text_structure.xml
62.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Dzień dobry. Witam państwa na kolejnym posiedzeniu Komisji.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Nie ma kolegów z PiS, więc nie muszę chować gazety, bo dzisiaj w „Dzienniku” napisali, że szpital chce pozwać prezydenta za długi, więc boję się trzymać coś takiego koło siebie, bo zaraz koledzy z PiS złożą wniosek o zmianę przewodniczącego, ale póki ich nie ma, to odkładam to daleko od siebie.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Porządek tego posiedzenia tak naprawdę obejmuje rozpatrzenie inicjatyw ustawodawczych, które trafiły do nas po opinii BAS, Biura Legislacyjnego oraz ekspertów, którzy wyliczali skutki budżetowe i zgodność z prawem europejskim tych właśnie przepisów. Zaczniemy w kolejności od projektu, który się nazywa B-1 – w naszej wewnętrznej Komisji jest to zmiana ustawy o podatku od towarów i usług. Są dwa artykuły. Od razu w art. 2 wprowadzamy zmianę i wpisujemy 30 dni od daty ogłoszenia, czyli ustawa wchodzi w życie w ciągu 30 dni. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#LegislatorWojciechBiałończyk">Jeżeli chodzi o datę wejścia w życie nowelizacji, tzn. przepisów zmieniających ustawę o podatku od towarów i usług, to w związku z przyjętymi tam okresami rozliczeniowymi proponowalibyśmy najlepiej albo początek miesiąca albo początek kwartału. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Określmy na dzień 1 października. Tak – 1.10.2008 r. Jaki jest sens tej ustawy? Tak naprawdę chodzi o doprecyzowanie przepisów, dotyczących okresowego zwolnienia od VAT ze sprzedaży towarów objętych remanentem likwidacyjnym tak, aby dotyczyło ono nie tylko byłych wspólników spółek cywilnych lub innych spółek, niemających osobowości prawnej, ale również podatników będących osobami fizycznymi. Chodzi o równe traktowanie tych wszystkich podmiotów. To była propozycja przygotowana przez Związek Rzemiosła Polskiego. W głównej mierze skupia on osoby, których tego typu sytuacja dotyczy.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Jeżeli chodzi o opinię BAS, to mówiono, że z jednej strony nie jest to objęte przepisami unijnymi, a z drugiej strony – jest dyrektywa 2006/112, ale ona nie reguluje zagadnień objętych projektem tej ustawy, czyli w tym sensie projekt nie jest objęty prawem UE.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Jeżeli chodzi o skutki budżetowe, to są one albo minimalne albo nieistotne. Oczywiście, ustawa będzie miała pozytywny wpływ na funkcjonowanie tego typu małych i średnich przedsiębiorstw i z tego powodu generalnie ma pozytywną opinię BAS.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Jeżeli chodzi o uwagi Biura Legislacyjnego, to jak zwykle są to drobne uwagi legislacyjne, do których za chwilę przejdziemy. Załatwiliśmy już jedną uwagę, dotyczącą terminu wejścia w życie.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Najpierw prosiłbym Biuro Legislacyjne o przedstawienie tych drobnych wad legislacyjnych, które generalnie mają charakter redakcyjny, byśmy to nanieśli na projekt tej ustawy, a potem będą głosy merytoryczne. Czy mogę prosić któregoś z panów z Biura Legislacyjnego?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#LegislatorWojciechBiałończyk">Tak, jak pan przewodniczący zauważył, nasze uwagi w tym wypadku odnoszą się tylko i wyłącznie do kwestii redakcyjnych. Byłyby to zmiany tekstu ustawy nowelizowanej. Należy tutaj dopisać wszystkie Dzienniki Ustaw. Następnie nadać nowe brzmienie ust. 7 a nie dopisywać wyrazy, czyli przytoczylibyśmy tutaj treść ust. 7, ale w brzmieniu przez państwa proponowanym, czyli z dopisaniem tych przez państwa proponowanych wyrazów i uwagi głównie do tego się ograniczają. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Dobrze. Dziękuję za te uwagi. Zanim je poddamy pod głosowanie, proszę Ministerstwo Finansów o opinię.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuPodatkuodTowarówiUsługMinisterstwaFinansówTomaszTratkiewicz">Dziękuję panie przewodniczący. Uważamy, że ta zmiana jest niepotrzebna. Proszę zwrócić uwagę na to, że możliwość stosowania zwolnienia przy zwolnieniu przy rozwiązaniu spółki, spółek osobowych, które nie mają osobowości prawnej, wynika z pewnych charakterystycznych uwarunkowań. Często do tego rozwiązania dochodzi poprzez wystąpienie wspólnika ze spółki cywilnej. Wtedy po podziale spółki towary zostają przydzielone do poszczególnych wspólników. Niektórzy z nich mogą kontynuować działalność i wyprzedają te towary, natomiast w przypadku osób fizycznych, to osoba fizyczna decyduje, kiedy kończy tę działalność gospodarczą. Jeżeli planuje kończyć działalność gospodarczą, to po prostu wyzbywa się tych towarów. Nie ma tu jakby podstaw wprowadzania takiej szczególnej regulacji, że będzie się stosowało tutaj zwolnienie z opodatkowania. Może to też prowadzić do sytuacji patologicznych. Po prostu będą pozorne likwidacje działalności gospodarczej przez osoby fizyczne. Sam projektodawca też dostrzega możliwość takich nadużyć przy wprowadzeniu tego przepisu. Chciałbym jeszcze zaznaczyć, że ta opinia jest wstępna, ponieważ w konsultacjach jest przygotowywana opinia Rady Ministrów w tej sprawie. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos – z pozostałych osób, członków Komisji, z zaproszonych gości? Nie ma zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Nie podzielam pana opinii w tej sprawie i proponuję, żebyśmy skierowali to do marszałka. Najpierw przyjmiemy poprawki naniesione przez Biuro Legislacyjne.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Czy są jakieś inne wnioski? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto jest za przyjęciem jednocześnie wszystkich poprawek zgłoszonych przez Biuro Legislacyjne? (5)</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto się wstrzymał? (1)</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto był przeciw? (0)</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Dziękuję bardzo. Rozumiem, że poprawki zostały przyjęte.</u>
<u xml:id="u-7.7" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Teraz proponuję przejść do głosowania w sprawie skierowania tego projektu ustawy do marszałka Sejmu. Kto jest za takim wnioskiem? (6)</u>
<u xml:id="u-7.8" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto się wstrzymał? (0)</u>
