text_structure.xml 138 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PoselJanZaciura">Otwieram posiedzenie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PoselJanZaciura">Zgodnie z ustalonym porządkiem posiedzenie poświęcone będzie funkcjonowaniu i realizacji zadań nadzoru pedagogicznego w stosunku do szkół samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PoselJanZaciura">Wprowadzając nas w temat sprawę zreferują: kurator oświaty w Szczecinie, przedstawiciel Sejmiku Samorządowego Województwa Szczecińskiego oraz minister edukacji narodowej. Później zadawać będziemy pytania. Następnie wysłuchamy odpowiedzi. W dalszej części obrad odbędzie się dyskusja. Zakończenie posiedzenia przewidziane jest na godz. 14.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PoselJanZaciura">Po zakończeniu posiedzenia realizować będziemy program przygotowany przez gospodarzy Szczecina.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#PoselJanZaciura">Jeżeli nie ma uwag do porządku obrad i zaproponowanego sposobu procedowania, będziemy mogli rozpocząć pracę. Zwracam państwa uwagę na to, że wszystkie materiały zostały przygotowane na piśmie. Powinny one być wzięte w dyskusji wraz z wystąpieniami przedstawionymi we wprowadzeniu. Witam wszystkich przybyłych. Jako pierwszy głos zabierze kurator oświaty w Szczecinie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Tej problematyce poświęciliśmy więcej miejsca w przygotowanych materiałach, chociaż na co dzień zajmuje ona mniej uwagi. W materiałach problematyka ta zajmuje miejsce od str. 7 aż do wystąpienia pana prezydenta na str. 51.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Sprawa została bardzo szczegółowo opracowana w stosunku do wszystkich aspektów znajdujących się po stronie nadzoru pedagogicznego. Z tym materiałem mogli się państwo zapoznać wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">W mojej wypowiedzi ograniczę się tylko do wybranych elementów. Aby oszczędzić czasu przeczytam wcześniej przygotowany tekst. W dalszej części posiedzenia postaram się państwu udzielić wyczerpujących odpowiedzi na zadane pytania. Na pewno będziemy mieli na to dużo czasu.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Głównym celem pracy urzędu kuratora od pierwszych dni sprawowania nadzoru pedagogicznego nad szkołami przejętymi przez samorządy było wdrożenie do praktyki oświatowej nowych zasad sprawowania nadzoru określonych w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z dnia 10 grudnia 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Taka decyzja była wynikiem odstąpienia, we wspomnianym rozporządzeniu, od akcentowania kontrolnego i dyscyplinującego charakteru nadzoru na rzecz diagnozowania poziomu osiągnięć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, inspirowania samodzielnych poszukiwań i wdrażania skuteczniejszych rozwiązań w realizacji przyjętych zadań, udzielania fachowej, merytorycznej pomocy a także współdziałania i umiejętnego realizowania funkcji instruktażowej.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Początkowe doświadczenia w tym zakresie nie były dla nas satysfakcjonujące. Często zdarzało się, że współpraca wielu naszych wizytatorów z dyrektorami szkół nie była należycie ukształtowana i zaplanowana. Nie była także prowadzona w sposób ciągły i systematyczny. W konsekwencji ta współpraca nie była wystarczająco skuteczna.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Stan ten budził wiele niepokojów, w wyniku których wypracowane zostały wspólne zasady przeprowadzania wizytacji oraz ustaleń powizytacyjnych. Zasady te zostały przyjęte jako norma. Uwzględnione były zjawiska pozytywne, negatywne oraz zmiany zaobserwowane przez wizytatora w toku nadzoru, a także analiza i ocena pracy dyrektora placówki.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Ponadto zwrócono uwagę na przestrzeganie obowiązku hospitowania przez wizytatorów, przynajmniej dwukrotnie w ciągu roku szkolnego, zajęć dydaktycznych lub wychowawczych prowadzonych przez dyrektorów.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Zmiana modelu polskiej oświaty wynikająca z przejęcia szkół przez samorządy lokalne bez wątpienia wymusiła konieczność przełamania ukształtowanych stereotypów, przewartościowania sposobu myślenia i pojmowania swoich powinności przez pracowników nadzoru pedagogicznego.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Wyrazem tej ewolucji było zapoczątkowanie za zgodą kuratora oświaty w roku szkolnym 1993/1994 innowacji w zakresie nadzoru pedagogicznego, wprowadzonej przez Oddział Zamiejscowy Kuratorium Oświaty w Nowogardzie nazwanej "Wizytacja inaczej".</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Dla realizacji tego programu postawiono następujące cele. Po pierwsze, zmienić sposób oceniania pracy szkoły tak, żeby było możliwe uzyskanie odpowiedzi na pytania, które państwu przedstawię. Pytanie pierwsze - w jaki sposób szkoła realizowała cele założone w planie pracy? Pytanie drugie - jakie rzeczywiste efekty pracy można zaliczyć do osiągnięć szkoły?</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Drugim celem było spowodowanie, żeby realizacja omówionego już celu prowadziła do samooceny pracy szkoły a w konsekwencji do doskonalenia jej pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Trzecim celem było opracowanie i zastosowanie w ramach nadzoru pedagogicznego zbioru narzędzi pomiaru dydaktycznego do badania rzeczywistych efektów pracy szkoły.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Czwartym celem była pomoc w przygotowaniu i wdrażaniu działalności innowacyjnej w systemie oceniania pracy ucznia oraz wprowadzaniu do programu nauczania i wychowania wiedzy i działań praktycznych dotyczących ekologii, samorządności i wielu innych sfer życia.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Po rocznej pracy przedstawiono na naradzie wizytatorów uwagi, spostrzeżenia i wnioski uzasadniające potrzebę kontynuowania tak sprawowanego nadzoru. Ten sposób prowadzenia nadzoru został także wysoko oceniony przez wizytację Ministerstwa Edukacji Narodowej,która odbyła się w Kuratorium Oświaty w Szczecinie na początku roku szkolnego 1994/1995.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Pozytywna ocena zastosowanej formy sprawowania nadzoru pedagogicznego otworzyła kuratorowi oświaty możliwość rozszerzenia innowacji na wszystkich wizytatorów. Prace te były ściśle powiązane z wewnętrznym ich szkoleniem i samokształceniem.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">W Centrum Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli, przy pracowni doskonalenia kadry kierowniczej utworzono klub wizytatora, którego celem jest permanentne doskonalenie warsztatu pracy wizytatorów. Przy pracowni diagnoz, w tym samym centrum, prowadzone są analizy zaleceń kuratora oświaty i badania wyników nauczania.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">W Centrum Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli trwają obecnie dość zaawansowane prace nad stworzeniem modelowego poziomu wymagań z różnych przedmiotów kształcenia ogólnego.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Ponieważ końcowym efektem wizytacji jest ustalenie okresowej diagnozy i oceny poziomu pracy szkół ze szczególnym uwzględnieniem pracy dyrektora szkoły, w naszym województwie od 1994/1995 r. każda wizytacja kończy się oceną pracy dyrektora.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">W tym względzie opracowano ciekawą i oryginalną, a także konkretną propozycję. Polega ona na sporządzeniu arkusza analizy własnej pracy nauczyciela. Wszystkie narzędzia, o których mówię, są przedstawione w załączonym materiale.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Jakie widzimy wartości w zastosowaniu tego narzędzia w pracy kierowniczej? Przede wszystkim jest to materiał informujący dyrektora o sposobie patrzenia na swoją pracę przez nauczyciela. Nauczycielowi narzędzie to ułatwia kształtowanie umiejętności rzeczowego dokonywania bilansu sukcesów i niepowodzeń. Dla nadzoru pedagogicznego istotna jest zaś obserwacja sposobu wykorzystania przez dyrektora informacji zawartych w arkuszu.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Równolegle z wyżej wymienionymi działaniami w urzędzie kuratora oświaty podjęto prace mające na celu opracowanie klarownego rejestru kompetencji organu prowadzącego i sprawującego nadzór pedagogiczny. Te kompetencje zostały również przedstawione w dostarczonym państwu materiale.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Powstało opracowanie, które przesłano do wszystkich samorządów i dyrektorów szkół. Określono w nim kompetencje kuratora oświaty w stosunku do szkół i placówek oświatowych prowadzonych przez gminy. Określono w nim także kompetencje wspólne kuratora oświaty i organu prowadzącego nadzór w stosunku do szkół prowadzonych przez gminy. Przedstawiono w nim także ramowe zasady współpracy obydwu organów.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Przygotowane opracowania i dokonane spostrzeżenia w zakresie pełnionego nadzoru pedagogicznego, wraz z wnioskami i zaleceniami mającymi na celu podniesienie stopnia efektywności pracy, przekazywano na posiedzeniach rad pedagogicznych, w zespołach samokształceniowych dyrektorów, w kontaktach bezpośrednich oraz w publikacjach, m.in. w biuletynie kuratora.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Konsekwencją przyjęcia założonych form współdziałania jest utrzymanie przez wizytatorów stałych kontaktów z nadzorowanymi placówkami. W placówkach prowadzonych przez samorządy lokalne prowadzona jest bezpośrednia współpraca z inspektorami oświaty i pracownikami samorządu terytorialnego. W Szczecinie kontakt ten utrzymywany jest z Wydziałem Edukacji, Sportu i Turystyki.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Wizytatorzy uczestniczyli w sesjach rad gminnych i miejskich, w posiedzeniach samorządów terytorialnych, na których poruszane były sprawy oświaty. Przedstawiciele samorządów byli zapraszani i uczestniczyli w naradach dyrektorów szkół oraz w zespołach samokształceniowych organizowanych przez kuratora oświaty.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Wizytacje prowadzone są według ustalonej tematyki przekazanej wcześniej do wiadomości samorządom lokalnym. Odbywa się to zgodnie z harmonogramem. Omawiana jest analiza i ocena realizacji zadań dydaktycznych, opiekuńczych i wychowawczych, organizatorsko-inspiracyjna rola dyrektorów w uzyskiwaniu efektów pracy szkół.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Uogólnione uwagi i spostrzeżenia z prowadzonego nadzoru pedagogicznego przedstawiają się następująco. Stan i sposób wykonywania zadań powizytacyjnych nie budzi zastrzeżeń. Poprawie uległa terminowość powiadamiania przez szkołę kuratora oświaty o realizacji zaleceń. Szkoły i przedszkola realizowały zadania w zakresie wychowania ekologicznego, zdrowotnego, kulturalnego i wielu innych.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Zadania te realizowane były w różnych szkołach, w różnym stopniu. Zależało to głównie od możliwości szkoły, warunków, zaangażowania nauczycieli i innych pracowników szkół.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Ogół rad pedagogicznych wizytowanych szkół działał na podstawie opracowanych regulaminów, które z reguły nie wykraczały poza kompetencje rad. Stwierdzono jednak nieprawidłowości w pracy rad pedagogicznych dotyczące m.in. braku analizy stopnia realizacji zgłaszanych wniosków i podejmowanych uchwał, braku opiniowania planów finansowych oraz rozkładu zajęć lekcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Zbyt często jeszcze posiedzenia rad pedagogicznych mają charakter sprawozdawczy a nie analityczny.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">W zakresie nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez dyrektorów szkół występują jeszcze przypadki braku przekazywania uwag pohospitacyjnych na posiedzeniach rad pedagogicznych. Często hospitowano tylko nauczycieli zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy. Stwierdzono także nieprawidłowości w dokonywaniu ocen w pracy nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">W większości wizytowanych szkół zarządzenie dotyczące oceniania, klasyfikowania i promowania jest realizowane prawidłowo. Stwierdzono jednak przypadki, że do statutu szkoły nie wprowadzono zapisu o sposobie powiadamiania ucznia i jego rodziców o grożącej uczniowi ocenie niedostatecznej.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Zdarzały się braki w dokumentacji z przebiegu egzaminów, np. brak pytań dotyczących egzaminu ustnego oraz zwięzłych informacji o wypowiedzi ustnej. Stwierdzono również przypadki zawyżania kryteriów na ocenę mierną.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Badania wyników nauczania były prowadzone równolegle przez szkoły oraz przez Centrum Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w czasie wizytacji. Podobnie jak w ub.r. stwierdzono, że nie we wszystkich szkołach przeprowadzono analizę uzyskanych wyników badań. Nie wyprowadzono też wniosków do dalszej pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">W celu wyeliminowania w pracy szkół i placówek oświatowych uchybień i usterek zobowiązano dyrektorów szkół i przedszkoli do organizowania działalności jednostek oświatowych zgodnie z obowiązującymi przepisami. W szczególności zalecano przestrzeganie postanowień zawartych w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z dnia 10 grudnia 1991 r. w sprawie zasad funkcjonowania nadzoru pedagogicznego, prowadzenie dokumentacji przebiegu nauczania zgodnie z zarządzeniem ministra edukacji narodowej z dnia 18 marca 1992 r., ściślejszą współpracę z Centrum Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli ze szczególnym uwzględnieniem prowadzenia badań wyników nauczania. Chodziło tu przede wszystkim o proces diagnozowania.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Zalecono także bezwzględne przestrzeganie zarządzenia nr 29 ministra edukacji narodowej z dnia 29 września 1990 r. w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Jednym ze sposobów wprowadzenia do szkół idei jakości i partnerstwa jest obustronna ich akceptacja przez organ prowadzący i nadzorujący, a także ich realizacja we wzajemnych kontaktach. Konieczne jest więc ciągłe doskonalenie więzi informacyjnych w relacjach: wizytator - pracownik samorządu zajmujący się sprawami oświatowymi; kierownictwo kuratorium - kierownictwo gmin; w celu wspólnego podejmowania oświatowych decyzji strategicznych.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Tej idei urząd kuratora w Szczecinie zamierza podporządkować całą strategię sprawowania nadzoru pedagogicznego nad szkołami samorządowymi. Nie bez znaczenia jest stosowanie w sposób możliwie wszechstronny, obejmujący wszystkie podstawowe funkcje, procedury zewnętrznego mierzenia jakości. Jest to podstawowa gwarancja rzetelnej diagnozy i oceny pracy szkoły.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Powoduje to konieczność przygotowania wszystkich wizytatorów do organizowania badań diagnostycznych, opracowywania narzędzi badawczych, opracowywania wyników przeprowadzonej diagnozy. W tym celu modyfikowana jest obecnie pracownia diagnoz pedagogicznych w Centrum Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli. Docelowo powinna ona spełnić wszystkie oczekiwania w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Zwiększenie skuteczności nadzoru pedagogicznego zamierzamy osiągnąć poprzez doskonalenie dyrektorów i rad pedagogicznych w zakresie umiejętności dokonywania samokontroli i samooceny wynikającej z procesu wewnętrznego mierzenia jakości pracy szkoły. Należy wypracować i realizować plany rozwoju szkoły. Potrzebne jest doskonalenie dotychczas stosowanych form i metod pracy wizytatorów, a przede wszystkim procesu wizytacji. Niezbędne jest bardziej trafne określanie punktów strategicznych kontroli i udoskonalanie stylu jej prowadzenia. Sprawnie powinny być także przeprowadzane zebrania podsumowujące wizytacje, podczas których aktywność nauczycieli i dyrektorów nastawiona będzie na zadania przyszłościowe.