PPC / ppc

text_structure.xml 170 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Witam państwa serdecznie. Proszę państwa, zebrało nam się strasznie dużo uchwał. Patrzę, czy są wnioskodawcy. Są wnioskodawcy. Żeby się rozkręcać do tej pracy, to może zaczniemy, jeśli można, od uchwały w sprawie upamiętnienia 150. rocznicy śmierci Romualda Traugutta. Pani poseł Anna Sobecka. Bardzo proszę, jest pani wskazana jako przedstawiciel wnioskodawców. Słucham uprzejmie. Właśnie tak zaczynamy, bo widzę, że jest tu dużo pracy, więc zaczynamy od łatwiejszego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselAnnaSobecka">Dobrze, wobec tego dziękuję, pani przewodnicząca. Chciałam przedstawić Wysokiej Komisji projekt uchwały w sprawie upamiętnienia 150. rocznicy śmierci Romualda Traugutta.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselAnnaSobecka">Jest to człowiek zasługujący na szczególną uwagę. Jest czczony przez ludzi o diametralnie różnych poglądach, przekonaniach ideowych i politycznych. Na przykład w czasie II wojny światowej imię Traugutta nosiły zarówno oddziały AK, jak i tworzonego w Związku Sowieckim Ludowego Wojska Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselAnnaSobecka">Romuald Traugutt urodził się 16 stycznia 1826 roku w Szostakowie na pograniczu Podlasia i Polesia w niezamożnej rodzinie szlacheckiej. Matka Traugutta zmarła, gdy miał dwa lata. Jego wychowaniem zajęła się babcia wpajając mu głębokie zasady etyczne, religijne, moralne. Po zakończeniu edukacji młody Traugutt przez 17 lat służył w armii carskiej. W 1861 roku złożył prośbę o dymisję. Było to spowodowane tragicznymi wydarzeniami rodzinnymi, a także sytuacją polityczną, która spowodowała decyzję o zakończeniu jego służby w armii carskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PoselAnnaSobecka">W czasie powstania styczniowego zostało utworzone polskie państwo podziemne z jego wszelkimi naczelnymi atrybutami: armią, policją, sądownictwem, aparatem skarbowym. W 1863 roku stojąc na czele trzystuosobowego oddziału kobryńskiego Romuald Traugutt przystąpił do powstania, było to w kwietniu. Jego oddział odnosił sukcesy, ale ostatecznie wskutek sprzecznych rozkazów…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Pani poseł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselAnnaSobecka">Mają państwo napisane, wobec tego ja tylko dopowiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">A nawet się o tym wszyscy uczyliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselAnnaSobecka">Bardzo się cieszę, jeśli wszyscy państwo przeczytali. Powiem tylko to, co chciałam zasygnalizować na początku, że Romualda Traugutta otaczali czcią ludzie o diametralnie odmiennych przekonaniach ideowych czy politycznych. Bardzo cenię Zbigniewa Herberta, który w 1981 roku wyraził swoją opinię na temat Traugutta i tu zacytuję: „Musimy się odnaleźć w tradycji, w naszej historii. Nie brak nam przykładów rozsądku, odpowiedzialności i wyrzeczenia. Moim bohaterem jest Romuald Traugutt, który nie wierzył już w zwycięstwo powstania, ale do końca, dla potomnych chyba porządkował sprawy, nadawał beznadziejnej walce sens, cel i kształt”.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselAnnaSobecka">Przed 150 laty nikomu nie znany, zdymisjonowany pułkownik armii rosyjskiej, generał polski stanął przed największym i najbardziej niebezpiecznym wyzwaniem swego życia. Podjął to wyzwanie i dziś literatura piękna wespół z innymi działami piśmiennictwa pochyla głowę przed ofiarnością tego człowieka. Jak powiedział profesor Stefan Kieniewicz – Traugutta czcić powinniśmy na pewno. Tyle mam do powiedzenia, dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dziękuję bardzo pani poseł. Przystępujemy do projektu samej uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Poseł Iwiński się zgłasza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Jeszcze nie zamknęła pierwszego czytania. Właśnie w ramach pierwszego czytania – w tym sensie do tekstu, że pani poseł cytowała uzasadnienie, ale to jeszcze nie jest koniec pierwszego czytania. Właśnie w pierwszym czytaniu pan poseł będzie miał uwagi ogólne.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Ja także mam uwagę ogólną. Jeśli można, to powiem. Chciałam pogratulować autorom tego projektu, ponieważ jest dość wzorcowy. Rzeczywiście uchwała jest bardzo konkretna, oddaje istotę rzeczy, a wszystkie niuanse są w uzasadnieniu. Jeśli chodzi o kształt projektu w ramach uchwał ogólnych, to wydaje mi się, że naprawdę jest znakomity.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bardzo proszę – pan poseł Iwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Dziękuję. Moja uwaga natury ogólnej jest nieco inna. Zgadzam, że jest to dość oryginalna uchwała i dotyczy okrągłej rocznicy, natomiast jestem zbulwersowany tym, że w ciągu miesiąca mamy 5 projektów uchwał historycznych. Słucham?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Nie 5, tylko co najmniej 7.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Dobrze, siedem, to jeszcze gorzej. Właśnie, historii nie zmienimy, historię możemy tylko różnie interpretować. W niektórych projektach uchwał, nie mówię o tej, są tendencje do zmiany interpretacji historii.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselTadeuszIwinski">Chodzi mi o coś innego. Kilka lat temu Sejm uniknął niebezpieczeństwa, żeby się przekształcił w federację komisji śledczych. Sejm także nie może stać się ciałem, które bez przerwy zajmuje się uchwałami. Tu jest bardzo ważna uchwała, dotycząca rzeczywiście okrągłej rocznicy powstania warszawskiego. Wydaje się, że to jest poza dyskusją, ale co miesiąc będziemy przyjmowali po kilka uchwał. Przecież to jest ośmieszanie się, to jest w ogóle zmniejszanie rangi tych uchwał. Sejm po prostu stanie się maszynką. Zastanówmy się nad tym. Przecież nie możemy wprowadzić ograniczenia, żeby była jedna uchwała na kwartał, bo bywa różnie, ale na pewno to, co jest w tej chwili, to jest patologia. Nie brnijmy w śmieszność, bo coraz bardziej idziemy w tym kierunku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dziękuję bardzo. Panie pośle, podzielam pana pogląd. Wielokrotnie go wyrażałam. Nawet poprzez projekt zmiany regulaminu próbowałam niejako opanować tę twórczość, ale regulamin nie został zmieniony. Nie ma przepisów, które ograniczałyby wolną wolę posłów. Procedura jest bardzo dobrze znana panu posłowi. O ile wiem, pański klub także ma przedstawiciela w prezydium Sejmu. Liczyłabym na jakieś wsparcie ewentualnie w dyskusjach w prezydium. Tak to jest. Historię mamy przebogatą i co to jest 7? Według mnie równie dobrze mogłoby być 20 uchwał w jednym miesiącu, gdybyśmy dokładnie przejrzeli kalendarium. Tak jest i tyle.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Wszystkie projekty, które spływają do laski marszałkowskiej, automatycznie są przesyłane do naszej Komisji. Nie raz mówiłam, że nie jestem ani komisją uchwał i wniosków, ani komisją historyczną, ale nie ma woli, żeby to w jakikolwiek sposób zmienić. Jest to po raz pierwszy, a ponieważ obserwuję ten Sejm od 7 kadencji, to mogę powiedzieć, że nie było takiej kadencji, nie było takiej inflacji uchwał. Większość rozstrzygało prezydium, zgłaszało te uchwały, ale teraz jest inaczej i nic na to nie poradzę.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Musiałam odpowiedzieć na tę uwagę ogólną, bo wszystko jest protokołowane, ale po prostu tak jest i musimy się odnosić do tego, co otrzymaliśmy do rozpatrzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Przepraszam, czy prezydium Komisji nie może jeszcze raz wystąpić do Prezydium Sejmu, żeby wrócić do tego, co sprawdzało się przez wiele lat i było obiektywnym sitem. Prezydium miało takie podejście, że było po 1 przedstawicielu każdego z klubów i w zasadzie dochodziło do zgody co do tego, które są ważne, które są nieważne, jaka jest treść. Nie zaprzątało to uwagi tej Komisji itd. Potwierdza się stare prawo Kopernika-Greshama: gorszy pieniądz wypiera lepszy pieniądz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Akurat ten, nad którym teraz debatujemy, może nie jest taki najgorszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Mówię o prawidłowości. W tej chwili akurat nie mówię o tych uchwałach. Proponowałbym, żeby prezydium Komisji ponowiło wystąpienie. Jeśli się nic nie zmieni, to jeszcze rok będziemy pracowali razem w tej kadencji, więc warto to przeprowadzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dobrze, przyjmuję. Zaapeluję do prezydium Komisji, jeżeli prezydium się zgodzi jeszcze raz rozmawiać na ten temat. Bardzo proszę, ale może już nie rozstrzygajmy tej kwestii, bo nie jest ona…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselAnnaSobecka">Pani przewodnicząca, tylko jedno zdanie. Chciałam powiedzieć, że posłowie są wybrańcami narodu. Naród ma swoją historię, swoją tożsamość i jeśli przedstawiciele narodu nie będą pamiętać o tej historii, to kto ma pamiętać, panie pośle?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Ale to nie jest Sejm historyczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Proszę państwa, nie prowadźmy tej dyskusji, bo doskonale znamy swoje poglądy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Dobrze świadczy o posłach, że rechoczą w tym momencie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Słucham?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Mówię, że to smutno świadczy o posłach, którzy rechoczą w tym momencie, kiedy się przypomina, że są wybrańcami narodu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">A kto rechocze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Jak to rechocze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselAnnaGrodzka">Ja rechoczę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">To pani poseł rechocze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Przejdźmy do meritum. Czy w ramach pierwszego czytania są jeszcze jakieś uwagi? Nie słyszę. Zamykam pierwsze czytanie.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Przechodzę do rozpatrywania. Czy w sprawie tytułu uchwały są jakieś uwagi? Nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Jest. Poseł Suchowiejko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselWieslawSuchowiejko">Przepraszam bardzo, mieliśmy już podobną sytuację, nie pamiętam tylko, kogo dotyczyła, ale chodzi o tytuł. Czy my czcimy rocznicę śmierci Romualda Traugutta, czy czcimy Romualda Traugutta w 150. rocznicę jego śmierci, o której w uzasadnieniu można przeczytać, że akurat nie była specjalnie bohaterska, ale w ogóle nie chcę nic mówić na ten temat. Mam pytanie do wnioskodawców – czy nie należałoby zmienić tytułu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselAnnaSobecka">Co pan poseł proponuje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselWieslawSuchowiejko">„W sprawie upamiętnienia Romualda Traugutta w 150. rocznicę jego śmierci”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselAnnaSobecka">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Proszę dać na piśmie, panie pośle. Dziękujemy bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">To jest poprawka. Jak widzę, nie ma sprzeciwu wobec tej poprawki, uznajemy, że została przyjęta. Biuro Legislacyjne – słucham?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#LegislatorPiotrSwiat">Pani przewodnicząca, proszę państwa, w związku z tym mamy propozycję. Dotąd zwykle pisaliśmy w tytule „w sprawie uczczenia” danej osoby w rocznicę jej śmierci, a nie „upamiętnienia”. To tak dla konsekwencji. Dotychczas w ten sposób brzmiały tytuły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Naprawdę, proszę państwa, to zróbmy sztancę i codziennie przyjmujemy jedną uchwałę. Nie dość że jest ich tyle, to jeszcze mają być dokładnie tak samo sformułowane. Nie widzę różnicy między słowem „uczczenie” a „upamiętnienie”. Może być tak i tak, tylko akurat tutaj nie razi mnie słowo „upamiętnienie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselTadeuszIwinski">„Upamiętnienie” jest lepsze w tym przypadku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Nie wiem, czy jest lepsze czy gorsze, tylko że…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Upamiętnia się np. świętych, prawda? Święci zajmują dużo miejsca w pracach tej Komisji. Upamiętnia się raczej świętych…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Uzasadnienie jest klasycznym upamiętnieniem, przywołuje cały życiorys. Zostawiamy, jeśli można, z poprawką pana posła Suchowiejki. Kropka po „150.” to jest już kwestia czysto techniczna.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy są jakieś uwagi do akapitu pierwszego i zarazem ostatniego? Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#LegislatorPiotrSwiat">Proponujemy drobną korektę redakcyjną w czwartej linijce. Ona się znajduje w propozycji poprawek, którą państwu doręczono.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">To jest poprawka, która dotyczy sformułowania: „przyczyniły się do utrwalenia pragnienia wolności oraz nadziei na odzyskanie niepodległości przez Polaków w ciągu kolejnych dziesięcioleci”. Propozycja jest następująca: „przyczyniły się do utrwalenia pragnienia wolności Polaków oraz nadziei na odzyskanie przez nich niepodległości”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselAnnaSobecka">„w ciągu kolejnych dziesięcioleci”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Chyba tak, „w ciągu kolejnych dziesięcioleci”, bo wtedy niepodległość nie przyszła, powiedziałabym, że było nawet trochę inaczej. Dobrze, czyli lekka zmiana szyku, przyjmujemy. Bardzo proszę panią poseł, żeby to zaakceptowała.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tekstu uchwały wraz z przyjętymi poprawkami? (18) Kto jest przeciw? (0) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Jednogłośnie. Proszę o propozycję posła sprawozdawcy. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselElzbietaKruk">Chciałabym zgłosić panią poseł Sobecką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy są jakieś kontrpropozycje? Nie ma. Dziękuję bardzo. Czy pani poseł się zgadza? Na pewno się zgadza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselAnnaSobecka">Tak, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dziękuję bardzo. Proszę państwa, cały czas czekamy na jednego z wnioskodawców. Jeśli można, to przejdziemy do uchwały w sprawie uczczenia pamięci ofiar Obławy Augustowskiej z lipca 1945 roku.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Zanim oddam głos panu posłowi Jarosławowi Zielińskiemu, który jest przedstawicielem wnioskodawców, to jeśli państwo pozwolicie, chciałam zrelacjonować ustalenia prezydium Komisji. Tym razem były ustalenia prezydium Komisji. W zeszłym roku był spór – trudno powiedzieć, że spór, bo nie merytoryczny, bardziej formalny – o identyczną uchwałę. Wtedy argumentowaliśmy i głównie o to chodziło, że jednak staramy się, aby były jakieś okrągłe rocznice, bo inaczej taką uchwałę w gruncie rzeczy możemy podejmować co roku. To też jest prawda. Posiedzenie prezydium odbyło się z udziałem pana posła Łopińskiego i ja sugerowałam, żeby ze względu na temat, bo po prostu podejrzewam, że ten wyścig nigdy się nie skończy, jakoś ograniczyć tę uchwałę, żeby to znowu nie był kawałek podręcznika historii. Takie było moje zdanie, żebyśmy w pierwszym zdaniu, w samym wstępie, nie wybijali tego, że to jest w 69. rocznicę zbrodni. Proszę państwa, w tej chwili jestem gotowa się założyć, że w przyszłym roku będzie uchwała w 70. rocznicę tej zbrodni. Co do tego nie mam żadnej wątpliwości. Chodzi o to, byśmy ze względu na temat i wydarzenie oddali hołd ofiarom obławy augustowskiej i gdzieś wspomnieli, że właśnie mija 69. rocznica, ale żeby to nie był główny powód, że jest ta 69. rocznica, bo jeśli tak, to w gruncie rzeczy jest nam bardzo trudno przyjąć taką formułę. Myślałam, że otrzymamy jakąś wersję z pewną autopoprawką, ale jak widzę nie, więc bardzo proszę pana posła Zielińskiego, ale w tej sytuacji powtarzam, że to po prostu jest precedens, który powodowałby, że cały pakiet uchwał historycznych, jakie podejmujemy, możemy spokojnie podejmować co roku. Czy my jesteśmy reprezentantami narodu czy nie, to mimo wszystko naprawdę nie jesteśmy Sejmem uchwałodawczym. Bardzo proszę – pan poseł Fedorowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Oczywiście, rozmawialiśmy o tym na posiedzeniu prezydium, jak powiedziała pani przewodnicząca. Myślałem, że należy oddać hołd tym osobom, zwłaszcza że w zeszłym roku – jak pamiętam – była wystawa organizowana przez pana posła Zielińskiego, ale może byłoby takie rozwiązanie, że w tym dniu przez usta pani marszałek po prostu poprosimy – jak często się to robi – o chwilę milczenia i przyjęcie informacji o tej tragedii, a w okrągłą 70. rocznicę oddamy hołd. Myślę, panie pośle, że to może będzie satysfakcjonować ludzi, którzy na to czekają na Ziemi Wileńskiej, bo ja też mam swoją rodzinę. Taki był nasz tok myślenia, ale oczywiście, broń Boże, nie stawiam niczego definitywnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bardzo proszę – pan poseł Łopiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PoselMaciejLopinski">Wystarczy skreślić parę pierwszych wyrazów i zdanie będzie brzmiało: „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd ofiarom Obławy Augustowskiej, wyraża współczucie rodzinom pomordowanych” i dalej bez zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Ale też ze zmianami, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PoselMaciejLopinski">Jeżeli pani przewodniczącej chodziło o to, żebyśmy nie wspominali o 69. rocznicy, to w ten sposób nie wspominamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Mnie nie o to chodziło. Chodziło mi o to, że robimy wyłom, który w sumie potem może na nas się zemścić, ale to nie była moja jedyna uwaga. Bardzo proszę – pan poseł Zieliński jako wnioskodawca ma prawo przedstawić projekt, a potem jeszcze będziemy się nad tym zastanawiać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, szanowni państwo. Może zacznę od tego, co powiedziała pani przewodnicząca, bo chyba tak należy postąpić. Oczywiście nie jest powodem 69. rocznica, bo powodem jest to, że chcemy podjąć tę uchwałę, proponujemy ją Sejmowi RP, gdyż nigdy najwyższy organ państwowy, jakim jest polski Sejm, nie zajmował się tą sprawą, a mija prawie 70 lat. Nigdzie natomiast nie jest powiedziane ani w kodyfikacjach, ani nawet w przyjętych zwyczajach, że tylko z okazji okrągłych rocznic podejmuje się tego typu uchwały. Oczywiście rozumiem tę tendencję, żeby podejmować wtedy, kiedy są bardziej okrągłe rocznice, przy czym tutaj mamy taką sytuację, że jeszcze żyją coraz mniej liczni ostatni świadkowie tej zbrodni, członkowie rodzin pomordowanych.