text_structure.xml 498 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 9 min 06)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Józef Oleksy oraz wicemarszałkowie: Józef Zych, Olga Krzyżanowska i Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JózefOleksy">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JózefOleksy">Na sekretarzy powołuję posłów Witolda Firaka i Katarzynę Marię Piekarską.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JózefOleksy">Protokół i listę mówców prowadzić będzie poseł Witold Firak.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JózefOleksy">Proszę posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JózefOleksy">Protokół 7 posiedzenia uważam za przyjęty wobec niewniesienia zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#JózefOleksy">Porządek dzienny posiedzenia został posłankom i posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#JózefOleksy">Prezes Rady Ministrów zwrócił się z prośbą o umożliwienie wygłoszenia oświadczenia w imieniu Rady Ministrów o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju. W związku z tym Prezydium Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, proponuje dodanie nowego, 1 punktu porządku dziennego w brzmieniu: Oświadczenie prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#JózefOleksy">Odpowiedniej zmianie ulegną oznaczenia pozostałych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#JózefOleksy">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#JózefOleksy">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#JózefOleksy">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, wnosi ponadto o dodanie nowych punktów porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#JózefOleksy">4. Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zwrocie korzyści uzyskanych niesłusznie kosztem skarbu państwa lub innych państwowych osób prawnych;</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#JózefOleksy">5. Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej o poprawkach Senatu do ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw;</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#JózefOleksy">6. Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej o poprawkach Senatu do ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#JózefOleksy">Zgoda Wysokiej Izby na przedstawione uzupełnienie porządku dziennego równocześnie będzie oznaczać w przypadku proponowanego punktu 4 rozpatrzenie propozycji Senatu bez uprzedniego skierowania jej do komisji.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#JózefOleksy">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#JózefOleksy">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#JózefOleksy">Informuję, że Klub Parlamentarny Unia Demokratyczna wnosi na podstawie art. 99 ust. 3 regulaminu Sejmu o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja rządu o przyczynach i sposobach zapobiegania narastającej inflacji.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#JózefOleksy">W uzasadnieniu wniosku czytamy: „Niska w poprzednich miesiącach inflacja wzrosła do poziomu ok. 4% w skali miesięcznej. Najistotniejszym składnikiem okazał się silny wzrost cen artykułów żywnościowych, a przede wszystkim mięsa oraz warzyw i owoców. Rosną społeczne obawy związane z zagrożeniami zarówno dla gospodarki kraju, jak i budżetów domowych, jakie niesie z sobą niszcząca siła inflacji. Wskazują na to jednoznacznie badania opinii publicznej. Niepokój ten może wzmacniać wiele zapowiedzi nowego rządu i partii koalicji rządowej dotyczących podniesienia dochodów różnych grup społecznych, osłabienia dotychczasowych rygorów polityki makroekonomicznej, oddłużania przedsiębiorstw i jednostek budżetowych, wzmocnienia ochrony celnej rynku żywnościowego, zniesienia popiwku itp. W tej sytuacji celowa jest publiczna odpowiedź rządu na pytanie: Czy i jakie doraźne i długofalowe środki polityki makroekonomicznej rząd zamierza podjąć dla zapobieżenia niebezpieczeństwu powrotu wysokiej inflacji”.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#JózefOleksy">Będziemy teraz głosować nad wnioskiem Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna dotyczącym wprowadzenia dodatkowego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#JózefOleksy">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#JózefOleksy">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za uzupełnieniem porządku dziennego posiedzenia o informację rządu o przyczynach i sposobach zapobiegania narastającej inflacji, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#JózefOleksy">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#JózefOleksy">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#JózefOleksy">W głosowaniu wzięło udział 363 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 96 posłów, przeciw - 207, wstrzymało się od głosu 60 posłów.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#JózefOleksy">Stwierdzam, że Sejm nie przyjął wniosku o uzupełnienie porządku dziennego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#JózefOleksy">Stwierdzam, że porządek dzienny posiedzenia zaproponowany przez Prezydium Sejmu, wraz z przyjętymi zmianami, został zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#JózefOleksy">Przedstawię obecnie propozycje dotyczące trybu rozpatrywania poszczególnych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#JózefOleksy">Prezydium Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, proponuje przeprowadzenie debaty krótkiej nad punktem 2 porządku dziennego dotyczącym projektu ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#JózefOleksy">Prezydium Sejmu, po porozumieniu z Konwentem Seniorów, proponuje, aby Sejm ograniczył czas wystąpień posłów do 5 minut w debatach nad następującymi punktami porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#JózefOleksy">— punktem 3 dotyczącym poprawek Senatu do ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy;</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#JózefOleksy">— punktem 5 dotyczącym poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa;</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#JózefOleksy">— punktem 6 dotyczącym poprawek Senatu do ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#JózefOleksy">Prezydium Sejmu proponuje także, aby Sejm ograniczył dyskusję do 7-minutowych wystąpień w imieniu klubów i koła parlamentarnego nad punktem 1 porządku dziennego dotyczącym oświadczenia prezesa Rady Ministrów oraz do 5-minutowych wystąpień w imieniu klubów i koła parlamentarnego nad punktem 4 porządku dziennego dotyczącym poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o zwrocie korzyści uzyskanych niesłusznie kosztem skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#JózefOleksy">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#JózefOleksy">Jest sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#JózefOleksy">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#KazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna wnoszę o przeprowadzenie dyskusji nad wystąpieniem pana premiera. Jest to tak ważny element w przededniu debaty budżetowej, że wystąpienia nie tylko w imieniu klubów, ale i zainteresowanych posłów byłyby jak najbardziej wskazane i - jak sądzę - wzbogaciłyby naszą wiedzę, naszą orientację w tej materii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JózefOleksy">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Szczygielski: Wnosimy o debatę krótką, oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JózefOleksy">Czy są inne wnioski?</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#JózefOleksy">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#JózefOleksy">W związku z tym przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#JózefOleksy">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za propozycją Prezydium Sejmu dotyczącą 7-minutowych wystąpień klubowych w debacie nad oświadczeniem prezesa Rady Ministrów, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#JózefOleksy">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#JózefOleksy">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#JózefOleksy">W głosowaniu uczestniczyło 379 posłów. Za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu głosowało 281 posłów, przeciw - 84, wstrzymało się od głosu 14 posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#JózefOleksy">Stwierdzam, że Sejm przyjął propozycję Prezydium Sejmu dotyczącą 7-minutowych wystąpień klubowych w debacie nad oświadczeniem prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#JózefOleksy">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, proponuje jednocześnie, by na bieżącym posiedzeniu odstąpić od zasady koncentrowania głosowań i przeprowadzać je na zakończenie każdego rozpatrzonego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#JózefOleksy">Jest to związane z tym, że nasze posiedzenie jest jednodniowe, a także z charakterem punktów porządku dziennego, z których każdy wiąże się z przygotowaniem do głosowania. Stąd ta wyjątkowa propozycja, by dziś kończyć rozpatrywanie punktów porządku dziennego głosowaniami nad nimi.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#JózefOleksy">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm tę propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#komentarz">(Poseł Henryk Wujec: Sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#JózefOleksy">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#HenrykWujec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przepraszam bardzo, ale wcześniej na posiedzeniu Konwentu Seniorów zapowiedziano, że głosowanie będzie pod koniec dnia, po zakończeniu rozpatrywania wszystkich punktów. To jest normalna procedura, którą stosujemy: najpierw omawiamy wszystkie punkty, potem jest zapowiedź głosowania. Głosujemy nad wszystkimi punktami, które były wcześniej rozpatrywane. Wnoszę o taki właśnie tok postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefOleksy">Chciałem wyjaśnić, że pan poseł Henryk Wujec był na poprzednim posiedzeniu Konwentu Seniorów, a nie był na dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#komentarz">(Poseł Bronisław Geremek: Bardzo przepraszam, byłem na właściwym posiedzeniu Konwentu Seniorów; nie wprowadzono takich zmian.)</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#JózefOleksy">Ale pana profesora nie było na dzisiejszym posiedzeniu Konwentu Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#JózefOleksy"> Dzisiaj rano, panie pośle, Konwent Seniorów zajmował się tą sprawą.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#JózefOleksy">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#BronisławGeremek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prosiłbym, żeby jednak przewagi statystycznej nie przenosić na atmosferę w sali sejmowej i prosiłbym bardzo, żeby pan marszałek był łaskaw w tym nie uczestniczyć.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#BronisławGeremek">Na posiedzeniu Konwentu Seniorów w dniu wczorajszym omawiano szczegółowo sprawę przebiegu posiedzenia i ta sprawa nie była poruszana. W dniu wczorajszym było posiedzenie mojego klubu i sądzę, że innych klubów także. Informacja została przekazana. Jest rzeczą niedobrą, żeby w ostatniej chwili zmieniać reguły gry.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JózefOleksy">Uwagi pana posła Geremka skierowanej do marszałka Sejmu nie zrozumiałem.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(Poseł Bronisław Geremek: Wytłumaczę to panu marszałkowi.)</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#JózefOleksy">Natomiast chcę poinformować, że dziś rano odbyło się posiedzenie Konwentu Seniorów i zajmowano się również tą sprawą. Zostało przyjęte ustalenie, które przedstawiłem.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#JózefOleksy">Rozumiem, że jest sprzeciw co do zasady głosowania w dniu dzisiejszym, co poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#JózefOleksy">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu, by dziś głosowania odbywały się bezpośrednio po rozpatrzeniu poszczególnych punktów porządku dziennego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#JózefOleksy">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#JózefOleksy">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#JózefOleksy">Głosowało 378 posłów. Za przyjęciem propozycji głosowało 183 posłów, przeciw - 135, wstrzymało się od głosu 60 posłów.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#JózefOleksy">Stwierdzam, że Izba przyjęła propozycję Prezydium Sejmu dotyczącą przeprowadzania głosowań po każdym punkcie porządku dziennego obecnego posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#JózefOleksy">Informuję, że Senat nie wniósł poprawek do następujących ustaw:</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#JózefOleksy">— o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym,</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#JózefOleksy">— o kształtowaniu środków na wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej w 1994 r.,</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#JózefOleksy">— o zmianie niektórych ustaw dotyczących zaopatrzenia emerytalnego,</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#JózefOleksy">— o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#JózefOleksy">— o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin,</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#JózefOleksy">— o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania i niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-8.16" who="#JózefOleksy">Informuję, że punkt porządku dziennego: Interpelacje i zapytania rozpatrzymy po debacie nad oświadczeniem prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-8.17" who="#JózefOleksy">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Oświadczenie prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-8.18" who="#JózefOleksy">Proszę o zabranie głosu prezesa Rady Ministrów pana Waldemara Pawlaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowni Państwo! Spotykamy się w ostatnich dniach 1993 r. Podsumowujemy doświadczenia mijającego roku, ale także doświadczenia czterdziestu pięciu lat i czterech i pół roku. Zasiadamy wszak na tej sali dzięki procesom, które miały początek w pamiętnym czerwcu 1989 r. Chcemy sumować doświadczenia radosne, dobre, ale także bolesne i trudne. Z nich wszystkich wyrasta dzisiejszy dzień Polski.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#WaldemarPawlak">Emocje polityków koncentrują się dziś szczególnie na poczynaniach rządu. Trudno się temu dziwić. Partie obecnej koalicji rządowej negowały wiele poczynań swoich poprzedników. Dziś, zwłaszcza w niektórych dziedzinach, poczynania te zmuszone są kontynuować. Stwarza to okazje do różnorodnych komentarzy.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#WaldemarPawlak">Dlaczego więc tak postępujemy?</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#WaldemarPawlak">Gdy rozpędzony pojazd mknie z olbrzymią szybkością ku przepaści - a proste kontynuowanie poprzedniego kursu było takim pędem ku przepaści konfliktów społecznych - to tylko zły kierowca z całą siłą naciska na hamulce lub nagle skręca w lewo albo w prawo. Strategia obecnego rządu polega na ostrożnym hamowaniu i stopniowym włączaniu nowych silników, które pozwolą nam ominąć przepaść i nie zmieniając głównego kursu w dobrym stanie dojechać do wyznaczonego celu.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#WaldemarPawlak">Ta strategia nie zadowala w pełni ani prawicy, ani lewicy. Obie chciałyby ostrego zwrotu. Co więcej, nie zyskuje głośnego poparcia nawet tych, którzy wiedzą, że jest to strategia słuszna, lecz żałują, że sami nie byli w stanie jej wypracować.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#WaldemarPawlak"> U niecierpliwych budzi ona niepokój nawet w szeregach partii, które nasz rząd powołały. A jednak, Wysoka Izbo, na dziś - choć nie jest to na pewno strategia jedynie możliwa - jest to strategia najbardziej rozsądna. Rozumieją to prawdziwi przedsiębiorcy i dobrzy gospodarze, rolnicy, którzy wiedzą, że nawet najlepsze ziarno siane jesienią plon przynosi dopiero latem.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Każdy w Polsce ma własne kryteria oceny stanu państwa i stanu gospodarki narodowej. Z perspektywy każdej rodziny ów stan oceniany jest wedle struktury budżetu domowego - na jakie opłaty i zakupy daną rodzinę stać, z perspektywy zaś pojedynczego przedsiębiorstwa - wedle jego kondycji. Jeśli po opłaceniu podatków przedsiębiorstwo może się jeszcze rozwijać i nie jest zadłużone, oceniamy jego stan jako dobry. Wszyscy zestawiamy dochody i wydatki, obmyślamy sposoby działania.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#WaldemarPawlak">Realia, w których przyszło nam startować w 1994 r., wyznaczone są przez sytuację społeczną i gospodarczą. Prawdą jest, że w 1993 r. produkt krajowy brutto wzrósł - będzie on o ponad 4% wyższy niż w 1992 r.,...</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#WaldemarPawlak">... a produkcja przemysłowa zwiększyła się o około 7%. Symptomy wzrostu gospodarczego zapoczątkowane zostały jeszcze w I kwartale 1992 r., przy czym najwyższą dynamikę odnotowano w drugiej połowie 1992 r. Oznaki ożywienia w 1993 r. nie mają jednak cech trwałości i tzw. zdrowych podstaw. Towarzyszą im bowiem takie zjawiska, jak spadek depozytów złotowych podmiotów gospodarczych i olbrzymi wzrost nadwyżki zobowiązań nad należnościami przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#WaldemarPawlak">Dziś zagrożeniem stabilności gospodarczej nie jest 4-procentowa inflacja w listopadzie. Dwa inne zjawiska mają szczególnie dramatyczne skutki.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#WaldemarPawlak">Pierwsze - to deficyt w handlu zagranicznym. Od lipca 1992 r. w Polsce występuje stała tendencja do pogarszania się bilansu handlu zagranicznego. Podczas gdy w lipcu 1992 r. saldo obrotów wynosiło ponad miliard dolarów nadwyżki, to już w końcu 1992 r. znacznie się obniżyło, a na koniec 1993 r. będziemy mieli około 2,5 mld dol. deficytu.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#WaldemarPawlak">Drugim zjawiskiem wyznaczającym skalę trudności naszego rządu jest zadłużenie państwa. Główna część tego zadłużenia to zadłużenie zagraniczne. Wynosi ono na koniec 1993 r. ponad 1000 bln zł. Zadłużenie krajowe w Narodowym Banku Polskim i w bankach komercyjnych wynosi już około 360 bln zł. W 1994 r. obsługa tego zadłużenia stanie się poważnym ciężarem.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#WaldemarPawlak">Wiadomo, że trwają negocjacje w sprawie redukcji zadłużenia zewnętrznego. Pamiętać jednak należy, że taka redukcja pociąga za sobą konieczność pełnej obsługi zadłużenia zagranicznego w jego części nie zredukowanej. Przewidujemy, że w 1994 r. koszt obsługi tego zadłużenia będzie wynosił około 30 bln zł. Natomiast obsługa zadłużenia wewnętrznego, które w 1990 r. stanowiło 11% produktu krajowego brutto, a w 1993 r. sięgnie już 23%, w roku przyszłym wyniesie 82 bln zł, a więc tyle samo co cały deficyt budżetowy w planowanym budżecie na 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#WaldemarPawlak">Obsługa całego długu publicznego sięgnie więc 16% ogółu wydatków budżetowych. Oznacza to, że na potrzeby różnych działów gospodarki narodowej w 1994 r. możemy przeznaczyć tylko 84% dochodów budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#WaldemarPawlak">Taki jest stan finansów państwa, które rząd przejmuje i z którymi wkracza w 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#WaldemarPawlak">Panie i Panowie Posłowie! Otrzymacie dzisiaj projekt budżetu państwa na rok 1994. W swoim czasie dokonamy wprowadzenia do tego budżetu. Dziś chcę skupić waszą uwagę na problemach ogólnych, które określają stan państwa i jego perspektywy nie na jeden rok, lecz na lat wiele.</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#WaldemarPawlak">Wysoki Sejmie! Czy kraj taki jak nasz, znajdujący się w trakcie przebudowy ustrojowej, zadłużony, zmuszony w skali najbliższego roku do wstępnych korekt kursu, ma przed sobą perspektywę rozwojową?</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#WaldemarPawlak">Jako premier rządu, który niemal cały okres swego dotychczasowego 2-miesięcznego działania poświęcił sprawom finansów i ekonomii, odpowiem na to pytanie w kategoriach społecznych. Tak, ma szanse. Ma szanse rozwoju, jeśli znajdzie w sobie dość sił do podjęcia działań uzdrawiających na każdym szczeblu i na każdym miejscu, jeśli miejsce sporów i oskarżeń zajmie wspólne szukanie najlepszych rozwiązań, jeśli zdobędziemy się, na przykład, na zaakceptowanie myśli, iż nie ma sprzeczności celów między władzą państwową a samorządową.</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#WaldemarPawlak">Tak rozumując, wprowadziliśmy zasadę dobrowolnego przejmowania przez samorządy terenowe współodpowiedzialności za ważne dziedziny życia społecznego. Nie jest to centralizacja władzy, ale nie jest to też centralne przerzucanie odpowiedzialności na samorząd.</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#WaldemarPawlak">Podział współodpowiedzialności umożliwi rządowi koncentrowanie się na tworzeniu warunków dla rozwoju przedsiębiorczości i gospodarności ogółu członków społeczeństwa. Mam na myśli nie tylko trwały system gospodarczy, na przykład stabilne i rozważne cła, rozsądne podatki. W tych sprawach podjęliśmy już określone decyzje. Nie zawsze można w krótkim czasie odwrócić wszystkie nieprawidłowe rozwiązania. Wysoka Izba rozpatrzyła już szereg ustaw.</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#WaldemarPawlak">Budujemy także nowe relacje. Chcemy, aby między pracodawcą a pracownikiem były takie relacje, przy których robotnik czuje się odpowiedzialny za przedsiębiorstwo, w którym pracuje, a pracodawca czuje się odpowiedzialny za los pracownika.</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#WaldemarPawlak">Trudności rządu mają nie tylko gospodarczy i polityczny charakter. Mają też wymiar kulturowy. Dziś nie jest już ważne, dlaczego tak się stało, że solidarnościowa konsolidacja Polaków została w dużym stopniu zmarnowana; że kolejne preferencje dla bezrobocia i zasiłków społecznych zajęły miejsce podnoszenia płacy za dobrą pracę; że prywatyzacja, która miała być dźwignią rozwoju gospodarki, w znacznym stopniu przekształciła się w zabieg doktrynalny, przyjmujący niejako na wiarę, że własność prywatna sama z siebie musi być bardziej wydajna niż inne formy własności; że w wyniku wielu rozczarowań i nieudanych prób spadło zaufanie społeczne do elit politycznych. Ważne jest to, że to są także niektóre elementy krajobrazu, w którym rząd przejął sterowanie państwem. Dlatego sformułowany wcześniej środek zaradczy - program liczenia na inicjatywę i gospodarność ogółu Polaków - musi być uzupełniony o dramatyczne pytanie: W imię jakich motywacji nasz naród może podjąć wysiłek na miarę przodków, którzy pozytywistyczną pracą dźwigali swoje państwo z niebytu lub zniszczeń wojennych?</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przy najlepszych chęciach rządu rok 1994 mógł być zaplanowany jako rok zatrzymania większości negatywnych procesów, ale realizując ten program już dziś, w ostatnich dniach 1993 r., musimy myśleć nie tylko o tym, jak zwiększyć dochody budżetu, lecz także o tym, jak obniżać ceny, jak umożliwić godne życie za niższe niż w wielu innych krajach pensje. Wszystkie państwa, które w ostatnich dziesięcioleciach miały sposób na dotrzymanie kroku światowej czołówce, znalazły wcześniej dziedziny, w których stały się najlepsze i produkowały taniej niż wysoko rozwinięte kraje. Czy nasza gospodarka to potrafi? Czy potrafi to państwowy i prywatny biznes? Kieruję to pytanie zwłaszcza do przedsiębiorców prywatnych. Ideologiczna wiara w to, że sektor prywatny sam z siebie jest zawsze lepszy od innych sektorów wyczerpuje się. Teraz trzeba udowodnić, że sektor ten potrafi wskazać Polsce nowe perspektywy. Rząd deklaruje w tej sprawie dwie rzeczy - że nawet kosztem kontynuowania wielu niezbyt miłych mu rozwiązań zapewni stabilność gospodarczą w kraju oraz że razem z reprezentacją sfer gospodarczych gotów jest pracować nad dynamicznym programem rozwoju kraju, akceptowanym zarówno przez przedsiębiorców, jak i szerokie kręgi społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-9.26" who="#WaldemarPawlak">Wysoka Izbo! Można mówić o różnych makroproporcjach, o inflacji, o deficycie, ale można też pokazać inne proporcje, ilustrujące naszą sytuację. O skali bezrobocia świadczy choćby taki prosty fakt, że koszty wczoraj podjętej decyzji o przedłużeniu obowiązywania wypłat zasiłków w rejonach szczególnie zagrożonych bezrobociem równają się kwotom, które umożliwiłyby rozwiązanie większości problemów, np. przemysłu zbrojeniowego. O rezultatach zmian w strukturze gospodarki można się przekonać, kiedy stwierdzamy, że reformy od gwarectw do holdingów pozostawiają nam dług wynoszący około 30 bln zł. Możemy też popatrzeć na sytuację spółdzielczości, rolnictwa, rzemiosła - ile w tych dziedzinach zatracono doświadczeń, ile zatracono dobrych przykładów rzetelnej i uczciwej przedsiębiorczości.</u>
          <u xml:id="u-9.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.28" who="#WaldemarPawlak">W ciągu tych kilku lat nastąpiło w Polsce wielkie przewartościowanie w sferze gospodarowania. Dziś większość, bo ponad 60% zatrudnionych, pracuje w sektorze prywatnym, równocześnie jednak ta część gospodarki daje mniej niż 50% dochodu narodowego. Te liczby pokazują zarówno tempo naszych przemian, jak i ich słabości, ich niską efektywność. Programy realizowane w Polsce, kraju liczącym 40-milionów ludności, były bardzo śmiałe, odważnie przeprowadzane. W wymiarze ilościowym ich wyniki są może zdumiewające, nawet dla autorów programu, natomiast jeśli chodzi o efektywność, są one zadziwiająco słabe.</u>
          <u xml:id="u-9.29" who="#WaldemarPawlak">Dochody z prywatyzacji w roku 1991 wyniosły 167 mln dol., w 1992 r. — 360 mln dol., zaś w 1993 r. wyniosą około 411 mln dol. Te dochody wystarczają na wybudowanie jednego dużego zakładu pracy,...</u>
          <u xml:id="u-9.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.31" who="#WaldemarPawlak">... stanowią one tylko niewielką cząstkę tego, co powinno pozostać w budżecie. Wynika to z różnych powodów, najliberalniej to oceniając, jest to rezultat tzw. niedoszacowań. O skali błędów w szacunkach możemy się przekonać chociażby na przykładzie roku 1993, kiedy rekordowe niedoszacowanie umożliwiło nabywcom akcji 14-krotne pomnożenie kapitału.</u>
          <u xml:id="u-9.32" who="#WaldemarPawlak">Oczywiście rozwój rynku kapitałowego jest ważny ze względu na przyszłość kraju, ale trzeba pamiętać, że rynek kapitałowy, giełda, banki są instytucjami usługowymi wobec gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-9.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.34" who="#WaldemarPawlak"> Są instytucjami, w których zachodzi redystrybucja dochodów, natomiast ich pomnażanie powinno mieć miejsce przede wszystkim w produkcji. Zatracenie świadomości tej prawdy prowadzi do wynaturzeń, a w konsekwencji do kryzysu. Kryzys taki przeżywamy w Polsce, gdzie z jednej strony rozwijają się instytucje kapitałowe, a z drugiej pada gospodarka. </u>
          <u xml:id="u-9.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.36" who="#WaldemarPawlak"> Trzeba przywrócić w Polsce równowagę, tak by wiedza i praca stanęły przed kapitałem. Spekulacja i gra są elementami wolnego rynku, ale gdy zaczynają one dominować, to nie jest już wolny rynek, lecz loteria. W cywilizowanym kraju mamy obowiązek dbania o pomyślność całego społeczeństwa, a nie tylko wybranych środowisk, choćby były one najbardziej aktywne.</u>
          <u xml:id="u-9.37" who="#WaldemarPawlak">Zmiany ustrojowe i prawa rynku jednych szybko windują w górę, innych pogrążają w biedzie. Często zależy to od tego, gdzie kogo zastanie nowa fala historii - w lepszym czy w gorszym zakładzie, w jakim ogniwie gospodarki. To los, przypadek, a nie własna niezaradność sprawiają, że ludzie często przegrywają. Inni przegrywają dlatego, że zachowują uznane reguły postępowania, a mają do czynienia z ludźmi bez skrupułów i bez zasad.</u>
          <u xml:id="u-9.38" who="#WaldemarPawlak">Budując zdrowe społeczeństwo, państwo musi dostrzegać i takie zjawiska, by z jednej strony dbać o siłę złotówki i ekonomiczny marsz do przodu, a z drugiej strony tworzyć warunki do uczciwego i zgodnego z prawem zarabiania pieniędzy, wydawania ich i inwestowania, a także podnosić z biedy tych, którzy o własnych siłach nie podołają postępom historii. Oczywiście nie chodzi o to, by biednym dawać jałmużnę, tylko żeby tworzyć takie warunki, miejsca pracy i pola działania, aby własnym wysiłkiem mogli poprawiać swoją sytuację.</u>
          <u xml:id="u-9.39" who="#WaldemarPawlak">Szanowni Państwo! To są problemy i wyzwania, które stają przed nami, przed rządem, Sejmem i całym społeczeństwem. Życzmy sobie, aby ten rok 1994 zaowocował wielu rozwiązaniami i dokonaniami, tak by dotychczasowe wyrzeczenia nie szły na marne, a nasza wiedza i praca, nasze doświadczenia dawały satysfakcję i prowadziły do sukcesu.</u>
          <u xml:id="u-9.40" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JózefOleksy">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JózefOleksy">Prezydium Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby Sejm przeprowadził debatę nad oświadczeniem prezesa Rady Ministrów bezpośrednio po zakończeniu drugiej przerwy, to jest o godzinie 14.30, tymczasem wydrukowano by i doręczono posłom tekst wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#JózefOleksy">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#JózefOleksy">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#JózefOleksy">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Ustawodawczej o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 56 i 188).</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#JózefOleksy">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji posła Marka Mazurkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Józef Zych)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MarekMazurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, uchwalona 22 marca 1991 r., określiła zasady publicznego rynku papierów wartościowych oraz powołała do życia instytucje tego rynku, tj. Komisję Papierów Wartościowych, domy maklerskie oraz giełdę. Ponad półtoraroczny okres funkcjonowania ustawy pozwolił zdobyć doświadczenia wskazujące na konieczność zmiany wielu jej rozwiązań. Co prawda w październiku 1991 r. ustawa była już nowelizowana, ale zakres wprowadzonych zmian był minimalny, ograniczał się do poprawienia ewidentnych błędów, przeoczonych w trakcie prac ustawodawczych. Rynek kapitałowy rozwijał się w minionych 2 latach dynamicznie, obroty na giełdzie w ostatnim okresie wynosiły około biliona złotych na poszczególne sesje giełdy. Rekord w minionym roku na jednej sesji wyniósł 1 bln 700 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MarekMazurkiewicz">Komisja Papierów Wartościowych dokonała, po roku funkcjonowania ustawy, oceny rynku papierów wartościowych, analizując w szczególności te elementy normatywne, które stanowiły barierę rozwoju tego rynku.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#MarekMazurkiewicz">Analiza ta była jeszcze we wrześniu 1992 r. przedmiotem obrad Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów, który zalecił powołanemu zespołowi przygotowanie projektu niezbędnych zmian regulacji.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#MarekMazurkiewicz">Podobne stanowisko zajęła w minionej kadencji sejmowa Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, która jedno ze swych posiedzeń w końcu 1992 r. poświęciła ocenie stanu i barier rozwoju rynku kapitałowego i zapoznała się z proponowanymi wówczas kierunkami nowelizacji ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#MarekMazurkiewicz">W tym samym czasie, podczas międzynarodowej konferencji poświęconej rozwojowi rynku papierów wartościowych w krajach Europy Wschodniej, prawnicy ze Wschodu i Zachodu, w tym z krajów najbardziej rozwiniętych, ocenili polskie rozwiązania prawne, przedstawiając liczne ekspertyzy i sugerując kierunki dokonywania niezbędnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#MarekMazurkiewicz">Przedstawiony przez rząd w trybie pilnym projekt nowelizacji ustawy zmierzał do dostosowania jej przepisów do aktualnego stanu rynku papierów wartościowych w Polsce i istniejących na tym rynku ogromnych zagrożeń wynikających z braku doświadczeń inwestorów. Projekt ten wprowadza nowe, nie istniejące dotychczas w Polsce instytucje, dostosowując równocześnie w znacznym stopniu regulacje ustawy do dyrektyw EWG, bez czego nie ma mowy o otwarciu tego rynku, tak by funkcjonował także w skali międzynarodowej. Wreszcie w projekcie tym dokonuje się uściślenia wielu przepisów ustawy, które w trakcie jej stosowania okazały się nieprecyzyjne i w konsekwencji stanowiły przeszkody w jej sprawnym funkcjonowaniu.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#MarekMazurkiewicz">Proponowana nowelizacja jest bardzo głęboka. Mówię o tym dlatego, iż pierwsze czytanie odbyło się w komisjach. Wysoka Izba nie była w stanie z tymi elementami się zapoznać. Wystarczy w tej chwili przypomnieć, że na 132 artykuły, z których składa się nowelizowana ustawa w jej pierwotnym brzmieniu, propozycja nowelizacji polegającej z reguły na nowej redakcji i wprowadzeniu nowych instytucji prawnych obrotu kapitałowego obejmuje 73 artykuły, z reguły wieloparagrafowe, w tym także dwie zmiany ustaw związkowych. Chciałbym dodać, że propozycja zmiany 65 artykułów była inicjatywą samych połączonych komisji, uwzględniających przy tym sugestie ekspertów i ekspertyzy przedstawione komisjom.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#MarekMazurkiewicz">Pierwsze czytanie projektu rządowego odbyło się na posiedzeniach połączonych trzech komisji, które składają sprawozdanie. Powołana podkomisja rozpatrywała projekt na wielu posiedzeniach z udziałem ekspertów, przedstawicieli rządu i zainteresowanych instytucji, zapoznając się także z podstawowymi dokumentami, które były podstawą opracowania projektu rządowego, i ekspertyzami polskimi i zagranicznymi uzyskanymi przez Komisję Papierów Wartościowych i rząd w toku wstępnych prac legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#MarekMazurkiewicz">Opierając się na tym wszystkim, przedstawiono sprawozdanie podkomisji, które zostało przyjęte przez połączone komisje i rekomendowane Wysokiej Izbie z dwoma wnioskami mniejszości, które pozwolę sobie zreferować na końcu.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#MarekMazurkiewicz">Projekt rozpatrywany był, mimo jego wielkiej objętości i ogromnego skomplikowania materii, jako projekt pilny. Rząd nie uwzględnił wątpliwości połączonych komisji i Prezydium Sejmu dotyczących zdjęcia klauzuli pilności. Zważywszy na zakres i skomplikowanie materii wymagało to ze strony wszystkich uczestników procesu legislacyjnego ogromnego wysiłku i koncentracji. W dużym też pośpiechu kończyliśmy pisać tekst sprawozdania komisji. W konsekwencji wkradły się do niego trzy - drobne wprawdzie, ale oczywiste - błędy redakcyjne, o ich poprawienie proszę panie posłanki i panów posłów, proszę, abyście to uczynili państwo w posiadanych tekstach sprawozdania. Przedstawiam te błędy od razu.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#MarekMazurkiewicz">Na str. 6 sprawozdania w poprawce nr 15 przedstawionego projektu do art. 18 po lit. a należy wprowadzić zapis: „skreśla się § 4”. Poprawka ta otrzymuje oznaczenie lit. b, obecna poprawka „b” oznaczenie „c”.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#MarekMazurkiewicz">Wyjaśniam, że sprawa została przegłosowana przez podkomisję i przez połączone komisje. Jest to skutek błędu redakcyjnego. Przy przepisywaniu zapis ten wypadł i, niestety, błąd ten nie został wychwycony podczas kolacjonowania tekstu.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#MarekMazurkiewicz">Drugi błąd, również redakcyjny — za który przepraszam — dotyczy poprawki nr 52 projektu na str. 24 sprawozdania. W art. 112 w § 5 po słowach: „stan lokat” wypadły dwa słowa: „i zobowiązań”. (Do tego odnosi się powołany tam art. 92.). W § 6 zamiast powołanego tam art. 109 powinien być powołany art. 111. Zmiana wynikła stąd, że w toku prac zmieniała się redakcja przepisów. W ostatecznym tekście nie zwrócono na to uwagi, za co jeszcze raz Wysoką Izbę przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#MarekMazurkiewicz">Przypomnę, że w tradycji europejskiej głównymi celami regulacji prawnych w ustawach o publicznym obrocie papierami wartościowymi - a odnosi się to także do uchwalanej dziś ustawy - są:</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#MarekMazurkiewicz">— po pierwsze, zapewnienie, zgodnie ze współczesnymi standardami światowymi, bezpieczeństwa obrotu kapitałowego na rynku papierów wartościowych oraz danie gwarancji bezpieczeństwa finansowego drobnym inwestorom w związku z działaniami wielkich graczy giełdowych, którzy przy różnych manipulacjach dokonują redystrybucji funduszów;</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#MarekMazurkiewicz">— po drugie, tworzenie bardziej precyzyjnych warunków prawnych dla działalności wszystkich uczestników publicznego obrotu papierami wartościowymi, poczynając od Komisji Papierów Wartościowych i Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, jako organów nadzoru publicznego, aż po emitentów papierów wartościowych, maklerów, doradców i fundusze powiernicze oraz banki powierników w obrocie tymi papierami;</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#MarekMazurkiewicz">— i po trzecie, uelastycznienie i stałe rozszerzanie zasad funkcjonowania rynku kapitałowego przez stworzenie — obok publicznego obrotu papierami wartościowymi, który dotychczas w Polsce istnieje — także nowej instytucji rozszerzającej ten obrót, tzw. kontrolowanego pozagiełdowego obrotu papierami wartościowymi, stwarzającego również gwarancje bezpieczeństwa drobnym inwestorom, nie odbywającego się w sposób dziki i drapieżny.</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#MarekMazurkiewicz">Wreszcie istotnym elementem wprowadzanej nowelizacji i regulacji ustawowych jest w naszych warunkach stworzenie szczególnych preferencji dla wprowadzania do publicznego obrotu papierami wartościowymi dokumentów emitowanych przez skarb państwa i banki, a także dla papierów wartościowych emitowanych w ramach procesu prywatyzacji, które to obroty dotychczas miały charakter bardzo ograniczony i ich efektywność była niska - także z punktu widzenia wspomnianego przed chwilą obsługiwania długu publicznego kraju.</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#MarekMazurkiewicz">W związku z tym chciałbym zwrócić uwagę jedynie na niektóre podstawowe instytucje, jako że nie były one przedmiotem wniosków mniejszości, a wymagają przypomnienia z punktu widzenia zrozumienia logiki całości nowelizacji,</u>
          <u xml:id="u-11.19" who="#MarekMazurkiewicz">Już w pierwszej poprawce, odnoszącej się do art. 1 nowelizowanej ustawy, zostały zdefiniowane w sposób precyzyjniejszy niż dotychczas pojęcie i zakres publicznego obrotu papierami wartościowymi, a także zakres wyłączeń z publicznego obrotu tych obrotów, które zostają wyłączone spod rygorów ustawy. Dotyczy to przede wszystkim uwzględnienia w tekście ustawy konsekwencji ustawy prywatyzacyjnej i nadania przywileju, przysługującego dotychczas pracownikom prywatyzowanych przedsiębiorstw, także wymienionym w ustawie prywatyzacyjnej producentom rolnym, na trwałe związanym z prywatyzowanymi przedsiębiorstwami.</u>
          <u xml:id="u-11.20" who="#MarekMazurkiewicz">Z nowymi regulacjami wiąże się także wyraźne sprecyzowanie wyłączenia tzw. prawa poboru, oznaczającego, iż bez względu na liczbę akcjonariuszy podwyższanie kapitałów w istniejącej spółce - z prawem poboru nowej emisji przysługującym tylko dotychczasowym akcjonariuszom - również wyłączone jest spod bardzo rygorystycznych wymogów ustawy; dotyczy to w szczególności poprawienia sytuacji spółek tworzonych w trybie prywatyzacji - i nie tylko prywatyzacji - zwłaszcza metodą likwidacyjną, która umożliwia podniesienie kapitału zakładowego i dostosowanie się spółki do nowych warunków. Zasada ta, co chcę tu wyraźnie podkreślić, nie dotyczy - ze względów zrozumiałych - spółek publicznych, to znaczy tych spółek, których choćby jedna emisja akcji była już objęta publicznym obiegiem papierów wartościowych. Wobec wątpliwości, jakie budziła dotychczasowa konstrukcja starej ustawy, w której ustalenia dotyczące tej samej sprawy były redagowane oddzielnie w kilku odrębnych artykułach, do art. 1 przeniesiono również, w sposób jednoznaczny i wyraźny, wyłączenie spod rygorów publicznego obrotu papierami wartościowymi obrotu wekslowego i czekowego oraz krótkoterminowych dokumentów bankowych, przy czym przewidziano w odrębnym art. 49 dopuszczenie tychże papierów wartościowych, emitowanych przez skarb i banki przy spełnieniu określonych w ustawie warunków, do obrotu publicznego.</u>
          <u xml:id="u-11.21" who="#MarekMazurkiewicz">Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na kilka zasad, które zostały wyraźnie wyeksponowane w nowej regulacji.</u>
          <u xml:id="u-11.22" who="#MarekMazurkiewicz">Po pierwsze, rozszerzono możliwość uczestniczenia w obrocie papierami wartościowymi skarbu państwa, Narodowego Banku Polskiego, a także niektórych innych podmiotów publicznych - ułatwiono wprowadzanie ich papierów wartościowych do obrotu dzięki zwolnieniu z wymogu otrzymania zgody komisji, a jedynie przy zachowaniu wymogu powiadomienia komisji, wprowadzając w niektórych obszarach uproszczone zasady tego postępowania.</u>
          <u xml:id="u-11.23" who="#MarekMazurkiewicz">Po drugie, zwiększono, zgodnie z europejską praktyką regulacji obrotu papierami wartościowymi, gwarancje pełnej ochrony drobnych inwestorów i zapewniono rygorystycznie maksymalną informację o sytuacji na giełdzie oraz o sytuacji firm, których papiery wartościowe na giełdzie są zgłaszane, co wiąże się z tzw. transparentnością obrotu giełdowego. Wprowadzono w szczególności bardziej rygorystyczne niż dotychczas zasady dopuszczania papierów do publicznego obrotu, narzucające obowiązek złożenia właściwych informacji, przedstawienia szczegółowych wymogów dotyczących prospektu emisyjnego, podania terminów składania informacji o wszelkich zmianach dotyczących firm, których akcje są w obrocie, wreszcie obowiązek ogłaszania tych informacji w określonych publikatorach.</u>
          <u xml:id="u-11.24" who="#MarekMazurkiewicz">Drugim elementem związanym ze zwiększeniem ochrony masowych uczestników obrotu jest wprowadzenie i zdefiniowanie w ustawie, w sposób możliwie pełny, pojęcia zakresu odpowiedzialności za naruszenie tzw. tajemnicy zawodowej, dotyczącej wszystkich osób związanych swą pracą, zleceniem bądź innym stosunkiem prawnym z instytucjami w sferze obrotu papierami wartościowymi, a także tzw. wiadomości poufnych, których rozpowszechnianie i wykorzystywanie jest zakazane, a naruszenie tego zakazu zagrożone represją karną.</u>
          <u xml:id="u-11.25" who="#MarekMazurkiewicz">Usprawniono nadzór, dostosowując w tym zakresie rozwiązania polskie do standardów EWG. Na marginesie zwrócę uwagę, że w niektórych opiniach - w tym także w artykułach prasowych - sugerowano nam odrzucenie standardów europejskich i sięgnięcie do standardów amerykańskich, które są znacznie bardziej liberalne, tradycyjne i masowego inwestora w mniejszym stopniu biorą w ochronę.</u>
          <u xml:id="u-11.26" who="#MarekMazurkiewicz">Wprowadzono tutaj szereg rygorów związanych z transparentnością informacji giełdowych i z systemem kar zarówno administracyjnych, jak i pieniężnych w stosunku do uczestników obrotu naruszających przewidziane ustawą zasady obrotu giełdowego.</u>
          <u xml:id="u-11.27" who="#MarekMazurkiewicz">Określono precyzyjnie skład poszczególnych organów nadzoru, eliminując spośród członków komisji (a przesuwając do kategorii osób uczestniczących w pracach komisji) tych, co do których mogłaby zaistnieć kolizja interesów i konkurencyjność ich interesów jako maklerów bądź uczestników giełdy i decydentów w tych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-11.28" who="#MarekMazurkiewicz">Udoskonalono wreszcie, wykorzystując dotychczasowe orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, pewne elementy procedury w sprawach obrotu papierami wartościowymi, które stwarzały dotychczas uzasadnione problemy proceduralne w procesach.</u>
          <u xml:id="u-11.29" who="#MarekMazurkiewicz">Zwiększono wreszcie, uelastyczniając ten obrót, zakres działalności domów maklerskich rozszerzając ich działania także na wspomniany już przeze mnie kontrolowany obrót pozagiełdowy.</u>
          <u xml:id="u-11.30" who="#MarekMazurkiewicz">Wreszcie - na co warto zwrócić uwagę - dostosowano szereg przepisów ustawy do wymogów obowiązującego Kodeksu handlowego, zwłaszcza tam, gdzie chodzi o głosowania w spółce w przypadku posiadania dużego pakietu akcji, a także w zakresie dostosowania do przepisów Kodeksu handlowego i Kodeksu cywilnego w odniesieniu do obrotu papierami wartościowymi w ramach przedsiębiorstwa, które jest przedmiotem zbycia i do którego aktywów papiery te wchodzą, także w przypadku postawienia przedsiębiorstwa w stan upadłości czy likwidacji, jak również wówczas, gdy papiery są przedmiotem zastawu. Wywoływało to dotychczas w orzecznictwie wiele problemów; orzecznictwo było w tej mierze niejednolite, pełne wewnętrznych sprzeczności.</u>
          <u xml:id="u-11.31" who="#MarekMazurkiewicz">Wreszcie dostosowanie do standardów Wspólnoty Europejskiej doprowadziło - w związku z dopuszczeniem istnienia wielu giełd, nie tylko jednej, warszawskiej - do powołania odrębnego Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, uczestniczącego zarówno w publicznym obrocie papierami wartościowymi, jak i tym kontrolowanym obrocie pozagiełdowym. Doprowadziło to także do zaostrzenia procedur nabywania tzw. znacznych pakietów akcji (jeden dominujący akcjonariusz mógłby prowadzić do podjęcia uchwał dyskryminujących i wręcz wyniszczających innych wspólników akcjonariuszy), a także do zmiany zasad prowadzenia działalności przez podmioty publicznego obrotu papierami wartościowymi w taki sposób, by wyeliminować konflikt wewnętrznych interesów i konkurencyjny interes, np. między domem maklerskim, firmą emitującą swoje papiery wartościowe i obrotem tymi wartościami przez tenże dom maklerski (mogłaby istnieć pokusa wykorzystania sytuacji na szkodę innych inwestorów) oraz inne tego typu rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-11.32" who="#MarekMazurkiewicz">Wreszcie wprowadzono, jako nową instytucję, obok usamodzielnienia Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, nowy zawód zaufania publicznego, tzw. doradcę w zakresie publicznego obrotu papierami wartościowymi - jako podmiot zaufania publicznego, objęty szczególnymi rygorami, tak jak zawód adwokata i radcy prawnego.</u>
          <u xml:id="u-11.33" who="#MarekMazurkiewicz">Szczególną dyskusję i kilka uwag na ten temat wywołały dwa problemy: treść artykułu dotycząca funduszów powierniczych i rozdział dotyczący odpowiedzialności za naruszenie zasad obrotu papierami wartościowymi. W pierwotnej wersji pilnego projektu rządowego treść rozdz. 8 w stosunku do pierwotnego zakresu ustawy została znacznie rozszerzona, przewidziano tam bowiem regulacje - obok funduszy otwartych, istniejących już w Polsce, także funduszy powierniczych zamkniętych.</u>
          <u xml:id="u-11.34" who="#MarekMazurkiewicz">Przypomnę, że fundusze te miałyby być zarządzane przez towarzystwa funduszy powierniczych; w przeciwieństwie do dotychczasowych funduszów otwartych służyć powinny do lokowania powierzonych środków nie tylko w papierach wartościowych, ale także w nieruchomościach, wierzytelnościach i innych prawach. Certyfikaty byłyby papierami wartościowymi i przedmiotem publicznego obrotu, natomiast posiadacz certyfikatu nie miałby prawa ich wycofania, mógłby je jedynie zbyć we wtórnym publicznym obrocie.</u>
          <u xml:id="u-11.35" who="#MarekMazurkiewicz">Istniał problem zasadniczy, bowiem projekt rządowy dotyczył w tej części instytucji dotychczas na rynku polskim i w polskim porządku prawnym nie istniejących; dotyczył w szczególności projektowanych funduszy emerytalnych, których struktura była otwarta z uwagi na to, że nie rozstrzygnięto jeszcze podstawowych kwestii związanych ze strukturą polskiego systemu emerytalnego w przyszłości. W związku z tym w projekcie rządowym ogromna część tej materii była odesłana do wydanych w przyszłości rozporządzeń, które te - nie znane dziś jeszcze - elementy miałyby unormować, co zarówno w pierwszym czytaniu w połączonych komisjach, jak i w podkomisji wywołało uzasadnione z punktu legislacyjnego wątpliwości i spory.</u>
          <u xml:id="u-11.36" who="#MarekMazurkiewicz">Biorąc to pod uwagę i w szczególności uwzględniając, że zaproponowane w projekcie regulacje funduszy zamkniętych obejmowałyby (spośród wielu funduszy) przede wszystkim fundusze emerytalne - dodajmy, że nie istniejące jeszcze w chwili obecnej, pozostawiając poza zakresem regulacji pozostałe fundusze; uwzględniając także to, że uregulowanie wszystkich form funduszy zamkniętych wymagałoby szeregu dalszych prac studialnych i bardzo drobiazgowych prac legislacyjnych, co w trybie pilnym było niemożliwe, a rząd nie zrezygnował z trybu pilnego; uwzględniając też fakt, że pilny tryb postępowania w sprawie projektu nie dawał szans na rozwiązanie problemów dotyczących tej niezwykle skomplikowanej materii w krótkim, konstytucyjnie określonym dla rozstrzygnięcia sprawy trybie - połączone komisje, uzyskując współdziałanie rządu, który przedstawił w tym względzie autopoprawkę, zdecydowały, że w projektowanej ustawie regulacje dotyczące funduszy powierniczych ograniczone zostaną do dotychczasowego zakresu istniejących funduszów otwartych; z tym że rząd zobowiązał się do przedstawienia w terminie 6 miesięcy odrębnej ustawy dotyczącej problematyki funduszów zamkniętych, co z punktu widzenia legislacyjnego wydaje się być rozwiązaniem najrozsądniejszym.</u>
          <u xml:id="u-11.37" who="#MarekMazurkiewicz">W związku z tym została w projekcie gruntownie przeredagowana część dotycząca funduszy otwartych, będąca odzwierciedleniem dotychczasowych doświadczeń tych funduszów, a w szczególności monopolisty w tej dziedzinie na rynku polskim, towarzystwa powierniczego „Pioneer”. W nowej konstrukcji upowszechnienia instytucji funduszów powierniczych dawałoby to możliwość zbiorowego lokowania pieniędzy w papiery wartościowe w sposób bezpieczny i fachowo prowadzony — tym inwestorom, którzy sami nie znając reguł gry giełdowej i nie chcąc ryzykować powierzają swe pieniądze towarzystwom powierniczym. Funkcjonowanie tych towarzystw zostało w ustawie również unormowane w sposób na tyle precyzyjny, by nie naruszając zasad wolności gospodarowania nie można było traktować ich działalności — jak to miało miejsce w minionych kilku latach w wypadku niektórych instytucji finansowych — jako formy drenowania zasobów finansowych masowych inwestorów, bez należytych gwarancji, bez zapewnienia trwałości tych funduszów i tak, by nie było zagrożenia, jeśli chodzi o zwrot środków finansowych czy osiągane zyski.</u>
          <u xml:id="u-11.38" who="#MarekMazurkiewicz">W związku z tym ustawa proponuje upoważnienie przewodniczącego Komisji Papierów Wartościowych do określania wysokości minimalnego kapitału akcyjnego towarzystwa, zapewniającego bezpieczeństwo lokat. Wprowadza również - dla bezpieczeństwa uczestników - przepisy rygorystycznie określające zasady zaciągania przez towarzystwo zobowiązań oraz lokowania funduszów przedsiębiorstwa w sposób nie grożący upadłością. Wzmocniono uprawnienia nadzorcze Komisji Papierów Wartościowych wobec funduszów powierniczych z tytułu nieprzestrzegania przez nie prawa, statutu bądź ustalonego w momencie powołania przez towarzystwo regulaminu. Unormowano w taki sposób zasady ewentualnej likwidacji funduszu, by likwidacja ta nie odbywała się kosztem inwestorów.</u>
          <u xml:id="u-11.39" who="#MarekMazurkiewicz">W rozdz. 9, dotyczącym odpowiedzialności cywilnej i karnej (na tym kończę swoje wprowadzenie, bo to jest ostatni rozdział ustawy), który wywołał ogromną dyskusję i wiele kontrowersji, dlatego nad nim się zatrzymuję - wprowadzono szereg zmian usprawniających i dostosowujących przepisy ustawy do realiów rynku kapitałowego dnia dzisiejszego.</u>
          <u xml:id="u-11.40" who="#MarekMazurkiewicz">W szczególności lepiej niż w pierwotnym brzmieniu ustawy, jak nam się wydaje, sprecyzowano zasady odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe na skutek nieprawdziwej lub nierzetelnej informacji: dotyczą one nie tylko emitenta, ale także osób, które informację sporządziły, chyba że - zgodnie z ogólnymi zasadami prawa cywilnego - podmiot ten wykaże, że nie ponosi winy za nierzetelność informacji. Podobną odpowiedzialność ponosi również osoba, która nieprawdziwe bądź nierzetelne informacje wykorzystuje w swej działalności gospodarczej na szkodę inwestorów.</u>
          <u xml:id="u-11.41" who="#MarekMazurkiewicz">W proponowanej redakcji przepisów karnych — dotyczy to art. 117–122 — dostosowano ich dyspozycje do zmodyfikowanej i sprecyzowanej treści obowiązków ciążących na uczestnikach obrotu papierami wartościowymi, unormowanych ustawą, zagrożonych w związku z tym presją karną. W projektowanych przepisach ustawy określono również wysokość kar grzywny, oprócz bądź łącznie z karami pozbawienia wolności. Kary pozbawienia wolności są relatywnie niskie, natomiast grzywna wynosi do 10 mld zł — w pewnych przypadkach — oraz do 50 mld zł w związku z naruszeniem przepisów dotyczących obrotu papierami wartościowymi. Ta ostra represja finansowa uzasadniona jest okolicznością, że przestępstwa w zakresie publicznego obrotu papierami wartościowymi są przestępstwami mogącymi przynieść krociowe wręcz dochody podmiotom naruszającym prawo. Podstawowa zatem forma represji, zdaniem połączonych komisji, powinna mieć charakter represji majątkowej, pozbawiającej owoców przestępstwa i uniemożliwiającej działania przestępcze w przyszłości. Ta górna granica może być szokująca, ale staje się ona chyba mniej dyskusyjna, jeżeli uwzględnimy uchwalone przez Wysoką Izbę sankcje, które niedawno zostały wprowadzone w ustawie o obowiązku banderolowania artykułów objętych znakiem akcyzy, a także jeżeli uwzględnimy, że: emisja akcji jednej z wielkich instytucji finansowych w ostatnim okresie przedstawiała wartość 1,5 bln zł; na giełdzie w ciągu jednego dnia wartość obrotów akcjami kształtuje się na poziomie około 1 bln zł, w minionym roku padł rekord, jak wspomniałem, 1700 mld; przychody przeciętnego biura maklerskiego przekraczają miesięcznie ponad 5 mld zł, a bywają i takie, które mają 50 mld zł; wreszcie wartość netto aktywów istniejącego dziś funduszu powierniczego, przy dwuprocentowej średniej opłacie z tytułu prowizji, kształtuje się na poziomie kilku bilionów zł — mówię o wynikach kontroli przeprowadzonej przez Komisję Papierów Wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-11.42" who="#MarekMazurkiewicz">Biorąc pod uwagę wielkość obrotów na rynku i możliwe ogromne zyski wynikłe z podania do wiadomości publicznej bądź zatajenia informacji mających wpływ na wartość akcji, połączone komisje nie uwzględniły wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-11.43" who="#MarekMazurkiewicz">Wnioski mniejszości dotyczą właśnie przepisów prawnokarnych. Pierwszy wniosek odnosi się do art. 119 § 1, a drugi - do art. 119a § 1. Komisje zaproponowały brzmienie — dotyczy to czynu zakazanego prawem: „Kto będąc obowiązany do zachowania tajemnicy zawodowej ujawnia lub wykorzystuje w obrocie papierami wartościowymi informacje stanowiące tajemnicę zawodową, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 i grzywny do 10 mld zł”. We wniosku mniejszości proponuje się, by koniec tego zdania brzmiał: „... karze pozbawienia wolności do lat 3 lub grzywny do 10 mld zł albo obu tym karom łącznie”. I analogicznie w następnym wniosku mniejszości mamy do czynienia z karą kumulatywną — również w art. 119a zakończenie zdania miałoby brzmieć: „karze pozbawienia wolności do lat 3 lub grzywny do 10 mld zł albo obu tym karom łącznie”.</u>
          <u xml:id="u-11.44" who="#MarekMazurkiewicz">W imieniu połączonych komisji wnoszę, by Wysoki Sejm uchwalić raczył załączony projekt ustawy z druku nr 188.</u>
