text_structure.xml
16.5 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczącyposełAndrzejHalicki">Otwieram posiedzenie Komisji. Witam państwa posłów i zaproszonych gości. Dzisiejsze posiedzenie jest szczególne – mamy okazję spotkać się z premierem Republiki Mołdowy panem Vladem Filatem. Jestem bardzo szczęśliwy, że dochodzi do tego spotkania. Chciałbym nie tylko pogratulować, że gościmy dziś w Warszawie premiera demokratycznie wybranego rządu Mołdowy, ale także faktu, że pan Vlad Filat, lider jednego z trzech ugrupowań demokratycznych, tak heroicznie oparł się różnego rodzaju szantażom i naciskom w parlamencie mołdawskim. Wystarczyłaby niesubordynacja jednej osoby i nie mielibyśmy dziś okazji do rozmowy bezpośredniej.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PremierRepublikiMołdowyVladFilat">Nawet jeśli nie byłoby tego jednego głosu, i tak byłbym w Warszawie, choć może w innej roli, nie na czele delegacji rządowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczącyposełAndrzejHalicki">Tym bardziej jesteśmy szczęśliwi, widząc pana w roli premiera.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczącyposełAndrzejHalicki">Chciałbym powitać całą delegację towarzyszącą premierowi republiki Mołdowy, a z polskiej strony powitać reprezentantów Senatu oraz przewodniczącego bilateralnej grupy polsko-mołdawskiej, pana posła Adama Lipińskiego.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczącyposełAndrzejHalicki">Witam serdecznie i proszę pana premiera Vlada Filata o rozpoczęcie naszej krótkiej półgodzinnej dyskusji.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PremierVladFilat">Dziękuję, że mam okazję spotkać się z państwem. Dziś mamy bardzo ważny dzień dla Republiki Mołdowy. Ten dzień był niezwykle wypełniony. Odbyliśmy szereg spotkań – z marszałkiem Senatu, z wicemarszałkiem Sejmu, z panem premierem Tuskiem. Jeszcze dziś po spotkaniu z Komisją odbędzie się rozmowa z Prezydentem RP. Głównym tematem rozmów były stosunki polsko-mołdawskie, perspektywy ich rozwoju i możliwości wspierania działań nowego rządu mołdawskiego. Mówiliśmy, z jakimi problemami się borykamy w naszym kraju.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PremierVladFilat">Bardzo się cieszę, że spotykam ponownie przyjaciół, którzy byli razem z nami w Mołdowie. Mam na myśli pana przewodniczącego grupy bilateralnej polsko-mołdawskiej oraz innych posłów. Było to w bardzo trudnym okresie, kiedy musieliśmy podjąć szereg ważnych decyzji i stawiać opór wielu naciskom. Dzięki tym przyjaciołom udało się nam zwyciężyć i stworzyć nową perspektywę dla naszego kraju, perspektywę demokratyczną po 8 latach autorytarnych rządów komunistycznych. Procesy, które rozpoczęły się w naszym kraju, są bardzo złożone. Są one kluczowe dla przyszłości kraju. Chodzi o reformy gospodarcze, społeczne i dotyczące funkcjonowania instytucji państwa. Naszym głównym celem jest wstąpienie do Unii Europejskiej. Zobowiązaliśmy się przed naszymi obywatelami, że nasze rządy będą odpowiedzialne i że będziemy realizować oczekiwania narodu.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PremierVladFilat">Rozumiemy, że proces integracji z Unią Europejską musi być poprzedzony uporządkowaniem wewnętrznym kraju. Wiele procesów, które wdrażamy, może być zrealizowanych również przy wsparciu naszych przyjaciół. Polska jest krajem, który nie tylko deklaratywnie nas wspierał, ale również poprzez konkretne działania. Głos Polski jest donośny zarówno na szczeblu Parlamentu Europejskiego, jak i w strukturach unijnych. Dziś jest ważny dzień. Nastąpiło bowiem przyjęcie deklaracji wsparcia przez Polskę aspiracji mołdawskich do członkostwa w Unii Europejskiej. Oprócz deklaracji i oświadczeń dzisiejszy dzień zaowocował podpisaniem porozumienia o pomocy gospodarczej. Mimo że przyznana kwota nie rozwiązuje problemów Mołdowy, oceniamy ją jako gest, który świadczy o wsparciu Polski dla Mołdowy. Mamy nadzieję, że ten gest będzie przykładem dla innych naszych partnerów, żeby wyjść naprzeciw naszym potrzebom.