PPC / ppc

text_structure.xml 644 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 9 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Jan Król, Stanisław Zając, Franciszek Jerzy Stefaniuk i Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszalek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panów posłów Jerzego Jankowskiego, Mieczysława Jedonia, Eugeniusza Kłopotka i Grzegorza Schreibera.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszalek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Mieczysław Jedoń i Eugeniusz Kłopotek.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">Protokoł i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Mieczysław Jedoń i Jerzy Jankowski.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszalek">Protokoł 28 posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec niewniesienia zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszalek">Wysoka Izbo! Przypominam, że Sejm przeniósł na obecne posiedzenie głosowania nad zgłoszonymi w dyskusji wnioskami o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektów ustaw o zmianie ustawy Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszalek">W związku z tym podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o nowy punkt w brzmieniu: Głosowania nad wnioskami o odrzucenie senackiego, poselskiego i komisyjnego projektów ustaw o zmianie ustawy Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszalek">Informuję, że Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących ubezpieczeń społecznych przedłożyła dodatkowe sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszalek">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 583-A.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszalek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący trzecie czytanie projektu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszalek">Informuję, że Komisja Nadzwyczajna przedłożyła sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszalek">Sprawozdanie komisji zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 595.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszalek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący to sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Marszalek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 47 pkt 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Marszalek">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby Sejm przeprowadził: łączną debatę średnią nad informacją rządu o sytuacji polskich rodzin oraz stosowanych instrumentach polityki rodzinnej, wraz ze sprawozdaniem komisji o projekcie uchwały w sprawie prorodzinnego podatku dochodowego od osób fizycznych, a także debatę krótką nad sprawozdaniem komisji o projekcie ustawy Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu proponuje jednocześnie, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusji nad sprawozdaniem komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności, a także w pierwszych czytaniach projektów ustaw: o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o usługach turystycznych i hotelarskich.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Marszalek">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Marszalek">Za chwilę przystąpimy do trzeciego czytania projektów ustaw: o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o Instytucie Pamięci Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#Marszalek">Po głosowaniach przystąpimy do rozpatrzenia informacji rządu o sytuacji polskich rodzin wraz ze sprawozdaniem komisji o projekcie uchwały dotyczącej podatku prorodzinengo.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#Marszalek">Przerwa w dniu dzisiejszym będzie zarządzona od godz. 15 do 16.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#Marszalek">W dalszej kolejności rozpatrzymy sprawozdania komisji o projektach nowelizacji: ustawy o Inspekcji Celnej oraz ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#Marszalek">Ostatnim punktem porządku dziennego, rozpatrywanym w dniu dzisiejszym, będzie sprawozdanie komisji o orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego w sprawie niezgodności z konstytucją przepisów ustawy o strażach gminnych oraz ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#Marszalek">Jutro rano przeprowadzimy głosowania nad punktami rozpatrzonymi w dniu dzisiejszym oraz nad wnioskami o odrzucenie projektów ustaw o zmianie Kodeksu pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#Marszalek">Następnie rozpatrzymy sprawozdanie komisji o projekcie ustawy Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#Marszalek">Pytania w sprawach bieżących rozpatrzymy bezpośrednio po zakończeniu debaty nad sprawozdaniem Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#Marszalek">W dalszej kolejności przeprowadzimy pierwsze czytanie projektów ustaw: o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o usługach turystycznych i hotelarskich.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#Marszalek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">Uprzejmie informuję, że w dniu dzisiejszym, za zgodą marszałka Sejmu, odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">- Łączności z Polakami za Granicą - bezpośrednio po głosowaniach;</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">- Zdrowia - bezpośrednio po głosowaniach i drugie posiedzenie - o godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">- Integracji Europejskiej - o godz. 12;</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących spółdzielczości mieszkaniowej - o godz. 12;</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">- Edukacji, Nauki i Młodzieży - o godz. 13;</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">- Finansów Publicznych - o godz. 13;</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">- Administracji i Spraw Wewnętrznych - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">- Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komisją Rodziny - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">- Kultury i Środków Przekazu - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">- Gospodarki - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">- Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - o godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">- Sprawiedliwości i Praw Człowieka - o godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">Wspólne posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Integracji Europejskiej, planowane na godz. 10, odbędzie się bezpośrednio po głosowaniach. Sala i temat posiedzenia bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">Przewodniczący Poselskiego Zespołu na Rzecz Policji informuje, że spotkanie z wicepremierem, ministrem spraw wewnętrznych i administracji, panem Januszem Tomaszewskim oraz komendantem głównym Policji generałem Janem Michną odbędzie się w dniu dzisiejszym w sali kolumnowej o godz. 16.30.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (druki nr 338, 583, 583-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jana Lityńskiego w celu przedstawienia zgłoszonych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselJanLitynski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłoszono około 70 poprawek. Większość z nich miała charakter techniczny i te poprawki na ogół zostały przyjęte. Dwie grupy poprawek mają charakter bardziej zasadniczy. Pierwsza z nich dotyczy funduszu rezerwy demograficznej i proponuje, aby był on tworzony na podstawie środków budżetowych, a nie środków pochodzących ze składek ubezpieczonych. Druga grupa poprawek dotyczy zakładów ubezpieczeń społecznych i proponuje inne usytuowanie zakładów ubezpieczeń społecznych. Czeka nas około 70 głosowań. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszalek">Poczekamy chwileczkę, bo pani poseł zapomniała karty do głosowania. Każdemu się zdarza. Już? Gotowe?</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszalek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#Marszalek">Komisja przedstawia również wnioski mniejszości i poprawki, nad którymi głosować będziemy w kolejności zgodnej z numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#Marszalek">Informuję, że wycofane zostały wnioski mniejszości nr 1, 8, 10, 13, 18.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#Marszalek">W poprawce nr 1 lit. a do art. 4 pkt 2 lit. g tiret pierwsze wnioskodawca proponuje, aby jednostka organizacyjna podległa ministrowi właściwemu do spraw obrony narodowej była płatnikiem składek w stosunku do żołnierzy niezawodowych w służbie czynnej lub osób odbywających zastępcze formy służby wojskowej.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#GlosZSali">(Nie działa aparatura.)</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#Marszalek">Dobrze... Już jest dobrze.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 4 pkt 2 lit. g tiret pierwsze, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#Marszalek">Głosowało 396 posłów. Za - 394, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#Marszalek">We wniosku mniejszości nr 2 do art. 4 pkt 2 polegającym na skreśleniu w lit. g tiret drugiego oraz lit. h, i, j, l wnioskodawcy proponują, aby obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu na zasadach określonych w niniejszej ustawie nie podlegali żołnierze zawodowi, a także funkcjonariusze Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Więziennej.</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#Marszalek">Przyjęcie tego wniosku mniejszości spowoduje odpowiednie zmiany w innych przepisach ustawy oraz bezprzedmiotowość poprawki nr 1 lit. b.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na skreśleniu w art. 4 pkt 2 tiret drugiego w lit. g oraz lit. h, i, j, l, wraz z konsekwencjami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#Marszalek">Głosowało 394 posłów. Za - 146, przeciw - 243, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-6.23" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.24" who="#Marszalek">W poprawce nr 1 lit. b do art. 4 pkt 2 lit. h wnioskodawca proponuje, aby płatnikiem składek w stosunku do funkcjonariuszy Policji była jednostka organizacyjna podległa Komendzie Głównej Policji, a nie - jak proponowała komisja - Komenda Główna Policji.</u>
          <u xml:id="u-6.25" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.26" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.27" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 4 pkt 2 lit. h, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.28" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.29" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.30" who="#Marszalek">Głosowało 397 posłów. Za - 395, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-6.31" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.32" who="#Marszalek">We wniosku mniejszości nr 3 do art. 6 ust. 1 pkt 1 wnioskodawcy proponują, aby prokuratorzy nie podlegali - na podstawie niniejszej ustawy - obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu.</u>
          <u xml:id="u-6.33" who="#Marszalek">Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość wniosku mniejszości nr 20.</u>
          <u xml:id="u-6.34" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.35" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 6 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.36" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.37" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.38" who="#Marszalek">Głosowało 397 posłów. Za - 200, przeciw - 181, wstrzymało się 16.</u>
          <u xml:id="u-6.39" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.40" who="#Marszalek">We wniosku mniejszości nr 4 do art. 6 ust. 1 pkt 4 wnioskodawcy proponują, aby osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia podlegały obowiązkowemu ubezpieczeniu tylko wtedy, o ile umowy te zostały zawarte z jednym pracodawcą na czas dłuższy niż 14 dni, a okres przerwy między nimi wynosi mniej niż 60 dni.</u>
          <u xml:id="u-6.41" who="#Marszalek">Pytania, tak?</u>
          <u xml:id="u-6.42" who="#Marszalek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselAdamStanislawSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do posła sprawozdawcy. Chciałbym, żeby pan poseł sprawozdawca postarał się wytłumaczyć, o co chodzi w tej poprawce, ponieważ uważam, że jest ona niezwykle istotna zwłaszcza dla przedsiębiorców prowadzących małe i średnie firmy, ale także dla pewnej kategorii pracowników, w związku z czym chciałbym, żeby Wysoki Sejm świadomie podjął decyzję, głosując nad tą poprawką. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszalek">Proszę, pan poseł Lityński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselJanLitynski">Panie Marszałku! Omawiałem to w sprawozdaniu podczas drugiego czytania. Jest to poprawka, która utrzymuje stan obecny. Gdyby poprawka nie została przyjęta, gdyby został przyjęty wniosek mniejszości, to oznaczałoby, że prace zlecone zostają praktycznie zrównane z umowami o pracę. Ta poprawka mówi o tym, żeby utrzymać stan obecny, czyli jeżeli umowa zostaje zawarta z jednym pracodawcą na okres nie dłuższy niż 14 dni, to wówczas nie płaci się składki na ubezpieczenie społeczne, jeżeli natomiast to się powtarza i w ciągu 60 dni zostanie z tym samym pracodawcą zawarta umowa o pracę, to od tego momentu zaczyna się płacić składkę na ubezpieczenie społeczne. W przypadku krótkotrwałych prac, pomiędzy którymi jest długa przerwa, nie płaci się - zgodnie ze stanem obecnym - składki na ubezpieczenie społeczne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 6 ust. 1 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#Marszalek">Głosowało 399 posłów. Za - 220, przeciw - 173, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#Marszalek">W poprawkach nr 2 lit. a tiret pierwsze i nr 2 lit. b do art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz polegającej na dodaniu ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby osoby określone w ust. 1 pkt 4 nie podlegały obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu, jeżeli są uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami do ukończenia 26 roku życia.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz polegającej na dodaniu ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.12" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.13" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.14" who="#Marszalek">Głosowało 397 posłów. Za - 395, przeciw - 2.</u>
          <u xml:id="u-10.15" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.16" who="#Marszalek">W poprawce nr 2 lit. a tiret drugie do art. 6 ust. 1, polegającej na dodaniu pkt. 7a, wnioskodawca proponuje, aby obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu podlegały osoby pobierające stypendium naukowe na studiach doktoranckich po ukończeniu 25 roku życia.</u>
          <u xml:id="u-10.17" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.18" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.19" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 6 ust. 1 polegającej na dodaniu pkt. 7a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.20" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.21" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.22" who="#Marszalek">Głosowało 395 posłów. Za - 163, przeciw - 226, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-10.23" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.24" who="#Marszalek">We wniosku mniejszości nr 5 do art. 9 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby duchowni spełniający jednocześnie warunki do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi z innych tytułów byli obejmowani ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy.</u>
          <u xml:id="u-10.25" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.26" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 9 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.27" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.28" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.29" who="#Marszalek">Głosowało 397 posłów. Za - 392, przeciw - 1, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-10.30" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.31" who="#Marszalek">We wniosku mniejszości nr 6 do art. 10 wnioskodawcy proponują, aby osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami oraz osoby, o których mowa w art. 7 pkt 3, mogły po ustaniu tych ubezpieczeń kontynuować je dobrowolnie, jednakże wówczas, gdy okres ubezpieczenia dobrowolnego przekracza 10 lat. Nie obowiązuje gwarancja wypłaty minimalnego świadczenia w wypadku, gdy stan własnego konta ubezpieczonego nie będzie go zapewniał.</u>
          <u xml:id="u-10.32" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.33" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 10, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.34" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.35" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.36" who="#Marszalek">Głosowało 398 posłów. Za - 397, przeciw - 1.</u>
          <u xml:id="u-10.37" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.38" who="#Marszalek">We wniosku mniejszości nr 7 do art. 12 ust. 1 i 2 oraz polegającym na dodaniu ust. 3 wnioskodawcy proponują, aby osoby wykonujące prace na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące nie podlegały ubezpieczeniu wypadkowemu tylko wtedy, gdy wykonują pracę poza siedzibą lub miejscem prowadzenia działalności przez dającego zlecenie.</u>
          <u xml:id="u-10.39" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.40" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 12 ust. 1 i 2 oraz polegającego na dodaniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.41" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.42" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.43" who="#Marszalek">Głosowało 392 posłów. Za - 392.</u>
          <u xml:id="u-10.44" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.45" who="#Marszalek">W poprawce nr 3 do art. 12 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby wyłączyć z grupy podmiotów nie podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej.</u>
          <u xml:id="u-10.46" who="#Marszalek">Z poprawką tą łączy się poprawka nr 4 lit. a do art. 16 ust. 3, w której wnioskodawca proponuje, aby również składki na ubezpieczenie wypadkowe żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy finansowali w całości płatnicy składek.</u>
          <u xml:id="u-10.47" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-10.48" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-10.49" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.50" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 12 ust. 2 oraz do art. 16 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.51" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.52" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.53" who="#Marszalek">Głosowało 400 posłów. Za - 148, przeciw - 243, wstrzymało się 9.</u>
          <u xml:id="u-10.54" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.55" who="#Marszalek">W poprawce nr 4 lit. b do art. 16 polegającej na dodaniu ust. 6a oraz w poprawce nr 5 lit. b do art. 18 ust. 4 pkt 5 wnioskodawca proponuje, aby składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej oraz Państwowej Straży Pożarnej pełniących służbę kandydacką finansowały w całości właściwe komendy główne ze środków będących w ich dyspozycji oraz aby kwota najniższego wynagrodzenia stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-10.56" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-10.57" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-10.58" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.59" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 16 polegającej na dodaniu ust. 6a oraz za przyjęciem poprawki do art. 18 ust. 4 pkt 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.60" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.61" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.62" who="#Marszalek">Głosowało 400 posłów. Za - 398, przeciw - 2.</u>
          <u xml:id="u-10.63" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.64" who="#Marszalek">W poprawce nr 4 lit. c do art. 16 ust. 12 wnioskodawca proponuje, aby składki na ubezpieczenie społeczne niektórych zatrudnionych osób niepełnosprawnych finansowane były zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-10.65" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.66" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.67" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 16 ust. 12, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.68" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.69" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.70" who="#Marszalek">Głosowało 396 posłów. Za - 395, przeciw - 1.</u>
          <u xml:id="u-10.71" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.72" who="#Marszalek">W poprawce nr 5 lit. a do art. 18 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3, nie uwzględniać tylko zasiłków, a nie - jak proponowała komisja - wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków.</u>
          <u xml:id="u-10.73" who="#Marszalek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie odpowiednia zmiana w art. 21 ust. 2b ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, co jest treścią poprawki nr 34 lit. c do art. 106.</u>
          <u xml:id="u-10.74" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-10.75" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-10.76" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.77" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 18 ust. 2 oraz do art. 106, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.78" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.79" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.80" who="#Marszalek">Głosowało 397 posłów. Za - 169, przeciw - 224, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-10.81" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.82" who="#Marszalek">W poprawce nr 6 do art. 22 wnioskodawca proponuje, aby skreślić ust. 5 stanowiący, że część składek na ubezpieczenie emerytalne, wynosząca 1% podstawy wymiaru składki, odprowadzana jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do Funduszu Rezerwy Demograficznej.</u>
          <u xml:id="u-10.83" who="#Marszalek">Tej samej sprawy dotyczą poprawki nr 14 lit. a tiret pierwsze, nr 15, nr 36, nr 39 lit. c.</u>
          <u xml:id="u-10.84" who="#Marszalek">W poprawce nr 14 lit. b do art. 59 wnioskodawca proponuje, aby dodać ust. 3 stanowiący, że w latach 2002-2008 Fundusz Rezerwy Demograficznej zasilany będzie dotacją z budżetu państwa w wysokości stanowiącej 5% sumy przychodu Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ze składek na ubezpieczenie emerytalne i części składek na ubezpieczenie emerytalne, o której mowa w art. 22 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-10.85" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-10.86" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-10.87" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.88" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek nr 6 i nr 14 lit. a tiret pierwsze, nr 14 lit. b, nr 15, nr 36 oraz nr 39 lit. c, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.89" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.90" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.91" who="#Marszalek">Głosowało 400 posłów. Za - 181, przeciw - 216, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-10.92" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.93" who="#Marszalek">We wniosku mniejszości nr 9 do art. 23 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby wyegzekwowane odsetki od części składki na ubezpieczenie emerytalne były odprowadzane do wybranego przez ubezpieczonego otwartego funduszu emerytalnego na jego konto.</u>
          <u xml:id="u-10.94" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.95" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 23 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.96" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.97" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.98" who="#Marszalek">Głosowało 397 posłów. Za - 381, przeciw - 3, wstrzymało się 13.</u>
          <u xml:id="u-10.99" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.100" who="#Marszalek">W poprawce nr 7 lit. a oraz lit. b do art. 40 ust. 5 oraz polegającej na skreśleniu ust. 6 i 7 wnioskodawca proponuje, aby nie wprowadzać trybu regulującego postępowanie ubezpieczonego w przypadku stwierdzenia przez niego nieuregulowania przez płatnika należnej składki.</u>
          <u xml:id="u-10.101" who="#Marszalek">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-10.102" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-10.103" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.104" who="#Marszalek">Pytanie, tak?</u>
          <u xml:id="u-10.105" who="#Marszalek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselMaciejManicki">Nie tyle pytanie, panie marszałku, ile prośba do pana posła o wyjaśnienie problemu, o którym stanowi ta poprawka. Otóż przepis, który jest proponowany do korekty i do skreślenia, stanowi, iż ubezpieczony w ciągu 3 miesięcy od otrzymania wynagrodzenia, jeśli stwierdzi, że płatnik nie zapłacił należnej składki na ubezpieczenie emerytalne, może wystąpić z wnioskiem o uzupełnienie tej składki. Chodzi mi o to, żeby pan poseł wyjaśnił, w jaki sposób ubezpieczony ma posiąść ową wiedzę i co się stanie, jeśli zdarzy się tak, że termin trzymiesięczny nie zostanie dotrzymany, bo będzie to niemożliwe na przykład z tej przyczyny, że ubezpieczony tej wiedzy nie posiądzie. Czy to będzie oznaczało, że ubezpieczony wówczas będzie mógł tylko w drodze postępowania sądowego wobec nierzetelnego pracodawcy dochodzić uzupełnienia składek? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszalek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselJanLitynski">Od razu odpowiadam na ostatnie pytanie. Nie, to tego nie oznacza. Jeżeli ubezpieczony w ciągu trzech miesięcy stwierdzi, że płatnik składek, czyli jego pracodawca, mówiąc normalnym językiem, nie płaci składki, to może wystąpić do ZUS o uzupełnienie tej składki, czyli o wpis na jego konto całej składki. Wówczas na jego koncie pojawi się cała składka, która powinna być zapłacona. Wymaga to od ubezpieczonego, bądź od jego przedstawiciela związkowego, pewnej aktywności. Wówczas ubezpieczony jest całkowicie zabezpieczony, jego wkład jest pełny, taki jaki powinien być, taki jaki wynika z otrzymywanego przez niego wynagrodzenia. Natomiast jeżeli w ciągu tych trzech miesięcy ubezpieczony nie zorientuje się co do tego, to wówczas ma możliwość odwołania się po 6 miesiącach, bo Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest zobowiązany zawiadomić go o tym, że składka na jego koncie jest niższa niż składka należna. Wówczas ubezpieczony też może o to wystąpić, ale wtedy tylko część wpisywana mu jest automatycznie. Zakład jest zobowiązany wpisać tylko część należną od ubezpieczonego, nie część należną od pracodawcy. Część należną od pracodawcy można uzupełnić dopiero wówczas, kiedy zostanie ona realnie ściągnięta przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PoselJanLitynski">Według ustawy - komisja proponuje, aby Sejm ją zatwierdził - Zakład Ubezpieczeń Społecznych otrzymuje dodatkowe, bardzo silne możliwości ściągania nie zapłaconych składek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselMaciejManicki">Panie marszałku, ale niestety, pan poseł nie odpowiedział na jedną zasadniczą część tego pytania. Otóż pytałem o to, skąd ubezpieczony w ciągu 3 miesięcy ma się dowiedzieć o tym, że pracodawca nie zapłacił tej składki, skoro Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadamiał go w rytmie co pół roku, a tu jest przedział trzymiesięczny i mało tego, niedotrzymanie tych 3 miesięcy powoduje, że ustaje regres wobec ZUS ze strony ubezpieczonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselJanLitynski">Otóż wydaje się, że w większości przypadków...</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#GlosZSali">(Chodzi o ubezpieczonego.)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PoselJanLitynski">Panie pośle, chwileczkę, może pan zadać pytanie, proszę bardzo. Chce pan zadać pytanie? Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#GlosZSali">(Marszałek udziela głosu.)</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PoselJanLitynski">Otóż wydaje się, że w większości przypadków pracownicy obecnie wiedzą, że pracodawca za nich nie płaci składek na ubezpieczenia społeczne...</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszalek">Proszę państwa...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselJanLitynski">Jednocześnie wymaga... To znaczy, aby pracownik mógł otrzymać pełną swoją składkę, w przypadku oszustwa, jeżeli chce mieć gwarancję, wówczas powinien wykazać pewną aktywność. Chodzi o...</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PoselJanLitynski">Proszę Państwa! Mamy akurat taką sytuację, mówiłem o tym w trakcie sprawozdania, że w wielu przypadkach pracodawcy nie płacą na ubezpieczenie społeczne i w związku z tym wszyscy pozostali ubezpieczeni albo podatnicy muszą uzupełnić tę składkę. Chodzi o to, że ta sytuacja jest sytuacją niedopuszczalną, sytuacją, w której ogromna większość zakładów... Chodzi o to, aby wytworzyć... W związku z tym zastanawialiśmy się podczas mniej więcej dwóch posiedzeń komisji, w jaki sposób wytworzyć taki nacisk na pracodawcę, aby pracodawca musiał płacić, aby to był także nacisk idący od pracownika, a z drugiej strony, w jaki sposób zabezpieczyć prawa pracownika. Wydaje się, że osiągnięte rozwiązanie jest rozwiązaniem optymalnym, co także członkowie klubu SLD przyznawali podczas pracy komisji.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#GlosZSali">(Nie, to nieładnie.)</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PoselJanLitynski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszalek">Jeszcze w tej sprawie, tak?</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#Marszalek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselWladyslawAdamski">Panie Pośle! Proponuje pan, aby pracownik wykazywał się pewną aktywnością. Zatem chciałbym zapytać, czy może pana zdaniem należałoby wpisać w zakres obowiązków pracownika, aby co miesiąc udawał się do ZUS i pytał, czy składki są za niego odprowadzane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselJanLitynski">Nie. Nie należałoby tego wpisać dlatego, że jest to przywilej pracownika, a nie jego obowiązek. Pracownik może co miesiąc udać się do ZUS i dowiadywać się, czy na jego koncie znajdują się składki.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PoselJanLitynski"> Oczywiście dotyczy to mniej więcej kilku procent przypadków. W 95% przypadków, zgodnie z tym jakie mieliśmy informacje od ZUS, pracodawcy płacą na ubezpieczenie społeczne.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#GlosZSali">(Nie o te opłaty chodzi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#Marszalek">Czy pani minister chce coś uzupełnić? Nie.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 40 ust. 5 i polegającej na skreśleniu ust. 6 i 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#Marszalek">Głosowało 398 posłów. Za - 175, przeciw - 212, wstrzymało się 11.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#Marszalek">W poprawkach nr 8 i 11 wnioskodawca proponuje, aby delegację określoną w art. 43 dla ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego przenieść do art. 50 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek polegającej na skreśleniu art. 43 oraz do art. 50 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.14" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.15" who="#Marszalek">Głosowało 404 posłów. Za - 401, przeciw - 1, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-21.16" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.17" who="#Marszalek">W poprawce nr 9 do art. 45 wnioskodawca proponuje, aby płatnik składek zawiadamiał zakład o zmianach w stosunku do danych wykazanych w zgłoszeniu na podstawie całego art. 44, a nie, jak proponowała komisja, tylko na podstawie jego ust. 1 i 2.</u>