          <u xml:id="u-11.45" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JózefZych">Przypominam, że Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koło parlamentarne, w zależności od ich wielkości, w granicach od 5 do 30 minut, tj. debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#JózefZych">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#JózefZych">W pierwszej kolejności wysłuchamy wystąpień w imieniu klubów poselskich.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#JózefZych">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Wiesław Ciesielski, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Waldemar Michna, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#WiesławCiesielski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Integralną częścią ogólnej transformacji systemu gospodarczego w naszym kraju jest tworzenie i rozwijanie rynku finansowego - kapitałowego i pieniężnego - w tym rynku papierów wartościowych. Trudno bowiem wyobrazić sobie nowoczesną gospodarkę rynkową bez jej organicznego elementu, jakim jest rynek finansowy - kapitałowy i pieniężny - w tym rynek papierów wartościowych. Zrozumiałe jest zatem, że angażując się w proces transformacji systemowej Sojusz Lewicy Demokratycznej z uwagą śledzi rozwój instytucji, obiegu produktów i metod sprzedaży na rynku finansowym, wspierając proces tego rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#WiesławCiesielski">Podstawy nowoczesnego rynku kapitałowego, rynku papierów wartościowych, stworzono w Polsce w latach 1989–1993. Był to proces niezwykle trudny z uwagi na brak trzech najważniejszych elementów: środków (w tym kapitału), kadr i doświadczenia. Nie sprzyjał mu i nadal występuje jako bariera rozwoju rynku finansowego stan świadomości społecznej. Jakimś przejawem tego są również pustki na sali sejmowej w chwili rozstrzygania o nowelizacji ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi (pustki mimo to, że tę problematykę rozpatrujemy o wczesnej porze).</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#WiesławCiesielski">To, co w krajach rozwiniętej gospodarki rynkowej tworzyło się w ciągu wielu dziesięcioleci i dłużej, u nas zaczęło powstawać przede wszystkim w ostatnich czterech latach. Ważną rolę w tym procesie odegrało przyjęcie przez Sejm w dniu 22 marca 1991 r. ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych. Ustawa ta określiła zasady publicznego obrotu papierami wartościowymi, a także powołała do życia instytucje rynku kapitałowego, to jest Komisję Papierów Wartościowych, Giełdę Papierów Wartościowych oraz domy maklerskie.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#WiesławCiesielski">Godzi się w tym miejscu podkreślić niezwykle ważną rolę swoistego sprzężenia zwrotnego pomiędzy rozwojem rynku finansowego a procesem legislacyjnym sprzyjającym rozwojowi tego rynku. Stosowne rozwiązania ustawowe mają umożliwiać rozwój tego segmentu gospodarki rynkowej, a ten rozwój wywołuje zapotrzebowanie na nowe rozwiązania legislacyjne. Przed takim oto problemem stanęliśmy obecnie w naszym kraju: zaistniała konieczność nowelizacji ustawy, co powinno przyczynić się do dalszego rozwoju rynku finansowego.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#WiesławCiesielski">Na mocy tej nowelizacji następuje wyodrębnienie z giełdy Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych. Rozwija to instytucjonalnie rynek papierów wartościowych, rynek kapitałowy, umożliwiając zarazem funkcjonowanie pozagiełdowego obrotu publicznego. Nowelizacja ustawy pozwala na rozszerzenie obszarów działalności domów maklerskich o działalność w zakresie obrotu papierami wartościowymi nie dopuszczonymi do obrotu publicznego. Tym samym dostosowujemy tę ustawę do rozwiązań obowiązującej ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych oraz do rozwiązań paktu o przedsiębiorstwie w zakresie obrotu akcjami pracowniczymi.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#WiesławCiesielski">Pozwala to zarazem na obrót bonami skarbowymi przez biura maklerskie, co przyczyni się do dematerializacji obrotu tymi papierami, a tym samym zwiększy jego bezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#WiesławCiesielski">Uwzględniając doświadczenia wynikające z ponad 2,5-letniego funkcjonowania rynku i nadzoru nad nim, w nowelizacji ustawy zmierza się:</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#WiesławCiesielski">Po pierwsze, do zapewnienia pełnej informacji oraz ochrony masowych drobnych inwestorów. Zdaniem Klubu Parlamentarnego Sojusz Lewicy Demokratycznej realizację tego celu umożliwia:</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#WiesławCiesielski">1) sprecyzowanie w art. 50–53 obowiązków informacyjnych emitentów i wprowadzających po dopuszczeniu papiery wartościowe do publicznego obrotu;</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#WiesławCiesielski">2) rozszerzenie — przez zapis art. 114 — odpowiedzialności cywilnej za szkodę powstałą na skutek nieprawdziwej lub nierzetelnej informacji na osoby, które taką informację sporządziły lub ją wykorzystują w swojej działalności gospodarczej;</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#WiesławCiesielski">3) wprowadzenie definicji tajemnicy zawodowej dla osób związanych z publicznym obrotem papierami wartościowymi oraz wprowadzenie obowiązku jej zachowania w odniesieniu do członków Komisji Papierów Wartościowych i pracowników jej urzędu, jak również pracowników giełdy, depozytu, funduszy powierniczych oraz innych osób związanych z instytucjami rynku papierów wartościowych. Stosowne zapisy znajdują się w art. 10, 17, 61 i 71.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#WiesławCiesielski">Po drugie, również do usprawnienia i uelastycznienia nadzoru. Zdaniem mojego klubu realizację tego celu zapewnia z jednej strony wprowadzenie systemu kar pieniężnych dla emitentów oraz domów maklerskich nie dopełniających obowiązków informacyjnych, a z drugiej - upoważnienie dla przewodniczącego Komisji Papierów Wartościowych do określenia zakresu sprawozdawczości biur maklerskich, co będzie stanowić bazę do sprawowania nadzoru nad domami maklerskimi.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#WiesławCiesielski">Po trzecie, do korekty zapisów powodujących oskarżenie o tzw. przeregulowanie rynku. Realizację tego celu umożliwia:</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#WiesławCiesielski">1) rozszerzenie obszarów działalności domów maklerskich o prowadzenie obrotu papierami wartościowymi nie dopuszczonymi do publicznego obrotu;</u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#WiesławCiesielski">2) wyłączenie spod rygorów publicznego obrotu wykonywania prawa poboru akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy, bez względu na ich liczbę;</u>
          <u xml:id="u-13.15" who="#WiesławCiesielski">3) dostosowanie ustawy do przepisów Kodeksu cywilnego w kwestii zbywania papierów obciążonych zastawem oraz wchodzących w skład zbywanego przedsiębiorstwa. Chodzi tu o zniesienie w tych przypadkach — na mocy art. 54 — tzw. przymusu giełdowego.</u>
          <u xml:id="u-13.16" who="#WiesławCiesielski">Po czwarte, do przygotowania regulacji dla obrotu pozagiełdowego, w tym wyodrębnienia Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych i doprecyzowania zasad nadzoru nad nim ze strony Komisji Papierów Wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-13.17" who="#WiesławCiesielski">Po piąte, do dostosowania przepisów ustawodawstwa do wymogów prawa międzynarodowego, w tym EWG. Realizują to przepisy dotyczące:</u>
          <u xml:id="u-13.18" who="#WiesławCiesielski">1) procedur nabywania znacznych pakietów akcji, co przewiduje się w art. 72, 74 i 87;</u>
          <u xml:id="u-13.19" who="#WiesławCiesielski">2) zdefiniowania informacji poufnych oraz zasad ustalania odpowiedzialności karnej za ich ujawnianie i wykorzystywanie w obrocie, co stanowi się w art. 119;</u>
          <u xml:id="u-13.20" who="#WiesławCiesielski">3) przewidzianych w art. 51 i 52 procedur wprowadzania papierów wartościowych do publicznego obrotu oraz ujawniania przez emitenta i wprowadzającego istotnych informacji;</u>
          <u xml:id="u-13.21" who="#WiesławCiesielski">4) funkcjonowania funduszy powierniczych, co przewiduje się w art. 89–113.</u>
          <u xml:id="u-13.22" who="#WiesławCiesielski">Po szóste, do wyeliminowania konfliktu interesów przez korektę zapisu art. 8 stanowiącego o składzie osobowym Komisji Papierów Wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-13.23" who="#WiesławCiesielski">Po siódme, do ochrony drobnych masowych inwestorów i całego rynku papierów wartościowych (rynku kapitałowego) przed działaniami przestępczymi. Stanowią o tym poważnie skorygowane dotychczasowe, jak również nowe, zapisy rozdz. 9: Odpowiedzialność cywilna i karna. Chodzi tu o art. 114–122, w których przewiduje się poważne sankcje za występki i przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-13.24" who="#WiesławCiesielski">W trakcie prac nad nowelizacją ustawy problem uciążliwości i ostrości kar wywoływał w podkomisji i w komisjach namiętne spory. Wyłoniły się wręcz dwa nurty myślenia: jeden bardziej liberalnie, a drugi bardziej rygorystycznie odnoszący się do odpowiedzialności cywilnej i karnej za występki i przestępstwa występujące lub mogące wystąpić na rynku kapitałowym w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-13.25" who="#WiesławCiesielski">Mój klub - Sojusz Lewicy Demokratycznej - stoi na stanowisku, że występki i przestępstwa na tym rynku pociągają za sobą znaczne skutki finansowe, naruszają interesy zwłaszcza szerokich rzesz drobnych inwestorów, stwarzając tym samym bardzo poważne zagrożenia dla funkcjonowania i dalszego rozwoju rynku kapitałowego. Determinuje to w sposób oczywisty konieczność rygorystycznego potraktowania problematyki odpowiedzialności cywilnej i karnej. Oznacza to, że klub opowiada się przeciwko bardziej liberalnym, a więc łagodniejszym w istocie, zaproponowanym wnioskom mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-13.26" who="#WiesławCiesielski">Wysoka Izbo! Pragnę w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej z satysfakcją podkreślić fakt wyjątkowo zgodnego współdziałania posłów wszystkich klubów w pracy nad nowelizacją tej ustawy. Było to możliwe mimo ogromnej czasochłonności tej pracy i przyniosło w efekcie wyjątkowo zgodną konkluzję trzech połączonych komisji sejmowych, wyrażoną w przedłożonym sprawozdaniu. Fakt zgłoszenia tylko dwóch wniosków mniejszości, odnoszących się zresztą do wspomnianego rozdz. 9: „Odpowiedzialność cywilna i karna”, ma swoją wymowę.</u>
          <u xml:id="u-13.27" who="#WiesławCiesielski">Jestem upoważniony do złożenia w imieniu mego klubu podziękowań za zgodną i twórczą pracę dla koleżanek i kolegów posłów ze wszystkich klubów sejmowych oraz dla kierownictwa Komisji Papierów Wartościowych, Giełdy Papierów Wartościowych, ekspertów i doradców.</u>
          <u xml:id="u-13.28" who="#WiesławCiesielski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Projekt ustawy był rozpatrywany w trybie pilnym. W praktyce uzupełnienie ustawy o przepisy dotyczące zamkniętych funduszy powierniczych, a w szczególności funduszy emerytalnych, okazało się niemożliwe. Tym samym odłożono regulacje pozwalające na stworzenie systemu kapitałowych ubezpieczeń emerytalnych w naszym kraju. W tym trybie okazało się też niemożliwe uregulowanie zasad i sposobów funkcjonowania obrotu giełdowego na kilku, zazwyczaj trzech, rynkach. Zorganizowanie tzw. trzeciego rynku na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, a więc rynku giełdowego o niższych kryteriach dostępu, na którym notowane byłyby papiery wartościowe mniejszych emitentów i spółek, powinno stanowić przedmiot dalszych prac legislacyjnych. Pragnę więc w imieniu mego klubu oświadczyć, że Sojusz Lewicy Demokratycznej opowiada się za dalszymi pracami legislacyjnymi, regulującymi ten tak ważny dla sprawnego funkcjonowania całości gospodarki rynkowej jej segment.</u>
          <u xml:id="u-13.29" who="#WiesławCiesielski">Konkludując: Klub Parlamentarny Sojusz Lewicy Demokratycznej głosował będzie za wyrażoną w sprawozdaniu połączonych komisji propozycją przyjęcia nowelizacji ustawy oraz za odrzuceniem zgłoszonych wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-13.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Waldemar Michna, Polskie Stronnictwo Ludowe, a następnie pan poseł Krzysztof Budnik, Unia Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WaldemarMichna">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie opinię klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych oraz o zmianie niektórych ustaw. Otóż klub Polskiego Stronnictwa Ludowego wyraża przekonanie, że obdarzony zaufaniem społecznym obrót publiczny papierami wartościowymi może odegrać istotną rolę w rozwoju polskiej gospodarki. Może on w szczególności:</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#WaldemarMichna">— po pierwsze, wywołać wzrost tendencji do oszczędzania;</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#WaldemarMichna">— po drugie, ułatwić prywatyzację przedsiębiorstw państwowych, a w tym prywatyzację dużych przedsiębiorstw państwowych;</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#WaldemarMichna">— po trzecie, ułatwić gromadzenie zarówno w małych, jak i w dużych przedsiębiorstwach środków niezbędnych na ich modernizację.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#WaldemarMichna">Te potencjalne możliwości mogą się stopniowo stawać realną rzeczywistością, jeżeli obrót papierami wartościowymi będzie skupiał nie tylko wąskie kręgi ludzi dążących do dorobienia się na ścieżce spekulacyjnej gry giełdowej, ale szerokie kręgi osób, które zechcą zainwestować swoje małe bądź duże oszczędności w rozwój konkretnych przedsiębiorstw nie na parę tygodni, ale na długie okresy, aby osiągnąć istotne korzyści z tego zainwestowania. Publiczny obrót papierami wartościowymi może zespalać w jedną siłę rozwojową rodzący się polski kapitał, powszechne oszczędności drobnych ciułaczy, upowszechnianie w społeczeństwie czynnika właścicielskiej odpowiedzialności oraz koncentrację kapitału na szczeblu przedsiębiorstwa, decydującą o efektywności polskiej gospodarki. Znaczenie rynku papierów wartościowych będzie jednak proporcjonalne do stopnia zaufania, jakim go będzie obdarzać społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#WaldemarMichna">To zaufanie będzie przede wszystkim następstwem przestrzegania prawno-etycznych reguł gry przez wszystkich uczestników tego rynku. Tak długo szerokie rzesze ciułaczy nie dokonają lokaty swych oszczędności na rzecz konkretnych przedsiębiorstw, jak długo obrót papierów wartościowych, a więc wszystkie rodzaje giełdy, nie uzyskają opinii, że dokonywane przez nie operacje polegają na czystej grze ekonomicznej oraz że konsekwentnie zwalczają spekulacje i nadużycia.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#WaldemarMichna">Klub PSL wspiera proponowaną nowelizację ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Myślą przewodnią nowelizacji jest bowiem przede wszystkim dodatkowe, w stosunku do stanu obecnego, zagwarantowanie osłony obrotu papierami wartościowymi przed aferogennymi działaniami we wszystkich strefach omawianego rynku. Tworzeniu przesłanek do zagwarantowania czystości reguł gry obowiązujących na rynku służą - zawarte w projekcie omawianej ustawy - liczne udoskonalenia ustawowych zapisów wymuszających na przykład publikowanie rzetelnych informacji czy też nakładających wysokie kary za naruszanie uczciwych reguł gry ekonomicznej w procesach obrotu papierami wartościowymi. Temu celowi służy też rozszerzanie oraz umacnianie praw Komisji Papierów Wartościowych do ingerencji w sferę obrotu papierami wartościowymi; ingerencji, która ma na celu tylko zapewnienie stosowania na rynku uczciwych reguł obrotu papierami wartościowymi.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#WaldemarMichna">Nowela omawianej ustawy wnosi także kilka istotnych uzupełnień do istniejącego prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Już zmiana pierwsza, dotycząca art. 1 nowelizowanej ustawy, przewiduje dwa ważne, nowe zapisy zasługujące na podkreślenie. Pierwsze uzupełnienie, na które pragnę zwrócić uwagę, polega na tym, że rolnicy związani na trwałe z prywatyzowanym przedsiębiorstwem, podobnie jak pracownicy tego przedsiębiorstwa, będą mogli zakupić akcje prywatyzowanego przedsiębiorstwa nie w wyniku obrotu papierami wartościowymi na giełdzie, lecz poza giełdą oraz na warunkach uprzywilejowanych. Zapis jest potwierdzeniem równości praw rolników, trwale związanych z zakładami prywatyzowanymi, z prawami załóg pracowniczych do preferencyjnego zakupu akcji prywatyzowanych przedsiębiorstw państwowych. Potwierdzenie równości tych praw świadczy o intencji aktywizowania rolników w procesach prywatyzacji. Aktywność ta jest bowiem ciągle jeszcze bardzo mała. Na przykład w czerwcu 1993 r. Sokołowskie Zakłady Mięsne - SA uznały 14 700 osób spośród rodzin rolniczych za uprawnione do zakupu 350 tys. akcji po preferencyjnej cenie, wyrażającej się kwotą 35 tys. zł za jedną akcję. Powyższa cena była ceną obniżoną o połowę w stosunku do ceny akcji w publicznym obrocie. Do 13 listopada 1993 r. tylko 748 osób spośród rodzin rolniczych skorzystało z uprawnień i zakupiło akcje. Stanowiło to niewiele ponad 5% spośród uprawnionych. Trzeba tę sytuację traktować jako pochodną szczególnie głębokiego kryzysu w rolnictwie, a także jako brak wiedzy o atrakcyjności akcji preferencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#WaldemarMichna">Pragnę też zwrócić uwagę na treść innego zapisu w tym samym artykule, to jest w art. 1 nowelizowanej ustawy. Chodzi o dodanie § 3 w art. 1, który to paragraf upoważnia Radę Ministrów do wydania rozporządzenia określającego warunki obrotu papierami wartościowymi nie stanowiącego obrotu publicznego. Delegacja ta wprowadza możliwość utworzenia obrotu papierami wartościowymi o charakterze niepublicznym. Może to mieć znaczenie dla małych jednostek gospodarczych, które nie są w stanie spełnić warunków określonych dla publicznego obrotu, a chcą emitować na rynek papiery wartościowe, aby zyskać środki na modernizację. Rada Ministrów może więc utworzyć inny niż publiczny obrót papierami wartościowymi. Obrót papierami wartościowymi nie spełniający warunków charakterystycznych dla obrotu publicznego może rozwinąć się zwłaszcza w domach maklerskich. Większość istniejących dotychczas domów maklerskich powołana została przez banki. Domy te mogą stworzyć rynek papierów wartościowych interesujący małe i średnie przedsiębiorstwa pod warunkiem, że Komisja Papierów Wartościowych i Izba Gospodarcza Domów Maklerskich zagwarantują ochronę obrotu papierami wartościowymi przed potencjalnymi nadużyciami.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#WaldemarMichna">Projekt nowelizacji omawianej ustawy przewiduje powołanie Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych. Oznacza to, że podmiot emitujący papiery wartościowe będzie zobowiązany złożyć oryginały wyemitowanych papierów w krajowym depozycie. Papiery te pozostawać będą w depozycie tak długo, jak długo będą podlegały prawom obrotu. Przedmiotem obrotu będą natomiast uwiarygodniane urzędowo w drodze specjalnej procedury informacje o stanie papierów złożonych w depozycie.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#WaldemarMichna">Projekt nowelizacji wnosi do obowiązującego prawa nową redakcję rozdziału zatytułowanego: „Fundusze powiernicze”. Fundusze powiernicze stanowić będą pewne zbiory papierów wartościowych oraz praw właścicieli tych papierów. Statusem prawnym funduszu będzie regulamin zatwierdzany przez Komisję Papierów Wartościowych. Fundusze powiernicze będą przekazywane w zarząd powierniczy specjalnie powoływanym w tym celu towarzystwom mającym charakter spółek akcyjnych. Zezwolenia na powstawanie towarzystw, którym powierzane będą fundusze powiernicze, wydawane będą przez Komisję Papierów Wartościowych. Komisja Papierów Wartościowych będzie mogła również rozwiązywać konkretne towarzystwa, jeśli nie będą one przestrzegały zasad gospodarki pieniędzmi i papierami wartościowymi przekazywanymi im w zarząd powierniczy.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#WaldemarMichna">Instytucje funduszy powierniczych oraz towarzystw zarządzających tymi funduszami pojawią się jako wynik ożywienia rynku papierów wartościowych. Staną się instytucjami szczególnie użytecznymi z chwilą utworzenia narodowych funduszy inwestycyjnych, które powstawać będą jako następstwo prywatyzacji państwowych przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#WaldemarMichna">Tworzenie obrotu papierami wartościowymi, a zwłaszcza racjonalna gospodarka nimi, wymaga wielu wysiłków edukacyjnych. Rynek papierów wartościowych jest w Polsce niezbędny do należytego wykorzystania zasobów majątku narodowego i ludzkiej energii. Z drugiej jednak strony utworzenie tego rynku warunkowane jest dokonaniem wielkiego postępu edukacyjnego w społeczeństwie. Obrót papierami wartościowymi nie odegra roli ważnego instrumentu powszechnej aktywizacji społecznej w procesach gospodarczych, jeśli stanie się tylko obiektem zainteresowania wąskiej warstwy społeczeństwa. Będzie natomiast czynnikiem aktywizacji gospodarczej, jeżeli stanie się dość powszechną formą nowego uczestnictwa mieszkańców kraju we własności majątku narodowego. Stać się tak może, jeżeli papiery wartościowe i obrót nimi staną się przedmiotem powszechnej edukacji i powszechnego zrozumienia. Taki rozwój sytuacji leży w interesie polskiego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#WaldemarMichna">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za uchwaleniem nowelizacji ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, proponowanej w sprawozdaniu Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Krzysztof Budnik, Unia Demokratyczna, a następnie pan poseł Ryszard Faszyński, Unia Pracy. O tym, czy pan poseł Faszyński wygłosi swoje wystąpienie przed czy po przerwie, zdecydujemy po wystąpieniu pana posła.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#JózefZych">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#KrzysztofBudnik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna w przedmiocie ustawy o zmianie ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#KrzysztofBudnik">Omawiany projekt stanowi pozytywny krok w kierunku dalszego rozwoju rynku kapitałowego w Polsce, niemniej wbrew oczekiwaniom jego uczestników nie wprowadza się wielu koniecznych rozwiązań prawnych. Te, które zostały zawarte w przedłożeniu rządowym oraz opracowane w trakcie prac legislacyjnych w komisjach sejmowych, w przeważającej części mają charakter porządkujący; poprawiają liczne niedociągnięcia legislacyjne. Dotychczasowe, kilkuletnie doświadczenia funkcjonowania instytucji publicznego rynku papierów wartościowych wyznaczają podstawowe kierunki zmian legislacyjnych. Należy do nich dążenie do ochrony inwestorów, głównie poprzez zapewnienie równego dostępu do informacji, które mogą mieć znaczenie przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. Polskie prawo gospodarcze, w tym i przedmiotowa ustawa, przewiduje w wielu sytuacjach obowiązek ujawniania w drodze powszechnych publikacji sytuacji prawno-ekonomicznej podmiotów gospodarczych. Od wykonania tego obowiązku uzależniona jest legalność dalszych czynności ekonomicznych i prawnych. Tymczasem akty wykonawcze do poszczególnych postanowień rangi ustawowej w tej materii mają charakter niespójny lub są wręcz szczątkowe. Dlatego wydaje się zasadne rozważenie celowości wydawania przez wybrany organ administracji centralnej ogólnopolskiego pisma o charakterze monitora rządowego, który byłby obligatoryjnym miejscem publikacji wiadomości z zakresu obrotu gospodarczego dla wszystkich podmiotów gospodarczych. Dotyczy to również wszelkich obowiązkowych publikacji z zakresu ustawy o obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych. Powyższe pozwoli na przyjęcie zasady domniemania pełnej jawności i powszechności tych wiadomości, gdyż zrealizuje cel łatwości i równego dostępu do informacji mających wpływ na decyzje potencjalnych uczestników rynku kapitałowego.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#KrzysztofBudnik">Dążenie do ochrony inwestorów oraz umocnienia przekonania o uczciwości reguł obowiązujących na polskim rynku obrotu papierami wartościowymi znajduje wyraz także w takich postanowieniach projektu, na mocy których przyznano Komisji Papierów Wartościowych większe niż dotychczas uprawnienia dochodzeniowe oraz rozszerzono zakres odpowiedzialności karnej, także poprzez podwyższenie sankcji za występki przeciwko zasadom uczciwej konkurencji na tym rynku. Istotnie, dynamiczny rozwój polskiego rynku kapitałowego spowodował, że przestępstwa naruszające jego zasady i interesy anonimowych inwestorów odznaczają się obecnie znacznym stopniem społecznego niebezpieczeństwa. Nie można jednak bezkrytycznie akceptować sytuacji pojawiania się w kolejnych ustawach występków o wysokich sankcjach karnych. W innych debatach Wysokiej Izby wielokrotnie podnoszono konieczność podjęcia prac legislacyjnych nad przygotowanymi projektami podstawowych ustaw karnych.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#KrzysztofBudnik">Klub Parlamentarny Unia Demokratyczna stoi na stanowisku, iż przystąpienie na początku obecnej kadencji Sejmu do reformy prawa karnego będzie odpowiadało nie tylko oczekiwaniom autorów tych projektów, Wysokiej Izby, ale i wszystkich środowisk prawniczych. Przestępstwa o znacznym zagrożeniu dla interesów państwa, także finansowych, winny znaleźć miejsce wprost w nowym Kodeksie karnym, co zapewni ich spójność z całym systemem prawa karnego materialnego, procesowego i wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#KrzysztofBudnik">Poważne wątpliwości budzi ustalenie w omawianym projekcie bardzo wysokich grzywien za wszystkie przestępstwa. Wątpliwa jest realność wykonania kary grzywny w wysokości 50 mld zł, a już wielce dyskusyjne jest realizowanie przez taką karę podstawowych funkcji represji karnej. Istotnie, występki typizowane w przedmiotowym projekcie mogą przynosić ich sprawcom znaczne korzyści majątkowe, jednak represja karna nie może zastępować odpowiedzialności cywilnej. O pozorności represji karnej świadczy to, iż kara grzywny w wysokości 50 mld zł przy przeliczniku z art. 37 § 1 Kodeksu karnego - jeden dzień równoważny części grzywny w kwocie do 150 tys. zł - wyznacza zastępczą karę pozbawienia wolności w wymiarze ponad 900 lat. Oczywiście art. 37 § 2 Kodeksu karnego ogranicza rozmiar kary zastępczej do lat 3.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#KrzysztofBudnik">Powyższe nakazuje przyjąć, iż wnikliwych i poważnych prac legislacyjnych wymagają postanowienia o zakresie i zasadach odpowiedzialności cywilnej. I w tym kierunku winny iść przyszłe rozwiązania, mające na celu pozbawienie sprawców przedmiotowych przestępstw uzyskanych bezprawnie korzyści majątkowych.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#KrzysztofBudnik">Przyjęte w projekcie sankcje karne postawią omawianą ustawę także w konflikcie z art. 36 § 2 Kodeksu karnego, którego część ogólna ma pełne zastosowanie do tej ustawy. Powołany przepis ustala górną karę grzywny, orzekaną obok kary pozbawienia wolności, w wysokości do 250 mln zł. Stąd tak ogromny przeskok do kar kilkudziesięciomiliardowych staje się wielce niebezpieczny. Tego rodzaju działalność legislacyjna — w istocie na obrzeżach prawa karnego — zagraża spójności systemu.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#KrzysztofBudnik">Wysoka Izbo! Za bardzo ważnych uczestników polskiego rynku papierów wartościowych należy uznać rodzące się korporacje zawodowe maklerów i doradców. Naczelną zasadą projektu było przejęcie profesjonalnego wykonywania obsługi inwestorów na omawianym rynku wyłącznie przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach i przygotowaniu zawodowym. Należy ufać, iż zjawisko tworzenia się zasad etyki tych zawodów przyczyni się do zwiększenia stopnia zaufania do uczciwości polskiego rynku tak ze strony drobnych inwestorów anonimowych, jak i inwestorów zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#KrzysztofBudnik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uzasadnieniem trybu pilnego omawianego projektu była m.in. konieczność szybkiego wprowadzenia niezależności Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych i dematerializacji bonów skarbowych. Projekt realizuje powyższe cele przedłożenia rządowego. Wydzielenie krajowego depozytu umożliwi zorganizowanie obrotu papierami wartościowymi w formie zdematerializowanej dla rynku pozagiełdowego, co będzie miało zasadnicze znaczenie dla realizacji programu narodowych funduszy inwestycyjnych. Intencją ustawodawcy przy opracowywaniu niniejszego projektu było uwzględnienie wszelkich możliwych źródeł rozwoju rynku wtórnego oraz źródeł, które w przyszłości mogą wpłynąć na zwiększenie liczby emisji akcji na polskim rynku. Żadna z tych możliwości nie powinna być blokowana, a rozwiązania ustawowe winny sprzyjać przede wszystkim zasilaniu kapitałowemu rozwijających się przedsiębiorstw, zwłaszcza małych i średnich. Już obecnie sektor prywatny, poza rolnictwem, osiąga ponad 40% produktu krajowego brutto, zatrudniając około 4 mln osób.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#KrzysztofBudnik">Nie należy również zamykać drogi do dalszego rozwoju różnych rynków, na których może odbywać się obrót giełdowy, w zależności od kryteriów dopuszczenia do notowań. Tworzenie rynków o niższych kryteriach dostępu mogłoby zachęcać mniejsze firmy do wprowadzania swoich papierów wartościowych na giełdę.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#KrzysztofBudnik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Generalnie omawiany projekt zasługuje na poparcie. Jednak jego istotną wadą nie jest to, że są proponowane takie rozwiązania, bo są one pozytywne, ale brak odpowiednich postanowień wprowadzających instytucję funduszy zamkniętych, mogących stanowić w przyszłości m.in. bazę dla funduszy emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#KrzysztofBudnik">Istotnie, pilny tryb rozpatrywania projektu poważnie ograniczał możliwość wprowadzenia zmian w ustawie w tym właśnie zakresie. Niemniej z całym naciskiem należy podkreślić wagę tego problemu, i to nie tylko w odniesieniu do funduszy emerytalnych, ale przede wszystkim do funduszy zamkniętych jako kolejnej instytucji zachęcającej do inwestycji na tym rynku.</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#KrzysztofBudnik">Słabość polskiego systemu bankowego i jego niewielkie możliwości inwestycyjne stanowią o pilnej konieczności jak najszerszego tworzenia różnorodnej infrastruktury finansowej, która usprawni przepływy międzysektorowe i zachęci do lokowania oszczędności. Nadto brak doświadczenia polskich podmiotów w prowadzeniu zbiorowych funduszy staje się szczególnie niebezpieczny wobec wejścia na polski rynek na początku 1995 r. zagranicznych firm ubezpieczeniowych, które w takiej sytuacji stosunkowo łatwo będą mogły opanować cały ten sektor.</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#KrzysztofBudnik">Dlatego Klub Parlamentarny Unia Demokratyczna oczekuje, iż deklaracja ministra przekształceń własnościowych, w której zapewnia, iż w ciągu 3–6 miesięcy rząd wystąpi z odpowiednią inicjatywą ustawodawczą, głównie w zakresie funduszy zamkniętych, zostanie zrealizowana. Popieramy omawiany projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#JózefZych">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Faszyńskiego, Unia Pracy. Będzie to ostatnie wystąpienie przed przerwą. Po przerwie jako pierwszy zabierze głos pan poseł Wojciech Błasiak, Konfederacja Polski Niepodległej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#RyszardFaszyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kończymy dzisiaj rozpatrywanie kolejnego projektu ustawy zgłoszonego przez Radę Ministrów w trybie pilnym. W trakcie prac nad projektem ponownie z całą ostrością wystąpiły wszystkie negatywne uwarunkowania związane z tym trybem. Rząd, przedstawiając projekt ustawy, rozszerzył zakres regulacji (dotyczyły funduszy powierniczych) o regulacje dotyczące funduszy zamkniętych. Komisje, ze względu na szeroki zakres proponowanej nowelizacji, zwróciły się o wycofanie klauzuli pilności. Klauzula trybu pilnego pozostała, rząd natomiast wybrał wycofanie z projektu rozdziału dotyczącego funduszy zamkniętych. Zdaniem klubu Unii Pracy było to złe rozwiązanie. Nowelizacja ustawy była dokonywana w pośpiechu i w niedługim czasie konieczne będą kolejne zmiany. Uważamy, że niestabilność prawa jest czymś bardzo szkodliwym, jakkolwiek częstotliwość zmian wynika nieraz z niedoskonałości uregulowań. Tym razem nie było ku temu wystarczającej przyczyny, a tendencja związana z niestabilnością prawa została tutaj dodatkowo wzmocniona. Jest to zastrzeżenie generalne, w zasadzie niezależne od oceny uregulowań zawartych w samej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#RyszardFaszyński">Wysoka Izbo! Wiele zmian wprowadzonych do ustawy ma charakter porządkowy, jedynie precyzuje zapisy i rozwiewa niejasności interpretacyjne. Unia Pracy ocenia oczywiście te zmiany pozytywnie, jednakże dokonywane są one niejako „przy okazji” — i tym elementem ustawy nie chciałbym się zajmować. Zasadnicze zmiany do ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych tworzą jakby dwa nurty. Pierwszy to uregulowania, które w zamyśle mają zwiększyć bezpieczeństwo obrotu papierami wartościowymi. Drugi to zmiany wynikające z doświadczeń zebranych w mimo wszystko krótkim jeszcze okresie istnienia w Polsce rynku papierów wartościowych. Na bazie tych doświadczeń zaproponowane zostały zmiany wyłączające część uregulowań z materii ustawowej i wprowadzające w to miejsce zarządzenia przewodniczącego Komisji Papierów Wartościowych (jak np. szczegółowe rozwiązania dotyczące nabywania akcji w drodze wezwania).</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#RyszardFaszyński">Unia Pracy przyjmuje jako zasadę generalną dążenie do zmniejszania liczby regulacji prawnych wprowadzanych aktami niższej rangi niż ustawy. W tym jednak przypadku należy zauważyć, że cały czas mamy do czynienia z nowymi zjawiskami. Dopiero nabywamy doświadczeń i w takiej sytuacji rozwiązania ustawowe stają się chwilami zbyt sztywne. Stąd też, w tym konkretnym przypadku, zmiany te nie budzą zastrzeżeń Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#RyszardFaszyński">Innym przykładem rozszerzenia uprawnień przewodniczącego Komisji Papierów Wartościowych jest dodany w trakcie prac komisji art. 8a § 2. Stawia on wyższe wymagania przewodniczącemu, dając możliwość podejmowania jednoosobowych natychmiastowych decyzji. Jeśli przewodniczący sprosta tym wymaganiom, zwiększy się możliwość szybkiego blokowania zjawisk patologicznych, a na rynku papierów wartościowych w klinicznej wręcz formie sprawdza się zasada: czas to pieniądz.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#RyszardFaszyński">Zdaniem klubu Unii Pracy ważną zmianą w ustawie jest uzupełnienie w art. 32 § 1: „Przewodniczący komisji określi (...) tryb postępowania w przypadku zabezpieczania wierzytelności na papierach wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu”. Istnieje wtedy bowiem dodatkowy element wpływający na ich wartość, poza tytułem własności, jaki jest z tym związany.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#RyszardFaszyński">Niektóre z rozwiązań nowelizacji budzą jednak w Unii Pracy wątpliwości. I tak uważamy, że pilnego rozwiązania wymaga problem nadzoru nad przestrzeganiem zapisów art. 64 § 3 i art. 119 § 2 poprzez wprowadzenie prawa wglądu w rachunki klientów, analogicznie jak w art. 26, który określa nadzór nad przedsiębiorstwem maklerów.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#RyszardFaszyński">Kompleksowe regulacje dotyczące zarówno tajemnicy tych rachunków, jak i prawa Komisji Papierów Wartościowych do wglądu w te rachunki, jako swego rodzaju czynności przedprokuratorskiej mającej na celu uzyskanie podstawy do ewentualnego złożenia do prokuratury zawiadomienia o przestępstwie, winny jak najszybciej znaleźć się w Prawie bankowym. Ponieważ sprawa ta dotyczy bezpieczeństwa obrotu, tryb pilny byłby wówczas jak najbardziej uzasadniony, lecz rząd nie przedłożył przy tej okazji stosownych zmian w Prawie bankowym ani nie proponował wprowadzenia odpowiednich artykułów do ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#RyszardFaszyński">Unia Pracy uważa również, że należy bacznie obserwować funkcjonowanie uregulowań art. 69 § 1, pozwalających na dopuszczenie papierów znajdujących się w obrocie giełdowym do wtórnego, pozagiełdowego, regulowanego obrotu po uzyskaniu zezwolenia Komisji Papierów Wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#RyszardFaszyński">Ponieważ do dopuszczenia do obrotu pozagiełdowego wymagane jest jedynie memorandum, a nie pełny prospekt emisyjny, zdaniem Unii Pracy celowe jest niedopuszczanie do występowania w jednym obrocie papierów o bardzo nierównym stopniu bezpieczeństwa. Może to w znacznym stopniu powodować dezorientację inwestorów, a więc mieć negatywny wpływ na rynek papierów wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#RyszardFaszyński">Ponadto uregulowania te w zasadzie rozstrzygają o wprowadzeniu regulowanego obrotu pozagiełdowego, czyli rozwiązania funkcjonującego w Stanach Zjednoczonych, a nie tzw. trzeciego rynku, rozwiązania przyjętego w krajach europejskich.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#RyszardFaszyński">Zdaniem Unii Pracy nie można już dziś rozstrzygnąć, czy w warunkach polskich model ten będzie właściwy.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#RyszardFaszyński">Na koniec chciałbym ustosunkować się do uregulowań rozdz. 9, mówiącego o odpowiedzialności cywilnej i karnej. Celowe jest zaostrzenie odpowiedzialności za przestępstwa związane z obrotem papierami wartościowymi, jednakże projekt rządowy przewidywał jedynie kary pozbawienia wolności, zupełnie nieadekwatne do przestępstw majątkowych. W pracach komisji został uczyniony pewien właściwy krok - propozycja wprowadzenia równolegle wysokich grzywien. Unia Pracy uważa jednak ten krok za niewystarczający. Niedawno rzecznik praw obywatelskich występował w sprawie nadmiernego stosowania kary bezwzględnego pozbawienia wolności. Uregulowania przyjęte przez komisje przymuszają sądy do orzekania kar pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#RyszardFaszyński">Klub Unii Pracy stoi na stanowisku, że należy zostawić sądom swobodę orzekania i mieć zaufanie do niezawisłego wymiaru sprawiedliwości, toteż opowiada się za sformułowaniami art. 119 i 119a § 1 z wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#RyszardFaszyński">Przy czym chciałbym podkreślić, w kontekście wypowiedzi posła Ciesielskiego, że są to rozwiązania bardziej liberalne, że wnioski mniejszości poprzez sformułowanie „albo obu tym karom łącznie” stwarzają pełne możliwości karania najcięższych wykroczeń przeciwko tym artykułom tymi samymi karami, co przy przyjęciu przedłożenia komisji.</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#RyszardFaszyński">Należy też zwrócić uwagę, że przy sformułowaniu przyjętym przez komisje wyłączone są warunki określone w art. 54 § 1 Kodeksu karnego dla zastosowania warunkowego umorzenia postępowania w przypadku czynów zabronionych o mniejszym znaczeniu; na przykład takich czynów, które pozostają czynami przestępczymi, ale nie przyniosły skutku. Warunkiem ujętym w Kodeksie karnym jest bowiem zagrożenie czynu tylko karą pozbawienia wolności, a w tym przypadku mielibyśmy do czynienia z grzywną połączoną z obligatoryjną karą pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#RyszardFaszyński">Inną sytuację mamy oczywiście w przypadku tych artykułów, w których dolną granicą kary jest 6 miesięcy pozbawienia wolności. Wówczas art. 54 § 1 Kodeksu karnego i tak nie może mieć zastosowania, ponieważ dolna granica kary jest wyższa od 3 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#RyszardFaszyński">Zdaniem Unii Pracy postanowienia ustaw winny stwarzać warunki do nakładania kar majątkowych właściwych dla przestępstw popełnianych dla korzyści majątkowych, bez możliwości ponoszenia innego uszczerbku przez poszkodowanych.</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#RyszardFaszyński">Wysoki Sejmie! Reasumując, Unia Pracy Klub Parlamentarny, mimo iż widzi cząstkowość uregulowań wprowadzanych tą ustawą, będzie głosować za jej przyjęciem i za zgłoszonymi wnioskami mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-19.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#JózefZych">Proszę o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Spotkanie Zespołu Rolnego Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego odbędzie się podczas pierwszej przerwy w siedzibie klubu.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Uprzejmie informuję, że w dniu dzisiejszym o godz. 14 odbędzie się posiedzenie konstytucyjne Polsko-Kanadyjskiej Grupy Parlamentarnej - sala nr 17, budynek G, dawniej senacki.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Zawiadamiam, że bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy odbędzie się posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do spraw paktu o przedsiębiorstwie państwowym w celu rozpatrzenia poprawek Senatu do ustawy o utracie mocy obowiązującej przez ustawę o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń w sali nr 102.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Uprzejmie informuję, że posiedzenie podkomisji do spraw kontroli i oceny realizacji budżetu odbędzie się bezpośrednio po zarządzeniu przerwy w obradach w sali nr 209.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#JózefZych">Zarządzam przerwę do godz. 11.35.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 03 do godz. 11 min 39)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JózefZych">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#JózefZych">Kontynuujemy dyskusję nad punktem 2 porządku dziennego - w dalszym ciągu są to wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Wojciech Błasiak, Konfederacja Polski Niepodległej, a następnie pan poseł Paweł Saar, BBWR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WojciechBłasiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie! Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych oraz o zmianie niektórych innych ustaw jest projektem zasadniczej regulacji najważniejszego elementu rynku kapitałowego w Polsce, jakim jest giełdowy i pozagiełdowy rynek papierów wartościowych. Tak więc jest to projekt ustawy o konstytucyjnym dla polskiej gospodarki znaczeniu i randze.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WojciechBłasiak">Można by więc sądzić, iż w tym projekcie i w jego uzasadnieniach, a także w trybie prac i treści tych prac znajdą odbicie najważniejsze dla polskiego rynku kapitałowego problemy. Ze zdumieniem trzeba wszak stwierdzić, że w tym projekcie, w jego uzasadnieniu, w trybie prac nad tym projektem i w efektach tych prac nie ma spraw najważniejszych. Rząd przedstawiając w trybie pilnym niniejszy projekt zignorował, naszym zdaniem, najważniejsze słabości rynku papierów wartościowych w Polsce, a szerzej - zignorował najważniejsze bariery tworzenia rynku kapitałowego.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#WojciechBłasiak">W trzy lata od rozpoczęcia prywatyzacji kapitałowej w Polsce na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych notowane były akcje 22 spółek na blisko 2 tys. istniejących — a więc 1%. Stanowiło to podstawową słabość rynku kapitałowego w Polsce, ponieważ pozagiełdowy obrót papierami wartościowymi w Polsce również był znikomy. Giełdowy i pozagiełdowy rynek papierów wartościowych w postaci akcji spółek i obligacji skarbowych oraz innych podmiotów był w istocie kapitałową atrapą gospodarczą. Giełda Papierów Wartościowych nie miała — i, niestety, nie ma nadal — istotnego znaczenia gospodarczego. Rynek kapitałowy w Polsce jest przy tym w ogóle niedostępny — by zacytować słowa prof. Edmunda Pietrzaka — „dla wielu podmiotów, zwłaszcza dużych, nie mówiąc już o małych i młodych przedsiębiorstwach prywatnych”. Wynika to w dużym stopniu z ustawowego ignorowania istnienia przedsiębiorstw małych i mniej znanych.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#WojciechBłasiak">Sytuację pogarszała polityka prywatyzacyjna Ministerstwa Przekształceń Własnościowych. Mimo dopasowania regulacji ustawowych rynku papierów wartościowych głównie do wymagań emisji akcji spółek skarbu państwa powstałych na drodze przekształcania przedsiębiorstw państwowych — publiczna emisja ich akcji jest ograniczana. Jest ona od dwóch lat ograniczana przez charakter polityki prywatyzacji prowadzonej przez Ministerstwo Przekształceń Własnościowych. Ministerstwo to nie przygotowało w 1992 r. ani jednej prywatyzacji w drodze publicznej sprzedaży akcji. Dopuszczone w r. 1992 akcje „Mostostalu” oraz Banku Rozwoju Eksportu były bowiem rezultatem ofert przygotowanych jeszcze w 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#WojciechBłasiak">Z przedstawionej w tym miesiącu przez Ministerstwo Przekształceń Własnościowych informacji o przebiegu prywatyzacji w okresie między majem a październikiem tego roku wynika, iż najprawdopodobniej w całym 1993 r. ograniczenia w publicznej sprzedaży akcji prywatyzowanych przedsiębiorstw były kontynuowane. Ministerstwo Przekształceń Własnościowych kontynuowało w ciągu dwóch lat południowoamerykański w istocie, a nie zachodnioeuropejski (by nie powiedzieć - wręcz neokolonialny) model prywatyzacji, oparty na sprzedaży głównie dobrych i bardzo dobrych przedsiębiorstw w znacznym stopniu przedstawicielom zagranicznego kapitału, a nie w drodze publicznej sprzedaży akcji. Tym samym ograniczano poszerzanie i pogłębianie rynku kapitałowego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#WojciechBłasiak">W efekcie tworzono warunki do spekulacyjnego śrubowania cen akcji spółek na warszawskiej giełdzie. Głównym, acz nie wyłącznym tego warunkiem był wysoki popyt na papiery wartościowe i stosunkowo mała ich podaż, spowodowana w dużej mierze właśnie polityką prywatyzacyjną Ministerstwa Przekształceń Własnościowych. Rezultatem tego jest w zasadniczym stopniu spekulacyjny, a nie alokacyjny, charakter transakcji giełdowych. Na żadnej giełdzie świata kursy akcji nie zwyżkują rocznie o 300%. Nawet zadłużone firmy przynosiły posiadaczom swoich akcji czasem 40% zwyżkę notowań. Na dodatek - według szacunków niektórych ekspertów - aż 30% obrotów na giełdzie warszawskiej kontrolowanych było przez zagraniczny kapitał, często o spekulacyjnym charakterze.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#WojciechBłasiak">Zawyżenie wartości akcji na Giełdzie Papierów Wartościowych na jesieni tego roku prof. Edmund Pietrzak szacował na mniej więcej dwukrotne.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#WojciechBłasiak">Rynek papierów wartościowych w Polsce nadal więc jest w dużym stopniu gospodarczą atrapą kapitałową. Nie spełnia on ani funkcji alokacyjnej przepływu kapitału na cele inwestycyjne, ani nie mobilizuje i nie kapitalizuje oszczędności na te cele. Jest to w istocie rynek służący w dalszym ciągu w dużym stopniu głównie spekulacjom giełdowym o pasożytniczym gospodarczo charakterze, relatywnie wąskiej grupie podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#WojciechBłasiak">W projekcie ustawy i jego uzasadnieniu zignorowano więc podstawowe problemy polskiego rynku kapitałowego. Pominięto milczeniem podstawową słabość tego rynku, by zacytować znowu prof. Pietrzaka, tj. niedostępność tego rynku dla zdecydowanej większości podmiotów, które potencjalnie mogłyby się starać tam o zdobywanie funduszy potrzebnych na rozwój. Zamiast tego rząd z pełnym urzędowo-rządowym optymizmem stwierdza, iż: „obrany kierunek rozwiązań systemowych rynku kapitałowego w Polsce jest właściwy”. Rząd przekazał posłom obecny projekt nowelizacji, każąc nam zastanawiać się, co najwyżej, nad sposobami realizacji tego obranego kierunku. Przy pełnym szacunku dla dzisiejszego oświadczenia pana premiera Pawlaka, zwłaszcza w kontekście jego krytycznej oceny rynku kapitałowego, widzimy, że to oświadczenie pozostaje w sprzeczności z tym, jak wygląda praktycznie pragmatyka rządu. Ta taktyka oznacza, że Sejm ma zająć się precyzowaniem szczegółów, cele i strategie zaś będą ustalane poza parlamentem, w zaciszu gabinetów rządowych lub jeszcze gdzieś indziej.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#WojciechBłasiak">Jeżeli chodzi o szczegółowe ustalenia, to w zasadzie mój klub w większości je popiera; przy czym te szczegółowe ustalenia mają na ogół, z wyjątkiem funduszy powierniczych, charakter kosmetyczny i nieistotny dla głównego kierunku przemian.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#WojciechBłasiak">Natomiast są nowele, które uważamy za niebezpieczne. I tak, za groźną uważamy nowelizację art. 23 polegającą na wyrzuceniu dotychczas obowiązujących § 2 i 3. Paragrafy te umożliwiały obserwację i kontrolę prób ukrytego przejmowania dyspozycji nad przedsiębiorstwami maklerskimi dla ewentualnego manipulowania kapitałem i informacjami. W sytuacji rachitycznego jeszcze polskiego rynku kapitałowego ta jedna nowelizacja może otworzyć ogromne możliwości dla spekulacyjnych nadużyć.</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#WojciechBłasiak">Podsumowując, projekt ustawy o nowelizacji Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych i prace nad nim powinny i mogły stać się okazją do głębokiej korekty rozwoju polskiego rynku kapitałowego i do szybkiej eliminacji jego słabości i barier. Mogły i powinny stać się fragmentem parlamentarnej kontroli nad konstytutywnymi zmianami tego kluczowego dla polskiej gospodarki rynku.</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#WojciechBłasiak">Tymczasem rząd pana Waldemara Pawlaka, wprowadzając tryb pilny tego projektu, całkowicie to uniemożliwił. Nie było i nie ma żadnego merytorycznego powodu dla zastosowania w tak ważnej ustawie o tak dalekosiężnych skutkach trybu pilnego. Jest przy tym rzeczą zdumiewającą, że ten sam rząd, podobnie jak i poprzednie rządy i partie „okrągłego stołu”, wprowadzając w trybie pilnym ustawę o obrocie papierami wartościowymi, do tej pory nie przedstawił w trybie normalnym projektu ustawy o skarbie państwa — projektu, którego treść dopiero określa istotne możliwości i konieczności funkcjonowania rynku kapitałowego, w tym głównie kapitału państwowego. Nie można przy tym wykluczyć, że tryb pilny miał po prostu uniemożliwić głęboką refleksję parlamentowi nad tym, skąd przychodzimy i dokąd zmierzamy w przekształceniach rynku kapitałowego i całej polskiej struktury gospodarczej. Nie można wykluczyć, że mogło chodzić o to, aby Sejmowi można było narzucić pilną dyskusją o metodach i technikach realizacji, czyli o szczegółach, a uniemożliwić dyskusję o celach i strategiach. Mogło więc chodzić o to, aby proces ustalenia celów i strategii, a także ich korekta nie podlegały parlamentarnej kontroli i aby dokonywało się to poza społeczną świadomością.</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#WojciechBłasiak">Nie można wykluczyć, że być może chodziło o tę samą taktykę, jaką w grudniu 1989 r. zastosował ówczesny wicepremier i minister finansów pan Leszek Balcerowicz. Wymusił on tempem prac ustawodawczych na „kontraktowym” Sejmie bezrefleksyjne zatwierdzenie ustaw wykonawczych do programu dostosowawczego Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Tam chodziło o to, żeby rzeczywiste cele i strategie o zgubnych dla Polski skutkach, realizowane w ramach programu IMF, którego podwykonawcą był sam pan wicepremier, pozostały poza kontrolą parlamentu i poza społeczną świadomością.</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#WojciechBłasiak">Jeśli obecny rząd pana Waldemara Pawlaka chce z Sejmu zrobić równie dyspozycyjną maszynkę do bezrefleksyjnego przegłosowywania kolejnych wygodnych dla niego ustaw, to na posłów klubu Konfederacji Polski Niepodległej niech nie liczy. Klub Konfederacji Polski Niepodległej z powodów zasadniczych, a w pewnym stopniu i szczegółowych - chodzi głównie o nowelę art. 23 - nie poprze w głosowaniu pilnego rządowego projektu ustawy o nowelizacji ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Paweł Saar, Bezpartyjny Blok Wspierania Reform, a następnie pan poseł Janusz Cichosz, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PawełSaar">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nad projektem zmian w omawianej dziś ustawie Komisja Papierów Wartościowych pracowała co najmniej od 2 lat, czyli praktycznie od początku swej działalności. Z punktu widzenia komisji jest to akt prawny o podstawowym znaczeniu, jej aktywność legislacyjna jest więc zrozumiała. Tym też, a nie interesem gospodarczym, należy tłumaczyć wpisanie tego projektu na listę pilnych projektów rządowych. Mógł on z powodzeniem przejść normalny tryb pracy w komisjach sejmowych, co przyczyniłoby się do dopracowania istotnych jego fragmentów.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PawełSaar">W projekcie w obecnej postaci mamy do czynienia raczej z kosmetyką dotychczasowej ustawy, to zaś, co naprawdę powinno być uzupełnione i skorygowane, z braku czasu pominięto. Chodzi w szczególności o trzy problemy: po pierwsze, o sprecyzowanie zapisów dotyczących uprawnień kontrolnych i sankcji za stosowanie niedozwolonych praktyk obrotu; po drugie, o skład komisji i uprawnienia jej organów, w szczególności o pozycję jej przewodniczącego; po trzecie, o uregulowanie zasad działania funduszy powierniczych (brakuje niezbędnych regulacji odnoszących się do funduszy zamkniętych i emerytalnych).</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PawełSaar">Warto dodać, że niejasności we wspomnianych kwestiach stanowiły o niedostatkach dotychczasowej ustawy, co jednak tłumaczyć należy jej pionierskim charakterem. Była ona przecież tworzona, gdy startował system gospodarki rynkowej. Trzeba jednak niewątpliwie podkreślić wysoką wiedzę merytoryczną i legislacyjną oraz elegancję sformułowań, której w nowym projekcie wyraźnie brakuje.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PawełSaar">Przyjęto wówczas restrykcyjną formułę tego aktu prawnego, która okazała się niezbędna dla sprawnego działania rynku papierów wartościowych. Dwie z podstawowych zasad tego rynku — przejrzystość i fair play — zostały w poprzednim projekcie sformułowane w całkiem zadowalający sposób. Gorzej było z trzecią zasadą — zakazem manipulacji cenowych, a już zupełnie niedobrze z możliwościami ich tępienia. Nowy projekt niestety nie wnosi tu istotnego postępu.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#PawełSaar">Konieczność wprowadzenia na wszystkich dobrze działających rynkach papierów wartościowych silnych restrykcji przeciw manipulacjom cenowym wymaga wyjaśnienia. Otóż specyfiką tego rynku jest niezwykła wrażliwość popytu na ruch cen. Uważa się, na przykład, że w Stanach Zjednoczonych reakcje popytu na zmiany cen obligacji są rzędu 1/32%, i dlatego niekiedy podaje się notowania tych papierów z dokładnością do 1/256.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#PawełSaar">Tak wysoka reaktywność rynku skłania nieuczciwych inwestorów do sztucznego wywoływania hossy po to, by w momencie jej kulminacji sprzedać własne zasoby papierów wartościowych. Tak na przykład dla dużej, jak na nasze warunki, spółki o rynkowej wartości wynoszącej 1 bln zł przejściową zmianę trendu cenowego można wywołać za pomocą kapitału rzędu 1 mld zł. Wystarczy, by cena przekroczyła górną granicę wahań o 3%, a ceny na kilku kolejnych sesjach będą osiągały maksymalny pułap przyrostu, u nas jest to 10%.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#PawełSaar">Wniesiona poprawka wprowadza zakaz przeprowadzania takich operacji, nie wyposaża jednak Komisji Papierów Wartościowych ani żadnego innego organu w niezbędne uprawnienia pozwalające takie praktyki wykryć. Nie da się zaś tego uczynić bez wyraźnie określonego prawa do kontroli kont papierów wartościowych u inwestorów w biurach maklerskich. W obecnej postaci zakaz ten jest w istocie przepisem pustym.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#PawełSaar">Wysoka Izbo! Sprawą mocno dyskusyjną jest przekazanie najważniejszych uprawnień przewodniczącemu Komisji Papierów Wartościowych. On, a nie komisja jako taka, ma prawo do wydawania zarządzeń - art.9 §1; określa, z czego będą egzaminowani maklerzy - art. 15; określa zasady przeprowadzania transakcji - art. 32; zasady wprowadzania i obrotu papierami w transakcjach terminowych - art. 49 itp.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#PawełSaar">Nie jest jasne, dlaczego zrezygnowano tu z zasady kolegialności. Uzasadniałby ewentualnie taką operację brak operatywności organu decyzyjnego, tu jednak nie powinno to wystąpić, ponieważ pięcioosobowe gremium jest w stanie skutecznie działać w pełnym składzie, bez cedowania uprawnień na przewodniczącego.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#PawełSaar">Podejmowanie natomiast decyzji przez cały zespół do tego przygotowany eliminuje ewentualne pomyłki lub przypadki niepełnego uwzględnienia społecznych interesów, prezentowanych przez Narodowy Bank Polski, Ministerstwo Finansów, Urząd Antymonopolowy itp.</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#PawełSaar">Komisja Papierów Wartościowych powinna mieć daleko idące uprawnienia kontrolne i skutecznie eliminować nieprawidłowości obrotu w nadzorowanej przez siebie dziedzinie gospodarki. Im jednak te uprawnienia są większe, tym większe znaczenie mają procedury decyzyjne, pozwalające na eliminację zawartego w nich subiektywizmu. Kierunek zmian regulacyjnych w tej sferze powinien być odwrotny do zastosowanego, czyli powinno się odchodzić od jednoosobowego formułowania ustaleń komisji. Także obecną propozycję składu komisji ocenić należy krytycznie. W tak ważnym dla gospodarki organie zasiadają tylko urzędnicy. Wyeliminowano przedstawiciela firm maklerskich, jak to było zapisane w dotąd obowiązującej ustawie. Jakkolwiek można zgodzić się z wieloma argumentami komisji uzasadniającymi to stanowisko, to jednak obecny projekt jej składu nie satysfakcjonuje. Nie jest bowiem dobrze, gdy w organie decydującym o kształcie bardzo ważnego i dynamicznego elementu rynku zasiadają sami biurokraci. Jeśli więc uznać podnoszoną przez komisję zasadę, że kontrolowany nie powinien decydować o tym, jaka ma być kontrola, to i tak można znaleźć inne rozwiązanie. Członkiem komisji, reprezentującym interesy bezpośrednich uczestników rynku, nie musi być makler lub pracownik biura maklerskiego, może to być osoba przez nich wskazana, ciesząca się niewątpliwym autorytetem itp.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#PawełSaar">Wprowadzenie osoby, która nie byłaby bezpośrednio związana z żadnym wysokim urzędem, ma wielkie znaczenie dla efektywności działania tej instytucji. Doświadczenia bowiem z regulacjami przeprowadzanymi wyłącznie przez biurokratów są zdecydowanie złe.</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#PawełSaar">Najbardziej jednak zaskakujące jest odłożenie na bliżej nie określoną przyszłość regulacji dotyczących zamkniętych funduszy inwestycyjnych i emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-26.13" who="#PawełSaar">Te pierwsze mają zasadnicze znaczenie dla programu prywatyzacji, drugie natomiast - dla podniesienia poziomu akumulacji w dochodzie narodowym, a więc dla przyspieszenia tak niezbędnych dla nas inwestycji. Przykładowo: w Stanach Zjednoczonych ponad 1/3 akcji wszystkich firm tego kraju posiadają fundusze emerytalne. W Polsce, przy obecnych niskich emeryturach, należy liczyć się z wielką popularnością tego rodzaju funduszy, zasilanych przez zamożniejszą część społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-26.14" who="#PawełSaar">W pierwotnej wersji projekt zawierał propozycje regulacji dla obu funduszy. Budziło to m.in. uzasadnione nadzieje na podjęcie wreszcie konkretnych kroków ku realizacji projektu powszechnej prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-26.15" who="#PawełSaar">Przechodzenie z własności państwowej na prywatną jest w Polsce procesem przebiegającym zadziwiająco opornie. Od 1990 r. tylko około 3% zatrudnionych przeszło do sektora prywatnego skutkiem prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-26.16" who="#PawełSaar">Na temat konkretnych zapisów, dotyczących zamkniętych funduszy inwestycyjnych, znajdujących się w pierwotnym projekcie, można mieć niewątpliwie wiele uwag, z pewnością jednak nie mają one charakteru dyskwalifikującego. Być może ten fragment projektu ustawy został wycofany po prostu dlatego, by dyskusja nad projektem tej liczącej pierwotnie ponad 150 artykułów ustawy została skrócona, a nową wersję udało się ustalić w zaplanowanym poprzednio terminie. Takie jednak działanie przypomina najgorsze czasy gospodarki planowej, w której walory widowiskowo-propagandowe przedsięwzięć uznawane bywały za ważniejsze niż ich efektywność gospodarcza.</u>