<u xml:id="u-7.9" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Jednomyślnie, dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełHannaZdanowska">Chciałabym zaproponować jako posła sprawozdawcę pana posła Sekułę.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Czy poseł Sekuła wyraża zgodę?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełMirosławSekuła">Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Czy są inne kandydatury? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Przechodzimy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto jest za tą kandydaturą?</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Dziękuję bardzo. Przyjęta jednogłośnie.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Dziękuję panu posłowi Sekule za przyjęcie roli sprawozdawcy Komisji w sprawie tej nowelizacji.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Następny projekt (według naszych wewnętrznych oznaczeń) to projekt B-14. Jest to zmiana ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i też są dwa artykuły. Tutaj jest już wprowadzony termin 1 października 2008 r., więc to zostawiamy. Tak naprawdę chodzi tu o doprecyzowanie. Czytam z uzasadnienia: „celem ustawy jest usunięcie nieuzasadnionej dyskryminacji przedsiębiorców ponoszących określone koszty w związku z wytworzeniem środków trwałych, które ostatecznie nie zostały przekazane do używania”.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Tak naprawdę chodzi o to, żeby te zaniechane czy niezrealizowane inwestycje mogły być zaksięgowane w koszty uzyskania przychodów. Oczywiście mamy w tej sprawie opinię BAS. Zacytuję tylko fragmenty tej opinii. Problemem, który był podnoszony w czasie dyskusji jest definicja pojęcia „likwidacji”. Ta kwestia rozstrzygnięta nie jest ostatecznie, ale z drugiej strony jest to właśnie propozycja, którą mieliśmy połączyć z B-13, ale tamten projekt skierowaliśmy do wnioskodawcy do ponownego przygotowania wraz z lepszym zdefiniowaniem pojęcia „likwidacji”. W związku z tym nie podejmowałbym dalszych prac w tej sprawie, bo są to symetryczne projekty. Są jeszcze drobne uwagi, zgłoszone przez Biuro Legislacyjne. Oczywiście, prawo UE nie reguluje kwestii postanowionych, ale ponieważ podjęliśmy w tamtej sprawie taką decyzję, to w tej kwestii podejmiemy taką samą, czyli skierujemy do wnioskodawcy w celu poprawienia i połączenia z B-13 oraz poprawienia poprzez bardziej precyzyjne zdefiniowanie pojęcia „likwidacji”. Wtedy ostatecznie podejmiemy decyzję o tym, czy to kierujemy, czy nie, a więc nie rozpoczynam dyskusji.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Czy ktoś ma jakieś inne wnioski w tej sprawie niż ten, jaki sformułowałem przed chwilą? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-11.8" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto jest za przyjęciem wniosku, aby skierować ten projekt do ponownego przerobienia przez wnioskodawcę w ustalonym przez nas duchu?</u>
<u xml:id="u-11.9" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Przyjęliśmy jednogłośnie. (6)</u>
<u xml:id="u-11.10" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Przechodzimy do następnego punktu, który w naszej terminologii nazywa się B-19 i również dotyczy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jest to kwestia tzw. zaliczek. Jak wiadomo, dzisiaj płaci się je do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, ale zaliczkę za grudzień w wysokości należnej za listopad płaci się w terminie listopadowym. W tej chwili propozycja jest taka, abyśmy tę zaliczkę płacili w normalnym trybie, tak jak się płaci wszystkie wcześniejsze zaliczki, czyli w terminie do 20 stycznia. To jest jedna zmiana. W konsekwencji są inne zmiany, które wychodzą z tego samego uzasadnienia.</u>
<u xml:id="u-11.11" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Jeżeli chodzi o prawo europejskie, to oczywiście nie jest to objęte prawem europejskim.</u>
<u xml:id="u-11.12" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Jeżeli chodzi o skutki budżetowe, to dotyczą one tylko płynności, nie dotyczą bezwzględnej wartości wpływów z tego powodu.</u>
<u xml:id="u-11.13" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Jeżeli chodzi o opinię legislatorów, to oczywiście jest kilka uwag. Jedna generalna dotyczy tego, że to jednak nie powinien być termin wewnątrz roku podatkowego, czyli powinniśmy zaproponować datę 1 stycznia. Jest pytanie: dlaczego się nie da?</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełSławomirNitras">Jeżeli do 31 grudnia trwa obrót, to trudno 1 stycznia złożyć odpowiednie deklaracje. To jest po prostu fizycznie niewykonalne.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Mówimy o terminie wejścia w życie ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełSławomirNitras">Przepraszam.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Mówimy o terminie wejścia w życie ustawy, a nie o terminie płatności zaliczki. Już otwieram dyskusję, tylko odnajdę ten dokument. „Ustawa wchodzi w życie” – tutaj nie jest podany termin. Proponujemy tutaj zapisać termin 1 stycznia 2009 r.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Zaczniemy od dyskusji w Komisji. Proszę pan poseł Nitras.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PosełSławomirNitras">Mam tylko uwagę, że ten termin oznacza, że przepis o VAT wejdzie w życie o rok później, bo jego wejście w życie z dniem 1 stycznia oznacza, że zaliczkę za grudzień 2008 r. trzeba będzie zapłacić w listopadzie. Pytanie: czy nie stać nas? Może nie stać, ale czy nie powinniśmy się o to pokusić? Przypomnę, że jest on możliwy do wejścia w życie, bo każda zmiana na korzyść podatnika może wejść w życie w każdej chwili. Czy nie stać nas na to, by pokusić się o to, by ten przepis jednak wszedł?</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Jaką pan datę proponuje – 1 października?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PosełSławomirNitras">Nie chciałbym proponować konkretnej daty, lecz zapytałbym legislatorów, ale sugerowałbym taką datę, która pozwoliłaby wejść przepisowi realnie w życie w tym roku.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Co panowie na tę propozycję pana posła?</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#LegislatorWojciechBiałończyk">Oczywiście, niczego nie sugerujemy, ale jednak w podatkach dochodowych rokiem podatkowym i zarazem takim okresem rozliczeniowym jest rok. Po zakończeniu roku podatkowego składa się zwykle zeznania roczne i w związku z tym może tę zmianę wprowadzić od początku roku podatkowego, czyli 1 stycznia 2009. Rzeczywiście jest tak, jak pan poseł słusznie zauważył. Jako korzyść po raz pierwszy podatnicy odczują to dopiero w grudniu 2009, ale nie zaburzy to systemu rozliczeń niejako przyjętego w tym roku. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Dobrze, ja to rozumiem, pan powtórzył argumenty, które znaliśmy. Pan poseł Nitras.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PosełSławomirNitras">Rozumiem pana, ale jednak bym polemizował. Wydaje mi się, że prowadzenie tej zmiany oczywiście nie będzie korzystne dla budżetu państwa, choć tak naprawdę ono będzie w miarę obojętne, bo to jest odłożone de facto w czasie. Między nami mówiąc wcale bym się nie zdziwił, gdyby się okazało, że te wpływy byłyby większe, bo ludzie w sposób naturalny zawyżają koszty tylko po to, żeby stać ich było na zapłacenie podatków.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#PosełSławomirNitras">Nie zgadzam się z panem, że to w jakikolwiek sposób zaburzy, bo to jest zmiana niezaburzająca w ogóle jakby całego systemu. To nie są wpływy na tyle istotne, by jakoś dramatycznie zaburzyły system, więc uważam, że powinniśmy się pokusić o to, żeby to fizycznie, czy realnie weszło w życie w grudniu 2008, a nie dopiero w 2009.