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PoselJaroslawZielinski">Może powiem parę słów, bo sprawa chyba nie jest tak bardzo znana, jak inne wydarzenia historyczne, które stają się przedmiotem innych uchwał historycznych. Ona wciąż jest mało znana mimo upływu prawie 70 lat od lipca 1945 roku. Właśnie w lipcu 1945 roku, a więc po 2 miesiącach, nawet więcej niż 2 miesiącach od zakończenia wojny w Europie, w warunkach pokoju zagwarantowanego umowami międzynarodowymi NKWD, rosyjskie wojskowe służby specjalne przy wsparciu i współudziale I Pułku Praskiego Ludowego Wojska Polskiego, UB, Milicji Obywatelskiej i czynników politycznych komunistycznej Polski, dokonały aresztowania kilku tysięcy Polaków na terenie 3 powiatów w obecnych granicach Rzeczypospolitej. Ta akcja dotyczyła także terenów wykraczających obecnie poza teren Polski. Obecne polskie powiaty to powiaty: augustowski, sejneński, suwalski i sokólski.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PoselJaroslawZielinski">Co najmniej około 600 osób, mówi się o 492 osobach, bo nazwiska tylu osób zostały ustalone, nie wróciło z tej obławy, z tej akcji pacyfikacyjnej. Ostatnio ujawniono dokumenty i to dzięki pomocy rosyjskich historyków. Ujawniono ważny szyfrogram generała Wiktora Abakumowa do szefa NKWD Ławrientija Berii. Ten dokument został Polsce udostępniony przez rosyjskiego historyka profesora Nikitę Pietrowa, który będzie gościem na konferencji, która odbędzie się w najbliższą niedzielę.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#PoselJaroslawZielinski">Przy okazji może warto o tym poinformować, bo to też jest ważny aspekt, który może warto uwzględnić, gdy mówimy o czasie podjęcia tej uchwały. W najbliższą niedzielę na Zamku Królewskim odbędzie się konferencja poprzedzona uroczystą mszą świętą w intencji ofiar obławy augustowskiej, która będzie odprawiona w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie. Wiemy, że tych ofiar było znacznie więcej. Dzisiaj mówi się, że ta liczba mogła sięgać nawet około 2000. Jest to zbrodnia wielkich rozmiarów – powtarzam, że dokonana w warunkach pokoju, nie w czasie działań wojennych i to chcę mocno zaakcentować.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#PoselJaroslawZielinski">Jeżeli ktoś ma wątpliwości, czy Sejm powinien zabierać głos w takiej sprawie, to wydaje mi się, że dyskusja jest zbędna. Sejm tak naprawdę dawno temu powinien oddać hołd, tego dotąd nie zrobił, przynajmniej oddać cześć i hołd ofiarom obławy augustowskiej. Fakt, że Sejm podjąłby taką uchwałę, nada tej sprawie odpowiednią rangę, bo do niedawna ta zbrodnia była mało znana. W okresie PRL-u oczywiście była przemilczana, rodziny ofiar bały się dochodzić prawdy, były zastraszane. W okresie 25-lecia Polski niepodległej nie zrobiono zbyt wiele, żeby ta sprawa została wyjaśniona.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#PoselJaroslawZielinski">Dzisiaj można powiedzieć, że więcej zrobili rosyjscy historycy i społeczne czynniki w Polsce. Tu przede wszystkim myślę o komitecie poszukiwań ofiar obławy augustowskiej, który powstał pod koniec lat 80. i wbrew sprzeciwom władz komunistycznych odniósł duże zasługi w poszukiwaniu prawdy, dlatego że właśnie to on ustalił nazwiska, które wcześniej nie były spisane, nie były znane, a w ostatnich latach działa społeczny komitet pamięci ofiar obławy augustowskiej, któremu przewodzi jeden z członków rodzin ofiar, emerytowany dzisiaj ksiądz prałat Stanisław Wysocki. To on m.in. był rok temu uczestnikiem konferencji naukowej, która odbyła się w Sejmie, zorganizowanej przez nasz klub parlamentarny wspólnie z IPN. Wystawa, o której wspominał pan przewodniczący, była zorganizowana przy pomocy IPN, za co rodziny ofiar wyrażały IPN dużą wdzięczność.</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#PoselJaroslawZielinski">Celem uchwały jest upamiętnienie ofiar. Drugim celem jest także oddanie szacunku tym, którzy w tak trudnych warunkach przez wiele lat dziesiątków lat poszukują prawdy. Przypomnę, że nie jest znane miejsce spoczynku ofiar, tak wielu ludzi zamordowanych w warunkach pokoju. W tej uchwale jest także element związany z apelem o działania rządu w sprawie pełnego wyjaśnienia okoliczności tej akcji pacyfikacyjnej, a zwłaszcza w kwestii dotarcia do dokumentów, bo bez rosyjskich dokumentów, bez dotarcia do rosyjskich archiwów tej sprawy nie da się wyjaśnić. Potrzebna jest aktywność dyplomatyczna, aktywność polityczna rządu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#PoselJaroslawZielinski">Chcę dodać, proszę państwa, że z ostatniej wymiany korespondencji rodzin ofiar obławy z rosyjskimi instytucjami dowiedzieliśmy się dużo. Po raz pierwszy zostało potwierdzone na piśmie – oczywiście nie ma przyznania się do zbrodni – ale w dokumentach w archiwach rosyjskich pojawiają się informacje o tym, że konkretne osoby zostały zatrzymane przez NKWD i że powodem tego był ich udział w działaniach poakowskiego podziemia. Przypomnę państwu, że ta akcja miała za zadanie spacyfikować ostatecznie teren obecnej północno-wschodniej Polski pod takim kątem, żeby tam całkowicie zapanowała władza komunistyczna, ponieważ ruch poakowski był silny na tym terenie – w szczególności w Puszczy Augustowskiej. Aresztowano i zamordowano żołnierzy AK, żołnierzy niezłomnych, ale także część osób przypadkowo zatrzymanych na polach, po prostu ludność, mieszkańców tych terenów.</u>
          <u xml:id="u-57.8" who="#PoselJaroslawZielinski">Nie chcę tej sprawy jakoś niepotrzebnie przegadać. Uważam, że sprawa naprawdę jest godna tego, żeby Sejm ją podjął. Pani przewodnicząca, oczywiście ona nie spełnia tego przez panią określonego standardu krótkości, ale świadomie nie spełnia – świadomie w tym znaczeniu, że uważamy, iż wiedza o obławie augustowskiej jest jeszcze tak słaba, że gdyby Sejm zdecydował się na upamiętnienie ofiar, to warto powiedzieć parę zdań w tej uchwale, bo przy okazji jest to przywołanie podstawowych informacji o tym tragicznym wydarzeniu historycznym z najnowszej historii Polski.</u>
          <u xml:id="u-57.9" who="#PoselJaroslawZielinski">Czy w 70. rocznicę będzie podejmowana kolejna uchwała? Nie wiem, trudno przesądzić, czy będzie taka inicjatywa. Sejm nigdy tego nie zrobił, nie zrobił też w 68. rocznicę rok temu. Projekt uchwały przeleżał przez rok, stał się nieaktualny, bo było to kierowane w 68. rocznicę i było to zawarte w treści. Myślę, że dzisiaj może być przyjęty z taką poprawką, jaką proponuje pan przewodniczący Maciej Łopiński i ewentualnie jeszcze jakimiś innymi. Jesteśmy otwarci, bo przecież nie chodzi o to, żeby się sztywno upierać przy takich sformułowaniach, jakie przygotowaliśmy. Wydaje się, że jest to uchwała właściwa, że oddaje istotę rzeczy i mogłaby być przyjęta, gdyby była dobra wola ze strony większości Komisji, a potem całego Sejmu. Powtarzam, jako reprezentant wnioskodawców jestem otwarty na różne korekty, jeżeli zdaniem państwa byłyby one tutaj niezbędne, a zacznijmy od tej, którą zaproponował pan przewodniczący Łopiński. Wyrażam przekonanie, że ona jednak powinna być podjęta i jednocześnie kieruję do państwa prośbę, żeby podjąć tę uchwałę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dziękuję bardzo. Panie pośle, mam tylko takie pytanie, bo po prostu nie wiem. To są efekty kierowania tego typu uchwał do naszej Komisji i nie zawsze jest wystarczająco dużo czasu, by przestudiować temat. Czy pan jest pewien, że w żadnym ze szkolnych programów nauczania nie jest wspomniana obława augustowska? Tutaj jest ostatni akapit, który jest bardzo konkretnym postulatem. Nie wiem, nie znam wszystkich podręczników, nie znam wszystkich programów historii od szkoły podstawowej do liceum. Jeśli nie ma, to dlaczego nie zostało wprowadzone w latach 2005-2007?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Pani przewodnicząca, niepotrzebnie tym zdaniem pani upolitycznia sprawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dlaczego upolityczniam? Pytam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Wiadomo, kto w latach 2005-2007 był przy władzy. Jesteście przy władzy 7 lat i mogliście zrobić jakby 2,5 razy mocniej, bo rządzicie dłużej, ale ja nie chcę tak rozmawiać. Pani przewodnicząca, naprawdę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Ale ja nie o tym, pytam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Jeżeli pani tak stawia sprawę, to jest bez sensu. Wolałbym tak nie dyskutować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Proszę mi odpowiedzieć na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Mam ewentualną autopoprawkę, żeby to nieco inaczej zapisać w razie dyskusji nad samym tekstem, ale na pewno sprawa obławy augustowskiej nie jest obecna w podręcznikach szkolnych, być może znalazłaby się gdzieś wzmianka. Nie twierdzę, że na pewno nie, ale co najwyżej jest wzmianka, natomiast nie jest to odzwierciedlone w taki sposób, żeby był temu poświęcony jakiś odpowiedni rozdział w programie nauczania, na danym etapie nauczania w polskich szkołach. Dlatego ten postulat na pewno jest słuszny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dziękuję. Miałam wątpliwości, bo po prostu wydaje mi się to nie bardzo możliwe. Pani poseł Augustyn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselUrszulaAugustyn">Dziękuję bardzo. Panie pośle, myślę, że nikt z nas nie stawia w wątpliwość faktu, że to ważne wydarzenie w historii Polski i że należy o nim pamiętać. Poza wszelkimi sporami dotyczącymi tego, czy ktoś o tym uczy w szkole czy nie, bo bez problemu nauczyciele mogą uczyć, to ja nadal wracam do tego problemu technicznego. To jest 69. rocznica. Sejm nie ma misji edukacyjnej i wydaje mi się, że w ten sposób otwieramy cały worek możliwości, przy których będą zgłaszane inne uchwały, które będą mówiły o 17., o 13 i o jeszcze jakiejś innej rocznicy. Założyliśmy, że mówimy w rocznice okrągłe. Jeśli w przyszłym roku – to naprawdę nie jest odległy czas – będziemy obchodzili 70. rocznicę, to naprawdę uważam, że wtedy można wrócić do tego tekstu i podejąć taką uchwałę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dziękuję. Czy jeszcze ktoś z państwa? Pan poseł Zieliński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Nie wiem, co pani ma na myśli, pani poseł, mówiąc w liczbie mnogiej „założyliśmy”. Ja akurat tak nie zakładałem, może pani założyła. Nie wiem, kto założył. Proszę pokazać mi dokument, gdzie jest takie założenie. Jak jest zła wola, to można powiedzieć – założyliśmy, że w okrągłe rocznice.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#PoselJaroslawZielinski">Pani poseł, ta sprawa odnosi się do bardzo niedawnej, mimo że minęło 70 lat, jeszcze niezwykle żywej historii. Żyją ostatni świadkowie tamtego tragicznego zdarzenia, tamtej zbrodni i oni czekają każdego roku. Oni nie liczą na okrągłą rocznicę, oni czekają. Oni może nie dożyją okrągłej rocznicy, a to już są ostatni świadkowie. Teraz licytowanie okrągła czy nie okrągła naprawdę nie ma sensu. Jeżeli chcecie państwo uznać, że sprawa jest ważna i że Sejm powinien wyrazić mniej więcej takie stanowisko, czyli oddać cześć ofiarom i powiedzieć parę innych ważnych rzeczy związanych z tą sprawą, tak jak w projekcie uchwały, to bardzo proszę. Jeżeli nie, to oczywiście możemy to odsuwać. Były już okrągłe rocznice, niejedna. Była 50. rocznica, 60. rocznica, przeszły, przebrzmiały i Sejm tego nie podjął. Może pani nie było w tym czasie, ale powtarzam, rok temu był podobny projekt uchwały. Była 68. rocznica, też nie okrągła, ale jeszcze były 2 lata do okrągłej, prawda? Projekt przeleżał w „zamrażarce”. Dzisiaj też możemy przetrzymywać czy odrzucić, macie większość głosów, tylko wydaje mi się, że to jest niedobre.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Wniosek formalny – proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Składam wniosek formalny związany z pomysłem, o którym powiedziano kilka minut temu, żeby poprosić panią marszałek, aby przypomniała o tej rocznicy słownie na początku, natomiast samą uchwałę przyjęlibyśmy w przyszłym roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Pani przewodnicząca, szanowni państwo, zupełnie czym innym jest wspomnienie przez panią marszałek, ma to przecież zupełnie inną rangę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Chyba wyższą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Nie, nie wyższą, absolutnie nie wyższą, niższą i to znacznie, bo to jest tylko wzmianka, jakaś informacja, natomiast inną rangę ma uchwała Sejmu RP. Wtedy wszyscy posłowie głosują, pani marszałek też. To jest zupełnie co innego. Jeżeli wyższą rangę miałoby mieć to, co powie pani marszałek, to w ogóle po co uchwały. Niech pani marszałek powie jedno zdanie i sprawę załatwi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Być może się nie zrozumieliśmy, pani pośle. Mniej więcej pamiętam, co pani marszałek mówi przy takich okazjach. Pani marszałek mówi, co się zdarzyło i mówi w imieniu Sejmu. W tym sensie mówię, że ma wyższą rangę, że nie głosujemy tego typu kwestii, tylko cała sala wstaje, nie ma żadnych dyskusji, pani marszałek wypowiada 2 czy 3 zdania – z reguły nie jest to jedno zdanie. W tym sensie powiedziałam, że ma wyższą, bo nie towarzyszą temu jakieś „przeciągania liny”, tylko po prostu z mocy urzędu w imieniu Sejmu pani marszałek mówi. Czy pani poseł Augustyn jeszcze chciała coś powiedzieć? Nie.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Proszę państwa, nie mogę przyjąć wniosku formalnego pana posła Iwińskiego, gdyż ja nie mogę uchwalić, że pani marszałek ma coś powiedzieć. Nie możemy tego przegłosować. Zgadzam się, że byłoby to rozwiązanie najlepsze, ale poza naszym zasięgiem. Gdyby pani marszałek i Prezydium, które jest jednak silną reprezentacją większości klubów, uznało, że to jest dobra metoda, to dzisiaj tego byśmy nie rozpatrywali, ale uznało co innego i ja tutaj nie będę za kogoś podejmowała decyzji. Mamy skierowanie, musimy to rozpatrywać. Sądzę, że wszystkie wątpliwości już zostały przez nas wypowiedziane. Wnioskodawcy przedstawili swoje zdanie, oponenci, jeśli można tak powiedzieć, bo nie uznaję, że są tu jacykolwiek przeciwnicy, tylko też mają swoje argumenty i na tym zamykam pierwsze czytanie.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Normalną procedurą przechodzimy do rozpatrywania. Czy są jakieś uwagi formalne w sprawie tytułu uchwały? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#LegislatorJacekPedzisz">Pani przewodnicząca, szanowna Komisji, Biuro Legislacyjne – Jacek Pędzisz.