PPC / ppc

text_structure.xml 1.04 MB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 3633 3634 3635 3636 3637 3638 3639 3640 3641 3642 3643 3644 3645 3646 3647 3648 3649 3650 3651 3652 3653 3654 3655 3656 3657 3658 3659 3660 3661 3662 3663 3664 3665 3666 3667 3668 3669 3670 3671 3672 3673 3674 3675 3676 3677 3678 3679 3680 3681 3682 3683 3684 3685 3686 3687 3688 3689 3690 3691 3692 3693 3694 3695 3696 3697 3698 3699 3700 3701 3702 3703 3704 3705 3706 3707 3708 3709 3710 3711 3712 3713 3714 3715 3716 3717 3718 3719 3720 3721 3722 3723 3724 3725 3726 3727 3728 3729 3730 3731 3732 3733 3734 3735 3736 3737 3738 3739 3740 3741 3742 3743 3744 3745 3746 3747 3748 3749 3750 3751 3752 3753 3754 3755 3756 3757 3758 3759 3760 3761 3762 3763 3764 3765 3766 3767 3768 3769 3770 3771 3772 3773 3774 3775 3776 3777 3778 3779 3780 3781 3782 3783 3784 3785 3786 3787 3788 3789 3790 3791 3792 3793 3794 3795 3796 3797 3798 3799 3800 3801 3802 3803 3804 3805 3806 3807 3808 3809 3810 3811 3812 3813 3814 3815 3816 3817 3818 3819 3820 3821 3822 3823 3824 3825 3826 3827 3828 3829 3830 3831 3832 3833 3834 3835 3836 3837 3838 3839 3840 3841 3842 3843 3844 3845 3846 3847 3848 3849 3850 3851 3852 3853 3854 3855 3856 3857 3858 3859 3860 3861 3862 3863 3864 3865 3866 3867 3868 3869 3870 3871 3872 3873 3874 3875 3876 3877 3878 3879 3880 3881 3882 3883 3884 3885 3886 3887 3888 3889 3890 3891 3892 3893 3894 3895 3896 3897 3898 3899 3900 3901 3902 3903 3904 3905 3906 3907 3908 3909 3910 3911 3912 3913 3914 3915 3916 3917 3918 3919 3920 3921 3922 3923 3924 3925 3926 3927 3928 3929 3930 3931 3932 3933 3934 3935 3936 3937 3938 3939 3940 3941 3942 3943 3944 3945 3946 3947 3948 3949 3950 3951 3952 3953 3954 3955 3956 3957 3958 3959 3960 3961 3962 3963 3964 3965 3966 3967 3968 3969 3970 3971 3972 3973 3974 3975 3976 3977 3978 3979 3980 3981 3982 3983 3984 3985 3986 3987 3988 3989 3990 3991 3992 3993 3994 3995 3996 3997 3998 3999 4000 4001 4002 4003 4004 4005 4006 4007 4008 4009 4010 4011 4012 4013 4014 4015 4016 4017 4018 4019 4020 4021 4022 4023 4024 4025 4026 4027 4028 4029 4030 4031 4032 4033 4034 4035 4036 4037 4038 4039 4040 4041 4042 4043 4044 4045 4046 4047 4048 4049 4050 4051 4052 4053 4054 4055 4056 4057 4058 4059 4060 4061 4062 4063 4064 4065 4066 4067 4068 4069 4070 4071 4072 4073 4074 4075 4076 4077 4078 4079 4080 4081 4082 4083 4084 4085 4086 4087 4088 4089 4090 4091 4092 4093 4094 4095 4096 4097 4098 4099 4100 4101 4102 4103 4104 4105 4106 4107 4108 4109 4110 4111 4112 4113 4114 4115 4116 4117 4118 4119 4120 4121 4122 4123 4124 4125 4126 4127 4128 4129 4130 4131 4132 4133 4134 4135 4136 4137 4138 4139 4140 4141 4142 4143 4144 4145 4146 4147 4148 4149 4150 4151 4152 4153 4154 4155 4156 4157 4158 4159 4160 4161 4162 4163 4164 4165 4166 4167 4168 4169 4170 4171 4172 4173 4174 4175 4176 4177 4178 4179 4180 4181 4182 4183 4184 4185 4186 4187 4188 4189 4190 4191 4192 4193 4194 4195 4196 4197 4198 4199 4200 4201 4202 4203 4204 4205 4206 4207 4208 4209 4210 4211 4212 4213 4214 4215 4216 4217 4218 4219 4220 4221 4222 4223 4224 4225 4226 4227 4228 4229 4230 4231 4232 4233 4234 4235 4236 4237 4238 4239 4240 4241 4242 4243 4244 4245 4246 4247 4248 4249 4250 4251 4252 4253 4254 4255 4256 4257 4258 4259 4260 4261 4262 4263 4264 4265 4266 4267 4268 4269 4270 4271 4272 4273 4274 4275 4276 4277 4278 4279 4280 4281 4282 4283 4284 4285 4286 4287 4288 4289 4290 4291 4292 4293 4294 4295 4296 4297 4298 4299 4300 4301 4302 4303 4304 4305 4306 4307 4308 4309 4310 4311 4312 4313 4314 4315 4316 4317 4318 4319 4320 4321 4322 4323 4324 4325 4326 4327 4328 4329 4330 4331 4332 4333 4334 4335 4336 4337 4338 4339 4340 4341 4342 4343 4344 4345 4346 4347 4348 4349 4350 4351 4352 4353 4354 4355 4356 4357 4358 4359 4360 4361 4362 4363 4364 4365 4366 4367 4368 4369 4370 4371 4372 4373 4374 4375 4376 4377 4378 4379 4380 4381 4382 4383 4384 4385 4386 4387 4388 4389 4390 4391 4392 4393 4394 4395 4396 4397 4398 4399 4400 4401 4402 4403 4404 4405 4406 4407 4408 4409 4410 4411 4412 4413 4414 4415 4416 4417 4418 4419 4420 4421 4422 4423 4424 4425 4426 4427 4428 4429 4430 4431 4432 4433 4434 4435 4436 4437 4438 4439 4440 4441 4442 4443 4444 4445 4446 4447 4448 4449 4450 4451 4452 4453 4454 4455 4456 4457 4458 4459 4460 4461 4462 4463 4464 4465 4466 4467 4468 4469 4470 4471 4472 4473 4474 4475 4476 4477 4478 4479 4480 4481 4482 4483 4484 4485 4486 4487 4488 4489 4490 4491 4492 4493 4494 4495 4496 4497 4498 4499 4500 4501 4502 4503 4504 4505 4506 4507 4508 4509 4510 4511 4512 4513 4514 4515 4516 4517 4518 4519 4520 4521 4522 4523 4524 4525 4526 4527 4528 4529 4530 4531 4532 4533 4534 4535 4536 4537 4538 4539 4540 4541 4542 4543 4544 4545 4546 4547 4548 4549 4550 4551 4552 4553 4554 4555 4556 4557 4558 4559 4560 4561 4562 4563 4564 4565 4566 4567 4568 4569 4570 4571 4572 4573 4574 4575 4576 4577 4578 4579 4580 4581 4582 4583 4584 4585 4586 4587 4588 4589 4590 4591 4592 4593 4594 4595 4596 4597 4598 4599 4600 4601 4602 4603 4604 4605 4606 4607 4608 4609 4610 4611 4612 4613 4614 4615 4616 4617 4618 4619 4620 4621 4622 4623 4624 4625 4626 4627 4628 4629 4630 4631 4632 4633 4634 4635 4636 4637 4638 4639 4640 4641 4642 4643 4644 4645 4646 4647 4648 4649 4650 4651 4652 4653 4654 4655 4656 4657 4658 4659 4660 4661 4662 4663 4664 4665 4666 4667 4668 4669 4670 4671 4672 4673 4674 4675 4676 4677 4678 4679 4680 4681 4682 4683 4684 4685 4686 4687 4688 4689 4690 4691 4692 4693 4694 4695 4696 4697 4698 4699 4700 4701 4702 4703 4704 4705 4706 4707 4708 4709 4710 4711 4712 4713 4714 4715 4716 4717 4718 4719 4720 4721 4722 4723 4724 4725 4726 4727 4728 4729 4730 4731 4732 4733 4734 4735 4736 4737 4738 4739 4740 4741 4742 4743 4744 4745 4746 4747 4748 4749 4750 4751 4752 4753 4754 4755 4756 4757 4758 4759 4760 4761 4762 4763 4764 4765 4766 4767 4768 4769 4770 4771 4772 4773 4774 4775 4776 4777 4778 4779 4780 4781 4782 4783 4784 4785 4786 4787 4788 4789 4790 4791 4792 4793 4794 4795 4796 4797 4798 4799 4800 4801 4802 4803 4804 4805 4806 4807 4808 4809 4810 4811 4812 4813 4814 4815 4816 4817 4818 4819 4820 4821 4822 4823 4824 4825 4826 4827 4828 4829 4830 4831 4832 4833 4834 4835 4836 4837 4838 4839 4840 4841 4842 4843 4844 4845 4846 4847 4848 4849 4850 4851 4852 4853 4854 4855 4856 4857 4858 4859 4860 4861 4862 4863 4864 4865 4866 4867 4868 4869 4870 4871 4872 4873 4874 4875 4876 4877 4878 4879 4880 4881 4882 4883 4884 4885 4886 4887 4888 4889 4890 4891 4892 4893 4894 4895 4896 4897 4898 4899 4900 4901 4902 4903 4904 4905 4906 4907 4908 4909 4910 4911 4912 4913 4914 4915 4916 4917 4918 4919 4920 4921 4922 4923 4924 4925 4926 4927 4928 4929 4930 4931 4932 4933 4934 4935 4936 4937 4938 4939 4940 4941 4942 4943 4944 4945 4946 4947 4948 4949 4950 4951 4952 4953 4954 4955 4956 4957 4958 4959 4960 4961 4962 4963 4964 4965 4966 4967 4968 4969 4970 4971 4972 4973 4974 4975 4976 4977 4978 4979 4980 4981 4982 4983 4984 4985 4986 4987 4988 4989 4990 4991 4992 4993 4994 4995 4996 4997 4998 4999 5000 5001 5002 5003 5004 5005 5006 5007 5008 5009 5010 5011 5012 5013 5014 5015 5016 5017 5018 5019 5020 5021 5022 5023 5024 5025 5026 5027 5028 5029 5030 5031 5032 5033 5034 5035 5036 5037 5038 5039 5040 5041 5042 5043 5044 5045 5046 5047 5048 5049 5050 5051 5052 5053 5054 5055 5056 5057 5058 5059 5060 5061 5062 5063 5064 5065 5066 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min. 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Elżbieta Witek oraz wicemarszałkowie Małgorzata Kidawa-Błońska, Włodzimierz Czarzasty, Małgorzata Gosiewska, Piotr Zgorzelski i Ryszard Terlecki)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Michała Urbaniaka, Paulinę Matysiak, Magdalenę Łośko i Aleksandrę Gajewską.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Michał Urbaniak i Paulina Matysiak.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Michał Urbaniak i Magdalena Łośko.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę panią poseł o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PaulinaMatysiak">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PaulinaMatysiak">— Finansów Publicznych — o godz. 9,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PaulinaMatysiak">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — o godz. 9.30,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PaulinaMatysiak">— Ustawodawczej — o godz. 9.30.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PaulinaMatysiak">— do Spraw Unii Europejskiej — o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PaulinaMatysiak">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PaulinaMatysiak">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PaulinaMatysiak">— Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — o godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#PaulinaMatysiak">— Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii — o godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#PaulinaMatysiak">— do Spraw Petycji — o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#PaulinaMatysiak">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej wspólnie z Komisją Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#PaulinaMatysiak">— Sprawiedliwości i Praw Człowieka — o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#PaulinaMatysiak">— do Spraw Unii Europejskiej — o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#PaulinaMatysiak">— Finansów Publicznych — o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#PaulinaMatysiak">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#PaulinaMatysiak">— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#PaulinaMatysiak">— do Spraw Petycji — o godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#PaulinaMatysiak">— Spraw Zagranicznych — o godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#PaulinaMatysiak">— Sprawiedliwości i Praw Człowieka — o godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#PaulinaMatysiak">— Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — o godz. 13.30,</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#PaulinaMatysiak">— Infrastruktury — o godz. 13.30,</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#PaulinaMatysiak">— Łączności z Polakami za Granicą — o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#PaulinaMatysiak">— Administracji i Spraw Wewnętrznych — o godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#PaulinaMatysiak">— Zdrowia — o godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#PaulinaMatysiak">— do Spraw Kontroli Państwowej wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — o godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.25" who="#PaulinaMatysiak">— Kultury i Środków Przekazu — o godz. 16.30,</u>
          <u xml:id="u-3.26" who="#PaulinaMatysiak">— Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach — o godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.27" who="#PaulinaMatysiak">— do Spraw Kontroli Państwowej — o godz. 17.15,</u>
          <u xml:id="u-3.28" who="#PaulinaMatysiak">— Kultury i Środków Przekazu — o godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.29" who="#PaulinaMatysiak">— Zdrowia — o godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.30" who="#PaulinaMatysiak">— Obrony Narodowej — o godz. 18.30,</u>
          <u xml:id="u-3.31" who="#PaulinaMatysiak">— Obrony Narodowej — o godz. 19.30. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przypominam, że postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi nie może trwać dłużej niż 6 minut. Prawo do postawienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie posłowi zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu odpowiedzi na pytanie dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwsi pytanie zadają posłowie Robert Kropiwnicki, Jarosław Urbaniak, Marcin Kierwiński, Borys Budka, Elżbieta Gapińska, Kamila Gasiuk-Pihowicz, Agnieszka Hanajczyk, Arkadiusz Myrcha, Małgorzata Niemczyk, Katarzyna Osos, Marek Rząsa, Witold Zembaczyński i Piotr Benedykt Zientarski z Koalicji Obywatelskiej, w sprawie wydatków z rezerwy ogólnej budżetu państwa. Pytanie do prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana posła Roberta Kropiwnickiego o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#RobertKropiwnicki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#RobertKropiwnicki">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pytam o bardzo ważną kwestię. Jest 1 mld zł w budżecie państwa, które ma premier w swojej rezerwie, w rezerwie ogólnej budżetu państwa. Tutaj, w tych płachtach mamy wykaz dotacji, które zostały przydzielone w ciągu ostatnich 3 lat. Tylko w roku 2022 premier wydał samodzielnie ponad 600 mln zł, bo premier może do 10 mln dać dotację właściwie każdemu.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Bardzo się z tego cieszymy.)</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#RobertKropiwnicki">I teraz jest pytanie, według jakich kryteriów. Jak analizujemy tę listę, to widzimy tam przede wszystkim instytucje kościelne, które budują swoje szkoły, ośrodki wczasowe, prowadzą krucjatę wyzwolenia człowieka. To wszystko jest finansowane ze środków publicznych. I teraz mam pytanie, według jakich kryteriów. Bo to, że ktoś buduje szkoły, to jest bardzo w porządku, tylko czy samorządy również mogą się ubiegać o dotacje? Dlaczego na tej liście nie ma żadnych samorządów? Dlaczego są tam tylko diecezja kaliska, stowarzyszenia katolickie? Dlaczego nie chcecie dotować innych podmiotów?</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Kłamstwa.)</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#RobertKropiwnicki">Dlaczego w ramach tych środków pojawiają się instytucje, które finansują, wspierają waszą kampanię? Kluby „Gazety Polskiej” i ich fundacja, Fundacja Niezależne Media, właściwie są wprost organizacjami politycznymi, które są z tego finansowane. Według jakich kryteriów to finansujecie? Jak podejmujecie decyzje? Kto faktycznie podejmuje decyzje: czy premier samodzielnie, czy ktoś mu to podsuwa? A jeżeli tak, to kto? Kto to opiniuje? Kto faktycznie ma wpływ na podejmowanie decyzji o blisko 1 mld zł? Naprawdę nikt nie ma takiej możliwości, żeby traktować budżetowe pieniądze jak te z bankomatu, a tu mamy klasyczny bankomat Morawieckiego. Premier daje pieniądze, komu chce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#RobertKropiwnicki">Proszę więc o informację, według jakich kryteriów jest to robione. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Na pytanie odpowiada podsekretarz stanu, zastępca szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pan Andrzej Klarkowski.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AndrzejKlarkowski">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Serdecznie dziękuję za zainteresowanie tematem, bo jest on bardzo ważny i dotyczy bardzo istotnych aspektów życia społecznego i funkcjonowania naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#AndrzejKlarkowski">Odpowiem na kwestię, którą podnieśli panowie posłowie w zadanym pytaniu. W ramach rezerwy ogólnej budżetu państwa wyróżnić można dwa podstawowe tryby procedowania spraw. Po pierwsze, na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie dysponowania rezerwą ogólną budżetu państwa, które określa możliwość przyznania środków przez prezesa Rady Ministrów na wniosek właściwego ministra lub dysponenta części budżetowej. Przykłady przyznanych dotacji: zarządzenie nr 136 prezesa Rady Ministrów z dnia 12 maja 2023 r. w sprawie przyznania wojewodzie lubelskiemu z ogólnej rezerwy budżetowej środków finansowych z przeznaczeniem dla powiatu łęczyńskiego na dofinansowanie zadania pn. „Zakup wyposażenia do bursy szkolnej i zagospodarowanie terenu wokół Powiatowego Centrum Aktywności Społeczno-Kulturalnej w Łęcznej”; zarządzenie nr 221 z dnia 22 czerwca 2023 r. w sprawie przyznania wojewodzie wielkopolskiemu z ogólnej rezerwy budżetowej środków finansowych z przeznaczeniem dla Szpitala Powiatowego w Trzciance na sfinansowanie realizacji zadania pn. „Zakup ambulansu wraz z wyposażeniem dla Szpitala Powiatowego w Trzciance”; zarządzenie nr 222 z dnia 22 czerwca 2023 r. w sprawie przyznania wojewodzie świętokrzyskiemu z ogólnej rezerwy budżetowej środków finansowych z przeznaczeniem dla powiatu skarżyskiego na dofinansowanie realizacji zadania pn. „Zakup cyfrowego systemu mammograficznego wraz z niezbędnymi pracami instalacyjnymi i adaptacyjno-remontowymi dla Zespołu Opieki Zdrowotnej w Skarżysku Kamiennej”; środki z przeznaczeniem dla powiatu bocheńskiego na dofinansowanie zadania pn. „Budowa Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego w Bochni wraz z hospicjum stacjonarnym”.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#AndrzejKlarkowski">Po drugie, na podstawie art. 11b ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, która określa możliwość zlecania organizacjom pozarządowym oraz podmiotom wymienionym w art. 3 realizację zadań publicznych. Zgodnie z tym artykułem prezes Rady Ministrów może zlecać organizacjom pozarządowym oraz podmiotom wymienionym w art. 3 realizację zadań publicznych z pominięciem otwartego konkursu ofert, w szczególności ze względu na ważny interes społeczny lub ważny interes publiczny. Przykłady przyznanych dotacji: zarządzenie nr 56 z dnia 28 marca 2023 r. prezesa Rady Ministrów w sprawie przyznania Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z ogólnej rezerwy budżetowej środków finansowych z przeznaczeniem dla Katolickiego Stowarzyszenia na rzecz Osób Specjalnej Troski i Ich Rodzin im. św. Maksymiliana Kolbego na sfinansowanie realizacji zadania publicznego pn. „Niepełnosprawni w drodze — zakup mikrobusu”; zarządzenie nr 88 z dnia 25 kwietnia 2023 r. w sprawie przyznania Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z ogólnej rezerwy budżetowej środków finansowych z przeznaczeniem dla Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną w Szczawnicy na dofinansowanie realizacji zadania pn. „Budujemy dom”; zarządzenie nr 23 z dnia 1 marca 2023 r. w sprawie przyznania Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z ogólnej rezerwy budżetowej środków finansowych z przeznaczeniem dla Zgromadzenia Sióstr św. Feliksa z Kantalicjo (siostry felicjanki) na dofinansowanie realizacji zadania publicznego pn. „Przebudowa budynku nr 1 w zakresie dostosowania do przepisów przeciwpożarowych Domu Pomocy Społecznej dla Dzieci prowadzonego przez Zgromadzenie Sióstr Felicjanek w Iwoniczu”.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#AndrzejKlarkowski">Zgodnie z art. 155 ustawy o finansach publicznych rezerwą ogólną budżetu państwa dysponuje Rada Ministrów, która może upoważnić, w drodze rozporządzenia, prezesa Rady Ministrów i ministra finansów do dysponowania rezerwą ogólną w wysokości określonych kwot, uwzględniając zróżnicowanie tych kwot. Takim upoważnieniem jest rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie dysponowania rezerwą ogólną budżetu państwa, która określa, że prezes Rady Ministrów może zwiększyć z rezerwy ogólnej budżetu państwa wydatki odpowiednich części tego budżetu o kwotę do 10 mln w poszczególnych przypadkach, minister finansów zaś — do 2 mln w poszczególnych przypadkach, zawiadamiając o tym prezesa Rady Ministrów. W kompetencji zatem prezesa Rady Ministrów pozostają wnioski, w których wnioskowana kwota nie przekracza 10 mln, i takie wnioski procedowane są zgodnie z ustaloną procedurą. Każda sprawa jest inna i dlatego rozpatrywana jest indywidualnie. Pracownicy analizują wnioski złożone przez dysponentów części budżetowej. W przypadku wniosków opiewających na kwotę wyższą niż 10 mln właściwa do ich rozpatrzenia jest Rada Ministrów, jednak aby mogła je rozpatrzyć, konieczne jest przygotowanie stosownego projektu uchwały i skierowanie go pod obrady Rady Ministrów. Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie przyznania środków finansowych z rezerwy ogólnej budżetu państwa na określony cel jest projektem dokumentu rządowego, a postępowanie z projektami dokumentów rządowych zostało uregulowane w regulaminie Rady Ministrów. Co do zasady, w przepisach nie zostały określone przesłanki dysponowania tą rezerwą. Jedynym ograniczeniem w dysponowaniu rezerwą ogólną jest zakaz jej przeznaczenia na zwiększenie wydatków w związku z zastosowaniem instytucji przeniesienia, o której mowa w art. 171 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#AndrzejKlarkowski">Przytoczyłem państwu te informacje po to, żeby wskazać, że są ściśle określone procedury, jest zespół instytucji, zespół urzędników, którzy przygotowują te decyzje, te decyzje są weryfikowane, sprawdzamy wykonanie, tak że tutaj dopełniamy wszelkich powinności należnych w sytuacji dysponowania pieniędzmi publicznymi. To, że wzrasta liczba takich sytuacji, jest świadectwem tego, że wzrasta zaufanie do instytucji rządowych i że są wśród organizacji duże potrzeby pomocy na rzecz społeczności, i to realizujemy. Dziękuję państwu za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pytanie dodatkowe zadaje pan poseł Marek Sowa.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MarekSowa">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! PiS sprywatyzował Polskę i wszystkie instytucje publiczne…</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Kto to mówi?)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#MarekSowa">…i bez wątpienia rezerwa kancelarii premiera jest elementem właśnie takiej prywatyzacji państwa. Miliard złotych, premier Morawiecki traktuje to jak bankomat. Pan minister przytoczył przepisy prawa, jakie obowiązują, ale muszę państwu powiedzieć, że to nie ma nic wspólnego z żadną transparentnością, bo stan faktyczny jest zupełnie inny.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Fakty.)</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#MarekSowa">Ja mam, panie ministrze, 400 wniosków, które zostały złożone, jeśli chodzi właśnie o tę dotację. Mógłby pan tutaj czytać godzinami. Ale w tych kolejnych 2 minutach niech się pan skupi na czterech projektach: Fundacja Niezależne Media — 5734 tys., Fundacja Potrafisz Polsko!, na skorumpowanie Kukiza — 4284 tys. zł, Stowarzyszenie Dzieje — 9995 tys. czy Stowarzyszenie Diakonia Ruchu Światło-Życie — 19 929 tys.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: No właśnie, bo wychowują młodzież.)</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#MarekSowa">A Trzebinia, która ma wyjątkowo tragiczną sytuację, nie dostała złotówki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MarekSowa">Dlaczego odmówiliście pomocy mieszkańcom Trzebini?</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Zajmujecie się tylko atakowaniem Kościoła. Wstyd!)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#MarekSowa">Oni od 1,5 roku muszą się męczyć z zapadliskami, które nawiedzają ich codziennie.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Panie posłanki, bardzo chciałam poprosić o spokój.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł, bardzo proszę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#AndrzejKlarkowski">Dziękuję za pytanie. Chciałem zwrócić uwagę na to, że państwo posłowie macie dostęp do dokumentacji. Mieliście możliwość przestudiowania dokumentów, zapoznania się z uzasadnieniem. Chciałbym też podkreślić, że poszczególne wnioski są opiniowane przez wojewodów, także w przypadku Trzebini. Pytanie, jaka była opinia wojewody. Jeżeli takie wnioski by były, to one były i będą rozpatrywane z należytą starannością.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#AndrzejKlarkowski">Skala potrzeb jest gigantyczna, jak państwo doskonale wiecie. Pan poseł, nie wiem, może zapomniał, ale przytoczył liczbę, która jest mniejsza niż rzeczywista. Tych wniosków jest dużo więcej — kilkaset. W tym roku już jest ich blisko 700, w poprzednim roku też, tak że tych wniosków jest bardzo dużo. Podkreślam: zespół ludzi z dużą starannością sprawdza te wnioski, tak że pan premier ma przesłanki dla podejmowania decyzji. Każda decyzja jest trudna i jest wyborem między jedną wartością a drugą. Myślę, że zaplecze kancelarii dostarcza przesłanek dla podejmowania racjonalnych decyzji.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#AndrzejKlarkowski">Zapraszam do dokładnego studiowania dokumentacji związanej z poszczególnymi wnioskami i tego, jak te pieniądze były wykorzystane. Myślę, że to jest bardzo dobra informacja. Pokazuje ona dojrzałość instytucji, które występują z wnioskami, oraz kompetencje osób, które rozpatrują te wnioski. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Drugie pytanie zadają posłowie Barbara Dziuk, Barbara Bartuś, Michał Jach, Anna Dąbrowska-Banaszek, Piotr Kaleta i Waldemar Andzel z Prawa i Sprawiedliwości, w sprawie działań ministerstwa w sferze odbudowy Ukrainy w kontekście posiedzenia Międzyresortowego Zespołu do spraw Polsko-Ukraińskiej Współpracy Rozwojowej.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pierwsze pytanie zadaje pani poseł Barbara Dziuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#BarbaraDziuk">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Od 1,5 roku przeżywamy agresję Rosji na Ukrainę. Rząd Prawa i Sprawiedliwości od początku wspiera Ukrainę militarnie, ale będzie również koordynować realizację działań najważniejszych z punktu widzenia interesów polskich przedsiębiorców i naszej gospodarki. Działania w sferze odbudowy Ukrainy są bardzo istotnym elementem gospodarki. Skupiamy się na budowaniu nowego instrumentu finansowego, który będzie wspierał małe i średnie firmy inwestujące na Ukrainie. Jako rząd Prawa i Sprawiedliwości mamy w planach usprawnienie odpraw na przejściach granicznych, a także zbudowanie centrów spedycyjno-logistycznych. Będą one bardzo mocno wspierały przedsiębiorców z Polski. Podejmujemy działania związane z tworzeniem kompleksowych rozwiązań systemowych. Uzupełniamy również lukę finansowo-ubezpieczeniową w zakresie handlu inwestycjami z Ukrainą.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#BarbaraDziuk">W związku z tym mam do pani minister pytanie: Czy rząd Prawa i Sprawiedliwości przygotowuje tzw. mapę drogową działań realnych do zrealizowania w sferze odbudowy Ukrainy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Barbara Bartuś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! Premier naszego rządu zarządzeniem nr 199 powołał Międzyresortowy Zespół do spraw Polsko-Ukraińskiej Współpracy Rozwojowej. Został też powołany pełnomocnik do wspierania współpracy między organami administracji rządowej, agencjami wykonawczymi, zrzeszeniami, izbami gospodarczymi i innymi krajowymi podmiotami zaangażowanymi w polsko-ukraińską współpracę rozwojową, w szczególności w obszarze odbudowy Ukrainy. Tak, Ukraina walczy, ale wszyscy liczymy, że Ukraina zwycięży i trzeba będzie ją odbudowywać. Polska, jak czynnie pomaga teraz w obronie niepodległości, tak czynnie będzie się włączać w odbudowę.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#BarbaraBartuś">Pani Minister! Co już udało się zrobić? Bo wiem, że już odbyła pani szereg spotkań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#BarbaraBartuś">Polska jest w tej sprawie bardzo aktywna. Proszę nam to przybliżyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Na pytanie będzie odpowiadała sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej pani minister Jadwiga Emilewicz.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JadwigaEmilewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Przede wszystkim bardzo dziękuję za to pytanie, bo rzeczywiście dzisiaj bardzo dużo rozmawiamy o Ukrainie, zwłaszcza o pomocy militarnej, o kwestiach bezpieczeństwa. Natomiast równolegle toczą się procesy gospodarcze. Może zanim odpowiem na pytania, co już udało się zrobić i po co ten zespół jest powołany, podam tylko kilka danych.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#JadwigaEmilewicz">Po pierwsze, w ubiegłym roku pomimo wojny wzrost obrotów handlowych pomiędzy Polską a Ukrainą to ponad 50%. Polska jest siódmym partnerem gospodarczym Ukrainy, Ukraina — 15. partnerem Polski. Bilans obrotów handlowych pomiędzy Polską a Ukrainą jest dodatni, tzn. dwukrotnie więcej eksportujemy na Ukrainę, niż z niej importujemy. Głównie są to paliwa stałe, płynne, maszyny, urządzenia, ale także towary i usługi z zakresu usług medycznych. Tak że obraz naszych relacji gospodarczych jest bardzo zdywersyfikowany i — tak jak powiedziałam — niezwykle korzystny.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#JadwigaEmilewicz">To dobry znak, ponieważ powołanie i praca naszego zespołu mają służyć również temu… Nie czekamy na dzień po. Dzisiaj wielkie międzynarodowe struktury finansowe dopiero się tworzą — w Międzynarodowym Funduszu Walutowym, Banku Światowym, Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju czy Europejskim Banku Inwestycyjnym. To będą oczywiście ogromne środki, z dużą ostrożnością tworzone jeszcze dziś i ich największe transfery i największe inwestycje pojawią się na Ukrainie po zakończeniu działań wojennych. Polska znajduje się w sytuacji, że, po pierwsze, nasze wzajemne obroty gospodarcze rosną rok do roku, po drugie, ponad 600 podmiotów gospodarczych na Ukrainie było aktywnych przed wojną i one w czasie wojny stamtąd się nie wycofały. To tętno gospodarcze na Ukrainie nieco spowolniło, ale na pewno nie wygasło. My do tego się przygotowujemy i po to został powołany zespół. Jego zadaniem jest koordynacja działań międzyresortowych, które się dzieją pomiędzy ministerstwami infrastruktury, spraw zagranicznych, aktywów państwowych, spraw wewnętrznych i administracji, klimatu i środowiska, cyfryzacji, finansów, rozwoju i technologii, edukacji, rolnictwa, kultury i dziedzictwa narodowego. To są te resorty, które są reprezentowane w zespole międzyresortowym. Jego pierwsze posiedzenie odbyło się w ubiegłym tygodniu. Dziś mamy kolejne spotkanie robocze, narzuciliśmy sobie taki intensywny rytm pracy.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#JadwigaEmilewicz">Nie zawsze będą to spotkania całego forum, wszystkich ministrów, ponieważ będziemy się spotykać w koszykach tematycznych. Najistotniejszym jest ten związany z logistyką, transportem i spedycją. Polska jest hubem pomocy humanitarnej i pomocy militarnej. Wszystko, co dziś trafia na Ukrainę — zarówno pomoc humanitarna, jak i wojskowa — trafia przez polskie sieci drogowe i kolejowe. Jednym z istotnych podmiotów organizujących niezwykle sprawnie tę pomoc jest Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych. Tak samo jak ta pomoc organizowana jest dzisiaj za pośrednictwem agencji i odbywa się na polskich drogach, w polskich centrach spedycyjnych, tak samo jesteśmy przekonani, że będzie wyglądał proces odbudowy. Ma to potencjał stania się polską specjalizacją w całym procesie i stąd dzisiaj koszyk tematów z tym związanych. Jeśli chodzi o udrażnianie i usprawnianie odpraw na przejściach granicznych, jest to temat, który adresują do nas zarówno przedsiębiorcy polscy, jak i ukraińscy.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#JadwigaEmilewicz">Odpowiadając na pytanie pani poseł Dziuk dotyczące mapy drogowej, to pamiętajmy, że ważne jest to, aby mapę drogową — i taki jest cel wszystkich partnerów Ukrainy dzisiaj — przygotowali sami partnerzy ukraińscy. To oni wskazują kierunki, w których powinny być prowadzone inwestycje, w jakich obszarach powinny się wydarzyć i ta mapa drogowa jest coraz jaśniejsza. Dużą jej część poznaliśmy na konferencji odbudowy w Londynie 3 tygodnie temu. 2 tygodnie temu uczestniczyłam w spotkaniu moich odpowiedników, czyli ministrów koncentrujących się na odbudowie Ukrainy z państw członkowskich Unii Europejskiej, prowadzonej przez dyrektora generalnego dyrekcji generalnej do spraw sąsiedztwa, i tam zapoznaliśmy się z bardziej szczegółowym planem. Deklarowaliśmy też obszary wsparcia. Co istotne, poza definiowaniem obszarów korzystamy z wiedzy polskiego biznesu, który wskazuje, gdzie chciałby ulokować swoją aktywność na Ukrainie.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#JadwigaEmilewicz">Istotne jest to, że nasze instytucje finansowe i ubezpieczeniowe już dzisiaj świadczą pewne usługi dla polskich przedsiębiorców, ukraińskich przedsiębiorców czy konsorcjów polsko-ukraińskich. Miło mi poinformować, że jedną z takich instytucji jest Bank Gospodarstwa Krajowego, który tak jak powiedziałam, już dzisiaj oferuje pewną aktywność kredytową za pośrednictwem Kredobanku, czyli banku, którego większościowym właścicielem jest bank PKO BP na Ukrainie. Bank Gospodarstwa Krajowego jest jednym z tych, który będzie wypełniał drugi filar, filar inwestycyjny, czyli pośredniczył w wydatkowaniu środków europejskich na odbudowę Ukrainy. To, co już udało się osiągnąć, to to, że jesteśmy po pierwszym czytaniu ustawy o gwarantowanych ubezpieczeniach eksportowych, które odbyło się wczoraj. Ta nowelizacja umożliwia korporacji ubezpieczeń kredytów eksportowych udzielanie gwarancji i ubezpieczeń firmom, które chcą inwestować, będą inwestować, będą realizować swoje przedsięwzięcia na Ukrainie. Jest to pierwsze tego typu rozwiązanie ustawodawcze i to będzie pierwsza agencja w Europie, która będzie świadczyć tego typu usługi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dodatkowe pytanie zadaje pan poseł Waldemar Andzel.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WaldemarAndzel">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Rząd Prawa i Sprawiedliwości cały czas wspiera Ukrainę militarnie, gospodarczo i humanitarnie. Stworzenie najefektywniejszego modelu działania wspierającego powojenną odbudowę Ukrainy to na pewno wspaniała idea, a także dobry prognostyk dla naszych ukraińskich sąsiadów, którzy, mam nadzieję, lada dzień wyjdą obronną ręką z wojennej pożogi.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WaldemarAndzel">Chciałbym dowiedzieć się, czy przedstawiciele resortu rozwoju mają wiedzę na temat posiedzeń z samych zespołów w innych krajach, czy może i tutaj Polska jest pionierem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę panią minister Emilewicz o odpowiedź na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JadwigaEmilewicz">Panie Pośle! Nie we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej istnieją podobni reprezentanci na poziomie rządowym jak w Polsce. Bardzo widoczne jest to, jak to się rozkłada geograficznie. Im bliżej kraje są granicy z Ukrainą, tym zainteresowanie na poziomie rządowym jest wyższe. Przejawia się ono w tym, że są dedykowani urząd, minister do takich spraw czy że ten temat ma bardzo wysoką wartość. Podobne rozwiązania istnieją, ale rzeczywiście jeżeli chodzi o tego typu zespoły i tego typu koordynację, jaką oferujemy, to myślę, że jesteśmy jednym z niewielu krajów, który w taki sposób prowadzi swoją aktywność i działalność.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#JadwigaEmilewicz">Warto powiedzieć, że jesteśmy pionierami, jeżeli chodzi o otwarcie misji gospodarczej na Ukrainie. W ubiegłym tygodniu swoją działalność przywróciła Polska Agencja Inwestycji i Handlu. Zagraniczne biuro handlowe w Kijowie to jedyne biuro PAIH za granicą, które ma status dyplomatyczny ze względów oczywistych, czyli bezpieczeństwa pracowników. Warto powiedzieć, że otwarciu tej placówki w Kijowie — tak jak mówię, to jest pierwsza misja gospodarcza kraju członkowskiego Unii Europejskiej w Kijowie — towarzyszyło ogromne zainteresowanie przedsiębiorców z Polski. Zakładałam, że będzie nam towarzyszyć w tej podróży kilku przedsiębiorców, może organizacje branżowe, tymczasem mieliśmy dwa autobusy chętnych przedsiębiorców, głównie z branży budowlanej, chodzi zarówno o inwestycje liniowe, jak i kubaturowe. Dla tych przedsiębiorców zorganizowaliśmy spotkania z prezesem, przewodniczącym agencji odbudowy Ukrainy, dzisiaj najistotniejszej i największej agencji zajmującej się opracowaniem planu i organizowaniem przetargów w zakresie odbudowy. Jest ogromne zainteresowanie polskich przedsiębiorców i odwaga, mówiąc wprost, żeby na Ukrainę dzisiaj pojechać i nie tylko oferować towary, sprzedaż towarów, ale przedstawić także gotowość do realizacji usług. Zostało to odnotowane również bardzo szeroko w mediach ukraińskich. A więc myślę, że ta nasza obecność dzisiaj na Ukrainie nie tylko w zakresie pomocy humanitarnej, nie tylko w zakresie pomocy militarnej, ale także w zakresie gospodarczym jest bardzo mocno widoczna.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#JadwigaEmilewicz">My także podkreślamy, że bardzo dobrymi ambasadorami naszych przedsiębiorców są takie podmioty jak wspomniany wcześniej Kredobank — ponad 70 oddziałów na terenie całej Ukrainy, także na terenie wschodniej Ukrainy. To jest bank ze zdrowymi aktywami, bardzo nowoczesny, świadczący usługi małym i średnim firmom, nie tylko polskim oczywiście. My staramy się przedstawiać ten bank także naszym zachodnioeuropejskim, amerykańskim, japońskim partnerom jako wiarygodny podmiot i jako dobrą bramę do wejścia na ukraiński rynek, bo to jest nasza największa zagraniczna inwestycja na Ukrainie. Drugi podmiot, czyli Zakład Ubezpieczeń Społecznych, to także wiarygodny partner ubezpieczeniowy, więc my naprawdę dobrze czujemy się już dzisiaj na tym rynku. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">— o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">— o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">— o zmianie ustawy o finansach publicznych,</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">— o zmianie ustawy o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">— o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sprawozdania to odpowiednio druki nr 3492, 3486, 3488 i 3479.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjęła decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Marszałek Sejmu proponuje, aby w tych przypadkach Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz w dyskusjach nad tymi punktami porządku dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zadają je posłowie Arkadiusz Marchewka, Jakub Rutnicki, Konrad Frysztak, Krzysztof Gadowski, Gabriela Lenartowicz, Sławomir Neumann, Tomasz Piotr Nowak, Mirosława Nykiel, Paweł Poncyljusz i Urszula Zielińska, Koalicja Obywatelska, w sprawie osób związanych z Prawem i Sprawiedliwością, które w okresie od 2016 r. do 2023 r. stały się milionerami dzięki zatrudnieniu w spółkach Skarbu Państwa. Pytanie skierowane jest do ministra aktywów państwowych.</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pierwsze pytanie zadaje pan poseł Arkadiusz Marchewka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Kosztowne wakacje, wysokie rachunki, drożyzna w sklepach — to dla zwykłych Polaków, a dla PiS-owskich działaczy — miliony z państwowych spółek. Stworzyliście polityczno-finansowy układ. W tym układzie można zarobić grube miliony. Jest tylko jeden warunek — trzeba być żoną ministra, przyjaciółką prezesa albo zasłużonym działaczem partyjnej młodzieżówki. Ponad 437 mln zł pensji wypłaciły ludziom związanym z PiS giełdowe spółki nadzorowane przez władze. W 19 z nich zasiadało w ostatnich latach 152 ludzi związanych z władzą. Wielu stało się milionerami, a nawet multimilionerami.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#ArkadiuszMarchewka">Chciałbym zapytać posłów PiS, czy pamiętacie słowa prezesa Kaczyńskiego, który mówił, że do polityki nie idzie się dla pieniędzy, albo pani premier Szydło, która mówiła o tym, że ważne są pokora, praca i umiar. To teraz sprawdźmy, jak ta pokora i umiar wyglądają w waszym wykonaniu. Małgorzata Sadurska, była posłanka PiS, miesięcznie zarabia 139 tys. zł. A ile zarabia początkujący nauczyciel? 3690 zł. Początkujący nauczyciel musi pracować ponad 3 lata, aby zarobić tyle, co pani Sadurska w jeden miesiąc. Drugi przykład. Pan minister Janusz Kowalski, który pracował w spółce Skarbu Państwa, miesięcznie zarabiał 64 tys. zł. Ile zarabia szeregowy żołnierz? Niecałe 5 tys. zł. Więc taki szeregowy żołnierz musiałby pracować ponad rok, aby zarobić tyle, co pan Kowalski w jeden miesiąc. Trzeci przykład. Pan Kraczkowski, były szef młodzieżówki PiS — miesięcznie 113 tys. zł. Porównajmy jego pensję do ratownika medycznego, który miesięcznie będzie teraz zarabiał 5965 zł. Musiałby pracować ponad 1,5 roku, aby…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#ArkadiuszMarchewka">…zarobić tyle, co pan Kraczkowski w miesiąc. I to jest prawda o waszych rządach. Obsiedliście spółki Skarbu Państwa i doicie bez opamiętania.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Na pytanie odpowiada sekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych pan Jan Kanthak.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Niedoszły milioner.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#JanKanthak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Diabeł ubrał się w ornat i ogonem na mszę dzwoni. Tak można by było podsumować to wszystko, co próbuje rozpętywać opozycja wokół zarobków prezesów w spółkach Skarbu Państwa. To jest czysta demagogia. Potraficie manipulować, rzeczywiście, ale manipulacjom najlepiej odpowiadają fakty.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#JanKanthak">Czy kojarzycie państwo ustawę kominową, która obowiązywała za waszych rządów? Ustawa kominowa, która była dziurawa jak durszlak, była kominem, ale tak naprawdę była autostradą do wysokich zarobków prezesów z waszego nadania. O co chodziło w ustawie kominowej? Ustawa kominowa była dziurawa, ponieważ umożliwiała podpisywanie kontraktów menedżerskich, czyli omijanie prawa. Ustawa kominowa nie obowiązywała spółek, w których udział Skarbu Państwa był niższy niż 50%, czyli takich spółek jak np. Orlen, Tauron, JSW, PZU i wiele innych. To powodowało, że prezesi za waszych czasów zarabiali znacznie więcej niż w chwili obecnej. A przypomnijmy, jaka była rzeczywistość i jaka była płaca minimalna. Ile zarabiali ludzie np. w pracy ochroniarskiej? 4 zł na godzinę, 5 zł na godzinę?</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Waszych ministrów nie obejmuje płaca minimalna.)</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#JanKanthak">Jak wyglądała płaca minimalna? 1200 zł, 1300 zł miesięcznie? A jak wygląda w chwili obecnej?</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Pan miał o milionerach mówić.)</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#JanKanthak">Ale nawet gdyby nie patrzeć na te kwestie, to ustawa, którą przyjęła Zjednoczona Prawica w 2016 r., uregulowała zarobki. Wprowadziła ona model europejski, który uzależnił zarobki od efektów finansowych osiąganych w spółce. Przypomnijmy, jak w chwili obecnej kształtują się zarobki w spółkach Skarbu Państwa: jest część zasadnicza, a do tego dodatkowo część uzależniona, tzw. KPI, od celów zarządczych. My to wprowadziliśmy. To było też wynikiem raportu Najwyższej Izby Kontroli, waszego człowieka, Krzysztofa Kwiatkowskiego, który w swoim raporcie podsumowywał waszych prezesów i zarobki w waszych spółkach. Proszę bardzo, raport, lata 2011–2017, za czasów prezesa Kwiatkowskiego: Brak powiązania między wysokością wynagrodzeń i, co za tym idzie, odpraw a wynikami ekonomiczno-finansowymi firm był szczególnie widoczny w tych spółkach, w których pensje członków zarządów były ustalane właśnie z wyłączeniem ograniczeń zawartych w ustawie kominowej obowiązującej do września 2016 r. I uwaga, to pisze wasz senator: Sytuacja zaczęła się stopniowo poprawiać po wprowadzeniu ustawy o wynagrodzeniach zarządu, która weszła w życie 9 września 2016 r., zakładającej istotne ograniczenia zarówno co do możliwości kształtowania wysokości pensji kadry kierowniczej, jak i co do odpraw czy odszkodowań.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#JanKanthak">Tak zadziałaliśmy my, zmieniliśmy ustawę, natomiast wasz polityk, oprócz Krzysztofa Kwiatkowskiego i raportu Najwyższej Izby Kontroli, pan Tadeusz Aziewicz, poseł z Gdyni, w 2008 r. domagał się w ogóle zniesienia ustawy kominowej. Zresztą wy przygotowaliście taki projekt, który został zawetowany przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Chcieliście doprowadzić do czystego eldorado w spółkach Skarbu Państwa. My to zablokowaliśmy i teraz prezesi zarabiają zgodnie z wynikami finansowymi spółek, o czym najlepiej świadczą porównania, bo na porównaniach najłatwiej sobie zobrazować sytuację. Jak to wyglądało w Orlenie? Pan prezes Krawiec, wasz człowiek, zarobił 20 mln zł w czasie swojej prezesury, a przypomnijmy, jaka była wartość pieniądza i jakie były zarobki w Polsce. Jaki był zysk w latach 2008–2015 Orlenu? Niecałe 3 mld zł. Jaki mamy zysk obecnie? To jest ponad 50 mld zł, jeśli chodzi o Orlen.</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#komentarz">(Poseł Arkadiusz Marchewka: Łupią na paliwie.)</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#JanKanthak">Nie łupią na paliwie, panie pośle, tylko dobrze zarządzają spółką, która potrafi uczestniczyć w konkurencyjnym rynku…</u>
          <u xml:id="u-33.9" who="#komentarz">(Poseł Arkadiusz Marchewka: Monopolistą jest.)</u>
          <u xml:id="u-33.10" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Przerzucając na klienta…)</u>
          <u xml:id="u-33.11" who="#JanKanthak">…i tworzy koncern multienergetyczny, który umożliwi nam wymaganą w obecnych czasach transformację energetyczną. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dodatkowe pytanie zada pan poseł Konrad Frysztak.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#KonradFrysztak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Kiedy pan minister odpowiadał na pytanie, sprawdziłem, ile spółek Skarbu Państwa zależnych od spółek giełdowych w tej chwili ma nasz kraj. To już blisko 1 tys. spółek, którymi zarządza Prawo i Sprawiedliwość, a w tych spółkach żony, koledzy, koleżanki — ludzie zależni od waszej władzy, zależni od Prawa i Sprawiedliwości. Oni wszyscy bogacą się na Polkach i Polakach. Nie może tak być, że kiedy Polacy walczą z drożyzną, wy na nich zarabiacie Dziś trzeba jasno powiedzieć: rozliczymy nie tylko te 20 spółek giełdowych, o których w ostatnich tygodniach i miesiącach rozpisują się media. Rozliczymy wszystkie spółki zależne od spółek giełdowych, wszystkie spółki córki Enei, Orlenu, PKP. Ci wszyscy ludzie, którzy na naszej krzywdzie dorobili się milionów, jeśli zarobili je niezgodnie z prawem bądź z przepisami, będą musieli je oddać. I oczekuję w tej chwili odpowiedzi pana ministra na pytanie: Ile rad nadzorczych, zarządów — ile razy ci ludzie się zmieniali w ciągu ostatnich 8 lat, odkąd wy rządzicie i bierzecie odpowiedzialność za nasz kraj?</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych pana ministra Jana Kanthaka o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JanKanthak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rzeczywiście takiej karuzeli jak za waszych czasów na pewno u nas nie ma, że poseł Gramatyka w ciągu 68 dni w Tauronie zarobił ponad 600 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Frydrych: Pan miał mówić o swoich…)</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#JanKanthak">I rzeczywiście, panie pośle, może pan mieć pretensje o to, że mamy dużo spółek, które są w zarządzie Skarbu Państwa. To nas odróżnia, rzeczywiście to nas odróżnia. Za waszych rządów, szanowni państwo, za rządów Platformy Obywatelskiej dokonano 1231 transakcji prywatyzacyjnych. I to nas bardzo mocno odróżnia, bo my uważamy, że spółki strategiczne powinny być w zasobach Skarbu Państwa, natomiast wy…</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#komentarz">(Poseł Arkadiusz Marchewka: Ale nie PiS-u.)</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#JanKanthak">Łączna wartość transakcji prywatyzacyjnych za waszych czasów wyniosła 59 mld zł. Ale co z tego? I tak pieniędzy nie było i nie będzie, jak to mówił wasz guru ekonomiczny, więc…</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: A coś na temat?)</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#JanKanthak">To jest właśnie na temat, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Coś na temat, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#JanKanthak">To jest właśnie na temat. Zarzucacie, że prezesi zarabiają odpowiednie pieniądze. Ale przypomnę jeszcze przy okazji ustawę, która została przyjęta przez Zjednoczoną Prawicę. Ta ustawa uniemożliwiła osobom ze spółki Skarbu Państwa zarobkowanie w spółkach zależnych wobec spółki matki. Ta ustawa to uniemożliwiła. Natomiast za waszych czasów prezesi byli zatrudniani w spółkach córkach, spółkach wnuczkach jako organy dodatkowe tych spółek i nie było to ujęte w ustawie kominowej. A więc my to wszystko uporządkowaliśmy i doprowadziliśmy do tego, że państwo możecie szachować tymi liczbami, ponieważ one znajdują się w sprawozdaniach finansowych, skonsolidowanych raportach finansowych i opinia publiczna ma na ten temat wiedzę.</u>
          <u xml:id="u-37.11" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Ile zarabiają zarządy spółek córek?)</u>
          <u xml:id="u-37.12" who="#JanKanthak">Ale niech opinia publiczna też ma wiedzę, że prezes Orlenu za waszych czasów w przeliczeniu na 1 mln zł zysku zarobił 3740 zł, natomiast obecni prezesi Orlenu w latach 2006–2022 na 1 mln zysku zarobili 190 zł.</u>
          <u xml:id="u-37.13" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Na krzywdzie Polek i Polaków.)</u>
          <u xml:id="u-37.14" who="#JanKanthak">Szanowni Państwo! Za czasów Platformy na 1 mln zł zysku — 3700 zł, natomiast teraz — 190 zł. Wiem, że was denerwują dobre wyniki finansowe spółek Skarbu Państwa. Niejednokrotnie daliście temu wyraz w swoich wystąpieniach publicznych. Ale my mamy zamiar dalej trzymać ster okrętu, który płynie na szerokie wody konkurencyjnego rynku, żeby…</u>
          <u xml:id="u-37.15" who="#komentarz">(Poseł Arkadiusz Marchewka: I drenować portfele Polaków.)</u>
          <u xml:id="u-37.16" who="#JanKanthak">…spółki Skarbu Państwa nie tylko były podmiotami na polskim rynku, ale też, tak jak ma to miejsce w przypadku Orlenu, rozwijały swoją działalność operacyjną w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.17" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój na sali. Panie pośle, panowie… Panowie, jesteście na sali sejmowej. Bardzo proszę o spokój. Czy panowie skończyli już rozmowę na sali? Panie pośle…</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pytanie jest przygotowane przez grupę posłów Lewicy i jest w sprawie braku weryfikacji w roku bieżącym progów dochodowych, które obowiązują przy przyznawaniu świadczeń rodzinnych, oraz wysokości wsparcia. Pytanie skierowane jest do prezesa Rady Ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pytanie to zadaje pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowni Przedstawiciele Rządu! Od kwietnia 2016 r. do dnia dzisiejszego nie są waloryzowane wysokości zasiłków rodzinnych i przysługujących dodatków do tych zasiłków ani progi dostępu do tych świadczeń. Skumulowana inflacja w tym okresie wynosi 47,3%. 47,3% te świadczenia straciły na realnej wartości, a rząd PiS-u nie podejmuje żadnych decyzji. Gdyby popatrzeć tylko na lata 2021 i 2022, to okazałoby się, że wzrost cen towarów i usług wyniósł ok. 20%, a rząd PiS-u nadal milczy.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#TadeuszTomaszewski">Przypomnę, że chodzi o rodziny o najniższych dochodach. Żeby otrzymać zasiłek rodzinny, próg dostępu w rodzinie wieloosobowej wynosi 674 zł. Po podniesieniu płacy minimalnej od 1 lipca będzie taka sytuacja, że jeśli jedna osoba w rodzinie pracuje na etacie i zarabia płacę minimalną, a są cztery osoby w rodzinie, w tym dwójka dzieci, ta rodzina nie będzie się kwalifikować do zasiłku rodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#TadeuszTomaszewski">Przyjęta przez rząd PiS-u polityka prowadzi do stopniowego wygaszania zasiłków na dzieci i wypadania z systemu wsparcia coraz większej liczby rodzin o najniższych dochodach. Świadczą o tym również dane. W 2021 r. 1700 tys. dzieci otrzymywało zasiłki. W tej chwili, jak wynika z informacji ministerstwa, w I kwartale tego roku to jest 1100 tys., czyli 500 tys. dzieci pozbawiono poprzez zaniechanie rządu PiS prawa do zasiłków rodzinnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#TadeuszTomaszewski">Czy wobec powyższego rząd zamierza przeprowadzić waloryzację progów dostępu oraz wysokości świadczeń rodzinnych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Na pytanie będzie odpowiadała sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej pani minister Anna Schmidt.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">A ja jeszcze przeczytam komunikat.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o projekcie ustawy o szczególnej opiece geriatrycznej, druk nr 3489.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjęła decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Marszałek Sejmu proponuje, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#AnnaSchmidt">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#AnnaSchmidt">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Parlamentarzyści! Odpowiadając na pytanie państwa posłów, przede wszystkim chcę wskazać na zapisy ustawy o świadczeniach rodzinnych. Zgodnie z art. 18 kwoty kryteriów rzeczywiście podlegają weryfikacji co 3 lata, z uwzględnieniem — to jest też ważne — wyników badań progu wsparcia dochodowego rodzin. Próg wsparcia, jak zapewne państwo parlamentarzyści wiedzą, bada Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#AnnaSchmidt">Co to oznacza? To oznacza, że kwoty tych kryteriów nie są waloryzowane w sposób obligatoryjny, tylko są określane przez sytuację ekonomiczną i materialną rodzin. Zgodnie z tymi przepisami wysokość kwot kryterium dochodowego podlega procedurze weryfikacji, która — tu podkreślam — nie oznacza obowiązkowej zmiany wysokości weryfikowanych kwot.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#AnnaSchmidt">W ramach tej weryfikacji w 2021 r. ze względu na to, że rząd Zjednoczonej Prawicy, rząd Prawa i Sprawiedliwości wprowadził dodatkowe świadczenie — mówimy tutaj o rodzinnym kapitale opiekuńczym, a więc to dodatkowy element, kolejny element w zakresie wsparcia finansowego rodzin — Rada Ministrów podjęła decyzję o utrzymaniu wysokości kwot ww. kryteriów dochodowych i świadczeń rodzinnych na dotychczasowym poziomie?</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#AnnaSchmidt">Pragnę też zwrócić uwagę państwa parlamentarzystów, że najbliższa ustawowa weryfikacja kwot tych świadczeń jest zaplanowana na 2024 r. Kwoty te wzrosną zgodnie z decyzją Rady Ministrów w następnym roku budżetowym.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#AnnaSchmidt">Rada Ministrów przedstawia zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych — reguluje to art. 19 ust. 1 — Radzie Dialogu Społecznego propozycje wysokości kwot kryteriów dochodowych i wysokości świadczeń rodzinnych do 15 maja. Zgodnie z tym terminem oczywiście taka informacja zostanie przekazana ww. organom, ciałom opiniodawczym do 15 maja 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#AnnaSchmidt">Skąd decyzja o utrzymaniu kwot na dotychczasowym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#AnnaSchmidt">Odwołuję się tutaj do wypowiedzi pana posła. Rzeczywiście rośnie w sposób nieporównywalny z latami poprzednimi minimalne wynagrodzenie, rosną dochody Polek i Polaków, rosną wszystkie świadczenia, nie tylko świadczenia tych, którzy zarobkują, a więc najniższe i średnie wynagrodzenie w Polsce, ale także różnego rodzaju inne świadczenia, mam tu na myśli chociażby waloryzację rent i emerytur. Do czego zmierzam, świadczenia rodzinne, o które pyta pan poseł, są świadczeniami wspierającymi, uzupełniającymi system świadczeń rodzinnych i pomocy państwa rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#AnnaSchmidt">Warto zwrócić uwagę, że rząd Prawa i Sprawiedliwości, rząd Zjednoczonej Prawicy wprowadził dwa gigantyczne, szanowni państwo, nawet nie wielkie, ale gigantyczne świadczenia, które pochłaniają gigantyczne kwoty z budżetu państwa. Mam tutaj na myśli świadczenie 500+, które jest de facto ogromną pomocą w wychowaniu dzieci, ogromnym wsparciem dla rodzin. To nie jest kwota porównywalna z kwotą, progiem świadczeń, o które pyta pan poseł. Ponadto nie jest ona od 2019 r. warunkowana kryterium dochodowym, bo przypominam, że w 2019 r. na skutek nowelizacji ustawy został zniesiony próg dochodowy przy wypłacaniu tego świadczenia na pierwsze dziecko. Co też ważne, wprowadzono świadczenie rodzinny kapitał opiekuńczy, a więc wypłatę świadczeń przez okres 24 miesięcy od momentu urodzenia dziecka. W tej chwili, po ostatniej waloryzacji przyjętej przez Radę Ministrów i zatwierdzonej przez Sejm, od stycznia 2024 r. kwota 500+ wzrasta do 800 zł, więc szanowni państwo parlamentarzyści, kwoty świadczeń, które wypłacamy i które są naprawdę realnym wsparciem dla polskich rodzin, są nieporównywalne, są to kwoty bez precedensu w porównaniu z wszelkimi waloryzacjami świadczeń, o które pyta pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#AnnaSchmidt">Skala zmniejszenia ubóstwa, tutaj przytoczę zaraz kilka danych liczbowych, wskazuje de facto na to, jak realnym wsparciem otaczamy polskie rodziny i jak spadła stopa procentowa ubóstwa. Warto zauważyć, że skrajne ubóstwo wśród dzieci w wieku od momentu urodzenia do 17. roku życia obniżyło się z 9% w 2015 r. do 5,7% w 2022 r. Przeciętne miesięczne wsparcie na dziecko w rodzinie wzrosło ze 148 zł w 2015 r. do 541 zł w 2022 r. Wreszcie liczba dzieci objętych wsparciem wzrosła z 2 mln w 2015 r. do 7 mln. Na program 500+ do końca maja 2023 r. wydatkowano 234 mld zł, a kwota wszystkich świadczeń, mam tu na myśli też „Dobry start”, program wsparcia, czyli dofinansowanie w wysokości 400 zł na żłobki — przecież to też jest wsparcie budżetów rodzin, które w sposób szczególny ze względu na sytuację ekonomiczną potrzebują tego wsparcia — i wreszcie rodzinny kapitał opiekuńczy to jest kwota 264 mld zł. Kwota miażdżąca, jeśli chodzi o wsparcie polskich rodzin. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pytanie dodatkowe zada pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pozwolą państwo, że przywitam gości na galerii. Na galerii gościmy grupę, która wylicytowała zwiedzanie Sejmu, przekazując datki na rzecz Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę. Serdecznie dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Pani Minister! Obecnie w coraz większej grupie polskich rodzin mamy do czynienia z taką sytuacją, że można uzyskiwać dochody z pracy, znaleźć się pod progiem skrajnego ubóstwa i nie łapać się na system zasiłków rodzinnych. To jest sytuacja wyjątkowa. Po drugie, 500+ dotyczy dzieci do 18. roku życia, a świadczenia rodzinne — do 21. roku życia oraz do 24. roku życia w przypadku kształcenia. Po trzecie, chodzi również o dodatki z tytułu samotnego wychowywania dziecka, z tytułu urodzenia dziecka, z tytułu nauki poza miejscem zamieszkania, z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka z niepełnosprawnością. To są ważne instrumenty państwa, które wspierają rodziny, które są w szczególnie trudnej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#TadeuszTomaszewski">Wobec powyższego pytam, czy rząd zamierza również waloryzować progi dostępu do pomocy społecznej, bo tam jest coraz gorzej, a mianowicie ubóstwo realne wzrasta do 6,5%, czyli sięga poziomu z roku 2015, jeśli chodzi o rodziny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani minister Anna Schmidt.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#AnnaSchmidt">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Posłowie! Drogi Panie Pośle! Świadczenie „Dobry start” jest również wypłacane do 20. roku życia. Poza tym wracam do mojej poprzedniej wypowiedzi i podkreślam, że świadczenia rodzinne, przy kwotach, które przekazujemy rodzinom na pomoc w wychowaniu dzieci, są świadczeniami uzupełniającymi. Uzupełniającymi, panie pośle, to po pierwsze. Po drugie, waloryzacja jest uzależniona, jak już mówiłam, od wyniku badania progu wsparcia dochodowego rodzin, które przeprowadzi i przedstawi rządowi Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Jest zaplanowana waloryzacja, jak już wspomniałam, na kolejny rok budżetowy, 2024 r. Natomiast jeszcze raz wracam do tego, że jeśli chodzi o wsparcie rodzin, lwią część dochodów rodzin generuje wychowanie dzieci. Kwota waloryzacji świadczenia, które powinno być świadczeniem uzupełniającym, jak już powiedziałam, a więc świadczenia rodzinnego, o które pytacie państwo parlamentarzyści, nijak się ma do kwoty świadczeń, które wypłacamy w ramach chociażby dofinansowania żłobków, mówiłam o tym przed chwilą, 800+, rodzinnego kapitału opiekuńczego czy „Dobrego startu”, który jest wypłacany na dzieci uczące się do 20. roku życia. To są kwoty, które realnie wspierają polskie rodziny. To ogromny system wsparcia. Panie pośle, sto czy sto parędziesiąt złotych wsparcia w ramach świadczenia rodzinnego a 800 zł tylko w ramach 800+ oraz dodatkowe świadczenia, które wymieniłam — tych kwot nie da się porównać, szanowny panie pośle, nie da się ich porównać.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#AnnaSchmidt">Jeśli chodzi o osoby z niepełnosprawnościami, to przypominam o debacie, o pracach, które toczyły się w Sejmie i Senacie, i uchwaleniu ustawy o dodatkowym świadczeniu wspierającym. To jest zupełnie nowe otwarcie i zupełnie nowy rodzaj wsparcia, to wprowadzenie zupełnie nowego świadczenia, aby pomóc osobom z niepełnosprawnościami.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#AnnaSchmidt">Wszystkie te świadczenia, które wymieniłam, po pierwsze, są zupełnym novum, jeśli chodzi o szeroko pojęty system wsparcia rodzin, a po drugie, to kwoty nieporównywalne z kwotą świadczeń rodzinnych. Jak już zaznaczyłam w swojej poprzedniej wypowiedzi, od następnego roku budżetowego będą one waloryzowane zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Informacja o tym zostanie przekazana do 15 maja 2024 r. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Posłowie Koalicji Polskiej przygotowali pytanie w sprawie likwidacji oddziałów szpitalnych.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pierwsze pytanie zada pan poseł Dariusz Klimczak.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#DariuszKlimczak">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#DariuszKlimczak">Przedwczoraj pan premier Morawiecki na konferencji z ministrem Niedzielskim powiedział, że odziedziczył system ochrony zdrowia w stanie przedzawałowym. Skoro odziedziczyliście go w stanie przedzawałowym, to w jakim stanie jest dzisiaj, skoro zadłużenie szpitali zwiększyło się o kilka miliardów złotych, kolejki do lekarzy znacząco się wydłużyły, pogłębił się kryzys kadr medycznych, dziura budżetowa w NFZ urosła do 11 mld zł, a oddziały szpitalne są likwidowane jeden za drugim?</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#DariuszKlimczak">To jest nasze główne pytanie: Ile oddziałów szpitalnych w Polsce zostało zlikwidowanych, odkąd zaczęliście rządy, po kolei od 2015 r. do 2022 r.? Ile oddziałów szpitalnych zostało zlikwidowanych, a ile zawieszonych w poprzednim roku, w 2022 r.? Z jakich przyczyn były likwidowane bądź zawieszane oddziały szpitalne? Czy były to tylko przyczyny finansowe, czy także przyczyny związane z kryzysem kadr medycznych, głownie z brakiem lekarzy? Poproszę o takie zestawienie również na piśmie, z podziałem na województwa, szczególnie jeśli chodzi o 2022 r. Pytam także, czy rząd wprowadzi system wsparcia finansowego dla polskich szpitali. Ile wynosi całościowe zadłużenie naszych szpitali?</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#DariuszKlimczak">Na koniec mam uwagę dotyczącą bezpłatnych leków dla dzieci. Żeby Polak mógł szybko pójść do lekarza ze swoim dzieckiem, musi to zrobić prywatnie i zapłacić z własnej kieszeni. Żeby móc szybko wykonać diagnostykę swojego dziecka, przeważnie musi to zrobić prywatnie i zapłacić z własnej kieszeni. Gdy wyda kilkaset złotych z własnej kieszeni, dostanie bezpłatny lek, który przed waszą zmianą kosztował 3,20 zł.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Proszę nie kłamać.)</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#DariuszKlimczak">Taka jest wasza reforma. Kogo wy chcecie oszukać? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Na pytanie odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia pan minister Maciej Miłkowski.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MaciejMiłkowski">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Pośle! Bardzo dziękuję za to pytanie. Faktycznie, jak słyszę, żyjemy w dwóch innych światach, w dwóch różnych światach.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Brawo, panie ministrze!)</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#MaciejMiłkowski">Jeśli chodzi o informację o zadłużeniu polskich szpitali, to informacja o zadłużeniu jest zawsze normalnie przekazywana przez Ministerstwo Zdrowia. Zadłużenie ogółem oraz zadłużenie wymagalne na koniec III kwartału ub.r., bo takie mamy dane, wynosiło 19 mld zł. Rok wcześniej było to 17,7 mld zł, w 2020 r. było to 16,613 mld zł, a w 2015 r., skoro pan pyta, było to 10,812 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#MaciejMiłkowski">Co jest bardzo istotne, zawsze porównujemy to z nakładami na system ochrony zdrowia, zawsze porównujemy to z nakładami na lecznictwo szpitalne, ponieważ dopiero skala działalności, skala przychodów, skala kosztów podmiotów leczniczych uwzględnia te istotne elementy. Jeśli mówimy już o zobowiązaniach do nakładów, to w 2010 r. było to 15%, w 2015 r. było to 14%, a już w roku ubiegłym było to 12,6% w stosunku do nakładów ogółem. Jeśli chodzi o nakłady na lecznictwo szpitalne, to w 2010 r. było to 37% zadłużenia, a w 2015 r. 32,5%. W ostatnich 3 latach było to 31%, 29,2%, a w ubiegłym roku 28%. Jeśli chodzi o zobowiązania wymagalne, to w ubiegłym roku było to 2,188 mld zł, a wcześniej było to 1,623 mld, 1,7 mld, 1,885 mld, zatem w zakresie doświadczeń jest to ok. 1,7% zobowiązań wymagalnych.</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#MaciejMiłkowski">Sytuacja podmiotów jest stabilna, jest trochę lepsza niż w ostatnich latach, ale zdecydowanie lepsza niż w latach 2010–2015. Przez okres 8 lat podwyżka wynosiła 5% ceny świadczeń zdrowotnych, a teraz co roku podwyższamy to znacznie bardziej. Podwyższamy to dlatego, że rząd faktycznie bardzo mocno podnosi minimalne wynagrodzenia i zrobił główną reformę, najistotniejszą reformę, w ramach której powiązał wynagrodzenia personelu medycznego ze średnim wynagrodzeniem w gospodarce, a później nowelizował tę ustawę i wówczas te wynagrodzenia bardzo mocno wzrosły. W związku z tym faktycznie nastąpił znaczący spadek odpływu kadry medycznej, bo państwa poprzednie rządy szkoliły zdecydowanie mniej personelu medycznego, ale za to ten personel medyczny był kształcony do pracy w krajach zachodnich, w Niemczech, w Danii, ponieważ u nas była bardzo dobra jakość kształcenia i bardzo niskie wynagrodzenia. W związku z tym to byli świetni kandydaci do pracy na Zachodzie. To się teraz zmieniło.</u>
          <u xml:id="u-51.6" who="#MaciejMiłkowski">Dlaczego to robimy? Ponieważ wzrastają minimalne wynagrodzenia, które są uzależnione od średniego wynagrodzenia w gospodarce. W związku z tym agencja oceny technologii medycznych ma za zadanie uzgadnianie, ustalanie cen świadczeń opieki zdrowotnej. Jak powiedziałem, one od kilku lat cały czas regularnie wzrastają, jeśli chodzi o ustawę o minimalnym wynagrodzeniu w ochronie zdrowia, od 1 lipca. Ostatnio nastąpiła przecena w wysokości ok. 15 mld zł. Koszt roczny to 12,6% . W ubiegłym roku to było 22%, ponieważ był bardzo duży wzrost w zakresie wskaźników. Taka przecena została też dokonana we wcześniejszych latach w związku z minimalnym wynagrodzeniem. Wcześniej nigdy czegoś takiego nie było. Szpitale zawsze miały dokładane zadania, ale bez dodatkowego wzrostu wynagrodzeń w ochronie zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-51.7" who="#MaciejMiłkowski">Jeśli chodzi o oddziały szpitalne, to oddziałów szpitalnych w 2015 r. było 6391. W kolejnych latach odpowiednio było ich 6343, 6372, 6233, 6103, 6097, 6071, 6114 i 6060 — w roku 2023. Według statystyki to jest ok. 5%, ok. 300 oddziałów mniej. Trzeba powiedzieć, że te szpitale bardzo często konsolidują działalność zdrowotną. Jak państwo wiedzą, świadczeń zdrowotnych można udzielać na wielu oddziałach. Nie jest konieczne powoływanie ordynatorów po to, żeby udzielać kilku świadczeń miesięcznie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Drugie pytanie zadaje pan poseł Jacek Protasiewicz.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#JacekProtasiewicz">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#JacekProtasiewicz">Panie Ministrze! Definitywnie żyjemy w dwóch różnych rzeczywistościach. Pan tutaj mówi i wy, posłowie PiS-u się chwalicie, że rozwijacie Polskę lokalną, a ją zwijacie.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#JacekProtasiewicz">Byłem w poniedziałek w Miliczu, gdzie funkcjonuje jeden z najlepszych oddziałów ginekologiczno-położniczych i neonatologicznych na Dolnym Śląsku. Ten oddział za namową — jak mówią lokalni ludzie — jednego z ministrów rządu Prawa i Sprawiedliwości za chwileczkę będzie likwidowany. Dlaczego? Dlatego że kontrakty, które proponujecie szpitalom na porodówki, są zbyt niskie. Najlepsza ekipa w tamtej okolicy Dolnego Śląska zostanie pozbawiona pracy. Pan narzeka, że lekarze wyjeżdżają za granicę. Wyjeżdżają, bo ich zmuszacie zbyt niskimi kontraktami.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Nikt nie wyjeżdża. Bzdury! Za waszych czasów wyjeżdżali.)</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#JacekProtasiewicz">W zeszłym roku ten szpital generował 11 mln strat, w tym roku to jest już prawie 1,5 mln miesięcznie. Takie są skutki waszej działalności, waszej polityki. Polskę lokalną zwijacie, a nie rozwijacie.</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#JacekProtasiewicz">Przyjmijcie to do wiadomości, bo taka jest prawda. A wy jesteście tego przykładem.</u>
          <u xml:id="u-53.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-53.9" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Tak są zarządzane szpitale.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój na sali.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę pana ministra o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MaciejMiłkowski">To właśnie jest drugi problem, ze zrozumieniem, ponieważ dokładnie mówiłem, że personel medyczny wyjeżdżał wtedy, kiedy państwo rządzili. Proszę to sobie przypomnieć. Teraz to się nie dzieje dzięki zmianom w systemie ochrony zdrowia, dzięki zmianom wynagrodzeń personelu medycznego.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#MaciejMiłkowski">Jeśli chodzi o szpital w Miliczu, to dokładnie nie znam sytuacji. Z tego, co pamiętam, są chyba dwa albo trzy szpitale w regionie. Być może konsolidują swoje zakresy świadczeń. Nie ma żadnego uzasadnienia, żeby w szpitalu położniczym było odbieranych 200–300 porodów dziennie. To jest niebezpieczne dla pacjentek. Celem nie jest bycie niebezpiecznym. Celem jest dobra jakość. Dobra jakość jest tylko i wyłącznie wtedy, kiedy personel jest zgrany, kiedy personel odbiera poród dwa, trzy razy dziennie. 500 porodów to naprawdę bardzo mało. Dokładnie nie znam sytuacji, ale najprawdopodobniej tak może być.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#MaciejMiłkowski">Jeśli chodzi o szpitale powiatowe, to wielokrotnie wzmacniamy szpitale powiatowe, m.in. dlatego że są współczynniki korygujące dla szpitali powiatowych, współczynniki dla pierwszego, drugiego poziomu referencyjnego. Zwiększamy wycenę świadczeń w szpitalach powiatowych, na oddziałach chirurgii ogólnej czy oddziałach internistycznych. Jeśli chodzi o przecenę, która została ostatnio dokonana w związku z minimalnymi wynagrodzeniami w ochronie zdrowia, to te informacje zostały przedstawione — żeby wzmocnić szpitale pierwszego, drugiego poziomu referencyjnego, które są szpitalami samorządowymi, powiatowymi, w głównym zakresie. Dziękuję bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pytanie przygotowali posłowie z klubu Prawo i Sprawiedliwość, w sprawie kolejnego wykazu refundowanych leków od 1 lipca br. i wprowadzenia wielu nowych leków oczekiwanych przez środowiska pacjentów i lekarzy — do ministra zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwszy pytanie zadaje pan poseł Czesław Hoc.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#CzesławHoc">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Z grupą posłów Prawa i Sprawiedliwości postanowiliśmy szczególnie podkreślić bardzo dobre decyzje Ministerstwa Zdrowia w aspekcie kapitalnych rozwiązań, jeśli chodzi o obwieszczenie nowej listy leków refundowanych obowiązującej od 1 lipca tego roku.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#CzesławHoc">I tak rozszerzenie wskazań refundacyjnych wieloskładnikowych leków stosowanych przy nadciśnieniu tętniczym stanowi największą zmianę w dziedzinie hipertensjologii na przełomie ostatnich lat. Leki złożone w postaci jednej tabletki, tzw. SPC, czyli single-pill combination, są dzisiaj podstawą leczenia nadciśnienia tętniczego. Zdecydowanie poprawiają szeroko pojętą efektywność tej terapii. Panie ministrze, to bardzo dobre rozwiązanie, oczekiwane przez pacjentów i lekarzy.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#CzesławHoc">Po drugie, wprowadzenie na listę esketaminy w leczeniu lekoopornej depresji. W Polsce na depresję cierpi ok. 1,5 mln osób, z tego około 30% ma postać depresji lekoopornej. To dla chorych nowa i realna nadzieja na to, że będą mogli wrócić do normalnego funkcjonowania, realizować swoje pasje i pracować. Warto podkreślić, że to pierwszy w Polsce program lekowy w psychiatrii. Koszt takiej kuracji wynosił dotąd 175–200 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#CzesławHoc">Po trzecie, nowe leki w szpiczaku plazmocytowym, kiedyś zwanym szpiczakiem mnogim. Szpiczak plazmocytowy stanowi około 1% wszystkich nowotworów złośliwych, około 14% nowotworów układu krwiotwórczego. Co roku w Polsce zapada na niego około 2 tys. osób, a żyje z nim około 10 tys. pacjentów. Nowe leki na liście leków refundowanych i postęp medycyny sprawiają, że kolejny nowotwór może stać się chorobą przewlekłą, a nie śmiertelną.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#CzesławHoc">Z mojej dziedziny, endokrynologicznej, panie ministrze, wprowadziliście na listę kalcytriol, czyli biologicznie aktywną formę witaminy D3 dla pacjentów z hipokalcemią czyli obniżonym poziom wapnia, spowodowaną pooperacyjną niedoczynnością przytarczyc czy też ciężką przewlekłą niewydolnością nerek. To bardzo ważna decyzja wobec całkowitego wycofania preparatu alfakalcydolu, analogu witaminy D3. Odtąd kuracja była bardzo droga.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#CzesławHoc">Od 1 lipca wprowadziliście też refundację czterowalentej szczepionki przeciwko grypie Influwac Tetra. Tak że dziękuję bardzo panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#CzesławHoc">W takim razie jakie jeszcze leki, panie ministrze, znajdują się na tej liście?</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia pana Macieja Miłkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MaciejMiłkowski">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Pośle! Dziękuję bardzo za te pytania. Ministerstwo Zdrowia bardzo dużą wagę przykłada do dostępności farmakoterapii, do dostępności nowoczesnego, ale również bardzo skutecznego leczenia, które ma już ugruntowaną pozycję.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#MaciejMiłkowski">Pan poseł rozpoczął od bardzo dużej zmiany systemowej, zmiany podejścia do wskazań refundacyjnych zgodnych z charakterystyką produktu leczniczego, które mają leki na nadciśnienie tętnicze. Europejskie wytyczne są zdecydowanie dalej idące niż charakterystyki produktów leczniczych, w związku z tym we współpracy z konsultantem krajowym i z zespołem ekspertów z Narodowego Instytutu Kardiologii przygotowaliśmy taką zmianę, że leki refundowane, leki złożone będą mogły być stosowane od samego początku, a nie, jak jest w charakterystyce produktu leczniczego, następczo, żeby leczyć jak najnowocześniej i jak najskuteczniej. Tych zmian było kilkadziesiąt. Wszystkie leki złożone mają teraz nowe wskazania w leczeniu nadciśnienia tętniczego, zgodnie z najnowszymi wytycznymi europejskimi. Oczywiście jest jeszcze trochę do zrobienia, potrójne terapie, bardzo ciekawe rozwiązania terapii trójskładnikowych — tego jeszcze nie mamy, ale na pewno będziemy się starali, żeby je również objąć refundacją.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#MaciejMiłkowski">Kolejna rzecz, o której pan mówił, to jest program lekowy w leczeniu depresji lekoopornej. Pierwszy program lekowy w psychiatrii. W psychiatrii niewiele się dzieje, większość leków ma bardzo ugruntowaną pozycję. Nie ma leków lepszych, gorszych, ten lek ma nowy mechanizm, jego działanie jest innowacyjne. Został niedawno zarejestrowany, proces trwał ponad rok. Uzgadnialiśmy, w jaki sposób najlepiej udostępnić go polskim pacjentom, czy to powinno być leczenie przy szpitalu jako świadczenie do sumowania, czy jako program lekowy, czy uzgodnione w ramach katalogu aptecznego, że jest to program lekowy, który będą stosowali psychiatrzy zajmujący się depresją, którzy będą mieli kolejną możliwość leczenia pacjentów. Oczywiście ta terapia jest droższa niż aktualnie stosowane terapie, ale zawsze tak robimy, że dopuszczamy również nowe leki, żeby była taka możliwość dla pacjentów, którzy już skończyli inne terapie, w których nie było efektów, by mogli być leczeni lepiej i skuteczniej.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#MaciejMiłkowski">Kolejna rzecz, kalcytriol, dotąd nigdy nierefundowany, to pierwsza refundacja w tym zakresie. Wcześniej był alfakalcydol, ale jego produkcja została zakończona przez podmiot odpowiedzialny na terenie Polski i nastąpiła zamiana tej produkcji. Już mamy polskiego producenta, który od ubiegłego miesiąca produkuje lek, tak że Alfadiol powróci, ale ponieważ ustawa refundacyjna z 2012 r. jest tak skonstruowana, że ciężko objąć refundacją stare cząsteczki, po zmianie ustawy jedną z pierwszych rzeczy będzie przywrócenie refundacji Alfadiolu, który ma trochę inne wskazania, szersze niż kalcydriol.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#MaciejMiłkowski">Szpiczak plazmocytowy, również bardzo istotna sprawa, ponieważ jest poszerzona terapia, kolejna terapia trójlekowa, druga terapia w zakresie połączenia leków, gdzie dwa z nich mają ochronę patentową, wyłączność rynkową i koszty leczenia są bardzo wysokie. Udało nam się zawrzeć dobre instrumenty dzielenia ryzyka i umożliwić już rozpoczęcie leczenia pacjentów, ponieważ oczekujemy, że za ok. 2–3 lata cena jednego z produktów leczniczych istotnie się zmniejszy, żeby ci pacjenci już otrzymali tę terapię.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#MaciejMiłkowski">Jeśli chodzi w ogóle o tę listę, to była właściwie największa, bo obejmowała 39 nowych cząsteczkowskazań, z tego w większości były to wskazania nieonkologiczne i siedem w przypadku onkologicznym, w tym cztery to choroby rzadkie, to, o czym już powiedziałem: szpiczak plazmocytowy, dwa wskazania: izatuksymab i karfilzomib. Są jeszcze w onkologii bardzo istotne wskazania, na to oczekiwały pacjentki z rakiem, jest to leczenie chorych na raka piersi. Są dwa wskazania przy potrójnie ujemnym raku piersi: leczenie pembrolizumabem w przerzutowym potrójnie ujemnym raku piersi, jak również leczenie przedoperacyjne neoadjuwantowe i leczenie pooperacyjne pembrolizumabem. To bardzo oczekiwana terapia. Właśnie ta terapia u pacjentek z potrójnie ujemnym rakiem piersi w ostatnich 2 latach bardzo mocno się rozwinęła, bo wcześniej nie było nic dostępnego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Fryderyk Kapinos, dodatkowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#FryderykKapinos">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo chciałbym podziękować panu ministrowi i rządowi pana premiera Morawieckiego za troskę o pacjenta i pogratulować państwu. Widzimy, ile działań zostało zrealizowanych i jest realizowanych, ile jest ustaw, ile rozporządzeń w trosce o pacjenta. Nie zgodzę się tutaj z przedmówcami z Koalicji Polskiej, którzy mówili, że jest tak źle z lekarzami, że teraz wyjeżdżają. Było to w 2012 r., jak doskonale pamiętam, bo wtedy moja córka kończyła medycynę, pamiętam, ile zarabiała jako lekarz stażysta i jako lekarz rezydent. Jakie teraz są zarobki lekarzy, też doskonale wiem, wiem, ile zarabia lekarz po tamtorocznej podwyżce i tegorocznej podwyżce. Dlatego bardzo serdecznie dziękuję za wszystkie systemowe rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#FryderykKapinos">Panie Ministrze! Mam jeszcze pytanie: Jakie inne leki, bo wiem, że są leki na astmę, są refundowane na cukrzycę, na łagodny przerost gruczołu krokowego, ale również na stwardnienie rozsiane? Proszę, żeby pan minister powiedział, jakie inne leki są refundowane. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana ministra Macieja Miłkowskiego o odpowiedź na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#MaciejMiłkowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#MaciejMiłkowski">Panie Pośle! Oczywiście jest bardzo wiele, tak jak powiedziałem, wskazań na tej liście, łącznie 39. Jeśli chodzi o leczenie stwardnienia rozsianego, jest to dopełnienie bardzo kompleksowych zmian, które nastąpiły w roku ubiegłym, i przeniesienie dwóch bardzo innowacyjnych terapii do pierwszej linii leczenia, tj. kladrybiną i okrelizumabem, postaci rzutowo-remisyjnej stwardnienia rozsianego. Tego oczekiwali pacjenci, tego nie udało się zrobić w ubiegłym roku. Producenci bardzo mocno się usztywnili po zakończeniu tej terapii, po pół roku jednak przyszli z prośbą, żeby dać pacjentom, udostępnić im ich terapię.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#MaciejMiłkowski">Dwie bardzo istotne zmiany u pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi, reumatoidalnym zapaleniem stawów i młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów: filgotinib i sekukinumab, jeden lek podawany przy RZS-ie, a drugi przy młodzieńczym idiopatycznym zapaleniu stawów, jak również ZZSK — zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa. To bardzo poważna jednostka chorobowa i kolejna terapia.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#MaciejMiłkowski">Jeśli chodzi o kinazy, jest tofacitinib dla pacjentów. Dla pacjentów ze śródmiąższową chorobą płuc jest nintedanib, to kolejne wskazanie do podawania tego leku.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#MaciejMiłkowski">Jest jeszcze kilka leków w zakresie dostępności aptecznej. Potrójny lek dla pacjentów z POCHP: formoterol fumaranu, bromek glikopironiowy, budezonid. Dla pacjentów z POCHP oczywiście automatycznie został wpisany na listę leków 75+.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#MaciejMiłkowski">Insulina degludec powróciła. Bardzo dobra, długo działająca insulina, pacjenci bardzo często z niej korzystali. Ponieważ współpracowaliśmy z producentem, to ten okres braku dostępności był zabezpieczony przez producenta.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#MaciejMiłkowski">Przy raku gruczołu krokowego — dutasteryd z tamsulozyną, pierwsze takie połączenie, które zostało zrefundowane, w pełnym zakresie wskazań. Na razie to jest pierwszy zakres DPP-4 leków dla cukrzycy. Wildagliptyna z metforminą — połączenie, nad pozostałymi połączeniami pracujemy, żeby w całym zakresie charakterystyki produktu leczniczego były finansowane ze środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#MaciejMiłkowski">Oczywiście były też debaty na ten temat, podziękowania w zakresie standaryzowanego wyciągu alergenowego roztoczy kurzu domowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MaciejMiłkowski">To podjęzykowa terapia, pierwsza terapia innowacyjna. Dziękuję bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do następnego pytania, przygotowanego przez grupę posłów Koalicji Obywatelskiej, w sprawie niskich zarobków pracowników budżetówki w kontekście wysokiej inflacji, kierowanego do prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pierwsze pytanie zadaje pani poseł Katarzyna Lubnauer.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#KatarzynaLubnauer">Panie i Panowie Posłowie! Pani Marszałek! Są ludzie w państwie, dzięki którym to państwo funkcjonuje. Są to wszyscy ci ludzie, którzy pracują dla państwa. A państwo czasów PiS traktuje ich z pełną pogardą. Mam na myśli całą sferę budżetową.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#KatarzynaLubnauer">Proszę państwa, podam to na przykładzie nauczyciela. W roku 2015 nauczyciel mianowany zarabiał 67% średniej krajowej, 67%, nauczyciel dyplomowany — 80% średniej krajowej, i nie możecie już mówić o minimalnej, że nie można porównywać, bo rosła, tylko mówię o średniej krajowej. Rok 2023: nauczyciel mianowany — niewiele ponad 53% średniej krajowej, nauczyciel dyplomowany — 63% średniej krajowej, czyli nauczyciel dyplomowany zarabia obecnie mniej w stosunku do średniej krajowej, niż zarabiał nauczyciel mianowany w roku 2015. Inflacja średnia zeszłoroczna — 14%, inflacja średnioroczna zapisana w budżecie państwa po aktualizacji — 12% w roku 2023. Podwyżki w zeszłym roku — 4,4%, podwyżki w roku 2023 r. dla nauczycieli — 7,8%. I nie zastąpi tego jednorazowa nagroda 1125 zł z okazji 250-lecia KEN-u z bardzo prostego powodu. Gdy porówna się te pensje, to wyjdzie, że gdyby nauczyciel dyplomowany znowu miał mieć 0,8 średniej krajowej, to powinien mieć 5746 zł, a ma 4550, czyli różnica miesięczna to jest 1196 zł, a jednorazowa nagroda ma być 1125 zł. Asystent — 3605, 5 zł więcej niż płaca minimalna. I nawet w przypadku tej waszej płacy minimalnej -mówicie, szczycicie się tym, że wzrosła o 100% — zwróćmy uwagę, zauważmy jedną rzecz. W tym czasie, do końca roku 2023 r. będzie inflacja skumulowana 50%, podczas gdy za czasów PO-PSL skumulowana inflacja była ok. 18%, a płaca minimalna wzrosła o 86%. Co to oznacza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#KatarzynaLubnauer">Oznacza to, że pauperyzujecie polskie społeczeństwo, a szczególnie sferę budżetową. Natomiast ludziom pracującym w spółkach Skarbu Państwa żyje się bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">I bardzo proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana ministra Piotra Patkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PiotrPatkowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#PiotrPatkowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odpowiadając na to pytanie, zacznę od informacji, że podwyżka kwoty bazowej, o której mówiła też pani poseł, gdy mówiła o wzroście 4,4% i 7,8%, jest jedną z miar, jednym ze sposobów podwyżki pensji w państwowej sferze budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Dla nauczycieli innych nie było.)</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#PiotrPatkowski">Oczywiście jest to najbardziej medialny i najczęstszy sposób informowania o tym, ale nie jedyny, o czym często w dyskursie publicznym i na tej sali państwo zapominacie. To, że kwota bazowa rośnie o taki, a nie inny stopień, nie znaczy, że o taki sam stopień rośnie fundusz wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej, co zaraz pokażę na bardzo konkretnych danych. Tak że żeby zobaczyć sytuację podwyżek w państwowej sferze budżetowej…</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Prosimy dla nauczycieli.)</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#PiotrPatkowski">…należy brać pod uwagę nie tylko wzrost kwoty bazowej, ale i generalny wzrost funduszu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej, a także brać pod uwagę miarę, jaką jest przeciętne wynagrodzenie w państwowej sferze budżetowej, bo wtedy jest pełen obraz sytuacji. Gdybyśmy popatrzyli na nominalny skumulowany wzrost przeciętnego wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej, to zobaczylibyśmy, że od 2015 r. wyniósł on 165%. Przepraszam, skumulowany wzrost przeciętnego wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej wyniósł 165%. Gdyby brać pod uwagę nominalny skumulowany wzrost funduszu wynagrodzeń, to już byłoby to 193%. Z czego to wynika? Wynika to z tego, że Ministerstwo Finansów w ramach corocznych prac nad ustawą budżetową przekazuje dodatkowe środki na podwyżki wynagrodzeń nie tylko właśnie w ramach waloryzacji kwoty bazowej, ale i w ramach negocjacji indywidualnych z poszczególnymi dysponentami części budżetowych. To powoduje, że ten skumulowany wzrost funduszu wynagrodzeń jest dalece większy niż wzrost kwoty bazowej.</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#PiotrPatkowski">Na jeszcze jedną rzecz tutaj warto zwrócić uwagę. Sytuacja państwowej sfery budżetowej, jeśli chodzi o wynagrodzenia, jest bardzo zróżnicowana. Są jednostki albo są zaszeregowania stanowisk, gdzie te wynagrodzenia odpowiadają wynagrodzeniom alternatywnym, gdyby dana osoba chciała zamienić sferę budżetową na sferę absolutnie prywatną. Rzeczywiście są miejsca, i my je od 8 lat identyfikujemy, gdzie ta nierównowaga pomiędzy wynagrodzeniami w sferze budżetowej i sferze rynkowej występuje. Dlatego kierujemy — od 8 lat robimy to sukcesywnie i bardzo mocno zmniejszamy te różnice — środki do tych miejsc, gdzie rzeczywiście taka nierównowaga występuje.</u>
          <u xml:id="u-71.7" who="#PiotrPatkowski">Pan minister Miłkowski przed chwilą mówił o służbie zdrowia, ja wspomnę o jeszcze kilku miejscach. Po pierwsze, urzędy wojewódzkie, gdzie zostały w ostatnich latach skierowane dodatkowe środki, co roku są tam kierowane środki na podwyżki wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-71.8" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Administracja rządowa.)</u>
          <u xml:id="u-71.9" who="#PiotrPatkowski">Kolejne miejsca. Programy modernizacyjne służb mundurowych: Policji, Służby Więziennej, wojska czy Krajowej Administracji Skarbowej. W trakcie pandemii bardzo mocno dodatkowe środki zostały przekierowane na wsparcie inspekcji sanitarnych i wszelkiego rodzaju instytucji, które były na pierwszej linii frontu walki z pandemią. Co bardzo istotne, wbrew temu, co powiedziała pani poseł, to nie są środki jednorazowe. Wszystkie te środki są środkami przechodzącymi. Raz podniesiona wartość funduszu wynagrodzeń…</u>
          <u xml:id="u-71.10" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Ja mówię o nagrodzie 1125 zł.)</u>
          <u xml:id="u-71.11" who="#PiotrPatkowski">Są środkami przechodzącymi. Ale teraz pani mówi o jednorazowych nagrodach, a ja mówię o sytuacji środków przechodzących. Gdybyśmy mieli rozmawiać o nagrodach, to nagrody są jeszcze ponad te środki, o których mówiłem, bo oczywiście do nominalnego wynagrodzenia dochodzi fundusz wynagrodzeń, który wynosi 3%, zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, który odmroziliśmy właśnie w nowelizacji ustawy okołobudżetowej i dalej będziemy to podwyższać w projekcie ustawy budżetowej na rok 2024. Natomiast bardzo istotne jest to, i o tym też często rozmawiamy ze związkami zawodowymi, żeby odróżniać nagrody, które oczywiście są dodatkowymi środkami, ale nie mają skutków przechodzących, od funduszy, które mają właśnie funkcję skutków przechodzących. I na tym skupiłem się w swojej odpowiedzi — tylko i wyłącznie na środkach, które z roku na rok podbijają bazę wynagrodzeń. Natomiast mamy też pełną świadomość, o tym też rozmawialiśmy w Komitecie Ekonomicznym Rady Ministrów, że są instytucje, są miejsca, gdzie poza podwyżkami kwoty bazowej, którą prognozujemy na przyszły rok, potrzebne są także dodatkowe środki po to, żeby wzmacniać sytuację majątkową pracowników. Mamy tego świadomość. Wszyscy ministrowie, którzy za takie instytucje odpowiadają, zadeklarowali, że w trakcie negocjacji budżetowych przedstawią takie informacje, powiedzą, jakie kwoty potrzebne są na to, żeby te jednostki dodatkowo wzmocnić. Robiliśmy to przez 7 ostatnich lat, będziemy to kontynuować, tak że chciałbym na to bardzo mocno zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-71.12" who="#PiotrPatkowski">Sukcesywny wzrost w sferze budżetowej jest faktem. To jest — jeszcze raz podkreślę — 193% wzrostu, jeśli chodzi o fundusz wynagrodzeń. Mamy świadomość, że są instytucje, które wciąż potrzebują wzmocnienia finansowego. Robimy to i będziemy to robić także w przyszłości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.14" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Nauczyciel dyplomowany — było 68%, a jest 63%…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Drugie pytanie zadaje pani poseł Marzena Okła-Drewnowicz.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Robicie to, więc ja powiem panu ministrowi, jak to robicie. Podam bardzo konkretny przykład pracownika socjalnego, o którym wiemy, że pracuje z rodzinami, które naprawdę wymagają pomocy. Od takiego pracownika wymaga się umiejętności, kwalifikacji i empatii. Jeśli chodzi o zasadnicze wynagrodzenie pracownika socjalnego — mówię o pracowniku socjalnym z 20-letnim stażem pracy — to od lipca otrzymuje on 4100 zł. Najniższa pensja to jest 3600 zł. Inspektor, czyli np. pracownik obsługujący świadczenia rodzinne czy też dodatki mieszkaniowe, z 20-letnim stażem pracy ma od lipca 3900 zł, pracownik gospodarczy — 3600 zł. Pytanie brzmi: Jak wygląda ten skumulowany wzrost funduszu wynagrodzeń, skoro ci ludzie zarabiają niewiele ponad najniższe wynagrodzenie? To, co trzeba tym ludziom dać, to minimum 20-procentowe podwyżki, żeby nie degradować tych, od których się tak dużo wymaga. 20-procentowe podwyżki to jest to, czego żądamy i o czym mówiliśmy jako Koalicja Obywatelska. My wprowadzimy to w życie, ale dzisiaj to jest wasz obowiązek.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana ministra Piotra Patkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PiotrPatkowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam taką propozycję, żeby dużą część apeli dotyczących podwyżek dla pracowników, o których mówiła pani poseł, przekierować do samorządowców, np. do pana prezydenta Trzaskowskiego, bo duża część pracowników sfery budżetowej to nie są pracownicy administracji centralnej, tylko administracji samorządowej. Więc pytanie, gdzie jest pan…</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Pensje nauczycieli są…)</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#PiotrPatkowski">Ale pani poseł nie mówiła w tym momencie o nauczycielach.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#PiotrPatkowski">Pytanie, gdzie jest pan prezydent Trzaskowski. Gdzie są inni prezydenci miast? Gdzie są inni samorządowcy?</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#komentarz">(Poseł Marzena Okła-Drewnowicz: Oni wykonują zlecone zadania rządowe.)</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#PiotrPatkowski">Chodzi szczególnie o największe miasta, w których sytuacja budżetowa — popatrzmy na zeszły rok — jest naprawdę dobra. Gdzie są ci samorządowcy i gdzie są podwyżki?</u>
          <u xml:id="u-75.6" who="#komentarz">(Poseł Marzena Okła-Drewnowicz: Zabraliście im pieniądze.)</u>
          <u xml:id="u-75.7" who="#PiotrPatkowski">Pani Poseł! Jeśli pani nazywa obniżkę podatków dla obywateli zabieraniem im pieniędzy, to po raz pierwszy słyszę o tym, że obniżka podatków…</u>
          <u xml:id="u-75.8" who="#komentarz">(Poseł Marzena Okła-Drewnowicz: Trzeba było…)</u>
          <u xml:id="u-75.9" who="#PiotrPatkowski">…dla obywateli to jest zabieranie pieniędzy samorządowcom. Pani poseł, to nie jest tak, że w momencie, w którym Polacy dostają mniej pieniędzy, to ktoś zabiera pieniądze samorządom.</u>
          <u xml:id="u-75.10" who="#komentarz">(Poseł Marzena Okła-Drewnowicz: Wy zwiększyliście składki zdrowotne…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PiotrPatkowski">Nikt im nie zabiera pieniędzy. Jeśli samorządowcy uznają, że to są pieniądze ich, a nie obywateli, to trudno. Ja na taki sposób myślenia samorządowców wpływu nie mam.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#komentarz">(Poseł Marzena Okła-Drewnowicz: Pracownik samorządu wykonuje zlecone zadania rządowe.)</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#PiotrPatkowski">Natomiast podkreślam jeszcze raz: tam, gdzie jest to sprawa samorządowa, niech martwią się samorządowcy. Prezydent Trzaskowski ma sporo do zrobienia. Natomiast my jako rząd — jeszcze raz podkreślam — będziemy rozmawiać…</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Co z tymi nauczycielami?)</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#PiotrPatkowski">…z poszczególnymi resortami i tam, gdzie jest taka potrzeba, a mamy świadomość, że są takie instytucje, będziemy kierować w ramach ustawy budżetowej na rok 2024 dodatkowe środki, tak jak robiliśmy to przez ostatnie 7 lat. Państwo nie chcecie tego zauważać, ale porównajcie sobie, jak wyglądał sposób kierowania dodatkowych środków na wynagrodzenia dla pracowników urzędów wojewódzkich z tym, jak to wyglądało w wielu podmiotach samorządowych. Naprawdę, mamy świadomość, że dużo pracy jeszcze przed nami, ale w przeciwieństwie do wielu samorządowców my sukcesywnie wdrażamy podwyżki…</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Co z nauczycielami?)</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#PiotrPatkowski">…dla sfery budżetowej. Samorządowcy o tym mówią. Wasi samorządowcy, ale tego nie robią. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-77.8" who="#komentarz">(Głos z sali: A dla siebie składkę zdrowotną…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do następnego pytania przygotowanego przez grupę posłów Prawa i Sprawiedliwości, w sprawie prowadzonych transmisji internetowych nazywanych patostreamami. Pytanie skierowane jest do prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pytanie zadaje pan poseł Jarosław Gonciarz.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#JarosławGonciarz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Patostreaming polega na prowadzeniu transmisji on-line, najczęściej na kanałach społecznościowych, podczas których uczestnicy nierzadko są pod wpływem alkoholu lub innych używek i przejawiają agresywne zachowania. Częstym zjawiskiem jest również to, że podczas tych transmisji proszą oni widzów o wpłaty na swoje konto. Niepokojącym zjawiskiem jest rosnąca popularność tego typu widowisk. Istnieje poważne ryzyko, że oglądać mogą je małoletni, u których zachowania takie zostawiają ślad w psychice. Drugim moralnie negatywnym aspektem tego typu działalności jest przejawianie się agresji i promowanie używek, z czym spotykają się widzowie. Pragnę zapytać, czy ministerstwo zamierza podjąć działania, które uregulują prowadzenie tego typu działalności oraz ochronią użytkowników przed wpływem negatywnych zachowań w streamingu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę członka Rady Ministrów pana ministra Michała Wójcika o odpowiedź na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MichałWójcik">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Bardzo dziękuję, panie pośle, za to pytanie. Patostreaming jest rzeczywiście problemem. Jest to zjawisko, które w ostatnich latach, tak jak pan zresztą powiedział, zyskuje sobie popularność, zwłaszcza wśród młodych ludzi. To jest problem, ponieważ patostreaming co do zasady przemyca treści, które często mają charakter patologiczny. Chodzi o sprawy dotyczące czynów zabronionych, czyli, krótko mówiąc, przestępstw. Przez patostreaming można popularyzować zachowania wśród przede wszystkim młodych ludzi. To nie powinno mieć miejsca. W związku z tym jest to problem, i to poważny. W tej sprawie już kilka lat temu był zorganizowany przez rzecznika praw obywatelskich okrągły stół.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#MichałWójcik">Oczywiście często pytanie brzmi, dlaczego nie można jednym ruchem załatwić tego problemu. Pojawia się pytanie dotyczące wolności w Internecie — wolności, bo patostreaming niektórzy tłumaczą jako prawo do wolności, do wyrażania swoich przekonań (…) poprzez przekazywanie obrazu czy dźwięku dotyczącego jakiegoś zjawiska, jakiejś sprawy. Ale my przygotowaliśmy przepis i będzie zmiana w Kodeksie karnym. Będzie dodany w prawie karnym materialnym art. 255b, który przewiduje odpowiedzialność dokładnie za patostreaming. Nie możemy sobie pozwolić na to, żeby nie reagować jako państwo w sytuacji, gdy przykładowo ojciec, biorę to w cudzysłów, taki mocny, dusi swoje dziecko i ogląda to jakaś grupa ludzi, płacąc za to określone środki czy nie płacąc. To jest rzecz absolutnie niedopuszczalna. Znęcanie się nad ludźmi bezdomnymi, nad ludźmi niepełnosprawnymi — niestety patostreaming został wykorzystany do tego, żeby przemycać tego rodzaju treści.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#MichałWójcik">Problem pierwszy to była kwestia wolności. Ale jest też problem drugi — jak kwalifikować te czyny. Patostreaming nie jest zdefiniowany w polskim prawie, w żadnym przepisie. My również nie definiujemy go, ale tworzymy odrębną kategorię przestępstw, które, jeżeli dojdzie do wypełnienia znamion, mogą być np. w zbiegu z innymi przestępstwami. Chcę powiedzieć, że jako Zjednoczona Prawica przygotowaliśmy taki projekt, on został złożony do parlamentu i przewiduje odpowiedzialność w granicach od 6 miesięcy do 8 lat w sytuacji, gdy dochodzi do transmisji obrazu lub dźwięku lub udostępnienia zapisu obrazu lub dźwięku za pośrednictwem sieci teleinformatycznej, a chodzi o rozpowszechnianie treści dotyczącej popełnienia czynu zabronionego zagrożonego karą pozbawienia wolności w górnej granicy co najmniej 5 lat. Oczywiście chodzi o przestępstwa umyślne. Co by się jakby łapało do tego? Przede wszystkim przestępstwa przeciwko życiu, przeciwko zdrowiu, przeciwko wolności seksualnej, obyczajności, rodzinie, opiece lub popełnione z użyciem przemocy, np. chodzi o uszczerbek na zdrowiu, pozbawienie wolności, wymuszenie zwrotu wierzytelności, utrwalanie wizerunków w taki sposób, żeby wypełniać znamiona czynów zabronionych, nadużycia zależności na szkodę małoletniego. Prawdą jest to, o czym pan powiedział, jeśli chodzi o młodych ludzi, ponieważ ich miażdżąca większość miała kontakt z patostreamingiem. I to jest typ podstawowy. Ale przewidujemy także typ kwalifikowany. Jeżeli ktoś czyni sobie użytek z tego, żeby jeszcze zarobić na tym, a najczęściej tak jest, czyli robi to w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, to ta kara powinna być wyższa — od roku do 10 lat pozbawienia wolności. Przewidujemy to w przepisie dodawanym do Kodeksu karnego. Oczywiście przestępstwo może też polegać na tym, że jest korzyść osobista. Ona nie musi polegać na tym, że ktoś chce na tym zarabiać. Chodzi chociażby o popularność, to jest ta korzyść osobista. Takich patostreamerów w Polsce niestety jest bardzo wielu i część z nich odsiadywała kary pozbawienia wolności. Ale co do zasady przyjęcie właściwej kwalifikacji prawnej czynu jest bardzo trudne.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#MichałWójcik">Przewidujemy także kontratyp. Jeżeli ktoś, dajmy na to, fundacje, które chronią prawa zwierząt… Zgodnie z tym przepisem, który złożyliśmy do parlamentu, odpowiedzialności podlegają również osoby, które znęcają się nad zwierzętami i nagrywają to, przekazują to na żywo, jest transmisja, wielu ludzi to ogląda, często te osoby zarabiają na tym. To też jest niedopuszczalne. Natomiast jeżeli np. fundacja to pokazuje i to ma charakter edukacyjny, to musi to być kontratyp. Czyli jeżeli robi to w jakimś interesie społecznym, interesie publicznym czy interesie prywatnym, zasługuje to na uwzględnienie interesu prywatnego, jest to tego rodzaju zachowanie — to jest to rodzaj kontratypu. Chcę powiedzieć, że ten przepis jest potrzebny. Swego czasu, kilka lat temu, była kwestia dotycząca nielegalnych adopcji i nam się udało uchwycić to zjawisko, krótko mówiąc, sprzedaży dzieci w Internecie. Udało się to uchwycić, wprowadziliśmy przepis i sprawę załatwiliśmy. Nie ma dzisiaj tego problemu. Natomiast to wymaga przegłosowania przez parlament i wymaga poszerzenia Kodeksu karnego dokładnie o ten przepis. Patostreaming jest problemem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czy pan poseł chce zadać dodatkowe pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#JarosławGonciarz">Pan minister bardzo wyczerpująco odpowiedział na moje pytanie, również na to, które chciałem zadać jako drugie. Jedynie chciałbym zasugerować, żeby wraz z tym projektem była odpowiednia kampania informacyjna w social mediach, w oświacie, aby również Polacy o tym doskonale wiedzieli i byli przygotowani. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Chce pan jeszcze zabrać głos, panie ministrze, czy już nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#MichałWójcik">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Panie Pośle! Oczywiście zawsze w tym przypadku czwarta władza, władza medialna, jest władzą ogromną. Właśnie poprzez media trzeba docierać do społeczeństwa, informując, że patostreaming jest czymś złym. Właśnie dzięki mediom m.in. zapoczątkowaliśmy prace legislacyjne, bo w mediach pokazano obrazy, które są po prostu nieakceptowalne społecznie. Chociażby ta sprawa z Dąbrowy Górniczej, absolutnie nieakceptowalna społecznie, wywołująca oburzenie i zmuszająca do tego, żeby natychmiast podjąć działania legislacyjne w tym zakresie. Media mają ogromną rolę, tak samo jak każdy człowiek, który widzi, że jest możliwość popełnienia przestępstwa w zakresie patostreamingu. To nie jest zabawa, to są poważne sprawy. Dochodziło nawet na świecie do sytuacji, w których ktoś był jakby reżyserem tego strasznego widowiska. Płacąc tzw. donate’y, oczekiwał, żeby ktoś zrobił coś innemu, czyli żeby ktoś targnął się na swoje życie albo żeby uderzyć w takie dobra jak życie, zdrowie czy cześć danej osoby, chodziło o upokarzanie danej osoby, znęcanie się nad daną osobą czy nad zwierzęciem. Patostreaming jest więc zjawiskiem, z którym trzeba walczyć, i to bezwzględnie. Wobec tego to jest zadanie także dla mediów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zostało ono przygotowane przez grupę posłów Prawa i Sprawiedliwości, w sprawie zerowej stawki VAT na żywność do końca 2023 r. Skierowane jest do ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę panią poseł Barbarę Dziuk o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#BarbaraDziuk">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Na podstawie analiz, które przeprowadziliśmy przez ostatnie 4 lata, widać, że Polska i cały świat borykały się z wieloma problemami w gospodarce. Najpierw była pandemia, która mocno oddziaływała, następnie wojna na Ukrainie. Dzięki dobrym działaniom w Polsce rządu z ramienia Prawa i Sprawiedliwości były na bieżąco podejmowane kroki, aby w sferze gospodarczej były zabezpieczone miejsca pracy, ale też chodziło o stabilność finansów publicznych. To, co jest bardzo istotnym elementem: rząd bardzo podkreśla godne, spokojne życie dla wszystkich Polaków. Wprowadzono od 1 lutego 2022 r. obniżoną do 0% stawkę VAT na żywność, która wcześniej objęta była 5-procentową stawką podatku. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż dzięki wprowadzeniu zerowej stawki VAT na żywność w 2022 r. w portfelach obywateli pozostało ponad 8,5 mld zł. W I półroczu 2023 r. to kwota ok. 6 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#BarbaraDziuk">Rosnące ceny żywności są jednym z dotkliwych skutków inflacji. Dlatego obniżyliśmy do 0% stawkę podatku VAT na podstawowe produkty spożywcze. Rząd Prawa i Sprawiedliwości to rząd dobry na trudne czasy, rozumiejący trudy życia w dobie kryzysu, wojny, pandemii, szalejącej inflacji. W związku z tym mam pytanie. Od kiedy obowiązuje zerowa stawka podatku VAT? Jakie korzyści zerowy VAT wprowadza dla obywatela oraz jakie produkty znajdują się w worku objętym zerową stawką VAT?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o odpowiedź na to sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana ministra Artura Sobonia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#ArturSoboń">Szanowna Pani Marszałek! Bardzo dziękuję, pani poseł, za to pytanie. Rzeczywiście zasadniczą stawką podstawową na produkty spożywcze jest stawka 5-procentowa. Natomiast w związku z osłonami w ramach tzw. tarczy antyinflacyjnej wprowadziliśmy zerową stawkę VAT-u, m.in. na żywność. Zerowa stawka została utrzymana w roku 2023. Będziemy w kolejnych latach oceniać skuteczność tego instrumentu i podejmować w tym zakresie decyzje.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#ArturSoboń">Co do produktów, które objęte są zerową stawką, to warto wskazać na takie przykłady jak mięso, przetwory z mięsa, ryby, przetwory z ryb, tłuszcze zwierzęce i roślinne, jaja i produkty mleczarskie, miód, warzywa, owoce, orzechy, przetwory ze zboża, mleka, mąki, w tym pieczywo i pieczywo cukiernicze, preparaty do żywienia niemowląt, w tym mleko początkowe, preparaty do dalszego żywienia niemowląt, w tym mleko następne, mleko modyfikowane, dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia oraz niektóre napoje owocowe i warzywne.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#ArturSoboń">Oczywiście zerowa stawka VAT ma swoje konsekwencje fiskalne. Jeśli spojrzymy na obniżenie wpływów do budżetu państwa w roku 2022, będzie to kwota wynosząca 8,5 mld zł. W I półroczu tego roku skutki budżetowe w dochodach budżetu państwa to jest nieco ponad 6 mld. Szacujemy, że w II półroczu, czyli w bieżącym półroczu, dla budżetu ubytek, który będzie wynikał z zerowej stawki VAT, to będzie kwota wynosząca nieco ponad 5 mld zł. Ma to więc swoje fundamentalne znaczenie z punktu widzenia konsumentów, z punktu widzenia Polaków, ponieważ w koszyku zakupowym wydatki na żywność stanowią przeciętnie 27% naszych wszystkich wydatków i oczywiście one są tym większe, im mniej zamożna jest dana rodzina. Im bardziej zamożna, tym udział wydatków na żywność jest oczywiście mniejszy. Stąd też tego typu interwencja w postaci zerowej stawki VAT jest czymś, co skutkuje korzyścią dla wszystkich, ale przede wszystkim dla osób najsłabiej sytuowanych, dla tych, dla których wydatki na żywność są istotną pozycją, nawet 1/4 wszystkich wydatków, które dana rodzina realizuje.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#ArturSoboń">Ma to również swoje znaczenie z punktu widzenia odczytów inflacyjnych. My szacowaliśmy, że sama żywność to jest 0,5 punktu procentowego mniej średniorocznej inflacji. Według GUS m.in. dzięki obniżce VAT na podstawowe produkty żywnościowe ceny żywności w lutym spadły o 1 punkt procentowy. Zakładamy, że dzięki temu o 0,3–0,5 punktu procentowego inflacja była mniejsza. Jeśli chodzi o bezpośrednie wydatki i o to, jak to wygląda przeciętnie w odniesieniu do kiszeni rodziny, gospodarstwa domowego, to w roku 2022 taka korzyść dla gospodarstwa domowego wynosiła średnio 628 zł.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#ArturSoboń">Dodatkowo chcę powiedzieć, że to, że w ogóle możemy dzisiaj wprowadzić zerową stawkę VAT na żywność, pani poseł, jest czymś, co jest ogromną zasługą pana premiera Mateusza Morawieckiego, ponieważ stawki VAT są częścią zharmonizowanej polityki europejskiej, czyli to, w jakim zakresie dane państwa mogą stosować obniżone stawki, wynika z dyrektywy, jest częścią wspólnej polityki na rynku europejskim. Polska zabiegała o to, aby była możliwość zerowej stawki VAT na żywność i dzisiaj taka możliwość została do dyrektywy VAT-owskiej wpisana, i Polska z tej możliwości korzysta. Poza Polską korzystają z takiej możliwości tylko trzy państwa Unii Europejskiej, więc Polska jest jednym z czterech państw, które korzysta z możliwości zerowej stawki VAT.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#ArturSoboń">Chcę też powiedzieć, bo bardzo często w debacie mówimy generalnie o wysokości VAT-u także na inne produkty i usługi, że my poprzez obniżone stawki 0%, 5% i 8% jesteśmy wśród pięciu państw, które w największym stopniu korzystają z tych dobrodziejstw, jakimi są właśnie obniżone stawki. Zerowa stawka, tak jak na żywność, obowiązuje dla 44 grup produktów i usług, 5-procentowa dla sześciu, a 8-procentowa dla 76 grup towarowych i usługowych. To w praktyce sprawia, że średnia ważona VAT-u w Polsce dzisiaj to jest dokładnie 16,85%, co jest konkurencyjną stawką wobec stawek w innych państwach OECD czy Unii Europejskiej. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o zadanie dodatkowego pytania pana posła Grzegorza Wojciechowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#GrzegorzWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#GrzegorzWojciechowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pan powiedział o tej stawce zerowej bardziej z punktu widzenia państwa. Chciałbym, żeby pan kilka słów dołożył na temat tego, jak to jest z punktu widzenia przeciętnego konsumenta, dlatego że przecież żywność to jest taka grupa towarowa, gdzie kupują osoby, które z VAT-u się nie rozliczają. W związku z tym, jak się zdaje, znaczenie zerowej stawki jest znacznie większe niż wynika to z samych porównań tych wartości. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana ministra o odpowiedź na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#ArturSoboń">Bardzo dziękuję za to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#ArturSoboń">Panie pośle, jeśli spojrzymy na udział wydatków na żywność w naszym koszyku zakupowym, to, tak jak powiedziałem, jest to przeciętnie 27%. Im rodzina mniej zamożna, tym ten udział jest większy, im bardziej zamożna, oczywiście ten udział spada. Z tych 27% naszego przeciętnego koszyka zakupowego, jeśli chodzi o żywność, 22%, czyli istotna większość, to są produkty objęte zerową stawką VAT. Nie są objęte zerową stawką VAT takie produkty jak cukier czy np. napoje gazowane. Więc można powiedzieć, że z punktu widzenia konsumenta jest to istotna korzyść. Gdybyśmy spróbowali jakoś to oszacować, to w roku 2022 średniomiesięcznie taka korzyść wynosiła 57 zł na poszczególnego konsumenta, w pierwszym półroczu tego roku to jest nawet 82 zł każdego miesiąca dzięki zerowej stawce VAT. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Wojciechowski: Dziękuję bardzo.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do następnego pytania przygotowanego przez posłów Prawa i Sprawiedliwości, w sprawie dofinansowania linii autobusowych. Pytanie skierowane jest do ministra infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o zadanie pytania pana posła Jarosława Gonciarza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#JarosławGonciarz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Jako parlamentarzysta mam bieżący kontakt z samorządowcami, otrzymuję wiele zapytań o dalsze wsparcie ministerstwa w zakresie uruchamiania połączeń autobusowych, głównie między mniejszymi miejscowościami. Zauważyć należy stale rosnący trend — w 2019 r. dofinansowanych zostało 1228 linii, w następnym roku — 2834 linie, w 2021 r. — 4371 linii, a w roku bieżącym — 5705 linii komunikacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#JarosławGonciarz">Nie jest tajemnicą, że środki przeznaczone przez ministerstwo rozwiązały programowe problemy komunikacyjne. Chciałbym jednak w imieniu tych samorządowców dopytać, jak ministerstwo zamierza ukierunkować budżet oraz sferę organizacyjną w zakresie możliwości dalszego rozwoju przewozów autobusowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Andrzej Gawron dopytuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#AndrzejGawron">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#AndrzejGawron">Panie Ministrze! Chciałbym jeszcze dopytać, jeżeli chodzi o środki przeznaczone na organizację linii autobusowych. Wykluczenie komunikacyjne to jest jeden z takich większych problemów dotykających właśnie małych miejscowości. Opozycja czasami zarzuca, że tych środków jest za mało. Uważam, że to jednak od sprawności samorządu zależy organizacja tych linii.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#AndrzejGawron">Konkretne pytanie: Czy była taka sytuacja, że jeżeli był poprawnie złożony wniosek przez samorząd, to tych pieniędzy, które są przeznaczane na organizację tych linii autobusowych, zabrakło? Z mojej obserwacji wynika jednak, że jedne samorządy robią to bardzo sprawnie i rzeczywiście organizują te linie autobusowe, a niestety są takie samorządy, które tego nie robią. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Na pytania odpowiada sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury pan minister Rafał Weber.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#RafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#RafałWeber">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panowie Posłowie! Walka z wykluczeniem komunikacyjnym to jeden z głównych celów całego rządu Prawa i Sprawiedliwości, ale oczywiście za tę sferę odpowiada Ministerstwo Infrastruktury. Realizujemy wiele programów inwestycyjnych, ale też wsparcia organizacji komunikacji publicznej, które pomagają w walce z wykluczeniem komunikacyjnym. Od 2019 r. takim funduszem, z którego mogą korzystać jednostki samorządu terytorialnego, jest fundusz rozwoju przewozów autobusowych. Został on ukierunkowany na przywrócenie, odtworzenie albo powołanie nowych linii komunikacyjnych, autobusowych, nowych linii użyteczności publicznej. Zdiagnozowaliśmy problem wykluczenia komunikacyjnego w mniejszych miejscowościach, szczególnie na terenach wiejskich. Ta sytuacja ma miejsce w miejscowościach oddalonych od stolic województw, od stolic powiatów, od siedzib gmin wiejskich czy też wiejsko-miejskich, stąd taki celowany fundusz w głównej mierze pod organizacje transportu autobusowego na takich terenach.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#RafałWeber">Fundusz jest skierowany do jednostek samorządu terytorialnego, wojewódzkich, powiatowych i gminnych. Wnioski mogą składać też związki samorządowe albo mogą być one na bazie porozumień samorządowych. Tak jak panowie posłowie zauważyli, wykorzystanie funduszu z roku na rok jest coraz większe. Oznacza to coraz większą liczbę linii komunikacyjnych stworzonych ze wsparciem z rządowego funduszu rozwoju przewozów autobusowych, czyli jest coraz większa dostępność komunikacyjna dla mieszkańców naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#RafałWeber">Jeżeli chodzi o liczbę linii komunikacyjnych, to dane przedstawił pan poseł Jarosław Gonciarz. Mogę powiedzieć, że w roku bieżącym na tę chwilę liczba linii komunikacyjnych wynosi 6506. Wojewodowie dysponują jeszcze środkami finansowymi. Jeżeli byłyby kolejne samorządy, które chciałyby stworzyć takie połączenia autobusowe, to jest taka możliwość. Wiem, że są tacy, którzy się na to zdecydują, i od 1 września z początkiem nowego roku szkolnego stworzą dodatkowe linie komunikacyjne, które będą zapewniały możliwość dotarcia uczniom do szkół, szczególnie ponadpodstawowych. Tak że środki w tej chwili w przypadku funduszu jeszcze są. Każdy wojewoda ma pewną pulę do dyspozycji.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#RafałWeber">Trzeba też przyznać, że te ponad 6500 linii pochłonie ponad 780 mln zł, stąd w skali całego kraju na ten rok zostało 20 mln zł. Myślę, że jest to pula, która wystarczy dla chętnych samorządów. Widząc, że zbliżamy się już do możliwości i ta pula może być w tym roku wyczerpana, podjęliśmy decyzję, żeby ją zwiększyć, dlatego w przyszłym roku kwota w przypadku funduszu rozwoju przewozów autobusowych będzie wyższa. Będzie wynosiła 1 mld zł — przypominam, że do tej pory było to 800 mln zł — tak aby zaspokoić te wnioski, które będą złożone w naborze na rok przyszły.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#RafałWeber">Do tej pory, i tutaj odpowiadam na pytanie pana posła Andrzeja Gawrona, nie zdarzyło się, aby jednostki samorządu terytorialnego, które ubiegały się o takie dofinansowanie, takiego dofinansowania nie otrzymały. Były sytuacje, w których pierwsza pula w danym województwie była wyczerpana, i były samorządy, które oczekiwały na ich uzupełnienie. To w ramach procedury ustawowej robiliśmy także później, ale takie samorządy otrzymywały środki finansowe na to, żeby rozwijać komunikację autobusową.</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#RafałWeber">W ramach zmiany dotyczącej zwiększenia środków finansowych funduszu wprowadzamy również ułatwienia legislacyjne. O takie ułatwienia pytał pan poseł Jarosław Gonciarz. Ważną zmianą będzie możliwość zawierania umów wieloletnich, tak aby jednostka samorządu terytorialnego wiedziała, że ma pewne, stabilne finansowanie, że to źródło, którym jest fundusz, pozwala na organizację transportu nie w danym roku, tylko na przestrzeni najbliższych kilku lat. O to samorządowcy upominali się najbardziej. Taki mechanizm tworzymy w ramach ustawy, która jest w tej chwili w Senacie. Wczoraj odbyło się czytanie na posiedzeniu senackiej Komisji Infrastruktury. Chyba wszyscy senatorowie niezależnie od podziałów politycznych takie rozwiązania poparli, dlatego jest bardzo duża nadzieja, że ta ustawa zostanie przez Senat oceniona pozytywnie, będzie mogła wejść w życie.</u>