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Wspólną sprawą dla kuratorium i samorządów lokalnych powinna być - naszym zdaniem - wielka szansa realizacji programu TERM /Training for Education Reform Management/, żeby nie zmarnować szans jakie daje on w zakresie doskonalenia zarządzania oświatą. W tym zakresie woj. szczecińskie zostało zakwalifikowane do grupy kilku województw przygotowujących szeroki front tego programu.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#KuratoroswiatywSzczecinieCzeslawPlewka">Dziękuję państwu za uwagę. Odsyłam państwa do naszego materiału, w którym tę problematykę - naszym zdaniem - omówiliśmy bardzo szczegółowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Tematyka omawiana na dzisiejszym posiedzeniu związana z funkcjonowaniem i realizacją zadań nadzoru pedagogicznego w stosunku do szkół samorządowych według aktualnego podziału kompetencji jest zadaniem, które znajduje się w ręku rządowej administracji specjalnej szczebla wojewódzkiego. Ten nadzór realizuje kurator oświaty korzystając ze swoich placówek terenowych i posługując się działalnością wizytatorów.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Zmiany, które dokonały się na poziomie podstawowym w roku bieżącym, są zmianami bardzo korzystnymi. Polegają one na oddzieleniu funkcji organu prowadzącego od organu nadzoru pedagogicznego. W latach poprzednich ramy odpowiedzialności w tym zakresie były zamazane. Wychodziło na to, że kuratoria, realizując zadania oświatowe, same siebie z tych zadań rozliczały. Na pewno takie działanie nie jest wyróżnikiem państwa obywatelskiego.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Wątpliwości i kontrowersje wśród działaczy samorządowych budzi brak ostrości w podziale kompetencji między organem nadzoru, a organem prowadzącym szkołę bądź placówkę oświatową. Naszym zdaniem, jest to bardzo złe.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">W obowiązującej ustawie o systemie oświaty bardzo często te dwie funkcje się przenikają. Uważamy, że wskazane jest bardziej ostre ustanowienie granicy oddzielającej nadzór pedagogiczny od prowadzenia szkoły i odpowiedzialności za los placówki oświatowej. Jest to bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Samorządy stykają się również z przypadkami traktowania gmin jako organem prowadzącym ze strony organów nadzoru pozapedagogicznego. Myślę tu o wszystkich służbach państwowych, inspekcjach sanitarnych, nadzorach technicznych, nadzorach ochrony środowiska itp.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Po przejęciu szkół podstawowych przez gminy i rozpoczęcia realizacji tego zadania oświatowego, jako zadania własnego gmin, aktywność tych instytucji wyraźnie wzrosła. Takie jest nasze zdanie. Kiedy szkoły były w zarządzie kuratoryjnym, utarta w świadomości i opinii publicznej sytuacja dotycząca braku środków finansowych powodowała, że nadzór tych wszystkich instytucji nad funkcjonowaniem szkół był dużo mniej dokuczliwy. Obecnie dokuczliwość tego nadzoru zaostrzyła się.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Mówię o tym na marginesie i tylko dlatego, że problem ten wielokrotnie poruszany jest w dyskusjach jako jedno ze spostrzeżeń związanych z pierwszymi miesiącami powszechnej realizacji zadania jakim jest prowadzenie szkolnictwa podstawowego przez samorządy terytorialne.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Od czasu wprowadzenia zmian w ustawie o systemie oświaty w 1991 r., od czasu uchwalenia nowej ustawy, którą wymusiły zmiany polityczne w naszym państwie, zauważalna jest pewna słabość społeczeństwa obywatelskiego.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Ustawa o systemie oświaty mówi o powołaniu w szkołach wielu tzw. organów społecznych, takich jak rady szkoły, czy rady rodziców. Konstytuowanie się tych gremiów, ich praca i podział kompetencji /kompetencje im przypisane/ oraz ich realny wpływ na funkcjonowanie placówek szkolnych jest ciągle zbyt mały. Wynika to m.in. i z tego, że zbyt długo szkoły były w rękach administracji. Zbyt długo proces nauczania był traktowany jedynie jako zadanie państwowe. Także uczniowie nabyli swoistej dyspozycji wobec administracji państwowej.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Stąd także bierze się niewiara rodziców i ich zbyt mała aktywność w działaniach organów szkoły. Zbyt mała jest ich aktywność w zakresie wpływania na życie szkoły oraz na jakość kształcenia. Za małe jest zainteresowanie rodziców wychowaniem ich dzieci.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Jako działacze samorządowi mamy nadzieję, że zasada dotycząca pomocy rodziców powinna być ściślej przestrzegana. Szkoła nie realizuje tylko zadań pedagogicznych. Realizuje także zadania wychowawcze, w których rola rodziny i społeczności lokalnej powinna stale rosnąć i być możliwie jak największa.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Przesądzone są zapisy dotyczące powoływania dyrektorów szkół. Procedura konkursowa polega na swoistym osiąganiu konsensu w zakresie powołania osoby dyrektora. Moim zdaniem, procedura ta powinna być zostawiona do decyzji lokalnej. Wtedy także i decyzje nadzoru pedagogicznego nie byłyby uwikłane w procedury związane z wyborem lub ustanowieniem szefa placówki oświatowej. Według obowiązujących przepisów ustawy oświatowej rola i znaczenia takiego szefa są bardzo duże.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Niejasne są decyzje nadzoru oświatowego podejmowane w sprawie organizacji sieci szkół i placówek. Powstaje tu wiele problemów. W naszym województwie w roku bieżącym doszło do poważnych kontrowersji na tym tle. Często gminy przerażone są zbyt małą ilością środków otrzymanych w wyniku podziału subwencji oświatowej. Mówił o tym dzisiaj pan minister Dera.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">W tej sytuacji gminy szukają sposobu racjonalizacji tych wydatków.  Jednym z takich sposobów, przy zmniejszającej się populacji dzieci i młodzieży, jest zamykanie szkół i placówek. Niejednokrotnie zamknięcie placówki jest niezbyt uzasadnione. Często staje się to zarzewiem lokalnych konfliktów lub powoduje niezadowolenie środowiska.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">W takich sytuacjach kurator, jako organ nadzoru, stoi na pozycji decydenta, któremu pozostało przyjęcie przyjemnych decyzji. W takich sytuacjach broni on istniejących placówek oświatowych, które zdaniem samorządów lokalnych, często są nieefektywne. Zdaniem tych samorządów, proces kształcenia i wychowania można by było zorganizować bardziej racjonalnie i efektywnie po zmniejszeniu liczby placówek funkcjonujących w danej gminie.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Nierynkowy charakter postanowień ustawy Karta nauczyciela powoduje to, że decyzje nadzoru pedagogicznego zbyt często są mało skuteczne. Ochrona statusu prawnego nauczyciela uniemożliwia do tej pory eliminowanie z zawodu osób, które w tym zawodzie pracować nie powinny. Powoduje to obok względów materialnych pogłębianie negatywnej selekcji do zawodu.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">W sferze postulatów pozostaje wciąż sprawa domu oświatowego i możliwości wyboru szkoły przez ucznia. Nadal istnieje rejonizacja, która powoduje brak konkurencyjności między szkołami i placówkami. Nie ma możliwości doboru przez środowisko odpowiedzialne za funkcjonowanie danej szkoły lub placówki nauczycieli, którzy odpowiadaliby potrzebom i aspiracjom tego środowiska. Powoduje to, że nadzór pedagogiczny sprowadza się raczej do rejestracji faktów zachodzących w życiu szkoły. Nadzór jest zbyt mało kreatywny w zakresie wpływu na zmiany, które powinny dokonywać się w szkołach.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Jest jeszcze jedna sprawa, o której powiem państwu z ciężkim sercem. W ostatnim okresie na łamach szczecińskich mediów odbyła się dyskusja na temat wymogów stawianych urzędnikom nadzoru pedagogicznego i ograniczenia im możliwości prowadzenia działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Sprawa ta była opisana bardzo szeroko. Bulwersowała także i środowisko oświatowe. Sejmik Samorządowy nie wypracował w tej kwestii jednolitego stanowiska. Nie przyłączyliśmy się do chóru głosów krytycznych. Czekaliśmy na zakończenie procedur związanych z weryfikacją stanu zaistniałego w naszym województwie.</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Podobna kwestia poruszona była w dniu wczorajszym na posiedzeniu Komisji Samorządu Terytorialnego. Chodziło o eliminowanie konfliktu interesów urzędników samorządowych, chociażby w ostatniej nowelizacji ustawy o samorządzie terytorialnym. Tam sprawa ta została jednoznacznie określona.</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#WiceprzewodniczacySejmikuSamorzadowegoWojewodztwaSzczecinskiegoStanislawZimnicki">Potrzebne jest podobne uregulowanie statusu zawodowego pracowników nadzoru pedagogicznego. Należy wprowadzić regulacje prawne ograniczające prowadzenie działalności gospodarczej związanej z wykorzystaniem możliwości wynikających z zajmowania określonego stanowiska. Zdaniem wielu działaczy samorządowych sprawa ta wymaga szybkiego rozwiązania. W społeczeństwie demokratycznym zdania są zawsze podzielone. Wiele osób uważa jednak, że sprawa ta wymaga doprecyzowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselJanZaciura">Niewątpliwie jest to dość kontrowersyjne wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselJanZaciura">W związku z tym chciałbym prosić, żeby w swoich wystąpieniach utrzymywać się w konwencji tematu, który jest przedmiotem dzisiejszych rozważań. Przypomnę, że mówimy o nadzorze pedagogicznym. Nadzór pedagogiczny to dyrektor, nadzór kuratoryjny i ministerialny. Chciałbym żebyśmy skupili się na tych zagadnieniach.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselJanZaciura">W związku z tym oświadczeniem mam wątpliwość, czy poglądy wyrażone przez pana wiceprzewodniczącego są jego poglądami indywidualnymi, czy też są to poglądy Sejmiku Samorządowego Województwa Szczecińskiego?</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselJanZaciura">Z korespondencji, którą prowadziliśmy przed dzisiejszym posiedzeniem, wynikało że Sejmik Samorządowy Województwa Szczecińskiego nie ma wypracowanego stanowiska w tej kwestii. Chciałbym, żeby w takim przypadku wyraźnie określać, co jest poglądem instytucji lub organizacji, a co jest poglądem indywidualnym członka określonej społeczności.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#PoselJanZaciura">Musiałem państwu o tym powiedzieć, gdyż prowadziliśmy wstępne rozmowy na ten temat przed dzisiejszym posiedzeniem Komisji.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#PoselJanZaciura">W tej chwili zabierze głos dr Górczyński, który jest dyrektorem departamentu Ministerstwa Edukacji Narodowej odpowiedzialnego za nadzór pedagogiczny.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#PoselJanZaciura">Następnie rozpoczniemy rundę pytań skierowanych do wszystkich osób zabierających głos we wprowadzeniu do dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Mam ogromną tremę, gdyż po raz pierwszy występuję przed tak szacownym gremium.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Na wstępie wykorzystam tę okazję do tego, żeby państwu podziękować. Jestem starym nauczycielem i wizytatorem. W imieniu wszystkich kolegów pracujących w nadzorze pedagogicznym zarówno z kuratoriów jak i z ministerstwa, chciałbym panu przewodniczącemu podziękować za to, że ta problematyka stała się przedmiotem obrad Komisji.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Od dłuższego czasu, z inicjatywy pana wiceministra Dery, wyjeżdżam w teren na spotkania z przedstawicielami samorządów. Jako stary nauczyciel byłem zaniepokojony tym, że przez cały czas na tych spotkaniach odbywają się dyskusje na tematy finansowe.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Przez cały czas mówi się głównie o pieniądzach. Pieniądze przesłaniają sprawy pedagogiczne. Muszę państwu powiedzieć, że w ub.r. i w br. odbyłem kilkanaście takich spotkań. Tylko na jednym spotkaniu, w Bytowie w woj. słupskim, na konwencie wójtów i burmistrzów, po raz pierwszy podniesiono sprawę wspólnej działalności nadzoru pedagogicznego oraz samorządu terytorialnego w zakresie kształtowania wizji szkoły. Wójtowie i burmistrzowie wystąpili nawet z ostrą krytyką kuratora, który nie przyczyniał się do tego, żeby wspólnie tworzyć tę wizję szkoły.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Ciekawe jest to, że sprawa wystąpiła w woj. słupskim, które - jak oceniamy wspólnie w Ministerstwie Edukacji Narodowej - bardzo słabo przygotowało przekazywanie szkół gminom. Dlatego bardzo serdecznie dziękuję za poruszenie tej tematyki. W imieniu wszystkich pracowników nadzoru, chciałem także wyrazić podziękowania za zapisy, które znalazły się w ustawie od art. 33 do art. 35. Tu nie zgodzę się z panem wiceprzewodniczącym Sejmiku Samorządowego Województwa Szczecińskiego.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Zapisy tej ustawy bardzo nam odpowiadają. Z jednej strony nie naruszają one istoty nadzoru pedagogicznego. Nowoczesna koncepcja nadzoru pedagogicznego stworzona w latach 1990-1991 pozostała aktualna do dnia dzisiejszego. Jej realizacja daje nam szanse, żeby nadzór pedagogiczny, nad którym pracujemy od 5 lat, był kontynuowany bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Oświata, a w tym nadzór pedagogiczny, nie przyjmuje zbyt raptownych zmian. Gdybyśmy chcieli zmienić to, co zostało zrobione w latach 1990-1991 i powrócić do podkreślenia funkcji kontrolnej zamiast funkcji diagnozująco-oceniającej działalność szkół, to doprowadzilibyśmy do poważnych kłopotów w funkcjonowaniu nadzoru. Doprowadziłoby to jednocześnie do tego, co już - w tej chwili - uzyskaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Przez 5 lat walczymy o to, żeby kuratorzy, wizytatorzy i Ministerstwo Edukacji Narodowej, mówili jednym językiem w zakresie nadzoru pedagogicznego. Wtedy moglibyśmy wiedzieć, ku czemu zmierzamy, jakie są zasady, metody i co realizujemy.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">5 lat potrzeba nam było do tego, żebyśmy na wszystkich makroregionalnych spotkaniach mogli usłyszeć wreszcie, że mówimy jednym głosem z kuratorami. Tak stało się dopiero w roku ubiegłym.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Nie była to sprawa prosta. Potrzebne były nasze wizytacje. W ostatnich 5 latach dwukrotnie w ciągu roku wizytowaliśmy każde kuratorium. Potrzebne było 10 wizytacji, które przeprowadziliśmy ostatnio w br. Potrzebna była także świetnie przeprowadzona kontrola przez Najwyższą Izbę Kontroli w 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Potrzebne było także nasze rozliczenie przed Komisją w 1995 r. z dezyderatu zgłoszonego w sprawie nadzoru pedagogicznego. Jednocześnie potrzebny był cały cykl szkoleń i materiałów przekazywanych kuratorom, żeby ten nadzór był prawidłowo przygotowywany.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Dzisiaj mamy następującą sytuację. Według naszej oceny w zasadzie kuratoria wykonały ogromną pracę. Zmierzają w jednym wspólnym kierunku dotyczącym doskonalenia nadzoru pedagogicznego, a także jego określenia według zasad, które są spójne między nadzorem pedagogicznym prowadzonym przez organ nadzorujący, a organem prowadzącym szkoły. Mówił o tym także pan kurator Plewka.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Jeśli w nadzorze pedagogicznym pojawiają się obecnie nieprawidłowości i błędy, to dotyczą one głównie spraw szczegółowych. Jest to brak terminowości, brak rytmiczności w działalności oceniającej szkołę, w diagnozowaniu lub w procesie wizytacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Systemowe działania w nadzorze pedagogicznym przewidziane w art. art. 33-34b ustawy są spełniane w miarę prawidłowo. Stwierdziliśmy pewne błędy, które wystąpiły ostatnio tylko w dwóch kuratoriach. Te błędy zostaną szybko naprawione.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Jakie przedsięwzięcia podjęło Ministerstwo Edukacji Narodowej w ostatnich latach? Wspólnie z posłami stworzyliśmy obowiązującą ustawę. Dlatego w ub.r. mogliśmy pozwolić sobie na to, żeby przygotować nadzór pedagogiczny do nowej sytuacji, która ukształtowana została przez połączenie interesu nadzoru pedagogicznego z interesem organu prowadzącego.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">W ciągu ub.r. odbyły się dwa spotkania z udziałem wszystkich kuratorów. Odbywały się spotkania w makroregionach, w małych grupach. Doprowadziły one do tego, że w sposób warsztatowy zrozumiana została istota zmian, które następują obecnie w nadzorze pedagogicznym.</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Wspólnie stworzyliśmy zasadę, dzięki której obecnie idziemy - jak się wydaje - wspólną drogą, w zakresie organu nadzorującego i organu prowadzącego szkołę. Zasada ta została państwu przekazana w materiale podpisanym przez panią wiceminister Grabowską, na stronach 12-15.</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Zasadę tę można by było w wielkim skrócie przedstawić następująco. Przekazanie szkół do prowadzenia gminom i znowelizowanie zapisów art. art. 33-35 ustawy nie narusza co prawda istoty sprawowania nadzoru pedagogicznego, ale stawia go w nowej sytuacji. Nadaje mu to nowy charakter. Nadzór pedagogiczny, zachowując swoje uprawnienia, ma jednak jednocześnie obowiązek szeroko pojętej współpracy z organem prowadzącym szkoły, a więc z organem nadzoru ogólnego.</u>
