text_structure.xml 556 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 9 min 07)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Józef Zych oraz wicemarszałkowie Aleksander Małachowski, Marek Borowski i Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JózefZych">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JózefZych">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Małgorzatę Ostrowską i panią poseł Danutę Ciborowską, a także panów posłów Stanisława Kusiora i Leszka Chwata.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JózefZych">W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani poseł Małgorzata Ostrowska i pan poseł Stanisław Kusior.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JózefZych">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Stanisław Kusior i Leszek Chwat.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JózefZych">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#JózefZych">Protokół 96 posiedzenia uważam za przyjęty wobec niewniesienia do niego zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#JózefZych">Porządek dzienny posiedzenia został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#JózefZych">Przypominam, że na poprzednim posiedzeniu zgłoszono sprzeciw wobec wniosku o uznanie za wystarczającą odpowiedzi na interpelację pana posła Krzysztofa Budnika w sprawie zmiany systemu podatku drogowego.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#JózefZych">Informuję, że Unia Pracy Klub Parlamentarny przedłożył wniosek w sprawie zmian w składzie osobowym posłów Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#JózefZych">W związku z tym Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby dodać nowe punkty porządku dziennego w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#JózefZych">— Głosowanie nad wnioskiem o uznanie za wystarczającą odpowiedzi na interpelację posła Krzysztofa Budnika w sprawie zmiany systemu podatku drogowego;</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#JózefZych">— Zmiany w składzie osobowym posłów Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#JózefZych">Odpowiedniej zmianie ulegną oznaczenia pozostałych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#JózefZych">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#JózefZych">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#JózefZych">Informuję, że na podstawie art. 99 ust. 3 regulaminu Sejmu zgłoszono wnioski do porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#JózefZych">Obecnie przystąpię do ich zreferowania.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#JózefZych">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisji Ustawodawczej o poselskich projektach ustaw o dopłatach do cen oleju napędowego do silników oraz o paliwie rolniczym.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#JózefZych">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia tego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#StanisławKusior">„Rozwiązania systemowe zawarte w powyższym projekcie ustawy powinny zafunkcjonować przed uchwaleniem budżetu na 1997 r. Sprzeciw Sejmu na rozszerzenie posiedzenia spowoduje przesunięcie prac o rok i nieuchwalenie tego projektu w obecnej kadencji Sejmu. Problem paliw rolniczych przewija się od początku kadencji, a pierwsze projekty zostały złożone w połowie 1995 r. W tej chwili jest ostatnia szansa na zakończenie prac nad ustawą i wprowadzenie jej w życie jeszcze przed spiętrzeniem prac polowych. Rezultatem uchwalenia ustawy będzie niedopuszczenie do sytuacji ubiegłego roku, kiedy to ceny paliw wzrosły o 100% dodatkowo przy ich braku na rynku, a także złagodzenie dalszych podwyżek, z którymi należy się liczyć w roku obecnym. Komisje zdecydowaną większością głosów rekomendują przyjęcie projektu, a rząd kierunkowo wspiera tę inicjatywę”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JózefZych">Wniosek tej samej treści zgłosił pan poseł Henryk Siedlecki.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#JózefZych">Proszę o odczytanie uzasadnienia tego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#StanisławKusior">„Projekt ustawy o paliwie rolniczym został skierowany po pierwszym czytaniu do Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Ustawodawczej celem rozpatrzenia. Wyżej wymienione komisje na posiedzeniu w dniu 20 grudnia 1996 r. postanowiły rekomendować Wysokiemu Sejmowi uchwalenie projektu ustawy o paliwie rolniczym, zawartego w druku nr 2087. Pilne rozstrzygnięcie przez Wysoki Sejm ustawowego uregulowania zasad wdrożenia w rolnictwie naszego kraju tzw. paliwa rolniczego jest powszechnie oczekiwane przez rolników, Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych oraz pozostałe związki i organizacje rolnicze.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#StanisławKusior">Zawarte w projekcie ustawy o paliwie rolniczym rozwiązania są zbieżne z powszechnie stosowanymi w tym zakresie w państwach Unii Europejskiej. Dlatego uwzględniając konieczność dostosowania naszego prawa w ramach integracji z państwami Unii Europejskiej oraz fakt, że zawarte w projekcie ustawy o paliwie rolniczym rozwiązania powodować będą określone skutki w ustawie budżetowej państwa na 1997 r., wydaje się zasadne, aby Wysoki Sejm jeszcze na obecnym, 97 posiedzeniu rozpatrzył sprawozdanie komisji dotyczące projektu ustawy o paliwie rolniczym”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JózefZych">Prezydium Sejmu przewiduje rozpatrzenie sprawozdania na kolejnym, 98 posiedzeniu Sejmu, w związku z czym nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego oraz pana posła Henryka Siedleckiego o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisji Ustawodawczej o poselskich projektach ustaw o dopłatach do cen oleju napędowego do silników oraz o paliwie rolniczym, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 409 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 179 posłów, przeciw - 183, 47 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego oraz pana posła Henryka Siedleckiego odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#JózefZych">Unia Pracy Klub Parlamentarny wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdania Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich oraz Komisji Ustawodawczej o poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora (druki nr 1850, 1992, 1935 i 1993).</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#JózefZych">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#StanisławKusior">„Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich oraz Komisja Ustawodawcza rozpatrzyły powyższe projekty ustaw już przed dwoma miesiącami. Zważywszy, iż kwestia uposażeń poselskich bardzo bulwersuje opinię publiczną, projekty powinny być jak najszybciej rozpatrzone przez Sejm. Jest to też niezbędne dlatego, iż proponowane rozwiązania powodują istotne skutki finansowe dla ustalonego właśnie budżetu Kancelarii Sejmu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JózefZych">Prezydium Sejmu przewiduje rozpatrzenie sprawozdań na następnym, 98 posiedzeniu Sejmu, łącznie ze zmianami w regulaminie Sejmu, i w związku z tym nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bugaj: Czy można, panie marszałku, postawić jedno pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#JózefZych">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#RyszardBugaj">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować pytanie pod adresem pana marszałka. Bezsporne jest, że ta ustawa powoduje skutki dla budżetu. Na następnym posiedzeniu, jak wiem, będziemy uchwalać budżet państwa. W takim razie, jeżeli ustawa zostałaby przyjęta w jednej lub w drugiej wersji, bo tam są dwa projekty ustawy, rozbieżne - jak wtedy wprowadzimy to do ustawy budżetowej? Nie widzimy przeszkód, dla których ta sprawa powinna być odroczona, poza niechęcią polityczną do jej rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Konwent Seniorów również rozważał ten problem. Jestem zobowiązany przedstawić stanowisko Prezydium Sejmu po konsultacji z Konwentem Seniorów, co też uczyniłem. Brano pod uwagę także ten element.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Unii Pracy Klubu Parlamentarnego o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdania Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich oraz Komisji Ustawodawczej o poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora (druki nr 1850, 1992, 1935 i 1993), zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 399 posłów. Za przyjęciem wniosku Unii Pracy głosowało 138 posłów, przeciw - 197, 64 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek Unii Pracy Klubu Parlamentarnego odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#JózefZych">Klub Parlamentarny BBWR i KPN wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja premiera rządu pana Włodzimierza Cimoszewicza o przyczynach i skutkach skokowej podwyżki cen energii elektrycznej, gazu i centralnego ogrzewania.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#JózefZych">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia tego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#StanisławKusior">„Z dniem 1 stycznia tego roku rząd podniósł ceny energii elektrycznej o 17%, gazu o 18% oraz centralnego ogrzewania i ciepłej wody o 10%. Podwyżka jest bardzo wysoka, wręcz drastyczna. Obowiązuje bowiem skokowo od 1 stycznia, gdy tymczasem inflacja będzie narastać stopniowo aż do końca grudnia. Obejmuje okres zimy, gdy zużycie energii, gazu i ciepła jest największe, a inflacja zaledwie kilkuprocentowa. Tak więc wydatki z tytułu podwyżek wyniosą nie 17 czy 18%, ale ok. 25, a nawet 30%.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#StanisławKusior">W tej sytuacji premier rządu winien udzielić Sejmowi wyjaśnień, a w szczególności odpowiedzieć na następujące pytania:</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#StanisławKusior">1. Dlaczego rząd podnosi ceny energii w warunkach bardzo wysokiej opłacalności produkcji energii w Polsce już przy obecnych jej cenach?</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#StanisławKusior">2. Czym kieruje się rząd zubożając duże grupy ludności, z których część ma już kłopoty z opłatami za energię, gaz i ciepło?</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#StanisławKusior">3. Czym kieruje się rząd obniżając rentowność polskiej produkcji przemysłowej i rolnej wobec konkurencji zagranicznej, i to w sytuacji, gdy energochłonność polskiej gospodarki jest 3-, 4-krotnie wyższa niż w krajach OECD?”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JózefZych">W tej sprawie Koło Parlamentarne Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform - Solidarni w Wyborach wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja prezesa Rady Ministrów o rzeczywistym wpływie podwyżki cen energii wprowadzonej w styczniu na bieżącą sytuację polskich rodzin, emerytów i rencistów oraz małych przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#JózefZych">Wnioskodawcy uzasadnienia na piśmie nie przedstawiają.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#JózefZych">W związku z tym pod głosowanie w pierwszej kolejności poddam wniosek klubu BBWR i KPN jako bardziej ogólny.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#JózefZych">Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość wniosku drugiego, gdyż omawiając takie zagadnienie można ustosunkować się do dodatkowych kwestii szczegółowych.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#JózefZych">Prezydium Sejmu popiera ten wniosek.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem klubu BBWR i KPN.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Klubu Parlamentarnego Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform i Konfederacji Polski Niepodległej o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja premiera rządu pana Włodzimierza Cimoszewicza o przyczynach i skutkach skokowej podwyżki cen energii elektrycznej, gazu i centralnego ogrzewania, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 421 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 383 posłów, przeciw - 15, wstrzymało się od głosu 23 posłów.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#JózefZych">Klub Parlamentarny Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform i Konfederacji Polski Niepodległej wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja ministra spraw zagranicznych pana Dariusza Rosatiego o przypadkach nieprzestrzegania traktatu polsko-litewskiego przez stronę litewską.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#JózefZych">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#StanisławKusior">„Od roku 1996 nasiliły się przypadki nieprzestrzegania traktatu polsko-litewskiego w stosunku do mniejszości polskiej i polskich organizacji społecznych na Litwie. Nastąpiło zajęcie ziemi pod obszar tzw. wielkiego Wilna, bez odpowiednich rekompensat. Wprowadzono ustawę wyborczą z 5-procentowym progiem, co zdecydowanie ograniczyło udział Polaków w życiu politycznym Litwy. Podejmowane są działania zmierzające do lituanizowania polskich nazwisk. Na mocy decyzji rządu litewskiego z dnia 4 grudnia 1996 r. inspekcja podatkowa przejęła konto bankowe Związku Polaków na Litwie, co sparaliżowało działalność tej organizacji. Formalną przyczyną blokady konta stało się obłożenie wysokim podatkiem daru dla związku od Fundacji Kultury Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#StanisławKusior">W tej sytuacji nasz niepokój budzi bierność polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Dlatego minister spraw zagranicznych powinien złożyć w tej sprawie odpowiednie wyjaśnienia Sejmowi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#JózefZych">Prezydium Sejmu popiera ten wniosek.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja ministra spraw zagranicznych pana Dariusza Rosatiego o przypadkach nieprzestrzegania traktatu polsko-litewskiego przez stronę litewską, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 420 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 261 posłów, przeciw - 109, wstrzymało się od głosu 50 posłów.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN uwzględnił.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#JózefZych">Prezydium Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Komitetu Badań Naukowych.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#JózefZych">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#StanisławKusior">„W imieniu prezydium Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego przedkładam wniosek o wprowadzenie do porządku obrad 97 posiedzenia Sejmu RP punktu w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim (komisyjnym) projekcie ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Komitetu Badań Naukowych (druki nr 1984 i 2083).</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#StanisławKusior">Projekt ustawy, wprowadzający zmiany w zasadach i trybie przyznawania środków budżetowych na finansowanie współpracy naukowej i naukowo-technicznej z zagranicą, ma na celu dostosowanie dotychczasowych przepisów do aktualnych rozmiarów i potrzeb tej współpracy. Dlatego też niezbędne jest pilne uchwalenie projektowanej nowelizacji. Na konieczność wprowadzenia zmian prawnych w tym zakresie zwróciła uwagę Najwyższa Izba Kontroli. Będący obecnie przedmiotem prac Sejmu projekt ustawy jest właśnie konsekwencją zaleceń pokontrolnych NIK.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#StanisławKusior">Za pilnym uchwaleniem projektowanych zmian przemawia również i to, że znowelizowane przepisy należałoby wprowadzić wraz z rozpoczęciem nowego roku budżetowego, ponieważ środki na finansowanie współpracy naukowej z zagranicą są środkami jednorocznymi i ich przekazywanie nie powinno być kumulowane w drugiej części roku.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#StanisławKusior">Z powyższych względów zwracamy się o przyspieszenie postępowania ustawodawczego nad wyżej wymienionym projektem ustawy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JózefZych">Prezydium Sejmu przewiduje rozpatrzenie sprawozdania na następnym posiedzeniu Sejmu, w związku z czym nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku prezydium Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Komitetu Badań Naukowych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#JózefZych">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 423 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 131 posłów, przeciw - 216, 76 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek prezydium Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#JózefZych">Prezydium Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu o komisyjnym projekcie uchwały w sprawie rządowego dokumentu Górnictwo węgla kamiennego — polityka państwa i sektora na lata 1996–2000. Program dostosowania górnictwa węgla kamiennego do warunków gospodarki rynkowej i międzynarodowej konkurencyjności.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#JózefZych">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#StanisławKusior">„Prezydium Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu zwraca się z wnioskiem o umieszczenie w porządku dziennym 97 posiedzenia Sejmu sprawozdania Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu o komisyjnym projekcie uchwały w sprawie rządowego dokumentu Górnictwo węgla kamiennego — polityka państwa i sektora na lata 1996–2000. Program dostosowania górnictwa węgla kamiennego do warunków gospodarki rynkowej i międzynarodowej konkurencyjności (druk nr 2045). Powyższe sprawozdanie komisja przyjęła w dniu 3 grudnia 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#StanisławKusior">Konieczność szybkiego uchwalenia przez Sejm RP proponowanej uchwały uzasadniona jest tym, iż zawarte w uchwale propozycje co do realizacji programu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego powinny być jak najpilniej podjęte przez rząd”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#JózefZych">Prezydium Sejmu przewiduje rozpatrzenie tego sprawozdania na kolejnym posiedzeniu Sejmu, w związku z czym nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku prezydium Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu...</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#komentarz">(Poseł Józef Łochowski: Zgadzamy się na rozpatrzenie na następnym posiedzeniu Sejmu.)</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Kaniewski: Tak, wycofujemy wniosek.)</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#JózefZych">Pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja rządu na temat bezcłowego importu zbóż.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#JózefZych">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#StanisławKusior">„Podjęcie decyzji przed żniwami 1996 r. o bezcłowym imporcie zbóż przez rząd z określeniem terminu jej obowiązywania do końca czerwca 1997 r. spotkało się z bardzo krytyczną oceną rolników i firm skupujących zboża na rzecz Agencji Rynku Rolnego, a przede wszystkim krytyką nowo powołanych izb rolniczych domagających się zmiany tej decyzji. Dwukrotnie już występowałem w tej sprawie, sygnalizując niebezpieczeństwa związane z tą decyzją. Pierwszy raz kierowałem swe krytyczne uwagi do rządu już w momencie podjęcia tej decyzji. Obecnie skierowałem zapytanie do premiera RP na 96 posiedzeniu Sejmu, ale nie otrzymałem wyczerpującej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#StanisławKusior">Z dotychczasowych informacji wynika, że rząd nie posiadał opracowanego szczegółowego bilansu zbóż ze zbiorów w 1996 r. Nie posiada również bieżącej oceny wielkości napływu zbóż, w tym żyta, pszenicy, jęczmienia i owsa poprzez bezcłowy import.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#StanisławKusior">Z bezcłowego importu zbóż nie skorzystali i nie skorzystają konsumenci, którzy i tak dotychczas nie płacą niższych cen za mąkę i chleb, natomiast jest pewne, że wpłynie to na wzrost cen na produkty zbożowe oraz mięso i przetwory mięsne w latach następnych. Wytworzona sytuacja poważnie zagraża stabilności gospodarowania polskich rolników i powoduje znaczący spadek rentowności uprawy zbóż, a tym samym spadek dochodów rolników. Nieobliczalne, negatywne skutki tej decyzji odczujemy na pewno w tym i w najbliższych latach.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#StanisławKusior">Można jeszcze częściowo ograniczyć te negatywne skutki, podejmując w trybie natychmiastowym decyzję o przerwaniu bezcłowego importu zbóż”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#JózefZych">Z przyczyn czasowych Prezydium Sejmu nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku pana posła Wojciecha Szczęsnego Zarzyckiego o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja rządu na temat bezcłowego importu zbóż, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 424 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 169 posłów, przeciw - 196, 59 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek pana posła Wojciecha Szczęsnego Zarzyckiego odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#JózefZych">Pan poseł Janusz Wierzbicki wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja rządu Rzeczypospolitej Polskiej o możliwości rozszerzenia eksportu ziemiopłodów do Wspólnoty Niepodległych Państw w okresie wiosny 1997 r. oraz stworzenia gwarancji rządu dla eksporterów tych produktów w okresie obecnym i latach następnych.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#JózefZych">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#StanisławKusior">„W roku 1996 nadprodukcja niektórych ziemiopłodów, a głównie ziemniaków, warzyw, owoców spowodowała spadek cen i problemy ze zbytem, co w konsekwencji doprowadziło do obniżenia opłacalności produkcji rolnej. Zmiana wysokości ceł importowych z dniem 1 stycznia 1997 r. przez państwa WNP daje duże możliwości wyeksportowania z Polski znacznej ilości tych produktów. Kraje WNP 30% zapotrzebowania na żywność pokrywają importem. Eksporterzy polscy na tym rynku czują się bardzo niepewnie z powodu braku gwarancji rządowych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#JózefZych">Z przyczyn czasowych Prezydium Sejmu nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku pana posła Janusza Wierzbickiego o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja rządu Rzeczypospolitej Polskiej o możliwości rozszerzenia eksportu ziemiopłodów do Wspólnoty Niepodległych Państw w okresie wiosny 1997 r. oraz stworzenia gwarancji rządu dla eksporterów tych produktów w okresie obecnym i latach następnych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 422 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 127 posłów, przeciw - 249, 46 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek pana posła Janusza Wierzbickiego odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#JózefZych">Porządek dzienny 97 posiedzenia zaproponowany przez Prezydium Sejmu, wraz z przyjętymi zmianami, został zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#JózefZych">Obecnie przedstawię propozycje dotyczące trybu rozpatrywania poszczególnych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#JózefZych">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, proponuje przeprowadzenie debat krótkich nad sprawozdaniem komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o lasach, a także w pierwszym czytaniu projektów ustaw Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi oraz o finansowaniu dróg publicznych.</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#JózefZych">Prezydium Sejmu proponuje, aby w dyskusjach nad sprawozdaniami komisji o projektach ustaw dotyczących Prawa łowieckiego oraz ratyfikacji Protokołu nr 11 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, a także nad informacjami o planach prywatyzacji Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń SA oraz o dyspozycjach dotyczących udzielania ulg podatkowych Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#JózefZych">Nad pozostałymi punktami porządku dziennego Prezydium Sejmu proponuje wysłuchanie 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#JózefZych">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#JózefZych">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#JózefZych">Głosowania przeprowadzimy nad dodanym punktem 1 za chwilę oraz w czwartek rano i w piątek rano.</u>
          <u xml:id="u-22.16" who="#JózefZych">Interpelacje i zapytania rozpatrzymy w czwartek w godz. od 16 do 19.</u>
          <u xml:id="u-22.17" who="#JózefZych">Przerwa w tym dniu będzie zarządzona w godz. od 19.30 do 21, a nie - jak tradycyjnie - od 14 do 16. Jest to związane z tym, iż posłowie, którzy zechcą przyjąć takie zaproszenie, są zaproszeni do prymasa na noworoczne opłatkowe spotkanie.</u>
          <u xml:id="u-22.18" who="#JózefZych">W związku ze zgłoszoną rządową poprawką do pilnego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo łowieckie punkt dotyczący sprawozdania o tym projekcie ustawy rozpatrzymy jutro po interpelacjach i zapytaniach.</u>
          <u xml:id="u-22.19" who="#JózefZych">Dotychczasowy punkt 3, dotyczący sprawozdania komisji o projekcie ustawy o zmianie niektórych upoważnień do wydawania aktów wykonawczych, także rozpatrzymy jutro.</u>
          <u xml:id="u-22.20" who="#JózefZych">Informuję, że Senat przyjął bez poprawek ustawy:</u>
          <u xml:id="u-22.21" who="#JózefZych">— o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego,</u>
          <u xml:id="u-22.22" who="#JózefZych">— o zmianie ustawy o finansowaniu gmin,</u>
          <u xml:id="u-22.23" who="#JózefZych">— o zmianie ustaw: o broni, amunicji i materiałach wybuchowych, o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, Kodeks karny, Kodeks postępowania karnego, o drogach publicznych, Prawo celne, o ochronie granicy państwowej oraz o zakwaterowaniu sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,</u>
          <u xml:id="u-22.24" who="#JózefZych">— o ratyfikacji Umowy między państwami — stronami Traktatu Północnoatlantyckiego a innymi państwami uczestniczącymi w Partnerstwie dla pokoju, dotyczącej statusu ich sił zbrojnych oraz jej Protokołu dodatkowego.</u>
          <u xml:id="u-22.25" who="#JózefZych">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatu o posiedzeniach komisji, które odbędą się dzisiaj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#StanisławKusior">Informuję, że dzisiaj odbędą się, za zgodą marszałka Sejmu, posiedzenia następujących komisji:</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#StanisławKusior">— do Spraw Służb Specjalnych — po głosowaniach;</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#StanisławKusior">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wspólnie z Komisją Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 13.45;</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#StanisławKusior">— Obrony Narodowej — o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#StanisławKusior">— Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Ustawodawczą — o godz. 14.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#StanisławKusior">Posiedzenie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów poświęcone głosowaniu nad wnioskami do projektu ustawy budżetowej na 1997 r. zostaje przełożone na czwartek, tj. 9 stycznia. Początek posiedzenia bezpośrednio po zakończeniu głosowań na posiedzeniu plenarnym.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#StanisławKusior">Posiedzenie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz II zespołu Komisji Ustawodawczej, dotyczące pierwszego czytania ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, odbędzie się dzisiaj, w środę 8 stycznia, o godz. 14, w sali nr 118.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#JózefZych">O głos prosi pan poseł Borowik.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WojciechBorowik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na Konwencie Seniorów dowiedzieliśmy się, iż punkt porządku dziennego: Informacja rządu na temat prywatyzacji Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń prawdopodobnie w czasie tego posiedzenia Sejmu nie będzie rozpatrywana, a więc przełożona już po raz trzeci. Jeżeli ta informacja jest prawdziwa, jeżeli pan marszałek może potwierdzić, że nie będziemy mogli wysłuchać informacji pana premiera Kołodki w tej sprawie, to chciałem złożyć stanowczy protest, dlatego że prywatyzacja Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń budzi ogromne emocje. Na temat prywatyzacji tej spółki bulwersujące informacje ukazują się już od ponad miesiąca. Od ponad miesiąca usiłujemy uzyskać informacje od pana premiera.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WojciechBorowik">Sprawa podwyższenia składek przez PZU dotknęła niemal każdą polską rodzinę, więc wydaje mi się słuszne, żeby - tu mój apel do pana premiera Cimoszewicza - pan premier skłonił pana premiera Kołodkę do zaprzestania jego zagranicznych wojaży, chyba nawet na koszt budżetu państwa, i skłonił go do wykonywania konstytucyjnych obowiązków, albo jako alternatywę proponuję, żeby ustalić porządek obrad Sejmu stosownie do kalendarza wyjazdów pana premiera Kołodki, dlatego że taka sytuacja nie może się powtarzać.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Wczoraj Prezydium Sejmu otrzymało pisemne zawiadomienie, że w czasie obecnego posiedzenia Sejmu będzie nieobecny wiceprezes Rady Ministrów minister finansów pan Grzegorz Kołodko. Premier rządu pan Cimoszewicz, zgodnie z decyzją Sejmu, miał przedłożyć informacje w dwóch sprawach, mianowicie o ulgach podatkowych stosowanych przez ministerstwo, a także w sprawie sytuacji w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń, i wyznaczył do zreferowania tych zagadnień pana ministra Kołodkę. W tej sytuacji wczoraj w godzinach wieczornych zwróciłem się do pana premiera informując, że grozi nam po raz trzeci nierozpatrzenie tych punktów porządku dziennego. Pan premier poinformował mnie, iż pan minister Kołodko jest nieobecny, gdyż wyjechał za granicę.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bugaj: Do Chin.)</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#JózefZych">Oczekujemy więc na decyzję premiera, kto w tej sprawie wystąpi bądź nie. W każdym razie z rozmowy z panem premierem wynikało, że pan premier Cimoszewicz osobiście nie wystąpi, natomiast są jeszcze inne możliwości, na przykład premier może scedować możliwość wystąpienia na innego wicepremiera.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bugaj: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#JózefZych">A zatem, Wysoki Sejmie, oczekujemy na decyzję premiera w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Głosowanie nad wnioskiem o uznanie za wystarczającą odpowiedzi na interpelację posła Krzysztofa Budnika w sprawie zmiany systemu podatku drogowego.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#JózefZych">Sejm na poprzednim posiedzeniu wysłuchał odpowiedzi na interpelację udzielonej przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Waldemara Manugiewicza.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#JózefZych">Wobec wniosku o uznanie tej odpowiedzi za wystarczającą zgłoszono sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#JózefZych">Wniosek ten poddam obecnie pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za uznaniem odpowiedzi na interpelację pana posła Krzysztofa Budnika za wystarczającą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-26.13" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Za uznaniem odpowiedzi za wystarczającą głosowało 192 posłów, przeciw - 150, wstrzymało się od głosu 62 posłów.</u>
          <u xml:id="u-26.14" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uznał odpowiedź na interpelację za wystarczającą.</u>
          <u xml:id="u-26.15" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 1342 i 2038).</u>
          <u xml:id="u-26.16" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Krzysztofa Wolframa.</u>
          <u xml:id="u-26.17" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-26.18" who="#JózefZych">Poczekamy. Wysoki Sejmie - 2 minuty na przygotowanie się do obrad.</u>
          <u xml:id="u-26.19" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 44 do godz. 9 min 48)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JózefZych">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#KrzysztofWolfram">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przemawiając w imieniu Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej przedstawiam Wysokiej Izbie sprawozdanie z prac komisji nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 1342).</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#KrzysztofWolfram">Dla porządku pragnę poinformować, że nad tekstem ustawy pracowała podkomisja w składzie: panowie posłowie Henryk Bogdan, Stanisław Kracik, Stanisław Kusior, Piotr Kozłowski, Ignacy Jurecki oraz Seweryn Jurgielaniec i ja jako przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#KrzysztofWolfram">Omawiana nowelizacja ustawy z 28 września 1991 r. była niezwykle głęboka i obszerna. Na 81 artykułów ustawy, którą przyszło nam nowelizować, około 50 (dokładnie 52) wymagało uzupełnienia, a bardzo często nowej, rozwiniętej redakcji. Pozwolę sobie w tym miejscu wyrazić pogląd, że praktycznie mamy do czynienia z nową materią ustawową. Podkomisja oraz połączone komisje w wielu wypadkach proponowały nowe rozwiązania. Nowe rozwiązania były również zgłaszane przez stronę rządową. W związku z tym mamy sytuację, o jakiej teraz mówię. Niektóre rozwiązania mają charakter zupełnie nowy, np. w przypadku systemu organizacyjnego struktur Lasów Państwowych w odniesieniu do określonych działań i kompetencji, lub wprowadzały dodatkowe elementy, np. w zakresie włączenia krajowego programu zwiększania lesistości kraju. Wszystkie te przypadki omówię w dalszej części sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#KrzysztofWolfram">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim przejdę do omówienia merytorycznej strony pracy i jej efektów, pozwolę sobie przypomnieć Wysokiej Izbie, że obecna debata jest trzecią w historii leśnictwa polskiego po drugiej wojnie światowej.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#KrzysztofWolfram">W latach 1919–1928 system organizacji polskiego leśnictwa, zasad ochrony oraz użytkowania zasobów leśnych opierał się na wielu aktach prawnych, głównie w formie postanowień Rady Ministrów lub rozporządzeń prezydenta Rzeczypospolitej. To najbardziej eksponowane było z 30 grudnia 1924 r.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#KrzysztofWolfram">Pierwsza ustawa dotycząca państwowego gospodarstwa leśnego to akt prawny z 20 grudnia 1949 r. Sprawozdawcą tej ustawy był wtedy pan poseł Wincenty Kępczyński.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#KrzysztofWolfram">Druga ustawa, którą obecnie nowelizujemy, to ustawa z 28 września 1991 r., czyli przyjęta całkiem niedawno, której posłem sprawozdawcą w Sejmie Rzeczypospolitej był poseł Lucjan Chojecki.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#KrzysztofWolfram">Dziś trzeci raz po drugiej wojnie Wysoka Izba dyskutuje o podstawowych problemach leśnictwa, o gospodarce leśnej oraz problemach ponad stutysięcznej rzeszy leśników i służb z nimi współpracujących. Po raz trzeci rozpatrujemy sprawy dotyczące 28% powierzchni naszego kraju, czyli obszaru zajmującego ponad 9 mln ha powierzchni.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#KrzysztofWolfram">Lektura dyskusji parlamentarnych, które toczyły się podczas przygotowywania ustaw w 1949 r. oraz w 1991 r. jest dziś niezwykle pouczająca. Okazuje się, że problemy gospodarki leśnej w ostatnich 50 latach są niezwykle do siebie zbliżone, a główne akcenty regulacji dotyczą podobnych obszarów. Szczególnie dotyczy to procesów odnawiania lasów, zwiększenia powierzchni leśnej kraju, czyli podnoszenia lesistości, oraz sposobów pozyskiwania środków na realizację tych celów. Przewijają się również kwestie dotyczące problematyki sposobów zarządzania, struktur zarządzania leśnictwem.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#KrzysztofWolfram">Chciałbym w tym momencie, jeśli można — nie będzie już więcej takiej okazji — zilustrować tę sytuację. Otóż w 1949 r. ówczesny poseł sprawozdawca mówił: „Projekt ustawy o państwowym gospodarstwie leśnym należy uznać za bardzo ważny i mający zasadnicze znaczenie, a to tym bardziej, iż zadaniem naszej gospodarki leśnej jest nie tylko pielęgnowanie odziedziczonego stanu zalesienia kraju, lecz naprawienie ogromnych szkód i luk spowodowanych złą, niewłaściwą, rabunkową gospodarką leśną rządów sanacyjnych oraz usunięcie zniszczenia lasów”, wywołanego skutkami wojny. A dalej, co było bardzo symptomatyczne: „Celem naszych dążeń w tej dziedzinie musi być osiągnięcie zalesienia 28% powierzchni kraju. A jest to zadanie, jeśli ma być wykonane prawidłowo, niełatwe. Las rośnie powoli”.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#KrzysztofWolfram">Po wielu latach, w 1991 r. kolejny poseł sprawozdawca w tym parlamencie, poseł Lucjan Chojecki, mówił: „W ustawie przewidziano konieczność powiększania zasobów leśnych poprzez zalesianie gruntów nieprzydatnych do produkcji rolnej oraz innych gruntów nadających się do zalesienia, jak również podwyższenia produkcyjności lasów. Aby osiągnąć 30% — wtedy już mówimy o 30% lesistości kraju — należy zalesić ok. 700 tys. ha gruntów. Jest to poważne zadanie, które głównie będzie realizowane przez Lasy Państwowe. W celu wykonania zalesień na tak znacznej powierzchni przewiduje się dotacje z budżetu państwa dla Lasów Państwowych oraz właścicieli gruntów”.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#KrzysztofWolfram">Przytoczyłem te dwa fragmenty nie bez powodu. Otóż w naszej znowelizowanej ustawie akcenty dotyczące problematyki związanej z podnoszeniem lesistości kraju, jak również odpowiedniego zabezpieczenia instrumentarium finansowego dla tego zagadnienia oraz stworzenia gwarancji prawnych dla możliwości wykonania tych prac jest bardzo wyraźnie i czytelnie pokazane. Chcemy w ten sposób powiedzieć, że problem dotyczący gospodarki leśnej, widziany wyłącznie przez pryzmat na przykład pozyskania drewna czy innych zadań, które są powszechnie znane, jest czasem nietrafny. Dlatego że wielka, powiedziałbym: organiczna praca, wymagająca dziesiątków lat i wielu bilionów, olbrzymiej ilości środków - które są niezbędne do tego, by zrealizować tak gigantyczną pracę, jaką jest zalesienie tych tysięcy czy nawet milionów hektarów - stanęły u źródła i tworzą niejako podstawę do argumentacji na rzecz przyjęcia tego projektu ustawy, przyjęcia zapisów tej nowelizacji, której się podjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#KrzysztofWolfram">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiana nowelizacja dotyczy wielu aspektów leśnictwa i gospodarki leśnej, lecz najistotniejsze z nich (w kolejności rozpatrywanych artykułów) są następujące zagadnienia.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#KrzysztofWolfram">1. Określenie zasad prowadzenia gospodarki leśnej. Należało doprecyzować szereg kwestii, które poprzednia ustawa traktowała - powiedziałbym - skrótowo. W obecnej nowelizacji - jeśli panie i panowie posłowie zajrzycie do sprawozdania i do tej części, którą omawialiśmy w pierwszym czytaniu - można to bardzo dobrze prześledzić.</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#KrzysztofWolfram">2. Wprowadzenie pojęcia tzw. leśnych kompleksów promocyjnych jako sposobu na realizację trwałego i zrównoważonego rozwoju gospodarki leśnej. Zwracam paniom i panom posłom uwagę na tę kwestię, ponieważ jest to pojęcie, które zarówno w obiegowym rozumieniu sprawy, jak również w środowisku leśnym jest jeszcze całkiem nowe. Zdecydowaliśmy się na wprowadzenie tego pojęcia, tej regulacji z wiarą, iż jest to nie tylko bardzo nowoczesna formuła, stanowiąca niezwykle cenne źródło nie tylko informacji, ale równocześnie doświadczeń w zakresie gospodarki leśnej na obszarze Polski, z których będą mogły korzystać inne kraje.</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#KrzysztofWolfram">3. Nastąpił powrót do zasad legalizacji pozyskania drewna w lasach nie stanowiących własności skarbu państwa. Chcę zwrócić jeszcze raz uwagę na ten fragment. Otóż właściwie nowelizacja zaczęła się od tej kwestii. Wszyscy wiemy, że po 1991 r. na skutek wprowadzania zbyt liberalnych sposobów traktowania tego przedmiotu na pewnych obszarach nastąpiła okresowo dewastacyjna gospodarka. Właściwie trudno nazwać gospodarką dewastacyjny wyrąb drzewostanu, który spowodował niezwykle trudne do odrobienia straty - trzeba to będzie odrabiać jeszcze bardzo długo. Stąd w sposób absolutnie świadomy zarówno po pierwszym czytaniu, jak w czasie prac podkomisji postanowiliśmy powrócić do sztywnych i trudnych zasad administracyjnych, dla niektórych na pewno niewygodnych, ale gwarantujących w miarę bezpieczny sposób pozyskiwania drewna i w ogóle gospodarowania na obszarach lasów nie stanowiących własności skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#KrzysztofWolfram">4. Nastąpiło doprecyzowanie relacji między miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego a ustaleniami planów urządzania lasu. Chciałbym na ten fragment również zwrócić uwagę, ponieważ jest to dosyć istotna kwestia. Bardzo często los obszarów leśnych czy sposób gospodarowania na nich i stosunek do tych obszarów zaczyna się w momencie tworzenia planów miejscowych oraz tej części gospodarki przestrzenią, która dysponuje określonymi obszarami i nakłada na nie określone funkcje i zadania. W tym miejscu mieści się właśnie ta regulacja.</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#KrzysztofWolfram">5. Nastąpiło ujednolicenie zasad wstępu do lasów. Chciałbym zwrócić na to uwagę, ponieważ ten fragment jest niezwykle żywotnie odbierany przez społeczeństwo ze względu na liczne problemy: czy można do lasu wjechać, czy las jest otwarty, czy las jest tym miejscem, które rządzi się jakimiś specjalnymi prawami, na które społeczeństwo nie ma wpływu. Chciałbym omówić jeszcze jedną absolutnie nową sprawę, mianowicie wyszliśmy naprzeciw licznym postulatom osób niepełnosprawnych, aby mogły one wjeżdżać do lasu własnymi pojazdami, które stanowią przedmiot ich zabezpieczenia życiowego. Po prostu chodzi o to, żeby nie wykluczać możliwości wjazdu do lasu tej specjalnej grupy osób, która nie może poruszać się w sposób normalny.</u>
          <u xml:id="u-28.18" who="#KrzysztofWolfram">6. Nastąpiła zmiana kompetencji generalnego dyrektora Lasów Państwowych i dyrektorów regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych oraz nadleśniczych we wzajemnych relacjach. Jeżeli panie i panowie posłowie prześledzicie tekst projektu ustawy zawarty w sprawozdaniu i tekst, który był przedmiotem pierwszego czytania, możecie zauważyć duże zmiany, polegające - mówiąc w dużym skrócie - na obniżeniu stopnia instancji przy podejmowaniu decyzji. Jeśli Sejm przyjmie tę ustawę, będzie obowiązywała zasada, że swojego podwładnego powołuje bezpośredni przełożony. Chodzi o to, żeby kompetencje sprowadzić w dół, mało tego, zdecentralizować część kompetencji generalnego dyrektora Lasów Państwowych szczególnie w zakresie kadrowym, ale także w zakresie podejmowanych decyzji gospodarczych, administracyjnych i innych.</u>
          <u xml:id="u-28.19" who="#KrzysztofWolfram">7. Nastąpiło uregulowanie zasad dotyczących obrotu lasami, gruntami, a szczególnie nieruchomościami i stworzenie prawnych możliwości ograniczenia zasobów mieszkaniowych Lasów Państwowych. Jeżeli miałbym wskazać na jakiś newralgiczny punkt tej ustawy, po dokonaniu odpowiednich korekt, które nastąpiły w trakcie prac w podkomisji, w połączonych komisjach, jest to właśnie ta część ustawy, która była - obok spraw legalizacji wyrębu drewna - stawiana jako druga, wymagająca pilnego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-28.20" who="#KrzysztofWolfram">Nie chcę już przedłużać i dodawać dodatkowych elementów w tej sprawie - w sprawozdaniu jest to niezwykle czytelnie pokazane. Rzecz sprowadza się do tego, że jeśli chodzi o mieszkania lub inne nieruchomości, zbędne Lasom Państwowym, a znajdujące się na ich obszarach, to po odpowiedniej ich kwalifikacji i ocenie będzie możliwość, po pierwsze - pozbycia się tychże, po drugie - komunalizacji, po trzecie - sprzedania przede wszystkim tym osobom, które były i są zatrudnione w Lasach Państwowych, stwarzając im szansę nabycia tych nieruchomości na preferencyjnych warunkach. Można tę część ustawy przyrównać do rozwiązań, które zostały zastosowane z powodzeniem w zakresie pozbywania się (czy zmiany właściciela) własności spółdzielni produkcyjnych, państwowych gospodarstw rolnych i niektórych jednostek administracyjnych w sferze obsługi rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-28.21" who="#KrzysztofWolfram">8. Sprawa, która znalazła się w sferze nowelizacji, to określenie kryteriów i zasad zaciągania kredytów bankowych i pożyczek, w tym z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Jest to bardzo istotna sprawa, ponieważ chodziło o to, żeby można było precyzyjnie i dokładnie poznać możliwości zaciągania tego typu zobowiązań.</u>
          <u xml:id="u-28.22" who="#KrzysztofWolfram">9. Wprowadzenie regulacji uprawniającej działalność straży leśnej. Na to chciałbym również paniom i panom posłom zwrócić uwagę. Często słyszy się o różnego rodzaju nadużyciach, kradzieżach, a nawet gangsterskich wybrykach czy pojedynkach szczególnie tam, gdzie sprawcy ci, którzy przede wszystkim prowadzą proceder defraudacji drewna, posługują się często bronią ostrą, bronią maszynową, która nie pozwala straży leśnej stawić im czoła. Dlatego straż leśna została wyposażona w takie środki, aby mogła odpowiednio reagować.</u>
          <u xml:id="u-28.23" who="#KrzysztofWolfram">10. Zwiększenie udziału zaangażowania budżetu państwa w zakresie zadań zleconych na rzecz zwiększania zasobów leśnych kraju. Wydaje się, że na to również należy zwrócić uwagę Wysokiej Izby, ponieważ zadania związane np. z takimi sprawami, jak podnoszenie lesistości kraju czy inwentaryzacje zasobów leśnych, wymagają znacznego zaangażowania kapitału, orientacji w możliwościach finansowych w latach następnych, czyli działania w dosyć dużej perspektywie, ale równocześnie z gwarancją posiadania tych środków. Stąd te zapisy.</u>
          <u xml:id="u-28.24" who="#KrzysztofWolfram">I na koniec sprawa ostatnia, która zostanie zauważona lub nie. Jest ona niezwykle drobna z punktu widzenia korektury tekstu, a polega na skreśleniu dwóch słów w zakresie rozstrzygania dotyczącego sposobu obliczania podatku leśnego przez ustalenie równowartości pieniężnej 0,125 m3 drewna. W pierwszej ustawie dotyczyło to drewna tartacznego, natomiast w tej chwili mówimy po prostu o drewnie. Jest to niezwykle delikatna różnica, ale wskazuje na zupełnie inną filozofię naliczania podatku. Nie surowiec tartaczny, czyli coś, co mówi o eksploatacji lasów decyduje, ale to, co jest jakby średnią wyliczoną z drewna, które jest oczywiście czynnikiem wtórnym w stosunku do działań hodowlanych, pielęgnacyjnych i ochronnych.</u>
          <u xml:id="u-28.25" who="#KrzysztofWolfram">Panie i Panowie Posłowie! Przechodzę obecnie do szczegółowego przedstawienia podstawowych różnic, jakie można dostrzec, porównując tekst nowelizowanej ustawy, który był przedmiotem pierwszego czytania, z tekstem, nad którym debatujemy, będącym efektem pracy połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-28.26" who="#KrzysztofWolfram">Postaram się krótko przedstawić paniom i panom posłom sprawy szczegółowe. Mówię tylko o różnicach, ponieważ istnieje zawsze możliwość sięgnięcia do tekstu i sprawdzenia szczegółów w pewnym kontekście.</u>
          <u xml:id="u-28.27" who="#KrzysztofWolfram">1. W projektowanym art. 5 ust. 2 komisje proponują utrzymanie dotychczasowej nazwy urzędu: dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, a nie zastępowanie jej nazwą: dyrektor regionalny Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-28.28" who="#KrzysztofWolfram">2. W nowelizowanym art. 6 komisje uzupełniły definicję terminu „gospodarka leśna” przez objęcie tym terminem również „pozaprodukcyjnych funkcji lasu” (art. 6 ust. 1 pkt 1). Komisje proponują także dodanie trzech nowych definicji ustawowych, dotyczących: etatu cięć, rozmiaru pozyskania drewna oraz programu ochrony przyrody.</u>
          <u xml:id="u-28.29" who="#KrzysztofWolfram">Z tym wiąże się wniosek mniejszości nr 1, który dotyczy określenia i terminologicznego uzasadnienia trwale zrównoważonej gospodarki leśnej. Na tę sprawę chciałbym paniom i panom posłom zwrócić uwagę, ponieważ ten termin przewija się dalej w całej ustawie; dla pojęcia tego próbujemy znaleźć uzasadnienie; chcemy wprowadzić to pojęcie na trwałe do polskiego ustawodawstwa leśnego.</u>
          <u xml:id="u-28.30" who="#KrzysztofWolfram">3. Kolejnym efektem pracy podkomisji i komisji jest zaproponowana Wysokiej Izbie całkowicie nowa redakcja art. 8, określająca w sposób szerszy zasady gospodarki leśnej. Myślę, że tak to trzeba było po prostu zrobić. Chodziło o wyeksponowanie szczególnie tej części gospodarki leśnej, która dotyczy zasad ochrony lasów, zasad hodowli lasów, relacji między lasem a społeczeństwem. W dalszej kolejności oczywiście mówimy o tej części, która dotyczy eksploatacji zasobów leśnych.</u>
          <u xml:id="u-28.31" who="#KrzysztofWolfram">4. Szczegółowa kwestia dotyczy art. 9. Komisje proponują inną niż w projekcie rządowym redakcję obowiązków właścicieli lasów oraz dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich. W nowym tekście użyte zostało określenie „ekosystemy leśne”, ujęcie zaś obowiązków właścicieli lasów jest szersze niż w pierwotnym tekście projektu rządowego. Tu jest duża zmiana, gdyż rozwijamy te kwestie.</u>
          <u xml:id="u-28.32" who="#KrzysztofWolfram">5. W art. 13 ust. 3 komisje postanowiły uściślić propozycję rządową i przekazać decyzje w sprawie zmiany lasu na uprawę rolną wojewodzie - w przypadku powierzchni powyżej 10 ha.</u>
          <u xml:id="u-28.33" who="#KrzysztofWolfram">6. Komisje uzupełniły projekt rządowy poprzez dodanie art. 13b dotyczącego możliwości ustanawiania leśnych kompleksów promocyjnych. O tym powiedziałem na wstępie i już nie będę do tego wracał.</u>
          <u xml:id="u-28.34" who="#KrzysztofWolfram">7. Proponuje się dodanie w art. 14 ust. 2a odnoszącego się do sposobu tworzenia krajowego programu zwiększania lesistości. Proponuje się także dodanie w art. 14 ust. 5, który umożliwiłby właścicielom lub użytkownikom wieczystym lasów uzyskiwanie dotacji z budżetu państwa na pokrycie kosztów zalesienia gruntów. Komisja wprowadziła więc zapis o tym, że krajowy program zwiększania lesistości ma stać się dokumentem rządowym. Jest to, dodam, stała troska Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, wielu z nas, którzy w ciągu tej kadencji Sejmu próbowali podnieść krajowy program zwiększania lesistości kraju właśnie do rangi dokumentu rządowego, upatrując w nim gwarancję solidnych podstaw realizacji tego zadania. Rząd będzie miał zatem obowiązek zapewnienia środków finansowych na ten cel. Jest to dosyć istotne, ponieważ, jak wszyscy wiemy, w meczu pomiędzy ministrem ochrony środowiska a ministrem finansów nie zawsze minister ochrony środowiska wygrywa.</u>
          <u xml:id="u-28.35" who="#KrzysztofWolfram">8. W art. 14a komisje określiły dokładniej niż projekt rządowy, jakie drewno ma być ocechowane. I tu chciałbym zwrócić uwagę Wysokiej Izby na wniosek mniejszości nr 3. Otóż istnieje zasadnicza różnica pomiędzy tym, co jest umieszczone w naszym sprawozdaniu i za czym optujemy - mówimy o cechowaniu drewna przy zastosowaniu określonych warunków, mianowicie od 7 cm drewno cechujemy zarówno w stosach, jak i pojedynczo - a propozycję zawartą we wniosku mniejszości prowadzącą do zapisu skrótowego, mówiącego, że drewno pozyskane w lasach podlega ocechowaniu. Jest to zasadnicza różnica. Muszę powiedzieć, że długo o tym dyskutowaliśmy. W dalszym ciągu popieramy stanowisko, że należy określić, doprecyzować, jaka grubość drewna mówi o tym, iż to jest drewno pozyskane w lesie. Być może to jest potyczka semantyczna, ale trzeba to było zrobić, żeby wyeliminować możliwości popełniania błędów, przede wszystkim w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-28.36" who="#KrzysztofWolfram">9. Art. 20 został inaczej przez komisje zredagowany. Chodziło o to, aby projektowana ustawa dokładniej określała związki między planami urządzenia lasu a miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego oraz ewidencją gruntów i budynków.</u>
          <u xml:id="u-28.37" who="#KrzysztofWolfram">10. W art. 26 dodano ust. 5, zawierający delegację ustawową dla ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa do wydania rozporządzenia regulującego wzory znaku zakazu wstępu do lasu oraz zasady jego umieszczania. Krótki komentarz do tego - otóż zakaz wstępu do lasu jest zakazem znanym w społeczeństwie, natomiast do tej pory istnieje absolutna dowolność w graficznej symbolice tego zakazu. Jeśli jeździ się po Polsce, to widać, że każda dyrekcja, każde nadleśnictwo dowolnie to traktuje. Chodzi o to, żeby - w miarę napływu liczby osób, które korzystają z zasobów leśnych, które wjeżdżają do lasu, często turystów z zagranicy - ten znak był znakiem zunifikowanym, żeby można go było traktować w zbliżony sposób jak znak drogowy.</u>
          <u xml:id="u-28.38" who="#KrzysztofWolfram">11. W art. 27 wprowadzono delegację dla ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa w sprawie regulowania zasad ochrony i zbioru płodów runa leśnego. Oczywiście nic się nie zmieniło, jeśli chodzi o możliwości zbioru, natomiast te kwestie zostały doprecyzowane.</u>
          <u xml:id="u-28.39" who="#KrzysztofWolfram">12. Zmiana wprowadzona przez komisje w art. 29 ust. 1 wprowadza możliwość wjazdu do lasu pojazdami mechanicznymi dla osób niepełnosprawnych, o czym już powiedziałem. Komisja wprowadziła także uzupełnienia w ust. 3 tego artykułu, rozszerzając krąg osób uprawnionych do wjazdu do lasu pojazdami silnikowymi lub wejścia do lasu w sytuacjach zagrożenia i do miejsc objętych szczególną ochroną.</u>
          <u xml:id="u-28.40" who="#KrzysztofWolfram">13. W art. 33 ust. 3 dodano nowy pkt 1a, dotyczący szerszego określenia kompetencji dyrektora generalnego Lasów Państwowych przez przyznanie mu prawa inicjowania, koordynowania i nadzoru działalności wszystkich innych jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-28.41" who="#KrzysztofWolfram">14. W art. 35a ust. 2 pkt 4 komisje proponują przyznanie prawa noszenia munduru leśnika także pracownikom leśnych zakładów doświadczalnych, szkół wyższych oraz pracownikom jednostek statutowo działających na rzecz leśnictwa. Chcę powiedzieć, że ta sprawa była przedmiotem licznych interpelacji i listów do nas. Chodziło o to, że są pewne grupy zawodowe leśnictwa, które w honorze noszenia munduru leśnika upatrywały podwyższenie swojego statusu.</u>
          <u xml:id="u-28.42" who="#KrzysztofWolfram">15. Dokonano także innej regulacji w kwestii dotyczącej sprzedaży lasu oraz zasad przekazywania gruntów na rzecz Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Ma to miejsce w art. 38a, 38b, 38c i 38d.</u>
          <u xml:id="u-28.43" who="#KrzysztofWolfram">16. Komisje dokonały zmiany art. 40 projektowanej nowelizacji ustawy, określając dokładnie warunki przekazywania lasów w użytkowanie. Komisje określiły także warunki, w jakich możliwe jest pozbawienie danej jednostki prawa użytkowania lasu - w art. 40 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-28.44" who="#KrzysztofWolfram">17. W art. 40a, określającym warunki sprzedaży nieruchomości mieszkalnych pracownikom, rozszerzono przepisy dotyczące sprzedaży pustostanów, uprzywilejowując w tym zakresie pracowników i byłych pracowników Lasów Państwowych. Chciałbym się nad tym na chwilę zatrzymać. Bardzo szeroka regulacja zawarta w art. 40 ma trzy punkty, do których chciałbym nawiązać. Jest niezwykle istotną sprawą, zaczynającą całą procedurę, aby Lasy Państwowe, którym dajemy możliwość sprzedawania nieruchomości, budynków mieszkalnych i samodzielnych lokali, zwanych dalej lokalami, jak jest to określone w ustawie, przede wszystkim mogły to czynić — i to jest kwestia podstawowa. Mało tego, wprowadzamy pojęcie budynków i nieruchomości nieprzydatnych na potrzeby Lasów Państwowych. Zdajemy sobie sprawę z tego, że ta kwestia może powodować nie tyle kontrowersje, ile pytanie: Co to znaczy „nieprzydatne na potrzeby Lasów Państwowych”? I w związku z tym komisje wprowadziły w ust. 12 zasadę — nie zasadę, to jest potrzeba — aby minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa określił w drodze rozporządzenia niezwykle szczegółowe zasady i tryb sprzedaży lokali, gruntów i budynków mieszkalnych w budowie oraz, co najważniejsze, kryteria kwalifikowania ich jako nieprzydatne, jeśli chodzi o potrzeby Lasów Państwowych, w tym także przeprowadzenia przetargów ograniczonych. Chodzi o to, żeby nie było najmniejszej wątpliwości; jest mieszkanie, budynek, nieruchomość, i kwestia interpretacji, czy to jest potrzebne, czy nie, nie powinna być przedmiotem zaognień, sporów, jakichś niepotrzebnych w tej materii podejrzeń i zatargów. Jest to ważna rzecz i chciałbym w tym miejscu zwrócić się do ministra ochrony środowiska i powiedzieć, że na niego spada niezwykle trudne, ważne i odpowiedzialne zadanie.</u>
          <u xml:id="u-28.45" who="#KrzysztofWolfram">Jeżeli chodzi o tę kwestię, również chciałbym przypomnieć paniom i panom posłom, że rzecz generalnie dotyczy następującej sytuacji: jeżeli pracownik przepracuje trzy lata w Lasach Państwowych, czyli ma trzyletni okres zatrudnienia, to uzyskuje prawo pierwszeństwa do nabycia lokalu, którego jest najemcą, w którym mieszka, i w tym momencie cena sprzedaży lokalu ulega obniżeniu o 4% za każdy rok zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych, nie więcej niż 90%, a spłata należności może być rozłożona na bardzo długi okres, dokładnie na 60 lat, można przy tym korzystać z kredytów na ten cel. Jest to bardzo ważne dla tej wielkiej rzeszy pracowników Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-28.46" who="#KrzysztofWolfram">Istotną zmianą w stosunku do projektu rządowego było rozszerzenie w proponowanym art. 41 ust. 1 możliwości zaciągania kredytów bankowych - o tym również wspomniałem.</u>
          <u xml:id="u-28.47" who="#KrzysztofWolfram">Komisje wprowadziły także bardzo istotną zmianę w art. 65 ust. 1 i 2 w sprawie podatku.</u>
          <u xml:id="u-28.48" who="#KrzysztofWolfram">Powyższe zmiany w projekcie ustawy dokonane zostały w uzgodnieniu z wnioskodawcą projektu ustawy, tzn. z rządem.</u>
          <u xml:id="u-28.49" who="#KrzysztofWolfram">W tym miejscu chciałbym powiedzieć, że praca nasza była niezwykle konstruktywna, że mieliśmy szereg propozycji, zarówno z jednej jak i z drugiej strony, które były wzajemnie dobrze przyjmowane na zasadzie zrozumienia potrzeb gospodarki leśnej i problemów leśnictwa.</u>
          <u xml:id="u-28.50" who="#KrzysztofWolfram">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na koniec pragnę ustosunkować się do najważniejszych spraw zgłoszonych w trakcie pierwszego czytania, które były rozpatrywane przez podkomisję, lecz nie znaleziono dla nich możliwości regulacji ustawowych. Do tych spraw zaliczam zmianę osobowości prawnej Lasów Państwowych, powołanie instytucji izb leśnych, zwiększenie roli czynnika społecznego w trakcie sporządzania i realizacji planów urządzania lasów. Chciałbym bardzo krótko ustosunkować się do tych spraw i powiedzieć o motywach niepodjęcia tych tematów oraz o propozycjach dotyczących zajęcia się tymi problemami w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-28.51" who="#KrzysztofWolfram">Jeśli chodzi o sprawę osobowości prawnej Lasów Państwowych, to podkomisja bardzo szczegółowo badała tę sprawę, próbowała zasięgnąć opinii wielu ekspertów. Sprawa jest bardzo prosta, mówiąc wprost - prawie trywialna. Chęć uzyskania osobowości prawnej przez Lasy Państwowe koresponduje z sytuacją ekonomiczną Lasów Państwowych. Gdy Lasy Państwowe mają bardzo dobry wynik, to chciałyby mieć osobowość prawną. Myślę, że należy do tego podejść z dużym spokojem. Tę sprawę rozpatrywały zespoły fachowców, ekspertów, parlament już wiele razy. Doszło do sytuacji, w której uznano, że należy zostać przy tym, co jest obecnie.</u>
          <u xml:id="u-28.52" who="#KrzysztofWolfram">Druga sprawa dotyczy powołania instytucji izb leśnych. Zwracam się w tym momencie właściwie do nas wszystkich, dlatego że jeśli chodzi o tę sprawę, to wydaje mi się, że powinno się zapoczątkować myślenie o tym, aby, po pierwsze, problematyka leśnictwa zafunkcjonowała w życiu i w praktyce izb rolniczych, ponieważ rolnik posiadający zarówno pole czy użytki rolne, jak i użytki leśne jest jakby podwójnie zainteresowany kwestiami dotyczącymi tych dwóch kategorii użytków. To może być jedno rozwiązanie. Drugie rozwiązanie może iść w kierunku prac nad tworzeniem nowej ustawy, nowej instytucji izb leśnych. Myślę, że to jest droga trudniejsza. Przy tej okazji chcę powiedzieć, że odbyło się bardzo ciekawe, interesujące seminarium poświęcone właśnie tym zagadnieniom w kontekście doświadczeń wielu innych krajów: Austrii, Finlandii, Niemiec. Okazuje się, że są to bardzo zbliżone problemy. Należy korzystać z doświadczeń tych krajów. Oczywiście rzecz wymaga bardzo gruntownego i dobrego przygotowania.</u>
