisiaj zostanie uchwalone, nie ogranicza samodzielności szkół niepublicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-598">
          <u xml:id="u-598.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Bugaj też ma pytanie, jak rozumiem?</u>
          <u xml:id="u-598.1" who="#AleksanderMałachowski">O nie, panowie, zaczyna się lawina pytań.</u>
          <u xml:id="u-598.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Ciemniewski: Proszę o głos, mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-598.3" who="#AleksanderMałachowski">Panie profesorze, oczywiście udzielę panu głosu, ale wpierw już poprosiłem posła Bugaja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-599">
          <u xml:id="u-599.0" who="#RyszardBugaj">Panie Marszałku! Chciałem zapytać pana ministra Wiatra: czy prawdą jest, bo według mojej wiedzy tak, iż o ile nauczanie religii w szkołach publicznych jest powszechne, o tyle w szkołach niepublicznych nie jest powszechne. I zdarza się raczej rzadziej niż często. Prosiłbym o wyjaśnienie tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-599.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-600">
          <u xml:id="u-600.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, przepraszam pana bardzo.</u>
          <u xml:id="u-600.1" who="#AleksanderMałachowski">Jeśli pan minister zechce odpowiedzieć, to poproszę go o to, ale wydaje mi się, że to już nie jest bezpośrednio związane z tematem.</u>
          <u xml:id="u-600.2" who="#AleksanderMałachowski">Pan profesor, pan poseł Ciemniewski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-601">
          <u xml:id="u-601.0" who="#JerzyCiemniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan minister nie odpowiedział na jedno jasno postawione pytanie: czy istnieje jeden wzór druku świadectw, czy istnieją różne dowolnie przez szkoły ustalane druki świadectw? Czy matura, świadectwo maturalne w szkole publicznej jest świadectwem wystawianym na takim samym druku w szkołach publicznych, jak i niepublicznych.</u>
          <u xml:id="u-601.1" who="#JerzyCiemniewski">Prosiłbym o taką odpowiedź, a nie odpowiedź, co dotyczy szkół publicznych i niepublicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-602">
          <u xml:id="u-602.0" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanka Łybacka, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-603">
          <u xml:id="u-603.0" who="#KrystynaŁybacka">Kwestię, o którą państwo pytacie, regulują dwa artykuły ustawy o systemie oświaty.</u>
          <u xml:id="u-603.1" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Wilk: W jakim trybie pani poseł przemawia?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-604">
          <u xml:id="u-604.0" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam, pani posłanko, ale pani jest... a, pani jest sprawozdawcą, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-605">
          <u xml:id="u-605.0" who="#KrystynaŁybacka">Jako poseł sprawozdawca myślałam, że również mogę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-606">
          <u xml:id="u-606.0" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam. Proszę mi wybaczyć, ale jest późna pora i na sali panuje spore zamieszanie.</u>
          <u xml:id="u-606.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-606.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę odpowiedzieć. Ja tylko zapomniałem, że pani była sprawozdawcą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-607">
          <u xml:id="u-607.0" who="#KrystynaŁybacka">Art. 7 mówi, że szkoły publiczne umożliwiają uzyskanie świadectw lub dyplomów państwowych.</u>
          <u xml:id="u-607.1" who="#KrystynaŁybacka">Następnie ust. 3 art. 7 mówi: szkoła niepubliczna może uzyskać uprawnienia szkoły publicznej wymienione w ust. 2, czyli dotyczące wydawania świadectw i dyplomów, jeżeli - i teraz jest - realizuje programy nauczania uwzględniające podstawy programowe, stosuje zasady klasyfikowania i promowania, prowadzi dokumentację itd., itd. Czyli to jest to, o czym mówił pan minister.</u>
          <u xml:id="u-607.2" who="#KrystynaŁybacka">Natomiast my nowelizujemy art. 11, który mówi, że świadectwa i dyplomy państwowe wydawane przez uprawnione do tego szkoły i placówki kształcenia są dokumentami urzędowymi, i dodajemy ust. 1a, który mówi, że na tych urzędowych dokumentach nie umieszcza się ocen z religii. Zatem jeżeli szkoła klasztorna, o którą pytała pani poseł Lipowicz, będzie miała uprawnienia szkoły publicznej (o takie się będzie starała i te uprawnienia szkoły publicznej uzyska) i będzie wydawała świadectwa na drukach, które będą dokumentami państwowymi, z religii będzie wydawała oddzielne świadectwo.</u>
          <u xml:id="u-607.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-608">
          <u xml:id="u-608.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-608.1" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam panią posłankę Łybacką, ja też byłem długie lata nauczycielem, nawet jako poseł pracowałem jeszcze tu niedaleko, u Batorego, ale tak trudnej klasy nie było.</u>
          <u xml:id="u-608.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-608.3" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanka Urbanowicz chciała jeszcze zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-608.4" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam, panie pośle, ale pani posłanka Urbanowicz chciała zabrać głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-609">
          <u xml:id="u-609.0" who="#JerzyCiemniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym otrzymać odpowiedź od ministra edukacji narodowej: Czy świadectwa szkolne w szkołach niepublicznych mających uprawnienia szkół publicznych są świadectwami takimi samymi dla wszystkich?</u>
          <u xml:id="u-609.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-610">
          <u xml:id="u-610.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-610.1" who="#AleksanderMałachowski">Ale ja rozumiem, że pani posłanka Urbanowicz prosiła mnie o możność zabrania głosu. Pan nie zgłaszał się, a pani posłanka się zgłaszała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-611">
          <u xml:id="u-611.0" who="#AnnaUrbanowicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Następny artykuł cytowanej ustawy o systemie oświaty, art. 8, jasno twierdzi, że szkoły podstawowe w Polsce, nawet szkoły niepubliczne, mogą być wyłącznie szkołami o uprawnieniach szkół publicznych. Tym samym z pytania, które zadała pani poseł Lipowicz, bardzo jasno wynika, że przegłosowana poprawka pozbawia szkoły wyznaniowe możliwości umieszczania na świadectwach oceny z religii. Pytanie do pana ministra było bardzo jasne: Czy obowiązuje w Polsce jeden druk świadectwa szkolnego?</u>
          <u xml:id="u-611.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Borowski: Tak, to jest jeden druk.)</u>
          <u xml:id="u-611.2" who="#AnnaUrbanowicz">Dziękuję bardzo, rozumiem, że tu sami ministrowie edukacji siedzą, zwłaszcza z lewej strony. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-611.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-612">
          <u xml:id="u-612.0" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanko, dziękuję, ale to pytanie już było zadane. Zadał je przed chwilą pan prof. Ciemniewski.</u>
          <u xml:id="u-612.1" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanka Lipowicz. Ale proszę już nie powtarzać pytania o świadectwa, poprosimy pana ministra, żeby odpowiedział.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-613">
          <u xml:id="u-613.0" who="#IrenaLipowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wobec ewidentnej sprzeczności między wypowiedziami poseł sprawozdawcy, pani poseł Łybackiej, i pana ministra Wiatra w tej kwestii, zwracam się z wnioskiem formalnym o odłożenie głosowania nad całością ustawy do momentu przedstawienia posłom ekspertyzy w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-613.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-613.2" who="#IrenaLipowicz"> Przypominam, że Izba wykazała wielkie zrozumienie na przykład dla wątpliwości pana posła Iwińskiego i innych posłów, którzy wnosili o przedstawienie ekspertyzy w sprawie konkordatu. To jest ustawa okołokonkordatowa, pani poseł sprawozdawca i pan minister twierdzą skrajnie coś innego. Chciałabym, żeby równość wobec prawa i poszanowanie praw opozycji w tej Izbie pozwoliło nam na zasięgnięcie opinii w tej kwestii. Zwracam się o przegłosowanie tego wniosku formalnego. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-614">
          <u xml:id="u-614.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-614.1" who="#AleksanderMałachowski">Minister edukacji, pan minister Wiatr, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-615">
          <u xml:id="u-615.0" who="#JerzyWiatr">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To nieporozumienie, które prowadzi do wniosku zgłoszonego przez panią poseł Lipowicz, wynika w moim przekonaniu z faktu, że państwo posłowie podnoszący tę kwestię używają wymiennie czasu teraźniejszego i domniemanego czasu przyszłego. Jeżeli dzisiaj mam odpowiedzieć na pytanie, czy są jednakowe druki, to odpowiadam - tak, są jednakowe druki. Ale z tego wcale nie wynika, że przyjęcie znowelizowanej ustawy o systemie oświaty automatycznie pociągnie za sobą rozciągnięcie na szkoły niepubliczne tego postanowienia. Wysoka Izba uchwaliła przecież przed chwilą poprawkę, która daje ministrowi edukacji narodowej dość duże uprawnienia w zakresie wydawania rozporządzeń wykonawczych. Jest rzeczą oczywistą - przynajmniej dla mnie, i mam nadzieję, że będzie to oczywiste również dla moich następców - że nie można traktować (posłużę się przykładem, którego tu użyto) szkoły zakonnej tak samo jak szkoły publicznej. To jest sprawa do uregulowania w trybie rozporządzenia wykonawczego. Oczywiście w moim przekonaniu nie ma żadnej sprzeczności między tym, co powiedziała pani poseł sprawozdawca, pani poseł Łybacka, a tym, co ja powiedziałem, bo pani poseł Łybacka odnosiła się do tego, co jest zawarte w znowelizowanej treści ustawy. A z tego wcale nie wynika, że minister edukacji narodowej nie może i nie powinien - kierując się duchem ustawy i zdrowym rozsądkiem - uhonorować faktu, że mogą być i są szkoły niepubliczne o wyraźnie wyznaniowym charakterze.</u>
          <u xml:id="u-615.1" who="#JerzyWiatr">Dlatego w moim przekonaniu nie ma tu żadnej wątpliwości. Sądzę, że można przesądzić to w głosowaniu, bez odsyłania tej sprawy ad calendas Graecas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-616">
          <u xml:id="u-616.0" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanko...</u>
          <u xml:id="u-616.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Zdrada, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-616.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-616.3" who="#AleksanderMałachowski">Spokojnie, proszę państwa, sprawy są ważne, dzielące nas, spróbujmy znaleźć jakieś rozsądne rozwiązanie. Ten hałas na sali niczego nie zmieni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-617">
          <u xml:id="u-617.0" who="#JerzyZdrada">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym, co przed chwilą usłyszałem od pana ministra edukacji narodowej, chcę zwrócić uwagę, że w przyjętej przez Wysoką Izbę poprawce do art. 11 ust. 1a mówi się wyraźnie: Na świadectwach i dyplomach nie umieszcza się ocen z religii. Tego rodzaju dyspozycja uniemożliwia wydanie rozporządzenia, o którym mówił przed chwilą pan minister.</u>
          <u xml:id="u-617.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzeba było głosować za.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-618">
          <u xml:id="u-618.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie ministrze, spór, jak rozumiem, sprowadza się do tego...</u>
          <u xml:id="u-618.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-618.2" who="#AleksanderMałachowski"> Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-618.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o ciszę, bo naprawdę musimy przeprowadzić sprawę do końca. Mam prawo odroczyć to głosowanie, ale mogę go nie odroczyć, a w tej chwili muszę podjąć decyzję.</u>
          <u xml:id="u-618.4" who="#AleksanderMałachowski">Sprawa sprowadza się, panie ministrze, do tego, że pan stwierdził, iż w obecnym stanie rzeczy istnieją jednorodne świadectwa dla całego szkolnictwa publicznego bądź posiadającego uprawnienia szkół publicznych. Pan poseł Zdrada i inni posłowie twierdzą, że z poprawki, która została przyjęta, czy z artykułu... zgubiłem się... w każdym razie, jeśli przyjmiemy tę ustawę, to pojawi się w niej przepis wyłączający możliwość stwierdzenia... Pytam pana jeszcze raz: Czy pana zdaniem jako ministra oświaty - niezależnie od tego, pod jakim to się będzie działo rządem - jest takie niebezpieczeństwo, że szkoły prywatne będą miały jakieś ograniczenia w wydawaniu takich świadectw, jakie będą zgodne - powiedzmy - z ideą tej szkoły? Czy będą takie ograniczenia? Czy istnieje niebezpieczeństwo takich ograniczeń? Bo to jest dla mnie w tej chwili istotne, jeśli mam podjąć decyzję albo o odroczeniu debaty, albo o przejściu do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-618.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-619">
          <u xml:id="u-619.0" who="#JerzyWiatr">Panie Marszałku! Zadał mi pan bardzo proste pytanie, odpowiadam więc bardzo prosto: W moim rozumieniu takie niebezpieczeństwo nie istnieje.</u>
          <u xml:id="u-619.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-620">
          <u xml:id="u-620.0" who="#AleksanderMałachowski">Nie, pan poseł Zdrada był pierwszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-621">
          <u xml:id="u-621.0" who="#AndrzejPotocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Czy zdaniem pana ministra dana mu delegacja ustawowa pozwala - na podstawie artykułu, w którym mowa, że na dyplomach i świadectwach nie umieszcza się ocen z religii - wydać rozporządzenie, zgodnie z którym na niektórych dyplomach i świadectwach takie oceny będzie można umieszczać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-622">
          <u xml:id="u-622.0" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam bardzo, ja mam pytanie do pana profesora Zdrady: Czy to jest to pytanie, które pan chciał zadać?</u>
          <u xml:id="u-622.1" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam, panie ministrze, jeszcze pan poseł Wiśniewski, jak rozumiem, pragnie zadać pytanie. Proszę, panie pośle, nie pomagać, to są zbyt poważne sprawy, żebyśmy mogli... Decyzja należy w tej chwili do mnie i muszę wiedzieć, co mam zrobić.</u>
          <u xml:id="u-622.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, pan poseł Wiśniewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-623">
          <u xml:id="u-623.0" who="#StanisławWiśniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę złożyć deklarację, że drukarze polscy są gotowi wydrukować każdy wzór świadectw dla każdej szkoły.</u>
          <u xml:id="u-623.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-624">
          <u xml:id="u-624.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, to nie jest odpowiedź na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-624.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, pan minister Wiatr.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-625">
          <u xml:id="u-625.0" who="#JerzyWiatr">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Już na to pytanie wielokrotnie odpowiadałem. Wysoka Izba lub jej część może się z moją odpowiedzią nie zgadzać, ale nie zmieniam poglądów w ciągu 3 minut. Powtarzam raz jeszcze: w moim rozumieniu tej ustawy nie istnieje żadne ograniczenie, które by uniemożliwiało ministrowi edukacji narodowej zezwolenie szkołom niepublicznym na umieszczanie oceny z religii na świadectwach. Ilekroć dostanę to pytanie, odpowiedź będzie taka sama. Proponuję więc, żeby oszczędzić czasu i przyjąć, że ja już odpowiedziałem zarówno na zadane mi pytania, jak i na to pytanie, które może być mi zadane jeszcze 10 razy. Panie pośle, jest dyspozycja w artykule mówiącym, że minister edukacji narodowej określa warunki itd.</u>
          <u xml:id="u-625.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-626">
          <u xml:id="u-626.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę państwa o ciszę i o spokój na sali.</u>
          <u xml:id="u-626.1" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle Potocki, proszę nie rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-626.2" who="#AleksanderMałachowski">Udzielam wszystkim głosu, jak państwo widzą. Proszę nie prowadzić polemiki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-627">
          <u xml:id="u-627.0" who="#JerzyWiatr">Panie Marszałku! Chciałbym w tej chwili już nie jako minister edukacji, tylko jak poseł postawić wniosek, by pan marszałek poddał pod głosowanie całość ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-628">
          <u xml:id="u-628.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Ciemniewski, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-628.1" who="#AleksanderMałachowski">Trudna klasa, trudna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-629">
          <u xml:id="u-629.0" who="#JerzyCiemniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponawiam wniosek pani posłanki Lipowicz o przekazanie sprawy ekspertom, ponieważ oświadczenie pana ministra świadczy dowodnie o tym, że pan minister nie wie, jakie są granice dla wydania rozporządzenia w świetle upoważnienia zawartego w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-629.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-629.2" who="#JerzyCiemniewski">Upoważnienie określa warunki, które muszą być spełnione dla wydawania świadectw i wzór tych świadectw. Natomiast nie może być sprzeczne z wyraźną normą ustawową zakazującą pewnego rodzaju działań. Tak więc upoważnienie nie zawiera możliwości wyboru pomiędzy różnymi rodzajami świadectw dla różnych szkół. Trzeba by zmienić ustawę, by dawała takie upoważnienie. W istniejącym stanie prawnym tego rodzaju upoważnienie wymaga, ażeby wzór był jeden dla wszystkich szkół, i do tego pan minister jest upoważniony...</u>
          <u xml:id="u-629.3" who="#komentarz">(Gwar na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-630">
          <u xml:id="u-630.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę państwa bardzo o niezagłuszanie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-631">
          <u xml:id="u-631.0" who="#JerzyCiemniewski">...w świetle normy zakazującej umieszczania na świadectwach ocen z religii. Ponieważ Wysoka Izba nie dowierza opiniom wyrażanym przez przedstawicieli naszego klubu, w związku z tym nie ma innego wyjścia, ażeby nie popaść w stan naruszenia prawa przez ministra, który, jak się okazuje, nie bardzo zdaje sobie sprawę z tego, do czego jest upoważniony przez ustawę.</u>
          <u xml:id="u-631.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-632">
          <u xml:id="u-632.0" who="#AleksanderMałachowski">Panowie, ja bardzo proszę... Panie profesorze, bardzo proszę, żeby pan mówił językiem, który nie budzi protestów.</u>
          <u xml:id="u-632.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-633">
          <u xml:id="u-633.0" who="#JerzyCiemniewski">Panie marszałku, usłyszeliśmy tutaj określoną wykładnię prawa. Nie mówię nic, co by...</u>
          <u xml:id="u-633.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-634">
          <u xml:id="u-634.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła o spokój. Panie pośle, nie chciałbym... Przywołuję pana do porządku po raz pierwszy, bardzo proszę o niewywoływanie tego typu tumultu na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-635">
          <u xml:id="u-635.0" who="#JerzyCiemniewski">Przepraszam. Proszę tylko, wobec niejasności, o odłożenie głosowania i skierowanie tej kwestii do ekspertyzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-636">
          <u xml:id="u-636.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Szmajdziński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-637">
          <u xml:id="u-637.0" who="#JerzySzmajdziński">Panie Marszałku! Zgłaszam wniosek przeciwny, proponuję przestać prowadzić debatę w trakcie głosowania i przystąpić do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-637.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-637.2" who="#JerzySzmajdziński"> Jeżeli pan uznaje, panie marszałku, że wniosek o odroczenie głosowania jest zasadny, to proszę go poddać pod głosowanie. Jeżeli pan uważa, że nie jest zasadny, to proszę przystąpić do głosowania nad całością ustawy. Jeżeli Unia Wolności ma wątpliwości, może głosować przeciw tej ustawie. </u>
          <u xml:id="u-637.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-638">
          <u xml:id="u-638.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, nie muszę tego poddawać pod głosowanie, na tym polega moje zmartwienie. Gdybym mógł to poddać pod głosowanie, to nie byłoby problemu. Niestety, regulamin Sejmu - art. 46 - daje uprawnienie, iż marszałek Sejmu może odroczyć głosowanie nad całością projektu ustawy na czas potrzebny do stwierdzenia, czy wskutek przyjętych poprawek nie zachodzą sprzeczności pomiędzy poszczególnymi przepisami.</u>
          <u xml:id="u-638.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-638.2" who="#AleksanderMałachowski">Chwileczkę, proszę państwa. Prosiłbym jednak, żeby państwo zechcieli zrozumieć, że sytuacja, która się wytworzyła, jest bardzo niepokojąca, ponieważ nie będzie dobrze dla sprawy, dla klimatu politycznego w Polsce, jeżeli co chwila będą wybuchały tego rodzaju konflikty. Dlatego myślę, że rozsądniejsze...</u>
          <u xml:id="u-638.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Możemy przystąpić do głosowania.)</u>
          <u xml:id="u-638.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-638.5" who="#AleksanderMałachowski">Chwileczkę, w tej chwili już nikomu nie udzielę głosu. Wnioski zostały przedstawione, decyzja należy do mnie. Proszę, żeby ją państwo zechcieli zrozumieć.</u>
          <u xml:id="u-638.6" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Rogowski: Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-638.7" who="#AleksanderMałachowski">Nie, panie pośle, przepraszam, już chciałbym podjąć decyzję.</u>
          <u xml:id="u-638.8" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Rogowski: Mam uwagę formalną.)</u>
          <u xml:id="u-638.9" who="#AleksanderMałachowski">Dobrze, skończę i panu udzielę głosu.</u>
          <u xml:id="u-638.10" who="#AleksanderMałachowski">Jest to sytuacja taka, w której gdy istnieje wątpliwość, która rodzi konflikt...</u>
          <u xml:id="u-638.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma wątpliwości.)</u>
          <u xml:id="u-638.12" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Mazowiecki: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-638.13" who="#AleksanderMałachowski">Bardzo pana przepraszam, mam prawo uważać wypowiedź profesora uniwersytetu, mającego prawo być powołanym na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego, za odpowiedź wiążącą. Pan prof. Ciemniewski jest posłem...</u>
          <u xml:id="u-638.14" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-638.15" who="#AleksanderMałachowski"> Przepraszam, proszę nie rozkładać rąk, panie pośle Borowik. Stwierdzam, że marszałek Sejmu musi się na czymś opierać. Jeżeli słyszę opinię profesora prawa, chciałbym uzyskać... Tu powstał spór pomiędzy opinią profesora prawa a opinią ministra oświaty. </u>
          <u xml:id="u-638.16" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-638.17" who="#AleksanderMałachowski">Ale krzykiem państwo niczego nie załatwicie, bo ani mnie odwołać w tej chwili z tego stanowiska nie można, ani nic.</u>
          <u xml:id="u-638.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-638.19" who="#AleksanderMałachowski"> Proszę zrozumieć moją trudną sytuację. Uważam, że nie stanie się nic złego, jeśli podejmę taką decyzję, która umożliwi polubowne rozstrzygnięcie tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-638.20" who="#AleksanderMałachowski">Dlatego proszę bardzo pana posła Rogowskiego, żeby zabrał teraz głos, a na zakończenie tego powiem, co wydaje mi się, że powinienem zrobić.</u>
          <u xml:id="u-638.21" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-639">
