text_structure.xml
37.3 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#SenatorKrystynaCzuba">Mam zaszczyt otworzyć posiedzenie połączonych senackiej i sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#SenatorKrystynaCzuba">Dziękując za przyjęcie w woj. wielkopolskim chciałabym powiedzieć, że tematem dzisiejszej konferencji jest: „Doświadczenia województwa wielkopolskiego w ochronie dziedzictwa kulturowego”.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#SenatorKrystynaCzuba">Jako pierwszy głos zabierze pan prezydent miasta Gniezna.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Chciałbym powitać z dużą atencją, bardzo serdecznie, a jednocześnie chłodno, ponieważ upał na dworze jest ogromny. W mieście wyjątkowym - w Gnieźnie, w pierwszej stolicy Polski, w mieście św. Wojciecha - chciałbym powitać państwa senatorów, państwa posłów na czele z przewodniczącymi Komisji - panią senator Krystyną Czubą oraz panem posłem Janem Marią Jackowskim. Witam serdecznie w Gnieźnie w imieniu wszystkich mieszkańców. Obecny jest również jego ekscelencja ks. biskup Wojtuś. Słowa powitania kieruję także do pana wojewody wielkopolskiego. Widzę, że reprezentowane jest również województwo kujawsko-pomorskie, co świadczy o tym, że myślimy o tym samym. Witam serdecznie członka urzędu marszałkowskiego woj. wielkopolskiego pana Nowakowskiego. Gniezno jest miejscem szczególnym i nie wiadomo, czyją to jest zasługą - czy zasługą ludzi, którzy kiedyś zamieszkiwali te tereny, zdarzeń, czy też Opatrzoności, która spowodowała, że Gniezno wywarło i chyba również wywiera znaczenie szczególne.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Myślę, że dobry klimat naszemu spotkaniu nada sformułowanie, które zaczerpnąłem z wypowiedzi papieża Jana Pawła II. Nasz papież o Gnieźnie mówi tak: „Tutaj jest nasze gniazdo. Polska przez tyle stuleci rosła z tego gniazda. Jeżeli do niego wracamy, to po to, ażeby wyrazić jedność z naszym początkiem. Jedność, która zawsze żyła i rozwijała się bez względu na to, jakie były koleje naszego narodu i państwa”.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Myślę, że to sformułowanie w jakiś sposób oddaje znaczenie Gniezna. Na Gniezno można popatrzeć dwojako. Zgodnie z sugestią pana wojewody wielkopolskiego - pana Jerzego Stępnia - ja odwołując się do historii mam mówić w jakimś sensie o Gnieźnie dzisiejszym, wskazując na to, jak wygląda dzisiaj. W drugiej części moją wypowiedź uzupełniałaby znakomita specjalistka w zakresie zabytków pani Maria Strzałko - konserwator województwa wielkopolskiego. Jeśli będą pytania, postaramy się na nie odpowiedzieć w sposób wnikliwy.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Tak się dzieje, że Gniezno to z jednej strony historia. Takie daty jak: rok 966, rok 999 (w tym roku obchodzimy Millennium Metropolii Gnieźnieńskiej), rok 1000, a więc Zjazd Gnieźnieński, w tej chwili zwany także Synodem Gnieźnieńskim, rok 1025 nie wymagają przybliżenia ani komentowania. Są one oczywiste. W roku 1419 Gniezno zostało wybrane stolicą Prymasów Polski, a więc osób bardzo ważnych nie tylko w hierarchii Kościoła katolickiego, ale także pełniących w minionych wiekach funkcję interrexów. Następowały pożary, następowała odbudowa. Klamrą spinającą dzieje Gniezna z dniem dzisiejszym jest rok 1819. Wtedy w Gnieźnie miał miejsce olbrzymi pożar i właściwie Gniezno, które mogą państwo zobaczyć, powstało po tym właśnie roku. Stąd mamy głównie zabytki sakralne, takie jak: katedra, kościół Farny, kościół Ojców Franciszkanów, kościół św. Jana oraz wszystko, co powstało wokół tych zabytków po 1819 r. Zabytki o charakterze świeckim zbudowane zostały po tej dacie, również Stary Ratusz, w którym się teraz znajdujemy.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Rok 1819 i następne wydarzenia kształtowały nową panoramę Gniezna, powstały nowe pierzeje ulic. Takie dziedzictwo mamy dzisiaj. Dzisiaj Gniezno jest miastem średniej wielkości, położonym w woj. wielkopolskim. Liczy ok. 72 tys. mieszkańców. Ma dosyć zwartą zabudowę — zajmuje terytorium wielkości ok. 41 km2. Jest to miasto dość dobrze położone na szlakach komunikacyjnych, co stara się wykorzystać. Tu wiedzie szlak turystyczny z południowych Niemiec poprzez Wrocław, Poznań, Gniezno w kierunku Bydgoszczy, Olsztyna na Warmię i Mazury. Mamy dość sporo turystów, zwłaszcza niemieckojęzycznych. Szacujemy, że przez Gniezno przejeżdża lub zatrzymuje się ok. 200 tys. osób rocznie.