          <u xml:id="u-5.18" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Naszym zdaniem, kompetencje obu tych organów są wyraźnie określone. Ustawa jasno to precyzuje. Naszym zdaniem, te kompetencje są równoważne, choć słyszę tu jednak głosy, że kompetencje nie zostały jasno określone i że są zbyt mało rozgraniczone między sobą. Oba te zakresu działania zmierzają do wspólnego celu, którym jest podnoszenie jakości pracy szkoły.</u>
          <u xml:id="u-5.19" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Oba organy realizują te cele, choć co prawda odmiennymi metodami i przy pomocy odmiennych zasad kompetencyjnych. Odmienny jest także zakres treści działania.</u>
          <u xml:id="u-5.20" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Tego celu nie osiągniemy stojąc obok siebie i patrząc w różne strony. Oba te organy muszą współpracować ze sobą w sposób prawidłowy, żeby uzyskać jednoznaczne efekty. Takim efektem jest podnoszenie jakości pracy szkoły.</u>
          <u xml:id="u-5.21" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Przejęcie szkół przez samorządy daje administracji oświatowej i nadzorowi pedagogicznemu możliwość a także obowiązek autentycznego uczestniczenia we wszystkich działaniach podejmowanych przez samorządy na rzecz szkół.</u>
          <u xml:id="u-5.22" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Co oznacza uczestniczenie w działaniach podejmowanych przez samorządy? Nie oznacza to włączania się do kompetencji posiadanych przez organ nadzoru ogólnego. Jest to pozostawanie w pobliżu samorządu. Jest to interesowanie się- przez organ nadzorujący wszystkim, co dzieje się wewnątrz szkoły, w gminie, nad czym pracuje burmistrz, wójt, prezydent miasta i inni ludzie zajmujący stanowiska do spraw oświaty.</u>
          <u xml:id="u-5.23" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Naszym zdaniem, nadzór pedagogiczny - zgodnie z zasadą, którą stworzyliśmy - może inspirować wiele decyzji samorządowych związanych z funkcjonowaniem szkół. Nadzór powinien się także wsłuchiwać w dydaktyczno-wychowawcze propozycje zgłaszane przez gminę i jej pracowników. Bez tego nie dojdziemy do wspólnego działania na rzecz podniesienia jakości pracy szkół.</u>
          <u xml:id="u-5.24" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Byłoby błędem, gdyby administracja oświatowa uznawała, iż przekazanie szkół i placówek oświatowych samorządom zwalnia ją od całościowego patrzenia na potrzeby i warunki pracy, sprawy kadrowe i organizacyjne aspekty działalności szkoły.</u>
          <u xml:id="u-5.25" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Byłoby także błędem, gdyby administracja oświatowa zajęła się tylko wyraźnie wąsko pojętym nadzorem pedagogicznym. Nie można sobie wyobrazić takiego przykładu, żeby wizytator kuratoryjny nie uczestniczył w posiedzeniu rady gminy lub komisji oświaty. Kurator musi to robić. Musi być także w kontakcie z pracownikami gminy. Musi interesować się budżetem gminy.</u>
          <u xml:id="u-5.26" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">W innym przypadku podejmowane później przez wizytatora zalecenia mogą być puste. Mogą zupełnie odbiegać od rzeczywistości, od warunków i możliwości, w jakich funkcjonuje gmina i cały system oświatowy na terenie gminy.</u>
          <u xml:id="u-5.27" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Zasady, które państwu przekazuję, były precyzyjnie omawiane na naradach z kuratorami. Wskazują one, że nadzór pedagogiczny nabiera charakteru dość delikatnego. Występują tu elementy o charakterze negocjacyjnym. Wizytator i pracownicy gminy powinni ustalać wspólny punkt widzenia, wspólną linię postępowania.</u>
          <u xml:id="u-5.28" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Dlatego w nadzorze pedagogicznym musimy tworzyć nową sylwetkę wizytatora. Nie będzie to kurator przyjeżdżający raz na kilka lat do szkoły. Będzie to kurator, który jest blisko szkoły. Będziemy wymagać od kuratorów, żeby w kuratoriach taka kadra wizytatorska była zatrudniana coraz szerzej.</u>
          <u xml:id="u-5.29" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Wizytatorzy mają obecnie nowych partnerów. Wśród tych partnerów jest burmistrz, zarząd gminy, pracownicy ds. oświaty w gminie. Mają oni prawo wiedzieć o planach nadzorczych przyjętych przez wizytatora. Powinni oni wiedzieć, jak wizytator postrzega szkołę, jakie dostrzega problemy dotyczące placówki, kadry nauczycielskiej, oceny sprawności pedagogicznej i gospodarczej dyrektora.</u>
          <u xml:id="u-5.30" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Sprawa polega głównie na tym, żeby jedność działania była pełna. Jednocześnie nie może być ostrych rozgraniczeń między kompetencjami organu nadzorującego a organu prowadzącego szkołę. Szkoła jest centrum wszystkiego. Wszystkie siły, zarówno ze strony nadzoru pedagogicznego, jak i nadzoru ogólnego, powinny być skierowane na to, aby rosła pozycja placówki oświatowej.</u>
          <u xml:id="u-5.31" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Podstawowa zasada, którą przyjęliśmy mówi, że wizytator powinien być bliżej szkoły. Jakie działania w tym zakresie zostały przez nas podjęte? Wspólnie z kuratorami ustaliliśmy pewne limity zatrudnienia wizytatorów w poszczególnych kuratoriach. Limity te są uzależnione od liczby placówek nadzorowanych przez wizytatorów.</u>
          <u xml:id="u-5.32" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Dążymy do tego, żeby wizytator nie miał w nadzorze więcej placówek niż 30 w stosunku do przedszkoli. Uważamy, że jest to maksymalna liczba placówek, które wizytator może objąć swoją działalnością, aby być naprawdę blisko przedszkola, aby mógł obserwować, diagnozować i jednocześnie podejmować działania wspólnie z gminą.</u>
          <u xml:id="u-5.33" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Uważamy, że w przypadku szkół podstawowych, placówek w nadzorze jednego wizytatora nie powinno być więcej niż 20, a maksymalnie i wyjątkowo może to być 25 placówek.</u>
          <u xml:id="u-5.34" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">W szkołach ponadpodstawowych przypada 15 placówek na jednego wizytatora.</u>
          <u xml:id="u-5.35" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Najtrudniejsze są placówki opiekuńcze. Wizytator kuratoryjny może mieć w nadzorze 10 takich placówek.</u>
          <u xml:id="u-5.36" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">W chwili obecnej zmieniamy również statuty kuratoryjne. Zmierzamy do tego, żeby tworzyć bardziej prężne jednostki organizacyjne, które znalazłyby się bliżej szkoły. Spróbowaliśmy również dokonać w poszczególnych kuratoriach wstępnej etatyzacji według nowych zasad zatrudniania pracowników kuratoryjnych na pracowników nadzoru pedagogicznego i pracowników niepedagogicznych w kuratoriach.</u>
          <u xml:id="u-5.37" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Ustaliliśmy na rok bieżący rodzaj limitu zatrudnienia w postaci 60% zatrudnienia pracowników pedagogicznych i 40% pracowników niepedagogicznych. Liczymy się z tym, że nasze dalsze plany /związane także z datą 1 stycznia 1997 r./ doprowadzą do tego, iż liczba pracowników niepedagogicznych jeszcze się -zmniejszy. Będzie to stosunek 70:30.</u>
          <u xml:id="u-5.38" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Będziemy dążyć do tego, żeby nadzór pedagogiczny był  w kuratoriach siłą decydującą dla funkcjonowania poszczególnych kuratoriów.</u>
          <u xml:id="u-5.39" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Trzeba powiedzieć, że przez ostatnie 1,5 roku kuratoria podjęły ogromny wysiłek w zakresie przygotowania samorządów do rozumienia spraw oświatowych. Pan kurator w swojej wypowiedzi wymienił wiele zagadnień, które jednoznacznie wskazują na taką działalność szkoleniową, na działalność upowszechniającą prawo oświatowe wśród pracowników gmin.</u>
          <u xml:id="u-5.40" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Mamy w tej chwili materiały opracowane przez kuratoria, które zbliżają informację dotyczącą oświaty gminom. Dzięki tym materiałom gmina może przybliżyć sobie zagadnienia związane z nadzorem pedagogicznym.</u>
          <u xml:id="u-5.41" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Wymienię państwu niektóre tylko działania podejmowane przez kuratoria w skali kraju. Pierwsze to udział w spotkaniach z dyrektorami szkół organu prowadzącego i organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Są to wspólne posiedzenia, na których zapadają wynego-cjowane ustalenia dotyczące dodatków funkcyjnych, motywacyjnych, nagród dla dyrektorów itp.</u>
          <u xml:id="u-5.42" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Prowadzi się uzgadnianie tematyki przeglądów bieżących. Uzgadnia się potrzeby poszczególnych gmin. Wspólnie dokonuje się przeglądów i wizytacji. Przekazuje się gminom uwagi pokontrolne. Wspólnie rozpatruje się i rozstrzyga konflikty wewnątrzszkolne. Te wszystkie działania wskazują na rzeczywiste zbliżenie kuratoriów i samorządów prowadzących szkoły.</u>
          <u xml:id="u-5.43" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Chciałbym także powiedzieć państwu, czego oczekują samorządy i kuratoria. Oczekuje się dalszych zmian w zakresie aktów wykonawczych. Oczekuje się zmiany rozporządzenia o nadzorze pedagogicznym, które w najbliższym czasie zostanie przekazane do uzgodnień międzyresortowych. Najprawdopodobniej stanie się to w końcu maja br.</u>
          <u xml:id="u-5.44" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Słyszeliśmy także w dniu dzisiejszym, że istnieje pełne oczekiwanie na zmianę rozporządzenia o ocenie pracy dyrektora szkoły i nauczyciela. Zmiana ta będzie mogła nastąpić dopiero wtedy, gdy zostanie uchwalona Karta nauczyciela. Nastąpiło rozdzielenie rozporządzeń w tych sprawach. Nadzór pedagogiczny regulowany jest zgodnie z art. 35 ustawy przez rozporządzenie ministra w zakresie nadzoru oraz kwalifikacji osób sprawujących nadzór. Ocena może zostać wprowadzona dopiero po uchwaleniu Karty nauczyciela.</u>
          <u xml:id="u-5.45" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejWitGorczynski">Tyle chciałem państwu przekazać na wstępie. W zasadzie były to informacje ogólne. Przedstawiłem państwu pewną koncepcję - nasze spojrzenie na temat, jak nadzór pedagogiczny powinien być połączony z działalnością organu prowadzącego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselJanZaciura">Chciałbym, żeby uzupełnił pan od razu swoją wypowiedź. Czy mógłby pan powiedzieć kilka słów na temat sytuacji nadzoru pedagogicznego w woj. szczecińskim?</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselJanZaciura">Musimy spojrzeć na te sprawy nie tylko z punktu widzenia centrali. Chcielibyśmy wiedzieć, jak ten nadzór wygląda tu, na miejscu. Myślę, że w ten sposób unikniemy postawienia tego pytania w dalszej części dzisiejszego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselJanZaciura">Jak wygląda realizacja nadzoru pedagogicznego w województwie? Jak pan odnosi się do przedstawionego materiału?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#DyrektorWitGorczynski">Pan kurator Plewka napisał w swoim materiale, że nie tak dawno, bo w ub.r. odbyła się w woj. szczecińskim wizytacja ministerialna.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#DyrektorWitGorczynski">Wizytacja ta wykazała bardzo duże przyspieszenie w zakresie kształtowania zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego i ogromny wysiłek w zakresie przygotowania samorządu do współpracy między organem prowadzącym, a organem nadzorującym. Sprawy te zostały poruszone w materiałach.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#DyrektorWitGorczynski">Niewątpliwie nadzór pedagogiczny prowadzony w woj. szczecińskim w najistotniejszym zakresie jest prawidłowy. Dotyczy on kontaktu z samorządami, nadzoru nad jednostkami organizacyjnymi prowadzonymi przez kuratorium.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#DyrektorWitGorczynski">Doskonale wiedzą  państwo o tym, że istnieje tylko jeden problem. Sprawa ta wynikła już po zakończeniu wizytacji prowadzonej przez pracownika Ministerstwa Edukacji Narodowej w sposób niedokładny, nieprecyzyjny. Z tego powodu przez kilka miesięcy roku ubiegłego, a także przez cały rok bieżący toczyły się kolejne badania dotyczące innej sfery nadzoru pedagogicznego, a mianowicie nadzoru nad szkołami niepublicznymi.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#DyrektorWitGorczynski">Muszę państwu powiedzieć, że byliśmy trochę zaskoczeni stanem, który zastaliśmy w woj. szczecińskim. Nasze badania doprowadziły do tego, że w tej chwili badamy podobne zjawiska także i w innych województwach. W trzech ostatnio wizytowanych województwach sytuacja jest bardzo podobna.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#DyrektorWitGorczynski">Chciałem podziękować tym posłom, którzy zwracali się do nas z interwencjami i interpelacjami w sprawie nadzoru nad szkołami niepublicznymi. Muszę powiedzieć, że w tych trzech województwach stwierdziliśmy występowanie bardzo poważnych nieprawidłowości. W jednym z nich były to nieprawidłowości większe niż te, które występowały w woj. szczecińskim.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#DyrektorWitGorczynski">W tej sytuacji obok tematyki wizytacji przyjętej na początku roku, czyli współdziałania kuratora z samorządami, wprowadziliśmy dodatkowy temat, a mianowicie badanie skuteczności nadzoru kuratorium nad szkołami niepublicznymi.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#DyrektorWitGorczynski">Od 1 lutego br. wszystkie wizytacje ukierunkowane są także i na to zagadnienie. Niestety, okazuje się, że wszędzie występują podobne zjawiska. Jest to głównie prowadzenie szkół niepublicznych przez dyrektorów szkół publicznych oraz wykorzystywanie budynków szkół publicznych do prowadzenia szkół niepublicznych. Wykorzystywanie pomieszczeń zdarza się często nawet w takich sytuacjach, gdy dyrektorzy placówek w przeszłości uskarżali się na zbyt małą liczbę pomieszczeń szkolnych. Nagle okazało się, że w tym samym budynku można prowadzić nawet dwie szkoły niepubliczne w tym samym czasie.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#DyrektorWitGorczynski">Zjawisko to odkryto nie tylko w woj. szczecińskim. Ta sprawa musi być szerzej zbadana. Wiedzą państwo o tym, że pani wiceminister Grabowska wysłała pismo do wszystkich kuratoriów, w którym wskazała nieprawidłowości mogące wystąpić w tym zakresie. Wskazała także na potrzebę likwidacji takich nieprawidłowości.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#DyrektorWitGorczynski">Uważaliśmy, że takie pismo może poprawić sytuację. Niestety, to co odkryliśmy w Krośnie  już po wysłaniu tego pisma, jest jeszcze bardziej niepokojące niż to, co zostało omówione w programie naprawczym opracowanym przez kuratorium.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#DyrektorWitGorczynski">W Szczecinie został przygotowany taki program. Jest on już w dużym stopniu wdrażany. Będzie nadal wdrażany, co powinno poprawić sytuację.