          <u xml:id="u-21.18" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.19" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.20" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 45, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.21" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.22" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.23" who="#Marszalek">Głosowało 401 posłów. Za - 400, przeciw - 1.</u>
          <u xml:id="u-21.24" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.25" who="#Marszalek">W poprawce nr 10 lit. a do art. 48 ust. 9 wnioskodawca proponuje poprawkę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-21.26" who="#Marszalek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-21.27" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.28" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 48 ust. 9, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.29" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.30" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.31" who="#Marszalek">Głosowało 401 posłów. Za - 398, przeciw - 3.</u>
          <u xml:id="u-21.32" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.33" who="#Marszalek">W poprawce nr 10 lit. b do art. 48 ust. 11 i 12 wnioskodawca proponuje poprawkę legislacyjną.</u>
          <u xml:id="u-21.34" who="#Marszalek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-21.35" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.36" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 48 ust. 11 i 12, zechce podnieć rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.37" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.38" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.39" who="#Marszalek">Głosowało 402 posłów. Za - 399, przeciw - 3.</u>
          <u xml:id="u-21.40" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.41" who="#Marszalek">W poprawce nr 10 lit. c do art. 48 ust. 13 wnioskodawca proponuje zmianę powołania.</u>
          <u xml:id="u-21.42" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.43" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.44" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 48 ust. 13, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.45" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.46" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.47" who="#Marszalek">Głosowało 398 posłów. Za - 398.</u>
          <u xml:id="u-21.48" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.49" who="#Marszalek">We wniosku mniejszości nr 11 do art. 50 ust. 1 wnioskodawcy proponują inne określenie delegacji dla Rady Ministrów do wydania rozporządzenia regulującego zasady i tryb postępowania w sprawach rozliczania składek.</u>
          <u xml:id="u-21.50" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.51" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 50 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.52" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.53" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.54" who="#Marszalek">Głosowało 403 posłów. Za - 253, przeciw - 147, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-21.55" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.56" who="#Marszalek">Poprawkę nr 11 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-21.57" who="#Marszalek">W poprawce nr 12 lit. a i b do art. 51 ust. 1 i polegającej na skreśleniu ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby zakład nie był zobowiązany przysyłać ubezpieczonemu informacji o wysokości hipotetycznej emerytury, jaką ubezpieczony uzyskałby w wieku emerytalnym określonym w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-21.58" who="#Marszalek">Konsekwencją przyjęcia tych poprawek będzie skreślenie art. 127, co jest treścią poprawki nr 38.</u>
          <u xml:id="u-21.59" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-21.60" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-21.61" who="#Marszalek">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość wniosku mniejszości nr 12.</u>
          <u xml:id="u-21.62" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.63" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 51 ust. 1 i polegającej na skreśleniu ust. 2, a także skreśleniu art. 127, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.64" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.65" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.66" who="#Marszalek">Głosowało 402 posłów. Za - 3, przeciw - 398, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-21.67" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.68" who="#Marszalek">We wniosku mniejszości nr 12 do art. 51 ust. 2 wnioskodawcy proponują inny algorytm oszacowania hipotetycznej emerytury.</u>
          <u xml:id="u-21.69" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.70" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 51 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.71" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.72" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.73" who="#Marszalek">Głosowało 401 posłów. Za - 397, przeciw - 4.</u>
          <u xml:id="u-21.74" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.75" who="#Marszalek">W poprawce nr 12 lit. c do art. 51 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby dane zgromadzone na koncie ubezpieczonego, o których mowa w całym art. 40, a nie - jak proponowała komisja - tylko w jego ust. 1 i 2, mogły być udostępnione uprawnionym organom.</u>
          <u xml:id="u-21.76" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.77" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.78" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 51 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.79" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.80" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.81" who="#Marszalek">Głosowało 400 posłów. Za - 398, przeciw - 1, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-21.82" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.83" who="#Marszalek">W poprawce nr 12 lit. d do art. 51 ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby w przepisie dotyczącym udostępniania osobom fizycznym i płatnikom składek danych zgromadzonych na kontach przywołać ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-21.84" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.85" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.86" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 51 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.87" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.88" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.89" who="#Marszalek">Głosowało 398 posłów. Za - 394, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-21.90" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.91" who="#Marszalek">W poprawce nr 13 lit. a do art. 53 ust. 1 pkt 6 wnioskodawca proponuje, aby do przychodów Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zaliczyć zwrot nienależnie pobranych świadczeń wraz z odsetkami, a nie - jak proponowała komisja - wraz z odsetkami ze zwłoką.</u>
          <u xml:id="u-21.92" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.93" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.94" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 53 ust. 1 pkt 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.95" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.96" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.97" who="#Marszalek">Głosowało 400 posłów. Za - 399, przeciw - 1.</u>
          <u xml:id="u-21.98" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.99" who="#Marszalek">W poprawce nr 13 lit. b do art. 53 ust. 1 polegającej na dodaniu nowego punktu wnioskodawca proponuje, aby do przychodu Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zaliczyć środki Funduszu Rezerwy Demograficznej, o których mowa w art. 60.</u>
          <u xml:id="u-21.100" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.101" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.102" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 53 ust. 1, polegającej na dodaniu nowego punktu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.103" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.104" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.105" who="#Marszalek">Głosowało 403 posłów. Za - 403.</u>
          <u xml:id="u-21.106" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.107" who="#Marszalek">W poprawce nr 13 lit. c do art. 53 ust. 1 pkt 8 wnioskodawca proponuje, aby przychody Funduszu Ubezpieczeń Społecznych pochodziły z dotacji uzupełniającej z budżetu państwa na pokrycie różnicy między wpływami ze składek a wydatkami na świadczenia, w tym z dochodów z prywatyzacji na pokrycie części składki przekazywanej do otwartych funduszy emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-21.108" who="#Marszalek">Komisja proponuje natomiast, aby przychody Funduszu Ubezpieczeń Społecznych pochodziły z dotacji z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-21.109" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.110" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.111" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 53 ust. 1 pkt 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.112" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.113" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.114" who="#Marszalek">Głosowało 402 posłów. Za - 6, przeciw - 291, wstrzymało się 105.</u>
          <u xml:id="u-21.115" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.116" who="#Marszalek">Poprawkę nr 14 lit. a tiret pierwsze już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-21.117" who="#Marszalek">W poprawce nr 14 lit. a tiret drugie do art. 59 ust. 2 wnioskodawca przez dodanie nowego pkt. 4a proponuje, aby Fundusz Rezerwy Demograficznej zasilany był także ze środków zagarniętych przez byłą PZPR na skutek niepłacenia należnej wysokości składek na ZUS za członków aparatu PZPR od 1948 r. do 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-21.118" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.119" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.120" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 59 ust. 2, polegającej na dodaniu nowego pkt. 4a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.121" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.122" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.123" who="#Marszalek">Głosowało 393 posłów. Za - 24, przeciw - 323, wstrzymało się 46.</u>
          <u xml:id="u-21.124" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.125" who="#Marszalek">Poprawkę nr 15 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-21.126" who="#Marszalek">W poprawce nr 16 lit. a do art. 61 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby Fundusz Rezerwy Demograficznej był państwową osobą prawną, a nie - jak proponuje komisja - posiadał osobowość prawną.</u>
          <u xml:id="u-21.127" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.128" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.129" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 61 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.130" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.131" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.132" who="#Marszalek">Głosowało 398 posłów. Za - 26, przeciw - 368, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-21.133" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.134" who="#Marszalek">W poprawce nr 16 lit. b do art. 61 ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby w przepisie stanowiącym, że środkami Funduszu Rezerwy Demograficznej dysponuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, z zastrzeżeniem art. 65 po wyrazie ˝z zastrzeżeniem˝ dodać ˝ art. 60 i˝.</u>
          <u xml:id="u-21.135" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.136" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.137" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 61 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.138" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.139" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.140" who="#Marszalek">Głosowało 404 posłów. Za - 403, przeciw - 1.</u>
          <u xml:id="u-21.141" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.142" who="#Marszalek">W poprawce nr 16 lit. c do art. 61 wnioskodawca w dodawanym ust. 8 proponuje, aby nadzór nad działalnością Funduszu Rezerwy Demograficznej sprawował właściwy minister do spraw zabezpieczenia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-21.143" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.144" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.145" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 61, polegającej na dodaniu ust. 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.146" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.147" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.148" who="#Marszalek">Głosowało 403 posłów. Za - 9, przeciw - 392, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-21.149" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.150" who="#Marszalek">W poprawce nr 17 lit. a do art. 62 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby podstawą prognozy kroczącej dochodów i wydatków funduszu emerytalnego były m.in. założenia dotyczące struktury populacji w podziale także na poszczególne grupy znajdujące się poza siłą roboczą.</u>
          <u xml:id="u-21.151" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.152" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.153" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 62 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.154" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.155" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.156" who="#Marszalek">Głosowało 401 posłów. Za - 398, przeciw - 3.</u>
          <u xml:id="u-21.157" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.158" who="#Marszalek">W poprawce nr 17 lit. b do art. 62 wnioskodawca w dodawanym ust. 3a proponuje, aby prognoza krocząca dochodów i wydatków funduszu emerytalnego była przedstawiana Radzie Ministrów corocznie do dnia 31 marca roku kalendarzowego.</u>
          <u xml:id="u-21.159" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.160" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.161" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 62 polegającej na dodaniu ust. 3a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.162" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.163" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.164" who="#Marszalek">Głosowało 402 posłów. Za - 399, przeciw - 2, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-21.165" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.166" who="#Marszalek">W poprawce nr 18 do art. 63 wnioskodawca proponuje, aby Fundusz Rezerwy Demograficznej nie mógł w ogóle zaciągać pożyczek lub kredytów, a nie - jak proponowała komisja - tylko w przypadku niedoboru.</u>
          <u xml:id="u-21.167" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.168" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.169" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 63, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-21.170" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-21.171" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.172" who="#Marszalek">Głosowało 402 posłów. Za - 398, przeciw - 1, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-21.173" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-21.174" who="#Marszalek">W poprawce nr 19 wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 65 stanowiący, że zakład może powierzyć po 1 stycznia 2002 r. zarządzanie środkami Funduszu Rezerwy Demograficznej uprawnionemu podmiotowi zewnętrznemu.</u>
          <u xml:id="u-21.175" who="#Marszalek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie odpowiednia zmiana w art. 64 ust. 2 oraz skreślenie art. 66.</u>
          <u xml:id="u-21.176" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-21.177" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.178" who="#Marszalek">Jest pytanie.</u>
          <u xml:id="u-21.179" who="#Marszalek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.180" who="#GlosZSali">(Idzie strażnik interesu narodowego.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselBogdanPek">Mam prośbę do posła sprawozdawcy, żeby wyjaśnił, jak uprzednio, Wysokiej Izbie i żeby ona już świadomie podjęła tę decyzję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#Marszalek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselJanLitynski">Rozumiem, że pan poseł Pęk jest świadomy i chce też uświadomić Izbę. Więc spróbuję to zrobić. Otóż było to dyskutowane w komisji, także znalazło się w sprawozdaniu. Posłowie dyskutowali na ten temat również podczas posiedzenia plenarnego. Jest to sprawa dotycząca roku 2002, więc ta świadomość może być troszeczkę w pewnym sensie opóźniona. W związku z tym większością głosów zdecydowaliśmy w komisji o tym, aby ZUS mógł dawać zlecenia zewnętrzne, tzn. zarządzanie środkami FRD dopiero od roku 2002, kiedy te środki będą rzeczywiście znaczące.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselJanLitynski">Dlaczego zdecydowaliśmy się na taki zapis? Uznaliśmy, że na razie jest zbyt małe doświadczenie w zarządzaniu takimi środkami i dobrze, że przez najbliższe trzy lata środkami tymi będzie zarządzał ZUS. One będą stosunkowo małe, dlatego że dopiero od 2002 r. będzie odciągany 1% ze składki na Fundusz Rezerwy Demograficznej. Natomiast to, że dużymi środkami nie mogą zarządzać bezpośrednio takie instytucje, jak ZUS, jest oczywiste. Nie ma na świecie instytucji, które bezpośrednio zarządzają środkami, stąd też konieczność zlecenia zewnętrznego. To zlecenie zewnętrzne jest bardzo ograniczone - w co można inwestować środki FRD, a także podmiot zarządzający tymi środkami zgodnie z projektem ustawy musi być wyłoniony w drodze przetargu. Zatem nie ma niebezpieczeństwa, że środki te zostaną zmarnotrawione bądź ukradzione.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PoselJanLitynski">Komisja dyskutowała dosyć długo na temat tego, czy nie należałoby tych środków powierzyć otwartym funduszom emerytalnym. Doszliśmy do wniosku, że są one najbardziej bezpieczne, dlatego że są kontrolowane przez Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi i że decyzja ta byłaby co najmniej przedwczesna, stąd zdecydowaliśmy się zawiesić ją do rok 2002. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 65 wraz z konsekwencjami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#Marszalek">Głosowało 394 posłów. Za - 125, przeciw - 260, wstrzymało się 9.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#Marszalek">W poprawce nr 20 do art. 67 wnioskodawca proponuje, aby skreślić ust. 1 stanowiący, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych wykonuje zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 67, polegającej na skreśleniu ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-25.13" who="#Marszalek">Głosowało 387 posłów. Za - 376, przeciw - 3, wstrzymało się 8.</u>
          <u xml:id="u-25.14" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.15" who="#Marszalek">W poprawkach nr 21 i 22, 24a i b oraz 25b tiret pierwsze, polegających na skreśleniu pkt. 4, 5 i 7 w art. 69 oraz ust. 1, 2 i 5 w art. 71; do art. 75 ust. 3 pkt. 4, 5 i 9 i polegającej na dodaniu pkt. 10; do art. 75, polegającej na dodaniu ust. 6 oraz do art. 76 ust. 2, wnioskodawca proponuje, aby opracowanie projektu rocznego planu finansowego FUS i Funduszu Rezerwy Demograficznej, sporządzanie sprawozdań, w tym rocznego sprawozdania finansowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i Funduszu Rezerwy Demograficznej oraz opracowanie rocznych sprawozdań z działalności Zakładu należało do zadań zarządu oraz Rady Nadzorczej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-25.16" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-25.17" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-25.18" who="#Marszalek">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 23.</u>
          <u xml:id="u-25.19" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.20" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek nr 21, 22 i 24 lit. a i b oraz 25 lit. b tiret pierwsze, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.21" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-25.22" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-25.23" who="#Marszalek">Głosowało 396 posłów. Za - 378, przeciw - 14, 4 wstrzymało się.</u>
          <u xml:id="u-25.24" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.25" who="#Marszalek">Poprawkę nr 24 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-25.26" who="#Marszalek">W poprawce nr 25 lit. a tiret pierwsze do art. 76 ust. 1 wnioskodawca proponuje 16-osobowy skład rady nadzorczej, a nie, jak proponuje komisja, 15-osobowy, a także określa inny sposób powoływania ich członków.</u>
          <u xml:id="u-25.27" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.28" who="#Marszalek">W przypadku jej przyjęcia bezprzedmiotowa stanie się poprawka nr 25 lit. a tiret drugie i trzecie.</u>
          <u xml:id="u-25.29" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.30" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 76 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.31" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-25.32" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-25.33" who="#Marszalek">Głosowało 396 posłów. Za - 178, przeciw - 215, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-25.34" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-25.35" who="#Marszalek">W poprawce nr 25 lit. a tiret drugie i trzecie do art. 76 ust. 1 pkt. 2 i 3 wnioskodawca proponuje odmienny sposób powoływania członków Rady Nadzorczej ZUS.</u>
          <u xml:id="u-25.36" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.37" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.38" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 25 lit. a tiret drugie i trzecie do art. 76 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.39" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-25.40" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-25.41" who="#Marszalek">Głosowało 401 posłów. Za - 166, przeciw - 233, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-25.42" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-25.43" who="#Marszalek">Poprawkę nr 25 lit. b tiret pierwsze już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-25.44" who="#Marszalek">W poprawce nr 25 lit. b tiret drugie do art. 76 ust. 2 pkt 6 wnioskodawca proponuje poprawkę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-25.45" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.46" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.47" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 76 ust. 2 pkt 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.48" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-25.49" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-25.50" who="#Marszalek">Głosowało 394 posłów. Za - 288, przeciw - 98, wstrzymało się 8.</u>
          <u xml:id="u-25.51" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.52" who="#Marszalek">W poprawce nr 25 lit. b tiret trzecie do art. 76 ust. 2 polegającej na skreśleniu pkt. 7 wnioskodawca proponuje, aby opiniowanie zasad wynagradzania i premiowania pracowników Zakładu nie należało do zadań Rady Nadzorczej Zakładu.</u>
          <u xml:id="u-25.53" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.54" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.55" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 76 ust. 2 polegającej na skreśleniu pkt 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.56" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-25.57" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-25.58" who="#Marszalek">Głosowało 403 posłów. Za - 151, przeciw - 250, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-25.59" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-25.60" who="#Marszalek">W poprawce nr 25 lit. c do art. 76 ust. 3 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby prezes Rady Ministrów w drodze rozporządzenia określał regulamin i zasady wynagradzania członków Rady Nadzorczej Zakładu, a nie jak proponowała komisja - Rady Nadzorczej Zakładu.</u>
          <u xml:id="u-25.61" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.62" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.63" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 76 ust. 3 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk?</u>
          <u xml:id="u-25.64" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-25.65" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-25.66" who="#Marszalek">Głosowało 399 posłów. Za - 396, przeciw - 3.</u>
          <u xml:id="u-25.67" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.68" who="#Marszalek">W poprawce nr 26, polegającej na dodaniu nowego artykułu po art. 76, wnioskodawca proponuje, aby wprowadzić społeczną kontrolę jednostek terenowych Zakładu, sprawowaną przez terenowe rady nadzorcze.</u>
          <u xml:id="u-25.69" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.70" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.71" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na dodaniu nowego artykułu po art. 76, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.72" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-25.73" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-25.74" who="#Marszalek">Głosowało 400 posłów. Za - 57, przeciw - 336, wstrzymało się - 7.</u>
          <u xml:id="u-25.75" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-25.76" who="#Marszalek">Poprawka nr 27 do art. 77 ust. 1 pkt 2 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-25.77" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.78" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.79" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 77 ust. 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.80" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-25.81" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-25.82" who="#Marszalek">Głosowało 401 posłów. Za - 399, przeciw - 1, wstrzymał się - 1.</u>
          <u xml:id="u-25.83" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.84" who="#Marszalek">We wniosku mniejszości nr 14 do art. 77 ust. 1 pkt 3 wnioskodawcy proponują, aby do przychodów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zaliczyć również należności z tytułu wypłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, w wysokości nie wyższej niż 0,6% należnej kwoty wpłat, z tym że wysokość należności i wpłat ustala się corocznie w ustawie budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-25.85" who="#Marszalek">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku będzie odpowiednia zmiana w art. 126.</u>
          <u xml:id="u-25.86" who="#PoselAnnaBankowska">(Panie marszałku, to są wpłaty, a nie wypłaty.)</u>
          <u xml:id="u-25.87" who="#Marszalek">Wpłat, tak jest, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-25.88" who="#Marszalek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselJanLitynski">Tak, to chodzi o wpłaty. Chodzi o objęcie kontrolą budżetową także odpisów, wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, podobnie jak odpisów, wpłat na fundusz emerytalny. Chodzi o to, że w przedłożeniu komisji nie przewiduje się kontroli budżetowej nad wysokością odpisów dla ZUS na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Wniosek mniejszości mówi o tym, aby wysokość odpisu dla ZUS była także objęta kontrolą budżetową. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 77 ust. 1 pkt 3 wraz z konsekwencją, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#Marszalek">Głosowało 397 posłów. Za - 395, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#Marszalek">Poprawka nr 28 do art. 82 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 82, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#Marszalek">Głosowało 400 posłów. Za - 395, przeciw - 4, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-27.15" who="#Marszalek">W poprawce nr 29 lit. a wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 83 stanowiący, że Zakład może wstrzymać wypłaty świadczeń lub zawiesić postępowanie w przypadku, gdy ubezpieczony utrudnia możliwość wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy.</u>
