PPC / ppc

text_structure.xml 723 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Marek Borowski, Jan Król, Franciszek Jerzy Stefaniuk i Stanisław Zając)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszalek">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszalek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią posłankę Agnieszkę Pasternak oraz panów posłów Mieczysława Jedonia, Zbigniewa Wawaka i Marka Wikińskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszalek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Mieczysław Jedoń i Marek Wikiński.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie Mieczysław Jedoń i Zbigniew Wawak.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">W dniu dzisiejszym, za zgodą marszałka Sejmu, odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ordynacji wyborczych do Sejmu i do Senatu oraz o zmianie ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - bezpośrednio po zakończeniu głosowań, ok. godz. 11;</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">- Małych i Średnich Przedsiębiorstw wspólnie z Komisją Rolnictwa i Rozwoju Wsi - bezpośrednio po zakończeniu głosowań, ok. godz. 11;</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">- do Spraw Służb Specjalnych - o godz. 11;</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">- Obrony Narodowej wspólnie z Komisją Polityki Społecznej - o godz. 11;</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">- Prawa Europejskiego - o godz. 11;</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">- Etyki Poselskiej - o godz. 12;</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">- Rodziny - o godz. 12;</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o zamówieniach publicznych - o godz. 12;</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">- Finansów Publicznych - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">- Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">- Gospodarki wspólnie z Komisją Polityki Społecznej - o godz. 14.30;</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">- Rolnictwa i Rozwoju Wsi - o godz. 15;</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">- do Spraw Kontroli Państwowej - o godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">- Transportu i Łączności wspólnie z Komisją Spraw Zagranicznych - o godz. 16.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#SekretarzPoselMarekWikinski">Bezpośrednio po głosowaniach w klubie SLD spotyka się Parlamentarny Zespół ˝Nie˝. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszalek">Wysoka Izbo! Właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o zmianie innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszalek">Sprawozdanie to zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 2175.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszalek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszalek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 50 ust. 5 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszalek">Proponuję jednocześnie, aby Sejm wysłuchał w dyskusji nad tym punktem 5-minutowych wystąpień w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszalek">Punkt ten rozpatrzymy jako ostatni w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszalek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Poselski projekt uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie uczczenia 20. rocznicy Polskiego Sierpnia i powstania NSZZ ˝Solidarność˝ (druk nr 2168).</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#Marszalek">Wysoka Izbo! Pragnę serdecznie powitać uczestniczącego w tej części obrad Sejmu przywódcę Polskiego Sierpnia pana Lecha Wałęsę.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#komentarz">(Zebrani wstają, długotrwałe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Krzaklewskiego w celu przedstawienia projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#GlosyZSali">(U...u...u...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselMarianKrzaklewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Prezydencie! W imieniu wnioskodawców przedstawiam projekt uchwały Sejmu w sprawie uczczenia 20. rocznicy Polskiego Sierpnia i powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego ˝Solidarność˝.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PoselMarianKrzaklewski">˝Dwadzieścia lat temu Polacy upomnieli się o chleb, prawdę, wolność i godność człowieka. Powstała ˝Solidarność˝ - wielomilionowy, pokojowy ruch oparty na doświadczeniach społecznego oporu przeciw totalitaryzmowi, ruchów niepodległościowych i demokratycznych oraz niezależnych inicjatyw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PoselMarianKrzaklewski">Ten wielki ruch robotników, rolników, inteligencji i młodzieży - silny wspólnotą wartości i umocniony przesłaniem Ojca Świętego - Papieża Jana Pawła II - zmienił losy naszej Ojczyzny i wpłynął na współczesną historię świata. Przyniósł Polsce niepodległość, przyczynił się do upadku komunizmu i do podjęcia dzieła jednoczenia całej Europy. Dzisiejsza demokracja wyrasta z doświadczenia Sierpnia 1980 r. i ideałów ˝Solidarności˝.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PoselMarianKrzaklewski">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej dziękuje i wyraża uznanie ludziom Sierpnia 1980 r. i całemu Niezależnemu Samorządnemu Związkowi Zawodowemu ˝Solidarność˝ wraz z jego historycznym przywódcą Lechem Wałęsą...</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PoselMarianKrzaklewski"> ...a także wszystkim ludziom dobrej woli z całego świata, którzy wspierali ruch solidarnościowy nawet w najtrudniejszych chwilach. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uważa, że ludzie ci dobrze zasłużyli się Polsce.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PoselMarianKrzaklewski">Świadomy tego, że nie wszystkie ideały Sierpnia zostały osiągnięte, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uznaje za swą szczególną powinność działanie na rzecz społecznej solidarności. Na jej fundamencie oraz solidarności między narodami możemy wspólnie zbudować Polskę XXI wieku i sprostać trudnym wyzwaniom przyszłości˝. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie uczczenia 20. rocznicy Polskiego Sierpnia i powstania NSZZ ˝Solidarność˝.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo. (Oklaski, zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszalek">Obecnie zarządzam godzinną przerwę w obradach.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszalek">W czasie tej przerwy zapraszam na otwarcie wystawy ˝Pamiętamy. ˝Solidarność˝ 1980-1981˝.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#Marszalek">Po przerwie zapraszam posłów na głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 12 do godz. 10 min 26)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o partiach politycznych.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez pana posła Ludwika Dorna i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę panie posłanki i panów posłów o szybsze zajmowanie miejsc, ponieważ za chwilę przystąpimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przypominam: przedmiotem głosowania będzie za chwilę komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o partiach politycznych.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#WicemarszalekMarekBorowski">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o partiach politycznych, zawartego w druku nr 2023, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Głosowało 394 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 41 posłów, przeciw - 343, wstrzymało się 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proponuję, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, aby Sejm skierował komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o partiach politycznych do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ordynacji wyborczych do Sejmu i do Senatu oraz o zmianie ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-8.16" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-8.17" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-8.18" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez pana posła Mirosława Czecha i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-8.19" who="#WicemarszalekMarekBorowski">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-8.20" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-8.21" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.22" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu komisyjnego projektu ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, zawartego w druku nr 2090, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.23" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.24" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-8.25" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Głosowało 408 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 42 posłów, przeciw - 356, wstrzymało się 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-8.26" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.27" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proponuję, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, aby Sejm skierował komisyjny projekt ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ordynacji wyborczych do Sejmu i do Senatu oraz o zmianie ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-8.28" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-8.29" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-8.30" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych.</u>
          <u xml:id="u-8.31" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez pana posła Mirosława Czecha i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-8.32" who="#WicemarszalekMarekBorowski">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-8.33" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-8.34" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.35" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych, zawartego w druku nr 2091, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.36" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.37" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-8.38" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Głosowało 409 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 26 posłów, przeciw 363, wstrzymało się 20 posłów.</u>
          <u xml:id="u-8.39" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.40" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proponuję, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, aby Sejm skierował komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ordynacji wyborczych do Sejmu i do Senatu oraz o zmianie ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-8.41" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-8.42" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-8.43" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Transportu i Łączności o poselskim projekcie ustawy o Polskim Rejestrze Statków (druki nr 1384, 2038 i 2038-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-8.44" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Piotra Lewandowskiego.</u>
          <u xml:id="u-8.45" who="#PoselIzabellaSierakowska">(Ile statków mamy, panie marszałku, podobno jeden.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Komisji Transportu i Łączności do poselskiego projektu ustawy o Polskim Rejestrze Statków.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Głównym celem projektowanej regulacji jest przekształcenie Polskiego Rejestru Statków, działającego dotychczas jako przedsiębiorstwo państwowe, w spółkę akcyjną, ponieważ obecna forma nie zapewnia zachowania niezależności i nie umożliwia prowadzenia działalności o charakterze niezarobkowym.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Komisja Transportu i Łączności przedstawia Wysokiej Izbie pięć wniosków, które zgłoszono podczas drugiego czytania. Ponieważ zmiany te w sposób zasadniczy wpływają na charakter ustawy, w kilku słowach postaram się je przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Poprawka 1., prowadząca do zmniejszenia w art. 7 ustawy ilości akcji zbywanych przez skarb państwa z 51% na 49% powoduje, iż następuje zasadnicza zmiana intencji ustawy, która miała doprowadzić do niezależności Polskiego Rejestru Statków na arenie międzynarodowej i umożliwić formę działania podobną do formy innych towarzystw klasyfikacyjnych na świecie, działających jako niezależne firmy użyteczności publicznej. Poprawka nie była omawiana na posiedzeniu komisji z powodu nieobecności posła wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Wprowadzenie poprawki 2. do ustawy spowoduje, iż ograniczymy liczbę potencjalnych nabywców uprzywilejowanych co prawda akcji, którzy są związani z Polskim Rejestrem Statków. Jest to szczególny tryb udostępnienia akcji, nie w pełni komercyjny, potwierdzający jednak szczególny status i charakter działania oraz więź tej spółki z partnerami, którzy nie zrobią interesu na dywidendzie, ponieważ jej po prostu nie będzie. Wyeliminowanie z tej grupy banków to uniemożliwienie rozwoju spółce Polski Rejestr Statków.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Poprawka 3. dotyczy tej samej materii. Akcje spółki nie są dochodowe, zaproszenie wysłane będzie tylko do odpowiednich inwestorów.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Poprawka 5., mówiąca o przedłużeniu wprowadzenia ustawy w życie, została wycofana przez posła wnioskodawcę.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Panie marszałku, proponuję przejść do głosowania, a w razie zgłaszania wątpliwości, będę je wyjaśniał. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PoselIzabellaSierakowska">(Panie marszałku, pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">W tej fazie, pani poseł, pytanie?</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselIzabellaSierakowska">(Tak.)</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselIzabellaSierakowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie nie do pana posła sprawozdawcy, ale do pana ministra transportu. Jako matka chrzestna statku M.S. ˝Lublin II˝, który mi sprzedano, mam prawo to pytanie zadać. Ile statków posiadają Polskie Linie Oceaniczne - zarejestrowanych? Kilkanaście lat temu było ich około 2000.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PoselIzabellaSierakowska">Gdyby pan minister transportu nie wiedział, to odpowiadam, że jest to najprawdopodobniej jeden jedyny statek. Proszę o odpowiedź z łaski swojej.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Pastusiak też ma pytanie?</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselLonginPastusiak">(Tak.)</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselLonginPastusiak">Pytanie do pana posła sprawozdawcy. Same Polskie Linie Oceaniczne miały dokładnie 1176 statków. Chciałbym usłyszeć odpowiedź, ile statków posiada w tej chwili PLO?</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PoselLonginPastusiak">Drugie pytanie. Ile skarb państwa traci z tytułu utraty wpływów z podatków przez sam Rejestr Statków w banderach zagranicznych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Więc czy pan poseł sprawozdawca, czy pan minister?</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Nie, pan minister nie będzie udzielał odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł sprawozdawca?</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#GlosZSali">(Powiedz, że to nie jest przedmiotem obrad.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselPiotrLewandowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jeśli chodzi o pytanie pana posła Longina Pastusiaka dotyczące Rejestru Statków obcych bander, to nie jest ten rejestr. Rejestr dotyczy polskich statków.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 2038.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Komisja przedstawia również poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł sprawozdawca już poinformował, więc tylko przypomnę, że poprawka 5. została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#WicemarszalekMarekBorowski">W 1. poprawce do art. 7 wnioskodawca proponuje, aby minister właściwy do spraw skarbu państwa zbywał do 49% akcji Polskiego Rejestru Statków (PRS SA), a nie, jak proponuje komisja, do 51% akcji.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Komisja nie zaopiniowała tej poprawki ani pozytywnie, ani negatywnie, ponieważ tej poprawki nie rozpatrzyła, co nie zmienia postaci rzeczy, iż będzie ona głosowana.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki do art. 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Głosowało 409 posłów. Za opowiedziało się 51, przeciw - 350, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#WicemarszalekMarekBorowski">W 2. poprawce do art. 7 wnioskodawca proponuje, aby pierwszą ofertę minister właściwy do spraw skarbu państwa kierował imiennie jedynie do zakładów ubezpieczeń oraz przedsiębiorców, których dotyczy działalność PRS SA, a nie, jak proponowała komisja, także do banków.</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.15" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.16" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki do art. 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.17" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.18" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-16.19" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Głosowało 408 posłów. Za opowiedziało się 186, przeciw - 220, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.20" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.21" who="#WicemarszalekMarekBorowski">W 3. poprawce do art. 9 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby zbycie akcji podmiotom, o których mowa w art. 7, do których skierowana została pierwsza oferta, następowało po cenie nieprzekraczającej 1/2 ich wartości nominalnej, a nie, jak proponowała komisja, 1/5 ich wartości nominalnej.</u>
          <u xml:id="u-16.22" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.23" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.24" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki do art. 9 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.25" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.26" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-16.27" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Głosowało 409 posłów. Za opowiedziało się 192, przeciw - 211, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.28" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.29" who="#WicemarszalekMarekBorowski">W 4. poprawce do art. 10 wnioskodawca proponuje, aby celem PRS SA była między innymi ochrona środowiska morskiego.</u>
          <u xml:id="u-16.30" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.31" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.32" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 4. poprawki do art. 10, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.33" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.34" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-16.35" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Głosowało 411 posłów. Za opowiedziało się 403, przeciw - 8, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-16.36" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.37" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-16.38" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o Polskim Rejestrze Statków, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Transportu i Łączności, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.39" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.40" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-16.41" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Głosowało 410 posłów. Za opowiedziało się 361, przeciw - 41, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.42" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o Polskim Rejestrze Statków.</u>
          <u xml:id="u-16.43" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji oraz Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zasadach realizacji programu powszechnego uwłaszczenia obywateli Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 2143 i 2160).</u>
          <u xml:id="u-16.44" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Adama Bielę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Połączone komisje sejmowe: Komisja Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji oraz Komisja Finansów Publicznych rozpatrywały na swoim wspólnym posiedzeniu w dniu 29 sierpnia br. uchwałę Senatu z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawie ustawy z dnia 14 lipca 2000 r. o zasadach realizacji programu powszechnego uwłaszczenia obywateli Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panie pośle, może chwila przerwy, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Prosiłbym wszystkich posłów, którzy się teraz udają na posiedzenia komisji, żeby to uczynili niezwłocznie, a tych, którzy pozostają na sali obrad, żeby zajęli miejsca. Proszę posłów, którzy mają zamiar wyjść, żeby wyszli.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Uchwała ta jest zawarta...</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jeszcze chwilę, panie pośle, jeszcze moment. Stworzymy warunki, żeby pan poseł był słyszalny.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jeszcze raz proszę wszystkich posłów o niezajmowanie postawy stojącej na sali obrad. Proszę albo się udać na posiedzenie komisji, albo usiąść.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panowie posłowie, ja do panów posłów także mówię. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Uchwała ta zawarta jest w druku sejmowym nr 2143.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">W posiedzeniu komisji uczestniczył również przedstawiciel rządu w osobie ministra skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Połączone komisje po rozpatrzeniu wszystkich 66 poprawek Senatu wnoszą, by Wysoki Sejm przyjął 61 poprawek według rekomendacji zawartych w druku sejmowym nr 2160.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Postaram się przedstawić Wysokiej Izbie syntetycznie treść poprawek senackich wraz z ich uzasadnieniem. Poprawki te można podzielić na następujące 4 grupy. Pierwsza grupa to poprawki rozszerzające w sensie podmiotowym i przedmiotowym zakres możliwości uwłaszczenia. Druga grupa to poprawki wprowadzające podmiotowe i przedmiotowe ograniczenia w uwłaszczeniu. Trzecia grupa poprawek to poprawki usprawniające proces i procedurę uwłaszczenia. Czwarta grupa to poprawki precyzujące warunki i konsekwencje uwłaszczenia.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Omówię kolejne grupy poprawek. Rozpocznę od poprawek rozszerzających zakres uwłaszczenia.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Poprawki te dotyczą możliwości skorzystania z uwłaszczenia mieszkaniem, nieruchomością użytkowaną wieczyście, możliwości skorzystania z 50-procentowej redukcji kredytu mieszkaniowego tzw. starego portfela, tj. zaciągniętego przez członka spółdzielni do końca maja 1992 r. Możliwości te dotyczą współmałżonka, jeśli mąż lub żona nie mogą skorzystać z tych form uwłaszczenia, ponieważ wcześniej nabyli akcje pracownicze prywatyzowanego zakładu pracy.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Następne poprawki dotyczą możliwości skorzystania z uwłaszczenia nieruchomością gruntową użytkowaną wieczyście, jeśli zainteresowany obywatel wykupił już na własność mieszkanie komunalne lub przekształcił spółdzielcze mieszkanie lokatorskie na własnościowe. W tym ostatnim przypadku poprawki Senatu umożliwiają również przekształcenie ciągle jeszcze ograniczonego prawa rzeczowego swojego mieszkania na pełne prawo własności.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Dalej są poprawki określające możliwość skorzystania z uwłaszczenia przez najemców byłych mieszkań zakładowych sprzedanych wraz z mieszkaniami, a będących obecnie własnością nie tylko spółek prawa handlowego, lecz również osób fizycznych lub spółdzielni mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Kolejne poprawki dotyczą możliwości uwłaszczenia się przez członków spółdzielni posiadających spółdzielcze własnościowe prawo do domu jednorodzinnego działką gruntową użytkowaną wieczyście, na której stoi ich dom, wraz z prawem przekształcenia ograniczonych praw rzeczowych do swojego domu na pełne prawo własności.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Następne poprawki wskazują na możliwość uwłaszczenia lokalami użytkowymi, pracowniami pracy twórczej lub garażami przez członków spółdzielni lub najemców niebędących członkami spółdzielni, którzy ponieśli w całości nakłady na wybudowanie tych pomieszczeń.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">I wreszcie poprawki należące do tej grupy, wprowadzające do ustawy możliwość uwłaszczenia pracowniczymi ogródkami działkowymi.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Drugą grupę poprawek stanowią te, które dotyczą wyłączeń z możliwości uwłaszczenia mieszkaniami. W myśl tych poprawek z uwłaszczenia wyłączone są osoby, które jako osoby zajmujące kierownicze stanowiska partyjne lub państwowe otrzymały na mocy uchwał Rady Państwa mieszkania funkcyjne w centrum Warszawy oraz innych miast wojewódzkich, a następnie uwłaszczyły się tymi mieszkaniami, wykupując je za bezcen.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Następnie z uwłaszczenia wyłączone są również osoby, które nie były najemcami mieszkań komunalnych co najmniej od 26 maja 1990 r., tj. od czasu, gdy nieruchomości państwowe stały się komunalnymi.</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Dalej wyłączone są również osoby zajmujące lokale mieszkalne na podstawie decyzji o przydziale wydanej na czas pełnienia określonej funkcji służbowej oraz osoby, z którymi umowa najmu na mieszkanie została zawarta na czas trwania ich stosunku pracy.</u>
          <u xml:id="u-21.14" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Wyłączeni są również posłowie i senatorowie, którzy wynajmują mieszkania na okres kadencji Sejmu czy Senatu.</u>
          <u xml:id="u-21.15" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Z uwłaszczenia wyłączone są również lokale socjalne, lokale w budynkach, w stosunku do których podjęto decyzje o ich rozbiórce oraz lokale w budynkach wpisanych do rejestru zabytków. Nie będzie więc uwłaszczania Wawelem czy Malborkiem, jak często o tym pisała prasa.</u>
          <u xml:id="u-21.16" who="#GlosZSali">(Tak planowano.)</u>
          <u xml:id="u-21.17" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Szereg poprawek ma na celu usprawnienie procesu i procedury uwłaszczenia. Dotyczą one procedury rejestru uczestników uwłaszczenia. Zainteresowany uwłaszczeniem składa odpowiedni wniosek. Oznacza to, iż udział w każdej formie uwłaszczenia jest aktem świadomej i dobrowolnej decyzji samego zainteresowanego, który sobie przekalkuluje, czy uwłaszczenie jest dla niego korzystne, czy nie. To on będzie decydentem w swojej sprawie na mocy tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-21.18" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Dalsze poprawki dotyczą usprawnienia i precyzji pomiaru geodezyjnego nieruchomości będących przedmiotem uwłaszczenia.</u>
          <u xml:id="u-21.19" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Z kolei poprawki dotyczące warunków i konsekwencji uwłaszczenia obejmują: zasadę korzystania wyłącznie z jednej formy uwłaszczenia, możliwość skorzystania z dodatkowych regulacji uwłaszczeniowych dotyczących: uwłaszczenia lokalami mieszkalnymi, pomieszczeniami gospodarczymi przynależnymi do tych lokali oraz przydomowymi działkami rolno-warzywnymi przez byłych pracowników PGR, dalej - użytkowanie wieczyste gruntu, na którym leżą budynki z wykupionymi mieszkaniami, przez ich byłych najemców lub członków spółdzielni, następnie użytkowanie wieczyste gruntu, na którym leży budynek wolno stojący lub szeregowy, wobec którego osoba zainteresowana ma spółdzielcze własnościowe prawo, kolejno - uwłaszczenie lokalami użytkowymi, pracowniami pracy twórczej lub garażami wraz z ułamkową częścią gruntu, na którym te lokale leżą, wreszcie uwłaszczenie ogrodami działkowymi.</u>
          <u xml:id="u-21.20" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Dodatkowa regulacja wyżej wymienionych nieruchomości oznacza, że jeśli zainteresowany skorzysta z niej, np. uwłaszczy się ogródkiem działkowym lub lokalem użytkowym, to może również skorzystać z innej formy uwłaszczenia bezpośredniego lub pośredniego, tzn. otrzyma bon uwłaszczeniowy. Dalsza poprawka formułuje zasadę niezbywania nabytych w drodze uwłaszczenia nieruchomości przez okres 2 lat, z wyjątkiem zamiany lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-21.21" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Omówione grupy poprawek pozwalają niewątpliwie poprawić jakość ustawy oraz jej koherencję z innymi aktami prawnymi. Po wprowadzeniu poprawek Senatu ustawa przyniesie jeszcze większe korzyści obywatelom, którzy zechcą z niej skorzystać. Leczy ona najbardziej bolesne rany polskiej prywatyzacji, czyli pomaga najbardziej pokrzywdzonym, a więc pracownikom byłych PGR, o których skutecznie zapominały kolejne ekipy rządowe, pozostawiając ich na łasce losu; najemcom byłych mieszkań zakładowych, obecnie przeważnie emerytów i rencistów, których sprzedano wraz z ich mieszkaniami przy okazji prywatyzacji zakładów pracy, nie dając im nawet szansy pierwokupu mieszkań, które powstały z ich ciężkiej pracy. W skali kraju takich mieszkań zakładowych, sprzedanych wraz z lokatorami, jest ponad 300 tys., co oznacza, iż jeśli nie staną się one przedmiotem bezpośredniego uwłaszczenia, bieda dotknie ponad 1 mln naszych rodaków, którym nowi właściciele mieszkań podwyższają czynsze tak, iż niemożliwe jest ich zapłacenie.</u>
          <u xml:id="u-21.22" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Wysoki Sejmie! Czy mamy czekać, aż udziałem tych ludzi staną się niemożliwe do udźwignięcia stresy, które przygniotą ich skutecznie, które załamią ich całkowicie i być może wkrótce skażą na bezdomność? Czy z takim zapleczem krzywdy moralnej mamy wkroczyć w XXI wiek jako suwerenne państwo polskie? Ustawa uwłaszczeniowa, uzupełniona o poprawki Senatu, leczy jednocześnie polski system prawny z mentalności tzw. ludowładztwa, z zależności obywatela od instytucji i daje obywatelom własność. Ponieważ informacja o ustawie uwłaszczeniowej i poprawkach Senatu do tej ustawy nie jest rzetelnie przekazywana przez media polskiemu społeczeństwu, jako poseł sprawozdawca komisji oraz poseł reprezentujący interesy wnioskodawców czuję się zobowiązany przedstawić, kto i jakie korzyści może odnieść z ustawy uwłaszczeniowej po wprowadzeniu do ustawy poprawek Senatu, które będą przedmiotem debaty, a następnie głosowania Wysokiej Izby. Postaram się krótko powiedzieć, którzy obywatele i jakie korzyści odniosą z ustawy uwłaszczeniowej w kontekście poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-21.23" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Ponieważ często spotykany jest zarzut, iż ustawa uwłaszczeniowa daje ludziom mieszkania za darmo, podczas gdy inni zapłacili, żeby stać się ich właścicielami, rozpocznę wyjaśnienie od omówienia sprawy uwłaszczenia mieszkaniami. Korzyści z ustawy uwłaszczeniowej są ewidentne dla najemców byłych mieszkań zakładowych, których w bezprecedensowy sposób sprzedano wraz z ich mieszkaniami. Kolejnymi beneficjentami ustawy są członkowie spółdzielni mieszkaniowych, którzy spłacają kredyt mieszkaniowy zaciągnięty do końca maja 1992 r. Jest to kredyt, którego wielkość wzrosła gwałtownie na skutek hiperinflacji i obecnie jest praktycznie niemożliwy do spłacenia przez członków spółdzielni. Innymi beneficjentami uwłaszczenia są użytkownicy wieczyści, w tym również obywatele zamieszkujący ziemie Polski zachodniej i północnej, którzy do tej pory nie stali się jeszcze właścicielami użytkowanych nieruchomości, chociaż układ w Poczdamie dał w tej sprawie państwu polskiemu wolną rękę wobec obywateli, którzy stracili swoje ziemie na byłych Kresach Wschodnich. Wyraźnie dostrzeganą w ustawie grupą obywateli są pracownicy byłych PGR, dla których przewidywane są dodatkowe korzyści z uwłaszczenia jako częściowa rekompensata za krzywdy i koszty, jakie ponieśli oni w związku z likwidacją PGR. Nauczyciele wiejscy oraz rolnicy również stanowią w ustawie grupę jednoznacznie wyróżnioną ze względu na to, że nie uczestniczyli oni dotychczas w uwłaszczeniu. Oprócz nauczycieli w uwłaszczeniu wezmą udział inni pracownicy sfery budżetowej, emeryci oraz renciści, których pominięto przy prywatyzacji polskich przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-21.24" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Ze względu na to, że na skutek dezinformacji o ustawie uwłaszczeniowej powstało wiele zupełnie fałszywych opinii dotyczących niektórych jej propozycji, postaram się w oparciu o brzmienie przepisów ustawy oraz poprawek senackich dokładnie omówić niektóre kategorie uwłaszczenia, te najczęściej wywołujące nieporozumienie. Ograniczę się do propozycji uwłaszczenia mieszkaniami, ogródkami działkowymi oraz przedstawienia korzyści, jakie odniosą obywatele uprawnieni do otrzymania bonu uwłaszczeniowego.</u>
          <u xml:id="u-21.25" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Jeśli chodzi o spółdzielcze mieszkania lokatorskie, po spłaceniu wszelkich długów związanych z mieszkaniami, kosztów zadania inwestycyjnego spółdzielni przypadających na mieszkanie oraz 3% różnicy między wartością rynkową prawa odrębnej własności lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, a więc nie za darmo, członek spółdzielni może złożyć wniosek o uwłaszczenie swoim mieszkaniem. O ile członek spółdzielni skorzysta z tej możliwości uwłaszczenia, nie przysługuje mu już prawo do bonu uwłaszczeniowego.</u>
          <u xml:id="u-21.26" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Jakie korzyści odniosą z ustawy uwłaszczeniowej w świetle poprawek Senatu członkowie spółdzielni, którzy - mówiąc popularnie - wykupili już swoje mieszkanie, czyli mają spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego? Przede wszystkim osoby te muszą sobie uświadomić, że ciągle pomimo uiszczenia poważnych kwot mają ograniczone prawo rzeczowe do swojego mieszkania. Ustawa umożliwi im, po pierwsze, przekształcenie ich ograniczonego prawa rzeczowego do swojego mieszkania na pełne prawo własności, po drugie, nabycie prawa własności do ułamkowej części gruntu związanego z budynkiem, w którym znajduje się ich mieszkanie oraz, po trzecie, nabycie prawa własności użytkowanego przez członka spółdzielni garażu, lokalu użytkowego lub pracowni pracy twórczej. Wyżej wymienione korzyści ustawodawca traktuje jako dodatkowe, zaś główną korzyścią z ustawy uwłaszczeniowej dla osoby, która wykupiła mieszkanie, jest prawo do otrzymania bonu uwłaszczeniowego. Podobne korzyści z ustawy uzyskają obywatele, którzy mają spółdzielcze własnościowe prawo do domu jednorodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-21.27" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Analogiczne regulacje prawne i korzyści ustawa przewiduje dla najemców mieszkań komunalnych oraz byłych najemców mieszkań zakładowych, którzy wykupili mieszkanie od skarbu państwa lub od gminy. Ci pierwsi nie otrzymają już bonu uwłaszczeniowego, gdyż skorzystali z uwłaszczenia mieszkaniem, zaś ci, którzy mieszkanie wykupili wcześniej, odniosą dwie korzyści: stają się na mocy ustawy właścicielami użytkowanej wieczyście nieruchomości gruntowej, na której leży budynek z ich mieszkaniem, oraz otrzymają bon uwłaszczeniowy jako swoje zasadnicze uwłaszczenie.</u>
          <u xml:id="u-21.28" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Zupełnie analogicznie przedstawia się paleta korzyści z ustawy uwłaszczeniowej dla najemców mieszkań, których właścicielem jest skarb państwa lub państwowa osoba prawna, oraz dla byłych najemców tych mieszkań, którzy je wykupili na własność.</u>
          <u xml:id="u-21.29" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Przyczyną nieporozumień jest również perspektywa uwłaszczenia ogródkami działkowymi, przywrócona przez odpowiednie poprawki Senatu. Po przyjęciu tych poprawek ustawodawca traktuje możliwość uwłaszczenia się użytkowników pracowniczych ogródków działkowych uprawianymi przez siebie ogródkami jako dodatkową regulację własnościową. Oznacza to, że skorzystanie z możliwości uwłaszczenia działką nie pozbawia uprawiającego działkę prawa do bonu uwłaszczeniowego lub innej formy uwłaszczenia bezpośredniego.</u>
          <u xml:id="u-21.30" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Zarządom Polskiego Związku Działkowców oraz zarządom pracowniczych ogrodów działkowych, które kierują do Sejmu listy, chciałbym powiedzieć, że ustawodawca szanuje ich wolę, gdyż udział w uwłaszczeniu działką pracowniczą jest zupełnie dobrowolny, a więc nie zależy od decyzji ustawodawcy. Uwłaszczenie w tym wypadku nie następuje z mocy prawa, lecz zależy od woli samego zainteresowanego, który sam rozstrzygnie kwestię uwłaszczenia użytkowaną przez siebie działką.</u>
          <u xml:id="u-21.31" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">W świetle przyjętych poprawek senackich właściciel działki po uwłaszczeniu będzie podlegał takim samym ogólnym regulacjom prawnym jak i przed uwłaszczeniem. Nie może więc zmienić charakteru użytkowania działki. Musiałby na to uzyskać zgodę władz planistyczno-budowlanych. Samowolna zmiana charakteru użytkowania działki nie jest zatem możliwa.</u>
          <u xml:id="u-21.32" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Ponadto ustawa uwłaszczeniowa nie likwiduje przecież ani zarządów ogrodów działkowych, ani Polskiego Związku Działkowców. Nakazuje ona także w zakresie nieuregulowanym ustawą stosować się właścicielom ogrodów działkowych do przepisów ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych.</u>
          <u xml:id="u-21.33" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Co więcej, ustawa uwłaszczeniowa daje zarówno zarządom ogrodów, jak i indywidualnym działkowiczom jako ich właścicielom do ręki potężny oręż, jakim jest tytuł własności działki, służący obronie przed likwidacją ogrodów bądź zmianą charakteru ich użytkowania przez gminę. Uprawiający działki, będąc ich prywatnymi właścicielami, będą mogli skuteczniej bronić ich niż wówczas, gdy są tylko ich użytkownikami. Poza tym ustawa nakłada na organy stanowiące gminy obowiązek podjęcia stosownych uchwał dotyczących ogrodów działkowych zlokalizowanych na terenach, które mają inne przeznaczenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub dla których brak jest takich planów. Oznacza to, że ustawa uwłaszczeniowa likwiduje niepewność i obawy co do istnienia ogrodów działkowych. Gmina, jako suwerenny właściciel nieruchomości, musi więc w świetle ustawy określić w sposób jednoznaczny przyszłość ogrodów działkowych. Stanowi to więc ewidentną korzyść dla ogrodów działkowych i działkowiczów.</u>
          <u xml:id="u-21.34" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Na zakończenie warto jeszcze wspomnieć o korzyściach, jakie daje ustawa uwłaszczeniowa emerytom, rencistom oraz pracownikom sfery budżetowej, którzy zostali pominięci w dotychczasowych prywatyzacjach. To z myślą o nich zostało w ustawie zaprojektowane uwłaszczenie pośrednie. Każdy pracownik sfery budżetowej, emeryt lub rencista, który nie uczestniczył w uwłaszczeniu, ma prawo do bonu uwłaszczeniowego, będącego tytułem uczestnictwa w Narodowym Funduszu Uwłaszczeniowym.</u>
          <u xml:id="u-21.35" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Fundusz ten nie będzie miał nic wspólnego z dostatecznie skompromitowanymi narodowymi funduszami inwestycyjnymi. Przede wszystkim bon uwłaszczeniowy nie może być przedmiotem obrotu, będzie on mógł być wykorzystany tylko i wyłącznie do celów wspólnego inwestowania: głównie małych i średnich przedsięwzięć gospodarczych, spółek rodzinnych, small biznesów w społecznościach lokalnych, których współinicjatorami i współwłaścicielami będą posiadacze bonu uwłaszczeniowego.</u>
          <u xml:id="u-21.36" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Fundusz ten będzie nastawiony na rozwijanie i wspomaganie inicjatyw gospodarczych pochodzących od współakcjonariuszy posiadaczy bonu uwłaszczeniowego w celu zmniejszenia i zapobiegania bezrobociu. Będzie on stanowił koncentrację polskiego kapitału, na którą Sejm swoją ustawą z dnia 29 marca przeznaczył już następujące składniki majątkowe: 1) 7% akcji lub udziałów w każdej jeszcze niesprywatyzowanej spółce skarbu państwa; 2) wszystkie przedsiębiorstwa państwowe będące w gestii wojewodów; 3) tzw. resztówki, czyli wszystkie pozostałe akcje skarbu państwa w spółkach - od 9,9% począwszy.</u>
          <u xml:id="u-21.37" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Ustawowo kapitał tego funduszu nie będzie mógł zostać sprzedany żadnemu innemu podmiotowi gospodarczemu. Bon uwłaszczeniowy może zostać umorzony tylko w funduszu uwłaszczeniowym po kilku latach. Jego wartość nominalna będzie zależała od liczby uczestników uwłaszczenia pośredniego uczestniczących w funduszu. Po kilku latach, gdy posiadacz bonu będzie miał wolę wycofania się z uczestnictwa w funduszu, otrzyma gotówkę odpowiadającą aktualnej wartości rynkowej jego akcji w funduszu. Rynkowej, powiadam - to bardzo istotna różnica; to zupełnie inaczej ukierunkowuje kalkulacje dotyczące wartości bonu.</u>
          <u xml:id="u-21.38" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Jakie korzyści będzie miał obywatel uprawniony do utrzymania bonu uwłaszczeniowego i uczestniczący w Narodowym Funduszu Uwłaszczeniowym? Po pierwsze, zysk z dywidendy, wynikający z uczestnictwa w funduszu. Po drugie, korzyści wynikające ze współwładania funduszem, który - będąc koncentracją polskiego kapitału - jest funduszem wspólnego inwestowania, a więc: współdecydowanie o kierunku inwestycji nastawionych na inicjatywy gospodarcze potrzebne w społecznościach lokalnych, możliwość uzyskania tanich kredytów lub poręczeń kredytowych na własną działalność gospodarczą na zasadach uzgodnionych z innymi uczestnikami funduszu, możliwość wejścia ze swoim kapitałem w celu czasowego wspomagania lokalnych podmiotów gospodarczych, których udziałowcami czy akcjonariuszami są uczestnicy Narodowego Funduszu Uwłaszczeniowego, wreszcie możliwość kreowania nowych miejsc pracy w społecznościach lokalnych poprzez restrukturyzację istniejących tam podmiotów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-21.39" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Dodatkowymi uprawnieniami ustawowymi dla pracowników sfery budżetowej, emerytów i rencistów, którzy otrzymają bon uwłaszczeniowy, są:</u>
          <u xml:id="u-21.40" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">- możliwość uwłaszczenia ogródkiem działkowym - w wypadku użytkujących ogródek;</u>
          <u xml:id="u-21.41" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">- możliwość uwłaszczenia działką nauczycielską - w wypadku użytkujących działkę;</u>
          <u xml:id="u-21.42" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">- możliwość uwłaszczenia przez współmałżonka mieszkaniem zakładowym komunalnym lub spółdzielczym, o ile jest najemcą lub członkiem spółdzielni;</u>
          <u xml:id="u-21.43" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">- możliwość uwłaszczenia nieruchomością gruntu, na której leży budynek, o ile mieszkanie zostało już wykupione;</u>
          <u xml:id="u-21.44" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">- możliwość uwłaszczenia mieniem popegeerowskim, o ile emeryt lub rencista jest byłym pracownikiem PGR.</u>
          <u xml:id="u-21.45" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Wysoka Izbo! Z treści mojego sprawozdania wynika jednoznacznie, że:</u>
          <u xml:id="u-21.46" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Po pierwsze, ustawa uwłaszczeniowa - uzupełniona poprawkami Senatu - nie stanowi dla nikogo zagrożenia, lecz każdemu obywatelowi przynosi ewidentne korzyści.</u>
          <u xml:id="u-21.47" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Po drugie, daje ona możliwość przynajmniej częściowego wyrównania szansy uwłaszczeniowej wszystkim obywatelom, którzy wypracowali majątek, który powinien stać się ich własnością.</u>
          <u xml:id="u-21.48" who="#PoselSprawozdawcaAdamBiela">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu ludzi, którzy oczekują na tę ustawę, dla których jest ona wielką nadzieją, proszę, żeby z ustawy uwłaszczeniowej nie robić gry politycznej i nie wzbudzać między ludźmi zazdrości, zawiści - że być może sąsiad otrzyma w uwłaszczeniu więcej. Ustawa uwłaszczeniowa ma szansę być ustawą zgody narodowej, jeśli wzbudzanie nienawiści i zazdrości wokół tej ustawy zastąpi się budowaniem wzajemnej życzliwości wobec dobra będącego udziałem naszych rodaków po wejściu w życie ustawy uwłaszczeniowej. Budowaniu tego dobra służą poprawki Senatu, rekomendowane przez połączone komisje Wysokiej Izbie. Proszę Wysoką Izbę o ich przyjęcie, a senatorom dziękuję za ich wnikliwe opracowanie i przedstawienie Sejmowi. Dziękuję bardzo za uwagę. Szczęść Boże życzę.</u>
          <u xml:id="u-21.49" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pierwszy zabierze głos pan poseł Władysław Kielian w imieniu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselWladyslawKielian">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przemawiać w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność. Nie ma wolności bez ˝Solidarności˝, nie ma wolności bez własności. Uwłaszczenie obywateli polskich musi zostać dokonane właśnie w imię tych haseł, które przecież są powszechnie uznanymi zasadami w wolnych, demokratycznych społeczeństwach. Po dokonanych przez Senat poprawkach uwłaszczonym, o ile będzie chciał, albowiem uwłaszczenie jest dobrowolne, jeszcze raz powtórzę: dobrowolne, zostanie: posiadacz mieszkania spółdzielczego lokatorskiego, własnościowego według spełnionych przez niego warunków, może być też zredukowany dług mieszkaniowy tzw. starego portfela o połowę; najemca mieszkania komunalnego albo jego bliscy, o ile był najemcą przed ustawą o samorządzie; najemca mieszkania należącego do skarbu państwa; najemca mieszkania zakładowego należącego obecnie do przedsiębiorstwa państwowego lub spółki, spółdzielni lub osoby fizycznej, o ile przed prywatyzacją mieszkanie to było własnością przedsiębiorstwa. Bon uwłaszczeniowy otrzymają ci obywatele, którzy nie mogą skorzystać z uwłaszczenia bezpośredniego. Rolnicy mogą zamienić ten bon na ziemię. Ponadto posiadacze działek w ogródkach działkowych otrzymają prawo własności, natomiast byli i obecni pracownicy PGR-ów, pracownicy gospodarstw rybackich, stacji doświadczalnych PAN, nauczyciele użytkujący działki oraz użytkownicy wieczyści działek i gruntów rolnych otrzymają prawo własności do mieszkań, pomieszczeń gospodarczych i gruntów. Ogródków działkowych nie będzie można zamienić na stacje benzynowe, markety czy inne obiekty. Ustawa chroni te ogrody. Senat również zadbał o to, aby nie można było korzystać wielokrotnie z uwłaszczenia oraz promuje uwłaszczenie w rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PoselWladyslawKielian">Wysoki Sejmie! Uwłaszczenie nie zaczyna się dzisiaj. Uwłaszczyła się już przecież w całości nomenklatura PZPR-owska. Po likwidacji RSW tytuły własności wielu gazet uzyskali dziennikarze. Najbardziej silni, najbardziej ustosunkowani, najbardziej aktywni i zaradni zdążyli i potrafili zadbać o swoje. Dzisiaj pora najwyższa zadbać o tych obywateli, dla których komunistyczna Polska była obozem, nowa Rzeczpospolita zaś macochą. Tych wszystkich, którzy całe swoje umiejętności i siły włożyli w pracę nad opracowaniem ustawy uwłaszczeniowej, spotkały i spotykają nadal pouczenia, drwiny, nawet inwektywy. Formułują takie zarzuty osoby i formacje polityczne, które już wzięły swoje i doskonale zagospodarowały się w nowych warunkach, a i w poprzednich potrafiły obrastać w piórka. Formacje te, a zwłaszcza ich prominentni przedstawiciele, byli i są w dalszym ciągu odpowiedzialni za postępującą dewastację zasobów mieszkaniowych czy gruntów kierowanych dzisiaj do uwłaszczenia.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PoselWladyslawKielian">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Musimy dokonać uwłaszczenia również ze względu na konieczność spowodowania dbałości o mienie i substancję kraju. Nikt nigdy i nigdzie nie potrafił zapewnić właściwej dbałości lepiej niż właściciele. Nie stało się tak ani pod rządami idei, w której własność należała do ludu pracującego miast i wsi, ani też w sytuacji własności państwowej czy społecznej. Wiadomo przecież kto i z jakim rezultatem zarządzał tą własnością. Ten sposób i ten system zarządzania musimy wreszcie przeciąć, a jedynym sposobem jest uwłaszczenie.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PoselWladyslawKielian">Ustawa uwłaszczeniowa wraz z poprawkami Senatu zasypuje rów niekonstytucyjności i niesprawiedliwości. Wszyscy, którzy nie mogli otrzymać żadnego majątku, dzisiaj go mogą dostać. I pytanie, jaki jest to majątek. Ok. 4 mln mieszkań, ponad 3 mln ha ziemi, wielomiliardowy majątek produkcyjny oraz, co jest niezwykle ważne, Polacy wreszcie staną się prawdziwymi właścicielami ziem zachodnich i północnych. Skończy się tymczasowość i dokona się pełna i prawdziwa dekomunizacja.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PoselWladyslawKielian">Wczoraj prasa poinformowała o inicjatywie Unii Wolności, tj. o pomyśle utworzenia Fundacji Edukacji Narodowej. Pieniądze do fundacji miałyby trafić z rezerwy uwłaszczeniowej, tj. 7% z akcji prywatyzowanych firm. Nie chcę oceniać pomysłu, ale przypominam sobie niektóre akcje fundacyjne tego ugrupowania. Np. Fundacja Kultury pani Izabeli Cywińskiej czy Fundusz Daru Narodowego pana premiera Mazowieckiego. Przypominam sobie też, że akcje fundacyjne znikały w atmosferze skandalu i oskarżeń o korupcję i nadużycia. Oprócz tego rozwiązanie to jest niekonstytucyjne. Prezes Trybunału Konstytucyjnego Marek Safjan w dniu 19 lipca 2000 r. w tej Izbie mówił o niekonstytucyjnych ustawach, które bez powodu ograniczają krąg beneficjentów ustawy. Właśnie po to proponujemy i żądamy powszechnego uwłaszczenia, aby własnością dysponowali właściciele, a nie rady czy fundacje. A jak obywatele dojdą do własności, to potrafią tak się nią posłużyć, że zadbają zarówno o własną edukację, jak i o edukacją swoich dzieci. Będą po prostu mieli za co.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PoselWladyslawKielian">Dziwię się, że ugrupowanie, które w swojej nazwie użyło słowa wolność, jest przeciwne ustawie uwłaszczeniowej. Jeszcze raz przypomnę hasło: Nie ma wolności bez własności.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#PoselWladyslawKielian">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Akcji Wyborczej Solidarność popiera wszystkie poprawki przyjęte przez komisję wspólną: finansów i skarbu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Teraz proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Kaczmarka w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselWieslawKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym zaprezentować stanowisko klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej odnośnie do poprawek, które zostały zgłoszone przez Senat do ustawy o powszechnym uwłaszczeniu.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PoselWieslawKaczmarek">Prace nad tą ustawą można by określić jako ustawiczny bój o zrealizowanie politycznej utopii, wbrew logice, wbrew regułom ekonomii i regułom prawa, niezgodnie z przepisami konstytucji, a wynik tych prac konsekwentnie przybiera niebezpieczną formę legislacyjnego bubla, rodzącego nieprzewidziane skutki proponowanych rozwiązań prawnych.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PoselWieslawKaczmarek">Świadczy o tym liczba i treść zgłoszonych przez Senat poprawek - ponad 130, z czego uchwalono 66. O ekspresie poprawkowym w komisji nie wspomnę - w 90 minut przedyskutowano i przegłosowano tę ogromną liczbę poprawek. Jest to nie tylko świadectwo lekceważenia problemów uwłaszczenia i jego skutków, ale również dowód nieprzejednania i niechęci do uznania obowiązujących reguł prawa lub rzeczywistości, która jest nieco odmienna od świata widzianego oczami uwłaszczeniowych ideologów. Przeprowadzenie tych poprawek miało więc charakter wyłącznie formalny, było zadośćuczynieniem wymogom procedury legislacyjnej, ale nie tylko. Przyczyny tego pośpiechu są w końcu tylko tajemnicą poliszynela: należy zmusić prezydenta RP do zajęcia stanowiska wobec tej ustawy, i to jeszcze przed wyborami prezydenckimi. Uwłaszczenie stało się jedyną wyborczą kiełbasą w prezydenckiej kampanii kandydata AWS, a szkoda, że tego zaszczytu nie dostąpił na przykład polski eksport.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PoselWieslawKaczmarek">Klub SLD uważa, że poprawki Senatu w minimalnym stopniu poprawiają poziom prawny przesłanego do Senatu projektu ustawy o powszechnym uwłaszczeniu. Żadna z poprawek nie usuwa istotnych wątpliwości co do zgodności przepisów ustawy z konstytucją, a niektóre z nich te wątpliwości mnożą. Ilość poprawek świadczy tylko o jednym, o tym, że wątpliwej jakości prawnej sejmowego projektu ustawy niestety nie wyczyszczono w Izbie Wyższej.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#PoselWieslawKaczmarek">Z poprawek zgłoszonych przez Senat istotne znaczenie dla ustawy i skutków jej działania, a przy okazji dla prywatyzacji i pracowników oraz emerytów prywatyzowanych przedsiębiorstw, mają cztery poprawki:</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#PoselWieslawKaczmarek">1. Zmiana reguł uczestniczenia w uwłaszczeniu bezpośrednim (poprawka 6.). Wprowadza się zasadę jednorazowego uczestnictwa w uwłaszczeniu, bez jakiegokolwiek kryterium wartościowego. Oznacza to zupełną nieekwiwalentność uczestniczenia w podziale majątku publicznego i zapowiada obywatelską loterię w obejmowaniu uwłaszczanego majątku, gdy do tego dojdzie. Bo jest to wybór między wartościami: na przykład wartością akcji elektrowni Bełchatów (gdy dojdzie do prywatyzacji tej elektrowni, a trzeba pamiętać, że obywatel ma tylko 6 miesięcy na podjęcie decyzji, czy bierze udział, czy nie bierze udziału w uwłaszczeniu), wartością działki w tym samym Bełchatowie, działki rolnej w Bełchatowie, mieszkania będącego własnością spółdzielni, gminy Bełchatów lub innej osoby fizycznej, bo i taka poprawka znalazła się wśród poprawek Senatu, a nieznaną wartością bonu uwłaszczeniowego. Takie przepisy to niestety niezbyt mądre rozwiązania i nie ma dla niej żadnej miary, gdyż zmusza się obywatela do wyboru spośród rzeczy nieokreślonych i nieporównywalnych.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#PoselWieslawKaczmarek">2. Uwłaszczenie użytkowników ogródków działkowych (poprawka 45.), co oznacza likwidację Stowarzyszenia Ogródków Działkowych i jest rzeczywistym zagrożeniem dla dalszej egzystencji środowiska pracowniczych ogródków działkowych. Stanowczo nie popieramy tej poprawki. Trudno doszukać się jej sensu, jej znaczenia. Jej znaczenie jest pozorne, gdyż daje działkowiczom to, co już w istocie mają, czyli prawo do użytkowania i posiadania działki - tylko że jest to w ramach stowarzyszenia, bo taka jest istota ruchu działkowców w Polsce. Nie znamy powodów, dla których mamy kupczyć nie swoją własnością.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#PoselWieslawKaczmarek">3. Nabywanie praw do mieszkań komunalnych. Poprawka polega na wprowadzeniu specyficznego, błędnego, jak się wydaje, kryterium prawa do lokalu, kryterium daty 26 maja 1990 r. Przyznaję, że to pomysł trochę z piekła rodem, gdyż o prawie do lokalu decyduje data zasiedlenia, a nie historia statusu własnościowego lokalu, czyli w jaki sposób, z czyich środków powstała substancja mieszkaniowa. To chyba nieporozumienie. Przecież przedmiotem uwłaszczenia ma być mieszkanie i z tym wiążą się ewentualne skutki finansowo-prawne, a nie z faktem, że przysłowiowy Kowalski zamieszkał w danym lokalu na przykład dwa dni po 26 maja 1990 r. Autor zgłaszający poprawkę nie do końca chyba rozpoznał istotę uwłaszczenia.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#PoselWieslawKaczmarek">4. Z próby likwidacji uprzywilejowanych akcji pracowniczych wycofano się, natomiast wprowadzono poprawkę oznaczającą konieczność zrzeczenia się bezpłatnych akcji dla pracowników i emerytów prywatyzowanych prezdsiębiorstw państwowych, gdy obywatel zamierza uczestniczyć w uwłaszczeniu bezpośrednim. Jest to podważenie jednej z podstawowych reguł obowiązujących w polskiej prywatyzacji, a wynika z tego, że z uwłaszczenia będzie można skorzystać tylko raz.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#PoselWieslawKaczmarek">Senat, podobnie jak autorzy uwłaszczeniowej utopii, nie odniósł się do problematyki kosztów realizacji ustawy. Przecież tylko zgrubny rachunek pozwala je ocenić na kwotę rzędu 8-9 mld zł. Koszty operacji w spółdzielniach - 2,5 mld zł (wynika to ze stanowiska rządowego). Koszty banków, wynikające z umorzenia kredytów - 2 mld zł. Rezerwa 7-procentowa w majątku - 4 mld zł. Zwroty dla przedsiębiorstw za uwłaszczone mieszkania zakładowe oraz koszty biurokracji uwłaszczeniowej. Na podatnika za uwłaszczenie przypada więc po 390 zł na głową, jest to wynik dzielenia kosztów do poniesienia na uwłaszczenie przez liczbę podatników.</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#PoselWieslawKaczmarek">Niezmiennie też przy każdej publicznej dyskusji warto zapytać, jakaż to może być wartość obiecywanego, prawie już wyborczego, bonu uwłaszczeniowego? Przed chwilą pan poseł Biela poświęcił bardzo długi fragment swojego wystąpienia na opisanie, co z tego bonu wynika, jakie będą korzyści z tego bonu. Ja bym tylko pana posła Bielę zapytał, w którym artykule tejże ustawy te wszystkie obietnice są zapisane? Obawiam się, że - panie pośle - chyba nie ma takiego artykułu...</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">(Wiedza o ekonomii.)</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#PoselWieslawKaczmarek">...więc to co pan poseł Biela zechciał opowiedzieć, jest wyłącznie politycznym chciejstwem.</u>
          <u xml:id="u-25.13" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">(Wiedza o ekonomii.)</u>
          <u xml:id="u-25.14" who="#PoselWieslawKaczmarek">A wydaje mi się, że ten rachunek... Panie pośle Wójcik, jeżeli pan przywołuje wiedzę o ekonomii, to niech pan w końcu stanie publicznie i powie, ile ten bon jest wart, jeżeli pan ma taką wiedzę ekonomiczną. Bo jeżeli pan nie wie, to ja panu spróbuję to wyliczyć.</u>
          <u xml:id="u-25.15" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">(Ja panu też.)</u>
          <u xml:id="u-25.16" who="#PoselWieslawKaczmarek">Wydaje się, że nie jest to więc wielki problem, aby przedstawić chociażby przybliżony rachunek, chodzi o rząd wielkości, i on nie ma prawa odbiegać od realnych przyszłych wartości. Należy się oprzeć wyłącznie na danych znanych, prezentowanych przez obecny rząd i jego agendy. Z oświadczenia resortu skarbu wynika, że spodziewa się jeszcze dochodów z prywatyzacji na sumę rzędu ok. 40 mld zł. Należy przyjąć, że po bon może zgłosić się ok. 22-23 mln obywateli, gdyż trzeba odliczyć pracowników, którzy pobrali lub pobiorą bezpłatne akcje prywatyzowanych firm, obywateli, którzy przejmą mieszkania - mieszkań jest ok. 3,6 mln - oraz trzeba przyjąć w tym szacunku, że z prywatyzacji, jeżeli zakładamy, że będzie 40 mld, to 7% prywatyzowanego majątku oznacza kwotę rzędu 4 mld zł. Znowu trzeba przeprowadzić zwykłe dzielenie, czyli 4 mld zł podzielić przez 23 mln obywateli, daje to ok. 175 zł na jeden bon uwłaszczeniowy, czyli optymistycznie kwotę rzędu 200 zł. Proszę teraz prognozowaną wartość bonu zderzyć z wartością rynkową mieszkania komunalnego na warszawskim Mokotowie lub Żoliborzu, czy nawet z zagadkową propozycją 20 ha przeliczeniowych dla rolników. Po prostu - kpina, niekompetencja.</u>
          <u xml:id="u-25.17" who="#PoselWieslawKaczmarek">Rachunek jest interesujący, gdyż średnie koszty przypadające na jednego podatnika - ok. 390 zł - są znacząco wyższe niż możliwe średnie przysporzenie majątkowe przypadające na jednego potencjalnego uczestnika uwłaszczenia, czyli optymistyczne 200 zł na głowę. Jest to z punktu widzenia budżetu państwa propozycja nie do zaakceptowania, ale czegóż się nie robi dla lidera politycznego rządzącej mniejszości. Szanse wyborcze muszą być małe, skoro na sukces muszą zrzucić się wszyscy polscy podatnicy - netto po prawie 200 zł. Kompromitacją jest postawa rządu, który poza wyborczą propagandą, uprawianą przez pana premiera Buzka przy każdej możliwej okazji w celu wspomagania pana posła Krzaklewskiego w marszu do prezydentury, ani razu nie zajął merytorycznego stanowiska wobec poselskiej, a następnie już sejmowej ustawy uwłaszczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-25.18" who="#PoselAdamBiela">(Zajął, zajął.)</u>
          <u xml:id="u-25.19" who="#PoselWieslawKaczmarek">Tłumaczenie się posłów SKL w kuluarach sejmowych, że bez ich udziału wystarczy głosów odrzucających ustawę, dlatego głosowali za tą ustawą, trudno chyba uznać za wykładnię stanowiska rządowego.</u>
          <u xml:id="u-25.20" who="#PoselWieslawKaczmarek">Stanowisko rządu jest ważne, zwłaszcza w kontekście wykonalności ustawy. Istotna wydaje się więc próba oszacowania wartości bonu mieszkaniowego, bo na razie posłom: panu Wójcikowi i panu Bieli, jakoś się to skutecznie nie udaje, ale udaje im się skutecznie sprzedawać publiczności przysłowiowego kota w worku. Ten szacunek może być też bardzo istotny dla kolegów z PSL, bo w myśl art. 26 projektu ustawy rolnicy mają otrzymać bon uprawniający do nieodpłatnego nabycia do 20 ha ziemi. Tylko, że nikt nie policzył, ile skarb państwa ma tej ziemi do przekazania. Obawiam się, że bony dla większej części rolników będą bez pokrycia. Jakie będą kryteria ustalania wielkości areału ziemi na bon i kto tę ziemię otrzyma - kto pierwszy, ten lepszy, kto ma mniej, dostanie więcej? Na te pytania posłowie PSL, głosujący za ustawą uwłaszczeniową, powinni umieć odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-25.21" who="#PoselWieslawKaczmarek">Ponieważ na przykład ze sprawozdania Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa wynika na razie, że areał, którym dysponuje, to 3,560 mln ha ziemi. 2 mln ma pochłonąć reprywatyzacja, 1,2 mln jest w dzierżawie, więc pozostaje ok. 360 tys. ha, z czego ok. 300 tys. ha nie nadaje się do sprzedaży. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa rocznie sprzedaje ok. kilkudziesięciu tys. ha. Jak zaspokoić oczekiwania kilkuset tysięcy rolników, wydaje się interesującym wyzwaniem dla połączonych sił elit uwłaszczeniowych AWS i PSL.</u>
          <u xml:id="u-25.22" who="#PoselWieslawKaczmarek">Senat w przedstawionych poprawkach nie odnosi się do przyszłych skutków ustawy, które będą miały wpływ na stan budżetu państwa, gmin i rodzin. Szczególnie dotyczy to kosztów eksploatacji lokali, kosztów remontowania infrastruktury mieszkalnej, kosztów programów socjalnych dla osób eksmitowanych.</u>
          <u xml:id="u-25.23" who="#PoselWieslawKaczmarek">Klub SLD nie popiera ustawy uwłaszczeniowej, nie popieramy większości uchwalonych przez Senat poprawek. W szczególnie szkodliwych przypadkach klub SLD będzie głosował za ich odrzuceniem.</u>
          <u xml:id="u-25.24" who="#PoselWieslawKaczmarek">I na koniec pytanie ostatnie do rządu, do autorów. Do wyborów prezydenckich zostały nam trzy sesje Sejmu. Pytam pana premiera, rząd, liderów AWS: Ile będą kosztowały państwo, idąc za przykładem ustawy uwłaszczeniowej, kolejne zabiegi wyborcze pana posła Krzaklewskiego o wejście do drugiej tury wyborów prezydenckich? Co jeszcze panowie spróbujecie sprzedać na wyborczym targowisku? Polski nie stać na finansowanie z majątku publicznego żadnych politycznych kampanii, nawet gdy są one organizowane dla tak wielkiego męża stanu, jakim jest pan poseł Marian Krzaklewski. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-25.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Kaczmarkowi z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Wyrowińskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselJanWyrowinski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mój klub, Klub Parlamentarny Unii Wolności spodziewał się, iż Senat, Izba rozwagi i jak dotychczas szczególnie dokumentowanej troski o jakość legislacyjną ustaw, w sprawie tej ustawy, ustawy o zasadach realizacji programu powszechnego uwłaszczenia, ustawy obarczonej rozlicznymi i po wielekroć przywoływanymi błędami, ustawy, mówimy to z pełną odpowiedzialnością, która jest odpowiedzią na polityczne zapotrzebowanie jednego z kandydatów do prezydenckiego fotela, a nie owocem autentycznej troski o to, aby upowszechnić własność, nie pogłębiając, panie pośle Kielian, tego rowu niekonstytucyjności i niesprawiedliwości, tylko zasypując go, podejmie nie próbę naprawienia tego, czego się naprawić nie da, ale skieruje do Sejmu krótką uchwałę o odrzucenie tej ustawy. Niestety, panie i panowie posłowie, tak się nie stało.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PoselJanWyrowinski">Chciałbym w imieniu mojego klubu zadać tym, którzy podjęli tę decyzję, która wyraziła się w horrendalnej ilości poprawek - 65 - do ustawy mającej nieco ponad 30 artykułów, następujące pytania. Chciałbym zapytać: Czy panie i panowie senatorowie, którzy podejmowali uchwałę dotyczącą mieszkań stanowiących własność skarbu państwa i mieszkań zakładowych, nie posiadali wiedzy o tym, że w tej Izbie, panie i panowie posłowie, czeka na trzecie czytanie, czyli na głosowanie, projekt ustawy, notabene zgłoszonej również przez posłów z AWS, o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, spółek prawa handlowego, powstałych w wyniku komercjalizacji, oraz państwowych osób prawnych, przy czym ten projekt ustawy, który od 28 czerwca oczekuje na trzecie czytanie, czyli na głosowanie, przyjmuje takie same zasady zbywania tych mieszkań, jakie stosowano na przykład w przypadku mieszkań PKP, a nie darmowe, jak się proponuje w tej ustawie, czyli nie pogłębia niesprawiedliwości, tylko daje najemcom tychże mieszkań takie same szanse. Czy panie i panowie senatorowie o tym nie wiedzieli?</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PoselJanWyrowinski">Liczyliśmy na to, że Wysoka Izba senacka nie będzie popierała rozwiązań, które pogłębiają niesprawiedliwość w materii mieszkań przez to, że niektórzy, jak na przykład pracownicy PKP, weszli w ich posiadanie za określoną, niewielką, ale jednak, kwotę pieniędzy, a pozostali otrzymają je za darmo. Tak się niestety nie stało.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PoselJanWyrowinski">Mój klub oczekiwał również, że Senat weźmie pod uwagę to, że od pewnego czasu w Wysokiej Izbie działa Nadzwyczajna Komisja do spraw generalnej regulacji kwestii związanych ze spółdzielczością, bo to nie jest tylko kwestia zmiany statusu mieszkań, to jest kwestia generalnej rewolucji w spółdzielczości mieszkaniowej. Również na trzecie czytanie oczekuje projekt ustawy po części rozwiązujący kwestie stanowiące część ustawy, która jest dzisiaj przedmiotem naszej debaty.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#PoselJanWyrowinski">Pragnę, panie i panowie posłowie, powiedzieć, że mój klub, Klub Parlamentarny Unii Wolności, popiera rozwiązania, które zawarte są we wspomnianym przed chwilą projekcie ustawy o udostępnianiu mieszkań zakładowych i państwowych osób prawnych, jak również rozwiązania, które zawarte są w nieprzegłosowanym jeszcze przez Izbę projekcie ustaw spółdzielczych.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#PoselJanWyrowinski">Mam następujące pytania, jeżeli chodzi o decyzje Senatu. Pytam: Dlaczego Senat nie wsłuchał się w krytyczne głosy środowisk samorządowych, jeżeli chodzi o kwestie mieszkań komunalnych? Dlaczego nie potraktował serio stanowiska komisji samorządu terytorialnego w tej kwestii? Dlaczego przeszedł obojętnie nad opinią najlepszych konstytucjonalistów polskich, którzy są zgodni, że akurat to rozwiązamie jest niezgodne z konstytucją? A wreszcie jeżeli już tak się nie stało, to dlaczego nie wczytał się, panie i panowie posłowie, w sentencję orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 12 kwietnia 2000 r. uznającego za sprzeczne z konstytucją przepisy wprowadzające bardzo ulgowe opłaty za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gminnych w prawo własności. Te pytania oczywiście pozostają bez odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#PoselJanWyrowinski">Panie i Panowie Posłowie! Unia Wolności uważała od samego początku zajmowania się sprawą uwłaszczeniową, że nie da się w jednej ustawie, ze względu chociażby na odziedziczone po PRL skomplikowane i zagmatwane sprawy statusu różnych kategorii mieszkań, za pomocą jednego uwłaszczeniowego wytrycha otworzyć drzwi do raju szczęśliwej własności. Nie da się. Uważaliśmy, prezentowałem to stanowisko również, kiedy byliśmy jeszcze w koalicji - panowie posłowie to pamiętają - że prywatyzacja mieszkań musi odbywać się na drodze odrębnych ustaw. Jesteśmy za jak najłatwiejszą i jak najtańszą drogą obywatela do własnego mieszkania. Jednakże nie może być to droga na uwłaszczeniowe skróty, droga, która sprawia, że rodzą się nowe niesprawiedliwości, przede wszystkim w wypadku tych, którzy już mieszkania z kategorii uwłaszczonych nabyli i czują się w tej chwili, i sygnalizują mi to na różne sposoby, wystrychnięci na dudka.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#PoselJanWyrowinski">Panie i Panowie Posłowie! Kontynuując, chciałbym zapytać, dlaczego Wysoka Izba senacka w kwestii tego, co się nazywa uwłaszczeniem pośrednim, ze spokojem i namysłem nie rozważyła tego i nie wyciągnęła wniosków z tego, że żadna prywatyzacja masowa, żadne powszechne uwłaszczenie zrealizowane w krajach postkomunistycznych nie przyniosły spodziewanych efektów, nie upowszechniły własności. Również nasz - moim zdaniem, najlepszy - projekt powszechnego uwłaszczenia, narodowe fundusze inwestycyjne, też nie przyniósł tych efektów, których się spodziewaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#PoselJanWyrowinski">Panie i panowie posłowie, nie warto po 10 latach powtarzać tego, iść tą błędną ścieżką. Nie warto. Unia Wolności proponuje, aby zamiast brnąć w ślepą uwłaszczeniową uliczkę, zamiast oferować wspomnianego już tutaj uwłaszczeniowego kota w worku, tzw. rezerwę uwłaszczeniową ustanowić fundamentem inwestycji w przyszłość. Taką inwestycją jest proponowany przez nas fundusz edukacyjny służący wyrównywaniu szans edukacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#PoselJanWyrowinski">Panie pośle Kilian, jeżelibyśmy się już tutaj licytowali co do tego, gdzie będzie więcej synekur, to na pewno w proponowanym przez was narodowym funduszu uwłaszczeniowym, który jest jednorazową inwestycją. Co do tego nie mamy żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#PoselJanWyrowinski">Pytam również nieobecnych senatorów o to, dlaczego nie zadali tych pytań, na które starał się odpowiedzieć pan poseł Kaczmarek, kiedy mieli okazję zajmować się tą ustawą. Nie zapytali chociażby o szacunkowe wyliczenie wartości bonu uwłaszczeniowego, Nie zapytali o to, ile jest ziemi, którą można obdarować rolników. Nie zapytali wreszcie o koszty. Takich pytań nie było, panie i panowie posłowie, a szkoda, bo jak sądzę, gdyby senatorowie znali odpowiedzi na te pytania, to być może podjęliby inną decyzję.</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#PoselJanWyrowinski">W świętej naiwności wierzyliśmy również, że Izba wyższa zauważy jawną niesprawiedliwość proponowanych rozwiązań, praktycznie niewykonalność i bezsens rejestru. Jeżeli się dzisiaj pyta anonimowo pracowników Ministerstwa Skarbu Państwa, czy jest szansa na to, aby stworzyć wiarygodny rejestr, który każdemu obywatelowi będzie przypisywał jego historię, że tak powiem, uwłaszczeniową, to takiej szansy nie ma oczywiście, to będą pieniądze wyrzucone w błoto. I wreszcie bałagan legislacyjny, jaki powstanie w momencie, kiedy ta ustawa wejdzie w życie. Niestety, zamiast wniosku o odrzucenie ustawy, mamy oto kolejnych 65 poprawek.</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#PoselJanWyrowinski">Chciałem państwu przypomnieć, że w czasie drugiego czytania autorzy ustawy zgłosili prawie 40 poprawek. Z tego co wiem, większość tych poprawek, które trafiły do Senatu, były również tego samego autorstwa. Nie chciałbym się pastwić nad tym, co zaproponował Senat, w szczególności jeżeli chodzi np. o kwestię rozwiązania sprawy ogródków działkowych. Twierdzę, że proponowane zapisy są niewykonalne. Twierdzę również, że trudno będzie wykonać ustawę w zakresie uwłaszczenia mieszkaniami komunalnymi, dlatego że w polskim prawie nie ma pojęcia osób bliskich, które mają prawo do uwłaszczania się na tych mieszkaniach. Twierdzę, że w polskim Prawie spółdzielczym nie ma mieszkań rotacyjnych, które wprowadził Senat. Twierdzę również, panie i panowie posłowie, że są takie fragmenty ustawy, w których Senat w pewnym miejscu wprowadził poprawki, ale zapomniał o tym, że konsekwencje tych poprawek powinny być również w innych miejscach tej ustawy i z tego tytułu ta ustawa będzie miejscami niewykonalna.</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#PoselJanWyrowinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu mojego klubu chciałbym zaapelować do wszystkich państwa o to, abyśmy na te ważne tematy rozmawiali bez politycznego nacisku, abyśmy nie brnęli, tak jak już powiedziałem, w uwłaszczeniową uliczkę, ale poważnie zastanowili się nad tym, jak dla dobra wspólnego, dla dobra państwa zagospodarować te wszystkie środki, którymi jeszcze dysponujemy.</u>
          <u xml:id="u-27.15" who="#PoselJanWyrowinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mój klub z przyczyn fundamentalnych nie zgadza się z ideą tej ustawy. W przypadku większości głosowań nad poprawkami Senatu wstrzymamy się, a w przypadku tych, które wołają o pomstę do nieba, będziemy głosowali przeciw. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Wyrowińskiemu z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Pęka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselBogdanPek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To jest pierwsza debata na temat uwłaszczenia, która przebiega w normalnym czasie. Tak się dotąd składało, że zwykle mówiliśmy o tym około północy w taki sposób, żeby polskie społeczeństwo nie mogło się dowiedzieć, o co naprawdę chodzi i żeby informacje o tym czerpało z różnego typu znakomicie funkcjonujących liberalnych mediów. Ale nawet w parlamencie są pewne granice cynizmu politycznego, których przekraczać nie można.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PoselBogdanPek">Oto mój przedmówca, znamienity pan poseł Wyrowiński oświadczył ni mniej, ni więcej, tylko tak szeroko można to rozumieć, że sprawiedliwość i prawda jest tym, co kieruje poczynaniami Unii Wolności. Amen.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PoselBogdanPek">Muszę powiedzieć, że jeśli chodzi o to uderzenie w piersi na temat narodowych funduszy inwestycyjnych, które nie są ani narodowe, ani inwestycyjne i są największą fundamentalną klęską polskich przekształceń, wymyśloną i przeforsowaną przez dzisiejszych głównych przeciwników uwłaszczenia, to ktoś powinien też ponieść odpowiedzialność, bo około 30 bln starych złotych zostało zmarnowane</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#PoselBogdanPek"> i 10% narodowego majątku poszło nie tam, gdzie miało iść, a jeśli chodzi o element uwłaszczeniowy, skończyło się to mniej więcej na półtorej butelki wódki. Ta sama grupa, która wbrew rozsądkowi, wbrew zasadom, wbrew przyzwoitości przeforsowała tamten program, dzisiaj w sposób histeryczny wręcz, bo nie chcę powiedzieć: szowinistyczny, występuje przeciwko ustawie uwłaszczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#PoselBogdanPek">Polskie Stronnictwo Ludowe nie twierdzi, że jest to doskonała ustawa. Ale, proszę Wysokiej Izby, to jest ostatni dzwonek, żeby polskiemu społeczeństwu dać cokolwiek. I jeżeli jest w tym narodzie choć jeden człowiek, który wierzy, że Unia Wolności i liberalna frakcja w SLD chcą cokolwiek dać, to oświadczam, że to nieprawda. Nie chcieli nigdy, nie dadzą i zrobią wszystko, żeby nie dać.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#PoselBogdanPek">Pan minister Kaczmarek dzisiaj poucza Polskie Stronnictwo Ludowe, że my nie wiemy, co chłopi dostaną. Nie zapomnę nigdy, jak na tej sali sejmowej w poprzedniej kadencji słyszałem o 6-stopniowym zabezpieczeniu w narodowych funduszach inwestycyjnych i jak wbrew stanowisku Rady Legislacyjnej przy premierze przeforsował umowy o zarządzanie narodowymi funduszami inwestycyjnymi, które doprowadziły cały ten układ do klęski</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#PoselBogdanPek"> - bez żadnego związku z wynikami, bez jakiejkolwiek odpowiedzialności za działania. Kto na tym zarobił? Jak zwykle, wąska grupa cwaniaków, kilka wyspecjalizowanych w naciąganiu polskiego społeczeństwa firm i parę firm zagranicznych. Ani obcy kapitał nie napłynął, ani inwestycyjny i mamy rozgrzeszenie co do 10% majątku narodowego w formie tzw. uwłaszczenia. Granica przyzwoitości jest taka, panowie, żeby wasza krytyka tej niedoskonałej, powiedzmy sobie, ustawy była skromniejsza i żeby przed krytyką uderzyć się we własne piersi.</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#PoselBogdanPek">Tak samo, pytam się grzecznie i spokojnie, jak to jest, panowie z Unii Wolności, że dzisiaj występujecie w obliczu radykalnego i, jak sądzę, słusznego spadku waszych notowań z propozycją wyłożenia sporych pieniędzy na oświatę. Wszyscy od dawna o tym mówili. Pan premier Balcerowicz do niedawna jednoosobowo zarządzał finansami państwa. Robił, co chciał, i nie tylko na tę oświatę nie dał, ale uderzył w nią pośrednio w taki sposób, że dzisiaj mamy tam do czynienia wręcz z załamaniem i z groźbą wtórnego analfabetyzmu, zwłaszcza na obszarach wiejskich. I teraz macie świetny pomysł. Proszę bardzo, zrobimy następną fundację, wyprowadzimy te pieniążki społeczne poza budżet, jak mniej więcej połowę finansów publicznych - oczywiście nie my formalnie, ale tak to stworzymy, żebyśmy my bądź nasi zwolennicy i przyjaciele polityczni tym zarządzali według schematu ideologicznego, który my realizujemy. A ja powiadam, że większość polskiego społeczeństwa z takim schematem zgodzić się nie może i jest to działanie również nieuczciwe.</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#PoselBogdanPek">Ale wróćmy do tematu.</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#PoselBogdanPek">Ta ustawa daje pełną dowolność. Każdy obywatel, któremu wmówiono bądź który uzna z jakichkolwiek powodów przed własnym sumieniem, że nie chce z uwłaszczenia, zwłaszcza z jego bezpośredniej formy, skorzystać, może odmówić.</u>
          <u xml:id="u-29.13" who="#PoselBogdanPek">Polskie Stronnictwo Ludowe w związku z poprawkami Senatu podjęło decyzję, że nie będzie stawać naprzeciw usilnym żądaniom związku ogródków działkowych i działkowiczów - jak nas zapewniają - i nie poprze poprawki dotyczącej uwłaszczenia działek. Ale jestem przekonany, że ludzie, którzy tak gorąco przeciwko temu protestują, nie do końca wiedzą, przeciwko czemu protestują, bo trzeba też powiedzieć wprost i uczciwie, że zawsze lepiej być właścicielem niż dzierżawcą, niż tylko użytkownikiem,</u>
          <u xml:id="u-29.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.15" who="#PoselBogdanPek"> a wszelkie pochodne tego prowadzą tylko do dokładnego ogłupienia polskiego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-29.16" who="#PoselBogdanPek">Zawsze wtedy, gdy chce się coś dać polskiemu społeczeństwu, ale nie pewnym elitom, które zawsze znajdą sposób na uwłaszczenie się... Zresztą muszę powiedzieć, że - oprócz gry politycznej, która mnie nie interesuje - u podstaw takiego szowinizmu wobec tej ustawy jest obawa, że jak powstanie rejestr uwłaszczonych, to wyjdzie prawda, kto w Rzeczypospolitej się uwłaszczył.</u>
          <u xml:id="u-29.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.18" who="#PoselBogdanPek"> I tego się boją liczni przedstawiciele, którzy zawsze bronią większości polskiego społeczeństwa - oczywiście przed kamerami. </u>
          <u xml:id="u-29.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.20" who="#PoselBogdanPek">Muszę powiedzieć, że zawsze gdy chcemy coś zrobić w tej Izbie - tak było w poprzedniej kadencji, z przykrością to stwierdzam, i obecnie - dla jakichś grup biednych, mniej zaradnych, licznych i biednych, to zawsze wymachuje się tutaj sztandarem albo siekierą: to jest niezgodne z konstytucją. No to pytam się: A czy było zgodne z konstytucją przyznanie 15% akcji pracownikom w niektórych bogatych instytucjach, gdzie za nic i na koszt reszty osiągnięto niesamowite dochody? Dlaczego nie znalazł się żaden uczony profesor albo jakaś broniąca słusznej sprawy partia polityczna, która by zgłosiła wniosek do Trybunału Konstytucyjnego, że jest to niezgodne? Bo to był skuteczny pomysł na przeprowadzenie prywatyzacji najlepszych polskich firm.</u>