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Gniezno jest miastem zdecydowanie przemysłowym. Dominuje tu przemysł lekki. Wszyscy wiemy, że w tej chwili przemysł lekki wcale nie jest lekki, jest to przemysł ciężki. Powoduje to transformację gospodarczą. Jest to sprawa dość trudna. Stopień bezrobocia waha się między 10% a 11% i nie jest to mało w odniesieniu do całego województwa wielkopolskiego. Mamy więc tu wiele problemów.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">W Gnieźnie jest również przemysł odzieżowy, przemysł chemiczny czy przemysł ciężki. Nie ukrywam, że jesteśmy dość dumni z tego, że udało nam się do Gniezna sprowadzić wiele inwestycji zagranicznych. W tej chwili jest ok. 22 firm z różnym kapitałem — niemieckim, holenderskim i egzotycznym kapitałem japońskim. W 1995 r. w Gnieźnie powstała fabryka baterii „Philips”. Była to największa inwestycja kapitału japońskiego w Polsce. Wartość zakładu wynosi ok. 38 mln ecu. Fabryka wspaniale się rozwinęła, zatrudnia ponad 600 pracowników. Jest również firma holenderska, firmy belgijskie i duńskie. Do Gniezna wchodzi więc kapitał zagraniczny i staramy się wykorzystać ten atut.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Nie byłoby to możliwe, gdyby nie dość długofalowa polityka zarządu miasta, władz Gniezna, Rady Miasta Gniezna przy sporym udziale wojewody wielkopolskiego, dawniej poznańskiego w zakresie przebudowy infrastruktury naszego miasta.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Tak się stało, że mam zaszczyt być prezydentem tego miasta od 1990 r., czyli od momentu odrodzenia się samorządu terytorialnego. W 1990 r. zdawałem sobie sprawę z tego, jaki ciężar na nas spoczywał, biorąc pod uwagę 1997 r. i 2000 r. Rok 1997 to Millennium śmierci św. Wojciecha - patrona Gniezna, a rok 2000 to Millennium Zjazdu czy Synodu Gnieźnieńskiego. Stąd właśnie te nasze długofalowe działania w zakresie infrastruktury.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Wiem, że Komisje są Komisjami Kultury i Środków Przekazu, więc nie chcę państwa zanudzać parametrami technicznymi. Powiem jednak, że w ciągu kilku ubiegłych lat właściwie uporaliśmy się z takimi problemami z zakresu ochrony środowiska, jak: woda, oczyszczalnia ścieków. Konieczne są wysypiska odpadów komunalnych i wysypisko odpadów przemysłowych. Zdawaliśmy sobie sprawę z tego, że trudno mówić o właściwym przygotowaniu miasta do tych uroczystości, do przyjmowania turystów, pielgrzymów bez działania w zakresie infrastruktury. Inwestycje proekologiczne trwają cały czas. Mamy pewne problemy w zakresie ochrony powietrza. W dużej mierze ograniczyliśmy ruch samochodowy w centrum miasta.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Myśląc o 1997 r., o wielkich jubileuszach, staraliśmy się także przygotować mieszkańców do tych uroczystości. Myślę, iż te działania zostały uwieńczone tym, że w 1994 r. na mocy dokumentu Kongregacji do spraw Kultu Bożego i Sakramentów miasto Gniezno oficjalnie otrzymało tytuł Miasta św. Wojciecha. Mówiąc swobodniej, dodam, że właściwie cały czas traktowaliśmy św. Wojciecha jako pierwszego obywatela miasta i przez wieki nie było co do tego wątpliwości. Natomiast teraz jest tytuł formalny. Myślę, że św. Wojciech zajmuje miejsce szczególnie eksponowane.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Przygotowując miasto do obchodów rozpisaliśmy w 1994 r. także rozmaite konkursy dotyczące życia, myśli i misji św. Wojciecha. Konkursy te były rozpisane w różnych dziedzinach. Konkurs dla młodzieży dotyczył projektu znaczków pocztowych. Był konkurs literacki na utwory związane z życiem czy misją św. Wojciecha. Rozpisany został także konkurs na utwory plastyczne. W 1997 r. nastąpił finał tych konkursów i ich podsumowanie. Okazało się, że wzięło w nich udział 51 tys. młodych ludzi. Tak więc w końcu XX i początku XXI wieku znalazła w jakiś sposób odbicie myśl św. Wojciecha.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Po 1994 r. nastąpiły lata upływu poszczególnych kadencji samorządu terytorialnego. Po tym właśnie roku zajęliśmy się wnętrzem miasta. Dzisiaj zobaczycie państwo przebudowany Rynek z ograniczonym ruchem, praktycznie wyeliminowanym. Uporządkowane zostało dojście na ulicę Tumską, czyli ku katedrze i na nowo u podnóża katedry zrobiono plac zgromadzeń, z małym parkingiem, po prostu z tym, co w tej chwili musi być, by móc przyjąć turystów czy pielgrzymów. Mamy więc uporządkowane miasto i myślę, że dosyć ładne. Pomysłem władz miasta Gniezna był też krąg darczyńców.