          <u xml:id="u-26.17" who="#PawełSaar">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szczególnie mocno pragniemy podkreślić fatalne skutki, które niesie za sobą złe rozwiązanie w proponowanej ustawie sprawy sprecyzowania uprawnień kontrolnych i możliwości eliminowania manipulacji cenowych.</u>
          <u xml:id="u-26.18" who="#PawełSaar">Nasz wątły rynek papierów wartościowych jest w fazie rozwoju narażony na nadużycia, których skali nie potrafią obecnie ocenić nawet wysokiej klasy specjaliści. Ustawa w obecnym kształcie niejako uchyla odpowiedzialność parlamentu za możliwe naruszania prawa i działania zorganizowanych grup finansowych na szkodę drobnych inwestorów.</u>
          <u xml:id="u-26.19" who="#PawełSaar">Przedstawione przez nas wady nie są możliwe do usunięcia przez fragmentaryczną nowelizację w najbliższym czasie kilku jej szczegółowych artykułów. Wobec powyższego klub Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform nie widzi możliwości udzielenia poparcia ustawie w przedłożonym przez komisję kształcie.</u>
          <u xml:id="u-26.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Janusz Cichosz, Polskie Stronnictwo Ludowe, a następnie pan poseł Henryk Siedlecki, również Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#JanuszCichosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Proponowane zmiany w ustawie o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych regulują wiele spraw, w praktyce funkcjonowania rynku papierów wartościowych wykazano nieprecyzyjność zapisów prawnych. Mam tu na uwadze zagadnienia związane z zapewnieniem bezpieczeństwa obrotu papierami wartościowymi, dostępności dla inwestorów informacji o spółkach notowanych na giełdzie, równoprawności w dostępie do rynku oraz kontrolę nad przestrzeganiem zasad uczciwej gry przez wszystkich uczestników tego rynku.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#JanuszCichosz">Niewątpliwie niezbędna jest kontrola przestrzegania reguł uczciwego obrotu przez wszystkich uczestników. Projekt ustawy nadaje Komisji Papierów Wartościowych daleko idące uprawnienia administracyjne, jednak bez określenia trybu odwoławczego od jej decyzji. Rozprawy przed Naczelnym Sądem Administracyjnym - a istnieje jedynie taka droga odwołania od decyzji komisji - to proces długotrwały, a decyzje komisji o charakterze sankcyjnym to bardzo często straty ponoszone przez podmioty prowadzące przedsiębiorstwa maklerskie. Sądzić jednak należy, że będą to sporadyczne przypadki, komisja zaś śledzić będzie kształtowanie się sytuacji w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#JanuszCichosz">Dyskutowano w czasie obrad komisji sprawę możliwości utworzenia większej liczby rynków papierów wartościowych, z zastosowaniem różnych kryteriów dopuszczania do obrotu na tych rynkach. Mogłoby to stworzyć warunki do destabilizacji, a tym samym spowodować utratę zaufania do inwestowania w papiery wartościowe. Ten sam papier wartościowy mógłby w tym samym czasie mieć różne ceny, co mogłoby prowadzić do korzyści spekulacyjnych. Dobrze się stało, że projekt ustawy możliwości takich nie dopuszcza. Przy płytkim rynku papierów wartościowych, a taki mamy w Polsce, mogłoby to mieć negatywny wpływ na jego rozwój. Proponowany kierunek zmian w ustawie oceniam pozytywnie i uważam, że zawarte w niej uregulowania, jak również, w następstwie, zwiększenie liczby papierów wartościowych i innych instrumentów rynku kapitałowego pozwolą na dynamiczny jego rozwój.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#JanuszCichosz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na rozwój rynku kapitałowego nie można jednak patrzeć tylko jako na czynnik przyciągania kapitału i przyspieszania przypływów gotówkowych. Sposób widzenia rynku papierów wartościowych np. przez banki ma dwojaki wymiar.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#JanuszCichosz">Po pierwsze, prowadzenie działalności w zakresie obrotu papierami wartościowymi daje bankowi dodatkowe dochody, powoduje proponowanie klientom szerszego zakresu usług, pozwala na doskonalenie przez kadrę pracowniczą wiedzy o tym rynku, jak również daje możliwości właściwego inwestowania środków banku w jednostki występujące na rynku kapitałowym.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#JanuszCichosz">Drugi wymiar widzenia rynku papierów wartościowych i jednostek uczestnictwa funduszy powierniczych to konkurencyjność dla bankowego systemu lokat. Zbyt mała wiedza inwestorów o mechanizmach funkcjonowania rynku papierów wartościowych pozwala im, w bardzo wielu przypadkach, dostrzec jedynie wysokie zyski z operacji giełdowych, bez uświadamiania sobie występujących na tym rynku zagrożeń. Takie jednostronne spojrzenie inwestorów powoduje wycofywanie lokat z banków i przeznaczanie tych środków na zakup akcji lub jednostek uczestnictwa funduszy powierniczych. Masowość takich działań spowodować może w konsekwencji wyhamowywanie w bankach tendencji do kredytowania gospodarki, gdyż organizacje bankowe zmuszone będą do utrzymywania konkurencyjnego oprocentowania lokat, co w następstwie nie pozwoli na obniżanie stóp procentowych kredytów.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#JanuszCichosz">Gdy zaś tego nie uczynią, nie będą miały dostatecznych środków na finansowanie działalności kredytowej. Jeżeli jednak - wskutek pojawienia się wielu nowych spółek notowanych na giełdzie - obniży się zyskowność tych operacji oraz rozwinie się rynek pozagiełdowy, wówczas zmaleje konkurencyjność dochodów uzyskiwanych z akcji w stosunku do depozytów bankowych, a tym samym stworzone zostaną szanse stabilnego wzrostu gospodarczego. Bardziej będzie się opłacało inwestować w działalność gospodarczą, niż grać na giełdzie.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#JanuszCichosz">Doświadczenie na polskim rynku pierwszego polskiego funduszu powierniczego „Pionieer” wskazuje na znaczne zainteresowanie tego typu inwestycjami. To właśnie fundusze powiernicze i fundusze emerytalne mogą w przyszłości stanowić także możliwość zabezpieczenia emerytalnego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#JanuszCichosz">Dlatego uważam, że dalsze uregulowania prawne funkcjonowania funduszy powierniczych zamkniętych i funduszy emerytalnych powinny się znaleźć w odrębnej ustawie, a proces legislacyjny powinien przebiegać bardzo sprawnie, tak aby projekt tej nowej ustawy mógł być przedłożony Wysokiej Izbie w najkrótszym czasie.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Henryk Siedlecki, Polskie Stronnictwo Ludowe. Następnym mówcą będzie pan poseł Andrzej Bajołek, także z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#JózefZych">Nie ma pana posła Henryka Siedleckiego.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#JózefZych">Wobec tego głos zabierze pan poseł Andrzej Bajołek, a następnie pan poseł Jerzy Jaskiernia z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#AndrzejBajołek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z konieczności zajmę się tylko fragmentarycznym omówieniem bardzo ważkiej ustawy, regulującej znaczne obszary funkcjonowania rynku w ogóle, w tym rynku kapitałowego, który w tej chwili przejmuje znaczną część obrotów w kraju, wpływając w sposób zasadniczy na funkcjonowanie także banków, o czym był łaskaw mówić mój przedmówca poseł Cichosz. Chciałbym się zająć tylko tym fragmentem, który pozwala producentom rolnym na uczestniczenie w obrocie kapitałowym - poprzez stworzenie możliwości podobnej do tej, jaką daje ustawa prywatyzacyjna pracownikom zakładów prywatyzowanych ścieżką kapitałową. Przywilej ten jednak dotyczy tylko i wyłącznie ścieżki kapitałowej przy prywatyzacji. Mówię tutaj o przywileju dla producentów rolnych. Natomiast w procesach prywatyzacyjnych dokonywanych wszelkimi innymi sposobami bardzo skutecznie eliminuje się producentów rolnych, poczynając od ścieżki likwidacyjnej, po tworzenie spółek pracowniczych i tego typu rozwiązań, jak chociażby leasing. Nie ma bowiem możliwości udziału producentów rolnych w prywatyzacji. Oczywiście nie jest to przedmiotem rozwiązań tej ustawy. I chciałbym to zaznaczyć, żeby nie było potem niedomówień przy ewentualnej odpowiedzi na moje postulaty.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#AndrzejBajołek">Rozwiązanie to daje producentom rolnym możliwość udziału - podobnie jak pracownikom zakładów - w przejmowaniu przedsiębiorstw. Uregulowanie tego w ustawie prywatyzacyjnej jest konieczne. Oczekuję, że rząd - przedkładając nowe rozwiązania ustawy prywatyzacyjnej - takie propozycje zawrze.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#AndrzejBajołek">Chciałbym się jednak zatrzymać nad pewnymi kwestiami, które związane są integralnie z tą ustawą, i zadać pytanie: Jaki to pieniądz napędza koniunkturę giełdy - mam tu na myśli koniunkturę tak ostatnio głośną - w której wypadku ustawa nie stanowi o konieczności legitymizacji, czyli udowadniania pochodzenia pieniądza. I to jest podstawowy mankament, ponieważ giełda jest w tej chwili być może jedną wielką pralnią brudnych pieniędzy, i to niekoniecznie tylko naszych.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#AndrzejBajołek"> To jest jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#AndrzejBajołek">Pytanie drugie: Jak to się dzieje, że w naszym kraju, którego gospodarka jest ostatnio zdziesiątkowana m.in. z powodu braku kapitału, giełda osiąga nie notowane w skali światowej zyski, nie kontrolowane i nie opodatkowane?</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#AndrzejBajołek">I na tych dwóch pytaniach poprzestanę.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#JózefZych">Pan poseł Jerzy Jaskiernia jest nieobecny, wobec tego obecnie zabierze głos pan poseł Radosław Gawlik, Unia Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#RadosławGawlik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje wystąpienie chcę poświęcić jednej kwestii, która - moim zdaniem - nie znalazła odbicia w projektowanej nowelizacji ustawy, a jest ważna. Otóż na pewno wszyscy tutaj popierają (albo prawie wszystkie kluby) poprawienie przepisów i reguł dotyczących uczciwego obrotu, zaproponowane w tej nowelizacji. Brakuje natomiast wyraźnych zapisów dotyczących dostępu do rynku drobnych inwestorów. I tu króciutka polemika z panem posłem Błasiakiem i innymi osobami, które mówiły o spekulacjach giełdowych relatywnie wąskich grup. Myślę, że coś takiego ma miejsce na każdej giełdzie. Nie wolno natomiast zapominać o tym, że przy prywatyzacji Banku Śląskiego pojawiło się ok. 800 tys. osób, które kupiły akcje tego banku. Była to jedna z operacji, która spowodowała rzeczywiście bardzo masowy ruch - nie chcę teraz wnikać w istotę i oceniać powodów. Stanie się tak, że kilkaset tysięcy osób - zapewne w najbliższym czasie - będzie chciało otworzyć rachunki papierów wartościowych, choćby po to, żeby zbyć te akcje albo żeby kupić inne. Moim zdaniem o tym nie należy zapominać, mówiąc tutaj o różnych nadużyciach na tym rynku. To jest pierwsza sprawa. I tu właśnie pojawiają się przeszkody.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#RadosławGawlik">Otóż dla tych drobnych inwestorów, którzy chcą zainwestować kilka czy kilkanaście milionów złotych, pojawia się wiele barier: począwszy od założenia rachunku papierów wartościowych w biurze maklerskim - gdzie się to odkłada, przekłada na dwa, trzy tygodnie - po ograniczenia narzucane inwestorom już w samym zleceniu, dotyczące czasu i sumy, od której można złożyć zlecenie. Powoduje to, że rzeczywiście inwestowanie na giełdzie jest dostępne tylko dla elit, które mają duże zasoby gotówkowe i są w stanie złożyć zlecenie tuż przed sesją, co powoduje pewne naruszenie art. 25 ustawy, także w tej znowelizowanej wersji. W mojej opinii mogłoby to powodować interwencję - i powinno ją powodować - Komisji Papierów Wartościowych, która ma takie kompetencje wynikające z tego artykułu.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#RadosławGawlik">Moim zdaniem, ten dostęp do rynku oczywiście powinien być pełny. Wtedy taki demokratyczny udział jak największej liczby osób - także rolników, o których tutaj była mowa - a chodzi nie tylko o informację, ale także o możliwość zbycia tych akcji czy ich zakupienia, dostęp do tego, co nie jest elitarne, może rzeczywiście stanowić o tym, że ten proces będzie powszechny; być może nawet będzie wyprzedzał sprawę narodowych funduszy inwestycyjnych i rozdział akcji wszystkim obywatelom naszego kraju, który ma nastąpić w przyszłości. To tylko tyle, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#JózefZych">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Zbigniew Janas, Unia Demokratyczna, a następnie pan poseł Jerzy Jaskiernia, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#ZbigniewJanas">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W swoim krótkim, z konieczności, wystąpieniu chcę zwrócić uwagę na jeden aspekt sprawy dotyczącej funduszy powierniczych. Otóż wydaje się, że niektórych zaproponowanych w dyskutowanej ustawie rozwiązaniach nie uwzględnia się w dostatecznym stopniu głównych celów, jakim powinny służyć fundusze powiernicze. Jeśli tym głównym celem jest rozłożenie ponoszonego ryzyka na wiele inwestycji i umożliwienie uczestnictwa w rynku kapitałowym jednostkom, które nie dysponują dużymi funduszami, to nie do końca zrozumiałe są zapisy art. 102 § 2 pkt 3. Realizacja tego punktu pociąga bowiem za sobą wysokie koszty prawne i księgowe. Także konsekwencją art. 18 § 5 pkt 2 jest znaczne zwiększenie kosztów. Można przewidzieć, iż w przyszłości pewne czynności mogłyby wykonywać osoby nieuprawnione. Wówczas jednak, co jest oczywiste, osoby te musiałyby być nadzorowane przez tych, którzy mają uprawnienia doradcy. Wydaje się, że takie rozwiązanie można uzasadnić jedynie na początku, gdy nie ma wystarczającej liczby wykształconych doradców, a dzięki zastosowaniu tego rozwiązania można spodziewać się dopływu zdolnych ludzi. W dłuższym czasie zaproponowane rozwiązania mogą stać się istotną przeszkodą w rozwoju funduszy powierniczych.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#ZbigniewJanas">Reasumując, uważam, że w niedalekiej przyszłości należy wrócić do pracy nad ustawą o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#JózefZych">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Jerzy Jaskiernia, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Specyfika procedowania nad pilnym rządowym projektem ustawy uniemożliwia zgłaszanie poprawek z sali w trakcie drugiego czytania. W związku z tym chciałbym się ograniczyć do zasygnalizowania kilku problemów w celu ich wyjaśnienia, jako że mogą one zadecydować o wyniku głosowania nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#JerzyJaskiernia">Otóż zgłoszone zostały dwa wnioski mniejszości dotyczące zagadnienia sankcji w tych ustawach. Jeśli dobrze zrozumiałem pana posła sprawozdawcę, dąży się do zaostrzenia tych sankcji poprzez wprowadzenie zasady, że w wypadku naruszenia tajemnicy zawodowej stosuje się zarówno karę pozbawienia wolności, jak i karę grzywny do 10 mld zł. Stanowisko to podziela komisja. To samo odnosi się do wypadku naruszenia tajemnicy informacji poufnej. Wówczas przewiduje się karę pozbawienia wolności do lat pięciu i karę grzywny do 50 mld zł. W związku z tymi rozwiązaniami oraz w związku z faktem, że we wnioskach mniejszości przewiduje się karę pozbawienia wolności albo karę grzywny, albo obie te kary łącznie, co zapewnia większą elastyczność, chciałbym skierować do pana posła sprawozdawcy i do pana ministra trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#JerzyJaskiernia">Po pierwsze, chciałbym zapytać: Czy są znane doświadczenia międzynarodowe, porównawcze, jeśli chodzi o skuteczność tego typu sankcji? Jak kwestie te są rozwiązywane w innych krajach? Tak się składa, że kolejne ustawy wpływające do Sejmu przewidują poszerzenie pól penalizacji. Z jednej strony mówi się, że w Polsce jest zbyt wiele osób w zakładach karnych, że mamy wysoki wskaźnik w tym zakresie i że trzeba iść w kierunku depenalizacji — ta teza jest wielokrotnie powtarzana — z drugiej strony kolejna ustawa zawęża pole manewru sądu, niejako z góry narzucając rozwiązanie penalizacyjne. Dlatego też chciałbym zapytać — chociaż rozumiem, że jest tutaj pewne uwarunkowanie, być może szczegółowe, gdyż wdrażamy nowe zagadnienia, a było wiele patologicznych praktyk (być może kierując się tymi motywacjami komisja skłoniła się do takiego rozstrzygnięcia) — Czy są jakieś rozwiązania porównawcze, które potwierdzają skuteczność tego typu rozwiązania?</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#JerzyJaskiernia">Drugie pytanie: Czy komisja rozważała zagadnienie sprawców czynów mniejszej wagi? Skoro się już decydowano na tak kategoryczne rozwiązanie, wprowadzenie kary pozbawienia wolności i kary grzywny, a więc niejako z góry narzucające tak drastyczne sankcje, czy brano pod uwagę to, że rzecz może dotyczyć sprawców naruszenia tajemnic mniejszej wagi? Oczywiście rozumiem, że naruszenie tajemnicy zawodowej czy tajemnicy informacji poufnej to określony, bardzo istotny przejaw naruszenia prawa, ale nieraz może dotyczyć to kwestii drugo-, trzeciorzędnej i tutaj pewne zróżnicowanie sytuacyjnie powinno przecież mieć miejsce.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#JerzyJaskiernia">Pamiętam, że gdy dyskutowaliśmy o ustawie o akcyzie, wprowadziliśmy jednak to uelastycznienie, przynajmniej w wypadku niektórych sytuacji. A więc zapytuję: Czy komisja rozważała możliwość tego typu uelastycznienia i czy świadomie zostało to odrzucone? Pytam dlatego, że odpowiedź może rzutować na decyzje w sprawie poprawek mniejszości, które w istocie jak gdyby wychodzą naprzeciw potrzebie dostrzegania bardziej elastycznego ujęcia, aczkolwiek być może należy wziąć pod uwagę argument, że to elastyczne ujęcie mogłoby być nadużywane. Chciałbym znać również stanowisko rządu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#JerzyJaskiernia">Trzecie pytanie dotyczące tej kwestii: Czy te rozwiązania mieszczą się w szerszej polityce w zakresie prawa karnego? Już wielokrotnie z tej wysokiej trybuny formułowałem pytanie do rządu - i w I kadencji, i ponawiam je w obecnej kadencji: Co się dzieje z projektem Kodeksu karnego? Już rok temu była informacja, że komisja kodyfikacyjna prawa karnego - informował mnie o tym prof. Kazimierz Buchała - jest gotowa.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#JerzyJaskiernia">Minął rok, w dalszym ciągu panuje cisza, wchodzą kolejne szczątkowe regulacje prawnokarne. Padła tutaj dzisiaj teza, którą chciałbym podtrzymać, że tworzą one pewien niespójny system w stosunku do regulacji Kodeksu karnego w zakresie sankcji, jeśli chodzi o wysokości grzywien. Zapytuję, korzystając z okazji, co się z tym kodeksem dzieje i czy jest intencją rządu, by poprzez takie kolejne cząstkowe regulacje w istocie dezorganizować system w zakresie polityki Prawa karnego? A nawet i w związku z tą ustawą tego typu zagrożenie się pojawia.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#JerzyJaskiernia">Druga kwestia, którą chciałbym podnieść, ma charakter szczegółowy. Zdaję sobie sprawę z faktu, że nie można tu już wnosić poprawek, ale chciałbym się upewnić, że to rozwiązanie zostało świadomie przyjęte. Mowa jest o funduszach powierniczych, art. 100 § 1 wprowadza w istocie ważną normę gwarancyjną poprzez deklarację, że „Wszelkie dochody funduszu, pomniejszone o statutowe wynagrodzenia towarzystwa, powiększają jego wartość”. To jest bardzo istotna, fundamentalna kwestia, ale później przychodzi § 2., w którym się mówi, że: „Statut oraz regulamin funduszu może przewidzieć prawo do pokrywania z funduszu innych kosztów i wydatków towarzystwa”.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#JerzyJaskiernia">Otóż mnie to odstępstwo nieco niepokoi, jego zasięg i to, że nie jest ono niczym ograniczone. Inne koszty i wydatki - a jeśli towarzystwo będzie bardzo rozrzutne? Tu nawet nie mówi się, że chodzi o wydatki, które wiążą się z działalnością merytoryczną.</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#JerzyJaskiernia">Chciałbym zapytać, czy tego typu rozwiązanie jest przyjęte w innych ustawodawstwach. Chodzi tu jednak o środki publiczne i ustawa stwarza pewien czynnik gwarancyjny. Wiem, że tu się mówi: „statut oraz regulamin funduszu”, ale przecież po to jest ustawa, żeby wytyczać pewne ramy. Jakiemu systemowi kontroli to będzie podlegało? Kieruję to pytanie do pana ministra: Czy jest to norma bezdyskusyjna, czy jest w tym zakresie pewna tradycja i czy rząd nie dopatruje się jednak pewnego zagrożenia nadużywania tego typu klauzuli, gdyby doszło do rozwoju tych towarzystw i pojawienia się na rynku również nieodpowiedzialnych podmiotów? Formułuję to jedynie w postaci pytania, ponieważ na obecnym etapie modyfikacje tu na sali nie są już możliwe.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#JerzyJaskiernia">Kolejna kwestia o zasadniczym charakterze. Chciałbym dołączyć się do tych koleżanek i kolegów posłów, którzy ubolewają nad faktem, iż nie udało się w tej ustawie uregulować kwestii funduszy zamkniętych. Zdajemy sobie sprawę, że projekty pilne mają to do siebie, że bardzo ogranicza się czas pozostawania w parlamencie. Sądzę, że czeka nas w ogóle przemyślenie i ujęcie w regulaminie tej sprawy, ponieważ w założeniu projekt pilny miał być wyjątkiem od reguły.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#JerzyJaskiernia">Wiem, że jesteśmy w szczególnej sytuacji, na początku kadencji, i stąd spiętrzenie pracy wynikające z przerwy międzyparlamentarnej. Ale docelowo nie wyobrażam sobie sytuacji, żeby Sejm mógł godzić się na to, aby takie ustawy, jak o papierach wartościowych, Prawo autorskie czy Prawo geologiczne, Prawo górnicze były rozpatrywane w trybie pilnym. Jest to sprzeczne z logiką, jest to sprzeczne z logiką postępowania legislacyjnego. Są to bardzo trudne, skomplikowane rozwiązania, gdzie krzyżują się różne opinie ekspertów - i narzucanie sztywnego terminu, zmuszanie komisji do zakończenia prac w określonym momencie nie wydaje mi się posunięciem trafnym. A więc rozumiem, że to sprawiło, iż sprawa funduszy zamkniętych nie została podjęta w tym projekcie. Osobiście zachęcałbym rząd do skrócenia sześciomiesięcznego terminu przedstawienia projektu w tej sprawie, gdyż wzbudza ona zainteresowanie szerokiej opinii publicznej.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#JerzyJaskiernia">Emeryci i renciści często pytają na spotkaniach poselskich, kiedy wreszcie znajdziemy takie rozwiązanie problemu funduszu emerytalnego, żeby emeryt przestał być żebrakiem stojącym u drzwi budżetu państwa i żeby co roku nie martwił się tym, czy znajdą się środki w budżecie i jaki będzie wskaźnik rewaloryzacji. Przecież w wielu krajach udało się to zagadnienie skutecznie powiązać właśnie z ideą funduszy powierniczych i z innymi elementami gry papierami wartościowymi. Sądzę, że ta sprawa powinna się stać priorytetem w dalszych pracach i decyzjach Sejmu. Utrzymywanie się dotychczasowego systemu, gdzie dochodzi do strukturalnej pauperyzacji, a kolejne pokolenia wymierają nie doczekawszy się tego, co powinno być oczywiste - właściwego uhonorowania ich dorobku życiowego w postaci emerytury czy renty - nie jest prawidłowe.</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#JerzyJaskiernia">I dlatego też chciałbym - korzystając z tej dyskusji - prosić pana ministra o wskazanie przy okazji tej debaty - choć nie udało się tego umieścić w projekcie ustawy - kilku rozwiązań kierunkowych, które rząd ma na uwadze, i zapytać: Jakie z tym można wiązać nadzieje? W jakim zakresie sięgnięcie po fundusze zamknięte mogłoby rozwiązać zagadnienie funduszu emerytalnego? W jakim stopniu możemy w sposób uzasadniony rozbudzić nadzieje opinii publicznej? Ponieważ sprawa została zasygnalizowana, chciałbym zapytać, czy ten termin sześciu miesięcy oznacza, że sprawa funduszy zamkniętych zostanie jedynie systemowo przez rząd zaprezentowana w procesie legislacyjnym, czy też to oznacza, że w czasie roku czy dwóch lat udałoby się rozstrzygnąć kwestię funduszu emerytalnego opierając się na nowych mechanizmach?</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#JerzyJaskiernia">Oczywiście mam nadzieję, że gdy dojdziemy do kwestii funduszów zamkniętych, nie będzie to pilny projekt rządowy. Sądzę, że poza szczególnym okresem końca i początku roku, i szeregu konsekwencji ogólnobudżetowych, tego typu projekt powinien wpłynąć w zwykłym trybie, być przedmiotem szczegółowego oglądu, wnikliwej analizy zarówno ekspertów, jak i w trakcie dyskusji poselskiej, ponieważ chodzi o wypracowanie rozwiązania dojrzałego, które będzie torowało drogę do sprawiedliwego rozstrzygnięcia tego narosłego i bolesnego problemu.</u>
          <u xml:id="u-36.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Tadeusz Syryjczyk, Unia Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#TadeuszSyryjczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tematyka ustawy o obrocie papierami wartościowymi dotyka, w moim przekonaniu, bardzo ważnego aspektu, pewnej luki, która nadal występuje w naszym ustroju ekonomicznym.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#TadeuszSyryjczyk">Otóż w praktyce, o ile utworzenie rynku towarów i usług, a raczej reaktywowanie rynku towarów i usług oraz tych zależności, które optymalizują ten rynek, nastąpiło względnie szybko, bo w ciągu kilku miesięcy po uwolnieniu podstawowych więzów, które krępowały działanie tego rynku, o tyle poprawne działanie gospodarki rynkowej wymaga także funkcji rynku kapitałowego, tzn. mechanizmu, który dokonuje przekształcenia oszczędności ludzkich w kapitał inwestycyjny i optymalizuje te przekształcenia.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#TadeuszSyryjczyk">Pokrzykiwanie, że te mechanizmy są narzędziem spekulacji nie jest oczywiście pozbawione racji. Niemniej jednak jest drugi aspekt zagadnienia, że nie wymyślono do tej pory lepszej metody poprawnego lokowania oszczędności społeczeństw w przyszły kapitał inwestycyjny niż właśnie rynek kapitałowy, na którym właśnie procesy te zachodzą.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#TadeuszSyryjczyk">Gospodarka, w której próbowano te zagadnienia rozwiązać innymi metodami, doszła do stanu kryzysowego i m.in. brak poprawnego mechanizmu alokacji kapitału był czynnikiem, który ją wykolejał i wykoleił ostatecznie. Tak więc budowa instytucji, które funkcjonują na tym rynku, jest bardzo ważna i jest - jak twierdzę - nadal jeszcze nie dokończonym dziełem w polskiej reformie.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#TadeuszSyryjczyk">Z tego punktu widzenia pewien niepokój budzi stosunkowo powolne tempo budowy tych instytucji. Rolą państwa jest tutaj niewątpliwie stworzenie mechanizmów, które spowodują, że instytucje ubezpieczeniowe, bankowe, fundusze powiernicze, fundusze emerytalne, fundusze zarówno otwarte, jak i zamknięte będą miały dobre podstawy ustawowe i stworzą takie możliwości, że obywatele będą mieli wybór co do lokowania oszczędności, jak również należytą kontrolę prawną nad tym, co się z ich oszczędnościami dzieje. Z kolei te instytucje będą na tyle żywotne, iż będą dążyły do inwestowania kapitału w przedsięwzięcia produkcyjne.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#TadeuszSyryjczyk">Sytuacja jest taka: w najbliższych latach, bodajże w 1995 r., w Polsce zagraniczne towarzystwa ubezpieczeniowe zaczną już działać na tych samych prawach, co polskie. Również banki krajowe i zagraniczne rozwiną działalność na tym obszarze. Tymczasem obecnie w Polsce jest jeden fundusz powierniczy i inicjatorzy, którzy tworzą pierwszy fundusz zamknięty, trafią na barierę - będą musieli czekać na uchwalenie ustawy, ponieważ zestaw instytucji utworzonych z naszej wewnętrznej inicjatywy będzie bardzo skromny.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#TadeuszSyryjczyk">Trzeba sobie uświadomić, że w końcu instytucje ubezpieczeniowe, które funkcjonują, są również w dużej mierze towarzystwami inwestycyjnymi. Jeżeli nie umożliwimy realizacji naszych inicjatyw - tych, które powstają w kraju - to właściwie z góry skażemy polskie przedsiębiorstwa na marginalną rolę w tego typu działaniu.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#TadeuszSyryjczyk">Dlatego uważam, że przesłanie ustawy o funduszach zamkniętych i funduszach emerytalnych jest zagadnieniem nadzwyczaj pilnym. W moim przekonaniu rząd powinien to zrobić w terminie dwu-, trzymiesięcznym, gdyż projekt ustawy istnieje, a jeżeli są jakieś wątpliwości co do niego, jest to kwestia stosunkowo krótkiej pracy.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#TadeuszSyryjczyk">Wydaje się, że jest jeszcze jeden aspekt, który tutaj warto poruszyć. Niewątpliwie w Polsce w procesie inwestycyjnym główną rolę odgrywają banki. Bank jest tą instytucją główną, która przekształca oszczędności w inwestycje. Trzeba jednak zdać sobie sprawę ze słabości tych instytucji w Polsce. Chociaż wiemy o tym, że w Europie jest taka tradycja, iż raczej banki, a nie bezpośredni rynek kapitałowy czy giełda, czy emisja akcji przez kompanię, zbierają kapitał dla celów inwestycyjnych, jednak wobec słabości naszego systemu bankowego nie powinniśmy lekceważyć możliwości pozyskania wewnętrznego kapitału krajowego właśnie poprzez istnienie tego typu instytucji. Z tego punktu widzenia brak regulacji co do funduszy zamkniętych i emerytalnych nie jest tylko kwestią jakiejś luki techniczno-prawnej czy też tylko kwestią braku funduszy emerytalnych jako pewnego czynnika, który częściowo rozładowywałby napięcie wokół systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce, ale jest to także kwestia dotycząca jednego z czynników wzrostu gospodarczego. To jest także luka, polegająca na tym, iż brakuje pewnego mechanizmu, który, być może, skłoniłby niektórych ludzi do tego, aby właśnie w tej formie zaangażowali swoje oszczędności we wzrost gospodarczy.</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#TadeuszSyryjczyk">Kończę następującym wnioskiem: jeśli chodzi o stałą ustawę, uważam, że jej rozwiązania idą we właściwym kierunku, natomiast należy maksymalnie przyspieszyć prace nad dobudowaniem tych elementów ustroju rynku kapitałowego, które w tej chwili w Polsce są nieobecne.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Janusz Szymański, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#JanuszSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym powiedzieć o pierwszych doświadczeniach wynikających z rozpatrywania projektów pilnych i na tym tle skierować dwa zasadnicze pytania do Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#JanuszSzymański">Otóż „mała konstytucja” stworzyła możliwość wykorzystania procedury specjalnej poprzez zastosowanie klauzuli pilności przy wnoszonych przez Radę Ministrów projektach ustaw. Jak pamiętam, intencją ustrojodawcy było wówczas to, że ta praktyka powinna mieć pewne specjalne i ograniczone zastosowanie. W gruncie rzeczy mogę powiedzieć, że ta praktyka zamieniła się w bardzo niedobre zjawisko — w pewnym momencie Sejm miał aż 18 projektów pilnych rządowych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#JanuszSzymański">Chciałbym zapytać: Czy jest możliwe stosowanie wówczas procedury, która jest określana jako pilna? Czyni to ten proces nieracjonalnym.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#JanuszSzymański">Panie Marszałku! Na tle doświadczeń z pilnym rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych oraz o zmianie niektórych ustaw: Prawo górnicze, geologiczne oraz Prawo autorskie i pokrewne, chcę zapytać, jakie wnioski Prezydium Sejmu wyciąga ze stosowania wobec tych kategorii projektów, zgłaszanych z inicjatywy rządowej, klauzuli pilności. Czy Prezydium Sejmu podejmie w najbliższym czasie określone działania zabezpieczające, proponując negatywną ocenę tych doświadczeń i zmianę określonych przepisów regulaminowych czy też konstytucyjnych? Chcę zapytać: Jak Prezydium Sejmu będzie postępowało w przypadku przedłożenia obszernych kodyfikacji prawnych, np. Kodeksu cywilnego czy zmian do Kodeksu handlowego, które będą miały np. klauzulę pilności? Chcę powiedzieć tylko tyle, że w tym wypadku ten projekt nie zasługiwał na przyznanie mu klauzuli pilności.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#JanuszSzymański">Drugi problem, który wiąże się z projektem tej ustawy - i nie jest to zarzut wobec tego gabinetu rządowego, tylko zarzut generalny - dotyczy przepisów karnych szczególnych. Myślę, że to jest generalnie materia ustawy karnej skarbowej, której nowy projekt dawno obiecano. Przepisy karne specjalne powinny być zamieszczone w tej ustawie. Chcę zatem wzmocnić pytanie pana posła Jaskierni i spytać nie tylko o to, kiedy pojawi się projekt nowego Kodeksu karnego, ale też o to, kiedy rząd wystąpi z inicjatywą ustawodawczą w sprawie nowego projektu ustawy karnej skarbowej. W moim przekonaniu bowiem zasadniczy trzon regulacji przepisów karnych szczególnych powinien znaleźć się w ustawie karnej skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#JanuszSzymański">Będę wdzięczny za odpowiedzi na postawione przeze mnie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#JózefZych">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#JózefZych">Czy jest pan poseł Henryk Siedlecki z Polskiego Stronnictwa Ludowego?</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#JózefZych">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie, pozwolę sobie od razu udzielić odpowiedzi na pytanie pana posła odnoszące się do trybu pilnego. Prezydium Sejmu w kilku wypadkach miało istotne wątpliwości, szczególnie na skutek wystąpienia komisji, które wnosiły o zdjęcie klauzuli pilności. Muszę jednak przypomnieć art. 16 konstytucji, który stanowi, że Rada Ministrów w uzasadnionych wypadkach może określić wniesiony przez siebie projekt ustawy jako pilny. Zatem apel ten, z punktu widzenia formalnoprawnego, może być skierowany tylko do rządu. Prezydium Sejmu w czterech wypadkach występowało do rządu i w trzech rząd nie podzielił tego stanowiska, a to od jego decyzji zależy, czy klauzula pilności zostanie zdjęta czy nie. Podzielamy pogląd, że nad wieloma zasadniczymi projektami, również nad tymi, należałoby procedować w sposób spokojny i rozważny - mówił już o tym dzisiaj pan poseł Jaskiernia - i w odniesieniu do tych projektów, a więc zarówno jeśli chodzi o Prawo autorskie, Prawo górnicze i geologiczne, jak i inne, mieliśmy właśnie te same wątpliwości. Sądzę, że to jest temat do poważnej rozmowy między Prezydium Sejmu a rządem i, omawiając sprawy legislacyjne, temat ten podejmiemy.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#JózefZych">Druga kwestia, dotycząca regulaminu Sejmu. Oczywiście, panie pośle, Prezydium Sejmu zetknęło się już z zagadnieniem, jak procedować zgodnie z regulaminem Sejmu wtedy, kiedy np. zbiegnie się wniesienie projektu pilnego z projektem poselskim. Sądzę więc, że w nowelizacji regulaminu Sejmu te sprawy muszą być w sposób zdecydowany i jednoznaczny uregulowane, tym bardziej że rzeczywiście trafiamy tu na wiele problemów, które niejako spłycają z merytorycznego punktu widzenia proces legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#JózefZych">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę ministra przekształceń własnościowych pana Wiesława Kaczmarka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WiesławKaczmarek">Wysoki Sejmie! Bardzo się cieszę, że ta ustawa, dla niektórych, wydaje się, będąca jakąś czarną magią, wzbudziła jednak tak duże zainteresowanie Wysokiej Izby i że było tyle wystąpień. Do niektórych kwestii chciałbym się odnieść.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WiesławKaczmarek">Chcę podziękować panu posłowi Bajołkowi, że zwrócił uwagę na to, iż kwestia preferencji w sprzedaży akcji prywatyzowanych przedsiębiorstw tak naprawdę dotyczy materii innej ustawy, ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. W ogóle nie mieści się ona w tej ustawie. Traktuję to jako sygnał i uwagę do projektu ustawy, który jest przygotowywany przez rząd. Oczekujemy jeszcze, od dłuższego czasu, na stanowisko Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, bo do przesłanego projektu związek się jeszcze nie odniósł. Myślę, że ten problem będzie w tamtej ustawie uregulowany.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#WiesławKaczmarek">Chciałbym również zwrócić uwagę na taką oto sprawę. Aczkolwiek przyjmuję z przyjemnością to, co mówił pan poseł Michna - że dobrze by było, gdyby w Polsce możliwie najwięcej inwestorów stało się właścicielami papierów wartościowych, akcji - to myślę, że nie do końca można odnosić się do tego w ten sposób, gdyż z drugiej strony doświadczenia innych krajów wskazują, że rynek ten w efekcie stabilizuje się w określony sposób: rzadko kiedy liczba inwestorów przekracza 20% populacji. Po prostu nie da się uszczęśliwić wszystkich Polaków i uczynić z nich, choćby niektórzy chcieli, aktywnych inwestorów giełdowych. Podzielam również wyrażony tu pogląd, że należałoby zwiększyć ofertę publiczną firm notowanych na giełdzie.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#WiesławKaczmarek">Musimy sobie natomiast, Wysoki Sejmie, zdawać sprawę ze zjawiska, na które zwrócił uwagę pan poseł Cichosz - że dzisiaj jest już chyba coraz mniej takich przypadków, iż pieniądze trzymane są w przysłowiowej pończosze. One są gdzieś lokowane — znajdują się na przykład na rachunkach bankowych — i zwiększenie podaży firm notowanych na giełdzie, a więc sprzedaży firm w ofercie publicznej, powoduje, że pieniądze te wpływają na rachunki inwestycyjne w celu nabycia akcji. Pomniejsza to poziomy depozytów bankowych, a póki co stanowią one z kolei główną bazę udzielania kredytów. Kredyty natomiast mają stanowić o rozwoju gospodarczym kraju, są więc to mechanizmy powiązane z sobą. I znowu — nie można tutaj wykonać zbyt nerwowych ruchów. Prawdą jest też, że jeżeli nawet odnotowujemy teraz jakiekolwiek przyspieszenie w zakresie oferty publicznej w stosunku do lat 1992–1993 — w zakresie tego, co było realizowane w ramach prywatyzacji kapitałowej — to umieszczenie w ofercie publicznej w 1994 r. choćby dziesięciu firm oznacza 100% czy 200% przyrost. Jeżeli umieścimy tam jeszcze kilka gigantów, jak np. Bank Śląski, może to spowodować na przykład, że podaż przekroczy popyt.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#WiesławKaczmarek">Chciałem zatrzymać się też na moment przy dwóch sprawach, które często były poruszane w wystąpieniach panów posłów. Dotyczą one instytucji, których funkcjonowanie miało być uregulowane w tejże ustawie. Jak wynika ze sprawozdania, które zostało przedstawione Wysokiej Izbie, nie zostało to jednak uregulowane. Otóż chodzi o fundusze inwestycyjne zamknięte i fundusze emerytalne. Myślę, że o wiele łatwiejsza jest dyskusja nad funduszami emerytalnymi. Chciałbym tu zresztą wyrazić ubolewanie, że pan poseł Syryjczyk podkreślił wagę tego problemu. Przecież, panie pośle, mogę to również skomentować w ten sposób, że tak naprawdę - bijąc się w piersi - ja i pan możemy powiedzieć, iż zmarnowaliśmy cztery lata nie reformując systemu emerytalnego, systemu ubezpieczeń społecznych. I myślę, że fundusz emerytalny należy traktować jako narzędzie, a nie jako cel sam w sobie. Fundusz emerytalny musi być pewnym elementem uzupełniającym strukturę i zasady funkcjonowania systemu emerytalnego w Polsce. Nie chciałbym też, żeby nastąpiło kolejne rozczarowanie. Przecież gdy w końcu zostanie stworzona podstawa prawna i ten fundusz będzie mógł powstać, będzie mógł funkcjonować, to pokolenie emerytów - będę tutaj niestety brutalny - efektów nie odczuje. To są inwestycje o charakterze kapitałowym i ich skutki będą odczuwalne dopiero po 10, 15, 20 latach - jako efekt długoterminowego oszczędzania. W ten sposób do tego - posługując się uproszczonym językiem - podchodźmy. Tak więc musimy tę instytucję wpasowywać w generalną reformę systemu emerytalnego i systemu ubezpieczeń społecznych, a nie traktować jako cel sam w sobie.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#WiesławKaczmarek">Natomiast jeżeli chodzi o fundusze inwestycyjne zamknięte, to również nie podzielam zaprezentowanej tutaj krytyki i argumentów, że jest to instytucja na rynku polskim nie regulowana, nie znana, że w ogóle tu nie występuje. Oczywiście są tacy, którzy twierdzą, że w ogóle nie ma potrzeby regulowania kwestii funduszy inwestycyjnych zamkniętych, bo wystarczającym narzędziem pozwalającym na funkcjonowanie tej struktury może być Kodeks handlowy i zapisy Prawa bankowego. Ale jest również ustawa, którą chciałbym przypomnieć - ustawa o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji. Określa ona reguły funkcjonowania, biorąc za wzór właśnie instytucje funduszu inwestycyjnego. Mamy więc pierwszą regulację tego typu. Natomiast niewątpliwie w interesie rządu jest stwarzanie warunków do rozwoju tego typu instytucji rynku kapitałowego. Podtrzymuję swoją deklarację, którą złożyłem na posiedzeniu Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, że chcemy przedstawić Wysokiej Izbie regulację ustawową odrębnie regulującą zasady funkcjonowania funduszy inwestycyjnych zamkniętych i, być może - podkreślam - funduszy emerytalnych, w okresie, jak powiedziałem, od 3 do 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#WiesławKaczmarek">Chciałbym odnieść się krótko do wystąpienia pana posła reprezentującego klub KPN. Panie pośle, pan poruszył pewne wątki, które, moim zdaniem, są, powinny być — i spodziewam się, że będą — przedmiotem dyskusji przede wszystkim nad materiałem będącym treścią załącznika nr 10 (jeśli dobrze pamiętam) do ustawy budżetowej, która — mam nadzieję — wpłynie do Sejmu w dniu dzisiejszym. Tam jest materiał, który się nazywa: „Kierunki prywatyzacji w roku 1994”, i właśnie w nim większość wątków, o których pan mówił, jest przedstawiona — zgodnie z tytułem tego materiału. I dlatego proszę nie posądzać rządu o to, że ukrywa swoje zamierzenia prywatyzacyjne.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#WiesławKaczmarek">Natomiast projekt ustawy, której drugie czytanie odbywa się dzisiaj, reguluje procedury, pokazuje pewne metody, systemowe rozwiązania, które dotyczą wyłącznie segmentu rynku kapitałowego: publicznego obrotu papierami wartościowymi i funduszy powierniczych. Trudno jest więc tutaj dyskutować o tym, czy oferta publiczna była duża czy mała, oraz jak przebiegała. Pozwolę sobie na delikatną uwagę, że to chyba nie jest przedmiotem dzisiejszej dyskusji. Sądzę też, że trudno jest dzisiaj porównywać zyski. Możemy się tu sprzeczać i warto dyskutować na ten temat, czy są one wysokie, czy niskie. Niewątpliwie są wysokie. Myślę jednak, że nie można też tego w ten sposób upraszczać, porównywać do zjawisk, które występują na innych giełdach, ponieważ tam tradycja jest troszeczkę inna: jest większa stabilizacja rynku, jest więcej notowanych papierów, więcej spółek, są wykształcone systemy kontroli. Poza tym jest też pewnie inna struktura rynku, dominują na nim jak dotąd - w sensie ilości - podmioty instytucjonalne, a nie osoby fizyczne itd., itd. A zatem dzisiaj przenoszenie, porównywanie wprost rentowności giełdy nowojorskiej, londyńskiej czy paryskiej z rentownością giełdy warszawskiej, jest trudne - nawet z przyczyn historycznych. Taka dynamika wzrostu to, być może, pewien objaw, którego nie udało nam się wcześniej zidentyfikować, a który może świadczyć o dużym zapotrzebowaniu i może też świadczyć o działaniach spekulacyjnych. Ale cóż, giełda jest, jak mi wiadomo, jedynym miejscem, gdzie system prawny dopuszcza spekulację. To jest pewna istota funkcjonowania giełdy. Oczywiście, możemy prowadzić dalszy głęboki spór, czy da się wprowadzić pewne ograniczenia administracyjne, czy można zapisać w prawie, co procentowo jest zyskiem godziwym, a co nie i co powinno być karane itd., itd. Sądzę jednak, że trudno nam będzie poprowadzić tę dyskusję przy okazji tej ustawy. Myślę też, że nieporozumieniem w wypowiedzi pana posła było stwierdzenie, że w tej ustawie nie ma regulacji dotyczącej funduszy zamkniętych, a jest regulowana instytucja funduszu powierniczego otwartego. Nie mogę też zgodzić się z pana krytyką, że jedną z przyczyn odrzucenia projektu tej ustawy jest skreślenie art. 23. Tak, panie pośle, on zostaje skreślony, ponieważ jest art. 1, który mówi, że w biurach maklerskich mogą być akcje imienne, natomiast § 2 i 3, owszem, zostają skreślone, ale co do litery i mechanizmu zostają przeniesione do art. 31. Tak więc te rozwiązania, które dotyczą pewnych uprawnień kontrolnych wobec biur maklerskich, w tej ustawie są zachowane i proszę ich nie podawać jako przyczyny, dla której - między innymi - klub KPN wnosi o odrzucenie tej ustawy. W tej ustawie, panie pośle, to zostało zachowane.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#WiesławKaczmarek">Pan poseł Bajołek zadał dwa pytania, na które trudno jest odpowiedzieć. Jedno pytanie dotyczy zagadnienia - powiem to wprost - czy giełda jest miejscem, gdzie są prane brudne pieniądze. Drugie pytanie, jeżeli dobrze zrozumiałem, brzmiało: czyje pieniądze są prane na giełdzie. Oczywiście, można by odpowiedzieć także pytaniem: czy tych 800 tys. ludzi stojących w kolejce po akcje Banku Śląskiego nazwiemy „praczami”? Chciałem też powiedzieć, że biura maklerskie — nie wszystkie, ale zdecydowana większość — działają w ramach systemu bankowego i obowiązuje je rozporządzenie prezesa NBP na temat kontroli tzw. brudnych pieniędzy i wpłaty od określonej kwoty podlegają ewidencji, która musi być zachowana przez 5 lat. Pozwoli to na kontrolę pochodzenia pieniędzy. Tego typu system jest wprowadzony; być może nie jest satysfakcjonujący. Zwolnienie od opodatkowania dotyczy okresu do 1995 r. Miał to być taki stymulator pozwalający na stworzenie warunków rozwoju. Dotyczy on zarówno akcji, które pochodzą z prywatyzacji przedsiębiorstw, jak i obligacji. Jest w pewnym sensie mechanizmem napędzającym koniunkturę, ale pod warunkiem, że mamy do czynienia z reinwestowaniem tych pieniędzy, a nie z działalnością gospodarczą. Jeżeli stanowi to działalność gospodarczą, to podlega normalnym regułom opodatkowania; również dywidenda jest opodatkowana zgodnie z regułami u źródła w wysokości 20%.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#WiesławKaczmarek">Chciałbym również odnieść się do wypowiedzi pana posła Jaskierni. Aczkolwiek jestem rozczarowany, że tak mało pytań zadał ministrowi swojego rządu, postaram się i na te pytania odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#WiesławKaczmarek">Pierwsza rzecz dotyczyła skuteczności sankcji. Panie pośle, doświadczenia innych krajów są różne. Przede wszystkim w wielu krajach z całą surowością ściga się tak zwanych insajderów rynkowych, a więc tych ludzi, którzy mając pewne informacje — a te informacje, niestety, pochodzą najczęściej właśnie z systemu biurokracji rządowej — próbują nabywać papiery wartościowe albo uruchamiać takie mechanizmy, które pozwalają uzyskać w sposób nieuczciwy określone środki.</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#WiesławKaczmarek">Historia mówi nawet - tyle się zdążyłem dowiedzieć - że w okresie kształtowania zasad rynku amerykańskiego w pewnym momencie do walki z tego typu przestępcami (tak bym to musiał nazwać) użyto mechanizmów legislacyjnych stosowanych do walki z systemami mafijnymi, czyli znacznie ostrzejszych rozwiązań. Zawsze jest taki wybór - ryzyko duże, ale i zysk bardzo duży.</u>
          <u xml:id="u-42.12" who="#WiesławKaczmarek">Pojawia się problem - na ile wystarczy niska kara prewencyjna, czy muszą być wysokie kary za tego typu przestępstwa, bo tak to trzeba nazwać. Ten system represyjny jest w wielu krajach stosowany jako mocny system represyjny. Nie zastosowaliśmy u nas rozwiązań będących w jurysdykcji przewodniczącego instytucji, które kontrolują - a u nas jest taka instytucja: Komisja Papierów Wartościowych - wręcz do zakazu pojawiania się na danym rynku zawodowym.</u>
          <u xml:id="u-42.13" who="#WiesławKaczmarek">Jest jeszcze jedna rzecz. Oprócz pewnych systemów prawnych - które w ogóle występują w systemie legislacyjnym danego państwa - w wielu krajach występuje coś, co jest pewnym nie pisanym kodeksem, kodeksem etycznym. Myślę, że na razie jeszcze takiego etycznego systemu kodeksowego się nie dorobiliśmy. To też się buduje z czasem. To dotyczy kodeksu kupieckiego, kodeksu bankowego, jak i być może kiedyś pojawi się w Polsce kodeks inwestora giełdowego.</u>
          <u xml:id="u-42.14" who="#WiesławKaczmarek">Chciałem również powiedzieć, że w sprawach sankcji, które są umieszczane w tego typu ustawach - przynajmniej według mnie - zawsze jest przestrzegana taka zasada, że tego typu współdziałania są koordynowane i uzgadniane z przedstawicielem ministra sprawiedliwości, więc nie jest to wymysł ministra przekształceń czy przewodniczącego Komisji Papierów Wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-42.15" who="#WiesławKaczmarek">Natomiast na pytanie trzecie, podniesione również przez pana posła Szymańskiego... Przyznam szczerze, że nie wiem; nie jestem w stanie odpowiedzieć, jaki jest stan zaawansowania prac nad Kodeksem karnym, czy - jak pan poseł powiedział - ustawą karną skarbową. Również chciałbym się dowiedzieć, jaki jest dzisiaj poziom zaawansowania prac nad Kodeksem handlowym czy ustawą o spółkach, bo wiem, że to się toczy już kilkanaście lat. I niestety, panie pośle, nie mogę podzielić pana opinii odnośnie do tych statutów. Przyznam szczerze, panie pośle, jestem też trochę rozczarowany. Pan odniósł się do art. 100 ust. 2, który mówi, że te statuty muszą ulec zmianie. Natomiast we wcześniejszym artykule - mówimy o funduszach i regulaminach funduszy powierniczych - w art. 96 ust. 3 jest zapis, który mówi, że wszelkie zmiany muszą być i są zatwierdzane przez komisje. Czyli nie ma takiej swobody w kreowaniu tych rozwiązań. To jest przedmiotem kontroli Komisji Papierów Wartościowych. Kryteria zostaną przedstawione w rozporządzeniu. W ustawie jest umieszczona zasada - mam na myśli jedną, świętą zasadę tej ustawy - ochrony interesów inwestora, zwłaszcza inwestora małego. Tą właśnie zasadą Komisja Papierów Wartościowych musi się kierować.</u>