          <u xml:id="u-27.16" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-27.17" who="#Marszalek">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 29 lit. b.</u>
          <u xml:id="u-27.18" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.19" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 83, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.20" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.21" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-27.22" who="#Marszalek">Głosowało 403 posłów. Za - 165, przeciw - 235, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-27.23" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-27.24" who="#Marszalek">W poprawce nr 29 lit. b do art. 83 wnioskodawca proponuje, aby Zakład mógł wstrzymać wypłatę świadczeń lub zawiesić postępowanie do chwili podjęcia współpracy - tylko w drodze decyzji.</u>
          <u xml:id="u-27.25" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-27.26" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.27" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 83, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.28" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.29" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-27.30" who="#Marszalek">Głosowało 402 posłów. Za - 400, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-27.31" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-27.32" who="#Marszalek">We wniosku mniejszości nr 15 do art. 84 ust. 6 i 7 wnioskodawcy proponują, aby Zakład zmieniał lub uchylał decyzje tylko w całości, jeśli uzna odwołanie za słuszne.</u>
          <u xml:id="u-27.33" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.34" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 84 ust. 6 i 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.35" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.36" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-27.37" who="#Marszalek">Głosowało 397 posłów. Za - 10, przeciw - 387.</u>
          <u xml:id="u-27.38" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-27.39" who="#Marszalek">W poprawce nr 30 do art. 94 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby w definicji inspektora kontroli Zakładu zaznaczyć, że może być nim tylko pracownik Zakładu.</u>
          <u xml:id="u-27.40" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-27.41" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.42" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 94 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.43" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.44" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-27.45" who="#Marszalek">Głosowało 401 posłów. Za - 398, przeciw - 3.</u>
          <u xml:id="u-27.46" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-27.47" who="#Marszalek">W poprawce nr 31 do art. 100 projektu ustawy zawierającego zmiany do ustawy o przejęciu przez państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego wnioskodawca proponuje, aby skreślić w art. 9 ust. 1 pkt 3 stanowiący, że Fundusz Kościelny świadczy na objęcie duchownych ubezpieczeniem chorobowym.</u>
          <u xml:id="u-27.48" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-27.49" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.50" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 100, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.51" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.52" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-27.53" who="#Marszalek">Głosowało 403 posłów. Za - 401, przeciw - 1, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-27.54" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-27.55" who="#Marszalek">We wniosku mniejszości nr 16, polegającym na dodaniu nowego artykułu zawierającego zmianę do ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, wnioskodawcy proponują, aby prawo do strajku nie przysługiwało pracownikom zatrudnionym w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-27.56" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.57" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na dodaniu nowego artykułu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.58" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.59" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-27.60" who="#Marszalek">Głosowało 399 posłów. Za - 11, przeciw - 378, wstrzymało się 10.</u>
          <u xml:id="u-27.61" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-27.62" who="#Marszalek">W poprawce nr 32 do art. 104 projektu ustawy, zawierającego zmiany do ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, wnioskodawca proponuje, aby wprowadzić możliwość udzielania ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych pożyczek w wysokości kwoty składki na ubezpieczenie społeczne od należnych, a nie wypłaconych pracownikom wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-27.63" who="#Marszalek">Konsekwencją tej poprawki będą odpowiednie zmiany w art. 18 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-27.64" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-27.65" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.66" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 104, wraz z konsekwencjami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.67" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.68" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-27.69" who="#Marszalek">Głosowało 403 posłów. Za - 403.</u>
          <u xml:id="u-27.70" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-27.71" who="#Marszalek">W poprawce nr 33 lit. a i b do art. 105 zawierającego zmiany do ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu wnioskodawca proponuje dodać w art. 37m tej ustawy ust. 1a stanowiący, że osobom pobierającym zasiłek przedemerytalny lub świadczenia przedemerytalne przysługują, na zasadach przewidzianych dla pracowników, zasiłki pogrzebowe.</u>
          <u xml:id="u-27.72" who="#Marszalek">Wnioskodawca proponuje także, aby te zasiłki finansowane były ze środków Funduszu Pracy.</u>
          <u xml:id="u-27.73" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-27.74" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.75" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 105, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.76" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.77" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-27.78" who="#Marszalek">Głosowało 405 posłów. Za - 403, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-27.79" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-27.80" who="#Marszalek">We wniosku mniejszości nr 17 lit. a i b do art. 106, polegającym na dodaniu nowej zmiany do ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, wnioskodawcy proponują, aby obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego nie podlegały dzieci uprawnione do renty rodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-27.81" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.82" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości nr 17 lit. a i b do art. 106, polegającego na dodaniu nowej zmiany, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.83" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.84" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-27.85" who="#Marszalek">Głosowało 404 posłów. Za - 263, przeciw - 139, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-27.86" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-27.87" who="#Marszalek">W poprawce nr 34 lit. a do art. 106 projektu ustawy zawierającego zmiany do ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym w zmianie 1 dotyczącej art. 8a, polegającej na dodaniu ust. 3a, wnioskodawca proponuje, aby członkostwo w kasie chorych określonej w ustawie nie wygasało w okresie pobierania przez tę osobę zasiłków przyznawanych na podstawie przepisów o ubezpieczeniu chorobowym lub wypadkowym, których nie zalicza się do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.</u>
          <u xml:id="u-27.88" who="#Marszalek">Konsekwencją przyjęcia tej propozycji będzie odpowiednia zmiana w art. 21 ust. 2b, co jest treścią poprawki nr 34 lit. b.</u>
          <u xml:id="u-27.89" who="#Marszalek">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-27.90" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-27.91" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.92" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 106, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.93" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.94" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-27.95" who="#Marszalek">Głosowało 401 posłów. Za - 240, przeciw - 155, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-27.96" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-27.97" who="#Marszalek">We wniosku mniejszości nr 17 lit. c do art. 106 wnioskodawca proponuje, aby koszty poboru i ewidencjonowania składki na ubezpieczenie zdrowotne potrącane były przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.</u>
          <u xml:id="u-27.98" who="#Marszalek">Przepis obowiązujący stanowi, że kasa chorych zwraca koszty poboru i ewidencji składek odpowiednio Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych oraz Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.</u>
          <u xml:id="u-27.99" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.100" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości nr 17 lit. c do art. 106, polegającego na dodaniu nowej zmiany, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.101" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.102" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-27.103" who="#Marszalek">Głosowało 406 posłów. Za - 402, przeciw - 3, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-27.104" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-27.105" who="#Marszalek">Poprawka nr 35 do art. 107 zmiana 2 lit. b, dotycząca ust. 3a, ma charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-27.106" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-27.107" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.108" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 107, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.109" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.110" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-27.111" who="#Marszalek">Głosowało 402 posłów. Za - 401, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-27.112" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-27.113" who="#Marszalek">We wniosku mniejszości nr 19 do art. 118, polegającym na dodaniu nowego ustępu, wnioskodawcy proponują, aby minister właściwy do spraw transportu przekazał Zakładowi prawa majątkowe i środki rzeczowe w zakresie niezbędnym do przejęcia zadań kolejowych jednostek organizacyjnych właściwych do ustalania i wypłaty świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-27.114" who="#Marszalek">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku będzie odpowiednia zmiana w art. 128 pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-27.115" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.116" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 118 ust. 2, wraz z konsekwencją, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.117" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.118" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-27.119" who="#Marszalek">Głosowało 403 posłów. Za - 398, przeciw - 3, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-27.120" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-27.121" who="#Marszalek">Poprawkę nr 36 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-27.122" who="#Marszalek">W poprawce nr 37 do art. 118 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby kolejowe jednostki organizacyjne dokonały wpłaty świadczeń w 1999 r., a także przekazały dokumentację niezbędną Zakładowi do dokonania rocznego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 1999, a nie, jak proponuje komisja, czynności te mają być wykonane w 1998 r., a rozliczenie podatku ma nastąpić za rok 1998.</u>
          <u xml:id="u-27.123" who="#Marszalek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki są odpowiednie zmiany w art. 128 pkt. 1 i 4, co jest treścią poprawki nr 39 lit. a tiret pierwsze i lit. b tiret pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-27.124" who="#Marszalek">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-27.125" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-27.126" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.127" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 118 ust. 2, wraz z konsekwencjami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-27.128" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.129" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-27.130" who="#Marszalek">Głosowało 404 posłów. Za - 141, przeciw - 258, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-27.131" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-27.132" who="#Marszalek">W poprawce nr 38 polegającej na skreśleniu art. 127 wnioskodawca proponuje, aby zakład zobowiązany był przesyłać ubezpieczonemu informacje o wysokości hipotetycznej emerytury od dnia 1 stycznia 1999 r., a nie - jak proponuje komisja - od dnia 1 stycznia 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-27.133" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-27.134" who="#PoselMaciejManicki">(Panie marszałku, mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-27.135" who="#Marszalek">Pytanie, tak?</u>
          <u xml:id="u-27.136" who="#Marszalek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselMaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę, aby pan poseł sprawozdawca zechciał wyjaśnić, dlaczego ma następować pięcioletnia zwłoka w informowaniu ubezpieczonych o tym, na jaką emeryturę mogą liczyć, w sytuacji, kiedy pan prezes Alot zapewnia, że od 1 stycznia ZUS będzie w pełni przygotowany do wypełniania funkcji wynikających z nowego systemu. Dlaczego nie chce się informować ubezpieczonych o tym, jakie to dobrodziejstwa niesie im nowy system? Dlaczego informowanie odsuwa się o pięć lat, czyli na okres po najbliższych wyborach parlamentarnych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#Marszalek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselJanLitynski">Pan poseł zadał pytanie makiaweliczne. Otóż chodzi o to, że kapitał początkowy, który obejmie większość obecnie zatrudnionych, to obliczenie dosyć skomplikowane, dlatego komisja wyznaczyła pięcioletni okres na liczenie kapitału początkowego. W związku z tym przez pięć lat nie będzie można wyliczyć emerytury hipotetycznej, ponieważ nie będzie kapitału początkowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#Marszalek">Proszę państwa, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 127, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#Marszalek">Głosowało 402 posłów. Za - 177, przeciw - 215, wstrzymało się 10.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#Marszalek">Poprawkę nr 39 lit. a tiret pierwsze już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#Marszalek">W poprawce nr 39 lit. a tiret drugie do art. 128 pkt 1 wnioskodawca proponuje, aby przepisy dotyczące powoływania prezesa Zakładu, Zarządu i Rady Nadzorczej Zakładu wchodziły w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy.</u>
          <u xml:id="u-31.9" who="#Marszalek">Komisja natomiast proponowała, aby przepisy te weszły w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-31.10" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-31.11" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-31.12" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 128 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-31.13" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-31.14" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-31.15" who="#Marszalek">Głosowało 397 posłów. Za - 394, przeciw - 2, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-31.16" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-31.17" who="#Marszalek">W poprawce nr 39 lit. a tiret trzecie do art. 128 pkt 1 wnioskodawca proponuje, aby przepis dotyczący podwyższenia pracownikom wynagrodzenia należnego od dnia 1 stycznia 1999 r. wszedł w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy, a nie - jak proponuje komisja - z dniem 1 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-31.18" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-31.19" who="#Marszalek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselMaciejManicki">Panie Marszałku! Proszę, żeby pan poseł wyjaśnił, czym się kierowała komisja, odrzucając wejście w życie przepisu nakazującego ubruttowienie wynagrodzeń przed 31 grudnia. Zgodnie z tym, co komisja proponuje, przepis nakazujący przeprowadzenie ubruttowienia ma wejść w życie 1 stycznia. I oczywiście z samego przepisu wynika, że ubruttowienie ma nastąpić od 1 stycznia. Tyle tylko, że ubruttowienie to jest również czynność techniczna, polegająca na tym, że pracownikowi trzeba wręczyć odpowiedni dokument, informujący go o zmianie wynagrodzenia, a to powinno nastąpić już przed dniem 1 stycznia. Poprawka zmierza do tego, aby pracodawcy mogli wykonywać czynności techniczne związane z ubruttowieniem wynagrodzeń przed 1 stycznia, a nie po 1 stycznia, czyli w momencie, kiedy już należy wypłacać wyższe wynagrodzenie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselJanLitynski">Wydaje się, że komisja kierowała się tutaj tym, że dokładnie taki sam przepis obowiązywał przy ubruttowieniu płac w momencie, kiedy wprowadzone zostały podatki od osób fizycznych i ten przepis, jak wiadomo, zadziałał. Komisja uznała, że komplikowanie przepisami dodatkowymi jest niepotrzebne, dlatego że nie ma żadnego niebezpieczeństwa, iż według przepisu, który komisja proponuje, pracownicy nie otrzymają ubruttowionej płacy od dnia 1 stycznia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 128 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#Marszalek">Głosowało 402 posłów. Za - 175, przeciw - 221, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#Marszalek">W poprawce nr 39 lit. b tiret drugie do art. 128 pkt 4 wnioskodawca proponuje, aby przepis dotyczący określania wysokości stopy procentowej składek na ubezpieczenie wypadkowe wszedł w życie z dniem 1 stycznia 1999 r., a nie - jak proponowała komisja - z dniem 1 stycznia 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 128 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.11" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.12" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.13" who="#Marszalek">Głosowało 403 posłów. Za - 220, przeciw - 174, wstrzymało się 9.</u>
          <u xml:id="u-34.14" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-34.15" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-34.16" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących ubezpieczeń społecznych, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.17" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.18" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.19" who="#Marszalek">Głosowało 404 posłów. Za - 222, przeciw - 76, wstrzymało się 106.</u>
          <u xml:id="u-34.20" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-34.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-34.22" who="#Marszalek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o:
   1) przedstawionym przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o utworzeniu Archiwum Obywatelskiego oraz o powszechnym udostępnianiu dokumentacji wytworzonej w latach 1944-1990 przez organy bezpieczeństwa państwa;
   2) rządowym projekcie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej
 (druki nr 31, 252, 557 i 557-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-34.23" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stefana Niesiołowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym bardzo krótko przedstawić tylko te poprawki, które wpłynęły w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Poprawki te są następujące.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PoselStefanNiesiolowski">W preambule wyrazy ˝objęte zapomnieniem˝ powinny być zastąpione wyrazami ˝nie mogą ulec zapomnieniu˝. Przeczytam to w szerszym kontekście: Żadne bezprawne działania państwa przeciwko obywatelom nie mogą być chronione tajemnicą ani nie mogą ulec zapomnieniu, a nie jak dotychczas: być objęte zapomnieniem.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#PoselStefanNiesiolowski">Poprawka nr 2. W art. 11 ust. 1 po wyrazach ˝pełniła służbę˝ dodać przecinek i wyraz ˝pracowała˝. A więc ten fragment brzmiałby tak: ˝Na stanowisko prezesa Instytutu Pamięci nie może być powołana osoba, która pełniła służbę, pracowała - i dalej - lub była współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa˝.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#PoselStefanNiesiolowski">Poprawka nr 3 oznacza, że w art. 11 po ust. 1 dodaje się nowy ustęp w brzmieniu: ˝Na stanowisko prezesa Instytutu Pamięci nie może być powołana także osoba, która pełniła albo pełni służbę, pracowała albo pracuje lub była albo jest tajnym współpracownikiem Urzędu Ochrony Państwa lub Wojskowych Służb Informacyjnych˝.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#PoselStefanNiesiolowski">Pierwsze dwie poprawki komisja proponuje przyjąć. Tę poprawkę komisja proponuje odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#PoselStefanNiesiolowski">Poprawka nr 4 nadaje nowe brzmienie art. 14. Artykuł ten w tej chwili brzmi tak: ˝Prezes Instytutu Pamięci nie może być, bez uprzedniej zgody Sejmu, pociągnięty do odpowiedzialności karnej za czyny pozostające w związku z pełnioną przez niego funkcją˝. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#PoselStefanNiesiolowski">Poprawka nr 5 nadaje nowe brzmienie ust. 1 w art. 15: ˝W Instytucie Pamięci tworzy się Kolegium Instytutu Pamięci złożone z 7 członków, wybieranych na trwającą 6 lat kadencję spośród obywateli polskich wyróżniających się wysokimi walorami moralnymi oraz wiedzą przydatną w pracach Instytutu Pamięci, z których dwóch wybiera Sejm, dwóch Senat, a trzech Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego˝.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#PoselStefanNiesiolowski">Istota tej poprawki polega na tym, że w projekcie komisji jest 9 członków, w poprawce jest 7; kadencja trwa 9 lat, a nie 6; w projekcie komisji wszystkich wybiera Sejm, a nie Senat, Sejm i zgromadzenie ogólne sędziów. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#PoselStefanNiesiolowski">Również w poprawce nr 5 przyjęcie lit. a oznacza skreślenie ust. 2 w art. 15. Komisja także wnosi o odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#PoselStefanNiesiolowski">Poprawka nr 6 oznacza nadanie nowego brzmienia ust. 4 w art. 19 proponowanej ustawy. Różnica polega na tym, że dyrektora Głównej Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu ma powoływać i odwoływać prezes Rady Ministrów na wniosek prokuratora generalnego - tak jest w poprawce - a nie prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#PoselStefanNiesiolowski">Poprawka nr 7. W art. 32 w ust. 1 po wyrazie ˝funkcjonariuszy˝, który tam się powtarza dwa razy, należy dodać wyraz ˝pracowników˝. Będzie to brzmiało tak: ˝Jeżeli w istniejących i dostępnych dokumentach, w które pokrzywdzony miał wgląd lub otrzymał ich kopie, znajdują się nazwiska funkcjonariuszy (i teraz przecinek), pracowników lub kryptonimy współpracowników organów bezpieczeństwa państwa...˝ i dalej jak w tekście.</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#PoselStefanNiesiolowski">Poprawka nr 8 dotyczy art. 46. Chodzi o błąd maszynowy. Wyrazy ˝art. 17 § 1 pkt 1˝ należy zastąpić wyrazami ˝art. 17 § 1 pkt 5˝. To jest błąd maszynowy.</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#PoselStefanNiesiolowski">I ostatnia poprawka nr 9. W art. 49 ust. 1 otrzymuje brzmienie: ˝Po upływie 3 miesięcy od daty wszczęcia śledztwa w sprawie o zbrodnię, o której mowa w art. 1 pkt 1 lit. a, prokurator prowadzący je składa prokuratorowi nadrzędnemu sprawozdanie z dokonanych czynności. Sprawozdanie takie składa się po upływie każdego trzymiesięcznego okresu śledztwa. Terminów dotyczących ukończenia śledztwa określonych w art. 309 Kodeksu postępowania karnego nie stosuje się˝.</u>
          <u xml:id="u-38.13" who="#PoselStefanNiesiolowski">W proponowanej poprawce opuszcza się stwierdzenie, że śledztwo powinno być ukończone w terminie jednego roku, oraz dodaje się na końcu, w stosunku do tekstu proponowanego w ustawie, stwierdzenie: terminów dotyczących ukończenia śledztwa określonych w art. 309 Kodeksu postępowania karnego nie stosuje się. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.14" who="#PoselStefanNiesiolowski">To są wszystkie, panie marszałku, poprawki zgłoszone w drugim czytaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę panie posłanki i panów posłów o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Za chwilę przystąpimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Daję trochę czasu na zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#WicemarszalekJanKrol">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy przedłożonego w sprawozdaniu oraz przedstawia wnioski mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie z numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#WicemarszalekJanKrol">W poprawce nr 1 dotyczącej preambuły wnioskodawca proponuje wyrazy ˝objęte zapomnieniem˝ zastąpić wyrazami ˝nie mogą ulec zapomnieniu˝.</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do preambuły, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.10" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.11" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.12" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 336 posłów. Za - 333, przeciw - nikt, wstrzymało się od głosu 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.13" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-39.14" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 1 do art. 1 wnioskodawcy proponują, aby ustawa obejmowała swym zakresem dokumentację wytworzoną w okresie od 17 września 1939 r. do 10 maja 1990 r., a nie, jak proponuje komisja, od 22 lipca 1944 r. do 31 grudnia 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-39.15" who="#WicemarszalekJanKrol">Wnioskodawcy proponują także, aby w tym artykule wskazać, że celem ustawy jest umożliwienie indywidualnym osobom dostępu do informacji na swój temat.</u>
          <u xml:id="u-39.16" who="#WicemarszalekJanKrol">Z tym wnioskiem łączą się wnioski mniejszości nr 36 i 38.</u>
          <u xml:id="u-39.17" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 36 wnioskodawcy w dodawanym art. 43a proponują, aby określić kompetencje prezesa Instytutu Pamięci dotyczące umożliwienia wglądu do dokumentów oraz pilnego i zwykłego trybu ich wydawania.</u>
          <u xml:id="u-39.18" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 38 wnioskodawcy w dodawanym art. 44a proponują określić w ustawie cele, do jakich wykorzystywane będą dokumenty nie zawierające informacji o poszkodowanych lub osobach trzecich.</u>
          <u xml:id="u-39.19" who="#WicemarszalekJanKrol">Nad tymi wnioskami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-39.20" who="#WicemarszalekJanKrol">W przypadku ich przyjęcia wniosek mniejszości nr 2 stanie się bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-39.21" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.22" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości do art. 1 oraz polegających na dodaniu art. 43a i 44a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.23" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.24" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.25" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 380 posłów. Za - 20, przeciw - 360, nikt się nie wstrzymał od głosu.</u>
          <u xml:id="u-39.26" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.27" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 2 do art. 1 pkt 3 dotyczącym uregulowania ochrony danych osobowych osób pokrzywdzonych wnioskodawcy proponują, aby dokumentację zawierającą dane lub informacje, których ujawnienie może spowodować naruszenie prawnie chronionych interesów państwa lub obywateli, udostępnić wyłącznie po spowodowaniu nieczytelności takich danych lub informacji.</u>