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Wystąpiliśmy z apelem do miast polskich, by przyczyniły się do uświetnienia jubileuszu. Każdy z fundatorów mógł mieć na Rynku spiżową tablicę z herbem miasta. W ten sposób udało się zebrać trochę pieniędzy. Dodam, że te tablice nie były tanie, a miasto większe płaciło więcej, zaś mniejsze mniej. Działa to również jako doskonała atrakcja turystyczna. Miasto zostało w jakiś sposób uporządkowane i tak funkcjonuje.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Jeśli chodzi o sprawy bliższe kulturze, to powiem, że w Gnieźnie są dwa muzea — Muzeum Początków Państwa Polskiego oraz Muzeum Archidiecezjalne, które w jakiś sposób nawiązują do początków państwa polskiego. W Muzeum Początków Państwa Polskiego jest stała audiowizualna wystawa, która pokazuje nasze początki, nasze korzenie. Ekspozycja jest urządzona profesjonalnie, w różnych językach. Ukazuje ona początki naszego miasta, co więcej, naszej państwowości i chrześcijaństwa, jako że tych spraw oderwać się nie da i tak to powinno pozostać.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Jesteśmy chyba jedynym z niewielu w Polsce miast tej wielkości, które ma zawodowe teatry. Jest Teatr im. Aleksandra Fredry, który nie tak dawno obchodził swój jubileusz. Teatr powstał w 1946 r., a więc działa w Gnieźnie już ponad 50 lat. Można powiedzieć, że „ojcem chrzestnym” wystawianych w nim sztuk jest Henryk Tomaszewski, a więc osoba znana w świecie kultury. Niekiedy pomaga w inscenizacji sztuk wystawianych w Gnieźnie. Sztuką „eksportową”, wystawianą poza granicami naszego kraju, jest „Rapsod o św. Wojciechu”, a więc dzieło związane z Millennium i ze wszystkim, co działo się wokół Gniezna.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Placówką kulturalną, którą się chwalimy, jest Biblioteka Publiczna. Istnieje od 1945 r. Nie żałujemy pieniędzy na książki. Z biblioteki tej korzysta rocznie ok. 15 tys. osób. Ma ona 7 oddziałów, zlokalizowanych w różnych dzielnicach naszego miasta. Szacuje się, że posiada ponad 200 tys. woluminów, a problem stanowi - jak wszędzie - zakup dość kosztownych dziś nowych wydawnictw.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Mamy dwa obiekty o charakterze kulturalnym typu: Miejski Ośrodek Kultury, którym zawiaduje Rada Miasta Gniezna oraz Młodzieżowy Dom Kultury, który zawiaduje Rada Powiatu. W tym momencie witam przewodniczącego Rady Powiatu pana Milana Sworę. Z tych placówek korzysta spora liczba osób. Przekrój zaś ich działalności jest bardzo różny - od gobelinów, rękodzieła do zespołów tanecznych.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Gniezno jest też dość silne śpiewami chóralnymi. Mamy kilka chórów o dosyć wysokim poziomie.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Tak się przedstawia telegraficzny przegląd naszych działań w zakresie kultury.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">O szkolnictwie powiem tylko tyle, że jest ono typowe dla miast tego typu. Warto podkreślić, że w Gnieźnie mamy szkołę muzyczną i przy okazji podziękować senatorom i posłom. W tej chwili będzie to szkoła II stopnia. Informuję, że w Gnieźnie w dniu 1 września br. będzie miała miejsc inauguracja roku szkolnego gimnazjów. Minister Mirosław Handke przyjął już zaproszenie. Zostanie to połączone z inauguracją roku szkolnego w tej szkole muzycznej.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Uważamy, że życie kulturalne naszego miasta jest rozbudzone. Nie ukrywam, że sąsiedztwo Poznania i Bydgoszczy powoduje, iż oferta kulturalna jest dosyć bogata.</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Dwa zdania na temat: co dalej? Nie ukrywam, że nie spoczywamy na laurach, aczkolwiek cały czas mamy w pamięci drugi pobyt Ojca Świętego w Gnieźnie w 1997 r. Wtedy również przybyło 7 prezydentów państw Europy Środkowowschodniej. Myślę, że padły wówczas słowa bardzo ważkie, które gdzieś tam funkcjonują, które zapadły w serca i które wytyczają przyszłość Europy pokazując sposób na jej zjednoczenie. To właśnie działo się w Gnieźnie.</u>
<u xml:id="u-2.23" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Myślimy o roku 2000. Chcemy powtórzyć w różnej formule zjazd czy Synod Gnieźnieński - 12 marca 2000 r. Historycy ustalili, że właśnie wtedy przypadało przybycie do Gniezna cesarza Ottona III i legata papieskiego papieża Sylwestra II.</u>