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Poddam ten wniosek pod głosowanie, czyli będzie propozycja poprawek, w tym poprawki pana posła Nitrasa, aby te przepisy weszły z dniem 1 października 2008 r. Czy są inne wnioski? Czy członkowie Komisji mają jakieś inne propozycje lub uwagi? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Bardzo proszę, Ministerstwo Finansów.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#RadcaministrafinansówJanuszWoźniak">Ten projekt jest w opiniowaniu, aktualnie w trybie uzgodnień rządowych, więc będzie do niego opinia Rady Ministrów. Nieco wyprzedzająco mogę przekazać pewne opinie, jakie się już pojawiły w trakcie tych uzgodnień.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#RadcaministrafinansówJanuszWoźniak">Jedna kwestia jest już jakby ugruntowana w orzecznictwie, które mówi, że z chwilą powstania zobowiązania podatkowego za dany rok podatkowy nie może powstać zobowiązanie w zaliczkach na ten podatek. To jest zasada generalna, która znajduje odzwierciedlenie w uregulowaniach i samej ordynacji podatkowej – określanie odsetek, zobowiązań podatników z tytułu płatności po terminie, różnego rodzaju tego typu obciążeń, wynikających z niedochowania tego terminu.</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#RadcaministrafinansówJanuszWoźniak">Ustalenie płatności zaliczki w następnym roku jest ewidentnie niezgodne z tą zasadą i jakby burzy cały system, który do tej pory funkcjonował. W tym momencie trudno mi powiedzieć jak dalece wymagałby dostosowania system ordynacji podatkowej.</u>
<u xml:id="u-24.3" who="#RadcaministrafinansówJanuszWoźniak">Tego typu zmiana w sposób oczywisty dotyka systemu finansowania budżetu państwa. Z dostarczonych nam przez budżet informacji wynika, że w końcu roku budżet jest wyjątkowo napięty i wyjątkowo liczy na te pieniądze, które wpływają w grudniu. Prawdopodobnie wynika to z faktu, że największe czy duże wydatki są ponoszone w końcu roku, więc te wpływy są dla budżetu bardzo ważne. Zmniejszenie wpływów budżetowych w grudniu jest bardzo istotne, co w opinii rządu pojawi się jako istotny element zmiany.</u>
<u xml:id="u-24.4" who="#RadcaministrafinansówJanuszWoźniak">Zwracamy uwagę na to, że także samorządy terytorialne partycypują we wpływach z tego podatku i ten system jest też jakby dostosowany do płatności tych zaliczek grudniowych – specjalnie pod tym kątem. Jeżeli państwo dotykają zmiany grudniowego systemu płacenia zaliczek, to zwracamy uwagę na to, że system finansowania samorządów, rozliczania się z samorządami jest zrobiony trochę wyprzedzająco, antycypuje te spodziewane wpływy grudniowe, więc to też rzutuje na system rozliczania się z samorządem terytorialnym. Są tu zatem pewne problemy.</u>
<u xml:id="u-24.5" who="#RadcaministrafinansówJanuszWoźniak">Jeśli chodzi o wejście w życie przepisów – w grudniu, czy w tym roku, jak to państwo proponują, to rzeczywiście może spowodować pewne kłopoty po prostu w systemach informatycznych, które funkcjonują w trakcie roku. Na pewno jest to zmiana, która wymaga dostosowania ze strony administracji podatkowej. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Tym razem w ogóle mnie pan nie przekonał – w przeciwieństwie do pana wczorajszych wypowiedzi. Ta wypowiedź, niestety, wydaje mi się bardzo słaba merytorycznie.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Absolutnie to nie ma żadnego wpływu na budżet. Odwrotnie. W obecności innych przedstawicieli mogę się z panem założyć, że po takiej zmianie wpływy będą większe, ponieważ absolutnie wszyscy przedsiębiorcy przesuwają koszty i w ten sposób obniżają wpływy na koniec roku. Stawiam przeciwną tezę – budżet zyska dodatkowe środki w końcu tego roku.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Jeżeli chodzi o termin, to tutaj mogę się zgodzić. Być może rzeczywiście trzeba zostawić 1 stycznia. Taka jest moja opinia. Będziemy to głosować i Komisja może zdecydować inaczej. W każdym razie możemy o tym dyskutować. Jeśli chodzi o sprawę merytoryczną, to niestety nie podzielam pana opinii.</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Pan poseł Abramowicz, pan poseł Nitras.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PosełAdamAbramowicz">Trochę się dziwię, że państwo w Ministerstwie Finansów są teoretykami, a jakoś nie potrafią wniknąć w praktykę. Przy tym systemie praktyka jest taka, jak powiedział przewodniczący. Jeżeli tylko jest to możliwe, to przesuwane są koszty. Na przykład w handlu w książce przychodów i rozchodów koszty można przesunąć poprzez zakup towarów. Sklepy kupują towar w takich ilościach, by tej zaliczki w ogóle nie zapłacić. W związku z tym budżet dostaje pieniądze dopiero w kwietniu – 30 kwietnia. W przypadku naszej poprawki te pieniądze wpłyną za miesiąc i nie będzie zamieszania. Jeśli chodzi o płynność budżetu, to ona zdecydowanie się poprawi.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#PosełAdamAbramowicz">Jeśli chodzi o termin, to popieram tu posła Nitrasa. 2009 rok to termin tak odległy, że myślę, iż jednak warto się pokusić o zawalczenie tego wcześniejszego terminu. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Pan poseł Nitras.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PosełSławomirNitras">Tylko jedno zdanie. W ogóle do mnie nie docierają argumenty dotyczące systemu informatycznego. One byłyby prawdziwe, gdyby były. Przecież upraszczamy ten system, bo pokazujemy pewną ciągłość i płynność systemu. Czym się różni listopad lub grudzień od czerwca, gdzie ta płynność z miesiąca na miesiąc istnieje? Chcemy, żeby system był płynny, a nie był miesiąc wyjątkowy. Mówiąc zupełnie szczerze nie wierzę w to, że jest system informatyczny tak skonstruowany, że listopad czy grudzień jest traktowany inaczej niż inne miesiące.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#PosełSławomirNitras">Całkowicie zgadzam się z panem posłem Abramowiczem. Termin w tej materii staje się istotny. Jeśli rzeczywiście mamy być przyjaznym państwem, to nie ma być tak, jak napiszą w gazetach, że wprowadziliśmy za ileś miesięcy czy wręcz lat, lecz efektem dla ludzi ma być realna zmiana. To jest ewidentna sprawa. Uważam, że powinniśmy się upierać przy terminie 2008 rok.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Prosiłbym Biuro Legislacyjne o przedstawienie tych drobnych poprawek legislacyjnych, byśmy nanieśli je na tekst ustawy. Najpierw będziemy głosować nad poprawką pana posła Nitrasa, a następnie łącznie będziemy głosować poprawki, które państwo przekażą. Potem dopiero będziemy głosować nad całą ustawą.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Bardzo proszę – Biuro Legislacyjne.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#LegislatorWojciechBiałończyk">Są to poprawki o charakterze czysto redakcyjnym – podobnie jak poprzednio.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#LegislatorWojciechBiałończyk">Do tekstu jednolitego ustawy należałoby wstawić cudzysłowy, skreślić wyraz „następujące” w art. 1 i wprowadzić zapis „ust. 6 otrzymuje brzmienie”. To samo będzie w art. 2 w zmianie nr 1. Tu też należy skreślić wyraz „następujące”, podobnie jak w zmianie nr 2. To właściwie byłoby wszystko. Przepraszam, w art. 3 po wyrazach: „przepisy ustawy, o których mowa w art. 1 i 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą,”. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Mamy propozycje dwóch terminów: propozycję pana posła Nitrasa – 1 października 2008 roku i drugą propozycję – 1 stycznia 2009 roku.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Najpierw poddaję pod głosowanie wniosek pana posła Nitrasa.</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto jest za zmianą, zaproponowaną przez pana posła Nitrasa? (3)</u>