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#LegislatorJacekPedzisz">Opierając się również na opinii naszych sejmowych filologów mamy propozycję dotyczącą pisowni słów „obławy augustowskiej”. Jest propozycja, by to było napisane małymi literami a nie wielkimi, jak jest do tej pory – również konsekwentnie w całym tekście uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">„Obławy”, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#LegislatorJacekPedzisz">Małymi literami „obławy augustowskiej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Chyba tak. Nie ma pani poseł Bubuli, mam do niej absolutne zaufanie, jeśli chodzi o język, to nie znaczy, że nie mam do Biura Legislacyjnego, ale zawsze lubię sprawdzić. Czy pan poseł Zieliński? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Oczywiście na pewno może być spór o to, bo to nie jest ustalone ostatecznie. Ta nazwa się kształtuje, ale stała się już powszechnie przyjmowaną, rozumianą i kojarzoną nazwą pisaną wielkimi literami, jako nazwa tego wydarzenia. Dlatego wydaje mi się, że pozostawienie wielkich liter byłoby właściwsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Powtarzam, rozjemcy nie ma. Rozjemcą byłaby pani poseł Bubula, więc musimy sami podjąć decyzję. Jeżeli można, to może nie twórzmy nowych nazw własnych, tylko przychylmy się do stanowiska Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Pani przewodnicząca, kategorycznie się nie zgadzam z opinią Biura Legislacyjnego w tej sprawie, jeżeli w ogóle mogę się odezwać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Oczywiście, to jest pierwsze czytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Oczywiście w sprawach upamiętnień nazwom, które mają charakter historyczny, nadaje się szczególny charakter. Jeżeli „Powstanie Warszawskie” piszemy wielkimi literami, to nie ma innego uzasadnienia poza naszą intencją, żeby użyć wielkich liter i tu jest dokładnie ta sama sytuacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dopiero co ktoś mnie przekonywał, że nie wszystkie tego typu wydarzenia historyczne piszemy z wielkich liter. Proszę państwa, bardzo prosta historia, przegłosujemy. Jedni popierają, drudzy nie. Nie da się na rozum, to trzeba na głosowanie, bo jedni tak uważają, drudzy inaczej.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za pozostawieniem pisowni oryginalnej, czyli wielkiej litery? (9) Kto jest przeciw? (0) Kto się wstrzymał? (8)</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Proponuję, żebyśmy oprócz tych uchwał jeszcze też reguły ustalili. Rozumiem, że zostaje wielka litera. To jest jedyna uwaga, tak? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">W takim razie przechodzimy do akapitu pierwszego. Rozumiem, że była poprawka, którą poseł wnioskodawca zaakceptował. Akapit pierwszy brzmiałby: „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd ofiarom Obławy Augustowskiej, wyraża współczucie rodzinom pomordowanych oraz składa podziękowanie tym, którzy konsekwentnie poszukują prawdy o tym tragicznym wydarzeniu”. Czy do tak sformułowanego akapitu są jakieś uwagi? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Akapit drugi jest bardzo obszerny i jest opisem sytuacji. Czy są jakieś uwagi do zdania pierwszego? Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Uważam, że powinniśmy skrócić akapit drugi. Nie wiem, w jaki sposób, bo o tym nie myślałem. Nie przywykliśmy do tego, żeby uchwały były rodzajem wykładni historycznej, by zastępowały podręczniki, a tutaj tak to wygląda. Dobrzy byłoby to ograniczyć do 2 zdań. Tradycyjnie językowo uważam, że należy pisać „radzieckie” a nie „sowieckie”, bo to jest po prostu rusycyzm i językoznawcy już dawno wypowiedzieli się jednoznacznie w tej sprawie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Całkowicie nie ma pan racji, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Jak ktoś chce do tego przywiązywać jakieś polityczne znaczenie, to niech to robi w innych działaniach, ale nie w językowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Muszę zmartwić pana posła Terleckiego, bo ten nieustanny spór, zresztą bardzo często przy pana udziale, a jak nie, to dzielnie pana zastępuje pan poseł Dziedziczak, sprawił, że zwróciłam się do wszystkich autorytetów językowych w kraju i uzyskałam wykładnię jakby potwierdzającą – mamy to na piśmie – że w publicystyce owszem używamy słów „sowieci”, „sowiecki” itd., natomiast w oficjalnych dokumentach „radziecki”. Mogę udostępnić…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Bardzo mi przykro, pani przewodnicząca, że zwróciła się pani do językoznawców a nie do historyków albo fachowców od polityki, bo słowo „radziecki” jest narzucone językowi polskiemu w efekcie sowietyzacji Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Ale…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Pan zapomniał, że kiedyś znał pan rosyjski. „Sowiet” to jest rada.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Chcę tylko powiedzieć, że gdybym się miała zwracać do historyków czy politologów, to oni oczywiście zgodnie z tą ekspertyzą, którą otrzymałam, w swoich publikacjach, bo mówiłam, że w publicystyce, w literaturze i gdziekolwiek…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PoselRyszardTerlecki">To nie jest język publicystyki tylko nauki, pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Państwo oczekujecie uchwał, które są dokumentami, więc… Proszę – pani poseł Kruk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PoselElzbietaKruk">Pani przewodnicząca, kiedyś również toczyliśmy tę dyskusję w obecności przedstawiciela IPN, historyka z tytułem doktora, który poinformował nas, że w IPN używa się nazwy „sowiecki”, ponieważ nazwa „radziecki” w języku polskim wiąże się tradycyjnie z radą miejską. Kiedyś „radziecka” to była rada miejska. Tak jest w języku polskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Pani poseł, jeszcze sprawdzam. Ponieważ tak trochę z nagła przyszło nam to rozpatrywanie, więc zwróciłam się do historyków. Jest to opinia Rady Języka Polskiego i IPN – tożsama. Przekażę klubowi, bo rozumiem, że moje słowo… Tak, słucham?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PoselAnnaGrodzka">Mój wniosek polega na wykreśleniu całego drugiego akapitu, ponieważ dotyczy faktów albo nie faktów, o których wszyscy nie musimy mieć pojęcia. W związku z tym nie próbujmy ustanawiać historii. Oddajmy cześć ofiarom, osobom, które poginęły, jak najbardziej, ale nie próbujmy interpretować historii w uchwałach sejmowych. Proponuję wykreślenie całego drugiego akapitu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Chwileczkę, panie pośle, jeśli pan pozwoli. Była propozycja skrócenia tego drugiego akapitu. Prawdę powiedziawszy albo pozostawimy zdanie pierwsze, które wyjaśnia, co dzisiaj nazywamy Obławą Augustowską, którą poprzez wielką literę już na stałe wpisaliśmy do kanonu wydarzeń historycznych, nazwy własnej, albo odnosimy się do istoty tego tragicznego wydarzenia i darowujemy sobie pierwsze zdanie. Wtedy w odniesieniu do tragicznego wydarzenia byłoby nie „jej” tylko „jego celem była likwidacja konspiracji niepodległościowej w północno-wschodniej Polsce i podporządkowanie tego terenu komunistycznej władzy”. To jest chyba prawda, więc nie będziemy z tym dyskutować. Dalej: „Od 10 do 25 lipca aresztowano kilka tysięcy osób, (…) zostały zamordowane”. Tutaj…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Może uprościłbym, jeśli pani da mi głos, będzie łatwiej. Chciałbym złożyć pewną propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca idzie w pewnym kierunku, który chciałem zaproponować konsyliacyjnie, jako przedstawiciel wnioskodawców. Rzeczywiście, chcieliśmy trochę więcej o tym powiedzieć z uwagi na to, że wydarzenie jest mało znane, ale żeby nie kłócić się niepotrzebnie o to, ile będzie szczegółów i informacji, to wydaje mi się, że kompromisowe byłoby zaproponowanie skrócenia drugiego akapitu do dwóch pierwszych zdań, bo te liczby to rzeczywiście jest już przypomnienie tego, co wiemy dzisiaj i czego się dowiedzieliśmy ostatnio. Przyjmijmy, że zainteresowani mogą to doczytać, bo dzisiaj już znajdą dokumenty i wiedzę. Chodziło tylko o pokazanie skali.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#PoselJaroslawZielinski">Proponuję skrócić to do dwóch pierwszych zdań, zakończyć na zdaniu, co było celem Obławy Augustowskiej, a dalsze słowa wykreślić. Jeśli byłaby na to zgoda, to zaproponowałbym drobne poprawki do pierwszego fragmentu, bo dyskusja zrodziła pewne wnioski – niewielkie, ale wydaje mi się, że ważne. Jest tylko kwestia, czy będzie zgoda na to, aby skrócić ten fragment, a do tego, co zostanie, chciałbym jeszcze coś dopowiedzieć, tylko czy można?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Nie wiem, dlaczego mam podejmować uchwały, w których wymieniam nazwisko Berii. Chciałam przez to powiedzieć, że uważam pana propozycję za jakąś próbę uzyskania kompromisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Do tego dążę. Żeby już skończyć rozmowę – przynajmniej z mojej strony – o propozycji dotyczącej drugiego akapitu chciałbym jeszcze zaproponować, żeby na początku tego zdania: „Ponad dwa miesiące po zakończeniu działań wojennych w Europie” skreślić wyrazy: „i podpisaniu aktu kapitulacji hitlerowskich Niemiec”, też będzie krócej. Wiadomo, że zakończenie wojny wiązało się z podpisaniem aktu kapitulacji Niemiec. Po wyrazach „w lipcu 1945 roku oddziały Armii Czerwonej” trzeba by koniecznie dopisać: „NKWD i sowieckie wojskowe służby specjalne”, bo NKWD to służba milicyjna, ale tam jeszcze był SMIERSZ, czyli wojskowe służby specjalne. Wszyscy kojarzą, co to jest NKWD i „sowieckie wojskowe służby specjalne”. Dalej byłoby tak, jak jest, przy czym w tym krótkim zdaniu, drugim, proponowałbym dopisać słowo „ostateczne”: „Jej celem była likwidacji konspiracji niepodległościowej w północno-wschodniej Polsce i ostateczne podporządkowanie tego terenu komunistycznej władzy”, koniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bardzo proszę – pan poseł Iwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Odnoszę wrażenie, że nasze spotkanie zmienia się w minikonferencję pseudonaukową na temat Obławy Augustowskiej. Przecież to jest jakieś nieporozumienie. To jest bardzo ważne wydarzenie i tragiczne, ale powinno się to odbywać gdzieś indziej. To co robi pan poseł Zieliński, to przecież jest rzecz niesłychana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Dla pana może niesłychana, ale dla pana pewnie wiele rzeczy jest niesłychanych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Zróbmy odrębne spotkanie historyczne, bardzo chętnie wezmę w tym udział, natomiast uchwał sejmowych nie można zamieniać w jakieś parawykłady…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Co pana tam razi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PoselTadeuszIwinski">…powoływać się również na jakieś opinie jakichś doktorów. Pani poseł, doktor to nie jest tytuł tylko stopień. Ja będę przeciwko pojęciu „sowieckie”, tylko będę za sformułowaniem „radzieckie”, które jest powszechnie przyjmowane w dokumentach itd. Przecież mamy tutaj do czynienia z jakąś parodią podejścia do historii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PoselElzbietaKruk">Pan pamięta, panie pośle, że jesteśmy w polskim Sejmie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Historii pan nie zmieni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie pośle, cenię sobie zdanie każdego członka Komisji, tylko może decydujmy głosując bądź nie głosując, a nie roztrząsajmy, bo to roztrząsanie zamienia to właśnie w konferencję i nie my to narzucamy, tylko wnioskodawcy. Wnioskodawcy złożyli, nam przesłano i my mamy się tym zająć i rzeczywiście nie dywagujmy. Z drugiej strony, jeżeli wnioskodawca proponuje jakieś poprawki, to ja nie mogę mu odebrać głosu, bo jest demokracja, jakby kto nie wiedział.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Zwłaszcza że dywagowanie to jest mówienie nie na temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PoselAnnaGrodzka">Poprawką dalej idącą był mój wniosek o wykreślenie tego akapitu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Bardzo pana razi słowo „komunistyczny”, „sowiecki”, niech pan się opanuje trochę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Niech pan się uda do liceum i wygłosi własny wykład, ale nie na posiedzeniu Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie pośle Iwiński…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Pana intelekt jakoś od dawna nie rzuca mnie na kolana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie pośle. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PoselPiotrBabinetz">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, myślę, że tyradę na temat słowa „sowieckie” słyszeliśmy wielokrotnie i szkoda czasu na te ataki…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Nie szkoda, panie pośle, bo ja mam argument, który mówi, że ma być „radzieckie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PoselPiotrBabinetz">…bo to bardzo trafne słowo. Pan poseł Jarosław Zieliński zaproponował bardzo dobrą poprawkę, która wychodzi naprzeciw wcześniejszym głosom w dyskusji. Chodzi o skrócenie pierwszego zdania, o drobne doprecyzowania historyczne i wyraźne skrócenie końcowej części tego akapitu. To jest bardzo dobra propozycja i myślę, że po prostu powinniśmy ją przyjąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Jeśli ktoś w ogóle uważa, że tak powinniśmy pisać uchwały, to uważa, że powinniśmy ją przyjąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PoselAnnaGrodzka">Pani przewodnicząca, jeszcze raz stawiam mój wniosek o wykreślenie tego akapitu, dlatego że w części pierwszej są słowa, co do których słyszymy, że nie ma zgody. Prawdopodobnie nie uzyskamy konsensusu i poparcia dla całej uchwały, jeżeli zdecydujemy się na ten akapit nawet z poprawkami, które zgłosił tutaj pan poseł Zieliński. Proszę, żeby już nie przedłużać tej dyskusji i po prostu przegłosować, czy wykreślamy drugi akapit w całości. Wtedy być może dojdziemy do jakiegoś konsensusu co do całej uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Owszem, poddam to pod głosowanie, bo jest to wniosek formalny, może nie formalny, a merytoryczny. Jesteśmy przy drugim akapicie i jest najdalej idący. W takim razie poddam go pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za całkowitym wykreśleniem drugiego akapitu? (2) Kto jest przeciw? (11) Kto się wstrzymał? (2)</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Wobec tego powrócimy jeszcze do zdania pierwszego. Jest poprawka zaproponowana przez pana posła Zielińskiego. Zdanie brzmiałoby: „Ponad dwa miesiące po zakończeniu działań wojennych w Europie w lipcu 1945 roku oddziały Armii Czerwonej, NKWD…”. Była poprawka, by „sowieckie” zamienić na „radzieckie”, może zacznę od tego. Co mam przegłosować, jak jestem w połowie? Czy ja zgłaszam te projekty? Panie pośle, ja rozumiem, ale nie mogę zrobić przerwy, bo jestem w trakcie procedowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Pan poseł Niesiołowski ma rację. Są dwie ważniejsze uchwały dotyczące Powstania Warszawskiego i ta…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie pośle, ale pan także zajął dość dużo czasu dyskusją na temat tej uchwały.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Moja propozycja tego zdania jest następująca: „Ponad dwa miesiące po zakończeniu działań wojennych w Europie w lipcu 1945 roku oddziały Armii Czerwonej, NKWD i radzieckie służby specjalne” – mnie nie interesuje, czy były wojskowe, cywilne czy nijakie – „przy wsparciu Ludowego Wojska Polskiego, Urzędu Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej przeprowadziły w powiatach augustowskim, suwalskim, sejneńskim oraz sokólskim wielką operację pacyfikacyjną, nazywaną dzisiaj Obławą Augustowską” i kropka. Coś za coś, panowie. Można było zacząć od likwidacji konspiracji albo opisu. Taka jest moja propozycja. Tak brzmi pierwsze zdanie tego akapitu. Jeszcze raz przeczytam: „Ponad dwa miesiące po zakończeniu działań wojennych w Europie w lipcu 1945 roku oddziały Armii Czerwonej, NKWD i radzieckie służby specjalne, przy wsparciu Ludowego Wojska Polskiego, Urzędu Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej przeprowadziły w powiatach augustowskim, suwalskim, sejneńskim oraz sokólskim wielką operację pacyfikacyjną, nazywaną dzisiaj Obławą Augustowską”.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za takim zdaniem? Słucham?