          <u xml:id="u-29.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.22" who="#PoselBogdanPek">Jedyny skuteczny. Dzisiaj słyszę o pomyśle - bo niestety Akcja Wyborcza Solidarność poza tą ustawą nie ma za wiele na swoją obronę, bo taką samą politykę dzisiaj realizuje...</u>
          <u xml:id="u-29.23" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.24" who="#PoselBogdanPek"> Dzisiaj słyszę, że Bełchatów, gdzie jest złoże węgla brunatnego wystarczające na 25 lat i najtańsza energia w Europie, ma być sprywatyzowany, a załodze powiedziano: dostaniecie po 70 tys. nowych zł. Chciałbym widzieć takiego, który pójdzie przekonywać załogę, że to jest wbrew interesowi narodowemu - bo jest.</u>
          <u xml:id="u-29.25" who="#PoselBogdanPek">Ten pomysł służył więc jedynie przyspieszeniu złodziejskiej prywatyzacji - za 10% realnej wartości zrujnowaliśmy finanse państwa polskiego i odebraliśmy nadzieję przyszłym pokoleniom. Do jakiej sytuacji dzisiaj doprowadzono? 60 mld polskich złotych trzeba wydać tylko na wzmocnienie funduszy emerytalnych w ciągu najbliższych 5 lat. Zwolennicy możliwie szerokiej reprywatyzacji zgadzają się - i nie słyszę krzyku w liberalnych mediach ani obrońców sprawiedliwości - że trzeba dać ponad 50 mld nowych złotych 170 tys. ludzi na reprywatyzację. Przecież to konsumuje praktycznie cały majątek narodowy, który nadaje się jeszcze do sprzedania. Jaki z tego wniosek? Że jak nie zrobimy tego uwłaszczenia dzisiaj, to nie zrobimy go już nigdy. To nie zrobimy go już nigdy.</u>
          <u xml:id="u-29.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.27" who="#PoselBogdanPek">I na koniec: Wysoka Izbo! Wśród problemów, jakie stoją przed polskim społeczeństwem, przed polskim państwem i przed władzami politycznymi tego państwa, najważniejsze będą zawsze, dopóki nie zostaną zamknięte, procesy przekształceń własnościowych i ewentualne warunki wejścia do Unii Europejskiej - a nie zanosi się dzisiaj, żeby to się dokonało szybko i na warunkach partnerskich. I wreszcie to, co tu dzisiaj było powiedziane: Bez własności nie ma żadnych szans na suwerenność. Nie ma. To własność będzie wyznaczać podstawowe możliwości rozwoju zarówno narodu, jak i pojedynczych jednostek. Ale nie ma też tych szans bez prawdy. Tej prawdy brakuje, tak jak jej kiedyś brakowało w systemie komunistycznym, i ta prawda jest przekręcana w dowolny sposób zupełnie bezkarnie, z wykorzystaniem potęgi mediów i wpływów w tych mediach. Gdzie tylko chcemy cokolwiek zrobić dla ludzi, tam natychmiast znajdują się ich prawdziwi obrońcy, którzy, bądź wietrząc w tym swój interes polityczny, bądź broniąc swojego dorobku, występują przeciw takim rozwiązaniom. Obawiam się, że siła tych perswazji jest tak potężna, że prawdy polskiemu społeczeństwu przekazać nie będziemy mogli do końca. Ale gdy będziecie głosować przeciwko tej niedoskonałej ustawie, musicie pamiętać - a zwłaszcza prezydent Kwaśniewski, gdy zdecyduje się na jej zawetowanie, musi pamiętać, że jest to ostatni moment, żeby polskiemu społeczeństwu dać cokolwiek. Odpowiedzialność polityczna, ta długofalowa, z jej wszystkimi skutkami, spadnie na wszystkich tych, którzy nie dopuścili do tego, żeby ludzie mogli decydować o tej niewielkiej własności, którą chcemy im dziś przekazać.</u>
          <u xml:id="u-29.28" who="#PoselBogdanPek">Zwracam się do tych wszystkich, którzy czują się pokrzywdzeni - bo to prawda, ta ustawa nierówno dzieli ten majątek, co innego mieszkanie w dużym mieście, a co innego mieszkanie na prowincji - proszę państwa, jeżeli będziecie występować tu z takiej pozycji, że to jest niesprawiedliwe, to oświadczam, że jeżeli ta ustawa nie wejdzie w życie, to wy również nic fizycznie nie dostaniecie. A tę własność dostanie przecież polskie społeczeństwo, coraz biedniejsze i niemające szans na uzyskanie tej własności, która wiąże się z minimum możliwości życia i rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-29.29" who="#PoselBogdanPek">Polskie Stronnictwo Ludowe poprze znakomitą większość poprawek Senatu, gdyż uważamy, że one tę ustawę udoskonalają. I zawsze, dziś i jutro będziemy za takimi rozwiązaniami, które wywłaszczonemu w sposób nieprzyzwoity polskiemu społeczeństwu dają choćby niewielką część własności. Nie ma wolności bez tej własności, ale nie ma też wolności bez prawdy i jej się domagamy.</u>
          <u xml:id="u-29.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">To był pan poseł Bogdan Pęk z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Lech Szymańczyk z PPS i Ruchu Ludzi Pracy.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">A pan poseł zapisał się, tak?</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Nie wiem, bo nie mam tego na liście. Nastąpiło jakieś iskrzenie na łączach. Zaraz to wyjaśnimy, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jest telefon, będzie odpowiedź, momencik.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Michał Janiszewski w imieniu Koalicji dla Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselMichalJaniszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś, kiedy kończy się droga parlamentarna ustawy o powszechnym uwłaszczeniu, nasuwa się wiele refleksji, ponieważ droga ta była bardzo wyboista i właściwie jej los pokazuje jak w soczewce dziwne ścieżki, jakimi w ciągu ostatnich lat chadzały elity polityczne.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PoselMichalJaniszewski">W 1990 r. Lech Wałęsa zaproponował sposób uwłaszczenia - równo po 100 mln. Przypomnę, uczynił to w kampanii prezydenckiej. Nic z tego nie wyszło. Potem nasi sąsiedzi, na przykład Czesi, zrealizowali podobną koncepcję uwłaszczenia, tzw. kuponówki. W Polsce idea uwłaszczenia odżyła wyraźnie w 1996 r., wiązała się z nią pierwsza udana próba zjednoczenia prawicy w referendum uwłaszczeniowym, kiedy to ponad 9 mln Polaków powiedziało: tak, chcemy uwłaszczenia. Przeszkodziła mała frekwencja.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#PoselMichalJaniszewski">Na bazie idei uwłaszczenia oraz sprzeciwu wobec projektu konstytucji wiadomego autorstwa powstała największa koalicja prawicy. Akcja Wyborcza Solidarność wpisała to do swego programu i wygrała wybory w 1997 r., otrzymując 252 mandaty parlamentarne. Idea powszechnego uwłaszczenia to, przypomnę, jeden z pierwszych wniosków programowych Konfederacji Polski Niepodległej. I co się dzieje potem? Marian Krzaklewski powołuje koalicję Akcja Wyborcza Solidarność-Unia Wolności, koalicję, która na trzy lata zablokowała uwłaszczenie. Tworząc taką koalicję, która nie posiadała możliwości odrzucenia weta prezydenckiego, przesądził, że to prezydent będzie arbitrem polskich zmian. Konsekwencje dzisiaj widać w sondażach. AWS wolał wyrzucić blisko 20 posłów niż powiedzieć ˝nie˝ programowi Unii Wolności, a ˝tak˝ uwłaszczeniu. Gdyby była inna koalicja, Aleksander Kwaśniewski nie miałby dziś 60% poparcia w sondażach, AWS 15%, a jej lider 5% czy może 7%. Gdyby była inna koalicja, powszechne uwłaszczenie nastąpiłoby kilka lat temu, a Polacy nie mieliby przekonania, że żyją w kraju zmarnowanych szans, gdzie demokratycznych wybór zamienić się chce w grę wyborczą cwaniaków.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#PoselMichalJaniszewski">Dziś w imieniu posłów Koalicji dla Polski, a szczególnie posłów KPN - Ojczyzna, chciałbym podziękować panu profesorowi Bieli i grupie posłów, którzy wbrew koalicji AWS-UW i jej liderom przez trzy lata mozolnie, z determinacją, walczyli o ustawę uwłaszczeniową.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#PoselMichalJaniszewski">Ustawa, o której dyskutujemy, choć mocno okaleczona, ma szansę wejść w życie. I trzeba ją uchwalić, by było chociaż trochę sprawiedliwie. Liderom AWS warto zadedykować, a innym poddać pod rozwagę oczywistość, że umów się dotrzymuje, a szczególnie umów z wyborcą. Inaczej się przegrywa, i to na własne życzenie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Witolda Tomczaka w imieniu Porozumienia Polskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselWitoldTomczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Porozumienie Polskie popierało zawsze ideę powszechnego uwłaszczenia narodu polskiego, który przez lata wypracowywał majątek ogólnonarodowy. Umęczone społeczeństwo oczekuje nadal sprawiedliwego nadania prawa własności do majątku narodowego. Czy jednak proponowana ustawa okaże się rzeczywistym dobrem dla mieszkańców miast i wsi? Na pewno nie będzie to powszechne uwłaszczenie. Ubolewamy, że działania ustawodawcze w tym zakresie są mocno spóźnione. Kilka lat temu, kiedy to naród wypowiedział się w referendum za uwłaszczeniem, ok. 2/3 majątku narodowego było jeszcze w rękach skarbu państwa; obecnie ponad 2/3 majątku narodowego zostało oddane w obce ręce. W międzyczasie uwłaszczyły się wąskie elity, a polskim rodzinom pozostawia się ochłap w postaci 7% z prywatyzacji pozostałego polskiego dobytku.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#GlosZSali">(Kto to zrobił?)</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#PoselWitoldTomczak">Niestety, obecna ekipa rządząca ponosi również winę za to zapóźnienie, za kontynuację wyprzedaży majątku narodowego.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#GlosZSali">(Też.)</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#PoselWitoldTomczak">Szybko zapomniano o najważniejszej obietnicy wyborczej AWS z 1997 r., natomiast z wielką energią uruchomiono zgubne dla Polski reformy; bezkrytycznie dąży się do integracji z Unią Europejską prowadzącej do utraty suwerenności. Zniknął z pola widzenia władzy interes milionów, biedniejącego społeczeństwa, które wyniosło obecną ekipę do rządowych foteli. Dziś w obliczu kolejnych wyborów z wielką siłą interesownej jedności znowu wytoczono to, co sprawdzone - kiełbasę powszechnego uwłaszczenia.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#PoselWitoldTomczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mimo tych niecnych podtekstów politycznych Porozumienie Polskie poprze poprawki Senatu, zgodnie z interesem narodu polskiego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Lecha Szymańczyka reprezentującego PPS i Ruch Ludzi Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselLechSzymanczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu posłów Polskiej Partii Socjalistycznej i Ruchu Ludzi Pracy mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec uchwały Senatu z dnia 8 sierpnia br.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PoselLechSzymanczyk">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Od 10 lat poszukuje się politycznego i ekonomicznego sposobu na likwidację pracowniczych ogrodów działkowych i rozbicie ruchu spółdzielczego, hołdując zasadzie: ˝odebrać biednym, dać bogatym˝. Dokonując oceny ustawy o powszechnym uwłaszczeniu, do której Senat wprowadził 66 poprawek o politycznym charakterze, staje się jasne, że jest to ustawa o wywłaszczeniu, a nie uwłaszczeniu. Wprowadza ona w błąd działkowców, mamiąc ich rzekomymi dobrodziejstwami wypływającymi z faktu uwłaszczenia ich działek - i mojej też. Senat wyłącza z uwłaszczenia ogrody, które nie mają potwierdzenia w planach zagospodarowania przestrzennego lub położone są na terenach, które takowych planów nie posiadają, a także te, które mogą objęte ustawą reprywatyzacyjną. Oznacza to, że wszystkie atrakcyjne grunty z powszechnego uwłaszczenia są wyłączone. I kogo, panowie, chcecie uwłaszczyć? Rzeczywiste uwłaszczenie może nastąpić na gruntach nikomu niepotrzebnych, bezwartościowych, a działkowców tych gruntów obciąży się jeszcze dodatkowymi podatkami i opłatami.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PoselLechSzymanczyk">Tak skonstruowana ustawa w stosunku do działkowców jest sposobem na usunięcie ich z terenów atrakcyjnych, z pominięciem ustawy z 1995 r. o pracowniczych ogrodach działkowych. Rozbudzono nadzieje na własność, po to by w pokrętny sposób ich wywłaszczyć, nie dając prawnych rozwiązań i należnych działkowcom odszkodowań z tytułu likwidacji działek czy ogrodów.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#PoselLechSzymanczyk">Uchwała Senatu wprost prowadzi do rozbicia samodzielnej i samorządnej, ponadmilionowej organizacji społecznej i ma charakter polityczny. Jest ironią losu, że unicestwienie ruchu działkowców w Polsce, który istnieje ponad 100 lat mimo katastrof dwóch wojen, kataklizmu systemów politycznych, następuje w demokratycznym systemie III Rzeczypospolitej i za rządów ˝Solidarności˝.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#PoselLechSzymanczyk">Proponowane zapisy mają uczynić z działkowców prywatnych właścicieli. Tworzy im się, przynajmniej w części, pokusę doraźnej poprawy bytu. Prawdziwych pieniędzy na tym interesie działkowcy nie zrobią, lecz spekulanci, developerzy, inwestorzy budowlani, zamieniając parki, ogrody, place zabaw i skwery naszych miast w betonową pustynię, czyli w miejsce nieprzyjazne ludziom.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#GlosZSali">(Supermarkety, CPN-y.)</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#PoselLechSzymanczyk">CPN-y też, panie pośle. Też, też.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#PoselLechSzymanczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ten był przedmiotem targów, z których wynika, że 93% przekazanych dóbr ma trafić nie w ręce prostych obywateli, ale w ręce tych, którzy mają bardzo duże pieniądze. Jest to największe oszustwo wyborcze pana Mariana Krzaklewskiego, pod patronatem premiera Jerzego Buzka, wykonane rękoma posła profesora filozofii pana Bieli.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#PoselLechSzymanczyk">Jak wykazują badania, społeczeństwo nie dało się nabrać na dobrodziejstwo ustawy, skoro tylko 7% osób uwierzyło, że zostanie właścicielami, 58% osób uznało, że jest to element gry politycznej, 65% lokatorów mieszkań spółdzielczych uznało ustawę za niesprawiedliwą, a 54% osób uważa, że przyczyni się ona do konfliktów. Oto rachunek wystawiony w ostatnich badaniach przez społeczeństwo za prezent wyborczy.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#GlosZSali">(Coś takiego!)</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#PoselLechSzymanczyk">Z uwagi na ograniczony czas nie mogę poświęcić więcej miejsca tej ustawie, wykazując inne kłamliwe zapisy dotyczące między innymi uwłaszczenia lokatorów. Zdajemy sobie sprawę, że nawet odrzucenie poprawki Senatu nie spowoduje zmiany charakteru ustawy i pozostanie ona nieporozumieniem. Dlatego też posłowie Polskiej Partii Socjalistycznej i Ruchu Ludzi Pracy z trybuny sejmowej zwracają się do prezydenta Rzeczypospolitej o zawetowanie tej niekonstytucyjnej, obłudnej, niesprawiedliwej i konfliktogennej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.12" who="#GlosZSali">(Ale źle życzycie prezydentowi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Szymańczykowi.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu posła niezrzeszonego - pana Stanisława Misztala.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselStanislawMisztal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Popierając w całej rozciągłości ideę powszechnego uwłaszczenia jako swego rodzaju akt sprawiedliwości społecznej o dziejowym znaczeniu, która to idea, według mojego rozeznania, zyskuje poparcie zdecydowanej większości mieszkańców uboższych regionów kraju, w tym mojej rodzinnej Zamojszczyzny, pragnę zwrócić uwagę na pewne niebezpieczeństwa, jakie dostrzegam w praktycznej realizacji ustawy uwłaszczeniowej. Chodzi mi przede wszystkim o nadmierną biurokratyzację niektórych procedur uwłaszczeniowych.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PoselStanislawMisztal">Senat - w słusznej trosce o zachowanie rzetelności procesów uwłaszczeniowych - wprowadził dodatkowe wymogi dla uzyskania tytułu własności, szczególnie przy niektórych rodzajach uwłaszczenia bezpośredniego. Może to spowodować konieczność ponoszenia znacznych kosztów oraz zniechęcić potencjalnych beneficjentów uwłaszczenia do podejmowania skomplikowanych niekiedy czynności prawnych. Oczywiście zdaję sobie przy tym sprawę z ogromu zadań i znacznego stopnia ich komplikacji przy realizacji powszechnego uwłaszczenia, zwłaszcza w sytuacji, gdy przeprowadzane jest ono zbyt późno.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#PoselStanislawMisztal">Kończąc, chciałbym zwrócić uwagę na jedną z licznych kontrowersyjnych regulacji zaproponowanych przez Senat. Mam na myśli wyłączenie z uwłaszczenia bezpośredniego budynków wpisanych do rejestru zabytków. Znam konkretne przypadki budynków uznanych za zabytki, które z zabytkami nie mają nic wspólnego. Wpisano je do rejestru tylko po to, by można było zyskać środki na ich remont. Wcześniej były one jednak wielokrotnie przebudowywane, utraciły zatem swój zabytkowy charakter, o ile kiedykolwiek taki miały. Takie rozwiązanie może sankcjonować ten niekorzystny stan rzeczy i prowadzić do utrzymywania starych, ale de facto niezabytkowych domów, które wymagać będą wysokich nakładów na remonty, ponoszonych w większości przez władze samorządowe.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#PoselStanislawMisztal">Pomimo przedstawionych tu wątpliwości generalnie popieram poprawki zaproponowane przez Senat do ustawy o powszechnym uwłaszczeniu. Na zakończenie chciałbym zadać pytanie panu prof. Adamowi Bieli, posłowi ziemi zamojskiej, wielce zasłużonemu dla uwłaszczenia, jak widzi uwłaszczenie zabytków. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#GlosZSali">(Czy zabytki mogą być uwłaszczone? Raczej trudno.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Misztalowi.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Mamy natomiast listę wielu osób zapisanych do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Odczytam teraz.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Wójcik? Chciałby pan poseł spytać o coś? Poseł Wójcik, poseł Jankowski także się dopisuje, tak? Odczytam może nazwiska pań posłanek i panów posłów: Kasprzyk, Stanibuła, Seweryn Kaczmarek, Otręba, Olewiński, Lewandowski, Brejza, Nowaczyk, Pawlak, Hyla-Makowska, Kulas, Szelwicki, Zaciura, Deręgowski, Stępień, Chojnacki, Wiesław Kaczmarek, Plewa, Wójcik, Jankowski, Sikorska-Trela. Poseł Nowicki, tak? Poseł Nowicki i poseł Gruszka. Wszyscy? Nie. Przepraszam bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#PoselAntoniTyczka">(Zgłaszam się do zadania pytania.)</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Poseł Tyczka. Czy jeszcze ktoś? Wszyscy.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Zamykam zatem listę. A nie, pan poseł jeszcze, tak? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Jacek Kasprzyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselJacekKasprzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pierwsze pytanie dotyczyłoby Senatu, ale nie ma..., więc chciałbym zapytać, dlaczego nie ma przedstawiciela Senatu, który zgłaszał poprawki. Można byłoby konkretnie pytać o intencje propozycji i prosić o ustosunkowanie się do nich. W związku z tym większość spraw niestety trzeba będzie skierować do autorów z sejmowej sali.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PoselJacekKasprzyk">Proszę Państwa! Do 1990 r. obywatel polski, kiedy wyglądał przez okno, to mówił, że to wszystko jest nasze. Obecnie wygląda i zastanawia się się nad tym, co z tego naszego jemu pozostało i chyba taka intencja przyświecała odpowiedzi na to pytanie projektodawcom. Chciałbym zadać pierwsze pytanie: Czy podzielając taki pogląd, panie profesorze, jest pan dzisiaj przekonany, że obywatel, wyglądając przez okno, dowie się konkretnie, co jest jego, co z tym może zrobić, jakie mu to przyniesie korzyści lub ile go będzie kosztowało posiadanie tej własności? To jest pierwsze pytanie. Drugie pytanie jest związane z wypowiedziami i pojawiającą się tutaj argumentacją, że trzeba po raz pierwszy dać coś biednym. Czy podziela pan pogląd, że własność, którą chcemy obdarzyć biednych, ma wtedy znaczenie, kiedy będą oni w stanie nią obracać? Kiedy przyniesie efekt, który pozwoli im poprawić kondycję ekonomiczną swoją i swojej rodziny? Czy te rozwiązania akurat spowodują taką możliwość? Proszę również powiedzieć, czy uwłaszczymy te najsłabsze grupy. Czy przyniesie im to korzyść? Dlaczego państwo nie rozwiązaliście problemu osób eksmitowanych z powodów ekonomicznych? Ich ta ustawa nie obejmuje. A więc ci najsłabsi ekonomicznie z dobrodziejstwa tych rozwiązań nie skorzystają.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#GlosZSali">(Dlaczego?)</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PoselJacekKasprzyk">Będzie pan miał okazję odpowiedzieć, jeżeli pan pozwoli spokojnie zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#PoselJacekKasprzyk">Kolejne moje pytanie dotyczy strony prawnej procesu uwłaszczenia i możliwości skorzystania z dobrodziejstwa tej ustawy chociażby przez spółdzielców. Jeżeli około 30% spraw związanych z gruntami, z własnością nie jest uregulowanych w spółdzielniach mieszkaniowych, w jaki sposób dokona się i o jak długo przedłuży się proces przekazywania, uwłaszczenia na majątku spółdzielczym lokatorów tych mieszkań?</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#PoselJacekKasprzyk">Nie będę wypowiadać się już na temat samej idei uwłaszczenia, ale chciałbym zatrzymać się na jednym elemencie dotyczącym ogrodów działkowych. Z powodu ograniczonego czasu nie mogę złożyć pełnej informacji, przedstawić stanowiska tego środowiska, uczynię to w oświadczeniu. Chciałbym jednak zapytać pana i autorów jednocześnie, przedstawicieli Senatu, którzy zaproponowali tę poprawkę, czy zechcieli wziąć pod uwagę stanowisko wyrażane przez różne środowiska działkowców. Czy propozycja objęcia fikcyjnym uwłaszczeniem działkowców nie jest trochę szukaniem struktur komunistycznych w pietruszce? Jak ma się w odniesieniu do sprawiedliwości i opowiadania środowisku działkowców, że na tym zyskają, propozycja uwłaszczenia ziemi, kiedy jednej grupie społecznej proponuje się 20 ha przeliczeniowych, a drugiej grupie społecznej proponuje się 100 m, 200 m, najwyżej 400 m gruntu uprawnego, bo przecież nie inwestycyjnego.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#PoselJacekKasprzyk">Ostatnie moje pytania dotyczące tej poprawki. Czy autorom poprawki znane jest stanowisko organizacji międzynarodowych w sprawie dalszego funkcjonowania środowiska działkowców? Nie chodzi o Unię Europejską. Szwedzki Związek Działkowców również występował z opinią dotyczącą procesów prywatyzacji działkowców.</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#GlosZSali">(W jakiej sprawie?)</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#PoselJacekKasprzyk">Pytam tylko, czy państwo ją znają.</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#GlosZSali">(Kuriozum.)</u>
          <u xml:id="u-39.10" who="#PoselJacekKasprzyk">Także podczas XXXII Międzynarodowego Kongresu Działkowców pt. ˝Działkowcy w trzecim tysiącleciu˝ stwierdzono, że propozycja objęcia uwłaszczeniem działek nie jest próbą uwłaszczenia tej grupy społecznej, ale raczej jej wywłaszczenia. Państwo również to respektują, mówią o miejscu Polski w świecie, również Karta miast Rady Europy poddaje ogrody działkowe pod ochronę państwa i potwierdza ich rolę jako elementu składowego przestrzeni miejskich. Czy zasady środowiska międzynarodowego, środowiska polskiego są przez państwa respektowane i czy realizacja ustawy pozwoli zachować taki charakter terenów zielonych, ich strukturę socjalną i ich znaczenie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Stanibuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselRyszardStanibula">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować cztery pytania do pana posła sprawozdawcy. Proszę o wskazanie, które z osób bliskich, będących najemcami po śmierci dysponentów prawa do lokalu, mogą zostać uwłaszczone. Chodzi o zapis poprawki 23., a dotyczy to art. 14 ust. 1 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PoselRyszardStanibula">Drugie pytanie. Czym kierowała się komisja proponując w 33. poprawce Senatu odrzucenie zapisu w brzmieniu: ˝1a. Z uwłaszczenia, o którym mowa w ust. 1, są wyłączone lokale spółdzielcze przeznaczone do rotacyjnego zasiedlenia.˝?</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PoselRyszardStanibula">Następne pytanie. Czy ustawa nie narusza w istocie rzeczy reżimu własności oraz czy procedury, którymi chce kierować się rząd, odbywać się będą z poszanowaniem zasady niedyskryminacji?</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#PoselRyszardStanibula">Ostatnie pytanie. Czy pan poseł sprawozdawca konsultował propozycje uwłaszczenia ogródków działkowych z Polskim Związkiem Działkowców? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Seweryn Kaczmarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselSewerynKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam trzy pytania do pana posła sprawozdawcy. W ilu przypadkach przedstawiony projekt ustawy jest niezgodny z Konstytucją Rzeczypospolitej? Czy pan sprawozdawca wyjaśniał to w czasie prac komisji - z tego co wiem, nie dopuszczano do dyskusji na ten temat - i na ile poprawki Senatu ten problem pogłębiają? O ogrodach działkowych powiedziano tu bardzo dużo, ale chciałbym zapytać, czy włączenie ogrodów działkowych do ustawy, zgodnie z poprawką Senatu, spowoduje w bardzo wielu przypadkach wywłaszczenie, a nie uwłaszczenie działkowców. Poprawka ta godzi w ruch, który przeżył wiele ustrojów, wojny, zabory, okupację, brak państwowości i wiele rządów, ruch, który ma 103 lata.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PoselSewerynKaczmarek">Ostatnie moje pytanie. Czy jest prawdą, panie profesorze, panie pośle, że głównymi beneficjentami ustawy będą również jej twórcy, którzy zostaną uwłaszczeni mieszkaniami spółdzielczymi? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PoselJanKulas">(Panie pośle, to nie było eleganckie.)</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#PoselBogdanLewandowski">(To są pytania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Andrzej Otręba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselAndrzejOtreba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle Sprawozdawco! Społeczeństwo chciałoby się dowiedzieć, z której formy uwłaszczenia lepiej skorzystać: z formy bezpośredniej czy też pośredniej. Na przykład mając do wyboru mieszkanie, ogród działkowy lub bon uwłaszczeniowy, społeczeństwo chciałoby wiedzieć, co się bardziej opłaca: wziąć mieszkanie czy bon. Ustawa w ogóle nie określa wartości tego bonu, a zatem chciałbym zapytać, jaką wartość ten bon będzie miał i czy w ogóle twórcy tej ustawy zadali sobie trud, żeby starać się to wyliczyć, bo to jest takie obiecywanie gruszek na wierzbie.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PoselAndrzejOtreba">Moje drugie pytanie dotyczy poprawki 45. Poseł Kaczmarek już o tym mówił, ale chciałbym, żeby pan mnie i wszystkim działkowcom wyjaśnił w związku z poprawką dotyczącą art. 20b, czy dojdzie do takiej sytuacji, iż organy gmin w stosunku do działek, które są w centrum miasta, podejmą uchwałę, że te tereny są pod zabudowę i w związku z powyższym ci działkowcy zostaną najpierw wywłaszczeni, a potem otrzymają działki 5-10 km od centrum miasta, których wartość będzie zupełnie inna. Przecież wszyscy ci, którzy wierzą w dobrodziejstwo tej ustawy, liczą na to, że jeśli ktoś ma działkę w centrum miasta, to nagle stanie się milionerem.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#GlosZSali">(Kto w to wierzy?)</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#PoselAndrzejOtreba">Proszę, żeby pan to wyjaśnił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Marek Olewiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselMarekOlewinski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#PoselMarekOlewinski">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy, również dotyczące 45. poprawki senackiej, o której przed chwilą mówił pan poseł Otręba, ale troszeczkę inne. Otóż proponuje się dodanie do ustawy art. 20b, który mówi, iż organy stanowiące gmin w ciągu roku od wejścia w życie ustawy podejmą uchwały dotyczące pracowniczych ogródków działkowych zlokalizowanych na terenach, które mają inne przeznaczenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Uchwały te powinny umożliwić skorzystanie z przepisów art. 20a ustawy osobom, które użytkują działki mające charakter czasowy.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#PoselMarekOlewinski">Mam pytanie, panie pośle. Jak się to ma do zasady samorządności gmin? Czy nie jest to ingerencja w decyzje lokalnych samorządów i naruszanie stosownych w tym zakresie przepisów prawnych? I czy można zapisywać w ustawie, jak ma brzmieć uchwała gminy? To nie jest sprawa parlamentu, to jest właśnie sprawa gminy, a parlament nie może jej narzucać, co ona ma u siebie, na swoim podwórku robić. To sprawa pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#PoselMarekOlewinski">Sprawa druga. Czy mógłby pan poseł nam, ale przede wszystkim polskiemu społeczeństwu, przybliżyć i wyjaśnić zapisy zawarte w poprawce 61., gdzie proponuje się dodanie art. 38b, który mówi, że pracownicy, rolnicy lub rybacy, którzy uczestniczyli w uwłaszczeniu bezpośrednim na mocy tej ustawy nie nabywają praw do akcji pracowniczych w przypadku nieodpłatnego prywatyzowania przedsiębiorstwa. Wydaje mi się, że sprawa ta jest bardzo istotna i prosiłbym o jej przejrzyste wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#PoselMarekOlewinski">I sprawa trzecia, panie pośle. Była już tutaj o tym mowa, ale to trzeba powiedzieć. O czym to świadczy, że do ustawy, którą uchwalił Wysoki Sejm, a która składa się z trzydziestu trzech artykułów, Senat wniósł aż sześćdziesiąt sześć poprawek, z czego sześćdziesiąt dwie Komisja Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji proponuje przyjąć? Czy nie jest to kolejny przykład wielkiego bubla legislacyjnego, który wychodzi z Sejmu głosami posłów AWS, a jednocześnie kompromituje autorów tej ustawy? Proszę odpowiedzieć na pytanie, panie pośle, dlaczego aż tyle poprawek musiał wnieść Senat i czy są jakieś gwarancje, że po tych poprawkach ta ustawa jest już konstytucyjna i zgodna z obowiązującym w Polsce prawem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselBogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw kilka pytań do pana posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PoselBogdanLewandowski">Panie Pośle! Czy Senat podjął fundamentalną sprawę zgodności ustawy z konstytucją? Jak wiadomo, są poważne zastrzeżenia przedstawicieli doktryny, a i w Sejmie ta sprawa znalazła stosowny wyraz.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#PoselBogdanLewandowski">Druga sprawa. Czy Senat też rozpatrywał propozycje, w których podjęto by inicjatywę opracowania specjalnych bonów dla emerytów, którzy wypracowali ten sprywatyzowany majątek, i który miałby wtedy istotną wartość?</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#PoselBogdanLewandowski">Trzecia sprawa. Trochę inaczej niż ujął to przed chwilą pan poseł Olewiński, chodzi właśnie o tę poprawkę 45 Senatu. Panie pośle, proszę powiedzieć, czy właściwie w wersji senackiej art. 20b nie oznacza zachęty do likwidacji ogrodów działkowych? Czy to jest otwarta furtka? Samorządy mogą zrobić właściwie to, co uznają za stosowne. Jeżeli będzie im się to opłacać, to podejmą takie decyzje.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#PoselBogdanLewandowski">Następna sprawa. Panie pośle, proszę uczciwie wreszcie powiedzieć, jaka jest wartość tego bonu uwłaszczeniowego, bo o to pytają mnie ludzie, również i na dyżurach poselskich. Chcą wiedzieć, czy w Senacie były podejmowane inicjatywy określenia dolnej granicy tego bonu uwłaszczeniowego. Bo jeżeli rzeczywiście ma on wynosić poniżej 200 zł, to wyprawa nie jest chyba warta skórki.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#PoselBogdanLewandowski">Kolejna sprawa, panie pośle. Mówił pan o nierzetelności mediów, które relacjonują sprawy ustawy uwłaszczeniowej. To bardzo ciężki zarzut. Myślę, panie pośle, że nie godzi się tak ogólnikowo formułować zarzutów. Proszę powiedzieć, jakie pana zdaniem media nierzetelnie przedstawiały sprawę ustawy uwłaszczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#PoselBogdanLewandowski">I ostatnia kwestia. Powszechnie mówi się o instrumentalnym charakterze tej ustawy, że służy ona wyłącznie promocji pana Mariana Krzaklewskiego. Również okres, w którym dzisiaj dyskutujemy, wydaje się, nie jest przypadkowy. Panie pośle, żeby uniknąć tego rodzaju podejrzeń, czy gotów byłby pan wystąpić z inicjatywą, żeby głosowanie nad tą sprawą odbyło się już po wyborach prezydenckich?</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#PoselBogdanLewandowski">I pytania do pana ministra. Panie ministrze, czy realizacja ustawy uwłaszczeniowej i ustawy reprywatyzacyjnej nie stworzy dodatkowych trudności? Inaczej mówiąc, panie ministrze, czy starczy po prostu tych dóbr do podziału, do wykonania zarówno ustawy uwłaszczeniowej, jak i reprywatyzacyjnej?</u>
          <u xml:id="u-49.8" who="#PoselBogdanLewandowski">I druga kwestia. Czy rząd oszacował koszty realizacji ustawy uwłaszczeniowej? Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-49.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Ryszard Brejza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PoselRyszardBrejza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytania do posła sprawozdawcy. Czy rozpatrując poprawki senackie komisje zastanawiały się nad skutkami wprowadzenia uwłaszczenia wcześniej, w 1996 r.? Jaki jest bilans, rachunek potencjalnych strat związanych z wprowadzaniem uwłaszczenia dopiero dzisiaj, jak zgadzaliśmy się tutaj, na gorszych warunkach, na gorszych zasadach? Czy w posiedzeniu połączonych komisji uczestniczył przedstawiciel pana prezydenta? I czy posiada pan poseł aktualne dane wskazujące na prawdziwy, rzeczywisty stosunek społeczeństwa polskiego do uwłaszczenia, na przykład w postaci badań opinii publicznejl, ponieważ w dyskusji, jaka toczy się dzisiaj na tej sali oraz w większości środków masowego przekazu, charakterystyczne jest to, iż nikt na tego typu argumentach się do tej pory nie opiera. Przypomina to troszeczkę traktowanie naszego społeczeństwa - posłużę się cytatem z wystąpienia pana prezydenta - ˝jak stada baranów˝. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#GlosZSali">(Aleś ty mądry!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Wojciech Nowaczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PoselWojciechNowaczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PoselWojciechNowaczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan poseł Władysław Kielian w swoim wystąpieniu użył określenia, że projektowana ustawa dba - cytuję dosłownie - ˝o tych obywateli, dla których komunistyczna Polska była obozem˝. Pytam, kto i co dało prawo do użycia tak obraźliwego określenia dla przeszłego okresu Polski? I to teraz, w okresie gdy z okazji obchodzonego jubileuszu ˝Solidarności˝ głosi się hasła: miłujmy się. Jestem zobowiązany przypomnieć, że wielu obywateli PRL ocenia ten okres inaczej.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#GlosZSali">(Na przykład beneficjenci tamtego okresu.)</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#PoselWojciechNowaczyk">Na to wskazują badania socjologiczne...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panie pośle Nowaczyk, bardzo przepraszam, ale pan się odnosi do wypowiedzi jednego z posłów biorących udział w debacie. Teraz jest czas na zadawanie pytań posłowi sprawozdawcy i przedstawicielowi rządu, więc proszę się do tego ograniczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PoselWojciechNowaczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#PoselWojciechNowaczyk">Przechodzę, panie marszałku, do pytań. W tym obozie jest tyle dobra, że jest co prywatyzować, uwłaszczać, a jak niektórzy mówią - rozkradać. Więc obóz ten, według oceny pana posła Kieliana, wytworzył też pewne dobra.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#PoselWojciechNowaczyk">Pytanie: Dlaczego nie będzie można sprzedać przez okres dwóch lat mieszkania uzyskanego w drodze uwłaszczenia? Z czego ten termin wynika - proszę o uzasadnienie.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#PoselWojciechNowaczyk">Pytanie następne: Kto określi wartość bonu uwłaszczeniowego? Mówił o tym pan poseł Kaczmarek, pytał o to pan poseł Lewandowski, ja się do tych pytań przyłączam. Kieruję pytanie pod adresem pana posła sprawozdawcy, autora. Myślę, że wypowiedź z jego ust z tej wysokiej trybuny, określająca jednoznacznie wartość bonu, chociaż minimum, nie maksimum, byłaby bardzo wiarygodna i spotkałaby się z właściwą oceną. Pytanie następne: Czy w projektowanym uwłaszczeniu ogrodów działkowych autorzy nie dostrzegają zagrożenia, nie obawiają się, że dojdzie praktycznie do poszatkowania ogrodów działkowych, ich podzielenia i to doprowadzi praktycznie do ich likwidacji po ponad 100-letnim okresie istnienia? Mam takie obawy - pan poseł przecząco kręci głową, że nie wie. Proszę więc o takie publiczne zapewnienie. Myślę, że to będzie miało określoną wartość.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#PoselWojciechNowaczyk">Pytanie następne. Na spotkaniu poselskim otrzymałem pytanie, na które nie umiałem odpowiedzieć. Dzisiaj kieruję je do autorów projektu. Wyborcy pytali mnie: Czy lokatorzy mieszkań, nieruchomości, które zostały odzyskane od skarbu państwa albo gmin przez instytucje kościelne, mają prawo do uwłaszczenia na lokalu mieszkalnym? Jeśli nie, to dlaczego? Jeśli nie, to czy jest to sprawiedliwie? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Stanisław Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PoselStanislawPawlak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PoselStanislawPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować pięć pytań, z tego dwa pierwsze do przedstawiciela rządu.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PoselStanislawPawlak">Panie Ministrze! Czy rząd przewiduje zwrot gminom dochodów utraconych w wyniku uwłaszczenia mieszkań komunalnych i działek?</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#PoselStanislawPawlak">Pytanie drugie: Jak gmina będzie realizować zadanie własne w zakresie gospodarki mieszkaniowej, nie dysponując zasobami mieszkaniowymi i nie prowadząc jakiejkolwiek polityki mieszkaniowej? Czy tej ustawie nie powinna towarzyszyć zmiana w ustawie o samorządzie gminnym?</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#PoselStanislawPawlak">Pytanie trzecie, do pana posła sprawozdawcy. Dlaczego jedna z poprawek Senatu - poprawka nr 3 - dzieli najemców mieszkań na tych, którzy je otrzymali przed 26 maja 1990 r., i na tych, którzy je otrzymali po tej dacie? Dlaczego komisja proponuje przyjąć tę poprawkę?</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#PoselStanislawPawlak">Pytanie kolejne: Z jakich zasobów otrzymają obiecaną ziemię rolnicy - te 20 ha? Czy wszyscy rolnicy z tego skorzystają? A jeśli nie, to którzy i dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#PoselStanislawPawlak">Pytanie piąte. Powołam się tutaj na ocenę tej ustawy przez obywateli, o czym mówił pan poseł Brejza. Zdaniem 46% respondentów ustawa o powszechnym uwłaszczeniu, czyli przekazywaniu na własność mieszkań i ziemi oraz bonów prywatyzacyjnych, jest niesprawiedliwa. Odmiennego zdania jest tylko 27% badanych. Otóż, panie pośle sprawozdawco, dlaczego taki jest stosunek obywateli do tej ustawy, skoro niesie ona tyle korzyści, o których dzisiaj słyszeliśmy z tej wysokiej trybuny? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pani poseł Barbara Hyla-Makowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PoselBarbaraHylaMakowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam do pana posła sprawozdawcy trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#PoselBarbaraHylaMakowska">Moje środowisko, środowisko nauczycielskie, jak wiadomo, do tej pory nieobjęte procesem uwłaszczenia, jest ciekawe, jaką wartość będzie miał bon uwłaszczeniowy? Czy koszty rozprowadzania tych bonów nie będą wyższe od ich wartości? Obawiamy się, czy wdrażanie ustawy uwłaszczeniowej nie spowoduje problemów podobnych do związanych z wdrażaną aktualnie Kartą nauczyciela.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#PoselBarbaraHylaMakowska">Drugie pytanie: Jak będzie rozwiązany problem uwłaszczenia działek nauczycielskich? Zgodnie z ustawą Karta nauczyciela nauczycielom wiejskim przysługuje działka gruntowa, ale w ostatnich latach wielu nauczycieli zrezygnowało z nich ze względu na wysokie opłaty nakładane przez gminę, jak i wysokie koszty uprawy ziemi. Przecież oni koni ani innych narzędzi nie mają, żeby to uprawiać. Jak ten problem uwłaszczenia zostanie rozwiązany właśnie w wyżej wymienionych przypadkach? Czy gminy będą nagle zmuszone wygospodarowywać tereny, aby rozdać ponownie nauczycielom działki, czy ci nauczyciele będą pozbawieni możliwości uwłaszczenia na działkach? To jest bardzo ważny problem, bo nauczyciele wiejscy będą potraktowani nierówno.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#PoselBarbaraHylaMakowska">I trzecia sprawa - również wrócę do kwestii ogrodów działkowych. Dlaczego ogrodów działkowych nie traktuje się w ustawie jednakowo - wyłącza się z uwłaszczenia ogrody, które nie znajdują się w planach zagospodarowania przestrzennego, oraz grunty położone na terenach, dla których nie ma takich planów? Oznacza to moim zdaniem wyłączenie z uwłaszczenia większości działek pracowniczych w dużych miastach, a często w ich centrach. Czy nie oznacza to totalnej likwidacji tych ogrodów działkowych? Czy nie żal wiekowych działkowców, często schorowanych i biednych, których nie będzie stać na wyrażenie zgody na zamianę działki na tanie tereny poza miastem? Czy ten zapis nie jest kpiną ze starych, schorowanych obywateli? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Jan Kulas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PoselJanKulas">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Pierwsze pytanie jest takie: Czy to posłowie, czy niektóre media mają zdecydować - wyrokować - o losie, o ocenie tej ustawy? Panie pośle sprawozdawco, jak to naprawdę było w sierpniu, w dniach wrześniowych z prezentacją tejże ustawy w telewizji publicznej? Ja słyszałem najczęściej przeciwników tejże ustawy, szczególnie z kręgów SLD - myślę, że ujmy tym posłom nie czynię. Ale dlaczego tak rzadko występowali autorzy tej ustawy, dlaczego mieli tak mało możliwości wypowiadania się w telewizji publicznej? Przecież była to suwerenna decyzja Sejmu, większość parlamentarna uchwaliła ustawę. Dlaczego przedstawiciele tej większości parlamentarnej nie mogli w sposób nieskrępowany, rzetelny prezentować tej ustawy w telewizji publicznej? To jest kluczowe, kardynalne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#PoselJanKulas">Pytanie kolejne. Mówił tutaj pan poseł Lewandowski z SLD, też ujmy mu nie czynię, że do jego biura przychodzą wyborcy, interesują się uwłaszczeniem, szczególnie bonem uwłaszczeniowym. To dobry znak - pomyślałem sobie. Ale dlaczego tenże poseł i inni posłowie SLD są tak zdecydowanie przeciwni uwłaszczeniu, przeciwni także temu bonowi uwłaszczeniowemu, dlaczego podważają sens tej ustawy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Ale, panie pośle, proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PoselJanKulas">Kolejne pytanie, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panie pośle, jeśli pan pozwoli...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselJanKulas">Oczywiście, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę zadawać pytania wyłącznie posłowi sprawozdawcy i nie czynić z tego także fikcji. Pan poseł sprawozdawca nie może odpowiadać, dlaczego posłowie SLD robią to czy tamto.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselJanKulas">Panie marszałku...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Tak że proszę, żeby to dotyczyło poprawek senackich, samej ustawy, ale nie spraw, które nie leżą w kompetencji pana posła sprawozdawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselJanKulas">Mam nadzieję, że z równą konsekwencją pan marszałek przywoła do porządku posłów SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Właśnie to przed chwilą zrobiłem, panie pośle. Jeśli pan był na sali, bo nie jestem tego pewien...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselJanKulas">Panie marszałku, widzę jedno i drugie, wszystko.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#PoselJanKulas">Kolejne pytanie w takim razie. Czy nie należałoby uszanować w tej ostatniej dyskusji w parlamencie nad tą ustawą - bo to przecież jest ostatnia dyskusja, dlatego są tak różne pytania, o tak szerokim zakresie - wyników referendum narodowego z lutego 1996 r.? Dlaczego te argumenty się pomija, głos 9 mln obywateli - czy to tak naprawdę nie był głos za tą ustawą? Czy nie powinniśmy o tym dziś głośno i wyraźnie mówić? Wydaje mi się, że powinniśmy.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#PoselJanKulas">Kolejne pytanie, panie marszałku, do pana również, do Sejmu. Dlaczego 29 sierpnia, kiedy dyskutowaliśmy na posiedzeniu Komisji Finansów i nie tylko, w połączonych komisjach, o znaczeniu..., o poprawkach Senatu, dlaczego tam nie było prawie posłów SLD? Dlaczego większość tego klubu opuściła pod koniec posiedzenie połączonych komisji? Dlaczego ci posłowie nie stawiali konkretnych, rzeczowych pytań? W komisjach była doskonała okazja, na rzeczową, spokojną dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselJanKulas">Panie Pośle Sprawozdawco! Pana pytam, czy tak było? Czy może pan to potwierdzić, że tej debaty jednak brakowało? Krótko, sprawnie poszło. Spodziewałem się, że posłowie SLD wytoczą tam argumenty, racje. A tego prawie w ogóle nie było. Są stenogramy, panie marszałku, z tego posiedzenia. Zachęcam do lektury.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#PoselJanKulas">Kolejne pytanie. Sprawa działek. Poprawka nr 21 Senatu. Tu, panie pośle sprawozdawco, chciałem też zapytać o wnikliwość, o staranność w rozpatrzeniu tych argumentów, bo na podstawie swojego doświadczenia w Tczewie, gdzie ogrody działkowe mają wielką tradycję, dziewięćdziesięcioletnią, uważam, że wielu działkowców opowiada się za status quo, za decyzją Sejmu. To stanowisko jest mi bardzo bliskie, ale w AWS jest pluralizm, jest tolerancja, są różne stanowiska, bo ta kwestia nie rozstrzyga o całej ustawie. Myślę, że warto, pan podziela ten mój argument, jeszcze raz tę kwestię rozważyć przed ostatecznym głosowaniem nad sprawą działkowców. Odnoszę wrażenie, nie wiem, czy pan poseł je podziela, że niektórzy posłowie posługiwali się tym argumentem instrumentalnie, przecież chodzi o los kilku milionów działkowców, trzeba to na pewno z uwagą i starannością rozważyć.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#PoselJanKulas">Pytanie do przedstawiciela rządu. Panie ministrze, padł tu poważny zarzut, jakoby rząd nie zajmował w ogóle stanowiska. W Senacie rząd przedstawiał pewne racje, argumenty. Może pan minister zechce przypomnieć niektórym posłom, jakie racje i argumenty zostały w tej sprawie przedstawione.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#PoselJanKulas">I ostatnie pytanie, jeżeli pan marszałek pozwoli mi jeszcze je zadać, bo dotyczy prezydenta i tejże ustawy. Ale to poseł Wiesław Kaczmarek, obecny na tej sali, powiedział, że pan prezydent może być w sytuacji przymusowej.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#PoselJanKulas">Panie Pośle Biela! Czy jest taka obawa, że prezydent Rzeczypospolitej, suwerennie sprawujący ten urząd, może być w sytuacji przymusowej, może mieć jakieś obawy, wątpliwości? Kim w takim razie jest prezydent, gdyby takie obawy miał? Czy pan poseł podziela moje przekonanie, że dla prezydenta jest to jedna z podstawowych, istotnych ustaw, że to może zaszczyt dla pana prezydenta poprzeć być może tę ustawę. A na pewno jest to konstytucyjny obowiązek, wykonanie swojej powinności, swojej czynności. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Nie przerywałem już panu, żeby nie wdawać się tutaj w polemiki, ale panie pośle, przy całym szacunku dla pańskiego dorobku parlamentarnego, wielokrotnie wykraczał pan poza zasady zadawania pytań. Zwracam panu na to uwagę.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jeszcze raz panu mówię, nie pytał pan o materię. Pytał pan o posłów SLD, o prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#PoselJanKulas">(Związane z tą ustawą.)</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Nie, proszę pana, pytał pan o całą otoczkę polityczną i zadawał pan te pytania posłowi sprawozdawcy, który naprawdę nie jest od tego, żeby udzielać tego rodzaju odpowiedzi. To jest materia na debatę i w debacie rzeczywiście można o tym mówić, ale nie w pytaniach, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#PoselJanKulas">(Niech pan marszałek na równych zasadach traktuje...)</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Zakończyłem z panem dyskusję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#PoselJanKulas">(To była nierówna dyskusja, nie miałem mikrofonu.)</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#GlosZSali">(Nierówna pod każdym względem.)</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Franciszek Szelwicki, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselFranciszekSzelwicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do przedstawiciela rządu, a szczególnie do ministra skarbu, pytanie zasadnicze. Czy w przeszłości uwłaszczano majątkiem skarbu państwa obywateli nie tylko naszego państwa, innych obywateli?</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#PoselFranciszekSzelwicki">Wrócę do programu pani Jaworowicz, gdzie pan marszałek posiłkował się w listopadzie 1992 r. stanowiskiem komisji zakładowej, aby to rozdawnictwo jakoś powstrzymać. Dotyczy to potężnego majątku Cementowni Górażdże i Strzelec Opolskich. Wiemy, że firma belgijska CBR była w 40% udziałowcem rencistów i emerytów i ten majątek wykupiła. Również te sygnały, nawet w tym programie, podawane przez przedstawicieli komisji zakładowej z Górażdży, z których pan marszałek korzystał, jednoznacznie określały, że to będzie uwłaszczenie, ale nie Polaków. Chodzi również o to - pytam przedstawiciela ministra skarbu - w jakim okresie umorzono w podatku dochodowym całą wartość tego majątku i tych środków, które wpłynęły na zakup dwóch cementowni? Tak więc de facto, jak pamiętam, to był 1994 r., decyzją ministra finansów umorzono w podatku dochodowym to, co zapłacono.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#PoselFranciszekSzelwicki">Wrócę do targowiska wyborczego, o którym mówił pan minister Kaczmarek, i powiem wprost, panie ministrze Kaczmarek. Pan Marian Krzaklewski co mówił, to robi.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#PoselFranciszekSzelwicki"> Przede wszystkim Aleksander Kwaśniewski tylko mówił. Ale co on zrobił?</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#PoselFranciszekSzelwicki">Następna kwestia odnośnie do przypisywania naszemu kandydatowi Marianowi Krzaklewskiemu, że to jest jego...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panie pośle, zmusza mnie pan w końcu do interweniowania. To jest czas na zadawanie pytań, a nie na polemiki.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PoselJanKulas">(Posłom z SLD pan marszałek nie przerywał.)</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#GlosZSali">(W Sejmie obowiązuje regulamin.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselFranciszekSzelwicki">Nie przerywał.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#PoselFranciszekSzelwicki">Chodzi również o to...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę więc zadawać pytania, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PoselFranciszekSzelwicki">Już zadaję.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#GlosZSali">(Do rzeczy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panowie, proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselFranciszekSzelwicki">Chciałbym tylko przypomnieć, że to nie jest program Mariana Krzaklewskiego, tylko klubu AWS. Posłowie to wyraźnie określili i jak już kolega wspomniał, referendum z 1992 r. jednoznacznie dało nam na to przyzwolenie.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PoselFranciszekSzelwicki">Gdy wsłuchuję się w wypowiedzi posłów, a szczególnie pana posła Kaczmarka i pana posła Wyrowińskiego, którego zawsze darzyłem i darzę szacunkiem,to wraca coś z przeszłości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panie pośle, jeszcze raz pana upominam. Naprawdę pana za chwilę znowu upomnę, a w konsekwencji będę zmuszony panu odebrać głos. Proszę trzymać się regulaminu, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselFranciszekSzelwicki">Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę zadać pytanie, jeśli pan ma pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselFranciszekSzelwicki">Jeszcze raz powtarzam swoje pytanie do pana ministra: Ile takich przypadków było w okresie rządów SLD, że to umarzano w podatku dochodowym w całości? To były nie tylko Strzelce Opolskie, ale i Górażdże. Ile jeszcze takich przypadków było w kraju? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Jan Zaciura.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselJanZaciura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z ogromnym zainteresowaniem wysłuchałem wystąpienia pana posła Bieli, wygłoszonego...</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#TomaszFeliksWojcik">(To nie jest pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#PoselJanZaciura">Jeszcze nie wygłosiłem zdania, panie pośle Kulas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panie pośle Wójcik, niech mi pan okaże trochę zaufania, naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PoselJanKulas">(Ja nic nie powiedziałem.)</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Ja mówię do posła Wójcika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PoselJanZaciura">Jeszcze nie wygłosiłem całego zdania, panie pośle Kulas, a już pan zastrzega, że nie na temat.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#PoselJanKulas">(Nic nie powiedziałem. Proszę przywołać do porządku posła Zaciurę.)</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#GlosZSali">(To nie poseł Kulas.)</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#GlosZSali">(Niech się pan przyzna, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#PoselJanZaciura">Z zainteresowaniem, mogę dodać: z sympatią, wysłuchałem wystąpienia pana posła Bieli, tym razem wygłoszonego w czasie telewizyjnym, i w związku z tym, panie pośle pytam: Czy słuszny jest pogląd, że liczba poprawek zgłoszonych i przyjętych przez Senat może świadczyć o jakości projektu ustawy rozpatrywanego przez Senat i może też świadczyć o staranności procesu legislacyjnego przeprowadzonego w Sejmie? Może tylko dodam, bo ten fakt może to potwierdzić, że komisje, rozpatrując poprawki Senatu, 62 poprawki przyjęły, a tylko 4 odrzuciły. Czy ten pogląd jest słuszny?</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#PoselJanZaciura">Po drugie, czy słuszny jest pogląd, że w poprawkach Senatu uwzględniono wszystkie argumenty zgłoszone w czasie prac sejmowych w sprawie niekonstytucyjności zapisów ustawy? Czy rzeczywiście poprawki Senatu usunęły te wady konstytucyjne? Inaczej mówiąc, czy posłowie, którzy zadawali pytania i przedstawiali w imieniu klubów swoje wystąpienia, zarzucając ustawie niekonstytucyjność, mieli rację, czy też nie, albowiem celem poprawek Senatu przede wszystkim było usuwanie niekonstytucyjności. Nie będę mówił, jaka była dalsza argumentacja.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#PoselJanZaciura">I trzecie pytanie, panie pośle. Wybaczy pan, ale kierowane do pana jako do profesora, wyczulonego na wartości, będzie miało charakter prawno-etyczny. Czy pan poseł uważa, że to jest etyczne pozbawiać jedne podmioty własności, a nadzielać tą własnością inne podmioty - myślę tutaj o własności komunalnej i spółdzielczej, czy też o sposobie uwłaszczenia chociażby działek ogrodniczych? Ale, panie pośle, można snuć te problemy o charakterze etycznym. Przecież państwo doskonale wiecie, że sposób zaproponowany w ustawie, właśnie odnośnie do tego procesu uwłaszczenia, uruchomi masę różnego rodzaju konfliktów. Czy warto zatem w imię wielkiej wartości, którą stanowi uwłaszczenie, rozpętać w Polsce konflikty wśród spółdzielców, między tymi, którzy mają dzisiaj prawo spółdzielcze o charakterze własnościowym, a tymi, którzy zostaną obdarowani, między tymi właścicielami mieszkań, którzy nabyli mieszkania komunalne, a tymi, którzy zostaną obdzieleni tymi uprawnieniami, czy też między działkowcami, których się uwłaszczy, a których gmina np. pozbawi w ogóle prawa pracy na tych działkach, bo te działki zostaną sprzedane, albowiem te tereny są zbyt wielkie? Czy warto nam uruchamiać wielkie procesy mające charakter konfliktów społecznych? Czy dla dobra wspólnego nie należałoby się zreflektować: co jest cenniejsze? Myślę, że to jest bardzo ważny aspekt o charakterze etycznym.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#PoselJanZaciura">I jeszcze dwa pytania na zakończenie. Była tu mowa o nauczycielach wiejskich. Panie profesorze, pan doskonale wie, że nauczyciel pracujący na wsi i w miejscowości liczącej do 5 tys. mieszkańców ma dwa uprawnienia, które w określony sposób odnoszą się do tego procesu uruchomionego w tejże ustawie. Po pierwsze, nauczyciel ma prawo do mieszkania, mieszkania komunalnego, a więc przydzielonego przez samorząd w zasobach mieszkaniowych lub domu nauczyciela, i po drugie, ma prawo do działki gruntu - ale to prawo przecież nie jest powszechne. I w związku z tym pytania szczegółowe tym razem: Czy nauczyciel, który ma mieszkanie przydzielone przez gminę właśnie w tej miejscowości liczącej do 5 tys. mieszkańców, będzie miał dylemat, czy ma się uwłaszczyć mieszkaniem, czy ma się uwłaszczyć działką? Rozumiem bowiem, że ma się tytuł tylko do jednego uwłaszczenia. Ale mogą być też tacy nauczyciele pracujący na wsi i w miejscowościach liczących do 5 tys. mieszkańców, którzy nie mają prawa do uwłaszczenia mieszkania, bo na przykład obiekt jest zabytkowy, nie dostali działki, bo działka nie jest obligatoryjna (jest to prawo, ale nie obowiązek), w związku z tym będą się uwłaszczać pośrednio, czyli otrzymają bony. Stąd pojawia się następna wątpliwość: Czy nauczyciel pracujący na wsi i właśnie w miejscowości liczącej do 5 tys. mieszkańców, jeżeli zostanie uwłaszczony pośrednio tymi bonami, będzie mógł nabyć za nie 20 ha ziemi na wsi, bo rozumiem, że on takie prawo też będzie posiadał? I to są wszystkie pytania do pana posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#PoselJanZaciura">Ostatnie pytanie kieruję do przedstawiciela rządu. Mianowicie chciałbym zapytać przedstawiciela rządu, po pierwsze, dlaczego rząd w trakcie prac legislacyjnych nad ustawą o uwłaszczeniu zmieniał zdanie, raz totalnie krytykując te rozwiązania, innym razem je popierając. I po drugie, czy przedstawiciel rządu podziela pogląd wygłoszony przez pana posła Kulasa, który oskarżył media publiczne o to, że tylko przeciwnicy procesu uwłaszczenia mieli dostęp do mediów w ciągu ostatnich tygodni, natomiast zwolennicy tejże ustawy mieli dostęp utrudniony bądź w ogóle nie mieli dostępu do mediów publicznych, by zaprezentować dobre rozwiązania zawarte w tym projekcie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PoselJanKulas">(Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Kulas, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PoselJanKulas">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#PoselJanKulas">Wysoki Sejmie! Nie jest prawdą, że powiedziałem, iż tylko przeciwnicy uwłaszczenia występowali w mediach bądź w telewizji publicznej. Powiedziałem wyraźnie, że najczęściej były prezentowane głosy przeciwników uwłaszczenia, w tym posłów SLD. Zapytałem również, jakie możliwości rzetelnego, merytorycznego prezentowania programu uwłaszczenia, ustawy uwłaszczeniowej mieli przedstawiciele większości sejmowej, szczególnie prof. Biela. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Witold Deręgowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PoselWitoldDeregowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do posła sprawozdawcy. Z ciekawością zapytuję: Kto z autorów ustawy uwłaszczeniowej był lub jest działkowiczem wypowiadającym się w ich imieniu o milionowej rzeszy działkowiczów, których opinie na ten temat zostały zlekceważone i nie były wzięte pod uwagę, a które są całkowicie rozbieżne z tym, co sprawozdawca prezentuje?</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">(Ja.)</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#PoselWitoldDeregowski">Nieprawdą jest to, co mówił sprawozdawca w wystąpieniu, że gminy po ustawie uwłaszczeniowej będą musiały określić, jakie mają zamiary wobec terenów, na których istnieją ogrody działkowe. To gminy od 1995 r. nadały ogrodom działkowym prawo wieczystego użytkowania gruntów, potwierdzone niepodważalnymi aktami notarialnymi, gwarantujące ogrodom bezpieczeństwo ich istnienia. A więc mają ugruntowane swoje miejsce w każdej gminie nie jako dzierżawcy, bo takimi dzierżawcami nigdy nie byli i nie są. Zapytuję posła sprawozdawcę: Czy chcecie dać działkowiczom to, co już posiadają, co jest ich osobistą własnością? Jeśli tak, to działkowicze takiego uwłaszczenia nie chcą. Mówię to jako jeden z działkowiczów, który zawsze czuł się właścicielem swojej działki, bez ustawy uwłaszczeniowej. Będę oczekiwał od pana posła logicznej odpowiedzi i zrozumienia przez posła sprawozdawcę niewiedzy, w jakiej błądzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Czy pan poseł Wójcik chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">(Nie. Na pytanie, czy ktoś jest działkowiczem, odpowiedziałem, że ja.)</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł jest właścicielem?</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">(Byłem działkowcem.)</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Ale czy jest pan poseł, czy nie?</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">(Już nie, zrezygnowałem. Nie mam czasu uprawiać.)</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#GlosZSali">(Sprzedał, spieniężył.)</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#GlosZSali">(Sprzedał, jak wszystko. Nomenklaturze się później uwłaszcza.)</u>
          <u xml:id="u-94.10" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Władysław Stępień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PoselWladyslawStepien">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#PoselWladyslawStepien">Mam dwa pytania do pana posła sprawozdawcy. Pierwsze pytanie dotyczy rozwiązań uwłaszczeniowych w zakresie polskiego rolnika. Chciałbym pana zapytać, panie pośle, czy w sytuacji kiedy coraz mniej ludzi uprawia ziemię, kiedy często 2,5 ha stoi ugorem, bo produkcja na wsi jest coraz bardziej nieopłacalna, danie ludziom dodatkowych areałów jest rozstrzygnięciem oczekiwanym przez społeczeństwo wiejskie? Chciałbym pana zapytać, jakie organizacje rolnicze bądź jakie grupy rolników występowały do pana bądź do klubu AWS, aby w ten sposób uwłaszczyć rolników tą ustawą? Na ten temat jest wiele demagogi. Chociażby ostatnio słyszałem podczas dożynek, jak jeden duchowny mówił, że wreszcie dzięki dobrej władzy chłopi będą mieli własną ziemię. Myślę że tę ziemię chłopi uzyskali od komunistów w 1946 r. i uzyskali ją na trwałe.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#PoselWladyslawStepien">Drugie pytanie dotyczy słynnego sporu z milionem ludzi. Milion Polaków jest zainteresowanych rozwiązaniem, jeśli chodzi o działki, ogrody działkowe. Chciałbym pana zapytać, czy w państwie demokratycznym powinno się narzucać komuś swoją wolę, jeżeli on sobie tego nie życzy? Jakie organizacje działkowców, jakie ogrody działkowe, konkretnie jakie grupy zwróciły się do pana z apelem, żeby pan w ten sposób uwłaszczył działkowców? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Jan Chojnacki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PoselJanChojnacki">Panie Marszałku! Mam kilka pytań do posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#PoselJanChojnacki">Pierwsze pytanie. Uwłaszczamy mieszkanie w centrum dużego miasta, np. w Warszawie, i w małej miejscowości. W mieście budynek jest wyposażony, w dobrym stanie, ze wszystkimi wygodami, w małej miejscowości - zrujnowany, bez wygód. I tu dana osoba jest właścicielem, i tam jest właścicielem. Tu to mieszkanie jest warte 100-150 tys., a tam jest warte 20 tys. lub mniej. Czy ustawa przewiduje wyrównanie - bo jeśli mówimy o sprawiedliwości, to zróbmy to sprawiedliwie - czy też planuje się powstanie nowych ustaw, które tę niesprawiedliwość, wynikającą z tej ustawy, wyrównają?</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#PoselJerzyZakrzewski">(Nic podobnego.)</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#PoselJanChojnacki">Kolejne pytanie. Mamy sprywatyzowany zakład. Zakład dał bezpłatne akcje swoim pracownikom. Pracownicy ci zostali sprzedani razem z mieszkaniami prywatnemu właścicielowi. Czy w związku z tym skorzystają z tej ustawy, czy mieszkania staną się ich własnością?</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">(No jasne.)</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#PoselJanChojnacki">Zobaczymy, panie pośle. Z ustawy to nie wynika.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#PoselJanChojnacki">Następne pytanie. Mamy budynek komunalny, w którym jest kilka mieszkań, kilku najemców. Jeden z najemców nie życzy sobie, żeby go uwłaszczono, i w związku z tym nie jest uwłaszczony. Cząstkę w tym budynku posiada gmina. Trzeba ten budynek remontować. Akurat się tak złożyło, że ten jeden z najemców, który nie chciał się uwłaszczyć, mieszka na poddaszu i zaczyna mu lecieć woda przez dziurawy dach. No i urząd gminy jest tak męczony, że w końcu musi przystąpić do remontu tego dachu. A pozostali właściciele, prywatni już, powiedzą: ale my nie chcemy w tych kosztach uczestniczyć. Jaka będzie możliwość wyegzekwowania należnej kwoty od pozostałych właścicieli tego budynku?</u>
          <u xml:id="u-97.7" who="#PoselJanChojnacki">Kolejne pytanie dotyczy dodatków mieszkaniowych. W tej chwili w gminach wydłużają się kolejki po dodatki mieszkaniowe. Występują o nie ludzie niepotrafiący zapłacić tego czynszu, który jeszcze nie gwarantuje pełnego utrzymania substancji mieszkaniowej, odtworzenia tej substancji. Czy w momencie, kiedy tych ludzi uwłaszczymy ich mieszkaniami, oni te dodatki będą nadal otrzymywać, czy te dodatki znikną? A jeśli nadal będą otrzymywać te dodatki, to na podstawie jakiej ustawy, na podstawie jakich zasad? Bo wtedy wszyscy prywatni właściciele mogą się zwrócić o dodatki z budżetu gminy, choćby nawet i prywatni właściciele domów, których również w Polsce, jakkolwiek by było, przybywa. Czy ta kwestia jest rozwiązana, czy nie jest rozwiązana? Być może wielu ludzi myśli tak, że po uwłaszczeniu będą właścicielami tych budynków, nie będą płacić czynszu, nie będą musieli partycypować w kosztach utrzymania tych budynków i jeszcze dostaną dodatki mieszkaniowe. Powiedzmy tutaj wyraźnie, jak to będzie wyglądało. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Wiesław Kaczmarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PoselWieslawKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym przede wszystkim skierować pytania do przedstawiciela rządu, pana ministra Łaszkiewicza, ponieważ zakładam, że wszystkie scenariusze są oczywiście możliwe, łącznie z tym, że ustawa zostanie przyjęta, stanie się prawem obligującym. Z zapisów tej ustawy wynika, że ministrem odpowiedzialnym za realizację tego przedsięwzięcia jest minister skarbu państwa. Stąd chcę zadać pięć pytań związanych z tym, jak ministerstwo dzisiaj widzi sprawę realizacji tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#PoselWieslawKaczmarek">Pierwsza kwestia wiąże się z tym, o czym już mówiłem i o co tu już posłowie wielokrotnie pytali - chodzi o wartość nominalną bonu uwłaszczeniowego. Chciałbym poprosić pana ministra Łaszkiewicza, aby zechciał powiedzieć, czy ministerstwo prowadziło jakieś analizy i próbowało ustalić jakąś metodologię wyceny tego bonu, ponieważ miałem okazję przedstawić przypuszczalną wartość według dość uproszczonego wyliczenia, które dzisiaj zaprezentowałem w wystąpieniu w imieniu klubu. Chciałbym poznać stanowisko resortu skarbu państwa, jak to widzi, z punktu widzenia tych zasobów, jakimi dysponuje, i planów prywatyzacji, a jak wiadomo, wartość tego bonu jest ściśle związana z procesem prywatyzacji, bo jest związana z tym 7% odpisem. Gdyby pan minister Łaszkiewicz zechciał przedstawić metodę wyliczenia i to co ministerstwo przewiduje jako wartość bonu uwłaszczeniowego. Rozumiem, że rozmawiamy dzisiaj o wartości nominalnej.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#PoselWieslawKaczmarek">Drugie pytanie wiąże się z kolei ze stroną kosztów. Chciałbym powiedzieć, że przypuszczałem, że te koszty mogą być rzędu 8 mld zł. Oczywiście to są wszystko dane zgrubne. Między innymi opierałem ten swój rachunek na stanowisku rządu z 4 maja 2000 r., gdzie rząd stwierdził, że samo tylko uwłaszczenie mieszkań spółdzielczych kosztować będzie podatników 2,5 mld zł. Czy ten szacunek, który rząd prezentował w maju tegoż roku, jest nadal aktualny, czy też rząd ma już dzisiaj inne szacunki? I czy rząd dzisiaj próbuje określić, jakie mogą być łączne koszty przeprowadzenia tej operacji, koszty bezpośrednie i pośrednie, bo, jak wiadomo, zgodnie z tą zasadą, że nie ma darmowych obiadów, trzeba będzie kiedyś za te wszystkie działania płacić. Tak więc drugie pytanie wiąże się z próbą przedstawienia stanowiska rządowego, jakie są przewidywane koszty wykonania tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#PoselWieslawKaczmarek">Trzecia kwestia. Wracam do problemu ziemi, ponieważ zapis w ustawie jest deklaratywny i mówi, że należy się prawo do 20 ha. Natomiast ustawa nie mówi o regułach, na podstawie jakich kryteriów, kto, kiedy, w jakim trybie będzie tę ziemię udostępniał, ile tej ziemi tak naprawdę jest do rozdziału i kto ją otrzyma. Ponieważ akurat pan minister Łaszkiewicz jest dobrze w tej sprawie zorientowany, też zajmuje się sprawą reprywatyzacji i zna przepisy, które w ustawie, już w zakończonych pracach komisji, komisja przyjęła, i tam jest wyliczona określona przewidywana pula areału ziemi na zaspokojenie roszczeń reprywatyzacyjnych, chciałbym więc, aby przedstawiciel rządu przedstawił politykę w tym zakresie, jak to będzie realizowane, bo ustawa tej kwestii nie definiuje.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#PoselWieslawKaczmarek">Czwarta sprawa dotyczy - często szermuje się tym zapisem - tego przedłożenia, że obiecuje się umorzenie kredytów mieszkaniowych do 50%. Proszę uwzględnić to słowo ˝do˝. To jest oczywiście znowu zapis deklaratywny w tej ustawie, że tak ma być. Natomiast pytanie jest takie: kto, na jakiej podstawie, w jakim trybie będzie ustalał: 35, 45, ponieważ to niesie za sobą określone koszty. Możemy mieć stan rzeczy taki, że jeśli to będzie robił zarząd spółdzielni, to rachunek będzie płacił skarb państwa, bo będzie musiał w pewnej relacji udostępnić z kolei akcje skarbu państwa, więc spółdzielnia może sobie prowadzić własną politykę, a skarb państwa będzie się drapał po głowie...</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#PoselBogdanLewandowski">(Jeżeli ma głowę.)</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#PoselWieslawKaczmarek">...i zastanawiał, skąd wziąć środki na zapłacenie w końcu bankom, bo banki mają jakieś depozyty i te depozyty trzeba obywatelom zapłacić, a na te depozyty pracuje się, sprzedając pieniądz w postaci kredytu. Ta procedura dotycząca płynności majątku państwa, płynności systemu bankowego, myślę, że z punktu widzenia rządu musi być zdefiniowana i reguły muszą być określone.</u>
          <u xml:id="u-99.7" who="#PoselWieslawKaczmarek">I piąte pytanie. W zapowiedziach, które prezentował minister finansów swego czasu, wielokrotnie słyszeliśmy, że rząd pracuje nad projektem podatku katastralnego, czyli podatku nie od powierzchni nieruchomości, a od wartości nieruchomości. Wartość nieruchomości traktuję jako coś, co jest wynikiem pewnej gry rynkowej. Czy wskutek tej całej operacji, która jest przewidziana tutaj, Ministerstwo Skarbu Państwa, jako odpowiedzialne za wykonanie, przewiduje jakieś skutki też dla tych, którzy staną się właścicielami? I czy można dzisiaj uczciwie, publicznie powiedzieć, co oznacza podatek katastralny, według tych chociażby założeń, które są przygotowane w Ministerstwie Finansów dla uczestników uwłaszczenia? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Sergiusz Plewa, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PoselSergiuszPlewa">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PoselSergiuszPlewa">Panie Marszałku! Mam kilka pytań do posła sprawozdawcy. Część z tych pytań już była sygnalizowana, niemniej jednak króciutko chciałbym to zaakcentować.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#PoselSergiuszPlewa">Panie Pośle Sprawozdawco! Czy prawdą jest, że pomimo tylu poprawek Senatu w dalszym ciągu kilka artykułów w tym projekcie ustawy jest niekonstytucyjnych? Czy pan poseł sprawozdawca zechciałby wymienić, odnośnie do jakich artykułów Senat nie usunął tej wady.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#PoselSergiuszPlewa">I drugie, za moim poprzednikiem posłem Chojnackim. Napływają pytania od wyborców, czy prawdą jest, że np. mieszkanie w ruderze wartości tysiąca złotych i mieszkanie w porządnym budynku wartości 20 tys. zł będą uwłaszczone i obaj właściciele będą uwłaszczeni? Wydaje mi się, że tu, niestety, trudno mówić o sprawiedliwości. Jeden i drugi będzie miał sztukę, tylko zupełnie innej wartości. I tu pytanie może nie do pana posła sprawozdawcy, ale gdyby zechciał odpowiedzieć. Jeżeli Sejm i Senat są przedstawicielami narodu, to dlaczego wbrew woli narodu proponuje się uwłaszczenie działek? Przecież ta milionowa rzesza działkowców to jest bardzo poważny odsetek narodu.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#PoselSergiuszPlewa">I następne pytanie: Dlaczego ustawa wkracza we własność prywatną, a taką w świetle prawa są mieszkania spółdzielcze. Odnośnie do umorzenia kredytów pan poseł Kaczmarek już sygnalizował. Panie pośle sprawozdawco, to też nie jest sprecyzowane w projekcie ustawy i poprawki Senatu tego nie likwidują; są kredyty bardzo maleńkie, które wiele spółdzielni spłaciło, żeby nie mieć kłopotu z bankiem, i są kredy tzw. trudne, kiedyś tak się nazywały, te 1- i 2-procentowe. Umorzenie 50% - co to jest? 200 zł, 500 zł i 50 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#PoselSergiuszPlewa">I pytanie, może dość osobiste, do pana posła sprawozdawcy: Ile poprawek w Senacie było autorstwa pana posła Bieli?</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#PoselSergiuszPlewa">I maleńkie sprostowanie, panie marszałku, do wypowiedzi pana posła Wyrowińskiego. W dalszym ciągu w wielu spółdzielniach istnieją mieszkania rotacyjne. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-102.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Tomasz Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do posła sprawozdawcy. Czy prawdą jest, że do komisji skarbu państwa, do pana posła wpłynęły tysiące listów podpisanych przez użytkowników działek pracowniczych informujące o akcjach organizowanych przez zarządy ogrodów działkowych przeciwko uwłaszczeniu i permanentnym wprowadzaniu w błąd działkowiczów, że będą oni ponosić straszliwe koszty uwłaszczenia (np. regularna wpłata 5 tys. zł czy bardzo wysokie roczne opłaty), jeśli uwłaszczenie dojdzie do skutku? Czy to prawda, że takie listy wpłynęły i że jest ich tyle, iż pan poseł nie byłby w stanie o własnych siłach przydźwigać ich do Sejmu?</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#PoselJerzyZakrzewski">(Pan poseł taki mocny nie jest.)</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">Drugie pytanie. Czy nie odnosi pan poseł wrażenia, że prezentowane przez opozycjonistów ustawy opinie wskazują na brak znajomości ustawy, cytując rozwiązania, których tam nie ma, bądź sprzeczne z zapisanymi w tej ustawie? Dla przykładu, jeśli chodzi o ogrody działkowe, czy prawdą jest, że zapis expressis verbis chroni status quo ogrodów działkowych, jeśli chodzi o ich przeznaczenie?</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">Następne pytanie. Czy prawdą jest, że jeśli wejdziemy do Unii Europejskiej i ogrody działkowe będą użytkowane wieczyście przez zarządy gmin, to jeśli przyjdzie obywatel Niemiec ze świadectwem własności opiewającym na ten areał, to właścicielem tej ziemi nie będzie ani gmina, ani ogród działkowy, ani użytkownik, tylko ten, który przyjdzie z tym świadectwem?</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">Czy prawdą jest, że zarzuty o niekonstytucyjności są powtarzane, wbrew opinii wygłoszonej w Sejmie 19 lipca br. przez samego prezesa Trybunału Konstytucyjnego, i czy pan poseł sprawozdawca mógłby zacytować wypowiedź, która by pokazywała, jak lekceważąco traktują posłowie SLD wypowiedź prezesa Trybunału w tej Izbie? I dwa orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, które w tej sprawie były podjęte, i orzeczenie Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów? Bo jeśli to nie jest normą obowiązującą w kraju, to może rzeczywiście trzeba to wszystko poodrzucać, powiedzieć, że tego nie było. A może pojedyncze opinie posłów są tu ponad wszystkie przyjęte i ustalone w naszym prawodawstwie normy prawne?</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">Czy to prawda, że twierdzenie o kosztach poniesionych przez budżet jest zwyczajnym nadużyciem i wprowadzaniem posłów w błąd, albowiem treść ustawy mówi wyłącznie o majątku, a nie o pieniążkach?</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#PoselJerzyJankowski">(To zrobił rząd.)</u>
          <u xml:id="u-104.7" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">Czy można tę sprawę porównać do sytuacji, w której powiedziano by, że kierowcy, którzy jeżdżą zgodnie z przepisami, narażają budżet państwa na straty, ponieważ nie płacą mandatów? Przecież można by ich było skazać za przekroczenie szybkości i budżet miałby dochody, a oni jeżdżą prawidłowo i budżet nie ma dochodów. Czy nie to jest sytuacja analogiczna?</u>
          <u xml:id="u-104.8" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">Czy prawdą jest również, panie pośle sprawozdawco, że żądanie podania wartości bonu w sytuacji, kiedy w ustawie zapisano, że bon jest imienny i nie podlega obrotowi, jest wyrazem albo stosunkowo niskiej inteligencji, albo złej woli?</u>