          <u xml:id="u-639.0" who="#StanisławRogowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym tylko zwrócić uwagę, że głosowaliśmy kilkanaście minut temu nad wnioskiem o przegłosowanie tylko części ustaw. Ten wniosek nie został przyjęty. Głosujemy nad wszystkimi ustawami. W tej ustawie zostały przegłosowane wszystkie poprawki. Wątpliwość, która powstała, dotyczy tylko stosowania tej ustawy, a nie sprzeczności między jakimikolwiek ustawami. Dlatego też, panie marszałku, uważam, że w tej chwili odejście od głosowania nad całością projektu byłoby jak gdyby naruszeniem - nie chcę powiedzieć regulaminu, ale chyba też - brzmienia tego artykułu w naszym rozumieniu, ale również naruszenia decyzji Sejmu, żeby właśnie dzisiaj przegłosować wszystkie ustawy okołokonkordatowe. I proszę zwrócić uwagę, że wszystkie ustawy poprzednio zostały przegłosowane, mimo że też niektóre z klubów były przegłosowywane niewielką ilością głosów, a więc jest jakaś konsekwencja, żebyśmy jednak doszli do końca. Natomiast przerwanie w tej chwili spowoduje właśnie sytuację jeszcze gorszą niż teraz.</u>
          <u xml:id="u-639.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-639.2" who="#komentarz">(Głos z sali: A przerwa?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-640">
          <u xml:id="u-640.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, zwracam pańską uwagę na art. 46, który mówi o porządku głosowania, ale przewiduje sytuację, kiedy powstanie wątpliwość...</u>
          <u xml:id="u-640.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale są opinie i wyjaśnienia.)</u>
          <u xml:id="u-640.2" who="#AleksanderMałachowski">Powstała wątpliwość, ponieważ nie mamy w tej chwili jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy prawo pozwoli ministrowi dokonać - proszę nie machać rękami, bo jest to wątpliwość realna - tego wyłomu w zasadzie, która została przyjęta. Wobec tego...</u>
          <u xml:id="u-640.3" who="#AleksanderMałachowski">Jeszcze udzielę głosu - pan poseł Pol, widzę, pragnie zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-640.4" who="#AleksanderMałachowski">Naprawdę robimy z tego niepotrzebnie zamieszanie, podczas gdy nic się nie stanie, jeśli przegłosujemy to za dwa tygodnie. Przecież nie ma problemu.</u>
          <u xml:id="u-640.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-641">
          <u xml:id="u-641.0" who="#MarekPol">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Unii Pracy bardzo proszę o zarządzenie przerwy i zwołanie Konwentu Seniorów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-641.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-642">
          <u xml:id="u-642.0" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo, otrzymałem informację, że możemy w ciągu pół godziny otrzymać ekspertyzę w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-642.1" who="#AleksanderMałachowski">Odraczam głosowanie do czasu, aż uzyskam opinię.</u>
          <u xml:id="u-642.2" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-642.3" who="#AleksanderMałachowski">Przechodzimy do następnego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-642.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-642.5" who="#AleksanderMałachowski">Nie możemy bez przerwy...</u>
          <u xml:id="u-642.6" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, ten wniosek do niczego nie prowadzi, podjąłem decyzję, ażeby wysłuchać opinii ekspertów.</u>
          <u xml:id="u-642.7" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo nie zamieniać obrad w nieustającą batalię. To do niczego nie prowadzi, nic się nie stanie.</u>
          <u xml:id="u-642.8" who="#AleksanderMałachowski">Mamy jeszcze głosowania na 2 godziny. Odwrócimy kolejność głosowań, a w tym czasie uzyskamy opinię. Na czym polega problem?</u>
          <u xml:id="u-642.9" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, pan poseł Bugaj, o co chodzi?</u>
          <u xml:id="u-642.10" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-642.11" who="#AleksanderMałachowski">Proszę spokojnie do tego podchodzić, sprawy są poważne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-643">
          <u xml:id="u-643.0" who="#RyszardBugaj">Panie Marszałku! Ten czas, który spędziliśmy na tych przepychankach, jest najlepszym dowodem, że przerwa i zwołanie Konwentu Seniorów jest niezbędne. Ponawiam nasz wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-644">
          <u xml:id="u-644.0" who="#AleksanderMałachowski">Oczywiście, mogę zwołać Konwent Seniorów, jeśli jest to konieczne, ale podtrzymuję decyzję o odroczeniu głosowania do czasu uzyskania opinii.</u>
          <u xml:id="u-644.1" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, ja nie jestem skrępowany takim wnioskiem. Marszałek prowadzący obrady może przyjąć taki wniosek.</u>
          <u xml:id="u-644.2" who="#AleksanderMałachowski">O co chodzi, o co państwo toczycie spór, o pół godziny? To ma być sprawa? Jeżeli możemy w ciągu pół godziny uzyskać inne jeszcze, z zewnątrz, wyjaśnienie osób niezaangażowanych w spór, możemy wtedy tę sprawę rozstrzygnąć. O co chodzi? Przecież głosujemy jeszcze przez 2 godziny. Mamy co najmniej 2 godziny głosowania przed sobą. Nie rozumiem tej zapalczywości.</u>
          <u xml:id="u-644.3" who="#AleksanderMałachowski">Zarządzam, panie pośle, przepraszam...</u>
          <u xml:id="u-644.4" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-645">
          <u xml:id="u-645.0" who="#MarekMazurkiewicz">Panie Marszałku! Chciałbym...</u>
          <u xml:id="u-645.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-645.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bugaj: Mój wniosek był wcześniej, panie marszałku.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-646">
          <u xml:id="u-646.0" who="#AleksanderMałachowski">Nie, proszę państwa, tak nie możemy obradować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-647">
          <u xml:id="u-647.0" who="#MarekMazurkiewicz">...nie wdawać się w polemikę, tylko odnieść się do tego od strony procedury i od strony techniki legislacyjnej. W projekcie zawarty został jako pierwszy nowelizacyjny przepis w art.11 pkt 11a: Na świadectwach i dyplomach nie umieszcza się ocen z religii. Tak brzmiał tekst. Była poprawka pierwsza, która dotyczyła skreślenia zmiany pierwszej. W demokratycznym głosowaniu w tej Izbie głosowaliśmy nad tym przed godziną. Wynik głosowania jest: 155 - za skreśleniem, 205 - za utrzymaniem, 12 wstrzymujących się od głosu. Wysoka Izba utrzymała ten przepis. Co można jeszcze wyjaśnić w tej chwili? Czy to jest wniosek o reasumpcję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-648">
          <u xml:id="u-648.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, to nie jest wniosek o reasumpcję. To jest przepis, od którego zależy przyjęcie bądź odrzucenie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-648.1" who="#AleksanderMałachowski">Zarządzam przerwę.</u>
          <u xml:id="u-648.2" who="#AleksanderMałachowski">Zwołuję Konwent Seniorów, a legislatorzy przygotowują się do uzyskania tej opinii.</u>
          <u xml:id="u-648.3" who="#AleksanderMałachowski">Nie jestem w stanie zrozumieć, dlaczego kwestia głosowania tego za pół godziny budzi taką agresję.</u>
          <u xml:id="u-648.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 22 min 04 do godz. 22 min 40)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-649">
          <u xml:id="u-649.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę państwa o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-649.1" who="#AleksanderMałachowski">Pragnę przedstawić państwu opinię Konwentu Seniorów o sprawie, która jest przedmiotem sporu.</u>
          <u xml:id="u-649.2" who="#AleksanderMałachowski">Nie wiem, czy jest na sali kworum. Z naszego doświadczenia wynika, że nie ma.</u>
          <u xml:id="u-649.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o włożenie kart do czytników. Z naszego doświadczenia wynika, że kworum nie ma - z doświadczenia, obserwowania przez wiele lat sali obrad.</u>
          <u xml:id="u-649.4" who="#AleksanderMałachowski">Powoli się zjawia, przybywa kworum. Jest kworum.</u>
          <u xml:id="u-649.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-649.6" who="#AleksanderMałachowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-649.7" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Na posiedzeniu Konwentu Seniorów przyjęliśmy, że przeprowadzimy dalsze głosowania. W tym czasie otrzymamy ekspertyzę, która odpowie na pytanie, czy ustawa, której nie przyjęliśmy, a która jest przedmiotem obrad, wyklucza wydawanie świadectw odmiennych, czy nie wyklucza. W każdym z tych wypadków wpłynie to tylko na wynik głosowania, ponieważ w zależności od tego część posłów przyjmie tę ustawę albo odrzuci ją. Nie widzę innego rozwiązania tej sytuacji. Mówię to, by poinformować posłów, jakie skutki pociągnie za sobą przyjęcie ustawy w tym kształcie. To jest jedyne rozumne i spokojne rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-649.8" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję posłom z Konwentu Seniorów, panu posłowi Stefaniukowi, który zgłosił wniosek, abyśmy wreszcie to zakończyli.</u>
          <u xml:id="u-649.9" who="#AleksanderMałachowski">Bardzo serdecznie państwa proszę - jest późna pora - żeby państwo byli łaskawi zachować umiar i spokój w tych sporach.</u>
          <u xml:id="u-649.10" who="#AleksanderMałachowski">Przechodzimy zatem do głosowania nad projektem ustawy o zmianie ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych.</u>
          <u xml:id="u-649.11" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą...</u>
          <u xml:id="u-649.12" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-649.13" who="#AleksanderMałachowski">Serdecznie proszę, naprawdę jest późno, jesteśmy zmęczeni. Proszę bardzo o zaprzestanie rozmów.</u>
          <u xml:id="u-649.14" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-649.15" who="#AleksanderMałachowski">Ponieważ nie zgłoszono żadnych wniosków mniejszości, przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-649.16" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-649.17" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-649.18" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-649.19" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 340 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy padło 336 głosów, przeciw - 3 głosy, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-649.20" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych.</u>
          <u xml:id="u-649.21" who="#AleksanderMałachowski">Przechodzimy do głosowania nad projektem ustawy o zmianie ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-649.22" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-649.23" who="#AleksanderMałachowski">Komisje przedstawiają również wniosek mniejszości, nad którym głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-649.24" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości do art. 49 ustawy o stosunku państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego wnioskodawcy proponują, aby nieruchomości, które przeszły na własność państwa na podstawie dekretu z dnia 5 września 1947 r. o przejściu na własność państwa mienia pozostałego po osobach przesiedlonych do ZSRR i w dniu 1 stycznia 1997 r. były we władaniu Kościoła katolickiego lub Kościoła prawosławnego, przechodziły z mocy prawa na własność tych kościołów.</u>
          <u xml:id="u-649.25" who="#AleksanderMałachowski">Wnioskodawcy proponują także, aby stwierdzenie przejścia własności następowało w trybie przepisów ustaw o stosunku państwa do Kościoła katolickiego lub Kościoła prawosławnego.</u>
          <u xml:id="u-649.26" who="#AleksanderMałachowski">Czy są tu potrzebne wyjaśnienia posła sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-649.27" who="#AleksanderMałachowski">Nie. Nie słyszę takiego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-649.28" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-649.29" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 49 ustawy o stosunku państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-649.30" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-649.31" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-649.32" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-649.33" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo o spokój na sali.</u>
          <u xml:id="u-649.34" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 357 posłów. Za wnioskiem padło 40 głosów, przeciw - 285, wstrzymało się od głosu 32 posłów.</u>
          <u xml:id="u-649.35" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-649.36" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-649.37" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz o zmianie niektórych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-649.38" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-649.39" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-649.40" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-649.41" who="#AleksanderMałachowski">Proszę państwa o spokój na sali. Nie może tak się dziać.</u>
          <u xml:id="u-649.42" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 353 posłów. Za ustawą padło 338 głosów, przeciw - 2 głosy, wstrzymało się od głosu 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-649.43" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-649.44" who="#AleksanderMałachowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-649.45" who="#AleksanderMałachowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Rogowskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-649.46" who="#AleksanderMałachowski">W związku z tym, że w dyskusji zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, Sejm skierował projekt ustawy ponownie do komisji w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-649.47" who="#AleksanderMałachowski">Komisja przedłożyła dodatkowe sprawozdanie o projekcie ustawy w druku nr 2418-A.</u>
          <u xml:id="u-649.48" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-649.49" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Rogowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-650">
          <u xml:id="u-650.0" who="#StanisławRogowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak właśnie jak przed chwilą pan marszałek powiedział, Komisja Ustawodawcza przedstawia dodatkowe sprawozdanie poświęcone ocenie poprawek zgłoszonych do ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-650.1" who="#StanisławRogowski">W sumie zgłoszono 9 poprawek. Część tych poprawek ma znaczenie zasadnicze, przede wszystkim poprawka nr 1, która mówi, żeby Wysoki Sejm odrzucić raczył projekt ustawy. Komisje jednym głosem rekomendowały Wysokiej Izbie przyjęcie tej ustawy. W razie gdyby ta poprawka została przyjęta, głosowanie całej ustawy będzie bezprzedmiotowe. Chciałbym zwrócić uwagę, że - tak jak już wcześniej było mówione - ta ustawa jest niejednolita. Art. 1 dotyczy obecnego brzmienia, pod rządami tej konstytucji, i tutaj też wprowadzono pewne poprawki. Art. 2 dotyczy stanu, który zaistnieje po wprowadzeniu w życie uchwalonej przez Sejm konstytucji, i wejdzie w życie dopiero wtedy.</u>
          <u xml:id="u-650.2" who="#StanisławRogowski">Wreszcie w trakcie drugiego czytania przedstawiono na piśmie poprawki do jeszcze jednej ustawy - do ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin. Stanowi to dość istotne merytoryczne rozszerzenie zakresu ustawy, o której była mowa. Ale Komisja Ustawodawcza, przegłosowując te poprawki, również je zarekomendowała. Chciałbym zwrócić państwu uwagę, że zmiana 8 i zmiana 9 dotyczą właśnie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin. Gdyby te poprawki przeszły, to oczywiście zmieni się tytuł ustawy. To tyle. Jeżeli będą potrzebne wyjaśnienia, to udzielę ich przy każdym głosowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-651">
          <u xml:id="u-651.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-651.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy są wstępne pytania do posła?</u>
          <u xml:id="u-651.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł Piechociński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-652">
          <u xml:id="u-652.0" who="#JanuszPiechociński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytanie dotyczy poprawek nr 8 i 9, ewentualnych konsekwencji ich przyjęcia. Przypomnę, że procedujemy nad poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. W mojej ocenie zachodzi niebezpieczeństwo, że wnioskodawcy wychodzą poza zakres materii ustawowej w sposób wykraczający poza możliwości regulaminowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-653">
          <u xml:id="u-653.0" who="#AleksanderMałachowski">Poseł Stanisław Rogowski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-654">
          <u xml:id="u-654.0" who="#StanisławRogowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sytuacja była taka, jak tu już powiedziałem. Te poprawki zostały zgłoszone na piśmie. Ponieważ były to tylko oświadczenia klubowe, w oświadczeniach klubowych poprawki nie zostały zgłoszone i jeden z posłów, pan poseł Pańtak, złożył te poprawki na piśmie, co regulamin przewiduje. Dzisiaj przed głosowaniami rannymi, bo właśnie rano miały być poddane pod głosowanie te poprawki, zwróciłem uwagę panu marszałkowi prowadzącemu na ten stan rzeczy. Odbyło się posiedzenie Prezydium Sejmu, na którym to oceniono, i z punktu widzenia regulaminowego nie stwierdzono, aby nie można było poddawać tej poprawki pod głosowanie. Tak że można ją poddać pod głosowanie, natomiast kwestią merytoryczną i oceny Wysokiej Izby jest to, czy tę poprawkę przyjmie, czy nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-655">
          <u xml:id="u-655.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-655.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy są jeszcze pytania do posła sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-655.2" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Potocki chce zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-655.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Potocki: Nie, przepraszam.)</u>
          <u xml:id="u-655.4" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Rokita, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-656">
          <u xml:id="u-656.0" who="#JanRokita">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem zapytać pana posła sprawozdawcę, ale tak naprawdę to — obok pana posła sprawozdawcy — również pana marszałka o rzecz następującą. Wziąwszy pod uwagę, że pan prezydent Rzeczypospolitej wczoraj zarządził wybory powszechne i już od wczoraj biegnie termin przewidziany w dotychczasowej ordynacji wyborczej, czy jest rzeczą zgodną z dobrymi obyczajami politycznymi tudzież czy jest na pewno rzeczą zgodną z konstytucją to, ażeby w trakcie biegu terminów ze starej ordynacji — ordynację zmieniać. Chciałbym się w tej sprawie upewnić u pana posła sprawozdawcy i u pana marszałka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-656.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-657">
          <u xml:id="u-657.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła sprawozdawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-658">
          <u xml:id="u-658.0" who="#StanisławRogowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Pośle! Te problemy były omawiane wczoraj na posiedzeniu komisji i wyrazem takiego właśnie stanowiska jest poprawka nr 1, która zawiera to, co mówiłem, a więc wniosek o odrzucenie projektu ustawy. Ale nie zostało wyraźnie stwierdzone - ani w czasie posiedzenia Prezydium Sejmu, ani wcześniej - że bieg prac legislacyjnych nad tą ustawą może być przerwany ze względu na rozpisanie wyborów. Nie zostało to stwierdzone, był to pogląd części posłów, który został wyrażony w poprawce i w stosunku do tej poprawki. Część posłów natomiast uważała, że nie stanowi to konstytucyjnej przeszkody, podstawy do przerwania prac nad ustawą. I znów Wysoka Izba musi się do tego odnieść, gdyż tu jednoznacznej opinii nie ma.</u>
          <u xml:id="u-658.1" who="#StanisławRogowski">Według mojego zdania... ja tu reprezentuję komisję, a więc moje zdanie nie jest ważne, mogę tylko zreferować, jak podeszła do tego większość komisji. Jednakże nie było takiej opinii, że można przerwać prace legislacyjne. Natomiast Wysoki Sejm może się oczywiście ustosunkować do tego w głosowaniu i zgodnie z pierwszą poprawką odrzucić cały projekt ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-659">
          <u xml:id="u-659.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-659.1" who="#AleksanderMałachowski">Ze swej strony chcę dodać, że Prezydium Sejmu znana była ta...</u>
          <u xml:id="u-659.2" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Pańtak: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-659.3" who="#AleksanderMałachowski">Chwileczkę. Panie pośle Pańtak, nie udzielam panu głosu.</u>
          <u xml:id="u-659.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-659.5" who="#AleksanderMałachowski"> Udzielę go panu za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-659.6" who="#AleksanderMałachowski">Odpowiadam na pytanie posła Rokity. Panie pośle, Prezydium Sejmu znana była ta wątpliwość, była rozważana, ale nie ma przepisu, który by szczegółowo tę sprawę normował. Natomiast jest to w punkcie porządku dziennego i musi być rozpatrzone. Sejm przyjął to do porządku dziennego. Jest tam wniosek o odrzucenie, a więc może to być odrzucone nawet jednym głosem, a ten jeden głos może być głosem pana posła Rokity.</u>
          <u xml:id="u-659.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-659.8" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Pańtak pragnął zabrać głos... zadać pytanie, a nie zabrać głos, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-660">
          <u xml:id="u-660.0" who="#KazimierzPańtak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Sprawa jest bardzo poważna. Pan sprawozdawca nie powiedział o tym, co mówił minister Czaplicki na posiedzeniu, że ta ustawa nie powinna być uchwalana w momencie, kiedy rozpoczął bieg kalendarz wyborczy. Proszę pana posła sprawozdawcę o podanie stanowiska, jakie zajął sekretarz Krajowego Biura Wyborczego. Jest to sprawa bardzo ważna. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-660.1" who="#KazimierzPańtak">Po drugie, panie marszałku, czy pan nie mógłby rozważyć w trybie art. 46 ust. 3, czy nie zachodzi tu sprzeczność z konstytucją? Ten przepis akurat przed chwilą cytowaliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-661">
          <u xml:id="u-661.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, nie ma takiego przepisu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-661.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, pan poseł Rogowski pragnie odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-662">
          <u xml:id="u-662.0" who="#StanisławRogowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Muszę zaprzeczyć temu, co powiedział przed chwilą pan poseł Pańtak. Pan minister Czaplicki w ten sposób się nie wyraził. Został o to zapytany, ale powiedział tylko, że według jego wiedzy pan prezydent ustalił termin wyborów na 21 września. Mimo powtórnego pytania wyraźnie powiedział, że nie w jego kompetencjach leży ocena, czy Sejm może dalej pracować nad tą ustawą, czy też nie może. Taka była odpowiedź pana ministra Czaplickiego.</u>
          <u xml:id="u-662.1" who="#StanisławRogowski">Tak więc widocznie pan poseł słyszał co innego. Taka jest moja odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-662.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-663">
          <u xml:id="u-663.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Grodzicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-664">
          <u xml:id="u-664.0" who="#StanisławRogowski">Przepraszam, jeszcze jedno. Wyjaśniam też Wysokiej Izbie, że oczywiście pan poseł Pańtak tak powiedział. Ja jeszcze raz mówię, nie mamy w tej chwili stenogramu — są z posiedzenia komisji — i na razie go nie będzie, nie możemy więc sprawdzić, jak było. Jeżeli jednak nawet założymy, że pan minister Czaplicki wyraził swoją wątpliwość, to nie jest dla Wysokiej Izby sprawa przesądzająca. Jest to najwyżej pewna wskazówka co do głosowania dla poszczególnych posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-665">
          <u xml:id="u-665.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-665.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Grodzicki, jak rozumiem, pragnie znowu zabrać głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-666">
          <u xml:id="u-666.0" who="#RyszardGrodzicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trybie sprostowania. Na wczorajszym posiedzeniu komisji zadałem ministrowi Czaplickiemu pytanie, czy w związku z zarządzeniem przez prezydenta wyborów i wyznaczeniem terminu i biegiem terminów wyborczych dojdzie - w przypadku uchwalenia tej ustawy - do zakłócenia przebiegu kampanii wyborczej. I rzeczywiście coś takiego będzie. Tak brzmiała odpowiedź pana ministra. On nie może zalecać Sejmowi odpowiedniego postępowania, natomiast stwierdził, że z punktu widzenia administracji wyborczej takie zakłócenie się pojawi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-667">