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PoselElzbietaKruk">Jednak chciałabym uzasadnienia, dlaczego „radzieckie”. Pani doskonale wie, że za chwilę mogę przynieść cały stos podręczników, publikacji naukowych historycznych z określeniem „sowiecki”. Dzisiaj to określenie jest używane powszechnie w historiografii, a jeszcze raz powtarzam, że „radzieckie” to po polsku są księgi miejskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Pani poseł, ekspertyzę przekazaliśmy wszystkim posłom. Być może pani uważa, że musi być „sowieckie”, a ja uważam, że może być „radzieckie”. Nie wiem, co ja mam tu jeszcze tłumaczyć. Poseł Dobrzyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Szanowni państwo, powiem szczerze, wydaje mi się, że śnię, że w 25 lat po odzyskaniu niepodległości mamy spór, czy używać „sowieckie” czy „radzieckie”, że w ogóle ktoś się o to spiera.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#PoselLeszekDobrzynski">Jeśli można, to przytoczę państwu dwa argumenty – jeden bardziej poważny, drugi bardziej śmieszny, ale może ten śmieszniejszy przekona tych nieprzekonanych. Najpierw sięgnijcie państwo do źródeł z lat II wojny światowej. Wszędzie jest używane „Sowieci”. 29 lipca radiostacja 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, która była wtedy rozbrajana przez Sowietów, zdążyła nadać otwartym tekstem meldunek do Londynu. Ten meldunek brzmiał: Sowieci nas rozbrajają – 27. Dywizja Piechoty. To jest ten poważny argument. Drugi, ten mniej poważny – zgaduję, że wszyscy państwo jesteście z pokolenia, które oglądało „Czterech pancernych i psa” i chyba pan poseł Iwiński nie będzie protestował przeciwko temu serialowi. Przypomnę, że w którymś z odcinków pancerni śpiewają piosenkę, której passus brzmi: może ty sowiecką pannę miłujesz, a teraz ode mnie i to potajemnie daru potrzebujesz. Zgaduję, że „Czterej pancerni” chyba przechodzą przez kontrolę cenzury. Szanowni państwo, to jest po prostu dramat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Proszę państwa, panie pośle, ja prowadzę to posiedzenie. Bardzo proszę sekretariat o przyniesienie dokumentu, którym dysponujemy. Nie będę prowadziła godzinnych dyskusji, „sowieckie” czy „radzieckie”, bo państwo oglądacie „Czterech pancernych i psa” – ja nie. Do czasu uzyskania tej ekspertyzy, opinii, odpowiedzi na moje zapytanie przerywam rozpatrywanie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Jest z nami poseł wnioskodawca uchwały w sprawie oddania hołdu bohaterom polskiej drogi do niepodległości. Powrócimy do tego, jak zakończymy ten temat. Ja na takie dyskusje…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Chcielibyśmy informację, czyja to jest ekspertyza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">…nie będę tutaj pozwalała. Bardzo proszę – pan poseł Niesiołowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo. Jako wnioskodawca mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Komisji projekt uchwały i proszę o jej przyjęcie. Wydaje się, że jest ona całkowicie niekontrowersyjna, chociaż nigdy nie wiadomo, jak się okazuje. Czy mam czytać tę uchwałę, czy ona jest rozdana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Jest i jest bardzo krótka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Nie muszę czytać, jest doręczona. Uchwała jest w sprawie oddania hołdu bohaterom polskiej drogi do niepodległości. To są okrągłe 3 rocznice: rocznica wybuchu II wojny światowej, rocznica wymarszu I Kadrowej, czyli 6 sierpnia już po wybuchu I wojny światowej i rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#PoselStefanNiesiolowski">W tym gronie uzasadnienie wydaje się dość oczywiste. Te wszystkie wydarzenia, poza takim połączeniem, że wtedy ludzie walczyli o wolną Polskę albo o jej powstanie, albo o utrzymanie jej niepodległości, łączy pewna ciągłość. Już Norman Davies mówi o okresie tenebrae, czyli zaćmienie. Jak wiadomo, I wojna światowa zrodziła dwa totalitaryzmy: nazistowski i komunistyczny – zdaniem jednych do II wojny światowej, zdaniem innych historyków, np. pani Wolf-Pawelskiej, do 1989 roku, ale Europa ten okres przezwyciężyła i walka zarówno legionistów, jak i potem żołnierzy i powstańców warszawskich była skuteczna. Zaowocowała sukcesem, tym, że dzisiaj żyjemy w wolnej, niepodległej Polsce i to jest powód uczczenia i oczywiście męczeńskiej śmierci bardzo wielu ludzi.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#PoselStefanNiesiolowski">W imieniu grupy wnioskodawców, których nie będę czytał, bo państwo to macie, chciałem prosić Wysoką Komisję o przyjęcie tej uchwały. Pani przewodnicząca, to jest wszystko, co mam do powiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dziękuję bardzo, panie pośle. Dodam tylko, że w lipcu Sejm udaje się na krótki urlop. Właściwie trudno byłoby się nam tutaj odwołać do sierpniowej rocznicy Powstania Warszawskiego. Wydaje się, że tego typu uchwały wskazują na pewną ciągłość historyczną i są też sygnałem, że Sejm dostrzega trud i bohaterstwo, jak tu piszemy, tych wszystkich, którzy walczyli o niepodległą Polskę i gromadzi się wokół tych 3 rocznic. Nie raz i nie dwa prowadzimy tutaj dyskusję, czy prowadzić do jakiejś inflacji uchwał, czy też starać się wypełnić obowiązek patriotyczny a zarazem nie deprecjonować poprzez liczbę tego typu wydarzeń. Czy w sprawie tego projektu są jakieś uwagi? Bardzo proszę – pan poseł Iwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Dziękuję. Pani przewodnicząca, chcę w pełni poprzeć tę uchwałę, bo to jest właśnie to, o czym pani mówiła – modelowy i mądry przykład położenia akcentu na to, co nas wszystkich łączy a nie dzieli i przykład próby syntetycznego podejścia do historii.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#PoselTadeuszIwinski">Niestety, za chwilę będę musiał wyjść i w tym kontekście chciałem zapytać. W ramach tej triady mamy do czynienia z uwzględnieniem również 70. rocznicy Powstania Warszawskiego. To jest szalenie ważna rocznica, ale gdy czytam uzasadnienie tej innej uchwały, czy nawet jej tekst, to jest on wysoce kontrowersyjny politycznie. Już nie chcę przypominać, jakie wokół powstania toczą się spory od dziesiątków lat, tego, co mówił generał Anders, że ci, którzy wydali rozkazy, powinni stanąć przed trybunałem itd. Oczywiście, możemy przyjąć oddzielną uchwałę na temat 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, ale wydaje mi się, że na pewno nie w takiej postaci, jaka została zaproponowana przez posła Terleckiego. Pytanie tylko metodologiczne…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">To jest moja uchwała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Nie o tym mówi pan poseł Iwiński, przecież mam piątą uchwałę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Co do tej uchwały nie mam żadnych wątpliwości. Uważam, że ona jest…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Właśnie mówmy o mojej, bo muszę iść na posiedzenie mojej komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Dobrze. To w pełni popieram, natomiast korzystam z tego, żebyśmy się zastanowili, czy ona jako holistyczna nie obejmuje również uczczenia rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, bo tak właśnie uważam. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dziękuję bardzo. Panie pośle, odpowiem tylko tak, że druk uchwały w sprawie oddania hołdu bohaterom polskiej drogi do niepodległości – przedstawicielem wnioskodawców jest pan Stefan Niesiołowski – nosi datę 24 czerwca. Druga uchwała w 70. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego nosi datę 21 lipca. Dzisiaj rano, kiedy uzgadniałam posiedzenie Komisji na popołudnie, dowiedziałam się, że taki projekt uchwały został skierowany do Komisji. Przyznam szczerze, nie czytałam. Pan także uważał, że to jest uzasadnienie, nie, to jest uchwała. Nie sądzę, żeby pan poseł Niesiołowski godził się na rezygnację z rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego z tej uchwały, o której w tej chwili rozmawiamy, bo tu jest chyba dość klarowny zamysł. W dodatku uchwała jest przygotowana…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Pani przewodnicząca źle mnie zrozumiała. Uważam, że ta uchwała powoduje, że nie trzeba przyjmować odrębnej uchwały, tej następnej, zwłaszcza że jest ona tak kontrowersyjna politycznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Na razie skoncentrujmy się na tej, bo mamy posła wnioskodawcę, który zrobił przerwę w posiedzeniu własnej komisji.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy są jakieś uwagi do tytułu uchwały w sprawie oddania hołdu bohaterom polskiej drogi do niepodległości? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy są uwagi do pierwszego akapitu? Przepraszam bardzo, zamknęłam pierwsze czytanie. W ramach rozpatrywania wracam do tytułu. Nie było uwag.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy są jakieś uwagi do pierwszego zdania? Biuro Legislacyjne – słucham. Już wiem, „wojna światowa” małymi literami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#LegislatorPiotrSwiat">Dziękuję, pani przewodnicząca. Tak, między innymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Za to Obława Augustowska wielkimi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#LegislatorPiotrSwiat">Oprócz tego liczebniki chcielibyśmy napisać tak, jak zwykle piszemy w uchwałach czyli cyframi: 70., 75., 100. Mamy także 3 drobne uwagi redakcyjne. Wszystkie są zawarte w propozycjach poprawek, które zostały państwu doręczone, rozdane na tym posiedzeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dlaczego zamiast „składa” ma być „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#LegislatorPiotrSwiat">Te wszystkie poprawki oczywiście są zainspirowane uwagami językoznawców, które zostały nam doręczone. Zresztą tak jest w tytule. Tytuł uchwały brzmi: „w sprawie oddania hołdu”, więc byłoby konsekwentne, gdyby w treści uchwały również było napisane, że „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">W tytule może być, bo jest logicznie, w drugiej części nie jest logiczne. Oddaje się dług, panie mecenasie, a hołd się raczej składa i brzmi to ładniej.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#PoselStefanNiesiolowski">Wyrazy „z pokolenia na pokolenie” również jest ładniej. Oddaje to pewien ciąg pokoleń. To są drobne rzeczy, ale mój słuch historyczny mi mówi, że w tym tekście jest to ładniej ujęte. Jeśli chodzi o „uczestników wydarzeń tamtych dni”, to nie będę panu cytował poezji, a jest bardzo wiele odniesień. „Tamtych dni” po prostu brzmi ładnie. To są kompletne drobiazgi, w moim przekonaniu nie mają żadnego znaczenia merytorycznego, natomiast – moim zdaniem – te zwroty są po prostu ładniejsze, ale pozostawiam to decyzji pani przewodniczącej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Tylko dlatego że był hołd pruski, to jeszcze nie znaczy, że nie chcielibyśmy złożyć hołdu bohaterom. Myślę, że kontekst powoduje, że wydaje się nam, że to jest coś bardzo nagannego, ale nie będę się sprzeczała.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Będę natomiast broniła sformułowania „z pokolenia na pokolenie”, bo taka jest myśl tego, nie od pokoleń. Co innego znaczy „od pokoleń”, a co innego „z pokolenia na pokolenie”.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Jeśli chodzi o „uczestników wydarzeń”, to tak jak mówię, zróbcie sztancę i według tego będziemy pisać, od razu wnioskodawcy, a tak to jednak każdy pisze według własnej stylistyki. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PoselPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Mam jedną wątpliwość i chciałbym ją poddać po rozwagę. W tym projekcie bardzo wyraźnie jest podkreślona kwestia łańcucha pokoleń walczących o niepodległość i jest to sformułowanie „z pokolenia na pokolenie”. Czy nie byłoby bardziej naturalne, aby te bardzo ważne rocznice wymieniać w kolejności chronologicznej, czyli zacząć od 100. rocznicy wymarszu I Kompanii Kadrowej, później wybuchu II wojny światowej i potem Powstanie Warszawskie? Wtedy mamy sens z tym ciągiem pokoleń i ze sformułowaniem „z pokolenia na pokolenie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Tylko tytuł nie ma sensu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Panie pośle, przyjęliśmy zasadę odwrotną, czyli od najbliższego dystansu czasowego do najdalszego. To są zupełne drobiazgi, ale logika była taka, że najpierw przypominamy te najbliższe wydarzenia, a wracamy do tych, których uczestnicy już nie żyją. Wydawało się nam to bardziej logiczne, ale absolutnie przy niczym się nie upieram. Pozostawiam decyzję pani przewodniczącej.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PoselStefanNiesiolowski">Pani przewodnicząca, czy ja mogę wyjść, bo już nie jestem państwu potrzebny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Tak, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego jest wydarzeniem, które lada moment zaktywizuje wyobraźnię i to, czym Polska będzie żyła. Dlatego uznaliśmy, żeby od tego rozpocząć tę uchwałę. Mówię uznaliśmy, bo to jest akurat uchwała mojego klubu. II wojna światowa jest dalej, natomiast jeszcze dalej jest rocznica wymarszu I Kampanii Kadrowej. Notabene, rocznica wymarszu wprowadzona do tej uchwały jest pokłosiem pewnej propozycji, która wypłynęła chyba ze środowiska klubu PiS, aby nawet starać się uczynić rok, przypomnieć to wydarzenie. Przyjęliśmy taką poetykę, jeśli można.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Może jeszcze ktoś z wnioskodawców zabierze głos w sprawie tego „składa” i „oddaje”. Przedstawiciel wnioskodawców nie widzi nic niestosownego w tym sformułowaniu, ja akurat też nie, bo nie każdy hołd musi być od razu hołdem pruskim, ale słucham uprzejmie. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Wydaje mi się, że ze względu konstrukcyjnego i wizualnego, gdy się będzie spoglądało na tę uchwałę, byłoby celowe, aby z tych dwóch zdań zrobić dwa akapity, czyli żeby drugie zdanie było odrębnym akapitem. Tak będzie lepiej. Z jednej strony jest przypomnienie, a z drugiej strony jakby podsumowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Szczerze powiem, panie pośle, że tak było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Ale tak nie jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Właśnie, tak nie jest, ale tak było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Nie wiem, jak było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Pan nie wie, tak że…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Widzę, co jest, więc uważam, że znacznie lepiej będzie to rozdzielić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Przyjmuję uwagę, rzeczywiście, to drugie zdanie powinno być drugim akapitem. Czekam na jakiś głos, ale nie mogę się doczekać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Jestem za tym, żeby przegłosować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Ale co?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Projekt uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie pośle, pytam pana jako znawcę z Krakowa, czy uważa pan, że należy zostawić, że „Sejm składa hołd”, czyli już całkiem pada przed nimi na kolana, czy też tylko „oddaje hołd”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Pan poseł wnioskodawca prosił, żeby było „oddaje”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Akurat słyszałam co innego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Chciał, żeby było „składa”? Jak jest w treści uchwały?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">„Składa”. Proszę bardzo – pan poseł Stuligrosz. Na niego mogę liczyć, ma świeżą głowę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PoselMichalStuligrosz">Proszę państwa, kiedy mam przed sobą te 3 poprawki do tego projektu, to pierwsza wydaje się logiczna, ponieważ przyjmuję argument, który przedstawił pan mecenas. Jeśli w tytule jest „w sprawie oddania hołdu”, to oczywiste wydaje się, że „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje”. To jest jakby powód do tego, żeby dłużej nie dywagować, bo to wydaje się logiczne i uzasadnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Przepraszam, ale nie wyobrażam sobie uchwały „w sprawie złożenia hołdu bohaterom”. Naprawdę, z językiem można robić żarty, ale bez powodu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PoselMichalStuligrosz">Dlatego „oddajemy hołd”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">To „składa” jest tutaj czym innym, pełni inną funkcję niż to „oddaje” w tytule.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PoselMichalStuligrosz">Jeśli pani przewodnicząca prosiła o zdanie, to je wyraziłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dobrze, dziękuję bardzo. Czy jest jeszcze jakieś zdanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PoselMichalStuligrosz">Druga i trzecia poprawka wydaje mi się mniej zgrabna, bo „z pokolenia na pokolenie” sugeruje, że to jest ciąg pewnego historycznego przekazu o podłożu rodzinno-pokoleniowym. Tak to rozumiem i w związku z tym wolę określenie „z pokolenia na pokolenie”.