          <u xml:id="u-104.9" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">Dalej. Chciałbym również zapytać pana, panie pośle, czy słyszał pan, że w jakimkolwiek środku przekazu przedstawiono treść ustawy, a nie tylko opinie o ustawie? Bo jeśli chodzi o moją świadomość, to nie słyszałem, żeby opinia publiczna, społeczeństwo polskie zostało poinformowane o tym, jaka jest treść ustawy, po to by samo wyrobiło sobie o niej opinię. Natomiast, o ile wiem, środki przekazu, zwłaszcza telewizja, są zainteresowane i zaangażowane w opluwaniu tej ustawy; w lekceważący sposób wypowiadano się o autorach ustawy, co jest zresztą ogromnym nadużyciem, bo jest to polemika ad personam, a nie ad rem. To po prostu niedopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-104.10" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">Chciałbym także, panie pośle, żeby pan się ustosunkował do pewnych interpretacji zapisanych w ustawie. Mianowicie stwierdzenie, powiedziałbym, lekceważące, jeśli chodzi o to, że umorzenie długu spółdzielczego do wysokości 50% można traktować, że będzie to 20, 30 albo 40%, co jest niedopuszczalnym nadużyciem. Odczytywanie tego, że rolnicy i byli pracownicy pegeerów będą mogli uzyskać do 20 ha ziemi, i interpretacja, że ziemi nie ma, jest również nadużyciem, ponieważ istnieje Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, która administruje kilkoma milionami hektarów ziemi, i nawet jeżeli ta ziemia jest wydzierżawiona, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby jej właścicielami stali się nasi rolnicy, a nie dzierżawcy, którzy pochodzą z Holandii czy Niemiec i dzierżawią po parę tysięcy hektarów; nie ma żadnej prawnej przeszkody. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-104.11" who="#PoselWieslawKaczmarek">(Ale zerwanie umowy kosztuje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Jerzy Jankowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PoselJerzyJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z prośbą pana posła Wójcika mówmy o tym, co jest w ustawie - a ˝do 20˝ to nie jest ˝20˝. Mam pytanie...</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">(To jest doprawdy odkrywcze.)</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#PoselJerzyJankowski">To pan zaczął taką filozofię.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">(Proszę słuchać, co mówię.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę nie polemizować, panowie posłowie, zarówno z jednej, jak i z drugiej strony sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PoselJerzyJankowski">Przepraszam, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#PoselJerzyJankowski">Art. 30 ust. 4. Interpretacja czy wyjaśnienia posła sprawozdawcy mówią: Najemca, który pokrył pełne koszty realizacji inwestycji, jeśli chodzi o lokal użytkowy, może stać się jego właścicielem. Mówił pan o członkach spółdzielni, osobach fizycznych. Art. 30 ust. 4 mówi: najemca. Nie rozgranicza osób prawnych i fizycznych, a w związku z tym, jeżeli osoba prawna pokryła pełne koszty realizacji inwestycji, to uwłaszczy się, czy nie? Osoba prawna, na przykład spółdzielnia ˝Społem˝... No nie. Mówimy o najemcach i ja tylko pytam, są wątpliwości. Były przypadki, że w wyniku zawartych porozumień osoba prawna pokryła pełne koszty realizacji inwestycji w zakresie lokalu użytkowego, a tym samym jeżeli się mówi o najemcach, a nie jest tam napisane, że tylko osoby fizyczne - mówię o precyzyjnym zapisie ust. 4 - to rodzi się wątpliwość, czy dotyczy to również osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#PoselJerzyJankowski">Druga sprawa dotyczy art. 2. Mogę zrozumieć poprawkę Senatu, który obawiał się, że mieszkania uwłaszczone w różnej formie będą w szybkim obrocie, a tym samym może nastąpić obniżenie wartości nieruchomości na rynku, ale rodzi się pytanie, i czy podzieli pan pogląd, panie pośle sprawozdawco, że zbycie to jest również podarowanie? Czy to oznacza, że jak się uwłaszczę, to przez dwa lata nie mogę oddać dziecku?</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#PoselJerzyJankowski">Kolejne pytanie. Mówimy o kredytach tzw. trudnych. To mogę zrozumieć. Mówi pan: do 50%, nie chcę się spierać ile to będzie, jakiej części tego zobowiązania będzie to dotyczyło, natomiast mam pytanie dotyczące mieszkań zrealizowanych przy wykorzystaniu Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, w przypadku których kredyt jest umarzalny do 50% redyskonta, jak one będą uwłaszczone, jak będzie działał ten mechanizm w stosunku do lokali wybudowanych przy wykorzystaniu tychże pieniędzy i środków? To miało miejsce.</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#PoselJerzyJankowski">Kolejna sprawa. Panie pośle sprawozdawco, kiedy mówimy w art. 17 o tym, że 50% czy do 50% zobowiązań będzie umorzonych, to dlaczego nazywamy to uwłaszczeniem bezpośrednim? Przecież tylko to jest zmniejszenie mojego zobowiązania, nikt mnie na niczym nie uwłaszczył. Uwłaszcza się wtedy, gdy te 50% czy do 50% pieniędzy czy zobowiązań będzie pokryte, wtedy będę uwłaszczony, a w ustawie mówi się, że jest to umieszczone w dziale: uwłaszczenie bezpośrednie. Nie bardzo to rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#PoselJerzyJankowski">Senat wykazał daleko idącą troskę i przewidział uwłaszczenie mieszkań rotacyjnych. Nie chcę się spierać, ile jest tych mieszkań i czy w ogóle są. Natomiast mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Wrocław, Kraków, Września - chodzi o domy spokojnej jesieni w formule spółdzielczej. Jak ci ludzie będą uwłaszczeni? W ogóle się o tym nie mówi. Wielokrotnie zgłaszałem ten problem i nie bardzo mogę zrozumieć to, że wszyscy pominęli go, przeszli niejako bokiem, a przecież tam też mieszkają jacyś ludzie. Jeśli mówimy, że wszyscy, to wszyscy.</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#PoselJerzyJankowski">Było wiele troski o to, że publicznie tylko jedna strona dezawuuje albo podaje w wątpliwość możliwość realizacji zapisów ustawy. Pozwolę więc sobie zapytać pana posła sprawozdawcę, czy prawdziwy jest pogląd pana posła Rokity wygłoszony w programie ˝Kropka nad i˝ w rozmowie z panią Moniką Olejnik, który powiedział, że każda ustawa jest pewnym kompromisem i w wypadku tzw. ustawy uwłaszczeniowej kompromis polega na tym, że o ile te mieszkania można rozdać, on nie widzi jako liberał żadnego powodu żeby dać, o tyle nie widzi realnej możliwości realizacji drugiej części ustawy, a więc tego powszechnego uwłaszczenia w formie bonowej. No to jeżeli ktoś, kto głosuje, ma wątpliwość, to dlaczego panowie macie pretensje do opozycji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-108.7" who="#PoselJanKulas">(Nie ma pana posła i nie może odpowiedzieć.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Poseł Ewa Sikorska-Trela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PoselEwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Pośle Sprawozdawco! Będę miała cztery pytania do obu panów.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PoselEwaSikorskaTrela">Po pierwsze, na ile ocenia się wartość majątku narodowego, którym w różnej formie została już do tej pory uwłaszczona część obywateli i jaka głównie była to forma uwłaszczenia?</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#PoselEwaSikorskaTrela">Drugie, jak ocenia się realizację ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych, przyjętej przez Sejm poprzedniej kadencji i zrealizowanej przez rząd poprzedni? Przypominam, iż NFI miały być pewną formą uwłaszczenia, a dziś wiemy, że okazało się to wielką fikcją. Przypomnę również, że na cele NFI przekazanych zostało 512 przedsiębiorstw państwowych. Czy prawdą jest, panie ministrze, że NFI do tej pory przyniosły straty w wysokości miliarda zł?</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#PoselEwaSikorskaTrela">Trzecie pytanie. Art. 26 projektu ustawy uwłaszczeniowej odnosi się do uwłaszczenia pracowników sfery budżetowej oraz emerytów i rencistów, którzy zostali pominięci w dotychczasowych ustawach prywatyzacyjnych. Czy znana jest dokładna liczba: ilu pracowników sfery budżetowej i ilu emerytów i rencistów skorzystałoby z dobrodziejstw tej ustawy, gdyby Sejm ją uchwalił, a prezydent podpisał?</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#PoselEwaSikorskaTrela">Czwarte. Czy projekt ustawy uwłaszczeniowej nie jest w pewnym sensie w kolizji z projektem ustawy reprywatyzacyjnej?</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#PoselEwaSikorskaTrela">Na koniec chcę powiedzieć, że tyle słów krytyki pada z ust posłów SLD i Unii Wolności pod adresem projektu ustawy uwłaszczeniowej, a chcę paniom i panom posłom przypomnieć, iż w ubiegłym tygodniu odbierająca w Gdańsku tytuł honorowego obywatelstwa naszego grodu nad Motławą była premier Wielkiej Brytanii pani Margaret Thatcher jednoznacznie poparła formę uwłaszczenia zaproponowaną w naszym projekcie ustawy uwłaszczeniowej. Pani premier Thatcher przypomniała, że za jej rządów górnicy z likwidowanych kopalń otrzymali na własność od państwa swoje mieszkania za przysłowiową złotówkę - była to forma uwłaszczenia.</u>
          <u xml:id="u-110.6" who="#PoselBogdanLewandowski">(W Anglii nie ma złotówek.)</u>
          <u xml:id="u-110.7" who="#PoselEwaSikorskaTrela">Może warto byłoby z pokorą czasem słuchać tak wielkich mężów stanu, a nie toczyć niekończących się sporów, z których dla nikogo nie wynika żadne dobro. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-110.9" who="#PoselBogdanLewandowski">(Pani Thatcher - wielki przyjaciel związkowców.)</u>
          <u xml:id="u-110.10" who="#PoselEwaSikorskaTrela">(Tak, jak najbardziej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Józef Nowicki, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PoselJozefNowicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować trzy pytania do pana ministra i jedno pytanie do pana posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PoselJozefNowicki">Panie ministrze, żeby mogło być realizowane uwłaszczenie pośrednie, potrzebne będą, po pierwsze, koncepcja tego uwłaszczenia i jednocześnie dalsze uregulowania prawne. Chciałbym zapytać pana ministra, jak daleko zaawansowane są prace nad tym ostatecznym modelem uwłaszczenia pośredniego.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#PoselJozefNowicki">Drugie pytanie dotyczące tej sprawy: Czy pan minister mógłby poinformować Wysoką Izbę, w jaki sposób rząd zamierza ustalić, kto oraz liczbę osób uprawnionych do tego, by skorzystać z uwłaszczenia pośredniego?</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#PoselJozefNowicki">Trzecie pytanie do pana ministra. Są prezentowane różne sumy dotyczące kosztów utworzenia narodowych funduszy uwłaszczeniowych. Czy pan minister mógłby, chociaż w przybliżeniu, podać, jaki to będzie koszt?</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#PoselJozefNowicki">Pytanie do pana posła Bieli. Panie pośle, w art. 16 mówi się o możliwości umorzenia zobowiązań, które ciążą na najemcach mieszkań. Czy pan poseł mógłby powiedzieć, czy to umorzenie dotyczy kapitału zadłużenia, czy też dotyczy do 50% odsetek albo do 50% odsetek skapitalizowanych, czy też do 50% odsetek wykupionych przez budżet państwa? Bo takie oto części składowe tych zobowiązań najczęściej występują. Jest tutaj sporo niejasności.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#PoselJozefNowicki">Panie pośle, w związku z tym jeszcze jedno pytanie. Wielu kredytobiorców, którzy dzisiaj mają w starych nominałach wielomiliardowe zadłużenia na swoich mieszkaniach, wie, że nawet jeśli 50% zostałoby im umorzone, to i tak nie rozwiązuje to ich problemu, bo duża część tego zobowiązania i tak pozostaje. Czy zatem byłoby możliwe, żeby skorzystać ewentualnie z samego umorzenia, natomiast nie uwłaszczać się na mieszkaniach? Takie opinie też są bardzo powszechne. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Grzegorz Gruszka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PoselGrzegorzGruszka">Panie Marszałku! W tej ustawie wbrew pozorom nie chodzi AWS-owi o interes ludzi. Myślę, że jest to typowa kiełbasa wyborcza.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#PoselGrzegorzGruszka">Chciałbym wystąpić z kilkoma pytaniami do pana posła sprawozdawcy. Czy interes polityczny prawicy i samego pana Mariana Krzaklewskiego jest ważniejszy niż interes kraju i społeczeństwa?</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#PoselGrzegorzGruszka">Drugie pytanie. Pan poseł sprawozdawca bardzo długo rozwodził się nad rozdawaniem mieszkań, a według szacunków Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast pod koniec 1988 r. około 800 tys. lokali nadawało się do wyburzenia, zaś 3,4 mln - do kapitalnego remontu. Czy tymi mieszkaniami też chce AWS obdarować lokatorów? Czy, panie pośle, to nie jest cyniczne i fałszywe? Czy obdarowani na siłę tymi mieszkaniami nie będą musieli zacząć od remontu czy wyburzania?</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#PoselGrzegorzGruszka">Panie pośle sprawozdawco, czy mógłby pan podać, ilu posłów AWS skorzysta z tej ustawy i, gdyby weszła w życie, otrzyma za darmo bardzo dobre lokale mieszkalne o dużej kubaturze?</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#PoselGrzegorzGruszka">I ostatnia kwestia. Bon uwłaszczeniowy, którym mają być obdarowani w wyniku realizacji ustawy ci, którzy nie skorzystają z żadnych form uwłaszczenia, a takich przecież będzie najwięcej, będzie wart około 100 zł. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Antoni Tyczka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PoselAntoniTyczka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam trzy pytania, pierwsze do pana ministra skarbu państwa, pozostałe dwa do pana posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#PoselAntoniTyczka">Pytanie pierwsze. Jaka wielkość majątku państwowego została sprywatyzowana w czasie od 1996 r., tj. od daty referendum, do dnia dzisiejszego?</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#PoselAntoniTyczka">Pytanie drugie. Jakie to okoliczności miały wpływ na to, że dopiero dzisiaj dobiega końca w parlamencie procedura nad omawianą ustawą, a nie znacznie wcześniej? Czy wypowiedzi niektórych posłów, że to wszystko, co wiąże się z powszechnym uwłaszczeniem, robione jest pod wybory prezydenckie, nie są nadużyciem? Domyślać się tylko mogę, że tym posłom nie jest znany program wyborczy Akcji Wyborczej Solidarność z 1997 r., jak również wcześniejsze starania ludzi ˝Solidarności˝ w tej materii.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#PoselAntoniTyczka">I pytanie trzecie. Jaki status mają na dzień dzisiejszy zamieszkujący obecnie ziemie zachodnie i północne co do ziemi oraz zabudowań, i czy poprawka senacka daje im możliwość stania się pełnoprawnymi właścicielami? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Witold Tomczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PoselWitoldTomczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytania do pana profesora Bieli, posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#PoselWitoldTomczak">Jedna z poprawek Senatu mówi, że wyłączone z uwłaszczenia będą budynki wpisane do rejestru zabytków. Pan poseł w swoim sprawozdaniu mówił o Wawelu i o Malborku. Skądinąd wiemy, że nie tylko tego typu zabytki są wpisane do rejestru zabytków. Jest to także wiele budynków mieszkalnych, są to starówki naszych miast, które są w rejestrze zabytków, ale są zamieszkiwane przez najemców, normalnych najemców mieszkań. I mamy sporo sygnałów od najemców tych mieszkań, którzy obawiają się, że będą pozbawieni uwłaszczenia. Są też przerażeni rokiem 2004, kiedy zostaną uwolnione czynsze i będzie im groziła po prostu eksmisja na bruk. Czy to prawda, że ci mieszkańcy starówek, w tym warszawskiej Starówki, będą pozbawieni uwłaszczenia i czy te mieszkania i budynki będą mogły być sprzedawane w późniejszym okresie? To jest jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#PoselWitoldTomczak">Następne pytanie, również poparte listem wyborcy. Pracownik Huty Gliwice Spółka Akcyjna przysłał do mojego biura taki papier ze skarbu państwa, który mówi, że został obdarowany 8 akcjami w cenie 1 zł każda. I tutaj dopisał: Czy kupię za to mieszkanie? Czy tak wygląda równość i sprawiedliwość społeczna? Pisze dalej: zaufaliśmy wam, nie róbcie kpin z ludzi. Mam pytanie: Czy ten pan, były pracownik Huty Gliwice, będzie mógł skorzystać z jakiejkolwiek formy uwłaszczenia?</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#PoselWitoldTomczak">Przedostatnie pytanie. Czy samo wprowadzanie wszelkich kosztów administracyjnych, kosztów usług geodezyjnych, kosztów manipulacyjnych, które będzie musiał ponosić ewentualny beneficjent uwłaszczenia, nie jest sprzeczne z ideą uwłaszczenia, czyli oddaniem Polakom ich własności? Wielu z tych potencjalnych beneficjentów jest ubogich i nie będzie ich stać na ponoszenie tych kosztów.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#PoselWitoldTomczak">I ostatnie pytanie, nawiązując do wypowiedzi pana posła Wójcika, który mówił o obawie przed właścicielami niemieckimi. Czy nie uważa pan poseł sprawozdawca, że najpewniejszym zabezpieczeniem własności na Ziemiach Zachodnich będzie pozostawanie Polski poza strukturami Unii Europejskiej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Lista pytających została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę obecnie o ustosunkowanie się do zadanych pytań. W pierwszej kolejności będzie odpowiadał pan minister Krzysztof Łaszkiewicz. Tak? Było pytanie do pana ministra. Zwyczajowo jest przyjęte, że najpierw odpowiada minister, a na koniec poseł sprawozdawca. Taki jest zwyczaj, ale to nie jest regulamin.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#PoselBogdanLewandowski">(Trzeba szanować swoich ministrów.)</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#WicemarszalekJanKrol">Pani prezes też będzie mogła zabrać głos, jeżeli jeszcze będą do wyjaśnienia jakieś problemy dotyczące mieszkalnictwa.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#PoselBogdanLewandowski">(Prezes banku zbożowego.)</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł zaś, do którego było więcej pytań, spokojnie je sobie uporządkuje i przygotuje się do odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-119.7" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pan poseł Lewandowski zadał pytanie dotyczące ustawy reprywatyzacyjnej w kontekście powszechnego uwłaszczenia. Już w 1998 r. Ministerstwo Skarbu Państwa dokonało szacunku mienia i podzieliło majątek kapitałowy, ten, który potencjalnie będzie napływał w wyniku prywatyzacji, jak również majątek nieruchomy, ten, który może być przedmiotem reprywatyzacji bądź takiego programu jak powszechne uwłaszczenie, na poszczególne programy. To są m.in. te dwa programy, o których pan poseł był łaskaw wspomnieć, to są rekompensaty z tytułu niewaloryzowania rent, emerytur oraz niewypłacenia należności w sferze budżetowej. I w przypadku projektu rządowego, gdzie rząd przyjął, że reprywatyzacja będzie w wymiarze 50%, jest możliwość przeprowadzenia obu tych programów. Chciałbym przypomnieć, że państwo tu, w Wysokiej Izbie, nie tak dawno przyjęli ustawę, a mianowicie nowelizację ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, w której na cele uwłaszczenia, ale nie tylko, zostało przekazanych 7%, na inne dwa programy po 2%, łącznie 4%. Tak więc ten rozdział majątku jest dokonany i jest to do zrealizowania. I jeszcze jedna kwestia. Proszę zwrócić uwagę, że w art. 4 przedmiotowego projektu ustawy jest wyraźnie stanowione, że to mienie, które podlega reprywatyzacji - mówię to ogólnie, chodzi o roszczenia - nie będzie przedmiotem powszechnego uwłaszczenia. Tak więc te dwa programy tutaj się nie nakładają.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Koszty ustawy uwłaszczeniowej. Kilka osób o to pytało. Pan poseł Lewandowski, który o to spytał, był pierwszy. Należy rozróżnić koszty budżetowe, te, które są kosztami, powiedziałbym, operacyjnymi w wypadku wykonania, zrealizowania tej ustawy, i wartość mienia, które nie jest tożsame z pieniędzmi, bo jest to wartość mienia nieruchomego bądź też kapitałowego - tutaj też będzie ten przypadek - przekazywanego na powszechne uwłaszczenie. Jeżeli możemy w sposób jasny powiedzieć, jak będą się kształtowały koszty wdrożenia samej ustawy, to w tym drugim przypadku trzeba byłoby się odnieść do liczb, które w swoim wystąpieniu przedstawił pan poseł Kaczmarek, bo mniej więcej taki majątek będzie skierowany na powszechne uwłaszczenie. Wszystko to jednak będzie zależało o tego, ile osób będzie chciało wziąć udział w powszechnym uwłaszczeniu. Proszę pamiętać, że projekt przewiduje fakultatywność, a nie obligatoryjność uczestniczenia w programie uwłaszczenia. To może się zmieniać. Ci, którzy będą w ogóle chcieli skorzystać z uwłaszczenia, będą znowu mieli wybór: mogą skorzystać z uwłaszczenia bezpośredniego, ale mogą również skorzystać z uwłaszczenia pośredniego. Tego dziś nikt nie wie, możemy natomiast założyć, jaka jest globalna liczba osób, które potencjalnie mogą być uwłaszczone, i wartość majątku, o której wspomniałem.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Natomiast jeżeli chodzi o koszty wdrożenia samej ustawy, to chcę przypomnieć, że przecież Wysoka Izba, zatwierdzając budżet na rok 2000, a więc obecny, przewidziała już na ten właśnie rok 10 mln zł w dziale 97 rozdział 9716 § 37 na realizację powszechnego uwłaszczenia. Natomiast planowane kwoty do wydatkowania z budżetu centralnego w ciągu roku od wejścia w życie ustawy - a więc zależy to od tego, kiedy ona wejdzie w życie - to około 10 mln zł ze środków Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji na wykonanie centralnego rejestru uczestników uwłaszczenia oraz powołanie funduszu uwłaszczeniowego, którego wielkość szacowana jest mniej więcej na 5 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">I tutaj odniosę się jeszcze do kwestii kosztów mieszkań. To, co było obliczane wcześniej, były to znowu tylko i wyłącznie szacunki na okoliczność zwolnienia z wszelkich opłat osób uwłaszczanych. Natomiast w artykule... w tej chwili nie pamiętam, w każdym razie w jednym z artykułów ustawy o uwłaszczeniu wyraźnie jest zapisane, że koszty uwłaszczenia - tutaj największe koszty wiążą się z kwestiami geodezyjnymi - są ponoszone przez osoby, które są uwłaszczane (jest tam podana ryczałtowa kwota). Oprócz tego jest też prawdą, że przecież osoba, która staje się właścicielem, musi dokonać, a przynajmniej powinna dokonać, wszystkich formalności związanych z wpisem do księgi wieczystej bądź jej założeniem. I te koszty również będą ponosili ci uwłaszczeni. Tak że w tym przypadku te koszty nie obciążają budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Kwestia pytania pana posła Pawlaka - tutaj chodziło o gminy - w jaki sposób będzie to rekompensowane gminom. Oczywiście na pewno z budżetu w jakiś sposób będzie trzeba gminom w pewnych przypadkach zrekompensować środki, ale chciałbym tutaj zwrócić uwagę na stan prawny, bo nie można od tego uciekać, mówiąc o środkach i o uwłaszczeniu. Otóż Trybunał Konstytucyjny właśnie w tym orzeczeniu, które było tutaj podnoszone, w uzasadnieniu - i to w sposób jednoznaczny - stwierdził: ˝Ograniczenie substancji majątku komunalnego samo w sobie nie przesądza jednak o naruszeniu art. 21 ust. 2 konstytucji. Mimo iż wywłaszczenie na tle tego przepisu musi być ujmowane szeroko, trudno traktować art. 21 ust. 2 jako wzorzec kontroli wszystkich aktów normatywnych skutkujących odjęciem gminom określonych składników ich majątku. Nie można zapominać, że okres zasadniczej przebudowy stosunków własnościowych w Polsce nie uległ jeszcze zakończeniu, trwają prace legislacyjne nad projektami ustaw, które mogą doprowadzić do istotnych zmian stanu własności (reprywatyzacja i powszechne uwłaszczenie)˝. Czyli Trybunał Konstytucyjny w sposób wyraźny stwierdził, że jest to przejęcie, jakby odjęcie majątku gminom, w który zostały tytułem darmnym wyposażone. Dalej Trybunał wskazuje jakby pewien kierunek na przyszłość, w jaki sposób będą się te aspekty kształtowały. Znowu cytuję: ˝Można zatem powiedzieć, że ostateczny kształt majątkowo-finansowy samorządu stanowi pewną niewiadomą. Nie sposób wykluczyć, że udziały poszczególnych rodzajów dochodów w budżetach jednostek samorządu, przede wszystkim gmin, ulegną zasadniczym zmianom. Miejsce dochodów z majątku własnego zajmie udział w podatkach. W tym stanie rzeczy zmiany stanu własności komunalnej, wynikające z norm o charakterze generalnym, nie powinny być kwalifikowane jako wywłaszczenie w rozumieniu art. 21 ust. 2 konstytucji˝. Oczywiście można znowu zacytować Trybunał Konstytucyjny, iż: dopuszczalność uszczuplenia praw majątkowych przysługującym jednostkom samorządu terytorialnego była już kilkakrotnie przedmiotem uwagi Trybunału, gdyż wychodzono z założenia, że własność nie jest prawem absolutnym. Trybunał nie negował nigdy możliwości ingerowania przez ustawodawcę w sferę prawa przysługującego gminom, w tym w kwestię odjęcia własności. Ze względu na specyficzny statut mienia komunalnego jego ochrona podlega swoistej modyfikacji. Stąd gminy muszą liczyć się z ograniczeniem przyznanych im praw majątkowych ilekroć wymaga tego podporządkowanie nieprzystającej do nowych warunków ustrojowych spuścizny z okresu PRL. Są to tutaj rozstrzygnięcia K18/95 i jeszcze następne... Nie będę cytował dalej, w każdym razie widoczny jest kierunek. Stąd też na pewno w jakiś sposób gminy będą musiały liczyć się z tym, iż to, co dotychczas przynosiło dochód z posiadanego majątku, będzie rekompensowane niewątpliwie w inny sposób, tak jak Trybunał pokazał, chociażby w postaci podatków.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Kwestia, która została podniesiona przez pana posła Kulasa - jakie było stanowisko rządu w czasie prac Senatu. Panie pośle, było takie, jak poprzednio, a więc 23 września 1999 r. i 23 maja 2000 r. Takie stanowiska rządu Wysoka Izba otrzymała i tam wyraźnie stwierdzono, że rząd popiera idee powszechnego uwłaszczenia. Modyfikacja dotyczyła tylko kwestii uwłaszczenia pośredniego, ale w związku z tym, że Wysoka Izba już uchwaliła wcześniej nowelizację ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, 7% w celu zabezpieczenia mienia kapitałowego na powszechne uwłaszczenie, dlatego nastąpiła zmiana stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Pan poseł Szelwicki pytał, czy uwłaszczano majątkiem skarbu państwa. Otóż, panie pośle, tak, uwłaszczano majątkiem skarbu państwa, gdyż w początkowym okresie transformacji ustrojowej, pod rządami starej ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, przekazywano załogom akcje, pracownicy nabywali je, mając daleko idące preferencje. Zmiana ustawy w połowie lat dziewięćdziesiątych i uchwalenie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych spowodowała, iż ustawodawca poszedł dalej, a mianowicie zrezygnował z preferencyjnego nabywania akcji przez pracowników i przyznał im możliwość otrzymania tytułem darmnym do 15% akcji. Od razu panu posłowi wyjaśnię, że do chwili obecnej udostępniono akcje prawie milionowi pracowników, z czego 913 tys., niedokładnie, tych ostatnich cyfr już nie podaję, około 913 tys. osób to są pracownicy, a około 70 tys. to są rolnicy plantatorzy, rybacy, ponieważ te grupy też mają uprawnienia, jeżeli są to spółki działające w obszarze rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-120.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Uprawnieni pracownicy objęli 363 mln 656 szt. akcji i udziałów o wartości nominalnej, bo mogę tylko podać wartości nominalne, 1 mld 800 mln zł, a więc prawie 2 mld zł. Łącznie uprawnieni objęli prawie 370 mln sztuk akcji i udziałów o wartości nominalnej prawie 2 mld zł, ale trzeba pamiętać, że cena nominalna jest zdecydowanie różna od ceny rynkowej. Cenę rynkową poszczególnych spółek wyznacza w przypadku spółek giełdowych giełda, a w przypadku innych spółek - po prostu obrót.</u>
          <u xml:id="u-120.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Drugie pytanie pana posła Szelwickiego, jak rozumiem, jest z tym w jakiś sposób związane. Chodzi o umarzanie należności poprzez umorzenia w podatku dochodowym. Tak, potwierdzam to, były takie przypadki. Wymienione tutaj cementownie w Górażdże znajdują się w tej grupie. To było przeprowadzone bodajże - z tego, co pamiętam - w lutym 1994 r., a w przypadku drugiej z cementowni było to chyba w kwietniu. Jeżeli pan poseł jest tym zainteresowany, to na piśmie może pan otrzymać wykaz tych przypadków, bo w tej chwili nie jestem w stanie ich tutaj podać, są to zbyt szczegółowe pytania.</u>
          <u xml:id="u-120.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Pan poseł Zaciura pytał, dlaczego rząd zmienił zdanie. Ano, panie pośle, jak już wspomniałem przy poprzedniej odpowiedzi, uczynił tak, ponieważ zaistniała nowa sytuacja prawna. W stanowisku z 23 września 1999 r. rząd w kwestii uwłaszczenia pośredniego wypowiadał się, iż jeszcze jest za wcześnie na to, mając właśnie na uwadze prace w komisjach nad nowelizacją ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Ponieważ ta ustawa została znowelizowana przez Wysoką Izbę i stała się prawem w kwietniu, rząd w maju zaktualizował swoje stanowisko, zostawiając zapisy dotyczące uwłaszczenia bezpośredniego w takiej samej treści, jak dotychczasowa, natomiast ponieważ już stało się faktem przeznaczenie części majątku kapitałowego na uwłaszczenie pośrednie, przyjął w tej sprawie takie stanowisko, jakie państwo otrzymaliście 23 maja.</u>
          <u xml:id="u-120.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Pan poseł Zaciura pytał mnie jeszcze, czy podzielam pogląd pana posła Kulasa co do mediów. Trudno mi odpowiadać na pytania dotyczące obszaru, którym się nie zajmuję. Nie zajmuję się mediami, a prawdę powiedziawszy, nie mam zbyt wiele czasu, aby obserwować dokładnie programy, z tym że muszę powiedzieć, że w tych urywkach, które widziałem, przeciwnicy uwłaszczenia byli chyba częściej pokazywani. Ale jest to moje zdanie, mówię o tych przypadkach, które oglądałem w telewizji. Tak, jak powiedziałem, nie zajmuję się mediami, nie śledzę cały czas tego, co robią media, mogę tu zrobić błąd, może być całkowicie odwrotnie. Nie chcę tutaj tego tematu dalej kontynuować.</u>
          <u xml:id="u-120.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Pan poseł Kaczmarek pytał o wartość nominalną. Już mówiłem o tym, odpowiadając na pierwsze pytanie, ponieważ pytanie pana posła Kaczmarka było dokładnie takie samo, jak pytanie pana posła Lewandowskiego.</u>
          <u xml:id="u-120.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Kwestia uwłaszczenia mieszkań - też już odpowiedziałem. Te koszty były szacowane bardzo, że tak powiem, wstępnie, w przypadku gdyby wszyscy ci, którzy zasiedlają dzisiaj mieszkania, chcieli uwłaszczyć się na nich i w przypadku gdyby budżet państwa musiał wszystkie koszty związane z uwłaszczeniem pokrywać. Obecny kształt projektu ustawy zdecydowanie idzie w kierunku przeniesienia kosztu uwłaszczenia na uwłaszczającego się, który, powtarzam, będzie tu miał wydatek z tytułu koniecznych prac geodezyjnych, jest to określone w którymś z artykułów ustawy, i oczywiście z tytułu założenia księgi wieczystej i wpisu do tej księgi. Stąd też dziś o tych kosztach już w ten sposób mówić nie można.</u>
          <u xml:id="u-120.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Kwestia ziemi, którą również podniósł pan poseł Kaczmarek i jeszcze inni posłowie. Chciałbym zwrócić uwagę, że artykuł dotyczący ziemi stanowi tylko, że jest możliwość nabycia za bon uwłaszczeniowy ziemi, która będzie zbywana przez skarb państwa. Nie jest to tak, że wszyscy rolnicy, tak jak to niektórzy interpretują, bo z takimi interpretacjami tego projektu spotkałem się, raptem będą chcieli nabyć 20 ha. Na to oczywiście nie ma ziemi. Nie ma takiej możliwości. To byłoby niewykonalne. Natomiast jest tutaj przecież fakultatywność, że jest to jedna z form, w jaki sposób rolnik może ten swój bon zrealizować. Ale może wejść również do funduszu uwłaszczeniowego. Na podstawie oceny Ministerstwa Skarbu Państwa i Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa trzeba powiedzieć, że ziemią będą zainteresowani generalnie ci rolnicy, i to jest mniejszość, to jest na pewno mniejszość, którzy posiadają swoje gospodarstwa w obszarze, w którym istnieje areał będący własnością skarbu państwa. Jeżeli ten areał jest znacznie oddalony - a przecież wiemy, że generalnie Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa ziemię rolną posiada głównie na ziemiach odzyskanych, na ziemiach zachodnich i północnych - to trudno domniemywać, że rolnik z krośnieńskiego będzie chciał nabyć 20 ha ziemi w szczecińskim, gdyby chciał, dawno by już to zrobił, ponieważ był, i jest dalej, program osadnictwa i jest możliwość przecież pozyskiwania tej ziemi. Jeżeli chodzi o kredyty... Tak że większość rolników, jeszcze powrócę do tego, tak wynika z naszego rozeznania, będzie chciała uczestniczyć w Narodowym Funduszu Uwłaszczeniowym.</u>
          <u xml:id="u-120.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Pan poseł Kaczmarek pytał jeszcze o kredyty mieszkaniowe. Ustawa nie określa, że będzie to 50%, określa - do 50%. O tym ile to będzie faktycznie, zadecyduje wartość majątku, jaki skarb państwa będzie prywatyzował. Przecież trzeba będzie bankom przekazać akcje i udziały, jest to - mówiąc krótko - transakcja wiązana. Zależnie od tej wartości minister skarbu będzie określał, na ile - uwzględniając stan majątku, jaki bankom można zaoferować - będzie można obniżyć to zadłużenie. Z tym, że zmierza to w tej chwili, proszę pamiętać, w kierunku tego, nad czym rząd już pracował, mianowicie, 30 sierpnia rząd przyjął projekt ustawy o objęciu poręczeniem skarbu państwa spłaty starych kredytów mieszkaniowych, których w latach 1965-1992 udzielały banki spółdzielniom mieszkaniowym. W sposób oczywisty dotyczy to PKO BP, bowiem tam generalnie były zawierane umowy o kredyty.</u>
          <u xml:id="u-120.15" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Podatek katastralny, o którym pan poseł Kaczmarek wspomniał, a który w jakiś sposób wiąże się ze stanowiskiem Trybunału Konstytucyjnego, które odczytałem, czyli że jeśli chodzi o dochody gmin będzie się jednak zmieniać w kierunku zwiększenia udziału poprzez podatki. Jest tylko kwestia, jaka będzie proporcjonalność tego podatku do możliwości społeczeństwa, ale podatek katastralny nie jest czymś nowym, ten podatek funkcjonuje przecież na świecie, kiedyś w Polsce też funkcjonował. W sytuacji kiedy ludzie pozyskują prywatną własność, taki podatek będzie..., oczywiście podatek katastralny w poprzedniej formacji ustrojowej był mało przydatny, na ogół państwo płaciłoby samo sobie, dzisiaj w dobie transformacji to się zdecydowanie zmienia. Trzeba jednak spojrzeć na projekt ustawy, który stanowi, że uwłaszczenie jest fakultatywne, nie jest obligatoryjne. Jeżeli ktoś uzna, że przejęcie przez niego nieruchomości jest dla niego zbyt niekorzystne, ponieważ z tego tytułu musiałby płacić podatki, to zrezygnuje z takiej formy uwłaszczenia i będzie mógł skorzystać z innej.</u>
          <u xml:id="u-120.16" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Pani poseł Trela pytała, ile majątku już włączono w uwłaszczenie? Już o tym mówiłem, odpowiadając i cytując liczby dotyczące wydawania akcji pracowniczych. To są dobre dane, bardzo dokładne, ponieważ resort skarbu sporządził rejestr wszystkich tych, którzy pobrali akcje pracownicze, z określonymi danymi, które są wymagane.</u>
          <u xml:id="u-120.17" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Ilu emerytów i rencistów będzie chciało wziąć udział w uwłaszczeniu? Nie wiem. Ponieważ jeszcze raz przypominam, jest to fakultatywne prawo, a nie obligatoryjne. Ile osób będzie chciało wziąć udział w trybie pozyskania mieszkania, w którym mieszka, bądź w trybie wejścia na ścieżkę uwłaszczenia pośredniego, tego się nie da określić, a jeśli jeszcze mamy określić, ilu będzie wśród nich emerytów i rencistów - nie jestem w stanie na to pytanie odpowiedzieć. Mogę powiedzieć tylko, że na pewno na uwłaszczeniu skorzystają również emeryci i renciści, o czym mówił tutaj poseł sprawozdawca na początku debaty.</u>
          <u xml:id="u-120.18" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Następna kwestia, którą pni poseł podniosła, to kolizja między reprywatyzacją a uwłaszczeniem. Ja już o tym mówiłem. Ten majątek, którego wielkość została wyliczona w roku 1998 r. i w roku 1999, podzielono na poszczególne programy i tak naprawdę nie ma tutaj kolizji, chyba że w fazie wykonawczej, gdzieś na dole, gdzie mogłyby być jakieś problemy natury czysto operacyjnej. Tutaj takim jakby bezpiecznikiem jest art. 4, który stanowi, że to mienie, do którego zgłoszono roszczenie bądź które będzie podlegało reprywatyzacji, nie wchodzi do zasobu mienia przeznaczonego na powszechne uwłaszczenie.</u>
          <u xml:id="u-120.19" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Pan poseł Nowicki zadał pytanie dotyczące koncepcji uwłaszczenia pośredniego, jak zaawansowane są prace. Oczywiście to, że uwłaszczenie pośrednie musi być przeprowadzone niezależnie od losów ustawy, nad którą dzisiaj państwo debatujecie, jest przesądzone. Wysoka Izba - jak już wspomniałem - nowelizując ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, dokonała wyboru. Przekazała 7% majątku kapitałowego na powszechne uwłaszczenie. I z tym trzeba coś zrobić w ramach obowiązującego obecnie prawa. Formułą jest tu stworzenie Narodowego Funduszu Uwłaszczeniowego w ramach obecnie istniejących przepisów dotyczących tego typu organizmów gospodarczych. Ministerstwo skarbu zleciło przygotowanie założeń do takiej ustawy i te założenia już zostały przygotowane i przyjęte przez ministerstwo skarbu. W ślad za tymi założeniami przeprowadzono przetarg na opracowanie ustawy wykonującej dyspozycje ustawy o prywatyzacji i komercjalizacji i, jak sądzę, w terminie stosunkowo niedługim taki projekt ustawy będzie gotowy. Natomiast czy będzie to inicjatywa rządowa, czy też inicjatywa poselska, to już jest całkiem inna kwestia, otwarta. W każdym razie jest takie założenie.</u>
          <u xml:id="u-120.20" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Została tu również podniesiona przez pana posła kwestia rejestru. Ja już o tym wspomniałem. Ponieważ osobiście nadzoruję departament akcji, wydałem półtora roku temu polecenie wykonania takiego rejestru. Ten rejestr został wykonany, jest rejestr tych wszystkich, którzy otrzymali akcje. Było to przedmiotem kontroli NIK, która ustosunkowała się do tego pozytywnie. Są to dane - jeszcze raz powtarzam - dokładne, a więc wiadomo, ile osób zostało uwłaszczonych w trybie obu ustaw: tej początkowej - o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych i tej późniejszej, obecnie obowiązującej - o prywatyzacji i komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-120.21" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Jakie są koszty Narodowego Funduszu Uwłaszczeniowego? - pytał pan poseł Nowicki. Mówiąc o tych kosztach, wspomniałem, że jeśli chodzi o koszty planowane, o środki do wydatkowania z budżetu centralnego w ciągu roku od wejścia w życie ustawy, to w tym aspekcie, w związku z wykonaniem ewentualnie art. 28b przedmiotowej ustawy, jest to około 5 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-120.22" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Pan poseł Tyczka zapytał, jaki status posiadają na dzień dzisiejszy obywatele zamieszkujący na ziemiach zachodnich. Proszę państwa, trzeba tu sięgnąć trochę do historii. Otóż ziemie odzyskane na mocy umów w Poczdamie Polska uzyskała w zamian za przekazane Związkowi Radzieckiemu dawne ziemie wschodnie II Rzeczypospolitej, niewchodzące dziś w skład terytorium państwa polskiego. Na te właśnie tzw. ziemie odzyskane - ziemie północne i zachodnie - była skierowana akcja ewakuacyjna obywateli polskich z ziem wschodnich Polski, czyli kolejne trzy repatriacje.</u>
          <u xml:id="u-120.23" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Polska podpisała umowy repatriacyjne z republikami: białoruską, ukraińską i litewską w roku 1944, ze Związkiem Radzieckim jako federacją w 1945 r. Później, w 1956 r., była druga repatriacja. Wszystkie umowy międzynarodowe, które podpisała Polska, w sposób ewidentny określały, że repatrianci będą mieli nadane prawo własności na ziemiach, na które byli ewakuowani. Przez 50 lat tego nie zrobiono. Przez 50 lat obywatele z tej grupy są posiadaczami, a właścicielem jest skarb państwa bądź w wielu przypadkach, po komunalizacji w 1990 r., po wejściu w życie ustawy wprowadzającej ustawę o komercjalizacji - samorządy lokalne. Natomiast ci ludzie nadal nie są uwłaszczeni.</u>
          <u xml:id="u-120.24" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">W moim głębokim przekonaniu polska racja stanu wymaga, aby ziemie północne i zachodnie stały się własnością obywateli polskich, a nie były własnością skarbu państwa bądź też by były tylko w użytkowaniu obywateli. Zawsze własność prywatna jest lepiej chroniona i szanowana przez użytkownika, a w tym przypadku właściciela. W tym kierunku zmierzała ustawa, którą Wysoka Izba przyjęła w poprzedniej kadencji: w kierunku przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności - generalnie na ziemiach zachodnich i północnych. Ta ustawa została, jak państwo wiecie, zakwestionowana przez Trybunał Konstytucyjny. Danie możliwości tą ustawą grupie ludzi, którzy użytkują to mienie, również nieodpłatnie jak w wypadku tamtej ustawy, jest doprowadzeniem do stanu, do jakiego dążono.</u>
          <u xml:id="u-120.25" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Pan poseł pyta, czy poprawki senackie stwarzają możliwość stania się pełnym właścicielem. Tak, właśnie jest tak, jak powiedziałem. To jest odpowiedź na to pytanie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Adama Bielę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PoselAdamBiela">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dyskusja trwa już długo. Zadano olbrzymią ilość pytań. Jest to prawie niepoliczalne, dlatego powiedziałem: ilość, a nie: liczbę. Trudno byłoby ustosunkować się do każdego z pytań osobno. Pozwolę sobie zatem na syntetyczny skrót i będę odpowiadał na grupy pytań, przedstawiając tezy. Najpierw jednak chciałbym podziękować wszystkim uczestnikom tej dyskusji. Większość zadawanych pytań, niezależnie od tego, czy były to pytania posłów AWS, czy posłów opozycji, wykazywała troskę o poznanie... w każdym razie wykazywała na pewno, że jest bardzo słaba znajomość samej ustawy oraz poprawek senackich do tej ustawy. Wiele pytań zadawanych przez posłów świadczyło o tym, że ta znajomość jest słaba. Rozumiem - to jest ustawa bardzo trudna, niezwykle skomplikowana, tak więc nic dziwnego, że posłowie mają prawo do zadawania szczegółowych pytań, nawet niekoniecznie trafnie ujmujących zapisy ustawowe. Do wielu wypowiedzi poczułem w trakcie ich wypowiadania wielką sympatię. Również odwzajemniam tym posłom, którzy w życzliwym tonie, niezależnie od opcji politycznej, próbowali zadawać pytania. Chciałbym tutaj nawiązać chociażby do pytań pana posła Zaciury. Odwzajemniam sympatię w stosunku do jego pytań.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PoselAdamBiela">Proszę państwa, chciałbym najpierw powiedzieć, co stanowi dla mnie podstawę źródłową obracania się w materii tych przyjętych poprawek czy w ogóle w materii uwłaszczeniowej. Otóż kontakt z samymi zainteresowanymi, którzy przysyłają tysiące listów. Pytania dotyczą różnych kategorii przedmiotu uwłaszczenia. Są pytania dotyczące podmiotowych aspektów uwłaszczenia. I te listy stanowią dla mnie nie tylko źródło inspiracji do formułowania poprawek w trakcie prac legislacyjnych, lecz stanowią pewną weryfikację samego kierunku prac legislacyjnych, upewniają mnie, że ta ustawa nie jest ustawą abstrakcyjną, jest ustawą, na którą czeka wiele osób. Wybrałem mimochodem kilka tylko listów, ponieważ państwo pytają o źródło, skąd mi to przychodzi do głowy. Przeczytam wobec tego fragmenty tych listów jako odpowiedź na państwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#PoselAdamBiela">Na przykład Stowarzyszenia Obrony Lokatorów we Wrocławiu: Ludzie, którym odebrano własny kąt, mają prawo do odzyskania go, pozostania w nim i godnego spędzania we własnym mieszkaniu reszty życia.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#PoselAdamBiela">Komitet Obrony Mieszkańców Huty Zabrze: Ludzie od wielu miesięcy nie ustają w proteście przeciwko haniebnym sprzedażom lokali razem z mieszkającymi w nich ludźmi. Jan Paweł II podczas czerwcowej wizyty w naszym kraju powiedział: Moim pragnieniem jest, aby moim rodakom nie brakowało dachu nad głową i chleba na stole. Emeryt lub rencista - najczęściej są lokatorami tych mieszkań zakładowych - którego świadczenie ZUS-owskie nie przekracza 1 tys. zł miesięcznie, nie może być uczestnikiem wolnego rynku na ogólnych zasadach. Nie może z dwóch powodów: bo żyje na granicy minimum biologicznego, bo jest weteranem i wieloletnią pracą zasłużył już na odpoczynek, po prostu nie ma siły się o swoje dopominać.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#PoselAdamBiela">Z innego listu z Sosnowca: Zarzut co do różnicy cen, wartości mieszkań w Warszawie i w Zamościu. Inna jest cena chleba w Rumunii i w Paryżu - pisze nadawca tego listu - ale wartość kaloryczna jest taka sama. Wartość użytkowa mieszkań w Warszawie i w Zamościu jest również taka sama.</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#PoselBogdanLewandowski">(Biały chleb ma większą wartość kaloryczną niż ciemny.)</u>
          <u xml:id="u-122.6" who="#PoselAdamBiela">Z innego pisma: Pragnę podkreślić, że uwłaszczenie na mieszkaniu komunalnym byłoby dla mnie urzeczywistnieniem moich i mojego śp. męża wieloletnich starań o możliwość stania się właścicielem mieszkania, którego byliśmy najemcami od 23 lat. Po śmierci męża sama kontynuowałam starania o możliwość wykupu mieszkania, ale zawsze spotykałam się z odpowiedzią odmowną. Nieprawdą jest, że wszyscy ci, którzy nie wykupili mieszkań, to lekkomyślni utracjusze - takim argumentem operuje nieświadoma część społeczeństwa i opozycja polityczna wrogo nastawiona do uwłaszczenia. W mojej opinii - to fragment innego listu - dotychczasowy sposób dokonywania prywatyzacji doprowadził do krzywdzących milczącą większość nieuzasadnionych niczym zmian w strukturze własności. Podawanie jako argumentu przeciwko ustawie obawy o stan finansów publicznych w wyniku konieczności realizacji bonów uwłaszczeniowych nie jest poparte choćby szacunkowymi wyliczeniami liczby osób, którym takie bony się należą. Zarzucanie ustawie, że narusza poczucie sprawiedliwości społecznej względem osób, które wykupiły wcześniej swoje mieszkania, jest demagogią, ponieważ nie uwzględnia, iż w wielu przypadkach mieszkania te zostały wykupione po cenach symbolicznych. Zarzucanie ustawie, że narusza własność podmiotów komunalnych, jest śmieszne, gdyż w przeważającej większości przypadków podmioty te weszły w posiadanie mieszkań nie drogą ich zakupu, lecz konfiskaty mienia należącego do osób fizycznych, patrz tzw. ustawa warszawska.</u>
          <u xml:id="u-122.7" who="#PoselAdamBiela">Straszenie potencjalnych beneficjentów ustawy, że nie będą w stanie sprostać kosztom wiążącym się z posiadaniem mieszkania na własność, pomija fakt, iż korzystanie z dobrodziejstwa ustawy nie jest obowiązkowe; beneficjenci ustawy będą mogli dokonywać zamiany mieszkań będących ich własnością na mniejsze, o niższych kosztach utrzymania, a różnicę w cenie spożytkować na podniesienie swego standardu życia. Czynsze za mieszkania komunalne w sposób ciągły rosną, zmierzając do pokrycia pełnych kosztów utrzymania mieszkań. Przejęcie tych mieszkań na własność przez ich obecnych najemców zmniejszyłoby te koszty o część wynikającą z nieudolnego zarządzania przez administrację; aktualnie w żadnej mierze nie zależy to od najemców. Argumentacja przeciwko ustawie tendencyjnie pomija fakt, że upowszechnienie własności mieszkań dałoby poczucie bezpieczeństwa licznej grupie współobywateli ze wszystkimi wynikającymi z tego faktu pozytywnymi dla państwa konsekwencjami. Doprowadziłoby także do powstania normalnego rynku mieszkaniowego, obniżenia cen na tym rynku, ułatwiłoby migrację obywateli, co miałoby korzystny wpływ na stosunki na rynku pracy. To fragment listu - nie będę, oczywiście, przytaczał większej ilości przykładów - innego społecznego komitetu lokatorów i właścicieli mieszkań z Poznania.</u>
          <u xml:id="u-122.8" who="#PoselAdamBiela">Przede wszystkim wreszcie spełnia się art. 75 i 32 konstytucji. Wyjaśniamy, że najbardziej interesują nas i lokatorów najemców sprawy mieszkań komunalnych, które do tej pory były sprzedawane w całym kraju w bardzo różny sposób. Według naszej wiedzy mieszkania komunalne były sprzedawane od 1975 r. w imieniu skarbu państwa, a potem także przez gminy i rady miast według różnych, powszechnie nieznanych społeczeństwu i lokatorom podstaw prawnych, które były nieprecyzyjnie sformułowane i budziły wiele wątpliwości i podejrzeń.</u>
          <u xml:id="u-122.9" who="#PoselAdamBiela">Z innego listu: Obiecywanie Niderlandów - tak mówią ci, którzy już się uwłaszczyli. Niejednokrotnie, po prostu, było ich na to stać, wiedzieli, jak się do tego zabrać, gdzie i u kogo załatwić. Przez całe życie z żoną pracowaliśmy autentycznie społecznie, czego nie żałujemy. Jedyne cztery kółka, jakie teraz posiadamy, to wózki dziecięcie naszych wnuków, których musimy zresztą współutrzymywać.</u>
          <u xml:id="u-122.10" who="#PoselAdamBiela">Ta ustawa wydatnie wpływa na wzrost godności narodowej, odpowiedzialności, przedsiębiorczości, gdyż przybywa ogromna rzesza właścicieli, suwerenów, a nie petentów. Zmusza ludzi do podejmowania i zajmowania stanowisk w sprawach żywotnych ich dotyczących oraz brania pełnej odpowiedzialności za swe decyzje. Jednocześnie ludzie otrzymują swoistą wolność - mieszkanie; mieszkają, gdzie chcą i pracują, gdzie chcą. Mnie ta ustawa bezpośrednio nic nie daje, ale pośrednio - tak, gdyż rynek nieruchomości staje się rynkiem pisanym przez duże R, a nie planszą gierek tych, którzy mają dostęp do procesu decyzyjnego. Ustawa ta wywrze wpływ na jednoczenie rodziny, podniesie autorytet ojca i matki. Myślę, iż wywoła działania prośrodowiskowe, gdyż domy, kamienice trzeba remontować, serwisować, a to leży w interesie właściciela i jego sąsiadów, też właścicieli. Daje to ogromne możliwości integracji środowiskowej i działania oddolnego. To fragment pewnej próbki korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-122.11" who="#PoselAdamBiela">Oczywiście przysyłają do mnie listy również przeciwnicy ustawy uwłaszczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-122.12" who="#PoselBogdanLewandowski">(A może pan poseł odczyta?)</u>
          <u xml:id="u-122.13" who="#PoselAdamBiela">Jeśli o nie chodzi, są one bardzo szablonowe, bardzo jednolite, mianowicie pisane w sposób...</u>
          <u xml:id="u-122.14" who="#PoselBogdanLewandowski">(Audiatur et altera pars.)</u>
          <u xml:id="u-122.15" who="#PoselAdamBiela">Przeważnie są one inspirowane przez zarządy ogródków działkowych, które konstruują listy pisane później przez innych działkowców, dlatego nie chciałem akurat czytać ani jednych, ani drugich.</u>
          <u xml:id="u-122.16" who="#PoselAdamBiela">Jeśli idzie o ogródki działkowe, sprawa jest faktycznie przedmiotem wielu manipulacji. Dowiaduję się z kolei, że działkowcy czują się manipulowani przez zarządy tych ogródków działkowych, że w różny sposób wymusza się podpisy. Myślę, że nie będziemy uruchamiać procesu śledczego, bo nie od tego jest ta Izba. Sygnalizuję tylko, że powstaje bardzo wiele zamieszania wynikającego z prostego faktu, iż do samych zainteresowanych nie dotarła podstawowa informacja o ustawie uwłaszczeniowej, o poprawkach Senatu, dlatego też - jeśli takiej informacji nie ma - jest to bardzo podatny grunt, żer niemal dla różnego typu manipulacji informacją i dezinformowania samych zainteresowanych.</u>
          <u xml:id="u-122.17" who="#PoselAdamBiela">Jedno z najczęściej stawianych pytań dotyczyło konstytucyjności tej ustawy. Mamy więc, proszę państwa, co też było sygnalizowane w różnych wypowiedziach, sytuację, że w sposób niemający nic wspólnego z konstytucyjnością skonstruowano kilkanaście aktów prawnych, na mocy których następuje uwłaszczenie.</u>
          <u xml:id="u-122.18" who="#PoselAdamBiela">Ta ustawa jest pierwszą ustawą, która czyni zadość konstytucji, bo względnia wszystkich, których do tej pory pomijano w ustawach prywatyzacyjnych. Jest to pierwsza ustawa, nie ma innego przykładu, która w sposób systemowy stara się uwzględniać wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-122.19" who="#PoselAdamBiela">Jest niemożliwe, żeby w aktualnym układzie prawnym można było proponować uwłaszczenie równej wartości. Owszem, uwłaszczenie równej wartości będzie dla tych, którzy będą uczestniczyli w uwłaszczeniu pośrednim, realizowanym za pośrednictwem bonu uwłaszczeniowego.</u>
          <u xml:id="u-122.20" who="#PoselAdamBiela">Istotą uwłaszczenia bezpośredniego nie może być to - jak w uproszczony sposób się mówi - że ludzie dostają za darmo mieszkania, jedni w Warszawie, a drudzy na przykład w Koluszkach, ponieważ jest zupełnie bez znaczenia, gdzie mieszkanie jest położone. Zaspokaja ono określone potrzeby mieszkaniowe i to jest przedmiotem uwłaszczenia. Jeśli bezpośrednie uwłaszczenie mieszkaniami nie zostanie zrealizowane, ludzi czeka po prostu bieda, wręcz bezdomność, gdyż niektórzy nie będą w stanie spłacić nowych regulacji czynszowych, które na przykład nowy właściciel zakupionego byłego mieszkania zakładowego nakłada na aktualnych najemców. A więc ta ustawa w sensie podstawowym jest zgodna z konstytucją, gdyż uwzględnia wszystkich obywateli.</u>
          <u xml:id="u-122.21" who="#PoselAdamBiela">Jeśli chodzi o zarzuty, które stawiano w toku procesu legislacyjnego w Sejmie tej ustawy, dotyczące niekonstytucyjności, podejrzenia o niekonstytucyjność, zostało to w dużym stopniu, w moim przekonaniu, w Senacie poprawione. Takich zarzutów w tej chwili postawić się nie da. Wprowadzono mechanizmy regulacji prawnej, które wszelkie wątpliwości w tym względzie, w zakresie podejrzenia o niekonstytucyjność tej ustawy, zupełnie niwelują.</u>
          <u xml:id="u-122.22" who="#PoselAdamBiela">Pytano mnie również o liczbę poprawek, czy nie jest za dużo poprawek. Nie jest za dużo poprawek. To jest bardzo trudna ustawa i 66 czy 87 poprawek, gdyby było, to by oznaczało tylko, że w tak trudnej materii Izba Wyższa parlamentu pochyliła się bardzo poważnie nad podmiotami uwłaszczenia i nad koherencją tej ustawy z innymi aktami prawnymi, również z ustawą zasadniczą. Tak trudna ustawa nie może nie mieć poprawek, zwłaszcza jeśli jest konstruowana w 10 lat po czasie - po czasie, tak mi się przynajmniej wydaje.</u>
          <u xml:id="u-122.23" who="#PoselAdamBiela">Szkoda, że poprzednie ekipy rządowe, łącznie z rządami SLD, nie zdecydowały się na uchwalenie ustawy uwłaszczeniowej, mimo że ponad 9 mln obywateli 18 lutego 1996 r. uczestniczyło w referendum uwłaszczeniowym. Były to najliczniejsze wybory. 98% uczestniczących w sposób jasny, klarowny określiło, iż interesują się, chcą zostać uwłaszczeni. Nie zdecydowano się na skonstruowanie ustawy uwłaszczeniowej. Zamiast niej skonstruowano ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, która jest z gruntu niekonstytucyjna. Niekonstytucyjność tej ustawy jest jaskrawa, rażąca. Szkoda, że jej autorzy, jej konstruktorzy mają taką krótką pamięć. Zarzucają ustawie uwłaszczeniowej, że ma ponad 60 poprawek z Senatu, natomiast w stosunku do tej ustawy, którą nowelizowano też parokrotnie, jakoś nie mają zastrzeżeń. Mają po prostu tak krótką pamięć.</u>
          <u xml:id="u-122.24" who="#PoselAdamBiela">Nie mówię już o słynnej kuriozalnej ustawie o narodowych funduszach inwestycyjnych, która obiecywała gospodarczy raj na ziemi, stała się natomiast dla tych, którzy weszli do tego programu, wielką katastrofą. Uczestnicy tego programu też piszą pisma i mówią, jakiej wartości otrzymali akcje, ile akcji i jakiej wartości. Ja może będę te listy jednak kierował do konstruktorów tej ustawy, żeby oni się do nich ustosunkowali.</u>
          <u xml:id="u-122.25" who="#PoselAdamBiela">W związku z tym, skoro materia uwłaszczeniowa jest tak trudna, skoro w sposób tak jaskrawie niesprawiedliwy rozdysponowano majątek, rozproszono ten majątek, całkowicie pomijając niektóre grupy społeczne, zawodowe, to teraz w sposób zupełnie przewrotny oczekuje się, że ustawa uwłaszczeniowa ma wszystko naprawić...</u>
          <u xml:id="u-122.26" who="#GlosZSali">(Bez przesady.)</u>
          <u xml:id="u-122.27" who="#PoselAdamBiela">...ma być po prostu jakąś różdżką czarodziejską do usunięcia wszystkich bubli, które do tej pory zaczęły funkcjonować.</u>
          <u xml:id="u-122.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-122.29" who="#GlosZSali">(Zbawcy narodu.)</u>
          <u xml:id="u-122.30" who="#PoselAdamBiela">Sprawa ogrodów działkowych. Mogę powiedzieć, że jest mi przede wszystkim żal działkowców, którzy są manipulowani, którym wmawia się w sposób bezceremonialny, co ich czeka po uwłaszczeniu, nie dając szansy dowiedzenia się, co sama ustawa proponuje.</u>
          <u xml:id="u-122.31" who="#GlosZSali">(Kto wmawia?)</u>
          <u xml:id="u-122.32" who="#PoselAdamBiela">W moim przekonaniu te ogrody działkowe jako przedmiot uwłaszczenia są tylko propozycją, fakultatywną propozycją. Wyobrażam sobie np. sytuację, że żaden działkowiec z danego ogrodu działkowego nie jest zainteresowany uwłaszczeniem, jak najbardziej. Jest to możliwe w ramach tej ustawy. Proszę mi pokazać inne ustawy, które w taki sposób traktowały podmiot regulacji prawnej.</u>
          <u xml:id="u-122.33" who="#PoselWieslawKaczmarek">(NFI też były dobrowolne, nie trzeba było brać świadectw.)</u>
          <u xml:id="u-122.34" who="#PoselAdamBiela">Panie pośle, proszę nie wspominać rzeczy, które mrożą krew w żyłach, które są po prostu śmieszne, które są zwykłym nieporozumieniem i ośmieszaniem Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-122.35" who="#GlosZSali">(Hańba.)</u>
          <u xml:id="u-122.36" who="#PoselAdamBiela">Proponowano świadectwa NFI, chcąc nazwać to powszechnym uwłaszczeniem czy powszechną prywatyzacją. Po prostu jest to sytuacja zupełnie niemieszcząca się w głowie.</u>
          <u xml:id="u-122.37" who="#GlosZSali">(U pana, oczywiście!)</u>
          <u xml:id="u-122.38" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-122.39" who="#PoselAdamBiela">Wysoki Sejmie! Ogrody działkowe nie muszą zostać uwłaszczone. To jest sprawa indywidualnej, świadomej decyzji samych działkowiczów. Natomiast nie można ludzi okłamywać i, zamiast udzielać im rzetelnej informacji o samych możliwościach, dezinformować w sprawie tego, czego ustawa dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-122.40" who="#PoselAdamBiela">Proszę państwa, skoro gmina jest suwerennym właścicielem nieruchomości, na których leżą ogrody działkowe, to ona, kierując się dotychczasowymi aktami prawnymi, może podjąć decyzję dotyczącą zmiany użytkowania. Nasza ustawa do niczego gminy nie zmusza, chce tylko, żeby gmina określiła, jakie ma plany w stosunku do ogrodów działkowych. Sprawa własności, sprawa uwłaszczenia się ogrodem działkowym, ogródkiem działkowym, pracowniczym ogródkiem działkowym, jest wyłącznie szansą utrzymania tych ogrodów działkowych, ponieważ właściciel prywatny, jeśli jest zainteresowany, będzie dbał jeszcze bardziej niż użytkownik działki o to, jak ona jest gospodarowana. Jeśli zaś ktoś od niego kupi tę działkę, będą go obowiązywały takie same reguły prawne jak i poprzedniego właściciela. Nie ma więc obawy, że będzie się z ogrodami działkowymi działo cokolwiek, że zostanie zaprzepaszczony dorobek, tradycja ogródków działkowych w Polsce. Skończmy z tymi nieporozumieniami, przestańmy dezinformować ludzi, dajmy im po prostu możliwość wyboru.</u>
          <u xml:id="u-122.41" who="#PoselAdamBiela">Wartość bonu uwłaszczeniowego. Jest naturalna potrzeba pytania, jaką wartość będzie miał bon uwłaszczeniowy, jednak pytanie w sposób uporczywy o wartość tego bonu, bez wniknięcia w samą koncepcję Narodowego Funduszu Uwłaszczeniowego, w mechanizm gospodarczy tego funduszu, bez znajomości rejestru uczestników uwłaszczenia... Ja tylko chciałbym bardzo uprzejmie zapytać tych, którzy chcą teraz wiedzieć, jaką wartość ma bon uwłaszczeniowy, gdzie byli wtedy, gdy prywatyzowano zakłady pracy? Dlaczego nie skonstruowali dawno rejestru uczestników uwłaszczenia? Gdyby to zrobili, bylibyśmy dzisiaj w stanie dokładnie określić, jaka jest wartość bonu uwłaszczeniowego. Ponieważ jednak ta praca nie została wykonana, to należy ją wykonać dopiero w ramach ustawy uwłaszczeniowej. Dopiero po spełnieniu tego warunku będziemy mogli określić tę wartość. Zresztą określenie tej wartości nie będzie uwzględniało wartości księgowej majątku, który wejdzie do funduszu uwłaszczeniowego. Wartość tę będzie można określić dopiero po kilku latach, jak przewiduje ustawa, jednak w stosunku nie do wartości księgowej, lecz rynkowej, a to jest po prostu zasadnicza różnica. Wobec tego nie da się tego zrobić w tej chwili ze względów podstawowych, metodologicznych. Uporczywe pytanie o wartość tego bonu wskazuje albo na złą wolę, albo po prostu na ignorancję.</u>
          <u xml:id="u-122.42" who="#PoselAdamBiela">Koszt operacji uwłaszczeniowej. Pan minister wspominał o koszcie konstrukcji funduszu uwłaszczeniowego, czyli o kosztach uwłaszczenia pośredniego. Jeśli chodzi o koszt uwłaszczenia bezpośredniego, to program ten jest samofinansujący się, nie wymaga żadnych środków z budżetu państwa. Sami zainteresowani ponoszą go na kolejnych etapach.</u>
          <u xml:id="u-122.43" who="#PoselAdamBiela">Oczywiście pan minister również odpowiadał na pytanie o związek między reprywatyzacją a uwłaszczeniem. Tutaj żadnej kolizji nie ma, są to dwa różne tytuły prawne, które nie pozostają w kolizji.</u>
          <u xml:id="u-122.44" who="#PoselAdamBiela">Co do kosztów remontów, było to podkreślane w różnych pytaniach. Chciałbym powiedzieć, że jeśli chodzi o członków spółdzielni mieszkaniowych, to koszty ponoszą oni sami - dotychczas w czynszu. Jeśli chodzi o mieszkania komunalne, to koszty są też ponoszone z finansów publicznych, póki co, a więc też są pokrywane przez samych zainteresowanych, mianowicie z podatków. Więc dlaczego po uwłaszczeniu... Zresztą, jeśli ktoś chciałby zrobić jakąś analizę, jak gminy wywiązują się, mając te środki, z remontów substancji mieszkaniowych w swoich miastach, to przedmiot analizy byłby interesujący, lecz wnioski - bardzo nieciekawe. Prywatny właściciel lepiej sobie poradzi, w porozumieniu z innymi współwłaścicielami, z remontem substancji mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-122.45" who="#PoselAdamBiela">Jeśli chodzi o ziemie zachodnie i możliwości, jakie daje ustawa uwłaszczeniowa, to jest to jeden z najbardziej ważkich politycznie punktów tej ustawy. Otóż faktycznie układ poczdamski dawał państwu polskiemu możliwość regulacji na ziemiach zachodnich i północnych. Niestety, układ ten nie mówi wyraźnie, co w sensie cywilistycznym ma być z tą własnością zrobione. Państwo polskie od 1945 r. żadnego kroku w tym kierunku nie wykonało, stąd też stajemy wobec sytuacji niemal dramatycznej. Jeśli nie nastąpi generalne przekształcenie własnościowe użytkowania wieczystego na tamtych obszarach w prawo własności, o czym mówił pan minister, można się spodziewać, że dawni właściciele, którzy ciągle figurują w księgach wieczystych, staną się na nowo, bądź ich spadkobiercy, właścicielami tych nieruchomości. Będzie to jedna z największych katastrof, do jakiej można było dopuścić. Będzie to obciążało tę Wysoką Izbę oraz wszystkich innych, którzy zadecydują o tym, że ustawa uwłaszczeniowa nie wejdzie w życie.</u>
          <u xml:id="u-122.46" who="#PoselAdamBiela">Istotnie potwierdzam, że jako poseł sprawozdawca komisji, jako autor koncepcji uwłaszczeniowej, jako poseł reprezentujący posłów wnioskodawców, nie miałem możliwości przedstawienia w środkach masowego przekazu, zwłaszcza w telewizji publicznej, informacji o ustawie uwłaszczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-122.47" who="#PoselAdamBiela">Jeśli chodzi o mieszkania rotacyjne, o które pytano na tej sali, to chciałem podkreślić, że wysokie komisje na posiedzeniu swoich połączonych gremiów zadecydowały, iż nie rekomendują poprawki Senatu dotyczącej mieszkań rotacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-122.48" who="#PoselAdamBiela">Jeśli chodzi o zasoby ziemi przeznaczone do uwłaszczenia w ramach uwłaszczenia pośredniego, chciałem podkreślić, że ustawa przewiduje, iż będzie można to zrealizować w ramach szczegółowych rozporządzeń, które określi minister skarbu państwa, na którego ustawa nakłada taki obowiązek. Wyobrażam sobie, że będzie to rozporządzenie, które określi preferencje dla rodzin rolników oraz pracowników byłych pegeerów do skorzystania z możliwości otrzymania za bon uwłaszczeniowy areału ziemi będącej we władaniu Agencji Rolnej Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-122.49" who="#PoselAdamBiela">Na końcu chciałbym jeszcze raz nawiązać do 83. posiedzenia Sejmu, na którym w dniu 19 lipca 2000 r. pan prof. Safjan oświadczył m.in.: ˝Trybunał nie pozostawił wątpliwości w swoim orzeczeniu K.8/98, że art. 21 ust. 1 konstytucji, jako przepis wyrażający podstawową wartość ustrojową, chroni własność niezależnie od jej podmiotu. Tak powiedział Trybunał w tym orzeczeniu: chroni własność niezależnie od jej podmiotu. Jednocześnie w tym samym orzeczeniu Trybunał, mając na uwadze fakt, że proces transformacji własności nie jest zakończony - trwają w dalszym ciągu prace legislacyjne nad projektami ustaw, które dotyczą tej sfery problemów - wyraźnie powiada, że transformacja stosunków własnościowych, która się nie zakończyła, może prowadzić do istotnych zmian stanu własności (reprywatyzacja i powszechne uwłaszczenie), a wobec tego należy powiedzieć, że: ostateczny kształt majątkowo-finansowy samorządu stanowi w dalszym ciągu pewną niewiadomą. Zmiany stanu własności komunalnej, wynikającej z norm o charakterze generalnym, nie powinny być kwalifikowane jako wywłaszczenie w rozumieniu art. 21 ust. 2 konstytucji˝.</u>
          <u xml:id="u-122.50" who="#PoselAdamBiela">Tyle jeśli chodzi o wszelkie wątpliwości co do niekonstytucyjności zapisów, które mówią o możliwości uwłaszczenia m.in. mieniem komunalnym.</u>
          <u xml:id="u-122.51" who="#PoselAdamBiela">Chciałbym jeszcze raz bardzo serdecznie podziękować wszystkim dyskutantom, osobom, które nadesłały pisma do Sejmu i które trafiły do mnie. Państwu zaś dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-122.52" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Wiesław Kaczmarek, jak rozumiem, nie uzyskał odpowiedzi na zadane pytanie, bo tylko w takim przypadku pytający wcześniej mogą wystąpić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PoselWieslawKaczmarek">Tak, panie marszałku. Muszę powiedzieć, że poseł sprawozdawca ma tę przewagę, iż może mówić długo i o różnych sprawach i nie ma szans, by to sprostować, przez to zostawia pewne wrażenie.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#PoselWieslawKaczmarek">Chciałem się zwrócić z prośbą o wyjaśnienie w sprawie nieruchomości rolnych, bo pytałem o to ministra skarbu państwa, a myślę, że pan poseł Biela wprowadza Wysoką Izbę w błąd.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#PoselWieslawKaczmarek">Poprawka Senatu mówi tak: W terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy minister właściwy dla skarbu państwa opublikuje informacje o zasobach nieruchomości rolnych z zaznaczeniem nieruchomości rolnych przeznaczonych na cele reprywatyzacji. Chciałbym zapytać posła sprawozdawcę, gdzie są te reguły, według których minister skarbu państwa ma w ogóle prawo formułować wymagania i kryteria, jaka ziemia, w jaki sposób i komu zostanie przyznana, bo pan znowu opowiada tutaj z mównicy, że ziemię dostaną jacyś pracownicy byłych PGR-ów, ktoś jeszcze i ktoś jeszcze. Na jakiej podstawie? Gdzie w tej ustawie czy w poprawkach Senatu jest jakakolwiek norma konstytucyjna, która pozwala ministrowi skarbu na sformułowanie tych kryteriów? Panie pośle, kto w końcu zna tę ustawę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję. Ale rozumiem, że to jest pytanie do ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PoselWieslawKaczmarek">To jest jedno pytanie, które wprowadza w błąd.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PoselWieslawKaczmarek">Pytanie drugie...</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#GlosZSali">(Nie wprowadza w błąd?)</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#PoselWieslawKaczmarek">Nie, bo panowie dużo mówicie o tym, że wszyscy są niekompetentni, wy jesteście kompetentni...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Panie pośle, proszę tylko przypomnieć pytanie, na które pan nie otrzymał odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PoselWieslawKaczmarek">...zatem proszę o kompetentną odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PoselWieslawKaczmarek">Kwestia następna. Chciałem podziękować panu ministrowi Łaszkiewiczowi za odpowiedzi na pytania, które postawiłem. Z tych odpowiedzi wynika, że bon można oszacować. Tego szacunku nie dokonano. Natomiast nie mogę się zgodzić z odpowiedzią i prosiłbym o wyjaśnienie, ponieważ minister skarbu państwa, rząd sformułował ocenę w ten sposób, że koszty przeprowadzenia operacji uwłaszczenia mieszkań spółdzielczych będą wynosiły 2,5 mld zł. Jak wynika z przepisów ustawy ustalono taką taksę, że za wszystkie działania od każdego lokalu płaci jego użytkownik, czy tam lokator, bodajże 100 zł. Mamy 3,6 mln wszystkich mieszkań, czyli 3,6 razy 100 to jest 360 mln zł. Koszty tej operacji miały wynieść 2,5 mld zł. Więc pytam, kto, i z jakich środków, będzie płacił tę resztę? I czy minister, czy rząd z tego szacunku kosztów się wycofuje? Ta liczba - stanowisko rządu bodajże z 20 maja 2000 r....</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#GlosZSali">(Skąd?)</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#PoselWieslawKaczmarek">Panie pośle, nie wiem skąd, dlatego pytam. To pan powinien wiedzieć, jako jeden z autorów tej idei powszechnego uwłaszczenia.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#PoselWieslawKaczmarek">I druga rzecz. Nie podzielam poglądu pana ministra Łaszkiewicza, iż można tak lekko powiedzieć, że tu są jakieś pieniądze, a tu jest jakiś majątek. Mnie się wydaje, panie ministrze, może używam słowa zbyt kolokwialnego, że to jest jedna kasa. Jeżeli są koszty reformy emerytalnej, to z czegoś trzeba to sfinansować. Jeżeli wyłącza się część majątku, to tę część majątku, szacowaną przez nas np. na 4 mld zł, trzeba będzie sfinansować z innych pozycji. Więc suma pieniędzy do wydania jest sztywna i to musi być z czegoś sfinansowane. Jeżeli się realizuje tego typu problem, to tę kasę, przepraszam za to sformułowanie, państwową w jakiś sposób się uszczupla.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#GlosZSali">(To już jest debata.)</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#PoselWieslawKaczmarek">To nie jest debata, tylko próba precyzyjnego wyjaśnienia pytania, czy postawiona przez nas teza, że koszt tej operacji wyniesie 8 mld jest prawdziwa, czy nieprawdziwa? I chciałbym, żeby minister skarbu państwa to wyjaśnił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Tak jest. Jakie jeszcze pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PoselWieslawKaczmarek">I ostatnia już sprawa. Miałbym prośbę do pana posła Bieli. W referendum było kilka pytań, nie było tylko pytania o NFI. Chciałbym, żeby pan również z tych trzech pozostałych pytań wyciągnął wnioski dla swoich idei. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Nowaczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PoselWojciechNowaczyk">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#PoselWojciechNowaczyk">Pan poseł sprawozdawca nie odpowiedział na pytania kilku naszych kolegów posłów, dotyczące wartości bonu uwłaszczeniowego. Ani pan poseł, ani pan minister nie odpowiedzieli konkretnie. Co ciekawsze, pan poseł sprawozdawca kazał nam się uzbroić w cierpliwość...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Rozumiem, że pan poseł ponawia to pytanie, i koniec. Po co te komentarze? Proszę bardzo, na jakie pytanie jeszcze nie było odpowiedzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PoselWojciechNowaczyk">Nie było odpowiedzi na pytanie dotyczące wartości bonu uwłaszczeniowego, które zgłosiło kilku posłów...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Tak, powtarza pan pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PoselWojciechNowaczyk">...a pan poseł sprawozdawca kazał nam uzbroić się w cierpliwość, czekać kilka lat. Zadaję pytanie: A jeśli będzie to wartość zerowa albo symboliczna złotówka, to czy będzie to zadowalało pana posła sprawozdawcę i tych, których to obejmie?</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PoselWojciechNowaczyk">Ponadto nie otrzymałem odpowiedzi na pytanie, dlaczego trzeba dwa lata czekać na to, by można było sprzedać mieszkanie, które otrzyma się w drodze uwłaszczenia. Nie otrzymałem też pytania...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PoselWojciechNowaczyk">...które zadano mi na spotkaniu poselskim. Dotyczyło to uwłaszczenia lokali, mieszkań zajętych przez obywateli, które to nieruchomości, tak się złożyło, są w tej chwili własnością instytucji kościelnych. Czy te osoby mają prawo do uwłaszczenia, a jeśli nie, to dlaczego, i czy jest to w pełni sprawiedliwe? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Lewandowski.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Jeszcze jedna seria odpowiedzi i na tym skończymy ten punkt porządku obrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PoselBogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym ponowić pytania do pana posła sprawozdawcy. Panie pośle, sformułował pan bardzo poważny zarzut, że media nierzetelnie informowały o ustawie uwłaszczeniowej. Prosiłem pana o wymienienie konkretnych mediów, bo myślę, że nie można w tak ogólnikowy sposób tej sprawy załatwiać.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PoselBogdanLewandowski">I drugi problem, bardzo istotny wobec powszechności zarzutów, że ustawa uwłaszczeniowa służy wyłącznie kampanii przewodniczącego Krzaklewskiego. Czy w związku z tym nie byłoby słusznie i godziwie, żeby głosowanie nad tą sprawą, nad poprawkami Senatu odbyło się po wyborach prezydenckich? Bardzo proszę pana o stanowisko w tej kwestii. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Tyczka też nie uzyskał odpowiedzi na zadane pytanie, tak? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PoselAntoniTyczka">Panie Marszałku! Zadaję pytanie w kontekście wypowiedzi mojego przedmówcy, posła Lewandowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Ale tu nie wchodzą nowe pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PoselAntoniTyczka">Co miało wpływ na to, że dopiero dzisiaj debatujemy i finalizujemy sprawę związaną z ustawą o powszechnym uwłaszczeniu? Niech pan poseł sprawozdawca przybliży okoliczności, jakie towarzyszyły całemu procesowi legislacyjnemu nad tą ustawą w parlamencie. Bardzo proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan minister Krzysztof Łaszkiewicz. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Myślę, że z panem posłem Kaczmarkiem pozostaniemy w rozbieżności a propos tej jednej kasy. Nie jest tak, że majątek jest równoznaczny środkom budżetowym. Przecież są składniki majątku, które z budżetem nie mają nic wspólnego, nigdy nie będą one budżetem państwowym, chociażby mieszkanie spółdzielcze. Jeśli chodzi o mieszkanie spółdzielcze, nawet jeżeli obywatel je wykupi, nie jest to przychodem budżetu. Stąd też w obecnym stanie prawnym... Powtarzam, że majątek, który oszacowano w 1998 r., został podzielony w programie ˝Prywatyzacja 2001˝ na poszczególne zadania, programy, takie jak: reprywatyzacja, rekompensaty z tytułu niewaloryzowania, jak również powszechne uwłaszczenie. To się zbilansowało.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Jeżeli chodzi o kwestię, którą też podniesiono, dotyczącą nieruchomości rolnych. W sytuacji kiedy w projekcie ustawy jest delegacja, aby minister skarbu rozdzielił nieruchomości na te, które w ciągu tych trzech miesięcy - jak ustawodawca chce - będą jakby przeznaczone na reprywatyzację, bo zgłoszono do nich roszczenia, jak i na te, które nie są objęte roszczeniami, ten podział pokaże w sposób oczywisty, jaka jest wartość majątku nieruchomego, będącego w zasobie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, który może być przeznaczony na cele powszechnego uwłaszczenia. Natomiast, jeszcze raz powtarzam, nikt nie jest dzisiaj w stanie obliczyć, ile jest wart bon, ponieważ jest to przede wszystkim zbieżna dwóch wektorów, z których jeden jest ruchomy, a drugi nieruchomy. Nie są tożsame. Nie są takie same. Wiemy, jaki majątek, mówię o kapitałowym majątku, może być przeznaczony na powszechne uwłaszczenie, oczywiście, jaka wartość tego majątku - bo tu mówimy o wartości - jest cały czas dynamiczna. Przecież ona albo wzrasta, albo może się zmniejszyć.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Przy okazji nawiążę do pytania, na które zapomniałem odpowiedzieć, o narodowe fundusze uwłaszczeniowe. Zdaje się, że pytała mnie o to pani poseł Sikorska-Trela. Mogę podać dane bezpośrednie: za rok 1999 mamy dane z 13 funduszy na 15, że strata wynosi 2 mld złotych. Tak to wygląda. Nikt dzisiaj nie jest w stanie, przy dynamice wartości w jedną bądź w drugą stronę, powiedzieć, ile będą warte akcje generowane z tej czy innej prywatyzacji na przykład za dwa lata. Tego nikt nie jest w stanie powiedzieć. Możemy natomiast mówić o wartości księgowej. To jest w jakiś sposób oszacowane i te wartości przywołałem. Jest to ten wektor ruchomy. Mamy też wektor drugi, liczbę osób, które mogą podlegać uwłaszczeniu. Ponad 20 mln osób może się znaleźć w tych kryteriach uwłaszczeniowych. Ale teraz jest pytanie. Ile osób będzie chciało wybrać uwłaszczenie pośrednie, ile będzie chciało wybrać uwłaszczenie bezpośrednie, a jaka będzie liczba w ogóle niezainteresowanych korzystaniem z prawa, które da im ewentualnie uchwalona ustawa?</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofHubertLaszkiewicz">Wiemy, ile osób w trybie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych i poprzedniej ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych zostało uwłaszczonych na akcjach. Te dane podałem. Myślę, że takie jest w tej chwili wyjaśnienie. Można mnożyć, można dzielić, można obliczać, ale tak naprawdę do końca, w przypadku kiedy to uprawnienie nie jest obligatoryjne, a jest to fakultatywna wola uprawnionego - chce skorzystać z takiej albo innej formy albo nie chce - nie określimy dokładnie wartości bonu uwłaszczeniowego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Adam Biela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PoselAdamBiela">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest jeszcze pan Wiesław Kaczmarek na sali, wobec tego odpowiem na jego pytanie. Dziwię się, że chce on wprowadzić Wysoką Izbę w błąd, pomijając poprawki, które uzyskały rekomendację Wysokiej Izby, a które mówią wyraźnie, jaka będzie rola ministra właściwego do spraw skarbu państwa w realizacji ustawy uwłaszczeniowej. Art. 8c mówi, że minister właściwy do spraw skarbu państwa w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy określi, w drodze rozporządzenia, wzory wniosków i oświadczeń, o których mowa w art. 8a i 8b.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#PoselAdamBiela">Inny przepis. Aż dziw bierze, że cytując poprawkę do art. 28a, przeczytał pan poseł tylko ust. 2, natomiast nie przeczytał pan ust. 1, w którym stwierdza się, iż wykonanie uwłaszczenia pośredniego powierza się ministrowi właściwemu do spraw skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#PoselWieslawKaczmarek">(Panie pośle, według jakich kryteriów?)</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#PoselAdamBiela">Zostawiam to bez komentarzy.</u>
          <u xml:id="u-148.4" who="#PoselAdamBiela">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Nowaczyka, pan minister był uprzejmy wyręczyć mnie z odpowiedzi dotyczącej wartości bonu uwłaszczeniowego. Przedmiotem uwłaszczenia nie będzie własność prywatna, w tym również i kościelna. To tyle tytułem odpowiedzi na to pytanie pana posła.</u>
          <u xml:id="u-148.5" who="#PoselMaciejManicki">(To nie w tej kadencji.)</u>
          <u xml:id="u-148.6" who="#PoselAdamBiela">To może pan poseł Manicki przygotuje taką ustawę w następnej kadencji i wtedy będziemy rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-148.7" who="#PoselAdamBiela">Na pytanie panów posłów Lewandowskiego i Tyczki chciałbym odpowiedzieć łącznie, gdyż te pytania ściśle się ze sobą wiążą. Mogę powiedzieć, że bardzo żałuję, iż dopiero teraz odbywa się debata nad ustawą uwłaszczeniową i że projekt ustawy uwłaszczeniowej znalazł swój finał w Sejmie w postaci ustawy. Został on złożony do laski marszałkowskiej już w pierwszym półroczu 1998 r. Niestety pan poseł Lewandowski, z żalem muszę powiedzieć, ponieważ nasze rozmowy są bardzo sympatyczne, nie uczestniczył w pracach połączonych Komisji: Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji oraz Finansów Publicznych. Gdyby pan doznał takiego szczęścia, to miałby pan gotową odpowiedź na pytanie, dlaczego dopiero dzisiaj debatujemy nad ustawą uwłaszczeniową i akurat w sytuacji kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-148.8" who="#PoselBogdanLewandowski">(Ale ja o to nie pytałem.)</u>
          <u xml:id="u-148.9" who="#PoselAdamBiela">Jestem bardzo daleki od wiązania ustawy uwłaszczeniowej z jakąkolwiek grą polityczną, ponieważ rzecz dotyczy o wiele poważniejszych kwestii niż kwestia takiej czy innej koniunktury, takiego czy innego kandydata na prezydenta, takiej czy innej opcji politycznej. Ta debata odbywa się teraz m.in. dlatego, że to właśnie posłowie z Sojuszu Lewicy Demokratycznej przy każdej nadarzającej się okazji zrywali kworum na posiedzeniach komisji, nie dopuszczając do postępu w pracach legislacyjnych. Wtórowali im w tym bardzo wiernie posłowie Unii Wolności, którzy wpisali do układu koalicyjnego z Akcją Wyborczą Solidarność ustawę uwłaszczeniową realizowaną za pośrednictwem bonu uwłaszczeniowego. Można by sobie wyobrazić sytuację, że ktoś rozpoczyna na przykład grę w piłkę nożną i nagle w połowie tej gry, nie mówiąc o tym drugiej drużynie, sam postanawia toczyć dalej grę według innych reguł - sobie tylko znanych. Taką sytuację dokładnie mieliśmy, jeśli chodzi o Unię Wolności, stąd też to jest jedna z przyczyn, dla których dopiero teraz debatujemy nad ustawą uwłaszczeniową. Należy nad tym bardzo ubolewać, że tak późno - zwodzono społeczeństwo tymi obietnicami.</u>
          <u xml:id="u-148.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-148.11" who="#PoselBogdanLewandowski">(Ale głosowanie, panie pośle, pytałem o głosowanie.)</u>