          <u xml:id="u-667.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Rogowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-668">
          <u xml:id="u-668.0" who="#StanisławRogowski">Dodam tylko, że rzeczywiście tak było, jak pan poseł Grodzicki przedstawił. Ale to było zupełnie inne pytanie - proszę zwrócić uwagę - niż to, o którym mówił pan poseł Pańtak. Pan minister nie stwierdził niezgodności, tylko powiedział, że jego zdaniem, administracji wyborczej, może to doprowadzić do pewnych zakłóceń. I tylko tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-669">
          <u xml:id="u-669.0" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł Piechociński też pragnie zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-670">
          <u xml:id="u-670.0" who="#JanuszPiechociński">Panie Marszałku! W tej sytuacji, po udzieleniu wyczerpującej odpowiedzi przedstawiciela komisji, mam pytanie do Prezydium Sejmu. Kilkadziesiąt razy, przynajmniej ostatnio, rezygnowaliśmy z głosowania nad poprawkami Senatu, które jednoznacznie wychodziły poza materię ustawową. W tej sytuacji robimy wyjątek - jednoznacznie komisja to stwierdziła - poprawka nr 8 wychodzi poza materię ustawową. Prezydium Sejmu mimo takiego stanowiska komisji nie reaguje. Bardzo proszę o reakcję Prezydium Sejmu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-670.1" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Szmajdziński: To nie są poprawki Senatu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-671">
          <u xml:id="u-671.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Rogowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-672">
          <u xml:id="u-672.0" who="#StanisławRogowski">Chcę tylko sprostować: większość komisji jednak uznała, żeby poprawkę przyjąć. Nie jest więc tak, że większość komisji stwierdziła, że nad tym nie można głosować. Mniejszość komisji rzeczywiście zajęła takie stanowisko. Poprawki nr 8 i nr 9 uzyskały jednak poparcie, co prawda jednym głosem, ale uzyskały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-673">
          <u xml:id="u-673.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-673.1" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle Pańtak, w tej chwili nie możemy nie przejść do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-673.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-673.3" who="#AleksanderMałachowski">Potwierdzam opinię pana posła Rogowskiego, że opinie pana ministra Czaplickiego i inne mogą być wskazówką w głosowaniu. Sprawa jest w porządku dziennym i tylko zmiana porządku dziennego mogłaby sprawić, że nie przystąpimy do głosowania. Innej drogi nie widzę. Natomiast jeśli jest w porządku dziennym, jest wniosek o odrzucenie, to proszę bardzo, posłowie mogą zgodnie ze swymi przekonaniami podjąć decyzję. Tak samo, jak rozumiem, sprawa, o której mówił pan poseł Piechociński, także nie ma zastosowania, nie da się „przenieść” tamtego precedensu do tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-673.4" who="#AleksanderMałachowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-673.5" who="#AleksanderMałachowski">Komisja przedstawia projekt ustawy zawarty w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-673.6" who="#AleksanderMałachowski">Komisja przedstawia również wniosek mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-673.7" who="#AleksanderMałachowski">W pierwszej kolejności pod głosowanie poddam jednak poprawkę nr 1 - wniosek o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-673.8" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o przyjęcie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-673.9" who="#AleksanderMałachowski">Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość wszystkich pozostałych propozycji.</u>
          <u xml:id="u-673.10" who="#AleksanderMałachowski">I tu jest klucz do sprawy, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-673.11" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-673.12" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-673.13" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-673.14" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-673.15" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 367 posłów. Za wnioskiem padło 177 głosów, przeciw - 181, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-673.16" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie projektu ustawy odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-673.17" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 2 do art. 39 wnioskodawca proponuje, aby dodać ust. 4 stanowiący, że znakiem stawianym przez wyborcę na karcie do głosowania są dwie przecinające się linie, których punkt przecięcia znajduje się w obrębie kratki.</u>
          <u xml:id="u-673.18" who="#AleksanderMałachowski">Konsekwencją przyjęcia tej propozycji będzie odpowiednia zmiana w art. 39 ust. 2 oraz zmiana w art. 102 ust. 1 i 3, co jest treścią poprawki nr 6.</u>
          <u xml:id="u-673.19" who="#AleksanderMałachowski">W poprawkach nr 7 i 9, polegających na dodaniu artykułów do projektu ustawy nowelizującej, zawierających odpowiednio zmiany do ordynacji wyborczych do Senatu oraz do rad gmin, wnioskodawca proponuje, aby zamieścić taką samą definicję znaku stawianego przez wyborcę na karcie do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-673.20" who="#AleksanderMałachowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-673.21" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-673.22" who="#AleksanderMałachowski">Przyjęcie tych poprawek spowoduje zmianę tytułu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-673.23" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł sprawozdawca chce coś powiedzieć? Nie.</u>
          <u xml:id="u-673.24" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-673.25" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 39 i 102 ordynacji wyborczej do Sejmu, do art. 14 i 15 ordynacji wyborczej do Senatu oraz do art. 72, 78 i 85 ordynacji wyborczej do rad gmin, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-673.26" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-673.27" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-673.28" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 365 posłów. Za wnioskiem padło 351 głosów, przeciw - 4, wstrzymało się 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-673.29" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-673.30" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 3 do art. 70 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby pełnomocnik komitetu wyborczego mógł wycofać członka komisji wyborczej nie później niż na 48 godzin przed rozpoczęciem głosowania, a nie, jak proponowała komisja, nie później niż na 24 godziny.</u>
          <u xml:id="u-673.31" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-673.32" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-673.33" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 70 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-673.34" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-673.35" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-673.36" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 362 posłów. Za padło 356 głosów, przeciw nikt się nie wypowiedział, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-673.37" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-673.38" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 4 do art. 79 ust. 3–5 wnioskodawca proponuje, aby zwolnienie z obowiązku poparcia listy kandydatów podpisami odnosiło się do partii, organizacji lub koalicji wyborczej spełniającej określone warunki, a nie, jak stanowią przepisy obowiązujące, do komitetu wyborczego partii, organizacji lub koalicji wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-673.39" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-673.40" who="#AleksanderMałachowski">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 5.</u>
          <u xml:id="u-673.41" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-673.42" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 79 ust. 3–5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-673.43" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-673.44" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-673.45" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 359 posłów. Za poprawką padło 286 głosów, przeciw - 62, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-673.46" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-673.47" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 5... a nie, poprawka nr 5 jest nieaktualna.</u>
          <u xml:id="u-673.48" who="#AleksanderMałachowski">We wniosku mniejszości do art. 110 ust. 1 pkt 1 i do art. 118 ust. 1 pkt 1 wnioskodawcy proponują, aby przy dokonywaniu podziału mandatów pomiędzy uprawnione okręgowe i ogólnopolskie listy wyborcze dzielić liczbę głosów ważnie oddanych kolejno przez: 1i 4/10, 3, 5, 7 i dalej, a nie, jak stanowi obowiązujący przepis, kolejno przez: 1, 2, 3, 4 i dalej.</u>
          <u xml:id="u-673.49" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-673.50" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 110 ust. 1 pkt 1 oraz do art. 118 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-673.51" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-673.52" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-673.53" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 367 posłów. Za padło 187 głosów, przeciw - 176, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-673.54" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-673.55" who="#AleksanderMałachowski">Poprawki nr 6 i 7 zostały już rozpatrzone.</u>
          <u xml:id="u-673.56" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 8, polegającej na dodaniu do projektu ustawy nowelizującej artykułu zawierającego poprawki do ordynacji wyborczej do rad gmin, wnioskodawca proponuje, aby obniżyć pułap liczby wyborców w okręgach jednomandatowych z 40 tys., jak stanowi przepis obowiązujący, do 20 tys.</u>
          <u xml:id="u-673.57" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-673.58" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-673.59" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na dodaniu nowego artykułu do projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-673.60" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-673.61" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-673.62" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 366 posłów. Za padło 175 głosów, przeciw - 184, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-673.63" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-673.64" who="#AleksanderMałachowski">Poprawkę nr 9 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-673.65" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-673.66" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-673.67" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-673.68" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-673.69" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-673.70" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo, zwracam uwagę, że to nie jest stadion sportowy.</u>
          <u xml:id="u-673.71" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-673.72" who="#AleksanderMałachowski"> Proszę zachować pewien spokój.</u>
          <u xml:id="u-673.73" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 366 posłów...</u>
          <u xml:id="u-673.74" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-673.75" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o spokój na sali.</u>
          <u xml:id="u-673.76" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 366 posłów. Za padło 181 głosów, przeciw - 182, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-673.77" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił projekt ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-673.78" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-673.79" who="#AleksanderMałachowski">Powracamy do rozpatrzenia...</u>
          <u xml:id="u-673.80" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-673.81" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o ciszę na sali.</u>
          <u xml:id="u-673.82" who="#AleksanderMałachowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 24 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Przekształceń Własnościowych, Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu, Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-673.83" who="#AleksanderMałachowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Bartoszka i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-673.84" who="#AleksanderMałachowski">W dyskusji zgłoszono poprawki do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-673.85" who="#AleksanderMałachowski">W związku z tym Sejm skierował projekt ustawy ponownie do komisji w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-673.86" who="#AleksanderMałachowski">Komisje przedłożyły dodatkowe sprawozdanie o projekcie ustawy w druku nr 2467-A.</u>
          <u xml:id="u-673.87" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-673.88" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Bartoszka.</u>
          <u xml:id="u-673.89" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-673.90" who="#AleksanderMałachowski">Ja naprawdę bardzo proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-674">
          <u xml:id="u-674.0" who="#StanisławBartoszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu i z upoważnienia czterech połączonych komisji mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie dodatkowe sprawozdanie Komisji Przekształceń Własnościowych, Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu, Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, zawarte w druku nr 2467-A.</u>
          <u xml:id="u-674.1" who="#StanisławBartoszek">Wymienione komisje na posiedzeniu w dniu 26 czerwca 1997 r. zajęły stanowisko wobec zgłoszonych poprawek. I tak pierwotnie było zgłoszonych siedem poprawek, z tym że dzisiaj jedna poprawka została wycofana - poprawka oznaczona numerem 3.</u>
          <u xml:id="u-674.2" who="#StanisławBartoszek">Komisje wysuwają następujące propozycje: poprawkę nr 1 proponują odrzucić, poprawkę nr 2 - przyjąć, poprawka nr 3 została wycofana, poprawkę nr 4 proponują odrzucić, poprawkę nr 5 - odrzucić, poprawkę nr 6 - odrzucić i poprawkę nr 7 - przyjąć. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-675">
          <u xml:id="u-675.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-675.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy są pytania do posła? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-675.2" who="#AleksanderMałachowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-675.3" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-675.4" who="#AleksanderMałachowski">Komisje przedstawiają poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-675.5" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 1 wnioskodawcy proponują, aby skreślić zmianę 1 do art. 2 pkt 6, w której komisje proponują, aby przez rolników lub rybaków rozumieć osoby fizyczne i prawne prowadzące gospodarstwo rolne lub rybackie, a także ich następców prawnych. Dotychczasowy przepis stanowi, że przez rolników lub rybaków rozumie się rolników lub rybaków prowadzących gospodarstwo rolne lub rybackie.</u>
          <u xml:id="u-675.6" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-675.7" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-675.8" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 1 do art. 2 pkt 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-675.9" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-675.10" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-675.11" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 341 posłów. Za padło 186 głosów, przeciw - 144, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-675.12" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-675.13" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 2 do art. 2 pkt 6 wnioskodawca proponuje, aby przez rolników lub rybaków rozumieć osoby fizyczne i prawne prowadzące gospodarstwo rolne lub rybackie, w tym indywidualnych rybaków morskich i zalewowych.</u>
          <u xml:id="u-675.14" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-675.15" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-675.16" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów...</u>
          <u xml:id="u-675.17" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam. Coś się, panie pośle, nie zgadza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-676">
          <u xml:id="u-676.0" who="#JanWyrowiński">W sytuacji kiedy przyjęliśmy poprawkę...</u>
          <u xml:id="u-676.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-677">
          <u xml:id="u-677.0" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam, proszę o ciszę na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-678">
          <u xml:id="u-678.0" who="#JanWyrowiński">W sytuacji kiedy przyjęliśmy poprawkę nr 1, głosowanie nad poprawkami nr 2 i 3 jest bezzasadne.</u>
          <u xml:id="u-678.1" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: Dlaczego?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-679">
          <u xml:id="u-679.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, wedle informacji jest tak, iż poprawka, którą komisje proponowały odrzucić, została przyjęta ale poprawka proponowana teraz jest nowym sformułowaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-680">
          <u xml:id="u-680.0" who="#JanWyrowiński">Nie, dlatego że, panie marszałku, jeżeli można...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-681">
          <u xml:id="u-681.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-682">
          <u xml:id="u-682.0" who="#JanWyrowiński">Po przyjęciu poprawki nr 1 obowiązuje zapis, który jest w tej chwili w ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji, dotyczący definicji, kto jest uprawnionym rybakiem i rolnikiem.</u>
          <u xml:id="u-682.1" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: Panie marszałku, mam pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-683">
          <u xml:id="u-683.0" who="#AleksanderMałachowski">Chwileczkę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-683.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-684">
          <u xml:id="u-684.0" who="#RyszardBondyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytania do posła sprawozdawcy. Czy przyjęcie tego wniosku oznacza wykreślenie możliwości zgłoszenia poprawki w drugim czytaniu, dotyczącej innego brzmienia, całkiem odrębnego, nadającej uprawnienia innej grupie i grupie uprawnionych do nabycia akcji nieodpłatnie? I czy można, panie pośle, w tym brzmieniu rozumieć, że wniosek pana posła Wyrowińskiego zmierza do wykreślenia z podstawowego sprawozdania połączonych komisji tego wniosku, a nie dotyczy to poprawki zgłoszonej w drugim czytaniu, gdyż nie ma fizycznej możliwości zgłoszenia takiej propozycji. Można wyrazić to tylko w formie głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-685">
          <u xml:id="u-685.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł sprawozdawca będzie łaskaw do tego się odnieść.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-686">
          <u xml:id="u-686.0" who="#StanisławBartoszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pierwsza poprawka, którą przegłosowaliśmy, dotyczy tekstu pierwotnego projektu ustawy z druku nr 2443. Jej przyjęcie nie powoduje niemożliwości głosowania nad kolejnymi poprawkami. Poprawka, nad którą będziemy głosować, została zgłoszona w trakcie drugiego czytania. I proszę poddać ją pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-686.1" who="#StanisławBartoszek">Panie Marszałku! Ta poprawka ma zupełnie inne brzmienie. Przypomnę: „... o rolnikach lub rybakach — rozumie się przez to osoby fizyczne i osoby prawne prowadzące gospodarstwo rolne lub rybackie, w tym indywidualnych rybaków morskich i zalewowych, jeżeli produkowali w gospodarstwie w okresie 5 lat przed wykreśleniem przedsiębiorstwa państwowego z rejestru przedsiębiorstw państwowych i dostarczyli bezpośrednio lub pośrednio do tego przedsiębiorstwa surowce o wartości co najmniej 100 q żyta według cen przyjmowanych do obliczenia podatku rolnego w ostatnim roku przed wykreśleniem przedsiębiorstwa z rejestru przedsiębiorstw państwowych”. Natomiast ta poprawka w druku nr 2443 miała zupełnie inne brzmienie: „rozumie się przez to osoby fizyczne i prawne prowadzące gospodarstwo rolne lub rybackie lub ich następców prawnych”. Tak że sens tej poprawki jest zupełnie inny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-687">
          <u xml:id="u-687.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan marszałek Borowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-688">
          <u xml:id="u-688.0" who="#MarekBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przed sobą dwa druki, które, jak rozumiem, mają wszyscy posłowie. Jeden to projekt ustawy, i ten projekt zawiera w art. 1 dwie zmiany, zmianę 1 i zmianę 2. Następnie są poprawki i poprawka nr 1 brzmi następująco: „Zmianę pierwszą skreślić”. Ponieważ ta poprawka przeszła, zmiana pierwsza została skreślona. Nie ma zmiany pierwszej. Jeżeli nie ma zmiany pierwszej, to nie można, niestety, głosować nad poprawką, która brzmi: „w art. 1 zmianie 1 nadać brzmienie”. Po prostu tej zmiany już nie ma. Jest to całkowicie logiczne. Były różne koncepcje dotyczące słowniczka. Były koncepcje dotyczące zmiany treści słowniczka i była koncepcja taka, żeby nic nie zmieniać w słowniczku. Wniosek najdalej idący mówił, by nic nie zmieniać. To był wniosek o to, by zmianę 1 skreślić. On przeszedł i dalsze głosowania dotyczące zmiany 1 nie mają żadnych podstaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-689">
          <u xml:id="u-689.0" who="#AleksanderMałachowski">Chwileczkę, musimy przeprowadzić konsultacje.</u>
          <u xml:id="u-689.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-690">
          <u xml:id="u-690.0" who="#RyszardBondyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgadzam się z panem marszałkiem Borowskim. Sejm odrzucił zmianę 1 ze sprawozdania. Zgłosiłem poprawkę w innym brzmieniu, nie utożsamiając mojej poprawki z tamtą poprawką, ponieważ również się z nią nie zgadzałem. Efekt jest taki, że proponuję inną poprawkę, nie taką, jaka jest w sprawozdaniu. Nie jest ona z tamtą tożsama. Gdyby była tożsama z tamtą poprawką, to nie zgłaszałbym jej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-691">
          <u xml:id="u-691.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł sprawozdawca uważa, że głosowanie nad tą poprawką jest zasadne.</u>
          <u xml:id="u-691.1" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, przeciw poprawce czy za poprawką? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-692">
          <u xml:id="u-692.0" who="#BogdanPęk">Mam pytanie do sprawozdawcy. Rozumiem, że pan potwierdza jednoznacznie, że te poprawki są odmienne co do treści, ale proszę jeszcze odpowiedzieć na pytanie, co oznacza dla plantatorów odrzucenie poprawki nr 2 w tej sytuacji, w jakiej dzisiaj są niektóre spółki sprywatyzowane uprzednio. Jaka grupa według szacunku pana posła sprawozdawcy nie uzyska akcji pomimo wypełnienia zasadniczego warunku, mianowicie przekazania do spółki na przykład tytoniu albo buraka cukrowego w odpowiedniej ilości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-693">
          <u xml:id="u-693.0" who="#StanisławBartoszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Otóż niepoddanie pod głosowanie poprawki oznaczonej nr 2 będzie tożsame z tym, że będzie obowiązywać sformułowanie zawarte w art. 2 w pkt. 6, czyli przepis w dotychczasowym brzmieniu. Przeczytam to: „... o rolnikach lub rybakach - rozumie się przez to osoby fizyczne prowadzące gospodarstwo rolne lub rybackie, z którego w okresie 5 lat przed wykreśleniem przedsiębiorstwa państwowego z rejestru przedsiębiorstw państwowych dostarczono bezpośrednio lub pośrednio do tego przedsiębiorstwa surowce o wartości co najmniej 100 kwintali żyta, według cen przyjmowanych do obliczenia podatku rolnego w ostatnim roku przed wykreśleniem przedsiębiorstwa państwowego z rejestru przedsiębiorstw państwowych”.</u>
          <u xml:id="u-693.1" who="#StanisławBartoszek">Panie pośle, precyzyjnie odpowiadając, po posiedzeniu komisji przekształceń i komisji rolnictwa, w którym uczestniczyli przedstawiciele spółek tytoniowych, będzie to oznaczać, wiązać to trzeba z tym, że tydzień temu mniej więcej - jak obliczają - na 20 000 plantatorów w Krakowskich Zakładach Tytoniowych zostało zgłoszonych dopiero około 4 500 wniosków rolników o nabycie akcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-694">
          <u xml:id="u-694.0" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Znowu natrafiliśmy na rafę.</u>