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#PoselMichalStuligrosz">Zgadzam się również z tym, co proponował pan poseł Niesiołowski, żeby jednak zostawić „uczestników wydarzeń tamtych dni”. Brzmi bardziej ciepło, bardziej osobiście i, moim zdaniem, to jest ten element, który powinniśmy uznać, kończąc dyskusję na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Proszę państwa, jest taka sztanca i „70.” tak rzeczywiście piszemy. Ponieważ ta dyskusja do niczego nie prowadzi, w gruncie rzeczy jest…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Przeszedłbym do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Abym mogła przejść do głosowania, to muszę wiedzieć dokładnie, nad czym głosujemy. Niestety, jak w tekście sztuki, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Pierwsze zdanie brzmi: „Z okazji przypadających w obecnym roku 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, 75. rocznicy wybuchu II wojny światowej oraz 100. rocznicy wymarszu I Kompanii Kadrowej, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd” – co jest oczywiście o wiele brzydsze niż „składa” – „bohaterom polskiej drogi do niepodległości, którzy z pokolenia na pokolenie walczyli o wolność ojczyzny”. Drugi akapit: „Trud i bohaterstwo często bezimiennych uczestników wydarzeń tamtych dni przyczyniły się do powstania niepodległej Polski i odzyskania należnego jej miejsca na mapie świata”.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem uchwały w tym brzmieniu? (19) Kto jest przeciw? (0) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dziękuję bardzo. Poseł sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PoselWieslawSuchowiejko">Proponuję pana posła Fedorowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Ja się zgadzam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Ale ja się nie zgadzam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Przepraszam bardzo, czy to jest zgodne z regulaminem? Nie jest zgodne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Jak chcecie o tej porze rozpatrywać 5 uchwał historycznych i sprzeczać się to, czy jest coś „sowieckie” czy „radzieckie”, to są efekty. Było zgłoszenie pana posła Fedorowicza, tak? Poseł sprawozdawca już jest. Pan poseł Fedorowicz się zgłosił, pan poseł Suchowiejko go poparł i już mamy sprawę załatwioną. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Proszę państwa, wracamy. „Prezes IPN Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, doktor Łukasz Kamiński, Warszawa, 15 kwietnia 2014 roku. W załączeniu przesyłam w odpowiedzi na prośbę” – moja adnotacja: członkowie Komisji, czyli wszyscy otrzymali – „w załączeniu przesyłam w odpowiedzi na prośbę pani przewodniczącej z 19 lutego opracowaną w IPN opinię w zakresie stosowania pojęć »Związek Radziecki« i »Związek Sowiecki«. Jednocześnie chciałbym przeprosić za zwłokę w odpowiedzi na zapytanie pani przewodniczącej”. Oczywiście nie będę czytała całego tekstu, ale tak jak mówię, państwo to znacie. „W mojej opinii poruszony problem, chociaż posiada wyżej przedstawione odniesienia historyczne, dotyczy przede wszystkim współczesnego języka polskiego. Odnosi się zatem do sfery, której regulowanie wykracza poza kompetencje IPN. Instytut nie może zatem rozwiązać dylematu, czy bardziej uzasadnione jest stosowanie pojęcia »Związek Radziecki« czy »Związek Sowiecki« w sytuacji, kiedy norma językowa uznaje obie te formy za poprawne. Respektując ten stan rzeczy IPN w wydawanych przez siebie publikacjach dopuszcza obie ww. nazwy. Sądzę, że organem, który posiada stosowne uprawnienia do miarodajnego wypowiedzenia się w przedmiotowej sprawie, jest Rada Języka Polskiego przy Prezydium PAN”. To fragment, który państwo otrzymaliście podkreślony.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">„Warszawa, 8 kwietnia, RJP – podpisane przez przewodniczącego RJP przy Prezydium PAN profesora doktora habilitowanego Andrzeja Markowskiego”. Moja adnotacja do wiadomości: członkowie Komisji. Kwintesencja opinii: „Konsultacja z członkami prezydium RJP wykazała, iż uważają oni, że w tekstach, zwłaszcza zaś w tekstach oficjalnych, np. w dokumentach sejmowych, które w swej treści dotyczą wydarzeń historycznych lub do nich nawiązują, należy używać ówczesnej nazwy oficjalnej, czyli »Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich« i »Związek Radziecki«. W tekstach publicystycznych, a także w protokołach wystąpień poselskich, użycie jednej z nazw zależy od autora tekstu i będzie odzwierciedlało jego stosunek do opisywanego państwa. Łączę wyrazy szacunku”. Otrzymali wszyscy członkowie Komisji, więc proszę mi nie mówić, że ja coś wymyślam.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">W tej sytuacji wracamy do ofiar Obławy Augustowskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PoselElzbietaKruk">Przepraszam, pani przewodnicząca, po pierwsze – nawet z fragmentów tych opinii, które pani przeczytała, które przecież niekoniecznie nas obowiązują, wynika, że dopuszczalne są obie formy. Pewnie możemy tu sobie przedstawić wiele różnych opinii na ten temat. Dla przykładu przeczytam opinię historyka, członka Rady do Spraw Upamiętnienia Holocaustu przy Prezydencie Stanów Zjednoczonych, wykładowcy amerykańskich uniwersytetów – pana Marka Jana Chodakiewicza, który pisze: „Wracamy do tradycji Polski niepodległej. Nie ma powodu, aby nadal stosować komunistyczną terminologię. Słowo »radziecki« w języku polskim jest sztuczne i było narzucone przemocą, a jego obieg i popularyzację gwarantowała brutalna cenzura komunistyczna. Do dziś jest symbolem zniewolenia umysłów. Używać słowa »radziecki« to tak, jak pisać o 17 września 1939 roku czy 22 lipca 1944 roku jako o dacie wyzwolenia”. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dziękuję bardzo, pani poseł. Pani poseł Augustyn prosiła o głos. Widzę jedyny efekt dyskusji, która się przeciąga, ale o nim zakomunikuję za chwilę. Bardzo proszę – pani poseł Augustyn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PoselUrszulaAugustyn">Chciałabym wrócić do pomysłu, który przedstawiłam wcześniej. Jest to 69. rocznica i proponuję, żebyśmy nie procedowali nad tym tekstem, tylko przesunęli go na przyszły rok. W przyszłym roku będzie 70. rocznica. Proszę zobaczyć, jakie ogromne emocje budzi ten tekst. Spokojnie odczekajmy, a w okrągłą 70. rocznicę możemy procedować nad tym tekstem. Ponieważ jesteśmy w pierwszym czytaniu, to ja składam wniosek o odrzucenie tego tekstu w pierwszym czytaniu z myślą, że w przyszłym roku, w 70. rocznicę jeszcze raz podejmiemy próbę uchwalenia tej uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Oczywiście wniosek o odrzucenie można złożyć w każdym momencie, natomiast moja propozycja jest trochę inna. Było głosowanie, ale ja chciałabym wrócić i zarządzić reasumpcję głosowania nad drugim akapitem, ponieważ do rana stąd nie wyjdziemy i będziemy spierać się o słowa i przecinki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PoselUrszulaAugustyn">Złożyłam wniosek dalej idący, pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dobrze. Jest jak gdyby jasność, jakie wnioski mogą być rozpatrywane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Biuro Legislacyjne ma wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Słucham uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#LegislatorJacekPedzisz">Pani przewodnicząca, szanowna Komisjo. Wydaje się nam, że pani poseł Augustyn zgłosiła wniosek o charakterze proceduralnym. Był to wniosek o zarządzenie przerwy przez panią przewodniczącą, natomiast nie padł wniosek formalny o odrzucenie projektu.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#LegislatorJacekPedzisz">Zwracamy również uwagę na to, że treść drugiego akapitu nie była do tej pory głosowana oprócz wniosku złożonego przez panią poseł Grodzką o skreślenie treści akapitu drugiego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Mam tego absolutną świadomość. Pani poseł Augustyn w tej chwili złożyła wniosek o odrzucenie. Słucham?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PoselUrszulaAugustyn">O odłożenie na rok.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Jak o przerwę? Bardzo proszę, panie pośle. Ja nie bardzo wiem, jaka ma być przerwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Jeśli można, to zwróciłbym się do pana posła Zielińskiego, jako przedstawiciela wnioskodawców, bo emocje, które są we mnie, mówią mi, że ten dzień i ta nieszczęsna historia musi być uczczona pamięcią. Może jednak spróbujmy znaleźć kompromis dla naszych przodków. Będzie bardzo piękny moment, kiedy pani marszałek Sejmu zarządzi minutę ciszy, żeby oddać hołd poległym i ofiarom. Wtedy nie będziemy toczyć tego niepotrzebnego sporu. Na pewno to się stanie, a naprawdę w 70. rocznicę tych tragicznych dla nas wydarzeń przygotujemy uchwałę, która będzie wszystkich łączyć a nie dzielić. To jest moja ogromna prośba. Od razu mówię, że nie będę głosował za odrzuceniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Proszę bardzo – pan poseł Zieliński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Pani przewodnicząca, po pierwsze – ta uchwała nikogo nie dzieli, nie ma takiego celu i nie widzę powodu, żeby tak było. Po drugie – jeśli ktoś szuka takich powodów jak pan poseł Iwiński, to już każdy z nas umie to ocenić. Sądzę, że jesteśmy blisko zakończenia prac nad projektem tej uchwały. Drugi akapit w proponowanej wersji jest do przegłosowania. Sądzę, że jest to wersja kompromisowa i do przyjęcia. Z dyskusji, która się odbyła wnioskuję, że tu już nie powinno być sporu. Powtórzmy tylko brzmienie tego akapitu i przegłosujmy. Sądzę, że dwa pozostałe akapity też nie będą budziły emocji i będziemy mieli uchwałę i naprawdę zrobimy coś dobrego w momencie, kiedy już tyle pracy w to włożyliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Proszę państwa, oczywiście był wniosek proceduralny pani poseł Augustyn, więc klasycznie formalny, o odłożenie prac nad tą uchwałą mniej więcej o rok. Poddam go pod głosowanie. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za…</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Chodzi o przerwanie prac do przyszłej rocznicy. Chyba trzeba sobie zdawać sprawę z tego, co głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z państwa jest za… Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Pani przewodnicząca, przepraszam bardzo. Mam wrażenie, że proceduralnie jest to wątpliwy wniosek. Jest projekt uchwały. Można go przyjąć albo odrzucić, ale nie można zrobić czegoś takiego, jak to już raz się stało bez procedowania a teraz ze wstępnym procedowaniem, żeby zamrozić prace na rok. Prosiłbym Biuro Legislacyjne o wypowiedź w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bardzo proszę – Biuro Legislacyjne. Biuro Legislacyjne szuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#LegislatorJacekPedzisz">Pani przewodnicząca, szanowna Komisjo. Na podstawie art. 151 ust. 3 regulaminu Sejmu do pani przewodniczącej należy kierowanie obradami komisji…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Właśnie kieruję, tak mi się wydaje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#LegislatorJacekPedzisz">Taki wniosek o charakterze proceduralnym leży już w gestii pani przewodniczącej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Jeśli można, to tytułem uzupełnienia wypowiedzi kolegi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bardzo proszę, może lepiej zrozumiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Chciałem tylko przypomnieć, że przy okazji prac nad projektem uchwały okolicznościowej ustanawiającej rok 2013 Rokiem Powstania Styczniowego podczas obrad Komisji były pewne wątpliwości proceduralne. Wówczas pani przewodnicząca po prostu zarządziła przerwę w posiedzeniu i tak ta sprawa została rozwiązana. W pracach Komisji była zarządzona przerwa i z tego co pamiętam, później prace nad tym projektem nie zostały wznowione w związku z tym, że Sejm podjął 3 inne uchwały ustanawiające patronaty roku 2013.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Tak, dziękuję bardzo, panie mecenasie, ale ja w nieco odmienny sposób skorzystam z uprawnienia, które mi przysługuje, ponieważ powiedziałabym, że mam nieco inne zdanie. Jeżeli jest wniosek o taką przerwę, to ja jednak poddam go pod głosowanie. Proszę mi pozwolić prowadzić to posiedzenie, dobrze? Jak wiem, co chcę uzyskać, to wtedy to uzyskuję. Jeżeli nie mam jasności, jaka jest wola Komisji, to Komisja będzie głosowała i zastosujemy się do większości. Bardzo proszę, poddaję pod głosowanie wniosek pani poseł Augustyn o przerwę.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za? (7) Kto z pań i panów posłów jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (3) Wniosek nie uzyskał większości.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">W takim razie powracamy. Jeśli można, to odnośnie do drugiego akapitu powtórnie składam wniosek o wykreślenie go.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PoselElzbietaKruk">Na jakiej podstawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Na takiej, że każdy może złożyć wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Pani przewodnicząca, był mój wniosek o skrócenie, proszę go poddać pod głosowanie. Naprawdę to jest dobry kompromis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie pośle, jak by pan chciał kompromisu, to lepiej by pan słuchał tego, co mówiono podczas dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Dobrze słucham, ale myślę, że teraz warto by to przegłosować, bo wniosek został złożony, byłoby po kolei i po prostu chyba byłoby to właściwe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Propozycja pana posła wnioskodawcy brzmi… Czy ja mogę prosić, żeby jednak ktoś uważał? Prosiłabym także, żeby starać się tak pisać uchwały, żeby nie tracić na nie tyle czasu co na uchwalanie konstytucji. Wniosek pana posła brzmi – pierwsze zdanie: „Ponad dwa miesiące po zakończeniu działań wojennych w Europie w lipcu 1945 roku oddziały Armii Czerwonej, NKWD i sowieckie wojskowe służby specjalne, przy wsparciu Ludowego Wojska Polskiego, Urzędu Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej przeprowadziły w powiatach augustowskim, suwalskim, sejneńskim oraz sokólskim wielką operację pacyfikacyjną, nazywaną dzisiaj Obławą Augustowską”. Od razu mówię, że w wersji modyfikującej tę poprawkę – to też, żeby było wiadomo, kto za czym głosuje – proponuję inne sformułowanie, mniej więcej takie samo, ale nie do końca: „Ponad dwa miesiące po zakończeniu działań wojennych w Europie w lipcu 1945 roku oddziały Armii Czerwonej, NKWD i radzieckie służby specjalne, przy wsparciu Ludowego Wojska Polskiego” itd. bez zmian do słów „Obławą Augustowską”. Nie ma dyskusji, proszę państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Pani przewodnicząca, w mojej wersji było tu jeszcze drugie krótkie zdanie, które nie było kontrowersyjne. Ono pokazuje cel tego działania. Naprawdę szkoda tego zdania, ono jest bardzo istotne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Upominam się o to, bo niw wiem dlaczego pani chce to skreślić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Proszę się upominać, ale ja głosuję zdanie po zdaniu, jeżeli pan pozwoli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Przepraszam bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PoselPiotrBabinetz">Pani przewodnicząca, w tej wersji jest merytoryczny błąd, ponieważ NKWD to jest jedna ze służb specjalnych, więc może być taka wersja, jaką zaproponował pan poseł Jarosław Zieliński, a ta druga jest merytorycznie nieprawdziwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dobrze, w takim razie zostawiamy: „oddziały Armii Czerwonej i NKWD”. Proszę państwa, przepraszam bardzo, ale oba pojęcia są chyba bardzo znane każdemu, nawet temu, kto się w PRL-u uczył. To napiszecie sobie państwo uchwałę o sowieckich służbach specjalnych. „Oddziały Armii Czerwonej i NKWD” i w ten sposób nie ma problemu, czy coś jest „sowieckie” czy „radzieckie”. Jest wersja pana posła Zielińskiego i jest wersja, którą ja zaproponowałam. Wykreśleniu ulega „i podpisaniu aktu kapitulacji hitlerowskich Niemiec”, jak proponuje pan poseł Zieliński. Zamiast „sowieckie służby specjalne” jest „i NKWD”.