          <u xml:id="u-99.7" who="#RafałWeber">W najbliższym czasie będą zawierane umowy wieloletnie między organizatorem a wojewodą, któremu przekazujemy te środki w ramach funduszu. Inną ważną rzeczą w tych przepisach jest to, że utrzymujemy w sposób ciągły i stały ulgi dla grup, którym przysługują niższe ceny biletów autobusowych. Do tej pory ważność ulg była przedłużana corocznie ustawą okołobudżetową, natomiast na bazie ustawy, która jest już w Senacie, wydłużamy możliwość stosowania ulg w sposób bezterminowy. Będziemy na to zapewniać z roku na rok środki finansowe w ramach poszczególnych budżetów. Ważne, aby polityka zachęcania do korzystania z transportu zbiorowego osób, uczniów, studentów, osób niepełnosprawnych, kombatantów, weteranów, czyli wszystkich tych, którzy mają prawo do ulgi, była realizowana. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zanim pan poseł Jarosław Gonciarz zada drugie pytanie, chciałabym przywitać wyjątkowych gości, którzy przysłuchują się naszym obradom.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Są dzisiaj z nami powstańcy warszawscy. To ogromna radość, że mogę dzisiaj powitać panów Leszka Żukowskiego, Jerzego Czerskiego, Stefana Maciąga, Jerzego Paczkowskiego, Jerzego Łakomskiego, Henryka Skalskiego, Mariana Stefańskiego oraz panią Zofię Czekalską, którzy przybyli tutaj z opiekunami. Bardzo serdecznie państwa witamy w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jest to dla nas wielki zaszczyt, że państwo są dzisiaj naszymi gośćmi.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Teraz bardzo proszę pana posła Gonciarza o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#JarosławGonciarz">Panie Ministrze! W swoim dodatkowym pytaniu chciałbym dopytać o autobusy klasy mini. W części polskich gmin wykorzystywane są autobusy do 8 m, tzw. busy. Czy one również są przedmiotem dofinansowania, ewentualnie czy może być jakieś wsparcie, dofinansowanie do zakupu autobusów dla poszczególnych jednostek? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana ministra Rafała Webera o odpowiedź na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#RafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#RafałWeber">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Drugie pytanie jest niezmiernie ważne, bo oprócz takiego wsparcia w bieżącej organizacji transportu zbiorowego ważne są również elementy wsparcia polegające na wymianie taboru, który jest dostępny i z którego korzystają pasażerowie. Centrum Unijnych Projektów Transportowych jest w trakcie rozstrzygania naboru, który był skierowany do jednostek samorządu terytorialnego korzystających z rządowego funduszu rozwoju przewozów autobusowych. Tam jednostki mogły starać się o środki finansowe. Chodzi o 85% dofinansowania do taboru niskoemisyjnego i 90% dofinansowania do taboru bezemisyjnego, aby nowoczesny, jeszcze bardziej komfortowy, czysty i wygodny transport na tych liniach użyteczności publicznej zapewnić. Środków na ten cel mamy na tyle, że ten nabór będzie powtarzany, czyli liczba jednostek samorządu terytorialnego, która złożyła wniosek, jest mniejsza niż łączna pula. Tak że będziemy nabór powielać. Zachęcam do tego, aby składać wnioski i wymieniać tabor na lepszy i nowocześniejszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#RafałWeber">Jeżeli chodzi o pytanie nr 1, to decyzja samorządu, jakich operatorów wybiera i jakim taborem dysponuje, czy tym większym, czy tym mniejszym, jeżeli chodzi o obsługę linii autobusowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do ostatniego pytania przygotowanego przez grupę posłów Prawa i Sprawiedliwości, w sprawie dotychczasowych form i wysokości pomocy udzielonej polskim rolnikom poszkodowanym w wyniku wojny prowadzonej przez Rosję na Ukrainie.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pierwsza pytanie zadaje pani poseł Joanna Borowiak.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#JoannaBorowiak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#JoannaBorowiak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Rząd Prawa i Sprawiedliwości jest zawsze blisko ludzi i ich spraw, jest także blisko rolników, zwłaszcza w trudnych sytuacjach, kiedy potrzebują oni wsparcia. Stoimy na stanowisku, że obowiązkiem państwa jest zapewnienie rolnikom bezpieczeństwa ekonomicznego i prawnego, zwłaszcza w trudnym czasie, kiedy mierzymy się z jednej strony ze skutkami pandemii światowej, a z drugiej ze skutkami rosyjskiej agresji na Ukrainę. To rolnicy właśnie zapewniają naszemu państwu bezpieczeństwo żywnościowe, a swoją ciężką pracą przyczyniają się do rozwoju Polski.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#JoannaBorowiak">Jesteśmy odpowiedzialnym partnerem dla rolników, dbamy o nich i o interesy polskiej wsi. Stale wzmacniamy i rozwijamy polskie rolnictwo oraz polską wieś, uważnie wsłuchujemy się w głos rolników, przyjmujemy ich wnioski, uwagi i postulaty, przedstawiamy wspólne stanowisko innych krajów sąsiadujących z Ukrainą na forum Unii Europejskiej, by uzyskać środki wsparcia. Niezwłocznie reagujemy na trudną sytuację rolników z terenów przygranicznych. Wyrównujemy nierówności, by rolnicy nie odczuwali nadmiernych problemów. Wdrożyliśmy ważne mechanizmy pomocy. Reagujemy na trudności i pojawiające się problemy, szczególnie w kontekście wojny na Ukrainie.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#JoannaBorowiak">Panie Ministrze! Jakich form pomocy, w tym wsparcia finansowego, rząd Prawa i Sprawiedliwości udzielił polskim rolnikom poszkodowanym w wyniku wojny prowadzonej przez Rosję na Ukrainie? Bardzo proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana ministra Ryszarda Bartosika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#RyszardBartosik">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Poseł! Wysokość wsparcia na podstawie komunikatu Unii Europejskiej dotyczącego agresji Rosji na Ukrainę, bo dzięki tylko temu rozporządzeniu możemy takiego wsparcia udzielać, w ostatnim czasie wynosi blisko 10 mld zł, a doliczając wsparcie z roku poprzedniego, będzie to blisko 15 mld zł. My bardzo się cieszymy, że Unia Europejska wyraziła zgodę na uruchomienie tych środków, środków krajowych, podkreślmy to bardzo mocno, że przeznaczyła też część własnych środków z rezerwy kryzysowej na ten cel. Żeby państwu uświadomić, jak to wygląda, to jest 15 mld ze środków krajowych i 300 mln zł ze środków unijnych. Ta różnica jest ogromna. Takie wsparcie, za które oczywiście jesteśmy wdzięczni, w ostatnim czasie otrzymaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#RyszardBartosik">Szanowni Państwo! W ramach tych 10 mld z ostatniego roku udzielaliśmy pomocy w wielu formach. Chodzi o dwie formy pomocy dla producentów pszenicy, gryki i kukurydzy. Pierwsza pomoc już jest wypłacana, wypłaciliśmy już 515 mln. 50 tys. rolników taką pomoc otrzymało. Drugą pomoc będziemy uruchamiali. Jest to pomoc ustalana na 1 ha powierzchni uprawy pszenicy lub gryki do powierzchni upraw nie większej niż 300 ha w przypadku sprzedaży w okresie od 15 kwietnia 2023 r. do 15 lipca 2023 r. Na tę pomoc zaplanowaliśmy 2 mld zł. Kolejna pomoc to obniżenie kosztów oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej. Na ten cel przeznaczone jest 560,6 mln zł. I to już się dzieje, tę pomoc będziemy wprowadzać.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#RyszardBartosik">Szanowni Państwo! Ważna pomoc dotyczy nawozów mineralnych. Jako jedyny kraj w Unii Europejskiej w roku ubiegłym taką pomoc wprowadziliśmy. Z tej pomocy na kwotę 2,6 mld zł mogło skorzystać 418 tys. producentów rolnych. W roku bieżącym, jeżeli chodzi o tę pomoc, to powtarzamy. Na ten cel przeznaczona jest kwota 4,7 mld zł. Czekamy na zgodę Komisji Europejskiej, aby te środki krajowe uruchomić. Jak państwo doskonale się orientują, będzie to 500 zł do upraw rolnych i 250 zł, jeśli chodzi o łąki i pastwiska.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#RyszardBartosik">Kolejna pomoc to są dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych producentom rolnym zagrożonym utratą płynności finansowej w związku z agresją na Ukrainie. Są to tzw. kredyty płynnościowe. Dopłatami do oprocentowania kredytu objęte są kredyty bankowe udzielane producentom rolnym do dnia 31 grudnia tego roku. W zależności od wielkości gospodarstwa taki kredyt będzie wynosił 100 tys. zł dla gospodarstwa poniżej 50 ha, 200 tys. zł — dla gospodarstwa od 50 do 100 ha, 400 tys. — dla gospodarstwa o powierzchni większej niż 100 ha.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#RyszardBartosik">Następna pomoc to dopłata do transportu zbóż i rzepaku do portów nadbałtyckich. Również czekamy tutaj na zgodę Komisji Europejskiej, aby tę pomoc uruchomić. Środki krajowe na ten cel są zagwarantowane.</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#RyszardBartosik">Kolejna pomoc — dopłaty do powierzchni gruntów ornych obsianych lub obsadzonych materiałem siewnym kategorii elitarny lub kwalifikowany w plonie głównym, na ten cel przeznaczamy 210 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-109.6" who="#RyszardBartosik">Dopłaty do oprocentowania — to następna pomoc — kredytów zaciągniętych przez podmiot prowadzący działalność w zakresie obrotu materiałem siewnym roślin rolniczych, o którym mowa w przepisach o nasiennictwie, lub podmiot prowadzący działalność w zakresie obrotu zbożami lub skupu zbóż, skupu lub mrożenia owoców miękkich. Jest to tzw. kredyt skupowy, który już niebawem uruchamiamy. Kredyt będzie polegał na stosowaniu przez okres nie dłuższy niż 18 miesięcy dopłat do oprocentowania kredytów bankowych na utrzymanie płynności finansowej.</u>
          <u xml:id="u-109.7" who="#RyszardBartosik">Szanowni Państwo! Pomoc dla producentów trzody chlewnej, tzw. locha+. Ta pomoc już jest uruchamiana, czekamy na zgodę Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-109.8" who="#RyszardBartosik">Ostatni program pomocy — dla podmiotów prowadzących działalność w zakresie skupu zboża, to jest dla tych podmiotów, które skupowały kukurydzę i poniosły z tego tytułu straty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#RyszardBartosik">To jest tak z grubsza część pomocowa w kwocie 10 mld z naszego budżetu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ta odpowiedź wyczerpała ten punkt dzisiejszego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zanim przejdziemy do rozpatrzenia…</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Pani marszałek, jeszcze pytanie uzupełniające.)</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">O, przepraszam bardzo, pani poseł, bardzo przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Zbigniew Grzegorz Hoffmann.</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo przepraszam, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#ZbigniewGrzegorzHoffmann">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Bardzo dziękuję za tę wyczerpującą informację, natomiast chciałbym zapytać o inną poważną kwestię, to jest o suszę. To jest rzeczywiście bardzo poważny problem, który dotyczy rolników. Szczególnie dwa regiony, dwa województwa, wielkopolskie i kujawsko-pomorskie, są dotknięte tym zjawiskiem.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#ZbigniewGrzegorzHoffmann">Chciałbym zapytać, jakie wsparcie dla poszkodowanych rolników przewiduje rząd Prawa i Sprawiedliwości. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przepraszam pana posła za pominięcie.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana ministra Ryszarda Bartosika o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#RyszardBartosik">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tak, panie ministrze, ważny problem dotyczący suszy. My w tym tygodniu wprowadzimy rozporządzenie, rząd przyjmie rozporządzenie dotyczące pomocy klęskowej, suszowej. To rozporządzenie będzie wyczerpywało postulat rolników dotyczący czasowego przywrócenia komisji szacujących szkody spowodowane suszą. Oprócz tego jak dotychczas będzie funkcjonowała aplikacja suszowa i rolnik będzie mógł zgłaszać szkody poprzez aplikację. Ale także na jego wniosek będzie stwierdzała to komisja. To rozporządzenie wyjdzie już w tych dniach. Będziemy chcieli udzielić tej pomocy, ale po oszacowaniu szkód. Pomoc będzie polegała na wsparciu tych rolników, którzy będą mieli straty powyżej 30% w swoich gospodarstwach, ale myślimy też o tym, aby pomóc rolnikom, którzy mają mniejsze straty. Wszystko zależy od tego, jak i kiedy tę pomoc oszacujemy. Do 15 października jest czas na szacownie szkód, to wynika z terminów agrotechnicznych, ponieważ na polu jest jeszcze długo np. kukurydza, i wtedy możemy jeszcze stwierdzać, jak ta susza wygląda. Pomoc będzie w wysokości podobnej jak w latach ubiegłych w przypadku suszy.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#RyszardBartosik">Ale korzystając z okazji, chciałbym jeszcze powiedzieć o wsparciu dla sołtysów, które uruchamiamy właśnie w tych dniach, w tych tygodniach, to jest bardzo istotne, a także o waloryzacji rent i emerytur, tych tzw. KRUS-owskich. Najniższa emerytura będzie wynosiła ponad 1500 zł i to jest porównywalne z tą emeryturą, która jest wypłacana przez ZUS. Ta waloryzacja w tym roku jest rekordowa, rolnicy emeryci otrzymują po 300–400 zł miesięcznej waloryzacji.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#RyszardBartosik">Szanowni Państwo! Warto jeszcze wspomnieć o wsparciu kół gospodyń wiejskich, które wręcz rozkwitają na polskich wsiach. To wsparcie wynosi 8, 9 bądź 10 tys., w zależności od wielkości szkody. Kontynuujemy też wsparcie dla rolników strażaków. To też bardzo istotne, 200 zł do emerytury. Chciałem o tym wspomnieć, bo przecież te środki także trafiają na polską wieś, ale kwestia suszy jest dla nas priorytetem. W tym tygodniu będzie rozporządzenie i będziemy podejmować działania w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Na tym wystąpieniu zakończyliśmy ten punkt.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Chciałam serdecznie przywitać grupy z gminy Gizałki w powiecie pleszewskim, szczególnie Koło Gospodyń Wiejskich w Tomicach, sołtysa i radnych z tej gminy. Goście przyjechali na zaproszenie pani poseł Katarzyny Sójki. Serdecznie witamy.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Informacja bieżąca.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przypominam, że na obecnym posiedzeniu Sejmu zostanie rozpatrzona informacja w sprawie fałszywych zarzutów o napływie migrantów do Polski i przedstawienia realnie prowadzonej polityki wizowej oraz migracyjnej w celu zapewnienia Polakom bezpieczeństwa, o której przedstawienie wnosi Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przypominam również, że przedstawienie uzasadnienia wniosku przez posła przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a udzielenie odpowiedzi przez przedstawiciela Rady Ministrów — dłużej niż 10 minut. Wystąpienia posłów w dyskusji nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty. Na zakończenie dyskusji głos zabierają kolejno przedstawiciel wnioskodawców oraz przedstawiciel Rady Ministrów. Wystąpienie przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a wystąpienie przedstawiciela Rady Ministrów — dłużej niż 10 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie wystąpienia przedstawiciela Rady Ministrów. Czas przeznaczony na rozpatrzenie punktu: Informacja bieżąca nie może być dłuższy niż 90 minut.</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Radosława Fogla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#RadosławFogiel">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#RadosławFogiel">Pani Marszałek! Mam niewątpliwą przyjemność w imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości wnioskować o informację bieżącą w sprawie, która jest dzisiaj niezwykle aktualna i pojawia się w debacie publicznej, w sprawie, która interesuje Polaków, ale jest również instrumentalnie wykorzystywana przez niektórych polityków do wprowadzania naszych obywateli w błąd.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#komentarz">(Poseł Mirosława Nykiel: Kłamca!)</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Szymański: To właśnie robicie.)</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#RadosławFogiel">Pojawił się temat obowiązkowej relokacji migrantów, a część naszych konkurentów politycznych, zaniepokojona tym, że Polacy wiedzą — zdradzają to również ich sojusznicy z Europejskiej Partii Ludowej — że w przypadku przejęcia władzy przez główną partię opozycyjną ponownie, tak jak w 2015 r., zgodziliby się na to, żeby Polskę zalać nielegalnymi migrantami, żeby przyjąć założenia dotyczące relokacji migrantów… W związku z tym w głowach naszych konkurentów politycznych pojawił się szatański plan, by stworzyć zasłonę dymną dla tego tematu i straszyć Polaków rzekomym zalewem migrantów. Mamy do czynienia z manipulacją, konfabulacją, fałszywymi informacjami i tworzeniem dezinformacji w strefie publicznej.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#komentarz">(Poseł Mirosława Nykiel: To wszystko do was się odnosi.)</u>
          <u xml:id="u-117.6" who="#RadosławFogiel">Dlatego warto, żeby na tej Izbie…</u>
          <u xml:id="u-117.7" who="#komentarz">(Głos z sali: W tej Izbie.)</u>
          <u xml:id="u-117.8" who="#RadosławFogiel">…przedstawiciele rządu przedstawili informację, jak to rzeczywiście wygląda.</u>
          <u xml:id="u-117.9" who="#RadosławFogiel">Odnieśmy się do przykładu. O czym mowa? Lider partii opozycyjnej w jednym z mediów społecznościowych opublikował krótkie nagranie — krótkie, ale pełne kłamstw i obraźliwe dla inteligencji Polaków. Wspomniany lider twierdzi tam, że rząd Prawa i Sprawiedliwości, cytuję, ściągnął 130 tys. migrantów, jeszcze rzekomo z krajów muzułmańskich, z krajów islamskich, do Polski. To pierwsza manipulacja, pierwsze bezczelne kłamstwo. Jest 130 tys. wniosków i zezwoleń na pracę. W żaden sposób nie oznacza to, że te osoby kiedykolwiek trafiły do Polski. Tego typu tezy są kłamliwe i mają wywołać w Polakach niepokój. Dodatkowo jest to straszliwa hipokryzja, bo polityk ten jako przewodniczący Rady Europejskiej chciał karać Polskę za niezgodę na przyjęcie obowiązkowych kwot relokacji.</u>
          <u xml:id="u-117.10" who="#RadosławFogiel">Kiedy Polska była atakowana przez Łukaszenkę za pomocą presji migracyjnej, kiedy próbowano do Polski przetransferować z krajów Bliskiego Wschodu, z krajów Afryki nielegalnych migrantów, kiedy polski rząd jasno mówił temu: nie i budował mur, co mówił na ten temat Donald Tusk? Mówił, że to są biedni ludzie, którzy szukają swojego miejsca na świecie. Chciał wpuścić do Polski nielegalnych migrantów ściągniętych przez Łukaszenkę, a teraz próbuje grać na ludzkich emocjach, strasząc legalnie przybywającymi do Polski pracownikami sezonowymi, którzy przyjeżdżają na określony czas. Przedstawicielką Platformy Obywatelskiej jest pani Janina Ochojska, która liczy na to, że mur na granicy polsko-białoruskiej zostanie zburzony. Na kampus polityków związanych z Platformą Obywatelską przyjeżdża pani Kurdej-Szatan, która obraźliwie atakowała polską Straż Graniczną, polskich funkcjonariuszy, którzy wykonywali swój obowiązek wobec Polaków i bronili polskiej granicy.</u>
          <u xml:id="u-117.11" who="#RadosławFogiel">Na tym samym wideo, o którym mówię, na tym samym nagraniu mieliśmy już szczyt bezczelności: prognozę na temat potencjalnie składanych wniosków wizowych, przewidywania urzędników na podstawie dotychczasowych doświadczeń, przedstawiono jako liczbę migrantów, którzy rzekomo mają dotrzeć do Polski.</u>
          <u xml:id="u-117.12" who="#RadosławFogiel">Bardzo proszę przedstawicieli Rady Ministrów o przedstawienie prawdziwej sytuacji. Jak naprawdę wygląda polityka, która zapewnia Polakom bezpieczeństwo? Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-117.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana Macieja Wąsika.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">I bardzo proszę o spokój, dobrze? Bardzo państwa proszę.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#MaciejWąsik">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rzeczywiście wydaje się, że opinia publiczna powinna poznać kilka faktów i kilka prawdziwych informacji na temat prowadzonej przez rząd Prawa i Sprawiedliwości polityki migracyjnej. Rzeczywiście ostatnio w przestrzeni publicznej pojawiło się kilka takich dużych fejków.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#MaciejWąsik">Pierwsza rzecz to oczywiście mieszanie pojęć, mieszanie nielegalnej imigracji z przyjmowaniem pracowników tymczasowych. To jest rzecz oczywista, oczywiście fałszywa.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#MaciejWąsik">Przypomnę: nielegalna migracja to jest napływ do kraju osób, które przekraczają zieloną granicę niezgodnie z prawem, których tożsamość często nie jest znana i którzy najprawdopodobniej wybierają tę drogę, bo w sposób legalny nie dostali się albo nie mogli się dostać do Unii Europejskiej. Natomiast przyjmowanie pracowników tymczasowych to jest coś zupełnie innego. Unia Europejska potrzebuje pracowników do prac rolniczych, do prac terminowych. Także Polska potrzebuje tych pracowników. To jest oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#MaciejWąsik">I pojawia się kolejny fejk: że to rząd sprowadza migrantów do Polski. To jest oczywiście fejk. Chciałem powiedzieć, że o wszystkie pozwolenia na pracę, także na pracę tymczasową, nie występuje rząd, ale występują pracodawcy polscy. Dlaczego to robią? Bo w Polsce jest najniższe w Unii Europejskiej bezrobocie. Według Eurostatu jest to 2,7%. Tylko Czechy mają na tym samym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#MaciejWąsik">Gdyby pan poseł z Platformy Obywatelskiej raczył nie krzyczeć, kiedy mówię… Dobrze?</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#MaciejWąsik">Bo w Polsce jest najniższe bezrobocie, 2,7%. Tylko Czesi mają na podobnie niskim poziomie w Unii Europejskiej. Mamy największą liczbę Polaków aktywnych zawodowo. Szanowni państwo, ponad 17 mln Polaków legalnie pracuje zawodowo. Nigdy w historii Polski nie było tak wysokiego wskaźnika jak dzisiaj, za rządów Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-119.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-119.8" who="#MaciejWąsik">Są w Polsce prace, których Polacy nie chcą wykonywać. Są to niektóre prace rolnicze, prace sezonowe, prace w usługach, w handlu itd., itd. Oczywiście rząd na wniosek przedsiębiorców prowadzi odpowiedzialną i racjonalną politykę migracyjną. Nadrzędną zasadą polskiej polityki migracyjnej jest to, że państwo polskie ma prawo samo decydować, kto do Polski może przyjechać, a kto nie może przyjechać. Oczywiście są różne sytuacje, różne zagrożenia i podzieliliśmy kraje, mamy cztery grupy krajów. Są kraje Unii Europejskiej, w przypadku których nie potrzeba żadnych zezwoleń. Są kraje, w przypadku których uznajemy przyjazd osób stamtąd do pracy za bardzo pożądany. Jest to Ukraina, Białoruś, Mołdawia, Armenia. Są także kraje, w przypadku których rzeczywiście jest wysokie ryzyko, nazwijmy to, migracyjne, gdzie przeprowadzamy bardzo szeroką weryfikację osób, które przyjeżdżają do Polski.</u>
          <u xml:id="u-119.9" who="#MaciejWąsik">Chciałbym powiedzieć, jak wygląda weryfikacja tych osób. To właśnie tymi fejkowymi danymi posłużył się Donald Tusk, mówiąc, że 135 tys. pracowników muzułmańskich przyjechało do Polski, bo otrzymało pozwolenie na pracę. Otóż pozwolenie na pracę jest pierwszym, wstępnym etapem całej procedury. Występuje o nie do wojewody pracodawca, zgłaszając często wielokrotnie więcej osób, niż potrzebuje, bo wie dobrze, że będzie odsiew pracowników na następnych etapach. Później te osoby są sprawdzane przez polskie służby, ale nie tylko przez polskie służby, bo wykorzystujemy bazy danych wszystkich służb, z którymi współpracujemy, Europolu, Interpolu, także służb naszych sojuszników. Jeżeli osoby figurują w tych bazach danych w sensie negatywnym, nie ma mowy o wizie. Sprawdzamy także autentyczność dokumentów wymaganych do złożenia w celu uzyskania wizy. Robią to nasi konsulowie. I wreszcie jest prowadzona rozmowa konsularna. Na podstawie tej rozmowy konsularnej konsul wydaje decyzję, czy wydać wizę, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-119.10" who="#MaciejWąsik">W przypadku tych 135 tys. pozwoleń na pracę, o których tak często mówi Donald Tusk, wydano jedynie 28 tys. wiz. Co szósta osoba otrzymała wizę do Polski — podkreślam — do pracy. To jest wiza czasowa. Te osoby nie mają prawa zakupywać tutaj nieruchomości, nie mają prawa sprowadzać tutaj rodzin, mają prawo wykonywać pracę.</u>
          <u xml:id="u-119.11" who="#MaciejWąsik">Chciałbym bardzo mocno podkreślić, że Straż Graniczna kontroluje wykonywanie tej pracy, wydawanie tych wiz i działa w momencie, kiedy pojawiają się wątpliwości. Kiedy termin wizy jest przekraczany, kiedy osoba nie wyjedzie z powrotem, robimy readmisję. W ostatnich 3 latach readmisji podlegało 2200 osób. Tylko do połowy tego roku już ponad 600 osób, które złamały zasady wizowe, zostało poddanych readmisji.</u>
          <u xml:id="u-119.12" who="#MaciejWąsik">Chciałbym podkreślić, że w Polsce dzisiaj pracuje ok. 1 mln pracowników z zagranicy. Z krajów wysokiego ryzyka migracyjnego pochodzi jedynie 2,5%. W ogromnej większości pracują u nas Ukraińcy, Białorusini i osoby z krajów bezpiecznych migracyjnie.</u>
          <u xml:id="u-119.13" who="#MaciejWąsik">Chciałbym także podkreślić, że rząd Prawa i Sprawiedliwości prowadzi bardzo konsekwentną politykę wynikającą z traktatów, wynikającą z naszych umów międzynarodowych. Przeznaczamy duże środki na Straż Graniczną, na ochronę granicy strefy Schengen, naszej wschodniej granicy, zbudowaliśmy zaporę, zbudowaliśmy zaporę perymetryczną i bardzo dokładnie pilnujemy naszej granicy wschodniej, żeby nielegalni migranci nie napływali do Polski. A do całej Europy w zeszłym roku napłynęło 330 tys. nielegalnych migrantów, szanowni państwo, 330 tys. nielegalnych migrantów, z czego ponad 160 tys. przez Morze Śródziemne.</u>
          <u xml:id="u-119.14" who="#MaciejWąsik">Chciałbym tu przedstawić jeszcze jedną informację, bo państwo podkreślaliście, że rząd sprowadza migrantów do Polski. Nie.</u>
          <u xml:id="u-119.15" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-119.16" who="#MaciejWąsik">Zawsze tak podkreślaliście, panie Nitras.</u>
          <u xml:id="u-119.17" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: My jeszcze nic nie powiedzieliśmy.)</u>
          <u xml:id="u-119.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Cały czas mówicie…)</u>
          <u xml:id="u-119.19" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Nakłamaliście tyle, że…)</u>
          <u xml:id="u-119.20" who="#MaciejWąsik">Tak jak powiedziałem, o pozwolenia na pracę występują pracodawcy. Rząd pilnuje, żeby nie było nielegalnej imigracji.</u>
          <u xml:id="u-119.21" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Największy Orlen.)</u>
          <u xml:id="u-119.22" who="#MaciejWąsik">Ale nie zawsze tak było.</u>
          <u xml:id="u-119.23" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Dobrze mówię?)</u>
          <u xml:id="u-119.24" who="#MaciejWąsik">Ja przytoczę tutaj pismo, szanowni państwo, które wyszło z Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego. Było zaadresowane do prezydentów, burmistrzów, wójtów, wszystkich samorządowców w województwie mazowieckim. W związku z trwającymi pracami w zakresie przyjęcia do Polski uchodźców w ramach relokacji oraz przesiedleń zwracam się z prośbą o przesłanie informacji: Czy państwa gmina gotowa jest do przyjęcia uchodźców? Jeśli tak, to jakiej liczby? W tym celu proszę o wypełnienie załączonej tabeli. Pragnę również zaznaczyć, że informacje wpisywane do tabeli powinny obejmować dane dotyczące możliwości gminy, a nie już obecnych w gminie cudzoziemców. Proszę o przesłanie załączonej tabeli do Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, uwaga, do dnia 15 października 2015 r.</u>
          <u xml:id="u-119.25" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: No i ile Ukraińców przyjedzie…)</u>
          <u xml:id="u-119.26" who="#MaciejWąsik">To było przygotowanie rządu PO-PSL do przyjmowania kwot przymusowych migrantów.</u>
          <u xml:id="u-119.27" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Gdzie tam jest napisane „przymusowo”?)</u>
          <u xml:id="u-119.28" who="#MaciejWąsik">Jak uzyskałem informację w Mazowieckim Urzędzie Wojewódzkim, to pismo poszło na polecenie ówczesnego ministra pracy i polityki społecznej Władysława Kosiniaka-Kamysza.</u>
          <u xml:id="u-119.29" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Czemu manipulujesz? Przecież tam nie było „przymusowo”.)</u>
          <u xml:id="u-119.30" who="#MaciejWąsik">Zostało skierowane do wszystkich samorządowców, nie tylko w województwie mazowieckim, ale i całej Polsce.</u>
          <u xml:id="u-119.31" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Kłamca.)</u>
          <u xml:id="u-119.32" who="#MaciejWąsik">Chciałbym się jeszcze odnieść do jednej rzeczy, która ostatnio zafunkcjonowała w opinii publicznej, równie nieprawdziwej. Otóż pan przewodniczący Donald Tusk twierdził, że rząd wyda rozporządzenie, które umożliwi przyjęcie ogromnej liczby pracowników cudzoziemskich z krajów wysokiego ryzyka. Otóż zanim pan Donald Tusk dowiedział się o tym, że taki projekt w ogóle jest, pan minister Mariusz Kamiński zareagował i jego zastępca pan minister Bartosz Grodecki, znany tu co poniektórym…</u>
          <u xml:id="u-119.33" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-119.34" who="#MaciejWąsik">…skierował pismo, które zablokowało ten projekt już u zarania. Tak że pan Donald Tusk posługiwał się projektem, który nie funkcjonował w zasadzie w obiegu rządowym.</u>
          <u xml:id="u-119.35" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: A ty nie masz wyroku?)</u>
          <u xml:id="u-119.36" who="#MaciejWąsik">Chciałbym państwu powiedzieć, że siedzi tutaj pan poseł Nitras, który niezwykle krzyczy i niezwykle przeszkadza, zachowuje się w sposób, który jest niegodny parlamentarzysty, panie Nitras.</u>
          <u xml:id="u-119.37" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Bo manipulujesz.)</u>
          <u xml:id="u-119.38" who="#MaciejWąsik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-119.39" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-119.40" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: A ty jesteś godny? Chłopie, ty masz wyrok karny.)</u>
          <u xml:id="u-119.41" who="#komentarz">(Poseł Paweł Kowal: Czemu pan usunął Tomasza… ze znajomych?)</u>
          <u xml:id="u-119.42" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę zareagować na zachowanie posła Nitrasa.)</u>
          <u xml:id="u-119.43" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam państwa.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, zanim przejdziemy dalej do procedowania, chciałbym przywitać emerytów i rencistów z NSZZ „Solidarność” z Płocka. Witam państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Cicholska zaprosiła państwa do nas. Bardzo miło.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, 42 osoby zgłosiły się do zabrania głosu. W związku z tym mam taką propozycję. Żeby wszystkie się zmieściły, musimy ustalić czas na 1,5 minuty. Zgadzacie się państwo? Dobrze, dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-120.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam panią poseł Józefę Szczurek-Żelazko, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-120.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Europa stoi przed wielkim zagrożeniem — z jednej strony Putin, a z drugiej strony nieodpowiedzialna polityka imigracyjna europejskich elit, której częścią jest m.in. Platforma Obywatelska. To Angela Merkel — żeby wam przypomnieć — zapraszała imigrantów do Europy, a wtórował jej Donald Tusk, który straszył karami za ich nieprzyjmowanie do naszego kraju. To politycy opozycji wielokrotnie krytykowali rząd Prawa i Sprawiedliwości za stanowczy sprzeciw, głosowali za karaniem Polski i Polaków właśnie za to stanowisko. A dzisiaj? Dzisiaj Donald Tusk kreuje się na obrońcę polskich granic. Obawy Polaków o bezpieczeństwo cynicznie wykorzystuje na doraźne potrzeby kampanii wyborczej Platformy Obywatelskiej. Ale Polacy pamiętają te słowa: nieuchronnie trzeba będzie płacić kary za odmowę przyjęcia imigrantów. Możemy przyjąć każdą liczbę imigrantów. Imigranci wzbogacą nas kulturowo. To słowa wypowiadane wielokrotnie przez was, przez polityków Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Teraz widzimy efekty błędnej polityki i nieszczęścia, które są udziałem Europejczyków, ale także tych przybyszów. Polska i rząd są za pomaganiem ludziom, ale w kraju, z którego pochodzą. Jesteśmy przeciwni wspieraniu mafii przywożących do Europy ludzi i ich żerowaniu na ludzkim nieszczęściu. Wyjątkowym cynizmem ze strony opozycji jest oskarżanie rządu Zjednoczonej Prawicy o niekontrolowane przyjmowanie imigrantów islamskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Doskonale wiecie, że to są ludzie, którzy uciekają przed wojną. Przyjmujemy Polaków, którzy są prześladowani w swoich krajach. Dlatego Prawo i Sprawiedliwość jest jedyną formacją polityczną, która będzie gwarantowała bezpieczeństwo Polski i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani poseł, serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chciałbym tylko powiedzieć, że przekroczyła pani czas o ponad pół minuty. W związku z tym jak się zdarzy tak, że ktoś z innego klubu tak będzie robił, to proszę nie robić awantury.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#komentarz">(Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: Ja nigdy nie robię awantur, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł, pan marszałek Grzegorz Schetyna, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#GrzegorzSchetyna">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#GrzegorzSchetyna">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dużo nieprawdziwych rzeczy zostało powiedzianych tutaj podczas pierwszego wystąpienia przez przewodniczącego Fogla, poprawiał minister Wąsik nieprawdę i kłamstwo. To jest to, co jest znakiem firmowym waszej polityki. Wszyscy już to wiedzą, Polacy to wiedzą i rozliczą was za to jesienią.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#GrzegorzSchetyna">Natomiast tutaj jest ważna sprawa. Kłamiecie, i robił to pan celowo, panie ministrze Wąsik, jeśli chodzi o to słynne rozporządzenie, które miało doprowadzić do możliwego sprowadzenia 400 tys. migrantów, pracowników z zagranicy, jak mówiliście. Rzecz dotyczy 20 państw, które wymieniacie w projekcie tego rozporządzenia. Ono oczywiście zniknęło, jak to powiedział prezes Kaczyński: było urzędniczą pomyłką. Nie było żadną pomyłką, panie prezesie Kaczyński, było politycznym i finansowym pomysłem waszej formacji politycznej.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#GrzegorzSchetyna">Dlaczego? Dlatego że zrobiliście to nie tylko po to, żeby zarobić na tym i sprowadzać 400 tys. obcokrajowców rocznie.</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#komentarz">(Poseł Paweł Kowal: Ale rocznie.)</u>
          <u xml:id="u-125.7" who="#GrzegorzSchetyna">Zrobiliście to w sposób bardzo przemyślany. 17 kwietnia minister Rau otworzył w kompleksie Monopolis w Łodzi biuro Centrum Decyzji Wizowych. Zrobił to w sposób przemyślany. Zapowiedział zatrudnienie 20 osób do końca tego roku i 160 osób w 2025 r. To jest cały pomysł polityczny i ekonomiczny. Wiemy, jakie macie doświadczenie z kupowaniem respiratorów od handlarza bronią.</u>
          <u xml:id="u-125.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-125.9" who="#GrzegorzSchetyna">Dlatego moje pytanie brzmi: Jaka firma outsourcingowa lub jakie firmy outsourcingowe stały za tą decyzją, za tym rozporządzeniem? Komu mieliście zlecić to zarabianie milionów złotych wynikających z tego rozporządzenia? To jest afera, z której będziecie się tłumaczyć w kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-125.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Podczas tej debaty chciałbym skupić się na przyziemnych problemach związanych z integracją osób, które przybywają do nas, do Polski, legalnie, podejmują pracę, płacą podatki, a także, co jest ważnym elementem, płacą składki na ubezpieczenia społeczne. Czy polski rząd posiada program integracji cudzoziemców, którzy przybywają legalnie, w społecznościach lokalnych?</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#TadeuszTomaszewski">Jeśli nie wiemy, jak to zrobić, to należałoby popatrzeć na polskie samorządy, np. ten w Środzie Wielkopolskiej. Kiedy jako Polska i Polacy przyjęliśmy miliony osób w związku z wojną w Ukrainie, zapewniono im tam możliwość integracji poprzez dostęp do mieszkań, nauki, dostęp do kultury. Chodzi również o możliwość zdobywania uprawnień zawodowych — pełna integracja.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#TadeuszTomaszewski">Czy będziemy tylko prowadzić taki totalny spór, walkę polityczną, nie dostrzegając faktu, że w przyszłości bez tych osób z zewnątrz trudno nam będzie podołać problemom na rynku pracy? Chciałbym zapytać przedstawicieli rządu o to, jakie programy integracyjne cudzoziemców są w Polsce realizowane i wspierane przez rząd. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dariusz Kurzawa, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#DariuszKurzawa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#DariuszKurzawa">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Tak naprawdę straszycie problemami uchodźców, pokazujecie Francję, Niemcy, ale zapominacie o historii. Przecież tamte zamieszki, te problemy są spowodowane tym, że ci ludzie, którzy najczęściej są mieszkańcami tamtych krajów już w drugim pokoleniu albo w trzecim pokoleniu, dokonywali tych wystąpień dlatego, że po prostu nie zintegrowano ich dobrze ze społeczeństwem, w którym przyszło im żyć. Nie mieli odpowiedniego dostępu do oświaty, a także do miejsc pracy i do innych kwestii z tym związanych.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#DariuszKurzawa">Próbujecie zrobić to samo, bo przecież jak sprowadzacie pracowników choćby gdzieś tam pod Płock czy do innych miejsc, to tworzycie dla nich getta. Mieszkają w kontenerach. Zamykacie ich, otaczacie płotem. W przyszłości, jeżeli będziecie ich sprowadzać, bo chcieliście sprowadzać 400 tys. rocznie, jeżeli będziecie ich nadal sprowadzać lub kiedyś w przyszłości uda się wam to robić, jeżeli będziemy działać w podobny sposób, to rzeczywiście będziemy mieli Niemcy i Francję. Przez waszą politykę i przez wasze działania tego typu będziemy mieli taką kalkę.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#DariuszKurzawa">Mam konkretne pytanie. Chciałbym dowiedzieć się, ilu z tych legalnie przebywających w Polsce imigrantów zarobkowych dokonało przestępstw. Czy mamy takie informacje? Jak wygląda przestępczość? Często słyszymy w mediach o tym, że coś wydarzyło się w taksówce czy w innych miejscach, że autorami tego przestępstwa są osoby spoza naszego kraju. Czy ministerstwo spraw wewnętrznych ma dane dotyczące tego tematu? Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#MichałGramatyka">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Chciałem zapytać: Kiedy doczekamy się założeń polityki migracyjnej polskiego rządu? Mam przed sobą cytaty ze strategii odpowiedzialnego rozwoju. To są słynne slajdy Morawieckiego, wasz program z 2016 r. pokazujący plany na Polskę w latach 2020–2030. Cytuję: do 2020 r. przygotujemy odpowiedzialną politykę migracyjną opartą o system punktowy wraz z systemem ułatwień dla przedsiębiorców, do 2020 r. stworzymy ścieżki integracji dla cudzoziemców i ich rodzin, zapewnimy poprawę dostępu do mieszkań i wsparcie w załatwianiu spraw urzędowych, a przede wszystkim zapewnimy prowadzenie działań informacyjnych na temat pozytywnej roli cudzoziemców celem przeciwdziałania dyskryminacji, promocji postawy otwartości, przełamywania stereotypów i uprzedzeń.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#MichałGramatyka">To cytaty z waszego programu. Na jakim etapie realizacji jest dziś ten program? Chyba nie robiliście tego po to, żeby wszystkim naściemniać, a potem mówić to, co mówicie choćby z tej trybuny?</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Katarzyna Czochara, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#KatarzynaCzochara">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Odpowiadając na głos, który przed chwileczką padł z mównicy, odpowiem tak: my na Opolszczyźnie, ale też w innych miejscach kraju, dokładnie pamiętamy czasy rządów SLD i Platformy Obywatelskiej, kiedy to nam, Polakom, wydawane były sezonowe wizy konieczne do pracy w Niemczech, w Anglii, w Irlandii. Dzisiaj sytuacja się zmieniła. Sytuacja się zmieniła właśnie dzięki polityce rządu Prawa i Sprawiedliwości. Dzisiaj bezrobocie na terenie naszego kraju wynosi 2,7% i tak naprawdę brakuje rąk do pracy. Dlatego wiele firm, wiele przedsiębiorstw, również przedsiębiorstw rolnych, ubiega się o pracowników sezonowych z różnych państw. Ale ci pracownicy są rzetelnie sprawdzeni pod względem karalności i przestępczości.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#KatarzynaCzochara">Natomiast wy, szanowna opozycjo, nie widzicie różnicy między migrantem legalnym a migrantem nielegalnym. Zacytuję słowa Donalda Tuska: To są biedni ludzie, którzy potrzebują pomocy. A za chwilę co wypowiada? Obserwując sytuację we Francji… Strach. Opozycjo, weźcie się, naprawdę, ogarnijcie i przyznajcie rację, że rząd Prawa i Sprawiedliwości prowadzi właściwą politykę dotyczącą migrantów legalnych i nielegalnych.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Kowal, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PawełKowal">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Naprawdę, pani poseł, moja przedmówczyni, paradna była w jednym. Naprawdę pani uważa, że… Kiedy prezes Kaczyński mówił o tych amebach, to mówił do legalnych czy nielegalnych imigrantów? Przecież trzeba wyraźnie posłuchać tego, co wy sami mówicie. Jednemu się dziwię, że przychodzicie z tym jeszcze do Sejmu i wstydu nie macie.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Czochara: To wy wstydu nie macie.)</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#PawełKowal">Wystarczy was posłuchać, bo z tego wynika coś, co chcę przekazać opinii publicznej w Polsce. Otóż prowadzicie cichcem politykę migracyjną, nie macie żadnych programów integracyjnych, szachrujecie w sprawie rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#PawełKowal">Chcecie, żeby ludzie nie mieli prawdziwych informacji na temat liczby imigrantów i na temat waszego planu. Popatrzcie na Meloni. Uczcie się chociaż od własnych sojuszników. Uczcie się pilnować.</u>
          <u xml:id="u-135.5" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Czochara: Największą pchłą szachrajką to jest Donald Tusk.)</u>
          <u xml:id="u-135.6" who="#PawełKowal">Nauczcie się pilnować polskiej racji stanu od waszej sojuszniczki Meloni. Dlaczego wy nie jesteście w stanie na poziomie europejskim znaleźć jakiegokolwiek innego sojusznika, oprócz tego toksycznego Orbána? Popatrzcie na Meloni, jak ona potrafi zadbać o interes włoski. Zadbajcie o interes Polski. Wprowadźcie programy integracyjne. Jeżeli zapraszacie migrantów, uprzedźcie lokalną społeczność. Uczcie młodzież, pozwólcie młodzieży, żeby się uczyła tolerancji. Uczcie języka polskiego. Przygotujcie to od strony prawnej. Przygotujcie na miejscu służby zdrowia. Wy to powinniście robić, a wyście tego nie zrobili. Dlatego pani jest paradna, mówiąc zupełnie bezceremonialnie o tym, czego nie zrobiliście.</u>
          <u xml:id="u-135.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jan Szopiński, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pan minister mówił z tego miejsca o projekcie rozporządzenia ułatwiającego uzyskanie wiz pracowniczych przez imigrantów. Otóż planowane rozporządzenie nie było wcale takim technicznym, bo znalazło się na stronach Rządowego Centrum Legislacji i przewidywało ułatwienia w uzyskaniu wiz pracowniczych dla osób z 20 krajów, w tym z Indii, Pakistanu, Iranu, Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Nigerii. Kandydaci mieli uzyskiwać wizy nie w konsulatach, ale bezpośrednio przez Internet w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Zastosowana miała być procedura przewidziana od 2020 r. dla obywateli Białorusi, którzy musieli uciekać przed represjami Aleksandra Łukaszenki. Uzasadnienie wskazywało, że powodem jego wydania są potrzeby polskiego rynku pracy oraz że obejmie ono blisko 400 tys. osób rocznie. To rozporządzenie, o którym pan prezes mówi, że ma charakter techniczny. Panie i panowie z rządu, zamieszczacie w Rządowym Centrum Legislacji rozporządzenia, które nic nie są warte?</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#JanSzopiński">Kolejne pytanie do pana ministra. Otóż mam takie pytanie dotyczące miasteczka orlenowskiego, w którym będzie przebywało 13 tys. imigrantów. Będą w nim posterunki Policji, w których 24 godziny na dobę ma dyżurować trzech policjantów z komendy miejskiej Policji. Czy Orlen podpisał w tej sprawie porozumienie z Policją, czy państwo znaleźli jakieś etaty policyjne, których — jak słyszymy — nigdzie nie ma? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jacek Protasiewicz, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#JacekProtasiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#JacekProtasiewicz">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Może pan próbować z tej mównicy zaczarować rzeczywistość, ma pan do tego prawo. Może pan nawet mówić nieprawdę, może pan kłamać. To jest, że tak powiem, wasz styl działania, do którego my się przyzwyczailiśmy i Polacy już się przyzwyczaili. Ale wystarczy wyjść na ulicę, nie tylko Warszawy, nie tylko Wrocławia. Otóż w poniedziałek byłem w Miliczu i tam również spotkałem egzotycznych, że tak powiem, migrantów zarobkowych, którzy przyjechali do Polski za waszego rządu, za zgodą waszego rządu. I dobrze, że pracują. Ich widać dokoła. Nie próbujcie zakłamywać rzeczywistości, bo prowadzicie taką, a nie inną politykę migracyjną.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#JacekProtasiewicz">Moje pytania są trzy. Dlaczego nie opieracie polskiej polityki migracyjnej na Polakach mieszkających na Wschodzie i potomkach tych Polaków? Chodzi o tych w Kazachstanie, na Białorusi czy o wygnańców na Sybir. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#JacekProtasiewicz">Po drugie: Dlaczego nie zmieniacie zasad przyznawania Karty Polaka? Nie powinno się dostarczać dokumentów. Powinno wystarczyć oświadczenie o tym, że ma się związki z Polską, czuje się te związki z Polską. I na tym trzeba było budować politykę migracyjną.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#JacekProtasiewicz">I wreszcie po trzecie: Dlaczego wasz sąsiad, wasz sojusznik z grupy wyszehradzkiej, pan premier Czech, mówi o tym, że jemu wynegocjowany pakt migracyjny nie przeszkadza? Twierdzi, że nie będzie obowiązkowych kwot, ta umowa wyklucza obowiązkowe kwoty.</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Jesteśmy w Polsce.)</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#JacekProtasiewicz">Dlaczego on potrafi wystąpić o zwrot pieniędzy za uchodźców ukraińskich, a wy tego nie potraficie? Nie potraficie, to spakujcie manele, odejdźcie i przestańcie kłamać.</u>
          <u xml:id="u-139.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-139.8" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Chcielibyście.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, na zaproszenie pana posła Wiesława Krajewskiego przyjechało do nas Stowarzyszenie Sołtysów Ziemi Tarnowskiej. Witamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Najpierw pan poseł Fogiel twierdził, że w zasadzie nie ma żadnej migracji. Później pan minister Wąsik stwierdził, że jednak jest, ale nie aż taka, jak piszą o tym media, a na koniec pani poseł z PiS stwierdziła, że trzeba pomagać, ale poza granicami Polski. Nic tu się, szanowni państwo, nie składa.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#MirosławSuchoń">Obecna władza została złapana na imigracyjnych kłamstwach i trwa teraz obrona Częstochowy. Polityka imigracyjna powinna być ważnym elementem polityki państwa. Za wzór można wziąć bardzo skuteczną i głęboko integrującą politykę duńską. Nie może być zgody na mechanizm relokacji. Polska powinna otrzymać wsparcie na pomoc uchodźcom z Ukrainy. We wszystkich tych obszarach PiS poniósł klęskę.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#MirosławSuchoń">Po pierwsze, nie prowadzicie żadnej polityki imigracyjnej. Nominaci władzy w spółkach Skarbu Państwa sprowadzają imigrantów i ukrywają to przed obywatelami. Chcą na tym zarobić. Nie chcą dać zarobić Polakom. No i to jest skandal. Po drugie, projekt rozporządzenia, który rząd PiS próbował ukryć, pokazuje, że komuś zależało na możliwości legalnego handlu ludźmi, którzy dramatycznie poszukują pracy, i ten ktoś dotarł do samego sedna rządu PiS. Nie było takiej imigracji jak za PiS nigdy wcześniej. Wreszcie po trzecie, eksperci mówią wprost. To, co robi PiS w sprawie imigracji, to kopia polityki imigracyjnej państw Europy Zachodniej sprzed 40 lat i skończy się dokładnie tak samo dramatycznie.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#MirosławSuchoń">Mam pytanie. To wszystko pokazuje nieudolność rządu. Dlaczego tak bardzo nieudolnie rząd PiS upominał się o wsparcie na pomoc uchodźcom z Ukrainy, tak nieudolnie, że Polska tego wsparcia, odpowiedniego wsparcia nadal nie otrzymała?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Lorek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#GrzegorzLorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Klęska polityki imigracyjnej na Zachodzie przejawia się tym, że oni nie chcą się asymilować. Oni, czyli emigranci, i to wcale nie zarobkowi, bo tak naprawdę to są emigranci, którzy chcieliby żyć na garnuszku tych państw, do których przyjechali. Do tego rośnie przestępczość. Szwecja, Niemcy, Francja — teraz wyraźnie to pokazało, że socjaldemokracja przegrała. Nie ma asymilacji. Nie ma co liczyć, że… Jeżeli ktokolwiek z tej sali wyjeżdża na Zachód i wchodzi do zamkniętych enklaw w miastach zachodnich, widzi, że to są zamknięte, zasymilowane grupy społeczne. Nie ma możliwości dotarcia tam z jakąkolwiek edukacją, nie dlatego że te państwa nie chcą, ale dlatego że ci ludzie tego nie chcą. Oni nie przyjechali tam pracować, tylko przyjechali żyć na garnuszku państwa.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#GrzegorzLorek">My właśnie tym różnimy się od Europy Zachodniej, bo rząd Prawa i Sprawiedliwości wie, kogo chce i kiedy chce. Chcemy pracowników. Tak, zdajemy sobie sprawę, że w rolnictwie są potrzebni pracownicy szczególnie do zbioru owoców miękkich. Tak, wiemy, że są dziedziny naszej gospodarki, w których potrzebujemy wykształconych specjalistów z różnych zakresów: od informatyki po medycynę. Ale to musi być na zasadach suwerennego państwa, jakim jest Polska, a nie narzucania, tak jak by chciała pani Johansson, przyjmowania, kogo byśmy nie chcieli, a kiedy byście wy chcieli.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Robert Tyszkiewicz, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#RobertTyszkiewicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałem kilka zdań powiedzieć o pograniczu wschodnim, bo to tam toczy się dzisiaj najbardziej dramatyczna walka z nielegalną migracją. Tam toczy się wojna hybrydowa, którą Polsce wypowiedzieli Putin i Łukaszenka. Niestety z przykrością muszę stwierdzić, że tam też widać najdobitniej nieudolność obecnego rządu w walce z wojną hybrydową, w walce o zwycięstwo w wojnie hybrydowej. Sytuacja na pograniczu wschodnim staje się coraz bardziej dramatyczna. Brak turystów, odcięcie od granicy wschodniej — to jest sytuacja mojego województwa, województwa podlaskiego. Ucieczka biznesu, ucieczka ludzi. Rząd ponosi klęskę na całej linii w wojnie hybrydowej z Łukaszenką. Co jest prawdziwym celem tej wojny? Nie tylko przemycanie nielegalnych migrantów, ale przede wszystkim destabilizacja sytuacji ekonomicznej i społecznej na wschodnim pograniczu. Niestety to dzisiaj obserwujemy. W odpowiedzi rząd oferuje szereg działań kompletnie chaotycznych.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#RobertTyszkiewicz">Mam w związku z tym kilka pytań do pana ministra. Jakie są przyczyny zamknięcia na Podlasiu wszystkich przejść granicznych z Białorusią, a pozostawienia dwóch otwartych na Lubelszczyźnie? Czy prawdą jest, że za całym tym przedsięwzięciem stoi koteria partyjna kierowana przez dwóch ministrów: Czarnka i Sasina? Drugie pytanie. Czy rząd widzi w ogóle różnicę między zatrzymywaniem ruchu tirów, ruchu towarowego a zatrzymywaniem ruchu osobowego, które dotyka także naszych rodaków z Białorusi? Czy rząd zamierza w tej kwestii podjąć jakieś działania? Czy rząd widzi wreszcie potrzebę skierowania prawdziwego programu pomocowego na Podlasie, na Lubelszczyznę, żeby przeciwdziałać temu kryzysowi, tej wojnie hybrydowej, czego niestety do tej pory nie robi? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Adamczyk, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#RafałAdamczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Panowie Ministrowie! Kilka pytań w sprawie migrantów i cudzoziemców w Polsce. Czy prawdą jest, że liczba cudzoziemców zgłoszonych do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego w 2021 r. spoza Unii Europejskiej oraz z wyłączeniem obywateli ukraińskich wynosiła 209 454 osoby? Drugie pytanie. Czy w Polsce było w 2022 r. ponad 136 tys. imigrantów z krajów muzułmańskich?</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#RafałAdamczyk">Dlatego zadaję pytanie ministerstwu, a nie pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#RafałAdamczyk">Są to dane zaczerpnięte z informacji z Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Bardzo bym prosił pana ministra o odpowiedź na temat tego obszaru. Prosiłbym o pisemną odpowiedź na pytanie, ilu migrantów z państw muzułmańskich przebywa obecnie w województwie śląskim. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Grzyb, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#AndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Oczywiście cały proces przymusowej relokacji, jak się to mądrze mówi, czyli przymusowego przemieszczania nielegalnych migrantów do Europy, jest złym pomysłem. Nie mamy żadnego problemu, żeby tak powiedzieć, bo jest to łamanie różnych praw, w tym również praw człowieka, praw obywatelskich. To jest nieskuteczne z różnym powodów. Widzieliśmy chociażby przez wiele ostatnich lat w Calais, na wybrzeżu francuskim, jak to wyglądało.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#AndrzejGrzyb">Chciałbym wrócić do kwestii zatrudniania. Pan minister Wąsik powiedział, że mamy w Polsce 17 mln zatrudnionych osób, w tym ponad 1 mln osób to cudzoziemcy, którzy są zatrudnieni legalnie i od których opłacane są wszystkie składniki pochodne od płac. W tym zawiera się 735 tys. osób, które są obywatelami Ukrainy, które przebywają w Polsce legalnie i w sposób legalny są tutaj zatrudnione. Czyli prawie 200 tys. osób pochodzi z innych kierunków niż Ukraina. Rozwiązanie tego problemu, jeśli chodzi o legalną migrację i potrzeby ryku pracy, jest wielkim wyzwaniem. W moim przekonaniu powinniśmy się w Polsce zastanowić nad tym, z jakich kierunków pracowników powinniśmy zatrudniać, czy nie z tych tzw. bliskich kulturowo. Wydaje mi się, że jest jeszcze pewna rezerwa wśród Polaków, którzy są w krajach na wschód od polskiej granicy — to jest np. Kazachstan i syberyjska część Rosji. Są również być może odległe geograficznie, ale bliskie kulturowo narody, jak chociażby Filipiny. Miałem okazję obserwować w trakcie misji zagranicznych związanych z obserwacją wyborów, jak ci ludzie aklimatyzują się jako pracownicy, gdzie ich można spotykać np. na Bliskim Wschodzie. Oni w ramach prywatnych tygodniowych urlopów odwiedzają np. Betanię, żeby zobaczyć miejsce ochrzczenia Jezusa Chrystusa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Czas.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Czarnecki, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#KrzysztofCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! Kiedy migranci przywożeni z Białorusi mieli przekroczyć polską granicę, biegaliście, zachęcaliście do tego, żeby nie było żadnych przeszkód, żadnych murów, żeby wszystkich wpuszczać, nie patrząc na to, z jakiego są kraju, jakiego są pochodzenia. Kiedy rząd Prawa i Sprawiedliwości wybudował mur, sytuacja się uspokoiła. Kiedy teraz Niemcy, Francja, kraje zachodnie chcą przysłać nam migrantów, jesteście za tym, żeby oni do Polski przyjechali. Jesteście nawet gotowi płacić 22 tys. euro rocznie za jednego migranta, być może ze środków socjalnych. Dlaczego krytykujecie te osoby, które przyjechały do Polski i zostały zatrudnione legalnie? Dlaczego je krytykujecie? Chcecie przyjmować na siłę migrantów z nieokreślonych krajów, którzy nie wiadomo, czy maja wpisane prawidłowe nazwisko, prawidłowo określone pochodzenie. To jest, proszę państwa, trochę jakby handel ludźmi w Europie.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#KrzysztofCzarnecki">Mam pytanie do pana ministra. Ilu migrantów spośród tych, którzy przybyli do Niemiec, do Francji, do krajów innych niż Polska, złożyło dokumenty o legalną wizę do Polski i wyraziło chęć podjęcia pracy w Polsce? Proszę państwa, musimy naprawdę bronić się przed robieniem z Warszawy Paryża.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę posła Tomasza Szymańskiego.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przypominam kolejność: najpierw był Budapeszt.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Budapeszt nie wpuszcza.)</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tomasz Szymański, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#TomaszSzymański">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#TomaszSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po ostatniej wypowiedzi nie mam już absolutnie żadnych wątpliwości, że opinia publiczna nigdy nie dowie się od was prawdy. Jesteście hipokrytami i cynikami do najwyższej potęgi. To, co pan teraz powiedział, to stek bzdur wyjęty z jakiejkolwiek rzeczywistości osadzonej w polityce. Wasza polityczna krucjata prowadzona…</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: …politycznie.)</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#TomaszSzymański">…sprawdzonymi metodami, którymi posługiwaliście się przed ostatnimi wyborami — chodzi o straszenie migrantami — na pewno nie powiedzie się z wielu względów. Mówicie o obowiązkowej relokacji migrantów, mówicie o dyktacie brukselskim, a przecież już od 3 lat prowadzone są negocjacje na temat procesu przygotowania pewnych ram w Unii Europejskiej. Co wy tam robicie? Mówicie, że Platforma chce coś zrobić, kogoś tu przyjąć. Mieliście 3 lata, ale problem w tym, że za chwilę są wybory.</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: W roku 2018…)</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#TomaszSzymański">W październiku są wybory. Próbowaliście postraszyć Polaków wprowadzeniem lex Tusk, chcieliście odpalić komisję i pokazać społeczeństwu jakieś wasze wyimaginowane współprace z rosyjską agenturą. Nie wypaliło, bo jesteście amatorami.</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Nie nasze, tylko wasze.)</u>
          <u xml:id="u-153.7" who="#TomaszSzymański">Teraz tak samo w amatorski sposób zabieracie się za straszenie Polaków nielegalną migracją. Takowej nie ma.</u>
          <u xml:id="u-153.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Unia…)</u>
          <u xml:id="u-153.9" who="#TomaszSzymański">Za jedyną migrację, która się teraz odbywa, odpowiadacie wyłącznie wy. Jesteście cynikami, bo kiedy jest wam to potrzebne…</u>
          <u xml:id="u-153.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kompromituj się.)</u>
          <u xml:id="u-153.11" who="#TomaszSzymański">…to traktujecie ludzi instrumentalnie, mówicie, że trzeba tych biednych ludzi ściągnąć tutaj jako pracowników sezonowych i załatać rynek pracy. Z drugiej strony chcecie przed wyborami powiedzieć, nielegalni migranci stoją jako wróg u bram na granicy białoruskiej i zaraz przejdą przez drut kolczasty, żeby zrobić nam krzywdę.</u>
          <u xml:id="u-153.12" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Tak…)</u>
          <u xml:id="u-153.13" who="#TomaszSzymański">Opanujcie się. Jesteście amatorami w każdej dziedzinie, a teraz to potwierdzacie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-153.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-153.15" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Nielegalni imigranci. Zna pan różnice między legalnymi a nielegalnymi?)</u>
          <u xml:id="u-153.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Zdzisław Wolski z klubu parlamentarnego Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#ZdzisławWolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem się pochylić nad spójną polityką migracyjną prowadzoną przez rząd na przestrzeni lat. Po ostatnich wydarzeniach to już nie wiem, czy będą ułatwienia w wydawaniu wiz dla obywateli 20, poza Białorusią, krajów, w większości muzułmańskich, w tym Iranu i Pakistanu, czy jednak ich nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#ZdzisławWolski">Chciałem skoncentrować się na Urzędzie do Spraw Cudzoziemców. Jest to urząd administracji rządowej, szefa tego urzędu nadzoruje minister spraw wewnętrznych. Urząd realizuje zadania centralnie i w województwach. Przypominam, że zadaniami tego urzędu są sprawy związane z: wjazdem cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ich przejazdem przez Polskę, pobytem na terenie Polski, wyjazdem z Polski, nadawaniem statutu uchodźcy, udzielaniem cudzoziemcom azylu, wyrażaniem zgody na pobyt.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#ZdzisławWolski">Mam pytanie. Obserwuję te działania od wielu lat, zawsze były pretensje dotyczące działania Urzędu do Spraw Cudzoziemców. Oczywiście, panie ministrze, wiem, że częściowo muszą być to przewlekłe procedury, np. kiedy występuje się do strony ukraińskiej chociażby o zaświadczenie o niekaralności. Mam jednak pytanie, czemu nie wzmacniacie, i to od lat, sprawności i szybkości działań, pracy Urzędu do Spraw Cudzoziemców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Adam Gawęda, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#AdamGawęda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zbyt wielka jest powaga tych spraw, by mówić o nich w sposób, w jaki mówił mój poprzednik z Platformy Obywatelskiej. Charakterystyczne u silnego polityka jest to, że umie przewidywać różne scenariusze, umie zadbać o bezpieczeństwo Polski, które zawsze jest priorytetem Prawa i Sprawiedliwości. Takim przykładem polityka niewątpliwie największego kalibru, umiejącego przewiedzieć różne scenariusze był prezydent Rzeczypospolitej śp. prof. Lech Kaczyński.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#AdamGawęda">To, co wtedy robiła rządząca koalicja, jak bardzo destrukcyjnie działała na bezpieczeństwo Polski i Polaków, dzisiaj widać gołym okiem. My dbamy o bezpieczeństwo granic i musimy je zapewnić, dlatego naszą odpowiedzialność stanowi to, w jaki sposób będziemy prowadzili debatę nad najważniejszą kwestią. Musimy odróżnić nielegalną migrację, która jest podsycana różnymi aferami zachodniej Europy i bezpośrednio związana z handlem ludźmi, od legalnej migracji, za którą odpowiadają przedsiębiorstwa, które wnioskują i w legalny sposób zapraszają tych, którzy chcą w Polsce realizować biznes, swoje plany gospodarcze. To jest podstawowy element, podstawowa różnica, która nas dzieli. Otóż my mówimy o faktach, a państwo wprowadzacie bardzo duży zamęt. Zachodnia Europa i to, co się dzieje we Francji, jest tu najlepszym przykładem, wskazówką, jaką drogą my nie powinniśmy iść. I nie możemy się bawić w politykę w związku z tym najważniejszym obszarem związanym z przyszłym bezpieczeństwem Polski i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Sławomir Nitras, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#SławomirNitras">Patrząc w twarze pana posła, panów ministrów, powiem tak: gdyby Lech Kaczyński żył i wiedział, że wy z tym cynicznym uśmiechem sięgacie po język rasistowski, toby wam powiedział: basta, powiedziałby wam: basta.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie odwracaj kota ogonem.)</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#SławomirNitras">Bo to jest fakt. W roku 2018 pan Szefernaker, który jest ministrem do spraw uchodźców, jako szef sztabu sięgnął po język rasistowski. Dzisiaj macie — Jaki, Szefernaker, Mazurek — zarzuty za spot rasistowski.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie wiecie o tym.)</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#SławomirNitras">Zrobiliście spot, w którym mówiono, że jak Platforma w 2018 r. wygra wybory, to wpuści uchodźców. Straszyliście muzułmanami. Co się stało? W 2018 r. — i to każdy Polak widzi — w małych polskich miasteczkach nie było tylu uchodźców, tylu obcokrajowców, tylu ludzi o innym kolorze skóry, ilu jest dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: To jest rasistowska wypowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-159.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: To jest właśnie rasizm.)</u>
          <u xml:id="u-159.7" who="#SławomirNitras">Ja podchodzę do nich z ogromnym szacunkiem, ale prawda jest taka, że przeciętny Polak w 2018 r. nie widział tylu ludzi pochodzących z innych kontynentów, ilu jest ich tu dzisiaj. Kto rządził przez te lata? Platforma Obywatelska czy PiS?</u>
          <u xml:id="u-159.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Rasista.)</u>
          <u xml:id="u-159.9" who="#SławomirNitras">I to nie jest zarzut wobec was, że ci ludzie są w Polsce. Zarzutem wobec was jest to, że wy dzisiaj po raz kolejny sięgacie po język rasistowski.</u>
          <u xml:id="u-159.10" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: To pan mówi o kolorze skóry.)</u>
          <u xml:id="u-159.11" who="#SławomirNitras">Jeden z posłów mówi o złych nazwiskach, a szef Komisji Spraw Zagranicznych poseł Fogiel wychodzi i sięga po język rasistowski. Ale, panie pośle Fogiel, pana przodkowie, pana nazwisko na to wskazuje, też kiedyś byli uchodźcami i migrantami — Polska ich przyjęła. Pan się przecież nie nazywa Ptaszek, tylko nazywa się pan Fogiel. Proszę was o to, nie wprowadzajcie do polskiej debaty języka rasistowskiego, bo was nie będzie, a ten język niestety może zostać.</u>
          <u xml:id="u-159.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-159.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Islamska Republika Pakistanu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Dyduch, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#MarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo często w tej debacie pada słowo: cynizm. Chcę powiedzieć, że PiS cynicznie chce przeprowadzić referendum w sprawie nielegalnych emigrantów w dniu wyborów, cynicznie chcecie to zrobić, żeby na tym zyskać, a Donald Tusk cynicznie wam odpowiedział, że nie jesteście święci w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Cynizm.)</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Wstydź się.)</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#MarekDyduch">Cynizm za cynizm. Tak się po prostu stało, musicie to przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#MarekDyduch">Ale sprawa jest o wiele poważniejsza. Otóż faktycznie rząd zaniedbał jedną sytuację, ale jeszcze jej nie przegrał. Chodzi o środki na uchodźców z Ukrainy. Te środki dla Polski powinny być wyższe i trzeba twardo negocjować w tej sprawie. Sprawa nie jest przegrana, dlatego że jak nam proponują przyjęcie 2 tys. emigrantów, to my możemy powiedzieć: środki, a my za nich zapłacimy, albo możemy powiedzieć, że nie przyjmujemy, bo przyjęliśmy ich i tak tyle. Mamy kartę przetargową. Dlaczego tego nie wykorzystujecie, tylko cynicznie nalegacie na referendum w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Cynicznie…)</u>
          <u xml:id="u-161.6" who="#MarekDyduch">Otóż cynicznie, niestety cynicznie.</u>
          <u xml:id="u-161.7" who="#MarekDyduch">Jest karta przetargowa. Jeżelibyśmy poważnie to potraktowali, to Polska może wynegocjować środki za Ukraińców albo może powiedzieć: nie przyjmujemy, bo mamy milion Ukraińców.</u>
          <u xml:id="u-161.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Polacy mają…)</u>
          <u xml:id="u-161.9" who="#MarekDyduch">Czesi to robią, zróbmy to. Ja nie słyszałem, żeby Unia Europejska nie przyjmowała tych argumentów. Zróbmy to.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Barbara Bartuś, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo Ministrowie! Siedzę tutaj i uszom nie wierzę, bo myślałam, że to tylko na przestrzeni czasu opozycja tak bardzo zmienia stanowisko, tymczasem tutaj, na tej mównicy, przez kilka minut widzieliśmy jedną opozycję, jedną partię i tak różne stanowiska. Przez lata nazywaliście nas ksenofobami, rasistami, nacjonalistami, antysemitami. W 2015 r., kiedy przed nielegalną migracją i przeciwko rozmieszczaniu w naszym kraju takich migrantów, imigrantów, których inne państwa nie chcą, ostrzegał Jarosław Kaczyński, wyśmiewaliście to. Gdy broniliśmy granicy białoruskiej, co wynika z naszego obowiązku, bo to granica Schengen, pan Franio biegał z reklamówką, żeby dokarmiać tych, którzy tam atakowali Polskę, polską Straż Graniczną, polskie służby. A dzisiaj słyszymy atak, że jest za dużo obcokrajowców, że na ulicach naszych miast są osoby o innym kolorze skóry, że są wydawane pozwolenia na pracę, kiedy pracodawcy tak bardzo potrzebują pracowników. I jesteście przeciwnikami tego, aby na ten temat wypowiedzieli się obywatele Polski, bo po to ma być referendum. I cieszę się, że będzie jasno powiedziane, czy Polacy godzą się, czy się nie godzą na to, aby Polska była miejscem, gdzie przyjeżdżają nielegalni migranci. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Już po raz kolejny politycy PiS straszą Polaków złą Unią Europejską, która rzekomo ma zmusić Polskę do przyjęcia migrantów z państw będących zagrożeniem dla naszego kraju. Jednocześnie w ostatnich latach nastąpił lawinowy wzrost pozwoleń na pracę wydanych migrantom z tych właśnie krajów. Tylko w ubiegłym roku było to 136 tys. pozwoleń dla migrantów z państw Azji i Afryki.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę pani, to nieprawda. Pani mówi nieprawdę.)</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">I w tej chwili chciałabym zadać pytania.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">Czy rząd monitoruje, w jakich konkretnie branżach i w jakiej liczbie są zatrudniani cudzoziemcy przyjeżdżający do Polski z Azji i Afryki? Z jakich krajów najczęściej przyjeżdżają? Jaki jest średni okres pracy wykonywanej przez Azjatów w Polsce? Jakie liczby tych pracowników są ściągane przez największe agencje zatrudnienia? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Katarzyna Kretkowska, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#KatarzynaKretkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałam zapytać, kiedy rząd wreszcie przedstawi obiecany 7 lat temu dokument strategiczny pokazujący polską politykę migracyjną. Rok po przejęciu władzy przez PiS został unieważniony obowiązujący do tamtej pory dokument tej treści i od 7 lat nie mamy żadnej oficjalnej polityki migracyjnej, a międzyresortowy zespół, który taki dokument przygotował 2 lata temu i przedstawił go pod obrady Rady Ministrów, został rozwiązany przez ministra Kamińskiego i ministra Wąsika. Nie mamy, jak mówię, żadnej polityki migracyjnej, a staliśmy się krajem migrantów. Jesteśmy krajem, który w okresie rządów PiS, a zwłaszcza ostatnich 2–3 lat, przyjmuje najwięcej migrantów, pracowników sezonowych, cudzoziemców w całej Europie. Ci pracownicy sezonowi…</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To zarzut?)</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Po pierwsze, to nieprawda…)</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#KatarzynaKretkowska">Ja nie mam nic przeciwko temu, że 90% z tych osób pochodzi spoza Europy, wręcz zachęcam państwa, żebyście się uczyli od nich kultury osobistej i otwartości na świat.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#komentarz">(Głos z sali: No jak?)</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Każdy rasista tak mówi.)</u>
          <u xml:id="u-167.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Chce pani powiedzieć, że Ukraina jest poza Europą?)</u>
          <u xml:id="u-167.7" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: We Francji to powiedz.)</u>
          <u xml:id="u-167.8" who="#KatarzynaKretkowska">Rekruterzy polscy, agencje rekrutacyjne działające w południowej Ameryce, w Afryce, w Azji sprowadzają tutaj pracowników, którzy nie są chronieni na polskim rynku pracy, którzy są wyzyskiwani, którzy mieszkają często w niegodnych warunkach. Często dochodzi wręcz do patologii i przypadków handlu ludźmi, pracują po kilkanaście godzin dziennie za stawki niższe niż obowiązujące w Polsce stawki minimalne, i to wam odpowiada.</u>
          <u xml:id="u-167.9" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: A wie pani, że pracodawcy…)</u>
          <u xml:id="u-167.10" who="#KatarzynaKretkowska">Dlatego ten proceder trwa, wasz cynizm i fałsz, i zwykła głupota powodują, że Polska, która de facto jest krajem migrantów, jest na najlepszej drodze do powielenia błędów Europy Zachodniej, która nie prowadziła wystarczającej polityki integracyjnej, której prowadzenia się domagam. Prowadzenia polityki integracyjnej i migracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-167.11" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Jak można takie głupoty gadać?)</u>
          <u xml:id="u-167.12" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Można, można, trzeba być z Lewicy.)</u>
          <u xml:id="u-167.13" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Lewica ostrzegająca.)</u>
          <u xml:id="u-167.14" who="#KatarzynaKretkowska">I skończcie z tym kłamstwem i obłudą, i szczuciem.</u>
          <u xml:id="u-167.15" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Lewica domagająca się.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, pani posłanko.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#komentarz">(Wypowiedzi poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś z państwa chciałby sobie jeszcze pokrzyczeć? Bo może bym dał 3 minuty na pokrzyczenie. A, już spokój. To dobrze.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Kazimierz Choma, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Na zaproszenie pani posłanki Iwony Kurowskiej przybył do nas Klub Seniora z Halinowa. Witamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zobaczcie, jak się miło od razu zrobiło, częściej do nas przyjeżdżajcie.</u>
          <u xml:id="u-168.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#KazimierzChoma">Szanowny Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Nielegalna imigracja — możemy to porównać do gościa nieproszonego, który ma często złe zamiary. To obserwujemy w Zachodniej Europie, gdzie przyjeżdżają ludzie, żeby żyć tylko z socjalu, mnożą się przestępstwa, mnoży się agresja wobec kobiet, akty niepożądane, które stykają się z niechęcią ludzi, którzy są tolerancyjni, którzy mieszkają w tych krajach. Legalna imigracja — gość zaproszony, który chce pracować i jest zapraszany do danego kraju, najczęściej przez pracodawców. To są zupełnie dwa różne pojęcia. Należałoby w związku z tym nazwać jedno i drugie właściwie i nie mieszać pojęć. To, że jest coraz więcej pracowników, którzy pracują w naszym kraju, to bardzo dobrze, to świadczy o tym, że jesteśmy tolerancyjni, że poznajemy innych gości odmiennych kulturowo, którzy powiększają nasz dochód, i tych trzeba popierać.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#KazimierzChoma">Pan Nitras powiedział o panu prezydencie Kaczyńskim. To, jaki stosunek miał pan premier Tusk do pana Lecha Kaczyńskiego, widzimy w „Resecie”. To jest zastanawiające, że dwoma politykami, którzy tak wspierają tego wspaniałego guru z Platformy Obywatelskiej, są pan Łukaszenka i Putin, który określał go jako naszego człowieka w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie bredź już, człowieku.)</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#KazimierzChoma">To jest dramat oszukiwania społeczeństwa, ludzi.</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Jak to było z tym ciepłym człowiekiem?)</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#KazimierzChoma">Nielegalna imigracja jest zagrożeniem, legalna imigracja jest wartością dodaną. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Gadowski, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#KrzysztofGadowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Kłamstwo, kłamstwo i hipokryzja — to słyszymy nie od dziś. Dziś denerwujecie się, jak pokazujemy waszą politykę migracyjną, a właściwie jej brak…</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Bo kłamiecie, bo kłamiecie.)</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#KrzysztofGadowski">…jak pokazujemy Polakom, że wy co innego robicie, a co innego mówicie. Dzisiaj Polacy wiedzą, że kilka tysięcy Azjatów i Afrykańczyków pracowało w listopadzie 2021 r. przy budowie w miasteczku koło Szczecina, w zakładach Polimery Police należących do Grupy Azoty, wtedy kiedy wprowadziliśmy na 2 miesiące stan wyjątkowy na wschodzie Polski. Dziś Polacy też się dowiedzieli, że budujecie miasteczko, że Orlen buduje to miasteczko, i tam ma pracować 13 tys. Azjatów i Afrykańczyków. Dziś Polacy dowiadują się o tym, bo do tej pory nie słyszeli. Do tej pory słyszeli, że nie przyjmujemy nikogo, że nic nie robicie.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#KrzysztofGadowski">Panie ministrze Wąsik, skoro jest tak wspaniale i tak dobrze, to po co pan w maju 2022 r. jechał do Płocka, do tych samorządowców, do tych ludzi, którzy nie wiedzieli, że tu ktoś przyjedzie, nikt ich o tym nie poinformował? Skoro jest tak dobrze, to czemu jest tak źle? Czemu nie ma jeszcze waszej polityki migracyjnej?</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#KrzysztofGadowski">Jeden z tygodników ogólnopolskich napisał niedawno takie sformułowanie: W Starej Białej pod Płockiem powstaje miasteczko dla 13 tys. pracowników z Azji. Uwaga — miejscowi pytają, jak odróżnić dobrego muzułmanina według Obajtka od złego według Kaczyńskiego. Panie ministrze Wąsik, jak odróżnić? To jest pytanie, które zadają mieszkańcy tamtych terenów.</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-171.6" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: A co to za tygodnik?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Kwiecień, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#AnnaKwiecień">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#AnnaKwiecień">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Co takiego się stało, że ponownie wraca na agendę, do dyskusji w Parlamencie Europejskim, w Unii Europejskiej sprawa migrantów? Przecież pamiętamy rok 2018, kiedy to Unia Europejska przyznała, że Polska miała rację, nie przyjmując nielegalnych imigrantów i nie godząc się na przyjmowanie nielegalnych imigrantów, tych, których zaprosiła w 2015 r. pani Angela Merkel. Szybko się zorientowała, że nie przybyli do Niemiec inżynierowie, lekarze, wybitni naukowcy, tylko przybyli ci, którzy niestety nie chcą podejmować pracy i nie chcą się integrować z Niemcami. Otóż nie tak dawno w Niemczech opublikowano raport i okazało się, że 65% tych imigrantów w okresie 4 lat nie podejmuje pracy, nie uczy się języka, nie chce się integrować. 20% spośród tych, którzy przybyli, podejmuje tylko pojedyncze, wyrywkowe prace.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#AnnaKwiecień">Proszę państwa, trzeba coś zrobić z tymi ludźmi — albo ich trzeba odesłać do spokojnej Polski, do państw Europy Środkowej, albo niech Polska płaci na tych ludzi, na których dzisiaj płacą Niemcy. I o to w tym chodzi. Chodzi o to, żebyśmy my, Polacy, utrzymywali tych nielegalnych imigrantów w Niemczech, we Francji, żebyśmy zapłacili cenę za ich bezrozumną politykę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Maria Kozłowska, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czy wasz rząd ma jakikolwiek pomysł na politykę migracyjną dla Polski? Nie. Od 2015 r. do naszego kraju trafiło 86 tys. migrantów, nie licząc Ukraińców i Białorusinów, wobec których nie macie żadnego planu. Czy rządzący planowali uproszczoną procedurę w przypadku sprowadzania pracowników z 20 krajów spoza Europy? Tak. Kolejne wasze oszustwo, z którego się po prostu wycofaliście. Czy Obajtek zamierza sprowadzić 13 tys. pracowników spoza krajów Unii na swoje inwestycje? Tak. Właśnie buduje im miasteczko kontenerowe na obszarze prawie 8 ha, z wykorzystaniem 2,5 tys. kontenerów modułowych. Czy w swoich wyborczych obietnicach Jarosław Kaczyński jest wiarygodny?</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#IwonaMariaKozłowska">Nie, bo w 2015 r. pytał: Czy chcecie, by w Polsce były strefy, gdzie rządzi szariat? Jeśli nie, to głosujcie na PiS. Tak wygląda rzeczywistość. Tylko w ubiegłym roku Polska wydała więcej pozwoleń na pracę dla migrantów spoza Unii niż Francja i Niemcy.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-175.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Pełna zgoda.)</u>
          <u xml:id="u-175.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-175.7" who="#IwonaMariaKozłowska">W tej liczbie znalazło się ponad 130 tys. osób z krajów muzułmańskich. Czy temat migracji to ostatnia deska ratunku dla spadających sondaży PiS? Odpowiedzcie sobie sami.</u>
          <u xml:id="u-175.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Ewa Malik, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#EwaMalik">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Donald Tusk kłamie, podając liczbę 136 tys. rzekomo wpuszczonych migrantów do Polski, i to migrantów muzułmańskich, jak twierdzi. A wszyscy państwo, którzy powielacie tę nieprawdę, też po prostu kłamiecie. Wystarczy zajrzeć do statystyk różnych resortów w rządzie. Można się dowiedzieć, że tak naprawdę wydano tylko 30 tys. wiz pracowniczych, i to głównie dla zweryfikowanych imigrantów pochodzących w przewarzającej mierze z Turcji, Ubekistanu i Kazachstanu, którzy przyjechali tu pracy.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Uzbekistanu.)</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#EwaMalik">Zaś liczba wydanych zezwoleń w sprawie obywatelstwa w latach od 2018 r. do czerwca 2023 r. dotyczy w 81% Ukraińców. Reszta tych zezwoleń dotyczy Białorusinów i innych narodów byłego Związku Radzieckiego, którzy w Polsce podjęli legalną pracę.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#EwaMalik">Obecnie rząd Prawa i Sprawiedliwości kolejny raz musi sprzeciwiać się przyjęciu tzw. paktu migracyjnego Unii Europejskiej. I słusznie zapowiada referendum w tej sprawie. Tym samym polski rząd staje się jedynym gwarantem bezpieczeństwa polskich ulic, miast i miasteczek w obliczu klęski nieograniczonego zalewu Polski nielegalnymi uchodźcami z Afryki i Azji, którzy się nie asymilują w krajach europejskich i przez których teraz płonie Paryż. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jakub Rutnicki, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dariusz Bąk, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#DariuszBąk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wysłuchaliśmy tutaj jakichś nieodpowiedzialnych wypowiedzi, że rząd Prawa i Sprawiedliwości kłamie.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Kłamie.)</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#DariuszBąk">Proszę państwa, spójrzmy na konkrety. Kiedy nastąpił atak hybrydowy Rosji i Białorusi na polską granicę, natychmiast rząd Prawa i Sprawiedliwości podjął działanie. Podjął działanie mające na celu obronę polskich granic.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#DariuszBąk">Proszę państwa, wasze ówczesne zachowanie, ówczesne zachowanie posłów, chociażby posłów, już nie mówię o innych działaczach, Platformy Obywatelskiej i Lewicy, doprowadziło do tego, że naród musiał powiedzieć stanowczo: murem za polskim mundurem, bo ubliżaliście wykonującym swoje obowiązki Straży Granicznej i Wojsku Polskiemu.</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Tak jest. Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-179.6" who="#komentarz">(Poseł Piotr Borys: Przestań mówić, Darek.)</u>
          <u xml:id="u-179.7" who="#DariuszBąk">Proszę państwa, to jest niedopuszczalne zachowanie, zachowanie godzące w bezpieczeństwo Polski. Dzisiaj mamy do czynienia z tym, proszę państwa, że ci którzy popełnili błędy, chodzi o inne kraje Unii Europejskiej, chcą się podzielić tymi błędami, proszę państwa, tym swoim nieszczęściem z Polską. Rząd Prawa i Sprawiedliwości stoi na straży bezpieczeństwa Polski i nie wyrazi zgody, proszę państwa, na wpuszczenie nielegalnych migrantów. Dlatego też, proszę państwa, referendum jest konieczne, bo społeczeństwo w całości popiera działania rządu Prawa i Sprawiedliwości, a teraz jeszcze w tym akcie referendum dopełni tego. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-179.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-179.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo, Darek.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Mirosława Nykiel, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#MirosławaNykiel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#MirosławaNykiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd PiS-u od 2015 r. używa uchodźców, imigrantów do własnych celów politycznych. Pamiętamy słynną wypowiedź Kaczyńskiego, kto przynosi do Polski pasożyty i pierwotniaki w swoich organizmach.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#MirosławaNykiel">Wysoka Izbo! Dla rządzących to gra wyborcza, już raz skuteczna. Liczycie na to ponownie, ale to wam się tym razem nie uda.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Zobaczymy.)</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#MirosławaNykiel">Wystarczyło złożyć w Komisji Europejskiej wniosek, a wy wymyśliliście referendum. Czesi wam pokazali, że można było złożyć wniosek. I po krzyku, po emocjach.</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze nic nie pokazali.)</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#MirosławaNykiel">Ale wam potrzebne są emocje, potrzebny jest wróg, bo wiecie, że inaczej nie wygracie tych wyborów. Lubicie się porównywać do naszych czasów, jak myśmy rządzili. To wam powiem, że sprowadzaliście 50 razy więcej imigrantów niż za naszych czasów. Jesteśmy na pierwszym miejscu w Europie, rekordzistami.</u>
          <u xml:id="u-181.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-181.8" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-181.9" who="#MirosławaNykiel">Dlatego stawiam pytanie o politykę asymilacyjną, jaką prowadzi nasz kraj i jaką będziemy prowadzić w przyszłości. Czy migranci z krajów innych niż Ukraina dostają wsparcie w zakresie nauki języka polskiego i poznawania kultury polskiej? Jeśli myślicie, że kontenery wystarczą, to rzeczywiście sceny z ulic Paryża mogą w przyszłości pojawić się w Polsce. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-181.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-181.11" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Jak dojdziecie do władzy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Adam Ołdakowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#AdamOłdakowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przed chwilą mówiliście o tym jak, to premier Włoch pani Meloni dba o interesy Włoch w Unii Europejskiej. Ale ona nie ma przeciwników we własnych eurodeputowanych w Unii Europejskiej,…</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#AdamOłdakowski">…a my mamy. Ciągle plujecie tam na nas, na Polskę. To jest hańba.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#AdamOłdakowski">Po drugie, jak pani przewodnicząca, szefowa Unii Europejskiej, która ma ogarniać całą Unię, być dla każdego jak matka, może mówić o tym, kogo ona by widziała premierem Polski? Ludzie, przecież nie może być tak, że ona widzi Donalda Tuska jako premiera.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#komentarz">(Głos z sali: A gdzie tu demokracja?)</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#AdamOłdakowski">To jest szefowa, która chciała, żeby było poparcie Polski dla jej wyboru. To jest hańba dla mnie.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#AdamOłdakowski">Jeszcze zobaczcie, jak nie potrafią sobie poradzić z uchodźcami przeprawiającymi się przez Morze Śródziemne. Przecież jest marynarka wojenna jednego, drugiego kraju, która mogłaby uratować wiele istnień.</u>
          <u xml:id="u-183.7" who="#komentarz">(Głos z sali: I topić…)</u>
          <u xml:id="u-183.8" who="#AdamOłdakowski">By zabrała na te okręty i w sposób mądry by było…</u>
          <u xml:id="u-183.9" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Pan poseł proponuje, żeby topić.)</u>
          <u xml:id="u-183.10" who="#AdamOłdakowski">Właśnie nie. Zabierałaby na statki, ocalałyby te osoby. Tak jak Anglicy to robią.</u>
          <u xml:id="u-183.11" who="#AdamOłdakowski">A po trzecie, chciałbym zapytać, kto powiedział, że chce Paryża w Warszawie. Kto to powiedział? No Donald Tusk, który kłamie, kłamie i kłamie.</u>
          <u xml:id="u-183.12" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: No wiemy, kto chce. PiS chce.)</u>
          <u xml:id="u-183.13" who="#AdamOłdakowski">Mam w rodzinie różnych ludzi, którzy popierają Prawo i Sprawiedliwość, Platformę i inne ugrupowania, ale po tych jego wypowiedziach zmienili zdanie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-183.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mariusz Witczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#MariuszWitczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#MariuszWitczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W 2015 r. Jarosław Kaczyński na 10 dni przed wyborami wygłosił w Makowie Mazowieckim swój słynny, niechlubny manifest rasistowski, w którym bardzo precyzyjnie odnosił się do muzułmanów. Nie rozróżniał wtedy muzułmanów pracujących, z pozwoleniem na pracę i niepracujących. Bardzo precyzyjnie straszył muzułmanami. Mówił, że są z innej szerokości geograficznej — cytuję Kaczyńskiego — że mają zarazki w organizmach…</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Pasożyty.)</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#MariuszWitczak">…że są siewcami różnych chorób i że są ogromnym zagrożeniem dla nas, Polaków. Jak się okazało, że za waszych rządów na potęgę sprowadzacie i wpuszczacie do Polski muzułmanów…</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: To jest kłamstwo. Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#MariuszWitczak">…jak zostaliście odarci z hipokryzji i nago ustawieni przed narodem w sprawie sprowadzania muzułmanów, to wasi PR-owcy w panice doszli do wniosku, że będą rozróżniać muzułmanów dobrych z pozwoleniem na pracę i złych bez pozwolenia na pracę. Niech się Kaczyński zdecyduje, pani poseł, czy ten z pozwoleniem na pracę nie stanowi zagrożenia, o jakim mowa w tym rasistowskim manifeście Kaczyńskiego z Makowa Mazowieckiego, czy ten pracujący aby jest bezpieczny.</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#MariuszWitczak">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Na końcu prawda o PiS-ie jest następująca: PiS bardzo chętnie chce zarabiać ekonomicznie na muzułmanach, natomiast na sianiu nienawiści, wzniecaniu strachu i rozmaitych obaw chce zarabiać politycznie. Organizujecie referendum, bo wiecie…</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo żyjemy w demokratycznym kraju.)</u>
          <u xml:id="u-185.8" who="#MariuszWitczak">…że przegracie wybory, i chcecie prowadzić kampanię wyborczą na sterydach. To jest wasz pomysł, na podwójnych sterydach: nienawiść i sianie strachu wobec muzułmanów.</u>
          <u xml:id="u-185.9" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Niech się Polacy wypowiedzą.)</u>
          <u xml:id="u-185.10" who="#MariuszWitczak">Tyle że ta struktura wam się rozwala jak domek z kart, bo okazuje się, że najwięcej muzułmanów w III RP sprowadza PiS.</u>
          <u xml:id="u-185.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-185.12" who="#komentarz">(Poseł Piotr Borys: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-185.13" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest kłamstwo.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Lidia Burzyńska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#LidiaBurzyńska">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Z nami Polska jest bezpieczna. Polityka rządu Prawa i Sprawiedliwości i Zjednoczonej Prawicy jest tego gwarantem, szanowni państwo, czy tego chcecie, czy nie. Jak rozumiem, polityka rządzi się swoimi prawami, a państwo to wykorzystujecie i twierdzicie, że my, Prawo i Sprawiedliwość wprowadzamy kogoś w błąd. Fakty i dane — a z nimi chyba nie powinniście dyskutować, no chyba że w waszym wydaniu i to jest możliwe — są bardzo ważne, ale wy wolicie hucpę polityczną.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#LidiaBurzyńska">Zmienność zdania, szanowni państwo, jest u was na porządku dziennym. Mówicie, że polski rząd prowadzi nieudolną politykę wobec granicy wschodniej. To teraz fakty. Przypomnijcie sobie, że jak była ogłoszona wojna hybrydowa na granicy polsko-białoruskiej, polski rząd natychmiast podjął się budowy muru między Polską a Białorusią. Co wtedy mówił wasz lider? Tego muru nigdy nie będzie. Co się okazało? Jest. Oczywiście pan Donald Tusk teraz jest za tym. Tak, on był za budowaniem muru.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#LidiaBurzyńska">Idźmy dalej. Przypomnijcie sobie państwo, że kiedy wprowadzaliśmy WOT, Wojska Obrony Terytorialnej, śmiech na sali był niesamowity. Mówiono: Jeszcze drewniane pukawki dać tym żołnierzom. Co się okazuje? Dzisiaj, w dobie COVID-u i wojny hybrydowej to WOT, plus Wojsko Polskie, jest podstawą.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#LidiaBurzyńska">Idźmy dalej. Wasza koleżanka mówiła: Wpuśćmy wszystkich. Kim oni są…</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Sprawdzi się później.)</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#LidiaBurzyńska">…dowiemy się, sprawdzimy ich później. Proszę państwa, hipokryzja to niesamowita cecha, w którą jesteście wyposażeni.</u>
          <u xml:id="u-187.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Wy jesteście hipokrytami.)</u>
          <u xml:id="u-187.7" who="#LidiaBurzyńska">Na koniec powiem, szanowni państwo, że nasze, Polaków bezpieczeństwo powinno być rzeczą, która nas nie różni. Powinniśmy razem działać, aby nasze dzieci, nasi ojcowie, nasze przyszłe pokolenia byli w Polsce bezpieczni. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-187.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-187.9" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Katarzyna Lubnauer, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#KatarzynaLubnauer">Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Sprawa uchodźców, migrantów w pełni pokazała, że nie powinniście się nazywać: Prawo i Sprawiedliwość, tylko cynizm i hipokryzja.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Coś podobnego. Niżej trochę, niżej.)</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#KatarzynaLubnauer">Realnie rzecz biorąc, odkąd objęliście rządy, jak to określił pan prof. Duszczyk, w Polsce mamy najbardziej liberalną w całej Unii Europejskiej politykę dotyczącą migrantów, i to właśnie migrantów z krajów muzułmańskich, które tak krytykujecie. Ja bym powiedziała inaczej: realnie rzecz biorąc, wy nie macie w ogóle polityki migracyjnej. Wy macie po prostu politykę otwartych drzwi.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#KatarzynaLubnauer">136 tys. pozwoleń na pracę dla osób z krajów muzułmańskich w roku 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#KatarzynaLubnauer">Należy się spodziewać, że w 2023 r. doszłoby to do 200 tys. Dlatego nie chcecie odpowiedzieć na pytanie, ile ich realnie wjechało.</u>
          <u xml:id="u-189.7" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Pozwolenie nie jest wizą.)</u>
          <u xml:id="u-189.8" who="#KatarzynaLubnauer">Powiem więcej, jak się zorientowaliście, że za tymi pozwoleniami na pracę nie nadążacie z wizami, to przygotowaliście rozporządzenie, które umożliwiało…</u>
          <u xml:id="u-189.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Pozwolenie nie jest wizą.)</u>
          <u xml:id="u-189.10" who="#KatarzynaLubnauer">…przyjęcie 400 tys. rocznie. I to miał być rekord.</u>
          <u xml:id="u-189.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-189.12" who="#KatarzynaLubnauer">1,5 mln w 4 lata za waszej kadencji byłoby nowych migrantów z krajów muzułmańskich.</u>
          <u xml:id="u-189.13" who="#KatarzynaLubnauer">Mówicie o Francji, mówicie o Niemczech. To przypomnijmy. Polityka dotycząca przyjmowania robotników do pracy w przypadku lat 60. we Francji i lat 70. w Niemczech. To dokładnie drugie, trzecie pokolenie w tej chwili buntuje się w tych krajach. We Francji to 17-latkowie, obywatele…</u>
          <u xml:id="u-189.14" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: I obywatelki.)</u>
          <u xml:id="u-189.15" who="#KatarzynaLubnauer">…Francji, kolejne pokolenie po migrantach zarobkowych. Chcecie to zorganizować przyszłym pokoleniom Polaków. Taka jest wasza polityka, a właściwie brak polityki. I Donald Tusk złapał was za to rozporządzenie i pokazał waszą hipokryzję.</u>
          <u xml:id="u-189.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Kurowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#IwonaKurowska">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Dużo tu dzisiaj mówicie o hipokryzji, prawdzie, kłamstwie, cynizmie. To przeżyjmy to jeszcze raz.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#IwonaKurowska">Kiedy pan Donald Tusk mówi: nigdzie się z Polski nie wybieram, to ma na myśli, że rychło wyjedzie z Polski do Brukseli. Kiedy Donald Tusk mówi: każdy, kto w moim rządzie zaproponuje podwyżkę podatków, zostanie osobiście przeze mnie wyrzucony, to ma na myśli podwyżkę podatku VAT z 22% do 23% oraz podwyższenie składki rentowej. Kiedy wreszcie Donald Tusk mówi o 135 tys. migrantów, to ma na myśli niespełna 30 tys. wiz pracowniczych, a dokładnie 29 643 osoby. To pracownicy sezonowi i kontraktowi, którzy dostają wizy na kontrakty na ograniczony czas, a potem wyjeżdżają. I ci pracownicy — wie to każdy, kto rozmawia z przedsiębiorcami i z normalnymi Polakami — są potrzebni przedsiębiorcom takim jak budowlańcy, plantatorzy, producenci żywności i wielu innym.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#IwonaKurowska">Straszycie Polaków migrantami teraz, kiedy jeszcze niedawno chcieliście przyjmować ich wszystkich hurtem, a potem, jak mówi klasyk, się ich sprawdzi. Mylicie wszystko ze wszystkim. Mylicie przymusową relokację z legalną migracją, do której każdy człowiek ma prawo, jeśli spełnia warunki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Ryszard Wilczyński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#RyszardWilczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Antyimigracyjna histeria to taki odgrzewany kotlet PiS. Ma pomóc w wyborach. Trzeba się czegoś chwycić. Tylko zapomnieliście, że macie tego trupa w szafie w postaci słynnego rozporządzenia, gdzie w zasadzie wiza była ogólnie dostępna przez Internet, firmy miały to załatwiać. No i teraz jest klops. Na siłę zaczynacie dzielić imigrantów na nielegalnych i legalnych, tych do pracy. A więc samo zło i samo dobro.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Jest kluczowa różnica.)</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#RyszardWilczyński">Oczywiście, że jest różnica.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#RyszardWilczyński">Ale teraz przejdźmy do tego słynnego tzw. obajtkowa pod Płockiem. Wiele tysięcy mężczyzn za drutem, za ogrodzeniem, na pryczach, skoszarowanych, bez partnerek życiowych, których nie sprowadzą z zagranicy ani nie zyskają na miejscu. To co? Będziecie im brom podawać?</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Rysiek, ty się naprawdę weź…)</u>
          <u xml:id="u-193.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Panu to się wszystko…)</u>
          <u xml:id="u-193.7" who="#RyszardWilczyński">A więc słuchajcie, panowie, to jest właśnie realne zagrożenie. Taki model sprowadzania pracowników z zagranicy, urągający godności ludzkiej i powodujący zagrożenie. Nie macie wyobraźni za grosz.</u>
          <u xml:id="u-193.8" who="#RyszardWilczyński">Pamiętajcie, że imigrant to jest ktoś, kto przyjeżdża z zagranicy po to, żeby być czasowo bądź na stałe. Ogromna część ludzi będzie chciała zostać na stałe i będzie chciała tutaj zorganizować sobie życie, a wy nie macie żadnej polityki włanczania tych ludzi do społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-193.9" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Włączania, panie pośle. Włączania.)</u>
          <u xml:id="u-193.10" who="#RyszardWilczyński">Partia bez wyobraźni, ludzie bez honoru.</u>
          <u xml:id="u-193.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Joanna Borowiak, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#JoannaBorowiak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nie da się słuchać tych kłamstw posłów opozycji. Próbujecie za wszelką cenę przypisać nam przyjmowanie nielegalnych migrantów.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: To są fakty.)</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#JoannaBorowiak">W 2015 r. wasz rząd, rząd Platformy i PSL-u, był gotowy na przyjęcie każdej liczby uchodźców w myśl polityki otwartych drzwi Angeli Merkel tylko po to, żeby płynąć w głównym nurcie i być poklepywanym po plecach. Prawo i Sprawiedliwość konsekwentnie mówi „nie” takiej polityce. Dzięki temu z nami Polska jest bezpieczna. Jesteśmy gwarantem bezpieczeństwa Polek i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#JoannaBorowiak">Dzisiaj Unia Europejska próbuje kolejny raz zmuszać Polskę i inne kraje Unii Europejskiej do przyjmowania migrantów. Dlatego opozycja, zapewne w myśl dewizy i wytycznych: kłamać rano, w południe i wieczorem, zakłamuje rzeczywistość.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#JoannaBorowiak">Nie przyjmujemy nielegalnych imigrantów. Do Polski trafiają legalni pracownicy. Występują o nich potencjalni pracodawcy, nie rząd Prawa i Sprawiedliwości. A wśród tych pracowników jest aż 80% Ukraińców. Przypominam, że w ich kraju toczy się krwawa wojna. Dlaczego ich dyskryminujecie? To pracownicy sezonowi lub z listy zawodów deficytowych, na kontraktach. Kłamiecie, że 136 tys. osób przekroczyło naszą granicę. Wielokrotnie to dementowaliśmy. Prawda jest taka, że podlegali oni procesowi weryfikacji i trafiło tu zaledwie 29 tys.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#JoannaBorowiak">Ale mam dla was dobrą radę. Napiszcie program, to nie będziecie musieli kłamać.</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Piotr Borys, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PiotrBorys">Hipokryzja to wstydliwość łajdaka.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: To przestań mówić.)</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#PiotrBorys">Tak grecki polityk Demostenes w 384 r. p.n.e. pisał, nie wiedząc, że mówi dokładnie o was. Tak, jesteście hipokrytami w sprawie migrantów.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#PiotrBorys">Wydajecie setki tysięcy wiz rocznie w sprawach pozwoleń na pracę…</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam.)</u>
          <u xml:id="u-197.6" who="#PiotrBorys">…a jednocześnie straszycie muzułmanami w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-197.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-197.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam.)</u>
          <u xml:id="u-197.9" who="#PiotrBorys">Mówicie ustami swojego prezesa o tym, że uchodźcy mają w organizmach pasożyty i choroby, a jednocześnie zatrudniacie te osoby w Orlenie. To jest hipokryzja, 135 tys. pozwoleń na pracę dla osób z krajów muzułmańskich w ubiegłym roku.</u>
          <u xml:id="u-197.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal.)</u>
          <u xml:id="u-197.11" who="#PiotrBorys">Kiedy jesteście złapani na kłamstwie, zaczynacie nagle dzielić migrantów na legalnych i nielegalnych. Tak naprawdę łączy was uniwersalna ksenofobia, to was wszystkich dzisiaj łączy. Jesteście hipokrytami, którzy wstydzą się swojego kłamstwa, bo tak naprawdę robicie to referendum nie w sprawie migrantów, a w sprawie wsparcia rządu w sprawie migrantów. To jest po prostu hipokryzja. Bezkarność jest przywilejem kłamców, wtedy kiedy się rządzi, ale kiedy przegracie, wszystko wyjdzie na jaw, pamiętajcie o tym.</u>
          <u xml:id="u-197.12" who="#PiotrBorys">W 2016 r. wasz prezes w Makowie Mazowieckim wygłosił słynny rasistowski manifest, mówiąc o tym, że uchodźcy mają pasożyty i groźne choroby. Ciekaw jestem, co o tym żałosnym hejcie, co o tym wszystkim myśli Pan Jezus, kiedy chowacie się za nim, tańcząc z Rydzykiem na pielgrzymkach.</u>
          <u xml:id="u-197.13" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Następny. Donald Tusk, a teraz następny.)</u>
          <u xml:id="u-197.14" who="#PiotrBorys">Ostanie zdanie. Katolicy mają nakaz miłosierdzia: głodnych nakarmić, spragnionych napoić, nagich przyodziać, podróżnych w dom przyjąć. Kiedy idziecie do spowiedzi, co o tym myślicie? Zastanówcie się nad tym, zanim wywołacie hejterskie migracyjne piekło w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-197.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Maria Kurowska, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#MariaKurowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw ustosunkuję się do problemu referendum. Dlaczego opozycja tak bardzo nie chce, aby to referendum zostało przeprowadzone? Otóż dlatego, szanowni państwo, że jeżeli ponad 50% osób uprawnionych do głosowania weźmie udział w referendum, to wynik referendum jest wiążący, zobowiązuje rząd do takiego działania, jakie zostało wybrane w referendum. I tego się boicie, że naród się wypowie przeciwko masowemu przyjmowaniu migrantów, a wy przecież chcecie ich wpuścić, chcecie prowadzić taką otwartą politykę, politykę szeroko otwartych drzwi, jaką prowadzi Merkel, bo przecież takie było zobowiązanie. Chcecie, aby w Warszawie było tak jak w Paryżu, czyli aby były burdy, aby było rabowanie normalnych Polaków, aby były stosy płonących aut i w ogóle aby Polacy nie mogli się czuć bezpiecznie. Wtedy wam pewno byłoby dobrze, odpowiadałoby wam to. A tymczasem my chcemy, aby Polska była bezpiecznym krajem, dlatego są legalni i nielegalni imigranci, czego wy nie rozumiecie. Oczywiście, że legalni są wtedy, kiedy są sprawdzeni. Jeżeli ktoś miał tożsamość, jeżeli nie jest kryminalistą, nie ma podrobionych papierów, no to jest legalny. Nie widzicie różnicy między legalnym a nielegalnym? Dziwne to.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#MariaKurowska">Szanowni Państwo! Rząd Zjednoczonej Prawicy zapewnia Polakom bezpieczeństwo obecnie i zapewni w przyszłości. To jedno jest pewne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Leszek Kowalczyk, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#LeszekKowalczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem tutaj posłem dopiero od 7,5 miesiąca, ale wcześniej często pracowałem na budowach i poznałem imigrantów, tych legalnych imigrantów, którzy mieli pozwolenia na pracę. Od 6 lat spotykam ludzi z Ukrainy, z Białorusi, od 2 lat spotykam też z innych krajów i naprawdę niepotrzebny im jest… Oni ciężko pracują, legalnie zarabiają na swoje rodziny i proszę ich nie obrażać. Chciałbym, żeby wasze dyskusje na ich temat były przetłumaczone na ich języki. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam serdecznie grupę z powiatów Ostróda, Działdowo, Iława i Nowe Miasto Lubawskie. Witam państwa.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jan Mosiński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#JanMosiński">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Analfabetyzm polityczny i brak podstawowej wiedzy nie usprawiedliwia głupot, które z tej mównicy wygaduje opozycja na temat polityki migracyjnej państwa polskiego. Pytanie podstawowe: Kto rozpoczął tę burzliwą debatę na temat nielegalnej polityki migracyjnej w ramach Unii Europejskiej? Otóż właśnie grupa pana Webera wspierana przez polityków opozycji. Dyskusja ta powoduje kryzysy rządowe w państwach Europy Zachodniej. Szczyt hipokryzji ze strony polityków opozycji polega na tym, że jeszcze nie tak dawno mówiliście: wpuśćcie tych biednych ludzi, a później się sprawdzi, kim są. Donald Tusk mówił o biednych ludziach szukających swojego miejsca na ziemi. A w roku 2015 rzecznik rządu, pan poseł Tomczyk, mówił: rząd Ewy Kopacz jest gotowy na każdą liczbę uchodźców, których wprowadzamy. Dzisiaj ten wasz antymigracyjny sznyt jest po prostu fałszywy. Przede wszystkim co robicie? Szkodzicie legalnie pracującym pracownikom, którzy są zatrudnieni na kontraktach przez firmy, które wnoszą o wizy pracownicze. Nie rozróżniacie tego celowo, robicie zamęt w głowach Polaków, mieszając nielegalnych migrantów z legalnymi migrantami. Podajecie kłamliwe dane o 135 tys. wiz wydanych przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. To jest kłamstwo, którego używacie celowo.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#JanMosiński">Mam pytanie do pana ministra: Czy te 29 tys. zezwoleń oparte jest na polityce wizowej zgodnej z regułami Unii Europejskiej, na wizach Schengen i wizach krajowych, czy też ewentualnie na innych dokumentach? Jeżeli jest taka możliwość, proszę powiedzieć, jakie firmy wnioskują do MSZ-etu o tego rodzaju wizy pracownicze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, panie pośle. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chciałem powitać seniorów z gminy Górno, których zaprosił pan poseł Piotr Wawrzyk.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Krutul z klubu parlamentarnego Lewica.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PawełKrutul">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać, kiedy w końcu Prawo i Sprawiedliwość zaprezentuje nam godną politykę zagraniczną, a nie tylko i wyłącznie politykę jęczenia. Bo jeżeli chodzi o naszą mównicę, to zabieracie tutaj głos, i bardzo dobrze, ale jeżeli chodzi o czyny na arenie Unii Europejskiej, to niestety wygląda to bardzo źle i cały czas wywieszacie białą flagę. Gdzie jest wniosek o zwrot kosztów za mur, który kosztował polskich podatników 1600 mln zł? Proszę państwa, zwracam się do was na galerii, to jest 1600 wyposażonych karetek — 1600 karetek. Przypominam, że granica Polski to jest granica Unii Europejskiej, granica Schengen.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Kłamiesz.)</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#PawełKrutul">Niestety posłowie i posłanki Prawa i Sprawiedliwości mają buzie pełne frazesów, a jeżeli chodzi o sprawczość w Unii Europejskiej, wygląda ona na zero polityki dla naszych i szanowanie pieniędzy polskich podatników, również państwa.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Bo wy szczujecie na Polskę.)</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#PawełKrutul">Szczujecie na Polskę, faktycznie. Pokażcie wyniki tej działalności.</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Tak, szczujecie na Polskę.)</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#PawełKrutul">Tak że zero sprawczości — taka jest polityka zagraniczna Prawa i Sprawiedliwość. Żenujące.</u>
          <u xml:id="u-205.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-205.8" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Głosujecie przeciwko Polsce.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chciałaby pani jeszcze sobie coś powiedzieć, pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Przykre niestety, że posłowie z opozycji tak kłamią.)</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeszcze coś? Jeszcze by pani chciała coś powiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Już wystarczy.)</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Już wystarczy. I to na końcu było prawdziwe.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o zmianie ustawy o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3485.</u>
          <u xml:id="u-206.8" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Czarek jaki śmieszny.)</u>
          <u xml:id="u-206.9" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-206.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjęła decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-206.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Marszałek Sejmu proponuje, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 52 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-206.12" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-206.13" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-206.14" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie Pośle Kaleta! Panie pośle, zwracam panu uwagę, że zakłóca pan obrady Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-206.15" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Na jakiej podstawie?)</u>
          <u xml:id="u-206.16" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie Pośle! Na podstawie art. 175 ust. 3 regulaminu Sejmu przywołuję pana do porządku.</u>
          <u xml:id="u-206.17" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Co ja zrobiłem?)</u>
          <u xml:id="u-206.18" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie Pośle! Na podstawie art. 175 ust. 4 regulaminu Sejmu przywołuję pana do porządku i stwierdzam, że uniemożliwia pan prowadzenie obrad.</u>
          <u xml:id="u-206.19" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Co ja zrobiłem?)</u>
          <u xml:id="u-206.20" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli jeszcze raz pan to zrobi, to następne czytanie wykluczy pana na 2 dni z obrad Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-206.21" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-206.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-206.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-206.24" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest pan inteligentny, to pan się domyśli.</u>
          <u xml:id="u-206.25" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Radosława Fogla.</u>
          <u xml:id="u-206.26" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#RadosławFogiel">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#RadosławFogiel">Trochę podsumowania tej debaty, chociaż przed chwilą wypowiedź pana posła Krutula sprawiła, że w nieco innej kolejności, bo i pan poseł, i pan poseł Dyduch mówili w bardzo podobny sposób, ewidentnie tzw. talking lines dla Lewicy dzisiaj tak wyglądają. Mówią panowie o środkach europejskich, o tym, że powinny do Polski trafić. Zgadzam się. Niestety problemem jest to, że z powodów politycznych są wstrzymywane. Ale kiedy wczoraj grupa europejskich konserwatystów i reformatorów zaproponowała poprawkę do krzywdzącej Polskę rezolucji, którą wasze grupy popierały, poprawkę, gdzie Parlament Europejski miał wezwać do wypłacenia w końcu Polsce należnych środków, to państwo, europosłowie Lewicy, europosłowie Platformy, europosłowie PSL, nie poparliście tej poprawki. Więc proszę ograniczyć tę hipokryzję z mównicy sejmowej, bo kiedy jest okazja do wykazania się, wasi koledzy z ław europarlamentu nie głosują w polskich interesach.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#RadosławFogiel">Słyszeliśmy z tej mównicy cały czas powtarzane kłamstwa, cały czas kłamliwie mylone pojęcia uchodźców, nielegalnych migrantów i pracowników kontraktowych. Mieliśmy nawet sytuację, kiedy diabeł się w ornat ubrał i ogonem na mszę dzwonił: pan poseł Nitras zarzucał innym język rasistowski, podczas gdy jego własny szef jego własnej partii nagrywa filmiki, gdzie atakuje ludzi na podstawie krajów ich pochodzenia lub wyznawanej przez nich religii. Już pominę żenujące żarciki — tak żenujące, że nawet pan poseł opuścił salę, bo było mu wstyd — z nazwisk i pochodzenia nazwisk. Ciekawe, czy pan poseł miałby odwagę, czy jest tylko takim napinaczem z mównicy sejmowej, powiedzieć to samo w oczy swoim klubowym kolegom: pani poseł Lubnauer, panu posłowi Lenzowi, panu posłowi Neumannowi?</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#RadosławFogiel">Czy też by takie żarciki sobie wtedy uskuteczniał?</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#RadosławFogiel">A najlepszym podsumowaniem ostatniej aktywności Platformy Obywatelskiej jest komentarz — część z państwa pamięta, część z państwa nawet znała — Johna Godsona, pochodzącego z Nigerii, swego czasu posła Platformy Obywatelskiej, napisał na Twitterze, publikując archiwalne nagranie: Wystąpienie z Donaldem Tuskiem przed Euro 2012. Wtedy zapewniał i potwierdziłem, że Polska jest bardzo gościnnym krajem dla obcokrajowców.</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#RadosławFogiel">Panie Donaldzie! Co się zmieniło, jeżeli były poseł Platformy Obywatelskiej nie wierzy własnym oczom i uszom, słuchając Donalda Tuska, mówi to chyba wszystko.</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#RadosławFogiel">Były tu ataki na Orlen, który powadzi największą w Europie petrochemiczną inwestycję i potrzebuje pracowników, a w zasadzie to potrzebuje ich firma Hyundai Engineering, która realizuje tę inwestycję. Były tu ataki na procedury wizowe, na procedury sprawdzające.</u>
          <u xml:id="u-207.9" who="#RadosławFogiel">Posłowie mówili o rzeczach, o których nie mają zielonego pojęcia, np. pani poseł Mirosława Nykiel twierdzi, że Czesi złożyli jakiś wniosek i nie mają problemu. Otóż nie, pani poseł. Jedyne, co zrobili Czesi, to na ministerialce dotyczącej paktu migracyjnego poprosili, żeby wpisać do protokołu, że oni by sobie życzyli, żeby takich krajów jak Czechy pakt migracyjny nie obowiązywał. I tyle. Nie ma to żadnych wiążących skutków, o czym zresztą mówiła ostatnio komisarz Ylva Johansson, myląca się we własnych zeznaniach. Raz mówiła, że kraje takie jak Polska nie będą miały żadnych zobowiązań, a później w przypływie szczerości wypsnęło jej się, że jeżeli ktoś nie przyjmuje, jeżeli ktoś nie wykazuje tzw. solidarności, to będzie musiał płacić.</u>