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PremierVladFilat">Niestety, sytuacja polityczna w Mołdowie jest nadal bardzo skomplikowana. Podczas spotkania z panem wicemarszałkiem Sejmu powiedziałem, że wchodzicie państwo w Polsce w okres przedwyborczy. My jesteśmy w trochę gorszej sytuacji, gdyż nie możemy wyjść z tego kresu wyborczego. Jak państwu wiadomo, nie udało się nam wybrać prezydenta. To stwarza sytuację niepewności. Mamy czas do końca miesiąca, aby znaleźć jakieś rozwiązanie polegające na zmianie konstytucji. Nie wymyślę nic nowego, tylko powtórzę to, co już powiedziałem w dniu dzisiejszym. Chcemy uniknąć przedterminowych wyborów. Nie dlatego, że chcemy utrzymać się za wszelką cenę u władzy, ale aby dokończyć reformy, które zainicjowaliśmy.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PremierVladFilat">Nasz cel będzie wspierany przez partnerów zagranicznych. 24 lutego br. poznamy stanowisko Komisji Weneckiej na temat możliwości zmiany konstytucji. W zależności od stanowiska Komisji podejmiemy stosowne działania. Niewykluczone, że będziemy musieli przeprowadzić przedterminowe wybory. Nie chcemy tego, ale jeśli będzie taka potrzeba, odbędą się wcześniejsze wybory. Jeżeli zapadnie decyzja, że wybory są koniecznością, zostanie jeszcze jeden problem do rozwiązania – termin wyborów.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PremierVladFilat">Mogę bardzo długo mówić, ale poruszę jeszcze tylko jedną kwestię dotyczącą Naddniestrza. Jeśli państwo będą zainteresowani jakimiś sprawami, jestem do państwa dyspozycji.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczącyposełAndrzejHalicki">Dziękuję panu premierowi.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczącyposełAndrzejHalicki">Poseł Dariusz Lipiński.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełDariuszLipiński">Panie premierze, bardzo się cieszę, że gościmy pana premiera w Warszawie. Chciałbym się przypomnieć. Miałem przyjemność poznać pana w lipcu ubiegłego roku w Kiszyniowie, gdyż byłem członkiem delegacji Komisji Spraw Zagranicznych. Ja również byłem wówczas, w tych trudnych chwilach, pod wrażeniem spokojnej, opanowanej determinacji całej ówczesnej mołdawskiej opozycji. To zachowanie pan przewodniczący Halicki nazwał heroicznym i nie było w tym przesady. Serdecznie gratuluję całej ówczesnej opozycji sukcesu, jaki państwo odnieśliście.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PosełDariuszLipiński">Pragnę zadać dwa krótkie pytania. Pierwsze dotyczy pata prezydenckiego, o którym pan premier wspomniał przed chwilą. Który ze scenariuszy uważa pan za najbardziej prawdopodobny – zmianę konstytucji czy przedterminowe wybory? Może jest trzeci wariant, np. pozyskanie dodatkowych deputowanych dla uzyskania większości.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#PosełDariuszLipiński">Drugie pytanie dotyczy planów integracji Mołdowy ze strukturami europejskimi. Czy ze strony republiki Mołdowy istnieją oczekiwania konkretnych działań ze strony Unii? Jeśli tak, to jakich działań? Mam na myśli inicjatywy w ramach Partnerstwa Wschodniego bądź inne działania.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczącyposełAndrzejHalicki">Pan poseł Tadeusz Iwiński, proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełTadeuszIwiński">Mołdawia jest bardzo popularna w Polsce, także ze względów historycznych, również ze względu na świetne wina i koniaki. Miałem okazję być wielokrotnie w waszym kraju, ostatni raz wraz w delegacją Rady Europy na powtórzonych wyborach parlamentarnych. Nawiązując do tytułu jednej z książek, które ukazały się w ciągu ostatniego roku o Mołdowie, chciałbym zapytać, na jakim etapie procesu transformacji od demokracji wirtualnej do europejskiej znajduje się Mołdowa.