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#DyrektorWitGorczynski">Zjawisko to jest nadal białą kartą w zakresie nadzoru pedagogicznego. Wcześniej nie zwracaliśmy na tę sprawę uwagi. Uznaliśmy, że zlikwidowanie jednolitości systemu i stworzenie nowego typu szkoły - szkoły niepublicznej - stanowić będzie nową jakość dla edukacji.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#DyrektorWitGorczynski">Okazało się, że należało od samego początku w sposób bardzo dokładny spoglądać na formalnoprawne funkcjonowanie tej części systemu oświatowego.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#DyrektorWitGorczynski">W Szczecinie od wielu lat poziom sprawowanego nadzoru pedagogicznego był bardzo wysoki. Tak jest do dnia dzisiejszego, jeśli nie będziemy brać pod uwagę szkół niepublicznych. Obecnie również nie możemy mieć żadnych zastrzeżeń do funkcjonowania nadzoru pedagogicznego poza tą jedną sprawą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselJanZaciura">Rozpoczynamy rundę pytań do referentów. Prosiłbym, żeby każde pytanie było kierowane do konkretnego adresata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselBarbaraHyla">Myślę, że za chwilę rozpocznie się dyskusja, w której będę chciała zabrać głos w odpowiedzi na wystąpienie przedstawiciela Sejmiku Samorządowego Województwa Szczecińskiego.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PoselBarbaraHyla">W tej chwili chciałam zadać pytanie przedstawicielom Ministerstwa Edukacji Narodowej. Pytanie dotyczy nagrody nadzoru pedagogicznego a konkretnie mówiąc nagrody kuratora dla placówek, które obecnie znalazły się pod zarządem samorządów.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PoselBarbaraHyla">Nonsensem jest sytuacja, w której przedstawiciel samorządu przywozi pieniądze, które następnie kurator wręcza placówce jako nagrodę kuratora. Nonsensem jest sytuacja, w której kurator prosi samorząd o pieniądze dla określonego nauczyciela.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PoselBarbaraHyla">Ta sprawa powinna być uregulowana odgórnie. W naszym woj. bydgoskim nauczyciele cenią sobie nagrodę kuratora, a nie nagrodę wójta, burmistrza itd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselAndrzejLipski">Zanim przejdę do pytań, chciałbym podzielić się z państwem pewną refleksją. Na bazie wcześniejszych dyskusji na licznych posiedzeniach naszej Komisji ciągle odnoszę wrażenie, że świat samorządowy i świat kuratoryjny patrzą na siebie wilkiem.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselAndrzejLipski">Widzą w sobie pewne zagrożenia i nie szukają drogi porozumienia w celu lepszego funkcjonowania polskiej szkoły.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselAndrzejLipski">Przechodzę do pytań. Pierwsze kieruję do pana kuratora. Mówił pan o wizytatorach. Czy wszystkie etaty wizytatorów są obsadzone? Jak się kształtuje średnia płaca wizytatora w stosunku do średniej płacy nauczyciela?</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PoselAndrzejLipski">Następne pytania kieruję do przedstawiciela Sejmiki Samorządowego Województwa Szczecińskiego. W swoim wystąpieniu przedstawił pan wiele interesujących, ale i kontrowersyjnych tez. Moim zdaniem, wymagają one rozszerzenia, aby na ten temat można było dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#PoselAndrzejLipski">Zarzucił pan brak ostrego podziału kompetencji między organem prowadzącym a nadzorem pedagogicznym. Chciałbym dowiedzieć się, gdzie konkretnie występują problemy? Bardzo uważnie słuchałem pana wypowiedzi, ale nie przedstawił pan w niej żadnego dowodu.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#PoselAndrzejLipski">Powiedział pan, że konkurs na dyrektora szkoły powinien być zostawiony do decyzji społeczności lokalnej. W związku z tym chciałem pana zapytać, w czyim ręku jest w tej chwili taki konkurs, jeżeli nie jest w ręku społeczności lokalnej?</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#PoselAndrzejLipski">Mówił pan także o wzroście aktywności kuratoriów i dokuczliwości nadzoru. Co pan rozumie pod tym pojęciem? Gdzie jest widoczna ta dokuczliwość? Jeżeli dokuczliwość nadzoru polega na tym, o czym mówił pan dyrektor Górczyński, np. że wykrywa się funkcjonowanie dwóch szkół niepublicznych w szkole publicznej, to ja w pełni tę dokuczliwość nadzoru popieram.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#PoselAndrzejLipski">Wspomniał pan, że kurator jawi się jako obrońca sieci oświatowej, że broni się przed likwidacją szkół. Mamy przed sobą materiały Ministerstwa Edukacji Narodowej, z których wynika, że z gmin wpływa coraz więcej wniosków o likwiadację placówek szkolnych. Na ten temat zabierałem głos na mównicy sejmowej. Zlikwidować coś jest bardzo łatwo. Kiedy jednak przyjdzie kolejny wyż demograficzny, odtworzenie sieci szkół będzie dużo trudniejsze.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#PoselAndrzejLipski">Uważam, że jest to bardzo delikatna materia. Bardzo ostrożnie podchodziłbym do tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#PoselAndrzejLipski">Na tym zakończę pytania. Resztę spraw poruszę w trakcie dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#PoselAndrzejLipski">Jeżeli mamy dyskutować na temat współpracy kuratorium i organu prowadzącego szkołę, to są to pytania o znaczeniu - dla mnie - fundamentalnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselMarianMichalski">Mam pytanie do przedstawiciela Ministerstwa Edukacji Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PoselMarianMichalski">Wiemy o tym, że ustawa o kulturze fizycznej zobowiązuje szkoły do prowadzenia od 1 września 1996 r. trzech godzin wychowania fizycznego. Za dwa lata będą to cztery godziny, a w przyszłości pięć.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PoselMarianMichalski">Czy ze względu na specyfikę przedmiotu nie należałoby powrócić do koncepcji tzw. przedmiotowych wizytatorów w kuratoriach oświaty? Taki wizytator byłby specjalistą i mógłby merytorycznie wizytować ten przedmiot.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PoselMarianMichalski">Nie wiem także, czy nie należałoby powrócić do tzw. wizytatorów problemowych, szczególnie w zakresie sportu szkolnego. Mamy do czynienia z bardzo szeroko rozwiniętą gamą zajęć pozalekcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PoselMarianMichalski">Sądzę, że w tej sprawie wystąpi potrzeba porozumienia się z Urzędem Kultury Fizycznej i Turystyki, co do uczniowskim klubów sportowych. W przyszłości nie możemy tej sprawy puścić na żywioł. Tam potrzebni są specjaliści.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PoselMarianMichalski">Popatrzmy np. na takie proste ćwiczenie, jakim jest wyścig na czworakach dookoła sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselJanZaciura">Przepraszam panie pośle, ale to jest już dyskusja. Będzie pan mógł zabrać głos w dyskusji, którą za chwilę rozpoczniemy. Tymczasem prosiłbym o zadawanie pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselStanislawKracik">Ja także chciałbym zgłosić się do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PoselStanislawKracik">Najpierw jednak chciałbym zadać dwa pytania panu dyrektorowi Górczyńskiemu. Czy mógłby pan uzupełnić swoją wypowiedź o następującą kwestię. W materiałach przygotowanych przez kuratorium i Ministerstwo Edukacji Narodowej nie poruszono sprawy pełnienia nadzoru pedagogicznego przez dyrektora szkoły.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PoselStanislawKracik">Dyrektor szkoły jest organem nadzoru pedagogicznego. Jest to sprawa fundamentalna. W tej sprawie państwo milczą.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PoselStanislawKracik">Druga sprawa jest sprawą, która budzi mój największy niepokój. Pan Górczyński powiedział, że w latach 1990-1991 Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowało program wprowadzenia nowego typu nadzoru pedagogicznego. Czy zwrócił pan uwagę na to, że w ustawie o systemie oświaty znowelizowaliśmy pewien drobny zapis dotyczący zmiany nadzoru z badania przebiegu nauczania na efekty nauczania?</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PoselStanislawKracik">Tę zmianę udało nam się wprowadzić w 1995 r. Uważam, że jest to zmiana o takim znaczeniu, że jej niezauważenie spowoduje, iż ministerstwo będzie działać obok ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselJanZaciura">Czy są jeszcze jakieś pytania? Chciałbym, żebyśmy zamknęli rundę pytań. Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselJanZaciura">Na zadane pytania odpowiedzą te same osoby, które rozpoczęły dzisiejsze posiedzenie. Proponuję, żeby odpowiedzi nastąpiły w takiej samej kolejności, w jakiej wygłoszono wprowadzenie do dyskusji. Jako pierwszy zabierze głos pan kurator Plewka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#KuratorCzeslawPlewka">Odniosę się tylko do pytania zadanego przez pana posła Lipskiego. Później chciałbym także mieć możliwość zabrania głosu w dyskusji w nawiązaniu do wypowiedzi wiceprzewodniczącego Sejmiku Samorządu Województwa Szczecińskiego. Myślę, że wystąpił on dzisiaj jako burmistrz miasta Ińska, a nie jako przedstawiciel sejmiku.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#KuratorCzeslawPlewka">Najpierw jednak udzielę odpowiedzi  na zadane pytania. Uważam, że są to bardzo zasadne pytania.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#KuratorCzeslawPlewka">Pytał pan, czy wszystkie etaty w nadzorze pedagogicznym są obsadzone w naszym kuratorium oświaty? Limit przyznany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej wynosi 88 etatów, w tym 53 etaty pedagogiczne.  W tej chwili obsadzonych jest 80 etatów, w tym 53 etaty pedagogiczne.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#KuratorCzeslawPlewka">Mogę powiedzieć wprost, że wszystkie etaty pedagogiczne są obsadzone. Nie obsadzone są etaty w służbach pozapedagogicznych.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#KuratorCzeslawPlewka">Wynagrodzenie wizytatorów w 1995 r. kształtowało się na poziomie 780 zł brutto. Jak to wynagrodzenie ma się do płacy nauczycielskiej, myślę że państwo wiedzą. Zależy to od miejscowości, od przedmiotu, od wielu różnych czynników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">W ubiegłym tygodniu obchodziliśmy miłą uroczystość 50-lecia funkcjonowania naszej szkoły. Uroczystość bardzo się udała. W części artystycznej nauczyciele z naszej gminy wystąpili ze wspaniałym programem kabaretowym. Wzbudziło to uznanie przedstawicieli mediów obsługujących naszą imprezę.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Doszły do nas życzenia pana przewodniczącego i zostały głośno odczytane. W swoistej monografii dotyczącej historii szkoły zajmuje pan również godne miejsce. Muszę powiedzieć, że jest pan mile wspominany przez panie nauczycielki. Żałujemy jedynie, że nie mogliśmy gościć pana na tej uroczystości.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Odniosę się do kwestii poruszonych w pytaniach jednego z posłów oraz wypowiedzi pana kuratora.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Brak ostrości podziału kompetencji wynika w mojej ocenie z podwójnego umocowania dyrektora szkoły, który jednocześnie odpowiada przed organem prowadzącym za część bytową i materialną związaną z funkcjonowaniem szkoły oraz za lokalne funkcje nadzoru pedagogicznego. Ta sytuacja powoduje powstanie pewnego rodzaju nieostrości kompetencji.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Przy ocenie pracy dyrektora trudno jest powiedzieć, czy dobry menadżer musi być równocześnie dobrym pedagogiem. Z tego wynikają moje zastrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Są także inne przykłady nieostrości podziału kompetencji. Należy do nich np. precyzyjne określenie wymagań i kompetencji jakim powinien odpowiadać kandydat na dyrektora szkoły. Do podjęcia lokalnej decyzji w zakresie powołania szefa placówki oświatowej wystarcza wynik procedury konkursowej. Uczestnictwo w pracach komisji konkursowej przedstawicieli kuratoriów prowadzi do kontrowersji np. w zakresie podejmowanych rozstrzygnięć. W naszym województwie jest wiele przykładów na ten temat w ciągu minionych lat.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Moim zdaniem, nadzór pedagogiczny, jeśli jednocześnie jest odpowiedzialny za powołanie szefa takiej placówki, czyli uczestniczy w jego ukonstytuowaniu, może później nie być obiektywny w ocenie pracy dyrektora.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Odnoszę się tu bardziej do doświadczeń samorządowych. Wojewoda sprawuje nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego.  Nie bierze jednak - jak kiedyś bywało - udziału w ustanawianiu np. szefa gminy.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Mówiłem wcześniej o dokuczliwości nadzoru. Nie mam żadnych zastrzeżeń w kwestii prowadzonego nadzoru pedagogicznego w naszym województwie. Uważam, że ten nadzór realizowany jest w sposób poprawny w stosunku do szkół prowadzonych przez samorządy. Wspomniałem o tym, że ta wypowiedź znalazła się na marginesie tematu mojej wypowiedzi. Moje zastrzeżenia budzi wzmożona aktywność nadzoru pozamerytorycznego. Jest to nadzór innych instytucji i służb państwowych związany z materialną stroną funkcjonowania placówek oświatowych.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Ten nadzór uaktywnił się niezwłocznie po przejęciu szkół i placówek oświatowych przez samorządy. Nie ma dla nas litości w zakresie realizacji różnych zaleceń pokontrolnych. Nie dotyczy to jednak nadzoru pedagogicznego. Prostuję, że nie zgłaszałem żadnych uwag w sprawie jakości czynności wykonywanych przez nadzór pedagogiczny.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Pytano także o sprawy związane z kształtowaniem sieci szkół i placówek. Uważam, że decyzje nadzoru pedagogicznego w tych sprawach nie powinny być ostateczne i najważniejsze. Za realizację obowiązku szkolnego odpowiedzialna jest gmina. Ona także realizuje czynności związane np. z dowozem uczniów do placówek oświatowych. Gmina odpowiada za stan finansów oświaty na swoim terenie. Uważam, że w tej sytuacji decyzja gminy powinna być bardziej ważąca.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Pan kurator powiedział, że wypowiadałem się jako burmistrz Ińska. Chciałbym powiedzieć, że osobie pełniącej jakiekolwiek funkcje publiczne trudno jest się podzielić i ciągle określać, w jakim charakterze w danym momencie się wypowiada. Mówiłem o tym, że nie jest to stanowisko sejmiku podjęte w formie uchwały.</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Wspomniałem także, że jest to zdanie prezentowane przez wielu działaczy samorządowych, z którymi tę kwestię osobiście konsultowałem. Sprawa ta była poruszana w wielu rozmowach i bulwersowała środowisko samorządowe.</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Przypomnę panu kuratorowi, że w tej kwestii Sejmik Samorządowy Województwa Szczecińskiego podjął inicjatywę mającą na celu ożywienie zapisów ustawowych w zakresie funkcjonowania wojewódzkiej rady oświatowej na terenie województwa. Naszym zdaniem, byłoby to odpowiednie forum do rozwiązywania problemów i kontrowersji związanych z nadzorem pedagogicznym.</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Można by tam było rozstrzygać i inne sprawy, np. podział środków na inwestycje oświatowe. Pan minister mówił, że środki te nie są wystarczające. Liczyliśmy na to, że takie sprawy będą rozstrzygane w sposób wiążący dla samorządów na forum takiego gremium jak wojewódzka rada oświatowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacaKomisjiSprawSpolecznychSamorzadowegoSejmikuWojewodztwaSzczecinskiegoMagdalenaKochan">Muszę zabrać głos w sprawie poruszonej przez burmistrza miasta Ińska.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacaKomisjiSprawSpolecznychSamorzadowegoSejmikuWojewodztwaSzczecinskiegoMagdalenaKochan">Samorządowy Sejmik Województwa Szczecińskiego i Komisja Spraw Społecznych /która w merytorycznej sferze swej działalności zajmuje się także oświatą/ wypowiadały się tylko w jednej kwestii dotyczącej nadzoru pedagogicznego. Stało się to wtedy, gdy wystąpiliśmy z pismem do Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego współuczestnicząc w ocenie zmian Karty nauczyciela.