text_structure.xml
15.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PosełMarekBiernacki">Otwieram posiedzenie Komisji. Witam gości oraz posłów. Stwierdzam, że jest kworum. Czy są pytania dotyczące porządku dziennego? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PosełMarekBiernacki">Zgadzam się z propozycją posłów i przedstawiciela Biura Legislacyjnego KS, aby dzisiaj nie przeprowadzać jeszcze głosowania nad artykułami ustawy, ponieważ napływają kolejne wnioski i poprawki. Proponuję przedyskutować dzisiaj tytuł i preambułę ustawy, ewentualnie dać możliwość stronie rządowej wyjaśnienia wątpliwości posłów.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PosełMarekBiernacki">Czy są uwagi do mojej propozycji? Nie ma, wobec tego uważam, że propozycja została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PosełMarekBiernacki">Otrzymali państwo, przed posiedzeniem Komisji, zestawienie propozycji poprawek, rozpatrywanego projektu ustawy, wraz z uwagami Biura Legislacyjnego, a także propozycje poprawek w zapisach rozdziałów VI–VIII projektu ustawy zaproponowane przez dr. Jakubowskiego — dyrektora Centralnego Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#PosełMarekBiernacki">Uwagi dotyczące projektu ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej sformułowała również Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Czy są jeszcze pytania lub propozycje?</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełKatarzynaPiekarska">Chciałabym zabrać głos w sprawie opinii Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka do rozdz. 5 i 7. Uwagi Komisji są zbyt ogólne, może zatem zwrócić się o złożenie konkretnych poprawek.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełMarekBiernacki">Jeśli nie ma więcej uwag, przechodzimy do dyskusji nad tytułem ustawy. Nie ma żadnych uwag, wobec tego proponuję dyskusję nad preambułą ustawy. Czy są uwagi lub pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełStefanNiesiołowski">Proponuję wykreślić wyraz „faszyzm” i zastąpić go wyrazem „nazizm”.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#UniwersytetPolskinaObczyźniewLondynieprofRyszardSzawłowski">Popieram propozycję pana posła Niesiołowskiego. Często z faszyzmem kojarzy się różne odmiany totalitaryzmu od włoskiego nazistowski, a to jest według niektórych historyków, mieszanie wymiaru zbrodni reżimu nazistowskiego.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#UniwersytetPolskinaObczyźniewLondynieprofRyszardSzawłowski">W latach 30-tych „Komintern” starał się pojęciem faszyzmu zastąpić wszelkie odmiany totalitaryzmu. Polski ustrój przedwojenny był także przez sowietów określany mianem faszyzmu. W 1946 r. został wydany dekret w Polsce, w którym można przeczytać o odpowiedzialności za klęskę wrześniową i faszyzację życia państwowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełBogdanLewandowski">Proponuję zamiast wyrazów „z okupantami” użyć liczby pojedynczej i zapisać „z okupantem”. Zgadzam się, aby zamiast pojęcia „faszyzmu” użyć pojęcie „nazizm” lub „hitleryzm”, ale proponuję, aby wyraz „komunizm” zastąpić wyrazem „stalinizm”.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PosełBogdanLewandowski">Niestety ciągle nie ustaliliśmy co tak naprawdę rozumiemy przez słowo „komunizm”, a w ustawie nie możemy stosować pojęć, których nie potrafimy zdefiniować.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełJerzyCiemniewski">Proponuję bardzo radykalne rozwiązanie naszego problemu, a mianowicie wykreślenie preambuły. Generalnie preambuły, także w przypadku innych ustaw, zwykle utrudniają rozumienie i stosowanie przepisów ustawowych, a nie wyjaśniają owe przepisy.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełJerzyCiemniewski">Treść przepisów proponowanej ustawy w sposób jednoznaczny określa treści wyrażone w preambule, wobec tego jeszcze raz proponuję zrezygnować z niej w tej ustawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełBogdanPęk">Opowiadam się za utrzymaniem preambuły, ponieważ dotyczy szczególnej ustawy. Podzielam pogląd, że wyraz „faszyzm” należy zamienić na wyraz „nazizm”.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełBogdanPęk">Nie rozumiem propozycji pana posła Lewandowskiego dotyczącej zamiany wyrazów „z okupantami” na liczbę pojedynczą „z okupantem”. Wszyscy dobrze wiemy, że mieliśmy do czynienia 17 września 1939 r. z dwoma okupantami.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełTomaszWełnicki">Nie rozumiem proponowanej przez pana posła Lewandowskiego zamiany pojęcia „komunizmu” na „stalinizm” i wobec tego nie zgadzam się z taką propozycją, jak również nie zgodzę się z wykreśleniem sformułowania „z okupantami” i zapisaniem w to miejsce wyrazów „z okupantem”.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PosełTomaszWełnicki">Preambuła dobrze oddaje intencje ustawodawcy, dlatego jestem za tym, aby ją utrzymać.