          <u xml:id="u-28.53" who="#KrzysztofWolfram">Trzecia sprawa dotyczy zwiększenia roli czynnika społecznego w sporządzaniu i realizacji planów urządzania lasu. O co chodzi? Chodzi o to, żeby w momencie, kiedy przystępuje się do bardzo ważnej czynności, jaką jest przygotowanie planu urządzania lasu, który jest ustawowym dokumentem regulującym całokształt gospodarki leśnej, zainteresować czynnik społeczny, czyli żeby wiedza społeczeństwa na temat tego, jak to się dzieje, jakie są przyczyny podejmowania takich decyzji, była znacznie większa. Kwestia, jak to zrobić, jest niezwykle trudna. Zdaje się, że należy skorzystać z dotychczasowej praktyki, mianowicie powiadamiania organizacji społecznych o podejmowaniu tego typu działań, ale nie tylko. Sądzę, że należałoby to pogłębić. Należałoby znaleźć taką możliwość, aby w praktyce poprzez środki masowego przekazu, poprzez ogólnie dostępne środki komunikowania się można było powiadamiać różne organizacje społeczne, w tym ekologiczne (ale nie tylko), o terminie i miejscu debat, bo tworzenie planu urządzania lasu nie jest jednorazowym aktem, jest procesem. Dochodzi się do tego przez długi czas. Ta sprawa nie znalazła miejsca w regulacjach tej ustawy, sądzę, że to jest pole do działań również w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-28.54" who="#KrzysztofWolfram">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiając sprawozdanie z prac trzech komisji nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw z druku nr 1342, wnoszę o szybkie jej uchwalenie w imię żywotnych interesów polskiego leśnictwa oraz polskich leśników oczekujących na tę ustawę z niecierpliwością i wiarą w rychłe wprowadzenie jej w życie. W ich imieniu proszę Wysoki Sejm o przychylność dla efektów prac podkomisji oraz połączonych trzech komisji, w których imieniu miałem zaszczyt przemawiać. Dziękuję uprzejmie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-28.55" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#JózefZych">Przypominam, że Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 35 minut, a więc debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#JózefZych">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#JózefZych">W pierwszej kolejności wysłuchamy wystąpień w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę pana posła Jana Komornickiego, Polskie Stronnictwo Ludowe. Kolejnym mówcą będzie pani poseł Maria Zajączkowska, Unia Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JanKomornicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 10 miesięcy temu Sejm skierował po pierwszym czytaniu rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw, zawarty w druku nr 1342, do pracy w trzech komisjach. Proponowana nowelizacja - jak na „młodą” stosunkowo ustawę o lasach uchwaloną przez Sejm na podstawie rządowego projektu 28 września 1991 r. i obowiązującą zaledwie od 1 stycznia 1992 r., tj. 4 lata — jest obszerna, ale też powody tej nowelizacji są niezwykle poważne. Codzienne doniesienia prasy oraz innych środków przekazu zawierają informacje o masowych kradzieżach zorganizowanych i o bezmyślnych wyrębach, a także o znacznym nie kontrolowanym wypływie mas drewna nieznanego pochodzenia przerabianych w zakładach drzewnych, których liczba w ostatnich latach wyraźnie wzrosła na terenie całego kraju. Ofiarą tego procederu padają zarówno lasy nie stanowiące własności skarbu państwa, jak i lasy państwowe, gdzie dokonuje się defraudacji drewna bardzo często na konto lasów niepaństwowych, co do których brak jest dotychczas ustawowego obowiązku legalizacji pozyskiwanego drewna. Taka liberalizacja gospodarki leśnej przyniosła i przynosi niepowetowane straty w zasobach leśnych, będących najcenniejszym przyrodniczym, naturalnym bogactwem, jakim dysponuje Polska, chroniącym najskuteczniej człowieka dzięki ochronie niezbędnych do życia czynników: powietrza, zasobów wody i gleby. Nowelizacja, która jest przedmiotem rozważań Wysokiej Izby, ma położyć kres tym niekorzystnym zjawiskom. Dlatego też Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, który mam zaszczyt reprezentować i który od pierwszych dni obecnej kadencji Sejmu takiej nowelizacji się domagał, konsekwentnie opowie się za nią w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#JanKomornicki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach wprowadzała prymat wartości ekologicznych lasów nad potrzebami gospodarczymi. Nowelizacja proponowana w sprawozdaniu połączonych komisji tendencje te wyraźnie umacnia, dzięki czemu wychodzi znacznie dalej naprzeciw nowoczesnym tendencjom europejskim i światowym, gdzie traktuje się ekosystemy leśne jako niezwykle istotny skarbiec bioróżnorodności, której zachowanie należy do obowiązków i Polski jako sygnatariusza Konwencji o różnorodności biologicznej ratyfikowanej zresztą niedawno z woli Sejmu obecnej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#JanKomornicki">Są pewne kwestie szczegółowe, związane z pomnażaniem lub zachowaniem różnorodności biologicznej, których nie sposób ująć w ustawach, a które można regulować w praktyce, wspomagając różne czynniki wspierające tę bioróżnorodność. Jeden z takich pozaustawowych (o czym chciałbym wspomnieć przy okazji, podobnie jak to czynił pan poseł sprawozdawca) postulatów pod adresem ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa dotyczy tego, aby utrzymywać konieczną dla zachowania dobrego stanu świata roślinnego obecność w lasach owadów zapylających, głównie pszczół. Chodzi mi o praktykę udzielania odpłatnych zezwoleń na wprowadzanie latem do lasów pasiek. Jest oczywiste, że gospodarze lasów powinni mieć wpływ na lokalizację tych pasiek, chodzi wszakże o to, żeby ta niezwykle ważna dla biologicznej wartości świata roślinnego działalność pszczelarska nie była obłożona wielkimi opłatami, a w miarę możliwości w ogóle została zwolniona z obciążeń finansowych, podlegając tylko rejestracji. W imieniu mego klubu, który otrzymał sporo sygnałów w tych sprawach od pszczelarzy, zwracam się o to do pana ministra przy okazji dyskusji nad nowelizacją ustawy.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#JanKomornicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nowe istotne rozwiązania zaproponowane w nowelizacji, choć należą do zupełnie innej kategorii zagadnień, dotyczą postępowania z majątkiem trwałym i nieruchomościami będącymi własnością skarbu państwa w użytkowaniu Lasów Państwowych. Mówią o tym w sprawozdaniu zmiany od 26 do 32. Przyjęcie ich pozwoli m.in. na prywatyzację znacznej liczby mieszkań nieprzydatnych dla służby leśnej, od lat zasiedlanych przez osoby nie związane z lasami lub przez leśników emerytów, co wymaga corocznych wielkich i - niestety - w tej sytuacji nieefektywnych nakładów finansowych.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#JanKomornicki">Jeśli chodzi o sprawy szczegółowe, pragnę zgłosić poparcie dla wniosku mniejszości nr 3, który w zmianie 9 do dodawanego art. 14a ust. 1 w sprawach dotyczących zasad cechowania drewna powraca do propozycji rządowej, znacznie prostszej i elastyczniejszej niż zaproponowana w sprawozdaniu. Nie zgadzam się z opinią pana posła sprawozdawcy, że uszczegółowienie zasady - gdy i tak w ust. 4 zapisana jest delegacja ministra, który ma określić szczegółowe zasady cechowania - poprzez wpisanie obowiązku cechowania każdego kawałeczka drewna o grubości powyżej 7 cm jest tak bardzo ważne. Wydaje się, że propozycja rządowa, która stwierdza, że drewno musi być cechowane, a szczegółowe zasady w tej kwestii ma określić minister, jest rozwiązaniem prostszym i bardziej wypada to wpisać do ustawy, która, zdaniem mego klubu, powinna mieć charakter ogólniejszy, powinna zezwalać ministrowi w tej kwestii na ewentualne zmiany, które niesie z sobą praktyka.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#JanKomornicki">Zgłaszam także poprawkę do zmiany 4, polegającą na wykreśleniu w art. 9 ust. 3 i 4, jako że ich treść dotyczy materii ustawy Prawo łowieckie i zmiana ta powinna być wprowadzana przy okazji jej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#JanKomornicki">Panie i Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego wysoko ocenia pracę połączonych komisji i przedkładane przez nie sprawozdanie, a proponowaną nowelizację ustawy o lasach uważa za niezbędną i pilną, dlatego też generalnie głosować będzie za jej uchwaleniem. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Komornickiemu.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#AleksanderMałachowski">Obecnie proszę panią posłankę Marię Zajączkowską z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#MariaZajączkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od uchwalenia ustawy o lasach minęło 5 lat. W tym czasie ujawniły się wszystkie jej zalety i słabości. Uchwalona w 1991 r. ustawa o lasach była ważnym elementem dostosowującym przepisy prawne do zmian zachodzących w Polsce. Na szczególne podkreślenie zasługuje wprowadzenie jednakowych zasad prowadzenia gospodarki leśnej we wszystkich lasach, bez względu na formę ich własności.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#MariaZajączkowska">Życie pokazało, że wiele regulacji prawnych zawartych w ustawie z 1991 r. jest zbyt ogólnie sformułowanych, co utrudnia jednoznaczną ich interpretację, a tym samym stosowanie ustawy. W ostatnich latach weszło w życie wiele nowych aktów prawnych, które rzutują w sposób istotny na prowadzenie gospodarki leśnej i nie są spójne z regulacjami zawartymi w ustawie o lasach. Zmienia się również spojrzenie na rolę i zadania gospodarki leśnej, i na funkcję, jaką powinny pełnić lasy. Należy również powiedzieć, że w obecnej ustawie występują luki, które pozwalają nieuczciwym osobom na działanie na szkodę lasów i ich właścicieli.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#MariaZajączkowska">Biorąc pod uwagę wszystkie powyżej przytoczone okoliczności, Unia Wolności z zadowoleniem przyjmuje nowelizację ustawy o lasach.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#MariaZajączkowska">Po tym generalnym stwierdzeniu chciałabym zwrócić uwagę na kilka rozwiązań szczegółowych. Zaproponowane zmiany można podzielić na trzy grupy: porządkujące i uściślające zapisy obecnie obowiązujące, rozszerzające zakres działania ustawy i likwidujące luki prawne.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#MariaZajączkowska">W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności pragnę szczególną uwagę Wysokiej Izby zwrócić na zmiany, jakie zostały zaproponowane w nowelizowanych art. 7, 8, 9, 13a i 13b.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#MariaZajączkowska">Pod rządami tych regulacji gospodarka leśna w naszym kraju będzie nabierała charakteru zgodnego z zasadą trwałego i zrównoważonego rozwoju. Nowelizacja w sposób istotny wzmacnia pozaprodukcyjne funkcje lasu i wprowadza nowy sposób gospodarowania w lasach przez ustawowe umocowanie leśnych kompleksów promocyjnych. Byłoby to jednak pozorowaniem zmian, gdyby działania ograniczyły się do zapisów ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#MariaZajączkowska">Zmiana myślenia o funkcji lasu wymaga podjęcia szeregu czynności promocyjnych, wyjaśniających i edukacji całego społeczeństwa, a szczególnie służb leśnych, właścicieli lasów oraz administracji rządowej i samorządowej oraz, co najważniejsze, zapewnienia niezbędnych środków finansowych na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#MariaZajączkowska">Omawiany projekt przywraca obowiązek cechowania drewna. Sądzę, że dla wielu zainteresowanych jest to jedna z najważniejszych regulacji w nowelizowanej ustawie. Wprowadzenie cechowania pozwoli na rzeczywistą i skuteczną ochronę lasów przed rabunkową gospodarką i ograniczenie kradzieży drewna.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#MariaZajączkowska">Projekt przewiduje znaczne rozwinięcie przepisów odnoszących się do trybu opracowywania, zakresu planów urządzeniowych lasu — podstawowego dokumentu zawierającego inwentaryzację stanu lasu, zalecenia dla właścicieli co do sposobu prowadzenia gospodarki leśnej, jak również informacje o wysokości etatu cięć. Plan urządzeniowy stanowi również podstawę do ustalania wysokości podatku leśnego. Zgadzając się z wieloma regulacjami zaproponowanymi w art. 19–25, nie możemy zaakceptować regulacji zaproponowanej w art. 21 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#MariaZajączkowska">Wysoka Izbo! Wykazalibyśmy zupełny brak wyobraźni, gdybyśmy się zgodzili na przyjęcie zapisu, w myśl którego „Projekt uproszczonego planu urządzenia lasu wykłada się do publicznego wglądu na okres 14 dni w siedzibie urzędu gminy. Informację o wyłożeniu uproszczonego planu urządzenia lasu zarząd gminy podaje do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości”.</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#MariaZajączkowska">Panie i Panowie Posłowie! Proszę sobie wyobrazić, że dzisiaj, w zimie, w jakiejś gminie w górach lub na terenach o dużych kompleksach leśnych został wyłożony plan urządzeniowy na 14 dni. Czy w takich warunkach właściciele mają realną szansę złożenia do planu urządzeniowego jakichś zastrzeżeń? Czy dowiedzą się, że w gminie wyłożono plan urządzeniowy?</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#MariaZajączkowska">Dlatego proponuję zmianę treści ust. 3 w taki sposób, by właściciel miał realną szansę zapoznania się z planem urządzeniowym i wniesienia zastrzeżeń, a więc wydłużenie okresu wyłożenia i obowiązek pisemnego powiadamiania właścicieli o wyłożeniu planu urządzeniowego. Wprawdzie właścicieli tych jest często wielu, ale plan urządzeniowy wykonuje się raz na 10 lat. Myślę, że raz na 10 lat można właścicieli powiadomić.</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#MariaZajączkowska">Projekt porządkuje zapisy związane z udostępnieniem lasów organizacjom i Państwowemu Gospodarstwu Leśnemu Lasy Państwowe oraz związane z gospodarką gruntami.</u>
          <u xml:id="u-32.13" who="#MariaZajączkowska">Zupełnym novum są w ustawie regulacje zawarte w nowym art. 40a. Artykuł ten określa ogólne warunki sprzedaży nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi i samodzielnymi lokalami mieszkalnymi. Pracownicy lasów państwowych uzyskują prawo nabycia lokali na zasadach preferencyjnych, podobnych do tych, które zostały przyznane pracownikom byłych PGR.</u>
          <u xml:id="u-32.14" who="#MariaZajączkowska">Zgadzając się na proponowaną formę sprzedaży mieszkań, uważamy, że regulacje zawarte w ust. 4 i ust. 10 mogą stać się przyczyną kolizji, konfliktów, nieporozumień i tragedii ludzkich. Po szczegółowej analizie omawianych zapisów można dojść do wniosku, że w przypadku gdy uprawniony najemca mieszkający w lokalu przeznaczonym do sprzedaży nie skorzysta z prawa pierwokupu, lokal mogą nabyć osoby trzecie. W związku z tym proszę pana posła sprawozdawcę o wyjaśnienie, co będzie się działo z mieszkańcami lokali, które zostały wykupione przez osoby trzecie.</u>
          <u xml:id="u-32.15" who="#MariaZajączkowska">Unia Wolności nie może zgodzić się na taką regulację prawną, w której nie zostały wyjaśnione sprawy obecnych najemców. Lokale, które nie zostaną wykupione przez najemców, powinny zostać przekazane gminie na zasadach określonych w art. 3 nowelizowanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-32.16" who="#MariaZajączkowska">Nasze wątpliwości budzą również zapisy zawarte w art. 7. Na dyrektora parku narodowego nakłada się zadania i kompetencje zapisane w art. 5 ust. 2–4 ustawy o lasach. Zapisy te mówią, że wojewoda lub kierownik urzędu rejonowego mogą powierzyć prowadzenie spraw z zakresu nadzoru i wydawania decyzji odpowiednio dyrektorowi regionalnej dyrekcji i nadleśniczemu Lasów Państwowych. Nie mam nic przeciwko służbom leśnym, ale w takim razie, po co powołujemy specjalną administrację parków narodowych. Czy należy to rozumieć jako pierwszy krok do likwidacji oddzielnych służb w parkach narodowych? Czy Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa bocznymi drzwiami wprowadzając to rozwiązanie, zamierza doprowadzić do likwidacji parków narodowych? Chciałabym uzyskać odpowiedź na te pytania.</u>
          <u xml:id="u-32.17" who="#MariaZajączkowska">Unia Wolności będzie głosowała za wnioskami mniejszości, a szczególnie za jednoznacznym zdefiniowaniem pojęcia „trwale zrównoważona gospodarka leśna”.</u>
          <u xml:id="u-32.18" who="#MariaZajączkowska">Unia Wolności uznaje potrzebę wprowadzenia zmian do obowiązującej ustawy, oczekujemy jednak, że w toku dalszych prac zostaną usunięte wątpliwości, o których wcześniej mówiłam.</u>
          <u xml:id="u-32.19" who="#MariaZajączkowska">Na ręce pana marszałka pozwalam sobie złożyć stosowne poprawki do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-32.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Marii Zajączkowskiej z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Witolda Firaka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WitoldFirak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po pięciu latach funkcjonowania ustawy o lasach, jak powiedziała moja przedmówczyni, przyszedł czas, żeby ją znowelizować.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WitoldFirak">Sprawozdanie przygotowane przez podkomisję, a przedstawione nam przez trzy połączone komisje, jest znakomite, jest precyzyjne i dokładne. Trudno zbyt długo się rozwodzić w wystąpieniach na ten temat, dlatego że podkomisja włożyła wiele pracy w przygotowanie tego sprawozdania i, tak jak powiedziałem, jest ono bardzo dobre.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#WitoldFirak">Chciałbym tylko zwrócić uwagę na kilka bardzo istotnych spraw, z których klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest szczególnie zadowolony.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#WitoldFirak">Cieszy nas, że nareszcie, dzięki tej ustawie i jej nowelizacji, następuje decentralizacja gospodarki leśnej. Nareszcie gospodarzami lasu będą osoby, które będąc na terenie, na miejscu, wiedzą, jak najlepiej zasobami leśnymi gospodarować.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#WitoldFirak">Ta ustawa usprawnia również obrót nieruchomościami leśnymi. Nareszcie dyrektor generalny Lasów Państwowych będzie miał prawo do obrotu nieruchomościami. Chodzi o to, by nieruchomości do tej pory użytkowane przez Lasy Państwowe, a nieraz rzeczywiście im niepotrzebne, mogły przejść do odpowiednich ludzi bądź instytucji, które ich potrzebują. Nie będzie to już przedmiotem zainteresowania dyrektora generalnego Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#WitoldFirak">Cieszy również członków klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej to, iż powołujemy Straż Leśną i dajemy jej szerokie kompetencje. Nareszcie Straż Leśna będzie mogła - według tej ustawy i dzięki tej ustawie - działać sprawnie i że nie będzie dochodziło do takich incydentów, jakie mieliśmy w przeszłości. Miejmy nadzieję, że ta straż będzie dobrze spełniała swoją rolę.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#WitoldFirak">Sprawą następną, którą z zadowoleniem przyjmuje klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, jest to, iż Krajowy program zwiększania lesistości kraju jest dość precyzyjny. Popieramy zamysł, by - tak jak mówił poseł sprawozdawca - stał się on programem rządowym, gdyż to jak gdyby wzmocni jego kompetencyjność i ostrość. Ustawa również kładzie kres rabunkowej gospodarce leśnej. Cechowanie drewna nareszcie uniemożliwi to, co działo się w minionych latach: drewno było wywożone w ogromnych ilościach, bez żadnych zgód, bez żadnego programu. Robiono to w sposób absolutnie bezsensowny; miejmy nadzieję, że ta ustawa kończy taką gospodarkę leśną.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#WitoldFirak">Chciałbym też zwrócić uwagę na sprawę, która do tej pory budziła kontrowersje. Prosili mnie o to dowódcy poligonów. Cieszymy się bardzo, że w art. 40 pkt 4 mówi się, że w przypadkach uzasadnionych potrzebami obronności państwa lasy, na wniosek ministra obrony narodowej, za zgodą ministra ochrony środowiska, mogą być przez dyrektora generalnego wyłączone z zarządu Lasów Państwowych i przekazane w zarząd jednostce organizacyjnej podległej Ministerstwu Obrony Narodowej. Miejmy nadzieję, że minister obrony narodowej jak najszybciej zgłosi taki wniosek, tak aby poligony były zarządzane przez dowódców poligonów - oni na pewno mają na uwadze dobro lasów. Tam gdzie istnieje potrzeba rządów wojska, wojsko powinno zarządzać tymi lasami. Myślę, że skończy to niepotrzebne kontrowersje pomiędzy dowódcami poligonów a leśnikami.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#WitoldFirak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym również zgłosić poprawkę do art. 40. W ust. 1 wymieniono warunki, w których dyrektor generalny na wniosek zainteresowanego ministra może bez zmiany dotychczasowego przeznaczenia przekazać lasy w dzierżawę, w zarząd. Chciałbym, żeby w pkt. 9 skreślić jedno słowo. Pkt 9 brzmi: masowego wypoczynku ludności. Myślę, że czas najwyższy skończyć z takimi dziwnymi sformułowaniami, które pachną przeszłością. Wypoczynek ludności jest wypoczynkiem ludności i nie potrzeba określać, czy on jest masowy, czy niemasowy. Taką właśnie poprawkę chciałbym zgłosić.</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#WitoldFirak">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem omawianej ustawy wraz z poprawkami zgłoszonymi przez moich kolegów klubowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Witoldowi Firakowi.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie o zabranie głosu pana posła Mirosława Małachowskiego z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#MirosławMałachowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizacja ustawy o lasach, tak potrzebna i oczekiwana przez zdecydowaną większość społeczeństwa, została zaproponowana przez komisję ochrony środowiska zgodnie z oczekiwaniem Unii Pracy. Ustawowe zwiększenie lesistości, możliwość pozbywania się zbędnych nieruchomości przez Lasy Państwowe czy znakowanie pozyskiwanego drewna z lasów prywatnych - są to problemy, które zostały w propozycji komisyjnej unormowane.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#MirosławMałachowski">W pracach podkomisji nie brał udziału żaden przedstawiciel mojego klubu, stąd duża liczba poprawek, spowodowana dodatkowo faktem szybkiego czytania propozycji podkomisji w komisji ochrony środowiska. To bardzo chwalebne, ale w związku z tym uwagi o projekcie podkomisji wpłynęły do klubu Unii Pracy już po czytaniu nowelizacji w komisji.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#MirosławMałachowski">Proponowane przez nas poprawki dotyczą w dużej części głębszego, niż proponuje komisja, przekazania uprawnień do podejmowania decyzji. Jesteśmy zdania, że od powołanych na dane stanowiska osób możemy i musimy wymagać podejmowania decyzji i odpowiedzialności za te decyzje.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#MirosławMałachowski">Pierwsza z poprawek dotyczy właśnie tego najbardziej kontrowersyjnego art. 14a. W dużej części opinii pojawiała się uwaga, że decyzja o sposobie ewidencji wycinek drewna w lasach prywatnych powinna należeć do wojewody, który ustali postępowanie najlepsze dla danego województwa, według wskazań ministerstwa ochrony środowiska. Znowelizowany przez Sejm tej kadencji Kodeks wykroczeń, zaostrzając drastycznie kary, za czym się zdecydowanie opowiadaliśmy, ograniczył znacznie kradzieże drewna. Jest to problem regionalny, jak już powiedział poseł sprawozdawca. W Polsce centralnej są to sprawy rzeczywiście marginalne.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#MirosławMałachowski">Znakowanie drewna już o średnicy od 7 cm, zgodnie z propozycją komisji, jest bardzo pracochłonne i wymaga znacznego zwiększenia liczby pracowników lasów. Nadmienię, że aby uzyskać pozwolenie na wycięcie 1 drzewa o średnicy 7 cm, np. na dyszel czy inne potrzeby, rolnik będzie musiał dwukrotnie stawić się u leśniczego, a ten dwukrotnie stawić się w lesie rolnika, aby za pierwszym razem wybrać drzewo, a za drugim razem ocechować cięte drewno.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#MirosławMałachowski">Całkowity koszt zatrudnienia dodatkowych pracowników w województwie będzie wynosił 300–400 tys. zł. Dlatego wnosimy, aby decyzja ta podejmowana była przez wojewodę w zależności od sytuacji w województwie. Pieniądze przeznaczone na dodatkowe etaty mogłyby zaprocentować lepiej, jeśliby zostały skierowane na dodatkowe zalesienia czy uzyskanie terenów pod zalesienie. Przeniesienie decyzji z gestii ministra do gestii wojewody przyniesie według nas tylko korzyści poszczególnym rejonom i Lasom Państwowym.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#MirosławMałachowski">Proponujemy też, aby decyzje zapadały na niższym szczeblu również w odniesieniu do gospodarki gruntami leśnymi poniżej 1 ha stanowiącymi enklawy wśród gruntów należących do innych podmiotów, w szczególności jeśli chodzi o grunty orne (art. 38). Obecnie nadleśnictwa, chcąc pozbyć się tych lasków (nie mówimy tutaj o enklawach przyrody), otrzymanych przeważnie od rolników zdających gospodarstwa rolne w celu uzyskania emerytury, muszą prowadzić długotrwałą korespondencję ze swoimi zwierzchnikami. Obecnie, gdy te lasy pozostają w ramach Lasów Państwowych, nakłady finansowe na nie są nieproporcjonalnie duże w stosunku do nakładów na duże kompleksy leśne. Proponujemy, aby lasy poniżej 1 ha nie stanowiące enklawy przyrody mógł sprzedawać nadleśniczy w drodze przetargu za zgodą urzędu rejonowego.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#MirosławMałachowski">Proponujemy także nową treść art. 37. Nasz wniosek polega na tym, by minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa wyznaczał środki dla wojewodów na wykup lasów lub nieruchomości do zalesienia. Pozostawianie tej decyzji i funduszy celowych w gestii województwa znacznie przyśpieszy, a wielokrotnie umożliwi transakcję polegającą na dokupieniu lasu lub gruntu. Sprzedający wielokrotnie nie chce czekać na decyzję rok czy dwa, nawet niekiedy trzy lata, a tak długo trwa obecnie uzyskanie decyzji i zgromadzenie funduszy na ten cel. Prowadzenie szczegółowej polityki nasadzeń w całej Polsce z jednego miejsca nie wydaje się zasadne. Lepiej będzie, gdy będzie to robione na szczeblu wojewódzkim.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#MirosławMałachowski">Nowy art. 40a budzi kontrowersje, o jakich mówiła poseł Zajączkowska: Co z ludźmi, których budynki - budynki, w których mieszkają - zostaną wykupione? Jest to problem i też będziemy oczekiwali na odpowiedź. Proponujemy uzupełnić ust. 2 tego artykułu o zapis, że sprzedaż mieszkań dla byłych pracowników odbywa się metodą bezprzetargową. Co prawda zapis w art. 38 nie jest obligatoryjny w takich wypadkach, ale myślę, że ten dopisek nie będzie przeszkadzał, sformułowanie będzie zaś jasne i nie będzie kłopotów z przetargami.</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#MirosławMałachowski">W ust. 8 tego artykułu proponujemy, aby związki zawodowe działające w Lasach Państwowych opiniowały sporządzone przez dyrekcję wykazy lokali do upłynnienia. Zapis ten zapobiegnie ewentualnym konfliktom, które mogą się zrodzić przy sprzedaży.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#MirosławMałachowski">Ponieważ w nadesłanych opiniach sformułowano uwagi o remontowaniu budynków, a następnie sprzedaży osobom prominentnym, wnosimy, żeby w ust. 1 tego artykułu zamieścić zastrzeżenie, że sprzedażą nie mogą być objęte budynki, w których w ciągu ostatnich trzech lat wykonano remont kapitalny, oraz lokale przeznaczone dla Służby Leśnej, nadleśnictwa czy dyrekcji Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#MirosławMałachowski">Wydaje nam się, że wskutek niedopatrzenia nie wpisano w art. 35, iż stanowisko leśniczego również podlega przepisom o powołaniu i odwołaniu, jak w wypadku innych pracowników wymienionych w pkt. 2b tegoż artykułu. Stan taki obowiązuje dotychczas i został potwierdzony w zapisach projektu ponadzakładowego układu zbiorowego z 17 września 1996 r., podpisanego przez dyrektora Lasów Państwowych i cztery działające w gospodarstwach leśnych związki zawodowe; wydrukowane to już zostało w pierwszym numerze „Leśnika”.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#MirosławMałachowski">Również za niedopatrzenie uważamy niewymienienie w art. 48 podleśniczego jako osoby uprawnionej do zwalczania szkodnictwa leśnego, o którym mowa w art. 47. Osoby te, stanowiące najliczniejszą kadrę pracowniczą, sprawują bezpośredni, ciągły nadzór nad lasami. Pozbawienie ich możliwości kontrolowania graniczy - nie wiem - chyba ze szkodnictwem.</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#MirosławMałachowski">Nawiązując do art. 47, proponujemy ust. 3 rozszerzyć o pkt 6 mówiący o możliwości stosowania blokady kół pojazdów mechanicznych przez służby leśne. Strażnicy leśni są praktycznie bezradni wobec właścicieli samochodów, których pojazdy stoją w lasach. Zapisanie numeru samochodu czy zawiadomienie o konieczności stawienia się u strażnika nie pociąga za sobą skutków prawnych, ponieważ strażnicy nie mają prawa wglądu w rejestr samochodów i osoba, która nie zgłosi się po mandat, pozostaje praktycznie bezkarna.</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#MirosławMałachowski">Korzystając z tego, że omawiam sprawy wjazdu samochodów do lasu, pragnę w imieniu Unii Pracy zgłosić jeszcze poprawkę do art. 29 ust. 3 pkt 5. Uważamy, że z czynności z zakresu gospodarki łowieckiej należy wyłączyć polowania. W nadesłanych uwagach i wcześniejszych spostrzeżeniach temat ten pojawiał się wielokrotnie. Do lasu na polowania wjeżdża niejednokrotnie kawalkada pojazdów, niszcząc poszycie, stwarzając zagrożenie dla przyrody i pieszych. Uważamy, że myśliwi przygotowujący polowanie nie powinni mieć uprawnień do wjazdu do lasu, a wywóz trofeów łowieckich może odbywać się saniami czy wozem konnym, co tylko uświetnić może ceremonię.</u>
          <u xml:id="u-36.15" who="#MirosławMałachowski">Z wielkiej sympatii do nauki proponujemy uzupełnić art. 35a ust. 2 o pkt 5, dając uprawnienia do noszenia munduru leśnika dziekanom i prodziekanom wydziałów leśnych wyższych uczelni. Nie wypada, aby zasłużeni dla lasów ludzie, stając przed studentami - wychowankami, leśnikami - w dniach uroczystych, nie mieli na sobie munduru leśnika.</u>
          <u xml:id="u-36.16" who="#MirosławMałachowski">Jedyne przeniesienie decyzji na szczebel niższy, którego nie popieramy, dotyczy art. 32 ust. 3. Uważamy, że tworzenie, likwidowanie, łączenie i dzielenie jednostek organizacyjnych powinno należeć do ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa - chodzi o to, aby zmiany takie odbywały się jak najrzadziej.</u>
          <u xml:id="u-36.17" who="#MirosławMałachowski">Zgłaszam jeszcze kilka poprawek precyzujących zapisy zawarte w nowelizowanej ustawie - po to, by choć częściowo wyręczyć drugą Izbę - które przekazuję panu marszałkowi. Mam nadzieję, że zgłoszone poprawki zostaną choć w części przyjęte w trakcie obrad komisji; naszym zdaniem przyczynią się one do usprawnienia gospodarki leśnej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-36.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, przed chwilą odbyły się stosowne rozmowy: te wszystkie poprawki powinny być w zasadzie odczytywane, ale dopóki tego nie wdrożymy jako zasady, posłowie, którzy...</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Małachowski: One zostały omówione, a nie odczytane)</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#AleksanderMałachowski">No właśnie, i to jest ten problem.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#AleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Mirosław Małachowski.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Grzegorza Kaczmarzyka z klubu BBWR i KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przystępujemy dzisiaj do rozpatrzenia sprawozdania Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw. Sprawozdanie to dotyczy obszernych zmian, zarówno o charakterze redakcyjnym, jak i merytorycznym, nowych rozwiązań prawnych precyzujących treści obowiązujących przepisów w zakresie zarządzania lasami i gospodarki leśnej. Obowiązująca obecnie ustawa z dnia 28 września 1991 r. wymagała udoskonalenia jej treści, co pokazała praktyka ostatnich lat - to już było zresztą poruszane przez moich przedmówców. Omawiany projekt ustawy jest dokumentem bardzo obszernym. Oprócz wprowadzenia licznych zmian do obowiązujących przepisów ustawy o lasach, które stanowią zasadniczą treść projektu, dokonuje się również zmian w treści niektórych przepisów w innych aktach prawnych.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Klub Parlamentarny BBWR i KPN z zadowoleniem przyjmuje pozytywne zmiany dotyczące w szczególności uregulowań ograniczających nielegalne pozyskanie i obrót drewnem, uregulowań określających obowiązek sporządzania planów urządzania lasu, kwestii obrotu lasami, gruntami i innymi nieruchomościami oraz stworzenia prawnych możliwości ograniczenia zasobów mieszkaniowych Lasów Państwowych, które obciążały finansowo nadleśnictwa, zwłaszcza te niezbyt bogate.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#GrzegorzKaczmarzyk">W proponowanym projekcie przewiduje się też wzmocnienie znaczenia pozaprodukcyjnej funkcji lasów, a także podkreśla się znaczenie lasu dla całego społeczeństwa Rzeczypospolitej. Należy pamiętać, że las i środowisko naturalne nie były traktowane w taki sposób, na jaki w pełni zasługują, a kadra leśna często spotykała się z negatywną opinią pomimo ogromu pracy wkładanej w ochronę naszych lasów.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Mój klub ze szczególnym zadowoleniem wita przywrócenie obowiązku cechowania drewna pozyskanego w lasach prywatnych. Problem ten - bardzo kontrowersyjny, jako że słyszeliśmy tu i od ekspertów skrajne opinie - jest bardzo ważny. Niestety, liberalizacja przepisów obecnie obowiązującej ustawy spowodowała nagminną wycinkę lasów prywatnych przez właścicieli, a w skrajnych przypadkach, w niektórych regionach kraju, przez gangi zajmujące się handlem drewnem. Jeżeli można zrozumieć właścicieli lasów utrzymujących się często z niskich rent, emerytur czy zasiłków, dla których kwota uzyskana ze sprzedaży drewna stanowiła jedyne źródło utrzymania, to proceder hurtowego wycinania drzew i sprzedaży musi być natychmiast ukrócony. To było niejednokrotnie podkreślane przez mój klub w zapytaniach, w interpelacjach oraz w propozycjach zmian do obecnie obowiązującej ustawy. Brak obowiązku cechowania pozyskanego drewna stwarzał możliwość naruszania zasad prawidłowej gospodarki leśnej i dlatego, co podkreślam jeszcze raz, przepis ten wymaga jak najszybszej zmiany. Drastyczne przykłady widzieli na własne oczy posłowie biorący udział w wyjazdowym posiedzeniu komisji. Przedstawiane jest to zresztą w różnych środkach przekazu.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Szczególnie ważne zmiany dotyczą funkcji pozaprodukcyjnej lasu. W dotychczasowej ustawie, w której określało się tylko produkcję drewna na zasadach najwyższej opłacalności, wyraźnie nastawiano się tylko i wyłącznie na zysk - bez podkreślenia funkcji ochronnych i hodowlanych lasu. Wiele dyskusji - mówił o tym poseł sprawozdawca, mówili moi przedmówcy, poruszali tę sprawę eksperci w swych opiniach, na posiedzeniach podkomisji i komisji - wzbudziło stworzenie podstaw do kupna mieszkań po cenach rynkowych z zastosowaniem ulg w postaci obniżenia ceny w zależności od stażu pracy w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych i dogodnych warunków ratalnych. Stworzenie tych ulg, jak tutaj już dzisiaj słyszeliśmy, budzi wiele kontrowersji, ale na posiedzeniu podkomisji i komisji sprawa ta była omawiana. Być może posłowie, którzy nie brali w nim udziału, nie orientują się w tym za bardzo, ale naprawdę było to dyskutowane bardzo obszernie. Myślę, że te rozwiązania, które będą obowiązywały, jeżeli projekt ustawy zostanie przyjęty na tym posiedzeniu czy na najbliższym - bo zgłoszono dosyć dużo poprawek - na pewno są najlepsze spośród tych, jakie można było zaproponować w tej ustawie. Klub Parlamentarny BBWR i KPN uważa, że uwolni to także Lasy Państwowe od ciężaru utrzymania zbędnych zasobów mieszkaniowych; to też już dzisiaj było omawiane, zresztą podnoszono to wielokrotnie.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Uwagi odnoszące się do ustawy o lasach, które otrzymał nasz klub, dotyczyły także artykułów nie omawianych na posiedzeniu podkomisji czy też tych, których nie przedstawiono w projekcie rządowym; m.in. art. 64, czyli przeliczników powierzchni lasów dla terenów górskich i podgórskich. W imieniu klubu pragnę stwierdzić, że w przyszłości musi być to rozpatrzone przez Wysoką Izbę i mój klub zgłosi poprawki, które nie były dotąd omawiane na posiedzeniach.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Zmiana ustawy o lasach będzie budziła na pewno wśród wielu ekspertów i w opinii części społeczeństwa różnego rodzaju kontrowersje. Mieliśmy przykład tego dzisiaj, nawet posłowie zgłaszali uwagi. Jednak jest już najwyższy czas na przedstawienie i przyjęcie nowej ustawy. Jest to bardzo ważne dla całego społeczeństwa, a także dla leśników. Myślę o ustawie, w której będzie się przestrzegać zasad mających na celu ochronę polskich lasów i powiększenie ich powierzchni dla dobra całego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Ponieważ czas się kończy: mój klub będzie głosował za przyjęciem pierwszego i drugiego wniosku mniejszości, a przeciw przyjęciu trzeciego, dotyczącego art. 14a. Klub Parlamentarny BBWR i KPN będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy po przedyskutowaniu poprawek, które zostały i zostaną zgłoszone. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Grzegorzowi Kaczmarzykowi.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Janułę, Nowa Demokracja - Koło Poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#EugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz zmianie niektórych ustaw zdaniem Nowej Demokracji jest bardzo pożądane. W praktyce okazało się bowiem, że wielu rozwiązań przyjętych w ustawie z września 1991 r. nie można zastosować. W ciągu tego krótkiego, bo zaledwie kilkuletniego, okresu doszło niestety do znacznej dewastacji naszych lasów. Oczywiście ten proces w konkretnych regionach kraju bardzo różnie wyglądał, ale dzisiaj można powiedzieć, że w szczególności lasy Pogórza Beskidzkiego i niektórych innych części kraju przypominają raczej obszar po klęsce żywiołowej; nie widać efektu jakiejkolwiek planowej, rozsądnej gospodarki lasami. Nie będę przypominał tych tez, które przedstawił pan poseł sprawozdawca, mówiąc o ogólnych kategoriach gospodarki leśnej w naszym kraju i w niektórych krajach europejskich. Można jednak powiedzieć z całym przekonaniem, że funkcjonowanie naszych lasów, opieka nad nimi, gospodarka i wszystko to, co się z tym wiąże, jeszcze daleko odbiega od rozwiązań europejskich, szczególności w praktyce. Dlatego ten projekt ustawy, z którym mamy dzisiaj do czynienia, witamy z wielkim zadowoleniem. Ma on jednak pewną wadę. Być może polega to na tym, że projekt ustawy jest zbyt kompleksowy, usiłuje się w nim rozwiązać wszystko, od spraw gospodarczych, kwestii ekologicznych po problemy funkcjonowania służb leśnych, w tym zarówno tych merytorycznych, jak i Straży Leśnej. Ale jeżeli za rok czy za kilka lat będą nowelizowane poszczególne zapisy tej ustawy — miejmy nadzieję, że ustawy — wtedy będzie można dopracować pewne problemy w szczegółach. Na dzień dzisiejszy Nowa Demokracja, jak już mówiłem, popiera projekt zawarty w sprawozdaniu komisji i udzieli mu poparcia.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#EugeniuszJanuła">Generalnie chcę zwrócić uwagę na to, że lasy mają wielkie znaczenie gospodarcze, pierwszorzędne znaczenie. Chodzi przede wszystkim o pozyskanie masy drewna, aczkolwiek nie tylko. Znaczenie gospodarcze substancji leśnej jest w gruncie rzeczy bardzo wielkie - dotyczy to całej gospodarki i funkcjonowania społeczeństwa. Klęski żywiołowe, szczególnie powodzie, z którymi mieliśmy do czynienia w końcu ubiegłego roku właśnie na terenach podgórskich, były m.in. wynikiem tego, że substancja leśna na tym obszarze została w ostatnich latach, ale nie tylko, zdewastowana. Również dotyczy to niektórych innych regionów kraju. Stąd też nowa ustawa - a również jej prawidłowe zastosowanie w praktyce, do czego będzie zobowiązanych kilka ministerstw - jest bardzo ważna dla przyszłości naszej i kolejnych pokoleń.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#EugeniuszJanuła">Jeżeli chodzi o uwagi szczegółowe, to ze względu na brak czasu nie będę ich zgłaszał. Nasze wątpliwości budzi pewna ogólnikowość, jeżeli chodzi o niektóre zapisy ustawy, ale ze względu na dobro tej ustawy powstrzymamy się od zgłaszania uwag, poprawek w drugim czytaniu, uważamy bowiem, że przejście do trzeciego czytania powinno nastąpić jak najszybciej. Jak najszybciej powinniśmy tę ustawę odesłać do Senatu, po to, by możliwie w jak najkrótszym czasie - jeszcze w pierwszym półroczu tego roku - weszła ona w życie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Eugeniuszowi Janule.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#AleksanderMałachowski">Było to ostatnie wystąpienie w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy obecnie do wysłuchania wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#AleksanderMałachowski">Pierwszego proszę pana posła Wiesława Kossakowskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WiesławKossakowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzisiaj, kiedy rozpatrujemy sprawozdanie trzech połączonych komisji: Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej, pragnę złożyć podziękowanie członkom podkomisji, która pracowała nad projektem ustawy o zmianie ustawy o lasach. Podkomisja, a następnie połączone komisje potrafiły wypracować taką ustawę, która nareszcie z jednej strony ograniczy niekontrolowany wyrąb lasów, cechowanie, kradzieże, a szczególnie unormuje kwestię pozyskiwania drewna w lasach niepaństwowych, a z drugiej strony stworzy warunki do tego, by lasy były otwarte, przyjazne i dostępne dla wszystkich, w tym dla niepełnosprawnych - co podkreślał pan poseł sprawozdawca - którzy będą chcieli korzystać z odpoczynku w kompleksach leśnych. Ustawa nadaje odpowiednie kompetencje Straży Leśnej, która bardzo długo na te kompetencje czekała, oraz wprowadza jasne zasady prowadzenia gospodarki leśnej, co, mam nadzieję, pozwoli na zwiększenie w naszym kraju zasobów leśnych. Zapisy w ustawie są w większości zapisami nowoczesnymi, odpowiadającymi standardom europejskim, takimi, które pozwolą chronić nasze lasy.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WiesławKossakowski">Pragnąłbym w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej złożyć 13 poprawek. W większości uwzględniają one propozycje zgłaszane w listach przez organizacje ekologiczne, związki zawodowe działające w przemyśle leśnym. Dziesięć z tych poprawek, panie marszałku, to poprawki stylistyczne, uściślające pewne zapisy, dlatego, jeżeli pan marszałek pozwoli, nie będę szczegółowo ich omawiał. Pragnąłbym jednak omówić trzy poprawki bardziej konkretne, zasadnicze.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#WiesławKossakowski">W art. 3 ust. 3 proponujemy wykreślić wyrazy: „zawarcia umowy o przekazaniu” i zastąpić je wyrazami: „złożenia oświadczenia, o którym mowa w pkt. 2”. Ten zapis, zdaniem klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, uściśli zapisy zawarte w art. 3.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#WiesławKossakowski">W art. 40a proponujemy dodać ust. 13 i 14 w następującym brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#WiesławKossakowski">„13. Tworzy się fundusz celowy ze środków uzyskanych ze sprzedaży lokali i budynków mieszkalnych w budowie z przeznaczeniem na preferencyjne pożyczki mieszkaniowe lub dotacje dla pracowników korzystających z mieszkań służbowych”. I ust. 14: „Pracownicy Lasów Państwowych pozbawieni możliwości kupna lokali mogą zakupić na warunkach preferencyjnych, określonych w ust. 4, grunt nieleśny pod działkę budowlaną”.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#WiesławKossakowski">Proponujemy także w art. 54 dodać pkt 6 w brzmieniu: „Finansowanie edukacji leśnej społeczeństwa poprzez w szczególności tworzenie i prowadzenie leśnych kompleksów promocyjnych, zakładanie ścieżek przyrodniczo-leśnych”.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#WiesławKossakowski">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej opowiada się za jak najszybszym uchwaleniem ustawy o zmianie ustawy o lasach. Ustawa ta jest bardzo potrzebna i leśnikom, i wszystkim Polakom; wszystkim tym, którym zależy na ekologii, na ochronie środowiska.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#WiesławKossakowski">Chciałbym jeszcze raz podziękować członkom podkomisji za ich pracę. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Wiesławowi Kossakowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Piotra Kozłowskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PiotrKozłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiane dzisiaj sprawozdanie połączonych komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 1342 i 2038) jest od dawna oczekiwane, szczególnie przez środowisko leśników z Lasów Państwowych. Pracując w podkomisji nad zaproponowanymi zmianami, zarówno jako poseł, jak i przedstawiciel Związku Leśników Polskich w Rzeczypospolitej Polskiej starałem się, aby szczególnie kwestie socjalne oraz zadania i uprawnienia, jeśli chodzi o pracowników Lasów Państwowych, były najkorzystniejsze. Wiele propozycji związku zostało przyjętych najpierw w podkomisji, a następnie przez połączone komisje. Są to tak oczekiwane rozwiązania, jak sprzedaż mieszkań pracownikom, o co występowały wszystkie związki zawodowe działające w Lasach Państwowych, a także przedstawiciele rządu.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PiotrKozłowski">Wszystkie strony poparły sprawę właściwego wyposażenia Straży Leśnej w odpowiednie mechanizmy prawne, a także w sprzęt dorównujący temu, jaki obecnie mają kłusownicy. Jeśli chodzi o tę kwestię, to zaproponowałem, aby szkolenie strażników było adekwatne do tego, jakim dysponują oni wyposażeniem, tzn. aby odbywało się na podobnych zasadach jak w Policji. Kolejną ważną sprawą, akceptowaną przez wszystkich, było dopuszczenie poruszania się po drogach leśnych inwalidów przemieszczających się pojazdami przystosowanymi do ich potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#PiotrKozłowski">Ponadto Związek Leśników Polskich w RP zaproponował moim zdaniem bardzo ważne rozwiązanie, które osobiście popierałem, a mianowicie utworzenie specjalnego funduszu na finansowe wspomaganie tych pracowników, którzy chcieliby opuścić mieszkanie funkcyjne, a których nie stać na budowę własnego domu. Miały to być pieniądze ze sprzedaży zbędnych budynków w Lasach Państwowych. Nie znaleziono jednak prawnych możliwości utworzenia takiego funduszu. Mam nadzieję, że dyrektor generalny Lasów Państwowych zarządzi, aby pieniądze te przekazywano na fundusz socjalny z wyodrębnieniem celów, o które związek zabiegał. Chciałbym tu podkreślić, że w wielu wypadkach stanowisko przedstawicieli rządu, w szczególności Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, wobec poprawek zgłaszanych przez Związek Leśników Polskich w RP było zbieżne i pełne zrozumienia.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#PiotrKozłowski">Jak już wspomniałem na wstępie, pracownicy Lasów Państwowych bardzo długo czekali na zmiany, które dzisiaj zostały przedłożone do akceptacji Wysokiej Izby. Sam osobiście wnosiłem w podkomisji o przyspieszenie prac nad projektem ustawy i mój wniosek o trzydniowy wyjazd poza Warszawę i pracę non stop został zaakceptowany. Wyjazd ten sprawił, że prace nad projektem zostały wówczas zakończone, poza drobnymi wyjątkami.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#PiotrKozłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zaproponowane zmiany w ustawie o lasach wychodzą naprzeciw potrzebie dostosowania leśnictwa i gospodarki leśnej do zmieniających się warunków środowiska i wyzwań cywilizacyjnych. Zmienia się podejście do gospodarki leśnej. Jej przedmiotem staje się również cały ekosystem leśny, spełniający zarazem określoną rolę w przestrzeni przyrodniczej całego kraju. Przykładem pozytywnego działania w tym kierunku są powstające leśne kompleksy promocyjne będące wzorcowymi obiektami wielofunkcyjnej gospodarki leśnej oraz miejscem edukacji społeczeństwa w zakresie proekologicznej gospodarki leśnej. Uważam, że leśny kompleks promocyjny powinien powstać na terenie każdej regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, gdzie byłaby prowadzona wzorcowa, zrównoważona gospodarka leśna. Mogłoby to stworzyć doskonałą płaszczyznę dialogu ze społeczeństwem, a w szczególności z młodzieżą; kompleks ten mógłby być również miejscem szkolenia młodej kadry pracowników. Moim zdaniem jest to początek rewolucyjnych zmian w Lasach Państwowych, gdzie przedmiotem gospodarki leśnej jest nie tylko drzewostan. Kierunek taki jest właściwy i zgodny z zasadami przyjętymi na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 r. Jeżeli założenia te będą bez zakłóceń wprowadzane w życie, to o przyszłość polskich lasów będziemy mogli być spokojni.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#PiotrKozłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na zakończenie chciałbym poprzeć zgłoszoną przez posła Komornickiego poprawkę dotyczącą skreślenia w art. 9 (zmiana 4) ust. 2 i 3. Uważam podobnie — że tę kwestię regulować powinna ustawa Prawo łowieckie. Poza tym jednym wyjątkiem wnoszę o przyjęcie przedłożonego sprawozdania połączonych komisji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Piotrowi Kozłowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Zbigniewa Zyska, nie zrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#ZbigniewZysk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa z 28 września 1991 r. wprowadziła istotne zmiany w zakresie struktury organizacyjnej leśnictwa oraz nadzoru nad gospodarką leśną. Największymi zaletami tej ustawy w czasie transformacji gospodarczej było ustanowienie jednolitego systemu prawnego we wszystkich lasach, nałożenie jednolitych praw i obowiązków na właścicieli i zarządców lasów bez względu na stan ich własności. To uregulowanie rzeczywiście dało przedsiębiorcom możliwość wzmożenia pewnych czynności i działań z dużą szkodą dla samych lasów.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#ZbigniewZysk">Dokonano również zmiany struktury organizacyjnej Lasów Państwowych. Stosowanie tej ustawy obnażyło bardzo wiele jej wad. Dlatego Partia Demokratyczna „Przedsiębiorczość Polska” z dużą uwagą śledziła prace połączonych komisji sejmowych i czuwała nad jej nowelizacją.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#ZbigniewZysk">Proponowana nowelizacja ustawy usuwa bardzo wiele wad z obowiązującego prawa, a jednocześnie wprowadza wiele nowych uregulowań, które poprawią organizację i gospodarkę leśną. Do najważniejszych ustaleń nowelizacji ustawy zaliczamy przede wszystkim położenie tamy nadmiernej i nieuzasadnionej względami gospodarczymi i ekologicznymi wycince drzew. W okresie ostatnich pięciu lat zdewastowano wiele drzewostanów, zmniejszając o kilka procent powierzchnię zalesienia kraju. Sytuacja ta jest szczególnie widoczna na Warmii i Mazurach, gdzie do tej pory było ogromne zalesienie. Mamy tych zdewastowanych drzewostanów wiele. Mamy również wiele gruntów po byłych PGR, których nikt nie chce zakupić, ponieważ są to bardzo słabe gleby. Mamy pewien projekt zaktywizowania bezrobotnych. Wojewoda olsztyński obiecuje pieniądze dla bezrobotnych za pracę przy na zalesieniu, jednak mamy kłopot z nabyciem niezbędnych sadzonek. I tutaj prośba: gdyby minister widział możliwość sfinansowania tego projektu i udzielenia pomocy, prawdopodobnie w województwie bardzo szybko odnowilibyśmy stan zalesienia.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#ZbigniewZysk">Kolejną zaletą proponowanej nowelizacji jest położenie nacisku na plany urządzeń lasów - podstawowego dokumentu gospodarki leśnej - i połączenia ich, zsynchronizowania z planami przestrzennego zagospodarowania i planami miejscowymi.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#ZbigniewZysk">Również cenne jest określenie w nowelizacji etatu cięć, tj. ilości drewna do pozyskania przewidzianej w planie, wynikającej z potrzeb odnowienia, pielęgnacji i ochrony lasów. Cenne jest przyznanie niezbędnych kompetencji Straży Leśnej, która powinna pilnować właściwej gospodarki i ochrony lasów, jak również nałożenie na właścicieli lasów obowiązku trwałego utrzymywania lasów i ciągłości ich użytkowania oraz zalesiania. Właściwe jest również określenie zasad wjazdu do lasów, w tym umożliwienie ludziom niepełnosprawnym korzystania z nich.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#ZbigniewZysk">Kolejnym bardzo cennym elementem jest określenie zasad gospodarowania nieruchomościami leśnymi, w tym sprzedaży mieszkań mieszkającym w nich pracownikom. Właściwe jest to, aby stworzyć pewne preferencje zakupu tych mieszkań, co przyczyni się na pewno do lepszego nimi gospodarowania. Natomiast niepokoi nas brak zapisu mówiącego o tym, co się stanie z pracownikami w wypadku zakupu tych budynków czy zbędnych nieruchomości przez osoby trzecie. Na naszych terenach, na Warmii i Mazurach, te obiekty są bardzo cenne i mogą się cieszyć dużym popytem. Położone są często w bardzo atrakcyjnych miejscach nad jeziorami. I dlatego ta problematyka bardzo nas niepokoi.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#ZbigniewZysk">Panie Marszałku! W imieniu Partii Demokratycznej „Przedsiębiorczość Polska” opowiadam się za przyjęciem tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Zbigniewowi Zyskowi.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Władysława Bułkę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WładysławBułka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po raz drugi mam zaszczyt występować przed Wysoką Izbą w sprawie nowelizowanego projektu ustawy o lasach. Jako poseł z Żywiecczyzny mam szczególny obowiązek zadbać o to, aby gospodarka leśna w Beskidach chroniła i rozwijała narodowe bogactwo w sposób pełny i racjonalny. Reprezentuję tę część kraju, Żywiecczyznę, gdzie lasy stanowiły i stanowią narodowe bogactwo niezależnie od tego, kto i kiedy nimi władał. Na podstawie gospodarki leśnej prowadzonej w Beskidach pragnę odnieść się do niektórych problemów, którymi zainteresowani są mieszkańcy tych obszarów i pracownicy leśni.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#WładysławBułka">Istnieją obecnie wszelkie niezbędne przesłanki i uzasadnienia, aby tak niecierpliwie oczekiwana przez znaczną część społeczeństwa oraz środowiska leśników i przyrodników nowelizacja ustawy o lasach z dnia 28 września 1991 r. stała się faktem. Generalnie ocenia się, że obowiązująca od 5 lat ustawa wyrządziła wiele zła przez nietrafne zapisy i nadmierną liberalizację. Stąd też proponowane zmiany niektórych przepisów oraz wprowadzenie dodatkowych rozwiązań prawnych umożliwiających pełniejszą realizację podstawowych zasad gospodarki leśnej, o których mowa w art. 8 pkt. 1–4 (powszechna ochrona lasów, trwałość utrzymania lasów, ciągłość i zrównoważone wykorzystanie wszystkich funkcji lasów, powiększanie zasobów leśnych), niezależnie jednak od formy własności. Przyjęte rozwiązania pozwolą na zachowanie kompromisu, jeśli chodzi o ekologiczne i użytkowe funkcje lasu.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#WładysławBułka">W art. 5 ust. 4 czytamy: „Dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych i nadleśniczy prowadzą powierzone przez wojewodę lub kierownika urzędu rejonowego sprawy, o których mowa w ust. 2 i 3, po zapewnieniu przez powierzającego środków finansowych na te cele”. Zapis ten jest identyczny z poprzednim, lecz skutek jego wprowadzenia był taki, że środki przeznaczone na prowadzenie nadzoru nad lasami nie stanowiącymi własności skarbu państwa były w znacznym stopniu niewystarczające i w poszczególnych województwach kształtowały się różnie. W woj. bielskim wynosiły 40 gr na 1 ha na 1 miesiąc, co pokrywało faktyczne koszty sprawowanego nadzoru zaledwie w jednej trzeciej. W świetle przepisów wprowadzonych w art. 14a zakres zadań wynikających ze sprawowanego nadzoru nad lasami nie stanowiącymi własności skarbu państwa znacznie się zwiększy. Będzie to wymagało zwiększonych środków finansowych na te cele, aby zapewnić pełną realizację zadań wynikających z zapisu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#WładysławBułka">Trudno nie zgodzić się z zapisem art. 7, który mówi, że gospodarkę leśną prowadzi się według planu urządzenia lasu lub uproszczonego planu urządzenia lasu - pod warunkiem, że będą one sporządzone rzetelnie.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#WładysławBułka">Ostatnio opracowane plany urządzeniowe dla nadleśnictw wykazały nagły wzrost wyliczonego etatu masowego. Na przykład w Nadleśnictwie Węgierska Górka na Żywiecczyźnie etat cięć zwiększył się prawie o 100%. Wyliczony i zatwierdzony etat masowy użytków rębnych i przedrębnych jest wyższy od przeciętnego przyrostu wyliczonego w tym samym operacie.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#WładysławBułka">Z jednej strony stan zdrowotny beskidzkich świerczyn uległ w ostatnich latach znacznemu pogorszeniu, a z drugiej strony zwiększeniu ulega planowy rozmiar pozyskania. W konsekwencji prowadzi to do zmniejszenia zasobności drzewostanów.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#WładysławBułka">W art. 14 ust. 3 mówi się, że grunty przeznaczone do zalesienia określa miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, a w ust. 5 czytamy, że właściciele gruntów mogą otrzymać dotacje z budżetu państwa przeznaczone na częściowe lub całkowite pokrycie kosztów zalesiania gruntów, o których mowa w ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#WładysławBułka">Na terenie Żywiecczyzny gruntów nieprzydatnych do celów rolniczych i przeznaczonych do zalesienia jest ponad 10 000 ha, z tego kilkaset hektarów zostało zalesionych w latach 1989–1992, kiedy to właściciele tych gruntów otrzymali bezpłatnie materiał sadzeniowy. Koszty materiału sadzeniowego były pokrywane z dotacji budżetu państwa. Wydawałoby się, że identyczne działania powinny być kontynuowane w następnych latach zgodnie z możliwościami, jakie stwarzają przytoczone zapisy ustawowe. Niestety, brak dotacji z budżetu państwa zahamował proces zalesiania tych gruntów, gdyż właścicieli nie stać na zakupienie materiału sadzeniowego. W budżecie państwa powinny być zagwarantowane środki na zalesianie gruntów nieprzydatnych do produkcji rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#WładysławBułka">Art. 14a, wprowadzający obowiązek cechowania drewna pozyskanego w lasach niezależnie od formy własności, należy ocenić pozytywnie, pod warunkiem szybkiego wprowadzenia przez Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa rozporządzenia regulującego zasady cechowania drewna oraz wprowadzającego wzór dokumentów stwierdzających legalność pozyskania drewna. Przepis ten spowoduje zahamowanie nadmiernych, często dewastacyjnych cięć przez właścicieli lasów oraz zmniejszy liczbę kradzieży drewna w lasach państwowych i prywatnych.</u>
          <u xml:id="u-48.9" who="#WładysławBułka">Art. 19 ust. 3 stanowi: dla lasów rozdrobnionych, o powierzchni do 10 ha, nie stanowiących własności skarbu państwa - a takich w województwie bielskim jest ponad 90% - zadania w zakresie gospodarki leśnej określa decyzja kierownika urzędu rejonowego.</u>
          <u xml:id="u-48.10" who="#WładysławBułka">Przeprowadzenie inwentaryzacji jest konieczne i pilne ze względu na zmiany, jakie zaszły w tych drzewostanach w wyniku cięć wymuszonych pogarszającym się stanem sanitarnym oraz częstymi wypadkami cięć dewastacyjnych. Ustawa nie określa, kto dokona inwentaryzacji stanu lasów i w jakim terminie zostanie ona przeprowadzona.</u>
          <u xml:id="u-48.11" who="#WładysławBułka">Wprowadzenie art. 40a, dotyczącego sprzedaży - przede wszystkim pracownikom oraz emerytom i ich rodzinom - nieruchomości i mieszkań nieprzydatnych Lasom Państwowym, należy ocenić pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-48.12" who="#WładysławBułka">W ust. 8 proponuję po słowach: „sporządzają dyrektorzy regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych” dodać: „w oparciu o propozycje nadleśnictw”.</u>
          <u xml:id="u-48.13" who="#WładysławBułka">Należałoby również wprowadzić przepis pozwalający środki finansowe uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i mieszkań przeznaczyć na zakup lasów, gruntów bądź nieruchomości potrzebnych do prawidłowego prowadzenia gospodarki leśnej.</u>
          <u xml:id="u-48.14" who="#WładysławBułka">W art. 48, określającym, komu przysługują uprawnienia strażnika leśnego, należy poszerzyć grupę uprawnionych o podleśniczego; po przecinku artykuł powinien brzmieć: „przysługują nadleśniczemu, zastępcy nadleśniczego, inżynierowi nadzoru, leśniczemu oraz podleśniczemu”.</u>