          <u xml:id="u-42.16" who="#WiesławKaczmarek">Sądzę, że pan poseł sprawozdawca uzupełni moją wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-42.17" who="#WiesławKaczmarek">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-42.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Marka Mazurkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#MarekMazurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie odpowiedzieć króciutko, ponieważ zostałem już wyręczony w toku dyskusji, zwłaszcza przez pana ministra Kaczmarka.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#MarekMazurkiewicz">Pierwsza sprawa — mówię o tym w związku z wypowiedziami pana posła Saara i pana posła Błasiaka — to problem przyjęcia pewnej filozofii: jak widzimy cele i funkcje prawa o obrocie papierami wartościowymi. Czy chcemy widzieć je tak, jak je widziano w czasach gorączki złota w Kalifornii, czy jak je widziano na przełomie wieków w czasie afery panamskiej, czy tak, jak je widziano w czasach, o których pisał pan Balzac w „Komedii ludzkiej” — że obrót papierami wartościowymi jest po to, by przedsiębiorczy ludzie nabierali tych, którzy im powierzają pieniądze, i w efektowny sposób bankrutowali, zabierając walizę złota? Bo takie sytuacje się zdarzały. Nawet w trakcie dyskusji na posiedzeniach połączonych komisji zgłaszano wątpliwości, czy istotnie przestępstwem jest wykorzystanie wiadomości poufnej bądź uzyskanej w sposób nie w pełni legalny, bo przecież umiejętność uzyskania takiej informacji może być potraktowana właśnie jako przejaw przedsiębiorczości gospodarczej, która powinna profitować. Zgodnie z ustawą ma to być karane pozbawieniem wolności i grzywną do 10 mld zł; tak zresztą dzieje się w całym cywilizowanym — europejskim przynajmniej — świecie. To jest jeden problem.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#MarekMazurkiewicz">W niektórych opiniach ekspertów również stykaliśmy się z kwestią, czy chcemy popierać liberalizm gospodarczy aż po przedsiębiorczość graniczącą — i przekraczającą te granice — z nieprzestrzeganiem prawa gospodarczego (to jest model niektórych państw latynoamerykańskich), czy też chcemy stosować standardy EWG — tym bardziej że powiązania z rynkiem EWG i z wymogami EWG w zakresie prowadzenia pewnych wspólnych przedsięwzięć w niedługim czasie nas do tego zmuszą.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#MarekMazurkiewicz">Ta ustawa - chcę to wyraźnie powiedzieć - przyjęła rozwiązania w wielu punktach nawet nie tak daleko idące jak obowiązujące obecnie wytyczne Wspólnego Rynku (bo to one stanowią dzisiaj - jak się wydaje - standardy światowe). Obca nam - i podkomisji, i połączonym komisjom - była ta nuta, którą słychać niekiedy w różnych naszych dyskusjach gospodarczych (a słyszeliśmy ją nawet w tej sali w Sejmie poprzedniej kadencji przy okazji wniosków o amnestię dla sprawców przestępstw gospodarczych i skarbowych) - że pierwotnej akumulacji kapitału, a z taką mamy do czynienia w ostatnich latach, nie można dokonać w sposób uczciwy, a zatem że bezsensem jest wymaganie uczciwości w obrotach kapitałowych.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#MarekMazurkiewicz">Jesteśmy - a mówię to w imieniu połączonych komisji, które zajęły tu jednoznaczne stanowisko - przeciwni takiemu traktowaniu wolności gospodarczej, traktowaniu jej jako wolności rabunku. To pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#MarekMazurkiewicz">Druga sprawa — to sprawa owych zamkniętych funduszy. Mówiłem o tym we wprowadzeniu, wiele powiedział o tym też pan minister Kaczmarek — chyba nic dodać, nic ująć. Po prostu przy takim trybie, jaki zaproponował rząd, przy procedowaniu w trybie pilnym, problem ten był niemożliwy do rozwiązania — tym bardziej że przecież fundusze zamknięte to nie tylko fundusze inwestycyjne, ale także fundusze emerytalne. Pan minister Kaczmarek był łaskaw powiedzieć, że jak długo nie wypracujemy koncepcji systemu emerytalnego, tak długo trudno będzie mówić o funduszach emerytalnych — te rzeczy trzeba rozstrzygać iunctim, fundusze są elementem lokowania zasobów.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#MarekMazurkiewicz">Sądzę, że nasza dyskusja i dezyderaty zgłoszone tutaj i w sprawozdaniu komisji, w zapowiedzi rządu oraz w wystąpieniach wielu klubów będą dodatkowym impulsem do przyspieszenia rozwiązania tych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#MarekMazurkiewicz">Wydaje się, że na szereg szczegółowych pytań udzielono już tutaj odpowiedzi. Chciałbym jeszcze tylko nawiązać do pytania pana posła Janasa, który z jednej strony mówi o rozkładzie ryzyka, z drugiej zarzuca biurokrację przepisom, które karzą. A to jest właśnie zgodne ze standardami europejskimi: rozdzielnie ewidencjonować i zagospodarowywać - w towarzystwie prowadzącym działalność czy to maklerską, czy funduszu powierniczego, czy inną związaną z obrotem papierami wartościowymi - środki, fundusze i operacje; odrębnie od podstawowej działalności takiego towarzystwa, które może prowadzić również inną działalność. Tutaj chodzi przede wszystkim o banki. Intencja jest bardzo prosta, dyskutowaliśmy o tym długo w komisji i w podkomisji. Rzecz polega po prostu na tym, by przy rachunku funduszu powierniczego czy biura maklerskiego dysponującego pieniędzmi inwestorów zazębiającym się z zasobami banku nie stworzyć - co byłoby możliwe, jeśli by nie było takiego zakazu - legalnego kanału transferu środków na finansowanie działalności towarzystwa innej niż działalność związana z obrotem papierami wartościowymi, możliwości wyprowadzenia ich na ten rachunek i doprowadzenia firmy np. do upadłości, co zdarzyło się niedawno z bardzo poważną instytucją ubezpieczeniową, która w ten sposób operowała powierzonymi jej pieniędzmi.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#MarekMazurkiewicz">Tego rodzaju procedury w cywilizowanych systemach są niedopuszczalne. I temu ma służyć to, co tutaj - wydaje się bez należytego rozeznania sprawy i bez refleksji; sądzę, że pan poseł Janas przyzna mi rację - utożsamia się z biurokracją. Proponowane rozwiązanie to na pewno jest zabieg porządkujący, leży on w interesie inwestorów, bo zmierza do tego, by po prostu nie zostawali pozbawieni lokat. To samo dotyczy np. zakazu inwestowania przez towarzystwo czy przez biuro maklerskie w emitowane przez siebie papiery wartościowe. Można by w ten sposób pieniędzmi inwestorów pompować swoją własną kasę.</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#MarekMazurkiewicz">I jeszcze kwestie szczegółowe zgłoszone przez panów posłów Jaskiernię i Szymańskiego. Czy są doświadczenia międzynarodowe w zakresie penalizacji operacji niezgodnych z prawem w zakresie obrotu publicznego papierami wartościowymi? Oczywiście - są. I chcę uspokoić pana posła, że represja karna zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i np. we Francji za tego rodzaju czyny karalne, które u nas do niedawna były traktowane jako zwykłe wykroczenie czy po prostu pośliźnięcie się na skórce od banana, jest niesłychanie ostra. Tam za to idzie się naprawdę na długi czas za kratki. Podobnie zresztą jak i za przestępstwa podatkowe, które u nas są traktowane jako pech dotykający dżentelmenów, tam natomiast jako ciężkie przestępstwa przeciwko skarbowi państwa, narażające na szereg daleko idących konsekwencji.</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#MarekMazurkiewicz">Mówię o tym z całą odpowiedzialnością, bo akurat z tymi sprawami się zetknąłem nie tylko przy okazji tej ustawy i oczywiście nie jako podsądny - żeby nie było wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#MarekMazurkiewicz">Z tym natomiast wiąże się fakt — i tu sprostowanie do wypowiedzi pana posła Szymańskiego, jeżeli słucha w tej chwili — że te przepisy zostały już w państwach, gdzie jest rozwinięty rynek kapitałowy, wyłączone z zespołu klasycznych ustaw skarbowych, traktowanych jako ustawy karne podatkowe, a włączone do odrębnych ustaw karnych finansowych, w których kodyfikuje się i realizuje represję karną w odniesieniu właśnie do przestępstw w zakresie obrotu kapitałowego, do deliktów w sprawach spółek, w sprawie obrotu pieniężnego. We Francji jest to loi pénale financiere powstałe po II wojnie światowej. Tam doświadczenia są ogromne. My jesteśmy w tej dziedzinie po prostu zacofani, wskutek braku rynku kapitałowego i wskutek braku tego rodzaju tradycji. Te zręby prawa karnego finansowego powstają w gruncie rzeczy w nowych regulacjach, w których próbujemy w tej chwili chronić przepisy gospodarcze sankcjami karnymi. Być może i u nas, zanim te przepisy wejdą do Kodeksu karnego, podobnie jak to ma miejsce w Republice Federalnej Niemiec, powstanie jednolita ustawa o zwalczaniu przestępczości gospodarczej i finansowej. Ale to jest kwestia do innej dyskusji i na innym polu.</u>
          <u xml:id="u-44.12" who="#MarekMazurkiewicz">Teraz odpowiedzi szczegółowe. Pytanie pana posła Jaskierni było bardzo ważkie, bo sądzę, że będzie rzutowało na ustosunkowanie się do wniosku mniejszości (chodzi o art. 119 § 1 i § 2, gdzie jest mowa o łącznej karze: pozbawienia wolności i grzywnie). Jak zachowa się sąd w sprawach małej wagi? Oczywiście, przy karach pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 3 lat, jak nam wytłumaczyli eksperci z Ministerstwa Finansów - te sprawy przekonsultowaliśmy z Ministerstwem Finansów na posiedzeniu podkomisji - sąd zawsze może odstąpić od wymierzenia kary pozbawienia wolności. Jest to możliwe na podstawie ogólnych zasad Kodeksu karnego. Mówię na odpowiedzialność ekspertów Sądu Najwyższego. I tu problemu nie ma. Tak więc w gruncie rzeczy bardzo spektakularny wniosek mniejszości może być skonsumowany w orzecznictwie sądowym przez odstąpienie od wymierzenia kary pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-44.13" who="#MarekMazurkiewicz">Czy te rozwiązania mieszczą się w polityce karania i jak się mają do Kodeksu karnego? W swoim czasie przez wiele lat byłem członkiem Rady Legislacyjnej. Wiem, że tam już kilkakrotnie przygotowywano projekty K.k. Prace nad tym ostatnim, z tego co mi wiadomo, komisja zakończyła jeszcze w ub. r. Do rządu należy ustosunkowanie się i nadanie biegu tej sprawie. Jednakże trzeba sobie uświadomić, że prace nad Kodeksem karnym będą z pewnością długotrwałe, bo to nie jest sprawa pilna.</u>
          <u xml:id="u-44.14" who="#MarekMazurkiewicz">I wreszcie ostatnia sprawa, dotycząca art. 100. Mówił już o tym pan minister Kaczmarek. Fundusze powiernicze, przeznaczając środki na inne cele, muszą to przewidzieć w statucie i regulaminie, a statut i regulamin są zatwierdzane wstępnie przez Komisję Papierów Wartościowych. Rygory są tam bardzo wyraźnie określone, więc nie ma obawy o nadużycia.</u>
          <u xml:id="u-44.15" who="#MarekMazurkiewicz">Chciałbym jeszcze, korzystając z prawa głosu, gorąco podziękować wszystkim osobom uczestniczącym w tym bardzo trudnym i pracochłonnym przedsięwzięciu, zabierającym dziesiątki godzin nie tylko nam, członkom podkomisji i komisji, ale i ekspertom, którzy ofiarnie współdziałając z nami nie szczędzili swego czasu, przedstawicielom rządu i przedstawicielom Komisji Papierów Wartościowych, giełdy, banków i wielu innych instytucji, którzy służyli nam swymi radami. Chciałbym też gorąco podziękować wszystkim koleżankom i kolegom posłom, których wkład w to dzieło był bardzo duży.</u>
          <u xml:id="u-44.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#JózefZych">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#JózefZych">Przypominam, że rozpatrzenie pilnych projektów ustaw odbywa się w dwóch czytaniach.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#JózefZych">Przechodzimy obecnie do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie projektu ustawy w brzmieniu zaproponowanym w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#JózefZych">Komisje przedstawiają dwa wnioski mniejszości, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#JózefZych">W pierwszym wniosku mniejszości, dotyczącym art. 119 § 1 ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, wnioskodawcy proponują, aby w przypadku ujawnienia lub wykorzystania tajemnicy zawodowej w obrocie papierami wartościowymi przez osobę obowiązaną do jej zachowania można było wymierzyć fakultatywnie karę pozbawienia wolności lub grzywny albo obie te kary łącznie, a nie jak proponują komisje - obligatoryjnie kary pozbawienia wolności i grzywny.</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#JózefZych">Czy wymagane jest wyjaśnienie? Nie.</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.9" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 119 § 1 ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.10" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-45.11" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-45.12" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 315 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 53 posłów, przeciw - 232, od głosu wstrzymało się 30 posłów.</u>
          <u xml:id="u-45.13" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 119 § 1 ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych.</u>
          <u xml:id="u-45.14" who="#JózefZych">W drugim wniosku mniejszości, dotyczącym dodawanego art. 119a § 1 ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, wnioskodawcy proponują, aby w przypadku ujawnienia informacji poufnej w obrocie papierami wartościowymi przez osobę obowiązaną do zachowania tajemnicy informacji poufnej można było wymierzyć fakultatywnie karę pozbawienia wolności lub grzywny albo obie te kary łącznie, a nie jak proponują komisje - obligatoryjnie kary pozbawienia wolności i grzywny.</u>
          <u xml:id="u-45.15" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.16" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 119a § 1 ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowym i funduszach powierniczych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.17" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-45.18" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-45.19" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 321 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 54 posłów, przeciw - 232, od głosu wstrzymało się 35 posłów.</u>
          <u xml:id="u-45.20" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 119a § 1 ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych.</u>
          <u xml:id="u-45.21" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-45.22" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych oraz o zmianie niektórych ustaw, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.23" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-45.24" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-45.25" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 322 posłów. Za przyjęciem ustawy głosowało 295 posłów, przeciw - 18, wstrzymało się od głosu 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-45.26" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejmu uchwalił ustawę o zmianie ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-45.27" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o poprawkach Senatu do ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (druki nr 193 i 194).</u>
          <u xml:id="u-45.28" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Macieja Manickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#MaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Senat rozpatrzył ustawę przyjętą przez Sejm i postanowił w swojej uchwale przedstawić cztery poprawki do ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Prezydium Sejmu w dniu 17 grudnia skierowało poprawki Senatu do rozpatrzenia przez Komisję Nadzwyczajną do spraw paktu o przedsiębiorstwie państwowym w trakcie przekształceń. Komisja w tymże dniu poprawki senackie rozpatrzyła i postanowiła zarekomendować Wysokiej Izbie odrzucenie poprawek pierwszej i trzeciej oraz przyjęcie poprawek drugiej i czwartej.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi kolejno o poprawki, to pierwsza poprawka Senatu dotyczy art. 6 ust. 2 pkt 2. W tym przepisie zawarty jest katalog wynagrodzeń i świadczeń, które w razie niewypłacenia przez pracodawcę są wypłacane ze środków funduszu. W katalog ten wchodzą:</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#MaciejManicki">Po pierwsze, wynagrodzenia za pracę, o których mowa w art. 80 Kodeksu pracy.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#MaciejManicki">Po wtóre, wynagrodzenia związane z przestojem bez winy pracownika, o których mowa w art. 81 Kodeksu pracy.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#MaciejManicki">Po trzecie, zasiłki chorobowe finansowane ze środków na wynagrodzenia, co regulują odrębne przepisy, ale w zgodzie z art. 92 Kodeksu pracy, rozdz. III: Świadczenia przysługujące w okresie czasowej niezdolności do pracy, dział III dotyczący wynagrodzeń za pracę.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#MaciejManicki">Po czwarte - zawarte są tam świadczenia wyrównawcze przysługujące pracownikom na podstawie przepisów o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#MaciejManicki">Senat proponuje, aby w tej regulacji, którą przyjął Sejm, po wyrazach „wynagrodzenia za pracę” dodać wyraz „wykonaną”. Co by to oznaczało? Oznaczałoby to daleko idące zawężenie uprawnień — jeżeli chodzi o świadczenia, które pracownicy mogą uzyskiwać w wypadku niewypłacalności pracodawcy ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych — do wynagrodzeń za pracę wykonaną, czyli tych wynagrodzeń, o których mówi pierwsze zdanie art. 80 Kodeksu pracy. Ale drugie zdanie stanowi, iż za czas niewykonywania pracy pracownik również zachowuje prawo do wynagrodzenia, przy czym dotyczy to tylko tych przypadków, o których mówią bądź kodeks, bądź przepisy szczegółowe.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#MaciejManicki">Gdyby poprawka Senatu znalazła się ostatecznie w ustawie, oznaczałoby to, że pracownikom świadczenie przysługuje tylko wtedy, jeśli świadczyli pracę. Ale jeśli byli, na przykład, na urlopie lub byli oddelegowani do innej pracy, za którą przewidziane jest wynagrodzenie, czy też byli zwolnieni z pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia - jeśli np. pracownica w tym czasie miała zwolnienie z pracy z tytułu opieki nad małym dzieckiem - to w tych wszystkich przypadkach nie przysługiwałyby im świadczenia. A przecież w wypadku urlopów albo dłuższych oddelegowań jest to jedyne źródło dochodów tychże pracowników.</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#MaciejManicki">Ponieważ takie rozstrzygnięcie, jakie proponuje Senat, stoi w wyraźnej sprzeczności z tym, co było istotą paktu czy tego właśnie fragmentu paktu o przedsiębiorstwie, a także w wyraźnej sprzeczności z intencją komisji przyjmującej projekt, o którym mowa w druku nr 142, przeto komisja proponuje Wysokiej Izbie, aby tę poprawkę Senatu, czyli poprawkę dotyczącą art. 6 ust. 2 pkt 2 - odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-46.9" who="#MaciejManicki">Druga poprawka proponowana przez Senat dotyczy art. 12 ust. 3. Senat słusznie proponuje, aby uściślić ten przepis i zapisać w nim, nie że „funduszem pracy”, jak jest powiedziane w ustawie — bo tutaj Sejm użył takiego pewnego rodzaju skrótu myślowego, zapisując, że funduszem dysponuje kierownik urzędu pracy — ale tak, jak to w istocie ma być, a więc że środkami funduszu dysponuje kierownik urzędu pracy.</u>
          <u xml:id="u-46.10" who="#MaciejManicki">Jest to poprawka redakcyjna, która ma znaczenie i jest jak najbardziej wskazana. Komisja rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie drugiej poprawki Senatu dotyczącej art. 12 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-46.11" who="#MaciejManicki">Trzecia poprawka Senatu dotyczy składu rady funduszu. Jak pamiętamy, w projekcie w przedłożeniu rządowym była propozycja, aby rada funduszu w 2/3 składała się z przedstawicieli pracodawców oraz w 1/3 z przedstawicieli związków zawodowych. Tak zostało to zapisane w pakcie o przedsiębiorstwie i podpisane przez strony tego paktu. Komisja przychyliła się do rozwiązania proponowanego w rządowym projekcie, zgodnego z zapisami paktu o przedsiębiorstwie. W toku prac komisji nad ustawą zgłoszono jednak wniosek mniejszości mówiący o tym, aby połowę składu rady stanowili przedstawiciele pracodawców, a połowę przedstawiciele związków zawodowych. Wysoka Izba, rozstrzygając o kształcie ustawy, przyjęła w tej sprawie wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-46.12" who="#MaciejManicki">Odnośnie do składu rady funduszu chciałbym powiedzieć, że jeśli chodzi o interes związków zawodowych, to w tych najistotniejszych sprawach - a więc zarówno dotyczących statutu funduszu, jak i decyzji o obniżaniu składki na fundusz - jest on zabezpieczony ze względu na wymóg uzyskania przez radę funduszu kwalifikowanej większości, i to nie tyle odnoszącej się do liczby obecnych na posiedzeniu członków rady, ile do ogólnej liczby członków rady. Jest to bardzo wysoko ustawiona poprzeczka, jako że niezbędna jest większość 3/4 głosów. Sprawa ta była przedmiotem ożywionej dyskusji na posiedzeniu komisji - stanowisko nie było tutaj jednolite - i nieznaczną większością głosów komisja przyjęła odrzucenie poprawki Senatu (a więc komisja proponuje utrzymanie proporcji: 1/2 i 1/2).</u>
          <u xml:id="u-46.13" who="#MaciejManicki">W tej sprawie zgłaszano do mnie — jako do przewodniczącego komisji — stanowiska organizacji pracodawców i organizacji związkowych. Chciałbym zwrócić uwagę na stanowisko Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, które to porozumienie — stojąc na gruncie zasady: pacta servanda sunt (umowy powinny być dotrzymywane) — opowiada się za tym, aby w ustawie była zachowana proporcja: 2/3 przedstawicieli pracodawców i 1/3 przedstawicieli związków zawodowych. Komisja proponuje tę poprawkę odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-46.14" who="#MaciejManicki">Czwarta poprawka Senatu dotyczy nadania nowego brzmienia art. 17 ust. 1 ustawy. Jest to poprawka bardzo zasadna i precyzyjnie określa przepis w wersji senackiej: kto podlega obowiązkowi uiszczania składki na fundusz. Tutaj trzeba przyznać, że redakcja przyjęta przez Wysoką Izbę była mniej precyzyjna, budziła wątpliwości i mogła stanowić przyczynek do wielu sporów interpretacyjnych. Komisja jednomyślnie proponuje, aby tę poprawkę Wysoka Izba zechciała przyjąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#JózefZych">Przypominam, że Sejm ograniczył czas wystąpień posłów w debacie nad tym punktem porządku dziennego do 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#JózefZych">Do dyskusji przystąpimy po przerwie.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#JózefZych">W imieniu Prezydium Sejmu zapraszam wszystkie panie posłanki i panów posłów na spotkanie, które odbędzie się bezpośrednio po zarządzeniu przerwy w sali kolumnowej.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#JózefZych">Widzę, że państwo spodziewacie się niespodzianek na tym spotkaniu.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#JózefZych">Proszę o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Bezpośrednio po zarządzeniu przerwy obiadowej w sali nr 25 w budynku G odbędzie się posiedzenie Komisji Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Spotkanie Unii Pracy Klubu Parlamentarnego odbędzie się pół godziny po ogłoszeniu przerwy w siedzibie klubu.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Zebranie Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna odbędzie się w czasie przerwy zarządzonej po godz. 17.30, czyli po interpelacjach i zapytaniach poselskich, w sali nr 106.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Uprzejmie informuję, że posiedzenie konstytucyjne Polsko-Kanadyjskiej Grupy Parlamentarnej odbędzie się w dniu dzisiejszym o godz. 14, w sali nr 17 w budynku G.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#JózefZych">Zarządzam przerwę do godz. 14.30.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 25 do godz. 14 min 36)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JózefOleksy">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#JózefOleksy">Prezydium Sejmu, po porozumieniu z Konwentem Seniorów, wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o poprawkach Senatu do ustawy o utracie mocy obowiązującej przez ustawę z dnia 22 grudnia 1990 r. o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#JózefOleksy">Chcę dodać, że ten punkt był przewidywany w porządku dziennym, nie umieściliśmy go w propozycjach rano, ponieważ nie było pewności, czy komisja dostarczy sprawozdanie. Sprawozdanie jest.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#JózefOleksy">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#JózefOleksy">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#JózefOleksy">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Oświadczenie prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#JózefOleksy">Przypominam, że Sejm postanowił o ograniczeniu debaty nad tym punktem porządku dziennego do 7-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła parlamentarnego.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#JózefOleksy">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#JózefOleksy">Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Franciszek Stefaniuk w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dobrze się stało, że u progu nowego roku pan premier Waldemar Pawlak wygłosił oświadczenie adresowane nie tylko do Wysokiej Izby, ale do całego narodu, i nie było ono zbiorem kurtuazyjnych życzeń i obietnic, lecz zawierało trudne dylematy i wyzwania, przed którymi stanął nie tylko jego rząd, ale również państwo i cały naród.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego odebrał to przemówienie jako wezwanie do wspólnego rozwiązywania niezwykle trudnych problemów, przed jakimi stajemy w 1994 r. i w następnych latach. Nie ma w nim łatwych obietnic. Jest szczere przedstawienie rozmiarów trudności ekonomicznych, społecznych, politycznych, które nie tylko ograniczają możliwości działania rządu, ale są apelem do całego narodu, by zjednoczył swoje siły i w przezwyciężaniu obecnych trudności zdobył się na zryw porównywalny do tych, jakie czynili nasi poprzednicy, gdy przyszło im odbudować kraj.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Szczególnie cenny wydaje się apel o porządną, uczciwą pracę pozytywistyczną na każdym miejscu, przy każdym warsztacie, tam gdzie każdego dnia miliony obywateli, w przemyśle, handlu, na roli i w szkole, tworzą nasz codzienny byt. Ten apel do wszystkich rodaków wynika z przekonania, że ani najlepszy rząd, ani w swym przeświadczeniu genialni politycy, nie będą w stanie rozwiązać ogromnych trudności, jakie obecnie przeżywamy, jeśli ich wysiłki i propozycje nie zyskają społecznego poparcia i zrozumienia, a co najistotniejsze, nie będą uczciwie, zgodnie urzeczywistniane w codziennej mozolnej pracy.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W stawianych przez pana premiera pytaniach i dylematach widać wyraźnie, że mamy do czynienia z gabinetem, który poszukuje optymalnych rozwiązań. Otwarcie mówi o trudnościach, nie prezentuje jednej doktrynerskiej recepty na wszystkie kłopoty. Jest to rząd poszukujący, zamierzający stopniowo wyprowadzić kraj z obecnego, jakże długotrwałego kryzysu, który może spowodować wyczerpanie się ludzkiej cierpliwości i wybuch protestów społecznych.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Premier istniejącego od 2 miesięcy rządu postawił na wstępie oświadczenia pytanie: Dlaczego więc tak postępujemy?</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Obecny rząd można określić jako rząd, którego ruchy i decyzje ogranicza spadek po poprzednich rządach, spadek, który zawiera zarówno dorobek i doświadczenia radosne i dobre, ale także bolesne i trudne. O tych złych częściach spadku niejednokrotnie dyskutowaliśmy w tej Izbie i próbujemy je naprawiać, stanowiąc nowe prawa.</u>
          <u xml:id="u-51.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Za decyzję słuszną w strategii rządu należy uznać dążenie, by nie dokonywać gwałtownych zmian, mimo że doraźnie wywołuje to społeczne rozczarowanie i jest krytykowane przez polityków, najczęściej tych, którzy będąc poprzednio u władzy, wiele z tych błędów popełniali, a teraz często wykazują zadziwiający zanik pamięci o własnym postępowaniu. Mam tu na myśli gigantyczne problemy, jakie przynosi nam masowe bezrobocie, manowce, na jakich znalazła się prywatyzacja, ogromne zadłużenie zagraniczne i wewnętrzne, pauperyzację sfery budżetowej, zrujnowanie rolnictwa i wielu innych dziedzin, o których mówił pan premier, oceniając realnie stan państwa i jego możliwości budżetowe. Wbrew naturalnej ludzkiej chęci, by od razu było lepiej, rządowa metoda stopniowego hamowania i niedokonywania gwałtownych zwrotów w strategii gospodarczej wydaje się uzasadniona. Jeśli spojrzeć na historię, to wiele rewolucji i gwałtownych zmian przyniosło w efekcie dobro i zło, często z przewagą tego ostatniego. Wystarczy dobrze przypomnieć historię i ją przeanalizować.</u>
          <u xml:id="u-51.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Z życiem narodu, z problemami państwa jest trochę tak jak z pracą rolnika - najpierw trzeba zasiać, pielęgnować i poczekać na zbiór plonów. Jako ludowcy i mieszkańcy wsi popieramy taką filozofię postępowania, wymagającą jednak cierpliwości, której - jakże często - nam brakuje. Dlatego debatując nad rozwojem kraju czyńmy to nie w wymiarach jednego roku, lecz w perspektywie wieloletniej, o której mówił pan premier w swoim exposé podczas tworzenia rządu. Nie szczędźmy słów krytycznych wobec ekipy, ale dajmy obecnemu rządowi czas i stwórzmy możliwości, by mógł urzeczywistniać swoje zamiary.</u>
          <u xml:id="u-51.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wysoka Izbo! Za parę dni rozpoczniemy debatę nad budżetem państwa na rok 1994. Ekonomiczne uwarunkowania tego budżetu przedstawił pan premier. Rząd przygotował ten projekt obciążony wręcz astronomicznymi kwotami zadłużenia. Zadłużenie zagraniczne jest ciężarem wynikającym z zaciągania kredytów w całym 45-letnim okresie, jak i z błędów ostatnich lat, gdy polityka importowa zalała nasz kraj obcymi towarami, naruszyła równowagę między eksportem a importem. Podobnie brzemiennym spadkiem po poprzednich ekipach jest tzw. dług wewnętrzny, większy niż planowany deficyt budżetowy. Jego spłacenie przekracza kwoty potrzebne na zaspokojenie wydatków na sferę budżetową, świadczenia socjalne, potrzeby oświaty, kultury, ochrony zdrowia. Jest to brzemię i pęta, które ograniczają funkcje rządu i hamują spełnienie oczekiwań społecznych.</u>
          <u xml:id="u-51.9" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otóż przewidywany w przyszłym budżecie koszt obsługi zadłużenia zagranicznego wyniesie 30 bln zł. Jest to koszt 45 lat. Natomiast koszt obsługi zadłużenia wewnętrznego wyniesie 82 bln zł. Jest to koszt 4 lat. Przeto, panie i panowie posłowie - zarówno z lewej, jak i z prawej strony - mamy wspólny rachunek do zrealizowania, którego ciężar, wspólny ciężar dźwiga dzisiaj cały naród.</u>
          <u xml:id="u-51.10" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziś padło wyrażone z wielką troską pytanie o ceny żywności. Otóż chcę przypomnieć, że na koniec listopada przeciętny wzrost cen żywności jest o 1,8% niższy w porównaniu z cenami towarów i usług konsumpcyjnych. Obrazuje to miesięczna informacja GUS o zmianach cen. Jest to materiał wszystkim dostępny - gdyby go skrupulatnie poczytać, niepotrzebne byłoby zadawanie pytań.</u>
          <u xml:id="u-51.11" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wysoka Izbo! Spotykamy się przed Nowym Rokiem, który jest czasem składania życzeń. Nawiązując do oświadczenia premiera, w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego chcielibyśmy życzyć, by w roku przyszłym i następnym ziściły się pragnienia i nadzieje, że odzyskamy jako naród samowystarczalność żywnościową, a pracowity trud rolników zostanie wsparty mądrymi decyzjami rządu; że przestaniemy wreszcie marnować dorobek wielu pokoleń, realizując uczciwą prywatyzację gospodarki, umożliwiając załogom zakładów faktyczny udział w prywatyzacji i tworząc dla pracowników faktyczne prawa współgospodarzy. Mam również nadzieję, że mimo obecnych trudności uda się zahamować dalszą degradację polskiej nauki, oświaty, kultury i służby zdrowia. Są to bowiem dziedziny, które decydują o potencjale intelektualnym i zdrowotnym narodu, a szkody w tych dziedzinach mogłyby zaciążyć negatywnie nad całą naszą przyszłością.</u>
          <u xml:id="u-51.12" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego chylimy dziś czoło przed wysiłkiem całego utrudzonego społeczeństwa polskiego, przed jego wysiłkiem i przed jego cierpliwością. Wszystkim rodakom życzę, by przyszły rok był rokiem nadziei, że jednak może być lepiej; by ich codziennej pracy towarzyszyło przekonanie, że tylko wspólnym wysiłkiem możemy poprawić swój, jakże trudny los.</u>
          <u xml:id="u-51.13" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na progu zbliżającego się Nowego Roku życzę wszystkim pogody ducha i życzliwości dla współkoalicjantów, ale szczególnie dla opozycji. Zwłaszcza wam, kochani opozycjoniści, panie i panowie posłowie, chciałem przekazać w imieniu klubu poselskiego swoisty znak pokoju. Może z tym będzie nam łatwiej wejść w próg zbliżającego się Nowego Roku.</u>
          <u xml:id="u-51.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JózefOleksy">Dziękuję, panie pośle, ale chcę powiedzieć, że w pogodzie ducha przyjęliśmy znaczne przekroczenie czasu przez pana.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: W sprawie formalnej, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#JózefOleksy">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#JanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Zwracam się do pana marszałka, aby raczył przywrócić zasadę wystąpień według wielkości klubów. Z pewną przykrością stwierdzam na liście brak obecności przedstawiciela Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest dostatecznie potężny, żeby posługiwać się innymi osobami.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JózefOleksy">Informuję pana posła, że nie mam zgłoszenia do wystąpienia w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Czy to jest rezygnacja?)</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#JózefOleksy">Nie wiem, co to oznacza. Informuję pana, że nie mam takiego zgłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#JózefOleksy">W tej samej sprawie? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#JanRulewski">Tak. Rozumiemy wszystkie przyczyny, jesteśmy otwarci na różne tego rodzaju głosy pokoju, i wobec tego proponujemy, aby po wystąpieniu posła z Sojuszu Lewicy Demokratycznej wystąpił nasz poseł, poseł Geremek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#JózefOleksy">Pozwoli pan poseł, że będziemy kontynuować obrady.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#JózefOleksy">W imieniu Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna głos zabierze pan poseł Bronisław Geremek.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#BronisławGeremek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim odpowiadając na życzenia pana posła Stefaniuka chcę powiedzieć kochanej koalicji rządowej, że życzymy jej wszystkiego dobrego, a zwłaszcza tego, by dobrze nami rządziła.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#BronisławGeremek">Pan premier Waldemar Pawlak zechciał dzisiaj, u progu debaty budżetowej, przedstawić nam intencje rządu i ocenę sytuacji w chwili obecnej. Przed nami pan premier Pawlak nie musi się tłumaczyć z kontynuacji polityki gospodarczej. Akceptujemy to z zadowoleniem. I myślę, że to właśnie Polsce dobrze służy.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#BronisławGeremek">Chcemy także powiedzieć, że dostrzegamy w tej wstępnej metaforze, do której uciekł się pan premier, podstawowy problem, przed jakim stoimy. Pan premier powiedział, że oto jesteśmy rozpędzonym pojazdem. Rozpędzonym, tak jest - 4 lata temu tutaj, w tej Izbie, w 1989 r. została dokonana podstawowa zmiana ustrojowa, taka zmiana, z której Polska się rodzi. Myślę, że właśnie ta polityka, rozpoczęta wówczas przez rząd Tadeusza Mazowieckiego, dała teraz owoce. To nie jest zasługa jakiegokolwiek rządu, to jest zasługa narodu i kraju. Chcemy zatem powiedzieć, że o taką kontynuację chodzi. Kontynuację, w której postrzegamy także to, co nie jest dobre, i krzywdę ludzi. Nie ufamy tym specjalistom od ludzkich krzywd, którzy chodzą po trybunach i usiłują znaleźć łatwy poklask. Spróbujmy w momencie końca roku powiedzieć sobie, że chodzi o wspólną rzecz.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#BronisławGeremek">Mówił pan zatem, panie premierze, o rozpędzonym pojeździe. Ten rozpędzony pojazd to jest ten, który właśnie próbuje rozsądnie i rozumnie prowadzić Polskę ku zmianie, to znaczy ku wzrostowi gospodarczemu, ku spokojowi społecznemu gwarantowanemu przez umowy społeczne, takie jak pakt o przedsiębiorstwie państwowym. Taką sytuację pański rząd przejmował.</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#BronisławGeremek">A oto druga część tej metafory: Polska pędzi ku przepaści. I tu jest problem, panie premierze. Trzeba spróbować usunąć niejasności. W kilku sprawach zatem skrótowo pragnę w imieniu Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna przedstawić nasze stanowisko i wskazać, co nie jest jasne.</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#BronisławGeremek">Pierwsza sprawa - wzrost gospodarczy jest sukcesem Polski. To właśnie w tej chwili w opinii całego świata wyróżnia Polskę. Do kogo mają być kierowane słowa, że to nieprawda, że ten wzrost gospodarczy ma niepewne podstawy czy jest źle szacowany? Oto pierwszy kraj w tej części świata wyszedł z zapaści. Jedyny kraj, który nie ma ujemnego wzrostu. Wskaźniki wzrostu gospodarczego w tym regionie dochodzą do 30%. Polska ma pozytywny wskaźnik wzrostu, który datuje się od pierwszego kwartału 1992 r., jak podkreślał pan premier. To nie jest problem rządów, których bronimy, bronimy polskiego interesu i o polski interes się upominamy.</u>
          <u xml:id="u-57.8" who="#BronisławGeremek">Wzrost gospodarczy oznacza zwiększenie liczby miejsc pracy, a to jest główny społeczny problem w naszym kraju: jak zahamować bezrobocie. Nie ma innej metody niż właśnie ta - idąc do przodu. I nie ma także innej metody na budowanie rozumnej polskiej przyszłości niż wzrost. Wzrost - to jest właśnie ta szansa, o której pan, panie premierze, mówił w swoim przemówieniu. To jest szansa dla kraju, szansa najważniejsza, której nie wolno podważać.</u>
          <u xml:id="u-57.9" who="#BronisławGeremek">Druga sprawa. Mówił pan, że sektor prywatny zatrudnia więcej osób niż sektor państwowy, a mniej tworzy PKB. Sięgnijmy zatem do liczb. Rolnictwo prywatne, zatrudniające istotnie 25% ludzi, daje 5,5% produktu krajowego brutto. Jeżeli przyjrzymy się sektorowi prywatnemu poza rolnictwem, to okaże się, że zatrudniając 30% ludzi, daje on 42% produktu krajowego brutto.</u>
          <u xml:id="u-57.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-57.11" who="#BronisławGeremek"> Zatem właśnie wzrost gospodarczy tworzy się w tym miejscu. Mówimy to nie ze względów doktrynalnych, uważamy, że należy w Polsce budować normalną, zdrową gospodarkę. Z wielką satysfakcją stwierdzamy jednocześnie, że ogłoszona dzisiaj symulacja GUS wskazuje, że w 1993 r. notuje się 15-procentowy wzrost produkcji rolniczej. To są fakty, które wszystkim mówią, że jesteśmy na właściwej drodze, panie premierze, nie trzeba tego podważać. Nie o zacietrzewienie doktrynalne chodzi, ale o interes kraju, w którym prywatny i publiczny sektor mogą i powinny służyć krajowi.</u>
          <u xml:id="u-57.12" who="#BronisławGeremek">Moja trzecia uwaga dotyczy prywatyzacji. Powiedział pan, panie premierze, o tym, że były w tej dziedzinie śmiałe programy i odważne realizacje. I to ważne, że pan to powiedział. Ale mówił pan też o zbyt słabym tempie prywatyzacji i zbyt małym dochodzie z prywatyzacji. To nie my blokowaliśmy prywatyzację. Uważamy, że można i należy ją prowadzić dalej, i mamy nadzieję, że pańskie słowa to właśnie zapowiadają. Uważamy, że prywatyzacja Banku Śląskiego, w której uczestniczyło 700 tys. ludzi, oznacza, że prywatyzacja nie jest sprawą tych kilku osób, które na spekulacji chcą się dorobić, ale sprawą społeczeństwa, wielu ludzi. Prywatyzacja daje 2,5 bln zł do budżetu państwa, i to do budżetu, którym pański rząd będzie dysponował w 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-57.13" who="#BronisławGeremek">Dlaczego prywatyzujemy? Nie ze względów doktrynalnych - raz jeszcze chcę powiedzieć - tylko po prostu dlatego, że od 1975 r. jest stały trend dekapitalizacji, że zużywają się środki trwałe, że do 60% dochodzi ich zużycie. To trzeba odnowić, bez tego żaden kraj nie ma przyszłości. Zatem potrzebne są na to środki, i temu może i powinna służyć prywatyzacja.</u>
          <u xml:id="u-57.14" who="#BronisławGeremek">Tu pojawia się dramatyczne pytanie, jeżeli szukać dramatycznych pytań, mianowicie: Czy właśnie trzeba przeznaczać środki na inwestowanie, na akumulację, po to, ażeby ocalić przyszłość polskiej gospodarki? To są dramatyczne pytania, stojące przed pańskim rządem, przed krajem i przed każdym z przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-57.15" who="#BronisławGeremek">Po czwarte, mówił pan o zadłużeniu zewnętrznym i wewnętrznym. Podzielamy niepokój o rosnące zadłużenie wewnętrzne. To jest problem. Nie my chcemy zwiększać to zadłużenie. Przeciwnie, na tej sali niejednokrotnie stawaliśmy w obronie rozumnej polityki gospodarczej, która nie będzie prowadziła do zwiększenia wewnętrznego zadłużenia. Jeśli chodzi o zadłużenie zewnętrzne, czyż można zapomnieć o tym, że jest ono garbem minionego czasu i ten ciężar, który pokolenia na sobie noszą i nosić będą, próbujemy zmniejszyć i dostrzec trzeba, że to już się udało. Zmniejszenie ciężaru zadłużenia jest polskim sukcesem. Jest rzeczą ważną, żeby to widzieć - polski sukces to nie sukces żadnego rządu, żadnej partii, ale sukces kraju.</u>
          <u xml:id="u-57.16" who="#BronisławGeremek">Piąta sprawa. Mówił pan, panie premierze, o ujemnym bilansie handlu zagranicznego. Uważamy, że tę sprawę traktować trzeba z uwagą i oceniać stan rezerw. Przecież eksport rośnie. Oznacza to, że jednocześnie ogromnie wzrósł import i że problemem, który staramy się rozważyć, jest to, na ile zachodzą tu zjawiska niezdrowe czy patologiczne, a na ile jest to rozumny interes polskiej gospodarki, do której dochodzą środki inwestycyjne i której możliwość działania jest w ten sposób respektowana. Sądzimy także, że należałoby docenić rozmiary eksportu detalicznego, którego statystyka nie dostrzega, ale przecież tak naprawdę to o co innego chodzi.</u>
          <u xml:id="u-57.17" who="#BronisławGeremek">To czego my chcemy naprawdę? Wrócić do stanu sprzed 1989 r.? Czy nikt na tej sali nie pamięta tego momentu, kiedy nie było pieniędzy i nie można było sprowadzać niezbędnych leków zagranicznych, kiedy mleka w proszku brakowało wtedy, kiedy nie byliśmy w stanie go produkować. Czy o to nam chodzi, żeby wrócić do takiego stanu?</u>
          <u xml:id="u-57.18" who="#BronisławGeremek">Rzecz w tym, żeby bronić rozumnego bilansu płatniczego, bo to jest problem równowagi gospodarczej kraju.</u>
          <u xml:id="u-57.19" who="#BronisławGeremek">Szósta moja uwaga. Powiedział pan, panie premierze, że instytucje finansowe się rozwijają a gospodarka pada. W zasadzie trzeba było paść z krzeseł, słuchając zdania o tym, że pada gospodarka i że ma iść taki przekaz do opinii publicznej, europejskiej i światowej, z kraju, w którym, wydaje się, właśnie jest szansa, że coś się ruszy, i że tę szansę można wspomóc także zewnętrznie.</u>
          <u xml:id="u-57.20" who="#BronisławGeremek">Instytucje finansowe mają służyć rozwojowi gospodarczemu, mają służyć krajowi - to one właśnie zamieniają oszczędności wewnętrzne na środki inwestycyjne. Ale trzeba też powiedzieć, że potrzeba, przed jaką w tej chwili stoimy, to nie ta, żeby rzucać na nie anatemę, ale przede wszystkim zmniejszać patologie i jednocześnie rozwijać instytucje finansowe, zwiększać ich liczbę, bo są one potrzebne. Trzeba też szanować równość podmiotów, żeby nie było tak, że niektóre banki, jak np. BGŻ, uzyskają większą i lepszą pomoc ze strony rządu niż inne banki, bo wówczas racje polityczne brałyby górę nad racjami ekonomicznymi.</u>
          <u xml:id="u-57.21" who="#BronisławGeremek">Wreszcie uwaga ostatnia, dotycząca jedności administracji publicznej. Opowiadamy się za jednością administracji publicznej i sądzimy, że reformy tego roku wprowadzały państwo polskie na właściwą drogę. To my ostrzegaliśmy przed konfliktem między rządem a samorządem i apelowaliśmy o to, żeby docenić zasadniczą wagę reformy samorządowej. Trzeba rozmawiać z samorządem, żeby pozwolić mu uczestniczyć w decyzjach, rozmawiać i dać mu możliwość przedstawienia swoich racji.</u>
          <u xml:id="u-57.22" who="#BronisławGeremek">Wysoka Izbo! Co zatem chcemy stwierdzić w odpowiedzi na ocenę, którą pan premier przedstawił? Chcemy życia w bezpieczeństwie i spokoju; chcemy życia, w którym byłyby twarde, mocne i jasne zasady stabilnej polityki, żeby nie czekać, że co miesiąc jakieś wahnięcie może zmienić czy to podatki, czy to kurs na prywatyzację; chcemy, żeby była jasność i pewność reguł gry gospodarczej. Chcemy także, żeby nie powróciła inflacja. Statystykę trzeba szanować i dżentelmeni o liczby się nie spierają.</u>
          <u xml:id="u-57.23" who="#BronisławGeremek">Fakt, że w listopadzie była podwyżka cen żywności, i to wysoka, taka, jaka od wielu lat się nie zdarzyła, jest problemem. Może to być sytuacja wyjątkowa - i chcielibyśmy, by tak było. Ale chodzi o to, żeby to nie był znak powrotu, bo inflacja to nie jest tylko problem gospodarczy; to jest problem życia - życia rodzin, życia ludzi. I na to także trzeba zwracać uwagę.</u>
          <u xml:id="u-57.24" who="#BronisławGeremek">Wreszcie chcemy, żeby nie było nawrotu do centralizmu, do wszechmocy państwa. Chcemy, żeby uszanowane było to, że im bliżej obywatela jest władza, tym lepiej dla państwa i dla obywatela.</u>
          <u xml:id="u-57.25" who="#BronisławGeremek">Panie premierze, zechciał pan życzyć tego, ażeby nie zmarnowały się społeczne wyrzeczenia. Mój klub kieruje to życzenie do pana, panie premierze, i do pańskiego rządu.</u>
          <u xml:id="u-57.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JózefOleksy">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#JózefOleksy">W imieniu Klubu Parlamentarnego Unia Pracy głos zabierze pan poseł Ryszard Bugaj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#RyszardBugaj">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Chciałbym powiedzieć, iż sądzę, że w nawale spraw konkretnych, którymi się w tej Izbie zajmujemy, potrzebny jest i taki moment, w którym będzie czas na refleksję ogólniejszą; kiedy będziemy mogli sobie zadać pytanie: W jaką stronę, dzięki naszej aktywności, zmierza kraj i czy we właściwą stronę zmierza?</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#RyszardBugaj">Chcę powiedzieć, że to dobrze, iż mogliśmy dziś wysłuchać wystąpienia pana premiera. Stwarza nam to okazję do takiej krótkiej refleksji właśnie u schyłku kończącego się roku 1993.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#RyszardBugaj">Dla naszego klubu - a sądzę, że dla wszystkich w tej Izbie - najważniejszym zdarzeniem mijającego roku były wybory i przesłanie, jakie z tych wyborów wynika. W naszej ocenie - mam nadzieję, że duża część mego klubu tę ocenę podziela - tym głównym przesłaniem społecznym, tą wolą społeczną wyrażoną w wyborach jest oczekiwanie, by do polityki, jaką prowadzimy w ciągu ostatnich czterech lat, wprowadzić istotne zmiany. Nie chodzi o to, by kwestionować cele czy schodzić generalnie ze ścieżki tych przemian, lecz by zastanowić się i poszukać możliwości takiej polityki, by te przemiany dla ogromnej większości polskich obywateli nie były tak dolegliwe, by nie dzieliły Polski na niewielką część beneficjentów i na ogromną większość ludzi, którzy na tych przemianach tracą. I w końcu byśmy nie wytwarzali - jak powiedział trafnie jeden z bardzo bystrych obserwatorów polskiej sceny - wielkiej klasy ludzi zbędnych, którą w ciągu tych trzech, czterech lat wytwarzać jednak zaczęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#RyszardBugaj">Jak sądzę, jest więc przesłaniem tych wyborów konieczność poszukiwania stabilizacji politycznej - właśnie po to, by reformy można było kontynuować. W naszej bowiem ocenie według dotychczasowego schematu, bez zmian, nie da się kontynuować drogi ku stabilizacji politycznej i ku utrzymaniu demokratycznych mechanizmów.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#RyszardBugaj">Pan premier w istocie rzeczy przyznał dzisiaj - i przyjmujemy to jako wyraz pewnej szczerości - iż te zmiany, które rząd wprowadził do poprzedniej polityki, są bardzo ograniczone. W rzeczy samej, gdy spojrzymy na główne kwestie, w których, jak sądzę, oczekiwanie zmian jest i silne, i uzasadnione, i mieści się w granicach tego, co możliwe, w granicach realizmu, to widzimy bardzo niewiele różnic między tym, co robi rząd pana premiera, a tym, co robił rząd poprzedni. Nie widzimy w pakiecie zmian podatkowych takich regulacji, które rzeczywiście zrównoważyłyby ciężary, które pozwoliłyby odetchnąć ludziom najsłabszym. Nie widzimy na razie żadnych regulacji, które by wyrównywały warunki funkcjonowania przedsiębiorstw należących do różnych sektorów. Być może to nastąpi, ale jeszcze nie nastąpiło. Wielkie grupy, takie jak pracownicy sfery budżetowej, emeryci, zostały surowo potraktowane w przedłożeniach rządowych i w podjętych przez Izbę decyzjach. Naszym zdaniem istniała możliwość pójścia nie daleko, ale pół kroku dalej w kierunku zaspokojenia tych uzasadnionych życzeń i oczekiwań.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#RyszardBugaj">Pan premier surowo mówił o skrajnościach prywatyzacji, ale gdy słucham publicznych wypowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Przekształceń Własnościowych i śledzę niektóre dokumenty z tego ministerstwa, to wydaje mi się, że rząd nie zamierza tu wprowadzać istotnych zmian. Gdy podczas rozmów przed utworzeniem rządu mówiliśmy o programie powszechnej prywatyzacji, to dowiedzieliśmy się, że rząd po utworzeniu - taka była formuła - przedstawi przedsiębiorstwom nowe możliwości, równe warunki startu. Przedsiębiorstwa, jak powiedziano, będą mogły się wycofać, jeśli zechcą; będzie to dobrowolne. Dzisiaj jednak widzimy w telewizji raczej tę samą reklamę programu powszechnej prywatyzacji, a tamtych działań na razie nie dostrzegamy. To niepokoi.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#RyszardBugaj">Gdy patrzymy na takie przedłożenia, jak np. ustawa o najmie lokali, to boli nas to szczególnie, bo przedstawia to rząd, który w opinii publicznej uchodzi za lewicowy, a my także się do tego przyznajemy, chcę zaś powiedzieć, że takiej ustawy nie powstydziłby się najbardziej prawicowy rząd, jaki można sobie wyobrazić. Coś tu jest nie w porządku, jak sądzę.</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#RyszardBugaj">W końcu jedyna tylko uwaga do tego, co przede mną powiedział pan poseł Geremek, do sprawy prywatyzacji takiej jak Banku Śląskiego. Tak, 700 tys. ludzi na tym zyskuje, ale problem polega na tym, że jest to kosztem 25 mln tych, którzy pośrednio za to płacą,...</u>
          <u xml:id="u-59.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-59.9" who="#RyszardBugaj">... i to jest kłopot.</u>
          <u xml:id="u-59.10" who="#RyszardBugaj">Wysoka Izbo! O sprawach gospodarczych nie można mówić bezwarunkowo. Tu spory są naturalne. Jest tu także problem odpowiedzi na pytanie, na co nas stać. Nigdy takiego pytania nie odsuwaliśmy, ono zawsze wymaga poważnej odpowiedzi. Ale są i inne dziedziny, które nie kosztują, a na które także patrzymy z pewnym niepokojem; nie tyle chodzi o rząd, co o koalicję rządową. Mam na myśli np. stosunek do uzgodnionego wspólnie projektu dotyczącego referendum konstytucyjnego. Z niepokojem stwierdzamy, że są wątpliwości, czy warto, czy trzeba, czy na pewno. A nie było tych wątpliwości. Szkoda, że tak się dzieje. Z niepokojem patrzymy nie tyle na to, co się dzieje, jeśli chodzi o stosunek rządu do samorządów gminnych, ile na to, co się dzieje wokół władzy lokalnej, na powrót tu i ówdzie ludzi, którzy, jak się wydaje, nie powinni powracać do pełnienia publicznych funkcji.</u>
          <u xml:id="u-59.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-59.12" who="#RyszardBugaj">Wysoka Izbo! Chciałbym także powiedzieć, że w wystąpieniu pana premiera dostrzegliśmy również pewien nurt, który - jeśli mogę tak powiedzieć - był wyrazem zakłopotania, że zmiany, które rząd wprowadza, są tak niewielkie, tak ograniczone. Chcielibyśmy ten nurt przyjąć jako znak pewnego optymizmu, jako uzasadnione oczekiwanie, że tylko bieżące konieczności i bieżące uwikłania uniemożliwiły rządowi, jak dotychczas, zrobienie większego kroku w kierunku korekt polityki społeczno-gospodarczej. Jeśli tak, to moglibyśmy powiedzieć, iż nasza dzisiejsza sytuacja, sytuacja klubu Unii Pracy, który pod wpływem polityki rządu jest spychany na pozycje opozycyjne, może się zmieniać. A chcę z całym naciskiem podkreślić - nie jest tak, że my wybieramy pozycje bardziej lewicowe niż te, jakie prezentowaliśmy w kampanii wyborczej. To koalicja rządowa, jak na razie, wyraźnie przesunęła się na prawą stronę sceny politycznej. My pozostajemy dokładnie w tym samym miejscu, w którym byliśmy w toku kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-59.13" who="#RyszardBugaj">Wysoka Izbo! W najbliższym czasie staniemy przed koniecznością uchwalenia budżetu. Staniemy także przed koniecznością zajęcia się założeniami polityki społeczno-gospodarczej. Nasz klub będzie usilnie poszukiwał możliwości takiego ukształtowania tych dokumentów, byśmy mogli je poprzeć. Ale chcę także podkreślić, jeśli się okaże, że takiej możliwości nie ma, jeśli przedłożenia rządowe wolą większości tej Izby nie będą czytelne dla opinii publicznej - nie będą zawierać takich zmian, których oczekuje opinia publiczna - to będziemy im się stanowczo sprzeciwiać.</u>
          <u xml:id="u-59.14" who="#RyszardBugaj">I na koniec, panie premierze, moje życzenia dla pana i dla nas wszystkich brzmią tak - byśmy nie zawiedli tych oczekiwań, które 19 września większość społeczeństwa z nami związała.</u>
          <u xml:id="u-59.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JózefOleksy">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#JózefOleksy">Głos ma pan poseł Leszek Moczulski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#LeszekMoczulski">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! W dzisiejszej poczcie otrzymałem m.in. list od pana Józefa Błosińskiego z Wołomina. Kilkadziesiąt lat pracy. Nie pytał, w jakim ustroju pracuje. Przedtem jeszcze krwią płacił za niepodległość Polski. 1062 tys. zł miesięcznie. Dostałem także list od pani Marii Szewczyk z Rudy Śląskiej. Mąż bez pracy, dwoje dzieci, 3,5 mln zł. Już dzisiaj mówiono w tej Izbie z przekąsem o ludziach, którzy chcą bronić tych, którym się w Polsce źle dzieje. Mówiono o tym z przekąsem, ale jeżeli zadamy sobie pytanie: jakie jest zasadnicze kryterium oceny pracy rządu - to trzeba odpowiedzieć, że tym zasadniczym kryterium jest po prostu to, czy ludziom się żyje lepiej, czy się żyje gorzej. I niezależnie od uczonych wywodów, niezależnie od wskaźników, na które się można powoływać, musimy przyznać, że ludziom w Polsce żyje się źle, żyje się coraz gorzej.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#LeszekMoczulski">Tutaj, na tej sali, dość dziwnie przebiega dzisiaj dyskusja. Premier - z całym uznaniem to przyjmuję - podkreśla niebezpieczeństwa, podkreśla trudności, ma jakby bardziej krytyczny stosunek do rzeczywistości (a więc także do pracy własnego rządu) niż niektórzy przedstawiciele opozycji, próbujący tłumaczyć, że Polska odniosła sukces ekonomiczny.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#LeszekMoczulski"> Może, ale nie dla tych ludzi, w imieniu których staram się tutaj występować. Na pewno są tacy ludzie w Polsce, którzy odnieśli sukces ekonomiczny. I chwała im, że mają pieniądze, jeżeli to są uczciwie zarobione pieniądze. Ale to przecież nie przez pryzmat ich interesów powinien rządzić ten czy jakikolwiek inny rząd.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#LeszekMoczulski">Wysoka Izbo! Jest pewien niepokój, który się narodził po wysłuchaniu słów pana premiera. Źródło tego niepokoju nie wiąże się bynajmniej z doszukiwaniem się takich czy innych intencji rządu, ponieważ zakładam, jestem przekonany, że intencje premiera są dobre i czyste. Polskie Stronnictwo Ludowe jest bliskie programowo mojej partii, to warto podkreślić.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#LeszekMoczulski"> Niepokój bierze się z czego innego. Premier posłużył się metaforą samochodu, który zdąża ku przepaści. My nie wiemy, czy on dlatego nie skręca, że jest jeszcze czas, czy też dlatego, że są dwie ręce na kierownicy i jedna skręca w prawo, a druga skręca w lewo. </u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-61.8" who="#LeszekMoczulski"> A jeżeli tak, to przepaści nie uda się ominąć.</u>
          <u xml:id="u-61.9" who="#LeszekMoczulski">I kolejny niepokój, który nawet nie bierze się stąd, że nie padło tutaj następne słowo: przełom, i nie powiedziano, że doprowadzi się do zasadniczej zmiany. Żeby mógł nastąpić przełom, musi być program przełomu. Odczuwamy niepokój, ponieważ nie wiemy, jaki jest program rządu. To, co powiedział dzisiaj prezes Rady Ministrów, jeszcze bardziej ten niepokój umacnia. Jeśli z ust prezesa Rady Ministrów słyszymy krytykę prywatyzacji, a równocześnie kilka miesięcy - od trzech miesięcy mamy rząd - nie wystarczyło, żeby w tej prywatyzacji (na co ustawa pozwala, co ustawa zaleca) przyjąć zasadę wyłącznie jawnych przetargów i zerwać z dość chyba spekulacyjnie zaniżanymi cenami jakichś akcji, udziałów itd., itd.; jeżeli więc nie starczyło na to trzech miesięcy, a jest to sprawa jednej decyzji, trzeba w rezultacie zadać sobie pytanie, czy tutaj się nie rozchodzą obawy, które nas łączą, z działaniami, które nas dzielą - które nas bardzo wyraźnie dzielą.</u>
          <u xml:id="u-61.10" who="#LeszekMoczulski">I jeszcze jeden niepokój. Polega on na tym, że nie wiemy, co naprawdę chce zrobić rząd. Czy rząd chce kontynuować program ministrów finansów: Balcerowicza i Osiatyńskiego, czy też nie? Czy chce prowadzić prywatyzację na sposób ministra Lewandowskiego, czy też nie? Odnosimy wrażenie, że rząd coś kontynuuje nie dlatego, że kontynuacja jest celowa, ale dlatego, że nie ma żadnego innego programu. Nie ma, ponieważ jest programowo nie przygotowany do rządzenia Polską. Takie wrażenie dzisiejsze wystąpienie pana premiera jeszcze umocniło.</u>