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za wersją pana posła Zielińskiego? (6) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (2) Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z państwa jest za wersją, którą zaproponowałam, czyli zamiast „sowieckie służby specjalne” jest „oddziały Armii Czerwonej i NKWD” i zdanie kończy się na słowach „Obławą Augustowską”? (11) Kto jest przeciw? (6) Kto się wstrzymał? (0) Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Drugie zdanie. Kto z pań i panów posłów jest za zachowaniem zdania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PoselAnnaSobecka">Którego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Wiem, co pan poseł proponował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Pani przewodnicząca, w autopoprawce było tam dodane jeszcze jedno słowo: „ostateczne podporządkowanie” i dalej jest tak samo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Ja to już mam napisane, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Wiem, jak brzmi poprawka. Pan poseł Zieliński proponuje zdanie: „Jej celem była likwidacja konspiracji niepodległościowej w północno-wschodniej Polsce i ostateczne podporządkowanie tego terenu komunistycznej władzy”.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za tym, aby drugi akapit kończył się na tym zdaniu? (9) Kto jest przeciw? (5) Kto się wstrzymał? (2) Dobrze, mamy drugi akapit.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Rozumiem, że skreślenie jest pana autopoprawką.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Trzeci akapit. Słucham, kto z państwa ma jakieś uwagi do trzeciego akapitu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PoselWieslawSuchowiejko">Mam uwagę. Proponuję, by Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zwracał się do rządu pisanego małą literą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Przepraszam bardzo, a czy IPN jest rządem, bo chciałabym wiedzieć merytorycznie. Pytam się o to, o czym my tutaj rozmawiamy. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#PoselAnnaGrodzka">Zwracanie się do rządu o wyjaśnienie tej sprawy jest w moim przekonaniu nieporozumieniem. Od tego są odpowiednie instytucje, choćby IPN czy prokuratura. Prokuratura tu nie wchodzi w rachubę ze względu na upływ czasu, ale IPN został w tym celu powołany i myślę, że jego trzeba uczynić adresatem tej uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bardzo proszę – pan poseł Zieliński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Absolutnie nie, właśnie IPN robi, co może. IPN prowadzi swoje działania, prowadziła je także prokuratura. Tu właśnie jest rzecz oczywista, że bez politycznych, dyplomatycznych działań, które doprowadzą do udostępnienia archiwów rosyjskich, tej sprawy się nie wyjaśni. Stąd jest apel do rządu, a nie do IPN, który i tak robi swoje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Proponuję wyrzucić ten akapit ze względu na to, że uchwała ma czcić pamięć i oddawać hołd bohaterom i ofiarom, a nie ma wprowadzać jakiegokolwiek politycznego odnośnika. Zgłaszam się z taką propozycją. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Wniosek pana posła Fedorowicza jest najdalej idący. Kto z pań i panów posłów jest za skreśleniem trzeciego akapitu? (10) Kto jest przeciw? (6) Kto się wstrzymał? (0) Akapit trzeci został skreślony.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Akapit czwarty. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Bardzo mnie zdumiewa to, co teraz państwo zrobiliście, ale to już jakby wasza polityczna odpowiedzialność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Pana Terleckiego proszę, żeby mówił do mikrofonu, jeżeli ma coś do mnie do powiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Proszę państwa, to, co zrobiliście teraz, to jest oczywiście wasza, państwa odpowiedzialność polityczna. Nie chcę tego komentować, bo to oznacza, że tak naprawdę nie chcecie prawdy o Obławie.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#PoselJaroslawZielinski">Jeżeli chodzi o ostatni akapit, to zapowiadałem tutaj autopoprawkę po dyskusji. Była wątpliwość związana z podręcznikami historii itd. Proponuję, by to zdanie brzmiało tak: „Pamięć o tej zbrodni powinna być ważnym elementem polskiej świadomości narodowej, a wiedza o Obławie Augustowskiej znaleźć właściwe odzwierciedlenie w szkolnych programach nauczania”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bardzo dziękuję za tę poprawkę, ponieważ jest ona bliższa rzeczywistości, gdyż nie podejrzewam, by dzisiaj młodzież się o tym nie uczyła. Po prostu jakoś trudno mi uwierzyć. Bardzo proszę, jeszcze raz, jak brzmi to zdanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Chodzi o to, żeby temu ostatniemu akapitowi nadać następujące brzmienie: „Pamięć o tej zbrodni powinna być ważnym elementem polskiej świadomości narodowej” – i tu jest zmiana – „a wiedza o Obławie Augustowskiej znaleźć właściwe odzwierciedlenie w szkolnych programach nauczania”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dobrze. Kto z pań i panów posłów jest za takim brzmieniem tego akapitu? (16) Kto jest przeciw? (0) Kto się wstrzymał? (1)</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów jest za przyjęciem uchwały w sprawie uczczenia pamięci… Czcimy pamięć ofiar czy ofiary? Widzę, że już o tej godzinie mówię niewyraźnie. Pytam, czy mamy czcić „pamięć ofiar”, czy mamy „czcić ofiary”? Pamięć, dobrze. Pytam na wszelki wypadek.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem projektu uchwały wraz z wprowadzonymi poprawkami? (12) Kto jest przeciw? (0) Kto się wstrzymał? (5)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Jeszcze proszę o głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Chciałem zwrócić się do pana posła wnioskodawcy i do osób, które nie mówiąc do mikrofonu, podważają mój patriotyzm i uczciwość. Panie pośle, ja chyba pana ratuję skreślając ten akapit, dlatego że to pan był ministrem w rządzie i przez 2 lata nie zrobił pan tego, czego teraz pan się domaga. Dlatego pozwoliłem sobie na to, by ta uchwała była uchwałą, która nie ma zadęcia politycznego. Nie chciałem o tym mówić, ale ponieważ usłyszałem komentarze, których sobie nie życzę, to po prostu bardzo dokładnie panu o tym przypominam. Ci ludzie, którzy zginęli, też należeli do mojej rodziny i nie chciałbym, żeby wyszła stąd jakakolwiek opinia, że jestem przeciwko takiej sytuacji. Dziękuję bardzo. Głosujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Już przegłosowaliśmy, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Pani przewodnicząca, można?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bardzo proszę – pan poseł Zieliński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Pan przewodniczący zwrócił się do mnie, więc muszę odpowiedzieć. W uzasadnieniu do projektu uchwały mówiłem, że dotąd Sejm przez wszystkie kadencje, jakie były w wolnej, niepodległej Rzeczypospolitej, nie zajął się tą sprawą. Skoro już się zajmujemy, to uważałem, że powinien tu być apel do rządu, niezależnie od tego, czyj byłby to rząd, bo bez działań rządu nie ma szans na wyjaśnienie tej sprawy. Oczywiście, można sobie dyskutować – 2 lata, 7 lat itd., ale ja nie chcę w ten sposób stawiać sprawy. Dotąd tego w Sejmie nie było, a teraz wreszcie to robimy i dlatego uważałem, że ten akapit jest ważny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dziękuję. Przepraszam bardzo, już nie ma polemiki. Pan poseł Tyszkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Chciałem tylko przypomnieć panu posłowi Zielińskiemu, że już w jednej z uchwał rocznicowych, co prawda incydentalnie, ale Sejm wymienił ofiary Obławy Augustowskiej. W tej chwili nie jestem w stanie dokładnie podać, ale przygotuję panu posłowi informację…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Bardzo proszę o tę uchwałę, bo ktoś tu sugerował, że była taka uchwała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Tak, ja też sugerowałam, bo na pewno była.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Kolega mi przypomina – o Golgocie Wschodu. Była wymieniona obława, co nie znaczy, że sprawa została podjęta w wystarczający sposób, dlatego jak niemal wszyscy członkowie Komisji, głosowałem za przyjęciem dzisiejszej uchwały. Dla porządku warto przypomnieć, że nazwa czy samo upamiętnienie poprzez przywoływanie nazwy ofiar Obławy Augustowskiej już raz wystąpiło w uchwałach Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Jeśli chodzi o zaangażowanie rządu, panie pośle, to spieszę poinformować, że to właśnie rząd naszej koalicji wprowadził do agendy Polsko-Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych zagadnienie wyjaśnienia losu ofiar Obławy Augustowskiej. Podczas wszystkich spotkań czy kontaktów ze stroną rosyjską, dotyczących pamięci, upamiętnienia ofiar historii najnowszej – ogólnie mówiąc XX wieku – ten temat jest podnoszony i jest obecny w kontaktach czy rozmowach ze stroną rosyjską, niestety, bez satysfakcjonujących rezultatów do dnia dzisiejszego, więc nie sądzę, by ten rząd różnił się in minus od rządów poprzednich, bo ten temat już od lat jest podnoszony w kontaktach ze stroną rosyjską. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dziękuję bardzo. Proszę państwa…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Moja wiedza na ten temat, panie pośle, jest odmienna, jeżeli chodzi o działania rządu. Pokażę to panu w dokumentach. Jeżeli sądzi pan, że poczynienie wzmianki przy innej okazjonalnej uchwale załatwia sprawę, to nie zgadzam się. Dlatego ta uchwała – moim zdaniem – jest potrzebna. W dalszym ciągu tak twierdzę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie pośle, myśmy już zamknęli ten wątek. Poproszę sprawozdawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#PoselAnnaSobecka">Zgłaszam panią Elżbietę Kruk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy są jakieś inne kandydatury? Nie słyszę. Pan poseł już ma uchwałę, już dostał jedną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Dziękuję bardzo, ale już…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie pośle, umówmy się tak, że prawo wyznaczenia sprawozdawcy mają wnioskodawcy, bo inaczej to zwariujemy, chyba że wnioskodawcy nie chcą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Chciałem zgłosić posła Tyszkiewicza, bo jest z tych stron, ale w tej sytuacji…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">W sumie nie ma kontrkandydatów. Mam nadzieję, że poseł Tyszkiewicz jako zainteresowany bezpośrednio, a nie tylko przez rodzinę, będzie mógł zabrać głos w debacie na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#PoselAnnaSobecka">Z ramienia PO.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Z ramienia PO oczywiście, broń Boże, nie z innego ramienia.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Uchwała w sprawie uczczenia 70. rocznicy Powstania Wileńskiego – operacji „Ostra Brama”. Czy jest jakiś poseł wnioskodawca?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Tak, jestem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Szanowni państwo, sprawa jest absolutnie prosta i oczywista. Ujmując rzecz w skrócie o świcie 7 lipca oddziały AK uderzyły na Wilno zarówno od zewnątrz, jak i od wewnątrz miasta. Oddziały zewnętrzne zostały odparte, oddziały wewnątrz Wilna odniosły spore sukcesy, bo zajęły całą dzielnicę kalwaryjską, po czym uderzyły na centrum Wilna zdobywając szereg ważnych punktów oporu. Udział AK, udział Polaków w zdobyciu Wilna był znaczący i w dzisiejszych czasach jest chyba oczywisty.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#PoselLeszekDobrzynski">Treść uchwały starałem się skonstruować tak, żeby nie budziła żadnych niepotrzebnych kontrowersji w stosunkach polsko-litewskich.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#PoselLeszekDobrzynski">Widzę też już gotowe poprawki i do większości nie mam zastrzeżeń, ale szanowni państwo, widzę, że jest poprawka w brzmieniu: w tytule projektu uchwały skreślić wyrazy „Powstania Wileńskiego”. Szanowni państwo, tej poprawki nie rozumiem. Wszyscy odpowiedzmy sobie na pytanie – czym w takim razie było to działanie, czym była ta walka? Czym różniła się walka żołnierzy AK w Wilnie od walki żołnierzy AK w Warszawie? Powiem jeszcze więcej. Żołnierze AK z Wilna mają to szczęście, że ich operacja ma historyczną nazwę „Ostra Brama”, natomiast powstańcy z Lwowa, bo we Lwowie AK też włożyła swój znaczący wkład w wyzwolenie miasta, nie mają nawet takiej nazwy. Po II wojnie światowej nie funkcjonuje nazwa Powstanie Lwowskie. Działo się to przez czterdzieści kilka lat, rozumiem, natomiast nie widzę żadnego powodu, żebyśmy mieli to kontynuować. Z historii znamy rozmaite powstania: powstanie w Paryżu, powstanie praskie w Czechach, powstanie paryskie we Francji. Znamy powstanie słowackie. Znamy także określenie, jak powstanie zamojskie z 1942 roku. Znamy pojęcie powstania w Czortkowie, w małym miasteczku pod sowiecką okupacją na granicy, gdzie wybuchły zamieszki, gdy nieduża grupa Polaków usiłowała wywalczyć przejście do Rumunii. Może jest jakieś wytłumaczenie tego problemu z Powstaniem Wileńskim, ale nie wiem, dlaczego uczestnikom walki z Wilna, którzy zapłacili swoją krwią za wolność tego miasta, mamy odmawiać miana powstańców wileńskich. Czy to jest zarezerwowane tylko dla powstańców warszawskich? Nie chciałbym wysnuwać takiego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#PoselLeszekDobrzynski">Na koniec powiem państwu, że kilkanaście dni temu w Wilnie obchodzona była rocznica Powstania Wileńskiego. Ze smutkiem muszę powiedzieć, że w czasie uroczystości na Rossie przed grobowcem, gdzie leży serce Marszałka i jego matki, nie było polskiego ambasadora, attaché wojskowego, nie było ministra obrony narodowej, ministra spraw zagranicznych, nie było polskich żołnierzy, nie tylko kompanii honorowej, ale także polskiej warty. Na tym tle chciałbym powiedzieć, że to jest smutne. Stosunki polsko-litewskie są znane, ale myślę, że najpierw szanujmy się sami i wtedy również możemy wymagać szacunku od innych, natomiast to, co zobaczyłem, napawało mnie smutkiem. Na drugi dzień były uroczystości w Krawczunach, gdzie odbyła się bitwa zamykająca walki o Wilno. Tam walczyli Polacy i tam widziałem polskich weteranów, starsze osoby mające 80-90 lat. Upał, skwar jak dzisiaj, a nie przygotowano dla nich nawet krzesełek. Widziałem te osoby siedzące w prochu i w pyle gdzieś przy drodze, wybrudzone.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#PoselLeszekDobrzynski">Jeszcze raz powtórzę, że nie rozumiem tego zastrzeżenia, żeby skreślić słowa „Powstania Wileńskiego”. Skończyłem, dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dziękuję bardzo. Czy w ramach pierwszego czytania są jakieś pytania, uwagi do posła wnioskodawcy? Jest dość istotna uwaga – spór między Biurem Legislacyjnym a wnioskodawcami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Powód wprowadzenia tej poprawki jest taki, że nie ma takiego wydarzenia historycznego o takiej nazwie, prawda? Nie ma innej możliwości. Panie pośle, z całym szacunkiem, ale my nie możemy tworzyć nowej historycznej nazwy. Według mnie Sejm nie ma takiego upoważnienia, żeby tworzyć taką nazwę, choć ja akurat żałuję, że tego nie ma. Jeżeli się mylę, to proszę Biuro Legislacyjne o wyjaśnienie tego, bo nie będziemy toczyć sporu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#LegislatorPiotrSwiat">Dziękuję, pani przewodnicząca. Tak, przyczyną tej poprawki jest dokładnie to, o czym powiedział pan przewodniczący. Przejrzeliśmy encyklopedie i słowniki historyczne i po prostu nigdzie nie znaleźliśmy takiego pojęcia jak Powstanie Wileńskie. Nigdzie operacja „Ostra Brama” nie była tak nazwana. Oczywiście to nie stoi na przeszkodzie, żeby Komisja w ten sposób zatytułowała uchwałę, tego nie kwestionujemy. Zwracamy tylko uwagę, że taki termin jak Powstanie Wileńskie nie istnieje w historiografii. Może istnieje, ale my do tego nie dotarliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Czy można?