          <u xml:id="u-48.15" who="#WładysławBułka">Podleśniczy jako pracownik służby leśnej pracujący na co dzień w terenie i często zastępujący leśniczego ma bezpośredni wpływ na sprawy związane z ochroną mienia Lasów Państwowych oraz ma możliwość szybkiej i bezpośredniej interwencji, dlatego też powinien posiadać odpowiednie uprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-48.16" who="#WładysławBułka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zakładam, że przedstawione propozycje i uzupełnienia mogą przyczynić się do właściwego przyjęcia i stosowania ustawy mającej tak duże znaczenie dla prawidłowej gospodarki leśnej w szeroko pojmowanym interesie społecznym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Władysławowi Bułce.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Irenę Petrynę z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#IrenaPetryna">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Środowiska związane z gospodarką leśną z zadowoleniem przyjmują fakt rychłego już uchwalenia nowelizacji ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw. Nowelizacja ta wprowadza m.in. istotne zmiany, które będą miały wpływ na zwiększenie znaczenia lasów jako podstawowego składnika ochrony środowiska naturalnego dzięki uregulowaniom dotyczącym m.in. gospodarowania zasobami lasów, obowiązków posiadaczy gruntów leśnych, trybu zatwierdzania planów urządzenia lasów. W stosunku do pracowników leśnych nowelizacja precyzuje ich zadania, uprawnienia i kwestie socjalne.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#IrenaPetryna">Zabierając głos w czasie pierwszego czytania, podejmowałam kilka kwestii dobrze mi znanych z obszaru Warmii i Mazur, a ściślej z terenu działania Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie. Mówiłam wówczas m.in. o potężnych zasobach mieszkaniowych, czyli o 5 tys. lokali mieszkalnych, z których zaledwie 900 stanowiły mieszkania funkcyjne Służby Leśnej. Utrzymanie tych przestarzałych, najczęściej przedwojennych nieruchomości tylko w 1995 r., naturalnie tylko na terenie działania Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie, przekroczyło kwotę 150 mld starych złotych. Nakłady te nie mogły jednak zapobiec dalszej dekapitalizacji majątku trwałego będącego własnością skarbu państwa. Z zadowoleniem przyjmuję propozycję szczegółowego rozpisania w zmianie 31 sprawozdania połączonych komisji polegającą na dodaniu do ustawy art. 40a, stwarzającego Lasom Państwowym postulowaną możliwość sprzedaży zbędnych lokali oraz nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi. Sądzę, że w skali kraju i w skali globalnych potrzeb Lasów Państwowych proponowane rozwiązanie poprawi radykalnie stan tej substancji mieszkaniowej, która jest potrzebna, a także pozwoli na swobodniejsze prowadzenie niezbędnych inwestycji m.in. dzięki uzyskanym ze sprzedaży środkom.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#IrenaPetryna">Wśród proponowanych zmian niezwykle istotny jest fakt wprowadzenia w art. 14a obowiązku cechowania drewna pochodzącego z wyrębu w lasach prywatnych i innych nie stanowiących własności skarbu państwa. Brak tego zapisu był poważnym mankamentem i powodował z jednej strony nasilające się do niespotykanych rozmiarów kradzieże drewna, a z drugiej — sprzyjał dewastacyjnym wyrębom. W pełni popieram wniosek mniejszości nr 3, by w zmianie 9 dotyczącej dodawanego art. 14a nadać ust. 1 brzmienie: „Drewno pozyskane w lasach podlega ocechowaniu”. Takie ogólne sformułowanie zawarte w przedłożeniu rządowym uważam za bardziej właściwe niż zawarte w sprawozdaniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#IrenaPetryna">Na podkreślenie zasługuje możliwość stworzenia podstawy prawnej finansowania przez budżet państwa kosztów nie tylko przebudowy, ale również odnowienia drzewostanów. Potrzeba taka wynika m.in. z faktu występowania pożarów lub innych klęsk żywiołowych. Reguluje to zapis art. 12 ust. 1 i 2.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#IrenaPetryna">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przedstawiona propozycja nowelizacji ustawy o lasach jest tak obszerna, że mogłaby stanowić samodzielny, odrębny projekt nowej ustawy. Dlatego rzeczą właściwą będzie realizacja postanowienia zawartego w art. 10, zobowiązującego ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa do ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#IrenaPetryna">Z uwagi na zakres nowelizacji, a także w związku z tym, że moi koledzy klubowi są także zainteresowani wystąpieniem w niniejszej debacie, nie podnoszę dalszych kwestii podjętych w projekcie. Wyrażam jedynie generalne dla niego poparcie, z uwzględnieniem niektórych kwestii szczegółowych, zgłoszonych przez mój klub. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Irenie Petrynie.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Wojciecha Nowaczyka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WojciechNowaczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan poseł sprawozdawca Krzysztof Wolfram w swoim wystąpieniu w sposób szeroki i bardzo przystępny omówił rozpatrywane sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej, za co wyrażam serdeczne podziękowanie.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WojciechNowaczyk">Projekt nowelizacji ustawy o lasach z druku nr 1342 oraz sprawozdanie trzech komisji z druku nr 2038 konsultowałem z moimi wyborcami, leśnikami z woj. pilskiego, województwa zajmującego znaczącą pozycję na mapie lesistości kraju (na poziomie ponad 40,4%). Miło mi poinformować, że w woj. pilskim w porównaniu do 1990 r. powierzchnia lasów zwiększyła się o ponad 2200 tys. ha, tj. o 0,7%. Swego rodzaju wyrazem dostrzegania i doceniania gospodarki leśnej w naszym województwie jest systematyczne publikowanie przez Wojewódzki Urząd Statystyczny w Pile zeszytów informacyjnych pt. „Leśnictwo w woj. pilskim”, w których przedstawiane są zagadnienia gospodarki leśnej w szerokim rozumieniu tego pojęcia.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#WojciechNowaczyk">Wracając do omawianej problematyki, pragnę oświadczyć, że moi konsultanci-wyborcy, leśnicy woj. pilskiego, witali proponowaną nowelizację z dużym zadowoleniem. Szczególną ich aprobatę wzbudziły zapisy art. 9, art. 13, art. 14a, art. 23, art. 29, art. 35, art. 38 i art. 40, z tym że wymaga wyjaśnienia sprawa, o której w swym wystąpieniu mówiła pani poseł Maria Zajączkowska - sprawa dalszej gospodarki lokalami, które są zbędne dla gospodarki leśnej, a nie zostały nabyte przez dotychczasowych użytkowników. Osobiście z radością przyjmuję zapisy, które powodują koordynację planów zagospodarowania przestrzennego - urbanistycznego - z planami zagospodarowania lasów, dotyczy to również pełnej ewidencji pozyskania drewna czy wzmocnienia kompetencji straży leśnej.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#WojciechNowaczyk">Ośmielam się wyrazić pogląd, że omawiana nowelizacja kładzie kres zbyt liberalnym, obowiązującym dotąd przepisom, zrodzonym z tzw. doktryny niewidzialnej ręki rynku, która wyrządziła niemałe szkody naszej gospodarce, w tym i gospodarce leśnej. Uważam, że wzmocnienie decyzyjności organów państwowych specjalistycznych, administracji leśnej, z zabezpieczeniem zasad społecznej gospodarki rynkowej, czego wyrazem są proponowane nowelizacje, będą korzystne dla lasów.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#WojciechNowaczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ponowne rozpatrzenie przez komisje zgłaszanych w dzisiejszym czytaniu uwag i wniosków - z którymi się zgadzam, a z powodów czasowych ich nie omawiam - pozwoli Wysokiemu Sejmowi na uchwalenie dobrej ustawy o lasach, które są bezcennym bogactwem naszego kraju. Dobrze by było, aby niezależne środki masowego przekazu - prasa, telewizja, radio - zechciały tej problematyce poświęcić więcej czasu dla dobra edukacyjnego naszego społeczeństwa, dla jego uwrażliwienia; by troska i odpowiedzialność za lasy, za ich stan były wyrazem dbałości całego społeczeństwa o dobro ogólnonarodowe. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Wojciechowi Nowaczykowi.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jana Mączewskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JanMączewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizacja ustawy o lasach wychodzi naprzeciw problemom, które do tej pory nie były w pełni uregulowane, ustala jednolity system prawny w gospodarce leśnej. Reguluje sprawy związane nie tylko z gospodarką leśną, polegającą na pozyskiwaniu drewna, ale również sprawy związane z problemami socjalnymi pracowników leśnych, sprzedaż mieszkań pracownikom leśnym. Połączenie planów gospodarki leśnej z planami zagospodarowania przestrzennego jest bardzo słuszne. W nowelizowanej ustawie określa się zasady wjazdu do lasów i zasady pozyskiwania drewna. Dotychczasowa nadmierna liberalizacja w tym względzie wyrządziła duże szkody. Konieczne jest przestrzeganie zasady zrównoważonego rozwoju obszarów leśnych. Nowelizacja reguluje sprawy ochrony obszarów leśnych. Bardzo słuszny jest pomysł tworzenia leśnych kompleksów promocyjnych. Wniesienie pewnych poprawek uzupełni proponowaną nowelizację ustawy, chodzi mi na przykład o uprawnienia dla podleśniczego. Będę głosował za proponowaną ustawą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Janowi Mączewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Krzysztofa Trawickiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma pana posła Trawickiego.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę zatem pana posła Bolesława Machnio, też z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Henryk Bogdan, proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#HenrykBogdan">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Uwzględniając postulaty środowiska pszczelarzy, do omawianego projektu ustawy o zmianie ustawy o lasach zgłaszam do rozpatrzenia poprawki bardzo istotne, moim zdaniem, nie tylko dla tego środowiska, ale dla całej gospodarki rolnej i leśnej.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#HenrykBogdan">W art. 27 projektu ustawy w proponowanym ust. 4 po wyrazach: „zbioru runa leśnego” proponuję dodać wyrazy: „zapewniając bezpłatne lokalizowanie pasiek pszczelich na obszarach leśnych”.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#HenrykBogdan">W art. 29 w ust. 3 pkt 5 proponuję dodać wyrazy: „oraz właścicieli pasiek pszczelich zlokalizowanych na obszarach leśnych”.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#HenrykBogdan">Ponadto jako członek podkomisji do rozpatrzenia tego projektu ustawy uważam, że ustawa o lasach jest powszechnie oczekiwana i rozwiązuje wiele problemów w dziedzinie gospodarki leśnej. To tyle. Dziękuję za uwagę i proszę pana marszałka o przyjęcie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Henrykowi Bogdanowi.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kracika, Unia Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Również pracowałem w tej podkomisji — pan poseł Krzysztof Wolfram był uprzejmy mówić o tym i wymienić moje nazwisko — natomiast nie przyszedłem tutaj po to, aby zgłaszać jakąkolwiek poprawkę. Nie chciałbym też odnosić się do konkretnych zmian, które wprowadzamy nowelizacją. Uważam, że tego rodzaju legislacyjna relacja jest bardzo mało czytelna dla samych leśników, a co dopiero dla ludzi, którzy las znają głównie ze spacerów i którzy traktują go zgoła inaczej niż program gospodarki leśnej. Wydaje mi się, że trzy ważne sprawy w tej nowelizacji się załatwia przede wszystkim dla samej gospodarki leśnej. I mimo że jestem programowym przeciwnikiem pięknosłowia, deklaracji, uniwersalnych definicji — nie zostały one z tej ustawy wycofane, ale nie ma ich w nadmiarze — myślę, że ważne jest to, o czym już kilka razy była mowa, owe mechanizmy ochrony lasów poprzez cechowanie, określenie reguł, zasad, sposobów, kto, kiedy i dlaczego. Dla przeciętnego mieszkańca naszego kraju ważne jest to, że lasy nie będą wycinane, że biedzie, która bardzo często była przyczyną dewastacji lasów, położono kres, dlatego że inne są źródła finansowania biedy, a nie wycinanie starodrzewia na przykład. W tym wypadku jest to sprawa, wydaje mi się, o ogromnym znaczeniu.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#StanisławKracik">Rzecz następna. W samych niejako Lasach Państwowych (myślę w tej chwili o ludziach sprawujących władzę w dyrekcji generalnej, dyrekcjach regionalnych i nadleśnictwach) niezwykle ważna i mądra jest zasada desygnowania swoich zastępców i ludzi będących w hierarchii dyrekcji o szczebel niżej. Chodzi o to, że wtedy jest szansa na pewien autorski zarząd, na sprawny management w Lasach Państwowych. Wydaje mi się, że to jest wartość tej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#StanisławKracik">Drugi pakiet to jest relacja - robię skrót - Lasy Państwowe a gminy. Chodzi o podatek, o nieuciekanie się do tworzenia lasów ochronnych po to, żeby nie płacić podatków, tylko o stwarzanie sytuacji, w której las ochronny jest tam, gdzie rzeczywiście pełni taką funkcję. Natomiast obowiązek podatkowy z całą pewnością sprawi, że stosunek samorządów do ochrony lasów, do ochrony traktów leśnych, do współpracy z nadleśniczymi w zakresie mądrego korzystania z lasów poprawi się dlatego, że las przestanie się wtedy jawić jako święta krowa wyłączona z płacenia podatków. Jako burmistrz Niepołomic nie mam na terenie swojej gminy dużej powierzchni lasów, zaledwie kilkaset z 12 tys. hektarów, ale moi sąsiedzi, beneficjenci tego podatku, bardzo się cieszą. Ja też się cieszę, bo wspólnie będziemy tym zwiększonym podatkiem chronić wspólne dobro, jakim jest las. Dotyczy to także kwestii wjazdu, ale jest bardzo wiele problemów, które samorząd musi i powinien rozwiązywać wspólnie z Lasami Państwowymi - problem utrzymywania odpowiednich stosunków wodnych, problemy sanitarne, mnóstwo spraw, które trzeba robić razem dlatego, że lasy to jest kawałek jednej, tej samej Polski.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#StanisławKracik">Wreszcie jest cały pakiet zgłoszonych tutaj poprawek, które zdążyłem przejrzeć. Trochę nad nimi boleję, gdyż ustawa o lasach to nie jest okazja do załatwiania sprawy Karty leśnika, Kodeksu pracy, pszczelarstwa i Bóg wie czego jeszcze. Jeżeli zaczniemy tutaj wrzucać kolejne świetne idee i dobre pomysły, to zrobimy z tej ustawy, która wydaje się przejrzysta i jednolita tematycznie, po prostu jakiegoś potworka, zakalec, z którym potem nie bardzo wiadomo będzie, co zrobić. Myślę, że są inne ustawy, w których załatwia się np. problemy mieszkalnictwa. To, co zostało tu zrobione w tym zakresie, było powtórzeniem rozwiązań przyjętych w innych resortach, po prostu wprowadza się prawo nabywania mieszkań w cywilizowany sposób przy odpisach takich, jakie mają inni. Wydaje mi się, że to, czym zajmował się pan poseł Kozłowski w podkomisji, miało zupełnie dobry wymiar i wolałbym, żeby tak pozostało. Oczywiście prace i rozpatrywanie wniosków muszą przynieść jakieś rozstrzygnięcie, ale ośmielam się apelować, żebyśmy nie przedobrzyli w tej ustawie i nie zrobili z niej takiego ciasta, w którym będzie wszystko, ale sama ustawa nie będzie już dobra. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Stanisławowi Kracikowi.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Radosława Gawlika z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#AleksanderMałachowski">Zostało bardzo mało czasu, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#RadosławGawlik">Postaram się króciutko, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#RadosławGawlik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym zabrać głos w jednej sprawie, dotyczącej art. 19 i 20. Jeśli chodzi o uproszczone plany urządzenia lasu, komisje zgodziły się, aby wprowadzić proces uspołecznienia uzgadniania tych uproszczonych planów urządzenia lasu, ale uproszczone plany dotyczą zaledwie niewielkiej cząstki lasów. Lasy to są głównie Lasy Państwowe i wydaje się, że jest celowe, także ze względu na szereg konfliktów, które pojawiają się na styku obywatele–Lasy Państwowe, gminy–Lasy Państwowe, aby podmioty korzystające z tych lasów mogły brać udział w procesie opiniowania (nie mówię uzgadniania) planów urządzenia lasu. Wiem, że jest to złożony proces, ale wydaje się, że będzie korzystne także z punktu widzenia Lasów Państwowych to, że te decyzje nie będą zapadały w specjalistycznych gremiach, a za las, którego funkcje społeczne — wszyscy się z tym zgadzamy — są wielokrotnie większe niż wartość drewna w tym lesie, będą mogli w większym stopniu współodpowiadać obywatele.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#RadosławGawlik">Moja propozycja dotyczy dodania nowych ustępów w art. 21, zmierzających do uspołecznienia procesu uzgadniania planu urządzenia lasu. Będzie to dotyczyło: wyłożenia projektu planu urządzenia lasu do publicznego wglądu na okres 30 dni w siedzibie regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, podania informacji o wyłożeniu planu do publicznej wiadomości, a także pewnych poprawek, które wynikają z wprowadzenia tej propozycji. Wydaje się, że taka propozycja będzie rzeczywiście służyła leśnikom, lasom i społeczeństwu, które korzysta z tych lasów. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi. Dziękuję za fenomenalną sprawność czasową. Rzeczywiście dotrzymał pan czasu.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#AleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Radosław Gawlik.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Jana Świrepo z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#JanŚwirepo">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałbym zadać dwa pytania. Po pierwsze, czy ministerstwo zamierza wprowadzić leśne kompleksy promocyjne w każdej regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych?</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#JanŚwirepo">Po drugie, zgodnie z zapisami ustawy drewno pozyskiwane w lasach niepaństwowych cechuje kierownik urzędu rejonowego, który jest także zobowiązany do wystawienia odpowiednich dokumentów legalności. Dodatkowo urzędy rejonowe mają obowiązek sporządzania planów zagospodarowania lasów poniżej 10 ha, jeżeli są one rozdrobnione i nie są własnością skarbu państwa. Kierownik urzędu rejonowego jest także zobowiązany ustalać szkody w tych lasach w wyniku emisji gazów i pyłów, pożarów i innych klęsk żywiołowych, jeżeli sprawca jest nieznany. Czy w świetle tych zapisów wykonanie obowiązków przez urzędy rejonowe będzie prawidłowe i czy te urzędy są przygotowane kadrowo i etatowo? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Janowi Świrepo.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Mariana Michalskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MarianMichalski">Panie ministrze, problem kradzieży drewna jest częstym tematem zapytań nie tylko poselskich, ale też ze strony wyborców. Czy pan minister mógłby przybliżyć skalę tego zjawiska, chociażby w 1996 r.? Jak pan minister chce zapewnić bezpieczeństwo leśnikom, osobom pracującym jako Straż Leśna, przed ewentualnym szantażem ze strony tych, którzy zostaną przyłapani na nielegalnym poborze może nie tylko drewna, ale i bezpośrednio drzewa z lasów nie tylko państwowych, ale i prywatnych? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Bolesława Machnio, którego przedtem nie było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#BolesławMachnio">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pan poseł sprawozdawca Krzysztof Wolfram omówił w imieniu Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej zmiany w projekcie ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 1342 i 2038).</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#BolesławMachnio">Wyrażam zadowolenie, że w obecnym projekcie ustawy nie mówi się o sprywatyzowaniu lasów. Dobrze, że w gospodarce leśnej nie ma w zasadzie różnicy, czy pozyskiwane drewno pochodzi z lasów państwowych, czy prywatnych. Dzisiejsza dyskusja ma wypracować jednolity system prawny obowiązujący we wszystkich lasach bez względu na to, czyją stanowią własność.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#BolesławMachnio">Ustawa ma zastąpić dotychczasowe trzy akty prawne: dekret z 5 lipca 1946 r. o straży leśnej, ustawę z 20 grudnia 1949 r. o państwowym gospodarstwie leśnym i ustawę z 22 listopada 1973 r. o zagospodarowaniu lasów nie stanowiących własności państwa. Nowelizuje ustawę z 28 września 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#BolesławMachnio">Dobrze się też stało, że minął okres, gdy drewno wywożone z lasów, szczególnie z lasów prywatnych, nie musiało być cechowane. Wprowadzenie obowiązku cechowania wywożonego drewna z lasu, bez względu na jego własność, przyczyniło się do ograniczenia dewastacji lasów. Nie mam zamiaru i potrzeby uzasadniania, jak ważną rolę nie tylko w gospodarce naszego państwa, ale i w życiu społeczeństwa mają nie tylko lasy, ale i poszczególne drzewa. Dlatego wszystkie drzewa na terenie naszego kraju powinny być otoczone szczególną opieką i ochroną. I temu zadaniu między innymi winna służyć omawiana, a w konsekwencji uchwalona ustawa.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#BolesławMachnio">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam kilka uwag i poprawek do sprawozdania połączonych komisji zawartego w druku nr 2038.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#BolesławMachnio">W pierwszym wniosku mniejszości słowa: „trwałe zachowanie” proponuję zastąpić słowami: „stałe powiększanie”, a to dlatego że trwałe zachowanie prowadzi do stagnacji, a nie do rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#BolesławMachnio">W art. 12 słowa: „kierownik urzędu rejonowego” proponuję zastąpić słowami: „wojewoda lub inna osoba działająca w jego imieniu”.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#BolesławMachnio">W art. 13 ust. 1 pkt 5 lit. a słowo „przekraczających” proponuję zastąpić słowem „przekraczania”, a zatem zapis ten brzmiałby: pozyskiwanie drewna w granicach nieprzekraczania możliwości produkcyjnych lasu.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#BolesławMachnio">W art. 33 ust. 3 pkt 9 lit. a proponuję nadać brzmienie: zastępców dyrektora generalnego powołuje minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa na wniosek dyrektora generalnego. Nastąpiłoby pewne ograniczenie władzy dyrektora generalnego, ale chyba o powołaniu zastępców winien decydować ostatecznie minister, bo przecież on za to jest odpowiedzialny.</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#BolesławMachnio">W art. 34 pkt 2b proponuję lit. a nadać brzmienie: zastępców dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych powołuje dyrektor generalny na wniosek dyrektora regionalnego.</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#BolesławMachnio">Podobnie proponuję dokonać powołania na mocy art. 35 ust. 1 pkt 2b lit. a: zastępców nadleśniczego powołuje dyrektor regionalny na wniosek nadleśniczego.</u>
          <u xml:id="u-66.11" who="#BolesławMachnio">W art. 37 proponuję ust. 1 skreślić następującą część zdania: „z wyjątkiem kierownika jednostki organizacyjnej, o której mowa w art. 32 ust. 2 pkt 4”, a to dlatego że do art. 32 w zmianie 20 lit. c jest zapis: „ust. 4 skreśla się”. Jeżeli ten zapis jest skreślony przez art. 32, to nie można dokonywać ponownie tego samego skreślenia i zapisu w art. 37.</u>
          <u xml:id="u-66.12" who="#BolesławMachnio">Proponuję, by w całym projekcie ustawy słowa: „na wniosek kierownika urzędu rejonowego” zastąpić słowami: „na wniosek wojewody”.</u>
          <u xml:id="u-66.13" who="#BolesławMachnio">Teraz odniosę się do zmiany w Kodeksie wykroczeń.</u>
          <u xml:id="u-66.14" who="#BolesławMachnio">Art. 82 § 1 pkt 7 lit. a brzmi: „używa ciągnika lub innej maszyny bez należytego zabezpieczenia przed iskrzeniem”. Brakuje powołania się na zapis, który zobowiązywałby do zabezpieczenia ciągnika przed iskrzeniem. Ponadto ciągniki pracujące bezpośrednio w lesie też nie mają zabezpieczenia przed iskrzeniem. Przy tym zapisie, że wokół wszystkich lasów byłaby strefa ochronna nie mniejsza niż 100 m bieżących, powstałby ogromny nie uprawiany, nie użytkowany obszar ziemi. Przy tym zapisie jest tylko jedno wyjście - by ten obszar ziemi uprawiać za pomocą koni lub wołów, a może nawet ręcznie.</u>
          <u xml:id="u-66.15" who="#BolesławMachnio">Wnoszę o skreślenie następującego zapisu w druku nr 2038 na stronie 26 w art. 5 w zmianie 1 do art. 82 § 1 pkt 7: „w lesie lub na terenie śródleśnym albo w odległości mniejszej niż 100 m od granicy lasu</u>
          <u xml:id="u-66.16" who="#BolesławMachnio">a) używa ciągnika lub innej maszyny bez należytego zabezpieczenia przed iskrzeniem”.</u>
          <u xml:id="u-66.17" who="#BolesławMachnio">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W naszych lasach, szczególnie państwowych, jest wiele drzew, które uschły lub zostały zniszczone w czasie silnych wiatrów. Jest wiele tzw. powałów, gałęzi, które zaśmiecają obszary leśne, a ponadto są przyczyną rozmnażania się różnego rodzaju robaków, które niszczą zdrowe drzewa. Proponuję więc, by minister zasobów naturalnych i leśnictwa wraz z dyrektorem Lasów Państwowych w porozumieniu z urzędem zatrudnienia zawarli umowy na wykonywanie omawianych prac związanych z uporządkowaniem lasów. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-66.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, jest pewien problem. Pan wspominał o nowelizacji wniosku mniejszości, o poprawce do wniosku mniejszości. Czy pan jest autorem tego wniosku mniejszości?</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#komentarz">(Poseł Bolesław Machnio: Mogę być ja.)</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#AleksanderMałachowski">Nie, przepraszam. Czy pan jest autorem tego wniosku mniejszości?</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#komentarz">(Poseł Bolesław Machnio: Ja.)</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#AleksanderMałachowski">Jest to w takim razie autopoprawka. Nie wiem, jak to rozstrzygnąć. To jest autopoprawka do wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#komentarz">(Poseł Bolesław Machnio: Poza tym wydaje mi się, że to...)</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#AleksanderMałachowski">To jest kwestia regulaminowa, panie pośle. Jeżeli pan jest autorem tego wniosku mniejszości, może pan oczywiście złożyć do niego autopoprawkę. W zasadzie do wniosków mniejszości nie można zgłaszać poprawek, ale pan jest poniekąd jego właścicielem.</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.8" who="#AleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Bolesław Machnio.</u>
          <u xml:id="u-67.9" who="#AleksanderMałachowski">Ostatnim zapisanym do głosu jest pan poseł Jan Rulewski z minimalną ilością czasu liczoną w sekundach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#JanRulewski">Dziękuję panu marszałkowi i Wysokiej Izbie za wyrozumiałość, to bowiem oznacza, że będę mógł przedstawić swoje istotne poprawki.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#JanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Środowisko, które reprezentuję, zgłosiło wiele bardzo istotnych poprawek. Przede wszystkim zarzuca się tej ustawie, że obok wielu słusznych, potrzebnych celów — aktualizacji, racjonalizacji — uwzględnione w niej zostały nomenklaturowe cele jej autorów. Bo jak inaczej zrozumieć fakt, że nadleśniczemu, któremu dotychczas w Polsce, i tej ludowej, i tej normalnej, III Rzeczypospolitej, nikt niczego nie zarzucał, dopisuje się obowiązki — i słusznie, nadleśnictwo jest podstawową jednostką, która zarządza lasami, gospodaruje nimi — a jeśli chodzi o jego uprawnienia na przykład w zakresie doboru inżyniera, jest inaczej. Tu pan minister za sprawą swoich propozycji wprowadza rodzaj władzy centralistycznej, tak rozumiem chęć narzucania swoich ludzi nadleśniczemu. W ogóle jest to lapsus prawny, bo uzgadniać coś mogą autonomiczne strony — w świetle tej ustawy sprawę zatrudnienia, kierowania pracownika czy jakieś inne kwestie może uzgadniać związek zawodowy i dyrektor — nie może zaś niczego uzgadniać podwładny z przełożonym. Jest to w moim przekonaniu absurd. Dlatego proponuję skreślić zapisy związane z zapędami pana ministra, który chce narzucać nadleśniczemu nawet chyba tabelową.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#JanRulewski">Dalszym przejawem nomenklaturyzacji jest uwłaszczanie w zakresie mieszkań. Słuszna, oczekiwana propozycja. Jednak proszę zauważyć, że na tej ustawie skorzystają przede wszystkim ci, którzy mają leśne rezydencje niekoniecznie w lesie położone. Dlatego proponuję, aby skarb państwa tak łatwo nie uwłaszczał nomenklatury i żeby w tym zakresie stosowano ogólne zasady — żeby uwłaszczać na zasadach ulgowych mienie lokalowe wraz z gruntami poniżej wartości 1,5 mld starych złotych.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#JanRulewski">Wreszcie uważam za naiwne oczekiwania wysokiej komisji, również pana ministra, że kary grzywny całkowicie zlikwidują proceder rabunkowy. Z innych przykładów wynika, że kary grzywny w tym zakresie niczego nie zmieniły lub niewiele zmieniły. Dlatego proponuję, aby w wypadku ponownego wykroczenia w zakresie rabunku drewna czy drzewa, czy naruszania zasad gospodarki leśnej następowało zwielokrotnienie nałożonej kary grzywny lub zastępczej kary aresztu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#AleksanderMałachowski">Było to ostatnie wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#AleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę zatem o zabranie głosu ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa pana Stanisława Żelichowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#StanisławŻelichowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym w nawiązaniu do tego, o czym mówił pan poseł sprawozdawca, pan poseł Krzysztof Wolfram, przedstawiając bardzo precyzyjnie rozwiązania, które zostały zaproponowane przez komisje, jak również pokazując pewien rys historyczny, jeśli chodzi o prace nad tą ustawą, stwierdzić, że do tego, co powiedział pan poseł, do tych wszystkich szczegółów niewiele mam do dodania.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#StanisławŻelichowski">Natomiast chciałbym, nawiązując do tego rysu historycznego, stwierdzić, że historia polskiego leśnictwa jest bardzo podobna do historii całego narodu. Naród nasz przetrwał różne kataklizmy dziejowe dzięki lasom, w których znajdował schronienie. Po kolejnych zrywach okupant w szczególny sposób te lasy niszczył, myślę o różnych okupantach. Po tych kataklizmach trzeba było olbrzymiej ilości drewna do odbudowy Polski, a mimo to, dzięki pracy leśników, mamy w tej chwili jedne z ładniejszych lasów w Europie. Opierając się na tym możemy rozmawiać o przyszłości, a taki jest stan na dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#StanisławŻelichowski">Dodam, że Polska wspólnie z Austrią, Finlandią i Portugalią współuczestniczy w tworzeniu konwencji leśnej dla Europy i że pierwsze spotkanie, po odbywających się obecnie spotkaniach roboczych, będzie miało miejsce w 1998 r. właśnie w Portugalii. Dorobek naszego kraju w dziedzinie leśnictwa jest w tej chwili bardzo wysoko ceniony chyba w całym świecie.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#StanisławŻelichowski">Wracając do dyskusji, która miała miejsce, chciałbym odnieść się do tych pytań, które były kierowane bezpośrednio do resortu, zaznaczając, że jestem zbudowany wiedzą, którą panie posłanki i panowie posłowie wykazali przy omawianiu problemów tej złożonej dziedziny gospodarki naszego kraju. Proszę zwrócić uwagę, że lasy zajmują blisko 1/3 powierzchni kraju, czyli mówimy o sprawach dużej wagi.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#StanisławŻelichowski">Pan poseł Komornicki zgłaszał problem pszczół, przewijał się on też w wielu innych wypowiedziach. Chciałbym stwierdzić, że jeżeli to nie jest uregulowane - bo z terenów, które znam... z wniosków, które wpływają do resortu, nie wynika, żeby to był jakiś większy problem - to wystąpimy w najbliższych dniach do dyrektora regionalnej dyrekcji, żeby to ujednolicić, żeby nie było problemu jakichś wielkich opłat za utrzymanie pszczół na terenach leśnych. Nam bardzo zależy na tym, żeby pasieki tam się znalazły. Natomiast w moim przekonaniu to nie powinno być całkowicie bezpłatne, choćby nawet z tego tytułu, że jeśli chodzi o miejsca, w których te pszczoły będą się znajdowały, to trzeba to uzgodnić z gospodarzem terenów, żeby tam nie pozyskiwano drewna, żeby nie prowadzono prac hodowlanych, pielęgnacyjnych, oprysków, żeby nie zrobić krzywdy pszczołom, a także ludziom, którzy będą tam przebywali. Tam powinny być zakazy wstępu. Musi tu być ewidencja. To powinna być symboliczna opłata, zadbamy, żeby to było ujednolicone w całym kraju. Natomiast nie sądzę, że powinno to być materią ustawy o lasach - myślę o zapisie, że będą podejmowane określone działania dotyczące pszczół.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#StanisławŻelichowski">Jeśli chodzi o drugi wniosek pana posła Komornickiego, to nie bardzo mogę się z nim zgodzić. Tam jest rzeczywiście ponowiona ta sprawa, a w ustawie o lasach i w ustawie łowieckiej nie ma sprzecznych rozwiązań. Natomiast, jak rozumiem - pan poseł Wolfram pewnie o tym powie - zapisujemy to po to, żeby podkreślić, że zwierzyna stanowi element gospodarki leśnej, że ta zwierzyna jest częścią składową lasu, a nie odwrotnie. Dlatego uważam, że zapis jest celowy i nie widzę powodów, żeby to wykreślać, bo jest to uregulowane innym aktem prawnym, tak dzieje się w wielu sprawach.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#StanisławŻelichowski">Przepraszam, jeszcze mam jedną uwagę do sprawy pszczelarstwa. Chciałbym zwrócić uwagę na fakt, że leśnicy w lesie, przy drogach, w różnych miejscach sadzą coraz więcej drzew, które są nazwane miododajnymi, takich jak lipa czy akacja, czyli przydatne byłoby, żeby pszczoły w tym lesie się znajdowały.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#StanisławŻelichowski">Co do wniosku, który, jak rozumiem, pani poseł Zajączkowska kierowała pod adresem resortu... Pierwsza sprawa to jest uproszczenie planów urządzenia lasu, obowiązek pisemnego powiadomienia właścicieli o wyłożeniu planu. Poinformuję Wysoką Izbę, jak to technicznie wygląda. Cały problem właściwego prowadzenia gospodarki w lasach prywatnych polega na tym, że ok. 1,5 mln obywateli ma 1,5 mln ha lasów. Powierzchnia jednej działki wynosi więc około hektara; często jest to wielokilometrowa działka, bardzo wąska. Niezmiernie trudno jest prowadzić gospodarkę na tak rozdrobnionych działkach. Każdy projektant zwykle zwołuje wszystkich właścicieli i rozmawia z nimi na temat sposobu prowadzenia gospodarki w tych lasach. Trudno byłoby prowadzić oddzielną gospodarkę na każdej działce, sposób jej prowadzenia musi wynikać z szerokiego spojrzenia na cały kompleks leśny. Nie widzę powodu, żeby powiadamiać właścicieli lasów o ułożeniu takiego planu, natomiast w każdym przypadku, a przynajmniej w 98% przypadków, projekt zagospodarowania lasu uzgadnia się z właścicielem na gruncie. Nie dotyczy to tych osób, które gdzieś wyjechały, które mieszkają bardzo daleko od miejsca położenia lasu. To jest problem do rozwiązania. Nie sądzę, żeby były jakieś skargi do resortu ochrony środowiska; jak pamiętam, nie było w ostatnich latach skarg, które by wynikały z faktu, że przyjęty został uproszczony plan zagospodarowania lasu, a obywatel nic o tym nie wiedział. Takich skarg do tej pory nie było. Ale jeżeli pani poseł ma jakieś sygnały, będziemy o tym rozmawiali. Komisje, przystępując jeszcze raz do dyskusji, przyjrzą się temu zagadnieniu.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#StanisławŻelichowski">Jeśli chodzi o pytanie, co będzie z mieszkańcami tych budynków, którzy nie wyrażą chęci ich zakupu i obiekty te będą sprzedane osobom trzecim, myślę, że słusznie w tej ustawie nie są opisane szczegółowo te rozwiązania, ponieważ są one zawarte w przyjętym przez Wysoką Izbę Prawie lokalowym. Tam jest to szczegółowo określone. Otóż obywatelowi, jeżeli nie zechce kupić zajmowanego mieszkania, należy się mieszkanie zamienne i takie mieszkanie otrzyma. To będzie dotyczyło znikomego procentu osób, które będą się starały o takie mieszkania. Natomiast jeśli chodzi o sytuacje, o jakich mówili panowie posłowie, a mianowicie że obiekt jest w jakimś atrakcyjnym miejscu i jest do sprzedaży, to przecież tym bardziej kupi go obywatel; a jeżeli uzna, że jest mu zbędny, to go sprzeda. Nie ma obawy, że komukolwiek chcemy zrobić krzywdę. Chcę powiedzieć, że przystępując do ekologizacji leśnictwa ponosimy znacznie większe koszty niż w wypadku jakiejś innej gospodarki i dlatego szukamy sposobu zmniejszenia tych kosztów. Takie możliwości zmniejszenia kosztów wiążą się również z tymi mieszkaniach, bo w tej chwili Lasy Państwowe płacą za utrzymanie tej substancji mieszkaniowej około biliona złotych w skali roku. Jeżeli mieszkania te sprzeda się obywatelom, to będzie to określony zysk i dla tych ludzi, którzy je kupią, i dla pracowników, i dla Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#StanisławŻelichowski">Pani poseł mówiła również, że są jakiejś zakusy na parki narodowe. Ja nie bardzo zrozumiałem, na czym to może polegać. Z tego, co przeczytałem w związku z wypowiedzią pani poseł, wynika, że chodzi tu o rozszerzenie kompetencji dyrektorów parków narodowych o taką działalność, jaką prowadzą nadleśniczowie. Nie ma żadnych zakusów, by dyrektorów parków w jakikolwiek sposób podporządkować Lasom Państwowym, jak sugerowała pani poseł. Sądzę, że to wystąpienie wynika ze zwykłego nieporozumienia, nie doszukałem się bowiem niczego, co by wskazywało, że jest tu jakaś próba takiego podporządkowania.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#StanisławŻelichowski">Pan poseł Firak proponował, żeby skreślić określenie „masowy wypoczynek ludności” i zostawić zapis „wypoczynek ludności”, bo ten masowy wypoczynek nieładnie się kojarzy. Mnie się wydaje, że słuszny jest zapis o masowym wypoczynku z tego względu, że jeżeli przyjmiemy tylko sformułowanie „wypoczynek ludności”, to może to oznaczać, że każdy, kto zechce sobie zbudować w lesie dom czy jakąś daczę, będzie mógł w dowolnym miejscu taką daczę postawić, natomiast z zapisu o masowym wypoczynku ludności wynika, że musi być jakiś plan zagospodarowania przestrzennego, że musi to być zgodne z jakimś ciągiem przyczynowo-skutkowym dotyczącym przestrzennego zagospodarowania kraju, żeby nie było wyłomów, żeby nie było wyjątków. Dlatego został wprowadzony zapis: „masowy wypoczynek ludności” i moim zdaniem powinien być zachowany.</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#StanisławŻelichowski">Pan poseł Małachowski mówił, że jest obowiązek dwukrotnego zgłaszania się obywatela - by uzyskać zgodę na wycięcie i o dokonanie cechowania. Nie ma takiego obowiązku, panie pośle, bo jeżeli jest plan urządzenia lasu, to obywatel ma działać zgodnie z zapisami tego planu. Natomiast jeśli chodzi o cechowanie drewna, to musi zgłosić się do... Czyli w tym wypadku nie ma powodu, by zgłaszał się dwa razy. Dostaje plan do ręki - ten plan jest u niego - i działa zgodnie z nim; jest właścicielem tego lasu. Zalegalizowanie tego nastąpi dopiero wówczas, gdy zgłosi, że jest...</u>
          <u xml:id="u-70.12" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-70.13" who="#StanisławŻelichowski"> Nie dwa. Raz, jak by nie liczyć, chyba że zmieniło się coś w matematyce. Należy raz się zgłosić, przedtem otrzymuje się plan urządzenia lasu.</u>
          <u xml:id="u-70.14" who="#StanisławŻelichowski">Szanowni państwo, jest dosyć istotne, by ten proces - mimo że on spowoduje znaczne utrudnienia - proces cechowania drzew, legalizacji obrotu drewnem, był zachowany. Jest dalsze pytanie - dojdę do tego - jaka to jest skala zjawiska. Myślę, że ten proces musimy jak najszybciej opanować. Jest takie polskie przysłowie: Mądry Polak po szkodzie. Po liberalizacji, która miała miejsce w 1991 r., mieliśmy sporo szkód i dziś pora na mądrość. To, co robimy, jest wyrazem mądrości również Wysokiej Izby. Przepraszam za taką ocenę.</u>
          <u xml:id="u-70.15" who="#StanisławŻelichowski">Wyrażono obawę, że niektóre obiekty mogą być sprzedawane po wcześniejszym wykonaniu w nich remontu kapitalnego. Nie sądzę. Każdy przypadek trzeba będzie rozpatrywać indywidualnie, natomiast nie sądzę, żeby to stanowiło jakiś większy problem. Jeżeli będzie taki przypadek, kiedy ktoś celowo przygotuje sobie mieszkanie i zechce je kupić po obniżonej cenie, to po prostu mieszkanie nie będzie sprzedawane. Zrobimy wszystko, za pomocą rozporządzeń wykonawczych, by do takich przypadków, jeżeli one gdziekolwiek mają miejsce, nie dochodziło. Koszty remontów tych mieszkań są również przyjmowane... Pan poseł Gawlik apelował - o tym będę mówił - o uspołecznienie pewnych decyzji, które będą podejmowane odnośnie do lasów. Koszty remontów na dany rok w gospodarce leśnej, w poszczególnych nadleśnictwach, są przyjmowane przez załogi tych nadleśnictw, bierze się pod uwagę kwestię hierarchii, pilności, ważności tych spraw. Pan poseł Kozłowski jako przedstawiciel związku, jego związek, pilnuje takich spraw, by wszystko się odbywało zgodnie z przyjętym harmonogramem uzgodnionym ze związkami zawodowymi. Nie sądzę, by była taka możliwość, żeby dzisiaj ktoś mógł z pominięciem tego dokonać remontu mieszkania po to, by je potem kupić, ale jeżeli będą takie przypadki, to na pewno będziemy na nie reagowali. W każdym razie są stworzone ramy ustawowe. Nie da się przewidzieć każdego indywidualnego przypadku, jednak będziemy się starali, żeby takich sytuacji nie było.</u>
          <u xml:id="u-70.16" who="#StanisławŻelichowski">Któryś z panów posłów - chyba pan poseł Małachowski - stwierdził, że strażnicy leśni nie mają prawa wglądu do rejestrów pojazdów. Tak nie jest. Strażnik leśny zwykle spisuje numer pojazdu, który stoi w miejscu niedozwolonym, przekazuje policji, ma całkowity wgląd do rejestru. Pracowałem 30 lat w takiej dziedzinie, po stronie Straży Leśnej, i wiem, że sporo osób łamiących zakazy było karanych; nigdy nie było problemu z ustaleniem właściciela pojazdu, który stał w miejscu niedozwolonym. Te sprawy są całkowicie dostępne Straży Leśnej. Być może są jakieś indywidualne przypadki; poproszę pana posła o szczegóły i będziemy w tych sprawach interweniowali.</u>
          <u xml:id="u-70.17" who="#StanisławŻelichowski">Pan poseł Januła stwierdził, że proponowane rozwiązania odbiegają od rozwiązań europejskich. Myślę, że mamy pewne problemy, jeżeli chodzi o gospodarkę w lasach prywatnych - mówiłem o tym - natomiast te rozwiązania, które przyjęliśmy odnośnie do lasów państwowych, nie odbiegają od rozwiązań europejskich, a wręcz przeciwnie, mogę powiedzieć, że jeśli chodzi o dziedzinę, jaką jest gospodarka leśna, przystępując do struktur europejskich nie przystępujemy tylko po to, by się uczyć, ale po to, żeby się wymieniać doświadczeniami. Jesteśmy równoprawnym partnerem wielu państw europejskich.</u>
          <u xml:id="u-70.18" who="#StanisławŻelichowski">Pan poseł Kossakowski wspomniał o funduszu, o rozszerzeniu pewnych spraw finansowych. Przypomnę, że komisje przyjęły to, co jest realne w ramach układów budżetowych. I z tym wszyscy się zgodziliśmy, łącznie ze związkami zawodowymi, które też wolałyby, aby środki były jak największe. Jednak działamy w określonych realiach, jest tak, jak zostało przyjęte, i ja to popieram.</u>
          <u xml:id="u-70.19" who="#StanisławŻelichowski">Sprawa opiniowania planów urządzenia lasów, o których wspominał pan poseł Gawlik. Chcę stwierdzić tak: jeżeli chodzi o zagospodarowanie tych leśnych kompleksów promocyjnych, które obejmują w tej chwili około 5% kraju, to tam uspołecznienie w moim przekonaniu jest pełne. Są powołane rady społeczne leśnych kompleksów promocyjnych, w skład których wchodzą ruchy niezależne pozarządowe, różne samorządy, wszyscy, którzy chcą w tym zakresie współpracować i coś zdziałać. Jest problem tej pozostałej części. Zresztą będziemy zmierzali do tego, żeby ilość leśnych kompleksów promocyjnych - tu było takie pytanie - zwiększyła się z 10 do 20, żeby w każdym regionalnym rejestrze był przynajmniej jeden taki kompleks promocyjny, a w niektórych być może dwa, tam gdzie są ciekawsze tereny, w niektórych trzy. W tej chwili przy uzgadnianiu planów urządzenia lasów uczestniczą przedstawiciele wojewody w osobach przedstawicieli wydziałów ochrony środowiska, głównych konserwatorów przyrody. Być może jest pewien problem z pozarządowymi ruchami ekologicznymi i tę sprawę można rozważyć w dwojaki sposób: albo przez precyzyjny zapis ustawowy, co skomplikuje tę ustawę w moim przekonaniu, albo przez określone wytyczne ministra ochrony środowiska. Rozumiejąc ideę, którą pan poseł przedstawił, myślę, że ta druga droga byłaby bardziej właściwa.</u>
          <u xml:id="u-70.20" who="#StanisławŻelichowski">Odpowiedziałem już na pierwsze pytanie panu posłowi Świrepo, że jest w tej chwili 10 leśnych kompleksów promocyjnych. Chcemy, żeby docelowo było ich 20, żeby w każdej regionalnej dyrekcji taki leśny kompleks promocyjny powstał - w niektórych będzie ich więcej.</u>
          <u xml:id="u-70.21" who="#StanisławŻelichowski">Jaka jest sytuacja w związku z kradzieżami drewna? Z tego, co pamiętam, w 1995 r. w lasach państwowych było to 72 tys. m3 drewna, w 1996 r. nastąpił spadek do 55 tys., czyli to się zmniejszyło o 1/4 wskutek różnych działań, które podjęliśmy. Jest porozumienie ministra ochrony środowiska z ministrem spraw wewnętrznych, mamy precyzyjne informacje o działaniach policji w tej mierze, wzmocniliśmy i Straż Leśną, i służby Lasów Państwowych, bo przypomnę, że na mocy poprzedniej ustawy podniesiony był limit z 350 ha do 700 ha na jednego pracownika Służby Leśnej. Niekiedy te 700 ha było na terenach dwóch, trzech gmin. Trudno sobie wyobrazić, żeby jeden człowiek to opanował. Jeżeli teraz wprowadzimy legalizację obrotu drewnem, jeżeli wprowadzimy posterunki interwencyjne Straży Leśnej, jeżeli umocnimy te posterunki, to jest szansa, że ten proces będzie w dalszym ciągu ograniczany. W każdym razie w ciągu jednego roku ograniczyliśmy to o 1/4 i w moim przekonaniu jest to sporo. Czy uda się całkowicie ograniczyć, mam wątpliwości, las jest otwartym magazynem, do którego każdy ma dostęp i te problemy są większe niż gdziekolwiek indziej. Myślę, że panowie posłowie zdają sobie sprawę, że dziś wystarczy postawić samochód z rejestracją pozawarszawską w Warszawie na ulicy i po paru minutach tego samochodu nie będzie. Skala tego zagadnienia przekłada się również na lasy - na ten otwarty magazyn, do którego każdy ma dostęp.</u>
          <u xml:id="u-70.22" who="#StanisławŻelichowski">Jak zabezpieczyć strażników leśnych przed ludźmi, z którymi mają do czynienia? Dodam do tego - już nie chcę tu podawać szczegółów - że przeszkoliliśmy przez pół roku dosyć silne grupy funkcjonariuszy Straży Leśnej, które będą grupami interwencyjnymi. Ta ustawa pozwala na tworzenie takich grup interwencyjnych przy poszczególnych dyrekcjach. Obserwowałem ćwiczenia tych grup łącznie z elitarnymi jednostkami wojska, policji i mogę powiedzieć, że oni nie są słabsi w zakresie techniki walki, użycia broni, celności oddawania strzałów. W tym kierunku będziemy musieli w dalszym ciągu działać. Natomiast każdy, kto wstępuje do pracy w Policji, w Straży Leśnej, musi sobie zdawać sprawę, jakie ryzyko bierze na siebie. To nie jest praca, że tak powiem, dla panienek z dobrego domu. To muszą być ludzie, którzy mają określone cechy charakteru, i na szczęście tacy ludzie są. Natomiast wszystko trzeba zrobić, żeby w zetknięciu z tymi, z którymi będą walczyli, nie byli gorzej, a lepiej przygotowani, i deklaruję takie działanie w tejże mierze.</u>
          <u xml:id="u-70.23" who="#StanisławŻelichowski">Pan poseł Machnio mówił o strefie ochronnej lasu. Myślę, że to jest też jakieś niezrozumienie sprawy. To, że 100 m od lasu nie należy palić ognisk, wypalać traw itd., wcale nie oznacza, że tam nie ma prawa być zabudowy czy że te grunty nie mogą być zagospodarowane. Tak nikt nie pojmował tego zapisu. Myślę, że mamy do czynienia z niezrozumieniem tego zapisu zawartego w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-70.24" who="#StanisławŻelichowski">Pan poseł Rulewski wspominał o tym, że jest tu jakaś centralizacja zadań i że nadleśniczy może sobie dobrać załogę, jaką chce, natomiast nie powinien tego uzgadniać z dyrektorem regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych. Panie pośle, myślę, że gdy się rozmawia z tymi ludźmi, to zdania są podzielone. Część tych zastępców nadleśniczego, adiunktów, nadleśniczych terenowych czuje się dowartościowana, jeżeli współudział w ich powołaniu ma również dyrektor regionalnej dyrekcji, a nie tylko nadleśniczy.</u>
          <u xml:id="u-70.25" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Zapis nie jest taki.)</u>
          <u xml:id="u-70.26" who="#StanisławŻelichowski">Nie. Zapis jest taki, że powołuje nadleśniczy po uzgodnieniu z dyrektorem regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych. Często bywa tak — proszę zwrócić uwagę na to, że jest blisko 100 tys. zatrudnionych na 8,5 mln ha lasów w Polsce — że ludzie przemieszczają się z jednego terenu na drugi. Większym zakresem informacji co do spraw kadrowych dysponuje dyrektor regionalnej dyrekcji niż nadleśniczy. To uzgodnienie polega też na tym, żeby sprawdzić kandydata, by nie zatrudnić kogoś, z kim mogą być spore problemy, kogoś, kto był takim typowym „pilotem”, pracował na jednym terenie, na drugim terenie, nie sprawdził się; rzecz w tym, że ci ludzie się przemieszczają. W związku z tym, gdy nadleśniczy powołuje, odpowiada za tego człowieka, a więc pewne decyzje musi podjąć po uzgodnieniach ze swoim bezpośrednim przełożonym. Bo nie da się lasów podzielić na wsie, województwa; one muszą funkcjonować jako cały system, sprawnie zarządzany, z dyrektorem generalnym, dyrektorami regionalnymi i nadleśniczymi. Do tej pory to się wszystko sprawdzało, nie było problemów w tej mierze.</u>
          <u xml:id="u-70.27" who="#StanisławŻelichowski">Mogę powiedzieć panu posłowi, jeżeli pan zechce, jakie są problemy.</u>
          <u xml:id="u-70.28" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: To po co było zmieniać?)</u>
          <u xml:id="u-70.29" who="#StanisławŻelichowski">Nie, nie. Tak jest, jak było.</u>
          <u xml:id="u-70.30" who="#StanisławŻelichowski">Kary grzywny nie zlikwidują problemu. Kary grzywny są zawarte w Kodeksie wykroczeń, a więc nie są zawarte tutaj. Natomiast one na pewno złagodziły ten problem. Przecież cały szkopuł, jeśli chodzi o dewastację lasów prywatnych, był w tym, że nie obowiązywała ta część, która dotyczyła Kodeksu wykroczeń, bo miała być zawarta w ustawie o lasach, ale nie znalazła się tam, a Kodeks wykroczeń nie wszedł w życie - i było tak, że chociaż obywatel ma obowiązek przestrzegania planu urządzenia lasu, to nie mieliśmy informacji, co się stanie, jeśli nie będzie tego przestrzegał. I stąd takie, a nie inne działanie.</u>
          <u xml:id="u-70.31" who="#StanisławŻelichowski">Proszę zwrócić uwagę na to, że Polacy przez olbrzymią podaż drewna na rynku europejskim potwornie zbili cenę na tym rynku, bo sami ze sobą konkurowaliśmy. Cena na przykład kołka do podwiązywania winorośli w Hiszpanii czy w innych państwach położonych na południu Europy spadła z 1,5 dolara do 20 centów wskutek podaży drewna z lasów prywatnych. I to ograniczamy w tym zakresie. Tak że dziękuję za te uwagi.</u>
          <u xml:id="u-70.32" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Zwiększamy.)</u>
          <u xml:id="u-70.33" who="#StanisławŻelichowski">Natomiast zwiększenie uzależnione jest bardzo często od wymiaru sprawiedliwości - tu też jest ukłon pod adresem wymiaru sprawiedliwości, skuteczności straży. W niedługim czasie będziemy często rozmawiali również o straży łowieckiej, o tym, jak ma ona funkcjonować. Często schwycenie kłusownika, schwycenie tego, kto kradnie drewno, wymaga wielu zasadzek, wielu dni i nocy pracy. Jeżeli się zdarza, że po złapaniu, po udowodnieniu winy, na trzeci dzień ten obywatel już jest na wolności, to też jest problem, żeby takie przypadki nie miały miejsca.</u>
          <u xml:id="u-70.34" who="#StanisławŻelichowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Starałem się odnieść do tych uwag, które były skierowane bezpośrednio do ministra. Natomiast do wielu spraw odniesie się pan poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-70.35" who="#StanisławŻelichowski">Korzystając z okazji, chciałbym bardzo serdecznie wszystkim paniom posłankom i panom posłom podziękować za pracę zarówno w podkomisji - którą tak dobrze kierował pan poseł Wolfram, że sprawnie dobrnęliśmy do dnia dzisiejszego - jak i w połączonych komisjach. Wierzę, że coraz bardziej zielony kolor polskich lasów będzie nagrodą dla wszystkich państwa, którzy swój czas poświęcili na to, żeby pracować nad tą ustawą. Wyrażam nadzieję, że w bardzo niedługim czasie ta ustawa stanie się prawem. Tego chyba wszyscy bardzo mocno życzylibyśmy sobie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanka Zajączkowska pragnie zadać pytanie, jak rozumiem?</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#komentarz">(Poseł Maria Zajączkowska: Jedno pytanie i jedno sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#MariaZajączkowska">Panie ministrze, po pierwsze, nie mogę się zgodzić z pana opinią, że w wypadku mieszkań sprzedawanych osobom trzecim będą miały zastosowanie przepisy ustawy o najmie lokali. Ta ustawa nie odnosi się ani jednym słowem do tamtej. Gdyby była regulacja, zgodnie z którą w sprawach nie uregulowanych itd. miałaby zastosowanie tamta ustawa, miałby pan rację, ale nie ma takiego zapisu. Wobec powyższego jest to lex specialis, niestety. To jedno.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#MariaZajączkowska">Po drugie, panie ministrze, plany urządzeniowe, jak dobrze pamiętam, sporządza się raz na 10 lat. Czy naprawdę taką trudnością będzie dla gminy pisemne powiadomienie właścicieli o tym, że został wystawiony plan urządzeniowy? A poza tym, czy uważa pan, że 14 dni na zapoznanie się kilku tysięcy ludzi z planem to czas wystarczający?</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#MariaZajączkowska">I sprostowanie. Panie ministrze, to nieprawda, że nie było zastrzeżeń. Jeśli dobrze pamiętam, korespondujemy ze sobą, łącznie z panem posłem Osiatyńskim, w formie interpelacji. Województwo krośnieńskie ma właśnie zastrzeżenia co do planu urządzeniowego lasu. Osoba, która wyjechała i nie miała możliwości zgłoszenia zastrzeżeń do planu urządzeniowego lasu, 10 lat będzie płaciła podatek, z którym się nie zgadza. Proszę nie insynuować, że wyimaginowałam sobie tę sytuację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#StanisławŻelichowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jeżeli chodzi o zapis dotyczący najmu lokali, to muszę stwierdzić, że nie jestem prawnikiem. Natomiast z tego, co sobie przypominam, ustawa o najmie lokali precyzyjnie określa, czego dotyczy, i jest stosowana również w sprawach mieszkań leśnych. Jeśli tak nie jest, to trzeba dokonać analizy prawnej i dopisać to w ustawie. W moim przekonaniu ustawa o najmie lokali reguluje wszystkie sprawy w Polsce, łącznie ze sprawą Lasów Państwowych, które nie są tu państwem w państwie, lecz elementem jednego państwa.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#StanisławŻelichowski">Natomiast co do drugiej sprawy, o której pani wspomniała - o uproszczonych planach urządzeń lasu - to w zasadzie nie jest to pytanie do ministra, lecz do posła sprawozdawcy. Mogę tylko powiedzieć, że przez pryzmat sprawy jednego obywatela nie można, w moim przekonaniu, oceniać całej ustawy. W swoim wystąpieniu stwierdziłem, że nie widzę problemów, żeby powiadomić każdego obywatela, że ten plan będzie wyłożony. Natomiast panowie posłowie pracowali przy tej ustawie, rozważali różne wersje i myślę, że na to zagadnienie precyzyjniej odpowie pan poseł Wolfram, który dłużej nad tym pracował niż minister ochrony środowiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Rulewski.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#AleksanderMałachowski">Rozumiem, że będzie to pytanie, panie pośle, bo tylko taka jest możliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#JanRulewski">Tak.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#JanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Niewątpliwie ustawa nakłada wiele nowych obowiązków na administrację państwową, m.in. w znakowaniu - tu chodzi o urzędy rejonowe - na nadleśniczych. I zgoda, że, być może, wymaga tego ochrona. Chciałbym jednak zapytać, czy pan, panie ministrze, jako reprezentant rządu, w dostatecznym stopniu zagwarantował środki na realizację tej ustawy? Chodzi mi zwłaszcza o ubytki z tytułu podatku leśnego w wypadku stref ochronnych. Jak wiadomo, lasy będą musiały płacić podatek leśny w strefach, które wymagają bardzo dużych nakładów w zakresie zachowania ich stanu naturalnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie ministrze...</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#AleksanderMałachowski">Jeszcze pan poseł Kozłowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PiotrKozłowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jedno sprostowanie. Propozycję utworzenia specjalnego funduszu zawarłem w swoim wystąpieniu ja, a nie poseł Kossakowski, jak pan minister stwierdził.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy są jeszcze pytania do pana ministra Żelichowskiego?</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli nie ma, to proszę o udzielenie odpowiedzi, żeby nie przedłużać.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#StanisławŻelichowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W nawiązaniu do tego, o co pytał pan poseł Rulewski, chcę stwierdzić, że właśnie dlatego, żeby nie było zastrzeżeń, że w zakresie lasów prywatnych miejscowy nadleśniczy jest swego rodzaju monopolistą, przekazano te obowiązki kierownikowi rejonu, który może różnym osobom zlecić wykonanie tych prac w ramach posiadanych środków. Może to być miejscowy nadleśniczy, można też stworzyć specjalną grupę. Chodzi również o to, żeby była konkurencja, o wykazanie, że być może te prace można było wykonać znacznie taniej.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#StanisławŻelichowski">Czy są zagwarantowane określone środki w budżecie państwa? Na dziś takie środki są zagwarantowane w budżecie, nie widzę więc problemu. Jeżeli któryś z wojewodów, po dokładnym przeanalizowaniu sprawy, określi... Panie pośle, aktualnie jest tak, że leśnicy płacą podatek leśny. Ten podatek — płacony w zależności od wieku drzewostanu — trafia do budżetu państwa. Podatek leśny jest niczym innym, jak zryczałtowaną formą podatku dochodowego, który kiedyś płaciły Lasy Państwowe jako przedsiębiorstwo państwowe. Ponieważ przestały być przedsiębiorstwem państwowym, podatek, jaki bodajże w 1991 r. globalnie został zapłacony, został zryczałtowany i wliczony, odniesiony do hektara. Taki podatek leśny się płaci. Nie widzę tu powodów, żeby...</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Za las ochronny, za strefy ochronne nie był płacony.)</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#StanisławŻelichowski">Tak. A więc jeżeli za lasy ochronne nie jest płacony, dotyczy to również parków narodowych. W budżecie państwa są środki na zapłacenie tych kwot podatku leśnego, które parki muszą zapłacić. Przedtem nie płaciły tego podatku. Na dzień dzisiejszy w projekcie budżetu na 1997 r. - bo budżetu jeszcze nie ma - takie środki są zarezerwowane. W związku z tym nie widzę powodów, żeby zawczasu się martwić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma chętnych do zabrania głosu, zatem proszę pana posła sprawozdawcę o wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#KrzysztofWolfram">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Jestem w pewnym kłopocie, który wynika z nadmiaru propozycji zmian, poprawek i uzupełnień. Wszystko byłoby dobrze, gdyby te poprawki były na tyle precyzyjne, że można byłoby do nich się odnieść. Natomiast część z nich została zawarta w tekstach przemówień, niektóre były omówione, dlatego trzeba byłoby bardzo rzetelnie i dokładnie zapoznać się z nimi. W związku z tym już na wstępie, panie marszałku, składam wniosek, żeby odstąpić od szczegółowego analizowania tych spraw i udzielania odpowiedzi w kwestiach, które nurtują państwa posłów, i przenieść to na forum prac komisji, która będzie musiała dogłębnie się z nimi zapoznać, przeprowadzić ich analizę i uznać - lub nie - zasadność zgłoszonych propozycji. Tak że chciałbym prosić o to, żeby można było w tym momencie nie odnosić się do tego, tym bardziej że już chyba czas nas trochę nagli. Z drugiej strony chciałbym wyrazić wielkie zadowolenie z tego, że problematyka leśna, problematyka prac leśnych i środowiska leśników znalazła tak szeroki oddźwięk w postaci bardzo rzeczowych, umotywowanych propozycji, co świadczy o tym, że panie i panowie posłowie przykładają wielką wagę do tej sfery działalności w naszym kraju. Myślę więc, że jeżeli chodzi o tę sprawę, wrócimy do niej w trakcie prac w komisji i oczywiście w trzecim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#KrzysztofWolfram">Jeśli natomiast można, chciałbym odnieść się tylko do dwóch, właściwie trzech spraw - nie tyle w formie repliki, ile raczej w formie pewnego wyjaśnienia. Otóż chciałbym najpierw króciutko odnieść się do spraw związanych z tym, czy cechować drewno. Chodzi o to, czy zapis ma być taki, że drewno po prostu cechuje się, czy jednak należy pozostawić tę cezurę 7 cm, to znaczy określającą tzw. grubiznę. Myślę, że są tutaj dwie sprawy do wyjaśnienia. Pierwsza, to można się oczywiście umówić, że te 7 cm nie istnieje, że ta norma nie istnieje. Tylko chcę przypomnieć, iż wtedy możemy się znaleźć w kłopotliwym położeniu, chodzi o te 5, 6, 7 lub 8 cm, gdyż może dochodzić po prostu do spraw sądowych, w których kwestia 1 czy 2 cm będzie odgrywała istotną rolę w sensie dowodowym, procesowym. Myślę, że pewne kwestie w tej materii powinny być określone.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#KrzysztofWolfram">Inna natomiast sprawa — wydaje mi się — wynika po prostu z niedoczytania tekstu. Odczytam może, o czym w ogóle mówił art. 14a: „Drewno o średnicy od 7 cm, mierzonej wraz z korą w grubszym końcu, pozyskane w lasach, podlega cechowaniu w pojedynczych sztukach, grupowo lub w stosach”. Kwestia jest tego rodzaju, że w praktyce leśnej nie cechuje się pojedynczych sztuk. Jeżeli jest stos drewna, to się cechuje cały stos, jeden znak się odbija. Nie cechuje się pojedynczych kawałków. Być może, gdyby dobrze się wczytać w ten zapis, okazałoby się, że jest on na tyle precyzyjny, iż określa to, co się rzeczywiście robi.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#KrzysztofWolfram">I sprawa druga - wykreśleń, które proponował poseł Komornicki, ale nie tylko, odnoszących się do pewnych relacji między nowelizowaną ustawą o lasach a innymi ustawami. Otóż nie mogę się też zgodzić na wykreślenie części, na przykład dotyczącej kwestii łowiectwa. Bo przecież moglibyśmy prześledzić tę ustawę i stwierdzić, że w wielu fragmentach dotyczy ona dziedzin uregulowanych ustawowo, chociażby gospodarki przestrzennej. To co? Czy należałoby wszystko, co dotyczy innych ustaw, wykreślić i pozostawić „suchą” ustawę, która nie pokazuje styków i związków pomiędzy tymi dwiema dziedzinami gospodarowania czy w ogóle funkcjonowania państwa? Dla czytelności, nawet dla edukacyjnej strony ustawy istotne jest, żeby pokazać, w jakich obszarach legislacji ona się łączy, a w jakich nie. Zdaje mi się, że tu będziemy spierać się z panem posłem Komornickim, a zresztą sądzę, że nie tylko z nim.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#KrzysztofWolfram">Są pewne kwestie, na które pan minister już odpowiadał. Ale chciałbym też przychylić się do tej argumentacji, której poświęciliśmy naprawdę bardzo wiele czasu, uznając, że właśnie problem zamiany mieszkań z wykupu, komunalizacji substancji innych nieruchomości jest niezwykle ważny.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#KrzysztofWolfram">Wydaje mi się też — choć sformułowanie „wydaje mi się” może nie jest do końca argumentem — że tam, gdzie Prawo lokalowe stanowi i rozwiązuje wszystkie kwestie związane z funkcjonowaniem i relacją najemcy, właściciela lokalu, konsekwencji wynikających ze sprzedaży itd., to wcale nie musieliśmy rozwijać i dopisywać tych części, które są regulowane odpowiednią ustawą, jaką jest Prawo lokalowe. Wydaje się, że ta osoba — trzecia czy druga, nieważne — jest w tym momencie odpowiednio chroniona przez inny tryb, inną ustawę i inny sposób stanowienia prawa dotyczącego tej materii. Toteż zawarliśmy w tej części tylko te kwestie, które będą wymagały znalezienia odpowiednich zapisów prawnych, umożliwiających administracji Lasów Państwowych przeprowadzenie odpowiednich prac, dokonanie korektur. Mało tego, umożliwią one przede wszystkim ministrowi — o czym wielokrotnie już mówiliśmy — wydanie rozporządzenia, które będzie precyzowało wszystko, co jest istotne z punktu widzenia przede wszystkim technicznego, jeżeli chodzi o wykonanie tej części ustawy.</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#KrzysztofWolfram">To byłoby tyle z mojej strony. Jeszcze raz bardzo proszę panie i panów posłów o to, żebym nie był w tym momencie obligowany do odpowiadania na wszystkie precyzyjnie lub nieprecyzyjnie zgłoszone wnioski czy poprawki, bo rzeczywiście zajęłoby to bardzo dużo czasu, myślę, że zupełnie nieefektywnie, jeżeli chodzi o prace w Sejmie. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Krzysztofowi Wolframowi.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy są jeszcze pytania do posła sprawozdawcy? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#AleksanderMałachowski">Mogę zatem zamknąć dyskusję, co niniejszym czynię.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#AleksanderMałachowski">W czasie drugiego czytania zgłoszono, o czym mówił przed chwilą pan poseł Wolfram, bardzo dużo poprawek - jest ich ponad 50.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#AleksanderMałachowski">W związku z tym Prezydium Sejmu proponuje, aby ponownie skierować projekt ustawy do Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#AleksanderMałachowski">Sprzeciwu nie słyszę. Propozycja została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#AleksanderMałachowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-83.8" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym (druki nr 1596 i 2053).</u>