          <u xml:id="u-207.10" who="#RadosławFogiel">Można całą debatę podsumować w ten sposób: kiedy jest realne zagrożenie dla Polski, kiedy polska granica jest atakowana przez przysyłanych przez Łukaszenkę nielegalnych migrantów, wtedy Donald Tusk mówi, że to są biedni ludzie, którzy szukają swojego miejsca na świecie, a kiedy nie ma zagrożenia dla Polski, jest cały system, cały proces weryfikacji, to wtedy próbujecie szczuć na tych ludzi i straszyć Polaków. Chcecie przyjmować tych migrantów w ramach systemu relokacji. Zgodziliście się już na to w 2015 r. i zgodzilibyście się ponownie, gdybyście mieli szansę. Chcecie przyjmować tych, którzy przyjechali do Europy nielegalnie i nie pracują, a straszycie Polaków tymi, o których proszą polscy przedsiębiorcy, polscy rolnicy, którzy przyjeżdżają do pracy na określony czas. Żenujące.</u>
          <u xml:id="u-207.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-207.12" who="#RadosławFogiel">Ale za Prawa i Sprawiedliwości Polska jest i będzie bezpieczna. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-207.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-207.14" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-207.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana ministra Pawła Jabłońskiego.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam uprzejmie, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PawełJabłoński">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#PawełJabłoński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Choć niestety coraz bardziej pusta Izbo po tej stronie, z której padało tak wiele różnych oskarżeń. Nie chciałbym wchodzić na ten poziom, który tu było słychać, zwłaszcza z mojej lewej strony. Szanowni państwo, myślę, że trzeba dyskutować o faktach. Naprawdę przedziwna to jest sytuacja, moim zdaniem sytuacja żenująca, w której kilkudziesięciu posłów Platformy, Lewicy, Koalicji Polskiej wychodzi na mównicę, zadaje pytania, rzuca bardzo ciężkie oskarżenia, podaje kłamstwa, po raz kolejny je powtarza, a potem ucieka z sali. Gdzie państwo jesteście? Przyszliście tutaj na dyskusję, żeby posłuchać odpowiedzi ze strony rządu, i wychodzicie z sali.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Zwiefka: Są ludzie, którzy pracują.)</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#PawełJabłoński">Mówię o tym dlatego, żeby państwo, którzy nas oglądają, wiedzieli, jaka jest postawa posłów Platformy. Zadają pytanie, udają, że są zainteresowani, a potem wychodzą.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Są komisje.)</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Zwiefka: Po co te kłamstwa?)</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#PawełJabłoński">Będzie widać w transmisji telewizyjnej, jak ta sala wygląda.</u>
          <u xml:id="u-209.7" who="#komentarz">(Poseł Marek Sowa: Z PiS-u jest tylko 10.)</u>
          <u xml:id="u-209.8" who="#PawełJabłoński">Posłowie Platformy zadają pytania i uciekają. Ale ja te fakty przedstawię.</u>
          <u xml:id="u-209.9" who="#PawełJabłoński">Pierwszy fakt, o którym państwo już słyszeliście wiele razy, ale trzeba go powtarzać. Opowiadacie o tych liczbach, o 136 tys., opowiadacie o sprawach, które wielokrotnie były dementowane.</u>
          <u xml:id="u-209.10" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Czy ktoś będzie wykluczony?)</u>
          <u xml:id="u-209.11" who="#PawełJabłoński">Jednocześnie przyjmujecie państwo za pewnik to, co podaje Komisja Europejska. Mówicie tak: Komisja Europejska powiedziała ustami pani komisarz Johansson, że nie będzie przymusowej relokacji. Mamy uwierzyć w to rzekomo na słowo. Ta pani komisarz raz mówi, że będzie obowiązek płacenia, raz mówi, że nie będzie. Każdego dnia mówi coś innego. A wy mówicie: uwierzcie Komisji Europejskiej na słowo.</u>
          <u xml:id="u-209.12" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie Komisja decyduje.)</u>
          <u xml:id="u-209.13" who="#PawełJabłoński">My Komisji Europejskiej nie wierzymy na słowo, dlatego że trzeba sprawdzać, co jest w dokumentach. Ale jeżeli wy wierzycie Komisji Europejskiej na słowo, to podam wam, drodzy państwo posłowie z Platformy, dane Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-209.14" who="#PawełJabłoński">Wasz przywódca Donald Tusk mówi, że Polska przyjęła więcej imigrantów, wydawała więcej wiz niż Francja i Niemcy razem wzięte. To, szanowni państwo, dane Komisji Europejskiej. 2022 r. Ile zostało wydanych wiz? Francja — 1,4 mln, Niemcy — 800 tys., Włochy — 600 tys., Hiszpania — 900 tys. Polska — już wam podawał minister Wąsik, powtórzę — 29 tys. z tych państw, o które pytaliście. To są fakty. My to sprawdziliśmy. Komisja Europejska w tym przypadku podaje dane prawdziwe. Zawsze trzeba sprawdzać. Jak pani komisarz Johansson coś opowiada, trzeba to sprawdzać. Też rada dla was.</u>
          <u xml:id="u-209.15" who="#PawełJabłoński">Kolejne fakty. Wy mówicie, że trzeba chronić polskie granice. Dzisiaj tak mówicie. A jakie są fakty na temat waszej polityki migracyjnej? Fakty są takie, jak były cytowane.</u>
          <u xml:id="u-209.16" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: 8 lat.)</u>
          <u xml:id="u-209.17" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Zwiefka: Mówimy o przyszłości.)</u>
          <u xml:id="u-209.18" who="#PawełJabłoński">Kiedy był atak na polską granicę ze strony Łukaszenki i Putina, to wy mówiliście: wpuśćmy tych ludzi, potem się sprawdzi, kim są. To jest wasz program w polityce migracyjnej. To są biedni ludzie, którzy szukają swojego miejsca na ziemi — to są słowa Donalda Tuska. Nie wymażecie tego, szanowni państwo, to są fakty. My mówimy od dawna rzeczy te same dokładnie, bo nasza polityka to polityka ochrony i bezpieczeństwa polskich granic. Granice muszą być kontrolowane, nie możemy wpuszczać ludzi w sposób niekontrolowany, taki, który nie pozwala nam sprawdzić, kim oni są. Wy byście chcieli sprawdzać, kim oni są, dopiero jak już do Polski wjadą. To są właśnie te fakty.</u>
          <u xml:id="u-209.19" who="#PawełJabłoński">Kolejna rzecz, w przypadku której macie naprawdę bardzo duży problem. Znowu, to są rzeczy, które się potwierdziły. 2 tygodnie temu, w sobotę, napisałem — byłem za to bardzo mocno krytykowany — że dostaliście pozwolenie z Europejskiej Partii Ludowej na to, żeby udawać partię przeciwną nielegalnej imigracji.</u>
          <u xml:id="u-209.20" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Zwiefka: To są kłamstwa. Jakie pozwolenie? Niech się pan opanuje.)</u>
          <u xml:id="u-209.21" who="#PawełJabłoński">Jakie były wtedy ataki: że to są niesprawdzone informacje, że to kłamstwa, jakieś plotki. Dzień później się potwierdziło. Dzień później Donald Tusk zmienił front o 180 stopni. Udajecie dzisiaj państwo partię, która sprzeciwia się nielegalnej imigracji, a fakty są takie, o jakich mogliśmy słyszeć w ostatnich latach.</u>
          <u xml:id="u-209.22" who="#PawełJabłoński">Mam na koniec taką prośbę: miejcie raz odwagę zrobić coś bez pozwolenia Europejskiej Partii Ludowej, miejcie raz odwagę w rzeczywistości bronić polskich interesów, razem z nami poprzyjcie sprzeciw wobec przymusowej relokacji nielegalnych imigrantów…</u>
          <u xml:id="u-209.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-209.24" who="#PawełJabłoński">…i poprzyjcie referendum, które ma dać w tej sprawie głos Polakom, bo to Polacy powinni zdecydować, a nie Europejska Partia Ludowa.</u>
          <u xml:id="u-209.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-209.26" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Zwiefka: Niech pan nie gada bzdur.)</u>
          <u xml:id="u-209.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej pana ministra Stanisława Szweda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#StanisławSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że jeszcze raz warto przypomnieć posłom opozycji, jak wygląda polityka migracyjna naszego rządu, bo ona jest odpowiedzialna i nie ma nic wspólnego z tym, co państwo mówiliście. Jeszcze raz. Żeby wjechać do naszego kraju i otrzymać pozwolenie na pracę, to pierwszy pracodawca występuje o zezwolenie na pracę lub w ramach oświadczenia. Żeby później mógł wjechać do naszego kraju, to oczywiście musi otrzymać wizę pobytową dotyczącą zatrudnienia, żeby umożliwiła mu podjęcie pracy. Wszystkie inne czynności, które są wykonywane, są dokładnie sprawdzone. Przypomnę jeszcze raz, że mamy kilka rodzajów zezwoleń: zezwolenie na pracę dla cudzoziemców wydają urzędy wojewódzkie, są one sprawdzane, zezwolenia na pracę sezonową, wydawane zgodnie z dyrektywą unijną do 9 miesięcy, i bardzo popularne oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcom. Wydłużyliśmy ten okres do 24 miesięcy. Dotyczy to pięciu państw: Armenii, Białorusi, Gruzji i Mołdawii. Jeszcze niedawno była tu Rosja, którą wykluczyliśmy z tej procedury. Jest powiadomienie o powierzeniu wykonywania pracy obywatelom Ukrainy, czyli to jest nowe rozwiązanie, które wprowadziliśmy po wybuchu wojny na Ukrainie.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#StanisławSzwed">I teraz jeśli chodzi o dane statystyczne, bo warto o tym powiedzieć: najwięcej osób wjeżdża do nas na tzw. oświadczenie. Dotyczy to tych pięciu państw, które wymieniłem, państw bliższych nam kulturowo. Te osoby mają możliwość wykonywać u nas pracę do 24 miesięcy, ale oczywiście muszą otrzymać wizę, żeby mogły pracować. To jest określony czas, jeśli chodzi o pracę. Jeśli chodzi o zezwolenia na pracę sezonową, to 67% w tej puli to są oświadczenia. Zezwolenia na pracę sezonową — 4%, zezwolenia na pracę — 18% i powiadomienia, czyli uproszczona ścieżka dla obywateli z Ukrainy — 11%. To jest w ramach tej działalności.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#StanisławSzwed">Jeśli chodzi o państwa, to przecież wiadomo wszystkim, doskonale państwo o tym wiecie, że najwięcej obywateli z państw trzecich przyjeżdża do nas z Ukrainy. Jeżeli popatrzymy na dane wydanych zezwoleń, które są w ostatnich latach: 81% to są obywatele Ukrainy, czyli chodzi o to, na czym nam zależy, żeby wspierać z jednej strony nasz rynek pracy, branże, gdzie nam brakuje ludzi, żeby były takie zezwolenia, ale z drugiej strony też pomagamy Ukrainie. 6% z Białorusi, a jeżeli mówimy o państwach, z których, jak mówicie państwo, ściągamy ludzi, to 0,4% pracowników pochodzi z Turcji.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#StanisławSzwed">Jeszcze jedno wyjaśnienie. Absolutnie nie ma żadnej możliwości pytania przez pracodawców, jaką ktoś wyznaje religię czy nie. Byłaby to dyskryminacja, to, co państwo zarzucacie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę ministra do spraw Unii Europejskiej pana Szymona Szynkowskiego vel Sęka o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Panie Marszałku! Wielce Szanowni Państwo Posłowie! Szanowni Państwo! Za mgłą kłamstwa i manipulacji ma się ukryć prawda i mają zostać zmanipulowani wyborcy. Taki jest cel posłów Koalicji Obywatelskiej, posłów opozycji, którzy próbują ważną debatę dotyczącą bezpieczeństwa naszego kraju i prawa do suwerennego decydowania, kto wjeżdża na terytorium naszego kraju, sprowadzić do dyskusji, w której używane są emocje, kłamstwo i manipulacja. Dlatego dobrze, że ta debata tutaj się odbywa. Trzy rzeczy wymagają takiego bardzo prostego wyjaśnienia, żeby mgła kłamstwa i manipulacji nie odniosła skutku.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Rzecz pierwsza. Mechanizm relokacji uchodźców a pracownicy sezonowi, tymczasowi, czyli legalna migracja. To dwie zupełnie różne sprawy, które państwo próbujecie ze sobą zestawić i pomieszać. Te sprawy nie mają ze sobą nic wspólnego. Legalna migracja, czyli pracownicy sezonowi, to pracownicy, o których występują przedsiębiorcy, którzy szukają na rynku pracy pracowników, nie zawsze mogą ich znaleźć, bo bezrobocie jest rekordowo niskie, o czym mówił pan minister Wąsik. A więc szukają też poza granicami kraju. Szukają także prezydenci dużych miast wybrani z Platformy Obywatelskiej, m.in. prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak tylko w samym miejskim przedsiębiorstwie komunikacyjnym zatrudnił w ostatnich latach, wystąpił o to, żeby zatrudnić i zatrudnił ponad 150 obcokrajowców. A więc właśnie prezydenci korzystają z legalnej migracji, nic w tym zdrożnego. Nie ma to nic wspólnego z mechanizmem relokacji nielegalnych imigrantów, gdzie próbuje się nam narzucić, kogo mielibyśmy przyjąć, i miałyby być to osoby niezweryfikowane, które mogą stanowić zagrożenie dla naszego bezpieczeństwa. To rzecz pierwsza, która wymaga wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Rzecz druga, która wymaga wyjaśnienia, to projekt rozporządzenia, który ma wprowadzać mechanizm obowiązkowej relokacji. Państwo mówicie, że nie ma tutaj obowiązku. Tymczasem w projekcie rozporządzenia jest zapisane bardzo jasno: relokuj albo płać. Albo relokujesz, albo płacisz kwotę, która dzisiaj ma wynosić 20 tys. euro, ale Komisja będzie ją ustalać co roku i ona może się zwiększyć. Może się także zwiększyć decyzją Komisji kwota migrantów do relokowania i Polska nie miałaby już wpływu na to, ile musi zapłacić czy ilu migrantów zostanie relokowanych. A prace Komisji nad kolejnymi pulami mają się odbywać w poufności, ja o tym też mówiłem. Dopóki nie zostanie to zaakceptowane ostatecznie przez Radę, jest zalecenie w preambule rozporządzenia, żeby te pule solidarnościowe, jak to się nazywa, były poufne. To jest niesłychanie szkodliwe rozporządzenie, nie ma tutaj miejsca na jakieś wolontaryjne regulowanie tego, kto będzie migrowany, kto będzie relokowany czy też jaka będzie kwota. Ma być to narzucone mechanizmem „relokuj albo płać”. Nie będzie się można z tego wyłączyć jakimś, jak to mówili posłowie Koalicji Obywatelskiej na posiedzeniu Komisji do Spraw Unii Europejskiej, prostym formularzykiem. Ewentualny wniosek o wyłączenie się z tego mechanizmu będzie obwarowany zgodnie z tym projektem rozporządzenia szeregiem kryteriów. A kto będzie o tym decydował? Komisja Europejska. Nie będzie tutaj żadnej automatyczności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Panie marszałku, kończę.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Rzecz ostatnia w takim razie, bo rzeczywiście przekroczyłem czas, za co bardzo przepraszam, prosząc o wyrozumiałość. Rzecz, która też wymaga wyjaśnienia. Czy ma znaczenie to, kto w Polsce rządzi i czy ma to wpływ na decyzje w sprawie paktu migracyjnego? Państwo możecie nam nie wierzyć, jesteście naszymi konkurentami politycznymi, ale myślę, że powinniście i przede wszystkim wasi wyborcy powinni zwrócić uwagę na to, co mówią wasi koledzy z Europejskiej Partii Ludowej. Zacytuję…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Panie marszałku, dwa zdania, jeśli zechce mi pan pozwolić, ja tu bardzo rzadko występuję.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Panie ministrze, to nie jest kwestia tego, czy pan rzadko występuje, czy często. Są określone zasady i regulamin Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Czas minął.)</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Właśnie w tej chwili o 2 minuty przekroczył pan czas.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Wszyscy posłowie przekraczali czas.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">W związku z tym uprzejmie pana proszę — możecie sobie krzyczeć, wiecie dobrze — żeby pan skończył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Zechce mi pan dać 30 sekund?</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Tak, a nam Terlecki nic nie dodaje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">10 sekund.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Poseł Michael Gahler powiedział: W październiku jest możliwe, że w Polsce powstanie nowy rząd. Mam nadzieję, że moi polityczni przyjaciele wraz z koalicjantami będą prowadzili inną politykę migracyjną. Przypominam sobie bowiem rok 2015. Krótko przed tym, zanim PiS doszedł do władzy, miało miejsce porozumienie o rozmieszczeniu 165 tys. imigrantów. Ówczesny rząd przyjął kilka tysięcy osób.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Oznacza to, że politycznie nie zależy to od samego kraju, ale od konkretnej partii, która w Polsce rządzi.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Na to czekałem, to jest to.)</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">A podobnie jak na Węgrzech…</u>
          <u xml:id="u-221.6" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, minister przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-221.7" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Brawo, panie ministrze, brawo. To trzeba pokazać ludziom. Bezcenne zdanie.)</u>
          <u xml:id="u-221.8" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-221.9" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Wypowiedź ta kończy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#TomaszKostuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy powtórzenie narracji rządów PiS. Tak samo jak w 2015 r. czołowi politycy PiS zaczynają straszyć imigrantami. Niemniej jednak Polska od tego czasu zmieniła się w tej sferze drastycznie.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#TomaszKostuś">W 2008 r. cudzoziemców zgłoszonych do ZUS było 65 tys. Za rządów PO-PSL w 2015 r. cudzoziemców w ZUS było już 184 tys. Przełom nastąpił w 2016 r., kiedy liczba ta zbliżyła się do 300 tys. Kolejny próg to zeszły rok i liczba, która przekroczyła 1 mln osób.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#TomaszKostuś">Żeby ukrócić spekulacje, że rząd nie zgadza się na obcych kulturowo migrantów, nadmienię, że największe wzrosty liczby ubezpieczonych nastąpiły z takich krajów jak: Indonezja, Turkmenistan, Filipiny, Kolumbia, Bangladesz i Indie.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#TomaszKostuś">W związku z tymi danymi bardzo proszę o informację: W jaki sposób rząd zachęca tych ludzi, że na przestrzeni ostatnich lat jest tak gigantyczny wzrost ilościowy imigrantów w Polsce? Jakie działania podejmuje w związku ich napływem? Czy rząd realizuje programy socjalizacyjne dotyczące społeczności imigrantów w Polsce?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#AndrzejSzlachta">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Często w debacie na temat relokacji imigrantów z krajów muzułmańskich pada liczba 136 tys. migrantów, których rzekomo rząd Prawa i Sprawiedliwości miał przyjąć w ostatnich latach do Polski. Czy prawdziwą informacją jest ta, że liczba 135 744 pochodzi z danych opublikowanych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, a liczba ta oznacza liczbę wniosków wizowych złożonych w związku z czasowym zatrudnieniem przez przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą na terenie Polski? Czy prawdą jest, że z tej liczby tylko ok. 20% otrzymało taką wizę pracowniczą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3409 i 3492).</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Leszka Kowalczyka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#LeszekKowalczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność złożyć sprawozdanie z prac komisji. Rozwiązania zawarte w projektowanej ustawie wynikają z analizy funkcjonowania działalności Agencji Mienia Wojskowego utworzonej ustawą z dnia 10 lipca 2015 r. o Agencji Mienia Wojskowego. Jej stosowanie wykazało problemy, do rozwiązania których niezbędne są zmiany ustawowe.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#LeszekKowalczyk">Celem projektu jest umożliwienie agencji efektywniejszej realizacji ustawowych zadań na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa. Dodatkowo należy podnieść, że szereg propozycji ma charakter optymalizujący, doprecyzowujący i ujednolicający pojęcia. Ponadto analiza funkcjonowania ustawy z dnia 11 marca o obronie Ojczyzny doprowadziła do konstatacji, że niezbędne jest dokonanie pewnych poprawek oraz doprecyzowanie niektórych regulacji.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#LeszekKowalczyk">Z tego względu w ustawie z dnia 10 lipca 2015 r. o Agencji Mienia Wojskowego będą wprowadzone zmiany. Może nie wymienię wszystkich tych zmian, ale wymienię chociaż kilka, np. zmiana nazewnictwa towarzystwa budownictwa społecznego na społeczne inicjatywy mieszkaniowe. Umożliwia się też Agencji Mienia Wojskowego zastosowanie rozwiązania pozwalającego na partycypację w kosztach lokali mieszkalnych przez utworzone przez nią społeczne inicjatywy mieszkaniowe. Zakłada się też, że agencja może prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wynikającym z potrzeb obronności i bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#LeszekKowalczyk">Agencja Mienia Wojskowego w świetle przepisów z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych jest agencją wykonawczą z zakresem wykonywanych zadań własnych i zleconych określonym w ustawie o Agencji Mienia Wojskowego. Z uwagi na sytuację geopolityczną konieczne jest rozszerzenie zakresu zadań dotychczas wykonywanych przez Agencję Mienia Wojskowego na nowe obszary działalności, pozwalające jej na interaktywne włączenie się w dynamiczny rozwój struktur Sił Zbrojnych, przy jednoczesnym wykorzystaniu możliwości pozyskiwania środków z narodowego funduszu ochrony środowiska oraz innych instytucji finansowych.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#LeszekKowalczyk">Wprowadzenie nowego brzmienia art. 9 ust. 2 ma charakter redakcyjno-porządkujący i rozszerza katalog zadań zlecanych Agencji Mienia Wojskowego przez dodanie możliwości wykonywania zadań w zakresie inwestycji wynikających z potrzeb Sił Zbrojnych oraz zakupu sprzętu powszechnego użytku i sprzętu specjalistycznego w celu przekazywania ich urzędowi obsługującemu ministra obrony narodowej oraz jednostkom organizacyjnym podległym ministrowi obrony narodowej lub przez niego nadzorowanym.</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#LeszekKowalczyk">Planowany rozwój Sił Zbrojnych wiąże się z koniecznością pozyskiwania sprzętu specjalistycznego niezbędnego do budowy infrastruktury oraz zabezpieczenia jej funkcjonowania w nowych jednostkach organizacyjnych, a w szczególności samochodów pożarniczych, ambulansów oraz innych pojazdów przeznaczonych do wykonywania funkcji specjalnych. Jednocześnie jest możliwość wykorzystywania komercyjnego powyższych. Ze względu na szerokie zainteresowanie osób cywilnych jest też potrzeba wykorzystywania obiektów np. jako strzelnic sportowych lub wykorzystywania ich do innych aktywności paramilitarnych. Możliwość przeznaczenia tych obiektów także do celów cywilnych tworzy perspektywę dofinansowania Agencji Mienia Wojskowego. Będzie można pobierać opłaty.</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#LeszekKowalczyk">Projektowana ustawa nie podlega notyfikacji zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2022 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych. Projektowana ustawa nie dotyczy majątkowych praw i obowiązków przedsiębiorców lub praw i obowiązków przedsiębiorców wobec organów administracji publicznych. Projekt nie wpływa na działalność mikro-, małych i średnich przedsiębiorców. Stosownie do postanowień § 52 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. — Regulamin pracy Rady Ministrów… Ocena skutków regulacji projektu nie była dokonywana w trybie § 32 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. — Regulamin pracy Rady Ministrów, lecz w trybie § 42 ust. 1 regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-225.7" who="#LeszekKowalczyk">Projektowana ustawa nie wymaga przedstawienia właściwym organom i instytucjom Unii Europejskiej, w tym Europejskiemu Bankowi Centralnemu, w celu uzyskania opinii i dokonania powiadomienia konsultacji albo uzgodnienia.</u>
          <u xml:id="u-225.8" who="#LeszekKowalczyk">Projektowana ustawa nie jest sprzeczna z prawem Unii Europejskiej, natomiast weszły tu jeszcze dodatkowe kwestie, które na pewno są do przedyskutowania na posiedzeniu komisji, np. powiązanie ubezpieczeń w ZUS-ie, KRUS-ie czy ubezpieczeń wojskowych z kwestiami emerytalnymi. Mam nadzieję, że będzie to jeszcze kiedyś rozpatrywane. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-225.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Piotra Kaletę z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Uprzejmie zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PiotrKaleta">Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! 11 marca ub.r. Wysoka Izba była uprzejma przyjąć ustawę, która, jak się wydaje, była ustawą przełomową, ale przede wszystkim ustawą niezwykle potrzebną. Chodzi o ustawę o obronie Ojczyzny. Wtedy było już jasne, że poza granicami naszej ojczyzny staną się rzeczy bardzo niebezpieczne — mam na myśli Ukrainę. Polski rząd przewidywał, że kwestię obronności naszej ojczyzny trzeba bardzo mocno, jasno podnieść w debacie publicznej, ale również poprzez odpowiedni akt prawny.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#PiotrKaleta">Dzisiaj, po 1,5 roku funkcjonowania tej ustawy możemy powiedzieć, że chyba była to jedna z bardziej potrzebnych i oczekiwanych ustaw, które pojawiły się w latach po 1989 r., a może nawet w latach powojennych. Zagrożenie Polski, bezpieczeństwa naszej ojczyzny jest bardzo realne. Wydarzenia na Ukrainie pokazują, że szaleńcy ze Wschodu nie zatrzymają się przed niczym, żeby tylko w jakikolwiek sposób odbudować swoje zapędy imperialne.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, dzisiaj dyskutujemy na temat ustawy, która jest trochę poboczną ustawą, ale jednocześnie jest kompatybilna z tą ustawą zasadniczą, czyli z ustawą o obronie Ojczyzny. Pan poseł sprawozdawca w szczegółowy sposób nakreślił już kierunek, w którym zmierza proponowana ustawa, która ma wprowadzić bardzo dużo nowych rozwiązań w Agencji Mienia Wojskowego, takich, które niejako odpowiadają na potrzeby naszego czasu, dotyczących wszystkiego, co w tej chwili jest potrzebne naszej ojczyźnie, ale również precyzuje pewne zapisy, które już funkcjonują, które były artykułowane już w tej ustawie zasadniczej, jaką jest ustawa o obronie Ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, niewątpliwie, co trzeba wielokrotnie, bardzo często podkreślać w Wysokiej Izbie, ponieważ może nie do wszystkich ta kwestia dociera, sprawy bezpieczeństwa naszej ojczyzny są sprawami, którymi posłowie powinni zajmować się w pierwszej kolejności, oczywiście nie dyskwalifikując innych ustaw, które niewątpliwie są potrzebne, niewątpliwie są ważne, ale jednak bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne, trzeba to powtarzać dość często, jest niezwykle potrzebne. Te wszystkie wydarzenia, które właśnie mają miejsce na Ukrainie, pokazują, że kierunek obrany przez polski rząd jest kierunkiem właściwym, który powinien generować poszczególne rozporządzenia, który powinien generować poszczególne projekty ustaw, co zresztą właśnie się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, ustawa idzie w dobrym kierunku. Myślę, że procedowanie nad nią na posiedzeniu komisji wskazuje, że materia tej ustawy budzi może kontrowersje, ale nie są one aż tak mocne jak w innych przypadkach, jak w przypadku innych projektów ustaw. Przed chwilą dyskutowaliśmy na temat polityki migracyjnej. Pojawiały się również głosy dotyczące tego, jak w tej chwili wygląda sytuacja, jeśli chodzi o zagrożenie bezpieczeństwa wewnętrznego. Opozycja nie bardzo wie, w jaki sposób poruszać się w tym zakresie, jeśli chodzi o nielegalnych migrantów. To wszystko nie zostało jeszcze do końca wyjaśnione.</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: PiS w ogóle nie wie, jak się poruszać.)</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, bardzo ważne jest to, żebyśmy o całości tego wszystkiego, co się dzieje, o tym, o czym dyskutujemy na tym posiedzeniu Sejmu, spróbowali rozmawiać w sposób jednolity, spójny, oczywisty. Właśnie bezpieczeństwo naszej ojczyzny, bezpieczeństwo Polaków jest dla nas po prostu najważniejsze i najbardziej istotne, dlatego, proszę państwa, szereg przepisów, które są zawarte w tej ustawie, idzie w kierunku podniesienia, poprawienia jakości funkcjonowania agencji bezpieczeństwa, przepraszam, Agencji Mienia Wojskowego, a także w kierunku doprecyzowania pewnych kwestii, które również będą potrzebne w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-227.7" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, dzisiaj, z perspektywy tego 1,5 roku możemy już ocenić funkcjonowanie ustawy o obronie Ojczyzny. Możemy powiedzieć, że każda nowelizacja jest pewnym komentarzem do tego, co podpowiedziało nam życie przez te 1,5 roku. Jest to bardzo dobre. Potrzebne jest, aby było to wnikliwie przeanalizowane, po prostu skonfrontowane z rzeczywistością, dlatego, proszę państwa, moje środowisko polityczne, środowisko Prawa i Sprawiedliwości, wychodzi z tą inicjatywą. Chce ono, aby ten poziom bezpieczeństwa był stale podnoszony, stale udoskonalany nawet w obszarach, jak się może wydawać, bardzo mało istotnych, mało znaczących, żeby te kwestie były ciągle poprawiane, polepszane, bo bezpieczeństwo Polaków jest dla nas po prostu sprawą priorytetową.</u>
          <u xml:id="u-227.8" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, oczywiście moje środowisko polityczne, czyli klub Prawa i Sprawiedliwości, w pełni popiera projektowaną ustawę. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-227.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Cezary Grabarczyk, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#CezaryGrabarczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przedłożona przez rząd ustawa o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego oraz niektórych innych ustaw to w gruncie rzeczy bardzo obszerny tekst normatywny. Tą ustawą zmieniamy nie tylko tę tytułową ustawę o Agencji Mienia Wojskowego, ale także dziewięć innych ustaw. Podkreślam, nowelizujemy 10 ustaw w bardzo szybkim tempie. To nie jest właściwy sposób procedowania.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#CezaryGrabarczyk">Wczoraj na posiedzeniu komisji podczas pierwszego czytania opozycja proponowała, aby powołać podkomisję. Dlaczego? Dlatego że tylko w ustawie o obronie Ojczyzny, którą uchwalaliśmy przecież rok temu, zmieniamy 90 jednostek redakcyjnych. 90 zmian w tak fundamentalnej ustawie i procedujemy z dnia na dzień. Wczoraj posiedzenie komisji, dziś drugie czytanie. To jest zły sposób procedowania.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#CezaryGrabarczyk">Mimo wszystko opozycja podchodzi bardzo rzeczowo do prac. Popieramy większość proponowanych rozwiązań. W wielu sprawach mamy wątpliwości. Wczoraj wskazywałem na zmianę czwartą proponowaną w ustawie, gdzie Agencji Mienia Wojskowego rozszerza się zakres dokonywania zakupów, m.in. sprzętu wojskowego, ale także usług, które są niezbędne dla potrzeb Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Te zakupy mogą być dokonywane z kredytów i pożyczek, a następnie te zakupione czy to sprzęt, czy usługi mogą być przekazywane jednostkom organizacyjnym. Pojawia się pytanie, czy rząd nie szuka wytrychu, nie szuka nowego źródła pozabudżetowych zakupów sprzętu wojskowego. Chodzi o to, że my już dziś nie wiemy, jak wygląda rzeczywistość budżetowa, nie wiemy, ile środków idzie poza budżetem na sprzęt wojskowy. To z interpelacji posła… W Korei Południowej dowiadujemy się o tym, że polski rząd zaciągnął pożyczki w Korei. Tak było.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Z telewizji koreańskiej.)</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#CezaryGrabarczyk">Tak, ale telewizja koreańska posiadła tę wiedzę dzięki interpelacji deputowanego.</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#CezaryGrabarczyk">Pan się śmieje, panie ministrze…</u>
          <u xml:id="u-229.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Z siebie.)</u>
          <u xml:id="u-229.8" who="#CezaryGrabarczyk">…ale to jest skandal, że pan nie przyszedł tu i z tej trybuny nie powiedział: my zaciągnęliśmy 70 mld kredytu na zakup czołgów K2 czy armatohaubic K9. Pan tego nie powiedział.</u>
          <u xml:id="u-229.9" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-229.10" who="#CezaryGrabarczyk">Nie mówimy o tym, co się dzieje na posiedzeniach, które są niejawne.</u>
          <u xml:id="u-229.11" who="#CezaryGrabarczyk">Zgłosiliśmy wczoraj na posiedzeniu dwie poprawki. Jedną, aby rekompensować powoływanym żołnierzom obrony terytorialnej utracone przez nich przychody. Cieszy nas, że wczoraj większość sejmowa poparła tę poprawkę. Przedłożyliśmy jeszcze drugą poprawkę, która dotyczy potrzeb byłych żołnierzy, którzy przeszli na emeryturę, pobierają emeryturę tzw. mundurową i nie mogą pobierać emerytury, chociaż dalej pracują, odprowadzają składki i te składki zasilają fundusz emerytalny w ZUS. Są dyskryminowani, bo nie mogą skorzystać z tych pieniędzy. Zwrócił na to uwagę jeden z byłych żołnierzy podczas spotkania z premierem Donaldem Tuskiem. Obiecaliśmy, że zajmiemy się tą sprawą, dlatego przygotowaliśmy projekt nowelizacji, przygotowaliśmy poprawkę, którą w tej chwili składam panu marszałkowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#CezaryGrabarczyk">Bardzo proszę o poparcie. To jest sprawa, która dotyczy wielu byłych żołnierzy. Jeżeli chcemy, żeby nadal byli czynni zawodowo, to Wysoka Izba poprze tę poprawkę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marcin Kulasek, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MarcinKulasek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego oraz niektórych innych ustaw wraz z przygotowanymi przez Ministerstwo Obrony Narodowej projektami rozporządzeń wykonawczych wprowadza gruntowną reformę funkcjonowania Agencji Mienia Wojskowego. Intencją projektodawców jest wyeliminowanie wątpliwości co do charakteru czynności podejmowanych przez agencję w ramach gospodarki nieruchomościami i statusu samej agencji w obrocie prawnym jako podatnika podatku od nieruchomości. Proponowane przedłożenie wprowadza zmianę w zakresie możliwości zakupu przez Agencję Mienia Wojskowego sprzętu powszechnego użytku, specjalistycznego i wojskowego oraz usług z przeznaczeniem na wyposażenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz pełnienia przez tę agencję roli inwestora w inwestycjach prowadzonych na terenach wojskowych. Proponowane przepisy mają umożliwić agencji prowadzenie zakrojonych na szerszą skalę działań w zakresie budownictwa mieszkaniowego, w tym w ramach społecznych inicjatyw mieszkaniowych. Ukształtowanie warunków umowy partycypacji pozwoli agencji pozyskać lokale mieszkalne budowane przez powyższe inicjatywy.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#MarcinKulasek">W uzasadnieniu projektu czytamy, że celem projektu jest zwiększenie liczebności Sił Zbrojnych. To cel bardzo zasadny. Wielkim problemem Wojska Polskiego jest fala odejść ze służby. W poprzednim roku mundur zdjęło 15 900 żołnierzy zawodowych i ochotników Wojsk Obrony Terytorialnej. W 2021 r. było to 11 tys. żołnierzy zawodowych i żołnierzy WOT. Ludzie uciekają z wojska, chociaż nakłady na armię są rekordowe. Główną przyczyną fali odejść jest sytuacji finansowa żołnierzy. Osoby chcące spłacić drożejący kredyt mieszkaniowy pragną skorzystać z dodatku mieszkaniowego, który wypłacany jest w momencie przejścia do cywila. Inne przyczyny odejść to fatalne relacje międzyludzkie, gospodarka niedoborów, brak wyposażenia, problemy z zaopatrzeniem. Według ekspertów w 2023 r. fala odejść z wojska osiągnie rekordowe rozmiary. Nie wiem, szanowni państwo, czy ta procedowana ustawa umożliwi zatrzymanie fali odejść z wojska, wiem natomiast, że Lewica opowiada się za kontynuowaniem prac nad tym projektem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Bejda, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PawełBejda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Procedujemy nad projektem ustawy dotyczącym Agencji Mienia Wojskowego. Oczywiście ten projekt ustawy zmienia wiele artykułów, m.in. w ustawie o obronie Ojczyzny, wspominanej tutaj przez pana posła Piotra Kaletę.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#PawełBejda">Natomiast ja chcę wrócić jeszcze do procedowania nad tą, jakże potrzebną ustawą. Przypomnę, zagłosowała za nią prawie cała Izba. Chcę przypomnieć również jakże ważny element jednej z poprawek, którą wniósł klub Koalicji Polskiej, mianowicie żeby przynajmniej 50% wydatków na zbrojenia zostawało w polskich zakładach zbrojeniowych. Odrzuciliście tę poprawkę. Uważam, że jest to błąd, bo nawet nie podjęliście dyskusji, żeby zacząć wdrażać tak bardzo potrzebne inwestycje w polski przemysł zbrojeniowy. I możecie zaklinać rzeczywistość, bo minister Błaszczak mówił, że w 2022 r. 65% środków zostało w polskich zakładach zbrojeniowych, a wy baliście się, że w 2023 r. czy 2024 r., czy 2025 r. będzie zostawało przynajmniej 50%.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#PawełBejda">Oczywiście ten projekt ustawy dotyczącej Agencji Mienia Wojskowego jest projektem potrzebnym, bo on reguluje pewnego rodzaju sprawy związane z wojskowością, zakupem mienia. Może najpierw powiem o tych rzeczach, które nie budzą wątpliwości klubu Koalicji Polskiej. Mianowicie nowe przepisy wyraźnie oddzielą możliwości prowadzenia przez Agencję Mienia Wojskowego działalności gospodarczej wynikającej z potrzeb bezpieczeństwa i obronności państwa od zadań dotyczących gospodarowania i obrotu mieniem realizowanym przez agencję. Wyeliminuje to również wątpliwości związane z charakterem czynności, które podejmuje agencja w ramach gospodarki nieruchomościami. Oczywiście dotyczy to przedmiotu w obrocie prawnym, jeśli chodzi o podatnika podatku od nieruchomości. Ja to rozumiem, panie ministrze, to jest po prostu potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#PawełBejda">Rozszerzony zostanie też katalog osób, które będą uprawnione do odpłatnego zakwaterowania w internatach albo kwaterach internatowych. Wprowadzone zostaną rozwiązania, które pozwolą uatrakcyjnić zasady pełnienia zawodowej służby wojskowej. Mam nadzieję, że to zachęci, te zmiany, do tego, żeby więcej osób wstępowało do armii, bo na razie to jest po prostu wasza porażka. I to, że próbujecie pracowników cywilnych na siłę wprowadzić do armii, żeby podnieść sobie statystyki, to jest skandal. To jest absolutny skandal, w ten sposób nie powinniście robić.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#PawełBejda">Ograniczony zostanie wzrost opłat za lokale mieszkalne zajmowane m.in. przez żołnierzy emerytów i rencistów wojskowych czy wdowy po żołnierzach. Przy ustalaniu współczynników świadczenia mieszkaniowego będzie możliwość uwzględnienia dodatkowo szczególnego znaczenia garnizonu dla obronności kraju. I, co też jest ważne, żołnierzom, którzy są uprawnieni do bezpłatnego zakwaterowania w internacie lub kwaterze internatowej, nie będą naliczane opłaty za tzw. nadmetraż do czasu wskazania miejsca zgodnego z przysługującymi uprawnieniami.</u>
          <u xml:id="u-235.5" who="#PawełBejda">Są też elementy, które wzbudzają nasze wątpliwości. Mianowicie Agencja Mienia Wojskowego będzie mogła prowadzić inwestycje na terenach wojskowych przy pomocy spółek i towarzystw budownictwa społecznego utworzonych przez agencję. Będzie mogła także partycypować w kosztach budowanych w ten sposób lokali mieszalnych. Ja to rozumiem, to jest dobry krok. Natomiast niepokoją mnie te spółki. Te spółki, panie ministrze, mnie niepokoją dlatego, że trudno mieć do was zaufanie, gdy prawie na co dzień tworzycie różnego rodzaju fundacje, gdzie późnej pieniądze z budżetu państwa są przekazywane dla waszych kolegów i są wykorzystywane w sposób naprawdę wątpliwy, jeżeli chodzi o prawo. Po co wam te spółki, które być może będą robiły jakieś dziwne interesy?</u>
          <u xml:id="u-235.6" who="#PawełBejda">Następna rzecz. Agencja Mienia Wojskowego będzie mogła kupować sprzęt wojskowy i usługi z przeznaczeniem na wyposażenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Chcę przypomnieć, że budżet Ministerstwa Obrony Narodowej na 2023 r. to jest ok. 150 mld zł, z czego zapisane jest bodajże niecałe 100 mld zł w budżecie państwa, a reszta to są wydatki pozabudżetowe. I teraz pytanie, bo też dyskutowaliśmy o tym w komisji: Czy w związku z tym agencja czy spółki będą mogły zaciągać różnego rodzaju kredyty, w tym kredyty w bankach zachodnich? To w naszej ocenie wzbudza różnego rodzaju kontrowersje i wątpliwości, bo nie ma górnej granicy zadłużania, to po pierwsze. A po drugie, nie wyjaśnił pan, panie ministrze, co konkretnie i jakiego rodzaju sprzęt wojskowy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#PawełBejda">…ma być kupowany przez Agencję Mienia Wojskowego. Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#MirosławSuchoń">Wysoka Izbo! Jeżeli chodzi o stan Sił Zbrojnych i działalność Ministerstwa Obrony Narodowej, to chyba najlepiej wyglądają przygotowania do defilady. Jak donoszą media, defilada ma być wielka, największa i jeszcze większa. Natomiast jeżeli popatrzymy na stan Sił Zbrojnych i to, co wynika z działalności i zaniechań obecnego rządu, to pojawiają się bardzo poważne wątpliwości. Po pierwsze, jak widać obywatele nie garną się do Sił Zbrojnych. Rząd próbuje na siłę wciągać pracowników cywilnych. Po drugie, pracownicy cywilni, którzy są zatrudnieni przez MON, nie są najlepiej wynagradzani, a to jest bardzo ważny element funkcjonowania całego systemu związanego z obroną państwa. Po trzecie, jeżeli popatrzymy na realne skutki działań w zakresie wzmacniania polskiego przemysłu — tutaj mój znakomity kolega, pan poseł Bejda z PSL, już o tym mówił — to one wyglądają bardzo źle. Są bardzo szumne zapowiedzi, ale konkretów brak. Co więcej, są bardzo poważne pytania o stabilność zakładów, choćby takich jak Bumar-Łabędy. Wiemy, że sytuacja jest tam bardzo, bardzo zła, a z zapowiedzi niewiele wynika. Czy ta ustawa poprawi sytuację? Być może w niektórych aspektach będzie asumptem do tego, aby żołnierze przeanalizowali swoje decyzje dotyczące odchodzenia z armii.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#MirosławSuchoń">Ta ustawa wprowadza bardzo szeroki katalog zmian, obejmuje on 10 ustaw. Po pierwsze, warto wspomnieć o zmianach w zakresie gospodarowania zasobami mieszkaniowymi. Rzeczywiście to jest taki, powiedziałbym, krok w kierunku spełnienia oczekiwań żołnierzy. Pytanie, czy to zadziała w tym całym systemie chaosu, który dzisiaj panuje w wojsku. Tego nie wiemy. Druga rzecz, kwestia usunięcia z katalogu zadań własnych agencji upoważnienia do prowadzenia działalności gospodarczej. To oczywiście w pewnym stopniu może uderzyć w samorządy, które z tytułu podatku również otrzymują te dochody. Trwają spory. Z reguły wygrywa agencja, ale nie zawsze. W związku z tym pytanie do ministerstwa, dlaczego tu jednak nie zaproponowano samorządom jakiejś formy rekompensaty, dzięki czemu też ta druga strona byłaby zadowolona. I po trzecie, zmiany w zakresie dopuszczenia możliwości zakupu przez agencję sprzętu wojskowego z przeznaczeniem na wyposażenie Sił Zbrojnych oraz umożliwienie agencji występowania w roli inwestora — bardzo poważne wątpliwości dotyczące zaciągania kredytu, zaciągania długu znowu poza kontrolą parlamentu. Nie rozumiemy tego mechanizmu. Była propozycja usankcjonowania tego również w postaci określenia limitów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#MirosławSuchoń">Ministerstwo tego nie chce zrobić. Mamy bardzo poważne wątpliwości, czy ta ustawa spełni swoje zadanie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#JarosławSachajko">Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia mam zaszczyt przedstawić stanowisko koła parlamentarnego w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego oraz niektórych innych ustaw po sprawozdaniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#JarosławSachajko">Projekt dotyczy umożliwienia Agencji Mienia Wojskowego efektywniejszej realizacji zadań związanych z obronnością i bezpieczeństwem państwa. Nowe przepisy pozwolą na zakup przez agencję sprzętu wojskowego i usług z przeznaczeniem na wyposażenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz prowadzenie inwestycji na terenach wojskowych. Zaproponowane rozwiązania pozwalają ponadto na uatrakcyjnienie zasad pełnienia zawodowej służby wojskowej, a w konsekwencji ułatwią zwiększenie liczebności polskiej armii.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#JarosławSachajko">To już jest kolejna duża ustawa po ustawie o obronie ojczyzny, która ma poprawić funkcjonowanie polskiego wojska. Myślę, że po 24 lutego ub.r. nikt nie ma wątpliwości, że inwestycje w wojsko, w armię są bardzo opłacalne. Bez inwestycji w armię wszystkie inne inwestycje, jeżeliby przyszedł konflikt zbrojny, nie mają sensu. Widzimy, co się dzieje w Ukrainie, jak jest niszczona infrastruktura i jakie są gigantyczne koszty wojny. Dlatego Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia popiera ten projekt.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Joanna Senyszyn, koło Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#JoannaSenyszyn">Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko Koła Parlamentarnego Lewicy Demokratycznej w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego oraz niektórych innych ustaw, a więc odnoszę się do druków nr 3409 i 3492.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#JoannaSenyszyn">Projekt zmienia łącznie aż 10 ustaw, jest bardzo obszerny, a wpłynął do Sejmu dopiero 28 czerwca br., czyli raptem 2 tygodnie temu. Uzasadnienie jest nadzwyczaj populistyczne. Już w jego pierwszych zdaniach czytamy, że celem projektu jest umożliwienie agencji efektywniejszej realizacji ustawowych zadań na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa. Z ustnego uzasadnienia dowiedzieliśmy się, że chodzi o poprawę obronności ojczyzny. To hasło wytrych, które ma na celu moralne przymuszenie opozycji do szybkiego procedowania, niezgodnego z prawem, i oczywiście poparcia projektu, a przecież wiele zapisów budzi bardzo poważne zastrzeżenia i wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#JoannaSenyszyn">Agencja Mienia Wojskowego będzie mogła kupować sprzęt wojskowy, ale nie wiadomo jaki ani jaka jest górna granica finansowania takich zakupów, ani za jakie pieniądze te zakupy miałyby się odbywać. Jak wiemy, bardzo dużo środków finansowych jest wydawanych poza budżetem, a więc bez kontroli parlamentu. Czy wobec tego w tym wypadku także chodzi o kolejne zakupy pozabudżetowe, które będą dokonywane poza kontrolą Sejmu i Senatu? Jeżeli tak, to jest to bardzo niebezpieczne. Już NIK zwracał uwagę na to, że bardzo duża część budżetu jest w gruncie rzeczy realizowana poza budżetem. Ta ustawa najprawdopodobniej jeszcze bardzo pogorszy te proporcje.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#JoannaSenyszyn">Dlatego koło parlamentarne, chociaż oczywiście jest pełne wątpliwości co do tej ustawy, wychodzi z założenia, że jednak w jakiś sposób poprawia ona przynajmniej część funkcjonowania Agencji Mienia Wojskowego. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">17 osób zgłosiło się do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś z państwa jeszcze chciałby się dopisać?</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie, zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas trwania zadawania pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Małgorzatę Chmiel z Koalicji Obywatelskiej o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-246.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#MałgorzataChmiel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#MałgorzataChmiel">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mówicie o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego, o obronności, o tym, jakie to ważne. Z tym wszyscy się zgadzamy, nie mamy wątpliwości. Ale chciałam zapytać, czy ten projekt, nowelizacja dotyczy również majątku, np. mieszkań. Bardzo proszę pana ministra o pisemną odpowiedź, ile mieszkań Agencji Mienia Wojskowego, w rozróżnieniu na gminy, jest na Pomorzu, w czyim władaniu to jest. Ponieważ w tej nowelizacji jest również niebezpieczny zapis, że przy pomocy spółek i towarzystw budownictwa społecznego Agencja Mienia Wojskowego będzie mogła prowadzić działalność inwestycyjną. Może to doprowadzić do naprawdę bardzo niebezpiecznych sytuacji, gdyż znamy różne spółki i spółeczki obecnej władzy, i to, co robią i jak wyprowadzają pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#RafałAdamczyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Bardzo bym prosił o odpowiedź w sprawie własności Agencji Mienia Wojskowego lub mienia, którym dysponuje. Pytania są dwa. Czy, a jeżeli tak, to ile nieruchomości będących w dyspozycji Agencji Mienia Wojskowego sprzedano w 2022 r.? Drugie pytanie. Jeżeli tak, to ile i za jaką kwotę sprzedano mienie ruchome z zasobów Agencji Mienia Wojskowego również w 2022 r.? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Grzegorz Rusiecki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#GrzegorzRusiecki">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nie ulega wątpliwości, że wydatki na obronność, zwłaszcza w takich czasach, w których przyszło nam żyć, powinny być priorytetem. Dobrze, że takie kwoty są w budżecie zawarte. Natomiast nie ulega również wątpliwości, że wszelkie wydatki, również te na obronność, powinny być dokonywane w sposób transparentny pod pełną kontrolą parlamentu. Tymczasem, panie ministrze, o tym, jakich zakupów ministerstwo dokonuje i na jaką kwotę, dowiadujemy się z zagranicznych mediów. Tak ewidentnie być nie powinno. Mam pytanie, panie ministrze, i proszę o odpowiedź zarówno ustną, jak i pisemną. Jakich zakupów ministerstwo już dokonało w ciągu ostatnich 2 lat i jakie planuje w najbliższym czasie? Ile z tego zakupionego sprzętu będzie wyprodukowane w Polsce, ile wynosi offset, a ile sprzętu będziemy zamawiać za granicą? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#MartaWcisło">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ustawa o Agencji Mienia Wojskowego, bardzo szeroki katalog: od kwestii związanych z zakupem sprzętu wojskowego, poprzez inwestycje mieszkaniowe. Ustawa zmienia 10 innych ustaw, w tym ustawę o obronie Ojczyzny, 90 zmian. Moje pytanie odnosi się do zakresu inwestycji mieszkaniowych, panie ministrze. Chciałabym zapytać, co pod tym hasłem się kryje, pod hasłem: spółki powoływane przez agencję, które będą budować lokale mieszkalne, po prostu deweloperka. Chciałam zapytać, czy w województwie lubelskim są przewidziane takie inwestycje i jakim zasobem gruntów i mienia dysponuje Wojskowa Agencja Mieszkaniowa w województwie lubelskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Robert Obaz, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#RobertObaz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ustawa, nad którą dzisiaj procedujemy, jest bardzo ważną ustawą i naprawia też to, co popełniliśmy, i błędy, jak to pan minister wczoraj na posiedzeniu komisji przyznał, w ustawie o obronie Ojczyzny. Bardzo dobrze, że parlament poprawia swoje błędy, błędy, które zostały popełnione, przy procedowaniu nad ustawą na posiedzeniu komisji. Mam pytanie. Dużo tutaj było wypowiedzi dotyczących mieszkań. Jako Lewica mieliśmy konwencję, na której pokazywaliśmy też pewne rozwiązania dotyczące obronności kraju. One też znajdują się w tejże ustawie. Mam pytanie dotyczące mieszkań dla żołnierzy, którzy przychodzą do wojska. Młodzi ludzie, którzy często mają pozakładane rodziny, kupili mieszkania od deweloperów, spłacają za nie kredyty, muszą iść do innej jednostki, niż obecnie stacjonują. Czy dzięki tej ustawie te mieszkania zostaną tym ludziom zapewnione? Czy państwo macie jakieś rozwiązania dla tych, którzy spłacają kredyt w jednym miejscu, żeby mogli mieszkać w drugim? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Paweł Krutul, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PawełKrutul">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jest to bardzo ważna ustawa dla uregulowania polskiej armii. Większe światełko w tunelu pojawiło się podczas obradowania, podczas procedowania nad tą ustawą. Od dawien dawna, jeżeli chodzi o ustawę o obronie Ojczyzny, żadna z poprawek opozycji nie została przyjęta. A wczoraj jedna uzyskała zielone światło.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#PawełKrutul">Dzisiaj pan minister zgłosił kolejną do pana marszałka. Tak że mam nadzieję, że będziemy tutaj wspólnie pracowali nad tym tematem, bo to jest bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#PawełKrutul">Chciałbym wspomnieć o cywilnych pracownikach wojska, ale również o pracownikach polskich uczelni wojskowych, którzy niestety przez niepodnoszenie im wynagrodzeń odchodzą do sektora prywatnego. Przy założeniu dotyczącym 300-tysięcznej armii i chęci wyszkolenia odpowiedniej liczby oficerów… My po prostu temu nie podołamy.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#PawełKrutul">Jeszcze korzystając z okazji, zadam ostatnie pytanie, panie ministrze, bo wczoraj na niejawnym posiedzeniu komisji nie uzyskaliśmy na to odpowiedzi. Pytanie dotyczy tego, czy Polska przekazała stronie ukraińskiej śmigłowce Mi-24 w liczbie 12 sztuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#PawełKrutul">Dowiadujemy się o tym z amerykańskich mediów, a później macie państwo do nas pretensje, że komentujemy, jeżeli nie posiadamy takowej wiedzy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Anna Kwiecień, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#AnnaKwiecień">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#AnnaKwiecień">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałabym wrócić do czasów naszych poprzedników…</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Słusznie, było dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#AnnaKwiecień">Pamięcią.</u>
          <u xml:id="u-261.4" who="#AnnaKwiecień">…kiedy to likwidowano szereg jednostek wojskowych, garnizonów.</u>
          <u xml:id="u-261.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Najwięcej zlikwidował Jarosław Kaczyński.)</u>
          <u xml:id="u-261.6" who="#AnnaKwiecień">Wtedy to, panie ministrze, pozostało bardzo dużo majątku w postaci budynków, koszarów, internatów. Chciałabym spytać pana ministra, co się stało z tym majątkiem Jak on został zagospodarowany i przez kogo? Co tak naprawdę mieści się dzisiaj w tych budynkach? Łatwo jest sprzedać, zlikwidować, natomiast bardzo trudno jest odtworzyć. Chciałabym też spytać, panie ministrze, jakie działania planuje ministerstwo, aby odtworzyć jednostki wojskowe i tę infrastrukturę, która tak naprawdę została zlikwidowana w czasach słusznie minionych, kiedy rządziła Platforma Obywatelska i PSL. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-261.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Czesław Mroczek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#CzesławMroczek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tysiące byłych żołnierzy i funkcjonariuszy służb mundurowych po zakończeniu służby podjęło zatrudnienie na rynku cywilnym. Wypracowali emerytury. Te emerytury zostały ustalone decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ale nie są wypłacane, bo przepisy zabraniają wypłaty dwóch świadczeń. Te osoby wpadły w pułapkę zastawioną przez państwo. Państwo nakazało im odprowadzać składki, a kiedy zgromadziły wymagany kapitał w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, nie mogą z niego skorzystać. Państwo nie może zastawiać pułapek na obywateli. Mamy dobrą okazję, by tę pułapkę zlikwidować, by ci ludzie mogli korzystać z wypracowanego przez siebie kapitału. Koalicja Obywatelska zgłosiła poprawkę do tej ustawy. Jest szansa na naprawienie błędu, na naprawienie zła. Proszę, żeby Wysoka Izba przyjęła tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#CzesławMroczek">Jeszcze jedna rzecz. Przez tę ustawę Agencja Mienia Wojskowego będzie mogła z pożyczek i kredytów finansować zakup sprzętu wojskowego. To kolejny strumień pozabudżetowych wydatków, tak naprawdę długu, bez limitu i bez kontroli. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wydatkowaniu środków publicznych zawsze powinny przyświecać takie zasady, jak zasady rzetelności i gospodarności, ale przede wszystkim przejrzystości. Tymczasem w projekcie zapisano możliwość odstąpienia od przetargów w przypadku zleceń na rzecz Agencji Mienia Wojskowego, co ma umożliwić spółkom przez nią powoływanym uzyskanie dodatkowych przychodów ze zleceń. Chciałabym państwu przypomnieć, że agencja to nie prywatny deweloper, tylko podmiot publiczny gospodarujący mieniem Skarbu Państwa, nadzorowany przez ministra obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#MałgorzataPępek">Ponadto w uzasadnieniu skarżycie się, że niektóre gminy traktują agencję jako przedsiębiorcę, domagając się podwyższonego podatku od nieruchomości, co powoduje zwiększenie przychodów tych gmin kosztem wydatkowania środków agencji przeznaczonych na realizację zadań. Proszę zatem o pisemną odpowiedź na pytania: Jakie agencja miała przychody w ubiegłym roku? Ile zapłacono podatków od nieruchomości i jaki procent stanowią one w kontekście wydatkowania środków na inwestycje? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Marek Dyduch, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#MarekDyduch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Agencja wojskowa czy mieszkaniowa wcześniej miała ogromny majątek po polskiej armii, która się zmniejszała. W wielu miejscach był to nie tylko sprzęt, ale i budynki. W tej chwili odbudowujemy pewien poziom armii, wyższy, niż był przez ostatnie lata. Chciałem zapytać, czy armia może skorzystać z tych pozostałych obiektów, czy z nich korzysta i na jakiej zasadzie jest to realizowane, czy np. przez oddanie armii tych obiektów, czy przez ich odkupienie. Trzeba to w jakiś formalny sposób załatwić. Jeśli takie obiekty są, to ile będą kosztować ewentualne remonty? Jakie wydatki będą z tym związane? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Wrócę do tego, o czym mówili pan poseł Mroczek i pan poseł Grabarczyk. Żołnierze zgromadzili kapitał w ZUS-ie i mają świadczenie emerytury wojskowej, ale nie mogą skorzystać z tych środków, które mają zgromadzone na rachunku w ZUS-ie, jeśli chodzi o to, żeby to była emerytura cywilna. Wreszcie coś zróbcie.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#KrystynaSkowrońska">Po drugie, w 2016 r. państwo złożyli deklarację zakupu śmigłowców w zakładach lotniczych w Mielcu. Czy ten fundusz będzie umożliwiał zakup śmigłowców? Bo tego państwo nie zrealizowali.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#KrystynaSkowrońska">Ostatnia sprawa. Skandaliczne jest, że państwo nie lokowali swoich projektów dotyczących zakupu sprzętu ani w Hucie Stalowa Wola, ani w Bumarze-Łabędach. Bumar-Łabędy jest na dzień przed protestem. Co państwo zrobicie? Bo tylko zapowiadacie. Ostatni przyjazd premiera do Bumaru-Łabęd był gaszeniem pożaru i deklaracją na przyszłość, a nie rozwiązaniem problemu. Spaliście przez ostatnie 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Artur Łącki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#ArturŁącki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W związku z rozwojem Sił Zbrojnych, o którym mówicie, i zakupem wszelakiego rodzaju sprzętu z każdej strony świata będą też potrzebne budowa lub remonty infrastruktury, która istnieje: woda, kanalizacja, szczególnie drogi i mosty.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#ArturŁącki">Czy Agencja Mienia Wojskowego przewiduje współpracę z samorządami? Zapytam wprost: Czy przewiduje dofinansowanie samorządów w budowie takiej infrastruktury, która będzie na potrzeby jednostek wojskowych i np. miasta?</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#ArturŁącki">Konkretne pytanie o most na rzece Redze w miejscowości Mrzeżyno, który łączy część wojskową z częścią miasta: Czy jest taka możliwość, czy agencja wojskowa dofinansuje remont tego mostu? To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#ArturŁącki">I drugie. Dołączam się do pytania pana posła Mroczka i pana posła Grabarczyka w sprawie emerytur mundurowych. Proszę o odpowiedź dla mnie też. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-271.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Cezary Grabarczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#CezaryGrabarczyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Wczoraj na posiedzeniu komisji odpowiadał pan, że te zakupy dokonywane przez Agencję Mienia Wojskowego mogą dotyczyć karetek, wozów strażackich, ale z przepisów nie wynika to ograniczenie. Chciałbym pana zapytać, poprosić, żeby pan wskazał konkretne przepisy ustawy o Agencji Mienia Wojskowego bądź jakiekolwiek inne przepisy, które wprowadzają ograniczenie, aby agencja nie mogła kupić 100 czołgów, 100 wyrzutni rakiet, aby nie mogła kupić armatohaubic. Proszę wskazać to ograniczenie, ewentualnie limit wydatków, bo to też nie wynika z tych przepisów, które zawarte są w ustawie. A nie może być dłużej tak, że wydatki rządu na obronę są poza kontrolą parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Joanna Senyszyn, Lewica Demokratyczna.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#JoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Czy były szacowane łączne koszty wprowadzenia w życie tej ustawy, czyli wynikające ze zmian wprowadzonych we wszystkich 10 ustawach? Jeśli tak, to ile wynoszą w podziale na poszczególne ustawy i dlaczego nie zostały podane w uzasadnieniu? A jeśli nie były szacowane pod pozorem, że bezpieczeństwo nie ma ceny, to dlaczego rząd tak lekko traktuje nasze pieniądze? Proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Zofia Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#ZofiaCzernow">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Ustawa znacząco rozszerza zadania dla Agencji Mienia Wojskowego, ale też wyposaża agencję w bardzo szerokie kompetencje. W związku z tym są duże zmiany w ustawie o finansach publicznych. Agencja będzie miała znaczący wpływ na zadłużenie budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#ZofiaCzernow">Pytam się więc: Dlaczego Komisja Finansów Publicznych, kiedy rozpatrywane są tak ważne zmiany w ustawie o finansach publicznych, nie bierze udziału w procesie legislacyjnym? Uważam, że to jest wielki błąd. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#ZofiaCzernow">Po drugie, mam takie pytanie, czy ta ustawa wreszcie upoważni czy pozwoli Agencji Mienia Wojskowego, aby zagospodarować od lat opuszczone mienie, które jest w dyspozycji agencji, które jest wystawione na sprzedaż. Bo w tej chwili mienie to niszczeje.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Zdzisław Wolski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#ZdzisławWolski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zmiany dotyczące mienia wojskowego są wielkie, ale mamy również proponowaną zmianę art. 87 ust. 2 ustawy o obronie Ojczyzny odnośnie do prac wojskowych komisji lekarskiej i w skrócie mówiąc, kategorii: zdrowie. Dotychczasowy zapis uniemożliwia kierowanie do tejże komisji osób mających ostateczne orzeczenie o niezdolności do służby wojskowej w czasie pokoju oraz orzeczenie o trwałej i całkowitej niezdolności do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju, w razie ogłoszenia mobilizacji czy w stanie wojny. Zmiana wykreśla tę pierwszą możliwość, czyli czyni możliwym, żeby były kierowane Polki i byli kierowani Polacy, a to przecież jest ogromna liczba ludzi. Mogą mieć zmienioną kategorię D na kategorię A, a zostanie tylko kategoria E.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#ZdzisławWolski">Kiedy pan zamierza z tego korzystać? I czy gdyby doszło do dramatu, mamy na tyle dużo wojskowych komisji medycznych, komisji lekarskich? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#MirosławSuchoń">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, dopóki Ministerstwem Obrony Narodowej kieruje polityk, który absolutnie bezpodstawnie i w sposób otwarty atakuje najwyższych rangą dowódców Sił Zbrojnych, dopóty raczej nie spodziewałbym się takiego zaufania obywateli, że system obrony państwa funkcjonuje tak, jak powinien, i zwiększania się poczucia bezpieczeństwa u obywateli.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#MirosławSuchoń">Natomiast moje pytanie dotyczy relacji pomiędzy agencją a samorządami. Tam rzeczywiście są w toku procesy dotyczące podatku, który agencja miała odprowadzać na rzecz samorządów. Pytanie: Dlaczego nie zaproponowali państwo jakiejś formy rekompensaty samorządom? Czasem są to gminy, gdzie jednostki wojskowe stanowią czy mienie agencji stanowi istotny element infrastruktury. W związku z tym działa to na niekorzyść mieszkańców. Pytanie: Dlaczego państwo nie wyszli naprzeciw tym oczekiwaniom? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zakup sprzętu wojskowego dzisiaj, jeśli chodzi o siły polityczne obecne w tym Sejmie, nie budzi najmniejszych wątpliwości. To, co może budzić, i to, co budzi wątpliwości, to brak przejrzystości, brak transparentności i brak kontroli Sejmu nad miliardami wydatków z budżetu polskiego państwa. To, proszę państwa, należy uporządkować. To jest jedna zasadnicza sprawa. A druga to przyszłość polskiego przemysłu zbrojeniowego i przyszłość Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Ja uważam, że ministerstwo, rząd nie ma strategii rozwoju polskiego przemysłu zbrojeniowego. To jest dzisiaj wręcz konieczne, ponieważ czasy, których jesteśmy świadkami, to czasy niepewnie i nie wydaje się, żeby w najbliższym czasie coś się zmieniło. Zatem ta strategia jest koniecznie potrzebna. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zgodnie z zapisami tego projektu ustawy Ministerstwo Obrony Narodowej będzie więcej zadań zlecać Agencji Mienia Wojskowego, a przy okazji w nowelizacji tej ustawy znalazły się potężne zapisy zmieniające m.in. ustawę o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych, ustawę o emeryturach wojskowych oraz porządkujące ustawę o obronie Ojczyzny. Łącznie zmiany pod hasłem Agencja Mienia Wojskowego dotyczą dziesięciu ustaw.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#JanSzopiński">Szanowny Panie Ministrze! Mam pytania, i poproszę o odpowiedź na te pytania na piśmie, po pierwsze, o zakupy dokonane na potrzeby armii w latach 2022 i 2023, z uwzględnieniem polskiego przemysłu obronnego, a po drugie, poproszę o dopisanie mnie do pytania pana posła Mroczka, dotyczącego emerytur mundurowych, ustalonych dla osób, które noszą mundury. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">I ostatnie pytanie zada pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo często słyszymy, że młodzi ludzie nie garną się do armii. Mamy szybko rozwijającą się gospodarkę, gospodarkę, która bardzo dobrze płaci, a jednocześnie wiemy o tym, że zakup mieszkania i spłacenie tego mieszkania to istotny element w budżecie rodziny. Chciałem zapytać, jak ta ustawa pomoże w tym, aby pójście do wojska i praca dla ojczyzny były bardziej atrakcyjne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej pana ministra Wojciecha Skurkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#WojciechSkurkiewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Bardzo dziękuję za tę dyskusję i również za te pytania. Oczywiście jeżeli chodzi o pytania dotyczące ustawy, tym z państwa, którzy żądali odpowiedzi na piśmie, uczynimy zadość i takie odpowiedzi przedstawimy na piśmie. Część pytań państwa posłów, rozumiem, ciekawość jest rzeczą naturalną, wykracza poza materię tej ustawy, część również wkracza w informacje niejawne, więc tutaj z kolei nie będziemy mogli uczynić zadość przynajmniej części spośród państwa w formie jawnej.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#WojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo! Chciałbym zwrócić uwagę na kilka kluczowych kwestii. Może od samego początku. Najpierw jedyna poprawka, która została zaproponowana, którą zgłosił pan Cezary Grabarczyk, ona zresztą pojawiła się wczoraj podczas posiedzenia sejmowej Komisji Obrony Narodowej. Pragnę zwrócić uwagę na kluczową kwestię. Ta poprawka, która jest zgłoszona… Zresztą chyba nawet propozycja ustawy, zmian legislacyjnych została zgłoszona przez Platformę Obywatelską.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#komentarz">(Głos z sali: W zamrażarce.)</u>
          <u xml:id="u-289.3" who="#WojciechSkurkiewicz">Ja nie czuję się uprawniony, aby w tym zakresie podejmować decyzję, która będzie skutkowała wydatkowaniem miliardów złotych z budżetu państwa czy z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, bo to nie jest kwestia dotycząca miliona, dwóch, tylko to jest decyzja opiewająca na kilkanaście miliardów złotych rocznie.</u>
          <u xml:id="u-289.4" who="#WojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo! Dziś w systemie emerytalnym Ministerstwa Obrony Narodowej mamy 168 tys. byłych żołnierzy zawodowych, którzy są w tym systemie, są w systemie emerytalnym. Chciałbym zwrócić też uwagę na świadczenia wypłacane z tegoż tytułu. Średnia, jeszcze raz powtórzę, średnia wysokość emerytury wypłacanej przez Ministerstwo Obrony Narodowej to jest blisko 4600 zł. Średnia. Oczywiście są emerytury w wysokości 15 tys., jak pana gen. Różańskiego, a są pewnie i mniejsze, no bo to oczywiście jest zależne od zajmowanych stanowisk, doświadczenia w momencie przechodzenia na emeryturę. Dzisiaj w systemie emerytalnym jest zasada, że emeryt może wybrać, które świadczenie jest dla niego korzystniejsze, czy to wojskowe, czy to cywilne. Jest pełna dowolność. Tylko jeszcze raz zwrócę uwagę. Przyjęcie takiej poprawki, propozycji, którą państwo zgłosiliście, wiązałoby się z miliardami złotych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Nie mam upoważnienia ani prezesa Rady Ministrów, ani ministra finansów, ani ministra pracy i polityki społecznej, aby taką decyzję podejmować. Będę rekomendował Wysokiej Izbie odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-289.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Jaka to kwota?)</u>
          <u xml:id="u-289.6" who="#WojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo! Chciałbym też odnieść się do kilku kwestii, które pobrzmiewały i w pytaniach, i w wystąpieniach, odnośnie do możliwości zakupu przez Agencję Mienia Wojskowego sprzętu wojskowego. Chcemy dać możliwość Agencji Mienia Wojskowego, aby w istocie mogła prowadzić tego typu działalność, kupować sprzęt, który będzie przekazywany do dyspozycji ministra obrony narodowej czy na rzecz Sił Zbrojnych, ale to nie jest uzbrojenie, o którym państwo tu mówicie, czołgi, armaty, haubice itd. Mówimy o sprzęcie wojskowym, który jest na wyposażeniu Sił Zbrojnych, ale to jest sprzęt — to się tak ładnie mówi — defensywny. Mam na myśli wozy strażackie, mam na myśli karetki pogotowia.</u>
          <u xml:id="u-289.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale z czego to wynika?)</u>
          <u xml:id="u-289.8" who="#WojciechSkurkiewicz">Dziś w wojsku posiadamy pojazdy jednonoszowe, wielonoszowe, mamy też niewielką ilość karetek. Ministerstwo Obrony Narodowej jako gospodarz 29. części budżetu nie może aplikować o pozyskiwanie środków zewnętrznych, np. z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Chcemy stworzyć taką możliwość, żeby to Agencja Mienia Wojskowego niejako w imieniu ministra obrony narodowej mogła aplikować o takie środki, m.in. na zakup wozów strażackich na potrzeby i na wyposażenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. I to jest, wydaje się, rzecz absolutnie oczywista i absolutnie naturalna.</u>
          <u xml:id="u-289.9" who="#WojciechSkurkiewicz">Kwestie dotyczące powoływania chociażby spółek. Przypomnę, że już takowa spółka jest, funkcjonuje w ramach Agencji Mienia Wojskowego — spółka Sinevia, która realizuje projekty budowlane na rzecz Ministerstwa Obrony Narodowej. Chcemy również rozszerzyć ten katalog, aby tworzyć możliwość budowy kwater internatowych, obiektów mieszkalnych dla Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-289.10" who="#WojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo! Zupełnie czym innym była sytuacja, kiedy polska armia liczyła 95 czy 96 tys. jeszcze w roku 2015, i zupełnie czym innym jest sytuacja, kiedy polska armia liczy dziś ponad 175 tys. żołnierzy pod bronią. Dzisiaj te potrzeby są absolutnie ważne, kluczowe i tutaj Agencja Mienia Wojskowego jest powołana też do tego, aby realizować pewne zadania na zlecenie ministra obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-289.11" who="#WojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo! Inwestycje mieszkaniowe są realizowane tam, gdzie wojsko jest, ale one są dzisiaj realizowane również tam, skąd wojsko zostało usunięte, gdzie zostało zlikwidowane, skąd zostało wyrugowane, a my przywracamy te miejsca. Dzisiaj problemem — tutaj też jedno z pytań, za które serdecznie dziękuję, było o to — gigantycznym problemem, szczególnie na terenach na wschód od Wisły, gdzie ta infrastruktura wojskowa była albo likwidowana, albo przekazywana samorządom, albo sprzedawana podmiotom zewnętrznym, prywatnym, jest dla nas to, że mamy sytuację, że chcemy przywrócić jednostki wojskowe, ale nie ma infrastruktury. Nie ma również infrastruktury mieszkalnej, infrastruktury internatowej na potrzeby rozwijających się Sił Zbrojnych, na potrzeby żołnierzy Wojska Polskiego. Oczywiście mamy taką — ja to zawsze tak określam — hybrydę, że jeżeli nie mamy mieszkania dla żołnierza, to wypłacamy mu ekwiwalent w przeliczeniu na metr kwadratowy zgodnie z tabelami, stosownie do poszczególnych miast, poszczególnych województw. Ale to jest tylko i wyłącznie namiastka. Zależy nam na tym, żeby te kwatery internatowe, żeby internaty, te obiekty były i żeby też żołnierze służący w poszczególnych garnizonach mieli kąt godny życia człowieka w XXI w. Tak, bez wątpienia — jedno z pytań dotyczyło Lubelszczyzny — to jest też Lublin, bo przywracamy Wojsko Polskie w Lublinie.</u>
          <u xml:id="u-289.12" who="#WojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo! Kolejne pytanie dotyczące tej infrastruktury. Co się stało z tą infrastrukturą? Niestety muszę powiedzieć z bólem serca, że przez kolejne lata, a wręcz kolejne rządy, począwszy od Lewicy przez Platformę Obywatelską i Polskie Stronnictwo Ludowe, likwidowane były garnizony. Następowało przechodzenie polskiego wojska, polskiej armii na armię zawodową, armię ekspedycyjną i likwidowane były garnizony i jednostki wojskowe. Dzisiaj odtworzenie tego potencjału jest mozolne i bardzo trudne.</u>
          <u xml:id="u-289.13" who="#WojciechSkurkiewicz">Pytanie o Agencję Mienia Wojskowego w kontekście majątku, który posiada. Mienie Agencji Mienia Wojskowego pochodzi z tzw. mienia zbędnego ministrowi obrony narodowej czy ministrowi spraw wewnętrznych i administracji. Ale dzisiaj w związku z intensywnymi pracami nad odtworzeniem potencjału obronnego Rzeczypospolitej my również odbieramy czy odzyskujemy od Agencji Mienia Wojskowego tereny, obiekty, które są możliwe do zagospodarowania z punktu widzenia obronności Rzeczypospolitej Polskiej. To jest jasno zdefiniowana procedura. Minister obrony narodowej może żądać od Agencji Mienia Wojskowego zwrotu obiektów ze względu na charakter obronny danej nieruchomości, danych obiektów. I to się dzieje. Bardzo często jest tak, że w miejscach, gdzie było wojsko, a dziś nie ma, ale przywracamy, odzyskujemy to, co pozostało z tej infrastruktury. Niestety jest szereg miejsc w Polsce, gdzie albo ta infrastruktura została przekazana samorządom, albo w miejscu koszar są różnego rodzaju obiekty handlowe, galerie handlowe, albo np., jak w Górze Kalwarii, są bloki mieszkalne i dobrze rozwija się, o zgrozo, deweloperka. To jest coś niebywałego. Jeżeli państwo przejeżdżacie przez takie miejscowości jak Puławy, jak właśnie Góra Kalwaria… Pewnie każdy z państwa posłów w swoim okręgu wyborczym ma szereg takich miejscowości, gdzie były dobrze prosperujące, dobrze rozwijające się jednostki wojskowe.</u>
          <u xml:id="u-289.14" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-289.15" who="#WojciechSkurkiewicz">Dziś niestety tych jednostek już nie ma. I mówię to z ubolewaniem, niestety mówię to z ubolewaniem.</u>
          <u xml:id="u-289.16" who="#WojciechSkurkiewicz">Stworzenie liczebniejszej armii, armii, która jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo Rzeczypospolitej, wymaga również określonych nakładów, nie tylko określonych nakładów na nowoczesne uzbrojenie, ale nakładów również infrastrukturalnych. I dzisiaj, kiedy dyskutujemy na temat rozwoju Sił Zbrojnych, 18. dywizja jest już faktem. Patrzę na pana posła Krutula, który jest posłem z Podlasia. Tam tworzymy 1. podlaską brygadę legionów, która będzie operowała na północnym wschodzie, na tzw. przesmyku suwalskim. Tam przecież musimy tę infrastrukturę budować, w wielu miejscach od zera. I to też realizujemy.</u>
          <u xml:id="u-289.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale nie było takiego pytania.)</u>
          <u xml:id="u-289.18" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Pan minister ma prawo mówić to, co chce.)</u>
          <u xml:id="u-289.19" who="#WojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo! Agencja Mienia Wojskowego musi mieć narzędzia, musi mieć instrumentarium, dzięki którym będzie to na polecenie ministra obrony narodowej realizowała.</u>
          <u xml:id="u-289.20" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A moje pytania?)</u>
          <u xml:id="u-289.21" who="#WojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo! Kolejna rzecz dotyczy, to już pan poseł Dyduch, obiektów z zasobów Agencji Mienia Wojskowego. Przywracamy to wszystko, co jest przydatne z punktu widzenia obronności. Odbieramy, złe słowo, przywracamy to dla wojska, jeżeli chodzi o Agencję Mienia Wojskowego.</u>
          <u xml:id="u-289.22" who="#WojciechSkurkiewicz">Pani poseł Skowrońska. Jeżeli chodzi o Bumar-Łabędy… Nie będę się odnosił do Mielca, bo te zamówienia są realizowane. Są śmigłowce Black Hawk, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-289.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie dla wojska. Nie ma dla wojska.)</u>
          <u xml:id="u-289.24" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ma pani złe informacje.)</u>
          <u xml:id="u-289.25" who="#WojciechSkurkiewicz">Są realizowane, pani poseł. Jest kolejna transza. Jest realizowane zamówienie na kolejne cztery śmigłowce dla Wojska Polskiego. Pani poseł, naprawdę. Dla wojsk specjalnych — kolejne.</u>
          <u xml:id="u-289.26" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-289.27" who="#WojciechSkurkiewicz">Naprawdę, pani poseł. Ale pani dotknęła bardzo ważnego punktu dotyczącego Bumaru-Łabędy. Choć jest on luźno związany z tematyką dzisiejszego posiedzenia, to chciałbym jednak, szanowni państwo, zwrócić uwagę na jedną kluczową kwestię. Bumar-Łabędy to firma, która produkowała czołgi na potrzeby polskiej armii, firma, która została niejako zobowiązana do realizacji modernizacji czołgów Leopard, które otrzymaliśmy od Niemców, uwaga, za symboliczne euro. Niestety musimy czy musieliśmy wyasygnować z budżetu państwa polskiego, z budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej miliardy złotych, aby te czołgi usprawnić i wprowadzić na wyposażenie polskiego wojska. Wyłącznie w związku z problemami we współpracy PGZ-etu z kontrahentem, operatorem niemieckim, w roku 2018 minister obrony narodowej podjął decyzję, aby uratować zakład Bumar-Łabędy, aby czołgi, które za rządów Platformy Obywatelskiej zostały oddane jako mienie zbędne i uzbrojenie zbędne, czołgi T-72, ponownie wprowadzić na wyposażenie Sił Zbrojnych. Te czołgi zostały poddane remontom w firmie Bumar-Łabędy.</u>
          <u xml:id="u-289.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Złom nam dali.)</u>
          <u xml:id="u-289.29" who="#WojciechSkurkiewicz">I to jest tak, że dzisiaj ci, którzy odpowiadali za niemalże upadek i doprowadzenie do skrajnego krachu finansowego firmę Bumar-Łabędy, krzyczą, jak to jest źle, że Prawo i Sprawiedliwość zleciło tam prowadzenie modyfikacyjnych prac nad czołgiem T-72.</u>
          <u xml:id="u-289.30" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: 8 lat mieliście.)</u>
          <u xml:id="u-289.31" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Wy też mieliście. I co zrobiliście?)</u>
          <u xml:id="u-289.32" who="#WojciechSkurkiewicz">Jeżeli chodzi o te 8 lat, szanowni państwo, to pragnę zwrócić uwagę, że Bumar-Łabędy bez najmniejszego problemu by realizował to zamówienie na rzecz Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej odnośnie do czołgów T-72. Pragnę tylko zwrócić uwagę pani poseł Skowrońskiej i szanownych państwa, że od 24 lutego ub.r. mamy regularną wojnę za naszą wschodnią granicą, a czołgi T72, które zostały zmodyfikowane przez firmę Bumar-Łabędy, jak i te, które nie zostały zmodyfikowane, zostały przekazane walczącej Ukrainie.</u>
          <u xml:id="u-289.33" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Będzie protest.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#WojciechSkurkiewicz">Bo to jest sprzęt postsowiecki, który jest, zdajemy sobie z tego sprawę, prosty do obsługi przez armię ukraińską. I dlatego też sprawa T-72 jest problematyczna, bo tych czołgów nie ma, te czołgi są na Ukrainie. I dlatego dzisiaj podejmujemy takie działania, aby w te zamówienia, które są realizowane m.in. w Korei, również wkomponować polski przemysł obronny. Chodzi m.in. o takie firmy jak Bumar-Łabędy, jak WZMot w Poznaniu i inne, które będą również odtwarzać swój potencjał produkcyjny w zakresie uzbrojenia. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Obrony Narodowej w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Senioralnej oraz Komisji Zdrowia o przedstawionym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o szczególnej opiece geriatrycznej (druki nr 3382 i 3489).</u>
          <u xml:id="u-292.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę panią poseł Joannę Borowiak o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#JoannaBorowiak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#JoannaBorowiak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Państwo Ministrowie! Przedstawiam sprawozdanie Komisji Polityki Senioralnej oraz Komisji Zdrowia o przedstawionym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o szczególnej opiece geriatrycznej, druk nr 3382. Sprawozdanie zawarte jest w druku nr 3489.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#JoannaBorowiak">Komisje: Polityki Senioralnej oraz Zdrowia po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz szczegółowym rozpatrzeniu projektu na posiedzeniach w dniach 11 i 15 lipca br. wnoszą o uchwalenie ustawy. Jednocześnie komisje, zgodnie z regulaminem Sejmu, przedstawiają zgłoszone wnioski mniejszości na żądanie wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#JoannaBorowiak">Szanowni Państwo! Celem projektu jest zapewnienie szczególnej opieki geriatrycznej osobom, które ukończyły 75. rok życia, doświadczającym kumulacji problemów zdrowotnych. Projekt sprzyja zdrowemu starzeniu się, jest także wstępem do przemodelowania geriatrii w stronę podejścia środowiskowego, czyli realizacji świadczeń medycznych w pobliżu miejsca zamieszkania seniora. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-294.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Anna Kwiecień, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#AnnaKwiecień">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o szczególnej opiece geriatrycznej przedstawiony przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej określa cele, organizację i zasady funkcjonowania szczególnych form geriatrycznej opieki zdrowotnej nad osobami, które ukończyły 75. rok życia. W projekcie wyraźnie zaznacza się, że uprawnione do korzystania są tylko osoby, które ukończyły 75. rok życia i są uprawnione do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na zasadach określonych w ustawie z 27 sierpnia 2004 r. Opieka ma być sprawowana w szpitalnych oddziałach geriatrycznych wskazanych w wojewódzkim planie działania dotyczącym szczególnej opieki geriatrycznej, centrach zdrowia 75+ oraz podstawowej opiece zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#AnnaKwiecień">Wprowadzenie szczególnej opieki geriatrycznej zgodnie z projektem będzie miało na celu zachowanie możliwie największej sprawności funkcjonalnej i samodzielności osób uprawnionych, zapewnienie określonych w ustawie świadczeń opieki zdrowotnej, planowanie i koordynowanie opieki zdrowotnej nad pacjentami centrów zdrowia 75+ w szczególności przez zapewnienie całościowej oceny geriatrycznej oraz opracowanie i realizację indywidualnego planu postępowania terapeutycznego, zapewnienie opieki lekowej pacjentom centrum, zapewnienie dostępu do działań profilaktycznych dostosowanych do potrzeb osób uprawnionych, w tym działań mających na celu zapobieganie niepełnosprawności i niesamodzielności tych osób, promocję zdrowia, zapewnienie edukacji zdrowotnej dla pacjentów centrum oraz ich opiekunów, zapewnienie wsparcia psychologicznego dla pacjentów korzystających z usług centrum.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#AnnaKwiecień">Wykonywaniem zadań z zakresu szczególnej opieki zdrowotnej obarczone zostały następujące podmioty: minister zdrowia, wojewodowie, powiaty. Do zadań ministra ma należeć określenie kierunków rozwoju szczególnej opieki geriatrycznej, monitorowanie organizacji i dostępności do szczególnej opieki geriatrycznej, dokonywanie oceny i zatwierdzenie wojewódzkich planów. Wojewoda z kolei będzie sporządzać projekt planu, uzgadniać z właściwymi powiatami warunki tworzenia centrów oraz monitorować ich działalność w zakresie organizacji i dostępności świadczeń opieki zdrowotnej. Do zadań powiatu należeć będzie rozpoznanie potrzeb zdrowotnych osób powyżej 75. roku życia zamieszkujących w danym powiecie, zgłaszanie propozycji utworzenia centrum, tworzenie centrum w przypadku zaakceptowania propozycji w planie wojewódzkim.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#AnnaKwiecień">Szanowni Państwo! Chcę jednoznacznie powiedzieć, że ta ustawa jest naprawdę potrzebna i wyczekiwana. Warto podkreślić, że bardzo często mówimy o tzw. eurosierotach, czyli o dzieciach, które zostały w Polsce, kiedy ich rodzice wyjechali, żeby pracować za granicą. W tej chwili pojawia się też inne zjawisko, właściwie pojawia się ono od wielu lat. Wielu młodych Polaków — szczególnie w czasach rządów Platformy Obywatelskiej i PSL-u — wyjechało za granicę. Część z nich wróci, ale wielu tam pozostanie. Tutaj zostali ich rodzice, dziadkowie, którzy w przyszłości będą wymagać opieki. Ta ustawa wychodzi naprzeciw ich potrzebom.</u>
          <u xml:id="u-295.4" who="#AnnaKwiecień">Pani Minister! Bardzo serdecznie dziękuję za tę ustawę, bardzo serdecznie dziękuję panu prezydentowi. Myślę, że rozwiązania, które pojawiają się w tej ustawie, będą wspierać seniorów powyżej 75. roku życia, będą wychodzić naprzeciw ich potrzebom, ale przede wszystkim będą sprawiać, że seniorzy będą mogli przeżyć ten okres życia w zdecydowanie lepszym zdrowiu, w lepszej kondycji. Temu służy ta ustawa. Bardzo dobrze, że wprowadzanie tych rozwiązań jest rozłożone w czasie, tak aby wszystkie instytucje, które mają realizować tę ustawę, mogły się do tego przygotować i mogły ją w pełni zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-295.5" who="#AnnaKwiecień">Na koniec, pani marszałek, pragnę w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość powiedzieć, że klub w pełni popiera tę ustawę. Zgłaszam jedną poprawkę. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zanim głos zabierze pani poseł Ewa Kołodziej z Koalicji Obywatelskiej, chciałam serdecznie przywitać samorządowców, koło gospodyń wiejskich, strażaków, sołtysów i pracowników kultury, którzy przyjechali z Łapanowa w powiecie bocheńskim. Bardzo serdecznie witamy w Sejmie. Przyjechali państwo na zaproszenie posła Wiesława Krajewskiego.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Ewa Kołodziej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#EwaKołodziej">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#EwaKołodziej">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o szczególnej opiece geriatrycznej, druki nr 3382 i 3489.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#EwaKołodziej">Przedstawiony przez prezydenta projekt ustawy obnażył brak systemu opieki geriatrycznej w Polsce w ostatnich 8 latach, kiedy rządził PiS. Projekt zakłada, że w Polsce w ciągu najbliższych 5 lat ma powstać ponad 300 centrów zdrowia 75+. Do ich zadań będą należały świadczenia w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, konsultacji bieżących problemów, opieki dziennej i domowej seniorów. Projektowana ustawa nakłada na wojewodów obowiązek opracowania wojewódzkich planów działania szczególnej opieki geriatrycznej, które mają być podstawą nowego modelu wsparcia seniorów. Określa także m.in. minimalne limity łóżek na oddziałach geriatrycznych, ich lokalizację oraz zasady współpracy z centrami zdrowia 75+. Na zorganizowanie nowego modelu opieki są przewidziane środki z Funduszu Medycznego, który nie przewiduje niestety współpracy z samorządem wojewódzkim.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#EwaKołodziej">Zgodnie z przedstawionym przez Najwyższą Izbę Kontroli raportem starsi mieszkańcy niektórych województw nie mieli dostępu do opieki geriatrycznej. Np. w województwie warmińsko-mazurskim do połowy 2021 r. nie zorganizowano ani jednego oddziału geriatrycznego, natomiast w województwie podlaskim i zachodniopomorskim zorganizowano zaledwie po jednym oddziale. Skandalem jest, iż całościowa ocena geriatryczna, której głównym celem jest ocena stanu pacjenta i zaplanowanie całościowej terapii, a także rehabilitacji była stosowana jedynie w połowie badanych szpitali.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#EwaKołodziej">Kontrola przeprowadzona przez Najwyższą Izbę Kontroli pokazała, że w okresie od stycznia 2017 r. do października 2021 r. w pięciu województwach najważniejsze wskaźniki dotyczące dostępności leczenia geriatrycznego nie zmieniły się albo wręcz uległy pogorszeniu. Największe braki pod tym względem występowały w województwie świętokrzyskim, gdzie jeden specjalista miał pod opieką ponad 60 tys. seniorów.</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#EwaKołodziej">Dane pochodzące z Naczelnej Izby Lekarskiej wskazują, że na dzień 30 czerwca 2021 r. mieliśmy jedynie 518 aktywnych zawodowo geriatrów. Natomiast najwięcej, bo aż 102, w województwie śląskim. Do lipca 2021 r. specjalizację geriatrię w całym kraju ukończyło 100 lekarzy. Podkreślmy, że w latach 2017–2019 w całym kraju geriatrię wybrało zaledwie dwóch rezydentów, w 2020 r. zaledwie trzech, a w 2021 r. tylko jeden. Kluczowym problemem jest zatem brak specjalistów zarówno lekarzy, jak i pielęgniarek, a przede wszystkim kompleksowych rozwiązań służących rozwojowi geriatrii, która obecnie jest uznana za priorytetową dziedzinę medycyny. Działania podejmowane w tym zakresie przez Ministerstwo Zdrowia, oddziały wojewódzkie Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji były niespójne i wybiórcze, co było absolutnie niewystarczające. Nadmienić należy, iż powołano nawet zespół do spraw zdrowotnej polityki senioralnej, który nie podjął jednak żadnej działalności, a Narodowa Rada Geriatrii i Gerontologii po raz ostatni spotkała się w 2016 r.</u>
          <u xml:id="u-297.6" who="#EwaKołodziej">Szanowni Państwo! To skandal. Jak zatem rządzący dbają o seniorów, których liczba stale rośnie i obecnie kształtuje się na poziomie prawie 10 mln osób? Pragnę w tym miejscu podkreślić, iż jak wynika z raportu Najwyższej Izby Kontroli, opieka geriatryczna najlepiej funkcjonuje w województwie śląskim. Szpital Geriatryczny w Katowicach, o który osobiście zabiegałam, by pozostał włączony do sieci szpitali w 2017 r., jest i był wzorem do naśladowania dla innych jednostek w kraju.</u>
          <u xml:id="u-297.7" who="#EwaKołodziej">Pani Marszałek! Już kończę, ostatnie zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#EwaKołodziej">Ten szpital jest jedynym specjalistycznym szpitalem geriatrycznym w Polsce. Ma największą, ponadsześćdziesięcioletnią tradycję i doświadczenie w kompleksowym diagnozowaniu i leczeniu osób starszych.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#EwaKołodziej">Podsumowując: w Polsce system opieki geriatrycznej nie zapewnia seniorom prawidłowej i wystarczającej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#EwaKołodziej">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska poprze prezentowany projekt ustawy, ponieważ seniorzy w Polsce zasługują na jak najlepszą, kompleksową i fachową opiekę medyczną. Dziękuję ślicznie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Chciałam serdecznie przywitać grupę z Bielska-Białej, z powiatu bielskiego, pszczyńskiego i cieszyńskiego, która przyjechała do Sejmu na zaproszenie pani poseł Mirosławy Nykiel. Serdecznie witamy w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Paulina Matysiak, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#PaulinaMatysiak">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wszyscy doskonale wiemy, że problem starzejącego się społeczeństwa z każdym dniem daje o sobie coraz bardziej znać. To wielowymiarowe i ogromne wyzwanie, które wymaga od nas przemodelowania polityki w wielu obszarach, nie tylko opieki zdrowotnej. Polskim seniorom należy się szacunek i solidne wsparcie, ponieważ w innym przypadku będą skazani na cierpienie, a im samym oraz ich rodzinom odbierze się szansę na godne życie. Tylko postawmy sobie pytanie, czy jesteśmy na te nieuchronne zmiany przygotowani.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#PaulinaMatysiak">Czasu na konkrety jest coraz mniej, nie wystarczy sama świadomość istnienia tego problemu. Obecna ocena opieki geriatrycznej w Polsce nie pozostawia złudzeń: seniorzy nie mogą liczyć na kompleksową pomoc, to zresztą potwierdzają wyniki badań Najwyższej Izby Kontroli. Izba słusznie zauważa, że nadanie geriatrii statusu priorytetowego odbywa się głównie na papierze, bez pokrycia w rzeczywistości. Przez 8 lat rządów Prawa i Sprawiedliwości, w trakcie których funkcję ministra zdrowia pełniły już trzy osoby, nie udało się wypracować sprawnej polityki senioralnej, która odpowiedziałaby na potrzeby najstarszych obywateli.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#PaulinaMatysiak">Dzisiaj, niemalże pod koniec tych rządów, debatujemy nad prezydencką ustawą, która jest pewną próbą wyjścia właśnie z tej kompromitacji. Ten fakt można skwitować krótko: lepiej późno niż wcale. Z ustawą o szczególnej opiece geriatrycznej wiąże się jednak kilka problemów, które mam zamiar przedstawić w swoim wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#PaulinaMatysiak">Na samym początku trzeba przyznać, że założenia tego projektu są jak najbardziej słuszne, a nawet, powiedziałabym, wyjątkowo ambitne. I właśnie z tego powodu pojawia się pierwsza wątpliwość: czy aby na pewno wprowadzenie jej zapisów w życie będzie możliwe, zostanie zrealizowane. Papier wszystko przyjmie, możemy równie dobrze ogłosić w ustawie, że wszyscy jesteśmy piękni, młodzi i zdrowi, ale wróćmy może do kwestii tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#PaulinaMatysiak">Podczas posiedzenia komisji składałam poprawki, wszystkie zostały zgłoszone jako wnioski mniejszości. Dzisiaj klub Lewicy też złoży jeszcze jedną poprawkę do tego projektu. W projekcie możemy przeczytać, że w ciągu 5 lat na każde 100 tys. seniorów po 60. roku życia ma przypadać minimum 50 łóżek na oddziałach geriatrycznych. Niewątpliwie zbliżyłoby to nas bardziej do europejskich standardów, ale czy mamy jakąkolwiek gwarancję, że tak będzie? W porównaniu do obecnego stanu byłaby to prawdziwa rewolucja i, jak rozumiem, o rewolucję tutaj chodzi, ale stąpajmy twardo po ziemi. Przypomnę, że w tej chwili w całej Polsce mamy do dyspozycji ok. 1,3 tys. takich łóżek. Ustawa zakłada, że już wkrótce będzie ich prawie 5 tys., czyli niemalże o 400% więcej.</u>
          <u xml:id="u-301.5" who="#PaulinaMatysiak">Potrzebujemy tych łóżek — tak, to prawda, to jest pilna sprawa. W jaki sposób zostanie to osiągnięte? Brakuje lekarzy geriatrów, ta specjalizacja nie należy w tej chwili do najchętniej wybieranych. W uzasadnieniu projektu można przeczytać, że wydaje się, że powstanie nowych oddziałów geriatrycznych i perspektywa rozwoju tej dziedziny zachęcą absolwentów studiów medycznych do tej specjalizacji. I właśnie chodzi o to, że w uzasadnieniu pada takie sformułowanie: wydaje się. Czy otrzymamy w takim razie zapewnienie, które będzie oparte na konkretach, że faktycznie tak będzie i że odpowiednia kadra się pojawi, żeby móc pracować na oddziałach i w powstałych centrach?</u>
          <u xml:id="u-301.6" who="#PaulinaMatysiak">Zastanawiająca jest oczywiście kwestia wieku, którego osiągnięcie zapewnia dostęp do tej szczególnej opieki geriatrycznej. Ustawa zakłada, że wynosi on przynajmniej 75 lat. Propozycja, by obniżyć ten wiek do 70 lat, na posiedzeniu komisji nie znalazła poparcia. Wydaje się to faktycznie konieczne, zwłaszcza że wielu mężczyzn w Polsce żyje po prostu krócej od kobiet, w tej chwili średnia długość życia dla mężczyzn wynosi niecałe 72 lata. W tym momencie ze statystycznego punktu widzenia przeciętny mężczyzna nawet nie dożywa takiego wieku, żeby skorzystać z specjalistycznej opieki geriatrycznej.</u>
          <u xml:id="u-301.7" who="#PaulinaMatysiak">Kolejna sprawa dotyczy nałożenia na samorządy kolejnych zadań, których finansowanie nie będzie ze stuprocentową pewnością zapewnione przez państwo. Na barkach powiatów znajdzie się budowa centrów zdrowia 75+, na co oczywiście mogą próbować pozyskać środki z Funduszu Medycznego, ale pojawia się tutaj też pytanie, czy każdy chętny powiat takie środki, taką pomoc otrzyma. W dzisiejszych realiach coraz więcej samorządów ledwo wiąże koniec z końcem, gdyż za sprawą państwa rządów przychody tych jednostek ze znaczących źródeł zostały dotkliwie ograniczone. To wymagałoby także doprecyzowania, gdzie znajdziemy finansowanie powstawania tych centrów.</u>
          <u xml:id="u-301.8" who="#PaulinaMatysiak">Myślę, że — powtórzę to, co mówiono na posiedzeniu komisji, pozostając w temacie samorządów — te zapisy ustawy całkowicie ignorują istnienie władz wojewódzkich, które obok powiatów stanowią przecież jedną z kluczowych jednostek funkcjonowania danego regionu. Taka współpraca też powinna być przecież możliwa. Decyzja, żeby kwestią opieki geriatrycznej zajmowali się głownie wojewoda i powiat bez udziału urzędu marszałkowskiego, jest kompletnie niezrozumiała.</u>
          <u xml:id="u-301.9" who="#PaulinaMatysiak">Ponieważ kończy mi się czas, składam poprawkę. Będziemy jeszcze dyskutować w ramach komisji.</u>
          <u xml:id="u-301.10" who="#PaulinaMatysiak">Natomiast na koniec powiem, że nasz klub będzie pracował nad tym projektem, będzie za nim też głosował, bo potrzebujemy rozwoju tej specjalizacji i należy zadbać o osoby starsze.</u>
          <u xml:id="u-301.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, poseł Radosław Lubczyk, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#RadosławLubczyk">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Koalicja Polska przedstawić stanowisko dotyczące ustawy o szczególnej opiece geriatrycznej, druki nr 3382 i 3384, będącej inicjatywą ustawodawczą prezydenta RP.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#RadosławLubczyk">Ustawa ta wprowadza szczególne formy opieki geriatrycznej i zdrowotnej nad osobami, które ukończyły 75. rok życia. Jak doskonale wiemy ze statystyk, jesteśmy społeczeństwem, które bardzo szybko się starzeje. W ostatnim roku zanotowaliśmy rekordowy spadek liczby urodzeń, ta liczba jest najniższa od zakończenia II wojny światowej. Ponad połowa naszego społeczeństwa to ludzie w wieku powyżej 60. roku życia. Niestety, wszystko wskazuje na to, że proces starzenia naszego społeczeństwa będzie nadal postępował. W związku z tym uznać należy, że procedowana dzisiaj ustawa trafia w zapotrzebowanie związane z przyszłością Polski i Polaków. Nadrzędnym celem prezentowanej inicjatywy ustawodawczej prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej jest zapewnienie szczególnej opieki geriatrycznej osobom, które ukończyły 75. rok życia, a w konsekwencji — sprzyjanie zdrowemu starzeniu się.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#RadosławLubczyk">Zaproponowane rozwiązania są również wstępem do przemodelowania geriatrii w stronę podejścia środowiskowego, w ramach którego świadczenia medyczne realizowane są w pobliżu miejsca zamieszkania seniora. Niestety, procesowi starzenia towarzyszą coraz częstsze choroby. Statystyki wskazują, że osoby od 57. roku życia coraz częściej chorują na choroby przewlekłe. Wzrasta również w tej grupie śmiertelność. Wskazane jest więc korzystanie z możliwości medycyny i rozwiązań sprzyjających zdrowemu starzeniu się. Dlatego też potrzebujemy zmian w systemie ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#RadosławLubczyk">Skutki ustawy będzie można ocenić na kilku płaszczyznach. Przede wszystkim istotnie poprawi się jakość życia osób starszych, które bez dodatkowego wsparcia tracą samodzielność i wymagają opieki ze strony najbliższych. Również rodziny seniorów odczują korzyści wynikające z lepszego dostępu do świadczeń medycznych i wielopłaszczyznowej rehabilitacji, które będą realizowane w Centrum Zdrowia 75+. Dzięki obecności koordynatorów opieki geriatrycznej łatwiejsze stanie się zarządzanie procesem leczenia, z kolei usługi edukatora zawodowego ułatwią pielęgnację chorującego członka rodziny.</u>
          <u xml:id="u-303.4" who="#RadosławLubczyk">Nie mniej ważny jest aspekt ekonomiczny przyjętych rozwiązań. W ujęciu makroekonomicznym należy spodziewać się wzrostu wydatków na upowszechnienie szpitalnej opieki geriatrycznej oraz utworzenie centrów zdrowia 75+. Jednocześnie całościowe podejście geriatryczne jest tańsze i efektywniejsze niż obecnie realizowany model licznych konsultacji specjalistycznych i rozproszonej diagnostyki. Lepsza opieka ambulatoryjna powinna sprzyjać ograniczeniu długich hospitalizacji i zmniejszyć ryzyko konieczności włączenia form opieki długoterminowej. Pobyt w placówce całodobowej powinien być rozważany w ostateczności, jako że ta forma jest radykalną zmianą modelu funkcjonowania człowieka, a ponadto opcją bardzo kosztowną.</u>
          <u xml:id="u-303.5" who="#RadosławLubczyk">Rozwiązania proponowane w tej ustawie są bez wątpienia ważne i celowe. Pojawia się jednak kilka wątpliwości. Jedną z nich jest finansowanie, które jawi się mgliście. Już w tej chwili zadłużenie szpitali powiatowych to ok. 20 mld zł. Utworzenie centrów zdrowia 75+ będzie generować dodatkowe wydatki, a bez załatwienia problemów szpitali powiatowych istnieje ogromne zagrożenie załamaniem systemu finansowania ochrony zdrowia. Zagrożeniem jest również brak specjalistów lekarzy geriatrów. Tych braków nie da się szybko uzupełnić. Warto byłoby się zastanowić nad przyspieszeniem nostryfikacji dyplomów lekarzy z zagranicy w celu uzupełnienia tej luki. Również kalkulacje wynagrodzeń dla lekarzy i personelu medycznego wydają się niedoszacowane.</u>
          <u xml:id="u-303.6" who="#RadosławLubczyk">Dobrze byłoby się zastanowić nad obniżeniem wieku osób, do których jest skierowany ten program. Średnia długość życia mężczyzn w Polsce to ok. 72 lata, a kobiet ok. 79 lat. Statystycznie rzecz biorąc, ogromna grupa osób po 75. roku życia nie będzie miała możliwości skorzystania z tego programu, bo zwyczajnie do tego roku nie dożyją.</u>
          <u xml:id="u-303.7" who="#RadosławLubczyk">Dlatego postulujemy obniżenie granicy tego programu przynajmniej do 70. roku życia. Centra zdrowia 70+ też brzmi dobrze, a na pewno będzie bardziej skuteczne i będzie można objąć tym większą grupę docelową.</u>
          <u xml:id="u-303.8" who="#RadosławLubczyk">Nasz klub Koalicja Polska opowiada się za dalszymi pracami nad tą ustawą, którą będziemy popierać. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-303.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Stanisław Tyszka, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#StanisławTyszka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rozpatrujemy projekt ustawy o szczególnej opiece geriatrycznej, który ma stworzyć centra zdrowia 75+. Z ciekawostek: prace nad tym projektem trwają, uwaga, od 2017 r. Czyli w pocie czoła Kancelaria Prezydenta Andrzeja Dudy 6 lat pracowała nad tym projektem. O dziwo, pojawia się w tym momencie w sytuacji kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#StanisławTyszka">W międzyczasie mieliśmy do czynienia z całkowitym bankructwem systemu opieki zdrowotnej w Polsce, 200 tys. nadmiarowych zgonów, za które odpowiada rząd Prawa i Sprawiedliwości, odcięcie Polaków w sposób skandaliczny od dostępu do opieki zdrowotnej w czasie pandemii. Samo to odbiera wam, rządowi Prawa i Sprawiedliwości, a także prezydentowi prawo do mieszania w systemie opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#StanisławTyszka">Na stronie prezydenta nie odróżnia się gerontologii od geriatrii. Mogą państwo to spróbować poprawić. Gerontologia to nauka o procesach starzenia się, zaś geriatria to nauka o chorobach wieku starczego. Wczoraj na posiedzeniu komisji bardzo szybko nad tym projektem procedowano, chociaż były bardzo trafne poprawki ze strony Związku Powiatów Polskich. Przedstawiciele wnioskodawców nie bardzo byli w stanie odróżnić psychiatrię od psychologii czy rehabilitację od fizjoterapii.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#StanisławTyszka">Ten projekt jest oparty na typowym dla socjalistów, dla biurokratów myśleniu życzeniowym. Chcą stworzyć wielki biurokratyczny, centralistyczny, rozbudowany, bardzo drogi system i wierzą w to, że to coś zmieni. Zmieni rzeczywiście w sytuacji poważnych problemów ze starzeniem się Polaków.</u>
          <u xml:id="u-305.4" who="#StanisławTyszka">Ten projekt jest dyskryminacyjny wobec osób młodszych, mających mniej niż 75 lat, które już mogą mieć problemy. Wczoraj popierałem poprawkę obniżającą do 70. roku, ale tak naprawdę to powinna być decyzja lekarza. Ten projekt jest szczególnie dyskryminacyjny wobec mężczyzn, którzy wcześniej umierają, a także wobec prywatnych ośrodków opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-305.5" who="#StanisławTyszka">Wydaje się, że to jest typowa dla socjalistów bohaterska walka z problemami, które nie są znane w żadnym innym ustroju. My mamy w tym momencie opiekę geriatryczną, paliatywną, hospicyjną, opiekę długoterminową, a wy to wszystko chcecie wrzucić do jednego garnka, licząc na cud mimo braków kadrowych. Bo przypominam, w Polsce jest ok. 560 geriatrów, w tym momencie potrzebnych jest ok. 3 tys. Nie ma również pielęgniarek.</u>
          <u xml:id="u-305.6" who="#StanisławTyszka">Wydaje się, że dużo lepszym pomysłem byłoby wzmocnienie opieki paliatywnej i hospicyjnej za te 2 mld, które chcecie wydawać rocznie na te centra zdrowia 75+ czy opieki długoterminowej. Natomiast ostatecznie nie da się rozwiązać problemów systemu opieki zdrowotnej w Polsce bez rozbicia monopolu NFZ.</u>
          <u xml:id="u-305.7" who="#StanisławTyszka">Musimy wprowadzić konkurencję ubezpieczycieli, konkurencję płatników i przywrócić godność polskim pacjentom. Polscy pacjenci nie mogą być przedmiotem, mają być podmiotem w systemie opieki zdrowotnej. Taki plan ma Konfederacja. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#MichałGramatyka">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoki Sejmie! Co do zasady oczywiście będziemy popierać tę ustawę. Ona jest potrzebna. Sama idea podniesiona w tej ustawie jest potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#MichałGramatyka">Polska 2050 Szymona Hołowni już ponad rok temu opublikowała plan dla zdrowia „Co po pandemii?” — taki tytuł ma ten dokument. Polecam państwu jego lekturę. Tam szczegółowo opisujemy zagadnienia związane z planowaniem i realizacją opieki geriatrycznej w naszym społeczeństwie, które, co warto podkreślić, bezustannie i bezlitośnie się starzeje.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#MichałGramatyka">Kilka uwag ze strony naszego środowiska. Tą regulacją prawną powinny zostać objęte osoby, które kończą 65 lat. Czyli w wieku 65+, dokładnie tak jak dzieje się to w przypadku procedowanej np. w dniu wczorajszym ustawy o tzw. darmowych lekach — tam również ten próg jest zakreślony na 65 lat. W naszej populacji możemy mówić o zjawisku nadumieralności mężczyzn. Statystyczny Polak nie ma szans na dożycie wieku, w którym zostanie objęty tą dodatkową opieką.</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#MichałGramatyka">Dobry program zdrowotny to taki, którego podmiotem są ludzie zdrowi, zanim zachorują. A więc wstępna ocena geriatryczna powinna być wykonywana obowiązkowo u wszystkich osób, które kończą 60 lat. Tak to zresztą przedstawiamy w naszych propozycjach programowych. Trzeba u takich ludzi szukać znamion wielochorobowości. Trzeba sprawdzać szkodliwą wielolekowość, we wczesnych stadiach diagnozować otępienia, dokonywać, ogólnie mówiąc, całościowej oceny geriatrycznej. Ta całościowa ocena powinna być możliwa do wykonania również w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej. Na podstawie wyniku oceny będzie możliwe zaplanowanie ścieżek terapii, np. środowiskowej z udziałem dziennych form aktywizacji seniorów. Prawo do takiej wstępnej oceny oprócz lekarzy powinni w naszym przekonaniu posiadać także koordynatorzy opieki zdrowotnej, a w POZ np. pielęgniarki czy pielęgniarki geriatryczne.</u>
          <u xml:id="u-307.4" who="#MichałGramatyka">Planowana liczba centrów zdrowia 65+, 300, zdaje się, jest zbyt mała. Takie poradnie wieku dojrzałego powinny być w każdym powiecie, plus kilka według mapy potrzeb zdrowotnych. Przecież każdego roku liczba osób w wieku upoważniającym do objęcia opieką geriatryczną rośnie i będzie wyraźnie wzrastać. To pokazują statystyki. Spowoduje to, że limit osób, który państwo planują, zostanie przekroczony w zasadzie we wszystkich lokalizacjach.</u>
          <u xml:id="u-307.5" who="#MichałGramatyka">Jeszcze jedna uwaga. Wśród personelu, który jest wymieniany jako obowiązkowy dla funkcjonowania centrów, nie odnotowaliśmy obecności lekarza psychiatry. Odnosimy wrażenie, że psychologowie przy dużym odsetku chorób psychicznych albo starczych zmian psychoorganicznych mogą nie podołać nakładanym na nich zadaniom.</u>
          <u xml:id="u-307.6" who="#MichałGramatyka">Zgłosiliśmy poprawki, liczymy na ich poparcie. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu koła parlamentarnego Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie prezydenckiego projektu ustawy o szczególnej opiece geriatrycznej po sprawozdaniu komisji. Projekt dotyczy stworzenia ram prawnych w celu zapewnienia szczególnej opieki geriatrycznej osobom, które ukończyły 75. rok życia, sprzyjających zdrowemu starzeniu się, oraz przemodelowania geriatrii w stronę podejścia środowiskowego, w którym świadczenia medyczne realizowane są w pobliżu miejsca zamieszkania seniorów.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#JarosławSachajko">Wysoka Izbo! Rozmawiamy o grupie Polaków, którzy urodzili się przed wojną, w trakcie lub wkrótce po niej. Są to osoby bardzo ciężko doświadczone, zarówno wojną, jak i późniejszym okresem odbudowywania Polski po wojnie. Były to bardzo trudne warunki pracy. Później wcale nie było lepiej. To są również te osoby, które doświadczały bardzo często tragedii rozłąki ze swoimi dziećmi, które nie mogą się swoimi rodzicami opiekować. A więc bardzo się cieszę, że taki projekt powstał. Liczę na to, że to jest pierwszy krok ku temu, żeby opiekować się szerszą grupą naszych seniorów. Myślę tutaj o seniorach już od wieku emerytalnego. Im wcześniej zaczniemy, tym dłużej te osoby będą żyły w dobrej kondycji, w dobrym zdrowiu.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#JarosławSachajko">Dziękując za ten projekt ustawy panu prezydentowi, Kukiz’15 popiera ten projekt.</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Joanna Senyszyn, Lewica Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#JoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne Lewicy Demokratycznej popiera wszystkie działania mające na celu poprawę sytuacji obywateli naszego kraju, w tym seniorów i seniorek, których dochody są niskie, a konieczne wydatki wysokie ze względu na pogarszający się z wiekiem stan zdrowia. Dlatego z satysfakcją przyjmujemy prezydencki projekt ustawy o szczególnej opiece geriatrycznej.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#JoannaSenyszyn">Powstanie centrów świadczeń medycznych powinno korzystnie wpłynąć na zdrowie, a tym samym na jakość życia seniorów. Dotychczasowa polityka zdrowotna w zakresie geriatrii jest absolutnie niewystarczająca. W Polsce brakuje lekarzy geriatrów i oddziałów geriatrycznych. Potwierdza to zarówno raport Najwyższej Izby Kontroli, jak i dane z Naczelnej Izby Lekarskiej. Jednak granica wieku upoważniająca do korzystania z dobrodziejstwa ustawy wynosi aż 75 lat, co oznacza, że statystycznie dotyczy to tylko seniorek, bo w Polsce średnia długość życia mężczyzny wynosi niecałe 72 lata, a jedynie kobiet 80 lat.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#JoannaSenyszyn">Klub Parlamentarny Lewicy Demokratyczniej stanowczo protestuje przeciw tak jawnej dyskryminacji mężczyzn. Obniżenie wieku upoważniającego do korzystania z ustawowych zapisów wpłynęłoby korzystnie na zdrowie seniorów, mogłoby przyspieszyć podniesienie średniej długości życia w Polsce i zapewnić dłuższe zachowanie sprawności funkcjonalnej i samodzielności, co powinno być priorytetem każdego państwa. Projekt zakłada, że centra zdrowia 75+ powstaną ze środków własnych powiatu lub z Funduszu Medycznego, a przecież samorządy już teraz są niedofinansowane.</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#JoannaSenyszyn">Związek Miast Polskich wskazuje, że projekt nie zakłada dodatkowych środków finansowych dla samorządów powiatowych. Oznacza to, że zagrożone będzie terminowe powstanie centrów 75+. Polityka senioralna nie może być elementem PiS-owskiej kiełbasy wyborczej, a tak niestety to wygląda. Dlaczego prezydent czy partia rządząca czekali prawie 8 lat z tym słusznym projektem. Słusznym w każdym aspekcie oprócz wieku. Wiek 75 lat jest absolutnie nie do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-311.4" who="#JoannaSenyszyn">Polscy seniorzy i seniorki zasługują na godne życie, które państwo ma obowiązek im zapewnić. Dlatego będziemy popierać ten projekt, ale liczymy, że również prezydent przychyli się do tej poprawki, żeby obniżyć wiek korzystania z dobrodziejstw ustawy przynajmniej do 70 lat, a jeszcze lepiej do 65 lat. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czy ktoś z pań i panów posłów chce jeszcze zgłosić się do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie, zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwsza pani poseł Małgorzata Niemczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#MałgorzataNiemczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Stan geriatrii w Polsce obnażył raport Najwyższej Izby Kontroli opublikowany w 2022 r. Jest miażdżący dla was, rządzących. Nie zrealizowaliście żadnej rekomendacji. Nie macie nawet wiedzy o aktualnym stanie opieki geriatrycznej. Skąd to wiem? Bo pytam w interpelacjach i ciągle czekam na odpowiedzi, których termin udzielenia przesuwacie.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#MałgorzataNiemczyk">Po co robicie tę ustawę? Bo widzicie, że tracicie poparcie wśród seniorów. Tuż przed wyborami chcecie znów ich mamić, chcecie poudawać, że zdrowie najstarszych obywateli jest dla was ważne. Przecież nie zapewniacie ani środków finansowych dla powiatów na powstanie centrów, ani środków finansowych na pokrycie kosztów ich utrzymania. Kto ma pracować w tych 300 planowanych w Polsce centrach, skoro udało wam się przez 8 lat zwiększyć liczbę lekarzy raptem o 200 i łącznie jest ich 560, a zapotrzebowanie wynosi 3 tys.?</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#MałgorzataNiemczyk">W tej ustawie jest cała masa absurdów. Proponujecie opiekę osobom w wieku 75+, a średnia długość życia mężczyzn w Polsce to — przypominam — 71 lat. W centrach 75+ świadczenia mają być udzielane przez psychologa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł, bardzo proszę kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#MałgorzataNiemczyk">Chwileczkę, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ale jest ograniczony czas. Pani poseł, wiedziała pani.)</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#MałgorzataNiemczyk">Przez psychologa, który przecież nie jest lekarzem i nie może dokonać diagnostyki czy wypisać recepty. Kiedy finansowanie świadczeń geriatrycznych będzie zwiększone, aby placówki medyczne były tym zainteresowane? Przestańcie mamić i zacznijcie opiekować się.</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Pani marszałek, to ja też proszę o przedłużenie czasu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Działania podejmowane przez Ministerstwo Zdrowia, oddziały wojewódzkie NFZ czy Narodowy Instytut Geriatrii były nieskoordynowane, fragmentaryczne, a w efekcie okazały się niewystarczające. W resorcie powołano nawet Zespół do spraw Zdrowotnej Polityki Senioralnej, który jednak nie podjął żadnej działalności. To jest raport NIK-u. A zatem w opiece geriatrycznej jest źle, jeśli nie bardzo źle. Ale będzie doskonale.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Niemczyk: Na papierze.)</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#JanSzopiński">Na posiedzeniu komisji mówiłem o marzeniach pana prezydenta. Życzyłem spełnienia tych marzeń, i to bez żadnego przekąsu. Przepraszam, że użyję słów premier Beaty Szydło, ale polskim seniorom to się najzwyczajniej w świecie należy. Tylko że pan prezydent się rozmarzył i w ramach tych marzeń nie wskazał koniecznych do realizacji projektu lekarzy. W Polsce ich nie ma. Czy zakłada się sprowadzenie do kraju tych lekarzy? Czy zabierze się część pieniędzy z NFZ-etu i wydłuży się kolejki do specjalistów? A może pan prezydent planuje inwestycje ze środków z KPO, których premier od kilku lat nie potrafi sprowadzić do Polski? Uprzejmie proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zanim głos zabierze pani poseł Ewa Kołodziej, chciałam serdecznie przywitać grupę seniorów z Nowego Miasta Lubawskiego, którzy przyjechali do Sejmu na zaproszenie pana posła Zbigniewa Ziejewskiego. Bardzo serdecznie witamy.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Ewa Kołodziej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#EwaKołodziej">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Chciałam bardzo serdecznie panią prosić, żeby pani przekonała pana prezydenta do zmiany zdania. Uczestniczyła pani wczoraj w obradach połączonych Komisji: Zdrowia i Polityki Senioralnej i dobrze pani wie, jak wiele osób pytało i prosiło o to, żeby centra zdrowia były dla osób 70+, a nie 75+.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#EwaKołodziej">Szanowni Państwo! Większość mężczyzn nie dożyje tej opieki geriatrycznej. Moja przedmówczyni powiedziała o tym, że statystycznie mężczyzna w Polsce żyje 71 lat. Komu chcecie dedykować tę pomoc? Rozumiem, że tylko kobietom, dlatego że żyją one statystycznie o 8 lat dłużej niż mężczyźni.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#EwaKołodziej">Szanowni Państwo! Wczoraj na posiedzeniu połączonych komisji bezdusznie odrzucono poprawkę, która obniżała wiek opieki geriatrycznej dla seniorów. Dlatego gorąca prośba: zreflektujcie się na czas, zanim ta ustawa wejdzie w życie. Obejmijcie opieką również mężczyzn, nie tylko kobiety.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-319.4" who="#EwaKołodziej">Proszę o to, żeby ta poprawka objęła wszystkich seniorów. Dziękuję ślicznie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-319.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-319.6" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Dziękujemy w imieniu mężczyzn, pani poseł.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Zdzisław Wolski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#ZdzisławWolski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W zasadzie według pani minister to powinna być ustawa o gerontologii, co jest pojęciem znacznie szerszym niż geriatria, która dotyczy spraw zdrowotnych. Tu być może jakieś sukcesy będą, ale jeżeli chodzi o geriatrię jako taką, to nic na to nie wskazuje. Przez ostanie 8 lat, choć wcześniej też były problemy, nie zrobiono nic — mówię o funduszu zdrowia i ministrze zdrowia — żeby tę sytuację poprawić.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#ZdzisławWolski">Mamy niewiele ponad 500 czynnych zawodowo geriatrów, i to ze złą demografią. Pielęgniarki — następna deficytowa grupa. Średnia wieku to 53 lata. Chcemy stworzyć 300 centrów 75+, ale bez pieniędzy ani geriatrów, ani pielęgniarek nie przybędzie. To są piękne marzenia, ale nic nie wskazuje na to, żeby przez te lata sytuacja uległa — mówię o geriatrii — poprawie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Procedowanie nad tym prezydenckim projektem ustawy nie świadczy o niczym innym jak o niewywiązywaniu się ministra zdrowia z ciążących na nim zadań. Prawda jest taka, że przez ostatnich 8 lat nie stworzono kompleksowego systemu opieki geriatrycznej, co szczególnie dziwi w kontekście starzenia się polskiego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#MałgorzataPępek">Projekt przewiduje nałożenie na powiaty obowiązku realizacji nowych zadań, a zasady finansowania nie zostały jasno określone. Jedynie w art. 49, odnoszącym się do zmian w ustawie o Funduszu Medycznym, wskazano na możliwość dofinansowania zadań z funduszu, ale dofinansowanie to nie to samo co finansowanie. Powiaty znajdują się w dramatycznej sytuacji finansowej. Dlatego proszę o odpowiedź na pytanie: Czy zasady dotyczące kwestii partycypowania w kosztach centrów zdrowia 75+ zostaną doprecyzowane, aby wyeliminować wszystkie możliwe nieścisłości w tym zakresie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Marek Dyduch, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#MarekDyduch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Miałem okazję zwiedzić takie ośrodki geriatryczne w Niemczech. Jest taka instytucja, która w Niemczech Zachodnich, a później i w Niemczech Wschodnich utworzyła sieć takich ośrodków, w których opiekowano się starszymi ludźmi. Tam miało miejsce takie zjawisko, że Niemcy Zachodnie były bogatsze, więc ci emeryci opłacali sobie cały ten pobyt, ale Niemcy Wschodnie były biedne, więc brakowało tam pieniędzy i państwo dofinansowywało pobyt tych Niemców z Niemiec Wschodnich w tych ośrodkach.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#MarekDyduch">Wszyscy gołym okiem widzą, że bez dofinansowania od państwa nie poradzimy sobie z tym systemem, bo prywatna opieka bardzo dużo kosztuje. Wielu Polaków na to nie stać, a domy pomocy społecznej czy inne ośrodki tego typu są po prostu biedne. Czy nie warto byłoby pomyśleć nad tym, żeby utworzyć fundusz, nie wiem, jak go nazwać, nazwijmy go umownie: geriatryczny, żeby państwo mogło dofinansowywać te ośrodki, również prywatne, żeby te miejsca były szybciej dostępne dla szeregowego człowieka? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Zofia Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#ZofiaCzernow">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Kiedy przyjrzymy się temu projektowi bliżej, to wynika z niego jedno — najbardziej rozbudowane i wyeksponowane są instytucje, które same w sobie niczego nie rozwiązują. Powiaty mają opracowywać plany, wojewodowie i wszyscy inni mają opracowywać plany. A gdzie są środki na realizację tych celów?</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#ZofiaCzernow">Niestety ich nie ma. Nie ma pieniędzy, nie ma lekarzy geriatrów — brakuje ponad 2 tys. Liczba łóżek szpitalnych to 2 tys. Chodzi o 30 lat. Jakie to są wyniki?</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#ZofiaCzernow">To jest bardzo słaby projekt. Proszę się nie dać nabrać na ten projekt. To jest mamienie obywateli, że chcemy dla nich zrobić coś dobrego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-327.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Anita Sowińska, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#AnitaSowińska">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wiele osób starszych zmaga się z chorobami neurologicznymi, których ryzyko wzrasta wraz z wiekiem. Są to np. zespoły otępienne z dominującą chorobą Alzheimera i chorobą Parkinsona. Choroby te postępują powoli i często zdarza się, że osoby w podeszłym wieku nie zdają sobie sprawy bądź nie przyjmują do wiadomości, że mogą cierpieć na chorobę neurologiczną. Również osoby bliskie często mają ograniczone możliwości skłonienia osoby starszej do zrobienia badań diagnostycznych. Ma to związek z barierami psychologicznymi i społecznymi utrudniającymi udanie się po raz pierwszy do lekarza geriatry lub neurologa.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#AnitaSowińska">W związku z tym mam dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#AnitaSowińska">Czy planowane są badania przesiewowe całej grupy osób starszych w kierunku występowania chorób neurologicznych? Jeśli tak, proszę o opisanie tych programów oraz o informację, czy został zabezpieczony personel medyczny i budżet.</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#AnitaSowińska">Mam drugie pytanie. Czy ministerstwo prowadzi bądź planuje prowadzić kampanie informacyjną i edukacyjną, aby zachęcić osoby starsze do robienia badań diagnostycznych w kierunku chorób neurologicznych?</u>