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#EkspertstronyrządowejprofWitoldKulesza">Preambułę tę w części, która jest przedmiotem dyskusji, uchwalił Sejm 4 kwietnia 1991 r. w treści ustawy o zmianie ustawy o Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce Instytucie Pamięci Narodowej. Preambuła ta w ustawie z 1991 r. ma następujące brzmienie:</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#EkspertstronyrządowejprofWitoldKulesza">„Mając na względzie zachowanie pamięci o ogromie ofiar, strat i szkód wojennych poniesionych przez naród polski w latach II wojny światowej i po jej zakończeniu, a także patriotyczne tradycje zmagań narodu polskiego z okupantami, faszyzmem i komunizmem oraz obowiązek bezterminowego ścigania zbrodni przeciwko pokojowi, zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, stanowi się co następuje:...”.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#EkspertstronyrządowejprofWitoldKulesza">Autorzy projektu wyszli zatem z założenia, że ta preambuła powinna, dla podkreślenia kontynuacji instytucji, jaką jest Instytut Pamięci Narodowej, zostać przeniesiona do projektu ustawy, który jest przedmiotem dyskusji Komisji.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#EkspertstronyrządowejprofWitoldKulesza">Autorom preambuły zależało na tym, aby w jej treści podkreślić, iż jest to kontynuacja działalności Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu z rozszerzeniem uprawnień prokuratorów tej Komisji i z rozszerzeniem zakresu przedmiotowego działalności Komisji, który to zakres ma obejmować zbrodnie komunistyczne popełnione do końca 1989 r.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#EkspertstronyrządowejprofWitoldKulesza">Autorzy projektu uznali, że pojęcie komunizmu należy przejąć z ustawy z 1991 r. bez potrzeby wprowadzania legalnej definicji tego pojęcia. To samo dotyczy pojęcia faszyzmu czy, jak proponuje pan poseł Niesiołowski, pojęcia nazizmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełMarekBiernacki">Czy są jeszcze pytania lub uwagi?</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Preambuła jest swoistą transformacją ustawy o Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Nie wszystkie jednak sformułowania są dość precyzyjne i należy zastanowić się, jak je uściślić np. „zachowanie pamięci o ogromie ofiar i szkód wojennych przez Naród Polski w latach II wojny światowej i po jej zakończeniu”. Jeśli nie określi się terminu zakończenia II wojny światowej, to można to sformułowanie zinterpretować w ten sposób, że owo zakończenie trwa do dzisiaj, ponieważ obecnie też jesteśmy po zakończeniu II wojny światowej.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Czytamy także o „obowiązku ścigania zbrodni przeciwko ludzkości, zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko pokojowi”. W zapisie art. 1, w którym jest mowa o tym co ustawa reguluje jest zapisane: „innych przestępstw stanowiących zbrodnie wojenne lub zbrodnie przeciwko ludzkości”, natomiast nie są wymienione zbrodnie przeciwko pokojowi.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełStefanNiesiołowski">Odpowiadając przedstawicielowi Biura Legislacyjnego wskazuję na ust. 1 w art. 1, w którym wymieniona jest data 31 grudnia 1989 r. Wobec tego nie ma potrzeby przenoszenia tej daty do preambuły.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PosełStefanNiesiołowski">Dyskusja z panem posłem Lewandowskim na temat tego, czy Naród Polski walczył z jednym czy z dwoma okupantami, jest zbyteczna, choćby dlatego, iż ani Lwów, ani Białystok 17 września nie zostały wyzwolone, ale właśnie okupowane.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PosełStefanNiesiołowski">Proponuję po wyrazach „Narodu Polskiego z okupantami” zamiast przecinka zastosować średnik, przecinek sugeruje, że poza faszyzmem i komunizmem istnieli jeszcze inni okupanci.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełJanLityński">Zastosowanie średnika zapoczątkuje dyskusję na temat zakończenia okupacji komunistycznej w Polsce. Zastosowanie przecinka po wyrazach „Narodu Polskiego z okupantami” jest lepszą propozycją.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełStefanNiesiołowski">Mamy do czynienia z trzema podmiotami: okupanci, nazizm i komunizm. Pojęcie nazizmu zawiera w sobie pojęcie okupanta, natomiast są różne zdania jeśli chodzi o to czy komunizm był w powojennej Polsce rodzajem okupacji. Moim zdaniem - tak, ale nie wszyscy posłowie podzielają ten pogląd. Zastosowanie średnika nie przesądza o tym, że komunizm był w pewnym stopniu okupacją.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#EkspertKomisjiprofAndrzejPaczkowski">Z formalnego punktu widzenia istnieli inni okupanci, mianowicie Litwa, która przejęła od Związku Radzieckiego Wileńszczyznę oraz Słowacja.