          <u xml:id="u-83.9" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Radosława Gawlika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#RadosławGawlik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu połączonych Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa chciałbym przedstawić sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, rekomendując Wysokiej Izbie przyjęcie tej krótkiej ustawy, która składa się z dwóch artykułów - art. 1 upoważniającego prezydenta RP do ratyfikowania wymienionej konwencji i art. 2 stanowiącego, że ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#RadosławGawlik">Na tym właściwie mógłbym swoje wystąpienie zakończyć, ale wydaje się, że treść konwencji jest na tyle ważna, iż warto i trzeba poświęcić kilka słów, żeby przedstawić, co w wyniku ratyfikacji tej konwencji uzyska Polska i jakie możliwości będą mieli nasi obywatele. Warto o tym powiedzieć także w kontekście spraw i zdarzeń, które miały miejsce w naszym kraju - chodzi tu np. o konflikt dotyczący koksowni w Zagłębiu Ostrawsko-Karwińskim w Sonawie, konflikt wywołany kwestią lokalizacji składowiska w Czermnej w okolicach Kudowy czy też konflikty z dawną NRD, a obecnie ze wschodnimi landami RFN, związane ze składowiskiem odpadów w okolicach Szczecina, a także z lokalizacją kompleksu utylizującego odpady nuklearne w Meklemburgii. W grę wchodzą tu również lokalizacje elektrowni jądrowych i myślę, że w kontekście tej konwencji strona polska mogłaby się domagać innej procedury działania, jeśli chodzi np. o elektrownię jądrową w Mochovcach na Słowacji.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#RadosławGawlik">Konwencja ma na celu poprawę międzynarodowej współpracy i współdziałania w zakresie wzajemnego informowania państw stron o inwestycjach - w pobliżu granic państw bądź też w większej od nich odległości - które mogą mieć wpływ na środowisko, zdrowie, a nawet życie ludzi w krajach sąsiednich. Konwencja została podpisana 25 lutego 1991 r. przez ministra ochrony środowiska w Espoo w Finlandii. Jej pełna nazwa brzmi: Konwencja o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, lecz często nazywa się ją konwencją z Espoo. Jej treść jest zbieżna z naszą polityką ekologiczną przyjętą w 1991 r., ale także z różnego rodzaju deklaracjami konferencji międzynarodowych, poczynając od konferencji: Człowiek i Środowisko w Sztokholmie poprzez konferencję: Środowisko i Rozwój w Rio de Janeiro, ale także deklaracje ministrów ochrony środowiska - na przykład z konferencji w Lucernie i Sofii. Oceny oddziaływania na środowisko to jest, można powiedzieć, jeden z podstawowych instrumentów oddziaływania i umożliwiania pewnej kontroli działalności inwestycyjnej. Taka procedura ocen oddziaływania na środowisko jest stosowana w większości państw, także w naszym kraju w oparciu o ustawę o ochronie i kształtowaniu środowiska z dnia 31 stycznia 1980 r., znowelizowaną w 1993 r., także w oparciu o ustawę o zagospodarowaniu przestrzennym z 1994 r. Ta procedura została wprowadzona odnośnie do inwestycji, ale także odnośnie do ocen planów czy pewnych prognoz dotyczących planów zagospodarowania przestrzennego. W tej konwencji jest mowa o inwestycjach; celem jest stworzenie prawnomiędzynarodowych ram proceduralnych do wykonywania ocen oddziaływania na środowisko, w przypadkach gdy inwestycja realizowana w jednym kraju - kraj pochodzenia - zasięgiem oddziaływania obejmuje terytorium innego państwa, czyli kraju narażonego, mogąc spowodować negatywne skutki.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#RadosławGawlik">Jakie najważniejsze sprawy zawiera konwencja? Określa się w niej rodzaje planowanych działalności, dla których wymagane jest wykonanie ocen oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym. Warto może wymienić kilka rodzajów takiej działalności, żeby odejść od suchego tekstu. Co się w tym mieści, jaka działalność, jakie inwestycje? Na przykład rafinerie ropy naftowej, instalacje do gazyfikacji i upłynniania węgla, elektrownie cieplne i inne instalacje energetyczne o wyjściowej mocy cieplnej 300 MW, instalacje zaprojektowane wyłącznie do produkcji lub wzbogacenia paliw jądrowych, duże instalacje do pierwotnego wytapiania surówki żelaza i stali oraz do produkcji metali nieżelaznych, kombinaty chemiczne, budowa autostrad, rurociągi ropy naftowej, wielkie zapory i zbiorniki wodne, wydobywanie na dużą skalę i przerób na miejscu rud metali i węgla, wyrąb lasów na dużych powierzchniach. Wymieniłem tylko niektóre rodzaje działalności, ale jest tu mowa o znaczących inwestycjach i działalności gospodarczej, która może mieć wpływ na teren sąsiedniego państwa, choć jednocześnie zastrzega się, że działanie zapisów tej konwencji może być rozciągnięte także na inne inwestycje i zainteresowane państwa - z inicjatywy którejkolwiek ze stron, która uważa, że inwestycja nie spełnia wymogów określonych w załączniku, ale także ma wpływ właśnie na jej teren - mogą domagać się od kraju pochodzenia zastosowania w tym wypadku procedury konwencji.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#RadosławGawlik">Jest tu określony sposób powiadamiania kraju potencjalnie narażonego o zamierzeniu inwestycji i wykonania oceny oddziaływania na środowisko. Bardzo istotne jest uświadomienie sobie, że ocena oddziaływania na środowisko musi być robiona na etapie planowania inwestycji, to jest w momencie kiedy powstaje zamierzenie, ta ocena musi się pojawić. Musi ona zawierać różne warianty, także wariant - co sobie rzadko uświadamiamy przy naszych ocenach oddziaływania na środowisko - niepodejmowania tej działalności, jeśli w wyniku takiej oceny okaże się, że zagrożenie jest tak duże, że należy zrezygnować z całości, nie wystarczy tylko modyfikować daną inwestycję. Zazwyczaj uważa się, że ocena oddziaływania na środowisko ma wpłynąć na modyfikację inwestycji, żeby ograniczyć uciążliwości - tak rzeczywiście jest najczęściej - ale na etapie planowania, bo wtedy jest najtaniej, powinna być także uwzględniona rezygnacja ze szkodliwej inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#RadosławGawlik">Określono zasady sporządzania ocen oddziaływania na środowisko, zasady przekazywania przez kraj pochodzenia informacji o środowisku i innych danych koniecznych do wykonywania oceny oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym - przy tym się chwilę zatrzymam. Tę informację i ocenę przekazuje się nie tylko organom zainteresowanym, czyli organom państwa strony narażonej, ale także - i to jest istotne, co w tej chwili w prawie polskim nie jest uwzględnione - jest to obowiązek wynikający z konwencji - opinii publicznej. Czyli zachodzi tu proces upublicznienia czy uspołecznienia procesu podejmowania decyzji, bo opinia publiczna, szczególnie społeczeństwo, które jest narażone na wpływ danej inwestycji, także ma możliwość wypowiedzenia się o tym. Konwencja zawiera takie sformułowania.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#RadosławGawlik">Konwencja określa także zasady informowania osób fizycznych i prawnych z obszarów narażonych o wykonaniu - właśnie o tym mówiłem - przez kraj pochodzenia oceny oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym. Przedstawiono zasady przekazywania opinii kraju narażonego o ocenie oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, a także formy rozstrzygania sporów powstających przy wszelkich sprawach wynikających z wykonywania oceny oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym. I tu przewiduje się dwie formy: arbitraż lub nawet Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze.</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#RadosławGawlik">Ratyfikacja konwencji będzie wymagała zmian w ustawodawstwie polskim. W tej chwili zmieniamy ustawę o ochronie i kształtowaniu środowiska i tam znajdują się pewne odniesienia. Ale, być może, po szczegółowej analizie tej konwencji rząd uzna, że należałoby przy planowanej nowej ustawie o ochronie i kształtowaniu środowiska lepiej uwzględnić te procedury oceny oddziaływania na środowisko, a szczególnie udział czynnika społecznego.</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#RadosławGawlik">Dlaczego w ogóle Sejm zajmuje się tą ustawą? Sejm musi się nią zająć z tego względu, że ustawa - podstawowy wymóg - niesie pewne skutki finansowe i może warto o tych skutkach powiedzieć, żebyśmy mieli tego świadomość. Do nich zalicza się wnoszenie wkładu do budżetu sekretariatu konwencji, który mieści się w sekretariacie wykonawczym Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ. Te koszty roczne szacuje się na 85 tys. nowych złotych. Pewien budżet będzie się wiązał także z programami badawczymi dotyczącymi kwestii wprowadzania konwencji w życie - koszty te są szacowane na około 100 tys. nowych złotych.</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#RadosławGawlik">Szacunki, które rząd przeprowadził, wskazują także na istotną sprawę, o której powinniśmy wiedzieć - że w odniesieniu do inwestycji o oddziaływaniu transgranicznym może nastąpić 2–5-procentowy wzrost kosztów związanych z fazą projektowania i uzgadniania inwestycji, bo na tym etapie przygotowania inwestycji pewne procedury trzeba będzie przeprowadzić. Następuje tu więc wzrost. Jednocześnie trzeba mieć świadomość tego, że pewnie w wyniku tego niewielkiego wzrostu na etapie planowania najprawdopodobniej uniknie się dużo większego wzrostu kosztów dzięki zminimalizowaniu potencjalnych strat gospodarczych i społecznych wynikających właśnie z podjęcia działalności. Gdyby nie rozpoznawano negatywnego wpływu na środowisko, gdyby nie przeprowadzono tej procedury, skutki i koszty mogłyby być — powtarzam — dużo, dużo większe. Ten wzrost kosztów na etapie planowania inwestycji pewnie będzie najczęściej rekompensowany tym, że inwestycja będzie bardziej pod względem środowiskowym dojrzała i zminimalizuje się potencjalne straty gospodarcze i środowiskowe.</u>
          <u xml:id="u-84.10" who="#RadosławGawlik">Warto na koniec powiedzieć, że stosowanie konwencji - bo po ratyfikacji będzie można już stosować procedury tej konwencji, a nawet trzeba będzie je stosować - będzie praktycznym wdrożeniem jednej z zasad dyrektywy Unii Europejskiej z 1985 r. dotyczącej ocen oddziaływania niektórych publicznych i prywatnych inwestycji na stan środowiska, a mianowicie zasady przewidującej dokonywanie konsultacji w sprawach inwestycji mogących znacząco oddziaływać na środowisko drugiego państwa członkowskiego. Czyli Unia Europejska tego rodzaju regulacje ma już w swoim prawie i myślę, że tutaj ta zbieżność z dyrektywą także przysłuży się procesowi integracji z Unią.</u>
          <u xml:id="u-84.11" who="#RadosławGawlik">Na tym chciałbym zakończyć, proponując Wysokiej Izbie udzielenie poparcia i przyjęcie tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Gawlikowi.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam, iż Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#AleksanderMałachowski">Pierwszego proszę pana posła Antoniego Kobielusza z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#AntoniKobielusz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt i przyjemność przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej w sprawie sprawozdania połączonych komisji o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym (druk nr 2053).</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#AntoniKobielusz">Kraj nasz jest w fazie tworzenia całościowego systemu ocen oddziaływania na środowisko. Zręby tego systemu zaczęto tworzyć już w 1980 r., a dodatkowe rozwinięcie dała ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym z 1994 r., a także rozporządzenie ministra ochrony środowiska z maja 1995 r. Procedura oceny wpływu na środowisko została zawarta w ustawie o autostradach płatnych, natomiast warunki dotyczące przeprowadzania ocen są ujęte między innymi w ustawie o ochronie i kształtowaniu środowiska.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#AntoniKobielusz">Spełnienie warunków i standardów OECD, organizacji, której już jesteśmy członkiem, wymaga dalszych zmian naszego stanu prawnego dotyczącego ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#AntoniKobielusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powszechnie wiadomo, że nawet bardzo konsekwentne stosowanie ocen oddziaływania na środowisko nie wyeliminuje wpływu skażeń ze źródeł zagranicznych. O pozytywnych przykładach skutecznego współdziałania i międzynarodowej współpracy na rzecz ochrony Jeziora Bodeńskiego mówił tak pięknie podczas pierwszego czytania poseł Konarski. Jako człowiek pogranicza doświadczam negatywnych skutków napływu skażeń zewnętrznych. Obiektywnie trzeba także powiedzieć, że również my jako kraj nie zawsze jesteśmy bez winy wobec naszych sąsiadów.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#AntoniKobielusz">Konwencja, którą nasz kraj ma ratyfikować, ustanawia mechanizm określający wzajemne zachowania się państw stron konwencji w okresie planowania i prowadzenia działań mających wpływ na środowisko w kontekście transgranicznym. W sytuacjach spornych konwencja przewiduje, tak jak mówił poseł sprawozdawca, arbitraż lub dochodzenie swoich racji w Trybunale Sprawiedliwości w Hadze.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#AntoniKobielusz">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej opowiada się nie tylko za niezwłoczną ratyfikacją omawianej konwencji, ale także za rzetelnym realizowaniem przez nasz kraj jej postanowień. Chodzi bowiem o to, żebyśmy nie tylko przyjmowali rozwiązania, które przybliżają nas do rozwiązań międzynarodowych, lecz także stosowali sprawdzone instrumenty europejskie ku pożytkowi własnych obywateli oraz naszych sąsiadów i wszystkich mieszkańców Ziemi. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Antoniemu Kobieluszowi.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Władysława Tomaszewskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WładysławTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Aktywność i zaangażowanie Polski na scenie międzynarodowej w zakresie konstruowania polskiej polityki w dziedzinie ochrony naturalnego środowiska człowieka są znaczne i coraz bardziej widoczne. Pomimo iż nie zaliczamy się do terytorialnych potęg w skali świata, chcemy jednak być równoprawnym członkiem społeczności międzynarodowej, czerpać korzyści ze współpracy z innymi państwami, ale również wnosić wkład w ochronę środowiska przyrodniczego z myślą nie tylko o swoim państwowym terytorium, lecz także o pozostałych obszarach globu ziemskiego.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#WładysławTomaszewski">Program działań wyznaczających cele i kierunki w rozwiązywaniu światowych problemów ochrony środowiska na przełomie XX i XXI wieku jest programem, z którym Polska chce się utożsamiać i się utożsamia. Spojrzenie w następne stulecia z myślą o przyszłych pokoleniach jest obowiązkiem społeczeństw wszystkich państw, w tym i naszym. Całkowity zwrot w stosunku człowieka do przyrody w oparciu o ideę zrównoważonego rozwoju powinien stanowić ideę przewodnią współczesnych społeczeństw.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#WładysławTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W kontekście tych rozważań można z pełną odpowiedzialnością stwierdzić, iż dzisiejsza debata nad sprawozdaniem Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Ustawodawczej zamieszczonym w druku sejmowym nr 2053 jest dobitnym potwierdzeniem, iż polski parlament, na którym ciąży przecież odpowiedzialność za organizację naszego państwa przez podejmowanie stosownych uchwał i ustaw, podejmując dziś ustawę o ratyfikacji Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, którą to konwencję Polska podpisała 25 lutego 1991 r. w Espoo w Finlandii, zbliża tym samym Polskę do grupy państw podejmujących próby budowy światowego partnerstwa w zakresie rozważnego korzystania z bogactw przyrodniczych planety Ziemi.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#WładysławTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przemawiając dziś w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, nie odnoszę się do poszczególnych zapisów stanowiących treść ustawy i jej uzasadnienia, przedłożonych Wysokiej Izbie w druku sejmowym nr 1596 z 11 marca 1996 r., albowiem uczyniłem to również w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego podczas pierwszego czytania rządowego projektu ustawy, które odbyło się w Wysokiej Izbie 13 września 1996 r. Uczynił to również w swoim wystąpieniu sprawozdawca komisji pan poseł Gawlik.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#WładysławTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kończąc moją wypowiedź, oświadczam w imieniu i z upoważnienia pań posłanek i panów posłów zrzeszonych w Klubie Parlamentarnym Polskiego Stronnictwa Ludowego, iż będziemy głosować na uchwaleniem projektu ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Władysławowi Tomaszewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Kazimierza Szczygielskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#KazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Wolności będzie głosował za projektem ustawy załączonym w druku nr 2053, dotyczącym ratyfikacji Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym. Tak jak przedstawił to poseł sprawozdawca, ustawa upoważnia prezydenta RP do ratyfikowania wspomnianej konwencji, nazywanej konwencją z Espoo. Mój klub, klub Unii Wolności, przywiązuje do problemu rozwoju gospodarczego, w ogóle do problemów rozwoju w ujęciu ekologicznym ogromną wagę. Stąd też inne stanowisko aniżeli przedstawione wyżej nie mogło być rozważane, oczywiście także ze względów formalnych. Jest to przecież kwestia ratyfikacji konwencji.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#KazimierzSzczygielski">Chciałbym wskazać przy tej okazji raz jeszcze na to, co podkreślał zwłaszcza poseł sprawozdawca, lecz także moi przedmówcy, iż konwencja, którą Polska podpisała w lutym 1991 r. (a uchwalając obecnie tę ustawę, stworzymy podstawę do jej ratyfikacji), określa - ujmując problem globalnie - swoistą współodpowiedzialność danego kraju za działania gospodarcze, które mogłyby mieć negatywne skutki zarówno na jego obszarze, jak i na obszarze krajów sąsiednich. Podkreślam element współodpowiedzialności, ponieważ oznacza to, że o każdej projektowanej działalności, o każdej projektowanej inwestycji, która może zagrozić środowisku w Polsce, strona polska powinna zostać poinformowana, by uczestniczyć w procesie oceny tego zagrożenia. Również kraje sąsiednie, dla których środowiska Polacy, realizując własne inwestycje, mogą tworzyć określone niekorzystne sytuacje, powinny dać możliwość współpracy przy ustalaniu skali i zakresu inwestycji, łącznie z ewentualną eliminacją profilu zamówień i zakresu realizacji.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#KazimierzSzczygielski">Tego typu konstrukcja konwencji jest nam szczególnie bliska, ponieważ jest to zasada czy strategia, którą należy nazwać chyba strategią prewencji. Dotyczy to próby eliminacji wszelkich możliwych zagrożeń na etapie planowania, projektowania, a nie dopiero rekultywacji, czyli na „końcu rury”. Ratyfikacja konwencji rodzi oczywiście zobowiązania dla Polski. Również nasz kraj będzie w takim razie, jak już mówiłem, uwzględniać oczekiwania i protesty krajów sąsiednich.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#KazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest oczywiste, iż środowisko nie zna granic administracyjnych. Ocena oddziaływania na środowisko wprowadzana powoli również w rozwiązaniach wewnątrzkrajowych (kilka takich przykładów przedstawił tutaj mój przedmówca) powinna być stosowana w całej przestrzeni europejskiej, a mam nadzieję, że będzie stosowana również w przestrzeni światowej.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#KazimierzSzczygielski">Chciałbym tutaj przywołać materiał, który wskazuje na brak granic, jeśli chodzi o oddziaływanie zanieczyszczeń. Jest to opracowanie pewnej firmy, której nazwy nie wymienię, przygotowane w ramach programu CORINAIR. To opracowanie wskazuje na wielkość depozytów poszczególnych ładunków zanieczyszczeń w całej przestrzeni europejskiej. Wiele obszarów na terytorium Polski jest znacznie obciążonych ładunkami zewnętrznymi, a nie tylko wytworzonymi na terenie naszego państwa. To po prostu oznacza, że sprawa rozwiązania problemów zanieczyszczeń transgranicznych ma charakter ogólnoeuropejski. Sama koncepcja — ta, o której traktuje konwencja — nie jest oczywiście pomysłem nowym. Została ona ujęta w ramy prawne, a pochodzi z końca lat sześćdziesiątych ze Stanów Zjednoczonych; była powoli przenoszona na grunt europejski. Proces łączenia się Europy, który obserwujemy obecnie, powoduje, że sprawa oddziaływania na środowisko danych inwestycji staje się powoli wspólną sprawą Europy, a nie sprawą poszczególnych jej państw. Zwracam ciągle uwagę na rosnącą odpowiedzialność prawną poszczególnych krajów, w wypadku niestosowania norm Unii Europejskiej ta odpowiedzialność będzie coraz większa. Mamy przykłady, że jest możliwość złożenia skargi również przez osoby fizyczne w wypadku niestosowania pewnych reguł doktryny Unii Europejskiej do instytucji na szczeblu międzynarodowym. Ratyfikacja tej konwencji, miejmy zatem nadzieję, stworzy możliwość wyeliminowania potrzeby skarżenia i usunięcia niekorzystnych, niewłaściwych inwestycji. Zbliży nas to jeszcze bardziej do rozwiązań Unii Europejskiej. W ten sposób wejdziemy do elity — będziemy bowiem chyba 13 lub 14 państwem, które ratyfikowało tę ustawę — państw na obszarze europejskim dbających o stan środowiska w sposób możliwie optymalny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Kazimierzowi Szczygielskiemu.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Krzysztofa Wiechecia z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#KrzysztofWiecheć">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wszystko, co dotyczy sprawy, którą poruszamy, praktycznie zostało chyba powiedziane. Chciałbym podziękować posłowi sprawozdawcy panu Gawlikowi, gdyż wiele wątków zostało tu ujętych w bardzo szczegółowy sposób. Pan poseł Szczygielski zaakcentował te sprawy, które ja chciałem podkreślić. W związku z powyższym nie pozostaje mi nic innego, jak w imieniu klubu Unii Pracy poprzeć to sprawozdanie. Będziemy głosowali za przyjęciem projektu ustawy przedłożonej w druku nr 1596. Myślę, że pamiętamy o tym, że ta konwencja była sporządzona w Espoo w dniu 25 lutego 1991 r. Dzisiaj mamy już 1997 r. Myślę, że musimy przystąpić do tego jak najszybciej i idąc tą drogą, jeszcze raz podkreślam, że będziemy głosowali za przyjęciem tego projektu ustawy. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Krzysztofowi Wiecheciowi.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Grzegorza Kaczmarzyka, klub BBWR i KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Praktycznie tak samo jak mój przedmówca pragnę zgłosić w imieniu Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN, że będziemy głosować za przyjęciem projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#GrzegorzKaczmarzyk">Na tym mógłbym zakończyć moje wystąpienie, mam jednak dwa pytania do pana ministra. Zgodnie z art. 18 konwencja weszłaby w życie po ratyfikowaniu jej przez 16 państw. Proszę, żeby pan minister udzielił odpowiedzi na pytanie, ile już państw ratyfikowało konwencję. Pytanie drugie, które jest ważniejsze: Ile państw sąsiadujących z Polską podpisało i ratyfikowało tę konwencję? To jest powtórzenie pytania, które zadałem podczas pierwszego czytania. Jeśli można, prosiłbym o udzielenie odpowiedzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Grzegorzowi Kaczmarzykowi.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jerzego Wuttke, BBWR - Solidarni w Wyborach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#JerzyWuttke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie debaty związanej z pierwszym czytaniem kluby i koła poselskie udzieliły jednoznacznego poparcia projektowi ustawy o ratyfikacji konwencji. Podkreślono wówczas, że poprzez ratyfikację konwencji Polska stwarza sobie szansę lepszej ochrony własnych interesów w zakresie ponadgranicznego oddziaływania na środowisko różnego typu przedsięwzięć realizowanych przez naszych sąsiadów na ich obszarach. Jest to szczególnie istotne w sytuacji, kiedy rozwój gospodarczy naszych sąsiadów może wiązać się z powstawaniem zagrożeń dla środowiska naturalnego, z możliwością szkodliwych oddziaływań, które swoim zasięgiem mogą obejmować teren naszego państwa. Wśród państw sygnatariuszy są prawie wszystkie państwa z Polską sąsiadujące, a więc również Białoruś, Czechy, Słowacja, Ukraina i Federacja Rosyjska. I ten fakt uważamy za bardzo ważny.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#JerzyWuttke">BBWR - Solidarni w Wyborach pragnie podzielić przekonanie wyrażone tutaj w trakcie pierwszego czytania przez przedstawiciela Ministerstwa Spraw Zagranicznych, że pozytywny impuls, jakim będzie ratyfikacja konwencji przez Polskę, zachęci naszych sąsiadów do podjęcia i sfinalizowania odpowiednich działań, z ratyfikacją konwencji włącznie. Polska nie byłaby wtedy państwem granicznym obszaru, na którym obowiązywałaby ratyfikowana konwencja.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#JerzyWuttke">Dysponujemy szerokim zestawem przykładów, kiedy to inwestycje zrealizowane przez naszych sąsiadów wpłynęły zdecydowanie negatywnie na stan naszego środowiska naturalnego, co z kolei wiąże się z oczywistymi skutkami gospodarczymi, szczególnie w obszarze rolnictwa. Jest jednocześnie wielce prawdopodobne, że ratyfikacja konwencji może przyczynić się do poprawy sytuacji w skali wewnętrznej, krajowej, gdyż tak jak my od naszych sąsiadów, tak oni od nas uzyskują prawo analogicznych żądań przeprowadzenia ocen oddziaływania na ich środowisko naszych przedsięwzięć inwestycyjnych ekologicznie nieobojętnych. Bezpieczeństwo ekologiczne społeczeństwa należy wiązać również z bezpieczeństwem państwa w ogóle. Tej problematyce ma służyć w szczególności Sekretariat Krajowy, co jasno wynika z konwencji.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#JerzyWuttke">BBWR - Solidarni w Wyborach konsekwentnie opowiada się za ratyfikacją konwencji. Naszą wątpliwość budzi jednak zabezpieczenie finansowe działalności Sekretariatu Krajowego. Być może jest to wynik niezrozumienia podanych tu pewnych informacji, ale nasuwa się pytanie: Czy kwota 85 tys. zł w skali roku jest kwotą symboliczną, czy też jest szansa, by w jej ramach pokryć koszty dokumentacji związanej ze współpracą dwustronną z państwami sąsiedzkimi, wprowadzeniem systemu wzajemnego powiadamiania, koszty tłumaczy i korespondencji, przygotowania konsultacji społecznych, nie wliczając już prozaicznych kwot honorariów, czynszu itp.? Nietrudno policzyć, że miesięcznie kwota ta wyniesie około 7 tys. zł, co w przybliżeniu stanowi koszt funkcjonowania - i to z trudem! - dwóch biur poselskich. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Jerzemu Wuttke.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę ostatniego zapisanego do głosu pana posła Eugeniusza Janułę, Nowa Demokracja - Koło Poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#EugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Oczywiście podobnie jak wszyscy przedmówcy, przedstawiciele ugrupowań parlamentarnych, Nowa Demokracja jest za jak najszybszym upoważnieniem prezydenta RP do ratyfikacji Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#EugeniuszJanuła">Chcę natomiast zwrócić uwagę, że ta konwencja jest pewnym początkiem całego ciągu konwencji, które są i które będą uchwalane w kontekście integracji europejskiej. Faktycznie integracja europejska będzie w znaczącym stopniu dotyczyła również pewnych problemów, które do dzisiaj są jeszcze nie w pełni rozwiązane - problemów transgranicznych.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#EugeniuszJanuła">Faktem jest, że od dawna odczuwamy jako państwo pewne oddziaływanie negatywne i pozytywne niektórych naszych sąsiadów. Ta konwencja od tego oddziaływania nas oczywiście nie uwolni ani nie polepszy naszej sytuacji, ale znajdziemy się w konsekwencji w innej sytuacji prawnej. Uważamy w związku z tym, że - nie rozwadniając całej dyskusji, bo można by tu podnieść szereg problemów: np. czy koszty funkcjonowania tej konwencji będą małe czy duże, czy za duże, czy za małe, oraz wiele innych jeszcze kwestii ekologicznych z zakresu, powiedziałbym, gospodarczego - ratyfikacja tej konwencji jest państwu polskiemu, społeczeństwu jak najbardziej potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#EugeniuszJanuła">Nowa Demokracja zachęca prezydenta RP, żeby jak najszybciej tę konwencję ratyfikował. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Eugeniuszowi Janule.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#AleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę zatem o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Roberta Mroziewicza.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#RobertMroziewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na zadane pytania, chciałbym poinformować Wysoką Izbę, że dotychczas ratyfikowało konwencję 13 państw, wejdzie ona w życie po ratyfikacji przez 16 państw. Żadne z państw sąsiednich jeszcze konwencji nie ratyfikowało, natomiast oprócz Litwy podpisały konwencję wszystkie pozostałe państwa sąsiadujące z Polską. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi Mroziewiczowi.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#AleksanderMałachowski">Na tym ten punkt porządku dziennego został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu nr 11 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, dotyczącego przekształcenia mechanizmu kontrolnego ustanowionego przez Konwencję (druki nr 1754 i 2067).</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawczynię komisji panią posłankę Hannę Suchocką.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#AleksanderMałachowski">Proszę panią premier o wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#HannaSuchocka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu trzech komisji: Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Ustawodawczej przedstawiam sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu nr 11 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, dotyczącego przekształcenia mechanizmu kontrolnego ustanowionego przez Konwencję. Pierwsze czytanie dyskutowanego projektu odbyło się w dniu 26 września ub. r. na posiedzeniu Sejmu, rząd bowiem zgodnie z art. 33 ust. 2 ustawy konstytucyjnej z 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym przedłożył projekt ustawy o upoważnieniu prezydenta RP do ratyfikowania Protokołu nr 11 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, dotyczącego przekształcenia mechanizmu kontrolnego ustanowionego przez Konwencję.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#HannaSuchocka">W toku pierwszego czytania minister spraw zagranicznych w imieniu rządu przedstawił podstawowe założenia Protokołu nr 11. Zgodnie z nim działająca do tej pory Europejska Komisja Praw Człowieka i Europejski Trybunał Praw Człowieka zostaną zastąpione przez jeden organ - Europejski Trybunał Praw Człowieka. W skład Trybunału będą wchodzić sędziowie w liczbie równej liczbie państw stron konwencji. Sędziowie, tak jak obecnie, będą wybierani przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy. Kadencja będzie wynosiła 6 lat, z systemem rotacji co 3 lata. Sprawy kierowane do Trybunału będą rozpatrywane przez powoływane w ramach Trybunału 3-osobowe komitety, 7-osobowe izby i 17-osobową Wielką Izbę. Trybunał będzie władny rozpatrywać wszystkie sprawy dotyczące interpretacji i stosowania Konwencji oraz związanych z nią protokołów.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#HannaSuchocka">Zmiany dotychczasowego mechanizmu kontrolnego były spowodowane zarówno zwiększającą się liczbą państw członków Rady Europy, jak i ilością skarg składanych do komisji. Sprawy te zostały bardzo szeroko i szczegółowo przedstawione w toku pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu, zatem nie jest moją sprawą przytaczanie tutaj ani danych statystycznych, ani powtarzanie tego, co zostało tam powiedziane. W trakcie dyskusji w toku pierwszego czytania wszystkie kluby i koła poselskie poparły zgłoszony projekt ustawy. Projekt w wyniku pierwszego czytania został skierowany na posiedzenie połączonych komisji: Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Ustawodawczej. Komisje odbyły posiedzenie w dniu 5 grudnia 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#HannaSuchocka">Przypomnieć tu jednak należy, że przedmiotem prac komisji mógł być tylko i wyłącznie ściśle projekt ustawy, składający się z dwóch artykułów, który upoważnia prezydenta do dokonania ratyfikacji i określa datę wejścia w życie ustawy. Nie może być bowiem przedmiotem prac komisji w żadnej sytuacji, w której ustawa dotyczy upoważnienia do ratyfikacji konwencji czy - jak w tym wypadku - protokołu, wnoszenie zastrzeżeń czy poprawek do samej konwencji czy protokołu. W związku z tym komisja mogła tylko wyrazić swoje stanowisko albo upoważniające prezydenta do ratyfikacji, albo nie upoważniające.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#HannaSuchocka">Biorąc pod uwagę przebieg dyskusji w toku pierwszego czytania w Sejmie i pracę połączonych komisji, komisje wyrażają zgodę na upoważnienie prezydenta do ratyfikowania Protokołu nr 11. W związku z tym w imieniu połączonych komisji proszę Wysoką Izbę o uchwalenie przedłożonego projektu ustawy upoważniającego prezydenta do ratyfikacji Protokołu nr 11. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Hannie Suchockiej.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam, iż Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych wystąpień w imieniu klubów i 5-minutowych wystąpień w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram debatę.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#AleksanderMałachowski">Pierwszego proszę pana posła Antoniego Kobielusza z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#AntoniKobielusz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej w sprawie sprawozdania Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu nr 11 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, dotyczącego przekształcenia mechanizmu kontrolnego ustanowionego przez Konwencję.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#AntoniKobielusz">Przemiany społeczne, gospodarcze i ustrojowe zachodzące w znacznej części Europy i tworzone nowe, demokratyczne systemy prawne mogą w okresie przejściowym nie dość skutecznie przeciwdziałać naruszaniu praw człowieka w niektórych państwach.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#AntoniKobielusz">Rosnąca świadomość prawna mieszkańców Europy, w tym i naszego kraju, zaowocowała znacznym zwiększeniem liczby skarg wpływających do Europejskiej Komisji Praw Człowieka i Trybunału Praw Człowieka. Stąd państwa członkowskie Rady Europy postanowiły zmienić mechanizm kontrolny przestrzegania praw człowieka i podstawowych wolności, przyjmując Protokół nr 11 do konwencji o ochronie tych praw.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#AntoniKobielusz">Dotychczas funkcjonują obok siebie Europejska Komisja Praw Człowieka i Trybunał Praw Człowieka, sędziowie Trybunału pracują w poszczególnych krajach i w ciągu roku są do dyspozycji Trybunału tylko w czasie 8-tygodniowych sesji - kraje te wyrażają zgodę na kompetencję Komisji i jurysdykcję Trybunału odpowiednio w oparciu o art. 25 i art. 26 Konwencji. Wszystko to powoduje, że poszczególne skargi są rozpatrywane przez Komisję średnio 3 lata, a jeśli trafiają także do Trybunału - trwa to nawet 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#AntoniKobielusz">Protokół nr 11 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności wprowadza jeden Europejski Trybunał Praw Człowieka. Trybunał ten będzie rozpatrywał skargi indywidualne, jak również skargi między państwami stronami konwencji. Po wejściu w życie Protokołu Trybunał będzie automatycznie kompetentny w stosunku do wszystkich skarg zgłaszanych przeciwko państwom stronom konwencji.</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#AntoniKobielusz">Komitet Ministrów Rady Europy będzie nadzorował wykonanie orzeczeń Trybunału. Trybunał zachowa kompetencję dotyczącą wydawania opinii prawnych na żądanie Komitetu Ministrów oraz kompetencję w zakresie wskazania słusznego odszkodowania. Ten ostatni przypadek może wystąpić wtedy, gdy prawo wewnętrzne danego kraju pozwala tylko na częściowe usunięcie konsekwencji naruszenia konwencji.</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#AntoniKobielusz">Protokół nr 11 stawia wysokie wymagania profesjonalne i moralne sędziom Trybunału. Co 3 lata będzie następowała wymiana połowy sędziów, co powinno z jednej strony zapewnić obiektywizm, a z drugiej - ciągłość działania Trybunału. Na zasadzie jednomyślności 3-osobowe komitety sędziowskie będą decydowały o dopuszczalności skargi. Od orzeczenia 7-osobowej izby sędziowskiej w ciągu 3 miesięcy będzie się można odwołać do Wielkiej Izby Trybunału. Zgodnie z art. 40 Protokołu rozprawy będą publiczne, a materiały dostępne, chyba że Trybunał zdecyduje inaczej. Wyroki, decyzje i opinie będą obowiązkowo posiadały uzasadnienie. Duże znaczenie praktyczne mieć będzie fakt, że Protokół nr 11 nadał poszczególnym artykułom tytuły, co znacznie ułatwi posługiwanie się konwencją także osobom nie mającym prawniczego przygotowania.</u>
          <u xml:id="u-104.7" who="#AntoniKobielusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chociaż Protokół nr 11 nie pociąga za sobą konieczności zmian naszego ustawodawstwa, to ze względu na znaczenie problematyki praw człowieka i podstawowych wolności opowiadamy się za ustawową formą jego ratyfikacji. Z powyższych powodów, a także dlatego że ponad połowa państw stron Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności już tego dokonała, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej opowiada się za szybką ratyfikacją omawianego Protokołu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-104.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Antoniemu Kobieluszowi.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Aleksandrę Małachowską z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#AleksandraMałachowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Połączone sejmowe Komisje: Sprawiedliwości i Praw Człowieka, Spraw Zagranicznych i Ustawodawcza w trakcie dyskusji nie przyjęły żadnych poprawek do rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Protokołu nr 11 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, który dotyczy przekształcenia mechanizmu kontrolnego ustanowionego przez Konwencję.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#AleksandraMałachowska">W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego zgłaszam wniosek o bezzwłoczne przejście do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#AleksandraMałachowska">W oświadczeniu klubowym jednak chcę zaakcentować potrzebę popularyzacji informacji o Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Nie wystarczy, że prezydent Rzeczypospolitej ratyfikuje konwencję i będzie to kolejne działanie na rzecz wzmocnienia europejskiego systemu ochrony praw człowieka, skoro w naszym społeczeństwie stopień znajomości wszystkich tych mechanizmów wiążących się z Protokołem jest bardzo niski. Aspekt edukacyjny jest równie ważny jak sama ratyfikacja. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Małachowskiej.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Tadeusza Jacka Zielińskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#TadeuszJacekZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Wolności opowiada się za uchwaleniem ustawy upoważniającej prezydenta Rzeczypospolitej do ratyfikacji Protokołu nr 11 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, dotyczącego przekształcenia mechanizmu kontrolnego ustanowionego przez Konwencję.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#TadeuszJacekZieliński">Czas klubowy wykorzystam na to, by przedstawić raz jeszcze najistotniejsze korzyści, jakie obywatel polski odniesie z ratyfikacji tej umowy międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#TadeuszJacekZieliński">W 1993 r. Rzeczpospolita Polska za rządów pani premier Hanny Suchockiej stała się stroną europejskiej konwencji praw człowieka, a później poszczególnych protokołów dodatkowych. Tym samym Rzeczpospolita Polska stała się stroną tej jednej z najważniejszych gwarancji przestrzegania praw człowieka i obywatela w naszej części świata, w Europie. Trzeba pamiętać o tym, że ta gwarancja jest bardzo ważna, obok gwarancji konstytucyjnych, jakie posiadają nasi obywatele.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#TadeuszJacekZieliński">Jaki pożytek z tej konwencji będzie płynął dla mieszkańców naszego kraju? (Trzeba pamiętać, że skutek tego będziemy mogli odczuć najprawdopodobniej w roku 1998, bo wtedy poszczególne państwa strony ratyfikują ten akt, a wiadomo, że wszystkie muszą go ratyfikować, aby wszedł w życie.).</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#TadeuszJacekZieliński">Przede wszystkim Protokół nr 11 zapewni szybki proces rozpatrywania spraw. Obecnie - jak już moi przedmówcy mówili - ten proces trwa czasem kilka lat. Wiąże się to też z tym, iż obecny system organów, który stoi na straży europejskiej konwencji, jest skomplikowany. Jest tam również - poza sędziowskim - czynnik polityczny, a prócz tego praca tych organów nie ma charakteru permanentnego, a więc skargami zajmują się one od czasu do czasu. Obecnie będziemy mieć do czynienia ze zmienioną sytuacją, będzie jeden Trybunał urzędujący permanentnie, bez nadzoru politycznego, z tym że Komitet Ministrów Rady Europy będzie stał na straży egzekwowania wyroków Trybunału.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#TadeuszJacekZieliński">W 1998 r. obywatel polski będzie mógł złożyć skargę, i to w języku polskim, do Strasburga, nie będzie wymagana, jak obecnie, deklaracja rządowa o dopuszczalności skargi. Nie tylko indywidualny obywatel będzie miał to prawo, ale także organizacje pozarządowe, więc skarga indywidualna ma zakres szerszy.</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#TadeuszJacekZieliński">Przy okazji mojego wystąpienia chciałbym powiedzieć, że chyba niepotrzebnie Sejm przewleka tego typu procedury przygotowywania ustawy upoważniającej prezydenta, bo, jak powiedziała pani premier Suchocka, Sejm w ogóle nie ingeruje w tekst właściwy Protokołu czy tego typu konwencji, a jedynie pracuje nad projektem ustawy. Projekt ustawy prawie że się nie zmienił, jedynie okres przystosowawczy, czyli vacatio legis, został przedłużony. Rząd zaproponował, aby ustawa weszła w życie z dniem ogłoszenia, natomiast Sejm proponuje, aby weszła w życie 14 dni po ogłoszeniu. To jest jedyna zmiana, jaka tutaj została wprowadzona.</u>
          <u xml:id="u-108.7" who="#TadeuszJacekZieliński">Klub Unii Wolności popiera i projekt ustawy, i rychłą ratyfikację. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-108.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Tadeuszowi Jackowi Zielińskiemu.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Marię Nowakowską z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#MariaNowakowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Pracy w trakcie pierwszego czytania wyraził poparcie dla omawianego projektu. Opowiedzieliśmy się za szybkim uchwaleniem ustawy, mając na względzie przede wszystkim potrzebę doskonalenia międzynarodowego systemu ochrony praw człowieka. Popieramy argumenty zaprezentowane w trakcie pierwszego czytania i zawarte w uzasadnieniu; nie będę ich tutaj powtarzać, bo chyba takiej potrzeby nie ma. Natomiast korzystając z okazji chciałabym poruszyć dwie sprawy.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#MariaNowakowska">Otóż jednym z powodów wprowadzenia zmian w dotychczasowym sposobie rozpatrywania skarg przed europejskimi organami kontroli była troska o przestrzeganie prawa do rozsądnego terminu ich rozpatrywania. Jeżeli Polska chce dołączyć do grupy krajów, które właśnie między innymi z tego powodu chcą ratyfikować Protokół nr 11, to warto by się przez moment zastanowić, jak to prawo do rozsądnego terminu rozpatrywania spraw jest przestrzegane w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#MariaNowakowska">Z corocznych sprawozdań rzecznika praw obywatelskich wynika, że nie jest z tym najlepiej, pojawia się zarzut częstej przewlekłości postępowań. W naszych kodeksach, w naszym prawie, mamy zapisane pewne terminy, ale, niestety, są one nagminnie łamane. Wiemy zresztą o tym nie tylko ze sprawozdań rzecznika praw obywatelskich, ale również ze skarg, które licznie spływają do naszych biur poselskich. Warto więc przy tej okazji zastanowić się nad udoskonaleniem wewnętrznych mechanizmów, aby to prawo do rozsądnego terminu było przestrzegane w naszym kraju. Należy pamiętać, że wymogi dopuszczalności zawarte w Protokole mówią, iż skarga może być rozpatrywana dopiero po wyczerpaniu środków odwoławczych przewidzianych prawem wewnętrznym. Dlatego bardzo ważne jest, byśmy usprawnili nasze wewnętrzne mechanizmy.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#MariaNowakowska">I sprawa druga, dotycząca potrzeby kampanii informacyjnej, o której w trakcie pierwszego czytania mówiłam ja i mówił poseł Zieliński z Unii Wolności, a dzisiaj - posłanka Małachowska. Z danych wynika, że nasi obywatele wiedzą o możliwości odwołania do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, natomiast już sprawa znajomości zasad i wymogów formalnych, jakie powinny spełniać te skargi, jest mniejsza.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#MariaNowakowska">Oczywiście Klub Parlamentarny Unii Pracy popiera stanowisko prezentowane przez połączone komisje i będzie głosował za przyjęciem propozycji zawartych w sprawozdaniu komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Marii Nowakowskiej.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jerzego Wuttke, BBWR - Solidarni w Wyborach.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, panie profesorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#JerzyWuttke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z jednoznacznym i zdecydowanym określeniem przez panią poseł sprawozdawcę przedmiotu naszej krótkiej debaty należałoby przedstawić stanowisko klubu lub koła jednym zdaniem: upoważniamy prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do ratyfikowania omawianego Protokołu. Zatem upoważniamy.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#JerzyWuttke">I na zakończenie króciutko, żeby praktycznie tylko dołączyć do tych głosów, które tutaj były i które również pojawiły się w trakcie pierwszego czytania. Nie jest zamiarem BBWR - Solidarni w Wyborach propagowanie czy też szczególne nakłanianie polskich obywateli do składania skarg do Trybunału Praw Człowieka, ale zarówno w interesie tych obywateli, jak też instytucji polskich i europejskich leży podjęcie wysiłku edukacyjnego w celu przybliżenia znajomości procedur postępowania tym wszystkim, którzy z tych praw zechcą skorzystać. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#AleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan minister pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#AleksanderMałachowski">Czy pani premier jako posłanka sprawozdawczyni też nie chce zabrać głosu?</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję, a do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego: Sprawozdania Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o poselskich projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#AleksanderMałachowski">1) o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym (druki nr 1761 i 1995),</u>
          <u xml:id="u-113.7" who="#AleksanderMałachowski">2) o zmianie ustawy o tytule naukowym i stopniach naukowych (druki nr 1762 i 1996).</u>
          <u xml:id="u-113.8" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawczynię komisji panią posłankę Izabelę Jarugę-Nowacką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#IzabelaJarugaNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie z rozpatrzenia dwóch poselskich projektów ustaw, a mianowicie: ustawy o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym (druki nr 1761 i 1995) oraz ustawy o zmianie ustawy o tytule naukowym i stopniach naukowych (druki nr 1762 i 1996). Pierwsze czytanie wyżej wymienionych projektów odbyło się podczas posiedzenia obu połączonych komisji w dniu 7 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#IzabelaJarugaNowacka">Proponowany zakres nowelizacji ustaw o szkolnictwie wyższym oraz o tytule naukowym i stopniach naukowych dotyczy przywrócenia docentom mianowanym uprawnień, które utracili 27 września 1990 r. w związku z wejściem w życie wyżej wymienionych ustaw. Inicjatorzy nowelizacji domagają się przywrócenia docentom mianowanym praw do prowadzenia i recenzowania prac doktorskich, zasiadania w uczelnianych ciałach kolegialnych i zatrudnienia do 70 roku życia. W intencji wnioskodawców omawiana nowelizacja ma, jak wynika z uzasadnienia załączonego do projektów ustaw, naprawić krzywdy wyrządzone przez obowiązujące od 1990 r. ustawy, które wprawdzie pozostawiły docentów mianowanych na dotychczasowych stanowiskach, ale pozbawiły ich jednocześnie wszystkich uprawnień wynikających ze statusu samodzielnego pracownika naukowego. Wnioskodawcy stwierdzają, że oznaczało to zbiorową degradację połączoną z pozbawieniem praw nabytych znacznej grupy nauczycieli akademickich, dla wielu zaś oznaczało uniemożliwienie dalszego wykonywania zawodu. Wnioskodawcy przypominają także, że wszyscy docenci mianowani przeszli odpowiednią procedurę, zgodnie z obowiązującym wówczas prawem, na podstawie ocen zespołów opiniujących oraz w rezultacie przeprowadzonego postępowania kwalifikacyjnego. Warunkiem mianowania była z reguły akceptacja dorobku naukowego kandydatów przez Centralną Komisję Kwalifikacyjną do Spraw Kadr Naukowych i uznanie go za równoważny pracy habilitacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#IzabelaJarugaNowacka">Wysoka Izbo! Z obowiązku posła sprawozdawcy chcę przypomnieć dwie istotne okoliczności. Po pierwsze, ustawa o tytule naukowym i stopniach naukowych uchwalona przez Sejm 12 września 1990 r. zlikwidowała stanowisko docenta. Od tego też czasu toczy się spór, czy było to pociągnięcie trafne i sprawiedliwe czy też nie. Zdania na ten temat były i są podzielone. Zwłaszcza uczelnie techniczne skłaniają się ku poglądowi, iż był to ruch niefortunny. Tak się jednak stało i od sześciu lat stanowiska docenta nie ma. Powstał jednak problem, jakie uprawnienia przypisać docentom, którzy zajmowali to stanowisko z mocy poprzedniej ustawy. Po drugie, chcę przypomnieć, że w 1982 r. ustawa o szkolnictwie wyższym wyraźnie określiła, że na stanowisko docenta bez habilitacji można mianować tylko w szczególnych przypadkach i w tych dyscyplinach, które ustali Rada Główna Szkolnictwa Wyższego. Tak więc proces powoływania był od tego czasu znacznie ograniczony. W związku z czym ogromna większość osób, o których tu dzisiaj mówimy, to docenci mianowani na to stanowisko przed 1982 r. Istotne jest też, jak liczna jest ta grupa, której dotyczy przedłożona nowelizacja. Według danych Ministerstwa Edukacji Narodowej w 1995 r. było zatrudnionych 205 docentów nie posiadających habilitacji. Problem dotyczy zatem nielicznej i zmniejszającej się grupy nauczycieli akademickich. Jest to istotna refleksja, ponieważ jest to grupa zamknięta, tzn. taka, do której nie dochodzą nowe osoby.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#IzabelaJarugaNowacka">Podczas dyskusji na posiedzeniu połączonych komisji posłowie stwierdzili, że przyjęcie proponowanych zmian wpłynęłoby niekorzystnie na funkcjonowanie szkolnictwa wyższego, obniżyłoby rangę tytułów i stopni naukowych, a także wprowadziłoby niepotrzebny dysonans w życie szkół wyższych. Posłowie uznali, że byłoby niewłaściwe, gdyby parlament przywracał uprawnienia nadawane w zupełnie innym okresie i na podstawie innych przesłanek niż te, które chcemy dzisiaj akceptować. Docenci nie mający stopnia doktora habilitowanego mieli czas na zrobienie habilitacji i wielu z nich ten czas wykorzystało. Niektórzy zostali powołani na stanowiska profesorskie. Jeśli chodzi o pozostałą grupę docentów bez habilitacji, to w ramach istniejącego ładu prawnego istnieje możliwość, aby uczelnie w uznaniu zgromadzonego dorobku naukowego występowały o nadanie im tytułu profesorskiego. Jeżeli uczelnie z tego prawa nie korzystają, to z pewnością dlatego, że oceniają ten dorobek naukowy jako niewystarczający lub też uznają, że rozwój naukowy tych osób uległ zahamowaniu.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#IzabelaJarugaNowacka">Jeśli chodzi o prawo do prowadzenia i recenzowania prac doktorskich przez docentów bez habilitacji, to w środowisku akademickim istnieje obawa, że spowoduje to obniżenie poziomu omawianych rozpraw. Gdyby po 6-letniej przerwie docentom bez habilitacji przyznać prawo do prowadzenia i recenzowania prac doktorskich, byłby to groźny krok wstecz.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#IzabelaJarugaNowacka">Nie można także mówić o dyskryminacji docentów mianowanych, którzy odchodzą na emeryturę w wieku 65 lat, ponieważ doktorzy habilitowani, którzy nie zostali profesorami, także w tym wieku przechodzą na emeryturę. Tak więc proponowana nowelizacja wprowadziłaby z kolei dyskryminację tych osób, które mogą wykazać się bardziej sprawdzonymi osiągnięciami w nauce i też muszą przejść na emeryturę w wieku 65 lat. W dodatku zmiana ustawy odnośnie do wieku emerytalnego miałaby charakter właściwie symboliczny, ponieważ osobom, które już przeszły na emeryturę, nie proponuje się jej cofnięcia.</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#IzabelaJarugaNowacka">Jeśli zaś chodzi o zasiadanie docentów bez habilitacji w ciałach kolegialnych uczelni, to na podstawie obecnie obowiązującej ustawy o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o tytule naukowym i stopniach naukowych taka możliwość istnieje. Decyzje w tej sprawie podejmują senaty uczelni. Takie rozwiązanie jest zdaniem większości posłów trafne, ponieważ senat sam ocenia, czy dany pracownik, który wprawdzie nie ma stopnia doktora habilitowanego, ale ma znaczne umiejętności i doświadczenie, może być członkiem rady wydziału, czy nie. A więc uprawnienia takie obecnie istnieją, senat może z nich korzystać i często korzysta. Złożona przez posłów wnioskodawców propozycja, polegająca na obligatoryjnym wprowadzeniu do ciał uczelni docentów bez habilitacji, byłaby zatem naruszeniem autonomii uczelni, gdyż nakazywałoby się im wprowadzanie osób, których senaty mocą własnych decyzji nie chcą wprowadzić. Stałoby się to zapewne przyczyną konfliktów.</u>
          <u xml:id="u-114.7" who="#IzabelaJarugaNowacka">Pragnę także poinformować Wysoką Izbę, że Rada Ministrów przyjęła jednogłośnie negatywne stanowisko w stosunku do obu projektów poselskich. Także Rada Główna Szkolnictwa Wyższego przedstawiła zdecydowanie negatywną opinię, stwierdzając, że nie ma żadnego merytorycznego uzasadnienia, aby docentów bez habilitacji obecnie zrównywać w uprawnieniach z osobami, które uzyskały je na normalnej drodze. Negatywne opinie o projektach nadesłali także m.in. rektor Uniwersytetu Warszawskiego prof. Włodzimierz Siwiński, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Aleksander Koj, Konferencja Rektorów Polskich Uczelni Autonomicznych, Konferencja Rektorów Polskich Uczelni Technicznych, rektor Politechniki Gdańskiej oraz wiele innych instytucji akademickich i naukowych. Na adres sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego wpłynęły także opinie i listy od instytucji i osób indywidualnych, zwłaszcza od osób, których problem ten dotyczy, z wyrazami poparcia dla poselskich projektów.</u>