          <u xml:id="u-39.28" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.29" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 1 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.30" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.31" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.32" who="#WicemarszalekJanKrol">W głosowaniu wzięło udział 393 posłów. Za głosowało 142 posłów, przeciw - 249, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.33" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.34" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 3 do art. 2 wnioskodawcy proponują, aby za zbrodnie komunistyczne w rozumieniu ustawy uznać przestępstwa popełnione przez funkcjonariuszy państwa komunistycznego w okresie do 10 maja 1990 r., a nie, jak proponuje komisja, do 31 grudnia 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-39.35" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.36" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.37" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.38" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.39" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 397 posłów. Za - 32, przeciw - 362, wstrzymało się od głosu 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.40" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.41" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 4 do art. 5 ust. 1 pkt 5 wnioskodawcy proponują, aby za organ bezpieczeństwa państwa uznać Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w kształcie ustawowym sprzed nowelizacji z 1990 r., a nie, jak proponuje komisja, instytucje centralne Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz podległe im jednostki terenowe i równorzędne w komendach Milicji Obywatelskiej i urzędach spraw wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-39.42" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.43" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 5 ust. 1 pkt 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.44" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.45" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.46" who="#WicemarszalekJanKrol">W głosowaniu wzięło udział 399 posłów. Za głosowało 163, przeciw - 232, wstrzymało się od głosu 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.47" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.48" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 5 do art. 6 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby nie uznawać za pokrzywdzoną osoby, która była funkcjonariuszem, pracownikiem lub współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-39.49" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.50" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 6 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.51" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.52" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.53" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 404 posłów. Za - 2, przeciw - 392, wstrzymało się od głosu 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.54" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.55" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 6 lit. a do art. 6 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby uprawnienia pokrzywdzonego wynikające z ustawy mogła wykonywać osoba mu najbliższa, także w przypadku, gdy wskutek nie dającej się usunąć przeszkody uprawniony nie może ich wykonywać, chyba że z okoliczności sprawy, a nie, jak proponuje komisja, w razie istnienia dowodu, wynika, że byłoby to sprzeczne z wolą pokrzywdzonego.</u>
          <u xml:id="u-39.56" who="#WicemarszalekJanKrol">W przypadku przyjęcia tego wniosku wniosek mniejszości nr 6 lit. b stanie się bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-39.57" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.58" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości nr 6 lit. a do art. 6 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.59" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.60" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.61" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 402 posłów. Za - 13, przeciw - 387, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.62" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.63" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 6 lit. b do art. 6 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby w ustawie określić krąg osób uprawnionych do dostępu do dokumentacji dotyczącej osoby zmarłej, nie odsyłając do odpowiedniego przepisu Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-39.64" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.65" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości nr 6 lit. b do art. 6 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.66" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.67" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.68" who="#WicemarszalekJanKrol">W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Za głosowało 17, przeciw - 384, wstrzymało się od głosu 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.69" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.70" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 7 lit. a do art. 9 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby prezes Instytutu Pamięci był niezależny od organów administracji państwowej i kierował się w swym postępowaniu zasadą bezstronności, a nie, jak proponuje komisja, aby w swojej działalności był niezawisły i niezależny od innych organów państwowych i podlegał tylko konstytucji oraz ustawom.</u>
          <u xml:id="u-39.71" who="#WicemarszalekJanKrol">W przypadku przyjęcia tego wniosku wniosek mniejszości nr 7 lit. b stanie się bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-39.72" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.73" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości nr 7 lit. a do art. 9 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.74" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.75" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.76" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 402 posłów. Za głosowało 194, przeciw - 198, wstrzymało się od głosu 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.77" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.78" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 7 lit. b do art. 9 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby prezes Instytutu Pamięci Narodowej był niezależny od organów administracji państwowej i odpowiadał jedynie przed Sejmem na zasadach określonych w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-39.79" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.80" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości nr 7 lit. b do art. 9 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.81" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.82" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.83" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 404 posłów. Za - 216, przeciw - 179, wstrzymało się od głosu 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.84" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-39.85" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 8 do art. 9 wnioskodawcy proponują, aby skreślić ust. 3 stanowiący, że prezes Instytutu Pamięci może powoływać nie więcej niż trzech swoich zastępców.</u>
          <u xml:id="u-39.86" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.87" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 9, polegającego na skreśleniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.88" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.89" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.90" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 403 posłów. Za - 154, przeciw - 237, wstrzymało się od głosu 12 posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.91" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.92" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 9 do art. 10 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby prezesa Instytutu Pamięci powoływał Sejm większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.93" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja natomiast nie określa wymaganej większości.</u>
          <u xml:id="u-39.94" who="#WicemarszalekJanKrol">Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość wniosku mniejszości nr 10.</u>
          <u xml:id="u-39.95" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.96" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości nr 9 do art. 10 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.97" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.98" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.99" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 405 posłów. Za - 168, przeciw - 234, wstrzymało się od głosu 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.100" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.101" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 10 do art. 10 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby prezesa Instytutu Pamięci powoływał Sejm na wniosek Prezydium Sejmu, a nie, jak proponuje komisja, na wniosek kolegium Instytutu Pamięci.</u>
          <u xml:id="u-39.102" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.103" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości nr 10 do art. 10 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk</u>
          <u xml:id="u-39.104" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.105" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.106" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 406 posłów. Za - 166, przeciw - 236, wstrzymało się od głosu 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.107" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.108" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 11 do art. 10 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby kadencja prezesa Instytutu Pamięci trwała 5 lat, a nie 7, jak proponuje komisja.</u>
          <u xml:id="u-39.109" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.110" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 10 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.111" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.112" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.113" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 403 posłów. Za - 169, przeciw - 221, wstrzymało się od głosu 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.114" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.115" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 12 do art. 10 wnioskodawcy przez skreślenie ust. 3 proponują, aby nie wyłaniać w drodze konkursu kandydata na stanowisko prezesa Instytutu Pamięci.</u>
          <u xml:id="u-39.116" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.117" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 10, polegającego na skreśleniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.118" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.119" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.120" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 406 posłów. Za - 140, przeciw - 258, wstrzymało się 8.</u>
          <u xml:id="u-39.121" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.122" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 13 lit. a do art. 11 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby w przepisie stanowiącym, że na stanowisko prezesa Instytutu Pamięci nie może być powoływana osoba, która pełniła służbę lub była współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa, dodać, że chodzi o organy w rozumieniu art. 5 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-39.123" who="#WicemarszalekJanKrol">W przypadku przyjęcia tej ustawy wniosek mniejszości nr 13 lit. b stanie się bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-39.124" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.125" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości nr 13 lit. a do art. 11 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.126" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.127" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.128" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 405 posłów. Za - 147, przeciw - 250, wstrzymało się 8.</u>
          <u xml:id="u-39.129" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.130" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 13 lit. b do art. 11 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby osoba, która obecnie pełni służbę lub jest współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa, również nie mogła być powoływana na stanowisko prezesa Instytutu Pamięci.</u>
          <u xml:id="u-39.131" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja natomiast proponuje, aby na stanowisko to nie powoływać osoby, która w przeszłości pełniła taką służbę.</u>
          <u xml:id="u-39.132" who="#WicemarszalekJanKrol">Przyjęcie tego wniosku mniejszości spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 3.</u>
          <u xml:id="u-39.133" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.134" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości nr 13 lit. b do art. 11 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.135" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.136" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.137" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 403 posłów. Za - 177, przeciw - 220, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-39.138" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.139" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 13 lit. c do art. 11 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby na stanowisko prezesa Instytutu Pamięci nie mogła być powoływana również osoba, w stosunku do której, po dokonaniu sprawdzenia w archiwach organów bezpieczeństwa państwa, stwierdzono istnienie przesłanek wskazujących, że była pracownikiem lub tajnym współpracownikiem tych organów.</u>
          <u xml:id="u-39.140" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.141" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości nr 13 lit.c do art. 11 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.142" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.143" who="#PoselBogdanPek">(Dopuszczają agentów!)</u>
          <u xml:id="u-39.144" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.145" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 404 posłów. Za - 182, przeciw - 212, wstrzymało się 10.</u>
          <u xml:id="u-39.146" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-39.147" who="#WicemarszalekJanKrol">W poprawce nr 2 do art. 11 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby na stanowisko prezesa Instytutu Pamięci nie mogła być powoływana również osoba, która pracowała, a nie - jak proponowała komisja - pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-39.148" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-39.149" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.150" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 11 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.151" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.152" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.153" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 403 posłów. Za - 398, przeciw - 4, wstrzymał się od głosu 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-39.154" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-39.155" who="#WicemarszalekJanKrol">W poprawce nr 3 do art. 11 w dodawanym nowym ustępie wnioskodawca proponuje, aby na stanowisko prezesa Instytutu Pamięci nie mogła być powoływana także osoba, która pełniła albo pełni służbę, pracowała lub pracuje, była albo jest tajnym współpracownikiem obecnych organów bezpieczeństwa państwa, tj. Urzędu Ochrony Państwa lub Wojskowych Służb Informacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-39.156" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-39.157" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i...</u>
          <u xml:id="u-39.158" who="#GlosyZSali">(Pytanie!)</u>
          <u xml:id="u-39.159" who="#WicemarszalekJanKrol">Pytanie. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselBogdanPek">Mam pytanie do posła sprawozdawcy. Prezes Instytutu Pamięci jest osobą zaufania publicznego, która powinna być poza wszelkimi podejrzeniami o jakąkolwiek stronniczość. Proszę wyjaśnić Wysokiej Izbie, jakimi przesłankami komisja kierowała się, przyjmując, że aktualny pracownik i współpracownik organów bezpieczeństwa: Urzędu Ochrony Państwa, WSI itd. może być.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PoselBogdanPek">Czy to by znaczyło, że to jest także osoba zaufania publicznego?</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PoselKrystynaLybacka">(Jaką osobę ma pan na myśli?)</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#PoselBogdanPek">Dla ogólnej opinii publicznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Oczywiście trudno odpowiedzieć na pytanie, czym się kierowała komisja, bo komisja nie jest jednością i były tu różne stanowiska. Przeważył pogląd, jeśli chodzi o odrzucenie tej poprawki, zgłoszonej w drugim czytaniu, że na jednej płaszczyźnie stawia się osoby, które pracowały w państwie komunistycznym w organach represyjnego państwa komunistycznego, i osoby, które pracowały czy pracują w służbach demokratycznej Rzeczypospolitej. Taką motywacją kierowano się podczas głosowania, takie było uzasadnienie w komisji.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PoselStefanNiesiolowski">Proszę mi wybaczyć, ale padło pytanie: Jaki był przebieg dyskusji w komisji? Nie byłem wnioskodawcą tej poprawki, panie pośle. A więc taka argumentacja była podana w komisji w dyskusji nad tą poprawką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 11, polegającej na dodaniu nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 400 posłów. Za - 189, przeciw - 196, wstrzymało się od głosu 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 14 do art. 11 wnioskodawcy w dodawanym po ust. 3 nowym ustępie proponują, aby stanowiska prezesa Instytutu Pamięci nie można było łączyć z mandatem posła lub senatora.</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 11, polegającego na dodaniu po ust. 3 nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-43.12" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 402 posłów. Za - 226, przeciw - 161, wstrzymało się od głosu 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-43.13" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-43.14" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 15 do art. 11 wnioskodawcy w dodawanym po ust. 4 nowym ustępie proponują, aby kolegium Instytutu Pamięci na wniosek prezesa Instytutu mogło wyrazić zgodę na zatrudnienie osób nie spełniających określonych kryteriów dotyczących współpracy z organami bezpieczeństwa państwa, z wyjątkiem prokuratorów Głównej Komisji i oddziałowych komisji.</u>
          <u xml:id="u-43.15" who="#GlosZSali">(Pytanie!)</u>
          <u xml:id="u-43.16" who="#WicemarszalekJanKrol">Pytanie?</u>
          <u xml:id="u-43.17" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo, pan poseł Dziewulski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselJerzyDziewulski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Pośle Sprawozdawco! W art. 11 jest następująca propozycja: ˝Na stanowisko prezesa Instytutu Pamięci nie może być powołana osoba, która pełniła służbę lub była współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa˝. Artykuł jest jasny.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PoselJerzyDziewulski">Wniosek mniejszości proponuje następujące rozwiązanie: kolegium Instytutu Pamięci na wniosek prezesa Instytutu Pamięci może wyrazić zgodę na zatrudnienie osób, które nie spełniają tych warunków, czyli może przyjąć do siebie byłego orła bezpieki, np. pana Jasika, bez konsekwencji.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#PoselJerzyDziewulski">Zatem jest następujące pytanie: Jak pan ocenia, czy czasem to rozwiązanie nie jest próbą wprowadzenia tylnymi drzwiami byłych pracowników SB do Instytutu Pamięci Narodowej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę, panie pośle, o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie pośle, to jest wniosek mniejszości - to nie jest stanowisko komisji, to jest wniosek mniejszości - on był uzasadniany w taki sposób: w pewnych sytuacjach niektórych spraw nie da się wyjaśnić bez korzystania z pomocy byłych pracowników służby bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#PoselStefanNiesiolowski">Na przykład, pan mnie pyta... Proszę państwa, państwo macie pretensje, jak rozumiem, do tego uzasadnienia, ale takie uzasadnienie było podawane w komisji. Można oczywiście klaskać, walić w pulpity, ale w takim razie albo mnie prosicie o odpowiedź na pytania, albo mi przeszkadzacie odpowiadać. Może pan, panie pośle, pouczy swoich kolegów, że jeżeli...</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#PoselStefanNiesiolowski">Może pan będzie uprzejmy wyjaśnić swoim kolegom, że jeżeli kolega z klubu SLD pyta, to jest niedobrze, jeśli inny kolega z tego samego klubu przeszkadza mi odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#PoselStefanNiesiolowski"> Jeżeli z góry wiecie, jak jest, to po co pytacie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#PoselAndrzejPotocki">(Cieszą się, że mają posady!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Rzeczywiście, proszę nie przeszkadzać podczas odpowiedzi, bo jeżeli uznajecie państwo, że pytanie jest niepoważne, to po prostu szanujcie pytającego.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 11, polegającego na dodaniu po ust. 4 nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 398 posłów. Za - 140, przeciw - 232, wstrzymało się od głosu 26 posłów.</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 16 lit. a do art. 13 wnioskodawcy przez skreślenie pkt. 2 proponują, aby kolegium Instytutu Pamięci występowało z wnioskiem o odwołanie prezesa Instytutu Pamięci jedynie w wyniku zrzeczenia się przez niego stanowiska bądź skazania za popełnione przestępstwo prawomocnym wyrokiem sądu.</u>
          <u xml:id="u-47.10" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja proponuje, aby następowało to również z powodu choroby, ułomności, upadku sił lub gdy stał się trwale niezdolny do pełnienia obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-47.11" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-47.12" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 13, polegającego na skreśleniu pkt. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-47.13" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-47.14" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-47.15" who="#WicemarszalekJanKrol">W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Za głosowało - 6, przeciw - 390, wstrzymał się od głosu 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-47.16" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-47.17" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 16 lit. b do art. 13 wnioskodawcy w dodawanym nowym punkcie proponują, aby kolegium Instytutu Pamięci występowało z wnioskiem o odwołanie prezesa Instytutu Pamięci również gdy sprzeniewierzył się złożonemu ślubowaniu.</u>
          <u xml:id="u-47.18" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-47.19" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 13, polegającego na dodaniu nowego punktu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-47.20" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-47.21" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-47.22" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 402 posłów. Za - 177, przeciw - 218, wstrzymało się od głosu 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-47.23" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-47.24" who="#WicemarszalekJanKrol">W poprawce nr 4 do art. 14 wnioskodawca proponuje, aby prezes Instytutu nie mógł był pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez zgody Sejmu jedynie za czyny popełnione w związku z pełnioną funkcją.</u>
          <u xml:id="u-47.25" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-47.26" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-47.27" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 14, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-47.28" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-47.29" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-47.30" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 405 posłów. Za - 401, przeciw - 2, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-47.31" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-47.32" who="#WicemarszalekJanKrol">W poprawce nr 5 do art. 15 ust. 1 wnioskodawca w nowym brzmieniu tego artykułu proponuje, aby kolegium Instytutu Pamięci składało się z 7 członków wybieranych na 6-letnią kadencję, a nie, jak proponuje komisja, z 9 członków wybieranych na 9 lat.</u>
          <u xml:id="u-47.33" who="#WicemarszalekJanKrol">Wnioskodawca proponuje także, aby 2 członków wybierał Sejm, 2 - Senat, 3 - Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-47.34" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja natomiast proponuje, aby wszystkich członków wybierał Sejm.</u>
          <u xml:id="u-47.35" who="#WicemarszalekJanKrol">Konsekwencją przyjęcia tej propozycji będzie skreślenie ust. 2 w art. 15.</u>
          <u xml:id="u-47.36" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-47.37" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-47.38" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 15 ust. 1 oraz polegającej na skreśleniu ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-47.39" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-47.40" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-47.41" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 404 posłów. Za - 178, przeciw - 223, wstrzymało się od głosu 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-47.42" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-47.43" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 17 wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 16 stanowiący, że prezes Instytutu Pamięci wykonuje swoje funkcje przy pomocy jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 18 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-47.44" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-47.45" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na skreśleniu art. 16, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-47.46" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-47.47" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-47.48" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 404 posłów. Za - 164, przeciw - 240. Nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-47.49" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-47.50" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 18 do art. 15 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby kolegium Instytutu Pamięci składało się z 5 członków powoływanych przez Sejm, 2 przez Senat oraz 2 członków powoływanych przez prezydenta, oraz aby kadencja kolegium trwała 7 lat.</u>
          <u xml:id="u-47.51" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja natomiast proponuje, aby członkowie kolegium Instytutu Pamięci byli wybierani wyłącznie przez Sejm na okres 9 lat.</u>
          <u xml:id="u-47.52" who="#WicemarszalekJanKrol">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku będzie skreślenie ust. 2 w art. 15.</u>
          <u xml:id="u-47.53" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-47.54" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 15 ust. 1 oraz polegającego na skreśleniu ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-47.55" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-47.56" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-47.57" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 405 posłów. Za - 165, przeciw - 238, 2 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-47.58" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-47.59" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 19 do art. 17 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby oddziały Instytutu Pamięci mogły być utworzone, a nie - jak proponuje komisja - były utworzone obligatoryjnie w miastach będących siedzibami sądów apelacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-47.60" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-47.61" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 17 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-47.62" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-47.63" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-47.64" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 399 posłów. Za - 141, przeciw - 249, wstrzymało się od głosu 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-47.65" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-47.66" who="#WicemarszalekJanKrol">W poprawce nr 6 do art. 19 ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby dyrektor Głównej Komisji był powoływany i odwoływany na wniosek prokuratora generalnego w porozumieniu z prezesem Instytutu Pamięci, a nie - jak proponuje komisja - na wniosek prezesa Instytutu Pamięci.</u>
          <u xml:id="u-47.67" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-47.68" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-47.69" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 19 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-47.70" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-47.71" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-47.72" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 403 posłów. Za - 395, przeciw - 5, 3 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-47.73" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-47.74" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 20 do art. 20 wnioskodawcy proponują, aby zobowiązać prezesa, członków kolegium oraz pracowników Instytutu Pamięci do zachowania tajemnicy co do informacji uzyskanych w związku z pełnieniem funkcji lub pracy, jeżeli ujawnienie ich mogłoby naruszyć prawa pokrzywdzonych lub wymienionych w art. 6 ust. 2 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-47.75" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja natomiast proponuje, aby pracownicy Instytutu po ustaniu stosunku pracy byli obowiązani do zachowania w tajemnicy wszystkiego, o czym powzięli wiadomość w związku z zatrudnieniem, oraz aby prezes Instytutu Pamięci określił rodzaje wiadomości, które mogą być ujawnione przez określonych pracowników w związku z ich stanowiskiem służbowym.</u>
          <u xml:id="u-47.76" who="#WicemarszalekJanKrol">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku będzie skreślenie art. 21, co jest treścią wniosku mniejszości nr 21.</u>