          <u xml:id="u-694.1" who="#AleksanderMałachowski">Komisje znały ten stan rzeczy i przewidywały, że istnieje możliwość odrzucenia takiej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-694.2" who="#AleksanderMałachowski">W związku z tym nie widzę możliwości, by nie głosować nad poprawką, która jest inna w treści.</u>
          <u xml:id="u-694.3" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli Wysoka Izba uważa, że ta poprawka jest niewłaściwa, proszę ją odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-694.4" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Wyrowiński jeszcze pragnie zabrać głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-695">
          <u xml:id="u-695.0" who="#JanWyrowiński">Panie Marszałku! Byłem autorem tej poprawki i intencja moja była taka, jak wyłuszczył to pan marszałek Borowski. W tym momencie, jeżeli przeszedł wniosek, że tej zmiany nie ma, to tej zmiany już nie ma. Nie ma również poprawek do tej zmiany. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-695.1" who="#JanWyrowiński">Po drugie, jeżeli chodzi o problem, który podnosił pan poseł Bartoszek. Kwestia terminu jest przedmiotem rozstrzygnięć w kolejnych głosowaniach. Głównie chodzi o to, że nie ma dosyć czasu, aby plantatorzy mogli te oświadczenia złożyć. Sprawa będzie rozstrzygnięta w kolejnych głosowaniach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-696">
          <u xml:id="u-696.0" who="#AleksanderMałachowski">Rozumiem. Czyli pana opinia jest taka, że pan chciałby, aby nad tą poprawką nie głosować, jako autor tej poprawki, tak?</u>
          <u xml:id="u-696.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, pan jest autorem?</u>
          <u xml:id="u-696.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: Nie, pan poseł Pogoda jest autorem poprawki.)</u>
          <u xml:id="u-696.3" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Pogoda, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-697">
          <u xml:id="u-697.0" who="#CzesławPogoda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Merytoryczną dyskusję przeprowadziliśmy na posiedzeniu czterech komisji. Z tego, co sobie przypominam, po głębokiej dyskusji komisje rekomendowały przyjęcie tej poprawki. W moim przekonaniu nad tym trzeba głosować. Proszę jeszcze o potwierdzenie przez sprawozdawcę stanowiska czterech komisji po merytorycznej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-697.1" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Przegłosowano ją jednogłośnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-698">
          <u xml:id="u-698.0" who="#StanisławBartoszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Cztery połączone komisje rekomendowały przyjęcie poprawki oznaczonej numerem drugim.</u>
          <u xml:id="u-698.1" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Jednogłośnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-699">
          <u xml:id="u-699.0" who="#AleksanderMałachowski">W tej sytuacji poddaję tę poprawkę pod głosowanie, skoro taka była wola komisji.</u>
          <u xml:id="u-699.1" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.2" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 2 do art. 2 pkt 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.3" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-699.4" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.5" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 339 posłów. Za poprawką padło 136 głosów, przeciw - 190, wstrzymało się 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.6" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-699.7" who="#AleksanderMałachowski">Poprawka nr 3 została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-699.8" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 4 do art. 36 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby uprawnionym pracownikom przysługiwało prawo do nieodpłatnego nabycia akcji także spółki utworzonej w wyniku wydzielenia części majątku spółki skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-699.9" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-699.10" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.11" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 36 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.12" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-699.13" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.14" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 338 posłów. Za poprawką padło 15 głosów, przeciw - 318, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.15" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-699.16" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 5 do art. 38 wnioskodawca proponuje, aby upoważnić ministra skarbu państwa do wydłużenia do 6 miesięcy terminu złożenia oświadczenia o zamiarze nabycia akcji.</u>
          <u xml:id="u-699.17" who="#AleksanderMałachowski">Komisje natomiast proponują, aby wydłużyć ten termin do 6 miesięcy, upoważniając jednocześnie ministra skarbu państwa do jego skrócenia w przypadku zaistnienia odpowiednich warunków.</u>
          <u xml:id="u-699.18" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-699.19" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.20" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 38, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.21" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-699.22" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.23" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 348 posłów. Za poprawką padło 137 głosów, przeciw - 200, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.24" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-699.25" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 6 do art. 60 wnioskodawca proponuje, aby przepisy ustawy stosować do wszystkich spółek, w których akcjonariuszem jest skarb państwa, a nie, jak stanowi przepis obowiązujący, tylko do spółek, w których skarb państwa jest jedynym akcjonariuszem.</u>
          <u xml:id="u-699.26" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-699.27" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.28" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 60, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.29" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-699.30" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.31" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 344 posłów. Za poprawką padło 19 głosów, przeciw - 306, wstrzymało się 19 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.32" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-699.33" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 7 w dodawanym artykule do projektu ustawy nowelizującej zawierającym zmianę do ustawy o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków wnioskodawca proponuje, aby w spółkach, które powstały w wyniku bankowego postępowania ugodowego, osobom uprawnionym przysługiwało prawo do nabycia nieodpłatnie do 15% akcji skarbu państwa według stanu z dnia objęcia akcji przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-699.34" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-699.35" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.36" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na dodaniu nowego artykułu do projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.37" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-699.38" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.39" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 347 posłów. Za poprawką padło 339 głosów, przeciw - 3 głosy, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.40" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-699.41" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-699.42" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Przekształceń Własnościowych, Komisję Systemu Gospodarczego i Przemysłu, Komisję Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.43" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-699.44" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.45" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 346 posłów. Za projektem ustawy padły 232 głosy, przeciw - 101 głosów, wstrzymało się 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.46" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-699.47" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-699.48" who="#AleksanderMałachowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 26 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o wyższych szkołach zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-699.49" who="#AleksanderMałachowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Włodzimierza Sitka i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-699.50" who="#AleksanderMałachowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.51" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów. Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-699.52" who="#AleksanderMałachowski">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-699.53" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 1 do art. 3, 5, 10, 11, 12, 28, 29, 33, 35 i 78 Senat proponuje, aby w użytym w różnych przypadkach sformułowaniu: „kierunki i (lub) specjalności” wyrazy „i (lub)” zastąpić wyrazem „lub”.</u>
          <u xml:id="u-699.54" who="#AleksanderMałachowski">Tu chodziło o to, że w pierwszym sformułowaniu wyraz „lub” jest w nawiasie, w drugim — bez.</u>
          <u xml:id="u-699.55" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-699.56" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 5 ust. 2, art. 10 ust. 1 i 5, art. 11 ust. 3, art. 12 ust. 1, art. 28 pkt 2, art. 29 ust. 2 pkt 1, 2 i 3, art. 33 pkt 2, art. 35 pkt 7 oraz art. 78 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.57" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-699.58" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.59" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 333 posłów. Większość bezwzględna wynosi 167. Za odrzuceniem poprawki padło 308 głosów, przeciw - 16, wstrzymało się od głosu 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.60" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-699.61" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 2 do art. 3 ust. 1 pkt 4 Senat proponuje, aby do zadań uczelni zawodowej należało m.in. wychowywanie studentów w duchu odpowiedzialności za dobro wspólne, a nie, jak uchwalił Sejm, za dobro społeczeństwa, państwa i własnego warsztatu pracy.</u>
          <u xml:id="u-699.62" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-699.63" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.64" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-699.65" who="#AleksanderMałachowski">Jest bardzo trudno, bo przestaję słyszeć sam siebie. Proszę państwa o zrozumienie sytuacji prowadzącego obrady, jest taki szum na sali, że tracę możność słyszenia własnego głosu.</u>
          <u xml:id="u-699.66" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 3 ust. 1 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.67" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-699.68" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.69" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 345 posłów. Większość bezwzględna wynosi 173. Za odrzuceniem poprawki padło 341 głosów, przeciw - 2 głosy, wstrzymało się od głosowania 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.70" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-699.71" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 3 do art. 3 ust. 3 Senat proponuje, aby uczelnia zawodowa mogła prowadzić badania naukowe oraz wdrażać nowe rozwiązania do praktyki, a nie, jak uchwalił Sejm, prowadzić badania oraz wdrażać nowe rozwiązania i innowacje.</u>
          <u xml:id="u-699.72" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-699.73" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.74" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 3 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.75" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-699.76" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.77" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 346 posłów. Większość bezwzględna wynosi 174. Za odrzuceniem poprawki padło 345 głosów, przeciw - 1 głos, żaden z posłów nie wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.78" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-699.79" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 4 do art. 5 ust. 2 Senat proponuje, aby wszyscy studenci, niezależnie od systemu studiów, mogli ubiegać się o zwolnienie z obowiązku odbycia praktyki, a nie, jak uchwalił Sejm, tylko studenci studiów zaocznych.</u>
          <u xml:id="u-699.80" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-699.81" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.82" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 5 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.83" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-699.84" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.85" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-699.86" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 328 posłów. Większość bezwzględna wynosi 165. Za odrzuceniem poprawki padło 236 głosów, przeciw - 81, wstrzymało się od głosowania 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.87" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-699.88" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 5 do art. 6 Senat proponuje, aby skreślić ust. 2 stanowiący, że minister edukacji narodowej może określić rodzaje tytułów zawodowych, inne niż tytuł licencjata lub inżyniera.</u>
          <u xml:id="u-699.89" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-699.90" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.91" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 6 polegającej na skreśleniu ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.92" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-699.93" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.94" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 337 posłów. Większość bezwzględna wynosi 169. Za odrzuceniem poprawki padło 328 głosów, przeciw - 4 głosy, wstrzymało się od głosowania 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.95" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-699.96" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 6 do art. 11 ust. 3 Senat proponuje zmianę redakcyjną polegającą na zastąpieniu sformułowania: „termin jego ważności” sformułowaniem: „termin ważności zezwolenia”.</u>
          <u xml:id="u-699.97" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-699.98" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.99" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 11 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.100" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-699.101" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.102" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 344 posłów. Większość bezwzględna wynosi 173. Za odrzuceniem poprawki padły 3 głosy, przeciw - 338 głosów, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.103" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-699.104" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 7 do art. 13 Senat proponuje, aby przepisów ustawy dotyczących założenia niepaństwowej uczelni zawodowej nie stosować w przypadku dzielenia danej uczelni.</u>
          <u xml:id="u-699.105" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-699.106" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.107" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 13, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.108" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-699.109" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.110" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 339 posłów. Większość bezwzględna wynosi 170. Za odrzuceniem poprawki padło 325 głosów, przeciw - 8, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.111" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-699.112" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 8 do art. 23 ust. 1 pkt 3 Senat proponuje, aby państwowa uczelnia zawodowa otrzymywała z budżetu państwa dotacje na dofinansowanie wszelkiego rodzaju inwestycji, a nie, jak uchwalił Sejm, tylko inwestycji budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-699.113" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-699.114" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.115" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 23 ust. 1 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.116" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-699.117" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.118" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 335 posłów. Większość bezwzględna wynosi 168. Za odrzuceniem poprawki padło 10 głosów, przeciw - 323 głosy, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.119" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-699.120" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 9 do art. 29 ust. 2 Senat w dodawanym pkt. 2a proponuje, aby Komisja Akredytacyjna Wyższego Szkolnictwa Zawodowego określała również wymagania niezbędne do uzyskania tytułu licencjata lub inżyniera.</u>
          <u xml:id="u-699.121" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-699.122" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.123" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 29 ust. 2, polegającej na dodaniu pkt. 2a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.124" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-699.125" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.126" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 346 posłów. Większość bezwzględna wynosi 174. Za odrzuceniem poprawki padło 335 głosów, przeciw - 9, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.127" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-699.128" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 10 do art. 29 ust. 2 pkt 7 Senat proponuje zmianę polegającą na zastąpieniu wyrazu „zawodowej” wyrazem „zawodowych”.</u>
          <u xml:id="u-699.129" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-699.130" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.131" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 29 ust. 2 pkt 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.132" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-699.133" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.134" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 345 posłów. Większość bezwzględna wynosi 173. Za odrzuceniem poprawki padło 8 głosów, przeciw - 333 głosy, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.135" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-699.136" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 11 do art. 30 ust. 2 Senat proponuje, aby członkowie Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego nie byli powoływani w skład Komisji Akredytacyjnej Wyższego Szkolnictwa Zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-699.137" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-699.138" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.139" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 30 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.140" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-699.141" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-699.142" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 325 posłów. Większość bezwzględna wynosi 163. Za odrzuceniem poprawki padło 7 głosów, przeciw - 312, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.143" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-699.144" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 12 do art. 33 pkt 1 oraz nr 14 do art. 35 pkt 1 Senat proponuje, aby do kompetencji konwentu państwowej uczelni zawodowej należało zatwierdzanie planów działalności finansowej uczelni, a nie, jak uchwalił Sejm, opiniowanie tych planów.</u>
          <u xml:id="u-699.145" who="#AleksanderMałachowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-699.146" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-699.147" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.148" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 33 pkt 1 oraz art. 35 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.149" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-699.150" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-699.151" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 344 posłów. Większość bezwzględna wynosi 173. Za odrzuceniem poprawek padło 338 głosów, przeciw - 5, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-699.152" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-699.153" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 13 do art. 33 pkt 6 Senat proponuje, aby do kompetencji konwentu należało wyrażanie zgody w sprawach dotyczących mienia i gospodarki uczelni przekraczających zakres zwykłego zarządu, a nie, jak uchwalił Sejm, wyrażanie opinii w tych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-699.154" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-699.155" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.156" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 33 pkt 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.157" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-699.158" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.159" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 326 posłów. Większość bezwzględna wynosi 164. Za odrzuceniem poprawki padło 6 głosów, przeciw - 318, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.160" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-699.161" who="#AleksanderMałachowski">Poprawkę nr 14 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-699.162" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 15 do art. 59 ust. 2 i 3 Senat proponuje zmianę polegającą na dodaniu po użytych we właściwym przypadku i liczbie wyrazach „nauczyciel akademicki” wyrazów „państwowej uczelni zawodowej”.</u>
          <u xml:id="u-699.163" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-699.164" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.165" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 59 ust. 2 i 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.166" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-699.167" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.168" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 332 posłów. Większość bezwzględna wynosi 167. Za odrzuceniem poprawki padły 3 głosy, przeciw - 323, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.169" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-699.170" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 16 do art. 63 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-699.171" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-699.172" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.173" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 63, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-699.174" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-699.175" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-699.176" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 289 posłów. Większość bezwzględna wynosi 145. Za odrzuceniem poprawki padło 14 głosów, przeciw - 265, wstrzymało się 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-699.177" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-699.178" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Zakończyliśmy głosowania nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-699.179" who="#AleksanderMałachowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 27 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz o zmianie innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-699.180" who="#AleksanderMałachowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią posłankę Joannę Staręgę-Piasek oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-699.181" who="#AleksanderMałachowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-699.182" who="#AleksanderMałachowski">Czy pani posłanka Staręga-Piasek chce tutaj towarzyszyć temu głosowaniu? Nie, nie słyszy mnie.</u>
          <u xml:id="u-699.183" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-700">
          <u xml:id="u-700.0" who="#GrażynaStaniszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałam złożyć wniosek o zakończenie obrad w dniu dzisiejszym. Obrady były zaplanowane do godz. 22, jest godz. 24.</u>
          <u xml:id="u-700.1" who="#komentarz">(Głos z sali: 23.54.)</u>
          <u xml:id="u-700.2" who="#GrażynaStaniszewska">Zgadza się, 23.54, za 4 minuty jest godz. 24, w związku z tym to nie jest czas, w którym można efektywnie i świadomie głosować.</u>