          <u xml:id="u-114.8" who="#IzabelaJarugaNowacka">Posłowie połączonych komisji po wnikliwym rozpatrzeniu projektów uznali, że proponowana nowelizacja dawałaby nieuzasadnione przywileje pewnej nielicznej i zamkniętej kategorii osób. Uznali także, że błędne byłoby podejmowanie działań wbrew opiniom i oczekiwaniom środowisk akademickich. Podczas głosowania zdecydowaną większością głosów postanowili rekomendować Wysokiej Izbie odrzucenie obu omawianych projektów ustaw, o co wnoszę w imieniu połączonych Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-114.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Jarudze-Nowackiej.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Zostały nam 3 minuty do przerwy.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł sekretarz ma jakieś komunikaty? Nie.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#AleksanderMałachowski">Zarządzam przerwę w obradach do godz. 16.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 57 do godz. 16 min 07)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#MarekBorowski">Przepraszam za spóźnienie, ale za to będziemy procedować szybciej.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#MarekBorowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#MarekBorowski">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 5 porządku dziennego: Sprawozdania Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o poselskich projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#MarekBorowski">1) o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym,</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#MarekBorowski">2) o zmianie ustawy o tytule naukowym i stopniach naukowych.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#MarekBorowski">Przypominam, że przed przerwą wysłuchaliśmy wystąpienia sprawozdawcy komisji pani poseł Izabeli Jarugi-Nowackiej.</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#MarekBorowski">Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-116.8" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-116.9" who="#MarekBorowski">Pierwszy zabierze głos poseł Zygmunt Cybulski z klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#ZygmuntCybulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawy, nad którymi dzisiaj dyskutujemy, to znaczy sprawozdania Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o poselskich projektach ustaw, zostały w porządku dziennym przedstawione jako omówienie druków nr 1761 i 1995, jeśli idzie o ustawę o szkolnictwie wyższym i druków nr 1762 i 1996, jeśli idzie o ustawę o tytule naukowym i stopniach naukowych.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#ZygmuntCybulski">Chciałbym zauważyć, że druki nr 1761 i 1762 zostały wycofane w trakcie pracy w podkomisji, wobec tego nie powinny być przedmiotem dyskusji. A zatem przystępujemy do omówienia problemów związanych z drukami nr 1995 i 1996, które oczywiście są kontynuacją poprzednich, ale w nieco innym ujęciu.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#ZygmuntCybulski">Omawiane dzisiaj projekty ustaw o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym oraz o zmianie ustawy o tytule naukowym i stopniach naukowych, dostarczone Sejmowi po pierwszym czytaniu w Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej, wzbudziły bardzo szeroką i często ostrą wymianę poglądów w polskiej społeczności naukowej. Sprawa dotyczy pozbawienia ustawami z dnia 12 września 1990 r. uprawnień naukowych i niektórych uprawnień dydaktycznych grupy docentów nie posiadających habilitacji. Docenci ci przeszli, według obowiązującego w stosownym czasie prawodawstwa, właściwe postępowanie kwalifikacyjne i właściwy organ państwowy nadał im te uprawnienia jako osobom uprawnionym do prowadzenia samodzielnej pracy naukowej oraz pracy dydaktycznej. Ten sam organ, a nie inny, kwalifikował wnioski do tytułów naukowych. Ustawy z dnia 12 września 1990 r. pozbawiły docentów uprawnień, profesorów, którym nadano tytuły - nie. Ustawa zadziałała więc wybiórczo, zdyskredytowała tylko część działalności Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej Kadr Naukowych.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#ZygmuntCybulski">Środowisko docentów przyjęło tę decyzję jako wysoko krzywdzącą. Nie ulega wątpliwości - i takie też jest przekonanie olbrzymiej części klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w którego imieniu mam zaszczyt dzisiaj przemawiać - że ta grupa nauczycieli akademickich i pracowników nauki odegrała ważną rolę w polskiej nauce. Większość z nich habilitowała się, jednak część, prowadząc administrację uczelni, wykonując działalność organizacyjną, umożliwiała wykonanie zadania tym pierwszym. Ustawy z września 1990 r. skrzywdziły tych ludzi. Dzisiaj pozostała ich tylko niewielka grupa. W nowej sytuacji, w której się znaleźliśmy, gdy wielu ludzi nauki legitymuje się habilitacjami i nie jest profesorami, mechaniczne przywrócenie uprawnień docentom bez habilitacji, które ustawa przypisuje profesorom, byłoby co najmniej nietaktem w stosunku do doktorów habilitowanych, którzy profesorami nie są.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#ZygmuntCybulski">Proponowane zmiany w ustawie o szkolnictwie wyższym w art. 50 dotyczą w zasadzie zatrudnienia i uprawnień wynikających z zajmowanego stanowiska, w art. 95 w pkt. 2 dotyczą przejścia na emeryturę - już, panie marszałku, zbliżam się do końca - w wieku 70 lat. Zmiany w zakresie ustawy o tytule naukowym i stopniach naukowych dotyczące art. 18 ust. 4 odnośnie do promotorstwa są od samego początku kontrowersyjne.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#ZygmuntCybulski">Klub SLD zaangażował się w inne zmiany ustawy o tytule naukowym i stopniach naukowych, o których znakomity nasz uczony profesor Stanisław Wykrętowicz powiedział m.in.: „Projekt ustawy o zmianie ustawy o tytule naukowym i stopniach naukowych nawiązuje po raz pierwszy z górą od półwiecza do ustawy z 1920 roku i faktycznie przywraca autonomię uczelniom. Najpełniejszym bowiem wyrazem tej autonomii jest przyznawanie radom wydziałów i senatów wyłącznie kompetencji do nadawania stopni naukowych. Projekt ustawy, nawiązując do polskiej tradycji naukowej, upodabnia jednocześnie nasze prawo w omawianej kwestii do standardów zachodnich, co jest jednym z warunków przyjęcia do Unii Europejskiej”. Mając to na względzie, klub SLD po bardzo szerokiej dyskusji akceptuje decyzję połączonych komisji odnośnie do obydwóch zgłoszonych wniosków, tj. o odrzucenie tych projektów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#MarekBorowski">Przemawiał pan poseł Zygmunt Cybulski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#MarekBorowski">Obecnie głos zabierze pan poseł Ireneusz Skubis z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#IreneuszSkubis">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dobrze, że pan minister jest i że kontynuujemy debatę po przerwie. Gdybym mógł zgłosić wniosek formalny, to prosiłbym, aby pani poseł sprawozdawca Jaruga-Nowacka udostępniła tekst swej wypowiedzi przed przerwą, tym bardziej że w pewnym momencie powoływała się również na opinię ministerstwa, ale do rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#IreneuszSkubis">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego zaprezentować stanowisko w sprawie zmiany ustawy o szkolnictwie wyższym i zmiany ustawy o tytule naukowym i stopniach naukowych, a w konsekwencji odnieść się również do druków nr 1995 i 1996, to jest do sprawozdań Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#IreneuszSkubis">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Od samego początku propozycje zawarte w omawianych projektach poselskich wzbudzały kontrowersje. Można się w uzasadnieniu doszukać elementów represyjnych, na przykład wobec osób zajmujących stanowiska docentów, które przekroczyły wiek emerytalny - i ten problem należałoby, moim zdaniem, docelowo rozwiązać, ale nie w tej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#IreneuszSkubis">Proponowana nowelizacja ustawy z dnia 12 września 1990 r. ma na celu przywrócenie docentom uprawnień, głównie w zakresie prowadzenia, promowania i recenzowania prac doktorskich. Nijak się to ma jednak do wymogów dotyczących poziomu wiedzy i kwalifikacji, w tym naszych starań o członkostwo w Unii Europejskiej. Nazywając sprawę po imieniu, prowadzić to będzie do obniżenia poziomu, a w konsekwencji do eksplozji nominacji opartych nie zawsze na najlepszej wiedzy. Jest to opinia wielu środowisk, o których wspominała już w swoim wystąpieniu pani poseł sprawozdawca Izabela Jaruga-Nowacka. Przypomnę tylko, że negatywne stanowisko w tej sprawie zajęli: Ministerstwo Edukacji Narodowej, Rada Główna Szkolnictwa Wyższego, rektorzy najwyższych i największych uczelni w Polsce, w tym Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i innych uczelni.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#IreneuszSkubis">Żeby oddać sprawiedliwość i prawdę, trzeba powiedzieć, że były również stanowiska popierające, w tym i do mojego biura poselskiego trafiło dwóch docentów, którzy prosili o wsparcie. Niemniej uległem wpływom tak członków komisji, jak i kolegów klubowych, i na dzisiaj to stanowisko jest negatywne.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#IreneuszSkubis">Proponowana nowelizacja ustawy z dnia 12 września 1990 r. ma na celu przywrócenie docentom - jak już wcześniej powiedziałem - pewnych praw. Myślę, że mieli oni możliwość je odzyskać. Przecież jeśli chodzi np. o doktora czy profesora, to muszą oni być oceniani przez Centralną Komisję Kwalifikacyjną ds. Kadr Naukowych i gdybyśmy uwzględnili w proponowanej nowelizacji rodzaj weryfikacji okresowej, to byłoby to do przyjęcia, a tak nadajemy ten tytuł czy stopień dożywotnio.</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#IreneuszSkubis">Wobec tych zastrzeżeń i niedoskonałości proponowanych zmian klub Polskiego Stronnictwa Ludowego solidaryzuje się ze stanowiskiem połączonych Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Ustawodawczej i będzie głosował za odrzuceniem projektów ustaw zawartych w drukach nr 1761 i 1762. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-119.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Ireneuszowi Skubisowi z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Dołowego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#KrzysztofDołowy">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Co ma wspólnego zdun, bednarz czy kołodziej z omawianymi dzisiaj projektami ustaw? Otóż wbrew pozorom ma dużo wspólnego. A mianowicie nauka będzie, być może, ostatnim zawodem uprawianym na sposób rzemieślniczy, jako że nie da się łatwo w inny sposób nauczyć kogoś odkrywania czegoś, o czym nie wiemy, czy istnieje, myśleć o czymś, o czym do tej pory nikt nie pomyślał. Wobec tego mechanizm, jaki dawniej cechował organizacje cechowe, charakteryzuje również wszelkiego typu działalność naukową na całym świecie. A mianowicie najpierw młody człowiek, który chce poświęcić się trudnemu zawodowi, wiele lat terminuje, wykonując prace dla swojego mistrza. Gdy osiągnie już biegłość warsztatową, kończy ten okres zdaniem egzaminów wobec mistrzów. Mówiąc językiem naukowym — po prostu broni pracy doktorskiej, a mistrzami są tutaj profesorowie. Potem zwykle, i tak jest na świecie przyjęte, wyjeżdża się do innego miasta, w średniowieczu rzemieślnicy również wyjeżdżali do innego miasta, aby nauczyć się nowych technik, poznać nowe możliwości. Teraz się wyjeżdża na tak zwane studia podoktoranckie za granicę; później część tych ludzi, którzy wracają i dalej chcą się poświęcić pracy naukowej, osiąga dobre wyniki w tej pracy i może zdać egzamin mistrzowski, wykonać pracę mistrzowską, czyli — jak się w Polsce czasem mówi z niemieckiego — majstersztyk. To musi być coś doskonałego. Wtedy mistrzowie, uznając tę pracę, przyjmują takiego człowieka do swego grona; równi przyjmują i dają mu prawo, aby był im równy. Jest to, mówiąc językiem naukowym, habilitacja.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#KrzysztofDołowy">Taka była struktura nauki od zawsze. W marcu 1968 r., po buncie studentów wobec dyktatury komunistycznej, władze postanowiły zgnębić to środowisko; ponieważ nie było dość doktorów habilitowanych posłusznych władzy, wymyślono, że implantuje się, wbuduje się ludzi, którzy uzyskają wszystkie uprawnienia, ale bez habilitacji. Mianowano wtedy kilkuset ludzi, z których większość, choć nie wszyscy, była mierna, bierna, ale wierna. W późniejszych latach ten proces z czasem już był mniej upolityczniony, niemniej to, co najgorsze jest w organizacji cechowej, kontrola nad jakością, w ten sposób została osłabiona. A kontrola nad jakością jest fundamentalna. Jeżeli bowiem zdun zrobi nam zły piec, to rodzina może zaczadzieć, może być kilka trupów, ale kiedy źli naukowcy bawią się w Czarnobylu w doświadczenie, to ginie kilka tysięcy osób, a teren jest skażony na wiele dziesiątków lat. Nie wolno eksperymentować i chociaż my, posłowie, możemy zmienić wszystkie prawa, to nie powinniśmy nie słuchać opinii takich organizacji cechowych, jakimi są rady rektorów, jaką jest Rada Główna Szkolnictwa Wyższego. Pomysł, aby można było bez habilitacji otrzymywać wszystkie uprawnienia mistrzowskie, jest błędny. I dlatego mój klub będzie głosował za odrzuceniem obu tych projektów ustaw. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#MarekBorowski">Wystąpił pan poseł Krzysztof Dołowy, Unia Wolności.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Nałęcza z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#TomaszNałęcz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Unii Pracy będzie głosował, zgodnie z przedłożeniem komisji, przeciwko obydwu projektom ustaw. Właściwie do bardzo celnych ocen posłanki sprawozdawczyni nie miałbym nic do dodania, gdybym nie został zbulwersowany uzasadnieniem zawartym w projektach ustaw, powtórzonym z tej trybuny przez pana posła Cybulskiego. To poważna dezinformacja, że te projekty ustaw miały naprawiać jakieś ludzkie krzywdy. O jakie to ludzkie krzywdy, panie pośle, tutaj chodzi? Pan poseł Dołowy przypomniał historię tej ustawy. W 1968 r., po buncie studentów i po buncie wielu pracowników naukowych - chodziło przecież o zgnębienie nie tylko studentów, bo dzięki tej ustawie część studentów uzyskała możliwość przyspieszonego awansu - chodziło o zgnębienie środowiska naukowego, które było oparciem dla tych studentów. Pogwałcono podstawową zasadę, obowiązującą w każdym zawodzie, że do wykonywania tego zawodu niezbędny jest elementarny stopień kompetencji. Pozwolono na prowadzenie samochodu bez prawa jazdy, bo część osób, które chciały jeździć samochodami, nie była w stanie, ze względów merytorycznych, egzaminu na prawo jazdy zdać. I to prawo przez długi okres obowiązywało. Odwoływanie się dzisiaj do tego prawa, twierdzenie, że kompetentne organy wydały kompetentne ustawy w Sejmie Rzeczypospolitej, jest jakimś nieporozumieniem albo przejęzyczeniem. Myślę, że chcemy jak najszybciej o tym prawie zapomnieć. Może by się przydało od czasu do czasu to prawo potępić, ale w imię tego prawa dzisiaj domagać się kolejnych działań legislacyjnych Sejmu II kadencji to już jest naprawdę gruba przesada. Zresztą, panie pośle Cybulski, tu nie ma mowy o żadnych krzywdach w wypadku tych ludzi. Ludzie mianowani w 1968 r. są dawno na emeryturze. Jeszcze przez kilkanaście lat w oparciu o to prawo mianowano docentów bez habilitacji i ci ludzie uzyskiwali dodatkowe przywileje, ponieważ wydłużał się im okres pisania pracy habilitacyjnej. Nie trwało to 8 czy 9 lat, mieli oni na habilitację kilkanaście lat, np. 20, praktycznie do emerytury. Mogli pisać prace habilitacyjne, opierając się na zespołach, którymi kierowali. Mogli zdawać egzamin mistrzowski wyposażeni w prerogatywy przysługujące mistrzom i tych dodatkowych możliwości nie wykorzystali i nie zyskali uprawnień. Mówienie o krzywdzie tych ludzi, jak rozumiem w odniesieniu do zasadności prawa z 1968 r., jest działaniem, którego w Sejmie Rzeczypospolitej roku 1997 nie oczekiwałem. Dlatego jestem pełen uznania dla stanowiska komisji i aprobuję, chociaż to już mówię ściszonym głosem, stanowisko rządu, który również stanowczo, jak komisja edukacji, odrzucił te projekty ustaw. Raz jeszcze w imieniu klubu Unii Pracy stwierdzam, że będziemy głosowali przeciwko tym dwóm projektom ustaw. Szczególną motywację stanowi dla nas potępienie ostatniego zdania, które mówi o jakichś wydumanych krzywdach ludzkich w sprawie, która się rzeczywiście wiązała z wieloma krzywdami, zapoczątkowanymi w 1968 r., ale akurat nie z tą kwestią.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Tomaszowi Nałęczowi z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#MarekBorowski">Obecnie zabierze głos pan poseł Zbigniew Pietrzykowski z Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#ZbigniewPietrzykowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na mocy ustaw z dnia 12 września 1990 r. zlikwidowano stanowisko docenta. Osoby zajmujące te stanowiska w dniu wejścia w życie tych ustaw, tj. 27 września 1990 r., pozostawiono na tych stanowiskach, pozbawiając wszystkich uprawnień wynikających ze statusu samodzielnego pracownika naukowego. Samodzielny pracownik naukowy powinien legitymować się samodzielną pracą naukową w postaci habilitacji. Nie jest prawdą, że osoby zatrudnione na stanowiskach docentów pozostawiono na tych stanowiskach, pozbawiając je uprawnień samodzielnego pracownika naukowego. Docenci z habilitacją, czyli samodzielni pracownicy, zostali mianowani profesorami nadzwyczajnymi, docenci bez habilitacji mogli przez ostatnie 6 lat zrobić habilitację i uzyskać status samodzielnego pracownika naukowego. Wielu docentów bez habilitacji skorzystało z tej drogi.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#ZbigniewPietrzykowski">Ustawa z dnia 12 września 1990 r. wprowadziła ład i porządek w szkolnictwie wyższym, gdyż przyjęto zasadę, że status samodzielnego pracownika naukowego uzyskuje się poprzez habilitację. Po 1968 r. stanowiska docentów uzyskali bardzo często ludzie nie mający dorobku naukowego, którzy ograniczyli się do działalności politycznej i nie mieli czasu na samodzielną pracę naukową, uwieńczoną habilitacją. W roku 1968 w środowisku pracowników uczelni wyższych mówiło się, że aby zostać docentem, trzeba wydać skrypt i... dwóch studentów. Docentami zostawali ludzie nie tylko bez habilitacji, ale nawet bez doktoratu. Ludzie ci nie wywiązywali się z kontraktów i dlatego przyznanie im dzisiaj statusu samodzielnego pracownika naukowego nie ma żadnego uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#ZbigniewPietrzykowski">Wymienione wyżej ustawy z dnia 12 września 1990 r. nie wyrządziły pracownikom zatrudnionym na stanowiskach docentów żadnych krzywd. Pracowników tych pozostawiono na stanowiskach docentów, tymczasem obecnie na wielu uczelniach - z braku etatów profesorów nadzwyczajnych - doktorzy habilitowani są zatrudniani na etatach adiunktów.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#ZbigniewPietrzykowski">Przechodzę do szczegółów projektu ustawy o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#ZbigniewPietrzykowski">Po pierwsze, w art. 1 proponuje się, aby docent był automatycznie członkiem rady wydziału, na równi z profesorem i doktorem habilitowanym. Nie jest to konieczne, według ustawy bowiem docent bez habilitacji może być wybrany do rady wydziału.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#ZbigniewPietrzykowski">Po drugie, w art. 2 proponuje się, aby docent mógł być zatrudniony jako nauczyciel akademicki do 70 roku życia. Nie jest to uzasadnione. Docenci, którzy z mocy aktualnej ustawy zakończyli pracę na uczelni w 1990 r., mają dzisiaj ponad 70 lat. Docenci, którzy mają przejść na emeryturę w tym roku akademickim w wieku 65 lat, mieli 6 lat na zrobienie habilitacji.</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#ZbigniewPietrzykowski">Co do projektu ustawy o zmianie ustawy o tytule naukowym i stopniach naukowych, to w art. 1 proponuje się nowe brzmienie art. 18 ust. 4 aktualnej ustawy: Promotorem w przewodzie doktorskim oraz recenzentem rozprawy doktorskiej - i tu brakuje słów: lub habilitacyjnej - może być osoba posiadająca tytuł naukowy lub stopień naukowy doktora habilitowanego oraz mianowani nauczyciele akademiccy zajmujący stanowisko docenta, w zakresie danej lub pokrewnej dziedziny nauki i sztuki.</u>
          <u xml:id="u-125.7" who="#ZbigniewPietrzykowski">Recenzowanie pracy habilitacyjnej przez docenta bez habilitacji (a być może nawet bez doktoratu) jest pomysłem absurdalnym. Zrozumieli to prawdopodobnie autorzy nowelizacji, dlatego pominęli te dwa słowa w art. 18 w ust. 4 projektu ustawy o tytule naukowym i stopniach naukowych. Niestety, bez tych słów nie będzie wiadomo, kto może być recenzentem pracy habilitacyjnej, która jest przecież legitymacją samodzielnego pracownika naukowego.</u>
          <u xml:id="u-125.8" who="#ZbigniewPietrzykowski">W związku z przedstawionymi zastrzeżeniami Klub Parlamentarny BBWR i KPN wnosi o odrzucenie wniesionych projektów ustaw w pierwszym czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-125.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#MarekBorowski">To był pan poseł Zbigniew Pietrzykowski z Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#MarekBorowski">Obecnie w imieniu Koła Parlamentarnego BBWR - Solidarni w Wyborach głos zabierze pan poseł Jerzy Wuttke.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#JerzyWuttke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego wraz z Komisją Ustawodawczą wniosły o odrzucenie przez Sejm obu poselskich projektów ustaw - zarówno o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym, jak o zmianie ustawy o tytule naukowym i stopniach naukowych.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#JerzyWuttke">W obu poselskich projektach ustaw, zawierających jednobrzmiące uzasadnienie, mówi się o zbiorowej degradacji nauczycieli akademickich i represyjnym charakterze ustaw z 12 września 1990 r.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#JerzyWuttke">Posłowie wnioskodawcy z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, oceniając ustawę z 1990 r. jako represyjną, pragną jednocześnie powrotu do starych rozwiązań. Byłem wówczas posłem na Sejm X kadencji; nawet nie przeczuwałem, przyznam dziś, że stać nas było na tak „represyjne”, zdaniem dzisiejszej lewicy sejmowej, ustawy.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#JerzyWuttke">Rząd natomiast wywodzący się w większości z tego samego nurtu politycznego nie aprobuje stanowiska swoich posłów. Czyżby to był wyraz nowej dialektyki - dialektyki roku wyborów parlamentarnych? Rząd broni, i słusznie, zasady przyjętej w 1990 r. w obu ustawach, iż kwalifikacje naukowe określają stopnie i tytuły, a nie stanowisko. Rząd podkreśla przy tym, że zasada ta jest generalnie aprobowana przez środowiska akademickie, i słusznie.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#JerzyWuttke">BBWR - Solidarni w Wyborach stanowczo odrzuca oba wzmiankowane wcześniej poselskie projekty ustaw, odcinając się jednocześnie od wszelkich form działań represyjnych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Jerzemu Wuttke z Koła Parlamentarnego BBWR - Solidarni w Wyborach.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#MarekBorowski">Obecnie głos zabierze pan poseł Eugeniusz Januła, Nowa Demokracja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#EugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Padały tutaj kwieciste porównania, system nauki porównywano z ustrojem cechowym, padło wiele pięknych słów. W gruncie rzeczy jednak problem jest dosyć drobny, bo grupka ludzi, których to dotyczy, jest - lub w najbliższym czasie będzie - w wieku emerytalnym. Oczywiście to nie tylko problem 1968 r. jako wydarzenia politycznego, ale również i kilkunastu następnych lat, kiedy możliwe było - i w zależności od uczelni w mniejszym lub większym stopniu korzystano z tego - mianowanie docentów, którzy nie uzyskali stopnia doktora habilitowanego.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#EugeniuszJanuła">Gdybyśmy spojrzeli na problem z perspektywy dnia dzisiejszego, to oczywiście w polskim systemie nauki habilitacja jest tym elementem, który w jakiś sposób usamodzielnia danego człowieka, daje mu pełne prawa naukowe. Trudno przypuszczać, żeby doktor mógł być promotorem przewodu doktorskiego lub też - to już brzmi niemal humorystycznie - superrecenzentem w zakresie pracy habilitacyjnej. Nie można stawiać pewnych problemów na głowie - żeby nie powiedzieć gorzej. W związku z tym Nowa Demokracja także jest za odrzuceniem obu projektów w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#EugeniuszJanuła">Natomiast mając na uwadze humanitarne podejście do niewielkiej grupy osób, które są jeszcze na etatach docentów (pomijam tu kwestię, czy blokują komuś etaty, czy nie), można by ewentualnie pomyśleć nad furtką prawną w postaci ustawowego określenia okresu np. 5 lat, tak żeby grupa ta mogła uzyskać określone stopnie, które dają następnie możliwość awansu, jeżeli chodzi o tytuły naukowe; ale jest to sprawa ewentualnej następnej inicjatywy legislacyjnej. Dzisiaj jednak nie przychylamy się do wniosków poselskich i tak będziemy głosować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Eugeniuszowi Janule z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Czy można zadać pytanie, panie marszałku?)</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Januła podniósł problem ewentualnych inicjatyw, które rząd mógłby podjąć w tym zakresie. Chciałbym zapytać pana ministra edukacji narodowej, czy rząd przewiduje takowe inicjatywy, czy też uważa, że nie ma takiej potrzeby. Pan minister formułował swoje stanowisko na forum połączonych komisji, ale ponieważ pojawił się ten nowy wątek, chciałbym wiedzieć, jaka jest ocena resortu - czy należałoby dokonać czegoś w tym zakresie, czy też regulacje prawne są wystarczające. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#MarekBorowski">Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu ministra edukacji narodowej pana Jerzego Wiatra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#JerzyWiatr">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym w imieniu Rady Ministrów wyrazić zadowolenie i wdzięczność za to, że przedstawiciele klubów i kół poselskich poparli stanowisko połączonych komisji zbieżne z wcześniejszym stanowiskiem rządu. Rząd jest zdecydowanie przeciwny obu tym projektom ustaw; tak samo, jak był przeciwny wcześniejszemu projektowi łącznej zmiany ustaw o szkolnictwie wyższym oraz o tytule naukowym i stopniach naukowych (druk nr 1497). Sprawa ma dość długą historię. Stanowisko rządu od początku było jednolite, takie samo, podejmowane zresztą na posiedzeniach Rady Ministrów jednomyślnie. To nie rząd proponował zmianę tych ustaw, a poselską inicjatywę nowelizacji przywitaliśmy z zażenowaniem i niezadowoleniem. Rząd nie podziela poglądu, że ustawy o szkolnictwie wyższym i o tytule naukowym i stopniach naukowych wyrządziły krzywdę tej grupie docentów. Nie ma bowiem krzywdy tam, gdzie ustaje pewien przywilej. Oczywiście utrata pewnego przywileju pogarsza sytuację grupy, która była uprzywilejowana. Trudno tu jednak mówić o krzywdzie, ponieważ w porównaniu z innymi osobami, które również nie mają habilitacji, a nigdy nie otrzymały stanowiska docenta, osoby, których te projekty dotyczą, przez długi czas znajdowały się w korzystniejszej sytuacji. Straciły zaś w 1990 r. te szczególne uprzywilejowania, które miałyby zostać im przywrócone na mocy tych nowelizacji. Dlatego też Rada Ministrów zajmowała i zajmuje wobec tego negatywne stanowisko i z wielkim zadowoleniem stwierdzam, że stanowisko to zostało poparte przez wszystkie ugrupowania parlamentarne, co przecież nie tak często się zdarza.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#JerzyWiatr">Nie sądzę, by istniała potrzeba takiej nowelizacji, którą sugerował pan poseł Januła i o którą pytał poseł Jaskiernia. Rzeczywiście, pracujemy w tej chwili nad przygotowaniem rządowego projektu nowelizacji ustawy o szkolnictwie wyższym i nie wykluczamy możliwości przygotowania nowelizacji ustawy o tytule i stopniach naukowych. Ale w myśleniu o obu tych ustawach jesteśmy jak najdalsi od jakiejkolwiek próby dodatkowego i szczególnego uprzywilejowania tej kategorii osób. Nie jest to zresztą potrzebne, ponieważ, na gruncie istniejącego prawa, nic nie stoi na przeszkodzie, jeszcze dzisiaj, aby ktoś, kto był docentem bez habilitacji, zrobił habilitację. Do tego nie jest potrzebna żadna nowelizacja ustawy. To po prostu jest możliwe w ramach istniejących uregulowań prawnych.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#JerzyWiatr">Chcę przy okazji powiedzieć, ponieważ pan poseł Cybulski wspomniał o innym projekcie nowelizacji ustawy o tytule i stopniach naukowych - projekt ten jest w tej chwili w komisji - że Rada Ministrów również w stosunku do tego projektu zajęła stanowisko negatywne, ponieważ jesteśmy i zdecydowanie będziemy, aż do końca procesu legislacyjnego, przeciwni wszelkim próbom obniżenia rangi Centralnej Komisji do Spraw Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Izabela Jaruga-Nowacka pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#IzabelaJarugaNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja króciutko o dwóch kwestiach istotnych dla trybu postępowania odnośnie do tych projektów.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#IzabelaJarugaNowacka">Pierwsza uwaga do pana posła Pietrzykowskiego. To nie jest pierwsze czytanie. Pierwsze czytanie odbyło się w połączonych komisjach sejmowych. Mam nadzieję, że jutro zdecydujemy, zgodnie, jak słyszałam, co kluby postanowią na temat odrzucenia tych projektów.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#IzabelaJarugaNowacka">Druga uwaga dotyczy wypowiedzi pana posła Cybulskiego. Otóż, panie pośle, pierwsze czytanie nie tych projektów, lecz projektu dotyczącego tej materii, odbyło się rzeczywiście 30 maja. Ale, jak pan pamięta, wnioskodawcy wycofali wtedy projekt. Tak że to są nowe projekty i tylko tych dwóch projektów dotyczyło dzisiejsze sprawozdanie, i tylko do tych projektów ustosunkowała się komisja. Doszliśmy do wniosku, o czym przed chwilą zresztą mówił także pan minister Wiatr, że niepotrzebna jest inicjatywa legislacyjna w tym zakresie, ponieważ senaty mają możliwość realizowania prawie wszystkich żądań stawianych przez wnioskodawców. A w odczuciu posłów nie byłoby to naprawienie krzywd, ale wręcz przeciwnie, nadanie nieuzasadnionych przywilejów tej kategorii osób, o której dzisiaj mówiliśmy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#MarekBorowski">Przemawiała pani poseł Izabela Jaruga-Nowacka sprawozdawca komisji.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#MarekBorowski">Do trzeciego czytania przystąpimy jutro.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#MarekBorowski">Na tym ten punkt kończymy.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6 porządku dziennego: Sprawozdania Komisji Przekształceń Własnościowych, Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu oraz Komisji Ustawodawczej o:</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#MarekBorowski">1) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (druki nr 1411 i 1987),</u>
          <u xml:id="u-136.7" who="#MarekBorowski">2) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji (druki nr 1412 i 1979).</u>
          <u xml:id="u-136.8" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Zbrzyznego w celu przedstawienia sprawozdania komisji zawartego w druku nr 1987.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#RyszardZbrzyzny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność w imieniu trzech komisji: Komisji Przekształceń Własnościowych, Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu oraz Komisji Ustawodawczej przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie (druk nr 1987) o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (druk nr 1411). Pierwsze czytanie tego projektu ustawy odbyło się w Wysokiej Izbie dokładnie 21 grudnia 1995 r., a skierowanie do trzech połączonych komisji nastąpiło podczas kolejnego, 69 posiedzenia Sejmu w styczniu 1996 r. Ustawa ta wraz z pakietem dwóch dodatkowych ustaw, a mianowicie projektem ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz projektem ustawy o zmianie ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych, była właśnie przedmiotem obrad trzech połączonych komisji. W wyniku prac trzech połączonych komisji - chodzi zwłaszcza o ustawę o zmianie ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych - po jej rozpatrzeniu na posiedzeniach w dniach 18 stycznia, 5 i 7 listopada 1996 r. komisje rekomendują Wysokiej Izbie odrzucenie projektu ustawy z druku nr 1411.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#RyszardZbrzyzny">W celu przypomnienia Wysokiej Izbie przedstawię istotę zmian, które zawarte były w projekcie ustawy o zmianie ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. A mianowicie ustawa ta, zdaniem wnioskodawców, dotyczyć miała nowelizacji polegającej na usunięciu braku zgodności ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych z konstytucją w części dotyczącej art. 1 i 67 przepisów konstytucyjnych. Określać miała definicję rolników i rybaków uprawnionych do preferencyjnego nabycia akcji oraz wprowadzać miała nowe zapisy o udostępnianiu preferencyjnych akcji dla pracowników prywatyzowanych przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#RyszardZbrzyzny">Co legło u podstaw takiego, a nie innego stanowiska trzech połączonych komisji? Otóż uchwalona w dniu 30 sierpnia 1996 r. ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych w art. 36 i 37 reguluje tę kwestię w sposób oczekiwany przez wnioskodawców. Tak więc na ostatnim posiedzeniu w dniu 7 listopada 1996 r. sami wnioskodawcy przyznali, że projekt tej ustawy stał się bezprzedmiotowy. Reasumując zatem, w imieniu trzech połączonych komisji zgłaszam wniosek o odrzucenie projektu ustawy z druku nr 1411. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Ryszardowi Zbrzyznemu.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#MarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu panią poseł Małgorzatę Ostrowską w celu przedstawienia sprawozdania komisji zawartego w druku nr 1979.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#MałgorzataOstrowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu połączonych Komisji: Przekształceń Własnościowych, Systemu Gospodarczego i Przemysłu oraz Ustawodawczej przedstawić sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji, zawartym w druku nr 1412. Sejm na 69 posiedzeniu w dniu 11 stycznia skierował powyższy projekt ustawy do połączonych komisji w celu rozpatrzenia. Komisje po rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniach w dniach 18 stycznia i 5 listopada 1996 r. proponują odrzucenie projektu ustawy zawartego w druku nr 1412.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#MałgorzataOstrowska">Dla przypomnienia - projekt dotyczy zmiany art. 46 ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych. Wnioskodawcy uznali, iż wspomniany artykuł jest niezgodny z konstytucją. Komisje nie podzieliły tego poglądu, przychyliły się natomiast do argumentacji Trybunału Konstytucyjnego, który orzekał w tej sprawie w dniu 14 maja 1996 r. i stwierdził, iż wniosek grupy posłów, który dotyczył tego artykułu, jest bezzasadny, a art. 46 ustawy z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji jest zgodny z art. 1 i 67 ust. 2 przepisów konstytucyjnych pozostawionych w mocy przez art. 77 ustawy konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#MałgorzataOstrowska">Komisje uznały, iż kwestionowany art. 46 jest analogiczny do art. 24 ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Posłowie podkreślali, iż kwestionowanie konstytucyjności art. 46 ustawy o NFI w konsekwencji oznaczałoby podanie w wątpliwość prawno-konstytucyjną podział akcji w drodze uchwalania regulaminu we wszystkich polskich spółkach. Komisje zgodnie stwierdziły, iż podział akcji preferencyjnych na podstawie regulaminu uchwalonego przez spółkę ma należyte umocowanie w ustawie o narodowych funduszach inwestycyjnych, a o ile regulamin taki nie zostanie uchwalony w określonym czasie, to ustawa narzuca podział akcji osobom uprawnionym w równej liczbie i nie pozwala na żadną dowolność w tym względzie.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#MałgorzataOstrowska">Autorzy projektu poselskiego proponują także dodanie w art. 2 ust. 1 pkt. 3 określającego, którzy rolnicy i rybacy są uprawnieni do otrzymania akcji preferencyjnych. Komisje uznały, iż uprawnionymi do otrzymania akcji preferencyjnych są wyłącznie ci rolnicy indywidualni i rybacy, którzy związani są z prywatyzowanymi przedsiębiorstwami umowami kooperacyjnymi lub kontraktacyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#MałgorzataOstrowska">Na podstawie przedstawionych argumentów komisje uznały, iż należy postawić wniosek o odrzucenie projektu ustawy, co niniejszym jako sprawozdawca połączonych komisji czynię. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł Małgorzacie Ostrowskiej.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#MarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Władysława Adamskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WładysławAdamski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest zgodne z wnioskami zawartymi w sprawozdaniu komisji. Będziemy głosować za odrzuceniem zarówno projektu dotyczącego prywatyzacji przedsiębiorstw, jak i projektu ustawy o zmianie ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych. Przyczyny leżące u podstaw tak wyrażonego stanowiska były jednak w obu przypadkach nieco odmienne.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WładysławAdamski">Jeśli chodzi o projekt nowelizacji ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, argument jest prozaiczny. Po prostu projekt w całej rozciągłości stracił aktualność. Ustawa o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych dziś nie istnieje. Zastąpiły ją przepisy ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji. W konsekwencji nie ma więc czego nowelizować. Co więcej, tezy te podzielili na posiedzeniu komisji przedstawiciele wnioskodawców, dodając też, iż zamierzenia ich zostały już skonsumowane.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#WładysławAdamski">Sprawa związana z NFI nie była jednak już tak jednoznaczna. Wnioskodawcy podnosili fakt ograniczonego dostępu uprawnionych rolników i rybaków do preferencyjnych pakietów akcji. Wnieśli też ten problem do rozpatrzenia przez Trybunał Konstytucyjny. Sprawa biegła więc dwutorowo. Trybunał uznał, że określenie uprawnień jest jednak wyłącznie rolą ustawodawcy i nie może to podlegać jakiemukolwiek zaskarżeniu. Również w aspekcie legislacyjnym idea wnioskodawców nie uzyskała poparcia. Biorąc pod uwagę to, że proces udostępniania akcji uległ zamknięciu z dniem 22 listopada ub. r., trudno byłoby coś w tym zakresie zrobić. Uważaliśmy także, iż nie należy zmieniać reguł w czasie odbywającego się procesu realizacji programu narodowych funduszy inwestycyjnych. Sprawa jest więc także nie na czasie. Trudno byłoby co prawda dostrzegać w tym wyłączną winę wnioskodawców, ale procedury legislacyjne były zdecydowanie opóźnione.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#WładysławAdamski">Uwzględniając argumenty, które padały na posiedzeniu komisji, oraz faktyczne zaawansowanie programu NFI, klub SLD nie widzi innej możliwości jak odrzucenie tej inicjatywy ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#WładysławAdamski">Sądzimy zarazem, że w ramach zapowiadanej przez rząd nowelizacji ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji do pewnych kwestii będzie okazja powrócić. Nie obejmie to co prawda firm skupionych w ramach programu NFI, ale pojawi się kolejna możliwość przedyskutowania różnych wątpliwości związanych z wciąż budzącą duże emocje problematyką prywatyzacji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-141.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Adamskiemu z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Bartoszka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#StanisławBartoszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Występując z oświadczeniem w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, chcę wyrazić stanowisko w sprawie sprawozdania połączonych Komisji: Przekształceń Własnościowych, Systemu Gospodarczego i Przemysłu oraz Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#StanisławBartoszek">W sprawie pierwszego projektu ustawy autorstwa pana posła Andrzeja Bajołka stanowisko nasze jest jednoznaczne z kilku powodów. Po pierwsze, wnioskodawca sam wycofał projekt ustawy; po drugie, treść projektu ustawy została w zasadzie skonsumowana przez uchwaloną przez Wysoką Izbę ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, która niedawno była nowelizowana i której kolejna nowelizacja jest zapowiadana. Z tych względów Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za odrzuceniem projektu ustawy z druku nr 1411.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#StanisławBartoszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trudnej sytuacji zostaliśmy postawieni w związku z wyrażeniem stanowiska odnośnie do projektu zmiany ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji. Projekt ten jest również autorstwa pana posła Bajołka, lecz odmiennie od poprzedniego projektu ustawy jego treść nie została przejęta przez żadną inną ustawę. W międzyczasie grupa posłów wystąpiła do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie niezgodności art. 46 ustawy z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji z art. 1 i 67 pozostawionych w mocy przepisów konstytucyjnych.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#StanisławBartoszek">Zgodnie z zasadą prawną mówiącą o powadze rzeczy osądzonych nie będę polemizował z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 maja 1996 r., sygn. akt K.30/95, w którym Trybunał nie podzielił stanowiska grupy posłów. Wspomnę tylko o fragmencie uzasadnienia Trybunału, w którym się stwierdza: Na marginesie tych rozważań nie można pominąć argumentu podniesionego przez przedstawiciela Ministerstwa Przekształceń Własnościowych, że preferencyjne akcje prywatyzowanych przedsiębiorstw państwowych zostały już rozdzielone w stopniu znacznym, a zakwestionowanie konstytucyjności art. 46 ustawy o NFI musiałoby prowadzić do odbierania akcji już nabytych oraz do rozpoczęcia ich podziału od początku.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#StanisławBartoszek">Tak więc nie będę się ustosunkowywał polemicznie ani do stanowiska posłów sprawozdawców, ani do wypowiedzi poprzednich mówców, ale chcę stwierdzić, że nie to legło u podstaw tego, że nasz wniosek został odrzucony. Nie będę - jak powiedziałem - komentował tego, ja tylko pewne rzeczy przytaczam z uzasadnień.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#StanisławBartoszek">Pragnę przypomnieć, że posłowie kwestionowali szczebel decyzyjności, na którym zapadają ustalenia o sposobie rozdzielania akcji. Obecnie najczęściej decyduje o tym sam zarząd spółki na podstawie regulaminu. Należy również przytoczyć w świetle tej polemiki kolejne orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 1986 r., w którym Trybunał stwierdził, że: Wszystkie prawa i obowiązki obywatelskie powinny być regulowane ustawą, a ewentualnie na jej podstawie i z jej upoważnienia aktami niższego rzędu. Każdy wie, że tymi aktami niższego rzędu są rozporządzenia i zarządzenia, a w żadnym wypadku nie regulaminy, na podstawie których rozdzielało się i rozdziela - bo ten proces jeszcze trwa - akcje preferencyjne w spółkach, które weszły do narodowych funduszy inwestycyjnych. Zgodnie z praktyką, stosowaną jedynie w spółkach, które nie uchwalą własnego regulaminu w ciągu 3 miesięcy, akcje zgodnie z art. 46 ust. 4 ustawy o NFI udostępniane są wszystkim uprawnionym w równej liczbie. Tak więc, jak powiedziałem, nie będę komentował powagi rzeczy osądzonych, ale inne przyczyny spowodowały odrzucenie naszego wniosku w Trybunale Konstytucyjnym. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Bartoszkowi z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Wyrowińskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#JanWyrowiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zajmujemy się dzisiaj inicjatywami poselskimi, które mają charakter z gruntu historyczny. W druku nr 1412, który nosi datę 20 listopada 1995 r., grupa posłów proponowała nowelizację przepisów ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji, precyzującą zasady, z których wynikać miałoby prawo rolników i rybaków do objęcia darmowych akcji w spółkach uczestniczących w programie narodowych funduszy inwestycyjnych, przy czym każdy rolnik i rybak miałby objąć akcje w równej liczbie, tryb udostępniania tychże akcji zaś określiłoby rozporządzenie ministra przekształceń własnościowych.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#JanWyrowiński">W zasadzie zamierzano inkorporować do ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych rozwiązania z ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, która w owym czasie na skutek spowodowanego wnioskiem prezydenta Lecha Wałęsy orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego zakończyła swój żywot legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#JanWyrowiński">Przy okazji dzisiejszej debaty nie warto już odnosić się do zasadności merytorycznej proponowanej nowelizacji, która po części chyba obowiązywała, trzeba natomiast zwrócić uwagę na wspomnianą przeze mnie nie bez kozery datę druku sejmowego - to był 20 listopada 1995 r. - oraz skonfrontować ją z datą wniesienia do narodowych funduszy inwestycyjnych pierwszej najliczniejszej transzy spółek portfelowych. Miało to miejsce 12 września 1995 r., a więc prawie 2,5 miesiąca przed wniesieniem tego projektu. Ta ostatnia data, mam na myśli 12 września 1995 r., miała bardzo istotne znaczenie dla realizacji ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji w części dotyczącej obejmowania akcji przez rolników i rybaków kooperantów, jak również przez pracowników.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#JanWyrowiński">Otóż, Wysoka Izbo, dzień wniesienia akcji spółek do funduszy, czyli rejestracji podwyższenia kapitału narodowych funduszy inwestycyjnych o wartość tychże akcji, rozpoczyna zgodnie z dyspozycją ust. 5 przywoływanego już tutaj art. 46 ustawy bieg 6-miesięcznego terminu przeznaczonego na udostępnianie akcji wszystkim osobom uprawnionym, w tym również rolnikom i rybakom.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#JanWyrowiński">Mieliśmy więc do czynienia z sytuacją nie do przyjęcia już w chwili zgłoszenia projektu nowelizacji, mówiąc bowiem obrazowo, Wysoka Izbo, 30 kwietnia 1993 r. umówiliśmy się - z kłopotami, bo z kłopotami, ale umówiliśmy się - co do zasad gry, która nazywa się: narodowe fundusze inwestycyjne i ich prywatyzacja. Ta gra rozpoczęła się, jak powszechnie wiadomo, na dobre z trudem i z opóźnieniami na przełomie lat 1994/1995 i wszyscy uczestnicy tej gry znali jej reguły. 12 września 1995 r. rozpoczął się, jak wspomniałem, istotny fragment tej gry - udostępnianie darmowych akcji, również rybakom i rolnikom. 20 listopada 1995 r. proponuje się zmiany zasad.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#JanWyrowiński">Otóż dla mojego klubu już wówczas, kiedy zgłoszono ten projekt ustawy, zmiana zasad gry, tego rodzaju zagranie były nie do przyjęcia chociażby z uwagi na skutki, jakie mogłoby to mieć dla wiarygodności całego programu. Po roku, co jest oczywiste, podtrzymujemy nasze negatywne stanowisko w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#JanWyrowiński">Panie i Panowie Posłowie! Jeśli chodzi o druk nr 1411, to rozumiem, że autorami kolejnej nowelizacji zawartej w nim, a odnoszącej się do ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, powodował pesymizm co do szans uchwalenia ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji tychże przedsiębiorstw. (Przypominam: był to listopad 1995 r., po zakończeniu życia legislacyjnego projektu, który urodził się w lipcu 1995 r.) W związku z tym zaproponowali oni to, co stanowiło istotę wniosku mniejszości, odrzuconego w tymże lipcu przez koalicję SLD i PSL, tak nowelizującego starą ustawę prywatyzacyjną, aby uwzględnić w niej to, co najbardziej oczekiwane przez załogi i rolników kooperujących, czyli nowe zasady udostępniania akcji zwanych pracowniczymi. W międzyczasie jednak ustawa weszła w życie, zmienił się lokator pałacu namiestnikowskiego i oczywiście cała rzecz straciła rację bytu, o czym tu wspominali również posłowie sprawozdawcy i moi poprzednicy.</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#JanWyrowiński">Warto jednak przy okazji tej dyskusji odnieść się do dziwnej sytuacji, jaka się pojawiła w kwestii akcji pracowniczych w związku z nową ustawą. Nie jest bowiem tak, panie pośle Adamski, że ustawa już całkowicie weszła w życie. Jak pan doskonale wie, zmieniliśmy termin jej wejścia w życie, przesunęliśmy go o 3 miesiące właśnie w związku z problemami dotyczącymi dystrybucji akcji pracowniczych. Otóż wystarczy sięgnąć do stenogramów posiedzeń komisji i stosownych debat sejmowych, aby stwierdzić, że sprawa ta budziła zawsze największe emocje. Niestety w czasie prac nad tą ustawą projekt przedstawiony przez rząd, dosyć zwarty, został w istotny sposób - na skutek tego, że wielu posłów zgłaszało wiele poprawek w tej materii - zmieniony. Tak zmieniony, że po uchwaleniu ustawy rząd - niestety, dopiero w pół roku po 30 sierpnia - doszedł do wniosku, że praktycznie dystrybucji akcji pracowniczych na zasadach określonych w tym projekcie tak do końca przeprowadzić nie można.</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#JanWyrowiński">Wysoka Izbo! Jesteśmy w takiej sytuacji, i posłowie z Komisji Przekształceń Własnościowych doskonale o tym wiedzą, że została podjęta przez rząd próba nowelizacji ustawy, próba, powiedziałbym, realizowana nieco na bakier z procedurą sejmową. Efektem tej próby jest właśnie decyzja Wysokiej Izby o tym, aby wydłużyć okres wchodzenia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-145.9" who="#JanWyrowiński">Kończąc, panie marszałku, chcę powiedzieć, że po świętach spodziewałem się, że znajdę w skrytce poselskiej pilny rządowy projekt ustawy nowelizujący to, co powinno być rzeczywiście znowelizowane. Niestety, tego projektu nie znalazłem. Sądzę, że ten fakt złożyć należy na karb bałaganu organizacyjnego, który panuje w Ministerstwie - obecnie - Skarbu Państwa i wiąże się z reorganizacją.</u>
          <u xml:id="u-145.10" who="#JanWyrowiński">W efekcie debaty odnoszącej się do kwestii akcji pracowniczych chciałbym dowiedzieć się od przedstawicieli Ministerstwa Skarbu Państwa, jak się te sprawy mają i kiedy Izba może spodziewać się nowelizacji ustawy, bowiem załogi - posłowie doskonale o tym wiedzą z korespondencji, którą otrzymują - oczekują na decyzję w tej sprawie. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Wyrowińskiemu z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Czarneckiego z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PiotrCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Pracy będzie głosował zgodnie z propozycjami zgłoszonymi przez komisje sejmowe. Argumentacja, z którą miałem wystąpić, została wyczerpana przez moich poprzedników. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#MarekBorowski">Wystąpił pan poseł Piotr Czarnecki z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#MarekBorowski">Obecnie głos zabierze pan poseł Wojciech Błasiak z Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WojciechBłasiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie! Mój klub zajmie w głosowaniu takie samo stanowisko jak obie połączone komisje, co czynimy rzadko i z tym większą satysfakcją to uczynimy.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#MarekBorowski">Pozostał nam jeszcze pan poseł Eugeniusz Januła z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#EugeniuszJanuła">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#EugeniuszJanuła">Wzorem kolegów nie będę długo przemawiał. Koło Nowej Demokracji będzie głosowało zgodnie z umotywowanymi sugestiami połączonych komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#MarekBorowski">Jak widzę, moja deklaracja o szybszym procedowaniu jednak się sprawdza.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#MarekBorowski">Teraz proszę o zabranie głosu pana Jarosława Wyszkowskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#JarosławWyszkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę uprzejmie poinformować, że rząd w pełni podziela pogląd co do niecelowości uchwalania projektowanej ustawy o zmianie ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych z motywów tu szeroko przytoczonych. Chciałbym natomiast powiedzieć, że jeśli chodzi o projekt zmiany ustawy o komercjalizacji - zgłosił to jeden z posłów - to taki projekt w Ministerstwie Skarbu Państwa jest już opracowany i odpowiednia inicjatywa zostanie zgłoszona jeszcze w tym miesiącu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#MarekBorowski">Jak rozumiem, sprawozdawca nie zabierze teraz głosu.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#MarekBorowski">Tak? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#MarekBorowski">Do trzeciego czytania przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-154.5" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Ustawodawczej o orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 września 1996 r. (sygn. akt K.10/96) w sprawie niezgodności z konstytucją RP art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji (druki nr 1889 i 2064).</u>
          <u xml:id="u-154.6" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Bogusława Kaczmarka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#BogusławKaczmarek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Trybunał Konstytucyjny na wniosek rzecznika praw obywatelskich orzekł o niezgodności z konstytucją art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji w zakresie, w jakim pozbawia uprawnienia do uzyskania powszechnych świadectw udziałowych obywali Rzeczypospolitej Polskiej przebywających stale na terytorium Polski, lecz nie posiadających zameldowania na pobyt stały.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#BogusławKaczmarek">Rzecznik praw obywatelskich, wnosząc o orzeczenie o niezgodności z konstytucją, zwrócił szczególną uwagę na rosnące zjawisko bezdomności oraz na fakt, że istnieje w Polsce grupa osób nie posiadających stałego zameldowania z przyczyn obiektywnych. Prokurator generalny przed Trybunałem w tej sprawie podzielił stanowisko rzecznika praw obywatelskich. Odmienne stanowisko przedstawił minister przekształceń własnościowych, podając szereg argumentów o charakterze techniczno-organizacyjnym i wskazując na wadliwy system ewidencji ludności, który utrudniał realizację programu narodowych funduszy inwestycyjnych. Natomiast przedstawiciel Sejmu podkreślił dążenie polskiego parlamentu do udostępnienia powszechnych świadectw udziałowych wszystkim obywatelom.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#BogusławKaczmarek">Połączone Komisje: Przekształceń Własnościowych i Ustawodawcza rozpatrywały sprawę orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego na dwóch posiedzeniach. 5 listopada 1996 r. w trakcie obrad komisji zarysowały się dwa stanowiska. Z jednej strony przedstawiciele rządu i niektórzy posłowie prezentowali stanowisko wykazujące, że uznanie przez Sejm orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie może zakłócić realizację programu narodowych funduszy inwestycyjnych, i podważali jednocześnie pogląd, że ustawa o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji była uchwalona przez Wysoką Izbę z intencją powszechnego uwłaszczenia. Z drugiej zaś strony padały argumenty o promowaniu przez rząd programu narodowych funduszy inwestycyjnych jako powszechnej prywatyzacji, w związku z czym społeczeństwo otrzymało wyraźny sygnał o intencji rządu w sprawie powszechności uwłaszczenia, i że trudności organizacyjno-techniczne nie mogą być przesłanką do podważania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Rozbieżności doprowadziły do wyznaczenia pana posła Jana Wyrowińskiego na sprawozdawcę, który na następnym posiedzeniu miał przedstawić komisjom stosowną rekomendację.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#BogusławKaczmarek">4 grudnia zeszłego roku komisje ponownie zebrały się w celu rozpatrzenia orzeczenia. Wyznaczony poseł sprawozdawca rekomendował komisjom odrzucenie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, wskazując cel ustawy, jakim jest przyspieszenie prywatyzacji, czego jego zdaniem Trybunał Konstytucyjny, orzekając o niezgodności z konstytucją, nie wziął pod uwagę. Powodzenie programu narodowych funduszy inwestycyjnych jest celem nadrzędnym, a przyjęcie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego osłabia atrakcyjność tego programu. Przeciwna argumentacja opierała się na kardynalnych zasadach ustrojowych. Wszystkie siły polityczne w Polsce opowiedziały się za ostatecznością orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i tylko sytuacja, w której przyjęcie orzeczenia niosłoby ze sobą konsekwencje finansowe zagrażające równowadze finansowej państwa, może być przesłanką dla podważania orzeczeń Trybunału.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#BogusławKaczmarek">Posłowie podawali też konkretne przykłady sytuacji życiowych, w których obywatele nie z własnej winy nie posiadają stałego zameldowania.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#BogusławKaczmarek">Wysoka Izbo! Połączone komisje 18 głosami za, 2 - przeciw, przy 2 posłach wstrzymujących się od głosu opowiedziały się za rekomendacją uznania przez Wysoką Izbę orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 3 września 1996 r., sygn. akt K. 10/96, za zasadne, co niniejszym jako poseł sprawozdawca czynię. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-155.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#MarekBorowski">Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#MarekBorowski">Pierwszy zabierze głos pan poseł Wojciech Grabałowski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WojciechGrabałowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 3 września ub. r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji w zakresie, w jakim pozbawia uprawnienia do uzyskania powszechnych świadectw udziałowych obywateli Rzeczypospolitej, którzy stale przebywają na terenie kraju, lecz nie są zameldowani na pobyt stały, jest niezgodny z przepisami konstytucyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WojciechGrabałowski">Mam zaszczyt przedstawić w tej sprawie stanowisko klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Na grupę obywateli, której orzeczenie dotyczy, w świetle ustawy z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych, składają się zarówno ci obywatele, którzy mają stałe miejsce pobytu, lecz nie dopełnili obowiązku meldunkowego, jak i ci, którzy nie mają miejsca stałego pobytu i w związku z tym w żaden sposób nie mogą się zameldować na pobyt stały. Tych ostatnich jest znacznie więcej. Fundamentem przedmiotowego orzeczenia jest konstatacja Trybunału uznająca, że prawo do świadectw udziałowych ma cechy prawa publicznego, a więc ma charakter powszechny. Z charakteru powszechnego dostępu do świadectw udziałowych powinno wynikać, że uprawnienie to musi być zgodne z zasadą równości obywateli wobec prawa, ewentualne odstępstwo zaś od zasady równego traktowania obywateli winno znajdować podstawę w argumentach o charakterze, jak stwierdza Trybunał, relewantnym, to jest mającym bezpośredni związek z celem i zasadniczą treścią normy prawnej, a ponadto powinno mieć charakter proporcjonalny, a więc waga interesu, któremu ma służyć zróżnicowanie, musi pozostawać w odpowiedniej proporcji do wagi interesów, które zostały naruszone w wyniku zastosowanej asymetrii uprawnień.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#WojciechGrabałowski">W przeprowadzonej dyskusji na posiedzeniach połączonych Komisji: Ustawodawczej i Przekształceń Własnościowych pojawiły się w zasadzie cztery wątki zagadnienia. Trzy z nich są związane bezpośrednio z przedmiotem orzeczenia, tj. skala i koszty operacji oraz problemy techniczne z tym związane, jeden jest natury zasadniczej, najogólniej można go nazwać potrzebą budowania szacunku wobec orzeczeń Trybunału w związku z projektowanymi w konstytucji zapisami o ich ostateczności.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#WojciechGrabałowski">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie ma wątpliwości, że orzeczenie Trybunału w przedmiotowej sprawie powinno być przyjęte przez Wysoką Izbę. Bez znaczenia jest tu fakt, że dodatkowe uprawnienie, które przywraca Trybunał, dotyczy tylko ułamka procentu obywateli naszego kraju. Uczciwość wobec każdego obywatela nie może być ważona ewentualnymi problemami technicznymi, a raczej powinna być potęgowana faktem, że ta grupa obywateli znajduje się i tak - również losowo - w skrajnie niekorzystnych warunkach i zasługuje na pomoc państwa.</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#WojciechGrabałowski">To powoduje, że klub nasz będzie głosował za przyjęciem orzeczenia Trybunału. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-157.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Grabałowskiemu z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Bajołka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#AndrzejBajołek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Będę miał trudność w określeniu słuszności orzeczenia, nad którym w tej chwili Wysoka Izba proceduje, ponieważ zostałem w pewnym sensie — jako chłopski reprezentant rolniczych interesów w Wysokiej Izbie — dotknięty ostatecznością rozwiązań zadekretowanych przez Trybunał Konstytucyjny, którego orzeczenia, jak dotychczas, są poddawane weryfikacji Wysokiej Izby, niemniej jednak w zamierzeniach mają być decyzjami ostatecznymi. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego uznaje prawo ludzi pozbawionych zameldowania, a także — w wyniku tego faktu, czyli braku meldunku — możliwości korzystania z dobrodziejstwa, jakim jest własne mieszkanie, własny dom, którzy zostali niejako po drodze pozbawieni możliwości korzystania z „dobrodziejstwa” — tym razem w cudzysłowie to mówię — narodowych funduszy inwestycyjnych. Grupa tych ludzi jest określana na około 300–500 tys. osób i jej interesy są w pewnej konfrontacji z interesami tych, których przyszło mi reprezentować w Wysokiej Izbie, czyli rolników i chłopów. Dotyczył tego poprzedni punkt obrad Wysokiej Izby. Jest to grupa 300 tys. czy pół miliona ludzi pozbawionych meldunku, być może także i miejsca zamieszkania, być może pozbawionych także obywatelstwa polskiego, państwowców lub bezpaństwowców, figurujących jednakże w rejestrze osób uznawanych za obywateli Rzeczypospolitej Polskiej. Czy orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w tej kwestii możemy uznać za słuszne, czy też mniej słuszne? Muszę z goryczą stwierdzić, że zostali oni potraktowani znacznie lepiej niż polscy chłopi, których w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego na temat udziału chłopów, rolników w narodowych funduszach inwestycyjnych pozbawiono możliwości uczestniczenia w tejże operacji, nazywanej przez liberałów uwłaszczeniem, a przez przeciwników, do których należę, wywłaszczeniem obywateli polskich.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#AndrzejBajołek">Nie odbiegając jednak zbyt daleko od wyznawanych przez Polskie Stronnictwo Ludowe zasad, które mówią o równości obywateli wobec prawa, z goryczą, ale przyznajemy rację Trybunałowi Konstytucyjnemu. Przyznajemy rację mimo wyraźnie wyrządzonych krzywd, których doznaliśmy w kwestionowanym przez nas orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego. Przyznajemy rację Trybunałowi Konstytucyjnemu, mimo że kwestionujemy ostateczność orzeczeń, czemu w Komisji Konstytucyjnej daliśmy wyraz, tak jak na przykład ostatnio.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#AndrzejBajołek">Trybunał Konstytucyjny został powołany do obrony konstytucji, ale w momencie powołania tegoż Trybunału konstytucja funkcjonowała według zasad ustanowionych przez państwo totalitarne. Był to niejako przejaw wymuszenia przez obywateli demokracji na totalitarnym państwie. Dzisiaj tak się jednak nie dzieje. Żeby nie odbiegać jednak od tematu - ponieważ nie jest sprawą obecnie prowadzonej debaty, czy Trybunał Konstytucyjny powinien mieć prawo do ostatecznych decyzji w kwestiach dotyczących wszystkich obywateli i jaka jest skala uczestnictwa sędziów Trybunału Konstytucyjnego w podejmowaniu tychże ostatecznych decyzji - oznajmiamy, że zgadzamy się z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego w tej jednostkowej kwestii, w której Trybunał Konstytucyjny przyznał rację obywatelom Polski, którzy zostali pozbawieni możliwości udziału w NFI ze względu na zaliczenie ich do tych, którzy są określani jako ludzie nie zameldowani, a często bezdomni. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Bajołkowi z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#MarekBorowski">Obecnie głos zabierze pan poseł Marek Zieliński z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#MarekZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trybunał Konstytucyjny na wniosek rzecznika praw obywatelskich stwierdził niezgodność przepisu art. 31 ust. 1 ustawy o NFI i ich prywatyzacji w zakresie, w jakim pozbawia uprawnienia do uzyskania powszechnych świadectw udziałowych obywateli RP, którzy stale przebywają w kraju, ale nie są zameldowani na pobyt stały, z przepisami konstytucyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#MarekZieliński">Komisje sejmowe przychyliły się do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#MarekZieliński">Klub Parlamentarny Unii Wolności akceptuje orzeczenie Trybunału i oczekuje, że po przyjęciu orzeczenia przez Wysoką Izbę rząd przekaże do Sejmu możliwie szybko, w niezbyt odległym terminie odpowiedni projekt nowelizacji ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#MarekZieliński">Unia Wolności przychyla się do orzeczenia, gdyż wyłączenie osób bez meldunku, bezdomnych, szczególnie tych, którzy są bezdomni nie z wyboru, ale z przymusu, nie znajduje uzasadnienia w ogólnej zasadzie sprawiedliwości społecznej. Trudne byłoby uzasadnienie i obrona dotychczasowego zapisu faktem, że w ustawodawstwie istnieją przypadki wprowadzające odstępstwo od nakazu równego traktowania obywateli.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#MarekZieliński">W zasadzie może nastąpić to w trzech przypadkach:</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#MarekZieliński">1) Musi mieć charakter racjonalnie uzasadniony.</u>
          <u xml:id="u-161.6" who="#MarekZieliński">2) Musi pozostać w odpowiedniej proporcji do wagi interesów, które zostają naruszone w wyniku nierównego potraktowania obywateli.</u>
          <u xml:id="u-161.7" who="#MarekZieliński">3) Musi pozostać w związku z innymi wartościami, zasadami, normami konstytucyjnymi, uzasadniającymi odmienne potraktowanie obywateli.</u>
          <u xml:id="u-161.8" who="#MarekZieliński">W omawianej sprawie niemożliwe jest odwołanie się do któregokolwiek z wymienionych przypadków.</u>
          <u xml:id="u-161.9" who="#MarekZieliński">Argument szczelności systemu, podstawowy argument, na który powołuje się minister skarbu państwa, przeciwny zmianom, nie znajduje racjonalnego uzasadnienia chociażby z powodu możliwości stworzenia takich szczelnych procedur. Takie procedury są na przykład przy ustalaniu spisów wyborców. Dlatego Unia Wolności akceptuje orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-161.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Zielińskiemu z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Borowika z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WojciechBorowik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę od krótkiej refleksji, sympatycznej dla moich przyjaciół z Unii Wolności. Otóż szalenie się cieszę, że Unia Wolności w tak jednoznaczny sposób poparła orzeczenie Trybunału, bo w czasie posiedzeń komisji, a w szczególności wtedy kiedy pan poseł Wyrowiński w tej sprawie się wypowiadał, miałem wątpliwości. Miałem wątpliwości, mimo że Unia Wolności jest znana z tego, iż uważa, że zasada niewzruszalności orzeczeń Trybunału powinna znaleźć miejsce w konstytucji. No, ale myślę, że nawrócenia są potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#WojciechBorowik"> Unia Pracy w tej sprawie ma zdanie jednoznaczne, prezentowała je podczas posiedzenia komisji i dzisiaj przed Wysoką Izbą potwierdza. Będziemy głosowali za przyjęciem orzeczenia Trybunału. Krótko uzasadnię, dlaczego.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#WojciechBorowik">Po pierwsze właśnie dlatego, że generalnie jesteśmy za ostatecznością orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Taką zasadę przyjęto w projekcie nowej konstytucji i sądzę, że przynajmniej dla Unii Pracy ta zasada stała się wytyczną przy głosowaniach w tych sprawach. Po drugie - tu już przemawiają względy merytoryczne - zasada sprawiedliwości społecznej nie jest dla nas zasadą pustą. Jest to zasada konstytucyjna, którą popieramy z całego serca, i popieramy wszystkie rozwiązania, które do tej zasady nawiązują. To, iż w ustawie o narodowych funduszach inwestycyjnych części obywateli - skromnej co prawda - nie objęto dobrodziejstwem otrzymania powszechnych świadectw udziałowych, było bardzo rażącym naruszeniem zasady sprawiedliwości społecznej. W związku z tym nie mamy żadnych wątpliwości, że z tego powodu trzeba głosować za przyjęciem orzeczenia Trybunału.</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#WojciechBorowik">Kolejna sprawa, bardziej ludzka. Chyba nikomu z posłów - mówiliśmy też o tym na posiedzeniu komisji - nie powinna zadrżeć ręka przy podnoszeniu jej do góry, dlatego że poza zasadą sprawiedliwości społecznej nakazuje to nam zwykła ludzka uczciwość. Nie możemy zgodzić się, żeby te osoby, które właśnie w dużej części czy może w większości nie z własnej winy nie miały takiego zameldowania, teraz jeszcze płaciły dodatkowy rachunek w tej postaci, że nie dostaną uprawnienia, które im się należy. Przypomnę, dlaczego im się należy.</u>