          <u xml:id="u-61.11" who="#LeszekMoczulski">Ktoś oczywiście powie, że w krótkim czasie trudno stworzyć program. Proszę państwa, programy rządzenia partie polityczne powinny przygotować przed wyborami, a nie po wyborach. A dzisiaj widzimy zupełnie wyraźnie, że partie koalicji rządowej przygotowały program dla partii opozycyjnych. To był program opozycyjnych partii. I znaleźliście się państwo w sytuacji, w której macie realizować jakiś program.</u>
          <u xml:id="u-61.12" who="#LeszekMoczulski">Trzy miesiące to jest długi okres. Przypomnę niedawną przeszłość - rząd Tadeusza Mazowieckiego. Byłem i jestem krytykiem tego rządu. Rządowi Tadeusza Mazowieckiego potrzeba było trzech miesięcy, żeby zaproponować wielki program zmian gospodarczych, jakim był plan Balcerowicza. Jestem krytykiem tego programu - byłem wtedy i jestem dzisiaj - ale nie możemy temu programowi odmówić wielkości. A więc można w trzy miesiące wystąpić z programem. Można.</u>
          <u xml:id="u-61.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-61.14" who="#LeszekMoczulski"> Natomiast rząd, który nie ma programu merytorycznego, który będzie troszeczkę z lewa, troszeczkę z prawa, troszeczkę tak, troszeczkę inaczej - taki rząd nie ma szansy. Ale proszę nie przypuszczać, że ja się akurat tak bardzo martwię o los tego rządu.</u>
          <u xml:id="u-61.15" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-61.16" who="#LeszekMoczulski"> Martwię się o los tego społeczeństwa, o los tych milionów ludzi, którzy tylko piszą rozpaczliwe listy.</u>
          <u xml:id="u-61.17" who="#LeszekMoczulski">Pan premier powiedział, że historia Polski składa się z 45 lat i z 4 lat, czterech i pół, dodajmy jeszcze: i z 3 miesięcy... Myślę, że jest to złe dzielenie historii powojennej, najnowszej historii Polski. Historia Polski dzieli się w paroksyzmach na okresy wyznaczane przez takie daty, jak rok 1956, grudzień roku 1970, czerwiec roku 1976, sierpień roku 1980. Czas najwyższy, proszę państwa, z taką historią skończyć. Bezprogramowe rządy, rządy, które nie potrafią udźwignąć odpowiedzialności rządzenia, które własne braki przerzucają na barki społeczeństwa i każą za nie płacić społeczeństwu, rządy - a takie rządy mamy od 50 lat - które potrafią tylko mówić, że będzie lepiej, po czym zawodzić nadzieje, zawodzić nadzieje i zawodzić nadzieje - takie rządy, niedorosłe do Polski, powodują, że mamy historię od wybuchu do wybuchu. Jeśli nie zmienimy tej mechaniki historii, jeśli nie rozpocznie się wreszcie normalne rządzenie w interesie ludzi - no cóż, może w tej samej sali, ale w innym składzie podejmiemy nareszcie właściwe decyzje.</u>
          <u xml:id="u-61.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#JózefOleksy">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#JózefOleksy">Głos ma pan poseł Jerzy Eysymontt z BBWR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#JerzyEysymontt">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Słuchając uważnie wystąpienia premiera, wielokrotnie zadawałem sobie pytanie, o co tu właściwie chodzi?</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#JerzyEysymontt">Otóż w wystąpieniu tym znalazłem wiele rzeczy ogólnie słusznych, choć na ogół dość oczywistych. Ale znalazłem, niestety, równie wiele rzeczy bardzo poważnie niepokojących. Pan premier zaczął swoje wystąpienie od porównania dwóch okresów, porównania ich długości. Potem prawie wszyscy mówili 45 i cztery i pół - dla równego rachunku - to relacja jak 1 do 10. Ale nie o te relacje chodzi. Chodzi, przynajmniej mnie i mojemu klubowi, o odpowiedź na dość zasadnicze pytanie: czy to, co pan premier chciał powiedzieć nam i - jak sądzę - całemu społeczeństwu, oznacza zakwestionowanie kierunku przemian ustrojowych, które zostały zapoczątkowane 4 lata temu?</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#JerzyEysymontt">Na to pytanie sam odpowiedzieć się nie odważam, bo nie moja to sprawa. Natomiast potwierdzeniem tych wątpliwości niech będzie jedna, ale przynajmniej dla nas dość fundamentalna kwestia, która została przez pana premiera nazwana pewnym, jak rozumiem, hasłem wywoławczym - prywatyzacja doktrynalna.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#JerzyEysymontt">Otóż, panie premierze, jeżeli mamy iść w kierunku gospodarki rynkowej, to nie doktryna, ale doświadczenie setek milionów ludzi, całego obecnego cywilizowanego świata, który odniósł sukces ekonomiczny, to jest ten typ gospodarki, w którym dominuje - tak jest, absolutnie dominuje - własność prywatna. I ona jest tej gospodarki bazą.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#JerzyEysymontt">Jeżeli pan premier ma lepsze kontrdowody, wykazujące, że jest inaczej, to proszę je przedstawić. W swoim wystąpieniu ich pan nie przedstawił. Jeżeli podważymy ten dogmat — dobrze, nazwę to dogmatem, ale dogmatem nie wynikającym z wiary, tylko dogmatem wynikającym z doświadczenia — otóż jeżeli podważymy prywatną własność, bez której zagwarantowania nie ma przedsiębiorczości, to nie ma szans na rozwój. Co do tego jestem absolutnie przekonany.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#JerzyEysymontt">I jeśli tak mamy rozumieć doktrynalizm, to jesteśmy za nim. A prywatyzacja ma co najmniej dwa oblicza, choć zwykle przywołuje się tylko jedno: oblicze prywatyzacji w dosłownym sensie, to znaczy prywatyzowanie majątku państwowego.</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#JerzyEysymontt">A przecież mamy do czynienia także z co najmniej równie ważnym, jeśli nie ważniejszym procesem, który jest finansowany przez ludzi, którzy go tworzą. To jest to, co się tak kiepsko nazywa w żargonie urzędniczym „prywatyzacją założycielską”. To jest już prawie 2 mln drobnych i bardzo drobnych firm i tyleż ludzi, którzy w tę działalność wkładają własne pieniądze, własny wysiłek, własną ciężką pracę. Bez tych ludzi nie będziemy mieli normalnej gospodarki i nie ujrzymy powodzenia tego kraju.</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#JerzyEysymontt">Chciałbym się także odnieść do trzech spraw, w których całkowicie się zgadzam z panem premierem. Chodzi o sprawę stabilizacji reguł gry ekonomicznej. Tak, to jest niezbędny warunek, który umieściliśmy w programie BBWR. Do znudzenia będę się powoływał na ten program, ale taka już jest nasza natura.</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#JerzyEysymontt">Zadam jedno pytanie. Czy te ostatnie zmiany, które Izba uchwaliła na wniosek rządu - mam na myśli przede wszystkim prawo podatkowe, które zwiększa obciążenia podatkowe, a zarazem czyni to prawo tymczasowym - czy to jest właśnie przykład stabilizacji? Czy przykładem stabilizacji jest stosowanie tak krytykowanego, także i z lewej strony, sposobu stanowienia prawa - chociażby tego, którego przykład mieliśmy dzisiaj, to znaczy tak ważnego prawa, jak prawo tworzące podstawy rynku kapitałowego, podstawy obrotu - w trybie nadzwyczajnym, w trybie pilnym, który jest obciążony z konieczności mnóstwem wad? Czy to jest droga do stabilizacji? Mam wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-63.10" who="#JerzyEysymontt">Druga kwestia to kwestia potrzeby strategii. Tak, panie premierze, z tym całkowicie się zgadzam. Zresztą powiem nieskromnie, że jak dotychczas jedyną próbę nakreślenia zaledwie trzyletniego planu gospodarczego czy właściwie programu — aby nie używać słowa „plan” — podjął, źle tutaj oceniany na ogół, rząd pana premiera Olszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-63.11" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-63.12" who="#JerzyEysymontt">Proszę państwa, zawsze cieszy mnie, jeżeli posłowie się śmieją, bo to jest oznaką radości, a nie smutku. Jednakże dokument jest i można go przeczytać. Ale nie o to mi chodzi. Chciałbym przede wszystkim zadać pytanie: Co w tej sprawie dzisiaj zaproponował nasz rząd? Bo jeśli sobie dobrze przypominam, już niebawem będziemy uchwalać budżet, bez założeń społeczno-gospodarczych nawet na rok 1994. Jeśli się mylę, proszę mnie poprawić.</u>
          <u xml:id="u-63.13" who="#JerzyEysymontt">Wreszcie trzecia sprawa: silne państwo i państwo zdecentralizowane samorządnie. Nie wchodzę w kwestię, co w tej sprawie rząd zrobił dobrego czy złego. Jeszcze za wcześnie, by mógł wiele zrobić. Zapowiedzi są jednak wątpliwe. I zapytam, dlaczego nic już nie słychać o tym, co było nawet w programie koalicyjnym, jak np. skarb państwa, ministerstwo gospodarki. Czyżby jednak magia teczek zwyciężyła?</u>
          <u xml:id="u-63.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Też Olszewski.)</u>
          <u xml:id="u-63.15" who="#JerzyEysymontt">Tego nie życzę.</u>
          <u xml:id="u-63.16" who="#JerzyEysymontt">Już kończę, czas mija. A może, proszę państwa, chodziło o coś zupełnie innego, o bardzo banalną sprawę, że pieniędzy nie ma i nie będzie? Jeśli tak, to się z tym zgadzam, tylko można było powiedzieć to prościej.</u>
          <u xml:id="u-63.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#JózefOleksy">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#JózefOleksy">Głos ma pan poseł Henryk Kroll, Koło Parlamentarne Mniejszości Niemieckiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#HenrykKroll">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Członkowie Koła Parlamentarnego Mniejszości Niemieckiej wysłuchali z uwagą wystąpienia pana premiera. Zdajemy sobie sprawę z przeogromnych problemów stojących przed obecnym gabinetem, które niełatwo będzie rozwiązać, chcąc zaspokoić oczekiwania różnych grup społecznych. Jest to po prostu aktualnie niemożliwe. Możliwe jest jednak systematyczne eliminowanie tych problemów, ale tylko i jedynie wówczas, kiedy w przypadku zmiany koalicji rządowej nie zaczyna się marszu ku normalności zawsze od nowa. Dlatego pozytywnie oceniamy kontynuowanie polityki gospodarczej poprzednich rządów, szczególnie w zakresie przekształceń własnościowych. Jednak zauważanie konieczności dokonywania korekt tam, gdzie występują niedoskonałości, jest niezbędne. Oczekujemy konkretnego programu restrukturyzacji w rolnictwie, tym bardziej że sektor ten silnie jest reprezentowany w koalicji rządowej. Zdajemy sobie sprawę, że muszą tutaj wystąpić konflikty interesów. Jednak o konieczności wykonywania tej trudnej i bolesnej operacji trzeba rzetelnie informować społeczeństwo. I oby negatywne tego procesu skutki były jak najmniejsze.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#HenrykKroll">Popieramy wolę rządu w narzucaniu dyscypliny fiskalnej poprzez ograniczenie wysokości deficytu i jesteśmy przekonani, że najlepszą metodą równoważenia budżetu jest zwiększenie dochodów, jednak nie tylko poprzez restrykcyjny system fiskalny, ale przede wszystkim poprzez mechanizmy pobudzające wzrost gospodarczy. Słuszne jest założenie wzrostu eksportu w celu zwiększenia dochodów w budżecie. Jednak przestrzegamy przed optymizmem, jeśli chodzi o eksport do państw wysoko rozwiniętych gospodarczo. Państwa te przeżywają aktualnie recesję i wobec tego kapitalne znaczenie ma dla nich znalezienie nowych rynków zbytu poza tą sferą gospodarczą, choćby na przykład na bardzo chłonnym rynku wschodnim; no może nie na radzieckim, na rosyjskim, a na chińskim?</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#HenrykKroll">Á propos metafory, która tutaj była przytoczona — o skręcającym samochodzie. Panie premierze, sądzimy, że jeśli samochód robi skręty w prawo, w lewo, to może wpaść w poślizg. I wpadnie. A może by tak nad tą przepaścią zbudować most?</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#HenrykKroll">Koło Parlamentarne Mniejszości Niemieckiej będzie wspierało wszystkie poczynania, każdego rządu, zmierzające do stabilizacji ekonomiczno-społecznej i prawnej naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JózefOleksy">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#JózefOleksy">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#JózefOleksy">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#JózefOleksy">Prezydium Sejmu proponuje przyjęcie oświadczenia pana premiera do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#JózefOleksy">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#JózefOleksy">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#JózefOleksy">Szanowni Państwo! Ponieważ nie będę już dziś prowadził obrad, pozwolę sobie przed ogłoszeniem przerwy skierować kilka słów związanych z końcem roku - roku pracowitego - i z ostatnim w tym roku posiedzeniem Sejmu, które zakończymy dziś wieczorem.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#JózefOleksy">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Szanowni Państwo, którzy przysłuchujecie się dzisiejszej debacie przy odbiornikach radiowych i telewizyjnych! Dobiega końca rok 1993. Jest to, jak zwykle, okazja do refleksji nad czasem minionym i do spojrzenia w najbliższą przyszłość. W najświeższej pamięci odciska się najwyraźniej to, co miało znaczenie doniosłe, co budziło emocje, co owocnie obrodziło. Dopiero upływ czasu pozwala ująć we właściwych proporcjach bieg zdarzeń i ocenić trwałość czy przelotność rezultatów, głębię czy powierzchowność przemyśleń, zasadność czy sztuczność sporu. Tak jest w życiu każdego człowieka, tak jest i w życiu publicznym.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#JózefOleksy">Był to kolejny rok polskich przemian. Wielokrotnie podlegały one różnym, rozbieżnym ocenom, ale pozostanie faktem, iż przemiany w Polsce toczą się nieprzerwanie w całej swojej złożoności i w całej swojej historycznej nieodwracalności. Były też i spory nie pozbawione zacietrzewienia, niweczące poszukiwanie zgody, bez której - zwłaszcza w sprawach fundamentalnych dla kraju - postęp może być zagrożony.</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#JózefOleksy">Chyba najbardziej znaczącym wydarzeniem mijającego roku było rozwiązanie parlamentu decyzją pana prezydenta. Stało się to raptownie, przerwano wiele będących w toku prac, obecny Sejm będzie nadrabiać stracony czas. Była to lekcja dla wielu niespodziewana, ale na pewno pouczająca. Pozostaje jednak dorobek tamtego, pierwszego demokratycznie wybranego Sejmu, który wraz z niemałym dorobkiem Sejmu kontraktowego tworzy ciągłość w budowaniu demokracji i państwa prawnego w Polsce. Nasz Sejm będzie dalej prowadzić dzieło przebudowy Rzeczypospolitej. Niech nam towarzyszy świadomość tej ciągłości, niech kumuluje się doświadczenie historyczne.</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#JózefOleksy">Wybory 19 września przesądziły o zmianie układu politycznego w Sejmie. Nie ordynacja o tym przesądziła, lecz głos wyborców. Ten głos musi być przez nas wciąż słyszany i uwzględniany. Spoczywa na nas wielka odpowiedzialność wobec historii i wobec obywateli państwa. Od pracy naszego Sejmu zależy w znacznej mierze to, czy Polacy będą ufać demokracji, czy uznają w niej wartość nadrzędną, czy odczują i uznają, że sprawy idą w dobrą stronę. Przed ugrupowaniami politycznymi - zarówno w Sejmie, jak i w opozycji pozaparlamentarnej - stoi wyzwanie. Czy przedłożą polityczne formy uzgadniania interesów nad wygrywanie partykularyzmów i chęć stawiania zawsze na swoim? Czy gra o władzę będzie ważniejsza od rozstrzygania problemów ważnych dla milionów ludzi w Polsce? Czy potrafimy współdziałać w imię wspólnego dobra, czy też walka i gra polityczna będą jedynymi formami politycznego bytu?</u>
          <u xml:id="u-66.11" who="#JózefOleksy">Wybrano nas w przeświadczeniu, że będziemy służyli krajowi i wyborcom. Wybierano nas z nadzieją, że będziemy zabiegali o realizację odwiecznego dążenia społeczeństw do równości szans, równej odpowiedzialności wobec prawa, do solidarności i rozwoju, do sprawiedliwości. Zabiegając o realizację tych wartości, korzystać musimy z zasobów narodowych oraz z doświadczeń i standardów europejskich. Na instytucjach demokracji spoczywa szczególna odpowiedzialność za budowanie społeczeństwa obywatelskiego. Rządzenie w Polsce musi przestać być przywilejem wybranych, powinno stawać się współodpowiedzialnością - poprzez konsultacje społeczne, rozwój organizacji i stowarzyszeń, samorządów zawodowych i, co chyba najważniejsze, samorządu terytorialnego. Niechaj przyszłoroczne wybory samorządowe staną się źródłem i podwaliną przyszłej Rzeczypospolitej, prawdziwie samorządnej.</u>
          <u xml:id="u-66.12" who="#JózefOleksy">Trwają prace nad nową konstytucją. Jest ona Polsce coraz bardziej potrzebna. Świadomość jej znaczenia niech nas ustrzeże przed niepotrzebną i szkodliwą zwłoką.</u>
          <u xml:id="u-66.13" who="#JózefOleksy">Budżet na 1994 r., którego projekt posłowie dziś otrzymają, będzie przedmiotem powszechnej, uważnej analizy. Znajdą się w nim zapewne sygnały o powyborczej wrażliwości na los ludzi biednych i najsłabszych. Muszą w nim być też wskazane zalążki trwałego wzrostu i rozwoju gospodarki, jednocześnie musi on być bardzo realistyczny.</u>
          <u xml:id="u-66.14" who="#JózefOleksy">Wysoka Izbo! Jest w Polsce wiele biedy i goryczy. Myślę, że głęboka tego świadomość jest udziałem nas wszystkich. Wiemy, że nasza praca ma sens tylko wtedy, gdy służy ludziom. Świadomość, po co tu jesteśmy wszyscy, nie może nas opuścić ani na chwilę. Posłem się jest nie dla honorów ani przywilejów, ale po to, by ciężko pracować dla dobra ogółu. Sokrates mówił słusznie: „Dobry los nie jest sprzymierzeńcem bezczynnych”. Pracujemy więc ciężko od początku kadencji. Od 14 października ten Sejm uchwalił już 21 ustaw. W tym czasie zgłoszono blisko 100 projektów ustaw. Do rozpatrzenia mamy 62 projekty. Liczba wystąpień poselskich przekroczyła 1000. Sejm przyjął 32 uchwały. Posłowie złożyli około 100 interpelacji, wygłosili ponad 50 oświadczeń. Komisje odbyły ponad 167 posiedzeń. Prosta statystyka nie oddaje ciężkiego wysiłku ostatnich miesięcy. Proszę posłów o przyjęcie od Prezydium Sejmu serdecznego podziękowania i wyrazów uznania za wykonaną dotąd pracę. Obyśmy wszyscy w końcu 1994 r. mogli powtórzyć jak dziś — mamy chyba do tego prawo — za Ignacym Paderewskim, iż „najważniejszą rzeczą w życiu jest świadomość spełnienia obowiązku”.</u>
          <u xml:id="u-66.15" who="#JózefOleksy">Mam nadzieję, że społeczeństwo doceni nasz trud. Znalazło to już wyraz w badaniach społecznych. Niech nas satysfakcjonuje, że dziś 65% badanych Polaków wierzy, że obecny Sejm będzie działał sprawnie i skutecznie, że będzie lepiej reprezentował interesy społeczne.</u>
          <u xml:id="u-66.16" who="#JózefOleksy">Szanowni Państwo! Z okazji Nowego Roku jest dobrym zwyczajem składanie życzeń. W tym celu zabieram głos. W 1994 r. Polsce i Polakom życzę stabilności politycznej i wzrostu gospodarczego; instytucjom władzy — dobrej współpracy wzajemnej dla pomyślności naszej ojczyzny; panu prezydentowi i rządowi — dobrego i owocnego współdziałania z parlamentem. Życzenia kieruję do Kościołów i związków wyznaniowych — życzę powodzenia w ich misji i rozwijającej się współpracy z państwem na polu wyzwań społecznych i wychowawczych. Każdemu polskiemu domowi — dużo, dużo zdrowia, pewności jutra, satysfakcji z dzieci, z życia rodzinnego, zaś paniom i panom zgromadzonym w naszej Izbie życzę, aby w 1994 r. spełniały się programy wyborcze, które wszyscy głosiliśmy swoim wyborcom; by silniejsza była wspólnota z mieszkańcami w waszych okręgach wyborczych; by nasz Sejm stanowił dobre prawo i dobrze spełniał swoje funkcje kontrolne. A kiedy najdzie nas czasem zwątpienie, pamiętajmy słowa Wergiliusza: „Praca wytrwała zwycięża wszystko”.</u>
          <u xml:id="u-66.17" who="#JózefOleksy">U progu nowego roku wielu Polaków staje zapewne z niepokojem, dlatego też do wszystkich kieruję życzenia, aby gościła w nas nadzieja; bez niej trudno byłoby żyć i działać skutecznie. Niech nam otuchą będzie, co w trudnych dla Polski czasach napisał Stanisław Leszczyński: „Nadzieja jest dla nas jakby drugim życiem, które osładza obecnego życia gorycze; jest ona nadto duszą świata i najmocniejszą sprężyną, utrzymującą w nim konieczną harmonię”.</u>
          <u xml:id="u-66.18" who="#JózefOleksy">Wszystkiego dobrego od Prezydium Sejmu dla wszystkich pań posłanek i panów posłów, dla wszystkich tych, którzy nasze prace śledzą, na cały 1994 rok.</u>
          <u xml:id="u-66.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-66.20" who="#JózefOleksy">Obecnie ogłaszam przerwę do godz. 16.</u>
          <u xml:id="u-66.21" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 15 min 45 do godz. 16 min 06)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia interpelacji i zapytań, które otrzymują oznaczenie punktu 4 porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Odpowiedniej zmianie ulegną oznaczenia pozostałych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Informuję, że nie ma ustnych odpowiedzi na interpelacje, tak więc dwie godziny poświęcimy zapytaniom.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Chciałabym przypomnieć, przed udzieleniem głosu panu ministrowi, że zgodnie z art. 122 ust. 8 regulaminu Sejmu postawienie zapytania może trwać nie dłużej niż 1 minutę, udzielenie zaś odpowiedzi - nie dłużej niż 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Nad zapytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Marszałek Sejmu może dopuścić do postawienia zapytań dodatkowych, przy czym uprawnienie to w pierwszej kolejności przysługuje posłowi składającemu zapytanie.</u>
          <u xml:id="u-67.8" who="#OlgaKrzyżanowska">Dodatkowe zapytania nie mogą trwać dłużej niż 30 sekund, a łączna, uzupełniająca odpowiedź - dłużej niż 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-67.9" who="#OlgaKrzyżanowska">Przypominam te zasady, żebyśmy w miarę sprawnie rozpatrzyli ten punkt porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-67.10" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Romana Nowickiego z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej o zadanie pytania w sprawie podatku od towarów i usług ministrowi finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#RomanNowicki">Wiem już, że odpowiedzi na to pytanie będzie udzielał pan minister Witold Modzelewski. Bardzo się cieszę, albowiem po dyskusji nad VAT na jednym z poprzednich posiedzeń nabrałem przekonania, że ma wielką wiedzę i kompetencje w tych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#RomanNowicki">Proszę państwa, zadałem to pytanie kilka tygodni temu. Przez ten czas wiele się zmieniło, i to na lepsze. Podam jeden tylko przykład dotyczący zaległości płatności i zwracania nadpłaconych podatków. Testowane przez nas przedsiębiorstwo 20 grudnia wystąpiło z odpowiednią deklaracją po imporcie z zagranicy dużej ilości glazury, na około 500 mln zł, i już po 4 dniach uzyskało zwrot nadpłaconej kwoty. Przy okazji stwierdzam to również z przyjemnością, tak jak z nieprzyjemnością poprzednio krytykowałem.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#RomanNowicki">Pytanie składało się z dwóch części. Przypomnę, że w pierwszej części mówiliśmy o tym, że podmioty, które nie zostały jeszcze objęte obowiązkiem podatkowym, a dokonały zakupów inwestycyjnych, naliczony podatek miały zwrócony po bardzo długim czasie. W uzasadnieniu wskazaliśmy, że ten czas często przekraczał 100 dni, a niekiedy - 180 dni.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#RomanNowicki">Druga część tego pytania dotyczyła podatku związanego z różnicą w opodatkowaniu obowiązującym na granicy i w głębi kraju. Przedsiębiorstwa, które importowały niektóre towary, musiały płacić podatek na granicy w wysokości 22%, a w kraju, jeżeli ten podatek obowiązywał, w wysokości 7%. Zwrot nadpłaconego podatku uzyskiwały często po bardzo długim czasie.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#RomanNowicki">Sądzę, że sprawa jest nadal aktualna i interpretacja, odpowiedź pana ministra będzie bardzo właściwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana ministra Witolda Modzelewskiego o udzielenie odpowiedzi na pytanie pana posła Romana Nowickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WitoldModzelewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałem podziękować za słowa uznania ze strony pana posła pod moim adresem. Przesada, ale miło posłuchać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#WitoldModzelewski">Oba problemy są rzeczywiście dość złożone i w jakimś sensie staraliśmy się nimi zająć. Pierwszy problem bardzo prosto przedstawić, chociaż to zagadnienie dość skomplikowane: jeżeli w danym miesiącu podatnik prowadzi sprzedaż i dokonuje zakupu inwestycyjnego, to VAT naliczony na tym zakupie inwestycyjnym już po 1 stycznia będzie mu zwracany w ciągu 25 dni od złożenia deklaracji. To jest jednoznaczny termin i, jak rozumiem, nie budzi to wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#WitoldModzelewski">Wątpliwości pana posła wzbudził rozdz. 4 rozporządzenia ministra finansów z 12.05.1993 r., który dotyczy sytuacji szczególnej: podatnik dokonuje zakupu inwestycyjnego, ale żadnej sprzedaży nie ma. Chcę powiedzieć, że w niektórych systemach prawnych w takiej sytuacji w ogóle zwrotu nie ma - do czasu pierwszej sprzedaży. Mając świadomość, że kredyt inwestycyjny w Polsce jest po pierwsze - trudno dostępny, po drugie - bardzo drogi, poszliśmy tym podatnikom na rękę - z pewną oczywistą ostrożnością, wynikającą z obawy, że szybkie zwroty (np. po 30 dniach, tak jak jest w wypadku normalnie prowadzonej działalności) mogą rodzić określone nadużycia.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#WitoldModzelewski">Dlatego też w tym rozporządzeniu, które pan poseł skrytykował, zastosowano podwójną zasadę: po tym kwartale, w którym podatnik wystąpił z wnioskiem o zwrot, pierwsza rata tego zwrotu następowała po 60 dniach, a następna rata - po kolejnych 30 dniach. Chcę od razu poinformować pana posła, że po upływie połowy roku, ponieważ nie wystąpiły tu jakieś zagrożenia, zaproponowano w projekcie rozporządzenia ministra finansów (które prawdopodobnie dzisiaj pan premier Borowski podpisze, bo projekt jest już opracowany), aby termin pierwszy został skrócony do 30 dni.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#WitoldModzelewski">Myślę, panie pośle, że prawdopodobnie ewolucja tego przepisu będzie taka, iż kiedy upłynie następne pół roku, postaramy się, żeby ten zwrot dokonywał się w jednej, a nie w dwóch ratach. Dlaczego? Może nas pan krytykować za pewną ostrożność, ale ona jest tu naprawdę cnotą, ponieważ w wypadku firmy, która powstaje i która nie ma żadnych obrotów, zwracamy pieniądze komuś, kto być może nie ma nawet takiego majątku albo fizycznie nie ma takich zabezpieczeń, które by pozwalały ewentualnie odzyskać pieniądze, gdyby on to robił w złej wierze. Dlatego też to rozwiązanie, które pan poseł skrytykował, zostało po półrocznym obowiązywaniu VAT zmienione w kierunku przez pana wnioskowanym, tzn. skróciliśmy ten termin o 30 dni. Sądzę, że za pół roku jeszcze raz na to spojrzymy i jeżeli nie będzie negatywnych doświadczeń, skrócimy ten okres o dalsze 30 dni, tak aby można było dokonywać zwrotów na ogólnych zasadach.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#WitoldModzelewski">Chcę tu tylko dodać, chociaż zaznaczam, że to nie jest żaden argument, że w niektórych krajach w wypadku podatników, którzy nie rozpoczęli działalności, zwroty inwestycyjne następują dopiero w drugim, trzecim miesiącu po jej rozpoczęciu. Chciałbym zaznaczyć, że nasze rozwiązanie jest na pewno w jakimś sensie bliższe specyfice Polski niż np. rozwiązania dotyczące VAT przyjęte w Wielkiej Brytanii czy we Francji, gdzie kredyt inwestycyjny jest tańszy niż u nas.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#WitoldModzelewski">Drugi problem, panie pośle, został już - dzięki Bogu, bo był to jeden z najgorszych elementów, który denerwował i podatników, i nas - rozwiązany w tej nowelizacji i od 1 stycznia nie istnieje. Dlaczego? Do 31 grudnia, zgodnie z ustawą z 8 stycznia, minister finansów nie miał prawa zastosować stawki 7%. Mógł wyznaczyć stawkę 0% lub z niej zwolnić.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#WitoldModzelewski">Lista nr 5, tzn. załącznik wymieniający materiały budowlane, ma naturalną tendencję do starzenia się. Jeśli ustali się listę materiałów budowlanych, to po upływie pół roku ta lista w 1/3 jest nieaktualna. Pojawiają się nowoczesne substytuty. I co nastąpiło? Substytuty pojawiły się bardzo szybko. Te substytuty, już nie wymienione na liście, miały stawkę 22%. I żeby jakoś z tego wybrnąć, nie mając formalnych możliwości zastosowania stawki 7%, wydał minister finansów dwa zarządzenia, nr 52 i 75, w których ograniczył stawkę z 22% do 7%. To jest trochę takie — przepraszam za obrazowe i niezbyt właściwe określenie — sięganie prawą ręką do lewego ucha, ale — kierując się zasadą necessitas legem frangit — trzeba było znaleźć jakieś rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#WitoldModzelewski">Ale ta zasada obowiązywała tylko w kraju. W sensie prawnym mogła obowiązywać tylko przy sprzedaży w kraju; nie mogła obowiązywać na granicy. Powstała więc taka sytuacja: na granicy 22%, w kraju 7%. Dzięki ostatniej nowelizacji, już opublikowanej, od 1 stycznia przytaczana przez pana posła stawka na te towary wynosi 7% i obowiązuje już od granicy - czyli problem przestał istnieć. Gdyby jednak pojawił się problem nowego substytutu, uprawnienie z art. 50 ust. 2 pkt 2 dla ministra finansów pozwala to w prosty sposób - poprzez stawkę 7% - dostosować do zasady: na granicy 7% i w kraju 7%. Od 1 stycznia problemu już nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy pan poseł chce zadać dodatkowe pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#RomanNowicki">Chciałem tylko powiedzieć: Oby tak dalej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Wierchowicz: Pani marszałek...)</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, dodatkowe pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#JerzyWierchowicz">Bardzo króciutkie, panie ministrze, i konkretne pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Pół minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#JerzyWierchowicz">Oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#JerzyWierchowicz">Co do VAT - czy zasadne jest obciążanie tym podatkiem opłat związanych z podatkiem gruntowym i podatkiem od nieruchomości? Taka praktyka jest stosowana u mnie na miejscu przez urząd skarbowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WitoldModzelewski">Panie pośle, nie jest możliwe, aby VAT obciążał podatek. Rozumiem, że to, o co pan pyta, dotyczy następującej sytuacji. W czynszu, bo o tym chyba mowa, który wystawiany jest przez najemcę wynajmującemu, są również wymienione takie pozycje, jak podatek od nieruchomości. O to chodzi, prawda, panie pośle? Problem, przepraszam, jest naprawdę formalny, a nie merytoryczny. Jeżeli ja komuś wynajmuję, to mogę przedstawić mu kalkulację: tyle - to jest od metra, tyle - ja zarabiam, tyle - to jest refundacja kosztów eksploatacyjnych, tyle - to jest podatek np. od nieruchomości. I to jest trochę nieporozumienie. VAT jest płacony od całej należności. Ta należność musi również pokryć m.in. podatek od nieruchomości ciążący na wynajmującym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przechodzimy do następnego pytania. Pani posłanka Lidia Błądek z klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego w sprawie odsetek od kredytów mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Odpowiadać będzie minister gospodarki przestrzennej i budownictwa, w porozumieniu z ministrem finansów, Barbara Blida.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#LidiaBłądek">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Uchwała nr 52 Rady Ministrów z czerwca 1993 r. w sprawie zasad kontynuowania w 1993 r. pomocy państwa w spłacie kredytów zaciągniętych na cele budownictwa mieszkaniowego dotyczy pomocy państwa w spłacie indywidualnych kredytów długoterminowych, hipotecznych, udzielonych po 20 października 1991 r., przepisy zaś od 1988 r. zmieniały się bardzo często. Wspomnę tylko o osobach, które wprowadziły się do mieszkań wybudowanych przez spółdzielnie za kredyty zaciągnięte w 1989 r. i 1990 r. W tym czasie obowiązywało rozporządzenie Rady Ministrów z 30 grudnia 1988 r. ustalające, że spłata kredytu wynosi 1% lub 2% wartości mieszkania. I tak były zawierane umowy pomiędzy spółdzielniami a bankami. Żaden przepis nie unieważnił treści umów zawartych między PKO a spółdzielniami w 1989 r. i 1990 r.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#LidiaBłądek">W związku z tym moje zapytanie dotyczy mieszkań lokatorskich nabytych przed 1990 r. Według jakich zasad i w jakiej wysokości powinny być spłacane przez członków spółdzielni, posiadających mieszkania lokatorskie, odsetki od kredytów, jeżeli już - jak powiedziałam - kredyt był zaciągnięty w latach osiemdziesiątych (np. w 1989 r.), a przydział mieszkania nastąpił przed 1990 r.? Ponieważ uchwała Rady Ministrów dotyczy tylko 1993 r., chciałam zapytać panią minister, jakie są zamierzenia w tym zakresie na przyszły rok w odniesieniu zarówno do mieszkań własnościowych, jak i lokatorskich, gdyż te ostatnie zgodnie z ustawą Prawo spółdzielcze nadal istnieją?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o udzielenie odpowiedzi panią minister Barbarę Blidę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#BarbaraBlida">Pani Marszałek! Pani Poseł! Szanowni Państwo! Uchwała nr 52 Rady Ministrów z 22 czerwca 1993 r. w sprawie zasad kontynuowania w 1993 r. pomocy państwa w spłacie kredytów zaciągniętych na cele budownictwa mieszkaniowego określa warunki spłaty kredytów mieszkaniowych zarówno udzielanych po 20 października 1991 r., o czym pani poseł wspominała, jak też pozostałych kredytów udzielonych przed tym terminem, czyli również w latach ubiegłych. W przypadku kredytów udzielonych po 20 października, tj. tzw. kredytów hipotecznych, na ich spłatę wraz z odsetkami kredytobiorca przeznacza 25% miesięcznych dochodów gospodarstw domowych przed opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Spłaty tego kredytu podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Natomiast w przypadku pozostałych kredytów obciążenie z tytułu ich spłaty wynosi 20% miesięcznych dochodów również przed opodatkowaniem podatkiem od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#BarbaraBlida">Powyższe zasady mają zastosowanie do wszystkich mieszkań spółdzielczych, niezależnie od rodzaju uprawnień, czy to są lokatorskie, czy własnościowe. Istnieje przy tym kategoria mieszkań, za które kredyty są spłacane na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 30 grudnia 1988 r. w wysokości 1% lub 2% wartości odtworzenia mieszkań. Oznacza to, że kredytobiorcy - czyli członkowie spółdzielni mieszkaniowych, którzy spłacają kredyty uzyskane na podstawie umów zgodnych z przepisami tego rozporządzenia - mogą je spłacać na poziomie 1% w przypadku mieszkań lokatorskich i 2% w przypadku mieszkań własnościowych aktualnej wartości mieszkania, pod warunkiem, że zasady spłaty zawarte w umowie nie zostały zmienione za zgodą obu stron; czyli o systemie spłaty kredytu decyduje umowa zawarta między bankiem a spółdzielnią.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#BarbaraBlida">Jeżeli chodzi o drugą część pytania pani poseł, dotyczącą wysokości odsetek od kredytów mieszkaniowych, uprzejmie informuję, że ustawą z 28 grudnia 1989 r. o uporządkowaniu stosunków kredytowych zniesiono m.in. stałe preferencyjne oprocentowanie kredytów mieszkaniowych. W wyniku tego stopa procentowa tych kredytów jest ustalana samodzielnie przez banki, a jej wysokość jest uzależniona od stopnia inflacji i nie może przekroczyć 110% stopy oprocentowania kredytu refinansowego. Od I kwartału 1993 r. to oprocentowanie wynosi 38,5%. W tej sytuacji spłata pełnej należności banku — czyli kredytu plus odsetek — przekracza realne możliwości prawie wszystkich budżetów rodzinnych. Stąd też państwo stworzyło w tamtych czasach system, który w zamyśle miał być systemem pomocy w spłacie kredytów, polegającym na przejściowym wykupie części nie spłaconego przez kredytobiorcę oprocentowania. Odbywa się to jeszcze w tej chwili w taki sposób, że kredytobiorca spłaca kredyt w wysokości 20% — lub 25% w przypadku kredytu hipotecznego — dochodów rodziny, a różnicę między oprocentowaniem rynkowym a kwotą wynikającą z obowiązującej spłaty pokrywa w 90% budżet państwa, w 10% odsetki są kapitalizowane. Powoduje to oczywiście w konsekwencji - to już jest mój dodatek — że kredyty stają się niespłacalne. W tej sytuacji, jaka jest w tej chwili, oczywiście zachodzi pilna potrzeba zmiany tego systemu, o ile to można nazwać systemem. Jest to jakiś system, który się po prostu nie sprawdził — zamysł był dobry, lecz nie sprawdził się w realizacji. Nad generalnymi zmianami tego systemu, które będą mogły być wprowadzone — według naszych przypuszczeń — w II półroczu 1994 r., będzie pracować powołany specjalny zespół międzyresortowy, oczywiście również z udziałem przedstawicieli banku PKO, ponieważ ich to przede wszystkim dotyczy; kredytów udzielał czy udziela bank PKO. Nie możemy czekać do tego czasu, ponieważ ta uchwała Rady Ministrów z czerwca 1993 r. obowiązuje (czy przedłuża dotychczasowe zasady spłaty) tylko do końca grudnia tego roku. Zachodzi pilna potrzeba, aby z dniem 1 stycznia powiedzieć, czy w dalszym ciągu przedłużamy te obowiązujące dotychczas systemy spłat, czy próbujemy coś z nimi zrobić. Te systemy spłat się nie sprawdzają. Mamy w związku z tym problemy. Po pierwsze, z pustostanami, których nie można zasiedlić. Są to mieszkania wybudowane, oddane, a nie można ich zasiedlić, ponieważ warunków, jakie obowiązują — czyli wpłaty 20% wartości mieszkania „na wejściu” do tego mieszkania — wiele rodzin nie jest w stanie spełnić. Drugi problem jest taki, że spłata kredytu w wysokości 20% dochodów rodziny jest bardzo wysoka; dla wielu rodzin jest po prostu niemożliwa do spłacenia, ponieważ jeżeli do tego dodać czynsz i inne wynikające jeszcze obciążenia, to dochodzimy do 30%, a nawet 40% dochodów rodziny. W takiej sytuacji zachodzi pilna potrzeba zmiany tego systemu z dniem 1 stycznia na okres przejściowy, dopóki nie zmienimy generalnie wszystkich tych zasad udzielania kredytów i spłaty. Proponujemy, ażeby od dnia 1 stycznia obowiązywała stawka 10% wartości mieszkania przy obejmowaniu lokalu. Pozostała część to jest oczywiście kredyt, spłacany w tym systemie, który w tej chwili obowiązuje. Proponujemy również, ażeby dla rodzin, w których dochody na członka rodziny są poniżej najniższej emerytury, czyli poniżej 1,5 mln zł, wielkość tej spłaty kredytu wynosiła nie więcej niż 15% dochodów rodziny.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#BarbaraBlida">Prowadzimy negocjacje w tej sprawie oczywiście z ministrem finansów, bo to są skutki budżetowe, jak również z bankiem i ze spółdzielczością. W pierwszym tygodniu 1994 r. powinniśmy podjąć decyzję, jak możemy i czy możemy te warunki w taki sposób zmienić. Będą one wprowadzone łącznie z ustawą budżetową, ponieważ to rozporządzenie będzie załącznikiem do tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#LidiaBłądek">Mam jeszcze dodatkowe pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#LidiaBłądek">Pani minister powiedziała: o ile umowa między bankiem a spółdzielnią była zmieniana, jeżeli chodzi o 1989 r. A w przypadku, gdy umowa między bankiem a spółdzielnią na wysokość odsetek nie była zmieniana - co się ma stać z pobranymi do tej pory od członków np. mieszkań lokatorskich odsetkami w wysokości 20%? Czy oznacza to, że powinny być one zwrócone członkom, jeżeli umowa była zawarta na 1% lub 2% i nie była zmieniona?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Pani minister, mam prośbę. Może pani będzie tak uprzejma odpowiadać łącznie, bo pan poseł chciał jeszcze zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł będzie uprzejmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#JerzyJankowski">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#JerzyJankowski">Rozumiem, że to, o czym pani minister powiedziała, i to, co wynika z pytania, jest skutkiem pewnej nerwowości wprowadzonej przez fakt, iż według rozporządzenia z 1988 r. te spłaty - 1% przy mieszkaniu lokatorskim, 2% przy mieszkaniu własnościowym - nie są objęte, a przynajmniej dotychczas nie były objęte, wykupem przez budżet państwa. Czy w tym rozporządzeniu, o którym pani mówi...</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#komentarz">(Minister Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa Barbara Blida: Były objęte.)</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#JerzyJankowski">Nie, od spółdzielni nie wykupywano w roku ubiegłym. Mieszkańca to nie interesowało, natomiast spółdzielnia była coraz bardziej, w sposób lawinowy zadłużona. W związku z tym mam bardzo krótkie pytanie: Czy w tym rozporządzeniu, o którym pani była uprzejma powiedzieć, przewiduje się również możliwość wykupu odsetek przez budżet państwa przy tego rodzaju spłatach kredytu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Pani minister, przepraszam, jeszcze jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę, pan poseł będzie uprzejmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#SiergiejPlewa">Pani Marszałek! Pani Minister! Mam pytanie: Czy w 1994 r. będzie obowiązywała generalnie zasada spłaty kredytu w granicach 20% dochodu miesięcznego rodziny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Przepraszam, jeszcze pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WładysławAdamski">Przed chwilą zostałem uprzedzony, ale mam nadzieję, że teraz uda mi się wypowiedzieć do końca.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WładysławAdamski">Pani minister, wiem, że jeżeli chodzi o wysokość odsetek od kredytów mieszkaniowych, to obecny stan nie jest konsekwencją decyzji rządu sprawującego dziś władzę. Ze zrozumieniem przyjmuję również fakt, że mamy do czynienia z ochroną lokatorów płacących czynsz, tutaj jest mowa o tych 20% i 25% dochodów miesięcznych rodziny. Ale chciałbym zapytać, czy i ewentualnie kiedy można oczekiwać praktycznej regulacji poruszonej kwestii w sensie całościowym i zniwelowania błędów poprzednich ekip? A jeśli można tego oczekiwać, to ile czasu nowy rząd na to potrzebuje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Pani minister będzie uprzejma.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#komentarz">(Poseł Siergiej Plewa: Jeszcze jedno krótkie pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeszcze raz, pani minister, bardzo przepraszam. Pan poseł chce zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#komentarz">(Poseł Lidia Błądek: Ja mam w związku z tym jeszcze jedno pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł i potem pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#JerzyJaskiernia">Jerzy Jaskiernia, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#JerzyJaskiernia">Pani Marszałek! Pani Minister! Pani minister trafnie tutaj wskazała, że z dniem 1 stycznia trzeba będzie powiedzieć, czy dotychczasowy system będzie obowiązywał, czy też nie. Jednocześnie padła informacja, że państwo dopiero nad tym pracujecie i sprawa zostanie rozstrzygnięta przy okazji omawiania budżetu. Czy to będzie obowiązywało z mocą wsteczną? Co się będzie działo między 1 stycznia a datą wydania tego rozporządzenia? Jak wiadomo, prace nad budżetem się opóźniły, a więc jest to perspektywa kilku miesięcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeszcze, zdaje się, pani poseł Lidia Błądek.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#LidiaBłądek">Pani minister, mam jeszcze pytanie w nawiązaniu do tego, że pani minister powiedziała, iż uchwała nr 52 dotyczy zarówno mieszkań lokatorskich, jak i własnościowych - chodzi o te 20%. Dlaczego mam wątpliwości? Dlatego, że hipoteka może być ustanowiona na ograniczonym prawie rzeczowym. Ograniczonym prawem rzeczowym jest właśnie własnościowe prawo do lokalu. Z czego to konkretnie wynika; i tutaj zaciera się różnica między prawem własnościowym a lokatorskim, bo ci, którzy posiadają mieszkania lokatorskie, są tak samo traktowani, jeżeli chodzi o spłatę, jak ci, którzy wykupują mieszkania na własność. Czy tutaj zamierza się wprowadzić jakieś zróżnicowanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Nie ma więcej pytań?</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani minister będzie uprzejma odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#BarbaraBlida">Może zacznę od końca. Jeżeli chodzi o zróżnicowanie, to może nie przedstawiłam dość jasno tej sprawy. Proponujemy, żeby wpłata przy objęciu mieszkania wynosiła 10% dla mieszkań lokatorskich, natomiast jeśli ktoś się zdecyduje na mieszkanie własnościowe — 20%, wtedy możemy mówić o tytule własnościowym do lokalu.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#BarbaraBlida">Co się stanie między 1 stycznia a terminem wejścia w życie ustawy budżetowej, łącznie z rozporządzeniem? Miałam bardzo mało czasu, tylko dwa miesiące, żeby te wszystkie warunki zmienić. W poprzednich latach warunki spłaty kredytów ulegały zmianie w ciągu roku, z mocą obowiązującą wstecz. W ubiegłym roku takie rozporządzenie weszło w życie bodajże w czerwcu 1993 r., z mocą obowiązującą od 1 stycznia.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#BarbaraBlida">Ponieważ nowe warunki będą łagodniejsze od tych, które obowiązują w tej chwili, myślę, że ani spółdzielnie, ani lokatorzy nie będą mieć nam za złe, że dopiero w końcu stycznia dowiedzą się o nowych zasadach.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#BarbaraBlida">Kiedy minister finansów podejmie decyzję, że te warunki, które proponujemy, są do przyjęcia, możemy — nie czekając na oficjalne uchwalenie przez Sejm ustawy budżetowej — powiadomić spółdzielnie, że z dniem 1 stycznia obowiązywać będzie taki to a taki system spłaty kredytów i odsetek. W najgorszym wypadku będzie obowiązywał ten sam system, ale staramy się go ulepszyć, a więc nasze działania nie powinny wzbudzać kontrowersji. Nie było możliwe wcześniejsze przygotowanie tego rozporządzenia, ponieważ nie wiedzieliśmy, jaki budżet zostanie uchwalony.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#BarbaraBlida">Czy proponowana regulacja wprowadza wykup odsetek od umów zawartych na bazie rozporządzenia z 1988 roku? Na podstawie dotychczas obowiązujących regulacji do półrocza 1993 r. były wykupywane odsetki od jedno- i dwuprocentowych kredytów. To jest kwestia negocjacji. My oczywiście zabiegamy o to, i to jest interes zarówno nasz, jak w jeszcze większym stopniu banku, któremu w przypadku zaprzestania wykupu odsetek od umów kredytowych grozi zachwianie płynności. Ta sprawa jest również przedmiotem pracy tego zespołu, który powinien podjąć decyzję do końca pierwszego tygodnia stycznia.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#BarbaraBlida">Jeżeli zaś chodzi o 20% dochodów rodziny, proponujemy zmianę tego systemu. Chcemy obniżyć to do 15%, przynajmniej w przypadku tych rodzin, w których dochody są niższe od najniższej emerytury, czyli tych, w których przypada na członka rodziny poniżej 1,5 mln zł. Usiłujemy więc zmienić wysokość spłat, ponieważ powoduje ona, że większość rodzin przestaje spłacać kredyty i odsetki. Tych rodzin z roku na rok nam przybywa. Musimy przeciąć to, walczyć z anarchią czynszową i kredytową, która się ciągle rozszerza.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#BarbaraBlida">Jeżeli zaś chodzi o umowę między spółdzielnią i bankiem i o to, że spółdzielnia ma zwrócić pobrane niesłusznie pieniądze: Otóż z umowy zawartej pomiędzy spółdzielnią a bankiem wynika system spłaty kredytów dla spółdzielcy. Ten system jest również regulowany umową między spółdzielnią a lokatorem. Jest to system umów cywilnoprawnych, w które resort budownictwa nie ma możliwości ingerencji. Jeżeli spółdzielnia pobrała świadomie albo nieświadomie pieniądze od lokatora, które się jej nie należały - spółdzielnia jest systemem non-profit, czyli pieniądze, które otrzymuje od lokatora, jest zobowiązana przekazać do banku, powinna więc wziąć od lokatora odsetki i kredyt tylko w takiej wysokości, w jakiej odprowadza do banku. Jeżeli spółdzielnia pobrała więcej pieniędzy, aniżeli odprowadziła do banku, czyli inną umowę zawarła z lokatorem, a inną miała zawartą z bankiem, to jest to już sprawa nie dotycząca resortu budownictwa. Ta sprawa może być ewentualnie rozstrzygnięta przez zarządy spółdzielń i, jeżeli tak się dzieje, tam by trzeba w tej kwestii się zwracać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#LidiaBłądek">Dziękuję pani minister za odpowiedź. Chciałam tylko dodać, że mam tutaj pismo jednego z banków do spółdzielni mieszkaniowej, w którym wręcz napisano, że kredyty udzielone na podstawie tego rozporządzenia są spłacane tak jak...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Pani poseł, przepraszam, niestety czas na zapytanie został wyczerpany, a nie ma debaty na ten temat. Bardzo przepraszam, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#komentarz">(Poseł Lidia Błądek: Dobrze. Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo pana posła Andrzeja Potockiego z Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna o zadanie pytania w sprawie kryteriów oceny wojewodów, skierowanego do prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Z upoważnienia prezesa Rady Ministrów odpowiedzi udzieli minister - szef Urzędu Rady Ministrów pan Michał Strąk.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AndrzejPotocki">Dziękuję, pani marszałek. Panie Ministrze! Moje pytanie sprowokowane jest licznymi głosami - zarówno głosami w prasie, jak i głosami przedstawicieli rządu, koalicji rządowej - zapowiadającymi proces masowej wymiany wojewodów, a więc całkowitej zmiany administracji publicznej na szczeblu wojewódzkim. Wymienia się różne liczby - od 30 do 35, co stanowi ponad 2/3 ich ogólnej liczby - wojewodów, którzy mają zostać wymienieni. Jedynym formułowanym publicznie i przez przedstawicieli koalicji rządowej, i przez niektórych przedstawicieli rządu kryterium oceny osób sprawujących stanowiska wojewodów jest skłonność do podporządkowania się zasadzie, iż urząd wojewody powinien sprawować przedstawiciel tej partii, która w danym województwie wygrała wybory.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#AndrzejPotocki">W związku z tym w moim pytaniu chodzi o to, aby pozwolić wreszcie na publiczne przedstawienie kryteriów, jakimi rząd zamierza się kierować konstruując plan dymisji wojewodów, oraz o potwierdzenie tego, że wbrew krążącym pogłoskom rząd nie zamierza upolitycznić tych stanowisk, a wręcz przeciwnie, chce przestrzegać zasady apolityczności administracji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MichałStrąk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W odpowiedzi na zapytanie pana posła Potockiego chcę powiedzieć, co następuje. Sprawy wojewodów i zmian na stanowiskach wojewodów nie są w gestii rządu i Rady Ministrów, tylko prezesa Rady Ministrów i szefa URM, którzy współpracują w tej kwestii. Ponadto nie ma czegoś takiego, co pan poseł był uprzejmy określić w pisemnej wersji swojego pytania jako plan dymisji wojewodów. Dotychczasowe działania w tym zakresie wynikają z trojakiego rodzaju przesłanek. Przede wszystkim dotyczy to konieczności obsady wakatów. Odziedziczyliśmy bowiem wakat na stanowisku wojewody olsztyńskiego, a do dnia dzisiejszego 4 wojewodów złożyło rezygnacje, i z tego, co mi wiadomo, dwaj dalsi mają podobne zamiary - czyli pierwszym powodem, dla którego dokonywane są zmiany na stanowiskach wojewodów, są po prostu wakaty. Chcę przy okazji powiedzieć, że wszyscy 4 kandydaci na wojewodów, którzy byli do tej pory opiniowani przez sejmiki samorządowe, otrzymali pozytywną ocenę.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#MichałStrąk">Na marginesie tej sprawy chcę dodać, iż wydaje się, że wspólną sprawą i obecnej koalicji rządowej, i opozycji jest rozważenie, czy w wypadku zmiany rządu wojewodowie nie powinni automatycznie podawać się do dymisji i czy rolą nowego rządu nie powinno być powoływanie tych wojewodów spośród starych, tych, którzy po prostu zasługują na zaufanie nowego rządu. Ale to jest, powiedzmy, uwaga na marginesie, o charakterze legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#MichałStrąk">Drugi powód, dla którego dokonywane są zmiany, związany jest z przeprowadzaniem ocen działalności wojewodów - z różnych przyczyn, między innymi na skutek sygnałów otrzymywanych z terenu przeprowadzane są kontrole w województwach. I one mogą być podstawą do podjęcia decyzji o zmianie na stanowisku wojewody.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#MichałStrąk">Trzecia grupa przesłanek czy powodów wprowadzania zmian związana jest z wnioskami, jakie przedstawiają szefowi Urzędu Rady Ministrów lub bezpośrednio premierowi organizacje polityczne, społeczne czy zawodowe. Są wśród tych organizacji partie koalicyjne, ale chcę wyraźnie powiedzieć, że nie tylko one, gdyż tego rodzaju opinie czy wnioski otrzymujemy od bardzo różnych organizacji.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#MichałStrąk">Drugie pytanie w wersji pisemnej, które pan poseł był uprzejmy zadać, dotyczyło tego, czy będziemy respektować zasadę: kto wygrał w województwie wybory, ten obsadza stanowisko wojewody. Otóż chcę powiedzieć, że takiej zasady nie ma. Nie została ona zapisana ani w porozumieniach koalicyjnych, ani w żadnym innym dokumencie. Najczęściej kandydaci na stanowisko wojewody są wspólnymi kandydatami partii czy organizacji, które ich zgłaszają, przy czym można oczywiście mówić o ściślejszym bądź luźniejszym powiązaniu kandydatów z poszczególnymi partiami, ale posiadają oni poparcie tych partii. Myślę, że istotnym czynnikiem, który przesądza o tym, że wystawiany jest kandydat danej partii, są po prostu jego walory zawodowe, intelektualne itd. Ten podział, powiedziałbym, wynika nie tyle, a na pewno nie tylko z faktu wygrania wyborów, lecz po prostu wiąże się z tym, czy dana partia ma w danym województwie lepszego, czy gorszego kandydata. Tam, gdzie nie ma wspólnego stanowiska co do kandydatury na wojewodę, szef Urzędu Rady Ministrów będzie przedkładał dwie kandydatury do zaopiniowania przez sejmik samorządowy.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#MichałStrąk">I trzecie pytanie: Czy rząd - tu jest cały czas, że tak powiem, nieprecyzyjny adresat - zamierza przestrzegać zasady apolityczności administracji? Otóż chcę wyraźnie powiedzieć, że tak. Są tu argumenty dwojakiego rodzaju. Po pierwsze, będziemy kontynuowali prace nad projektem ustawy o państwowej służbie cywilnej - z tym, że może nie w dokładnie takiej wersji, w jakiej przygotował projekt tej ustawy poprzedni rząd; wydaje się, że są tutaj potrzebne dość istotne korekty, natomiast sama zasada apolityczności administracji będzie przez nas respektowana. I po drugie, wydaje się nam, że ci nowi wojewodowie mogą mieć znacznie silniejszą pozycję wobec swoich politycznych partnerów w województwie niż wojewodowie dotychczasowi. To znaczy, wydaje się, że po prostu tym nowym wojewodom - jeżeli oczywiście takie zmiany będą dokonywane - na pewno nie będzie trudniej stosować merytoryczne kryteria oceny urzędników, pracowników administracji państwowej niż wojewodom dotychczasowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Pan poseł... Jeżeli chodzi o zadanie pytania, to proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#AndrzejPotocki">Panie Ministrze! Adresatem pytania był prezes Rady Ministrów, a wedle mojej wiedzy szef Urzędu Rady Ministrów jest również członkiem Rady Ministrów - jeśli się mylę, bardzo pana przepraszam, ale sądzę, że mam rację. Wobec tego chciałbym dodatkowo zapytać, na jakiej podstawie sądzi pan, że do zgłaszania kandydatów na stanowiska wojewodów najbardziej uprawnione są partie polityczne. Taka zasada nie jest nigdzie zapisana w polskim prawie. Jak chce pan to pogodzić z zasadą apolityczności administracji, którą postuluje pan w projekcie ustawy o służbie cywilnej? I wreszcie - kto przeprowadza kontrole? Na jakie sygnały z terenu i pod jakim kątem ta kontrola jest przeprowadzana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie ministrze, może będą następne pytania. Może pan będzie uprzejmy odpowiedzieć zbiorczo.