          <u xml:id="u-700.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-701">
          <u xml:id="u-701.0" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanko, to bardzo skomplikuje nam życie, bo nie możemy jutro wznowić obrad, jako że musimy zwolnić salę w związku z obradami OBWE. Dlatego ten wniosek... Już niedużo tych głosowań zostało...</u>
          <u xml:id="u-701.1" who="#AleksanderMałachowski">W związku ze zgłoszonym wnioskiem przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-701.2" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest za przyjęciem wniosku pani posłanki Staniszewskiej o zakończenie postępowania?</u>
          <u xml:id="u-701.3" who="#AleksanderMałachowski">Z tym że pani ma świadomość, że następne posiedzenie Sejmu odbędzie się za trzy tygodnie. Czyli cały ten spór...</u>
          <u xml:id="u-701.4" who="#AleksanderMałachowski">Czy mamy możliwość kontynuowania obrad w dniu jutrzejszym?</u>
          <u xml:id="u-701.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-701.6" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam, proszę o chwilę...</u>
          <u xml:id="u-701.7" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo, uzyskałem informację, że jest możliwość przystąpienia do głosowania jutro w ciągu dwóch godzin rannych.</u>
          <u xml:id="u-701.8" who="#komentarz">(Protesty na sali)</u>
          <u xml:id="u-701.9" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam, informuję uczciwie, jaka jest możliwość, że to oznacza odroczenie na parę miesięcy, a państwo zdecydujecie. Proszę mi nie przeszkadzać, muszę uczciwie poinformować, że to nie oznacza przerwania głosowania całkowicie i odrzucenia wszystkich projektów, które wymagają dokończenia, tylko że jest możliwość głosowania jutro rano przez dwie godziny. Po rozstrzygnięciu tego wniosku zastanowimy się dalej, co robić.</u>
          <u xml:id="u-701.10" who="#AleksanderMałachowski">Poddaję w takim razie pod głosowanie wniosek pani posłanki Staniszewskiej o przerwanie obrad.</u>
          <u xml:id="u-701.11" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest za przyjęciem wniosku o odroczenie obrad... Tak, pani posłanko, możemy przyjąć, że o odroczenie obrad do dnia jutrzejszego rano, tak?</u>
          <u xml:id="u-701.12" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-701.13" who="#AleksanderMałachowski">To znaczy o przerwanie obrad w ogóle...</u>
          <u xml:id="u-701.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Do jutra, do godz. 9.)</u>
          <u xml:id="u-701.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Do godz. 7.)</u>
          <u xml:id="u-701.16" who="#AleksanderMałachowski">...i zostawienie tych ustaw bez rozpatrzenia? Dobrze, proszę bardzo, taki był wniosek.</u>
          <u xml:id="u-701.17" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Szmajdziński: To jest przełożenie o miesiąc.)</u>
          <u xml:id="u-701.18" who="#AleksanderMałachowski">Dlatego prosiłem o sprecyzowanie, jeżeli jest wniosek o odroczenie obrad na miesiąc, poddaję go pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-701.19" who="#komentarz">(Poseł Hanna Suchocka: A co z ekspertyzą?)</u>
          <u xml:id="u-701.20" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest za przyjęciem wniosku pani posłanki Staniszewskiej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-701.21" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-701.22" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-701.23" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 341 posłów. Za wnioskiem padło 64 głosy, przeciw - 258 głosów, wstrzymało się od głosu 19 posłów.</u>
          <u xml:id="u-701.24" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek pani posłanki Staniszewskiej odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-701.25" who="#AleksanderMałachowski">Powracamy, jak już mówiłem, do rozpatrzenia punktu 27.</u>
          <u xml:id="u-701.26" who="#AleksanderMałachowski">Czy pani posłanka Joanna Staręga-Piasek pragnie uczestniczyć w głosowaniu? Czy sądzi pani, że mogą tu być sprawy wymagające wyjaśnienia? Jeśli nie, to przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-701.27" who="#AleksanderMałachowski">Będziemy głosować zgodnie z zasadami przyjętymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-701.28" who="#AleksanderMałachowski">Poprawki nr 1–3 dotyczą ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-701.29" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 1 do art. 4 Senat proponuje, aby: pozostawić w obowiązującym brzmieniu ust. 2 oraz - w dodawanym ust. 2a - przez osobę samotnie wychowującą dziecko rozumieć nie pozostającą we wspólnym pożyciu osobę stanu wolnego, a nie, jak uchwalił Sejm, osobę stanu wolnego.</u>
          <u xml:id="u-701.30" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-701.31" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-701.32" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-701.33" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-701.34" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-701.35" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 318 posłów. Większość bezwzględna wynosi 160. Za odrzuceniem poprawki głosowało 200 posłów, przeciw - 100, wstrzymało się 18 posłów.</u>
          <u xml:id="u-701.36" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-701.37" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 2 do art. 13 ust. 1 pkt 1 Senat proponuje, aby zasiłek rodzinny przysługiwał w wysokości 29,10 zł miesięcznie także na małżonka, a nie, jak uchwalił Sejm, jedynie na pierwsze i drugie dziecko.</u>
          <u xml:id="u-701.38" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-701.39" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-701.40" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 13 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-701.41" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-701.42" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-701.43" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 317 posłów. Większość bezwzględna wynosi 159. Za odrzuceniem poprawki padło 5 głosów, przeciw - 311, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-701.44" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-701.45" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 3 do art. 14 Senat w nowym brzmieniu ust. 5 proponuje, aby w zakres delegacji dla ministra zdrowia i opieki społecznej wchodziło uregulowanie stanów zdrowia i szczegółowych zasad, warunku oraz trybu wydawania zaświadczeń będących podstawą uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego, a nie, jak uchwalił Sejm, również szczegółowych zasad gromadzenia i prowadzenia dokumentacji oraz nadawania lekarzom uprawnień do wydawania zaświadczeń o stanie zdrowia dzieci w wieku do lat 16.</u>
          <u xml:id="u-701.46" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-701.47" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-701.48" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 14 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-701.49" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-701.50" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-701.51" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 321 posłów. Większość bezwzględna wynosi 161. Za odrzuceniem padło 5 głosów, przeciw - 313, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-701.52" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-701.53" who="#AleksanderMałachowski">Poprawki nr 4–13 dotyczą ustawy o pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-701.54" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 4 tiret pierwsze do art. 2a ust. 1 pkt 2 Senat proponuje, aby w definicji dochodu rodziny zastrzec, iż do dochodu rodziny wlicza się jedynie kwotę zasiłku rodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-701.55" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-701.56" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-701.57" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 4 tiret pierwsze do art. 2 a ust. 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-701.58" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-701.59" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-701.60" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 308 posłów. Większość bezwzględna wynosi 155. Za odrzuceniem poprawki padło 191 głosów, przeciw - 108, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-701.61" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-701.62" who="#AleksanderMałachowski">Ze względów technicznych muszę zarządzić krótką, 2–3-minutową przerwę, co niniejszym czynię.</u>
          <u xml:id="u-701.63" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-701.64" who="#AleksanderMałachowski">Tu chodzi o pracę komputera. Nic nie zostało podłożone pod salę.</u>
          <u xml:id="u-701.65" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, żeby państwo się nie rozchodzili. Naprawdę za chwilę wrócimy.</u>
          <u xml:id="u-701.66" who="#komentarz">(Krótka przerwa w posiedzeniu)</u>
          <u xml:id="u-701.67" who="#AleksanderMałachowski">Już komputer został wyregulowany.</u>
          <u xml:id="u-701.68" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o powrót na salę.</u>
          <u xml:id="u-701.69" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 4 tiret drugie do art. 2a ust. 1 pkt 2 Senat proponuje, aby do dochodów rodziny nie wliczać dodatku pielęgnacyjnego, dodatku pielęgnacyjnego do emerytur i rent, zasiłku pielęgnacyjnego oraz dodatku do zasiłku stałego i stałego wyrównawczego, a nie, jak uchwalił Sejm, różnicy między kwotą zasiłku rodzinnego przyznaną na trzecie i dalsze dzieci a kwotą tego zasiłku przyznaną na pierwsze i drugie dziecko.</u>
          <u xml:id="u-701.70" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-701.71" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 4 tiret drugie do art. 2a ust. 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-701.72" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-701.73" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-701.74" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 296 posłów. Większość bezwzględna wynosi 149. Za odrzuceniem padły 253 głosy, przeciw - 39, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-701.75" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-701.76" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 5 do art. 2a ust. 1 Senat proponuje, aby dotychczasowy pkt 2a oznaczyć jako pkt 2b oraz dodać nowy pkt 2a, który stanowi, że do dochodu rodziny wlicza się jedynie kwotę zasiłku rodzinnego w wysokości iloczynu liczby osób uprawnionych do tego zasiłku i kwoty zasiłku rodzinnego przysługującego na pierwsze dziecko.</u>
          <u xml:id="u-701.77" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-701.78" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 2a ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-701.79" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-701.80" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-701.81" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 284 posłów. Większość bezwzględna wynosi 143. Za odrzuceniem padło 218 głosów, przeciw - 65, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-701.82" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-701.83" who="#AleksanderMałachowski">W poprawkach nr 6–10 oraz nr 13 lit. b Senat proponuje, aby uzupełnić użytą w różnych przypadkach i liczbie nazwę „dom pomocy społecznej” o wyrazy „w tym specjalistyczny”.</u>
          <u xml:id="u-701.84" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-701.85" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 6–10 oraz 13 lit. b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-701.86" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-701.87" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-701.88" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 306 posłów. Większość bezwzględna wynosi 154. Za odrzuceniem padło 5 głosów, przeciw - 299, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-701.89" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-701.90" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 11 do art. 29 ust. 3 Senat proponuje aby dodatek, o którym mowa w ust. 1 i 2, nie przysługiwał, jeżeli osoba jest uprawniona do zasiłku pielęgnacyjnego lub dodatku pielęgnacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-701.91" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-701.92" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 29 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-701.93" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-701.94" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-701.95" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 307 posłów. Większość bezwzględna wynosi 154. Za odrzuceniem padły 2 głosy, przeciw - 300, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-701.96" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-701.97" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 12 do art. 31b Senat proponuje, aby skreślić delegację dla ministra pracy i polityki socjalnej do określenia trybu obejmowania ubezpieczeniem, opłacania i rozliczania składek oraz trybu wydawania legitymacji ubezpieczeniowej dla osób, za które ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę.</u>
          <u xml:id="u-701.98" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-701.99" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-701.100" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 31b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-701.101" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-701.102" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-701.103" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 313 posłów. Większość bezwzględna wynosi 157. Za odrzuceniem poprawki padło 205 głosów, przeciw - 103, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-701.104" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-701.105" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 13 lit. a do art. 35 Senat proponuje, aby dodać ust. 4a, stanowiący, że pobyt w specjalistycznym domu pomocy społecznej jest odpłatny, a wysokość tej opłaty ustala organ kierujący, w porozumieniu z osobą ubiegającą się o przyjęcie do tego domu.</u>
          <u xml:id="u-701.106" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-701.107" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 35, polegającej na dodaniu ust. 4a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-701.108" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-701.109" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-701.110" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 319 posłów. Większość bezwzględna wynosi 160. Za odrzuceniem padło 69 głosów, przeciw - 241, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-701.111" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-701.112" who="#AleksanderMałachowski">Poprawkę 13 lit. b rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 6.</u>
          <u xml:id="u-701.113" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 14 do art. 37m ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu Senat w dodawanym ust. 3 proponuje, aby okresy pobierania zasiłku oraz świadczenia przedemerytalnego zaliczyć do okresów nieskładkowych.</u>
          <u xml:id="u-701.114" who="#AleksanderMałachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-701.115" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-701.116" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 37m, polegającej na dodaniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-701.117" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-701.118" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-701.119" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 312 posłów. Większość bezwzględna wynosi 157. Za odrzuceniem poprawki padły 123 głosy, przeciw - 151, wstrzymało się 38 posłów.</u>
          <u xml:id="u-701.120" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-701.121" who="#AleksanderMałachowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz o zmianie innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-701.122" who="#AleksanderMałachowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 28 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o odpadach.</u>
          <u xml:id="u-701.123" who="#AleksanderMałachowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią posłankę Marię Zajączkowską i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-701.124" who="#AleksanderMałachowski">Przechodzimy do głosowania, które będzie łaskaw przeprowadzić pan marszałek Borowski.</u>
          <u xml:id="u-701.125" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-701.126" who="#AleksanderMałachowski">Proszę państwa, komputer też przed chwilą się zmęczył.</u>
          <u xml:id="u-701.127" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-702">
          <u xml:id="u-702.0" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-702.1" who="#MarekBorowski">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-702.2" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 1 do art. 3 pkt 5 lit. c...</u>
          <u xml:id="u-702.3" who="#MarekBorowski">Czy jest poseł sprawozdawca?</u>
          <u xml:id="u-702.4" who="#MarekBorowski">Właśnie się zorientowałem, że była tutaj jakaś dotkliwa pustka, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-702.5" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 1 do art. 3 pkt 5 lit. c Senat proponuje, aby przez ścieki rozumieć m.in. wody skażone substancjami promieniotwórczymi, a nie - jak uchwalił Sejm - wody skażone promieniotwórczo.</u>
          <u xml:id="u-702.6" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-702.7" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-702.8" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 3 pkt 5 lit. c, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-702.9" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-702.10" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-702.11" who="#MarekBorowski">Głosowało 321 posłów. Większość bezwzględna wynosi 161. Za odrzuceniem opowiedziało się 314 posłów, przeciw - 5, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-702.12" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-702.13" who="#MarekBorowski">W poprawkach nr 2, 5, 10 i 16 Senat proponuje, aby użyte w ustawie w odpowiednich przypadkach wyrazy „termiczne przekształcanie” zastąpić wyrazami „termiczne przetwarzanie”.</u>
          <u xml:id="u-702.14" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami będziemy głosowali łącznie.</u>
          <u xml:id="u-702.15" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-702.16" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-702.17" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 3 pkt 9, art.19 ust. 1–6 oraz do art. 5 ust. 2, do art. 12 ust. 2 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-702.18" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-702.19" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-702.20" who="#MarekBorowski">Głosowało 324 posłów. Większość bezwzględna wynosi 163. Za odrzuceniem opowiedziało się 319 posłów, przeciw - 3, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-702.21" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-702.22" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 3 do art. 3 zawierającego słowniczek ustawy Senat w dodawanym pkt. 10 proponuje, aby dodać definicję obrotu odpadami.</u>
          <u xml:id="u-702.23" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-702.24" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-702.25" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 3, polegającej na dodaniu pkt. 10, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-702.26" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-702.27" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-702.28" who="#MarekBorowski">Głosowało 325 posłów. Większość bezwzględna wynosi 163. Za odrzuceniem opowiedziało się 319 posłów, przeciw - 5, wstrzymał się od głosu 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-702.29" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-702.30" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 4 do art. 4 ust. 1 Senat proponuje, aby po wyrazie „wytwarzających” dodać wyraz „odpady”.</u>
          <u xml:id="u-702.31" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-702.32" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-702.33" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 4 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-702.34" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-702.35" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-702.36" who="#MarekBorowski">Głosowało 320 posłów. Większość bezwzględna wynosi 161. Za odrzuceniem opowiedziało się 7 posłów, przeciw - 311, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-702.37" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-702.38" who="#MarekBorowski">Poprawkę nr 5 rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 2.</u>
          <u xml:id="u-702.39" who="#MarekBorowski">Rozpatrzymy teraz poprawkę nr 6.</u>
          <u xml:id="u-702.40" who="#MarekBorowski">Czy pani poseł chciałaby coś powiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-702.41" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-703">
          <u xml:id="u-703.0" who="#MariaZajączkowska">Nie będę długo mówiła. W przedłożeniu sejmowym Sejm proponuje, aby uzyskiwać zezwolenie na gospodarowanie odpadami, natomiast w przedłożeniu senackim mamy trzy grupy podmiotów. Do 1 tony - nie trzeba uzyskiwać zezwolenia ani uzgodnienia, od 1 tony do 1000 ton - należy z wójtem, burmistrzem lub prezydentem uzgodnić sposób postępowania z odpadami, a powyżej 1000 ton i w wypadku odpadów niebezpiecznych - trzeba uzyskać zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej. Przypominam, że Sejm zmienił zasady uzyskiwania zezwoleń z powodu niekonstytucyjności takiego zapisu. Myślę, że Wysoka Izba rozstrzygnie, które z tych zapisów są do przyjęcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-704">
          <u xml:id="u-704.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-704.1" who="#MarekBorowski">Odczytam tekst poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.2" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 6 do art. 8 Senat proponuje, aby prowadzenie działalności, w wyniku której powstają odpady w ilości powyżej 1 tysiąca ton rocznie, wymagało uzyskania zezwolenia wydawanego przez wojewodę po zasięgnięciu opinii właściwych organów samorządu terytorialnego, sposób postępowania z odpadami wytwarzanymi w ilości od 1 tony do 1 tysiąca ton rocznie wymagał uzgodnienia wytwarzającego odpady z właściwym organem samorządu terytorialnego i aby rada gminy mogła w drodze uchwały zobowiązać wytwarzających odpady w ilości do 1 tony rocznie do dokonania uzgodnienia.</u>
          <u xml:id="u-704.3" who="#MarekBorowski">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie dodanie art. 9a, co jest treścią poprawki nr 8, a także odpowiedniej zmiany w art. 9, co jest treścią poprawki nr 7, art. 11, co jest treścią poprawki nr 9, art. 14, co jest treścią poprawki nr 13, art. 48, co jest treścią poprawki nr 25, art. 58, co jest treścią poprawki nr 27.</u>
          <u xml:id="u-704.4" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-704.5" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-704.6" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.7" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 8, 9, 11, 14, 48, 58 oraz poprawki polegającej na dodaniu art. 9a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.8" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.9" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-704.10" who="#MarekBorowski">Głosowało 324 posłów. Większość bezwzględna wynosi 163. Za odrzuceniem opowiedziało się 10 posłów, przeciw - 310, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.11" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.12" who="#MarekBorowski">Poprawkę nr 10 rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 2.</u>
          <u xml:id="u-704.13" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 11 do art. 12 ust. 3 Senat proponuje zmianę polegającą na skreśleniu powołania.</u>