<u xml:id="u-2.24" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Myślimy również o zjeździe premierów w Gnieźnie. Nową inicjatywą jest propozycja, by w Gnieźnie roku 2000 odbyło się Zgromadzenie Narodowe. Staralibyśmy się być godnymi gospodarzami tej uroczystości. Myślę, że warto byłoby w ten sposób podkreślić rok 2000 - nie tylko ważny ze względu na magię liczb, lecz ze względu na procesy mające miejsce w naszym kraju i w Europie.</u>
<u xml:id="u-2.25" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Jako gospodarze staramy się przystępować do dalszych prac, a zadań jest dosyć sporo. Wspominałem o zabytkach nie mających tej rangi czy klasy co np. Katedra Gnieźnieńska, figurujących jednak w rejestrze zabytków, a ich stan jest różny. Gospodarz miasta próbuje wywiązać się z tego obowiązku, ale trzeba pamiętać, że w ciągu ubiegłych dziesięcioleci pieniędzy było tyle, ile było. Myślimy o zdobyciu jakichś środków, które pozwoliłyby w trochę lepszy sposób przygotować te zabytki do godnego powitania roku 2000. Chcemy uporządkować dalszy fragment miasta - dolinę między Wzgórzem Panieńskim a Krzyżackim. Dzięki wojewodzie wielkopolskiemu, dzięki panu marszałkowi sejmiku wielkopolskiego są pewne zamysły, są pewne plany. Rozpoczyna się faza realizacji.</u>
<u xml:id="u-2.26" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Oczywiście tych zamierzeń jest znacznie więcej. Liczę na to, że po dzisiejszym spotkaniu będziemy mieli w Sejmie i Senacie przyjaciół, dla których słowo Gniezno nie będzie jakimś punktem na mapie, lecz miastem żywych ludzi, miastem ze swoimi problemami, miastem, które chce, by Polska nim się szczyciła.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#SenatorKrystynaCzuba">Dziękuję panu prezydentowi. Oddaję głos panu wojewodzie wielkopolskiemu.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#WicewojewodawielkopolskiJerzyStępień">Podobnie, jak pan prezydent Gniezna przede wszystkim, chciałbym wyrazić satysfakcję i zadowolenie z faktu, iż dzisiaj możemy gościć na terenie Wielkopolski sejmową i senacką Komisję Kultury i Środków Przekazu. Będziecie państwo w Gnieźnie i Poznaniu. Miasto Poznań, w sposób nierozerwalny związane będzie z przyszłorocznymi obchodami Millennium Zjazdu Gnieźnieńskiego. Cieszę się, że w Gnieźnie jest dzisiaj pan prezydent Poznania, Ryszard Grobelny, jak również wybitny poznański historyk sztuki - przewodniczący Komisji Kultury Rady Miasta Poznania - prof. Skuratowicz.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#WicewojewodawielkopolskiJerzyStępień">Do rocznicy Millennium Zjazdu Gnieźnieńskiego został niespełna rok. Trwają różnego rodzaju prace organizacyjne, związane z tym wielkim wydarzeniem nie tylko dla regionu, ale dla całego naszego kraju. Mamy niesłychanie ambitne zamierzenia. Począwszy od marca do grudnia każdy z poszczególnych miesięcy przyszłego roku ma przynieść jakieś ważne przedsięwzięcie o wymiarze ogólnokrajowym bądź międzynarodowym - przedsięwzięcie związane z tą wielką rocznicą.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#WicewojewodawielkopolskiJerzyStępień">Najważniejsze z tych przedsięwzięć to oczywiście zjazd prezydentów. Mamy nadzieję, że również odbędzie się zjazd premierów, być może także konferencja europejska, być może również obrady Zgromadzenia Narodowego.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#WicewojewodawielkopolskiJerzyStępień">Jednym z ważnych elementów, czy ważnych obszarów związanych z przygotowaniami do roku 2000, są działania w zakresie ochrony zabytków. W roku bieżącym zostały przyznane środki specjalne, związane właśnie z renowacją niektórych zabytków na Szlaku Piastowskim i w całej Wielkopolsce, zabytków związanych z początkami chrześcijaństwa na naszych ziemiach.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#WicewojewodawielkopolskiJerzyStępień">Prace konserwatorskie są w toku. Będziecie państwo mogli się o tym przekonać naocznie w trakcie zwiedzania Katedry Gnieźnieńskiej.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#WicewojewodawielkopolskiJerzyStępień">Chciałbym poprosić panią Marię Strzałko - wojewódzkiego konserwatora zabytków o przybliżenie państwu w możliwie skondensowany sposób kwestii związanych z wykorzystaniem tych środków na prace renowacyjne na terenie Wielkopolski.