          <u xml:id="u-47.77" who="#WicemarszalekJanKrol">Nad tymi wnioskami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-47.78" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-47.79" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości do art. 20 oraz polegającego na skreśleniu art. 21, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-47.80" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-47.81" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-47.82" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 401 posłów. Za - 193, przeciw - 203, wstrzymało się od głosu 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-47.83" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-47.84" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 22 w nowym brzmieniu art. 22 wnioskodawcy proponują, aby prezes Instytutu ustalał w uzgodnieniu z właściwymi ministrami wykaz wiadomości stanowiących tajemnicę państwową oraz wykaz wiadomości stanowiących tajemnicę państwową o szczególnie ważnym znaczeniu dla obronności i bezpieczeństwa państwa, a także aby mógł zezwolić prokuratorom i pracownikom Instytutu na udzielanie wiadomości stanowiących tajemnicę państwową lub służbową. W przypadku odmowy przysługiwałaby skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-47.85" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja natomiast proponuje, aby prezes Instytutu mógł zezwolić pracownikom na ujawnienie wiadomości stanowiących tajemnicę państwową w szczególnie uzasadnionych wypadkach.</u>
          <u xml:id="u-47.86" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-47.87" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 22, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-47.88" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-47.89" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-47.90" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 401 posłów. Za - 208, przeciw - 190, wstrzymało się od głosu 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-47.91" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-47.92" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselLonginPastusiak">Panie marszałku, mam pytanie: Czy w czasie głosowania jest dopuszczalne, żeby osoby, które nie są posłami, zasiadały w ławach poselskich?</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#GlosZSali">(Nie jest dopuszczalne.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Nie, nie jest dopuszczalne. To znaczy - kogo pan ma na myśli?</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PoselLonginPastusiak">(Również te osoby w ławach rządowych nie powinny siedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Są oczywiście członkowie rządu nie będący posłami. Wszystko już jest jasne. Tylko posłowie i oczywiście członkowie rządu zasiadający w ławach rządowych.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#GlosZSali">(Już się wyprostowało.)</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 23 w nowym brzmieniu art. 25 wnioskodawcy proponują, aby dokumenty podlegały przekazaniu do archiwum Instytutu Pamięci w terminie 30 dni od dnia utworzenia Instytutu, a nie - jak proponuje komisja - nie później niż w terminie 90 dni.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 25, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.8" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.9" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 397 posłów. Za - 6 posłów, przeciw - 386, wstrzymało się od głosu 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-49.10" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.11" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 24 do art. 26 wnioskodawcy proponują, aby przekazywanie do archiwum dokumentów wytworzonych w toku postępowania lustracyjnego należało tylko do kompetencji przewodniczącego Sądu Lustracyjnego w Warszawie oraz by wypożyczone materiały przekazywać do archiwum w formie kopii.</u>
          <u xml:id="u-49.12" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.13" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 26, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.14" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.15" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.16" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 402 posłów. Za - 151, przeciw - 251, nikt się nie wstrzymał od głosu.</u>
          <u xml:id="u-49.17" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.18" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 25 lit. a do art. 27 wnioskodawcy proponują, aby skreślić ust. 2, stanowiący, że każdy, kto posiada określone ustawą dokumenty, jest obowiązany niezwłocznie powiadomić o tym fakcie prezesa Instytutu Pamięci.</u>
          <u xml:id="u-49.19" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.20" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 27, polegającego na skreśleniu ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.21" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.22" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.23" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 399 posłów. Za - 131, przeciw - 257, wstrzymało się od głosu 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-49.24" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.25" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 25 lit. b do art. 27 wnioskodawcy - przez skreślenie ust. 4 - proponują, aby prezes Instytutu Pamięci nie mógł żądać wydania innej dokumentacji niż wskazana w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-49.26" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.27" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 27, polegającego na skreśleniu ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.28" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.29" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.30" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 406 posłów. Za - 147, przeciw - 257, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-49.31" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.32" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 26 do art. 28 wnioskodawcy proponują, aby skreślić ust. 1, stanowiący, że każdy, kto posiada dokumenty zawierające informacje z zakresu działania Instytutu Pamięci, jest obowiązany niezwłocznie wydać je prezesowi Instytutu, o ile nie jest ich właścicielem.</u>
          <u xml:id="u-49.33" who="#WicemarszalekJanKrol">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku będzie odpowiednia zmiana w ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-49.34" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.35" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 28, polegającego na skreśleniu ust. 1, wraz z konsekwencją, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.36" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-49.37" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.38" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 402 posłów. Za - 167, przeciw - 233, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-49.39" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.40" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 27 w nowym brzmieniu art. 29 wnioskodawcy proponują inną definicję zakresu działalności archiwalnej Instytutu Pamięci. Wnioskodawcy proponują także, aby materiały archiwalne zgromadzone przez instytut weszły w skład państwowego zasobu archiwalnego.</u>
          <u xml:id="u-49.41" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.42" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 29, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.43" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.44" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.45" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 404 posłów. Za - 168, przeciw - 234, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-49.46" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.47" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 28 w nowym brzmieniu art. 30 wnioskodawcy proponują, aby wniosek o udzielenie informacji o dokumentach mogli składać również funkcjonariusz, pracownik lub współpracownik organów bezpieczeństwa, a w przypadku śmierci uprawnionego - także przedstawiciel ustawowy i pełnomocnik.</u>
          <u xml:id="u-49.48" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.49" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 30, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.50" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.51" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.52" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 400 posłów. Za - 167, przeciw - 232, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-49.53" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.54" who="#WicemarszalekJanKrol">W poprawce nr 7 do art. 32 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby na żądanie pokrzywdzonego podawać nazwiska oraz dalsze dane osobowe również pracowników wymienionych w jego aktach, a nie, jak proponowała komisja, jedynie funkcjonariuszy i współpracowników.</u>
          <u xml:id="u-49.55" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-49.56" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.57" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 32 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.58" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.59" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.60" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 403 posłów. Za - 259, przeciw - 141, wstrzymało się od głosu 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-49.61" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-49.62" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 29 wnioskodawcy w nowym brzmieniu art. 33 pomijają przyjętą przez komisję zasadę, że włączenie przez pokrzywdzonego własnych uzupełnień i sprostowań nie może powodować zmian danych zawartych w dokumentach.</u>
          <u xml:id="u-49.63" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.64" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 33, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.65" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.66" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.67" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 401 posłów. Za - 165, przeciw - 236, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-49.68" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.69" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 30 wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 35 dotyczący udzielania funkcjonariuszom, pracownikom lub współpracownikom organów bezpieczeństwa informacji o dotyczących ich dokumentach oraz uzyskiwania przez nich kopii świadectw służby albo pracy.</u>
          <u xml:id="u-49.70" who="#WicemarszalekJanKrol">W przypadku przyjęcia tego wniosku bezprzedmiotowy stanie się wniosek mniejszości nr 31.</u>
          <u xml:id="u-49.71" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.72" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na skreśleniu art. 35, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.73" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.74" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.75" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 404 posłów. Za - 4, przeciw - 395, 5 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-49.76" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.77" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 31 wnioskodawcy proponują nowe brzmienie art. 35.</u>
          <u xml:id="u-49.78" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.79" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 35, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.80" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.81" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.82" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 400 posłów. Za - 156, przeciw - 239, wstrzymało się od głosu 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-49.83" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.84" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 32 do art. 37 ust. 2 i 3 wnioskodawcy proponują, aby dane osobowe nie były powszechnie dostępne, a prace badawcze nad nimi mogły być prowadzone w przypadkach określonych w ustawie. Komisja natomiast proponuje, aby dane osobowe mogły być udostępniane dla celów badawczych, także za zgodą pokrzywdzonego, albo w przypadku jego śmierci, za zgodą osoby najbliższej.</u>
          <u xml:id="u-49.85" who="#WicemarszalekJanKrol">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku będzie skreślenie ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-49.86" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.87" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 37 ust. 2, 3 i 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.88" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.89" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.90" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 404 posłów. Za - 145, przeciw - 257, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-49.91" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.92" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 33 do art. 42 wnioskodawcy proponują, aby dyrektor Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów w przypadku powzięcia wiadomości o nieprawdziwości danych osobowych sporządzał w tej sprawie notatkę służbową i dołączał ją do zbioru dokumentów dotyczących danej osoby wraz z dokumentami w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-49.93" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja natomiast proponuje, aby w takim przypadku załączać do zbioru dokumentów informację o tym fakcie.</u>
          <u xml:id="u-49.94" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.95" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 42, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.96" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.97" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.98" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 402 posłów. Za - 147, przeciw - 255, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-49.99" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.100" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 34 w dodawanym art. 42a wnioskodawcy określają rodzaje dokumentów, które mogą być udostępniane pracownikowi, współpracownikowi i beneficjentowi organów bezpieczeństwa, oraz sposób ich udostępniania.</u>
          <u xml:id="u-49.101" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.102" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na dodaniu art. 42a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.103" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.104" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.105" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 400 posłów. Za - 167, przeciw - 233, nikt się nie wstrzymał od głosu.</u>
          <u xml:id="u-49.106" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.107" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 35 do art. 43 wnioskodawcy proponują, aby na decyzję szefa Urzędu Ochrony Państwa lub ministra obrony narodowej o utajnieniu na czas określony konkretnych dokumentów przysługiwała skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-49.108" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.109" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 43, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.110" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.111" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.112" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 401 posłów. Za - 182, przeciw - 215, wstrzymało się od głosu 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-49.113" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.114" who="#WicemarszalekJanKrol">Wniosek mniejszości nr 36 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-49.115" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 37 wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 44, stanowiący, że informacje uzyskane do celów naukowych i publicystycznych na podstawie dokumentów instytutu nie mogą być wykorzystywane do innych celów ani przekazywane innym instytucjom.</u>
          <u xml:id="u-49.116" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.117" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na skreśleniu art. 44, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.118" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.119" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.120" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 401 posłów. Za - 148, przeciw - 246, wstrzymało się od głosu 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-49.121" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.122" who="#WicemarszalekJanKrol">Wniosek mniejszości nr 38 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-49.123" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 39 do art. 45 wnioskodawcy proponują, aby skreślić ust. 4, stanowiący, że okoliczność, o której mowa w art. 17 § 1 pkt 5 Kodeksu postępowania karnego, tj. śmierć oskarżonego, nie może stanowić przeszkody dla wszechstronnego wyjaśnienia sprawy, a w szczególności ustalenia osób pokrzywdzonych.</u>
          <u xml:id="u-49.124" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.125" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 45, polegającego na skreśleniu ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.126" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.127" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.128" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 401 posłów. Za - 11, przeciw - 389, wstrzymał się od głosu 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-49.129" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.130" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 40 do art. 45 wnioskodawcy proponują, aby skreślić ust. 6, stanowiący, że prokurator oddziału może zaniechać postępowania, a wszczęte postępowanie umorzyć w stosunku do sprawcy przestępstwa, który dobrowolnie ujawnił wszystkie istotne informacje, o ile umożliwiają one wszczęcie postępowania przeciwko określonej osobie.</u>
          <u xml:id="u-49.131" who="#WicemarszalekJanKrol">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku będzie skreślenie ust. 7 i 8.</u>
          <u xml:id="u-49.132" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.133" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 45, polegającego na skreśleniu ust. 6, 7 i 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.134" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.135" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.136" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 399 posłów. Za - 144, przeciw - 254, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-49.137" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.138" who="#WicemarszalekJanKrol">Poprawka nr 8 do art. 46, polegająca na zastąpieniu wyrazów ˝art. 17 § 1 pkt 1˝ wyrazami ˝art. 17 § 1 pkt 5˝ ma charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-49.139" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-49.140" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.141" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 46, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.142" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.143" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.144" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 403 posłów. Za głosowało 402, wstrzymał się od głosu 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-49.145" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-49.146" who="#WicemarszalekJanKrol">W poprawce nr 9 do art. 49 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby nie wyznaczać terminu zakończenia śledztwa w sprawie o zbrodnię, o której mowa w art. 1 pkt 1 lit. a, a co za tym idzie nie stosować terminów dotyczących ukończenia śledztwa zawartych w art. 309 Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-49.147" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-49.148" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.149" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 49 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.150" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.151" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.152" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 400 posłów. Za - 252, przeciw - 146, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-49.153" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-49.154" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 41 do art. 54 pkt 1 wnioskodawcy proponują, aby Instytut Pamięci umożliwiał między innymi prowadzenie prac badawczych i publicystycznych.</u>
          <u xml:id="u-49.155" who="#WicemarszalekJanKrol">Komisja natomiast proponuje, aby Instytut udostępniał dokumenty jedynie placówkom naukowym w celu prowadzenia badań.</u>
          <u xml:id="u-49.156" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.157" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 54 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.158" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.159" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.160" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 398 posłów. Za - 56, przeciw - 337, wstrzymało się od głosu 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-49.161" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.162" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 42 wnioskodawcy w dodawanym art. 54a proponują, aby określić: rodzaje dokumentów udostępnianych w celu historycznego opracowania działalności organów bezpieczeństwa oraz kształcenia politycznego, a także warunki udostępniania dokumentów szczególnie chronionych i publikacji informacji o danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-49.163" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.164" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na dodaniu art. 54a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.165" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.166" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.167" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 401 posłów. Za - 165, przeciw - 228, wstrzymało się od głosu 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-49.168" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.169" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 43 wnioskodawcy proponują, aby skreślić rozdz. VII ustawy, zawierający przepisy karne.</u>
          <u xml:id="u-49.170" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.171" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości, polegającego na skreśleniu rozdz. VII, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.172" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.173" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.174" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 401 posłów. Za - 6, przeciw - 395, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-49.175" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.176" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 44 do art. 68 wnioskodawcy proponują, aby wyrazy ˝dokonuje wyboru˝ zastąpić wyrazami ˝przeprowadza wybory˝.</u>
          <u xml:id="u-49.177" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.178" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 68, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.179" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.180" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.181" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 401 posłów. Za - 152, przeciw - 240, wstrzymało się od głosu 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-49.182" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.183" who="#WicemarszalekJanKrol">We wniosku mniejszości nr 45 do art. 69 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby zasób archiwalny dotychczasowej Głównej Komisji Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu - Instytutu Pamięci oraz komisji okręgowych stał się zasobem archiwalnym Instytutu Pamięci w zakresie, o którym mowa w art. 1 pkt. 1 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-49.184" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.185" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 69 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.186" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-49.187" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-49.188" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 403 posłów. Za - 171, przeciw - 228, wstrzymało się od głosu 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-49.189" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.190" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-49.191" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo, panie pośle. Rozumiem, że pytanie do posła sprawozdawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselTadeuszGajda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Ponieważ pracowałem w tej komisji - przed podjęciem bardzo ważnej decyzji: za ustawą czy przeciwko niej - chciałbym spytać, czy dobrze zrozumiałem, że prezesem Instytutu Pamięci Narodowej nie może być były współpracownik.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#GlosZSali">(Może.)</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PoselTadeuszGajda">A może być obecny współpracownik i były, który przemianował się na obecnego. Czy to tak można rozumieć? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Były współpracownik nie może być prezesem.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o spokój na sali.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Głośniej, panie pośle. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Chyba że znowu to samo. Pytacie, więc proszę mi pozwolić odpowiedzieć. Nie może być prezesem były współpracownik byłych organów bezpieczeństwa państwa, natomiast może pracować w Instytucie Pamięci Narodowej. To są dwie różne sprawy. Może być obecny, chociaż - jak mówię - z ducha ustawy nie wynika ten punkt o pracy obecnych. To wynika z przebiegu dyskusji i pan przecież zna tę dyskusję. Akurat w pańskim przypadku to pytanie... Rozumiem, że pan pyta w imieniu tych kolegów, którzy nie byli obecni podczas obrad komisji. Na posiedzeniu komisji wyjaśniano, że chodzi w tym punkcie o pracę w Instytucie Pamięci bez rozróżnienia, na jakim stanowisku. O ile pamiętam, bez rozróżnienia na jakim stanowisku, jeśli chodzi o obecnych pracowników służb III Rzeczypospolitej. Chodziło wyłącznie o to, żeby w ustawie nie zrównywać, żeby nie stawiać znaku równości, przede wszystkim ze względów moralnych, pomiędzy pracownikami tych służb Polski Ludowej i III Rzeczypospolitej. Tak odpowiem na to pytanie. Natomiast nie może być prezesem Instytutu były pracownik służb specjalnych Polski Ludowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pytanie. Proszę bardzo, pan poseł Kłopotek.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Jeżeli na szefa Instytutu możemy wybrać obecnego pracownika służby bezpieczeństwa...</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#GlosZSali">(Nie ma takiej.)</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#PoselEugeniuszKlopotek">...to znaczy służb specjalnych i możemy go wybrać zwykłą większością głosów, a więc nawet bez jakiegokolwiek porozumienia z obecną koalicją parlamentarną, opozycją parlamentarną</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#PoselEugeniuszKlopotek">, to czy Wysoka Izba podziela pogląd, że w tej sytuacji będzie to wybór czysto polityczny? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Pytanie mogło być tylko do posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">To jest pytanie trochę nie do mnie, bo pan zapytał na koniec, czy Wysoka Izba podziela pogląd. Panie pośle, nie jestem Wysoką Izbą.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#GlosZSali">(Szkoda!)</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#PoselStefanNiesiolowski">Może i szkoda, ale na razie nie jestem, panie pośle, może będę.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#PoselStefanNiesiolowski">Więc ja - na ile ten fragment pytania się odnosi do mnie jako sprawozdawcy, bo tam są inne elementy, co do których jestem bezradny, jeśli chodzi o odpowiedź - rozumiem każdy wybór Sejmu jako wybór polityczny. Nie ma innych wyborów. Jeżeli panowie uważają, że jest możliwe dokonanie w Sejmie wyborów niepolitycznych, to odsyłam do podstawowych podręczników nauk politycznych, np. pana posła Pastusiaka.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Proponuję, żeby zadać kolejne pytania, bo jeszcze są.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo, pani poseł Piekarska.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o spokój na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Chciałam zapytać pana posła Niesiołowskiego, jaka była intencja tego, żeby byli pracownicy służb specjalnych pracowali w Instytucie. Czy zechciałby pan szerzej wytłumaczyć, co takiego będą oni robili, w czym będą przydatni? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Panie pośle, może jeszcze chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Gajda i zakończymy pytania, a potem przystąpimy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselTadeuszGajda">Panie Marszałku! Panie Pośle Sprawozdawco! Mówił pan tutaj, że niemoralne by było, gdyby pozwolić byłym pracownikom tych służb na to, by mogli być wybierani na szefa tej bardzo poważnej instytucji; chodzi o prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Mówi pan, że to niemoralne, i słusznie. Tylko czy bardziej moralne jest to, że były pracownik może być i obecnym pracownikiem? Bo takich przemalowańców bardziej się obawiam niż tych byłych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Zakończyliśmy pytania.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Ostatni głos należy do pana posła sprawozdawcy, który udzieli na nie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na posłanie pani... Na pytanie pani posłanki...</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PoselStefanNiesiolowski">Panowie, rozumiem wysoką kulturę polityczną posłów SLD, którzy się śmieją z przejęzyczeń. Szkoda, że panowie się nie śmiali, kiedy pan wymieniał służby bezpieczeństwa; wtedy panowie siedzieli z grobowymi minami, co też rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#GlosZSali">(Do rzeczy!)</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#PoselStefanNiesiolowski">Zgoda, ale pan mi najpierw przerywa, a potem krzyczy: Do rzeczy!</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#PoselStefanNiesiolowski">A zatem na pytanie pani posłanki Piekarskiej odpowiadam, że dokładnie takie samo pytanie zadał pan poseł Dziewulski i ja już na nie odpowiedziałem. Jeżeli pani wyszła, jak to ma pani czasami w zwyczaju</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-64.8" who="#PoselStefanNiesiolowski">, to mogę przypomnieć, jaka była intencja tego wniosku mniejszości. W pewnych sytuacjach - chodzi np. o sekcję zabójstw MSW, gdzie polecena wydawano ustnie, nie było dokumentów - aby wyjaśnić niektóre działania i zbrodnie przeciwko narodowi polskiemu, być może trzeba będzie zatrudnić w instytucie do 10, a więc jednego w oddziale, pracowników b. Służby Bezpieczeństwa lub b. Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Nie jest to obligatoryjne, lecz jest to tylko możliwość. Taka była intencja i takie było uzasadnienie wnioskodawców. Jeszcze raz mówię: nie byłem wnioskodawcą tego wniosku, referuję przebieg dyskusji w komisji.</u>