<u xml:id="u-31.3" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto jest przeciw? (2)</u>
<u xml:id="u-31.4" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto się wstrzymał? (1)</u>
<u xml:id="u-31.5" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Gdybym zagłosował inaczej, to byłby blok, nie byłoby rozstrzygnięcia i dlatego się wstrzymałem. Jeżeli będzie taka wola, to możemy to poprawić w pierwszym czytaniu. W tej chwili nie widzę tu jakiegoś wielkiego problemu.</u>
<u xml:id="u-31.6" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto jest za wprowadzeniem wszystkich poprawek redakcyjnych, zaproponowanych przez Biuro Legislacyjne? (6).</u>
<u xml:id="u-31.7" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">W takim razie poddaję pod głosowanie skierowanie tego wniosku do marszałka Sejmu w przyjętym przez nas brzmieniu wraz z poprawkami.</u>
<u xml:id="u-31.8" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto jest za? (5)</u>
<u xml:id="u-31.9" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto się wstrzymał? (0)</u>
<u xml:id="u-31.10" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto był przeciw? (0)</u>
<u xml:id="u-31.11" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-31.12" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Jest propozycja, by posłem sprawozdawcą w sprawie tej nowelizacji był pan poseł Abramowicz. Czy są inne propozycje? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-31.13" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto jest za przyjęciem tej kandydatury? (6)</u>
<u xml:id="u-31.14" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Dziękuję, kandydatura przeszła. Dziękuję panu posłowi za wyrażenie zgody na zajęcie się tą sprawą.</u>
<u xml:id="u-31.15" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Przechodzimy do następnego projektu – B-23. Jest to zmiana ustawy o VAT. Niestety, znów nie ma terminu. W przypadku tej ustawy proponujemy termin 1 października 2008 roku.</u>
<u xml:id="u-31.16" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Celem ustawy jest zniesienie bariery dla przedsiębiorców poprzez usunięcie obowiązku uiszczania kaucji gwarancyjnej dla podatników VAT rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej. Oczywiście, jest to krok do ułatwienia wejścia na rynek nowym podmiotom.</u>
<u xml:id="u-31.17" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Oczywiście, może to mieć skutki budżetowe, jeśli się założy, że przedsiębiorcy będą zakładali fikcyjne spółki likwidowane po wykonaniu jednej czy dwóch operacji, ale jest to skrajne założenie. Jeśli nie weźmiemy pod uwagę gwałtownego wzrostu takich zachowań, to oczywiście nie ma to istotnego wpływu, bo ta funkcja gwarancyjna tak naprawdę nie jest żadnym środkiem, trwałym dochodem budżetowym. W związku z tym te skutki są raczej minimalne.</u>
<u xml:id="u-31.18" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Jeśli chodzi o zgodność z prawem europejskim, to nie jest objęte zakresem prawa europejskiego.</u>
<u xml:id="u-31.19" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Oczywiście, są uwagi Biura Legislacyjnego. Jedne z nich dotyczą spraw redakcyjnych, a druga uwaga dotyczy uzasadnienia. Jest to kwestia twierdzenia wnioskodawców o niekonstytucyjnym charakterze przepisu art. 97 ust. 5–8 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku. Trybunał Konstytucyjny nie stwierdził jego niezgodności z przepisami konstytucji. Oczywiście, z uzasadnienia trzeba by wyrzucić to twierdzenie.</u>
<u xml:id="u-31.20" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto jest za usunięciem z uzasadnienia twierdzenia o niekonstytucyjności dotychczasowego przepisu art. 97 ust. 5–8? (5)</u>
<u xml:id="u-31.21" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Państwo to już usunęli i mamy już wersję bez tego zapisu.</u>
<u xml:id="u-31.22" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Proszę Biuro Legislacyjne o przedstawienie propozycji zmian redakcyjnych, a potem rozpoczniemy dyskusję.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#LegislatorWojciechBiałończyk">Jeżeli chodzi o poprawki legislacyjne, to podobnie jak w poprzednich przypadkach trzeba dołożyć adresy publikacyjne. Następnie zmianę nr 1 trzeba rozbić na dwie litery, czyli w art. 97 dodatkowo należałoby nadać nowe brzmienie ust. 4, w którym znajduje się zastrzeżenie do ust. 5, który państwo proponują skreślić. Następnie uchylenie a nie skreślenie ust. 5–8 byłoby w lit. b) w zmianie nr 1. Zmiana nr 2 miałaby brzmienie: „w art. 98 uchyla się ust. 3”. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Zaproponowane poprawki poddam pod głosowanie po dyskusji. Bardzo proszę – Ministerstwo Finansów.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#ZastępcadyrektoradepartamentuMFTomaszTratkiewicz">Dziękuję. Trzeba zwrócić uwagę na to, że ta zmiana prowadzi do tego, że wszyscy podatnicy (niezależnie od tego czy długo prowadzą działalność gospodarczą czy właśnie ją rozpoczynają) będą otrzymywać zwroty kwoty podatku w jednym terminie – tym krótszym.</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#ZastępcadyrektoradepartamentuMFTomaszTratkiewicz">Nie możemy się zgodzić z taką propozycją, bo ryzyko popełnienia nadużyć wśród podatników rozpoczynających działalność gospodarczą (co również zauważył pan przewodniczący) jest dość wysokie, na co zwracała uwagę także Komisja Europejska i mówią o tym doświadczenia innych państw członkowskich.</u>
<u xml:id="u-34.2" who="#ZastępcadyrektoradepartamentuMFTomaszTratkiewicz">W przygotowanym projekcie rządowym odchodzimy od instytucji kaucji gwarancyjnej, ale w zamian wprowadzimy inny sposób zabezpieczeń – proporcjonalnie do kwoty żądanego zwrotu podatku. Wydaje się, że jest to system dobry, na który również pośrednio wskazywał jako możliwy do wykorzystania w naszych warunkach rzecznik generalny w sprawie, która się toczy przed Trybunałem Sprawiedliwości w sprawie pani Sosnowskiej.</u>