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełTadeuszIwiński">Mołdowa jak na kraj mniej niż 5-milionowy ma bardzo rozbudowany system partyjny, choć tak naprawdę tylko 5 partii pozostało dziś na mapie politycznej. Co pan, nie tylko jako przedsiębiorca i liberał, ale człowiek wykształcony w Rumunii, powiedziałby o nie tak dawnej propozycji prezydenta Rumunii, który zaproponował obywatelom Mołdowy, żeby przyjmowali obywatelstwo rumuńskie, które jest atrakcyjne ze względu na członkostwo Rumunii w Unii Europejskiej. Jak Mołdowa w tych bardzo delikatnych relacjach z Rosją i Rumunią na to reaguje? Jak w tym kontekście postrzegacie państwo tożsamość Mołdowy? Państwo wiecie lepiej od nas, że to jest podstawowy dylemat ostatnich 20 lat.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczącyposełAndrzejHalicki">Ostatnie pytanie zada pan poseł Andrzej Ćwierz.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełAndrzejĆwierz">Pan premier stwierdził, że strategicznym celem Mołdowy jest członkostwo w Unii Europejskiej. Polska również uważa, że Unia powinna się rozszerzać na Wschód. Jak w kontekście formułowanych celów ocenia pan premier wybory prezydenckie na Ukrainie? Jak skomentowałby pan doniesienie, że Rosjanie mają zamiar umieścić w Transdniestrzu wojska rakietowe, które mają służyć jako tarcza antyrakietowa.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczącyposełAndrzejHalicki">Oddaję głos panu premierowi.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PremierVladFilat">Odpowiem na pytania w kolejności, w jakiej zostały zadane. Nie ma trzeciego wyjścia oprócz tych dwóch rozwiązań, o których pan poseł wspomniał, chyba że będziemy mogli odkładać decyzję aż do momentu korzystnego dla przeprowadzenia wyborów. Kiedy nie można wyłonić prezydenta, parlament zostaje rozwiązany i przeprowadza się przedterminowe wybory. Nowy parlament dokonuje wyboru prezydenta. Tak przewiduje mołdawska konstytucja. Żeby nie mieć pewności, iż nowy parlament może wybierać prezydenta, chcemy dokonać zmiany w konstytucji, żeby nie było takiej możliwości. Konstytucję można zmienić, dysponując większością 2/3 głosów lub w drodze referendum. Są różne zdania w tej kwestii. Jak państwu wiadomo, gdzie dwóch prawników, tam trzy zdania. Ja też jestem prawnikiem i oczywiście nikogo nie chcę dotknąć.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PremierVladFilat">Wspomniałem o stanowisku Komisji Weneckiej, która wypowie się, jak można rozwiązać ten problem. Jeśli chodzi o odkładanie wyborów, w konstytucji nie jest określone, w jakim czasie po rozwiązaniu parlamentu mają być przeprowadzone wybory. Brakuje jednoznacznego zapisu. Oprócz tego, co jest napisane czarno na białym, jest tak zwany duch zapisu konstytucji. Istnieje zasada momentu, polegająca na tym, że w danej chwili należy podjąć takie, a nie inne działania. Nad tym się zastanawiamy i w tej kwestii wypowie się również Komisja Wenecka. Musimy skonsolidować całe społeczeństwo i otrzymać wsparcie z zewnątrz, wskazujące, że zmierzamy we właściwym kierunku. Nie będziemy czynić żadnych ustępstw, jeśli chodzi o legalność podejmowanych kroków.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#PremierVladFilat">Jeśli chodzi o proces integracji, 12 stycznia br. podpisana została wspólna deklaracja unijno-mołdawska zapowiadająca rozpoczęcie negocjacji w sprawie umowy stowarzyszeniowej. Oprócz aspektu politycznego i bezpieczeństwa, jest wymiar handlowy i wymiar liberalizacji systemu wizowego. Wszystkie te elementy są priorytetowe, ale najważniejsze jest uzyskanie przez naszych obywateli prawa do przemieszczania się w ramach Unii Europejskiej bez wiz. Ta kwestia ma być rozpatrzona również pod kątem humanitarnym. Bardzo dużo naszych obywateli już przebywa na terenie Unii Europejskiej. Można powiedzieć, że oni są zakładnikami. Część z nich znajduje się w Unii, część w Mołdowie. Ci, którzy przebywają w krajach unijnych, nie mają możliwości spotkania się z rodziną żyjącą w Mołdawii.