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani poseł i potem pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WandaSokołowska">Wanda Sokołowska, SLD. W kontekście pana wypowiedzi, panie ministrze, chciałabym zadać krótkie pytanie: czy pan premier i pan macie rozeznanie, ilu z obecnie urzędujących wojewodów w pełni aprobuje obecny układ sił politycznych i utożsamia się z polityką obecnego rządu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WładysławAdamski">Właściwie pani poseł przejęła część mojego pytania. Rozumiem, że pana posła z Unii Demokratycznej interesują kryteria pojmowane całościowo, chciałbym więc spytać o jeszcze jeden dodatkowy element w tym kontekście, niejako uzupełniając postawione przed chwilą pytania: Czy rząd ma rozeznanie, na ile obecnie sprawujący urząd wojewodowie (wiadomo, kiedy powołani) dają gwarancję prawidłowej realizacji programu i zamierzeń obecnego rządu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#RomanNowicki">Chciałbym stwierdzić, że jest to bardzo dobre pytanie - i na czasie - zadane przez mojego, powolutku coraz bardziej ulubionego pana posła Potockiego. Zrobię jedno założenie przy tym pytaniu: poprzedni obóz rządowy wiedział, że wśród członków PSL i SdRP było wielu bardzo dobrych fachowców. Pytanie brzmi: Ilu konkretnie wojewodów członków PSL i członków SdRP zastał nowy rząd na stanowiskach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, jeszcze pan poseł chciałby zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#GwidonWójcik">Gwidon Wójcik, Unia Demokratyczna.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#komentarz">(Poseł Roman Nowicki: I oczywiście, ilu było wojewodów z Unii Demokratycznej?)</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Oni wszyscy byli bezpartyjni.)</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#GwidonWójcik">Przepraszam, to nie było moje pytanie. Otóż chciałbym zapytać pana ministra w odniesieniu do już wypowiedzianych tutaj słów. Pan minister był łaskaw powiedzieć, że z jednej strony będzie przestrzegał apolityczności kadry administracyjnej - myślę tu konkretnie o wojewodach - i będzie konstruował ustawę o służbie cywilnej, a z drugiej strony, że najlepszym rozwiązaniem byłoby takie, by wojewodowie wymieniali się wraz ekipą rządową. W wielu województwach już teraz słyszy się głosy, że zmiana wojewody jest połączona z wymianą wielu urzędników urzędu wojewódzkiego. Jak pan chce zachować stabilność kadry administracyjnej, która nie powinna, moim zdaniem, zmieniać się z nadejściem nowej ekipy? Wielu zatrudnionych urzędników to fachowcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Jest jeszcze jedno pytanie. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#LonginPastusiak">Panie ministrze, moim zdaniem rząd wykazał się zdrowym rozsądkiem, kiedy zajął bardzo ostrożne stanowisko odnośnie do wymiany wojewodów i dokonał tylko tych zmian, które okazały się niezbędne. Wspomniał pan również o kryterium - jak pan to określił - zawodowym oraz o merytorycznych kwalifikacjach, które również będą decydowały o dalszych kadencjach wojewodów. Czy rząd dokonał już oceny całokształtu pracy wszystkich wojewodów? I jakie są w związku z tym przewidywane plany dalszych ewentualnych zmian na stanowiskach wojewodów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeszcze pan poseł chciałby zadać pytanie? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie ministrze, wspomniał pan, że wnioski dotyczące odwoływania wojewodów składają organizacje polityczne, społeczne, związkowe i przedstawiciele partii koalicyjnych. W stosunku do ilu wojewodów - poza tymi 7 przypadkami, o których pan mówił - wpłynęły takie wnioski od tychże podmiotów życia politycznego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, jeszcze pan poseł prosi o głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#KazimierzNycz">Kazimierz Nycz, Sojusz Lewicy Demokratycznej, woj. przemyskie. Dziwi mnie troska akurat pana posła Potockiego, jako że była pani premier jakoś przechodziła nad tym do porządku dziennego. Nawiasem mówiąc obecny wojewoda w woj. przemyskim - rekomendowany przez byłego pana ministra Rokitę - został powołany wbrew opinii wojewódzkiego sejmiku samorządowego.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#KazimierzNycz">Mam do pana ministra pytanie nieco innej natury. Wszystkie organizacje polityczne i większość organizacji społecznych, wszystkie związki zawodowe - wynika to także z ocen działających w województwie partii, takich jak Unia Demokratyczna, PC, ZChN - domagają się odwołania obecnie urzędującego wojewody. Wiem, że na ręce pana premiera zostały złożone stosowne wnioski. Przedstawiono kompetentnych kandydatów, z doświadczeniem na różnych szczeblach administracji państwowej. Jak długo jeszcze będzie trwał proces utrzymywania obecnego wojewody, który absolutnie nie spełnia oczekiwań społeczeństwa?</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#komentarz">(Minister - Szef Urzędu Rady Ministrów Michał Strąk: Chodzi o wojewodę przemyskiego?)</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#KazimierzNycz">Tak jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, jeszcze pan poseł - jako ostatni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#AndrzejPotocki">Panie ministrze, jeszcze pytanie uzupełniające, w zasadzie formalne: Czy dostrzega pan różnicę pomiędzy wnioskami partii politycznych a trzymaniem się - przez ministra wypełniającego swój urząd - treści tych wniosków przy podejmowaniu decyzji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeszcze jedno pytanie? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#MarianKorczak">Marian Korczak, PSL. Panie ministrze, dlaczego tak długo starał się pan nie wymienić wojewody radomskiego, który — wbrew woli sejmiku wojewódzkiego — został przywieziony przez pana Rokitę i do tej pory jest wojewodą? Żadna organizacja, jak tu kolega mówił, nie akceptuje jego...</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Chce szpital zamienić na biznes!)</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#MarianKorczak">Chciał szpital zamienić w biznes itd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeszcze pan poseł chciał zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#JanRokita">Przepraszam, że panu ministrowi sprawiam jeszcze dodatkowy kłopot w tym chórze żądań zmian wojewodów, ale nie zamierzam się do niego, rzecz jasna, przyłączać w tym momencie, więc ten kłopot nie będzie aż tak wielki. Chciałbym jednak pewną rzecz do końca zrozumieć. Słuchałem uważnie tego, co pan minister mówił. Mianowicie mówił pan, że podstawą zmian na stanowiskach wojewodów są trzy przesłanki: dymisje, kontrole Urzędu Rady Ministrów i - nie znajduję lepszego słowa - donosy, nazwijmy je tak, ja ich też miałem bardzo dużo, więc wiem, na czym one polegają. Otóż chodzi mi o to, czy należy przez to rozumieć, że wypracowany przez ostatnie ponad 2 lata (bo prace zaczęły się jeszcze przed powstaniem gabinetu Suchockiej) system merytorycznej oceny wojewodów - w oparciu o który zostało w tym roku wydane zarządzenie wskazujące na 51 kryteriów, wedle których wojewodowie winni być oceniani, powołujące specjalną niepartyjną komisję w tej sprawie, tworzące pewną procedurę, czyli jakby cywilizujące całą tę rzecz - został uchylony przez pana ministra, czy też procedury te nadal obowiązują? Do tej pory bowiem nic nie wiadomo publicznie o tym, żeby ów program, wprowadzony po długiej pracy wiosną tego roku, został zmieniony, uchylony. Chciałbym się w tej sprawie upewnić u pana ministra. Myślę, że gdyby to zostało definitywnie uchylone, to byłoby to ze szkodą dla kraju. Ale nic na ten temat nie wiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, mam prośbę do posłów zadających pytania. Zadanie pytania nie powinno trwać dłużej niż 30 sekund. Będę zmuszona przerywać. Druga rzecz - do tej pory zostało zadanych 11 pytań...</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#MichałStrąk">A ja mam ponoć tylko 5 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, chciałabym tylko prosić o krótkie zadawanie pytań i niepowtarzanie tej samej tematyki. Pan minister ma na wszystkie odpowiedzi, formalnie rzecz biorąc, 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#FranciszekPotulski">Pytanie jest następujące: czy rząd prześledził poprzednie zmiany wojewodów i wyciąga z nich wnioski, żeby nie powtarzać błędów? Panowie bowiem dzisiaj mówią tak, jakby po tych ostatnich 2 latach działań bardzo zmądrzeli, więc być może tamten system był już niezły?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#IreneuszSkubis">Nie zadawałbym pytania, gdyby znowu nie odezwał się pan poseł Rokita. Chciałbym zadać pytanie zasadnicze i ono chyba załatwiłoby wszystkie poprzednie, a pan minister Strąk szybko by odpowiedział. Czy ma on obecnie rozeznanie, ilu wojewodów i wicewojewodów wymienił pan minister Rokita i wszystkie poprzednie rządy?</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#komentarz">(Oklaski, poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy są następne pytania?</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#CzesławPogoda">Panie ministrze, pytanie pomocnicze: ilu z obecnie powołanych panów wojewodów uzyskało akceptację wojewódzkich sejmików samorządowych? To wiele wyjaśni.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#komentarz">(Minister - Szef Urzędu Rady Ministrów Michał Strąk: Mówiłem o tym - wszyscy czterej.)</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#CzesławPogoda">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Kończymy zadawanie pytań.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Pan minister będzie uprzejmy odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#MichałStrąk">Niestety, nie znam nazwisk pań posłanek i panów posłów, z góry więc przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#MichałStrąk">Po pierwsze, oczywiście nie tylko partie koalicyjne mają prawo zgłaszać kandydatów na stanowisko wojewody. Gdyby takie kandydatury zostały zgłoszone przez inne organizacje, to one oczywiście byłyby rozpatrywane w normalnym trybie - z formalnego punktu widzenia. Natomiast myślę, że szerszy kontekst tej sprawy jest dla pana posła jasny.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#MichałStrąk">Jeżeli chodzi o kontrole, to są one przeprowadzane na wniosek osób, które zgłaszają sygnały wskazujące na konieczność przeprowadzenia takiej kontroli, czyli mogą to być pisma lub listy obywateli, a już na pewno rozpatrywane są w tym kontekście wszystkie sygnały płynące ze strony pań posłanek i panów posłów. Jeżeli z oceny merytorycznej pisma, które w takiej sprawie wpływa, wynika, iż kontrola jest zasadna, wtedy taką kontrolę przeprowadza ze strony URM Biuro Skarg i Listów.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#MichałStrąk">Ilu wojewodów aprobuje linię rządu? Odpowiem na to tak: dopóki wojewodowie są wojewodami, aprobują linię rządu. Nie możemy przyjmować innego założenia, bo gdybyśmy je przyjęli, oznaczałoby to, że nie ma zgodności pomiędzy działaniem urzędowym wojewody a działaniem rządu. Pozostaje pytanie, czy tego rodzaju współpraca jest możliwa na długą metę, czy po prostu i wojewoda, i rząd traktują ją jako pewien stan przejściowy. Fakt, że pojawiają się dymisje ze strony wojewodów, wskazuje na to, że nie tylko rząd jest stroną aktywną przy podejmowaniu decyzji czy przy okazywaniu braku woli do dalszej współpracy, ale że ten brak woli ujawnia się również po stronie wojewodów. Przy czym traktowałbym to nie w kategoriach zdarzeń nadzwyczajnych, ale raczej jako coś zupełnie normalnego.</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#MichałStrąk">Pragnę powiedzieć tutaj z dużą satysfakcją, że przyjmowałem dzisiaj u siebie dwóch panów z woj. wałbrzyskiego - byłego wojewodę i nowego wojewodę - którzy w tym samym czasie złożyli mi wizytę. Pan były wojewoda wałbrzyski odebrał odwołanie. Nowy pan wojewoda odebrał akt powołania na urząd. Następnie razem poszli oni do wiceministra przemysłu, aby porozmawiać o problemach związanych z sytuacją gospodarczą tego województwa. Widać stąd, że faktu złożenia dymisji przez byłego wojewodę nie należy interpretować w ten sposób, iż oto zerwane zostają wszelkie więzi pomiędzy nim a tym, co się będzie dalej działo w urzędzie wojewódzkim. Obaj panowie mówili o sobie wiele dobrego i bardzo ciepłym tonem. Fakt braku woli do współdziałania nie oznacza braku woli do jakiejkolwiek współpracy.</u>
          <u xml:id="u-135.5" who="#MichałStrąk">Nie robiłem remanentu polegającego na obliczaniu, które partie ilu mają wojewodów. Jeśli chodzi o SLD, sprawa jest prosta, bo nie ma on żadnego. Jeżeli chodzi o PSL, to jest tylko jeden wojewoda związany z Polskim Stronnictwem Ludowym. Zatem od tej strony remanent jest prosty. Natomiast przynależności wojewodów do innych partii po prostu nie analizowałem.</u>
          <u xml:id="u-135.6" who="#MichałStrąk">Kolejna kwestia: wymiana wojewodów wraz ze zmianą ekipy rządowej. Jak zapewnić stabilność kadry?</u>
          <u xml:id="u-135.7" who="#MichałStrąk">Myślę, że ta stabilność wcale nie musi zależeć właśnie od tego sposobu rozwiązania sprawy. Z punktu widzenia stabilności kadry ważne jest nie to, czy ja w ogóle będę ministrem - nie wiadomo jak długo - tylko czy znam reguły, według których będę z tego stanowiska odchodził. Jeżeli reguły odchodzenia bądź pozostania na stanowisku wojewody byłyby jasne, klarowne i nie budziły niczyich wątpliwości, to wtedy nie byłoby tutaj większych problemów. Z tym się wiąże sugestia zawarta w pytaniu pana posła Potockiego, czy nie paraliżujemy w tej chwili pracy wojewodów. Otóż myślę, że perspektywa odejścia rządu pani Hanny Suchockiej nie wpływała na tempo i dynamikę ich pracy. Po prostu wszyscy jesteśmy ludźmi dorosłymi i wiemy, że dopóki pełnimy te role, które zgodziliśmy się przyjąć, musimy w nich funkcjonować na miarę naszych sił i możliwości.</u>
          <u xml:id="u-135.8" who="#MichałStrąk">Czy mamy w tej chwili pełną ocenę wszystkich wojewodów? Nie, nie podejmowałbym się po dwóch miesiącach pracy na tym stanowisku prezentować pełnej oceny wszystkich 49 wojewodów. Myślę, że byłoby to przesadne mniemanie o moich kompetencjach. Powinienem dysponować oceną tych wojewodów, co do których zgłaszane są pozytywne sygnały, pozytywne oceny ze strony nowej koalicji, jak też tych, w odniesieniu do których pojawiają się sygnały negatywne.</u>
          <u xml:id="u-135.9" who="#MichałStrąk">Nie odpowiem na pytanie, w stosunku do ilu wojewodów wpłynęły wnioski. Rada Naczelna, która zajmowała się tą sprawą, pozwoliła mi nie odpowiadać na pytania dotyczące poszczególnych wojewodów, tak że bardzo proszę o to, żebym tutaj też nie musiał odpowiadać.</u>
          <u xml:id="u-135.10" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Potocki: Jaka rada naczelna, panie ministrze?)</u>
          <u xml:id="u-135.11" who="#MichałStrąk">Posługuję się przykładem. Na to pytanie mogę też odpowiedzieć, że po prostu nie wiem - jeżeli takie wyjaśnienie jest bardziej odpowiednie. Tak samo nie mogę odpowiedzieć na pytania dotyczące wojewodów przemyskiego i radomskiego.</u>
          <u xml:id="u-135.12" who="#MichałStrąk">Czy system oceny merytorycznej został uchylony? Nie. Mam nawet przed sobą to zarządzenie, panie ministrze, i myślę, że jest ono celowe i istotne, ale w okresie znacznej stabilności, tzn. wtedy, kiedy nie wchodzą w grę dodatkowe czynniki, które powodują, że jest rozpatrywany problem zmiany wojewody bądź jego pozostania na stanowisku. Wydaje mi się, że warunkach znacznej stabilności ten sposób podejścia, który wypracował Urząd Rady Ministrów pod pana kierownictwem, może być brany pod uwagę, chociaż oczywiście można by dyskutować, czy wszystkie kryteria bądź mierniki, które zostały zaproponowane, powinny być uwzględniane w jednakowym stopniu.</u>
          <u xml:id="u-135.13" who="#MichałStrąk">Czy śledziliśmy zmiany na tych stanowiskach za poprzednich rządów? Interesowaliśmy się tym, ale nie przesadnie. Nie wiem, czy nie nadużyję swej funkcji, jeżeli powiem, że - jeśli dobrze pamiętam - w okresie, kiedy pan minister Rokita był szefem URM, nastąpiły zmiany w dziesięciu województwach. Tyle mogę powiedzieć, natomiast głębiej nie chciałbym tutaj sięgać. To chyba już wszystkie pytania, które państwo zadali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przechodzimy do następnego zapytania. Pan poseł Bogusław Kaczmarek z Unii Pracy w sprawie prywatyzacji „Hydropolu” — zapytanie do ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa. Odpowiedzi udzieli pan minister Stanisław Żelichowski.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#BogusławKaczmarek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Moje zapytanie dotyczy wykonywania uprawnień właścicielskich przez organ założycielski, jakim jest Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, wobec spółki pracowniczej Przedsiębiorstwo Robót Wiertniczych „Hydropol” Spółka Akcyjna. Mam dwa pytania do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#BogusławKaczmarek">Pierwsze: Czy w IV kwartale br. ministerstwo podjęło jakiekolwiek rozmowy ze spółką w sprawie renegocjacji umowy leasingowej, czyli umowy o nieodpłatne korzystanie z mienia skarbu państwa?</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#BogusławKaczmarek">Drugie: Czy przed wypowiedzeniem umowy - bo 17 grudnia nastąpiło wypowiedzenie umowy leasingowej - ministerstwo oszacowało koszty ewentualnej likwidacji majątku, który został uprzednio oddany wyżej wymienionej spółce w odpłatne użytkowanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo pana ministra Stanisława Żelichowskiego o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#StanisławŻelichowski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Odpowiadając na pytanie pana posła Bogusława Kaczmarka w sprawie „Hydropolu” Spółka Akcyjna z siedzibą w Gdańsku, może najpierw poinformuję pana posła i Wysoką Izbę o tym, co minister ochrony środowiska dotychczas zrobił w tejże sprawie i co może zrobić w najbliższym okresie, jakie działania mógłby podjąć w odniesieniu do załogi.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#StanisławŻelichowski">Przedsiębiorstwo Robót Wiertniczych „Hydropol” miało spory majątek, w znacznej części zdekapitalizowany. Pracownicy, którzy założyli spółkę akcyjną, wybrali sobie tę część tego majątku, która ich najbardziej interesowała. W takim trybie ten majątek został przekazany pracownikom w leasing. Otóż co najmniej od półtora roku pracownicy nie płacą rat leasingowych i nie tylko — nie płacą również odsetek wiążących się z faktem przekazania im majątku, w końcu majątku skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#StanisławŻelichowski">W tym stanie rzeczy, porządkując wiele spraw, które były do uporządkowania, minister ochrony środowiska nie miał innej możliwości, jak wypowiedzieć umowę leasingową, ponieważ w jakimś sensie została ona zerwana z powodu niewywiązania się z zobowiązań, które były ustalone między oboma stronami: jedną - ministrem ochrony środowiska, drugą - udziałowcami tejże spółki.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#StanisławŻelichowski">Pragnę pana posła poinformować, że jeżeli w ciągu miesiąca, czyli stycznia, udziałowcy tegoż zakładu przedstawią możliwy do zaakceptowania termin dotyczący spłaty należności skarbu państwa, wówczas jest możliwe cofnięcie decyzji ministra o wymówieniu dzierżawy. Jeżeli jednak nie będzie do tego podstaw, wówczas... jest wielu chętnych na zakup tego majątku, bo to jest wyszacowane, proszę się nie obawiać. Na razie co miesiąc straty wynoszą 200 mln zł. W związku z tym - skoro od półtora roku nikt nie podjął decyzji, która zahamowałaby ponoszenie tych strat - w którymś momencie trzeba było to przerwać, i tak się stało.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#StanisławŻelichowski">Tyle mogę wyjaśnić. Jesteśmy natomiast otwarci, jeżeli akcjonariusze przedstawią logiczny sposób zwrócenia należności skarbowi państwa; wówczas rozważymy te możliwości. Do dzisiaj takich wniosków ministrowi nie złożono.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Bogusław Kaczmarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#BogusławKaczmarek">Wydaje mi się, że fakt zadania przeze mnie zapytania został źle przez pana ministra zrozumiany. Chodziło mi wyłącznie o to, żeby ministerstwo podjęło rozmowy z zarządem, z organami statutowymi spółki na temat ewentualnego dalszego funkcjonowania spółki, w kwestii zagospodarowania majątku, który pozostanie po ogłoszeniu upadłości, bo z danych, którymi dysponuję, wynika, że jeżeli ministerstwo nie zgodzi się na łagodniejsze warunki umowy leasingowej, to prawdopodobnie firma upadnie. Moje pytanie zmierzało tylko do tego, żeby ministerstwo podjęło rozmowy z organami statutowymi spółki. Taki jest jego cel i chciałbym być dobrze zrozumiany przez pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#StanisławŻelichowski">Panie pośle, zdaję sobie sprawę, że te rozmowy powinny być prowadzone, ale powinny zostać przeprowadzone zanim zakład przestał płacić swoje zobowiązania. Obserwując tę załogę w telewizji, można było zauważyć, że główny ciężar jej pracy skoncentrowany jest na wożeniu dyrektorów na taczkach, natomiast dobrze byłoby, żeby skoncentrowano się na ekonomicznym działaniu, które pozwoli na rozwiązanie tej trudnej sytuacji. My jesteśmy otwarci na rozmowy. Zobowiązaliśmy się, że w terminie do 15 stycznia takie rozmowy przeprowadzimy. Jeżeli załoga będzie miała do zaproponowania konkretne propozycje wyjścia z tej trudnej sytuacji, to jak najbardziej zostaną one rozważone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy ktoś z państwa jeszcze chciałby zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Kazimierz Wilk z Klubu Parlamentarnego Konfederacji Polski Niepodległej - pytanie w sprawie projektowanej budowy zakładu utylizacji odpadów w Monowicach koło Oświęcimia.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Odpowiedzi udzieli minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa pan Stanisław Żelichowski.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#KazimierzWilk">Pani Wicemarszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Świat odchodzi od tej metody utylizacji odpadów, a my chcemy wprowadzać ją u siebie. Skutki uboczne działania związków chemicznych, powstających podczas spalania odpadów, będą widoczne. Powiedziałbym, że oznacza to przekształcenie jednych trucizn w inne, znacznie bardziej toksyczne. Nasuwa się taka uwaga: jak to jest, że wysokość wyznaczonych przez ministerstwo opłat za składowanie odpadów wręcz zachęca do ich produkcji? Zamiast wprowadzenia w życie sensownych założeń systemowych pojawiła się nowa, radykalna i coraz głośniejsza koncepcja - odpady należy spalać. Stąd moje zapytanie o budowę zakładu utylizacji odpadów koło Oświęcimia. Chciałbym tylko zauważyć, że obok znajdują się Zakłady Chemiczne w Oświęcimiu i w tym województwie jest też Cieszyńska Fabryka Farb i Lakierów. To są dwa ważne zakłady, które będą głównymi dostarczycielami tych odpadów.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#KazimierzWilk">Drugie pytanie dotyczy kwestii - żeby pan minister zechciał nam tutaj to przybliżyć - jak to wygląda od strony finansowej i kto będzie ponosił koszty budowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#StanisławŻelichowski">Chciałbym przede wszystkim podziękować bardzo serdecznie panu posłowi Wilkowi. Zwykle bywa tak, że społeczeństwo reaguje na skażenie środowiska wtedy, gdy zbudowany zostanie zakład, który to środowisko truje. Natomiast pan poseł reaguje - właśnie słusznie - zanim jeszcze ktokolwiek podjął jakąkolwiek decyzję lokalizacyjną co do budowy zakładu, i tak być powinno. Z wiadomości, które posiada minister ochrony środowiska - a konsultowałem tę sprawę z wojewodą bielskim - wynika, iż wojewoda prowadzi w tej chwili konsultacje z samorządami i z zakładami na temat budowy spalarni odpadów przemysłowych w tym miejscu, które pan poseł wskazał. Nie ma jeszcze żadnego wskazania lokalizacyjnego, ani nie została podjęta jakakolwiek decyzja dotycząca tej spalarni odpadów.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#StanisławŻelichowski">W związku z tym nie wiem, z jakich źródeł - bo to zależy od decyzji wojewody, a nie ministra ochrony środowiska - może być ewentualnie finansowana budowa takiej spalarni. Pragnę pana posła poinformować, że w Polsce obecnie nie ma ani jednej spalarni przeznaczonej do spalania odpadów przemysłowych. Natomiast w Europie buduje się w tym roku 50 takich spalarni. W Polsce mamy rocznie 8,5 mln ton odpadów przemysłowych, w tym 1,5 mln ton tych najbardziej toksycznych - pierwszej i drugiej grupy. I coś z tym będziemy musieli zrobić - zarówno w bliższej, jak i w dalszej perspektywie.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#StanisławŻelichowski">Mogę pana posła zapewnić, że minister ochrony środowiska ma wystarczające i nie tylko prawne instrumenty, aby spowodować - jeżeli będzie podjęta taka decyzja - żeby była ona przynajmniej w miarę nieszkodliwa dla środowiska. Na dzień dzisiejszy nie ma jednak takiej decyzji. Będę wdzięczny panu posłowi, jeżeli będzie śledził poczynania na miejscu i informował ministra. Trudno mi ustosunkować się do tego, co nie ma odbicia w rzeczywistości. Nie podjęto żadnej decyzji w tym zakresie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy ktoś z państwa jeszcze chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#KazimierzWilk">Bardzo dziękuję za tę odpowiedź, ale sytuacja na terenie woj. bielskiego jest jednak inna. Robi się zła atmosfera, nawet krążą plotki, że będzie się sprowadzać do tej spalarni odpady z całej Polski. Toteż jeszcze raz chciałbym bardzo podziękować za odpowiedź, że nic pan minister nie wie o tej budowie, z czego się bardzo cieszę.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#KazimierzWilk">Na koniec jeszcze jedno pytanie w związku z tym, że mówiłem o tych odpadach: Czy ministerstwo ochrony środowiska nie zastanawia się nad tym, by tę sprawę jakoś uregulować, to znaczy wnieść projekt ustawy o odpadach? Bo te ceny są naprawdę bardzo śmieszne, panie ministrze. Wręcz zachęcają do tego, żeby produkować odpady i odstawiać gdzieś na bok.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Może jeszcze chwilę, panie ministrze. Są dalsze pytania.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł i potem pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Może pan minister będzie uprzejmy odpowiedzieć zbiorczo.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#ZbigniewMączka">Zbigniew Mączka, Unia Demokratyczna. Chciałbym zapytać, czy pan minister ma kompletne informacje na temat budowy spalarni śmieci w Pustkowie, woj. tarnowskie? To jest zakład chemiczny. I chciałbym prosić o to, aby wszelkie działania związane z ochroną środowiska, a dotyczące tej spalarni śmieci, były intensywne, to znaczy, żeby znalazła się ona pod szczególną ochroną pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę, pan poseł będzie uprzejmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#JerzyJaskiernia">Jerzy Jaskiernia, SLD. Pani Marszałek! Panie Ministrze! Rozumiem, że w innych krajach powstają tego typu obiekty utylizacyjne. Chciałbym w związku z tym zapytać pana ministra, czy pański resort i rząd dysponują jakąś polityką w tym zakresie. Dotykamy bowiem jednostkowych przypadków, a chcielibyśmy wiedzieć, czy rząd przewiduje rozwój instytucji tego typu. To nie powinien być temat wstydliwy, a Izba powinna wiedzieć, jakie są w tej dziedzinie zamierzenia rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan minister będzie uprzejmy odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#StanisławŻelichowski">Jeżeli pani marszałek pozwoli, to zacznę od ostatniego pytania, które jest ogólniejsze, ponieważ z odpowiedzi na nie wynikają szczegółowe odpowiedzi na dwa pozostałe pytania.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#StanisławŻelichowski">Pragnę przypomnieć, iż Sejm przyjął zasady polityki ekologicznej państwa w 1991 r. Myślę, że gdzieś do końca I kwartału postaramy się w resorcie uhierarchizować cele tejże polityki i dobrać instrumenty prawne, organizacyjne i ekonomiczne tak, aby wybrane przez nas cele, te, które należy zrealizować najszybciej, w perspektywie stały się celami rządu i mogły być zrealizowane. I, jak mówił pan poseł, potrzebna jest ustawa o odpadach - przypomnę, iż niedługo czeka nas nowelizacja ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska - ustawa o nadzwyczajnych zagrożeniach środowiska, ustawa Prawo wodne; chyba już w najbliższym tygodniu wejdzie w życie ustawa Prawo górnicze i geologiczne. Czyli chodzi o instrumenty, o których mówiłem, o instrumenty prawne umożliwiające resortowi realizację programu polityki ekologicznej państwa.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#StanisławŻelichowski">Wiemy, że to jest bardzo istotny element. Pracuje nad tym zespół. Jest to już końcowa faza opracowania. W niedługim czasie przedstawimy komisji ochrony środowiska resortowy projekt ustawy dotyczący szeroko rozumianego problemu odpadów.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#StanisławŻelichowski">Sprawa spalarni w Pustkowie. Pragnę poinformować, iż nie ma specjalistycznej spalarni, służącej tylko i wyłącznie spalaniu odpadów przemysłowych. Często odpady przemysłowe są spalane „przy okazji” w różnego rodzaju obiektach. Spalanie według technologii zachodniej — wbrew temu, co sądzimy — nie polega na tym, że wrzuca się odpady do dymiących kominów; jest to niszczenie odpadów poprzez obróbkę termiczną, mówiąc w dużym uproszczeniu. W każdym przypadku tego typu inwestycje są opiniowane przez komisję centralną, która określa wpływ tego typu inwestycji na środowisko. Tej konkretnej sprawy nie znam; przyjrzę się jej i poinformuję pana posła, czy są zachowane wymogi ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#StanisławŻelichowski">Wracając do wypowiedzi pana posła Jaskierni, pragnę powiedzieć, że po ustaleniu hierarchii celów przedstawimy Wysokiej Izbie - mam nadzieję, że już w czasie debaty dotyczącej ustawy o ochronie środowiska - inne projekty, tak aby uwzględnić nie tylko odpady, ale i szeroko rozumianą ochronę środowiska w naszym kraju, bo jest to bardzo ważne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo pana posła Romualda Ajchlera z Sojuszu Lewicy Demokratycznej o zadanie zapytania w sprawie wstrzymania egzekucji z tytułu zadłużenia państwowych gospodarstw rolnych do czasu ich restrukturyzacji. Odpowiedzi udzieli minister przemysłu i handlu pan Marek Pol.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#RomualdAjchler">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Sejm RP w 1992 r., konkretnie w czerwcu, podjął uchwałę o przyspieszeniu realizacji ustawy z dnia 18 października 1991 r., w określony sposób obligując w tym celu Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa. Na podstawie tejże uchwały Rada Ministrów zobowiązała podległe resorty do podjęcia działań wspomagających agencję w prawidłowym wykonywaniu zadań nałożonych uchwałą. W odniesieniu do ministra przemysłu i handlu chodziło m.in. o wstrzymanie egzekucji zaległych zobowiązań przez podległe mu jednostki do czasu restrukturyzacji zadłużenia PGR. Niestety, w terenie bywa tak, że prym w tejże egzekucji wiodą zakłady energetyczne. Było tak nie tylko w woj. pilskim, gdzie w grudniu stało się to sprawą szczególnie drażliwą, ale dotyczyło również i Elbląga, i Mielca. Zmierzam do tego, aby pan minister raczył odpowiedzieć, czy i kiedy podejmie pan w tym zakresie jakieś skuteczne działania wspomagające, tak aby agencja mogła wykonać wspomnianą uchwałę, a jednocześnie dotrzymać terminów nałożonych ustawą.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#RomualdAjchler">Chciałbym też wiedzieć, gdyż różne na ten temat chodzą słuchy, jaka jest rentowność zakładów energetycznych w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#MarekPol">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Otóż we wprowadzeniu do zadanych dwóch konkretnych pytań był pan poseł uprzejmy zauważyć, że Rada Ministrów nałożyła pewne zobowiązania na ministrów, a ministra przemysłu i handlu zobowiązała do wstrzymania egzekucji przez podległe jednostki zaległych zobowiązań do czasu restrukturyzacji zadłużeń gospodarstw rolnych znajdujących się w zasobie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Dalej pisze pan, że niestety, zobowiązanie ministra przemysłu przez Radę Ministrów do wstrzymania egzekucji nie zostało w pełni zrealizowane i - o czym mówił pan poseł - prym w tym zakresie wiodą zakłady energetyczne, które prowadzą egzekucje swoich wierzytelności.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#MarekPol">Panie pośle, chciałem wyjaśnić, że minister przemysłu i handlu nie miał i nie ma takiego prawa, aby wstrzymać egzekucje należności zakładów nadzorowanych lub tych, wobec których jest reprezentantem skarbu państwa, w stosunku do ich dłużników. Takie postępowanie, które pan sugeruje, wykluczają przede wszystkim przepisy ustawy o przedsiębiorstwach państwowych. Ponadto ministerstwo, gdyby nawet miało takie uprawnienia - i tak podejrzewane o skłonności do nakazowego kierowania podległymi jednostkami - nie podjęłoby takich działań, po prostu ze względu na fakt, że samodzielność podmiotów gospodarczych jest podstawowym elementem skuteczności gospodarowania.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#MarekPol">Chcę przypomnieć, iż egzekucje należności od wierzycieli reguluje cała masa różnych przepisów. Mam je tutaj wypisane — moi współpracownicy zadbali o to, żebym był „uzbrojony” w całą masę ustaw. Zacznę od Kodeksu cywilnego i Kodeksu postępowania cywilnego, a skończę na rozporządzeniu prezydenta Rzeczypospolitej z 1934 r., które mówi o prawie upadłościowym. Wszystko to jest oczywiście prawdą — to chyba wszyscy wiemy.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#MarekPol">Rada Ministrów wiedziała, że minister przemysłu i handlu nie ma możliwości wykonania czegoś takiego, jak wstrzymanie egzekucji dokonywanej przez podległe jednostki u dłużników tych jednostek - niezależnie od tego, czy są to przedsiębiorstwa należące do Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa czy też nie. Dlatego, dokładnie rzecz biorąc, Rada Ministrów - uwzględniając te fakty, o których powiedziałem - zwróciła się do ministra przemysłu i handlu o to, aby wystąpił do podległych jednostek o wstrzymanie egzekucji. Krótko mówiąc - drobna subtelność. Nie wiem, czy moi poprzednicy zwrócili się do kilku tysięcy podmiotów gospodarczych z pismem o wstrzymanie egzekucji wierzytelności wobec zakładów Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Takich tomów pism nie znalazłem. Przyznam jednak uczciwie, że gdyby się moi poprzednicy nie zwrócili, trochę bym się im nie dziwił, ponieważ skuteczność tych pism byłaby niewielka. Sądzę natomiast, że przede wszystkim jest to kwestia nie egzekucji, a egzekwowania; w pewnym sensie płacenia zobowiązań przez byłe państwowe gospodarstwa rolne zakładom energetycznym. Tego dotyczy przede wszystkim pytanie i w związku z tym powiem na ten temat kilka zdań.</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#MarekPol">Tak się składa, że zakłady energetyczne stosunkowo mało korzystają z typowej ścieżki egzekucji własnych należności. Ścieżka ta polega na uzyskaniu tytułu egzekucyjnego, zwróceniu się do komornika, zajmowaniu mienia itd. itd. Zakłady energetyczne stosują to, co w zasadzie stosuje każdy normalny dostawca; tzn. jeżeli ktoś bardzo długo zalega mu z płatnością, w pierwszej kolejności po prostu przestaje dostarczać towar, którym dysponuje - w tym wypadku towarem tym jest energia. Przypuszczam, że po tej uchwale Rady Ministrów moi poprzednicy nie wystąpili do zakładów energetycznych, ponieważ wystąpili dokładnie w tej samej kwestii do tychże zakładów nieco wcześniej, chyba 4 miesiące przed tą uchwałą. Upoważniony przedstawiciel ministra przemysłu i handlu zwrócił uwagę wszystkim zakładom energetycznym w Polsce, iż pozbawienie odbiorców energii elektrycznej może powodować: po pierwsze - sprowadzenie niebezpieczeństwa powszechnego dla życia, zdrowia ludzkiego albo dla mienia w znacznych rozmiarach, powodując m.in. uszkodzenie lub unieruchomienie urządzeń użyteczności publicznej, urządzeń dostarczających wodę, światło, ciepło, gaz lub energię oraz urządzeń ochrony w kopalniach lub w zakładach przemysłowych; po drugie - wyłączenie to może powodować niszczenie, uszkodzenie lub czynienie niezdatnymi do użytku obiektów gospodarczych, urządzeń technicznych lub mienia w znacznych rozmiarach albo utrudnić korzystanie z nich, powodując przez to istotne zakłócenia w działalności gospodarczej, komunikacji lub łączności. Konkluzja tego pisma jest chyba dość niesympatyczna dla zakładów, bo brzmi ona mniej więcej w ten sposób: Dlatego też przy podejmowaniu decyzji o wyłączeniu energii elektrycznej (chodzi o wyłączanie z tytułu niepłacenia zobowiązań) należy mieć także na uwadze, że zaistnienie skutków, o których mowa wyżej, może spowodować odpowiedzialność na podstawie przepisów art. 140 i 220 Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-158.5" who="#MarekPol">Summa summarum, zakłady energetyczne są normalnymi podmiotami gospodarczymi i one też walczą o swoje utrzymanie. Jak walczą, zaraz o tym powiem. Starają się w miarę możliwości i w różny sposób odzyskiwać swoje wierzytelności, tak jak robią to wszyscy inni, czyli przerywając lub grożąc przerwaniem dostaw tego, czym handlują, mianowicie energii elektrycznej, oraz - to rzadziej - stosując normalną ścieżkę egzekucyjną. Pan poseł wspomniał o czterech wypadkach. Podejrzewam, że mogło być ich i dwa razy tyle. Jak na ilość gospodarstw i problemów związanych z płatnościami jest to liczba stosunkowo nieduża.</u>
          <u xml:id="u-158.6" who="#MarekPol">Wracając do kwestii rentowności zakładów energetycznych: otóż zakłady energetyczne w znacznym stopniu są uzależnione od decyzji o cenach energii elektrycznej, których to decyzji same nie podejmują. Są to ceny, o których decyduje państwo. W wyniku tego, iż nie został dotrzymany terminarz podwyżek cen energii elektrycznej, który zapowiadany był w ustawie budżetowej na rok bieżący, w ostatnich dwóch miesiącach przeciętna rentowność tych zakładów, utrzymująca się dotychczas na poziomie około 12%, spadła do około 2–3%. Ostateczne wyniki znane będą po grudniu. Chcę zwrócić uwagę, że nawet gdyby to było kilka procent więcej, nie miałoby to większego znaczenia, bo rentowność ta bardzo często jest rentownością księgową, na papierze. Jako należność za sprzedaż zalicza się sumę, którą klient powinien zapłacić. Jeżeli weźmiemy pod uwagę, że od kilkunastu do ponad 30% kwot należności za dostarczoną energię elektryczną nie wpływa do zakładów energetycznych, może się okazać, że któryś zakład o ogromnej rentowności, nawet 20% czy 30%, po prostu zbankrutuje z powodu braku płynności finansowej i niemożności wywiązywania się z opłat wobec swoich dostawców.</u>
          <u xml:id="u-158.7" who="#MarekPol">Chciałbym pana posła zapewnić o dwóch rzeczach. Po pierwsze, na wszystkich spotkaniach z przedstawicielami zakładów energetycznych zwracamy się do dyrektorów tych zakładów z prośbą o duże poczucie odpowiedzialności - są to przecież przedsiębiorstwa użyteczności publicznej. Stąd mają one pewne zobowiązania i - powiem szczerze - sygnały o przypadkach wyłączeń energii elektrycznej, które powodują poważne zagrożenie nie tylko w dawnych pegeerach, ale również w przedsiębiorstwach przemysłowych, nadzorowanych przez ministra, nie są zbyt częste, jakkolwiek napięcia pomiędzy dostawcą energii, zakładem energetycznym, a odbiorcą - zwłaszcza tym, który nie płaci - są częste i liczne. Do porozumienia dochodzi się w trakcie częstych rozmów. Poza tym uchwała Rady Ministrów miała na celu pewne wyhamowanie agresywności wierzycieli - ogólnie rzecz biorąc w stosunku do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa - do czasu wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego w zakresie zadłużenia. I sądzę, że nie agresja zakładów energetycznych stanowi tu problem. Problem chyba bierze się z czego innego: mamy, chwalić Boga, grudzień 1993 r., a o ile się nie mylę, proces restrukturyzacji zadłużenia tych gospodarstw na podstawie ustawy o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków chyba jeszcze się nie rozpoczął. I myślę, że to jest podstawowy problem.</u>
          <u xml:id="u-158.8" who="#MarekPol">Osobiście uważam - a wyrażam tu swoje zdanie, którego przełożeniem niejako jest polecenie wydane moim pracownikom, aby przeanalizowali obowiązujące przepisy - że każdy dostawca działający w warunkach rynkowych ma prawo przerwać dostawy temu odbiorcy, który przez dłuższy czas nie wypełnia w stosunku do niego swoich zobowiązań płatniczych. Mam natomiast wątpliwości, podobnie jak chyba większość obywateli naszego kraju, czy w pełni z tego prawa powinni korzystać ci dostawcy, którzy w sposób naturalny są pewnego rodzaju monopolistami. I nie ukrywam, że polecenie przeanalizowania mechanizmu wymuszania płatności, który omija drogę egzekucyjną, oraz jego zasadności, wydałem już wcześniej - jest ono wynikiem nie tyle problemów związanych z energią elektryczną, ile z energią cieplną. Jest to wynik pisma, które skierował do mnie w tej sprawie rzecznik praw obywatelskich, dotyczącego stosowania podobnych praktyk, gdy chodzi o system ciepłowniczy. To tyle. Nie wiem, czy zadowoliłem pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#RomualdAjchler">Panie Ministrze! Nie pytałbym w ogóle, nie zadawałbym takiego pytania, gdyby nie zima. Kiedy wyłącza się prąd w okresie zimy, w gospodarstwach, które zajmują się hodowlą, powstają nieodwracalne straty; zarówno jeśli chodzi o inwentarz, jak i o mleko. Stąd prosiłbym pana ministra - jeśli mogę - aby jednak w tym okresie traktować tak samo odbiorców prądu - chodzi o gospodarstwa rolne - jak to ma miejsce w przypadku egzekucji z mieszkań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł jeszcze będzie uprzejmy zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#JerzyJaskiernia">Jerzy Jaskiernia, SLD. Pani Marszałek! Panie Ministrze! Prosiłbym, ażeby pan dokonał oceny uchwały Rady Ministrów, którą pan cytował. Rozumiem, że nie chodzi o uchwałę aktualnego rządu, tylko byłego rządu. Czym się mógł rząd kierować zobowiązując ministra przemysłu i handlu do tego, co jak się okazuje, nie leży w jego kompetencji, a nawet koliduje z regułami prawnymi, które pan tutaj zacytował? Czy mógłby pan zreferować, jakie skutki to posunięcie rządu wywołało i jakie mogły być motywacje sięgnięcia po ten środek? I jaki jest obecnie stan zadłużenia PGR? Czy uchwała wpłynęła na tę sprawę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy są jeszcze pytania?</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#MarekPol">Może zacznę od ostatniego pytania. Naprawdę nie wiem, jakie jest zadłużenie PGR. Na pewno duże. Natomiast może niewyraźnie powiedziałem - otóż uchwała była dość sprytnie sformułowana. Mianowicie zobowiązywała ona ministra przemysłu i handlu do wystąpienia do podległych mu jednostek (w zasadzie nadzorowanych) albo tych jednostek, wobec których minister przemysłu i handlu spełnia funkcję reprezentanta skarbu państwa w układach właścicielskich; w skrócie powiedzmy - nadzorowanych, w skrócie - podległych. Zobowiązywała więc do wystąpienia. Wystąpić może każdy podmiot do każdego, każdy minister do każdego przedsiębiorstwa. Natomiast sądzę, że uchwała sprawiła wrażenie, że minister przemysłu i handlu może nakazać tego typu zachowanie. Otóż minister przemysłu i handlu nie może nakazać takiego zachowania; z całą pewnością nie mógł tego nakazać wtedy, kiedy zakłady energetyczne były przedsiębiorstwami państwowymi. Jeżeli chodzi o powody podjęcia tej uchwały, to trudno jest w tej chwili powiedzieć. Przypuszczam - zresztą zasygnalizowałem w swojej odpowiedzi - że wówczas Rada Ministrów optymistycznie spoglądała w przyszłość i zakładała, że problemy restrukturyzacji zadłużenia przedsiębiorstw rolnych, wchodzących w skład zasobów Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, będą rozwiązane w krótkim czasie. Minęło jednak półtora roku i problem, jeżeli nie zaczął być rozwiązywany dzięki innym mechanizmom oddłużania, to na pewno nie zanikał wskutek postępowań ugodowych, które były jakimś tam istotnym elementem w tej całej procedurze.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#MarekPol">Odpowiem teraz na dodatkowe pytanie pana posła Ajchlera. Mogę zaręczyć, że ta publiczna wymiana poglądów - z całą pewnością śledzona przez przedstawicieli i gospodarstw rolnych, i zakładów energetycznych - ma swoje znaczenie. Ma swoje znaczenie prawo, które mówi, że przedsiębiorstwo użyteczności publicznej, świadczące pewne usługi publiczne, nie może tak postępować - wspomniałem o tym - bo grozi za to odpowiedzialność karna. Stąd nie miałem do tej pory sygnału, aby wyłączenie energii elektrycznej spowodowało straty, jeśli chodzi o mleko, trzodę itd. Gdyby do czegoś takiego doszło i byłoby to wynikiem świadomego działania osób kierujących zakładem energetycznym - i w związku z tym byłoby to naruszeniem polskiego prawa - to z całą pewnością sprawa trafiłaby do prokuratora. Sądzę, że i pytanie pana posła, i moja dzisiejsza odpowiedź, i to co się dzieje między zakładami energetycznymi i odbiorcami energii (nie tylko ze sfery rolnictwa) jest wynikiem ogólnej sytuacji gospodarczej w kraju. To pytanie i ta dyskusja świadczą o tym, że stosunki między podmiotami gospodarczymi są bardzo napięte i wywołują ogromne stresy po jednej i po drugiej stronie. Chcę podkreślić, że do tej pory nie miałem sygnałów świadczących o istotnym naruszeniu prawa czy o naruszeniu prawa przez zakłady energetyczne w postępowaniu, w którym - przypominam - starają się one dochodzić swych własnych należności. Nie po to, żeby zatrzymać pieniądze, tylko po to, aby zapłacić sieciom energetycznym, by te z kolei mogły zapłacić elektrowniom, a elektrownie kopalniom. Sądzę, że o stanie ekonomicznym kopalni też nie muszę nikogo tutaj informować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przechodzimy do następnego zapytania. Pani posłanka Barbara Imiołczyk z Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna w sprawie zasad finansowania zadań przejętych przez samorządy w programie pilotażowym.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów pan Wojciech Misiąg.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#BarbaraImiołczyk">Program pilotażowy, to znaczy przekazywanie 46 miastom zadań z zakresu administracji rządowej, centralnej i specjalnej, jest rzeczywiście krokiem naprzód w reformie administracji publicznej, ale chciałabym zwrócić uwagę na fakt, że w województwie, które reprezentuję, nie jest to problem jednego miasta, jak to się dzieje w innych częściach kraju, lecz 15 miast i prawie 2,5 mln ludzi, czyli 60% mieszkańców tego województwa.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#BarbaraImiołczyk">Mamy nadzieję, że udany program to jednocześnie uporządkowanie zarządzania w aglomeracji śląskiej i zagłębiowskiej. Mamy nadzieję, że może to wpłynąć na efektywniejsze wykorzystywanie finansów, na efektywniejsze gospodarowanie mieniem.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#BarbaraImiołczyk">W tej sytuacji pytam pana ministra: Jakie były zasady obliczania dotacji na zadania rządowe przejmowane w programie pilotażowym, jakie to są kwoty w porównaniu do przekazanych na te same zadania w roku bieżącym i jakie będą zasady przekazywania tych pieniędzy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WojciechMisiąg">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Posłanko! Tryb przeprowadzenia pilotażu został określony rozporządzeniem Rady Ministrów, wydanym 13 lipca bieżącego roku. Rozporządzenie to zakładało, że kwoty przeznaczone w budżecie państwa na dotacje i zadania pilotażowe zostaną ujęte w ustawie budżetowej i wyodrębnione z dokładnością co do miasta i działu kwalifikacji budżetowej. Zakładano również, że całe kwoty przekazywane będą do miast pilotażowych - jeśli można tak je nazywać - z budżetu poszczególnych wojewodów. Zostały rozpoczęte prace nad przygotowaniem planu wydatków na te zadania. Na początku października zestawiono pierwszą wersję tego planu. Opiewała ona na łączną kwotę ponad 14 bln zł.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WojciechMisiąg">Zweryfikowaliśmy wówczas te kwoty, które zostały zgłoszone jako dotacje na zadania pilotażowe. Otwarcie mówiąc, stwierdziliśmy przypadki naruszenia podstawowej zasady, jaka miała obowiązywać przy ustalaniu dotacji na pilotaż, to znaczy zasady jednakowego traktowania jednostek, które wykonują zadania administracji rządowej już jako jednostki komunalne, i takich samych jednostek w budżecie.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#WojciechMisiąg">Potem jednak miały miejsce pewne fakty, które uniemożliwiły przeprowadzenie całej procedury budżetowej związanej z pilotażem w trybie pierwotnie przewidzianym. Istotne znaczenie mają dwa fakty. Po pierwsze, przesunięcie terminu złożenia ustawy budżetowej, przesunięcie całego cyklu budżetowego, którego efektem jest to, że dopiero dzisiaj do parlamentu trafia rządowy projekt ustawy budżetowej. Po drugie, dokonana 30 listopada zmiana rozporządzenia, której najistotniejszym fragmentem było stwierdzenie, iż odchodzimy od pierwotnej zasady, mówiącej, że można przystąpić do programu pilotażowego pod warunkiem przejęcia pełnej wiązki zadań, to znaczy przejęcia wszystkich jednostek i wszystkich zadań wymienionych w rozporządzeniu z 13 lipca. To powoduje, że zakres zadań przejmowanych przez poszczególne miasta może się różnić - i na pewno tak właśnie będzie - od tego, który był podstawą kalkulacji kwot w październiku.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#WojciechMisiąg">Jest poza tym jasne, że przesunięcie trybu prac budżetowych spowodowało i to, że poszczególni wojewodowie i ministrowie zmuszeni są do ponownego kalkulowania tych kwot już na podstawie projektu budżetu, który stał się ostatecznie wersją przekazaną parlamentowi.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#WojciechMisiąg">Na początku grudnia wystąpiliśmy ponownie do wojewodów i ministrów z prośbą o weryfikację kwot dotacji na zadania pilotażowe. Otrzymaliśmy odpowiedzi, w których stwierdzają oni, że dziś możliwa jest jedynie kalkulacja uznająca stan z 30 listopada. Nie we wszystkich miastach, nie we wszystkich województwach zakończono prace nad uściśleniem zakresu zadań przejmowanych przez poszczególne miasta. Mamy sygnały, że jeszcze w ostatnich dniach miasta deklarują nieprzejmowanie pewnych zadań, które początkowo miały być objęte pilotażem.</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#WojciechMisiąg">W takiej sytuacji konieczne było ustanowienie pewnego awaryjnego trybu postępowania, który nie pozwoliłby zaprzepaścić samego pomysłu, zaprzepaścić idei pilotażu, by można było przeprowadzić pilotaż mimo tych komplikacji, które - jak powiedziałem - się pojawiły.</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#WojciechMisiąg">W dniu dzisiejszym, przed południem, odbyło się spotkanie zespołu do spraw pilotażu, powołanego przy wspólnej komisji rządu i samorządu terytorialnego. Na posiedzeniu obecni byli niektórzy prezydenci miast, deklarujący chęć przystąpienia do pilotażu. Zaproponowaliśmy tam pewien tryb postępowania, który chciałbym pokrótce streścić. Byłoby na pewno nadużyciem, gdybym stwierdził, że ten tryb został uzgodniony; w każdym razie został on przez przedstawicieli strony samorządowej przyjęty do wiadomości. Sądzę, że mogę powiedzieć, iż jesteśmy już na etapie uzgadniania technicznych szczegółów. Sama idea chyba nie została zakwestionowana.</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#WojciechMisiąg">W ciągu najbliższych dwóch, trzech tygodni ponownie, biorąc już pod uwagę aktualny zakres rzeczowy zadań, ustalimy nowe wartości kwot dotacji na zadania pilotażowe. Będziemy weryfikowali zgłoszone nam kwoty głównie pod kątem zachowania równowagi, zachowania parytetu między finansowaniem jednostek, które pozostają w gestii administracji rządowej, i tych, które zostaną przejęte przez gminy. Po weryfikacji, po uzgodnieniu tych kwot — sądzę, że może to nastąpić mniej więcej 15–20 stycznia — rząd przedłoży parlamentowi autopoprawkę do projektu ustawy budżetowej. A istotnymi elementami tej poprawki będą: po pierwsze, sam załącznik określający kwoty; po drugie, przepisy zmieniające tryb przekazywania środków.</u>
          <u xml:id="u-168.8" who="#WojciechMisiąg">Niestety, przy takim opóźnieniu nie będzie możliwe przekazanie pełnych kwot wojewodom. Poszczególne zadania będą finansowane z budżetów odpowiednich resortów. W moim resorcie natomiast będziemy już od tej chwili przygotowywali wytyczne do wykonywania budżetu (podstawą do wydania takich wytycznych jest art. 39 Prawa budżetowego), które pozwolą na utrzymanie dyscypliny przekazów ze strony tych wszystkich dysponentów, którzy będą obowiązani do przekazywania dotacji.</u>
          <u xml:id="u-168.9" who="#WojciechMisiąg">Trzecim, uzgodnionym już dziś, istotnym elementem autopoprawki będzie uzupełnienie tej stanowiącej części ustawy budżetowej o przepis zezwalający radom gmin na dokonywanie w trakcie roku przesunięć między działami kwot przekazanych jako dotacje celowe na pilotaż, a nie wykorzystywanych w pełni w danym dziale.</u>
          <u xml:id="u-168.10" who="#WojciechMisiąg">Problemem, który na pewno trzeba przynajmniej zasygnalizować, jest kwestia postępowania w pierwszych dniach roku. To, że cała procedura się opóźnia, nie może być pretekstem i powodem tego, by nastąpiło zakłócenie ciągłości funkcjonowania placówek, które mają być przejęte.</u>
          <u xml:id="u-168.11" who="#WojciechMisiąg">Chcę poinformować, że przekazaliśmy już środki na wynagrodzenia płatne z góry za styczeń. I od początku stycznia resorty, w których budżetach zaplanowano wydatki na poszczególne jednostki mające podlegać przekazaniu w ramach pilotażu, podejmą normalne finansowanie tych jednostek. W momencie wejścia w życie autopoprawki, którą zamierzamy zgłosić, wkroczymy w ten pierwotnie ustalony tryb realizacji pilotażu.</u>