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#WojewódzkikonserwatorzabytkówMariaStrzałko">Jedynie uzupełnię to, co przed chwilą powiedział prezydent miasta i pan wojewoda.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#WojewódzkikonserwatorzabytkówMariaStrzałko">Jeżeli chodzi o ochronę zabytków, to skala problemów i skala potrzeb jest ogromna. Oczywiście nie wszystko można załatwić w jednym roku i za pomocą jednych środków. Gniezno jest miastem szczególnym - nie tylko w znaczeniu symbolicznym i historycznym. Jeśli chodzi o zabytki, jest jednym z ważniejszych miast na trasie Szlaku Piastowskiego. Wymagało więc bardzo dużych nakładów. Należy przypomnieć, że przez 50 lat miasto było wyraźnie zaniedbane, myślę, że częściowo celowo. To że w tej chwili miasto wygląda właśnie tak, to efekt nakładów władz miasta, województwa i rządu na rewaloryzację i renowację - głównie miejsc zabytkowych i tras. Przestrzeni zabytkowej nie stanowią tylko poszczególne budynki, są to również całe wnętrza i układy urbanistyczne. Został zrobiony szlak od Katedry poprzez Rynek i jest to rewaloryzacja dawnego układu miejskiego. Jest niebywała różnica między tym, co było, a tym, co jest w tej chwili.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#WojewódzkikonserwatorzabytkówMariaStrzałko">Ogromnych prac konserwatorskich wymagają głównie kościoły. Tak się składa, że to akurat kościoły są tymi najstarszymi obiektami, związanymi z początkami naszej państwowości. Tych prac od dawna wymagała zarówno katedra, jak i bardzo piękna gotycka Fara Gnieźnieńska, a także kościoły św. Wojciecha, św. Jana i Ojców Franciszkanów.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#WojewódzkikonserwatorzabytkówMariaStrzałko">Prace mogą się toczyć dzięki temu, iż na skutek starań senatorów i posłów zostały na ten rok przyznane środki w takiej właśnie wysokości. Bez tych środków byłoby to zupełnie niemożliwe.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#WojewódzkikonserwatorzabytkówMariaStrzałko">W tym roku będą wykonane ogromne prace przy Katedrze Gnieźnieńskiej, tzn. będzie renowacja i rewaloryzacja wszystkich elewacji łącznie z całą sferą techniczną, czyli odwodnieniem i odwilgoceniem.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#WojewódzkikonserwatorzabytkówMariaStrzałko">Trwają zakreślone na szeroką skalę prace we wnętrzu Katedry - głównie gotyckiego i renesansowego wystroju wyposażenia. Są to m.in. przepiękne nagrobki, w tym nagrobek Wita Stwosza. Są to również gotyckie żebra sklepieniowe. Zrobione są już dwa portale.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#WojewódzkikonserwatorzabytkówMariaStrzałko">Z przekazanych pieniędzy można było więc zrobić wystrój - przepiękny, ale dość zaniedbany i wymagający dość dużych nakładów, gdyż prace konserwatorskie są pracami bardzo drogimi. Dlatego też tak potrzebne są pieniądze, ponieważ nie zawsze właściciele, parafie czy prywatne osoby, są w stanie temu podołać. Zgodnie z ustawą o ochronie dóbr kultury główny ciężar odpowiedzialności spoczywa na właścicielu, ale nie wszyscy właściciele są w stanie ponieść ogromne koszty, niezbędne na ochronę i konserwację zabytków.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#WojewódzkikonserwatorzabytkówMariaStrzałko">Szlak Piastowski to przede wszystkim oglądane przez państwa Gniezno, Kruszwica, Mogilno, ale są to również małe kościółki na Szlaku, takie jak jeden z najstarszych - kościółek miejski w Gieczu. Czasami są to drewniane kościoły o XIII-XIV-wiecznej metryce, jak najbardziej związane z początkami państwa polskiego, ale nie są w stanie ponieść koniecznych nakładów na konserwację zabytków.</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#WojewódzkikonserwatorzabytkówMariaStrzałko">Zwracam się do osób mających wpływ na te sprawy, by mogły być przewidywane jakieś nakłady, aby mogły być planowane prace konserwatorskie. Oczywiście dotacje wszystkiego nie rozwiążą. Najsensowniejszą rzeczą jest stworzenie jakiegoś systemu ochrony zabytków i systemu finansowania, by to nie była droga od dotacji do dotacji, ale od Millennium do innej rocznicy. Chodzi o wypracowaną, sensowną zasadę dotacji i dofinansowań oraz możliwości chronienia dziedzictwa kulturowego. Moim zdaniem, mamy obowiązek ochrony. I tak już bardzo dużo rzeczy zginęło w czasie powojennym. Wojny dość skutecznie przetrzebiły nam zabytki ruchome i nieruchome. Następną epoką zniszczenia były czasy powojenne. Wydaje mi się, że mamy obowiązek przekazać tę spuściznę i dorobek następnym pokoleniom przynajmniej w takim stanie, jaki mamy w tej chwili. A to oczywiście nie może się odbyć bez pieniędzy.</u>