          <u xml:id="u-704.14" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-704.15" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.16" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 12 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.17" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.18" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-704.19" who="#MarekBorowski">Głosowało 322 posłów. Większość bezwzględna wynosi 162. Za odrzuceniem poprawki opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 316, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.20" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.21" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 12 do art. 13 ust. 5 Senat proponuje, aby minister gospodarki określał w drodze rozporządzenia tylko szczegółowe zasady usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, a nie, jak uchwalił Sejm, także zasady zapobiegania powstawaniu lub zasady minimalizacji ilości odpadów niebezpiecznych.</u>
          <u xml:id="u-704.22" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.23" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.24" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 13 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.25" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.26" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-704.27" who="#MarekBorowski">Głosowało 324 posłów. Większość bezwzględna wynosi 163. Za odrzuceniem opowiedziało się 64 posłów, przeciw - 257, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.28" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.29" who="#MarekBorowski">Poprawkę nr 13 rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 6.</u>
          <u xml:id="u-704.30" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 14 do art. 17 ust. 2 i 3 Senat proponuje zmianę redakcyjną polegającą na zastąpieniu wyrazu „zobowiązany” wyrazem „obowiązany”.</u>
          <u xml:id="u-704.31" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-704.32" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.33" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 17 ust. 2 i 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.34" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.35" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-704.36" who="#MarekBorowski">Głosowało 326 posłów. Większość bezwzględna wynosi 164. Za odrzuceniem opowiedziało się 7 posłów, przeciw - 316, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.37" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.38" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 15 do art. 17 ust. 5 Senat proponuje, aby sformułowanie „Producent substancji trujących, importer i sprzedawca” zastąpić sformułowaniem „Producent, importer lub sprzedawca substancji trujących”.</u>
          <u xml:id="u-704.39" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.40" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.41" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 17 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.42" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.43" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-704.44" who="#MarekBorowski">Głosowało 324 posłów. Większość bezwzględna wynosi 163. Za odrzuceniem poprawki opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 319, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.45" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.46" who="#MarekBorowski">Poprawkę nr 16 rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 2.</u>
          <u xml:id="u-704.47" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 17 do art. 19 ust. 5 Senat proponuje zmianę polegającą na użyciu w liczbie mnogiej wyrazu „obowiązku”.</u>
          <u xml:id="u-704.48" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-704.49" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.50" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 19 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.51" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.52" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.53" who="#MarekBorowski">Głosowało 323 posłów. Większość bezwzględna wynosi 162. Za odrzuceniem opowiedziało się 7 posłów, przeciw - 314, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.54" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.55" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 18 do art. 21 ust. 2 pkt 3 Senat proponuje zmianę polegającą na skreśleniu wyrazu „dla”.</u>
          <u xml:id="u-704.56" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-704.57" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.58" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 21 ust. 2 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.59" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.60" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.61" who="#MarekBorowski">Głosowało 326 posłów. Większość bezwzględna wynosi 164. Za odrzuceniem opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 319, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.62" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.63" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 19 do art. 22 ust. 2 i 3 Senat proponuje, aby ograniczyć możliwość składowania odpadów niebezpiecznych poza specjalnymi składowiskami wyłącznie do wydzielonych części innych składowisk, jeśli spełnione zostaną odpowiednie warunki, a nie, jak uchwalił Sejm, również na innych składowiskach odpadów.</u>
          <u xml:id="u-704.64" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.65" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.66" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 22 ust. 2 i 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.67" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.68" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.69" who="#MarekBorowski">Głosowało 326 posłów. Większość bezwzględna wynosi 164. Za odrzuceniem poprawki opowiedział się 1 poseł, przeciw - 324 posłów, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-704.70" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.71" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 20 do art. 34 ust. 1 Senat proponuje zmianę polegającą na zastąpieniu wyrazów „wytwórca odpadów” wyrazami „wytwarzający odpady”.</u>
          <u xml:id="u-704.72" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-704.73" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.74" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 34 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.75" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.76" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.77" who="#MarekBorowski">Głosowało 327 posłów. Większość bezwzględna wynosi 164. Za odrzuceniem opowiedziało się 7 posłów, przeciw - 318, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.78" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.79" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 21 do art. 36 ust. 7 Senat proponuje, aby wojewódzki inspektor ochrony środowiska za naruszenie wymagań ochrony środowiska karę wymierzał, a nie, jak uchwalił Sejm, ustalał.</u>
          <u xml:id="u-704.80" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.81" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.82" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 36 ust. 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.83" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.84" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.85" who="#MarekBorowski">Głosowało 332 posłów. Większość bezwzględna wynosi 167. Za odrzuceniem opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 327, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.86" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.87" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 22 do art. 39 Senat proponuje, aby skreślić ust. 7, a dyspozycję w nim zawartą, dotyczącą pobierania kary pieniężnej po terminie odroczenia, zapisać w ust. 6.</u>
          <u xml:id="u-704.88" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.89" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.90" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 39 ust. 6 i polegającej na skreśleniu ust. 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.91" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.92" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.93" who="#MarekBorowski">Głosowało 328 posłów. Większość bezwzględna wynosi 165. Za odrzuceniem opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 323, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.94" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.95" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 23 do art. 43 ust. 2 pkt 1 Senat proponuje, aby jednym z warunków wydania zezwolenia na wywóz za granicę odpadów niebezpiecznych było postępowanie z tymi odpadami za granicą w sposób bezpieczny dla środowiska, a nie, jak uchwalił Sejm, bezpieczne dla środowiska ich wykorzystanie.</u>
          <u xml:id="u-704.96" who="#MarekBorowski">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie odpowiednia zmiana w art. 43 ust. 4 pkt 5, co jest treścią poprawki nr 24.</u>
          <u xml:id="u-704.97" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-704.98" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-704.99" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.100" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 43 ust. 2 pkt. 1 i 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.101" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.102" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.103" who="#MarekBorowski">Głosowało 330 posłów. Większość bezwzględna wynosi 166. Za odrzuceniem opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 325, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.104" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.105" who="#MarekBorowski">Poprawkę nr 25 rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 6.</u>
          <u xml:id="u-704.106" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 26 do art. 50 ust. 1 i 2 Senat proponuje, aby użyte w tych przepisach wyrazy „wytwórca i wytwarzający” zastąpić wyrazem „producent”.</u>
          <u xml:id="u-704.107" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.108" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.109" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 50 ust. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.110" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.111" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.112" who="#MarekBorowski">Głosowało 319 posłów. Większość bezwzględna wynosi 160. Za odrzuceniem opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 314, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-704.113" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.114" who="#MarekBorowski">Poprawkę nr 27 rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 6.</u>
          <u xml:id="u-704.115" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 28 do art. 59 ust. 2 Senat proponuje zmianę polegającą na zastąpieniu wyrazu „zobowiązani” wyrazem „obowiązani”.</u>
          <u xml:id="u-704.116" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-704.117" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.118" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 59 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.119" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.120" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.121" who="#MarekBorowski">Głosowało 329 posłów. Większość bezwzględna wynosi 165. Za odrzuceniem opowiedziało się 8 posłów, przeciw - 318, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.122" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.123" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 29 do art. 63 zawierającego zmiany w ustawie o ochronie i kształtowaniu środowiska Senat proponuje zmianę legislacyjną.</u>
          <u xml:id="u-704.124" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-704.125" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.126" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 63, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.127" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.128" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.129" who="#MarekBorowski">Głosowało 323 posłów. Większość bezwzględna wynosi 162. Za odrzuceniem opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 316, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.130" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.131" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 30 do art. 63 pkt 8 lit. a Senat proponuje zmianę legislacyjną.</u>
          <u xml:id="u-704.132" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-704.133" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.134" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 63 pkt 8 lit. a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.135" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.136" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.137" who="#MarekBorowski">Głosowało 325 posłów. Większość bezwzględna wynosi 163. Za odrzuceniem opowiedział się 1 poseł, przeciw - 320, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.138" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.139" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 31 do art. 64 Senat proponuje, aby uzupełnić adres publikacyjny ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-704.140" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.141" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.142" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 64, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.143" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.144" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.145" who="#MarekBorowski">Głosowało 332 posłów. Większość bezwzględna wynosi 167. Za odrzuceniem opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 326, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.146" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.147" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 32 do art. 64 Senat proponuje inny zapis zwolnienia przedmiotowego od podatku dochodowego od osób fizycznych dotyczący dochodów uzyskanych przy wykorzystaniu odpadów wytworzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-704.148" who="#MarekBorowski">Z poprawką tą łączy się poprawka nr 34 do art. 65, w której Senat proponuje symetryczne zwolnienie dla osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-704.149" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-704.150" who="#MarekBorowski">Panie pośle Jankowski, czy pan poseł mógłby nieco ciszej?</u>
          <u xml:id="u-704.151" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-704.152" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-704.153" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.154" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek do art. 64 oraz do art. 65, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.155" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.156" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.157" who="#MarekBorowski">Głosowało 332 posłów. Większość bezwzględna wynosi 167. Za odrzuceniem opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 327, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-704.158" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.159" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 33 do art. 65 Senat proponuje, aby uzupełnić adres publikacyjny ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-704.160" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.161" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.162" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 65, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.163" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.164" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.165" who="#MarekBorowski">Głosowało 331 posłów. Większość bezwzględna wynosi 166. Za odrzuceniem opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 327, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-704.166" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.167" who="#MarekBorowski">Poprawkę nr 34 rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 32.</u>
          <u xml:id="u-704.168" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 35 do art. 67 Senat proponuje, aby ustawa o odpadach weszła w życie z dniem 1 stycznia 1999 r., a nie, jak uchwalił Sejm, z dniem 1 stycznia 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-704.169" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.170" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.171" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 67, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.172" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.173" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.174" who="#MarekBorowski">Głosowało 330 posłów. Większość bezwzględna wynosi 166. Za odrzuceniem opowiedziało się 312 posłów, przeciw - 16, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.175" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-704.176" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o odpadach.</u>
          <u xml:id="u-704.177" who="#MarekBorowski">Za chwilę przejdziemy do następnego punktu.</u>
          <u xml:id="u-704.178" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, ponieważ mam tutaj wnioski o to, żeby zapoznać wszystkich z ekspertyzą, chcę powiedzieć, że ekspertyza jest, ale ustaliliśmy na posiedzeniu Konwentu Seniorów, że do ekspertyzy na końcu przejdziemy, co pozwoli utrzymać określoną temperaturę na sali.</u>
          <u xml:id="u-704.179" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 29 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej, Komisji Zdrowia oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o służbie medycyny pracy.</u>
          <u xml:id="u-704.180" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jerzego Panka i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-704.181" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.182" who="#MarekBorowski">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-704.183" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 1 Senat proponuje, aby wyrazy „stosunek służby” zastąpić użytymi w odpowiednich przypadkach wyrazami „stosunek służbowy”.</u>
          <u xml:id="u-704.184" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.185" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 4 pkt 3, art. 5 ust.1 pkt 2, art.5 ust. 3 pkt 4, art. 8 oraz art. 23 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.186" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.187" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.188" who="#MarekBorowski">Głosowało 318 posłów. Większość bezwzględna wynosi 160. Za odrzuceniem opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 313, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-704.189" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.190" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 2 do art. 4 pkt 4 Senat proponuje, aby wyrazy „niekorzystnych skutków zdrowotnych będących” zastąpić wyrazami „niekorzystne skutki zdrowotne będące”.</u>
          <u xml:id="u-704.191" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.192" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 4 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.193" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.194" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.195" who="#MarekBorowski">Głosowało 302 posłów. Większość bezwzględna wynosi 152. Za odrzuceniem opowiedziało się 280 posłów, przeciw - 15, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.196" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-704.197" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 3 do art. 4 Senat proponuje, aby skreślić pkt 5, który zawiera definicję jednostki organizacyjnej służby medycyny pracy.</u>
          <u xml:id="u-704.198" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.199" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 4 polegającej na skreśleniu pkt. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.200" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.201" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.202" who="#MarekBorowski">Głosowało 313 posłów. Większość bezwzględna wynosi 157. Za odrzuceniem odpowiedziało się 4 posłów, przeciw - 307, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.203" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.204" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 4 do art. 7 ust. 2 pkt 3 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-704.205" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.206" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest odrzuceniem poprawki Senatu do art. 7 ust. 2 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.207" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.208" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.209" who="#MarekBorowski">Głosowało 313 posłów. Większość bezwzględna wynosi 157. Za odrzuceniem opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 303, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.210" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.211" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 5 do art. 8 Senat proponuje, aby właściwi ministrowie określili zadania służby medycyny pracy nie wymienione w art. 6 ust. 1, a wynikające ze specyfiki ryzyka zawodowego osób zatrudnionych lub pozostających w stosunku służby w podległych lub nadzorowanych zakładach pracy i w innych jednostkach organizacyjnych, a nie, jak uchwalił Sejm, wykonywane na rzecz tych osób.</u>
          <u xml:id="u-704.212" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.213" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest odrzuceniem poprawki Senatu do art. 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.214" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.215" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.216" who="#MarekBorowski">Głosowało 317 posłów. Większość bezwzględna wynosi 159. Za odrzuceniem opowiedział się 1 poseł, przeciw - 316 posłów, nie wstrzymał się żaden poseł.</u>
          <u xml:id="u-704.217" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.218" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 6 do art. 12 ust. 2 pkt 10 Senat proponuje, aby umowa o świadczenia zdrowotne określała tryb rozstrzygania sporów związanych z realizacją i rozliczeniem finansowym umowy, zwłaszcza w przypadku istotnych uchybień dotyczących trybu, zakresu i jakości świadczeń zdrowotnych udzielanych poza zakładami opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-704.219" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.220" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 12 ust. 2 pkt 10, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.221" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.222" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.223" who="#MarekBorowski">Głosowało 307 posłów. Większość bezwzględna wynosi 154. Za odrzuceniem opowiedział się 1 poseł, przeciw - 303 posłów, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.224" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.225" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 7 do art. 23 Senat w dodawanych ust. 2 i 3 proponuje, aby rolnicy indywidualni i pracujący z nimi domownicy, po ukończeniu 50 roku życia, mieli prawo do profilaktycznego badania lekarskiego uwzględniającego ich warunki pracy, finansowanego ze środków Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.</u>
          <u xml:id="u-704.226" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.227" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 23 polegającej na dodaniu ust. 2 i 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.228" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.229" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.230" who="#MarekBorowski">Głosowało 323 posłów. Większość bezwzględna wynosi 162. Za odrzuceniem opowiedziało się 226 posłów, przeciw - 92, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.231" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-704.232" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 8 do art. 29 Senat proponuje zmianę adresu publikacyjnego ustawy o włączeniu organizacji lecznictwa pracowniczego do państwowej administracji służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-704.233" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.234" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 29, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.235" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.236" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.237" who="#MarekBorowski">Głosowało 324 posłów. Większość bezwzględna wynosi 163. Za odrzuceniem opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 320, wstrzymał się od głosu 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-704.238" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.239" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 9 do art. 30 Senat proponuje, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 1998 r., a nie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, jak uchwalił Sejm.</u>