          <u xml:id="u-64.9" who="#PoselStefanNiesiolowski">Natomiast na drugie pytanie o to, co jest bardziej moralne, także mi bardzo trudno odpowiedzieć, bo jest to właściwie, panie pośle, pytanie filozoficzne. Trzeba by zrobić seminarium z filozofii, ponieważ sądzę, że nasze i nie tylko nasze pojęcia o moralności się różnią. Mogę odpowiedzieć na to pytanie, ale tu już wkraczamy w materię bardzo trudną do obiektywnej oceny. Tu już była dyskusja. Moim zdaniem lepszy jest ubek skruszony niż ubek zatwardziały.</u>
          <u xml:id="u-64.10" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, proponowanego przez Komisję Nadzwyczajną, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#GlosyZSali">(Uuu...)</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-65.6" who="#WicemarszalekJanKrol">Głosowało 404 posłów. Za uchwaleniem ustawy głosowało 237,</u>
          <u xml:id="u-65.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-65.8" who="#WicemarszalekJanKrol"> przeciw - 157, wstrzymało się od głosu 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-65.9" who="#WicemarszalekJanKrol">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu.</u>
          <u xml:id="u-65.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-65.11" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3 porządku dziennego...</u>
          <u xml:id="u-65.12" who="#WicemarszalekJanKrol">Rozumiem, że będzie pewne zamieszanie, więc ogłaszam 2 minuty przerwy z powodów higienicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 36 do godz. 11 min 38)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 3 i 4 porządku dziennego...</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę państwa, ta przerwa była po to, żeby sala umożliwiła przemawianie następnemu mówcy.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 3 i 4 porządku dziennego:
   3. Informacja rządu o sytuacji polskich rodzin oraz stosowanych instrumentach polityki rodzinnej (druk nr 594)
   4. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rodziny o komisyjnym projekcie uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie prorodzinnego podatku dochodowego od osób fizycznych (druki nr 564 i 588).</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pełnomocnika rządu do spraw rodziny pana Kazimierza Kaperę w celu przedstawienia informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska, nasza ojczyzna, zawsze była ziemią rodzin. Polska straciła wiele ze swoich skarbów narodowych, ale zawsze zachowała rodziny. Zachowała polski dom, w którym żyją jeszcze często rodziny wielopokoleniowe. Próbowano zniszczyć Polskę różnymi sposobami, również przez zniszczenie rodzin, rozerwanie więzi międzypokoleniowych, zaszeregowanie w przedziałach wiekowych i ustawienie w kolejce po chleb i dach nad głową.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Już w większości za nami są problemy przetrwania. Teraz budujemy, z trudem, z kłopotami wynikającymi z braku doświadczenia, ale z nadzieją na lepsze jutro. Wszyscy mają rodzinę, jeśli nie własną, to bliższą czy dalszą. Jakakolwiek ona jest, rzutuje na sytuację osobistą, społeczną, a także bardzo często ekonomiczną każdego z nas. Rodzina to radość i szczęście nas wszystkich, ale także trudności, dylematy i niepokoje.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Państwo jest odpowiedzialne za rodzinę. Zobowiązaniem jest art. 18 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: ˝Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej˝, a także art. 71 ust. 1, gdzie czytamy: ˝Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych˝.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Ochronę rodziny gwarantuje Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Dał temu wyraz premier Jerzy Buzek w swoim exposé, cytuję: ˝Rodzina jest fundamentem społeczeństwa, to w niej człowiek wychowuje się i rozwija. Jednym z najważniejszych zadań, jakie stawiam przed sobą i naszym rządem, jest prowadzenie polityki prorodzinnej. Nie chodzi tylko o takie działania doraźne, jak zwiększenie zasiłków socjalnych. Konieczne są zmiany systemowe; będą one wspierać we wszystkim, co decyduje o trwałości i rozwoju, o poszanowaniu jej godności. Należy odbudować ekonomiczną samodzielność rodzin, szczególnie wielodzietnych, i matek z dziećmi, czego ważnym elementem jest prawo podatkowe. Chcemy rodzinie zapewnić niezależność, a rodzicom gwarancję wpływu na edukację i wychowanie dzieci. Będą mogli swobodnie wybierać dzieciom szkołę, decydować o nauczaniu prawnie uznanych religii w szkołach publicznych, zyskają realną możliwość przeciwdziałania negatywnym oddziaływaniom na dzieci środowisk przestępczych i sekt˝.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">W społeczeństwie istnieje świadomość znacznych niedociągnięć w polityce państwa wobec rodziny. Wiemy, że konieczne są zmiany. Podejmując działania na rzecz wprowadzenia polityki prorodzinnej, prezes Rady Ministrów powołał zespół, któremu powierzył zadanie zdiagnozowania sytuacji polskich rodzin. Powstał ˝Raport o sytuacji polskich rodzin˝, który poddano następnie dyskusji na forum rządu. Raport ten jest podstawą dalszych prac Międzyresortowego Zespołu do spraw Opracowania Polityki Prorodzinnej Państwa, zmierzających do przygotowania zasadniczego dokumentu, w którym zapisany będzie program polityki prorodzinnej państwa. Tezy programu znajdują się w końcowej fazie opracowania.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pracom nad raportem towarzyszył przedwczesny szum, który jednak miał również swoje dobre strony. Raport cieszy się zainteresowaniem, które jest świadectwem potrzeby nieustannego zajmowania się sprawami rodziny. Zwraca uwagę społeczeństwa na odpowiedzialność za poziom życia, za zdrowie, za wychowanie młodego pokolenia i wpływ na to środków masowego przekazu.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Rodziny polskie to nasz naród, to my sami. ˝Raport o sytuacji polskich rodzin˝ można w pewnym sensie odczytywać jako raport o stanie państwa polskiego. Pragnę zatem, aby był państwu pomocny.</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Raport nie jest, gdyż nie może być, dziełem ostatecznie zakończonym, bo sytuacja się zmienia. Najczęściej życie koryguje, zarówno pozytywnie jak i negatywnie, dokonywane przez nas zapisy. ˝Raport o sytuacji polskich rodzin˝ stanowi źródło, podstawę do przemyśleń i prac nad tworzeniem polityki prorodzinnej państwa - polityki wpływającej na sytuację rodzin. Rodziny muszą stawić czoło wielu zagrożeniom, które stwarzają: bezrobocie, ubóstwo, niezaradność życiowa, nieprawidłowe wypełnianie przez rodziców ich funkcji, przemoc w rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Te zagrożenia ostro ujawniły się na skutek zmian ustrojowych, które pozwoliły wyjść z ukrycia zjawiskom niemiłym, a nawet strasznym.</u>
          <u xml:id="u-68.9" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Dowiadujemy się o kolejnym noworodku znalezionym w śmietniku, widzimy ludzi żebrzących na ulicach, czytamy o zbrodniach. Te przerażające obrazy nie są nowe, zmienił się tylko ich wymiar. Pamięć ludzka jest krótkotrwała. Sprawy miłe wypierają przykre. Zapomina się o tym, co było, a nie mamy zbiorczego raportu o wcześniejszej sytuacji polskich rodzin. Teraz chcemy iść dalej, wydostać się z przepaści. Rodzinom zależy na poczuciu bezpieczeństwa, na zachowaniu zdrowia, na wychowaniu i edukacji dzieci oraz na polepszaniu własnego bytu.</u>
          <u xml:id="u-68.10" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Jak wygląda obraz polskich rodzin? W Polsce podstawę tworzenia zdecydowanej większości rodzin stanowi para małżeńska. W czasie mikrospisu w 1995 r. zarejestrowano w Polsce 10,5 mln rodzin. W tej liczbie 59% stanowiły małżeństwa z dziećmi, 24% - małżeństwa bez dzieci i 17% - samotne matki lub ojcowie z dziećmi. W tym czasie we wszystkich rodzinach było ogółem 11,8 mln dzieci w wieku do lat 24.</u>
          <u xml:id="u-68.11" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">W sytuacji demograficznej Polski lat dziewięćdziesiątych za najistotniejsze należy uznać: spadek liczby nowo zawieranych małżeństw powodowany obniżeniem skłonności do zawierania małżeństw. Od 5 lat notuje się przewagę związków rozwiązanych w stosunku do nowo zawartych małżeństw oraz wzrost absolutnej i względnej liczby rozwodów. Najczęstsze przyczyny rozwodów to alkoholizm męża, zdrada lub trwały związek uczuciowy z inną kobietą, brak zainteresowania rodziny, brak porozumienia w sprawach życia codziennego oraz znęcanie fizyczne.</u>
          <u xml:id="u-68.12" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Kolejnym zagadnieniem jest postępujący istotny spadek liczby urodzeń, będący wynikiem zmniejszającej się skłonności do rodzenia dzieci. Jeżeli porównamy liczbę urodzeń w latach 1996-1997, to zmniejszyła się ona o kolejne 16 tys.</u>
          <u xml:id="u-68.13" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Dalej obserwujemy:</u>
          <u xml:id="u-68.14" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">- systematyczny wzrost udziału urodzeń pozamałżeńskich; proszę państwa, średnio co 10 dziecko rodzi się w rodzinie niepełnej;</u>
          <u xml:id="u-68.15" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">- utrwalanie niskiego poziomu dzietności kobiet, który nie gwarantuje prostej zastępowalności pokoleń;</u>
          <u xml:id="u-68.16" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">- spadek umieralności niemowląt do 10 promili, który mimo obniżenia nadal osiąga jedną z najwyższych wielkości w Europie;</u>
          <u xml:id="u-68.17" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">- nadumieralność mężczyzn w wieku 35-64;</u>
          <u xml:id="u-68.18" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">- stopniowe wydłużanie się przeciętnego trwania dalszego życia.</u>
          <u xml:id="u-68.19" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Co więc nas czeka? Zgodnie z prognozą rozwoju ludności Polski, opracowaną przez Główny Urząd Statystyczny w 1996 r., liczba ludności w 2000 r. wyniesie 38,9 mln, a w roku 2020 - 40,7 mln. W okresie do 2020 r. należy oczekiwać następujących zmian w strukturze ludności według wieku: znacznego udziału liczby dzieci i młodzieży w wieku nauczania, zarówno w szkołach ponadpodstawowych, jak i wyższych; istotnego przyrostu populacji w wieku 20-29 lat, czyli w wieku, w którym najczęściej zawierane są związki małżeńskie i zakładane rodziny oraz istotnego przyrostu populacji w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-68.20" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Jakie zadania stają zatem przed polityką ludnościową? Na obecnym etapie rozwoju demograficznego najważniejszym zadaniem jest zahamowanie postępującego spadku liczby zawieranych małżeństw oraz urodzeń i przywrócenie prostej zastępowalności pokoleń. Można to osiągnąć między innymi poprzez podejmowanie określonych działań w zakresie polityki finansowej, mieszkaniowej oraz polityki zatrudnienia. Istotne wyzwania dla polityki prorodzinnej wynikają z przewidywanych zmian struktury ludności według wieku. Dotyczą one:</u>
          <u xml:id="u-68.21" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Po pierwsze, systematycznego wzrostu liczby młodzieży w wieku szkoły średniej, który wymaga zwiększenia bazy materialnej oraz liczebności kadr pedagogicznych.</u>
          <u xml:id="u-68.22" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Po drugie, znacznego wzrostu liczby osób w wieku zawierania małżeństw, co stanowi poważne zadanie dla kształtowania polityki mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-68.23" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Po trzecie, nieuniknionego procesu starzenia się ludności, który jest również wyzwaniem dla służby zdrowia, reformy systemu emerytalnego i opieki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-68.24" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Ważnym zadaniem polityki prorodzinnej jest także przygotowanie do życia w rodzinie poprzez odpowiedni system edukacji, popularyzowanie właściwych wzorców życia rodzinnego w środkach masowego przekazu, uwrażliwianie społeczeństwa na potrzeby innych oraz na patologie w rodzinach. Zadania te należą do grupy działań nie wymagających specjalnych środków finansowych, a jednocześnie są wyrazem troski o stworzenie każdemu człowiekowi warunków do godnego życia.</u>
          <u xml:id="u-68.25" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Należy podkreślić, że ostatnie lata przynoszą systematyczny wzrost poziomu życia materialnego polskiego społeczeństwa. Świadczą o tym zarówno wzrost realnych dochodów ludności, jak i zmiany zachodzące w strukturze wydatków, które zbliżają ich kształt do obserwowanych w rozwiniętych krajach zachodnich. Jednakże obok widocznych oznak poprawy kondycji finansowej rodzin znaczna ich część żyje nadal w trudnych warunkach. W latach 1993-1997 wyraźnie pogłębiła się różnica pomiędzy najzamożniejszą grupą gospodarstw domowych a grupą najuboższych. Dla przykładu podam, że w grupie najzamożniejszej dochody były prawie pięciokrotnie wyższe niż w tej drugiej grupie.</u>
          <u xml:id="u-68.26" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Głównymi przyczynami trudnej sytuacji materialnej rodzin są bezrobocie i wielodzietność wśród rodzin ubogich. Zagrożenie trwałym ubóstwem zwiększa się w przypadku zamieszkiwania w małych miastach i na wsiach. Szczególnie niepokojący jest proces utrwalania się ubóstwa oraz fakt zagrożenia skrajnym ubóstwem dzieci i młodzieży. Spośród około 1700 tys. osób, których wydatki były niższe od minimum egzystencji, blisko połowę stanowiły osoby, które nie ukończyły 19 lat, a jedna trzecia tej populacji to dzieci do lat 14.</u>
          <u xml:id="u-68.27" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Bardzo trudna jest sytuacja rodzin wiejskich. Rośnie liczba osób bezrobotnych zamieszkałych na wsi. Złą sytuację zatrudnienia na wsi pogłębia fakt istnienia znacznego bezrobocia ukrytego w rolnictwie. Bezrobocie na wsi jest zjawiskiem bardziej trwałym i trudniejszym do ograniczenia niż bezrobocie w mieście. Szczególnie niebezpieczne w skutkach jest bezrobocie wśród pracowników byłych PGR, silnie skoncentrowane lokalnie, długotrwałe i tym samym stanowiące realne zagrożenie dla rozwoju rodzin.</u>
          <u xml:id="u-68.28" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Rodziny wielodzietne wymagają szczególnej troski ze strony państwa, stanowią bowiem grupę najbardziej zagrożoną ubóstwem. To te rodziny najczęściej dotyka problem bezrobocia. Minimum socjalnego nie osiąga ponad 60% rodzin z trojgiem dzieci oraz około 80% z czwórką i więcej.</u>
          <u xml:id="u-68.29" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Tragiczna w wymowie jest statystyka dotycząca minimum egzystencji, które - pozwolę sobie przypomnieć - oznacza poziom dochodów pozwalających jedynie na zakup dóbr niezbędnych do przeżycia. Poziomu tego nie osiąga ponad 5% rodzin z trójką dzieci oraz 16% rodzin z czworgiem i więcej dzieci.</u>
          <u xml:id="u-68.30" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Krytycznie należy ocenić sytuację mieszkaniową. W ostatnich latach pogłębiają się trudności z rozwiązaniem tych problemów. Co dziesiąte gospodarstwo nie ma własnego mieszkania, przy czym ponad 40% ludności żyje w mieszkaniach przeludnionych. Tylko 1/3 młodych małżeństw posiada samodzielne mieszkanie. Dodać należy, że prawie połowa zajmowanych lokali wymaga również kapitalnego remontu. Aby wszystkie rodziny mogły mieszkać we własnym mieszkaniu, należy wybudować ponad półtora miliona mieszkań. Zadanie ogromne, zwłaszcza że w ostatnich latach oddawano zaledwie około 50 tys. mieszkań rocznie.</u>
          <u xml:id="u-68.31" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Poważnym problemem stają się rosnące zaległości w opłatach związanych z użytkowaniem mieszkania. Z opłatą za mieszkanie zalega około 8% rodzin, za gaz i energię - około 5% rodzin. Należy podkreślić, że opłaty mieszkaniowe stanowią znaczące obciążenie budżetów domowych rodzin najuboższych. Coraz więcej rodzin nie jest w stanie temu sprostać.</u>
          <u xml:id="u-68.32" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pilne zatem stało się podjęcie przez państwo działań zmierzających do stworzenia możliwości uzyskania samodzielnego mieszkania, poprawienia warunków mieszkaniowych rodzin, wsparcia w utrzymaniu mieszkań. Rząd podjął działania w celu poprawy tej sytuacji, przyjmując w lipcu br. średniookresową strategię sektorową pod tytułem ˝Gospodarka przestrzenna, nieruchomości, budownictwo mieszkaniowe˝.</u>
          <u xml:id="u-68.33" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiona w raporcie diagnoza kondycji finansowej rodzin wskazuje na istnienie zagrożeń dla procesu zaspokajania potrzeb gospodarstw domowych oraz dla skali i kształtu materialnego rozwarstwienia społeczeństwa. Za najważniejsze w prowadzeniu polityki prorodzinnej uważamy przechodzenie od zasady opiekuńczości państwa do zasady pomocniczości. Konieczne jest, aby państwo stworzyło warunki umożliwiające poprawę materialnej sytuacji rodzin. Należy zatroszczyć się o to, by dochody z pracy miały podstawowe znaczenie w utrzymaniu rodziny. Zgodnie z zasadą pomocniczości państwo powinno stymulować wzrost aktywności własnej rodziny poprzez stwarzanie warunków dla osiągnięcia przez nią samodzielności ekonomicznej. Podniesieniu znaczenia dochodów z pracy służyć będzie niewątpliwie wprowadzenie rozwiązań prorodzinnych w systemie podatkowym. Uwzględnienie w rozliczeniach podatkowych dzieci pozwoli wielu rodzinom, zwłaszcza posiadającym liczne potomstwo, uzyskać poprawę sytuacji finansowej bez uciekania się do świadczeń pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-68.34" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Obok tych działań konieczne jest zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego rodzinom, które nie posiadają własnych dochodów lub też dochody te nie są wystarczające dla prawidłowego funkcjonowania rodziny. Aktualnie funkcjonuje szereg świadczeń socjalnych, kierowanych do rodziny w różnych okresach jej życia. Konieczne jest dokonanie przeglądu tych świadczeń pod kątem ich efektywności i właściwego adresowania. Rozważenia wymaga zasadność podjęcia prac nad koncepcją dochodu gwarantowanego.</u>
          <u xml:id="u-68.35" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! ˝Raport o sytuacji polskich rodzin˝ przedstawia także sytuację zdrowotną rodzin. W ostatnich latach nastąpiła destrukcja systemu ochrony zdrowia, która powoduje: utratę poczucia bezpieczeństwa zdrowotnego Polaków, coraz większe obciążene pacjentów kosztami leczenia, wreszcie niewydolność publicznych zakładów opieki zdrowotnej, ich narastające zadłużenie i dekapitalizację.</u>
          <u xml:id="u-68.36" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Polacy w porównaniu z ludnością Europy Zachodniej żyją krócej. Przedwcześnie umierają mężczyźni w sile wieku, głównie z powodu chorób układu krążenia, a kobiety - na skutek chorób nowotworowych. Śmierć osób dorosłych w wieku pełnienia obowiązków rodzinnych i wychowawczych jest w Polsce znacznie częstszą przyczyną powstawania rodzin niepełnych niż rozwody. W konsekwencji następuje zwykle obniżenie poziomu życia rodziny i realizacji funkcji wychowawczych przez jedno z rodziców samotnie wychowujących dzieci.</u>
          <u xml:id="u-68.37" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Opieka zdrowotna nie zaspokaja wszystkich potrzeb. Im trudniejsza jest sytuacja materialna rodziny, tym mniejsze możliwości zadbania o zdrowie. Według ostatnich badań GUS w roku 1997 ok. 24% gospodarstw domowych rezygnuje z wizyty u lekarza i badań specjalistycznych bądź zabiegów rehabilitacyjnych z powodu braku pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-68.38" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">W raporcie przedstawione są problemy alkoholizmu. To tragedia bardzo wielu rodzin. Spożycie alkoholu na jednego mieszkańca Polski szacuje się w dalszym ciągu na poziomie 8 litrów stuprocentowego alkoholu rocznie. Głęboka degradacja zdrowotna osób uzależnionych od alkoholu dotyka ok. 800 tys. osób, czyli ok. 2% ogółu ludności kraju. Uszkodzenie zdrowia dorosłych z powodu nadużywania alkoholu stwierdza się u znacznej części dorosłych pacjentów leczących się w placówkach podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej. Szacuje się, że dotyczy to ok. 2 mln. osób. Każda z nich w orbitę swoich problemów wciąga rodzinę.</u>
          <u xml:id="u-68.39" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Ok. 8% ludności wypija ponad połowę wszystkich napojów alkoholowych znajdujących się na rynku. Rośnie spożycie alkoholu przez kobiety i, co jest tragiczne, wzrasta spożycie alkoholu przez ludzi młodych. Około 80% uczniów ze szkół podstawowych miało kontakt z alkoholem, średnio co szósty się upija. Tę wysoce niepokojącą informację należy ciągle mieć na uwadze, zwłaszcza jeżeli próbujemy podejmować walkę na przykład z haniebną reklamą alkoholu.</u>
          <u xml:id="u-68.40" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wiele miejsca w raporcie poświęcono młodzieży. Zebrane dane świadczą o tym, iż młodzież najpowszechniej wyznaje system wartości, w którym najbardziej eksponowane miejsce zajmują przyjaźń, miłość i rodzina. Ale przed tym dobrym młodym pokoleniem stoją poważne trudności i zagrożenia: brak zainteresowania rodziców, propagowanie konsumpcyjnego stylu życia, upadek autorytetu szkoły, zły wpływ filmów, gazet i gier komputerowych, działalność sekt, nie zawsze dobry wpływ rówieśników, rozmaite patologie w rodzinie, nieskuteczność prawa i resocjalizacji, jeśli chodzi o nieletnich przestępców, narkomania, słabe możliwości spędzania wolnego czasu i wreszcie bezrobocie. Środki masowego przekazu coraz silniej oddziałują na postawy i zachowania dzieci i młodzieży. Młodzi mają bardzo łatwy dostęp do środków przekazu i częsty kontakt z negatywnymi obrazami i treściami prezentowanymi w filmach, w prasie czy w czasopismach.</u>
          <u xml:id="u-68.41" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Rodzice to pierwsi i główni wychowawcy. Program polityki prorodzinnej winien zmierzać do zapewnienia realizacji konstytucyjnie gwarantowanych praw rodziców, czyli prawa rodziców do wychowania zgodnie z ich przekonaniami moralnymi i religijnymi, w tym prawa rodziców do wychowania dzieci w aspekcie płci, i prawa rodziców do swobodnego wyboru szkół.</u>
          <u xml:id="u-68.42" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uczestniczenie rodzin w kulturze jest ściśle związane z trudnościami i problemami charakterystycznymi dla okresu transformacji ustrojowej. Kłopoty finansowe rodzin, konieczność dodatkowego zarobkowania, bezrobocie oraz zmniejszanie środków budżetowych na kulturę sprawiają, że maleje znaczenie kultury w życiu rodziny. Media pokazują często rodziny w kontekście patologii i problemów poszczególnych jej członków, zwłaszcza kobiet i dzieci. Styl życia propagowany przez część środków masowego przekazu jest trudny do pogodzenia z wyznawaną w Polsce powszechnie hierarchią wartości. Rodziny nie pozostają bierne wobec emisji programów i filmów uznawanych za szkodliwe. Listy i protesty podpisują setki osób: rodzice, wychowawcy, nauczyciele i inne osoby zainteresowane dobrem dzieci i młodzieży. Interweniują w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji oraz u przedstawicieli rządu. Powszechny i łatwy dostęp do produkcji pokazującej przemoc i pornografię wymaga stanowczej weryfikacji przepisów administracyjnych i prawnych. Ochrona prawna rodziny to również ochrona przed rozpowszechnianiem treści i obrazów pornograficznych oraz propagujących przemoc.</u>
          <u xml:id="u-68.43" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W raporcie przedstawiono analizę obowiązujących rozwiązań prawnych dotyczących sytuacji rodzin. Prawo stanowi jeden z najważniejszych instrumentów polityki państwa wobec rodziny. Ochronę prawną rodziny zapewnia Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Jej zasady znajdują rozwinięcie i konkretyzację w przepisach szczegółowych, przede wszystkim w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, w Kodeksie cywilnym, w Kodeksie postępowania karnego. Przepisy prawne wspierające rodzinę występują również w innych unormowaniach prawnych, m.in. w Kodeksie pracy. Ochrona prawna rodziny koresponduje również z przyjętymi przez Polskę uregulowaniami międzynarodowymi, takimi jak Konwencja o Prawach Dziecka, Europejska Karta Społeczna, Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet.</u>
          <u xml:id="u-68.44" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Raport nie uwzględnia wszystkich aspektów życia rodziny. Rozpoznanie całokształtu wymaga podejmowania odpowiednich badań, jak też stałego monitorowania sytuacji rodzin polskich. Wtedy możliwe będzie uaktualnienie danych dotyczących rodziny oraz w miarę potrzeb weryfikacja założeń polityki na rzecz rodziny.</u>
          <u xml:id="u-68.45" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Program polityki prorodzinnej podkreśla potrzebę promocji rodziny, przedstawianie jej jako wartości samej w sobie, godnej ochrony i opieki ze strony państwa. Wzorzec polskiej rodziny jest wartością, którą możemy wnieść do wspólnej Europy, Europy ojczyzn.</u>
          <u xml:id="u-68.46" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Ciągle żywe są cechy odwiecznie charakteryzujące polskie rodziny, takie jak: patriotyzm, szacunek dla autorytetów, honor i godność. I to jest nasze bogactwo. To, w jaki sposób je wykorzystamy, zależeć będzie w dużej mierze od nas, tutaj zgromadzonych, od polskiego parlamentu. Nie zmarnujmy tego dobra. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-68.47" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jana Rulewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselJanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Mam zaszczyt w imieniu połączonych Komisji: Rodziny oraz Finansów Publicznych być sprawozdawcą w sprawie projektu uchwały, którą podjęto na posiedzeniu w dniu 9 września br. Uchwała składa się z trzech punktów, mianowicie wzywa rząd Rzeczypospolitej Polskiej, aby już teraz, w przyszłorocznym budżecie, zagwarantował środki na powszechne odpisy i inne ulgi z tytułu utrzymywania dzieci, po wtóre, aby w stosownym czasie przedstawił projekty ustaw zawierające udogodnienia podatkowe dla rodzin utrzymujących dzieci i uczącą się młodzież i wreszcie, po trzecie, żeby objął równoważną pomocą materialną rodziny z dziećmi i uczącą się młodzieżą wyłączone z systemu podatku dochodowego od osób fizycznych, zwłaszcza największą populację, rodziny wiejskie.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#PoselJanRulewski">Można przyjętej bez głosów sprzeciwu przez dwie komisje uchwale postawić zarzuty ogólnikowości, niezrozumiałości i dlatego pozwolę sobie w nieco dłuższym wystąpieniu uzasadnić, jakich granic się trzymały i jakimi motywami kierowały obie komisje, gdy wystosowały tego rodzaju wezwanie do rządu. Wezwanie to być może zdaniem pewnej części opinii publicznej jest dzisiaj nieco spóźnione, z obowiązku informacyjnego podaję, że Komisja Rodziny problemem podatków prorodzinnych, rozwiązań prorodzinnych w polityce państwa zajmowała się jednak już od stycznia. Od stycznia prowadzony był w różnych formach dialog z przedstawicielami rządu, środowisk naukowych, prowadzone były rozmowy z ekspertami. Zatem żeby już uporządkować sprawy, wykorzystać maksymalnie czas, chciałbym przejść do uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PoselJanRulewski">Wysoki Sejmie! Nowo uchwalona konstytucja w art. 71 powiada: ˝Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny˝. Dodam: każdej rodziny. ˝Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej - a więc dodatkowej - pomocy ze strony władz publicznych˝. Tak więc z interpretacji tego zapisu wynika, że prawo Rzeczypospolitej nakłada na państwo, na jego organy powinność planowania rozwoju każdej polskiej rodziny. Czy ona jest spełniona? Zdaniem Komisji Rodziny i Komisji Finansów Publicznych, w których imieniu występuję, państwo nie wypełnia tej powinności w wystarczającym stopniu. Stąd inicjatywa uchwały w sprawie prorodzinnego podatku dochodowego od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#PoselJanRulewski">Źródeł inicjatywy należy doszukiwać się przede wszystkim w umowie koalicyjnej Unii Wolności i Akcji Wyborczej Solidarność, która zakładała pilne opracowanie prorodzinnych rozwiązań podatkowych. Także inni uczestnicy życia politycznego i związkowego widzą problem zagrożeń rodziny i potrzebę jej ochrony. Stawiają rodzinę jako cel zasadniczy swojej działalności. Tutaj przykładem może być choćby opezetzetowski pakt o rodzinie. Zresztą wcześniej w tej Izbie podejmowano różne inicjatywy. Dodam, że czyniono to w sposób niekonsekwentny. W poprzedniej kadencji Sejmu wyrazem tej inicjatywy był np. raport o stanie rodziny. Jego konsumpcja ograniczyła się jednak zaledwie do kwestii zasad przyznawania i wysokości zasiłków rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#PoselJanRulewski">Należałoby się zatem zastanowić, czy zła kondycja rodziny jest problemem wydumanym, niejako zastępczym. A jeśli nie, to czy istnieją potrzeby i możliwości udzielenia pomocy rodzinie. Aby odpowiedzieć na to pytanie, najpierw trzeba wskazać, jakie zagrożenia są jej udziałem, a następnie przejść do grupy rozwiązań. Takie między innymi cele postawiła sobie Komisja Rodziny, gdy już w momencie powstania zajęła się problemem nie rozwiązanym nie tylko w skali krajowej, ale również światowej. Dodajmy jeszcze do tego trudny problem, bo w warunkach polskich dotyczący poważnej redukcji działań opiekuńczych, ale i zarazem nieefektywnych działań państwa, oczywiście socjalistycznego.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#PoselJanRulewski">Przyznajmy, że jeśli omawiamy stan rodziny - mówił o tym pełnomocnik rządu do spraw rodziny - to jest to obraz budzący niepokój. Mimo poprawy sytuacji społecznej i gospodarczej w kraju dostrzegamy postępujący spadek autorytetu rodziny, a zwłaszcza pogorszenie jej sytuacji materialnej.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#PoselJanRulewski">Szczególnie niepokoi zjawisko autoredukcji młodych rodzin, bez którego trudno wyobrazić sobie utrzymanie substancji narodowej i harmonijny rozwój gospodarczy. Z tego powodu możliwe jest nawet ograniczenie dynamiki rozwoju w nieodległej perspektywie 10 do 20 lat. Zresztą dzisiaj, tzn. 2 tygodnie temu, politycy Komisji Polityki Społecznej utworzyli specjalne gwarancje chroniące system emerytalny przed skutkami niżu demograficznego. Nazwana przez członków komisji autoredukcja przejawia się następujacymi symptomami:</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#PoselJanRulewski">- przede wszystkim tym, o czym mówił tu już pełnomocnik rządu, a mianowicie spadkiem wskaźnika dzietności poniżej odtwarzalności pokoleń - 1,55 liczby rodzonych dzieci na parę. Dotyczy to szczególnie rodzin młodych, w okresie aktywnej prokreacji. Jeszcze gorzej wygląda to w odniesieniu do młodych kobiet znajdujących się w wieku największej aktywności, sprawności - w przedziale wieku od 20 do 24 lat - w odniesieniu do których spadek dzietności wyniósł aż 30%. Bardziej obrazowo przedstawił to jeden z członków komisji, mówiąc, że dziecko w polskiej rodzinie o bracie lub siostrze dowiaduje się z czytanki;</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#PoselJanRulewski">- zmniejszaniem się liczby zawieranych małżeństw, zwłaszcza w przedziale wiekowym między 20 a 30 rokiem życia;</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#PoselJanRulewski">- wzrostem liczby rozwodów i związków nieformalnych, co trwa już wiele lat.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#PoselJanRulewski">Zgodny jest zatem pogląd co do tego, że główną przeszkodą samorealizacji rodzin jest zła sytuacja materialna oraz brak dostatecznych, stabilnych środków osłonowych i ochronnych dla rodzin wielodzietnych, zapewnianych przez władze publiczne.</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#PoselJanRulewski">Jakimi problemami żyje dzisiaj młoda - przede wszystkim młoda - polska rodzina? Są to: wspomniany już deficyt mieszkań, bariery edukacyjne - nowa przeszkoda w samorealizacji rodzin, strach przed utratą pracy, zmniejszenie zakresu opieki przed- i pozaszkolnej. Tych zaledwie kilka wymienionych przyczyn niejednokrotnie zmusza młode rodziny do ograniczenia liczby potomstwa, a bywa że i do - co staje sę zjawiskiem powtarzającym się - całkowitej rezygnacji z jego posiadania.</u>