<u xml:id="u-34.3" who="#ZastępcadyrektoradepartamentuMFTomaszTratkiewicz">Wydaje nam się, że całkowite odejście od instytucji kaucji bez zapewnienia bezpieczeństwa interesom budżetu państwa jest nieuzasadnione. Poza tym nie ma tu żadnych przepisów przejściowych. Powstaną pewne wątpliwości odnośnie do tego, co dalej z kaucjami, które już zostały wypłacone. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Czy są jakieś inne głosy? Druga pana uwaga dotyczy przepisów przejściowych. Co w tej sprawie ma do powiedzenia Biuro Legislacyjne?</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#LegislatorWojciechBiałończyk">W tym momencie nie jesteśmy w stanie zaproponować państwu konkretnego przepisu, ale rzeczywiście coś wypadałoby zrobić w tym zakresie. Jest jednak pytanie: czy mają być one zwracane natychmiast, czy ci, którzy złożyli te kaucje, mają obowiązek niejako je utrzymywać do wygaśnięcia tego okresu 12 miesięcy, na jaki są składane – zgodnie z dotychczas obowiązującymi przepisami? Należałoby to rozstrzygnąć, ale państwo muszą podjąć decyzję w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#LegislatorWojciechBiałończyk">Nie chcemy tutaj proponować czy sugerować jakichś rozwiązań. W jakimś zakresie ewentualnie można skorzystać z tego, co było już opracowane w poprzedniej kadencji w czasie prac nad dużą nowelizacją ustawy o podatku od towarów i usług, która jednak nie zakończyła się jej uchwaleniem. Tam też przewidziano likwidację kaucji gwarancyjnej i jeśli dobrze pamiętam, to zostały wprowadzone jakieś przepisy przejściowe. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Pan poseł Sekuła.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#PosełMirosławSekuła">Sprawa kaucji. Uważam, że przepisy przejściowe chyba nie są tutaj konieczne. Jeżeli ktoś wpłacił kaucję i dotyczy ona określonego okresu, to po prostu na ten okres ta kaucja jest wpłacona. Później jest likwidowana i w późniejszych okresach po prostu już się kaucji nie wpłaca.</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#PosełMirosławSekuła">Przypuszczam, że nie ma tutaj bezwzględnej potrzeby dodawania przepisów przejściowych, które regulowałyby sprawy kaucji. Po prostu ci, którzy rozpoczną działalność po wejściu w życie ustawy, już nie wpłacą kaucji, a ci, którzy rozpoczną przed, wpłacą kaucję i podlega ona normalnemu rozliczeniu według dotychczasowych przepisów. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Proszę Biuro Legislacyjne.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#LegislatorWojciechBiałończyk">Wydaje się, że takim absolutnym minimum, które należałoby tutaj zawrzeć jest to, że do podatników, którzy wpłacili tę kaucję przed dniem wejścia w życie tej nowelizacji, stosuje się przepisy dotychczasowe – niejako do momentu upływu okresu, na jaki byli zobowiązani złożyć tę kaucję. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Proponuję wprowadzić to jako art. 2, a art. 2 uczynić art. 3. Chodzi o wprowadzenie sformułowanego przez pana zdania, że w stosunku do podatników, którzy wpłacili kaucję gwarancyjną, stosuje się przepisy dotychczasowe.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Pan poseł Nitras.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#PosełSławomirNitras">Czy to nie stworzy pewnego systemu, w którym będzie się bardziej opłacało otworzyć nową firmę (np. przy dużych obrotach) niż utrzymywać istniejącą? Czy nie stworzymy systemu, który będzie trochę patologiczny, ale też nieuczciwy w stosunku do przedsiębiorców? Nowo założone lub rozpoczynające działalność w tym zakresie przedsiębiorstwo nie będzie wymagało kaucji, a inne, które np. działa od kilku miesięcy, będzie wymagało kaucji. To jest tylko pytanie, gdyż nie mam w tej sprawie wyrobionego zdania. Jednak dostrzegam takie zagrożenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Rozumiem, że kaucje są maksymalnie na rok czasu. Tak?</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#ZastępcadyrektoradepartamentuMFTomaszTratkiewicz">Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">To znaczy po roku ten system się wyrówna. Ponieważ wprowadzimy to w życie 1 października, to tak naprawdę wyrówna się w ciągu 3 miesięcy.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">W tej chwili poddaję pod głosowanie jednocześnie wszystkie poprawki, tzn. wprowadzenie art. 2 przez przesunięcie art. 2 do art. 3, poprawki redakcyjne wprowadzone przez Biuro Legislacyjne oraz termin – 1 października 2008 roku.</u>
<u xml:id="u-45.2" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto jest za przyjęciem tych wszystkich poprawek? (5)</u>
<u xml:id="u-45.3" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-45.4" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Teraz poddam pod głosowanie wniosek o skierowanie tego projektu do marszałka Sejmu do pierwszego czytania.</u>
<u xml:id="u-45.5" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto jest za takim wnioskiem? (5)</u>
<u xml:id="u-45.6" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#PosełMirosławSekuła">Proponuję panią poseł Hannę Zdanowską jako prowadzącą tę ustawę.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Czy poseł Poncyljusz ma już do prowadzenia jakąś ustawę. Czy pan poseł się zgadza? Tak.</u>
<u xml:id="u-47.1" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">W takim razie poddaję pod głosowanie wniosek o to, by sprawozdawcą tej nowelizacji był pan poseł Poncyljusz.</u>
<u xml:id="u-47.2" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto jest za? (5)</u>
<u xml:id="u-47.3" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-47.4" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">B-37 to jest ustawa o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przeczytam fragment uzasadnienia: „Projektowana zmiana przewiduje brak obowiązku opłacania składki z tytułu ubezpieczenia rentowego w stosunku do osób mających ustalone prawo do emerytury. Proponowane brzmienie art. 9 ust. 4–4b odpowiada istocie ubezpieczenia, która przewiduje, że świadczenia przysługują w zamian za opłaconą składkę”.</u>
<u xml:id="u-47.5" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Oczywiście, ten przepis będzie miał skutki budżetowe. Pytanie: czy będą one negatywne czy pozytywne? Jest to dosyć trudne pytanie. Z jednej strony nie ulega wątpliwości, że wpływy spadną. W uzasadnieniu jest nawet podana prognoza tych obniżonych składek – na podstawie tego, ile w tej chwili płacą takie osoby. To jest kwota 334 mln zł w przypadku emerytów i 554 mln zł w przypadku emerytów i rencistów w 2009 roku. Odpowiednio w 2010 jest to kwota 389,646 mln zł. Oczywiście, jest pytanie o to, jaki jest dzisiaj procent ludzi pracujących nielegalnie, a będących emerytami i rencistami i nieodprowadzających do budżetu żadnych innych podatków. Według szacunków różnego rodzaju organizacji pracodawców jest to liczba zdecydowanie powyżej 50%. Oczywiście, weryfikowalność tego twierdzenia pracodawców jest trudna, bo jest to praca w tzw. „szarej strefie”.</u>