          <u xml:id="u-163.5" who="#WojciechBorowik">Rząd, kiedy dyskutowaliśmy podczas posiedzenia komisji, mówił, że ten program nie jest programem powszechnej prywatyzacji, że w zasadzie wersja, która została przegłosowana w poprzedniej kadencji parlamentu, była inna - nie powszechnego uwłaszczenia, tylko narodowych funduszy inwestycyjnych - nie miała nic wspólnego z powszechnym uwłaszczeniem obywateli. Ale chcę przypomnieć nam wszystkim, którzy odbieraliśmy świadectwa udziałowe, bywaliśmy w oddziałach PKO BP, że niemalże na każdym druku, który był związany z przekazywaniem obywatelom świadectw udziałowych, była taka nazwa. I to był główny znak, symbol tej operacji - program powszechnej prywatyzacji. Jeżeli ktoś ma wątpliwości, zachęcam do tego, żeby wziął taki dokument czy może ulotkę propagandową, którą dostał wraz ze świadectwem udziałowym. Tak więc argument, że nie był to program powszechnej prywatyzacji, był w uzasadnieniu rządowym oczywiście przewrotny. Bo jeżeli nie był to program powszechnej prywatyzacji, to dlaczego rząd przy promocji tego programu używał takiego symbolu i takiej nazwy?</u>
          <u xml:id="u-163.6" who="#WojciechBorowik">Na koniec krótko: Akceptujemy orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego i oczekujemy, że rząd w trybie pilnym naprawi nowelizacją to, co stało się przyczyną pozbawienia części obywateli w Polsce należnych im uprawnień. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-163.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#MarekBorowski">To był pan poseł Wojciech Borowik z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#MarekBorowski">Głos zabierze pan poseł Paweł Saar z Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PawełSaar">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform zawsze uważał i uważa również dzisiaj, że orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego powinny być ostateczne. Również i w tej sprawie klub nasz poprze orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego. Wzorem moich przedmówców zwracam się również z prośbą do rządu o pilne zgłoszenie projektu nowelizacji ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Pawłowi Saarowi.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#MarekBorowski">Obecnie zabierze głos pan poseł Eugeniusz Januła, Nowa Demokracja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#EugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Oczywiście Nowa Demokracja też akceptuje orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego. Akceptuje je z dwóch względów. Po pierwsze — co zostało już szeroko omówione na tej sali — orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego powinny być uznane za ostateczne. Problem drugi, i w tym momencie chyba najważniejszy, to kwestia sprawiedliwości społecznej. Chodzi o tę grupę ludzi — może nie tak liczną, jak mówił poseł Bajołek, dane statystyczne mogą mylić, bo większość faktycznie bezdomnych ma jakieś formalne miejsca zamieszkania — która formalnego miejsca stałego zamieszkania nie ma. Jest to na pewno margines, ale ci obywatele, którzy stracili czy nie mają praktycznie prawa do mieszkania, a przede wszystkim środków finansowych na zapewnienie sobie tego mieszkania, nie mogą być automatycznie „bici” jeszcze z drugiej strony, nie mogą być przez państwo prawa pozbawiani świadectw udziałowych. Stąd też orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego znajduje pełną akceptację Nowej Demokracji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Eugeniuszowi Janule.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Świrepo: Mam pytanie, można?)</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#MarekBorowski">Pan poseł Adamski ma też pytanie? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#MarekBorowski">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#JanŚwirepo">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytania do strony rządowej: Jakie skutki finansowe poniesie budżet państwa, jeżeli Sejm przychyli się do propozycji przyjęcia orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego? Jakie środki organizacyjne zostaną podjęte w celu zaspokojenia roszczeń wynikających z tego orzeczenia? Ilu faktycznie obywateli naszego kraju nie wykupiło świadectw NFI? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Władysław Adamski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WładysławAdamski">Mam pytanie do pana ministra. Słuchając debaty zauważyliśmy, że orzeczenie Trybunału nie budzi wątpliwości i oporów. Chciałbym jednak zapytać, jak rząd wobec przyjęcia tego orzeczenia przez Sejm zamierza rozwiązać problem od strony technicznej. Chodzi mi tutaj o zakres dotarcia z ofertą do tych wszystkich osób, które nie mają zameldowania, szczególnie do tego wąskiego grona osób, które są w klasycznym rozumieniu tego słowa bezdomnymi. Z reguły nie czytają oni gazet i sądzę, że tu mogą wystąpić pewne trudności. Prosiłbym pana ministra o krótką informację na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Andrzej Bajołek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#AndrzejBajołek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W swym wystąpieniu prezentowałem poglądy Polskiego Stronnictwa Ludowego i nie mogłem przedstawić własnych przemyśleń, które dotyczą omawianej obecnie kwestii. Zatem stawiam pytanie nurtujące zarówno mnie, jak i tych, którzy upoważnili mnie do zadania tego pytania. Co się stanie ze świadectwami, z pozyskania których obywatele świadomie zrezygnowali? Należę do tych, którzy znając konsekwencje powołania narodowych funduszy inwestycyjnych, a także dystrybucji świadectw, zrezygnowali z tego dobrodziejstwa. Zapytuję zatem, jaki może być stosunek Ministerstwa Skarbu Państwa (ale moje główne pretensje skierowane są do nie istniejącego już Ministerstwa Przekształceń Własnościowych) do kwestii świadectw pozyskanych w drodze przestępstwa przez tak zwanych bezpaństwowców - nie chcę tutaj przedstawiać racji narodowych, aby nie być posądzonym o nacjonalizm czy też szowinizm. Co się stanie z tymi świadectwami, które zostaną wyłudzone przez tych, co do których nie można stwierdzić tego, że odebrali swoje świadectwo, poprzez odbicie pieczątki w dowodach osobistych, których bezdomni nie mają lub nie będą chcieli udokumentować własnej tożsamości dokumentem nazywanym jak dotychczas dowodem osobistym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi. Chciałbym jednak zwrócić uwagę, że nie jest to punkt porządku dziennego pod nazwą: interpelacje i zapytania, panie pośle, bo pan wyszedł już daleko poza temat. Jeżeli przedstawiciel...</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Bajołek: Przyjmuję tę uwagę.)</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#MarekBorowski">...ministerstwa skarbu zechce odpowiedzieć, to proszę bardzo. Aczkolwiek proponowałbym krótko odpowiedzieć, nie rozwijać tego tematu, bo to musi być przedmiotem dalszych regulacji, może to wzbudzić jeszcze inne wątpliwości. Kto odpowie? Pani minister?</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Panie marszałku, jeszcze ja się zgłaszałem.)</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#MarekBorowski">A, przepraszam bardzo. Pani minister może się przybliżyć nieco, a w międzyczasie pan poseł Jaskiernia zada pytanie, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Bajołek: Pan minister najlepiej czuje się w Londynie, bo tam najczęściej ostatnio przebywa.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W przypadku orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego kierujemy się aspektem prawnym. W tym wypadku chodzi o zasadę państwa prawnego, zasadę równości, sprawiedliwości społecznej. Niemniej jednak gdy wczytywaliśmy się w stanowisko rządu, krytyczne dla tego orzeczenia, eksponowane były ewentualne negatywne konsekwencje dla realizacji programu NFI, dla tempa realizacji.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#JerzyJaskiernia">Chciałbym zapytać przedstawiciela rządu: Czy na tle doświadczeń ostatnich tygodni i miesięcy potwierdza to zagrożenie i jaki miałoby ono mieć wymiar, w szczególności gdybyśmy przyjęli te rozwiązania legislacyjne, które komisjom były znane w momencie pozytywnej rekomendacji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#MarekBorowski">Czy to wszystkie pytania?</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#MarekBorowski">Proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#EwaFreyberg">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na pytania zgłoszone w dzisiejszej dyskusji, pragnę przede wszystkim podkreślić, że to, iż rząd zajmował negatywne stanowisko w stosunku do uzasadnienia Trybunału, powodowane było nie tyle trudnościami techniczno-organizacyjnymi - co mogło być interpretowane w ten sposób, że rząd chce zminimalizować ilość pracy i starań związanych z nadzorem i wdrażaniem programu - ile tym, że wprowadzenie nowego systemu dystrybucji, uwzględniającego tę grupę ludzi, wiąże się z określonymi zagrożeniami dla szczelności tego systemu, co zresztą tutaj w niektórych pytaniach w związku z tą kwestią zostało poruszone z zaniepokojeniem. Rząd natomiast, od momentu wydania orzeczenia przez Trybunał, podjął działania zmierzające do rozwiązania tej kwestii, starając się kierować dwoma celami. Pierwszy to minimalizacja zagrożeń związanych z koniecznością realizacji programu według innego systemu, przede wszystkim systemu dystrybucji, według innego systemu niż ten, który jest przewidziany w ustawie, a który został wprowadzony po to, aby zapewnić maksymalne zabezpieczenie, a więc uniknąć możliwości odebrania przez jednego obywatela więcej niż jednego świadectwa udziałowego, a zatem żeby działać w tym kierunku, że wartość świadectw udziałowych odebranych przez poszczególnych obywateli jest wartością stałą, nie zagrożoną, nie zmienianą. To był jeden cel. Drugi cel to minimalizacja kosztów związanych z koniecznością dokonania tej operacji. Jeżeli chodzi o ocenę skutków finansowych wykonania orzeczenia, nie mogę w tej chwili podać dokładnych kosztów, niemniej szacujemy, że będzie się to wahało w przedziale około 20% kosztów całkowitych dystrybucji. To, ile to będzie - czy ten procent będzie większy, czy mniejszy - będzie zależało oczywiście od przyjętego wariantu dystrybucji, a przede wszystkim od rozwiązania kwestii odwołań i budowy takiej listy uprawnionych, która mogłaby zapewnić pełne w danych warunkach bezpieczeństwo systemu dystrybucji.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#EwaFreyberg">Jeżeli chodzi o liczbę obywateli, którzy odebrali świadectwa udziałowe w okresie dystrybucji, to jest to 95% wszystkich uprawnionych obywateli, a więc procent bardzo wysoki.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#EwaFreyberg">Co się stało czy stanie ze świadectwami nie odebranymi? Zgodnie z ustawą te świadectwa zostaną umorzone. W związku z tym wzrasta wartość zasobów przypadających na jedno świadectwo udziałowe odebrane.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#EwaFreyberg">Biorąc pod uwagę konieczność wykonania orzeczenia Trybunału, przygotowując się do tego wariantu, w którym orzeczenie Trybunału zostanie podjęte, przewidzieliśmy przy decyzji o umorzeniu kapitału czy wartości kapitału związanych ze świadectwami nie odebranymi rezerwę na wypadek przyjęcia przez Sejm orzeczenia Trybunału. Ustalając wysokości tej rezerwy, konsultowaliśmy się przede wszystkim z systemem ewidencji ludności PESEL, prosząc ich o szacunek, na jakim powinniśmy się oprzeć przy określaniu wielkości tej rezerwy. Muszę powiedzieć, że spotkaliśmy się tu z dużymi trudnościami, bo cały problem tkwi w tym, że nikt nie jest w stanie stwierdzić dokładnie, jaka jest liczba osób, które byłyby uprawnione w wypadku nowelizacji ustawy. Niemniej taka rezerwa została ustalona; jest ustalona również po to, by uwzględnić reklamacje, dlatego że proces dystrybucji został zakończony, natomiast tryb reklamacyjny w stosunku do osób, które odebrały świadectwa udziałowe w dniu 22 listopada czy tuż przed tym dniem, oczywiście trwa jeszcze.</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#EwaFreyberg">Tak że to są działania, które Ministerstwo Skarbu Państwa podjęło, przygotowując się do ewentualnej konieczności wykonania orzeczenia Trybunału.</u>
          <u xml:id="u-177.5" who="#EwaFreyberg">Jeżeli chodzi o świadectwa odebrane w drodze przestępstwa, czy wyłudzone, chciałabym tu stwierdzić, co następuje: Ten system dystrybucji, krytykowany przez parlament i podważony przez Trybunał Konstytucyjny, został stworzony w ustawie w związku z tym, aby zapewnić właśnie maksymalnie szczelny system dystrybucji, a więc by uniknąć tego rodzaju zdarzeń i przypadków. I nie znam w tej chwili dokładnego wyliczenia, ale ich procent jest bardzo niski. To znaczy, że przy istniejącym systemie dystrybucji ilość przypadków wyłudzeń była bardzo mała, czyli że ten system okazał się sprawny, a więc w sposób dostateczny zabezpieczał interesy tych wszystkich, którzy świadectwa udziałowe odebrali.</u>
          <u xml:id="u-177.6" who="#EwaFreyberg">Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Jaskierni, dotyczące tego, jak konieczność wykonania orzeczenia wpłynie na tempo realizacji programu, chciałabym powiedzieć, że każda zmiana regulacji w trakcie realizacji określonego projektu oczywiście wiąże się z koniecznością wykonania dodatkowych prac i wpływa w pewien sposób na tempo realizacji. Chcę jednak podkreślić, że ministerstwo, zdając sobie sprawę z tego, że powinno pracować w taki sposób, aby brać pod uwagę wszystkie warianty, które mogą wystąpić, biorąc więc pod uwagę konieczność wykonania tego orzeczenia, pewne prace przygotowawcze podjęło.</u>
          <u xml:id="u-177.7" who="#EwaFreyberg">Natomiast podstawową i kluczową sprawą, o której szczegółach nie chciałabym dzisiaj dyskutować, będzie - przy założeniu, że orzeczenie Trybunału zostanie przyjęte - stworzenie takiego systemu dystrybucji wśród osób uprawnionych według nowej ustawy, który zapewni jednak szczelność tego systemu i unikniemy sytuacji, w której jedna osoba będzie mogła stosunkowo łatwo odebrać kilka czy kilkanaście świadectw udziałowych. W związku z tym będziemy wnosić, aby przede wszystkim warunkiem odebrania świadectwa udziałowego było posiadanie dowodu osobistego. Jako osoba nadzorująca ten program i mająca zebrane wszystkie dane dotyczące możliwości stworzenia takiego systemu dystrybucji - bez tego warunku nie wyobrażam sobie, aby ten system mógł być na tyle szczelny, żeby nie powodował zagrożeń dla programu, czyli dla osób, które odebrały świadectwa udziałowe. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#MarekBorowski">Do głosowania przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej o orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 października 1996 r. (sygn. akt K.1/96) w sprawie niezgodności z konstytucją RP art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 22 grudnia 1995 r. o zmianie ustawy o finansowaniu gmin (druki nr 2003 i 2039).</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Wita Majewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WitMajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Ustawodawczej mam zaszczyt przedstawić opinię w sprawie przedłożonego Sejmowi orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 października 1996 r., dotyczącego zgodności z konstytucją art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 22 grudnia 1995 r. o zmianie ustawy o finansowaniu gmin w zakresie nakładającym na gminy o najwyższych dochodach obowiązek wpłat z przeznaczeniem na zwiększenie subwencji ogólnej na cele funkcjonowania gmin. Z obowiązku sprawozdawcy chciałbym wyjaśnić, iż Sejm zmienioną ustawą wprowadził subwencję wyrównawczą, na mocy której gminy o podstawowych dochodach podatkowych przekraczających 150% wskaźnika dochodów obliczonych dla wszystkich gmin w Polsce obowiązane są dokonywać wpłat powiększających subwencję ogólną, z której z kolei skorzystają gminy najbiedniejsze, o najniższych podstawowych dochodach podatkowych. Rozwiązanie to, jako naruszające ich zdaniem art. 1, art. 67 ust. 2 i art. 73 ust. 1 konstytucji Rzeczypospolitej, zaskarżyły do Trybunału Konstytucyjnego rady gmin Bogatynia, Ustronie Morskie oraz Sejmik Samorządowy Województwa Legnickiego.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#WitMajewski">Trybunał Konstytucyjny po rozpatrzeniu sprawy uznał, iż sama zasada wprowadzenia przez Sejm wpłat na rzecz subwencji wyrównawczej nie jest niezgodna z konstytucją - chcę to wyraźnie podkreślić w związku z niejasnymi informacjami prasowymi, z których mogłoby wynikać, iż subwencja wyrównawcza została przez Trybunał Konstytucyjny uznana za niezgodną z konstytucją. Trudno bowiem uznać próbę częściowego wyrównania sytuacji finansowej gmin za naruszenie zasad sprawiedliwości społecznej i równości, określonych w konstytucji Rzeczypospolitej. Trudno też kwestionować prawo parlamentu do ustawowego regulowania dochodów podatkowych gmin. Szczegółowe uzasadnienie tego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego panie i panowie posłowie otrzymali w druku nr 2003.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#WitMajewski">Natomiast Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodny z konstytucją, z jej art. 1, sposób uregulowania tej sprawy w wypadku budżetów gmin obciążonych obowiązkiem wpłat w roku 1996. Przypomnijmy, iż ustawa ze względu na komplikacje w trakcie jej uchwalania nosi datę 22 grudnia 1995 r., a została opublikowana na początku roku 1996. Jest to termin, w którym budżety gmin w zasadzie powinny być już uchwalone. Jest więc zrozumiałe, iż nałożenie tego obowiązku na gminy w roku 1996 nastąpiło zbyt późno. Mimo iż gminy były informowane przez ministra finansów o przewidywanym wprowadzeniu tego typu obowiązku, to jednak nie miały ustawowego zobowiązania do jego przestrzegania.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#WitMajewski">Komisja Ustawodawcza podziela pogląd Trybunału Konstytucyjnego, iż wprowadzenie obowiązkowych wpłat w roku 1996 odbyło się bez niezbędnego vacatio legis i że naruszono ustawowe reguły obowiązujące gminy w trakcie prac nad budżetami na rok 1996; tym samym jest to niezgodne z zasadami państwa prawa, czyli z art. 1 konstytucji Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#WitMajewski">Komisja Ustawodawcza przedkłada Sejmowi opinię o przyjęciu orzeczenia - w zakresie roku 1996 obowiązek wpłat na subwencję wyrównawczą jest niezgodny z konstytucją. Jeżeli Wysoka Izba podzieli tę opinię i przyjmie orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, to jednocześnie należy potraktować jako obowiązek rządu przedłożenie odpowiednich propozycji przewidujących zwrot kwot wpłaconych przez gminy w 1996 r. na cele subwencji wyrównawczej. Sądzę, że powinno to nastąpić kosztem obniżenia subwencji wyrównawczej na lata następne.</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#WitMajewski">Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Ustawodawczej wnoszę o uznanie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego za zasadne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Majewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#MarekBorowski">Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#MarekBorowski">Pierwszy zabierze głos poseł Mieczysław Piecka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#MieczysławPiecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera stanowisko Komisji Ustawodawczej z dnia 27 listopada 1996 r. w przedmiocie uznania za zasadne orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 października 1996 r. (sygn. akt K.1/96), podjętego po rozpatrzeniu wniosków Rady Gminy i Miasta Bogatynia, Sejmiku Samorządowego Województwa Legnickiego i Rady Gminy w Ustroniu Morskim, w sprawie niezgodności art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 22 grudnia 1995 r. o zmianie ustawy o finansowaniu gmin z art. 1 przepisów konstytucyjnych w takim zakresie, w jakim zobowiązywał gminy do zmiany w trakcie roku budżetowego budżetów na rok 1996 uchwalonych lub opracowanych zgodnie z przepisami obowiązującymi w chwili ich uchwalania lub opracowywania, ponieważ naruszał przez to zasadę demokratycznego państwa prawnego, a w szczególności zasadę zaufania do państwa i do stanowionego przezeń prawa.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#MieczysławPiecka">Klub podziela pogląd, że ocenę zgodności art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 22 grudnia 1995 z art. 1 przepisów konstytucyjnych można prowadzić z punktu widzenia formalnoprawnego i materialnego i że tylko z punktu widzenia formalnoprawnego należy w tym wypadku uznać, że art. 1 pkt 13, wprowadzając z dniem 1 stycznia 1996 r. instytucję wpłaty z przeznaczeniem na zwiększenie subwencji ogólnej, zaskoczył gminy i nie zapewnił im czasu na bezpieczne podjęcie odpowiednich decyzji dotyczących wydatków z ich budżetów, zwłaszcza że niektóre gminy miały już opracowane, a nawet już uchwalone budżety zgodnie z obowiązującym wówczas prawem.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#MieczysławPiecka">Klub SLD podziela pogląd, że istotne jest to, że z dniem 1 stycznia 1996 r. gminy, których to dotyczyło, zmuszone zostały na mocy art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 22 grudnia 1995 r. do pospiesznej zmiany wcześniej opracowanych, a nawet uchwalonych budżetów w ten sposób, że w planowanych wydatkach uwzględnić musiały wysokość rocznej wpłaty, co prowadziło do konieczności obcięcia innych zaplanowanych, a nawet uchwalonych wydatków. Uznajemy, że ustawodawca ograniczając samodzielność samorządu terytorialnego powinien, a nawet musi zachować odpowiednie vacatio legis i pamiętać, że budżety gmin obowiązują w cyklu rocznym i planowanie ich opierać się musi na założeniu trwałości obowiązującego w tym czasie ustawodawstwa oraz że budżety powinny być opracowywane i uchwalane w odpowiednim trybie i czasie, tj. przed końcem roku poprzedzającego rok budżetowy. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#MarekBorowski">To był pan poseł Mieczysław Piecka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bajołek w kwestii formalnej?</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#AndrzejBajołek">Panie Marszałku! Korzystając z możliwości występowania w każdej chwili obrad Sejmu w kwestiach formalnych, chciałbym stwierdzić, że rząd Rzeczypospolitej, który ma możliwość zasiadania w wyposażonych w nowe obicia fotelach w Wysokiej Izbie, z przywileju tego nie chciał skorzystać. Nie ma przedstawicieli Ministerstwa Finansów. Są co prawda osoby w ławach rządowych, ale one są przygotowane do występowania w następnym punkcie obrad. Wnoszę więc o to, aby pan marszałek był łaskaw spowodować, by przybyli ci, którzy ewentualnie będą odpowiadać na zadawane pytania, czy też są bezpośrednio zainteresowani omawianym w Wysokiej Izbie w tej chwili punktem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Nie obicia zmieniać, tylko szefów.)</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#AndrzejBajołek">Tylko tam zmieniono.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#MarekBorowski">Śpieszę poinformować pana posła, że pani minister Wasilewska-Trenkner jest w drodze. Nastąpiło opóźnienie, jeśli chodzi o przedstawiciela ministerstwa, ze względu na to, iż Izba pracuje dzisiaj niezwykle szybko i omawiamy to na godzinę przed planowanym czasem. Tak że myślę, że przedstawiciel ministerstwa dojedzie, kiedy będziemy dyskutowali.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Bajołek: Sejmowy poród przedwczesny.)</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#MarekBorowski">Proszę obecnie o zabranie głosu pana posła Romana Borka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#RomanEdwardBorek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przy uchwalaniu ustawy o finansowaniu gmin w 1995 r. wiele było kontrowersji. Zastanawialiśmy się nad tym, czy zmieniać tę ustawę, wprowadzać zmiany czy też nie. W końcu Wysoka Izba orzekła, że zmiany należy wprowadzić. Stare zasady m.in. decydowały o innej dystrybucji podatku dochodowego od osób fizycznych. Dzieliło się to na gminy według liczby mieszkańców. To bardziej zrównywało gminy pod względem finansowym. Nowa ustawa, wprowadzając nowy sposób dystrybucji m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych, miała promować gminy, w których dzieje się coś w sferze gospodarki - powstają nowe zakłady, pracują ludzie itp., a jednocześnie miała motywować gminy słabe do rozpoczynania takiej działalności. Wprowadzenie w tej ustawie art. 15a i 15b jednak miało na celu ustalenie pewnej poprzeczki finansowej; nadwyżkę budżetową, czyli to, co powyżej tej poprzeczki, gminy musiałyby odprowadzać do budżetu państwa, i trafiałaby ona do gmin słabszych. Miałoby to jakoby rekompensować sytuację tym słabszym ekonomicznie gminom. Trybunał Konstytucyjny podchodzi właściwie z dwóch stron do tej ustawy. Ocenia ją pod względem zgodności z prawem i twierdzi, iż jest ona niekonstytucyjna. Nie jest zgodny z prawem art. 1, dlatego że gminy zostały poinformowane o tym zbyt późno. Z kolei uznaje on zasadność tej redystrybucji środków, przesuwania tych środków z gmin, gdzie dochód na 1 mieszkańca przekracza wskaźnik 150%. I można rzeczywiście mówić, że ustawa jest pod tym względem niekonstytucyjna, ale trzeba pamiętać, że przecież minister finansów poinformował wszystkie gminy w kraju o nowym sposobie naliczania subwencji, zarówno te 75 gmin, jak i te 2500 z haczykiem. W związku z powyższym zasady nowego naliczania subwencji, nowego subwencjonowania dotyczyły wszystkich gmin, i tych biednych, i tych bogatych, a tu konkretyzujemy, że chodzi tylko o 75 gmin w kraju.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#RomanEdwardBorek">Szkoda, że nie ma pani minister finansów, ale myślę, że powtórzę to, jak pani minister przybędzie. Chciałbym spytać: Czy te 74 gminy w kraju odprowadzały nadwyżkę do budżetu państwa czy też nie? Jeśli odprowadzały, to czy po uznaniu orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego wypłacone zostaną z budżetu państwa środki tym 74 gminom czy też nie? A jeśli nie odprowadzały - chciałbym o to spytać pana ministra finansów - to jakim prawem zaniechano poboru należności, które powinny wpłynąć do budżetu państwa. Przecież nad tym orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego debatujemy dopiero dzisiaj. Tego orzeczenia nie było, w związku z powyższym minister finansów nie miał prawa nie ściągać dochodów do budżetu państwa. Czy w innych działach gospodarki też tak się dzieje? Jeśli tak, to sądzę, że bardzo źle się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#RomanEdwardBorek">Jeśli mówimy, że ustawa jest niekonstytucyjna w odniesieniu do 75 gmin, to pytam: A jest konstytucyjna w odniesieniu do pozostałych gmin? Przecież z tego tytułu, że te 74 gminy nie odprowadziły do budżetu państwa dochodów, to m.in. teraz w pozostałych gminach, biednych gminach, nie wykonano budżetu z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. W związku z powyższym zastanówmy się, czy nie należy tego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego rozszerzyć na pozostałe 2500 gmin w kraju, bo chyba wszystkie gminy w kraju są jednakowe. Ta ustawa dotyczyła zmiany naliczania subwencji dla wszystkich gmin, i bogatych, i biednych, a Trybunał orzekł tylko w odniesieniu do 75 gmin. I w tym wypadku muszę powiedzieć: Panie marszałku, między innymi pan marszałek był motorem uchwalenia tej ustawy. To minister finansów zrobił przymiarki dotyczące subwencji i dochodów z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych w gminach i tam nie ma tego wykonania. Czy brak tego wykonania świadczy... to jest powód nieodprowadzenia środków finansowych przez te 75 gmin, czy te przymiarki wstępne były po prostu nie trafione? No, jest tu swoista charyzma w stosunku do orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#RomanEdwardBorek">Oczywiście w dniu dzisiejszym Wysoka Izba może to orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego przyjąć. Nie mogę się wypowiedzieć w tej chwili, jakie stanowisko w tej sprawie zajmie klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, ponieważ nie uzyskałem odpowiedzi. Sądzę, że jeśli uzyskam odpowiedzi od pani minister finansów, to zajmiemy w omawianej sprawie właściwe stanowisko. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Borkowi z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Ciemniewskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#JerzyCiemniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trybunał Konstytucyjny niestety, albo na szczęście, nie jest powołany do oceny trafności czy celowości rozwiązań przyjmowanych przez ustawodawcę. Trybunał Konstytucyjny ustosunkowywał się wyłącznie do problemu prawnego, problemu trybu wprowadzenia podatku, który w swej istocie budzi poważne kontrowersje, jeśli chodzi o zgodność tego podatku z zasadą, nie z konstytucyjnym ujęciem samodzielności gminy, ale z ideą samodzielności gminy i jej odpowiedzialności finansowej za zadania, które realizuje. I z tego punktu widzenia nie czynię z tego Trybunałowi Konstytucyjnemu zarzutu, ale z tego punktu widzenia ta ustawa budzi nasze największe zaniepokojenie. Rozwiązania polegające na tym, że zabiera się bogatym i niby się daje biednym, tradycyjnie w naszym kraju nazywa się janosikowymi i, jak wiadomo, nigdy one do niczego dobrego nie prowadzą. Pozwólmy bogatym się bogacić, a biedniejsi też na tym skorzystają. Jeżeli na tej regule oprze się funkcjonowanie zarówno systemu gospodarczego, jak i systemu finansów publicznych, zapewni się większą odpowiedzialność w gospodarowaniu tymi środkami, które się wypracowuje.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#JerzyCiemniewski">Ale, jak powiadam, Trybunał Konstytucyjny ustosunkowywał się do problemu prawnego. Jest chorobą naszą, zarówno parlamentu, jak i organów administracji, nierespektowanie zasady, że podatki muszą być wprowadzane z odpowiednim wyprzedzeniem. A przecież to wyrównywanie, to obciążenie gmin bogatych opłatą na tzw. fundusz wyrównawczy jest faktycznie podatkiem, a wobec tego takie zasady, jakie obowiązują w funkcjonowaniu systemu podatkowego, a więc odpowiednio wcześniejsze powiadomienie podmiotu zobowiązanego do płacenia podatku, powinny obowiązywać i w tym wypadku. I nie ulega wątpliwości, że stanowisko Trybunału Konstytucyjnego, który uznaje sposób wprowadzenia tej opłaty za naruszający zasadę państwa prawa, naruszający art. 1 przepisów konstytucyjnych, zasługuje na poparcie w imię respektowania podstawowych reguł państwa prawa. Natomiast sprawą drugą jest sprawa stosunku do konstrukcji opłat wyrównawczych, obciążających bogatsze gminy.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#JerzyCiemniewski">Jeśli chodzi o sposób wykonania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, to mam nadzieję, że rząd w najbliższym czasie przedstawi projekt ustawy, która zrekompensuje gminom w możliwie najszybszym terminie nieprawnie wprowadzone obciążenia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Ciemniewskiemu z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Wiechecia z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#KrzysztofWiecheć">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Problem, który tutaj dzisiaj omawiamy, jest problemem wybitnie prawnym. Unia Pracy Klub Parlamentarny, który mam zaszczyt reprezentować, zgodnie z przyjętymi przez Izbę zasadami, wyraża pozytywną opinię co do zasadności przedłożonego orzeczenia w druku nr 2039. Całkowicie zgadzamy się z wątpliwościami, które zostały tutaj przedłożone przez moich przedmówców. One są bardzo istotne i ważne. Myślę, że intencją ustawodawcy była pomoc gminom słabszym, natomiast nasuwa się pytanie, czy rzeczywiście sposób postępowania i sposób realizacji tego jest właściwy. To jest wyzwanie również dla nas, dla Izby. Myślę, że warto się nad tym zastanowić, aby jednak wspomagać słabsze gminy. Czy w taki sposób? — to jest właśnie pytanie. Odpowiedź na to pytanie — jak wskazałem wcześniej — stanowi wyzwanie dla nas wszystkich. Myślę, że taki wątek warto rozwijać i warto o tym myśleć, gdyż nierównomierność w gminach jest duża. Myślę, że nie należy puszczać tego, że tak powiem, w niepamięć. Powinniśmy się zastanowić nad tą sprawą, przemyśleć ją. Są pewne sprawy, które kieruję do rządu, ponieważ przedstawienie bez vacatio legis, bez odpowiedniego wyprzedzenia, powoduje właśnie takie skutki, jakie wszyscy widzimy.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#KrzysztofWiecheć">Wydaje mi się, że warto podziękować Radzie Gminy i Miasta Bogatynia, Sejmikowi Samorządowemu Województwa Legnickiego, Radzie Gminy w Ustroniu Morskim za to, że wzięły na siebie ciężar zwrócenia uwagi na tę sprawę, podjęły wyzwanie, wyartykułowały ten problem i zwróciły na to uwagę. Znamy decyzję Trybunału Konstytucyjnego. Nie świadczy to dobrze o pewnej naszej wizji. Być może ta sprawa doprowadzi do tego, że się zastanowimy nad tym, w jaki sposób pomóc słabszym gminom.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#KrzysztofWiecheć">Résumé. Unia Pracy Klub Parlamentarny poprze, wyraża pozytywną opinię co do zasadności przedłożonego orzeczenia w druku nr 2039. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#MarekBorowski">Przemawiał pan poseł Krzysztof Wiecheć z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#MarekBorowski">Obecnie głos zabierze pan poseł Stanisław Kowolik z Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#StanisławKowolik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny BBWR i KPN uznaje argumentację przedstawioną w uzasadnieniu orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego stwierdzającego sprzeczność z obowiązującą konstytucją zapisu ustawy z 22 grudnia 1995 r. o zmianie ustawy o finansowaniu gmin, poprzez który to zapis nałożony został na gminy obowiązek dokonywania wpłat z przeznaczeniem na zwiększenie subwencji ogólnej, dotyczącej 1996 r. Cały problem został szczegółowo omówiony i przedstawiony przez posła sprawozdawcę i posłów zabierających głos przede mną. Wobec tego chciałbym jedynie dodać, że w przekonaniu mojego klubu próba wprowadzenia przez art. 1 pkt 13 ustawy z 22 grudnia 1995 r. dodatkowego obciążenia gmin jest przejawem centralizacji finansów publicznych. Rozdział bowiem środków w ramach wyrównywania poziomego, czyli międzygminnego, winien być w gestii organów samorządowych, a nie rządowych.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#StanisławKowolik">Warto też podkreślić, że „mała konstytucja” nie przewiduje żadnych możliwości przejmowania przez państwo dochodów własnych gmin. Przypomnijmy, że dochodami jednostek samorządu terytorialnego są dochody własne, subwencje i dotacje, o czym również wyraźnie mówi „mała konstytucja”. A zatem zaskarżone zapisy nowelizacji ustawy o finansowaniu gmin — jako naruszające zasady demokratycznego państwa prawnego, w szczególności zaś zasadę zaufania do państwa i stanowionego przezeń prawa — winny zostać odrzucone.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#StanisławKowolik">Klub mój głosować będzie za przyjęciem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Panie marszałku, czy jeszcze można?)</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#komentarz">(Poseł Roman Edward Borek: Nie ma do kogo...)</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Nie ma pani minister?)</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#MarekBorowski">Niestety nie ma ciągle pani minister.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#komentarz">(Poseł Grażyna Kotowicz: Jest, jest... Ja też chciałam zadać pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#MarekBorowski">Właśnie weszła.</u>
          <u xml:id="u-192.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-192.8" who="#MarekBorowski">Witamy panią minister.</u>
          <u xml:id="u-192.9" who="#MarekBorowski">Pani Minister! Odbyliśmy już dyskusję. Posłowie się wypowiedzieli, ale będzie parę pytań do pani minister w związku z orzeczeniem Trybunału.</u>
          <u xml:id="u-192.10" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-192.11" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do tych pytań.</u>
          <u xml:id="u-192.12" who="#MarekBorowski">Czy pan poseł Borek chciałby powtórzyć swoje pytania?</u>
          <u xml:id="u-192.13" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#RomanEdwardBorek">Pani Minister! Mam pytanie, czy 74 gminy, w swojej wypowiedzi mówiłem 75, bo tak rzeczywiście było w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego, przymiarka była do 75 gmin, w końcu tę nadwyżkę do budżetu państwa miały odprowadzać 74 gminy... Czy te 74 gminy odprowadzały w 1996 r. nadwyżkę do budżetu państwa, czy też nie, a jeśli nie odprowadzały, to pytam się, dlaczego minister finansów, nie mając orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego przegłosowanego przez Wysoką Izbę, nie ściągał tych należności? I dodatkowe pytanie. Na dzień dzisiejszy - było to już w zapytaniach poselskich, chyba, i w interpelacjach - w wielu gminach nie ma wykonania budżetu z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. Jest to jedna z przyczyn, że ta nadwyżka budżetowa prawdopodobnie nie została odprowadzona z tych 75 gmin, to chyba chodzi o 640 mld zł na stare pieniądze. W związku z powyższym pytam: Czy przyjęcie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego nie powoduje niekonstytucyjności ustawy o finansowaniu gmin w stosunku do gmin pozostałych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#MarekBorowski">Pani poseł Kotowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#GrażynaKotowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałam zapytać, pani minister, jeśli Wysoka Izba uchwali, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego jest prawomocne, skąd będą pochodzić środki finansowe na zwrot tym gminom, które wpłaciły już w 1996 r. te swoje nadwyżki. Czy przypadkiem znowu nie obniży się wysokości subwencji wyrównawczych tym gminom, które tę subwencję otrzymują?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#MarekBorowski">Poseł Jaskiernia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym panią minister zapytać o dwie kwestie. Wielokrotnie w Izbie znajdujemy się w sytuacji, kiedy Trybunał Konstytucyjny podważa ustawy, uznaje ich niekonstytucyjność z powodu naruszenia zasady zaufania obywateli do państwa i do stanowionego przezeń prawa. Czy w pani ocenie — ponieważ każde takie orzeczenie jest dla nas sygnałem błędu, który gdzieś został popełniony — ten błąd był do przewidzenia? Czy mamy tu do czynienia z ewidentnym błędem parlamentu, czy też innych podmiotów uczestniczących, które powinny przewidzieć tego typu niekonstytucyjność? Czy jest to raczej wyraz pewnej interpretacji, generalnie mówiąc, klauzuli konstytucyjnej przez Trybunał Konstytucyjny, która rodzi się dopiero przy rozpatrywaniu konkretnego problemu ustawy? Mam oczywiście na myśli cały kontekst tego, co jest, a co nie jest faktycznie podatkiem, i co podnosił pan poseł Ciemniewski, zastosowania teorii, w jakim wypadku pojawia się zjawisko o charakterze podatku, które powoduje określone konsekwencje proceduralne.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#JerzyJaskiernia">Drugie pytanie. W Komisji Ustawodawczej, jak na pewno pan marszałek i Wysoka Izba odnotowali, staramy się natychmiast reagować na orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, ale 6-miesięczny termin powoduje potrzebę dostrzeżenia również odpowiedniego uchwalenia ustawy we właściwym terminie, tzn. w ciągu 6 miesięcy. Komisja Ustawodawcza uchyla się od projektowania ustaw tam, gdzie musi być znane stanowisko rządu. Chciałbym dlatego zapytać panią minister, czy rząd posiada już rozwiązanie prawne, które by szanowało ten stan niekonstytucyjności, i jaki miałoby ono kształt zarówno pod względem spełnienia konstrukcji prawnej, jak i skutków dla finansów gmin i dla innych sytuacji finansowych, które tutaj wchodzą w rachubę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kracik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Pani Minister! Mam pytania w uzupełnieniu do pytania pani poseł Kotowicz. W orzeczeniu rozpatrywano skargę gmin, ale nie wszystkich 74. Pytanie jest takie, czy orzeczenie ma skutkować dla wszystkich 74 gmin, czy tylko dla skarżących? Krótko rzecz biorąc, czy jest to norma wszechobejmująca sam zapis ustawowy, czy tylko rozstrzygająca problem tych, którzy z tym zapisem byli uprzejmi się nie zgadzać?</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#StanisławKracik">Sprawa druga, która wiąże się z tym nierozerwalnie, to sprawa informacji, które pochodzą z pani resortu, a dotyczą do niedawna najbogatszej gminy Kleczew, która już w tym roku będzie otrzymywała subwencję wyrównawczą. Kopalni udało się bowiem udowodnić nie tylko to, że nie będzie już płacić podatków, ale także to, że trzeba było oddać jeszcze za trzy lata wstecz 400 mld. Co w związku z taką sytuacją ma zrobić ta gmina, skoro pieniądze raz już oddała i będzie w pewnym sensie podwójnie, potrójnie ukarana? Mam poza tym pytanie, czy dużo jest takich gmin, które może spotkać los Kleczewa, bo wtedy z kolei pytanie pana posła Borka o 640 mld starych złotych stanie się pytaniem zawieszonym w próżni, i to nie z jego winy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#MarekBorowski">Czy wszystkie pytania są jasne, pani minister?</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#MarekBorowski">Jasne. Dobrze. Więcej pytań nie ma?</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani minister Wasilewska-Trenkner z Ministerstwa Finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! Przepraszam ogromnie za to, że przybyłam z opóźnieniem, ale pracowaliśmy w Urzędzie Rady Ministrów i poprzednie zapowiedzi stanowiły, że państwo na ten temat będą obradowali około godz. 19. Przepraszam bardzo za to, że przybyłam tak późno na omówienie sprawy, która zgromadziła tutaj nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeżeli chodzi o całość sprawy, to państwo pozwolą, że przedstawię kilka faktów związanych z tym, jak przebiegała kwestia zbierania części subwencji w roku 1996 według stanu, jaki mamy na kontach budżetu państwa na 3 stycznia br. Zaczynając od samego początku: w dniu 29 października 1995 r., tzn. wtedy, gdy jeszcze zmiana ustawy, o której mówimy, była przedmiotem prac parlamentu, ale dochowując terminu, który jest narażony w ustawie o finansach gmin, minister finansów powiadomił wszystkie gminy o projektowanej kwocie subwencji ogólnej na 1996 r., a także o kwocie wpłat gmin, które mogą być zakwalifikowane w razie przejścia ustawy przez system legislacji do dokonywania wpłat w celu zwiększenia subwencji ogólnej, oraz o planowanych dochodach gmin z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Kwota wpłat z przeznaczeniem na zwiększenie subwencji ogólnej na 1996 r., wówczas oszacowana, wynosiła 65 280 tys. zł i dotyczyła 76 gmin. Ta kwota 65 280 tys. zł została wprowadzona do ustawy budżetowej. W trakcie dalszych prac, po korekcie sprawozdań gmin za drugie półrocze 1995 r., okazało się, że obowiązek dokonania wpłat nie objął 76, lecz 75 gmin, a łączna kwota wpłat, które powinny wpłynąć do budżetu, wynosiła 64 808 tys. zł. Ten stan rzeczy stanowił jak gdyby podstawę gromadzenia środków.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Nadto w kolejnej fazie prac prowadzonych z gminami okazało się, że w kilkudziesięciu przypadkach dane GUS dotyczące liczby mieszkańców w gminach wymagały korekty. Wobec czego 26 sierpnia 1996 r. minister finansów także dokonał korekty, wykorzystując na ten cel kwoty, które pochodzą ze zwrotów źle naliczonych subwencji. Nie była to zatem sprawa, która dotyczyła dochodów budżetu państwa, natomiast ta korekta spowodowała, że na 31 grudnia obowiązek wnoszenia wpłat na subwencję wyrównawczą, tę dodatkową, dotyczył tylko 74 gmin i łączna kwota wynosiła 64 547 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jak powiedziałam, do dnia 3 stycznia tego roku na konta budżetu państwa z tego tytułu, czyli z tytułu wpłat, wpłynęło łącznie 55 097 166 zł i 93 gr, w tym 922,5 zł to były odsetki od nieterminowo przekazanych rat. Kwota zatem, która została wpłacona przez gminy w 1996 r., w porównaniu z tą, która była wpisana do ustawy budżetowej, stanowi nie 100%, lecz tylko 85,4%. To pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli popatrzymy na układ tych, którzy wpłacali, to okaże się, że wpłaty nie zostały dokonane przez wszystkie gminy. Gminy, które należały do grupy wnoszącej sprawę do Trybunału, nie wpłaciły wszystkich swoich należności. Były też takie gminy, które w oczekiwaniu na decyzję Trybunału i wynik całego postępowania zawiesiły wpłaty już na początku 1996 r. Inne wpłaciły tylko część należności.</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Mam tutaj przygotowane całe zestawienie gmin - przepraszam, dokładnie jest to lista 76 gmin - nie chciałabym tego jednak czytać, bo jest to, powiadam, dosyć długa lista. Odpowiedź więc na stawiane przez państwa pytanie, czy wszyscy płacili, brzmi: nie, nie wszyscy płacili. Poza tym, w miarę jak postępowały prowadzone przez gminy badania ich dochodów w roku 1995 i ustalanie wysokości należnej subwencji, w roku 1996 następowały różnego rodzaju zmiany i przemieszczenia, ponieważ część gmin, zwłaszcza tych, które były na pograniczu, czyli których wpłaty z tego tytułu byłyby najmniejsze, dołączała do tych gmin, które nie wpłacają, bo to było związane po prostu z korektami sprawozdań finansowych. To jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-201.7" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Kolejna sprawa. Usiłowaliśmy porównać, czy wszystkie gminy, które płaciły w 1996 r., zostaną również objęte subwencją na rok 1997. Ogólnie rzecz biorąc liczba gmin, które będą objęte subwencją w 1997 r. jest większa od liczby z roku 1996. W chwili obecnej mamy bowiem na tej liście 79 gmin, a kwota, którą obecnie możemy szacować z tego tytułu (w okresie planowania ustawy budżetowej była ona, niestety, inna) wynosi 77 169 893 zł. Do zespołu gmin płacących przybywa kilka nowych gmin; z tej grupy odchodzi również kilkanaście gmin, które w roku poprzednim uiszczały subwencje, uiszczały te wpłaty. Można zatem powiedzieć, że ten zbiór nie jest zamknięty, że nie jest to zbiór tożsamy. I to jest pierwsza kwestia.</u>
          <u xml:id="u-201.8" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Druga sprawa. W subwencji ogólnej dla wszystkich gmin kwota ta jest wliczona, podlegała ona rozdzielaniu pomiędzy słabsze ekonomicznie zainteresowane gminy. Jeśli chodzi o orzeczenie Trybunału, jak je rozumiem - ale, panie pośle, nie jestem prawnikiem, w związku z tym proszę nie traktować, broń Boże, mojej interpretacji jako interpretacji prawnej, bo nie ośmieliłabym się takiej dokonywać - główny zarzut dotyczył w tym wypadku niedotrzymania terminu, jeśli chodzi o czas niezbędny dla gmin na opracowanie ich budżetów. Biorąc pod uwagę to, że były zapowiedzi tej zmiany, z tego punktu widzenia dotrzymywaliśmy wszelkich możliwych terminów, natomiast faktem jest, że ustawa została wydana i weszła w życie w ostatnich dniach grudnia ub. r., a zatem faktycznie jak gdyby po terminie, w którym większość gmin rozpatrywała projekty swych budżetów. To, że taka zmiana w ustawie nastąpi, było przedmiotem dyskusji zarówno wśród państwa, jak i wśród przedstawicieli samorządu, czyli nie było tak, iż istniało faktyczne zaskoczenie decyzją prawodawcy. Sprawa ta była dyskutowana między przedstawicielami samorządu; dla pewnej grupy była ona jednak niekorzystna. Jak powiadam, minister finansów tych pieniędzy nie zostawiał dla siebie. Wobec tego minister w tej sytuacji stoi na stanowisku, że jeżelibyśmy dokonywali... Jeśli chodzi o orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego - poza tym, iż jest bardzo wyraźną przestrogą świadczącą o konieczności dochowywania terminów legislacyjnych umożliwiających każdej jednostce planującej swoje wydatki budżetowe, zarządzającej swymi finansami, rzetelne wywiązanie się z tych obowiązków - to pozostaje sprawa druga dotycząca wycofania tych należności, co dla jednych skutkuje zwrotem należności, dla innych skutkowałoby jednak wyraźnym pogorszeniem sytuacji ekonomicznej. Stąd rozważając ten problem, należy wziąć pod uwagę fakt, że termin, w którym zapadło orzeczenie Trybunału - gdyby zostało ono przyjęte i wykonywane w 1997 r. - skutkowałby również pogorszeniem sytuacji już awizowanej na rok 1997 dla wszystkich gmin, z wyjątkiem tych 79, które będą ewentualnie uczestniczyły w spłatach.</u>
          <u xml:id="u-201.9" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Minister finansów ośmiela się sugerować Wysokiej Izbie, żeby przyjąć, że rozliczenia z tytułu roku 1996 - jeśli by taka była wola Wysokiej Izby - nie mogłyby być rozpatrywane i zaspokajane w stosunku do tych, którzy płacili w roku 1996, wcześniej niż w ciężar wpłat roku 1998, bo po prostu w tej chwili nie moglibyśmy dokonać odpowiedniego zwiększenia subwencji z innych tytułów, aczkolwiek prace nad ustawą budżetową na rok 1997 są jeszcze nie zakończone. Zmniejszenie bowiem części subwencji ogólnej z 77 mln zł prawie o 65 mln zł czy zejście do 22 mln zł oznaczałoby pogorszenie sytuacji większości gmin. I to jest jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-201.10" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Państwo pytali również, czy w roku 1998 można byłoby podjąć trud wygospodarowania, od razu wiedząc o tym, środków, które by mogły zaspokoić roszczenia czy nadpłaty dokonane przez gminy, które wniosły opłaty w roku 1996. Można by było, ponieważ wtedy można by inaczej rozdysponować pewne wydatki i znaleźć oszczędność w budżecie, która pozwoliłaby na sfinansowanie tej sytuacji choćby przez zaniechanie poboru raty w kolejnym roku, ponieważ w roku 1996 taka rata jak gdyby nienależnie — jeśli państwo to uznają w ten sposób — była zapłacona. I to jest rozwiązanie, które proponowalibyśmy rozważyć, choć powiem szczerze, że najwłaściwszym rozwiązaniem, naszym zdaniem, byłoby przyjęcie, iż to orzeczenie jest dla nas przestrogą o konieczności dochowania terminów, natomiast nie powoduje skutków finansowych. I to jest kolejna sprawa, ponieważ to orzeczenie brzmi de facto, że należy respektować terminy. Należy również — co Trybunał Konstytucyjny może nie w orzeczeniu dokładnie, expressis verbis jednakże w dyskusji w trakcie podejmowania orzeczenia wyraźnie formułował — respektować nadrzędność sytuacji i interesu ogólnego nad interesem szczegółowym grupy osób, które współtworzą społeczność kraju i społeczność obywateli kraju. To także wyraźnie przewijało się w dyskusji, która była prowadzona w związku z omawianym orzeczeniem.</u>
          <u xml:id="u-201.11" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Przyznam szczerze, że w świetle decyzji Trybunału Konstytucyjnego, w świetle wystąpienia gmin nie wiem, jaka będzie reakcja, czy wszyscy zgodzą się, aczkolwiek rozwiązania roku 1997 są dla wszystkich gmin korzystniejsze niż te, które wprowadzono na rok 1996, ale także zapadły po terminie 30 listopada. Mówię o zwiększeniu udziału gmin w podatku dochodowym z 15 do 16% w roku 1997 i zwiększeniu udziału wielkich miast. Przecież te dwa fakty także miały miejsce po 30 października. A zatem pytanie: Jaka będzie reakcja zainteresowanych? Czy nie zaistnieje sytuacja, w której będzie wskazanie, iż ktoś czuje się niedowartościowany, ponieważ decyzje zapadły zbyt późno? Powiadam jednak: to jest przejaw - i to też przewijało się, niestety, muszę z bólem serca powiedzieć, wyraźnie w czasie dyskusji w Trybunale Konstytucyjnym - postrzegania interesów małych społeczności jako interesów nadrzędnych w stosunku do interesu ogólnego państwa. Takie wątki także w wystąpieniach zainteresowanych miały miejsce i to jest kolejna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-201.12" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Państwo pytali o stopień wykonania udziału gmin w podatku dochodowym od osób fizycznych. W ostatnich dniach grudnia 1996 r. podniosło się przewidywane wykonanie ustawy budżetowej, jeśli chodzi o ten podatek prawie do 97%. Jeszcze wpływają w tej chwili pewne rozliczenia, zarachowane w ciężar roku 1996, aczkolwiek trafiające na nasze konto już w roku 1997. Te wszystkie rozliczenia uporządkujemy i rozliczymy, powiadam, do tego miejsca, do którego my sami to zrobimy, czyli zbierzemy podatek. Nie zebraliśmy 100% podatku dochodowego od osób fizycznych, wobec tego trudno 100% podzielić. Będzie on zebrany prawdopodobnie w granicach 97–97,5%. Taka jest w tej chwili nasza ocena. Te wyrównania wszystkie wykonamy, tylko, proszę państwa, to także tajemnica, którą zresztą państwo znają. Ostatnie dni, kiedy banki zmieniają numery swoich kont i rachunków, spowodowały... przepraszam, że mówię tak nieprecyzyjnie o tym, co jest stanem rachunków na chwilę obecną, ale dopiero dzisiaj dostałam informację z banku, co się nie zdarza nigdy, bo zwykle jest to następnego dnia, czyli 2 i 3 stycznia. Tak że proszę wybaczyć. O czterech dniach następnych jeszcze nic nie wiem. Wiem to, co jest stanem najbliższym wykonania, ale jednak jeszcze niepełnym. I to jest odpowiedź na kolejne pytania, które państwo zadawali, dlaczego gminy nie mają pełnego rozliczenia.</u>
          <u xml:id="u-201.13" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Choć z drugiej strony w pełni wykonaliśmy inne zobowiązania w stosunku do gmin. Na refundację ulg w podatku rolnym i leśnym przekazaliśmy ponad 85 mln zł. Wyjaśniliśmy chyba wszystkie wątpliwości. Ostatnie rachunki i ostatnie wyjaśnienia miały miejsce w grudniu, czyli ta cała kwota, tak jak planowaliśmy. Chciałam przypomnieć państwu, że rok temu dosłownie, gdyśmy dyskutowali, jaka to może być kwota, była ona szacowana na ok. 170 mln nowych złotych, czyli 1,7 bln starych złotych. Połowa należności za rok 1996, tak jak przewidywało rozporządzenie Rady Ministrów, została wypłacona. Druga część tej należności będzie płacona w pierwszym półroczu roku 1997. A w drugiej połowie roku będziemy płacili pierwszą część należności za rok 1997, ponieważ taki tryb płacenia z półrocznym opóźnieniem, żeby sprawozdania nie mogły być pełne, został przyjęty i uzgodniony. I to jest sytuacja finansowa, w której w tej chwili wszyscy jesteśmy. A zatem to do państwa, jak powiadam, należy decyzja, czy będziemy refundowali te różnego rodzaju stopnie zaawansowania wpłat przez poszczególne gminy.</u>