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacaKomisjiSprawSpolecznychSamorzadowegoSejmikuWojewodztwaSzczecinskiegoMagdalenaKochan">W tym dokumencie znalazł się tylko jeden zapis dotyczący nadzoru pedagogicznego, który zakwestionowaliśmy. Przy negatywnej ocenie pracy nauczyciela dyrektora może się on odwołać od tej decyzji do kuratorium. Kurator powołuje w takim przypadku komisję do zbadania danej sprawy. Decyzje podjęte przez taką komisję są ostateczne.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PrzewodniczacaKomisjiSprawSpolecznychSamorzadowegoSejmikuWojewodztwaSzczecinskiegoMagdalenaKochan">Naszym zdaniem, w skład takiej komisji powinien wchodzić przedstawiciel organu prowadzącego szkołę. Tylko tyle mieliśmy do powiedzenia, jako sejmik samorządowy w kwestii nadzoru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselJanZaciura">Głos zabierze dyrektor Górczyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#DyrektorWitGorczynski">Na początku odpowiem na pytanie, które zadała pani poseł Hyla. Pytanie dotyczyło nagród kuratorów.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#DyrektorWitGorczynski">Wątpliwości w tej sprawie trafiają do ministerstwa już od dość długiego czasu. Nie jest to pierwsza wypowiedź, w której proponuje się przyjęcie takiego rozwiązania, o jakim pani wspomniała. Myślę, że będziemy musieli zastanowić się nad tą sprawą. Coś z tym trzeba będzie zrobić.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#DyrektorWitGorczynski">Teren naprawdę domaga się tego, żeby te nagrody utrzymać i żeby miały one wysoką rangę. Nie jestem jednak w stanie odpowiedzieć w tej chwili, jaki jest stan tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#DyrektorWitGorczynski">Bardzo interesujące było pytanie dotyczące wizytatorów problemowych, którzy mieliby zająć się wychowaniem fizycznym. Chciałbym tu oświadczyć, że nadzór pedagogiczny od 1991 r. nastawiony jest na jednoosobowe sprawowanie nadzoru nad placówką. Nie ma innego kierunku.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#DyrektorWitGorczynski">Jednoosobowe sprawowanie nadzoru jest nowym elementem, który wówczas wystąpił w tym nadzorze. Uważam, że było to bardzo ważne. Nie chcemy dopuścić do tego, żeby wyodrębnić grupę wizytatorów problemowych. Będziemy starali się do tego nie dopuścić.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#DyrektorWitGorczynski">Powiedziałem już państwu, że jestem starym wizytatorem. Przypominam sobie 1973 r., kiedy byłem na wizytacji w Milanówku pod Warszawą. W tym dniu byłem w szkole 14 wizytatorem, który prowadził hospitację nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#DyrektorWitGorczynski">Obyśmy nie wrócili do takich czasów. Sytuacje te doprowadzały dyrektorów szkół i nauczycieli do zawału serca. Wtedy 14 wizytatorów szło na lekcję do nauczyciela. Dzisiaj nie mamy takich sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#DyrektorWitGorczynski">Wizytator hospituje dyrektora a nie nauczyciela. Wizytator sam zajmuje się szkołą.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#DyrektorWitGorczynski">Chcemy zrobić coś innego. Są pewne stanowiska pracy i problemy na terenie kuratorium i w województwie, które powinny być koordynowane przez specjalistów. Dlatego chcemy przyjąć inne rozwiązanie. Pracowników nadzoru pedagogicznego zatrudniono po to, żeby zajmowali się szkołą i działalnością oświatową. Nie można ich wyodrębniać i nie dawać im placówek do nadzoru.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#DyrektorWitGorczynski">Chcemy wprowadzić nowe rozporządzenie. Wprowadzamy w nim zasadę koordynatorów niektórych zagadnień, m.in. koordynatora ds. wychowania fizycznego i zdrowotnego. Taki koordynator nie będzie jednak zwolniony z opieki nad placówkami. Będzie on nadal wizytatorem sprawującym nadzór nad kilkoma placówkami. Może zmniejszymy liczbę placówek dla koordynatorów?</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#DyrektorWitGorczynski">Taki koordynator będzie koordynował np. sprawę wychowania fizycznego i wychowania zdrowotnego na terenie kuratorium. Osoba taka ma zbierać od poszczególnych wizytatorów informacje o tym, jak wygląda sytuacja wychowania fizycznego w poszczególnych szkołach.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#DyrektorWitGorczynski">Jeżeli pojawią się przed nim problemy natury ogólnej, to powinien je rozwiązywać. Nie zgodzimy się jednak na to, żeby byli to samodzielni wizytatorzy przedmiotowi.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#DyrektorWitGorczynski">Gdybyśmy tak zrobili, to natychmiast pojawią się żądania powołania oddzielnego wizytatora ds. nauki języka polskiego, biologii, fizyki itd. Powrócimy wtedy do starych czasów, o których przed chwilą opowiadałem.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#DyrektorWitGorczynski">W nowym rozporządzeniu o nadzorze pedagogicznym postaramy się wprowadzić cztery stanowiska samodzielne bezpośrednio podległe kuratorowi oświaty. Będą to tylko takie zagadnienia, które mają zupełnie odrębny charakter. Będzie to samodzielne stanowisko do spraw praktycznej nauki zawodu. Jest to dziedzina wyodrębniona i niezwykle ważna w dzisiejszych czasach.</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#DyrektorWitGorczynski">Przewidujemy także utworzenie stanowiska samodzielnego koordynatora do spraw edukacji informatycznej. Informatyka ma nie tyle znaczenie edukacyjne w jednej szkole. Musi ona być traktowana w sposób szeroki. Informatyka stale się rozwija. Musimy w każdym kuratorium mieć specjalistę, który będzie bezpośrednio współpracował z kuratorem, a nie będzie miał placówki w nadzorze.</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#DyrektorWitGorczynski">Mamy także samodzielne stanowisko głównej księgowej.</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#DyrektorWitGorczynski">Nie zgodzimy się na to, żeby wizytacje problemowe opanowały znowu kuratoria. Nie zgodzimy się, żeby szkoły spotykały się z kilkunastoma wizytatorami przyjeżdżającymi na wizytacje.</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#DyrektorWitGorczynski">Przejdę teraz do pytań zadanych przez pana posła Kracika. Tak się stało, że w przedstawionym materiale sprawę dyrektora szkoły potraktowaliśmy drugorzędnie. W części pierwszej tego materiału staraliśmy się pokazać zmiany, które nastąpiły w zakresie nadzoru pedagogicznego po 1 stycznia. Sygnalizowaliśmy niektóre zagadnienia. Może rzeczywiście o dyrektorze napisaliśmy mniej.</u>
          <u xml:id="u-19.18" who="#DyrektorWitGorczynski">Nikt dzisiaj nie podważy tego, co zostało zapisane w ustawie i w rozporządzeniu o nadzorze, że podstawą funkcjonowania nadzoru pedagogicznego jest dyrektor szkoły. To dyrektor szkoły decyduje o poziomie nadzoru funkcjonującego w placówce. Od niego zależy jak wysoki będzie poziom nadzoru.</u>
          <u xml:id="u-19.19" who="#DyrektorWitGorczynski">Dlatego wymagamy od kuratorów, żeby szkolenia dla dyrektorów szkół stanowiły pierwszoplanową działalność kuratoriów. Dyrektor szkoły musi być wybrany w konkursie. W konkursie muszą uczestniczyć pracownicy kuratorium, ponieważ musimy wybrać takie osoby, które zabezpieczą to, co jest najistotniejsze dla szkoły, a mianowicie funkcjonowanie dydaktyczno-wychowawcze i opiekuńcze tej szkoły.</u>
          <u xml:id="u-19.20" who="#DyrektorWitGorczynski">Właśnie dlatego funkcja dyrektora jest najważniejsza. Ważne są jego umiejętności hospitowania zajęć, umiejętności sumowania nadzoru pedagogicznego. Dyrektor musi także realizować to, czego nie możemy się dopracować z kuratorami i dyrektorami szkół.</u>
          <u xml:id="u-19.21" who="#DyrektorWitGorczynski">Wpisaliście państwo do ustawy art. 40 ust. 7. Jest to niezwykle ważny dla dyrektora zapis ustawowy. Każdy dyrektor ma obowiązek analizowania i oceniania stanu nadzoru na terenie swojej placówki 2 razy do roku. Dobrze państwo wiedzą, dlaczego powstał ten zapis. Jest to niezwykle istotna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-19.22" who="#DyrektorWitGorczynski">Dyrektor ma dokonać analizy i oceny, a nie opowiadać, ile hospitacji przeprowadził na terenie szkoły i z którymi nauczycielami. Nie możemy przez to się przebić. Wszędzie gdzie sprawdzamy, realizacja tego zapisu wypada słabo. Dyrektorzy nie realizują tego zapisu, chociaż jest to sprawa podstawowa.</u>
          <u xml:id="u-19.23" who="#DyrektorWitGorczynski">W realizacji tego zapisu tkwi początek analizy i tego o czym mówił pan poseł Kracik, czyli efektywności kształcenia. Od tego wszystko się zaczyna. Na terenie szkoły dyrektor ma analizować wszystko to co obserwuje. Ma prowadzić badanie wyników nauczania. Ma także prowadzić rozmowy z nauczycielami i dokształcać ich. Musi dbać o to, żeby nauczyciele się dokształcali. Dopiero wtedy będzie można mówić o efektywności.</u>
          <u xml:id="u-19.24" who="#DyrektorWitGorczynski">Doskonale dostrzegamy, że zmienił się ten zapis. Zapomniałem o tym powiedzieć tylko dlatego, że po raz pierwszy występuję przed tym gremium. Istota nadzoru pedagogicznego zmieniła się nie tylko w zakresie kontaktów z samorządami. Zmiana polega także na tym, że podstawowym obowiązkiem jest diagnozowanie, analiza i ocena, czyli wszystko to co swego czasu znajdowało się w pedagogice korczakowskiej.</u>
          <u xml:id="u-19.25" who="#DyrektorWitGorczynski">Mam na myśli obserwowanie, wyciąganie wniosków i stawianie diagnozy dla szkoły, dla wychowanka, dla poszczególnych osób i dla dyrektora szkoły. Najważniejsza jest jednak sprawa efektów. Należy tę sprawę badać i przyglądać się jakie efekty szkoła naprawdę uzyskuje.</u>
          <u xml:id="u-19.26" who="#DyrektorWitGorczynski">Nie mogą to być jednak efekty w postaci dokumentacji pedagogicznej. Muszą to być prawdziwe efekty w postaci postępów ucznia. Badanie efektywności nie może być prowadzone jedynie w danej szkole. Należy badać efektywność poprzez sprawdzanie losów absolwentów szkoły w innych szkołach. Należy sprawdzać jaki jest postęp edukacyjny dziecka na kolejnych etapach edukacyjnych. Należy badać efekty na olimpiadach i konkursach przedmiotowych.</u>
          <u xml:id="u-19.27" who="#DyrektorWitGorczynski">To wszystko liczy się najbardziej, a nie tylko dokumentacja, która często spędza sen z oczu naszych dyrektorów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselJanZaciura">Czy wszyscy otrzymali odpowiedzi na zadane pytania? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselJanZaciura">Czy ktoś ma jeszcze pytania? Nie.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PoselJanZaciura">Możemy rozpocząć dyskusję. Ze względu na brak czasu prosiłbym, aby wystąpienia mieściły się w rozsądnych granicach i nie przekraczały 5-7 minut. W tej chwili mam sześć zgłoszeń do dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselSergiuszKarpinski">Postaram się w skondensowany sposób przedstawić państwu kilka refleksji.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PoselSergiuszKarpinski">Pomimo obligatoryjności prowadzenia szkół  przez gminy, sądzę, że w dalszym ciągu daje się zauważyć nierównoprawność organów prowadzących i nadzorujących szkoły. Wydaje się, że siła argumentów ekonomicznych organu prowadzącego jest znacznie większa od bardzo często wątłej argumentacji dydaktyczno-wychowawczej kuratora.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PoselSergiuszKarpinski">Postaram się państwu zilustrować tę tezę kilkoma przykładami. W informacji podano dane dotyczące likwidacji szkół. W woj. katowickim spotkaliśmy się z określeniem, że kurator przyjmuje do wiadomości zamiar likwidacji szkoły zgłoszony we wniosku gminy. Kurator w Katowicach powiedział także, że może wskazać organowi prowadzącemu szkołę, żeby w tej sprawie skonsultował się ze związkami zawodowymi zrzeszającymi nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PoselSergiuszKarpinski">Z tego wynika, że kurator odsuwa od siebie podjęcie takiej decyzji. Nie stwierdza jednoznacznie czy likwidować szkołę, czy nie. Nie stwierdza, czy likwidacja jest zasadna. Myślę, że nikt nie może zastąpić kuratora w dokonaniu takiej oceny.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PoselSergiuszKarpinski">Innym przykładem braku realizacji zadań kontrolnych wobec szkół i organów prowadzących jest przymknięcie oczu na wprowadzenie przez organ prowadzący szkołę zakazu przydzielania płatnych zastępstw. Z taką sytuacją mamy do czynienia, np. w Bytomiu, choć nie jest to jedyne miasto w województwie, w którym występuje ten problem.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PoselSergiuszKarpinski">W Bytomiu są szkoły, w których w związku z tym zakazem nie realizuje się ponad 10% zajęć. Po prostu uczniowie przychodzą później do szkoły albo wychodzą wcześniej. Tych zajęć nikt nie realizuje. Nigdy już nie będą one zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#PoselSergiuszKarpinski">Słyszymy tutaj, że aktualnie odstępujemy od oceny przebiegu nauczania na rzecz oceny wyników nauczania. Jeżeli wyniki będą dobre, to będzie można stwierdzić, że zajęć jest za dużo. Będzie można z powodzeniem zmniejszyć liczbę godzin lekcyjnych. Może też okazać się, że kiedyś te wyniki będą negatywne. Odpowiedzialność za to zostanie jednak rozmyta.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#PoselSergiuszKarpinski">Doszło do tego, że miejski organ obsługi ekonomiczno-finansowej szkół wystąpił do rady miasta z wnioskiem o przeniesienie na wydatki bieżące znacznej części środków przeznaczonych w uchwale budżetowej na wynagrodzenia i pochodne. Było to możliwe, gdyż omawiana sytuacja czyli nierealizowanie zastępstw spowodowała powstanie znacznych oszczędności w I kwartale br. w paragrafie na wynagrodzenia i pochodne. Dlatego przygotowano wniosek o przeniesienie części oszczędzonych środków na wydatki bieżące.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#PoselSergiuszKarpinski">Wydaje się, że zbyt wolno przebiega proces przekształcania się kuratora oświaty z petenta do roli partnera samorządów. Taka zasada utrwaliła się w czasach, kiedy w interesie kuratora i oświaty leżało przejęcie przez gminę szkół do prowadzenia. W zdecydowanej większości przypadków przejęcie szkół przez gminę odbywało się z pożytkiem dla oświaty.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#PoselSergiuszKarpinski">Dzisiaj rola kuratora się zmieniła. Izby obrachunkowe są swego rodzaju policją skarbową w stosunku do gmin. Sądzę, że kurator będzie musiał w przyszłości być kimś w rodzaju policjanta w zakresie działalności edukacyjnej. Chciałbym tu podkreślić, że nie chodzi mi o pełnienie przez kuratora funkcji policyjnych. Chodzi mi przede wszystkim o funkcje nadzorcze i kontrolne.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#PoselSergiuszKarpinski">W informacji poruszana była kwestia niedofinansowania realizacji zadań oświatowych. Na pewno nie sprzyja to usamodzielnianiu dyrektorów. Mimo wszystko scentralizowany system obsługi ekonomiczno-finansowej jest tańszy i pozwala na bardziej elastyczne gospodarowanie środkami.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#PoselSergiuszKarpinski">Nie jest ułatwieniem ustawa o zamówieniach publicznych. Nawet dla drobnych zakupów ustawa ta wprowadza kosztowną i czasochłonną procedurę. Nagminnie zgłaszają się do mnie dyrektorzy z tym problemem. Proszą, żeby coś z tym zrobić, gdyż ten obowiązek nie pozwala na normalne funkcjonowanie.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#PoselSergiuszKarpinski">Poruszana była dzisiaj sprawa wojewódzkich rad oświatowych. Chciałem zapytać, czy nastąpił jakiś postęp w tworzeniu wojewódzkich rad oświatowych? Żałuję, że nie udało się znowelizować tego artykułu w ustawie o systemie oświaty w taki sposób, żeby uprościć, a w konsekwencji w ogóle umożliwić powoływanie wojewódzkich rad oświatowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselJanZaciura">Wiem o tym, że gdybyśmy w ustawie wprowadzili zapis o obligatoryjnym powoływaniu takich rad, a nie fakultatywną możliwość ich utworzenia, to dzisiaj rady już by istniały.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselJanZaciura">Przy wprowadzaniu rozwiązań obligatoryjnych możemy być posądzani o chęć przywrócenia ręcznego sterowania. Sprawa jest dosyć dyskusyjna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselAnnaZalewska">Z wielką uwagą przeczytałam informację kuratora oświaty w Szczecinie. Z dużym zadowoleniem przyjmuję to, co zostało napisane w jego materiale.