          <u xml:id="u-329.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Paulina Matysiak, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przygotowuje się pani poseł Skowrońska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#PaulinaMatysiak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Pani Minister! Chciałabym dopytać o kwestię związaną z powstawaniem centrów zdrowia 75+. Ustawa jasno pokazuje, w jaki sposób ma dojść do powstania tych centrów. Będzie wojewódzki plan, będą powstawały oddziały geriatryczne, będą centra, które będą podlegały pod te oddziały, ale czy macie państwo szacunki dotyczące tego, ile takich punktów powstanie w skali całego kraju, a także szacunki z podziałem na poszczególne województwa?</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#PaulinaMatysiak">Wiemy też, wynika to z ustawy, że obszar działania tego centrum, cytuję: obejmuje teren powiatu, jego części albo kilku powiatów zamieszkały łącznie przez nie mniej niż 6 tys. osób i nie więcej niż 12 tys. osób, które ukończyły 75. rok życia według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#PaulinaMatysiak">Czy macie państwo takie dane za poprzedni rok? Pytam ze szczególnym uwzględnieniem województwa łódzkiego, które już teraz ma najwyższy wskaźnik, jeżeli chodzi o wiek. Co trzecia osoba w województwie łódzkim, to są dane sprzed 3 lat, ukończyła 60. rok życia. Ile takich centrów powstanie w województwie łódzkim?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Następna będzie pani poseł Agnieszka Hanajczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Mogę być dumna, że na Podkarpaciu żyje się najdłużej, dotyczy to zarówno kobiet, jak i mężczyzn, ale problem starzejącego się społeczeństwa jest identyczny w całym kraju.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#KrystynaSkowrońska">Mam pytanie do pana ministra. Jesteście hojni przed samymi wyborami, ale przez te 8 lat nie zrobiliście za wiele. Obiecujecie tylko, że będzie lepiej, ale kolejki do lekarzy dla normalnych ludzi się wydłużyły, a jeśli chodzi o 75+, to jeszcze bardziej. Ile będzie wynosiło wsparcie dla centrów zdrowia 75+? To w gestii rządu leży przeznaczanie środków pomimo tego, że projekt jest prezydencki. Czy rozważali państwo, ile środków powinno być tu skierowanych, ile miejsc powinno być uruchomionych w zakładach opiekuńczo-leczniczych? Centra zdrowia są jak całodobowe domy pobytu. I jeszcze leki…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#KrystynaSkowrońska">Pytaliśmy wczoraj o 70+, czyli o to, ile będzie leków i czy można będzie leczyć się za darmo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#KrystynaSkowrońska">Oczekujemy odpowiedzi od pani minister.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Agnieszka Hanajczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#AgnieszkaHanajczyk">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Bardzo miły i sympatyczny projekt. I to wszystko z gatunku fantasy, niemożliwe do realizacji. Bardzo ciężko mi się słucha sformułowania: przemodelujemy system. Co chcecie państwo przemodelować? System, którego nie ma? Mówi do państwa osoba, która jest specjalistą z dziedziny geriatrii, z dziedziny pielęgniarstwa, z dziedziny opieki nad osobami długotrwale chorymi. Nie zawodowo — od 8 lat opiekuję się mamą, która jest osobą całkowicie leżącą. Nie ma lekarzy, nie ma pielęgniarek. Żeby doczytać coś i dowiedzieć się o odleżynach, muszę zrobić to sama. Gdzie państwo będziecie szukać lekarzy? Gdzie będziecie szukać pielęgniarek? Po co tworzycie projekty, które nie tylko są złudną nadzieją, ale przede wszystkim są dzisiaj cyniczne wobec tych ludzi, którzy naprawdę potrzebują pomocy, nie tylko chorzy, również ich opiekunowie. Skąd samorządy wezmą pieniądze? Całkowicie oderwany projekt, niepoważny wobec ludzi chorych.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Joanna Senyszyn, Lewica Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#JoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Obecnie w Polsce średnia długość życia to zaledwie 75,5 roku, co plasuje nas w Unii na siódmej pozycji od końca. Najgorzej jest w Bułgarii — 71 lat, najlepiej w Hiszpanii — ponad 83 lata. Oczekiwana długość życia kobiet to niespełna 80 lat, mężczyzn — 72 lata, co oznacza, że statystyczny Polak w ogóle nie skorzysta z prezydenckiego projektu, a statystyczna Polka będzie z niego korzystać zaledwie 4,5 roku. Dlaczego zatem PiS-owska większość komisji nie poparła poprawki obniżającej do 70 lat wiek, który uprawnia do skorzystania z ustawy? I co planuje rząd, aby podnieść średnią długość życia, która obniżyła się ostatnio o ponad 2 lata? Przecież długość życia to syntetyczny miernik poziomu życia. Ten miernik poziomu życia plasuje nas na siódmym miejscu od końca w Unii Europejskiej. To bardzo zły wynik. Dziękuję za uwagę. Proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Opieka nad osobami starszymi to głównie pielęgniarki oraz lekarze. Chciałem zapytać pana ministra, jak wygląda aktualna liczba miejsc na studiach medycznych w tym roku, jak to wyglądało w 2015 r. oraz ile mamy w tej chwili lekarzy i ilu ich było w 2015 r. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Tak jest.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Iwona Kurowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#IwonaKurowska">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Szanowni Posłowie Opozycji! Przez wszystkie lata, kiedy mogliście coś zrobić, nie zrobiliście, a w momencie, kiedy rząd Prawa i Sprawiedliwości i prezydent…</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Niemczyk: Rządzicie 8 lat, nie wiem, czy pani zauważyła…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#IwonaKurowska">Ja paniom nie przeszkadzałam, nie odezwałam się ani słowem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#IwonaKurowska">Mój czas biegnie.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Zabolało.)</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#IwonaKurowska">Więc szanowni państwo z opozycji, kiedy mieliście możliwość, nie robiliście nic, a w momencie kiedy Prawo i Sprawiedliwość proponuje rozwiązania, natychmiast próbujecie je przebić i uderzacie: my 75+, to wy 70+.</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: To prezydent proponuje podobno.)</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#IwonaKurowska">Tak, ale my to popieramy.</u>
          <u xml:id="u-349.5" who="#IwonaKurowska">Tymczasem chciałabym bardzo serdecznie podziękować pani minister, panu ministrowi za ten projekt, bo to jest po prostu bardzo symboliczna ustawa i wyraz naszego stosunku i szacunku starszych ludzi, którzy całe życie ciężko pracowali, dzisiaj są w trudnej sytuacji. Każdy z nas prawdopodobnie kiedyś w takiej sytuacji się znajdzie, myślę, że wiele osób siedzących na tej sali, może nie w tym momencie, jest już blisko tego wieku.</u>
          <u xml:id="u-349.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Prezes najbliżej.)</u>
          <u xml:id="u-349.7" who="#IwonaKurowska">Tak więc bardzo serdecznie dziękuję. To jest symboliczna ustawa, bardzo charakterystyczna dla naszego postrzegania starszych ludzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-349.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jakub Rutnicki, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#JakubRutnicki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#JakubRutnicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Polskim seniorom należy się szacunek i opieka, i to nie podlega żadnej dyskusji. Tylko jeżeli mówimy o symbolu, to rzeczywiście to jest symbol, niestety, nieudolności rządów PiS-u, bo przez 8 lat takie systemowe działanie powinno być zrealizowane. Niestety ono nie zostało zrealizowane i smutna jest statystyka dotycząca średniej życia, która się zmniejszyła za rządów PiS-u, szanowni państwo. Przez lata średnia życia w Polsce się wydłużała, a za rządów PiS niestety mamy dramatyczny spadek.</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#JakubRutnicki">Chciałem zapytać, jeżeli chodzi o powstanie centrów zdrowia 75+ w każdym powiecie, jaki będzie model finansowania. Jak to ma technicznie wyglądać? Jaki będzie udział powiatu, a jaki będzie udział ewentualnie funduszy centralnych. To jest pytanie kluczowe, bo przecież w tej chwili samorządy mają coraz trudniej, jeżeli chodzi o dochody własne. Co z kadrą, szanowni państwo, skoro nie mamy specjalistów geriatrów? Statystyki mówią o tym, że w 2021 r. została otwarta jedna specjalizacja.</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#JakubRutnicki">Tym niestety naszych seniorów nie wyleczymy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Joanna Borowiak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#JoannaBorowiak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#JoannaBorowiak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Z przykrością stwierdzam, że posłowie opozycji powielają tutaj, na sali plenarnej, te same, identyczne chybione argumenty, które prezentowali podczas pierwszego czytania w komisji.</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#JoannaBorowiak">Krótkie przypomnienie dla państwa, bo macie bardzo krótką pamięć. Rok 2015, liczba studentów medycyny — ponad 32 tys. Rok 2022 — prawie 45 tys. miejsc na studiach medycznych i tylu studentów.</u>
          <u xml:id="u-355.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Średnia życia.)</u>
          <u xml:id="u-355.4" who="#JoannaBorowiak">Lekarzy geriatrzy, o których tak mówicie: w 2015 r. — 437, w 2023 r. — 560 lekarzy geriatrów. Oddziały geriatryczne w Polsce za rządów Platformy i PSL-u — 34, słownie: trzydzieści cztery oddziały. Dzisiaj jest to 100 oddziałów, w tym 31 psychogeriatrycznych. Do tego, szanowni państwo, 6% PKB w tym roku wydatków na zdrowie, e-usługi, e-recepty, e-skierowania, program „Senior+”. W 2015 r. — 99 domów i klubów, w 2023 r. — 1200. To są aktywni seniorzy, którzy dzięki temu mogą żyć zdrowo.</u>
          <u xml:id="u-355.5" who="#JoannaBorowiak">Szanowni Państwo Posłowie! To ogromny postęp i wzrost w porównaniu do zaangażowania rządu Platformy i PSL.</u>
          <u xml:id="u-355.6" who="#JoannaBorowiak">Dzisiaj płaczecie, wylewacie krokodyle łzy. Nie robiliście kompletnie nic. My tak naprawdę musieliśmy poprawić to wszystko, czego wy nie zrobiliście, a teraz następuje progres.</u>
          <u xml:id="u-355.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Zepsuliście szkoły.)</u>
          <u xml:id="u-355.8" who="#JoannaBorowiak">A to jest bardzo dobry program. Cieszę się bardzo, że żaden z klubów, poza Konfederacją, nie odważył się stwierdzić, że go nie poprze.</u>
          <u xml:id="u-355.9" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Wiatraki zepsuliście.)</u>
          <u xml:id="u-355.10" who="#JoannaBorowiak">A więc po co krytykujecie?</u>
          <u xml:id="u-355.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-355.12" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Za inflację weź odpowiedzialność.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Szanowne panie, bardzo proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-356.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Wiesław Buż, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#WiesławBuż">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ta ustawa jest oczekiwana, bo ludzie starsi potrzebują fachowej usługi medycznej i opiekuńczej. Seniorzy w trosce o swoje zdrowie szukają w możliwy im sposób dostępu do specjalisty, a że występują u nich symptomy wielochorobowości, zgłaszają się do wielu specjalistów. Koszyk dolegliwości i chorób w wieku senioralnym jest bowiem pełny. Pełny w konsekwencji jest również koszyk lekarstw, których stosowanie często wzajemnie się wyklucza i geriatra, lekarz, który fachowo poprowadzi osoby i wskaże właściwe dozowanie leków, jest niezbędny. Jest on również niezbędny, aby zapobiec zbędnym wydatkom na zakup leków, które często przy wielochorobowości się wykluczają, a nawet szkodzą. Problem w tym, że w Polsce geriatria zaliczana jest do grupy specjalizacji deficytowych, brakuje lekarzy geriatrów i nasuwa się pytanie: Na ile ustawa zmieni tę sytuację? Proszę wskazać na elementy i zapisy procedowanej ustawy, które wpłyną na zmianę istniejącego stanu. Jak ustawa tę sytuację zmieni? Czy nie będzie tylko dokumentem, który stworzy dla obszaru i jednostek odpowiedzialnych za jej wprowadzenie w życie kolejny kłopotliwy element w ochronie zdrowia?</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę, pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#RafałAdamczyk">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Niestety wyznacznik 75 lat w przypadku większości mężczyzn nie pozwoli im na skorzystanie z usług na oddziałach geriatrycznych. Ale przede wszystkim chciałem zapytać pana ministra o dane statystyczne, ponieważ pewnie w ministerialnych zasobach one się znajdują. Dotyczy to województwa śląskiego. Chciałbym wiedzieć, ile na tę chwilę, w połowie roku, na koniec czerwca jest łóżek na oddziałach geriatrycznych — na prawie 5 mln mieszkańców — i ilu lekarzy oraz ile pielęgniarek obsługuje te oddziały? A drugie pytanie to: Ile wakatów nie jest obsadzonych zarówno wśród lekarzy, jak i wśród pielęgniarek na tych oddziałach? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Grzegorz Rusiecki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#GrzegorzRusiecki">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Każdy projekt, który ma na celu ulżyć, zapewnić pomoc seniorom, będzie przez nas popierany. Pani minister, dziękujemy panu prezydentowi za ten projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#GrzegorzRusiecki">Ale, panie ministrze, serio? Na przedostatnim posiedzeniu Sejmu Wysoka Izba zajmuje się centrami pomocy geriatrycznej? Przecież to jest jakiś skandal. Państwo próbujecie seniorów omamić w okresie przedwyborczym, twierdząc, że nagle, nie wiem, będą objęci jakąś niewiarygodnie dobrą opieką. To proszę wyjść do seniorów, zapytać, jakie są kolejki do lekarzy, ile kosztują leki, czy w ogóle można się dostać do lekarzy. Kto będzie tworzył te centra geriatryczne? Za jakie pieniądze? W jakim czasie? I jeszcze 75+. Pani minister, mało który mężczyzna w Polsce będzie mógł skorzystać z tych centrów. 71 lat, 72 lata — to jest średnia długość życia mężczyzn. Apeluję, upominam się o zdrowie mężczyzn.</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! Rzeczywiście wołamy tutaj o równouprawnienie dla mężczyzn, bo jeżeli popatrzymy na średnią długość życia, to mężczyźni, biorąc pod uwagę tę barierę 75+, zdecydowanie częściej niestety nie doczekają możliwości skorzystania. Ale pomysł generalnie sam w sobie idzie w dobrym kierunku. Przypomnę, że Polska 2050 już dawno temu taką ideę zaproponowała. Dobrze, że Kancelaria Prezydenta studiuje te dobre pomysły i czasem coś dobrego z tego wychodzi.</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#MirosławSuchoń">Natomiast, pani minister, mam kilka pytań. Po pierwsze, Krajowa Rada do Spraw Opieki Geriatrycznej. Tylko jeden przedstawiciel organizacji pacjenckich to bardzo mało. Dlaczego taka decyzja? Po drugie, ile centrów przewidują państwo w województwie śląskim? W jaki sposób będą one rozmieszczone terytorialnie? Ma powstać 300 takich centrów, a jest 380 powiatów. Pytanie: W których powiatach takie centra nie powstaną? Co oczywiście jest złym pomysłem, dlatego że ta opieka powinna być jak najbliżej pacjenta. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ostatnie pytanie zada pan poseł Mateusz Bochenek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#MateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#MateuszBochenek">Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Faktycznie sytuacja seniorów jest bardzo trudna, też pod względem ekonomicznym, finansowym. Mówią o tym, idąc do apteki czy też po prostu do sklepu, robiąc zakupy. Wtedy najczęściej wspominają o problemach związanych z sytuacją finansową, ale także o sytuacji związanej z dostępem do ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#MateuszBochenek">Przed kilkoma tygodniami rozmawiałem z panią, która jest mieszkanką Domu Pomocy Społecznej w Sosnowcu, która dzisiaj porusza się o kuli. Mówiła, że kolejny rok oczekuje na operację stawu biodrowego. Ma wyznaczony termin za kilka miesięcy. Do takich sytuacji nie powinno dochodzić. Te okresy oczekiwania na operacje, zabiegi powinny być zdecydowanie krótsze, a dostępność do lekarzy specjalistów — zdecydowanie łatwiejsza, i w tym zakresie muszą nastąpić zmiany.</u>
          <u xml:id="u-365.3" who="#MateuszBochenek">Chciałbym zapytać pana ministra, czy zostanie przez państwa poparta ustawa o minimalnym wynagrodzeniu w ochronie zdrowia, bo to w całości komponuje się także z tworzeniem centrów, w których muszą pracować specjaliści. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Teraz chciałabym poprosić o zabranie głosu sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP panią minister Małgorzatę Paprocką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#MałgorzataPaprocka">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałam bardzo podziękować za dotychczasowe prace nad prezydencką inicjatywą, za odbyte pierwsze czytanie i rozpatrzenie wczoraj projektu przez połączone komisje. Chciałam powiedzieć, że kiedy ten projekt był przygotowywany w Kancelarii Prezydenta, to oprócz ekspertów, którzy byli obecni również wczoraj, podczas posiedzenia połączonych komisji — był to projekt opracowany w pełnej współpracy z Ministerstwem Zdrowia, za co panu ministrowi Krasce serdecznie dziękuję — byli w to włączeni eksperci Narodowego Funduszu Zdrowia, eksperci z dziedziny geriatrii, jak również samorządy i przedstawiciele strony społecznej.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#MałgorzataPaprocka">To niezwykle ważny projekt, co zresztą wybrzmiało w wypowiedziach państwa posłów reprezentujących wszystkie kluby i koła poselskie. Faktycznie jego podstawą jest zobowiązanie organów państwa do szczególnej opieki m.in. nad osobami starszymi, co wynika wprost z art. 68 ust. 3 konstytucji. To ustawa dzisiaj ważna dla wielu milionów Polaków, ale też rozpisana na kolejne lata, tak naprawdę istotna dla każdej polskiej rodziny. Tak jak mówiłam, bardzo cieszy poparcie dla tego projektu ze strony całej sceny politycznej — pozwalam sobie w tym miejscu liczyć na to, że stanie się on jak najszybciej obowiązującą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#MałgorzataPaprocka">Przechodząc do konkretnych zagadnień i pytań państwa posłów — to, co przebijało w wypowiedziach szczególnie państwa posłów z Koalicji czy z Lewicy, to takie przeświadczenie, jakby problemy w polskiej geriatrii zaczęły się 8 lat temu. Państwo bardzo chętnie przywołują raport NIK-u, natomiast zapominają o raporcie NIK-u z kwietnia 2015 r., który rozpoczyna się zdaniem, że w Polsce nie ma systemu opieki nad osobami starszymi — taka jest konkluzja. Dzisiaj to nie jest absolutnie cel inicjatywy pana prezydenta, żeby teraz szukać, wskazywać winnych, tylko żeby położyć na stole, oddać w ręce państwa posłów projekt, który — w perspektywie, nikt tego nie ukrywa, kilku lat — będzie remedium dla tej sytuacji i przy — tego też nikt nie ukrywa — dużej współpracy wielu organów państwa będą to ramy prawne dla zbudowania prawdziwej opieki geriatrycznej w Polsce. Ale nie można tego projektu widzieć przecież w oderwaniu od tych mechanizmów, które dzisiaj są. Jest to pewnego rodzaju dodatkowy moduł, oprócz tych oddziałów, które dzisiaj funkcjonują, oprócz lekarzy, którzy dzisiaj funkcjonują — przecież nie jesteśmy w żadnej próżni.</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#MałgorzataPaprocka">Te wyzwania, które stoją tak naprawdę przed wszystkimi władzami, to oczywiście kwestia starzenia się społeczeństwa, to bez wątpienia kwestia braku lekarzy. Tego nikt nie ukrywa, był to jeden z ważniejszych elementów naszej dyskusji tutaj, patrzę w stronę pani przewodniczącej, podczas pracy połączonych komisji. Proszę państwa, już dzisiaj geriatria jest priorytetową specjalizacją, ale przecież nie ma żadnych mechanizmów do tego, aby zmusić czy nawet w jakiś bardziej mocny sposób nakłaniać młodych lekarzy do wybierania tej specjalizacji. Natomiast bez wątpienia stworzenie infrastruktury, stworzenie siatki centrów — te wszystkie rozwiązania, które pan prezydent proponuje, bez wątpienia należy postrzegać jako zachętę dla młodych lekarzy, bo będą widzieli swoją drogę. Oprócz tych czynników społecznych wynikających ze starzenia się społeczeństwa będą widzieli, że mają gdzie pracować, że będą nakłady na infrastrukturę, że będzie to wszystko bardziej sformalizowane i że też łatwiej będzie — taki jest bez wątpienia cel tej ustawy — wybierać tę specjalizację.</u>
          <u xml:id="u-367.4" who="#MałgorzataPaprocka">Co do kwestii infrastruktury — zaraz wrócę jeszcze do kwestii finansowania, bo to też był jeden z istotniejszych elementów pytań państwa posłów — to przecież już dzisiaj w gestii powiatów jest infrastruktura, natomiast omawiany dzisiaj projekt zapewnia bardzo poważny mechanizm w postaci możliwości ubiegania się o dofinansowanie, i to w wysokości do 100% z Funduszu Medycznego. Więc absolutnie nieprawdziwe są tezy o tym, że nie jest zapewnione prawidłowe finansowanie dla tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-367.5" who="#MałgorzataPaprocka">Ten projekt wpisuje w popieraną przez pana prezydenta, kreowaną przez pana prezydenta szeroko rozumianą politykę prorodzinną, w tym momencie nastawioną na osoby starsze. Wspominane dzisiaj były programy lekowe, ustawy, nad którymi państwo posłowie pracowali, chociażby dotyczące strategii onkologicznej — tutaj jest całe spektrum rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-367.6" who="#MałgorzataPaprocka">Kwestia, która — mam wrażenie — budziła największe, merytoryczne wątpliwości, to kwestia zaproponowanego w projekcie wieku, ustawionego na poziomie 75 lat. W żaden sposób z takiego czysto prawnego punktu widzenia nie ma tutaj mowy o żadnej dyskryminacji, kryterium jest w 100% obiektywne. Dane, którymi kancelaria dysponuje, pokazują, że w 2020 r. w Polsce mężczyzn powyżej 75. roku życia było 900 tys., kobiet — 1800 tys. Oczywiście tutaj statystyki są takie, że faktycznie kobiety żyją dłużej, ale należy to rozwiązanie widzieć w takiej samej perspektywie jak wprowadzany program leki 75+.</u>
          <u xml:id="u-367.7" who="#MałgorzataPaprocka">Wysoka Izbo! To jest początek budowy całej sieci centrów i taka jest też wola pana prezydenta. To jest początek drogi rozpisany na 5 lat. Nie będzie żadnych przeszkód — gdy powstaną centra, gdy faktycznie uda się zbudować kadrę geriatryczną, również dzięki zachętom wynikającym z tego projektu — aby w perspektywie czasu ten wiek był obniżany. Ale też nie wprowadzajmy opinii publicznej w błąd, bo to tak teraz wygląda, jakby poza tymi centrami nie było żadnej opieki. Przecież osoby, które wymagają konsultacji geriatrycznej, będą mogły z niej korzystać na zasadach dzisiaj obowiązujących i to będzie po stronie lekarzy decyzja, czy taka osoba ze względu na schorzenia kwalifikuje się do opieki geriatrycznej.</u>
          <u xml:id="u-367.8" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Niemczyk: Na 5 tys. osób jedno łóżko.)</u>
          <u xml:id="u-367.9" who="#MałgorzataPaprocka">Za kwestią ustanowienia tego progu na poziomie 75 lat poza pewnymi realiami przemawiają również względy medyczne. Eksperci, obecni również podczas prac w komisji, jak wspominałam, wskazują — to są też badania WHO — że właśnie wiek 75 lat, określany jako późniejsza starość, to jest ten moment, kiedy następuje wzmożenie wielochorobowości. Ten pierwszy krok jest rozpisany właśnie dla tych osób.</u>
          <u xml:id="u-367.10" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Niemczyk: Średnia życia…)</u>
          <u xml:id="u-367.11" who="#MałgorzataPaprocka">Pani poseł, przepraszam bardzo, ale staram się naprawdę rzetelnie odpowiadać na pytania. Nie jestem w stanie w tej chwili pani odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#MałgorzataPaprocka">Jeśli będą jeszcze jakieś dodatkowe pytania, to naprawdę będę do dyspozycji państwa posłów, ale nie jestem w stanie równocześnie mówić i słuchać, pani poseł, kolejnych pytań.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#MałgorzataPaprocka">Co do kwestii wieku to mamy obiektywne kryterium, pierwszy krok i przemawiające za tym względy faktyczne i medyczne.</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#MałgorzataPaprocka">Kwestia finansowania również była wnikliwie dyskutowania podczas posiedzenia połączonych komisji. Proszę państwa, są bardzo dokładnie rozpisane przepisy wskazane w ustawie. Dla działalności jest odesłanie do ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Tutaj nie ma żadnej szczególnej regulacji. Jednocześnie są zaproponowane zmiany w Funduszu Medycznym, jeśli chodzi o dofinansowanie powstania centrów czy przebudowę, dostosowanie tej infrastruktury, którą powiaty mają. Jak się wydaje, są to rozwiązania na tym etapie optymalne. W ramach funduszu mamy więc normalne procedury konkursowe dotyczące przeprowadzenia tych inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#MałgorzataPaprocka">Mam wrażenie, że na większość pytań odpowiedziałam. Chciałam się jeszcze tylko odnieść do pytania pani poseł Hanajczyk. Pani poseł zwróciła uwagę na bardzo ważny element, na który też pozwalam sobie zwrócić uwagę Wysokiej Izby. W centrach zdrowia poza tymi świadczeniami medycznymi będzie również istotny komponent wsparcia dla rodzin. To będzie źródło rzetelnej wiedzy dla opiekunów osób starszych zaplanowane również przez ekspertów. Chodzi o to, aby poza świadczeniami skierowanymi ściśle do osób powyżej 75. roku życia było również coś dla członków rodzin. Przecież tak naprawdę to dotyczy nas wszystkich. W każdej rodzinie mamy seniorów. To naprawdę będzie możliwość uzyskania rzetelnego wsparcia i fachowej wiedzy.</u>
          <u xml:id="u-369.4" who="#MałgorzataPaprocka">Odniosę się jeszcze do ostatniej kwestii, czyli siatki centrów, bo o to również kilkoro z państwa posłów pytało. Założenie jest takie, że powstanie 300 centrów. W ustawie mamy obiektywne kryteria odnoszące się do liczby ludzi w wieku 75 lat, natomiast będzie pozostawione do decyzji powiatów, czy będą tworzyły to samodzielnie. Ustawa zawiera stosowne rozwiązania. Będą w tym zakresie zawierane porozumienia, jeżeli będzie taka potrzeba i będą w tym zakresie spełnione kryteria ustawowe. W tym momencie bardzo trudno w sposób konkretny odpowiedzieć, ile na terenie którego województwa powstanie centrów, bo w pewnej części będzie to zależne od kryteriów ustawowych i od tego, jaki będzie stan faktyczny, ale również od potencjalnego zawierania porozumień przez powiaty, też z uwzględnieniem szczególnych kryteriów, które są wprowadzane w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-369.5" who="#MałgorzataPaprocka">Kończąc, jeszcze raz bardzo dziękuję państwu posłom za dotychczasowe prace nad tym projektem. Dziękuję za powszechne poparcie dla inicjatywy pana prezydenta. Uprzejmie proszę o przyjęcie tej ustawy, przegłosowanie jej w trzecim czytaniu i skierowanie do Senatu. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-369.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-369.7" who="#MałgorzataPaprocka">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-369.8" who="#MałgorzataPaprocka">Zapraszam sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia pana ministra Waldemara Kraskę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#WaldemarKraska">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Na pewno jesteśmy w złym okresie, jeżeli chodzi o taką ustawę, bo okres wyborczy nie sprzyja takim inicjatywom. Wielokrotnie nie mówiliście państwo o tej ustawie, ale o tym, co się działo za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Muszę wrócić do troszeczkę wcześniejszego czasu i do tego, czego państwo nie zrobiliście, kiedy przez 8 lat rządziliście w naszym kraju. Mówię do koalicji Platformy i PSL-u. Przypomnę kilka liczb. Myślę, że z liczbami nie powinniście państwo dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#WaldemarKraska">Rok 2015–6188 studentów na pierwszym roku, rok 2022–9481, czyli praktycznie o 3300 studentów więcej. Mówimy o kadrach. Mówicie państwo, że nie ma lekarzy, nie ma geriatrów. Tak, w tej chwili musimy nadrabiać te zaniedbania z okresu państwa rządów. To nie jest łatwe, ponieważ kształcenie lekarzy to 6 lat trudnych studiów, ale to także lata, które trzeba przepracować, aby student, który wchodzi do zawodu lekarza, był dobrze wykształcony, dobrze przygotowany.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Niemczyk: Dlaczego podaje pan wybiórczo dane?)</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#WaldemarKraska">Rok 2016–3602 osoby w trybie rezydenckim, rok 2023 — dwa razy więcej. W tej chwili mamy 7077 rezydentów.</u>
          <u xml:id="u-370.4" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Niemczyk: A w 2007 r.?)</u>
          <u xml:id="u-370.5" who="#WaldemarKraska">Ponadto wielu studentów studiuje w trybie niestacjonarnym, czyli w systemie studiów płatnych. Wprowadziliśmy kredyty, które w przypadku specjalizacji deficytowych są przez nas umarzane. Na dzień dzisiejszy z tej formy finansowania skorzystało 1770 studentów. To z naszej strony duży ukłon. Chodzi o to, aby coraz więcej studentów medycyny wybierało właśnie tę formę.</u>
          <u xml:id="u-370.6" who="#WaldemarKraska">Proszę państwa, z państwa wypowiedzi w dyskusji wynika, że osoba powyżej 75. roku życia powinna być leczona w oddziale geriatrycznym. Jestem lekarzem i muszę powiedzieć, że tak nie jest. Większość osób w wieku senioralnym jest leczona w oddziałach wewnętrznych. Oddziały geriatryczne, specjaliści geriatrzy są dedykowani określonej grupie pacjentów, którzy nie są w stanie, nie powinni być leczeni w oddziałach wewnętrznych. Nie mylcie państwo tych pojęć. Tak że chcemy, aby ta opieka nie tylko była koncentrowana w oddziałach szpitalnych, ale również weszła do opieki środowiskowej, żeby można było w sposób tańszy i szybszy zdiagnozować te schorzenia u seniora i szybciej mu pomóc. Te centra będą temu służyły.</u>
          <u xml:id="u-370.7" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Niemczyk: A wykorzystujecie założenia z 2013 r.)</u>
          <u xml:id="u-370.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani poseł, proszę nie przekrzykiwać.)</u>
          <u xml:id="u-370.9" who="#WaldemarKraska">Dziękuję tutaj panu prezydentowi za tę inicjatywę, bo myślę, że ona wpisuje się w tę naszą filozofię.</u>
          <u xml:id="u-370.10" who="#WaldemarKraska">Proszę państwa, popatrzmy, co w tej chwili robimy dla seniorów. Wprowadzenie leków 65+. Dlaczego państwo przez 8 lat tego nie zrobiliście? My po wygranych wyborach wprowadziliśmy leki bezpłatne dla seniorów powyżej 65. roku życia. Teraz to rozszerzamy, tę grupę powyżej 65. roku życia, o kolejną. Wprowadzamy to także dla młodych, czyli do 18. roku życia. To jest oczywiście duży wysiłek finansowy, za tym idzie rozszerzenie katalogu leków. Do tej pory na liście było ok. 2 tys. preparatów, w tej chwili będzie prawie 4 tys. Praktycznie wszystkie leki refundowane będą wpisane w katalog leków bezpłatnych dla seniorów. Czy to jest konkretny dowód na to, że opiekujemy się seniorami? Myślę, że tak.</u>
          <u xml:id="u-370.11" who="#WaldemarKraska">Proszę państwa, gdy rozpoczynaliśmy naszą kadencję, było 338 geriatrów, w tej chwili jest 562 specjalistów. Mówicie państwo, że oczywiście to jest mało. Ja się z tym zgadzam, ale widzimy, że tych lekarzy przybywa. Nie możemy w sposób administracyjny narzucić studentowi, który kończy studia medyczne, żeby wybierał taką specjalizację. Stwarzamy zachęty, aby specjalizacja z geriatrii była tą, o której marzą studenci. Jeżeli chodzi o studia, staramy się zachęcać, pokazywać, jakie możliwości nowego kształcenia ta specjalizacja niesie dla młodego człowieka, który staje się lekarzem. I myślę, że z roku na rok geriatrów w Polsce będzie przybywało.</u>
          <u xml:id="u-370.12" who="#WaldemarKraska">Ale jeżeli mówimy o finansowaniu, to trzeba też powiedzieć — państwo pewnie nie chcecie o tym mówić — że od 1 lipca zwiększamy wyceny procedur na oddziałach wewnętrznych o 30% w górę, właśnie w tych miejscach, gdzie są leczeni seniorzy, czyli w oddziałach wewnętrznych, szczególnie w oddziałach powiatowych, do których oni mają najbliżej i gdzie najczęściej trafiają. To są konkretne instrumenty finansowe, które także poprawiają funkcjonowanie tych oddziałów, na których leczą się pacjenci geriatryczni, nasi seniorzy.</u>
          <u xml:id="u-370.13" who="#WaldemarKraska">Było konkretne pytanie, jeżeli chodzi o Śląsk. To rzeczywiście jest województwo, które w tej chwili jest w czołówce, jeżeli chodzi o opiekę geriatryczną. W tym województwie jest 106 lekarzy, ogólnie na oddziałach geriatrycznych pracują 394 osoby. Mamy 13 takich oddziałów, które mają 320 łóżek.</u>
          <u xml:id="u-370.14" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Niemczyk: A w świętokrzyskim?)</u>
          <u xml:id="u-370.15" who="#WaldemarKraska">Oczywiście będziemy się starali, żeby także w innych województwach takie oddziały powstawały.</u>
          <u xml:id="u-370.16" who="#WaldemarKraska">To, o czym przed chwilą mówiłem, proszę państwa: inwestycja w kadry, także inwestycja w miejsca, gdzie leczą się seniorzy, inwestycja w leki dla seniorów — to wszystko składa się w całość, tak abyśmy opiekę geriatryczną wpisywali w pomoc, jaką rząd Prawa i Sprawiedliwości kieruje do osób starszych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-370.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">O głos prosiła sprawozdawca komisji pani poseł Joanna Borowiak.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#JoannaBorowiak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#JoannaBorowiak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Jako poseł sprawozdawca dziękuję za głosy w dyskusji, za głosy, które padły. Ale dziękuję za te konstruktywne i merytoryczne. Złośliwości i bicie politycznej piany pomijam.</u>
          <u xml:id="u-372.2" who="#JoannaBorowiak">Cieszę się z poparcia klubów i kół dla projektu pana prezydenta, bo to dobry krok w dobrą stronę.</u>
          <u xml:id="u-372.3" who="#JoannaBorowiak">Co do wieku — bo tutaj padały pytania, czemu nie 65 lat, a 75 — to o tym mówiła pani minister Małgorzata Paprocka, ale ja także odniosę się do projektu rządowego leki 75+, który funkcjonuje w Polsce od 2016 r. Tylko przypomnę, zostało wydanych ponad 400 mln opakowań leków, skorzystały 4 mln polskich seniorów. Wtedy to był początek drogi. Dzisiaj rozszerzamy tę granicę wiekową do 65. roku życia, a pani minister mówiła, że ideą pana prezydenta jest to, żeby z czasem także ten próg wiekowy zwiększyć, rozszerzyć. Ja tylko państwu przypomnę, że w tytule projektu mamy to zawarte, projekt traktuje o szczególnej opiece geriatrycznej, stąd wiek 75+, czyli czas kumulacji problemów zdrowotnych seniorów.</u>
          <u xml:id="u-372.4" who="#JoannaBorowiak">Ten projekt, za który bardzo dziękuję, to wstęp do przemodelowania geriatrii w stronę podejścia środowiskowego, czyli realizacji świadczeń medycznych w pobliżu miejsca zamieszkania seniora. To też wpisuje się w ideę deinstytucjonalizacji opieki. Ten projekt cały czas jest opracowywany i częściowo już też wdrażany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Takie są idee. To są też przykłady dobrych praktyk z innych krajów, chociażby z krajów skandynawskich.</u>
          <u xml:id="u-372.5" who="#JoannaBorowiak">Pojawił się pomysł zmiany tytułu, aby ta ustawa miała tytuł dotyczący opieki gerontologicznej. Tylko państwu posłom przypomnę nieśmiało, że gerontologia to nauka o procesach starzenia się, dziedzina interdyscyplinarna, której nie należy mylić z geriatrią. Projekt dotyczy opieki medycznej osób w wieku senioralnym, czyli właśnie opieki geriatrycznej.</u>
          <u xml:id="u-372.6" who="#JoannaBorowiak">Dziwią mnie i bardzo zasmucają, nie tylko jako posła sprawozdawcę, ale i przede wszystkim jako przewodniczącą Komisji Polityki Senioralnej, opinie, które tutaj padły, cytuję: projekt fantasy albo niepoważny projekt wobec ludzi starszych i ludzi chorych. Szanowni państwo posłowie, rozmawiajmy naprawdę poważnie. Każdy poseł, który pracuje czy to w Komisji Polityki Senioralnej, czy w Komisji Zdrowia, czy w innych komisjach, rzeczywiście powinien ważyć słowa i jeśli chce dobra seniorów i progresu w opiece nad osobami w wieku starszym, to rzeczywiście powinien unikać tego typu sformułowań. Z jednej strony taka krytyka, a z drugiej strony nie bardzo wiem, jak mam się do tego odnieść, kiedy państwo, co cieszy, ten projekt popieracie.</u>
          <u xml:id="u-372.7" who="#JoannaBorowiak">Szanowni Państwo! Chcę bardzo serdecznie podziękować pani minister Małgorzacie Paprockiej. Chcę bardzo serdecznie podziękować panu ministrowi Waldemarowi Krasce za pracę i współpracę podczas posiedzeń komisji. Apeluję do państwa posłów z Komisji Zdrowia i Komisji Polityki Senioralnej o dalszą zgodną pracę i o przyjęcie tego projektu dla dobra polskich seniorów. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-372.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#TomaszKostuś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedstawiony projekt dotyczy stworzenia ram prawnych w celu zapewnienia szczególnej opieki geriatrycznej osobom, które ukończyły 75. rok życia. Niestety wnioski z minionych 8 lat są wyjątkowo niepokojące. Geriatria pozostaje tą dziedziną medycyny, która w sposób szczególny potrzebuje pilnego wsparcia, a kolejne działania resortu zdrowia nie przynoszą oczekiwanego rezultatu.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#TomaszKostuś">W jaki sposób przedmiotowy projekt przyczyni się do rozwiązania podstawowego problemu, tj. niedoboru lekarzy geriatrów? W jaki sposób rozwiązany zostanie problem nierówności w dostępie do lekarzy w odniesieniu do różnych regionów naszego kraju?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Polityki Senioralnej oraz Komisji Zdrowia w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3429 i 3486).</u>
          <u xml:id="u-375.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę pana posła Kazimierza Chomę o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#KazimierzChoma">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi z druku nr 3486 o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3429.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#KazimierzChoma">Sejm na 78. posiedzeniu w dniu 7 lipca 2023 r., zgodnie z art. 39 ust. 2 regulaminu Sejmu, skierował powyższy projekt ustawy do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#KazimierzChoma">Pojawia się pytanie, jaki problem jest rozwiązywany w rządowym projekcie ustawy. Otóż Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi prowadzi stały monitoring funkcjonowania przepisów ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, Dz. U. z 2022 r. poz. 2329, z późn. zm., oraz ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, Dz. U. z 2022 r. poz. 2569 oraz z 2023 r. poz. 326, 412 i 595, zwanej dalej u.k.u.r.</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#KazimierzChoma">Propozycja zmian w ustawie z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa pozwoli na skuteczne realizowanie zadań związanych z gospodarowaniem zasobem własności rolnej Skarbu Państwa, zwanym dalej zasobem. Zmiany w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego mają natomiast na celu doprecyzowanie i usprawnienie realizacji przepisów związanych z obrotem nieruchomościami rolnymi na rynku prywatnym. Ponadto zmiany w innych ustawach stanowią odzwierciedlenie doświadczeń w stosowaniu obowiązujących przepisów i ujednolicenie przyjętych tam rozwiązań w celu usprawnienia możliwości ich skuteczniejszego stosowania. Jeśli chodzi o to, co było tutaj wymienione jako inne ustawy, to mówimy o Kodeksie cywilnym, bo tam też nastąpi drobna zmiana, ustawie o lasach, ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego — to już było — i ustawie o Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-376.4" who="#KazimierzChoma">Tych zmian jest bardzo dużo, tak że jak przymierzałem się do określenia czasu, to gdybym to odczytał, trwałoby to dużo powyżej tego czasu, w którym przypada mi możliwość zabrania głosu. W związku z tym odniosę się do konsultacji. Z kim projekt został skonsultowany? Został skonsultowany z 57 podmiotami, m.in. Radą Dialogu Społecznego, Krajową Radą Izb Rolniczych, całym szeregiem związków zawodowych, Związkiem Pracodawców — Dzierżawców i Właścicieli Rolnych, Krajową Radą Notarialną, Stowarzyszeniem Ekspertów Rynku Nieruchomości, Krajową Izbą Gospodarki Nieruchomościami.</u>
          <u xml:id="u-376.5" who="#KazimierzChoma">Mając na uwadze § 40 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów, Monitor Polski z 2022 r. poz. 348, oraz odrębne przepisy, takie jak ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, Dz. U. z 2022 r. poz. 854, oraz ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców, Dz. U. z 2022 r. poz. 97, projekt został skonsultowany z ww. podmiotami w terminie 30 dni.</u>
          <u xml:id="u-376.6" who="#KazimierzChoma">Projekt ustawy wraz z dokumentami dotyczącymi prac nad tym projektem zostanie udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, Dz. U. z 2017 r. poz. 248, oraz w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Rządowego Centrum Legislacji.</u>
          <u xml:id="u-376.7" who="#KazimierzChoma">W toku prac komisji zgłoszono 12 poprawek, z których komisja przyjęła osiem. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi po rozpatrzeniu powyższego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu wczorajszym, czyli 11 lipca 2023 r., wnosi, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył załączony projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-377.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pierwsza głos zabierze pani poseł Iwona Kurowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#IwonaKurowska">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#IwonaKurowska">Jest to projekt niezwykle ważny, bo ma na celu wprowadzenie rozwiązań, które usprawnią realizację zadań związanych z gospodarowaniem zasobem własności rolnej Skarbu Państwa, a także doprecyzują przepisy regulujące obrót nieruchomościami rolnymi na rynku prywatnym. Projekt zawiera rozwiązania korzystne dla jednostek samorządu terytorialnego, wspiera działania na rzecz klimatu, a przede wszystkim wspiera rozwój obszarów wiejskich i jest korzystny dla rolników, ponieważ gwarantuje im dostęp do ziemi rolnej, która jest podstawowym czynnikiem produkcji na wsi. Stanowi też reakcję na zaburzenia gospodarcze spowodowane przede wszystkim przez agresję Rosji na Ukrainę oraz związaną z tym trudną sytuację rolników. Projekt realizuje oczekiwania rolników i jest w dużej mierze odpowiedzią na zgłaszane przez nich postulaty.</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#IwonaKurowska">Dbałość o rozwój wsi i obszarów wiejskich to priorytet rządu Prawa i Sprawiedliwości, dlatego projekt przewiduje m.in. następujące rozwiązania: możliwość oddłużenia osób prowadzących gospodarstwo rolne, rolnik będzie mógł w zamian za spłatę zadłużenia przekazać KOWR własność swojej nieruchomości i jednocześnie dalej ją uprawiać jako dzierżawca. Przewiduje się możliwość spłaty przez krajowy ośrodek w całości lub części zobowiązań rolników powstałych w związku z wykonywaną działalnością rolniczą, w zamian za nabycie przez krajowy ośrodek nieruchomości rolnej będącej ich własnością. Jednocześnie rolnik będzie miał możliwość prowadzenia dalszej i nieprzerwanej działalności rolniczej poprzez zawarcie z krajowym ośrodkiem bez przetargu umowy dzierżawy nieruchomości, która weszła w skład zasobów własności rolnej Skarbu Państwa. Rolnicy poczynili na tych nieruchomościach odpowiednie nakłady i utrzymywali je w dobrej kulturze rolnej. Dlatego zasadne jest, aby pozostały one w użytkowaniu rolników dotychczas gospodarujących na tych terenach, aby mieli zagwarantowany warsztat pracy do uzyskania emerytury.</u>
          <u xml:id="u-378.3" who="#IwonaKurowska">Drugie rozwiązanie. Ułatwienia w spłacie zobowiązań wobec Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Przedłuża się okres spłaty należności rolników przez KOWR i wprowadza mechanizm zapobiegający kumulowaniu się rat na koniec okresu spłaty.</u>
          <u xml:id="u-378.4" who="#IwonaKurowska">Trzecie rozwiązanie. Projekt przewiduje zmianę sposobu liczenia czynszu dzierżawnego należnego KOWR, dzięki czemu gwałtowne skoki cen pszenicy nie będą skutkowały gwałtownym wzrostem czynszu.</u>
          <u xml:id="u-378.5" who="#IwonaKurowska">Z uwagi na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa państwa KOWR będzie mógł przekazać nieruchomości również na potrzeby Sił Zbrojnych. Projekt przewiduje wprowadzenie regulacji umożliwiającej nieodpłatne przekazywanie przez krajowy ośrodek na wniosek prezesa Agencji Mienia Wojskowego własności rolnej nieruchomości do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa powierzonych Agencji Mienia Wojskowego na potrzeby związane z zakwaterowaniem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-378.6" who="#IwonaKurowska">Piąte rozwiązanie. Projekt przewiduje zwiększenie możliwości udzielania pomocy finansowej dla jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-378.7" who="#IwonaKurowska">Szóste rozwiązanie. Projekt zawiera propozycje przepisów usprawniających przekazywanie nieruchomości Lasom Państwowym. Dotychczas grunty były przekazywane Lasom Państwowym w drodze decyzji administracyjnej wydawanej przez właściwego starostę na wniosek krajowego ośrodka.</u>
          <u xml:id="u-378.8" who="#IwonaKurowska">Kolejny punkt to ułatwienie wydzierżawienia gruntów na cele związane z pozyskiwaniem energii ze źródeł odnawialnych. Tych punktów jest oczywiście bardzo dużo i wszystkich nie jestem w stanie w tak krótkim czasie wymienić. Chciałabym tylko zwrócić uwagę, że wszystkie wymienione przeze mnie rozwiązania są ważne dla rolników, dla rozwoju obszarów wiejskich i tym samym dla rozwoju Polski, a szczególnie dla zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-378.9" who="#IwonaKurowska">W związku z powyższym zawracam się do państwa o poparcie dla tego projektu. Każdy, komu leży na sercu dobro polskiej wsi, powinien tę ustawę poprzeć. Klub Prawa i Sprawiedliwości będzie popierał tę ustawę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Kazimierz Plocke, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#KazimierzPlocke">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Zaproponowane przez rząd PiS-u zmiany przepisów ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa to wynik porozumienia rządu ze środowiskiem rolniczym. Rząd musi zająć stanowiska w trzech istotnych kwestiach: po pierwsze, zagospodarowania gruntów z dzierżaw wracających do Skarbu Państwa, po drugie, przedłużania umów długoletnim i dużym dzierżawcom, po trzecie, wysokości zasad naliczania czynszu, który w 2022 r. wystrzelił w górę do poziomu nieakceptowalnego przez rolników dzierżawców.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#KazimierzPlocke">Mamy ustawę z 2016 r., która wprowadziła zakaz sprzedaży państwowej ziemi oraz reglamentację obrotu gruntami na rynku prywatnym. Te przepisy mają obowiązywać do 2026 r. a w ciągu minionych 7 lat KOWR nie przygotował kompleksowych, długofalowych rozwiązań prawnych, by zapewnić rolnikom stabilną przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#KazimierzPlocke">Dziś analizujemy projekt ustawy napisany pod presją ze stroną społeczną, który naszym zdaniem nie rozwiązuje wszystkich palących problemów rolników. W projekcie ustawy zabrakło ustawowych regulacji o poddzierżawie państwowej ziemi. Na ten problem zwróciła uwagę Najwyższa Izba Kontroli 30 maja 2023 r. Podstawowy zarzut to fakt, że wnioski dzierżawców do dyrektora generalnego KOWR o zgodę na poddzierżawę nie zawierały uzasadnienia lub nie posiadały analizy sytuacji dzierżawcy. NIK stwierdza, że poddzierżawa stała się sposobem na obejście przepisów ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. To pokazuje skalę problemów, z którymi nie radzi sobie Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Stwierdzono 12 przypadków wyrażenia zgody na poddzierżawę przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa już po zawarciu umowy o poddzierżawę przez dzierżawcę. To swoiste kuriozum na skalę światową. Państwowa instytucja sankcjonuje łamanie prawa. NIK przygotowała zawiadomienia do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z przekroczeniem uprawnień lub niedopełnieniem obowiązków przez funkcjonariuszy publicznych w związku z poddzierżawami. Warto o tym pamiętać. Tymczasem rząd Prawa i Sprawiedliwości przygotowuje nowelizację ustawy bez zmian w kwestii poddzierżaw.</u>
          <u xml:id="u-380.3" who="#KazimierzPlocke">Kolejna sprawa dotyczy bezumownych użytkowników. W 2019 r. bezumownie użytkowano prawie 26 tys. hektarów gruntów, a w 2021 r. już tylko ponad 8 tys. hektarów. Ale o ile w 2019 r. z wymaganych z tytułu użytkowania 119 mln zł odzyskano 65 mln, to jest 51% należności, o tyle w 2021 r. z należnych 503 mln zł odzyskano tylko 6 mln, czyli 1,2%. Czy oznacza to, że karny czynsz w postaci trzydziestokrotności jest fikcją? Czy to pokazuje nieskuteczność działań KOWR, jeśli chodzi o egzekwowanie należności?</u>
          <u xml:id="u-380.4" who="#KazimierzPlocke">Panie Ministrze! Dla kogo i w jakim celu proponujecie abolicję przetargową? Kto jest autorem tego pomysłu? Dlaczego rząd się na to zgodził? Bardzo bym prosił o rozszerzenie tego zagadnienia. Przecież jesteście w końcu rządem Prawa i Sprawiedliwości, a przepisów prawa należy przestrzegać.</u>
          <u xml:id="u-380.5" who="#KazimierzPlocke">Informuję Wysoką Izbę, że w latach 2023–2026 wygasa kilkadziesiąt tysięcy umów na powierzchnię, uwaga, 523 tys. hektarów. Ministerstwo i KOWR zamiast przygotować się na proces przeprowadzenia w jak najkrótszym czasie postępowań przetargowych lub na przedłużanie umów zgodnie z przepisami ustawy, proponuje nam potworka prawnego, który doprowadzi do przekazania ziemi państwowej swoim bez przetargów i być może z patologiami znanymi z procederu poddzierżaw z ostatnich lat. NIK pisze wprost: poprawy ustawowej wymagają postępowania przetargowe, a także udzielanie zgody na poddzierżawę nieruchomości rolnych Skarbu Państwa. W tej nowelizacji takich zmian nie ma. Natomiast w tym projekcie otrzymujemy przepisy, które sprawią, że Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa stanie się superurzędem centralnym. Nie zgadzamy się na to, żeby użyczanie ziemi rolnej na 1 rok było regulowane w statucie Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa bez opisania procedur. Nie akceptujemy — pani marszałek, jeszcze dwa zdania — zmiany przepisów dotyczących powołania pełnomocników i doradców dyrektora generalnego zarówno w centrali krajowego ośrodka wsparcia, jak i w oddziałach terenowych krajowego ośrodka i to na podstawie powołania przez dyrektora generalnego KOWR. Te osoby będą powoływane bez konkursów i procedur, czyli będzie to praca dla swoich za sowite wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-380.6" who="#KazimierzPlocke">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pytam: Co z tego będą mieli polscy rolnicy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-380.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Arkadiusz Iwaniak, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Plocke: Pani marszałek, składam stosowne poprawki.)</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-381.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma pana posła?</u>
          <u xml:id="u-381.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-381.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Zbigniew Ziejewski, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#ZbigniewZiejewski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt i przyjemność przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3429.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#ZbigniewZiejewski">Procedowany projekt nowelizuje wiele ustaw: ustawę o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego czy ustawę o Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa. Z pewnością dzięki temu projektowi znacząco wzrośnie rola KOWR w kształtowaniu polityki lokalnej. Projekt daje uprawnienia Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa do bezpośredniego przekazywania gruntów o powierzchni do 2 ha samorządom lokalnym. Jest to ogromne wyjście naprzeciw wójtom, burmistrzom, którzy będą mogli pozyskiwać tereny pod inwestycje. Mowa tu przede wszystkim o inwestycjach mieszkaniowych. Ustawa pozwoli rozwiązać problem braku gruntów pod budownictwo mieszkaniowe.</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#ZbigniewZiejewski">Bardzo istotnym elementem jest też wsparcie, jakiego KOWR udziela urzędom gmin tudzież burmistrzom miast w budowie nowych nawierzchni dróg. Jest to znaczące wsparcie szczególnie dla ośrodków, w których znajdują się tereny popegeerowskie.</u>
          <u xml:id="u-382.3" who="#ZbigniewZiejewski">W tym miejscu chciałbym zgodzić się z moim przedmówcą, panem ministrem Kazimierzem Plocke, który mówił o powoływaniu nowych doradców. Sposób powołania tych nowych doradców, który polega na rezygnacji z formuły otwartej, budzi w społeczeństwie ogromny niepokój. Nasuwa się kolejne pytanie, czy krajowy ośrodek wsparcia posiada odpowiednie badania i wyliczenia, ile dodatkowych posad będzie w tych oddziałach terenowych, bo o tym musimy mówić, czy ci dyrektorzy są tam potrzebni, czy oni spełniają tę rolę. Jak obserwuję niektórych dyrektorów, zastępców oddziałów terenowych na Facebooku, to widzę, że większość swojej pracy poświęcają właśnie na otwieranie spotkań z KGW i inne rzeczy, są w terenie i pracują na Facebooku. Chyba nie taką rolę mają dyrektorzy, zastępcy dyrektorów oddziałów terenowych. A tutaj mamy zamiar powołać kolejnych doradców na te etaty.</u>
          <u xml:id="u-382.4" who="#ZbigniewZiejewski">Chciałbym także zwrócić uwagę — to bardzo istotne — odnośnie do zmiany sposobu naliczania czynszu dzierżawnego. Aktualne metody obliczania czynszu powodują, że w przypadku pojawiającego się zaburzenia gospodarczego i wzrostu cen pszenicy, występują gwałtowne wahania wysokości tych czynszów. Powiedzmy sobie, że w tamtym roku pszenica kosztowała ponad 1500 zł i w marcu tego roku był brany pod uwagę czynsz w wysokości 1520 zł. Pszenica, szanowni państwo, kosztowała 700–800 zł, a tu raptem czynsz to 1520 zł. To są ogromne rozbieżności.</u>
          <u xml:id="u-382.5" who="#ZbigniewZiejewski">Dlatego w tym projekcie proponuje się także, aby ta stawka była ustalana na podstawie średniej krajowej ceny skupu pszenicy, ale za 11 kwartałów poprzedzających termin płatności czynszu. To rozwiązanie z pewnością zapewni stabilność czynszową i uchroni rolników od nagłych wzrostów cen pszenicy wpływających na wysokość czynszów.</u>
          <u xml:id="u-382.6" who="#ZbigniewZiejewski">Jednakże chciałbym skierować jednocześnie pytanie, z jakiego powodu nie bierze się pod uwagę cen żyta, tak jak ma to miejsce w przypadku podatku rolnego. Tu mam pytanie do pana ministra: Czy nie można wzorem gmin zrobić tak, że rolnicy czynsz dzierżawny będą płacili tak samo jak w gminie za 11 kwartałów, ale także będą go płacić w formie żyta, a nie pszenicy? Dlatego klub Polskiego Stronnictwa Ludowego składa stosowną poprawkę, żeby rząd przyjął naliczanie czynszu dzierżawnego właśnie w formie żyta, a nie pszenicy.</u>
          <u xml:id="u-382.7" who="#ZbigniewZiejewski">Pani Marszałek! Składamy na pani ręce stosowną poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-382.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Michał Urbaniak, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#MichałUrbaniak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! PiS już wie, że oszukana wieś czeka na wybory i że ich rządy mogą się niedługo skończyć, więc chcą jak najszybciej poobsadzać też różne stanowiska swoimi ludźmi. Ułatwi to np. zmiana w ustawie dotyczącej Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Zgodnie z nią KOWR będzie mógł zatrudniać pełnomocników, doradców w formie uznaniowego powołania, a nie konkursu. Ile takich osób z partyjnego klucza schroni się w KOWR-ze, to wiedzą dziś pewnie tylko dyrektor KOWR-u i ministrowie.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#MichałUrbaniak">To nie jest jedyna wada tego projektu. KOWR jako instytucja państwowa ma również otrzymać większy dostęp np. do danych spółek handlowych czy danych obywateli. Przy skłonności rządu do inwigilacji oraz podejściu do kwestii ochrony danych osobowych ja nie jestem zbyt spokojny o to, jak te dane będą w przyszłości wykorzystywane.</u>
          <u xml:id="u-384.2" who="#MichałUrbaniak">Przypominam też, że notariusze nie muszą mieć, nie mają możliwości, by mieć adresy wszystkich prywatnych dzierżawców, a twórcy ustawy chcą, by właśnie też notariusze, a nie KOWR, mieli informować dzierżawców o możliwości pierwokupu po zakończeniu dzierżawy. To wprowadza kolejnych niepotrzebnych pośredników, takie zbędne zamieszanie. Po raz kolejny mam wrażenie, że to jest robione trochę tak na rympał.</u>
          <u xml:id="u-384.3" who="#MichałUrbaniak">Jedyna sensowna rzecz w tej ustawie, taka, którą można pochwalić, to ustabilizowanie cen dzierżawy w oparciu o ceny pszenicy z ostatnich 11 kwartałów zamiast właśnie poprzedzającego półrocza. Ale dlaczego, jak słusznie zauważył też mój przedmówca, nie oprzeć tego na cenie żyta? Przecież jest ona bardziej stabilna.</u>
          <u xml:id="u-384.4" who="#MichałUrbaniak">Rząd PiS, jak widzimy, lubi też zrzucać z siebie w wielu kwestiach odpowiedzialność. Nie zgadzamy się na to. Rolnicy oczekują, aby władze podchodziły w sposób właśnie odpowiedzialny do kwestii rolnictwa, ustroju rolnego i działalności instytucji państwowych, które zajmują się rolnictwem, bo wasze zaniedbania z ostatnich miesięcy i lat doprowadziły już do ogromnych problemów. Mamy ekoschematy, dociskanie rolników założeniami Europejskiego Zielonego Ładu czy dopuszczenie niekontrolowanego zalewu polskiego rynku przez tańszą, często gorszej jakości żywność np. z Ukrainy. Mówimy tu o zbożu, mówimy tutaj o malinach, mówimy tu o słoneczniku i wielu innych produktach, drobiu czy jajach, które do Polski wjeżdżają, gdzie też wiele organizacji o charakterze niemalże mafijnym wzbogacało się kosztem polskiego rolnika. To jest najważniejsza rzecz, którą powinniście dzisiaj załatwić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Paulina Hennig-Kloska, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#PaulinaHennigKloska">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Mieszkańcy wsi niewątpliwie, podobnie jak rolnicy, to grupa obywateli naszego kraju, którzy mogą czuć się oszukani, bo obietnice, które składał im rząd Zjednoczonej Prawicy, w zasadzie nawet w minimalnych zakresach nie zostały spełnione.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#PaulinaHennigKloska">Ziemia miała być bardziej transparentnie dzierżawiona przez KOWR. Nie wiem, czy jest przestrzeń, w której wpływało do mojego biura więcej skarg niż w przypadku nieprawidłowości w procesie wydzierżawienia gruntów należących do zasobów rolnych Skarbu Państwa, zwłaszcza w waszej drugiej kadencji, przez ostatnie 4 lata, kiedy wydaje się, że bardzo często te decyzje były podejmowane bardzo nietransparentnie, wątpliwie politycznie i jakoś dziwnym trafem ta ziemia często trafiała do tych osób, które są bliższe Prawu i Sprawiedliwości, mają znajomości bezpośrednio z politykami. To głównie te osoby powiększały swoje areały. Bezumowne użytkowanie, poddzierżawianie to tylko pewne elementy nieprawidłowości, które można wskazać wprost, które w ogóle nie powinny mieć miejsca. Jeżeli chodzi o dopłaty — to już tak obok samego problemu dzierżawy gruntów przez KOWR — miały być one wyższe. Nie są. Opłacalność produkcji rolnej miała być większa. Jest mniejsza. I stąd też wynikają problemy nie do zaakceptowania w zakresie wahania się wysokości czynszów dzierżawnych. To wiąże się z jedynym chyba elementem tej ustawy, który jest godny poparcia, poza tym, że jeszcze w jakiś sposób chcecie trochę uwolnić dysponowanie pewnymi gruntami, które niekoniecznie dziś są wykorzystywane na cele rolnicze.</u>
          <u xml:id="u-386.2" who="#PaulinaHennigKloska">Przypomnę tylko, że od początku, od kiedy zaczęto prace nad ustawą o zamrożeniu obrotu ziemią rolną, wskazywałam osobiście, panie ministrze, taki problem, że ta ziemia gorszej jakości, grunty o niższej klasie, zwłaszcza ziemia, która znajduje się w obrębie aglomeracji miejskiej, tudzież bezpośrednio w jej sąsiedztwie, mogłaby być wykorzystywana np. na cele zalesiania albo właśnie deweloperskie, więc warto by było w pewien sposób ją uwolnić. Po latach dochodzicie do takich samych wniosków. To dobrze, to drugi element, który warto wskazać jako pozytywny.</u>
          <u xml:id="u-386.3" who="#PaulinaHennigKloska">Natomiast totalnie nie do zaakceptowania jest oczywiście powoływanie nowych doradców, bo chodzi o uznaniowe powoływanie, a nie o konkursy. Po prostu chcecie, kończąc sprawowanie władzy, odchodząc z rządu, bo wybory przegracie, obsadzić swoimi Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, gdzie się jeszcze da, chcecie upchnąć tam po prostu ludzi, którzy wypadną z administracji rządowej. To jest proceder totalnie nie do zaakceptowania, dlatego nie będziemy popierać całości tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu koła parlamentarnego Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#JarosławSachajko">Projekt dotyczy usprawnienia zasad związanych z gospodarowaniem zasobem własności rolnej Skarbu Państwa, a także doprecyzowania przepisów regulujących obrót nieruchomościami rolnymi na rynku prywatnym. Projekt pozornie wydaje się prosty, mieści się na 29 stronach, lecz pozory mylą. Zmienia on cztery ustawy, m.in. ułatwia przeznaczanie gruntów, nieużytków rolnych na odnawialne źródła energii, pozwala te słabsze grunty zalesiać, ujednolica definicje gospodarstwa rodzinnego, rolnika indywidualnego, osoby posiadającej kwalifikacje rolnicze, osoby bliskiej oraz osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego. Projekt również stabilizuje ceny dzierżaw, będzie tu chodziło o ceny z 11 kwartałów poprzedzających płatność. Umożliwia przekazywanie małych działek, o powierzchni do 2 ha samorządom. Reguluje bardzo dużo kwestii, dlatego też ten projekt jako Kukiz’15 poprzemy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Joanna Senyszyn, Lewica Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#JoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne Lewicy Demokratycznej wyraża opinię, że rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw to kolejny bubel prawny, który należy odrzucić. Nie będę powtarzała wszystkich zarzutów, które podniosła opozycja. Projekt wpłynął do Sejmu 3 lipca. I znowu jest istny szał pospiesznego procedowania, tak żeby uchwalić go przed jesiennymi wyborami. Spodziewacie się je najwyraźniej przegrać, więc za pomocą kolejnej ustawy szykujecie sobie miękkie lądowanie, czyli ciepłe posady dla swoich ludzi, jak to się teraz mówi: krewnych i znajomych kaczki. Nie będziemy tego popierać. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów posłów chce się jeszcze zgłosić do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeśli nikogo nie ma, zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Na zadanie pytania jest 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-391.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwszy pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#RafałAdamczyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mówimy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Nie sposób nie zapytać o oddziały KOWR, czyli Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Chcę zapytać o szczególny oddział — oddział w Opolu: Ile ten oddział ma w swoich zasobach i do dyspozycji hektarów nieruchomości niezabudowanych, które nie są zbywalne z tytułu obciążeń i zapisów w księgach wieczystych? Bardzo bym prosił o pisemną odpowiedź. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-393.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Grzegorz Rusiecki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#GrzegorzRusiecki">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nie ulega żadnej wątpliwości, że nieruchomości rolne stanowią ogromną wartość materialną, ale stanowią też towar bardzo mocno reglamentowany, i to zarówno jeśli chodzi o własność prywatną, jak i o grunt należący do Skarbu Państwa. W związku z tą reglamentacją konieczne jest, aby kryteria dysponowania tymi gruntami były jak najbardziej czytelne, obiektywne. Chciałem zapytać pana ministra, co z poddzierżawami, chciałem zapytać, co w sytuacjach… Przecież do naszych biur zwracają się rolnicy, którzy od lat mieli dzierżawy gruntów. One się kończą i ta dzierżawa nie jest przedłużana.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#GrzegorzRusiecki">Chciałem zapytać, ile w skali kraju w zeszłym roku było sytuacji, w których nowe tereny rolne dzierżawione były rolnikom spoza gminy. To też budzi ogromne kontrowersje. Prosiłbym również o udzielenie odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dotychczas wszelkiego rodzaju grunty przekazywane były Lasom Państwowym w drodze decyzji administracyjnej wydawanej przez starostę na wiosek Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, co stanowiło pewnego rodzaju przejrzystość w postępowaniu administracyjnym, natomiast projekt, nad którym właśnie procedujemy, zawiera możliwość przekazywania ich w drodze zwykłej umowy. Czyli są kolejne zmiany i kolejne grunty dla Lasów Państwowych. Po co to wszystko? Żebyście dalej wycinali Polskę w pień, tak jak to robicie przez 8 lat?</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#MałgorzataPępek">Proszę o konkretną informację, jakie mechanizmy zawierają te umowy, żeby nie dochodziło do wykorzystywania przekazywanych gruntów niezgodnie z przeznaczeniem. Czy będą w nich zapisy stanowiące, że będzie można ich użyć tylko i wyłącznie w celach związanych z pozyskiwaniem energii ze źródeł odnawialnych? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-396.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Marek Dyduch, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#MarekDyduch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W drugiej połowie 2022 r. w bezumownym użytkowaniu znajdowało się 7104 ha gruntów Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, z czego 6579 ha stanowiły grunty, które nie zostały wydane po zakończeniu umów dzierżawnych przez byłych dzierżawców, 565 ha stanowiły grunty zajęte przez osoby trzecie. Mówiąc krótko, KOWR dysponował gruntami, którymi nie dysponował tak naprawdę w tym czasie. I to jest jakiś problem, bo to jest kwestia użytkowania tych ziem i poczucia własności, jeśli chodzi o Skarb Państwa.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#MarekDyduch">Chciałbym zapytać, jak ta sytuacja wyglądała w pierwszym półroczu 2023 r. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dzisiaj rozmawiamy o polskiej wsi, w zasadzie rozmawiamy o problemach polskiej wsi. Kiedy rozmawiam z działaczami PiS-u, mówią, że nie ma problemów. Tylko przypomnę: rok temu czarna porzeczka — 8 zł, w tym roku — 2 zł…</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#komentarz">(Poseł Zofia Czernow: 2 zł.)</u>
          <u xml:id="u-400.2" who="#KrzysztofGrabczuk">…czerwona porzeczka rok temu — 2 zł, dzisiaj — 50 gr…</u>
          <u xml:id="u-400.3" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Plocke: 40.)</u>
          <u xml:id="u-400.4" who="#KrzysztofGrabczuk">…malina rok temu — 15 zł, dzisiaj — góra 5 zł. Do tego dochodzą problemy, już dochodzą, z mlekiem, ze słonecznikiem, z drobiem, z miodem. Musi PiS przyznać jedną rację — PiS nie umie rozwiązywać problemów polskiej wsi. PiS, zamiast dalekosiężnych rozwiązań, proponuje zasłonę dymną. Dlaczego proponuje zasłonę dymną? Bo wybory są za chwilę. Wniosek, proszę państwa, jest jeden — PiS oszukał polską wieś, PiS oszukał polskich rolników. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-400.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-401.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-401.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Zofia Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#ZofiaCzernow">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przerażające są informacje płynące ze wsi. Jak można doprowadzić do takiej sytuacji, aby rolnicy zaniechali zbiorów swoich owoców, kiedy ponieśli wielkie nakłady, bo się nie opłaca, bo nie ma komu zbierać, a cena jest niedopuszczalnie niska?</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#ZofiaCzernow">Mam pytanie odnośnie do projektu ustawy. Jak rząd zamierza uregulować sprawę dostępu do gruntów rolnych przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne? Dlaczego stosuje się ograniczenia wobec rolniczych spółdzielni produkcyjnych? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać pana ministra o bezumowne użytkowanie. Ile jeszcze takich gruntów jest w bezumownym użytkowaniu w okresie dłuższym niż 2 i 3 lata, bo to jest jedynie jakaś słabość państwa w tym zakresie? Po co dyrektorowi KOWR-u doradcy? To nie jest jakaś firma produkcyjna, tam nie ma skomplikowanych procesów, wszystko jest precyzyjnie opisane w ustawie. Po co jeszcze dodatkowe etaty? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Rzepa: Patrzeć na ręce.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Kazimierz Plocke, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#KazimierzPlocke">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Krótkie trzy pytania. Po pierwsze chciałbym się dowiedzieć, ile gospodarstw rolnych zostało oddłużonych na podstawie ustawy z dnia 8 lutego 2019 r. i na jaką kwotę.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#KazimierzPlocke">Druga kwestia dotyczy ośrodków produkcji rolnej. Panie ministrze, czy rząd będzie kontynuował ten proces i ile tych ośrodków docelowo ma powstać w Polsce, i jaką powierzchnią ma ogólnie dysponować.</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#KazimierzPlocke">Trzecia kwestia, która dotyczy zagospodarowania gruntów w roku 2023 r., które trafiają do Skarbu Państwa w wyniku tego, że kończą się umowy dzierżaw. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-406.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ostatnie pytanie, pan poseł Jarosław Rzepa, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#JarosławRzepa">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Może z tego miejsca poproszę pana ministra o odpowiedź na interwencję poselską, którą złożyłem w sprawie PRP Babinek. Szanowni państwo, KOWR tak dobrze zagospodarowuje, że dzierżawcy z jednego z krajów Unii Europejskiej mają 19 lat i 6 miesięcy z bardzo preferencyjnym czynszem dzierżawnym 620 kg pszenicy.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#JarosławRzepa">Drugie pytanie, panie ministrze. Drugi KOWR nie był zainteresowany kupnem ziemi i zorganizowanego gospodarstwa po RSP Rów, a jak pojawiła się oferta holenderska, to nagle dostaliście państwo rozwolnienia. Panie ministrze, jak ten temat rozwiążecie i jak zostaną ukarani winni tego procederu? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-408.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Rafała Romanowskiego o udzielenie odpowiedzi na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#RafałRomanowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mówimy o projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw. To ustawa oczekiwana, bo tak jak pan poseł sprawozdawca to przedstawił, szeroko konsultowana społecznie, realizująca postulaty rolników, którzy korzystają z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Ale niekoniecznie, bo nadal niektórzy, nawet ci, którzy dysponowali tym zasobem i mieli możliwość zarządzania tym zasobem przez 8 lat, nie rozumieją, na czym polega Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa, albo daleko są od tego, aby zrozumieć, na czym polega Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#RafałRomanowski">Przypomnę tylko, że ten zasób od 2008 r. do 2015 r. został uszczuplony o 860 tys. ha. Dosyć spora ilość, bo to jest prawie 1 mln ha, które mogły być nadal w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa, które mogły być wydzierżawiane i którymi mogliby dysponować polscy rolnicy, czego by zapewne oczekiwali.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#RafałRomanowski">Pragnę też przypomnieć, że Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa jest skoncentrowany w konkretnych regionach: województwach warmińsko-mazurskim, pomorskim, zachodniopomorskim, wielkopolskim, śląskim, dolnośląskim, opolskim, lubuskim, a jak patrzymy na południowo-wschodnią i centralną część kraju, to zasób ten jest zdecydowanie uszczuplony. To zaszłość historyczna po 1945 r. Tam, gdzie były państwowe gospodarstwa rolne, tam jest zdecydowanie większy ten zasób.</u>
          <u xml:id="u-410.3" who="#RafałRomanowski">Pragnę też przypomnieć, skąd się wzięli ci bezumowni użytkownicy, tak często przywoływani. W 2011 r., drodzy państwo, został wprowadzony przepis, który mówił o wyłączeniu z dzierżaw 30% tych dużych gospodarstw na Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa, tak żeby te grunty mogły trafić do rolników.</u>
          <u xml:id="u-410.4" who="#RafałRomanowski">Drodzy Państwo! Właśnie te przepisy, które sami ustanowiliście, dysponując tym zasobem, niekoniecznie potrafiliście skonsumować. To trwa do tej pory. M.in. podnieśliście te sankcje do trzydziestokrotności czynszu dzierżawnego, aby nakłonić do zwrotu te podmioty, które nie chciały zwrócić tych gruntów. Sami wprowadziliście to prawo, ale te podmioty niekoniecznie chciały ten przepis zrealizować. Nie ukrywam, że nawet w tej kadencji niektórzy parlamentarzyśc niekoniecznie chcieli się z tym przepisem zmierzyć, by nie doprowadzić do tego, że musieliby oddać te grunty do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-410.5" who="#RafałRomanowski">Stan gruntów pozostających w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa na 31 maja 2023 r. wynosił ogółem 1341 tys., uszczuplone o 860 tys., z czego grunty znajdujące się w dzierżawie stanowiły 1 080 782 ha, w zarządzie — 17 040 ha, w użytkowaniu wieczystym — 52 385 ha, w dożywotnim użytkowaniu — 1983 ha, a w bezumownym korzystaniu — 6984 ha.</u>
          <u xml:id="u-410.6" who="#RafałRomanowski">Państwo mówicie o abolicji po 5 latach od zaprzestania bezumownego użytkowania. Drodzy państwo, mamy różne przypadki losowe. To był postulat podnoszony przez stronę społeczną. Mamy naprawdę takie przypadki, że niektórzy nie oddawali tych gruntów z różnych przyczyn, np. były to opóźnienia kilkudniowe, kilkumiesięczne, do momentu zbiorów. Nie możemy ich karać za ten proceder dożywotnio. Nawet w niektórych przypadkach. Nigdzie na świecie nie ma, drodzy państwo, tego typu przypadków.</u>
          <u xml:id="u-410.7" who="#RafałRomanowski">Podnosicie państwo cały czas kwestię powoływania — zaznaczę, powoływania — doradców czy też pełnomocników. Pełnomocników powołuje się na podstawie odrębnego pełnomocnictwa, udzielonego przez dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa tudzież przez dyrektora oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa do wykonania konkretnego zadania. Pamiętajmy o tym, że budżet na zasób osobowy jest przewidziany w ustawie budżetowej, więc nie mówimy tutaj o jakimś dodatkowym zatrudnieniu. Po raz kolejny zaznaczę: mówimy o powołaniu, czyli jeżeli macie państwo ambicje — nie daj Boże dla polskiego rolnictwa — kiedykolwiek rządzić w tym kraju, to będziecie mogli odwołać takich pełnomocników, takich doradców. Przecież na tym to polega. A więc naprawdę nie widzę tutaj najmniejszych problemów.</u>
          <u xml:id="u-410.8" who="#RafałRomanowski">Użyczenie jako forma zabezpieczenia nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa umożliwi zabezpieczenie nieruchomości, w tym gruntów rolnych, zgodnie z ich przeznaczeniem, tak aby nie traciły one potencjału produkcyjnego i były utrzymywane w dobrej kulturze rolnej. Mówimy tutaj o użyczeniu na 1 rok. Sami państwo doskonale wiecie, że nie zawsze można rozdysponować zasób, a pamiętajmy o tym, że do zasobu w roku bieżącym wróci prawie 40 tys. ha. Pamiętajmy o tym, że to są hektary z tego nieskonsumowanego prawa, które państwo ustanowiliście w 2011 r. W kolejnym roku wróci kolejne prawie 40 tys.</u>
          <u xml:id="u-410.9" who="#RafałRomanowski">Pamiętajmy też o tym, że tak jak powiedziałem, zasób charakteryzuje się konkretną lokalizacją. Chciałbym, żeby część tego zasobu, przynajmniej 10%, można było przenieść na Mazowsze, na teren Świętokrzyskiego, na Lubelszczyznę, ale ziemi nie da się przenieść…</u>
          <u xml:id="u-410.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo… Na Lubelszczyznę wszystko.)</u>
          <u xml:id="u-410.11" who="#RafałRomanowski">…a niektóre oddziały będą miały naprawdę dużo pracy, żeby ten zasób rozdysponować.</u>
          <u xml:id="u-410.12" who="#RafałRomanowski">Jeżeli ma być ta ziemia odłogowana albo niewykorzystana, jak np. w przypadku gdy postępowanie przetargowe jest nierozstrzygnięte, bo są odwołania, to co wtedy? Taki przykład mieliśmy na terenie województwa opolskiego. Pięknie zakwitły maki, bo ze względu na odwołania przetarg był nierozstrzygnięty. Dopiero został rozstrzygnięty, żeby wam nie skłamać, 30 czerwca. 500 ha. Jeżeli można byłoby ten zasób na rok użyczyć i ktoś by mógł to w jakiś sposób w kulturze utrzymać, to wydaje mi się, że byłoby to naprawdę dobre rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-410.13" who="#RafałRomanowski">Lasy Państwowe i przekazywanie w drodze decyzji. Chodzi o uproszczenie w przekazywaniu na rzecz Lasów Państwowych. Mówiąc szczerze, to trochę kuriozum prawne, że w drodze decyzji przekazuje się grunty w ramach Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-410.14" who="#RafałRomanowski">Kolejna rzecz dotyczy, drodzy państwo… No właśnie, o tych 5 latach już wspomniałem.</u>
          <u xml:id="u-410.15" who="#RafałRomanowski">Pan poseł Adamczyk. Jak najbardziej, panie pośle, odpowiemy w drodze pisemnej, bo mówiąc szczerze, bardzo konkretne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-410.16" who="#RafałRomanowski">Kwestia poddzierżaw. Pamiętajmy o tym, że poddzierżawa to nie jest forma ustawowego dysponowania Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa stworzył rejestr, jeżeli chodzi o poddzierżawy, i nie zamierzamy tego realizować w formie poddzierżaw. Jest to też sytuacja, która jest niedopuszczalna, dlatego po prostu nie będziemy tego typu rzeczy tolerować.</u>
          <u xml:id="u-410.17" who="#RafałRomanowski">Spółdzielnie rolnicze. Pamiętajmy, że jeżeli chodzi o nabywanie gruntów poza zasobem, to tutaj jest zdecydowanie większe ułatwienie, bo spółdzielnie rolnicze będą mogły, drodzy państwo, bez najmniejszego problemu z tego korzystać.</u>
          <u xml:id="u-410.18" who="#RafałRomanowski">OPR-y, ośrodki produkcji rolniczej też nie mogą być, drodzy państwo… Dlatego tutaj jest blankietowe upoważnienie do tego, żeby minister rolnictwa i rozwoju wsi wydawał stosowne rozporządzenie w sprawie szczegółowych regulaminów, jeżeli chodzi o wydzierżawianie OPR-ów. Ale OPR-y to nie ma być forma zagospodarowania Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa. Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa ma służyć rolnikom, gospodarstwom rodzinnym. Oczywiście mamy sytuacje w tych właśnie terenach, gdzie ten zasób jest zdecydowanie bardziej skoncentrowany, że być może będzie taka sytuacja, że jest zorganizowana produkcja zwierzęca i że wokół tej zorganizowanej produkcji zwierzęcej jest np. jakiś areał, który może służyć tej zorganizowanej produkcji zwierzęcej. I tak, jak najbardziej, w tym wypadku będziemy tylko i wyłącznie dopuszczać możliwość zagospodarowania w formie ośrodków produkcji rolniczej. Ale też nie ukrywam, że jeżeli nie będzie zapotrzebowania dla rolników lokalnych, dla gospodarstw rodzinnych, to mamy też np. w niektórych regionach intensyfikację spółek strategicznych Skarbu Państwa, które też chcą korzystać z tych gruntów i które można doposażyć w formie dzierżawy właśnie o te grunty Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-410.19" who="#RafałRomanowski">Panie Pośle! Zwrócę się do pana posła Rzepy, który podnosi kwestię Babinka. Panie pośle, najpierw uderzyć się w pierś, bo niestety w drodze traktatu akcesyjnego ochronę gruntów Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa albo nawet ochronę gruntów rolnych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej to nikt inny jak pana kolega partyjny, niejaki Jarosław Kalinowski, ówczesny wiceprezes Rady Ministrów, zapewnił tylko na okres 12 lat. A powyżej tego okresu obcokrajowcy, tzw. cudzoziemcy, ale z Unii Europejskiej, obywatele Unii Europejskiej są tak samo traktowani, tak samo jak i obywatele Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-410.20" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Rzepa: Kiedy odpowie mi pan na pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-410.21" who="#RafałRomanowski">Proszę o tym pamiętać, bo jakoś bardzo łatwo o tym zapominacie, o tym haniebnym, nieroztropnym podejściu właśnie do gruntów rolnych i o ochronie tylko i wyłącznie na okres 12 lat po przystąpieniu do Unii Europejskiej. Jakoś bardzo szybko o tym temacie zapomnieliście.</u>
          <u xml:id="u-410.22" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Rzepa: Czekam na odpowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-410.23" who="#RafałRomanowski">Szanowni Państwo! Kwestie dotyczące naliczania czynszu dzierżawnego. Rozumiem te podnoszone kwestie, np. dlaczego stawki ostatnich 11 kwartałów, co na pewno uśredni, co nie będzie powodowało takiej zwyżki czynszu dzierżawnego, bo ten okres ostatniego półrocza wygląda zupełnie inaczej. Mieliśmy właśnie przykład w roku następnym, więc wychodzi to naprzeciw oczekiwaniom.</u>
          <u xml:id="u-410.24" who="#RafałRomanowski">Dlaczego nie żyto, tak jak w przypadku podatku rolnego? Pamiętajmy o tym, że te czynsze dzierżawne na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa były licytowane w pszenicy.</u>
          <u xml:id="u-410.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Można wymienić.)</u>
          <u xml:id="u-410.26" who="#RafałRomanowski">A teraz zmieniać cały proces i tym podobne rzeczy… Tego oczekiwali od nas rolnicy, taki postulat złożyli, drodzy państwo, i ten postulat jest w 100% skonsumowany.</u>
          <u xml:id="u-410.27" who="#RafałRomanowski">Pozostała kwestia to jest kwestia spłaty za grunty zakupione z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, wydłużone z okresu 15 lat maksymalnie do okresu 25 lat. Oczywiście będą o tym decydowali właśnie ci rolnicy, którzy korzystają z tego wydłużonego okresu spłaty: z jakiego okresu będą korzystali, czy będą chcieli sobie wydłużać, czy będą chcieli korzystać z dotychczasowego okresu… Bo też nie można na siłę tego wydłużać np. w sytuacji, gdy zostały do spłacenia dwie, trzy raty, żeby im teraz wydłużać te dwie, trzy raty na okres kolejnych kilku lat, bo to właśnie jest okres dokładnie dodatkowych 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-410.28" who="#RafałRomanowski">Więc przede wszystkim ta ustawa realizuje postulaty, które są wniesione przez stronę społeczną. I będzie ona wychodziła naprzeciw oczekiwaniom strony społecznej. Ten projekt był konsultowany, przyjęty przez stronę społeczną i nie ukrywam, że strona społeczna bardzo oczekuje na przyjęcie tego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-410.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W trybie sprostowania jeszcze pan poseł Kazimierz Plocke.</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-411.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czas — 1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#KazimierzPlocke">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#KazimierzPlocke">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Mówił pan, że za rządów Platformy i Polskiego Stronnictwa Ludowego uszczuplono Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa o 800 tys. ha. Tak, to prawda, ale pan był pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych, a więc częścią tej koalicji, więc niech pan siebie nie krytykuje. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-412.2" who="#KazimierzPlocke">Po drugie, słynne trzydziestki. Zostały one wprowadzone po uzgodnieniach z organizacjami rolniczymi. I wtedy też wszyscy to akceptowaliśmy. A dzisiaj okazuje się, że wielu dzierżawców z tej propozycji nie skorzystało. To była tylko i wyłącznie propozycja, z której mogli skorzystać. Nie skorzystali. Rozumiem, że dzisiaj będą mieli z tego tytułu problemy.</u>
          <u xml:id="u-412.3" who="#KazimierzPlocke">I ostatnia kwestia — abolicja przetargowa. Jeżeli wprowadzamy przepis, który ma dotyczyć kilku przepadków w skali kraju, to rzeczywiście jest coś nie tak. Prawo ma być twarde i egzekwowane. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-412.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-413.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-413.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-413.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-413.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (druki nr 3383 i 3479).</u>
          <u xml:id="u-413.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę pana posła Sławomira Skwarka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#SławomirSkwarek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, druki nr 3383 i 3479.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#SławomirSkwarek">Marszałek Sejmu, zgodnie z regulaminem Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, skierowała w dniu 16 czerwca 2023 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Kultury i Środków Przekazu do pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-414.2" who="#SławomirSkwarek">Komisja po przeprowadzeniu pierwszego czytania i rozpatrzeniu powyższego projektu ustawy na posiedzeniach w dniach 6 i 11 lipca br. wnosi, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył załączony projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-414.3" who="#SławomirSkwarek">Wysoka Izbo! Najkrócej mówiąc, projekt dotyczy regulacji przepisów dotyczących amatorskiego poszukiwania zabytków w Polsce i stanowi w zasadzie pierwszą, komplementarną, jestem o tym przekonany, udaną próbę objęcia normami prawnymi tego dość powszechnego zjawiska będącego hobby wielu osób, ale też czasami będącego źródłem zarobkowania.</u>
          <u xml:id="u-414.4" who="#SławomirSkwarek">Chcę podziękować posłom wnioskodawcom i ich reprezentantowi za przygotowanie projektu ustawy oraz tzw. stronie społecznej za włączenie się w proces legislacyjny. Podziękowania należą się również ministrowi Sellinowi i pracownikom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego za gotowość do przyjęcia na swoje barki, do katalogu obowiązków zadań zaplanowanych w ustawie. Dziękuję również przedstawicielowi Związku Miast Polskich, który brał wczoraj udział w pracach komisji do późnych godzin nocnych, a jego niektóre uwagi znalazły uznanie komisji. I tylko ciebie nam brak było, droga opozycjo, która byłaś wczoraj reprezentowana w liczbie: jeden, co raczej pozwoliło niż przeszkodziło stworzyć dobry przedmiotowy projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-414.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-414.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: To kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-414.7" who="#SławomirSkwarek">W związku z powyższym jeszcze raz proszę i wnoszę o to, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył załączony projekt ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-414.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-414.9" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#MałgorzataGosiewska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#MałgorzataGosiewska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-415.3" who="#MałgorzataGosiewska">Stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawi pan poseł Przemysław Drabek.</u>
          <u xml:id="u-415.4" who="#MałgorzataGosiewska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#PrzemysławDrabek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#PrzemysławDrabek">Ustawa zakłada wprowadzenie nowych oraz zmianę niektórych istniejących przepisów regulujących amatorskie poszukiwania zabytków w Polsce. Jej celem jest m.in. zwiększenie bezpieczeństwa dziedzictwa kulturowego poprzez wyłączenie z amatorskich poszukiwań miejsc pozostających pod ochroną konserwatorską, a także miejsc pochówków, miejsc kaźni i pomników zagłady.</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#PrzemysławDrabek">Wprowadzenie nowych rozwiązań prawnych, w tym utworzenie rejestru poszukiwań, będzie miało wymierny i pozytywny wpływ na funkcjonowanie zarówno obywateli, jak i organów administracji publicznej. Ustawa, w szczególności przez wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań technicznych w postaci aplikacji cyfrowej do obsługi zgłoszeń poszukiwań, stworzy lepsze warunki do sprawnego zarządzania informacjami na temat zabytków ruchomych i nieruchomych odkrywanych w trakcie poszukiwań. Proponowane przepisy precyzują przedmiot ochrony, nie tylko go nazywając, ale także ustanawiając określone strefy ochronne. Proponowane zmiany pozwolą na włączenie dużych grup społecznych w polski system ochrony dziedzictwa kulturowego i archeologicznego.</u>
          <u xml:id="u-416.3" who="#PrzemysławDrabek">Obecny system prawny okazał się niewystarczający wobec postępujących zmian kulturowych, środowiskowych oraz rozwijającej się cyfryzacji. Stąd zachodzi istotna potrzeba wprowadzenia nowych norm prawnych. Największą jednak korzyścią w przypadku korzystania z platformy cyfrowej będzie weryfikacja statusu miejsc poszukiwań, tak aby użytkownik nie naruszył obszarów pozostających pod ochroną państwa. Proponowana ustawa daje możliwość wyłączenia z szarej strefy eksploratorów, pasjonatów historii, którzy będą włączeni w system ochrony dziedzictwa archeologicznego.</u>
          <u xml:id="u-416.4" who="#PrzemysławDrabek">Klub Prawa i Sprawiedliwości popiera projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-416.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Tomasz Szymański przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#TomaszSzymański">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#TomaszSzymański">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie mogę zgodzić się z panem posłem sprawozdawcą komisji, ponieważ pamiętam, że debata, która dotyczy przedmiotowego projektu ustawy, zarówno wczoraj, jak i podczas ubiegłotygodniowego posiedzenia Sejmu była dosyć długa. Bardzo dogłębnie przeanalizowała tę przedmiotową ustawę w trybie poselskim. Pytanie, czy w takim trybie powinna być dzisiaj procedowana, czy nie powinno się tej ustawie poświęcić troszeczkę więcej czasu, żeby kompleksowo rozwiązać…</u>
          <u xml:id="u-418.2" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Drabek: Nie było czegoś takiego na posiedzeniu.)</u>
          <u xml:id="u-418.3" who="#TomaszSzymański">Ja nie przeszkadzałem panu posłowi w oświadczeniu.</u>
          <u xml:id="u-418.4" who="#TomaszSzymański">Ta materia jest bardzo trudna, skomplikowana, z całą pewnością wymaga kompleksowego podejścia, szanowni państwo. Dlatego uznaliśmy, że formuła debatowania nad tak ważnym, oczekiwanym społecznie projektem ustawy nie może być skanalizowana do kilku godzin pracy, że powinna mieć szerszy zakres, szersze spojrzenie, a przede wszystkim powinna być stworzona w konsensusie ze środowiskiem archeologów, jak również z szerokim środowiskiem osób, które w sposób hobbystyczny zajmują się poszukiwaniem, detektorystyką.</u>
          <u xml:id="u-418.5" who="#TomaszSzymański">Szanowni Państwo! Nie może być tak, że 16 czerwca wpływa przedmiotowy wniosek i jest rozpatrywany w maksymalnie przyspieszonym trybie bez opinii. Podczas tego posiedzenia, o którym pan mówił, drogi panie pośle, dowiedzieliśmy się, że był to jedyny projekt ustawy, który nie był do tej pory konsultowany ze środowiskiem, ze środowiskiem naukowym. My jako Koalicja Obywatelska i pozostałe kluby opozycyjne zawnioskowaliśmy o wysłuchanie publiczne, żeby dowiedzieć się, jakie są argumenty po dwóch stronach. Nie podjęliście tej inicjatywy, stwierdziliście, że chcecie bardzo szybko, błyskawicznie debatować nad tym projektem. Nie. Materia jest ważna i powinniśmy nad tym popracować, żeby wyszło z tego dobre prawo.</u>
          <u xml:id="u-418.6" who="#TomaszSzymański">Minister Sellin wskazał, że to środowisko archeologiczne powinno być odpowiedzialne za przygotowanie przez 8 lat tej ustawy. Szanowni państwo, sami podjęliście próbę przygotowania nowelizacji przedmiotowej ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. I co się wydarzyło? Chcieliście to zrobić w normalnym, cywilizowanym trybie, opartym na szerokich konsultacjach społecznych i opiniach specjalistów w tym zakresie. Wczoraj dowiedzieliśmy się, że wycofaliście się z rządowej nowelizacji ze względu na brak czasu. Nie może być tak, że takie prawo uchwalane jest na kolanie. Nie może być takiej sytuacji, że w druku projektu brakuje informacji na temat skutków prawnych i finansowych. Wpisaliście 0. Właśnie nie. Pani dyrektor z departamentu kultury poinformowała nas, że skutek finansowy tej ustawy to ponad 500 mln zł. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-418.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Urszula Augustyn, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#UrszulaAugustyn">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#UrszulaAugustyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jak nie wiadomo, o co chodzi, to trzeba patrzeć na to, co się dzieje. Otóż w ministerstwie był przygotowywany projekt, który nie wiadomo dlaczego do procedowania do Sejmu nie wpłynął. No to zaczynamy szukać i sprawdzać. Otóż okazuje się, że dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa pani Katarzyna Zalasińska, pełniąca tę funkcję od stycznia 2022 r., wyjaśnia, że pracowała nad tym projektem i próbowała go skonsultować ze wszystkimi środowiskami. Jaka jest opinia pani dyrektor? Obecnie procedowany poselski projekt zmian w zakresie poszukiwania zabytków w oczywisty sposób stanowi zagrożenie dla dziedzictwa archeologicznego, ale również jest działaniem na szkodę środowiska poszukiwaczy. A więc ani jedni, ani drudzy nie są usatysfakcjonowani.</u>
          <u xml:id="u-420.2" who="#UrszulaAugustyn">Ten projekt, który był przez wiele lat, bo od 2018 r., w ministerstwie konsultowany, niestety spalił na panewce. Skoro tak, po co było wprowadzać dzisiaj pod obrady projekt, z którego nikt nie jest zadowolony?</u>
          <u xml:id="u-420.3" who="#UrszulaAugustyn">Cytuję wypowiedź pani dyrektor: Odnoszę wrażenie, że obecnie procedowany projekt stanowi autorski zlepek elementów projektowanych przez nas w 2020 r. regulacji. Ktoś bezmyślnie wyjął pewne elementy z roboczego projektu, ułożył w całość i uzupełnił o ten bełkot. W rezultacie procedowany projekt z tysięcy nieświadomych ludzi zrobi przestępców. Projekt nie rozwiązuje żadnych problemów, a tworzy nowe. Nic tak naprawdę nie przyspieszy, ale wprowadzi chaos. Jest straconą szansą na kompleksowe uregulowanie sprawnych poszukiwań. Jest więc przeciwko archeologom, ale także przeciwko środowisku poszukiwaczy.</u>
          <u xml:id="u-420.4" who="#UrszulaAugustyn">Przypomnę tylko, że swoje stanowiska na piśmie, oczywiście stanowiska negatywne, przedłożyło środowisko muzealników polskich, konferencja dziekanów i dyrektorów wydziałów instytutów archeologii, Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków, Zarząd Główny Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich, ale także bardzo liczna rzesza poszukiwaczy, którzy tym projektem czują się rozczarowani.</u>
          <u xml:id="u-420.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Małgorzata Prokop-Paczkowska w imieniu klubu Lewica.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#MałgorzataProkopPaczkowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Osoby posiadające różnego rodzaju pasje to ludzie ciekawsi niż inni. Należy im się podziw. Poszukiwacze skarbów to z pewnością pasjonaci, ale ustawa, którą zaproponował nam poseł Sachajko i którą niestety, o zgrozo, wspierał minister Sellin, wspiera kłusowników, a nie pasjonatów.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#MałgorzataProkopPaczkowska">Ustawa ma w nazwie piękne słowa: ochrona zabytków, opieka nad zabytkami. Niestety po jej wprowadzeniu na terenie naszego kraju zabytki leżące pod ziemią będą niezwykle zagrożone — narażone na zniszczenie czy niekontrolowany handel i wywiezienie z Polski.</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#MałgorzataProkopPaczkowska">Jak napisali w swoich listach protestacyjnych wybitni archeolodzy, muzealnicy i konserwatorzy, prawdziwa ochrona zabytków nie polega tylko na wydobyciu ich z ziemi i nawet włączeniu do kolekcji. Najważniejsze jest badanie kontekstu, czyli odkrycie i praca naukowa, a to dziać się nie będzie. Pan Sachajko od Kukiza ani też posłowie z PiS-u naukowców, ludzi wykształconych, z ogromnym doświadczeniem słuchać nie chcieli. Tworząc ten projekt, nie skonsultowali z nimi, a nawet odmówili wysłuchania publicznego, o które proszono podczas posiedzenia komisji.</u>
          <u xml:id="u-422.3" who="#MałgorzataProkopPaczkowska">Ta arogancja posłów PiS-u nas, posłów opozycji, oczywiście nie zdziwiła, bo mamy z nią do czynienia w Izbie parlamentu na co dzień, ale obecni na posiedzeniu komisji goście, widząc sposób procedowania, byli zdruzgotani. Jedyne, co mogłam zrobić, to przeprosić ich w imieniu posłów opozycji za to, w jakim stylu w naszym Sejmie PiS proceduje nad ustawami. Nie kieruje się dobrem kraju, obywateli czy dobrem zabytków, tylko PiS-owskim interesem politycznym. Przepycha ustawy na chama, po prostu. Lewica nie poprze tego projektu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-422.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jarosław Rzepa w imieniu Koalicji Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-423.2" who="#MałgorzataGosiewska">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#JarosławRzepa">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przedstawiam stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, druki nr 3338 i 3479.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#JarosławRzepa">Szanowni Państwo! Co można powiedzieć pozytywnego o tym projekcie? Porusza on wszak istotną z punktu widzenia społecznego kwestię amatorskiego poszukiwania zabytków i skarbów, ale tak naprawdę na tym można byłoby skończyć mówienie o pozytywach. Pozwólcie państwo, że przedstawię wady tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-424.2" who="#JarosławRzepa">Niestety w tak bardzo ważnej kwestii jak nasze dziedzictwo kulturowe, w tym przypadku dziedzictwo archeologiczne, ten projekt nie został wcale skonsultowany z szeroko rozumianym środowiskiem naukowym, które nie zostawiło na nim suchej nitki, chyba że grupie posłów z posłem wnioskodawcą zależało na skłóceniu tych dwóch środowisk. Dziwi mnie w tym miejscu postawa i opinia ministerstwa kultury i dziedzictwa wyrażona przez pana ministra Sellina, który moim zdaniem powinien stanąć murem za swoimi jednostkami, uczelniami, wojewódzkimi konserwatorami, a w moim przekonaniu stanął po stronie grupy interesariuszy, którzy stoją za tym projektem. Wreszcie dziwi mnie postawa pana przewodniczącego Komisji Kultury i Środków Przekazu, który jest z wykształcenia historykiem, urlopowanym pracownikiem podkarpackiego muzeum w Sanoku. Ciekawe, panie przewodniczący, co na to pańscy koledzy i pańskie koleżanki. Widać, że w pana podejściu zwyciężył polityk. Szkoda, że nie coś innego.</u>
          <u xml:id="u-424.3" who="#JarosławRzepa">Teraz przechodzę do meritum. W uzasadnieniu ustawy jej wnioskodawcy podali nieprawdziwe dane. W tym dokumencie wskazano, w uzasadnieniu wskazano, że tych detektorystów jest 250 tys. Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, opierając się na rzetelnych danych źródłowych, podaje, że ta liczba nie przekracza 30 tys., natomiast wczoraj na posiedzeniu komisji pan minister stwierdził, że maksymalnie może być to 100 tys. Może warto zdecydować się na jeden przekaz? Może mieć on bardzo duże skutki, jeśli chodzi o finanse.</u>
          <u xml:id="u-424.4" who="#JarosławRzepa">W uzasadnieniu wskazano, że tylko 1% poszukiwaczy skarbów zwraca się o zgody konserwatorskie. W innym miejscu tego dokumentu pomysłodawcy ustawy podali przykłady odkryć detektorystów dokonanych w oparciu o te zgody konserwatorskie. Z tych przykładów wynika, że aż 50% znalezisk dokonano w oparciu o zgody konserwatorskie. Może wreszcie można by się zastanowić nad tym, które dane są prawdziwe?</u>
          <u xml:id="u-424.5" who="#JarosławRzepa">Ustawa uderza w środowiska archeologów, muzealników, konserwatorów zabytków, ale też zawodowych historyków. Wszystkie te grupy zawodowe będą przez długie lata ponosić poważne konsekwencje omawianej ustawy. Wszystkie skrytykowały projekt ustawy. Przywołuję w tym miejscu głosy dyrektora Państwowego Muzeum Archeologicznego pana Wojciecha Brzezińskiego, Rady Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego, środowiska muzealników polskich, którzy podpisali się pod sprzeciwem, Stowarzyszenia Archeologów Polskich i Narodowego Instytutu Dziedzictwa.</u>
          <u xml:id="u-424.6" who="#JarosławRzepa">Koszty wprowadzenia tej ustawy mogą się zamknąć, szanowni państwo, w kwocie ok. 564 mln zł. Są to wyliczenia pana prof. Marcina Danielewskiego z UAM, z Poznania. Duża część tych kosztów będzie ponoszona corocznie, szanowni państwo. Przyznała to wprawdzie pani dyrektor Katarzyna Pałubska, ale dała dłuższą perspektywę czasową — 10 lat. W uzasadnieniu nie ma tych kosztów.</u>
          <u xml:id="u-424.7" who="#JarosławRzepa">Projekt ustawy zakłada zgłaszanie poszukiwaczy przez aplikację mobilną. Szanowni państwo, tej aplikacji nie ma. Nie wiadomo, kiedy powstanie. Nie wiadomo, ile będzie kosztować. Pan minister powiedział wczoraj, że milion, ale milion będzie kosztowało jeszcze zaimportowanie danych do tej aplikacji.</u>
          <u xml:id="u-424.8" who="#JarosławRzepa">Ustawa zniesie obowiązek wydawania zgód konserwatorskich na prowadzenie eksploracji przez detektorystów, co spowoduje, że Polska stanie się najbardziej liberalnym krajem, jeśli chodzi o działanie tej grupy społecznej. Będziemy mieli chyba standardy rosyjskie, a w Polsce rozpocznie się turystyka detektorystyczna. Straty finansowe z powodu takich działań będą szły w miliony złotych. Można spodziewać się, że zabytków ukrytych teraz w ziemi, np. w wielu województwach zachodniej części Polski, będzie można szukać na aukcjach w krajach takich jak Niemcy, Czechy, Słowacja, a może jeszcze w innych. Nastąpi masowy rabunek polskiego dziedzictwa archeologicznego na skalę niespotykaną od czasów II wojny światowej.</u>
          <u xml:id="u-424.9" who="#JarosławRzepa">Szanowni Państwo! Poszukiwacze skarbów nie muszą mieć uprawnień, skończonych 5 lat studiów, 12 miesięcy praktyki oraz niezbędnej wiedzy o dyscyplinie naukowej, o których napisano w art. 33a. Co zatem będzie w praktyce? Aż strach pomyśleć.</u>
          <u xml:id="u-424.10" who="#JarosławRzepa">Szanowni Państwo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska wnoszę przede wszystkim o to, aby Wysoka Izby odrzuciła ten niemądry, szkodliwy i mogący trwale zniszczyć nasze dziedzictwo archeologiczne projekt ustawy. Mam nadzieję, że Wysoka Izba przychyli się do tego wniosku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-424.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Urbaniak w imieniu koła Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#MichałUrbaniak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chcemy, żeby Polacy mogli używać wykrywaczy i nie być przy tym traktowani jak przestępcy, ale jak zwykle w przypadku waszych rządów mieliśmy do czynienia z lekceważeniem tematu poszukiwaczy przez 8 lat, przez które już rządzicie. Nagle, gdy zauważyliście, że jest to całkiem pokaźna grupa społeczna, która ma też rodziny, przypomnieliście sobie o tym i zgłosiliście projekt do Sejmu. Poszukiwacze są jednak świadomymi ludźmi, widzą, co robiliście przez lata, utrzymując to prawo, które traktowało ich jak przestępców.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#MichałUrbaniak">Ta dekryminalizacja, która tu co do zasady będzie miała miejsce, to kierunek, w którym trzeba iść. Zgodnie z tą ustawą prawo do poszukiwania wykrywaczami metalu będzie można uzyskać dzięki aplikacji, będzie można się logować przez urządzenia mobilne, będzie można się przygotowywać czy też zgłaszać się do konserwatora zabytków.</u>
          <u xml:id="u-426.2" who="#MichałUrbaniak">Moje pytanie dotyczy tego, czy nie będzie dochodzić do jakiegoś procederu rozkradania skarbów, które znajdują się w ziemi, np. przez obcokrajowców, którzy będą tutaj przyjeżdżać. Czy państwo będą to w tej ustawie chronić? Ważne jest też to, aby w przyszłości organizować szkolenia dotyczące zakresu ochrony dziedzictwa narodowego, by te poszukiwania przebiegały w przyszłości naturalnie, w sposób właściwy, bez zbędnego nadzoru. Nie każdy urzędnik powinien stać nad detektorystami — to jest zbyt dużo. To doprowadziłoby też na pewno do lepszej współpracy między środowiskiem naukowym a poszukiwaczami. Czy takie szkolenia będą organizowane w przyszłości? Czy może mają państwo takie plany?</u>
          <u xml:id="u-426.3" who="#MichałUrbaniak">Zasadniczo nie zgadzamy się na to, co miało miejsce np. w 2011 r., kiedy w Wągrowcu jeden z mężczyzn znalazł kilka rzeczy, własnoręcznie je wykopał i został skazany na karę pozbawienia wolności, a dodatkowo na 80 tys. zł kary. To była horrendalnie wysoka kara, na którą zwyczajnie nie było go stać. Takie wyroki zapadały też za waszych rządów. Jeśli proponujecie tę liberalizację, to z zasady jesteśmy za, ale proszę was, nie bądźcie też w tej kwestii hipokrytami i nie przesadzajcie z kryminalizacją, bo ta ustawa zawiera też takie zapisy.</u>
          <u xml:id="u-426.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#MałgorzataGosiewska">Poseł Grzegorz Braun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże poszukiwaczom, pasjonatom, detektorystom oraz eksploratorom i na pohybel mafiom muzealników, mafiom archeologów. To jest zjawisko, za które trzeba by się zabrać. Nie zdążę wiele więcej powiedzieć. Państwo przekonaliście mnie, napadając na tę ustawę i krytykując liberalizację przepisów…</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Tomasz Zimoch, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#TomaszZimoch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! A jednak oddajmy głos fachowcom, naukowcom. Nowelizacja proponowana przez Prawo i Sprawiedliwość to bubel prawny nieadekwatny do wymagań stawianych współczesnej archeologii oraz ochronie zabytków — to słowa prof. Marcina Danielewskiego z Wydziału Archeologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Głos archeologów, muzealników oraz historyków powinien być dzisiaj słyszalny także tu, w tej sali. Inaczej Polska stanie się miejscem, gdzie nastąpi masowy rabunek stanowisk archeologicznych. Archeolodzy twierdzą, że będzie to największa katastrofa pod względem strat w dziedzictwie narodowym od czasów wojny. To mocne słowa dotyczące słabego projektu.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#TomaszZimoch">Ustawa uderza w środowisko archeologów, muzealników, konserwatorów zabytków, ale też zawodowych historyków. Wszystkie te grupy zawodowe skrytykowały projekt ustawy. Ustawa została przygotowana z lobby poszukiwaczy skarbów. Lekceważy się archeologów, muzealników i konserwatorów zabytków.</u>
          <u xml:id="u-430.2" who="#TomaszZimoch">W projekcie wskazano, że w Polsce jest 250 tys. detektorystów, ale stowarzyszenie naukowe archeologów, opierając się na dokładnych danych źródłowych, podaje, że ta liczba nie przekracza 30 tys. To jak to jest? W nowelizacji znalazł się też zapis: zabrania się poszukiwań na obszarach będących zabytkami wpisanymi do rejestru i w odległości mniejszej niż 10 m od nich. Jak poszukiwacze skarbów ocenią, czy dany obszar znajduje się 10 m czy może jednak 5 m od stanowiska archeologicznego? Osoby te nie posiadają przecież wiedzy, pewnie też nie odbyły 12-miesięcznych praktyk wykopaliskowych, wobec czego nie mają rozeznania w zasięgach stanowisk archeologicznych. Jeśli nowelizacja zakładałaby, że stanowiska archeologiczne mają być bezpieczne, to w ustawie zamiast 10 m musiałaby pojawić się minimalna odległość 100 m.</u>
          <u xml:id="u-430.3" who="#TomaszZimoch">Nagrody — jeszcze chwila o nich — staną się źródłem zarobku dla poszukiwaczy skarbów. Chyba o to w tym wszystkim chodzi. Trzeba będzie przeznaczyć kwoty sięgające 250 mln zł. Maksymalna nagroda pieniężna zgodnie z zapisami tego projektu wyniesie 140 tys. zł i w wyjątkowych sytuacjach może być podwyższona. Ustawodawcy w uzasadnieniu podają, że w Polsce jest 250 tys. osób zajmujących się poszukiwaniami za pomocą detektorów. Osoby te będą zwracać się po nagrody pieniężne. Przy założeniu, że każda z tych osób otrzyma bardzo niską nagrodę roczną, choćby 1 tys. zł, koszt takich nagród wyniesie 250 mln zł rocznie.</u>
          <u xml:id="u-430.4" who="#TomaszZimoch">Powtórzę: głos archeologów, muzealników oraz historyków powinien być słyszalny, panie ministrze i panie sprawozdawco.</u>
          <u xml:id="u-430.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jarosław Sachajko w imieniu koła Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-431.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu koła Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami po sprawozdaniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#JarosławSachajko">Projekt dotyczy regulacji przepisów odnoszących się do amatorskiego poszukiwania zabytków w Polsce, m.in. wyłączenia z amatorskich poszukiwań miejsc pozostających pod ochroną konserwatorską, miejsc pochówku i kaźni oraz pomników zagłady.</u>
          <u xml:id="u-432.2" who="#JarosławSachajko">W tym miejscu chciałbym podziękować przedstawicielom Polskiego Związku Eksploratorów pani Joannie Kaferskiej-Kowalczyk i Jackowi Wielgusowi oraz wielu innym społecznikom za zaangażowanie w pracę, jaką włożyli w przygotowanie tego projektu. Dziękuję również panu ministrowi Sellinowi oraz jego cierpliwym i merytorycznym pracownikom za pomoc w przygotowaniu tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-432.3" who="#JarosławSachajko">Założenia tego projektu były bardzo szeroko konsultowane ze środowiskiem poszukiwaczy. Ostatnio była w Sejmie konferencja, na którą wszyscy mogli przyjść, aby się wypowiedzieć. Projekt odciąża wojewódzkich konserwatorów zabytków od wydawania decyzji administracyjnych na obszarach, które nie są objęte ochroną.</u>
          <u xml:id="u-432.4" who="#JarosławSachajko">Od lat ignorowano piękne hobby tysięcy Polaków, którzy chcieli zgłębiać polskie dziedzictwo kulturowe. Powstanie aplikacja, która to w cywilizowany sposób w XXI w. będzie pokazywała, gdzie eksplorator może poszukiwać, a gdzie nie może poszukiwać. Podejrzewam, że pan poseł Zimoch nie wie, co to jest GPS, ale jest to dosyć precyzyjne narzędzie. Dlatego dwukrotnie, z 5 m do 10 m, zwiększyliśmy odległość, o której mowa w złożonym projekcie. To bezpieczeństwo jest, są również zachowane strefy ochronne wokół zabytków. Projekt jest naprawdę bardzo bezpieczny dla polskiego dziedzictwa kulturowego, a jednocześnie daje szansę na to, abyśmy cieszyli się tym, co jeszcze jest w ziemi, aby to dobro kultury było dla wszystkich Polaków, a nie cały czas było schowane w ziemi.</u>
          <u xml:id="u-432.5" who="#JarosławSachajko">Część z tych wypowiedzi była skierowana na to, że będzie to kosztowało dużo pieniędzy. Oczywiście będzie to kosztowało dużo pieniędzy, tylko — jak państwo widzą — te pieniądze są i będą. Bardzo dobrze, że ministerstwo chce wydać pieniądze na to, aby chronić polskie dziedzictwo kulturowe, a nie, tak jak jest… W tej chwili tak naprawdę nie wiemy, co się z nim dzieje. Teraz dopiero będzie realna ochrona tych zabytków i kontrola nad tym, co ci wspaniali ludzie znajdą w ziemi. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-432.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Joanna Senyszyn w imieniu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#JoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne Lewicy Demokratycznej wyraża oburzenie, że PiS przepycha przez Sejm napisany przez amatorów i lobbystów projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. To bubel prawny, który szkodzi polskiej archeologii, gdyż wprowadza przepisy sprzeczne z wymaganiami stawianymi współczesnej archeologii i ochronie zabytków. Jeśli ten projekt zostanie rzeczywiście uchwalony, Polska będzie miała najbardziej liberalne przepisy w Europie. Gorzej jest tylko w Rosji, ale czy to jeszcze Europa?</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#JoannaSenyszyn">Ustawa umożliwi masowy rabunek stanowisk archeologicznych i spowoduje największe od II wojny światowej straty w dziedzictwie narodowym. Powszechny jest protest środowisk naukowych. Rada Naukowa Dyscypliny Archeologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu podjęła uchwałę, w której wprost określa ten projekt jako niezgodny z ideą ochrony dóbr kultury i dziedzictwa archeologicznego przez państwo polskie. Wprowadzenie nowelizacji pozbawi państwo kontroli nad działaniami hobbystów, którzy będą legalnie działać bez żadnego przygotowania merytorycznego, zabierać znalezione przedmioty i handlować nimi. Nie ma to nic wspólnego z poszukiwaniem tożsamości narodowej czy kulturowej, na co powołują się wnioskodawcy i projektodawcy. Jest niemoralne ułatwiać grabież i niszczenie narodowego dziedzictwa.</u>
          <u xml:id="u-434.2" who="#JoannaSenyszyn">Projektodawcy wskazali, że zaledwie 1% tzw. poszukiwaczy korzysta obecnie z obowiązującej ścieżki administracyjnej, czyli 99% de facto popełnia przestępstwo, i właśnie działalność tych 99% chce legalizować PiS. Czyżby w celach wyborczych, aby zdobyć ich głosy?</u>