          <u xml:id="u-168.12" who="#WojciechMisiąg">Zadawane jest często pytanie, czy środki, jakie będą przekazywane w ramach dotacji, wystarczą na pełną realizację zadań objętych pilotażem. W wielu przypadkach w takich pytaniach zawarty jest pewien podtekst. I muszę od razu powiedzieć, że nie może być tak, by zadania i jednostki przekazywane w ramach pilotażu były finansowane lepiej niż te jednostki, które pozostają w gestii administracji rządowej. Patrząc jednak na zbiorcze wielkości budżetu, mogę z pełną odpowiedzialnością stwierdzić, że zarówno w części płacowej wydatków jednostek budżetowych, jak i w wydatkach rzeczowych budżet ten proponuje kwoty realnie wyższe niż w ubiegłym roku. Istotne jest wobec tego, by kwoty przyznane i wymienione w poszczególnych podziałkach klasyfikacji zostały sprawiedliwie podzielone - by została zachowana równowaga finansowania między jednostkami komunalizowanymi i jednostkami pozostającymi w gestii administracji rządowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł będzie uprzejmy.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy ktoś jeszcze? Tak, panowie posłowie jako kolejni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#AndrzejOstojaOwsiany">Panie ministrze, ja w związku z pilotażem. Bardzo się cieszę z tego, co usłyszałem, tzn. z tego, że będzie teraz możliwość zawierania porozumień nie na zasadzie: wszystko albo nic, bo to jest rzeczywiście sprawa bardzo istotna.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#AndrzejOstojaOwsiany">Ale w związku z tym mam pytanie. Prezydent miasta Łodzi już zawarł porozumienie z wojewodą właśnie na podstawie tej zasady. Jednakże zasada ta wymusiła jak gdyby na nas porozumienie, zgodnie z którym gmina przejmuje wszystkie zadania. Jest wiele zadań, których gmina raczej nie chciałaby przejąć. Wobec tego jeżeli porozumienie zostało jednak już zawarte i ratyfikowane przez radę miejską - bo tak w Łodzi postanowiliśmy - to czy można je w tej chwili zmienić i nie przejąć pewnych zadań, które - na podstawie przepisu z rozporządzenia majowego - znalazły się formalnie w porozumieniu? To jest jedna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#AndrzejOstojaOwsiany">I druga sprawa. Podstawowe wątpliwości są oczywiście natury finansowej. Budzi nasz niepokój forma dotacji. Wydaje się nam, że formą lepiej, w sposób bardziej trwały i ciągły, zabezpieczającą finansowe interesy gminy, byłby udział gminy, zwiększony udział, w podatku. Czy jest to możliwe i czy jest to rozważane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WłodzimierzPuzyna">Włodzimierz Puzyna. Czy ja dobrze zrozumiałem wypowiedź pana ministra, że dotacja na zadania przejęte w programie pilotażowym nie będzie miała charakteru dotacji scalonej, tylko będzie miała charakter rozproszony, resortowy? Prosiłbym o wyprowadzenie mnie z błędu, jeżeli źle to zrozumiałem.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WłodzimierzPuzyna">Mam też drugie pytanie, dotyczące oddłużenia instytucji przejmowanych w programie pilotażowym, mających długi wyniesione z dotychczasowego okresu działalności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#JerzyJaskiernia">Jerzy Jaskiernia, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Pani Marszałek! Panie Ministrze! Trafnie pan zwrócił uwagę na fakt, że kluczem są środki. Stwierdził pan tutaj, że środki będą wystarczające zarówno w części płacowej, jak i rzeczowej, że środki budżetowe będą realnie wyższe niż w ubiegłym roku. Czy pan mógłby rozszyfrować, co pan rozumie przez „realnie wyższe”, biorąc pod uwagę stopień inflacji, która nastąpiła, i jak się to ma do wydatków ubiegłego roku, i co pana zdaniem powoduje, że pomimo takiej deklaracji miasta zgłaszają rezygnację z zadań w tym zakresie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#TadeuszIwiński">Tadeusz Iwiński. Panie ministrze, pragnę zapytać pana o rzecz pozornie odległą od pana codziennych trosk, ale wydaje się, że w perspektywie długofalowej jedną z najważniejszych. Otóż - używając pana języka - istnieje obawa, czy w tej pełnej wiązce zadań nie zgaśnie promyk związany z kulturą. Rozmaite placówki artystyczne wyrażają szczególne obawy, czy wprowadzanie tego programu pilotażowego nie odbije się na nich negatywnie. Chodzi tu na przykład o biura wystaw artystycznych. Z tego, co wiem (z rozmów w okręgu olsztyńskim i w wielu innych) z wyjątkiem dwóch tego typu placówek, wszystkie inne są raczej... no właśnie, pełne najgorszego przeczucia, że BWA i inne placówki będą miały utrudnione funkcjonowanie w przyszłości. Czy pan może, w dającym się przewidzieć stopniu, te obawy rozwiać, że właśnie najbardziej stratne, przynajmniej w pierwszym okresie, będą placówki kultury - w końcu wszystko mija, kultura pozostaje dla narodu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy ktoś jeszcze zechce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani poseł Barbara Imiołczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#BarbaraImiołczyk">Chciałabym zapytać pana ministra, czy w związku z tym, że zadania będą finansowane z kilku źródeł, jest możliwość przesuwania między działami wydatków, jeżeli taka będzie wola rady miasta?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy ktoś z państwa jeszcze chciał zadać pytanie? Nie.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WojciechMisiąg">Zacznę od pytania pani posłanki. Powiedziałem już w mojej pierwszej wypowiedzi, że chcemy, by została ustanowiona zasada umożliwiająca przesuwanie wydatków i ona wiąże się właśnie z tą sprawą. I chciałbym to panu posłowi Puzynie potwierdzić, ponieważ jest to fakt, że dokonujemy tej operacji — można powiedzieć — niejako „w locie”, w trakcie roku budżetowego i nie będzie możliwa integracja poprzez zasilanie jednym przelewem, z jednego rachunku, zadań pilotażowych. Chcemy w pewnym sensie wyrównać tę stratę, jaką się ponosi na tym rozproszeniu finansowania, umożliwiając płynne przenoszenie środków z dotacji pilotażowych w trakcie roku.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WojciechMisiąg">Co to znaczy realnie wyższe? Realnie wyższe, to znaczy — o dynamice większej, niż zakładają indeksy kosztów dla danych działów klasyfikacji budżetowej. Zakładamy, że ceny średnio wzrosną w roku 1994 o mniej więcej 27%. W ramach tego wskaźnika zróżnicowane są jednak zmiany cen na różne grupy towarów. Zakładamy, że jedne ceny towarów będą rosły wolniej, drugie szybciej. Na pewno nieco szybciej będą rosły ceny leków, trochę szybciej — ceny energii, nieco wolniej — np. usługi komunikacyjne. Wobec tego w poszczególnych działach wskaźnik wzrostu kosztów może się nieco od tego wskaźnika 127 odchylać, to są odchylenia mniej więcej wielkości 1–1,5 punktu. Jeżeli mówię „realnie więcej”, to znaczy — powyżej wskaźnika właściwego dla kosztów danego działu klasyfikacji budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#WojciechMisiąg">Dla pana posła Ostoi-Owsianego dwie odpowiedzi. Oczywiście jest możliwa renegocjacja umowy i taki był również sens tej nowelizacji, jako że ona została zawarta w momencie, kiedy właściwie wszystkie porozumienia były już podpisane. Co do udziału w podatkach — ja takiej możliwości nie widzę. Chcę po pierwsze powiedzieć, że sama forma dotacji wynika już z konstrukcji art. 35, jeszcze obowiązującej ustawy budżetowej, która zadania pilotażowe nazwała „zadaniami zleconymi” — to narzuca formę. W sytuacji, w której zakres przejmowanych zadań może być w każdym z 46 miast inny, nie wyobrażam sobie, mówiąc szczerze, dobierania wskaźnika wzrostu udziałów podatkowych do tego konkretnego zakresu zadań, które dane miasto chciałoby przejąć.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#WojciechMisiąg">I wreszcie sprawa ostatnia, którą będę musiał wyjaśnić jakby pośrednio, a mianowicie czy słuszne, czy też niesłuszne są obawy placówek kulturalnych i czy mogę te obawy rozwiać? Faktem jest, że po nowelizacji z 30 listopada chyba właśnie w dziedzinie kultury nastąpiło największe zawężenie zakresu pilotażu. Jednostki z kręgu instytucji kultury w największym stopniu wyłączone zostały — czy to z własnej inicjatywy, czy z inicjatywy prezydentów miast — z przejmowania ich przez gminy w ramach pilotażu. Natomiast nie potrafię panu posłowi odpowiedzieć, czy mogę im dać gwarancję. Cały pomysł na pilotaż polega na tym, że o tym będą decydowały suwerenne rady gmin. Osobiście nie przypuszczam, by powszechny miał być mechanizm zabierania pieniędzy przeznaczonych na kulturę po to, żeby dofinansowywać inne zadania.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#komentarz">(Głos z sali: To za mało.)</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#WojciechMisiąg">Czy tak będzie w każdym przypadku, trudno mi powiedzieć, ale, jak powiedziałem, przyroda całej tej operacji jest taka, że to nie na szczeblu centralnym będzie zapadała decyzja o tym, co będzie uznane za ważne, a co nie, aczkolwiek nieraz bardzo katastroficznych teorii w tej sprawie bym nie podzielał. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czas przeznaczony na zapytania został wyczerpany, kończymy więc rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo pana posła o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WitoldFirak">Posiedzenie Komisji Polityki Społecznej zaplanowane na 30 grudnia 1993 r. decyzją prezydium komisji zostało odwołane.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WitoldFirak">Zebranie Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna odbędzie się w sali nr 106 po ogłoszeniu przerwy, czyli już za parę minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Zarządzam przerwę do godz. 18.30.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 58 do godz. 18 min 32)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#AleksanderMałachowski">Bardzo bym prosił o zajmowanie miejsc, bo przerwa się skończyła. Pora wznowić obrady. Chciałbym to móc uczynić przy sali nie tak całkiem pustej.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#AleksanderMałachowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Chcę poinformować, że mamy jeszcze przed sobą do omówienia pięć punktów porządku dziennego: dokończenie debaty nad punktem 3 i cztery punkty, które nie były w ogóle jeszcze rozpatrywane. Są to sprawozdania komisji w sprawie poprawek senackich, do czego konieczne jest kworum. Dlatego bardzo proszę wszystkich posłów, którzy w tej chwili śledzą nasze obrady przez telewizję, by zechcieli przybyć na salę, ponieważ za chwilę będziemy musieli przystąpić do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#AleksanderMałachowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o poprawkach Senatu do ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Wita Majewskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WitMajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej przywiązuje dużą wagę do ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Dotyczy to zarówno kwestii jej szybkiego wdrożenia, jak i precyzji norm prawnych zawartych w ustawie, jest to bowiem nowa ustawa regulująca dziedzinę dotychczas nie regulowaną. Ważne jest, aby przepisy były precyzyjne, gdyż dotyczą istotnych interesów pracowniczych. Z tych względów z wnikliwością rozważyliśmy stanowisko Senatu i opinię Komisji Nadzwyczajnej w sprawie ustawy. W konsekwencji Klub Parlamentarny Sojusz Lewicy Demokratycznej, zgodnie z opinią komisji, nie poparł pierwszej poprawki Senatu, gdyż prowadziłoby to do naruszania uzasadnionych interesów pracowniczych. Mówił o tym szerzej poseł sprawozdawca i my jego argumentację w pełni podzielamy.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#WitMajewski">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, zgodnie z opinią komisji, poprze natomiast stanowisko Senatu w sprawie poprawek drugiej i czwartej. Poprawki te bowiem mają charakter uściślający i precyzujący przepisy prawne, co, naszym zdaniem, jest konieczne.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#WitMajewski">I najistotniejsza sprawa, panie marszałku, Wysoka Izbo, sprawa poprawki trzeciej.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#WitMajewski">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, inaczej niż to wnioskuje Komisja Nadzwyczajna, poprze poprawkę Senatu w sprawie składu rady funduszu, zakładającą proporcję: dwie trzecie przedstawiciele pracodawców i jedna trzecia przedstawiciele związków zawodowych. Uważamy, iż ustawa zawiera wystarczające gwarancje, aby w zasadniczych sprawach przy formule składu: 2/3 i 1/3 nie można było doprowadzić do narzucania związkom zawodowym stanowiska pracodawców niezgodnego z interesami pracowniczymi. Wersja Senatu to powrót do zapisu z paktu o przedsiębiorstwie, podpisanego przez rząd, związki zawodowe i pracodawców. W imieniu związkowej części klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej muszę potwierdzić wolę podtrzymywania postanowień podpisanych w pakcie, mimo że Wysoka Izba proponowała dla związków zawodowych korzystniejsze proporcje składu rady funduszu.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#WitMajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niech mi wolno będzie w tym miejscu wyrazić zadowolenie i satysfakcję z tego, że choć nie tak dawno w poprzedniej kadencji Sejmu z prawej strony sali i z ław zajmowanych przez liberałów dobiegały nas głosy o ograniczeniu uprawnień związków zawodowych, podważające obowiązującą ustawę o związkach zawodowych w tym zakresie, to po wyborach mamy inny klimat, ponieważ Wysoka Izba poprawiła na korzystniejszy zapis w pakcie dotyczący projektowanego składu rady. I za to należy Izbie podziękować. Myślę natomiast, że zgodnie z zasadą pacta sunt servanda wrócić trzeba jednak do podpisanego paktu.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Helenę Góralską o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#HelenaGóralska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Spośród czterech poprawek, które wprowadził Senat, trzy mają charakter uściślający i precyzujący, nawet ta pierwsza poprawka, która precyzuje, co oznacza wynagrodzenie za pracę - bo zgodnie z intencją paktu chodzi o pracę faktycznie wykonaną. Tak więc te trzy poprawki tylko precyzują uchwaloną już przez Sejm ustawę i pozwolą potem uniknąć niepotrzebnych sporów i sprzecznych interpretacji. Natomiast poprawka nr 3, która przesądza o tym, jaki ma być skład rady funduszu, jest poprawką bardzo ważną merytorycznie, gdyż może przesądzić o tym, czy ta bardzo nowatorska ustawa - zdaniem niektórych osób nawet zbyt nowatorska - zda egzamin w praktyce. Ten skład rady funduszu, tzn. 2/3 przedstawicieli pracodawców, 1/3 przedstawicieli pracowników, był zapisem pierwotnie proponowanym w pakcie i również taki zapis znalazł się w przedłożeniu rządowym. Dopiero na tej sali został on zmieniony.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#HelenaGóralska">Natomiast skoro w ustawie tej znajduje się unikalne i w gruncie rzeczy niedobre postanowienie, że składkę na fundusz, czyli de facto podatek, ustala minister pracy - a wszelkie podatki powinien ustalać Sejm - i mamy jeszcze jedno, też nie najlepsze rozwiązanie, a mianowicie, że to ustala Rada Ministrów, więc pewnym zabezpieczeniem i ochroną interesu zarówno pracownika, jak i pracodawcy jest tu zapis, że składka jest ustalana przez ministra, ale w uzgodnieniu z radą funduszu. Ponieważ składki płacą wyłącznie pracodawcy, trzeba im zapewnić odpowiednią reprezentację w tej radzie. Dlatego bardzo się cieszę, że klub SLD zmienił zdanie i będzie popierał pierwotny zapis paktu. Również klub Unii Demokratycznej popiera tę poprawkę i będzie za nią głosował. Będziemy także głosować za pozostałymi trzema poprawkami Senatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance i proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Pańtaka z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#KazimierzPańtak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Unia Pracy Klub Parlamentarny, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, w pełni podziela stanowisko Komisji Nadzwyczajnej do spraw paktu o przedsiębiorstwie państwowym w trakcie przekształceń zawarte w druku sejmowym nr 194, tzn. jesteśmy za odrzuceniem poprawek nr 1 i nr 3, a za przyjęciem poprawek nr 2 i nr 4.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#KazimierzPańtak">Nie podzielamy stanowiska Senatu zawartego w poprawce pierwszej, aby zawęzić zaspokajanie roszczeń pracowniczych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych tylko do wynagrodzenia za pracę wykonaną. Zgodnie z art. 80 Kodeksu pracy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za pracę wykonaną, a także za czas niewykonywania pracy, jeżeli kodeks lub przepis szczególny tak stanowi. Przyjęcie tej poprawki powodować by mogło prowadzenie zbędnych sporów, w tym sądowych, w celu określenia, która część już naliczonego wynagrodzenia przysługuje za pracę wykonaną, a która za czas niewykonywania pracy, za który pracownik wynagrodzenie otrzymał.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#KazimierzPańtak">Klub mój opowiada się konsekwentnie za tym, aby rada Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych składała się w równej części z przedstawicieli pracodawców i związków zawodowych. Nie podzielamy stanowiska Senatu, aby z tego tytułu, że składkę płacą tylko pracodawcy, mieli oni w radzie funduszu głos decydujący. Tak być powinno, gdyby pracodawcy składkę płacili z zysku, nie zaś, jak stanowi ustawa, wliczali ją w koszty działalności firmy. Będziemy więc głosować za odrzuceniem poprawki trzeciej.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#KazimierzPańtak">W pełni uzasadnione, a nawet niezbędne jest przyjęcie poprawki drugiej i czwartej. Literalna wykładnia przepisów art. 12 ust. 3 i art. 17 ust. 1 ustawy doprowadziłaby praktycznie do tego, że Funduszem Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jako osobą prawną zarządzałby kierownik Urzędu Pracy, a wpływ środków byłby znikomy lub żaden, gdyż płacić składkę zobowiązani byliby jedynie pracodawcy niewypłacalni. Przyjmując więc te dwie poprawki Senatu, doprowadzimy do zapisów w tekście zgodnych z intencją, którą miała Wysoka Izba uchwalając w dniu 9 grudnia br. ustawę o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Cygonika z Konfederacji Polski Niepodległej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#GrzegorzCygonik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpatrujemy dzisiaj poprawki zgłoszone przez Senat do ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#GrzegorzCygonik">Ustawa ta wzmacnia przyznane pracownikom wszystkich sektorów gwarancje otrzymania należnych im świadczeń z tytułu stosunku pracy w przypadku niewypłacalności pracodawcy. Zinstytucjonalizowanie tych gwarancji w postaci państwowego funduszu celowego, wyposażonego w osobowość prawną, stanowi, zdaniem klubu KPN, dalszy krok w rozszerzaniu zakresu praw pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#GrzegorzCygonik">Rozważane dzisiaj poprawki Senatu dotyczą zarówno spraw redakcyjnych, jak i kwestii merytorycznych. Posłowie KPN proponują odrzucenie dwóch z czterech proponowanych poprawek, zgłoszonych w uchwale senackiej.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#GrzegorzCygonik">Poprawka pierwsza dotyczy zmian w art. 6 ust. 2 pkt 2, gdzie Senat proponuje, aby po wyrazach: „wynagrodzenie za pracę” dodać wyraz: „wykonaną”. Zdaniem mojego klubu ta poprawka jest bezzasadna. Sformułowanie użyte w projekcie przegłosowanym przez Izbę wystarczająco wyjaśnia, że chodzi tu o każdy rodzaj pracy świadczony przez pracownika na podstawie umowy o pracę. Zapis omawia również takie sytuacje, kiedy rzeczywista praca nie została z winy pracodawcy wykonana.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#GrzegorzCygonik">Następna poprawka, dotycząca zmiany w art. 12 ust. 3, mówiąca o dysponowaniu przez kierownika Urzędu Pracy środkami funduszu z zastrzeżeniem art. 4, ma znaczenie redakcyjne, gdyż projekt ustawy przyjęty przez Sejm był nieprecyzyjny - mówił o gospodarowaniu funduszem, a nie środkami. Oczywiście kierownik Urzędu Pracy nie może gospodarować funduszem, gdyż jest to jednostka posiadająca osobowość prawną, posiadająca własne władze i z punktu widzenia prawa takie zarządzanie jest trudne do przyjęcia. Dlatego też klub KPN będzie głosował za przyjęciem poprawki.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#GrzegorzCygonik">Kolejna poprawka, zawarta w pkt. 3 uchwały Senatu, a dotycząca treści art. 15 ust. 3, gdzie ustala się warunki uczestnictwa w radzie funduszu, wiąże się z kontrowersjami, które miały miejsce jeszcze na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej. Otóż starły się tam dwa stanowiska: by rada funduszu składała się w 1/3 z przedstawicieli organizacji pracobiorców i w 2/3 z przedstawicieli organizacji pracodawców oraz by ta proporcja wynosiła 50%. Sejm przyjął stanowisko mniejszości, a Senat ponownie przedkłada poprawkę o zmianie tego stosunku na niekorzyść pracobiorców. Nie można zgodzić się z takim postawieniem problemu. Ustawa oraz zawarte w niej gwarancje w bezpośredni sposób dotyczą pracobiorców i dlatego muszą oni mieć wpływ na decyzje funduszu, a ich 50-procentowy udział w w radzie funduszu jest tego zabezpieczeniem. Dlatego też KPN, konsekwentna w swych decyzjach, będzie głosowała za odrzuceniem tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#GrzegorzCygonik">Ostatnia poprawka Senatu ma również charakter redakcyjny i dotyczy ust. 1 w art. 17 ustawy, który - w postaci zaprezentowanej przez Izbę - jest nieprecyzyjny i może budzić spory interpretacyjne. Nowa treść przepisu zaproponowana przez Senat jest bardziej klarowna i zasadna.</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#GrzegorzCygonik">Reasumując, Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodległej wnosi o odrzucenie przez Sejm poprawek nr 1 i nr 3 zawartych w uchwale Senatu oraz o przyjęcie przez Wysoką Izbę poprawek nr 2 i nr 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Kowalczyka z Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#TadeuszKowalczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wprowadzone przez Senat poprawki do uchwalonej ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy nie rozwiązują, zdaniem mojego klubu, podstawowych problemów, na które zwracaliśmy uwagę Wysokiej Izby w trakcie drugiego czytania. Przypomnę, że wątpliwości nasze dotyczyły m.in.:</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#TadeuszKowalczyk">1) możliwości uznaniowego określenia przez ministra pracy przypadków niewypłacalności, które podlegają działaniu ustawy;</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#TadeuszKowalczyk">2) określenia przez ministra pracy wysokości opodatkowania przedsiębiorców na rzecz funduszu. Jesteśmy sceptyczni co do zasadności przyjętego przez Sejm i akceptowanego niestety przez Senat rozwiązania ustawowego. Tworzy ono złudne wrażenie, jeśli chodzi o środowiska pracownicze, że prawa rynku i związane z nimi bankructwa firm nie będą dotykać pracowników tych firm. Stwarza również złudne wrażenie, że pracownik najemny nie bierze udziału w twardej konkurencyjnej grze rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#TadeuszKowalczyk">Wysoka Izbo! Pozytywnie oceniamy trzecią poprawkę Senatu, która przywraca rozwiązania dotyczące składu rady funduszu, przedstawione w przedłożeniu rządowym. Fundusz tworzony z obowiązkowych składek pracodawców powinien być zarządzany przez zespół ludzi, którzy we właściwej proporcji uwzględniają interesy opodatkowanych podmiotów. Zdaniem Klubu Parlamentarnego Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform ta niezwykle istotna dla funkcjonowania funduszu poprawka powinna uzyskać poparcie Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#TadeuszKowalczyk">Popieramy także pozostałe poprawki Senatu, wprowadzające pewne uporządkowanie do niektórych zapisów tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#AleksanderMałachowski">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo, pan poseł sprawozdawca poinformował, że nie chce zabrać głosu w tej sprawie, a także pan minister obecny na sali nie chce wystąpić w imieniu rządu.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#AleksanderMałachowski">Słucham, panie pośle?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#MaciejManicki">To znaczy: nie uznaje za potrzebne, a nie: nie chce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#AleksanderMałachowski">Dobrze, zgódźmy się z tą poprawką.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#AleksanderMałachowski">Ponieważ nie ma w tej chwili warunków do przystąpienia do głosowania...</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Damy radę, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o włączenie urządzenia do głosowania i naciśnięcie przycisków. (234)</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-196.6" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-196.7" who="#AleksanderMałachowski">Cieszę się, że tak powiem, ze zdyscyplinowania Izby.</u>
          <u xml:id="u-196.8" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Przypominam, że zgodnie z art. 17 ust. 4 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów. Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, to wówczas uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-196.9" who="#AleksanderMałachowski">Głosować zatem będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-196.10" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 1, dotyczącej art. 6 ust. 2, Senat w pkt. 2 proponuje po wyrazach: „wynagrodzenie za pracę” dodać wyraz: „wykonaną”.</u>
          <u xml:id="u-196.11" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-196.12" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł sprawozdawca chciałby tutaj coś wyjaśnić? Nie.</u>
          <u xml:id="u-196.13" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-196.14" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 6 ust. 2 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-196.15" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-196.16" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-196.17" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że w głosowaniu wzięło udział 276 posłów. Większość bezwzględna wynosi 139. Za odrzuceniem poprawki głosowało 249 posłów, przeciw - 22, wstrzymało się od głosu 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-196.18" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością głosów odrzucił poprawkę Senatu do art. 6 ust. 2 pkt 2.</u>
          <u xml:id="u-196.19" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 2, dotyczącej art. 12, Senat proponuje w nowej redakcji ust. 3, aby kierownik Urzędu Pracy dysponował środkami funduszu, a nie - jak uchwalił Sejm - funduszem jako osobą prawną.</u>
          <u xml:id="u-196.20" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-196.21" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł sprawozdawca chciałby coś dodać?</u>
          <u xml:id="u-196.22" who="#AleksanderMałachowski">Nie zgłasza uwag.</u>
          <u xml:id="u-196.23" who="#AleksanderMałachowski">Czy jest coś niejasnego w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-196.24" who="#AleksanderMałachowski">Nikt z państwa nie wnosi o wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-196.25" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-196.26" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 12 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-196.27" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-196.28" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-196.29" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-196.30" who="#AleksanderMałachowski">W głosowaniu wzięło udział 328 posłów. Większość bezwzględna wynosi 165. Za odrzuceniem poprawki głosowało 29 posłów, przeciw - 291, wstrzymało się od głosu 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-196.31" who="#AleksanderMałachowski">Wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 12 ust. 3 Sejm przyjął.</u>
          <u xml:id="u-196.32" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 3, dotyczącej art. 15, Senat proponuje w nowym brzmieniu ust. 3, aby rada funduszu składała się w 2/3 z przedstawicieli organizacji pracodawców, a w 1/3 z przedstawicieli reprezentatywnych organizacji związkowych. Sejm natomiast uchwalił, że rada funduszu składa się w połowie z przedstawicieli pracodawców i w połowie z przedstawicieli organizacji związkowych.</u>
          <u xml:id="u-196.33" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-196.34" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł sprawozdawca ma jakieś uwagi?</u>
          <u xml:id="u-196.35" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-196.36" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-196.37" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 15, polegającej na nadaniu nowego brzmienia ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-196.38" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-196.39" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-196.40" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że głosowało 336 posłów. Większość bezwzględna wynosi 169. Za odrzuceniem poprawki głosowało 137 posłów, przeciw - 181, wstrzymało się od głosu 18 posłów.</u>
          <u xml:id="u-196.41" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów przyjął poprawkę Senatu do art. 15, polegającą na nadaniu nowego brzmienia ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-196.42" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 4, dotyczącej art. 17, Senat proponuje nadanie nowego brzmienia ust. 1. Poprawka ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-196.43" who="#AleksanderMałachowski">Komisja proponuje przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-196.44" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł sprawozdawca nie zgłasza uwag. Rozumiem, że wszystko jest jasne.</u>
          <u xml:id="u-196.45" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-196.46" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 17, polegającej na nadaniu nowego brzmienia ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-196.47" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-196.48" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-196.49" who="#AleksanderMałachowski">W głosowaniu wzięło udział 342 posłów. Większość bezwzględna wynosi 172. Za odrzuceniem poprawki głosowało 11 posłów, przeciw - 320, wstrzymało się od głosu 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-196.50" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów przyjął poprawkę Senatu do art. 17, polegającą na nadaniu nowego brzmienia ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-196.51" who="#AleksanderMałachowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.</u>
          <u xml:id="u-196.52" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Zdaniem Prezydium Sejmu ważne jest - ze względów technicznych - aby ostatni punkt porządku dziennego został przedyskutowany i uchwalony w tej chwili. Wiąże się to bowiem z terminem wejścia w życie ustawy o utracie mocy obowiązującej przez ustawę z 22 grudnia 1990 r. o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń i ważne jest, by uzyskać możliwie wcześnie decyzję Izby w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-196.53" who="#AleksanderMałachowski">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Sejm propozycję Prezydium Sejmu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-196.54" who="#AleksanderMałachowski">Jest sprzeciw. Przystępujemy wobec tego do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-196.55" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu, aby przesunąć punkt 8 porządku dziennego i rozpatrzyć go w chwili obecnej?</u>
          <u xml:id="u-196.56" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-196.57" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-196.58" who="#AleksanderMałachowski">W głosowaniu wzięło udział 342 posłów. Za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu głosowało 266 posłów, przeciw - 19, wstrzymało się od głosu 57 posłów.</u>
          <u xml:id="u-196.59" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wyraził zgodę na zmianę kolejności rozpatrywania punktów uwzględnionych w porządku dziennym.</u>
          <u xml:id="u-196.60" who="#AleksanderMałachowski">Prezydium Sejmu proponuje ograniczenie dyskusji nad tym punktem porządku dziennego do 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła parlamentarnego.</u>
          <u xml:id="u-196.61" who="#AleksanderMałachowski">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-196.62" who="#AleksanderMałachowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-196.63" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o poprawkach Senatu do ustawy o utracie mocy obowiązującej przez ustawę z dnia 22 grudnia 1990 r. o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń (druki nr 209 i 214).</u>
          <u xml:id="u-196.64" who="#AleksanderMałachowski">Proszę sprawozdawcę komisji pana posła Macieja Manickiego o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#MaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 17 grudnia Sejm raczył uchwalić ustawę o utracie mocy obowiązującej przez ustawę z dnia 22 grudnia 1990 r. o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń. Do tej ustawy Senat zgłasza w swojej uchwale propozycje trzech poprawek:</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#MaciejManicki">Pierwsza z tych poprawek dotyczy art. 2 ustawy przyjętej przez Sejm. Senat proponuje, aby art. 2 nadać nowe brzmienie, w istocie utrzymujące stan obowiązujący - gdyby żadnego zapisu w tej materii nie było - czyli że do wszystkich zobowiązań podatkowych, powstałych w okresie obowiązywania tego podatku, stosowałoby się przepisy o zobowiązaniach podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#MaciejManicki">Przypomnę, że Wysoka Izba przyjęła w tej sprawie nieco inne rozwiązanie, odnoszące się przede wszystkim nie tyle do należności, co do podatników i mówiące, że wobec podatników, którzy nie dokonają ostatecznego rozliczenia i wpłaty podatku w terminie, o którym mowa w uchylanej ustawie, czyli w ciągu dwudziestu dni od terminu wyznaczonego na przedstawienie bilansu bądź rachunku wyników, stosuje się również przepisy o zobowiązaniach podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, przepraszam bardzo, ale jest straszny gwar na sali.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#AleksanderMałachowski">Bardzo państwa proszę o umożliwienie wystąpienia panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#MaciejManicki">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#MaciejManicki">Przepis proponowany przez Senat jest przepisem niewątpliwie znacznie jaśniejszym i precyzyjniejszym, przy czym trzeba powiedzieć, że wprowadza surowsze sankcje względem tych, którzy nie wpłacili w terminie do 1 stycznia należności związanych z funkcjonowaniem podatku od wzrostu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o pozostałe poprawki, dotyczą one art. 3. I tak, kolejno:</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#MaciejManicki">W lit. a Senat proponuje, aby pkt. 2 nadać nowe brzmienie, które, mówiąc obrazowo, utrzyma w I kwartale 1994 r. nie tylko skalę podatkową, dotyczącą wypłat nagród i premii z zysku za rok 1993, realizowanych w roku 1994, ale również utrzyma w mocy tabelę czy skalę podatkową, o której mowa w art. 13 ust. 2 pkt 1 lit. b ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń, skalę, która dotyczy wynagrodzeń wliczanych w ciężar kosztów.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#MaciejManicki">Zasadniczą różnicą pomiędzy rozwiązaniem przyjętym przez Sejm i przez Senat jest to, że Senat proponuje, aby ustawa o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń w I kwartale 1994 r., czyli w ostatnim okresie funkcjonowania, działała w pełnym zakresie, a więc nie tylko określała dopuszczalne normy wynagrodzeń, ale również aby obowiązywały sankcje za przekroczenie tych norm, czego nie przewidywał w swojej uchwale Sejm.</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o zmianę w lit. b, Senat proponuje, aby w art. 3 w pkt. 5 wyrazy: „przeciętnie zatrudnionego” zastąpić wyrazami: „jednego zatrudnionego”.</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#MaciejManicki">Ta zmiana ma istotne konsekwencje dla podatników, dlatego że sformułowanie: „przeciętnie zatrudnionego” oznacza, iż normę wynagrodzeń ustala się w przeliczeniu na etaty, natomiast jeżeli wprowadzi się sformułowanie: „jednego zatrudnionego”, będzie to oznaczało, iż normę będzie się ustalało w stosunku do liczby osób zatrudnionych. I tak, na przykład, jeśli zakład pracy zatrudnia pewną liczbę pracowników w niepełnym wymiarze czasu, to przy ustalaniu normy weźmie się liczbę etatów, jaka bierze udział w tym rachunku, natomiast w przypadku, w którym byłaby przyjęta wersja Senatu, w grę wchodziłaby liczba osób zatrudnionych, a więc norma byłaby odpowiednio niższa.</u>
          <u xml:id="u-199.7" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o stanowisko komisji, to rozpatrywała ona te poprawki na posiedzeniach w dniu wczorajszym i w dniu dzisiejszym. Trzeba powiedzieć, że sprawa była na tyle kontrowersyjna, iż w dniu wczorajszym komisja postanowiła odroczyć swoje posiedzenie do czasu zasięgnięcia opinii ekspertów z Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu. Jednakże w dniu dzisiejszym posłowie z komisji, którzy wnosili o ekspertyzy, mogli spotkać się w tej sprawie z ekspertami rządowymi - notabene na bardzo wysokim szczeblu - i można powiedzieć, że wszelkie wątpliwości w tej materii zostały wyjaśnione. Nie było więc już potrzeby korzystania z ekspertyz. Komisja, która zebrała się w dniu dzisiejszym, anulowała swoją decyzję o przygotowaniu ekspertyz przez Biuro Studiów i Ekspertyz, postanawiając rozpatrzyć poprawki bez tej ekspertyzy.</u>
          <u xml:id="u-199.8" who="#MaciejManicki">Komisja proponuje, aby Wysoka Izba raczyła przyjąć poprawkę oznaczoną nr 1 oraz poprawkę oznaczoną nr 2 lit. a oraz aby Wysoka Izba raczyła odrzucić poprawkę oznaczoną nr 2 lit. b.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#AleksanderMałachowski">Nie mam zgłoszeń do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#AleksanderMałachowski">Czy ktoś z państwa pragnie zabrać głos? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#AleksanderMałachowski">W tej sytuacji przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#AleksanderMałachowski">Głosować będziemy zgodnie z zasadami przyjętymi w poprzednim punkcie porządku dziennego, tzn. nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce oznaczonej nr 1 Senat w nowym brzmieniu art. 2 proponuje, aby przepisy o zobowiązaniach podatkowych miały zastosowanie do należności z tytułu podatku od wzrostu wynagrodzeń, a nie - jak uchwalił Sejm - do podatników tego podatku.</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo, bardzo proszę o zachowanie ciszy na sali, bo nie słyszymy się wzajemnie.</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#AleksanderMałachowski">Senat ponadto proponuje, aby obowiązek podatkowy dotyczył należności powstałych przed dniem 1 stycznia 1994 r., nie uregulowanych w terminach określonych w ustawie o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń. Sejm natomiast uchwalił, że obowiązek podatkowy dotyczy należności za 1993 r.</u>
          <u xml:id="u-200.9" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-200.10" who="#AleksanderMałachowski">Czy wszystko jest jasne? Czy pan poseł sprawozdawca powinien coś wyjaśnić? Nie słyszę takiego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-200.11" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-200.12" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu, polegającej na nadaniu nowego brzmienia art. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-200.13" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-200.14" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-200.15" who="#AleksanderMałachowski">W głosowaniu wzięło udział 283 posłów. Większość bezwzględna wynosi 142. Za odrzuceniem poprawki głosowało 22 posłów, przeciw - 244, wstrzymało się od głosu 17 posłów.</u>
          <u xml:id="u-200.16" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm, wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów, poprawkę Senatu, polegającą na nadaniu nowego brzmienia art. 2, przyjął.</u>
          <u xml:id="u-200.17" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce oznaczonej nr 2 lit. a Senat w art. 3 w nowym brzmieniu pkt. 2 dodaje przepis stanowiący, że za przekroczenie norm przeciętnych wynagrodzeń obciążających koszty całokształtu działalności stosuje się skalę podatkową, określoną w art. 13 ust. 2 pkt. 1 lit. b ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-200.18" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-200.19" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł sprawozdawca nie zgłasza uwag.</u>
          <u xml:id="u-200.20" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-200.21" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 3 pkt. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-200.22" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-200.23" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-200.24" who="#AleksanderMałachowski">W głosowaniu wzięło udział 294 posłów. Większość bezwzględna wynosi 148. Za odrzuceniem poprawki głosowało 23 posłów, przeciw - 268, wstrzymało się od głosu 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-200.25" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm, wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów, poprawkę Senatu do art. 3 pkt. 2 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-200.26" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 2 lit. b Senat w art. 3 pkt 5 proponuje zmianę sposobu obliczania norm przeciętnego wynagrodzenia przyjmowanych na styczeń 1994 r. dla podatników, którzy utracili uprawnienia do zwolnienia od podatku, określone na podstawie art. 17b ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-200.27" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-200.28" who="#AleksanderMałachowski">Nie widzę żadnych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-200.29" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-200.30" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 3 pkt 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-200.31" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-200.32" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-200.33" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-200.34" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 301 posłów. Większość bezwzględna wynosi 151. Za odrzuceniem poprawki Senatu opowiedziało się 286 posłów, przeciw - 10, wstrzymało się od głosu 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-200.35" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością głosów odrzucił poprawkę Senatu do art. 3 pkt 5.</u>
          <u xml:id="u-200.36" who="#AleksanderMałachowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o utracie mocy obowiązującej przez ustawę o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-200.37" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo, dziękuję. Oszczędzili państwo wiele pracy pracownikom Kancelarii Sejmu, już nie będą musieli siedzieć po nocy, by to puścić dalej.</u>
          <u xml:id="u-200.38" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego: Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zwrocie korzyści uzyskanych niesłusznie kosztem skarbu państwa lub innych państwowych osób prawnych (druk nr 213).</u>
          <u xml:id="u-200.39" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam, że Sejm wyraził zgodę na rozpatrzenie poprawki zawartej w uchwale Senatu bez uprzedniego jej skierowania do komisji.</u>
          <u xml:id="u-200.40" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam również, że Sejm ograniczył debatę nad tym punktem porządku dziennego do 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła parlamentarnego.</u>
          <u xml:id="u-200.41" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-200.42" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Franciszka Potulskiego o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-200.43" who="#AleksanderMałachowski">Czy jest pan poseł Franciszek Potulski?</u>
          <u xml:id="u-200.44" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#FranciszekPotulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Opinia o tym, że dochodzenie zwrotu korzyści uzyskanych niesłusznie kosztem skarbu państwa lub innych państwowych osób prawnych nie powinno być ograniczone w czasie, została zgłoszona przez klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej podczas debaty nad projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#FranciszekPotulski">Poprawka wniesiona przez Senat jest zbieżna z naszymi przekonaniami i będziemy głosowali za jej przyjęciem, chociaż uzasadnienie Senatu w tej sprawie nie jest pełne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Władysława Medwida o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WładysławMedwid">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym bez przekąsu i z uznaniem stwierdzić, że propozycja Konfederacji Polski Niepodległej w tym przypadku winna być przyjęta bardzo pozytywnie. Sejm podczas swoich obrad 10 grudnia 1993 r. ustalił, iż okres funkcjonowania tejże ustawy mija z dniem 31 grudnia 1994 r. Bardzo dobrze się stało, że Senat sprawę przeanalizował i postanowił, aby termin ten był nieograniczony, aby termin skreślić i by ustawa obowiązywała ciągle.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WładysławMedwid">Dlaczego chciałbym zaakcentować ten fakt dosyć ostro? Otóż w swoich poprzednich przewartościowaniach naszej gospodarki zarówno rząd, jak i organy ścigania wielokrotnie mijały się ze swoimi rolami. Rząd umożliwił korzystanie z mienia własności skarbu państwa w sposób nielegalny, natomiast organy ścigania wielokrotnie nie mogły udowodnić albo nie chciały udowadniać, iż mienie państwowe zostało zagarnięte. I myślę, że w tej sytuacji należy tę propozycję Senatu przyjąć w sposób bezdyskusyjny. Należy sprawę rozumieć w ten sposób: ci, którzy uzyskali niesłusznie majątek, dobra materialne kosztem skarbu państwa - majątek wymierny, dający się wyrazić liczbami - ale również spowodowali nieobliczalne szkody, spowodowali utratę tysięcy miejsc pracy, tragedię rodzin, tragedię całych miejscowości - ci niech drżą; zarówno ci, którzy brali, jak i ci, którzy umożliwiali branie. Niech mają oni niespokojny sen i niespokojne myśli w dzień.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#WładysławMedwid"> Uważam, że poprawka Senatu jest tutaj bardzo słuszna i Polskie Stronnictwo Ludowe będzie głosowało za przyjęciem tej poprawki w całej rozciągłości. </u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Krzysztofa Kamińskiego z Konfederacji Polski Niepodległej o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#KrzysztofKamiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu wnioskodawców popieram oczywiście tę poprawkę Senatu, proszę o jej przyjęcie. Ponadto w imieniu wnioskodawców dziękuję Sejmowi za to, że tak szybko i sprawnie potoczyły się prace nad tą ustawą. Wyrażam przekonanie, że ze wszystkimi projektami ustaw KPN Sejm będzie w ten sposób postępował.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#AleksanderMałachowski">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#AleksanderMałachowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#AleksanderMałachowski">W uchwale Senat w jedynej poprawce proponuje w nowym brzmieniu art. 1, aby znieść całkowicie ograniczenie czasowe dla dochodzenia od osób fizycznych lub niepaństwowych osób prawnych niesłusznie uzyskanych przez nie korzyści kosztem skarbu państwa lub innych państwowych osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam, że Sejm uchwalił przedłużenie terminu występowania do sądu w tych sprawach z 31 grudnia 1993 r. na 31 grudnia 1994 r. Senat ograniczenie chce znieść całkowicie.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#AleksanderMałachowski">Głosować będziemy nad wnioskiem o odrzucenie poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-206.8" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-206.9" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-206.10" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-206.11" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 268 posłów. Większość bezwzględna wynosi 135. Za odrzuceniem poprawki opowiedziało się 5 posłów, przeciwko - 248, wstrzymało się od głosu 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-206.12" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów, poprawkę Senatu do art. 1 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-206.13" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej o poprawkach Senatu do ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 212 i 218).</u>
          <u xml:id="u-206.14" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Aumillera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#AndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Senat w swojej uchwale wprowadził do uchwalonej przez nas ustawy trzy poprawki. I państwo na pewno otrzymali to w druku senackim, ale króciutko przypomnę, jakie to są poprawki. W art. 1 — była to zmiana 14 — do art. 23 Senat dopisał do pierwszego punktu, który ten artykuł zawierał, drugi punkt następującej treści: „Do gwarancji, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące gwarancji kredytowych udzielanych przez banki”. Komisja rolnictwa, po rozpatrzeniu tej uchwały, postanowiła przyjąć tę poprawkę Senatu. Uzasadnieniem jest to, że agencja udzielając gwarancji będzie podporządkowana zasadom udzielania gwarancji bankowych. Odnośnie, w tym przypadku, Prawa bankowego umożliwi uściślenie tej formy zabezpieczenia kredytu, po prostu jest to uściślenie zapisu, który uchwalił Sejm. Komisja rolnictwa, jak już powiedziałem, proponuje przyjęcie tej poprawki przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#AndrzejAumiller">Druga poprawka Senatu dotyczy art. 29 i Senat proponuje dopisać: „lub ograniczenia bezrobocia w rejonie sprzedaży nieruchomości”. Komisja rolnictwa tę poprawkę odrzuciła uznając, że wprowadzenie jej nazbyt by rozszerzyło uznaniowość przy ocenie nabywcy przez agencję.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#AndrzejAumiller">Trzecia poprawka Senatu dotyczyła art.11, a mianowicie został dopisany pkt 6 w brzmieniu: „a lasów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa na Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa”. Chodzi tutaj o to, że agencja zostawiła w swoim zasobie lasy, które nie zostały przekazane do lasów państwowych — są to małe enklawy leśne. Nie było w naszej ustawie powiedziane, kto będzie płacił podatek za nie i Senat zwrócił uwagę na to, że należy ten podatek włączyć do obowiązków agencji. W związku z tym Komisja Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej popiera tę poprawkę Senatu i prosi Izbę o jej uchwalenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam, że Sejm postanowił, by ograniczyć czas wystąpień posłów w debacie nad tym punktem porządku dziennego do 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do wysłuchania wystąpień w imieniu klubów poselskich.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#AleksanderMałachowski">Głos ma pan poseł Kazimierz Iwaniec z klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#KazimierzIwaniec">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przedmiotem dyskusji jest uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z 22 grudnia 1993 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#KazimierzIwaniec">Senat na swoim posiedzeniu wprowadził do tekstu ustawy pewne poprawki. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej wypowiada się za przyjęciem wszystkich poprawek wniesionych przez Senat. Nie budzą one zastrzeżeń, gdyż są logiczne i merytorycznie uzasadnione. Wymagają jednak pewnych wyjaśnień.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#KazimierzIwaniec">Poprawka nr 1 do art. 1 pkt 14, nowelizująca art. 23 ustawy, wnosi korzystną zmianę. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa będzie mogła udzielać poręczeń, które są dla niej formą korzystną, zgodnie z zasadą uregulowaną w ustawie Prawo bankowe. Ponadto plan finansowy nie może określać warunków zabezpieczenia wierzytelności, muszą też mieć zastosowanie odpowiednie przepisy w sprawie gwarancji kredytowych udzielanych przez banki.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#KazimierzIwaniec">Należy szczególnie pozytywnie odnieść się do poprawki nr 2. Daje ona możliwość zmniejszenia skali bezrobocia na wsi, mającego miejsce w wyniku likwidacji państwowych gospodarstw rolnych. Senat w poprawce do art. 1 pkt 19 lit. b zaliczył do osób, którym przysługuje pierwszeństwo nabycia nieruchomości, te osoby, które dają najlepsze gwarancje ograniczenia bezrobocia w rejonie sprzedaży nieruchomości. Nie można twierdzić, że byli pracownicy państwowych gospodarstw rolnych zostaną przeszkoleni do wykonywania innych zawodów pozarolniczych, bo przeważająca liczba państwowych gospodarstw rolnych została umiejscowiona w gminach rolniczych, na terenie których nie ma zakładów przemysłowych. Jedynym warsztatem pracy jest tam ziemia i trzeba umożliwić bezrobotnym wejście w jej posiadanie - takie są realia. Walka z bezrobociem to obowiązek wszystkich parlamentarzystów, a możemy zrealizować nasze hasło głoszone w czasie kampanii wyborczej do Sejmu, kiedy prawie każde ugrupowanie polityczne w swoim programie mówiło o zmniejszeniu bezrobocia, właśnie poprzez konsekwentną decyzję wyrażoną w głosowaniu nad poprawkami Senatu do omawianej ustawy. Nie rozwiązuje to w pełni problemów pracowniczych, ale tym niekorzystnym zjawiskom należy przeciwdziałać w ramach uregulowań prawnych przyjętych w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa. Zwracam się z prośbą i gorącym apelem do posłanek i posłów, szczególnie z rejonów zagrożonych bezrobociem, aby chcieli zrozumieć trudną sytuację byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych i udzielili im swego poparcia w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#KazimierzIwaniec">Poprawka nr 3 bardziej precyzuje i uściśla obowiązki płacenia należności podatkowych, jeśli chodzi o podatek dotyczący tych lasów, które wskutek nowelizacji art. 11 będą wchodzić do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#KazimierzIwaniec">Klub Parlamentarny Sojusz Lewicy Demokratycznej popiera poprawki wniesione przez Senat i będzie głosował za ich przyjęciem.</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Romana Jagielińskiego o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#RomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego chciałbym przede wszystkim wyrazić zadowolenie, że dobiega końca nowelizacja ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw. W związku z tym w imieniu tegoż klubu chciałbym przedstawić propozycje dotyczące przyjęcia lub odrzucenia poprawek wprowadzonych przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#RomanJagieliński">Poprawkę pierwszą uważamy za zasadną z tego względu, że rozstrzyga ona sprawy poręczeń i gwarancji kredytowych udzielanych przez agencję zgodnie z Prawem bankowym. Jest zasadne, żeby było to zgodne z prawem i wprowadzone w porozumieniu z Narodowym Bankiem Polskim. Naszym zdaniem przyczyni się to do wzrostu zainteresowania ziemią, a także przyspieszenia przekształceń własnościowych.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#RomanJagieliński">Odnośnie do poprawki drugiej - mamy tu nieco inne zdanie niż mój przedmówca z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego stawiają przede wszystkim na efektywność gospodarowania. W każdym przedsiębiorstwie rolnym, czy to drobnym, indywidualnym, czy to zatrudniającym także siłę roboczą stałą lub sezonową, przede wszystkim winniśmy stawiać na efektywność. W związku z tym nie podzielamy stanowiska, żeby przy przedstawianiu pewnych preferencji dla rolników indywidualnych, pracowników lub spółek pracowniczych byłych przedsiębiorstw, dzierżawiących lub będących w przyszłości właścicielami byłych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej, oprócz efektywności gospodarowania dopisywać jeszcze, że wpływ na przyznanie tych preferencji ma mieć także ograniczenie bezrobocia, szczególnie strukturalnego bezrobocia. Jest to związane z tym, że bardzo często interpretacje są dziwne; ktoś na użytek przetargu może dodatkowo wpisywać zatrudnienie siły roboczej, a później z tego się nie wywiązać. Nawet interpretacja przedstawiciela agencji własności rolnej jest podobna, z tego względu że bardzo często w terenie tego typu sytuacje się powtarzają, są one oceniane bardzo negatywnie i nie ma w zasadzie możliwości prawnych, nawet na drodze postępowania cywilnego, żeby wyegzekwować to zobowiązanie zatrudnienia podjęte przez przyszłych dzierżawców lub właścicieli majątków, nieruchomości rolnych skarbu państwa, przejętych właśnie z zasobów skarbu państwa. W związku z tym proponujemy odrzucić tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#RomanJagieliński">Poprawka trzecia reguluje sprawy opodatkowania enklaw lub półenklaw leśnych, które zgodnie z nowelizacją tej ustawy wchodzą w tej chwili w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. A przypominam, że w poprzednich zapisach ustawowych były one wydzielane i przekazywane do administracji Lasów Państwowych. Sejm pominął sprawę opodatkowania tychże enklaw, w związku z tym uważamy, że poprawka wprowadzona przez Senat jest zasadna. Ten błąd Sejmu korygujemy i będziemy głosować za poprawką.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#RomanJagieliński">Kończąc, panie marszałku, chcę podkreślić, że rozstrzygnięcie w głosowaniu winno nastąpić jak najwcześniej, tak żeby przedłożyć tę ustawę do podpisania panu prezydentowi i jak najszybciej wcielić ją w życie, bo to rozstrzygnie wiele problemów pracowniczych byłych przedsiębiorstw gospodarki rolnej, problemów związanych z gospodarką mieszkaniową, a także z zagospodarowaniem nieruchomości rolnych skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#AleksanderMałachowski">Mam nadzieję, że rozstrzygniemy to natychmiast, za parę minut.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Marię Zajączkowską o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#MariaZajączkowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna chciałabym przedstawić kilka uwag do stanowiska Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#MariaZajączkowska">Na początek chciałabym wrócić do wcześniejszej debaty sejmowej nad tą ustawą. W wystąpieniu klubowym prosiłam ministra finansów o przedstawienie stanowiska w sprawie zapisów zawartych w art. 18 i w art. 19 omawianej ustawy. Propozycje w nich zawarte pozbawiają skarb państwa należnych mu dochodów i dodatkowo wprowadzają precedensowe rozwiązanie, w którego wyniku państwowe przedsiębiorstwa gospodarki rolnej tracą zdolność upadłościową. Minister finansów nie uznał za stosowne przedstawić swego stanowiska w tej sprawie. Odnosi się wrażenie, że minister finansów ma za duże dochody i że nie zależy mu na dochodach z przedsiębiorstw rolnych. Tyle odnośnie do wcześniejszej debaty.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#MariaZajączkowska">Klub Parlamentarny Unia Demokratyczna opowiada się za przyjęciem pierwszej i trzeciej poprawki Senatu. Porządkują one i uściślają zapisy związane z udzielaniem przez agencję gwarancji oraz dają Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa możliwość udzielania poręczeń oraz określają precyzyjnie płatnika podatku leśnego od lasów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#MariaZajączkowska">Osobnej uwagi i omówienia wymaga kwestia innego określenia kryteriów wyboru oferenta w przetargu ofert pisemnych, zaproponowanego przez Senat w trzeciej poprawce. Klub Parlamentarny Unia Demokratyczna zgadza się z Senatem, że kryteria wyboru oferenta powinny uwzględniać sytuację rynku pracy i preferować tych oferentów, którzy zapewniają korzystniejsze rozwiązania z punktu widzenia ograniczenia bezrobocia. Zgadzając się z intencją propozycji senackiej, nie zgadzamy się z konkretyzacją tej intencji zawartą w zapisie trzeciej poprawki. Naszym zdaniem proponowane kryterium mieści się w zapisie sejmowym, przyznającym pierwszeństwo temu, kto gwarantuje należyte prowadzenie gospodarstwa. W naszym rozumieniu „należyte prowadzenie gospodarstwa” zapewnia nie tylko ten, kto proponuje korzystniejsze warunki finansowe, ale kto zachowa także więcej miejsc pracy lub utworzy nowe. Obawy budzi również sama forma zapisu, która sugeruje, iż najważniejsze kryterium wyboru oferenta będzie się wiązało z kwestią ograniczenia bezrobocia. Może to doprowadzić do przygotowywania ofert tylko pod tym kątem, bez wnikania w sferę ekonomiczną gospodarstw, bez refleksji i pytania o to, czy gospodarstwo przetrwa przy wysokim zatrudnieniu. Senat nie zdefiniował, jak długo oferent będzie musiał utrzymywać zadeklarowane zatrudnienie. Można sobie wyobrazić scenariusz, w którym złożona oferta będzie zawierała propozycję ograniczenia bezrobocia, a w kilka miesięcy po wygraniu przetargu nastąpią zwolnienia lub, na przykład, oferent będzie musiał dla utrzymania się na rynku przeprofilować gospodarstwo i zwolnić ludzi. W poprawce Senatu nie przedstawiono propozycji co do sposobu egzekwowania tego zapisu oraz konsekwencji, jakie poniesie oferent za niewywiązanie się z deklaracji zawartych w ofercie.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#MariaZajączkowska">Ponieważ w tej fazie procedowania nie ma możliwości wprowadzenia zmian do proponowanych przez Senat poprawek, Klub Parlamentarny Unia Demokratyczna będzie głosował przeciw drugiej poprawce Senatu.</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#MariaZajączkowska">Na zakończenie jeszcze raz chcę podkreślić, że zgadzamy się z Senatem co do potrzeby uwzględnienia w kryteriach wyboru oferenta problemu bezrobocia, ale nie w taki sposób, jak jest to ujęte w drugiej poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#AleksanderMałachowski">Głos ma pan poseł Kazimierz Wilk w imieniu Klubu Parlamentarnego Konfederacji Polski Niepodległej.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo, bardzo proszę o powrót na salę, jako że to jest ostatnie wystąpienie. Rozumiem zaciekawienie sprawą budżetu, ale musimy jeszcze przeprowadzić głosowanie nad dwoma punktami porządku dziennego. Proszę zatem o zaprzestanie pobierania egzemplarzy zawierających projekt budżetu i o powrót na salę posiedzeń.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam bardzo pana posła i proszę o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#KazimierzWilk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Klub Konfederacji Polski Niepodległej krytycznie odnosi się zarówno do całości ustawy, jak i do działalności Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. O tym miałem już okazję mówić w czasie debaty sejmowej.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#KazimierzWilk">Chciałbym się zatrzymać nad drugą poprawką Senatu. Senat w tej poprawce zaliczył do osób, którym przysługuje pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości, te osoby, które dają najlepsze gwarancje ograniczenia bezrobocia w rejonie sprzedaży nieruchomości. Poprawka bardzo słuszna, tylko że jej wprowadzenie będzie miało charakter kosmetyczny, czyli pozostanie ona na papierze.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#KazimierzWilk">Jeszcze raz podkreślam z całą stanowczością, że ustawa jest zła i nie zmienią jej żadne drobne poprawki, chociaż - tak jak powiedziałem - są bardzo słuszne.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#KazimierzWilk">Klub Konfederacji Polski Niepodległej będzie głosował za wszystkimi poprawkami Senatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo, ponieważ nie ma zgłoszeń do wystąpień indywidualnych, uznaję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł sprawozdawca pragnie powiedzieć jeszcze coś na zakończenie?</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli nie, to zamykam dyskusję i przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#AleksanderMałachowski">Głosować będziemy zgodnie z zasadami przyjętymi w poprzednich punktach porządku dziennego, to znaczy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#AleksanderMałachowski">W pierwszej poprawce, dotyczącej zmiany 14, Senat proponuje w nowym brzmieniu art. 23 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, aby Agencja Rolna Skarbu Państwa mogła udzielać nie tylko gwarancji kredytowych, jak uchwalił Sejm, lecz również poręczeń kredytowych oraz by do gwarancji kredytowych stosować odpowiednio przepisy dotyczące udzielenia gwarancji przez banki.</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-216.6" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł sprawozdawca pragnie coś tutaj wyjaśnić, czy są jakieś pytania?</u>