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PoselAnnaZalewska">Pan Górczyński mówił o tym, że Szczecin wyprzedza inne województwa w prowadzeniu prac dotyczących nadzoru pedagogicznego oraz, że wprowadzane są tu pewne innowacje.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PoselAnnaZalewska">Bardzo mi się podoba arkusz analizy przygotowanej przez wizytatorów. Zawiera on pewne wskazówki dotyczące tego, co będzie robione w trakcie wizytacji, jak będą kontrolowane szkoły.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PoselAnnaZalewska">Mówiliśmy wielokrotnie o tym, że w sprawie nadzoru pedagogicznego jest wiele do zrobienia. W informacji, którą otrzymaliśmy mówi się, że w woj. szczecińskim prowadzi się program "Wizytacja inaczej". Istnieje tu także klub wizytatora, który doskonali warsztat pracy.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PoselAnnaZalewska">Myślę, że te sprawy można by było powielić w innych województwach. W Szczecinie wypracowano także narzędzia pomiaru dydaktycznego. Szkoły są oceniane.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PoselAnnaZalewska">W tym miejscu chciałabym odpowiedzieć na uwagę zgłoszoną przez pana posła Kracika. W Szczecinie nie bada się przebiegu nauczania tylko efekty nauczania. Już dawno mówiliśmy o tym, że musimy przejść z metod encyklopedycznych na nauczanie umiejętności. Z tych materiałów, jako nauczycielka, mogę wyczytać, że w woj. szczecińskim tak właśnie się robi.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#PoselAnnaZalewska">Bardzo podoba mi się arkusz analizy własnej oceny nauczyciela. Myślę, że w swojej wypowiedzi pan kurator powie nam jak ten arkusz przyjął się w waszym województwie. Jest to bardzo duża pomoc. Często zdarza się, że nauczyciel robi bardzo dużo, ale nie bardzo wie, jak to wszystko ująć, kiedy trzeba tę pracę przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#PoselAnnaZalewska">Wiem o tym, że w chwili obecnej dyrektorzy nie sporządzają notatek na temat pracy nauczyciela. Jest to już przeszłość. Teraz pracę nauczyciela ocenia się zupełnie inaczej. Mówiliśmy o aktach wykonawczych w trakcie prac naszej Komisji nad ustawą oświatową i Kartą nauczyciela. Sami mówiliśmy wówczas, że rozporządzenie w sprawie oceny pracy nauczyciela należy opracować inaczej. Inaczej powinna być prowadzona dokumentacja tej pracy.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#PoselAnnaZalewska">Prosiłabym także o przedstawienie, jak w woj. szczecińskim nadzór pedagogiczny opiekuje się nauczycielami twórczymi? Jak wprowadza się innowacje pedagogiczne? Jak się te sprawy uwzględnia przy ocenie pracy nauczyciela i szkoły? Jak wprowadza się programy autorskie? Czy macie pieniądze na wprowadzanie programów autorskich?</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#PoselAnnaZalewska">Istnieje duże zainteresowanie rodziców tymi sprawami. Praktyka wskazuje, że istnieje duży współudział rodziców w pracy szkoły, gdy wprowadzi się do niej programy autorskie.</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#PoselAnnaZalewska">Muszę odnieść się do wypowiedzi przedstawiciela sejmiku. Wprawdzie pan przewodniczący prosił, żeby nie poruszać problemów nie będących przedmiotem dzisiejszego posiedzenia, ale moim zdaniem, nie można być obojętnym wobec takiej wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#PoselAnnaZalewska">Wypowiedź ta była pewnym dysonansem. Nie było w niej troski o szkołę, o dziecko. Była tam tylko krytyka i pretensje. Ustawa jest zła, Karta nauczyciela jest niewłaściwa. Przedstawił pan jakieś rozrachunki z kuratorem. Uważam, że nie powinno to mieć miejsca na naszym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#PoselAnnaZalewska">Zauważyłam również, że występuje tu podział na nas i was. Czym są samorządy? Przecież to my wszyscy, to całe społeczeństwo, które jest odpowiedzialne za wychowanie i kształcenie. To także państwo, które jest odpowiedzialne za model wykształconego Polaka. To jest nasze wspólne zadanie. Proszę nie wprowadzać podziałów. Co ma oznaczać podział - my i wy?</u>
          <u xml:id="u-23.13" who="#PoselAnnaZalewska">Co ma oznaczać brak ostrości w podziale kompetencji? Mówił na ten temat pan Górczyński. Nie będę rozwijać tej sprawy. Myślę, że odpowiedziałabym tak samo. Te dwie funkcje muszą się przenikać.</u>
          <u xml:id="u-23.14" who="#PoselAnnaZalewska">Podnosił pan słabość instytucji społeczeństwa obywatelskiego stwierdzając, że nie działają rady szkoły. Rady szkoły mogą działać. Przewidziała to już dawno ustawa o systemie oświaty. Proszę się tylko zająć tym, żeby w pana województwie takie rady powstały i zaczęły funkcjonować. Mówię to także do pana kuratora.</u>
          <u xml:id="u-23.15" who="#PoselAnnaZalewska">Wynika to także również z potrzeb dyrektorów szkół. Najpierw takie rady powinny powstać w szkołach, żeby mogła powstać rada wojewódzka. To wszystko można zrobić.</u>
          <u xml:id="u-23.16" who="#PoselAnnaZalewska">Z jednej strony mówi pan o słabości instytucji społeczeństwa obywatelskiego. Z drugiej strony chciałby pan, aby dyrektorzy szkół byli powoływani przez gminę. Z jednej strony chciałby pan decentralizacji państwa. Nie ma przecież monopolu państwa na rządzenie oświatą. Z drugiej strony dopuszcza pan wystąpienie monopolu gminy. Pana zdaniem, wtedy wszystko jest w porządku - gmina może załatwiać wszystko.</u>
          <u xml:id="u-23.17" who="#PoselAnnaZalewska">U państwa jest już bardzo dobrze. Pan kurator mówił o tym, że dyrektorzy szkół mają samodzielność finansową. Z materiałów przedstawionych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej wynika, że tę samodzielność gminy zabierają dyrektorom.</u>
          <u xml:id="u-23.18" who="#PoselAnnaZalewska">Duże zainteresowanie rodziców, łożenie na szkoły i pomoc z ich strony pojawia się wtedy, kiedy szkoła wprowadza innowacje pedagogiczne. Rodzice interesują się, czy wszystko się uda. Pojawia się wtedy nawet pomoc finansowa.</u>
          <u xml:id="u-23.19" who="#PoselAnnaZalewska">Mówił pan o nierynkowym traktowaniu oświaty. Mogę tylko odpowiedzieć - chwała Bogu, że oświata nie została urynkowiona. Jest to ta dziedzina życia społecznego, w której gospodarki rynkowej nie powinno się wprowadzać. Nie wiem zresztą, co miał pan na myśli mówiąc o gospodarce rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-23.20" who="#PoselAnnaZalewska">Przeszkadza panu status nauczyciela zagwarantowany w Karcie nauczyciela. Ma pan pretensje, że nowelizujemy ustawę o pracownikach samorządowych. Ta nowelizacja broni praw urzędników samorządowych. Nowelizacja wprowadza nawet większe uprawnienia niż te, które zawarto w Karcie nauczyciela. Jest tu jakaś sprzeczność.</u>
          <u xml:id="u-23.21" who="#PoselAnnaZalewska">We wcześniejszej wypowiedzi mówił pan o przywilejach dla nauczycieli - jak Karta nauczyciela broni nauczycieli. Proszę sobie przeczytać tę ustawę. Mogłabym z panem na ten temat bardzo długo dyskutować. Myślę jednak, że nie jest to odpowiedni moment na taką dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselJanZaciura">Gdyby ktoś chciał poszukać elementów rynkowych w Karcie nauczyciela, to może je znaleźć. Senat może wyrzucić te elementy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselStanislawKracik">Na początku muszę odnieść się do wypowiedzi pani poseł Zalewskiej. Chciałbym prosić panią poseł, aby zwracając się jako doświadczony nauczyciel do młodego burmistrza i apelując do niego, aby nie wprowadzał podziału "my i oni", nie wprowadzała w tej debacie dokładnie takiego samego podziału. Pani także postawiła się w podziale "my i wy".</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PoselStanislawKracik">Nie mogę spierać się z panią poseł w związku z tym, że mówiłem dokładnie to samo co pani. Ponieważ pani bardzo lubi przypisywać mi wyłącznie opozycyjne wypowiedzi i poglądy, więc z góry założyła pani - jak rozumiem - że moja wypowiedź jest agresywna.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PoselStanislawKracik">Chciałbym odnieść się do dwóch kwestii, które moim zdaniem, stanowią istotę dzisiejszego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PoselStanislawKracik">Po pierwsze bardzo żałuję, że nie ma wśród nas pani minister Grabowskiej. Ostrzyłem sobie zęby na to, żeby silnie z nią polemizować w sprawie nadesłanego materiału. Pan dyrektor Górczyński przyznał się do autorstwa tego dokumentu. Proszę więc, aby czuł się pan adresatem tego, co powiem w sprawie nadesłanego materiału.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#PoselStanislawKracik">Cieszę się, że pan dyrektor jest tu dzisiaj, gdyż nie śmiałbym przedstawiać panu ministrowi Derze zarzutów w kwestiach, za które nie odpowiada.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#PoselStanislawKracik">Chciałbym, żeby materiał dotyczący funkcjonowania szkół prowadzonych przez gminy był skonstruowany na podstawie pewnych założeń generalnych. Nie może być tak, że informuje się Komisję Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego o tym, że jedną szkołę filialną zamieniono na szkołę pełnooddziałową. Taka ważna informacja znalazła się w tym materiale. Są także dane mówiące, że gdzieś odbyło się pięć wizytacji oraz, że gdzieś zlikwidowano przedszkole.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#PoselStanislawKracik">Myślę, że tak naprawdę chodzi tu o dwie kwestie, o których już się pan częściowo wypowiadał. Po pierwsze musimy powiedzieć, czym ma być nadzór pedagogiczny. Jestem przeciwnikiem spolegliwej teorii o koegzystencji organu prowadzącego z organem nadzoru pe-dagogicznego ze względu na to, że jeden organ prowadzi szkołę a drugi ją nadzoruje.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#PoselStanislawKracik">Jeżeli tak ma być, to w pełni zgadzam się z filozofią posła Karpińskiego, że muszą być zachowane pewne funkcje kontrolne. Kiedy Sejm debatował nad ustawą o systemie oświaty, filozofia była taka, że minister edukacji narodowej ustala czego uczyć i daje pieniądze jako reprezentant rządu za pośrednictwem ministra finansów. Gmina za te pieniądze uczy. Minister edukacji narodowej sprawdza czy uczniowie zostali nauczeni tego, czego mieli być nauczeni. Tak się umawialiśmy. Taka była istota nadzoru pedagogicznego w zakresie funkcji kontrolnych.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#PoselStanislawKracik">Dobrze się stało, że kuratorzy włączyli się w proces przekazywania szkół gminom. W tym procesie trzeba było działać bardzo delikatnie. Mogę zgodzić się z dyrektorem Górczyńskim, że mówiąc o wizji na teraz, funkcja opiekuńcza i doradcza była bardzo ważna.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#PoselStanislawKracik">Nie może to być jednak wizja nadzoru pedagogicznego na jutro. Muszą zostać zachowane pewne elementy kontrolne. Chciałbym dość brutalnie zapytać: czy wiecie, jak się do tego zabrać?</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#PoselStanislawKracik">Mogę komplementować pana kuratora Plewkę, który zadał sobie trud i zrobił więcej niż musiał, np. wyszedł z propozycją ankiet. To mi się podoba. Chciałbym jednak, żeby zgodził się pan ze mną, że w dużej mierze jest to badanie otoczenia edukacji a nie samej edukacji. Ciągle trudno jest dobrać się do jądra efektów, czyli sprawdzić czy Jaś umie to, co umieć powinien. To jest najbardziej istotne.</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#PoselStanislawKracik">Dlaczego upieram się przy takim myśleniu? Ocenianie warunków, w jakich uczą się uczniowie, badanie czy zostały spełnione wymogi kadrowe i inne, to sprawy, w których możemy wykazać się pracowitością. Myślę tu o kuratorach i nadzorze pedagogicznym. W takim przypadku będziemy jednak ciągle obchodzili najważniejszą sprawę.</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#PoselStanislawKracik">W tym sensie moje pierwsze pytanie dotyczące dyrektorów miało charakter prowokacyjny. Stało się tak dlatego, że w materiale podpisanym przez panią minister Grabowską znalazłem zarzut, że niektórzy dyrektorzy ograniczani są w prowadzeniu akt osobowych /nie prowadzą ich/, nie organizują wypłat, nie przygotowują list płac itd.</u>
          <u xml:id="u-25.13" who="#PoselStanislawKracik">Zwracam uwagę na to, że nie jest to zakład budżetowy tylko jednostka budżetowa. Ustawodawca powiedział, że gmina może tworzyć jednostki pomocnicze. W domyśle można powiedzieć, że ustawodawca zakładał domyślnie, iż szkoła może być obsługiwana na zasadzie zawartego porozumienia przez jednostkę pomocniczą.</u>
          <u xml:id="u-25.14" who="#PoselStanislawKracik">Jeżeli prawdą jest to, o czym mówił pan dyrektor Górczyński, że dyrektor szkoły jest pierwszym organem nadzoru pedagogicznego, organem najważniejszym i decydującym o sensie tego nadzoru w szkole, to nie obciążajmy go obowiązkami, które nie stanowią istoty procesu edukacji i nauczania. Nie róbmy z niego menadżera. Pozwólmy mu być mistrzem dla nauczycieli. Pozwólmy także pracować nauczycielom.</u>
          <u xml:id="u-25.15" who="#PoselStanislawKracik">Nie stawiajmy zarzutów, że dyrektor jest gdzieś od tych spraw uwolniony. Dzieje się to przecież na zasadzie porozumienia. Podpisuje porozumienie z gminą, która prowadzi obsługę szkoły w tej mierze. Dyrektor nie jest w tym przypadku pozbawiony swego władztwa. On decyduje o przyjęciach i zwolnieniach, o zatrudnieniu. Podejmuje decyzje personalne. Nie chodzi przecież o to, żeby wszystko wykonywał osobiście.</u>
          <u xml:id="u-25.16" who="#PoselStanislawKracik">Chciałbym, żeby materiał, który dostajemy był redagowany na podstawie pewnych uporządkowanych kryteriów.</u>
          <u xml:id="u-25.17" who="#PoselStanislawKracik">Pozostanę jeszcze przy sprawach dotyczących dyrektora. Mam świeżą refleksję z konferencji nauczycieli wychowania obywatelskiego zorganizowanej przez Małopolski Instytutu Samorządu Terytorialnego i Administracji. Wygłaszałem wykład na tej konferencji.</u>
          <u xml:id="u-25.18" who="#PoselStanislawKracik">Nauczyciele zgłaszali mi niezwykle istotną - w moim przekonaniu -sprawę. Nie zwróciłem na to uwagi, gdy pracowaliśmy nad ustawą. Jest to materia dość delikatna. Nauczyciel historii powiedział mi, że dyrektorem jego szkoły został nauczyciel wychowania fizycznego. Wiem, że moja wypowiedź nie spodoba się branżystom z dziedziny sportu.</u>
          <u xml:id="u-25.19" who="#PoselStanislawKracik">Chciałem jednak tę sprawę państwu przedstawić. Ja ją tylko referuję. Ponad 100 nauczycieli - poważnych ludzi ze szkół średnich - bez żenady mówiło o tym, że dyrektor szkoły nie ma zupełnie pojęcia o merytorycznej ocenie np. nauczyciela historii. Dyrektor bez żenady mówi o tym, że nie ma żadnej wiedzy na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-25.20" who="#PoselStanislawKracik">Nie wiem, co należałoby zrobić w tej sprawie. Może dobra byłaby metoda prowadzenia intensywnych szkoleń, o której mówił dyrektor Górczyński. Może tą drogą udałoby się rozwiązać ten problem.</u>
          <u xml:id="u-25.21" who="#PoselStanislawKracik">Chciałem państwu zasygnalizować, że w ten sposób wpadliśmy w sytuację fikcji. Mówimy, że ustawa jest świetna. Wszystko jest logiczne. Każdy nauczyciel ma te same prawa, jest pracownikiem mianowanym. Po prostu jest nauczycielem i ma prawo zostać dyrektorem szkoły.</u>
          <u xml:id="u-25.22" who="#PoselStanislawKracik">Jawi się tu jednak pewien problem. Nikt nie jest omnibusem interdyscyplinarnym. Z drugiej strony mówimy, że dyrektor szkoły jest pierwszym i najważniejszym elementem nadzoru pedagogicznego.</u>
          <u xml:id="u-25.23" who="#PoselStanislawKracik">Chciałbym zwrócić państwa uwagę na tego rodzaju niebezpieczeństwa pojawiające się w sprawie nadzoru pedagogicznego.</u>
          <u xml:id="u-25.24" who="#PoselStanislawKracik">Wynotowałem sobie całą masę uwag do materiału przygotowanego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Nie będę ich teraz przedstawiał. Postaram się odnieść do tego materiału w innej formie przy innej okazji.</u>