          <u xml:id="u-704.240" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.241" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 30, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.242" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.243" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.244" who="#MarekBorowski">Głosowało 326 posłów. Większość bezwzględna wynosi 164. Za odrzuceniem nie opowiedział się żaden poseł, przeciw opowiedziało się 322 posłów, wstrzymało się od głosu 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.245" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-704.246" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy głosowania nad poprawkami senackimi do ustawy o służbie medycyny pracy.</u>
          <u xml:id="u-704.247" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 31 porządku dziennego: Interpelacje i zapytania.</u>
          <u xml:id="u-704.248" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał odpowiedzi na interpelację pana posła Jerzego Wierchowicza, przedstawionej przez wiceprezesa Rady Ministrów ministra finansów... no nie, pana Mirosława Pietrewicza. Ministrem finansów nie jest pan minister Pietrewicz. Ale był to pan minister Pietrewicz, tak? A więc wiceprezesa Rady Ministrów ministra skarbu państwa pana Mirosława Pietrewicza oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-704.249" who="#MarekBorowski">Wobec propozycji przyjęcia odpowiedzi na interpelację do wiadomości zgłoszono sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-704.250" who="#MarekBorowski">Poddam więc pod głosowanie wniosek o przyjęcie odpowiedzi na interpelację do wiadomości. Jego odrzucenie oznaczać będzie, że Sejm wezwał interpelowanego do uzupełnienia odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-704.251" who="#MarekBorowski">To była interpelacja dotycząca mienia zabużańskiego.</u>
          <u xml:id="u-704.252" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.253" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem odpowiedzi na interpelację pana posła Jerzego Wierchowicza, przedstawionej przez wiceprezesa Rady Ministrów ministra skarbu państwa Mirosława Pietrewicza, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.254" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.255" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.256" who="#MarekBorowski">Głosowało 328 posłów. Za przyjęciem odpowiedzi na interpelację opowiedziało się 96 posłów, przeciw - 199, wstrzymało się od głosu 33 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.257" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił odpowiedź na interpelację, a tym samym wezwał interpelowanego do uzupełnienia odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-704.258" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 32 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o partiach politycznych.</u>
          <u xml:id="u-704.259" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Rogowskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-704.260" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.261" who="#MarekBorowski">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednich punktach porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-704.262" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 1 do art. 1 Senat w nowym brzmieniu ust. 1, zawierającego definicje partii politycznej, proponuje, aby pominąć cel działania partii w postaci udziału w życiu publicznym oraz przywołać art. 6, zawierający zasadę rozłączności zadań partii politycznych i organów władzy publicznej.</u>
          <u xml:id="u-704.263" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.264" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.265" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 1 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.266" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-704.267" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-704.268" who="#MarekBorowski">Głosowało 329 posłów. Większość bezwzględna wynosi 165 głosów. Za odrzuceniem opowiedziało się 247 posłów, przeciw - 80, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-704.269" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-704.270" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 2 do art. 8 Senat proponuje, aby partie polityczne kształtowały swoje struktury oraz zasady działania w szczególności nie tylko przez zapewnienie jawności tych struktur, ale także członkostwa.</u>
          <u xml:id="u-704.271" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-704.272" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-704.273" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-704.274" who="#MarekBorowski">Przepraszam, pan poseł Pawlak głosuje czy prosi o głos?</u>
          <u xml:id="u-704.275" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, proszę wyraźniej się zgłaszać do głosu, głośno po prostu sygnalizować tę chęć, bo ja tego nie widzę, czytając. To jest zupełnie normalne.</u>
          <u xml:id="u-704.276" who="#MarekBorowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-705">
          <u xml:id="u-705.0" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać pytanie panu posłowi sprawozdawcy. Chodzi mi o wątpliwość dotyczącą tej propozycji, którą komisje przedkładają, w związku z uchwaloną konstytucją, która wyraźnie mówi o tym, że nie ma możliwości utajniania członkostwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-706">
          <u xml:id="u-706.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-707">
          <u xml:id="u-707.0" who="#StanisławRogowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Utajnienie członkostwa i jawność członkostwa to są dwa pojęcia. Jawność struktur - to jest oczywiście dopuszczalne. Gdy idzie o jawność członkostwa, to jest w sprzeczności - takie były opinie ekspertów - z przygotowaną przez nas zasadą o ochronie danych osobowych. To nie znaczy, że partie mogą mieć tajnych członków. Zasada jawności doprowadziłaby do tego, że po prostu informacji o członkostwie, na przykład, żądano by w różnego rodzaju ankietach, w różnego rodzaju spisach - ujawnienia, że ktoś jest członkiem partii politycznej. Taka była ocena. Dlatego komisje stwierdziły, że wystarczy przepis konstytucyjny, który zabrania tajności członkostwa partii, natomiast wpisanie tego tutaj po prostu byłoby pewną zmianą. Taka jest ocena.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-708">
          <u xml:id="u-708.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-708.1" who="#MarekBorowski">Przypomnę, że komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-708.2" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-708.3" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-708.4" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-708.5" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-708.6" who="#MarekBorowski">Głosowało 335 posłów. Większość bezwzględna wynosi 168. Za odrzuceniem opowiedziało się 233 posłów, przeciw — 93, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-708.7" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-708.8" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 3 do art. 11 ust. 2 Senat proponuje, aby zgłoszenie partii politycznej do ewidencji zawierało m.in. określenie adresu siedziby partii, a nie, jak uchwalił Sejm, określenie siedziby partii.</u>
          <u xml:id="u-708.9" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-708.10" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-708.11" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 11 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-708.12" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-708.13" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-708.14" who="#MarekBorowski">Głosowało 336 posłów. Większość bezwzględna wynosi 169. Za odrzuceniem opowiedziało się 5 posłów, przeciw -329, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-708.15" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-708.16" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 4 do art. 11 ust. 3 pkt 2 Senat proponuje, aby do zgłoszenia partii politycznej do ewidencji załączony był wykaz zawierający co najmniej 10 tys. podpisów obywateli polskich, popierających zgłoszenie, a nie 1 tys., jak uchwalił Sejm.</u>
          <u xml:id="u-708.17" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-708.18" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-708.19" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 11 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-708.20" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-708.21" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-708.22" who="#MarekBorowski">Głosowało 338 posłów. Większość bezwzględna wynosi 170. Za odrzuceniem opowiedziało się 232 posłów, przeciw - 103, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-708.23" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-708.24" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 5 do art. 11 Senat proponuje, aby skreślić ust. 4 stanowiący, że do zbierania podpisów osób popierających zgłoszenie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy Prawo o zgromadzeniach.</u>
          <u xml:id="u-708.25" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-708.26" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-708.27" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 11, polegającej na skreśleniu ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-708.28" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-708.29" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-708.30" who="#MarekBorowski">Głosowało 337 posłów. Większość bezwzględna wynosi 169. Za odrzuceniem opowiedziało się 329 posłów, przeciw - 8, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-708.31" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-708.32" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 6 do art. 11 ust. 5 Senat proponuje, aby nazwa partii politycznej nie mogła zawierać nazwy partii już istniejącej, a skrót nie mógł odpowiadać skrótowi nazwy ani zawierać skrótu nazwy partii istniejącej.</u>
          <u xml:id="u-708.33" who="#MarekBorowski">Sejm natomiast uchwalił, że nazwa i skrót nazwy powinny odróżniać się wyraźnie od nazw i skrótów partii już istniejących.</u>
          <u xml:id="u-708.34" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-708.35" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-708.36" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 11 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-708.37" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-708.38" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-708.39" who="#MarekBorowski">Głosowało 335 posłów. Większość bezwzględna wynosi 168. Za odrzuceniem opowiedziało się 248 posłów, przeciw - 84, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-708.40" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-708.41" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 7 do art. 13 ust. 3 Senat w nowej redakcji tego przepisu proponuje, aby zażalenie na postanowienie można było wnosić w terminie 14 dni, a nie, jak uchwalił Sejm, że postanowienie może być zaskarżone w terminie 14 dni.</u>
          <u xml:id="u-708.42" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-708.43" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-708.44" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 13 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-708.45" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-708.46" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-708.47" who="#MarekBorowski">Głosowało 337 posłów. Większość bezwzględna wynosi 169. Za odrzuceniem poprawki opowiedziało się 330 posłów, przeciw - 3, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-708.48" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-708.49" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 8 do art. 20 ust. 1 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-708.50" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-708.51" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-708.52" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 20 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-708.53" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-708.54" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-708.55" who="#MarekBorowski">Głosowało 334 posłów. Większość bezwzględna wynosi 168. Za odrzuceniem opowiedziało się 6 posłów, przeciw - 324, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-708.56" who="#MarekBorowski">Stwierdzam że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-708.57" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 9 do art. 28 Senat proponuje, aby artykuł ten stanowił tylko o dotacji celowej na działalność statutową partii politycznej, ustalanej w kwocie w wysokości 15% sumy wydatków preliminowanych w budżecie państwa w związku z organizacją i przeprowadzeniem wyborów.</u>
          <u xml:id="u-708.58" who="#MarekBorowski">Sejm natomiast uchwalił, że artykuł ten dotyczy również dotacji podmiotowej.</u>
          <u xml:id="u-708.59" who="#MarekBorowski">Z poprawką tą łączą się poprawki: nr 10 do art. 29 ust. 1 i 2, nr 12, polegająca na skreśleniu art. 30, oraz nr 16 do art. 57 zmiana 4.</u>
          <u xml:id="u-708.60" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-708.61" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-708.62" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-708.63" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 28, art. 29 ust. 1 i 2, polegającej na skreśleniu art. 30, a także do art. 57 zmiana 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-708.64" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-708.65" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-708.66" who="#MarekBorowski">Głosowało 336 posłów. Większość bezwzględna wynosi 169. Za odrzuceniem opowiedziało się 192 posłów, przeciw - 142, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-708.67" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-708.68" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 11 do art. 29 ust. 1 i 2 Senat proponuje, aby dotacja celowa przysługiwała partii politycznej, jeżeli jej okręgowe listy kandydatów na posłów otrzymały co najmniej 3%, a nie, jak uchwalił Sejm, 2,5% ważnie oddanych głosów na wszystkie listy w skali kraju.</u>
          <u xml:id="u-708.69" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-708.70" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-708.71" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 29 ust. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-708.72" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-708.73" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-708.74" who="#MarekBorowski">Głosowało 335 posłów. Większość bezwzględna wynosi 168. Za odrzuceniem opowiedziało się 13 posłów, przeciw - 321, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-708.75" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-708.76" who="#MarekBorowski">Poprawkę nr 12 rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 9.</u>
          <u xml:id="u-708.77" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 13 do art. 35 ust. 1 Senat proponuje, aby tworzenie funduszu wyborczego nie musiało być regulowane w statucie partii.</u>
          <u xml:id="u-708.78" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-708.79" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-708.80" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 35 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-708.81" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-708.82" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-708.83" who="#MarekBorowski">Głosowało 328 posłów. Większość bezwzględna wynosi 165. Za odrzuceniem opowiedziało się 243 posłów, przeciw - 76, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-708.84" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-708.85" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 14 do art. 451 ustawy o pracownikach urzędów państwowych Senat proponuje, aby urzędnikom państwowym urzędów wymienionych w tym artykule nie wolno było manifestować swoich przekonań politycznych w miejscu pracy, a nie, jak uchwalił Sejm, publicznie.</u>
          <u xml:id="u-708.86" who="#MarekBorowski">Senat ponadto rozszerza ten zakaz na urzędników Krajowego Biura Wyborczego, Biura Rzecznika Praw Obywatelskich i Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, a także na pracowników zajmujących kierownicze stanowiska w Kancelarii Prezydenta RP.</u>
          <u xml:id="u-708.87" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-708.88" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-709">
          <u xml:id="u-709.0" who="#StanisławRogowski">W czasie prac komisji stwierdzono, że przyjęcie tej poprawki spowodowałoby sprzeczność z ordynacją wyborczą. Jest to inny zakres, jeśli chodzi o pracowników, a poza tym jest tu istotne ograniczenie w stosunku do tego, co uchwalił Sejm, to, co właściwie zmienia sens tego przepisu. Sejm uchwalił, że pracownicy pewnych urzędów w ogóle nie mogą manifestować swoich poglądów politycznych, natomiast Senat zawęził to tylko do miejsca pracy. Przecież nie o to Sejmowi chodziło. Dlatego z tych dwóch powodów - nie tylko z tego powodu, co zostało powiedziane - komisje zaproponowały odrzucenie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-710">
          <u xml:id="u-710.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-710.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-710.2" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 451 ustawy o pracownikach urzędów państwowych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-710.3" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-710.4" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-710.5" who="#MarekBorowski">Głosowało 335 posłów. Większość bezwzględna wynosi 168. Za odrzuceniem opowiedziało się 325 posłów, przeciw - 9, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-710.6" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-710.7" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 15 do art. 77 ust. 3 ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu RP Senat proponuje, aby do komitetów wyborczych nie stosować przepisów dotyczących ewidencji partii politycznych.</u>
          <u xml:id="u-710.8" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-710.9" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-710.10" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 77 ust. 3 ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu RP, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-710.11" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-710.12" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-710.13" who="#MarekBorowski">Głosowało 325 posłów. Większość bezwzględna wynosi 163. Za odrzuceniem opowiedziało się 12 posłów, przeciw - 309, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-710.14" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-710.15" who="#MarekBorowski">Poprawkę nr 16 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-710.16" who="#MarekBorowski">Na tym kończymy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o partiach politycznych.</u>
          <u xml:id="u-710.17" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 33 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu, Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o bibliotekach.</u>
          <u xml:id="u-710.18" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Wiesława Gołębiewskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-710.19" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-710.20" who="#MarekBorowski">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-710.21" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 1 do art. 4 ust. 1 pkt 1, art. 17 ust. 1 pkt 1, art. 20 ust. 1 pkt 1, art. 27 ust. 5 pkt 1 oraz do art. 28 pkt 1 Senat proponuje, aby użyty w różnych przypadkach wyraz „opracowanie” zastąpić wyrazem „opracowywanie”.</u>
          <u xml:id="u-710.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-710.23" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-710.24" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-710.25" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do wymienionych przeze mnie artykułów, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-710.26" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-710.27" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-710.28" who="#MarekBorowski">Głosowało 323 posłów. Większość bezwzględna wynosi 162. Za odrzuceniem opowiedziało się 109 posłów, przeciw - 200, wstrzymało się 14 posłów.</u>
          <u xml:id="u-710.29" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-710.30" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 2 do art. 7 Senat proponuje, aby ust. 1 stanowił, że tworzy się Krajową Radę Biblioteczną, działającą przy ministrze kultury i sztuki, a nie, jak uchwalił Sejm, że Krajowa Rada Biblioteczna działa przy ministrze kultury i sztuki.</u>
          <u xml:id="u-710.31" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-710.32" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-710.33" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 7 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-710.34" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-710.35" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-710.36" who="#MarekBorowski">Głosowało 327 posłów. Większość bezwzględna wynosi 164. Za odrzuceniem opowiedziało się 303 posłów, przeciw - 21, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-710.37" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-710.38" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 3 do art. 19 ust. 1 Senat proponuje, aby organizowane biblioteki publiczne posiadały także odpowiednią liczbę punktów bibliotecznych.</u>
          <u xml:id="u-710.39" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-710.40" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-710.41" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 19 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-710.42" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-710.43" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-710.44" who="#MarekBorowski">Głosowało 320 posłów. Większość bezwzględna wynosi 161. Za odrzuceniem opowiedziało się 10 posłów, przeciw - 306, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-710.45" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-710.46" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 4 do art. 27 ust. 3 Senat proponuje, aby decyzja o włączeniu do sieci bibliotecznej mogła podlegać uchyleniu, a nie, jak uchwalił Sejm, aby zgoda na włączenie do tej sieci mogła być cofnięta.</u>
          <u xml:id="u-710.47" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-710.48" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-710.49" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 27 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-710.50" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-710.51" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-710.52" who="#MarekBorowski">Głosowało 315 posłów. Większość bezwzględna wynosi 158. Za odrzuceniem opowiedziało się 20 posłów, przeciw - 293, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-710.53" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-710.54" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 5 do art. 29 ust. 4 Senat proponuje, aby wymagania kwalifikacyjne uprawniające do zajmowania określonych stanowisk w bibliotekach oraz tryb stwierdzania tych kwalifikacji określał minister kultury i sztuki w porozumieniu z właściwymi ministrami, a nie samodzielnie, jak uchwalił Sejm.</u>
          <u xml:id="u-710.55" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-710.56" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-710.57" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 29 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-710.58" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-710.59" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-710.60" who="#MarekBorowski">Głosowało 320 posłów. Większość bezwzględna wynosi 161. Za odrzuceniem opowiedziało się 22 posłów, przeciw - 293, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-710.61" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-710.62" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy głosowanie nad poprawkami Senatu do ustawy o bibliotekach.</u>
          <u xml:id="u-710.63" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 34 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o transporcie kolejowym.</u>