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#EkspertKomisjiprofAndrzejPaczkowski">Zauważyłem niezręczne sformułowanie w pierwszym akapicie preambuły, w którym czytamy: „Zachowanie pamięci o ogromnie ofiar, strat i szkód wojennych poniesionych przez Naród Polski w latach II wojny światowej i po jej zakończeniu”. Nie można ponieść strat wojennych po zakończeniu wojny.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PosełMarekBiernacki">Strona rządowa przyjęła tę uwagę. Czy są jeszcze inne propozycje?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Proszę o wyjaśnienie pojęcia „zbrodni przeciwko pokojowi”, ponieważ to sformułowanie było bardzo często używane właśnie w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#EkspertstronyrządowejprofAndrzejRzepliński">Do 1 września obowiązuje ustawa z 1950 r. o obronie pokoju i tam, w sposób właściwy dla epoki, jest to zapisane.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#EkspertprofWitoldKulesza">Pod pojęciem zbrodni przeciwko pokojowi rozumiemy m.in. wojnę napastniczą, dlatego też przyjęliśmy w preambule pojęcie zbrodni przeciwko pokojowi. To pozwoli na prowadzenie śledztw, dotyczących m.in. przygotowania do wojny napastniczej, a więc dotyczących np. prowokacji w Gliwicach, rozmów Ribbentrop-Mołotow.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PosełJanOlszewski">Jeśli chodzi o preambułę, to mam mieszane uczucia, ponieważ przypomina to techniki stosowane przez systemy totalitarne. Zwyczaj umieszczania ideologicznych wstępów w aktach prawnych był znany zwłaszcza prawodawstwu hitlerowskiemu i radzieckiemu.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#PosełJanOlszewski">Jeżeli preambuła zostanie uchwalona, to mam uwagę do ostatniego jej fragmentu o brzmieniu: „a także powinność zadośćuczynienia wszystkim pokrzywdzonym przez państwo łamiące prawa człowieka”.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#PosełJanOlszewski">Zadośćuczynić można krzywdom, a nie pokrzywdzonym, a poza tym sformułowanie „zadośćuczynić wszystkim krzywdom” jest tzw. pustosłowiem. Rozmiar krzywd jest tak duży, że nikt nie będzie mógł ich naprawić. Proponuję wykreślić wyraz „wszystkim”.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#PosełJanOlszewski">Określenie „państwo łamiące prawa człowieka” wykracza poza założenia ustawy i pierwszego fragmentu preambuły. Państw łamiących prawa człowieka jest dużo na świecie, natomiast państwa totalitarne, to jedna z kategorii państw łamiących prawa człowieka. W preambule jest mowa o dwóch państwach totalitarnych: o Trzeciej Rzeszy Niemieckiej i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.</u>
<u xml:id="u-21.4" who="#PosełJanOlszewski">Proponuję zrezygnować ze sformułowania „państwo łamiące prawo człowieka” lub wyprowadzić czytelne określenie jakich państw ten zapis dotyczy.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PosełMarekBiernacki">Czy są uwagi lub pytania do strony rządowej?</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#EkspertprofWitoldKulesza">Oczywiście stylistyka preambuły może powodować wątpliwości. Ostatnie sformułowanie ma oznaczać ten człon koniunkcji, który tłumaczy intencje autorów projektu, dotyczące naprawienia zła uczynionego pokrzywdzonym obywatelom przez organy bezpieczeństwa gromadzące o nich bez ich wiedzy dane w tajny sposób.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#EkspertprofWitoldKulesza">W dotychczasowym stanie prawnym celem działania Głównej Komisji Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu Instytutu Pamięci Narodowej było badanie zbrodni nazistowskich, stalinowskich, zbrodni przeciwko pokojowi. Celem Instytutu Pamięci Narodowej stanie się także zadośćuczynienie pokrzywdzonym przez działalność organów bezpieczeństwa państwa totalitarnego, czy też tylko autokratycznego. Nie definiowaliśmy państwa totalitarnego ani autokratycznego, ponieważ uwagę czytelnika ustawy chcieliśmy skupić na osobach pokrzywdzonych, o których zbierano dane w sposób tajny i bez ich wiedzy. Taki sposób zbierania danych o obywatelach jest łamaniem praw człowieka, niezależnie, jak nazwiemy państwo, w którym ma to miejsce.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PosełMarekBiernacki">Czy są jeszcze pytania lub uwagi do preambuły? Nie ma. Proszę posłów o składanie wniosków i propozycji w sekretariacie Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PosełStefanNiesiołowski">Zgłaszam formalny wniosek, aby skreślić w pierwszym akapicie wyraz „wojennych” i wtedy brzmiałby ten zapis w następujący sposób: „zachowanie pamięci o ogromie ofiar, strat i szkód poniesionych przez Naród Polski w latach II wojny światowej i po jej zakończeniu”.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PosełMarekBiernacki">Czy są jeszcze propozycje lub wątpliwości do preambuły? Nie ma. Zamykam dzisiejsze posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>