          <u xml:id="u-148.12" who="#PoselAdamBiela">Jeśli zaś chodzi o głosowanie i w kontekście tego, co mówiłem, jak zachowywali się posłowie m.in. z pańskiego ugrupowania, mogę tylko odpowiedzieć tak: jakim mieczem kto walczy, od takiego zginie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-148.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-148.14" who="#PoselBogdanLewandowski">(Komedia, to nie fair.)</u>
          <u xml:id="u-148.15" who="#GlosZSali">(Fair, fair.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej oraz Komisji Polityki Społecznej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy (druki nr 1565 i 1954).</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jacka Szczota.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PoselSprawozdawcaJacekSzczot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przemawiać w imieniu dwóch komisji: Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach oraz Komisji Polityki Społecznej i zaprezentować projekt nowelizacji Kodeksu pracy.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#PoselSprawozdawcaJacekSzczot">W Polsce debata na temat tygodniowej normy czasu pracy trwa już od bardzo dawna. Pojawiały się różne koncepcje, począwszy od 48-godzinnego tygodnia pracy, przez 46-, 42-, aż wreszcie do 40-godzinnej normy czasu pracy. Również w tej kadencji naszego parlamentu były propozycje zmniejszenia tygodniowej normy czasu pracy z 42 godzin do godzin 40. Tamte propozycje, tamte próby wprowadzenia innej normy czasu pracy nie powiodły się, konsekwencją tego jest przedłożony Wysokiej Izbie projekt rządowy z 9 grudnia ub. r. z druku nr 1565 o zmianie ustawy Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#PoselSprawozdawcaJacekSzczot">Rząd przewidywał w swoim projekcie wprowadzenie 5-dniowego tygodnia czasu pracy, z zachowaniem 42 godzin, a więc wprowadzenie tego, na czym bardzo wielu pracownikom zależało, aby nie chodzić do pracy w jeszcze jedną sobotę, o której się utarło mówić, że jest to jedna sobota w miesiącu do pracy dodatkowo, skoro można ten czas pracy podzielić na inne dni, skoro można zwiększyć dobowy wymiar czasu pracy w niektóre dni tygodnia tak, aby wypełnić 42-godzinną tygodniową normę.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#PoselSprawozdawcaJacekSzczot">Ten projekt różni się od obowiązujących przepisów prawnych tym, że w tej chwili już taka możliwość istnieje. Jednakże ta możliwość jest fakultatywna - pracodawca może, jeżeli będzie taka jego wola - wprowadzić większą liczbę dodatkowych dni wolnych od pracy, niż przewiduje to Kodeks pracy, z 39 do 52, kosztem wydłużenia dobowej normy czasu pracy, powyżej 8 godzin. Projekt rządowy natomiast zakłada, że obligatoryjnie ma to być 5-dniowy tydzień pracy. To jest jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#PoselSprawozdawcaJacekSzczot">Druga kwestia dotyczy tego, że należałoby wprowadzić okres przejściowy, co się już pojawiało wielokrotnie i o czym mówiono w czasie prac komisji. Tego w projekcie rządowym obecnie nie było. Dochodzenie do 40-godzinnej normy czasu pracy odbywałoby się w kilkuletnim okresie przejściowym. Jednakże po wielu dyskusjach, które tak na dobre były rozpoczęte 20 lat temu, w sierpniu 1980 r., a kontynuowane już w III Rzeczypospolitej, kontynuowane w trakcie reformy Kodeksu pracy, tej dużej poważnej reformy Kodeksu pracy w 1995 r. i 1996 r., kiedy została uchwalona przez Wysoką Izbę nowelizacja. Po tych wielu debatach i ciągłym odkładaniu obniżenia tygodniowej normy czasu pracy do 40 godzin, ciągłym odkładaniu, ciągłym tłumaczeniu, że jeszcze nie czas, że sytuacja gospodarcza, że obciąży to przedsiębiorców, za 2 lata może za 3 lata będą sprzyjające okoliczności, po tym wszystkim członkowie podkomisji stwierdzili, że już wystarczy tego odkładania. W 1996 r. mówiono, że za kilka lat. Mamy rok 2000. W 1998 r., kiedy składane były projekty nowelizacji, również mówiono, że za wcześnie, zacznijmy trochę później. Mamy rok 2000. Projekt nowelizacji Kodeksu pracy mówi o wprowadzeniu nowej normy czasu pracy od 1 stycznia 2001 r. A więc ten okres przejściowy kilkakrotnie przekładany, można powiedzieć, już dawno minął. I członkowie podkomisji tak uznali. Wprowadzili swoją zmianę, która mówi wprost: czas pracy nie może przekroczyć 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień w pięciodniowym tygodniu czasu pracy, oczywiście w przyjętym okresie rozliczeniowym, nieprzekraczającym 3 miesięcy. A więc 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy. Wprowadzono również pewne uregulowania dotyczące konsekwencji wynikających z obniżenia tej tygodniowej normy czasu pracy. Wprowadzono to dla pracowników zatrudnionych w ruchu ciągłym, obniżając ich normę czasu pracy. Jednak nie tylko zmniejsza się tygodniowy wymiar czasu pracy z 42 godzin do 40. Posłowie stwierdzili, że w związku z tym należałoby zwiększyć limit godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym. I taka propozycja została uwzględniona, to jest nowelizacja art. 133. Zwiększa się limit godzin nadliczbowych ze 150 do 200 w roku kalendarzowym. Również ustalono, iż: ˝Praca w granicach nieprzekraczających dobowego wymiaru czasu pracy określonego w obowiązującym pracownika rozkładzie czasu pracy i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych˝. Podkreślono to wyraźnie w tym artykule, zaznaczając w § 2, że: ˝Praca w wymiarze nieprzekraczającym 8 godzin na dobę nie jest pracą w godzinach nadliczbowych˝. Tak było do tej pory, tylko w sposób wyraźny zapisano to w Kodeksie pracy, żeby nie było żadnych wątpliwości interpretacyjnych. Ważną zmianą, którą wprowadzono w Kodeksie pracy, jest ustalenie, że dniem wolnym od pracy jest sobota. I sobota jest traktowana niemal na równi z niedzielą i świętami. A więc nie ma to być jakikolwiek dzień w tygodniu. Chcąc zapewnić czas wolny wszystkim pracownikom, a zarazem czas wolny rodzinom, wprowadza się jednolity termin wykorzystywania tego czasu, tego prawa pracownika do wypoczynku, tygodniowego prawa pracownika do wypoczynku, bo raz na tydzień może skorzystać z takiego prawa. I jest ten czas od soboty do niedzieli, a nie, żeby pracodawca wybierał i szatkował, żeby dzielił, kiedy pracownik będzie miał dzień wolny. Ustalono jednak również, że praca w sobotę jest dozwolona. W razie szczególnych potrzeb pracodawcy, ale określonych w układzie zbiorowym pracy. A więc tylko tam, gdzie istnieją związki zawodowe, może pracodawca porozumieć się ze związkami zawodowymi i wprowadzić zapisy upoważniające czy zezwalające na zatrudnianie pracowników w soboty. Jest to pewien wyjątek, ale wyjątek zmierzający do zachęcenia pracodawców do zawierania układów zbiorowych pracy, do negocjowania tych założeń w układzie zbiorowym pracy, do negocjowania ze związkami zawodowymi.</u>
          <u xml:id="u-150.5" who="#PoselSprawozdawcaJacekSzczot">Zmiany, które zostały wprowadzone, wywoływały pewne obawy, mianowicie obawy o to, że skracając czas pracy możemy doprowadzić do zmniejszenia wynagrodzenia. Posłowie stwierdzili, że nie powinno być takiej możliwości. Zapisano więc w art. 2, iż wprowadzenie norm czasu pracy przewidzianych w ustawie nie powoduje obniżenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi w stałej miesięcznej wysokości. Natomiast stawki wynagrodzenia, które są określone w inny sposób, ulegają podwyższeniu w stopniu zapewniającym zachowanie przez pracownika wynagrodzenia nie niższego niż dotychczas otrzymywane. I oczywiście intencją komisji jest to, że te stawki wynagrodzenia określane w inny sposób niż miesięcznie będą podwyższane od razu, od momentu wejścia w życie ustawy, kiedy ta ustawa zafunkcjonuje. Chodzi o to, żeby pracodawca nie miał możliwości na przykład przedłużania tego okresu przeliczania wynagrodzenia na wyższe stawki.</u>
          <u xml:id="u-150.6" who="#PoselSprawozdawcaJacekSzczot">Kolejną ważną sprawą jest wprowadzenie art. 3, a więc terminu wejścia w życie ustawy. Komisja uznała, że aby uniknąć ewentualnego zamieszania organizacyjnego w zakładach pracy, należy związać ten termin z początkiem roku kalendarzowego. Najlepszym terminem według członków komisji będzie dzień 1 stycznia 2001 r. Pojawiły się też pewne wnioski mniejszości. Wnioski mniejszości były wprowadzane w sposób dość chaotyczny, są one raczej swego rodzaju zabiegiem legislacyjnym mającym na celu, nie wiem, może przedłużenie prac nad projektem ustawy, ponieważ są one o tyle dziwne, że dotyczą jednego: chodzi o to, by skreślić wszystkie zmiany poza zmianą 10. dotyczącą limitu godzin nadliczbowych. A więc po kolei każdą zmianę się skreśla - nie pojawia się propozycja odrzucenia w całości, tylko taka, by skreślić po kolei, poza jedną zmianą. Stąd prośba o uwzględnienie w głosowaniu tego, aby wszystkie te zmiany były poddane pod głosowanie łącznie, poza artykułem dotyczącym daty wejścia ustawy w życie. Nie można bowiem wprowadzać li tylko podwyższonego limitu godzin nadliczbowych, bo to jest przecież powiązane. Legislacyjnie można to zrobić, ale chodziło o pewien sens. Jeżeli skraca się tygodniowy wymiar czasu pracy, to zezwala się również na pracę w dłuższym czasie - w tym limicie godzin nadliczbowych.</u>
          <u xml:id="u-150.7" who="#PoselSprawozdawcaJacekSzczot">19. wniosek mniejszości zawiera propozycję przedłużenia terminu wejścia w życie nowelizacji ustawy - nie 1 stycznia 2001 r., jak zaproponowała komisja, tylko 1 stycznia 2002 r. A więc oznaczałoby to opóźnienie wejścia w życie ustawy o kolejny rok.</u>
          <u xml:id="u-150.8" who="#PoselSprawozdawcaJacekSzczot">Wysoka Izbo! O czasie pracy w Polsce bardzo wiele już mówiono. Zadawano pytania - również mówiłem o tym z tej trybuny - jak to wygląda w innych państwach. Zmierzając do Europy, do Unii Europejskiej, chcemy również zachować pewne standardy, które tam obowiązują. Standardem w tej chwili jest najwyżej 40-godzinny tydzień pracy - najwyżej 40-godzinny - a w wielu państwach sytuuje się on już poniżej tej normy. A więc pozostajemy, wleczemy się w pewnym ogonie, za Europą - a chcemy do niej bardzo szybko wejść - mimo że wszędzie występuje tendencja, jak mówię, do skracania tygodniowej normy czasu pracy. Można powiedzieć, że praktycznie są dwa państwa w Unii Europejskiej, które mają dłuższy tygodniowy wymiar czasu pracy: Portugalia, która ma tyle samo co my - 42 godziny i Szwajcaria - 41 godzin. Mówi się, że w Wielkiej Brytanii jest dłuższy wymiar czasu pracy, bo wynoszący 48 godzin, ale praktycznie tam czas pracy wynosi 39 godzin tygodniowo. 48 godzin jest to norma Międzynarodowej Organizacji Pracy, której nie wolno przekroczyć. My tej normy również nie chcemy przekroczyć. Ale nie chcemy jej przekroczyć w rozliczeniach czasu pracy w tygodniu łącznie z godzinami nadliczbowymi. I tak powinno to być traktowane. Ta norma powinna być w ten sposób utrzymana, a nie powinno być tak, że utrzymujemy w dalszym ciągu maksymalną normę.</u>
          <u xml:id="u-150.9" who="#PoselSprawozdawcaJacekSzczot">Chciałbym zwrócić uwagę na to, że 48 godzin jest to wymiar, który wynika z przemnożenia dni roboczych w tygodniu, poza niedzielą, a jest ich 6, i 8 godzin pracy na dobę. Wtedy wychodzi nam 48 godzin. Natomiast ustawodawstwa w większości państw wprowadzają jeszcze jeden dzień wolny od pracy po to, żeby dać prawo do wypoczynku nie tylko pracownikom, ale całym rodzinom, które żyją z pracy tych pracowników.</u>
          <u xml:id="u-150.10" who="#PoselSprawozdawcaJacekSzczot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dwie wysokie komisje: Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach oraz Komisja Polityki Społecznej wnoszą o uchwalenie zmiany Kodeksu pracy w brzmieniu zaproponowanym przez komisje, a więc w brzmieniu odbiegającym od brzmienia propozycji rządowej, która - jeszcze raz podkreślam - zakładała, że będziemy mieli pięciodniowy tydzień czasu pracy z zachowaniem 42 godzin. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-150.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Sejm ustalił w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 43 minut, to jest debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Przypominam, że zgodnie z art. 56s ust. 2 Regulaminu Sejmu prawo wnoszenia poprawek do tego rodzaju projektu ustawy przysługuje m.in. grupie co najmniej 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Szweda w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PoselStanislawSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Akcji Wyborczej Solidarność mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu wobec zmiany ustawy Kodeks pracy dotyczącej wprowadzenia wszystkich wolnych sobót i 40-godzinnego tygodnia pracy. Wyrażam głęboką nadzieję, że w czasie, gdy przyjęliśmy w polskim parlamencie uchwałę dla uczczenia 20 rocznicy polskiego Sierpnia i powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego ˝Solidarność˝, Wysoka Izba przyjmie nowelizację, na którą 20 lat czeka polski robotnik.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#PoselStanislawSzwed">Wprowadzenie 5-dniowego tygodnia pracy, a szczególnie skrócenie czasu pracy, wywoływało od początku kadencji dużo kontrowersji. Stąd liczne próby nowelizacji Kodeksu pracy tak ze strony poselskiej, jak i rządu, jak dotąd nieskuteczne. Dzisiaj mamy wyjątkową szansę, aby tę sprawę wreszcie rozstrzygnąć.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#PoselStanislawSzwed">Jest oczywiste, że głównymi orędownikami skrócenia czasu pracy są związki zawodowe, które występują w imieniu pracowników. Przypomnę uchwałę Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ ˝Solidarność˝ zwracającego się do parlamentarzystów o wprowadzenie wszystkich wolnych sobót i 40-godzinnego tygodnia pracy, i to nie tylko ze względu na jeden z postulatów strajkujących robotników w sierpniu 1980 roku, ale również dla racjonalnego i godziwego gospodarowania naszą pracą, naszym życiem rodzinnym.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#PoselStanislawSzwed">Rodzi się pytanie: Czy jest zasadne i zgodne z konstytucją, aby w naszym kraju dzielić świat pracy na lepszy i gorszy? W Polsce zasada 40-godzinnego i 5-dniowego tygodnia pracy obejmuje większość pracowników w ramach zbiorowych układów pracy wynegocjowanych między pracodawcami a związkami zawodowymi, np. w górnictwie, hutnictwie, energetyce, przemyśle maszynowym, przetwórczym, w administracji. A co z całą resztą pracowników, którzy pracują w słabiej zorganizowanych branżach czy w drobnych firmach, w których nie ma związków zawodowych i nie ma z kim negocjować układów zbiorowych pracy? Takim klasycznym przykładem jest choćby handel. Ostatni raport Państwowej Inspekcji Pracy z kontroli na przykład supermarketów wykazał, że najczęściej łamano prawo przy zatrudnieniu pracowników, nawet po 12 godzin dziennie, bez dodatkowego wynagrodzenia. Czy taka sytuacja nierówności wśród pracowników jest dopuszczalna? Myślę, że nie. Od nas zależy to, by tę sytuację zmienić.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#PoselStanislawSzwed">Ważne są również skutki społeczne 40-godzinnego tygodnia pracy, gwarantujące dwa dni wspólnego odpoczynku dla całej rodziny, co wiąże się z lepszą organizacją życia rodzinnego i ma również bezpośredni wpływ na bardziej efektywną pracę i większą wydajność. Jedną z propozycji było to, aby skracać czas pracy sukcesywnie, a wprowadzać wszystkie wolne soboty. Myślę, że jest to rozwiązanie niekorzystne. Wielokrotnie w przeszłości przekonywaliśmy się o tym, że wprowadzenie większej dziennej normy czasu pracy niż 8 godzin czy tzw. odpracowywanie roboczej soboty powodowało tylko chaos i w większości przypadków większe koszty produkcji, choćby w przypadku pracy w ruchu ciągłym. Stąd wielokrotnie właśnie pracodawcy zwracali się o to, aby nie rozdzielać tej normy 8-godzinnej i jeżeli już wprowadzać 5-dniowy tydzień pracy, to przy 40-godzinnej normie czasu.</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#PoselStanislawSzwed">Sprzeciw wobec nowelizacji ustawy ze strony pracodawców wynika ze stwierdzenia, że wzrosną koszty pracy. Jednocześnie postulują oni wiele innych zmian w Kodeksie pracy, uważając, że jest to główna przyczyna nie najlepszej kondycji naszych firm i przyczyni się do wzrostu bezrobocia. Nie można do końca się z tym zgodzić. W wielu krajach Europy Zachodniej jedną z form walki z bezrobociem, lecz przy tworzeniu nowych miejsc pracy, jest właśnie skracanie czasu pracy. Przykładem jest Francja, gdzie od tego roku obowiązuje 35-godzinny tydzień pracy. Stąd jest szansa, że i w naszym kraju powinno wzrosnąć zatrudnienie, a przez to zmniejszą się koszty wynikające ze zwiększonego bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-152.6" who="#PoselStanislawSzwed">Myślę, że jedną z najlepszych form rozwoju naszych przedsiębiorstw i pomocy naszym przedsiębiorcom jest obniżanie podatków, tani kredyt, niższe stawki ubezpieczeniowe, odbiurokratyzowanie gospodarki czy wreszcie stosowanie ulg podatkowych dla tych przedsiębiorców, którzy tworzą nowe miejsca pracy. W tym kierunku idą propozycje Akcji Wyborczej Solidarność, a sprawę zmian w Kodeksie pracy muszą rozstrzygnąć na przykład na forum Komisji Trójstronnej związki zawodowe wspólnie z pracodawcami. Powinni również zadbać o tych wszystkich pracowników, którzy dzisiaj nie są reprezentowani.</u>
          <u xml:id="u-152.7" who="#PoselStanislawSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W sprawozdaniu Komisji Nadzwyczajnej do zmian w kodyfikacjach oraz Komisji Polityki Społecznej mamy dość kuriozalną sytuację, gdyż jest 19 wniosków mniejszości. Ich przyjęcie spowodowałoby, że tak naprawdę nowelizacja ustawy byłaby niepotrzebna. Stąd mój klub będzie głosował przeciw tym wnioskom. Będziemy popierać rozwiązania przyjęte prawie jednomyślnie przez posłów połączonych komisji, w tym zwiększenie dozwolonego limitu godzin nadliczbowych ze 150 do 200 czy zapisy art. 2, które nie spowodują obniżenia wynagrodzeń, i oczywiście wprowadzenie wszystkich wolnych sobót.</u>
          <u xml:id="u-152.8" who="#PoselStanislawSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym w 20. rocznicę powstania NSZZ ˝Solidarność˝, uważamy, że świat pracy zasłużył sobie na godne warunki pracy, na lepszą organizację życia rodzinnego. To wszystko może zapewnić wprowadzenie 5-dniowego, 40-godzinnego tygodnia pracy. Dlatego Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność będzie głosował za przyjęciem nowelizacji Kodeksu pracy, zawartej w sprawozdaniu połączonych komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-152.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WicemarszalekJanKrol">W imieniu klubu SLD głos zabierze pan poseł Maciej Manicki.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PoselMaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim przejdę do wystąpienia, chciałbym się zwrócić z prośbą do obecnego przedstawiciela rządu, pana ministra Kołodziejczyka, o to, żeby zaraz po wystąpieniach klubowych zechciał zaprezentować Wysokiej Izbie poprawkę, którą - jak wiem - podejrzewam, że nie ja jeden - rząd będzie chciał w drugim czytaniu zgłosić. Proszę o to, aby w dalszej części debaty można było się odnieść do poprawki, nad którą później nie byłoby już, ze względów proceduralnych, możliwe debatowanie. Rozmawiałem na ten temat z panem ministrem i myślę, że ta prośba będzie mogła być spełniona.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#PoselMaciejManicki">Wysoka Izbo! 40-godzinny tydzień pracy to już stary, ale jednocześnie ciągle aktualny postulat pracujących. Korzeniami sięga do walki o w ogóle 8-godzinny dzień pracy. Jest to sprawa jednocześnie mocno dzieląca pracodawców i związki zawodowe, choć wydaje się, że problem przez pracodawców jest zbyt mocno wyolbrzymiany, tym bardziej że większość zatrudnionych pracuje już w 40-godzinnym tygodniowym wymiarze czasu pracy. Oponentom warto też zwrócić uwagę, że w wielu krajach ta norma jest jeszcze niższa i nie spowodowało to załamania ich gospodarek.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#PoselMaciejManicki">20 lat temu tygodniowa norma czasu pracy została obniżona z 46 do 42 godzin tygodniowo.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#PoselMaciejManicki">W 1996 r., z inicjatywy ówczesnego ministra pracy Leszka Millera, Sejm przyjął dużą nowelizację Kodeksu pracy. Już wówczas, na wniosek posłów Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, rozważano możliwość wprowadzenia 40-godzinnego tygodnia pracy. Nasz związkowy postulat nie został wtedy przez Sejm przyjęty. Sejm uznał, że w sytuacji, gdy obok wielu innych, bardzo istotnych zmian w Kodeksie pracy wydłużono wymiar urlopów i wyłączono z tego wymiaru dodatkowe dni wolne od pracy, skrócenie tygodniowej normy czasu pracy należy odłożyć, zgodnie z postulatem pracodawców, na 2-3 lata. Pracodawcy twierdzili bowiem, że muszą mieć tyle czasu, że 3-miesięczne vacatio legis - przypomnę, przyjęte w 1996 r. w nowelizacji Kodeksu pracy - jest stanowczo za krótkie. Należy też tutaj przypomnieć, że dobrym zwyczajem w poprzedniej kadencji było niepodejmowanie decyzji wychodzących poza jej okres, na co niestety obecnie nie zwraca się uwagi, swawolnie wręcz przyjmując rozwiązania obciążające następców.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#PoselMaciejManicki">Sprawa czasu pracy wróciła w obecnej kadencji Sejmu. Posłowie Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, zgodnie z zapowiedzią jeszcze z 1996 r., zgłosili 3 lipca 1998 r. projekt odpowiedniej nowelizacji Kodeksu pracy. Przypomnę, że inicjatywa ta, zawarta w 500. druku naszej kadencji, została utrącona głosami głównie Akcji Wyborczej Solidarność. 3 grudnia 1999 r. posłowie AWS zdecydowali o odrzuceniu wniosku posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej, zgłoszonego przez kolegę Wita Majewskiego - wniosku, co warto przypomnieć, identycznego co do meritum z rozpatrywanym dziś sprawozdaniem komisji. Warto przypomnieć również, co było wówczas przedmiotem sporu. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, w zgodzie z konwencjami Międzynarodowej Organizacji Pracy, domagało się jednoznacznego zapisu mówiącego, że skrócenie tygodniowej normy czasu pracy z 42 do 40 godzin nie może spowodować obniżenia zarobku pracownika. Rozwiązanie proponowane przez AWS ograniczało tę gwarancję nieobniżania wysokości wynagrodzenia wyłącznie do pracowników opłacanych miesięcznie, czyli jak ktoś zarabiał 1000 zł, to po skróceniu normy czasu pracy miał nadal zarabiać 1000 zł miesięcznie. Ale jeżeli ktoś zarabiał 5 zł na godzinę, to gwarancji, aby ta stawka została odpowiednio podwyższona, jednoznacznie w ustawie zapisanej nie było. Co za tym idzie, mogło to spowodować obniżenie wynagrodzenia dla pracowników opłacanych inaczej niż miesięcznie o rząd 5% wynagrodzenia otrzymywanego przed skróceniem czasu pracy. I na to zgody OPZZ być nie mogło. Ale naszych racji wtedy nie wysłuchano. Efektem było odrzucenie nowelizacji. Pojawia się dzisiaj w tym kontekście pytanie: Dlaczego wówczas AWS głosował przeciw temu, co dziś popiera? Dlaczego np. poseł Krzaklewski głosował przeciw, a dzisiaj chce głosować za - jako poseł, ale jednocześnie kandydat Krzaklewski? Może istotą jest właśnie ta różnica - wtedy poseł Krzaklewski, dziś nie tylko poseł, ale przede wszystkim kandydat Krzaklewski? Może AWS uznała w 1999 r., że sprawa czasu pracy nie może być załatwiona wówczas, bo powinna być elementem kampanii wyborczej i jako taka powinna być załatwiona w roku 2000, w roku wyborczym?</u>
          <u xml:id="u-154.5" who="#PoselMaciejManicki">OPZZ nigdy nie frymarczyło interesami pracowniczymi. Nasze postępowanie w tej sprawie, jak w każdej innej, jest konsekwentne. Konsekwentnie domagamy się 40-godzinnego tygodnia pracy. Domagaliśmy się tego i w 1996 r., i rok temu, i domagamy się tego także dzisiaj. Nasz postulat zyskał pełną aprobatę klubu SLD jako w pełni zgodny z ideami i zasadami, którymi kieruje się socjaldemokracja i polska, i światowa.</u>
          <u xml:id="u-154.6" who="#PoselMaciejManicki">Nasz klub, klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, popiera sprawozdanie komisji, będące efektem pracy również naszych posłów.</u>
          <u xml:id="u-154.7" who="#PoselMaciejManicki">Przypomnę raz jeszcze, że sprawozdanie zawiera propozycje identyczne co do meritum z naszymi propozycjami zgłoszonymi w druku nr 1344, rozpatrywanym 3 grudnia 1999 r. przez Wysoką Izbę i wówczas odrzuconym.</u>
          <u xml:id="u-154.8" who="#PoselMaciejManicki">Panie i Panowie Posłowie! Skończmy z tą karuzelą, ta ustawa powinna być wreszcie przyjęta. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-154.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Lityńskiego w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PoselJanLitynski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Muszę powiedzieć, że jestem nieco rozczarowany wystąpieniami moich poprzedników, dlatego że nigdzie w ich wystąpieniach nie znalazł się namysł nad tym, co to spowoduje, i nie było argumentów - chociaż niekoniecznie musiałyby tu być cytowane liczby - wykazujących, dlaczego zmniejszenie czasu pracy nie zmniejszy dochodu narodowego.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#PoselJanLitynski">Ja się zgadzam całkowicie - popieram to - z myślą przewodnią obu tych wystąpień, że zmniejszanie czasu pracy jest istotną wartością, że ilość czasu wolnego dla pracownika najemnego jest bardzo istotną wartością. Walka o zmniejszenie czasu pracy jest niezwykle ważnym elementem walki ludzi pracy o swoje prawa i ma swoje ogromne, historyczne uzasadnienie. Walka o zmniejszenie liczby godzin pracy to był w ogóle bardzo cenny element stosunków pomiędzy kapitalistą a pracownikiem, pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, pomiędzy kapitalistą a robotnikiem. Rzeczywiście obecnie w Europie Zachodniej, do której dążymy, w której w jakimś sensie jesteśmy, czas pracy jest na ogół krótszy. Tylko że oficjalny czas pracy, ustawowy czas pracy nie zawsze się pokrywa z rzeczywistym czasem pracy. W Polsce czas pracy jest bardzo krótki, mimo że ustawowo jest on ustalony na poziomie 42 godzin.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#PoselJanLitynski">Mówiąc o tej wartości, tej ważnej wartości, jaką jest odpoczynek, możliwość spędzenia czasu z rodziną, możliwość uzyskania np. dłuższego urlopu, musimy pamiętać o tym, w jakim miejscu jesteśmy. Musimy porównać nasz dochód narodowy na głowę z dochodem narodowym najbiedniejszych krajów Unii Europejskiej. Tam ten dochód jest znacznie wyższy - w Hiszpanii bodajże dwa razy, w Portugalii jeszcze więcej, w Irlandii, w której kilkanaście lat temu był na podobnym poziomie, już jest wielokrotnie większy. Dlaczego ta zmiana w Europie Zachodniej mogła nastąpić? Ona nie zawsze jest korzystna, to jest inna sprawa. Ona mogła nastąpić dlatego, że miał miejsce istotny postęp wydajności pracy.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#PoselJanLitynski">W jakim miejscu jesteśmy? Jeżeli spojrzymy na ogromną przewagę - na szczęście obecnie nieco zmniejszającą się - importu nad eksportem, to uświadomimy sobie, że nasz produkt nie jest konkurencyjny na rynkach światowych. Nie tylko z powodów technologicznych - choć z tych powodów także - ale również z powodu wysokich kosztów pracy. W przypadku takiego produktu koszty pracy stanowią istotną część wytworzonego produktu. Jest to sytuacja nieprawidłowa, powinniśmy dążyć do zmniejszenia tego.</u>
          <u xml:id="u-156.4" who="#PoselJanLitynski">Obecnie płace w Polsce są na mniej więcej podobnym poziomie jak płace w Czechach. Czeski dochód narodowy na głowę jest mniej więcej 1,5 raza wyższy niż w Polsce. Na szczęście my gonimy Czechy, w ostatnich latach, przy wszystkich załamaniach, mamy rozwój gospodarczy. Ale zastanawianie się nad tym, pytanie, na ile skracanie teraz czasu pracy zmniejszy tę szansę na rozwój gospodarczy, na jego zwiększenie, jest naprawdę zasadne. Moim zdaniem, jeżeli się głęboko nad tym zastanowimy, jeżeli pominiemy swoje życzenia i chęci, to niewątpliwie musimy dojść do wniosku, że obecnie skracanie czasu pracy doprowadzi do zmniejszenia wzrostu dochodu narodowego, a może go całkowicie załamać. W Polsce wydajność jest istotnie niższa niż w krajach nas otaczających, łącznie z Czechami i Węgrami. To nie jest wina Polaków, chciałbym to podkreślić. Co więcej, to na pewno nie jest wina pracowników. Ale jest to po prostu fakt. I ten fakt musimy uwzględniać, kiedy proponujemy jakiekolwiek rozwiązania słuszne socjalnie. Dlatego że te rozwiązania słuszne socjalnie mogą się przekształcić we własne przeciwieństwo.</u>
          <u xml:id="u-156.5" who="#PoselJanLitynski">Jest tu też argument, że jak się zmniejszy liczbę godzin pracy z 42 do 40, to te przedsiębiorstwa, które będą miały zmniejszoną liczbę godzin pracy, poprawią organizację pracy. Jest to argument niewłaściwy, dlatego że nie mamy już do czynienia z gospodarką państwową, w której były ogromne rezerwy. Mamy w tej chwili do czynienia w ogromnej mierze z gospodarką prywatną, w której liczba pracowników jest zmniejszana do niezbędnego minimum, i w związku z tym ta organizacja pracy jest rzeczywiście poprawiana. Prawdopodobnie istnieją rezerwy dodatkowe, ale one nie tkwią już tylko bezpośrednio w tym, że się coś naciśnie i te rezerwy zostaną wyłonione. To prawdopodobnie dla małych przedsiębiorstw, zatrudniających kilka osób, będzie oznaczało konieczność zwolnienia jednej osoby bądź też konieczność zmniejszenia produkcji. Być może w niektórych przypadkach będzie oznaczało po prostu upadek danego przedsiębiorstwa. Prawdopodobnie nie, bo prawdopodobnie pracownicy takiego przedsiębiorstwa po prostu zgodzą się, tak jak się godzą teraz, na pracę w szarej strefie, otrzymywanie pieniędzy pod stołem, i tego nie zmienimy żadnym przepisem. Bo to są fakty. W tej chwili wielu polskich pracowników dostaje pieniądze pod stołem, dostaje pieniądze w szarej strefie, od tego się nie płaci ani podatków, ani składki na ubezpieczenie społeczne, nie przestrzega się też liczby godzin pracy.</u>
          <u xml:id="u-156.6" who="#PoselJanLitynski">Zastanówmy się, jakie mamy mechanizmy zmiany tej sytuacji. Byłoby to dzisiaj, moim zdaniem, o wiele właściwsze niż zmniejszanie liczby godzin pracy.</u>
          <u xml:id="u-156.7" who="#PoselJanLitynski">Kolejny argument, który padł w wystąpieniu pana posła sprawozdawcy, argument o równości wszystkich pracowników. Otóż nie mamy równości wszystkich pracowników. Są przedsiębiorstwa, w których istnieją silne związki zawodowe i one są w stanie bardzo dużo wywalczyć dla swoich pracowników. Inna sprawa, czy zawsze jest to korzyść dla tych pracowników, bo bardzo często odbija się to na wydajności pracy, a więc w rezultacie również na płacach tych pracowników, a także na stabilności ich pracy. I są przedsiębiorstwa, szczególnie te małe, w których naprawdę pracuje się znacznie więcej. Ja mogę pokazać takie przedsiębiorstwo, które co prawda jest duże i funkcjonuje w nim związek zawodowy, ale absolutnie nie przestrzega się tu restrykcyjnych wymogów prawa pracy. Jest to Sejm. Pracownicy Sejmu nie przestrzegają Kodeksu pracy. Oczywiście nie ze swojej winy. Ale musimy się zastanowić nad tym, w wyniku czego jest taka sytuacja, że my z trybuny mówimy pewne szczytne hasła, które mają przynieść korzyść pracownikom, a wobec pracowników, którzy pracują dla nas, nie przestrzegamy tego absolutnie. Dlaczego tak jest? Między innymi dzieje się tak dlatego, że uznajemy pewne konieczności, ci pracownicy uznają te konieczności. Nie jesteśmy w stanie zrobić z tym porządku, dlatego że gdybyśmy wymyślili, że ma być większa liczba pracowników, to prawdopodobnie ogromnie kosztowałoby ich przeszkolenie, bo mamy do czynienia z doświadczonymi pracownikami i ktoś nieprzeszkolony ich nie zastąpi, i mielibyśmy do czynienia z ogromnym wzrostem kosztów funkcjonowania Sejmu. I ten mniej więcej mechanizm będzie funkcjonował w ogromnej większości przedsiębiorstw, które obecnie pracują w 42-godzinnym rytmie pracy, a chce się na nich wymusić pracę w 40-godzinnym rytmie.</u>
          <u xml:id="u-156.8" who="#PoselJanLitynski">Mnie się wydaje, że obecnie znaczna większość pracowników zdaje sobie sprawę z tego, że ten postulat ma w dużej mierze charakter symboliczny. Bardzo duża część pracowników nie będzie chciała tego prezentu, a jest to, jak mówię, pragnę to bardzo wyraźnie podkreślić, pewna wartość. Jest to pewna wartość, nad którą powinniśmy się schylać i którą powinniśmy sobie wyznaczać jako coś, co chcemy osiągnąć. Nie jest to pytanie o to, czy jest to wartością, pytanie brzmi: Czy nas dzisiaj na to stać? Otóż chcę jeszcze raz wyraźnie podkreślić, że dzisiaj nas na to nie stać. Nie stać nas na obniżenie wzrostu gospodarczego, nie stać nas na podwyższenie kosztów pracy, nie stać nas wreszcie na to, aby w wyniku naszego szczodrego daru wzrosło w Polsce bezrobocie. Proszę państwa, przekonamy się za pół roku, że jest to niewątpliwie czynnik powodujący wzrost bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-156.9" who="#PoselJanLitynski">Były takie pomysły, nie zawsze realizowane, w krajach zachodnich w związku ze wzrostem bezrobocia, aby obniżyć ilość godzin pracy, zmniejszając odpowiednio stawki. Jest to jakiś pomysł. Jest to pomysł polegający na tym, że pracownicy decydują się na zmniejszenie swoich zarobków po to, aby inni mogli otrzymać pracę. Jest to bardzo trudny pomysł. Być może jest to zadanie dla związków zawodowych. Zwiększa się ilość wolnego czasu, zwiększa się ilość pracowników, natomiast pracownicy otrzymują mniejsze pensje. Jest to pomysł na rodzaj solidaryzmu społecznego, bardzo trudny do przeprowadzenia. O wiele łatwiej jest rzucać hasło 40-godzinnego tygodnia pracy, powołując się przy tym na ustalenia w porozumieniach sierpniowych. Mam ogromny szacunek dla porozumień sierpniowych. Uważam, że były one niezwykle ważnym elementem obalania systemu totalitarnego w tym kraju i odzyskiwania godności pracy w Polsce. Niemniej jednak chciałbym zwrócić uwagę, że istotna część postulatów z porozumień sierpniowych, podpisanych postulatów, była nierealistyczna. Były to żądania społeczeństwa stawiane narzuconej władzy, żądania, żeby ta władza dawała. Otóż jesteśmy w zupełnie innej sytuacji. Obecnie władza nie ma dawać, władza nie jest od tego, żeby dawać, dlatego że władza daje nie swoje pieniądze. Władza daje pieniądze obywateli, które zabiera im w sposób przymusowy. Trzeba o tym pamiętać. Dawanie tych pieniędzy powinno się odbywać niezwykle ostrożnie, dlatego że dysponujemy nie swoimi pieniędzmi. My nie robimy prezentów społeczeństwu, to społeczeństwo robi sobie prezenty. Trzeba się zastanowić nad efektami tych prezentów, jeżeli te prezenty proponuje izba ustawodawcza, jeżeli proponuje je dać.</u>
          <u xml:id="u-156.10" who="#PoselJanLitynski">Prawie wszystkie albo wszystkie wnioski mniejszości są mojego współautorstwa, dlatego że zmiany kodeksowe wymagają podpisania przez kilku posłów, czyli są naszego autorstwa. Mają one w dużej mierze charakter symboliczny, podkreślają to, że jeśli chodzi o proces dawania komuś, to trzeba się zastanawiać nad różnymi wartościami, które się niekiedy względnie wykluczają, pomiędzy którymi jest trudny wybór. Zdaję sobie sprawę, że przy takim stanowisku obu dużych klubów wnioski te nie mają szansy przejść. Niemniej nie zgadzam się z panem posłem sprawozdawcą, który mówi, że te wnioski należy przegłosować łącznie. Można sobie wyobrazić sytuację... Uważam, że musimy mieć odpowiedni scenariusz, żeby rozróżnić te wnioski. Nie musimy głosować łącznie. Zmianę 15, którą wniosek mniejszości proponuje skreślić - mowa jest o tym, że soboty mają być dniami ustawowo wolnymi od pracy - można wprowadzić albo nie wprowadzać, niezależnie od tego, czy się wprowadza 40-godzinny tydzień pracy czy nie. Co więcej, nie ma to skutków symbolicznych, ma to istotne skutki, dlatego że można sobie wyobrazić sytuację, kiedy jest 40-godzinny tydzień pracy, natomiast soboty nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy, w związku z tym za soboty nie płaci się, praca w sobotę nie jest opłacana tak jak praca w niedzielę. Jest to istotna różnica. Być może niektórzy posłowie uznają, że 40-godzinny tydzień pracy jest tą wartością, dla której warto poświęcić inne wartości, mówiłem, jakie wartości, natomiast być może uznają, że nie warto jeszcze powodować wzrostu kosztów pracy poprzez opłacanie dodatkowych stawek w sobotę, tak jak dotychczas w niedzielę i w dni ustawowo wolne od pracy.</u>
          <u xml:id="u-156.11" who="#PoselJanLitynski">W dalszym ciągu popieram w imieniu mojego klubu wszystkie wnioski mniejszości. Chciałbym jednak zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię. Jest dosyć dziwną sprawą, że w sytuacji, w której rząd, odpowiedzialny za całość realizacji budżetu, wzrostu gospodarczego, zgłasza pewną propozycję - dyskusyjną, ale propozycję, która próbuje jakoś pogodzić dwie sprawy: zwiększenie ilości wolnego czasu, ciągłego wolnego czasu i jednocześnie utrzymanie dotychczasowej ilości godzin pracy, utrzymanie dotychczasowego wzrostu gospodarczego i niezwiększanie bezrobocia, wówczas, kiedy rząd to proponuje, a rząd jest za to odpowiedzialny, klub, który ten rząd wyłonił, jest przeciwko wnioskowi własnego rządu. Jest to, moim zdaniem, zdumiewający przykład niekonsekwencji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę pana posła Józefa Zycha o zabranie głosu w imieniu klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PoselJozefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przed chwilą pan poseł Manicki apelował do przedstawiciela rządu o ujawnienie ewentualnej poprawki do projektu ustawy. Oczywiście, zgłoszenie poprawki w drugim czytaniu jest zgodne z regulaminem, rząd ma do tego prawo, ale biorąc pod uwagę logiczność i tryb postępowania, gdyby to miało nastąpić po klubowych wystąpieniach, byłoby to totalne nieporozumienie. Panie pośle, czy w klubowych wystąpieniach nie mamy możliwości ustosunkować się, a jedynie indywidualni posłowie, którzy ewentualnie zechcą zabrać głos...</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#PoselMaciejManicki">(W ogóle za późno się dowiedziałem, że jest ta poprawka.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Panie pośle, proszę z ław nie dyskutować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PoselJozefZych">Zwracam uwagę przede wszystkim na tryb i powołuję się na to, o czym pan powiedział. Oczywiście, to nie jest pana wina, ale gdyby tak było, to rząd powinien uczynić to wcześniej, dając szansę pełnej realizacji procesu legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PoselJozefZych">Druga sprawa spośród ogólnych. Z dotychczasowych wystąpień wynika, że fakt, iż przystępujemy dziś do debaty nad skróceniem czasu pracy, to zasługa wszystkich związków zawodowych. Bardzo dobrze, że związki się o to upominały, trzeba tylko pamiętać, że jest to sytuacja, o którą zatrudnieni walczą od XIX wieku. Nie jest to problem, który pojawił się nagle w Polsce 20 lat temu czy dziś dzięki różnym inicjatywom. Tak nie było, bo oprócz związków zawodowych występowali przede wszystkim sami pracownicy, mogę tu zacytować samorząd radców prawnych, Zrzeszenie Prawników Polskich, które przed 30 laty również mówiło o skróceniu czasu pracy. I jeżeli dziś tak ładnie przyznajemy się wszyscy do tego, że doprowadziliśmy do debaty nad skróceniem czasu pracy, to warto by się zastanowić nad jedną rzeczą: jak to się dzieje, że z jednej strony czas pracy się skraca, a z drugiej strony rośnie w Polsce bezrobocie i związki zawodowe jakoś szczególnie się tym problemem nie zajmują.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#PoselJozefZych">Przejdźmy teraz do samej nowelizacji. Panie marszałku, dostarczono dziś posłom do skrytek stanowisko przedsiębiorców wobec zamiaru skrócenia czasu pracy, podpisane przez Krajową Izbę Gospodarczą, Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych, Polską Radę Biznesu, Zrzeszeń Handlu oraz Związku Rzemiosła itd. Jest ogromnie ciekawe, że w Polsce właściwie dopiero zaczyna się etap wczesnego kapitalizmu. Wystarczy popatrzeć na wnioski zgłoszone i adresowane do posłów, żeby się nimi przejęli; m.in. w pkt. 2 czytamy: Dopuścić możliwość obniżenia wynagrodzeń proporcjonalnie do czasu pracy.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#PoselJozefZych">Wysoki Sejmie! Co to za łaska, że skrócimy czas pracy do 40 godzin i do 5 dni tygodniowo, jeżeli teraz proporcjonalnie zaczniemy obniżać wynagrodzenie? Pytanie, czy to jest logiczne. Jeżeli miałoby to być logiczne, to musimy zdać sobie sprawę, na jakim jesteśmy etapie. Są tu także inne propozycje: wydłużenia okresu rozliczeniowego czasu pracy, umożliwienia negocjowania długości okresu wypowiedzenia, wysokości odpraw przy zawieraniu umów o pracę, wprowadzenia możliwości dzielenia czasu pracy. Jedne wprost wiążą się z czasem pracy, inne wiążą się w ogóle z problemami Kodeksu pracy. Pojawia się bardzo ważny dylemat: dziś mówimy o czasie pracy zdefiniowanym w kodeksie, jutro mówić będziemy o układach zbiorowych pracy, a tak na serio, o czym mówił jeden z posłów - wynika to m.in. z kontroli Państwowej Inspekcji Pracy - niewiele sobie pracodawcy z tego wszystkiego robią. Dzisiaj powstaje przede wszystkim problem gruntownej zmiany Kodeksu pracy i zabezpieczenia skuteczności tych elementów. I co z tego, że będziemy wprowadzać tu różne instytucje albo - to już będzie zupełne novum - że kodeks określa zasady zawierania umowy o pracę, skoro próbuje się zrobić zupełnie coś innego? Wiemy, co dzieje się na rynku pracy i na te zagadnienia trzeba zwrócić szczególną uwagę.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#PoselJozefZych">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego od początku opowiadał się za skracaniem czasu pracy. Popieraliśmy tę inicjatywę niejednokrotnie w czasie poprzedniej debaty i czynimy to również obecnie, przy czym jeżeli tak chętnie powołujemy się tutaj na Unię Europejską, na Międzynarodową Organizację Pracy i na to, że poprzez skracanie czasu pracy powstaną nowe miejsca pracy, to trzeba sobie powiedzieć, że o tym wszystkim decyduje wola pracodawcy. To on będzie decydować, czy zechce, skracając jednym czas pracy, założyć, że ja będę wypracowywać miejsce dla innych. Jeżeli będzie dziać się inaczej, to nie ma to nic wspólnego z tworzeniem nowych stanowisk pracy. Takie wybiórcze traktowanie pewnych zagadnień nie do końca jest więc prawdziwe.</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#PoselJozefZych">Sprawa następna. Oczywiście, na zagadnienie skracania czasu pracy patrzono w Polsce kiedyś i patrzy się teraz z różnego punktu widzenia, niemniej jednak trzeba przede wszystkim powiedzieć, że już w samym projekcie ustawy są pewne sprzeczności. Skoro chętnie powołujemy się na związki zawodowe, to warto przypomnieć sobie, że od dawna żądały one m.in. ograniczenia pracy w godzinach nadliczbowych. Nagle proponujemy zwiększenie tego limitu ze stu pięćdziesięciu do dwustu godzin. Więc o co chodzi? W jednej ustawie jest kilka sprzeczności, a w każdym razie są to sprzeczności dość istotne.</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#PoselJozefZych">Problem następny, dotyczący wniosku mniejszości. Muszę powiedzieć, że tutaj pan poseł Lityński ma rację, bo proszę zauważyć, że nad tymi wnioskami mniejszości można głosować oddzielnie. Przykro mi, ale w tej sprawie nie mogę podzielić stanowiska pana posła sprawozdawcy, bo przecież wnioski te dotyczą różnych zagadnień połączonych ze sobą, dotyczą czasu pracy, wynagrodzeń, przedłużenia i rozliczania czasu pracy w różnych systemach, m.in. zwiększenia liczby godzin, terminu wejścia w życie ustawy, a więc można do tych zagadnień podchodzić różnie, ale jeżeli chcielibyśmy być ściśli, to rzecz jasna istnieje możliwość głosowania nad każdym z tych wniosków mniejszości. Pojawia się tylko pytanie, czy one mają szansę w tym głosowaniu i czy to jest zagadnienie z punktu widzenia legislacyjnego dla tej ustawy istotne.</u>
          <u xml:id="u-160.7" who="#PoselJozefZych">Panie i Panowie! Możemy dużo mówić, opowiadać sobie o wzajemnych sukcesach, o tym kto i co inicjował itd. My akurat nie mówimy o tych inicjatywach, bo chłopu nikt czasu pracy nie ustalał, a zatem jest to problem - można by powiedzieć - poza nami. Tak jednak nie jest, bo my interesujemy się problemami całego społeczeństwa. Jeżeli dziś dostrzegamy te wszystkie problemy, to obowiązkiem rządu i parlamentu jest oceniać racjonalnie, co te zmiany przyniosą i czy one będą przede wszystkim przestrzegane, a także czy przyniosą efekt dla samych pracowników. Jeżeli w ogóle jeszcze mówimy o tym zagadnieniu, to trzeba na to spojrzeć także z tego punktu widzenia, kto jest w tych stosunkach pracy jednostką mocniejszą ekonomicznie, kto jest słabszą i kogo należałoby brać w obronę. A zatem myślę, że najważniejsze dla tych zmian jest przede wszystkim zabezpieczenie skuteczności ich realizacji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Lecha Szymańczyka w imieniu koła PPS i Ruchu Ludzi Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PoselLechSzymanczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłowie Polskiej Partii Socjalistycznej i Ruchu Ludzi Pracy wielokrotnie deklarowali, zarówno na tej sali, jak i poza nią, poparcie dla natychmiastowego wprowadzenia 40-godzinnego tygodnia pracy tak w 1996 r., jak i w 1999 r. Ten postulat z Sierpnia 1980 musi wreszcie doczekać się realizacji, zarówno ze względów gospodarczych, jak i społecznych. Skracanie czasu pracy jest naturalną koleją rzeczy w dobie rozwoju nauki i technologii. Jest to powszechnie obowiązująca tendencja. Mając powyższe na uwadze, z tym większą przykrością stwierdzamy, iż u schyłku XX wieku kwestia ta wywołuje takie kontrowersje i niezadowolenie.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#PoselLechSzymanczyk">Myślę, że dosyć już nasłuchaliśmy się neoliberalnych głupstw wypowiadanych na tej sali. Jeśli potraktujemy je poważnie, usłyszymy, że pracodawcy robią olbrzymią łaskę, zatrudniając w ogóle pracowników. Usłyszymy, że gdyby nie pracownicy i ich żądania, ˝Polska rosłaby w siłę, a ludziom żyłoby się dostatniej˝. Skądś to znamy. A najlepszy na to dowód - Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych podaje, jakie to są koszty godzin pracy. Twierdzą: Polski nie stać na kolejne podniesienie kosztów pracy, posługując się przykładem Węgier, Czech i Słowacji. Następnie podają, że pracujemy za mało, nieproduktywnie, ale już nie porównują nas do tych samych krajów, tylko do USA, Irlandii, Danii i Wielkiej Brytanii. To nawet w pamiętnym okresie i Maciej Szczepański by o taką propagandę się nie pokusił - propagandę sukcesu, jak pamiętamy.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#PoselLechSzymanczyk">Słyszymy, że gdyby nie wymyślne potrzeby zatrudnionych pracowników, pracodawcy mieliby wyższe zyski, a pracownicze postulaty, mieszczące się przecież w konstytucyjnych prawach, są zwykłą fanaberią.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#PoselLechSzymanczyk">Powstaje więc pytanie, czy pracodawcy zapominają, że gdyby nie pracownicy nie byłoby komu wytworzyć tych gigantycznych - w cudzysłowie - zysków sektora prywatnego? Czy słusznie uważają, że tylko dzięki nim istnieje jakakolwiek produkcja? Naszym liderom biznesu marzy się powrót do wieku XIX. Z utęsknieniem spoglądają w stronę dickensowskiej rzeczywistości czy Łodzi znanej z ˝Ziemi obiecanej˝. Jedynym słusznym hasłem jest maksymalizacja zysków i minimalizacja środków. Pracownik staje się czynnikiem hamującym, przedmiotem, a nie podmiotem. Nie w głowie im związki zawodowe, bezpieczne warunki pracy i świadczenie socjalne.</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#PoselLechSzymanczyk">Panie i Panowie Liberałowie! Te czasy już minęły, a jeżeli wam się marzy inaczej, to proponuję zająć się interesami gdzie indziej, w buszu, gdzie nie obowiązują żadne reguły, a nie w cywilizowanym kraju Europy.</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#PoselLechSzymanczyk">Wysoka Izbo! Posłowie Polskiej Partii Socjalistycznej i Ruchu Ludzi Pracy będą konsekwentnie głosowali za wszystkimi rozwiązaniami, które przyspieszą wprowadzenie 40-godzinnego i 5-dniowego tygodnia pracy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#WicemarszalekJanKrol">O zabranie głosu prosił pan Piotr Kołodziejczyk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj wiele osób w swoich wystąpieniach klubowych przywoływało Sierpień ,80. Jedyną osobą, która przypomniała, iż to nie wówczas rozpoczęła się debata nad czasem pracy, był pan poseł Zych, który w ten sposób pośrednio jakby ten Sierpień cytował. Chciałbym, żebyśmy na początku zastanowili się nad tym, w jaki sposób dzisiaj odczytać 21. postulat Sierpnia. Chciałbym przypomnieć, jak wtedy go odczytywaliśmy. Wtedy my, pracownicy zakładów pracy, w których - o czym świetnie wiedzieliśmy i co było jednym z powodów naszego protestu - były przerosty zatrudnienia, w których często mieliśmy długie przestoje, bo nie było materiałów, bo były planowe wyłączenia prądu, wiedzieliśmy, że każdy towar sprzedawał się za każde pieniądze, a firmy nie były poddane konkurencji. Wówczas ten postulat był postulatem do władzy. Skoro już mamy siedzieć, to lepiej rzeczywiście siedźmy w domu i z naszymi rodzinami, bo otrzymujemy marne wynagrodzenie. Nawet jeżeli je otrzymujemy, to i tak towary są reglamentowane na kartki, a naszym firmom nie groziła upadłość, bo nie istniała konkurencja. I to był ten postulat, który wówczas został sformułowany i który dzisiaj usiłujemy zrealizować. Usiłujemy go zrealizować dzisiaj w innych warunkach, w warunkach społecznej gospodarki rynkowej. Myślę, że powinniśmy się zastanowić nad tym, co znaczy dzisiaj społeczna gospodarka rynkowa w tym wymiarze. Jest oczywiście - mówiło o tym wiele osób i zdaniem rządu to jest wielka wartość - prawo pracownika do godnej pracy, do wypoczynku, do tego, żeby pozostawał z rodziną najdłużej, jak to jest możliwe. I to jest ten wymiar społeczny w tym znaczeniu. Natomiast gospodarka jest gospodarką rynkową i musimy pamiętać o tym, jakie są rynkowe, ekonomiczne konsekwencje decyzji, które podejmiemy.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Proszę Państwa! Panie i Panowie Posłowie! Wysoki Sejmie! Plany Głównego Urzędu Statystycznego są dosyć jednoznaczne. W polskich firmach, które we wszystkich działach, sekcjach EKD... Dotyczy to firm, które zatrudniają powyżej 5 pracowników, więc są objęte obowiązkiem sprawozdawczym. W końcu 1999 r. było 7,5 tys. firm zatrudniających łącznie ponad 600 tys. pracowników, których rentowność była zero bądź nieznacznie powyżej zera. Te firmy mają na rynku takich konkurentów, których stać na to, żeby obniżyć cenę, wykorzystać przejściową koniunkturę polegającą na tym, że konkurent ma kłopoty wynikające np. z podwyżki kosztów pracy czy z jakichś innych powodów, np. dlatego, że wzrosły kredyty - wiele firm rozwija się na kredyt - i pracownicy tych firm - wiem to dobrze, dlatego że w ministerstwie pracy zajmuję się sektorami znajdującymi się w kłopotach, restrukturyzacją sektorów, spotykam się z tymi pracownikami - boją się tego, że ich firmy upadną, oczekują często pomocy, pomocy, która nieraz nie jest możliwa do zrealizowania. Chciałbym więc, żebyśmy spojrzeli na ten postulat z różnych punktów widzenia, różnymi oczyma, nie negując tego, że skracanie czasu pracy jest wielką wartością. Trzeba pamiętać, że inaczej spojrzy na ten postulat pracownik wielkiego zakładu pracy, na przykład takiego, w którym trwa restrukturyzacja zatrudnienia do wielkości ekonomicznie uzasadnionej, inaczej będzie patrzył pracownik firmy państwowej niezrestrukturyzowanej, która jest monopolistą na rynku, inaczej pracodawca, a inaczej bezrobotny. Sądzę zatem, że powinniśmy się zastanowić, w jaki sposób można dzisiaj połączyć społeczny sens 21. postulatu przyjętego w porozumieniu gdańskim z możliwością jego realizacji w warunkach Polski przełomu wieków. Rzeczywiście jest to kolejna debata w Sejmie tej kadencji nad tym problemem, kolejna próba nadania temu postulatowi z Sierpnia formy prawnej przez znowelizowanie Kodeksu pracy.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Wielu mówców mówiło dzisiaj o tym, że inicjatywy dotyczące tych projektów kończyły się niepowodzeniem; podawano przykłady. Najbardziej charakterystyczne było tutaj wystąpienie pana posła Manickiego, który zarzucił posłom Akcji Wyborczej Solidarność manipulację polityczną polegającą na tym, by nie uchwalono regulacji ważnej dla wyborców ˝Solidarności˝ po to, żeby wpisać ją w kalendarz wyborczy. Nie padło to w dzisiejszej dyskusji wyraźnie, ale dosyć powszechne są opinie, że właśnie z powodu tego, iż ta kwestia była ważna dla wyborców Akcji Wyborczej Solidarność, w grudniu ubiegłego roku głosami posłów Sojuszu projekt nowelizacji ustawy został odrzucony. Skoro przywołujemy Sierpień i tamte porozumienia, chciałbym, żebyśmy rozmawiali o tym problemie ponad politycznymi podziałami i poza kalendarzem bieżących zdarzeń politycznych. Problem jest bardzo ważny i wymaga rozstrzygnięcia merytorycznego.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Sądzę, że losy projektu zgłoszonego przez rząd 9 grudnia 1999 r. i zawartego w druku nr 1565 również były poddane pewnemu działaniu bieżącej polityki. Regulacja złożona przez rząd była regulacją prostą. Chcieliśmy osiągnąć pewien kompromis, chcieliśmy połączyć dwie wartości, co słusznie zauważył poseł Lityński, tę wartość, jaką jest zrealizowanie postulatu Sierpnia dotyczącego 5-dniowego tygodnia pracy, z możliwościami ekonomicznymi. Przecież prawo pozwala - również prawo zapisane w układach zbiorowych pracy, o czym mówił pan poseł sprawozdawca, poseł Szczot i inni mówcy - skracać tę tygodniową normę czasu pracy. I w wielu sektorach tak jest. Zachęcam do uważnej lektury wyników badań co do aktywności ekonomicznej ludności. Te badania są robione w innej sprawie, natomiast na podstawie wyników można odczytać, w jakich sekcjach gospodarki narodowej pracownicy pracują po 42 godziny i ilu osób to rozwiązanie dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Przedłożenie rządowe stanowiło swego rodzaju zachętę do obniżania tygodniowej normy czasu pracy, ale na poziomie zakładu pracy, tam gdzie jest to ekonomicznie uzasadnione, możliwe i tam, gdzie skutki tego są łatwe do przewidzenia, możliwe do oszacowania, gdzie są możliwe do uniknięcia potencjalne negatywne konsekwencje. Natomiast zmiany wniesione w Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach i Komisji Polityki Społecznej w ciągu tych 8 miesięcy dosyć radykalnie zmieniły projekt rządowy. Regulacje te wprowadziły bowiem skróconą tygodniową normę czasu pracy, a także ustanowiły sobotę dniem ustawowo wolnym od pracy.</u>
          <u xml:id="u-164.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Pan poseł Szwed przywoływał tutaj przykład Francji. Inni posłowie też zresztą o tym mówili. Pan poseł Zych mówi: cóż byłaby to za łaska, gdybyśmy, skracając normę czasu pracy, nie dali gwarancji utrzymania zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-164.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Panowie Posłowie! We Francji ustanowiono rzeczywiście niższą tygodniową normę czasu pracy, natomiast francuski parlament nie zagwarantował pracownikom utrzymania poziomu wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-164.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Mówiono o tym i ja zgadzam się z tym, że jest istotną wartością to, by czas pracy małżonków, którzy mają pracę, i dni wolne zbiegały się; żeby nie było tak, że żona ma wolną sobotę, a mąż na przykład środę. To jest wartość. Natomiast nigdzie, w żadnym kraju Unii Europejskiej nie zrównano soboty z niedzielą. A tak jest w sprawozdaniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-164.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Chciałbym powiedzieć, że, przygotowując się do dzisiejszego wystąpienia, miałem wrażenie, iż niektórzy z członków komisji mieli tę świadomość. Poseł Lityński utwierdził mnie w tym dzisiaj, mówiąc o pewnej symbolice poprawek, które zgłaszał. Ja nie brałem udziału w pracach tej komisji. Cieszę się, że moje spostrzeżenia były trafne.</u>
          <u xml:id="u-164.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Chcę podziękować panu posłowi Zychowi za to, że zwrócił uwagę, iż takie przyjęcie tych wszystkich poprawek, wniosków mniejszości, łączne przyjęcie i sprawozdania komisji, i wniosków mniejszości, może spowodować, że ostateczny produkt, ostateczne rozwiązanie prawne stanie się karykaturą intencji wszystkich uczestników procesu legislacyjnego: i rządu, który wniósł inicjatywę, i posłów, którzy przez wiele miesięcy pracowali nad tym projektem. Skutek będzie dokładnie przeciwny do zamierzonego, zwiększona zostanie liczba godzin nadliczbowych możliwych do przepracowania w ciągu roku.</u>
          <u xml:id="u-164.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Dlatego też dzisiaj na podstawie art. 56s ust. 2 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 listopada 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 1998 r., z późn. zmianami) w imieniu Rady Ministrów wnoszę poprawkę do projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy z druku sejmowego nr 1954 z dnia 13 lipca 2000 r. zawierającego sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach oraz Komisji Polityki Społecznej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy (druk nr 1565). Poprawka polega na wprowadzeniu następujących zmian:</u>
          <u xml:id="u-164.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Po pierwsze: Nadanie art. 1 projektu następującego brzmienia: Art. 1. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy wprowadza się następujące zmiany:</u>
          <u xml:id="u-164.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Zmiana 1. Art. 129 otrzymuje brzmienie: Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 42 godzin na tydzień w 5-dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, nieprzekraczającym 3 miesięcy, z zastrzeżeniem przepisów art. 1291 § 1, art. 1294 i art. 132 § 2 i 4.</u>
          <u xml:id="u-164.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Zmiana 2. w art. 1 - art. 1291 § 1 otrzymuje brzmienie: W rozkładach czasu pracy, o których mowa w wart. 129, uwzględnia się 52 dodatkowe dni wolne od pracy w roku kalendarzowym. Przy wprowadzaniu dodatkowych dni wolnych od pracy, jeśli jest to możliwe ze względu na organizację pracy, dobowy wymiar czasu pracy może być podwyższony, nie więcej niż do 10 godzin, w celu zachowania tygodniowej normy czasu pracy, o której mowa w art. 129. Taka praca nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.</u>
          <u xml:id="u-164.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Zmiana 3. w art. 1 - skreśla się art. 1292.</u>
          <u xml:id="u-164.15" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">W zmianach 4-7 poprawki rządu proponuje się zmiany, które są konsekwencją skreślenia art. 1292.</u>
          <u xml:id="u-164.16" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Następnie rząd proponuje w poprawce skreślenie art. 2 i 3 projektu oraz dodanie po art. 1 nowych artykułów w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-164.17" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Art. 2. W roku 2000 liczba dodatkowych dni wolnych od pracy przypadających do wykorzystania po wejściu w życie ustawy odpowiada liczbie tygodni pozostałych do końca tego roku, licząc od wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-164.18" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Art. 3. Wprowadzenie dodatkowych dni wolnych od pracy w liczbie przewidzianej w ustawie nie może powodować obniżenia dotychczasowej wysokości wynagrodzenia pracowników.</u>
          <u xml:id="u-164.19" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Art. 4. Ustawa wchodzi w życie z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-164.20" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Tekst poprawki Rady Ministrów wraz z uzasadnieniem składam na piśmie na ręce pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-164.21" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kończąc, chcę przypomnieć debatę z maja w tej Izbie. Polska stoi u progu wielkich wyzwań. Na rynek pracy wchodzą kolejne roczniki osób urodzonych w latach osiemdziesiątych. Trzeba dla nich stworzyć miejsca pracy, by wspomogli rozwój kraju, by wykorzystać szansę, jaki ich potencjał stwarza dla polskiej gospodarki. Trzeba stworzyć wreszcie nowe miejsca pracy dla nich, by umożliwić im godny start do dorosłego życia.</u>
          <u xml:id="u-164.22" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Miejsca pracy tworzą pracodawcy. Różnie tutaj o nich mówiono, ale powiedzmy to jasno i to są fakty - miejsca pracy w Polsce w latach dziewięćdziesiątych tworzą głównie właściciele małych i średnich przedsiębiorstw. Każdy kto zna statystyki, wie to bardzo dobrze. Trzeba powiedzieć, że ten rozwój najczęściej finansowany jest z kredytu. I pamiętajmy o okolicznościach, w jakich ta regulacja może być wprowadzana. Przecież mamy inflację, kredyt jest coraz droższy. Niedawno właśnie na skutek wzrostu inflacji wzrosły stopy procentowe. Jest pytanie, jak zachęcić przedsiębiorcę do zaciągnięcia kredytów w sytuacji, gdy podejmowane są regulacje prawne podnoszące koszty pracy, które - jeśli podnoszą koszty pracy - obniżają rentowność firmy, a co za tym idzie, obniżają zdolność kredytową tej firmy. Jak walczyć z inflacją, a co za tym idzie, z wysokością oprocentowania kredytów, jeśli skazujemy handlowców, którzy po wejściu w życie tych regulacji będą musieli osobom pracującym w handlu, a z badań wynika, że norma 42 godzin pracy w handlu jest powszechna, płacić znacznie wyższe stawki. Przecież to się przełoży na wzrost cen artykułów, a co za tym idzie - na wzrost inflacji, a co za tym idzie - na stopy procentowe, i koło się zamknie.</u>
          <u xml:id="u-164.23" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Dlatego rząd, przyjmując w tym roku w styczniu dokumenty programowe: ˝Narodową strategię wzrostu zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich˝ i plan działań stanowiący harmonogram wdrożenia postanowień tej strategii, zapowiedział eliminowanie wszelkich rozwiązań podnoszących koszty pracy.</u>
          <u xml:id="u-164.24" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Rząd zapowiedział także podjęcie działań zmierzających do poprawy rentowności przedsiębiorstw poprzez różne instrumenty - była o tym mowa - obniżanie podatków, obniżanie kosztów pracy i inne kwestie. Sejm w maju tego roku przyjął informację rządu o sytuacji na rynku pracy oraz o działaniach rządu zmierzających do wzrostu zatrudnienia i ograniczenia poziomu bezrobocia, informację, która zapowiadała taką politykę. Rozpoczęliśmy w tym roku - przepraszam, nie w tym roku, już wcześniej...</u>
          <u xml:id="u-164.25" who="#GlosZSali">(Dużo wcześniej domagaliśmy się...)</u>
          <u xml:id="u-164.26" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">...debatę z partnerami społecznymi w sprawie zmian, które umożliwią właśnie poprawę rentowności przedsiębiorstw. Nam nie chodzi o to, żeby prywatny właściciel był bogatszy. Majątek przedsiębiorstwa najczęściej, jeżeli to jest spółka, to jest majątek przedsiębiorstwa i przedsiębiorca może określoną część zysku z tego wyjąć. Natomiast rentowne przedsiębiorstwo to przedsiębiorstwo zdolne do zaciągania kredytu, a więc przedsiębiorstwo zdolne do rozwoju, przedsiębiorstwo zdolne do tworzenia nowych miejsc pracy, do ekspansji, do poprawy wydajności pracy. Była dzisiaj mowa o tym, jaka jest wydajność pracy w Polsce, jakie są relacje płac do PKB w Polsce i w innych krajach ościennych, w krajach Unii Europejskiej. Trzeba powiedzieć, że jest też takie wyzwanie - my dążymy do integracji z Unią Europejską. Integracja z Unią Europejską to przecież nie tylko dostosowanie prawa do wymogów Unii, to także konieczność przygotowania polskiej gospodarki, polskich przedsiębiorstw do sprostania konkurencji przedsiębiorstw unijnych. Te przedsiębiorstwa muszą się rozwijać. Tak więc my prowadzimy debatę nad porozumieniem na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-164.27" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">W okresie wakacyjnym - z przyczyn nie tylko wakacyjnych - prace w zespole z partnerami społecznymi uległy pewnemu zawieszeniu, ale to nie znaczy, że rząd nad tym nie pracował. Analizowaliśmy propozycje zgłoszone przez partnerów społecznych, niebawem wznowimy prace w zespole z partnerami społecznymi, ze związkami zawodowymi i z organizacjami pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-164.28" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Chciałbym wyrazić nadzieję - skoro ten Sierpień był już dzisiaj tylekroć przywoływany - że spróbujemy odbyć debatę w tej sprawie, kierując się racjami polskiej gospodarki i polskich pracowników, racjami, które pozwolą opinii publicznej zobaczyć, że są takie momenty i takie sfery działalności, w których polityka - wyraz ˝polityka˝ wykracza poza bieżącą walkę polityczną, kalendarz polityczny - jest realizacją polityki rozumianej jako działanie na rzecz dobra wspólnego. W dniu dzisiejszym Sejm przez aklamację przyjął uchwałę, z której zdanie chciałbym zacytować: ˝Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uznaje za swą szczególną powinność działanie na rzecz społecznej solidarności˝.</u>
          <u xml:id="u-164.29" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Chciałbym powiedzieć, kończąc wystąpienie - zanim odniosę się do niektórych jeszcze spraw poruszonych w wystąpieniach klubów - że niestety w życiu jest tak, że jest coś za coś. I jakkolwiek rozumiem słowa pana posła sprawozdawcy, że być może dosyć już tego odkładania, i szanuję cierpliwość osób, które czekały na skrócenie tygodniowej normy czasu pracy, chciałbym jednak powiedzieć, że czasami rozbieżny jest interes tych, którzy pracę mają, i tych, którzy jej nie mają. I mówiąc o tej solidarności, powinniśmy też pamiętać o pewnej specyficznej formie solidarności, jaką jest solidarność pracujących z bezrobotnymi.</u>
          <u xml:id="u-164.30" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">I wreszcie kilka uwag do wystąpień klubowych. Pan poseł Szczot mówił o tym, że w Unii Europejskiej jest powszechna praktyka, praktyka, a nie norma, że sobota jest dniem wolnym od pracy, ale nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy i nie jest zrównana w sensie prawnym z niedzielą.</u>
          <u xml:id="u-164.31" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Pan poseł Szwed, również pan poseł Zych, mówili o tym, że nagminnie jest łamane prawo, że prawo pracy nie jest egzekwowane. Chciałbym poddać pod rozwagę myśl następującą. Czy mnożenie kolejnych regulacji sprzyja skuteczności egzekwowania prawa? Jeżeli prawo gdzieś nie jest egzekwowane, to od tego są inne instytucje w państwie niż parlament, który będzie tworzył kolejną regulację, są służby kontrolne. Zgadzam się z tym, że należy wzmóc przestrzeganie prawa, ale być może lepszą drogą jest zmniejszenie liczby przepisów i decentralizacja ich do poziomu zakładów. Wtedy, o czym tutaj też była mowa, pracownicy prywatnych najczęściej zakładów, tych mniejszych, będą mieli większą motywację do tego, żeby łączyć się w związki zawodowe, negocjować swoje interesy w układach zbiorowych pracy na niższym poziomie, gdzie te skutki ekonomiczne będzie łatwiej oszacować.</u>
          <u xml:id="u-164.32" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Układ zbiorowy pracy może zmniejszyć wymiar czasu pracy, o czym pan poseł Szwed wie. Jak rozumiem, przeoczył tę okoliczność, mówiąc, że trzeba ustawowo zmniejszyć tygodniowy wymiar czasu pracy. Można zmniejszyć układem zbiorowym pracy zawieranym na poziomie zakładu czy na poziomie ponadzakładowym.</u>
          <u xml:id="u-164.33" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Jeżeli chodzi o wystąpienie pana posła Manickiego, to jest pewne nieporozumienie. Otóż, panie pośle, norma czasu pracy jest czymś innym niż faktyczny czas wykonywania tej pracy. O tym zresztą mówił pan poseł Szczot, wspominając o okresie rozliczeniowym. Z faktu, że norma dzienna czasu pracy wynosi 8 godzin, nie wynika, że praca 12-godzinna jest pracą nielegalną. Jeśliby przyjąć taką interpretację, to trzeba by powiedzieć, że praca w nadgodzinach w takim układzie jest zakazana, a przecież nikt tak nie twierdzi, również w sprawozdaniu komisji. Pan mówił, że - cytuję z notatki - 8-godzinny dzień pracy jest zdobyczą już od dawna i że rządowy projekt, przedłożenie rządowe, to naruszył, komisja na tę zdobycz uczyniła zamach. Muszę zaprotestować.</u>
          <u xml:id="u-164.34" who="#PoselMaciejManicki">(Czy ja to powiedziałem?)</u>
          <u xml:id="u-164.35" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Być może źle odczytałem pana intencję, przepraszam i wycofuję oczywiście uwagę, jeśli źle zrozumiałem.</u>
          <u xml:id="u-164.36" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">O wydajności pracy, gwarancjach pracy mówiłem już wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-164.37" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Pan poseł Zych zwrócił mi uwagę, iż winienem wcześniej zgłosić tę poprawkę. Taki jest zwyczaj w Sejmie, że z reguły najpierw wypowiadają się kluby, a następnie rząd. Obiecuję, że przy następnej okazji będę starał się takie poprawki zgłaszać wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-164.38" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">I tyle wystąpienia w imieniu rządu. Dziękuję państwu za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-164.39" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-164.40" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Kontynuujemy dyskusję, wystąpienia indywidualne.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Teresę Liszcz z klubu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PoselTeresaLiszcz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dyskutujemy dzisiaj o newralgicznej sprawie z zakresu stosunku pracy. Czas pracy jest taką sprawą, w której widać wyraźnie konflikt interesów stron stosunku pracy - pracodawcy, zainteresowanego stosunkowo długim i elastycznym czasem pracy, i pracownika zainteresowanego tym, żeby ten czas był krótszy, zwarty, niepodzielony. Trzeba pamiętać, że od czasu pracy zaczęło się w ogóle tworzenie prawa pracy jako prawa ochronnego. Toteż funkcja ochronna przepisów o czasie pracy jest funkcją pierwotną i najważniejszą. Z czasem doszła funkcja organizatorska. I dzisiaj w instytucji czasu pracy jak w żadnej innej spotykają się te dwie istotne funkcje prawa pracy, w pewnym zakresie przeciwstawne - ochronna w stosunku do pracownika i organizatorska, leżąca w interesie pracodawcy.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#PoselTeresaLiszcz">Kodeks pracy z 1974 r. w pierwotnej wersji moim zdaniem zachowywał harmonię między tymi dwiema funkcjami, aczkolwiek regulacje czasu pracy były wtedy usztywnione, nie odpowiadały więc zmienionym warunkom gospodarki rynkowej. Niemniej w wyniku nowelizacji z 1996 r. doszło według mnie do poważnego zachwiania tej równowagi na niekorzyść pracowników. Chwalenie się przez pana posła Manickiego nowelizacją z 1996 r. moim zdaniem nie jest słuszne. Ta ogromna nowela generalnie była pozytywna. Ale aurat jeśli chodzi o czas pracy, to nie bardzo jest się czym chwalić. Nastąpiła wielka liberalizacja regulacji dotyczących czasu pracy leżąca w interesie pracodawców - zwiększenie rocznego limitu godzin nadliczbowych, wprowadzenie przerywanego czasu pracy, bardzo szerokie w stosunku do poprzedniej regulacji możliwości stosowania równoważnego czasu pracy, szerokie możliwości stosowania zadaniowego czasu pracy, likwidacja skróconego czasu pracy wykonywanej w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Utrwaliła tę liberalizację regulacji dotyczących czasu pracy konstytucja z 1997 r., która oddała pełną swobodę ustawodawcy zwykłemu, podczas gdy poprzednia konstytucja wyraźnie mówiła o nieprzekraczalnej normie 8-godzinnej i o obowiązku skracania czasu pracy. Nowa mówi w art. 66, że maksymalne normy czasu pracy - nie wskazując, na jakim poziomie ani w odniesieniu do doby, ani w odniesieniu do tygodnia - określi ustawa. Tak więc za czasów państwa kadencji nastąpił regres w dziedzinie regulacji czasu pracy. Trzeba o tym także uczciwie przypomnieć.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#PoselTeresaLiszcz">Dzisiaj mamy do czynienia z projektem, który oceniam z tego punktu widzenia ambiwalentnie. Z jednej strony w projekcie Komisji Nadzwyczajnej jest od dawna oczekiwane rozwiązanie korzystne dla pracowników, a więc skrócenie tygodniowej normy czasu pracy do 40 godzin. I to, aczkolwiek budzi pewne obawy i pewne wątpliwości, jest oczywiście rozwiązaniem dla pracowników korzystnym. Moje wątpliwości wynikają z tego, że skrócenie o 2 godziny tygodniowo czasu pracy to w skali roku skrócenie go o ponad 100 godzin na jednego pracownika. Byłoby interesujące podanie, czego nie zrobił pan minister, ilu pracowników to skrócenie będzie dotyczyć. Od tego będzie zależała skala kosztów dla pracodawców. Ta informacja nie została przedstawiona. Ale podejrzewam, że tych pracowników już w tej chwili nie jest dużo, dlatego że cała budżetówka ma już dawno krótszy czas pracy niż 8 godzin dziennie. Wielkie zakłady państwowe, gdzie są związki zawodowe, też sobie wywalczyły skrócony czas pracy. Natomiast w najgorszym położeniu stale są pracownicy pracodawców prywatnych. To ich będzie dotyczyło ewentualne skrócenie. Oni dzisiaj pracują w systemie 42-godzinnego tygodnia pracy formalnie, a faktycznie w dużo dłuższym czasie pracy.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#PoselTeresaLiszcz">Powstaje pytanie, czy godząc się na pewne podrożenie pracy w tym sektorze, przyjąć jednak to rozwiązanie. Jestem za przyjęciem tego rozwiązania z jednego powodu, o którym wspomniałam. Z tego powodu, że w praktyce okaże się, że to nie jest wielka liczba. Poza tym to będzie trochę pewnie tak, jak ze zmniejszeniem prędkości na terenie zabudowanym do 50 km z 60 km. Będzie to norma przekraczana, ale przekroczenie będzie się liczyć w stosunku do 40, a nie 42 godzin, i to będzie jednak zysk. Poza tym względy sprawiedliwości społecznej tego wymagają. Większość z nas tu zasiadających w swoich zakładach pracy ma krótszy niż 42 godziny czas pracy. Skrócenie dotyczy robotników w prywatnych zakładach, którzy nie mają żadnej obrony, bo tam nie ma związków zawodowych, tam nie można liczyć na układowe skrócenie czasu pracy. Związki zawodowe w konstytucji zawarowały sobie monopol na zawieranie układów zbiorowych pracy. Tam, gdzie nie ma związków, tam nie będzie układu i nie będzie także układowego skrócenia czasu pracy.</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#PoselTeresaLiszcz">Opowiadam się za przyjęciem normy 40-godzinnej, aczkolwiek na pewno na posiedzeniu komisji należy ponownie rozważyć zgłoszoną przed chwilą propozycję rządu - wprowadzanie 5-dniowego tygodnia pracy z zachowaniem 42-godzinnej normy tygodniowej czasu pracy. Obawiam się tylko, że to odrabianie czasu pracy nie będzie z korzyścią dla nikogo. Po przekroczeniu 8 godzin pracownik jest mniej wydajny, często już tylko patrzy na zegarek, nie ma rzeczywistej pracy, a tylko formalnie się odrabia ten czas, w gruncie rzeczy się go marnuje.</u>
          <u xml:id="u-166.5" who="#PoselTeresaLiszcz">Przejdę już do innych spraw, które mocno mnie niepokoją. Bardzo mnie niepokoi zwłaszcza zmiana art. 1297. Dotyczy ona trybu wprowadzania różnych systemów i rozkładów czasu pracy. Po pierwsze, według proponowanego przepisu rozkłady i systemy czasu pracy ma określać regulamin pracy, układ zbiorowy albo umowa, podczas gdy obecnie system i rozkład czasu pracy, określony w zasadzie w Kodeksie pracy, wprowadza układ zbiorowy pracy lub regulamin. Tylko wyjątkowo, gdy chodzi o tzw. zadaniowy czas pracy, może to być postanowione wprost w umowie stron. Tymczasem ma być tak, że system czasu pracy, który zresztą nie jest zdefiniowany i rozkłady czasu pracy mogą być ustalane nie tylko w układzie, nie tylko w regulaminie - a przypominam, że już regulamin w prywatnych zakładach jest praktycznie nadawany przez samego pracodawcę - ale nawet w umowie o pracę. W dzisiejszej sytuacji na rynku pracy oznacza to de facto dyktat pracodawcy w tych sprawach. To pracodawca będzie mógł narzucać w majestacie Kodeksu pracy taki rozkład czasu pracy, taki system, który mu będzie odpowiadał, a pracownik, aby nie stracić pracy, będzie się musiał na to godzić. Dlatego proponuję poprawkę zmierzającą do przywrócenia obecnego stanu.</u>
          <u xml:id="u-166.6" who="#PoselTeresaLiszcz">Niepokoją mnie również proponowane nowe regulacje, które dotyczą godzin nadliczbowych. Dziwna jest już sama definicja godzin nadliczbowych; poza dotychczasową, że jest to czas pracy przekraczający normę prawną dla danej kategorii pracowników, mamy dookreślenie, że nie ma godzin nadliczbowych, jeżeli nie została przekroczona norma 8-godzinna. To znaczy, że jeżeli ktoś ma skrócony czas pracy, np. ze względu na uciążliwe lub szkodliwe warunki i któregoś dnia pracuje godzinę siódmą czy ósmą, podczas gdy jego norma to sześć godzin, to za tę siódmą i ósmą godzinę nie dostanie takiego wynagrodzenia jak za godziny nadliczbowe. Moim zdaniem ta ˝nowatorska˝ definicja godzin nadliczbowych jest także nie do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-166.7" who="#PoselTeresaLiszcz">Nie do przyjęcia wydaje mi się również dalsze zwiększanie limitu rocznego godzin nadliczbowych przepracowanych z tytułu szczególnych potrzeb pracodawcy. Pierwsze zwiększenie nastąpiło w nowelizacji z 1996 r., dzisiaj mamy kolejne. Przypominam, że godziny nadliczbowe to wyjątek od zasady, że normy czasu pracy są normami maksymalnymi, że poza tymi normami istnieje czas, który pracownik ma do dyspozycji dla siebie, dla rodziny, i że nie wolno tych granic czasowych podporządkowania pracownika tak swobodnie rozszerzać, zwłaszcza że szczególnych potrzeb pracodawcy nikt nie kontroluje, inspekcja pracy też nie. Pracodawca uznaje, że ma szczególne potrzeby, i tego samego dnia może pracownikowi oświadczyć, że ma zostać dłużej.</u>
          <u xml:id="u-166.8" who="#PoselTeresaLiszcz">Proponuję wobec tego w poprawce, którą zgłaszam w imieniu grupy posłów, powrót do obecnej regulacji, do limitu 150 godzin, i dodatkowy przepis, który by zobowiązywał pracodawcę do tego, żeby o takiej potrzebie zawiadamiał pracownika przynajmniej na 24 godziny wcześniej przed rozpoczęciem dnia pracy, w którym miałaby być świadczona praca w godzinach nadliczbowych, tak by pracownik mógł przynajmniej powiedzieć w domu, że danego dnia wróci parę godzin później. Chyba że - dodaję tutaj - nie było to możliwe, że jest to jakaś nagła sprawa. Ale generalne proponuję taki obowiązek.</u>
          <u xml:id="u-166.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-166.10" who="#PoselTeresaLiszcz">Co do innych zmian, które wydają mi się potrzebne, wracam, jeśli chodzi o poprawki, do kwestii pracy w handlu w niedziele i święta. Przepisy dotyczące pracy w niedziele i święta w placówkach handlowych i zakładach usługowych, zostały również popsute w 1996 r. Moim zdaniem chodziło o zmianę redakcji; być może nawet nie było zamiarem ustawodawcy nieograniczone dopuszczenie pracy w handlu w niedzielę i święta. Nastąpiło to, wydaje mi się, w wyniku wadliwej zmiany redakcyjnej art. 139. Proponuję wobec tego w poprawce powrót do poprzedniej regulacji, co oznacza, iż zgodnie z zapowiedzią w części wstępnej tego przepisu praca w dni świąteczne w placówkach handlowych ma być dopuszczona wtedy, kiedy jest niezbędna ze względu na codzienne potrzeby ludności, a więc w większości w dyżurnych sklepach.</u>