<u xml:id="u-47.6" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Przykłady różnych obniżek na ogół skutkowały właśnie zalegalizowaniem tej „szarej strefy”. Czy tak się stanie w tym przypadku? Czy ten bodziec będzie na tyle mocny, że będzie się tym ludziom i pracodawcom opłacało zalegalizować swoją sytuację czy też nie? Czy korzyści z niezalegalizowania tego w dalszym ciągu będą większe? My tutaj tak naprawdę mówimy tylko o zwolnieniu ze składek na ubezpieczenie rentowe. Nie chcemy zwalniać z innych podatków, jakie pojawiają się przy legalizacji pracy. Zakładamy, że to per saldo dałoby znacznie większe wpływy, ale wyliczenie tego jest trudne.</u>
<u xml:id="u-47.7" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Oczywiście, BAS poszło najkrótszą drogą po prostu wskazując stan faktyczny, ale właśnie w ten sposób nigdy niczego się nie zmieni, jeżeli się powtórzy model, który funkcjonuje w tej chwili. Ten model będzie kompletnie inny. Rynek pracy całkowicie zmieni się. Oczywiście, oszacowanie skutków jest trudne i ta decyzja będzie musiała mieć charakter pewnej politycznej decyzji, dotyczącej rynku pracy w Polsce. Na pewno w tej sprawie trzeba będzie szczególnie wysłuchać argumentacji rządowej.</u>
<u xml:id="u-47.8" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Jeżeli chodzi o przepisy unijne, to nie należy to do tej materii.</u>
<u xml:id="u-47.9" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Jeżeli chodzi o uwagi Biura Legislacyjnego, to tym razem tak naprawdę nie ma żadnych uwag, dotyczących tego brzmienia. Wyjątkowo zawiera ono wszystkie dane.</u>
<u xml:id="u-47.10" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Otwieram dyskusję. Najpierw proszę o opinię przedstawicieli ZUS, a później przedstawicieli MPiPS.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#ZUSKrystynaMondygraf">Już pracowaliśmy nad tym projektem. Jak pamiętam dyskusję na przedostatnim posiedzeniu Komisji, to była mowa o tym, że takie rozwiązanie Trybunał Konstytucyjny uznał w orzecznictwie za niezgodne z konstytucją. To jest jedna sprawa.</u>
<u xml:id="u-48.1" who="#ZUSKrystynaMondygraf">Druga sprawa. Poza uszczupleniem przychodów FUS na pewno potrzebne byłoby długie vacatio legis z uwagi na wprowadzenie bardzo istotnych zmian do obecnie funkcjonującego systemu informatycznego w ZUS.</u>
<u xml:id="u-48.2" who="#ZUSKrystynaMondygraf">Przede wszystkim zwracam uwagę na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, o którym, jak pamiętam, mówiła chyba pani minister Chłoń-Domińczak.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuŚwiadczeńEmerytalnoRentowychZakładuUbezpieczeńSpołecznychAlinaKobierska">Chciałabym uzupełnić wypowiedź koleżanki. Składka czemuś służy, to nie jest tylko koszt. Wprowadzenie tej zmiany musiałoby dotyczyć zmian w ustawie o świadczeniach emerytalno-rentowych. Ubezpieczonym jest osoba, która płaci składkę emerytalną i rentową. Jeżeli będzie płaciła tylko składkę emerytalną, to nie będzie ubezpieczona. Nie będzie mogła doliczać okresu pracy, by podwyższyć emeryturę, bo nie będzie to okres ubezpieczenia. Nie będzie mogła zmienić podstawy wymiaru i ewentualnie przenieść się na aktualną wyższą kwotę bazową, bo do podstawy wymiaru przyjmuje się tylko to wynagrodzenie, od którego opłacane są jedne i drugie składki.</u>
<u xml:id="u-50.1" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuŚwiadczeńEmerytalnoRentowychZakładuUbezpieczeńSpołecznychAlinaKobierska">Dodatkowo trzeba mieć na uwadze to, że składka rentowa to nie jest tylko składka na rentę. Ze składki rentowej finansuje się dodatek pielęgnacyjny dla emeryta. Ze składki rentowej finansuje się zasiłek pogrzebowy po emerycie. Ze składki rentowej finansowana jest również renta rodzina po emerycie, dodatek dla sierot zupełnych.</u>
<u xml:id="u-50.2" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuŚwiadczeńEmerytalnoRentowychZakładuUbezpieczeńSpołecznychAlinaKobierska">Jeżeli rencista jest na rencie z tytułu niezdolności do pracy, osiąga wiek emerytalny i ma krótkie okresy zatrudnienia – mniej niż 25 lat, to dostaje emeryturę z urzędu, ale ona również jest finansowana z funduszu rentowego.</u>
<u xml:id="u-50.3" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuŚwiadczeńEmerytalnoRentowychZakładuUbezpieczeńSpołecznychAlinaKobierska">Ta zmiana musiałaby spowodować wprowadzenie zmiany w ustawie emerytalno-rentowej. Trzeba by powiedzieć, że płaci składkę emerytalną i nie korzysta z tych świadczeń, które ma dzisiaj.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Skłaniam się do wniosku, że to na pewno wymaga zmiany ustawy o świadczeniach emerytalno-rentowych. Jeżeli zdecydujemy się na skierowanie tego projektu, to poprosimy wnioskodawcę o zmianę ustawy o świadczeniach emerytalnych. Na pewno jest to słuszna uwaga.</u>
<u xml:id="u-51.1" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Czy państwo mają w ZUS jakiekolwiek szacunki (nawet przybliżone) dotyczące tego, jaka jest „szara strefa”, jeżeli chodzi o zatrudnienie emerytów i rencistów?</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuStatystykiZUSHannaMarkowska">Niestety, nie mamy szacunków dotyczących „szarej strefy”, natomiast zdiagnozowaliśmy stan obecny. Obecnie ta ustawa objęłaby około 400 tysięcy osób pracujących.</u>
<u xml:id="u-52.1" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuStatystykiZUSHannaMarkowska">Trzeba jeszcze zwrócić uwagę na bardzo ważny aspekt tej ustawy. Może to wywołać taki skutek, że osoby obecnie pracujące rzeczywiście będą zgłaszać się do ZUS i ustalać prawo do emerytury – np. wszystkie kobiety 55-letnie. W tej sytuacji będą płacić składki na ubezpieczenie rentowe, więc ten krąg osób może się nawet powiększyć. Pracodawcy i pracownikowi będzie się opłacało nie płacić tej składki i na to chciałabym zwrócić uwagę. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Pytam o „szarą strefę”, gdyż w swoim czasie Ministerstwo Finansów było w stanie wyliczyć (nie wiem, w jaki sposób) prognozę „szarej strefy”, jeśli chodzi o przemysł alkoholowy – przy obniżce akcyzy w 2002 lub w 2003 roku. Wtedy „szarą strefę” w tym przemyśle szacowano na 30%. Zakładano, że około 80% z owych 30%, czyli 20% całego rynku będzie zalegalizowane po tej zmianie. Oczywiście, znaczenie wzrosły wpływy do budżetu państwa z tytułu akcyzy. Była bardzo duża obniżka – o prawie 30%, a wpływy radykalnie się zwiększyły.</u>
<u xml:id="u-53.1" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Oczywiście, sytuacja nie jest do końca porównywalna, ale pewnie każdy z nas zna kilku a może kilkudziesięciu emerytów zatrudnionych nielegalnie. Liczba osób nielegalnie posiadających świadczenia emerytalne czy rentowe naprawdę może iść w miliony. Pytanie o skutki budżetowe jest pytaniem naprawdę dosyć ciekawym i porywającym w skutkach.</u>
<u xml:id="u-53.2" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Bardzo proszę – Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Pan przewodniczący powiedział, że Biuro Legislacyjne nie miało żadnych zastrzeżeń do tego projektu. W analizie i we wstępnej opinii napisaliśmy, że w zasadzie jest poprawnie zredagowany. Oczywiście, są drobne uchybienia – głównie redakcyjne. Mamy również pewne zastrzeżenia legislacyjne.</u>