          <u xml:id="u-710.64" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Tadeusza Gawina i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-710.65" who="#MarekBorowski">Przypominam, że zgodnie z art. 17 ust. 4 ustawy konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-710.66" who="#MarekBorowski">Jeśli Sejm nie odrzuci poprawki bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-710.67" who="#MarekBorowski">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-710.68" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 1 do art. 6 Senat proponuje, aby likwidacji linii kolejowej o lokalnym znaczeniu dokonywał zarząd kolei po uzyskaniu zgody wojewody, a nie, jak uchwalił Sejm, po uzyskaniu jego opinii.</u>
          <u xml:id="u-710.69" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-710.70" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-710.71" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-710.72" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-710.73" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-710.74" who="#MarekBorowski">Głosowało 318 posłów. Większość bezwzględna wynosi 160. Za odrzuceniem opowiedziało się 300 posłów, przeciw - 16, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-710.75" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-710.76" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 2 do art. 10 ust. 6 Senat proponuje, aby wyrazy „prowadzących jedną z tych działalności” zastąpić wyrazami „prowadzących jeden z tych rodzajów działalności”.</u>
          <u xml:id="u-710.77" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-710.78" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-710.79" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 10 ust. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-710.80" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-710.81" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-710.82" who="#MarekBorowski">Głosowało 317 posłów. Większość bezwzględna wynosi 159. Za odrzuceniem opowiedziało się 27 posłów, przeciw - 287, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-710.83" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-710.84" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 3 do art. 48 ust. 3 pkt 3 Senat proponuje, aby funkcjonariuszem straży ochrony kolei mogła być osoba, która posiada wykształcenie co najmniej średnie, a nie, jak uchwalił Sejm, średnie.</u>
          <u xml:id="u-710.85" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-710.86" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-710.87" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 48 ust. 3 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-710.88" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-710.89" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-710.90" who="#MarekBorowski">Głosowało 322 posłów. Większość bezwzględna wynosi 162. Za odrzuceniem opowiedziało się 13 posłów, przeciw - 302, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-710.91" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-710.92" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 4 do art. 48 ust. 3 pkt 6 Senat proponuje zmianę polegającą na zastąpieniu wyrazu „opinią” wyrazem „opinię”.</u>
          <u xml:id="u-710.93" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-710.94" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-710.95" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 48 ust. 3 pkt 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-710.96" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-710.97" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-710.98" who="#MarekBorowski">Głosowało 325 posłów. Większość bezwzględna wynosi 163. Za odrzuceniem opowiedziało się 11 posłów, przeciw - 306, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-710.99" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-710.100" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 5 do art. 49 ust. 1 pkt 1 i 2 Senat proponuje zmianę polegającą na dodaniu przecinka.</u>
          <u xml:id="u-710.101" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-710.102" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-710.103" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 49 ust. 1 pkt 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-710.104" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-710.105" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-710.106" who="#MarekBorowski">Głosowało 324 posłów. Większość bezwzględna wynosi 163. Za odrzuceniem opowiedziało się 33 posłów, przeciw - 280, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-710.107" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-710.108" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł chciałby coś powiedzieć? Dobrze. Przeczytam tylko to, co tu jest napisane.</u>
          <u xml:id="u-710.109" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 6 do art. 51 ust. 4 Senat proponuje, aby rozszerzyć delegację dla ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie przypadków, w których funkcjonariusze straży ochrony kolei mogą wykonywać swoje zadanie poza obszarem kolejowym, pociągami i innymi pojazdami szynowymi.</u>
          <u xml:id="u-710.110" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-710.111" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-711">
          <u xml:id="u-711.0" who="#TadeuszGawin">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę zwrócić uwagę Wysokiej Izbie, że przyjęcie tej poprawki spowoduje sprzeczność zapisu art. 51 z art. 49, a mianowicie damy delegację ministrom do uregulowania tego, co reguluje ustawa.</u>
          <u xml:id="u-711.1" who="#TadeuszGawin">Chciałbym jeszcze dodać, że mam upoważnienie rządu do tego, aby rekomendować odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-711.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-711.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Potocki: Poseł sprawozdawca jako przedstawiciel rządu?)</u>
          <u xml:id="u-711.4" who="#komentarz">(Poseł Bronisław Geremek: Tak nie można występować.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-712">
          <u xml:id="u-712.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, to jest dość oryginalne upoważnienie, które pan przedstawił.</u>
          <u xml:id="u-712.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-712.2" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-712.3" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 51 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-712.4" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-712.5" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-712.6" who="#MarekBorowski">Głosowało 327 posłów. Większość bezwzględna wynosi 164. Za opowiedziało się 320 posłów, przeciw - 3, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-712.7" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-712.8" who="#MarekBorowski">Ten punkt już zakończyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-712.9" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 37 porządku dziennego: Informacja prezesa Rady Ministrów o udostępnieniu akcji byłym pracownikom sprywatyzowanej Fabryki Samochodów Małolitrażowych.</u>
          <u xml:id="u-712.10" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał informacji przedstawionej przez wiceprezesa Rady Ministrów ministra finansów pana Marka Belkę oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-712.11" who="#MarekBorowski">Prezydium Sejmu zaproponowało przyjęcie informacji do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-712.12" who="#MarekBorowski">Wobec tej propozycji zgłoszono sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-712.13" who="#MarekBorowski">Propozycję Prezydium Sejmu poddam zatem pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-712.14" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-712.15" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem do wiadomości informacji prezesa Rady Ministrów o udostępnieniu akcji byłym pracownikom sprywatyzowanej Fabryki Samochodów Małolitrażowych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-712.16" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-712.17" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-712.18" who="#MarekBorowski">Głosowało 325 posłów. Za opowiedziało się 144, przeciw - 119, wstrzymało się 62.</u>
          <u xml:id="u-712.19" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm przyjął informację do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-712.20" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 16 porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-712.21" who="#MarekBorowski">16. Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym i poselskim projektach ustaw o zmianie ustawy o systemie oświaty (druki nr 2309, 2322 i 2451).</u>
          <u xml:id="u-712.22" who="#MarekBorowski">Jest to ustawa o wiadomym tytule...</u>
          <u xml:id="u-712.23" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-712.24" who="#MarekBorowski">... ‍— nowelizacja ustawy o systemie oświaty.</u>
          <u xml:id="u-712.25" who="#MarekBorowski">Przypomnę, przyjęty został wspólnie wniosek o sporządzenie ekspertyzy i przedstawienie jej Wysokiej Izbie. Ekspertyza została opracowana w Biurze Legislacyjnym. Ja ją może po prostu odczytam. Jest to notatka w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty, sporządzona, jak powiadam, w Biurze Legislacyjnym:</u>
          <u xml:id="u-712.26" who="#MarekBorowski">W związku z przyjętą pierwszą zmianą, polegającą na dodaniu w art. 11 po ust. 1 nowego ust. 1a w brzmieniu: „Na świadectwach i dyplomach nie umieszcza się ocen z religii.”, zauważyć należy, że przyjęcie tej zmiany wyłącza możliwość zamieszczania na świadectwach i dyplomach oceny z religii zarówno w szkołach publicznych, jak i w szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych.</u>
          <u xml:id="u-712.27" who="#MarekBorowski">W myśl art. 7 ust. 3 szkoła niepubliczna może uzyskać uprawnienia szkoły publicznej do wydawania świadectw lub dyplomów państwowych. Z przepisów art. 11 ust. 1 oraz dodanego ust. 1a interpretowanych łącznie należy wywieść, iż wszystkie świadectwa i dyplomy państwowe nie mogą zawierać ocen z religii. Są to przepisy merytoryczne, które nie mogą być wyjaśniane, a tym bardziej modyfikowane aktami podustawowymi, a więc w drodze rozporządzenia wydanego na podstawie art. 11 ust. 2 pkt 1, który upoważnia jedynie ministra edukacji narodowej do określenia wzorów świadectw i dyplomów państwowych, a nie do ustalania ich zakresu przedmiotowego.</u>
          <u xml:id="u-712.28" who="#MarekBorowski">Taka jest ta ekspertyza. Myślę, że ta informacja jest jasna.</u>
          <u xml:id="u-712.29" who="#MarekBorowski">W tej sytuacji możemy przystąpić do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-712.30" who="#komentarz">(Głos z sali: Przerwa.)</u>
          <u xml:id="u-712.31" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Mazowiecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-713">
          <u xml:id="u-713.0" who="#TadeuszMazowiecki">Proszę państwa, wiem, że godzina jest późna, ale sprawa jest poważna. Radziłbym jednak, byśmy może mimo zaostrzenia różnych nastrojów porozmawiali spokojnie.</u>
          <u xml:id="u-713.1" who="#TadeuszMazowiecki">Chciałbym zadać pytanie w związku z tą ekspertyzą panu ministrowi edukacji narodowej. O ile mi wiadomo, w szkołach może być nauczana religia bądź etyka. Rozumiem, że w świetle tej ekspertyzy pan może udzielać zezwolenia na to, ażeby wpisywano stopień z etyki na świadectwo. Z etyki, ponieważ przegłosowano artykuł, w którym użyto sformułowania drastycznego, skierowanego wyłącznie przeciw umieszczaniu nie nadobowiązkowych przedmiotów w ogóle, tylko religii. Wobec tego zapytuję: Czy pan będzie udzielał - według mnie pan może to robić - jak pan widzi tę możliwość i jaka w związku z tym... Uważam, że zachodzi tutaj kolizja z konstytucyjnym przepisem o równości praw.</u>
          <u xml:id="u-713.2" who="#TadeuszMazowiecki">Panie marszałku, to nie są żarty, wchodzimy w poważny konflikt. Proponuję, żeby się nad tym zastanowić i znaleźć wyjście.</u>
          <u xml:id="u-713.3" who="#TadeuszMazowiecki">To sformułowanie, które zostało przegłosowane, jest niesłychanie drastyczne i w świetle tego, że chodzi o równoprawne nauczanie zarówno religii, jak i etyki, niezgodne z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-713.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-714">
          <u xml:id="u-714.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kowolik, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-715">
          <u xml:id="u-715.0" who="#StanisławKowolik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym również skierować do pana ministra Wiatra pytanie, związane oczywiście z art. 11 ust. 1a.</u>
          <u xml:id="u-715.1" who="#StanisławKowolik">Chciałbym zwrócić uwagę, że jeszcze w tym roku Sejm przyjął kilka ustaw regulujących stosunki między państwem a kilkoma kościołami, m.in. również gminami wyznaniowymi. Przytoczę jeden z zapisów jednej ustawy, pierwszej z rzędu: Oceny z religii wystawiane przez gminy żydowskie są umieszczane na świadectwach wydawanych przez szkoły publiczne.</u>
          <u xml:id="u-715.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-715.3" who="#StanisławKowolik">Czy przyjęcie przez Wysoką Izbę ust. 1a w art. 11 w dniu dzisiejszym oznacza, że te ustawy, regulujące stosunki między państwem a kilkoma kościołami i gminami żydowskimi, będą musiały zostać zmienione i te wszystkie wspólnoty i kościoły zostaną pozbawione tego prawa, które obecnie obowiązujące ustawy im nadają? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-715.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-716">
          <u xml:id="u-716.0" who="#MarekBorowski">Pani poseł Łybacka, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-717">
          <u xml:id="u-717.0" who="#KrystynaŁybacka">Bardzo przepraszam, panie pośle, ale był pan nieobecny, kiedy ustosunkowywałam się do pańskiego wystąpienia w trakcie drugiego czytania. Podnosił pan ten sam zarzut.</u>
          <u xml:id="u-717.1" who="#KrystynaŁybacka">Otóż w tej chwili przyjęte nowelizacje ustaw, w tym ustawy o systemie oświaty, a także ustawy o gwarancjach sumienia i wyznania, odsyłają kwestię wpisywania ocen z religii prowadzonej przez wszystkie kościoły i związki wyznaniowe do ustawy o systemie oświaty.</u>
          <u xml:id="u-717.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-717.3" who="#komentarz">(Poseł Hanna Suchocka: Właściwie odbiera to ustawa.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-718">
          <u xml:id="u-718.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł Dobrosz, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-719">
          <u xml:id="u-719.0" who="#JanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W związku z faktem, że jeszcze przed trzema godzinami tak oczywista sprawa wydawała się wielu na tej sali w zupełnie innym kontekście oczywistą czy nieprawdziwą, wnoszę w imieniu Klubu Parlamentarnego PSL, żeby tę sprawę jednak ponownie rozpatrzyła komisja. Żebyśmy tak ważnej kwestii nie rozstrzygali w takiej atmosferze i pod taką presją.</u>
          <u xml:id="u-719.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-720">
          <u xml:id="u-720.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, czy są jeszcze jakieś propozycje?</u>
          <u xml:id="u-720.1" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, niestety jesteśmy nadal w pewnej sytuacji patowej, w dalszym ciągu są zgłaszane propozycje, aby sprawę przeciągnąć. Myśmy ten temat dyskutowali już w kontekście poprzednich uwag. Proszę zwrócić uwagę, w którym momencie głosowań jesteśmy w tej chwili. Jesteśmy po przyjęciu albo odrzuceniu określonych poprawek, nie ma żadnych podstaw do reasumpcji tych głosowań. Jesteśmy przed ostatecznym głosowaniem. Mamy ekspertyzę, która wyjaśniła pewną kwestię. Nadal istnieje pewien spór. Pojawi się następna ekspertyza, która również zwróci uwagę na takie czy inne konsekwencje tego zapisu. Nie zmienia to postaci rzeczy, że to ostatnie głosowanie będzie się musiało odbyć.</u>
          <u xml:id="u-720.2" who="#komentarz">(Poseł Hanna Suchocka: Nie, nie musi.)</u>
          <u xml:id="u-720.3" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, ponieważ też nie chcę narzucać w tej chwili woli prowadzącego obrady, proponuję, aby Wysoka Izba tę kwestię rozstrzygnęła w dwóch głosowaniach.</u>
          <u xml:id="u-720.4" who="#MarekBorowski">Głosowanie pierwsze - czy przechodzimy do końcowego głosowania nad ustawą, czy też odsyłamy sprawę do dalszych ekspertyz.</u>
          <u xml:id="u-720.5" who="#MarekBorowski">Jeżeli przechodzimy do głosowania, głosujemy w drugim głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-720.6" who="#MarekBorowski">Po prostu nic lepszego nie wymyślimy.</u>
          <u xml:id="u-720.7" who="#MarekBorowski">Proponuję przejść do tych głosowań.</u>
          <u xml:id="u-720.8" who="#MarekBorowski">Zadaję pierwsze pytanie: Czy zdaniem Wysokiej Izby powinniśmy za chwilę przejść do końcowego głosowania nad projektem tej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-720.9" who="#MarekBorowski">Kto jest za, proszę o podniesienie ręki do góry i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-720.10" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-720.11" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-720.12" who="#MarekBorowski">Głosowało 327 posłów. Za opowiedziało się 184 posłów, przeciw - 135 posłów, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-720.13" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-720.14" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisję Ustawodawczą...</u>
          <u xml:id="u-720.15" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-720.16" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-720.17" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, wiem, że jesteśmy w trakcie głosowania, ale nie raz tutaj dopuszczano do głosu posłów w trakcie głosowania, więc już dokończmy tę procedurę.</u>
          <u xml:id="u-720.18" who="#MarekBorowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-721">
          <u xml:id="u-721.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Interpretacja pana ministra była całkiem różna od tego, co mówi ekspertyza. Miało miejsce jakby wprowadzenie w błąd Wysokiej Izby przez pana ministra, w związku z tym zgłaszam wniosek o przerwę.</u>
          <u xml:id="u-721.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-722">
          <u xml:id="u-722.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, czy to jest wniosek o przerwę w imieniu klubu?</u>
          <u xml:id="u-722.1" who="#komentarz">(Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-722.2" who="#MarekBorowski">Tak. Ile?</u>
          <u xml:id="u-722.3" who="#komentarz">(Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk: Piętnaście minut.)</u>
          <u xml:id="u-722.4" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-722.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-722.6" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, no nie, umówmy się, w takich sytuacjach marszałkowie wyrażają zgodę na przerwę.</u>
          <u xml:id="u-722.7" who="#MarekBorowski">Piętnaście minut przerwy. Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-722.8" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 1 min 24 do godz. 1 min 40)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-723">
          <u xml:id="u-723.0" who="#MarekBorowski">Czy z Polskiego Stronnictwa Ludowego przybędą jeszcze posłowie, czy nie?</u>
          <u xml:id="u-723.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Jeszcze się naradzają.)</u>
          <u xml:id="u-723.2" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-723.3" who="#MarekBorowski">Proszę Państwa! Myślę, że w tej sytuacji sprawdzimy, czy jest kworum i zdecydujemy, czy możemy przystąpić do głosowania, czy też nie. Proszę przygotować urządzenie do głosowania. Proszę, aby wszyscy w tej chwili przycisnęli dowolny przycisk. Dziękuję. Proszę wyświetlić wynik.</u>
          <u xml:id="u-723.4" who="#MarekBorowski">Proszę Państwa! Myślę, że szans na to, aby reszta posłów przybyła, nie ma. Muszę powiedzieć na zakończenie, że...</u>
          <u xml:id="u-723.5" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bugaj: Panie marszałku, proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-723.6" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Bugaj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-724">
          <u xml:id="u-724.0" who="#RyszardBugaj">Panie marszałku, usłyszeliśmy informację, że Sejm może obradować jutro. Wnoszę, żeby została ogłoszona przerwa do jutra do godz. 10.</u>
          <u xml:id="u-724.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-725">
          <u xml:id="u-725.0" who="#MarekBorowski">Poproszę pana marszałka Małachowskiego. Odbędziemy posiedzenie Prezydium.</u>
          <u xml:id="u-725.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-725.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 1 min 47 do godz. 1 min 55)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-726">
          <u xml:id="u-726.0" who="#MarekBorowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-726.1" who="#MarekBorowski">Przede wszystkim musimy uściślić treść, charakter wniosku pana posła Bugaja. Rozumiem, że chodzi tutaj o wniosek o odroczenie posiedzenia do dnia jutrzejszego.</u>
          <u xml:id="u-726.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Do dnia dzisiejszego.)</u>
          <u xml:id="u-726.3" who="#MarekBorowski">Przepraszam, o odroczenie posiedzenia do godz. 9–10. Dobrze. Chodzi więc o art. 109 ust. 3 pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-726.4" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-726.5" who="#MarekBorowski">Kto z państwa jest za wnioskiem zgłoszonym przez pana posła Bugaja o odroczenie posiedzenia do dzisiaj do godz. 10, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-726.6" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-726.7" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-726.8" who="#MarekBorowski">Głosowało 191 posłów. Oznacza to, iż nie ma kworum. Otóż o wniosku formalnym, o którym mowa w ust. 3 pkt. 3, 4, 11 i 13, Sejm rozstrzyga większością głosów obecnych posłów. Natomiast chodzi tu o ust. 3 pkt 1, co pan Bugaj potwierdził, i w takim wypadku powinno być kworum. W związku z tym, przy jednoczesnym stwierdzeniu braku kworum, stwierdzam, iż nie ma możliwości prowadzenia dalej obrad. Wyrażam ubolewanie w związku z tym faktem, a także z pewnym nadużyciem, jakie tutaj nastąpiło ze strony posła Stefaniuka.</u>
          <u xml:id="u-726.9" who="#MarekBorowski">Komunikatów nie ma.</u>
          <u xml:id="u-726.10" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-726.11" who="#MarekBorowski">W związku z tym kończymy 110 posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej...</u>
          <u xml:id="u-726.12" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Małachowski: Chciałbym złożyć oświadczenie.)</u>
          <u xml:id="u-726.13" who="#MarekBorowski">Są oświadczenia?</u>
          <u xml:id="u-726.14" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę, panie marszałku. Przepraszam, nie zauważyłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-727">
          <u xml:id="u-727.0" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! W dniu dzisiejszym przez 4 godziny na prośbę pana marszałka Zycha prowadziłem obrady i starałem się być lojalnym partnerem całej sali. Działałem w dobrej wierze, licząc, że dojdzie do rozstrzygnięcia spornego problemu. Niestety, to co się stało, to, że znaczna część posłów opuściła salę obrad, jest nadużyciem mojej dobrej woli. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-727.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-728">
          <u xml:id="u-728.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-728.1" who="#MarekBorowski">Informacja o wpływie interpelacji i odpowiedzi na interpelacje znajduje się w doręczonym paniom i panom posłom druku nr 2460.</u>
          <u xml:id="u-728.2" who="#MarekBorowski">Na tym kończymy 110 posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-728.3" who="#MarekBorowski">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-728.4" who="#MarekBorowski">Następne posiedzenie Sejmu odbędzie się w dniach 29, 30 i 31 lipca oraz 1 sierpnia 1997 r. O porządku dziennym tego posiedzenia panie i panowie posłowie zostaną powiadomieni w późniejszym terminie.</u>
          <u xml:id="u-728.5" who="#MarekBorowski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-728.6" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-728.7" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 2)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>