          <u xml:id="u-434.3" who="#JoannaSenyszyn">Sprawozdawca komisji, przedstawiając przebieg prac nad projektem, ukrył przed Wysoką Izbą, że prezentujący projekt poseł Sachajko z Kukiz’15, ale także inni posłowie PiS, którzy się wypowiadali, byli merytorycznie kompletnie nieprzygotowani i zostali dosłownie zaorani przez archeologów, muzealników i historyków,…</u>
          <u xml:id="u-434.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-434.5" who="#JoannaSenyszyn">…którzy nie zostawili na projekcie suchej nitki. Wbrew dzisiejszemu kłamliwemu wystąpieniu sprawozdawcy komisji, że też go powołaliśmy, opozycja aktywnie uczestniczyła w pracach komisji, co łatwo sprawdzić.</u>
          <u xml:id="u-434.6" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Drabek: Nie było pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-434.7" who="#JoannaSenyszyn">No właśnie byłam i zabierałam głos.</u>
          <u xml:id="u-434.8" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Drabek: Od godz. 20 do godz. 24 pani nie było.)</u>
          <u xml:id="u-434.9" who="#JoannaSenyszyn">Aktywnie uczestniczyłam w pracach komisji i właśnie stąd moje dzisiejsze wystąpienie, ponieważ w odróżnieniu od PiS-owców wiem, o czym mówię. Mówię o tym, że jest to projekt szkodliwy i moje koło tego projektu popierać nie będzie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-434.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Dobromir Sośnierz w imieniu koła Wolnościowcy.</u>
          <u xml:id="u-435.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#DobromirSośnierz">Byłem przygotowany, że będę tu mógł skrytykować tę deregulację jako dalece niewystarczającą, ale słuchając głosów przedmówców z lewej strony, zdałem sobie sprawę, że nawet tej skromnej zdobyczy trzeba bronić przed koalicją regulacjonistów,…</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#DobromirSośnierz">…faszystów, antyobywatelskich ugrupowań takich jak właśnie Koalicja anty-Obywatelska, Polskie Stronnictwo Ludowe, Polska 2050, koalicja prourzędnicza, koalicja antyobywatelska. Mając do wyboru dobro przeciętnego obywatela i państwowego muzealnika, urzędnika, za każdym razem opowiadacie się za urzędnikiem, a nie za obywatelem, więc wasza nazwa Koalicja Obywatelska jest haniebnie zdradzana.</u>
          <u xml:id="u-436.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-436.4" who="#DobromirSośnierz">Stajecie po stronie tych, którzy właśnie zazdrośnie strzegą swojego monopolu na grzebanie również w cudzej ziemi, zamiast po stronie obywateli, którzy na swojej ziemi, jeśli coś znajdą, są z tego przymusowo wywłaszczani i karani przez państwo. Jesteście hańbą tego Sejmu. Naprawdę tylko zaorać, posypać solą i niczego po was nie się można spodziewać. Z tego kija strzelby już na pewno nie będzie, tak że obywatele, jeśli ubolewacie nad tym, że PiS nie dość szanuje waszą wolność, na pewno nie szukajcie ratunku po tej stronie.</u>
          <u xml:id="u-436.5" who="#DobromirSośnierz">Pan Zimoch wspiął się na Himalaje hipokryzji, pytając się, jak obywatele rozpoznają, czy to jest 5 m czy 10 m od stanowiska archeologicznego. Przy tym ten sam pan poseł Zimoch głosował za tym, żeby kierowcy w czasie jazdy musieli rozpoznawać, czy jadąc 130 km/h są 65 m za poprzedzającym pojazdem. To, rozumiem, obywatele wiedzą w lot, ale czy jest 5 m czy 10 m, co mogą sobie zmierzyć spokojnie miarką, nie wiedzą. Pan poseł ubolewał też, że nagrody są za wysokie, bo jak państwo kogoś wywłaszcza, to powinno w ogóle to robić za darmo. To jest jeszcze dla pana za dużo, że w ogóle ktoś coś dostaje za skarb, który własnoręcznie znajdzie.</u>
          <u xml:id="u-436.6" who="#DobromirSośnierz">Ja się powołam raczej na ducha reprezentowanego przez chociażby paleontologa Roberta Beckera, który twierdził, że skamieniałości wystarczy dla wszystkich i zabytków też wystarczy dla wszystkich. Jest ich naprawdę mnóstwo. To gnije w ziemi i tracimy to na zawsze z każdym dniem. Nie powinniśmy strzec przywilejów muzealników, tylko cieszyć się z tego, że ktoś ma ochotę tego szukać, wydobywać, bo to za chwilę ulegnie utracie.</u>
          <u xml:id="u-436.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-436.8" who="#DobromirSośnierz">Wy sobie uzurpujecie prawo do tego, czego nie zasialiście, czego nie wytworzyliście, i to często na cudzej ziemi. To jest niemoralne, pani poseł Senyszyn. To jest niemoralne, że uzurpujecie sobie prawo do cudzych rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-436.9" who="#DobromirSośnierz">Natomiast cała regulacja jest oczywiście niewystarczająca. Nie wiem, z jakiego powodu ktoś, kto teraz wykopie coś, co leżało 500 lat w ziemi, musi to niezwłocznie zgłosić do wojewódzkiego konserwatora zabytków.</u>
          <u xml:id="u-436.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Są ważniejsze rzeczy niż wykopane.)</u>
          <u xml:id="u-436.11" who="#DobromirSośnierz">Takie są przepisy tej ustawy. Co by się stało, gdyby to zgłosił np. za pół roku? No i przede wszystkim pozostawienie własności. Nadal jesteśmy daleko od cywilizacji europejskiej. Jeśli ktoś coś znalazł, to powinno to być jego własnością. Jedynie ewentualnie powinien to zgłosić do muzeum w celu inwentaryzacji, oceny, a nie powinniśmy…</u>
          <u xml:id="u-436.12" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, dziękuję panu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Paweł Szramka, niezależny.</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#MałgorzataGosiewska">Szanowni państwo, mamy ponadgodzinne opóźnienie. Bardzo proszę o trzymanie się czasu.</u>
          <u xml:id="u-437.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#PawełSzramka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Znam wielu detektorystów. Ostatnio miałem nawet okazję uczestniczyć w otwarciu muzeum w gminie Brzozie dzięki wsparciu pani wójt i ogromnej pracy detektorystów z Brodnickiej Grupy Eksploracyjno-Poszukiwawczej. Trzeba przyznać, że wykonali świetną pracę, bo eksponaty znajdujące się w tym muzeum to są właśnie eksponaty znalezione przez te osoby.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#PawełSzramka">Myślę, że dzięki eksploratorom setki, tysiące, a nawet i miliony eksponatów ujrzało światło dzienne i są one teraz do obejrzenia m.in. w muzeach. Ale nie mam też wątpliwości, że setki, tysiące, a może i miliony eksponatów zalega dalej w piwnicach i na strychach, ponieważ osoby, które je odkryły, boją się jakichś konsekwencji prawnych, gdyby je zgłosiły. Dlatego niewątpliwie należy się pochylić nad tym problemem, należy pracować nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#PawełSzramka">Natomiast czytając opinie o tej ustawie, znalazłem masę negatywnych komentarzy. Szkoda, że nie była przekonsultowana z różnymi środowiskami, po to żebyśmy uniknęli tych wszelkich zastrzeżeń. Jakoś tak niestety jest często z waszymi ustawami, że nie możemy dojść do konsensusu, tylko różne grupy społeczne między sobą się później kłócą. Czytając te komentarze natrafiłem na jeden, pozwolę sobie przytoczyć: Szkoda, nie tak wypracowuje się jakikolwiek kompromis. Co do projektu, to przeczytałem go, przemyślałem, chciałem nawet go poprawić i uzupełnić, ale doszedłem do wniosku, że faktycznie jest to gniot i przestałem się nim interesować. Prawnik z praktyką stosowania przepisów prawnych i umiejętnością poruszania się po systemie prawa raczej go nie napisał.</u>
          <u xml:id="u-438.3" who="#PawełSzramka">Szanowni Państwo! Nie jest to opinia archeologa tylko jest to opinia detektorysty, więc jeśli z tej strony, z tej grupy społecznej także są negatywne opinie, to może jednak warto nad tym projektem jeszcze popracować i go dopracować, żebyśmy nie wylali dziecka z kąpielą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-438.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#MałgorzataGosiewska">Przechodzimy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-439.3" who="#MałgorzataGosiewska">Wyznaczam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-439.4" who="#MałgorzataGosiewska">Pierwsze pytanie zada pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-439.5" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#RafałAdamczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rozmawiamy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, więc nie sposób nie zapytać przy okazji debaty nad tym punktem o odbudowę, modernizację, remonty zamków królewskich, kazimierzowskich. Prezes Kaczyński w 2017 r. zapowiedział, że będą one odbudowane, wspierane finansowo. Chciałem zapytać, kiedy konserwator wojewódzki w Katowicach otrzyma stosowne środki celem przekazywania na remont i odbudowę zamków w Ogrodzieńcu, Siewierzu czy Będzinie. Bardzo bym prosił o pisemną odpowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Projekt dotyczy regulacji przepisów amatorskiego poszukiwania zabytków w Polsce. Korzystając z okazji w związku z omawianym projektem chciałbym zapytać, jak to możliwe, że Fundacja Enea znalazła i zakupiła za ćwierć miliona złotych 1000-letni miecz? Jak to możliwe, że resort kultury nie wystąpił o zabezpieczenie niezwykle cennego miecza i pozwolił, aby wymachiwano nim na publicznej imprezie bez zachowania żadnych środków bezpieczeństwa przypisanych przedmiotom o dużej wartości historycznej? Bo jak podała Grupa Enea, eksperci i historycy podkreślają, że to bez wątpienia unikatowy egzemplarz o ogromnej wartości historycznej dla polskiego i europejskiego społeczeństwa. Uprzejmie proszę pana ministra kultury o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Grzegorz Rusiecki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#GrzegorzRusiecki">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zanim przejdę do omawiania tego projektu, mam do pani marszałek ogromną prośbę o skierowanie protokołu z posiedzenia, z debaty nad tym punktem, do Komisji Etyki Poselskiej. Chodzi o to, żeby pan poseł Sośnierz wyjaśnił, kogo w tej Izbie nazwał faszystami. To jest niedopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#GrzegorzRusiecki">Natomiast odnosząc się do projektu ustawy, chcę powiedzieć, panie ministrze, że należy zadać pytanie: Skąd ten pośpiech? Jest tyle negatywnych opinii, tyle sugestii. One może są właściwe, może niewłaściwe, ale pytam: Skąd ten pośpiech? Na ostatnich dwóch posiedzeniach Sejmu mieliśmy pierwsze czytania projektów obywatelskich dotyczących in vitro i renty wdowiej. Dlaczego w tamtych przypadkach nie było takiego pośpiechu? Dlaczego akurat w przypadku tego projektu ustawy jest takie tempo? A kwestia jest bardzo ważna, dotycząca setek, może tysięcy ludzi, pasjonatów, odkrywców skarbów, eksploatatorów. Wydaje się, że można poczekać i rzeczywiście merytorycznie podejść do tego zagadnienia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-444.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Zdzisław Wolski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#ZdzisławWolski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ta ustawa to kpina z ochrony dziedzictwa narodowego, niezgodna z zaleceniem nr 921 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, ostro zwalczającego wykrywaczy metalu, jak również niezgodna z ratyfikowaną przez Polskę tzw. konwencją maltańską z 1995 r., której sygnatariuszami obecnie jest 45 państw. W niej również jest zapisana walka z niekontrolowanym używaniem wykrywaczy metalu, a tu mówimy o takiej sytuacji. Wykrywacze działający bez zgody konserwatora zabytków, wolna amerykanka, jeżeli chodzi o szukanie skarbów, w tym bardzo ważnych pamiątek z minionych wieków.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Poszukiwacze, detektoryści to w zdecydowanej większości osoby, które poprzez poszukiwania realizują swoje pasje, często związane z historią i dziejami Polski. Nie można umniejszać ich roli w wielu odkryciach. Brakuje jednak przepisów, które ułatwiłyby realizowanie pasji takim osobom, a z drugiej strony pozwalałyby państwu na lepszą kontrolę nad ich działaniami.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#MałgorzataPępek">Wielu poszukiwaczy prowadzi działania nielegalnie tylko dlatego, że w chwili obecnej uzyskiwanie pozwoleń jest prawie niemożliwe, a przy tym trwa miesiącami, co tworzy szarą strefę, która negatywnie wpływa na odbiór całej społeczności poszukiwaczy. Lepiej jest wykorzystać potencjał, jaki oferują, tworząc przy tym proste narzędzia do kontroli i ewidencji ich działań.</u>
          <u xml:id="u-448.2" who="#MałgorzataPępek">Chciałam zapytać, dlaczego nie przeprowadzono konsultacji społecznych. Proszę o uzasadnienie. Skąd ten pośpiech? I tak te wybory przegracie.</u>
          <u xml:id="u-448.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Marek Dyduch, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-449.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#MarekDyduch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Na Dolnym Śląsku jest najwięcej zabytków w Polsce, różnych, z różnych epok, stworzonych przez różne narody. Kilkanaście lat temu zawnioskowałem do sejmiku dolnośląskiego jako radny, żeby sejmik dolnośląski dokładał się do tego, żeby te zabytki remontować. Od kilkunastu lat, z małymi wyjątkami, co roku sejmik przekazuje na to od 5 do 10 mln. Natomiast minister kultury przekazuje 2 mln. 2 mln zł. Wnoszę tutaj, żebyśmy odbyli kiedyś debatę — bo to jest poważna sprawa, nie dotyczy tylko województwa dolnośląskiego — żeby wreszcie były godziwe pieniądze na remont zabytków w Polsce, godziwe, a nie jednostkowe.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#MarekDyduch">Druga kwestia. Ta ustawa jest naprawdę potrzebna, bo wielu ludzi zajmuje się poszukiwaniem różnych rzeczy, zabytków, przyjeżdżają też z zagranicy. Chodzi np. o złoty pociąg na Dolnym Śląsku. Ale popracujmy nad tym. Nie musimy jej przyjmować teraz, bo ona nie jest doskonała. Popracujmy nad tym, żeby poprawić tę ustawę.</u>
          <u xml:id="u-450.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Krzysztof Piątkowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#KrzysztofPiątkowski">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Autor projektu pod koniec uzasadnienia tego projektu ustawy napisał: projektowana ustawa nie wywoła skutków finansowych obciążających budżety jednostek samorządu terytorialnego. Panie pośle, o budżecie państwa nawet się pan nie zająknął, a ma pan obowiązek w projekcie ustawy to zapisać.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#KrzysztofPiątkowski">Pan minister na posiedzeniu wspomniał o tym, że jakieś tam skutki będą. Pani dyrektor nawet bardzo dokładnie — dziękuję za to — je oszacowała. Ok. 500 mln jej zdaniem będzie kosztował ten projekt. Ale projektodawca nie musi tego robić. Gdzieś ma regulamin Sejmu, mimo że PiS-owska większość może ten regulamin uchwalać, jaki chce, może nawet uchwalić, że on nie obowiązuje posłów Prawa i Sprawiedliwości. Ale nie, regulamin obowiązuje, jest, działa, lecz są tacy, którzy nie muszą go przestrzegać, a marszałek Sejmu na to pozwala.</u>
          <u xml:id="u-452.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Zofia Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#ZofiaCzernow">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Jestem z Dolnego Śląska, gdzie jest najwięcej zabytków nieruchomych i ruchomych. Mamy swój szlak zarejestrowany, Dolina Pałaców i Ogrodów. Mimo wielkiej troski osób fizycznych, osób prawnych nadal wiele zabytków oczekuje na rewitalizację, a przy takiej polityce ministerstwa część z nich w ogóle tego nie doczeka, ulegnie całkowitej ruinie. Dlaczego? Bo nie ma pieniędzy. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego nie uwzględnia faktu, że tych zabytków jest tak dużo, że są one tak wysokiej klasy. Panie ministrze, to jest prawdziwy problem. Kiedy pan zainteresuje się tą sprawą? Każdego roku przy budżecie zwracam na to uwagę, inni posłowie też. I nic. A zabytki niestety nie przetrwają waszej polityki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Piotr Adamowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#PiotrAdamowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Aby skutecznie chronić zabytki archeologiczne, w ostatnich latach wprowadzono szereg zmian w systemie ich ochrony. Nie byłoby to możliwe bez ogromnego zaangażowania członków Rady Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego. Czyje to są słowa? Ano wiceministra i generalnego konserwatora zabytków w jednej osobie Jarosława Sellina, ze stycznia tego roku. Rada jest organem doradczym ministra. Tydzień temu rada zawnioskowała do ministra i generalnego konserwatora zabytków o zdecydowane działanie na rzecz odrzucenia całego projektu zmian w ustawie. O jego szkodliwości mówili moi przeciwnicy. Co się zatem stało, panie ministrze, że po 6 miesiącach nie zgadza się pan z własną radą i uznał pan, że chwalone przez pana wcześniej przepisy są jednak be, a nie cacy? Czyżby tak naprawdę chodziło o głosy wyborcze poszukiwaczy skarbów? Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-456.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To jest kolejna ustawa PiS-u na skróty: bez konsultacji, bez rozmów, bez wysłuchania specjalistów. Robicie tę ustawę tylko dlatego, że zależy wam na czasie. Mało tego, szkoda, że państwo nie macie tak wielkiej chęci do tych ustaw, które dzisiaj zostały zamrożone i leżą w zamrażarce pani marszałek, czy też nie chcecie rozmawiać chociażby o ustawie o rencie wdowiej, tylko to wszystko przesuwacie. Mało tego, proszę państwa, ta ustawa nie rozwiązuje problemów. Ta ustawa jest przeciw archeologom, ona jest przeciw poszukiwaczom, a przede wszystkim przeciwko pasjonatom. Proszę państwa, ten typ procedowania to jest psucie państwa. Niestety coraz częściej przyzwyczajacie Polaków do psucia państwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-458.2" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: Brawo, panie pośle!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Joanna Senyszyn, Lewica Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#JoannaSenyszyn">Projektodawcy oraz wiceminister i zarazem generalny konserwator zabytków Jarosław Sellin powiedzieli, że jednym z celów ustawy jest legalizacja działalności detektorystów. Czy rzeczywiście Sejm jest od tego, aby ustawowo legalizować łamanie prawa? Dlaczego, zamiast konsultować branżowy projekt ustawy ze specjalistami, ulegliście lobbystom? Czy to kiełbasa wyborcza dla grupy, która, jak się łudzicie, liczy 250 tys. osób? Proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jarosław Rzepa, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-461.2" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jarosław Rzepa.</u>
          <u xml:id="u-461.3" who="#MałgorzataGosiewska">Okej.</u>
          <u xml:id="u-461.4" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Franciszek Sterczewski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#FranciszekSterczewski">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Ta ustawa to po prostu jakaś kpina i jakiś kompletny potworek. Protestują przeciwko niej wszyscy archeolodzy, historycy sztuki i wszyscy, którzy po prostu zajmują się ochroną dziedzictwa i zabytków.</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#FranciszekSterczewski">Lista zastrzeżeń do tego projektu jest tak długa, że trudno tu wszystkie wymienić. Proponujecie, by zgłaszanie poszukiwań zabytków odbywało się za pomocą aplikacji, która jeszcze nie istnieje. W dodatku chcecie, żeby każdy znaleziony artefakt był honorowany nagrodą. Od lat jest tak, że państwo płaci tylko za przypadkowe znalezisko właśnie po to, żeby nie zachęcać ludzi do poszukiwań. Te przepisy to prosta droga do tego, by narodowe dziedzictwo zostało zniszczone przez chaos i amatorów. Dlaczego chcecie, by polskie lasy były rozryte, rozkopane przez ludzi, którym się wydaje, że coś wiedzą o archeologii, bo oglądali film o Indianie Jonsie. To jakiś kompletny absurd. Po to szkolimy archeologów i fachowców, by odnajdywanie i konserwacja zabytków odbywały się profesjonalnie i zgodnie ze sztuką. Tworzona przez was wolna amerykanka to przepis na zniszczenie i utratę bezcennych artefaktów. Opamiętajcie się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#FranciszekSterczewski">Tę głupią ustawę naprawdę wyrzućmy do kosza. Potrzebujemy regulacji, a nie deregulacji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, prosiłam o przestrzeganie czasu, bo mamy opóźnienie.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Małgorzata Chmiel.</u>
          <u xml:id="u-465.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#MałgorzataChmiel">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jest pan z innego obozu politycznego niż ja, ale muszę powiedzieć, że się nie spodziewałam, że pan poprze i będzie firmował taką ustawę. Jest to gniot wyjątkowy, wprowadzany wbrew opinii całego środowiska archeologów, historyków sztuki. To kolejny gniot, który ten rząd przynosi do Sejmu, do komisji tuż przed wyborami. Projekt jest niedopracowany. Legislatorzy protestują, sprzeciwiają się. Kolejny taki projekt, po ustawie o planowaniu przestrzennym, Prawie budowlanym. Teraz to. Po co się tak spieszycie? Ja wiem, że się boicie, że przegracie wybory. Przegracie je na pewno, ale takimi gniotami doprowadzacie tylko do jeszcze większego zniszczenia w Polsce. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#MałgorzataGosiewska">Poseł Grzegorz Braun, koło Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#GrzegorzBraun">Jeśli państwo polskie przestanie ścigać Polaków za to, że podnieśli czy wygrzebali z ziemi jakiś starożytny guzik od munduru — brawo. Ten projekt jest niedostateczną liberalizacją tego prawa i nastręcza rozmaitych wątpliwości dotyczących ochrony prywatności.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#GrzegorzBraun">Pytanie, panie ministrze, państwo projektodawcy, czy możecie zagwarantować, że ta aplikacja, która powstanie, nie będzie aplikacją śledzącą, nie będzie policjantem, który melduje panu ministrowi, co tam kto na własnym polu wygrzebał. To są wątpliwości. Wątpliwości dotyczą również prawa własności. Czy naprawdę musi być tak, że urzędnik uzurpuje sobie prawo do decydowania o tym, co na mojej ziemi, na moim polu — mówię oczywiście w przenośni i przykładowo — w ziemi się znajduje.</u>
          <u xml:id="u-468.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-469.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#GrzegorzLorek">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W jednym z krajów Europy Zachodniej, który pamięta cywilizację starożytnego Rzymu, jest tak, że jeżeli wykopiemy artefakt, to ten artefakt jest własnością osoby, która go wykopała, dopóki nie zaniesie go do muzeum w celu wyceny, czyli do tego momentu od momentu, kiedy go wykopię — mogę go sobie nawet powiesić w domu — on jest mój. Można robić wykopaliska, gdzie się chce i jak się chce.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#GrzegorzLorek">Szanowni Państwo! A jak jest dzisiaj w Polsce? W Polsce możemy mieć detektory, możemy chodzić i tak się dzieje. Mamy masę osób szukających różnych przedmiotów w ziemi, które nie są w żaden sposób zarejestrowane. Czy one nie niszczą stanowisk archeologicznych? Niszczą stanowiska archeologiczne, bo nawet nie wiedzą, że są na terenie stanowiska archeologicznego. Co się stanie po wdrożeniu tej ustawy? Wreszcie będziemy mieć jakikolwiek porządek. Czy trzeba iść dalej? Tak, oczywiście, trzeba iść dalej. Ale pamiętajcie jedno: nie zabezpieczycie niczego, odrzucając tę ustawę.</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Tomasz Zimoch, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: Ja trochę przekroczę…)</u>
          <u xml:id="u-471.3" who="#MałgorzataGosiewska">Nie, nie, nie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#TomaszZimoch">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#TomaszZimoch">Pani Marszałek! Poseł niby-wolnościowiec chce porównywać prace archeologiczne z jazdą samochodem po autostradzie. Gdyby posłuchał mądrych ludzi, archeologów, toby wiedział, znał znaczenie określenia: zasięgi stanowisk archeologicznych. Poseł Mirosław Suchoń odpowiedział temu posłowi niby-wolnościowcowi, że na autostradzie są słupki i odległość łatwo można określić. Ale poseł niby-wolnościowiec nawet nie ma pojęcia, po co te słupki są przy drodze.</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#TomaszZimoch">A pan poseł Sachajko, to w trybie sprostowania, gdyby słuchał, toby wiedział, że w ustawie musiałaby się pojawić minimalna odległość 100 m, ale i to zapewne nie uchroniłoby miejsc zasobów archeologicznych od grabieży. I panie pośle, zapewniam pana i mam świadków na tej sali, że dokładnie wiem, co to jest dżipies czy, jak wolą poloniści, GPS.</u>
          <u xml:id="u-472.3" who="#TomaszZimoch">A teraz pytanie do pana ministra. Bez systemu informatycznego nic nie zadziała. Obiecano, że aplikacja powstanie do 1 maja. Panie ministrze, czy potwierdza pan, że termin jest realny? Bez aplikacji nic nie zadziała, a ustawa będzie wtedy tym bardziej bezprzedmiotowa.</u>
          <u xml:id="u-472.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#KrystynaSkowrońska">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Jednym z kamieni milowych jest sprawa konsultacji projektów ustaw. I państwo w tym przypadku ich nie przeprowadzili, ale była zgoda na projekt obywatelski, który skrytykowano, a cała opozycja skrytykowała ten projekt. A zatem jak pan się odniesie do tego, że pomimo zaleceń dotyczących konsultacji projektów ustaw państwo ich nie przeprowadzili, a projekt był tak krytykowany zarówno przez salę, jak i przez środowiska naukowe? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Mateusz Bochenek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#MateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#MateuszBochenek">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Procedujemy nad nowelizacją ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, dlatego też chciałbym zapytać pana ministra o jeden szczególny zabytek. W sosnowieckiej dzielnicy Maczki jest dworzec PKP, który od dziesięcioleci wymaga modernizacji i remontu. Prace w tym obszarze się rozpoczęły, natomiast zostały przez państwa przed kilkoma laty przerwane. Dlatego chciałbym zapytać: Czy państwo poprzecie inicjatywę samorządu, aby ten dworzec został przeznaczony na cele kulturalne, szeroko rozumiane cele społeczne? Czy ten dworzec zostanie przekazany samorządowi i czy ministerstwo pod tym względem będzie partnerem dla samorządu, tak aby można było uratować ten szczególny kolejowy zabytek?</u>
          <u xml:id="u-476.2" who="#MateuszBochenek">Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-476.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#MałgorzataGosiewska">Szanowni Państwo! Ponieważ na godz. 18 zostało zarządzone głosowanie, ogłaszam 5 minut przerwy. Potem wrócimy do pytań i rozpatrywania tego punktu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-477.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 54 do godz. 18 min 05)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#ElżbietaWitek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#ElżbietaWitek">Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej oraz o zmianie niektórych innych ustaw, druk nr 3494.</u>
          <u xml:id="u-478.2" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, na podstawie art. 74 regulaminu Sejmu, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-478.3" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-478.4" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-478.5" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-478.6" who="#ElżbietaWitek">Po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie:</u>
          <u xml:id="u-478.7" who="#ElżbietaWitek">— sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2021 r. oraz informacji o podstawowych problemach radiofonii i telewizji w 2021 r. wraz z komisyjnym projektem uchwały,</u>
          <u xml:id="u-478.8" who="#ElżbietaWitek">— informacji o działalności Rady Mediów Narodowych w 2021 r. wraz z komisyjnym projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-478.9" who="#ElżbietaWitek">Projekty uchwał to odpowiednio druki nr 3490 i 3491.</u>
          <u xml:id="u-478.10" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby w przypadku tych projektów uchwał Sejm wyraził zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu, oraz w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-478.11" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-478.12" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-478.13" who="#ElżbietaWitek">Wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-478.14" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł Krystyna Szumilas, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#KrystynaSzumilas">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W szczególności zwracam się do pani marszałek jako osoby, która odpowiada za prawidłowe działanie Sejmu, za to, żeby Sejm przestrzegał regulaminu Sejmu i prawa tutaj obowiązującego. Otóż przewodnicząca sejmowej komisji edukacji nielegalnie zwołała komisję, złamała regulamin Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#KrystynaSzumilas">Próbujecie państwo przez Sejm przepchnąć kolanem kolejne przepisy, które pozwolą ministrowi Czarnkowi na organizowanie kolejnych konkursów dla swoich, wielką bazę danych o dzieciach, o wadze, o wzroście, do której będzie miał dostęp każdy — bez RODO, w ogóle bez żadnych zasad. Wszyscy ci, którzy będą chcieli do tych danych dotrzeć, będą mogli.</u>
          <u xml:id="u-479.2" who="#KrystynaSzumilas">Pani Marszałek! Jest pani strażniczką regulaminu Sejmu, prawa. Jeżeli pani nie doprowadzi do sytuacji, w której komisja będzie zwołana zgodnie z regulaminem…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#KrystynaSzumilas">…rozliczymy panią za łamanie prawa.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#ElżbietaWitek">Z wnioskiem pani minister Marzena Machałek, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#MarzenaMachałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#MarzenaMachałek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ten projekt jest bardzo ważnym projektem, dotyczącym branżowych centrów umiejętności. To projekt, który wprowadza nową jakość do kształcenia branżowego…</u>
          <u xml:id="u-483.2" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Złamano regulamin.)</u>
          <u xml:id="u-483.3" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: 8 lat.)</u>
          <u xml:id="u-483.4" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: 8 lat.)</u>
          <u xml:id="u-483.5" who="#MarzenaMachałek">…i nie ma tu żadnego złamania regulaminu. Projekt naprawdę będzie finansował szkoły zawodowe — jest przekazanych na to 1400 mln. Protestujecie przeciwko temu, bo to jest dobry projekt, który wspiera szkolnictwo branżowe i techniczne.</u>
          <u xml:id="u-483.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-483.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-483.8" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Ale nie o tym mówimy, regulamin jest złamany.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, ponieważ na piśmie został złożony wniosek o odroczenie posiedzenia, poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za odroczeniem posiedzenia?</u>
          <u xml:id="u-484.2" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-484.3" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-484.4" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 419 posłów. 196 — za, 223 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-484.5" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-484.6" who="#ElżbietaWitek">Wniosek formalny, pani poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-484.7" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zgłaszam wniosek formalny o przerwę do czasu złożenia przez przewodniczącą sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży wyjaśnień, dlaczego wbrew regulaminowi, w sposób nielegalny i bezprawny…</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-485.2" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">…w dniu wczorajszym przeprowadziła nielegalne posiedzenie komisji.</u>
          <u xml:id="u-485.3" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Pani Minister! Nie przystoi ministrom i wiceministrom edukacji nie znać matematyki: najpierw jest liczba 1, potem 2, potem 3. Najpierw pierwsze czytanie, potem drugie czytanie, a potem trzecie czytanie. Nie możemy głosować nad wprowadzeniem do porządku obrad sprawozdania komisji, która była nielegalna. Nie możemy przejść do drugiego czytania projektu ustawy, która nie podlegała czytaniu pierwszemu. Nie możemy stanowić prawa w sposób bezprawny. A jeśli pani marszałek uważa, że możemy, to jest i będzie pani współodpowiedzialna za łamanie prawa, łamanie regulaminu Sejmu, którego dopuściła się przewodnicząca sejmowej komisji edukacji.</u>
          <u xml:id="u-485.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-485.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#ElżbietaWitek">Pan minister Przemysław Czarnek.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#PrzemysławCzarnek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nielegalne i antypolskie, antypaństwowe było niszczenie szkolnictwa zawodowego przez rządy Sojuszu Lewicy Demokratycznej,…</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-487.2" who="#PrzemysławCzarnek">…z której wywodzi się pani Dziemianowicz-Bąk, i przez Platformę Obywatelską.</u>
          <u xml:id="u-487.3" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Schowaj ten palec.)</u>
          <u xml:id="u-487.4" who="#PrzemysławCzarnek">Natomiast branżowe centra umiejętności odbudowują szkolnictwo zawodowe. 120 branżowych centrów umiejętności, po kilka do kilkunastu w każdym województwie.</u>
          <u xml:id="u-487.5" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: To jest o regulaminie, człowieku, rozumiesz czy nie?)</u>
          <u xml:id="u-487.6" who="#PrzemysławCzarnek">Po to, żeby odbudować szkolnictwo branżowe i zawodowe, niezwykle potrzebne na rynku pracy pracownika, który my stworzyliśmy!</u>
          <u xml:id="u-487.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-487.8" who="#PrzemysławCzarnek">Bo dzisiaj rynek pracy potrzebuje pracownika, bo nie ma bezrobocia takiego jak za waszych czasów. To was boli!</u>
          <u xml:id="u-487.9" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Wille oddaj! Wille oddaj, złodzieju!)</u>
          <u xml:id="u-487.10" who="#PrzemysławCzarnek">Wszystko jest legalne. Nielegalna była wasza działalność polegająca na niszczeniu szkolnictwa zawodowego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-487.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-487.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#ElżbietaWitek">Padł wniosek o przerwę.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#ElżbietaWitek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-488.2" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za ogłoszeniem przerwy?</u>
          <u xml:id="u-488.3" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-488.4" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Czarnek, wille oddaj.)</u>
          <u xml:id="u-488.5" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-488.6" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 417 posłów. 194 — za, 223 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-488.7" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-488.8" who="#ElżbietaWitek">Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży przedłożyła sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3480.</u>
          <u xml:id="u-488.9" who="#ElżbietaWitek">Na posiedzeniu Konwentu Seniorów zgłoszono sprzeciw wobec propozycji uzupełnienia porządku dziennego o to sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-488.10" who="#ElżbietaWitek">Jest to, w myśl art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu, punkt sporny porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-488.11" who="#ElżbietaWitek">Propozycję uzupełnienia porządku dziennego o ten punkt poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-488.12" who="#ElżbietaWitek">Przypominam, że zgodnie z art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu głosowanie to nie jest poprzedzone debatą ani zadawaniem pytań.</u>
          <u xml:id="u-488.13" who="#ElżbietaWitek">Przyjęcie propozycji uzupełnienia porządku dziennego oznaczać będzie, że Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-488.14" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-488.15" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za uzupełnieniem porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, druki nr 3477 i 3480?</u>
          <u xml:id="u-488.16" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-488.17" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-488.18" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 419 posłów. 223 — za, 196 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-488.19" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-488.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-488.21" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusji nad dodanym punktem porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-488.22" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-488.23" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: Sprzeciw!)</u>
          <u xml:id="u-488.24" who="#ElżbietaWitek">Ponieważ jest sprzeciw, poddam ten sprzeciw pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-488.25" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-488.26" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu wysłuchania w dyskusji 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół?</u>
          <u xml:id="u-488.27" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-488.28" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-488.29" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 419 posłów. 222 — za, 183 — przeciw, 14 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-488.30" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-488.31" who="#ElżbietaWitek">Ogłaszam 5 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-488.32" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 18 min 14 do godz. 18 min 20)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#MałgorzataGosiewska">Szanowni Państwo! Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#MałgorzataGosiewska">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 23. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-489.2" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę o zadanie pytania pana posła Jarosława Sachajkę, Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-489.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-489.4" who="#MałgorzataGosiewska">Minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ja mam pytanie do pana ministra, bo tutaj lewa strona sali próbuje się kreować na takiego wielkiego obrońcę zabytków, że tak chronili. Jakby pan minister mógł powiedzieć, jakie pieniądze były wydawane w 2015 r. na ochronę zabytków, a jakie pieniądze aktualnie są wydawane na ochronę zabytków.</u>
          <u xml:id="u-490.2" who="#JarosławSachajko">Drugie pytanie. Posłowie wnioskodawcy, jak i członkowie komisji dali wielki mandat zaufania panu ministrowi, że ta aplikacja powstanie do roku… Czy mógłby pan minister przedstawić harmonogram powstawania tej aplikacji? Bo bez tej aplikacji może się okazać, że nie będzie można hobbystycznie poszukiwać zabytków. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Krzysztof Mieszkowski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#KrzysztofMieszkowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jestem oburzony tym, w jaki sposób pan Sośnierz, wolnościowiec, ale także pan Braun, Konfederacja, traktują polskich naukowców, polskich profesorów, polskie profesorki, polskich archeologów. To jest niedopuszczalne w polskim Sejmie. Jest to niestety rezultat wczorajszego posiedzenia sejmowej komisji kultury, podczas którego pan minister Sellin nie stanął w obronie tego środowiska. To środowisko jest przeciwne haniebnej ustawie. Proszę posłuchać tych, którzy są wykształceni i mają kompetencje, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#MirosławSuchoń">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, tutaj warto przypomnieć historię nominata politycznego, który za sprawą rządu PiS znalazł swoje miejsce w Studiu Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej i kilka dni po tym, jak państwo go zainstalowali, zaczął wyprowadzać środki z tego studia, przyjmując lewe faktury i płacąc za usługi, których tak naprawdę nie było. To pokazuje cały proceder i jest przykładem procederów, które stosują państwo w różnych instytucjach. Ta osoba dzisiaj nadal pod parasolem ochronnym unika sprawiedliwości. I podobnie jest w tej ustawie. Bez żadnego trybu, bez konsultacji wprowadzacie państwo rozwiązania, które mogą zaszkodzić. Panie ministrze, dlaczego w tak ważnej sprawie, jaką jest kultura, jaką jest zachowanie dorobku pokoleń, postępujecie państwo tak bardzo nierozważnie, szkodząc polskim instytucjom kultury, szkodząc zachowaniu dziedzictwa tych ziem? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-494.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Grzegorz Wojciechowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-495.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#GrzegorzWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-496.1" who="#GrzegorzWojciechowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W chwili obecnej mamy działanie tych przepisów, które są, i załóżmy, że wejdą nowe przepisy.</u>
          <u xml:id="u-496.2" who="#komentarz">(Głos z sali: I niech tak będzie.)</u>
          <u xml:id="u-496.3" who="#GrzegorzWojciechowski">Jak zmieni się sytuacja kogoś, kto znalazł jakiś przedmiot, który może być jakimś artefaktem, który posiada wartość historyczną czy wysoką wartość historyczną? Druga kwestia to jest kwestia tych stanowisk. Są stanowiska odkryte, ale myślę, że wiele tych stanowisk jeszcze odkrytych nie zostało. W czasie różnych poszukiwań, czasami przedmiotów, które zaginęły wczoraj, biorę wykrywacz, szukam, odkrywam jakiś przedmiot, który może być zabytkiem. Czy będzie łatwiej mi to zgłosić?</u>
          <u xml:id="u-496.4" who="#GrzegorzWojciechowski">Dziękuję bardzo, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Dobromir Sośnierz, Wolnościowcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#DobromirSośnierz">Skoro obecnie większość znalazców ukrywa przed państwem to, co znajdzie, w obawie przed wywłaszczeniem, a w tym punkcie regulacja się nie zmienia, to mam pytanie, w imię czego wierzymy, że teraz ludzie zaczną się chętnie ustawiać w kolejce do wywłaszczenia. Czy nie należałoby też przewidzieć w tej ustawie amnestii dla tych, którzy w okresie obowiązywania wcześniejszych przepisów coś znaleźli?</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#DobromirSośnierz">A co do tego nieszczęsnego wniosku do komisji etyki, przypomnę maksymę twórcy faszyzmu Benita Mussoliniego: wszystko w państwie, nic poza państwem, nic przeciwko państwu. Myślę, że ta maksyma idealnie oddaje państwa stosunek do materii tej ustawy. Przykro mi.</u>
          <u xml:id="u-498.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Urszula Augustyn, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#UrszulaAugustyn">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#UrszulaAugustyn">Pan poseł Sośnierz swojego braku kultury żadnymi maksymami tutaj nie przykryje. W komisji etyki się spotkamy.</u>
          <u xml:id="u-500.2" who="#UrszulaAugustyn">Panie Ministrze! Chciałabym bardzo, żeby to głośno tutaj wybrzmiało. Klub Koalicji Obywatelskiej nie jest ani przeciwko środowisku eksploratorów, ani przeciwko środowisku naukowców i archeologów. Trochę mam żal do pana ministra i nie chciałabym być dzisiaj w pańskiej skórze. Wiedział pan doskonale o tym, że projekt, który przygotowywany był w ministerstwie, nie osiągnął kompromisu, a mimo wszystko jako generalny konserwator zabytków odważył się pan pozwolić na to, żeby zlepki z tego projektu zostały wyjęte i położone na stole, i żeby dzisiaj podzieliły i skłóciły ze sobą środowiska, które naprawdę powinny na co dzień ze sobą współpracować.</u>
          <u xml:id="u-500.3" who="#UrszulaAugustyn">Pytanie jest bardzo proste: Po co to robicie? Po co to robicie na przedostatnim posiedzeniu Sejmu? Czy macie szanse na to, żeby te środowiska w jakikolwiek sposób połączyć i pogodzić?</u>
          <u xml:id="u-500.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#MałgorzataGosiewska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-501.2" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego pana ministra Jarosława Sellina o odpowiedź na postawione pytania pań i panów posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#JarosławSellin">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Mówimy o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków. Oczywiście należałoby oczekiwać, ale jestem posłem od 18 lat i wiem, że tak nie jest, że pytania będą kierowane do autorów projektu, do posłów, którzy ten projekt złożyli, którzy mieli też swojego posła sprawozdawcę, a nie do ministra.</u>
          <u xml:id="u-502.1" who="#komentarz">(Poseł Urszula Augustyn: Ale pan się na niego zgadza.)</u>
          <u xml:id="u-502.2" who="#JarosławSellin">Ale ja się oczywiście nie uchylam, bo wiem, że taka jest praktyka, że nawet w przypadku projektów tworzonych przez parlamentarzystów najwięcej pytań jest do rządu, a nie do nich. Ja się do procedury pracy parlamentu wtrącać za bardzo nie chcę. Projekt został złożony 16 czerwca, dzisiaj mamy 12 lipca. Minął więc prawie miesiąc.</u>
          <u xml:id="u-502.3" who="#komentarz">(Poseł Urszula Augustyn: Ekspres.)</u>
          <u xml:id="u-502.4" who="#JarosławSellin">Nie wiem, jak procedura pracy nad ustawą była wyznaczana, ale nie jest naszą rolą ocenianie tego, mówię o rządzie, o ministerstwie. To jest raczej sprawa pracy organizacyjnej Sejmu. Wydaje mi się, że miesiąc na procedowanie nad poselskim projektem to wcale nie jest czas ekspresowy, superszybki.</u>
          <u xml:id="u-502.5" who="#komentarz">(Poseł Urszula Augustyn: W tej kadencji tak.)</u>
          <u xml:id="u-502.6" who="#JarosławSellin">Można się było z tym projektem zapoznać, można było zebrać opinie, można było zaprosić odpowiednich ludzi, na których komuś zależy, na dwóch posiedzeniach komisji sejmowych, które się w tej sprawie odbywały. Można było wreszcie, kiedy ten projekt był poprawiany, i to dosyć mocno, np. wczoraj między godz. 20 a godz. 24, po prostu być na posiedzeniu komisji i przyczyniać się do jego uszlachetnienia, bo moim zdaniem, po tych poprawkach, które wczoraj późnym wieczorem przyjęliśmy, on poprawiony i uszlachetniony jest. Ale zwracam uwagę na to, że ci, którzy dzisiaj zgłaszają najwięcej pretensji wobec tego projektu, w czasie tej pracy uszlachetniającej, kiedy można było zgłaszać poprawki i je przegłosować, byli nieobecni.</u>
          <u xml:id="u-502.7" who="#komentarz">(Poseł Urszula Augustyn: Ponieważ odrzuciliście wszystkie nasze wnioski w pierwszym czytaniu.)</u>
          <u xml:id="u-502.8" who="#JarosławSellin">Dzisiaj wylewają żale, ale w momencie, kiedy nad tym projektem artykuł po artykule pracowano, byli po prostu nieobecni. Ubolewam nad tym. Został odrzucony wniosek o wysłuchanie publiczne.</u>
          <u xml:id="u-502.9" who="#komentarz">(Poseł Urszula Augustyn: Odrzuciliście wszystkie nasze wnioski, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-502.10" who="#JarosławSellin">Nie wtrącam się, nie jestem członkiem tej komisji. Taki był wynik tego głosowania. Sami się wzajemnie w tej sprawie oceniajcie. Natomiast nad pracą merytoryczną, kiedy wniosek o wysłuchanie publiczne został odrzucony, zaczęła się praca merytoryczna. Wtedy was po prostu zabrakło. Być może nawet nie przeanalizowaliście tych poprawek, bo moim zdaniem one uszlachetniły i poprawiły ten projekt, skierowały go w dobrą stronę.</u>
          <u xml:id="u-502.11" who="#JarosławSellin">Dlaczego generalnie mówiłem, że jest życzliwość ministerstwa wobec tego projektu? Na posiedzeniu komisji też o tym mówiliśmy. Dlatego że mamy do czynienia z realnym zjawiskiem społecznym od końca lat 80., czyli od mniej więcej 35 lat, jakim jest przyrastająca grupa ludzi, którzy mają swoją pasję, chcą tę pasję w ten sposób realizować, chcą poszukiwać zabytków, chodzą z wykrywaczami metali. To jest po prostu realne zjawisko. Można udawać, że się go nie dostrzega, ale ono po prostu jest.</u>
          <u xml:id="u-502.12" who="#JarosławSellin">Mało tego, w 2003 r., kiedy uchwalano ustawę o ochronie zabytków, dobrą ustawę, moim zdaniem, powstałą w czasach koalicji SLD-PSL, ale dobrą ustawę, zapisano tam wyraźnie, że poszukiwanie zabytków w Polsce jest dozwolone, jest po prostu prawnie dozwolone. To już był czas, kiedy to zjawisko poszukiwaczy się bardzo mocno rozwinęło, a do dzisiaj, po 20 latach od powstania tej ustawy, rozwinęło się jeszcze mocniej. Tylko zwracamy uwagę na to, co zawsze widzieliśmy, że były bardzo utrudnione i długotrwałe procedury pozyskiwania zgód na tego typu poszukiwania, że były też być może nieco przesadne zapisy karne w stosunku do tych, którzy tę pasję chcą realizować, ale popełnili na przykład jakiś błąd albo nie wiedzieli, jak się zachować w jakiejś konkretnej sytuacji, która ich w czasie tych działań spotkała. Generalnie spychano to środowisko. Tam pewnie też jest jakiś margines osób, które działają w złej wierze czy w złej sprawie, np. w celach zarobkowych, ale moim zdaniem zdecydowana większość to są prawdziwi pasjonaci i ludzie, którzy chcą dobrze, którzy chcą w ramach normalnych procedur prawnych funkcjonować, a w ramach tych normalnych procedur prawnych funkcjonować nie mogli. Mamy na to dowód. Mówiliśmy również o tym na posiedzeniu komisji. Nie spierajmy się już o to, kto ma rację co do liczby tych detektorystów, bo tego nie wiemy, czy 250 tys., jak napisali wnioskodawcy w projekcie, w uzasadnieniu, czy 100 tys., jak mi mówią w ministerstwie, czy ok. 30 tys., jak mówili wczoraj naukowcy, którzy zliczyli osoby formalnie należące do zorganizowanych środowisk. W związku z tym przy każdej tej liczbie mamy do czynienia z dosyć dramatyczną informacją. Ta informacja, którą teraz podaję, jest prawdziwa. Mamy mniej więcej 1 tys. wniosków rocznie do wojewódzkich konserwatorów zabytków o to, że ktoś chce gdzieś poszukiwać i czeka na zgodę. Niestety często musi czekać na zgodę wiele miesięcy, bo wojewódzkie urzędy konserwacji zabytków są mocno obciążone pracą, również innymi zadaniami. Jeżeli mamy 1 tys. wniosków o zgodę w tej sprawie, trzymając się nawet tej minimalnej liczby detektorystów, o której mówią naukowcy, czyli 30 tys., to oznacza, że ok. 29 tys. osób, jeżeli są aktywne w danym roku w realizowaniu tej pasji, idzie w teren, nie zgłaszając, nie prosząc o zgodę, czyli łamiąc prawo. I co jest największym walorem tego projektu poselskiego? Właśnie to, że to jest próba wciągnięcia tych ludzi z ich pasjami w ramy prawne. Poprzez tę aplikację, o której państwo też dużo mówili, która będzie polegała na tym, że każdy, kto wychodzi w teren, natychmiast ma ją, jeżeli nie chce łamać prawa, uruchamiać, ma w związku z tym dostarczać informacje wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków, że jest w terenie i w jakim jest terenie, i ma natychmiast, jeżeli coś odkryje, robić zdjęcie, a jeżeli odkryta rzecz jest wrażliwa, to ma natychmiast przerwać poszukiwania i wysyłać to zdjęcie do wojewódzkiego konserwatora zabytków, żeby odpowiednio tym dziedzictwem się zajął.</u>
          <u xml:id="u-502.13" who="#JarosławSellin">A więc, krótko mówiąc, albo będziemy dalej tolerować tę sytuację, która jest teraz, że tak dużo jest wyjść w teren tych pasjonatów w sposób nieuporządkowany, prawdopodobnie nielegalny, bez kontroli — w związku z tym pytanie, czy chronimy dziedzictwo archeologiczne, czy go nie chronimy, moim zdaniem nie chronimy w ramach prawa, które dzisiaj obowiązuje — albo posuwamy się w kierunku lepszej ochrony tego dziedzictwa poprzez to, że ludzie, którzy tą pasją się zajmują, wchodzą w ramy prawne, informują urzędy wojewódzkich konserwatorów zabytków, a wojewódzcy konserwatorzy zabytków mogą natychmiast zareagować, mogą to zabezpieczyć, mogą podjąć decyzję, co z tym dalej, mogą przerwać też te poszukiwania.</u>
          <u xml:id="u-502.14" who="#JarosławSellin">Wreszcie drugim walorem tej ustawy jest to, że bardzo wyraźnie wylistujemy — to jest bardzo ważne i nawet naukowcy w swoich oficjalnych opiniach, rzeczywiście mocno krytycznych, chociaż wolałbym, żeby przyjrzeli się też tej ustawie po poprawkach, które wczoraj przyjęliśmy, zwracają uwagę, że to akurat jest dobre rozwiązanie — wyraźnie przedstawimy strefy zakazu prowadzenia poszukiwań.</u>
          <u xml:id="u-502.15" who="#JarosławSellin">Przypomnę je: strefy będące zabytkami wpisanymi do rejestru lub ujętymi w ewidencji zabytków i w tej odległości, o którą tu był spór, czyli do 10 m, strefy będące zabytkami uznanymi za pomnik historii, strefy parków kulturowych, strefy objęte ochroną konwencji przyjętej w Paryżu z 1972 r., strefy, którym przyznano znak dziedzictwa europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-502.16" who="#JarosławSellin">Też bardzo ważna rzecz: nie wolno wchodzić na cmentarze, dawne cmentarze, mogiły i groby wojenne oraz miejsca kaźni. Wczoraj przyjęliśmy np. poprawkę, że ten zapis jest właśnie tak sformułowany, a nie tak, że są to cmentarze, mogiły, groby wojenne, które są we właściwych rejestrach lub posiadają widoczną formę, lub mają umieszczone symbole lub oznaczenia wskazujące na to, że jest to właśnie takie miejsce, dlatego że bardzo wiele mamy w Polsce np. dawnych cmentarzy, już niezaopiekowanych, cmentarzy innych wyznań, które już zatraciły albo wyraźną formę, albo wyraźny symbol i często nie wiadomo, że tutaj jest cmentarz. A więc ten zapis, właśnie tak skrócony, będzie oznaczał, że każdy, kto wychodzi w teren, będzie miał obowiązek sprawdzić również historyczne archiwa, czy nie wchodzi na teren cmentarza, a jeśli się pomylił, to jeżeli odkopie kość, natychmiast będzie musiał to zgłosić wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków.</u>
          <u xml:id="u-502.17" who="#JarosławSellin">I wreszcie nie wolno wchodzić na teren pomników zagłady i stref ochronnych. To jest dobre rozwiązanie. To pokazuje, że my te najbardziej wrażliwe miejsca… A przypomnę, że rejestr zabytków to jest również rejestr, który obejmuje stanowiska archeologiczne, czyli tam wchodzić nie wolno. Na teren tego, co jest oficjalnie na mapach, że jest stanowiskiem archeologicznym, nie wolno wchodzić.</u>
          <u xml:id="u-502.18" who="#JarosławSellin">A więc, krótko mówiąc, staramy się to porządkować, wprowadzić w ramy prawne, doprowadzić do legalizacji żywiołu, który jest. Jeszcze raz powtarzam: albo go widzimy, albo go nie widzimy. Ja wolę poruszać się na gruncie realiów i wiedzieć, że ten żywioł jest i on nie zniknie, jakiekolwiek zaklęcia byśmy tutaj wygłaszali, mówili, że powinniście skończyć z tym procederem. Nie skończą, bo mają taką pasję. Po prostu tak jest i musimy to wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-502.19" who="#JarosławSellin">Było kilka konkretnych pytań. Pan poseł Michał Urbaniak pytał, czy będziemy szkolić. Już teraz jest taki program w Narodowym Instytucie Dziedzictwa, który nazywa się „Wspólnie dla dziedzictwa”, w którym jest takie zadanie wykonywane przez Narodowy Instytut Dziedzictwa. Cytuję: działania edukacyjne mające na celu zwiększenie poziomu wiedzy na temat procedury zgodnego z obowiązującymi przepisami prawa poszukiwania zabytków i promocje dobrych praktyk w zakresie poszukiwania zabytków przy użyciu urządzeń elektronicznych i technicznych oraz sprzętu do nurkowania. Takie zadanie już jest wykonywane przez podległą nam instytucję dziedzictwa i kultury i będzie na pewno wzmacniane, będzie rozwijane. Myślę, że też możemy się pokusić o to, żeby zachęcić do prowadzenia tego typu szkoleń urzędy wojewódzkich konserwatorów zabytków.</u>
          <u xml:id="u-502.20" who="#JarosławSellin">Pan poseł Tomasz Zimoch pytał, dlaczego tylko nagrody. Właśnie przepracowując tę ustawę wczoraj, zostawiliśmy jednak furtkę do wolnej decyzji ministra, który będzie miał prawo ocenić wartość odkrytego zabytku i przekazanego oficjalnie do domeny publicznej, czy to ma być nagroda pieniężna, czy to ma być dyplom. Nadal to zachowujemy. To nie jest tak, że ci, którzy będą odkrywać jakieś rzeczy, będą zawsze mieli poczucie, że będą mogli liczyć na jakąś nagrodę finansową. Nie. Czasami będzie to kończyło się tylko dyplomem.</u>
          <u xml:id="u-502.21" who="#JarosławSellin">Padały tutaj też pytania trochę spoza obszaru tej ustawy, nad którą dzisiaj procedujemy, ale nie mam zamiaru się od nich uchylać. Pan poseł Rafał Adamczyk pytał, kiedy będą środki na zamki w Ogrodzieńcu i w Siewierzu. Otóż informuję posła Adamczyka, że mamy w Polsce taki system, że każdy właściciel zabytku, który jest jego właścicielem, może wystąpić z wnioskiem o dotację z programu ministerialnego ochrony zabytków, o którym zaraz więcej powiem, na renowację, na odbudowę, na konserwację zabytku, którym on dysponuje. Zabytkiem w Ogrodzieńcu dysponuje gmina, zabytkiem w Siewierzu dysponuje lokalny samorząd. Jak złożą wnioski i będą one przekonywające, mają szansą otrzymać porządne pieniądze z programu ochrony zabytków, a że to są porządne pieniądze, to zaraz to udowodnię.</u>
          <u xml:id="u-502.22" who="#JarosławSellin">Pan Szopiński pytał o ten miecz, o który też wczoraj państwo pytali. Właśnie, to jest przykład. Miecz, szanowni państwo, został kupiony od antykwariusza, czyli prywatnego właściciela, i przeznaczony do publicznego muzeum, współprowadzonego przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego. To źle czy dobrze? Moim zdaniem dobrze. Miecz jest w dyspozycji publicznej, a nie u prywatnego antykwariusza.</u>
          <u xml:id="u-502.23" who="#JarosławSellin">Podobał mi się głos pani Małgorzaty Pępek, która w podobnym duchu jak ja przed chwilą powiedziała, że detektoryści istnieją, realizują swoją pasję, są dzisiaj w szarej strefie i trzeba to uregulować. Pełna zgoda, pani poseł, dokładnie tak jest i moim zdaniem ten projekt zmierza właśnie w tę stronę.</u>
          <u xml:id="u-502.24" who="#JarosławSellin">Bardzo mnie zdziwiły głosy pana posła Marka Dyducha i pani poseł Zofii Czernow, którzy mają pretensje o to, że za mało pieniędzy idzie na zabytki na Dolnym Śląsku. Tak, Dolny Śląsk to jest rzeczywiście pod względem procentowym najbardziej nasycony region ze wszystkich 16 województw, jeśli chodzi o rejestrowane zabytki, tylko skąd się państwu wzięła kwota 2 mln zł? Niektórzy posłowie ciągle popełniają taki błąd, że skupiają się w czasie debaty nad budżetem państwa nad pewną pozycją, która w nim jest. Chodzi o to, ile wojewódzcy konserwatorzy zabytków mają pieniędzy na… Właściwie na co? Już tłumaczę. Na akcje ratownicze, np. kiedy coś się spaliło, kiedy trzeba coś szybko ratować. Pieniądze są nieduże, przyznaję. Jak wskazał pan poseł Dyduch, w ręku wojewódzkiego konserwatora zabytków są 2 mln zł. Ale przecież środki na renowację zabytków nie pochodzą z tego funduszu. Zasadniczo pochodzą z Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków ministerstwa kultury. Informuję państwa, że w tym roku przeznaczyliśmy z tego programu na zabytki 240 mln zł. W końcówce rządów Platformy Obywatelskiej to było 80 mln zł. Na Dolny Śląsk poszło 38 700 tys. zł, czyli 17,7% wszystkich tegorocznych dotacji przeznaczonych na zabytki. Czyli kiedy mieliśmy wasz budżet, ten 80-milionowy, to jego połowa poszłaby dzisiaj na Dolny Śląsk, a reszta musiałaby się podzielić tym ochłapem. Taka jest prawda, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-502.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale co pan? Pan nominalne kwoty podaje w Sejmie?)</u>
          <u xml:id="u-502.26" who="#JarosławSellin">Taka jest prawda. 80 mln zł było za waszych czasów, 240 mln zł jest za naszych. Mało tego, do tego dochodzą jeszcze środki europejskie, które bardzo ambitnie przeznaczamy na zabytki. Mamy też swój własny wkład w tej materii. W sumie daje to nam kwotę prawie 500 mln zł rocznie. Wy mieliście 80 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-502.27" who="#komentarz">(Głos z sali: A jakie były wtedy ceny towarów i usług?)</u>
          <u xml:id="u-502.28" who="#JarosławSellin">Mało tego, ogłosiliśmy „Rządowy program odbudowy zabytków” na — uwaga — 3 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-502.29" who="#komentarz">(Głos z sali: Inflacja…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie ministrze, przepraszam najmocniej, będziemy kontynuować… Mamy już ponaddwugodzinne opóźnienie. Będziemy kontynuować na posiedzeniu komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#JarosławSellin">Chciałem odpowiedzieć jeszcze na kilka pytań, ale w takim razie odpowiem na nie na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie ministrze. Bardzo przepraszam, ale naprawdę mamy ponaddwugodzinne opóźnienie, więc nie mogę przedłużyć.</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-505.2" who="#MałgorzataGosiewska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Kultury i Środków Przekazu celem przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-505.3" who="#MałgorzataGosiewska">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-505.4" who="#MałgorzataGosiewska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-505.5" who="#MałgorzataGosiewska">Na posiedzeniu komisji będziemy kontynuować dyskusję na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-505.6" who="#MałgorzataGosiewska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 25., 26. i 27. porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-505.7" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę pana posła Andrzeja Kosztowniaka o przedstawienie sprawozdania komisji o sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r. oraz projektu uchwały w przedmiocie absolutorium.</u>
          <u xml:id="u-505.8" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#AndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-506.1" who="#AndrzejKosztowniak">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych z druku nr 3404 w sprawie sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia 2022 r. z druku nr 3305 oraz wniosku w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów za ten okres.</u>
          <u xml:id="u-506.2" who="#AndrzejKosztowniak">Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 106 ust. 1 i 2 regulaminu Sejmu skierowała 1 czerwca 2023 r. powyższe sprawozdanie do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia. Ponadto marszałek Sejmu, zgodnie z art. 106 ust. 4 regulaminu Sejmu, skierowała 14 czerwca 2023 r. przedstawioną przez prezesa Najwyższej Izby Kontroli analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2022 r. oraz opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów z druku nr 3371 do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia. Jednocześnie marszałek Sejmu zaleciła pozostałym komisjom sejmowym rozpatrzenie w zakresie ich właściwości poszczególnych części sprawozdania z wykonania budżetu państwa i analizy Najwyższej Izby Kontroli oraz przekazanie wniosków Komisji Finansów Publicznych. Komisja Finansów Publicznych po rozpatrzeniu na posiedzeniach w dniach 21, 22, 27 i 28 czerwca 2023 r. z udziałem przedstawicieli komisji sejmowych sprawozdania z wykonania budżetu państwa wraz z analizą Najwyższej Izby Kontroli oraz wnioskami komisji wnosi, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył załączony projekt uchwały.</u>
          <u xml:id="u-506.3" who="#AndrzejKosztowniak">Pozwolę sobie, szanowni państwo, przedstawić zaproponowany przez Komisję Finansów Publicznych projekt uchwały o następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-506.4" who="#AndrzejKosztowniak">„Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia 2022 r. oraz w sprawie absolutorium dla Rady Ministrów”</u>
          <u xml:id="u-506.5" who="#AndrzejKosztowniak">I. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjmuje sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-506.6" who="#AndrzejKosztowniak">II. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej udziela Radzie Ministrów absolutorium za okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-506.7" who="#AndrzejKosztowniak">III. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się także do dysponentów poszczególnych części budżetowych o podjęcie działań mających na celu usunięcie nieprawidłowości wskazanych przez Najwyższą Izbę Kontroli”.</u>
          <u xml:id="u-506.8" who="#AndrzejKosztowniak">Bardzo proszę o przyjęcie sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-506.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Mariana Banasia o przedstawienie analizy wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2022 r. oraz opinii w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-507.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#MarianBanaś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wykonując obowiązek wynikający z art. 204 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2022 r. wraz z opinią Kolegium Najwyższej Izby Kontroli w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów za rok 2022.</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#MarianBanaś">W związku z ograniczonym czasem w moim wystąpieniu przedstawię tylko najistotniejsze tezy zawarte w tych dokumentach oraz wynikające z nich ryzyka, jak również sformułowane wnioski.</u>
          <u xml:id="u-508.2" who="#MarianBanaś">Z ubolewaniem muszę stwierdzić, że rok 2022 był trzecim z rzędu, w którym zastosowano różnorodne rozwiązania, które łamały podstawowe zasady budżetowe, a może nawet Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej. Najwyższa Izba Kontroli, działając w interesie obywateli i państwa polskiego, negatywnie ocenia kierunki zmian zachodzące w systemie finansów publicznych, w wyniku których gospodarka finansowa państwa prowadzona jest w znacznej części poza budżetem państwa i z pominięciem rygorów właściwych dla tego budżetu, a co więcej, także poza sektorem finansów publicznych. W konsekwencji parlament i społeczeństwo pozbawieni są kontroli nad istotną częścią gromadzonych i wydatkowanych środków publicznych. W minionych 3 latach doprowadzono do sytuacji, w której ustawa budżetowa, w tym przede wszystkim budżet państwa, przestała pełnić funkcję podstawowego aktu zarządzania finansami państwa. I właśnie tym zagadnieniom poświęcę więcej uwagi.</u>
          <u xml:id="u-508.3" who="#MarianBanaś">Wysoki Sejmie! Wykonanie ustawy budżetowej za rok 2022 zostało ocenione w formie opisowej. Stwierdzamy, że budżet państwa, budżet środków europejskich oraz plany finansowe pozabudżetowych jednostek sektora finansów publicznych zostały wykonane zgodnie z ustawą budżetową na rok 2022. Ustawa ta nie obejmowała jednak wielu istotnych operacji finansowych związanych z realizacją zadań państwa, a mających wpływ na wzrost długu Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-508.4" who="#MarianBanaś">Sprawozdanie Rady Ministrów z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r. zostało opracowane według obowiązujących regulacji prawnych na podstawie danych ujętych w sprawozdaniach poszczególnych dysponentów. Sprawozdanie to przedstawia, we wszystkich istotnych aspektach, informacje i dane o wykonaniu ustawy budżetowej. Tak samo jak ustawa nie obejmowało ono jednak wszystkich operacji wpływających na stan finansów państwa.</u>
          <u xml:id="u-508.5" who="#MarianBanaś">Jako zjawisko niepokojące należy również uznać fakt istotnego zmniejszenia się w 2 ostatnich latach udziału ocen pozytywnych w stosunku do liczby skontrolowanych jednostek. Jeszcze w 2019 r. pozytywną ocenę otrzymało blisko 82% skontrolowanych jednostek, podczas gdy w latach 2021–2022 udział ten obniżył się do poziomu ok. 70%. Odwrotną tendencję odnotowano w przypadku ocen negatywnych, których odsetek wzrósł na przestrzeni ostatnich 4 lat ponad dwukrotnie.</u>
          <u xml:id="u-508.6" who="#MarianBanaś">Wysoki Sejmie! Deficyt budżetu państwa i budżetu środków europejskich wyniósł w 2022 r. 14 mld zł, co stanowi niespełna 35% wartości planowanej. Wysokość tego deficytu jednak jest zniekształcona i nie odzwierciedla w pełni stanu nierównowagi finansowej państwa. Dla zobrazowania przytoczę w tym miejscu wartość deficytu podsektora instytucji rządowych przekazanego przez Polskę do Komisji Europejskiej, która wyniosła 101,7 mld zł. Oznacza to, że poza budżetem państwa znalazły się operacje skutkujące powstaniem tego deficytu w wysokości ponad sześciokrotnie większej od deficytu budżetu państwa i budżetu środków europejskich. Konsekwencją zastosowanych rozwiązań jest postępujące deprecjonowanie znaczenia budżetu jako najważniejszego planu finansowego państwa i podstawowego narzędzia zarządzania finansami publicznymi. Doszło do sytuacji bez precedensu, w której istotne zadania państwa finansowane są poza budżetem państwa, jak również poza kontrolą parlamentu. W dalszej części mojego wystąpienia wykażę również, że ryzyko nieprawidłowości w wydatkowaniu tych środków jest bardzo wysokie.</u>
          <u xml:id="u-508.7" who="#MarianBanaś">Pierwszym czynnikiem deformującym wskazaną wielkość deficytu, jak również deprecjonującym znaczenie budżetu jako najważniejszego planu finansowego państwa było finansowanie od 2020 r. istotnej części zadań publicznych poza budżetem państwa. Dotyczy to finansowania części zadań publicznych z środków funduszy utworzonych poza sektorem finansów publicznych i obsługiwanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego.</u>
          <u xml:id="u-508.8" who="#MarianBanaś">W 2022 r. utworzono dwa kolejne fundusze, którym powierzono realizację zadań publicznych, a nie podlegały one rygorom ustawy o finansach publicznych. Mam tu na myśli Fundusz Pomocy oraz Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych. W dalszym ciągu rozszerzano również katalog zadań realizowanych przez Fundusz Przeciwdziałania COVID-19. Fundusz ten z uwagi na bardzo ogólne sformułowanie jego tytułu i celu utworzenia w ustawie tworzącej stał się de facto narzędziem do finansowania praktycznie dowolnego zakresu zadań. Niestety przeprowadzone przez Najwyższą Izbę Kontroli kontrole w obszarze finansowania zadań państwa poza budżetem wykazały liczne i istotne nieprawidłowości. Najwyższa Izba Kontroli oceniła negatywnie zarządzanie przez prezesa Rady Ministrów Funduszem Przeciwdziałania COVID-19.</u>
          <u xml:id="u-508.9" who="#MarianBanaś">Chociaż przyjęte rozwiązania prawne i organizacyjne umożliwiły sfinansowanie z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 szeregu ważnych zadań publicznych, to nie zapewniły efektywnego zarządzania środkami tego funduszu. Zarówno system wykorzystania środków przekazywanych beneficjentom z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, jak również zarządzanie środkami pozostającymi na rachunku tego funduszu uznano za nieefektywne. Istotne uwagi Izby dotyczyły także rzetelności procesu przygotowania planu finansowego funduszu oraz transparentności i rzetelności rozpatrywania wniosków.</u>
          <u xml:id="u-508.10" who="#MarianBanaś">Nie mam dużo czasu na prezentację wszystkich bardzo niepokojących, wręcz miażdżących ustaleń, przytoczyłem więc choć ten jeden fakt, jakże wymownie obrazujący zarządzanie środkami pozostającymi poza budżetem i kontrolą parlamentu. Z ustaleń Najwyższej Izby Kontroli wynika, że proces oceny wniosków był nieudokumentowany i nieprzejrzysty, a czas na rozpatrzenie jednego wniosku o środki z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych przez właściwą komisję, która rozpatrzyła ponad 24 tys. wniosków na kwotę blisko 7 mld zł, wyniósł statystycznie kilka, kilkanaście sekund.</u>
          <u xml:id="u-508.11" who="#MarianBanaś">Proszę państwa, istotne i liczne nieprawidłowości stwierdzono także w ramach kontroli przeprowadzonej w Polskim Funduszu Rozwoju SA w zakresie efektów wybranych działań państwa podejmowanych w celu łagodzenia skutków w gospodarce. Tym samym można stwierdzić, że środki planowane na zadania publiczne poza ustawą budżetową nie tylko pozostają poza kontrolą parlamentu i społeczeństwa, ale również są wydatkowane poza wszelkimi zasadami i rygorami, w okolicznościach wysokiego ryzyka, uznaniowości i korupcji. Chcę tylko wspomnieć, proszę państwa, że nie stosuje się tutaj ustawy o zamówieniach publicznych, jest pełna uznaniowość i brak kontroli parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-508.12" who="#MarianBanaś">Skala takiego finansowania zadań publicznych w 3 ostatnich latach przybrała nienotowane dotąd rozmiary. Na koniec 2022 r. Bank Gospodarstwa Krajowego obsługiwał dwadzieścia funduszy, z których jedenaście powstało po 2019 r. Wpływy i wydatki tych funduszy wyniosły ponad 100 mld zł, co stanowiło równowartość ok. 3,5% PKB. Od początku 2023 r. obsłudze Banku Gospodarstwa Krajowego powierzono także Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg funkcjonujący dotychczas w formie państwowego funduszu celowego.</u>
          <u xml:id="u-508.13" who="#MarianBanaś">Kolejnym czynnikiem zniekształcającym wartość deficytu jest narastające od kilku lat zjawisko przekazywania nieodpłatnie różnym podmiotom skarbowych papierów wartościowych. W 2020 r. z pominięciem rachunku wydatków budżetu państwa, a co za tym idzie, również wyniku budżetu państwa, przekazano nieodpłatnie różnym podmiotom skarbowe papiery wartościowe o wartości nominalnej niemal 26 mld zł. Łączna wartość takiego finansowania w latach 2019–2022 wyniosła ponad 73 mld zł. W 2022 r. obligacje otrzymały m.in. uczelnie publiczne, jednostki publiczne Radiofonii i Telewizji, Fundusz Reprywatyzacji, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, spółka Polskie Elektrownie Jądrowe oraz Bank Gospodarstwa Krajowego.</u>
          <u xml:id="u-508.14" who="#MarianBanaś">Na wysokość wykazanego deficytu za 2022 r. wpływ miały również operacje dokonane pod koniec 2021 r., kiedy to ustalono wykaz wydatków, które nie wygasły z upływem roku budżetowego, w wysokości 7,6 mld zł oraz dokonano wpłat do różnego rodzaju funduszy w wysokości 31,8 mld zł. Rozwiązania te pozwalały w 2020 r. finansować szereg zadań, nie wpływając na wynik tego roku. Nie kwestionując celowości udzielonego wsparcia, zwracamy uwagę, że odbyło się to z pominięciem ustawy budżetowej, choć miało istotny wpływ na deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych oraz na przyrost długu tego sektora.</u>
          <u xml:id="u-508.15" who="#MarianBanaś">Jeszcze raz podkreślę, że finansowanie znacznej części zadań poza budżetem państwa przyczynia się do ograniczenia roli tego budżetu, a ustawa budżetowa, wbrew zasadzie określonej w art. 109 ustawy o finansach publicznych, przestaje być podstawą gospodarki finansowej państwa w danym roku budżetowym. Podstawowość budżetu państwa wynika wprost z art. 219 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Konstytucja ma najwyższą moc prawną w systemie źródeł prawa w państwie i żadne inne ustawy nie powinny prowadzić do omijania zawartych w niej przepisów. Niestety od ponad 3 lat jest inaczej, co zaprezentowaliśmy państwu w tegorocznej analizie wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej. Najwyższa Izba Kontroli nie znajduje uzasadnienia dla łamania podstawowych zasad budżetowych, w tym zasadności, jawności, przejrzystości, roczności, jedności i zupełności budżetu.</u>
          <u xml:id="u-508.16" who="#MarianBanaś">Wysoki Sejmie! Zarówno zadłużenie Skarbu Państwa, jak i dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrosły w ciągu 2022 r. o ponad 100 mld zł. Przy tym dynamika wzrostu długu Skarbu Państwa była ponad dwukrotnie wyższa niż rok wcześniej. Dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniósł na koniec 2022 r. ponad 1,5 bln zł. Koszt obsługi długu Skarbu Państwa wyniósł 32,7 mld zł, a jego udział w wydatkach budżetu — 6,3%. Najwyższa Izba Kontroli wskazuje na ryzyko wzrostu kosztów obsługi zadłużenia w kolejnych latach. Relacje państwowego długu publicznego oraz długu sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB wyniosły na koniec 2022 r. odpowiednio 39,3% i 49,1%. Zmniejszenie się tych relacji w stosunku do stanu na koniec 2021 r. nie było jednak efektem ograniczenia skali zadłużenia, lecz skutkiem istotnego wzrostu wartości nominalnego Produktu Krajowego Brutto w efekcie wysokiej inflacji w 2022 r., która w grudniu minionego roku osiągnęła wartość 16,6%.</u>
          <u xml:id="u-508.17" who="#MarianBanaś">Jak już wspomniałem, na koniec 2022 r. wystąpiła rekordowa różnica między długiem publicznym obliczanym według metodologii unijnej, a długiem ustalanym według zasad krajowych. Na koniec minionego roku dług sektora instytucji rządowych i samorządowych był o ponad 302 mld zł wyższy niż państwowy dług publiczny, co stanowiło 9,8% PKB. Zaznaczyć należy ponadto, ze w latach 2020–2022 Bank Gospodarstwa Krajowego oraz Polski Fundusz Rozwoju SA zaciągnęły zobowiązania o wartości 240,3 mld zł celem pozyskania środków na realizację zadań publicznych. Według szacunków Najwyższej Izby Kontroli koszty obsługi obligacji emitowanych przez Polski Fundusz Rozwoju SA oraz przez Bank Gospodarstwa Krajowego na rzecz Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 i Funduszu Pomocy będą wyższe w całym okresie ich zapadalności o ponad 12 mld zł…</u>
          <u xml:id="u-508.18" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Szlachta: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-508.19" who="#MarianBanaś">…niż gdyby dług ten zaciągnął bezpośrednio Skarb Państwa. Tym samym taki sposób finansowania zadań państwa jest w ocenie Izby nieuzasadniony ekonomicznie.</u>
          <u xml:id="u-508.20" who="#MarianBanaś">Mając na uwadze powyższe, tym bardziej przykre i przerażające są komunikaty przekazywane opinii publicznej przez Ministerstwo Finansów, sprowadzające unijną definicję długu do pozycji czysto statystycznej, nierodzącej żadnych konsekwencji poza obowiązkiem sprawozdawczym. Pokazuje to tylko skalę deprecjonowania znaczenia kategorii określających jasno stan finansów państwa, w tym jego faktyczne, realne zadłużenie. Zwracam uwagę, że ta czysto statystyczna zdaniem Ministerstwa Finansów kwota 300 mld zł oznacza obciążenie przyszłych pokoleń koniecznością spłaty bardzo realnego długu, który będzie spłacany jeszcze przez wiele lat.</u>
          <u xml:id="u-508.21" who="#MarianBanaś">Wysoki Sejmie! Najwyższa Izba Kontroli ujawniła szereg nieprawidłowości związanych z realizacją ustawy budżetowej na rok 2022. Najczęściej występujące nieprawidłowości dotyczą obszaru zamówień publicznych, ksiąg rachunkowych, sprawozdawczości, przyznawania i rozliczania dotacji oraz kontroli zarządcy. Ujawniono zarówno naruszenia obowiązujących przepisów, jak i brak rzetelności w działalności organów państwa czy przypadki niegospodarności. Bez uzyskania zgody Komisji Europejskiej udzielono dotacji celowej dla Polskiej Grupy Górniczej na dopłatę do redukcji zdolności produkcyjnych w wysokości 800 mln zł. Podobnie, bez uzyskania takiej zgody, minister finansów udzielił gwarancji w kwocie 24,6 mld zł za zobowiązania podmiotów zaciągane m.in. celem zabezpieczenia ciągłości dostaw paliwa gazowego. Zgody Komisji Europejskiej nie uzyskano także przed przekazaniem obligacji o wartości ponad 1 mld zł przedsiębiorstwom górniczym.</u>
          <u xml:id="u-508.22" who="#MarianBanaś">Kolejnym działaniem naruszającym przepisy było przyznanie przez ministra edukacji i nauki dotacji celowych w kwocie 6 mln zł na realizację inwestycji trzem podmiotom niespełniającym kryteriów jej otrzymania. Przejawem niegospodarności było natomiast nieuzasadnione zerwanie lokaty terminowej Funduszu Modernizacji Sił Zbrojnych na kwotę 6 mld zł, co skutkowało utratą przychodu w kwocie blisko 32 mln zł. W 2022 r. doszło również do sytuacji, w której jedna z podstawowych formacji dbających o bezpieczeństwo państwa, tj. Policja, zakończyła rok ze zobowiązaniami wymagalnymi na kwotę przekraczającą 47 mln zł. Istotne nieprawidłowości stwierdzono także w Instytucie Pokolenia, Instytucie Strat Wojennych im. Jana Karskiego, Banku Tkanek Oka, Agencji Uzbrojenia oraz Funduszu Medycznym, których działalność Izba oceniła negatywnie. Szczegółowe wyniki kontroli wykonania budżetu państwa w 2022 r. przedstawiliśmy w odrębnych dokumentach przekazanych pani marszałek oraz komisjom sejmowym w połowie czerwca br.</u>
          <u xml:id="u-508.23" who="#MarianBanaś">Proszę państwa…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#MarianBanaś">Widzę, że jest mało czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#MałgorzataGosiewska">Nie, czas już skończył się, panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Szlachta: Za dużo. Mniej o budżecie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#MarianBanaś">Przechodząc, proszę państwa, do oceny wykonania założeń polityki pieniężnej w 2022 r., wskazać należy na znaczący wzrost inflacji w 2022 r. do poziomów nienotowanych od 25 lat. W październiku 2022 r. jej roczny wskaźnik sięgnął 17,9% i był najwyższy w 2022 r. Średnioroczne tempo wzrostu cen konsumpcyjnych w 2022 r. wyniosło 14,4%. Kształtowało się ono o 10,9 punktów procentowych powyżej górnej granicy dopuszczalnych odchyleń od celu inflacyjnego ustalonej w założeniach polityki pieniężnej na rok 2022.</u>
          <u xml:id="u-512.1" who="#MarianBanaś">Do końca września 2022 r. Rada Polityki Pieniężnej konsekwentnie kontynuowała rozpoczęty w październiku 2021 r. cykl podwyżek stóp procentowych…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie prezesie, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#MarianBanaś">…co znajdowało uzasadnienie w prognozach inflacji i co Najwyższa Izba Kontroli uznała za działanie właściwe i adekwatne do przebiegu sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, o minutę wydłużyłam, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#MarianBanaś">Szanowni państwo…</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Pani dołożyła…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie prezesie, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#MarianBanaś">No niestety, proszę państwa, tutaj jeszcze mamy dużo ustaleń…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo. Ale każdy zna regulamin, pan prezes wiedział, ile ma czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#MarianBanaś">…niestety nie możemy w związku z tym ograniczonym czasem państwu ich przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-520.1" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: To jest ważna opinia.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę panią…</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Do protokołu resztę…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#MarianBanaś">Resztę przedstawimy do protokołu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo dobry pomysł.</u>
          <u xml:id="u-523.1" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę panią poseł Ewę Szymańską o przedstawienie sprawozdania odnośnie do przedstawionej przez prezesa Rady Ministrów informacji o poręczeniach i gwarancjach udzielonych w 2022 r. przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego.</u>
          <u xml:id="u-523.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#EwaSzymańska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych w sprawie informacji o poręczeniach i gwarancjach udzielonych w 2022 r. przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego, druk nr 3289.</u>
          <u xml:id="u-524.1" who="#EwaSzymańska">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, skierowała w dniu 24 maja 2023 r. powyższą informację do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia. Komisja Finansów Publicznych po rozpatrzeniu informacji o poręczeniach i gwarancjach udzielonych w 2022 r. przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego oraz po przeprowadzeniu dyskusji na posiedzeniu w dniu 28 czerwca 2023 r. wnosi, aby Wysoki Sejm raczył przyjąć informację z druku nr 3289. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-524.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-525.1" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę prezesa Narodowego Banku Polskiego pana Adama Glapińskiego o przedstawienie sprawozdania z działalności Narodowego Banku Polskiego w 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-525.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#AdamGlapiński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Wypełniając ustawowy obowiązek, przedstawiam państwu sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej oraz sprawozdanie z działalności NBP. W obu dokumentach zaprezentowano działania realizowane przez bank centralny w ubiegłym roku. Zacznę jak zawsze od polityki pieniężnej.</u>
          <u xml:id="u-526.1" who="#AdamGlapiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Narodowy Bank Polski niezmiennie realizuje politykę pieniężną zgodnie z konstytucją, ustawą o NBP oraz uchwalanymi co rok założeniami polityki pieniężnej. Podstawowym celem polityki pieniężnej jest utrzymanie stabilności cen.</u>
          <u xml:id="u-526.2" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Joński: No to nie utrzymały się.)</u>
          <u xml:id="u-526.3" who="#AdamGlapiński">Jednocześnie jest ona prowadzona w taki sposób, aby sprzyjać utrzymaniu zrównoważonego wzrostu gospodarczego oraz stabilności systemu finansowego. Strategia polityki pieniężnej od lat opiera się na średniookresowym celu inflacyjnym. Od 2020 r. wszyscy zmagamy się z niespotykanymi od dekad wyzwaniami. Choć pandemia wygasła, to gospodarka światowa w ubiegłym roku wciąż doświadczała jej negatywnych skutków. Były one widoczne m.in. w zakłóconym przepływie towarów w handlu międzynarodowym i wyższym zadłużeniu. Jednocześnie od ponad roku zmagamy się z ekonomicznymi konsekwencjami wojny w Ukrainie. Po pierwsze, w ubiegłym roku widzieliśmy największą od II wojny światowej falę migracji w Europie, w tym w Polsce. Po drugie, nastąpiły silne zaburzenia w handlu zagranicznym, m.in. na rynku surowców. W efekcie zobaczyliśmy najwyższe w historii ceny gazu i węgla, a także surowców żywnościowych. Gaz na światowym rynku hurtowym był w zeszłym roku prawie siedem razy droższy niż w latach przed pandemią, węgiel — średnio ponad trzy i pół razy droższy. Ropa natomiast była w ubiegłym roku o 70% droższa niż przed pandemią. Łącznie pandemia i wojna oraz ich skutki gospodarcze silnie negatywnie oddziaływały na gospodarki, prowadząc zarówno do niższego wzrostu gospodarczego, jak i do wyższej inflacji. Skutki pandemii i wojna w Ukrainie to główne pierwotne źródła wysokiej inflacji.</u>
          <u xml:id="u-526.4" who="#AdamGlapiński">W 2022 r. inflacja na świecie wzrosła do rekordowo wysokiego poziomu.</u>
          <u xml:id="u-526.5" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Joński: Dwa razy jest wyższa w Polsce niż w Unii Europejskiej.)</u>
          <u xml:id="u-526.6" who="#AdamGlapiński">W strefie euro inflacja była najwyższa w całej jej historii. W Stanach Zjednoczonych inflacja była najwyższa od 40 lat. W Niemczech, które słyną ze szczególnej awersji do inflacji ze względu na swoją historię, dynamika cen była najwyższa od 50 lat.</u>
          <u xml:id="u-526.7" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Ale jaka była?)</u>
          <u xml:id="u-526.8" who="#AdamGlapiński">Jednocześnie wszystkie państwa naszego regionu, Europy Środkowo-Wschodniej w zeszłym roku miały dwucyfrową inflację. Średnioroczna inflacja w Estonii i na Litwie wyniosła ok. 19%, na Łotwie — ok. 17%, a w Czechach i na Węgrzech — ok. 15%.</u>
          <u xml:id="u-526.9" who="#komentarz">(Głos z sali: A Luksemburg?)</u>
          <u xml:id="u-526.10" who="#komentarz">(Poseł Maciej Górski: Ale coś o Polsce?)</u>
          <u xml:id="u-526.11" who="#AdamGlapiński">Również w Polsce skutki pandemii i wojny doprowadziły do znacznego wzrostu inflacji. W ubiegłym roku wyniosła ona 14,4% średniorocznie. W związku z wyższymi cenami surowców i zaburzeniami w handlu międzynarodowym rosły koszty funkcjonowania przedsiębiorstw. Firmy podnosiły więc ceny dóbr konsumpcyjnych, często w większym stopniu, niż wynikałoby to z rosnących kosztów, zwiększając przy tym swoje zyski. W rezultacie w 2022 r. wzrosła także inflacja bazowa.</u>
          <u xml:id="u-526.12" who="#AdamGlapiński">Jednocześnie w 2022 r. wzrost PKB pozostawał wysoki, choć dynamika popytu stopniowo się obniżała. Sytuacja pracowników na krajowym rynku pracy była bardzo dobra, zresztą do dziś taka pozostaje. W takich warunkach występowało ryzyko utrwalenia się inflacji na wysokim poziomie nawet po wygaśnięciu globalnych szoków ją podwyższających. Aby zniwelować to ryzyko, Narodowy Bank Polski zdecydowanie zacieśnił politykę pieniężną. Uczynił to jako jeden z pierwszych na świecie, jako trzeci bank w Europie, zaraz po Węgrzech i Czechach…</u>
          <u xml:id="u-526.13" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: W listopadzie jeszcze luzowanie.)</u>
          <u xml:id="u-526.14" who="#AdamGlapiński">…9 miesięcy wcześniej niż Europejski Bank Centralny i 6 miesięcy wcześniej niż system rezerw federalnych Stanów Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-526.15" who="#AdamGlapiński">Nawiasem mówiąc, oba te banki, bank centralny Stanów Zjednoczonych i bank centralny Europy, strefy euro, mają o wiele niższe stopy niż Narodowy Bank Polski.</u>
          <u xml:id="u-526.16" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Ale jaką inflację?)</u>
          <u xml:id="u-526.17" who="#AdamGlapiński">Łącznie strefa euro podniosła stopy procentowe o 4 punkty procentowe, system rezerw federalnych — o 5 punktów procentowych, a Narodowy Bank Polski — o 6,65 punktów procentowych. Od października 2021 r. do września 2022 r. Rada Polityki Pieniężnej jedenastokrotnie podniosła stopy procentowe NBP. Stopa referencyjna NBP wzrosła o 6,65 punktów procentowych, czyli najwięcej w 25-letniej historii Rady Polityki Pieniężnej, i osiągnęła najwyższy poziom od początku obowiązywania obecnego celu inflacyjnego NBP, czyli od prawie dwóch dekad.</u>
          <u xml:id="u-526.18" who="#AdamGlapiński">Bardzo silne zacieśnienie polityki pieniężnej NBP zadziałało w pełni zgodnie z oczekiwaniami. Po pierwsze, istotnie wzrosły wszystkie stopy procentowe w gospodarce, w tym oprocentowanie kredytów. Przyczyniło się to do wyhamowania akcji kredytowej. Po drugie, znacznie zwiększyły się odsetki od depozytów i obligacji, przez co gospodarstwa domowe i firmy przesuwały gotówkę oraz środki z rachunków bieżących w kierunku wyżej oprocentowanych i mniej płynnych aktywów. W efekcie nastąpił pierwszy od 10 lat spadek łącznej wartości gotówki i depozytów bieżących w gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-526.19" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: O ile?)</u>
          <u xml:id="u-526.20" who="#AdamGlapiński">Wreszcie wyższe stopy ograniczyły negatywne skutki wojny dla kursu złotego.</u>
          <u xml:id="u-526.21" who="#komentarz">(Poseł Maciej Górski: A te pauzy po co?)</u>
          <u xml:id="u-526.22" who="#AdamGlapiński">Dzisiaj mamy wiadomość, że kurs dolara… Po raz pierwszy płacimy poniżej 4 zł za dolara. Przypominam, że niektórzy na tej sali mówili, że zaraz będzie 10 zł za dolara. Poniżej 4 zł za dolara.</u>
          <u xml:id="u-526.23" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Joński: Pan mówił, że inflacja będzie jednocyfrowa.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#MałgorzataGosiewska">Szanowni państwo, ja bardzo proszę, jeśli państwa nie interesuje…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#AdamGlapiński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W tak trudnych okolicznościach…</u>
          <u xml:id="u-528.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-528.2" who="#komentarz">(Poseł Maciej Górski: A będzie coś o chlebie z rodzynkami?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#MałgorzataGosiewska">Szanowni państwo, to naprawdę nie jest zabawne.</u>
          <u xml:id="u-529.1" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: No nie jest, ma pani rację.)</u>
          <u xml:id="u-529.2" who="#MałgorzataGosiewska">No właśnie, więc bardzo proszę o uspokojenie się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#AdamGlapiński">W tak trudnych okolicznościach zewnętrznych i przy wysokiej niepewności Narodowy Bank Polski w latach 2021–2022 podjął natychmiast zdecydowane, pełne, adekwatne i przede wszystkim odpowiedzialne działania.</u>
          <u xml:id="u-530.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Z tym się nie zgadzamy.)</u>
          <u xml:id="u-530.2" who="#AdamGlapiński">Nikt kompetentny nie ma dziś wątpliwości, może to jest istotne. Nikt kompetentny nie ma dziś wątpliwości, że działania te zostały podjęte w najwłaściwszym momencie i odpowiedniej skali i że one przynoszą właściwy efekt. W szczególności, tak jak to przewidywał Narodowy Bank Polski, inflacja bardzo szybko maleje. W czerwcu inflacja w Polsce obniżyła się do poziomu najniższego od ponad roku i wyniosła według szybkiego szacunku GUS 11,5%.</u>
          <u xml:id="u-530.3" who="#komentarz">(Poseł Maciej Górski: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-530.4" who="#AdamGlapiński">Przez 2 ostatnie miesiące inflacja stała w miejscu. Wzrost cen z miesiąca na miesiąc przez 2 ostatnie miesiące wynosi 0,0.</u>
          <u xml:id="u-530.5" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: A ceny spadają.)</u>
          <u xml:id="u-530.6" who="#AdamGlapiński">Trzeci miesiąc wstecz od dzisiaj — 0,7. Ceny stoją, nie spadają, ceny stoją. Od 3 miesięcy ceny stoją.</u>
          <u xml:id="u-530.7" who="#komentarz">(Poseł Maciej Górski: Pan chyba nie był na zakupach.)</u>
          <u xml:id="u-530.8" who="#AdamGlapiński">Mierzone przez Główny Urząd Statystyczny. Średni poziom cen dokładnie stoi. Oznacza to, że od szczytu z lutego bieżącego roku inflacja spadła już o prawie 7 punktów procentowych.</u>
          <u xml:id="u-530.9" who="#AdamGlapiński">Obniża się również inflacja bazowa. Spadek inflacji wynika zatem nie tylko z niższej dynamiki cen energii i żywności, ale dotyczy tych pozostałych kategorii towarów i usług. Jest to bardzo pozytywny sygnał wskazujący na utrwalanie się procesu dezinflacji w Polsce. Co szczególnie ważne, od kilku miesięcy dynamika cen w ujęciu miesięcznym wyraźnie hamuje. Jak mówiłem, w maju i czerwcu była zerowa. Ceny stoją.</u>
          <u xml:id="u-530.10" who="#AdamGlapiński">Wysoki wskaźnik roczny cen to zatem jedynie echo statystyczne wcześniejszego wzrostu cen na skutek szoków zewnętrznych. W kolejnych kwartałach inflacja powinna się dalej obniżać, a zgodnie z lipcową projekcją NBP w drugiej połowie 2025 r. będzie zgodna z celem inflacyjnym NBP. Będzie się do tego przyczyniać dokonane przez radę bardzo silne zacieśnienie polityki pieniężnej, którego efekty są wyraźnie widoczne na rynku kredytowym, oraz spowolnienie wzrostu gospodarczego. Jednocześnie spadek inflacji będzie wynikać z wygasania skutków pandemii i wojny oraz spadku inflacji za granicą. Obniżaniu inflacji sprzyja również obserwowana w ostatnich miesiącach wyraźna aprecjacja złotego.</u>
          <u xml:id="u-530.11" who="#AdamGlapiński">Trwałe obniżenie inflacji do niskiego poziomu pozostaje głównym zadaniem Narodowego Banku Polskiego. Ze względu na skalę zewnętrznych szoków, które uderzyły w polską gospodarkę, tempo obniżania się inflacji do celu jest i będzie stopniowe. W odniesieniu do swoich gospodarek powolny spadek inflacji do celów inflacyjnych zakładają również wszystkie największe banki centralne, w tym Europejski Bank Centralny i rezerwa federalna Stanów Zjednoczonych. Także te banki przewidują, że powrócą do celu inflacyjnego dopiero w 2025 r., tak jak Narodowy Bank Polski, identycznie. Zbyt szybki spadek inflacji w relacji do celu inflacyjnego musiałby się wiązać wysokimi kosztami gospodarczymi w tym z silnym wzrostem bezrobocia. Dlatego też polityka pieniężna musi reagować elastycznie na wstrząsy dotykające gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-530.12" who="#AdamGlapiński">Po wcześniejszych podwyżkach stóp procentowych NBP rada już od 10 miesięcy utrzymuje je na niezmienionym poziomie. Stanowi to najdłuższy od początku istnienia Rady Polityki Pieniężnej okres utrzymywania stóp procentowych na szczycie cyklu.</u>
          <u xml:id="u-530.13" who="#AdamGlapiński">Warto podkreślić, że polityka pieniężna NBP wciąż oddziałuje antyinflacyjnie. Oprocentowanie nowych kredytów i depozytów jest obecnie o ok. 6 punktów procentowych wyższe niż przed pierwszą podwyżką stóp procentowych NBP w 2021 r. Łączne zadłużenie kredytowe w gospodarce jest niższe niż przed rokiem. W ciągu poprzednich kilkunastu lat taka sytuacja wystąpiła tylko podczas kryzysu pandemicznego.</u>
          <u xml:id="u-530.14" who="#AdamGlapiński">Prowadzona polityka pieniężna sprzyja jednocześnie utrzymaniu zrównoważonego wzrostu gospodarczego. W gospodarce realizuje się scenariusz tzw. miękkiego lądowania, czyli stopniowego spadku inflacji w warunkach łagodnego i przejściowego osłabienia…</u>
          <u xml:id="u-530.15" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Recesję mamy.)</u>
          <u xml:id="u-530.16" who="#AdamGlapiński">…dynamiki PKB bez recesji i silnego wzrostu bezrobocia. To najlepsza droga, by gospodarka wyszła z wysokiej inflacji. Wprawdzie dynamika aktywności gospodarczej w Polsce spowolniła w ostatnich kwartałach, tak jak NBP to przewidywał, jednak PKB w I kwartale bieżącego roku był o ok. 11% wyższy niż przed pandemią.</u>
          <u xml:id="u-530.17" who="#komentarz">(Poseł Marek Sowa: 3 lata temu.)</u>
          <u xml:id="u-530.18" who="#AdamGlapiński">W I kwartale bieżącego roku PKB był wyższy o 11% niż przed pandemią. To znakomity wynik, zwłaszcza na tle innych krajów europejskich, w tym największych odbiorców naszego eksportu, czyli Niemiec i Czech, gdzie PKB w I kwartale tego roku był niższy niż przed pandemią. W Polsce o 11% wyższy, w innych krajach — niższy niż przed pandemią.</u>
          <u xml:id="u-530.19" who="#komentarz">(Poseł Marek Sowa: Rok do roku?)</u>
          <u xml:id="u-530.20" who="#AdamGlapiński">W Niemczech i Czechach niższy niż przed pandemią, i to dotyczy wielu innych krajów. Polska najszybciej wyszła z kryzysu pandemicznego i wojennego.</u>
          <u xml:id="u-530.21" who="#AdamGlapiński">Jednocześnie stopa bezrobocia w Polsce jest prawie najniższa w Unii Europejskiej po Czechach. Prognozy wskazują, że dynamika aktywności gospodarczej powinna w kolejnych kwartałach przyspieszyć. Niemniej aktywność gospodarcza pozostanie umiarkowana, co będzie sprzyjać dalszemu spadkowi inflacji.</u>
          <u xml:id="u-530.22" who="#AdamGlapiński">Jeśli chodzi o przyszłe decyzje dotyczące polityki pieniężnej, to będą one zależne od napływających danych, w szczególności od perspektyw inflacji i koniunktury.</u>
          <u xml:id="u-530.23" who="#AdamGlapiński">Narodowy Bank Polski będzie w dalszym ciągu prowadził politykę pieniężną w taki sposób, aby zapewnić powrót inflacji do celu w średnim okresie. Będzie to robił z troską o rozwój gospodarki, o miejsca pracy Polek i Polaków i o stabilność systemu finansowego.</u>
          <u xml:id="u-530.24" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Joński: Pani marszałek, czas.)</u>
          <u xml:id="u-530.25" who="#AdamGlapiński">W swoim sprawozdaniu mam jeszcze sprawozdanie o wspieraniu stabilności krajowego systemu finansowego i bankowego oraz o wzroście rezerw walutowych NBP, w tym rezerw złotowych do poziomu prawie 10% rezerw. Obecnie rezerwy wynoszą 156,5 mld euro, znacznie przewyższają wskaźniki wymagane na świecie, z tego złoto stanowi 9,4% oficjalnych aktywów rezerwowych.</u>
          <u xml:id="u-530.26" who="#komentarz">(Poseł Maciej Górski: Pani marszałek…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#AdamGlapiński">Posiadamy 263,4 t złota. Dziękuję szanownemu Sejmowi za uwagę i cierpliwe wysłuchanie mojego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-532.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-533.1" who="#MałgorzataGosiewska">Informuję również, że prezes Narodowego Banku Polskiego pan Adam Glapiński w związku z ważnymi obowiązkami będzie musiał opuścić nasze posiedzenie. Jednak…</u>
          <u xml:id="u-533.2" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Tak, oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-533.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Jak zwykle.)</u>
          <u xml:id="u-533.4" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł, może pani zachować trochę kultury i dać mi dokończyć?</u>
          <u xml:id="u-533.5" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję pani bardzo.</u>
          <u xml:id="u-533.6" who="#komentarz">(Poseł Maciej Górski: Trzeba wilczura wyprowadzić.)</u>
          <u xml:id="u-533.7" who="#MałgorzataGosiewska">Jednocześnie pragnę poinformować, iż pan prezes zobowiązał się udzielić wszystkich odpowiedzi na skierowane pytania na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-533.8" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę…</u>
          <u xml:id="u-533.9" who="#komentarz">(Poseł Marta Wcisło: Za taką kasę powinien zostać.)</u>
          <u xml:id="u-533.10" who="#MałgorzataGosiewska">Jeszcze chce pani pokrzyczeć? To proszę wyjść i pokrzyczeć sobie wtedy, dobrze? Jest pani na sali plenarnej, więc proszę zachowywać się kulturalnie.</u>
          <u xml:id="u-533.11" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: Pani prezes powinna się domagać, żeby prezes na takich obradach był…)</u>
          <u xml:id="u-533.12" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę pana posła Andrzeja Szlachtę o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-533.13" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#AndrzejSzlachta">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Panie Prezesie! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Komisji Finansów Publicznych stanowisko wobec sprawozdania z działalności Narodowego Banku Polskiego w roku 2022, druk nr 3308.</u>
          <u xml:id="u-534.1" who="#AndrzejSzlachta">Marszałek Sejmu skierowała w dniu 1 czerwca 2023 r. powyższe sprawozdanie do Komisji Finansów Publicznych w celu zapoznania się. W dniu 22 czerwca Komisja Finansów Publicznych odbyła szeroką dyskusję nad tym sprawozdaniem, trwającą blisko 4 godziny, z udziałem pani wiceprezes Narodowego Banku Polskiego, członków zarządu banku i dyrektorów oraz przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli. Zakres przedmiotowy dyskusji wybiegał często poza treść sprawozdania i miał charakter bardziej polityczny aniżeli merytoryczny, co również cechowało niektóre wypowiedzi przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli, co zresztą miało miejsce również dzisiaj na tym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-534.2" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Chyba był pan na innym posiedzeniu.)</u>
          <u xml:id="u-534.3" who="#AndrzejSzlachta">Słuchałem wystąpienia prezesa Najwyższej Izby Kontroli, który w swoim wystąpieniu w ani jednym zdaniu nie zaznaczył, w jakich warunkach przyszło działać polskiemu rządowi w latach 2021 i 2022, nie wspomniał o światowej pandemii ani o skutkach wojny na Ukrainie.</u>
          <u xml:id="u-534.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-534.5" who="#AndrzejSzlachta">To są te dwie determinanty, które powinny się znaleźć, panie prezesie, w pana wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-534.6" who="#AndrzejSzlachta">Przypomnę, panie prezesie, że już w 1936 r. powstał Fundusz Obrony Narodowej w celu ratowania granic Polski. W podobnej sytuacji znaleźliśmy się również w ubiegłym i w tym roku. Dlatego zostały, panie prezesie, utworzone specjalne fundusze, które nie są integralną częścią budżetu, ale są pod kontrolą, o czym dzisiaj była mowa na posiedzeniu podkomisji z udziałem pani prezes BGK i z udziałem pana prezesa Borysa.</u>
          <u xml:id="u-534.7" who="#komentarz">(Poseł Paulina Hennig-Kloska: 90% poza…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#AndrzejSzlachta">Proszę troszeczkę wyciszyć emocje. Proszę wyciszyć.</u>
          <u xml:id="u-536.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nasze pieniądze, to się denerwujemy.)</u>
          <u xml:id="u-536.2" who="#AndrzejSzlachta">Szanowni Państwo! Przedmiotowe sprawozdanie z działalności Narodowego Banku Polskiego obejmuje realizację przez Narodowy Bank Polski jako centralny bank państwa ustawowych zadań w 2022 r. w obszarze polityki pieniężnej, działania na rzecz stabilności systemu finansowego, zarządzanie rezerwami dewizowymi, działalność emisyjną, działalność dewizową, działalność na rzecz systemu płatniczego, obsługę Skarbu Państwa, działalność analityczno-badawczą, statystyczną, edukacyjną i komunikacyjną oraz współpracę międzynarodową. Narodowy Bank Polski działał zgodnie z art. 227 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz zgodnie z założeniami polityki pieniężnej na rok 2022 oraz planem działania NBP na lata 2022–2024. W związku z brutalną agresją Rosji na suwerenną Ukrainę zarząd NBP podejmował w 2022 r. na bieżąco decyzje i działania na rzecz udzielania szerokiej pomocy Narodowemu Bankowi Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-536.3" who="#AndrzejSzlachta">Głównym celem polityki pieniężnej NBP było w 2022 r., podobnie jak w latach poprzednich, utrzymanie stabilności cen przy jednoczesnym wspieraniu zrównoważonego wzrostu gospodarczego oraz stabilności systemu finansowego. Istotnym czynnikiem wpływającym na uwarunkowania makroekonomiczne polityki pieniężnej było rozpoczęcie w lutym 2022 r. agresji Rosji na Ukrainę. Przed tą agresją, po kryzysie związanym z pandemią COVID-19, dostępne dane wskazywały, że w wielu gospodarkach, w tym również w Polsce, następowało ożywienie aktywności gospodarczej…</u>
          <u xml:id="u-536.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-536.5" who="#AndrzejSzlachta">…przy trwającym jednocześnie wzroście cen surowców, czego efektem było przyspieszenie inflacji na świecie, w Europie i Polsce.</u>
          <u xml:id="u-536.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-536.7" who="#AndrzejSzlachta">Tym zjawiskom towarzyszyły wzrost niepewności i pogorszenie nastrojów podmiotów gospodarczych, a także osłabienie kursów walut części gospodarek, w tym złotego. Postępowały również zaburzenia w handlu międzynarodowym. W wyniku tych niekorzystnych zjawisk dynamika aktywności gospodarczej w świecie stopniowo się obniżała, a inflacja rosła w wielu krajach, osiągając najwyższy od wielu dekad poziom i istotnie przewyższając cele banków centralnych tych krajów.</u>
          <u xml:id="u-536.8" who="#AndrzejSzlachta">Zjawisko to objęło również Polskę, gdzie inflacja wzrosła w dużej mierze z powodu silnego wzrostu cen surowców na rynkach światowych. Wzrost inflacji był związany także z efektami zaburzeń w globalnych łańcuchach dostaw i wysokimi kosztami transportu w handlu międzynarodowym. W tych warunkach rosły koszty funkcjonowania przedsiębiorstw, co skłaniało firmy do podnoszenia cen dóbr konsumpcyjnych i przyczyniało się do wzrostu inflacji bazowej. Towarzyszyła temu korzystna sytuacja na krajowym rynku pracy, w tym niski poziom bezrobocia i wyższa niż w latach poprzednich dynamika nominalnych wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-536.9" who="#AndrzejSzlachta">W warunkach oddziaływania negatywnych zewnętrznych szoków podażowych w pierwszych trzech kwartałach 2022 r. występowało ryzyko kształtowania się inflacji powyżej celu inflacyjnego Narodowego Banku Polskiego w horyzoncie oddziaływania polityki pieniężnej. Dlatego Rada Polityki Pieniężnej w okresie od stycznia do września 2022 r. ośmiokrotnie podwyższyła stopy procentowe NBP, w tym stopę referencyjną, łącznie z 1,75% do wysokości 6,75%. W lutym 2022 r. rada zadecydowała również o podwyższeniu podstawowej stopy rezerwy obowiązkowej z 2 do 3,5%, począwszy od kwietniowego okresu jej utrzymywania. Łączna skala podwyżek stopy referencyjnej NBP od października 2021 r. do września 2022 r. wyniosła 6,65% i była najwyższa w historii Rady Polityki Pieniężnej od 1998 r. Sprzyjało to silnemu obniżeniu dynamiki agregatów kredytowych i monetarnych.</u>
          <u xml:id="u-536.10" who="#AndrzejSzlachta">W 2022 r. banki miały możliwość lokowania nadwyżek środków w formie depozytu na koniec dnia w NBP oraz uzupełniania niedoborów środków, korzystając z kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. W 2022 r. nastąpił spadek nadpłynności utrzymującej się w sektorze bankowym w porównaniu z rokiem 2021. Średni dzienny poziom środków pozostających w sektorze bankowym przekraczający wymagany poziom rezerwy obowiązkowej w grudniu 2022 r. wyniósł 236,6 mld, był o 17 mld niższy niż w roku 2021. Do spadku tej nadpłynności w najistotniejszym stopniu przyczyniło się wspomniane podwyższenie stopy rezerwy obowiązkowej z 2 do 3,5%, a także zwrot pieniądza gotówkowego w obiegu.</u>
          <u xml:id="u-536.11" who="#AndrzejSzlachta">Jeżeli chodzi o działalność emisyjną NBP, głównym celem Narodowego Banku Polskiego było zapewnienie bezpieczeństwa i płynności obrotu gotówkowego. W 2022 r. wartość pieniądza gotówkowego w obiegu wzrosła o 3,7% i na koniec grudnia wyniosła 368,6 mld zł. Dzięki temu utrzymywano niezakłócone zaopatrzenie banków w znaki pieniężne mimo okresowego zwiększonego zapotrzebowania na gotówkę w związku z wojną na Ukrainie. Dla uchodźców z Ukrainy uruchomiono obsługę wymiany hrywny na walutę polską. W ramach emisji wartości kolekcjonerskich wprowadzono do obiegu 28 monet oraz banknot kolekcjonerski.</u>
          <u xml:id="u-536.12" who="#AndrzejSzlachta">Narodowy Bank Polski, zarządzając rezerwami dewizowymi, dąży do zapewnienia bezpieczeństwa i niezbędnej płynności inwestycyjnych środków, jednocześnie podejmuje działania służące podwyższeniu dochodowości rezerw w horyzoncie długookresowym.</u>
          <u xml:id="u-536.13" who="#AndrzejSzlachta">Ważnym zadaniem NBP była obsługa budżetu państwa, która przyczyniła się do zapewnienia bezpieczeństwa i płynności rozliczeń środków sektora finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-536.14" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-536.15" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o wyciszenie dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#AndrzejSzlachta">Według stanu na dzień 31 grudnia 2022 r. Narodowy Bank Polski prowadził blisko 28 tys. rachunków dla blisko 3 tys. klientów.</u>
          <u xml:id="u-538.1" who="#AndrzejSzlachta">Narodowy Bank Polski był inicjatorem i uczestnikiem projektów edukacyjnych realizowanych na terenie całego kraju, w tym przeprowadził drugą edycję ogólnopolskiego programu edukacyjnego Złote Szkoły NBP. W związku z agresją Rosji na Ukrainę Narodowy Bank Polski przekazał pakiety edukacyjne publicznym szkołom w Polsce na potrzeby dzieci i młodzieży z Ukrainy. W 2022 r. została uruchomiona Akademia Narodowego Banku Polskiego, w ramach której oferowane są kursy z dziedziny ekonomii, finansów, bankowości i polityki pieniężnej skierowane do sektora usług finansowych.</u>
          <u xml:id="u-538.2" who="#AndrzejSzlachta">Na koniec chciałbym wymienić zaangażowanie Narodowego Banku Polskiego w obsługę zagranicznych zobowiązań i należności zagranicznych budżetu państwa z tytułu 49 pożyczek udzielonych rządowi RP przez międzynarodowe instytucje finansowe, 78 gwarantowanych przez rząd RP pożyczek i kredytów zagranicznych udzielonych podmiotom krajowym oraz udziału Polski w dziewięciu międzynarodowych instytucjach finansowych.</u>
          <u xml:id="u-538.3" who="#AndrzejSzlachta">Wskutek niekorzystnej sytuacji na rynkach światowych, sytuacji geopolitycznej, wpływu pandemii na gospodarkę światową wynik finansowy Narodowego Banku Polskiego za 2022 r. był ujemny i do budżetu państwa nie wpłynęły dodatkowe miliardy złotych jak w latach poprzednich. Skalę ograniczał dodatni wynik z tytułu zrealizowanych różnic kursowych, była to kwota ponad 25 mld zł, oraz dodatni wynik odsetkowy z instrumentów inwestycyjnych rezerw walutowych, była to kwota 6,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-538.4" who="#AndrzejSzlachta">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych w sprawie sprawozdania z działalności Narodowego Banku Polskiego w 2022 r. jest zawarte w druku nr 3385. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-538.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-539.1" who="#PiotrZgorzelski">Chciałem także zwrócić się do pozostałych mówców. Mamy duże opóźnienie czasowe. Proszę o dyscyplinę, a jednocześnie o spokój na sali.</u>
          <u xml:id="u-539.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę teraz o zabranie głosu panią minister finansów Magdalenę Rzeczkowską.</u>
          <u xml:id="u-539.3" who="#PiotrZgorzelski">Mam pytanie: Czy pan minister Skurkiewicz nadal chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-539.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A po co?)</u>
          <u xml:id="u-539.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Zrezygnował.)</u>
          <u xml:id="u-539.6" who="#PiotrZgorzelski">Zrezygnował.</u>
          <u xml:id="u-539.7" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#MagdalenaRzeczkowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chcę zacząć od serdecznego podziękowania paniom i panom posłom za pracę wykonywaną w trakcie prac parlamentarnych zarówno na etapie procedowania, uchwalania ustawy budżetowej na 2022 r., jak i teraz na etapie sprawozdania z jej wykonania.</u>
          <u xml:id="u-540.1" who="#MagdalenaRzeczkowska">Przedstawię pokrótce najważniejsze informacje i wyjaśnienia w sprawie wykonania ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-540.2" who="#MagdalenaRzeczkowska">Ostatnie 3 lata to jeden z najbardziej dynamicznych, nieprzewidywalnych okresów, jakie miały miejsce w gospodarce od 1990 r., zarówno polskiej, jak i światowej.</u>
          <u xml:id="u-540.3" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Jeszcze kryzys finansowy był.)</u>
          <u xml:id="u-540.4" who="#MagdalenaRzeczkowska">Po bezprecedensowym okresie walki z pandemią COVID-19 w ubiegłym roku polska i światowa gospodarka wraz z wybuchem konfliktu zbrojnego w Ukrainie znalazły się pod wpływem nowego, silnego szoku podażowo-popytowego. Wpłynął on negatywnie na tempo wzrostu PKB, a jednocześnie spowodował znaczący wzrost inflacji w efekcie wyraźnego wzrostu cen surowców na rynkach światowych i zaburzeń w globalnych łańcuchach dostaw. Skutkiem wojny jest także gwałtowny napływ ludności z Ukrainy do Polski oraz zmiana polityki makroekonomicznej — zarówno pieniężnej poprzez istotny wzrost stóp procentowych, jak i fiskalnej poprzez podjęcie niezbędnych działań osłonowych oraz zwiększenie wydatków na obronę narodową.</u>
          <u xml:id="u-540.5" who="#MagdalenaRzeczkowska">Po silnej popandemicznej odbudowie aktywności gospodarczej w ubiegłym roku nastąpiło jej wyhamowanie, niemniej jednak realna dynamika wzrostu PKB w 2022 r. okazała się bardzo solidna i wyniosła 5,1%. Pomimo wzrostu zadłużenia w wartościach bezwzględnych należy podkreślić, iż w stosunku do PKB zarówno państwowy dług publiczny, jak i dług sektora instytucji rządowych i samorządowych na koniec roku obniżyły się odpowiednio do 39,3% w przypadku państwowego długu publicznego, był to spadek z 43,7%, oraz do poziomu 49,1% PKB w przypadku długu sektora instytucji, tutaj był to spadek z 53,6%.</u>
          <u xml:id="u-540.6" who="#MagdalenaRzeczkowska">Ta ostatnia wartość obejmuje zadłużenie wszystkich funduszy, w tym także funduszy w Banku Gospodarstwa Krajowego. Jest to przez ministerstwo regularnie raportowane do Komisji Europejskiej. Informacja ta jest publicznie dostępna. Nie ma mowy o ukrywaniu długu. Powyższe wartości oznaczają, że Polska nadal znajduje się w gronie krajów Unii Europejskiej poniżej progu 60%, który został zapisany w traktacie z Maastricht, podczas gdy średnia całej Unii Europejskiej to 84%, a strefy euro 91,6%.</u>
          <u xml:id="u-540.7" who="#MagdalenaRzeczkowska">Wysoki Sejmie! Pozwolą państwo, że przypomnę kilka kluczowych wydarzeń z 2022 r., które bezpośrednio wpływały zarówno na dochody, jak i na wydatki budżetowe. Pokazują one skalę aktywnej polityki rządu, skalę wsparcia dla Polaków w tych niespokojnych czasach. Przeprowadziliśmy jedną z największych w ostatnich latach reform podatkowych. Na tej reformie skorzystało niemal 20 mln Polaków. Bez zmian, które zostały wprowadzone w ubiegłym roku, podatnicy na skali, czyli przede wszystkim pracownicy, emeryci, renciści, osoby prowadzące działalność gospodarczą, zapłaciliby ok. 36 mld zł podatku dochodowego więcej niż ostatecznie w systemie: niskie podatki.</u>
          <u xml:id="u-540.8" who="#MagdalenaRzeczkowska">W 2022 r. wypłacono też dodatkowe roczne świadczenia pieniężne dla emerytów i rencistów wyjątkowo zwolnione z PIT. W związku z rosnącymi cenami żywności obniżyliśmy do 0% stawkę VAT na podstawowe produkty spożywcze. Dzięki wprowadzeniu zerowej stawki VAT na żywność w portfelach obywateli w 2022 r. pozostało ponad 8,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-540.9" who="#MagdalenaRzeczkowska">Dodatkowo w ramach tarczy antyinflacyjnej, chroniąc gospodarstwa domowe oraz obywateli, obniżyliśmy podatek VAT na paliwa czy na prąd. Chodzi również o zwolnienia z akcyzy. Łącznie tarcza antyinflacyjna to 40 mld zł pobranych z podatków VAT i akcyzy mniej. Te pieniądze, które zostały w kieszeniach Polaków, w czasie kryzysu energetycznego wywołanego rosyjską agresją na Ukrainę stanowiły dla nich realne wsparcie. Wdrożyliśmy różne uzupełniające mechanizmy fiskalne i osłonowe oraz dodatek osłonowy. Na ten cel dla ok. 4 mln gospodarstw domowych przyznano blisko 2,5 mld zł. Ten program zniwelował rosnące ceny energii, gazu i żywności.</u>
          <u xml:id="u-540.10" who="#MagdalenaRzeczkowska">W poprzednim roku budżetowym, w 2022 r., znacznie wzrosły inwestycje samorządowe. Jednostki samorządu terytorialnego wykonały wydatki majątkowe na rekordowym poziomie 65 mld zł. W efekcie dobrych wyników finansowych w ostatnich latach, a szczególnie w 2021 r., samorządy w 2022 r. dysponowały ok. 50 mld zł środków nadwyżkowych z lat poprzednich, które były wykorzystywane w ubiegłym roku przez samorządy w celach inwestycyjnych. Ponadto Program Inwestycji Strategicznych oferował i dalej oferuje samorządom bezzwrotne, bardzo wysokie dofinansowanie inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-540.11" who="#MagdalenaRzeczkowska">Jesienią ubiegłego roku samorządy otrzymały z budżetu państwa środki w wysokości niemal 13,7 mld zł. Dzięki tym dodatkowym środkom mogły sprawniej realizować zadania własne, w tym zadbać o lepszą efektywność energetyczną posiadanych zasobów, ograniczyć koszty zakupu ciepła dla mieszkańców i odbiorców energii związanych z administracją terytorialną. Inwestycje samorządowe rosną, dług samorządowy jest stabilny i właściwie od 2020 r. pozostaje nominalnie na tym samym poziomie, czyli na poziomie ok. 90 mld zł, a relatywnie, w stosunku do dochodów, zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego znacznie spada.</u>