<u xml:id="u-54.1" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Czy mam je przedstawić w tej chwili?</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Oczywiście, proszę przedstawić. Po prostu cytowałem dokument, jaki od państwa dostaliśmy, mówiący o tym, że projekt jest w zasadzie poprawnie opracowany pod względem legislacyjnym.</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">W tej formule „w zasadzie poprawnie” mieszczą się właśnie niezbyt duże uchybienia. Zabrakło oznaczenia art. 1, jak w poprzednich projektach zabrakło rozwinięcia kolejnych Dzienników Ustaw i to trzeba by uzupełnić. Mówiąc kolokwialnie pojawiły się literówki. Wyraz „ubezpieczeniom” należałoby zastąpić wyrazem „ubezpieczeniu” – w ust. 4 i w ust. 4a. To z naszej strony byłoby tyle. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Zwracam się do kolegów z jeszcze jedną kwestią, byśmy rozważyli następującą sprawę – poprosić wnioskodawcę o przygotowanie zmian również w ustawie o świadczeniach emerytalnych, poprosić sekretariat Komisji o decyzję Trybunału Konstytucyjnego, na którą powołała się pani minister. W jakiej to tak naprawdę jest sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuUbezpieczeńSpołecznychMinisterstwaPracyiPolitykiSpołecznejPrzemysławŻółtowski">Pan przewodniczący obiecał, że dopuści do głosu MPiPS. Chciałem nawiązać do tego, co mówili koledzy z ZUS oraz do tego, co mówiła pani minister.</u>
<u xml:id="u-58.1" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuUbezpieczeńSpołecznychMinisterstwaPracyiPolitykiSpołecznejPrzemysławŻółtowski">Dzisiejsze przepisy w tej mierze bardzo wnikliwie badał Trybunał Konstytucyjny, który bardzo żarliwie zaopiniował te przepisy jak też wniosek. Jest dosyć długie uzasadnienie i nie chcę się rozgadywać, a TK stwierdził, że nie ma żadnego powodu, dla którego osiągnięcie wieku emerytalnego i pobieranie świadczeń miałoby rodzić przywileje na rynku pracy naruszając zasady równej konkurencji na tym rynku. To cytat.</u>
<u xml:id="u-58.2" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuUbezpieczeńSpołecznychMinisterstwaPracyiPolitykiSpołecznejPrzemysławŻółtowski">Dzisiejsze przepisy, które każą płacić pracodawcom za wszystkich pracowników, skutkują równomiernym obciążeniem finansowym pracodawców, stwarzają potencjalnym pracownikom równe szanse zatrudnienia i z tego punktu widzenia stanowią realizację zasady sprawiedliwości społecznej. To są cytaty, ja tego nie tworzę.</u>
<u xml:id="u-58.3" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuUbezpieczeńSpołecznychMinisterstwaPracyiPolitykiSpołecznejPrzemysławŻółtowski">Trybunał stwierdził także, że zabieranie, czyli pobieranie jednakowych składek od wszystkich zatrudnionych sprzyja również realizacji konstytucyjnego prawa do zabezpieczenia społecznego, bo pozwala wybrać środki niezbędne na świadczenia, gdyż cechą charakterystyczną ubezpieczenia jest rozłożenie ciężaru świadczeń na szerszą zbiorowość.</u>
<u xml:id="u-58.4" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuUbezpieczeńSpołecznychMinisterstwaPracyiPolitykiSpołecznejPrzemysławŻółtowski">Może powinienem to pominąć, ale chyba jednak powiem, iż TK zwrócił uwagę na to, że pobieranie składek od wszystkich osób będących w jednakowej sytuacji prawnej sprzyja zapewnieniu dochodów i zapewnia względną stabilizację finansów, a równowaga finansów publicznych stanowi wartość chronioną konstytucyjnie. To też cytat.</u>
<u xml:id="u-58.5" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuUbezpieczeńSpołecznychMinisterstwaPracyiPolitykiSpołecznejPrzemysławŻółtowski">Do tego możemy jeszcze dopowiedzieć, że prawie 10 lat temu wynagrodzenia wszystkich pracowników zostały ubruttowione z uwzględnieniem pełnej składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w tej części, która przypada na pracownika. W związku z tym zwolnienie emerytów od części składki nie tylko zwalniałoby pracodawcę od części kosztów, faworyzując te osoby na rynku pracy – podkreślam, że mają już swoje źródło utrzymania, ale także zwiększałoby im wynagrodzenia netto. To też jest dysproporcja, ponieważ wynagrodzenie powinno być ustalone według rodzaju i jakości pracy. Przy tym rozwiązaniu przy wynagrodzeniu np. 2000 zł to większe byłoby zwolnione od składki.</u>
<u xml:id="u-58.6" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuUbezpieczeńSpołecznychMinisterstwaPracyiPolitykiSpołecznejPrzemysławŻółtowski">MPiPS w pełni podziela wywody zawarte w uzasadnieniu orzeczenia Trybunału i jest przeciw temu rozwiązaniu. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Pan poseł Sekuła.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#PosełMirosławSekuła">Nie ulega wątpliwości, że obecne przepisy, sprawdzone przez TK, są zgodne z konstytucją, ale moje pytanie jest takie. Ponieważ niewątpliwe jest również to, że znacząca część emerytów czy rencistów pracuje nielegalnie, to czy MPiPS widzi jakieś rozwiązanie tego problemu, by tę „szarą strefę” przynajmniej zmniejszyć?</u>
<u xml:id="u-60.1" who="#PosełMirosławSekuła">Intencją tej propozycji jest nic innego jak tylko zmniejszenie lub zlikwidowanie znaczącej „szarej strefy” na rynku zatrudnienia, co także psuje rynek pracy (na to również chcę zwrócić uwagę) i tworzy nierówność podejmujących pracę. Po prostu ci, którzy w tej chwili w znaczącej liczbie podejmują pracę nielegalnie, na rynku pracy mają znacznie lepszą pozycję niż ci, którzy podejmują ją legalnie. Czy Ministerstwo widzi jakieś wyjście z tego złego stanu? By ta nowelizacja nie była potrzebna, być może są jakieś inne konkurencyjne propozycje. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#ZastępcadyrektoradepartamentuMPiPSPrzemysławŻółtowski">Reprezentując ministerstwo nie potrafię przedstawić gotowej recepty na zlikwidowanie „szarej strefy”, jeśli w ogóle to zlikwidowanie jest możliwe. Powiem brutalnie: znieśmy składkę i podatek. Wtedy zlikwidujemy „szarą strefę”.</u>
<u xml:id="u-61.1" who="#ZastępcadyrektoradepartamentuMPiPSPrzemysławŻółtowski">Dopóki będą obciążenia publiczno-prawne tego typu, jakie są dzisiaj: składka ubezpieczeniowa 30%, podatek od wynagrodzeń, od pozostałej części – prawie 20%, dopóty kuszące będzie podjęcie zatrudnienia na „czarno” i otrzymanie wynagrodzenia „pod stołem”, jak to się popularnie mówi. Niezależnie od możliwych działań nie da się tego wyeliminować całkowicie. Powtarzam – można znieść te obciążenia, znieśmy składkę. Jednak ZUS musi zebrać 80 mld zł na świadczenia. To, co mówiłem, pozwolę sobie traktować jako żart. Zniesienie składki nie wchodzi w rachubę, bo na świadczenia wydaje się jednak ponad 100 mld zł i 30 mld zł dopłaca budżet państwa. To również trzeba brać pod uwagę. Jakakolwiek manipulacja w składkach na ubezpieczenia społeczne powoduje bezpośrednio koszt dla budżetu państwa. Ubytek 1 mld zł to od razu więcej dotacji, gdyż nie tniemy świadczeń.</u>
<u xml:id="u-61.2" who="#ZastępcadyrektoradepartamentuMPiPSPrzemysławŻółtowski">W tej chwili nie potrafię znaleźć recepty na zlikwidowanie „szarej strefy”.</u>
</div>
<div xml:id="div-62">