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#PremierVladFilat">Na ten temat można prowadzić długie rozmowy. Bariera stawiana przed obywatelami Mołdowy w zakresie przemieszczania się jest czymś niewłaściwym. Prowadzi do takich patologicznych zjawisk jak przemyt ludzi i skutkuje tragedią wielu tysięcy osób. Dla nas jest to sprawa priorytetowa w negocjacjach z Unią Europejską.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#PremierVladFilat">Podczas spotkania z premierem Tuskiem zagłębiliśmy się w szczegóły tej sprawy. Mamy nadzieję, że Polska wesprze nas w staraniach o liberalizację systemu wizowego dla obywateli Mołdowy. Członkowie mojej delegacji są w większości członkami rządu, ale również posłami. Oczywiście władza wykonawcza ma do spełnienia istotną rolę, ale władza ustawodawcza ma wyjątkową siłę. Również parlamentarzyści zostaną włączeni w proces przemian w naszym kraju.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#PremierVladFilat">Co do kwestii wina i koniaku, chcę pozdrowić pana posła. Wiele razy spotykaliśmy się w Kiszyniowie. Mołdawski minister rolnictwa uzgodnił z polskim ministrem rolnictwa, że w czerwcu zostanie zorganizowany tydzień wina mołdawskiego.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#PremierVladFilat">Co się tyczy procesu transformacji od demokracji wirtualnej do rzeczywistej, musimy wziąć pod uwagę, jaki był punkt startowy, począwszy od 29 lipca. Było wiele dyskusji na temat sposobu sprawowania władzy w Mołdawii. Mieliśmy komunistów w rządzie, nie tylko z nazwy, ale również z punktu widzenia ideologii. Były elementy gospodarki rynkowej, ale specyficznie pojmowanej i wdrażanej. Doszliśmy do wniosku, że był to bolszewizm rynkowy.</u>
<u xml:id="u-12.7" who="#PremierVladFilat">Transformacja ustrojowa to proces bardzo skomplikowany. Chodzi przede wszystkim o funkcjonalność instytucji państwa. Naszym celem jest, żeby demokracja dobrze funkcjonowała, żeby gwarantowała prawa naszym obywatelom.</u>
<u xml:id="u-12.8" who="#PremierVladFilat">Co się tyczy deklaracji prezydenta Rumunii, proszę nie wierzyć, że te oświadczenia były czynione pod wpływem faktu, że studiowałem w Rumunii. Republika Mołdowy jest krajem niezależnym i suwerennym. Żeby nie mieć żadnych problemów z uzyskaniem bądź odzyskaniem obywatelstwa rumuńskiego, musimy umożliwić obywatelom Mołdowy poruszanie się wszędzie, gdzie sobie życzą, na podstawie paszportu mołdawskiego. Obywatele Mołdowy nie mogą być zmuszeni do zmiany obywatelstwa, żeby móc się poruszać po Europie.</u>
<u xml:id="u-12.9" who="#PremierVladFilat">Co do kwestii Ukrainy, wynik wyborów to decyzja narodu ukraińskiego. Mamy prawomocne stosunki z rządem Ukrainy. Mamy pewne zobowiązania wzajemne i będziemy nalegać, żeby wypełnić te zobowiązania. Jestem optymistą i wyrażam przekonanie, że te zobowiązania zostaną zrealizowane.</u>
<u xml:id="u-12.10" who="#PremierVladFilat">Jeśli chodzi o intencje Federacji Rosyjskiej co do rozmieszczenia bazy rakietowej w Naddniestrzu, było wiele interpretacji i komentarzy w środkach masowego przekazu. To nie były oświadczenia Federacji Rosyjskiej, lecz oświadczenia pana Smirnova, samozwańczego lidera samozwańczego państwa Naddniestrza. Pan Smirnov stwierdził, że jest gotowy udostępnić tereny Naddniestrza dla baz rakietowych Federacji Rosyjskiej. Proszę się nie gniewać, ale nie jestem upoważniony ani nie jestem w stanie komentować oświadczeń tego indywiduum.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczącyposełAndrzejHalicki">Dziękujemy panie premierze. Żywiołowa reakcja na informację o festiwalu wina i koniaku świadczy o bliskości naszych stosunków. Dziękujemy za możliwość rozmowy.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczącyposełAndrzejHalicki">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>