          <u xml:id="u-540.12" who="#MagdalenaRzeczkowska">Wysoki Sejmie! W przedmiocie oceny wykonania budżetu pragnę podkreślić, że Najwyższa Izba Kontroli nie zakwestionowała rzetelności i legalności sprawozdania Rady Ministrów z wykonania budżetu za 2022 r. Kryterium oceny wykonania ustawy budżetowej jest przede wszystkim zachowanie wymogów prawidłowego wykonywania zadań budżetowych. Najwyższa Izba Kontroli nie postawiła zarzutów odnośnie do legalności, celowości i gospodarności wykonania ustawy budżetowej na 2022 r., niemniej jednak pozwolę sobie odnieść się do wybranych uwag i wniosków z raportu NIK.</u>
          <u xml:id="u-540.13" who="#MagdalenaRzeczkowska">W pierwszej kolejności wskazuję na art. 216 ust. 1 konstytucji, który przewiduje, że środki finansowe na cele publiczne są gromadzone i wydatkowane w sposób określony w ustawie. Przepis ten wprowadza zasadę wyłączności ustawy, a nie wyłączności ustawy budżetowej, i ta zasada wyłączności ustawy ma gwarantować podejmowanie decyzji dotyczących finansów publicznych przez demokratycznie legitymizowany parlament. I tak np. zasady funkcjonowania funduszy w BGK zostały określone każdorazowo w ustawach powołujących te fundusze. Poszczególne fundusze BGK nie mogą dysponować środkami dowolnie, ale czynią to w ramach planu finansowego i w oparciu o konkretne ustawy.</u>
          <u xml:id="u-540.14" who="#MagdalenaRzeczkowska">Nie mogę zgodzić się również z uwagami Najwyższej Izby Kontroli w zakresie marginalizacji budżetu centralnego. Pomimo tego, że finansowanie walki z negatywnymi skutkami pandemii COVID-19, finansowanie pomocy dla Ukrainy odbywało się w poprzednich latach przede wszystkim za pośrednictwem Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, Funduszu Pomocy, czyli funduszy działających w ramach BGK, wydatki budżetu państwa w dalszym ciągu stanowiły i stanowią najważniejsze źródło finansowania zadań państwa, a ich wykonywanie podlega rygorom przepisów corocznie uchwalanej ustawy budżetowej i przepisów ustawy o finansach publicznych. Nie można też mówić o setkach miliardów złotych poza budżetem, kiedy wydatki Funduszu COVID-19 w 2022 r. to ok. 46 mld zł, Funduszu Pomocy Ukrainie — 14 mld zł, a wydatki budżetu państwa to aż 517 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-540.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-540.16" who="#MagdalenaRzeczkowska">Przypomnę też, że pozyskiwanie środków na zadania publiczne przez fundusze BGK nie jest nowym rozwiązaniem, bo już od ponad dekady w ten sposób finansuje się np. infrastrukturę drogową czy kolejową. Wyjątkowe wyzwania, jakie stanęły przed nami w ostatnim czasie, sprawiły, że tym bardziej konieczne stało się przyjęcie takich rozwiązań, bo one zapewniły szybkie, elastyczne finansowanie niezbędnych zadań, które nie były planowane w ramach ustawy budżetowej. I podobne rozwiązania w związku z sytuacją geopolityczną, kryzysem przyjęły inne państwa europejskie.</u>
          <u xml:id="u-540.17" who="#MagdalenaRzeczkowska">W zakresie opinii NIK o przekazywaniu różnym podmiotom skarbowych papierów wartościowych pragnę przypomnieć, że przepisy innych ustaw aniżeli ustawa o finansach publicznych mogą także przewidywać użycie innych instrumentów finansowych nakierowanych na wsparcie określonych podmiotów i realizację określonych zadań. Obowiązujące regulacje umożliwiają m.in. podjęcie decyzji o emisji obligacji na rzecz uprawnionych do tego podmiotów. Wszelkie działania w tym zakresie były każdorazowo realizowane na podstawie i w granicach obowiązujących przepisów prawa, a także dokumentowane w odpowiedni sposób.</u>
          <u xml:id="u-540.18" who="#MagdalenaRzeczkowska">Odnośnie do kosztów emisji obligacji przez fundusze w BGK należy uznać wyliczenia NIK za arbitralne i prawdopodobnie również zawyżone, bo w wynikach tych nie jest brany pod uwagę potencjalny wzrost kosztów obsługi długu Skarbu Państwa w przypadku braku reakcji rządu na wyzwania ostatnich lat, możliwe było to jedynie w formule wykorzystującej fundusze. Argumentem za przyjętym sposobem finansowania była też konieczność szybkiego, elastycznego reagowania w warunkach bezprecedensowej niepewności co do skali potrzebnego wsparcia gospodarki. Poza tym wskazana kwota stanowi sumę potencjalnych kosztów za okres ostatnich 3 lat. Należy też zauważyć, że w ramach BGK, tak jak już mówiłam, od wielu lat funkcjonują fundusze takie jak Krajowy Fundusz Drogowy, który również jest finansowany dłużnie, a jego działalność i sposób finansowania nigdy nie wzbudzały systemowych zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-540.19" who="#MagdalenaRzeczkowska">W zakresie zarzutów NIK dotyczących gwarancji Skarbu Państwa udzielanych poza limitem budżetowym pragnę przypomnieć, że minister finansów udzielający w imieniu Skarbu Państwa gwarancji działa na podstawie i w granicach prawa, dochowując zasady jawności, legalności i rzetelności. Kwot gwarancji wskazywanych w uchwale Kolegium NIK nie wlicza się, zgodnie zresztą z przepisami ustawowymi, do określonej ustawą budżetową łącznej kwoty, do wysokości której mogą być udzielane przez Skarb Państwa poręczenia i gwarancje. W roku budżetowym 2022 suma wszystkich gwarancji udzielonych poza limitem i w jego ramach nie przekroczyła kwoty wskazanej w ustawie budżetowej na rok 2022, czyli 200 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-540.20" who="#MagdalenaRzeczkowska">W nawiązaniu do zarzutu NIK, iż w 2022 r. realizowano szereg zadań finansowanych z budżetu roku ubiegłego, pragnę wyjaśnić, że w 2022 r. oszczędności budżetowe zostały przekazane decyzjami prezesa Rady Ministrów na rzecz zasilania Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 i Funduszu Pomocy. Działanie takie było zasadne ze względu na fakt kontynuowania ustawowych zadań FPC i wpisuje się w sugerowaną przez NIK konsolidację podmiotową. W ubiegłym roku nie było rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wydatków niewygasających, przechodzących na rok 2023, ale z kolei w 2021 r. kwota planowanych wydatków budżetowych, które nie wygasły z upływem roku 2021, wyniosła 1,5% planu wydatku ogółem i NIK też była beneficjentem tzw. niewygasów.</u>
          <u xml:id="u-540.21" who="#MagdalenaRzeczkowska">W zakresie wątpliwości NIK co do skuteczności mechanizmu działania stabilizującej reguły wydatkowej godzi się przypomnieć, że w 2022 r. obowiązywała tzw. klauzula wyjścia, która na okres przejściowy zezwala na zawieszenie reguł fiskalnych, a której celem było zapewnienie odpowiedniej elastyczności w polityce budżetowej. Na tej podstawie zostały wprowadzone odpowiednie zmiany, czyli możliwość stosowania odstępstw od pełnego stosowania stabilizującej reguły wydatkowej. Komisja Europejska nie zgłaszała do nich zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-540.22" who="#MagdalenaRzeczkowska">Wysoki Sejmie! Zarządzanie finansami publicznymi zawsze odbywa się w określonych warunkach makroekonomicznych, zastanej rzeczywistości gospodarczej i geopolitycznej. Przedstawione przeze mnie na wstępie okoliczności postpandemiczne i wojny w Ukrainie wytworzyły konieczność szybkiego reagowania na negatywne konsekwencje aktualnych wydarzeń. Jest miarą odpowiedzialności rządu, aby podejmować z jednej strony bezpieczne, a z drugiej — możliwie najpełniejsze działania ochronne w ramach możliwości finansowych państwa. Pragnę podkreślić, że polityka fiskalna jest prowadzona na podstawie ustaw, a środki są wydatkowane zgodnie z realizacją określonego w tych ustawach celu. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-540.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-540.24" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo, pani minister!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-541.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 46 minut do 4 minut, tj. debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-541.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-541.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Andrzej Kosztowniak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#AndrzejKosztowniak">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Państwo Ministrowie! Mam przyjemność przedłożenia stanowiska Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość odnośnie do projektu uchwały w sprawie sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r. oraz w sprawie absolutorium dla Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-542.1" who="#AndrzejKosztowniak">I na samym początku uprzedzę pewnie stronę opozycyjną: klub Prawa i Sprawiedliwości będzie głosował za tym projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-542.2" who="#AndrzejKosztowniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Realizacja ubiegłorocznego budżetu przebiegała w bardzo trudnych warunkach. O ile w okresie po pandemii COVID-19 Polska, z uwagi na właściwą politykę rządu, była jedną z najszybciej rozwijających się gospodarek w Unii Europejskiej, z niskim bezrobociem i stałym napływem bezpośrednich inwestycji zagranicznych, o tyle rosyjska inwazja na Ukrainę wywarła istotny wpływ na zahamowanie niektórych korzystnych tendencji gospodarczych i przyczyniła się do silnego wzrostu inflacji oraz presji na finanse publiczne. Presja ta wynikała m.in. z potrzeby złagodzenia negatywnych skutków ekonomicznych dla różnych grup społecznych, a także konieczności wzmocnienia potencjału obronnego. Było to w zasadzie zjawisko ogólnoeuropejskie, a nawet szerzej: światowe.</u>
          <u xml:id="u-542.3" who="#AndrzejKosztowniak">Polska na przełomie lat 2021 i 2022 charakteryzowała się jeszcze bardzo wysoką dynamiką wzrostu PKB, wspieraną przez wyjątkowo silny przyrost zapasów, po czym wybuch wojny w Ukrainie zmienił perspektywy gospodarki w sposób diametralny. Wzrost inflacji, pesymizm konsumentów i wzrost nominalnych stóp procentowych przyczyniły się do ograniczenia dynamiki konsumpcji prywatnej z poziomu 106% w 2021 r. do poziomu 103% w 2022 r., częściowo złagodzonego przez wydatki obywateli Ukrainy, którzy znaleźli schronienie w Polsce po wybuchu wojny.</u>
          <u xml:id="u-542.4" who="#AndrzejKosztowniak">Pogorszenie dynamiki popytu na polskie towary i usługi przyniosło obniżenie tempa wzrostu eksportu do poziomu 6,2% z 12,3% w 2021 r. Stosunkowo odporne na niekorzystne warunki makroekonomiczne okazały się, szanowni państwo, inwestycje, które zwiększyły się o 5%. Dynamika popytu krajowego okazała się niższa niż rok wcześniej, choć pozostawała stosunkowo wysoka, na poziomie 105% wobec 108,5% w 2021 r. W 2022 r. produkt krajowy brutto zwiększył się o 5,1% w relacji do 6,9% w 2021 r. PKB w ujęciu nominalnym osiągnęło poziom 3 078 300 mln zł i było, szanowni państwo, wyższe o 17% wobec 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-542.5" who="#AndrzejKosztowniak">Wykonanie dochodów i wydatków oraz salda budżetowe. Oceniając realizację dochodów i wydatków budżetu w 2022 r., można stwierdzić, że realizacja dochodów była na poziomie 504 800 mln i była wyższa o 12,9 mld w stosunku do kwoty zaplanowanej w ustawie budżetowej na 2022 r. Wydatki budżetu państwa w 2022 r. zostały zrealizowane w kwocie prawie 517 400 mln zł i były one niższe o 4,4 mld zł w stosunku do kwoty ustalonej w ustawie budżetowej na 2022 r., tj. nominalnie o 0,9%.</u>
          <u xml:id="u-542.6" who="#AndrzejKosztowniak">Deficyt budżetowy państwa został zrealizowany w wysokości prawie 12,6 mld zł w stosunku do ustalonego w ustawie budżetowej na 2022 r. nieprzekraczalnego poziomu 29 900 mln zł. Był on niższy, szanowni państwo, o 17,3 mld zł, tj. o wartość prawie 48%. Oznacza to, że budżet w 2022 r., mimo wysoce niesprzyjających okoliczności, został zrealizowany w sposób wysoce zadowalający, a osiągnięte dodatkowe dochody i nieco niższe wydatki pozwoliły na zmniejszenie skali deficytu.</u>
          <u xml:id="u-542.7" who="#AndrzejKosztowniak">W kryzysowej i nadzwyczajnej sytuacji związanej z wybuchem konfliktu zbrojnego na terenie Ukrainy konieczne było też zapewnienie środków umożliwiających realizację zadań związanych m.in. z szeroko rozumianą pomocą Ukrainie, w tym obywatelom Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-542.8" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: W terenie Ukrainy, w terenie Ukrainy.)</u>
          <u xml:id="u-542.9" who="#AndrzejKosztowniak">W tym celu został powołany do życia Fundusz Pomocy, który został utworzony w Banku Gospodarstwa Krajowego. Łączne wydatki funduszu wyniosły w ubiegłym roku 13 900 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-542.10" who="#AndrzejKosztowniak">Presja na finanse publiczne pojawiła się także we wzroście kosztów finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa, który nastąpił w efekcie zaostrzenia polityki pieniężnej głównych banków centralnych na świecie, tj. w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i w strefie euro. W warunkach narastającej presji inflacyjnej, powodowanej znaczącym wzrostem cen na rynkach żywności, surowców i energii na świecie, spośród czynników lokalnych największe znaczenie miała polityka monetarna Narodowego Banku Polskiego i sytuacja na rynku krajowym, wyrażona w podwyżkach stóp procentowych z poziomu 1,75% do poziomu 6,75% oraz w podwyżce stopy rezerw obowiązkowych z poziomu 2% do poziomu 3,5%. Szybka reakcja Narodowego Banku Polskiego spowodowała znaczące wyhamowanie inflacji, która i tak była mocno odczuwalna w 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-542.11" who="#AndrzejKosztowniak">W 2022 r. dług sektora instytucji rządowych i samorządowych obliczony według metodologii unijnej wynosił nieco ponad 1500 mld zł i stanowił 49,1% PKB. W roku 2021 r. dług ten wynosił 1400 mld zł, ale stanowił, szanowni państwo, 53,6% PKB. Relacja zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB w 2022 r. wynosiła, tak jak wspomniałem, 49%. Utrzymała się ona poniżej wartości referencyjnej 60%, zaplanowanej w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, wobec 84% dla całej Unii Europejskiej oraz 91,6% dla strefy euro.</u>
          <u xml:id="u-542.12" who="#AndrzejKosztowniak">Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła kierunki zmian w systemie finansów publicznych, w wyniku których gospodarka finansowa państwa prowadzona była zdaniem Izby w nadmiernej części poza budżetem państwa. Różnice między długiem publicznym obliczonym według metodologii unijnej i długiem obliczonym według metodologii krajowej zależały w istotnej mierze od wyzwań, z jakimi mierzy się państwo polskie w czasie pandemii i wojny. Większy dług powstaje w sytuacji konieczności szybkiego znalezienia środków na finansowanie ważnych, wieloletnich, a czasem też i nieprzewidywalnym wydatków, a takimi były ostatnio wydatki na walkę z pandemią, na pomoc obywatelom Ukrainy i na wzmocnienie potencjału obronnego Polski. Włączenie wszystkich tych wydatków finansowych do jednorocznego budżetu państwa poprzez zaciągnięcie zobowiązań wieloletnich jest niemożliwe, a także metodologicznie nieprawidłowe, bo w budżecie tego roku znajdują się tylko i wyłącznie wydatki związane z konkretnym rokiem. A zatem dopóki państwo jest w stanie finansować przypadające na dany rok zobowiązania i będzie zdolne do ich pokrywania w średniej i dłuższej perspektywie, dopóty nie powinno być istotnych problemów, a istotnym problemem i przedmiotem nadmiernej krytyki, również ze strony Najwyższej Izby Kontroli, która powinna dostrzegać skalę nieprzewidywalności zdarzeń ostatnich lat, jest COVID-19 i wojna.</u>
          <u xml:id="u-542.13" who="#AndrzejKosztowniak">Nie oznacza to jednak, że nie dostrzeżono potrzeby prezentowania w omówionym budżecie szerszej informacji o wysokości i strukturze zadłużenia sektora rządowego i sektora samorządowego. Można też przypomnieć, że prowadzenie gospodarki poza budżetem państwa, tak krytycznie oceniane dzisiaj przez Najwyższą Izbę Kontroli, miało miejsce dużo wcześniej i wydaje się, że taka ocena jest związana ze zbliżającymi się wyborami i potrzebą uderzenia w rząd Prawa i Sprawiedliwości. Przykładowo: Krajowy Fundusz Drogowy działa, szanowni państwo, na podstawie ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym. Podobnie mamy do czynienia z Funduszem Kolejowym. Działa on na podstawie ustawy z 16 grudnia 2005 r. o Funduszu Kolejowym. Do nich Najwyższa Izba Kontroli w poprzednich latach nie zgłaszała tak krytycznych uwag.</u>
          <u xml:id="u-542.14" who="#AndrzejKosztowniak">Warto dodać, że dokonana niedawno przez służby Komisji Europejskiej ocena zagrożeń dotyczących stabilności finansowej — również Polski — w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej wskazuje, iż krótkoterminowe zagrożenia dla stabilności finansów publicznych są ogólnie niewielkie, niskie, zaś średniookresowe i długoterminowe zagrożenia dla stabilności finansów publicznych są ogólnie na średnim poziomie.</u>
          <u xml:id="u-542.15" who="#AndrzejKosztowniak">Szanowni Państwo! Bardzo ważne jest to, że w 2022 r. zostały osiągnięte planowane wartości limitów wydatków na finansowanie potrzeb obronnych w wysokości 2,2% PKB w roku planistycznym. Zwiększono także wydatki na ochronę zdrowia. Łączne nakłady na ochronę zdrowia ze środków publicznych w 2022 r. wynosiły 151 mld zł i były one wyższe o 17,4 mld zł od wartości referencyjnej w 2022 r., zakładającej wydatki na poziomie co najmniej 5,75% PKB. Faktycznie osiągnęły wartość 6,5% PKB.</u>
          <u xml:id="u-542.16" who="#AndrzejKosztowniak">To, na co należy również zwrócić uwagę, to utrzymanie bardzo wysokiego poziomu zaangażowania budżetu państwa we wszystkie programy społeczne, dedykowane zarówno dzieciom, jak i rodzicom i osobom starszym.</u>
          <u xml:id="u-542.17" who="#AndrzejKosztowniak">Praca komisji nad sprawozdaniem z wykonania budżetu w 2022 r. Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 106 ust. 1a i 2 regulaminu Sejmu, skierowała 1 czerwca 2023 r. sprawozdanie zawarte w druku nr 3305 do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia. Ponadto w dniu 14 czerwca 2023 r. marszałek skierowała do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia przedstawioną przez prezesa Najwyższej Izby Kontroli analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej na 2022 r. oraz opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów z druku nr 3371. Jednocześnie marszałek Sejmu zaleciła pozostałym komisjom sejmowym rozpatrzenie, w zakresie ich właściwości, poszczególnych części sprawozdania z wykonania budżetu państwa i analizy Najwyższej Izby Kontroli oraz przekazanie wniosków Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-542.18" who="#AndrzejKosztowniak">W trakcie swoich prac w dniach 21, 22, 27 i 28 czerwca 2023 r. Komisja Finansów Publicznych rozpatrzyła sprawozdania w zakresie własnych części budżetowych oraz części budżetowych, które zostały skierowane do rozpatrzenia przez inne komisje.</u>
          <u xml:id="u-542.19" who="#AndrzejKosztowniak">W posiedzeniach komisji uczestniczyli przedstawiciele innych komisji i Najwyższej Izby Kontroli. Zadawane były pytania i odbyła się dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-542.20" who="#AndrzejKosztowniak">Komisja Finansów Publicznych otrzymała 26 opinii od innych komisji. Opinie te były pozytywne. W dniu 28 czerwca komisja odbyła głosowanie nad wnioskiem połączonych komisji, tj. Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Infrastruktury, o negatywne zaopiniowanie wykonania budżetu w odniesieniu do Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Wniosek ten nie uzyskał akceptacji komisji. Stąd też Komisja Finansów Publicznych po rozpatrzeniu sprawozdania z wykonania budżetu państwa wraz z analizą Najwyższej Izby Kontroli oraz wnioskiem komisji wnosi o przyjęcie projektu uchwały, w którym proponuje przyjęcie sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r. oraz udzielenie Radzie Ministrów absolutorium za ten okres.</u>
          <u xml:id="u-542.21" who="#AndrzejKosztowniak">Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za przyjęciem powyższej uchwały, rekomendowanej przez Komisję Finansów Publicznych. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-542.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-543.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam teraz na mównicę panią poseł Izabelę Leszczynę, która przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#IzabelaLeszczyna">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Zacznę od tego, co nie przeszło przez gardło prezesowi Glapińskiemu. Otóż jak epatował nas tą wielką inflacją w Niemczech, największą od 50 lat, to zapomniał dodać, że ta wielka niemiecka była dwa razy mniejsza niż polska. Dwa razy mniejsza niż polska.</u>
          <u xml:id="u-544.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-544.2" who="#IzabelaLeszczyna">A już powiedzieć, że polska gospodarka przeżywa coś, co się nazywa miękkim lądowaniem, kiedy w pierwszym kwartale mieliśmy spadek PKB, w drugim leciutkie odbicie, a w trzecim będzie też spadek PKB, przy dwucyfrowej inflacji — czyli mamy do czynienia z czymś najgroźniejszym dla gospodarki, co nazywa się stagflacją — nazwać to miękkim lądowaniem, to trzeba być prezesem Glapińskim, wyjść z Wysokiej Izby i powiedzieć: mam was w nosie.</u>
          <u xml:id="u-544.3" who="#IzabelaLeszczyna">A pani minister chciałabym przypomnieć, że rząd Platformy Obywatelskiej i PSL-u musiał zmierzyć się z największym od 100 lat kryzysem finansowym i mimo to nie zdewastowaliśmy finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-544.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-544.5" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Jaki największy? Gdzie?)</u>
          <u xml:id="u-544.6" who="#IzabelaLeszczyna">Wróćmy teraz do sprawozdania z wykonania budżetu. Art 226 ust. 2 konstytucji: Sejm rozpatruje przedłożone sprawozdanie i po zapoznaniu się z opinią Najwyższej Izby Kontroli podejmuje uchwałę o udzieleniu lub o odmowie udzielenia Radzie Ministrów absolutorium.</u>
          <u xml:id="u-544.7" who="#IzabelaLeszczyna">Opinia NIK-u jest jednoznaczna — nie ma pozytywnej rekomendacji w przedmiocie udzielenia absolutorium Radzie Ministrów za rok 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-544.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-544.9" who="#IzabelaLeszczyna">To po raz pierwszy w historii Kolegium NIK nie udzieliło pozytywnej opinii. Pani minister, przejdzie pani do historii, chociaż nie wiem, czy o taką pamięć powinno nam chodzić.</u>
          <u xml:id="u-544.10" who="#IzabelaLeszczyna">A więc nie ma pozytywnej opinii, wręcz przeciwnie, NIK wyraźnie sformułował swoją ocenę: Najwyższa Izba Kontroli ocenia negatywnie zmiany w systemie finansów publicznych, w wyniku których gospodarka finansowa państwa prowadzona jest w znacznej części poza budżetem państwa. Poza budżetem państwa to znaczy poza kontrolą parlamentu i poza kontrolą społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-544.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-544.12" who="#IzabelaLeszczyna">W języku potocznym można powiedzieć, że rząd PiS-u wydaje, ile chce, na co chce i jak chce.</u>
          <u xml:id="u-544.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-544.14" who="#IzabelaLeszczyna">Skala niegospodarności, przekraczania dyscypliny finansów publicznych, a wręcz przestępstw urzędniczych w wykonaniu premierów rządu PiS-u i ministrów rządu PiS-u jest tak wielka, że przejrzystość i transparentność, czyli fundamentalne cechy finansów publicznych, okazały się dla tego rządu groźne, więc musieli wyprowadzić z budżetu państwa wydatki na ponad 300 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-544.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-544.16" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Czemu nie złożyliście wniosku do Trybunału Stanu?)</u>
          <u xml:id="u-544.17" who="#IzabelaLeszczyna">Pani minister się buntowała, że w zeszłym roku to nie 300, to tylko 88 mld zł wydali poza kontrolą parlamentu. Pani minister, naszym zdaniem to bardzo dużo i bardzo za dużo. To dlatego nie możecie otrzymać absolutorium.</u>
          <u xml:id="u-544.18" who="#IzabelaLeszczyna">A nawet jak środki ujmowali w budżecie, to rozdawali je przede wszystkim swoim. A to kolegom Bielana, a to kolegom Dworczyka, a to kolegom innych kolegów z PiS-u czy jakichś tam przystawek.</u>
          <u xml:id="u-544.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzaskowski…)</u>
          <u xml:id="u-544.20" who="#IzabelaLeszczyna">Instytucje, fundacje, agencje, które powstały jak grzyby po deszczu, są jak jedna wielka pralnia publicznych pieniędzy. Do fundacji wchodzą publiczne pieniądze, z fundacji wychodzą prywatne pieniądze i lądują w kieszeniach członków PiS-u, rodzin PiS-u, kolegów PiS-u, znajomych PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-544.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Ile cystern wyjechało…)</u>
          <u xml:id="u-544.22" who="#komentarz">(Poseł Marta Wcisło: Cicho tam!)</u>
          <u xml:id="u-544.23" who="#IzabelaLeszczyna">Ale rozliczymy ten proceder. Rozliczymy ten proceder co do jednej osoby i co do jednej złotówki. To jest zobowiązanie klubu Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-544.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-544.25" who="#IzabelaLeszczyna">W tej sytuacji jest oczywiste, że nie można udzielić absolutorium, oczywiście jeśli ma się odrobinę przyzwoitości. Dlatego klub Koalicji Obywatelskiej składa poprawkę do uchwały, w której Sejm odrzuca sprawozdanie i nie udziela Radzie Ministrów absolutorium.</u>
          <u xml:id="u-544.26" who="#IzabelaLeszczyna">Ale że to jest ostatnie sprawozdanie PiS-u, bo to jest ostatni rok rządów PiS-u, to trzeba podsumować tę ich ośmiolatkę. Często słyszymy, że robią rzeczy największe, najlepsze, że świat nam zazdrości, że nikt wcześniej tego nie robił. No to zobaczmy. Bo w gruncie rzeczy jak się przyjrzymy faktom i danym, to się okazuje, że wszystko to jest ściema. Jak luxtorpeda i stępka w Szczecinie.</u>
          <u xml:id="u-544.27" who="#IzabelaLeszczyna">Chwalili się, że o emerytów dbają jak nikt. Bardzo proszę, pierwszy slajd.</u>
          <u xml:id="u-544.28" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Do kabaretu, pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-544.29" who="#IzabelaLeszczyna">No to zobaczmy. Spójrzcie, moi drodzy, na ten slajd, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-544.30" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: A co tam jest?)</u>
          <u xml:id="u-544.31" who="#IzabelaLeszczyna">Ten wykres pokazuje nam, o ile wzrosła realnie — realnie, czyli z uwzględnieniem inflacji, a więc wzrostu cen towarów i usług — średnia emerytura podczas 7 lat rządów Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego i 7 lat rządów PiS-u. 7, bo tylko ten okres jest zamknięty i ujęty w sprawozdaniach. Spójrzcie na ten wykres. Nokaut. PiS leży na deskach.</u>
          <u xml:id="u-544.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-544.33" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-544.34" who="#komentarz">(Poseł Marta Wcisło: Panie marszałku, cały czas przeszkadzają.)</u>
          <u xml:id="u-544.35" who="#IzabelaLeszczyna">Wzrost nominalny emerytur…</u>
          <u xml:id="u-544.36" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Palikot wam wisi na ścianie.)</u>
          <u xml:id="u-544.37" who="#IzabelaLeszczyna">Ale to są dane. Panie pośle, to są dane GUS-u. Na danych GUS-u się opieraliśmy.</u>
          <u xml:id="u-544.38" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Kłamstwo, kłamstwo, kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-544.39" who="#IzabelaLeszczyna">A więc tak, emerytury wzrosły o niecały 1%. Rozumiecie to? O 1% nawet nie wzrosły emerytury, a w czasach rządów Platformy Obywatelskiej i PSL-u przez 7 lat — 25,5%. 25,5 do 1 to prawie jak 27 do 1. Zawsze tak z nami przegrywacie.</u>
          <u xml:id="u-544.40" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Oczywiście, dobrze, że was pogonili, tacy byliście dobrzy.)</u>
          <u xml:id="u-544.41" who="#IzabelaLeszczyna">Jeszcze proszę o drugi slajd. Porównanie minimalnego wynagrodzenia, bo ciągle słyszymy te bzdury, jak wzrosło minimalne wynagrodzenie, że najwięcej i że nigdy o tyle nie wzrosło. No to zobaczcie, jak wzrastało w naszych czasach, niebieska linia, i jak wzrasta w czasach PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-544.42" who="#komentarz">(Poseł Teresa Pamuła: Emeryci…)</u>
          <u xml:id="u-544.43" who="#IzabelaLeszczyna">W naszych czasach realny wzrost to 48,6%, prawie 50%. W czasach PiS-u ok. 30%…</u>
          <u xml:id="u-544.44" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Z 3 zł na godzinę do 4 zł.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam bardzo, czy państwo z tamtej strony mogą uspokoić się z komentarzami?</u>
          <u xml:id="u-545.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Możemy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#IzabelaLeszczyna">Jaka jest konkluzja? Dzisiaj Polacy już rozumieją, że jedyna wielka rzecz, jaką zrobił PiS, to jest wielkie oszustwo i wielki skok na kasę dla swoich.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-546.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Odsunął Platformę, rzeczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-546.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Takie są fakty.)</u>
          <u xml:id="u-546.4" who="#IzabelaLeszczyna">Panie marszałku, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-547.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Dariusz Wieczorek przedstawi stanowisko klubu Lewica.</u>
          <u xml:id="u-547.2" who="#komentarz">(Poseł Teresa Pamuła: Emeryci na recepty nie mieli.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#DariuszWieczorek">Panie Marszałku…</u>
          <u xml:id="u-548.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam bardzo, panie pośle, niech wyciszą się te głosy.</u>
          <u xml:id="u-549.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#DariuszWieczorek">Jest nerwowo, wcale się nie dziwię, bo na ogół jak się mówi prawdę, to zawsze ta nerwowość się pojawia.</u>
          <u xml:id="u-550.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Jest zabawnie póki co, Platforma przedstawiła…)</u>
          <u xml:id="u-550.2" who="#DariuszWieczorek">Mam przyjemność przedstawić w imieniu klubu Lewicy stanowisko w sprawie uchwały dotyczącej absolutorium dla polskiego rządu za wykonanie budżetu. Żeby rozwiać wszelkie wątpliwości, od razu sygnalizuję na początku, że to absolutorium wam się w ogóle nie należy, bo nic w Polsce tak nie zepsuło finansów publicznych po wojnie jak wasze 8-letnie rządy.</u>
          <u xml:id="u-550.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Za komuny było lepiej.)</u>
          <u xml:id="u-550.4" who="#DariuszWieczorek">I to dzisiaj wyraźnie widać. Pytanie, jakie absolutorium i za co mamy wam go udzielać. Pytanie, czy to w ogóle jest jeszcze budżet państwa. Jest z tym bardzo poważny problem. 300 mld zł poza budżetem, z tym jest poważny problem. Czy my tutaj, siedzący na tej sali, mamy w ogóle jakąś kontrolę nad tymi środkami? Bo prawda jest taka, że wydajecie je sobie w sposób absolutnie dowolny.</u>
          <u xml:id="u-550.5" who="#DariuszWieczorek">Oczywiście wykonanie budżetu nałożyło się, zbiegło się z wojną, budżet był realizowany w czasie wojny, co do tego nie ma wątpliwości, był realizowany w czasie wojny w Ukrainie. Natomiast jest pytanie, jeśli chodzi o sprawozdanie NBP i te wszystkie oceny pani minister, również w trakcie posiedzenia komisji, na ile to wszystko jest zgodne z prawdą. Przypomnę, że zafundowaliście Polakom największy podatek, jaki sobie można wyobrazić, czyli gigantyczną inflację. 1 stycznia 2022 r., a więc zaczyna się…</u>
          <u xml:id="u-550.6" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Zdecydowanie wcześniej wybuchło.)</u>
          <u xml:id="u-550.7" who="#DariuszWieczorek">Wojna wybuchła w lutym, panie przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-550.8" who="#DariuszWieczorek">…zaczyna się rok budżetowy, 1 stycznia 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-550.9" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Zdecydowanie wcześniej wybuchło.)</u>
          <u xml:id="u-550.10" who="#DariuszWieczorek">W związku z tym pytanie, jaka powinna być inflacja. Prezes NBP mówił: cel inflacyjny jest bardzo prosty, ma być 2,5%, plus minus 1%. Dobra, szacowane było w budżecie 3,3%, a wy 1 stycznia już daliście nam prawie 10% inflacji. Ile daliście nam inflacji 31 grudnia? Ano daliście nam 16%, średniorocznie 14,4%, a planowane było, jeszcze raz chcę podkreślić, 3,3%. W życiu tego nie wytłumaczycie, że to jest wina tylko i wyłącznie wojny, bo prawda jest taka, że tę inflację budowaliście Polakom już parę lat wcześniej, bo taką prowadziliście politykę.</u>
          <u xml:id="u-550.11" who="#DariuszWieczorek">W ogóle polityka NBP to była polityka dezinformacji. Dzisiaj problem jest taki, że Polacy nie mają zaufania do instytucji państwowych, bo najpierw prezes mówi: inflacji nie będzie, bierzcie kredyty w banku, wszystko będzie okej, nie ma żadnego problemu…</u>
          <u xml:id="u-550.12" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Nikt niczego takiego nie powiedział.)</u>
          <u xml:id="u-550.13" who="#DariuszWieczorek">…po czym inflacja jest, kredyty trzeba spłacać i jest bardzo poważny problem.</u>
          <u xml:id="u-550.14" who="#DariuszWieczorek">Co robicie? Realizujecie cały czas jedno swoje założenie, które zawsze będą określały te słowa: żeby lud prosty darzył was miłością, zabieracie po cichu, a rozdajecie głośno. I ten rok 2022 to było dokładnie takie rozdawnictwo. Trzeba dzisiaj powiedzieć Polakom, co zrobiliście przez te 8 ostatnich lat. Otóż, drodzy rodacy, dzisiaj przez rządy Zjednoczonej Prawicy każdy z was, od niemowlaka po emeryta, ma 40 tys. długu publicznego na głowie. 40 tys. długu publicznego na głowie. Oczywiście unijny dług, którego cichaczem nie pokazujecie, to jest to, o czym mówił pan przewodniczący, te ponad 1,5 bln zł. W dokumentach mamy dług 1200 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-550.15" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Panie pośle, to jest całość długu liczona. Całość.)</u>
          <u xml:id="u-550.16" who="#DariuszWieczorek">No więc znowu te 300 mld sobie gdzieś ukryliście, a wiadomo gdzie to ukryliście — w tych 180 różnych funduszach, bo macie 36 państwowych funduszy celowych, 67 państwowych osób prawnych, 11 instytucji gospodarki budżetowej, jeszcze do tego BGK ma jakieś 20 innych funduszy. Po prostu nikt nie jest w stanie skontrolować tego, co robicie. I wiecie, ile wydajecie w tych funduszach i w tych wszystkich jednostkach? Wydajecie 450–460 mld zł. Do czego ta polityka doprowadziła? Obiecywaliście, że Polski Ład spowoduje świetlaną przyszłość dla polskiej gospodarki, że dla Polek i Polaków będą niższe podatki. I tak sobie prześledziliśmy, jak te podatki były niższe. Okazuje się, że te podatki, mimo tych wszystkich waszych zapowiedzi, jednak były dużo wyższe, bo chociażby wzrost wpływu z CIT-u to dodatkowe 17 mld zł. Rodzi się pytanie, z czego to wynika. Właśnie z tej inflacji, z tej polityki gospodarczej, z tego systemu podatkowego. Oczywiście w tym czasie wprowadzaliście bałagan, bo tę ustawę zmienialiście i te wpływy podatkowe w ogóle były nie do oszacowania. W przypadku VAT-u planowane wpływy wynosiły 237 mld, a zostały zrealizowane na poziomie 230 mld. A co mówiliście? Obniżamy wam VAT o 15%, obniżamy wam VAT do zera na żywność. W związku z tym czysto teoretycznie te planowane wpływy z VAT-u powinny być o te 10–15% niższe, a były niższe tylko o 7 mld. Znowu doprowadziła do tego ta wasza polityka gospodarcza łupienia Polek i Polaków. Koncerny energetyczne, jak słynny Orlen, łupiły nas jak tylko można cenami, myśmy za to płacili. Taki Orlen ma 30 mld zysku. Nie jest to dziwne oczywiście, że wpłaca do budżetu z tytułu CIT-u dodatkowe miliardy złotych, a Polacy płacą.</u>
          <u xml:id="u-550.17" who="#DariuszWieczorek">Jaki jest tego efekt? W 2022 r. zarejestrowano 463 tys. firm. Przez waszą politykę 193 tys. zamknięto, a 347 tys. zawiesiło działalność. Tak to wygląda. I taka jest prawda o tym waszym budżecie, taka jest prawda o tej waszej działalności i taka jest prawda o dbałości o dobro Polaków. Oczywiście, żeby to wszystko dobrze mogło funkcjonować, nie wiadomo, jak rozliczacie tę słynną składkę zdrowotną, bo przecież te podatki podwyższyliście zamiast obniżyć, bo wprowadziliście 9-procentowy podatek. Ale oczywiście nie wiemy, jak to jest, bo cichaczem gdzieś to tam ukrywacie. Natomiast inwestycje leżą: 16,7%. Jak nie ma inwestycji, to jak się ten kraj nasz kochany ma rozwijać? Przecież wiadomo, że nie ma takiej możliwości. Wszędzie, gdzie można, próbowaliście różne manewry robić, stąd ten budżet jest bardzo nieczytelny. Zwracam uwagę na dwie rzeczy. To też trzeba powiedzieć Polkom i Polakom. Jeżeli sobie weźmiemy druk, nad którym tutaj pracujemy, to chcę państwu powiedzieć, że dzisiaj, jeżeli chodzi o dług państwowy, jeżeli chodzi o gwarancje Skarbu Państwa, to tylko na 82 mld w jednym roku poręczyliście w przypadku różnych obligacji, zadłużenia, jeżeli chodzi o Skarb Państwa, bo dług, ten oficjalny, który podajecie, wzrósł o 100 mld zł. Tak dla zaspokojenia ciekawości, zobowiązania Skarbu Państwa z tytułu tej waszej polityki, tych wszystkich poręczeń, tego wszystkiego, co robicie, na 31 grudnia 2022 r. wynoszą 432 mld zł. To jest efekt tej polityki, która w tej chwili jest prowadzona. Co ciekawe, jak mówimy o tych wszystkich funduszach, to też trzeba zwrócić uwagę na jedną rzecz, na to, jak prowadzicie politykę inwestycyjną. Pan minister Zyska jest tutaj. 28 mld wpłynęło ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2. Gdzie to się pojawiło? Nie w inwestycjach w OZE, tylko w słynnym funduszu COVID, bo COVID-u nie ma, ale fundusz jest. I to tak po prostu funkcjonuje. W tych funduszach macie dla przykładu, powiem na koniec, informację o realizacji planu finansowego Funduszu Inwestycji Kapitałowych. 2120 mln leży w takim funduszu. To jest fundusz, w przypadku którego premier może jednoosobowo podjąć decyzję, np. o objęciu i opłaceniu akcji w spółce Sklejka Orzechowo. To są tego typu rzeczy, że my już nie mamy żadnych możliwości kontroli, co robi ten rząd, jeżeli chodzi o wydatkowanie pieniędzy. Dlatego od nas absolutorium nie dostaniecie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-550.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-551.1" who="#PiotrZgorzelski">Jeśli pan poseł Jan Szopiński chwilkę poczeka, to podam informację.</u>
          <u xml:id="u-551.2" who="#PiotrZgorzelski">Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego, druk nr 3493.</u>
          <u xml:id="u-551.3" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjęła decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-551.4" who="#PiotrZgorzelski">Marszałek Sejmu proponuje, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-551.5" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-551.6" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-551.7" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Jacka Protasiewicza, który przestawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#JacekProtasiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-552.1" who="#JacekProtasiewicz">Panie Marszałku! Szanowne Panie Posłanki! Szanowni Panowie Posłowie! Pani Minister! Miło panią poznać, bo to jeden z rzadkich momentów, kiedy pojawia się pani na sali plenarnej w parlamencie czy na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-552.2" who="#JacekProtasiewicz">Otwierając wykonanie budżetu państwa za zeszły rok, trzeba wyraźnie i jednoznacznie stwierdzić, że był to czas, kiedy gospodarka finansowa naszego państwa w znacznej części, największej dotychczas, w historii wolnej Polski, prowadzona była poza budżetem państwa i z pominięciem rygorów właściwych dla dysponowania środkami publicznymi. To naganna polityka i bardzo groźne zjawisko. W tym miejscu chciałbym bardzo mocno podkreślić, że budżet państwa to nie są jakieś wirtualne pieniądze, ani tym bardziej pieniądze rządowe. To są pieniądze wypracowane przez obywateli, pochodzące z płaconych przez nich podatków i podatków płaconych przez przedsiębiorstwa działające w Rzeczypospolitej Polskiej. A zatem, drodzy rodacy oglądający i słuchający nas podczas tej debaty, to są wasze pieniądze, a rząd jedynie je rozdziela. A jak rozdziela? Ano robi to coraz bardziej poza waszą kontrolą, co negatywnie oceniła Najwyższa Izba Kontroli w uchwale kolegium NIK z 7 czerwca tego roku. Zdarzyło się to po raz pierwszy w historii wolnej Polski, żeby NIK wystawił tak jednoznacznie negatywną ocenę gospodarki finansowej prowadzonej przez polski rząd.</u>
          <u xml:id="u-552.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Ocenę opisową wystawił.)</u>
          <u xml:id="u-552.4" who="#JacekProtasiewicz">Brawo wy, PiS-owska ekipo, wreszcie jesteście w czymś najlepsi — chciałoby się powiedzieć, gdyby nie to, że tu chodzi o pieniądze podatników, pieniądze Polaków i zaciągane poza wiedzą parlamentu i obywateli zobowiązania…</u>
          <u xml:id="u-552.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-552.6" who="#JacekProtasiewicz">…które będą spłacane jeszcze długo przez nasze dzieci, a pewnie i wnuki. Dlaczego stawiam taką tezę? Bo proceder ten, który negatywnie ocenia NIK, negatywnie ocenia parlament…</u>
          <u xml:id="u-552.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-552.8" who="#JacekProtasiewicz">…niestety się pogłębia. Podczas wczorajszego posiedzenia Komisji Finansów Publicznych rząd zaprezentował planowane zmiany w ustawie o finansach publicznych, które to zmiany pozwolą przy zakupach sprzętu związanego z obronnością, a jak wiemy, idą one w miliardy złotych, na księgowanie wydatków nie w momencie dokonania płatności, lecz dopiero w momencie dostarczenia sprzętu. Jednym słowem miliardy dolarów przekazane w tym roku, w przyszłym, w kolejnym na zakup samolotów czy czołgów — nie twierdzę, że niepotrzebnych — nie będą zaliczane do tegorocznych czy przyszłorocznych wydatków, pomimo, że faktycznie zostaną wypłacone, ale będą w sposób wyłącznie teoretyczny przesunięte do księgowego rozliczenia za kilka lat, czyli dopiero wtedy, gdy zakupiony i zapłacony sprzęt zostanie do Polski dostarczony. Jednak wydawanie pieniędzy będzie się odbywało na bieżąco.</u>
          <u xml:id="u-552.9" who="#JacekProtasiewicz">Trzeba przyznać, że bardziej cwaniackiej metody przerzucania kosztów zobowiązań finansowych zaciąganych przez rząd Mateusza Morawieckiego na przyszłe pokolenia, nikt do tej pory w historii Rzeczypospolitej Polskiej nie wymyślił.</u>
          <u xml:id="u-552.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-552.11" who="#JacekProtasiewicz">W efekcie różnica pomiędzy realnym długiem państwa, liczonym choćby według metodologii unijnej, europejskiej, a tym wykazywanym przez rząd dramatycznie się powiększa. Na koniec 2022 r. ta różnica wynosiła już ponad 300 mld zł, co odpowiadało blisko 10% produktu krajowego brutto i stanowiło już 1/4 państwowego długu publicznego, z czego prawie 250 mld zł to zadłużenie Polskiego Funduszu Rozwoju oraz zobowiązania Banku Gospodarstwa Krajowego. W tym momencie warto też przywołać słowa prezesa Najwyższej Izby Kontroli, który uświadomił nam wszystkim, również słuchającym nas Polakom, że dług publiczny w roku 2022 wzrósł o ponad 100 mld zł. To dwa razy więcej niż wynosił w roku 2021. A z informacji, które przedstawił wczoraj na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych jeden z wiceministrów finansów, w tym roku wzrośnie o kolejne 200 mld zł. Krótko mówiąc, w zeszłym roku dług publiczny w Polsce wzrastał o ok. 8 mld zł miesięcznie, ok. 2 mld zł tygodniowo, ok. 300 mln zł dziennie i ok. 12,5 mln zł na godzinę. W tym roku będzie to dwa razy więcej.</u>
          <u xml:id="u-552.12" who="#JacekProtasiewicz">Podsumowując, chcę powiedzieć, że ze względu na postępujące w 2022 r. redystrybuowanie środków na finansowanie zadań państwa poza ustawą budżetową, w tym w szczególności w formie skarbowych papierów wartościowych, co prowadzi do groźnego odchodzenia przez rząd Mateusza Morawieckiego od konstytucyjnego traktowania budżetu państwa jako centralnego planu finansowego Rzeczypospolitej Polskiej kontrolowanego przez parlament oraz systematycznego odchodzenia przez PiS-owską większość od traktowania ustawy budżetowej jako podstawowego aktu zarządzania finansami państwa, który powinien odzwierciedlać realne dochody i wydatki Rzeczypospolitej Polskiej, klub Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów i Konserwatyści będzie głosował przeciwko udzieleniu rządowi Mateusza Morawieckiego, w tym również przeciwko udzieleniu pani minister, absolutorium za wykonanie budżetu za rok 2022. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-552.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-553.1" who="#PiotrZgorzelski">Stanowisko koła Konfederacja przedstawi pan poseł Stanisław Tyszka.</u>
          <u xml:id="u-553.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#StanisławTyszka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-554.1" who="#StanisławTyszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd PiS, czyli rząd populizmu i socjalizmu, po pierwsze, bezlitośnie łupi pracujących Polaków, nieustannie podwyższając podatki. Po drugie, wywłaszcza Polaków z ich ciężko zarobionych pieniędzy i z ich oszczędności poprzez gigantyczną inflację, za którą odpowiada ten rząd i która jest świadomie przez niego wywołana — jeszcze do tego wrócę. Po trzecie, uwłaszcza się na pieniądzach Polaków.</u>
          <u xml:id="u-554.2" who="#StanisławTyszka">Zmarły dzisiaj wybitny pisarz Milan Kundera powiedział, że walka człowieka z władzą to jest walka pamięci z zapomnieniem. Na straży pamięci o tym, co robicie w ostatnich latach, i prawdy stoi Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-554.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Schlebia pan sobie.)</u>
          <u xml:id="u-554.4" who="#StanisławTyszka">Pani minister finansów raczyła wspomnieć o podatkach, to przypomnijmy: Platforma Obywatelska w ciągu 8 lat swoich rządów wprowadziła 21 podwyżek podatków i opłat, a Prawo i Sprawiedliwość — kilkadziesiąt w ciągu ostatnich lat. Wymienię parę: podatek bankowy, podatek handlowy, danina solidarnościowa, opłata emisyjna od paliw, opłata przejściowa, tzw. opłata mocowa za prąd, podatek galeryjny, opłata za wpis do rejestru BDO, opłata recyklingowa, opłata denna od przystani, opłata wodna, podwyżka podatku akcyzowego na alkohole, wyroby tytoniowe i e-papierosy…</u>
          <u xml:id="u-554.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Przeczytaj sobie ustawę, co to są podatki.)</u>
          <u xml:id="u-554.6" who="#StanisławTyszka">…podwyżka opłat za wywóz śmieci, podatek deszczowy, podwyżka opłaty paliwowej, podatek od serwisu VOD, podatek cukrowy, coroczna podwyżka składek ZUS, podwyżka opłaty OZE, podatek od tzw. małpek, podwyżka abonamentu RTV, podatek od plastiku, podwójne opodatkowanie spółek komandytowych, podwyżka stawek maksymalnych opłat lokalnych. Jesteście ugrupowaniem łupienia pracujących Polaków, jesteście ugrupowaniem wysokich, skomplikowanych podatków.</u>
          <u xml:id="u-554.7" who="#StanisławTyszka">Druga rzecz: inflacja. Mieliśmy do czynienia z kolejnym stand-upem prezesa NBP, człowiekiem, który bez zająknięcia okłamuje miliony Polaków.</u>
          <u xml:id="u-554.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan teraz kłamie.)</u>
          <u xml:id="u-554.9" who="#StanisławTyszka">Okłamuje ich co do tego, że inflacja jest nieślubnym dzieckiem trzech panów: Glapińskiego, Kaczyńskiego i Morawieckiego. Każdy niezależny ekspert ekonomista powie, że ponad połowa inflacji jest wywołana świadomą polityką rządu — drukiem pustego pieniądza i zbyt późnym podnoszeniem stóp procentowych. Zresztą w ostatnich latach toczyła się dosyć otwarta debata w Radzie Polityki Pieniężnej. Na przykład dr Kamil Zubelewicz wskazywał już parę lat temu, że należało podnosić stopy procentowe. PiS tego nie zrobił. Dlaczego? I to jest bardzo ważne. Dlatego że w ich interesie jest dojenie Polaków inflacją, dojenie Polaków podatkiem inflacyjnym. Inflacja jest w interesie rządu.</u>
          <u xml:id="u-554.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-554.11" who="#StanisławTyszka">Jedynym ugrupowaniem przeciwnym inflacji i ostrzegającym przed tym, co się teraz dzieje, czyli tym, że Polacy są wywłaszczani z niewielkich oszczędności i z tego, co zarabiają, przez rząd, była przez lata Konfederacja i środowisko wolnościowe.</u>
          <u xml:id="u-554.12" who="#komentarz">(Poseł Teresa Pamuła: Ile pan dostał zwrotu z PIT-u?)</u>
          <u xml:id="u-554.13" who="#StanisławTyszka">Trzecia rzecz, miażdżące wystąpienie prezesa Najwyższej Izby Kontroli. Pierwszy raz w historii rząd nie dostał pozytywnej oceny wykonania budżetu. O czym mówił pan prezes, którego pracę bardzo szanuję? Mówił o tym, że mamy 300 mld zł poza oficjalnym licznikiem zadłużenia. Mówił o tym, że przez to, że zdecydowaliście się zaciągać dług poprzez te wszystkie wasze prywatne, sprywatyzowane fundusze, 12 mld zł więcej wyniosła opłata za obsługę długu.</u>
          <u xml:id="u-554.14" who="#StanisławTyszka">To są już, szanowni państwo, sprawy kryminalne. Natomiast ja mogę powiedzieć coś, czego może panu prezesowi NIK nie wypadało powiedzieć: co się dzieje z tymi pieniędzmi. Otóż te pieniądze, powiedzmy to wprost Polakom, są rozkradane przez PiS-owców, są rozkradane przez funkcjonariuszy tej władzy. Jeżeli pan prezes raczył powiedzieć, że wychodziło średnio kilkanaście sekund na rozpatrzenie jednego wniosku, to to jest przecież kpina. Mamy do tego prawo i musimy to zakładać, że te pieniądze po prostu są rozkradane i wy się na tych pieniądzach uwłaszczacie. Konfederacja będzie oczywiście przeciwko udzieleniu absolutorium za wykonanie budżetu za 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-554.15" who="#StanisławTyszka">Milan Kundera napisał jeszcze jedną ciekawą rzecz: Na kartach policyjnych archiwów jest jedyna nasza nieśmiertelność. Konfederacja rozliczy PiS-owskich złodziei i zapewnimy wam nieśmiertelność na kartach policyjnych archiwów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-554.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-554.17" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Szlachta: Panie marszałku, są oskarżenia… Marszałek nie reaguje.)</u>
          <u xml:id="u-554.18" who="#komentarz">(Poseł Teresa Pamuła: Nie chce słyszeć.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska przedstawi stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#PaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! To sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej za rok ubiegły, które omawiamy, to fikcja, to w zasadzie fasadowe sprawozdanie, bo plan finansowy państwa prowadzony jest w znacznej mierze poza budżetem państwa — to tam rósł zdecydowanie szybciej deficyt i to tam tego deficytu nagromadziło się dużo więcej. Ustawa budżetowa za rok 2022, pani minister, to zaledwie 12% faktycznego deficytu państwa. Pani mówi: tylko 88 mld zł, a my mówimy 88 mld zł wydaliście poza kontrolą parlamentu, poza planem ujętym w ustawie budżetowej. Nie rozliczyliście się z tych pieniędzy. To jest tylko rok ubiegły, bo jeśli spojrzymy łącznie, to różnica między tym, co raportujecie w ustawie budżetowej według metodologii krajowej, a tym, co raportujecie w Komisji Europejskiej, według metodologii unijnej, jeżeli chodzi o raportowany dług publiczny, to już 322 mld zł na koniec I kwartału 2023 r., a więc tego roku, i zdecydowanie w większości jest to wasz dorobek — ponad 300 mld zł nawarstwione w ostatnich latach, kiedy po prostu dług, wydatki publiczne, ale także sama gospodarka wymknęły wam się kompletnie spod kontroli, włącznie z inflacją, wzrostem, który w tym roku okazał się niższy niż pół roku temu szacowaliście, podczas gdy inflację mamy wyższą od prezentowanej.</u>
          <u xml:id="u-556.1" who="#PaulinaHennigKloska">Finanse publiczne po 8 latach waszych rządów są w bardzo złym stanie. Cieszycie się, że dług publiczny do PKB spada do poziomu 49%. Pani minister, wszyscy na tej sali wiemy i nie wprowadzajcie opinii publicznej w błąd, że jest to efekt tylko i wyłącznie szalejącej w naszym kraju inflacji, bo ten efekt to wzrost PKB napompowanego właśnie wzrostem cen. W efekcie doprowadziliście do tego, że średnia rentowność polskich obligacji w wysokości 6% to druga rentowność najwyższa w Europie. Druga po waszych przyjaciołach na Węgrzech. Razem macie po prostu najdroższy dług.</u>
          <u xml:id="u-556.2" who="#PaulinaHennigKloska">Wie pani, co oznacza mieć najdroższy dług w Unii Europejskiej, jeden z najwyższych? To znaczy, że największe ryzyko w całej Unii Europejskiej pożyczania pieniędzy jest na Węgrzech, a potem w Polsce, bo dokładnie tak wyceniane są rentowności obligacji. Jeżeli jest duże ryzyko pożyczania komuś pieniędzy, bo ktoś nawet nie raportuje, na co je wydaje, to są one drogie. Jeżeli jest małe ryzyko, to jest tak jak u naszych sąsiadów. Nie mówcie, że to dlatego, że jesteśmy krajem przyfrontowym, bo to nie dlatego.</u>
          <u xml:id="u-556.3" who="#PaulinaHennigKloska">Z takich jeszcze podstawowych uwag do tego budżetu poza tym, że po prostu uprawiacie kreatywną księgowość i za to będziecie odpowiadać — wszyscy jak podpisywaliście się pod tymi decyzjami w KPRM i Ministerstwie Finansów, to wy urządziliście sobie jeszcze dwie dość nowatorskie metody. Pierwsza polega na przekazywaniu zamiast w postaci deficytu budżetowego, to w postaci środków pieniężnych skupionych w obligacjach skarbowych różnym instytucjom finansowym i ukrywanie tego długu w postaci obligacji przekazywanych instytucjom finansowym. Wie pani, na jaką kwotę łącznie przez 3 ostatnie lata przekazaliście tych obligacji? Ponad 100 mld zł. Ponad 100 mld przekazaliście w obligacjach.</u>
          <u xml:id="u-556.4" who="#PaulinaHennigKloska">Druga metodologia przez was używana doprowadzona do perfekcji to dywidenda, która nie istnieje, którą po prostu wyprowadzacie ze spółek Skarbu Państwa do różnych fundacji, w ramach sponsoringu również do różnych prywatnych firm, i po prostu w ten sposób zamieniacie publiczne pieniądze w prywatne. Nie jest tak, że wy tej dywidendy nie wypłacacie. Wy ją wypłacacie po prostu z pominięciem ustawy budżetowej do prywatnych kieszeni.</u>
          <u xml:id="u-556.5" who="#komentarz">(Poseł Teresa Pamuła: Czas minął.)</u>
          <u xml:id="u-556.6" who="#PaulinaHennigKloska">Panie marszałku, już kończę.</u>
          <u xml:id="u-556.7" who="#PaulinaHennigKloska">Szanowni Państwo! NIK po raz pierwszy — to jest oczywista konkluzja — negatywnie zaopiniowała wykonanie ustawy budżetowej za rok 2022. Ta negatywna opinia Najwyższej Izby Kontroli powinna być podstawą do odrzucenia sprawozdania z wykonania budżetu za rok ubiegły przez Sejm i w konsekwencji powinna doprowadzić do dymisji rządu. Taką konkluzją powinna skończyć się nasza debata…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#PaulinaHennigKloska">…i o to wnioskuję, a mianowicie składam poprawkę do uchwały, która otrzymuje brzmienie: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej odrzuca sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-558.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-559.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Stanisława Bukowca, który przedstawi stanowisko koła Porozumienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#StanisławBukowiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Można z całą stanowczością powiedzieć, że tak źle z finansami państwa w III Rzeczypospolitej jeszcze nie było, co potwierdza negatywna opinia Najwyższej Izby Kontroli. Po raz pierwszy od 1989 r. rząd otrzymał negatywną ocenę tej instytucji za wykonanie budżetu. To skutek wyprowadzenia ogromnych pieniędzy poza budżet i kontrolę parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-560.1" who="#StanisławBukowiec">Działania takie nie tylko wpływają na brak przejrzystości przedstawionych przez rząd danych o finansach publicznych, ale także utrudniają ich porównanie w kolejnych latach, uniemożliwiają kontrolę parlamentu. Wiele działań obecnej ekipy rządzącej wskazuje na to, że budżet państwa traktowany jest jako własność jednej partii.</u>
          <u xml:id="u-560.2" who="#StanisławBukowiec">Stosowane przez ekipę premiera Morawieckiego różne rozwiązania mocno zaburzyły przejrzystość realizacji budżetu. Zadania państwa finansowano ze środków funduszy pozabudżetowych obsługiwanych m.in. przez Bank Gospodarstwa Krajowego, które nie podlegają rygorom ustawy o finansach publicznych. Niektórzy ekonomiści nazywali to pieniędzmi na telefon premiera Morawieckiego bądź wydatkowym rajem rządu.</u>
          <u xml:id="u-560.3" who="#StanisławBukowiec">Prowadzenie takiej bardzo wygodnej dla rządów PiS-u polityki finansowej sprawiło, że na koniec ub.r. wystąpiła rekordowa, wynosząca ponad 302 mld zł różnica pomiędzy długiem publicznym wykazywanym według zasad ustalonych przez partię rządzącą a tym, co wynika z obliczeń według metodologii unijnej. Skala tego zjawiska, liczba funduszy i kwota, jaką dysponują fundusze, sprawiają, że mamy alternatywny budżet.</u>
          <u xml:id="u-560.4" who="#StanisławBukowiec">NIK wymienia pięć rażących działań rządu, które miały wpływ na wystawienie przez kontrolerów oceny negatywnej: tworzenie funduszy niepodlegających rygorom ustawy o finansach publicznych, przekazywanie różnym podmiotom obligacji zamiast dotacji o łącznej sumie ponad 63 mld zł, ogromne dodatkowe koszty długu zaciąganego przez BGK i PFR w kwocie ponad 12 mld zł, przesuwanie wydatków między latami w kwocie ponad 52 mld zł, osłabianie reguły wydatkowej oraz nieujęcie w regule wydatkowej rzeczywiście planowanych wydatków funduszy przeciwdziałania COVID-19.</u>
          <u xml:id="u-560.5" who="#StanisławBukowiec">Według danych unijnych można wyliczyć, że w latach 2020–2021 deficyt finansów państwa stanowił blisko połowę rzeczywistego deficytu, natomiast w 2022 r. stanowi on tylko 25%. Z wykonywanych przez ekonomistów obliczeń wynika zatem, że 3/4 prawdziwego deficytu generowane jest poza konstytucyjnym budżetem państwa. Rząd dokonał swoistego oszustwa. Wykazuje znacznie lepszy wynik, niż jest on w rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-560.6" who="#StanisławBukowiec">Polityka rozdawnictwa dla swoich prowadzona przez PiS doprowadziła do katastrofalnej sytuacji finansów publicznych. Wygenerowany dług długo będą musiały spłacać kolejne pokolenia Polaków. Sytuację z pewnością poprawiłyby środki z Unii Europejskiej, choćby w ramach Krajowego Planu Odbudowy, ale polityka prowadzona przez PiS, skłócenie w ramach obozu rządzącego i dominacja propagandy nad pragmatyzmem doprowadziły do tego, że Polacy zamiast otrzymania dodatkowych unijnych pieniędzy muszą zmagać się z wysoką inflacją i drożyzną.</u>
          <u xml:id="u-560.7" who="#StanisławBukowiec">Wobec powyższych argumentów posłowie Porozumienia będą głosować przeciwko udzieleniu absolutorium rządowi w związku z wykonaniem budżetu za 2022 r. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-560.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-561.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Roberta Kwiatkowskiego do przedstawienia stanowiska koła Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#RobertKwiatkowski">Tak, bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-562.1" who="#RobertKwiatkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podobno są trzy rodzaje kłamstwa: kłamstwo, okropne kłamstwo i statystyka. Dzisiejsza debata i przedłożone przez Narodowy Bank Polski i Radę Ministrów dokumenty zdają się sugerować, że jest jeszcze czwarty rodzaj kłamstwa. Jest to właśnie sprawozdanie z wykonania budżetu.</u>
          <u xml:id="u-562.2" who="#RobertKwiatkowski">Dobrą chwilę temu, zanim pośpiesznie opuścił tę salę, prezes Narodowego Banku Polskiego przekonywał, że inflacja spada w zastraszającym, chciałoby się powiedzieć, tempie. Zapomniał biedak, że nie dość, że w omawianym w tej chwili roku 2022 średnioroczna inflacja wynosiła 14,4%, to jeszcze rząd reprezentowany przez panią minister finansów nie tak dawno temu dokonał nowelizacji budżetu na ten rok, na 2023 r., w którym skorygował średnioroczną inflację do poziomu 12%. To jest to gwałtowne tempo spadku inflacji w Polsce? Z 14,4% średniorocznie do 12%? Myślę, że musimy to ocenić należycie, i z góry zapowiadam, że Koło Parlamentarne Lewicy Demokratycznej, które mam zaszczyt tutaj reprezentować, nie poprze wniosku o absolutorium dla Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-562.3" who="#RobertKwiatkowski">Ale problem, Wysoka Izbo, jest poważniejszy, bo to nie chodzi o ten i tylko ten rok ani nie chodzi o ten i tylko ten budżet. Wiele mówimy tutaj o inflacji, ale ponieważ druga kadencja rządów Prawa i Sprawiedliwości dobiega końca, to warto zapytać, jak wyglądała ich polityka w tej sprawie przez minione 8 lat. Otóż ona wyglądała tak — ślad tego jest nawet w sprawozdaniu Narodowego Banku Polskiego — że średniorocznie inflacja od 2004 r. do 2022 r. wynosiła zaledwie 2,9%. Ale to jest informacja dla ludzi, którzy nie znają siły procentu składanego. Jeśli chodzi o ostatnie 8 lat rządów Prawa i Sprawiedliwości, to inflacja wyniosła — uwaga — 47%. Tyle wynosił podatek, który rządzący nałożyli na obywateli Polski. W związku z tym można by zapytać, jaka była inflacja za rządów poprzedniej koalicji, za rządów Platformy i PSL-u. Otóż ta inflacja, jeśli chodzi o 8 lat tamtych rządów, wynosiła tylko 19%. To jest ta różnica. Prowadzicie politykę, która napędza inflację i naprawdę nie ma co zasłaniać się kryzysem energetycznym i wojną na Ukrainie. One oczywiście były i są, one mają wpływ na politykę finansową każdego państwa, ale skutek jest taki — jeden z poprzednich dyskutantów o tym mówił — że inflacja w Polsce jest dzisiaj dwa razy wyższa niż w strefie euro, która podobno trapiona jest takimi problemami… Podobno tylko w Polsce jest dobrze. Nie, nie jest dobrze.</u>
          <u xml:id="u-562.4" who="#RobertKwiatkowski">Nie jest też dobrze, jeśli chodzi o poziom długu. Państwo zadłużacie nasz kraj w zastraszającym tempie. Od 2019 r. do końca tego roku — to są wasze analizy, wasze informacje przekazywane nie Wysokiej Izbie, tylko Komisji Europejskiej — zadłużycie Polskę na ponad 700 mld zł. To znaczy, że przez 8 lat rządów PiS kraj był średnio zadłużany o ponad 100 mld zł rocznie. Można powiedzieć, że w stosunku do PKB to jest niewiele, ale my nie będziemy spłacali rosnących odsetek od tego długu za pomocą PKB, tylko za pomocą żywej gotówki, co obciąża budżet państwa, a przez to uniemożliwia prowadzenie sensownej polityki — również jeśli chodzi o obronność czy zabezpieczenia socjalne.</u>
          <u xml:id="u-562.5" who="#RobertKwiatkowski">Tak jak powiedziałem na wstępie, będziemy głosować przeciwko absolutorium dla Rady Ministrów za wykonanie budżetu za rok 2022. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-562.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-563.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam panią poseł Ewę Szymańską, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#EwaSzymańska">Szanowny Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoki Sejmie! Przypadł mi w udziale zaszczyt zaprezentowania stanowiska Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie przedstawionej przez Komisję Finansów Publicznych informacji o poręczeniach i gwarancjach udzielonych w 2022 r. przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego.</u>
          <u xml:id="u-564.1" who="#EwaSzymańska">Moje wystąpienie będzie nudne w porównaniu z tym, co tu było mówione, ale może wpłynie to na uspokojenie debaty.</u>
          <u xml:id="u-564.2" who="#EwaSzymańska">W roku 2022 Skarb Państwa w oparciu o obowiązujące przepisy prawa udzielił gwarancji na łączną kwotę 82 030 mln zł. W porównaniu z rokiem 2021 tych poręczeń przybyło, co ma związek z niezwykle trudną sytuacją w związku z na szczęście zakończoną już pandemią COVID-19 oraz wojną na Ukrainie i związanymi z nią konsekwencjami takimi jak kryzys energetyczny, napływ uchodźców, zbrojenia. W ramach wymienionej kwoty udzielone zostały przez Skarb Państwa następujące gwarancje: w oparciu o przepisy ustawy z 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne udzielono siedem gwarancji na łączną kwotę 10 734 mln zł…</u>
          <u xml:id="u-564.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Sowa: A gdzie Korea?)</u>
          <u xml:id="u-564.4" who="#EwaSzymańska">…podstawie ustawy z 2020 r. dotyczącej zmiany przepisów ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 gwarancjami Skarbu Państwa objęto zobowiązania Banku Gospodarstwa Krajowego wynikające z obligacji wyemitowanych na rzecz Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 na sumę 10 090 mln zł, na podstawie ustawy z 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z wojną — na 8 643 mln zł, na podstawie przepisów ustawy o ochronie odbiorców paliw gazowych — na 15 mld zł, na podstawie ustawy o obronie ojczyzny — na 24 934 mln zł oraz w związku z sytuacją na rynku paliw na podstawie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła — na łączną kwotę 9630 mln zł. Na dzień 31 grudnia 2022 r. stan potencjalnych niewymagalnych zobowiązań Skarbu Państwa z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji wynosił łącznie 432 796 mln zł i w stosunku do roku 2021 wzrósł o 21,5%, co jest zrozumiałe ze względu na nowe tytuły gwarancji i poręczeń związane z wybuchem wojny na Ukrainie, ustawą o obronie ojczyzny, kryzysem paliwowym i energetycznym.</u>
          <u xml:id="u-564.5" who="#EwaSzymańska">W roku 2022, podobnie jak w poprzednim, Skarb Państwa nie poniósł wydatków na spłatę gwarantowanych i poręczonych zobowiązań. Relacja potencjalnych zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa według stanu na dzień 31…. do produktu krajowego brutto za 2022 r. wyniosła 14,1% — w roku 2021 było to 13,6% — a więc nieznacznie wzrosła. Należności z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń na koniec roku 2022 wyniosły ok. 29 mln zł. W porównaniu ze stanem na koniec grudnia roku poprzedniego wzrosły o 1,7%, czyli o 298 tys. zł. Podjęte działania windykacyjne spowodowały zwrot wierzytelności i uzyskanie dochodu w wysokości ok. 8 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-564.6" who="#EwaSzymańska">Trzeba zaznaczyć, że udzielanie poręczeń i gwarancji to podejmowanie ryzyka finansowego — ryzyka dotyczącego w przeważającej mierze przyszłych okresów. Zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej nie wolno zaciągać pożyczek i udzielać gwarancji i poręczeń finansowych, w wyniku których państwowy dług publiczny przekroczy 3/5 wartości rocznego produktu krajowego brutto. W związku z tym szczególne znaczenie z punktu widzenia bezpieczeństwa finansów publicznych ma kontrola narastania zobowiązań z tego tytułu. Stąd w ustawie o gwarancjach i poręczeniach zobowiązano Radę Ministrów do corocznego przedstawiania Sejmowi sprawozdania zawierającego informację o gwarancjach udzielonych przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne i takie podmioty, jak m.in. Bank Gospodarstwa Krajowego czy Fundusz Gwarancji Płynnościowych i Fundusz Gwarancji Kryzysowych, a także informację o liczbie i wartości akcji i udziałów stanowiących zasób majątkowy przeznaczony na zaspokojenie roszczeń z tytułu udzielonych przez Skarb Państwa gwarancji i poręczeń oraz o wykorzystaniu środków gromadzonych na rachunku rezerw poręczeniowych i gwarancyjnych Skarbu Państwa w Banku Gospodarstwa Krajowego.</u>
          <u xml:id="u-564.7" who="#EwaSzymańska">Również ustawa o finansach publicznych nakłada obowiązki wynikające z udzielania poręczeń i gwarancji. Chodzi tu o podawanie do publicznej wiadomości, w formie obwieszczenia, wykazu udzielonych gwarancji i poręczeń, ze wskazaniem podmiotów, których dotyczą, ogłaszanie kwot i relacji do PKB niewymagalnych zobowiązań z tytułu udzielonych przez Skarb Państwa poręczeń i gwarancji, a także niewymagalnych zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez jednostki sektora finansów publicznych. Szczegóły dotyczące podmiotów, którym Skarb Państwa udzielił gwarancji i poręczeń, i tego, na jakie cele, znajdują się w omawianej informacji, którą można odszukać na stronie sejmowej — jest to druk nr 3289 — więc nie będę ich przytaczać.</u>
          <u xml:id="u-564.8" who="#EwaSzymańska">Dopowiem tylko, że corocznie w ustawie budżetowej określana jest kwota limitu, powyżej którego gwarancje i poręczenia Skarbu Państwa nie mogą być udzielane. Limit ten wynika z ustawy o poręczeniach i gwarancjach, a więc nie obejmuje gwarancji i poręczeń związanych z pandemią, wojną czy kryzysem energetycznym. Na rok 2022 ustalono wysokość tego limitu na kwotę 200 mld zł, natomiast Skarb Państwa udzielił gwarancji na kwotę 10 734 mln zł, co stanowi 5,37% kwoty limitu zaplanowanego na 2022 r. W roku poprzednim, tj. 2021 r., wykorzystanie kwoty w ramach zaplanowanego limitu było niższe, wynosiło 0,56%.</u>
          <u xml:id="u-564.9" who="#EwaSzymańska">Od udzielonej gwarancji Skarbu Państwa wniesione zostały opłaty prowizyjne wynikające z obowiązujących przepisów w łącznej kwocie 97 346 tys. zł. Środki te gromadzone są na rachunku rezerw poręczeniowych i gwarancyjnych, podobnie jak przychody ze sprzedaży akcji i udziałów składających się na zasób majątkowy i odsetki z tytułu oprocentowania środków zgromadzonych na tym rachunku. Mogą być one przeznaczane na wykonywanie zobowiązań z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji Skarbu Państwa, pokrycie kosztów wierzytelności Skarbu Państwa wynikających z umów poręczeń i gwarancji czy finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa oraz zarządzanie długiem Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-564.10" who="#EwaSzymańska">Z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji Skarb Państwa w 2022 r. nie wydatkował środków na spłatę poręczonych i gwarantowanych zobowiązań. W związku z tym całość środków z rachunku rezerw poręczeniowych i gwarancyjnych w 2022 r. w kwocie 97 346 tys. zł przeznaczono, podobnie jak w latach poprzednich, na finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa. W ciągu 9 lat z tego rachunku wydatkowano na ten cel 1339 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-564.11" who="#EwaSzymańska">Jak już mówiłam, udzielanie poręczeń i gwarancji to ryzyko finansowe. W 2022 r. nastąpił wzrost potencjalnych zobowiązań z tego tytułu, co spowodowało nieznaczny wzrost ryzyka. Łączny długoterminowy współczynnik ryzyka dla całego portfela wzrósł z 1,9% w roku 2021 do 2,8% w roku 2022. Podkreślam, że wzrost potencjalnych zobowiązań z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji to skutek wojny na Ukrainie i związanych z nią kryzysów.</u>
          <u xml:id="u-564.12" who="#EwaSzymańska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość rekomenduję przyjęcie przez Sejm informacji o poręczeniach i gwarancjach udzielonych w 2022 r. przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego z druku nr 3289. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-564.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-565.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Krystynę Skowrońską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pani Minister! Nieobecny Prezesie NBP! Na wstępie chciałam powiedzieć, że samopoczucie pana prezesa chyba było dobre — 27 minut w ramach bieżącej debaty nad założeniami polityki pieniężnej. W ubiegłym roku — 15 minut. Zawsze na konferencjach spotyka się na dłużej i opowiada różne rzeczy, dzisiaj nie ma czasu. Szanowni państwo, wynagrodzenie prezesa w ubiegłym roku wynosiło 1 317 379 zł. To wstęp.</u>
          <u xml:id="u-566.1" who="#KrystynaSkowrońska">Budżet Narodowego Banku Polskiego ma negatywną opinię. Opisową opinię dotyczącą nieprawidłowości w realizowaniu założeń polityki pieniężnej wskazała Narodowemu Bankowi Polskiemu Najwyższa Izba Kontrola. I jest polemika pana prezesa co do ustaleń pokontrolnych. Chcę powiedzieć, że zakres tej kontroli obejmował przygotowanie i uchwalenie założeń polityki pieniężnej NBP na 2022 r., realizację celów ustalonych w założeniach, a także stosowane instrumenty polityki pieniężnej. Cóż zatem piszą?</u>
          <u xml:id="u-566.2" who="#KrystynaSkowrońska">W wystąpieniu pokontrolnym Najwyższa Izba Kontroli, to jest to, czego pani marszałek nie dała zakończyć panu prezesowi Banasiowi, są sformułowane następujące zalecenia pokontrolne czy wnioski. Podjęcie działań mających na celu wyeliminowanie niedoskonałości w komunikacji NBP dotyczącej kształtowania się inflacji, realizacji polityki pieniężnej oraz zwiększenie jawności i spójności przekazu komunikacji. To są te konferencje.</u>
          <u xml:id="u-566.3" who="#KrystynaSkowrońska">Wdrożenie transparentnego procesu dokonywania korekt eksperckich w modelu NECMOD umożliwiającego aktywny udział członków Rady Polityki Pieniężnej w przygotowywaniu projektów dotyczących inflacji i PKB. Znamy konflikty pomiędzy członkami Rady Polityki Pieniężnej a panem prezesem.</u>
          <u xml:id="u-566.4" who="#KrystynaSkowrońska">Wykorzystywanie w przyszłości wszystkich dostępnych instrumentów do realizacji podstawowego celu polityki pieniężnej w warunkach, kiedy ten cel nie jest spełniony i istnieje uzasadnione ryzyko niespełniania w dłuższym okresie.</u>
          <u xml:id="u-566.5" who="#KrystynaSkowrońska">To wszystko sformułowała Najwyższa Izba Kontroli, która rok rocznie kontroluje wykonanie założeń polityki pieniężnej. NBP na to odpowiedział, że taka opinia w przekonaniu NBP-u to ocena, kontrolowanie działalności banku centralnego i treść wniosków pokontrolnych przedstawione w analizie wykonania budżetu za rok 2022 prowadzi do naruszenia niezależności Banku Centralnego, o której mowa w konstytucji i traktatach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-566.6" who="#KrystynaSkowrońska">Jest tak w opinii NBP, bo nikt nie sformułował, iż to jest wykładnia obowiązująca, ta, którą posługuje się NBP. Najwyższa Izba Kontroli przez lata kontrolowała założenia wykonania polityki pieniężnej i nikt nigdy nie miał uwag. A zatem zgodnie z art. 204 konstytucji Najwyższa Izba Kontroli kontroluje działania organów administracji rządowej, Narodowego Banku Polskiego, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności.</u>
          <u xml:id="u-566.7" who="#KrystynaSkowrońska">I co mamy dalej? Wskazuje się, że Narodowemu Bankowi Polskiemu przysługiwało prawo do emisji pieniądza. Jest to sfera, która jest objęta niezależnością określoną i zagwarantowaną konstytucyjnie. NBP uważa, że przedstawione przez NIK w wystąpieniu pokontrolnym wnioski odnoszące się do realizacji wyłącznych kompetencji NBP mogą stanowić formę instrukcji przedstawianych przez NIK NBP i oznacza to ryzyko naruszenia m.in. niezależności instytucjonalnej oraz funkcjonalnej NBP. Obruszono się.</u>
          <u xml:id="u-566.8" who="#KrystynaSkowrońska">To również jest opinia Narodowego Banku Polskiego, z którą trudno się zgodzić, bo NBP nie jest państwem w państwie. W konstytucji powiedziano: jest niezależny. Ale że nie może być kontrolowany, nie mogą być wnioski? No przecież przez lata to robimy. Szokuje także stanowisko członków Rady Polityki Pieniężnej po części niezgadzające się z tą opinią.</u>
          <u xml:id="u-566.9" who="#KrystynaSkowrońska">Jaką mamy sytuację? Plan dotyczący budżetu zakłada inflację na poziomie 3,3%. Zrealizowana inflacja w listopadzie — 17,5%, wzrost cen towarów i usług w tym miesiącu — 18,8%. Średniookresowa, średnioroczna inflacja — 14,4%.</u>
          <u xml:id="u-566.10" who="#KrystynaSkowrońska">Jak zatem został zrealizowany cel inflacyjny? Założenia polityki pieniężnej, stabilność, wykorzystanie mówią o wartości pieniądza. Odchylenie 2,5% plus 1%. Odchylenie było 11%. Żadne zatem z podejmowanych przez NBP działań nie zbliżyło nas do tego poziomu. Byliśmy rekordzistą w wysokości inflacji w Unii Europejskiej. Trzecie miejsce od końca. Najwyższa inflacja. Inne kraje sobie z tym poradziły. Miały dwa razy niższą inflację.</u>
          <u xml:id="u-566.11" who="#KrystynaSkowrońska">Zła współpraca z członkami Rady Polityki Pieniężnej. Panie prezesie, załagodzi pan ten konflikt w radzie, by wypracować efektywne działania walki z inflacją?</u>
          <u xml:id="u-566.12" who="#KrystynaSkowrońska">O tym wszystkim mówiliśmy, o tej niespójności, ale pan prezes woli rozmawiać na konferencjach, na molo w Sopocie, czego Polacy nie oczekują. Oni oczekują, że w portfelu będą mieć pieniądze, które będą tyle warte, na ile sobie zapracują, i że taki cel inflacyjny będzie spełniony. Polacy mówią: Narodowy Bank Polski nie zrealizował celu inflacyjnego. Jest on tak daleki od tego, a średniookresowy cel coraz dalej przesuwa się na 20 lat, że może wtedy zostanie zrealizowany. Polacy wam tego nie wybaczą, panie prezesie. Narodowy Bank Polski nie wywiązał się z założeń polityki pieniężnej. Polacy płaczą, bo muszą tak dużo płacić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-566.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-567.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest środa, godz. 21.05. Wysoka Izba obraduje w kwestii dotyczącej wykonania polskiego budżetu za rok 2022. I zupełnie się nie dziwię, że obradujemy o godz. 21.05 i ta debata będzie pewnie prowadzona do godz. 23, bo jak przeczytamy, co napisała Najwyższa Izba Kontroli, że gospodarka finansowa państwa prowadzona jest w znacznej części poza budżetem państwa, to lepiej, żeby nasi obywatele o tym nie wiedzieli.</u>
          <u xml:id="u-568.1" who="#JanSzopiński">Panie Premierze! Od kiedy to rząd w majestacie prawa posiadł przywilej oszukiwania w rachunkach? Od kiedy wolno wam prezentować dwie zupełnie różne wersje tego samego dokumentu? W przypadku gdy czynu takiego dopuści się zwykły obywatel, staje się przestępcą, trafia przed sąd i zazwyczaj do więzienia, no chyba że ma kolegę prezydenta RP.</u>
          <u xml:id="u-568.2" who="#JanSzopiński">Jak to się stało, że rząd przedstawił na użytek wewnętrzny, chodzi o jeden z najważniejszych dokumentów w kraju, wersję pokazującą 12,6 mld deficytu, a jednocześnie Komisji Europejskiej przedstawił inną wersję tego dokumentu z zapisanym deficytem w wysokości 101 mld zł? Poważnie oczekiwał pan premier, że to się nie wyda? Sądził pan, że warto dopuścić do takiego matactwa? Jak w demokratycznym państwie może funkcjonować rząd, którego deficyt w 88% stanowi szarą strefę? Organizacji takich, panie premierze, nie nazywa się rządem. W cywilizowanych krajach nazywa się to mafią. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-568.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-569.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos teraz zabierze pan poseł Czesław Siekierski, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-569.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Szlachta: Panie marszałku, pan nie reaguje na wypowiedzi posłów, którzy szkalują rząd.)</u>
          <u xml:id="u-569.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To mamy chwalić rząd?)</u>
          <u xml:id="u-569.4" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#CzesławSiekierski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Sprawozdanie z wykonania budżetu za 2022 r. staje się podsumowaniem prawie 8-letniej kadencji rządów PiS.</u>
          <u xml:id="u-570.1" who="#CzesławSiekierski">Właśnie takie zarządzanie państwem doprowadziło do tego, że mamy historyczny deficyt. Według danych Ministerstwa Finansów deficyt budżetu państwa w 2022 r. wyniósł tylko 12,6 mld zł. Tymczasem prawdziwy deficyt budżetu państwa wynosi 101 mld zł, jak wynika z danych przekazywanych przez Polskę do Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-570.2" who="#CzesławSiekierski">W Polsce od kilku lat widzimy rosnącą pokusę omijania przez rządzących reguł i zasad prowadzenia odpowiedzialnej i bezpiecznej polityki budżetowej. Polski Fundusz Rozwoju, Bank Gospodarstwa Krajowego oraz instytucje poza budżetem państwa zadłużały się w imieniu państwa w celu finansowania programów rządowych z pominięciem parlamentu i krajowej definicji państwowego długu publicznego.</u>
          <u xml:id="u-570.3" who="#CzesławSiekierski">Budżet 2022 r. to budżet szeregu funduszy celowych, które finansowały nie to, do czego zostały powołane. Według NIK duże operacje finansowe prowadzące do wzrostu długu publicznego były planowane i dokonywane z pominięciem budżetu państwa. To bardzo ważny zarzut skierowany przez NIK, który można skwitować stwierdzeniem, że rząd PiS zapisał jedno w budżecie, a zrobił to, co uważa. Spowodowało to znaczne zaciemnienie obrazu finansów publicznych. W latach 2020–2021 do budżetu państwa wpłynęły wysokie dochody z tytułu sprzedaży uprawnień do emisji gazów cieplarnianych oraz wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego. W trakcie 2022 r. część środków, tylko część, z tych dwóch źródeł, łącznie 18,6 mld, została przekazana do Funduszu Przeciwdziałania COVID-19. W 2022 r. aż 87,9, a więc 88 mld zł, czyli ponad 86% deficytu podsektora instytucji rządowych, zostało ujętych poza deficytem odnoszącym się do budżetu państwa. Plan wydatków budżetowych w coraz mniejszym stopniu pokazuje prawdziwy obraz finansów publicznych, bo większość pakietów antykryzysowych związanych z pandemią i innymi instrumentami osłonowymi została wypchnięta poza budżet. Budżet państwa przestał być budżetem państwa, bo duża część wydatków rządu płynie poza nim i poza kontrolą parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-570.4" who="#CzesławSiekierski">Wskazać warto na rosnące koszty obsługi długu. Na koniec 2022 r. kolejny raz odnotowano wzrost różnicy pomiędzy długiem liczonym według metodologii unijnej i metodologii krajowej. Różnica ta wyniosła prawie 303 mld zł, co odpowiada blisko 10% PKB i stanowi 1/4 państwowego długu publicznego.</u>
          <u xml:id="u-570.5" who="#CzesławSiekierski">Kończąc, chciałbym powiedzieć, że od 2019 r. obserwujemy obniżenie wiarygodności ekonomicznej naszego państwa. To jest zły sygnał dla inwestorów zagranicznych. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-570.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-571.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam panią poseł Magdalenę Srokę, Porozumienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-572">
          <u xml:id="u-572.0" who="#MagdalenaSroka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Budżet państwa to fikcja, cyniczny trik, który nie odzwierciedla stanu finansów publicznych. Według danych ministerstwa deficyt budżetu państwa w 2022 r. wynosił 12,6 mld. W istocie jednak prawdziwy deficyt to 101 mld, o czym poinformowaliście Komisję Europejską.</u>
          <u xml:id="u-572.1" who="#MagdalenaSroka">Najwyższa Izba Kontroli pierwszy raz w historii wydała negatywną opinię na temat budżetu. Dlaczego? Ponieważ wykluczyliście z ustawy budżetowej, tzn. z kontroli obywatelskiej, wydatki, które realizujecie przez Bank Gospodarstwa Krajowego czy Polski Fundusz Rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-572.2" who="#MagdalenaSroka">Skumulowana inflacja za 3 ostatnie lata to ponad 40%, ale wam to jest na rękę, ponieważ nie szanujecie pracy zwykłych ludzi, a budżet państwa traktujecie jak partyjny bankomat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-573">
          <u xml:id="u-573.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-574">
          <u xml:id="u-574.0" who="#AndrzejSzlachta">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku mojego wystąpienia klubowego chciałbym podzielić się, panie marszałku, taką refleksją. Jestem posłem na Sejm Rzeczypospolitej od 2005 r. i przez 18 lat zasiadam w Komisji Finansów Publicznych, pełniąc funkcję wiceprzewodniczącego lub przewodniczącego komisji. Słyszałem, panie marszałku, różne słowa krytyki, przez 8 lat, kiedy był rząd koalicyjny PO-PSL, czyli bliższy panu, jeżeli chodzi o afiliację polityczną, i przez blisko 8 lat rządów Prawa i Sprawiedliwości, lecz nigdy, panie marszałku, z tego miejsca, dla powagi polskiego parlamentu, nie padały takie słowa jak przed chwilą, że rząd to mafia. I mam, panie marszałku, do pana pretensje, że podczas takich drastycznych wystąpień, kiedy szkaluje się wybrany demokratycznie polski rząd, pan nie reaguje. Uważam, że to jest pana powinność.</u>
          <u xml:id="u-574.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-574.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Sowa: Jak się szkaluje?)</u>
          <u xml:id="u-574.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jakiś cytat.)</u>
          <u xml:id="u-574.4" who="#AndrzejSzlachta">Szanowni państwo, proszę odsłuchać, co mówił kolega z Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-574.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Prawdę.)</u>
          <u xml:id="u-574.6" who="#AndrzejSzlachta">W swoim poprzednim wystąpieniu dotyczącym sprawozdania z działalności Narodowego Banku Polskiego w 2022 r. omówiłem główne zadania banku centralnego, które klub Prawa i Sprawiedliwości ocenia pozytywnie, szczególnie w kontekście dwóch niekorzystnych czynników zewnętrznych: pandemii COVID-19 i agresji Rosji Putina na niepodległą krainę. W uzupełnieniu pragnę podkreślić, że Narodowy Bank Polski prowadzi politykę pieniężną, wykorzystując instrumenty przewidziane w założeniach polityki pieniężnej na 2022 r. Podstawowym instrumentem polityki pieniężnej w 2022 r. były stopy procentowe NBP. Podobnie jak w latach poprzednich celem operacyjnym polityki pieniężnej było kształtowanie stawki Polonia w pobliżu stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego. Cel operacyjny realizowany był głównie przy wykorzystaniu podstawowych operacji otwartego rynku, prowadzonych regularnie raz w tygodniu w formie bonów pieniężnych NBP, co do zasady z 7-dniowym okresem zapadalności.</u>
          <u xml:id="u-574.7" who="#AndrzejSzlachta">Działalność dewizowa Narodowego Banku Polskiego polegała na prowadzeniu rejestru działalności kantorowej, wydawaniu decyzji w sprawach dewizowych oraz przeprowadzaniu określonych ustawowo kontroli. W 2022 r. przeprowadzono 750 kontroli dewizowych, wydano 24 decyzje dewizowe oraz 35 delegacji w sprawie naruszenia warunków lub niedopełnienia obowiązków dotyczących prowadzenia działalności kantorowych. Prace analityczno-badawcze prowadzone przez Narodowy Bank Polski w 2022 r. miały na celu diagnozę bieżącej i przyszłej sytuacji w polskiej gospodarce m.in. w zakresie wskaźników inflacji, procesów centrotwórczych, oczekiwań inflacyjnych, szacunków i prognoz produktu krajowego brutto oraz jego komponentów oraz sytuacji finansowej przedsiębiorstw, a także sytuacji na rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-574.8" who="#AndrzejSzlachta">Podejmowano również prace nad tworzeniem oraz doskonaleniem narzędzi analitycznych i prognostycznych. Wyniki prac były wykorzystywane przy podejmowaniu decyzji przez zarząd NBP i Radę Polityki Pieniężnej. Przedstawiciele Narodowego Banku Polskiego uczestniczyli w pracach gremiów Unii Europejskiej, w tym Rady Ogólnej Europejskiego Banku Centralnego, Rady Generalnej Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego, komitetów i grup roboczych ESBC oraz ERS, komitetów i grup roboczych Rady Unii Europy oraz Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-574.9" who="#AndrzejSzlachta">Wracam do debaty nad budżetem. Wracam do tez formułowanych przez opozycję o tym, że miliardy środków publicznych znajdują się poza kontrolą państwa. Chciałbym na przykładzie Polskiego Funduszu Rozwoju pokazać, jak ważne zadania w okresie pandemii COVID-19 realizowane były przez Polski Fundusz Rozwoju w kontekście programów rządowych. A programy te służyły Polakom, polskim przedsiębiorcom, aby ratować miejsca pracy, aby rodziny miały źródło dochodu w bardzo trudnym pandemicznym okresie. Czy to były źle wydawane pieniądze? Czy to były kradzione pieniądze? Czy to mafia zarządzała tymi pieniędzmi?</u>
          <u xml:id="u-574.10" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Piątkowski: Podać…)</u>
          <u xml:id="u-574.11" who="#AndrzejSzlachta">Wszystko było transparentne i jest dostępne, a że nie znajduje się formalnie w budżecie, to nic nadzwyczajnego, bo za państwa rządów też były fundusze specjalne, też nie były wliczane do budżetu, a w trudnej sytuacji kryzysu finansowego w 2008 r. sięgnęliście po pieniądze obywateli i wprowadziliście do budżetu dla celów rachunkowych 170 mld zł. Nie mówiliśmy, że to jest działanie mafijne. Taka była potrzeba chwili.</u>
          <u xml:id="u-574.12" who="#AndrzejSzlachta">Proszę państwa, jakie programy realizował fundusz PFR? Pierwszy to program rządowy: tarcza finansowa dla małych i średnich firm. Drugi program rządowy: tarcza finansowa dla dużych firm. Trzeci program rządowy to wsparcie Polskich Linii Lotniczych SA. Program czwarty: tarcza finansowa 2.0 dla mikro-, małych i średnich firm. Proszę państwa, jakie to były kwoty? Aktywa programu tarczy MŚP na dzień 31 grudnia 2022 r. to kwota 61,4 mld. Takie pieniądze trafiły do tych firm, uratowano miejsca pracy, Polacy mieli pracę, a stopa bezrobocia utrzymywała się na jednym z najniższych poziomów w Unii Europejskiej. W programie drugim aktywa programów dużych przedsiębiorstw na dzień 31 grudnia 2022 r. to kwota 4 mld zł. Tyle trafiło do dużych firm, żeby utrzymać zatrudnienie, żeby te firmy przeżyły w trudnym okresie.</u>
          <u xml:id="u-574.13" who="#AndrzejSzlachta">Jeszcze jedna refleksja: porównywanie zjawisk ekonomicznych, finansowych w dwóch różnych czasach, w dwóch różnych uwarunkowaniach… Kiedy rządziliśmy przez prawie 5 lat w warunkach prosperity gospodarczej, to państwo również mieliście zastrzeżenia, chociaż to był dobry czas dla Polski. Ale przyszło nam rządzić również w czasach trudnych, niezawinionych, bo wynikało to z uwarunkowań zewnętrznych: pandemii światowej i agresji Putina na Ukrainę.</u>
          <u xml:id="u-574.14" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Piątkowski: No to tym bardziej trzeba…)</u>
          <u xml:id="u-574.15" who="#AndrzejSzlachta">Musieliśmy w tym trudnym okresie szukać takich rozwiązań, ale rozwiązań prawnych, dopuszczalnych, aby pomagać firmom, aby ratować budżet przed głębokim deficytem, ale po to, aby Polacy mogli przejść przez trudny okres na w miarę dobrym poziomie finansowym.</u>
          <u xml:id="u-574.16" who="#AndrzejSzlachta">Szanowni Państwo! Aktywa tej tarczy dla dużych przedsiębiorstw, tak jak wspomniałem, to 4 mld zł, tarcza finansowa LOT-u na dzień 31 grudnia to 1850 mln. Uratowaliśmy polskiego przewoźnika i dzisiaj on doskonale prosperuje. Czy należało dopuścić do upadku tej firmy? Czy to były złe działania i dlatego nas oskarżacie? To była odpowiedzialność za polską gospodarkę, za polskie firmy.</u>
          <u xml:id="u-574.17" who="#AndrzejSzlachta">Proszę państwa, jest jeszcze tarcza finansowa 2.0. Na dzień 31 grudnia 2022 r. to kwota 7,3 mld zł. Czy to są źle ulokowane środki pieniężne? Czy ta inwestycja warta była wyprowadzenia, jak państwo mówicie, poza budżet? Uważam, że tak, bo wszystko jest pod kontrolą. Nie jest w budżecie, ale wszystko jest dostępne. Dzisiaj mogliśmy to wszystko usłyszeć. Panie ministrze, był pan na posiedzeniu podkomisji — wszystko transparentne, co do złotówki.</u>
          <u xml:id="u-574.18" who="#komentarz">(Poseł Janusz Cichoń: To nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-574.19" who="#AndrzejSzlachta">To nie są ukradzione pieniądze, jak państwo to mówicie dla celów populistycznych, politycznych.</u>
          <u xml:id="u-574.20" who="#AndrzejSzlachta">Proszę państwa, drugie źródło finansowania w tym trudnym okresie to Bank Gospodarstwa Krajowego. Łącznie dla polskich samorządów przeznaczono 63,4 mld zł na ważne inwestycje, na które czekają mieszkańcy małych miasteczek, wsi i dużych miast. Na infrastrukturę drogową przeznaczono 30,8 mld zł, na wodno-kanalizacyjną — ponad 11 mld zł, na sportową — 4 mld zł, na edukacyjną — 3,5 mld zł, na społeczną — 2,4 mld zł, na turystykę — 1,8 mld zł, na odnawialne źródła energii — 1,5 mld zł, na rewitalizację obszarów wiejskich — prawie 1 mld zł. Czy te wymienione źródła inwestycji, jeśli chodzi o te projektowane i wykonywane przez samorządy, to kradzież pieniędzy czy rozsądna polityka państwa odnośnie do pomocy samorządom? Jesteśmy państwem unitarnym i spójna polityka działania rządu i samorządów powinna być równoległa. Tak to robimy i dlatego są programy rządowe dotyczące inwestycji strategicznych. W tym budżecie, który nowelizowaliśmy, przeznaczyliśmy dodatkowo 14 mld zł dla samorządów, w roku poprzednim wydaliśmy 13,7 mld zł. Samorządy czekają na te pieniądze i bez względu na afiliacje polityczne one chcą otrzymać te środki.</u>
          <u xml:id="u-574.21" who="#AndrzejSzlachta">Szanowni Państwo! Budżet państwa na 2022 r. został dobrze wykonany, dobrze służył Polakom i Polsce, dlatego klub parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za przyjęciem tego budżetu i udzieleniem rządowi absolutorium za 2022 r. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-574.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-575">
          <u xml:id="u-575.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-575.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Krzysztofa Piątkowskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-576">
          <u xml:id="u-576.0" who="#KrzysztofPiątkowski">Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Państwo Posłowie! Jaki był rok 2022 dla samorządów? Czyli w czasach, w których rządzi PiS, ale też szkodzi PiS, szkodzi polskim samorządom. Zmiany w systemie podatkowym w latach 2016–2023, w tym ten wasz słynny Polski Ład, miały i mają bardzo poważne konsekwencje dla samorządów. Notabene, szkoda trochę, że zrezygnowaliście z nazwy „Nowy Ład”, bo słusznie kojarzyłoby się to z nową, ekonomiczną polityką, tą z czasów stalinowskich — mówię o NEP-ie. Pamiętacie takie słowa jak: narodowa gospodarka centralnie sterowana, system nakazowo-rozdzielczy, niektóre dziedziny muszą być państwowe, narodowe? To wszystko nadaje się do waszego programu.</u>
          <u xml:id="u-576.1" who="#KrzysztofPiątkowski">Ale do meritum. Dochody własne jednostek samorządu spadły, a zależność od dotacji wzrosła, co doprowadziło do bardzo poważnego deficytu finansowego. W przypadku 12 miast Unii Metropolii Polskich i miast zrzeszonych w Związku Miast Polskich ubytki dochodów z PIT w latach 2019–2023 wyniosły prawie 19 mld zł. Czy macie państwo świadomość tego, że od 2022 r. samorządy otrzymały udziały w PIT i CIT niezgodnie z rzeczywistymi wpływami podatkowymi, ale na podstawie prognoz z 2021 r., które minister finansów oszacował, zakładając inflację na poziomie 3,3%? Przecież doskonale wiedział, jaka będzie inflacja. Raz ustalone na dany rok dochody z PIT nie mogły ulec zmianie, zwiększeniu, w trakcie roku. Te różnice mogły być wyrównane, ale 2 lata później. Przypominam, że inflacja w grudniu 2022 r. wynosiła 16,6%. O ile mniej będą warte te pieniądze 2 lata później? Przecież to jest ordynarna kradzież. Okradliście samorządy.</u>
          <u xml:id="u-576.2" who="#KrzysztofPiątkowski">Pod koniec 2022 r. rząd wysupłał co prawda kwotę ponad 13 mld zł na rekompensaty dla samorządów, ale pieniądze te znalazł w dochodach samorządów zaplanowanych na rok 2023. To nie jest rozwiązanie systemowe. Po uwzględnieniu tego arbitralnego podziału kwoty 13,7 mld zł pod koniec 2022 r. dochody miast na prawach powiatów spadły aż o 13%. Choć nieznacznie wzrosły w małych gminach, to summa summarum ogólnie dochody własne jednostek samorządu zostały znacząco ograniczone, a jakieś tam dotacje niby rekompensujące były niższe i przyznawano je arbitralnie, według zasad.</u>
          <u xml:id="u-576.3" who="#KrzysztofPiątkowski">Gdyby się tak przyjrzeć, jak zmieniała się w latach 2018–2022 wysokość nadwyżki operacyjnej, wydatków majątkowych czy środków pochodzących z funduszy europejskich, to wykres wyglądałby tak, że w latach 2018–2022 widzielibyśmy spadek tych wszystkich wskaźników, potem, w roku 2021 widzielibyśmy wyraźny wzrost — to efekt epidemii, lockdownów itd., o czym piszą specjaliści — i wreszcie w roku 2022 widzielibyśmy spadek na łeb na szyję, poniżej wskaźników z 2018 r.</u>
          <u xml:id="u-576.4" who="#KrzysztofPiątkowski">Nadwyżka operacyjna wszystkich gmin w roku 2022 wynosiła 22 mld zł. A zatem jak wyglądały w praktyce te zmiany w latach 2018–2022? Nadwyżka operacyjna w miastach na prawach powiatu i gminach podmiejskich zmniejszyła się. Wydatki majątkowe w miastach na prawach powiatu, w gminach podmiejskich i w gminach wiejskich zmniejszyły się. Środki samorządów pochodzące z funduszy europejskich w latach 2018–2022, majątkowe w miastach na prawach powiatu, w gminach podmiejskich i w gminach wiejskich, czyli wszędzie, również zmniejszyły się. Rok 2022 przyniósł pogorszenie prawie wszystkich wskaźników.</u>
          <u xml:id="u-576.5" who="#KrzysztofPiątkowski">Rozmontowaliście system finansowania samorządów. Przesunęliście część zasobów do małych samorządów, w ogóle nie biorąc pod uwagę wielkości dochodów w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Nagle okazuje się, że mieszkańcy wielkich miast są mieszkańcami gorszej kategorii. I my nie mówimy o jakichś tam samorządach, tylko o wspólnotach ludzi. Wy zapominacie o ludziach, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-576.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-576.7" who="#komentarz">(Poseł Teresa Pamuła: O ludziach to wyście zapomnieli. Na załatanie dziur w drogach nie było za waszych czasów. Takie pieniądze miały samorządy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-577">
          <u xml:id="u-577.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Urbaniak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-578">
          <u xml:id="u-578.0" who="#JarosławUrbaniak">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Finanse polskiego państwa są w dużo gorszym stanie niż moja połamana ręka. I naprawdę, jak się słucha, co wy na ten temat mówicie, tych wszystkich banialuk, to nie tylko ręka boli, ale i zęby bolą. Jak można tak zakłamywać fakty dotyczące stanu finansów państwa w zeszłym roku? Jak można zakłamywać statystyki i oczywiste oczywistości? Przecież tutaj odbyły się jakieś stand-upy. W ogóle non stop tylko słychać: Rosja, Ukraina, wojna, Putin, COVID. Przepraszam, ale pani minister jest ministrem polskiego czy rosyjskiego rządu? A pan prezes Glapiński jest prezesem polskiego czy ukraińskiego banku centralnego?</u>
          <u xml:id="u-578.1" who="#komentarz">(Poseł Teresa Pamuła: Pan zapomniał, kto wywołał wojnę?)</u>
          <u xml:id="u-578.2" who="#JarosławUrbaniak">Tu chodzi o odpowiedzialność polskich urzędników za stan polskich finansów. I chciałbym przypomnieć oczywistości, dane podawane nie przez nas, tylko przez GUS, przez Narodowy Bank Polski. W momencie, kiedy pojawia się COVID, inflacja w Polsce wynosi 4,4% i jest najwyższa w Unii Europejskiej. Kiedy wybucha wojna na Ukrainie, inflacja wynosi 9,2% i jest najwyższa w Unii Europejskiej. Żadna wojna, żaden COVID — to wy i wasze 8-letnie rządy jesteście winni temu, że Polacy codziennie płacą najwyższy podatek w postaci inflacji.</u>
          <u xml:id="u-578.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-578.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-578.5" who="#JarosławUrbaniak">Finanse są w okropnym stanie.</u>
          <u xml:id="u-578.6" who="#JarosławUrbaniak">I jeszcze pani minister sobie pozwoliła… My tutaj zarzucamy, i nie tylko my, bo też NIK zarzuca tu, że takiej sytuacji jeszcze nie było, żeby tyle pieniędzy publicznych było poza budżetem państwa. To jest skandal. Ale pani ładnie powiedziała, że wyprowadzanie pieniędzy do funduszy pozwala na szybkie i elastyczne ich wydawanie. Tak. A ja bym do tego dodał: na szybkie i elastyczne prywatyzowanie publicznych pieniędzy, bo one są publiczne, a na końcu, po przejściu przez te fundusze, zaczynają być prywatne.</u>
          <u xml:id="u-578.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-578.8" who="#JarosławUrbaniak">Stan finansów jest okropny. To widać, nawet jak sięgniemy do tego, co widzimy, co jest w budżecie. Weźmy tu chociażby taką prostą kwestię, znaną, istniejącą w każdym budżecie, jak rezerwa ogólna. Ta rezerwa ma służyć temu, żeby w razie jakiegoś kryzysu, katastrofy były szybko dostępne pieniądze, jak to pani mówi, elastyczne środki, które można szybko wydać. A wy na co je wydajecie? A wy wydajecie je na Stowarzyszenie Dzieje — 9995 tys. zł, na Stowarzyszenie „Diakonia Ruchu Światło-Życie”, no nieźle — 19 900 tys. zł na krucjaty wyzwolenia człowieka. Czy tam naprawdę nikt nie zna historii Europy i nie wie, z czym kojarzy się w Europie słowo: krucjata? A za tym stoją, zdaje się, jakieś dziwne inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-578.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Zawsze się źle kojarzy.)</u>
          <u xml:id="u-578.10" who="#JarosławUrbaniak">Nie o złe kojarzenie chodzi. Panie marszałku, jeśli pan pozwoli. Kolejny raz: to nie nazywanie złodzieja złodziejem jest naganne moralnie. To bycie złodziejem jest naganne moralnie.</u>
          <u xml:id="u-578.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-578.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-578.13" who="#komentarz">(Poseł Teresa Pamuła: Złodzieje…)</u>
          <u xml:id="u-578.14" who="#JarosławUrbaniak">To, że z tej mównicy ktoś — i to wcale nie był mój klubowy kolega — powiedział, że takie wydawanie pieniędzy to jest mafijne wydawanie, nie jest naganne moralnie. To, jak wy wydajecie publiczne pieniądze, pieniądze Polaków, jest naganne moralnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-578.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-578.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Spojrzyj w lustro.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-579">
          <u xml:id="u-579.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Janusz Cichoń, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-580">
          <u xml:id="u-580.0" who="#JanuszCichoń">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Budżet na rok 2022 oznacza kolejny rok dewastacji finansów państwa, dewastacji polskich finansów publicznych, ale oznacza także, a może przede wszystkim, rok dewastacji budżetów polskich rodzin. Inflacja napędzana przez rząd i spółki Skarbu Państwa przy współudziale NBP ogranicza, zjada dochody polskich gospodarstw domowych. Realne dochody większości polskich rodzin spadły i spadają nadal. Rosną chyba jedynie dochody rodzin PiS, może jeszcze rodziny Radia Maryja. Polskim rodzinom coraz trudniej związać koniec z końcem. Realne dochody spadły po raz pierwszy od wielu lat i tego spadku nie zrekompensowały zmiany w systemie podatkowym, o których mówiła pani poseł, bo te zmiany tak naprawdę przekładają się na porażający bałagan i niepewność, jaką wykreowaliście. Ten 2022 r. był jak u Orwella — nowy ład podatkowy, czyli: mniej znaczy więcej.</u>
          <u xml:id="u-580.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Zły ład podatkowy.)</u>
          <u xml:id="u-580.2" who="#JanuszCichoń">Podatki miały być niższe, okazały się wyższe, a swoje zarabialiście tak naprawdę na wyodrębnionym z PIT-u podatku, nowym podatku zwanym składką zdrowotną. Sytuacji nie naprawiły rozpaczliwe próby korekty jeszcze w 2021 r., ulga dla klasy średniej czy zmiana wysokości składki zdrowotnej. Zmiana goniła zmianę. Zasadnicza korekta nastąpiła dopiero 1 lipca. W 2022 r. ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych była zmieniana 32 razy.</u>
          <u xml:id="u-580.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-580.4" who="#JanuszCichoń">Jeszcze raz powtórzę, że te zmiany nie zrekompensowały skutków inflacji. Realne dochody większości polskich rodzin spadły. Tak naprawdę ubożejemy. Nie gonimy Europy, ale się od niej oddalamy.</u>
          <u xml:id="u-580.5" who="#JanuszCichoń">Jeszcze gorzej wygląda sytuacja, jeśli chodzi o opodatkowanie działalności gospodarczej. 2022 r. — dzisiaj obserwujemy skutki, czyli wygaszanie wzrostu gospodarczego. Miało być prościej, obciążenia miały być mniejsze, proste. Nawet nie sposób tego skomentować. Miały być niższe. Wystarczy zobaczyć pazerność rządu. Popatrzmy na dochody z CIT-u, które były wyższe w porównaniu z ubiegłym rokiem o 34%. Jeśli dołożymy do tego wzrost obciążeń, składkę zdrowotną, składkę ZUS, jeśli dołożymy do tego jeszcze to, co wyprawiał Don Orleone i jego koledzy w spółkach energetycznych, to obserwowane dzisiaj spowolnienie już nikogo nie może dziwić, a uboczny efekt to jeszcze szara strefa.</u>
          <u xml:id="u-580.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-580.7" who="#komentarz">(Poseł Teresa Pamuła: Jaka jest władza…)</u>
          <u xml:id="u-580.8" who="#JanuszCichoń">Nie zwalajcie winy na Putina, bo nic nie usprawiedliwia waszych działań zorientowanych na zaspokajanie własnych celów, bogacenie się partyjnej nomenklatury kosztem polskich obywateli.</u>
          <u xml:id="u-580.9" who="#JanuszCichoń">Sprawozdanie z wykonania budżetu — miliony dla swoich i grosze dla obywateli, dla nauczycieli, dla pracowników sfery budżetowej — nie powinno być przyjęte. Rada Ministrów nie zasługuje na absolutorium.</u>
          <u xml:id="u-580.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-580.11" who="#JanuszCichoń">Budżet przestał być planem finansowym państwa. Obok tego budżetu wyrosły fundusze specjalne. Jest ich coraz więcej i osiągają monstrualne rozmiary. Wydają też coraz więcej. Są to fundusze bez limitów wydatków, z gwarancjami państwa, bez dochodów własnych i z dużymi kosztami obsługi. Rośnie zadłużenie. Ratujecie się, pogrążając finanse publiczne, omijając instrumenty rynkowe, pożyczając pod stołem, pod kreską budżetową. Do tego w państwie zarządzanym przez PiS nie ma żadnych reguł i zasad.</u>
          <u xml:id="u-580.12" who="#komentarz">(Poseł Teresa Pamuła: Już dawno.)</u>
          <u xml:id="u-580.13" who="#JanuszCichoń">Łamiecie zasady budżetowe, a stabilizującą regułę wydatkową zmieniacie co roku, dzisiaj po raz kolejny, świeżo, szósty raz w trakcie waszej kadencji. Stabilizująca reguła wydatkowa jest zmieniana, dopasowywana do waszych potrzeb. Tak traktujecie finanse, finanse publiczne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-580.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-581">
          <u xml:id="u-581.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-581.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-581.2" who="#PiotrZgorzelski">Ustalam czas na zadanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-581.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-582">
          <u xml:id="u-582.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Wicepremierze do Spraw Bezpieczeństwa Energetycznego Kaczyński! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Według tego rządu deficyt budżetowy za 2022 r. wyniósł 12 mld zł, ale tak naprawdę wydali 101 mld zł, a w ogóle nas o tym nie poinformowali. Wysoka Izbo, jak to się stało, że z naszego budżetu nagle wyparowało 89 mld zł? Otóż oszuści Kaczyński i Morawiecki zmówili się z oszustem Glapińskim i sprzeniewierzyli 89 mld zł podatników i podatniczek. Ta szemrana klika wprowadziła w błąd Sejm, parlament i cały naród, złamała prawo i konstytucję.</u>
          <u xml:id="u-582.1" who="#KlaudiaJachira">Nikt nie wie, co się stało z naszymi pieniędzmi ani na co zostały wydane. Wiemy jednak, że każda wizyta w sklepie to ciężkie doświadczenie dla nas, obywateli. Szalejąca drożyzna sprawia, że musimy sobie odmawiać wielu produktów, a i tak płacimy paragony grozy, ale za to dzięki Najwyższej Izbie Kontroli wiemy, komu to zawdzięczamy — oszustom z rządu. To z naszych pieniędzy paserzy z PiS-u rozdają sobie miecze za 250 tys. My musimy zaciskać pasa, a oni czerpią z budżetu pełnymi garściami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-583">
          <u xml:id="u-583.0" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabierze poseł Jan Szopiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-584">
          <u xml:id="u-584.0" who="#KlaudiaJachira">Aleja milionerów PiS-u wydłuża się każdego dnia.</u>
          <u xml:id="u-584.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-585">
          <u xml:id="u-585.0" who="#PiotrZgorzelski">Poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-586">
          <u xml:id="u-586.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawozdanie z wykonania budżetu w sytuacji, gdy rząd utajnił przed posłami część wydatków, gdy uniemożliwił przeprowadzenie stosownych kontroli, jest pewnie stratą czasu, ale wysilę się, aby zadać pytanie. Rząd wykazał 12,6 mld zł deficytu, a jednocześnie Komisji Europejskiej przedstawił inną wersję tego dokumentu z zapisanym deficytem w wysokości 101 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-586.1" who="#JanSzopiński">Szanowna Pani Minister! Czy mogłaby pani wyjaśnić, gdzie są te pieniądze? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-586.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-587">
          <u xml:id="u-587.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-587.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Rusiecki, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-587.2" who="#PiotrZgorzelski">Nie widać go.</u>
          <u xml:id="u-587.3" who="#PiotrZgorzelski">Ale widać pana posła Krzysztofa Piątkowskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-588">
          <u xml:id="u-588.0" who="#KrzysztofPiątkowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Powiem kilka słów o edukacji. Mam minutę, więc będę się spieszył. W latach 2013–2023 miasta unii metropolii zwiększyły średnie miesięczne wydatki bieżące na ucznia o 44%. Szanowni państwo, wydatki bieżące wzrosły o 88%, a subwencja oświatowa o 68%. Gdzie te 20%? To państwo powinno utrzymywać edukację, a tak naprawdę płacą za to mieszkańcy samorządów i mieszkańcy gmin, ludzie, a nie państwo. Powinno być inaczej. Czy wiecie, szanowni państwo z PiS-u, że w 2017 r. były 62 gminy, to bardzo mało, 62 gminy, gdzie subwencja pokrywała pełne bieżące wydatki na utrzymanie szkół? A ile jest ich teraz? Siedem. Siedem gmin to są te nieliczne gminy, w których wystarczy na utrzymanie szkół. Łączny poziom dopłat gmin do subwencji oświatowej w roku 2017, to tuż po tym, kiedy zaczęliście rządzić, wynosił 8 mld zł. Ile w roku 2022, o którym teraz mówimy? 16 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-588.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-589">
          <u xml:id="u-589.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Zofia Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-590">
          <u xml:id="u-590.0" who="#ZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Analiza Najwyższej Izby Kontroli, państwowe fundusze celowe. Państwowe fundusze celowe, większość z tych funduszy to przykład na nieliczenie się z pieniędzmi publicznymi, na nieliczenie się z pieniędzmi podatników, bo nikt nie szanuje tych pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-590.1" who="#ZofiaCzernow">Oto Fundusz Medyczny: 4 mld przychodów, a wydano 2 mld, ale Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła, że minister zdrowia nie zrealizował większości zaplanowanych zadań z tego funduszu. Pozostały bardzo wysokie kwoty na rachunku, ale zarządzający tym funduszem nie zadbali o to, żeby odzyskać 22 mln z budżetu państwa ani ponad 1 mln zł z Narodowego Funduszu Zdrowia, gdzie były źle wykorzystane.</u>
          <u xml:id="u-590.2" who="#ZofiaCzernow">Mało tego. Pieniądze nie były lokowane za pośrednictwem ministerstwa w bankach, przez co stracono ponad 2 mln zł. To jest niegospodarność w najbardziej jaskrawym tego przykładzie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-590.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-591">
          <u xml:id="u-591.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-592">
          <u xml:id="u-592.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! PiS rządzi 8 lat i przez te 8 lat zadłużył bardziej państwo polskie, Polki i Polaków niżeli wszystkie razem wzięte rządy od 1989 r. PiS rządzi 8 lat i doprowadził do największej inflacji w XXI w. PiS rządzi 8 lat i przez te tylko 8 lat doprowadził do największej drożyzny w XXI w.</u>
          <u xml:id="u-592.1" who="#KrzysztofGrabczuk">Ale PiS również przez te 8 lat doprowadził do największych kłamstw, największych kłamstw w historii w XXI w. Żadna władza nigdy tak nie kłamała, jak kłamie PiS. I swoim postępowaniem zbliża się do polityki, którą prowadzi Łukaszenka i Putin. Ale jednocześnie przez te 8 lat PiS dał zarobić i przekazał gigantyczne pieniądze, ale tylko, proszę państwa, komu? Tylko swoim, tylko PiS-owcom. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-592.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-593">
          <u xml:id="u-593.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Sowa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-594">
          <u xml:id="u-594.0" who="#MarekSowa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na ulicach polskich miast od kilku dni Polacy mogą obserwować „Aleję milionerów Jarosława Kaczyńskiego”. Tłuste koty Jarosława mają się dobrze i są jedyną grupą, która nie odczuwa…</u>
          <u xml:id="u-594.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-594.2" who="#MarekSowa">…negatywnych skutków drożyzny.</u>
          <u xml:id="u-594.3" who="#MarekSowa">Tłuste koty Jarosława zarabiają miliony złotych, ale w przeciwieństwie do milionerów Kaczyńskiego Polacy biednieją i potwierdzają to rządowe dane. Według raportu GUS w roku 2022 realne dochody Polaków zmalały o 2,6%, ale to tylko średnia. W rzeczywistości są grupy, które uderzone przez PiS zostały znacznie bardziej. Najbardziej poszkodowani zostali emeryci, w szczególności ci, których emerytury są najniższe. Pani Stefania, której emerytura w 2021 r. wyniosła 13 902 zł, w ubiegłym roku otrzymała tylko 12 147 zł. To jest o 1755 zł mniej niż w roku 2021. Jak doliczymy do tego inflację 14,4%, okaże się, że przez politykę PiS stracili 1/4 swoich dochodów. Milionerzy z PiS przez miesiąc zarabiają więcej niż emeryci przez 10 lat. Skandal!</u>
          <u xml:id="u-594.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-594.5" who="#MarekSowa">A później dziwicie się, że na ulicach ludzie wołają na was: złodzieje. A to niejedyna grupa. Weźmy na przykład nauczycieli, strefę budżetową. W ubiegłym roku zafundowaliście im podwyżki 4,4% przy inflacji 14%. Co mają powiedzieć? Jak mają żyć?</u>
          <u xml:id="u-594.6" who="#MarekSowa">Polityka PiS oznacza jedno: dla swoich miliony, dla Polek i Polaków drożyzna i bieda. I dlatego jesienią musimy was zmienić.</u>
          <u xml:id="u-594.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-594.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-595">
          <u xml:id="u-595.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-595.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-596">
          <u xml:id="u-596.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowni Państwo! Co PiS może wymyślić? Idzie najpierw do Trybunału Konstytucyjnego w wielu sprawach, a potem tego nie realizuje. Tak było z ochroną zdrowia. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2019 r.: to rząd powinien zapłacić za nasze leczenie, a tych środków brakowało w szpitalach. Długi rosną, urosły z 10 do 19 mld dzisiaj, a rząd poprosił i przyniósł ustawę. Samorządy mogą zapłacić. Umyli ręce. Samorządy muszą zapłacić. Ale co z kolejkami i z ludźmi? Nie myślicie o ludziach.</u>
          <u xml:id="u-596.1" who="#KrystynaSkowrońska">Pani Minister! Naprawdę pani nie myśli. Minister zdrowia, cały ten wagon nie myśli o ludziach. Kolejki rosną, zadłużenie szpitali rośnie, a minister finansów, minister zdrowia zaklepują to, co przynosi Narodowy Fundusz Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-596.2" who="#KrystynaSkowrońska">To my płacimy za swoje leczenie, wy nic nie dopłacacie. Wy dzisiaj próbujecie… Zlikwidowaliście leki 75+, z budżetu przenosząc do Narodowego Funduszu Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-596.3" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowni Polacy! Każdy z was płaci na ochronę zdrowia. Ten rząd karmi tylko swoich. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-596.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-597">
          <u xml:id="u-597.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Dariusz Joński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-598">
          <u xml:id="u-598.0" who="#DariuszJoński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-598.1" who="#DariuszJoński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Opinia NIK-u do wykonania budżetu, cytat: Finanse państwa prowadzone w znacznej części poza budżetem państwa. Tak na dobrą sprawę po tej opinii rząd Morawieckiego powinien się natychmiast podać do dymisji, natychmiast, ale tego nie robi.</u>
          <u xml:id="u-598.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-598.3" who="#DariuszJoński">Dlaczego? Znamy powody. Najpierw spekulant Morawiecki zarobił na kościelnych działkach, a teraz spekulant Morawiecki doprowadził do demontażu finansów publicznych, do demontażu finansów państwa i wysłał do Sejmu fikcyjny budżet. Ja chcę powiedzieć bardzo wyraźnie, ta opinia Najwyższej Izby Kontroli będzie dowodem w rozliczeniu rządu Morawieckiego, co do tego nie mam żadnych wątpliwości. Bo budżet to jest taka polityka Morawieckiego w całej krasie, to jest kłamstwo, oszustwo i złodziejstwo. I to jest właśnie ta opinia.</u>
          <u xml:id="u-598.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-598.5" who="#DariuszJoński">A teraz jeszcze krótko w odniesieniu do słów pana Glapińskiego, który znalazł tylko parę minut, żeby się z nami spotkać, opowiedział, że ceny stoją, wyhamowały, że jest bardzo dobrze. Najwyższe ceny energii w Europie, druga najwyższa inflacja w Europie, po Węgrzech, i najwyższe raty kredytów. Co robi pan Glapiński? Nawet nie chce nas wysłuchać. Wsiadł w swojego mercedesa i pojechał do Sopotu się przespacerować, a 59% Polaków nie wyjedzie na żadne wakacje. Do tego doprowadził PiS.</u>
          <u xml:id="u-598.6" who="#DariuszJoński">Pytanie jest tylko jedno: Ile jeszcze chcecie okradać Polaków? Ja znam tę liczbę. Jeszcze 90 dni, za 90 dni was rozliczymy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-598.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-599">
          <u xml:id="u-599.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Magdalena Sroka.</u>
          <u xml:id="u-599.1" who="#PiotrZgorzelski">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-599.2" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-600">
          <u xml:id="u-600.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-600.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Co oznacza negatywna opinia Najwyższej Izby Kontroli w odniesieniu do wykonania budżetu? To jest bardzo czytelna informacja, że rząd PiS przez ostatni rok, a my wiemy, że nie tylko przez ostatni rok, oszukiwał obywateli, że każde słowo, które padło z ust przedstawiciela rządu, było oszustwem, że kłamali, oszukiwali, wprowadzali w błąd.</u>
          <u xml:id="u-600.2" who="#MirosławSuchoń">Widać to wyraźnie, jeżeli popatrzymy na dwa wskaźniki. Po pierwsze, na różnicę pomiędzy oficjalnym zadłużeniem, które publikuje Eurostat, i zadłużeniem, które publikuje rząd. To oficjalne zadłużenie jest wyższe o 300 mld zł. To oznacza, że każdego obywatela oszukali na 8 tys. zł. Każdy obywatel zapłacił o 8 tys. zł więcej za te oszustwa, które nam wszystkim serwujecie. Ale jest też druga kategoria. W ciągu waszych rządów opodatkowanie gospodarki wzrosło o 4%, ponad 4%. To jest najwyższy wskaźnik w Unii Europejskiej. To pokazuje, jaka jest skala waszego oszustwa.</u>
          <u xml:id="u-600.3" who="#MirosławSuchoń">Ja mam, panie marszałku, jedno pytanie: Jak długo będziecie Polakom kłamać prosto w twarz?</u>