<u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Pan poseł Sekuła.</u>
</div>
<div xml:id="div-63">
<u xml:id="u-63.0" who="#PosełMirosławSekuła">Najpierw się chciałem upewnić, czy to jest prawda, że MPiPS proponuje zniesienie składek i podatków. Jeśli tak, to ja natychmiast muszę zawiadomić ministra finansów i premiera o tym, że MPiPS na posiedzeniu Komisji „Przyjazne Państwo” złożyło takie propozycje. Przypuszczam, że jednak nie. Jeśli to jest żart, to raczej nie na posiedzeniu Komisji, bo to jest żart niestosowny. Jeżeli on wyjdzie na zewnątrz, to może spowodować bardzo poważne różnego rodzaju kłopoty – w tym również polityczne. Jeżeli to był żart, to proszę to jasno oświadczyć i proszę takich żartów nie przedstawiać Komisji.</u>
<u xml:id="u-63.1" who="#PosełMirosławSekuła">Chciałbym się upewnić co do tego, że w tej chwili w MPiPS nie są prowadzone żadne prace, które zmniejszyłyby rozmiar „szarej strefy” zatrudnienia emerytów. Coś mi nie gra. Słyszałem oświadczenie pani minister o tzw. programie „50+” czyli o pomysłach, jak zaktywizować osoby po 50. roku życia, by chciały wrócić na rynek pracy i to nie w „szarą strefę”, ale w zwykłą strefę.</u>
<u xml:id="u-63.2" who="#PosełMirosławSekuła">Do tej pory byłem przekonany, że właśnie taka propozycja jak gdyby mieści się w programie ministerstwa „50+”. Jeżeli nie, to proszę powiedzieć, jakie inne rozwiązania z pakietu „50+” chociaż częściowo czynią zadość naszej intencji? Od razu powiem, że naszą intencją nie jest demolowanie systemu emerytalno-rentowego. Naszą intencją jest sprowadzanie pracowników (tych, którzy mają świadczenia) do legalnego zatrudnienia. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-64">
<u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Proszę bardzo – ad vocem pan dyrektor.</u>
</div>
<div xml:id="div-65">
<u xml:id="u-65.0" who="#ZastępcadyrektoradepartamentuMPiPSPrzemysławŻółtowski">Tak, istotnie moje twierdzenie o zniesieniu składek i podatków było żartem, za który przepraszam. Może to było niestosowne, ale obrazuje być może oczekiwania w tej mierze.</u>
<u xml:id="u-65.1" who="#ZastępcadyrektoradepartamentuMPiPSPrzemysławŻółtowski">Nie jest prawdą, że ministerstwo nie podejmuje żadnych działań w zakresie aktywizacji zawodowej ludzi, a zwłaszcza w programie „50+”. Chcę tylko powiedzieć, że ministerstwo nie proponuje tu aktywizacji zawodowej tych osób poprzez obniżenie składek na ubezpieczenia społeczne. Jak już wspomniałem, obniżenie składek natychmiast oznacza dotację budżetową. W sytuacji jednak dosyć napiętego budżetu poszukiwane są różne instrumenty i różne sposoby. W tej chwili nawet nie mam ze sobą dokumentu programu „50+”, więc nie potrafię wskazać odpowiednich elementów. W każdym razie nie są to tego typu operacje. Można by pewne osoby zwolnić od składki, ale biorąc pod uwagę zarówno sytuację budżetową, jak i uzasadnienie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, nie proponujemy takich rozwiązań.</u>
</div>
<div xml:id="div-66">
<u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Dobrze. Czy jeszcze ktoś chciałby zabrać głos? Pan poseł Nitras.</u>
</div>
<div xml:id="div-67">
<u xml:id="u-67.0" who="#PosełSławomirNitras">Rozumiem intencje i wydaje mi się, że mamy dwa kłopoty. Pierwszy – jednak chyba nie mamy opracowanej do końca tej propozycji. Wydaje mi się, że nie jesteśmy przekonani o tym, że mamy dopracowany w pełni pomysł, który chcemy zrealizować. Po drugie – chodzi o sytuację, jaka się wytworzyła. Jest tu reprezentowana jedna opcja i uważam, że nie powinno to trafiać w pierwszym pakiecie. Nie wiem, czy to jest przypadek – wymienialiśmy pewne uwagi na ten temat z panem przewodniczącym, ale prawda jest taka, że jeśli na posiedzeniu plenarnym będzie to wykorzystane przeciwko Komisji, a jest takie niebezpieczeństwo, to moim zdaniem, skończy się to jakąś karczemną awanturą – przynajmniej może. Mam poczucie, że nie mamy tego pomysłu dopracowanego do końca. Przynajmniej dla mnie jest to nowy fakt, że finansowane są składki rentowe i inne rzeczy. To jest argument. Będąc osobą generalnie bardzo sceptyczną wobec działań ZUS, których zazwyczaj nie rozumiem, przyznaję, że jest to argument, nad którym trzeba się poważnie zastanowić. Oczywiście, państwo mogą o tym nie wiedzieć, że ten postulat jest przede wszystkim postulatem permanentnie zgłaszanym do naszej Komisji przez obywateli – m.in. za pośrednictwem strony internetowej.</u>
<u xml:id="u-67.1" who="#PosełSławomirNitras">Wydaje mi się, że problem walki z „szarą strefą” to nie tylko kwestia emerytów. Taka jest moja opinia. Wyjęliśmy tę grupę ze względu na te głosy, ale obawiam się, że możemy się na tym pośliznąć i przed tym bym przestrzegał.</u>
</div>
<div xml:id="div-68">
<u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Zmierzałbym do następującego wniosku, by poprosić wnioskodawcę (Okręgową Izbę Radców Prawnych), aby ustosunkował się do tego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, które cytował pan minister, a Komisja poprosi BAS o opinię na temat interpretacji tego orzeczenia Trybunału wobec tej nowelizacji. Po otrzymaniu tych dokumentów wrócilibyśmy do tego zagadnienia na posiedzeniu Komisji. Będziemy też mieć czas na przemyślenie tych rzeczy. Dzisiaj nie poddawałbym tego pod głosowanie, lecz cofnął do wnioskodawcy w celu przedstawienia opinii. Poprosimy także o opinię BAS.</u>
</div>
<div xml:id="div-69">
<u xml:id="u-69.0" who="#PosełSławomirNitras">W tej chwili dojrzałem coś, co chyba jest argumentem za tym, że jest to nie do końca dopracowane. Jeżeli w uzasadnieniu jest napisane, że projekt nie spowoduje bezpośrednich kosztów po stronie budżetu państwa, to wydaje się, że jest to jednak teza nie do końca udowodniona. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-70">
<u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Powiedziałbym, że to już jest margines tej kwestii.</u>
<u xml:id="u-70.1" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Czy ktoś chciałby zgłosić jakiś inny wniosek niż ten, który zaproponowałem? Jest to wniosek o ponowne skierowanie projektu do wnioskodawcy w celu ustosunkowania się do opinii Trybunału Konstytucyjnego oraz do BAS z taką samą intencją.</u>
<u xml:id="u-70.2" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Czy są inne wnioski? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-70.3" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Kto jest za skierowaniem tego ponownie do wnioskodawcy w celu pozyskania opinii w sprawie zgodności tej nowelizacji z orzeczeniem TK oraz do BAS w tej sprawie? (4)</u>
<u xml:id="u-70.4" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">To jest koniec. To było ostatnie. Dlaczego nie została umieszczona propozycja zmian wyliczenia podstawy ubezpieczenia? Były większe zastrzeżenia w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-70.5" who="#PrzewodniczącyposełJanuszPalikot">Dziękuję za to posiedzenie. Następne posiedzenie o godz. 15.00 w tej samej sali. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>