<u xml:id="u-5.9" who="#WojewódzkikonserwatorzabytkówMariaStrzałko">Z uzyskanych dodatkowo środków poza Katedrą prowadzone są prace przy Faze Gnieźnieńskiej. Lada moment rozpoczną się prace przy kościele Franciszkanów w Gnieźnie, przy Farze Poznańskiej, przy Katedrze Poznańskiej, przy bardzo starym kościółku Pana Jezusa w Poznaniu. Poza Poznaniem te pieniądze są przydzielone na l w dawnym woj. konińskim i na najstarsze opactwo Benedyktynów w dawnym woj. leszczyńskim. Jeśli będzie taka potrzeba, to mogę podać dokładnie, jak zostały rozdysponowane przyznane dodatkowe środki.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#SenatorKrystynaCzuba">Dziękuję pani konserwator.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#SenatorKrystynaCzuba">W tej chwili głos zabierze przewodniczący sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełJanMariaJackowski">Przede wszystkim chciałbym podziękować za ten dzisiejszy dzień naszych obrad - panu prezydentowi za gościnę w Gnieźnie, księdzu biskupowi za to, że tak bardzo włączył się w to nasze wyjazdowe posiedzenie obu Komisji.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełJanMariaJackowski">Tytułem podsumowania chciałbym powiedzieć, że wydaje mi się, iż bardzo owocny jest ten nasz wspólny wyjazd. Praktycznie wpisujemy się w przygotowania obchodów Jubileuszu 2000. O ile wiem, zostało skierowane zaproszenie do 9 prezydentów, łącznie z prezydentami Francji i Włoch. Uroczystości odbędą się 12 marca. Z kolei ksiądz arcybiskup Henryk Muszyński skierował zaproszenie do wszystkich biskupów polskiego pochodzenia z całego świata. Spotkanie odbędzie się w dniach 28–30 kwietnia przyszłego roku. We wrześniu planowane jest spotkanie premierów, szefów rządów z krajów środkowoeuropejskich.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#PosełJanMariaJackowski">Wydaje mi się, że faktycznie inicjatywa zwołania Zgromadzenia Narodowego w Gnieźnie byłaby jak najbardziej celowa, by również polski Sejm wpisał się w uroczystości millenijne. Myślę, że wymaga to bardzo precyzyjnych, protokolarnych ustaleń i odpowiednich decyzji. Sądzę, iż wyrażę wolę Komisji senackiej i sejmowej mówiąc, że będziemy wspierać działania, by Zgromadzenie narodowe mogło się odbyć właśnie tutaj — w Gnieźnie — u kolebki państwa polskiego. Uważam, że jest to bardzo ważna i bardzo potrzebna inicjatywa.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#PosełJanMariaJackowski">Na całym Szlaku mieliśmy do czynienia - zarówno w woj. kujawsko-pomorskim, jak i w Wielkopolsce - z bardzo inspirującą współpracą władz samorządowych, państwowych i kościelnych. Pozwala to mieć większy optymizm odnośnie do ochrony naszego dziedzictwa narodowego.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#PosełJanMariaJackowski">Czy ktoś jeszcze pragnąłby zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#CzłonekUrzęduMarszałkowskiegoSejmikuwojwielkopolskiegoAndrzejNowakowski">Chciałbym wyrazić swoje wielkie uznanie, że właśnie te Komisje chciały odwiedzić woj. wielkopolskie.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#CzłonekUrzęduMarszałkowskiegoSejmikuwojwielkopolskiegoAndrzejNowakowski">Sejmik woj. wielkopolskiego przejął całą masę instytucji kultury i boryka się z określonymi kłopotami. Chciałbym zasygnalizować, że kultura, nie tylko w naszym województwie, jest bardzo niedofinansowana. Jeżeli państwo macie jakikolwiek wpływ na możliwość pomocy województwu, które słynie z gospodarności i które ma niezwykłą ilość najcenniejszych zabytków w skali kraju, to prosimy o to. Jeżeli państwo możecie przyczynić się w swoim działaniu do tej pomocy, to ja proszę o bardzo konkretną pomoc.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#SenatorKrystynaCzuba">Odpowiem tylko jednym zdaniem. Nasza Komisja przygotowała skierowany do rządu projekt stanowiska w sprawach zasad finansowania kultury. W ten sposób próbujemy pomóc wszystkim ważnym inicjatywom, również i w tym województwie. Staramy się pomóc przez inicjatywę Komisji senackiej i pomoc Sejmu w sprawie przydziału środków.