          <u xml:id="u-216.7" who="#AleksanderMałachowski">Jeśli nie ma, to przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-216.8" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu, polegającej na nadaniu nowego brzmienia art. 23 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-216.9" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-216.10" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-216.11" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, iż głosowało 269 posłów. Większość bezwzględna wynosi 135. Za odrzuceniem poprawki Senatu opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 265, wstrzymał się od głosu jeden poseł.</u>
          <u xml:id="u-216.12" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm, wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów, przyjął poprawkę Senatu, polegającą na nadaniu nowego brzmienia art. 23 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-216.13" who="#AleksanderMałachowski">W drugiej poprawce, dotyczącej zmiany 19, do art. 29 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa Senat proponuje w ust. 3 dodatkowe alternatywne kryterium ustalania nabywcy nieruchomości rolnej w wypadku, gdy pierwszeństwo zakupu przysługuje więcej niż jednemu oferentowi. Senat proponuje preferowanie osób, które dają najlepsze gwarancje należytego prowadzenia gospodarstwa rolnego lub ograniczenia bezrobocia w rejonie sprzedaży nieruchomości. Sejm natomiast uchwalił tylko kryterium należytego prowadzenia gospodarstwa.</u>
          <u xml:id="u-216.14" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-216.15" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł sprawozdawca pragnie zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#AndrzejAumiller">Nie, dziękuję. Wszystko zostało wyjaśnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 29 ust. 3 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 291 posłów. Większość bezwzględna wynosi 146. Za odrzuceniem poprawki głosowało 146 posłów, przeciw - 107, wstrzymało się od głosu 38 posłów.</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością głosów odrzucił poprawkę Senatu do art. 29 ust. 3 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-218.6" who="#AleksanderMałachowski">W trzeciej poprawce, dotyczącej art. 11 ustawy nowelizującej, zawierającego zmiany do ustawy o lasach, Senat w nowej zmianie do art. 61 ust. 2 ustawy o lasach proponuje, aby obowiązek podatkowy w odniesieniu do lasów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa ciążył na Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-218.7" who="#AleksanderMałachowski">Poprawka wykracza poza zakres nowelizacji ustawy o lasach, jednakże jest konsekwencją zmian uchwalonych już przez Sejm i dlatego poddam ją pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-218.8" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-218.9" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł sprawozdawca chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-218.10" who="#AleksanderMałachowski">Czy ktoś ma jakieś pytanie?</u>
          <u xml:id="u-218.11" who="#AleksanderMałachowski">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-218.12" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-218.13" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 61 ust. 2 ustawy o lasach, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-218.14" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-218.15" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-218.16" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 300 posłów. Większość bezwzględna wynosi 151. Za odrzuceniem poprawki głosował 1poseł, przeciw - 295, wstrzymało się od głosu 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-218.17" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm, wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów, przyjął poprawkę Senatu do art. 61 ust. 2 ustawy o lasach.</u>
          <u xml:id="u-218.18" who="#AleksanderMałachowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-218.19" who="#AleksanderMałachowski">Wysoki Sejmie, dobra nowina.</u>
          <u xml:id="u-218.20" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej o poprawkach Senatu do ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (druki nr 211 i 217).</u>
          <u xml:id="u-218.21" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Wojciecha Szczęsnego Zarzyckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przedstawiam sprawozdanie komisji...</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam, panie pośle, ale muszę ponowić apel. Dziś jest jakiś taki rozmowny dzień. Proszę bardzo o umożliwienie wystąpienia panu posłowi, bez tego gwaru na sali.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">W imieniu Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przedstawiam sprawozdanie komisji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (druk nr 217).</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Komisja Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej po rozpatrzeniu uchwały Senatu w dniu 28 grudnia 1993 r. postanowiła zaproponować Wysokiej Izbie przyjęcie lub odrzucenie poprawek zawartych w uchwale. W projekcie ustawy z dnia 17 grudnia 1993 r. Wysoka Izba przyjęła zapis art. 2 w następującym brzmieniu: „Nadzór ogólny nad agencją sprawuje minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej, a w zakresie gospodarki finansowej minister finansów”. Senat zaproponował poprawkę nr 1: „W art. 2 wyraz „ogólny” oraz wyrazy: „a w zakresie gospodarki finansowej minister finansów” skreśla się”.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Komisja proponuje poprawkę nr 1 odnoszącą się do art. 2 odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Komisja sprawę nadzoru w zakresie gospodarki finansowej agencji długo rozważała w trakcie prac nad projektem. Uznała, że pozbawienie agencji tego nadzoru osłabi kontrolę nad wykorzystaniem pieniędzy pochodzących z budżetu.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Poprawka Senatu nr 2 dotyczy art. 3: „W ust. 1 w pkt. 6 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się nowy pkt 7 w brzmieniu: «oddłużenie rolnictwa oraz przetwórstwa rolno-spożywczego»”.</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Komisja poprawkę odnoszącą się do art. 3, w lit. a, dotyczącą dodania nowego pkt. 7 w ust. 1, postanowiła odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-221.6" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Senat proponował wpisanie do zadań agencji oddłużenia rolnictwa oraz przetwórstwa rolno-spożywczego. Zdaniem komisji wprowadzenie tego zapisu w miejscu proponowanym przez Senat mogłoby rodzić sugestię, jakoby agencja miałaby być instytucją powołaną do systemowego oddłużania. Podstawowe zadania agencji zostały określone w art. 3 ust. 1. Natomiast jeśli chodzi o sprawę oddłużenia w zakresie dotyczącym wniosków złożonych w przewidzianym trybie do Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa, to agencja jako sukcesor funduszu przejmuje jego zobowiązania i wierzytelności finansowe. Zapisane to jest w art. 12 omawianej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-221.7" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Z kolei poprawka nr 2 lit. b.</u>
          <u xml:id="u-221.8" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">W uchwalonej przez Sejm ustawie brzmienie art. 3 ust. 2 jest następujące: „Agencja realizuje swoje zadania w szczególności przez:</u>
          <u xml:id="u-221.9" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">1) finansowanie lub udział w finansowaniu zadań, o których mowa w ust. 1 art. 3,</u>
          <u xml:id="u-221.10" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">2) dopłatę do oprocentowania kredytów bankowych,</u>
          <u xml:id="u-221.11" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">3) udzielanie gwarancji i poręczeń kredytowych, określonych w planie finansowym”.</u>
          <u xml:id="u-221.12" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Senat proponuje: „w ust. 2: pkt 1 oznacza się jako pkt 2, a pkt 2 oznacza się jako pkt 1; w dotychczasowym pkt. 2 po wyrazie «dopłatę» dodaje się wyrazy: «w pierwszej kolejności»”.</u>
          <u xml:id="u-221.13" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Komisja wnosi o przyjęcie poprawki Senatu, czyli w lit. b dotyczącej ust. 2: w pierwszym tiret - przyjąć, w drugim tiret - przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-221.14" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Komisja uznała, że najbardziej skuteczną formą realizacji zadań i działalności agencji będą dopłaty do kredytów bankowych. Znacznie zwiększy to możliwość działania agencji, poprzez bezpośrednie zaangażowanie środków pieniężnych banków zwiększy się bowiem pula środków skierowanych na określone zadania.</u>
          <u xml:id="u-221.15" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Dotyczy poprawki nr 2 lit. c do art. 3 ust. 4. Senat zaproponował: dotychczasowy ust. 4 oznacza się jako ust. 5 i dodaje się nowy ust. 4 w brzmieniu: „Do gwarancji, o których mowa w ust. 2 pkt 3, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące gwarancji kredytowych udzielanych przez banki”.</u>
          <u xml:id="u-221.16" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Komisja proponuje przyjąć tę poprawkę w lit. c dotyczącej nowego oznaczenia dotychczasowego ust. 4 i dodania nowego ust. 4. Poprawka ta podporządkowuje zasady udzielania gwarancji przez agencję zasadom udzielania takowych gwarancji przez banki. Odniesienie w tym przypadku do Prawa bankowego umożliwia uściślenie - określenie tej formy zabezpieczenia kredytu.</u>
          <u xml:id="u-221.17" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Dotyczy poprawki Senatu nr 3. Przyjęte przez Sejm brzmienie art. 5 ust. 1 i 2 jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-221.18" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">„1. Organem agencji jest prezes powoływany i odwoływany przez prezesa Rady Ministrów na wniosek ministrów rolnictwa i gospodarki żywnościowej oraz finansów.</u>
          <u xml:id="u-221.19" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">2. Agencją kieruje prezes i reprezentuje ją na zewnątrz”.</u>
          <u xml:id="u-221.20" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Senat wnosi o przyjęcie art. 5 ust. 1 i 2 w następującym brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-221.21" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">„1. Organem agencji jest prezes agencji powoływany i odwoływany przez prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-221.22" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">2. Prezes kieruje agencją i reprezentuje ją na zewnątrz”.</u>
          <u xml:id="u-221.23" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Komisja wnosi, aby poprawkę dotyczącą nadania nowego brzmienia ust. 1 i 2 w art. 5 odrzucić. Komisja uznała, że prezes agencji powinien być powoływany przez prezesa Rady Ministrów na wniosek ministrów rolnictwa i gospodarki żywnościowej oraz finansów.</u>
          <u xml:id="u-221.24" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Dotyczy poprawki nr 4 lit. a. Senat proponuje w art. 6 dodać nowy ust. 2 w brzmieniu: „2. Szczegółowy tryb powoływania rady agencji określi prezes Rady Ministrów w drodze rozporządzenia”.</u>
          <u xml:id="u-221.25" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Komisja propozycję Senatu odrzuciła.</u>
          <u xml:id="u-221.26" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Dotyczy poprawki nr 4 lit. b. W art. 6 Senat proponuje: „dotychczasowy ust. 2 oznacza się jako ust. 3”.</u>
          <u xml:id="u-221.27" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Komisja odrzuciła tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-221.28" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Dotyczy poprawki nr 4 lit. c. Dotychczasowy ust. 3 oznacza się jako ust. 4 w brzmieniu: „4. Przewodniczącego rady wybiera spośród swoich członków i odwołuje rada agencji”.</u>
          <u xml:id="u-221.29" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Komisja w lit. c, w części dotyczącej nowego oznaczenia dotychczasowego ust. 3, postanowiła poprawkę odrzucić, natomiast w części dotyczącej nadania nowego brzmienia dotychczasowemu ust. 3 - przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-221.30" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Uznano, że określeniem trybu powołania rady agencji w drodze rozporządzenia nie należy obciążać prezesa Rady Ministrów, określa to bowiem ustawa w art. 6 ust. 2, a w razie potrzeby uszczegółowi statut agencji.</u>
          <u xml:id="u-221.31" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Poprawkę ujętą w pkt. 4 lit. c uchwały komisja przyjęła. Chodzi w niej jedynie o stylistykę.</u>
          <u xml:id="u-221.32" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Dotyczy poprawki Senatu nr 5. Senat proponuje, aby w art. 14 wyraz „agencja” zastąpić wyrazem „agencję”.</u>
          <u xml:id="u-221.33" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Komisja poprawkę przyjęła.</u>
          <u xml:id="u-221.34" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Proszę Wysoką Izbę o podjęcie uchwały zgodnie z propozycjami komisji ujętymi w sprawozdaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam, że Sejm postanowił o ograniczeniu czasu wystąpień posłów w debacie nad tym punktem porządku dziennego do 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do wysłuchania wystąpień w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Janusza Maćkowiaka o zabranie głosu w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#JanuszMaćkowiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego wyrażał swoją pozytywną opinię, dotyczącą omawianej ustawy w trakcie jej pierwszego czytania. Nie chcemy ani też nie ma takiej potrzeby, aby powtarzać przytaczane wówczas argumenty. Co do dyskutowanych aktualnie senackich poprawek do projektu ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa to generalnie klub Polskiego Stronnictwa Ludowego zgadza się ze stanowiskiem Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Jesteśmy za odrzuceniem poprawki pierwszej i pozostawieniem w brzmieniu ustalonym przez Sejm art. 2 projektu ustawy. Przepis nie powinien zwalniać ministra finansów od nadzorowania, a więc i od odpowiedzialności za gospodarkę finansową nowo utworzonej agencji. Popieramy także komisję rolnictwa w sprawie odrzucenia poprawki Senatu, w której dopisano do katalogu zadań agencji wspieranie procesu oddłużania rolnictwa oraz przetwórstwa rolno-spożywczego. Nie chcielibyśmy w ten sposób stwarzać precedensu i nacisku na oddłużanie, w sytuacji gdy występuje permanentny brak środków, a potrzeby są ogromne. Ponadto zapis poprawki w zestawieniu z art. 12 projektu ustawy sugeruje jak gdyby jej doraźny charakter, a przecież nie tworzymy ustawy na rok czy dwa — w każdym razie nie jest to naszym zamiarem. Opowiadamy się też za szczególnym wyeksponowaniem wśród środków realizacji zadań agencji dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych i w związku z tym — wzorem komisji rolnictwa — popieramy poprawkę senacką, wyrażającą się w dopisaniu słów „w pierwszej kolejności”, gdy chodzi o te dopłaty.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#JanuszMaćkowiak">Podobnie jest z poprawką dotyczącą gwarancji kredytowych udzielanych przez agencję. Uważamy, że instytucję gwarancji należy ujednolicić w myśl zasad Prawa bankowego i że powinny one dotyczyć również kredytów agencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#JanuszMaćkowiak">W jednym przypadku stanowisko naszego klubu różni się od stanowiska komisji rolnictwa. Komisja jest bowiem zdania, że należy odrzucić poprawkę senacką, która upoważnia do powołania lub odwoływania prezesa agencji jedynie ministra rolnictwa. Komisja twierdzi, zgodnie z poprzednim tekstem ustawy, że uprawnienia takie powinien mieć również minister finansów. Zdaniem naszego klubu, Senat ma rację, eliminując swą poprawką wyżej wymienione uprawnienia ministra finansów. Zakładamy, że prezes przyszłej agencji nieraz będzie prowadzić kontrowersyjne rozmowy z ministrem finansów, dotyczące gospodarki finansowej kierowanej przez siebie agencji. Fakt personalnej zależności od ministra finansów mógłby - naszym zdaniem - wpłynąć tonizująco na postawę prezesa, nie zawsze dla dobra interesów agencji.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#JanuszMaćkowiak">Jesteśmy za odrzuceniem poprawki czwartej w całości oraz za przyjęciem poprawki piątej. W tym względzie również zgadzamy się ze stanowiskiem komisji rolnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Marię Stolzman z Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#MariaStolzman">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Nie zajmę dużo czasu. Chcę tylko powiedzieć w imieniu klubu Unii Demokratycznej, że cieszę się, iż proces legislacyjny dotyczący tej ustawy zbliża się do pomyślnego zakończenia. Jest to na pewno ustawa ważna i potrzebna. Mam nadzieję, że będzie ona też, zgodnie z jej duchem, realizowana. Nie chcąc przedłużać czasu - jest to ostatni punkt naszego dość męczącego dzisiaj porządku obrad - chciałabym powiedzieć, że mimo niewielkich zastrzeżeń naszego klubu będziemy głosować za przyjęciem stanowiska Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Wilka z Konfederacji Polski Niepodległej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#KazimierzWilk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Ja też bardzo króciutko. Klub Konfederacji Polski Niepodległej popiera generalne założenie powołania Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, tak jak podkreślaliśmy we wcześniejszej debacie sejmowej. Klub Konfederacji Polski Niepodległej będzie głosował za przyjęciem tych poprawek Senatu, które są zbieżne z naszymi uwagami, zgłaszanymi w czasie prac podkomisji. Uważamy, że nie powinno się rozszerzać zadań agencji. Nadzór nad agencją powinien sprawować minister rolnictwa, bo utrzymanie dualizmu organów nadzoru wpłynie negatywnie na jego sprawność. Następnie pozytywnie należy odnieść się do poprawki, że agencja powinna dopłacać do kredytów udzielonych przez banki. W tym miejscu krótka uwaga, że tryb pilności ustawy uniemożliwił spokojne i rzeczowe przeanalizowanie plusów i minusów tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Gąsienicę-Makowskiego w imieniu Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę w imieniu klubu odnieść się do poprawek mających wpływ na funkcjonowanie nowo powstałej instytucji tak ważnej dla przebudowy i modernizacji polskiego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Poprawka pierwsza - naszym zdaniem - nie powoduje podnoszonego w uzasadnieniu Senatu dualizmu organów nadzoru nad agencją, lecz zmierza w kierunku jego osłabienia. Mamy wiele złych doświadczeń tam, gdzie nie funkcjonował nadzór Ministerstwa Finansów. Przyjmujemy wobec tego stanowisko komisji wnoszącej o odrzucenie tej poprawki. Opowiadamy się również za stanowiskiem komisji w stosunku do poprawek Senatu dotyczących art. 3 i art. 6. Natomiast będziemy popierać trzecią poprawkę Senatu dotyczącą art. 5. Uważamy - to również postulowaliśmy w wystąpieniu klubowym w czasie dyskusji nad ustawą w Sejmie - że minister rolnictwa odpowiedzialny jest za realizację polityki rolnej i powinien mieć decydujący wpływ na obsadę personalną agencji. W tym przypadku bowiem dualizm Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przy obsadzie stanowiska prezesa agencji jest, naszym zdaniem, niecelowy. Natomiast sprawowanie kontroli nad gospodarką finansową agencji przez ministra finansów i tak zapewnia art. 2 tej ustawy. Klub Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform liczy, że rząd zgłaszając pilność prac nad tą ustawą jest przygotowany do równie szybkiego jej wprowadzenia w życie, tak by polska wieś i rolnicy namacalnie mogli odczuć to rozwiązanie ustawowe.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma zgłoszeń do wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł sprawozdawca pragnie coś powiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#AleksanderMałachowski">Nie.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma przedstawiciela ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam zatem, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#AleksanderMałachowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.8" who="#AleksanderMałachowski">Głosować będziemy zgodnie z zasadami przyjętymi w poprzednich punktach porządku dziennego, to znaczy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-230.9" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce pierwszej Senat przez skreślenie w art. 2 wyrazu „ogólny” oraz wyrazów: „a w zakresie gospodarki finansowej minister finansów” zmierza do tego, aby nadzór nad agencją sprawował tylko minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Sejm natomiast uchwalił, że nadzór ogólny nad agencją sprawuje minister rolnictwa, a w zakresie gospodarki finansowej nadzór ten sprawuje minister finansów.</u>
          <u xml:id="u-230.10" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-230.11" who="#AleksanderMałachowski">Czy wszystko jest jasne?</u>
          <u xml:id="u-230.12" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.13" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.14" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.15" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-230.16" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 262 posłów. Większość bezwzględna wynosi 132. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 237 posłów, przeciw - 14, wstrzymało się od głosu 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-230.17" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością głosów odrzucił poprawkę Senatu do art. 2.</u>
          <u xml:id="u-230.18" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce drugiej lit. a Senat proponuje w art. 3 ust. 1 dodać nowy pkt 7 stanowiący, że do zadań agencji należy również wspieranie oddłużenia rolnictwa oraz przetwórstwa rolno-spożywczego.</u>
          <u xml:id="u-230.19" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-230.20" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł sprawozdawca pragnie zabrać głos? Nie.</u>
          <u xml:id="u-230.21" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma pytań ani wątpliwości, zatem przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.22" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 3 ust. 1, polegającej na dodaniu pkt. 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.23" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.24" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-230.25" who="#AleksanderMałachowski">W głosowaniu wzięło udział 275 posłów. Większość bezwzględna wynosi 138. Za odrzuceniem głosowało 262 posłów, przeciw - 7, wstrzymało się od głosu 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-230.26" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu do art. 3 ust. 1, polegającą na dodaniu pkt. 7, odrzucił bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-230.27" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce drugiej lit. b Senat w art. 3 ust. 2 proponuje pkt 1 oznaczyć jako pkt 2, a pkt 2 oznaczyć jako pkt 1 oraz dodać w pkt. 2 przepis, zgodnie z którym agencja w pierwszej kolejności realizuje swoje zadania polegające na dopłacie do oprocentowania kredytów bankowych.</u>
          <u xml:id="u-230.28" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-230.29" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma pytań ani wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-230.30" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.31" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 3 ust. 2 pkt 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.32" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.33" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-230.34" who="#AleksanderMałachowski">W głosowaniu wzięło udział 285 posłów. Większość bezwzględna wynosi 143. Za odrzuceniem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 278, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-230.35" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm, wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów, poprawkę Senatu do art. 3 ust. 2 pkt 1 i 2 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-230.36" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce drugiej lit. c Senat proponuje w art. 3 dotychczasowy ust. 4 oznaczyć jako ust. 5 i dodać nowy ust. 4 stanowiący, że do gwarancji określonych w planie finansowym agencji stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące gwarancji kredytowych udzielanych przez banki.</u>
          <u xml:id="u-230.37" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-230.38" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma pytań ani wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-230.39" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.40" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 3, polegającej na dodaniu ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.41" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.42" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-230.43" who="#AleksanderMałachowski">W głosowaniu wzięło udział 288 posłów. Większość bezwzględna wynosi 145. Za odrzuceniem poprawki głosował 1 poseł, przeciw — 287 posłów, nikt się nie wstrzymał od głosu.</u>
          <u xml:id="u-230.44" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm, wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów, przyjął poprawkę Senatu do art. 3, polegającą na dodaniu ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-230.45" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce trzeciej Senat w art. 5 w nowym brzmieniu ust. 1 i 2 proponuje, aby prezes agencji był powoływany i odwoływany na wniosek tylko ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej, a nie również ministra finansów, jak uchwalił Sejm.</u>
          <u xml:id="u-230.46" who="#AleksanderMałachowski">Pozostałe zmiany mają charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-230.47" who="#AleksanderMałachowski">Komisja proponuje odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-230.48" who="#AleksanderMałachowski">Nikt nie zgłasza wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-230.49" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.50" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 5 ust. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.51" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.52" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-230.53" who="#AleksanderMałachowski">W głosowaniu wzięło udział 289 posłów. Większość bezwzględna wynosi 145. Za odrzuceniem głosowało 179 posłów, przeciw - 107, wstrzymało się od głosu 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-230.54" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu do art. 5 ust. 1 i 2 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-230.55" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce czwartej lit. a Senat proponuje dodanie nowego ust. 2 w art. 6, stanowiącego, że szczegółowy tryb powoływania rady agencji określi prezes Rady Ministrów w drodze rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-230.56" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce czwartej lit. b Senat proponuje dotychczasowy ust. 2 oznaczyć jako ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-230.57" who="#AleksanderMałachowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-230.58" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-230.59" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł sprawozdawca nie ma nic do dodania.</u>
          <u xml:id="u-230.60" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.61" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 6, polegającej na dodaniu nowego ust. 2 i zmianie numeracji ustępów, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.62" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.63" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-230.64" who="#AleksanderMałachowski">W głosowaniu wzięło udział 289 posłów. Większość bezwzględna wynosi 145. Za odrzuceniem poprawki głosowało 264 posłów, przeciw - 5, wstrzymało się od głosu 20 posłów.</u>
          <u xml:id="u-230.65" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością głosów odrzucił poprawkę Senatu do art. 6, polegającą na dodaniu nowego ust. 2 i zmianie numeracji ustępów.</u>
          <u xml:id="u-230.66" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce czwartej lit. c Senat proponuje w art. 6 nowe brzmienie ust. 3. Jest to zmiana o charakterze legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-230.67" who="#AleksanderMałachowski">Senat proponuje także zmianę oznaczenia tego ustępu.</u>
          <u xml:id="u-230.68" who="#AleksanderMałachowski">Wobec odrzucenia propozycji dodania nowego ustępu w art. 6 poprawka Senatu, w części dotyczącej zmiany oznaczenia ust. 3 w art. 6, staje się bezprzedmiotowa.</u>
          <u xml:id="u-230.69" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o przyjęcie poprawki Senatu w części dotyczącej nadania nowego brzmienia ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-230.70" who="#AleksanderMałachowski">Czy to jest jasne?</u>
          <u xml:id="u-230.71" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł sprawozdawca nie zgłasza się.</u>
          <u xml:id="u-230.72" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.73" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 6 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.74" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.75" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-230.76" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 288 posłów. Większość bezwzględna wynosi 145. Za odrzuceniem poprawki głosowało 6 posłów, przeciw - 280, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-230.77" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm, wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów, przyjął poprawkę Senatu do art.6 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-230.78" who="#AleksanderMałachowski">W ostatniej, piątej poprawce Senat proponuje w art. 14 wyraz „Agencja” zastąpić wyrazem „Agencję”. Zmiana ta ma charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-230.79" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-230.80" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.81" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 14, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.82" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.83" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-230.84" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 283 posłów. Większość bezwzględna wynosi 142. Za odrzuceniem głosowało 3 posłów, przeciw - 274, wstrzymało się od głosu 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-230.85" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm, wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów, poprawkę Senatu do art. 14 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-230.86" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo, zakończyliśmy głosowanie nad poprawkami do ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-230.87" who="#AleksanderMałachowski">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 8 posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-230.88" who="#AleksanderMałachowski">Proszę poseł sekretarz o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Informuję, że w dolnej palarni wydawany jest tekst projektu ustawy budżetowej na rok 1994.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Prezydium Komisji Nadzwyczajnej do zbadania działalności rządu za okres od 30 maja do 14 października 1993 r. informuje, że posiedzenie komisji w dniu 30 grudnia, to jest jutro, zostaje odwołane. Komisja zostanie zwołana w czasie 9 posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#KatarzynaMariaPiekarska">I ostatni już dzisiaj komunikat. Zebranie Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna odbędzie się po zakończeniu obrad w sali nr 106.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#AleksanderMałachowski">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu złożenia oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do wysłuchania oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Proszę o umożliwienie posłom wygłoszenia oświadczeń i o wysłuchanie ich.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Juliusza Brauna z Unii Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#JuliuszBraun">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jutro, a właściwie pojutrze, 31 grudnia, po 47 latach działalności zamknięta zostanie słynna polska księgarnia „Libella” w Paryżu. Od 1946 r. „Libella” była jednym z tych ośrodków, które decydowały o tożsamości polskiej kultury. „Libella” pozostanie niezmiennie w naszej pamięci jako to maleńkie terytorium, gdzie dzięki polskiej kulturze trwała wolna Polska.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#JuliuszBraun">W wypowiedzi, która przytoczona jest na łamach „Gazety Wyborczej”, Kazimierz Romanowicz mówi: „«Libella» powstała, by propagować wolne słowo polskie. Wolne słowo polskie już jest. Była po to, by książki zakazane wysyłać do Polski. Dziś już takich książek nie ma. Moja misja się skończyła”. Można więc powiedzieć, że zakończenie misji „Libelli” jest znakiem normalności. Ale przecież, jak przy każdym rozstaniu, pozostaje jakiś żal. I pozostaje obowiązek podziękowania.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#JuliuszBraun">To, iż wolne polskie słowo może płynąć dziś z polskiego parlamentu, jest w jakiejś mierze także zasługą tej maleńkiej polskiej księgarni z Wyspy Świętego Ludwika, jest zasługą Kazimierza Romanowicza i jego żony Zofii, którzy trwali w tej księgarni na straży polskiego słowa, nie tracąc wiary w sens swojego działania. Trwali w tym miejscu, z którego płynęły do Polski książki — ów „głos wolny wolność ubezpieczający”.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#JuliuszBraun">I niech odpowiedzią na tę 50-letnią niemal troskę o wolne polskie słowo będzie słowo. Słowo podziękowania płynące z polskiego Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#JuliuszBraun">Chciałbym wypowiedzieć to słowo również w imieniu tych wszystkich, którzy bywali w księgarni „Libella”, i w imieniu tych, którzy nigdy tam nie byli, ale czytali książki przewożone do Polski i docierające do czytelników mimo barier tworzonych przez różnego rodzaju służby, które usiłowały wolne słowo w Polsce ograniczać.</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#AleksanderMałachowski">Jako jeden z tych, którym dane było korzystać z księgarni państwa Romanowiczów, przyłączam się do pańskiego podziękowania i dziękuję, że pan tę sprawę poruszył.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#AleksanderMałachowski">Głos ma pan poseł Roman Nowicki z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma go.)</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#AleksanderMałachowski">A zatem pan poseł Jerzy Wenderlich z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-234.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest poseł Nowicki!)</u>
          <u xml:id="u-234.7" who="#AleksanderMałachowski">Jest pan poseł Roman Nowicki, ale może najpierw wypowie się pan poseł Jerzy Wenderlich, a pan poseł Nowicki potem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#JerzyWenderlich">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym złożyć oświadczenie w sprawie, która uzmysławia, że kiedy polityki kadrowej nie można prowadzić zgodnie z prawem, wtedy sięga się po bezprawie.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#JerzyWenderlich">1 grudnia br. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji powołała trzyosobowy zarząd spółki „Polskie Radio Pomorza i Kujaw”. Nominacje oficjalnie wręczył przybyły do Bydgoszczy przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Marek Markiewicz. Nikt z obecnych nie zgłaszał wówczas zastrzeżeń co do nominatów. Ledwo jednak przewodniczący Markiewicz opuścił progi bydgoskiej rozgłośni, wyciągnięto z szuflady wniosek o odwołanie jednego z trzech przed chwilą nominowanych członków zarządu, red. Mariusza Guzka. Przewodniczący rady nadzorczej opędza się od zbulwersowanych sprawą dziennikarzy stwierdzeniem, że odwołanie to nastąpiło z podszeptu prezesa spółki „Polskie Radio Pomorza i Kujaw”, red. Michała Jagodzińskiego. Odwołanemu nie postawiono przy tym żadnego klarownie i precyzyjnie brzmiącego zarzutu. Motywacja brzmi więc groteskowo: „odwołany z powodu... że odwołany”. Na odczepnego rzuca się co najwyżej jakieś pokrętne tłumaczenia, takie m.in., że — zacytuję tu przewodniczącego rady nadzorczej rzeczonego radia — „w zarządzie nowo powołanej spółki nie było jedności i chęci współpracy”. Gdyby nawet uznać te mętne tłumaczenia, to dlaczego rada nadzorcza nie odwołała prezesa spółki, red. Jagodzińskiego? Nominację dostał przecież po to, aby umiał współpracować ze wszystkimi, a nie tylko z ugrzecznionymi wybrańcami, do których — to fakt — odwołany red. Guzek nie należy.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#JerzyWenderlich">Zarazem prosiłbym o wyjaśnienie (z tą sprawą zwróciłem się również do wicepremiera ministra finansów pana Marka Borowskiego), na mocy jakiego prawa - bo ja takiego nie znam - nominację Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w chwilę po jej nadaniu wrzuca się do kosza. Sądy kapturowe, gangsterskie ośmiornice, rodziny klanowe - to elementy, które powinniśmy eliminować z naszego życia z determinacją, skoro deklarowaliśmy wyborcom, że dominantą naszego życia będzie prawo, a nie bezprawie. Zwłaszcza w mediach praktyki takie, jak opisana, nie powinny się zdarzać.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#JerzyWenderlich">Zwracając się o zbadanie i wyjaśnienie tej sprawy do ministra finansów chciałbym, aby więcej hucp takich nie było, choć dziennikarze Pomorza i Kujaw twierdzą, że to już nawet nie hucpa, ale haniebna afera.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#AleksanderMałachowski">Nie jestem pewny, czy to jest sprawa odpowiednia do oświadczeń poselskich, czy nie właściwsza byłaby tu forma jakiejś interpelacji czy interwencji poselskiej. Nie wiem po prostu, czy będzie reakcja na pana wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#JerzyWenderlich">Nie zmieściłem się, panie marszałku, w zapytaniach i korzystam choćby z tej formy, żeby przedstawić problem na forum Wysokiej Izby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#AleksanderMałachowski">Nie, nie mam nic przeciwko temu, tylko boję się, że to nie będzie skuteczne. Czy nie powinien pan dalej działać?</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Romana Nowickiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#AleksanderMałachowski">Jest, jest pan poseł Nowicki, tylko... bieży.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#RomanNowicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przepraszam, ale to moje oświadczenie nabiera cech dramatu, dlatego że na chwilę wyjechałem samochodem, żeby coś zabrać, i było włamanie, skradziono mi masę cennych rzeczy z samochodu, tak więc przepraszam, że tak prosto z drzwi wchodzę, żeby złożyć oświadczenie - nawet bez kartki. Jestem dzisiaj w trudnej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#RomanNowicki">Wysoki Sejmie! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Chciałem w dzisiejszym oświadczeniu krótko tylko powiedzieć o jednej sprawie. Otóż kilka tygodni temu zostałem wymieniony z ambon woj. ostrołęckiego jako ten naganny poseł, który ośmielił się podpisać inicjatywę poselską dotyczącą złagodzenia przepisów antyaborcyjnych. Przyjmuję to z pokorą. Nawet mi to przysporzyło pewnego rozgłosu. Muszę powiedzieć uczciwie, że konferencje prasowe, które organizuję w Ostrołęce na temat mojej dobroczynności czy działań prospołecznych na rzecz biednych ludzi, niesprawnych ludzi, przynoszą znacznie mniejszy efekt niż jedno kazanie z ambony. Masa ludzi bowiem zaczepia mnie na ulicy: panie Nowicki, myśmy tutaj słyszeli, że niezbyt dobrze się o panu wyrażano. Nie mam z tego powodu specjalnych stresów, ale chciałbym przy tej okazji zaapelować o jedną, być może, ważną sprawę. Jeżeli mnie tam ktoś słyszy i Ostrołęka się dowie o mojej wypowiedzi, to chciałbym prosić o jedno, żeby Kościół również był łaskaw - hierarchia kościelna - pomóc w naszych pracach, w realizacji naszych inicjatyw. Jeżeli coś dobrego zrobimy dla środowiska, pomożemy w jakiejś ważnej sprawie, pomożemy załatwić dla kalekich ludzi, nie wiem - autokar, zrobimy coś, co jest ważne dla tych ludzi, dla tej miejscowości, dla tego województwa, to niech Kościół o nas nie zapomina. Niech powie z ambony, że Nowicki Roman, aczkolwiek obcej opcji, zrobił to i to dobre. I wtedy będzie równo, i wtedy będzie tak zwana sprawiedliwość Boża. Otóż nawołuję do tej sprawiedliwości Bożej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Malinowskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#JanuszMalinowski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Otóż ja — podobnie zapewne jak większość z państwa — kilkanaście lat temu z dużą przyjemnością śledziłem na ekranach polskiej telewizji serial „Najdłuższa wojna współczesnej Europy”. Serial ten przypomniał mi się zupełnie niedawno jako swoistego rodzaju symboliczny kontrapunkt w stosunku do innego serialu, który — moim zdaniem — emitowany jest od kilku miesięcy nieustannie przez polską telewizję. Ten nowy serial dotyczy również takiej cichej i nie wypowiedzianej symbolicznej wojny, którą toczy nikt inny jak telewizja polska, z nikim innym jak tylko z ugrupowaniami politycznymi, które miały czelność 19 września odnieść jakiś sukces wyborczy.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#JanuszMalinowski"> Przybiera to czasami wręcz karykaturalne formy. Powiedziałbym - permanentnego wykonywania egzekucji na PRL, które przybiera czasami taką formę jak choćby we wczorajszym programie o sztuce socrealistycznej; przypominało to już wręcz pastwienie się nad zwłokami. Nieustannie trwa też festiwal telewizyjny polityków i ugrupowań, które przegrały w tych wyborach. Politycy ci nie tylko występują w programach społecznych i publicystycznych, tak że te programy są wręcz nimi przepełnione, mają także nieustanne benefisy w programach kulturalnych, rozrywkowych, a nawet sportowych - tak to wygląda. Jednocześnie ten trudny i skomplikowany proces rodzenia się samorządności lokalnej przedstawiany jest w telewizji w kategoriach wojny, którą toczy potężna armia rządowa przeciwko małym, słabiutkim i bezbronnym gminom. Myślę, proszę państwa, że w ten sposób w pewnej niesławie schodzi z areny polska telewizja państwowa. W niesławie, bo w gruncie rzeczy w swojej końcówce jest to, moim zdaniem, telewizja antypaństwowa. </u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#JanuszMalinowski"> Ponieważ koniec starego roku i początek nowego skłania zwykle do wyrażania pewnego rodzaju nadziei i życzeń, chciałbym i ja zakończyć takim właśnie akcentem. Otóż mam cichą nadzieję, że może nowy prezes, nowej jakościowo telewizji publicznej, skończy szybko ten żałosny spektakl i przystąpi energicznie do odtworzenia zrębów prawdziwie publicznej telewizji, wyrażającej interes publiczny, a nie coś, co dzieli tę publiczność, co tę publiczność antagonizuje. I ta publiczność przez to utwierdza się tylko w przeświadczeniu, że telewizja zawsze kłamie, zmieniają się co najwyżej podmioty i przedmioty kłamstwa. </u>
          <u xml:id="u-241.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-241.6" who="#JanuszMalinowski"> A moje życzenia dla nowej polskiej telewizji publicznej, to życzenia, żeby w 1994 r. produkowała wyłącznie wiarygodne, rzetelne i uczciwe programy - i będą to z całą pewnością programy odpowiadające całej publiczności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#AleksanderMałachowski">Jako człowiek, który życie spędził w telewizji, nie mogę się zgodzić z wnioskiem, że telewizja zawsze kłamie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Gaberle z Unii Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#AndrzejGaberle">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Czuję się zmuszony po raz drugi zabrać głos w ramach oświadczeń w związku...nie z treścią, bo tu bym nadużył tej możliwości, tylko z trybem uchwalania przepisów karnych w ustawach gospodarczych. Otóż tak się składa, że po raz drugi z tej trybuny usłyszałem w związku z wnioskami mniejszości, iż ekspert Ministerstwa Sprawiedliwości wypowiedział się w sposób, który narzucał niejako konieczność odrzucenia proponowanej poprawki. Żeby jasno przedstawić, o co chodzi, muszę - nie polemizując z rozwiązaniem przyjętym przez Sejm - wyjaśnić, w czym rzecz. Otóż dzisiaj mieliśmy wniosek mniejszości do art. 119 ustawy o papierach wartościowych. Chodziło o to, aby uelastycznić możliwość karania i oprócz stwierdzenia, że za czyn opisany w dyspozycji grozi kara pozbawienia wolności i grzywny, stworzyć możliwość wymierzenia bądź tylko kary pozbawienia wolności, bądź tylko grzywny.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#AndrzejGaberle">Według posła referenta ekspert Ministerstwa Sprawiedliwości uznał wprowadzenie dodatkowych stwierdzeń do tego przepisu za zbędne, jako że przepisy Kodeksu karnego dają - jego zdaniem - możliwość wymierzenia tylko kary grzywny, mimo stwierdzenia że przepis przewiduje za dany czyn i karę pozbawienia wolności, i grzywnę. Otóż jest to jakieś nieporozumienie. Kodeks karny stwarza możliwość wymierzenia kary grzywny jedynie wtedy - przy przewidzianej karze pozbawienia wolności - gdy za dany czyn jest przewidziana kara pozbawienia wolności, przy czym oczywiście ta kara nie może być zbyt wysoka. Nie będę wchodził tutaj w szczegóły. W związku z tym twierdzenie, że w przepisie jest przewidziane zarówno wymierzenie kary pozbawienia wolności, jak i grzywny, istnieje możliwość orzeczenia tylko grzywny - jest po prostu nieporozumieniem. Jest błędem, po którego popełnieniu odpowiedź studenta ocenia się jako niedostateczną, bo to jest wprost powiedziane w przepisie, tu nie trzeba żadnej interpretacji. Tym dziwniejsze, proszę państwa, jest powoływanie się tu na Kodeks karny, jeśli jednocześnie proponuje się karę grzywny w wysokości 10 lub 50 mld zł, gdyż Kodeks karny przewiduje możliwość wymierzenia kary grzywny - obok kary pozbawienia wolności - do wysokości 250 mln zł. Sądzę, że jeśli powiem, by od takich ekspertów broniły nas jakieś wysokie siły, to chyba trafię w sedno.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#AndrzejGaberle">Żeby jednak te słowa nie pozostały tylko życzeniem, pozwolę sobie, z całym szacunkiem dla pana marszałka, złożyć pewien wniosek. Otóż sądzę, że tam, gdzie mamy do czynienia z prawem czy z przepisami, którymi się będą później zajmować sądy, to w tej części projekty ustaw powinny trafić do Komisji Sprawiedliwości; ale nie trafiają. Komisja Sprawiedliwości nie ma okazji do wypowiedzenia się, w związku z czym komisje, które się tym zajmują, muszą polegać na opiniach — muszę użyć tego słowa w cudzysłowie — „ekspertów”.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#AleksanderMałachowski">Niestety, panie pośle, ma pan rację. Wydaje mi się, że to jest sprawa do rozpatrzenia przez Prezydium Sejmu, by rzeczywiście te ustawy trafiały do właściwych komisji. Muszę państwu także powiedzieć, już jako zainteresowany, jako prawnik, że to, co się dzieje w tej chwili, to rozproszenie bardzo wysokich kar w rozlicznych ustawach, jest czymś bardzo niepokojącym dla systemu prawa karnego. Myślę, że pan profesor Gaberle zgodzi się z tym, że rozrzucenie po całym systemie prawnym bardzo wysokich kar jest czymś niepokojącym.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gaberle: Zgadzam się w pełni, panie marszałku. Nie chciałem powtarzać tego, co tu już na ten temat mówiono.)</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Soskę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#JacekSoska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zabierając głos po oświadczeniach, być może jako ostatni w tym roku, pragnę w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego podziękować wszystkim posłom oraz Prezydium Sejmu za współpracę w całym 1993 r., zarówno w I, jak i w II kadencji. Jednocześnie zobowiązany jestem przeprosić wszystkich, jeżeli w naszym współżyciu parlamentarnym w ferworze politycznym ponosiły nas emocje.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#JacekSoska">Przepraszam państwa zarówno po lewej stronie sali, po środku, jak i po prawej stronie sali. Przepraszam pana posła Borusewicza, że myliłem go czasami z panem posłem Rulewskim.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Borusewicz: Rulewskiego ze mną.)</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#JacekSoska">Życzę wszystkim posłom i tej Izbie wytrwałości. Obyśmy przeżyli jeszcze kilka lat w tym Sejmie, a ta wytrwałość dopomogła nam we współpracy.</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi...</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Dziękujemy za przeprosiny.)</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#AleksanderMałachowski">... za to koncyliacyjne, jakby powiedziano w staropolszczyźnie, przemówienie, wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#AleksanderMałachowski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#AleksanderMałachowski">Informacja o wpływie interpelacji i o odpowiedziach na interpelacje znajduje się w doręczonym posłankom i posłom druku nr 215.</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#AleksanderMałachowski">Na tym kończymy 8 posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-246.6" who="#AleksanderMałachowski">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-246.7" who="#AleksanderMałachowski">Porządek dzienny następnego posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni: 5, 6 i 7 stycznia 1994 r., został posłankom i posłom dostarczony do imiennych skrytek poselskich w dolnej palarni.</u>
          <u xml:id="u-246.8" who="#AleksanderMałachowski">Zanim zakończę posiedzenie, chcę państwu jeszcze raz złożyć jak najserdeczniejsze życzenia wszelkiej pomyślności w nadchodzącym roku 1994.</u>
          <u xml:id="u-246.9" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-246.10" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-246.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-246.12" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-246.13" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 20 min 32)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>