          <u xml:id="u-166.11" who="#PoselTeresaLiszcz">Zwróciło moją uwagę także, o czym już była tutaj mowa, sztywne uznanie soboty za drugi obok niedzieli dzień wolny od pracy w każdym tygodniu. Oczywiście ma to swoje zalety, bo wtedy można dobrze planować życie rodzinne, wspólne wyprawy, jest bowiem pewność, że te same dni wolne będzie miał mąż i żona. To jest niewątpliwie zaleta tego rozwiązania, ale wadą jest, po pierwsze, to, że jednak w wielu zakładach może być inna potrzeba i że wielu pracowników byłoby skłonnych uznać taką potrzebę, a po drugie, wadliwe wydaje mi się zupełne zrównanie, gdy chodzi o wynagradzanie za pracę w godzinach nadliczbowych, sobót z niedzielą i świętami. Przygotowałam w tej materii odpowiednie poprawki, ale grupa posłów, która wraz ze mną te poprawki firmuje, akurat na te w większości się nie zgodziła, dlatego zmuszona byłam je wykreślić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-166.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Otrębę z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PoselAndrzejOtreba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiając nowelizację Kodeksu pracy, dotyczącą 40-godzinnego tygodnia pracy, warto przypomnieć, że to właśnie posłowie OPZZ zgłaszali tę propozycję i w 1998 r., i w 1999 r. Za każdym razem znajdował się zorganizowany front posłów AWS i Unii Wolności, który nasze propozycje odrzucał. Mam nadzieję, że tym razem tak się nie stanie. Będzie to prawdziwy sprawdzian, ilu w obecnym Sejmie mamy posłów, którzy tak naprawdę reprezentują świat pracy.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#PoselAndrzejOtreba">Pozwolę sobie skupić się również na ekonomicznym aspekcie 40-godzinnego tygodnia pracy. Ze zdziwieniem muszę stwierdzić, że nikt spośród włodarzy naszego kraju ani też ekspertów nie wie, ile osób pracuje w wymiarze 40-godzinnym. Jak informowano nas w debacie styczniowej, w Polsce czas pracy rzeczywiście przepracowany już w 1995 r. przeciętnie tygodniowo wynosił 40,4 godziny, zaś liczba zakładów pracy, które do dziś utrzymują 42-godzinny tydzień pracy, nie przekracza 20%; niektórzy nawet mówią, iż jest to 18%, a więc jeszcze mniej. Teraz ulubiona organizacja pracodawców obecnego rządu, czyli Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych twierdzi autorytatywnie, cytuję za ˝Rzeczpospolitą˝ z dnia wczorajszego, że 40-godziny tydzień pracy obecnie dotyczy 25 do 33% ogółu zatrudnionych. A więc ile: 80% czy 33%? Jeżeli mamy taką rozbieżność, to powstaje pytanie, skąd biorą się koszty, którymi szafują różne instytucje począwszy od Ministerstwa Finansów aż po Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową. Instytucje te, jak mówiła pani minister Boruta w styczniu br., wskazywały, że obniżenie normy czasu pracy spowoduje zmniejszenie produktu krajowego brutto w granicach od 0,5 do 0,96%. Tymczasem w szacunkach dokonanych przez resort finansów przejście z 42-godzinnego na 40-godzinny czas pracy oznacza zmniejszenie czasu pracy w wymiarze 0,9%.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#PoselAndrzejOtreba">Zwracam uwagę, że w tych wszystkich obliczeniach nie uwzględnia się 4 faktów.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#PoselAndrzejOtreba">Po pierwsze, nie uwzględnia się poprawy produktywności będącej następstwem racjonalizacji gospodarowania czasem pracy.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#PoselAndrzejOtreba">Po drugie, wielu pracodawców wskazuje, iż efektywny czas pracy nie przekracza 33 godzin tygodniowo. To również argument za skróceniem czasu pracy, albowiem zamiast wydłużać czas pracy, pracodawcy mogliby wprowadzić lepszą organizację pracy, nowoczesne formy zarządzania.</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#PoselAndrzejOtreba">Po trzecie, nie uwzględnia się zysków dla budżetu z tytułu zatrudnienia nowych pracowników, którzy przestają być klientami świadczeń socjalnych, zaczynają płacić podatki, wytwarzać dobra.</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#PoselAndrzejOtreba">Po czwarte, efektem skrócenia czasu pracy będzie powstanie 200 tys. nowych miejsc pracy w ruchu ciągłym.</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#PoselAndrzejOtreba">Znów pozwolę sobie zacytować ˝Rzeczpospolitą˝ z dnia wczorajszego, w której czytamy, że obniżenie czasu pracy w firmie Renault we Francji doprowadziło do zatrudnienia w ciągu 5 lat 2100 nowych pracowników. Wszystko to wskazuje, że przeciwnicy zmniejszenia normy czasu pracy nie mają żadnych poważnych argumentów ekonomicznych, a chodzi zupełnie o coś innego.</u>
          <u xml:id="u-168.8" who="#PoselAndrzejOtreba">Wysoka Izbo! Spór dotyczący czasu pracy jest oczywiście szerszym sporem o kształt polityki społeczno-gospodarczej państwa. Wszyscy zgodnie twierdzą, że aby przełamać obecny impas i usunąć zagrożenia związane z wyżem demograficznym, trzeba stworzyć setki tysięcy nowych miejsc pracy. Powstaje jednak pytanie: Kto ma za to zapłacić? My, posłowie lewicy, mówimy jasno: Zapłacimy za to wszyscy - i przedsiębiorcy, i rząd, i pracobiorcy. Każdy z nas poniesie pewne ograniczenia dla przyszłości. I o tym powinniśmy i możemy dyskutować. Liberałowie zarówno na tej sali, jak i poza nią mają inną receptę. Za nowe miejsca pracy muszą zapłacić pracownicy i bezrobotni. To właśnie oni są - jak to nazywa się dziś w prasie - ˝niezbędnymi kosztami reform˝. Rozregulowując prawo pracy, obniżając dodatki za godziny nadliczbowe, skracając okres wypowiedzeń, spowodujemy, że żaden pracownik nie będzie pewien ani dnia, ani godziny. Za to pracodawca będzie miał wymarzoną elastyczność. Po cóż obniżać inne koszty, np. wydatki na cele reprezentacyjne, na wielomilionowe reklamy, poprawiać organizację pracy? Wystarczy przecież z dnia na dzień zmniejszyć zatrudnienie i obniżka kosztów gotowa.</u>
          <u xml:id="u-168.9" who="#PoselAndrzejOtreba">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! To jest prawdziwa różnica pomiędzy tymi, którzy reprezentują świat pracy, a tymi, którzy reprezentują kapitał. To jest prawdziwa różnica pomiędzy lewicą a prawicą. Przebiega ona właśnie przy ustawie wprowadzającej 40-godzinny tydzień pracy. Posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej, a szczególnie posłowie związkowi z OPZZ, nie mają wątpliwości, za czym się opowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-168.10" who="#PoselAndrzejOtreba">Chciałbym jeszcze wrócić do materiału, który Konfederacja Pracodawców Prywatnych dzisiaj włożyła do naszych skrzynek. Otóż manipulując umiejętnie różnymi danymi, porównuje to w różnych aspektach. Z jednej strony mówi, że w Polsce koszt 1 godziny pracy wynosi 4 dolary, i porównuje to do Czech, Węgier i Słowacji, a z drugiej strony porównuje produktywność polskiego pracownika do produktywności w Stanach Zjednoczonych. A dlaczego nie porównuje wynagrodzenia za 1 godzinę pracy polskiego pracownika do wynagrodzenia pracownika amerykańskiego? Jeśli porównujemy, to powinniśmy porównywać w tych samych kategoriach. U nas jest 4 dolary, a pewnie w Stanach Zjednoczonych to wynagrodzenie jest przynajmniej 4-krotnie wyższe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Wysoka Izbo...</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">No dobrze, pan poseł Giedrojć z klubu AWS, jako ostatni przed zmianą punktu porządku dziennego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PoselRomanGiedrojc">Panie Marszałku! Serdecznie dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Nie ma za co.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PoselRomanGiedrojc">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Debatujemy nad jakże ważną zmianą do ustawy Kodeks pracy, zmianą oczekiwaną przez społeczeństwo od wielu lat, wprowadzającą 5-dniowy tydzień pracy.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#PoselRomanGiedrojc">W przedłożeniu rządowym, przedstawionym w druku nr 1565 przez były rząd koalicji AWS i Unii Wolności (tu przypomnę datę złożenia projektu - 9 grudnia 1999 r.), zaproponowana zmiana dotyczyła wprowadzenia 5-dniowego tygodnia pracy, przy podwyższeniu do 52 liczby dodatkowych dni wolnych od pracy, z zachowaniem dotychczasowej, 42-godzinnej tygodniowej normy czasu pracy.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#PoselRomanGiedrojc">Przedłożona propozycja wprowadziła nie tylko mnie, ale szerokie rzesze pracowników i środowiska prawnicze w olbrzymie zdumienie. Dlaczego? Otóż obowiązująca od 1996 r. zmieniona ustawa Kodeks pracy w art. 1292 daje możliwość wprowadzenia rozkładów czasu pracy obejmujących większą liczbę dodatkowych dni wolnych od pracy, maksymalnie 52, dobowy wymiar czasu pracy może być przedłużony do 9 godzin. Jedyna różnica pomiędzy przedłożeniem rządowym a stanem prawnym obecnie obowiązującym jest taka, że aktualnie pracodawca może wprowadzić 5-dniowy tydzień pracy, a po wprowadzeniu rozwiązań rządowych pracodawcy będą musieli wprowadzić rozkład czasu pracy w wymiarze 42 godziny w 5-dniowym tygodniu pracy. Sytuacja zatrudnionych pracowników w obu tych przypadkach nie ulegnie zmianie, pracować będą oni bowiem w systemie przeciętnie 42 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#PoselRomanGiedrojc">Wypracowane rozwiązania przedłożone przez Komisję Nadzwyczajne do spraw zmian w kodyfikacjach oraz Komisję Polityki Społecznej wychodzą naprzeciw realizacji programu wyborczego Akcji Wyborczej Solidarność. Jednak postulat dotyczący wprowadzenia 40-godzinnego i 5-dniowego tygodnia pracy pojawił się dużo wcześniej, gdyż stanowił integralną część porozumień sierpniowych w 1980 r. Szkoda, iż dopiero teraz może on doczekać się pełnej realizacji, pomimo że negocjacje na ten temat toczyły się ze zmiennym nasileniem już od roku 1991. Z tych właśnie względów popieram wprowadzenie nowej regulacji bez proponowanego poprzednio okresu przejściowego. Uważam, że jeżeli w jakiejś sprawie - pomimo dyskusji - wiążące decyzje nie zostały podjęte od wielu lat, to okres przejściowy stanowiłby tylko zbędną zwłokę.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#PoselRomanGiedrojc">Proponowana nowelizacja Kodeksu pracy ma szczególne znaczenie dla wszystkich osób korzystających z przepisów kodeksu, a więc dotyczy trzeciej co do wielkości grupy naszego społeczeństwa. Proponowane obniżenie normy czasu pracy do 40 godzin i zapewnienie 5-dniowego tygodnia pracy jest zgodne z oczekiwaniami społecznymi, a w szczególności z oczekiwaniami szerokich rzesz pracowników. Rozwiązanie zaproponowane w nowelizacji już od wielu lat funkcjonuje w społecznej świadomości, są to tzw. wolne soboty. Zmiana Kodeksu pracy jest także wyrazem dostosowania krajowych norm prawa pracy do rozwiązań przyjętych w krajach Unii Europejskiej. Rozwiązania naszego Kodeksu pracy były dotychczas mniej korzystne dla pracowników niż regulacje prawne w wielu innych państwach Europy. Ponadto, jak dowodzi praktyka, wielu pracodawców stosuje już w chwili obecnej 40-godzinny system czasu pracy. Można tu jako przykład wskazać określone grupy zawodowe, jak: pracownicy administracji publicznej, pracownicy zatrudnieni w górnictwie, hutnictwie, służby mundurowe.</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#PoselRomanGiedrojc">Według szacunków Ministerstwa Finansów 42-godzinny tygodniowy wymiar czasu pracy obejmuje obecnie około 20% podmiotów gospodarki narodowej, a według niezależnego Ośrodka Badań Ekonomicznych Zakładu Statystyczno-Ekonomicznego GUS i PAN zaledwie 18% podmiotów gospodarki narodowej. Jeżeli więc około 80% pracodawców ma czas pracy krótszy niż 40 godzin pracy tygodniowo bądź równy 40 godzinom, to zmiana ta dotyczyć będzie w istocie tylko części rynku pracy. Zarzuty przeciwników nowelizacji, iż spowoduje ona istotne trzęsienie ziemi na rynku pracy, są zatem całkowicie bezpodstawne. Proponowana nowelizacja Kodeksu pracy jedynie usankcjonuje to, co rzeczywiście funkcjonuje już w praktyce, a ponadto przyczyni się do jej wzmocnienia i ujednolicenia.</u>
          <u xml:id="u-172.6" who="#PoselRomanGiedrojc">Mam nadzieję, iż postulowane zmiany mogą być w dłuższej perspektywie skutecznym instrumentem walki z bezrobociem. Jak dowodzą przykłady z innych krajów, które także obniżyły tygodniowy wymiar czasu pracy, działanie takie powoduje powstanie pewnej luki na rynku pracy, w którą zostają wchłonięci nowi pracownicy. Mamy nadzieję, iż mechanizm ten zacznie funkcjonować także na naszym rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-172.7" who="#PoselRomanGiedrojc">Poparcie nowelizacji jest też wyrazem kreowania poglądu, iż rozwiązania te mogą przyczynić się do dalszego rozwoju gospodarczego kraju. Uważam, iż z jego dobrodziejstw powinny korzystać wszystkie warstwy społeczne, a nie tylko nieliczne, tym bardziej nie może się to dokonywać kosztem licznych grup pracowników. Dlatego też nieuzasadnione są, moim zdaniem, zarzuty, iż obniżenie norm czasu pracy spowoduje radykalny wzrost kosztów pracy, pogorszenie sytuacji wielu przedsiębiorców. Uważam, że rozwiązaniem tego problemu może być redukcja innych kosztów związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa, co zapewni na przykład zmianę w systemie podatkowym, a nie oszczędzanie na kosztach pracy, w tym na pracownikach.</u>
          <u xml:id="u-172.8" who="#PoselRomanGiedrojc">Należy podkreślić, iż proponowane zmiany nie spowodują żadnych niekorzystnych zmian w wynagrodzeniach otrzymywanych przez pracowników. Projekt gwarantuje pracownikom, iż obniżenie tygodniowej normy czasu pracy nie spowoduje obniżenia wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-172.9" who="#PoselRomanGiedrojc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na zakończenie mojego wystąpienia chciałbym przytoczyć fragment jednego z wielu listów kierowanych do mnie osobiście oraz do wielu innych posłów: W imieniu ˝Solidarności˝ Śląsko-Dąbrowskiej wyrażam uznanie dla posłów Sejmu RP prowadzących prace w Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Nadzwyczajnej ds. zmian w kodyfikacjach za przyjęcie projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy, wychodzącej naprzeciw oczekiwaniom społecznym, a także realizującej naszą inicjatywą obywatelską, której celem jest wprowadzenie wszystkich wolnych sobót. Fakt ten traktujemy jako szczególne uhonorowanie świata pracy w 20. rocznicę powstania naszego związku. Apelujemy do posłów, by podczas głosowania nad nim wznieśli się ponad polityczne podziały. Z satysfakcją będziemy o jego przebiegu informować opinię publiczną, wierząc w roztropność reprezentantów narodu w parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-172.10" who="#PoselRomanGiedrojc">Panie Marszałku! Na zakończenie przyłączam się do apelu o wzniesienie się ponad polityczne podziały. Jednocześnie gorąco popieram rozwiązania zaproponowane przez obie komisje w zakresie wprowadzenia zmian w Kodeksie pracy dotyczących normy czasu pracy - 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy. Na koniec chciałbym zwrócić uwagę mojego przedmówcy, że również posłowie Akcji Wyborczej Solidarność wnosili znakomite projekty ustaw, które były odrzucane głosami posłów SLD. Mogę tylko z tego powodu ubolewać. Dziękuję uprzejmie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-172.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Do dalszej dyskusji nad tym punktem powrócimy po rozpatrzeniu punktu dotyczącego pytań w sprawach bieżących i interpelacji.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia pytań w sprawach bieżących i interpelacji, które otrzymują oznaczenie punktu 14. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Na prośbę wiceprezesa Rady Ministrów pana Longina Komołowskiego marszałek Sejmu przeniósł rozpatrzenie interpelacji grupy posłów z Klubu Parlamentarnego SLD w sprawie rodzin zastępczych na następne posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">W dniu dzisiejszym rozpatrzymy zatem tylko pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia pytań.</u>
          <u xml:id="u-173.6" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Przypominam, że czas przeznaczony na pytania nie może być dłuższy niż 2 godziny. Postawienie pytania może trwać nie dłużej niż 1 minutę, udzielenie zaś odpowiedzi - nie dłużej niż 5 minut. Nad pytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji. Marszałek Sejmu dopuszcza jednak do postawienia pytań dodatkowych. Uprawnienie to w pierwszej kolejności przysługuje składającemu pytanie. Poszczególne dodatkowe pytania nie mogą trwać dłużej niż 30 sekund, a łączna uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 5 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu łącznej odpowiedzi na pytania dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-173.7" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jan Kulas z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność zgłosił pytanie w sprawie udziału Polski w Światowej Wystawie Expo 2000 w Hanowerze. Pytanie zostało skierowane do prezesa Rady Ministrów. Odpowiedzi, z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, będzie udzielał podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki pan minister Tadeusz Donocik.</u>
          <u xml:id="u-173.8" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Jana Kulasa o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PoselJanKulas">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Moje pytanie dotyczy gospodarki i promocji polskiego eksportu. Jak władze Polski przygotowały się do Światowej Wystawy Expo 2000 w Hanowerze? Jak należy ocenić dotychczasowe zainteresowanie dorobkiem Polski na tej wystawie? Jako posła pomorskiego interesuje mnie także ekspozycja i postrzeganie dorobku polskiego w zakresie gospodarki morskiej. Jakie dodatkowe działania podjęto lub są podejmowane czy będą podjęte, aby zwiększyć dodatkowo zainteresowanie dorobkiem naszej gospodarki na Światowej Wystawie Expo 2000? Myślę tu zwłaszcza o inwestorach zachodnich, ale być może także inwestorach wschodnich. Wydaje się, że mamy naprawdę, co pokazać, i dlatego proszę pana ministra o odpowiedzi na te pytania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę zatem podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki pana ministra Tadeusza Donocika o udzielenie odpowiedzi. 5 minut, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Światowa Wystawa EXPO 2000 w Hanowerze trwa od 1 czerwca do 31 października. Polska prezentuje swój dorobek gospodarczy, kulturalny i naukowy. Bliska odległość EXPO 2000 od polskiej granicy i fakt, że odbywa się ona w Niemczech stwarza niepowtarzalną szansę przekazania najbliższym sąsiadom oraz innym państwom Europy i świata wiarygodnej i kompetentnej informacji o Polsce i Polakach. Celem udziału Polski w wystawie jest dostarczenie informacji o dzisiejszej Polsce, zachodzących w niej przemianach, konsekwentnych reformach, gospodarczych i innych możliwościach oraz intelektualnych osiągnięciach. Na EXPO 2000 przedstawiamy Polskę nową, młodą - kraj dynamicznego wzrostu, lidera regionu, Polskę wielkich przemian, nowych szans i możliwości.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Bilans dotychczasowych działań, fakty. Po ponad 3 miesiącach obecności na EXPO w Hanowerze polski pawilon znajduje się nadal w czołówce najchętniej odwiedzanych pawilonów. Od 1 czerwca do 5 września, czyli do przedwczoraj, polską ekspozycję na EXPO odwiedziło ponad 1,5 mln osób, wystawę polską na EXPO Am Meer w Wilhelmshaven - ok. 50 tys. osób, natomiast udział w polskich imprezach podczas dnia polskiego, jak się szacuje, wzięło około 40 tys. osób. Milionowego gościa powitaliśmy w pawilonie polskim już 2 sierpnia - nasz pawilon był jednym z pierwszych pawilonów na EXPO, które odwiedziła taka liczba osób. Tak wysoką frekwencję odnotowały tylko niektóre państwa: pawilon niemiecki - 2 mln zwiedzających do tej pory, pawilon Emiratów Arabskich - 1,6 mln i po naszym pawilonie pawilon holenderski - 1 mln i pawilon fiński - 1 mln.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Dziennie pawilon polski odwiedza obecnie 15-20 tys. osób. W niektóre dni liczba zwiedzających przekracza 30 tys. Osoby, które odwiedziły polski pawilon, stanowią około 16% wszystkich zwiedzających EXPO. To zdecydowanie więcej, niż oczekiwali organizatorzy polskiej prezentacji, którzy spodziewali się, że do naszego pawilonu zaglądać będzie 5-7% gości całego EXPO 2000, zakładając, że wystawę będzie zwiedzało 40 mln - oczywiście gospodarze przeliczyli się co do tej wielkości.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Największą widownię zgromadził Dzień Polski - 40 tys. osób, jak już powiedziałem. Według organizatorów światowej wystawy był to najbardziej atrakcyjny, a zarazem najbardziej udany dzień narodowy na EXPO i pod względem frekwencji, i wartości artystycznej. Hanowerska agencja Palast Promotion, odpowiedzialna za koordynację wszystkich dni narodowych, w liście gratulacyjnym do polskiego biura EXPO napisała: ˝Do tej pory nie spotkaliśmy się z takim odzewem, zarówno publiczności jak i mediów˝.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Według ankiety przeprowadzanej w pawilonie polskim ponad 80% odwiedzających, dokładnie 84,6%, deklaruje chęć odwiedzenia naszego kraju - w wyniku wizyty w naszym pawilonie.</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">W polskim pawilonie gościło już wiele znakomitości ze świata polityki, m.in. prezydent Aleksander Kwaśniewski, kanclerz Niemiec Gerhard Schroeder, premier Jerzy Buzek, marszałek Sejmu, premier Republiki Czeskiej, Hans-Dietrich Genscher, przewodniczący parlamentu Litwy, kardynał Roger Etchegeray, przewodniczący Komitetu do Spraw Obchodów Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 czy kardynał Francis Arinze oraz wielu ministrów z różnych krajów świata, premierów landów niemieckich itd. Oprócz nich byli również wielcy twórcy kultury: Karl Dedecius, Krzysztof Krauze, Krzysztof Kolberger czy Krzysztof Kowalewski, a także sportowcy, jak np. Dariusz Michalczewski. Wszyscy podkreślają polską gościnność i sympatyczną atmosferę panującą w pawilonie.</u>
          <u xml:id="u-176.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Jaki jest program promocji gospodarczej Polski? Wystawa EXPO 2000 jest doskonałym forum promocji gospodarki polskiej. Program promocji jest niezwykle bogaty i wielowątkowy. W ramach programu promocji gospodarczej przygotowana została ogólnodostępna prezentacja multimedialna w dwóch wersjach językowych: angielskiej i niemieckiej, która zawiera m.in. dane makroekonomiczne odnoszące się do polskiej gospodarki na tle 10 lat jej transformacji, dane teleadresowe i adresowe (administracja publiczna, organizacje gospodarcze, podmioty gospodarcze), przykładowe oferty prywatyzacyjne z ministerstwa skarbu, przykładowe oferty handlowe polskich firm. Prezentacja opracowana jest w sposób umożliwiający jej podgląd z komputerów znajdujących się w pawilonie polskim oraz jej emisję na ekranie multimedialnym - jednym z ekranów znajdujących się w środku pawilonu. Prezentacja uwzględnia założenia opracowanego przez Departament Promocji Gospodarczej Ministerstwa Gospodarki programu Teleinformatycznego systemu promocji gospodarczej - TISPE.</u>
          <u xml:id="u-176.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Mamy również program promocji polskiej nauki. W pawilonie polskim prezentowane są również wybrane prace i projekty naukowe, które stanowią istotny polski wkład w rozwój wiedzy o obszarach stanowiących główną tematykę wystawy ˝Człowiek - Przyroda - Technika˝. W dniach od 7 do 11 sierpnia w pawilonie polskim gościła grupa naukowców z Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk i Uniwersytetu Warszawskiego pod kierownictwem prof. Gutercha oraz prof. Grada. Naukowcy prezentowali dwa polskie geofizyczne eksperymenty naukowe z zakresu badań budowy wnętrza Ziemi. W październiku będziemy gościć Aleksandra Wolszczana, wielkiego odkrywcę planet, wnikliwego badacza kosmosu, kontynuatora wielkiego Mikołaja Kopernika.</u>
          <u xml:id="u-176.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Dalej, program kulturalny, który jest również tłem dla promocji ogólnej Polski, a w związku z tym jak gdyby sprzyja nawiązywaniu kontaktów i przyjazdom do Polski. Najważniejszym wydarzeniem oczywiście był Dzień Polski. Wtym dniu było najwięcej imprez artystycznych, do największych zaliczyłbym ˝Kantatę o św. Wojciechu˝ - prapremiera - Mikołaja Góreckiego w wykonaniu chóru i orkiestry Filharmonii Narodowej w Warszawie. Były również liczne występy, w tym koncert etniczno-rockowy w reżyserii Pospieszalskiego.</u>
          <u xml:id="u-176.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Ogólnie mogę powiedzieć, że w polskim pawilonie odbyło się już ponad tysiąc imprez kulturalnych. Zawdzięczamy to oczywiście obecności regionów, które łączą w swoich prezentacjach tradycję z nowoczesnością. Na polskiej ekspozycji prezentowało się już 10 regionów, obecnie prezentuje się woj. podkarpackie, a przed nami jeszcze woj. mazowieckie, Warszawa, woj. śląskie, lubelskie, łódzkie i opolskie. Regiony przyciągają zwiedzających do pawilonu polskiego muzyką, śpiewem, tańcem, również prezentacjami gospodarczymi, spotkaniami. Te występy - goście również - gromadzą zawsze tłumy, poszerzając kręgi zwiedzających.</u>
          <u xml:id="u-176.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Ważnym elementem programu promocji są spotkania polityków. Wymieniłbym tu spotkanie pana prezydenta Kwaśniewskiego z przedstawicielami biznesu niemieckiego czy spotkanie pana premiera Buzka z kanclerzem Gerhardem Schroederem - premier i kanclerz otworzyli Klub Polski. Dzisiaj właśnie trwa debata prywatyzacyjna z udziałem pana ministra Chronowskiego, ekspertów i doradców. Ponad 70 firm niemieckich skorzystało z tej możliwości wymiany poglądów na temat polskiej prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-176.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">We wrześniu również pan premier Steinhoff spotyka się z przedsiębiorcami niemieckimi, a w październiku pan minister spraw zagranicznych Władysław Bartoszewski. Także Krajowa Izba Gospodarcza organizuje jeszcze we wrześniu duże spotkanie przedsiębiorców, a Polski Ośrodek Turystyki wraz z Departamentem Turystyki w dniu 6 października organizuje spotkanie dla 200 firm niemieckich, które zajmują się turystyką przyjazdową do Polski.</u>
          <u xml:id="u-176.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Ważnym elementem promocji gospodarczej Polski są programy przygotowane przez 16 regionów. Tu chciałbym przy okazji podkreślić, że jesteśmy jednym z trzech tylko państw, które wpadły na taki pomysł, ażeby zaprosić wszystkie swoje regiony (zrobili to oprócz nas tylko Niemcy i Hiszpanie). Chociaż nie konsultowaliśmy między sobą wcześniej tego projektu, okazało się to moim zdaniem jednym z najbardziej trafnych pomysłów.</u>
          <u xml:id="u-176.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Udział w wystawie światowej ma także charakter prestiżowy - rośnie rola regionalnej kultury i tradycji, zwiększyć się może również udział w inicjatywach gospodarczych i politycznych na arenie międzynarodowej dzięki tej naszej obecności. Gospodarze regionów mogą spodziewać się zwiększonej liczby turystów zachęconych podczas EXPO do zwiedzania poszczególnych zakątków Polski - o tej statystyce już mówiłem przy badaniach ankietowych.</u>
          <u xml:id="u-176.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">I ostatnia sprawa - gospodarka morska. Polska jest także obecna, przy udziale merytorycznym i finansowym Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej, w części morskiej światowej wystawy zorganizowanej w Wilhelmshaven. Polska jest jedynym państwem oprócz gospodarzy, które prezentuje się na EXPO jako państwo właśnie, bo inne państwa są reprezentowane tylko i wyłącznie przez stocznie czy pojedyncze firmy. Ideą przewodnią polskiej ekspozycji jest hasło ˝Morze żywi i bogaci˝. Ekspozycja ta świadczy o trwałej, wielowiekowej obecności problematyki morskiej w gospodarce, nauce i kulturze. Prezentujemy np. europejskie i światowe dokonania w dziedzinie żeglugi, nawigacji i budowy okrętów, ratownictwa morskiego, ochrony środowiska morskiego, badania głębin morskich.</u>
          <u xml:id="u-176.15" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">W pawilonie, gdzie mieści się polska ekspozycja, oprócz stałej wystawy odbywają się tygodniowe prezentacje regionów nadmorskich, miast, instytutów badawczych, uczelni i szkół morskich oraz portów i innych firm gospodarki morskiej. Cykl prezentacji rozpoczęło woj. zachodniopomorskie, odbyły się prezentacje portów morskich woj. pomorskiego oraz Instytutu Morskiego w Gdańsku i Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie.</u>
          <u xml:id="u-176.16" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Ważnym akcentem udziału Polski są wizyty polskich statków szkoleniowych, naukowo-badawczych oraz okrętów Marynarki Wojennej, których pokłady wykorzystywane są do promocji polskiej gospodarki morskiej i nauki na arenie międzynarodowej (m.in. statek badawczy Instytutu Oceanologii w Sopocie ˝Oceania˝, statek szkolny ˝Nawigator XXI˝, statek szkolny Zespołu Szkół Morskich w Darłowie ˝Franek Zbrzycki˝, M/s ˝Horyzont II˝ z Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni).</u>
          <u xml:id="u-176.17" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Gdyby trzeba było skonkludować w dwóch zdaniach, to wydaje mi się, że po 3 miesiącach - a zostały nam jeszcze 2, nie wolno chwalić słońca przed zachodem - zanosi się jednak na sukces, bo piszą o nas dobrze, szczególnie w prasie niemieckiej, w prasie europejskiej. Myślę, że również nasze media opisują dosyć dobrze zdarzenia na EXPO.</u>
          <u xml:id="u-176.18" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Chciałbym podkreślić, że na ten sukces złożyło się, po pierwsze, to, że po 60 latach mamy po raz pierwszy pawilon własny. Po drugie to, że są obecne regiony - w półtora roku od ich powstania. W związku z tym jest to również szansa dla regionów, przy tym znakomicie przez nie wykorzystana, trafienie w gusta zwiedzających, którzy lubią u nas przebywać. Średni czas, tak mówią statystyki, pobytu w jednym pawilonie to 5 minut, w pawilonie polskim - 20 minut. Średnio oczywiście, statystyka nie jest przekładalna na pojedyncze osoby. Myślę, że pawilon polski to jednak udana promocja Polski. Po raz pierwszy, przynajmniej z tego, co pamiętam, jak mówiono o Sewilli czy Lizbonie, to jest również promocja ważnej dziedziny gospodarczej, jaką jest turystyka przyjazdowa. Myślę, że powinniśmy mieć gospodarcze efekty również i w tej dziedzinie, w tym obszarze. Poza tym jest to wielki zagraniczny festiwal polskiej kultury, przypominam - ponad 1000 koncertów. Myślę, że wypada mi i czuję się w obowiązku poinformować Wysoką Izbę, że staramy się dobrze wykorzystać środki przeznaczone z budżetu na ten cel, przestrzegając wszystkich reguł związanych z przetargami publicznymi, z oszczędnościami, które stosujemy w sposób bezwzględny, po to, żeby z tak dużym trudem przeznaczone środki z budżetu na tę polską obecność po prostu nie zostały zmarnowane. Wiem, że wielki jest w tym udział również i Izby, która przeznaczyła te środki. Chciałem za to serdecznie podziękować, za klimat, który parlamentarzyści, Wysoka Izba, panowie marszałkowie, wokół tej naszej polskiej obecności tworzycie i chciałem zapewnić, że jeszcze przez ponad dwa najbliższe miesiące będziemy robić wszystko, ażeby tej pojawiającej się szansy na sukces na EXPO, do ostatniego dnia, nie zmarnować. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Zgłosiło się 14 posłów.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Czy jeszcze ktoś chce się zgłosić? Kto się zgłosił, to już drugi raz nie trzeba. Tylko pani Łybacka?</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jan Kulas zadający pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PoselJanKulas">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Za tą pierwszą porcję informacji bardzo dziękuję. Znam pana osobiste zaangażowanie w tę wystawę, ale temat jest tak wielki, że warto o nim podyskutować. Pozwolę sobie zadać jeszcze pytanie: Czy pan minister zaobserwował zainteresowanie, obecność przedstawicieli takich państw, jak Stany Zjednoczone, Japonia, przedstawicieli szczególnie świata biznesu, czy dała się zauważyć też obecność przedstawicieli biznesu wschodniego? Myślę tu szczególnie o przedstawicielach biznesu rosyjskiego.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#PoselJanKulas">Drugie pytanie: Czy mógłby pan minister coś więcej powiedzieć, jakie znaczenie ta wielka Światowa Wystawa EXPO 2000 w Hanowerze może mieć dla przyszłości, dla zamówień, dla rozwoju, polskich stoczni, dla polskich portów?</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#PoselJanKulas">I ostatnie pytanie też mi się wydaje ważne. Jakie jest miejsce tej wielkiej Światowej Wystawy EXPO 2000 Hanower na tle innych porównywalnych wystaw światowych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Chciałem przypomnieć paniom posłankom i panom posłom, że zgodnie z regulaminem poszczególne dodatkowe pytania nie mogą trwać dłużej niż 30 sekund, a łączna uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 5 minut. I do pracy.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Władysław Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PoselWladyslawAdamski">Panie Ministrze! Uczestnictwo w tego rodzaju wystawach jest niewątpliwie doskonałą okazją do promocji krajowego dorobku gospodarczego. Ale nie pytam tutaj o koszty uczestnictwa i przygotowania polskiej prezentacji. Ponieważ jednak jakiś czas od otwarcia wystawy minął, chciałbym zapytać, czy pojawiły się już pierwsze efekty prezentowania polskiej ekspozycji. Nie tyle mi przy tym chodzi o to, aby być precyzyjnym, o deklaracje, o czym pan mówił, dotyczące np. odwiedzenia naszego kraju, ile o nawiązywanie kontaktów gospodarczych, najlepiej ocenianych w przeliczeniu na konkretne i wymierne środki finansowe, bo to, jak sądzę, pozwoli nam dopiero na ocenę efektów ekspozycji i tego, w jakim stopniu jest już teraz lub będzie to sukcesem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Edward Maniura.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PoselEdwardManiura">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#PoselEdwardManiura">Panie Ministrze! Chciałbym zadać następujące dwa pytania. Jakiego odsetka obcokrajowców odwiedzających polski pawilon na EXPO dotychczas nie było w naszym kraju?</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#PoselEdwardManiura">Drugie pytanie, związane z niewątpliwym sukcesem polskiego pawilonu. Jak pan ocenia promocję tego sukcesu w telewizji publicznej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Tadeusz Iwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Panie Ministrze! Niewątpliwie jest postęp w porównaniu z EXPO w Lizbonie, gdzie polski pawilon na wystawie, która była poświęcona oceanom świata, zaprezentował ubogą ekspozycję na temat polskiego bursztynu. Rozumiem pana entuzjazm, jest pan za to odpowiedzialny. Ale po pierwsze, chciałem pana zapytać, czy rząd zaobserwował jakieś słabości, czytam bowiem również negatywne recenzje w prasie światowej, choć chciałbym, żeby to był pełen sukces. Czy rząd dostrzegł jakieś słabości w koncepcji i prezentacji polskiej ekspozycji?</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#PoselTadeuszIwinski">Po drugie: czy jednak w sytuacji, gdy chodzi nam o przedstawienie najnowocześniejszego wizerunku państwa, prezentacja Polski przez pokazanie Puszczy Białowieskiej i kopalni w Wieliczce, bardzo tradycyjna - to najlepszy sposób? A propos pańskiego entuzjazmu: liczba turystów przyjeżdżających do Polski wyraźnie spadła w zeszłym roku w porównaniu z rokiem 1998, zresztą w wielu krajach było podobnie, i obawiam się, że w tym roku ten spadek będzie jeszcze większy. Winniśmy więc to wszystko usytuować w ramach realistycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Bronisława Kowalska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PoselBronislawaKowalska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Według informacji prasowych, w światowej wystawie EXPO 2000 w Hanowerze udział wziął pan Marian Krzaklewski z osobami towarzyszącymi. Prasa informowała, że na skutek tych odwiedzin zamknięto na dłuższy czas wystawę. Czy zdaniem pana ministra zamknięcie wystawy na dłuższy czas dla jednego polityka nie odbyło się kosztem promocji Polski? Czy nie przeszkodziło w zwiedzeniu wystawy co najmniej kilku tysiącom osób zaiteresowanych dorobkiem naszego kraju lub wręcz nie uniemożliwiło tego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Longin Pastusiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PoselLonginPastusiak">Panie Ministrze! Moje pytanie zadał częściowo pan poseł Adamski, ale ja bym je jeszcze doprecyzował. Taka kosztowna inwestycja to oczywiście szansa promocji itd. Ale czy rząd na pewno dokonał jakiejś analizy, jakiegoś, powiedzmy, bilansu wkładów w tę wystawę i zysków z niej? I czy ma jakieś dane, na podstawie których można by w sposób wymierny przedstawić ten bilans wkładów i zysków?</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#PoselLonginPastusiak">Druga sprawa: czy ja się przesłyszałem, panie ministrze, czy pan w swojej odpowiedzi na pytanie pana posła Kulasa powiedział, że Polska po raz pierwszy od sześćdziesięciu lat ma swój pawilon? Byłem w takim pawilonie, zresztą znakomitym, w Lizbonie. Czy ja się przesłyszałem, czy pan się pomylił, panie ministrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PoselBogdanLewandowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mówił pan, że w najbliższym czasie przebywać ma na EXPO w Hanowerze nasz wybitny uczony profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu Aleksander Wolszczan. Notabene mam nadzieję, że została już sprostowana pomyłka: to jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, a nie uniwersytet imienia Mikołaja Kopernika. Takie przekłamanie zawsze nas, toruńczyków, bardzo boli. Proszę jednak powiedzieć, czego właściwie się oczekuje od tego rodzaju prezentacji nauki polskiej, która, jak powszechnie wiadomo, jest w tej chwili w skrajnej zapaści. Jakie cele w związku z tym przyświecają tej inicjatywie?</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#PoselBogdanLewandowski">Drugie pytanie. Proszę powiedzieć, jak pan ocenia prezentację województwa kujawsko-pomorskiego. Mówił pan dużo o roli regionów, o takiej specyfice polskiej. Jak na tym tle przedstawia się województwo kujawsko-pomorskie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Piotr Gadzinowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PoselPiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Niewątpliwy sukces frekwencyjny polskiego pawilonu - o czym mówią różne media - kontrastuje z kiepską frekwencją w ogóle w Hanowerze, i organizatorzy roztaczają czarne wizje, że wystawa, która miała przynieść zyski, może okazać się deficytowa.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#PoselPiotrGadzinowski">Panie ministrze, czy Wrocław chciałby zorganizować podobną wystawę w Polsce w 2010 r.? Jak oceniłby pan - czy na podstawie doświadczeń hanowerskich - czy impreza tego typu, taka wystawa światowa, w obecnej sytuacji ma jeszcze sens? Czy warto organizować taką wystawę, czy w sytuacji, kiedy następuje olbrzymi przepływ informacji, tego typu imprezy, które mają, można powiedzieć, tradycje jeszcze dziewiętnastowieczne, warto kontynuować, zwłaszcza w naszym kraju? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Grzegorz Woźny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PoselGrzegorzWozny">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#PoselGrzegorzWozny">Panie ministrze, na EXPO 2000 prezentują się województwa. Do tej pory, z tego co wiem, chyba 8 czy 9 województw miało swoje dni, przedstawiało swój dorobek, prezentowało się. Ostatnio oczywiście województwo wielkopolskie. Dlatego też chciałbym zapytać pana ministra, jak pan ocenia prezentację tych województw. Oczywiście jako posła wielkopolskiego interesuje mnie również, jak Wielkopolska została zaprezentowana i jakie są spodziewane efekty tej prezentacji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Michał Kaczmarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PoselMichalKaczmarek">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#PoselMichalKaczmarek">Chciałbym zapytać pana ministra - z uwagi na to, że niedawno odbyło się posiedzenie komisji, która mocno wspierała organizację polskiego EXPO przez Wrocław w 2010 r. - czy w związku z pańskimi dzisiejszymi doświadczeniami z Hanowerem podtrzymuje pan optymistyczne stanowisko, które jest jednocześnie stanowiskiem rządu, w zakresie organizacji w Polsce EXPO. I drugie pytanie: Czy koncepcja prezentacji Polski na EXPO 2000 mieści się w trendach światowych, czy się czymś wyróżnia? Bo sam sukces frekwencyjny, liczba odwiedzających, jeszcze nie świadczy o trafności współczesnej ekspozycji promocyjnej Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Anna Bańkowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PoselAnnaBankowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PoselAnnaBankowska">Bardzo cieszy mnie dobra atmosfera wokół wystawy EXPO, o czym, jak podkreślał również pan minister, donosiły media. W swojej wypowiedzi, mówiąc o ogólnych założeniach wystawy i o osiągnięciach, chwalił pan województwo pomorskie. Nie wiem, czy dlatego, że to pan poseł Kulas zadawał to pytanie. Powiem, że w związku z tym mnie brakuje wskazania przez pana - jeśli taką konwencję wypowiedzi pan przyjął - i innych dobrych przykładów. Bo pytam: Czy nie jest tak, o czym również donosiła prasa, że na słowa uznania zasługuje ekspozycja województwa kujawsko-pomorskiego? Wzbudzała ona, o czym sporo było w prasie, duże zainteresowanie i otrzymała zasłużone pochwały ze strony zwiedzających, również przedstawicieli rządu. Dobrze, efektownie i profesjonalnie promowała Polskę. Czy w związku z tym właśnie województwo kujawsko-pomorskie może stanowić wzorzec do naśladowania na przyszłych wystawach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Marek Olewiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PoselMarekOlewinski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#PoselMarekOlewinski">Panie ministrze, powiedział pan w swoim wystąpieniu, że celem naszego udziału w EXPO jest dostarczenie informacji o dzisiejszej Polsce. I bardzo dobrze. Ale ja mam takie pytanie w związku z tym tematem, który został tutaj dzisiaj poruszony. Jednocześnie, panie marszałku, myślę, że chyba są w tej chwili ważniejsze sprawy niż nasz udział w EXPO, ale już trudno, stało się. Tak więc, panie ministrze, czy nasz udział z takim rozmachem w tej wystawie wynika z tego, że jesteśmy tak bogatym krajem, czy też te państwa, które uczestniczą skromniej, po prostu do tej wystawy podchodzą bardziej racjonalnie? I dlatego mam jeszcze jedno pytanie do pana. Jakie są łączne koszty naszego dotychczasowego udziału w tej światowej wystawie? Czy rząd ma rozeznanie co do tych kosztów, w tym również tych wydatków, które ponoszą nasze regiony czy samorządy wojewódzkie, które na koszt podatnika organizują zbiorowe wycieczki swoich władz na tę właśnie imprezę? Bardzo bym prosił o tę informację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Krzysztof Śmieja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PoselKrzysztofSmieja">Panie ministrze, chciałbym zapytać, pod jakim hasłem odbywa się wystawa EXPO 2000? Czy jest to wystawa techniki i wystawa mająca w zamyśle powodować nawiązanie różnych kontaktów gospodarczych? To po pierwsze. Po drugie: Czy inne pawilony także prezentują swoje osiągnięcia techniki albo to czynią jakby przy okazji? I wreszcie pytanie ostatnie: Jaki będzie los polskiego pawilonu po zakończeniu wystawy? Czy są podejmowane działania, aby ten pawilon został w jak najlepszy sposób racjonalnie wykorzystany? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Andrzej Skorulski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PoselAndrzejSkorulski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#PoselAndrzejSkorulski">Panie ministrze, mam króciutkie pytanie. Niech pan nam przybliży, jaka pańskim zdaniem była najlepsza oferta gospodarcza, najlepiej promująca Polskę na naszej wystawie. Drugie pytanie: Proszę powiedzieć na podstawie zewnętrznych opinii, które pan słyszał, jakie wśród tych ofert czy w tej promocji polskiej gospodarki jest usytuowanie gospodarki morskiej? Jak ona się zaprezentowała? Jak pan ocenia prezentację województwa pomorskiego i jego gospodarki? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">I pan poseł Ryszard Stanibuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PoselRyszardStanibula">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#PoselRyszardStanibula">Panie ministrze, jakie konkretne rozwiązania technologiczne z dziedziny medycyny zaproponowała Polska na światowej wystawie EXPO 2000 w Hanowerze? To po pierwsze. Po drugie, proszę o dokładne wskazanie wkładu Polski w tę wystawę oraz źródło uzyskania funduszy na ten cel? Trochę mówił pan o tym w swoim wystąpieniu, ale prosiłbym również o bilans kosztów tej wystawy i zysków z niej. Jak pan to ocenia? Jak ocenia pan, panie ministrze, promocję polskiej żywności, rolnictwa ekologicznego na wystawie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Stanisław Stec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PoselStanislawStec">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#PoselStanislawStec">Panie ministrze, mam 2 pytania. Wspomniał pan o promocji turystyki przyjazdowej. Czy nie uważa pan, że pozytywne efekty w tym zakresie mogą wystąpić wówczas, gdy poprawimy w naszym kraju bezpieczeństwo turystów, szczególnie w zakresie zabezpieczenia samochodów? I drugie pytanie: Co według pana ma większe szanse - czy EXPO we Wrocławiu w 2010 r. czy EXPO w Poznaniu w 2014 r.? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Teraz pani posłanka Krystyna Łybacka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PoselKrystynaLybacka">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#PoselKrystynaLybacka">Wystawa w Hanowerze i ekspozycja polska chwalona jest głównie za efekty wizualne. Tymczasem Hanower powinien być doskonałą okazją do promowania naszego eksportu. Mamy 42 tys. firm w Polsce trudniących się eksportem. Firmy te wspierają znakomicie samorządy, czego przykładem może być Wielkopolska. Chciałabym zapytać pana ministra, jak wykorzystano na formy wspierania eksportu 37 mln zł, bo tyle, o ile wiem, Ministerstwo Gospodarki przeznaczyło na promowanie eksportu w Hanowerze. Czy również ułatwiono samorządom lokalnym promowanie firm znajdujących się na ich terenie? Czy wsparto działania samorządów w tym zakresie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">A pan poseł Antoni Tyczka zada pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PoselAntoniTyczka">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#PoselAntoniTyczka">Jeszcze nie tak dawno byliśmy świadkami krytyki co do wielkości środków przeznaczonych na wystawę EXPO 2000, kierowanej przez niektórych posłów pod adresem rządu. Czy dzisiaj jest pan, panie ministrze, przekonany, że wystarczająca była wielkość środków przeznaczonych na to? Czy być może były zbyt skromne? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Tadeusz Wrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PoselTadeuszWrona">Sądzę, że już dzisiaj można powiedzieć, że polska ekspozycja na EXPO zakończyła się sukcesem. Natomiast moi poprzednicy podnosili sprawę EXPO we Wrocławiu. Jakie doświadczenia organizatorów niemieckich związanych z EXPO pan minister uważałby za najważniejsze, biorąc pod uwagę propozycję wrocławską? Drugie pytanie dotyczy państw naszego regionu, państw sąsiedzkich. Czy w ramach EXPO wykorzystywano pewne możliwości na rzecz zbliżenia z naszymi sąsiadami?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Maria Stolzman.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PoselMariaStolzman">Panie ministrze, chciałabym zapytać, jak został oceniony występ województwa świętokrzyskiego na EXPO. Był to spory wysiłek finansowy dla tego najbiedniejszego w Polsce województwa. Równocześnie, o ile wiem, na 17 września szykuje się fundacja współpracy polskoniemieckiej również z prezentacją swoich osiągnięć z punktu widzenia poprawy stosunków polsko-niemieckich. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Marek Kaczyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PoselMarekKaczynski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam pytanie ogólne i chciałbym usłyszeć, jak pan ocenia udział poszczególnych regionów w wystawie EXPO, bo wspominał pan o tym, ale chciałbym, żeby pan przybliżył tę sprawę. Chodzi mi o udział tychże regionów w całości wystawy. Jakie znaczenie miał właśnie udział regionów dla EXPO i czy dostrzega pan pewne aspekty, które nie były dostatecznie wykorzystane przy prezentacji poszczególnych regionów, co należałoby wyeksponować ewentualnie przy najbliższych okazjach. Mnie jako posła z woj. podlaskiego interesuje również udział tego województwa w EXPO. Czy mógłby pan dokonać oceny, jak zaprezentowało się woj. podlaskie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Romuald Ajchler.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PoselRomualdAjchler">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#PoselRomualdAjchler">Panie ministrze, nie ulega wątpliwości, że EXPO 2000 w Hanowerze się uda, takie są też głosy kolegów posłów, ocenia tak to prasa, i ja przyłączam się do tej oceny. Ale nie o sukces wystawowy tutaj jednak chodzi, w związku z tym pytam, czy obserwuje pan już dzisiaj wzmożone przyjazdy handlowców do naszego kraju, do pana resortu, czy nawiązał pan już jakieś kontakty w związku z EXPO 2000? Czy mógłby pan w takim razie dać przykład jednej chociaż umowy podpisanej w kraju po EXPO, którego przyczyną jest EXPO 2000? To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#PoselRomualdAjchler">Drugie pytanie. Oceniał pan przygotowanie i wystawę EXPO 2000 w Hanowerze jako bardzo dobrą. Chciałbym zapytać, jakie już dostrzegł pan błędy i co by pan wyeliminował, aby ponownie ich nie popełnić, gdyby przyszło panu organizować inną wystawę w przyszłości? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Andrzej Brachmański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PoselAndrzejBrachmanski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jako chyba jeden z nielicznych parlamentarzystów miałem okazję być na EXPO i widzieć to na własne oczy. W związku z tym nie będę pytał o wrażenie, o to, czy to było potrzebne, mam na ten temat własne zdanie. Uważam, że ekspozycja polska dobrze się prezentowała i jak byśmy na to patrzyli - dobrze służyła naszemu krajowi. Mimo że jestem posłem opozycji, chciałbym panu ministrowi podziękować za to, że Polska in corpore była dobrze reprezentowana i chyba dobrze sprzedawana na tej wystawie. Nie będę też się domagał, żeby pan oceniał występ mojego woj. lubuskiego, bo ono samo się broni. Ale chciałbym zapytać o konkretną sprawę, o której już jeden z moich przedmówców mówił. Koszt ekspozycji jest oczywiście dosyć wysoki, częściowo mógłby się zwrócić po odpowiednim zagospodarowaniu działki po polskim pawilonie. Ta sprawa jeszcze w połowie lata była nie do końca rozwiązana, czy udało się te problemy z miastem Hanower rozwiązać? Jeśli tak - to jak, jeśli nie - to jakie są ewentualne zamierzenia rządu co do dalszej przyszłości działki po polskim pawilonie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">To było ostatnie pytanie dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Za zmieszczenie się w czasie regulaminowym, to znaczy 30 sekund, dziękuję paniom i panom posłom: Edwardowi Maniurze, Bronisławie Kowalskiej, Krzysztofowi Śmieji, Andrzejowi Skorulskiemu, Ryszardowi Stanibule, Stanisławowi Stecowi, Antoniemu Tyczce, Tadeuszowi Wronie i Marii Stolzman.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Czas regulaminowy - 5 minut, ale ze zrozumieniem go przedłużę do 6.</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana ministra Donocika o udzielenie odpowiedzi dodatkowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Proszę wybaczyć, ale będę o to zabiegał, ponieważ jest bardzo duża ilość pytań, a chciałbym odpowiedzieć na wszystkie.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Będę odnosił się konkretnie do pytań, może w ten sposób skrócę wypowiedź. Zainteresowanie - USA, Japonia, Rosja. USA jest nieobecne, oprócz McDonalda i jakiegoś dużego koła czy jakiegoś parku rozrywki. Nie ma pawilonu, ani nie ma obecności Stanów Zjednoczonych. Natomiast jeśli chodzi o Japonię i Rosję, to Japonia ma pawilon należący do atrakcyjniejszych i oczywiście utrzymujemy kontakty, a wszyscy niemal zwiedzają japoński pawilon. W związku z tym rankingiem, który się ukazał na koniec czerwca, gdzie Japonia zajmuje pierwsze miejsce, a Polska czwarte, jest już wzajemne namawianie klientów do odwiedzin. To samo dotyczy Rosji. Pawilon Rosji jest dosyć daleko od naszego, bo jest na terenie części niebudowanej, czyli stałych targów hanowerskich. Są tam również pawiony części krajów środkowoeuropejskich, Zakaukazia itd., a także krajów afrykańskich. One są w sumie dosyć atrakcyjne, w związku z tym mamy z nimi kontakty. Spotykamy się jako komisarze generalni tej wystawy, jako szefowie narodowych prezentacji. Jest wiele kontaktów, także przy okazji różnych świąt. Podam przykład. Mamy tam znakomitą młodzież wielojęzyczną - co najmniej 2 do 5 języków - wśród hostessów...</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#PoselKrystynaLybacka">(Hostess.)</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Hostess, przepraszam najmocniej.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Ta młodzież również ma ze sobą kontakty. Na pożegnanie pierwszej grupy, pod koniec lipca czy z początkiem sierpnia, zorganizowaliśmy im spotkanie o charakterze towarzyskim i z każdego pawilonu była zaproszona młodzież. To sprzyja nawiązywaniu trwałych kontaktów. Podaję to jako przykład. Delegacje wzajemnie się odwiedzają itd.</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Znaczenie dla polskich stoczni i portów. Była specjalna dodatkowa ekspozycja w Wilhelmshaven. Myślę, że ma to potężne znaczenie. Jak stocznie z tego później skorzystają, to już nie jest sprawa jak gdyby ingerencji rządu, ale sądzę, że na pewno będzie się to przekładało.</u>
          <u xml:id="u-224.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">EXPO 2000 na tle innych tego typu wystaw. EXPO 2000 jest kolejną imprezą w ciągu 149 lat istnienia EXPO i tego typu przedsięwzięcie jest nieporównywalne. Z niektórych pytań wynikało, że można było tam zawierać transakcje handlowe. Otóż nie. Chciałbym podkreślić, że EXPO jest wystawą narodową, a nie towarową, i to wyróżnia wszystkie światowe wystawy EXPO. W zależności od tematyki trochę inaczej to czasami wygląda, ale po prostu jest to coś niepowtarzalnego. Czegoś porównywalnego w zasadzie nie ma.</u>
          <u xml:id="u-224.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Koszty. Było kilka pytań w tej sprawie. Może spróbuję na nie teraz odpowiedzieć. Z budżetu państwa było łącznie 47 mln, udało nam się poprzez sponsoring uzyskać jeszcze 8 mln, czyli razem 55 mln. Przynajmniej do dziś. O sponsoring jeszcze zabiegamy i będziemy zabiegać do końca, bo wydatków jest bardzo dużo. Nie wszystko bilansujemy na dzisiaj. Pragnę przy okazji powiedzieć, że z tych 55 mln łącznie - czyli z budżetu 47 mln i środków pozyskanych 8 mln - odprowadziliśmy do budżetu państwa 17 mln z tytułu VAT. Zatem faktycznie wydaliśmy z budżetu państwa 38 mln zł. Podaję to w celu doprecyzowania.</u>
          <u xml:id="u-224.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Efekty. Ponieważ tam nie ma wystawy towarowej, w związku z tym tam się nie zawiera kontraktów na sprzedaż towarów, na jakiekolwiek transakcje handlowe, towarowe, w zakresie usług. Tam dopiero są nawiązywane kontakty w celu ich późniejszej przekładalności. Natomiast podpisano wiele umów międzyregionalnych. Np. Wielkopolska - bo tu było pytanie o Wielkopolskę - zawarła tydzień temu umowę z Dolną Saksonią, w obecności premiera Dolnej Saksonii itd. Było tam oczywiście seminarium gospodarcze tych dwóch regionów. To służy właśnie nawiązywaniu konkretnych kontaktów. Ale EXPO jako takie nie służy zawieraniu transakcji towarowych. W związku z tym ten bilans zysków w stosunku do kosztów będzie najprawdopodobniej niewykonalnym przedsięwzięciem. Jeżeli bowiem turystyka nam się w przyszłym roku rozwinie (pan poseł tutaj podpowiedział, że w 1998 r. mieliśmy 8 mln turystów, w ubiegłym roku - 6100 tys.; zobaczymy, jak będzie w tym roku, ale myślę, że na pewno w przyszłym roku będzie więcej turystów niż w tym roku i w roku ubiegłym, skoro 84% odpowiadających na ankiety mówi, że zamierza przyjechać do Polski), to na pewno będzie to właśnie ten efekt. On będzie się przekładał również na sprawy finansowe.</u>
          <u xml:id="u-224.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Odsetek obcokrajowców, którzy do tej pory nie byli w Polsce. Prowadzimy takie ankiety, m.in. ankietę związaną z tym, kto zamierza przyjechać do Polski. Z tego, co pamiętam - mogę się pomylić, a jeżeli się pomylę, to prześlę Wysokiej Izbie sprostowanie - wśród obcokrajowców, czyli poza Polakami, jest ok. 15% takich osób, które nigdy nie były w Polsce. Tak to sobie kojarzę.</u>
          <u xml:id="u-224.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Telewizja publiczna. Odbyłem oczywiście spotkania z kierownictwem telewizji publicznej. Patronat nad EXPO 2000 sprawuje dwójka. Bardzo dobrze mi się współpracuje z dwójką. Z pewnością chciałoby się, żeby było więcej tych programów, które mówią o polskim sukcesie czy o polskiej obecności, ale rozumiem, że telewizja publiczna ma również wiele innych zadań, i myślę, że może w okresie podsumowywania obecności tych programów będzie więcej. Natomiast obecność pana prezydenta, obecność premiera, gdy był dzień polski, i wszystkie ważniejsze wydarzenia są odnotowywane przez telewizję i w sumie dobrze recenzowane. Wyrażam tutaj publicznie podziękowanie za współpracę. Zresztą dotyczy to w ogóle mediów, które są wyjątkowo mocno zainteresowane EXPO i piszą o tym dużo.</u>
          <u xml:id="u-224.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Jakie widzę słabości polskiej prezentacji? W pewnym stopniu jest to próba mówienia o sobie źle. Oczywiście jest wiele słabości, dużo słabych punktów tej obecności. Proszę Wysokiej Izby, jeśli chodzi o stałe biuro Expo, to zostałem powołany 17 lutego 1998 r., czyli było niespełna półtora roku, a biuro powołałem w czerwcu, czyli na rok przed otwarciem. Na początku biuro liczyło 4 osoby, później było 8 stałych pracowników. Co do szczegółów, można było samemu prowadzić dużo więcej, tu mam niedosyt, ponieważ jeśli chodzi o część kulturalną ˝Dnia polskiego˝ czy jakichś dużych wydarzeń artystycznych, to zlecanie firmom, np. towarzystwu Wieniawskiego, nawet w drodze przetargu, według mojej oceny jest co najmniej 2 albo 3 razy droższe niż gdyby zajmowało się tym biuro i samo zawierało kontrakty z wykonawcami. Jeśli chodzi o wydarzenia kulturalne, w ten sposób można by było zrobić więcej za te same pieniądze. To wynika po prostu z faktu, że mieliśmy bardzo mało czasu. Początkowo nie było również wiadomo, jakie są środki finansowe. Ustawa budżetowa, która dała nam 15 mln więcej zł, została podpisana przez pana prezydenta dopiero 2 lutego tego roku. Dopiero wtedy wiedziałem, ile mam pieniędzy, którymi mogę dysponować. Wszystko to powodowało... Z pewnością niektóre przedsięwzięcia mogły być robione na szerszą skalę. Nie ukrywam przy tym, że ja też się uczę, a wraz ze mną uczy się cały zespół, ponieważ nie ma, niestety, stałego biura EXPO. Polska zawsze uczestniczy w wystawach EXPO, natomiast za każdym razem powołuje się nowe biuro. Pomijam już to, że komisarzem może być osoba z aktualnej ekipy rządzącej, pełnomocnik rządu. Jeśli chodzi o komisarza, może powinno to być jakieś trwałe stanowisko w przedsięwzięciach tego typu, bo są to cykliczne imprezy, w których Polska zawsze uczestniczy. Osobiście uważam, że większy profesjonalizm, korzystanie z doświadczeń poprzedników na pewno jest pewną koniecznością i będę wnosił o to, żeby od przyszłego roku istniało takie stałe biuro EXPO, które będzie się zajmowało nie tylko rozliczeniem tego, co było, ale będzie również myślało już o Japonii, jako że w 2005 r. znowu planowana tam jest polska obecność.</u>
          <u xml:id="u-224.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Oczywiście nie powiedziałem tu o wszystkich słabościach, ale to ze względu na czas. Jeżeli ktoś jest bardziej zainteresowany, mogę o nich mówić. Z drugiej strony nie chciałbym jednak, aby mówienie tu z pokorą o tych słabościach zaważyło na ocenie Wysokiej Izby, że większość rzeczy jednak nam się tam udaje i robimy wszystko, żeby nawet przy uwarunkowaniach, o których wspomniałem, potknięć było jak najmniej. Mogę zapewnić Wysoką Izbę, że nie odnotowałem takich potknięć, na które zwrócono by uwagę, mam na myśli publiczność, zwiedzających. Chociaż zawsze człowiek w stosunku do siebie musi być samokrytyczny i musi mieć świadomość, że zawsze coś można zrobić lepiej.</u>
          <u xml:id="u-224.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Czy Puszcza Białowieska i Wieliczka to dobry pomysł, jeśli chodzi o stałą ekspozycję w tym pawilonie. Jeśli wolno, spojrzałbym na to w ten sposób. Jeżeli chcieliśmy pokazać coś światu - tam jest jednak 177 państw i 18 organizacji międzynarodowych, mających swoje pawilony czy stoiska w stałych pawilonach - to nie odważyłbym się na dzisiaj pójść, mam na myśli konkurencję, z polską techniką czy z jej dorobkiem, powiedziałbym nawet, z polską nauką, bo tu fragmentami mamy wielkie osiągnięcia. Natomiast mieliśmy w 1998 r. przykład, że co do turystyki, mówię o turystyce przyjazdowej, była to 1/3 dochodów z eksportu, ponad 8 mld dolarów. W związku z tym myślę, że trzeba pokazać to, co jest w Polsce niepowtarzalnego, nie tylko w sposób banalny. Puszcza Białowieska powstawała 6 tys. lat, nie ma w Europie takiego miejsca. Jeśli chodzi o Wieliczkę, jest to kwestia naszego zbratania się z techniką przez 700 lat, to pokazanie, że jest to coś, co jest czynne, gdzie jest sanatorium i również część muzealna, turystyczna itd. Przy okazji mówimy, że w pobliżu jest Kraków i że do Polski w ogóle warto przyjeżdżać, bo są tu miejsca, których nie zobaczy się w innych państwach europejskich.</u>
          <u xml:id="u-224.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Jeżeli naszym pomysłem było wkomponowanie się w hasło - odpowiadam przy okazji na inne pytanie - ˝Człowiek, przyroda, technika˝, to myślę, że wyeksponowaliśmy przyrodę i człowieka. Tych 60 młodych osób, które informują, uśmiechnięte podchodzą niemalże do każdego wchodzącego do naszego pawilonu z gotowością służenia mu, to są właśnie ludzie gotowi, gościnni. Pokazujemy tam przyrodę, a technika jest u nas tylko narzędziem. Właśnie przez te pawilony, które poszły w kierunku techniki, przerysowały ją - nie będę ich w tej chwili wymieniać, bo nie chcę przed zakończeniem wystawy kreować ocen, ale znane są również z mediów, które o tym mówią - człowiek przechodzi, zapominając je. Natomiast nasz pawilon, jeżeli wolno to tak umownie nazwać, ma po prostu duszę. Te średnio 20 minut przebywania w nim świadczy o tym, że u nas gość po prostu dobrze się czuje. W związku z tym - w kontekście wyborów i tego, co po tak krótkim okresie transformacji państwa możemy pokazać - uważam, że i komitet organizacyjny, i eksperci, którzy nam pomagali, trafnie ocenili propozycję, nie bagatelizowałbym bowiem liczby zwiedzających nasz pawilon.</u>
          <u xml:id="u-224.15" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Paru posłów mówiło, że to nie może być jedyne kryterium. Oczywiście, że nie jest jedyne, ale jednak jeżeli ktoś przychodzi do naszego pawilonu, jeżeli korzysta z naszej polskiej kuchni... Willa Hestia wygrała ten przetarg. Przychodzą do nas grupy dziennikarzy, mimo że są na konferencji w pawilonie niemieckim, u nas korzystają z kuchni, zamawiając sobie tydzień, dwa tygodnie wcześniej stolik czy kilka stołów. Tak dzieje się w przypadku wielu gości innych pawilonów - korzystają oni z naszej kuchni. To również jest zaproszenie do Polski, mówiące, że mamy znakomitą kuchnię.</u>
          <u xml:id="u-224.16" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Przewodniczący Krzaklewski złożył wizytę, jak wielu polityków. Był tam w ramach Klubu Polskiego, gdy odbywała się dyskusja na temat międzyludzkiej solidarności - takie było hasło tego spotkania Klubu Polskiego. Zawsze gdy jest Klub Polski, na środku, na tzw. rynku ustawiamy 70-80 krzeseł dla uczestników i wchodzenie do tej części pawilonu, to trwa tylko godzinę, za każdym razem jest ograniczone - przez te rozsunięte drzwi boczne. Można wtedy natomiast wejść do restauracji, do tych komnat, o których mówiłem, pawilon więc nigdy nie jest całkowicie zamknięty. Ograniczone jest w tym czasie przejście przez rynek, bo po prostu odbywa się spotkanie z innymi ekspertami, z gośćmi, którzy przyjęli zaproszenie do Klubu Polskiego, a jest on jedynym tego typu pomysłem w Hanowerze. Mówimy w nim o przyszłości Europy, o stosunkach polsko-niemieckich, prywatyzacji w Polsce czy doświadczeniach krajów środkowoeuropejskich. Mówimy właśnie o solidarności międzyludzkiej - w układzie europejskim Polska ma prawo do tego, żeby ten temat podejmować. Jestem przekonany, że to godzinne ograniczenie przemieszczania się po pawilonie nie zmniejszyło frekwencji w czasie obecności pana przewodniczącego Krzaklewskiego. Myślę, że jego wizyta była wręcz jedną z atrakcji, przynajmniej dla tych, którzy akurat chcieli się z nim spotkać.</u>
          <u xml:id="u-224.17" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Czy Polska po raz pierwszy posiada własny pawilon? Chciałem potwierdzić, panie pośle - poseł Longin Pastusiak bodajże zadał to pytanie - że Polska wybudowała pawilon po raz pierwszy. W Lizbonie byliśmy obecni w części stałych targów lizbońskich, gdzie mieliśmy wynajęte 400 metrów powierzchni. Tak samo w Sewilli: otrzymaliśmy od króla Hiszpanii na czas wystawy taki mały pałacyk, mały budyneczek o powierzchni dwieście ileś metrów, około 220, o ile pamiętam. Tam właśnie zaznaczyliśmy tę naszą obecność. Natomiast w Hanowerze po raz pierwszy od 60 lat wybudowaliśmy pawilon.</u>
          <u xml:id="u-224.18" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Skoro już o tym mowa, to chciałem powiedzieć, jaka będzie przyszłość tego pawilonu. Otóż pod koniec marca ogłosiliśmy przetarg, żeby wcześniej wiedzieć, co się z nim stanie, bo jesteśmy zobowiązani w stosunku do gospodarzy, aby zlikwidować go w krótkim czasie - musimy to zrobić w ciągu trzech miesięcy, albo zostawić pawilon, jeżeli znajdziemy kupca, który załatwi sobie prawo do pozostawienia go tam. Tam mają być w przyszłości tereny przemysłowe, ale nie przeznaczone na działalność produkcyjną, lecz dla firm, które zajmują się projektowaniem, wystawiennictwem czy działalnością usługową. Było bardzo duże zainteresowanie w fazie rozpoznawania projektu, ostatecznie jednak nikt nie zgłosił się do przetargu, przetarg został zamknięty 10 maja. Musiałem go unieważnić, ponieważ nikt się nie zgłosił. Tymczasem burmistrz Hanoweru rekomendował nam dwie agencje rozwoju, które były zainteresowane kupieniem pawilonu. Niestety, nie doszło do określenia ceny, nie otrzymaliśmy oferty. Zainteresowały się tym także woj. szczecińskie, przepraszam, zachodniopomorskie, konkretnie Szczecin, kujawsko-pomorskie, czyli Toruń, władze Torunia, Izba Polsko-Litewska, która chce ów pawilon postawić w Kownie jako pawilon promocji, ostatnio zapytywały o pawilon również władze Wrocławia i Kielc. Na wszelki wypadek w sierpniu ogłosiliśmy kolejny przetarg, ponieważ...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie Ministrze! Proszę o bardziej oszczędne udzielanie odpowiedzi. Pan stara się odpowiadać na jedno pytanie ok. 5 min, a zadano 22 pytania.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#PoselKrystynaLybacka">(Pan minister musi tak odpowiadać, bo była prośba o szczegółowe odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Musi pan, tak. To zrezygnujemy z następnego pytania? Niech Wysoka Izba wybierze.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Przepraszam, że tak pospieszam, ale obowiązuje czas regulaminowy, a chcielibyśmy rozpatrzyć jeszcze następne pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Jeżeli pan marszałek pozwoli, będę skracał wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Myślę, że posłowie, jeżeli są naprawdę ciekawi, to są w stanie jeszcze wyjechać do Hanoweru na EXPO i sami to zobaczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Serdecznie zapraszam. Jeżeli byłoby zapotrzebowanie na szczegółowe informacje dla grupy posłów, którzy są zainteresowani tą problematyką, to jestem w stanie poza posiedzeniem plenarnym Sejmu skorzystać z państwa przyzwolenia i spotkać się; jestem do dyspozycji, wtedy możemy mówić o szczegółach. A teraz będę się starał mówić bardziej ogólnie.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Zapewniam, że najlepiej by było, gdyby pawilon został w Hanowerze, a jeżeli się okaże, że nie zostanie, to go sprzedamy albo nawet ofiarujemy któremuś z miast, które się będą o to ubiegały, pod warunkiem że poniesie koszty likwidacji.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Bardzo przepraszam, jeżeli w jakiejkolwiek korespondencji pojawiło się sformułowanie im. Mikołaja Kopernika, na co nie zwróciłem uwagi.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Dlaczego Wolszczan? Uważam, że musimy się pochwalić. Jest to tak znany, światowej sławy naukowiec, że warto; polska nauka jednak w dalszym ciągu ma coś do powiedzenia. Znam perturbacje polskiej nauki i wiem, że jest wiele niedostatków, są problemy itd. Wydaje mi się, że tym bardziej powinniśmy pokazywać, zresztą nie tylko prof. Wolszczana.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Wcześniej w odpowiedzi na pierwsze pytanie, zasadnicze, nie zawarłem wszystkich informacji ze względu na ograniczenie czasowe.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Pierwsze pytanie, dotyczące woj. kujawsko-pomorskiego i przy okazji pozostałych województw.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Wysoka Izbo! Nigdy nie będę dokonywał oceny obecności poszczególnych województw w Hanowerze, ponieważ to jest nieporównywalne... Potencjał... Nigdy nie użyłem sformułowania, że woj. pomorskie wypadło najlepiej czy dobrze, mówiłem tylko, że było obecne w Wilhelmshaven, konkretnie zachodniopomorskie i pomorskie. Wymieniłem je tylko z nazwy bez żadnej oceny. Jeżeli ktoś zrozumiał inaczej, to jeszcze raz prostuję, że w mojej pierwszej wypowiedzi nie było charakteru ocennego. Powiedziałem ogólnie, że najlepszym pomysłem - przypisuję to organizatorom i w jakiejś części sobie - było zaproszenie wszystkich regionów polskich do Hanoweru. Uważam, że to w jakimś sensie powinno nam wystarczyć, ponieważ każde województwo ma inny potencjał, inne możliwości, wszystkie się starały i o tym mogę zapewnić Wysoką Izbę, nie znam ani jednego przypadku zbagatelizowania obecności. Wszystkie zrobiły wszystko, żeby pokazać się z jak najlepszej strony i jak umiały, mogły, zrobiły to jak najlepiej. Tym bardziej że mogliśmy pomóc regionom z funduszy, o których tu mówimy, czyli z pieniędzy budżetowych, po 50 tys. zł na jedno województwo, co stanowi kwotę 8 mln zł, koszty zaś, które poniosły poszczególne województwa, wyniosły minimum drugie tyle, a niektóre z nich poniosły koszty wielokrotnie większe, jak kogo było stać. Mogę natomiast powiedzieć, że przygotowano bardzo ambitne i wzruszające programy, np. woj. kujawsko-pomorskie... Nie, musiałbym zacząć wymieniać województwa i znowu ktoś będzie miał pretensję. Programy te były znakomite. Na zakończenie przyślę sprawozdanie pojedynczo do skrytek poselskich, chyba że będzie prośba o to, abym odpowiedział publicznie, ale wtedy - tak czy inaczej lepiej na piśmie - każdy w zależności od tego, jakim województwem jest zainteresowany, otrzyma informacje, co województwo prezentowało, ale bez oceny. To nie należy bowiem do mnie, tylko właśnie do zwiedzających. Ja wiem, że obecność każdego regionu wszystkim się podoba, tym bardziej że naprawdę każdy robi wszystko, by tak było.</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Wrocław pojawiał się wielokrotnie.</u>
          <u xml:id="u-228.8" who="#PoselJanKulas">(To bardzo ważne.)</u>
          <u xml:id="u-228.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Merytorycznie uważam, że jest to wielka szansa dla Polski, ażeby u nas odbyło się EXPO w 2010 r. lub w 2014 r.: Wrocław - 2010 r., Poznań - 2014 r. Nie chcę nikogo tutaj skłócić. Moim zdaniem problem polega nie na tym, czy należy to w Polsce robić, tylko czy nas na to stać. Na dzisiaj Wrocław jeszcze nie przygotował symulacji kosztów, a zgłoszenie musi nastąpić najpóźniej w styczniu przyszłego roku. Jeżeli rząd nie otrzyma symulacji kosztów, to obawiam się, że nie będziemy mogli zobowiązywać decyzjami rządu poprzez zgłoszenie Wrocławia przyszłych rządów, które będą musiały wydać te pieniądze w latach - powiedzmy sobie - 2006-2010. Czekamy po prostu na dokumenty, które upoważniłyby nas do tego, ażeby w oparciu o symulacje z uwzględnieniem wszystkich doświadczeń, chociażby hanowerskich, potraktować ten temat bardzo poważnie. Polsce by się to przydało, nie tylko regionowi Dolnego Śląska, ale i co najmniej województwom ościennym czy w ogóle dobrze by to zrobiło wszystkim regionom.</u>
          <u xml:id="u-228.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Chociaż z drugiej strony trzeba przyznać, że szanse na to, żeby Polska otrzymała prawo organizacji, są bardzo słabe, ponieważ bardzo słabe są w ogóle szanse, żeby w 2010 r. otrzymała prawo organizacji Europa. Ubiegają się o to Chiny, ubiega się Brazylia, Kolumbia, a także kraje z innych kontynentów. W związku z tym szanse w 2014 r. są większe, ale nie chciałbym pomniejszać tych szans - zawsze trzeba walczyć, jeżeli tylko pojawią się uzasadnione możliwości wyliczenia kosztów.</u>
          <u xml:id="u-228.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Czy my jesteśmy bogatym krajem, czy inni byli bardziej racjonalni? Wydatki na EXPO większości znanych mi państw - ja już pomijam Niemców, bo oni wydali stukrotnie więcej - np. Czechy, Węgry, wydało więcej pieniędzy niż my, a jestem przekonany, bo są to nasi sąsiedzi, że nie mają takich efektów, chociażby jeżeli chodzi o frekwencję. W związku z tym jeszcze raz chciałbym zapewnić Wysoką Izbę, że robimy wszystko, żeby tych środków przeznaczyć jak najwięcej.</u>
          <u xml:id="u-228.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Było pytanie o zbiorcze wycieczki z regionów na koszt podatników. To jest nieprawda. Podatnicy jeżdżą za swoje pieniądze. Jeżeli w delegacji jest parę osób, to oficjalne delegacje nie są liczne, natomiast towarzyszy im bardzo dużo firm, instytucji kulturalnych itd., które jeżdżą za swoje pieniądze. W związku z tym myślę, że w tej sprawie nie może być o to obaw.</u>
          <u xml:id="u-228.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Nie ma promocji polskiej żywności wprost, ale mamy kuchnię, która przecież jest również promocją polskiej żywności, bo tam te produkty są dostarczane z Polski.</u>
          <u xml:id="u-228.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Kwestia bezpieczeństwa turystów. Oczywiście zabiegamy o to w ramach ogólnego bezpieczeństwa obywateli i jest to warunkiem zwiększenia liczby przyjeżdżających do Polski turystów. Zawsze środki są niewystarczające, jeżeli ktoś pyta, czy były one wystarczające, czy skromne.</u>
          <u xml:id="u-228.15" who="#GlosZSali">(Miała powstać fundacja...)</u>
          <u xml:id="u-228.16" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Fundacja współpracy polsko-niemieckiej będzie. Jesteśmy do tego przygotowani i myślę, że będzie bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-228.17" who="#PoselBronislawaKowalska">(To są wyczerpujące odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-228.18" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieGospodarkiTadeuszDonocik">Wysoka Izbo! Tych pytań najprawdopodobniej było więcej. Jeszcze raz podkreślam, że jestem gotów - może w indywidualnych rozmowach lub w innym trybie - spotkać się i przekazać te informacje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-228.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#PoselJanKulas">(Dziękuję, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani poseł Anna Bańkowska z klubu SLD zadaje pytanie w sprawie waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych. Pytanie zostało skierowane do prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Z upoważnienia prezesa Rady Ministrów odpowiedzi udzieli sekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej pani minister Ewa Lewicka.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę panią Annę Bańkowską o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#PoselAnnaBankowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#PoselAnnaBankowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W czerwcu br. w wyniku waloryzacji nastąpił wzrost świadczeń emerytalno-rentowych o 4,3%. Miał on gwarantować realny wzrost emerytur i rent zaledwie o 0,3%. Byłoby to możliwe do osiągnięcia, gdyby inflacja utrzymywała się na poziomie określonym w ustawie budżetowej. Ale tak, niestety, nie jest. Wszyscy wiemy już dziś, że inflacja jest wyższa od planowanej i że tak będzie w skali całego roku. Spór wśród ekonomistów dotyczy obecnie jedynie tego, o ile przekroczy ona założenia przyjęte w ustawie budżetowej. Jakkolwiek szacować, wiadomo, że na wyższej od planowanej inflacji stracą emeryci i renciści. Nie chroni ich interesów wyrównanie w następnym roku wraz z kolejną waloryzacją. Wyrównanie bowiem obejmuje tylko skutki dla 2000 r. Świadczeniobiorcy w takiej sytuacji stracą kwotę stanowiącą równowartość zaniżonego miesięcznego świadczenia za okres od stycznia 2001 r., poprzedzający następną waloryzację w 2001 r. Jeśli przyjąć, że w przyszłym roku waloryzacja będzie przeprowadzona w czerwcu, to emeryci nigdy nie otrzymają pieniędzy stanowiących równowartość wyrównawczej waloryzacji za miesiące styczeń-maj 2001 r. Ponadto stracą również z tego powodu, że wyrównanie otrzymują bez odsetek. Trzeba wspomnieć, że stracą również z racji mniej korzystnego wskaźnika weryfikacyjnego w porównaniu ze wskaźnikiem waloryzacji. Również mniej korzystnie ukształtuje się poziom świadczenia od czerwca 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#PoselAnnaBankowska">W związku z tym pytam: Dlaczego wobec takiej sytuacji i takich niekorzystnych zjawisk, które, jak wiemy, dotkną emerytów, rząd nie podjął decyzji o przeprowadzeniu wyrównawczej waloryzacji w IV kwartale br.? Czy rząd miał moralne prawo potraktować tak właśnie będących w bardzo trudnej sytuacji emerytów i rencistów? Pytam: Ile zaoszczędzi Fundusz Ubezpieczeń Społecznych na świadczeniach, a tym samym na emerytach i rencistach w wyniku wypłaty wyrównania dopiero w przyszłym roku? Jak rząd zamierza zrekompensować świadczeniobiorcom straty, jakie poniosą w związku z odłożeniem wypłaty wyrównania na rok przyszły? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej panią minister Ewę Lewicką o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Poseł! Może najpierw powiem nieco o materii, której dotyczą pytania. Od 1996 r. waloryzacja emerytur i rent liczona jest tak, aby wyrównać skutki inflacji oraz zapewnić emerytom pewien co prawda niewielki procentowy, ale jednak udział we wzroście wynagrodzeń. W tym roku podwyżkę liczono więc według przewidywanego wskaźnika inflacji powiększonego o 15% różnicy pomiędzy przewidywanym wzrostem wynagrodzeń a wskaźnikiem inflacji. W przyszłym roku przyrost z tytułu wzrostu wynagrodzeń będzie nieco wyższy - będzie wynosił 20%.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">W tym roku waloryzacja została dokonana 1 czerwca. W jej efekcie średnia tegoroczna emerytura jest wyższa od średniego zeszłorocznego świadczenia o 6%.To jest przyrost nominalny. W roku 2000 w parametrach założonych w ustawie budżetowej - bo całą tę operację reguluje się w ustawie budżetowej; oprócz mechanizmów gwarancyjnych opisanych w ustawie parlament w ustawie budżetowej zaakceptował pewne założenia służące osiągnięciu realnych wzrostów opisanych w ustawie - przewidziano, że waloryzacja będzie oparta na poziomie średniorocznej inflacji dla 2000 r., wynoszącej 105,7%. To jest przewidywana inflacja średnioroczna. Przewiduje się, że nominalny wzrost przeciętnego wynagrodzenia będzie wynosił w roku 2000 do roku 1999 106% i że ów wskaźnik, o którym mówiła pani posłanka, wynosi 104,3%. Realnie wzrost świadczeń w 2000 r. powinien wynosił 0,3%.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Należy podkreślić, że w przypadku nieosiągnięcia zapisanego w ustawie budżetowej realnego wzrostu świadczeń wzrost ten musi być zapewniony - to chciałabym bardzo wyraźnie podkreślić - poprzez uruchomienie dwu mechanizmów: po pierwsze, mechanizmu jednorazowej wypłaty za ten rok kwot w takiej wysokości, aby ów wskaźnik realnego wzrostu został osiągnięty, to znaczy 0,3% przeciętnego świadczenia w roku 2000 do roku 1999, po drugie, bieżąca waloryzacja świadczeń w roku 2001 musi być skorygowana wskaźnikiem przyjętym na podstawie kwoty bazowej, którą trzeba skorygować.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Mechanizm korekty jest związany z tym, że kiedy już wiadomo, ile wynosi rzeczywisty średnioroczny wskaźnik inflacji i o ile wzrosło faktycznie przeciętne świadczenie, dokonuje się korekty. Korekta polega na podniesieniu świadczenia w odniesieniu do każdego miesiąca roku 2000, na zsumowaniu przyrostów i na wypłaceniu jednorazowej kwoty. Dotyczy to wyrównania. To jednak podnosi kwotę bazową przyjętą jako podstawa do wyliczenia przyszłej waloryzacji. To powoduje, że w przyszłej waloryzacji nie zostanie wykorzystany taki wskaźnik, jaki by wynikał z wcześniej założonego trendu inflacyjnego. Musi on być skorygowany. To są dwa mechanizmy, które powodują, że wszystko, co ustawa gwarantuje, jest wypłacone nie w tym roku, w którym wzrasta inflacja, lecz w roku następnym. W związku z tym nie można mówić, pani poseł, że emeryci i renciści na tym tracą.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#PoselAnnaBankowska">(Tracą, tracą.)</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Za chwilę powiem o tym dokładniej.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Przejdę teraz do konkretnych odpowiedzi na pytania.</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Pani posłanka Bańkowska postawiła pytanie: Dlaczego rząd nie podjął decyzji o przeprowadzeniu waloryzacji w IV kwartale bieżącego roku? To jest pierwsze pytanie pani posłanki Bańkowskiej. Rząd nie może tak po prostu, sam z siebie, przeprowadzać waloryzacji dodatkowej w środku roku. Takiego mechanizmu ustawowego nie ma.</u>