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełJanMariaJackowski">Chciałbym jeszcze poinformować, że 8 kwietnia br. Sejm przyjął uchwałę, w której domaga się od rządu przygotowania całościowych zmian sposobu finansowania, zasad prawno-finansowo-organizacyjnych funkcjonowania instytucji kultury. Była to jednomyślna decyzja Sejmu, wszystkich sił politycznych. Uważamy, że w tej chwili sytuacja instytucji kultury, delikatnie mówiąc, jest dosyć niejasna, a w wielu przypadkach dość trudna. Wynika to z przyjętych różnych regulacji prawnych, rozwiązań finansowych, stąd właśnie nasza uchwała.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PosełJanMariaJackowski">Po raz kolejny muszę publicznie stwierdzić, że - niestety - minęły ponad 3 miesiące, a ze strony rządu nie mamy zapowiedzi sfinalizowania trwających prac. Jeżeli tych rozstrzygnięć nie będzie do września br. czy do października br., a więc do czasu trwania prac nad budżetem państwa, to można powiedzieć, iż kolejny rok może być dla kultury bardzo trudny. Będziemy podejmowali decyzje, które wypracowaliśmy również na tym posiedzeniu. Nie chciałbym w tej chwili informować o tym, jakie to są decyzje. W każdym razie będą to różne formy nacisku na administrację rządową, by podjęła działania w celu dokonania niezbędnych, według nas, zmian.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrezydentPoznaniaRyszardGrobelny">Pominę aspekt finansowy, ponieważ jest on państwu na pewno bardzo dobrze znany. Oczywiście jest najważniejszy, ale wszyscy mniej więcej wiemy, jakie są możliwości rozwiązywania tego problemu. Wszyscy dokładamy starań na tyle, na ile pozwalają nam nasze kompetencje.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PrezydentPoznaniaRyszardGrobelny">Chciałbym zwrócić uwagę na dwa elementy. Również jestem bardzo zadowolony z tego, że państwo odwiedzacie ten rejon Polski. Przy tej okazji można poznać pewną historię ostatnich lat tego obszaru. Można zobaczyć, jak działania ostatnich 50 lat potrafiły rozbić pewne tkanki. Będzie to widoczne w Poznaniu, częściowo widoczne w Gnieźnie. Będziecie państwo mogli to zaobserwować przy Katedrze Poznańskiej, gdzie pewne zmiany urbanistyczne są już nieodwracalne w tkance historycznej, w tkance kulturowej.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PrezydentPoznaniaRyszardGrobelny">W tej chwili oczywiście nie należy narzekać na przeszłość, lecz trzeba próbować szukać rozwiązań w obecnych możliwościach urbanistycznych. One istnieją i można ich poszukiwać. Jest to jeden element, który chciałem zaznaczyć.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#PrezydentPoznaniaRyszardGrobelny">Chciałbym również zwrócić uwagę na pewną specyfikę szeroko rozumianej aglomeracji poznańskiej - właśnie w zakresie kultury i turystyki. Poznań jest miastem, które w statystykach jest drugim czy trzecim miastem pod względem liczby odwiedzających je turystów. Oczywiście jest to nieprawda. Statystyki są zafałszowane, ponieważ za turystę uważa się każdego, kto przybywa do danego miasta bez względu na cel przybycia. Oznacza to jednak, że w Poznaniu jest duży potencjał osób, które wizytują miasto.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#PrezydentPoznaniaRyszardGrobelny">Na szczeblu samorządów gminnych jest obecnie dyskutowana kwestia współpracy między Poznaniem, który z różnych powodów przyciąga określoną liczbę wizytujących osób, a atrakcyjnością kulturową całego obszaru. Według naszych wstępnych rozważań Poznań nie będzie Mekką turystyczną w Polsce ani nie będzie elementem, który sam w sobie stanowi jakieś niezwykle atrakcyjne miejsce kultury, jak np. Krajów. W związku z tym musimy poszukiwać innego obszaru oddziaływania i zainteresowania. Dlatego rozmawiamy z naszymi kolegami z sąsiednich miast, z Gniezna, które znajduje się od nas w odległości na tyle niewielkiej, że osoba przebywająca w Poznaniu może uznać Gniezno za bardzo atrakcyjne miejsce. Muszą być jednak zapewnione odpowiednie warunki komunikacyjne.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#PrezydentPoznaniaRyszardGrobelny">Jeśli mówimy o współpracy z gminami, położonymi bliżej Poznania czy z różnymi miejscowościami, mającymi pewne walory kulturalne czy turystyczne, to w naszych strategiach pojawia się właśnie ten bardzo silny element związania regionu. Szlak Piastowski jest w tej chwili elementem najważniejszym, mogącym podnosić walor całego obszaru.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#PrezydentPoznaniaRyszardGrobelny">Myślę, że państwa wizyta ma dla nas w jakimś sensie dodatkowe znaczenie. Utwierdza nas w podejmowanych razem z kolegami z sąsiednich samorządów kwestiach i kierunkach działań.