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Jesteśmy parlamentarzystami i jesteśmy ludźmi, którzy także być może mają swój wkład w tworzenie. Doskonale państwo wiecie, że jeszcze kilka lat temu, a już na pewno kilkanaście lat temu, gdybyśmy robili uchwałę np. o żołnierzach wyklętych, to też byłby argument, że takiego czegoś nie ma. Jeszcze raz poddaję pod państwa rozwagę pytanie: czym w swoim działaniu różnili się powstańcy wileńscy, żołnierze AK, którzy wewnątrz miasta powstali przeciwko Niemcom, od żołnierzy AK z Warszawy? Jeszcze raz przypomnę, że ci z Wilna mieli szczęście, bo mają operację „Ostra Brama”, ci z Lwowa nawet nie mają kryptonimu, to jak mamy mówić o powstańcach lwowskich? Dobrze państwo wiecie, że AK również we Lwowie wystąpiła przeciwko Niemcom, więc odpowiedzcie sobie państwo sami, kim w takim razie są ci ze Lwowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dobrze, panie pośle, dziękuję bardzo, bo to pan powtarza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Ja tutaj sprzeczności kompletnie nie widzę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Rozumiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Na pewno nie ma argumentów czy też ekspertyzy, która powiedziałaby, że działania AK w Wilnie nie były powstaniem. Tutaj wszyscy musimy się zgodzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dobrze, dziękuję bardzo. Pan poseł Grupiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#PoselRafalGrupinski">Jednak trzeba umieć rozróżnić to, co jest powstaniem, czyli ruchem zbrojnym wewnątrz danego miasta, od tego, co było akcją zbrojną zgrupowania wileńskiego i nowogródzkiego AK, które otoczywszy Wilno wyzwalały je z rąk niemieckich w akcji wojskowej, a więc było to wyzwalanie miasta głównie przez atak z zewnątrz z 3 stron, a nie powstanie wewnątrz miasta. Nie mylmy pojęcia powstania z akcją wojskową, bo to są dwie różne rzeczy. Tam były tzw. oddziały nowogródzkie i wileńskie AK, które to miasto wyswobadzały z rąk niemieckich, ale głównie atakiem z zewnątrz a nie poprzez powstanie wewnętrzne i ruchawkę wewnętrzną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dziękuję bardzo. Nie dopuszczam dalszego ciągu dyskusji historycznych…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Przepraszam, ale padła tutaj kompletnie mylna opinia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Nie, panie pośle, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Wilno zostało wyzwolone przez wojska AK garnizonu Wilno. Oddziały zewnętrzne zostały odparte. Powstańcy wileńscy, szanowny panie, to są ludzie, którzy wewnątrz Wilna uderzyli na Niemców. Dowodził nimi kapitan „Jan”. Dzielnica A garnizonu Wilno – jeśli pan chce o tym poczytać, zapraszam – wyzwoliła całą dzielnicą kalwaryjską…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">…a następnie śródmieście miasta zdobywając niemiecki punkt dowodzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Te oddziały miały pod swoim dowództwem cały obszar Wilna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Wydawało mi się, że Komisja jest od tego, żeby dojść do pewnej prawdy, chyba że prawda nas nie interesuje, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bo zarządzę przerwę i w ogóle nie będziemy tego procedowali z powodu pana zachowania. Ta Komisja od tego nie jest. Nie jest komisją historyczną. Po pierwsze – ja udzielam głosu, a kiedy do pana się zwracam, to proszę przerywać i słuchać, co mówię. Dokładnie powiedziałam tak: nie będę kontynuowała tej dyskusji historycznej, ponieważ nie siedzi tu zespół ekspertów. Pan przedstawił uchwałę, jest sugestia Biura Legislacyjnego, jest mniej więcej jakaś wiedza tu obowiązująca i musi się pan zdać na tę wiedzę, panie pośle, na nic innego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Jeśli państwo chcecie spojrzeć w oczy ludziom z Wilna i Lwowa i powiedzieć, że nie byli powstańcami, to państwa sprawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Proszę pana, ja nie mam takich dylematów jak pan, czy ktoś był powstańcem czy nie. Ja wiem jedno, że byli to AK-owcy. Jeszcze tylko panu powiem, że nie jest tajemnicą, że przez wiele lat miałam przyjemność razem pracować, współpracować z panią Olgą Krzyżanowską. Pani Olga Krzyżanowska nie używała sformułowania Powstanie Wileńskie, a o dowódcy Aleksandrze Krzyżanowskim pseudonim „Wilk” mówiła: AK wileńskie. Tylko tyle mogę panu powiedzieć. To były lata i nie były to żadne trudne lata.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Nie, panie pośle, ja wiem, że ma pan ogromny dar przekonywania, ale ja mam ogromny… Nie, nie otrzyma pan głosu, bo powiedziałam, że nie będę prowadziła historycznych dysput, ponieważ nie ma tutaj ekspertów i historyków, którzy mogliby to rozstrzygnąć. Jeśli ta Komisja ma rozstrzygać takie kwestie, to sami we własnym sumieniu będziemy sobie rozstrzygali, czy tytuł uchwały powinien brzmieć: w sprawie uczczenia 70. rocznicy operacji „Ostra Brama”, przy czym w pierwszym akapicie jest wyłożona sprawa tej operacji, czy też powołujemy do życia nowy byt historyczny Powstanie Wileńskie. Taki jest dylemat nie inny. Proszę bardzo – pani poseł Grodzka. Słucham?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Czy używamy nazwy „ruchawka wileńska”, jak pan przewodniczący raczył się wyrazić. Nie, ja dobrze słyszałem, proszę pana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie pośle, ale ja nie słyszałam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Ale ja słyszałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Pan słyszy coś albo mówi tak, że nikt nie słyszy. Bardzo proszę – pani poseł Grodzka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#PoselAnnaGrodzka">Mam wniosek idący w kierunku kompromisu. Być może uda nam się pogodzić, jeżeli nazwiemy to tak: „w sprawie uczczenia 70. rocznicy powstania wileńskiego” pisanego małymi literami – faktycznie, nie ustanawiamy tutaj prawdy historycznej, a to, czy było to powstanie, czy nie było, myślę, że może pozostać w drugim rzędzie – „operacji »Ostra Brama«”. Taka jest moja propozycja poprawki: „powstania wileńskiego” małymi literami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Próbuję uszeregować te poprawki. Słucham?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Mówię, że popadamy w jakiś nonsens. Przecież nie będziemy pisać „powstanie w getcie” czy „powstanie warszawskie” małymi literami. Cóż za bzdury słyszymy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Rozumiem, że w ramach pierwszego czytania to były główne uwagi. Zamknęliśmy pierwsze czytanie. Wobec tego przystępujemy do rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Są dwie propozycje w sprawie tytułu. Pierwsza jest sugerowana przez Biuro Legislacyjne, by tytuł uchwały brzmiał: „w sprawie uczczenia 70. rocznicy operacji »Ostra Brama«”. To jest propozycja najdalej idąca i w tej chwili poddam ją pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem takiego tytułu uchwały?</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Jeszcze raz przeczytam. Pani poseł Sobecka przez moment podniosła rękę na tak, więc nie wiem, czy chce, więc może przeczytam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#PoselAnnaSobecka">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Tytuł uchwały: „w sprawie uczczenia 70. rocznicy operacji »Ostra Brama«”. Wyraźnie mówię, chciałam zadbać o panią poseł Sobecką.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za, co oznacza przyłączenie się do opinii Biura Legislacyjnego? (11) Kto jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Ten tytuł uzyskał większość, czyli tak brzmi.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy są jakieś uwagi do pierwszego akapitu? Nie ma. Nie ma uwag merytorycznych. Dziękuję. Drugi akapit.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#PoselAnnaGrodzka">Mam uwagę dotyczącą nazwy „Sowieci”. Rozstrzygaliśmy to przy poprzedniej uchwale.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Tutaj to już nie wiem, jak ich nazwać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#PoselAnnaGrodzka">Proponuję „żołnierze radzieccy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bardzo proszę – pan mecenas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#LegislatorPiotrSwiat">Chciałem tylko zwrócić uwagę, że w rozdanych państwu materiałach jest propozycja poprawki dotycząca trochę innego brzmienia tego akapitu, zainspirowana opiniami naszych sejmowych językoznawców. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#PoselWieslawSuchowiejko">Przepraszam, jeszcze ja mam uwagę, jeśli można.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Tak, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#PoselWieslawSuchowiejko">Chodzi o sformułowanie: „do rozbrajania i wyłapywania jej żołnierzy”. Czy słowa „wyłapywania” nie można by zastąpić słowem „aresztowania”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Ci żołnierze po prostu byli wyłapywani.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#PoselWieslawSuchowiejko">Rozumiem, że może tak to wyglądać, ale brzmi nieszczególnie, panie pośle. „Łapać” to można pchły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Zwrócę tylko uwagę, że w następnym akapicie mamy zwrot: „Część polskich żołnierzy została aresztowana”. W tym akapicie rzeczywiście chodzi o wyłapywanie, o aresztowaniu jest mowa w następnym akapicie. Przepraszam za sformułowanie, ale oni rzeczywiście byli wyłapywani jak psy wszędzie, gdzie się dało, byli wyłapywani, niestety.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#PoselMichalStuligrosz">Chciałby pan, żeby to tak „po piesku” zabrzmiało?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Jeśli ma pan inne określenie na „wyłapywanie”, to proszę, ale tu chodzi nie tylko o sam moment zatrzymania, ale o poszukiwania, gonitwę, obławę. To jest wyłapywanie. To nie chodzi o sam moment aresztowania kogoś, wsadzenia do więzienia, do obozu. Oni byli wyłapywani. To się wiąże z gonitwą, obławą, śledztwem.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#PoselLeszekDobrzynski">Szanowni państwo, przepraszam, że znowu się wtrącę, ale chciałbym nakreślić państwu sytuację. Po tym jak dowództwo AK zostało aresztowane… ale gdybyście mnie państwo posłuchali, dosłownie dwa zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Nie, proszę pana, bo efekt będzie taki, że jak pan będzie tutaj mnożył problemy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Ale to nie ja zgłosiłem ten problem, szanowna pani. Zgodzi się pani ze mną?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Chyba wolno każdemu zgłosić uwagę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Mamy dyskutować nad problemem zgłoszonym przez pana posła?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Nie, nie mamy dyskutować. Była uwaga. Nikt tu nie proponuje innego sformułowania, pan go też nie ma i proszę nam nie opowiadać o technice wyłapywania żołnierzy. To może trzeba było to dać do komisji obrony.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Jedyny problem, jaki widzę w tym akapicie, jest taki, czy przyjmujemy szyk, który jest w projekcie, czy zaproponowany przez Biuro Legislacyjne. Teraz poproszę pana posła wnioskodawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Oczywiście zgadzam się na wersję proponowaną przez Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Właśnie, dziękuję bardzo. Ktoś to musi zgłosić. Trzeci akapit.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#PoselAnnaGrodzka">Ta sama poprawka, co w drugim akapicie. Proszę o zastąpienie słowa „sowieckie” słowem „radzieckie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Pani Ania Grodzka zgłosiła poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">My w ogóle o tym nie rozmawiamy, to zostało rozstrzygnięte. Panie pośle, przepraszam, proszę nie wprowadzać chaosu. Wersję zaproponowaną przez Biuro Legislacyjne w drugim akapicie podjął poseł wnioskodawca i podpisała ją pani poseł Kruk. O czym innym w tej chwili rozmawiamy. Jesteśmy przy trzecim akapicie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#PoselWieslawSuchowiejko">Przepraszam bardzo, pani przewodnicząca, jeżeli można, to ja jednak jeszcze powalczyłbym o ten drugi akapit i zaproponował brzmienie: „oraz przystąpili do zatrzymywania i rozbrajania żołnierzy AK”. Wydaje mi się to najbardziej godną formą. Zatrzymywanie może być w różnej formie i jeżeli chcemy czcić żołnierzy AK, to nie wypominajmy im tego, że dawali się wyłapywać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Panie pośle, dawali się, oni byli wyłapywani. W pyle, kurzu, w upale maszerowali do Puszczy Rudnickiej a Sowieci polowali na nich jak na zwierzynę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#PoselWieslawSuchowiejko">Nazwałbym to „zatrzymaniem”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Nie zatrzymywali. „Zatrzymywanie” jest eleganckie. Powiem panu tak, zatrzymywanie jest eleganckie, a oni byli wyłapywani i po drodze mordowani. Wybór należy do pana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#PoselWieslawSuchowiejko">Nie chcę z panem dyskutować, tylko proponuję takie brzmienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Już to uzgodniliśmy i przegłosowaliśmy, panie pośle. Drugi akapit głosowaliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#PoselElzbietaKruk">Pani przewodnicząca, przecież my to przyjęliśmy i to w wersji Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Tak, dokładnie tak zrobiliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#PoselWieslawSuchowiejko">Ale głosowania nie było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Nie było głosowania, bo przy pierwszej uwadze, panie pośle, nie był pan uprzejmy zaproponować żadnej alternatywnej wersji, więc nie miałam czego głosować. Poseł wnioskodawca przyjął wersję Biura Legislacyjnego i uznaliśmy, że ona jest przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Proszę, żeby nie dyskutować na temat „zatrzymywania”, bo „wyłapywanie” jest na razie najlepszym przychodzącym mi do głowy słowem dotyczącym tej tragedii. Naprawdę nie ma innego.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#PoselJerzyFedorowicz">Pani poseł Ania Grodzka zgłaszała poprawkę do drugiego akapitu wprowadzającą określenie „żołnierze radzieccy”. Widocznie nie została zarejestrowana. Jest podpisana. Proponuję, żeby pani przewodnicząca przegłosowała tę poprawkę. Przegłosujemy ją przeciw i pójdzie tak, jak ma być.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Tak, jest poprawka, która rzeczywiście nie była głosowana. Pani poseł Grodzka zaproponowała, aby słowo „Sowieci” zamienić na „żołnierzy radzieccy”. Wracamy, nic na to nie poradzę. Trzeba było naprodukować więcej uchwał, to by nam się jeszcze lepiej pracowało. Bardzo proszę, jest poprawka: słowo „Sowieci” zamienić na „żołnierze radzieccy” w drugim akapicie.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z państwa jest za tą poprawką? (1) Kto jest przeciw? (16) Kto się wstrzymał? (0) Poprawka przepadła.</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy możemy przejść do trzeciego akapitu? Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#PoselAnnaGrodzka">W trzecim akapicie zgłosiłam już i też podpisałam poprawkę dotyczącą tej samej sprawy. W ostatniej części zdania: „do końca z radziecką okupacją” zamiast „sowiecką okupacją”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Musiałaby dać pani jeszcze jedną, bo wcześniej jest jeszcze jedno „sowieckie”. Zostawmy tą „sowiecką”, bo już niech będzie.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#PoselJerzyFedorowicz">Przepraszam, mówię trochę emocjonalnie, a jednak to się nagrywa i ktoś w przyszłości będzie to odbierał i popatrzy, że jakiś zdenerwowany poseł coś opowiada. Uważam, że ta uchwała ma emocjonalną treść, która oddaje tę sytuację, więc proponuję, żeby to zostawić tak, jak jest. Jeżeli od początku są „Sowieci”, to niech będą do końca. Taka jest moja propozycja. Już nie wracajmy do tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Niemniej jednak są dwie poprawki, które poddam pod głosowanie. W pierwszym zdaniu trzeciego akapitu poprawka brzmi: „Część polskich żołnierzy została aresztowana przez radzieckie siły bezpieczeństwa”.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za? (1) Kto jest przeciw? (11)</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Końcówka trzeciego akapitu brzmi: „walcząc do końca z sowiecką okupacją”. Jest poprawka: „walcząc do końca z radziecką okupacją”. Tu akurat powinna być „radziecka okupacja”, to już święta prawda, bo okupacja na pewno była radziecka, bo był Kraj Rad.</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za zamianą w końcówce tego akapitu słowa „sowiecką” na „radziecką”? (1) Kto jest przeciw? (11) Kto się wstrzymał? (1)</u>