          <u xml:id="u-201.14" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Państwo tutaj spytają, dlaczego minister finansów nie dochodził swoich należności. Po prostu ustawa nie przewiduje, żebyśmy mogli dochodzić tego typu należności. My możemy te wpłaty przyjąć, możemy za ich opóźnienie naliczyć odsetki, ale nie możemy zrobić dwóch rzeczy. Nie możemy zwrócić tej wpłaty, ustawa tego nie przewiduje, gminie, która ją wniosła, chyba że jest to korekta subwencji gminy, to wtedy tak. Ale nie wtedy, kiedy zawieszenie następuje z innego powodu. Nie możemy także, nie mamy możliwości wystąpienia w trakcie roku o sądowe czy jakiekolwiek inne dochodzenie tej należności. Dopiero po zakończeniu roku możemy takie rozliczenie ewentualnie wykonać. A w świetle orzeczenia Trybunału, takiego orzeczenia na rok 1996 wykonywać oczywiście nie będziemy. Tak wygląda sytuacja prawna i finansowa tej całej sprawy. Wnosiłabym o to, iżby państwo rozważyli, czy jest zasadne dokonanie tak wielkiego przesunięcia w finansach gmin — co prawda 74 gminom zwrócono by pewne kwoty, natomiast ukarano by w sposób znaczący zmniejszeniem subwencji pozostałe, gdybyśmy to chcieli wliczyć w ciężar subwencji roku 1997. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-201.15" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#komentarz">(Poseł Roman Edward Borek: Ja mam jeszcze dodatkowe pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Borek.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, panie pośle, do mikrofonu na trybunę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#RomanEdwardBorek">Jest oczywiste, że przyjęcie tego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego spowoduje rozwalenie w pewnym sensie budżetu, bo pani minister powiedziała, że ta kwota, czyli 64 mln zł, zostanie zwrócona gminom prawdopodobnie w roku 1998. Ale zadam pytanie dodatkowe: Czy te środki będą zwrócone z odsetkami, pani minister? Bo skoro ustawa mówi o ściąganiu należności od gminy z odsetkami za opóźnienie, to rozumiem, że jeżeliby jutro Wysoka Izba przyjęła orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, państwo musiałoby chyba zwrócić gminom te pieniądze z odsetkami, a wtedy za półtora roku będzie to kwota już nie 64 mln zł, ale około 150 mln zł, a to oznacza, że 2500 gmin, o których mówiłem, nie będzie miało w 1998 r. praktycznie żadnej subwencji.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#RomanEdwardBorek">W tym miejscu apeluję do Wysokiej Izby, aby poszczególne kluby zmieniły swoje stanowiska co do przyjęcia orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy pani minister może odpowiedzieć na tę wątpliwość?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Panie pośle, faktycznie jest problem odsetek. Chciałabym tylko, żeby wszystkie gminy, które zwracają nam różnego rodzaju należności, a których zestawienie też mogę przedstawić, pokazały państwu, w ilu przypadkach ściągane są odsetki, gdyż w wielu przypadkach są one darowywane. Jest to jedyna decyzja, którą minister finansów może podjąć na rzecz gminy. Kiedy są to zaległości z lat 1993, 1994, 1995, podejmuje się taką decyzję, aby nie rujnować budżetów gmin. Staramy się prowadzić taką politykę. Niestety, za ewidentne błędy i wykroczenia trzeba płacić, ale zabieramy zazwyczaj tylko to, co było należne za lata subwencji, i to nie dla ministra finansów, tylko dla innych gmin, które z tego tytułu otrzymały niższą subwencję. Potem to jest rozliczane i przesyłane pozostałym.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Natomiast ma pan rację, gdybyśmy przyjęli, że zrobimy to w roku 1997, to zniszczylibyśmy system finansowy roku 1997. Jeśli przyjmiemy, że odkładamy to i dokonujemy wyrównania w roku 1998, to kwota jest oczywiście większa. Na szczęście karne odsetki w roku 1997 nie będą tak wysokie jak w roku 1996, a zarazem nie będzie to dla nas tak bardzo duże obciążenie, choć też będzie bardzo znaczące, bo część roku 1996 trzeba będzie w to również wliczyć. A zatem to będzie bardzo poważny wydatek dla budżetu państwa, umniejszający jego możliwości działania w wypadku innych zadań. Dlatego właśnie gorąco prosimy, by państwo rozważyli, czy ten przypadek należy uznać za faktycznie wymagający wyrównania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy są jeszcze jakieś pytania?</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Pani Minister! Rezygnuję już z uzyskania odpowiedzi na moje dwa pytania, na które pani nie raczyła odpowiedzieć. Rozumiem, że są one dzisiaj trochę nie na temat i dlatego byłbym skłonny odłożyć je na czas pytań czy interpelacji. Jednakże przyznaję, że ostatnia pani informacja bardzo mnie zaniepokoiła. Jeżeli prawdą jest, że budżet państwa może się wywrócić z powodu 64 mln zł, zaczynam się niepokoić o Polskę. Chciałbym wiedzieć, czy pani minister mówiła to poważnie, bo przecież 67 mln zł mamy wypłacić nauczycielom w lutym jako drobne zaległości, powiedzmy, z tytułu przeszeregowań. Czy ja to dobrze zrozumiałem, pani minister?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#AleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Kracik.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo panią minister jeszcze o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Panie pośle, wydawało mi się, że nie powiedziałam o wywróceniu się budżetu, powiedziałam tylko o tym, że będzie miał określone dodatkowe trudności. A 150 mln zł, które mamy wypłacić, które rząd się zdecydował wypłacić pracownikom sfery budżetowej - nie tylko nauczycielom - i to tylko tym, wobec których nie zostało wypełnione postanowienie Komisji Trójstronnej, to tylko fakt, że rząd chce się wywiązać z umów, które zostały podjęte i które na siebie przyjął. To wcale nie są łatwe kwoty do zbierania, wbrew pozorom. A rok 1998, co chciałam także państwu przypomnieć, wiąże się z kilkoma kolejnymi zmianami w planach finansowych, zmianami, które wspólnie już wypracowaliśmy i podjęli i które będą skutkowały pewnymi określonymi zdarzeniami.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Skoro jesteśmy przy gminach... Pierwsze z tych zdarzeń to podwyższenie udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych o kolejny procent. Drugie z tych zdarzeń, jeśli państwo pozwolą, to fakt, że również wielkie miasta będą miały zwiększony odpowiednio udział. Trzecie z tych zdarzeń, z którym także będziemy mieli do czynienia, to prawdopodobnie dalszy spadek dochodów budżetu państwa z tytułu ceł, bo to jest normalny, postępujący proces, oraz, być może, spadek, być może jeszcze nie, ale w każdym razie powolne ograniczanie wpływu dochodów budżetu z tytułu prywatyzacji. Te wszystkie elementy w sumie każą mówić z troską o tym, że w ferowaniu wydatków na lata przyszłe musi brać pod uwagę to, że w poborze dochodów - w sytuacji gospodarczej kraju, która na szczęście jest pomyślna - następują określone ograniczenia wynikające z takiego, a nie innego rozwoju sytuacji traktatowej kraju, która wymaga od nas przewidywania ograniczeń wpływów budżetowych z takich czy innych tytułów.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">To wszystko składa się na całość i dlatego o tym mówię w ten sposób. Oczywiście - jak powiadam - Polska się nie wywróci o 150 mln zł, ale państwo wiedzą, że mamy jeszcze do rozwiązania jeden problem, który nie wiąże się ze sprawą, o której mówimy dzisiaj, a który będzie stanowił dla budżetu, w zależności od decyzji Wysokiej Izby, bądź obciążenie tylko i wyłącznie roku 1997, bądź roku 1997 i lat następnych, związane z zaległą waloryzacją za IV kwartał 1995 r., jeśli chodzi o emerytury i renty. Tam zarówno kwota, która jest potrzebna do bezpośredniego wypłacenia, jak i efekt wypłacenia i kontynuowania waloryzacji na wyższym poziomie przynoszą określone zmiany w układzie wydatków budżetu. Tak więc mówiąc o tych wszystkich sprawach mówię właśnie w ten sposób. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy są jeszcze pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Wita Majewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WitMajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie musiałbym zabierać głosu w imieniu Komisji Ustawodawczej, ponieważ w zasadzie wszystkie kluby - z wyjątkiem może klubu pana posła Borka, który miał pewne zastrzeżenia - przyjęły opinię komisji i uznały ją za zasadną. Z tym że zwłaszcza w wystąpieniu pana posła Kowolika znów brzmiała teza, jakoby sama zasada subwencji wyrównawczej była przez Trybunał Konstytucyjny zanegowana. Otóż nie. Zasady subwencji wyrównawczej Trybunał Konstytucyjny nie zanegował uważając, iż pozostaje ona w ramach przepisów konstytucyjnych, chociaż nie wypowiadał się w sprawie celowości, ponieważ rozstrzygnięcie, czy ta instytucja jest celowa, czy nie, oczywiście nie jest sprawą Trybunału, lecz Wysokiej Izby, gdyż zgodnie z konstytucją o dochodach gmin decyduje Wysoka Izba rozstrzygnięciami ustawowymi.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#WitMajewski">Natomiast na tle tego, o czym mówiła pani minister Wasilewska-Trenkner, chciałbym, pani minister, się zgodzić z tym, że sytuacja jest złożona, ale szkoda, że rząd nie dotarł do klubów z pełną informacją o sytuacji wtedy, kiedy kluby pracowały nad stanowiskiem na dzisiejsze posiedzenie. Może mogłoby to być stanowisko inaczej wyrażone. Natomiast ze względu na prawo musimy praktycznie jutro, jak sądzę, po deklaracjach klubów, to orzeczenie przyjąć i myślę, że do 23 kwietnia br. - bo termin, w którym Wysoka Izba powinna zareagować na orzeczenie Trybunału, wynosi 6 miesięcy - powinniśmy zastanowić się nad sposobem zrekompensowania tego. Przecież są inne sposoby, nie tylko finansowe, możemy również wykorzystać formułę obligacji czy inne rozwiązania. Tak rozwiązujemy w niektórych sytuacjach sprawę świadczeń pracownikom, dlaczego nie możemy gminom w podobny sposób zrekompensować straty pewnych ich należności. To już jest jednak sprawa do rozważenia wtedy, kiedy rząd wystąpi z taką propozycją. Ja tylko ze względu na obowiązek sprawozdawcy proszę rząd o dotrzymanie tego terminu, żebyśmy do 23 kwietnia br. mogli tę sprawę zamknąć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Witowi Majewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#AleksanderMałachowski">Posłowie wystąpili, pani minister wystąpiła.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#AleksanderMałachowski">Do głosowania przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#AleksanderMałachowski">Przekazuję prowadzenie obrad pani marszałek Krzyżanowskiej.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy Kodeks celny (druki nr 2068 i 2074).</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Malinowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#AndrzejMalinowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą i Komisji Ustawodawczej chciałbym przedstawić sprawozdanie dotyczące uchwały Senatu w sprawie ustawy Kodeks celny zawarte w druku nr 2068. Pozwalam sobie przypomnieć, iż Senat, rozpatrując ustawę Kodeks celny, uznał za konieczne wprowadzenie do tekstu 79 poprawek. Komisje po wnikliwym rozpatrzeniu uchwały Senatu wnoszą, aby Wysoki Sejm przyjął 50 poprawek, a 29 odrzucił. Większość poprawek, które proponujemy przyjąć, ma charakter redakcyjny, językowy i stylistyczny, lepiej i jaśniej precyzuje konkretne zapisy ustawy. Nie zmieniając materii ustawy, eliminują one możliwość błędnej interpretacji czy też nawet podejrzenia o możliwość błędnej interpretacji poszczególnych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#AndrzejMalinowski">Szereg poprawek proponowanych w uchwale Senatu - tak wynika z uzasadnienia do tej uchwały - ma na celu dostosowanie terminologii w przepisach Kodeksu celnego do terminologii innych ustaw, w tym w szczególności Kodeksu cywilnego czy też Kodeksu postępowania administracyjnego. Zdaniem obydwu komisji nie wszystkie z nich kwalifikują się do przyjęcia między innymi z tego powodu, że jednym z podstawowych kryteriów, jakie przyjęto w pracach nad ustawą, było dostosowanie jej do wymogów Kodeksu celnego Unii Europejskiej. Taki obowiązek nakłada na nas między innymi układ stowarzyszeniowy. Komisje stały więc często przed dylematem, czy zbliżać się do rozwiązań przyjętych w naszym Kodeksie cywilnym, czy też stosować rozwiązania przyjęte w Kodeksie celnym Unii, do czego zresztą zmuszają nas i inne porozumienia międzynarodowe, które Wysoka Izba już ratyfikowała.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#AndrzejMalinowski">Chciałbym w związku z tym przedstawić dwa przykłady, które ilustrują, jaki przyjęto tok myślenia. Przykładem takiej poprawki jest propozycja zastąpienia wyrazów: wiążące umowy kupna lub sprzedaży towarów, wyrazami: umowy sprzedaży towarów. Senat przyjął zasadę, że ponieważ w Kodeksie cywilnym jest mowa o umowie sprzedaży, to zawsze ilekroć chodzi o umowę sprzedaży, sprawa jest oczywista, nie są tu wymagane dodatkowe określenia, takie jak: wiążące lub nie wiążące. Jednakże w wypadku handlu zagranicznego tak nie jest. Nie wszystkie bowiem umowy w handlu zagranicznym muszą być wiążące i ostateczne. Dlatego też w Kodeksie celnym Unii Europejskiej podkreśla się wyraźnie, że chodzi o umowę wiążącą i ostateczną. Z tych też powodów proponujemy, aby i tę poprawkę Senatu odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#AndrzejMalinowski">Drugi przykład. Wiele dyskusji w komisjach wzbudziła poprawka nr 14, której istota sprowadza się do dodania w art. 6 § 2a w brzmieniu: Do kontroli celnej przeprowadzonej w siedzibie lub lokalu osoby stosuje się odpowiednio przepisy rozdz. 3 i 4 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej. Organy celne przeprowadzające kontrolę mają uprawnienia i obowiązki dyrektora urzędu kontroli skarbowej i inspektora, przewidziane w tych przepisach. I takie jest brzmienie proponowanego zapisu.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#AndrzejMalinowski">Komisje, po wnikliwej analizie, ostatecznie proponują odrzucenie przez Wysoką Izbę tej poprawki, m.in. z uwagi na wadliwe sformułowania w niej zawarte, a dotyczy to szczególnie zdania drugiego. Powtarzam: Organy celne przeprowadzające kontrolę mają uprawnienia i obowiązki dyrektora urzędu kontroli skarbowej i inspektora, przewidziane w tych przepisach. Otóż według ustawy o kontroli skarbowej organem są wyłącznie inspektorzy, a nie dyrektorzy, bo ci pełnią tylko i wyłącznie funkcje organizacyjne. Ponadto rozdz. 3 ustawy o kontroli skarbowej w części dotyczącej dostępu do kont jest sprzeczny z art. 5 uchwalonego przez Wysoką Izbę Kodeksu celnego.</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#AndrzejMalinowski">Wysoka Izbo! Przedstawiając tylko te dwa przykłady analizy poprawek proponowanych przez Senat - z dużej liczby proponowanych poprawek, powtarzam: 79 - chciałem pokazać pewien tok myślenia komisji, przyjęty zarówno w trakcie prac nad Kodeksem celnym, jak też utrzymany w trakcie dyskusji nad poprawkami Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#AndrzejMalinowski">W imieniu obydwu komisji jeszcze raz wnoszę o przyjęcie bądź odrzucenie poprawek Senatu, zgodnie ze sprawozdaniem zawartym w druku nr 2074. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-214.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał sprawozdawca komisji pan poseł Andrzej Malinowski.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo pana posła Stanisława Czajczyńskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Jarosław Kurzawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#StanisławCzajczyński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym uprzejmie poinformować, że Komisja Ustawodawcza i Komisja Stosunków Gospodarczych z Zagranicą szczegółowo zapoznały się z poprawkami Senatu. Z wieloma z tych poprawek autorstwa Senatu trudno było nam się zgodzić, ale większość zgłoszonych poprawek przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#StanisławCzajczyński">Klub nasz będzie głosował zgodnie ze sprawozdaniem Komisji Ustawodawczej i Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Jarosława Kurzawę o zabranie głosu w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pani poseł Anna Skowrońska-Łuczyńska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#JarosławKurzawa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przystępujemy do jednego z ostatnich etapów procesu legislacyjnego dotyczącego ustawy Kodeks celny, mianowicie do rozpatrywania poprawek senackich.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#JarosławKurzawa">Na temat potrzeby uchwalenia takiego dokumentu, jakim jest Kodeks celny, już wiele powiedziano, zarówno na posiedzeniach komisji, jak i w debatach obu Izb. Dzisiaj rozpatrujemy poprawki senackie. Jest ich 79. W uzasadnieniu uchwały Senat skupił się na 16 poprawkach, z czego połączone komisje 7 zarekomendowały do przyjęcia. Spora liczba poprawek - jak już mówił poseł sprawozdawca - jest natury językowej, w tym dotyczy interpunkcji.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#JarosławKurzawa">W tym miejscu miałbym apel do pani marszałek, do Prezydium Sejmu, by zastanowić się nad możliwością połączenia obu biur legislacyjnych i stworzyć parlamentarne biuro legislacyjne; może dzięki temu nie byłoby takich problemów, że dla Biura Legislacyjnego Senatu słowo „lub” jest lepsze niż słowo „albo” — niejednokrotnie tego typu poprawki miały miejsce.</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#JarosławKurzawa">Wysoka Izbo! W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego chcę powiedzieć, że klub będzie głosował za przyjęciem poprawek senackich zgodnie z tym, co postanowiły połączone komisje, z jednym wyjątkiem; dotyczy on poprawki nr 59, która odnosi się do art. 190. Artykuł ten mówi o możliwości bezcłowego sprowadzenia sprzętu dla ratownictwa pożarniczo-gaśniczego. Bardzo krótko o tym powiem, mając świadomość tego, że jest zapis, który w pewnym stopniu umożliwia, aby w uzasadnionych wypadkach Rada Ministrów w drodze rozporządzenia mogła ustalić szczegółową listę określającą ilość i wartość towarów zwolnionych od cła, związanych z realizacją określonych programów celowych, a zwłaszcza dotyczących podniesienia poziomu bezpieczeństwa publicznego, obronności państwa, zapobiegania klęskom żywiołowym i likwidacji ich skutków, dotyczących również krajowego systemu ratowniczego oraz utrzymania rezerw państwowych. Chcę zwrócić uwagę, że są to szczególne przypadki klęsk, ewentualnie programy, które umożliwiają podjęcie takich działań, aby w drodze rozporządzenia ustalić listę, która pozwoli na sprowadzenie tych towarów.</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#JarosławKurzawa">Proponowany przez Senat zapis, że w art. 190 w § 1 po pkt. 39 dodaje się pkt 40, który brzmi: „sprzęt ratowniczo-gaśniczy, z wyłączeniem takiego samego sprzętu produkowanego w kraju, przeznaczony dla jednostek ochrony przeciwpożarowej do ich niegospodarczej działalności statutowej, z zastrzeżeniem nieodstępowania tego sprzętu przez okres 3 lat, licząc od dnia dopuszczenia do obrotu”, spowoduje, że działalność w zakresie ochrony przeciwpożarowej będzie mogła być lepiej realizowana. Znając sytuację, jaka jest w tej chwili w zaopatrzeniu w ten sprzęt, sądzę, że ten zapis umożliwiłby lepsze funkcjonowanie, zwłaszcza że dopuszczamy już w tym artykule zapis zezwalający na sprowadzenie urządzeń sprzętu medycznego, ratunkowego, ale zawęża się on wyłącznie do ratowania w zakresie medycznym, może odpowiedniejszy jest ten punkt: urządzenia, sprzęt medyczny, ratunkowy, rehabilitacyjny, leki, krew, odzież, sprzęt spożywczy, środki sanitarne czyszczące i inne rzeczy służące zachowaniu lub ochronie zdrowia. Czyli bardziej się skupia w tym kierunku, nie mówi o systemie ratowniczo-gaśniczym. Dlatego tutaj apeluję do Wysokiej Izby, aby ten element poprawki senackiej wziąć pod uwagę i — tak jak mówiłem w imieniu klubu PSL — będziemy głosować za przyjęciem wszystkich oprócz tej jednej poprawki senackiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Jarosław Kurzawa.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, w związku z tym, że był pan uprzejmy złożyć propozycję dotyczącą wspólnego biura legislacyjnego, chciałabym powiedzieć, że jednak jesteśmy ograniczeni regulaminowymi wymogami.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Chcę również zwrócić uwagę, że jednak — może nie zawsze, ale czasami — przecinek, słowo „lub” zmieniają istotę brzmienia ustawy i o tym już posłowie muszą decydować.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Natomiast w związku z tymi sprawami, które się już po raz któryś nasuwają Wysokiej Izbie, rzeczywiście Prezydium Sejmu podjęło decyzję, że nasze Biuro Legislacyjne będzie wzmocnione językoznawcami - powiedzmy tak - żebyśmy rzeczywiście mniej robili błędów (czasami spowodowanych pośpiechem) w - nazwijmy to - języku polskim czy interpunkcji.</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-219.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu panią poseł Annę Skowrońską-Łuczyńską w imieniu klubu Unii Wolności. Następnym mówcą będzie pan poseł Tadeusz Moszyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mając niewiele czasu, od razu powiem, że posłowie Unii Wolności w pełni podzielają stanowisko komisji, które rozpatrzyły poprawki Senatu do ustawy Kodeks celny, stąd też głosować będą zgodnie z propozycjami komisji we wszystkich przypadkach.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Korzystając z tego, że jestem przy głosie, chcę wygłosić jednak trzy uwagi. Pierwsza dotyczy tej samej kwestii, o której mówił pan poseł Kurzawa. Otóż na te 79 poprawek zgłoszonych przez Senat, większość dotyczy poprawek językowych. Pan przewodniczący Malinowski też o tym mówił. Ale są też poprawki będące wynikiem oczywistych błędów pisarskich, powiedziałabym. W moim przekonaniu wzmocnienie Biura Legislacyjnego byłoby zbędne, gdyby stworzyć pewną możliwość, a według mnie taka powinna istnieć, poprawiania oczywistych błędów pisarskich. Bo jeżeli Senat w iluś tam przypadkach proponuje, żeby dwukropek zastąpić myślnikiem albo odwrotnie, żeby występujące w długim zdaniu spójniki „lub” i „albo” zamieniać miejscami, żeby przypadek zmienić, bo jest na przykład „określona”, a powinno być „określoną”, to naprawdę do tego nawet Biura Legislacyjnego nie trzeba angażować. Po prostu musi być poza Senatem i Sejmem możliwość poprawiania takich błędów, choćby w sądzie, gdzie często decyduje się o poważnych kwotach czy o życiu ludzkim i jest możliwość poprawienia błędów w nazwisku czy gdzie indziej. Apeluję tu o rozważenie tego. To jest jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Sprawa druga. Z 79 zgłoszonych poprawek można wyłowić kilka poprawek merytorycznych. Co do nich stanowisko - jak mówiłam - zgodne jest z propozycjami komisji; przywiązujemy do nich dużą wagę. Na przykład można tutaj powiedzieć o poprawce dotyczącej stosowania ustawy o kontroli skarbowej do kontroli celnej. Jesteśmy temu przeciwni nie tylko dlatego, że do ustawy o kontroli skarbowej Unia Wolności odnosiła się i odnosi zdecydowanie negatywnie, ale w niektórych kwestiach, jak np. w kwestii dostępu do kont bankowych, zupełnie inne rozwiązanie przyjmuje Kodeks celny, a inne ustawa o kontroli skarbowej. Tak więc łącznie tych dwóch ustaw przecież stosować nie można.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Jeśli chodzi o sprzęt ratowniczo-gaśniczy, to dziwię się uporowi PSL, który domaga się tak expressis verbis wyrażenia w ustawie zwolnienia celnego w wypadku tego sprzętu, podczas gdy — jak sam pan poseł Kurzawa tutaj stwierdził — taka możliwość istnieje. W ustawie to uwzględniono w odniesieniu do wszelkiego sprzętu potrzebnego do stworzenia, funkcjonowania systemu ratowniczego w kraju zarówno do celów pożarniczych, jak i do celów ratownictwa górniczego, bo sprzęt ten służy podobnemu celowi. Taka możliwość istnieje, a lista, o której pan poseł mówił, to jest lista istniejąca. Rada Ministrów stworzy nową listę, a klub PSL jako klub współrządzący, w Radzie Ministrów mający wystarczającą liczbę głosów, ma wpływ całkowicie wystarczający na ukształtowanie tej listy. Tak więc głosować będziemy za pozostawieniem tego zapisu w takim kształcie, jaki jest obecnie.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Trzecia moja uwaga dotyczy dalszych prac komisji powołanej do rozpatrzenia Prawa celnego. Zbliża się moment, kiedy dotychczasowa ustawa utraci moc, w tym rozdział 7, który dotyczy ceł antydumpingowych. Mocno to niedoskonałe przepisy, ale są; mają je zastąpić dwie inne ustawy wniesione w czerwcu 1995 r. do Sejmu. Nie są one rozpatrzone i byłoby wielką stratą, gdyby do tego czasu nie zostały uchwalone i nie weszły równocześnie z Kodeksem celnym w życie. Tak więc zwracam się z pytaniem do rządu, który - jak słyszałam - ma zamiar wnieść autopoprawkę do tych dwóch projektów, kiedy to się stanie. Byłoby źle, gdyby nie zafunkcjonowało to równocześnie. Czytam w prasie, że np. polscy producenci obuwia skarżą się na sprowadzanie w nadmiernej liczbie i sprzedawanie po cenach dumpingowych w Polsce obuwia ze szkodą dla polskich producentów. Teraz jeszcze mogą oni korzystać z niedoskonałych przepisów w celu ochrony swych praw, ale jeśli wejdzie w życie Kodeks celny, a ustawa o środkach ochronnych nie wejdzie w życie, to żadnej takiej możliwości już w Polsce nie będzie. Dlatego apeluję o dalsze prace nad tymi ustawami. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiała pani poseł Anna Skowrońska-Łuczyńska.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Moszyńskiego w imieniu klubu Unii Pracy. Następnym mówcą będzie pan poseł Paweł Saar.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#TadeuszMoszyński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Niestety pani poseł Skowrońska-Łuczyńska użyła argumentów, które zamierzałem użyć w polemice z panem posłem Kurzawą. Faktycznie istnieje możliwość sprowadzenia tego sprzętu, a jednocześnie gdybyśmy uwzględnili tylko straż pożarną, to natychmiast podniosłyby się głosy, dlaczego nie dostają tego GOPR, WOPR i inne służby, które również zajmują się ratowaniem życia. Myślę, że dodatkowym elementem, który tutaj również występuje, a o którym nie było mowy do tej pory, jest swego rodzaju ochrona i stymulowanie rodzimej produkcji. Jeżeli te kontyngenty, czy liczba pojazdów, czy innych urządzeń, będą ograniczone, to na pewno będzie to sprzyjało co najmniej rozwojowi montowni w Polsce i produkowania takiego sprzętu, który musimy w tej chwili nabywać za granicą z tego powodu, że się go po prostu w Polsce nie produkuje. Może, jak powiedziałem, będzie to służyło ochronie i stymulowaniu rodzimej produkcji.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#TadeuszMoszyński">Unia Pracy również uważa, że źle się dzieje, że jest tak dużo poprawek stylistycznych, redakcyjnych. Myślę, że przy pracach - to jest apel do nas, do posłów - musimy większą uwagę zwracać jednak również na te stylistyczne, interpunkcyjne, redakcyjne szczegóły.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#TadeuszMoszyński">Myślę, że dobrze się stało, że filozofia twórców ustawy była zbliżona do filozofii Kodeksu celnego Unii Europejskiej. Przynajmniej jeśli chodzi o to prawo, które jest jak gdyby prawem międzynarodowym, ponieważ jest to granica, jest to styk dwóch różnych organizmów ekonomicznych, dobrze się dzieje, że idziemy w kierunku pewnej unifikacji i że przepisy obowiązujące na granicach będą podobne.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#TadeuszMoszyński">Podobnie jak Unia Wolności, Unia Pracy będzie głosowała dokładnie według stanowiska komisji sejmowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Tadeusz Moszyński.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Saara w imieniu klubu BBWR i KPN. Następnym mówcą będzie pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PawełSaar">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Występując w imieniu Klubu Parlamentarnego Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform i KPN pragnę stwierdzić, że klub nasz będzie głosował zgodnie ze sprawozdaniem połączonych komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Paweł Saar.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Janułę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#EugeniuszJanuła">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Cieszymy się, że dobiegają końca prace nad Kodeksem celnym, ustawą bardzo potrzebną. Myślę, że mogę sobie tu pozwolić na pewien wtręt, że Senat niejako antycypując życzenia pani marszałek starał się dopracować ustawę również pod względem językowym i interpunkcyjnym. Widocznie ma większe możliwości w tym zakresie niż Sejm.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#EugeniuszJanuła">Jeżeli chodzi o merytoryczną stronę poprawek, będziemy głosowali zgodnie ze wskazaniami połączonych komisji, tym bardziej że takie stanowisko zajmowaliśmy w kolejnych dyskusjach nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#EugeniuszJanuła">I jeszcze jedno, żeby nie robić tutaj plebiscytu przy niejako kończącej prace debacie, czy jesteśmy za strażakami, czy jesteśmy przeciwko strażakom. Problem jest w tym, że oczywiście jest potrzebny bezcłowy import zarówno sprzętu pożarniczego, jak i sprzętu ratowniczego, tylko podkreślam wyraźnie: jest nam potrzebny sprzęt nowoczesny, sprzęt taki, jakiego sami nie produkujemy, jakiego nam po prostu brakuje. A były wypadki, nie twierdzę, że są w dalszym ciągu, że sprowadzano również do Polski w ramach importu bezcłowego sprzętu pożarniczego i niektórych elementów sprzętu ratowniczego przysłowiowe buble. Taka jest prawda. Tak więc przy wszelkich ulgach musimy mieć świadomość, że nie zawsze wszystko idzie dobrze w jedną stronę.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#EugeniuszJanuła">Jak już powiedziałem, będziemy głosowali zgodnie ze wskazaniem połączonych komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Lista posłów zgłoszonych do dyskusji została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy pan poseł sprawozdawca chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Andrzej Malinowski, sprawozdawca komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#AndrzejMalinowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym się ustosunkować do dwóch kwestii; może w odwrotnej kolejności. Jeśli chodzi o kwestię poruszoną przez pana posła Moszyńskiego, to chciałbym przypomnieć, że Wysoka Izba dała taką szansę wykorzystania narzędzi celnych do realizacji pewnych programów celowych. Chodzi tutaj o § 7 w części dotyczącej zwolnień, czyli w art. 190, gdzie wyraźnie się mówi, że Rada Ministrów miałaby możliwość zwolnić od cła towary związane z realizacją określonych programów celowych, a zwłaszcza dotyczących podniesienia bezpieczeństwa państwa itd. Myślę, że z różnych względów, a przede wszystkim ze względu na sytuację budżetu państwa i dużą presję opinii publicznej w tej kwestii, jest to rozwiązanie celowe.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#AndrzejMalinowski">I druga sprawa. Jako przewodniczący komisji do spraw prawa celnego i podkomisji do tzw. ustaw okołocelnych chciałbym Wysoką Izbę poinformować, że spodziewamy się autopoprawki rządu, ponieważ ustawa o tzw. ochronie rynku zgodnie z wymogami Światowej Organizacji Handlu musi być przepracowana i zostanie zaprezentowana Wysokiej Izbie w postaci 4 odrębnych ustaw dotyczących postępowania w sprawie tekstyliów, antydumpingowego, antysubwencyjnego i ochrony przed nadmiernym przywozem. Według informacji, którą jako przewodniczący otrzymałem od strony rządowej, w lutym będzie można już podjąć prace nad tymi czterema ustawami, ponieważ ich objętość znacznie się w tej sytuacji zmniejszy, i jestem przekonany, że będzie możliwe uchwalenie tych ustaw i wprowadzenie ich w życie łącznie z ustawą Kodeks celny. Pani marszałek, dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał sprawozdawca komisji pan poseł Andrzej Malinowski.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Do głosowania nad tym punktem porządku dziennego przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi (druk nr 2011).</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu przewodniczącego Komisji Papierów Wartościowych pana Jacka Sochę w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#JacekSocha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Uchwalona 22 marca 1991 r. ustawa Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych powstała w sytuacji, gdy praktycznie rynek papierów wartościowych jeszcze w Polsce nie istniał. Doświadczenia pierwszych trzech lat obowiązywania ustawy zaowocowały jej zmianą w grudniu 1993 r. Jednak z perspektywy kolejnych lat obowiązywania ustawy można z całą pewnością stwierdzić, że nie jest ona w pełni dostosowana do obecnego poziomu rozwoju rynku kapitałowego, jak również niezbyt odpowiada oczekiwaniom uczestników obrotu, czego najbardziej widocznym przejawem jest brak na rynku kapitałowym obrotu instrumentami pochodnymi czy brak możliwości pełnienia przez silne kapitałowo podmioty niektórych funkcji w zakresie bankowości inwestycyjnej.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#JacekSocha">Tak więc potrzeby rynku legły u podstaw rządowej inicjatywy znowelizowania dotychczasowych przepisów regulujących funkcjonowanie polskiego rynku kapitałowego. Jednakże zakres proponowanych zmian uzasadniał przyjęcie trybu prac legislacyjnych polegających na przygotowaniu nowego aktu zamiast nowelizacji obowiązującej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#JacekSocha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedkładany Wysokiej Izbie w pierwszym czytaniu projekt ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi jest efektem wielomiesięcznych prac rządowych z udziałem ekspertów zarówno resortowych, jak i niezależnych. Projekt ustawy w wersji skierowanej do Sejmu jako przedłożenie rządowe w przekonaniu autorów nosi cechy dobrego, nowoczesnego aktu prawnego, na pewno lepszego od poprzedniego. Ogólnie można powiedzieć, iż w stosunku do obecnie obowiązujących przepisów dokonane zmiany i uzupełnienia korzystnie modyfikują założenia rynku kapitałowego. Rozległość zmian nie pozwoli mi tu na ich całościowe przedstawienie, zatem pozwolę sobie przedstawić jedynie najbardziej istotne założenia nowej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#JacekSocha">Po pierwsze, nowa ustawa dostosowuje przepisy regulujące funkcjonowanie rynku kapitałowego do wymogów OECD - Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju - oraz aktów prawnych Unii Europejskiej. Między innymi polscy emitenci papierów wartościowych będą mogli podejmować decyzję o notowaniu za granicą do 25% nowo emitowanych papierów wartościowych bez dodatkowej zgody Komisji Papierów Wartościowych. Na podobnych zasadach emitenci będą mogli też decydować o emisji tzw. ADR lub GDR, czyli kwitów depozytowych. Są to papiery wartościowe, którymi się obraca na rynku amerykańskim oraz na rynkach zachodnioeuropejskich. Z drugiej strony emitenci zagraniczni uzyskali uproszczony dostęp do polskiego rynku kapitałowego. Na podstawie zgody Komisji Papierów Wartościowych do publicznego obrotu będą mogły być wprowadzone papiery wartościowe emitowane przez podmioty mające siedzibę w krajach OECD, jednak pod warunkiem, iż wprowadzane emisje nie przekroczą łącznie corocznego limitu ustalanego przez ministra finansów. Zagraniczne osoby prawne, które będą chciały prowadzić w Polsce biura maklerskie, będą musiały uzyskiwać stosowną licencję Komisji Papierów Wartościowych i będą działały pod nadzorem Komisji Papierów Wartościowych, jednakże będą mogły działać poprzez przedstawicielstwa i oddziały.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#JacekSocha">Także w ramach procesów dostosowawczych projekt ułatwia funkcjonowanie na polskim rynku kapitałowym tych zagranicznych biur maklerskich, które funkcjonują w oparciu o system prawa anglosaskiego, a więc uznają istnienie tzw. własności powierniczej. Co prawda, nie sposób wprowadzić do polskiego prawa tej specyficznej instytucji prawa własności, jednak dzięki zabiegom technicznym, takim jak ograniczenie obowiązków informacyjnych podmiotów wykonujących takie prawa, czy też możliwości realizowania przez tego typu podmioty praw z papierów wartościowych, oczywiście pod nadzorem komisji, można niepomiernie zwiększyć dostosowanie polskich standardów do wymagań najbardziej rozwiniętych rynków kapitałowych.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#JacekSocha">Nie sposób też nie wspomnieć, iż w myśl projektowanych przepisów ustawy tworzonym możliwościom dla inwestorów zagranicznych powinno towarzyszyć pogłębienie współpracy z zagranicznymi instytucjami rządowymi sprawującymi nadzór nad rynkami kapitałowymi, której efektem powinna być m.in. ścisła kooperacja w zakresie nadzoru nad podmiotami dokonującymi transgranicznych operacji na papierach wartościowych. Będzie to konieczne z powodu liberalizacji przepisów o przepływach kapitałowych i włączenia polskiego rynku kapitałowego w struktury międzynarodowych rynków kapitałowych. W związku z tym Komisja Papierów Wartościowych będzie mogła zgodnie z przedkładanym projektem ustawy podpisywać stosowne umowy, tzw. umowy o współpracy, z innymi komisjami papierów wartościowych, co w moim przekonaniu i w przekonaniu autorów projektu ustawy powinno zwiększyć możliwości nadzoru nad polskim rynkiem kapitałowym w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#JacekSocha">Projekt nowej ustawy precyzuje pojęcie papieru wartościowego będącego przedmiotem obrotu.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#JacekSocha">Po pierwsze, wprowadzono pełną dematerializację papieru wartościowego z jednoczesnym jasnym określeniem funkcji świadectwa depozytowego i przyjęciem konstytutywnej roli dla zapisów na rachunkach papierów wartościowych. Obecnie mamy taką sytuację, że obrót papierami wartościowymi na rynku kapitałowym jest zdematerializowany, natomiast sam papier wartościowy jest papierem, który istnieje materialnie. Sprawa ta nie jest do końca w przepisach prawa wyjaśniona. Zmiana w tych przepisach tę sytuację zmieni.</u>
          <u xml:id="u-230.8" who="#JacekSocha">Po drugie, określono zgodnie ze standardami międzynarodowymi, a także mając na uwadze przewidywany wzrost liczby transakcji na rynku, moment przeniesienia własności papieru wartościowego - jest nim w projekcie ustawy dzień rozliczenia sesji, na której nabyto papier wartościowy, w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych. W praktyce oznacza to, że przechodzenie praw własności po wejściu w życie tej ustawy dokonywane będzie trzeciego dnia po zawarciu transakcji. Przyjęcie tego przepisu wprowadza na rynek polski obowiązującą na wszystkich rynkach kapitałowych tzw. zasadę dostawy za zapłatą, która w warunkach wzrostu liczby transakcji zawieranych w obrocie publicznym niepomiernie zwiększa bezpieczeństwo obrotu.</u>
          <u xml:id="u-230.9" who="#JacekSocha">Po trzecie, zgodnie z art. 3 projektu ustawy, który nawiązuje do przyjętych rozwiązań międzynarodowych, a w tym do regulacji Unii Europejskiej, zdefiniowano jako papier wartościowy także instrumenty pochodne, tj. opcje i transakcje terminowe. Instrumenty te powinny przyczynić się do dalszego rozwoju rynku kapitałowego, zwiększając zdecydowanie możliwości działań podejmowanych przez inwestorów.</u>
          <u xml:id="u-230.10" who="#JacekSocha">Zgodnie z opracowanym modelem wprowadzenie instrumentów pochodnych do publicznego obrotu wymagać będzie zgody Komisji Papierów Wartościowych, co wynika z samej istoty publicznego obrotu papierami wartościowymi oraz praktyki obowiązującej w odniesieniu do oferowanych publicznie papierów wartościowych. Zarządzenie, które zostanie wydane na mocy odpowiedniego upoważnienia ustawowego, dostosuje do specyfiki tych instrumentów wymogi dotyczące ich wprowadzenia do publicznego obrotu.</u>
          <u xml:id="u-230.11" who="#JacekSocha">Podkreślić należy, że rynek obrotu instrumentami pochodnymi będzie charakteryzować się podobnymi cechami jak rynek papierów wartościowych. Dotyczy to przede wszystkim takich cech, jak jego przejrzystość związana z adekwatnym poziomem informacji o samych instrumentach pochodnych oraz transakcjach z ich udziałem, bezpieczeństwo i pewność obrotu, uczciwość samego rynku w sensie istnienia tych samych reguł uczestnictwa dla każdego z inwestorów, a także brak uprzywilejowania przy zawieraniu transakcji.</u>
          <u xml:id="u-230.12" who="#JacekSocha">Chociaż w projekcie ustawy nie zdecydowano się ostatecznie na wydzielenie biur maklerskich ze struktur banków w formie odrębnych podmiotów - mimo że wielokrotnie była o tym mowa w związku z konstrukcją polskiego rynku kapitałowego - i pozostawiono tę kwestię do decyzji samych banków, nowa ustawa niewątpliwie ułatwia przekształcenie się biur maklerskich w podmioty świadczące usługi z zakresu bankowości inwestycyjnej, a decyduje o tym powiększenie katalogu czynności, które może wykonywać biuro maklerskie bez konieczności uzyskiwania odrębnego zezwolenia (oczywiście pod nadzorem i kontrolą Komisji Papierów Wartościowych). Są to m.in. takie czynności jak: analizy celowości i sposobu pozyskiwania kapitału, analizy sposobu, skutków i kosztów wprowadzenia do publicznego obrotu określonych papierów wartościowych, nabywanie lub zbywanie papierów wartościowych na własny rachunek celem realizacji umów o gwarantowanie dojścia do skutku ich emisji, udzielanie pożyczek na zakup papierów wartościowych oraz pożyczanie samych papierów wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-230.13" who="#JacekSocha">Jak widać, umożliwia się biurom maklerskim prowadzenie działalności w szeregu dziedzinach powiązanych lub znajdujących się na rynku kapitałowym bez konieczności uzyskiwania dodatkowego zezwolenia. Jednak na uwagę zasługuje to, że tego typu czynności nie są objęte monopolem biur maklerskich i nie powodują konieczności ograniczenia działalności przez inne podmioty, np. firmy konsultingowe. Niemniej jednak powiększenie katalogu działań biur maklerskich zwiększy ich konkurencyjność wobec innych podmiotów gospodarczych, nie zmniejszając jednocześnie wymagań bezpieczeństwa obrotu. Można powiedzieć nawet więcej: wydaje się, że usługi tego typu najlepiej mogą być wykonywane przez podmioty bezpośrednio związane z funkcjonowaniem rynku kapitałowego, które pozostają pod merytorycznym i administracyjnym nadzorem Komisji Papierów Wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-230.14" who="#JacekSocha">Jako uzupełnienie tych regulacji projekt nowej ustawy przewiduje możliwość utworzenia funduszu gwarancyjnego ubezpieczającego transakcje inwestorów, jednak decyzje o jego utworzeniu będą musiały podjąć samodzielnie biura maklerskie; w tym wypadku rola ustawodawcy ograniczałaby się do stworzenia niezbędnego instrumentarium prawnego służącego temu celowi, co jest zgodne z filozofią wolnego rynku, natomiast samo działanie funduszu podlegałoby nadzorowi komisji. Fundusz ten byłby prowadzony przez Izbę Gospodarczą Biur Maklerskich, która już istnieje. W przeciwieństwie do Bankowego Funduszu Gwarancyjnego proponowany fundusz ma mieć charakter wydzielonego majątku, który jest wyłączony z egzekucji.</u>
          <u xml:id="u-230.15" who="#JacekSocha">W projekcie dopuszczono także możliwość pożyczania papierów wartościowych, co w znacznym stopniu powinno przyczynić się do wzrostu płynności i rozbudowania form obrotu.</u>
          <u xml:id="u-230.16" who="#JacekSocha">Nawiązując do kwestii wprowadzania papierów wartościowych do publicznego obrotu, należy wspomnieć, że zdecydowano się na uproszczenie tych procedur odnośnie do papierów wartościowych emitentów sprawdzonych na rynku i nienagannie wywiązujących się z obowiązków informacyjnych przez odpowiednio długi okres, tj. 36 miesięcy. Oznacza to, że jeżeli spółka jest w publicznym obrocie przez 3 lata i nienagannie wypełnia obowiązki informacyjne, to nabiera pewnego określonego prawa do uproszczonego sposobu wprowadzenia papierów wartościowych do publicznego obrotu. W tym wypadku proponuje się poprzestanie na rejestracji emisji, bez szczegółowego wnikania w dokumenty emitenta. Związane jest to z chęcią ułatwienia podmiotom ponoszącym znaczne koszty ujawniania informacji o swojej działalności pozyskania kapitału na rynku kapitałowym w prostszy sposób. Należy jednak zaznaczyć, iż odpowiedzialność osób sporządzających prospekt emisyjny jest identyczna jak w wypadku wydania zgody bezpośrednio przez Komisję Papierów Wartościowych. W projekcie ustawy jest również taka możliwość, że Komisja Papierów Wartościowych ma 25 dni na zgłoszenie sprzeciwu, gdyby emisja i zawarte w prospekcie emisyjnym informacje były niezgodne z przepisami prawa lub emitent naruszał obowiązki informacyjne, o czym mówiłem wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-230.17" who="#JacekSocha">Dodatkowo, o czym już wspominałem przy okazji omawiania regulacji dotyczących bezpośrednio biur maklerskich, projekt definiuje i wyraźnie określa funkcje gwarantów dojścia emisji do skutku i mam nadzieję, że wytycza tym samym pewne zadania specyficzne dla działalności w zakresie bankowości inwestycyjnej. Zaznaczyć należy, że projekt, jasno określając zakres tzw. gwarantowania dojścia emisji do skutku, jednocześnie zawęża krąg podmiotów mogących udzielać gwarancji do tych, które poprzez wysokość posiadanych środków własnych są w stanie zagwarantować zarówno bezpieczeństwo inwestorów, jak i bezpieczeństwo własne. Oznacza to, że gwarantowanie dojścia emisji do skutku będzie możliwe przez podmioty działające na rynku finansowym.</u>
          <u xml:id="u-230.18" who="#JacekSocha">W projekcie wprowadza się tzw. subemisje. Istnieją dwie ich kategorie — subemisja inwestycyjna (co oznacza, że gwarantowanie emisji następuje po zakończeniu emisji na rynku publicznym, gdyby ona nie dochodziła do skutku, wówczas obejmuje się emisję gwarancją) oraz subemisja usługowa, która jest zupełnie nową jakością na rynku kapitałowym. Subemisja usługowa polega na tym, że pomiędzy emitentem a finalnymi inwestorami pojawia się podmiot lub konsorcjum podmiotów finansowych. Subemitenci usługowi nabywają na pewien krótki czas papiery wartościowe celem dalszej odsprzedaży. Powinno to skutkować wielorakimi zmianami i usprawnieniem funkcjonowania rynku kapitałowego w Polsce, m.in. dlatego, że zdecydowanie skróci się czas od zakończenia emisji do momentu wejścia papierów wartościowych do obrotu na rynku wtórnym, czyli na giełdzie, i tym samym zmniejszone zostanie ryzyko inwestycyjne dla inwestorów w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-230.19" who="#JacekSocha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi powierza także Komisji Papierów Wartościowych nadzór nad obrotem towarowym dokonywanym za pośrednictwem giełd towarowych. Zgodnie ze standardami międzynarodowymi przewidującymi wzajemne przenikanie się rynków papierów wartościowych i rynków towarowych (można tu wymienić choćby obrót instrumentami pochodnymi, takimi jak opcje i kontrakty terminowe) w projekcie rząd zdecydował o poddaniu obrotu papierami wartościowymi i towarami giełdowymi nadzorowi jednego organu centralnej administracji rządowej, tj. posiadającej odpowiednie doświadczenie Komisji Papierów Wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-230.20" who="#JacekSocha">Dodać też należy, iż w myśl nowych przepisów uczestnicy rynku mają partycypować w części kosztów nadzoru nad rynkiem kapitałowym poprzez tzw. opłaty pobierane od wydawanych zezwoleń wpisu i wartości transakcji na rynku regulowanym.</u>
          <u xml:id="u-230.21" who="#JacekSocha">Chciałbym zaznaczyć, że obok wymienionych przeze mnie najistotniejszych zmian, zapisy projektu precyzują szereg rozwiązań szczegółowych, które będą miały jednak istotny wpływ na uporządkowanie publicznego obrotu papierami wartościowymi. Tak więc projekt porządkuje wyjątki od rygorów obowiązywania ustawy, definiując je wyłącznie w trybie ustawowym. Obecnie istnieje rozporządzenie Rady Ministrów w tym zakresie; w projekcie proponuje się, aby to rozporządzenie Rady Ministrów zostało niejako włączone do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-230.22" who="#JacekSocha">Projekt porządkuje też administracyjno-prawne aspekty funkcjonowania Komisji Papierów Wartościowych, a w szczególności tryb wydawania przez komisję zezwoleń. Ponadto porządkuje on tryb sprawowania nadzoru nad regulowanym rynkiem pozagiełdowym, a także nad Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych i Giełdą Papierów Wartościowych w Warszawie. Porządkuje się też zasady wykonywania zawodu maklera i doradcy inwestycyjnego, prowadzenia działalności doradczej, funkcjonowania samorządu maklerów i doradców inwestycyjnych, jak również samorządu domów maklerskich w postaci izby domów maklerskich, jak również zasady funkcjonowania banków kastodialnych, zasady wprowadzania do publicznego obrotu obligacji zamiennych na akcje, zasady wycofywania papierów wartościowych z publicznego obrotu, co dzisiaj nie jest w ogóle regulowane w ustawie. Spółka posiada np. status spółki publicznej, co znaczy, że sprzedawała papiery wartościowe w publicznym obrocie i ma inwestorów, często drobnych, którzy powierzyli jej swoje oszczędności i zainwestowali w papiery wartościowe emitenta. Nie jest powiedziane, w jaki sposób dzisiaj mogłaby ona się wycofać z publicznego obrotu. Komisja Papierów Wartościowych zaproponowała pewne techniki, które mogłyby być stosowane, natomiast nie są one ujęte w przepisach prawa. Wydaje mi się, że wprowadzenie tego zwiększy zaufanie do rynku publicznego.</u>
          <u xml:id="u-230.23" who="#JacekSocha">Następnie projekt porządkuje zasady tworzenia, jak również charakter świadectwa depozytowego. Kolejne sprawy, które porządkuje projekt, dotyczą: statusu w publicznym obrocie skarbowych papierów wartościowych i papierów wartościowych emitowanych przez Narodowy Bank Polski, zasad obrotu pozagiełdowego, trybu nabywania znaczących pakietów akcji. W istniejącym dzisiaj rozdziale w Prawie o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych jest kilka niejasności, w związku z czym w projekcie ustawy niejasności zostały wyeliminowane.</u>
          <u xml:id="u-230.24" who="#JacekSocha">Porządkuje ten projekt również zasady odpowiedzialności karnej za występki i wykroczenia przeciwko publicznemu obrotowi papierami wartościowymi i zasady dostępu do tajemnicy zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-230.25" who="#JacekSocha">Trzeba też zaznaczyć, że projekt ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi nie obejmuje regulacji dotyczących funduszy inwestycyjnych, które będą ujęte w odrębnej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-230.26" who="#JacekSocha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jeszcze raz chciałbym podkreślić, że nowa ustawa zostaje zaproponowana po przyjęciu Polski do OECD oraz w okresie przygotowań do wejścia Polski do Unii Europejskiej. Trzeba przypomnieć, że wiążące nas z tymi organizacjami umowy nakładają na Polskę obowiązki w zakresie dostosowania przepisów wewnętrznych, w tym także przepisów w zakresie regulacji rynku kapitałowego. Jak już wspomniałem, projekt ustawy czyni zadość tym wymaganiom, jednakże nie należy zapominać, że obie te organizacje już od dłuższego czasu integrują swoje rynki kapitałowe, które i tak z racji swoich historycznych doświadczeń charakteryzują się wysoką konkurencyjnością. Nowa ustawa daje szansę wciąż młodemu i w dalszym ciągu tworzącemu się polskiemu rynkowi kapitałowemu na osiągnięcie wysokich standardów i spełnienie wymagań międzynarodowych, a w perspektywie na oparcie się konkurencji ponadnarodowych rynków kapitałowych.</u>
          <u xml:id="u-230.27" who="#JacekSocha">Ocena procesów zachodzących w świecie prowadzi do jednoznacznego wniosku, iż przyszłość rynków kapitałowych leży w ich integracji regionalnej. W większości krajów naszego regionu zostały podjęte działania zmierzające do powołania instytucji nowoczesnego rynku kapitałowego. Kroki te są mniej lub bardziej zaawansowane, ale rynki te już teraz konkurują między sobą o kapitał zagraniczny, a konkurencja ta w najbliższym czasie może się tylko zaostrzyć. Niewątpliwie tendencja ta może doprowadzić w niedalekiej przyszłości do zastąpienia lokalnych rynków jednym regionalnym centrum finansowym. Jest ważne, iż Warszawa ma szansę stać się rynkiem regionalnym dla Europy Centralnej z wielu względów, między innymi dlatego że jesteśmy najbardziej zaangażowani w tej chwili w budowanie rynku kapitałowego charakteryzującego się największą czytelnością, przejrzystością i cieszącego się zaufaniem inwestorów.</u>
          <u xml:id="u-230.28" who="#JacekSocha">Pragnę przypomnieć, że w chwili obecnej polski rynek kapitałowy jest pod względem swojej organizacji bardzo wysoko oceniany przez ekspertów międzynarodowych, jak również przez samych inwestorów krajowych i zagranicznych. Ta ocena wynika z istniejących atutów polskiego rynku, takich jak: bezpieczny system notowań i rozliczeń, rozwinięta infrastruktura domów maklerskich prowadzących około 850 tys. rachunków, wysokie standardy informacyjne w prospektach emisyjnych i raportach, sprawne kanały informacyjne. Atuty te w połączeniu ze zmianami już realizowanymi, jak również zaproponowanymi w projekcie ustawy dają Polsce szansę na budowę znacznie mocniejszego rynku. Pragnę przypomnieć, iż pomimo wspomnianych atutów kapitalizacja rynku giełdowego od dłuższego czasu nie przekracza równowartości 6% produktu krajowego brutto, co oznacza, że znaczenie rynku dla gospodarki narodowej nie jest wciąż duże. Proponowane rozwiązania dają szansę wzrostu znaczenia naszego rynku poprzez pobudzenie aktywności domów maklerskich i rozwój dostępnych instrumentów finansowych, co w efekcie powinno prowadzić do wzrostu zaangażowania na rynku inwestorów instytucjonalnych. Dalsze budowanie rynku kapitałowego jest niezbędne, gdyż będzie on niewątpliwie wykorzystywany do inwestowania środków pieniężnych przez m.in. jedną z kategorii inwestorów instytucjonalnych, jaką będą skapitalizowane fundusze emerytalne, a wiadomo, iż w przyszłości takie fundusze muszą być budowane.</u>
          <u xml:id="u-230.29" who="#JacekSocha">W tym kontekście ocena rozwoju i znaczenia rynków kapitałowych w krajach naszego regionu może nasuwać wniosek, iż pomyślne uruchomienie zmian może doprowadzić do stworzenia w Polsce lokalnego centrum operacji kapitałowych o istotnym znaczeniu dla Europy Środkowej. Nie muszę uzasadniać, że stworzenie w Polsce takiego centrum zapewniałoby istotną przewagę konkurencyjną, jaką mógłby uzyskać nasz rynek także w starciu z międzynarodowymi centrami kapitałowymi. Tak więc zaproponowane zmiany, usprawniające istotnie funkcjonowanie rynku, mają także w zamyśle autorów zamknąć etap rozwoju polskiego rynku kapitałowego, charakteryzujący się budowaniem wewnętrznych, czytelnych, sprawnych i bezpiecznych powiązań pomiędzy uczestnikami obrotu, i pozwolić polskiemu rynkowi na skoncentrowanie się na przeciwstawieniu się narastającej konkurencji zewnętrznej.</u>
          <u xml:id="u-230.30" who="#JacekSocha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt nowej ustawy nie zmienia filozofii polskiego rynku kapitałowego i nie obniża wypracowanych standardów, lecz dostosowuje kształt rynku do wyrażanych od dawna oczekiwań i jest z pewnością ważną próbą uregulowania tendencji już istniejących na rynku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał przewodniczący Komisji Papierów Wartościowych pan Jacek Socha.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła tak jak w debacie krótkiej, tj. od 4 do 35 minut.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Wiesława Ciesielskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Władysław Jasiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WiesławCiesielski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, z zadowoleniem wita rządowy projekt ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Pragnę w tym miejscu podkreślić jakże znamienny fakt: jednym z pierwszych projektów ustaw, jakimi zajął się Sejm obecnej kadencji na początku swojej pracy, był projekt nowelizacji ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. I oto teraz, w ostatnim roku kadencji, znowu zajmujemy się projektem ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Czy powodem są błędy w tamtej nowelizacji, sprzed 3 lat? Nie. Pierwotna ustawa kładła podwaliny pod tworzenie rynku kapitałowego, rynku papierów wartościowych w Polsce. W końcu 1993 r. mieliśmy do czynienia z nieźle już ukształtowanymi zrębami tego rynku. Już wtedy widać było, które przepisy wytrzymały próbę czasu, które trzeba było zmienić, a jakie wprowadzić nowe. Głównym powodem tego rozpatrzenia jest przede wszystkim bardzo dynamiczny rozwój rynku kapitałowego w Polsce. Dzisiaj jest on już bardzo poważnym segmentem nowego systemu gospodarczego w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#WiesławCiesielski">Powodem równie istotnym i jakby wynikającym z tempa przemian transformacyjnych w naszej gospodarce, a zarazem determinującym potrzebę ustanowienia nowego prawa w tym obszarze, jest zaawansowanie prac przybliżających nasz kraj do członkostwa w strukturach europejskich. Teraz, gdy staliśmy się członkiem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, OECD, gdy coraz wyraźniejsza jest perspektywa przyjęcia Polski do Unii Europejskiej, gdy coraz bliżej jesteśmy określenia terminu tego akcesu, coraz bardziej imperatywne staje się zbliżenie polskich przepisów prawnych do uwarunkowań stanu prawnego, rozwiązań przyjętych dla rynku kapitałowego w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#WiesławCiesielski">Czy przedłożone przez rząd rozwiązania odpowiadają potrzebom czasu? Do szczegółowej analizy powrócimy podczas prac w komisjach. Szereg konkretnych uwag przedstawią w dyskusji moi koledzy klubowi. W tym miejscu pragnę skonstatować jedno: generalnie rzecz biorąc projekt rządowy odpowiada potrzebom czasu. Uwzględnia zmiany, jakie nastąpiły w wyniku rozwoju rynku kapitałowego w naszym kraju. Czyni możliwym z jednej strony dobre funkcjonowanie rynku kapitałowego, a z drugiej - dalszy rozwój tego segmentu rynku; jest też zgodny z przepisami prawa europejskiego, w tym z postanowieniami Układu Europejskiego. W odróżnieniu od pracy wykonanej w Sejmie obecnej kadencji, ale przed trzema laty, tym razem nie chodzi o nowelizację ustawy istniejącej, ale faktycznie o w pełni nowy projekt, który porządkuje obrót papierami wartościowymi. Trzeba powiedzieć, że nie jest to nic zaskakującego. Mieliśmy bowiem przed trzema laty świadomość konieczności opracowania i przyjęcia nowego prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#WiesławCiesielski">Projekt ustawy składa się z 12 rozdziałów i 195 artykułów. Część z nich jest powtórzeniem zapisów dotychczasowych, część jest zupełnie nowa. Ich układ stanowi o całkowicie nowym charakterze omawianej ustawy. Omawiał ją w miarę szczegółowo pan przewodniczący Socha, co zwalnia mnie z obowiązku ich przybliżenia. Występują jednak pewne niejasności, na przykład w nazewnictwie: do tej pory w ustawie mówiliśmy o krajowym depozycie papierów wartościowych, w przedłożonym projekcie mowa jest po prostu o krajowym depozycie.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#WiesławCiesielski">Pragnę zwrócić uwagę na jeszcze jeden problem, chodzi o fundusze inwestycyjne. W ustawie z 1991 r. była ogólna wzmianka o funduszach powierniczych. Nowelizując tę ustawą przed trzema laty, stanęliśmy przed pokusą dopracowania tej części ustawy. Na wniosek rządu wycofaliśmy się z tego zamiaru w obliczu zapowiedzi rychłego pojawienia się projektu ustawy regulującego funkcjonowanie funduszy inwestycyjnych. Ten projekt pojawił się jednak dopiero w trzy tygodnie po skierowaniu do Sejmu omawianego dzisiaj projektu. Z jednej strony dobrze, że jest to osobny projekt (mniej więcej tak to wygląda w innych krajach europejskich o ukształtowanych gospodarkach rynkowych), z drugiej jednak strony wymagać to będzie zmiany bodajże art. 194 omawianego dzisiaj projektu.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#WiesławCiesielski">Konkludując, proponuję przesłać projekt do Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Ustawodawczej celem dalszych prac. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Wiesław Ciesielski.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Władysława Jasińskiego o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Jan Wyrowiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WładysławJasiński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wobec rządowego projektu ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi wraz z projektami podstawowych aktów wykonawczych, zawartego w druku nr 2011.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#WładysławJasiński">Zarówno obecnie obowiązująca ustawa z dnia 22 marca 1991 r. Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, jak i projekt nowej ustawy normują jeden z najważniejszych elementów rynku i gospodarki rynkowej, za jakie uznane jest prawo regulujące obrót papierami wartościowymi.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#WładysławJasiński">Blisko pięcioletni okres funkcjonowania ustawy z 1991 r., mimo wielokrotnych cząstkowych jej zmian, ujawnił w praktyce wiele mankamentów, które uzasadniają potrzebę bardziej kompleksowych zmian. W pracach nad projektem nowelizacji autorzy doszli do wniosku, iż ten zakres zmian oraz znaczny stopień rozwoju rynku giełdowego upoważnia do opracowania nowego, kompleksowego aktu prawnego regulującego obrót papierami wartościowymi. Myślę, że ten kierunek jest najbardziej właściwy.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#WładysławJasiński">Projekt ustawy normuje publiczny obrót papierami wartościowymi, w tym zasady tworzenia organizacji nadzoru nad podmiotami prowadzącymi działalność w przedmiotowym zakresie. Projekt w szczególności proponuje zmianę definicji publicznego obrotu poprzez bardziej szczegółowe sformułowanie tego, co nie jest publicznym obrotem. Zgodnie z propozycją projektu publicznym obrotem nie jest proponowanie nabycia papierów wartościowych w przypadku:</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#WładysławJasiński">— prowadzenia postępowania likwidacyjnego, upadłościowego i egzekucyjnego;</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#WładysławJasiński">— krótkoterminowych papierów wartościowych o terminie realizacji 1 rok od daty emisji;</u>
          <u xml:id="u-234.6" who="#WładysławJasiński">— nabywania i zbywania akcji między pracownikami spółki w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego, między producentami rolnymi, o ile akcje zostały otrzymane na zasadach preferencyjnych, i między akcjonariuszami, którzy nabyli akcje od skarbu państwa, oraz gdy stroną umowy są narodowe fundusze inwestycyjne;</u>
          <u xml:id="u-234.7" who="#WładysławJasiński">— proponowania nabycia akcji nie dopuszczonych do publicznego obrotu, jeśli będzie ono następować w trybie określonym w art. 159, tzn. gdy dotyczy akcjonariusza posiadającego 33% akcji, który samodzielnie musi starać się o zbycie akcji;</u>
          <u xml:id="u-234.8" who="#WładysławJasiński">— proponowania nabycia akcji przez spółkę własnych akcji w trybie określonym w art. 343 i 464 Kodeksu handlowego.</u>
          <u xml:id="u-234.9" who="#WładysławJasiński">Kolejną istotną zmianą w stosunku do obowiązującej normy prawnej jest zdefiniowanie pojęcia papieru wartościowego. Papierem wartościowym są akcje, obligacje i inne papiery wartościowe wyemitowane na podstawie właściwych przepisów, zbywalne prawa majątkowe wynikające z tych papierów, a także inne prawa majątkowe występujące w serii, czyli papiery wartościowe reprezentujące prawa majątkowe podzielone na określoną liczbę równych jednostek. Przepis ten oznacza, że coraz częściej występujące na polskim rynku kapitałowym instrumenty pochodne rynku będą traktowane jako papiery wartościowe i będą poddane reżimowi obrotu publicznego.</u>
          <u xml:id="u-234.10" who="#WładysławJasiński">Znacznie lepiej rozwiązane jest zagadnienie świadectwa depozytowego, ponieważ na czas realizacji uprawnień wynikających z treści świadectwa papiery wartościowe w liczbie wskazanej byłyby przedmiotem obrotu aż do chwili utraty jego ważności lub zwrotu, co oznacza, że możliwa jest większa liczba posiadaczy świadectw oraz możliwe jest wpisywanie różnych uwarunkowań do treści świadectw.</u>
          <u xml:id="u-234.11" who="#WładysławJasiński">Ważną zmianą w projekcie jest uściślenie kompetencji i organizacji Komisji Papierów Wartościowych. Rozszerza się jej skład, ogranicza rolę spółek giełdowych. Dodatkowo do składu wejdą przedstawiciel ministra gospodarki oraz ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Udział przedstawicieli spółek z głosem doradczym byłby możliwy na posiedzeniach dotyczących regulacji rynku papierów wartościowych lub towarów giełdowych. Gwarantuje to bezpieczeństwo strony w sprawie, w której toczy się postępowanie, bo dotychczas udział przedstawicieli spółek giełdowych prowadził do tego, że wiele informacji mogło przeciekać z posiedzeń Komisji Papierów Wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-234.12" who="#WładysławJasiński">W działalności maklerskiej proponuje się zapis o doradcach inwestycyjnych, zmieniając status dotychczasowych doradców w zakresie publicznego obrotu. Podział na te dwa zawody zawiera ich definicje, wymagania, w tym także status wykształcenia. Zaostrzone zostały wymogi wobec podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa maklerskie - oprócz zgody Komisji Papierów Wartościowych także forma spółki akcyjnej, której akcje mogą być wprowadzone także do publicznego obrotu. Projekt wprowadza sankcje karne za proponowanie nabycia akcji bez wymaganej zgody (art. 180, 182) oraz ujawnianie lub wykorzystywanie tajemnicy zawodowej w obrocie papierami wartościowymi wobec uczestników rynku papierów wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-234.13" who="#WładysławJasiński">Znaczna część zmian w ustawie ma na celu dostosowanie polskiej regulacji do norm międzynarodowych. Opinia pełnomocnika rządu do spraw integracji europejskiej zawarta w druku sejmowym jest pozytywna.</u>
          <u xml:id="u-234.14" who="#WładysławJasiński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego pozytywnie ocenia projekt, wnosi jednak o wnikliwe rozpatrzenie w toku prac komisyjnych następujących kwestii:</u>
          <u xml:id="u-234.15" who="#WładysławJasiński">1) konieczności ewentualnego włączenia do tej ustawy zapisów dotyczących funduszy inwestycyjnych, które, jak wiemy, są istotnym elementem rynku kapitałowego w Polsce, bądź jednoznacznego rozstrzygnięcia kwestii;</u>
          <u xml:id="u-234.16" who="#WładysławJasiński">2) przeanalizowanie przeznaczonego dla zamkniętych kręgów inwestorów rynku pozagiełdowego, który może rządzić się odrębnymi prawami, pod tym względem, czy nie należy uwarunkować jego powstania uzyskaniem stosownej koncesji z pewnymi przesłankami ekonomicznymi, takimi jak przewidywana podaż, popyt, płynność, koszty funkcjonowania tego rynku; uwaga ta jest szczególnie istotna, gdyż zgodnie z art. 121 obrót pozagiełdowy organizować może jedna spółka, a może istnieć więcej niż jedna giełda;</u>
          <u xml:id="u-234.17" who="#WładysławJasiński">3) stworzenie warunków dla wzmocnienia kontroli rynku kapitałowego, by przeciwdziałać spekulacjom, które wynikają często ze zmów pewnych grup uczestników; jest to apel do Komisji Papierów Wartościowych i innych uczestników tego rynku o rzetelność i uczciwość kupiecką.</u>
          <u xml:id="u-234.18" who="#WładysławJasiński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny PSL wnosi o skierowanie projektu ustawy do odpowiednich komisji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-234.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Władysław Jasiński.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Jana Wyrowińskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Wolności. Następnym mówcą będzie pan poseł Bogusław Kaczmarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#JanWyrowiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Przewodniczący! Polski, wschodzący od 1991 r., rynek kapitałowy staje się coraz bardziej użyteczny dla całej naszej gospodarki. Do utrzymania dotychczasowego wysokiego tempa i wzrostu nie wystarczą jednak środki pochodzące ze wciąż słabego kapitałowo systemu bankowego. Dodatkowe fundusze wspierające ów rozwój muszą być dostarczone w znacznie większym stopniu, niż to ma miejsce obecnie za pośrednictwem rynku kapitałowego. Rynek ten był w Polsce, odmiennie niż w innych krajach postkomunistycznych, budowany na budzących zaufanie, solidnych fundamentach, które tworzyły: dobre ustawodawstwo prywatyzacyjne, dobre ustawodawstwo o publicznym obrocie papierami wartościowymi oraz dobra infrastruktura instytucjonalna.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#JanWyrowiński">Rygorystyczna polityka Komisji Papierów Wartościowych, cechująca się wysokimi standardami obrotu, oraz forsowane przez Ministerstwo Przekształceń Własnościowych publiczne oferty prywatyzacyjne tworzyły właściwe warunki rozwoju rynku kapitałowego w jego najwcześniejszym etapie funkcjonowania. W efekcie, Wysoka Izbo, udało się stworzyć nad Wisłą rynek cieszący się opinią najlepiej rozwiniętego i najbardziej przejrzystego w tej części Europy, rynek spośród wszystkich środkowoeuropejskich emerging markets najlepiej rokujący na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#JanWyrowiński">Pan prezes Socha był łaskaw z tej trybuny powiedzieć, że powinniśmy robić wszystko, aby Warszawa stała się takim regionalnym centrum kapitałowym. Oczywiście, powinno to być naszą ambicją, abyśmy na rynku środkowoeuropejskim stali się takim centrum. Aby tak się stało, Wysoka Izbo, rynkowi kapitałowemu w Polsce trzeba zapewnić jak najszybszy, a zarazem jak najbardziej zrównoważony rozwój. Pan prezes Socha mówił również o tym, że kapitalizacja polskiej giełdy wynosi w tej chwili ok. 6% PKB. Według standardów rynek jest dojrzały, jeżeli wynosi ona więcej niż 15% PKB. Jednak warto zauważyć, że kapitalizacja polskiej giełdy jest pięciokrotnie niższa niż kapitalizacja giełdy wiedeńskiej, która jest jedną z mniejszych w Europie, a jest to giełda położona blisko Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#JanWyrowiński">Rozwój rynku pozostaje oczywiście w bezpośrednim związku z dynamiką procesów gospodarczych. Jest również ogromnie uzależniony od wielkości podaży dobrej jakości papierów wartościowych, których dostarczycielem powinien być wciąż jeszcze skarb państwa. Wszak rynek oferuje temu ostatniemu najbardziej przejrzysty sposób prywatyzacji, pozwalający uniknąć wielu komplikacji, na które narażone są procesy prywatyzacyjne na rynku niepublicznym. Niestety, stwierdzam to z ubolewaniem, w ubiegłym roku Ministerstwo Skarbu Państwa pofatygowało się na giełdę z ofertą publiczną tylko jeden raz, i to pod koniec roku.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#JanWyrowiński">Rozwój tego rynku zależy wreszcie od jakości, spójności i stabilności regulacji prawnych. Dotyczy to w szczególności, Wysoka Izbo, prawa regulującego obrót publiczny, którym dzisiaj się zajmujemy. Jednak nawet najbardziej i najlepiej zorganizowane czy funkcjonujące Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi nie zda się na wiele, jeżeli nie działa w środowisku dobre Prawo bankowe, stabilne ustawodawstwo podatkowe czy sensowne Prawo dewizowe. Warto przy okazji dzisiejszej debaty raz jeszcze przywołać niedobre doświadczenia z zamętu spowodowanego nieszczęsnymi pomysłami na janosikowe strzyżenie giełdy przez tzw. podatek transakcyjny. Rząd musiał jak niepyszny wycofać się z tego poronionego pomysłu. Skórka, o czym mówiliśmy bardzo głośno, wyraźnie i dobitnie, okazała się niewarta wyprawki.</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#JanWyrowiński">Panie i Panowie Posłowie! To potrzeby rozwijającego się rynku kapitałowego wymuszają zmiany w dotychczasowych uregulowaniach prawnych. Zmiany te są niezbędne również w związku z koniecznością uściślenia przepisów, które w praktyce tworzącego się rynku budziły wiele istotnych wątpliwości interpretacyjnych. Wspominał o tym również pan prezes Socha, że ten nowy projekt wiąże się bezpośrednio z wymaganiami, które powstały w momencie, kiedy staliśmy się członkiem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, jak również w przyszłości ma ogromne znaczenie, w związku z nieodległą, mam nadzieję, perspektywą naszego członkostwa w Unii Europejskiej. Stworzenie takich przeźroczystych, z punktu widzenia standardów międzynarodowych, zapisów w polskim prawie o obrocie papierami wartościowymi wzmocni zainteresowanie kapitału zagranicznego naszym rynkiem oraz zwiększy nasze szanse w konkurencji z innymi rynkami regionu, co ma oczywiście ogromny wpływ na to, o czym mówiłem na początku, mówił także o tym pan prezes Socha, by Warszawa stała się regionalnym centrum kapitałowym.</u>