          <u xml:id="u-232.8" who="#PoselAnnaBankowska">(Ale może wystąpić z wnioskiem o korektę budżetu.)</u>
          <u xml:id="u-232.9" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Obowiązują dwie ustawy: ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i ustawa budżetowa. Pierwsza ustawa jednoznacznie określa terminy waloryzacji oraz mechanizmy, które to regulują. Druga ustawa determinuje kwoty przeznaczone na podwyżki świadczeń. Toteż rząd rozważał wyłącznie zaliczkową wypłatę wyrównania. Niestety nie znaleziono na nią pieniędzy. To jest też mechanizm szukania pieniędzy. Dlatego nie można mówić o oszczędzaniu przez Fundusz Ubezpieczeń Społecznych na emeryturach i rentach oraz na rencistach. Pani posłanka Bańkowska - jako były prezes ZUS - doskonale wie, że FUS nie zaoszczędzi niczego na emerytach i na rencistach. W związku z tym można tylko mówić o tym, że z powodu braku pieniędzy nie uda się w tym roku przyspieszyć tego, co emeryci i renciści i tak dostaną - w pełni dostaną wszystko to, co im się należy w roku przyszłym.</u>
          <u xml:id="u-232.10" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Trzeba podkreślić jeszcze jedną bardzo ważną rzecz. Przy opisanym w ustawie mechanizmie waloryzacji nie zakładano, że zmiany w trendzie inflacyjnym będą korygowane na bieżąco. To się nigdy nie zdarzyło w historii i nie przewidują tego ani ustawy...</u>
          <u xml:id="u-232.11" who="#PoselMaciejManicki">(Nigdy nie zakładano, że będzie taki przyrost inflacji. )</u>
          <u xml:id="u-232.12" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Ale zakładano w ustawie, że może się pojawić taka sytuacja, stąd mechanizm korygujący, i tak się zdarzyło w 1997 r., była korekta. W następnych latach jednak, warto przypomnieć, trend wyglądał nieco inaczej ze względu na zniżkowy trend inflacyjny i w 1997 r. realnie świadczenia wzrosły o 104,9%, w 1998 r. - o 101,7%, zaś w 1999 r. - o 103,4%. To są realne wzrosty emerytur i rent. I wszystkie...</u>
          <u xml:id="u-232.13" who="#PoselMaciejManicki">(To są wskaźniki realnego wzrostu.)</u>
          <u xml:id="u-232.14" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Tak, to są wskaźniki realnego wzrostu - 103%...</u>
          <u xml:id="u-232.15" who="#GlosZSali">(Do 103,4%.)</u>
          <u xml:id="u-232.16" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Tak jest, przepraszam, wzrostu do 103,4%.</u>
          <u xml:id="u-232.17" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">I to obrazuje m.in., że w latach poprzednich rzeczywiście emeryci nie mieli do czynienia z taką sytuacją, ale też obrazuje, że zniżkowy trend inflacyjny i nietrafne, niezbyt optymistyczne prognozy rządu co do tego trendu inflacyjnego spowodowały, że te realne wzrosty mogły być właśnie takie, czyli że te nietrafne prognozy były korzystne dla świadczeniobiorców.</u>
          <u xml:id="u-232.18" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Przechodząc do pozostałych pytań pani posłanki Bańkowskiej - rząd nie mógł w IV kwartale tego roku przeprowadzić żadnej dodatkowej waloryzacji, bo, po pierwsze, taki mechanizm prawnie nie był przewidziany, po drugie, wymagałby on zmiany ustawy budżetowej, a w świetle bilansu, jakiego dokonano, państwo możecie dyskutować w Komisji Finansów Publicznych, czy to jest możliwe, nie było to możliwe.</u>
          <u xml:id="u-232.19" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Pytanie o to, czy rząd miał moralne prawo tak potraktować będących w trudnej sytuacji emerytów i rencistów, nie powinno być stawiane rządowi, dlatego że trzeba byłoby też zapytać, czy kiedykolwiek w przeszłości istniało podobne oczekiwanie w stosunku do jakiegokolwiek rządu, kiedy powstawały te regulacje. Te regulacje mają trwały charakter i pokazują pewną perspektywę, ale też emeryci i renciści mają świadomość tego, że istnieje mechanizm korekty i nie należy o tym zapominać, a zwłaszcza posłowie nie powinni o tym zapominać.</u>
          <u xml:id="u-232.20" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Ile Fundusz Ubezpieczeń Społecznych zaoszczędzi na emerytach i rencistach w wyniku wypłaty wyrównania ? Oczywiście nic nie zaoszczędzi. Jest rzeczą oczywistą, że w przyszłym roku trzeba wypłacić wszystko, co się jest winnym emerytom i rencistom. Trzeba wypłacić wyrównanie i podnieść wskaźnik bieżącej waloryzacji, zatem nikt nic nie może zaoszczędzić, i pani posłanka Bańkowska o tym wie.</u>
          <u xml:id="u-232.21" who="#PoselAnnaBankowska">(Zaraz udowodnię, że mówi pani nieprawdę.)</u>
          <u xml:id="u-232.22" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Natomiast jeśli chodzi o pytanie ostatnie, jak rząd zamierza zrekompensować świadczeniobiorcom straty, jakie poniosą w związku z odłożeniem wypłaty wyrównania na rok przyszły, to informacja na ten temat jest już znana, została podana do publicznej wiadomości po ostatnim posiedzeniu Rady Ministrów. Rząd oświadczył, że w przyszłym roku zostaną wypłacone wszystkie należne emerytom i rencistom podwyżki, tak żeby osiągnąć realny wzrost 0,3% w możliwie najwcześniejszym terminie. Oczywiście najpóźniej nastąpi to w czerwcu, czyli jest to termin normalnej waloryzacji świadczeń. Nie jest to bardzo konkretna odpowiedź, ale jest to próba przygotowania się do ewentualnego wcześniejszego wypłacenia tej rekompensaty, przy czym jaki to będzie termin, trudno dzisiaj ustalić. Chcę też zwrócić uwagę, że wskaźnik potrzebny do wykonania całej korekcyjnej operacji jest znany tak naprawdę dopiero w połowie lutego, zatem także pod względem technicznym te operacje, jeśli mają być już operacjami docelowymi, nie bardzo mogą być wykonywane wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-232.23" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">To są odpowiedzi na pytania pani posłanki Bańkowskiej, na konkretne cztery pytania. Jest jeszcze kwestia, którą pani posłanka Bańkowska zawarła w samym wystąpieniu. Pani posłanka Bańkowska pisze: jakkolwiek by szacować, wiadomo, że na wyższej od planowanej inflacji stracą emeryci i renciści. Nie chroni ich interesów wyrównanie w następnym roku wraz z kolejną waloryzacją. Wyrównanie obejmie tylko skutki dla roku 2000. Chciałabym się odnieść do tego stwierdzenia, ponieważ wprowadza ono w błąd zarówno posłów, jak i tych, których dotyczą te mechanizmy. Otóż każda waloryzacja jest waloryzacją planującą uzyskanie jakiegoś efektu i porównaniu podlegają lata, całe lata nie krótszy okres. Tak jak mówimy o uzyskaniu efektu 0,3 realnego wzrostu między rokiem 2000 a 1999, tak korekty należy dokonywać właśnie z tego punktu widzenia. Zatem inflacja, jaka następuje na początku przyszłego roku, przede wszystkim jest uwzględniona przy wskaźniku waloryzacji, tym czerwcowym, a ponadto podniesiona przez podniesienie bazy w roku 2000, kiedy następuje korekta. Nigdy nie próbowano gonić inflacji w odcinkach krótszych niż roczne. Zatem wprowadzanie tutaj wątku pierwszego półrocza przyszłego roku, przy takim mechanizmie waloryzacji, jaki istnieje, jest w gruncie rzeczy po prostu wprowadzaniem w błąd wszystkich, którzy ten mechanizm znają. Znają go ci, którzy tworzyli ustawę w 1996 r. i potem ją zmieniali w 1997 r., i wydaje się, że te organizacje emeryckie, które korespondują z ministrem pracy, ale także z marszałkiem Sejmu, wiedzą, że ten mechanizm tak wygląda. Zatem wydaje się, że ta część pytania pani posłanki Bańkowskiej opiera się na nieporozumieniu.</u>
          <u xml:id="u-232.24" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">To wszystko. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Są pytania dodatkowe. Jest ich tylko 26.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Czy jeszcze ktoś chciałby się zgłosić? Pan poseł Sekuła. I pani... Oczywiście, pani posłanka jest główną zadającą pytanie. Więcej zgłoszeń nie ma.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam listę, ale mam prośbę, żeby tych 27 posłów się zmieściło w czasie. Po 30 sekund na posła, zgodnie z regulaminem. Jeśli nie zastosujecie się do regulaminu, to oświadczam, że o godz. 19.10 zgodnie z regulaminem będę musiał zakończyć zadawanie pytań, nawet gdyby pani minister nie miała czasu odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Anna Bańkowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PoselAnnaBankowska">Przede wszystkim chciałabym poprosić panią minister, żeby w przyszłości nie udawała w Wysokiej Izbie, że nie ma problemu w związku z wyrównaniem waloryzacji świadczeń dopiero w roku przyszłym. I nieprawdą jest, że na tej sytuacji, która ma miejsce w tym roku, nie stracą emeryci i renciści, a tym samym nie zaoszczędzi albo Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, albo budżet państwa, jeśli kasa Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest pusta. Pytam panią minister, w jakim miejscu popełniłam jakąkolwiek nieścisłość? Twierdzę, że w żadnym. To pani w sposób zawoalowany nie chce przyznać, że na odłożonym w czasie wyrównaniu tracą bezwzględnie emeryci i renciści.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#PoselAnnaBankowska">Powiem tak: gdyby w bieżącym roku w czerwcu była przeprowadzona rzetelna waloryzacja - rzetelna, to znaczy oparta na niezakamuflowanych, tylko od początku roku podnoszonych prognozach dotyczących inflacji - każdy emeryt dostałaby w czerwcu tego roku podwyżkę i te kwoty wynikające z podwyżki brałby na stałe, do końca swoich dni.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#PoselAnnaBankowska">Wyrównanie natomiast dotyczy tylko i wyłącznie miesięcy od czerwca do grudnia 2000 r. Również wyrównanie nie obejmuje odsetek. A zatem, pan marszałek mi przerywa tutaj, chciałabym zapytać tak. Po pierwsze, czy kiedykolwiek w ciągu ostatnich lat zdarzyło się, aby inflacja rzeczywista była dwukrotnie wyższa od planowanej? Czy w związku z tym mechanizm wyrównania przyjęty w ustawie budżetowej, o którym dobrze wiem i proszę mnie w tym zakresie nie pouczać, nie był przygotowany do wyrównywania korekt niewielkich różnic w inflacji, bowiem nikt nie zakładał, i opozycja, i koalicja, że może się rząd pomylić i dwukrotnie zaniżyć inflację? Po trzecie, jeśli przyjąć, że inflacja rzeczywista będzie 9,2%, to czy to oznacza, że gdyby rząd w ustawę budżetową wpisał 9,2, to waloryzacja w czerwcu zamiast o 4,3 byłaby aż o 10,1%? Jeśli się okaże w tym roku, że inflacja przekroczy 9 punktów, to Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, dzięki temu, że zaniżyliśmy inflację w budżecie i odkładamy wyrównanie na przyszły rok, zaoszczędzi, bo wyda mniej na wypłaty emerytur i rent o ok. 2 mld zł? Również stracą na tym emeryci, bo te 2 mld w przyszłym roku wprowadzone jako wyrównanie będzie bez odsetek, a inflacja potworna. Oprócz tego powiedziałam, że jakby była rzetelna waloryzacja w czerwcu, to na stałe by emeryci otrzymali tę podwyżkę, natomiast wyrównanie nie obejmuje okresu od stycznia do maja 2001 r. W związku z tym, pani minister, pytając dlaczego rząd nie przeprowadził wyrównawczej waloryzacji, nie mówiłam, że w oparciu o to prawo mieliście to zrobić. Tylko rząd ma taki instrument, jak nowelizacja, prawo do wnoszenia projektu zmiany ustawy budżetowej, po to, żeby dokonać urealnienia inflacji i dzięki temu urealnienia wskaźnika waloryzacji. Byłoby to z moralnego punktu widzenia jak najbardziej zasadne. A teraz uczynił to Sojusz Lewicy Demokratycznej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Krystyna Łybacka, ale teraz już będę przestrzegał regulaminu - 30 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PoselKrystynaLybacka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#PoselKrystynaLybacka">Pani Minister! Kto jest dla rządu ważniejszy - wielomilionowa rzesza emerytów i rencistów, którym czerwcowa waloryzacja nie pokryła skutków inflacji i jednocześnie nie ulżyła w sytuacji, kiedy mają bardzo niskie dochody emerytalno-rentowe, czy ważniejszy jest wizerunek rządu, który trwa w uporze przy błędnych założeniach i nie chce przyznać się, przychodząc do parlamentu z prośbą o nowelizację budżetu i również nie chce przyznać się chociażby w ten sposób, jak zrobił to wtedy, kiedy ratował twarz pana prezesa Alota, kiedy ten na skutek bałaganu organizacyjnego musiał otrzymać pożyczkę w wysokości 4 mld zł z budżetu państwa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Marek Kaczyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PoselMarekKaczynski">Panie Marszałku! Pani Minister! Ponieważ podawane są bardzo różne kwoty jako skutki dla budżetu w sprawie, o której mówimy, już nie wspominając o tym, czy to w tym, czy w przyszłym roku, proszę dokładnie podać kwotę, czy są już znane takie szacunki, ile budżet będzie musiał przewidzieć na waloryzację, która nie będzie w tym roku przeprowadzona, czy taka dokładna kwota już jest możliwa do określenia?</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#PoselMarekKaczynski">I drugie pytanie. Jeśli zgadzam się z pani wywodem, że w tym roku nie ma możliwości w budżecie, aby tę operację przeprowadzić, także jeśli chodzi o ewentualne odsetki, ponieważ nie było to przewidziane, tak że nie będzie to możliwe, to czy za okres od 1 stycznia 2001 r. do czerwca, kiedy prawdopodobnie ta wypłata nastąpi, te odsetki jednak nie powinny być wypłacone? Za ten właśnie okres.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jerzy Czepułkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#PoselJerzyCzepulkowski">Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Państwo! Pani minister była uprzejma powiedzieć, że nastąpił wzrost nominalny uposażeń emerytalno-rentowych o 6%. Czy gwoli uczciwości byłaby pani również w stanie podać, jaki realny spadek tych świadczeń miał czy ma miejsce? Czy pani potwierdzi, że w pani resorcie brakuje środków na fundusz pracy na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu, na zasiłki dla bezrobotnych, na pomoc społeczną i teraz na waloryzację rent i emerytur? Czy w świetle tego właśnie nie lepiej jest dokonać nowelizacji budżetu na 2000 r. i waloryzacji niż narażać szeroką rzeszę emerytów i rencistów na dalszy spadek realnej wartości tych świadczeń?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Marek Olewiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PoselMarekOlewinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#PoselMarekOlewinski">Pani Minister! Czy zła jest ustawa o waloryzacji rent i emerytur, czy też fatalna jest polityka gospodarcza rządu pana premiera Buzka, której wymiernym obrazem jest prawie dwukrotnie wyższa od planowanej inflacja?</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#PoselMarekOlewinski">Następnie, ile będzie kosztowała budżet 2001 r. dodatkowa waloryzacja rent i emerytur i kosztem jakich wydatków będzie dokonywana?</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#PoselMarekOlewinski">I ostatnie pytanie. Kto poniesie odpowiedzialność, jakieś konsekwencje za niezrealizowanie wskaźnika inflacji przyjętego w ustawie budżetowej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Stanisław Stec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PoselStanislawStec">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#PoselStanislawStec">Pani Minister! Jak rząd zamierza zabezpieczyć w 2000 r. realny wzrost emerytur o 0,3% powyżej inflacji?</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#PoselStanislawStec">Drugie pytanie. Czy rząd świadomie zaniżył w ustawie budżetowej na rok 2000 poziom inflacji, aby po prostu zaoszczędzić w wydatkach na waloryzację emerytur, żeby zaoszczędzić na emerytach i rencistach?</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#PoselStanislawStec">I trzecie pytanie. Gdy inflacja jest wyższa, to wyższy jest szczególnie wpływ z podatku od towarów i usług. Podam przykład: w tym roku cena paliwa wzrosła już kilkakrotnie. Od tego wzrostu cen paliwa jest naliczane 22% podatku, a więc ten podatek musi być wyższy. W związku z tym dlaczego twierdzicie, że nie ma możliwości przeprowadzenia zmiany ustawy budżetowej? Dochody z tytułu podatku od towarów i usług będą wyższe i w związku z tym jest podstawa do tego, żeby przeprowadzić korektę ustawy budżetowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Stanisław Kalemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PoselStanislawKalemba">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#PoselStanislawKalemba">Panie Marszałku! Pani Minister! Żeby doczekać tych świadczeń, waloryzacji i jednorazowej wypłaty w połowie przyszłego roku, to trzeba jeszcze dożyć do tego czasu. Wiadomo, że renciści i emeryci nie mają oszczędności.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#PoselStanislawKalemba">Pytanie, pani minister. O ile spadną realne świadczenia emerytalno-rentowe w bieżącym roku, biorąc od stycznia do grudnia? Bo spadną; pytanie tylko, o ile one spadną. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Krystyna Cencek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PoselKrystynaCencek">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#PoselKrystynaCencek">Pan premier Jerzy Buzek zapowiedział w swoim exposé, że minimalny realny przyrost dochodów, emerytur i rent będzie za jego rządów wynosił 2%. Proszę o podanie, jak wyglądał wzrost tych świadczeń w latach 1998-2000.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jan Kulas.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Poseł Krystyna Cencek:</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Mam jeszcze jedno pytanie, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PoselKrystynaCencek">Rząd realizuje zaległe zobowiązania odnośnie do emerytur i rent z powodu braku waloryzacji w latach 1991-1992. Jest to konsekwencja wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Co rząd zamierza zrobić, jeżeli emeryci obecną ustawę skierują do Trybunału? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jan Kulas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#PoselJanKulas">Pani Minister! Czy rząd zrobi wszystko, co możliwe, aby emeryci i renciści otrzymali realną waloryzację za rok bieżący, za rok 2000? Na czym polega społeczna niesprawiedliwość odnośnie do stanu i waloryzacji rent i emerytur ogólnych w stosunku do emerytur i rent służb mundurowych?</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#PoselJanKulas">Jak pani minister sądzi, dlaczego opozycja, która rwie się do władzy, jedynie atakuje rząd, a nie składa konkretnych propozycji w sprawie przyszłych waloryzacji emerytur i rent? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Kto dziś do tej władzy się nie rwie...</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Grzegorz Gruszka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#PoselGrzegorzGruszka">Panie Marszałku! Pogłębiający się z każdym dniem proces ubożenia emerytów i rencistów wywołuje słuszne protesty, chociażby strajk głodowy pod biurem premiera Buzka. Trudno się z tymi protestami nie zgodzić, bowiem według ostatnich danych po czerwcowej waloryzacji prawie 50% świadczeniobiorców otrzymuje do 700 zł, czyli mniej niż wynosi najmniejsza emerytura.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#PoselGrzegorzGruszka">Chciałbym zapytać w związku z tym panią minister, kto poniesie odpowiedzialność. Bo kiedy minister Handke źle wyliczył kwoty zapisane dla nauczycieli w Karcie nauczyciela, podał się do dymisji. Czy również pani minister w związku z tym, że tak się pani pomyliła - lub ktoś z rządu się pomylił.... Może ktoś złoży dymisję?</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#PoselGrzegorzGruszka">I na koniec mam propozycję. Może by tak rząd też do końca czerwca przyszłego roku przestał sobie wypłacać premie i wysokie apanaże - tak jak to będzie serwowane emerytom i rencistom?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Michał Kaczmarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PoselMichalKaczmarek">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#PoselMichalKaczmarek">Pytanie: Czy pani minister nie obawia się, że po raz drugi sprawę właściwej waloryzacji rent i emerytur będzie musiał rozstrzygnąć Trybunał Konstytucyjny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Marek Wikiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#PoselMarekWikinski">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#PoselMarekWikinski">Pani Minister! Jednym z postulatów protestujących emerytów oraz emerytów z Kozienic i ze Zwolenia, z którymi się ostatnio spotykałem, jest postulat zwolnienia najniższych rent i emerytur z podatku dochodowego. Czy rząd widzi możliwość zrealizowania tego postulatu w trakcie prac nad ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych? Co prawda ustawa z nieznanych powodów spadła z porządku dziennego obecnego posiedzenia Sejmu, ale już niebawem, mam nadzieję, wróci pod obrady Izby. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Anna Filek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#PoselAnnaFilek">Sytuacja większości emerytów i rencistów jest naprawdę tragiczna w związku z ogromną pomyłką rządu co do wskaźnika inflacji. Zapytuję wobec tego: Czy Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej uważa, że nie ma obowiązku ustosunkowywać się do tego i wnioskować o wprowadzenie zmian przez rząd, jeśli realizacja polityki społecznej jest mocno zagrożona?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Bronisława Kowalska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#PoselBronislawaKowalska">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#PoselBronislawaKowalska">Pani Minister! Emeryci się gubią.Waloryzacja ma być w czerwcu, ale w marcu bywały jakieś wyrównania. Czy teraz też będą? - pytają mnie w listach, porównując zapowiedzianą na połowę roku podwyżkę świadczeń ze wzrostem komornego i innych płatności, które już na nich spadły. Niepokoją się, jaka będzie ta czerwcowa podwyżka, nieświadomi tego, że już ją konsumują. Najtrudniejsza do wyjaśnienia jest konstrukcja tzw. wskaźnika waloryzacji emerytur i rent. W ustawie budżetowej określono, że od marca 2000 r. wynosi on 104%, a od czerwca 1999 r. - 108% Emeryci i renciści pytają: Jak to rozumieć? Dlaczego świadczenia mają być waloryzowane od 1 czerwca o 4,3%, skoro ich wzrost ma wynieść nominalnie 6%? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#PoselBogdanLewandowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#PoselBogdanLewandowski">Pani Minister! Proszę mi powiedzieć, czy to nieudolność czy przebiegłość rządu zadecydowała o wskaźniku inflacji? Drugie pytanie: Czy rząd orientuje się co do rzeczywistego położenia emerytów w Polsce? Czy zdaje sobie sprawę, że część z emerytów nie dożyje po prostu waloryzacji w 2001 r. I ostatnie pytanie: Proszę powiedzieć szczerze, pani minister, dlaczego właściwie rząd Jerzego Buzka tak nie lubi emerytów? Czy dlatego, że większość z nich pracowała w Polsce Ludowej? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Wojciech Nowaczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#PoselWojciechNowaczyk">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#PoselWojciechNowaczyk">Według pani minister mechanizmy waloryzacji są dobre. Zdaniem wielu zorientowanych, emerytom należy się waloryzacja. Pytam: Kto jest kompetentny ostatecznie rozstrzygnąć sprawę tych rozbieżności w ocenach, bo to jest konieczne? Ponadto z doniesień prasowych dowiedzieliśmy się, że marszałek Sejmu pan Maciej Płażyński w odpowiedzi na wniosek o wprowadzenie debaty sejmowej na temat wzrostu świadczeń dla emerytów oświadczył, że rząd nie jest do tego przygotowany. Trudno to zrozumieć. Jak to ocenić? I pytanie ostatnie: Emeryci są przed gmachem Urzędu Rady Ministrów. Dlaczego nikt z ludzi, którzy są wyczuleni na to, a tam są bardzo na to wyczuleni ludzie, szczególnie teraz, w chwili jubileuszu ˝Solidarności˝, nie pofatygował się, żeby podać im pomocną dłoń? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Grzegorz Woźny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#PoselGrzegorzWozny">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#PoselGrzegorzWozny">Pani Minister! Proszę podać konkretną kwotę. Ile wynoszą dodatkowe wpływy do budżetu państwa w związku z tak wysokim, wyższym od planowanego, wskaźnikiem inflacji? I na co te środki rząd wydatkuje? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Krzysztof Baszczyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Pani Minister! Chciałbym spytać o taką sprawę. Emeryci dowiadują się, że nie będzie waloryzacji ich emerytur, a jednocześnie w tym samym czasie czy może nieco wcześniej rząd zdejmuje 8,9 mln zł ze świadczeń socjalnych dla emerytowanych nauczycieli. Te pieniądze m.in. mają być przeznaczone na realizację Karty nauczyciela. Proszę mi powiedzieć, czy to jest zbieg okoliczności, czy wyraz niechęci rządu do emerytów. W jakich kategoriach pani może to ocenić? Przy okazji następne pytanie: Jeżeli emerytury zostaną zwaloryzowane w roku 2001, to czy nauczycielom zostanie oddane to, co w tym roku zostało im zabrane? Myślę oczywiście o emerytowanych nauczycielach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Stanisław Żelichowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#PoselStanislawZelichowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#PoselStanislawZelichowski">Panie Marszałku! Pani Minister! Ja już jestem w takim wieku, że czasami nie pamiętam, co powinienem zapomnieć. Pamiętam, że przejmowaliście państwo władzę, kiedy Polska rozwijała się, było 7% - jest 4, inflacja spadała - teraz wzrasta, bezrobocie spadało - teraz wzrasta. Czyli rząd jest nieudolny i własną nieudolność próbuje zwalić na najsłabsze grupy społeczne, w tym wypadku na emerytów i rencistów? Mam pytanie: Czy pani sądzi, że na tle tego, co pokazuje NIK - gdzie są środki - niewpuszczenie NIK w celu przeprowadzenia kontroli uspokoi nastroje społeczne czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Józef Gruszka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#PoselJozefGruszka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#PoselJozefGruszka">Panie Marszałku! Pani Minister! Słyszymy coraz częściej, że rząd się pomylił a to w tym, to w tamtym miejscu. Co jednak mają uczynić renciści i emerycie w tym momencie, jak żyć za te 500-600 zł?</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#PoselJozefGruszka">Pytanie: Czy nie obawia się pani minister, że rzecznik praw obywatelskich zaskarży decyzję rządu do Trybunału? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Romuald Ajchler.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#PoselRomualdAjchler">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#PoselRomualdAjchler">Pani Minister! Nie doszacowano inflacji na 2000 r. o ok. 80-90% - i to jest właściwie główna przyczyna dzisiejszej debaty i sytuacji rencistów. Proszę powiedzieć, jak pani sądzi, czy było to celowe działanie rządu, czy brak profesjonalizmu i niekompetencja rządu. Jakie jest pani zdanie na ten temat?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Zbyszek Zaborowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#PoselZbyszekZaborowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#PoselZbyszekZaborowski">Pani minister przyznała, że inflacja jest znacznie wyższa od planowanej, ale nic nie wspomniała o tym, że wzrost gospodarczy jest niższy od planowanego. Rozumiem, że produkt krajowy brutto rośnie zgodnie z planem i w związku z tym wpływy podatkowe muszą być wyższe, również wpływy do ZUS. Pani minister stwierdziła, że po analizie nie ma pieniądzy na dodatkową waloryzację. Czy jednak nie warto byłoby, aby parlament miał szanse przeprowadzenia debaty nad nowelizacją budżetu, tym bardziej że rząd nie może również znaleźć pieniędzy dla nauczycieli? To jest trudna sytuacja, zdejmuje się środki z funduszu socjalnego, zdejmuje się środki przeznaczone na tak potrzebne autostrady. Czy pani nie uważa, że rząd powinien jednak zaproponować nowelizację budżetu? Renciści i emeryci muszą płacić wyższe ceny za lekarstwa, muszą płacić wyższe czynsze i nikt tych płatności do czerwca przyszłego roku nie odłoży. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Ryszard Stanibuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#PoselRyszardStanibula">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#PoselRyszardStanibula">Pani Minister! Dlaczego w ostatnim kwartale ub. roku nie zostały zrewaloryzowane świadczenia rentowo-emerytalne dla byłych funkcjonariuszy służb mundurowych? Mam tutaj na myśli byłych żołnierzy Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych, podlegających ministrowi spraw wewnętrznych i administracji, dla których organem emerytalnym jest dowództwo Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych. Obecnie te jednostki są w likwidacji, a minister nie wskazał nowego organu. Tą sprawą zajmuje się już rzecznik praw obywatelskich. Proszę o odpowiedź w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Wiesław Woda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#PoselWieslawWoda">Panie Marszałku! Mam trzy krótkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#PoselWieslawWoda">Pierwsze: Czy rząd zamierza podjąć rozmowy z głodującymi emerytami i rencistami, a jeśli tak - to kiedy?</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#PoselWieslawWoda">Drugie pytanie: Czy kwota należnego wyrównania rent i emerytur, która będzie wypłacana w przyszłym roku, będzie kwotą oprocentowaną?</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#PoselWieslawWoda">I wreszcie trzecie pytanie. NIK w ocenie budżetu za rok ubiegły podał, że zatrudnienie w administracji publicznej wzrosło o 46 tys. osób. W związku z tym pytam: Czy rząd rozważa ograniczenie zatrudnienia w administracji publicznej w celu przeznaczenia zaoszczędzonych środków na waloryzację rent i emerytur?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Maciej Manicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#PoselMaciejManicki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#PoselMaciejManicki">Pani Minister! Jeśli pani twierdzi, że nie ma pieniędzy w budżecie, to dlaczego z biednego resortu biednego kraju aż cztery panie wiceminister pracy pojechały na konferencję do Izraela. Co one tam w czwórkę robią? Ja rozumiem, jedna czyta, druga pisze, ale na litość boską, co robią dwie pozostałe?</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#PoselWojciechSzczesnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Za pogorszenie się siły nabywczej emerytur i rent winny jest rząd, prowadzący politykę gospodarczą wiodącą do inflacji, np. przez brak reakcji na wzrost cen paliw czy też wprowadzenie 3-procentowego VAT-u na nieprzetworzone artykuły rolne, co będzie skutkować wyższymi cenami artykułów żywnościowych. Pani minister, ilu jest rencistów i emerytów, w tym rolniczych i o najniższych świadczeniach? Jak rząd zamierza zwaloryzować - może w inny sposób - renty, te najniższe, i emerytury rolnikom? Czy pani minister ma świadomość, że emerytura starcza na nic nie starcza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Mirosław Sekuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#PoselMiroslawSekula">Panie marszałku, kilka pytań. Pierwsze: Czy inflacja jest dotkliwa tylko dla emerytów i rencistów, czy też jest cichym złodziejem pieniędzy wszystkich grup społecznych? Czy dla innych grup społecznych są przewidziane mechanizmy wyrównujące ubytki spowodowane inflacją? Drugie pytanie: Czy możliwe jest w zgodzie z istniejącym prawem zrealizowanie postulatów SLD, czy też jest to tylko wprowadzanie w błąd społeczeństwa? Trzecie: Czy rząd przewiduje możliwość zmiany prawa w taki sposób, aby w latach następnych waloryzacja odbywała się dwukrotnie lub kilkakrotnie? Pytanie czwarte: Ile wynosiła inflacja za 1996 rok? I pytanie skierowane nie do pani minister: Czy pan poseł Manicki umie tylko czytać, czy tylko pisać? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o udzielenie odpowiedzi sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej panią minister Ewę Lewicką.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#GlosZSali">(Wszystko umie, nawet komputer obsługiwać.)</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Jeśli ktoś chce zostać posłem, to musi umieć i czytać, i pisać. Jednocześnie pisane i drukowane, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mimo że umiem szybko pisać, to dzisiaj państwo mnie prześcignęliście. Zwykle na ogół szybko piszę, o czym wie pani posłanka Bańkowska, dzisiaj tempo...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Teraz, proszę, niech pani minister szybko mówi, bo mało zostało czasu regulaminowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Panie marszałku, niestety będę musiała w związku z tym dokonać pewnego grupowania. Nie uda się odpowiedzieć na wszystkie pytania, odpowiem na najważniejsze kwestie. Oczywiście pani posłanka Bańkowska w pierwszej kolejności, dlatego że pani posłanka Bańkowska pyta o pewien mechanizm, o który już wcześniej pytała. Pani posłanko, pytanie jest właściwie tak sformułowane: Gdyby rząd przewidział wyższą inflację albo gdyby ją oszacował na wyższym poziomie, to stawia pani posłanka tezę, że wówczas ten wskaźnik waloryzacji w tym roku byłby wyższy i że byłoby to pewne trwałe dobro, które już się dostaje systematycznie. Tyle tylko, że to jest pytanie o to, co by się stało, gdyby istniały inne mechanizmy waloryzacji. Rząd wykonał to, co do niego należało.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#PoselAnnaBankowska">(Ja nie pytałam, ja właściwie stwierdzam...)</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Pani posłanko, chciałabym dokończyć swoją kwestię. Rząd szacuje średnioroczną inflację, inflację grudzień do grudnia, nie po to, żeby wykonać operację, którą państwo sugerujecie, to znaczy, żeby podać wskaźnik zaniżony i potem uzyskać jakieś rezerwy. Tak nie jest, pani posłanko, i będę odpowiadać na to pytanie w dalszej kolejności, bo to dotyczy wpływów z podatków, wpływów ze składek i innych rzeczy. Natomiast zdarza się, że inflacja dokonuje pewnego zwrotu - zdarzało się też tak w przeszłości - i ten zwrot wynika z bardzo wielu czynników. To nie jest w gruncie rzeczy coś, co w dużym stopniu zależy wyłącznie od polityki fiskalnej. I tak też się stało w tym roku. Zatem nie można oszacować stosunkowo wysoko tego wskaźnika i powiedzieć, że się w ten sposób na bieżąco, że tak powiem, niweluje inflację. Z kilku powodów: dlatego że tak naprawdę nie wiemy, jak się realnie ukształtują różne procesy. Zatem przewiduje się, a następnie wykonuje się pewną korektę. Proszę pamiętać o jednym. Mówię o tym już chyba kolejny raz. Waloryzacja jest to wielomiliardowa operacja. Teraz odpowiem na pytania, które dotyczą skutków finansowych. W przyszłym roku kwota potrzebna na to, żeby przeprowadzić całą operację waloryzacyjną - nie tylko w stosunku do emerytów i rencistów pracowniczych, ale także mundurowych i rolniczych - wynosi ponad 5 mld zł. Dla samych pracowników tylko mechanizm korekty, ten, o który pytacie państwo posłowie, wynosi 1,5 mld zł. 1,5 mld zł, przy czym gdy doliczy się do tego rolników i służby mundurowe - prawie 2,5 mld zł. To jest sama korekta. To nie obejmuje tego, o czym mówimy, czyli bieżącej waloryzacji, jeszcze podniesienia owego wskaźnika. Jeśli zatem mówi się o tak wielkich kwotach, to przewidywanie służy właśnie temu, żeby można było mieć zamknięty budżet na każdy kolejny rok. Gdyby inflacja była korygowana w środku roku, gdyby pozostawiona była możliwość swobodnego podejmowania decyzji, wszystko jedno, czy rządowi, czy parlamentowi, w środku roku - to nie mówilibyśmy o żadnym planowaniu budżetowym. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych to jest ogromny worek pieniędzy, to prawda. To jest prawie 80 mld zł. Można powiedzieć, że to dużo. Wydawałoby się, że wszyscy powiedzą: każdy chciałby gospodarować tak wielkim przedsiębiorstwem. Jest to jednak stanowczo za mało jak na możliwości pokrywania wydatków. Wydatki są znacznie większe. Chciałam zwrócić państwa uwagę na to, że jest to co prawda tendencja spadkowa - w relacji do PKB wydatki jeszcze parę lat temu przekraczały 13%, choć wpływy również, rozwarcie pomiędzy wpływami a wydatkami było wielkie - ale dzisiaj też jest to na poziomie prawie 13%, jeśli chodzi o wydatki. Wpływy są na poziomie poniżej owych 13% PKB. To są ogromne kwoty. Nie jest zatem obojętne, czy się źle oszacuje tę inflację, niekorzystnie dla budżetu. Chodzi o to, że trzeba zarezerwować ogromne kwoty z pewną nadwyżką, co sugeruje pani posłanka Bańkowska. Trzeba było zrobić to z pewną nadwyżką, tylko że nikt nie wie, jak ta inflacja się będzie kształtowała. I proszę pamiętać, że zawsze się to robi rok wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Mówią państwo posłowie, że inflacja prawie dwukrotnie wyższa. Jest to zarzut w stosunku do rządu, że tak to źle oszacowane. Otóż nie dwukrotnie wyższa, bo rok się nie skończył, szanowni państwo posłowie. Jeżeli średnioroczna miała być na poziomie 5,7, a w tej chwili w prognozach, o których wspominają i państwo posłowie, i rząd, mówi się o przedziale między 9 a 10, to nie mówi się o dwukrotnie wyższej inflacji.</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#PoselAnnaBankowska">(Rząd zaniżył inflację.)</u>
          <u xml:id="u-293.5" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Jednak mniej.</u>
          <u xml:id="u-293.6" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Pani posłanka Łybacka pytała, kto ważniejszy: emeryci czy wizerunek rządu. Pani posłanko, jest rzeczą oczywistą, że nie chodzi tu o wizerunek rządu. Rząd martwi się faktem, że wysoka czy wyższa niż poprzednio inflacja dotyka emerytów i rencistów, ale przecież dotyka ona nie tylko ich. Rząd martwi się tym, że inflacja jest w gruncie rzeczy zabójczym mechanizmem, który dotyczy wszystkich. Przecież dotyczy ona wynagrodzeń. Dotyczy także słabych grup społecznych. Padło tutaj pytanie o nauczycieli. Padło pytanie o sferę budżetową. Oczywiście bez pracowników administracji, bo pracownicy administracji, a zwłaszcza wysocy urzędnicy, generalnie za dużo zarabiają - tyle tylko że z ministerstwa pracy mniej więcej połowa pracowników odchodzi na dobrze płatne posady w sektorze prywatnym. Tak wysokie są wynagrodzenia w administracji państwowej, że jej pracownicy z chęcią odchodzą gdzie indziej.</u>
          <u xml:id="u-293.7" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Chciałam więc zwrócić uwagę na to, że inflacja jest mechanizmem, który trzeba zwalczać. Skutecznie. I nie należy sprawiać wrażenia, że im wyższa inflacja, tym dla emerytów i rencistów lepiej, bo dostaną większe podwyżki. A taki w gruncie rzeczy ukształtował się mechanizm psychologiczny. Jak inflacja w poprzednich latach spadała, to emeryci się martwili, że będą mieli mniejsze podwyżki. Otóż inflacja jest wrogiem także tych, którzy są słabsi. Rząd musi o tym pamiętać i ograniczać inflację, a nie koniecznie zawyżać wskaźniki po to, by inflację prowokować.</u>
          <u xml:id="u-293.8" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Padło też pytanie z gatunku tych dotyczących polityki rządu. Padło pytanie dotyczące nierównego traktowania grup społecznych, tego, jaką rząd prowadzi politykę: czy taką samą wobec wszystkich grup społeczno-zawodowych, czy wybiórczą, selektywną w stosunku do emerytów i rencistów. Otóż nie, rząd nie prowadzi polityki selektywnej. Rząd stara się przeciwdziałać wszystkim tym procesom, którym podlegają różne grupy społeczne, a więc i bezrobociu, i skutkom inflacji. Jest oczywiście nadal bardzo wiele, tkwiących jeszcze w przeszłości, zjawisk, które w gruncie rzeczy obrazują pewne nierówności, jeśli idzie o traktowanie różnych grup społecznych. Ale to jest rzeczywiście wzięte z przeszłości. To jest fakt, że niektóre grupy emerytów i rencistów są jednak wyraźnie lepiej uposażone, to dotyczy m.in. służb mundurowych. I mechanizmy waloryzacji, takie jakie przewiduje każdy rząd na mocy ustawy, dotykają wszystkich. Jak przychodzi waloryzować to się waloryzuje nie wybiórczo różne grupy, tylko waloryzuje się wszystkim według tego samego mechanizmu, także rolnikom.</u>
          <u xml:id="u-293.9" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Proszę zauważyć, że każdy mechanizm waloryzacji, chociaż koszty utrzymania w mieście i na wsi są inne, jest taki sam. Tak naprawdę inflacja dotyka bardzo mocno w pierwszej kolejności osoby, które żyją w miastach, są pracownikami fizycznymi i tam inflacja wobec niskich świadczeń jest naprawdę wielkim problemem, i rząd ma tego świadomość. Ma tego świadomość dlatego, że prowadzone są systematyczne badania. To są badania nie tylko GUS-owskie i badania ZUS dotyczące poziomu świadczeń, ale to są także badania przeprowadzane na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej np. przez Instytut Pracy i Polityki Socjalnej, w których porównuje się sytuację emerytów i rencistów na tle innych grup społeczno-zawodowych. I emeryci, i renciści są tak samo traktowani w świetle wyników tych badań...</u>
          <u xml:id="u-293.10" who="#PoselStanislawKalemba">(Nie, to nie jest tak, nie widzi się tej biedy na wsi.)</u>
          <u xml:id="u-293.11" who="#PoselWojciechSzczesnyZarzycki">(Bo jest daleko.)</u>
          <u xml:id="u-293.12" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Chciałabym jednak dokończyć. Emeryci i renciści generalnie są tak samo traktowani, nie lepiej i nie gorzej niż inne grupy społeczno-zawodowe i to wyraźnie wynika także i z badań. Nie są grupą dyskryminowaną, wręcz przeciwnie, są jedyną grupą, której dotyczą pewne mechanizmy ustawowe ochronne, to jest właśnie i mechanizm waloryzacji, i mechanizm korekty, kiedy inflacja okazuje się być wyższa niż zakładana. Żadna inna grupa społeczno-zawodowa w Polsce nie ma takich gwarancji.</u>
          <u xml:id="u-293.13" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Zatem nie można czynić zarzutu ani rządowi, ani legislatorom, którzy tworzyli te mechanizmy ochronne w przeszłości, ponieważ zadbali o to, żeby te mechanizmy były. Oczywiście, jeśli chodzi o taką inflację, jak dzisiejsza, zawsze jest ona wrogiem wszystkich, których dotyka.</u>
          <u xml:id="u-293.14" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Jeśli chodzi o stronę wpływów, wydatków i możliwości dokonywania jakichkolwiek finansowych operacji. Gdyby było tak, że do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych systematycznie wpływa więcej składek i że ten rok zakończyłby się dzięki właśnie wyższej inflacji, wyraźnymi większymi wpływami do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zapewniam państwa, że nie mielibyśmy żadnych wątpliwości, ażeby złożyć propozycję korekty albo przyspieszenia wypłaty owego wyrównania.</u>
          <u xml:id="u-293.15" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Z analizy dokonanej przez ZUS wynika, że do końca tego roku nie będzie żadnych gwałtownych wzrostów z tytułu inflacji, jeśli chodzi o wpływy do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. I to jest też zadanie dla państwa posłów, żeby zobaczyć, jak jest po stronie podatków. Otóż po stronie podatków od dochodów osobistych jest tendencja identyczna, nie widać tego impulsu inflacyjnego po stronie wzrostu dochodów pracowników i podatków płynących z tego tytułu. Zatem, gdyby po obu stronach widać było te procesy, to nie byłoby żadnej wątpliwości, że jest jakaś możliwość manewru.</u>
          <u xml:id="u-293.16" who="#PoselStanislawStec">(VAT.)</u>
          <u xml:id="u-293.17" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Chciałam zwrócić uwagę panu posłowi Stecowi, że ja na pytanie dotyczące VAT nie odpowiem, natomiast jest miejsce i czas, ażeby ministrowi finansów zadać to pytanie na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych. Oczywiście co do VAT nie zamierzam się wypowiadać i nie zamierzam zastępować ministra finansów. Mówię tylko o tym, co wiem i co minister finansów przekazał, jeśli chodzi o tendencję wzrostową składek i wpływów podatkowych z podatków dochodowych od osób fizycznych. Trzeba też sprawdzić, jakie są tego przyczyny.</u>
          <u xml:id="u-293.18" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">To była odpowiedź na większość z pytań dotyczących m.in. wzrostu gospodarczego, planowanego, i szans nowelizacji ustawy budżetowej. Zwracam państwu uwagę, że to jest jeden z elementów konstrukcyjnych, od tego zależy, czy w ogóle można podejmować jakiekolwiek decyzje. Nie widać dzisiaj dodatkowych wpływów do budżetu.</u>
          <u xml:id="u-293.19" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Nie jestem w stanie odpowiedzieć panu posłowi Baszczyńskiemu na pytanie dotyczące owych 8,9 mln, rozumiem, że to dotyczy Funduszu Socjalnego w części Karty socjalnej dotyczącej emerytów, ale to nie ma nic wspólnego z waloryzacją, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-293.20" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">(Jak to sę dzieje, że z jednej strony zabiera się emerytom...)</u>
          <u xml:id="u-293.21" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Nic się nie zabiera. Panie pośle, dobrze, że pan poseł doprecyzował, nic się emerytom nie zabiera, emeryci dostali...</u>
          <u xml:id="u-293.22" who="#PoselJerzyCzepulkowski">(Zabiera się fundusz socjalny nauczycieli.)</u>
          <u xml:id="u-293.23" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">(Jeżeli się zmniejsza fundusz socjalny nauczycieli...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Panowie posłowie zadawaliście pytania. Pani minister teraz odpowiada.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Panie pośle, ja nie widzę związku między tymi dwiema sprawami, zwłaszcza jeśli chodzi o waloryzację. Waloryzacja to jest mechanizm, który dotyczy wszystkich. I tu przy okazji... Tu nie ma szukania oszczędności, wszystko, co trzeba było wypłacić na podstawie przewidywanych wskaźników, zostało w tym roku wypłacone i niczego nie zaoszczędzono. Wszystko, co jest, co wymaga korekty zgodnie z ustawą, zostanie wypłacone w przyszłym roku i w przyszłym budżecie. I prawdą jest - tu chciałabym odpowiedzieć na jedno z pytań, już nie pamiętam, którego z panów posłów - że w związku z tym budżet w przyszłym roku będzie bardzo trudny, bo te kwoty, o których mówiłam, ponad 5 mld zł, i te kwoty korekcyjne powodują, że w projekcie budżetu na przyszły rok rząd już zaplanował w gruncie rzeczy dosyć istotne redukcje wydatków w różnych dziedzinach. To odbędzie się m.in. kosztem owej administracji...</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#PoselMaciejManicki">(Podróży zagranicznych też.)</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Tak.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#PoselMaciejManicki">(Ale w tym roku jeszcze pojadą.)</u>
          <u xml:id="u-295.4" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">...także kosztem redukcji zatrudnienia w administracji, panie pośle. I tutaj odpowiadam na to pytanie. Będą redukcje zatrudnienia w administracji. Niewątpliwie ten wzrost o 46 tys. jest niepokojący. Jednocześnie chciałabym zwrócić państwa uwagę na to, że nawet gdyby dokonać owej redukcji o 46 tys. etatów w administracji państwowej, to nie ma to żadnego związku z możliwością przeprowadzenia jakiejkolwiek wcześniejszej czy dodatkowej waloryzacji. 46 tys. etatów, proszę państwa, to jest kilkadziesiąt milionów złotych, a waloryzacja kosztuje tyle, ile państwu powiedziałam. Mam więc prośbę, żeby nie przyrównywać do siebie tych wielkości. Wszystkie tego typu operacje wiążą się rzeczywiście z poważnymi dylematami, co obciąć i gdzie realizować, gdzie są priorytety. W tym roku priorytetem jest - tu odpowiem panu posłowi Baszczyńskiemu - znalezienie pieniędzy na podwyżkę pensji nauczycielskich. Niewątpliwie dlatego trwają dalsze poszukiwania środków, ażeby wywiązać się z tego zobowiązania. W tym roku priorytetem jest wypełnienie zobowiązania i wypłacenie wszystkim emerytom w gotówce do końca tego roku rekompensat za utracone dodatki z tytułu pracy w szkodliwych warunkach, w gruncie rzeczy z uwagi na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego. Od 1991 r. ludzie na to czekają. To wszystko będzie się działo w tym roku, w tegorocznym budżecie. Także w tym roku Wysoka Izba przyjęła rozwiązanie dotyczące rodzin, w których jest więcej niż dwoje dzieci na utrzymaniu. I to są rozwiązania, które w tym roku będą zrealizowane. Zatem nie wydaje się, aby ze społecznego punktu widzenia, przy braku środków i przy takich priorytetach, możliwe było zrobienie czegokolwiek w tym roku. W przyszłym roku - to już państwo ocenicie - kosztem cięć w wydatkach bieżących m.in. resortów dokonano takiej próby zrealizowania zobowiązania ustawowego, bo to jest zobowiązanie ustawowe, ażeby realny wzrost, tak jak zakładano, wynosił 0,3% w relacji rok 2000 do 1999. I to zobowiązanie zostanie zrealizowane. Zatem wczorajszy apel pana Leszka Millera, przewodniczącego SLD, żeby rząd się z tego wywiązał, jest apelem niepotrzebnym, ponieważ rząd się z tego wywiąże i oczywiście jeśli chodzi o emerytów i rencistów...</u>
          <u xml:id="u-295.5" who="#PoselBogdanLewandowski">(Tak jak i nauczycieli.)</u>
          <u xml:id="u-295.6" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">...zostanie to uregulowane zgodnie z mechanizmami ustawowymi.</u>
          <u xml:id="u-295.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-295.8" who="#PoselMaciejManicki">(Co pani koleżanki robią w Izraelu?)</u>
          <u xml:id="u-295.9" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Pan poseł Manicki na dwie minuty przed godz. 19.10, panie marszałku, koniecznie chce wiedzieć, co koleżanki robią w Izraelu. Są na konferencji międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-295.10" who="#PoselMaciejManicki">(W czwórkę?)</u>
          <u xml:id="u-295.11" who="#SekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejEwaLewicka">Tak, na konferencji międzynarodowej, i już lada moment powinny lądować, tak że pan poseł zada to pytanie bezpośrednio paniom minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#PoselAnnaBankowska">(Panie marszałku, ja proszę...)</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Informuję, że...</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#PoselAnnaBankowska">(Ja muszę to pytanie zadać.)</u>
          <u xml:id="u-296.4" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Oczywiście, ja... Tylko że, pani poseł, różnica między nami jest taka, że pani musi z własnej nieprzymuszonej woli, a ja jestem zmuszony przez regulamin i nie mogę już tego kontynuować. Mamy mimo wszystko 3 godziny poślizgu, opóźnienia w realizacji porządku dziennego. Dlatego też chcę powiedzieć, że czas przeznaczony na pytania w sprawach bieżących został wyczerpany, Sejm kończy więc rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego. Ja to mówię z ręką na sercu, pani poseł, że jest wyczerpany...</u>
          <u xml:id="u-296.5" who="#PoselAnnaBankowska">(Panie marszałku, jedno sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-296.6" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">...ponieważ informowałem na samym wstępie Wysoką Izbę, że czas przeznaczony na pytania nie może trwać dłużej niż 2 godziny. To jest zgodne z regulaminem uchwalonym przez Wysoką Izbę, całą Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-296.7" who="#PoselAnnaBankowska">(Jedno sprostowanie. Muszę jedną kwestię sprostować.)</u>
          <u xml:id="u-296.8" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Tylko jedynie w kwestii formalnej mogę pozwolić pani poseł zabrać głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PoselAnnaBankowska">Pani minister unika mówienia prawdy - i to bardzo sprytnie. Na szczęście zarówno my, jak i emeryci wiemy, jak prawda wygląda. Na złych prognozach inflacyjnych - mimo wyrównania - emeryci bezwzględnie stracą. Prawda jest inna niż pani z tej mównicy mówi. Wyrównanie obejmuje li tylko skutki w odniesieniu do tego roku, nie dotyczy natomiast miesięcy poprzedzających następną waloryzację w przyszłym roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Już dziękuję. Te konkluzje były wypowiedziane przez posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#PoselAnnaBankowska">Na szczęście pani minister powiedziała, że szacuje pani kwoty wyrównań na przyszły rok na 1,5 mld zł. I to jest właśnie - moim zdaniem - kwota zaniżona, którą emeryci powinni dostać w tym roku, gdyby nie błędy inflacyjne. Oprócz tego, gdyby nie błędy inflacyjne, gdyby nie szacunki rządu, dostaliby około 1200 mln zł w okresie styczeń-maj. W związku z tym Leszek Miller się nie myli. Wyrównanie jest krzywdzące dla emerytów przy tak dużej pomyłce inflacyjnej. Odkładacie państwo problem na przyszły rok, możliwe że świadomie - dla waszych następców, bo może w marcu odbędą się wybory.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Nie była to jednak kwestia formalna ani też nie miało to charakteru pytania. To nie było nawet sprostowanie pytania bądź odpowiedzi. To jest ciągle prostowanie polityki, a to wiąże się po prostu z bezmiarem czasowym.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej oraz Komisji Polityki Społecznej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Kontynuujemy dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-300.4" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Wita Majewskiego o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#PoselWitMajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawozdanie przedłożone przez Komisję Nadzwyczajną koresponduje z ideami, które prezentowaliśmy w swoim czasie w projekcie Sojuszu Lewicy Demokratycznej w zakresie zmian dotyczących tygodniowego wymiaru czasu pracy i 5-dniowego tygodnia pracy. To sprawia nam satysfakcję. Mimo że projekt został początkowo odrzucony, to jednak jego idee zostały podtrzymane w sprawozdaniu komisji. Zarówno ja, jak i posłowie z mojego klubu jesteśmy z tego faktu zadowoleni i będziemy popierali ten projekt. Chcę jednak zwrócić uwagę na pewne kwestie, które nie zostały poruszone w debacie, a, jak sądzę, warto o nich powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#PoselWitMajewski">Po pierwsze, większość pracowników w Rzeczypospolitej pracuje w wymiarze 40-godzinnym. Mniejszość natomiast nigdy nie będzie poddana postępowaniu układowemu ze względu na pracę w mikrofirmach i w firmach tworzonych od nowa w sektorze prywatnym, gdzie, po pierwsze, nie ma związków, po drugie, często nawet nie ma warunków do założenia związku. Dlatego też nasuwa się pytanie, czy taki stan rzeczy można tolerować, czy odpowiada to idei, literze art. 32 konstytucji. Znakomita większość pracowników pracuje w 40-godzinnym tygodniowym systemie pracy, zaś nieznaczna mniejszość - gorzej usytuowanych i pracujących w mniejszych zakładach - nigdy nie mogłaby tego osiągnąć w systemie układowym. Taki stan rzeczy na dłuższą metę byłby niezgodny z zasadą równości określoną w art. 32 konstytucji. Myślę, że ten projekt przede wszystkim uzgadnia stan rzeczywisty z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#PoselWitMajewski">Druga sprawa, która jest bardzo istotna, to fakt, że mimo iż rozstrzygnięcie sprawy dobiega końca - mam nadzieję że jutrzejsze głosowanie będzie korzystne dla projektu przedstawionego w sprawozdaniu komisji - to jednak pracodawcy tak do końca, po pierwsze, nie podtrzymują tych rozwiązań, po drugie - o czym tu już w dyskusji była mowa - operują faktami, które są dalekie od prawdy, rzetelności ekonomicznej, idei dialogu. Wolałbym oczywiście, jeśli chodzi o tego typu rozwiązania, żeby było to zawierane w formule dialogu między związkami i pracodawcami przy współudziale rządu. Temu służy idea dialogu trójstronnego. Ale dzisiaj wiemy już dobrze, iż rząd do tej idei nie przykłada należytego starania, czego efektem jest stan Komisji Trójstronnej na dzień dzisiejszy i jej fasadowy status, praktycznie pozbawiony jakiegokolwiek znaczenia; rozumiem również, że i pracodawcy nie wymuszają na partnerach odpowiedniego postępowania, które prowadziłoby do zawierania konkretnych umów na tym etapie. My jako parlament musimy przejąć w tym wypadku tę rolę, jeśli chodzi o dialog trójstronny, i w związku z tym, że po prostu nie sprawdzał się on za rządów AWS, naprawiać błędy i próbować szukać rozwiązań, które są właściwe.</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#PoselWitMajewski">W tym świetle materiały, które w ciągu ostatnich dwóch dni skierowali do posłów pracodawcy, mam na myśli zarówno Konfederację Pracodawców Prywatnych, jak i konferencję prasową szeregu organizacji pracodawców, wymagają pewnego komentarza z tej trybuny. Wskazywano tu już, jeśli chodzi o sposób liczenia, iż koszty pracy wzrosną o 7% w skali kraju, i o skutkach, jakie to będzie miało dla wytworzonego dochodu narodowego, trudno mówić, skoro, jak wiemy, dotyczy to dzisiaj ok. 30% zatrudnionych; czyli gdyby policzyć, że 30% zatrudnionych będzie pracowało o 5% krócej, to już z czystego rachunku wynika, że koszty pracy wzrosną o 1,5-2 punkty. Przy dobrej organizacji i przy tzw. sobocie, które jest przecież nieporównywalna z innymi roboczymi dniami pracy, jeżeli chodzi o efektywność ekonomiczną, to praktycznie ten rachunek należałoby jeszcze zmniejszyć.</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#PoselWitMajewski">Druga sprawa. W sprawozdaniu z konferencji czytamy, że przedłożony przez komisję projekt nie doprowadzi do zmniejszenia bezrobocia. A z drugiej strony ci sami pracodawcy w tym samym akcie mówią, że należy wprowadzić 3-letni okres przejściowy, po to by wyszkolić dodatkowych pracowników. Przecież brakuje tu prostej logiki, już nie mówię o jakichkolwiek poważnych prezentacjach stanowisk. Jeżeli z jednej strony się mówi, że zmniejszenie czasu pracy nie doprowadzi do ograniczenia bezrobocia, a z drugiej strony - że potrzebne są trzy lata, żeby wyszkolić dodatkowych pracowników, to chyba się zakłada, że ci dodatkowi pracownicy są potrzebni. I nie ma co tego ukrywać, bo poważne badania, jakie przeprowadzaliśmy jeszcze w Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w Kodeksie pracy, wykazywały, że w warunkach 1995 r. byłoby to zatrudnienie rzędu ok. 300 tys. osób. Dzisiaj liczba ta może być nawet nieco większa lub mniejsza, ale w każdym razie jest to tego typu rząd zatrudnień, który w ciągu roku będzie musiał zostać uruchomiony. Dla kraju, w którym bezrobocie jest podstawowym problemem społecznym, jest to oczywiście sprawa niezwykle ważna.</u>
          <u xml:id="u-301.5" who="#PoselWitMajewski">Z tych wszystkich względów, Wysoka Izbo, panie marszałku, uważam, że z jednej strony trzeba wyrazić ubolewanie, że do uchwalenia tego projektu nie dochodzi w drodze pełnego konsensusu wszystkich partnerów społecznych - a na taki konsensus dzisiaj by on zasługiwał - a z drugiej strony należy też wyrazić zadowolenie, że Wysoka Izba, przejmując niejako funkcje partnerów trójstronnych, jednak naprawia tą niezbędną obecnie nowelizacją sytuację, która dłużej po prostu nie powinna być tolerowana. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Aleksandra Halla z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#PoselAleksanderHall">Panie Marszałku! Posłowie Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego, wchodzący w skład klubu AWS i tworzący w nim Zespół Konserwatywno-Ludowy, nie udzielą poparcia stanowisku komisji sejmowej przewidującemu skrócenie tygodnia pracy do 40 godzin, natomiast popierają w pełni stanowisko rządu przewidujące wprowadzenie 5-dniowego tygodnia pracy z zachowaniem 42-godzinnego czasu pracy w ciągu tygodnia. Merytoryczne racje w tej sprawie obszernie i kompetentnie przedstawił w tej debacie przedstawiciel rządu. Racja podstawowa polega na tym, że Polska jest krajem, który nie z własnej winy musi odrabiać utracony dystans w stosunku do bogatych krajów Unii Europejskiej i Europy. To jest sytuacja, w której, niestety, nie stać nas jeszcze na przyjęcie wszystkich standardów obowiązujących w krajach, które bez porównania dłużej korzystały z wolności, z wolności gospodarczej, demokracji, które swoją pomyślność budowały przez dziesięciolecia.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#PoselAleksanderHall">Jesteśmy w sytuacji kraju, który musi odrabiać dystans, a to wymaga przede wszystkim pracy i, niestety, nie stać na to, aby pozwolić sobie za jednym zamachem wprowadzić 40-godzinny tydzień pracy. W szczególności te rozwiązania uderzą w małych i średnich przedsiębiorców, a trzeba zauważyć, że właśnie w tych przedsiębiorstwach prywatnych tworzą się nowe miejsca pracy, to jest dynamiczny element naszej gospodarki i tak będzie. I ta grupa ludzi, ta grupa przedsiębiorców, która zresztą w sposób jednoznaczny daje wyraz swojemu stanowisku, jest przeciwna skracaniu czasu pracy, zostanie postawiona w trudnej sytuacji ze względu na proponowane przez komisje rozwiązania. Oczywiście jest czas szczególny, kadencja parlamentu tak czy inaczej zbliża się ku końcowi, mamy czas kampanii prezydenckiej, to jest czas, w którym rzeczywiście posłowie chcieliby proponować rozwiązania korzystne dla szerokich kręgów opinii publicznej. Ale odpowiedzialnością parlamentarzysty i Sejmu jest myślenie w kategoriach dobra całego państwa, stabilności jego gospodarki i troski o tych, którzy są motorami rozwoju gospodarczego, a w Polsce tą grupą są właśnie w poważnej mierze średni i mali przedsiębiorcy.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#PoselAleksanderHall">Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe stoi na stanowisku, że skracanie tygodniowego czasu pracy - jeśli rząd podjąłby taką decyzję - powinno następować ewolucyjnie, np. po pół godziny w tygodniu rocznie, i w połączeniu z deregulacją rynku pracy, w szczególności z likwidacją nadmiernej ilości ograniczeń utrudniających korzystanie z umów zleceń i z likwidacją regulaminów w małych firmach, oraz z ograniczeniem stosowania przepisów o zwolnieniach grupowych do dużych firm. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi i proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Kasprzyka z klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#PoselJacekKasprzyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Dyskutujemy dzisiaj o materii, na temat której na wiele pytań powinien odpowiedzieć minister gospodarki, minister finansów. Wyrażam ubolewanie, że nie ma przedstawicieli tych resortów, bo przecież inne są kompetencje ministra pracy, inne jest jego rozeznanie w sprawie tego, co w gospodarce w sferze produkcji, w sferze wytwarzania jest istotne, aniżeli ministra pracy. Ale być może fachowość pana ministra sprawi, że zostaną uzupełnione wymienione przeze mnie braki. Chciałbym zacząć od jednej refleksji. Panie ministrze, był pan uprzejmy powiedzieć, że w latach osiemdziesiątych wspólnie z grupą swoich przyjaciół ze świata pracy miał pan czas na refleksje o tym, co będzie w przyszłości. Zapomniał pan jednak powiedzieć tej grupie, że jest nadproduktywność w Polsce, że za dużo jest rąk do pracy. Myślę, że gdyby pan im powiedział wtedy to, co pan dzisiaj na tej sali powiedział, to hasło na pierwszym piętrze byłoby trochę inne - nie ˝nie ma chleba bez wolności˝, tylko raczej ˝nie ma wolności bez chleba˝, i być może w innym miejscu byśmy się obydwaj znaleźli. Druga refleksja. Pan był uprzejmy pochylić czoło nad trudnościami polskiej gospodarki, nad trudnościami pracodawców, nad kosztami pracy. W czasie zapytań poselskich pan minister Donacik powiedział, że w Niemczech podczas wystawy reprezentowaliśmy nasz kraj jako lidera w regionie, jako kraj dynamicznie rozwiązujący problemy i rozwijający się. Tak więc cała ta histeria wokół kosztów pracy wydaje mi się albo lekko przesadzona, albo niespójne są informacje uzyskiwane wewnątrz jednego rządu. Oczekiwałem, że do tej debaty rząd dobrze się przygotuje i resort wskaże, które gałęzie gospodarcze, społeczne obejmie proponowana nowelizacja Kodeksu pracy. Bo przecież tak naprawdę to regulacje dotyczące czasu pracy w Polsce są fikcją, wiele rozwiązań, które tworzymy w tej izbie, w praktyce okazuje się fikcją. Okazujemy samozadowolenie z mocno przedyskutowanych projektów aktów prawnych, wymiany ostrych zdań i sformułowań, natomiast po wyjściu tych dokumentów z Sejmu, trafiających później do realizacji, nikt się nimi nie przejmuje. Myślę, że resort pracy zdaje sobie z tego doskonale sprawę. Dzisiaj w wielu gałęziach naszego życia gospodarczego i społecznego ustalenia, że ma być 8-godzinny czy 8,5-godzinny dzień pracy albo 5-dniowy czy 6-dniowy tydzień pracy, są czystą fikcją. Z pełnią świadomością to mówię. Dla pracowników, bez względu na ich wykształcenie czy rodzaj wykonywanej pracy, nie jest problemem to, czy oni pracują 8 godzin czy 8,5 godziny, problemem jest to, czy ich prawa pracownicze są respektowane i czy otrzymują wynagrodzenie za swoją pracę. Bardziej oczekiwałem od ministra pracy stanowiska w tej sprawie aniżeli bezkrytycznego reprezentowania jednego lobbingu gospodarczego przez rząd. Uważam to za dosyć duży nietakt, że minister pracy reprezentuje jedno tylko środowisko i to w sposób bardzo zdecydowany. Myślę, że fikcją jest opowiadanie o ogólnym wzroście kosztów pracy w określonych grupach zawodowych. Dzisiaj sytuacja jest taka, że pracodawców, szczególnie w sektorze prywatnym, o którym się mówi, że stanowi 70% sektora gospodarki, tak na dobrą sprawę krępuje tylko minimalna płaca. I pokazywanie tych spraw nie jest do końca istotne.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#PoselJacekKasprzyk">Chciałbym się jeszcze odnieść do jednej kwestii. Jeżeli pan uprzejmy był powiedzieć, że tą ustawą skasujemy na przykład handlowców, to myślę, że powinien się pan zastanowić, czy się pan nie myli. Zarówno handlowców, jak i innych podmiotów gospodarczych nie kasuje Kodeks pracy, kasuje ich sytuacja, ich położenie na rynku gospodarczym. Koszty pracy są tylko jednym z elementów obciążeń. Myślę, że rząd polski powinien zastanowić się nad tym, w jaki sposób wspomaga polską przedsiębiorczość, w jaki sposób próbuje poprawić jej konkurencyjność i stworzyć warunki do rywalizacji, a nie ograniczać sfery socjalne. I ostatni uwaga, panie ministrze, z okazji 20-lecia. Przepraszam tych, których by miało to dotknąć, a na to nie zasługują. Myślę, że te czasy, które pan tak mocno krytykował, do roku 1980, a w zasadzie do 1990 r., różniły się tym, że tamta władza, przymuszona, dodawała świadczeń socjalnych, a dzisiaj - lub w ostatnich 10 latach - władza opiera się na ścinaniu tych świadczeń, mówiąc później, że pracujący powinien być solidarny z bezrobotnym. Myślę, że ta solidarność powinna obejmować szersze grupy społeczne.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Ewę Tomaszewską z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#PoselEwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu dzisiejszym w tej sali uczestniczyliśmy w podejmowaniu uchwały podkreślającej znaczenie Sierpnia 1980 r. dla Polski i Europy i uznającej zasługi ludzi Sierpnia. Otwarta została wystawa przypominająca tamte dni. Właśnie dziś mamy zaszczyt i możliwość debatować nad realizacją 21 gdańskiego postulatu. Wówczas już podkreślano, że w Europie tylko kraje demokracji ludowej nie mają wolnych sobót. Postulat, przyjęty przez stronę rządową, stał się integralną częścią porozumień gdańskich. Nadal istnieje zobowiązanie władz do realizacji tego postulatu.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#PoselEwaTomaszewska">Przypomnę, że początek wprowadzania wolnych sobót w Polsce miał miejsce w 1973 r. Na początku - za odpracowaniem. Była to jedna sobota wolna w miesiącu, trzykrotnie zaś, w piątki, pracowano o 2 godziny dłużej. Dezorganizację, negatywne skutki ekonomiczne tego odpracowywania pamiętam do dziś. Po podpisaniu porozumień, mimo zobowiązania do ich realizacji, trwał opór władz. Pamiętamy walkę o wolne soboty w 1981 r. Później stopniowo obniżano tygodniową normę czasu pracy z 46 do 42 godzin, do ostatniej soboty, często dezorganizującej pracę i powodującej dodatkowe koszty ogólne.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#PoselEwaTomaszewska">Tak więc proces wprowadzania wolnych sobót w Polsce trwa 27 lat i jeszcze nie został zakończony. Trudno doprawdy mówić, że jest to proces zbyt raptowny, uniemożliwiający pracodawcom dostosowanie się do nowych warunków.</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#PoselEwaTomaszewska">Wprowadzenie 40-godzinnej tygodniowej normy czasu pracy było treścią licznych uchwał środowisk związkowych, w szczególności uchwały Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ ˝Solidarność˝. Jest ważnym punktem programu Akcji Wyborczej Solidarność. Klub nasz składał również projekty ustawy w tej sprawie, odrzucone także głosami posłów SLD. Niestety, na zasadzie wzajemności w takich działaniach doprowadziliśmy do tego, że dziś jeszcze nie uchwaliliśmy tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-307.4" who="#PoselEwaTomaszewska">Przyjrzyjmy się, jak wyglądają regulacje prawne i praktyka w tym zakresie w innych krajach. W zjednoczonej Europie tylko Portugalia miała jeszcze w 1995 r. czas pracy równy naszemu, pozostałe kraje zdecydowanie krótszy, przeciętnie około 38 godzin. Dłużej pracuje się w krajach Ameryki Łacińskiej, w niektórych krajach Azji i Oceanii, w niektórych krajach Afryki. Czas faktycznie przepracowany jest zazwyczaj krótszy, przy czym, analizując kraje europejskie, stwierdzam, że poza Turcją najdłużej pracuje się w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-307.5" who="#PoselEwaTomaszewska">Sytuacja w polskich zakładach pracy jest zróżnicowana. Podstawowe branże przemysłowe, przede wszystkim przemysł wydobywczy, hutniczy, energetyka, poligrafia, a także pracownicy oświaty, pocztowcy i inne mniejsze grupy zawodowe na podstawie układów zbiorowych pracy i pragmatyk zawodowych, a także szczególnych regulacji kodeksowych mają tygodniową normę czasu pracy równą lub niższą niż 40 godzin. Zazwyczaj jest to norma 36-godzinna.</u>
          <u xml:id="u-307.6" who="#PoselEwaTomaszewska">Według różnych szacunków 18-20% zakładów pracy ma nadal normatywny czas pracy w wymiarze 42 godzin tygodniowo. Te 20% to jest najbardziej restrykcyjny szacunek resortu finansów. Są to zakłady pracy mniejsze, obejmujące znacznie niższy odsetek pracowników - liczba ta niestety nie została ustalona, żadna z ekspertyz tego nie podaje, albowiem nie była ona mierzona. Mówię tu w tej chwili o zakładach, gdzie nadal utrzymana jest norma czasu 42 godziny. Dotyczy to słabszych organizacyjnie grup pracowników, które samodzielnie nie mają szans na dokonanie pożądanych zmian, a wobec których na skalę masową narusza się prawo pracy.</u>
          <u xml:id="u-307.7" who="#PoselEwaTomaszewska">Odnosząc się do konkluzji pana posła Lityńskiego, wydajność pracy, na co wskazują badania francuskie, wzrosła przy skracaniu tygodniowej normy czasu pracy, a produktywność istotnie zależy od organizacji pracy, zasadniczej domeny działania zarządzających zakładem, a nie szeregowych pracowników. Ponadto we Francji ubytkom w wynagrodzeniu przy ostatniej obniżce czasu pracy towarzyszyło utworzenie przez pracodawców funduszu przeznaczonego na podnoszenie kwalifikacji pracowników. Obciążenia na ten cel są znaczne.</u>
          <u xml:id="u-307.8" who="#PoselEwaTomaszewska">Co do zgłoszonej autopoprawki, muszę przyznać, że jest ona sprzeczna z przyjętym na tę kadencję programem Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-307.9" who="#PoselEwaTomaszewska">Projekt ustawy wypracowany przez połączone komisje przewiduje pełną realizację 21 postulatu Sierpnia '80, wprowadzając wszystkie soboty wolne, przy zachowaniu 8-godzinnej dobowej normy czasu pracy i dotychczas otrzymywanego wynagrodzenia, niezależnie od tego, jaki system wynagrodzeń dotyczy danej grupy pracowników. Wszystkie soboty wolne sprzyjają spójności rodzin, dają im szansę wspólnego spędzania czasu.</u>
          <u xml:id="u-307.10" who="#PoselEwaTomaszewska">Ustawa przewiduje też podwyższenie limitu godzin nadliczbowych do 200, co wydaje mi się wielkością nadmierną, niemniej ułatwia pracodawcom dostosowanie organizacji pracy do zapisów ustawy. Proponowany termin wejścia ustawy w życie 1 stycznia 2001 r. jest wystarczający, by zapewnić możliwość dostosowania organizacji pracy do nowych warunków prawnych.</u>
          <u xml:id="u-307.11" who="#PoselEwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Opowiadam się za przyjęciem projektu ustawy, zgodnie z wnioskiem połączonych komisji. Wyrażam także pogląd, że poprawka, którą złożyła pani Teresa Liszcz w sprawie ochrony pracowników pracujących w godzinach nadliczbowych jest istotna i mam nadzieję, że rozpatrzymy ją na ponownym posiedzeniu połączonych komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Macieja Manickiego z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#PoselMaciejManicki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#PoselMaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Parę wypowiedzi poprzednich sprowokowało mnie do ponownego zabrania głosu. Chciałem tutaj zwrócić uwagę, że jeśli mówiłem o działaniach związków zawodowych na rzecz wprowadzenia wreszcie 40-godzinnej normy czasu pracy w tygodniu, to wspomniałem również o blisko 100-letniej walce środowisk pracowniczych o 8-godzinny czas pracy, w związku z tym zarzut pana posła Zycha nie był do końca adekwatny. Tak na marginesie mówiąc o historii skracania czasu pracy, o czym zresztą mówiła pani poseł Tomaszewska, ten proces rozpoczął się w latach siedemdziesiątych i niemała była tutaj zasługa CRZZ, centrali związkowej, tak wielokrotnie odsądzanej od czci. Jej zasługą był również w pewnej mierze Kodeks pracy przyjęty w 1974 r., kodeks, o którym bardzo pochlebnie wypowiadała się, może pośrednio, pani poseł Liszcz, mówiąc, że w 1996 r. nastąpił regres w rozwiązaniach prawnych dotyczących czasu pracy. Można oczywiście powiedzieć, że był to regres - można to tak określić - jednakże uznano wówczas, że Kodeks pracy należy zmodyfikować, biorąc pod uwagę uwarunkowania wynikające z gospodarki rynkowej, że należy wprowadzić bardziej elastyczne rozwiązania również w zakresie dotyczącym czasu pracy. Tak na marginesie, jeśli pani poseł Liszcz tamte zmiany nazywa regresem, to nasuwa się pytanie, jak określiłaby dzisiejsze żądania pracodawców, dotyczące dalszego uelastyczniania kwestii czasu pracy w kodeksie.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#PoselMaciejManicki">Jeśli chodzi o problem zwiększenia limitu godzin nadliczbowych - nie będę się na ten temat rozwodził, za chwilę złożę na ręce pana marszałka poprawkę - nie widzimy takiej potrzeby, szczególnie w sytuacji, w której zostały zgłoszone wnioski mniejszości, które mogłyby wyeliminować praktycznie wszystkie pozostałe rozwiązania przyjęte w ustawie. Poza tym trzeba zwrócić uwagę na to, że na wniosek OPZZ przyjęto, iż układy zbiorowe pracy mogą uregulować dowolnie limit godzin nadliczbowych, ale oczywiście w granicach określonych przez Międzynarodową Organizację Pracy. To nowy i ważny przepis przyjęty przez komisję, to jest zmiana 10 lit. b.</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#PoselMaciejManicki">Jeśli odnieść się do propozycji rządowej powracającej jak gdyby do idei 42 godzin w ciągu 5 dni w tygodniu, to, po pierwsze, przerabialiśmy już tę propozycję. Ona była totalnie krytykowana ze wszystkich stron. To niczego nie rozwiązuje, a powoduje szereg perturbacji - już nie mówię nawet o ruchu trzyzmianowym, ale mieliśmy bardzo wiele sygnałów stamtąd, gdzie ludzie pracują na dwie zmiany, że wydłużenie tych zmian będzie powodowało to, że początek pierwszej zmiany i koniec drugiej wypadać będą poza szczytami komunikacyjnymi, a komunikacja przecież nie jest dzisiaj taka jak była drzewiej, kiedy i pociągi, i pekaesy jeździły znacznie częściej i znacznie gęstsza sieć tras pokrywała nasz kraj.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#PoselMaciejManicki">Tak na marginesie, tutaj też wątek historyczny w kontekście tego, że, panie ministrze, tak w istocie to ta rządowa propozycja - zresztą mówił o tym pan poseł Giedrojć - nie wprowadza żadnej zmiany. Przecież dzisiaj nie ma żadnych przeszkód, żeby ustalić w zakładzie pracy 5-dniowy tydzień pracy, utrzymując 42-godzinną normę. Jak historycznie sięgnę pamięcią, to muszę w pewnym sensie się pochwalić, że jako przewodniczący ogólnokrajowej organizacji związkowej działającej w branży stoczniowej w połowie lat osiemdziesiątych walczyłem, z sukcesem, z ówczesnym ministrem pracy panem Gębalą o to właśnie, aby ta możliwość została usankcjonowana. I od połowy lat osiemdziesiątych jest w naszym prawie zasada umożliwiająca właśnie takie rozwiązanie: 42 godziny i 5 dni w tygodniu. Ta propozycja jest więc, można powiedzieć, bezsensowna, ona klajstruje w istocie problem i tak naprawdę nie służy niczemu i chyba już zupełnie nikomu.</u>
          <u xml:id="u-309.5" who="#PoselMaciejManicki">Jeśli chodzi o kwestię podniesioną przez pana posła Lityńskiego, ja podzielam ten pogląd, że nad tymi wnioskami mniejszości nie można głosować blokiem w jednym głosowaniu. To są rzeczywiście różne problemy i popełnilibyśmy chyba błąd, gdybyśmy przyjęli, że w jednym głosowaniu można wszystkie wnioski mniejszości rozstrzygnąć.</u>