          <u xml:id="u-600.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Aż odejdą.)</u>
          <u xml:id="u-600.5" who="#MirosławSuchoń">Kiedy wreszcie odejdziecie?</u>
          <u xml:id="u-600.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-601">
          <u xml:id="u-601.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-602">
          <u xml:id="u-602.0" who="#MartaWcisło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Druzgocąco negatywna ocena budżetu wydana przez NIK, 300 mld zł wydatków poza budżetem państwa, poza kontrolą obywateli i parlamentu. Zadłużyliście państwo pokolenia, 40 tys. na głowę, na każdego obywatela, w tym na niemowlaka. Ale wy macie się dobrze, aleja milionerów rośnie. Nie macie pieniędzy na edukację, na służbę zdrowia, agonia powiatowych szpitali, na Lubelszczyźnie 1150 mln — szpitale marszałkowskie i agonia szpitali w Kraśniku, w Janowie Lubelskim czy w Lubartowie. Ale was to nie interesuje, bo wy macie się dobrze. Obywatele tyrają, a milionerzy z PiS-u wydają. Ale przyjdą wybory i skończy się wasze love story, i zostaniecie rozliczeni.</u>
          <u xml:id="u-602.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-603">
          <u xml:id="u-603.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mieczysław Kasprzak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-604">
          <u xml:id="u-604.0" who="#MieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja mam pytanie do pani marszałek, jako że Najwyższa Izba Kontroli to jest organ kontrolny Sejmu, przygotowuje dla posłów, dla pani marszałek materiały, informacje. Czy informacje przedstawione przez Najwyższą Izbę Kontroli są wiarygodne i prawdziwe? Bo jeżeli są wiarygodne i prawdziwe, to dlaczego w komisjach sejmowych padały wnioski o odrzucenie cząstkowych informacji w odniesieniu do poszczególnych działów? Czyżbyście się państwo bali prawdy i nie akceptowali tego, co stwierdza najwyższy organ kontrolny, którego organem nadrzędnym są marszałek Sejmu i Wysoka Izba?</u>
          <u xml:id="u-604.1" who="#MieczysławKasprzak">I prosiłbym o przekazanie tej informacji, panie marszałku, na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-605">
          <u xml:id="u-605.0" who="#PiotrZgorzelski">Przekażę.</u>
          <u xml:id="u-605.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Wojciechowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-606">
          <u xml:id="u-606.0" who="#AnnaWojciechowska">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Rząd ani PiS nie mają swoich pieniędzy. To są nasze pieniądze, publiczne. Jest jedna mądra zasada w finansach, nie można więcej wydawać, niż się zarabia. A w naszych finansach oprócz wydatków jest również obsługa długu, bo spłacać go będą nasze pra-, pra-, pra- i nie wiem, które tam pokolenie, prawnuki. Wydatki planowano na poziomie ok. 517 mld, a wydano 602 mld, w tym ok. 88 mld poza budżetem. Deficyt przekroczono o ponad 90 mld. Rząd pomimo dużej inflacji, na której zarabia, nie wykonał planu dochodów z VAT-u. Na bardzo ważne obszary, np. zdrowia, nie było pieniędzy. Szpitale są zamykane, np. w Gołdapi, szczególnie na peryferyjnych obszarach, z powodu niedofinansowania. Kreatywna księgowość teoretycznie zmniejsza kwotę długu poprzez nielegalne przekazanie obligacji różnym instytucjom. Budżet jest w dewastacji, gospodarka jest w stagnacji, ręce opadają. Krótko: absolutorium nieprzyznane, a za 90 dni zacznie się rozliczanie.</u>
          <u xml:id="u-606.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-607">
          <u xml:id="u-607.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-607.1" who="#PiotrZgorzelski">Nie widzę pana posła Krzysztofa Paszyka.</u>
          <u xml:id="u-607.2" who="#PiotrZgorzelski">A zatem zapraszam panią poseł Monikę Rosę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-608">
          <u xml:id="u-608.0" who="#MonikaRosa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W sposób zorganizowany i w sposób trwały oszukujecie ludzi, pokazując fikcyjny budżet. Negatywna ocena NIK-u za wykonanie budżetu. Pokazaliście nam i zrobiliście patologiczny budżet patologicznego rządu. Deficyt realny — 101 mld zł, niemal w całości zrealizowany poza kontrolą parlamentu. A jeśli coś jest poza kontrolą parlamentu i poza kontrolą społeczną, to jest w jednym celu: żeby kłamać i kraść, kraść i kłamać, w jakiej kolejności wolicie. A to ludzie z własnych pieniędzy, ciężko codziennie wypracowywanych, sponsorują wasze złe decyzje, marnotrawstwo i aleję milionerów, którzy przez ostatnie 8 lat dorobili się na Polakach. Żeby zarobić tyle, ile miesięcznie zarabia pani Sadurska w PZU, asystentka osoby z niepełnosprawnością musiałaby pracować, uwaga, 3 lata. Pensja nauczyciela jest kilkanaście razy niższa niż zarobki Janusza Kowalskiego w spółkach Skarbu Państwa. Obywatele pracują, PiS się bogaci.</u>
          <u xml:id="u-608.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-609">
          <u xml:id="u-609.0" who="#PiotrZgorzelski">Nie widzę pani poseł Małgorzaty Niemczyk.</u>
          <u xml:id="u-609.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Czesława Siekierskiego, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-610">
          <u xml:id="u-610.0" who="#CzesławSiekierski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Wyniki i wykonanie budżetu za 2022 r. wskazują, że recesja okazała się płytsza niż wcześniej zakładano. Mieliśmy to silne po-COVID-owe odbicie, które daje złudzenie, że finanse publiczne nie są w złym stanie. Do tego stan finansów publicznych jest wspomagany przez wysoką inflację, jedną z najwyższych w Europie. Wysoka inflacja to taki rodzaj dodatkowego podatku, takiego cichego podatku, który pozwala na zwiększone wpływy do budżetu. Jak ta inflacja wpłynęła na sytuację budżetu? To moje zasadnicze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-610.1" who="#CzesławSiekierski">I drugie pytanie. Chodzi o ciągle brakujący, który był możliwy do pozyskania, strumień środków unijnych z KPO, bo KPO nie uzyskaliśmy w roku 2022. Te środki w sposób istotny wpłynęłyby na poprawę sytuacji finansów publicznych w roku 2022, zwiększyłyby wiarygodność, zwiększyłyby inwestycje, napływ inwestycji, bo Polska byłaby bardziej wiarygodna. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-610.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-611">
          <u xml:id="u-611.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Urbaniak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-612">
          <u xml:id="u-612.0" who="#JarosławUrbaniak">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Najwięcej krzyku było podczas tej dzisiejszej debaty w momencie, kiedy pani poseł Leszczyna pokazywała, jak zmieniała się realna siła nabywcza emerytur w czasach Platformy Obywatelskiej, a jak teraz, w czasach PiS-u. Za naszych czasów, przez 7 lat rządów Platformy Obywatelskiej — prawie 50% wzrostu. A teraz? Niespełna 1%. Był hałas, krzyk. Pani minister, jak to się dzieje, że przeciętny emeryt, biorąc PIT-11, czyli ten, który sumuje wszystkie emerytury w danym roku, za 2022 r. znajduje tam mniejszą liczbę niż w PIT-11 za rok 2021? To jest taki gwóźdź do waszej trumny. Płaciliście emerytom nominalnie mniej w zeszłym roku niż 2 lata temu.</u>
          <u xml:id="u-612.1" who="#JarosławUrbaniak">I druga sprawa. Pani bardzo rzadko tu bywa, zdaje się, że drugi raz. Wrócę do pytania, które pani zadawałem, kiedy jeszcze była pani wiceministrem. Po pierwsze, kiedy pani wyjaśni sprawę tych ciężarówek, które nie są kontrolowane przez polskich celników z zaopatrzeniem dla armii rosyjskiej, które przejeżdżają przez polsko-białoruską granicę? I pytanie drugie, czy nadal jest tak, że przez polsko-białoruską granicę przejeżdżają ciężarówki z zaopatrzeniem dla armii rosyjskiej? A wy się wojną na Ukrainie podpieracie.</u>
          <u xml:id="u-612.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-613">
          <u xml:id="u-613.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-613.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł przewodniczący Krzysztof Gawkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-614">
          <u xml:id="u-614.0" who="#KrzysztofGawkowski">Panie Marszałku! Pani Minister! Brak pozytywnej opinii na temat budżetu ze strony Najwyższej Izby Kontroli to czerwona kartka dla rządu, dla ministerstwa, to wielki wstyd. Po takim wydarzeniu, bo zdarzyło się to pierwszy raz od trzech dekad, każdy normalny rząd podałby się do dymisji, a premier by przeprosił. Rozpisalibyśmy nowe wybory. Ale nie w Polsce. W Polsce za to rząd nauczył się drenować pieniądze, bo inflacja, która rośnie i dotyka każdego obywatela, jest dzisiaj największym zakusem, żeby rząd z niej czerpał. I nie obchodzi rządu los obywateli.</u>
          <u xml:id="u-614.1" who="#KrzysztofGawkowski">Rząd drenuje też samorządy. Tylko w województwie kujawsko-pomorskim, od Bydgoszczy, Inowrocławia, Tucholi, Żnina po Nakło, wszędzie samorządy są ograbiane z pieniędzy. I te pieniądze na dodatek są jeszcze źle rozliczane. To pokazuje, jak finanse państwa zostały zrujnowane, jak wiele trzeba zrobić, żeby je naprawić, a właśnie tam na dole, w samorządach lokalnych, jest największa potrzeba, bo bez tych pieniędzy krajowych nie będzie można normalnie funkcjonować.</u>
          <u xml:id="u-614.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-615">
          <u xml:id="u-615.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Robert Obaz, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-616">
          <u xml:id="u-616.0" who="#RobertObaz">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Z jednej strony mamy czerwoną kartkę dla rządu pokazaną przez NIK, o której moje koleżanki i moi koledzy mówili, że zdarzyło się to pierwszy raz w historii. Z drugiej strony mamy pasmo nieustających sukcesów ze strony rządu, pokazywanie, jak ten budżet rośnie, jak mamy dobrze. Jeden z panów z komisji finansów, z Prawa i Sprawiedliwości opowiadał, jak to dobrze żyje się dzisiaj w samorządach. Spotykam się z samorządowcami z Jeleniej Góry, z Bolesławca, ze Zgorzelca, z Lubania, z Karpacza, z Janowic, praktycznie ze wszystkimi w swoim okręgu. Gdy rozmawiamy, oni zawsze narzekają, że tych pieniędzy jest zdecydowanie mniej. I o ile przychody z CIT-u dla samorządów wzrosły, ale zjadła je, mówiąc umownie, inflacja, która dzięki posunięciom pana Glapińskiego jest bardzo, bardzo wysoka, o tyle przychody z PIT-u są zdecydowanie niższe. Wypłacaliśmy w ubiegłym roku awansem pieniądze dla samorządów. W tym roku we wrześniu mamy znowu dokładać. Proszę powiedzieć, jak wygląda dzisiaj stan finansów polskich samorządów. Czy mogą one sobie pozwolić na wszystkie inwestycje? Czy to, co planują w budżetach, zostanie zrealizowane? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-617">
          <u xml:id="u-617.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Zdzisław Wolski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-618">
          <u xml:id="u-618.0" who="#ZdzisławWolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dla Polek i Polaków jedną z najważniejszych spraw jest bezpłatna opieka zdrowotna. Rząd z niewzruszonym spokojem patrzy na szybkie słabnięcie służby zdrowia, ochrony zdrowia, tej za darmo, bagatelizuje zadłużenie szpitali, które już przekracza niewątpliwie 20 mld, mami społeczeństwo statystyką, chociażby procentem PKB na ochronę zdrowia 2 lata do tyłu zamiast rok wstecz, i z zimną krwią patrzy, jak rozwija się tylko prywatny sektor, jeżeli chodzi o ochronę zdrowia. Mam pytanie: Czy państwo to monitorujecie? Jaki procent środków przeznaczonych na ochronę zdrowia to są środki prywatne? Chodzi o środki wprost czy z różnych ubezpieczeń — w każdym razie te środki prywatne, które wpływają na ochronę zdrowia. Czy w państwie, w którym konstytucja zapewnia bezpłatne leczenie, to już przekroczyło 50%, czy nie? Bo szacunki są przeróżne, natomiast zawsze jest mowa o dziesiątkach procent i tych procent stale przybywa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-619">
          <u xml:id="u-619.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, tak jakby zgodnie z pana życzeniem pierwszy głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia pan minister Maciej Miłkowski, a następnie — pan minister Sebastian Skuza, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-620">
          <u xml:id="u-620.0" who="#MaciejMiłkowski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Dziękuję bardzo za te pytania. Pierwsze było pytanie pani Zofii Czernow na temat Funduszu Medycznego. Powtarza się ta sytuacja, bo o Funduszu Medycznym wielokrotnie już rozmawialiśmy. Przychody i rozchody Funduszu Medycznego są określone, to 4 mld zł. Ale państwo nie rozumieją, że nie da się zrobić tak, żeby inwestycja była dokładnie realizowana za każdym razem i w każdym roku. Najpierw trzeba ją przygotować, później trzeba podpisać umowy, wybrać wykonawców i dopiero późnej, jak ta inwestycja się już realizuje, się płaci. Dopiero wówczas potrzebne są środki finansowe, które będą wypłacane poszczególnym wykonawcom. W związku z tym w pierwszym okresie te wydatki Funduszu Medycznego są mniejsze, a w kolejnych latach już będą większe niż 4 mld zł. Gdybyśmy, tak jak państwo oczekują, zarządzali, to wówczas na te inwestycje infrastrukturalne środków by nie było.</u>
          <u xml:id="u-620.1" who="#MaciejMiłkowski">Była też mowa o tym, że Najwyższa Izba Kontroli po fakcie oceniła, że Fundusz Medyczny mógł inaczej zainwestować swoje wolne środki finansowe i mógł wykorzystać niecałe 4% środków więcej — nie 51 mln zł tylko 53 mln zł. Ocena post factum to ocena bardzo nierzetelna. Nie uwzględnia realiów, które były w tamtym okresie.</u>
          <u xml:id="u-620.2" who="#MaciejMiłkowski">W tym, że Fundusz Medyczny nie zrealizował swoich zadań, całkowicie się nie zgadzamy z Najwyższą Izba Kontroli. Daliśmy 20 stron uwag. Oczywiście ostatnio widzimy, że Najwyższa Izba Kontroli nie uwzględnia naszych wniosków rzeczywistych, faktycznych. Wiele zaleceń, które otrzymujemy, są niezgodne z prawem i nie jesteśmy w stanie ich realizować, ponieważ byśmy narazili się na przepisy o odpowiedzialności. Tak że jest taka sytuacja, że mamy dużo kontroli, z których większość jest negatywna. Ale jak państwo widzieli, w Komisji Zdrowia Najwyższa Izba Kontroli też nie uzyskała absolutorium, jeśli chodzi o pracę w zakresie systemu ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-620.3" who="#MaciejMiłkowski">Pani poseł Krystyna Skowrońska znowu pyta o zadłużenia sektora ochrony zdrowia. Było 10 mld zł, jeśli chodzi o sektor ochrony zdrowia, a jest 19 mld zł. Przez ostatnie 13 lat — 9 mld zł. Z 65 mld zł, które były właśnie w 2010 r., wzrosło do 151 mld zł za ubiegły rok. To jest znacząco wyżej, w związku z czym następuje spadek faktycznego zadłużenia podmiotów szpitalnych w stosunku do zakresu ich działalności. Ten spadek następuje cały czas z 15% do 12,6%, jeśli patrzymy na zobowiązania do nakładów, czy z 37% do 28%, jeśli patrzymy na zobowiązania do nakładów na lecznictwo szpitalne.</u>
          <u xml:id="u-620.4" who="#MaciejMiłkowski">To zadłużenie to 19 mld zł w ubiegłym roku, rok wcześniej było 17 300 mln zł, wcześniej — 16 mld zł. Tak że widać, że to zadłużenie cały czas jest pod kontrolą. Oczywiście bardzo się tym interesujemy, cały czas monitorujemy sprawozdania kwartalne, które przekazują nam wszystkie podmioty szpitalne. Na tej podstawie też jest dokonywana zmiana, retaryfikacja poszczególnych kosztów świadczeń opieki zdrowotnej w tym zakresie przez agencję oceny technologii medycznych. Zresztą, żeby realizować zadania, to właśnie rząd Prawa i Sprawiedliwości ustalił minimalne nakłady na system ochrony zdrowia. Te minimalne nakłady zostały dokładnie dookreślone, w związku z czym można było…</u>
          <u xml:id="u-620.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale sprzed 2 lat, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-620.6" who="#MaciejMiłkowski">Sprzed 2 lat, tak było przyjęte, w związku z czym dlatego mamy te wyższe nakłady…</u>
          <u xml:id="u-620.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Jakie?)</u>
          <u xml:id="u-620.8" who="#MaciejMiłkowski">…niż były poprzednio.</u>
          <u xml:id="u-620.9" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Długi szpitala.)</u>
          <u xml:id="u-620.10" who="#MaciejMiłkowski">Tak jak mówię, 65 mld zł było wtedy…</u>
          <u xml:id="u-620.11" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: W funduszu…)</u>
          <u xml:id="u-620.12" who="#MaciejMiłkowski">…jak pani rząd rządził. W związku z tym…</u>
          <u xml:id="u-620.13" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale to nasze pieniądze.)</u>
          <u xml:id="u-620.14" who="#MaciejMiłkowski">Rozumiem, że to wasze pieniądze, że to są środki finansowe. W ciągu ostatnich kilku lat budżet państwa dopłacił do Narodowego Funduszu Zdrowia 13 mld zł. Jak przychodziłem do Narodowego Funduszu Zdrowia, to jeszcze wicepremier Morawiecki ustalił dotacje — 1 mld zł. Udało nam się zapłacić za świadczenia zrealizowane przez podmioty szpitalne i spłacić większość zaległości.</u>
          <u xml:id="u-620.15" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nie wyszło wam i długi rosną.)</u>
          <u xml:id="u-620.16" who="#MaciejMiłkowski">Podpisaliśmy ugody. Nie płacono za wykonane świadczenia, za leki, w związku z czym podpisaliśmy wówczas wszystkie ugody.</u>
          <u xml:id="u-620.17" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-620.18" who="#MaciejMiłkowski">W kolejnym roku również podpisaliśmy ugody.</u>
          <u xml:id="u-620.19" who="#MaciejMiłkowski">Jeśli chodzi o pytanie pani Wojciechowskiej o szpital w Gołdapi, to nie znam dokładnie sytuacji. Faktycznie widziałem, że w 2021 r. było ponad 900 tys. zł straty w tym szpitalu, głównie z bardzo istotnego powodu. Powód jest taki, że w okręgu rodzi się mniej dzieci, w związku z tym mniej dzieci jest hospitalizowanych na oddziale pediatrii — i takie jest uzasadnienie zwiększonej straty szpitala w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-620.20" who="#MaciejMiłkowski">Pan poseł Zdzisław Wolski pyta, czy bagatelizujemy zadłużenie. Właściwie to już odpowiedziałem — nie bagatelizujemy, monitorujemy cały czas sytuację, cały czas analizujemy, które sektory, które dziedziny świadczeń zdrowotnych są niedofinansowane. Dlatego ostatnio przeszacowujemy świadczenia, które są najczęściej wykonywane w szpitalach powiatowych, szpitalach samorządowych I, II poziomu referencyjnego: chirurgia ogólna, pediatria, położnictwo, i te świadczenia w tym zakresie są realizowane.</u>
          <u xml:id="u-620.21" who="#MaciejMiłkowski">Nakłady na ochronę zdrowia — o tym też już powiedziałem. Te nakłady powodują, że możemy przyjmować nowe zadania, tak więc aktualnie procedowane są ustawy o lekach dla pacjentów powyżej 65. roku życia i dla pacjentów do 18. roku życia czy ustawa refundacyjna, która zwiększa bezpieczeństwo Polaków w dostępie do leków. Możemy im zapewnić również nowe świadczenia gwarantowane dla pacjentów, nowe, innowacyjne terapie.</u>
          <u xml:id="u-620.22" who="#MaciejMiłkowski">To były główne pytania. Dziękuję bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-620.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-621">
          <u xml:id="u-621.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-621.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana ministra Sebastiana Skuzę, sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-622">
          <u xml:id="u-622.0" who="#SebastianSkuza">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Swoje wystąpienie chciałbym zacząć od wyjaśnienia dwóch kwestii. Po pierwsze, kwestia przekazywania infor macji — w sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa za rok 2022 są zestawione dane dotyczące deficytu całego sektora general government oraz długu, więc nie ma jakiejś podwójnej sprawozdawczości i ukrywania jakichkolwiek danych.</u>
          <u xml:id="u-622.1" who="#SebastianSkuza">Po drugie, uczestniczyłem w pracach Komisji Finansów Publicznych nad wykonaniem budżetu i wprost zadałem kontrolerowi, panu Stanisławowi Jaroszowi pytanie: Czy opinia NIK-u jest negatywna? Czy NIK nie rekomenduje dania absolutorium? I jaką otrzymałem odpowiedź? Że NIK wskazał pewne rzeczy, które są negatywne, o których mówił pan prezes, i pozytywne, i przedstawia Wysokiej Izbie opinię do wykorzystania. Nie zarekomendował tam nieudzielenia absolutorium.</u>
          <u xml:id="u-622.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-622.3" who="#SebastianSkuza">Co do kwestii związanej z prezentacją pani przewodniczącej Izabeli Leszczyny — ja ją widziałem tylko chwilkę, więc chciałbym dopytać, ale wiem, że nie ja jestem tu od zadawania pytań. Jednak moim zdaniem, według mojej najlepszej wiedzy w tej prezentacji zabrakło roku 2023, w którym waloryzacja jest rekordowo wysoka. I druga rzecz — moim zdaniem nie było tam uwzględnionej trzynastki i czternastki.</u>
          <u xml:id="u-622.4" who="#SebastianSkuza">Co do pytań związanych z jednostkami samorządu terytorialnego, to w ubiegłym roku zrealizowały one inwestycje w wysokości 65 mld zł, inwestycje rekordowe. W tym roku są plany na 115 mld zł, to niemal podwojenie od roku bazowego, który był rekordowy.</u>
          <u xml:id="u-622.5" who="#SebastianSkuza">Czy rozmawiamy z samorządowcami, jaka jest sytuacja jednostek samorządu terytorialnego? Znowu trzeba sprostować: rząd nie zabrał pieniędzy samorządom i nie przekazał ich sobie, tylko wprowadził obniżki podatków i zwiększenie kwoty wolnej. Druga rzecz — z tego, co jest w przekazie medialnym, wynika, że również opozycja planuje zwiększenie kwoty wolnej, co powodowałoby skutki na poziomie 40–45 mld zł i miałoby wpływ na jednostki samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-622.6" who="#SebastianSkuza">Jeśli chodzi o kwestie samorządu terytorialnego, to tak jak już mówiła pani minister, dług jest na stabilnym poziomie. Nawet w czasie COVID-u jednostki samorządu terytorialnego nie zostały wypchnięte w sferę zadłużenia. Uzyskały dodatkowe dochody w wysokości 13 700 mln zł i te środki były przesunięte z PIT-u, który należał się budżetowi, ale ustawowo zostało to przesunięte.</u>
          <u xml:id="u-622.7" who="#SebastianSkuza">Nie ma wśród nas pani przewodniczącej Krystyny Skowrońskiej. Czasem uczestnicząc w dyskusjach Komisji Finansów Publicznych, pani przewodnicząca używa takiego zwrotu: Jeżeli jest tak dobrze, to dlaczego? I jest jakaś wypowiedź, dyskutujemy, nie mówię, że niemerytorycznie. Ale może bym odpowiedział a contrario: Jeżeli jest tak źle, to dlaczego wszystkie duże agencje ratingowe utrzymały Polsce rating?</u>
          <u xml:id="u-622.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-622.9" who="#SebastianSkuza">Nie ma nawet zmiany perspektywy. Pamiętam taką dyskusję na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, gdzie wskazywałem przykład Francji, kraju nadmiernie zadłużonego, który w czasie COVID-u zwiększał jeszcze zadłużenie. Usłyszałem wtedy taką odpowiedź: A kto bogatemu zabroni? Więc temu bogatemu — Francji — na przełomie kwietnia i maja obniżono rating. Francja ma obecnie dług za 2022 r. wysokości 111,6% — i uwaga, zaproponowała program naprawczy i zejście z długiem do poziomu 108,3% w roku 2027. A eksperci mają wątpliwości, czy to jest realne, czy ten program jest realny. Obstawiają, że raczej mało realny. Polska od roku 2020, gdzie relacja długu do PKB wyniosła 57,2, zeszła do 49,1 w ciągu 2 lat. I tutaj dodam. że bez reformy OFE. A ekspertyzy, w których słyszę, że trzeba by skorygować mianownik tego ułamka i pokazać tam tylko inflację w wysokości celu inflacyjnego, mogę powiedzieć, że ja jako pracownik naukowy uważałbym za nieetyczne.</u>
          <u xml:id="u-622.10" who="#SebastianSkuza">Co do wysokości naszego długu i rentowności, to chciałbym zwrócić uwagę na rzecz następującą. Dziś sprawdzałem rentowności w euro dwóch krajów: Polski i Włoch. I jeżeli chodzi o rentowności w euro, to Włosi mają wyższe koszty finansowania niż w euro zadłużałaby się Polska.</u>
          <u xml:id="u-622.11" who="#SebastianSkuza">Może już tak na koniec chciałbym powiedzieć, że w kwestii długu to jednak Polki i Polacy zaufali rządowi i można powiedzieć, że wspierają potrzeby pożyczkowe.</u>
          <u xml:id="u-622.12" who="#SebastianSkuza">Jeszcze powiem o relacji. Relacja długu w rozumieniu przepisów unijnych do PKB wyniosła ponad 51%. Teraz tę relację mamy lepszą, bo jest niewiele ponad 49%. Ale zwracam uwagę jeszcze na rzecz następującą. W ubiegłym roku Polki i Polacy nabyli obligacji skarbowych za 57 mld zł. W 2015, a był to rok rekordowy, w całym roku ta sprzedaż na rzecz osób fizycznych wyniosła 3200 mln.</u>
          <u xml:id="u-622.13" who="#SebastianSkuza">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Już słyszałem, że Polska jest na złej drodze, że czeka nas wariant turecki, węgierski, rumuński, grecki, wenezuelski. Uważam, że czeka nas wariant dobry, dobry, bo polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-622.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-623">
          <u xml:id="u-623.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-623.1" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-624">
          <u xml:id="u-624.0" who="#MałgorzataPępek">Nie da się ukryć, że rząd tzw. Zjednoczonej Prawicy przejdzie do historii. Jeszcze nie mieliśmy w III RP takiego gabinetu, który otrzymał negatywną ocenę od Najwyższej Izby Kontroli za wykonanie budżetu państwa. Nie należy się temu dziwić, bo wyprowadzacie ogromne wydatki poza budżet i kontrolę parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-624.1" who="#MałgorzataPępek">Żyjemy w czasach, kiedy minister finansów państwa polskiego pytana przez posłów o to, ile wynosi faktyczny dług, nie potrafi udzielić jednoznacznej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-624.2" who="#MałgorzataPępek">Poziom inwestycji w ub.r. osiągnął najniższą wartość od 1995 r. A pieniędzy z KPO jak nie było, tak nie ma. Gdyby wam zależało na przyszłości i dobru obywateli naszego kraju, to niektóre inwestycje za te miliardy już by były zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-624.3" who="#MałgorzataPępek">Pytam jeszcze raz i oczekuję konkretnej odpowiedzi: Ile na 31 grudnia 2022 r. wynosił dług publiczny i zadłużenie Skarbu Państwa, biorąc pod uwagę wszystkie 126 agencji i funduszy celowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-625">
          <u xml:id="u-625.0" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, że zgłoszono do przedłożonego projektu uchwały poprawki, proponuję, aby Sejm skierował ten projekt do Komisji Finansów Publicznych w celu ich rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-625.1" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-625.2" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-625.3" who="#PiotrZgorzelski">Komisja Finansów Publicznych proponuje, aby Sejm przyjął informację o poręczeniach i gwarancjach udzielonych w 2022 r. przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego.</u>
          <u xml:id="u-625.4" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm wniosek komisji przyjął.</u>
          <u xml:id="u-625.5" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-625.6" who="#PiotrZgorzelski">Stwierdzam, że Sejm zapoznał się ze sprawozdaniem z działalności Narodowego Banku Polskiego w 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-625.7" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Kosztowniak: Czy mogę jako poseł sprawozdawca zabrać jeszcze głos?)</u>
          <u xml:id="u-625.8" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-626">
          <u xml:id="u-626.0" who="#AndrzejKosztowniak">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Państwo Ministrowie! Wysłuchałem z najwyższą uwagą tych wszystkich słów, które zostały wypowiedziane przez moje koleżanki i moich kolegów. Pan minister w większości skomentował te wszystkie niestety nieprawdziwe informacje, które trudno powiedzieć, po co są serwowane Polakom. Wydaje się, że tylko po to, aby, nie mając żadnego pomysłu na Polskę, próbować wzniecać awantury. Ale szanowni państwo, pozwolę sobie skomentować dosłownie cztery rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-626.1" who="#AndrzejKosztowniak">Negatywna opinia Najwyższej Izby Kontroli odnośnie do budżetu. Wszyscy państwo jak mantrę to powtarzaliście i nie wiem, czy w ogóle zapoznawaliście się z tym dokumentem, bo odnoszę wrażenie, że nikt w ogóle nie spojrzał na ten dokument. Opisowa opinia to nie negatywna, i powinniście bardzo dobrze o tym wiedzieć. Najwyższa Izba Kontroli, co więcej, nie odniosła się do sposobu wydatkowania tych pieniędzy. Odniosła się, wskazując na to, że budżet został zrealizowany w sposób właściwy, zgodny z prawem, więc nie mogła się do tego odnieść negatywnie. Odniosła się tylko i wyłącznie negatywnie do obszaru części pieniędzy, które są w funduszach. I w sprawie tych funduszy państwo jak mantrę powtarzacie, krzyczycie, opowiadacie różne rzeczy, ale przypomnę, że bez względu na to, jaką reprezentujecie grupę polityczną, za was również te fundusze istniały, z nich korzystaliście i w żaden sposób wam nie przyszło do głowy, żeby je likwidować. A dzisiaj drzecie szaty, krzycząc, że te pieniądze są wyprowadzane poza budżet. Przypomnę państwu: za was również były wyprowadzane.</u>
          <u xml:id="u-626.2" who="#AndrzejKosztowniak">Ale odniosę się do tych funduszy, które dzisiaj istnieją. Chciałem zapytać was o pewną alternatywę, bo z jednej strony słyszę, że fundusz na obronę narodową, na zakupy zbrojeniowe jest niewłaściwy. Za co wy chcieliście kupić ten cały sprzęt, który dzisiaj kupujemy? Mówicie o tym, żeby nie zadłużać, żeby nie wyprowadzać tych pieniędzy do funduszu. Wiecie bardzo dobrze, że w przypadku jednorocznej pozycji w budżecie państwa nie bylibyśmy w stanie tego zmieścić, co więcej, nie bylibyśmy w stanie dokonać tych zakupów.</u>
          <u xml:id="u-626.3" who="#AndrzejKosztowniak">Zadaję wam publicznie pytanie: Za co chcieliście kupić tę broń i czym wy się chcecie bronić, w sytuacji gdyby niestety nastąpiła taka potrzeba? A przypomnę, że w czasie, kiedy powinniśmy kupować, usłyszałem to stwierdzenie na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, że przez 10 lat będą przychodzić te zakupy do nas. To ja wam zadam pytanie: Co wy 10 lat temu robiliście z polską armią i z wydatkami na polską armię? Przypomnę wam, że w tamtym czasie likwidowaliście na wschodzie naszego państwa jednostki wojskowe. Jest z nami albo był przynajmniej wiceminister obrony narodowej i myślę, że śmiało to potwierdzi.</u>
          <u xml:id="u-626.4" who="#AndrzejKosztowniak">Jeszcze raz zadaję wam, być może niepotrzebnie, to pytanie: Jak chcecie kupować tę broń, nie wydając pieniędzy? Macie ciekawą tendencję do rozdysponowywania wszystkiego wszędzie i wydawania poleceń, ale nie chcecie zabezpieczyć źródeł finansowania. Podobnie było z tarczami COVID-owymi. Tarcze COVID-owe miały być dla każdego w każdej ilości, tylko nie chcieliście przeznaczyć na to ani złotówki. Dzisiaj, kiedy utrzymaliśmy bezrobocie na najniższym poziomie w Europie, mamy najwyższy, choć oczywiście w żaden sposób nas niezadawalający, poziom wzrostu PKB, twierdzicie, że to też było niewłaściwe.</u>
          <u xml:id="u-626.5" who="#AndrzejKosztowniak">Pokażcie kiedykolwiek jakieś rozwiązanie poza tym — tu przejdę do drugiej kwestii — że nazywacie kogoś złodziejem. Przypomnę wam, że jesteście posłami na Sejm Rzeczypospolitej, podobnie jak my tu wszyscy na tej sali… chociaż nie, pewnie nie wszyscy. Większość z nas jest posłami na Sejm Rzeczypospolitej, a pan minister jest również funkcjonariuszem publicznym, i na każdym z nas spoczywa pewien obowiązek. Jeżeli posiadacie wiedzę, że w gronie Prawa i Sprawiedliwości są złodzieje, to martwię się o was, bo któregoś dnia może was ktoś zapytać, dlaczego nie poinformowaliście o tym właściwych organów. Przypomnę, że jest to nasz obowiązek, bez względu na to, czy ktoś siedzi po tej stronie sali czy po tamtej stronie sali. Każdego z nas to w równym stopniu dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-626.6" who="#AndrzejKosztowniak">Inflacja to trzecia rzecz, którą tak mocno podnosicie. Wiem, że nie chcecie przyjąć rzeczy oczywistych, które są powszechnie dzisiaj znane na świecie. Powtarzanie cały czas tego, że najwyższa inflacja w jest Niemczech… Oczywiście trudno jest porównywać polską gospodarkę z niemiecką i nikt z naszej strony nigdy tego nie czynił, ale podobna sytuacja jest w strefie euro, identyczna sytuacja jest w Stanach Zjednoczonych i w większości miejsc na świecie. Niestety proces inflacyjny trawi dzisiaj świat i myślę…</u>
          <u xml:id="u-626.7" who="#komentarz">(Poseł Mirosława Nykiel: Prawda.)</u>
          <u xml:id="u-626.8" who="#AndrzejKosztowniak">…że przez najbliższych kilka lat będzie to robił bez względu na to, kto będzie w tym czy innym w miejscu rządził. Państwo również powinniście to zaakceptować, choć trudno jest akceptować sytuację, w której tracimy pieniądze, bo to każdego z nas dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-626.9" who="#komentarz">(Poseł Mirosława Nykiel: Trzeba odrobić lekcje i sprawdzić tę inflację.)</u>
          <u xml:id="u-626.10" who="#AndrzejKosztowniak">Dobrze, proszę pani, z przyjemnością odrobię każdą lekcję, nawet tę, o której pani mówi.</u>
          <u xml:id="u-626.11" who="#AndrzejKosztowniak">Jeśli chodzi o czynniki inflacyjne, to wszystkie te mądre organizacje międzynarodowe, począwszy od agencji ratingowych, kończąc na organizacjach, które my bardzo w Europie lubimy, a więc na Europejskim Banku Centralnym, Banku Światowym, funduszu walutowym, wskazują na to, że czynniki inflacyjne również w Polsce to przede wszystkim determinanty zewnętrzne. Proszę odrobić lekcje, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-626.12" who="#komentarz">(Poseł Mirosława Nykiel: Odrobiłam. To pan nie odrobił.)</u>
          <u xml:id="u-626.13" who="#AndrzejKosztowniak">Ewidentnie nie zwracała pani uwagi na to, jakie lekcje powinna pani odrobić. Nie dyskutujmy może, bo myślę, że ta dyskusja nie ma sensu.</u>
          <u xml:id="u-626.14" who="#AndrzejKosztowniak">Jeżeli inflacja jest tak wysoka, to nie mogła ona powstać z powodu tego, kto dzisiaj siedzi na tej sali. Z całym szacunkiem oczywiście do wszystkich osób na sali, ale myślę, że aż tyle takich wpływów nie mamy, żeby decydować o poziomie inflacji i cenie pieniądza w Stanach Zjednoczonych czy w Niemczech, choć każdy by sobie pewnie życzył, żeby Polacy mieli aż tak wielki wpływ na gospodarkę światową. Póki co nie mamy takiego wpływu i myślę, że długo, długo jeszcze nie będziemy mieć.</u>
          <u xml:id="u-626.15" who="#AndrzejKosztowniak">Proszę państwa, jednym z podstawowych powodów wzrostu inflacji w Europie, również w Polsce, jest to, co się stało niestety przy udziale również polskiego polityka. Powiem wprost: chodzi o Donalda Tuska. To Donald Tusk wspólnie z panią Angelą Merkel i Władimirem Putinem utrzymywali pewną symbiozę, symbiozę grupy, w cudzysłowie, trzymającej władzę w Europie z prezydentem Rosji. Prezydent Rosji tworzył sobie fundusz dobrobytu narodowego. To taki fundusz, w którym Rosja zbiera pieniądze, okradając tak naprawdę Rosjan ze wszystkich możliwych rzeczy, począwszy od edukacji, zdrowia, dróg, po prostu wszystkiego. Wpłacane są tam pieniądze choćby z ropy i gazu. Te ok. 180 mld czy 190 mld dolarów, które zostały tam zgromadzone… To jest tak naprawdę fundusz na walkę z Europą. Dzisiaj Rosja walczy z Ukrainą, a w jakimś stopniu też z Europą. Co takiego się działo, że elity europejskie na czele z Donaldem Tuskiem tego nie dostrzegały? Uzależniły od Rosji, jeśli chodzi o energetykę, w sposób jednoznaczny zarówno Europę, jak i w dużej mierze Polskę. Dzięki Bogu, zdarzyło się tak, że w Polsce z tą zależnością zrywamy.</u>
          <u xml:id="u-626.16" who="#AndrzejKosztowniak">Ostatnia rzecz — zadłużenie Polski. Krzyczycie państwo, rozrywacie szaty, mówicie, że to tak dużo. Tak, to oczywiście dużo, bo 49% w relacji do PKB to jest bardzo dużo. Każdy z nas by chciał mieć 4,9%, ale to jest w dzisiejszych warunkach — nie tylko w Polsce, lecz także w Europie — niemożliwe. Często pchacie nas w stronę strefy euro, w której zadłużenie jest na poziomie 91,6%. Porównajcie 49% z 91,6%…</u>
          <u xml:id="u-626.17" who="#komentarz">(Poseł Mirosława Nykiel: …wstydu oszczędź.)</u>
          <u xml:id="u-626.18" who="#AndrzejKosztowniak">Proszę nie mówić o wstydzie…</u>
          <u xml:id="u-626.19" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: A murzyni ludzi zjadają.)</u>
          <u xml:id="u-626.20" who="#AndrzejKosztowniak">Zapewne tak, bo w każdym…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-627">
          <u xml:id="u-627.0" who="#PiotrZgorzelski">To nie jest dyskusja, tylko wystąpienie posła sprawozdawcy, więc proszę nie prowokować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-628">
          <u xml:id="u-628.0" who="#AndrzejKosztowniak">Szanowni Państwo! Państwa dzisiejsze wystąpienia zawierały nieprawdziwe informacje dotyczące Najwyższej Izby Kontroli. Z pełną premedytacją oszukiwaliście. Nazywaliście innych złodziejami, nie mając ku temu żadnego powodu, mając świadomość, że to wasz lider w dużej mierze odpowiada za to, co się dzisiaj dzieje w Europie, a więc za poziom inflacji.</u>
          <u xml:id="u-628.1" who="#komentarz">(Poseł Mirosława Nykiel: Chciałby pan…)</u>
          <u xml:id="u-628.2" who="#AndrzejKosztowniak">Proszę pani, on za to odpowiada.</u>
          <u xml:id="u-628.3" who="#komentarz">(Poseł Mirosława Nykiel: 8 lat rządzicie. Wy za to odpowiadacie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-629">
          <u xml:id="u-629.0" who="#PiotrZgorzelski">Jeszcze raz zwracam uwagę, że to nie jest dyskusja. Prosimy pana przewodniczącego o zmierzanie do konkluzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-630">
          <u xml:id="u-630.0" who="#AndrzejKosztowniak">Będę zmierzał do konkluzji.</u>
          <u xml:id="u-630.1" who="#AndrzejKosztowniak">Panie Marszałku! Bardzo proszę o to, żeby mi pani poseł nie przeszkadzała.</u>
          <u xml:id="u-630.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Szlachta: 5 minut jeszcze ma.)</u>
          <u xml:id="u-630.3" who="#komentarz">(Poseł Mirosława Nykiel: Rządzić i nie odpowiadać za nic.)</u>
          <u xml:id="u-630.4" who="#AndrzejKosztowniak">Pani poseł, jeżeli pani będzie występować, to zapewniam panią, że nie będę pani przeszkadzał. Proszę o to samo. Obowiązuje zasada wzajemności. Nie wiem, czy pani rozumie, o czym mówię.</u>
          <u xml:id="u-630.5" who="#komentarz">(Poseł Mirosława Nykiel: Niech pan kończy, bo już następny punkt jest…)</u>
          <u xml:id="u-630.6" who="#AndrzejKosztowniak">Może pani nieco zastopować? Dziękuję pani bardzo.</u>
          <u xml:id="u-630.7" who="#AndrzejKosztowniak">Te wszystkie państwa wypowiedzi, szanowni państwo, dzisiaj w ogóle nie odnosiły się do budżetu państwa, a więc do meritum, do kondycji finansów publicznych w państwie polskim, tylko były nieudolną próbą uderzenia w rządy Prawa i Sprawiedliwości. Nie macie żadnego pomysłu poza tym, że głośno krzyczycie i ubliżacie innym. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-630.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-631">
          <u xml:id="u-631.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-631.1" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, pan się tak oburzył, jakby pan pierwszy raz na tej sali usłyszał słowo, na które pan się tak oburzył. To słowo pada zarówno z waszej, jak i z tej strony.</u>
          <u xml:id="u-631.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Matusiak: Ale niech pan się odniesie do tej wypowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-631.3" who="#PiotrZgorzelski">Odniosłem się także do tej wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-631.4" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 28. porządku dziennego: Przedstawiony przez Prezesa Rady Ministrów dokument: „Informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Stan na 31 grudnia 2022 r.” wraz ze stanowiskiem Komisji Gospodarki i Rozwoju (druki nr 3306 i 3331).</u>
          <u xml:id="u-631.5" who="#PiotrZgorzelski">Proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii pana Grzegorza Piechowiaka o przedstawienie informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-632">
          <u xml:id="u-632.0" who="#GrzegorzPiechowiak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić państwu informację o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych za rok 2022.</u>
          <u xml:id="u-632.1" who="#GrzegorzPiechowiak">Dokument powstał w związku z wymogiem tej ustawy i został przedłożony Sejmowi wraz ze sprawozdaniem z wykonania budżetu. Informacja zawiera dane dotyczące specjalnych stref ekonomicznych na koniec 2022 r. i obejmuje swym zakresem, tak jak w raportach za poprzednie lata, zagadnienia związane z lokalizacją i zagospodarowaniem poszczególnych stref, z efektami działalności przedsiębiorców korzystających ze wsparcia oferowanego w ramach stref — w odniesieniu głównie do liczby zezwoleń, zatrudnienia oraz wartości zainwestowanego kapitału, także w ujęciu branżowym i geograficznym — a także z działalnością spółek zarządzających strefami. Z uwagi na wejście w życie w styczniu 2022 r. nowelizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych raport podsumowujący funkcjonowanie stref rozszerzono o syntetyczny opis tych zmian legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-632.2" who="#GrzegorzPiechowiak">Wyprzedzając ewentualne pytania, chciałbym wyraźnie zaznaczyć, że informacja przedłożona pod obrady Sejmu przedstawia efekty działania specjalnych stref ekonomicznych, które — mówiąc w pewnym uproszczeniu — od 2019 r. nie są już aktywnym instrumentem wsparcia nowych inwestycji. Ustawą z dnia 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji strefy zastąpiono bowiem instrumentem wsparcia stosowanym na terenie całej Polski, zwanym Polską Strefą Inwestycji, w skrócie PSI. Oznacza to, że począwszy od 2019 r., nowe projekty, nawet jeżeli lokowane były w granicach strefy, nie mogły otrzymać zezwolenia i skorzystać ze wsparcia strefowego. Mogły natomiast, i dalej mogą, ubiegać się o decyzję o wsparciu uprawniającą do zwolnienia podatkowego w ramach wspomnianej Polskiej Strefy Inwestycji. Oczywiście przedsiębiorcy, którzy ulokowali się w strefach przed 2019 r. i uzyskali stosowne zezwolenia, kontynuują rozpoczęte inwestycje, prowadzą działalność gospodarczą i korzystają z przysługującego im zwolnienia z podatku dochodowego. Będą mieli do tego prawo do końca 2026 r. To właśnie efekty działalności tych przedsiębiorców stanowią trzon informacji przedstawionej w dokumencie rozpatrywanym na dzisiejszym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-632.3" who="#GrzegorzPiechowiak">Zaczynając od obszaru stref i ich zagospodarowania: na koniec 2022 r. łączny obszar wszystkich 14 stref wyniósł prawie 23 tys. ha i był dokładnie taki sam jak w ostatnich 3 latach. Wynika to z wprowadzenia wspomnianej Polskiej Strefy Inwestycji w miejsce stref i ze zniesienia możliwości zmiany ich granic i obszaru. W dalszym ciągu w granicach stref znajdują się tereny zlokalizowane w 186 miastach i 311 gminach. Choć wdrożenie PSI wiązało się z pewnego rodzaju wygaszaniem specjalnych stref ekonomicznych, średni stopień zagospodarowania ich terenów wzrósł z niespełna 71% do prawie 74%. Jest to konsekwencją dużego zainteresowania wolnymi dotychczas gruntami strefowymi jako terenami pod inwestycje wspierane w ramach PSI. Potwierdza to tylko, że w granicach stref znajdowały się, i w dalszym ciągu są dostępne, atrakcyjne tereny inwestycyjne.</u>
          <u xml:id="u-632.4" who="#GrzegorzPiechowiak">Na dzień 31 grudnia 2022 r. przedsiębiorcy posiadali 2191 ważnych zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie stref, a więc mniej niż na koniec 2021 r. Spadek liczby ważnych zezwoleń był konsekwencją wycofania z obrotu prawnego 93 zezwoleń. Większość tych zezwoleń wygaszono na wniosek przedsiębiorców, także tych, którzy w pełni zrealizowali inwestycje i zobowiązania wynikające z zezwoleń oraz wyczerpali pulę dostępnej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-632.5" who="#GrzegorzPiechowiak">Przedsiębiorcy posiadający na koniec ubiegłego roku ważne zezwolenia zainwestowali w sumie ok. 157 mld zł. Skumulowana wartość kapitału ulokowanego od początku istnienia stref wzrosła w 2022 r. o prawie 4,4 mld zł, co dało przyrost na poziomie niespełna 3%. Inwestorzy strefowi łącznie zatrudniali prawie 390 tys. pracowników. W stosunku do roku 2021 zatrudnienie ogółem wzrosło nieznacznie, bo o ok. 870 pracowników. Liczba nowych miejsc pracy wzrosła natomiast o 8,7 tys. etatów, czyli o prawie 3,5%.</u>
          <u xml:id="u-632.6" who="#GrzegorzPiechowiak">Struktury kapitałowa oraz branżowa inwestycji w strefach nie uległy większym zmianom. W dalszym ciągu ok. 2/3 ulokowanego w nich kapitału pochodziło z sześciu państw: Niemiec, Polski, Holandii, Luksemburga, Belgii i ze Stanów Zjednoczonych. Drugi rok z rzędu na pierwszej pozycji pod względem struktury geograficznej inwestycji są Niemcy. Ich udział był dokładnie taki sam jak w roku 2021, choć wartość inwestycji wzrosła o ponad 1 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-632.7" who="#GrzegorzPiechowiak">Nakłady przedsiębiorców z Polski wzrosły w większym stopniu, bo o ponad 1600 mln. Pozwoliło to nieznacznie zmniejszyć dystans do lidera rankingu. W sumie na dominujących w strefach inwestorów niemieckich i rodzimych przypadła prawie połowa zaangażowanego w nich kapitału.</u>
          <u xml:id="u-632.8" who="#GrzegorzPiechowiak">Wśród branż w strefach niezmiennie dominuje motoryzacja, na którą przypadło prawie 30% wartości inwestycji. W ubiegłym roku motoryzacja umocniła się na pozycji lidera, odnotowując wzrost nakładów o prawie 2 mld zł. Kolejne pozycje w strukturze branżowej, ale z dużo mniejszym, bo nieprzekraczającym 9%, udziałem zajęli producenci wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych oraz przedstawiciele branży chemicznej. Sektor chemiczny awansował na trzecią pozycję w rankingu, wyprzedzając producentów wyrobów metalowych dzięki zwiększeniu zaangażowania kapitałowego o ponad 2 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-632.9" who="#GrzegorzPiechowiak">Na przestrzeni lat w strefach doszło do koncentracji określonych branż. Największa koncentracja jednej branży, w tym wypadku motoryzacji, ma miejsce w strefie legnickiej i strefie katowickiej. W każdej z nich na branżę dominującą przypadło ponad 57% wartości inwestycji. Strefy legnicką, katowicką oraz starachowicką wyróżnia także wysoki, bo znacznie przekraczający 70%, udział trzech wiodących branż. Relatywnie duże zróżnicowanie branżowe występuje natomiast w strefach mieleckiej, łódzkiej i tarnobrzeskiej, krakowskiej i kostrzyńsko-słubickiej.</u>
          <u xml:id="u-632.10" who="#GrzegorzPiechowiak">W 2022 r. wszystkie spółki zarządzające strefami osiągnęły dodatni wynik finansowy netto. Ze zwolnienia podatkowego skorzystało natomiast ośmiu zarządzających, przy czym siedmiu na podstawie regulacji dotyczących stref, a jeden na podstawie ustawy wprowadzającej PSI.</u>
          <u xml:id="u-632.11" who="#GrzegorzPiechowiak">Wydatki na rozwój stref, w szczególności na budowę infrastruktury, wyniosły w ubiegłym roku prawie 180 mln zł. Prawie 41% tej kwoty stanowią nakłady zarządzających strefami. Pozostała część nakładów w zwiększenie potencjału inwestycyjnego terenów strefowych została sfinansowana przez gminy, gestorów mediów oraz Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Łączne wydatki na rozwój terenów objętych granicami stref poniesione od początku ich funkcjonowania do końca 2020 r. wyniosły niemal 6 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-632.12" who="#GrzegorzPiechowiak">Podsumowuję. Rok 2022 charakteryzował się dodatnią dynamiką zmiennych opisujących efekty funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych w porównaniu z rokiem 2021. Wzrosła zarówno wartość inwestycji, jak i liczba miejsc pracy. Co istotne i warte podkreślenia, strefy osiągnęły takie rezultaty pomimo utrzymującego się od kilku lat spadku liczby ważnych zezwoleń i niekorzystnych warunków społeczno-gospodarczych wynikających w głównej mierze z pandemii COVID-19 i zbrojnej napaści Rosji na Ukrainę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-633">
          <u xml:id="u-633.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-633.1" who="#PiotrZgorzelski">I proszę pana posła Mirosława Suchonia o przedstawienie stanowiska komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-634">
          <u xml:id="u-634.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-634.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju w sprawie informacji o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych według stanu na dzień 31 grudnia 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-634.2" who="#MirosławSuchoń">Wysoka Izbo! Marszałek Sejmu w dniu 1 czerwca 2023 r. przekazała informację do Komisji Gospodarki i Rozwoju w celu rozpatrzenia. Komisja obradowała na posiedzeniu w dniu 13 czerwca i po rozpatrzeniu informacji wnosi do Wysokiej Izby o przyjęcie przedstawionej informacji z druku nr 3306. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-634.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-635">
          <u xml:id="u-635.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-635.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-635.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-635.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Wiesław Krajewski, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-636">
          <u xml:id="u-636.0" who="#WiesławKrajewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawić stanowisko w sprawie przedłożonej przez prezesa Rady Ministrów informacji o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych według stanu na dzień 31 grudnia 2022 r., druk sejmowy nr 3306.</u>
          <u xml:id="u-636.1" who="#WiesławKrajewski">Zgodnie z art. 26 ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych Rada Ministrów zobowiązana jest przedstawić Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej informację o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych wraz ze sprawozdaniem z wykonania budżetu.</u>
          <u xml:id="u-636.2" who="#WiesławKrajewski">Informacja, która wpłynęła do Sejmu 31 maja, przygotowana przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii zawiera dane dotyczące funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych według stanu na dzień 31 grudnia 2022 r. i obejmuje następujące zagadnienia: lokalizację i stopień zagospodarowania każdej ze stref, efekty funkcjonowania stref z uwzględnieniem liczby zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej na ich terenie, utworzonych miejsc pracy, wartości i struktury branżowej zrealizowanych inwestycji oraz krajów pochodzenia kapitału, a także obejmuje działalność spółek zarządzających strefami.</u>
          <u xml:id="u-636.3" who="#WiesławKrajewski">Specjalna strefa ekonomiczna jest wyodrębnioną administracyjnie częścią terytorium Polski, gdzie przedsiębiorcy realizujący nowe inwestycje mogą korzystać z pomocy regionalnej w formie zwolnienia dochodu uzyskanego z działalności gospodarczej określonej w zezwoleniu od podatku dochodowego, odpowiednio od osób fizycznych i od osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-636.4" who="#WiesławKrajewski">W Polsce istnieje 14 specjalnych stref ekonomicznych. Na przestrzeni lat zasady udzielania pomocy w strefach ulegały zmianom, przy czym najistotniejsze modyfikacje wynikały z unijnych regulacji dotyczących udzielenia pomocy publicznej, w szczególności regionalnej pomocy inwestycyjnej. Znalazło to odzwierciedlenie w funkcjonowaniu w przeszłości kilku programów pomocowych dotyczących stref.</u>
          <u xml:id="u-636.5" who="#WiesławKrajewski">W 2022 r. łączny obszar stref nie uległ zmianie i wynosił 22 949,5 ha. Na koniec 2022 r. przedsiębiorcy posiadali 2106 ważnych zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie stref. W 2022 r. skumulowana wartość zainwestowanego kapitału wyniosła blisko 157 mld zł, co oznacza wzrost o prawie 4,4 mld, czyli o ok. 3%, w stosunku do roku poprzedniego. Na koniec grudnia 2022 r. inwestorzy zatrudniali łącznie prawie 390 tys. pracowników. W stosunku do 2021 r. liczba pracowników ogółem wzrosła o prawie 900. Zainwestowany w strefach kapitał w ponad 69% pochodził z sześciu krajów: Niemiec, Polski, Holandii, Luksemburga, Belgii i Stanów Zjednoczonych. W strukturze branżowej inwestycji zdecydowana dominacja należy do branży motoryzacyjnej. Przypada na nią prawie 30%. Na kolejnych pozycjach plasują się producenci wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych oraz branża chemiczna.</u>
          <u xml:id="u-636.6" who="#WiesławKrajewski">W 2022 r. spółki zarządzające specjalnymi strefami ekonomicznymi przeznaczyły na promocję prawie 14 mln zł. Z kolei na budowę infrastruktury na obszarze stref wydatkowano 179,6 mln zł, przy czym nakłady spółek zarządzających stanowiły niespełna 41%, pozostała część wydatków została sfinansowana przez gminy, gestorów medialnych oraz Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad.</u>
          <u xml:id="u-636.7" who="#WiesławKrajewski">W 2022 r. wszystkie spółki zarządzające osiągnęły dodatni wynik finansowy. Dobra kondycja finansowa pozwoliła na realizację szeregu działań mających na celu zwiększenie potencjału inwestycyjnego terenów objętych granicami stref, rozwój przedsiębiorczości podejmowanych nowych inwestycji przy rozwoju klastrów i szkolnictwa zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-636.8" who="#WiesławKrajewski">Sprawozdanie z realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych za 2022 r. zawiera wyczerpujące informacje o funkcjonowaniu tego instrumentu wsparcia i spółkach odpowiadających za jego wdrażanie. Pozwala to na stwierdzenie, że specjalne strefy ekonomiczne zdały egzamin i spełniły pokładane w nich nadzieje. Całokształt działalności zarządzających strefami należy ocenić pozytywnie, a sposób i efekty realizacji ustawy — określić jako bardzo dobre.</u>
          <u xml:id="u-636.9" who="#WiesławKrajewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość pozytywnie opiniuje informację i będzie za przyjęciem przedłożonej przez prezesa Rady Ministrów informacji o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych na dzień 31 grudnia 2022 r., zawartej w druku sejmowym nr 3306.</u>
          <u xml:id="u-636.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-636.11" who="#WiesławKrajewski">Dziękuję, panie pośle, za takie owacyjne oklaski.</u>
          <u xml:id="u-636.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-637">
          <u xml:id="u-637.0" who="#PiotrZgorzelski">Owacje, tak. Rozpoczął je pan poseł Janusz Korwin-Mikke.</u>
          <u xml:id="u-637.1" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy teraz panią poseł Mirosławę Nykiel o przedstawienie stanowiska Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-638">
          <u xml:id="u-638.0" who="#MirosławaNykiel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-638.1" who="#MirosławaNykiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność w imieniu Koalicji Obywatelskiej wygłosić stanowisko dotyczące druku nr 3306, informacji o działalności specjalnych stref ekonomicznych za rok 2022. To standardowa, coroczna informacja rządu o działalności 14 stref, pokazująca lokalizacje, stopień zagospodarowania, efektywność tych stref i działalność spółek zarządzających w strefach. Z uwagi na wygasającą działalność specjalnych stref ekonomicznych, działać będą do 2026 r., i zastępowanie wsparciem nowych inwestycji w oparciu o ustawę z 2019 r. o wspieraniu nowych inwestycji trudno jednoznacznie ocenić efektywność wsparcia państwa w specjalnych strefach ekonomicznych. W przedstawionym sprawozdaniu wskaźniki rok do roku wskazują na niewielki progres. Na koniec 2022 r. strefy zlokalizowano w 186 miastach i 311 gminach na łącznej powierzchni 22 945,5 ha, a skumulowane nakłady inwestycyjne od początku działania stref wyniosły ponad 156 mld zł i wzrosły rok do roku o 2,9%.</u>
          <u xml:id="u-638.2" who="#MirosławaNykiel">Wysoka Izbo! Można śmiało stwierdzić, że większość projektów zapowiadanych szumnie przez premiera Morawieckiego nie powiodła się. Wspomnę tylko o trzech: 100 tys. mieszkań — fiasko, 1 mln samochodów elektrycznych — fiasko, Polski Ład — bałagan podatkowy, fiasko. A czy Wysoka Izba pamięta słynne wystąpienie natchnionego i uniesionego premiera Morawieckiego, który mówił: cała Polska jedną strefą ekonomiczną?</u>
          <u xml:id="u-638.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-638.4" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-638.5" who="#MirosławaNykiel">I co? I nic. Nie możemy się doprosić, panie ministrze, aby rząd przedstawił na posiedzeniu Komisji Gospodarki i Rozwoju efekty zmian w tym zakresie. Działalność stref ekonomicznych w tym rygorze prawnym ma być zakończona w 2026 r. To już niedługo. Biorąc pod uwagę czas potrzebny w biznesie, aby wypracować zyski, obliczyć podatki, powinniśmy już wiedzieć, jakie efekty przyniosły wprowadzone zmiany.</u>
          <u xml:id="u-638.6" who="#MirosławaNykiel">Wysoka Izbo! Biorąc pod uwagę poziom stopy inwestycyjnej, która nie tylko nie wzrosła, a dodam, że jest to jeden z najpoważniejszych mierników poziomu inwestycji, chodzi o całość nakładów na inwestycje brutto do PKB… W 2015 r. ta stopa wynosiła 20,6%. Pan premier Morawiecki w swojej słynnej strategii odpowiedzialnego rozwoju zakładał, że ta stopa wzrośnie do 25%. Słusznie zakładał, tyle że ta stopa, zamiast wzrastać, zaczęła sukcesywnie spadać i na koniec 2022 r. wynosiła 16,7%. To jest dramat. I to jest największy problem tego rządu, o czym mówią eksperci. Ale wy tego nie zauważacie, mówicie, że jest fantastycznie we wszystkich obszarach. To jest wskaźnik, który był na początku polskiej transformacji.</u>
          <u xml:id="u-638.7" who="#MirosławaNykiel">Na kanwie przedstawionego sprawozdania z działalności specjalnych stref w 2022 r. pytam, czym rząd uzasadnia niski poziom inwestycji i co zamierza zrobić, aby to zmienić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-638.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-639">
          <u xml:id="u-639.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-639.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Szopiński przedstawi stanowisko klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-640">
          <u xml:id="u-640.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Polska jest jednym z 150 krajów, w których działały specjalne strefy ekonomiczne. Po 25 latach doświadczeń ich formuła w 2018 r. została zastąpiona nowym instrumentarium, które zwane jest polską strefą inwestycji. Jednak pozostała centralistyczna struktura sterowana oparta na kontrolowanych przez państwo spółkach, które zarządzają strefami.</u>
          <u xml:id="u-640.1" who="#JanSzopiński">Specjalne strefy ekonomiczne utworzono, aby łagodzić problemy związane z bezrobociem, które ujawniły się w wyniku rynkowej transformacji polskiej gospodarki. Po akcesji do Unii Europejskiej ich funkcjonowanie zostało podporządkowane zasadom polityki regionalnej. Działając w tych ramach, strefy miały się jednakże przyczynić do wzrostu produkcji i poprawy konkurencyjności całej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-640.2" who="#JanSzopiński">Strefy specjalne w Polsce charakteryzują się dużym rozproszeniem geograficznym. Ich działki znajdują się niemal w całej Polsce, zarówno w regionach lepiej, jak i słabo rozwiniętych. Strefy nie cieszyły się jednakowym zainteresowaniem inwestorów. W efekcie w każdym makroregionie znajdziemy takie, które radziły sobie lepiej, i takie, które radziły sobie gorzej. Strefy położone w regionach słabiej gospodarczo rozwiniętych nie zawsze musiały być na straconej pozycji. Bez wątpienia utworzenie stref spowodowało korzystny efekt wzrostu zatrudnienia, w mniejszym stopniu także aktywizację biznesu.</u>
          <u xml:id="u-640.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-640.4" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-641">
          <u xml:id="u-641.0" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę, pan poseł Zdzisław Wolski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-642">
          <u xml:id="u-642.0" who="#ZdzisławWolski">Specjalne strefy ekonomiczne powstały w 1994 r., mają przestać funkcjonować w 2026 r. Generalnie w historii już dwudziestokilkuletniej było to dobrodziejstwo, ówczesny projekt z przeznaczeniem i celami, o których mówił mój poprzednik. Generalnie oceniamy dobrze tę część działalności gospodarczej rządu. Mamy bardzo wiele zastrzeżeń, ale w innych sferach.</u>
          <u xml:id="u-642.1" who="#ZdzisławWolski">Natomiast jeżeli chodzi o strefy ekonomiczne, parę uwag. Mamy uwagi, bo różnie to było: w minionym roku, o którym mówimy, nieźle. Różnie były monitorowane środki publiczne, pomoc publiczna udzielana w strefach. Nowa ustawa o strefach i niejasne tłumaczenia premiera właśnie w stylu: cała Polska jedną strefą wprowadziły zamieszanie i wręcz w błąd inwestorów, hamując sprzedaż terenów objętych statusem specjalnej strefy ekonomicznej. Ma to znaczenie dla samorządów, bo część samorządów znaczne środki poświęciła na infrastrukturę, np. drogową, różne przyłącza wodne czy energetyczne na koszt samorządu i teraz mają utrudniony zwrot poniesionych nakładów poprzez przyhamowaną sprzedaż tychże terenów. Być może ma na to wpływ świadomość, że już niedługo te strefy przestaną funkcjonować.</u>
          <u xml:id="u-642.2" who="#ZdzisławWolski">Ważną przyczyną ograniczającą funkcjonowanie stref ekonomicznych jest wprowadzenie tzw. CIT-u estońskiego; wiele firm woli korzystać z CIT-u estońskiego niż z ulg strefowych. I jeszcze wydaje się zbyt wysokie ustalenie kwoty 80 mln jako progu wejścia w życie do specjalnej strefy ekonomicznej dla dużej firmy.</u>
          <u xml:id="u-642.3" who="#ZdzisławWolski">Ale reasumując: w minionym roku, a szczególnie w ujęciu od 1994 r., był to dobry pomysł. Tereny objęte strefą rozwijały się lepiej, czasami bardzo dobrze. Było to dobrodziejstwem dla lokalnych społeczności.</u>
          <u xml:id="u-642.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-643">
          <u xml:id="u-643.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mieczysław Kasprzak, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-643.1" who="#RyszardTerlecki">5 minut?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-644">
          <u xml:id="u-644.0" who="#MieczysławKasprzak">A mogę krócej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-645">
          <u xml:id="u-645.0" who="#RyszardTerlecki">Pewnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-646">
          <u xml:id="u-646.0" who="#MieczysławKasprzak">No to dobrze. Mówisz, masz, jak to się mówi, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-646.1" who="#MieczysławKasprzak">Strefy ekonomiczne to był dobry pomysł w 1994 r., a chcę przypomnieć, że to było, kiedy premierem był Waldemar Pawlak. Sprawdziły się, dlatego że to bezrobocie, które wtedy mieliśmy, i potrzeba aktywizacji gospodarczej państwa były ogromne, poprzez ulgi podatkowe, wsparcie finansowe. Dobrze to zrobiono, szczególnie w terenach, gdzie bezrobocie było bardzo duże: Podkarpacie, Mielec, Tarnobrzeg — tam była taka potrzeba inwestowania, szybkiego przyciągania inwestorów zagranicznych, bo wtedy kapitału w Polsce nie było, trzeba było na siłę szukać kapitału zagranicznego i to się sprawdziło. Wiele firm zagranicznych przybyło do Polski, te strefy funkcjonują prawie 30 lat, do 2020 r., teraz do 2026 r. i już się kończą. Ale to nam pokazuje, jak potrzeba odważnych działań i odważnego wyzwania.</u>
          <u xml:id="u-646.2" who="#MieczysławKasprzak">Dzisiaj mamy problem z inwestycjami. Tutaj koleżanka poseł mówiła o tym. To jest duże wyzwanie dla rządu — obecny rząd już tego nie zrobi — ale dla przyszłego rządu, żeby uruchomić mechanizmy, które spowodują aktywizację naszej gospodarki. Bo jeżeli nie nastąpi szybki wzrost w zakresie inwestowania — dzisiaj już są firmy polskie, ale i zagraniczne nowoczesne, innowacyjne; musimy je przyciągać — to Polska nie będzie się dynamicznie rozwijać. Ważne jest, żeby było stabilne prawo, bo inwestorzy to podnoszą. Chodzi o pewność gospodarczą. Ale to wszystko przed nami. Myślę, że przyszły rząd będzie się wywiązywał z tych zobowiązań. Jako że strefy się sprawdziły, w tej chwili trudno już tutaj utyskiwać nad tym, czy można było lepiej zrobić sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-646.3" who="#MieczysławKasprzak">Jesteśmy za przyjęciem sprawozdania, tak jak powiedziałem, bo to był dobry pomysł. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-646.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-647">
          <u xml:id="u-647.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-647.1" who="#RyszardTerlecki">Rzeczywiście.</u>
          <u xml:id="u-647.2" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Janusz Korwin-Mikke, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-648">
          <u xml:id="u-648.0" who="#JanuszKorwinMikke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak 33 lata temu zaczęto mówić o utworzeniu takich stref w Sejmie, to ja narysowałem wtedy maleńki obszar obejmujący Sejm, Belweder i urząd Rady Ministrów i powiedziałem, że to jest właśnie ta strefa — to naokoło, wszystko na zewnątrz — a tu, w środku kółeczka możemy sobie płacić VAT-y, CIT-y, PIT-y itd. VAT-u wtedy jeszcze nie było. No ale do tego nie doszło.</u>
          <u xml:id="u-648.1" who="#JanuszKorwinMikke">Natomiast głośny był przykład Cejlonu, gdzie rządziła socjalistka, pani Bandaranaike. Potem ją obalono, poszła siedzieć oczywiście. I był problem, jak wyjść z tego socjalizmu. Utworzono sześć specjalnych stref. Czytałem reportaż w „Le Monde”, jak strasznie jest w tych strefach: nie ma socjalu, nie ma wszystkiego, śpią po dwóch na łóżkach. Tylko nie było odpowiedzi na jedno pytanie: Dlaczego wszyscy uciekają z Cejlonu do tych specjalnych stref ekonomicznych, a nie odwrotnie?</u>
          <u xml:id="u-648.2" who="#JanuszKorwinMikke">Myślałem, że te strefy, które w końcu utworzono, będą działały. Tymczasem co roku słyszałem, jak to Unia Europejska groziła, że ona te wszystkie strefy polikwiduje. Jak widzę, dotrwały do tej pory i działają. Teraz mają się skończyć w 2026 r., tak? Myślę, że też się nie skończą. Ale, proszę państwa, jest pytanie: Dlaczego nie możemy tego rozszerzyć na całą Polskę? Dowiedziałem się, że pan premier o tym w ogóle mówił, nawet to proponował. No to dlaczego tego nie ma? Dlaczego tego nie ma? Wtedy by zniknęła strefa ekonomiczna, byłaby po prostu normalność. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-649">
          <u xml:id="u-649.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-649.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-650">
          <u xml:id="u-650.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-650.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie informacji o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych według stanu na dzień 31 grudnia 2022 r., po przedstawieniu sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-650.2" who="#MirosławSuchoń">Wysoka Izbo! Specjalne strefy ekonomiczne to instrument, który powstał w latach 90. i miał za zadanie być jednym z impulsów do modernizacji polskiej gospodarki, do wzmocnienia tej gospodarki, miał być impulsem do nowych inwestycji, które powodowałyby, że po tych przemianach, które nastąpiły w 1989 r., polska gospodarka zyskałaby inny, nowy wymiar. Te inwestycje miały ściągać w pewnym sensie innowacyjność, miejsca pracy, nowe przemysły. Prawdopodobnie, także według ekspertów, najważniejszym czynnikiem, który przyczynił się generalnie do sukcesu specjalnych stref, nie były kwestie podatkowe, ale kwestie związane z infrastrukturą, lepszym dostępem do mediów, łatwiejszymi i prostszymi procedurami czy też dostępem do wykwalifikowanej kadry. To oczywiście zdecydowało, że w ciągu lat swojej działalności strefy dynamicznie się rozwijały. Dzisiaj w Polsce istnieje 14 takich stref. W tych strefach funkcjonują również podstrefy zlokalizowane w całej Polsce. To są tereny czy były tereny do lokalizowania tych inwestycji niezwykle atrakcyjne.</u>
          <u xml:id="u-650.3" who="#MirosławSuchoń">Inwestycje przyciągnęły… Kwota inwestycji przekroczyła 112 mld zł. Ponad 300 tys. miejsc pracy, czyli jest to coś, co rzeczywiście pozytywnie działa na gospodarkę, aczkolwiek jest to instrument o tyle schyłkowy, że po pierwsze wyczerpał to pierwsze założenie — to był impuls do rozwoju w początkach transformacji — a po drugie rzeczywiście z uwagi na uwarunkowania dotyczące preferencji inwestycyjnych, preferencji podatkowych dzisiaj możemy mówić o tym, że w Polsce istnieje wiele miejsc równie atrakcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-650.4" who="#MirosławSuchoń">Niemniej jednak w 2022 r. strefy zanotowały co do zasady pozytywną, dodatnią dynamikę dotyczącą wzrostu wartości inwestycji, miejsc pracy, ogółem zatrudnienia. W związku z tym można uznać, że w 2022 r. te strefy również spełniły swoje zadanie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-650.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-651">
          <u xml:id="u-651.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-651.1" who="#RyszardTerlecki">Do pytań zapisali się posłowie, jak sądzę.</u>
          <u xml:id="u-651.2" who="#RyszardTerlecki">Zamykam oczywiście listę zgłoszonych do pytań.</u>
          <u xml:id="u-651.3" who="#RyszardTerlecki">Wyznaczam czas na pytanie — pół minuty.</u>
          <u xml:id="u-651.4" who="#komentarz">(Poseł Jan Szopiński: pół minuty?)</u>
          <u xml:id="u-651.5" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-652">
          <u xml:id="u-652.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo uprzejmie poproszę pana ministra o odpowiedź na piśmie. Mianowicie strefy mają zakończyć funkcjonowanie w obecnej formule w roku 2026. Pan premier ogłosił, że cała Polska będzie jedną strefą. Uprzejmie poproszę o odpowiedź na piśmie o programie w tym zakresie i sposobie wykorzystania środków unijnych na rozwój gospodarczy, tak aby rzeczywiście Polska mogła być jedną strefą ekonomiczną i korzystać ze środków europejskich w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-652.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-653">
          <u xml:id="u-653.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Zdzisław Wolski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-654">
          <u xml:id="u-654.0" who="#ZdzisławWolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W moim okręgu, w Częstochowie, działają dwie strefy ekonomiczne: katowicka i mielecka. Mój region wiele im zawdzięcza, ale w 2014 r. pomiędzy katowicką specjalną strefą ekonomiczną, miastem Częstochową a Tauronem zawarto porozumienie, zgodnie z którym powstać miał główny punkt zasilania w Skorkach. Do tej pory nie powstał. Czy jest możliwość, żeby powstał? Tym bardziej że Tauron… Na przykład Raków Częstochowa. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-654.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-655">
          <u xml:id="u-655.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-656">
          <u xml:id="u-656.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście strefy ekonomiczne… Na zdrowie, panie pośle. Strefy ekonomiczne oczywiście odegrały ważną rolę, ale rzeczą najważniejszą jest, proszę państwa, tworzenie warunków, żeby przedsiębiorcy chcieli inwestować wszędzie, a nie tylko tam, gdzie są strefy. A te dobre warunki to przede wszystkim stabilność prawa, niskie kredyty i dostęp do tych kredytów, niskie podatki i rzecz znowu niezwykle ważna — równe traktowanie wszystkich podmiotów, bo póki co spółki Skarbu Państwa w tym kraju są zdecydowanie uprzywilejowane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-656.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-656.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-656.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Na zdrowie!)</u>
          <u xml:id="u-656.4" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Nie na zdrowie, tylko wyłączcie tę cholerną klimatyzację.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-657">
          <u xml:id="u-657.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Gadowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-658">
          <u xml:id="u-658.0" who="#KrzysztofGadowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Kraj jest w fazie transformacji elektroenergetycznej. Chciałem pana zapytać. Likwidowane są kopalnie, pozostają tereny pokopalniane, Spółka Restrukturyzacji Kopalń ma ponad 30 tys. hektarów nieruchomości do zagospodarowania. Chciałem pana zapytać: Czy katowicka specjalna strefa i pozostałe strefy włączą się w proces zagospodarowania tych terenów, przekazania tych terenów gospodarce, utworzenia tam dodatkowych miejsc pracy? Bo przecież o to chodzi, żeby dalej te nasze małe ojczyzny, tereny pogórnicze się rozwijały.</u>
          <u xml:id="u-658.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-659">
          <u xml:id="u-659.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Gawkowski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-660">
          <u xml:id="u-660.0" who="#KrzysztofGawkowski">Panie Marszałku! Specjalne strefy ekonomiczne to szanse rozwojowe dla wielu regionów. Jedna z takich największych stref ekonomicznych obejmuje województwo kujawsko-pomorskie. Jest to pomorska specjalna strefa ekonomiczna, w której jest wiele elementów dotyczących klastrów rozwojowych. Moje pytanie jest takie, i poprosiłbym o odpowiedź na piśmie: Jaki jest plan po 2026 r. na dalsze funkcjonowanie klastrów rozwojowych, które dotyczą m.in. budowania zaufania pomiędzy produkującymi a usługobiorcami w danym zakresie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-660.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-661">
          <u xml:id="u-661.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Mirosława Nykiel, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-662">
          <u xml:id="u-662.0" who="#MirosławaNykiel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-662.1" who="#MirosławaNykiel">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Ja chciałabym zapytać o ten niski poziom stopy inwestycyjnej i jak on się ma do zmian, które zostały wprowadzone dla stref ekonomicznych, zmian prawnych, oraz jak to się stało, że tak zakładaliście, że pierwszym biznesem w strefach będzie polski biznes. A jaki jest w 2022 r.? Niemiecki. I znowu fiasko.</u>
          <u xml:id="u-662.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-662.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-663">
          <u xml:id="u-663.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Robert Obaz, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-664">
          <u xml:id="u-664.0" who="#RobertObaz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W sprawozdaniu, które państwo przedstawiacie, jest dokładnie rozpisane, jak zagospodarowane są te strefy, na ile te tereny, które zostały na to przeznaczone, są wykorzystane. W strefie legnickiej najniższe zagospodarowanie — 42%, w kamiennogórskiej — niewiele powyżej 50%. Mam takie pytanie. Wiemy, że strefy mają zakończyć się w 2026 r. Co dalej z tymi terenami? Komu zostaną przekazane? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-664.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-665">
          <u xml:id="u-665.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Monika Falej, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-666">
          <u xml:id="u-666.0" who="#MonikaFalej">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ja mam konkretne pytanie, ponieważ przeczytałam w sprawozdaniu, że warmińsko-mazurska specjalna strefa ekonomiczna podpisała porozumienie z Warmińsko-Mazurską Wojewódzką Komendą Ochotniczych Hufców Pracy w Olsztynie, porozumienie, które dotyczy działań w zakresie szkolnictwa branżowego. Z tego porozumienia w sumie nic nie wyszło, oprócz tego, że był określony program, tak że młodzież mogła dostać stypendia na dalszą naukę. Zgłosiło się tylko jedno branżowe centrum umiejętności i niestety nie zostało nic zrealizowane. Jakie są szanse, żeby młodzież korzystała jednak z tych możliwości, które daje strefa? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-666.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: A co nas to obchodzi?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-667">
          <u xml:id="u-667.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Zofia Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-668">
          <u xml:id="u-668.0" who="#ZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Ze sprawozdania wyraźnie wynika, że wyczerpały się możliwości dalszego rozwoju stref ekonomicznych. Bez nowego impulsu nic takiego się nie zdarzy, żeby strefy się rozwijały. Świadczy o tym brak nowych zezwoleń. 20% wydanych zezwoleń cofnięto, nakłady inwestycyjne nie wzrastają. Pytam, co dalej, panie ministrze, bo potrzeby w tym zakresie nadal istnieją.</u>
          <u xml:id="u-668.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-669">
          <u xml:id="u-669.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-670">
          <u xml:id="u-670.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-670.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, ja bardzo proszę o odpowiedź na piśmie, pogłębioną, a zapytam o kwestię zmiany struktury w strefach. Otóż przewaga przemysłu automotive powoduje, że w średnim okresie mogą one stracić na znaczeniu, no i tereny, na których są zlokalizowane, mogą doznać głębokiego spadku. Bardzo proszę o wyjaśnienie i informację, jakie działania w tej sprawie podejmuje rząd. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-670.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-671">
          <u xml:id="u-671.0" who="#RyszardTerlecki">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-671.1" who="#RyszardTerlecki">Teraz głos zabierze sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii pan Grzegorz Piechowiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-672">
          <u xml:id="u-672.0" who="#GrzegorzPiechowiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Ja myślałem, że po 4 latach kadencji w końcu państwo zrozumiecie, na czym polegają strefy ekonomiczne, a tutaj dalej 90% nie wie, o czym mówi.</u>
          <u xml:id="u-672.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A pan wie?)</u>
          <u xml:id="u-672.2" who="#GrzegorzPiechowiak">Przedstawiałem to w sprawozdaniu i uprzedzałem to, czego nie będziecie rozumieli, że my mówimy od początku, że jak strefy powstawały, to jak powstawały? Decyzją, uchwałą Rady Ministrów wyodrębniona część terenu w Polsce. Panie pośle, rozumiem, że pan to gdzieś przeoczył: od 2018 r. Polska jest jedną strefą inwestycyjną. Uchwaliliśmy to tu, w tej Izbie. Nie rozumiem więc, dlaczego padają tego typu zarzuty. Państwo mieszacie te pojęcia i wszystkie dane.</u>
          <u xml:id="u-672.3" who="#GrzegorzPiechowiak">Jeżeli chodzi o 2020 r. o sprawozdanie, które przedstawiamy, to jest na podstawie starej ustawy, są tylko te wyodrębnione tereny. Natomiast od 2018 r., powiem to państwu przy okazji, wydanych jest ponad 2 tys. decyzji o wsparciu na ponad 100 mld, na ponad czterdzieści parę tysięcy nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-672.4" who="#GrzegorzPiechowiak">Gdybyście państwo to też przeoczyli, to powiem jeszcze jedną rzecz, że 3 tygodnie temu ogłosiliśmy największą inwestycję w Polsce związaną z amerykańską firmą Intel, z nakładami ponad 20 mld zł i z ponad 2 tys. miejsc pracy. Naprawdę starajmy się to zrozumieć.</u>
          <u xml:id="u-672.5" who="#GrzegorzPiechowiak">Odniosę się do kilku kwestii. Ustawa z 1990 r. skończy bieg stref ekonomicznych w 2026 r. Wszystkie one mają już nowe decyzje o wsparciu. Wszystkie strefy, jak powiedziałem, wydały ponad 2 tys. decyzji. Mało tego, dzisiaj strefy inwestują w klastry energetyczne, strefy inwestują w fotowoltaikę, żeby dać przedsiębiorcom od razu wejście na pełen rynek, i o to nam wszystkim chodzi.</u>
          <u xml:id="u-672.6" who="#GrzegorzPiechowiak">Postawiliśmy bardzo mocno… Ja dodatkowo zainteresuję się tą strefą warmińsko-mazurską, dlatego że strefy otrzymały polecenie inwestowania również w szkolnictwo branżowe, tak żeby przygotowywać młodzież do wejścia od razu na rynek pracy. Tak jak wyższe uczelnie zawodowe, które mają nauczanie dualne. Wzorem strefy łódzkiej, gdzie cztery firmy, które są w tej strefie, założyły szkołę branżową i mają u siebie gotowych pracowników. Oczywiście nie mogę tu odpowiadać, panie pośle, za Częstochowę, za Tauron, to jest pytanie do spółki. Natomiast mogę przekazać prezesowi Michałkowi, żeby pomógł zaangażować się w tę sprawę.</u>
          <u xml:id="u-672.7" who="#GrzegorzPiechowiak">Szanowni Państwo! Gdybyśmy nie wiedzieli: to Polska jest dzisiaj hubem inwestycyjnym w Europie. To do nas wszyscy przyjeżdżają. Za 2 dni, w piątek odbędzie się wielkie forum inwestycyjne polsko-koreańskie, 89 firm przyjechało do Warszawy po to, żeby rozmawiać. Będą wielkie koncerny, począwszy od Samsunga, LG, poprzez mniejsze firmy, właśnie po to, żeby dalej inwestować w Polsce. Te duże inwestycje zagraniczne spowodowały to, że one ściągają w tej chwili dużo mniejszych.</u>
          <u xml:id="u-672.8" who="#GrzegorzPiechowiak">Nie ma pani poseł Nykiel, chętnie bym odpowiedział bezpośrednio, że w tych strefach 60% kapitału to jest kapitał polski, który otrzymał decyzję o wsparciu. To o czymś świadczy. Firmy zagraniczne dały temu początek w latach 90., rozbudowały się i my cały czas tkwimy w tym myśleniu, że strefy ekonomiczne są tylko dla dużych zagranicznych firm. Nic bardziej mylnego. Dzisiaj jest tam 60% polskiego kapitału i on z roku na rok rośnie.</u>
          <u xml:id="u-672.9" who="#GrzegorzPiechowiak">Chciałem powiedzieć, że ten, kto będzie na moim miejscu w przyszłym roku, będzie mówił, że w 2023 r. mógł być niski przyrost albo mniejszy, bo te tereny cały czas się kurczą. Natomiast w tej chwili wydajemy czy strefy wydają decyzje o wsparciu na terenie całej Polski. Każdy tam, gdzie chce, może zainwestować, co jest dobrodziejstwem tej ustawy z lat 90.</u>
          <u xml:id="u-672.10" who="#GrzegorzPiechowiak">Jedna uwaga, o pomocy publicznej. O wysokości pomocy publicznej w danym rejonie, w danym województwie decyduje Komisja Europejska. Nie decydujemy my, tylko decyduje Komisja Europejska, mając na uwadze stopień bezrobocia, industrializację. Wiemy, że w części wschodniej Polski ta pomoc publiczna jest większa, w części zachodniej — mniejsza. W Warszawie czy w Poznaniu jest zerowa. W ten sposób chcemy zrównoważyć ten cały rozwój.</u>
          <u xml:id="u-672.11" who="#GrzegorzPiechowiak">Bardzo dziękuję wszystkim państwu za uwagi.</u>
          <u xml:id="u-672.12" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: A co z terenami…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-673">
          <u xml:id="u-673.0" who="#RyszardTerlecki">Panie pośle, pan miał już okazję zadawać pytania. Proszę nie przeszkadzać w trakcie.</u>
          <u xml:id="u-673.1" who="#RyszardTerlecki">Panie ministrze, proszę nie dyskutować teraz z posłami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-674">
          <u xml:id="u-674.0" who="#GrzegorzPiechowiak">Odpowiem tylko na to pytanie, bo faktycznie to przeoczyłem.</u>
          <u xml:id="u-674.1" who="#GrzegorzPiechowiak">Bardzo, bardzo dużo terenów pogórniczych jest w zakresie zainteresowania strefy głównie katowickiej, ale też wałbrzyskiej. Oni tam w tej chwili bardzo dużo robią, jeżeli chodzi o klastry energetyczne, bo nie wszędzie można to przekształcić w zakłady pracy, ale można przekształcić takie tereny, które pomogą w rozwoju Śląska. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-674.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-675">
          <u xml:id="u-675.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-675.1" who="#RyszardTerlecki">Czy pan sprawozdawca komisji…</u>
          <u xml:id="u-675.2" who="#RyszardTerlecki">Nie.</u>
          <u xml:id="u-675.3" who="#RyszardTerlecki">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-676">
          <u xml:id="u-676.0" who="#TomaszKostuś">Polski Ład to jeden z największych pakietów zmian w prawie podatkowym w ostatnich latach w Polsce. Pakiet zmian, który przyniósł wiele fatalnych skutków w praktycznie każdej strefie gospodarki zarówno w prowadzeniu przedsiębiorstwa, jak i w sferze pracowniczej. Jak dobrze wiemy, w Polskim Ładzie były zapisy, które może nie wprost odnosiły się do SSE, ale miały na nie znaczący wpływ. Chodzi tu o m.in. ulgi dla nowych inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-676.1" who="#TomaszKostuś">Bardzo proszę, panie premierze, o odpowiedź, w jakim stopniu Polski Ład miał wpływ na prowadzenie inwestycji w SSE. Czy zauważono skutek pomiędzy wprowadzonymi regulacjami a rozwojem SSE?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-677">
          <u xml:id="u-677.0" who="#MałgorzataPępek">Jednym z głównych założeń specjalnych stref ekonomicznych jest zmniejszenie nierówności regionalnych w Polsce. Czy możemy powiedzieć, że w choć minimalnym stopniu na koniec roku 2022 ta nierówność się zmniejszyła, czy dalej najsłabsze gospodarczo regiony kraju są w takim samym stopniu zapóźnione względem reszty, jak to było wcześniej? Jeżeli tak, to jakie są główne tego przyczyny?</u>
          <u xml:id="u-677.1" who="#MałgorzataPępek">Częstymi beneficjentami tych stref są firmy z branży motoryzacyjnej, a w ostatnich 2–3 latach rynek ten przechodzi zmiany. Czy do grudnia 2022 r. występowały jakiekolwiek przesłanki świadczące o tym, że branża może przestać być dominującym sektorem w specjalnych strefach ekonomicznych? Czy rząd lub zarządy stref mają przygotowane plany na taki obrót spraw? Jaki będzie to miało wpływ na funkcjonowanie zarówno samych stref, jak i regionów, w których się znajdują?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-678">
          <u xml:id="u-678.0" who="#RyszardTerlecki">Komisja Gospodarki i Rozwoju wnosi o przyjęcie informacji z druku nr 3306.</u>
          <u xml:id="u-678.1" who="#RyszardTerlecki">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-678.2" who="#RyszardTerlecki">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-678.3" who="#RyszardTerlecki">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3309 i 3403).</u>
          <u xml:id="u-678.4" who="#RyszardTerlecki">Uprzejmie państwa informuję, że skorzystam ze swoich uprawnień i nie dopuszczę tym razem do pytań.</u>
          <u xml:id="u-678.5" who="#RyszardTerlecki">Proszę pana posła Piotra Saka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-679">
          <u xml:id="u-679.0" who="#PiotrSak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-679.1" who="#PiotrSak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam honor i przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3403.</u>
          <u xml:id="u-679.2" who="#PiotrSak">W pierwszej kolejności pozwolę sobie podziękować za współpracę z organizacjami społecznymi, które bardzo mocno zaangażowały się w kreację tego projektu aktu normatywnego, przede wszystkim społeczności Kamilka. Myślę, że wszystkim przyświecały wspólne cele, idee i wartości, żeby rzeczywiście wprowadzić zwiększony system protekcji rodziny.</u>
          <u xml:id="u-679.3" who="#PiotrSak">Szanowni Państwo! Celem nadrzędnym omawianego projektu normatywnego jest systemowe zwiększenie standardów bezpieczeństwa dla najsłabszych, czyli dzieci oraz niepełnosprawnych. Projekt zakłada wprowadzenie wielu nowych i wielopłaszczyznowych mechanizmów, instrumentów, ażeby przeciwdziałać negatywnym zjawiskom w rodzinie, przemocy. Pakiet zmian wprowadza dodatkowe bezpieczniki, nowe środki ochrony małoletnich, które powinny zasadniczo zredukować i zminimalizować ryzyko wystąpienia zła, krzywdy. Chodzi o uchronienie dzieci przed tragicznymi, niebezpiecznymi zdarzeniami.</u>
          <u xml:id="u-679.4" who="#PiotrSak">Szanowni Państwo! Dom to musi być azyl, miejsce spokoju i normalności. Niestety zdarza się, że jest miejscem kaźni i gehenny. Ja sam jako prawnik, który prowadził co najmniej kilkaset spraw rodzinnych, wiem doskonale, że te sprawy to jest przede wszystkim spór nie o prawo, ale o emocje. I wiemy doskonale, że występuje tam bardzo często konflikt lojalności, występuje czasami lęk, bezsilność, niestety zdarza się, że występuje omerta, czyli zmowa milczenia. I to powoduje, że możliwości oddziaływania państwa są nikłe. Dlatego też te wszystkie rozwiązania, które będą teraz wprowadzane, dadzą pewną możliwość zwiększenia tego bezpieczeństwa dla dzieci. Chodzi tu chociażby o kwestie standardów ochrony małoletnich w miejscach pracy, ocenę ryzyka ponownego popełnienia czynu zabronionego czy też analizę zdarzeń już następczo, kiedy dochodzi już do sytuacji tragicznej. Zawsze pojawia się w przestrzeni publicznej pytanie, kto zawinił, dlaczego system nie wykrył, nie zidentyfikował tych zagrożeń. Wiemy doskonale, że to jest tak jak w lotnictwie, że w najwyższym stopniu uczymy się na swoich błędach. Te wszystkie wysokie standardy są niestety skutkiem tych następstw. To dało naukę, lekcję na przyszłość. Chodzi o to, żeby ta praca domowa, można powiedzieć, taka swoista czarna skrzynka, została wykorzystana w przyszłych sytuacjach, żeby ich unikać.</u>
          <u xml:id="u-679.5" who="#PiotrSak">I to wszystko, szanowni państwo, powoduje, że przedmiotowy projekt legislacyjny zasługuje na dalszą pracę w Sejmie. Oczywiście komisja wnosi o to, ażeby Wysoki Sejm raczył uchwalić przedmiotowy projekt ustawy. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-679.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-680">
          <u xml:id="u-680.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-680.1" who="#RyszardTerlecki">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-680.2" who="#RyszardTerlecki">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-680.3" who="#RyszardTerlecki">Jako pierwszy pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-681">
          <u xml:id="u-681.0" who="#GrzegorzLorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawiam stanowisko klubu w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, druki sejmowe nr 3309 i 3403.</u>
          <u xml:id="u-681.1" who="#GrzegorzLorek">Projekt zawiera kompleksową regulację, uzupełnienie systemu ochrony dzieci przed przemocą. Jest rezultatem pracy wielu środowisk zajmujących się problematyką ochrony dzieci przed przestępstwami i przemocą. Ten pierwszy w Polsce akt prawny, który kompleksowo odnosi się do tematyki ochrony małoletnich, popierany jest przez wiele organizacji działających na rzecz dzieci.</u>
          <u xml:id="u-681.2" who="#GrzegorzLorek">Najważniejsze rozwiązania ustawy to wprowadzenie postulatu obowiązkowego posiadania procedur skutecznego reagowania, wprowadzenie kwestionariusza ocen, czy zachodzi zagrożenie dla życia, tzw. rejestru pedofili, który powoduje, że osoby, które popełniły przestępstwa na tle seksualnym wobec dzieci, nie będą mogły pracować z dziećmi, reprezentanta praw dziecka, bo pokrzywdzone przestępstwem dziecko potrzebuje dobrze przygotowanego, zaangażowanego w ich sprawy reprezentanta, i wprowadzenie obowiązku szkoleń dla sędziów. Te wszystkie istotne elementy są w tym projekcie. Mam nadzieję, że projekt poprawi możliwości działania, które się przełożą na bezpieczeństwo dziecka.</u>
          <u xml:id="u-681.3" who="#GrzegorzLorek">Panie Ministrze! Chciałbym zapytać, kończąc swoje wystąpienie jeszcze przed złożeniem poprawki, co daje dziecku, co daje państwu polskiemu narzędzie w postaci tej ustawy, co daje także rodzicom ta ustawa. Czy będziemy się czuli jako rodzice bezpieczni?</u>
          <u xml:id="u-681.4" who="#GrzegorzLorek">Szanowni Państwo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość składam poprawki. Te poprawki mają charakter doprecyzowujący obowiązki organów, instytucji i stowarzyszeń. Mają także w swoim zakresie wprowadzić obowiązek informowania przez sądy o zdarzeniu. Dają także możliwość lepszej systematyki w zakresie dostępu do informacji, także w przypadku służb. Chodzi np. o powierzenie Państwowej Inspekcji Pracy uprawnienia do kontroli, czy pracodawca przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy związanego z wychowywaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub opieką uzyskał informację, czy dane tej osoby są zamieszczone w rejestrze z dostępem ograniczonym lub w rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie. Te wszystkie poprawki, mam nadzieję, przysłużą się temu, żeby ten akt prawny był jeszcze bardziej doskonały.</u>
          <u xml:id="u-681.5" who="#GrzegorzLorek">W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość popieram niniejszy projekt ustawy i składam poprawki. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-681.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-682">
          <u xml:id="u-682.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Monika Rosa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-683">
          <u xml:id="u-683.0" who="#MonikaRosa">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zuzia, Blanka, Hania, Szymon, Wiktor i w końcu Kamil i dzieci, o których nie słyszeliśmy, ponieważ ich dramatyczne historie nie znalazły się na czołówkach mediów.</u>
          <u xml:id="u-683.1" who="#MonikaRosa">Historia Kamila przelała czarę goryczy i możemy w końcu powiedzieć, że ta śmierć coś zmieni dla innych dzieci. Mamy przed sobą projekt ustawy, który jest ważny, na który czekaliśmy długie lata, bo od lat organizacje i ekspertki zabiegały o to, aby w polskim systemie prawnym pojawiła się analiza przypadków śmiertelnego pobicia dzieci po to, aby system się uczył, po to, aby eliminować białe plamy, i po to, żeby żadne inne dziecko nie skończyło tak jak np. Kamil.</u>
          <u xml:id="u-683.2" who="#MonikaRosa">Ten projekt ustawy wprowadza rzeczy dobre, m.in. kwestionariusz szacowania zagrożenia życia lub zdrowia dziecka, standardy ochrony małoletnich, zmiany w wysłuchaniu dziecka, reprezentanta dziecka.</u>
          <u xml:id="u-683.3" who="#MonikaRosa">Z tego miejsca składam wyrazy najwyższego szacunku organizacjom, Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę i ekspertkom, które o te zmiany przez lata walczyły. Ale to także dzięki obywatelom, którzy po śmierci dzieci naciskali rząd, aby te zmiany w końcu wprowadzić. I robimy ten krok, ale to jest krok. Zobaczymy, jak te przepisy będą działać.</u>
          <u xml:id="u-683.4" who="#MonikaRosa">Ta łata na systemie nie zmieni jednak całego systemu, który musi być w końcu strategią ochrony praw dziecka. Potrzebujemy takiej strategii, potrzebujemy koordynacji międzyresortowej między edukacją, ochroną zdrowia, opieką społeczną, sądownictwem, cyfryzacją i bezpieczeństwem. Potrzebujemy nowego kodeksu rodzinnego. Ten obecny jest z 1964 r. Potrzebujemy służby ochrony dzieci, asystentów, pracowników, którzy będą dbali o dobro dzieci, a nie o dobro dorosłych. Potrzebujemy centrów pomocy dzieciom, specjalistycznych placówek, które interdyscyplinarnie pomogą dzieciom w sytuacjach kryzysowych. Potrzebujemy kampanii edukacyjnych dla dorosłych, bo wciąż zbyt wielu uważa, że przemoc jest elementem wychowania dzieci. Potrzebujemy wynagrodzeń i szkoleń dla pracowników socjalnych, którzy pracują z dziećmi. Potrzebujemy wrażliwości nauczycieli, lekarzy, ale także obowiązkowo realizowanych wizyt patronażowych położnych oraz obowiązku oglądania dzieci podczas wizyt rutynowych u lekarza. Potrzebujemy zmiany w myśleniu, bo dzieci to są mali ludzie — bardzo ważni, podmiotowi. Nie są własnością rodziców i dorosłych.</u>
          <u xml:id="u-683.5" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: A powinny, a powinny.)</u>
          <u xml:id="u-683.6" who="#MonikaRosa">I oby dzieci nie stały się ofiarami kampanii wyborczej ani ze względu na swoje poglądy, ani ze względu na orientację seksualną, ani ze względu na tożsamość płciową. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-683.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-684">
          <u xml:id="u-684.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Katarzyna Piekarska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-685">
          <u xml:id="u-685.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie! Panie Ministrze! Miło mi to powiedzieć: mamy to. Kończymy dziś prace nad zmianami, które pozwolą lepiej chronić najsłabszych, czyli dzieci, tych, którzy sami nie potrafią się obronić, ale często o tę obronę wołają. Wołają nas, dorosłych, a dorośli niestety nie zawsze potrafią, nie zawsze umieją zareagować na czas.</u>
          <u xml:id="u-685.1" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Ustawa wprowadza m.in. kwestionariusz oceny ryzyka zagrożenia zdrowia dziecka. Uważam, że to jest bardzo ważne rozwiązanie, ponieważ ono w zdecydowany sposób usprawni działania podejmowane przez pracowników służb, które mają reagować wtedy, gdy dziecku dzieje się krzywda. To rozwiązanie z pewnością pozwoli na obniżenie obaw co do podejmowanych błędnych decyzji ze strony tych pracowników związanych np. z odpowiedzialnością dyscyplinarną. Pracownicy takich służb nie mogą się bać działać, a tutaj często powstaje takie myślenie: A co się stanie, jeśli w tej rodzinie nie dzieje się tak źle, jak mówiono w donosie? A co się stanie, jeśli wyjdę przed orkiestrę i będę musiał ponieść odpowiedzialność dyscyplinarną? Wydaje mi się, że ten kwestionariusz oceny ryzyka będzie temu przeciwdziałać.</u>
          <u xml:id="u-685.2" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Ale aby ta ustawa nie była martwa, równie ważne jak same zmiany przepisów jest to, czy nauczyciel, szkolny trener, psycholog, kurator czy wreszcie sędzia będą właściwie przeszkoleni, aby umieli rozpoznać, że dziecku dzieje się krzywda. To oczywiście nie wystarczy i tak jak mówiła moja klubowa koleżanka, bardzo ważne są kampanie społeczne, abyśmy my, całe społeczeństwo, reagowali wtedy, kiedy dziecku dzieje się krzywda, abyśmy nie bali się reagować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-686">
          <u xml:id="u-686.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-687">
          <u xml:id="u-687.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Szanowni Państwo! To jest dobry projekt i mój klub będzie głosował za jego przyjęciem.</u>
          <u xml:id="u-687.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-688">
          <u xml:id="u-688.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-688.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Anita Kucharska-Dziedzic, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-689">
          <u xml:id="u-689.0" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polskie państwo nie radzi sobie z przemocą wobec dzieci. Tylko 2% wyroków za znęcanie się nad członkiem rodziny to wyroki za znęcanie się nad dzieckiem. Oficjalne statystyki mówią o 3–4 tys. tłuczonych dzieci rocznie, o kilkudziesięciu zakatowanych przez swoich najbliższych opiekunów. Ponad tysiąc doznaje poważnych uszkodzeń ciała i zdrowia w wyniku pobicia lub zaniedbania. Połowa rodziców przyznaje się do okazjonalnego lub ciągłego bicia. Co czwarty nastolatek przyznaje, że oberwał od rodzica w ostatnim roku. Niemal połowa młodych dorosłych przyznaje, że była bita w dzieciństwie. A to w Polsce straszono norweskim Barnevernetem i odbieraniem dzieci rodzicom pod byle pretekstem. Ale w tej okropnej Norwegii nie ginie z rąk opiekunów żadne dziecko. Żadne.</u>
          <u xml:id="u-689.1" who="#AnitaKucharskaDziedzic">W Polsce, gdzie władza rodzicielska jest święta, dzieci giną. A to zakatowane, a to zabite w wyniku morderstwa suicydalnego. Rośnie też skala wykorzystania seksualnego dzieci, ale zamiast wesprzeć edukację seksualną, by dzieci wiedziały, czego dorośli, nawet najbliżsi, nie mogą im robić, Zjednoczona Prawica ruguje organizacje pozarządowe ze szkół pod hasłem obrony przed wrogim gender. A jeśli znajdą się nauczyciele czy dyrektorzy szkół, którzy pomagają krzywdzonym dzieciom, to pupilka ministra Czarnka na kuratorskim stołku dyscyplinuje empatycznych i pełnych troski nauczycieli. Kto ma stanąć po stronie dziecka krzywdzonego przez rodziców, jeśli nie nauczyciele.</u>
          <u xml:id="u-689.2" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Kiedy dzieci, które najczęściej w Polsce podlegają dyskryminacji, wielokrotnie wybierają szkoły im przyjazne, prawica straszy złowrogimi gejami i lesbijkami i ściga dyrekcję szkół, wykorzystując do tego rzecznika praw dziecka, który o złą sławę ściga się z ministrem edukacji. Krzywdzone w Polsce dzieci niemal najczęściej w Europie podnoszą rękę na własne życie. Te statystyki dramatycznie rosną. W ubiegłym roku 150 dzieci skutecznie odebrało sobie życie, wielokrotnie więcej próbowało to zrobić. Jako przyczynę podejmowania prób samobójczych dzieci podają najczęściej konflikt z rodzicami i doświadczenie przemocy. Te potworne dane pokazują, jak bardzo polskie państwo, jak bardzo dorośli zawodzą dzieci i młodzież.</u>
          <u xml:id="u-689.3" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Ale to w Polsce mówi się, niby dowcipnie, że dzieci i ryby głosu nie mają. W kraju, który zainicjował pracę nad Konwencją praw dziecka. Dziecka, którego nie słuchamy i nie uwzględniamy jego życzeń, gdy w sądzie decydują się jego losy. Dziecka, które trafia do pieczy zastępczej, do przysłowiowego bidula, jeśli nie kocha któregoś z rodziców i nie chce się z nim widywać. Dziecka, które tak jak milion mu podobnych nie otrzymuje alimentów. Dziecka, które może trafić pod opiekę rodzica oskarżonego i sądzonego za przemoc, zaniedbanie, znęcanie czy pedofilię i kazirodztwo. Dziecka, którego przyczyny śmierci nie są na tyle ważne, by sprawdzać, kto zawiódł i jaka procedura interwencyjna czy pomocowa nie zadziałała. Dziecka, które może spędzać czas, być oddane pod opiekę instytucji, które nie mają żadnych standardów ochrony dziecka, i może się okazać, że np. trenerzy molestują zawodniczki.</u>
          <u xml:id="u-689.4" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Dzieci polskie żyją w kraju, w którym urzędnicy je chroniący, zanim je ochronią, muszą przygotować sobie podkładki uzasadniające ich interwencję, a sędziowie wydający postanowienia i wyroki nie muszą nic wiedzieć na temat przemocy, symptomów krzywdzenia i psychologii okresu rozwojowego. Najwyższy czas zatem, by tym dzieciom zapewnić elementarne bezpieczeństwo, godność, szacunek i podmiotowość. W imieniu Lewicy cieszę się bardzo, że robimy to wspólnie, ponad podziałami politycznymi i partyjnymi, że robimy to na wniosek organizacji pozarządowych. Bardzo dziękuję za ten projekt. Jesteśmy naprawdę na dobrej drodze, by rzeczywiście i efektywnie polepszyć los polskich dzieci, oddać im głos.</u>
          <u xml:id="u-689.5" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Podoba nam się kierunek zmian i dobrym znakiem jest, że pogląd na kierunek zmian udało się uwspólnić. Jesteśmy na początku drogi, na jej końcu będą bezpieczne, kochane dzieci. To początek, ale dobry początek. Popieramy ten projekt.</u>
          <u xml:id="u-689.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-690">
          <u xml:id="u-690.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Paszyk, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-691">
          <u xml:id="u-691.0" who="#KrzysztofPaszyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-691.1" who="#KrzysztofPaszyk">Panie Marszałku! Panie, Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Na wstępie powiem, że Klub Parlamentarny Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe jak najbardziej będzie głosował za i od samego początku jest też orędownikiem uchwalenia tej ustawy. Ale też przy tej okazji chciałbym bardzo serdecznie podziękować organizacjom pozarządowym z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę na czele za to, że tak naprawdę z ich postulatów powstał ten projekt. Za ich sprawą możemy dzisiaj procedować nad pakietem bardzo dobrych rozwiązań. Oczywiście zebrała to grupa posłów, ale to tak naprawdę z siły, potencjału i determinacji organizacji pozarządowych z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę na czele zrodził się ten projekt. On jest jak najbardziej niezbędny do tego, aby przeciwdziałać kolejnym dramatom, kolejnym tragediom, których byliśmy świadkami w ostatnich tygodniach, w ostatnich miesiącach.</u>
          <u xml:id="u-691.2" who="#KrzysztofPaszyk">Ponowię apel z poprzedniej naszej dyskusji na temat tego projektu. Panie ministrze, oczekuję dzisiaj jako jeden z przedstawicieli tej Izby, że Fundusz Sprawiedliwości, którego dyspozytorem jest reprezentowane przez pana ministerstwo, przeznaczy istotną część środków, które są zgromadzone właśnie na to, aby realizować rozmaite cele, które mają przeciwdziałać krzywdzie, przeciwdziałać niesprawiedliwości, i podejmie niezwłocznie, w najbliższym czasie kroki, po to aby rozpocząć kolejne edycje kampanii społecznych, które będą uwrażliwiały na przemoc domową, na krzywdę, która dzieje się niestety w wielu domach. Liczymy, że w tej potężnej puli środków, które są zgromadzone w tym funduszu, znajdzie się kilka milionów złotych na to, aby faktycznie od zaraz zacząć realizować właśnie tego typu kampanię. Samo prawo nigdy nie nadąży za tym, co dzieje się w społeczeństwie. Natomiast to prawo wsparte rozmaitymi formami i kampaniami, które mają na celu przeciwdziałać tym patologicznym zjawiskom, jak myślę, będzie kapitalnym uzupełnieniem, które będzie neutralizowało te złe zjawiska. I oto wnosimy, o to prosimy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-692">
          <u xml:id="u-692.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-693">
          <u xml:id="u-693.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-693.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw po przedstawieniu sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-693.2" who="#MirosławSuchoń">Wysoka Izbo! Polska 2050 będzie popierać ten projekt, ponieważ proponowane zmiany to olbrzymi krok we właściwym kierunku. Wprowadzenie analizy przypadków krzywdzenia dzieci, standardów ochrony małoletnich we wszystkich instytucjach i podmiotach, gdzie mogłyby być narażone na skrzywdzenie, to po prostu konieczność. To bardzo dobrze, że te przepisy są wprowadzane obecnie, można tylko żałować, że nie stało się to wcześniej. Propozycje te zostały sformułowane przez środowiska organizacji działających na rzecz ochrony dzieci już ponad 3 lata temu. Być może wielu tragedii udałoby się uniknąć, w tym tak dramatycznych przypadków jak przypadek Kamila z Częstochowy, ale też dzisiątek mniej znanych opinii publicznej moglibyśmy po prostu uniknąć.</u>
          <u xml:id="u-693.3" who="#MirosławSuchoń">Dobrze, że część rządu wsłuchała się w uwagi organizacji społecznych od lat niosących pomoc dzieciom krzywdzonym, w tym Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, której z tej trybuny należą się wielkie podziękowania.</u>
          <u xml:id="u-693.4" who="#MirosławSuchoń">Część wprowadzonych obecnie zmian to realizacja postulatów wprowadzonych przez ekspertów Instytutu Strategie 2050, zaprezentowanych w dokumencie „Rodziny dla dzieci — prawo, nie przywilej” z maja 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-693.5" who="#MirosławSuchoń">Ustanowienie reprezentacji prawnej dla dzieci to jeden z elementów postulowanego wówczas utworzenia instytucji osobistego rzecznika dziecka, którego głównym zadaniem miałoby być dbanie o dobro, zaspokajanie potrzeb i interes dziecka i który pełniłby wobec niego funkcję ochronną, reprezentacyjną, wspierającą i inicjującą potrzebne działania na jego rzecz. To formuła szersza niż przyjęta w obecnie procedowanym projekcie, możliwa do rozważenia na kolejnym etapie wzmacniania ochrony dzieci.</u>
          <u xml:id="u-693.6" who="#MirosławSuchoń">Eksperci Instytutu Strategie 2050 proponowali szereg rozwiązań z obszaru profilaktyki przemocy w rodzinie, takich jak wsparcie rodziny przeżywającej kryzys wychowawczy, rozwój sieci placówek wsparcia dziennego, treningi umiejętności rodzicielskich czy też promocja i rozwój idei rodzin wspierających.</u>
          <u xml:id="u-693.7" who="#MirosławSuchoń">Powyższe rozwiązania, będące swego rodzaju uzupełnieniem procedowanej dziś ustawy, powinny stać się przedmiotem prac parlamentarnych, w naszej ocenie, niezwłocznie po przyjęciu przedłożonego obecnie projektu.</u>
          <u xml:id="u-693.8" who="#MirosławSuchoń">Jak wspomniałem na wstępie, Koło Parlamentarne Polska 2050 popiera omawiany dziś projekt ustawy o zmianie ustawy — Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw i mam nadzieję, że przepisy niezwłocznie wejdą w życie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-693.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-694">
          <u xml:id="u-694.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Dobromir Sośnierz, Wolnościowcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-695">
          <u xml:id="u-695.0" who="#DobromirSośnierz">Część zmian w tej ustawie jest rozsądna, część jest, powiedzmy, dyskusyjna, jak chociażby zmiana nazwy kuratora na reprezentanta dziecka, co jest jakby dalszym umacnianiem się trendu do upaństwawiania opieki nad dzieckiem. Ja bym się raczej na miejscu partii broniącej rodziny zastanowił, czy w tych wszystkich przypadkach konieczne jest reprezentowanie dziecka przez urzędnika, a nie przez rodzica — chyba należałoby pod tym względem przejrzeć te przepisy, bo to jest jeszcze PRL-owski relikt — a nie zmieniać tę nazwę na sugerującą, że właściwym reprezentantem dziecka jest urzędnik, a nie rodzic.</u>
          <u xml:id="u-695.1" who="#DobromirSośnierz">Ale to jest, powiedzmy, tylko żonglerka nazwami, a chciałem powiedzieć głównie o czymś innym. Chciałem zaproponować poprawkę w sprawie, która jest w tej ustawie pominięta. Tam zmieniamy art. 2131, ale omijamy § 2. I tutaj ten § 2 jest sformułowany w ten sposób, że sąd wysłuchuje małoletniego i uwzględnia jego opinię w miarę jego rozwoju itd.</u>
          <u xml:id="u-695.2" who="#DobromirSośnierz">Na pierwszy rzut oka może brzmieć dobrze i szlachetnie, ale tak naprawdę to jest bardzo zły przepis i bardzo zły pomysł, jeśli nad tym się zastanowić i jeśli zna się praktykę. W praktyce zrzucam na dziecko odpowiedzialność za rozstrzyganie sporu między rodzicami. To jest bardzo zła instytucja. To powoduje próbę wywierania presji na dziecku przez kłócących się rodziców czy inne strony, ale najczęściej rodziców. To powoduje, że dziecko podlega manipulacji, to powoduje, że ono formuje… Ono dlatego właśnie jest niepełnoletnie, że nie potrafi ocenić sytuacji, i zrzucanie na nie tej odpowiedzialności jest absolutnie niewłaściwe.</u>
          <u xml:id="u-695.3" who="#DobromirSośnierz">Dziecko powinno być wysłuchiwane tylko na okoliczność faktów, nie na okoliczność ocen. Gdybyśmy uznawali, że dziecko adekwatnie ocenia sytuację, to byśmy uznali je za pełnoletnie. Dziecko powinno być wysłuchane tylko na okoliczność tego, kiedy mamy zeznania, a często tak jest, że mamy tylko słowo przeciwko słowu. Wtedy potrzebne jest zapytanie dziecka, jak było naprawdę. Czy to jest prawda, że mama to, a tata tamto, a nie czy mama jest dobra, czy wolisz być z mamą, czy wolisz być z tatą. Bo co to powoduje? To, że rodzic, który porywa dziecko, uprowadza albo przytrzymuje, alienuje od drugiego rodzica, w oczywisty sposób wymusza na dziecku, wywiera na nim presję, żeby ono zeznawało na jego korzyść, tak? Wyobraźcie sobie państwo znalezienie się w pozycji takiego dziecka, które musi w sądzie rozstrzygać sprawę między rodzicami i powiedzieć, że niekoniecznie chciałoby być tylko z tym rodzicem, u którego stale mieszka od wielu miesięcy. Przecież to jest presja nieznośna, nie można na dziecko takiej odpowiedzialności nakładać.</u>
          <u xml:id="u-695.4" who="#DobromirSośnierz">W imię tego proponuję poprawkę, która mówi, że sąd wysłuchuje dziecka jedynie na okoliczność faktów, o których ma ono wiedzę uzyskaną bezpośrednio, czyli tego, czego było świadkiem, a nie, że mama powiedziała, że tata albo coś tata o mamie. Sąd nie prosi dziecka o wyrażanie własnych ocen — proszę o poważne zastanowienie się nad tą poprawką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-696">
          <u xml:id="u-696.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Janusz Korwin-Mikke, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-697">
          <u xml:id="u-697.0" who="#JanuszKorwinMikke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wielce czcigodna Monika Rosa zaczęła od wymienienia nazwisk pięciorga zabitych dzieci. Ja mogę wymienić imiona dziesięciorga dzieci zabitych na drogach, co nie jest powodem, żeby likwidować ruch samochodowy. Tego typu argumentów po prostu nie wolno używać, są to argumenty emocjonalne, niedopuszczalne w normalnej polemice.</u>
          <u xml:id="u-697.1" who="#JanuszKorwinMikke">Prawdą jest to, co mówią panie z Lewicy, że prawica wrzeszczy, że lewica wkracza między rodziców i dzieci, lewica wtrąca się, państwo wtrąca się w te stosunki. A jednocześnie lewica wrzeszczy, że jest coraz więcej przypadków przemocy w rodzinie. Tak jest! Właśnie dlatego że jest coraz więcej ingerencji państwa w rodzinę, jest coraz więcej przypadków przemocy w rodzinie, to jest rzecz oczywista, same to powiedziałyście. W normalnej rodzinie jak się dziecku powie: masz 2 godziny ćwiczyć pompki, to syn mówi: tak jest, tata, i ćwiczy pompki. Jeżeli przedtem mu w szkole powiedzą, że on ma swoje prawa i może ojca nie słuchać, to on wtedy czuje, że jego prawa są naruszone, i gotowy jest nawet samobójstwo popełnić, bo mu ojciec kazał wbrew jego woli ćwiczyć pompki. Oczywiście, że tak.</u>
          <u xml:id="u-697.2" who="#JanuszKorwinMikke">Wy nie zdajecie sobie sprawy, co wy robicie, niszcząc normalne stosunki w rodzinie, o czy mówił zresztą przed chwilą kolega Sośnierz. To dotyczy nie tylko dzieci, ale i stosunków między rodzicami, ale o tym nie będę już tutaj mówić.</u>
          <u xml:id="u-697.3" who="#JanuszKorwinMikke">Trzeba to dobrze zrozumieć. Jest stare powiedzenie, że jak chcesz, żeby coś było zrobione, to możesz albo zrobić to samemu, albo zapłacić komuś, albo zabronić dziecku to robić. Jeżeli będziecie dziecku mówili, jak okropną rzeczą jest pedofilia, to co dziesiąte dziecko sobie pomyśli: aha, to ta pedofilia to jest coś fajnego.</u>
          <u xml:id="u-697.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-697.5" who="#JanuszKorwinMikke">Oczywiście że tak. Tak. Tak rozumują dzieci. Mam ośmioro dzieci i wiem, jak dzieci rozumują. A wy macie dzieci w ogóle?</u>
          <u xml:id="u-697.6" who="#JanuszKorwinMikke">Nieszczęście polega na tym, że nie rozumiecie, że dziecko jest istotą… To nie jest tak, że jak się wyda ustawę, to dziecko się zastosuje. Dziecko jest żywą istotą i ono musi wiedzieć, jakie jest jego miejsce w rodzinie. Jeżeli mu się zakłóci naturalne miejsce w rodzinie, to wtedy konsekwencje tego są absolutnie fatalne. Dziecko się kiedyś bało ojca, ale dzięki temu nie trzeba było używać przemocy. Jeżeli się podrywa autorytet ojca, wtedy dziecko się nie boi, a przecież nie może włazić rodzicom na głowę, więc trzeba użyć przemocy, bo nie ma innego sposobu. Nie może być tak, że dzieci robią, co chcą, że na jezdni włażą pod samochody. Nie można tego zrobić. I dlatego nie można naruszać tych zasad. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-697.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-697.8" who="#komentarz">(Poseł Paulina Hennig-Kloska: Zwłaszcza w Częstochowie… Nie da się tego słuchać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-698">
          <u xml:id="u-698.0" who="#RyszardTerlecki">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-698.1" who="#RyszardTerlecki">Teraz głos ma podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pan Marcin Romanowski.</u>
          <u xml:id="u-698.2" who="#komentarz">(Głos z sali: A gdzie pytania? Ja chciałam pochwalić.)</u>
          <u xml:id="u-698.3" who="#RyszardTerlecki">Trudno. Musimy szanować zdrowie pracowników Kancelarii Sejmu, którzy będą tu siedzieć do godz. 3 i słuchać naszych wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-698.4" who="#komentarz">(Głos z sali: A to nie my ustalamy harmonogram.)</u>
          <u xml:id="u-698.5" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-699">
          <u xml:id="u-699.0" who="#MarcinRomanowski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę przede wszystkim podziękować panu marszałkowi, Prezydium Sejmu za bardzo sprawne procedowanie nad tym projektem, Biuru Legislacyjnemu Sejmu — za zaangażowanie i wszelkie cenne uwagi. Jest to niezwykle ważne, bo dzięki temu jesteśmy coraz bliżej uchwalenia ustawy, która jest dobra, potrzebna i oczekiwana. Bardzo serdecznie chciałbym też przywitać przedstawicieli społeczności związanej z Kamilkiem z Częstochowy, którzy są obecni dzisiaj, tak jak byli obecni przy pierwszym czytaniu. Bardzo serdecznie dziękuję państwu za wielkie zaangażowanie na rzecz tego, aby dzieci w Polsce były rzeczywiście chronione i abyśmy nie zapomnieli o Kamilku i innych dzieciach, które doświadczyły przemocy. Bardzo dziękuję też społeczności związanej z Kamilkiem za wiele cennych uwag podnoszonych w trakcie ostatnich tygodni podczas prac nad ustawą, tygodni, które pokazały, że rzeczywiście ta ustawa, ten projekt spotyka się z bardzo pozytywnymi ocenami.</u>
          <u xml:id="u-699.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Po tej ustawie będzie więcej takich przypadków.)</u>
          <u xml:id="u-699.2" who="#MarcinRomanowski">To cieszy i odbieramy to również jako docenienie prac toczących się przez ostatnich kilka miesięcy w Ministerstwie Sprawiedliwości. Potwierdza to też to, że właśnie Ministerstwo Sprawiedliwości pod kierunkiem pana ministra Zbigniewa Ziobry podejmuje bardzo wiele działań na rzecz ochrony dzieci, rodzin, ofiar przemocy czy wzmocnienia osób niepełnosprawnych. Wspomnę tutaj chociażby o fakcie, że w ostatnim Justice Scoreboard Komisji Europejskiej jesteśmy na drugim miejscu, jeżeli chodzi o ocenę dostępu do wymiaru sprawiedliwości osób z niepełnosprawnościami.</u>
          <u xml:id="u-699.3" who="#MarcinRomanowski">Rzeczywiście, śmierci dzieci poruszają nas wszystkich — śmierć Oliwiera ze Szczecina w 2008 r., śmierć Bartka z Elbląga w 2008 r., Szymonka z Będzina w 2010 r. Rzeczywiście, nasze działania są i będą potrzebne, podejmujemy je. Ustawa antyprzemocowa 1.0, ustawa antyprzemocowa 2.0, krajowy plan przeciwdziałania przestępczości na tle seksualnym wobec dzieci, podwyższenie kar dla pedofilów to tylko niektóre działania Ministerstwa Sprawiedliwości pod kierownictwem pana ministra Zbigniewa Ziobry, które służą temu, aby tych przypadków było jak najmniej.</u>