          <u xml:id="u-25.25" who="#PoselStanislawKracik">Z góry chciałbym przeprosić panią poseł. Kiedy nauczycielka historii opowiadała mi o dyrektorze szkoły - nauczycielu wychowania fizycznego - to od razu pomyślałem o pani. Byłem pewien, że jeśli o tym powiem, to na pewno pani podpadnę. Nie ma tu jednak mojej winy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#KuratorCzeslawPlewka">Stanąłem przed pewnym dylematem. Chciałbym mówić krótko, a jednocześnie chciałbym powiedzieć państwu o wielu kwestiach, które zostały dzisiaj zarysowane w bardzo interesujący sposób.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#KuratorCzeslawPlewka">Z dzisiejszej debaty wyciągnę wiele wniosków. Niektóre z nich staną się przedmiotem głębszej analizy w zespole kierowniczym kuratorium. Nasuwa się jednak jeden wniosek generalny.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#KuratorCzeslawPlewka">W dzisiejszej dyskusji poświęciliśmy zbyt dużo czasu sprawie nadzoru pedagogicznego pełnionego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i kuratora. Zbyt mało czasu poświęciliśmy trzeciemu szczeblowi nadzoru, który jest bardzo istotny, czyli dyrektorowi placówki oświatowej.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#KuratorCzeslawPlewka">Zmieniły się realia. Mówiliśmy o tym. Jednak w tej materii niewiele się zmieniło. Nadal pierwszym i najważniejszym elementem pozostał dyrektor szkoły. Była o tym mowa w kilku wystąpieniach.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#KuratorCzeslawPlewka">Gdybyśmy chcieli bardzo precyzyjnie spisać wszystkie zadania wynikające z ustawy i informacji płynących z nauki oraz naszego nauczycielskiego doświadczenia i mieć je przed sobą jako ściągawkę w naszej codziennej pracy, to nasze dzisiejsze obrady wyglądałyby nieco inaczej.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#KuratorCzeslawPlewka">Dyrektor był, jest i będzie najważniejszy. Należy traktować go jako przewodniczącego rady pedagogicznej, a także jako kierownika zakładu pracy. Po prostu tak to jest. Bez względu na to, kto będzie prowadził szkołę, czy będzie to kurator, czy samorząd, tak będzie nadal. Tak pozostanie bez względu na to, czy będą pieniądze, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#KuratorCzeslawPlewka">Uważam, że niezasadne są pytania dotyczące zwalniania dyrektora z obowiązków dotyczących zadań niepedagogicznych, dociążania go w obowiązkach pedagogicznych. Niezasadne jest pytanie, czy i w jakim stopniu dyrektor ma podlegać gminie, a w jakim stopniu nadzorowi pedagogicznemu.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#KuratorCzeslawPlewka">Te pytania są niezasadne, gdyż sam dyrektor ma w tych sprawach najwięcej do powiedzenia. Musi wspaniale połączyć te dwie funkcje. Można tu zastosować pewną analogię z przemysłu, gdzie dyrektor jako kierownik zakładu pracy ma radę nadzorczą, a z drugiej strony wiele służb kontrolnych w postaci Najwyższej Izby Kontroli, Państwowej Inspekcji Pracy, san-epid. i innych. Te wszystkie służby wchodzą do zakładu pracy, wszystko oglądają i wydają zalecenia. Nie ma z tego powodu wielkich konfliktów.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#KuratorCzeslawPlewka">Myślę, że w tej materii pozostało nam jeszcze bardzo dużo do zrobienia. Musimy pamiętać o tym, żeby podejmowane działania były skuteczne. Aby tak było muszą być spełnione trzy warunki. Trzeba chcieć, trzeba móc i trzeba potrafić.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#KuratorCzeslawPlewka">To chciejstwo musi być dwustronne. Nie mogę zgodzić się ze stanowiskiem pana burmistrza z Ińska, że zaangażowanie rodziców jest niewielkie. Nie zgadzam się także z twierdzeniem, że podział kompetencji między organem prowadzącym i nadzorującym jest za mało ostry. Taki podział wynika z ustawy, jak i z innych materiałów, które sami wypracowaliśmy w województwie. Myślę, że gdyby pan wiceprzewodniczący uważnie przeczytał wszystkie dokumenty, to sam doszedłby do takiego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#KuratorCzeslawPlewka">Myślę, że przyjęte rozwiązania ustawowe pozwalają przy dobrych chęciach obu partnerów wypracować naprawdę dobre narzędzia sprawowania nadzoru pedagogicznego. Należy przyjąć nieco inną filozofię. Nadzór pedagogiczny prowadzony przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i kuratora nie będzie swego rodzaju policją. Nadzór ten będzie skupiony na funkcjach doradczych, motywacyjnych i instruktażowych. Natomiast za wyniki nauczania odpowiadać będzie rada pedagogiczna ze stojącym na jej czele dyrektorem szkoły.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#KuratorCzeslawPlewka">W gospodarce rynkowej rodzice i uczniowie "zagłosują nogami". Może nieco inna sytuacja będzie w szkole podstawowej, choć i tu zbliża się niż demograficzny. Na pewno jednak szkoła ponadpodstawowa, która nie będzie dbać o wyniki, która nie będzie ich sprawdzać i doskonalić swoich metod, nie będzie miała kogo uczyć.</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#KuratorCzeslawPlewka">Trzeba by się zastanowić nad tym, jak przyspieszyć proces zmiany świadomości, jej przewartościowania.</u>
          <u xml:id="u-26.13" who="#KuratorCzeslawPlewka">W przedstawionym materiale mówiliśmy o tym, co chcemy zrobić w naszym województwie. Może niedoskonale przedstawiłem to państwu w moim wystąpieniu. Tej sprawie poświęciliśmy więcej miejsca w naszym materiale.</u>
          <u xml:id="u-26.14" who="#KuratorCzeslawPlewka">Przed nami jest "szkoła życia". Dotyczy to pracowników zajmujących się nadzorem pedagogicznym w kuratoriach, a także pracowników samorządowych i samych szkół. Rzeczywistość się zmienia i musimy z tego skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-26.15" who="#KuratorCzeslawPlewka">Chciałbym jeszcze odnieść się do wypowiedzi pani poseł Zalewskiej. Rzeczywiście w pewnym okresie pojawiło się w naszym województwie wiele innowacji i pewnego rodzaju eksperymenty. Dotyczyły one nadzoru pedagogicznego a także form i metod realizacji treści programowych w szkole.</u>
          <u xml:id="u-26.16" who="#KuratorCzeslawPlewka">Takie innowacje wymagają także prowadzenia wnikliwej obserwacji. Wymagają także stworzenia narzędzi pomiarowych. Pracujemy nad tym. Tam gdzie pozwalają nam na to środki finansowe i gdzie innowacje przynoszą wymierne efekty, staramy się z nich nie rezygnować.</u>
          <u xml:id="u-26.17" who="#KuratorCzeslawPlewka">Często są to bardzo odważne pomysły. Są one także bardzo cenne, ale przynoszą niewiele korzyści w mierzalnych efektach. Z takich pomysłów będziemy rezygnować.</u>
          <u xml:id="u-26.18" who="#KuratorCzeslawPlewka">Nie wszystkie słuszne i cenne propozycje możemy realizować ze względu na brak środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-26.19" who="#KuratorCzeslawPlewka">Chciałbym odnieść się do wystąpienia sejmiku samorządowego. O braku ostrości kompetencji już mówiłem. Nie będę się powtarzał. Stwierdzę tylko, że naprawdę tak nie jest. Zachęcam pana przewodniczącego do udziału w naszych szkoleniach. Pana służby i pana osobiście zachęcam do czytania materiałów, które państwu dostarczamy. Sądzę, że nasze wewnętrzne publikacje są ciekawe.</u>
          <u xml:id="u-26.20" who="#KuratorCzeslawPlewka">Materiały te opracowane są nie z dobrej woli, ale z obowiązku. Nie są one opracowane przez kuratora zza biurka. Stworzone są wspólnym wysiłkiem nauczycieli oraz dyrektorów.</u>
          <u xml:id="u-26.21" who="#KuratorCzeslawPlewka">Nie zgadzam się z pana oceną, że samorządy nie mają wpływu na sprawy merytoryczne. To przecież państwo decydujecie o tym, jak ma wyglądać organizacja pracy szkoły. Nadzór pedagogiczny w woj. szczecińskim w zasadzie tylko formalnie sprawdza, czy nie zostały tu naruszone zasady wynikające z ramowych planów nauczania. Jeśli nie ma takich naruszeń, to my nie wypowiadamy się w tych kwestiach.</u>
          <u xml:id="u-26.22" who="#KuratorCzeslawPlewka">Taką informację przekazaliśmy także na ostatniej wspólnej naradzie służb samorządowych z dyrektorami szkół. To właśnie dyrektorzy szkół jako wasi pracownicy mają w tej sprawie najwięcej do powiedzenia. Od nich będzie to zależeć. Myślę, że jest to dobra sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-26.23" who="#KuratorCzeslawPlewka">Jeżeli wymaga ona udoskonalenia, to możemy na ten temat rozmawiać w trybie roboczym. Nie uważam jednak, żeby kuratorium poprzez swoje działania ograniczało możliwości wpływania na te sprawy.</u>
          <u xml:id="u-26.24" who="#KuratorCzeslawPlewka">Nie zgadzam się ze stwierdzeniem, że rodzice nie mają wpływu na swoją szkołę. Myślę, że w całym kraju jest tak, iż rodzice bardzo dużo robią dla szkoły. Stanowią oni o tym, jaka jest szkoła. Odbywa się to nie tylko w wymiarze pomocy materialnej, ale również programowej, w doborze i ocenie nauczycieli. W naszym województwie tak jest.</u>
          <u xml:id="u-26.25" who="#KuratorCzeslawPlewka">Myślę, że gdyby dzisiaj byli tu rodzice, to musiałby się pan gęsto tłumaczyć za swoją wypowiedź. Może dobrze się stało, że ich tu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-26.26" who="#KuratorCzeslawPlewka">Mówił pan również o wojewódzkich radach programowych. Jestem za tym, żeby istniało takie forum. Można by tam analizować wiele problemów, rozstrzygać je i podejmować wspólne decyzje. Może jeszcze w tej chwili nie jesteśmy do tego przygotowani. Zbyt wolno dociera do nas demokracja samorządowa.</u>
          <u xml:id="u-26.27" who="#KuratorCzeslawPlewka">Powiadomiliśmy wszystkich o tym, że istnieją warunki formalne do powstania woje-wódzkiej rady oświatowej. Zachęcaliśmy nawet do jej utworzenia. Do tej pory nie ma jednak żadnych zgłoszeń. Czy w tej sytuacji kurator ma powołać tę radę? Może byłoby to jakieś rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-26.28" who="#KuratorCzeslawPlewka">Wszyscy musimy pamiętać o tym, że w oświacie, przy dwóch równoważnych partnerach, istnieje możliwość, aby o wielu kwestiach mówić wspólnym głosem. Bardzo serdecznie życzyłbym tego całej oświacie.</u>
          <u xml:id="u-26.29" who="#KuratorCzeslawPlewka">Chciałbym powiedzieć, że w mojej ocenie i w ocenie pracowników Kuratorium Oświaty w Szczecinie, troska o sprawy oświaty i zaangażowanie działaczy samorządowych w te sprawy są ogromne. Tak było także wtedy, gdy organem prowadzącym szkoły był kurator. Teraz to zaangażowanie jest jeszcze większe.</u>
          <u xml:id="u-26.30" who="#KuratorCzeslawPlewka">Właśnie dlatego głos przedstawiciela sejmiku samorządowego należy traktować, jako głos burmistrza miasta Ińska, a nie głos reprezentacji samorządowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselDorotaDancewicz">Muszę zabrać głos, ponieważ zostałam do tego zmuszona wypowiedzią pana posła Kracika.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PoselDorotaDancewicz">Dziwię się bardzo, że ostatnio chcąc zanegować pewne działania oświatowe, bardzo chętnie przywołuje się przykład nauczycieli wychowania fizycznego, chyba jako tych, którzy nie ukończyli żadnych szkół i nic nie potrafią.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PoselDorotaDancewicz">Przejdę do przykładu, który przedstawił nam pan poseł. Bardzo dziwię się nauczycielowi historii, że był oburzony faktem, iż dyrektorem szkoły został nauczyciel wychowania fizycznego. Argumentem było to, że nie znał się on na historii. Gdyby dyrektorem szkoły został nauczyciel historii, to na pewno znałby się na wychowaniu fizycznym lub na matematyce.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PoselDorotaDancewicz">W takiej sytuacji dyrektorem szkoły powinien być nauczyciel, który naucza wszystkich przedmiotów. Tylko taka osoba mogłaby być dyrektorem szkoły. Dlatego uważam, że podany przez pana posła przykład jest zły. Przeszliśmy już przez to, że istnieją przedmioty ważniejsze i mniej ważne lub nawet nieważne. Tak kiedyś było w oświacie. Wychowanie fizyczne doszło już do pewnej rangi.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#PoselDorotaDancewicz">Chciałabym powiedzieć, że szkoła, o której mówił pan poseł Kracik na pewno wygrała na wyborze takiego dyrektora. Nauczyciel wychowania fizycznego jest na pewno dobrym organizatorem, gdyż leży to w specyfice nauczania tego przedmiotu.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#PoselDorotaDancewicz">Nie jest ważne to, czy zna się na historii. Nauczyciel wychowania fizycznego może czasami więcej wiedzieć od nauczyciela historii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselJanZaciura">Widzę, że dyskusja nabiera rumieńców.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PoselJanZaciura">Widzę, że zgłasza się przedstawiciel sejmiku samorządowego. Czy chciałby pan zabrać głos ad vocem? Jeśli tak, to proszę o krótką wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Modne stało się prezentowanie innego zdania niż moje. Stanowi to dla mnie swoiste wyróżnienie.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Muszę ustosunkować się do niektórych kwestii poruszonych w dyskusji. Zrobiło się bardzo "cukierkowato". Wszystko jest dobrze. Jest duża aktywność. Dobre są samorządy i wspaniałe rady szkół. Myślę, że obraz przedstawiony przez pana kuratora jest zbyt "cukierkowaty".</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Mówi pan, że jest dobrze, że istnieje duża aktywność. Sam pan sobie przeczy stwierdzając, że do tej pory nie ma zgłoszeń szkolnych rad rodziców, co uniemożliwia uruchomienie wojewódzkiej rady oświatowej. Z tego wynika, że z tą aktywnością jest coś nie tak.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Wypowiedź pani poseł Zalewskiej odbieram jako dość napastliwą. Ja nie wypowiadałem się w takim tonie. Styl tej wypowiedzi jest taki, że powinienem wziąć się do roboty, a nie głosić tu jakieś herezje.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Chciałem pani poseł przypomnieć, że istnieje zapaść oświaty, która tylko na tej sali nie jest faktem. Mamy do czynienia z olbrzymim niedoszacowaniem subwencji dla gmin. Jest wiele innych problemów. Żaden z nich nie stanowi dla pani jakiegokolwiek problemu.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Chciałem przypomnieć, że głosami tego parlamentu w ub.r. została przyjęta taka a nie inna ustawa budżetowa określająca poziom nakładów na oświatę. W tej sytuacji pani głos jest wylewaniem krokodylich łez nad stanem oświaty. Przepraszam za to określenie. Nie chciałem, żeby poczuła się nim pani dotknięta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselJanZaciura">Przepraszam, panie przewodniczący. Zgłosił się pan ad vocem wypowiedzi pana kuratora. W tej chwili rozwija pan dyskusję, która merytorycznie nie mieści się w temacie dzisiejszego posiedzenia naszej Komisji. Poruszane przez pana problemy będziemy omawiać na posiedzeniu w Stargardzie Szczecińskim.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PoselJanZaciura">Udzielę panu ponownie głosu prosząc, aby pana wypowiedź dotyczyła poruszanej tematyki. Uważam, że powinno być to już tylko uzupełnienie odnoszące się do wypowiedzi pana kuratora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Jeżeli wydatki na oświatę są niskie, gdyż budżetu nie stać na prowadzenie oświaty na obecnym poziomie, to należałoby dostosować poziom wydatków i prawo do posiadanych możliwości.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WiceprzewodniczacySSWSStanislawZimnicki">Przerzucanie odpowiedzialności na samorządy bez zapewnienia środków powoduje zapaść idei samorządności w innych dziedzinach. Z tego powodu nie są realizowane inne ważne zadania własne gmin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselStanislawKopec">Może byłoby lepiej, gdyby w naszym spotkaniu uczestniczył przedstawiciel resortu rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PoselStanislawKopec">Mówimy dzisiaj o nadzorze pedagogicznym. Jest to jedno z podstawowych bolączek 1/8 oświaty w Polsce, bo tak kształtuje się oświata rolnicza w zakresie liczby szkół i uczącej się w nich młodzieży. Problem jest trudny i kłopotliwy. Dlatego chcę go państwu przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PoselStanislawKopec">Sprawa polega głównie na tym, że konieczne jest ustalenie kompetencji posiadanych przez departament nauki w resorcie i kompetencji oddziałów oświaty rolniczej w woje-wództwach. Wspomina o tym protokół Najwyższej Izby Kontroli, który otrzymaliśmy jako materiał na jutrzejsze posiedzenie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PoselStanislawKopec">Konieczne jest wzmocnienie nadzoru pedagogicznego, który dzisiaj istnieje praktycznie tylko szczątkowo. Jest to także wyraźnie określone we wspomnianym już protokóle.