          <u xml:id="u-309.6" who="#PoselMaciejManicki">I jeszcze tylko jedna kwestia, odniesienie się do wypowiedzi pana ministra Kołodziejczyka. Mówiła na ten temat również pani poseł Tomaszewska. Pan minister powiedział, że głosami SLD 3 grudnia 1999 r. odrzucono ustawę. Tak, panie ministrze, odrzucono. Ja też o tym mówiłem, ale mówiłem też dlaczego. Dlatego że w tamtej ustawie, w tym kształcie, jaki jawił się po rozpatrzeniu poprawek i wniosków mniejszości, nie było gwarancji przeliczenia wynagrodzeń dla pracowników opłacanych inaczej niż miesięcznie. I mówiąc ˝nie˝ tej ustawie, powiedzieliśmy ˝nie˝ możliwości obniżenia wynagrodzeń pracowników o 5%. Dzisiaj komisje proponują przepis identyczny z tym, który wówczas AWS odrzucił we wniosku mniejszości, co spowodowało niestety ˝upadek˝ ustawy. Pani poseł Tomaszewska mówiła - o czym wspominałem - że SLD i AWS odrzuciły swoje propozycje na zasadzie wzajemności. Co do AWS to nie kwestionuję tego, ale co do SLD - jak powiedziałem - istniała poważna przyczyna merytoryczna, dla której nie mogliśmy poprzeć tamtej ustawy. Jestem zadowolony, że ta przyczyna ustąpiła, nie ma jej w obecnym sprawozdaniu. Aczkolwiek muszę powiedzieć, że jeśli mamy do czynienia z takim traktowaniem prawa, jak zwykło się to mówić, biorąc pod uwagę nazwisko słynnego prawnika, mówię o falandyzacji... Panie ministrze, wiem, o czym pan teraz pomyślał, ale nie powiem tego z tej mównicy, bo mówimy o innej materii niż ustawa o zatrudnieniu. W związku z tym muszę powiedzieć, że trzeba dmuchać na zimne. Nie wnosiłbym tej poprawki, ale w sytuacji, kiedy inne poprawki zostały zgłoszone, zgłaszana przeze mnie poprawka nie ma już większego wpływu na opóźnienie tej ustawy. Pozwolę sobie złożyć na ręce pana marszałka poprawkę do art. 2. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisana do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Zgłosili się panowie posłowie do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Adama Stanisława Szejnfelda z klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#PoselAdamStanislawSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jedno zdanie, jeśli pan marszałek pozwoli, dygresji. Chciałbym powiedzieć, że wystąpienie pana ministra, którego wysłuchałem z przyjemnością, było wystąpieniem naprawdę rzeczowym, spokojnym, ale przede wszystkim głęboko merytorycznym. Chciałoby się, żeby takich wystąpień było więcej na tej sali.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#PoselAdamStanislawSzejnfeld">Wracając jednak do pytań, powiem, że bardzo ważny jest stosunek zwrotny bezrobocia do problematyki skracania czasu pracy. W Hiszpanii np. po skróceniu czasu pracy o 14% zatrudnienie zmalało o 13%. W Finlandii po skróceniu czasu pracy o 11% zatrudnienie zmalało także o 11%. Podobnie odpowiednio we Francji, po skróceniu czasu pracy o 14% spadek zatrudnienia wyniósł 7%. W Kanadzie po ograniczeniu czasu pracy o 9% spadek zatrudnienia wyniósł 5%. A gdy np. w Niemczech zmniejszono wymiar czasu pracy o 15%, zatrudnienie w efekcie spadło o 4%. W związku z tym chciałbym zapytać pana posła sprawozdawcę: Czy członkowie komisji, decydując się na taką, a nie inną wersję projektu ustawy, znają te dane, znają te negatywne skutki wpływu skracania czasu pracy na bezrobocie? Sprawa ta jest niezwykle ważna w naszym kraju, gdyż bezrobocie nie tylko jest wysokie, ale niestety ostatnio jeszcze wzrasta. Czy członkowie komisji składających sprawozdanie oraz rząd, który wniósł projekt nowelizacji Kodeksu pracy w zakresie czasu pracy, nie obawiają się zwiększenia i tak już bardzo dużego bezrobocia w Polsce? A jeżeli tak, to czy przewiduje się w związku z tym jakieś środki zapobiegawcze, które niwelowałyby ewentualny wzrost bezrobocia? Kolejne pytanie: Czy prawdą jest, że w unijnej dyrektywie 93/104 z dnia 23 listopada 1993 r. w ogóle rezygnuje się z regulacji czasu pracy, określenia norm dobowych i godzin nadliczbowych, a jedynie ogranicza się do ustalenia przeciętnej 48-godzinnej normy tygodniowej, i to przy zastosowaniu 4-miesięcznego okresu rozliczeniowego? Czy pan poseł sprawozdawca nie uważa, iż tak ogólne unormowanie nie daje możliwości bardziej racjonalnego stosowania prawa pracy w zakresie czasu pracy, zwłaszcza że w myśl polskiego prawa pracy - vide art. 9 i przepisy działu XI Kodeksu pracy - istnieją prawne i faktyczne możliwości dokonywania tych regulacji poprzez układy zbiorowe oraz regulaminy pracy. Zmniejszenie wymiaru czasu pracy doprowadzi do zwiększenia czasu pracy w godzinach nadliczbowych...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, pytania się bardziej precyzuje. To nie jest dyskusja. Dyskusja już została zakończona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#PoselAdamStanislawSzejnfeld">Oczywiście, panie marszałku, ale żeby zadać pytanie, muszę dodać chociaż jedno zdanie wyjaśnienia, o co chodzi w pytaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Myślę, że minister jest osobą inteligentną i zrozumie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#PoselAdamStanislawSzejnfeld">Pytania kieruję głównie do posła sprawozdawcy, ponieważ widzę, że rząd ma inne nastawienie niż komisja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">On też jest inteligentny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#PoselAdamStanislawSzejnfeld">Zatem skracając wypowiedź, a przynajmniej starając się skracać, chcę zapytać: Czy prawdą jest, że obecnie obowiązujące w Polsce stawki za nadgodziny, tzn. 50% i 100%, nie są spotykane nigdzie na świecie? Czy prawdą jest, że najwyższe stawki za nadgodziny obowiązują obecnie we Francji i wynoszą 25% za pierwsze 6 godzin nadliczbowych i 50% za pozostałe godziny nadliczbowe, natomiast w pozostałych krajach Unii Europejskiej na ogół nie są zróżnicowane w zależności od ilości nadgodzin, a ich maksymalna wysokość, określona prawem państwowym, nie przekracza 25%, przy uwzględnieniu rozwiązań włoskich - 35%? Czy w aspekcie tych danych należy domniemywać, iż polscy pracodawcy są bogatsi i bardziej konkurencyjni od pracodawców w krajach Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#PoselAdamStanislawSzejnfeld">Następne pytanie. Szacuje się, iż zmniejszenie wymiaru nominalnego tygodniowego czasu pracy do 40 godzin spowoduje wzrost kosztów pracy w systemie jedno- i dwuzmianowym o 7,5% oraz o jeszcze więcej w systemie pracy wielobrygadowej - o ok. 10,5%. Zwiększone koszty uderzą przede wszystkim w sektor prywatny, gdyż tu zatrudnionych jest najwięcej pracowników, prawie 10 mln osób. Czy posłowie z komisji zdają sobie sprawę z tego, że rozwiązania te doprowadzą do radykalnego pogorszenia sytuacji polskich małych i średnich przedsiębiorstw, gdyż to właśnie te przedsiębiorstwa głównie funkcjonują w sektorze prywatnym?</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#PoselAdamStanislawSzejnfeld">Skrócenie do 5 dni czasu pracy w tygodniu powoduje wydłużenie przebywania na urlopie pracownika, np. z 3-letnim stażem pracy - do 30 dni kalendarzowych, a z 10-letnim - do 38 dni kalendarzowym. Czy prawdą jest, że tak długich urlopów nie ma prawie w żadnym kraju Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#PoselAdamStanislawSzejnfeld">W wystąpieniach często pojawia się stwierdzenie, iż większość osób w Polsce pracuje już w systemie 40-godzinnym. Mam więc pytanie i do posła sprawozdawcy, i w tym przypadku do pana ministra: Czy jest to prawda? Ja posiadam zupełnie inne dane, a mianowicie takie, że to jest ok. 1,5 mln osób, a razem z zatrudnionymi na część etatu w krótszym wymiarze czasu pracuje ok. 2,3 mln osób. Pozostali spośród ok. 15 mln pracują jednak w normalnym trybie i czasie pracy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Panowie Posłowie! Prosiłbym, żeby precyzyjnie zadawać pytania, bo chcę powiedzieć, że regulamin nie przewiduje pytań w drugim czytaniu. Miejsce na pytania jest w pierwszym czytaniu i w komisjach. Wtedy się wyjaśnia wszystko. A u nas pojawił się taki zwyczaj, że w drugim czytaniu, a nawet podczas rozpatrywania poprawek Senatu, kiedy Senat ma wpływ na zmianę, zadaje się pytania posłom sprawozdawcom. Tak się jakoś rozgadaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Ryszard Stanibuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#PoselRyszardStanibula">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#PoselRyszardStanibula">Wszyscy posłowie i ministrowie są bardzo inteligentni, więc mają wiele do powiedzenia. Ale już przechodzę konkretnie do pytań. Mam trzy pytania, do posła sprawozdawcy, a może jeszcze też do przedstawicieli resortu.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#PoselRyszardStanibula">Czy poprzez wprowadzenie 5-dniowego tygodnia pracy i podwyższenie liczby dodatkowych dni wolnych od pracy do 52 nie zwiększy się pracodawcom kosztów w związku z obowiązywaniem zasady niewliczenia dodatkowych dni wolnych od pracy do urlopu? To pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#PoselRyszardStanibula">Drugie pytanie. W jaki istotny sposób zabezpieczone zostają interesy pracownicze w razie transferu zakładu pracy? Czy wśród praw chronionych znajdują się prawa wynikające z układów zbiorowych pracy, zawartych z dotychczasowym pracodawcą?</u>
          <u xml:id="u-319.4" who="#PoselRyszardStanibula">I trzecie pytanie. Proszę o uszczegółowienie zapisu projektowanego w art. 34 ust. 4, który arbitralnie traktuje o ponoszeniu kosztów, o kosztach dowolnie i swobodnie ponoszonych w przypadku zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jerzy Feliks Budnik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#PoselJerzyFeliksBudnik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#PoselJerzyFeliksBudnik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W swoich pytaniach chcę nawiązać do stanowiska przedsiębiorców reprezentowanych przez Business Centre Club, Krajową Izbę Gospodarczą, Konfederację Pracodawców Polskich, Polską Radę Biznesu, Zrzeszenie Handlu i Usług oraz Związek Rzemiosła Polskiego, do którego to stanowiska odnosiło się już kilku moich przedmówców. Otóż, zdaniem przedsiębiorców, ta nowelizacja Kodeksu pracy, a szczególnie ustawowe skrócenie tygodniowej normy pracy z 42 do 40 godzin zwiększy przynajmniej o 7% koszty pracy, co z całą pewnością będzie miało negatywny wpływ na kondycję ekonomiczną polskich przedsiębiorstw. Pan minister Kołodziejczyk słusznie zauważył, że będzie to wpływ przede wszystkim na kondycję małych i średnich przedsiębiorstw, które stanowią dziś fundament polskiej gospodarki. Przypomnę tylko, że ich liczba sięga obecnie 3 mln, a zatrudniają blisko 12 mln osób, co stanowi 65% ogółu pracowników sektora rynkowego.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#PoselJerzyFeliksBudnik">Mam w związku z tym pytanie do posła sprawozdawcy: Czy znany jest panu raport o stanie małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce w latach 1998-1999, opracowany przez polską fundację promocji i rozwoju, z którego wynika, że większość wskaźników ekonomicznych małych i średnich przedsiębiorstw w stosunku do lat poprzednich pogorszyła się, że nastąpił na przykład spadek rentowności brutto i netto, nastąpiło zmniejszenie, cytuję: głównie w małych przedsiębiorstwach tempa wzrostu nakładów inwestycyjnych, że aż o 25% zmalały dochody osób fizycznych prowadzących przedsiębiorstwa? To nie jest optymistyczny obraz.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#PoselJerzyFeliksBudnik">Ponieważ Sejm III kadencji jest wybitnie prozwiązkowy, należy zakładać, że proponowane przez komisję zmiany jednak wejdą w życie. Ale czy dla złagodzenia negatywnych skutków ustawowego skrócenia czasu pracy, bo nie udawajmy, że tych negatywnych skutków w ogóle nie będzie, komisja rozważyła wprowadzenie przynajmniej niektórych, najmniej kontrowersyjnych poprawek czy postulatów zgłaszanych przez przedsiębiorców znanych panu posłowi sprawozdawcy z pracy w Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw? Pan marszałek pewnie nie pozwoli mi tych postulatów omówić...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Ale pozwolę zadać pytanie, jeśli pana nurtuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#PoselJerzyFeliksBudnik">...więc odsyłam nie tylko do stanowiska, które zostało doręczone wszystkim posłom, ale także do rozdz. 8 tego opracowania, na które przed chwilą się powoływałem, zawierającego rekomendacje przedsiębiorców dla zmian w Kodeksie pracy, a także dla innych aktów z zakresu prawa pracy. Bardzo bym prosił, panie pośle sprawozdawco, o udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy któreś z tych rekomendacji komisja w czasie pracy nad projektem ustawy o zmianie Kodeksu pracy przyjęła. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jacek Kasprzyk z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#PoselJacekKasprzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przepraszam, że po raz drugi zabieram głos w pytaniach, ale w obawie o czas klubowy nie dokończyłem wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#PoselJacekKasprzyk">Cztery pytania. Panie ministrze, w nawiązaniu do zapytań pana posła Szejnfelda, który interesował się naszą relacją z Unią Europejską, chciałbym dowiedzieć się, jakie tzw. propracownicze, socjalne rozwiązania stosowane w krajach Unii Europejskiej nie mają tak szerokiego zastosowania w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#PoselJacekKasprzyk">Drugie pytanie, również związane z tym tematem: Jak szacują się koszty wprowadzenia rozwiązań socjalnych, propracowniczych obowiązujących w Unii Europejskiej, które musieliby ponieść polscy pracodawcy w przypadku dostosowania prawnego w momencie naszego członkostwa?</u>
          <u xml:id="u-325.3" who="#PoselJacekKasprzyk">Trzecie pytanie, również związane z tą kwestią: Dlaczego w ocenie resortu, rządu, jedną z wątpliwości pojawiających się w krajach członkowskich Unii Europejskiej jest obawa przed tzw. dumpingiem socjalnym polskich pracowników, jeżeli mamy tak wysokie koszty i jesteśmy tak niekonkurencyjni?</u>
          <u xml:id="u-325.4" who="#PoselJacekKasprzyk">Moje kolejne pytanie dotyczy czasu pracy. Mówimy o czasie w większości efektywnym, problemem pracodawców jest jego wykorzystanie, w cieniu natomiast pozostaje tzw. dyspozycyjność. I w propozycjach środowiska pracodawców pojawia się postulat, żeby regulować ten czas, ustawiać dni wolne od pracy itd. Czy resort dostrzega już problem tzw. dyspozycyjności, bo wcześniej czy później, jak widać, on z dużą siłą powróci?</u>
          <u xml:id="u-325.5" who="#PoselJacekKasprzyk">Kolejne pytanie. Jeżeli przejrzy się sprawozdania z działalności Państwowej Inspekcji Pracy, organu podlegającego przecież Sejmowi, to bardzo wyraźnie są tam określone relacje czasu pracy i wynikające z tego wnioski pokontrolne. Chciałbym się dowiedzieć, jak resort próbował wyprostować te sprawy, które są pokazywane tam w bardzo ostry sposób. Nie chciałbym już ze względów czasowych i merytorycznych podejmować tego tematu.</u>
          <u xml:id="u-325.6" who="#PoselJacekKasprzyk">Ostatnie pytanie. Panie ministrze, mówi się o pewnym dzieleniu pracą i to wynika też niejako podskórnie z dyskusji. Chciałbym się dowiedzieć, czy przy modyfikacji Kodeksu pracy resort zastanawiał się na przykład nad tzw. swobodniejszym zatrudnieniem, ale w określonym czasie. Mamy np. 8-godzinny dzień pracy i 5-dniowy tydzień, natomiast istotą podmiotu gospodarczego jest jego funkcjonowanie, a więc rozwiązanie dotyczące takich umów - sobota, niedziela, bardzo krótkookresowych.</u>
          <u xml:id="u-325.7" who="#PoselJacekKasprzyk">Jeszcze jedna sprawa, jeżeli pan pozwoli. Elementem, który psuje rynek pracy, psuje również koszty, ale bardzo istotnym, jest ZUS. Od umowy o pracę płacimy ZUS, natomiast nie płacimy go od umowy zlecenia.</u>
          <u xml:id="u-325.8" who="#PoselAdamStanislawSzejnfeld">(Już płacimy.)</u>
          <u xml:id="u-325.9" who="#PoselJacekKasprzyk">Można to przynajmniej bardzo łatwo ominąć, nie jest to takie trudne.</u>
          <u xml:id="u-325.10" who="#PoselAdamStanislawSzejnfeld">(Bardzo trudne.)</u>
          <u xml:id="u-325.11" who="#PoselJacekKasprzyk">Już kiedyś pokazywałem w tej Izbie, jak można to obchodzić, i to skutecznie. Czy zatem dzisiaj przy tak głodnym rynku pracy potrzebna jest instytucja umowy zlecenia, umowy o dzieło i paru innych elementów, które rzeczywiście psują ten rynek, nie mają tak naprawdę nic wspólnego z pewnymi rozwiązaniami, ale są elementem unikania kosztów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej pana Piotra Kołodziejczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałbym podziękować panu marszałkowi i niektórym z państwa posłów za ciepłe słowa pod adresem kompetencji czy ilorazu inteligencji. Myślę, że pan poseł Szczot się dołączy, bo rzadko się zdarza, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie ministrze, posłowie też są inteligentni, wszyscy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Tak, wiem, ale rzadko udaje się usłyszeć ciepłe słowo, panie marszałku, ja dziękuję za ciepłe słowa.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Chciałbym państwu bardzo podziękować za udział w ciekawej debacie i za kilka pytań, na które spóbuję odpowiedzieć. Zacznę może od końca. Pan poseł Kasprzyk w drugiej turze pytań, które - jak rozumiem - są nielegalne, sprzeczne z regulaminem, zadał 2 pytania: jakie rozwiązania propracownicze z Unii Europejskiej są stosowane i jakie są ich koszty. Myślę, że to się też wiąże z trzecim pytaniem o tzw. dumping socjalny. Nie da się w krótkiej wypowiedzi jednoznacznie określić, jakie są koszty poszczególnych rozwiązań tzw. socjalnych i jaki jest ich wpływ na koszty pracy. Pojawiło się natomiast pojęcie dumpingu socjalnego i w naszej ocenie jest to pojęcie, które ma znaczenie ekonomiczne, pojęcie tzw. protekcjonistyczne. Ma ono ochronić rynki krajów najbogatszych, krajów Unii Europejskiej przed napływem tańszych, konkurencyjnych towarów z krajów biedniejszych, z krajów, w których poziom pensji czy poziom kosztów ponoszonych na świadczenia socjalne jest niższy. Gospodarka światowa globalizuje się i dwadzieścia lat temu na przykład robotnicy Volkswagena mogli śmiało produkować samochody, podnosząc ceny i otrzymując wysokie świadczenia socjalne, bo nikt nie był w stanie konkurować na przykład pod względem jakości z Volkswagenem. Dzisiaj Volkswagen jest wypierany z rynku niemieckiego przez firmy z Korei, a ponieważ Niemcy zawarli umowy o tzw. wolnym handlu, próbują się bronić przed tym napływem, mówiąc w ten sposób: to jest dumping socjalny. Podnieście koszty socjalne do naszego poziomu, to wtedy będziemy was dopuszczać do rynku. Jest to bardzo złożony problem. Nie chciałbym go omówić w tej Izbie zbyt ogólnikowo. Tego się nie da omówić w krótkim wystąpieniu, ale jeśli pan poseł będzie zainteresowany debatą w tej sprawie, jestem gotów do jej odbycia poza tą Izbą w terminie umówionym.</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Czas pracy, czas efektywny a dyspozycyjność - było pytanie, czy resort to widzi. Tak, resort to widzi i w zasadzie poprzestałbym na takiej odpowiedzi, gdyby nie to, że poprzednio były postawione pytania, które skłaniają mnie do głębszej refleksji. Parę osób pytało o to z różnych pozycji, czy to atakując przedłożenie rządowe i poprawkę, czy wspierając inne rozwiązania zaproponowane przez komisję. Generalnie jest tak, że zawsze jest coś za coś. Trzeba powiedzieć, że dyspozycyjność czy uelastycznienie... Przywoływany był przykład Francji. Nie pamiętam, kto z państwa posłów to pytanie zadał, to był pan poseł Giedrojć, nie, przepraszam, to pani poseł Tomaszewska. Jeszcze w debacie mówiła pani o Francji i o uelastycznieniu czasu pracy. Chcę powiedzieć, że rzeczywiście we Francji to jest pewien element dyspozycyjności. Tak, pani poseł, we Francji prawo państwowe ograniczyło czas pracy, prawo państwowe nie dało gwarancji utrzymania zatrudnienia. Odesłano to prawo do uzgodnień na poziomie zakładu pracy i są liczne przypadki zakładów, w których pracodawcy doszli ze związkami zawodowymi w tej sprawie do porozumienia. Powiedzieli, że obniżą normę czasu pracy, utrzymają wynagrodzenie, ale nastąpi liberalizacja. I proszę sobie wyobrazić, że w wielu przedsiębiorstwach francuskich na przykład okres rozliczeniowy czasu pracy to jest jeden rok. I to jest właśnie dyspozycyjność. Nie można mówić w ten sposób - ja tutaj odniosę się do głosów, które padły w dyskusji, niektóre z nich cytując.</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Kwestia kosztów pracy. Pani poseł Teresa Liszcz wyliczyła - i to jest wyliczenie prawdziwe - że średnie skrócenie czasu pracy będzie wynosiło rocznie sto godzin na jednego pracownika. Pani poseł pytała, jakie to będą koszty, po czym powiedziała, że osiem i pół godziny pracy dziennie, tak jak zaproponował rząd, nie ma właściwie żadnego ekonomicznego znaczenia, bo pracownik pod koniec już patrzy na zegarek i jest mniej wydajny. Myślę, że w takich zakładach pracy, w których nie ma dobrej dyscypliny czy organizacji pracy, nawet jeśli jest ośmiogodzinny dzień pracy to pracownik też pół godziny przed końcem patrzy na zegarek. Natomiast stwierdzenie, które padło jako konkluzja, że w praktyce okaże się, ile to kosztuje, przypomina myśl - że przywołam tutaj poetę - ˝nową przypowieść Polak sobie kupi, że i przed szkodą, i po szkodzie głupi˝ - jeżeli skutki byłyby złe.</u>
          <u xml:id="u-329.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Pan poseł Kasprzyk, kolejne pytanie. W jaki sposób resort widzi wyprostowanie działań Państwowej Inspekcji Pracy. Sugerowałbym, aby to pytanie skierować do marszałka Sejmu, ponieważ inspekcja pracy nie jest organem podległym ministrowi pracy.</u>
          <u xml:id="u-329.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Jobsharing - podział pracy, to się wiąże z dyspozycyjnością. To jest kolejne pytanie pana posła Kasprzyka i to jest bardzo ciekawe pytanie, bardzo za nie dziękuję. Otóż rzeczywiście jest na świecie tendencja - występująca również w Polsce - do podziału pracy, do zastępowania jednych form innymi formami. I w krajach, którym chcielibyśmy dorównać jeżeli chodzi o poziom życia, o poziom dochodów na mieszkańca, jest tak, że można utrzymać rodzinę dzięki bardzo wysokiej produktywności, można utrzymać rodzinę pracując na pół etatu. W Polsce, przy poziomie wynagrodzeń, jakie są, taki podział nie jest możliwy.</u>
          <u xml:id="u-329.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Panie pośle, proszę zwrócić uwagę - proszę przekonsultować tę kwestię z panem posłem Manickim, z którym kiedyś miałem ciekawą dyskusję na ten temat, pamiętam ją - w jaki sposób próbowaliśmy ten problem zahamować. Najpierw było tak, że od umów zleceń nie było składki ZUS. Wprowadzono przepis, że jeżeli umowa jest na dłużej niż 3 miesiące, to płaci się ZUS. Wtedy normą stało się zawieranie umów na 2 miesiące i 29 dni. Pan poseł Manicki był wówczas ministrem, bodajże skrócił pan ten termin do miesiąca.</u>
          <u xml:id="u-329.7" who="#PoselMaciejManicki">(Do 14 dni.)</u>
          <u xml:id="u-329.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">To było w trzecim okrążeniu, do 15 dni, a potem, w czwartym okrążeniu, wprowadzono przymus zawarcia za trzecim razem umowy o pracę na czas nieokreślony.</u>
          <u xml:id="u-329.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Jak wygląda jobsharing po polsku? Jobsharing po polsku wygląda w ten sposób, że przychodzi pracodawca i szwaczkom, które do tej pory zatrudniał na umowę o pracę, mówi tak: drogie panie, teraz każda z pań założy własną działalność gospodarczą, a ja z paniami zawrę umowę, normalną umowę cywilnoprawną, jak podmiot gospodarczy z podmiotem gospodarczym. I ta szwaczka wychodzi spod wszelkiej ochrony Kodeksu pracy, musi sama sobie zapłacić urlop, świadczenia, wszystko. W związku z powyższym...</u>
          <u xml:id="u-329.10" who="#PoselJacekKasprzyk">(Rząd nie przedstawił...)</u>
          <u xml:id="u-329.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Mówiłem o tym dzisiaj w imieniu rządu. Rząd rekomenduje ostrożność w tej kwestii, bo czasem jak się chce wprowadzić rozwiązanie - tutaj wiele osób używało określenia ˝propracownicze˝ - to dzieje się tak, jak na przykład ze składkami ZUS i z tym działaniem propracowniczym w przypadku kolejnych nowelizacji mających zmusić pracodawców do tego, by w trosce o pracowników płacili ZUS i zatrudniali ich dłużej, co w konsekwencji spowodowało wypchnięcie ich spod ochrony prawa pracy.</u>
          <u xml:id="u-329.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">W związku z powyższym trzeba bardzo uważać, żeby chcąc komuś zrobić dobrze, nie zrobić mu krzywdy. I taki jest sens, takie jest przesłanie projektu rządowego, który o tym mówi. Rozumiem rozgoryczenie pani poseł Tomaszewskiej i wielu osób z tego środowiska, w którym ja również mam wielu przyjaciół i z którym jestem związany. Ja też uważam, że trwa to długo, ale po prostu się boję, że chcąc wprowadzić rozwiązanie propracownicze, chcąc stworzyć rodzinie szansę na to, by dłużej była razem, w niektórych przypadkach - a mówiłem o tym i zaraz powrócę do wystąpień, pan poseł Kasprzyk takie pytania zadał... Pan poseł był rozczarowany, że rząd nie wie, w jakich gałęziach. W takim razie powiem panu, w jakich gałęziach, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-329.13" who="#PoselJacekKasprzyk">(...że nie przedstawił.)</u>
          <u xml:id="u-329.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Słucham?</u>
          <u xml:id="u-329.15" who="#PoselJacekKasprzyk">(Powiedziałem, że żałuję, iż rząd nie przedstawił, a nie że nie mógł.)</u>
          <u xml:id="u-329.16" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Nie, nie. Panie pośle, rząd odnosił się do sprawozdania przedstawionego przez Komisję Nadzwyczajną do spraw zmian w kodyfikacjach i Komisję Polityki Społecznej. Natomiast pan wyraził na wstępie ubolewanie, że nie ma ministra gospodarki i ministra finansów, którzy winni odpowiedzieć na to pytanie, po czym pan podbił, że się tak wyrażę, oczekiwania i wyraził przekonanie, że moja kompetencja spowoduje, iż odpowiem na to pytanie. W takim razie odpowiem.</u>
          <u xml:id="u-329.17" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Otóż, proszę pana, w firmach należących do działu produkcji, których rentowność wynosi 0-0,5% - to jest 1600 firm - pracuje łącznie 220 177 osób. To są firmy potencjalnie narażone na zwolnienia. Jeśli chodzi o firmy należące do działu handlu i napraw, których rentowność wynosi poniżej 0,5%, takich firm jest 2556 i pracuje w nich 144 567 osób. Jeśli pan sobie życzy, to mogę wymienić te firmy w kolejności malejącego zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-329.18" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Pan poseł stwierdził, że gdybym wówczas powiedział, iż jest nadzatrudnienie, to być może byłyby jakieś inne układy. Zapewne pan stałby tutaj, a ja być może z tamtej strony. Otóż, proszę pana, uczestniczyłem w zrywie ˝Solidarności˝. Jestem bezpartyjny, nie należę do partii, ale uczestniczyłem w zrywie ˝Solidarności˝. Jestem tzw. styropian i jestem z tego dumny. Natomiast zryw ˝Solidarności˝ był zrywem w obronie wolności, w obronie przywrócenia elementarnych zasad ekonomicznych w gospodarce, zrywem w obronie prawdy i sprawiedliwości. Tę wiedzę mieli wszyscy uczestnicy tego ruchu. Myślę, że rządzący, którzy podpisywali porozumienia, też zdawali sobie sprawę z pewnych absurdów ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-329.19" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Pan powiedział, że jest sprzeczność między moim wystąpieniem a wystąpieniem ministra Donocika, który stwierdził, że jesteśmy liderem. To nie jest sprzeczność, panie pośle. Rzeczywiście jesteśmy liderem, dlatego mówimy tak: Ostrożnie, żebyśmy nie popsuli, żebyśmy nie pogorszyli sytuacji, co bowiem będzie, jeśli przestaniemy być liderem.</u>
          <u xml:id="u-329.20" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Które gałęzie zostaną objęte? Ministerstwo pracy lobbuje na rzecz jednego środowiska.</u>
          <u xml:id="u-329.21" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Koszty pracy są tylko jednym z elementów. Zgadzam się z panem posłem, że rzeczywiście koszty pracy są tylko jednym z elementów kosztów. Mówiłem o tym w pierwszej części wystąpienia. Rząd zapowiedział obniżanie poziomu różnych czynników powodujących niską produktywność, np. podatków. Niestety, rządowi nie udało się obniżyć podatków, jeśli chodzi o małe i średnie przedsiębiorstwa, bo one głównie rozliczają się na podstawie podatku od dochodów osobistych.</u>
          <u xml:id="u-329.22" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Pan poseł Stanibuła zapytał, czy dodatkowe dni wolne od pracy powiększają wymiar urlopu. Oczywiście powiększają, dlatego że jeżeli sobota będąca dniem pracy przypada w czasie urlopu, to pomniejsza wymiar urlopu. Jeśli wszystkie soboty będą ustawowo wolne od pracy, to faktyczny wymiar urlopu będzie większy.</u>
          <u xml:id="u-329.23" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Pan poseł Szejnfeld poruszył kwestię wymiaru czasu pracy w poszczególnych krajach oraz wpływu tego na poziom zatrudnienia. Sądzę, że warto przyjrzeć się też drugiemu wskaźnikowi: jak przedstawiają się relacje między liberalizacją Kodeksu pracy a poziomem zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-329.24" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Odsyłam tutaj do przypadku Holandii, gdzie stopa bezrobocia wynosi 2,6%, Irlandii, gdzie spadła poniżej 4%, Hiszpanii, gdzie po zawarciu paktu z Toledo stopa bezrobocia spadła z 21 do 14% i szeregu innych krajów.</u>
          <u xml:id="u-329.25" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Pan poseł Szejnfeld pytał, czy rząd przygotowuje program naprawczy. Rząd prowadzi debatę, przygotowujemy różne scenariusze. Natomiast myślę, że po odbyciu rzeczowej debaty, po odrzuceniu tych wszystkich emocji, które się pojawiają - również w moim przypadku, za co przepraszam - będziemy w stanie znaleźć rozwiązanie, które będzie łączyło i racje społeczne, i prorodzinne. Ja np. jestem żywotnie zainteresowany, żebym mógł na weekendy jeździć do domu, mieszkam 300 km od Warszawy i boleję nad tym, że z rodziną nie mogę się widywać zbyt często, więc osobiście mam jakby w tym interes. Natomiast musimy też uwzględniać czynniki ekonomiczne, żeby nie było tak, że obydwoje małżonkowie są tak oto połączeni, że obydwoje stracili pracę i mogą się widywać bez przerwy 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę.</u>
          <u xml:id="u-329.26" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Panie pośle Manicki, czy byłaby to tortura, to zależy od tego, jaką kto ma żonę. Ja ze swoją żoną chętnie przebywam.</u>
          <u xml:id="u-329.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-329.28" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Pan poseł Szejnfeld pytał o dyrektywę 93/104, bo to jest istotne. Chodzi o normy. Otóż, panie pośle, pańskie informacje nie są prawidłowe. Dyrektywa ta reguluje kilka kwestii. Tygodniowy wymiar czasu pracy - ale łączony, łącznie z nadgodzinami - to 48 godzin. Ta dyrektywa reguluje minimalną długość wypoczynku dobowego, określając ją na 11 godzin. Reguluje minimalną długość wypoczynku tygodniowego - 24 godziny i roczny wymiar urlopu - 44 dni.</u>
          <u xml:id="u-329.29" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Pytanie pana posła Szejnfelda, czy prawdą jest, że stawki za nadgodziny, takie jak w Polsce, nie występują nigdzie na świecie. Przyznam się, że nie potrafię odpowiedzieć na to pytanie. Odpowiem inaczej: nie występują nigdzie w Europie. Natomiast na drugą część pańskiego pytania, czy jest prawdą, że w Unii Europejskiej stawki za nadgodziny wynoszą odpowiednio 25 i 50%, odpowiedź jest twierdząca. Tak, właśnie takie są stawki.</u>
          <u xml:id="u-329.30" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Pan poseł Manicki, któremu bardzo dziękuję za to, że nie rozwijał wątku falandyzowania. Dziękuję też za to, że pan poseł Manicki raczył powiedzieć dwie rzeczy, które we mnie wzbudziły szczery entuzjazm. Rzecz pierwsza dotyczy roli Centralnej Rady Związków Zawodowych w skracaniu czasu pracy. Jak rozumiem - pani Tomaszewska jest gdzieś tutaj - w sierpniu to CRZZ się przyłożył, tak? Taka jest konkluzja, teza postawiona przez pana posła Manickiego. Zapraszam więc, wspólnie zwiedzimy tę wystawę, panie pośle, może po zakończeniu pytań, i zobaczymy, czy to się da jakoś udokumentować.</u>
          <u xml:id="u-329.31" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Następna kwestia...</u>
          <u xml:id="u-329.32" who="#GlosZSali">(To się zaczęło parę lat przed sierpniem - nie pomniejszając znaczenia tego, co było w sierpniu.)</u>
          <u xml:id="u-329.33" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Przepraszam bardzo, panie pośle, ja jak zwykle nie jestem tak precyzyjny, jak pan poseł, ale się staram.</u>
          <u xml:id="u-329.34" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Teraz, panie pośle, bardzo ciekawa rzecz. Pan powiedział, cytuję - upewnię się, bo to jest ważne - że propozycja rządu nie wnosi niczego nowego, ponieważ i tak mamy art. 1292, który dopuszcza te regulacje, prawda? W istocie nie wnosi nic nowego. Otóż, panie pośle, gdybym był posłem, to zwróciłbym się wtedy do marszałka Sejmu, bo art. 1292 mówi, że pracodawca może, a przedłożenie rządowe, gdyby weszło w życie, sprawi, że pracodawca będzie musiał. Otóż, panie pośle, gdyby Kancelaria Sejmu mogła panu wypłacać diety, a nie musiała, to nie jestem przekonany, czy pan by uważał wówczas te rozwiązania za tożsame. Prawda? Nie wiem, czy precyzyjnie pokazałem różnice.</u>
          <u xml:id="u-329.35" who="#PoselJacekSzczot">(Jeśli chodzi o pieniądze, to tak.)</u>
          <u xml:id="u-329.36" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Jeśli chodzi o pieniądze, to tak, ale gdyby, panie pośle, przeszła ta poprawka pana posła Manickiego, to pana również by to dotknęło. Teraz kwestia, czy głosami SLD... Ja tak powiedziałem, rzeczywiście, ale nie dopowiedziałem tej całej otoczki, reszty. Pan poseł wyjaśnił dlaczego. Ja mówiłem o skutku, nie analizowałem przyczyn. Skutek był taki, że to jednak SLD spowodowało, że ten projekt upadł, ale były też inne kluby, panie pośle. Apelowałem więc o to, żeby nie toczyć tej debaty politycznej. W SLD były różne siły, które spowodowały, że ten projekt upadł.</u>
          <u xml:id="u-329.37" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Pani poseł Tomaszewska mówiła o 21. postulacie Sierpnia. Ja mam ze sobą porozumienia sierpniowe, więc może ten wątek omówimy. Mogę odczytać, jak brzmiał 21. postulat. W Polsce czas faktycznie przepracowany jest najwyższy w Europie, z wyjątkiem Turcji - tak pani poseł powiedziała.</u>
          <u xml:id="u-329.38" who="#PoselEwaTomaszewska">(Jest to ekspertyza biura sejmowego.)</u>
          <u xml:id="u-329.39" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Otóż pani poseł, przepraszam bardzo, ale mam inne dane, inne ekspertyzy, i jeżeli chodzi o czas faktycznie przepracowany, to obawiam się, że pani poseł jest w błędzie. Ale przez sympatię dla pani poseł, jeśli pani pozwoli...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Stanisław Zając)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Panie ministrze, bardzo proszę syntetycznie udzielać odpowiedzi, bo i tak jesteśmy już po bardzo długiej debacie i chcielibyśmy ją dzisiaj skończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Tak jest, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Pan poseł Otręba przedstawił pewną bardzo ciekawą kwestię dotyczącą tego, ile osób pracuje w wymiarze czasu pracy. Ja dostarczę wyniki BAEL, które pokazują, że mniej więcej... To nie są dane, niestety, bardzo ścisłe, tutaj się zgadzam - ścisłych danych w Polsce nie ma. Są wyniki BAEL robionych na próbie reprezentatywnej. Te, które mam, były robione na próbie 14 573 osób; to jest wystarczająco duża liczba. Z tego blisko 35% pracuje w wymiarze 42 godzin w tygodniu, z tym że tutaj trzeba wprowadzić szereg zastrzeżeń. Część osób zatrudnionych, które nie pracują 42 godziny, to osoby świadomie pracujące w niepełnym wymiarze czasu pracy. Z kolei wśród tych, które pracują 42, są też zapewne takie, które uzyskały tę normę dzięki nadgodzinom. Trzeba to więc traktować dosyć ostrożnie. Pan poseł Otręba postawił natomiast ciekawą tezę, a mianowicie taką: w tych ekspertyzach czterech instytutów badawczych przedstawiono dane dosyć rozbieżne, jeżeli chodzi o rzeczywisty poziom wzrostu kosztów, ale jednoznaczne, jeżeli chodzi o trend wpływu tego wzrostu na PKB, tymczasem pan poseł był uprzejmy powiedzieć, że te dane są niewiarygodne, dlatego że nie przewidziały wzrostu produktywności, nie przewidziały tego, że efektywny czas pracy wynosi i tak 33 godziny, a więc skrócenie z 42 do 40 nie spowoduje skrócenia czasu efektywnego, co jest tezą śmiałą. Powiedział, że nie uwzględnia się tu wyższych podatków, bo będzie więcej osób zatrudnionych, i powiedział, że wymusi to lepszą organizację czasu pracy i co za tym idzie - wyższą produktywność przedsiębiorstw. Jeśli więc skrócenie czasu pracy ma mieć takie dobre znaczenie dla produktywności gospodarki i konkurencyjności polskich przedsiębiorstw, to ja jestem trochę zdziwiony, że pan poseł Otręba nie poszedł jeszcze dalej i nie postawił wniosku dalej idącego. Skoro skrócenie z 42 do 40 godzin znacząco poprawi produktywność, to może skrócenie do 30 godzin by poprawiło jeszcze bardziej?</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Pan poseł Majewski pytał, czy to jest konstytucyjne; przywołał zasadę równości z art. 32 konstytucji. Minister pracy czy rząd nie jest od orzekania konstytucyjności. Zwracam natomiast uwagę, że jest norma powszechnie obowiązująca i ona może być zmniejszana w przedsiębiorstwach. Tak więc ja bym konstytucji raczej do tego nie mieszał. Natomiast groźne jest w tym, co powiedział pan poseł Majewski, to, że przedstawiając konkluzję odnoszącą się do wypowiedzi pana Otręby, stwierdził, że koszty pracy wzrosną góra o 1,5-2%.To jest właśnie statystyczna rentowność polskiego przedsiębiorstwa. Konkluzja, którą chciałbym zakończyć swoją wypowiedź, brzmi: Boimy się, że podniesienie kosztów pracy może spowodować złe skutki gospodarcze. O tym oczywiście będziemy wiedzieli ex post. Natomiast wszelkie dane statystyczne, wszelkie analizy...</u>
          <u xml:id="u-332.3" who="#GlosZSali">(Nie tylko.)</u>
          <u xml:id="u-332.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">...przegląd tego, co jest praktykowane w innych krajach, pokazują, że niestety zapewne tak się stanie. Jaka będzie skala tego zjawiska? Wolałbym nie eksperymentować. Wolałbym nie eksperymentować również z tego względu, żeby nie być obciążonym tym, o czym mówił pan poseł Manicki czy pani poseł Bańkowska do mojej koleżanki pani poseł Lewickiej - że ten rząd czy ten Sejm szykuje jakieś rzeczy tym, którzy przyjdą w następnej kadencji. A tak zapewne się stanie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Pani poseł Ewa Tomaszewska, w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#PoselEwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypuszczam, że zostałam źle zrozumiana przez pana ministra. Otóż nie było to moje domniemanie co do faktycznego czasu pracy, ale stanowisko oparte na ekspertyzie sejmowego Biura Studiów i Ekspertyz, oparte na Roczniku Statystyki Międzynarodowej GUS. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Pan poseł Manicki, w jakiej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#PoselMaciejManicki">(Też sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#PoselMaciejManicki">Panie Marszałku! Nie będę prostował wszystkiego, co powiedział pan minister, cytując moje wypowiedzi...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejPiotrKolodziejczyk">Bo to byłaby polemika, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#PoselMaciejManicki">Muszę się jednak odnieść chyba do trzech kwestii. Panie ministrze, odnosząc się do projektu rządowego, mówiąc, że on w istocie nic nie zmienia, oczywiście w pewien sposób uprościłem sprawę. Znam różnicę między słowem ˝może˝ a ˝musi˝...</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#GlosZSali">(Na pewno?)</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#PoselMaciejManicki">...ale chciałem zwrócić uwagę na to, że jeśli pracodawca mógł, jeśli pracownicy byli tym zainteresowani, jeśli przyczyny ekonomiczne albo inne względy za tym przemawiały, to pracodawca to zrobił. Wydaje się, że w sytuacji gdy przyjmiemy założenie, że racjonalnie działający pracodawca, jeśli było to podyktowane jego interesem, interesem jego pracowników, to zrobił to, zmuszanie go do tego, żeby to zrobił bez jednoczesnego zmniejszenia normy czasu, po prostu nie ma sensu. I z tej przyczyny, zaczynając swoją wypowiedź na temat rządowego projektu, powiedziałem, że spotkał on się z totalną krytyką ze wszystkich stron - i ze strony pracodawców, i ze strony pracobiorców. Zacytuję teraz swoją poprzednią wypowiedź: Myśmy już to przerobili, jest raczej bezsensowny powrót do tego, ale rząd się upiera, wrócimy więc do tej dyskusji raz jeszcze.</u>
          <u xml:id="u-338.3" who="#PoselMaciejManicki">Natomiast jeśli chodzi o moją wypowiedź pod adresem pani minister Lewickiej, to nie mówiłem o niczym innym, tylko o wyjeździe pewnej delegacji z ministerstwa pracy w składzie czteroosobowym do Izraela. I tylko ten wątek był tam poruszany. Tak że przypisał mi pan prawdopodobnie czyjąś wypowiedź. A jeśli chodzi o to, co kto lubi, to ja powiem tak: jeden cukierek - bardzo dobrze, ale zjeść naraz kilo cukierków - to może to zaszkodzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jacka Szczota.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#PoselJacekSzczot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Postaram się w miarę treściwie ustosunkować do wystąpień w debacie i zadanych później pytań. Na podstawie zwłaszcza zadawanych pytań wydaje mi się, że dla niektórych posłów czas w parlamencie się zatrzymał. Debatujemy od bardzo dawna na temat tego, czy skrócić tygodniowy wymiar czasu pracy z 42 godzin do 40 czy też go nie skracać. Debatujemy o tym w tej kadencji od 1998 r. Wydaje mi się, że już jesteśmy za niektórymi państwami afrykańskimi. Jest szansa, że od 1 stycznia 2001 r. dogonimy Czad, Benin, Burundi, Kamerun, już jesteśmy blisko. Tam czas pracy wynosi 40 godzin na tydzień, my mamy 42 godziny. To jest jedna rzecz. Druga kwestia dotyczy tego, o czym mówiła pani Ewa Tomaszewska. Faktycznie Biuro Studiów i Ekspertyz przygotowało opracowanie na podstawie roczników statystyki międzynarodowej i wynika z niego, że tylko w Turcji czas pracy realnie wykonywanej jest dłuższy niż w Polsce. Ja rozumiem, że są inne ekspertyzy, być może inne wskaźniki były brane pod uwagę, stąd też różnica w pewnych danych.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#PoselJacekSzczot">Natomiast jeśli chodzi o to, o czym długo tutaj była mowa - skracamy tygodniowy wymiar czasu pracy, zwiększamy koszty zatrudnienia. Ale zwróćmy uwagę na jedną rzecz: te koszty zatrudnienia gdzie indziej są jeszcze większe. Gdybyśmy tam je zmniejszyli, to byłoby korzystniejsze dla pracodawcy, a nie upieranie się przy 42-godzinnym tygodniu pracy, przy tych 2 godzinach więcej na tydzień, bo to po prostu niczego nie zmienia. Z jednej strony polepszy się organizacja pracy - to samo można zrobić przy 40 godzinach - z drugiej zaś strony w tych małych i średnich przedsiębiorstwach, np. w handlu, faktycznie te koszty mogą być wyższe. Ale gdybyśmy gdzie indziej dokonali pewnych zmian, byłoby to korzystniejsze dla pracodawcy. Pracodawca mógłby na przykład skorzystać z obniżonych podatków, jeżeli zwiększyłby zatrudnienie. I to już jest korzyść polegająca na zmniejszeniu bezrobocia. Pracodawcy płacą wysokie składki na ubezpieczenie społeczne. Jest konieczność opłacania przez pracodawców pierwszych 35 dni nieobecności pracownika w pracy wskutek choroby. To są te realne koszty. Żałuję, że nie wprowadziliśmy całościowej zmiany Kodeksu pracy. Moglibyśmy wtedy odbiurokratyzować troszeczkę procedurę zatrudnianie pracowników, uelastycznić cały stosunek pracy i wtedy byłyby realne korzyści dla pracodawcy i nie byłoby takich kłopotów i takich oporów ze strony środowisk zrzeszających pracodawców przy wprowadzaniu 40-godzinnego tygodnia pracy. Tego nie udało nam się zrobić. Mamy wycinkową nowelizację dotyczącą Działu Szóstego Kodeksu pracy i niestety w tej chwili na tym poprzestajemy.</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#PoselJacekSzczot">Pan poseł Szejnfeld pytał - po raz kolejny zresztą w tej kadencji Sejmu, bo po raz kolejny prowadzimy debatę na temat skrócenia tygodniowego wymiaru czasu pracy - o zwiększenie wydajności. Przecież o to chyba Unii Wolności chodzi, żeby zlikwidować tych nieproduktywnych pracowników, zlikwidować te koszty tam, gdzie praca nie musi być wykonywana. Tylko argumenty używane są w drugą stronę, dla obrony jak gdyby uprawnień pracodawcy, bo zwiększą swoje koszty, stracą swoje zyski. To nie jest tak, to nie o to chodzi. Musimy racjonalnie patrzeć na całą gospodarkę, na cały system prawa pracy, a nie tylko wycinkowo i bronić określonej pozycji.</u>
          <u xml:id="u-340.3" who="#PoselJacekSzczot">Pan minister mówił o stawkach za godziny nadliczbowe - zgadzam się całkowicie, nic tutaj nie trzeba dodawać. Była propozycja, żeby wprowadzić inne stawki w Polsce, ale nie w tej chwili. W tej chwili to nie zostało przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-340.4" who="#PoselJacekSzczot">Czy mamy w Polsce dłuższe urlopy? Nie, mamy krótsze urlopy. Ja nie zgadzam się z tezą, że każdy dodatkowy dzień wolny od pracy wydłuża nam urlop. Nie, to jest dzień wolny od pracy. Urlop wypoczynkowy jest czym innym. Jest przeznaczony na wypoczynek coroczny przysługujący pracownikowi. Dodatkowy dzień wolny od pracy jest tym wypoczynkiem zapewnianym w tygodniu, wypoczynkiem po pracy. My powinniśmy bardziej myśleć o zapewnieniu przerwy w pracy w czasie doby, a nie mówić o tym, że pracownik może pracować, ile chce, bo na ten temat są dyrektywy Unii Europejskiej, Międzynarodowej Organizacji Pracy, na ten temat się wypowiadają, nie wycinkowo, jak był łaskaw zaprezentować nam odpowiednie dyrektywy co do czasu pracy pan poseł Szejnfeld, mówiąc o 48 godzinach w tygodniu. Oczywiście można mówić, że w wielu przypadkach będzie to zwiększenie kosztów pracy. Będzie. Ale też nie wiemy, w ilu przypadkach i to jest nasz problem, ponieważ zgodnie z ekspertyzą sejmowego Biura Studiów i Ekspertyz brak jest danych statystycznych wskazujących, jaka liczba osób zatrudnionych pracuje w 42-godzinnym tygodniowym wymiarze czasu pracy, a ile w 40-godzinnym czy też niższym od 40-godzinnego. Dokładnej wiedzy na ten temat niestety nie posiada ani ministerstwo pracy, ani Ministerstwo Finansów, bo to jest nie do określenia, nie do ujęcia obecnie, zwłaszcza w tak licznej grupie małych przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-340.5" who="#PoselJacekSzczot">Poza tym są pewne szacunki i z tych szacunków możemy uzyskać jedną informację, np. według Ministerstwa Finansów 42-godzinny tygodniowy wymiar czasu pracy obejmuje obecnie 20% podmiotów gospodarki narodowej, 20%, proszę państwa, nie 80%. Czasami mylimy te proporcje i stąd mogą powstawać pewne niedopowiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-340.6" who="#PoselJacekSzczot">Jak już wspomniałem na początku, dyskutujemy o czasie pracy od 1998 r. Od 1 stycznia 1999 r. mieliśmy wprowadzić 40-godziny tydzień pracy. Mowa była o tym, żeby wprowadzać to sukcesywnie. Wtedy nikt nie zgodził się na żaden układ, żeby na przykład co godzinę czy też co pół godziny każdego roku skracać tygodniowy wymiar czasu pracy. Ale przypomnę, że opinia Rządowego Centrum Studiów Strategicznych z listopada 1998 r. zawierała propozycje, wariant skracania etapami tygodniowego czasu pracy i dochodzenia do 40 godzin. Chciałem oświadczyć na podstawie tej opinii: od 1 stycznia 2001 r. mieliśmy dojść do 40-godzinnego tygodnia pracy. A my o czym mówimy? Właśnie o tym, żeby od 1 stycznia 2001 r. mieć 40-godzinny tydzień pracy. I nie dochodziliśmy do tego etapami, tylko przez poprzednie 2 lata pracownicy pracowali 42 godziny. Tak więc już nie krócej w tym roku o godzinę, ale 42 godziny. Ukłon pracowników w stronę pracodawców. Pracowaliśmy dla was dłużej, ale teraz zróbmy to, o czym mówimy już od bardzo dawna.</u>
          <u xml:id="u-340.7" who="#PoselJacekSzczot">Są różne opracowania, różne propozycje rozwiązań w Kodeksie pracy. Jak już powiedziałem - zresztą pan poseł Budnik o to pytał, że są różne rekomendacje, czy z nich korzystaliśmy - korzystaliśmy z wielu opracowań, ale nowelizacja działu 6 dotycząca czasu pracy jest bardzo wycinkowa i dotyczy tylko niewielkiego zakresu. A więc nie wychodziliśmy szerzej, stąd też nie korzystaliśmy z niektórych rekomendacji, z bardzo wielu rekomendacji.</u>
          <u xml:id="u-340.8" who="#PoselJacekSzczot">O dumpingu socjalnym to pan minister mówił, nie będę wchodził w ten zakres. Natomiast czy umowy zlecenia, umowy o dzieło nie powinny być zlikwidowane - o to pytał pan poseł Kasprzyk - odpowiedź jest prosta: nie, bo mamy prawo w Polsce, a umowa o dzieło i umowa zlecenia to umowy cywilnoprawne i niestety tak to już jest, że jeżeli prawo na coś zezwala, to się to stosuje. Zaczęliśmy ograniczać pewne możliwości stosowania, dokładać pewne obciążenia, jeżeli ktoś stara się ominąć przepisy prawa pracy i np. zastosować zamiennie umowę zlecenia, np. składką na ubezpieczenie społeczne. To jest robione. Tylko czy w tej sytuacji wszędzie jest przestrzegane dokładnie prawo, czy też nie, czy też to prawo jest omijane.</u>
          <u xml:id="u-340.9" who="#PoselJacekSzczot">Teraz ustosunkuję się już bardzo krótko do przedłożonych poprawek. Tych poprawek jest kilka - przede wszystkim poprawki zgłoszone przez ministerstwo pracy, właściwie przez rząd za pośrednictwem pana ministra Kołodziejczyka. Można się zgodzić, że rząd po raz kolejny podtrzymuje swoje stanowisko, zgłasza w trybie legislacyjnym zmiany, aczkolwiek już wiadomo, że art. 2 czy art. 4 nie powinny mieć miejsca, bo czas się troszeczkę zmienił, a więc one tutaj nie są właściwe. Na ten temat już bardzo długo dyskutowaliśmy, posłowie z podkomisji, a także z dwóch połączonych komisji, uznali, że ma być 40 godzin, a nie 42 godziny. Na posiedzeniu komisji bardzo szybko sprawę załatwimy, trzeba będzie tylko i wyłącznie przegłosować, czy członkowie komisji rekomendują, czy chcą przyjęcia, czy też odrzucenia zgłoszonej poprawki rządowej.</u>
          <u xml:id="u-340.10" who="#PoselJacekSzczot">Natomiast poprawki zgłoszone przez grupę posłów, reprezentowanych przez panią poseł Teresę Liszcz, wymagają większego zastanowienia. O ile poprawka 1. do art. 129 jest, moim zdaniem, sensowna, ponieważ niepotrzebny jest wyraz: czasu, w tygodniu pracy, a nie: czasu pracy, można to przyjąć. O tyle druga poprawka dotycząca w zmianie 6. art. 1297 naszym zdaniem jest niewłaściwa, członków komisji - bo ja takie stanowisko reprezentuję i popieram, i potwierdzam: tak miało właśnie być. Chcielibyśmy, aby w umowach o pracę pracodawca ustalił z pracownikiem pewien system i rozkłady czasu pracy, żeby to było zawarte w umowie o pracę, żeby pracownik przychodzący do pracy miał pewne gwarancje, jeżeli chce skorzystać z innego rozkładu czasu pracy, żeby też to było w umowie. I żeby zmiana warunków następowała w drodze wypowiedzenia umowy o pracę, wypowiedzenia warunków pracy, a nie tylko regulaminu pracy, który dotyczy pracownika, ale nie bezpośrednio indywidualnie jego sytuacji, tylko ogółu pracowników, którzy podlegają przepisom regulaminu pracy. Dlatego ta zmiana, naszym zdaniem, jest niewłaściwa.</u>
          <u xml:id="u-340.11" who="#PoselJacekSzczot">Rozszerzenie przez panią poseł Liszcz nowelizacji dotyczącej innych artykułów, a mianowicie pracy w niedzielę, pozostanie kwestią do rozpatrzenia przez wysokie komisje, nie będę się do tego ustosunkowywał, ponieważ wiele już projektów było zgłaszanych w Wysokiej Izbie na ten temat i nie zostały do tej pory jeszcze zakończone w procesie legislacyjnym prace nad nimi. Trudno zatem powiedzieć, jak posłowie się do tego ustosunkują.</u>
          <u xml:id="u-340.12" who="#PoselJacekSzczot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeszcze dwie poprawki zgłoszone przez grupę posłów reprezentowanych przez pana posła Macieja Manickiego wymagają również szczegółowego rozpatrzenia, aczkolwiek nie wydaje nam się uzasadnione, aby doprecyzowywać w art. 2 treść zdania drugiego, ponieważ wynika to, zdaniem członków podkomisji i komisji, z zapisu, że inaczej być nie może. To doprecyzowanie jest jak gdyby wyrazem pewnej nadgorliwości, która może zaszkodzić innym przepisom, może wprowadzić pewien chaos interpretacyjny, a tego oczywiście byśmy nie chcieli.</u>
          <u xml:id="u-340.13" who="#PoselJacekSzczot">Połączone komisje i Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach oraz Komisja Polityki Społecznej na pewno się temu jeszcze przyjrzą. Mam nadzieję, że w krótkim czasie uda nam się przedłożyć sprawozdanie z rozpatrzenia poprawek wniesionych w dniu dzisiejszym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, kieruję ponownie projekt ustawy do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach oraz Komisji Polityki Społecznej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-341.3" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Transportu i Łączności oraz Komisji Obrony Narodowej o rządowym projekcie ustawy o bezpieczeństwie morskim (druki nr 1269 i 2130).</u>
          <u xml:id="u-341.4" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Piotra Lewandowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie połączonych Komisji: Obrony Narodowej oraz Transportu i Łączności o rządowym projekcie ustawy o bezpieczeństwie morskim.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Ustawa ta reguluje sprawy bezpieczeństwa morskiego w zakresie budowy statku, jego stałych urządzeń, wyposażenia, kwalifikacji i składu załogi statku, bezpiecznego uprawiania żeglugi morskiej oraz ratowania życia na morzu. Ponadto ustawa zawiera przepisy ogólne, przepisy o karach pieniężnych oraz przepisy o zmianach w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Przepisy projektowanej ustawy stosuje się do statków o polskiej przynależności oraz do statków o obcej przynależności, jeżeli znajdują się one na polskich morskich wodach wewnętrznych lub na polskim morzu terytorialnym w zakresie niezbędnym do zapewnienia, że nie stanowią zagrożenia dla bezpieczeństwa morskiego przy uwzględnieniu postanowień właściwych umów międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-342.3" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">W rozdziale o budowie statku, jego stałych urządzeń i wyposażeniu przepisy ustawy zawierają postanowienia konwencji SOLAS, konwencji o liniach ładunkowych oraz konwencji o zapobieganiu zderzeniom na morzu. W zakresie nieuregulowanym kompetencjami międzynarodowymi znajduje się delegacja dla ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej do stawiania własnych wymagań. Projektowana ustawa ustanawia instytucję kontroli co do spełnienia wymienionych wymagań polegających na przeglądach statku oraz jego inspekcjach. Kontrole powinny być dokonywane przez instytucję klasyfikacyjną i poprzedzać inspekcje dyrektorów urzędów morskich czy konsulów w przypadku inspekcji za granicą. Dokumenty bezpieczeństwa statku mogą być wydane tylko wówczas, kiedy są spełnione określone w ustawie wymagania.</u>
          <u xml:id="u-342.4" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Projekt ustawy nie zmienia dotychczasowych zasad dotyczących podziału kompetencji między administrację morską a instytucje klasyfikacyjne, wprowadza jednak nowe rozwiązanie zgodne z dyrektywą nr 94/25 Rady Europy, odnoszące się do inspekcji statków sportowych. Statek uprawiający żeglugę morską musi być obsadzony przez załogę o właściwych kwalifikacjach i wymaganym składzie. Ustawa reguluje te kwestie przedstawiając wymagania stawiane poszczególnym członkom załogi, jak również potwierdzenie ich kwalifikacji odpowiednim dyplomem czy świadectwem. Przepisy ustawy znajdują w tym przypadku odniesienie do umów międzynarodowych, jak konwencja STCW, konwencja SOLAS, konwencja MOP, a także dyrektywa Rady Europy nr 94/58 dotycząca minimalnego poziomu wyszkolenia marynarzy. Określone zostały uprawnienia dyrektora urzędu morskiego do wydawania dyplomów i świadectw kwalifikacyjnych. Ustawa zmienia sposób określenia kwalifikacji członków załogi. W miejsce dotychczasowych stopni, które kolejno musieli uzyskiwać marynarze i oficerowie statków, mają obowiązywać dyplomy i świadectwa kompetencyjne. Uzyskanie takiego świadectwa uzależnione jest od posiadania świadectwa niższego poziomu oraz od odbycia określonych szkoleń lub praktyk. Zmiany te wynikają z ratyfikowanej przez Polskę konwencji STCW z 1978 r. wraz z poprawkami z 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-342.5" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Certyfikat bezpiecznej obsługi statku czy karta bezpieczeństwa na jednostkach mniejszych to dokument ustalany i wydawany przez dyrektora urzędu morskiego, określający odpowiedni skład załogi. Ustawa dopuszcza możliwość zatrzymania statku przez administrację morską, jeżeli kwalifikacje czy skład jego załogi nie odpowiadają przepisom. Inkorporowanie do ustawy postanowienia konwencji o zapobieganiu zderzeniom, konwencji SOLAS dotyczącej bezpiecznej żeglugi, przewozu ziarna czy ładunków niebezpiecznych, konwencji o kontenerach czy konwencji o przesyłkach ciężkich określają normy odnoszące się do bezpiecznego uprawiania żeglugi, bezpiecznego przewozu ładunków czy bezpiecznego ruchu statków w rejonach portowych.</u>
          <u xml:id="u-342.6" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Projekt ustawy przewiduje szereg obowiązków kapitana statku w sferze ostrzegania o niebezpieczeństwach dla żeglugi. Proponowane przepisy ustawy dotyczące bezpiecznego uprawiania żeglugi zmierzają przede wszystkim do zmniejszenia ryzyka wypadku morskiego, kolizji z innym statkiem, przedostania się do morza przewożonego ładunku. Przyczyniają się w ten sposób do ograniczenia zagrożeń środowiska naturalnego. Ustawa reguluje również ogólne zasady postępowania w zakresie zaistnienia niebezpieczeństw dla żeglugi.</u>
          <u xml:id="u-342.7" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Prawie rok trwała praca powołanej podkomisji nad projektem tej ustawy. Uczestniczyli w niej zarówno niezależni eksperci, jak i przedstawiciele armatorów, przedsiębiorstw gospodarki morskiej, administracji państwowej i terenowej, Marynarki Wojennej, Straży Granicznej oraz związków zawodowych. Blisko połowę tego czasu poświęcono na dopracowanie rozdz. 5 ustawy, dotyczącego ratowania życia na morzu. Ratyfikowanie przez Polskę międzynarodowej konwencji o poszukiwaniu i ratownictwie morskim SAR-79 nałożyło na rząd Rzeczypospolitej obowiązek powołania służby poszukiwania i ratowania życia na morzu. Obecnie zadania określone wspomnianą konwencją wykonuje Polskie Ratownictwo Okrętowe, które utrzymuje Morskie Ratownicze Centrum Koordynacyjne, morskie statki ratownicze i brzegowe stacje ratownicze. Koszty utrzymania i rozwoju służby ratowniczej oraz koszty prowadzonych akcji poszukiwawczo-ratowniczych pokrywane są z budżetu państwa. Poza tą działalnością Polskie Ratownictwo Okrętowe zajmuje się jednak eliminacją zagrożeń i zwalczaniem zanieczyszczeń morza oraz ratowaniem mienia na morzu, czyli działalnością czysto komercyjną.</u>
          <u xml:id="u-342.8" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Międzynarodowe standardy wypracowane przez konwencję SAR-79 powodują konieczność zorganizowania spójnego systemu, który jest wyraźnie oddzielony od ratowania mienia. Taki sposób powołania nowej struktury, jako jednostki budżetowej, proponuje omawiana ustawa. Przedstawia sposób jej wydzielenia z przedsiębiorstwa państwowego Polskie Ratownictwo Okrętowe oraz określa w aspekcie prawnym, organizacyjnym, jak również finansowym funkcjonowanie Służby SAR. W treści tego rozdziału posłowie pracujący nad projektem ustawy wnieśli szereg istotnych zmian do przedłożenia rządowego.</u>
          <u xml:id="u-342.9" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Jak już wspomniałem, Polskie Ratownictwo Okrętowe zajmuje się również eliminacją zagrożeń i zwalczaniem zanieczyszczeń morza. Ta działalność należy do obowiązków państwa nadbrzeżnego, jest regulowana międzynarodową konwencją i powinna być działalnością publiczną. Zmiana powoduje przekazanie do Służby SAR również tych zadań. Takie rozwiązanie pozwala dokonać wydzielenia z przedsiębiorstwa państwowego tych dwóch służb, pozostawiając w gestii przedsiębiorstwa li tylko działalność komercyjną, którą obecnie w części zajmuje się Polskie Ratownictwo Okrętowe.</u>
          <u xml:id="u-342.10" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Drugą istotną zmianą wprowadzoną przez komisję jest wyposażenie nowo powstałej jednostki budżetowej w środek specjalny. Pozwoli on na gromadzenie dodatkowych środków na wyposażenie w urządzenia niezbędne do prowadzenia akcji ratowniczych jednostek Służby SAR. W efekcie usprawni to jej działanie i przybliży w ogólnym kształcie i zasadach do funkcjonowania takich samych jednostek istniejących w krajach Unii Europejskiej czy w krajach bałtyckich; są one bowiem zasilane środkami zewnętrznymi.</u>
          <u xml:id="u-342.11" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">W wyniku prac podkomisji nastąpiły również pewne zmiany w samym procesie obsadzania szefa Służby SAR. Rolę koordynatora z przedłożenia rządowego ma przejąć dyrektor służby, powoływany i odwoływany przez ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej.</u>
          <u xml:id="u-342.12" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Wykonanie zadań w zakresie ratowania życia na morzu odbywa się przy współudziale z innymi jednostkami organizacyjnymi, takimi jak Marynarka Wojenna - która jako jedyna w Polsce posiada ratownicze statki powietrzne pełniące całodobowe ciągłe dyżury ratownicze, ponadto jest wyposażona w specjalistyczne jednostki pływające - a także Straż Graniczna, która jest właścicielem jednostek mogących brać udział w ratowaniu życia na morzu. Współdziałanie podczas akcji obejmuje także jednostki straży pożarnej, Policji, służby zdrowia czy brzegowych stacji radiowych.</u>
          <u xml:id="u-342.13" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">W tym celu posłowie zaproponowali, aby przy ministrze właściwym do spraw gospodarki morskiej powstała rada będąca jego organem opiniodawczo-doradczym, w której skład wchodziliby przedstawiciele jednostek organizacyjnych biorących udział w akcji. Zadaniem rady byłoby opiniowanie planu działania SAR, w którym określa się wielkość zaangażowania sił i niezbędnych środków do przeprowadzania akcji, planów rozwoju czy inicjowanie przedsięwzięć zmierzających do podnoszenia efektywności działań służby. Na czele tej rady ma stanąć dowódca Marynarki Wojennej.</u>
          <u xml:id="u-342.14" who="#PoselSprawozdawcaPiotrLewandowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt ustawy o bezpieczeństwie morskim zawiera również rozdział informujący o karach, jakim podlega armator niestosujący się do postanowień ustawy w zakresie rozdziałów 2, 3 i 4, oraz rozdział obejmujący zmiany w przepisach obowiązujących, to znaczy przepisy przejściowe i końcowe. Ustawa zawiera również załączniki mówiące o opłatach za przeprowadzone inspekcje i wystawione dokumenty bezpieczeństwa statku, dokumenty kwalifikacyjne załogi oraz inne opłaty kwalifikacyjne. Projekt ustawy zyskał pozytywną opinię Komitetu Integracji Europejskiej o zgodności z prawem unijnym. Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2001 r., z wyjątkiem rozdziału 5: Ratowanie życia na morzu, którego wejście w życie zaplanowano na dzień 1 stycznia 2002 r. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu panią poseł Dorotę Arciszewską-Mielewczyk w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#PoselDorotaArciszewskaMielewczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przemawiać w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność i zaprezentować stanowisko klubu wobec ustawy o bezpieczeństwie morskim. Polityka transportowa państwa, w tym zwłaszcza w obszarze transportu morskiego, wyznaczając podstawowe długofalowe cele związane z wszechstronnym wykorzystaniem nadmorskiego położenia kraju, zawiera w sobie - jako najważniejsze ogniwo - tworzenie warunków bezpieczeństwa życia na morzu i ochronę naturalnego środowiska morskiego. Państwo w odniesieniu do zachowania się różnych podmiotów na morzu tworzy przede wszystkim określone zasady, które przybierają postać norm prawnych. Przy tym troską państwa jest, aby normy te spełniały wymogi prawa międzynarodowego. W procesie tworzenia tych norm międzynarodowych organy państwa w różny sposób bowiem aktywnie uczestniczą. Można tu wskazać wielorakie uczestnictwo. Na podkreślenie, wydaje się, zasługuje udział Polski w pracach nad konwencją o prawie morza, która podpisana została przez 119 państw. Uznając życie ludzkie za dobro najwyższe, a zachowanie naturalnego środowiska za niezbędny warunek egzystencji społeczeństwa, zagadnieniom tym poświęca się najwięcej uwagi. Mimo ciągłego postępu w różnych dziedzinach techniki, tworzących współczesną żeglugę morską, a także wprowadzania coraz bardziej precyzyjnych przepisów bezpieczeństwa na morzu i różnych systemów ich egzekwowania katastrofy morskie wciąż się zdarzają, pociągając za sobą ofiary w ludziach, powodując straty materialne i poważne skażenia środowiska morskiego.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#PoselDorotaArciszewskaMielewczyk">Jednym z ważnych zadań, przed którymi stanął Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, jest opracowanie i przyjęcie ustawy o bezpieczeństwie życia na morzu. Projekt tego dokumentu opracowanego przez rząd został przedstawiony marszałkowi Sejmu w połowie ubiegłego roku. W Sejmie powołana została podkomisja do rozpatrzenia tego projektu ustawy. Od tego momentu rozpoczęła się trudna praca, w trakcie której projekt ustawy został poddany wszechstronnej ocenie i weryfikacji. Z jednej strony praca podkomisji miała charakter niemal publicznej dyskusji, włączającej do weryfikacji projektu przedstawicieli różnych podmiotów związanych z działalnością morską, z drugiej strony w pracy tej skupiano uwagą na merytorycznej i prawnej zgodności tego dokumentu z normami prawnymi wyższego rzędu, a także konwencjami międzynarodowymi, których Polska zobowiązała się przestrzegać. We współczesnym świecie globalizacja żeglugi zmusza państwa morskie do uniformizacji prawa wewnętrznego, co polega nie tylko na ratyfikacji konwencji, ale także na wprowadzaniu różnych standardów w prawie morskim. Wyrazem tego jest właśnie przedstawiony projekt ustawy, który ma charakter porządkujący w odniesieniu do szerokiego wachlarza zagadnień dotyczących bezpieczeństwa morskiego. Jego przepisy mają więc z natury dość ogólny i odsyłający charakter. Ponadto ustawa przenosi regulacje kwestii szczegółowych na poziom rozporządzeń wykonawczych, co uznać należy za jej zaletę. Projekt omawianej ustawy składa się z 7 rozdziałów dotyczących: przepisów ogólnych, wskazujących na rolę i sposób interpretacji ustawy; wymogów dotyczących budowy statku, jego stałych urządzeń i wyposażenia; kwalifikacji i składu załogi statku; bezpiecznego uprawiania żeglugi; ratowania życia na morzu; odpowiedzialności karnej; zmian w przepisach obowiązujących.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#PoselDorotaArciszewskaMielewczyk">Z tego wyliczenia wynika, że są tu cztery główne rozdziały merytoryczne, a ich treść stanowić powinna główny przedmiot troski w naszej pracy legislacyjnej. Stopień szczegółowości poszczególnych rozdziałów jest niejednolity. Niektóre z rozdziałów mają charakter bardzo ogólny, co wskazuje na ramowe ujęcie problematyki, niektóre zaś są bardzo szczegółowe - przede wszystkim dotyczy to tych treści projektu, które uwzględniają umowy międzynarodowe wiążące Polskę. Te szczegółowe treści zawarte są na początku każdego z rozdziałów. Zostało to z uznaniem przyjęte w opinii Komitetu Integracji Europejskiej. Szczegółowo opracowane są: rozdz. 2: ˝Budowa statku, jego stałych urządzeń i wyposażenie˝, rozdz. 3: ˝Kwalifikacje i skład załogi˝, rozdz. 4: ˝Bezpieczne uprawianie żeglugi˝ oraz rozdz. 5: ˝Ratowanie życia na morzu˝ projektowanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-344.3" who="#PoselDorotaArciszewskaMielewczyk">W rozdz. 2 mamy do czynienia z ważną problematyką norm technicznych i sposobu nadzoru ze strony państwa nad ich przestrzeganiem. Ustawa szczegółowo charakteryzuje zadania państwa w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-344.4" who="#PoselDorotaArciszewskaMielewczyk">Wiele państw i towarzystw klasyfikacyjnych skierowało swoje działania w kierunku podniesienia bezpieczeństwa żeglugi. Daleko posunięte są działania IMO w celu zaostrzenia wymagań w zakresie stanu technicznego statków, sposobu zarządzania ich eksploatacją oraz w zakresie koniecznych kwalifikacji marynarzy. Jednym z efektów tych działań jest znowelizowany Międzynarodowy Kodeks Zarządzania Bezpieczną Eksploatacją Statków i Zapobiegania Zanieczyszczeniom Morza - Kodeks ISM. Rząd polski, współpracując z Międzynarodową Organizacją Morską, współuczestniczył w opracowaniu tego znowelizowanego kodeksu.</u>
          <u xml:id="u-344.5" who="#PoselDorotaArciszewskaMielewczyk">Ważnym sformułowaniem tego rozdziału ustawy jest nałożenie na armatora jako właściciela statku odpowiedzialności za zgłoszenie statku do inspekcji. Takie ujęcie w ustawie pozycji armatora uzasadnia włączenie podmiotów działających na morzu do procesu tworzenia warunków bezpieczeństwa życia na morzu.</u>
          <u xml:id="u-344.6" who="#PoselDorotaArciszewskaMielewczyk">W rozdz. 3 mamy do czynienia z przepisami charakteryzującymi wnikliwie wymogi odnośnie do kwalifikacji załogi i sposobu ich potwierdzania. W pierwszej więc kolejności armator jest odpowiedzialny za właściwe wyposażenie statku oraz obsadzenie kwalifikowaną załogą. Umieszczenie w ustawie wymogów dotyczących właściwych kwalifikacji załogi i wymaganego jej składu wynika z faktu, że częste są sytuacje naruszenia bezpieczeństwa żeglugi właśnie przez działanie ludzi lub nadmierne oszczędności pracy. Brak wymaganych umiejętności lub oszczędności pracy stanowią istotny element zagrożenia dla bezpieczeństwa na morzu.</u>
          <u xml:id="u-344.7" who="#PoselDorotaArciszewskaMielewczyk">Pociąga to za sobą określone konsekwencje. Być może koszt pracy wzrasta, ale wzrasta także bezpieczeństwo życia na morzu. Jest to wdrożenie do praktyki potwierdzonego wniosku, że główną przyczyną wypadków morskich i zagrożeń jest czynnik ludzki, jemu zatem trzeba poświęcać znaczniejszą uwagę. Dotyczy to zarówno kwalifikacji ludzi, jak też organizacji pracy zespołów.</u>
          <u xml:id="u-344.8" who="#PoselDorotaArciszewskaMielewczyk">Rozdz. 4 obejmuje problematykę bezpiecznej żeglugi. Ta część ustawy podkreśla znaczenie konwencji o zapobieganiu zderzeniom, Konwencji SOLAS, konwencji o bezpiecznych kontenerach, wprowadzając obowiązek poszanowania ich postanowień. W szczególności ustawa nakłada na rząd (ministra obrony narodowej i ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej) obowiązek określenia w drodze rozporządzeń szczegółowych przepisów regulujących bezpieczny ruch statków na wodach wewnętrznych. Równocześnie przewiduje ona w swej treści szereg obowiązków kapitana statku, m.in. w sferze ostrzegania o niebezpieczeństwach dla żeglugi. Zakazuje także używania międzynarodowego sygnału wzywania pomocy i sygnału podobnego w celach innych niż w celu wezwania pomocy.</u>
          <u xml:id="u-344.9" who="#PoselDorotaArciszewskaMielewczyk">Postanowienia tej części ustawy odpowiadają także regulacjom zawartym w prawodawstwie Wspólnot Europejskich w sprawie międzynarodowych norm względem bezpieczeństwa statków pływających na wodach będących pod jurysdykcją państw członkowskich oraz statków korzystających z portów morskich Wspólnoty.</u>
          <u xml:id="u-344.10" who="#PoselDorotaArciszewskaMielewczyk">W rozdz. 5 mamy do czynienia z bardzo ważną problematyką ratowania życia na morzu i miejsca państwa w tym procesie. W oparciu o ratyfikowane przez Polskę konwencje międzynarodowe funkcjonować powinny podmioty, których zadaniem jest ratowanie życia na morzu oraz zwalczanie zanieczyszczeń środowiska morskiego. Każde państwo nadbrzeżne jest zobowiązane na mocy postanowień konwencji międzynarodowych do utrzymywania służb przeznaczonych do prowadzenia nieodpłatnych działań ratowniczych na rzecz ludzi znajdujących się w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia na morzu w strefie odpowiedzialności. Strefa ta obejmuje polskie obszary morskie lub polski rejon poszukiwania lub ratownictwa. W Polsce zadania te realizować będzie, w myśl ustawy, Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa, zwana dalej Służbą SAR.</u>
          <u xml:id="u-344.11" who="#PoselDorotaArciszewskaMielewczyk">Wyrazem przejęcia przez państwo pełnej odpowiedzialności za efektywne poszukiwanie i ratowanie życia na morzu jest samodzielne przejęcie przez rząd tej złożonej usługi publicznej, co ma w ustawie odzwierciedlenie w utworzeniu Służby SAR jako państwowej jednostki budżetowej w całości finansowej z budżetu państwa. Wykonując zadania w zakresie poszukiwania i ratowania życia ludzkiego na morzu, morska służba ratownicza współdziała z jednostkami organizacyjnymi Marynarki Wojennej, Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego, Straży Granicznej, Policji, służby zdrowia, a także z brzegowymi stacjami radiowymi i innymi jednostkami, które są w stanie udzielić pomocy. Koszty związane z tym współdziałaniem także przejmuje na siebie budżet państwa. Widać z tego, że rząd w Polsce nie unika odpowiedzialności za efektywność funkcjonowania podmiotów realizujących te zadania.</u>
          <u xml:id="u-344.12" who="#PoselDorotaArciszewskaMielewczyk">Międzynarodowy porządek morski określony licznymi umowami międzynarodowymi tworzą państwa. Szczególną rolę odgrywają te państwa, pod których banderami statki prowadzą działalność na morzu. Można powiedzieć, że warunki prawne bezpieczeństwa życia na morzu kształtuje społeczność międzynarodowa, w której państwa morskie odgrywają zasadniczą rolę. Wyrażam przekonanie, że efektem pracy Sejmu będzie przyjęcie ustawy o bezpieczeństwie morskim w takim kształcie i o takiej treści merytorycznej, jak to przedstawił poseł sprawozdawca. Będzie to stanowić istotny wkład do podwyższenia poziomu bezpieczeństwa pracy na morzu i równocześnie będzie wkładem do wspólnej europejskiej polityki dotyczącej bezpieczeństwa morskiego.</u>
          <u xml:id="u-344.13" who="#PoselDorotaArciszewskaMielewczyk">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność, w imieniu którego występuję, będzie głosować za przyjęciem ustawy w omawianym kształcie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę panią poseł Elżbietę Pielę-Mielczarek o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#PoselElzbietaPielaMielczarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jesteśmy w trakcie drugiego czytania, a więc nie będę powtarzała tez, które padły tutaj w trakcie pierwszego czytania. Mając zaszczyt występować w imieniu klubu SLD, chcę stwierdzić, że projekt ustawy o bezpieczeństwie morskim uległ w trakcie prac komisyjnych znacznej modyfikacji, co zdaniem naszego klubu wyszło na korzyść tej ustawie i daje podstawy do jej poparcia. Wprawdzie utrzymany został rozdział polskiego ratownictwa okrętowego na Morską Służbę Poszukiwania i Ratownictwa oraz pozostałą część mającą charakter działalności komercyjnej, budząc, jak do tej pory, największe kontrowersje i sprzeciw, ale też zmieniono usytuowanie Rady SAR i nadano jej inną rangę.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#PoselElzbietaPielaMielczarek">Określono jasno zasady współdziałania jednostek Marynarki Wojennej, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, Policji i opieki zdrowotnej, a także finansowania tego współdziałania. Uznano dowódcę Marynarki Wojennej z urzędu jako przewodniczącego Rady SAR. Należy też odnotować, iż proces rozdziału przedsiębiorstwa został odpowiednio rozłożony w czasie, co daje gwarancję tego, iż chaos organizacyjny nie spowoduje umniejszenia gotowości do ochrony bezpieczeństwa morskiego.</u>
          <u xml:id="u-346.2" who="#PoselElzbietaPielaMielczarek">Nasze obawy budzi w dalszym ciągu fakt, iż zarobki pracowników nowo utworzonej jednostki budżetowej będą odbiegały od dotychczasowych wskutek pozbawienia ich możliwości dorobienia w działalności usługowej. Już dzisiaj zarobki ratowników są niewspółmiernie niskie do ryzyka, jakie oni ponoszą. Nowa struktura może więc doprowadzić do sytuacji, w której jednostka budżetowa będzie zatrudniać emerytów lub ludzi przed emeryturą, a młodsi - z właściwymi dyplomami - poszukają pracy u obcego armatora. Będziemy obserwować ten proces.</u>
          <u xml:id="u-346.3" who="#PoselElzbietaPielaMielczarek">Analizując treści art. 41 i 42 projektu, należy uznać, iż nie są one spójne. Jeżeli zamiarem ustawodawcy jest powierzenie wydzielonej jednostce organizacyjnej zadań z zakresu poszukiwania i ratownictwa życia na morzu oraz zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń, to powinno to jasno wynikać z art. 41. W tej sprawie składam stosowną poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-346.4" who="#PoselElzbietaPielaMielczarek">Również utworzenie na mocy art. 45 środka specjalnego z przeznaczeniem na dofinansowywanie utrzymania w gotowości sił i środków ratownictwa życia na morzu może budzić wątpliwości, zwłaszcza w sytuacji, gdy ustawodawca da jednostce budżetowej w sumie dwa zadania: ratowania życia na morzu i zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń. Rozdzielenie pieniędzy na te zadania jest w praktyce niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-346.5" who="#PoselElzbietaPielaMielczarek">Zwracam również uwagę na krytykę takiego zapisu dokonaną przez ministra finansów, który pisze: tworzenie środków specjalnych jest sprzeczne z zasadą jedności budżetu i prowadzi do gromadzenia środków finansowych, których wielkość najczęściej nie jest dostosowana do zadania, które ma być finansowane.</u>
          <u xml:id="u-346.6" who="#PoselElzbietaPielaMielczarek">Zgłaszając uwagi, a także przedstawiając wątpliwości co do wymienionych wyżej spraw, klub SLD poprze projekt ustawy, uznając, iż w całym procesie legislacyjnym dotyczącym prawa morskiego stanowi on ważne ogniwo dostosowujące nasze prawodawstwo do norm unijnych, co w tej dziedzinie gospodarki ma olbrzymie znaczenie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Bardzo proszę o przedłożenie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-347.3" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę pana posła Tadeusza Syryjczyka o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#PoselTadeuszSyryjczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Unii Wolności popiera ustawę w kształcie, jaki został wypracowany w komisji. Uważamy, że dobrze się stało, iż rozwiązano niektóre konfliktowe problemy, które cały czas występowały w trakcie prac nad tą ustawą, i udało się osiągnąć zgodę co do rozwiązania większości trudnych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#PoselTadeuszSyryjczyk">Sprawa bezpieczeństwa na morzu obejmuje zagadnienia budowy statków, kwalifikacji i składu załóg, przepisy o uprawianiu żeglugi, ratowaniu życia. Te przepisy mają wymiar międzynarodowy i tutaj w istocie w dużej części odwołujemy się do sprawdzonych regulacji, a przy okazji wpisujemy się w prawo Unii Europejskiej, która w tym zakresie także odwołuje się do organizacji morskich, do konwencji morskich, które te zagadnienia regulują.</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#PoselTadeuszSyryjczyk">Sądzę, że - jak już tutaj powiedziały moje przedmówczynie - struktura ratownicza, sposób jej zorganizowania były przedmiotem dyskusji, zrozumiałych obaw i debat. Myślę, że to, co proponuje ustawa w ostatecznym kształcie, odzwierciedla jedną zasadę: że państwa i rządy w zakresie swojej części mórz odpowiadają za życie ludzkie i za ochronę środowiska, za usuwanie zanieczyszczeń i zwalczanie zanieczyszczeń, ich powstawanie i później skutki na morzu, natomiast ratowanie majątku i mienia jest działalnością komercyjną. I te dwa rodzaje działalności mają różną naturę. Pierwsza to służba, oczekiwanie w gotowości i kształtowanie swojej gotowości na wypadek nieszczęścia, na wypadek katastrofy czy zagrożenia życia. Druga to działalność komercyjna, która rządzi się innymi prawami - tu trzeba aktywnie poszukiwać różnych miejsc swojej działalności, aby przynosiło to zyski. Zresztą taki podział jest w większości krajów. Także niektóre państwa, które miały połączone te służby i nawet były autorami takich pomysłów, dzisiaj od tego odeszły. Sądzę więc, że jest słuszne, iż tworzymy służby rządowe i możliwość działalności sprywatyzowanej, skomercjalizowanej jednostki, jaką jest PRO.</u>
          <u xml:id="u-348.3" who="#PoselTadeuszSyryjczyk">Ten podział oczywiście zawsze, jak każda restrukturyzacja przedsiębiorstwa, wywołuje pewne napięcia i obawy. Sądzę, że ustawa daje czas na ich rozwiązanie w taki sposób, aby nikt nie doznał uszczerbku i aby służba państwowa nie była gorszą służbą, bo przecież nigdzie nie jest powiedziane, że tak musi być, bo wpadamy w taki nawyk. Służba państwowa ma swoje wady i zalety. Pewną jej wadą jest zawsze sztywność budżetowego finansowania, sztywność płac, zaletą - stabilność. I to trzeba brać pod uwagę, gdy rozpatrujemy korzyści i koszty, jakie ponosi pracownik, przechodząc z działalności komercyjnej do służby państwowej. Myślę też, że ustabilizowanie tej sprawy, uchwalenie ustawy umożliwi podjęcie rzeczowej rozmowy na ten temat, która przedtem była trudna, bo większość związków raczej dyskutowała o kształcie restrukturyzacji, a nie o tym, jak rozwiązać pracownicze problemy, jakie ona wywoła. Myślę, że w tej chwili jest podstawa do tego, aby takie rozmowy prowadzić i dojść do potrzebnego kompromisu w tym względzie.</u>
          <u xml:id="u-348.4" who="#PoselTadeuszSyryjczyk">Sądzę, że ustawa także rozwiązuje problem współdziałania wielu różnych służb. Jak wiadomo, znaczącym potencjałem ratowniczym dysponuje Marynarka Wojenna. Jest rzeczą słuszną, aby ten potencjał był wykorzystywany w celach ratownictwa - obojętne, czy dotyczy to żeglugi cywilnej, czy wojskowej. Wydaje się też, że ten potencjał powinien być uwzględniony w systemie zarządzania ratownictwem okrętowym. Znaleziono rozwiązanie, które polega na tym, iż przewodniczącym rady, która opiniuje wszystkie plany, a więc tym samym jakby kształtuje tę koordynację na poziomie koncepcyjnym i później także zasad współdziałania, jest właśnie dowódca Marynarki Wojennej, czyli szef tej instytucji, która dysponuje tutaj pokaźnym potencjałem w zakresie ratowania z powietrza. Tym samym minister właściwy do spraw gospodarki morskiej będzie miał rzetelną opinię i podstawę do zatwierdzania planów ratownictwa i zsynchronizowania tych działań, które są niezbędne, pomiędzy różnymi resortami, począwszy od własnej służby ratowniczej, którą będzie nadzorował, cywilnej, poprzez Marynarkę Wojenną, straż pożarną, służbę zdrowia i inne jednostki, które są włączane w ratowanie życia na morzu i zwalczanie zanieczyszczeń morza.</u>
          <u xml:id="u-348.5" who="#PoselTadeuszSyryjczyk">Ustawa porządkuje prawo, uwalnia Kodeks morski od problematyki, która nie jest mu właściwa, od problematyki kontraktowej, od problematyki bardziej handlowej, dotyczącej transportu morskiego. Tym samym sprzyjać będzie zwartości Kodeksu morskiego. Z drugiej zaś strony ustawa włącza w obszar swoich przepisów rozmaite szczegółowe przepisy, rozproszone do tej pory czy to w ustawach jeszcze z okresu międzywojennego, jak w wypadku kwestii ładunków okrętowych, masy ładunków okrętowych i oznaczania, czy też w rozporządzeniach wykonawczych bądź umowach międzynarodowych, które były lub nie były publikowane.</u>
          <u xml:id="u-348.6" who="#PoselTadeuszSyryjczyk">W sumie dzięki temu otrzymujemy akt normatywny, który ma jasno określony przedmiot, a jednocześnie dostosowujemy nasze prawo do prawa Unii Europejskiej. Choć ciągle są pewne wątpliwości dotyczące niektórych artykułów związanych z prawem, a właściwie obowiązkiem zatrzymania statku przez administrację morską, gdy nie spełnia wymogów bezpieczeństwa, to, jeżeli weźmiemy pod uwagę, że do treści ostatecznie wprowadzono przepis o niezwłocznym powiadamianiu administracji zagranicznych w wypadku zatrzymania statku innego państwa niż Polska, że wreszcie przepisy ogólne o urzędach morskich mówią o stosowaniu K.p.a., to zarówno szybkie zawiadomienie, jak i prawo odwołania i pouczenie o nim są tu zawarte. A więc ta główna kontrowersja - mam na myśli opinię Komitetu Integracji Europejskiej - w moim przekonaniu została przezwyciężona w treści ustawy, którą dzisiaj omawiamy, zawartej w druku będącym sprawozdaniem z prac komisji.</u>