          <u xml:id="u-70.12" who="#PoselJanRulewski">Dane te zresztą potwierdzają niezmiennie przynajmniej dwa raporty o stanie polskiej rodziny - ten z 1995 r., któremu patronowała pani posłanka Banach, i ten, który mogliśmy właśnie poznać. Zatem wydaje się konieczne przerwanie tych niekorzystnych tendencji i - również - ucieczka od złudnych doświadczeń państw Europy Zachodniej, brzemiennych dzisiaj w dramaty imigracji zarobkowej i syndrom gastarbeiterów.</u>
          <u xml:id="u-70.13" who="#PoselJanRulewski">Oczywiście Komisja Rodziny zdaje sobie sprawę, że istnieje potrzeba podjęcia wielu działań prawnych, instytucjonalnych, a przede wszystkim działań w sferze materialnej. Polskie prawodawstwo przewiduje wiele rozwiązań służących niesieniu pomocy rodzinie. Jest ich około 30 i można je wyliczyć - są to stypendia, urlopy wychowawcze i macierzyńskie, zasiłki, przedmiotowe odpisy od podatku itd. Jednakże ten system jest niespójny, zawsze mamy tu do czynienia z ustawicznym brakiem środków i - jest to wprawdzie ważne, ale jednocześnie niewystarczające -ukierunkowany jest jedynie na rodziny dotknięte skrajnymi dysfunkcjami: bezrobociem, inwalidztwem, patologiami lub klęskami losowymi. Zresztą pamiętamy styczeń tego roku - niewielka zmiana cen energii wywołała swoiste ˝trzęsienie ziemi˝ zarówno w rodzinach, jak i na tej sali.</u>
          <u xml:id="u-70.14" who="#PoselJanRulewski">Zatem zdaniem Komisji Rodziny wysiłki władz publicznych i samorządowych - a samorząd właśnie rozwija się przecież - powinny odnosić się do wszystkich polskich rodzin bez względu na status materialny, a rozwiązania w tej mierze powinny mieć wysoką rękojmię - ustawową - w dłuższej perspektywie. Naszym zdaniem taką gwarancję powinien dawać m.in. system podatkowy. Jednak system obowiązujący obecnie pozostaje od lat neutralny wobec rodzin dzietnych - eufemistycznie mówiąc. Obejmuje, jak zresztą sama nazwa wskazuje, zaledwie osoby fizyczne, a nie gospodarstwa domowe. Największe dochody osiągają w tym systemie na ogół rodziny bezdzietne. Inne dane, statystyki wykazały, że rodziny pracownicze, na ogół obciążone dziećmi, miały w 1997 r. po raz pierwszy mniejszy dochód na członka rodziny - o 2% - niż rodziny emeryckie. Nie jest to wymówka pod adresem dochodów emeryckich, które też nie są wysokie, ale jest niepokojącym zjawiskiem, że rodziny pracownicze - prawda, panie przewodniczący? - które jednak stanowią dzisiaj tę główną podporę społeczeństwa i pracują również niejako dla przyszłości, mają mniejszy dochód na członka rodziny niż inne rodziny. W moim przekonaniu, i nie tylko w moim, pozostaje to w sprzeczności z konstytucyjnymi zasadami sprawiedliwości społecznej. A więc dostrzegamy, że polityka państwa wobec większości polskich rodzin jest od lat obojętna. Czy się mylimy w Komisji Polityki Społecznej? Nie. Nowe inicjatywy podatkowe stan ten pogłębiają, odchodząc w sferze podatków od osób fizycznych od zasady relatywnej równości, która powinna być oparta na indywidualnej zdolności świadczenia, która z kolei, zgodnie ze światową doktryną prawa podatkowego, powinna uwzględniać ekonomiczno-finansową sytuację podatnika, jak i czynniki kształtujące tę zdolność, zwłaszcza sytuację rodzinną podatnika. To nie są wydumane opinie członków Komisji Rodziny czy Komisji Finansów Publicznych - te opinie występują np. w opracowaniach naukowych prof. Mastalskiego i Wójtowicza.</u>
          <u xml:id="u-70.15" who="#PoselJanRulewski">Nowe propozycje ministra finansów wprawdzie uwzględniają założenia prorodzinne, ale odnoszą się tylko do wąskiej grupy podatników, tych o wysokich dochodach. Wprawdzie biorą w obronę miejsca pracy, ale przecież nie ma miejsc pracy bez wykwalifikowanej i wydajnej siły roboczej, i ku temu powinna zmierzać polska rzeczywistość, polska rodzina. W sumie jednak członkowie Komisji Rodziny pozostają neutralni wobec tych wszystkich rozwiązań podatkowych, ale o tyle tylko, o ile te rozwiązania nie będą neutralne wobec rodziny i zasad sprawiedliwości. Co prawda w podatkach trudno o sprawiedliwość, jest to fiskalny wymiar funkcjonowania państwa, jednakże nie może być zgody na to, aby niesprawiedliwość dotykała rodziny dzietne, rodziny - dodam - coraz słabiej tolerujące tę niesprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-70.16" who="#PoselJanRulewski">Wysoka Izbo! Jak już wspomniałem, prace komisji nad prorodzinnym systemem podatkowym miały swój początek już w styczniu. Do ministra finansów skierowano kilka dezyderatów. W oparciu o ekspertyzy (m.in. profesor Wójtowicz) oraz o opracowania Rządowego Centrum Studiów Strategicznych przedstawiono sprawdzalne, zweryfikowane liczbowo koncepcje podatku prorodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-70.17" who="#PoselJanRulewski">Z uwagi na to, że przekaz w mediach był niepewny, pozwolę sobie przedstawić pewną zaledwie projekcję rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-70.18" who="#PoselJanRulewski">Po pierwsze, zakłada się, że podatek dochodowy od osób fizycznych to w tej chwili praktycznie zasadniczy instrument regulacyjny w ręku państwa, bo podatki VAT od towarów i usług oraz akcyzy mają charakter totalny, typowo fiskalny i nie ma w nich elementów regulacyjnych. Cła maleją, dochody z prywatyzacji będą przeznaczane na fundusze ubezpieczeniowe, zatem w rękach państwa pozostaje wyłącznie podatek od osób fizycznych. Uważamy, że powinien on zawierać w sobie elementy prorodzinne, uwzględniające stan rodziny podatnika, a zwłaszcza dzietność, jako spełnienie indywidualizacji daniny. Podatek bowiem to danina na rzecz państwa, ale ona nie może być tylko ograniczona do osoby abstrakcyjnego zresztą podatnika i dochodów. Powinna uwzględniać to, z kim pozostaje on we wspólnocie, z kim prowadzi gospodarstwo. Uważamy, że w tym właśnie będzie realizowała się zasada sprawiedliwości społecznej.</u>
          <u xml:id="u-70.19" who="#PoselJanRulewski">Po wtóre, podatek prorodzinny nie może naruszać rynkowych mechanizmów gospodarczych, a w szczególności tych dotyczących podatników. Nie może hamować ich inwestycji, ambicji osiągania wyższych dochodów i aktywności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-70.20" who="#PoselJanRulewski">Po trzecie, musi mieć na uwadze równowagę finansową państwa. W związku z tym budowę prorodzinnego systemu podatkowego trzeba rozłożyć na kilka lat, poczynając od 1999 r., kiedy należałoby, zdaniem komisji, stworzyć grunt dla rozwiązań. Wiele się o tym mówi, więc odwołajmy się do przykładu, jak wyglądałby on na początku tego roku, przy czym przyjmijmy zasady podatkowe i wielkości tego roku. Otóż jeśli przyjmiemy, że mamy do czynienia z pięcioosobową rodziną, w której dwoje rodziców pracuje i posiada na utrzymaniu troje dzieci, to w świetle obecnych zasad podatkowych zapłacą ok. 1230 zł podatku. Gdyby przyjąć rozwiązania, które już są znane w literaturze, wspierane przez Komisję Rodziny, to wysokość tego podatku w momencie jego wprowadzenia spadłaby do poziomu 590 zł, co oznaczałoby dodatkowy wzrost budżetu rodzinnego o 638 zł. Dodam, że nie jest to zagadnienie, zdawałoby się, tak proste. Występuje tu pojęcie ilorazu zastępczego, różna waga znaczenia każdego dziecka. Niewątpliwą i powszechnie uznaną rzeczą jest, że utrzymanie jednego dziecka jest dla rodziny łatwiejsze niż utrzymanie trzeciego. Dlatego ten system poświęca większą wagę finansową trzeciemu dziecku.</u>
          <u xml:id="u-70.21" who="#PoselJanRulewski">Do rozważenia jest, jak dalece miałyby być łączone podatki rodziców według przyszłego systemu. Dzisiaj godzimy się z tymi wszystkimi, którzy powiadają, że obecny system ulg, odpisów jest nieracjonalny i niesprawiedliwy. Z moich danych wynika, że najczęściej z łączenia dochodów korzystają osoby najlepiej uposażone. Według danych zgłoszonych przez jeden z wojewódzkich urzędów skarbowych, z akcji czy też przywileju łączenia dochodów korzysta 50% najlepiej uposażonych mieszkańców naszego kraju, co jest oczywiste, gdyż ludzie biedniejsi na ogół mieszczą się w pierwszym przedziale skali. Dodajmy do tego, że w roku 1996, według danych NIK, podatnicy z pierwszego przedziału odpisali sobie z podatku 777 zł, z drugiego przedziału - 4 700, a podatnicy z trzeciego przedziału - 18 000 zł. To wskazuje, że ten system odwraca się od rodziny i od zasad sprawiedliwości społecznej. W związku z tym konieczne jest podjęcie wielu działań.</u>
          <u xml:id="u-70.22" who="#PoselJanRulewski">Innym problemem i niesprawiedliwością jest tzw. wielka ulga mieszkaniowa, budowlana, która w gruncie rzeczy zakłada odpis na zadania inwestycyjne, na budowę domków. Z kolei dane wyczytane w raporcie o stanie rodziny dowodzą, że większość tych pieniędzy idzie na rozbudowę bądź budowę luksusowych rezydencji. Powierzchnia mieszkań spółdzielczych, trudno dostępnych, ale być może dostępnych średniej grupie zamożnych, nie zmienia się od lat, podczas gdy powierzchnia domów jednorodzinnych i innych zwiększyła się o 30%. Instytut Gospodarki Mieszkaniowej dowodzi, że gdyby ulgi, które odpisali sobie w głównej mierze konsumenci wielkich ulg budowlanych, przeznaczyć na budowę średniostandardowych mieszkań, to z kwoty 23 bilionów starych złotych można byłoby ich wybudować 50 tys. Tymczasem przybyło ich zaledwie kilka tysięcy. To, jak obracać ulgami, którymi przecież również dysponujemy jako podatnicy, jest zadaniem dla pana premiera, dla rządu.</u>
          <u xml:id="u-70.23" who="#PoselJanRulewski">Wróćmy do uzasadnienia Komisji Rodziny, żeby już uciec od tych czasem złudnych, ale na ogół prawdziwych statystyk. Uważamy, racjonalizując system, że ulgi mieszkaniowe powinny być rozliczane według stanu rodziny, na głowę w rodzinie a nie na zadanie, bądź skierowane na ogół do jednego płatnika. Ponadto komisja uważa, że wobec podatników nieobjętych obecnie systemem, a są to: podopieczni pomocy społecznej, rodziny wiejskie i zamieszkujące małe osiedla, rodziny, których członkowie poszukują pracy, należy stworzyć równoległy system rekompensowania, żeby nie było kolejnej niesprawiedliwości. Na szczęście takich rodzin znajdujących się poza systemem podatku dochodowego od osób fizycznych jest niewiele, pół miliona, plus drugie tyle z powodu tego, że nie mają zdolności do odpisywania swych ulg ze względu na małe dochody.</u>
          <u xml:id="u-70.24" who="#PoselJanRulewski">Każdy pyta w tym momencie o skutki budżetowe. Twierdzimy, co jest wyliczone w oparciu o dane Rządowego Centrum Studiów Strategicznych, że skutki, jeśli chodzi o ten przyczółek, który powinien się rozwijać w miarę jak wzrasta dochód narodowy, w przyszłym roku wynosiłyby 1300 mln zł plus 300 mln na pomoc równoważną w formie zwiększenia zasiłków dla podopiecznych pomocy społecznych i tych wszystkich, którzy nie są objęci systemem podatku od osób fizycznych. Oczywiście dalej przewidujemy powiększanie tego, jak bym powiedział, modułu rodzinnego w podatku.</u>
          <u xml:id="u-70.25" who="#PoselJanRulewski">Z przedstawionego projektu wynika, że rozwiązanie łączy w sobie zasady prawne i przywraca właściwy sens zasadom podatkowym. Odpowiada na wyzwania polityki demograficznej państwa, które nie może być zwolnione z pomocy rodzinie. Cechuje go, wbrew obiegowym opiniom, realizm w podejściu do zasad gospodarczych. Inne koncepcje, m.in. podatek liniowy, wprawdzie upraszczają zeznania podatkowe, ale wytwarzają poza nim różnego rodzaju fundusze. W tej Izbie powstały już dwa fundusze. Upraszczamy system podatkowy, ale rodzina gdzieś się tam przeciska: powstał fundusz kredytów i pomocy studentom. Dziś wiemy z różnych badań NIK, że te fundusze są bardziej korupcyjne, drogie, a dla ludności trudne, bo uzyskanie kredytu czy pożyczki to wypełnienie kilkunastu załączników plus przyprowadzenie kilku wierzycieli. Przed chwilą wspomniałem o funduszu demograficznym, który znowu będzie miał ciała zarządzające, który będzie miał oczywiście swoje biura, komputery i jak zwykle będą z tym problemy. Zatem droga do rozwiązywania problemów polskiej rodziny, w tym oczywiście gospodarczych, bo przecież rodziny są też częstokroć gospodarzami, są właścicielami, nie prowadzi wyłącznie do wyczyszczania jednego systemu podatkowego i przerzucania go na inne formy działalności gospodarczej, na inne formy organizacyjne wydatkowania pieniędzy, zresztą tych funduszy w naszym kraju występuje..., częstokroć nie ma między nimi żadnych powiązań, a wydatkowanie pieniędzy uchodzi kontroli społecznej. W tym rozumieniu Komisja Rodziny uważa, że w tej chwili najbardziej szczelny, choć nie najlepiej szczelny, jest system podatkowy, nie tylko ze względu na powszechność, na pewną dyscyplinę, ale i też sprzęt, który posiada lub powinien posiadać.</u>
          <u xml:id="u-70.26" who="#PoselJanRulewski">Wysoka Izbo! Kończąc już to, przydługie może, wystąpienie uważamy, że potrzeba przeniesienia dyskusji na forum Sejmu w oparciu o projekt uchwały wynika z elementarnego prawa poddawania najważniejszych ustaw osądowi społecznemu, wynika również z faktu, że dezyderaty komisji nie znalazły zrozumienia w oczach ministra finansów. Z jego strony było kilka odpowiedzi, na przykład żeby utrzymać obecny system pomocy rodzinie ze strony państwa, że niemożliwe są zmiany, ponieważ prawa nabyte w zakresie na przykład ulgi budowlanej ograniczają manewr Ministerstwa Finansów. Wreszcie tuż przed dzisiejszym wystąpieniem minister finansów opowiedział się zdecydowanie za wprowadzeniem podatku liniowego. Również, i to zarazem jest pytanie do rządu, w założeniach budżetowych państwa z bodajże sierpnia nie znaleźliśmy śladu polityki prorodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-70.27" who="#PoselJanRulewski">W tym stanie rzeczy dwie połączone komisje uznały, że nie mogą być nieobecne w tej wielkiej debacie na temat jednej z zasadnicznych spraw wyznacznika sprawiedliwości systemu, jakim jest dyskusja o podatkach. W trakcie dyskusji zarówno w Komisji Rodziny, jak i połączonych komisji pojawiały się nieliczne głosy związane z innymi propozycjami, m.in. postulowały zwiększenie przede wszystkim pomocy rodzinom znajdującym się w tej właśnie szczególnej sytuacji, w tej najbardziej niekorzystnej, dotkniętym losowymi przypadkami. Inny głos obwarowywał pomoc dla rodzin od ustalenia kryterium minimum socjalnego, zaś instrumentem udzielania tej pomocy miały być pewne służby pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-70.28" who="#PoselJanRulewski">Bywa jeszcze, że pytają ludzie, a jak w innych krajach wygląda sprawa podatków. Otóż komisja sprawdziła i stwierdziła, że w 20 krajach OECD, a więc tego klubu, do którego przynależnością przynajmniej w zeszłym roku się chełpiliśmy, w 16 stosowane są różne formy pomocy państwa, również w podatkach, przede wszystkim w podatkach rodzinie bądź jego członkom. Są to formy materialne, oczywiście zdrowotne, edukacyjne, w formie odpisów i ulg. Nadto zauważamy, że projekt uchwały nie koliduje z prawodawstwem Wspólnoty Europejskiej, albowiem prawo wspólnotowe nie przewiduje jednolitych rozwiązań podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-70.29" who="#PoselJanRulewski">Wysoka Izbo! Kończąc na tym, dziękując za uwagę wszystkim obecnym i tym nieobecnym, tym, co pomagali w sformułowaniu podstaw tej ustawy, apeluję do Wysokiej Izby o przyjęcie uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Sejm ustalił w łącznej debacie nad tymi punktami porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 6 do 92 min., tj. debatę średnią.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Krzaklewskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselMarianKrzaklewski">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Zaczynamy dziś w Sejmie, nareszcie zaczynamy, debatę o polskiej rodzinie, o jej sytuacji, o jej problemach, o tym, co trzeba dla niej uczynić. Rozpoczęcie tej debaty jest możliwe dzięki wielkiej pracy autorów ˝Raportu o sytuacji polskich rodzin˝. Dostarczyli nam oni bardzo obfity materiał do przemyśleń i dyskusji. Za ten ogromny i owocny wysiłek należy im się podziękowanie.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#PoselMarianKrzaklewski">Diagnozę zawartą w raporcie przedstawił obszernie przed chwilą minister Kazimierz Kapera. Szczegółowe rozszerzenie przedstawił poseł Jan Rulewski, któremu dziękuję za konkretne elementy zawarte w jego wystąpieniu. Widać, że doświadczenie związkowe bardzo pomaga w formułowaniu programów prorodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#PoselMarianKrzaklewski">Z tych wypowiedzi wynika jasno, że mimo stopniowej, postępującej z roku na rok poprawy sytuacji gospodarczej znaczna część polskich rodzin nadal boryka się z ogromnymi trudnościami życiowymi; że problemy niektórych polskich rodzin niestety się powiększają; że bardzo wiele rodzin ma duże kłopoty z dostosowaniem się do warunków gospodarki rynkowej. To obraz daleki od kolorowej laurki. Możemy się tylko pocieszać tym, że polskie rodziny mają się i tak lepiej od przeciętnych rodzin z innych krajów zmagających się z podobnymi problemami jak Polska. W polskich rodzinach, w porównaniu z innymi krajami Europy Środkowej, mniej jest samotnych matek, rodzi się nieco więcej dzieci, mniej jest różnych patologii, a więcej inicjatywy, większa jest skuteczność różnych form rodzinnej samopomocy. To niewątpliwy efekt starań większości naszych rodzin, ich zaradności, to efekt fundamentalnych wartości, na których opierają się Polacy.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#PoselMarianKrzaklewski">Utrzymująca się wciąż siła polskich rodzin w znacznie mniejszym stopniu wypływa z polityki prowadzonej przez państwo w ostatnich kilku latach. Raport ukazuje, że Polsce lat dziewięćdziesiątych brakuje ciągle spójnej, klarownej polityki wobec rodzin, że obowiązujące dotąd rozwiązania, choć doraźnie wielu rodzinom pomagają, w większości wypadku nie motywują do aktywności, do usamodzielniania się. To są fakty. Nieco smutne fakty. Takie jest dziedzictwo błędnej polityki społecznej czasów PRL. Takie są również konsekwencje zajmowania się w niewystarczającym stopniu problematyką rodzinną po roku 1989. Sięgnę do dokumentu powstałego prawie dwa lata przed omawianym dzisiaj raportem. W opracowaniu ˝Polityka społeczna w latach 1994-1996˝, przygotowanym w końcu 1996 r. przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, możemy przeczytać, że choć ˝kolejne lata transformacji przyniosły poprawę sytuacji gospodarczej kraju, nie znalazło to jednak odzwierciedlenia w powszechnej poprawie warunków życia rodzin, zwłaszcza rodzin z dziećmi. (...) Nie opracowano spójnych zasad polityki rodzinnej, zapewniającej pełniejszą ochronę rodzin. (...) Zmniejszyły się realne nakłady na sferę usług społecznych związanych z opieką nad dzieckiem˝.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#PoselMarianKrzaklewski">Wysoka Izbo! Taki był, niestety, ˝dorobek˝ naszych poprzedników, którzy konsekwentnie przeciwstawiali się propozycjom prorodzinnych reform, przedstawianym m.in. przez ˝Solidarność˝. Tym większe zadania stoją przed nami dziś. Polskiej rodzinie trzeba pomóc, nie można ciągle liczyć na to, że jest ona na tyle silna, aby dała sobie radę sama, że ˝jakoś tam będzie˝. Z raportu wynika jasno, że ten czas się kończy. Aby polskie rodziny dalej dawały sobie radę, trzeba dokonać wielkich zmian w mechanizmach gospodarczych i prawnych. Trzeba zbudować państwo przyjazne rodzinom, trzeba dać wszystkim rodzinom szansę na samodzielność.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#PoselMarianKrzaklewski">Wysoka Izbo! Przyczyny problemów nurtujących rodziny tkwią nie tylko w dalszej i bliższej przeszłości. Wielkim wyzwaniem dla wszystkich polskich rodzin jest także kształt nowej cywilizacji. W coraz większym stopniu nasze społeczeństwo styka się problemami, którymi żyją społeczeństwa najbogatszych krajów świata. I właśnie stamtąd, z tamtych krajów dowiadujemy się, że problemy rodziny będą chyba najważniejszą kwestią rozstrzygającą o naszej przyszłości. To eksperci z zachodu mówią: nie będzie silnych społeczeństw bez silnych rodzin. Ta sprawa dotyczy również naszego kraju. Nie będzie silnej, nowoczesnej Polski XXI w. bez silnych rodzin. Te słowa to nie frazes. Taki właśnie wniosek płynie z uważnej obserwacji tego, co dzieje się w rozwiniętych krajach Zachodu. Naukowcy alarmują: tam, gdzie słabnie rodzina, słabnie również odpowiedzialność jednostki za swe czyny. Tam pojawiają się - i są przekazywane z pokolenia na pokolenie - jednostronne roszczenia wobec państwa, tworzy się uzależniona od świadczeń z zewnątrz ˝podklasa˝. Tam wkracza przestępczość.</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#PoselMarianKrzaklewski">Tam, gdzie słabnie rodzina, rodzi się także coraz mniej dzieci. W niektórych krajach Europy Zachodniej liczba ludności powyżej sześćdziesiątego roku życia jest wyższa od liczby osób młodych, do dwudziestego roku życia. Są takie miasta, gdzie na jedno dziecko w wieku przedszkolnym przypada nawet kilkanaście osób z pokolenia dziadków. Konsekwencją tego procesu musi być spadek dynamiki witalności społeczeństw, a także destabilizacja systemów emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-72.8" who="#PoselMarianKrzaklewski">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Bądźmy mądrzy przed szkodą. Zadbajmy o to, by w Polsce tak się nie stało. Pomóżmy zbudować państwo przyjazne rodzinie. Państwo, które nie będzie ludzi od siebie uzależniać, ale wspierać ich samodzielne działania. Państwo, w którym rodziny nie są klientem, lecz suwerenem. Trzeba raz jeszcze powtórzyć: Inwestycje w rodzinę to inwestycje w przyszłość całej gospodarki, to inwestycje w kapitał ludzki, którego znaczenie we współczesnym świecie ciągle rośnie. Tym, którzy próbują wmówić ludziom, że rozwiązania prorodzinne rujnują gospodarkę, chciałbym przypomnieć opracowanie Gary'ego Beckera, laureata nagrody Nobla z ekonomii w roku 1992. Wykazał on, że zdecydowaną większość bogactwa narodowego stanowi kapitał ludzki, a pierwszym miejscem, w którym ten kapitał się tworzy, jest rodzina. Wyliczył, że ogromny wpływ na tworzenie tego kapitału mają matki. Panie i Panowie! Te prawdy nowoczesnej ekonomii ciągle obowiązują.</u>
          <u xml:id="u-72.9" who="#PoselMarianKrzaklewski">Wysoka Izbo! Budowa państwa przyjaznego rodzinom to zadanie na wiele lat. To zadanie dla wszystkich pokoleń, dla wszystkich grup społecznych, dla wszystkich środowisk politycznych. Taka jest polska racja stanu. Nie może być bowiem - mówię do naszych koleżanek i kolegów z koalicji - prawdziwie wolnych, samodzielnych rodzin bez sprzyjającego im państwa. To właśnie w rodzinach i z rodzinami jest - kieruję te słowa do parlamentarzystów z lewej strony sali - najmądrzej, najzdrowiej i najbezpieczniej.</u>
          <u xml:id="u-72.10" who="#PoselMarianKrzaklewski">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Zbudujmy państwo przyjazne rodzinom, Polskę XXI w. Pierwszy krok już uczyniliśmy. Ten parlament i ten rząd stworzyły nowe podstawy dla lepszych od dotychczasowych rozwiązań w dziedzinie polityki społecznej. Uruchamiamy od 1 stycznia nowy system ochrony zdrowia. Będziemy mieli silne samorządy, a w nich centra pomocy rodzinie. Rozpoczęliśmy reformę edukacji instytucją bonu edukacyjnego, z większym wpływem rodziców na funkcjonowanie szkół. Dobiega końca reforma systemu emerytalno-rentowego, który zawiera rozwiązania korzystne dla kobiet na urlopach macierzyńskich.</u>
          <u xml:id="u-72.11" who="#PoselMarianKrzaklewski">Zróbmy następne kroki. Bogatsi o doświadczenia ostatnich miesięcy musimy wrócić za jakiś czas do dyskusji na temat kształtu polskiego prawa, w tym Kodeksu karnego. Poszukamy w czasie spokojnych merytorycznych dyskusji zapisów ustawowych, które zwiększą bezpieczeństwo polskich rodzin. Nauczmy się także znajdować takie rozwiązania w polityce gospodarczej, które będą sprzyjać zarówno kapitałowi, jak i kapitałowi ludzkiemu.</u>
          <u xml:id="u-72.12" who="#PoselMarianKrzaklewski">AWS będzie konsekwentna w dążeniu do takich zmian w systemie podatkowym, które określamy mianem prorodzinnego systemu podatkowego. Prorodzinne cele AWS będzie także osiągać poprzez realizację postulatu 5-dniowego tygodnia pracy, prace nad takimi rozwiązaniami prawnymi, administracyjnymi, aby niedziela była dniem naprawdę dla rodzin, prace w celu dokończenia projektów powszechnego uwłaszczenia, prace, które wprowadzają metodykę minimalnego dochodu gwarantowanego w naszym kraju. W tych działaniach powinniśmy w najbliższym czasie te konkrety dla rodzin zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-72.13" who="#PoselMarianKrzaklewski">W tych wszystkich działaniach Akcja Wyborcza Solidarność opiera się na wielu dokumentach katolickiej nauki społecznej, które, bardzo uniwersalnie dla wszystkich środowisk, bez względu na barwę tych środowisk przedstawiają wyjątkowo praktyczne i dalekowzroczne rozwiązania. Przypomnę spotkanie Ojca Świętego z przedstawicielami wszystkich wolnych związków zawodowych, od socjaldemokratycznych, po centroprawicowe. Wszyscy przywódcy wolnych związków zawodowych z całego świata byli zgodni co do jednego, że nauki Ojca Świętego i wskazania katolickiej nauki społecznej są wyjątkowo uniwersalne i praktyczne dla wszystkich - od lewicy po prawą stronę sceny politycznej. Nie tylko w Polsce, ale w całym świecie.</u>
          <u xml:id="u-72.14" who="#PoselMarianKrzaklewski">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Zacznijmy - krok po kroku -wprowadzać te właśnie sprzyjające rodzinie rozwiązania. Dajmy te rozwiązania jak najszybciej rodzinom. Takie rozwiązania - powszechne w nowoczesnych krajach Zachodu - sprzyjają i rodzinom, i gospodarce; pozwalają równocześnie pracownikom, i ojcom, i matkom rodzin, regenerować siły, przeznaczać je dla rodzin. Zróbmy to wszystko dla polskich rodzin. Jesteśmy im to winni.</u>