          <u xml:id="u-699.4" who="#MarcinRomanowski">Bardzo dziękuję też za poprawki przedstawione przez pana posła Grzegorza Lorka w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. Jestem przekonany, że te poprawki przygotowane w ostatnich tygodniach w trakcie intensywnych prac z państwem posłami ze wszystkich klubów parlamentarnych — bardzo za to dziękuję — z ekspertami, z Biurem Legislacyjnym Sejmu, tak jak powiedziałem, z wieloma organizacjami pozarządowymi rzeczywiście przyczynią się do tego, że uda nam się stworzyć akt prawny, który będzie służył dzieciom. Wszystkie te uwagi, które do nas spływały, staraliśmy się bardzo starannie analizować. Nie wszystkie oczywiście mogły być uwzględnione w tym projekcie ze względu na jego zakres przedmiotowy, ale każda uwaga była dla nas bardzo cenna. Bardzo dziękuję również w imieniu ministra sprawiedliwości, własnym, za wielkie zaangażowanie, w szczególności społeczności związanej z Kamilkiem, dziesiątkom tysięcy osób, które podpisywały się pod tym projektem, które co miesiąc również uczestniczą w zgromadzeniach, aby wspierać nasze działania.</u>
          <u xml:id="u-699.5" who="#MarcinRomanowski">Mam też nadzieję, że ta ustawa, którą społeczność związana z Kamilkiem popiera, która właśnie dzięki tym działaniom społecznym uzyskała nazwę „ustawa Kamilka”, będzie skutecznie chronić dzieci przed krzywdzeniem i zapobiegnie wielu dramatom. Temu właśnie mają służyć — tu odpowiadam na pytanie pana posła Lorka — instytucje, które proponujemy wprowadzić na nowo albo zmienić. To ocena prawdopodobieństwa ponownego popełnienia przestępstwa, standardy ochrony małoletnich, analiza przypadków krzywdzenia dzieci czy też strategie przeciwdziałania przemocy i przestępstwom na tle seksualnym.</u>
          <u xml:id="u-699.6" who="#MarcinRomanowski">Ten projekt jest kolejnym milowym krokiem w kierunku stworzenia wymiaru sprawiedliwości przyjaznego dziecku. W ten cel wpisują się rozwiązania dotyczące reprezentanta dziecka, wysłuchania małoletniego oraz szkoleń dla sędziów, bo bez wątpienia małoletni, w tym przypadku pokrzywdzony przestępstwem popełnionym na jego szkodę przez osobę najbliższą, w toku całego postępowania potrzebuje dobrze przygotowanego reprezentanta. Myślę, że dla wszystkich jest oczywiste, że w tym przypadku reprezentantem nie może być rodzic podejrzany czy oskarżony o popełnienie przestępstwa w stosunku do własnego dziecka. Obecnie jest tak, że jeżeli żaden z rodziców nie może reprezentować dziecka w postępowaniu, jest ono reprezentowane przez kuratora procesowego, którym może być nie urzędnik, tylko radca prawny czy adwokat.</u>
          <u xml:id="u-699.7" who="#MarcinRomanowski">To, co proponujemy — zmiana nazwy na nazwę „reprezentant dziecka” — nie jest zmianą czysto terminologiczną. Ta terminologia jest naprawdę myląca. To wychodzi nam z badań, chociażby Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości. Jest ona myląca dla dorosłych, a tym bardziej z jej zrozumieniem ma problemy samo dziecko. Wiemy, że padają pytania, kim jest kurator, który kojarzy się z kuratorem sądowym. Poniekąd jest to odbierane jako stygmatyzujące. Dlatego m.in. zastępujemy termin „kurator procesowy” terminem „reprezentant dziecka”. Oczywiście to nie jest tylko i wyłącznie zmiana nazwy. Uzupełniamy przepisy, aby uregulować status takiego reprezentanta dziecka, jego kompetencje, dookreślić jego obowiązki, ustalić zasady jego wynagradzania. Jesteśmy przekonani, że takie całościowe ujęcie pozwoli na rzeczywiście godne i profesjonalne reprezentowanie dziecka w takich przypadkach.</u>
          <u xml:id="u-699.8" who="#MarcinRomanowski">Kolejnym ważnym elementem każdego postępowania jest oczywiście wysłuchanie tego, co mają do powiedzenia osoby zainteresowane jego wynikiem. Dziecko też powinno być wysłuchane, ale w sposób empatyczny, odpowiedni do jego wieku. To jasne i oczywiste. W projekcie wprowadzamy przepisy, które wyczerpująco regulują procedurę wysłuchania dziecka i wskazują, kto będzie mógł uczestniczyć w czynności, wskazują miejsce tego wysłuchania oraz warunki, w jakich ma się ono odbywać. Co ważne, istotnym novum jest tutaj zobowiązanie sądu do wyjaśnienia, z jakich przyczyn wysłuchania nie przeprowadzono. To mogą być przyczyny związane z dobrem dziecka, z jego stanem świadomości. Ten wymóg na pewno skłoni sędziego do dokładnej analizy sytuacji dziecka, bo przed zakończeniem postępowania będzie miał obowiązek uzasadnić, dlaczego odstąpił od czynności wysłuchania dziecka. Wzmocni to podmiotowość i pozycję dziecka i dziecko będzie wysłuchane w sposób odpowiedni do jego wieku.</u>
          <u xml:id="u-699.9" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: O właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-699.10" who="#MarcinRomanowski">Oczywiście prawidłowe przeprowadzenie czynności z małoletnim i wydanie orzeczenia wymaga tego, aby sędziowie rodzinni byli odpowiednio przygotowani i potrafili wysłuchać dziecko w sposób adekwatny do jego rzeczywistej sytuacji. Muszą więc posiadać kompetencje, nie tylko te prawnicze, ale również takie, które będą obejmować całokształt wymogów potrzebnych do tego, aby przeprowadzić czynności z osobami, które nie ukończyły 18. roku życia. Chodzi o to, aby rozpoznawać symptomy krzywdzenia, aby zabezpieczyć interes dziecka, np. w sytuacji sporu między rodzicami albo opiekunami. Przypomnę też, że tego typu wymóg dotyczący szkoleń dla sędziów wprowadziliśmy w tzw. ustawie antyprzemocowej 2.0 w odniesieniu do sędziów z wydziałów karnych, którzy prowadzą przesłuchania dzieci w tzw. przyjaznych pokojach.</u>
          <u xml:id="u-699.11" who="#MarcinRomanowski">W projekcie wprowadza się wreszcie postulowany od lat obowiązek posiadania procedur dotyczących ochrony dzieci przed krzywdzeniem, czyli reagowania, tego, jak reagować w sytuacji podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone. Chodzi o to, żeby rodzice, którzy posyłają dzieci do różnych instytucji, mieli pewność, że posyłają je w bezpieczne miejsce, że jeżeli zdarzy się tam jakaś sytuacja — czy to między ich dzieckiem a dorosłym, czy to między małoletnimi — to ich dzieci rzeczywiście będą bezpieczne. Te standardy nie będą jednakowe dla każdej instytucji. One będą musiały być dostosowane do charakteru, rodzaju i specyfiki placówki. Inne środki ostrożności ustala się w relacji dziecko — dorosły, a inne w relacji między małoletnimi. Chcemy, żeby w standardach uwzględniano również sytuację dzieci z niepełnosprawnościami oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w szczególności dzieci ze spektrum autyzmu.</u>
          <u xml:id="u-699.12" who="#MarcinRomanowski">Analiza przypadków krzywdzenia dzieci. Szanowni państwo, wprowadzamy ten ustawowy obowiązek, Serious Case Reviews, aby być mądrym przed szkodą, żeby wyciągać wnioski — nie po to, żeby kogoś karać, ustalać winę, ale żeby zdiagnozować, co w tym systemie wymaga wzmocnienia i naprawy. Przypomnę, że już od kilku miesięcy prowadzimy tego typu analizy w Instytucie Wymiaru Sprawiedliwości. Badamy akta zakończonych spraw karnych. W tych aktach są dokumenty dotyczące spraw opiekuńczych, dokumenty z instytucji pomocy społecznej. Badając te sprawy, już teraz ustalamy obszary, które wymagają poprawy. Z tego punktu widzenia tego rodzaju badanie na pewno jest niezwykle potrzebne. Dostęp do większej ilości materiału na pewno pozwoli na dokładniejsze ustalenia i wnioski.</u>
          <u xml:id="u-699.13" who="#MarcinRomanowski">Szanowni Państwo! Była mowa o braku strategii. Cóż, projekt przewiduje dwie strategie, strategię przeciwko przemocy i strategię przeciwko przestępczości na tle seksualnym wobec dzieci. On tworzy ustawową podstawę do tworzenia dwóch odrębnych strategii. Pierwsza z nich, dotycząca przeciwdziałania przestępczości na tle seksualnym, już jest gotowa. Pracowaliśmy nad nią w Ministerstwie Sprawiedliwości wspólnie ze wszystkimi instytucjami publicznymi, które powinny w tym uczestniczyć — łącznie kilkanaście podmiotów — od końca 2021 r. Uznaliśmy również po konsultacji z ekspertami, że specyfika i charakter przestępstw na tle seksualnym wymagają, aby potraktować je osobno. Osobno chcemy też stworzyć strategię przeciwdziałania przemocy wobec dzieci w ogóle. Ta skoordynowana praca, według ustalonych planów, z wyznaczonymi celami do osiągnięcia, na pewno pomoże nam chronić najmłodszych.</u>
          <u xml:id="u-699.14" who="#MarcinRomanowski">Częścią tych strategii będą również kampanie społeczne uświadamiające, które już trwają, szanowni państwo. Właśnie trwa kampania związana z rychłym wejściem w życie ustawy antyprzemocowej 2.0. Ona jest i w radiu, i w telewizji, i w mediach lokalnych, regionalnych oraz centralnych. Prowadzimy również wspólnie z UNICEF-em kampanię ukierunkowaną w szczególności na dzieci. Oczywiście teraz są wakacje, więc ona ma nieco inny charakter, ale we wrześniu planujemy już — one są przygotowane — konkretne działania z Funduszu Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-699.15" who="#MarcinRomanowski">Na koniec dodam, że projekt może w mniejszym zakresie, ale wzmacnia również prawa osób z niepełnosprawnościami, wzmacniając kuratora osoby niepełnosprawnej.</u>
          <u xml:id="u-699.16" who="#MarcinRomanowski">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Jestem przekonany, że te rozwiązania zaproponowane przez Suwerenną Polskę, które stały się przedmiotem naszych wspólnych prac — jeszcze raz wszystkim państwu bardzo serdecznie za nie dziękuję — w sposób znaczący i zdecydowany przyczynią się do poprawy sytuacji dzieci. Proszę Wysoką Izbę o dalsze poparcie przedstawionego projektu i nieustannie zapraszam do dalszych wspólnych prac. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-699.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-699.18" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Precz z komuną! Tak bolszewicy rozbijali rodziny, dokładnie tak.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-700">
          <u xml:id="u-700.0" who="#RyszardTerlecki">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-701">
          <u xml:id="u-701.0" who="#MałgorzataPępek">W sprawie 8-letniego Kamila zawiódł cały system, i to trzeba głośno powiedzieć. Pozostaje nadzieja, że ta tragiczna śmierć dziecka na oczach całej Polski stanie się symbolem zmian. Zmian, które zarówno ten rząd, jak i każdy kolejny będzie kontynuował i korygował o nowe rozwiązania, aż system stanie się tak dobry, że wyeliminowane zostaną takie przypadki.</u>
          <u xml:id="u-701.1" who="#MałgorzataPępek">Patrząc w przyszłość, należy pokładać nadzieje, że wprowadzenie procedury SCR rozpocznie proces łatania dziur w systemie ochrony najmłodszych, w takim stopniu, w jakim rozpoczął ten sam proces i stał się ugruntowaną i integralną częścią systemu ochrony w Wielkiej Brytanii.</u>
          <u xml:id="u-701.2" who="#MałgorzataPępek">SCR w połączeniu z resztą zmian wprowadzanych w tym projekcie powinien być dobrym startem, ale nie możemy zapomnieć, że jeszcze długa droga przed nami, aby działania w zakresie ochrony dzieci przed krzywdzeniem były w pełni skuteczne.</u>
          <u xml:id="u-701.3" who="#MałgorzataPępek">Być może maksymalne zaostrzenie kar wpłynęłoby pozytywnie na zmniejszenie liczby takich przestępstw. Czy posiadają państwo dane wskazujące, czy w innych krajach zaostrzenie kar było czynnikiem, który wymiernie wpłynął na zmniejszenie się liczby przedmiotowych przestępstw?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-702">
          <u xml:id="u-702.0" who="#RyszardTerlecki">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, na podstawie art. 95 ust. 2 regulaminu Sejmu kieruję ten projekt ustawy do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-702.1" who="#RyszardTerlecki">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 48. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych o rządowym projekcie ustawy o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego (druki nr 3482 i 3493).</u>
          <u xml:id="u-702.2" who="#RyszardTerlecki">Proszę pana posła Stanisława Żuka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-702.3" who="#RyszardTerlecki">Chcę państwa uprzedzić, że również w tym wypadku, to jest drugie czytanie, zrezygnujemy z pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-703">
          <u xml:id="u-703.0" who="#StanisławŻuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, która przeprowadziła pierwsze czytanie oraz rozpatrzyła rządowy projekt ustawy o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży węgla brunatnego, druk nr 3482.</u>
          <u xml:id="u-703.1" who="#StanisławŻuk">Projekt wpłynął do Sejmu 10 lipca br., 11 lipca został skierowany do pierwszego czytania w komisji, 12 lipca, czyli dzisiaj, odbyło się posiedzenie komisji.</u>
          <u xml:id="u-703.2" who="#StanisławŻuk">Projekt ma na celu udzielenie wsparcia dla spółek sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego w formie dotacji budżetowych, które będą przeznaczone na pokrycie świadczeń pieniężnych wypłacanych pracownikom spółek tych sektorów w związku ze skorzystaniem przez nich z systemu osłon socjalnych takich jak urlopy energetyczne, urlopy górnicze, jednorazowe odprawy pieniężne. Zaproponowane rozwiązania będą też podstawą zrównoważonego przebiegu transformacji przy jednoczesnym zabezpieczeniu bezpieczeństwa energetycznego Polski.</u>
          <u xml:id="u-703.3" who="#StanisławŻuk">Komisja przyjęła poprawki o charakterze redakcyjno-legislacyjnym oraz doprecyzowującym, ale w trakcie dyskusji uznano, że jeszcze w czasie drugiego czytania zostaną zgłoszone dodatkowe poprawki, nad którymi już nie można było procedować z uwagi na zakończenie procesu omawiania poszczególnych artykułów. W związku z tym zgłaszam poprawkę do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-703.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jako sprawozdawca?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-704">
          <u xml:id="u-704.0" who="#RyszardTerlecki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-704.1" who="#RyszardTerlecki">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-704.2" who="#RyszardTerlecki">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-704.3" who="#RyszardTerlecki">Jako pierwszy pan poseł Grzegorz Matusiak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-705">
          <u xml:id="u-705.0" who="#GrzegorzMatusiak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość wobec projektu ustawy o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego, druk nr 3482.</u>
          <u xml:id="u-705.1" who="#GrzegorzMatusiak">Projekt ustawy uwzględnia zachodzące w Unii Europejskiej procesy transformacji energetycznej wynikające z celów redukcji emisji CO2 do 2050 r. oraz tzw. Europejskiego Zielonego Ładu.</u>
          <u xml:id="u-705.2" who="#GrzegorzMatusiak">Przedstawiciele rządu Rzeczypospolitej Polskiej, przedstawiciele spółek górniczych i energetycznych oraz reprezentatywnych organizacji związkowych podpisali w dniu 22 grudnia 2022 r. w Warszawie umowę społeczną dotyczącą sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego, w tym wydzielenia wytwórczych i wydobywczych aktywów węglowych ze spółek z udziałem Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-705.3" who="#GrzegorzMatusiak">Szanowni Państwo! Ten projekt ustawy jest bardzo oczekiwany przez załogi, pracowników sektora energetycznego i górnictwa węgla brunatnego. Szczególnie dotyczy to takich spółek jak Konin, Turów, Bełchatów.</u>
          <u xml:id="u-705.4" who="#GrzegorzMatusiak">Szanowni Państwo! Jestem z miasta Jastrzębie-Zdrój. Gdy w 2015 r., za rządów Platformy Obywatelskiej i PSL-u, załoga Jastrzębskiej Spółki Węglowej przyszła protestować przeciwko likwidacji miejsc pracy w górnictwie, użyto Policji. Strzelano do górników, bito górników, a dziś mówi się, że nie widziano żadnych rannych górników.</u>
          <u xml:id="u-705.5" who="#GrzegorzMatusiak">Szanowni Państwo! Rząd Prawa i Sprawiedliwości przede wszystkim rozumie potrzeby ludzi pracy. Ten projekt z pewnością będzie tego wyrazem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-706">
          <u xml:id="u-706.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Tomasz Nowak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-707">
          <u xml:id="u-707.0" who="#TomaszPiotrNowak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Do 2018 r. kopalnie w Koninie żyły nadzieją, że powstanie odkrywka Ościsłowo, ale rząd Prawa i Sprawiedliwości zablokował możliwość powstania tej odkrywki. W 2018 r. zdaliśmy sobie sprawę z tego, że czas odkrywek w regionie się kończy. Uświadomiliśmy sobie, że trzeba przeprowadzić proces kompensacji dla regionu i proces sprawiedliwej transformacji. O tę kompensację występowałem z tej mównicy sejmowej, ale występowały o nią także wszystkie samorządy, podejmując stosowne uchwały. Domagały się od rządu polskiego kompensacji, która polegałaby właśnie na realizacji idei sprawiedliwej transformacji. Ludzie w naszym regionie, ale także w Turowie, w Bełchatowie, włożyli swoje serce w pracę, która powinna być wynagrodzona w momencie, kiedy transformacja jest przeprowadzana. Obiecano nam pieniądze z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji z Unii Europejskiej, na które jeszcze czekamy z tego powodu, że niestety rząd Prawa i Sprawiedliwości z wiadomych przyczyn nie potrafi skutecznie po nie sięgnąć. Jest to związane chociażby z praworządnością. Oczekiwaliśmy działań ze strony polskiego rządu. Rząd powinien dać górnikom i energetykom z tego regionu, a przyszłości również z Bełchatowa i z Turowa, zadośćuczynienie w postaci osłon socjalnych. W tej chwili górnicy z Konina i energetycy z Konina są w bardzo trudnej sytuacji, bowiem będzie to pierwsza kopalnia i pierwsza elektrownia, która zostanie zamknięta prawdopodobnie pod koniec 2024 r., ponieważ rząd Prawa i Sprawiedliwości na terenie Unii Europejskiej nie potrafi uchwalić ustawy i wydłużyć rynku mocy. Gdyby wydłużył rynek mocy, to pewnie jeszcze przez kilka lat moglibyśmy liczyć na pracę w tym sektorze w naszym regionie. W związku z tym, że rok 2024 się zbliża…</u>
          <u xml:id="u-707.1" who="#TomaszPiotrNowak">Ta ustawa ma zagwarantować osłony dla pracowników: urlopy energetyczne, urlopy górnicze i jednorazowe odprawy. Wydawało się, że spełni się wreszcie to, na co czekali właśnie górnicy i energetycy. Chodzi o uchwalanie obywatelskiego projektu ustawy, który miałaby zrównać ich prawa do osłon z prawami, które mają górnicy węgla kamiennego na Śląsku. Przygotowali stosowny projekt ustawy. Zaprosiłem na posiedzenie podkomisji do spraw sprawiedliwej transformacji 13 maja 2022 r. wszystkie związki zawodowe. Na posiedzeniu minister Pyzik złożył oficjalne obietnice, że jednak projekt rządowy powstanie i będzie tak zrobiony, że również górnicy z Konina i z Konińsko-Turkowskiego Zagłębia Węglowego dostaną stosowne osłony. Bardzo się z tego powodu ucieszyliśmy. 22 grudnia stało się to rzeczywistością — podpisano porozumienie. Ale między 22 grudnia dniem a dzisiejszym powstała ustawa, która niestety nie była prenotyfikowana w Unii Europejskiej i która w efekcie dopiero będzie notyfikowana. Od tej notyfikacji zależy, czy ten projekt stanie się rzeczywistością. Art. 27 tej ustawy mówi, że jeśli Komisja Europejska stwierdzi, że nie ma tej notyfikacji, to wówczas ustawa nie stanie się rzeczywistością. W związku z tym zgłaszam poprawkę, która spowoduje, że górnicy i energetycy będą mogli skorzystać z dobrodziejstw tej ustawy w oczekiwaniu na notyfikację. W wyniku tej poprawki nie będą wykluczeni i wyłączeni, jeśli, nie daj Boże, stanie się coś takiego, że po 2024 r. będą odejścia grupowe… Oni nie zostaną pozbawieni dobrodziejstw wynikających tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-707.2" who="#TomaszPiotrNowak">Rozmawialiśmy o tym z panem ministrem. Cieszę się bardzo z dobrej woli, pana ministra i liczę na to, że jeśli nie tu, to w Senacie…</u>
          <u xml:id="u-707.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-707.4" who="#TomaszPiotrNowak">Przedkładam poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-708">
          <u xml:id="u-708.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, panie pośle. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-708.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Dariusz Wieczorek, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-709">
          <u xml:id="u-709.0" who="#DariuszWieczorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewica w sprawie druku nr 3482, czyli ustawy o osłonach socjalnych dla pracowników sektora energetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego.</u>
          <u xml:id="u-709.1" who="#DariuszWieczorek">Można powiedzieć bardzo krótko: szkoda, że tak późno ten dokument się pojawia. Niestety to, z czym mamy do czynienia, to błędy z ostatnich 8 lat. Myślę, że polski rząd powinien przeprosić całą branżę górniczą za to mamienie jej od 2015 r., że węgla nam wystarczy na 200 lat, że w ogóle jest rewelacja, że będzie wszystko super, że wybudujemy Ostrołękę, węgiel będziemy wydobywać, do dolnej Odry węgiel będziemy przywozić.</u>
          <u xml:id="u-709.2" who="#DariuszWieczorek">Doskonale wiedzieliście, że również w trosce o bezpieczeństwo górników i w trosce o ochronę klimatu trzeba będzie te kopalnie zamykać i przeprowadzić transformację energetyczną z prawdziwego zdarzenia. Tego niestety nie robiono. Zmarnowaliście 100 mld zł ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2. To właśnie 100 mld, które powinny być przeznaczone na inwestycje w transformację energetyczną. To jest 100 mld, które powinny być przeznaczone również na tworzenie nowych miejsc pracy i na zmianę miejsc pracy właśnie dla branży górniczej. To jest 100 mld, które powinny doprowadzić do tego, że mielibyśmy dzisiaj dużo niższe ceny energii.</u>
          <u xml:id="u-709.3" who="#DariuszWieczorek">Tego nie zrobiono. I dzisiaj stoimy przed takim dylematem, że rzeczywiście trzeba bardzo poważnie podejść do tego procesu, bo kluczową sprawą dla nas powinny być te miejsca pracy i ci ludzie, którzy w tej branży pracują. Oni muszą czuć się bezpieczni, oni muszą wiedzieć, że polskie państwo, przeprowadzając tę transformację, o nich myśli, i oni muszą wiedzieć, że nie czeka ich zakończenie pracy i mówiąc krótko, wyrzucenie na bruk, tylko że mają jakąś perspektywę.</u>
          <u xml:id="u-709.4" who="#DariuszWieczorek">Ten projekt ustawy, jeżeli będzie mądrze wdrażany i mądrze przeprowadzany, mimo że jest zdecydowanie za późno wprowadzany, to rzeczywiście powinien takie bezpieczeństwo zapewnić. Dzisiaj ta branża to 77 czy 80 tys. pracowników całego sektora, ale też jest wiele firm współpracujących. W związku z czym to jest rzeczywiście bardzo poważny problem.</u>
          <u xml:id="u-709.5" who="#DariuszWieczorek">W tym dokumencie jest oczywiście kwestia notyfikacji, w związku z czym rodzi się pytanie do pana ministra i rozmawialiśmy o tym na posiedzeniu komisji, bo myślę, że też nie ma co oszukiwać branży górniczej i oszukiwać górników. Powiedzcie jako rząd, na jakim etapie jest w ogóle notyfikacja tej umowy społecznej z 2021 r., bo przecież tam jest założenie, że ostatnią kopalnię zlikwidujemy w roku 2049. Jeżeli Komisja Europejska to zaakceptuje, to wtedy ta ustawa ma sens. Jeżeli tego nie zaakceptuje, to ta ustawa nie ma żadnego sensu, a zapisy tej ustawy są jednoznaczne, bo w art. 27 mówią o tym, że trzeba tę ustawę notyfikować w Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-709.6" who="#DariuszWieczorek">Zwracam również uwagę na uzasadnienie, bo to, myślę, najlepiej oddaje te błędy polityki energetycznej, które już są nieodwracalne, ale które popełniliście, ale to tak, żeby w pamięci pana ministra i całego rządu to cały czas wybrzmiewało. Zapis w waszym uzasadnieniu jest taki: Należy dodać, że samo finansowanie z pomocy publicznej i osłon socjalnych dla zwalnianych pracowników jest dopuszczalne w świetle prawa wspólnotowego. Zezwalają na to chociażby przepisy decyzji Rady z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie pomocy państwa ułatwiające zamykanie kopalń węgla kamiennego. Przepisy z 2010 r. Przypomnę, że wy podejmowaliście decyzje, że budujecie kopalnie i rozwijacie kopalnie, i budujecie elektrownię węgla kamiennego w roku 2015. To był wielki błąd.</u>
          <u xml:id="u-709.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-710">
          <u xml:id="u-710.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mieczysław Kasprzak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-711">
          <u xml:id="u-711.0" who="#MieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Projekt oczekiwany i te wszystkie błędy, które zostały popełnione, dzisiaj przynoszą skutki, bo rząd udaje, że nic się nie dzieje, obiecuje: nie będziemy zamykać kopalń, będziemy rozliczać poprzedników, że zamykali kopalnie. I to jest takie mamienie ludzi. I później mamy takie skutki jak dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-711.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-711.2" who="#MieczysławKasprzak">Podpisano porozumienie i nic nie zrobiono dalej w tym zakresie. Dzisiaj rząd przychodzi z ustawą i tak praktycznie to nie wie, co do końca jest w tej ustawie. Byłem zaszokowany. Po raz pierwszy widziałem taką sytuację, że rząd jest tak niezaradny.</u>
          <u xml:id="u-711.3" who="#MieczysławKasprzak">Praktycznie wszyscy wyszli z posiedzenia komisji. Rząd nie wiedział, co ma robić. Legislatorzy pogubili się w tym wszystkim. Tak nie przygotowuje się poważnej ustawy. Przecież tam są miliardy, 1200 mln kryje się za tą ustawą. Poważne rozwiązania, naprawdę poważne rozwiązania. A rząd przychodzi z ustawą, mając tyle lat i teraz tyle czasu, mało tego, mając podobną ustawę dotyczącą węgla kamiennego, wystarczyło przekalkować i poprawić tylko niektóre nazwy czy sformułowania.</u>
          <u xml:id="u-711.4" who="#MieczysławKasprzak">Ustawa nieprzygotowana. Widziałem w oczach jednej z przedstawicielek związków zawodowych płacz. Mówi: ludzie, róbcie coś, bo my czekamy, my jeździmy, obiecaliście nam. I dzisiaj wychodzi ta bezradność.</u>
          <u xml:id="u-711.5" who="#MieczysławKasprzak">Powiem szczerze, wstydziłem się wobec tych ludzi, związkowców, którzy tam byli, tak nieprzygotowanej ustawy, bo w pewnym momencie już wydawało się… Nie wiem w ogóle, czy do końca ta ustawa nadaje się do wprowadzenia, ale to było żenujące.</u>
          <u xml:id="u-711.6" who="#MieczysławKasprzak">Róbcie coś w zakresie restrukturyzacji, a nie rozliczajcie poprzedników. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-711.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-712">
          <u xml:id="u-712.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Janusz Korwin-Mikke, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-713">
          <u xml:id="u-713.0" who="#JanuszKorwinMikke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Miałem zamiar mówić trochę o czym innym, ale przeraziło mnie to, co powiedział przed chwilą wielce czcigodny Tomasz Piotr Nowak. Mianowicie powiedział: bo jak grozi zamknięcie elektrowni w Koninie, to trzeba coś zrobić, bo ludzie stracą pracę. Otóż normalny człowiek mówi: trzeba coś zrobić, bo nie będzie prądu. Tylko socjalista mówi: bo ludzie stracą pracę. Jest podstawowa różnica między socjalistą a normalnym człowiekiem. Jeżeli budujemy stolarnię, to socjalista mówi, że tworzymy miejsca pracy, a normalny człowiek myśli: będą stoły. Normalny człowiek uważa, że zakład pracy jest po to, żebyśmy mieli np. stoły czy buty, a socjalista uważa, że zakład pracy jest po to, żeby szewcy i stolarze mieli pracę. To jest przepastna różnica. Potrzebna jest kontrrewolucja w myśleniu. Póki ludzie myślą jak socjaliści, a nie jak normalni ludzie, to po prostu nie wyjdziemy z tego ustroju. To jest wbite w nasze myślenie. Myślimy jak socjaliści, a nie myślimy jak normalni ludzie.</u>
          <u xml:id="u-713.1" who="#JanuszKorwinMikke">A mówiąc konkretnie na temat tej ustawy, proponuję, żeby zdać sobie sprawę, skąd pochodzą pieniądze na osłony socjalne. Pochodzą z podatków zabieranych robotnikom i innym z pensji. Trzeba po prostu nie zabierać im podatków, dobrze, uczciwie płacić i nie robić żadnych osłon socjalnych. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-714">
          <u xml:id="u-714.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-715">
          <u xml:id="u-715.0" who="#PaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Czuć, że idą wybory. Prawda jest taka, że przez 8 lat nie zrobiliście kompletnie nic dla takich regionów jak Konin czy Bełchatów, żeby dać jakieś osłony przy wygaszaniu kopalń czy też funkcjonujących przy nich elektrowni. Prawda jest taka, że od 8 lat nie zrobiliście nic, by stworzyć jakiś plan dalszego rozwoju tych regionów, które wychodzą dzisiaj z przemysłu paliwowo-energetycznego. I ta ustawa oczywiście przedwyborczo jest przez was procedowana w przyspieszonym trybie, w byle jakiej jakości, bez notyfikacji Unii Europejskiej wyłącznie dlatego, że zorientowaliście się, że brakuje głosów wyborczych i trzeba ich trochę pozyskać. Przez 8 lat pracownicy wygaszanej kopalni w Koninie, w subregionie konińskim was po prostu nie interesowali, tak nie interesuje was region, z którego de facto macie bardzo dużo przedstawicieli, bardzo wielu parlamentarzystów. Dlaczego? Bo byli słabsi, bo ich głos nie docierał, bo sprywatyzowano kopalnię w Koninie, a tymczasem właśnie przestała funkcjonować ostatnia odkrywka.</u>
          <u xml:id="u-715.1" who="#PaulinaHennigKloska">Można powiedzieć, że ta ustawa jest zdecydowanie za późno. Czego jeszcze brakuje? Przede wszystkim pomysłu na region. Jak Śląsk dostał środki na kompensację, na to, by postawić na nowe życie, na nowy pomysł, tak w Koninie przez to, że blokujecie środki europejskie, do dziś nie ma pieniędzy właśnie na to, by znaleźć nowy pomysł na nowe życie dla całego subregionu, z którego młodzi po prostu dziś uciekają. Nie ma pieniędzy na to, by posprzątać chociażby szkody środowiskowe, a Pojezierze Gnieźnieńskie, które jest dzisiaj w ogromnym problemie i kryzysie hydrologicznym, daje pracę kolejnym tysiącom osób, które tam mieszkają, i pieniądze dla gmin.</u>
          <u xml:id="u-715.2" who="#PaulinaHennigKloska">Ta ustawa oczywiście jest potrzebna, bo przez zaniedbania ze strony państwa tego pomysłu na nowe życie Konina nie ma, a pracownicy na kilka lat przed emeryturą nie są w stanie nagle, bez wcześniej przygotowanego programu, znaleźć po prostu nowego pomysłu na swoje zatrudnienie w tak ścisłej specjalizacji, w której pracowali przez całe swoje dorosłe życie. Poza tym nie zrobiliście nic, by te miejsca pracy dla tych osób w Koninie i w subregionie konińskim stworzyć, by sprawić, żeby Konin mógł generować na odpowiednim poziomie swoje własne PKB, tworzyć te miejsca pracy, żeby również gminy mogły z tego czerpać podatki i korzyści. Jak powiedziałam, ustawa jest spóźniona, nieprzygotowana, bez notyfikacji, ale dobrze, że jest.</u>
          <u xml:id="u-715.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-716">
          <u xml:id="u-716.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Stanisław Żuk, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-717">
          <u xml:id="u-717.0" who="#StanisławŻuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Celem ustawy o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego jest wprowadzenie systemu osłon socjalnych dla pracowników branży górniczej i energetycznej dotkniętych skutkami polityki klimatycznej, żeby to dobrze wybrzmiało. Proponowane rozwiązania będą też podstawą do zrównoważonego przebiegu transformacji przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego.</u>
          <u xml:id="u-717.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-717.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-717.3" who="#StanisławŻuk">Nowe przepisy wcielają w życie postanowienie umowy społecznej zawartej w grudniu 2020 r. Podpisanie umowy społecznej poprzedziły wielomiesięczne negocjacje między rządem, stroną społeczną i pracodawcami. Osłony socjalne dotyczą nabycia prawa do urlopu energetycznego i urlopu górniczego oraz wypłacenia jednorazowej odprawy pieniężnej. Urlopy energetyczne, górnicze w wymiarze do 4 lat mają obejmować pracownika, któremu ze względu na wiek i łączny staż pracy brakuje nie więcej niż 4 lata do nabycia prawa do emerytury. Jednorazowe odprawy pieniężne przysługują pracownikowi, z którym rozwiązana jest umowa o pracę, który posiada co najmniej 5-letni staż pracy w przedsiębiorstwie i który nie może skorzystać z urlopu górniczego lub energetycznego. W okresie korzystania z urlopu górniczego lub energetycznego pracownik będzie zwolniony z obowiązku świadczenia pracy i otrzyma świadczenie socjalne w wysokości 80% miesięcznego wynagrodzenia pracownika obliczonego jako wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy.</u>
          <u xml:id="u-717.4" who="#StanisławŻuk">Skorzystanie z urlopu energetycznego lub górniczego będzie dobrowolne i będzie się odbywać na wniosek pracownika i za zgodą pracodawcy. Zapewnienie systemu osłon socjalnych finansowanych ze środków publicznych pozwoli też na uniknięcie strukturalnego bezrobocia w gminach będących siedzibami przedsiębiorstw górniczych i energetycznych oraz zakładów wchodzących w skład tych przedsiębiorstw, znajdujących się w innych miejscowościach siedziby wyżej wymienionych przedsiębiorstw. Dodać należy, że finansowanie świadczeń socjalnych i jednorazowych odpraw pieniężnych z dotacji budżetu państwa będzie wymagać notyfikacji Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-717.5" who="#StanisławŻuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wprowadzany projektowaną ustawą system osłon socjalnych będzie służył zredukowaniu ujemnych konsekwencji społecznych i gospodarczych związanych z realizacją procesu transformacji energetycznej, a tym samym z realizacją zobowiązań wynikających z polityki energetycznej i klimatycznej zarówno krajowej, jak i Unii Europejskiej. Mając to na względnie Koło Poselskie Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia popiera proponowane rozwiązania i opowiada się za przyjęciem projektu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-717.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-718">
          <u xml:id="u-718.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-718.1" who="#RyszardTerlecki">Teraz głos ma podsekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych pan Karol Rabenda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-719">
          <u xml:id="u-719.0" who="#KarolRabenda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten projekt ustawy to efekt długich negocjacji i rozmów ze stroną społeczną, które trwały ponad 18 miesięcy. Z tego miejsca chciałbym podziękować zwłaszcza stronie społecznej, która przy tych trudnych, czasami nawet bardzo trudnych rozmowach też była — trzeba to przyznać — stroną konstruktywną. To porozumienie, które zawarliśmy 22 grudnia, to jest, można powiedzieć, nasz wspólny sukces. To sukces nie tylko strony społecznej, nie tylko strony rządowej, ale też strony pracodawców, która również była tam obecna.</u>
          <u xml:id="u-719.1" who="#KarolRabenda">Ta umowa społeczna, która została zawarta w grudniu, zapewnia nam spokój społeczny, który będzie gwarantował, że transformacja energetyczna będzie przebiegała w sposób sprawiedliwy, spokojny i zapewniający bezpieczeństwo energetyczne Polski. Bez tego porozumienia ten proces transformacji byłby dużo trudniejszy. Myślę, że jest to przełomowy moment w transformacji energetycznej, bo dzięki temu porozumieniu akceptowalność zmian w przypadku transformacji będzie dużo większa.</u>
          <u xml:id="u-719.2" who="#KarolRabenda">Jeśli chodzi o poprawki, które zostały zgłoszone, to rozmawialiśmy o tym na posiedzeniu komisji. Rozumiemy intencje pana posła, ale jednak nie zgadzamy się z tym, że to rozwiąże problem, a może nam nastręczyć różnego rodzaju problemów właśnie przy procesie notyfikacji. Dlatego też nie popieramy tej poprawki, ale oczywiście rozumiemy intencje. Być może uda się wypracować inny mechanizm w dalszym biegu prac legislacyjnych. Sprawa notyfikacji to jest oczywiście temat skomplikowany. Chociaż to nie jest sytuacja, w której strona europejska nie zna tego procesu, nie wie, jak on będzie przebiegał. Liczymy na to, że przebiegnie on dosyć szybko i sprawnie.</u>
          <u xml:id="u-719.3" who="#KarolRabenda">Tu jeszcze chciałem się odnieść do kwestii relacji z posiedzenia komisji. Nie wiem, nie ma już chyba posła Kasprzaka. Chodzi o ten apel strony społecznej wyrażony przez panią Alicję Messerszmidt. To raczej był apel o to, żeby przyjąć tę uchwałę jak najszybciej, bo faktycznie proces odchodzenia od węgla w regionie konińskim jest dosyć trudny. Tam pracownicy na tę ustawę i na tę notyfikację czekają, dlatego też będziemy się starali bardzo sprawnie przeprowadzić ten proces.</u>
          <u xml:id="u-719.4" who="#KarolRabenda">Podsumowując i kończąc, chcę powiedzieć, że dziwię się, może nie dziwię się, ale przypatruję się z zainteresowaniem zwrotowi przez burtę polityków Platformy Obywatelskiej i Lewicy. Mam wrażenie, że ich stosunek do polityki klimatycznej Unii Europejskiej jest zupełnie inny w Brukseli i zupełnie inny tutaj.</u>
          <u xml:id="u-719.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-719.6" who="#KarolRabenda">Chodzi o te deklaracje, że odchodzenie od węgla jest czymś złym. Musicie to w pewien sposób usystematyzować, bo jest to niespójne.</u>
          <u xml:id="u-719.7" who="#KarolRabenda">Transformacja energetyczna jest dużym wyzwaniem, ale musimy ją przeprowadzić z wiadomych względów. Ważne, żeby ona się odbywała w sposób sprawiedliwy społecznie, ale też żeby miała wśród priorytetów bezpieczeństwo energetyczne Polski. Proszę o przyjęcie tej ustawy, bo ona zapewni nam sprawne przeprowadzenie tego procesu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-719.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-720">
          <u xml:id="u-720.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-720.1" who="#RyszardTerlecki">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-720.2" who="#RyszardTerlecki">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-720.3" who="#RyszardTerlecki">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-720.4" who="#RyszardTerlecki">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-720.5" who="#RyszardTerlecki">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 52. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3477 i 3480).</u>
          <u xml:id="u-720.6" who="#RyszardTerlecki">Proszę panią poseł Teresą Wargocką o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-720.7" who="#RyszardTerlecki">Również przy omawianiu tej ustawy zrezygnujemy z pytań.</u>
          <u xml:id="u-720.8" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-721">
          <u xml:id="u-721.0" who="#TeresaWargocka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-721.1" who="#TeresaWargocka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Przedstawiam sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw z druku nr 3477.</u>
          <u xml:id="u-721.2" who="#TeresaWargocka">Marszałek Sejmu zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust.1 regulaminu Sejmu skierowała w dniu 10 lipca 2023 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży do pierwszego czytania. Posiedzenie komisji przewodnicząca zwołała na dzień 11 lipca. Posiedzenie to odbyło się bez udziału posłów klubów opozycyjnych, którzy stwierdzili, że posiedzenie zostało zwołane nielegalnie.</u>
          <u xml:id="u-721.3" who="#TeresaWargocka">Posłowie z klubów opozycyjnych złożyli wnioski o przerwę w posiedzeniu, o odroczenie posiedzenia — wnioski te zostały przez większość członków komisji odrzucone. Przewodnicząca komisji po konsultacji z Biurem Legislacyjnym poddała pod głosowanie sformułowany na podstawie art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu wniosek, by posiedzenie komisji odbyło się bez zachowania 7-dniowego terminu. Wniosek uzyskał akceptację członków komisji. Przystąpiono więc do realizacji porządku obrad, czyli do pierwszego czytania projektu.</u>
          <u xml:id="u-721.4" who="#TeresaWargocka">Projekt przedstawiła sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki pani Marzena Machałek. Celem zmian ustawowych jest dalsze doskonalenie systemu oświaty w obszarze doskonalenia kształcenia zawodowego oraz doskonalenia zawodowego kadr na potrzeby zmieniającej się gospodarki i jest realizacją kamieni milowych zapisanych w Krajowym Planie Odbudowy pod nazwą: kadry dla nowoczesnej gospodarki, poprawa dopasowania umiejętności i kwalifikacji do wymogów rynku pracy w związku z wdrażaniem nowych technologii w gospodarce oraz transformacją cyfrową i ekologiczną.</u>
          <u xml:id="u-721.5" who="#TeresaWargocka">Ustawa zakłada powołanie nowych placówek o zasięgu ogólnopolskim zarówno publicznych, jak i niepublicznych jako instytucji zapewniających współpracę — i to jest bardzo ważne — organizacji branżowych, przedsiębiorców i pracodawców, szkół prowadzących kształcenie zawodowe, wyższych uczelni oraz innych instytucji otoczenia gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-721.6" who="#TeresaWargocka">Zostanie powołanych 120 centrów branżowych. Podejście do rozwoju umiejętności zawodowych w danej branży wykracza poza tradycyjne modele kształcenia zawodowego. To jest przedsięwzięcie innowacyjne. Zostaną zintegrowane wszystkie poziomy edukacji zawodowej: edukacja szkolna, system szkolnictwa wyższego oraz będzie wsparta idea kształcenia przez całe życie, czyli podnoszenia i zmiany kwalifikacji w ciągu całego okresu aktywności zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-721.7" who="#TeresaWargocka">Ustawa określa więc miejsce i rolę centrów branżowych w systemie edukacji, plan rozwoju sieci tych centrów, określa warunki zatrudnienia personelu w branżowych centrach umiejętności, ustalenie zasad finansowania tych centrów, określenie rodzajów oferowanych szkoleń oraz określa ramy szkoleń nauczycieli zawodu.</u>
          <u xml:id="u-721.8" who="#TeresaWargocka">W tym projekcie są również zmiany innych ustaw, dotyczą też zmiany ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji, wprowadza się nową kwalifikację sektorową. Duży dział określający działalność tych centrów będzie dotyczył edukacji również pozaformalnej i rozbudowywania Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji Zawodowych. Projekt został bardzo szeroko skonsultowany, został rozesłany do 211 podmiotów społeczno-gospodarczych, uzyskał pozytywną opinię Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz Rady Dialogu Społecznego.</u>
          <u xml:id="u-721.9" who="#TeresaWargocka">Do projektu tej ustawy dołączone są również projekty rozporządzeń ministra edukacji i nauki wynikające z delegacji zawartych w ustawie. W toku rozpatrywania projektu ustawy posłowie zgłosili 10 poprawek. Poprawki zostały pozytywnie zaopiniowane.</u>
          <u xml:id="u-721.10" who="#TeresaWargocka">Reasumując: Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu na posiedzeniu w dniu 11 lipca br., wnosi, by Sejm uchwalił projekt ustawy z druku nr 3480. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-722">
          <u xml:id="u-722.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-722.1" who="#RyszardTerlecki">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-722.2" who="#RyszardTerlecki">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-722.3" who="#RyszardTerlecki">Jako pierwszy pan poseł Andrzej Kryj, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-723">
          <u xml:id="u-723.0" who="#AndrzejKryj">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, druki nr 3477 i 3480.</u>
          <u xml:id="u-723.1" who="#AndrzejKryj">Na wstępie chciałbym podkreślić, że jest to niezwykle ważny projekt, a przedłożone propozycje są oczekiwane zarówno przez liczne grono nauczycieli, jak i przez polskie samorządy i polskich przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-723.2" who="#AndrzejKryj">Przedłożony projekt stanowi, co musi wybrzmieć na tej sali bardzo mocno, realizację kamieni milowych nr A41G i A42G dla reformy pod nazwą: Kadry dla nowoczesnej gospodarki — poprawa dopasowania umiejętności i kwalifikacji do wymogów rynku pracy w związku z wdrażaniem nowych technologii w gospodarce oraz zieloną i cyfrową transformacją ujętej w Krajowym Planie Odbudowy i zwiększania odporności — KPO. Przedmiotem reformy zaplanowanej w KPO jest wprowadzenie do systemu oświaty nowego rodzaju placówki, tj. branżowego centrum umiejętności — BCU, która będzie zaawansowaną technologicznie placówką kształcenia, szkolenia i egzaminowania w danej dziedzinie zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-723.3" who="#AndrzejKryj">Branżowe centra umiejętności będą angażowały poszczególne branże w rozwój umiejętności oraz wspierały współpracę między kształceniem zawodowym, w tym na poziomie szkolnictwa wyższego, a biznesem i pracodawcami. Przygotowane rozwiązania mają umożliwić realizację ujętej w KPO inwestycji pn.: Wsparcie rozwoju nowoczesnego kształcenia zawodowego, szkolnictwa wyższego oraz uczenia się przez całe życie polegającej na utworzeniu i wsparciu funkcjonowania ogólnopolskiej sieci 120 branżowych centrów umiejętności, zorientowanej zarówno na ożywienie gospodarcze po kryzysie spowodowanym COVID-19, jak i na stworzenie trwałych oraz skutecznych metod współpracy i współdziałania różnych interesariuszy w obszarze rozwoju umiejętności oraz szybkiego reagowania systemów kształcenia zawodowego i uczenia się przez całe życie na nieprzewidziane zdarzenia.</u>
          <u xml:id="u-723.4" who="#AndrzejKryj">Wysoka Izbo! Z punktu widzenia przedsiębiorców konieczne jest efektywne kształcenie i szkolenie nowych kadr posiadających poszukiwane przez nich umiejętności oraz inwestowanie w rozwój umiejętności obecnych pracowników. Szczególnie istotną rolę ma tu do odegrania właśnie kształcenie zawodowe, które powinno stać się narzędziem do reagowania na skutki pandemii COVID-19 przez udział w odbudowie po kryzysie przez nią spowodowanym, ale także do mierzenia się z wyzwaniami uczenia się przez całe życie, w zakresie ciągłego podnoszenia i zmiany kwalifikacji w ciągu całego życia zawodowego. Wprowadzenie stałego współdziałania szkół prowadzących kształcenie zawodowe, uczelni oraz pracodawców bardzo mocno zwiększy możliwości podnoszenia i uzupełniania kwalifikacji lub szybkiego przekwalifikowania się.</u>
          <u xml:id="u-723.5" who="#AndrzejKryj">Działania przewidywane do realizacji przez branżowe centra umiejętności mają na celu wsparcie współpracy pracodawców z organizacjami kształcenia zawodowego, upowszechnianie innowacyjnych rozwiązań w danej dziedzinie zawodowej oraz wsparcie innowacji w kształceniu zawodowym. Branżowe centra umiejętności będą zatem uzupełniały istniejącą ofertę kształcenia i szkolenia zawodowego w systemie oświaty oraz w systemie szkolnictwa wyższego i nauki, a także wspierały proces uczenia się przez całe życie. Do oczekiwanych wymiernych efektów utworzenia nowej placówki będą zatem należały m.in. wsparcie gospodarki w pozyskiwaniu kadr, w tym wsparcie kadrowe dla rządowych inwestycji strategicznych, zwiększenie regionalnego i lokalnego potencjału inwestycyjnego, wyraźny przyrost liczby organizacji branżowych wspierających kształcenie zawodowe.</u>
          <u xml:id="u-723.6" who="#AndrzejKryj">Wysoka Izbo! Warto w tym miejscu zauważyć, że pomimo iż Komisja Europejska nie przekazała dotychczas Polsce środków w ramach Krajowego Planu Odbudowy, rząd Rzeczypospolitej Polskiej zaczął realizować zapisane w nim kamienie milowe, czego najlepszym dowodem jest tworzenie właśnie branżowych centrów umiejętności. W wyniku przeprowadzonych już dwóch naborów wniosków o utworzenie branżowego centrum umiejętności podjęto decyzję o dofinansowaniu powstania 89 takich placówek.</u>
          <u xml:id="u-723.7" who="#AndrzejKryj">Wysoka Izbo! Mając na względzie znaczenie powstawania branżowych centrów umiejętności dla polskiej gospodarki, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość głosować będzie za przyjęciem przedłożonego projektu ustawy. Jednocześnie chciałbym złożyć na ręce pana marszałka poprawkę do niniejszego projektu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-723.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-724">
          <u xml:id="u-724.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Piotr Borys, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-725">
          <u xml:id="u-725.0" who="#PiotrBorys">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Raz jeszcze przestrzegam was przed nielegalnym działaniem. Ta ustawa procedowana jest nielegalnie. Chcę, aby to wyraźnie znalazło się w protokole, dlatego że być może będzie podstawą dla Trybunału Konstytucyjnego do uchylenia waszego procesu legislacyjnego. Od początku mówiliśmy, że prace w pierwszym czytaniu, które rozpoczęła komisja, są nielegalne z uwagi na nielegalne zwołanie komisji, co wskazało Biuro Legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-725.1" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-725.2" who="#PiotrBorys">Nielegalność sankcjonujecie w tej Izbie. Na to po prostu nie ma zgody.</u>
          <u xml:id="u-725.3" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Nieprawda. Biuro Legislacyjne nie wyraziło takiej zgody.)</u>
          <u xml:id="u-725.4" who="#PiotrBorys">Nie ma zgody. To są bardzo poważne konsekwencje prawne. Nie wiem, dlaczego się z tego nie wycofujecie. Nie mówimy w ogóle nic o przedmiocie ustawy, dlatego że procedowanie jest nielegalne. Jak można, panie marszałku, sankcjonować taki stan? Zwracamy na to raz jeszcze uwagę. Ten projekt powinien być odrzucony, dlatego że jest projektem wprowadzonym nielegalnie na obrady Sejmu, po prostu nielegalnie. Nie możecie sankcjonować… Nazywacie się Prawo i Sprawiedliwość, a sankcjonujecie bezprawie w tej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-725.5" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Pan poseł chyba…)</u>
          <u xml:id="u-725.6" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Nazywamy się tak dla niepoznaki.)</u>
          <u xml:id="u-725.7" who="#PiotrBorys">Raz jeszcze przestrzegam przed tym, że procedujemy nad nielegalnie wprowadzoną ustawą do procesu legislacyjnego. Dlatego ona powinna być odrzucona. Dziękuję. Składam wniosek o odrzucenie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-725.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-726">
          <u xml:id="u-726.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Katarzyna Kretkowska, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-727">
          <u xml:id="u-727.0" who="#KatarzynaKretkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest prawie godz. 1 w nocy, ludzie śpią, media nie śledzą obrad Sejmu. Pod osłoną nocy PiS zamierza przepychać ustawę, łamiąc prawo i łamiąc konstytucję — przepychać bezczelnie i bezwstydnie. Najazd hordy Hunów na Cesarstwo Rzymskie trwa w najlepsze. Pragnę wyjaśnić do protokołu, dlaczego klub parlamentarny Lewicy nie weźmie udziału w tym, co bałamutnie zostało tu nazwane drugim czytaniem ustawy, i dlaczego podejmiemy w tej sprawie dalsze kroki prawne.</u>
          <u xml:id="u-727.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: No bo pani bierze.)</u>
          <u xml:id="u-727.2" who="#KatarzynaKretkowska">Wczoraj złamany został regulamin Sejmu poprzez zarządzenie pierwszego czytania ustawy wcześniej niż po 7 dniach czy nawet po 3 dniach — w trybie przyspieszonym — od jej wpłynięcia do Sejmu. Zgodnie z prawem pierwszego czytania jeszcze nie było, dlatego obecnie nie może być drugiego. Wyjaśniam, że ustawę skierowano do Sejmu w poniedziałek 10 lipca po godz. 18, zatem pierwsze czytanie mogło się odbyć, zgodnie z regulaminem Sejmu, po 3 dniach, czyli 13 lipca po godz. 18. Przeprowadzenie pierwszego czytania wcześniej mogło nastąpić jedynie po przegłosowaniu tego przez Sejm. Tak się nie stało. Przegłosowane dopiero dzisiaj wieczorem przyspieszenie rozpatrywania tej ustawy winno powodować, że dopiero teraz powinno mieć miejsce pierwsze czytanie. Tak się jednak nie dzieje. Ma to być drugie czytanie bez de facto pierwszego. Narusza to zatem art. 119 konstytucji poprzez niezapewnienie rozpatrzenia projektu ustawy przez Sejm w trzech czytaniach.</u>
          <u xml:id="u-727.3" who="#KatarzynaKretkowska">Przypominam, że Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 9 marca 2016 r. uznał naruszenie regulaminu Sejmu za podstawę do stwierdzenia nieważności ustawy. Przypominam szczegółowo uzasadnienie: wymóg rozpatrzenia projektu ustawy w trzech czytaniach, o których mowa w art. 119 ust. 1 konstytucji, jest dookreślony w przepisach regulaminu Sejmu poprzez wskazanie konkretnych czynności podejmowanych w ramach procedury ustawodawczej przez Izbę, jej organy i poszczególnych posłów. Określenie przez Sejm tego, na czym polega rozpatrzenie projektu ustawy w trzech czytaniach, jest nie tylko jego uprawnieniem, ale i obowiązkiem wynikającym z art. 112 konstytucji. Wyrażona w tym przepisie zasada autonomii regulaminowej daje Sejmowi względną swobodę określenia porządku prac nad projektem ustawy, z jednoczesnym zastrzeżeniem, że czynności podejmowane w ramach owego porządku prac powinny gwarantować rzeczywiste, a nie jedynie formalne rozpatrzenie tego projektu przez Sejm. Sejm związany jest treścią konstytucji, w tym również art. 119 ust. 1. Naruszenie tego ostatniego przepisu poprzez niezapewnienie rozpatrzenia projektu ustawy przez Sejm w trzech czytaniach może nastąpić zarówno w sferze stanowienia przepisów regulaminowych, jak i w sferze ich stosowania. Zarządzenie pierwszego czytania po kilkunastu godzinach, nocnych godzinach, od momentu przekazania projektu zarówno złamało regulamin Sejmu, jak i udaremniło posłom poważne zapoznanie się z kilkusetstronicową materią ustawy oraz z lawiną poprawek, które nagle pojawiły się tuż przed zwołanym posiedzeniem komisji — poprawek, które z materią ustawy wiele wspólnego nie miały. Niektóre z nich, wręcz odrzucone przez posłów przy okazji prac nad inną ustawą, rząd usiłuje przeforsować przez usłużnych posłów komisji edukacji. Nie ma znaczenia, że w samej ustawie są sprawy potrzebne, także kamienie milowe, które PiS powinien był przedstawić posłom do uchwalenia 2 lata temu.</u>
          <u xml:id="u-727.4" who="#KatarzynaKretkowska">Prace Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży powinny stanowić wzór staranności ustawodawczej i wierności prawu. Prace Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, w której PiS ma większość, w wydaniu wczorajszym stanowiły jednak wzór pogardy dla prawa, ignoranckiego rechotu ze społeczeństwa oczekującego od posłów szacunku dla praworządności.</u>
          <u xml:id="u-727.5" who="#KatarzynaKretkowska">Informuję, że klub Lewicy wczoraj nie wziął udziału w tej parodii prawa i pierwszego czytania i nie weźmie udziału w kolejnym akcie tej farsy dzisiaj. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-727.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-727.7" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Pani właśnie bierze dzisiaj.)</u>
          <u xml:id="u-727.8" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Właśnie wzięła pani udział.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-728">
          <u xml:id="u-728.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Dariusz Klimczak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-729">
          <u xml:id="u-729.0" who="#DariuszKlimczak">Wysoka Izbo! Historia tej ustawy jasno dowodzi, że wasza formacja nie ma nic wspólnego ani z prawem, ani ze sprawiedliwością. Jak możemy wymagać od was poszanowania dla konstytucji, dla praworządności, jak nie jesteście w stanie uszanować zwykłego regulaminu Sejmu? Macie tych parę głosów więcej, więc uważacie, że kolanem możecie przepchnąć wszystko w tej Izbie. Ja uważam, że to nie skończy się na utracie reputacji i resztek jakiegokolwiek szacunku dla państwa, ale będą to konsekwencje prawne, bo tak robić nie wolno. Kiedy jasno, prosto w oczy legislatorzy z Biura Analiz Sejmowych mówią wam, że postępujecie wbrew prawu, wy upieracie się i musicie to kontynuować.</u>
          <u xml:id="u-729.1" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-729.2" who="#DariuszKlimczak">Po 2 latach obudzili się eksperci z Ministerstwa Edukacji i Nauki. Po 2 latach będą wdrażać kamień milowy — dzisiaj, o godz. 1 w nocy, wbrew regulaminowi. Jesteście… Nie chcę was określać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-729.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-730">
          <u xml:id="u-730.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Janusz Korwin-Mikke, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-731">
          <u xml:id="u-731.0" who="#JanuszKorwinMikke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z przykrością stwierdzam, że trochę humorystycznie brzmią te przepychanki. Wiem, że przestrzeganie przepisów jest bardzo ważne, oczywiście, że tak, ale nie wiem, o co tu chodzi. W związku z tym nie będę zabierał głosu w sprawie formalnej, natomiast powiem coś na temat sprawy merytorycznej.</u>
          <u xml:id="u-731.1" who="#JanuszKorwinMikke">Otóż zniszczenie szkolnictwa zawodowego przez tzw. postępowców, którzy uważali, że każde dziecko może być Einsteinem, a kształcenie na kamieniarza zabija w dziecku naturalne zdolności, spowodowało bardzo złe konsekwencje i dobrze byłoby to naprawić. Niestety PiS zabiera się do rzeczy zupełnie niewłaściwie, tak jakbyśmy dalej żyli w epoce Apuchtina czy innego reformatora z czasów cesarskich, carskich czy jakichś innych.</u>
          <u xml:id="u-731.2" who="#JanuszKorwinMikke">Tempo zmian jest ogromne i nie może być tak, że państwo zajmuje się tym, jakie umiejętności są potrzebne dzieciom w tej chwili. Państwo chyba zdają sobie sprawę, że za rok, a najdalej za 2 lata nie będzie żadnej potrzeby kształcenia tłumaczy, bo sztuczna inteligencja wyeliminuje tłumaczenia. Najdalej za 4 lata znikną programiści. Jestem pewien, że każecie kształcić programistów. Zawód programisty zniknie, ponieważ sztuczna inteligencja będzie programować znacznie lepiej niż programiści. To samo będzie z wieloma innymi dziedzinami, w jakich panuje postęp techniczny. Trzeba to zostawić prywatnej inicjatywie, a nie tworzyć szkoły na teraz, żeby one szkoliły przez 5 czy 7 lat. Zawód zniknie, przestawią się na inne szkolenia. Urzędnik państwowy tego niestety nie załatwi. Urzędnicy państwowi z reguły mają lat 50 czy 40, znają życie sprzed 40 lat, a młodzi ludzie mają lat 11, 13, 15, 19. Życie się rozwija i tacy ludzie muszą działać. Urzędnicy powinni otwierać ludziom drogę, a nie tworzyć nowe przepisy. Chcecie dobrze, idea jest słuszna, ale postępujecie dokładnie odwrotnie, niż trzeba. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-732">
          <u xml:id="u-732.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-733">
          <u xml:id="u-733.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-733.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chyba trzeba wprost powiedzieć, że procedowanie nad tą zmianą Prawa oświatowego i wielu innych ustaw to jedna z bardziej skandalicznych sytuacji w obecnej kadencji Sejmu. Te sceny, które wczoraj miały miejsce podczas posiedzenia komisji edukacji, były wręcz żenujące. Jak w soczewce pokazują skrajny poziom arogancji charakteryzujący i rząd, i przewodniczącą komisji oraz całą tę większość.</u>
          <u xml:id="u-733.2" who="#MirosławSuchoń">Ustawa to kilkadziesiąt stron tekstu prawniczego, do tego kolejne kilkadziesiąt stron uzasadnienia, ponad 100 poprawek wrzuconych przez przedstawicieli rządu w ostatniej chwili, przed rozpoczęciem obrad komisji.</u>
          <u xml:id="u-733.3" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: 10.)</u>
          <u xml:id="u-733.4" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Jeżeli chcemy poważnie podchodzić do stanowienia prawa, to wypada przynajmniej mieć czas na przeczytanie tego projektu ustawy…</u>
          <u xml:id="u-733.5" who="#komentarz">(Poseł Janusz Śniadek: 10 poprawek.)</u>
          <u xml:id="u-733.6" who="#MirosławSuchoń">…nie mówiąc już o jego ocenie, czasie na konsultacje z ekspertami i merytoryczne odniesienia.</u>
          <u xml:id="u-733.7" who="#MirosławSuchoń">Nie ma żadnych wątpliwości, że wczorajsze posiedzenie komisji zostało zwołane z naruszeniem prawa. Potwierdziło to Biuro Legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-733.8" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-733.9" who="#MirosławSuchoń">Skandal jest tym większy, że ustawa dotyczy tak wrażliwych elementów naszej gospodarki jak cyfrowa i ekologiczna transformacja, wyzwania nowych czasów. Debatowanie nad tym po łebkach i pod presją czasu, mówiąc wprost, mija się z celem.</u>
          <u xml:id="u-733.10" who="#MirosławSuchoń">Na kuriozum zakrawa to, że aby rząd przystąpił do rozmowy o nowoczesnej edukacji, trzeba było kamienia milowego. Czyli Unia Europejska zmobilizowała rząd do tego, żeby w ogóle zaczął myśleć o nowoczesnej edukacji, bez której trudno sobie wyobrazić gospodarkę przyszłości. I to też pokazuje poziom kompetencji tego rządu, który niszczy edukację od wielu, wielu lat, a ta ustawa również jest kolejnym tego dowodem.</u>
          <u xml:id="u-733.11" who="#MirosławSuchoń">Wysoki Sejmie! Ten tryb pracy nad przedłożeniem jest absolutnie patoparlamentaryzmem. To jest wychodzenie z założenia, że skoro jakieś decyzje polityczne nie są zgodne z przepisami, to oczywiście tym gorzej dla tych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-733.12" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Żadnej polityki, żadnej.)</u>
          <u xml:id="u-733.13" who="#MirosławSuchoń">Demokracja, szanowni państwo, nie polega na tym, że większość zawsze i wszędzie ma rację. Demokracja to dialog, zapewnienie praw tym, którzy w Sejmie stanowią mniejszość, a przyjęcie postawy typu: to my jesteśmy regulaminem jest absolutnie niedopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-733.14" who="#MirosławSuchoń">Koło Parlamentarne Polska 2050 nie będzie brało udziału w procedowaniu nad tą ważną ustawą w tak skandaliczny sposób, tym bardziej że dotyczy to wrażliwego obszaru, jakim jest edukacja, jakim jest przyszłość młodego pokolenia, kwestia wzrostu gospodarczego. To jest niebywałe, żeby z tak ważnego tematu uczynić sobie miejsce do pokazania najgorszych przywar obecnej władzy.</u>
          <u xml:id="u-733.15" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Składam na pana ręce wniosek o odrzucenie. Jest to wniosek o znaczeniu wyłącznie proceduralnym, pragmatycznym, natomiast procedowanie nad tą ustawą w ten sposób jest niebywałym skandalem i zasługuje na potępienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-734">
          <u xml:id="u-734.0" who="#RyszardTerlecki">Teraz głos ma sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki pani Marzena Machałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-735">
          <u xml:id="u-735.0" who="#MarzenaMachałek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ubolewam, że posłowie opozycji nie spróbowali nawet przez chwilę skoncentrować się na treści projektu, natomiast wywołali awanturę i mają pretensje o to, że nie wiedzą, o co chodzi w ustawie. Wystarczyło zostać na pierwszym czytaniu i zadawać dogłębne pytania.</u>
          <u xml:id="u-735.1" who="#komentarz">(Poseł Monika Falej: Nie było pierwszego czytania.)</u>
          <u xml:id="u-735.2" who="#MarzenaMachałek">Było pierwsze czytanie. Gdybyście wysłuchali… Ja w tej chwili odpowiadam na pytania i…</u>
          <u xml:id="u-735.3" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: Pani minister nie jest od oceniania posłów.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-736">
          <u xml:id="u-736.0" who="#RyszardTerlecki">Proszę nie dyskutować z ław.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-737">
          <u xml:id="u-737.0" who="#MarzenaMachałek">Odpowiadam, że było. Wypowiedź Biura Legislacyjnego jest taka, że termin 3-dniowy jest instruktażowy i posłowie mieli prawo przegłosować jego skrócenie. Państwo mieli prawo brać w tym udział.</u>
          <u xml:id="u-737.1" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: Nie, nie, ten artykuł regulaminu… Wstyd.)</u>
          <u xml:id="u-737.2" who="#MarzenaMachałek">Przejdę teraz do kwestii ustawy i do odpowiedzi, bo padły tu też oprócz…</u>
          <u xml:id="u-737.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-737.4" who="#MarzenaMachałek">Państwo chcecie wywołać awanturę, ale ja będę jednak odpowiadała na pytania. Chcę odpowiedzieć na takie pytanie, które tutaj padło. Była jedna wypowiedź merytoryczna — wypowiedź Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. I tutaj można się z tym zgadzać bądź nie, ale trzeba wziąć pod uwagę kontekst, że branżowe centra umiejętności są kontynuacją reformy, która rozpoczęta została w 2017 r., a kontynuowana i gruntowanie przygotowana była w 2019 r. Przynosi ona już efekty, a branżowe centra umiejętności są elementem dodatkowym, wieńczącym tę reformę.</u>
          <u xml:id="u-737.5" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: Dlatego musicie kolanem to przepychać.)</u>
          <u xml:id="u-737.6" who="#MarzenaMachałek">Nie trzeba kolanem. Pracodawcy i branże, a przede wszystkim pracodawcy i firmy na tę ustawę czekają. Realizujemy ten projekt od 2 lat, branżowe centra umiejętności…</u>
          <u xml:id="u-737.7" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: Dlatego od 2 lat nie mogliście jej przyjąć?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-738">
          <u xml:id="u-738.0" who="#RyszardTerlecki">Niechże pani przestanie przeszkadzać. Jest pani nie na targu, tylko w Sejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-739">
          <u xml:id="u-739.0" who="#MarzenaMachałek">My od 2 lat prowadzimy projekt branżowych centrów umiejętności, przygotowujemy go. Rozmawialiśmy z przedstawicielami większości branż. Projekt został ogłoszony rok temu i jest realizowany w ramach prefinansowania z KPO. Dzisiaj podpisanych jest już ponad 20 umów, lada moment będzie ich 30, na realizację tych projektów, które łączą branże i pracodawców. I to jest to wyjście, że to są pracodawcy połączeni ze szkołami i samorządami, które są organami prowadzącymi, oraz uczelniami, jako tymi instytucjami, które mogą przewidywać kompetencje przyszłości. Mają być to formuły, które odchodzą od typowo szkolnego uczenia, a wchodzą w przewidywanie kompetencji przyszłości i pomagają też ludziom dorosłym przekwalifikowywać się, nabywać nowe umiejętności, nawet w tym samym zawodzie.</u>
          <u xml:id="u-739.1" who="#MarzenaMachałek">Dzisiaj mamy świadomość, że być może nawet 60% dzieci, które się teraz uczą, może pracować w zawodach, których jeszcze nie ma. Mamy świadomość tego, że ok. 40% dorosłych ludzi będzie musiało się przekwalifikowywać. Branżowe centra umiejętności, które finansujemy z budżetu krajowego kwotą 1400 mln zł, są wyjściem poza sztywne ramy systemu kształcenia zawodowego. W tych branżowych centrach umiejętności będzie się spotykać kilka światów, w tym oczywiście świat szkoły, ale też świat ludzi dorosłych, którzy będą musieli cały się czas przekwalifikowywać czy doskonalić swoje umiejętności. W związku z tym, że w tym projekcie już w tej chwili biorą udział przedstawiciele 89 branż, potrzebne było skonstruowanie przepisów, które pozwolą funkcjonować temu projektowi i branżowym centrom umiejętności po zakończeniu trwającego 3 lata projektu. Dlatego chcieliśmy, żeby jeszcze w tej kadencji określono strukturę BCU, sposób jego funkcjonowania, finansowania. Tak, tego oczekiwały branże, tego oczekiwały szkoły, tego oczekują ci, którzy biorą udział w projekcie. I ten projekt był przez kilka miesięcy konsultowany z branżami, międzyresortowo. Wszystkie organizacje, świat branż i wszystkie stowarzyszenia opiniowały ten projekt.</u>
          <u xml:id="u-739.2" who="#MarzenaMachałek">Przypomnę, że ten projekt uzyskał też pozytywną opinię komisji wspólnej rządu i samorządu oraz różnych organizacji branżowych. Dzisiaj trafia on do Sejmu, jest koniec kadencji i stąd wynika to przyspieszenie, z żadnych innych względów.</u>
          <u xml:id="u-739.3" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: Co robiliście 2 lata?)</u>
          <u xml:id="u-739.4" who="#MarzenaMachałek">To jest projekt nie dla rządu, tylko dla branż, dla pracodawców i pracowników. I w tej chwili pani polityczny krzyk…</u>
          <u xml:id="u-739.5" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: Czym się zajmowaliście poza rozdawaniem kasy swoim kumplom?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-740">
          <u xml:id="u-740.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł, nie jest pani w stanie się powstrzymać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-741">
          <u xml:id="u-741.0" who="#MarzenaMachałek">Pani umie w ogóle słuchać ze zrozumieniem?</u>
          <u xml:id="u-741.1" who="#MarzenaMachałek">Przez 2 lata przygotowywaliśmy ten projekt. A muszę pani powiedzieć, że jak przejmowaliśmy rządy, to 40% dzieci po zasadniczych szkołach zawodowych trafiało na bezrobocie, chociaż mieliśmy najniższe bezrobocie od ćwierć wieku. Dzisiaj mamy osiągnięte wskaźniki. 81% zatrudnienia to jest wskaźnik Komisji Europejskiej na 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-741.2" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: Przypomnieliście sobie 3 miesiące przed wyborami?)</u>
          <u xml:id="u-741.3" who="#MarzenaMachałek">Świetnie się pani bawi, robiąc awanturę. Kompletnie pani nie zależy na edukacji, kompletnie pani nie zależy na rozwoju gospodarczym ani nawet na branżach. Wysłuchałaby pani przynajmniej ze zrozumieniem tego, co ja mówię, przynajmniej by się pani na tym skoncentrowała.</u>
          <u xml:id="u-741.4" who="#MarzenaMachałek">Rozwój gospodarczy…</u>
          <u xml:id="u-741.5" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: Rozwój gospodarczy to willa w Lublinie czy na Saskiej?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-742">
          <u xml:id="u-742.0" who="#RyszardTerlecki">Pani minister, proszę nie dyskutować z osobami, które są na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-743">
          <u xml:id="u-743.0" who="#MarzenaMachałek">Ja nie dyskutuję, tylko jeżeli ktoś mówi równocześnie…</u>
          <u xml:id="u-743.1" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: Oczywiście, że pani poseł nie dyskutuje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-744">
          <u xml:id="u-744.0" who="#RyszardTerlecki">To nie jest komisja, tylko drugie czytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-745">
          <u xml:id="u-745.0" who="#MarzenaMachałek">Branżowe centra umiejętności…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-746">
          <u xml:id="u-746.0" who="#RyszardTerlecki">Proszę zmierzać do końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-747">
          <u xml:id="u-747.0" who="#MarzenaMachałek">Odpowiem jeszcze raz. Branżowe centra umiejętności są w tej chwili odpowiedzią na wyzwania rozwoju gospodarczego i kryzysu popandemicznego. One uwzględniają to, co zrobiliśmy od 2017 r. i od 2019 r. Przypomnę, że mieliśmy głęboką świadomość, iż rząd nie może zza biurka organizować kształcenia branżowego i technicznego, więc przygotowując reformy, już w 2019 r. przeprowadziliśmy kilkaset spotkań z kilkoma tysiącami pracodawców, którzy pisali podstawy programowe, weszli w podstawy programowe. Wpisaliśmy również do ustawy konieczność współpracy pracodawców ze szkołami, jeśli chodzi o tworzenie zawodów. Przygotowaliśmy prognozę zapotrzebowania na zawody w najbliższych latach i pod tym względem stworzyliśmy instrumenty finansowania. Jeśli chodzi o zawody, które będą potrzebne, to też przygotowaliśmy takie możliwości, żeby w razie potrzeby uczeń miał możliwość przekwalifikowania się.</u>
          <u xml:id="u-747.1" who="#MarzenaMachałek">Dzisiaj mamy 58,5% dzieci, które wybierają kształcenie branżowe i techniczne, z czego 40% to są technika, ok. 18% to są szkoły branżowe i techniczne. Kiedy rozpoczynaliśmy nasze zmiany, było ich dużo mniej. Średnia europejska to 50%, a Niemcy, które często są dawane jako przykład, mają 54%.</u>
          <u xml:id="u-747.2" who="#MarzenaMachałek">Nasze kształcenie branżowe dzisiaj może być światłem dla tych, którzy organizowali czy mają to kształcenie branżowe i techniczne organizowane w innych krajach. To też zaleca Komisja Europejska, by wykształcenie branżowe nie zamykało drogi, by to nie była droga jednokierunkowa, żeby w ramach tego kształcenia było też kształcenie ogólne, ponieważ w przypadku gdy młodzi ludzie będą mieli inne potrzeby, inne preferencje czy będą chcieli pracować w innych zawodach, by mogli w życiu to zmieniać.</u>
          <u xml:id="u-747.3" who="#MarzenaMachałek">Dzisiaj po technikum czy po szkole branżowej pierwszego stopnia można kontynuować kształcenie i można, jeżeli ktoś zmieni swoje cele życiowe, cele osobiste i cele zawodowe, dalej się kształcić. Mamy naprawdę bardzo pięknie wyposażone szkoły branżowe i techniczne, osadzone w rzeczywistych warunkach pracy.</u>
          <u xml:id="u-747.4" who="#MarzenaMachałek">Wreszcie polscy pracodawcy. To nie był problem, że my nie chcieliśmy, żeby pracodawcy byli uwzględnieni w kształceniu branżowym i technicznym. Nas pracodawcy pytali: A co my będziemy mieli, jeżeli będziemy się angażować w kształcenie branżowe? Więc wtedy trzeba było tłumaczyć i zmieniać świadomość: będziecie mieli zarówno dobrze przygotowanych pracowników, jak i proces rekrutacyjny za sobą. Wszystko, co dobre, może być wówczas, kiedy pracodawca jest już zaangażowany w tym kształceniu branżowym i technicznym. Badania pokazywały, że pracodawcy nie angażują się w dobre rozpoznanie kompetencji swoich pracowników i też temu mają służyć branżowe centra umiejętności.</u>
          <u xml:id="u-747.5" who="#MarzenaMachałek">Chcę bardzo podziękować premierowi, że postawił na ten projekt, że była zgoda na to, żeby prefinansować, że 1400 mln trafi do polskich pracodawców i do polskich szkół na nowoczesne kształcenie branżowe i techniczne. Chcę podziękować ministrowi Grzegorzowi Pudzie za to, że udało się go przekonać do podpisania umowy na to, by móc to realizować w reżimie KPO, ale jednak w ramach prefinansowania. Chcę podziękować wszystkim przedstawicielom branż, którzy przez rok konsultowali z nami ten projekt. To jest trudny projekt. Chcę też podziękować tym, którzy wzięli udział w tym projekcie, i chcę, żeby tutaj jasno wybrzmiało: dbamy o to, żeby ten projekt mógł funkcjonować, żeby nie zakończył się, kiedy skończy się finansowanie w ramach funduszy z PFR-u, żeby było stabilne finansowanie po jego zakończeniu. Stąd przygotowane są mechanizmy zarówno dotacji przejściowej z rezerwy celowej, a także mechanizmy finansowania z subwencji. To będzie jeden z elementów tego, by te branżowe centra umiejętności funkcjonowały. Ale zależy nam, żeby branże, które są zaangażowane w te branżowe centra, inwestowały w rozwój technologii, wspólnie pracując z uczelniami. Stąd bardzo ważnym elementem i partnerem w branżowych centrach umiejętności są uczelnie, które mogą pokazywać, przewidywać czy prowadzić badania wdrożeniowe.</u>
          <u xml:id="u-747.6" who="#MarzenaMachałek">Wychodzimy poza takie myślenie, że trzeba mieć skończoną szkołę branżową czy techniczną, żeby pracować w zawodzie. Będzie też zintegrowany system kwalifikacji, gdzie będzie można potwierdzać kwalifikacje zdobywane przez całe życie.</u>
          <u xml:id="u-747.7" who="#MarzenaMachałek">Chcę podziękować wszystkim pracodawcom, którzy nam w tym projekcie pomagali, którzy pomagali go tworzyć, którzy wzięli udział, bo to jest bardzo trudny projekt. W tej chwili jest trzeci nabór i niezależnie od tej ustawy, czy ona by weszła, czy nie, to to, ilu jest chętnych i chce uczestniczyć w tworzeniu branżowych centrów umiejętności, świadczy o tym, że to jest bardzo potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-747.8" who="#MarzenaMachałek">My chcemy zapewnić bezpieczeństwo funkcjonowania tych centrów po projekcie, dlatego proszę zwrócić uwagę, że wszystkie elementy, które były długo dyskutowane. To był trudny projekt. Trzeba było wydyskutować sposób finansowania z ministrem finansów, trzeba było wynegocjować ze wszystkimi branżami, wynegocjować z różnymi organizacjami pracodawców. Dlatego to trwało, ale cieszę się, że jednak ten projekt powstał. Dziękuję również pani przewodniczącej, że nie ugięła się pod presją krzyków, szantaży. Projekt jest cenny, wartościowy dla rozwoju polskiej gospodarki, polskiego kształcenia branżowego i technicznego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-747.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-748">
          <u xml:id="u-748.0" who="#RyszardTerlecki">Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-748.1" who="#RyszardTerlecki">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-748.2" who="#RyszardTerlecki">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-748.3" who="#RyszardTerlecki">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-748.4" who="#RyszardTerlecki">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-748.5" who="#RyszardTerlecki">Na tym zakończyliśmy…</u>
          <u xml:id="u-748.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-748.7" who="#RyszardTerlecki">Ale pani minister chyba wszystko powiedziała, nic więcej…</u>
          <u xml:id="u-748.8" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Jedno zdanie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-748.9" who="#RyszardTerlecki">Proszę?</u>
          <u xml:id="u-748.10" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Jedno zdanie tylko, dobrze?)</u>
          <u xml:id="u-748.11" who="#RyszardTerlecki">Jedno zdanie, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-749">
          <u xml:id="u-749.0" who="#TeresaWargocka">Jako sprawozdawca komisji jestem zobowiązana zabrać głos, panie marszałku, ponieważ padły tutaj stwierdzenia absolutnie nieprawdziwe. Biuro Legislacyjne w naszej komisji nie przekazało stwierdzenia, że komisja jest zwołana w sposób nieprawidłowy. Wręcz przeciwnie, art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu mówi: Pierwsze czytanie może odbyć się nie wcześniej niż siódmego dnia od doręczenia posłom druku projektu, chyba że Sejm lub komisja postanowi inaczej.</u>
          <u xml:id="u-749.1" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: To nie ten artykuł, art. 152.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-750">
          <u xml:id="u-750.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł, szkoda dyskutować z paniami, które nie mają pojęcia o regulaminie Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-751">
          <u xml:id="u-751.0" who="#TeresaWargocka">Art. 152 nie jest artykułem wiążącym, jest artykułem wskazującym, powtarzam słowa pani legislator.</u>
          <u xml:id="u-751.1" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-751.2" who="#TeresaWargocka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-751.3" who="#TeresaWargocka">Szanowni Państwo! Weszliście na posiedzenie tej komisji z krzykiem, bałaganem, awanturą. Nie chcecie, żeby ten projekt został przyjęty przez te wszystkie środowiska, które nad nim pracowały w sposób pozytywny. Nie przeszkadzajcie.</u>
          <u xml:id="u-751.4" who="#komentarz">(Poseł Monika Falej: Trzeba było poprawnie…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-752">
          <u xml:id="u-752.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-752.1" who="#RyszardTerlecki">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 12 lipca.</u>
          <u xml:id="u-752.2" who="#RyszardTerlecki">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-752.3" who="#RyszardTerlecki">Czy ktoś z pań i panów posłów chce jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-752.4" who="#RyszardTerlecki">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-752.5" who="#RyszardTerlecki">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-752.6" who="#RyszardTerlecki">Wyznaczam czas na wygłoszenie oświadczenia na 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-752.7" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę, pani poseł Monika Falej, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-753">
          <u xml:id="u-753.0" who="#MonikaFalej">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Insynuowanie, że Kościół jest w jakikolwiek sposób nieoddzielony od państwa, jest zupełnie nieuprawnione i nieprawdziwe — powiedział Mateusz Morawiecki w odpowiedzi na zarzut wykorzystywania Kościoła w kampanii wyborczej PiS na Jasnej Górze. Wypowiedź o tyle ciekawa, co kłamliwa i absurdalna. Wspólne modły czołowych polityków rządzącej partii, przemówienia stricte polityczne prezesa Kaczyńskiego i ojca Rydzyka jasno temu zaprzeczają.</u>
          <u xml:id="u-753.1" who="#MonikaFalej">Sytuacja bulwersuje z dwóch powodów. Po pierwsze, PiS jawnie prowadzi kampanię polityczną i przedwyborczą z mównicy ołtarza, co wskazuje ewidentnie nie tyle na upolitycznienie Kościoła, co wręcz na jego upartyjnienie. Po drugie, politycy tej partii byli tam obecni jako przedstawiciele władzy państwowej, co godzi w porządek podziału państwo — Kościół.</u>
          <u xml:id="u-753.2" who="#MonikaFalej">Zwracam się zatem do pana premiera Morawieckiego, by jeszcze raz przeanalizował swoje słowa i zmienił swoją odpowiedź. Powinna ona brzmieć: Kościół nie powinien być w jakikolwiek sposób powiązany z państwem, a jego sojusz z polityką i jakąkolwiek partią polityczną jest zupełnie nieuprawniony. Więcej tak robić nie będę. Tak pan powinien powiedzieć, panie premierze. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-754">
          <u xml:id="u-754.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Iwona Kurowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-754.1" who="#RyszardTerlecki">Chyba nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-754.2" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Anna Kwiecień, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-754.3" who="#RyszardTerlecki">Też nie ma.</u>
          <u xml:id="u-754.4" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jacek Kurzępa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-754.5" who="#RyszardTerlecki">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-754.6" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-754.7" who="#RyszardTerlecki">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-754.8" who="#RyszardTerlecki">Pana posła Szymona Giżyńskiego też nie ma.</u>
          <u xml:id="u-754.9" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jarosław Gonciarz.</u>
          <u xml:id="u-754.10" who="#RyszardTerlecki">Też go nie ma.</u>
          <u xml:id="u-754.11" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Anna Wojciechowska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-754.12" who="#RyszardTerlecki">Jest. Pięknie.</u>
          <u xml:id="u-754.13" who="#komentarz">(Poseł Anna Wojciechowska: Widzi pan, panie marszałku, może pan zawsze na nas liczyć.)</u>
          <u xml:id="u-754.14" who="#RyszardTerlecki">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-755">
          <u xml:id="u-755.0" who="#AnnaWojciechowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Województwo warmińsko-mazurskie, przepiękne miasto Mrągowo leżące nad jeziorem, miasto znane głównie z Pikniku Country, ok. 22 tys. mieszkańców, mnóstwo uśmiechniętych turystów i gości z całego świata, ale mieszkańcom niekoniecznie jest do śmiechu. Jest problem, chodzi o bezpieczeństwo zdrowotne, chodzi o funkcjonowanie Szpitala Mrągowskiego.</u>
          <u xml:id="u-755.1" who="#AnnaWojciechowska">Otrzymałam rozpaczliwy apel Rady Powiatu w Mrągowie. Szpital znajduje się w sytuacji zagrażającej funkcjonowaniu ze względu na niedostateczne finansowanie z Narodowego Funduszu Zdrowia. Szpital świadczy usługi na takim poziomie, na jaki go stać, niesie pomoc mieszkańcom regionu i turystom. Szpital, który dzięki tzw. sieci szpitali miał zagwarantowaną stabilność finansową, pozwalającą na optymalne zarządzanie, jest zagrożony w chwili obecnej.</u>
          <u xml:id="u-755.2" who="#AnnaWojciechowska">Gdzie jest problem? Otóż, proszę państwa, żeby szpital funkcjonował, musi zatrudnić personel, z kwalifikacjami oczywiście, specjalistów. To nie jest supermarket, samoobsługa jest tutaj wykluczona. Operacje, zabiegi, opieka przez 24 godziny na dobę. Pracownicy muszą też otrzymywać wynagrodzenie, to jest logiczne. Minister daje pieniądze, podnosi wynagrodzenia, daje dodatki, ale to wszystko jest wirtualne, bo za każdą obietnicą nie idą pieniądze do kasy szpitala. 78% kosztów ponoszonych przez szpital stanowią wynagrodzenia pracowników. W roku 2022 wzrost stałych kosztów funkcjonowania szpitala szacuje się na ok. 60%. Wzrost cen zakupu leków i materiałów medycznych to kolejna 50-procentowa podwyżka. W konsekwencji tego na koniec 2022 r. w szpitalu brakowało 1615 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-755.3" who="#AnnaWojciechowska">Pan minister daje, ale Narodowy Fundusz Zdrowia tak interpretuje przepisy, żeby nie dać tyle, co obiecuje minister, po prostu zmienił sposób finansowania. Kwoty kontraktu są znacznie mniejsze i nie wystarczają na wydatki bieżące oraz wynagrodzenia. A gdzie są jeszcze inwestycje w infrastrukturę, wyposażenie? Brak środków na wkład własny nie pozwala na sięganie po środki unijne.</u>
          <u xml:id="u-755.4" who="#AnnaWojciechowska">Należy natychmiast podjąć działania naprawcze. Taka sytuacja jest prawie w każdym polskim szpitalu.</u>
          <u xml:id="u-755.5" who="#AnnaWojciechowska">Panie Premierze Morawiecki! Inflacja jest nie tylko w pana kancelarii. U pana pracownicy mają podwyżkę 40-procentową, ale pan ma bezpośredni dostęp do kasy rządowej. Mieszkańcy Mrągowa nie mają takiej możliwości, oni płacą składki zdrowotne i opieka medyczna po prostu im się należy. Bardzo proszę o interwencję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-756">
          <u xml:id="u-756.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-756.1" who="#RyszardTerlecki">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-757">
          <u xml:id="u-757.0" who="#RafałAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Wczoraj Wysoka Izba nadal nie podjęła prac nad obywatelskim projektem ustawy dotyczącym renty wdowiej.</u>
          <u xml:id="u-757.1" who="#RafałAdamczyk">Apeluję do wszystkich parlamentarzystów, a szczególnie do marszałka Sejmu RP oraz posłów tzw. obozu władzy, o rozpoczęcie prac nad tym projektem. Nie można zamrażać projektu ustawy podpisanego przez ponad 200 tys. obywateli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-758">
          <u xml:id="u-758.0" who="#WaldemarAndzel">Oświadczenie na temat Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa na Wołyniu</u>
          <u xml:id="u-758.1" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczorajszy dzień to szczególna i niezwykle tragiczna kartka w kalendarzu. Minęło 80 lat od krwawej niedzieli na Wołyniu. Apogeum nienawiści, zbydlęcenia i bestialstwa doprowadziło do wymordowania naszych przodków na tamtych terenach.</u>
          <u xml:id="u-758.2" who="#WaldemarAndzel">100 tys. Polaków zginęło z rąk band UPA. Było to ludobójstwo. Pamiętajmy jednak, że ofiary nie wołają o zemstę, lecz o pamięć i godny pochówek. Pokój ich pamięci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-759">
          <u xml:id="u-759.0" who="#BarbaraBartuś">Oświadczenie w sprawie uczczenia Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej oraz 80. rocznicy pacyfikacji Michniowa</u>
          <u xml:id="u-759.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej, który został ustanowiony przez Sejm RP 29 września 2017 r. Upamiętnia on mieszkańców polskich wsi „za ich patriotyczną postawę w czasie II wojny światowej — za pomoc udzielaną uciekinierom, osobom ukrywającym się przed prześladowaniami i wysiedlanym, walkę w oddziałach partyzanckich, za żywienie mieszkańców miast i żołnierzy podziemnego państwa polskiego”.</u>
          <u xml:id="u-759.2" who="#BarbaraBartuś">12 lipca 1943 r. Niemcy rozpoczęli pacyfikację wsi Michniów leżącej w województwie świętokrzyskim. Wybór nie był przypadkowy, wieś była siedzibą sztabu Świętokrzyskich Zgrupowań Armii Krajowej dowodzonych przez por. Jana Piwnika ps. Ponury. Wielu mieszkańców wsi było członkami Armii Krajowej bądź aktywnie z nią współpracowało. Równo 80 lat temu za pomoc niesioną partyzantom 102 mieszkańców Michniowa zostało zamordowanych. Większość została spalona żywcem w stodołach. Akcja odwetowa przeprowadzona przez oddział „Ponurego” w nocy z 12 na 13 lipca, atak na pociąg pospieszny Warszawa — Kraków, spowodowała, że następnego dnia Niemcy dokonali kolejnej pacyfikacji. Zamordowane zostały wszystkie osoby przebywające we wsi. Najmłodsza ofiara, Stefan Dąbrowa, miała 9 dni. Ocenia się, że w Michniowie w ciągu 2 dni zginęły łącznie 204 osoby, a miejscowość została spalona. Odbudowana po wojnie, stała się symbolem niemieckiego okrucieństwa i zbrodni popełnionych na mieszkańcach polskich wsi. Od 12 lipca 2012 r. działa tam Muzeum Martyrologii Wsi Polskich.</u>
          <u xml:id="u-759.3" who="#BarbaraBartuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska wieś odegrała ogromną rolę w zachowaniu polskiej tożsamości narodowej w czasach zaborów i w walce o odzyskanie niepodległości. Już na sztandarach insurekcji kościuszkowskiej znalazł się napis: Żywią y bronią. To z chłopów składał się oddział partyzancki ks. Stanisława Brzóski, który najdłużej walczył w powstaniu styczniowym. To chłopski rekrut, który w odpowiedzi na apel Wincentego Witosa zasilił masowo armię ochotniczą, co przesądziło o losach wojny w 1920 r. Wieś żywiła i walczyła w czasie niemieckiej oraz sowieckiej okupacji, płacąc za to, jak widać na przykładzie Michniowa, straszliwą cenę. Rolnikami i mieszkańcami tradycyjnej polskiej wsi byli członkowie rodziny Ulmów, których beatyfikacji oczekujemy.</u>
          <u xml:id="u-759.4" who="#BarbaraBartuś">Było i nadal jest tak, iż to polska wieś utożsamia takie wartości, jak wiara, tradycja, rodzina, poszanowanie dla starszych i pracy. Wartości, które dla pseudonowoczesnych środowisk lewicowych i liberalnych są powodem do wyśmiewania i nazywania ciemnogrodem. Tylko że ten „ciemnogród” w dużej mierze przyczynił się do tego, że zachowaliśmy naszą kulturę i tożsamość. Dlatego w programie Prawa i Sprawiedliwości zamożna i nowoczesna wieś, która jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe kraju, zajmuje poczesne miejsce.</u>
          <u xml:id="u-759.5" who="#BarbaraBartuś">Mieszkańcom Michniowa, wsiom Zamojszczyzny i Wołynia, wszystkim tym, którzy „żywią i bronią”, składam wyrazy szacunku i wdzięczności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-760">
          <u xml:id="u-760.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Wicepremierze do spraw Bezpieczeństwa Energetycznego Kaczyński! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj Parlament Europejski zdecydowaną większością przyjął rezolucję, w której wyraża obawy o zmiany w polskim prawie wyborczym, powołanie komisji śledczej oraz stan praworządności w Polsce. Europarlament zaapelował też do OBWE o objęcie jesiennych wyborów w Polsce pełnoskalową misją obserwacyjną. Uchwała została podjęta dzięki inicjatywie polskich i europejskich Zielonych. To kolejny raz, kiedy Europa i świat nie pozostają obojętne na zagrożenia demokracji w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-760.1" who="#KlaudiaJachira">Przypomnę, że gdyby nie sprzeciw USA, to już pewnie działałoby lex TVN i nie byłoby u nas wolnych mediów. Dzięki wyrokowi TSUE, który powstrzymał wycinkę, mamy jeszcze Puszczę Białowieską. Także dzięki Unii Ziobrze nie udało się do końca zniszczyć niezawisłego sądownictwa. To dzięki dyrektywom unijnym wprowadzamy w tej Izbie jakiekolwiek dobre ustawy, takie jak procedowana teraz ustawa kaucyjna. Tylko pod groźbą utraty środków unijnych została zatrzymana haniebna inicjatywa wprowadzania w samorządach stref wolnych od LGBT.</u>
          <u xml:id="u-760.2" who="#KlaudiaJachira">Ale nie we wszystkim Europa da radę nam pomóc, jeśli my sami nie będziemy chcieli. Kanapowa partia Ziobry jest wciąż ważniejsza niż 157 mld euro należne nam z KPO. Polski rząd woli płacić kary, niż posprzątać, np. w Turowie, oraz woli się kłócić z sąsiadami, zamiast się z nimi dogadać.</u>
          <u xml:id="u-760.3" who="#KlaudiaJachira">Dlatego z tego miejsca dziękuję naszym przyjaciołom z Zielonych oraz całemu Parlamentowi Europejskiemu za to, że znowu stają na straży zagrożonych w Polsce europejskich wartości.</u>
          <u xml:id="u-760.4" who="#KlaudiaJachira">„O, radości, iskro bogów,</u>
          <u xml:id="u-760.5" who="#KlaudiaJachira">Kwiecie Elizejskich Pól,</u>
          <u xml:id="u-760.6" who="#KlaudiaJachira">Święta, na twym świętym progu</u>
          <u xml:id="u-760.7" who="#KlaudiaJachira">Staje nasz natchniony chór.</u>
          <u xml:id="u-760.8" who="#KlaudiaJachira">Jasność twoja wszystko zaćmi,</u>
          <u xml:id="u-760.9" who="#KlaudiaJachira">Złączy, co rozdzielił los,</u>
          <u xml:id="u-760.10" who="#KlaudiaJachira">Wszyscy ludzie będą braćmi</u>
          <u xml:id="u-760.11" who="#KlaudiaJachira">Tam, gdzie twój przemówi głos”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-761">
          <u xml:id="u-761.0" who="#FryderykKapinos">Oświadczenie poselskie w sprawie premiery filmu „Za Michniów”</u>
          <u xml:id="u-761.1" who="#FryderykKapinos">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawą Sejmu RP na dzień 12 lipca ustanowione zostało święto państwowe — Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej. W 2021 r. prezydent RP Andrzej Duda oficjalnie otworzył Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie.</u>
          <u xml:id="u-761.2" who="#FryderykKapinos">Michniów jest symbolem walki, męczeństwa i cierpienia wsi polskiej. Dziś przypada 80. rocznica wydarzeń, które miały miejsce w tej wsi, gdzie 204 osoby, licząc od 9-dniowego noworodka, przez dzieci i dorosłych, na starcach kończąc, zostały spalone w sześciu stodołach. Niemcy w czasie II wojny światowej spacyfikowali na ziemiach polskich 817 wsi.</u>
          <u xml:id="u-761.3" who="#FryderykKapinos">Bardzo się cieszę, że w mieście Mielcu znalazł się fundator, pan Adam Gryczman, który z prywatnych środków podjął się wyprodukowania pełnometrażowego filmu dokumentalno-fabularyzowanego pt. „Za Michniów”, gdzie dokładnie przedstawiono pacyfikację z 1943 r. Reżyserem obrazu jest utalentowany twórca, pan Dawid Szpara, który w swym dorobku zekranizował takie produkcje, jak: „Bł. Ks. Roman Sitko. Bohater z wiary”, „Otto Schimek. Wierny sumieniu”, „Stefania Łącka. Serce w pasiaku” czy „Pan Apotheker”.</u>
          <u xml:id="u-761.4" who="#FryderykKapinos">Podczas premiery filmu „Za Michniów”, która odbyła się 8 lipca br. w Mielcu, wręczyłem panu Dawidowi Szparze dyplom ministra kultury i dziedzictwa narodowego pana prof. Piotra Glińskiego za upowszechnianie kultury polskiej.</u>
          <u xml:id="u-761.5" who="#FryderykKapinos">Film „Za Michniów” realistycznie przedstawia tragizm wydarzeń i opatrzony jest komentarzami świadków oraz historyków. Ma również swój wymiar edukacyjny.</u>
          <u xml:id="u-761.6" who="#FryderykKapinos">Film stworzyło bardzo wielu realizatorów, nie tylko profesjonalistów, ale także młodzież czy studenci łódzkiej szkoły filmowej. Cały proces trwał blisko 3 lata. Zdjęcia powstawały w Michniowie, obecnie gmina Suchedniów, na terenie województwa świętokrzyskiego, Europejskim Centrum Kultury w Pustkowie oraz Mielcu, Chorzelowie i Przyłęku. Zaangażowano młodzież ze szkół średnich do odgrywania ról żołnierzy i ludności cywilnej. Lokalne grupy rekonstrukcji historycznej z Mielca i okolic wsparły swoimi militariami i pojazdami twórców filmu.</u>
          <u xml:id="u-761.7" who="#FryderykKapinos">Podkreślić należy udział lokalnych przedsiębiorców z Mielca oraz ważnych sponsorów etapu postprodukcji: Fundacji Agencji Rozwoju Przemysłu, elektrowni Enea w Połańcu, Starostwa Powiatowego w Mielcu.</u>
          <u xml:id="u-761.8" who="#FryderykKapinos">Pragnę serdecznie podziękować wszystkim osobom zaangażowanym w produkcję filmu „Za Michniów”. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-762">
          <u xml:id="u-762.0" who="#MaciejKopiec">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! „Ukraina jest teraz bliżej NATO niż kiedykolwiek. Potwierdziliśmy, że zostanie członkiem NATO i ułatwimy jej drogę do tego sojuszu. Gdy zakończy się wojna, Ukraina będzie miała gwarancję bezpieczeństwa, aby historia agresji Moskwy nigdy się nie powtórzyła” — powiedział sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg podczas szczytu NATO w Wilnie.</u>
          <u xml:id="u-762.1" who="#MaciejKopiec">W tym momencie w całej Europie powinny zacząć strzelać korki od szampana. A w Polsce zdecydowanie mocniej niż gdziekolwiek indziej, bo to znaczne podniesienie bezpieczeństwa naszego kraju. Polska de facto przestanie być krajem przyfrontowym. Niestety umknęły mi gdzieś zachwyty Konfederacji wobec tej informacji, ale do Kremla z Warszawy jest daleko, więc zapewne ta nowina jeszcze do nich nie dotarła.</u>
          <u xml:id="u-762.2" who="#MaciejKopiec">Szczyt NATO w Wilnie to też oficjalna akceptacja członkostwa Szwecji w NATO. Turcja się ugięła, a za nią wreszcie w dobrym kierunku poszły Węgry Orbána, który chyba zrozumiał, że ma do powiedzenia na arenie międzynarodowej tyle co PiS.</u>
          <u xml:id="u-762.3" who="#MaciejKopiec">Kolejny szczyt NATO odbędzie się w Waszyngtonie w przyszłym roku. Głęboko wierzę, że to właśnie podczas niego Ukraina dołączy do naszego sojuszu. Wybrany zostanie również nowy sekretarz generalny, a na tę funkcję jednym z kandydatów branych pod uwagę jest prezydent Aleksander Kwaśniewski. Przyszłość maluje się w coraz jaśniejszych kolorach, o ile wyplenimy z niej do końca ten brunatny odcień.</u>
          <u xml:id="u-762.4" who="#MaciejKopiec">Ukraina musi zwyciężyć, bo dzięki temu zwycięży także Polska i cała wolna Europa. Lepszego prezentu urodzinowego wymarzyć sobie nie mogłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-763">
          <u xml:id="u-763.0" who="#EwaKozanecka">Szanowni Państwo! 80 lat temu, 4 lipca 1943 r., miała miejsce jedna z najbardziej tajemniczych katastrof II wojny światowej. Doszło wówczas do tragicznej śmierci w katastrofie lotniczej generała broni Władysława Sikorskiego — współautora zwycięstwa nad Armią Czerwoną w 1920 r., premiera II RP, w czasie II wojny światowej naczelnego wodza Polskich Sił Zbrojnych i szefa rządu RP na uchodźstwie. Z tej okazji gmina Dąbrowa Biskupia wraz z Polskim Towarzystwem Historycznym Oddział w Inowrocławiu zorganizowały uroczyste obchody 80. rocznicy śmierci gen. Sikorskiego w Parchaniu, w miejscu, gdzie znajduje się dworek, w którym bardzo często przebywał wraz z rodziną.</u>
          <u xml:id="u-763.1" who="#EwaKozanecka">Z całą pewnością gen. Sikorski należy do grona bohaterów naszej ojczyzny. Strata, jakiej doznała Polska w wyniku jego przedwczesnej śmierci, jest niewymowna i niepowetowana. Zginął bowiem mąż stanu, wielki patriota, zdolny wódz i niezwykle odważny żołnierz. W życiu kierował się jedynie troską o dobro naszego kraju. Potrafił zmobilizować cały naród do nieustannego stawiania oporu wrogowi, bo był przekonany, że tylko w ten sposób w końcu doprowadzi rodaków do wolnej i niepodległej Polski.</u>
          <u xml:id="u-763.2" who="#EwaKozanecka">Z tego miejsca pragnę przekazać serdeczne podziękowania i wyrazy uznania dla organizatorów uroczystości w Parchaniu za pielęgnowanie i godne kultywowanie pamięci o bohaterach naszej ojczyzny. Niech wspomnienie naszego wielkiego rodaka, jakim był gen. Władysław Sikorski, napawa nas dumą i zachęca do wytrwałej pracy na rzecz wspólnego dobra oraz budowania tożsamości narodowej i patriotyzmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-764">
          <u xml:id="u-764.0" who="#KrzysztofJanuszKozik">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 11 lipca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej. W tym roku przypada 80. rocznica tzw. krwawej niedzieli, podczas której w ok. 100 miejscowościach na Wołyniu doszło do największej fali mordów na Polakach.</u>
          <u xml:id="u-764.1" who="#KrzysztofJanuszKozik">Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej został ustanowiony świętem przez Sejm RP w 2016 r. Uchwała oddaje hołd ofiarom mordów, obywatelom II Rzeczypospolitej: Polakom, Żydom, Ormianom, Czechom i przedstawicielom innych mniejszości narodowych, dokonywanych w latach 1943–1945 przez ukraińskich nacjonalistów z Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów kierowanej przez Stepana Banderę i Romana Szuchewycza oraz podporządkowanej jej Ukraińskiej Powstańczej Armii, SS-Galizien i innych formacji, a także przez cywilną ludność ukraińską uczestniczącą w mordowaniu polskich sąsiadów.</u>
          <u xml:id="u-764.2" who="#KrzysztofJanuszKozik">Obchodzony 11 lipca dzień pamięci związany jest z rocznicą wydarzeń z 11 i 12 lipca 1943 r., kiedy UPA dokonała skoordynowanego ataku na polskich mieszkańców ok. 150 miejscowości w powiatach: włodzimierskim, horochowskim, kowelskim i łuckim. Akcja UPA była kulminacją trwającej od początku 1943 r. fali mordowania i wypędzania Polaków z ich domów. Dzień ten jest również wyrazem wdzięczności wobec tzw. sprawiedliwych Ukraińców, którzy odmawiali udziału w mordach i ratowali Polaków. Określenie „zbrodnia wołyńska” dotyczy nie tylko masowych mordów dokonanych na terenach Wołynia, czyli byłego województwa wołyńskiego, ale także w województwach: lwowskim, tarnopolskim i stanisławowskim — Galicja Wschodnia — a także lubelskim i poleskim. Według szacunków polskich historyków ukraińscy nacjonaliści zamordowali ok. 100 tys. Polaków. 40–60 tys. zginęło na Wołyniu, 20–40 tys. — w Galicji Wschodniej, a co najmniej 4 tys. — na ziemiach znajdujących się obecnie w granicach Polski. Terror UPA spowodował, że setki tysięcy Polaków opuściły swoje domy, uciekając do centralnej Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-765">
          <u xml:id="u-765.0" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Zgodnie z informacjami udostępnionymi przez Fundację Enea miecz, który minister aktywów państwowych Jacek Sasin oraz prezes Grupy Enea Paweł Majewski przekazali dyrektorowi Radia Maryja, został nabyty w jednym z polskich antykwariatów na polecenie Fundacji Enea za pośrednictwem innego podmiotu — Fundacji Tożsamość. Pragnę zauważyć, że zgodnie z ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami wszystkie zabytki archeologiczne z obszaru Polski bez względu na sposób odkrycia stanowią własność Skarbu Państwa. Skarb Państwa jest więc ich pierwotnym nabywcą ex lege. Regulacja ta tym samym nadaje zabytkom archeologicznym wypełniającym kryteria określone w art. 35 ust. 1 status res extra commercium, czyli rzeczy wyłączonej z obrotu handlowego. Każdy, kto wejdzie w ich posiadanie, powinien o tym niezwłocznie poinformować odpowiednie instytucje, w tym m.in. wojewódzkiego konserwatora zabytków lub generalnego konserwatora zabytków, czyli organy, które zgodnie z ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami podlegają ministrowi kultury i dziedzictwa narodowego.</u>
          <u xml:id="u-765.1" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Zgodnie z informacjami udzielonymi opinii publicznej przez Fundację Enea miecz pochodzi z obszaru Europy Środkowej i ma ok. 1000 lat. Przekazany egzemplarz średniowiecznej broni ma wyraźne, nabijane złotem zdobienia z motywami chrześcijańskimi. Na głowni widoczny jest znak ryby flankowany dwoma krzyżami równoramiennymi. Po drugiej stronie analogicznie widoczne jest skrzydło pomiędzy krzyżami. Eksperci i historycy podkreślają, że to bez wątpienia unikatowy egzemplarz, o ogromnej wartości historycznej dla polskiego i europejskiego społeczeństwa. Na podstawie przekazanych informacji i dostępnych materiałów zdjęciowych należy zatem uznać przekazany miecz za zabytek archeologiczny, posiada on bowiem nie tylko wartość historyczną, ale również artystyczną i naukową, a jego zachowanie z pewnością leży w interesie społecznym.</u>
          <u xml:id="u-765.2" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Niestety, jak zauważają archeolodzy i muzealnicy, pojawienie się na wolnym rynku tego typu zabytku wiąże się ze zjawiskiem niszczenia i okradania stanowisk archeologicznych. Jest ono w Polsce coraz częstsze, a proceder ten uznawany jest za jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla polskiego dziedzictwa archeologicznego. Wiąże się to ze specyficzną cechą zabytków, jaką jest ich nieodnawialność. Dlatego też straty będące następstwem zniszczeń i kradzieży są często ostateczne i nieodwracalne.</u>
          <u xml:id="u-765.3" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Biorąc pod uwagę powyższe, należy uznać, że uczestnictwo w handlu i obrocie mieczem stawia państwo polskie w złym świetle. Nie tylko akceptujemy działania nielegalne, czym skłaniamy przedstawicieli czarnego rynku zabytków archeologicznych do popełniania kolejnych przestępstw, ale pozwalamy również na dalsze niszczenie polskiego dziedzictwa archeologicznego.</u>
          <u xml:id="u-765.4" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Dlatego też zwracam się o udzielenie odpowiedzi na pytania, które są kluczowe dla wyjaśnienia wątpliwości, które od kilku dni ma opinia publiczna:</u>
          <u xml:id="u-765.5" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Czy przekazany przez przedstawiciela Fundacji Enea i ministra aktywów państwowych miecz jest chroniony przepisami ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami?</u>
          <u xml:id="u-765.6" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Czy w celu ustalenia jego pochodzenia, wartości i historycznego, kulturowego i naukowego znaczenia przedstawiciele organów stojących na straży ochrony polskiego dziedzictwa narodowego powołali biegłego sądowego celem określenia, czy zgodnie z przepisami ustawy jest on zabytkiem archeologicznym?</u>
          <u xml:id="u-765.7" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Od jakiego podmiotu nabyto miecz i w jakiej cenie został on nabyty?</u>
          <u xml:id="u-765.8" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Czy obiekt ten został wpisany przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego na Listę Skarbów Dziedzictwa, którą prowadzi minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego i na którą wpisuje zabytek ruchomy o szczególnej wartości dla dziedzictwa kulturowego? Jeżeli tak — z jaką datą, jeżeli nie — z jakiego powodu?</u>
          <u xml:id="u-765.9" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Czy obiekt ten został wpisany przez podmiot, od którego nabyła go Fundacja Tożsamość, do księgi ewidencyjnej w obrocie zabytkami, czyli dokumentu wprowadzonego w celu usprawnienia obrotu zabytkami, zapewnienia większego bezpieczeństwa w handlu oraz przeciwdziałania obrotowi dobrami kultury pochodzącymi z nielegalnych źródeł? Pragnę tutaj podkreślić, że podmioty, które przyjmują lub oferują do zbycia zarówno na własną rzecz, jak i na rzecz innych osób zabytki o wartości przekraczającej 10 tys. zł lub też wydają ekspertyzy dotyczące zabytków, a w szczególności opinie traktujące o datowaniu zabytku oraz jego wycenie, są prawnie zobowiązane do prowadzenia takich ksiąg. Jeżeli obiekt został wpisany do ksiąg, proszę o ujawnienie treści tych wpisów wraz z podaniem historii jego nabywania i zbywania oraz przeprowadzania wszystkich ekspertyz.</u>
          <u xml:id="u-765.10" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Wraz z nowelizacją ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w 2017 r. wszedł w życie przepis stanowiący, iż kto wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi nie prowadzi księgi ewidencyjnej albo prowadzi ją w sposób nierzetelny lub niezgodny z prawdą, podlega karze grzywny. Czy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego skontrolowało księgę ewidencyjną w obrocie zabytkami prowadzoną przez przedmiotowy antykwariat i w przypadku, gdy wpis obiektu nie byłby ujawniony, nałożona została na niego grzywna? Jeżeli tak, kiedy dokonano takiej kontroli i w jakiej wysokości grzywnę na ten podmiot nałożono?</u>
          <u xml:id="u-765.11" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Na jakiej podstawie przekazano dyrektorowi Radia Maryja miecz, który docelowo ma trafić do Muzeum „Pamięć i Tożsamość” im. św. Jana Pawła II w Toruniu, będącego na dzień dzisiejszy w organizacji? Proszę o ujawnienie stosownych dokumentów, w tym rozporządzeń i umów, które to przekazanie regulowały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-766">
          <u xml:id="u-766.0" who="#GrzegorzLorek">Legiony i Sikorski</u>
          <u xml:id="u-766.1" who="#GrzegorzLorek">Przeciętny mieszkaniec Piotrkowa nie zdaje sobie sprawy, jak ważne było nasze miasto w czasie wielkiej wojny — I wojny światowej. Miasto znalazło się w strefie okupacyjnej, gdzie władzę sprawowali przedstawiciele Austro-Węgier, i w nim zdecydowano się z powodu korzystnego położenia umieścić instytucje i zakłady legionowe. Od lutego 1915 r. w Piotrkowie funkcjonował Departament Wojskowy Naczelnego Komitetu Narodowego, a 2 miesiące później zainstalowała się Komenda Legionów Polskich. Wreszcie z Piotrkowa wyruszali do walki o wolną Polskę żołnierze utworzonej tu III Brygady Legionów. Na czele Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego stał ppłk Władysław Sikorski, którego bardzo często można było spotkać na piotrkowskich ulicach.</u>
          <u xml:id="u-766.2" who="#GrzegorzLorek">Józef Piłsudski i jego otoczenie nie przepadali za ambitnym oficerem, który będąc wierny złożonej przysiędze, organizował kolejne jednostki wojskowe, które ruszały do wojny przeciwko Rosjanom u boku cesarsko-królewskiej armii. Przyszły naczelnik państwa prowadził skomplikowaną grę, która nie zawsze była czytelna dla tych, którzy podobnie jak on chcieli jednego — niepodległości. Dziś można powiedzieć, że rację mieli obaj.</u>
          <u xml:id="u-766.3" who="#GrzegorzLorek">Sikorski działał aktywnie w Piotrkowie aż do chwili przeniesienia departamentu do Warszawy. Później w czasie Bitwy Warszawskiej dowodził 5. Armią Frontu Północnego. Działał aktywnie politycznie, był premierem i ministrem spraw wojskowych aż do przewrotu majowego, bo później był już całkowicie odsunięty od jakichkolwiek decyzyjnych funkcji.</u>
          <u xml:id="u-766.4" who="#GrzegorzLorek">Swój najważniejszy czas Władysław Sikorski, wtedy już generał, miał w czasie II wojny światowej, kiedy to został premierem RP na uchodźstwie i, jak niektórzy twierdzą, doskonałym adwokatem sprawy polskiej. Niestety jego dzieło zostało przerwane. 4 lipca 1943 r. zginał w niewyjaśnionej do dziś katastrofie w Gibraltarze. Warto jednak pamiętać, że doświadczenie i umiejętności zdobywał właśnie w Piotrkowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-767">
          <u xml:id="u-767.0" who="#RobertObaz">Oświadczenie poselskie w sprawie 80. rocznicy rzezi wołyńskiej</u>
          <u xml:id="u-767.1" who="#RobertObaz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Krwawa niedziela przeszła do historii jako jedno z najtragiczniejszych wydarzeń w dziejach narodu polskiego. 11 i 12 lipca 1943 r. ukraińscy nacjonaliści dokonali skoordynowanych ataków na ok. 150 polskich miejscowości, w okrutny sposób mordując ludność cywilną, w większości dzieci, kobiety i starców. Dzisiaj mija 80. rocznica tych tragicznych wydarzeń.</u>
          <u xml:id="u-767.2" who="#RobertObaz">Pierwszej masowej zbrodni na ludności polskiej z Wołynia dokonano 9 lutego 1943 r., kiedy w Paroślach oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii podstępem związały mieszkańców wsi, po czym dokonały na nich mordu. Zginęły wtedy 173 osoby. Ataki na Polaków nasiliły się po tym, jak wiosną 1943 r. kilka tysięcy ukraińskich policjantów opuściło niemieckie formacje i wstąpiło w szeregi UPA. Wielu z nich było doświadczonych w dokonywaniu zbrodni, bo wcześniej brali udział w zagładzie Żydów. Kolejnym tragicznym momentem była noc z 22 na 23 kwietnia, kiedy UPA spaliła osadę Janowa Dolina, mordując ok. 600 osób. Kulminacja zbrodniczych działań OUN-UPA na Wołyniu nastąpiła w lipcu. Ukraińscy nacjonaliści wraz z sąsiadami ofiar, ukraińską ludnością dokonali skoordynowanego ataku na 150 miejscowości w powiatach włodzimierskim, horochowskim, kowelskim oraz łuckim. Zbrodniarze wykorzystali to, że w niedzielę ludzie gromadzili się w kościołach. Spalono i zburzono ok. 50 świątyń na Wołyniu.</u>
          <u xml:id="u-767.3" who="#RobertObaz">Zbrodnia wołyńska jest jednym z najbardziej dramatycznych epizodów II wojny światowej. W przeciwieństwie do mordów dokonywanych przez okupantów niemieckich i sowieckich ludobójstwo na Wołyniu było często popełniane przez sąsiadów ofiar, których przodkowie przez wiele dziesięcioleci zamieszkiwali wraz z Polakami te same wsie i osady. Rzeź wołyńska nie była jednak spontanicznym wybuchem nienawiści, ale skutkiem długotrwałego oddziaływania ideologii nacjonalizmu ukraińskiego, który za główny cel stawiał sobie stworzenie niepodległej, jednolitej etnicznie Ukrainy przez wymordowanie i wypędzenie Polaków oraz przedstawicieli innych narodowości. Plan ten próbowano realizować już we wrześniu 1939 r., gdy doszło do pierwszych mordów na Polakach i ataków na polskie dwory.</u>
          <u xml:id="u-767.4" who="#RobertObaz">W 2016 r. Sejm ustanowił 11 lipca Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP. W uchwale przyjętej 22 lipca w Izbie niższej parlamentu oddano hołd ofiarom mordów na obywatelach II Rzeczypospolitej (Polakach, Żydach, Ormianach, Czechach i przedstawicielach innych mniejszości narodowych), dokonywanych w latach 1943–1945 przez ukraińskich nacjonalistów z szeregów OUN, UPA, SS-Galizien i innych formacji. W uchwale wyrażono też wdzięczność wobec tzw. sprawiedliwych Ukraińców, którzy odmawiali udziału w mordach i ratowali Polaków.</u>
          <u xml:id="u-767.5" who="#RobertObaz">W dniu wczorajszym w Warszawie odbyły się uroczyste obchody państwowe w 80. rocznicę zbrodni wołyńskiej, z udziałem m.in. marszałek Sejmu Elżbiety Witek i przewodniczącego Rady Najwyższej Ukrainy Rusłana Stefanczuka. Dziś każdy z nas zgodzi się, że pamięć i prawda to fundamenty dobrych relacji polsko-ukraińskich. Rodziny ofiar ludobójstwa popełnionego na Wołyniu często podkreślają, że nie o zemstę chodzi, ale o pamięć i prawdę. Musimy patrzeć w przyszłość, ale nie możemy odcinać się od przeszłości, która jest bardzo bolesna i bardzo tragiczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-768">
          <u xml:id="u-768.0" who="#DariuszOlszewski">Oświadczenie w sprawie 413. rocznicy bitwy pod Kłuszynem</u>
          <u xml:id="u-768.1" who="#DariuszOlszewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bitwa pod Kłuszynem to jedno z największych zwycięstw w dziejach polskiego oręża. Ta błyskotliwa wiktoria otworzyła Polakom drogę do stolicy państwa carów — Moskwy. Rocznica nabiera innego charakteru w świetle agresji putinowskiej Rosji na niepodległą Ukrainę.</u>
          <u xml:id="u-768.2" who="#DariuszOlszewski">W dniu 4 lipca 1610 r. doszło do bitwy pod Kłuszynem z nadciągającą moskiewską odsieczą. Pod osłoną nocy Polacy podeszli pod obóz moskiewski pod Kłuszynem. Nim nieprzyjaciel zdążył się uszykować do bitwy, pułki Żółkiewskiego były już rozwinięte. Artyleria polska ogniem swych dział dokonała wyłomu w płotach i ostrokołach strzegących dostępu do obozu. Przez wyłomy przedostała się husaria, która pomimo początkowo twardej obrony przeciwnika zdołała roznieść najemników szkockich i francuskich. Nie chcąc szafować krwią żołnierską, Żółkiewski podjął negocjacje z najemnikami. Zdecydowana większość przeszła na polską stronę, pozostali zaś złożyli przysięgę, że nigdy nie będą służyć Moskwie przeciw królowi polskiemu.</u>
          <u xml:id="u-768.3" who="#DariuszOlszewski">Postawa wojsk najemnych wpłynęła zasadniczo na przebieg bitwy. Widząc, co się dzieje, car Dymitr opuścił swoje wojska, które następnie rzuciły się do ucieczki. Straty poniesione przez Rosjan są szacowane na ok. 15 000 zabitych. Z szeregów polskich ubyło 107 wojowników, rany odniosło 114 i kilkuset wśród czeladzi.</u>
          <u xml:id="u-768.4" who="#DariuszOlszewski">Bitwa kłuszyńska zakończona wspaniałym Polskim zwycięstwem otwierała dalszą drogę na Moskwę, pod którą niebawem w dniu 3 sierpnia stanęli Polacy. Po zapewnieniach przez Żółkiewskiego o przyjaznych zamiarach Duma przystąpiła do negocjacji z polskim wodzem.</u>
          <u xml:id="u-768.5" who="#DariuszOlszewski">Niech bohaterska postawa polskich żołnierzy z Kłuszyna będzie dla nas przykładem i zachętą w dalszej nieugiętej postawie wobec Rosji. Apeluję, ufając w rychłe zwycięstwo Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-768.6" who="#DariuszOlszewski">Cześć i chwała bohaterom!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-769">
          <u xml:id="u-769.0" who="#AgnieszkaSoin">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polityka rodzinna i wsparcie rodzin z małymi dziećmi są w sercu PiS. Od ponad 7 lat ze świadczenia 500+ korzysta miesięcznie 7 mln dzieci.</u>
          <u xml:id="u-769.1" who="#AgnieszkaSoin">Ogromne zainteresowanie programem pokazuje, jak ważna jest ta pomoc. Wiele dzieci do 18. roku życia dzięki naszemu sztandarowemu programowi po raz pierwszy mogło wyjechać na wakacje. Program w ogromnej mierze przyczynił się do spadku ubóstwa wśród polskich dzieci. Wiele rodzin inwestuje w pasje, hobby, talenty, zainteresowania czy dodatkowe korepetycje.</u>
          <u xml:id="u-769.2" who="#AgnieszkaSoin">Silna rodzina powinna mieć wsparcie finansowe, a rząd Prawa i Sprawiedliwości podejmuje wiele działań w tym zakresie. Inwestujemy w rodziny, pomagamy im, realizując takie programy jak „Rodzina 500+”, a dzięki naszemu programowi wyborczemu od przyszłego roku 800+. W trakcie naszego rządzenia uruchomiliśmy też inne programy, takie jak mama 4+, wyprawka szkolna, program „Po pierwsze rodzina!” dla organizacji pozarządowych na tworzenie projektów wspierających rodzinę czy rodzinny kapitał opiekuńczy. Nasz program to symbol efektywnego i silnego prorodzinnego państwa.</u>
          <u xml:id="u-769.3" who="#AgnieszkaSoin">Kontynuacja rządów Prawa i Sprawiedliwości jest gwarancją realizacji programów społecznych, a także zapowiedzią nowych, które będą przywracać godność rodzinie oraz wspierać mocną, zdrową, szczęśliwą rodzinę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-770">
          <u xml:id="u-770.0" who="#JanSzopiński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Bardzo się cieszę, że rząd w końcu raczył zwrócić uwagę na ceny energii elektrycznej w całej Unii Europejskiej. Polacy bez wątpienia ucieszą się na wiadomość, że nie będą musieli wyłączać lodówek na noc, a może nawet… w najgorętsze dni użyć od czasu do czasu klimatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-770.1" who="#JanSzopiński">Pytanie, dlaczego rząd zareagował dopiero po serii doniesień medialnych pokazujących, że ceny energii w Polsce są dwukrotnie wyższe niż w poszczególnych krajach UE. Czy należy rozumieć, że gdyby dziennikarze nie nagłośnili tej sprawy, Polacy nadal płaciliby zawyżone ceny za energię elektryczną?</u>
          <u xml:id="u-770.2" who="#JanSzopiński">Pytań jest więcej. Mianowicie chciałbym zapytać, czy to z pieniędzy zabranych polskim płatnikom Enea — a dokładnie jej fundacja — zakupiła 1000-letni miecz, którym obdarowała ojca Tadeusza Rydzyka. Czy rząd przewiduje zwrot niesłusznie naliczonych opłat dla milionów polskich przedsiębiorców, którzy przez miesiące płacili ogromne opłaty za prąd? Kto jest odpowiedzialny za grabieżczą politykę spółek państwowych, które dokonywały drenażu kieszeni Polaków?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-771">
          <u xml:id="u-771.0" who="#RyszardTerlecki">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do dzisiaj, tj. 13 lipca 2023 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-771.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 01 min 19)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>