          <u xml:id="u-348.7" who="#PoselTadeuszSyryjczyk">Sądzę też, że dobrze się składa, iż równolegle uchwalono ustawę o Polskim Rejestrze Statków - z inicjatywy poselskiej - o instytucji klasyfikacyjnej, która odgrywa ważną rolę zarówno w żegludze morskiej, jak i śródlądowej i jest czynnikiem współdziałającym z administracją morską i armatorami w zakresie wystawiania odpowiednich certyfikatów i czuwania nad bezpieczeństwem. Uwzględnia też ona postulaty środowisk żeglarskich, sportowych dotyczące możliwości uproszczenia trybu badania statków o długości do 24 m, służących do celów sportowych. Myślę, że to wyjście naprzeciw związkom sportowym, żeglarskim jest też rzeczą dobrą - zgodnie z projektem rządowym te oczekiwania zostaną zaspokojone. Będzie tu odrębny tryb działania, a także możliwość załatwiania tego przez związek sportowy, związek żeglarski, który weźmie na siebie współodpowiedzialność w zakresie kontroli jednostek niesłużących do celów komercyjnych czy do innych celów związanych z poważniejszymi zagadnieniami transportowymi.</u>
          <u xml:id="u-348.8" who="#PoselTadeuszSyryjczyk">Biorąc powyższe pod uwagę, Klub Parlamentarny Unii Wolności popiera tę ustawę w brzmieniu przedstawionym przez komisję. Myślę, że poprawi ona działania administracji morskiej i bezpieczeństwo na morzu. Trzeba natomiast zdać sobie sprawę z tego, że tak naprawdę rozwiązanie wielu problemów dotyczących prawidłowego obsadzania statków, bezpieczeństwa statków zależy w dużej mierze od solidarności międzynarodowej, od tego, czy społeczność międzynarodowa będzie zdolna skutecznie zapobiec działaniom, które prowadzą niektóre państwa i rządy, polegającym na tanich rejestrach, przymykaniu oczu na warunki techniczne, tolerowaniu złego stanu załogi, niewłaściwych jej kwalifikacji i w ten sposób wprowadzaniu do obrotu międzynarodowego i do żeglugi międzynarodowej statków niebezpiecznych dla załóg, dla otoczenia, dla czystości morza, dla innych uczestników żeglugi. To jest podstawowy warunek, którego spełnienie powoduje, że te prawa są skuteczne. W przeciwnym razie ten, kto chciałby je ominąć, mógłby uciec spod administracji tych rządów, które to powinny robić. Sądzę, że rząd polski i polska administracja morska nie powinny iść na kompromisy w sprawach bezpieczeństwa. Należy raczej stymulować współpracę międzynarodową w tym kierunku, aby konwencje międzynarodowe były faktem, były przestrzegane zarówno w tym wymiarze, który odnosi się do elementarnych praw pracowniczych, jak i w wymiarze dotyczącym budowy statków, bezpieczeństwa i przepisów żeglugowych. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#WicemarszalekStanislawZajac">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm skierował ponownie ten projekt do Komisji Transportu i Łączności oraz Komisji Obrony Narodowej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-349.5" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-349.6" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Transportu i Łączności oraz Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ˝Polskie Koleje Państwowe˝ (druki nr 2145 i 2166).</u>
          <u xml:id="u-349.7" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Zdzisława Denysiuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#PoselSprawozdawcaZdzislawDenysiuk">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#PoselSprawozdawcaZdzislawDenysiuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie połączonych komisji: Komisji Transportu i Łączności oraz Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ˝Polskie Koleje Państwowe˝. To stanowisko jest zawarte w druku nr 2145.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#PoselSprawozdawcaZdzislawDenysiuk">Senat do ustawy proponuje wprowadzić łącznie 19 poprawek, z czego większość to poprawki porządkujące, uściślające te zagadnienia, które, jak uważał Senat, warto uwypuklić. Komisje w większości przypadków podzieliły stanowisko Senatu. W 12 przypadkach proponują przyjąć propozycje Senatu, w 7 zaś odrzucić. Informuję również Wysoką Izbę, że w czasie obrad połączonych komisji była tak zgodna ocena posłów w tej sprawie, że w 18 przypadkach posłowie jednogłośnie podjęli decyzje, a tylko w jednym przypadku, dotyczącym 14. poprawki, decyzje były rozbieżne. Przy rozłożeniu głosów 14 do 16, zdecydowano, by zaproponować Wysokiej Izbie odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#PoselSprawozdawcaZdzislawDenysiuk">W związku z tym, że większość tych propozycji ma charakter porządkowy i uściślający, chciałbym zająć Wysokiej Izbie czas, omawiając poprawki, które wprowadzają nowe elementy. Chciałbym rozpocząć od poprawki 14., którą komisje proponują odrzucić. W poprawce tej proponuje się, żeby w art. 39 ust. 4 dodać nową część zdania następującej treści: ˝albo też organizacjom pozarządowym, do których zadań statutowych należy opieka nad zabytkami kolejnictwa˝. Art. 39 mieści się w rozdziale, który mówi o zasadach gospodarowania mieniem PKP, i w ust. 4 określa warunki, na których kolej może zbyć tzw. mienie niechciane, i komu może je zbyć. W ustawie określamy, że ono może być zbyte nieodpłatnie skarbowi państwa, jednostkom skarbu państwa lub jednostkom samorządowym, natomiast propozycja senacka rozszerzałaby katalog tych, którym można to mienie przekazać. Z pozoru wyglądała ona atrakcyjnie, jednak po głębszej analizie okazało się, że zawiera rozszerzenie, które umożliwiłoby bez żadnej kontroli przekazanie instytucjom pozarządowym mienia PKP wcale niekoniecznie muzealnego ani wyczerpującego te kategorie. Właśnie z tego powodu komisje proponują nie rozszerzać tej poprawki, informują jednocześnie, że jeżeli PKP uzna, iż zechce do celów muzealnych nieodpłatnie przekazać majątek, taka możliwość istnieje i w ustawie nie ma tu żadnych blokad.</u>
          <u xml:id="u-350.4" who="#PoselSprawozdawcaZdzislawDenysiuk">Następne dwa zagadnienia wprowadzone od nowa przez Senat to zmiany 3. i 5. Komisje proponują Wysokiej Izbie, by również ich nie przyjmować. Uważamy, że należy je rozpatrywać łącznie.</u>
          <u xml:id="u-350.5" who="#PoselSprawozdawcaZdzislawDenysiuk">Pierwsza z nich zmierza do tego, żeby w art. 4 skreślić ust. 4, który określa udział pracowników PKP w organach spółek, jakie będą powołane przez PKP SA. Artykuł mówi, że udział ten nastąpi i będzie określony w statutach lub umowach tych spółek.</u>
          <u xml:id="u-350.6" who="#PoselSprawozdawcaZdzislawDenysiuk">Propozycja Senatu w poprawce 5. zmierza do tego, by rozwiązanie, które omawiałem, zastąpić następującym: do czasu, gdy PKP SA jest właścicielem co najmniej 51% akcji spółek, o których mowa w art. 14, 15, 19, przedstawiciele pracowników stanowią 1/3 składu rad nadzorczych tych spółek.</u>
          <u xml:id="u-350.7" who="#PoselSprawozdawcaZdzislawDenysiuk">Na posiedzeniu komisji posłowie doszli do słusznego wniosku, że jest to ograniczenie na dwóch płaszczyznach uprawnień w stosunku do tych zapisanych w art. 4. Po pierwsze, zapis określa czas do momentu, kiedy PKP będzie miała ponad 51% akcji w spółkach zależnych, a wcale nie muszą to być duże spółki przewozowe i infrastrukturalne, lecz znacznie mniejsze, dysponujące mniejszym majątkiem. Po drugie, propozycja Senatu dotyczy tylko i wyłącznie udziału pracowników w radach nadzorczych, nie obejmuje więc wszystkich organów spółek, które są wymienione w Kodeksie handlowym.</u>
          <u xml:id="u-350.8" who="#PoselSprawozdawcaZdzislawDenysiuk">I konsekwentnie, dwie zmiany, które - jak uważamy - należy rozpatrywać łącznie, to poprawki 11. i 19.</u>
          <u xml:id="u-350.9" who="#PoselSprawozdawcaZdzislawDenysiuk">Zmiana 11. zmierza do tego, żeby w art. 32 ust. 18 dopisać wyrazy ˝i art. 78a˝, a jest to artykuł o nowej, dopracowanej treści, w zapisie zaproponowanym przez Senat. Spróbuję go szybko scharakteryzować. Mówi on, że w terminie 9 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy PKP SA za zgodą ministra właściwego ds. transportu może utworzyć spółki prowadzące jednocześnie działalność w zakresie wykonywania przewozów kolejowych i zarządzania liniami kolejowymi o znaczeniu lokalnym, gdy tworzenie tych spółek jest uzasadnione ważnym interesem społecznym lub gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-350.10" who="#PoselSprawozdawcaZdzislawDenysiuk">Posłowie pracujący w połączonych komisjach stanęli na stanowisku, że to rozwiązanie burzy koncepcję przyjętą przez Wysoką Izbę w zakresie własności, szczególnie infrastruktury, a przypomnę, że przyjęliśmy rozwiązanie mówiące, iż infrastruktura musi być zawsze, w każdym przypadku we władaniu - czyli we własności - skarbu państwa. Przy takiej konstrukcji byłyby tu przynajmniej dwie możliwości. Po pierwsze, można byłoby infrastrukturę przekazać jednostce samorządowej, a więc już nie do skarbu państwa. Wówczas mogłaby nastąpić taka sytuacja, że choćby tylko jeden odcinek infrastruktury, toru kolejowego, na całym ciągu linii był zależny od innego zarządcy, mogłoby następować dyktowanie cen za dostęp do sieci. Istnieje również drugie poważne niebezpieczeństwo, mianowicie że samorządy rządzące się osobnym prawodawstwem mogłyby przystępować do sprzedaży spółek komunalnych, do sprowadzania firm zagranicznych, jak to się dzieje choćby w samorządowych przedsiębiorstwach komunikacyjnych, i wówczas nastąpiłoby przekazywanie w ten sposób, poprzez przejmowanie udziałów lub też całych przedsiębiorstw nawet przez firmy zagraniczne, niekoniecznie polskie. I dlatego też komisje proponują Wysokiej Izbie, by te poprawki nie zostały przez Wysoką Izbę przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-350.11" who="#PoselSprawozdawcaZdzislawDenysiuk">Jeżeli będzie potrzeba omówienia pozostałych poprawek czysto redakcyjnych lub też uściślających, wówczas, panie marszałku, będę w dyspozycji. Na tym bym zakończył. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-350.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy za bardzo zwięzłe sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Dąbrowskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#PoselJozefDabrowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Dobiega końca proces legislacyjny nad ustawą o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ˝Polskie Koleje Państwowe˝.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#PoselJozefDabrowski">Rozpatrywana dziś przez Wysoką Izbę uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 sierpnia 2000 r., zawarta w druku nr 2145, wnosi do ustawy uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu 25 lipca br. propozycję 19 poprawek, o których przed chwilą mówił już poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#PoselJozefDabrowski">W imieniu klubu AWS chciałbym podziękować Senatowi za akceptację kierunkowych rozwiązań zawartych w ustawie, a także za doprecyzowanie tych kwestii, które mogłyby wywołać wątpliwości w trakcie trudnego procesu restrukturyzacji naszego narodowego przewoźnika, jakim jest PKP.</u>
          <u xml:id="u-352.3" who="#PoselJozefDabrowski">Z przebiegu dyskusji w Senacie i z zawartej w uchwale Senatu listy poprawek wynika, że Senat nie potwierdził stawianych przez niektóre środowiska związane z otoczeniem transportu kolejowego zarzutów o niezgodności przepisów projektu ustawy z konstytucją. Senat nie uznał również żadnego z artykułów projektu ustawy za szkodzący polskiemu kolejnictwu ani też nie potwierdził poglądów o jego sprzeczności z ustawowymi regulacjami Unii Europejskiej. Ten ostatni zarzut w sposób jednoznaczny odpiera konkluzja opinii Komitetu Integracji Europejskiej z 20 lipca br., potwierdzona stanowiskiem KIE z dnia 31 sierpnia 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-352.4" who="#PoselJozefDabrowski">Uchwała Senatu dobitnie pokazuje, że wypracowane przez Sejm w ustawie o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji PKP rozwiązania, stwarzające realną szansę na uzdrowienie tego przedsiębiorstwa, są dobre. Jeśli jednak wywołują histeryczne reakcje tych, którzy chcieliby na gruzach upadłego PKP szybko, bez większych nakładów, rozwinąć swój własny, dobrze prosperujący interes, to mogę tylko w imieniu własnym i klubu Akcji Wyborczej Solidarność, który reprezentuję, wyrazić radość i satysfakcję.</u>
          <u xml:id="u-352.5" who="#PoselJozefDabrowski">Pojawiające się zarzuty, że projekt ustawy chroni załogę przedsiębiorstwa PKP i jego majątek, dowodzą, że są to głosy, dla których obca jest polska racja stanu, a z nią troska o własnych obywateli i prawo do zarządzania polską własnością.</u>
          <u xml:id="u-352.6" who="#PoselJozefDabrowski">Mając zaszczyt przemawiać w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność, chciałbym jak najserdeczniej podziękować tym wszystkim, którzy, zamiast stać z boku i krytykować, aktywnie włączyli się w konstruowanie nowych, lepszych, bardziej sprzyjających rozwojowi warunków dla transportu kolejowego w Polsce. Tym zaś, którzy mieli w minionych kilku latach możliwość aktywnego wpływu na utrzymanie PKP w dobrej kondycji, a nie wykorzystani tego, radzę, aby hałaśliwą krytyką nie próbowali uspokajać własnych sumień i odwracać uwagi od ich własnych zaniedbań.</u>
          <u xml:id="u-352.7" who="#PoselJozefDabrowski">Na zakończenie mojego klubowego wystąpienia chciałbym wyrazić przekonanie, że wzbogacenie ustawy o 14 z 19 poprawek wniesionych przez Senat a rekomendowanych przez AWS spowoduje, że będzie to prawo dające mocne podstawy dla polskich kolei na miarę trzeciego tysiąclecia. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-352.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogusława Liberadzkiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#PoselBoguslawLiberadzki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#PoselBoguslawLiberadzki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdaje się, że zbliżamy się do pierwszej rocznicy rozpoczęcia prac nad projektem ustawy, licząc od dnia pierwszego czytania tego projektu w Wysokiej Izbie. Już wtedy, podejmując dyskusję nad projektem ustawy, wskazywaliśmy na sytuację, w której znalazła się kolej, wówczas po dwóch, teraz po trzech latach rządów obecnej koalicji. Ponieważ należę do tych, którzy kiedyś wykorzystywali szanse, chcę przypomnieć: rok 1993 - prawie 600 mln zł deficytu, rok 1997 - 38 mln zł deficytu i ok. 40 mln zł w kolejowej służbie zdrowia. Zatem w ciągu czterech lat nastąpiła prawie 15-krotna poprawa.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#PoselBoguslawLiberadzki">Poprawki Senatu, które rozpatrujemy, aczkolwiek średnio liczne, nie zmieniają istotnie projektu ustawy. Ograniczają się jedynie do poprawy pewnych błędów w zapisach, częściowo przychylają się do oczekiwań udziału załóg w zarządzaniu nowymi strukturami. Częściowo są to poprawki do odrzucenia, pan poseł sprawozdawca był uprzejmy o tym mówić i stanowisko połączonych komisji w tej sprawie też zostało wypracowane.</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#PoselBoguslawLiberadzki">Mam jednocześnie - nie wiem, czy przyjemność - w imieniu klubu SLD, ale nie do końca, jeśli chodzi o meritum oceny projektu ustawy, stwierdzić, że nasz pogląd na temat całości ustawy pozostaje niezmienny. Ta ustawa nie uzdrowi kolei, ponieważ:</u>
          <u xml:id="u-354.4" who="#PoselBoguslawLiberadzki">1) Nie przewiduje się pełnego finansowania deficytu przewozów pasażerskich już w roku 2001, ale dopiero od roku 2003.</u>
          <u xml:id="u-354.5" who="#PoselBoguslawLiberadzki">2) Nie ma rozwiązania problemu dotychczasowego zadłużenia. Emisja obligacji, forma zresztą bardzo tradycyjna, to tylko finansowanie starego długu nowym przy niewiadomym jeszcze koszcie emisji i koszcie wykupu obligacji. Jest to w sumie operacja przesuwania długów, a nie restrukturyzacja finansowa. To tylko obciążenie przyszłych okresów, w tym szczególnie budżetu państwa jako gwaranta. Nieco fałszywie brzmi przedstawianie tego jako nowoczesnego czy wielkiego osiągnięcia.</u>
          <u xml:id="u-354.6" who="#PoselBoguslawLiberadzki">3) Korzyści finansowe kolejarzy mają wiązać się ze sprzedażą najpierw fragmentów PKP, potem reszty, a wolelibyśmy, żeby wiązały się z rozwojem tego przedsiębiorstwa. Chcielibyśmy, żeby ludzie pracując w kwitnącej kolei w tym właśnie widzieli swoje korzyści finansowe, a nie w jej sprzedaży. W przyszłe korzyści zresztą kolejarze też coraz mniej wierzą, mając świadomość, że po zaspokojeniu wierzycieli wartość pozostałego majątku nie wydaje się imponująco duża.</u>
          <u xml:id="u-354.7" who="#PoselBoguslawLiberadzki">4) Wyrażany entuzjazm rządu po uchwaleniu w lipcu ustawy już się wypalił, PKP nie płacą swoich zobowiązań, straty nadal rosną. Recepta, jaką rząd zastosował, to zakaz egzekwowania przez energetykę swoich należności, nie wzrosło zaufanie wierzycieli ani banków do PKP, wśród załóg jest także coraz więcej pesymizmu.</u>
          <u xml:id="u-354.8" who="#PoselBoguslawLiberadzki">Co na pewno ustawa ureguluje? Odbierze ona bardzo nierozważnie wydane koncesje w roku 1998, z wyjątkiem koncesji PKP. Oczywiście można mieć wątpliwości, zwłaszcza po ostatnich wyrażanych publicznie opiniach, czy nie powstaną nowe problemy. W sumie długi PKP rosną, dekapitalizacja kolei postępuje, kłopoty wierzycieli też rosną, rząd AWS nie chce wziąć na siebie trudów wsparcia kolejnictwa. Wspieranie poprzez zwolnienie PKP z płacenia za energię to pierwsze takie rozwiązanie, następnie trzeba będzie pewnie zrezygnować z płacenia innych zobowiązań albo odmówić spłaty zaległości. Kłóci się to z zasadami gospodarowania i jest działaniem - oględnie mówiąc - mało reformatorskim. Jest to gra nastawiona na trwanie. W sumie, panie i panowie, zwracam się do rządu, byłej koalicji, tą ustawą nie odbudujecie siły polskiego kolejnictwa. Naszym zdaniem nie powinno tak być. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Jarmuziewicza w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#PoselTadeuszJarmuziewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności mam zaszczyt przedstawić stanowisko do zaproponowanych poprawek Senatu do ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ˝Polskie Koleje Państwowe˝. Przede wszystkim słowa uznania należą się Senatowi za bardzo drobiazgową i najczęściej trafną analizę materiału, który napłynął z Sejmu. Powtórzę bodajże za moim przedmówcą, niedokładnie słuchałem, a jednocześnie wyrażę własną satysfakcję, że bardzo groźnie brzmiące dywagacje na temat rzekomej niekonstytucyjności przedstawionych przez Sejm materiałów nie znalazły potwierdzenia również w Izbie wyższej parlamentu. Z dziewiętnastu przedstawionych Wysokiej Izbie przez Senat poprawek większość ma charakter porządkowy i redakcyjny i z tą grupą należy niewątpliwie się zgodzić. Są jednak poprawki, które budzą sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#PoselTadeuszJarmuziewicz">Poprawki 3. i 5., rozpatrywane prawdopodobnie łącznie, spowodują nadmierny wpływ pracowników na organy nowych spółek powstających z PKP i PKP SA, a na to mój klub parlamentarny w trosce o nowe spółki zgody nie wyrazi.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#PoselTadeuszJarmuziewicz">Duża grupa zaproponowanych poprawek dotyczy restrukturyzacji finansowej i trudno się dziwić, bo to jeden z najważniejszych fragmentów omawianej dzisiaj ustawy. Większość z nich zasługuje na poparcie, ale zaproponowane zmiany w poprawkach 11. i 19. nie znajdą uznania w Klubie Parlamentarnym Unii Wolności. Zapisane w nich propozycje burzą system powoływania i tworzenia nowych spółek przewozowych dla przewozów osobowych o znaczeniu lokalnym.</u>
          <u xml:id="u-356.3" who="#PoselTadeuszJarmuziewicz">Dotycząca gospodarowania mieniem PKP poprawka 14. otwiera drogę do przekazywania części niechcianego majątku PKP do bliżej nieokreślonych organizacji pozarządowych, do których należy opieka nad zabytkami, choć propozycja Sejmu precyzyjnie wskazuje samorząd terytorialny i państwowe jednostki organizacyjne. Na taką poprawkę mój klub również nie wyrazi zgody.</u>
          <u xml:id="u-356.4" who="#PoselTadeuszJarmuziewicz">Co do większości poprawek stanowisko Klubu Parlamentarnego Unii Wolności zgodne jest ze stanowiskiem połączonych komisji: Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Transportu i Łączności. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Zamiar przedstawienia pytania zgłosił wyłącznie pan poseł Seweryn Kaczmarek - o, przepraszam, nie zauważyłem, że pan poseł Chmielewski jest na sali - i pan poseł Jan Chmielewski.</u>
          <u xml:id="u-357.3" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Czy ktoś jeszcze się zgłasza?</u>
          <u xml:id="u-357.4" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Nikt się nie zgłasza. Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-357.5" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O zabranie głosu i przedstawienie pytania proszę pana posła Seweryna Kaczmarka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#PoselSewerynKaczmarek">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#PoselSewerynKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań i wątpliwości do ostatniego czytania naszej ustawy w Sejmie, ustawy o PKP.</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#PoselSewerynKaczmarek">Panie ministrze, do czasu wejścia w życie ustawy są stosowane osłony socjalne określone w pakiecie gwarancji pracowniczych, czyli dla pracowników odchodzących na świadczenia przedemerytalne 3-miesięczna odprawa i 4-miesięczna rekompensata obliczana jak za ekwiwalent za urlop wypoczynkowy. Ustawa nie przewiduje natomiast odpraw pieniężnych dla pracowników spełniających warunki do uzyskania prawa do świadczeń przedemerytalnych. Jeżeli ustawa wejdzie w życie w październiku, osłony socjalne otrzymają pracownicy, którzy są w okresie wypowiedzenia i przejdą na świadczenia przedemerytalne w okresie po wejściu ustawy, czyli chodzi tu o listopad i grudzień. Czy przewiduje się rozwiązanie tego?</u>
          <u xml:id="u-358.3" who="#PoselSewerynKaczmarek">Kiedy będą rozporządzenia do tej ustawy? Ustawa była dość długo w Sejmie. Czy są już te rozporządzenia? Pytam się ze względu na to, że często zdarza się tak, iż po uchwaleniu ustawy rozporządzenia, które akurat dla tej ustawy są niezwykle istotne, przygotowuje się bardzo długo.</u>
          <u xml:id="u-358.4" who="#PoselSewerynKaczmarek">I ostatnie pytanie. W art. 50 ust. 1 jest mowa, że odprawy otrzymują pracownicy, którzy przepracowali łącznie i nieprzerwalnie pięć lat. Bardzo często ze względu na trudną sytuację finansową PKP byli oni zmuszani do brania kilkudniowych lub kilkunastodniowych urlopów bezpłatnych. Według art. 174 Kodeksu pracy wzięcie urlopu bezpłatnego nie przerywa stosunku pracy, ale zgodnie z ust. 2 tego artykułu nie wszystkie uprawnienia tym pracownikom przysługują. Mam pytanie: Czy jednorazowa odprawa będzie przysługiwała takim pracownikom? Według moich informacji jest spora grupa tych pracowników, zwłaszcza w sektorze infrastruktury. Jeśli nie, to czy przez to, że swoją postawą ratowali fundusze płac swoich zakładów pracy, mają ponieść karę? Bardzo wielu kolejarzy zgłasza się do mnie z tym pytaniem. Chciałbym, żeby pan minister mnie upewnił, że nie będą oni w związku z tym ponosili odpowiednich restrykcji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Chmielewskiego z Akcji Wyborczej Solidarność i przedstawienie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#PoselJanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam pytanie do przedstawiciela rządu.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#PoselJanChmielewski">Czy ustawa ta, której proces legislacyjny dobiega końca, usprawni, uzdrowi system finansowania PKP, który jest bardzo zagmatwany? Czy ta ustawa odpowiada jednak na pytanie, które tutaj chciałem zadać, ale wcześniej zadał je pan poseł Liberadzki - czy kolej można uzdrowić? Czy ta ustawa zawiera wystarczająco jasne określenie tego, co jest kulą u nogi, mianowicie dofinansowania przewozów pasażerskich? Czy poprawi zdecydowanie relacje między PKP a budżetem? Czy projekt omawianej ustawy zapewni, że konsekwentna realizacja postanowień zawartych w ustawie daje realną szansę, by w warunkach zbliżającej się konkurencji na rynku przewozowym PKP przeobraziło się w sprawne przedsiębiorstwo? Jeszcze raz zadaję to pytanie, chociaż wiem, że już to jest sprawa końcowa, ale być może wielu to interesuje: czy ta ustawa jest wbrew kolejarzom czy wręcz odwrotnie?</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#PoselJanChmielewski">I ostatnie pytanie: Czy ruszyła restrukturyzacja długów na spłatę zaległości z tytułu niezapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne? - bo to na pewno bardzo wielu pracowników interesuje. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi i proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Transportu i Gospodarki Morskiej pana Witolda Chodakiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieTransportuIGospodarkiMorskiejWitoldChodakiewicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Odpowiadając na pierwsze pytania, zgłoszone przez posła Kaczmarka, chciałem powtórzyć odpowiedzi, które wcześniej, zarówno w komisji jak i w czasie posiedzenia plenarnego, zostały w znacznej części już udzielone.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieTransportuIGospodarkiMorskiejWitoldChodakiewicz">Pierwsza sprawa to kwestia osłon socjalnych, które dotyczą wszystkich tych pracowników, którzy odchodzą, nie uzyskując innych świadczeń i innych osłon. Oczywiście osłon socjalnych w postaci wypłat w wysokości 20 lub 30 tys. zł nie otrzymają ci pracownicy, którzy otrzymają świadczenia przedemerytalne.</u>
          <u xml:id="u-362.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieTransportuIGospodarkiMorskiejWitoldChodakiewicz">Jeżeli chodzi o rozporządzenia wykonawcze - jest ich 9 czy 10 - to chcę powiedzieć, że wszystkie projekty tych rozporządzeń są przygotowane i są oczywiście do wglądu i dyspozycji każdego zainteresowanego pana posła.</u>
          <u xml:id="u-362.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieTransportuIGospodarkiMorskiejWitoldChodakiewicz">Urlopy bezpłatne to urlopy, urlopy to okres pracy, więc nie ma żadnych przeszkód, żeby wszyscy ci pracownicy otrzymali świadczenia socjalne, czyli osłony przy odejściu. To jest rzecz, która wielokrotnie była wyjaśniana. Chcieliśmy się upewnić, więc jest na ten temat i opinia ministra pracy i polityki socjalnej, i tak wynika również naszym zdaniem z przepisów projektu.</u>
          <u xml:id="u-362.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieTransportuIGospodarkiMorskiejWitoldChodakiewicz">Jeżeli chodzi o pytania pana posła Chmielewskiego, to chciałbym odpowiedzieć przede wszystkim na podstawowe pytanie: czy ten projekt zapewnia przyszłość dla kolei czy nie zapewnia. Ten projekt stwarza warunki, które są dostępne w tej chwili, w obecnym stanie państwa polskiego. Oczywiście że można wskazać na więcej rzeczy, które można by zrobić, ale warto przyjąć do wiadomości, że wysiłek finansowy związany z tym projektem to prawie 4 mld zł. Takie jednorazowe i skoncentrowane dokapitalizowanie praktycznie przedsiębiorstwa PKP stwarza mu duże szanse. Szanse te są w zasadzie w dwóch równoległych programach: w programie osłonowym, wynosi to mniej więcej 1100 mln zł dla pracowników, i w programie ratunkowym dla przedsiębiorstwa, który dotyczy różnych sfer jego działalności, daje możliwość zarówno spłaty należności, jak i uruchomienia pewnych podstawowych inwestycji i dopłat. Ten program, trzeba to podkreślić, po raz pierwszy stwarza również możliwość dopłat do deficytowych przewozów pasażerskich.</u>
          <u xml:id="u-362.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieTransportuIGospodarkiMorskiejWitoldChodakiewicz">Czy kwota 800 mln jest dostateczna, czy nie? Otóż przedsiębiorstwo PKP przez bardzo wiele lat nie było w stanie precyzyjnie określić swoich kosztów, dotyczących poszczególnych rodzajów transportu, jak również infrastruktury. Oszacowania, które zostały zrobione w oparciu o wprowadzone rejestry kosztów w ostatnich latach, doprowadziły nas do wniosku, że należności konieczne do uzupełnienia strat ponoszonych na przewozach pasażerskich wynoszą od 800 mln do 1 mld. Różne są szacunki związane z tymi potrzebami. Możliwości, które powstały, dotyczyły 800 mln. W pierwszym okresie partycypuje w tych dotacjach przedsiębiorstwo PKP, w następnym, powoli, stopniowo, od kwoty 300 mln, poprzez 500 mln, aż do kwoty 800 mln, odpowiedzialność za te dopłaty przejmuje budżet.</u>
          <u xml:id="u-362.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieTransportuIGospodarkiMorskiejWitoldChodakiewicz">Wydaje się więc, jeżeli uwzględni się tylko te środki bezpośredniego wsparcia, że przedsiębiorstwu stworzono dosyć duże szanse. Trzeba powiedzieć, że gdyby podjąć trud obliczenia umorzonych z tytułu karnych odsetek należności przedsiębiorstwa PKP, to kwota ta znacznie by wzrosła. Chcę natomiast podkreślić, że jednocześnie przedsiębiorstwo PKP wszystkie podstawowe długi spłaca samo, w całości i bez żadnych umorzeń. Myślę, że w tym względzie przejęło odpowiedzialność większą niż wiele innych restrukturyzowanych dużych przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-362.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieTransportuIGospodarkiMorskiejWitoldChodakiewicz">Reasumując. Wydaje się, że te liczby i obserwacja przedsiębiorstwa PKP wskazują na to, że w najbliższym czasie, po uchwaleniu tej ustawy przez Wysoką Izbę, możliwości przedsiębiorstwa PKP będą zdecydowanie różne od tych z ostatnich lat. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-362.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-363.3" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki oraz Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o rządowym projekcie ustawy o giełdach towarowych (druki nr 1379 i 2063).</u>
          <u xml:id="u-363.4" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Czesława Sobierajskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Gospodarki i Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o giełdach towarowych z druku nr 1379. Komisja Gospodarki oraz Komisja Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji rozpatrywały ten projekt ustawy na posiedzeniu w dniu 6 stycznia, później została powołana podkomisja i ostatecznie 12 lipca 2000 r. przyjęliśmy sprawozdanie połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Podstawowym założeniem tego projektu ustawy o giełdach towarowych jest uregulowanie trzech głównych dziedzin związanych z funkcjonowaniem giełd towarowych: 1) zasad tworzenia i ustroju organizacyjnego giełd towarowych i giełdowych izb rozrachunkowych; 2) działalności maklerów giełd towarowych; 3) prowadzenia przedsiębiorstwa maklerskiego (domu maklerskiego).</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">W przedłożonym przez Radę Ministrów projekcie ustawy o giełdach towarowych najpierw podkomisja, a ostatecznie komisje dokonały pewnych zmian. W przeważającej części miały one charakter redakcyjny i legislacyjny, doskonalący treść projektu. Wprowadzono także zmiany merytoryczne, m.in. dopuszczono w drodze wyjątku do członkostwa giełdy oraz do zawierania transakcji na rachunek własny dwie kategorie podmiotów: przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesję na wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucję oraz obrót energią elektryczną i odbiorców uprawnionych do korzystania z usług przesyłowych. Podmioty te będą mogły uzyskać jedynie członkostwo giełdy prowadzącej obrót energią elektryczną, a w transakcjach reprezentować je będzie wyłącznie zatrudniony przez nie makler giełdy towarowej. Komisja przyznała Krajowemu Depozytowi Papierów Wartościowych SA prawo pełnienia funkcji giełdowej izby rozrachunkowej - art. 18 projektu. W wersji projektu przyjętej jeszcze przez podkomisję, co podzieliły również komisje, KDPW SA będzie mógł rozliczać wszystkie rodzaje transakcji zawieranych na giełdach towarowych, a nie, jak zaproponowano w przedłożeniu rządowym, tylko w przypadku gdy przedmiotem obrotu na danej giełdzie będą instrumenty pochodne, o których jest mowa w art. 2 pkt 2 lit. d i e projektu. Doprecyzowano zasady zawieszania uprawnień maklera do wykonywania zawodu w przypadkach określonych w projekcie ustawy. Zdecydowano, że okres zawieszenia tych uprawnień nie może łącznie przekroczyć 24 miesięcy. W przypadku gdy w celu zabezpieczenia interesu publicznego zawieszone zostaną uprawnienia maklera do czasu wydania przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd ostatecznej decyzji w sprawie zawieszenia uprawnień do wykonywania zawodu, okres ten wliczany będzie do całkowitego okresu zawieszenia uprawnień. Przedłożenie rządowe nie przewidywało takiej możliwości. Zdecydowano, że minimalne wysokości kapitałów akcyjnych spółek prowadzących giełdę towarową, giełdową izbę rozrachunkową oraz towarowy dom maklerski zostaną wyrażone kwotowo w złotych polskich. W przedłożeniu rządowym zaproponowano, aby kapitały te wynosiły wielokrotność obowiązującego na zasadach ogólnych minimalnego kapitału dla spółki akcyjnej. Ze względu na to, iż trwają już prace końcowe nad nowym kodeksem spółek handlowych, skorelowaliśmy to właśnie z tamtym projektem ustawy, dlatego były te zmiany wprowadzone w tym projekcie. Dokonano zmiany zawartej w słowniczku definicji podmiotu dominującego przez odesłanie do przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, gdyż propozycja projektu rządowego stanowiła w istocie powtórzenie zawartej tam regulacji.</u>
          <u xml:id="u-364.3" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Wszystkie poprawki oraz uzupełnienia projektu ustawy o giełdach towarowych przyjęte przez komisję uzyskały akceptację reprezentujących rząd przedstawicieli ministra gospodarki, ale też ekspertów, którzy współpracowali z nami i w podkomisji, i później w komisji. Niemniej zgłoszono do projektu ustawy jeden wniosek mniejszości. Ten wniosek mniejszości zmierza do ustanowienia prawnego monopolu Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych SA na rozliczanie transakcji derywatami towarowymi. Stanowisko takie popiera Komisja Papierów Wartościowych i Giełd, która przedstawiła szereg argumentów przemawiających za takim rozwiązaniem. Przytoczę może argumenty, które są za wyłącznością dla Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych na rozliczanie derywatów towarowych, tak jak jest to proponowane we wniosku mniejszości. Mam nadzieję...</u>
          <u xml:id="u-364.4" who="#PoselMalgorztaOstrowska">(Przeciwne...)</u>
          <u xml:id="u-364.5" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Proszę?</u>
          <u xml:id="u-364.6" who="#PoselMalgorzataOstrowska">(Może lepiej argumenty przeciwne.)</u>
          <u xml:id="u-364.7" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">To akurat zgłaszała pani poseł, rzeczywiście. Chociaż jako poseł sprawozdawca powinienem również przytoczyć głosy, ale jeśli pani sobie tego życzy, że pani omówi, bo faktycznie w imieniu klubu pani będzie przemawiała, czyli pani będzie bronić tego wniosku, czyli ja zostaję zwolniony przez panią z mówienia, jakie przemawiały za tym... Ale ja jednak powiem, bo to należy do sprawozdawcy, kilka zdań przynajmniej dopowiem, jeśli pani pozwoli. Tak więc argumenty przemawiające za wnioskiem mniejszości - oczywiście w myśl tego, co pani poseł pewnie powtórzy - istnienie jednej instytucji rozliczającej instrumenty pochodne zgodne jest z obecną tendencją światową, którą cechuje centralizacja rozliczeń, tak jest w tym momencie. Istnienie jednej izby ustalającej zabezpieczenie i nadzorującej uczestników rozliczających rynek stwarza najbezpieczniejsze rozwiązanie - mówię oczywiście o propozycji zawartej we wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-364.8" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Centralizacja rozliczeń umożliwia obniżenie kosztów funkcjonowania rynku, instrumentów pochodnych. Inne dodatkowe argumenty pani poseł, jak przed chwilą powiedziała, bo była wnioskodawcą tego, przedstawi sama. Natomiast ja może powiem, dlaczego połączone komisje nie podzieliły i nie przyjęły tego wniosku do projektu, i z tego powodu stał się wnioskiem mniejszości. Otóż proponowana zmiana niestety burzy praktycznie całą konstrukcję tego projektu ustawy, ale spowodowałaby zapewne również konieczność wprowadzenia poważnych zmian w ustawie prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi.</u>
          <u xml:id="u-364.9" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Zastanawiam się nad tym, czy wyliczać, które artykuły, które ustępy itd., aby musiała nastąpić zmiana i dalsza całkowita przebudowa projektu. Na razie tego nie będą czynił, bo to jest praktycznie na cały punkt, mam tu rozpisane te artykuły, ustępy itd., które należałoby niestety zmienić. Przyjęcie powyższego wniosku mniejszości wymagałoby tak licznych zmian w projekcie ustawy, a także właśnie w drugim projekcie, o którym wspomniałem, o publicznym obrocie papierami wartościowymi, że konieczne byłoby rozpoczęcie wręcz od początku całego procesu prac nad ustawą, niemalże, tak można powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-364.10" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Jednym z podstawowych, przypominam, założeń projektu ustawy było zachowanie dotychczasowego dorobku działających już giełd towarowych. Zgodziliśmy się wszyscy w podkomisji, w komisjach, rząd i wszyscy uczestnicy życia, że tak się wyrażę, gospodarczego w odniesieniu do giełd towarowych funkcjonujących dzisiaj w Polsce, że staramy się zachować maksymalnie to, co jest możliwe, dopasować do sytuacji, do projektu, który tworzymy, do prawa, z równoczesnym prowadzeniem właśnie ustawowej regulacji tej działalności. Giełdy towarowe oraz towarowe domy maklerskie, przecież różne instytucje uczestniczyły od początku w naszych pracach, poniosły już znaczne koszty na organizację właśnie izb rozrachunkowych i na utworzenie stosownych funduszy gwarancyjnych, i to niezwykle wysokich.</u>
          <u xml:id="u-364.11" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Przyjęte przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych prowadzenie rozliczeń giełdowych oznaczałoby zmarnowanie tego dorobku. Wymusiłoby likwidację tej działalności, co też jest procesem kosztownym, a także naraziłoby te podmioty na kolejne koszty, choćby na zorganizowanie przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych funduszu gwarancyjnego.</u>
          <u xml:id="u-364.12" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">W dyskusji wskazywano, że wprowadzenie monopolu KDPW niczego nie burzy, gdyż na razie działalność giełd towarowych nie podlega ustawowym regulacjom. Jednak obecnie istnieje normalna rynkowa konkurencja między poszczególnymi giełdami, a wprowadzenie ustawowego monopolu oznacza likwidację tego mechanizmu rynkowego.</u>
          <u xml:id="u-364.13" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Argumentów można by jeszcze przytoczyć wiele, ale może powiem jeszcze kilka zdań. Wniosek mniejszości zawiera zatem rozwiązanie odmienne niż projekt rządowy skierowany do Sejmu oraz projekt ustawy załączony do sprawozdania komisji, w którym przewidziano wprawdzie możliwość rozliczenia takich transakcji przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych SA, ale nie ustanowienia monopolu tej instytucji w tym zakresie. Zgodnie z projektem ustawy przedkładanym przez komisję spółka prowadząca giełdę towarową może jako założyciel i akcjonariusz utworzyć osobną spółkę, zwaną giełdową izbą rozrachunkową, mającą za zadanie obsługę finansową takich transakcji giełdowych.</u>
          <u xml:id="u-364.14" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Projekt ustawy nakłada na taką spółkę, jak wspomniałem, bardzo wysokie wymagania kapitałowe oraz organizacyjno-prawne, zapewniające pełne bezpieczeństwo rozliczeń dokonywanych przez izbę. Jednocześnie w art. 18 przewidziano możliwość pełnienia funkcji giełdowej izb rozrachunkowych właśnie przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych SA. Jeśli więc spółka prowadząca giełdę towarową nie decyduje się na utworzenie giełdowej izby rozrachunkowej, może powierzyć na podstawie umowy rozliczenie takich transakcji giełdowych właśnie Krajowemu Depozytowi Papierów Wartościowych SA. To przecież wynika z przyjętej przez nas ustawy. Daje to spółce prowadzącej giełdę towarową po prostu większe możliwości wyboru. Uwzględniając rzeczywiste koszty utworzenia izby rozrachunkowej i wysokie wymagania, jakie musi ona spełnić - jeszcze raz to podkreślam, bo jest to niezwykle istotne - można przypuszczać, że w przeważającej większości przypadków analiza ekonomiczna wykaże opłacalność powierzenia prowadzenia giełdy właśnie Krajowemu Depozytowi Papierów Wartościowych. Ale dlaczego mamy zawrzeć w ustawie monopol absolutny - że to musi tak być? My zawarliśmy elastyczne rozwiązanie: może tak być, a może się okazać, że wszystkie tak uczynią, ale to ostatecznie wyniknie właśnie z rachunku ekonomicznego, po prostu z konkurencji. Jeśli Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych - wbrew temu, co inni mówią, że wcale niekoniecznie te opłaty są takie niskie - wyjdzie naprzeciw i znacznie je obniży, to być może życie pokaże, że obawy były płonne, i będzie praktycznie on jeden, ale to wyniknie po prostu z samej konkurencji, z samego podejścia giełd towarowych.</u>
          <u xml:id="u-364.15" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">W konkluzji, już teraz na koniec, powtarzam, że połączone komisje proponują odrzucenie tego właśnie wniosku, a jeśli chodzi o resztę, całość ustawy, w imieniu połączonych komisji proponuję Wysokiej Izbie jej przyjęcie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-364.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-366.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Wójcika w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chyba nieczęsto się zdarza, by po przedstawieniu prac komisji ze strony klubu nie było właściwie żadnych dodatkowych uwag, by była tak pełna identyfikacja z przedstawionym przez połączone komisje sprawozdaniem. Przedstawiony przez rząd projekt ustawy dotyczący giełd towarowych jest wyrazem stopniowej stabilizacji stopniowego rozwoju gospodarczego naszego kraju w nowej sytuacji, w nowej formacji gospodarczej. Jest rzeczą zrozumiałą, że takie instrumenty jak giełda towarowa przydałyby się 10 lat temu. Z punktu widzenia funkcjonowania gospodarki w tamtym czasie byłoby to jednak narzędzie chyba mało użyteczne. Zarówno obywatele Rzeczypospolitej, jak i przedsiębiorcy i inni uczestnicy życia gospodarczego muszą się dostosowywać do wymogów współczesnej, nowoczesnej gospodarki. Dlatego ustawa o giełdach towarowych jest naturalną konsekwencją rozwoju gospodarczego, jest naturalnym rezultatem edukacji gospodarczej obywateli naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#PoselTomaszFeliksWojcik">Jeśliby popatrzeć na stronę merytoryczną, przedstawiona poprawka mniejszości nie znalazła akceptacji w oczach połączonych komisji i nie znajduje uznania również w oczach klubu AWS. Gdyby jednak chcieć dzisiaj powiedzieć tak w stu procentach, że nie można takiego rozwiązania zastosować, to trzeba by się opierać tylko na pewnych naszych dotychczasowych doświadczeniach, naszych wyobrażeniach, ponieważ giełda de facto w Polsce nie zadziałała. Możemy się opierać na pewnych rozwiązaniach i doświadczeniach innych krajów i próbować aproksymować to na nasze warunki, i decydować, czy według naszych wyobrażeń to może być lepsze dla warunków polskich, czy też mniej korzystne. Założenie pewnej monopolizacji wydaje się tutaj, jak to przedstawiał pan poseł sprawozdawca, rozwiązaniem jednak mniej korzystnym. Klub Akcji Wyborczej Solidarność podziela tę opinię. Uważamy, że swego rodzaju konkurencja na tym polu jest pożądana i powinna prowadzić do lepszej obsługi wymiany towarowej w naszym kraju, zwłaszcza że do pewnych rzeczy jeszcze nie jesteśmy przyzwyczajeni, jak chociażby np. giełda energii, przy bardzo silnej tradycji monopolu energetycznego w Polsce - do tego też trzeba się jakoś dostosować, przyzwyczaić. Myślę, że wprowadzenie takiego elementu konkurencyjności na pewno będzie służyło rozwojowi tej wymiany i obniżaniu jej kosztów, bo taka wymiana również wiąże się z samymi kosztami. Ponieważ opinia Akcji Wyborczej Solidarność o prezentowanej ustawie jest pozytywna, wydaje się niecelowe zabieranie zbyt dużej ilości czasu Wysokiej Izbie. Chcę tylko jeszcze raz powtórzyć, że ta ustawa znalazła wysokie uznanie i Akcja Wyborcza Solidarność będzie ją popierać w przedłożeniu komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi Wójcikowi.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Małgorzatę Ostrowską w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#PoselMalgorzataOstrowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Ja również nie będę przypominała całej zawartości ustawy, ponieważ uczynił to pan poseł sprawozdawca. Odniosę się zatem, pozwólcie państwo, do tego jedynego wniosku mniejszości, z którym tutaj tak brutalnie próbowało się rozprawić dwóch przedmówców.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#GlosZSali">(Nic podobnego!)</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#PoselMalgorzataOstrowska">Brutalnie, panie pośle, trochę.</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#PoselMalgorzataOstrowska">Zdania były podzielone. Jest to nowe rozwiązanie, czyli możliwość, którą dopuszcza ustawa o tworzeniu odrębnej izby rozliczeniowej jest naprawdę nowym pomysłem i nawet samych ewentualnych beneficjentów tego pomysłu zaskoczyła zgoda rządu, czego wcale nie ukrywali w czasie dyskusji; to miło, że rząd wyszedł naprzeciw i chce pozwolić na powstanie jak gdyby drugiej izby rozliczeniowej czy kilku izb. Ale historia tego wniosku nie jest taka prosta, jakby panowie chcieli ją przedstawiać. Otóż chciałabym przypomnieć, że tak naprawdę pomysł powstawania drugiej izby rozliczeniowej pojawił się już wcześniej, kiedy pracowaliśmy wspólnie przy ustawie o obligacjach. Dopuściliśmy wtedy, na wniosek polskiej giełdy finansowej, na wniosek CETO, możliwość przeprowadzania rozliczeń pod nadzorem czy za zgodą Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych. Było to przecież rozwiązanie przygotowane w wyniku tylko takiej sytuacji, że obie wspomniane wcześniej firmy zamierzały uczynić fuzję i zająć się tą działalnością rozliczeniową na rzecz innych podmiotów. To się nie udało, jak państwo wiedzą, przeto zostało zakupione przez giełdę, w dalszym ciągu szuka się pomysłu na to, jak utworzyć inną izbę, a szuka się z prostego powodu, bo jedna z wymienionych firm zakupiła system informatyczny, który mógłby posłużyć do stworzenia takiej izby rozliczeniowej, i dzisiaj rezygnacja z tego zakupionego systemu spowodowałaby spore straty dla spółki. I stąd m.in. chęć utrzymania za wszelką cenę możliwości tworzenia innej izby. Mówię o tym tylko gwoli przypomnienia, nie mam nic przeciwko temu, że są podmioty zabiegające o to, żeby taką działalność prowadzić i nie oceniam tego negatywnie. Ale taka jest de facto historia, a niekoniecznie wizja jakiegoś innego systemu rozliczeniowego, bo póki co te argumenty, o których pan poseł sprawozdawca zaczął mówić, wytrzymują próbę i faktycznie dzisiaj, jeżeli chodzi o rozliczanie instrumentów pochodnych, praktycznie rzecz biorąc, wszędzie, poza niewielkimi wyjątkami, stosuje się scentralizowany nadzór i centralizację rozliczeń. W zasadzie dzisiaj w dobie globalizacji jak gdyby przetacza się przez różne instytucje, także instytucje rynku kapitałowego, dyskusja o tym, w jaki sposób prowadzić nadzór i rozliczenia. I na plan pierwszy zawsze wysuwany jest tylko i wyłącznie jeden argument - bezpieczeństwo obrotu, bo o to chodzi. W interesie klientów, w interesie wszystkich uczestników, faktycznie wydaje się tu, że mimo zarzutu monopolu, to jednak centralizacja rozliczeń i centralizacja nadzoru jako takiego okazuje się niezbędna, stąd inne państwa w takim kierunku idą. Ja wiem, że u nas ten rynek się tworzy, akurat odmiennie od giełdy papierów wartościowych i giełd towarowych. Giełdy towarowe utworzyły się jak gdyby oddolnie, nawet bez regulacji prawnych.To można było zrozumieć, dopóki jeszcze tylko i wyłącznie chodziło o proste operacje. Teraz już dokładamy operacje na instrumentach pochodnych. To już jest dosyć skomplikowana działalność, na pewno niekojarząca się z taką klasyczną giełdą towarową, do której w Polsce przywykliśmy, bo na świecie handluje się wszystkim, wszystko jest towarem i na giełdach towarowych znajduje to odbicie. Niemniej jednak na pewno w tym miejscu warto postawić zarzut rządowi, że utworzył giełdę energii bez podstawy prawnej tak naprawdę, powtarzam, bez podstawy prawnej. To rząd, to skarb państwa utworzył tę giełdę energii. Teraz dopasowujemy prawo do bytu zastanego. Oczywiście mleko się wylało, nie ma co w tej chwili nad tym płakać, właściwie życzyć należy tylko powodzenia, niech się wszystkie instytucje rozwijają jak najlepiej, niemniej jednak o tych prawdach proszę pamiętać, bo dopasowujemy dzisiaj prawo faktycznie do rzeczywistości zastanej, kształtowanej różnie, raz, poprzez swobodne decyzje na rynku, dwa, poprzez niestety niezgodne z prawem czy niepoparte prawem, może tak będzie bezpieczniej powiedzieć i bardziej prawdziwie, decyzje rządu. Stało się, jak się stało, do tego pewnie nie ma co wracać. Ta ustawa z pewnością będzie jeszcze weryfikowana przez życie, bo to jest nowy twór. Jednak ustawa ta jest dawno oczekiwana, bo byty są, nie było regulacji prawnej. Dobrze więc się stało, że ta ustawa jest i faktycznie cieszę się, że będzie ona - mam nadzieję, że również zakończyły się prace nad ustawą o domach składowych - pewną konstytucją rozliczeń, jeżeli chodzi o giełdy towarowe. Ale powracam do argumentów, które przesądziły o tym, że wniosek mniejszości mojego autorstwa znalazł się w sprawozdaniu komisji. Pan poseł sprawozdawca już mówił o tym, że na pewno w przypadku monopolu, już nazwę to monopolem, czy jednej izby, na pewno można byłoby liczyć na obniżenie kosztów, bo duża firma może sobie na to pozwolić. Pytanie, czy będzie chciała. Faktycznie ci, którzy podnoszą kwestie braku konkurencji, mają rację, bo niekoniecznie sytuacja zmusi kogoś do tego, żeby ceny za swoje usługi obniżył, niemniej jednak patrząc na efekty ekonomiczne, które przy tym centralistycznym jak gdyby sposobie rozliczeń występują, to trzeba powiedzieć, że efekt skali jest dodatkowym efektem obniżenia opłat. Na pewno negocjacje też będą tu elementem, który na to pozwoli. Na pewno podmioty korzystające z usług Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych będą domagały się, i domagają się już dzisiaj, obniżenia kosztów. Jednak proszę pamiętać, że to nie tylko opłaty na Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych generują koszty całego systemu giełd. Na pewno są jednym z elementów, ale to nie one są zasadnicze. Istnieje obawa, że przy konkurencji tego typu izb rozliczeniowych może nastąpić obniżenie standardów, bo w celu poszukiwania zmniejszenia kosztów może być tak, nie musi wcale, ale może, takie były obawy tych, którzy argumentowali za wyłącznością dla Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych na rozliczanie dyrewatów towarowych, może obniżyć jakość standardów i wymagań co do zabezpieczeń oraz kryteriów uczestnictwa w izbie konsekwencji nierozliczania transakcji itd. Polski rynek kapitałowy póki co jest rynkiem bezpiecznym. Tworzony, co prawda, w sposób administracyjny, jednak wytrzymał próbę czasu przez 10 lat i tu się większe wpadki jakieś nie zdarzyły. Oby tak dalej. I stąd m.in. przekonanie tych, którzy popierają wspomniany wniosek, że dobrze byłoby utrzymać taki bezpieczny system.</u>
          <u xml:id="u-369.4" who="#PoselMalgorzataOstrowska">Na pewno krajowy depozyt ma doświadczenie, metodologię i całą infrastrukturę. Druga izba będzie musiała to tworzyć, a to jest kosztowne. Ktoś te koszty musi pokryć. Pokryje je uczestnik, ten, kto korzysta z usług, bo to będzie wkalkulowane w cenę. Nie ma dzisiaj woli, nawet u przyszłych twórców konkurencyjnej izby, do tego, żeby wszystkie koszty pokryć z funduszy zewnętrznych. Nie, będzie musiała ta izba na siebie zarobić i będzie te koszty pokrywała. Już dzisiejsze porównanie cen za usługi rozliczeniowe pokazuje, że konkurencja nie ma tutaj wcale aż tak dużego wpływu. Raczej równa się do średniego wyższego, nie do niższego. Nie ma takiej tendencji, bo nikt świadomie nie będzie chciał rezygnować ze swojego zarobku.</u>
          <u xml:id="u-369.5" who="#PoselMalgorzataOstrowska">Na pewno warto byłoby przypomnieć też te arumenty - celowo je przedstawiam, żeby w konkluzji, tu się ucieszy pan poseł Sobierajski, wycofać wniosek mniejszości - które przemawiały za tym, ku pamięci. Być może akurat okażą się one niezasadne w praktyce, może się nie zweryfikują, i oby tak było. Nie mam nic przeciwko temu, żeby była wielość podmiotów. Niemniej jednak przypomnę to. Przede wszystkim zwróciłam uwagę w tej argumentacji przemawiającej za wnioskiem mniejszości na to, że dzięki takiemu usytuowaniu krajowego depozytu byłaby większa łatwość i niezawodność ustanawiania zabezpieczeń na papierach wartościowych pod rynek towarowy. Myślę, że ta druga izba będzie miała z tym kłopoty. Niemniej jednak, uznając argumenty, o których wielokrotnie dyskutowaliśmy - ale może nie było czasu, żeby do końca wydyskutować tę sprawę - jeszcze raz informuję, że wycofuję osobiście złożony przeze mnie wniosek mniejszości, uwzględniając prośbę o to, aby dać szansę na konkurowanie i na to, żeby życie zweryfikowało te pomysły od strony ekonomicznej i organizacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-369.6" who="#PoselMalgorzataOstrowska">Życzę powodzenia nowo powstałej izbie, mając nadzieję, że się na bazie tej ustawy utworzy, a jeżeli nie, to z pewnością będzie, tak jak mówił pan poseł Sobierajski, można korzystać na mocy także tej ustawy z usług Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-369.7" who="#PoselMalgorzataOstrowska">Natomiast nie mogę zgodzić się, panie pośle, z argumentem, który pan przedstawił podczas sprawozdania, że fakt, iż jest jedna izby rozliczeniowa, przeszkadza konkurencji podmiotów, które są rozliczane, bo to jest nieprawda. Rozliczenia nie mają nic wspólnego z konkurowaniem między poszczególnymi giełdami, które będą obsługiwane przez tę izbę.</u>
          <u xml:id="u-369.8" who="#PoselMalgorzataOstrowska">Podsumowując, klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej wita z radością tę ustawę. Sądzę, że to wspólna praca zaowocowała tym, że jest tak mało uwag merytorycznych. Myślę, że najwyższy czas, żeby ta ustawa powstała i liczę na to, że bardzo szybko przystąpimy do... Może od razu nie do jej nowelizacji, ale będziemy patrzyli, jak sprawdza się w życiu, po to, żeby nadążyć za rozwijającym się w Polsce rynkiem kapitałowym.</u>
          <u xml:id="u-369.9" who="#PoselMalgorzataOstrowska">A na marginesie jeszcze muszę powiedzieć, że źle się stało - już kończę, panie marszałku - że w tym samym czasie, ale bez korelacji prac poszczególnych komisji, następują zmiany i w Prawie o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Dzisiaj o tym m.in. dyskutowaliśmy w podkomisji komisji skarbu. Już trwają prace nad tym w komisji europejskiej. Należałoby więc skorelować te przepisy, przynajmniej sprawdzić. Nie mieliśmy takiej możliwości, nie było nam to dane. Jest nowy kodeks spółek, jest kilka innych przepisów. Jeszcze być może uda nam się dzięki tej drodze do Senatu coś wyłapać. Stało się to wszystko bowiem na dniach, z godziny na godzinę następują zmiany wspomnianych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-369.10" who="#PoselMalgorzataOstrowska">Kończąc, jeszcze raz podkreślam, że klub SLD popiera w całości tę ustawę i myśli, że przyczyni się tym samym do rozwoju giełd towarowych w Polsce, jak nalepiej zorganizowanych i jak najlepiej rozliczanych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-369.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Wyrowińskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#PoselJanWyrowinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzięki decyzji pani poseł Ostrowskiej nie będę musiał długo mówić.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#PoselJanWyrowinski">Panie i Panowie Posłowie! Giełdy towarowe na terytorium Polski funkcjonowały od 1817 r. do 1950 r., kiedy była słynna decyzja Państwowej Inspekcji Handlowej, która w zasadzie kończyła żywot tego ważnego elementu rynku, i dopiero w 1989 r., wraz z tym, co nowe, również one powróciły. W przeciwieństwie do rynku giełdowego dotyczącego papierów wartościowych, ten rynek tworzył się spontanicznie, czyli po amerykańsku, powiedzmy sobie. Na świecie jest bowiem tak, że są dwa modele funkcjonowania giełd towarowych - jest model liberalny, który funkcjonuje w Ameryce i który nie jest tak sztywny i tak mocno związany przepisami, i jest rynek europejski. I można powiedzieć, że czas amerykańskiego sposobu funkcjonowania giełd towarowych w Polsce się kończy wraz z tą ustawą, dlatego że wprowadza ona normy europejskie do funkcjonowania giełd towarowych. Czy to źle, czy dobrze, to się okaże.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#PoselJanWyrowinski">Ale właśnie jednym z rezultatów tego, że można było w ramach obowiązujących przepisów organizować obrót na giełdach towarowych, było również to, że ta tutaj często wspominana przez panią poseł Ostrowską i moich szanownych przedmówców instytucja, która się nazywała izbą rozrachunkową, ona, pani poseł, funkcjonuje od roku na Warszawskiej Giełdzie Towarowej, która gros swojego obrotu bierze z transakcji terminowych. Jak na razie nie było większych wpadek i to, że właśnie mamy taki stan rzeczy, spowodowało, że jest propozycja pewnego wyboru, który daje ta ustawa - że można to robić w taki sposób, jak to jest już w tej chwili oczywiście usankcjonowane ustawą, bądź poprzez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. No i faktem jest, że w zasadzie, jak się patrzy w tej chwili na koszty transakcji i koszty ich rozliczeń, to rzeczywiście te koszty realizowane przez tę niewielką izbę rozrachunkową, która jest przy Warszawskiej Giełdzie Towarowej, są znacznie niższe od kosztów, które byłyby w przypadku krajowego depozytu. No, ale są, i to oczywiście ma jakiś wpływ na decyzje. Powtarzam, ustawa tego nie zamyka. Jeśli więc będzie taka potrzeba... Bo faktem jest, pani poseł o tym doskonale wie, że była taka propozycja - która nie została zrealizowana - aby transakcje terminowe rozliczać w odrębnym podmiocie, generalnie, nie tylko transakcje na giełdzie towarowej, ale również na CeTO i na giełdzie warszawskiej, żeby stworzyć odrębny podmiot rozliczający te transakcje, który mógłby być jakoś tam uzależniony od depozytu, ale miałby życie odrębne.</u>
          <u xml:id="u-371.3" who="#PoselJanWyrowinski">Tak że sądzę, że mój klub w tej kwestii nie miał tak zdecydowanego stanowiska jak pani poseł i w związku z tym nie jesteśmy postawieni wobec dylematu decydowania w tej sprawie poprzez głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-371.4" who="#PoselJanWyrowinski">Panie i Panowie Posłowie! Tak jak powiedział pan poseł sprawozdawca, w zasadzie w trakcie prac w podkomisji zasadniczo znaczących zmian nie dokonano. Nie chciałbym więc powtarzać tego wszystkiego, co mówiłem w pierwszym czytaniu, odnośnie do różnego rodzaju dobrodziejstw, które płyną z faktu, że giełdy będą zorganizowane. W związku z tym, z uwagi również na czas, chciałbym zakończyć, informując panie i panów posłów o tym, że mój klub, Klub Parlamentarny Unii Wolności, oczywiście popiera projekt ustawy i będzie głosował za jego przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-371.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#PoselJozefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Gospodarki i Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o rządowym projekcie ustawy o giełdach towarowych z druku nr 1379.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#PoselJozefGruszka">Mógłbym, śladem moich przedmówców, powiedzieć bardzo krótko - i tak zrobię - że mój klub popiera rozwiązania przyjęte w tym sprawozdaniu przez połączone komisje. Jest to pewnego rodzaju wizja przyszłości i rozwoju naszej gospodarki, ale... No właśnie, pojawia się to krótkie słowo ˝ale˝. Rzeczywiście, jeżeli zwrócimy uwagę na to, w jakim kierunku ma się rozwijać gospodarka, to wytyczenie tej drogi w projekcie ustawy jest właściwe. Po wycofaniu wniosku mniejszości przez wnioskodawcę właściwie można by się z tym zgodzić. I znowu wracam do tego krótkiego słowa ˝ale˝. Dlaczego to czynię? Dlatego, że wydaje mi się, iż nasza rzeczywistość, jeśli chodzi o gospodarkę, jest trudna. To dobrze, że został wytyczony kierunek. Wydaje mi się jednak, że powinno być więcej państwa w gospodarce. Mimo wszystko. Myślę o kształtowaniu przyszłości, mówiąc: więcej państwa w gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#PoselJozefGruszka">Chodzi o to, by pomóc podmiotom gospodarczym w uzyskaniu kapitału i wejściu w spółki akcyjne prowadzące giełdy. Na pewno jest to potrzebne. Sądzę, że do tej myśli można by wrócić, przyjmując tę ustawę i zaproponowane rozwiązania. Jednak biorąc pod uwagę rozwój gospodarki, dobrze byłoby, gdyby rząd zastanowił się, czy nie powinien uczestniczyć w giełdach, nabywając pakiety akcji, a potem je odstępując tym podmiotom, które już funkcjonują. W ten sposób moglibyśmy budować własny kapitał. Dzisiaj wyznaczamy drogę. Pokazujemy, że ten majątek ma stanowić pewien mechanizm w rękach spółki akcyjnej. Tak to po prostu jest i z tym się trzeba zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-373.3" who="#PoselJozefGruszka">Zwracam uwagę na małe podmioty gospodarcze, na to, gdzie w rękach polskich brakuje kapitału. Tutaj kieruję apel do pana ministra, aby się nad tym zastanowić, nie burząc projektu, który przyjęliśmy, wskazuje on bowiem kierunek, w którym pójdziemy. Natomiast to, w jaki sposób będziemy to realizować, to jest zagadnienie odrębne. Jest ono jednak bardzo ważne. Kończąc tym apelem, chcę stwierdzić, że Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za rozwiązaniami określonymi w tym projekcie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-373.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Czy pan minister chciałby zabrać głos? Nie.</u>
          <u xml:id="u-374.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł sprawozdawca Czesław Sobierajski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#PoselCzeslawSobierajski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dziękuję bardzo wszystkim państwu występującym w imieniu klubów za poparcie tego projektu ustawy. Szczególnie chciałbym podziękować pani poseł Ostrowskiej za zgodzenie się ze stanowiskiem połączonych komisji, aczkolwiek pani poseł uczyniła to trochę z trudem. Proszę sobie wyobrazić, że byłem przekonany, iż pani poseł skończy taką konkluzją, gdyż pani broniąc, nieco podała w wątpliwość, że jednak chyba można spróbować dać szansę konkurencji od dołu. Zgadzam się jednak z tym, że powiedziałem nie do końca ściśle w kwestii, którą pani podniosła. Tutaj rzeczywiście chyba nie chodzi o konkurencję. Jak jest jedna - wtedy nie ma sensu o tym mówić. Jeszcze raz wszystkim państwu dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Konkurencja od dołu bywa niebezpieczna, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-376.4" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Transportu i Łączności oraz Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o zmianie innych ustaw (druki nr 2146 i 2175).</u>
          <u xml:id="u-376.5" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Tadeusza Jarmuziewicza.</u>
          <u xml:id="u-376.6" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszJarmuziewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu połączonych komisji sejmowych: Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Transportu i Łączności, mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie dotyczące stanowiska do przedstawionych przez Senat propozycji zmian do ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych. Na wspólnym posiedzeniu Komisji: Finansów Publicznych oraz Transportu i Łączności w dniu 6 września komisje zajęły stanowisko wobec dwóch przedstawionych przez Senat propozycji zmian. Zmiana pierwsza dotyczy sposobu ustalania wysokości opłat pobieranych za przejazd autostradą w sytuacji, gdy ww. opłaty stanowią przychód funduszu autostradowego. Ma ona charakter porządkowy, a stwierdzenie, że odbywa się to w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw transportu, pojawia się w ustawie niejako dodatkowo. Zaproponowana zmiana uzyskała aprobatę połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszJarmuziewicz">Zmiana druga w intencji Senatu miała jeszcze raz upewnić, że do Krajowego Funduszu Autostradowego nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1998 r. o finansach publicznych w części dotyczącej funduszy celowych. W wyniku głosowania poprawka ta nie uzyskała poparcia. W moim przekonaniu nie zmienia ona jednak sensu zaproponowanych przez Sejm zapisów.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszJarmuziewicz">Na koniec chciałbym podziękować Senatowi za szybką i rzeczową analizę omawianej ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-378.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Jarmuziewicza w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#PoselTadeuszJarmuziewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W telegraficznym skrócie w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności ustosunkuję się do dwóch propozycji zmian wniesionych przez Senat. Poprawkę pierwszą, o której przed chwileczką wspominałem, dotyczącą uściślenia zapisu o sposobie pobierania opłat za korzystanie z autostrady, mój klub parlamentarny oczywiście popiera. Natomiast poprawka druga, która, jak wspomniałem, nie uzyskała poparcia połączonych komisji, tak naprawdę nie powoduje zmiany sensu zapisów zaproponowanych przez Sejm. Mój klub będzie popierał zmianę zaproponowaną przez Senat. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Wodę w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#PoselWieslawWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego w sprawie poprawek Senatu do ustawy z dnia 25 lipca br. o zmianie ustawy o autostradach płatnych, chcę stwierdzić, że z dwóch zgłoszonych poprawek poprzemy tylko pierwszą, która przewiduje dodanie wyrazów: w drodze rozporządzenia. Oznaczać to będzie, że minister w określonych sytuacjach swoim rozporządzeniem określi wysokość opłat za przejazd autostradami.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#PoselWieslawWoda">W poprawce drugiej Senat proponuje, by do Krajowego Funduszu Autostradowego nie miały zastosowania przepisy ustawy z 26 lipca 1998 r. o finansach publicznych. Skoro fundusz tworzony będzie w znaczącej części ze środków budżetu państwa, to dlaczego mielibyśmy wyłączać go spod reguł określonych w ustawie o finansach publicznych? Rodzi się pytanie, jakie reguły obowiązywałyby przy gospodarowaniu środkami funduszu, gdyby przyjąć tę poprawkę. Czy uchwalenie tej poprawki nie oznaczałoby skłonności do dalszych wyłączeń? Dlatego klub będzie głosował przeciwko tej poprawce. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Szarawarskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#PoselAndrzejSzarawarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej w pierwszym i drugim czytaniu wyraził swój stosunek do ustawy, przedstawił swoje zastrzeżenia. Poprawki senackie nie rozwiewają naszych wątpliwości. Uwzględniając charakter pierwszej poprawki, będziemy głosować za jej przyjęciem - nie chcę tu powtarzać argumentów moich poprzedników. Jeśli chodzi o poprawkę drugą, będziemy głosować przeciw przyjęciu tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#PoselAndrzejSzarawarski">Natomiast, generalnie rzecz biorąc, naszym zdaniem poprawki senackie nie zmieniają charakteru ustawy, stąd nasz stosunek do nowelizacji ustawy jako całości pozostaje bez zmian. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-384.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-384.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-384.4" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">I na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-384.5" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-384.6" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów jeszcze chciałby się zgłosić do wygłoszenia oświadczenia?</u>
          <u xml:id="u-384.7" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-384.8" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-384.9" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu w celu wygłoszenia oświadczenia pana posła Jacka Kasprzyka z Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#PoselJacekKasprzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj odbyliśmy debatę na temat projektu ustawy uwłaszczeniowej, uwag zgłoszonych przez Senat. Temat ten był również omawiany przez szerokie środowiska Polskiego Związku Działkowców. 5 września Okręgowy Zarząd Polskiego Związku Działkowców w Częstochowie podjął stosowną uchwałę, o której przedstawienie w Wysokiej Izbie mnie poproszono.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#PoselJacekKasprzyk">Stanowisko Okręgowego Zarządu Polskiego Związku Działkowców w Częstochowie z dnia 5 września 2000 r., dotyczące uchwały Senatu Rzeczypospolitej Polskiej zakładającej włączenie terenów pracowniczych ogrodów działkowych do powszechnego uwłaszczenia.</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#PoselJacekKasprzyk">Okręgowy Zarząd Polskiego Związku Działkowców w Częstochowie, wyrażając wolę 10 tys. członków naszego okręgu, od dwóch lat występuje przeciwko włączeniu terenów pracowniczych ogrodów działkowych do programu powszechnego uwłaszczenia obywateli. Ogrody działkowe na terenie naszego okręgu mają 90-letnią historię, natomiast w kraju istnieją od ponad 100 lat. Ogrody działkowe na przestrzeni tego okresu powstawały na terenach zdegradowanych ekologicznie, nikomu niepotrzebnych, na byłych wysypiskach śmieci oraz hałdach. To dzięki mozolnej i niestrudzonej pracy wielu pokoleń działkowej rodziny tereny te zostały przywrócone przyrodzie i człowiekowi, stając się zielonymi płucami miast i osiedli oraz miejscem wypoczynku 10 tys. rodzin, mieszkańców ziemi częstochowskiej.</u>
          <u xml:id="u-385.3" who="#PoselJacekKasprzyk">Pracownicze ogrody działkowe spełniają wiele społecznych i publicznych zadań. Ich realizację zapewniają dotychczasowe akty prawne w postaci ustawy z 1981 r. i jej nowelizacji z 1995 r. Akty te oprócz tego są fundamentem dalszego rozwoju i funkcjonowania pracowniczych ogrodów działkowych.</u>
          <u xml:id="u-385.4" who="#PoselJacekKasprzyk">Rozszerzenie przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej kręgu powszechnego uwłaszczenia poprzez wprowadzenie zapisów dotyczących uwłaszczenia działkowców i działek w pracowniczych ogrodach działkowych w prostej linii zmierza do totalnej likwidacji w niedługim czasie dorobku 100-letniej organizacji społecznej, jaką jest Polski Związek Działkowców, oraz dorobku ok. 1 mln polskich rodzin, a zarazem ruchu ogrodnictwa działkowego będącego dumą w wielu państwa Europy Zachodniej.</u>
          <u xml:id="u-385.5" who="#PoselJacekKasprzyk">Chcąc spełnić przedwyborcze obietnice, nie wolno pogrążać 1 mln polskich rodzin, odbierając im niejednokrotnie dorobek wielu pokoleń. To oni własną pracą i środkami finansowymi budowali ogrody działkowe, kosztem wielu wyrzeczeń. To praca na działce była i jest sensem życia dla wielu działkowców.</u>
          <u xml:id="u-385.6" who="#PoselJacekKasprzyk">Uwłaszczając działkowców, nie mówi im się wprost, że uwłaszczenie wiąże się z utratą wielu przywilejów w postaci dodatkowych opłat, w tym podatku administracyjnego oraz kosztów związanych i wynikających z prawa własności. Obecnie działka jest świadczeniem socjalnym państwa, podobnie jak to jest w całej cywilizowanej Europie. Ogrody działkowe stwarzają możliwości aktywnego wypoczynku dla całej wielopokoleniowej rodziny, integrując ją, a zarazem będąc uzupełnieniem domowego budżetu poprzez uprawę własnych warzyw i owoców. Uprawianie działki przez działkowców, głównie ludzi starszych, emerytów i rencistów, stwarza im lepsze warunki życia, a także czyni tych ludzi bardziej potrzebnymi, przydatnymi.</u>
          <u xml:id="u-385.7" who="#PoselJacekKasprzyk">Projekt uwłaszczenia zakłada wyłączenie z niego ogrodów nieznajdujących się w planach zagospodarowania miast oraz niemających takich planów. Oznacza to w praktyce wyłączenie z uwłaszczenia większości ogrodów, a tym samym ich totalną likwidację oraz przeniesienie na tereny, gdzie brak podstawowego uzbrojenia i środków komunikacji miejskiej. Czy etyczne jest proponowanie przez senatorów ludziom w podeszłym wieku startu od nowa? Czy takie są praktyki solidarności społecznej?</u>
          <u xml:id="u-385.8" who="#PoselJacekKasprzyk">Obawy działkowców występują również w sprawie odszkodowań za nasadzenia i infrastrukturę na działkach w przypadku likwidacji ogrodów. Stanowi to przecież własność prywatną każdego użytkownika. Również sprawa odszkodowań dla Związku za urządzenia wspólne stanowiące jego własność budzi nasze obawy. Są one w pełni uzasadnione, ponieważ w propozycji Senatu do ustawy uwłaszczeniowej nic nie mówi się o ustawie o pracowniczych ogrodach działkowych, tak jakby ona nigdy nie istniała, mimo że jest wynikiem zrywu ˝Solidarności˝ z 1980 r. Należy przypomnieć, że m.in. dzięki ˝Solidarności˝ nasz związek stał się organizacją samorządną, samodzielną i apolityczną. Przecież ta ustawa jest gwarantem praw działkowców również w sprawach likwidacji.</u>
          <u xml:id="u-385.9" who="#PoselJacekKasprzyk">Propozycja Senatu jest niczym innym jak sposobem na likwidację ogrodów działkowych i wywłaszczenie działkowców bez zachowania wymogów ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych. To nic innego jak pozbawienie tak działkowców, jak i Związku prawa do ich własności. Propozycje Senatu nic nie mówią o prawach działkowców do ich terenów oraz o przysługujących im należnych odszkodowaniach.</u>
          <u xml:id="u-385.10" who="#PoselJacekKasprzyk">Należy jednoznacznie stwierdzić, że z proponowanej formy uwłaszczenia skorzysta jedynie niewielka część członków naszej organizacji, i to głównie tam, gdzie wartość gruntów jest znikoma czy gdzie grunty te nie przedstawiają żadnej wartości. Taki stan rzeczy zmusza naszych działkowców do działań mających na celu walkę z niesprawiedliwością społeczną. To nasi członkowie z własnej inicjatywy zwołują nadzwyczajne walne zebrania poświęcone temu tematowi. Na zebraniach tych widać ogólne oburzenie użytkowników działek, co wiąże się z szeroko zakrojoną akcją protestacyjną w sprawie włączenia terenów pracowniczych ogrodów działkowych do programu powszechnego uwłaszczenia. Taka postawa naszych członków manifestuje fakt traktowania społeczeństwa w sposób niemający nic wspólnego z lansowaną przez rządową opcję solidarnością społeczną. Członkowie Polskiego Związku Działkowców nie chcą, aby ktoś dawał im to, co sami wypracowali własną mozolną pracą w ciągu minionych lat. ˝Tego, co jest nasze, niech nam nikt nie daje˝ - twierdzą działkowcy zebrani na walnych zebraniach. Nie wolno w imię prawa dawać ludziom tego, co sami wybudowali i wykonali - tzn. tego, co stanowi ich własność - w imię powszechnego uwłaszczenia i spełnienia przedwyborczych obietnic. Jeżeli rząd chce uwłaszczyć działkowców, to niech przekaże im bony uwłaszczeniowe, a działkowcy sami zdecydują, co chcą za nie kupić - mieszkanie, działkę, a może coś zupełnie innego. Żyjemy ponoć w kraju demokratycznym i żadna władza nie ma prawa na mocy ustawy nadawać obywatelom tego, co już jest ich własnością. Czy posłowie zapomnieli, że działkowcy, członkowie naszego związku, to także wyborcy? To my was wybieramy, a wy macie nas reprezentować. Nie wolno wam, drodzy posłowie, o tym zapominać.</u>
          <u xml:id="u-385.11" who="#PoselJacekKasprzyk">Działkowcy Okręgowego Zarządu Polskiego Związku Działkowców w Częstochowie na licznych zebraniach, jakie się odbyły, wyrazili swoje stanowiska. Na terenie naszego okręgu akcja zbierania podpisów ogarnęła swym zasięgiem ponad 80% ogrodów. Opinia większości członków jest jedna: nie chcemy włączenia ogrodów do programu powszechnego uwłaszczenia. Podobne akcje odbywają się na terenie całego kraju.</u>
          <u xml:id="u-385.12" who="#PoselJacekKasprzyk">Dlatego apelujemy do posłów wszystkich opcji politycznych, aby w imię dobrze pojętej solidarności i zasad demokratycznego państwa prawa odrzucili projekt Senatu w sprawie włączenia do programu powszechnego uwłaszczenia terenów pracowniczych ogrodów działkowych. Raz jeszcze apelujemy do posłów, aby wzorce, które przynoszą dobre efekty w krajach Europy Zachodniej i w Polsce, pozostawić w obecnej formie i nie zmieniać ich, ponieważ doprowadzić to może do całkowitego rozpadu ogrodnictwa działkowego w Polsce. A tradycje tego ruchu sięgają swoją historią ponad stu lat.</u>
          <u xml:id="u-385.13" who="#PoselJacekKasprzyk">Kolejne pytanie, które należy zadać - to kto komu dał prawo do postępowania wbrew narodowi, obiecując danie czegoś za darmo i nie informując społeczeństwa, że za tym idą obciążenia w postaci podatków i opłat wynikających z prawa własności. Nie wolno oszukiwać narodu w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-385.14" who="#PoselJacekKasprzyk">Drodzy posłowie, przestańcie wśród marchewki i pietruszki szukać postkomuny. Tam jej naprawdę nie ma.</u>
          <u xml:id="u-385.15" who="#PoselJacekKasprzyk">Było to stanowisko Okręgowego Zarządu Polskiego Związku Działkowców, które byłem zobowiązany przedstawić Wysokiej Izbie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Chmielewskiego z Klubu Parlamentarnego AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#PoselJanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Skończyły się letnie wakacje w milenijnym roku 2000. Wszyscy chcieli spędzić ten czas jak najprzyjemniej i jak najradośniej. Wszyscy rodzice pragnęli zapewnić bezpieczne i szczęśliwe wakacje swoim dzieciom. Mam świadomość i przekonanie, że wyjazd wielu dzieci i licznych rzesz młodzieży uzależniony był od pomocy innych. Jak co roku Kościół katolicki poprzez parafie, wspólnoty i grupy formacyjne, a szczególnie poprzez Caritas intensywnie przygotowywał się do wakacyjnych przedsięwzięć. Dotyczy to także innych kościołów i związków wyznaniowych, Związku Harcerstwa Polskiego, Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, harcerskich grup ˝Zawisza˝ i wielu organizacji pozarządowych, na przykład Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, Polskiego Czerwonego Krzyża, Towarzystwa Walki z Kalectwem czy różnych innych organizacji zajmujących się problematyką osób niepełnosprawnych, w tym także Wrocławskiego Sejmiku Osób Niepełnosprawnych. Wszystkie te podmioty zorganizowały letni wypoczynek dla dzieci i młodzieży, niektóre także w formie turnusów rehabilitacyjnych dla osób niepełnosprawnych. Dla wielu uczestników była to jedyna możliwość skorzystania z letniego wyjazdu.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#PoselJanChmielewski">Jako że sam wraz z gronem współpracowników od lat organizuję letni wypoczynek dla dzieci i młodzieży, wiem, ile trzeba sił fizycznych, sił ducha i środków materialnych, aby zorganizować wyjazd, zaplanować zajęcia, bezpiecznie i ciekawie zająć czas grupie młodych ludzi. Wielkie uznanie i podziękowanie należy się władzom samorządowym, które wykazują tu zrozumienie i wrażliwość na omawiany problem. Tak jest na przykład - myślę, że nie tylko - we Wrocławiu, gdzie zarząd miasta pomaga w realizacji wartościowych przedsięwzięć wakacyjnych, w tym szczególnie dla dzieci i młodzieży z rodzin z problemami alkoholowymi. Składam wyrazy szacunku wielu znanym i anonimowym osobom, instytucjom, które w różny sposób pomagały w organizacji tegorocznych wakacji letnich, zwłaszcza dla dzieci i młodzieży potrzebujących pomocy i wsparcia wychowawczego oraz materialnego. Pamiętajmy, że do Polski na zaproszenie rozmaitych organizacji, konkretnych parafii przyjeżdżają co roku na wypoczynek dzieci i młodzież z polskich rodzin z krajów byłego bloku wschodniego.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#PoselJanChmielewski">Życzę wszystkim organizatorom letniego wypoczynku dla dzieci i młodzieży, aby ciesząc się z udanych wakacyjnych przedsięwzięć w 2000 roku, sami nabrali sił do dalszej społecznej aktywności, a w życiu osobistym i rodzinnym zaznali bardzo wiele zdrowia i pomyślności. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, to jest do 8 września 2000 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-388.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję paniom posłankom i panom posłom za tak liczną obecność o tej porze na sali. Dziękuję wszystkim, którzy do tej chwili pracowali nad realizacją porządku dziennego, pracownikom Kancelarii Sejmu, Straży Marszałkowskiej, mediom i wszystkim niewidocznym w tym momencie. Dobrej nocy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 23)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>