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PoselStanislawKopec">Nadzór pedagogiczny na terenie woj. szczecińskiego funkcjonuje nie najgorzej, choć na pewno jeszcze nie tak, jakby się chciało. Istnieje tu współpraca kuratorów z oddziałami oświaty rolniczej przy wojewodzie w zakresie sprawowania nadzoru nad tą częścią nauczania, którą nazywamy kształceniem ogólnokształcącym.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#PoselStanislawKopec">Był taki okres, gdy ta funkcja zanikała. Myślę, że problem leżał we wzajemnych kontaktach, w oczekiwaniach i potrzebach.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#PoselStanislawKopec">Myślę, że należałoby jak najszybciej zrealizować to, co zostało zalecone w protokole Najwyższej Izby Kontroli. Mam tu na myśli ustalenie kompetencji wojewodów w tym zakresie. Sprawa ta jest poruszona w pkt. 1 i 2 tych zaleceń.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#PoselStanislawKopec">Kończąc moją wypowiedź chciałem państwa poinformować, że wicepremier, minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej powołał Radę ds. Oświaty Rolniczej przy swoim resorcie. Rada ta funkcjonuje już przez pół roku. Liczy 34 członków. Są to praktycy - pedagodzy, pracownicy nadzoru pedagogicznego, nauki i zarządzania oświatą rolniczą.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#PoselStanislawKopec">Myślę, że jutro będzie lepsza okazja, żeby poruszyć ten temat. Natomiast i tutaj gorsza jest sytuacja dotycząca tworzenia wojewódzkich rad ds. oświaty, które także mają prawo istnieć. Ta sytuacja jest w tej chwili gorsza niż można by było oczekiwać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">Pan kurator powiedział już tytułem wyjaśnienia o wielu ważnych sprawach, więc ja ograniczę się tylko do kilku skrótowych refleksji.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">Uważam, że dzisiejsza dyskusja jest bardzo interesująca. W pewnych momentach zaczyna mnie jednak ogarniać niepokój, czy ta sesja wyjazdowa będzie tak skuteczna, jak mogłaby być wówczas, gdybyśmy koncentrowali się tylko na problemie a nie na tym, kto go wygłasza. Jest to uwaga osobista.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">Zastanawiam się nad pewnym ważnym pojęciem. Mówili państwo o wzmocnieniu nadzoru pedagogicznego. Co to ma oznaczać? Nasuwa tu się kolejne pytanie. Ile placówek należałoby przypisać wizytatorowi? Można mówić o 10, 20 lub 30 placówkach. Myślę jednak, że najpierw powinniśmy zastanowić się nad tym, jakie mają być efekty nadzoru pełnionego przez wizytatora.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">Absolutnie zgadzam się z wypowiedzią przedstawicieli ministerstwa dotyczącą diagnozy, analizy i oceny. Nie zgadzam się z takimi interpretacjami tego pojęcia, że nadzór musi być mocny, a nawet policyjny. Mówi się o tym, że taki nadzór trzeba wzmocnić. Nie bardzo jednak wiadomo, co mają na myśli autorzy takich wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">Osobom odpowiadającym za nadzór pedagogiczny w województwie potrzebna jest przede wszystkim pomoc w postaci standardów edukacyjnych. Korzystając z obecności przed-stawicieli Ministerstwa Edukacji Narodowej chciałabym o to prosić w imieniu wszystkich nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">Bez tego nie możemy skutecznie dopracować się narzędzi mierzenia jakości pracy szkoły. Nauczyciele to robią. Dyrektorzy próbują wypracowywać takie narzędzia. Nie ma się jednak do czego odnieść.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">Każdy rozumie, że diagnoza to odpowiedź na pytanie, jak jest? Jeśli wiemy, jak być powinno, to będziemy także wiedzieć, co należy zmienić. Trzeba odnieść się tu do standardów edukacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">Uważam, że jest to pierwsza i najpilniejsza sprawa do załatwienia. Dopiero wtedy będziemy mogli uruchomić inne sprawy.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">Nie można powiedzieć, że nie mówimy w naszym materiale o dyrektorze, jako o pierwszym szczeblu nadzoru pedagogicznego. Mówimy o tym wyraźnie i dość mocno. Myślę, że w niektórych wypowiedziach potwierdzono to stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-33.9" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">Jest mi przykro, że nasze materiały nie dotarły do państwa odpowiednio wcześnie. Jeżeli będzie na to czas, to mam nadzieję, że przeczytają państwo te materiały. Znajdziecie tam bardzo wiele treści dotyczących dyrektora. Jest tam zapisane, że dyrektor decyduje o tym, jaka jest szkoła i jaki jest nadzór.</u>
          <u xml:id="u-33.10" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">Dyskutowano o tym, czy dyrektorem powinien być nauczyciel historii, czy raczej nauczyciel wychowania fizycznego. W nowoczesnym nadzorze pedagogicznym dyrektor nie ustala sposobu w jaki ma prowadzić lekcję nauczyciel historii. Szkoda na to czasu współczesnego dyrektora. Musiałby się wtedy specjalnie przygotowywać do hospitacji, tak jak robił to jeszcze kilka lat temu.</u>
          <u xml:id="u-33.11" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">Dyrektor w takiej sytuacji czytał jakieś artykuły, rozkład materiału, program. Starał się- być mądry jako matematyk biorący udział w lekcji u polonisty. Dzisiaj mamy do czynienia z zupełnie innym rozumieniem nadzoru.</u>
          <u xml:id="u-33.12" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">Nie będę w tej chwili robić państwu wykładu na ten temat. Proszę się tego nie obawiać. Chcę jednak dojść do pewnej konkluzji. Byłoby cudownie, gdyby Komisja Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego poświęciła jedno ze swoich posiedzeń problemowi doskonalenia nauczycieli. Powinna odbyć się dyskusja dotycząca absolutnie wszystkiego, co wiąże się z problemem doskonalenia.</u>
          <u xml:id="u-33.13" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">W krajach Europy Zachodniej, które mają nauczycieli na nieco wyższym poziomie, o nieco wyższych kwalifikacjach niż w Polsce, doskonalenie zawodowe wpisane jest w życie zawodowe nauczycieli. Mści się na nas wiele zjawisk, które występowały w oświacie przez lata. Są one państwu bardzo dobrze znane.</u>
          <u xml:id="u-33.14" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">Nie mówię już o tym, że na Zachodzie za doskonalenie nauczycieli płaci gmina. Nauczyciel uczestniczący w doskonaleniu zawodowym ma zmniejszoną liczbę zajęć lekcyjnych o liczbę zajęć doskonalenia zawodowego. Są to szczegóły.</u>
          <u xml:id="u-33.15" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">Doskonaleniem zawodowym należy autentycznie objąć dyrektorów, wszystkich nauczycieli a także wizytatorów. Jest to proces, który wymaga myślenia kompleksowego i systemowego.</u>
          <u xml:id="u-33.16" who="#WicekuratoroswiatywSzczecinieAlicjaSzalso">Na zakończenie przytoczę państwu jedną z mądrości Wschodu, które są uniwersalne. Mądrość ta mówi: Jeśli chcemy myśleć z rocznym wyprzedzeniem, to powinniśmy posadzić ryż. Jeśli chcemy myśleć z 10-letnim wyprzedzeniem, to możemy posadzić drzewo. Jeśli chcemy myśleć z dłuższą perspektywą, to możemy kształcić młodzież. Dodam do tego od siebie, że możemy wtedy również doskonalić nauczycieli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Do zabrania głosu sprowokowała mnie wypowiedź pana burmistrza z Ińska. Nie chcę jednak wyróżniać pana w żaden sposób. Proszę nie odbierać mojego głosu jako wyróżnienia.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Przyznam, że zmroziła mnie pańska wizja szkoły.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Nie mówiliśmy dzisiaj na temat budżetu edukacji i budżetów szkół. Nie było to zasadniczym tematem dzisiejszych obrad. Mieliśmy mówić o nadzorze pedagogicznym. Mieliśmy także mówić o tym, jak w praktyce realizowana jest ustawa o wielkich miastach.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Chcę pana zapewnić, że posłowie z Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego nie różnią się w ocenie dotyczącej poziomu nakładów na edukację. Ubolewamy nad tym, że w dalszym ciągu sytuacja budżetu państwa jest tak trudna. Ta sytuacja rzutuje na sytuację budżetu oświaty.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Takie spotkania jak dzisiejsze powinny uświadamiać wszystkim, że na potrzeby szkoły powinniśmy patrzeć w sposób odpowiedzialny. Potrzeby te powinny być określane na podstawie dwóch budżetów. Z jednej strony jest to budżet państwa, a z drugiej budżet gminy.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Często ze strony samorządów słyszę tylko narzekania. Zadaję sam sobie pytanie, ile płacą samorządy na szkołę z własnych dochodów? To jest sprawa podstawowa.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Powiem teraz o tym, co mnie zmroziło w pana wypowiedzi i co sprowokowało mnie do zabrania głosu. Proponuje pan model szkoły, w którym szkoła ma być przedsiębiorstwem, a dyrektor menadżerem. Jest to bardzo niebezpieczny kierunek.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Uważam, że szkoła przede wszystkim ma uczyć i wychowywać. Samorządy i państwo - a przecież samorząd jest elementem państwa - powinny stworzyć właściwe warunki do dobrego osiągnięcia tych celów.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Na szczęście odtajałem nieco po wypowiedzi pana posła Kracika, który widzi w dyrektorze nie menadżera tylko pierwszego nauczyciela. Chciałbym, żeby pan poseł Kracik, jako burmistrz Kracik, miał w tej sprawie to samo zdanie. Myślę, że właśnie taka była wypowiedź pana posła, a jednocześnie burmistrza. W przeciwieństwie do burmistrza miasta Ińska, burmistrz Kracik widzi w dyrektorze pierwszego nauczyciela w szkole.</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Jeżeli przyjmiemy taki model szkoły i nadzoru, to myślę, że osiągniemy te cele, które wspólnie nam przyświecają w ramach tworzenia modelu polskiej szkoły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselStanislawKracik">Chciałem pana posła zapewnić, że jestem jedną osobą i mam zawsze jedno zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselJanZaciura">W dyskusji wzięło udział 8 osób. Chciałbym to wyraźnie odnotować.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PoselJanZaciura">Nigdy nie dążyliśmy do tego, żeby dyskutować o ważnych problemach w kategoriach "cukierkowatości". Nigdy nie osiągnęliśmy takiej sytuacji. Występują wśród nas różnice poglądów. Tak było i dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PoselJanZaciura">Jest tylko problem, czy po naszym wyjeździe w Szczecinie pozostaną różnice poglądów, które będą was oddalać od siebie w myśleniu o szkole, czy też przyczynimy się do złagodzenia konfliktów. Powiem szczerze, że nie widzę tu konflików. Widzę, że występuje pewna różnica poglądów. Z niektórymi poglądami podjęta została dyskusja. Może jednak dobrze się stało, że takie różnice występują.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PoselJanZaciura">Podjęliśmy dzisiaj bardzo ważny temat. Wszystkich uczestników dzisiejszego posiedzenia chciałem poinformować, że nasza Komisja nie po raz pierwszy dyskutuje o problemach nadzoru pedagogicznego. Dzisiaj nie chcieliśmy dyskutować ogólnie o nadzorze pedagogicznym. Dzisiaj chcieliśmy dyskutować o tym nadzorze w kontekście realizacji dwóch ustaw - ustawy o systemie oświaty i ustawy o wielkich miastach.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#PoselJanZaciura">Chciałem państwu przypomnieć, że nadzór pedagogiczny analizowaliśmy nie tylko na podstawie informacji ministra edukacji narodowej, ale także na podstawie raportu Najwyższej Izby Kontroli. W tej sprawie mamy przecież sformułowany dezyderat. Mamy już nawet odpowiedź na ten dezyderat.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#PoselJanZaciura">Nie podejmujemy tego tematu po raz pierwszy. Kontynuujemy przyjętą linię postępowania odnoszącą się do tego, jak my rozumiemy nadzór pedagogiczny.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#PoselJanZaciura">Z tego względu nie chciałbym zaproponować Komisji przygotowania nowego dezyderatu, chociaż kończymy pewien ważny etap dyskusji nad nadzorem pedagogicznym. Być może taki dezyderat zostanie przyjęty nieco później. Musielibyśmy zawrzeć w nim refleksje dotyczące deklaracji podjętych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i rząd w odpowiedzi na nasz poprzedni dezyderat.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#PoselJanZaciura">Mogłoby to się stać po spotkaniu, które w dniu 29 maja br. kierownictwo Komisji odbędzie z kierownictwem resortu edukacji. Tematem rozmowy będzie omówienie przedłożonego programu rządowego w zakresie edukacji do 2010 r. Taki program jest w tej chwili przedmiotem sporów w Radzie Ministrów. Komisja otrzymała już pierwszą wersję tego dokumentu. Musimy wiedzieć, jakie jest spojrzenie rządu na rolę nadzoru pedagogicznego.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#PoselJanZaciura">W imieniu całej Komisji chciałbym stwie-rdzić, że Szczecin ma znaczne osiągnięcia w zakresie nadzoru pedagogicznego. Nie oznacza to wcale, że nie ma tu sporów lub problemów. Mówiliśmy na ten temat w czasie dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#PoselJanZaciura">Sądzę, że dobra analiza otrzymanych materiałów pogłębi tę opinię.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#PoselJanZaciura">Chciałbym wyrazić przekonanie, że w następnych miesiącach wszyscy będziemy musieli podjąć wielki trud w sprawie podniesienia poziomu świadomości i wiedzy o aktualnie funkcjonującym prawie. Dotyczyć to będzie kuratoriów, organizacji samorządowych, Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#PoselJanZaciura">Jeżeli w dalszym ciągu będziemy przeciągać linę między nadzorem ogólnym a nadzorem pedagogicznym, a na środku tej liny będzie supeł /będzie nim właśnie dyrektor szkoły/, to nie osiągniemy określonych celów, które sobie założyliśmy. Musimy traktować szkołę jako dobro wspólne.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#PoselJanZaciura">Sądzę, że dzisiejsza dyskusja nasuwa taką refleksję, iż ustawa o systemie oświaty nie znalazła jeszcze miejsca w świadomości środowiska. Nie chciałbym, żebyśmy w tym momencie przyjęli pogląd - moim zdaniem bardzo kontrowersyjny - że ta ustawa niczego nie rozstrzygnęła, że straciliśmy znowu kilka lat. Mamy do czynienia także z innymi zarzutami, które jednak nie prowadzą nas do żadnych pozytywnych konkluzji.</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#PoselJanZaciura">Opinia, którą sformułujemy w sprawie nadzoru pedagogicznego, musi być skierowana do tych instytucji, które mają wpływ na samorządy. Myślę tu o szefie Urzędu Rady Ministrów. Nasza Komisja nie ma wpływu na samorządy i na Ministerstwo Edukacji Narodowej w sprawach dotyczących nadzoru ogólnego, nadzoru pedagogicznego, roli dyrektora szkoły w sprawowaniu nadzoru. Nadzór musi być pełniony w taki sposób, żeby służył dobru ogólnemu.</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#PoselJanZaciura">Przyjmujemy propozycje zgłoszone w trakcie dyskusji. Będziemy pamiętać o standardach edukacyjnych, o narzędziach pomiarowych, o roli dyrektora szkoły, o doskonaleniu nauczycieli. Gdybyśmy przeanalizowali nasze dotychczasowe inicjatywy, propozycje i prace, to moglibyśmy stwierdzić, że odnosiły się one do problemów, które pojawiły się na dzisiejszym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-36.15" who="#PoselJanZaciura">Chciałbym zaproponować Komisji, żebyśmy nie formułowali w tej chwili opinii końcowej. Wydaje mi się, że możemy przyjąć przedstawione nam informacje. Z zadowoleniem uczestniczyliśmy w kontrowersyjnej dyskusji. Byłoby dobrze, żeby ta dyskusja nasuwała nam określone refleksje, służyła dobru szkoły, nie oddalała nas od siebie, ale jednoczyła wokół spraw publicznych. Mówiliśmy dzisiaj o szkole publicznej.</u>
          <u xml:id="u-36.16" who="#PoselJanZaciura">Na zakończenie chciałbym przekazać państwu komunikat. Ze względów losowych będę musiał wyjechać do Warszawy. Na posiedzenie Komisji przyjedzie z Warszawy wiceprzewodnicząca pani poseł Jaruga-Nowacka. Przed chwilą kontaktowałem się z nią w tej sprawie. Bardzo żałuję, że nie mogę z państwem zostać.</u>
          <u xml:id="u-36.17" who="#PoselJanZaciura">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>