          <u xml:id="u-236.6" who="#JanWyrowiński">Za ze wszech miar, zdaniem mojego klubu, za zasadne uznajemy również to, że proponuje się całościowy akt prawny, a nie nowelizację obowiązującej ustawy z dnia 22 marca 1991 r. Standardem europejskim jest odrębność uregulowań prawnych dla wszelkiego rodzaju funduszy inwestycyjnych. I tak, mam nadzieję, będzie. Wspominał tutaj pan poseł Ciesielski, że projekt ustawy o tychże funduszach po wieloletnim oczekiwaniu trafił wreszcie do laski marszałkowskiej. Trudno znaleźć racjonalne uzasadnienie dla tej zwłoki, w sposób istotny wpływającej na rozwój naszego rynku kapitałowego. Chciałbym też przypomnieć, że w przedłożonym Sejmowi jesienią 1993 r., przygotowanym przez rząd Hanny Suchockiej, projekcie nowelizacji ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych znalazły się odpowiednie zapisy szczegółowe w stosunku do funduszy zamkniętych i ogólne dla funduszy emerytalnych, zostały jednak na wniosek rządu usunięte. Kiedy Ministerstwo Przekształceń Własnościowych zgłaszało ten wniosek, zobowiązywało się jednocześnie do przygotowania w ciągu trzech miesięcy, powtarzam trzech miesięcy, projektu regulacji funduszy zamkniętych. Musiały, Wysoka Izbo, minąć niestety aż 3 lata.</u>
          <u xml:id="u-236.7" who="#JanWyrowiński">Chciałbym się teraz odnieść do niektórych rozwiązań proponowanych w przedstawionym Izbie projekcie.</u>
          <u xml:id="u-236.8" who="#JanWyrowiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Niezwykle istotne znaczenie ma wprowadzone w ustawie pojęcie papierów wartościowych oraz wynikające z niego możliwości tworzenia i obrotu instrumentami pochodnymi. Również propozycją o szczególnym charakterze dla całego rynku kapitałowego jest wprowadzenie powszechnie oczekiwanej konsekwentnej dematerializacji papierów wartościowych. Oznacza ona, że wszelkie papiery wartościowe znajdujące się w obrocie publicznym, w tym również takie, jak szczególne prawa z tychże papierów, czyli tzw. instrumenty pochodne, będą istnieć wyłącznie jako zapisy komputerowe. To wszystko zostanie dopowiedziane wreszcie do końca i ostatecznie przesądzone zapisem w art. 7 ust. 1, iż „papiery wartościowe dopuszczone do publicznego obrotu nie mają formy dokumentu”.</u>
          <u xml:id="u-236.9" who="#JanWyrowiński">Konsekwentna dematerializacja pociągnęła za sobą również konieczność zdefiniowania, i ma to miejsce w proponowanym projekcie, pojęcia depozytu papierów wartościowych. Ta konsekwentna dematerializacja spowodowała również konieczność zasadniczej zmiany sposobu przenoszenia praw z papierów wartościowych, urzeczywistniającej w sposób pełny bezpieczeństwo obrotu. W chwili obecnej charakter świadectwa depozytowego jako dowodu własności jest niepewny, a stanu własności papieru wartościowego nie da się jednoznacznie ustalić na podstawie zapisów na rachunku papierów wartościowych. Aby tego rodzaju niejednoznaczność zlikwidować, należy wprowadzić, jak to się czyni w proponowanym projekcie, powszechnie stosowaną na rynkach europejskich zasadę dostawy za zapłatą, wiążącą moment przejścia prawa własności papieru wartościowego z chwilą zmiany zapisu na rachunku w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych. Obecnie prawo własności przechodzi w chwili zawarcia transakcji, mimo że przeksięgowanie w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych następuje kilka dni później.</u>
          <u xml:id="u-236.10" who="#JanWyrowiński">Warto zwrócić uwagę na co najmniej dwie istotne konsekwencje wprowadzenia tej zasady.</u>
          <u xml:id="u-236.11" who="#JanWyrowiński">Po pierwsze, obowiązujący system rozliczeń wymuszał utrzymywanie funduszu gwarancyjnego tworzonego z wpłat domów maklerskich, a zarządzanego przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, na stosunkowo wysokim poziomie, jako że winien on był zabezpieczać wykonanie zobowiązań wynikających z nie zrealizowanych z powodu niesolidności jednej ze stron bądź bankructwa, w ich pełnej wysokości, a także narażał uczestników obrotu na straty niekiedy trudne do powetowania. W nowym systemie wymagane będzie utrzymanie funduszu gwarancyjnego na znacznie niższym poziomie, jako że będzie on zabezpieczał nie całą wartość transakcji, lecz tylko jej część w postaci różnic kursowych powstałych w związku z upływem czasu.</u>
          <u xml:id="u-236.12" who="#JanWyrowiński">Po drugie, stosowany obecnie system rozliczeń powodował komplikacje w zakresie realizacji zobowiązań emitentów wobec właścicieli papierów wartościowych. Mam na myśli wypłatę dywidend, realizację prawa poboru, wypłatę odsetek od obligacji bądź wykup tychże. Świadczenia te bowiem przypadają właścicielom papierów wartościowych w określonym dniu, zwanym dniem ustalenia praw. Listę osób, którym przysługuje dane prawo, ustala się na podstawie rachunków papierów wartościowych oraz rejestrów sponsorów emisji. Jednakże stosownie do tego, co powiedziałem przed chwilą, stan rachunków w dniu ustalenia praw nie odzwierciedla prawidłowo stanu własności. Tak więc już po dniu ustalenia praw konieczna była praco- i czasochłonna korekta uwzględniająca skutki transakcji, które zostały zawarte na krótko przed dniem ustalenia praw oraz w samym dniu. Proponowany system pozwala na uniknięcie tych niedogodności. Wymaga natomiast upublicznienia wiadomość o tym, kiedy po raz ostatni można nabywać papiery wartościowe, po to by nabyć określone prawo.</u>
          <u xml:id="u-236.13" who="#JanWyrowiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Za bardzo istotne ułatwienie w pozyskiwaniu kapitału przez podmioty publiczne, a tym samym mające wpływ na rozwój naszego rynku, uznać należy maksymalnie prosty, poważnie ograniczający uciążliwe procedury administracyjne, rejestracyjny tryb wprowadzenia do obrotu publicznego kolejnych emisji papierów wartościowych. Zwiększy to możliwość elastyczniejszego podejmowania decyzji dotyczących podnoszenia kapitału, stanowiąc swoistą nagrodę dla podmiotów ponoszących koszty ujawniania informacji. Rozwiązanie to promuje emitentów będących w publicznym obrocie, dla których dalsze pozyskiwanie kapitału na rynku winno być łatwiejsze, niż dla tych, którzy wymogów tego rynku nie spełniają. Wynoszący trzy lata okres podlegania obowiązkowi informacyjnemu, po upływie którego możliwe jest przeprowadzenie przez podmioty publiczne oferty na podstawie zawiadomienia o emisji, wydaje się zbyt długi. Warto będzie podczas prac w komisji poznać racje przemawiające za takim właśnie, a nie krótszym, np. dwuletnim, okresem.</u>
          <u xml:id="u-236.14" who="#JanWyrowiński">Uproszczone dopuszczenie, co też warto podkreślić, do publicznego obrotu odbywać się będzie przy nie obniżonych wymogach dotyczących informacji zawartych w prospekcie oraz nie obniżonej odpowiedzialności osób, które ten prospekt sporządzają.</u>
          <u xml:id="u-236.15" who="#JanWyrowiński">Wśród nowych zagadnień wiążących się z wprowadzaniem papierów wartościowych za niezwykle ważne należy uznać sprecyzowanie, co to jest gwarantowanie emisji, jakie są typy umów gwarantujących emisję - mówił tutaj o tym dość dokładnie pan prezes Socha - oraz na jakich zasadach tworzone być mogą konsorcja gwarantujące. Za godne poparcia uznać należy wyeliminowanie możliwości tworzenia tychże konsorcjów przez podmioty gospodarcze. Uniknie się w ten sposób krzyżowania własności na rynku. Konsorcja te będą mogły tworzyć wyłącznie podmioty finansowe.</u>
          <u xml:id="u-236.16" who="#JanWyrowiński">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Trudno sobie wyobrazić rozwinięty rynek kapitałowy bez wspomagającej czy wręcz uczestniczącej w efektywnym przemieszczaniu kapitału bankowości inwestycyjnej. W Polsce nie mamy w tej chwili banków inwestycyjnych sensu stricto. Natomiast pewne - i to jak na razie nieliczne - funkcje właściwe tego rodzaju bankom są realizowane najczęściej, niestety, w sposób niepełny bądź wycinkowy przez część instytucji finansowych. W tej materii, jak sądzę, Polska przyjęła ewolucyjną drogę budowy tego ważnego elementu rynku kapitałowego. Proponowano w ustawie nowe rozwiązania. Mam na myśli, po pierwsze, rozszerzenie katalogu instrumentów finansowych będących przedmiotem obrotu na polskim rynku o tzw. instrumenty pochodne. Po drugie, zwiększenie zakresu możliwych operacji na polskim rynku kapitałowym, zwłaszcza na rynku notowań ciągłych, o dopuszczenie kredytowania zakupu papierów wartościowych oraz pożyczania tychże. Po trzecie, regulacja zasad działania rynku pozagiełdowego. Po czwarte, liberalizacja przepisów dotyczących kwitów depozytowych. Wszystkie te rozwiązania sprzyjać będą niewątpliwie rozwojowi bankowości inwestycyjnej, zaś wprowadzenie wprost kategorii czynności maklerskich z jednoczesnym znacznym rozszerzeniem ich dostępnego domom maklerskim katalogu niewątpliwie ułatwi proces przekształcania tychże domów w silne, mam nadzieję, kapitałowo banki inwestycyjne zdolne do konkurowania z podmiotami zagranicznymi.</u>
          <u xml:id="u-236.17" who="#JanWyrowiński">Wysoka Izbo! W pewnej fazie prac nad ustawą, wspominał o tym pośrednio pan prezes Socha, górę wziął pogląd o konieczności obligatoryjnego wyodrębniania bankowych domów maklerskich ze struktur banków macierzystych. Sprawa ta budziła wiele kontrowersji. M.in. z jednej strony podnoszono zarzuty o nieuczciwej konkurencji, zdarzało się bowiem, że część kosztów bankowych domów maklerskich była umieszczona w kosztach banku macierzystego. Mówiono również o bezwzględnej konieczności rozdzielenia ryzyka płynącego z działalności kredytowej od ryzyka, jakie niesie ze sobą działalność w zakresie papierów wartościowych. Również, co oczywiste, pozostawanie w strukturach bankowych powoduje, iż dom maklerski podporządkowany jest polityce i strategii określanej przez zarządy banków. Z drugiej zaś strony podnoszono, iż tego rodzaju decyzja - mówię o obligatoryjnym wyodrębnieniu domów maklerskich ze struktur bankowych - może mieć istotny wpływ na obniżenie bezpieczeństwa rynku i zmniejszenie efektywności działania domów maklerskich. Istnieje bowiem niebezpieczeństwo, iż powstać by mogły domy maklerskie słabe kapitałowo, które nie byłyby w stanie sprostać wyzwaniom, jakie niesie ze sobą rozwijający się rynek i konkurencja, szczególnie zagraniczna.</u>
          <u xml:id="u-236.18" who="#JanWyrowiński">Ostatecznie zdecydowano się, chyba słusznie, na zachowanie możliwości funkcjonowania domu maklerskiego w strukturze banku komercyjnego, precyzując zarazem bardzo rygorystycznie zasady swoistej autonomii, którą winien cieszyć się bankowy dom maklerski. Jednocześnie wprowadzone regulacje ułatwiają całkowite wydzielenie działalności maklerskiej ze struktury banku. Jednak mimo to nie można tak łatwo przejść do porządku nad faktem, iż w dalszym ciągu banki komercyjne będą, co prawda nie w takim samym stopniu, jak ma to miejsce pod rządami obecnej ustawy, jednak w uprzywilejowanej pozycji w stosunku do pozostałych podmiotów świadczących usługi na rynku kapitałowym.</u>
          <u xml:id="u-236.19" who="#JanWyrowiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ten projekt niesie ze sobą bogactwo różnego rodzaju nowych rozwiązań, wspominał o tym też, z konieczności bardzo krótko, pan prezes Socha. Trudno się nie zgodzić z opinią pana prezesa - że jest to projekt dobry, nowoczesny, projekt, który był oczekiwany przez wszystkich uczestników polskiego rynku kapitałowego. Jego złożenie zamyka pewien etap w rozwoju naszego rynku. Myślę, że w interesie polskiego rynku kapitałowego i polskiej gospodarki jest to, aby Izba jak najszybciej uporała się z tym projektem. Mój klub wnosi o to, abyśmy w pracy nad nim nie szczędzili czasu, bowiem rzadko zdarzają się takie okazje, aby kluby dyskutując z taką pasją nad projektem, znajdowały w nim tak niewiele kontrowersji. Dlatego kończąc, pani marszałek, chciałbym w imieniu mojego klubu, Klubu Parlamentarnego Unii Wolności, poprzeć zgłoszony tu wniosek o skierowanie tego projektu do odpowiednich komisji, wzbogacając to apelem, aby Izba w jak najkrótszym czasie przyjęła projekt tej nowej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-236.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Jan Wyrowiński.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogusława Kaczmarka w imieniu klubu Unii Pracy. Następnym mówcą będzie pan poseł Paweł Saar.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#BogusławKaczmarek">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Unia Pracy Klub Parlamentarny z zadowoleniem wita inicjatywę rządową dotyczącą próby kompleksowej regulacji publicznego obrotu papierami wartościowymi. Ta regulacja dotyczy zarówno samego obrotu, jak i instytucji nadzorujących ten publiczny obrót, w interesie przede wszystkim drobnych inwestorów, bo oni są najsłabszym uczestnikiem rynku kapitałowego. Publiczny obrót ma służyć temu, żeby prawa tych najsłabszych inwestorów były jednakowe z prawami najsilniejszych. Jeżeli chodzi o część dotyczącą regulacji samego obrotu, to z zadowoleniem trzeba przywitać zapisy dotyczące sprawy subemitentów, definiowanie subemitenta jako subemitenta inwestycyjnego czy też usługowego. Godne uznania są także propozycje dotyczące tak zwanych derywatów, czyli instrumentów pochodnych, takich jak opcje, prawa poboru; na świecie funkcjonuje obrót tymi prawami; dobrze się stało, że te regulacje znalazły się również w projekcie rządowym.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#BogusławKaczmarek">Natomiast pierwsze czytanie nie jest dobrym momentem do wchodzenia w szczegóły ustawy. Zawartość jej jest mocno technicznie związana z bezpośrednim obrotem. Myślę, że nasi przedstawiciele w komisjach sejmowych zadbają o prezentację naszych poglądów w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#BogusławKaczmarek">Nasze wątpliwości budzi głównie kwestia nie tyle samych opłat wnoszonych przez uczestników, podmioty uczestniczące w rynku kapitałowym, ile stworzenie specjalnego funduszu, który również miałby być w dyspozycji przewodniczącego Komisji Papierów Wartościowych i miałby być przeznaczony także na premie dla pracowników, których Komisja Papierów Wartościowych będzie zatrudniać. Jest poza sporem to, że pracownicy ci powinni dysponować najwyższymi kwalifikacjami, ale z drugiej strony staje przed nami problem jednolitości administracji państwowej i pytanie, czy jest słuszne, że ta część administracji państwowej, która zajmuje się sferami ubóstwa (np. pomoc społeczna), ma zarabiać mało, a ta część administracji państwowej w postaci urzędu centralnej administracji, jakim ma być Komisja Papierów Wartościowych, ma zarabiać więcej, dlatego że pracuje przy pieniądzach. Jest to poważny problem. Chciałbym, żeby komisje pracujące nad projektem wzięły to pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#BogusławKaczmarek">Ostatnio polski parlament wdrożył w życie reformę centrum gospodarczego, której jednym z celów było właśnie to, żeby w miarę możliwości ujednolicić regulacje dotyczące administracji państwowej. Nasi przedstawiciele w komisjach będą uważnie się przyglądać regulacjom dotyczącym właśnie wynagrodzenia. Naszym zdaniem nie może być tak, że jeżeli centralny urząd administracji państwowej zajmuje się dużymi pieniędzmi, to osoby tam pracujące mają dużo zarabiać. Oczywiście wszystko należy wyważyć, również kwestie kompetencji osób zatrudnianych w Komisji Papierów Wartościowych, i trzeba znaleźć jakieś rozwiązanie kompromisowe.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#BogusławKaczmarek">Klub Parlamentarny Unii Pracy poprze skierowanie projektu ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi do właściwych komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Bogusław Kaczmarek.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Pawła Saara o zabranie głosu w imieniu klubu BBWR i KPN. Następnym mówcą będzie pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#PawełSaar">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Przepraszam, nie ma żadnej pani posłanki na sali, cofam wobec tego to, co powiedziałem. Z upoważnienia Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko do projektu ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi (druk nr 2011).</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#PawełSaar">Szybki rozwój rynku kapitałowego w Polsce oraz konieczność dostosowania reguł obrotu papierami wartościowymi do systemu funkcjonującego w rozwiniętych krajach o gospodarce rynkowej wymusza daleko idącą nowelizację obowiązującej ustawy z dnia 22 marca 1991 r. Zakres proponowanych zmian usprawiedliwia przedstawienie projektu w formie jednolitej nowej ustawy. Projektowane zmiany dotyczą zarówno rozszerzenia przedmiotowego zakresu działania ustawy, jak również sposobu tworzenia i funkcjonowania podmiotów prowadzących działalność w zakresie publicznego obrotu papierami wartościowymi.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#PawełSaar">Jeśli chodzi o zawartość projektu w obydwu tych obszarach, to należy uznać go za przemyślany i poprawnie opracowany pod względem formalnym. Należy jednakże spodziewać się istotnych problemów w trakcie prac parlamentarnych (w komisjach), m.in. wynikających z faktu, że w ustawodawstwie brakuje reguł opisujących działanie niezwykle istotnych podmiotów rynku papierów wartościowych, jak np. ustawy o funduszach inwestycyjnych oraz ustawy o giełdach towarowych i domach składowych. Autorzy projektu starają się przewidzieć problemy, które powstaną przy tworzeniu odnośnych aktów prawnych. Można jednak z dużym prawdopodobieństwem przewidywać komplikacje przy ostatecznym zatwierdzaniu przepisów omawianej ustawy. Potrzebna jest staranność prac prowadzonych w komisjach. Należy domagać się od rządu przedstawienia jak najszybciej przewidywanych ustaw. Prace nad omawianą ustawą powinny bezwzględnie przebiegać w korelacji z ustawami o funduszach inwestycyjnych oraz o giełdach towarowych i domach składowych.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#PawełSaar">Rozszerzenie zakresu przedmiotowego ustawy, zawarte w art. 3, jest poparte trafnym uzasadnieniem wskazującym na swobodę poddania szczególnych praw majątkowych reżimowi publicznego obrotu papierami wartościowymi, podlegającemu przepisom ustawy. Wydaje się, że przyjęcie takiej zasady będzie wspomagało dalszy szybki rozwój rynku kapitałowego i jest zgodne z zasadą liberalizmu gospodarczego. Tym bardziej jednak należy dążyć do szybkiego uzupełnienia ustawodawstwa wspomnianymi wyżej ustawami o tworzeniu i działaniu funduszy inwestycyjnych oraz o giełdach towarowych.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#PawełSaar">Ważne znaczenie dla rozwoju rynku kapitałowego ma wprowadzenie przepisów dotyczących rynku pozagiełdowego i przedefiniowanie pojęcia krajowego depozytu papierów wartościowych. Wraz z przepisami opisującymi system dematerializacji papierów wartościowych proponowane zmiany winny ułatwić obrót kapitału i zwiększyć walory inwestycji. Przedstawione rozwiązania będą także wpływały w sposób pośredni na funkcjonowanie istniejącego rynku giełdowego. Notowania tych samych papierów wartościowych na rynku giełdowym i pozagiełdowym stworzą nową sytuację segmentacji rynku obrotów. Może to skutkować fluktuacjami inwestowanych kapitałów, nie zawsze korzystnie wpływając na wiarygodność wskaźników cenowych poszczególnych papierów wartościowych. Przed podjęciem ostatecznej decyzji należy rozważyć wszechstronnie przewidywane skutki takich decyzji rozszerzających rynek. Ta uwaga dotyczy również możliwości wprowadzania papierów wartościowych na rynki zagraniczne.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#PawełSaar">Pozytywnie należy ocenić tendencje do liberalizacji przepisów o wprowadzeniu do publicznego obrotu papierów wartościowych oraz do ułatwienia przekształceń biur maklerskich w banki inwestycyjne. Wraz z licznymi przepisami o charakterze kontrolnym funkcjonowania tych podmiotów ustawa kompleksowo reguluje trudny problem bezpieczeństwa obrotu na rynku papierów wartościowych. Cały szereg przepisów o charakterze kontrolnym i wymagań gwarantujących wysoką jakość obsługi inwestorów, w tym zwłaszcza normy dotyczące potencjału biur maklerskich i zespołów doradczych, można uznać za trafnie określone. Należy tylko zadbać o to, aby niektóre zapisy, np. art. 53, nie były w praktyce omijane w sytuacji, gdy powstanie biura nie będzie szło w parze z rzetelną realizacją wymogu o zatrudnieniu odpowiednio licznej kwalifikowanej kadry.</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#PawełSaar">Pozytywnie oceniamy przepisy zawarte w rozdziale: Tajemnica zawodowa i informacje poufne. Rozszerzenie kręgu osób zobowiązanych do zachowania w tajemnicy danych dotyczących obrotu na rynku kapitałowym jest uzasadnione przez praktykę dostępu tych osób do ważnych informacji, np. w procesach koniecznej kontroli i nadzoru. Jednakże poziom przewidywanych kar należy ocenić jako zbyt wysoki i nietrafnie określony. Nakładane łącznie kary aresztu i wysokiej grzywny za szereg przestępstw związanych z ujawnianiem tajemnicy nie są w praktyce realizowane. Zbyt wysoka kara jest nieskuteczna, a takie przepisy nie spełniają swojej funkcji odstraszającej.</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#PawełSaar">Klub Parlamentarny BBWR i KPN będzie głosował za skierowaniem omawianego projektu ustawy do odpowiednich komisji sejmowych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-240.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Paweł Saar.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Janułę, Nowa Demokracja - Koło Poselskie. Następnym mówcą będzie pan poseł Marek Olewiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#EugeniuszJanuła">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Rynek kapitałowy w Polsce jest stosunkowo młody, mimo to rozwija się dobrze i równomiernie. Obraz zarówno w opinii publicznej wewnętrznej, jak i w opinii europejskiej - co jest bardzo ważne, bo to rzutuje na nasze perspektywy, szybkie czy nie przyjęcie nas do Wspólnot Europejskich - jest bardzo pozytywny.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#EugeniuszJanuła">Mimo że, jak powiedziałem, wartość tego rynku kapitałowego sięga zaledwie 6% PKB, a za rynek rozwinięty uważany jest taki, którego wartość sięga ponad 15%, to w tym zakresie rozwój jest symetryczny i istnieją wszelkie przesłanki, żeby ten rynek dalej się rozszerzał. Stąd też Nowa Demokracja z dużym zadowoleniem wita inicjatywę ustawodawczą - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Witamy tę inicjatywę ustawodawczą, bo uważamy, że nowa ustawa jest znacznie bardziej dogodnym narzędziem z zakresu infrastruktury prawnej niż ewentualna, nawet głęboka, nowelizacja istniejącej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#EugeniuszJanuła">Oczywiście nie uważamy - i nie uważaliśmy tak nigdy - że obecnie funkcjonująca ustawa jest zła. Ona była skrojona po prostu na inne wymiary, dostosowana do znacznie węższego zakresu rynku kapitałowego. W praktyce okazało się, że obecna ustawa po prostu nie jest w stanie swoim zasięgiem objąć funkcjonującego rynku kapitałowego. Zakres projektu nowej ustawy jest znacznie szerszy, i to jest jego główną zaletą. Aczkolwiek można mieć szczegółowe uwagi do tych czy innych rozdziałów, do tych czy innych konkretnych zapisów, sądzę, że podczas prac w komisjach wszystkie aspekty, wszystkie segmenty rynku kapitałowego powinny być uchwycone. Również, co jest bardzo ważne, nowa ustawa jest kompatybilna z ramami ustawodawstwa - bo tylko tak można mówić - a nie z konkretnymi ustawami szeregu krajów europejskich, bo tam ustawodawstwo w zakresie obrotu kapitałowego jest dosyć zróżnicowane. Stąd też uważamy, że ta ustawa - która, miejmy nadzieję, wejdzie w miarę szybko w życie - pomoże w dalszym rozwoju rynku kapitałowego.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#EugeniuszJanuła">Polska ma z punktu widzenia militarnego niekorzystne położenie w Europie Środkowo-Wschodniej, ale z punktu widzenia handlowego, z punktu widzenia gospodarczego - korzystne. Szczególnie jeśli chodzi o rynek kapitałowy, nasze położenie trzeba w najbliższych latach wykorzystać, żeby warszawski rynek kapitałowy stał się centralnym rynkiem obrotu pieniężnego, obrotu kapitałowego, obrotu papierami wartościowymi dla całej Europy Środkowo-Wschodniej. Taka szansa istnieje i tę szansę jako kraj powinniśmy wykorzystać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Olewińskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Bolesław Machnio.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MarekOlewiński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Od początku lat dziewięćdziesiątych trwa proces transformacji polskiej gospodarki, którego celem jest jej dostosowanie do reguł wolnego rynku. Jednym z silnych ogniw współtworzących te przekształcenia jest sprawnie działający rynek finansowy wraz z jego segmentem, rynkiem kapitałowym.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MarekOlewiński">Nadanie w 1991 r. ustawowych podstaw do funkcjonowania tego rynku spowodowało, że powstały nowe instytucje, takie jak: Giełda Papierów Wartościowych, domy maklerskie wraz z maklerami i doradcami inwestycyjnymi, Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, fundusze powiernicze oraz Komisja Papierów Wartościowych, centralny organ administracji rządowej sprawujący nad nimi nadzór celem zapewnienia bezpieczeństwa obrotu, równości dostępu do informacji oraz ochrony interesów inwestorów.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#MarekOlewiński">Rola rynku kapitałowego jest niebagatelna w odniesieniu do procesów prywatyzacyjnych i alokacji kapitału. Z pewnością dotychczasowe regulacje dobrze spełniły swoje zadanie. Dość powiedzieć, że polski rynek kapitałowy jest bardzo wysoko oceniany przez liczących się zagranicznych ekspertów gospodarczych i od kilku lat znajduje się w czołówce nowo powstałych światowych rynków kapitałowych. Korzystne są długofalowe perspektywy rozwoju tego rynku jako atrakcyjnego źródła pozyskiwania kapitału na finansowanie przedsięwzięć gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#MarekOlewiński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! 29 grudnia ub. r. minęły dokładnie 3 lata od dnia uchwalenia przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ostatniej nowelizacji ustawy z dnia 22 marca 1991 r. Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych. Można z całą pewnością powiedzieć, że w wypadku materii regulowanej tym aktem prawnym prawie 3 lata obowiązywania, bez dokonywania zasadniczych zmian w formie odrębnej ustawy nowelizującej, to długi okres. Praktyka stosowania ustawy pokazała jednak, że konieczne są dalsze głębokie zmiany. I oto rząd przedłożył pod obrady Sejmu projekt nowej ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, przygotowany z inicjatywy Komisji Papierów Wartościowych. Podjęta została poważna próba uwzględnienia nowych, najbardziej istotnych potrzeb rozwijającego się rynku kapitałowego w Polsce. Nie ulega wątpliwości, że projekt ustawy jest dokumentem o doniosłym znaczeniu, reguluje on funkcjonowanie ważnej sfery życia gospodarczego w sposób daleko bardziej niż dotychczasowa ustawa czytelny, precyzyjny i kompleksowy. Należy mieć również świadomość skomplikowanego charakteru przedmiotu tej regulacji. Jest to dziedzina trudna, a bezpośrednimi adresatami normujących ją przepisów są zasadniczo podmioty wyspecjalizowane, aktywnie i profesjonalnie funkcjonujące na rynku papierów wartościowych, takie jak: domy maklerskie, banki, giełda, fundusze zbiorowego inwestowania, spółki - emitenci papierów wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#MarekOlewiński">Niezależnie od wprowadzenia nowych instytucji i rozwiązań merytorycznych projekt ustawy realizuje istotny cel, jakim jest uściślenie wielu przepisów zawartych w obecnie obowiązującej ustawie, które w praktyce zaczęły rodzić znaczne wątpliwości interpretacyjne. Jednakże brak przejrzystości części dotychczasowych regulacji oraz ich nieadekwatność do zmieniających się warunków funkcjonowania rynku kapitałowego to nieunikniony skutek transformacji gospodarczej i ustrojowej, w ramach której nowy system był tworzony od podstaw. Podjęta teraz inicjatywa odwrócenia tych niekorzystnych zjawisk w sferze współczesnego prawodawstwa gospodarczego może więc cieszyć i jest tym bardziej cenna, że poparta kilkuletnim doświadczeniem w tej dziedzinie. Projekt ustawy obejmuje szeroki katalog nowych, szczegółowych spraw merytorycznych, co nie zmienia jednak faktu, że zawiera on również wiele norm wywodzących się wprost z ustawy obowiązującej, lecz opracowanych w sposób doskonalszy pod względem redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#MarekOlewiński">Warto zauważyć, że w stosunku do obecnej ustawy projekt nie zawiera już rozdziału o funduszach powierniczych, gdyż cała obszerna dziedzina działalności tego rodzaju funduszy znalazła miejsce w projekcie ustawy o funduszach inwestycyjnych, przygotowanym przez byłe Ministerstwo Przekształceń Własnościowych, przyjętym przez Radę Ministrów i przekazanym Sejmowi. Projekt przewiduje również pełnienie przez Komisję Papierów Wartościowych funkcji nadzorczych nad rynkiem towarowym oraz działalnością giełd towarowych i domów składowych. Takie rozwiązanie zostało przyjęte w przygotowanym przez byłe Ministerstwo Przemysłu i Handlu projekcie ustawy o giełdach towarowych i domach składowych, nad którym równolegle prowadzi się prace legislacyjne. Stąd też przepisy projektu ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi uzupełniają właściwość i organizację komisji, której pełna nazwa będzie teraz brzmieć: Komisja Papierów Wartościowych i Giełd.</u>
          <u xml:id="u-244.6" who="#MarekOlewiński">Ponieważ przy tworzeniu polskiego rynku kapitałowego konieczne było odwołanie się do doświadczeń krajów rozwiniętych, Stanów Zjednoczonych i Europy Zachodniej, polskie regulacje w tej dziedzinie, jak mało które, zawsze realizowały postanowienia odpowiednich dyrektyw Wspólnot, przez co były dostosowane do ogólnych standardów międzynarodowych. Potrzeba dalszej, pełnej harmonizacji polskiego prawa z powyższymi wymogami została w projekcie bardzo poważnie potraktowana, co jest szczególnie wymowne w kontekście wejścia naszego kraju w struktury Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-244.7" who="#MarekOlewiński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Kończąc, pragnę dodać, że nie bez znaczenia jest także wprowadzenie w projektowanej ustawie zasady partycypowania profesjonalnych uczestników rynku kapitałowego w części kosztów związanych z nadzorem nad tym rynkiem poprzez system stosownych opłat przeznaczonych na ten cel. Taka konstrukcja, wzorowana na funkcjonującym systemie finansowania nadzoru ubezpieczeniowego, będzie się wiązać ze zmniejszeniem wydatków budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-244.8" who="#MarekOlewiński">Uznając przedłożony pod obrady Wysokiej Izby projekt ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi za nową konstytucję polskiego rynku kapitałowego, wnoszę o skierowanie tego projektu ustawy do Komisji Ustawodawczej, Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Przekształceń Własnościowych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-244.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Marek Olewiński.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Nie ma zapisanych do głosu pana posła Machnio i pana posła Rusznicy.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Świrepo z Polskiego Stronnictwa Ludowego, a następnie pana posła Marka Mazurkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#JanŚwirepo">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sfera finansowa stanowi jeden z kluczowych czynników naszej integracji z gospodarką światową. W latach 1989–1993 przy braku doświadczeń, kadr oraz środków finansowych stworzono podstawy nowoczesnego rynku finansowego, na którym dokonują się transakcje nie tylko gotówkowe, ale i wekslami, akcjami, obligacjami, bonami skarbowymi i innymi papierami wartościowymi. Doprowadzono do sytuacji, w której kapitał publiczny, jak i prywatny poszukuje inwestycji, które pozwalają osiągnąć maksymalne dochody przy jednoczesnej możliwości szybkiej, łatwej i korzystnej wymianie jednego produktu finansowego na inny. Wprawdzie taka działalność wiąże się z ryzykiem utraty części lub całości zainwestowanego kapitału, zgodnie z prawami gry rynkowej, ale świadomość tego już istnieje w naszym społeczeństwie. Uczestnicy rynku finansowego oczekują jednak od państwa ustawowego zabezpieczenia jasnych reguł operacji finansowych.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#JanŚwirepo">Ustawa z dnia 22 marca 1991 r. Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych umożliwiła utworzenie w Polsce rynku papierów wartościowych z istotnymi elementami tego rynku, jak Komisja Papierów Wartościowych oraz Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie. Ustawa ta jednak jak wiele innych w okresie transformacji wymaga dostosowania do nowych warunków i potrzeb rynku kapitałowego. Szereg zapisów ze względu na brak ścisłego określenia powodowało różną interpretację i wymaga w tej chwili uściślenia. Z istniejących możliwości legislacyjnych, a więc nowelizacji istniejącej ustawy lub stworzenia nowej, rząd wybrał koncepcję przedstawienia projektu nowej ustawy o obrocie papierami wartościowymi, zamieszczonego w druku nr 2011, pozostawiając jednocześnie dotychczasowe przepisy o funduszach powierniczych.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#JanŚwirepo">Przechodząc do szczegółowych zapisów projektów ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, trzeba zaznaczyć, że duża część zapisów ustawy z roku 1991 została zachowana w wersji nie zmienionej. Pozytywnie należy ocenić zwiększenie kompetencji Komisji Papierów Wartościowych i giełdy. Dotyczy to kompetencji w zakresie przygotowywania aktów prawnych regulujących rynek kapitałowy - art. 13 pkt 5. Zwiększono kompetencje kontrolne komisji w zakresie działania spółek prowadzących giełdy papierów wartościowych. Przedstawiciel uprawniony komisji ma prawo wstępu na teren i do lokali spółki, wgląd do ksiąg i dokumentów. Może zwołać nadzwyczajne walne zgromadzenie oraz nakazać radzie giełdy podjęcie niezwłocznie, tj. do 10 dni roboczych, uchwałę w określonej sprawie. W przypadku gdy spółka prowadzi giełdę z naruszeniem prawa, komisja może wystąpić z wnioskiem do premiera o uchylenie zezwolenia na prowadzenie giełdy.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#JanŚwirepo">Z zadowoleniem należy przyjąć zapis art. 41 mówiący, że tylko spółki akcyjne z siedzibą na terenie RP mogą prowadzić działalność maklerską, a więc publiczny obrót papierami wartościowymi. To te spółki, zwane domami maklerskimi, w liczbie co najmniej 25, mogą tworzyć izbę gospodarczą, która zgodnie z zapisem art. 63 ust. 3 może tworzyć fundusz gwarancyjny. Zgodnie z zapisami art. 125 ust. 2 celem funduszu gwarancyjnego jest wypłata posiadaczom rachunków pieniężnych i rachunków papierów wartościowych, w przypadku ogłoszenia upadłości członka funduszu, wkładów do wysokości określonej w art. 128: 5 tys. zł w 100%, powyżej - 5 tys. zł plus 80% nadwyżki ponad tę kwotę, jednak nie więcej niż 20 tys. zł. Ważne jest to, że środki zgromadzone na funduszu gwarancyjnym nie ulegają egzekucji.</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#JanŚwirepo">Kończąc, chcę powiedzieć, iż mam nadzieję, że uchwalenie tej ustawy umożliwi dalsze wzbogacenie naszego rynku kapitałowego o sprawny system domów maklerskich, giełd papierów wartościowych, przy zapewnieniu sprawnego, łatwego i w miarę bezpiecznego obrotu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Jan Świrepo.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Mazurkiewicza z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, a następnie pana posła Stanisława Rusznicę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MarekMazurkiewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po syntetycznym zaprezentowaniu założeń ideowych i konstrukcyjnych projektu ustawy przez referującego w imieniu rządu pana przewodniczącego Jacka Sochę i po rozwinięciu wielu wątków przez moich przedmówców, ograniczę się w swoim wystąpieniu do kilku tylko kwestii problemowych; szczegóły przecież będziemy rozpatrywali, jak sądzę, w komisjach.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#MarekMazurkiewicz">Pierwsza sprawa, która wymaga szczególnego podkreślenia w odniesieniu do tego projektu, dotyczy wspomnianej już kilkakrotnie decyzji o skierowaniu przez rząd projektu nowego prawa, a nie kolejnej - byłaby to już siódma - nowelizacji dotychczas obowiązującej ustawy, i to projektu dostosowanego z jednej strony do standardów Unii, a z drugiej strony konsumującego dotychczasowe doświadczenia - dobre zresztą doświadczenia - dotyczące stosowania przez nasze instytucje finansowe ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi, w której, mimo nowelizacji, stwierdzono jednak w minionych latach luki wynikające z przystosowania jej do systemu stanowiącego przecież nie w pełni jeszcze rozwinięty rynek kapitałowy. Dzisiaj projekt odpowiada standardom Unii, odpowiada także postulowanym i sformułowanym przez referenta potrzebom stworzenia w naszym kraju poważnego centrum obrotu kapitałowego. To jest chyba ważna sprawa, której pominąć nie można.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#MarekMazurkiewicz">Druga kwestia. Projekt w sposób kompleksowy, zdecydowanie szeroki, możliwie pełny reguluje obszar problematyki dotyczącej obrotu papierami wartościowymi, z wyłączeniem tylko - gdyż to znalazło się w projekcie ustawy - kwestii dotyczącej funduszy inwestycyjnych i funduszy powierniczych, a także giełd towarowych. I chyba trzeba się podpisać pod postulatem zgłoszonym przez mego przedmówcę pana posła Saara, by, o ile to możliwe, prace nad projektami ustaw mogły biec w miarę równolegle, a w każdym razie by rozwiązania były koherentne, tak by nie dopuścić do rozbieżności.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#MarekMazurkiewicz">Po trzecie, istotne jest zgrupowanie w projekcie spraw w sposób bardziej usystematyzowany, niż to miało miejsce w dotychczasowych ustawach - mówię zarówno o ustawie o publicznym obrocie papierami wartościowymi, jak i o związanej z tym aktem ustawie o obligacjach i innych szczegółowych ustawach, także dotyczących prawa karnego - uporządkowanie pojęć zawartych w projekcie ustawy i uniknięcie dotychczasowego rozproszenia, z którym Komisja Papierów Wartościowych dawała sobie doskonale radę, ale klienci mieli już nieco większe kłopoty. To jest z jednej strony wspomniana już kwestia uporządkowania pojęcia i zakresu obrotu papierami wartościowymi i wyłączeń spod rygorów tego obrotu, a z drugiej strony jest to kwestia wymagająca chyba jeszcze pewnego dopracowania w komisjach, dotycząca złagodzenia rygorów w zakresie kreowania papierów wartościowych przez publiczne instytucje, w szczególności skarb państwa i banki państwowe, Narodowy Bank Polski. To jest wreszcie jednoznaczne i zrozumiałe dla uczestników obrotu sprecyzowanie zarówno pojęcia, jak i wszystkich towarzyszących temu okoliczności dotyczących dematerializacji papierów wartościowych, co jest po prostu niezrozumiałe dla znacznej części naszego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-248.4" who="#MarekMazurkiewicz">Chciałbym podkreślić również, że walorem tego projektu jest znalezienie rozsądnego kompromisu między utrzymaniem ciągłości obowiązujących instytucji prawnych dotychczasowego polskiego Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi (i także terminologii w tym prawie przyjętej) a zmodernizowaniem szeregu instytucji, z adaptacją do naszych potrzeb formuł, definicji, konstrukcji, instytucji, standardów Unii Europejskiej tam, gdzie dotychczasowe prawo po prostu do tego nie dojrzało. Istotna jest sprawa wprowadzenia szeregu nowych instytucji. Wspomnę o instytucji szczegółowo uregulowanej - czego w dotychczasowej ustawie nie było - ciągłych dostaw za zapłatę i tych bardzo skomplikowanych nowoczesnych instytucji obrotu. To jest także chyba sensowne i nie zgodziłbym się z przedmówcą co do kwestionowania zasady finansowania urzędu Komisji Papierów Wartościowych z opłat za czynności, z prowizji, choć można również dyskutować o wysokości tych stawek, ekstrapolując przyszły rozwój obrotu i w konsekwencji zwiększoną masę spływających zasobów z tego tytułu, ale to będzie wymagało analiz z ekspertami.</u>
          <u xml:id="u-248.5" who="#MarekMazurkiewicz">Warto także wspomnieć - a nie chcę rozwodzić się nad sprawami już omawianymi - bardziej precyzyjną i chyba zgodną też z zasadami międzynarodowego obrotu kapitałowego zasadę regulacji prawnych dotyczących wszystkich uczestników tego obrotu, maklera, doradcy i banków oraz instytucji spełniających równocześnie funkcje instytucji finansowych inwestycyjnych, z jednoczesnym wprowadzeniem wysokich progów gwarancji kapitałowych dla biur maklerskich i instytucji finansowych funkcjonujących w tym obrocie, jak również wysokiego zabezpieczenia, które stwarzać powinno wysoką pewność obrotu. Zresztą ta pewność obrotu funkcjonuje już dzisiaj i tego utracić nie można. Uwzględnienie rozwiązań z prawa handlowego, w szczególności przyjęcie, że biura maklerskie, działalność maklerską mogą prowadzić osoby prawne, spółki akcyjne (w tym także dopuszczenie jednoosobowych spółek akcyjnych tworzonych przez jedną instytucję, co jest pewną koncesją w stosunku do banków), wydaje się trafione.</u>
          <u xml:id="u-248.6" who="#MarekMazurkiewicz">Wreszcie dwie, zdawałoby się, sprzeczne zasady, które zostały tutaj bardzo, wydaje się, rozsądnie pogodzone, choć o szczegółach trzeba będzie podyskutować w komisjach. Jedna to jest zdecydowana liberalizacja zasad zarówno kreowania papierów wartościowych, jak i obrotu oraz wprowadzenie szeregu nowych form tych towarów w obrocie papierami wartościowymi rynku kapitałowego, co uelastycznia ten rynek i rzeczywiście pozwoli na większe jego zdynamizowanie. Istnieje jednak problem zwiększonej gwarancji i rygorów. To jest z jednej strony przedstawiony tutaj chyba sensowny szkielet funduszu gwarancyjnego, choć konstrukcja i konstrukcyjne połączenie z jednej strony samorządowego charakteru tego funduszu i nadzoru publicznego nad jego działalnością wymaga wyraźnego sprecyzowania i być może postawienia w niektórych miejscach kropki nad „i”, a z drugiej strony przyjęcie, jako kontynuacja dotychczasowych regulacji, wysokich i zdecydowanych rygorów w zakresie tajemnicy zawodowej, informacji poufnych, zasad obrotu, które praktycznie wykluczają zmowę na szkodę uczestników obrotu, i równocześnie rygorystycznych zasad także w zakresie represji materialnej i karnej za naruszenia prawa w tej dziedzinie. I tutaj nie zgadzałbym się z poglądem mego przedmówcy, z którym się przedtem zgadzałem. Te sankcje są wysokie dla nas, przeciętnych ludzi dysponujących określonym portfelem, ale w stosunku do masy kapitałowej biur maklerskich i masy skutków finansowych, które działalność prawnie naganna może pociągnąć dla klientów, uczestników obrotu kapitałowego, te sankcje — jak doświadczenie uczy — są wysokie, ale równocześnie w wysokim stopniu dyscyplinujące.</u>
          <u xml:id="u-248.7" who="#MarekMazurkiewicz">Pozostawiam cały szereg problemów szczegółowych odnoszących się do redakcji poszczególnych przepisów, bo nie czas tutaj i miejsce na tego typu uwagi, na to będzie czas na posiedzeniach komisji i, sądzę, także podkomisji, która zostanie dla tak skomplikowanego projektu powołana. Natomiast można skonkludować, że mamy bardzo nowoczesny projekt, który rzeczywiście spełnia wymogi standardów państw i rynku kapitałowego, w którym chcemy zająć właściwe miejsce w tej części Europy i nie tylko, sądzę, Europy. Ponadto projekt ten zharmonizowany z równoległym projektem o funduszach inwestycyjnych i ustawodawstwem o giełdach i z już uchwaloną ustawą o obligacjach może zamknąć kompleks regulacji prawnych dotyczących obrotu kapitałowego. Musimy jednak pamiętać, że również w innych obszarach regulacji, mam na myśli reformę prawa karnego, wprowadziliśmy szereg przepisów zapewniających bezpieczeństwo obrotu od strony regulacji prawnokarnych. Wydaje się, że po skierowaniu tego projektu do komisji, o których mówił mój przedmówca, będziemy mogli w dość forsownym trybie wprowadzić nową regulację prawną jako pełnowartościowy element modernizowanego systemu prawnego Rzeczypospolitej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Marek Mazurkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Rusznicę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Jest to ostatni ze zgłoszonych mówców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#StanisławRusznica">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Z satysfakcją i zadowoleniem należy odnieść się do projektu ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi (druk nr 2011). Jest to bardzo cenna inicjatywa rządu, mająca na celu dostosowanie obowiązującego prawa do praktyki obrotu instrumentami finansowymi, jakimi są papiery wartościowe. Jednym z ważniejszych filarów nowoczesnego życia gospodarczego jest rynek kapitałowy wraz z jego instytucjami, uczestnikami i instrumentami. Właściwe funkcjonowanie tego niezwykle dynamicznie rozwijającego się obszaru polskiej gospodarki jest bezpośrednio uzależnione od nowoczesności i kompleksowości obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa. Dlatego na uwagę zasługuje przejawiająca się w omawianym projekcie dbałość o dokonanie poprawnej regulacji realizowanego współcześnie obrotu papierami wartościowymi oraz dostosowanie funkcjonujących w tym zakresie reguł do standardów stosowanych na terenie Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#StanisławRusznica">Do omawianego projektu chciałbym zgłosić kilka uwag szczegółowych. Art. 3 ust. 3 — nasuwa się tu pytanie, czy potrzebne jest wyliczanie instrumentów finansowych ze względu na ich różnorodność i liczbę, a także ze względu na art. 78. W art. 7 wydaje się potrzebne wyraźne stwierdzenie, że przeniesienie praw własności papierów wartościowych następuje po przeprowadzeniu rozliczeń transakcji z Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych. W art. 21 zastrzeżenie budzi system wynagradzania komisji, który uzależnia wysokość premii od wystąpienia zdarzenia, na które komisja może nie mieć bezpośredniego wpływu. Komisja Papierów Wartościowych i Giełd jest organem administracji państwowej i dlatego też wynagrodzenie powinno być wypłacane z budżetu państwa. Uzależnienie wysokości premii w sposób zawarty w projekcie może w przyszłości budzić wątpliwości co do intencji komisji przy podejmowaniu decyzji, jak np. w wypadku wydania zezwolenia na działalność maklerską spółce nie dającej rękojmi należytego wykonywania działalności maklerskiej. W art. 22 niecelowe wydaje się sformułowanie dotyczące poziomu wynagrodzenia pracowników urzędu komisji, gdyż tę sprawę powinny regulować zapisy w ustawie budżetowej. Jeśli jednak pozostawić określony wyznacznik wysokości wynagrodzenia, to określenie ze starej ustawy mówiące o płacach w bankowości jest bardziej precyzyjne niż sformułowanie „wysokość wynagrodzeń w podmiotach podlegających nadzorowi Komisji”, albowiem nie precyzuje się, o jakie podmioty chodzi.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#StanisławRusznica">W art. 63 założona minimalna liczba 25 domów maklerskich dla utworzenia izby jest zbyt duża jak na polskie warunki.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#StanisławRusznica">Zapis art. 81 ust. 4 wywołuje wątpliwości, czy emitent musi składać wniosek o dopuszczenie papierów wartościowych na rynek pozagiełdowy za pośrednictwem domu maklerskiego.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#StanisławRusznica">W związku z art. 88 ust. 2 pojawia się pytanie, dlaczego NFI nie może pełnić funkcji subemitenta inwestycyjnego lub usługowego, a odnośnie do art. 121 można zapytać o to, dlaczego ustawa wprowadza monopol na zorganizowanie rynku pozagiełdowego.</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#StanisławRusznica">Jeśli chodzi o art. 3, 6, 32, 33, 37–40, to wydaje się, że kwestie zawarte w tych zapisach powinny zostać uregulowane raczej przez statuty związków maklerskich, a umieszczanie ich w ustawie jest niepotrzebne.</u>
          <u xml:id="u-250.6" who="#StanisławRusznica">W trakcie szczegółowej analizy projektu można zauważyć, że konieczne jest: wyraźne określenie definicji zawodu maklera i doradcy inwestycyjnego; wskazanie spółek akcyjnych jako jedynych form organizacyjnych przedsiębiorstw prowadzących działalność maklerską, co powinno podnieść poziom bezpieczeństwa i zaufania do rynku kapitałowego; uporządkowanie spraw dotyczących gwarancji emisji; wyraźne określenie warunków wycofania spółki z publicznego obrotu; jasne określenie osób zobowiązanych do zachowania tajemnicy zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-250.7" who="#StanisławRusznica">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wnoszę o przekazanie projektu Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi do dalszych prac w odpowiednich komisjach sejmowych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-250.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Stanisław Rusznica. Był to ostatni ze zgłoszonych mówców.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu przewodniczącego Komisji Papierów Wartościowych pana Jacka Sochę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#JacekSocha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym bardzo serdecznie podziękować za wszelkie uwagi zgłoszone do przedstawionego przedłożenia rządowego projektu Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi. W wystąpieniach pojawiały się wątki o charakterze bardzo ogólnym; w większości wypadków sprawy szczegółowe zostały przez panów posłów odesłane do rozważenia w podkomisji. Nie będę się dzisiaj ustosunkowywać do uwag szczegółowych, ponieważ kwestie te wymagają przedyskutowania. Chciałbym natomiast skupić się na sprawach, które mają charakter globalny.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#JacekSocha">Cieszę się, i chciałbym to podkreślić, że w swoich wystąpieniach mówcy wyraźnie podkreślali, iż dalszy rozwój rynku kapitałowego jest ważnym elementem rozwoju polskiej gospodarki, że rynek kapitałowy jest tą częścią rynku finansowego, która bardzo łatwo będzie wchodzić w struktury międzynarodowe, że następuje liberalizacja przepływów kapitałowych, a tym samym konieczne jest znowelizowanie, wręcz przygotowanie nowej ustawy o obrocie papierami wartościowymi, że projekt ten w wielu wypadkach podkreśla te kwestie, które dotyczą wchodzenia Polski w międzynarodowe struktury.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#JacekSocha">Rzeczywiście w ustawie tej w pewnym stopniu antycypowaliśmy zdarzenia, które mogą mieć miejsce, i dlatego też w projekcie rządowym są przewidywane zmiany, jeżeli chodzi o skład Komisji Papierów Wartościowych. Istnieją także zapisy w art. 194, które stanowią, że gdyby się okazało, iż ustawa Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi weszłaby w życie, zanim Wysoka Izba uchwaliłaby ustawę o funduszach inwestycyjnych, to pozostaje w mocy ta część ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, która obecnie obowiązuje, w zakresie rozdz. 8, który reguluje kwestie funduszy powierniczych. Taka jest istota art. 194.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#JacekSocha">Wszelkie kwestie, które mają charakter szczegółowy, wnikliwie przeanalizujemy zanim projekt ten będzie dyskutowany w komisjach. Na tym chciałbym zakończyć i jeszcze raz serdecznie podziękować Wysokiej Izbie za wysiłek i pracę włożoną w przygotowanie uwag do projektu rządowego Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję panu przewodniczącemu.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm skierował projekt ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi do Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Na tym kończymy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-253.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy są jakieś komunikaty? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-253.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy są oświadczenia poselskie?</u>
          <u xml:id="u-253.8" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Jerzy Wierchowicz zgłosił się w celu wygłoszenia oświadczenia poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#JerzyWierchowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Podczas tegorocznej zimy, jak donosi prasa, wskutek niskich temperatur zmarło w naszym kraju już przeszło 60 osób. Oczywiście wiele takich tragedii jest wynikiem lekkomyślnego zachowania się ludzi, którzy później są ofiarami tychże mrozów. Uważam, że nie zwalnia to jednak administracji rządowej od podejmowania działań w celu zmniejszenia niebezpieczeństwa utraty życia na skutek mrozów, zwłaszcza jeśli chodzi o ludzi szczególnie na to niebezpieczeństwo narażonych — myślę tu o bezdomnych, chorych, samotnych. Nic nie słychać bądź niewiele słychać o takich działaniach administracji rządowej. Dopiero dzisiaj dowiedzieliśmy się, że rząd przeznaczył na te cele około 400 tys. zł. Szkoda, że tak późno. Szkoda, że to po tej fali mrozów, szkoda, że to po świętach. Nie to jednak chcę uczynić tematem swego dzisiejszego oświadczenia. W tej sprawie zadałem rządowi stosowne pytanie, które — mam nadzieję — zmieści się w porządku jutrzejszego posiedzenia Sejmu w czasie przeznaczonym na interpelacje i zapytania poselskie.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#JerzyWierchowicz">Wiele natomiast słyszy się o działaniach osób fizycznych, organizacji społecznych, stowarzyszeń niosących pomoc ludziom biednym, słabym, samotnym w czasie dla nich jakże trudnym. Słyszymy o zbieraniu ciepłej odzieży, o organizowaniu darmowego wyżywienia, o przyjmowaniu do bezpłatnych noclegowni. Sądzę, że dzięki tym działaniom, za którymi stoją wspaniali ludzie, wiele istnień ludzkich zostało uratowanych. Mówiąc o tych ludziach, o organizacjach, które to robią, myślę na przykład o panu Marku Kotańskim i jego Markocie, myślę o stowarzyszeniu im. brata Alberta, myślę także o jednej z gazet codziennych i jej akcji zbierania kurtek dla domów dziecka. Dalej nie będę wymieniał, gdyż na pewno kogoś bym pominął - jakąś organizację, jakieś stowarzyszenie i tym samym niechcący ukrzywdził. Jest to w skali kraju wiele tysięcy osób robiących to bezinteresownie, z dobrego serca.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#JerzyWierchowicz">I za to wszystko z tego miejsca, z najważniejszej mównicy w kraju, oczywiście tylko w swoim imieniu, gdyż szerszego upoważnienia nie mam, chciałbym tym wszystkim wspaniałym ludziom serdecznie podziękować - za ich trud, za ich działanie, za uratowanie wielu istnień.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#JerzyWierchowicz">Takie samo podziękowanie kieruję pod adresem Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, jej dyrygenta pana Jurka Owsiaka i 50 tys. wolontariuszy, którzy w całym kraju zbierali dobrowolne datki w ramach tej akcji - tym razem na pomoc dzieciom z wrodzonymi wadami serca. Oczywiście dziękuję także tym, którzy te datki złożyli.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#JerzyWierchowicz">Pani Marszałek! Na koniec jeszcze bardzo osobiste oświadczenie. Szczerze mówiąc, nie wiem, czy moje podziękowanie jest potrzebne do szczęścia tym wspaniałym ludziom, gdyż nie robią tego dla podziękowań, dla zaszczytów, dla awansów, ale mam nadzieję, że przyjmą to moje oświadczenie. A składam je także m.in. dlatego, że mam takie przeświadczenie, iż my jako parlament, jako Sejm, jako posłowie niewiele robimy dla polepszenia doli tych słabszych obywateli, tych bezdomnych, chorych i samotnych. Sądzę, że powinniśmy robić więcej. Dziękuję państwu za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Jerzy Wierchowicz.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, zgłosił się celem wygłoszenia oświadczenia pan poseł Stanisław Kowolik, klub BBWR i KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#StanisławKowolik">W ostatnim w roku ubiegłym wydaniu programu „Forum”, wyemitowanym w Telewizji Polskiej w dniu 23 grudnia, zaprotestowałem przeciwko blokadzie i cenzurze stosowanym w publicznych środkach przekazu wobec stowarzyszenia BBWR i tworzonego z jego udziałem Narodowo-Chrześcijańsko-Demokratycznego Bloku dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#StanisławKowolik">Jako prezes stowarzyszenia BBWR wielekroć zwracałem się do odpowiedzialnych za funkcjonowanie głównych środków społecznego przekazu, protestując przeciw eliminowaniu mojego stowarzyszenia i Bloku dla Polski z programów informacyjnych i publicystycznych. Niestety, mimo tych wystąpień sytuacja nie uległa poprawie.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#StanisławKowolik">Początek nowego roku to czas podsumowań i składania życzeń. Korzystając z możliwości, jakie daje forma oświadczenia poselskiego, chciałbym wyrazić życzenie i żądanie zarazem. Stowarzyszenie BBWR domaga się pełnego i obiektywnego informowania polskiego społeczeństwa przez wszystkie środki społecznego przekazu, przede wszystkim publiczne, o działaniach ważniejszych sił politycznych, w szczególności posiadających reprezentację parlamentarną. Żądamy, by w bieżącym roku zaprzestano dotychczasowej praktyki prezentowania w programach informacyjnych i publicystycznych jedynie stanowisk i przedstawicieli klubów oraz ugrupowań lewicowych i liberalnych, to jest SLD, Unii Wolności i Unii Pracy, i stałego pomijania BBWR.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#StanisławKowolik">Czyżby dla ośrodków politycznych zawiadujących głównymi środkami społecznego komunikowania niebezpieczny był nasz program adresowany do każdej polskiej rodziny i polskiego obywatela? Czyżby dla tych ośrodków groźna była nasza strategia odwołująca się do etosu wspólnoty narodowej, strategia budowy zintegrowanego społeczeństwa poprzez rywalizację programową wyrazistych ideowo formacji politycznych?</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#StanisławKowolik">Uważamy, że społeczeństwo polskie nie potrzebuje podawania ocenzurowanych przez specjalistów od socjotechniki wiadomości. Potrzebuje jedynie pełnej i obiektywnej informacji, by wyrazić swoje preferencje.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#StanisławKowolik">Apelujemy do dziennikarzy, by świadomi swojej wyjątkowej misji, nie dali manipulować sobą i przygotowanymi przez siebie informacjami. Mój apel kieruję również do członków rad programowych Polskiego Radia i Telewizji Polskiej, szczególnie do pana marszałka Józefa Zycha, jako przewodniczącego, by wsparli nasze głosy domagające się uszanowania pluralizmu i obiektywizmu. Dziś cenzura stosowana jest wobec stowarzyszenia BBWR i Narodowo-Chrześcijańsko-Demokratycznego Bloku dla Polski, jutro może dotyczyć kolejnych podmiotów i sfer życia publicznego. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Stanisław Kowolik.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu celem wygłoszenia oświadczenia pana posła Henryka Kisielewskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#HenrykKisielewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pragnę w tym oświadczeniu zawrzeć prośbę o zwrócenie uwagi przez wszelkie możliwe gremia decyzyjne na drastyczny w swej wymowie apel o jak najszybsze uwzględnienie dramatycznej sytuacji najuboższej, bezbronnej socjalnie i społecznie części społeczeństwa w okresie zimowym.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#HenrykKisielewski">Wprawdzie moje oświadczenie jest utrzymane w tym samym tonie, co posła Wierchowicza, pragnę jednak tutaj ten problem poszerzyć.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#HenrykKisielewski">Nie jest kwestią przypadku, iż w naszym kraju zanotowano już dotychczas — podaję informację za telewizyjnymi „Wiadomościami” z dnia 4 stycznia br. — ponad 60 przypadków zamarznięcia ludzi z powodu bardzo dokuczliwej zimy. Błędna jest interpretacja jakoby owo niepokojące zjawisko dotyczyło osób bezpośrednio uzależnionych od przypadłości alkoholowej bądź znajdujących się w danej chwili w stanie upojenia alkoholowego. Zamarzają na śmierć osoby najuboższe, stare i samotne, pozbawione elementarnej opieki najbliższych, pozbawione zasadniczych środków ekonomicznych, chociażby na zakup opału. O takich przypadkach coraz częściej informują opinię publiczną w alarmującym wprost tonie mass media. Jednak informacje środków powszechnego przekazu pozostają w tym przypadku, stwierdzam to z ogromną troską, przysłowiowym głosem wołającego na puszczy. To nakazuje mi zadać z tej trybuny pytanie: Czy liczne w naszym państwie ośrodki pomocy społecznej, pomocy ekonomiczno-socjalnej, mnożące się instytucje de facto charytatywne właściwie zarządzają dobrami i środkami przeznaczonymi na elementarnie pojmowaną tzw. pomoc społeczno-socjalną?</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#HenrykKisielewski">Przyzwyczailiśmy się gremialnie jako polskie społeczeństwo do posiłkowania się wszelkimi odświętnymi akcjami charytatywnymi, takimi jak niezwykle chwalebna Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy pana Jerzego Owsiaka, ale przecież okazjonalna akcyjność, nawet bardzo chwalebne akcje nie rozstrzygną korzystnie kwestii udzielania systematycznej, odczuwalnej pomocy grupom społecznie i socjalnie najbardziej zagrożonym, bezbronnym. Owe grupy spotykamy dzisiaj niestety tak w środowiskach wiejskich, szczególnie zagrożonych ekonomicznie w martwym produkcyjnie okresie zimowym, jak i w aglomeracjach wielkomiejskich. Do tego dochodzi ciągle niedostatecznie rozwiązany problem nazbyt rozległego bezrobocia, a także problemy z zatrudnieniem absolwentów szkół zawodowych oraz średnich szkół technicznych.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#HenrykKisielewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie sposób nie dostrzegać narastającego zjawiska społecznej nędzy. Nie sposób udawać, że daleko poza czy też ponad nami występuje zaiste przerażające zjawisko skrajnego ubóstwa, którego zatrważającym symptomem jest chociażby głód dzieci i całych rodzin w Bieszczadach bądź w woj. suwalskim. Apeluję z tego miejsca do Wysokiej Izby, abyśmy nie ulegając skrajnie liberalnym, wolnorynkowym iluzjom podjęli skuteczną walkę z obszarami skrajnej społecznej nędzy, tej plagi cofającej socjalnie naród polski w zbyt licznych obszarach do poziomu XIX-wiecznego barbarzyńskiego społecznie pseudokapitalizmu. To bowiem chwilami zaczyna grozić — powiem bez ogródek — biologiczną zagładą narodu. Sądzę, że jako parlamentarzyści, jako polityczne z definicji elity III Rzeczypospolitej mamy tutaj mnóstwo do zrobienia. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Henryk Kisielewski.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Zarządzam przerwę w obradach do dnia 9 stycznia 1997 r. do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-259.5" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 21 min 08)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>