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#PrezydentPoznaniaRyszardGrobelny">Poznań w tej chwili przygotowuje taką strategię turystyki. Myślimy, że w pewnym momencie będzie ona łączona z innymi strategiami. Będzie ona stanowiła jeden z ważniejszych elementów strategii turystycznej województwa. Województwo wielkopolskie jest teraz trochę bardziej zróżnicowane. Województwo poznańskie było pod tym względem bardziej jednolite. Jest to jednak odrębny problem.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#SenatorKrystynaCzuba">Dziękuję panu prezydentowi.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#SenatorKrystynaCzuba">Na zakończenie głos jeszcze zabierze przewodniczący Rady Powiatu Milan Swora.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczącyRadyPowiatuGnieźnieńskiegoMilanSwora">Skoro mówimy o pewnych elementach kultury, kultury materialnej, duchowej, to myślę, że w szeroko rozumianym pojęciu kultury zawiera się pojęcie nauki i oświaty. Państwo, jako członkowie senackiej i sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu, nie jesteście tym bezpośrednio zainteresowani. Chciałbym jednak zasygnalizować pewną rzecz, gdyż być może, poprzez działania państwa posłów i senatorów, będzie to gdzieś miało swój pozytywny oddźwięk.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczącyRadyPowiatuGnieźnieńskiegoMilanSwora">Coś, co mogłoby zostać na stałe dla Gniezna, dla powiatu gnieźnieńskiego, to uczelnia wyższa. Proponowałbym, aby przynajmniej na poziomie wykorzystania ustawy o wyższych uczelniach zawodowych pomyśleć nad tym, czy ten element nie byłby uświęceniem tego, co jest związane z naszymi obowiązkami jako szeroko pojętej społeczności gnieźnieńskiej (powiatowej i wojewódzkiej) i parlamentu, aby powstała uczelnia, by dać młodzieży możliwość studiowania właśnie tutaj. Sygnalizuję ten temat do przemyślenia, może nie w obrębie bezpośrednio działania tych Komisji, lecz w obrębie parlamentu.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Chciałbym serdecznie podziękować nie tylko za przyjazd do Gniezna, ale za myślenie o Gnieźnie. Myślę tutaj o obecnych parlamentarzystach. Przecież to nie rozpoczęło się dzisiaj i dzisiaj się nie kończy. Chciałbym serdecznie podziękować za myślenie o Gnieźnie, które nie tylko ma przełożenie finansowe.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Pragnę podkreślić, że staramy się po wielkopolsku, po gnieźnieńsku sami sobie radzić. Naszą inicjatywą było powołanie funduszu remontowego (z tego pomysłu korzystały także niektóre inne miasta), który by służył prywatnym właścicielom nieruchomości. To, co robi właściciel wewnątrz obiektu, jest właściwie jego sprawą. Natomiast kwestia elewacji i zewnętrzna jest sprawą ogólnomiejską. Z tego względu mamy uruchomiony fundusz, który na określonych warunkach udziela pożyczek prywatnym właścicielom nieruchomości. Swego czasu było to oprotestowane przez organy kontrolujące. W tej chwili ścieżka została przetarta, tzn. uznano, że jest to zgodne z przepisami prawa finansowego. Co roku fundusz ten będzie powiększany o spłaty kredytów i ewentualne dalsze dopłaty. Mamy więc jakieś mechanizmy, które pozwoliłyby uporządkować te sprawy.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#PrezydentmiastaGnieznaBogdanTrepiński">Bardzo państwu dziękuję za przyjazd do Gniezna. Czas jednak biegnie nieubłaganie. W tej chwili powinniśmy już być na konferencji prasowej. W imieniu wojewody wielkopolskiego o godz. 13.15 zapraszam na obiad.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełJanMariaJackowski">Mam komunikat dla państwa posłów i senatorów. Proponujemy, by w konferencji prasowej uczestniczyli wszyscy parlamentarzyści oraz pracownicy Kancelarii Sejmu i Senatu.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PosełJanMariaJackowski">O godz. 13.15 mamy obiad. O godz. 14.00 idziemy do Katedry i z okazji jutrzejszych imienin złożymy życzenia księdzu arcybiskupowi Henrykowi Muszyńskiemu, który zaprasza nas na mały poczęstunek. Następnie udajemy się do Poznania.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#PosełJanMariaJackowski">Na tym zamykam ten punkt porządku dziennego.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#PosełJanMariaJackowski">Zamykam wspólne wyjazdowe posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>