          <u xml:id="u-351.4" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Trzecia poprawka jest zaproponowana przez Biuro Legislacyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Wyrażam zgodę na zamianę, nie ma problemu. Tutaj chodzi o to, by „i innych miejsc zesłań” zastąpić wyrazami „i innych miejsc zesłania”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">A czwarta poprawka?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Też nie ma problemu, można to zamienić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Tu akurat nie wiem, dlaczego tak ma być.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">„Podjęła walkę (…) część pozostała na Wileńszczyźnie (…) i walczyła do końca z sowiecką okupacją”. Dobrze jest, poprawka jest dobra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">A co jest złego w sformułowaniu „walcząc do końca z sowiecką okupacją”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Językoznawcy powiedzieli Biuru Legislacyjnemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie pośle, popieranie także wydłuża czas dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Mnie nie chodzi o wydłużanie czasu dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#PoselAnnaSobecka">Czy możemy już przejść dalej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Możemy przejść dalej. To nie jest nasza uchwała, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Ale pan poseł uznał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Obie poprawki, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Parę minut temu powiedziałem, że tak, zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dobrze. Ostatni akapit. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#LegislatorPiotrSwiat">Jeszcze a propos trzeciego akapitu. Chcielibyśmy, aby w wyrazach „Polski Centralnej” słowo „centralnej” było napisane małą literą. To tylko tyle. Oczywiście my to już możemy zrobić samodzielnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Proszę sprawdzić w słowniku ortograficznym i tak napisać, jak jest, bo ja tutaj nie będę prowadziła dyskusji tego typu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Zwracam uwagę, że – moim zdaniem – „Polska Centralna” to jest określenie geograficzne i historyczne, tak samo jak Kresy, też piszemy je wielkiej litery, tak? W tamtych czasach mówiło się, że jest „Polska Centralna”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Może w bardzo dawnych czasach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#PoselLeszekDobrzynski">Moim zdaniem to powinno być wielkimi literami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Słucham? Przepraszam, panie pośle, albo pan mówi coś serio i chciałabym to usłyszeć, albo pan sobie żartuje i wtedy niekoniecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#PoselMichalStuligrosz">To nie jest żart.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Po prostu nie słyszałam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#PoselMichalStuligrosz">To nie jest żart. Cały czas mówimy o centralnej Polsce. W filmie pt. „Sami swoi” to kot był z centralnej Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Nie, naprawdę, bardzo proszę. Jak nie „Czterej pancerni i pies”, to „Sami swoi”, najmocniej przepraszam. Biuro Legislacyjne sprawdzi, jak się pisze „Polska Centralna” i nie przed wiekami tylko teraz.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy są jakieś uwagi do czwartego akapitu? Nie ma. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem projektu uchwały wraz z przyjętymi poprawkami? (17) Kto jest przeciw? (0) Kto się wstrzymał? (1)</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bardzo proszę o zgłoszenie posła sprawozdawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#PoselElzbietaKruk">Chciałaby zgłosić posła Dziedziczaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Zgadza się? Zgadza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dziękuję bardzo. Proszę państwa, pozostał nam ostatni projekt, druk nr 2623. Dotarł dzisiaj do Komisji. Jest to projekt uchwały w 70. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. Przedstawicielem wnioskodawców jest pan poseł Terlecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Pani przewodnicząca, szanowni państwo. Są dwa powody, dla których należy przyjąć tę uchwałę. Po pierwsze – jest okrągła 70. rocznica Powstania Warszawskiego, a po drugie – nie wyobrażam sobie, żeby Sejm Rzeczypospolitej nie podjął uchwały w rocznicę Powstania Warszawskiego. Myślę, że wszelkie inne uzasadnienia są tutaj niepotrzebne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Też sobie nie wyobrażam i bardzo żałuję, panie pośle, że uchwała, która ma bitą stronę tekstu, dotarła do Komisji dzisiaj. Nie bardzo sobie wyobrażam o godzinie 19:30, żebym dyskutowała nad treścią, poprawiała czy też próbowała doprowadzić tę uchwałę do stanu głosowalności, bo jak na razie to naprawdę nie bardzo jest gotowa. Bardzo żałuję, że tak późno państwo się zdecydowali. Nie bardzo widzę warunki do pracy, chyba że zaproponuje pan jako poseł wnioskodawca…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Że przełożymy na przyszły rok? Nie, nie zaproponuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Proszę nie mówić, nim przewodnicząca nie skończy zdania, bo my z Krakowa tak nie mówimy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Chciałam panu zaproponować przedstawienie wersji tej uchwały znacznie skróconej, odnoszącej się do 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Pomijam już to, że została przyjęta przez Komisję, panu nie musi się podobać, uchwała, która odnosi się do 70. rocznicy Powstania Warszawskiego w pierwszej kolejności, więc proszę się nie obawiać, że Sejm zapomni o Powstaniu Warszawskim.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Widzę tu co najmniej parę akapitów, które wzbudzą dyskusję i nie chciałabym robić przerwy do przyszłego roku, bo nie widzę powodu, żeby ją robić. Niejako wychodząc naprzeciw wnioskodawcom chciałabym namówić państwa do skrócenia tej uchwały. Tylko tyle mogę powiedzieć. Ponieważ poprzednio nad 4 akapitami pracowaliśmy godzinę, a tu jest 7, prawie 8, bo jeden bardzo długi, to może to potrwać bardzo długo. Bardzo proszę – pan poseł Grupiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#PoselRafalGrupinski">Proponuję, aby przyjąć ten projekt uchwały bez piątego i szóstego akapitu, czyli żeby nie pisać o sławie Muzeum Powstania Warszawskiego, bo to nie ma większego znaczenia akurat dla tej rocznicy, którą mamy uczcić. Wydłuża niepotrzebnie uchwałę, a poza tym jedynym nazwiskiem, które pada, jest nazwisko śp. Lecha Kaczyńskiego, mimo że nie pada nazwisko żadnego z dowódców Powstania Warszawskiego, tutaj są niepotrzebne dysproporcje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Bardzo proszę – pan poseł Terlecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Rzeczywiście, zgadzam się z panem przewodniczącym, że nazwisko Antoniego Chruściela pseudonim „Monter” możemy dopisać. Jeśli natomiast chodzi o Muzeum Powstania Warszawskiego, to problem polega na tym, że powstanie tego muzeum sprawiło, że Powstanie stało się bardzo ważnym elementem świadomości narodowej. Przypomnę państwu, że przed powstaniem tego muzeum obchody Powstania Warszawskiego ograniczały się do cmentarza i Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie, natomiast dzisiaj mamy taką sytuację, że już w kilkuset miejscowościach w Polsce o 17:00 1 sierpnia wyją syreny. W całym kraju w różny sposób mieszkańcy bardzo różnych miejscowości odnoszą się do tego wydarzenia, m.in., a może przede wszystkim dzięki temu, że odwiedzili Muzeum Powstania Warszawskiego, więc w tej kwestii nie zgadzam się z panem przewodniczącym.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#PoselRyszardTerlecki">Tak się złożyło, że nie Aleksander Kwaśniewski, Lech Wałęsa czy Bronisław Komorowski byli twórcami muzeum, tylko akurat Lech Kaczyński, stąd jego nazwisko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Jest wniosek. Panie pośle, zwracałam się do pana z apelem o skrócenie tego tekstu, ale jak widzę, mój apel nie znalazł zrozumienia. Jest wniosek, który mówi o tym, aby wykreślić ten element z uchwały, która – jak rozumiem – odnosi się jednak do Powstania Warszawskiego, a nie Muzeum Powstania Warszawskiego….</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Do pamięci o Powstaniu Warszawskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">…przy całym szacunku dla prezydenta Kaczyńskiego. Mamy wniosek, który poddaję pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za skreśleniem z projektu tekstu uchwały akapitu piątego i szóstego? (11) Kto jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (0)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#PoselJanDziedziczak">Wspólna robota Platformy i Palikota.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Proszę państwa, jeżeli państwo jesteście bardzo zmęczeni, to zawsze mogę zarządzić przerwę w posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">W tej sytuacji, po dość zasadniczej zmianie balansu tego tekstu, po zakończeniu pierwszego czytania przystępujemy do rozpatrzenia projektu.</u>
          <u xml:id="u-392.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy są jakieś uwagi do tytułu? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-392.3" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy są jakieś uwagi do pierwszego akapitu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#PoselAnnaSobecka">Pani przewodnicząca, ja mam wątpliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Jaką?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#PoselAnnaSobecka">Pani przewodnicząca, wydaje mi się, że pan poseł Grupiński powiedział, że przyjmujemy tę uchwałę oprócz szóstego akapitu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Piątego i szóstego akapitu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#PoselAnnaSobecka">Zostało przegłosowane, że piąty i szósty. Nie wiem, czy jest sens rozpatrywania tego w całości, bo jeśli dobrze zrozumiałam, to pan poseł powiedział, że przyjmujemy. Dlaczego „pojechaliśmy” aż do piątego i szóstego, jak powinniśmy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dlatego, że w ramach pierwszego czytania, pani poseł, są uwagi natury ogólnej. Uwaga natury ogólnej odnosiła się do tego, czy uchwała jest o Powstaniu Warszawskim, czy o Muzeum Powstania Warszawskiego i śp. prezydencie Lechu Kaczyńskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#PoselAnnaSobecka">Czyli źle zrozumiałam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Tak, przepraszam, tak powiedział pan poseł Grupiński. Ustaliliśmy zasadnicze zręby tej uchwały, co nie znaczy, że jeszcze w ramach tych akapitów nie możemy proponować jakichś zmian.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy są jakieś uwagi do pierwszego akapitu? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-400.2" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy są jakieś uwagi do drugiego akapitu? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-400.3" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy są jakieś uwagi do trzeciego akapitu? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-400.4" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy są jakieś uwagi do czwartego akapitu? Słucham.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#PoselAnnaGrodzka">Chciałam zgłosić poprawkę do czwartego akapitu: zamienić słowo „sowieckiej” na „radzieckiej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Głosujemy. Przecież każdy poseł ma prawo do poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">W trzecim akapicie jest propozycja zmiany słów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#LegislatorMichalBaranowski">Pani przewodnicząca ma rację, słowo „sowiecki” występuje zarówno w trzecim, jak i w czwartym akapicie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Chyba dobrze mówię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Poprawka jest do trzeciego i czwartego akapitu. Za chwilę pani przewodnicząca zarządzi głosowanie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za zamianą słowa „sowiecka” na „radziecka”? (1) Kto jest przeciw? (14) Kto się wstrzymał? (1)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Poprawka nie przeszła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Mam pytanie do pana posła Terleckiego. Tym razem chciałabym skorzystać z jego głębokiej wiedzy historycznej. Nie neguję sensu i istoty, ale prawdę powiedziawszy nie często się spotykam ze sformułowaniem „konstytucyjne władze Rzeczypospolitej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Nie usłyszałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Chodzi mi o trzeci akapit. Po prostu, niezbyt często spotykam się ze sformułowaniem „konstytucyjne władze Rzeczypospolitej”, przy czym rozumiem, że chodzi o rząd na uchodźstwie, tak? Bardzo proszę o ciszę, bo być może was to bawi, ale ja jednak chciałabym się czegoś dowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Oczywiście chodzi o rząd konstytucyjny Rzeczypospolitej, czyli o rząd, który w tym czasie przebywał w Londynie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Przepraszam, ja to wiem, ale czy to czasem nie jest mylące?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Nie, wyjaśnia wyraźnie, jeśli mogę iść za tropem, że jednak mamy w tym czasie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#PoselRyszardTerlecki">To nie był jeszcze rząd na uchodźstwie. Stał się rządem na uchodźstwie, jak stracił uznanie najważniejszych aliantów i został uznany inny rząd na terenie Polski – Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Wtedy to był rząd na uchodźstwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Ja po prostu, jakby przy innej okazji, sporo czytałam i to chyba dobrych pozycji na temat tego okresu i tego wydarzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#PoselRyszardTerlecki">Można użyć określenia „rząd Rzeczypospolitej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#PoselMichalStuligrosz">Zgadzam się z panem posłem Terleckim, że skoro to jest tak oczywiste, że to są konstytucyjne władze…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#PoselRyszardTerlecki">To nie był problem tylko rządu, bo w Londynie przebywał też Prezydent Rzeczypospolitej – najwyższa władza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dobrze, nie będę się spierała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#PoselMichalStuligrosz">Jasne, ale określenie „a tym samym wzmocnić pozycję władz Rzeczypospolitej” brzmi dość naturalnie, prawda?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dobrze. Proszę państwa, nie będę się sprzeczała. Miałam wątpliwość, bo powtarzam, akurat przy okazji zresztą Powstania Warszawskiego miałam w ręku różne dokumenty i być może coś mi umknęło. Czy są jakieś uwagi do czwartego akapitu? Nie ma. Słucham?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#LegislatorPiotrSwiat">Jeszcze a propos poprawki, w drodze której usunięto akapit piąty i szósty. Niestety, ona musi zostać jeszcze raz przegłosowana, ponieważ może zostać przegłosowana tylko na etapie szczegółowego rozpatrzenia, a nie na etapie pierwszego czytania. Przepraszamy, ale niestety trzeba powtórzyć to głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Dobrze. Tu nie było uwag. W takim razie powracamy do akapitu piątego. Kto z pań i panów posłów jest za wnioskiem o skreślenie akapitu piątego uchwały? (11) Kto jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za skreśleniem akapitu szóstego? (11) Kto jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (0)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Pan poseł Dziedziczak robi nam zdjęcia. Panie pośle, pan nam robi zdjęcia w czasie posiedzenia Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie pośle, nie jesteśmy na kawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Niech pan wyrzuci to zdjęcie z łaski swojej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy są jakieś uwagi do siódmego akapitu. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#LegislatorMichalBaranowski">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo. Wydaje się, że w akapicie siódmym pojawił się tzw. czeski błąd. Końcówka chyba powinna brzmieć: „którzy poświęcili dla Niej swoje życie” bez literki „w”. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem projektu uchwały wraz z przyjętymi poprawkami?(18) Kto jest przeciw? (0) Kto się wstrzymał? (0) Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Poseł sprawozdawca. Słucham?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#PoselElzbietaKruk">Chciałam zgłosić pana posła Babinetza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#PrzewodniczacaposelIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy są jakieś inne kandydatury? Nie ma. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Mam prośbę do pana posła Janka Dziedziczaka, że jak robi mi zdjęcie aparatem fotograficznym, to niech nie używa go do innych celów poza prywatnymi, dobrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#PoselJanDziedziczak">Mogę uspokoić pana posła. Widzę, że jest zaniepokojony. Nie zrobiłem zdjęcia, aczkolwiek rozumiem zaniepokojenie, bo sytuacja była wstydliwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#PoselJerzyFedorowicz">Nie, jeżeli nie ma zdjęcia, widziałem aparat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#PoselJanDziedziczak">Wspólne głosowanie z Palikotem przeciwko prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu może budzić pewne ambarasujące odczucia, ale zdjęcia nie zrobiłem, uspokoję.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>