          <u xml:id="u-72.15" who="#PoselMarianKrzaklewski">Jestem przekonany, że ta debata temu pomoże. Akcja Wyborcza ˝Solidarność˝ popiera projekt uchwały w sprawie polityki prorodzinnej państwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę obecnie o zabranie głosu panią poseł Jolantę Banach w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselJolantaBanach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wystąpienie pana posła Krzaklewskiego było bardzo polityczne i taka już jest polityka tego rządu - werbalna.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PoselJolantaBanach">Chciałabym powiedzieć, że my nie będziemy dziękować rządowi za przygotowanie raportu, bo nie dziękujemy za wypełnianie przez rząd swoich obowiązków, ale witamy ten raport z zadowoleniem, zwłaszcza że rodził się on - nomen omen - w bólach przez prawie 9 miesięcy. Zwracam również uwagę, że debata nad raportem toczy się już obok dyskusji o roli rozwiązań rodzinnych w podatku dochodowym i o założeniach budżetowych na rok następny.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PoselJolantaBanach">SLD z tych powodów wnosił na początku czerwca br. o przeprowadzenie debaty nad informacją rządu o sytuacji polskich rodzin i polityce rodzinnej, ponieważ wnioski z debaty powinny być nie tylko podstawą konstruowania budżetu, wyboru kierunku zmian w systemie podatkowym, ale także winny być uwzględnione w pracach nad wdrażaniem reformy ubezpieczeń zdrowotnych i społecznych. Już dzisiaj wiemy, że kształtuje się je bez jakiejkolwiek analizy tego, jakie konsekwencje poniesie rodzina na skutek pozbawienia reform elementów socjalnych. Przypominam, że w reformie ubezpieczeń społecznych pozbawiono emerytury i renty części socjalnej, w reformie ubezpieczeń zdrowotnych, poza obniżeniem składki, wycofano również zielone recepty i wprowadzono częściową odpłatność za usługi medyczne. Mają one charakter jedynie ubezpieczeniowy, zgodnie z towarzyszącą im filozofią - tyle płacisz, potem tyle korzystasz i nic ponadto. Jak to się ma do zapowiadanej przez premiera Jerzego Buzka w exposé, cytuję: ˝równości szans dla wszystkich rodzin˝, to już tylko sam premier potrafi nam wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#PoselJolantaBanach">Te zagrożenia można by minimalizować, gdyby, jako się rzekło, dyskusja miała miejsce na początku roku. Po to właśnie był potrzebny raport. Zgodnie ze znaczeniem słownikowym raport jest synonimem sprawozdania, relacji i jako taki spełniać powinien przede wszystkim funkcję informacyjną. Tak więc na tym tle raport o sytuacji polskich rodzin powinien zawierać rzetelny obraz rzeczywistości, następnie rzeczywistość ta powinna zostać skonfrontowana ze stosowanymi już przez państwo instrumentami polityki rodzinnej. Oznacza to analizę efektywności obecnie obowiązujących systemów wsparcia rodziny. I na końcu raport powinien zawierać wnioski dotyczące formułowania celów polityki rodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#PoselJolantaBanach">Z tego to punktu widzenia chciałabym przystąpić do oceny przedstawionej informacji. Następnie pragnę wymienić główne zagrożenia, jeśli chodzi o sytuację polskich rodzin, także wynikające z prowadzonej obecnie polityki społeczno-gospodarczej, a kolejno nakreślić pożądane, w przekonaniu SLD, kierunki zmian.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#PoselJolantaBanach">Tak więc, po pierwsze, czy raport, panie ministrze, przedstawia rzetelny obraz rzeczywistości? Podczas posiedzenia komisji był pan uprzejmy nazwać towarzyszące powstawaniu raportu komentarze dziennikarzy złośliwymi. Zdaje się jednak, że ta złośliwość wyszła na dobre raportowi, jednak nie do końca. Nie jest on wolny bowiem od arbitralnych stwierdzeń, sądów pozbawionych badawczych podstaw. Miejscami przypomina deklarację ideową, co oczywiście jest sprzeczne z jego formą i funkcją, czasami jest wręcz śmieszne, ale i groźne, jak np. rozpaczliwe bagatelizowanie rozmiarów przemocy wewnątrzrodzinnej. Pozwólcie państwo, że zacytuję ten fragment raportu: ˝Z całą mocą należy podkreślić, że nieodpowiedzialne określanie skali przestępstw w rodzinie na setki tysięcy lub nawet miliony przypadków, coraz powszechniejsze w środkach masowego przekazu, jest niedorzecznością i wymaga pilnej potrzeby podjęcia odpowiednich badań w tym zakresie˝. Otóż badania oczywiście są. Dla pana udokumentowaniem takiego twierdzenia są wyniki badań przeprowadzone przez Radę ds. Rodziny przy wojewodzie katowickim. Według raportu rady 5% ankietowanych dzieci wskazuje, że rodzice stosują kary fizyczne. Nie mam ani zamiaru, ani podstaw nawet do kwestionowania reprezentatywności tych badań. Źródłem wiedzy jednak dla rządu Rzeczypospolitej Polskiej muszą być uznane, certyfikowane ośrodki badawczo-naukowe. Według badań CBOS, Uniwersytetu Warszawskiego, przeprowadzanych w ramach gender studies, ok. 70% rodziców niezmiennie przyznaje się do stosowania kar fizycznych wobec dzieci. Oczywiście bez względu na akceptację lub nie tego środka wychowawczego nie wszystkie przypadki przyjmują formę patologii, ale te informacje należy podać, a nie deprecjonować społeczną wagę zjawiska.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#PoselJolantaBanach">Mało tego, gdyby rząd miał czyste intencje, to w cytowanym przez raport opracowaniu GUS z 1997 r. pod nazwą ˝Uwarunkowania zachowań prokreacyjnych rodzin polskich˝ przeczytałby następujące słowa - to jest raport cytowany przez pana, panie ministrze. W tym raporcie na str. 35 czytamy: Oba analizowane badania z 1992 i 1995 r. wykazały rozmiary przemocy w rodzinie dotykające głównie kobiety, ale także dzieci. Zjawisko to jest spotykane na całym świecie, ale do niedawna było przemilczane lub traktowane jako wstydliwa sprawa wewnątrzrodzinna. Przemoc fizyczna bardzo często pojawia się już na początku małżeństwa. W badaniu z 1995 r. wymienia on 28% kobiet w wieku poniżej 30 lat, 11% - w wieku 30-34 lat i 12% - w wieku 35-39. Dane uzyskane w badaniu przeprowadzonym w 1995 r. są wymowne: z powodu przemocy fizycznej w rodzinie rozpadło się 6% małżeństw kobiet o wyższym wykształceniu, 20% - o średnim i 23% - o niższym. Średnio więc ofiarą przemocy wewnątrzrodzinnej pada 20% mężatek - to jest właśnie, panie ministrze, dokładnie ok. miliona.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#PoselJolantaBanach">Dlaczego w raporcie zabrakło informacji cyklicznych sprawozdań Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych z funkcjonowania ˝Niebieskiej linii˝? Co na to rządowa agencja i minister zdrowia, któremu ona podlega? Mam wrażenie, że u końca XX w. w środku Europy znowu występuje pokusa przemilczania zjawiska. W tym kontekście symptomatyczny jest brak przyczyn rozwodów w dziale pt. ˝Wzorce rozpadu rodzin˝. Wprawdzie pan je podał na tej sali, ale w raporcie brak jest pogłębionej analizy przyczyn rozwodów, która by wskazywała jednoznacznie, że rozmiary przemocy są jednak w Polsce duże. Pozwala to autorom raportu na stwierdzenie: ˝Jesteśmy jednym z nielicznych krajów w Europie, w którym proces dezintegracji rodziny postępuje wolniej i należy zadbać o to, by istniejący stan jak najdłużej zachować, mając na względzie negatywne skutki rozwodów˝. Fakt samego rozwoju w świetle badań GUS z 1993 r. ˝Rozpad małżeństw w Polsce - przyczyny i skutki˝ nie jest tożsamy z dezitegracją rodziny. Wyników tych badań w rządowym raporcie nie przedstawiono. Wyrażony optymizm w ocenie trwałości polskiej rodziny na tle wskaźników międzynarodowych jest nieuzasadniony i prowadzi do wniosku, że, w miejsce rzeczywistych działań na rzecz prawidłowego funkcjonowania rodziny, rząd być może zadowoli się jedynie statystyką i rozwiązaniami administracyjnymi. Niepokój co do przyszłości prawa do rozwodu budzi przeświadczenie, że zakaz udzielania rozwodów ze względu na dobro dzieci - cytuję - ˝jest w postępowaniu rozwodowym często pomijany˝. Przeświadczenia tego nie oparto na żadnych analizach orzecznictwa. Chciałabym zapytać ministra sprawiedliwości: jak dopuszcza bez dowodów takie oskarżenie podlegających mu sędziów?</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#PoselJolantaBanach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powyższe przykłady rodzą pytanie o dopuszczalność ideologicznych sądów w ocenie rzeczywistości. W tym zaś względzie lektura rozdziału poświęconego mediom i kobietom wywołuje szczególne wrażenia. Przypisywanie prasie, radiu, telewizji wyjątkowej misji wychowawczej jest nieporozumieniem, przecenianiem ich roli i zdejmowaniem odpowiedzialności ze środowisk powołanych do wypełnienia tych funkcji. Przytoczone w raporcie badania, wedle których ok. 70% dzieci spędza czas przed telewizorem, nie są dowodem na to, że należy programy wypełnić dydaktyzmem czy wprowadzić cenzurę, ale sygnałem, że zawiodły instytucje oferujące ciekawszy sposób spędzania wolnego czasu, że nie funkcjonuje właściwie infrastruktura opiekuńcza - to jest właśnie element polityki rodzinnej. Gdyby było inaczej, młodzież znajdowałaby autorytety wśród telewizyjnych idoli, tymczasem wedle tych samych badań, które pan minister przytacza, autorytetami są dla nich bliscy, rówieśnicy. Najmniej poparcia uzyskały gwiazdy filmowe, nauczyciel i ksiądz.</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#PoselJolantaBanach">Szczególnie miażdżącej krytyce poddano prasę kobiecą, która, cytuję: ˝lansuje model kultury indywidualnej kariery kobiety, a nie model kultury rodziny˝. Na tym tle rodzi się pytanie, na które próżno w raporcie szukać odpowiedzi, i proszę o odpowiedź pana ministra: Jaki model kariery mężczyzny lansują media, indywidualny czy rodzinny?</u>
          <u xml:id="u-74.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-74.11" who="#PoselJolantaBanach">Model indywidualnej kariery, cytuję: ˝głęboko frustruje kobiety z rodzin polskich˝. Znowu rodzi się pytanie, bez odpowiedzi, niestety: Czy pisma motoryzacyjne z ilustracjami ekskluzywnych aut nie frustrują polskich mężczyzn, których na nie zwyczajnie nie stać? A ˝Cztery Kąty˝, ˝Murator˝ - czy nie powodują zbiorowej frustracji wszystkich członków rodziny żyjących w substandardowych mieszkaniach? Może należałoby zakazać wydawania takich pism, budzących nasze pragnienia, które nie mogą być zaspokojone?</u>
          <u xml:id="u-74.12" who="#PoselJolantaBanach">Podobne cytaty - to są cytaty wzięte z tego raportu, panie pośle, to są cytaty wzięte z tego raportu - składające się na swoisty esej o mediach, który napisał polski rząd, można by mnożyć w nieskończoność. Problem jednak w tym, co z tego wynika? Otóż nic. Żadnych wniosków, chyba że pojawią się w konkretnych propozycjach wprowadzenia, w różnych formach, na przykład cenzury lub ograniczeń procesowych. A to jest możliwe, cytuję: ˝Praktyka ścigania sprawców tych przestępstw (dotyczących pornografii)...˝ - to też jest cytat z raportu - ˝...jest nieprawidłowa, gdyż sprowadza się do powoływania biegłych mających ocenić pornograficzny charakter publikacji i częstego umarzania sprawy˝. Pytam ministra sprawiedliwości: Czy oznacza to, że sąd nie będzie mógł powoływać biegłych i zrezygnuje z instytucji umorzeń przy tego rodzaju przestępstwach?</u>
          <u xml:id="u-74.13" who="#PoselJolantaBanach">Rzeczywistym problemem jest natomiast brutalizacja programów emitowanych w mediach elektronicznych. Wzmocnienie zakazu nadawania tych programów w tak zwanym paśmie chronionym znalazło się już w nowelizacji ustawy o publicznej radiofonii i telewizji, jednak magiczna wiara w to, że przepisy prawne skutecznie ograniczą skalę zjawiska, nie uwzględnia szeregu uwarunkowań cywilizacyjnych, globalizacji przekazu i możliwości technologicznych. Dlatego źle się stało, że podstawą formułowania wniosku w raporcie nie jest analiza badań prowadzonych w Polsce już od wielu lat, na przykład przez klasyka już w tej chwili w swojej dziedzinie, profesora Adama Frączka.</u>
          <u xml:id="u-74.14" who="#PoselJolantaBanach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Osobnego komentarza wymaga fakt umieszczenia w ˝Raporcie o sytuacji polskich rodzin˝ rozdziału dotyczącego sytuacji kobiet, ale nie w kontekście ich ról rodzinnych - co by było zrozumiałe - lecz praw równościowych i antydyskryminacyjnych. Prawa kobiet są prawami człowieka i jako takie są integralne, nie redukują się do żadnego segmentu życia odrębnie, a w związku z tym ich opis nie powinien pojawić się przy okazji raportowania innych obszarów życia społeczno-gospodarczego. Taki zabieg jest niedopuszczalny. Instytucje międzynarodowe: ONZ, Rada Europy, Unia Europejska, rozpatrują problematykę równościową na forach gremiów do tego wyłącznie powołanych, odpowiednio w Komisji Statusu Kobiet, w Komitecie Zarządzającym do spraw Równości Kobiet i Mężczyzn. Umieszczenie tej problematyki w raporcie diagnozującym sytuację rodzin może sugerować, że warunkiem realizacji ludzkich praw kobiet jest ich uzależnienie od realizacji praw wspólnoty. W ten oto sposób z raportu wyłania się obraz rodziny złożonej z matki-żony, dzieci i młodzieży, bez ojca i męża, któremu nie poświęcono w raporcie nawet marnych paru linijek. Tymczasem, jak wynika z cytowanych badań gusowskich o uwarunkowaniach prokreacyjnych rodzin oraz badań CBOS z 1996 r. nad zagrożeniami rodzinnymi, istotną barierą w tworzeniu rodziny są, z jednej strony, w wypadku kobiet, lęki przed brakiem współodpowiedzialności przyszłego partnera za rodzinę, z drugiej zaś - ucieczka mężczyzn od trudów wspólnego życia. Ta sytuacja jest już alarmująca, gdyż podstawą powodzenia rodziny XXI wieku jest partnerstwo. Jego uwarunkowaniom i barierom należało poświęcić uwagę, zwłaszcza że staje się ono jednym z ważniejszych obszarów zainteresowania polityków społecznych. Obszerną wiedzę z tego zakresu zawiera raport Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych z 1997 r. pn. ˝Partnerstwo w rodzinie i na rzecz rodziny˝.</u>
          <u xml:id="u-74.15" who="#PoselJolantaBanach">Zresztą w tym raporcie, panie ministrze, muszę to powiedzieć, pojawiło się parę wręcz kłamstw. Pan pisze o tym, że w 1996 r. został zredukowany wykaz prac wzbronionych na wniosek organizacji feministycznych. Po pierwsze, ˝zredukowany˝ to jest słowo nieadekwatne do tego, co się tam stało. Musieliśmy bowiem dokonać zmiany tego wykazu ze względu na konieczność dostosowania się do dyrektyw Międzynarodowej Organizacji Pracy i prawa wspólnotowego. Mieliśmy anachroniczny wykaz prac wzbronionych i ten stary wykaz trzeba było zmienić, tak by uwzględnić bardziej indywidualne pomiary przystawalności określonego stanowiska pracy do możliwości kobiety - zindywidualizowaliśmy metodologię, badając dopuszczalne normy stężeń. I nie na wniosek organizacji feministycznych, tylko na wniosek pełnomocnika rządu do spraw rodziny i kobiet pan minister Bączkowski zmienił wykaz prac wzbronionych, więc proszę takich rzeczy nie pisać.</u>
          <u xml:id="u-74.16" who="#PoselJolantaBanach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obraz polskiej rodziny w raporcie rządowym jest miejscami daleki od obiektywizmu, rzetelnej, umotywowanej oceny. Arbitralizm sądów zawarto w rozdziałach poświęconych mediom, kobietom, dzieciom i młodzieży, przemocy, ocenie fragmentów polskiego prawa. W częściach dotyczących oceny zjawisk demograficznych, kondycji finansowej, sytuacji mieszkaniowej, opieki zdrowotnej przedstawione informacje nie budzą naszych zastrzeżeń, ponieważ trudno dyskutować z faktami. Natomiast budzi nasze zastrzeżenia brak pogłębionej analizy przyczyn i skutków przedstawionych zjawisk, identyfikacji obszarów, w których nastąpiła poprawa sytuacji lub nastąpiło jej pogorszenie, co pozwoliłoby na ocenę słuszności przyjętej strategii i rozwiązań szczegółowych. Raport nie ocenia efektywności stosowanych dotychczas instrumentów polityki społecznej wobec rodziny. Przykłady istniejących rozwiązań szczegółowych mają fragmentaryczny charakter. Natomiast kompleksowa ocena różnych systemów pomocy rodzinie w powiązaniu z ich sytuacją jest niezbędna do sformułowania programu, co pan zapowiada w swoim raporcie. Bez tej oceny będziemy świadkami chaotycznych dyskusji i fragmentarycznych propozycji , jak ta dotycząca rozwiązań podatkowych czy wydłużenia urlopu macierzyńskiego, które w przyszłości mogą przynieść więcej strat niż korzyści. Z raportu dowiadujemy się jedynie, że w niektórych dziedzinach jest źle (zakres ubóstwa, zróżnicowanie dochodów, sytuacja mieszkaniowa), w niektórych zaś lepiej (wzrost dochodów, opieka nad matką i dzieckiem) i że generalnie trzeba więcej pieniędzy - to już akurat wiemy wszyscy - nie dowiemy się, niestety, jak lepiej wykorzystać istniejące pieniądze, gdzie zwiększyć wydatki, gdzie je ograniczyć i jakie nowe rozwiązania przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-74.17" who="#PoselJolantaBanach">Przechodząc do poszczególnych rozdziałów diagnozy, należy stwierdzić, że rozdział dotyczący procesów demograficznych - jeden zresztą z najlepszych w całym raporcie - oprócz słusznych stwierdzeń o spadku poziomu dzietności nie gwarantującego prostej zastępowalności pokoleń, spadku współczynników płodności, nie zawiera tak przeprowadzonej analizy tych zjawisk, która mogłaby być podstawą do formułowania zadań wpływających na jakość procesów demograficznych.</u>
          <u xml:id="u-74.18" who="#PoselJolantaBanach">Cytowane przeze mnie wcześniej wyniki badań GUS z 1997 r. oraz raport CBOS z 1996 r. dowodzą, że wśród głównych barier powstrzymujących od rodzenia dzieci, oprócz trudności materialnych i mieszkaniowych, respondenci, a zwłaszcza kobiety, wymieniają obawę przed utratą pracy i kłopoty z godzeniem obowiązków rodzinnych z obowiązkami zawodowymi - w badaniach GUS aż 37% kobiet wskazywało na te przyczyny odkładania decyzji prokreacyjnych. Najbardziej niepokojące jest jednak to, że w obu badaniach ogromna część respondentek wskazuje na zły stan zdrowia, również wykluczający podjęcie decyzji co do rodzenia kolejnych dzieci. Tymczasem w informacji rządu zabrakło w ogóle jakichkolwiek odniesień do problemu instytucjonalnej opieki nad dziećmi, analizy różnych form opieki i dostępności do nich. Od 1989 r. zlikwidowano w Polsce 25% miejsc w przedszkolach, a opłaty za przedszkolaprowadzone przez samorządy stanowią barierę nie do pokonania nawet dla rodzin o przeciętnych dochodach. Według informacji GUS tempo wzrostu tych opłat ma charakter ponadinflacyjny.</u>
          <u xml:id="u-74.19" who="#PoselJolantaBanach">W 1997 r. wyniosło 22,8% dla żłobków i 21,1% dla przedszkoli. Aktywność zawodowa obojga małżonków jest ponadto skutecznym narzędziem eliminacji ubóstwa. W 1996 r. w gospodarstwach domowych posiadających w swoim składzie co najmniej jedną osobę bezrobotną poniżej relatywnej linii ubóstwa żyło ok. 27% rodzin, natomiast w gospodarstwach bez osób bezrobotnych - 10%. W analizie przyczyn cech demograficznych raport nie tylko nie uwzględnia problematyki zdrowia prokreacyjnego, stanu opieki nad kobietą w różnych fazach jej życia, ale i nie dotyka kwestii nadumieralności mężczyzn - pierwszej przyczyny rozpadu małżeństw, jej skutków społecznych i ekonomicznych. Aż prosiłoby się, by umieścić tu króciutką bodaj informację o stanie realizacji zadań profilaktyki w zakresie zachorowań na choroby krążenia i nowotwory, ujętych w Narodowym Programie Zdrowia i szczegółowych programach zeń wynikających.</u>
          <u xml:id="u-74.20" who="#PoselJolantaBanach">A jeśli już jesteśmy przy sprawach związanych ze zdrowiem, w rozdziale tym zabrakło praktycznie informacji o stanie zdrowia dzieci i młodzieży. Zwraca pan wprawdzie uwagę, panie ministrze, na brak aktualnych źródeł wiedzy na ten temat, ale wydaje się, że problem wymaga zasygnalizowania także w oparciu o wcześniejsze dane, na przykład informacje z bilansowych badań zdrowia dzieci i młodzieży prowadzonych cyklicznie do 1993 r., dane Państwowego Zakładu Higieny o hospitalizacji dzieci i jej przyczynach, badania Instytutu Matki i Dziecka dotyczące zachowań zdrowotnych i postrzegania własnego zdrowia przez młodzież szkolną. Taki stan rzeczy nie pozwala na sformułowanie wniosku dotyczącego choćby konieczności i sposobu systemowego monitorowania stanu zdrowia uczniów, nie mówiąc już o ocenie obecnej opieki zdrowotnej w szkole.</u>
          <u xml:id="u-74.21" who="#PoselJolantaBanach">Bardzo powierzchownie potraktowano problem zjawiska niepełnosprawności w rodzinie, co nie powinno mieć miejsca, zważywszy na ogromną liczbę rodzin z przynajmniej jedną osobą niepełnosprawną (ok. 4 mln) i dużą korelację niepełnosprawności z ubóstwem. Zabrakło próby oceny dotychczasowych rozwiązań na rzecz rodzin z osobami niepełnosprawnymi, a więc oceny skuteczności systemu zasiłków, świadczeń z ubezpieczenia społecznego, infrastruktury leczniczej, rehabilitacyjnej, a zwłaszcza choćby zasygnalizowania kierunków i celowości wydatkowania w 1998 r. 10% środków Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na niepełnosprawne dzieci, co było możliwe - przypominam - po nowelizacji ustawy o PFRON dokonanej przez poprzednią koalicję. To jest taki kamyczek do ogródka wszystkich tych panów, którzy wyrzekali, że poprzednia koalicja nie skonsumowała raportu, bo nic w kwestii polityki rodzinnej nie zrobiła. Jeszcze do tego przejdą.</u>
          <u xml:id="u-74.22" who="#PoselJolantaBanach">Ponadto jeśli pisze się, że w 28% rodzin brakuje pieniędzy na realizację recept, to już obowiązkowo należy ustosunkować się do efektywności systemu dopłat do leków i refundacji kosztów ich zakupu w ramach pomocy społecznej. Gołym okiem widać, że od wielu lat te rozwiązania są po prostu nieefektywne i nie zaspokajają potrzeb nawet w minimalnej części. Jest rzeczą niedopuszczalną, aby raport nie zasygnalizował nawet potencjalnych skutków reformy ubezpieczeń zdrowotnych, o czym tu już mówiłam, wprowadzenia odpłatności za niektóre usługi zdrowotne wobec braku ustawowego wykazu świadczeń gwarantowanych.</u>
          <u xml:id="u-74.23" who="#PoselJolantaBanach">W rozdziale dotyczącym kondycji finansowej i sytuacji mieszkaniowej rodzin w niewystarczającym zakresie przedstawiono tendencje w kształtowaniu się poziomu, dynamiki i zróżnicowań wynagrodzeń, które są, panie ministrze, podstawą egzystencji najliczniejszej grupy rodzin. Stanowią one jedno ze źródeł istniejących zróżnicowań dochodowych. Obserwacja ich poziomu w relacji do kosztów utrzymania oraz do kategorii minimum socjalnego pozwala ocenić rozmiar ubóstwa wśród rodzin pracowniczych, a w konsekwencji właściwie ukierunkowywać politykę społeczną, w tym politykę płacową. W tej części zabrakło również choćby sygnalnej próby analizy i oceny systemu świadczeń społecznych na rzecz rodziny. My dzisiaj dokonujemy wyboru w arbitralny, jednostronny sposób, uznając, że najskuteczniejszą formą wsparcia ekonomicznego rodziny jest system podatkowy, nie oceniwszy w ogóle systemu wsparcia zewnętrznego, którym dzisiaj dysponujemy.</u>
          <u xml:id="u-74.24" who="#PoselJolantaBanach">Nie mniej ważną kwestią, niemal priorytetową, w ocenie realizowanej polityki rodzinnej powinna być skrótowa bodaj, chociażby sygnalna, analiza wypracowanych w poprzedniej kadencji rozwiązań wspierających budownictwo mieszkaniowe, takich jak: Krajowy Fundusz Mieszkaniowy, kasy mieszkaniowe czy kasy oszczędnościowo-budowlane.</u>
          <u xml:id="u-74.25" who="#PoselJolantaBanach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z powyższych rozważań wynika, że w raporcie powinna być zwrócona szczególna uwaga na wnioski. W części wnioskowej poszczególnych rozdziałów, a także w części końcowej należałoby wyróżnić dwa rodzaje wniosków: wynikające z diagnozy, a następnie wnioski postulatywne, formułujące propozycje pod adresem polityki rodzinnej. Ich brak nie tylko redukuje raport, sprowadzając go do roli przeglądu informacji, ale czyni wręcz niemożliwym wyrobienie sobie poglądu co do: po pierwsze, obszarów wymagających już teraz zintensyfikowanych działań i ich koncentracji; po drugie, niezbędnych zmian w obecnych świadczeniach i działaniach, aby te obszary zmienić; po trzecie, intencji rządu co do kierunku zmian. Stąd możliwe są w łonie koalicji sprzeczne propozycje, rozbieżne zamierzenia. Ani do społeczeństwa, ani do parlamentu nie dociera uporządkowana oferta działań. I tak na przykład prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, w ciekawej skądinąd i budującej, cytowanej tutaj przez pana, średniookresowej strategii finansowej pod nazwą ˝Gospodarka przestrzenna, nieruchomości, budownictwo mieszkaniowe˝, zapowiada zwiększenie roli dodatków mieszkaniowych jako podstawowej formy osłony lokatorów. Czytamy: System dodatków pilnie wymaga korekty, która spowoduje objęcie osłoną większej liczby ubogich rodzin i zwiększy udział dodatków w wydatkach mieszkaniowych. Wymaga to zmiany kryteriów przyznawania dodatków i przeznaczenia na nie większych niż dotychczas kwot. Dalej prezes urzędu mieszkalnictwa w tym dokumencie, przeze mnie i przez pana ministra cytowanym, podkreśla konieczność określenia zmiany dochodu uprawniającego do dodatków mieszkaniowych. Termin realizacji tych zadań przypada na 1998 r. I co? Tymczasem rząd negatywnie ocenił zmierzające w tym kierunku propozycje zmian, przedstawione przez mój klub 30 grudnia 1997 r., 22 kwietnia 1998 r. i 7 maja 1998 r. Kto mówi nieprawdę? Rząd czy rządowy urząd mieszkalnictwa? Raport również nie wspomina o konieczności zmian w zasadach przyznawania dodatku mieszkaniowego. Dalej. Powszechnie już wiadomo, że minister finansów proponuje zniesienie ulgi na budowę budynku mieszkalnego, wkład budowlany lub mieszkaniowy, zakup budynku, lokalu itd. Jednocześnie minister finansów proponuje podniesienie stawki VAT na materiały budowlane. Tymczasem prezes urzędu mieszkalnictwa w często przez nas cytowanym dokumencie widzi potrzebę przywrócenia wcześniejszych zasad odliczania tzw. ulgi mieszkaniowej, tj. od podstawy, nie od podatku, rozszerzenia zakresu ulg remontowych, obniżenia stawek VAT na materiały budowlane. W tym miejscu wypada zapytać rząd, co będzie prawdą i dokąd rząd zmierza?</u>
          <u xml:id="u-74.26" who="#PoselJolantaBanach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sojusz Lewicy Demokratycznej z zadowoleniem wita zapowiedź likwidacji ulg, z których mogą korzystać prawie wyłącznie osoby o wysokich dochodach. Wita z zadowoleniem zmianę stanowiska klubu Unii Wolności w tej sprawie, jeśli uznać słowa pana posła Rulewskiego za reprezentatywne dla całej Unii Wolności, bo w poprzedniej kadencji próbie likwidacji tych ulg klub się przeciwstawił. Takie wykorzystanie ulg zostało również, panie ministrze, negatywnie ocenione w pańskim raporcie. Nie wyrażamy jednak zgody na skierowanie zaoszczędzonej w ten sposób kwoty na obniżenie stawki podatkowej dla grup o najwyższych dochodach. Ale też sceptycznie odnosimy się do wniosku Komisji Rodziny i Komisji Finansów Publicznych z druku nr 558, aby w miejsce obowiązujących ulg wprowadzić powszechne odpisy z tytułu utrzymywania dzieci. SLD proponuje bowiem wzmocnienie istniejącego już systemu zewnętrznego wsparcia rodziny poprzez podwyższenie zasiłków rodzinnych i wprowadzenie świadczeń rzeczowych. Ten sposób myślenia wynika z następujących przesłanek:</u>
          <u xml:id="u-74.27" who="#PoselJolantaBanach">Po pierwsze, wszelkie prorodzinne zmiany w systemie podatkowym mogą być jedynie uzupełnieniem, w najlepszym razie częścią składową, ogólniejszych przedsięwzięć w ramach polityki społecznej. To jest, proszę państwa, cytat z wypowiedzi eksperta Komisji Rodziny pani Wandy Wójtowicz. Zdaniem SLD, jeśli zmiany te oznaczałyby zahamowanie rozwoju innych form wsparcia rodziny, należy podchodzić do nich bardzo ostrożnie.</u>
          <u xml:id="u-74.28" who="#PoselJolantaBanach">Po drugie, wszelkie odpisy ulg, a także tzw. iloraz rodzinny mają charakter powszechny, o czym mówił pan poseł Rulewski, a więc korzystają z nich rodziny zamożne. To wedle nas nie jest sprawiedliwe, nie jest tożsame z pojęciem sprawiedliwości społecznej. Zaraz powiem dlaczego.</u>
          <u xml:id="u-74.29" who="#PoselJolantaBanach">Po pierwsze, trzeba zauważyć, że ponad 60% pracowników osiąga dochody poniżej przeciętnego wynagrodzenia, a zasięg sfery ubóstwa mierzonego według różnych kryteriów jest wciąż duży - 1 700 tys. osób znajduje się poniżej minimum egzystencji, czyli tej granicy, gdzie już zagrożone jest biologicznie życie człowieka.</u>
          <u xml:id="u-74.30" who="#PoselJolantaBanach">SLD nie widzi uzasadnienia dla jednakowego wsparcia i biednych, i bogatych. Według badań CBOS z końca 1996 r. - rodzina w dobie przemian - tylko 19% badanych, panie pośle Rulewski, zdecydowanych było wspierać wszystkie rodziny. Polecam te badania - badania CBOS z końca 1996 r. Tylko 19% ankietowanych opowiadało się za jednakowym wsparciem dla każdej rodziny, co proponuje system podatkowy.</u>
          <u xml:id="u-74.31" who="#PoselJolantaBanach">Po drugie, zaproponowana w projekcie ustawy posłów Klubu Parlamentarnego AWS możliwość odpisywania kwoty wolnej od podatku na każde dziecko, zgodna z intencjami zawartymi w naszym projekcie uchwały, którą dzisiaj rozpatrujemy, przyniosłaby rodzinie z jednym dzieckiem dzisiaj, przy obecnej kwocie wolnej od podatku, miesięczną korzyść w wysokości 7 zł, rodzinie z dwojgiem dzieci - 21 zł miesięcznie, rodzinie z trojgiem - 49 zł miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-74.32" who="#PoselJolantaBanach">Z tej samej kwoty, globalnie, która by nie wpłynęła do budżetu, około 2 mld zł, Sojusz Lewicy Demokratycznej proponuje podwyższenie zasiłków rodzinnych na dziecko do 6 roku życia do wysokości 70 zł, na dziecko w wieku 7-15 lat - 82 zł i w wieku 15-20 lat - 90 zł. Różnica w wysokości kwot wynika z faktu, że propozycja SLD kierowana jest tylko do rodzin, których dochód nie przekracza równowartości minimum socjalnego dla danego typu rodziny.</u>
          <u xml:id="u-74.33" who="#PoselJolantaBanach">I jeszcze jeden ważny argument: otóż jest nieprawdą, że mechanizm odpisywania kwoty wolnej od podatku w różnych wagach przypisywanych członkom rodziny może być sprawiedliwy społecznie. Nie, bo miernikiem zamożności rodziny jest dochód na jedną osobę. Co będzie, jeśli się zdarzy na przykład, że rodzina z dwojgiem dzieci będzie miała dochód na jedną osobę mniejszy niż rodzina z trójką albo czwórką dzieci i ta rodzina z dwójką dzieci odpisze sobie wedle propozycji AWS mniejszą kwotę wolną od podatku niż ta rodzina, która ma więcej dzieci? To jest sprawiedliwe? Proszę pamiętać o tym, że system podatkowy uniemożliwia mierzenie poziomu zamożności rodziny w przeliczeniu na jedną osobę.</u>
          <u xml:id="u-74.34" who="#PoselJolantaBanach">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie będzie jednak wnioskował o odrzucenie uchwały zobowiązującej rząd do uwzględnienia systemu podatku dochodowego w formie odpisów kosztów utrzymania dzieci. W przygotowanym bowiem przez poprzedni rząd programie polityki rodzinnej postulowano urealnienie kwoty wolnej od podatku, to jest odniesienie jej do rzeczywistych minimalnych kosztów utrzymania zgodnie z zasadą, że nie opodatkowuje się biedy. Należy w związku z tym dać rządowi szansę na analizę i porównanie obu propozycji. Dlatego mój klub zgłosił już do projektu uchwały poprawki umożliwiające wybór korzystniejszego rozwiązania i od tego uzależniamy przyjęcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-74.35" who="#PoselJolantaBanach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Diagnozie zawartej w raporcie o sytuacji polskich rodzin nie sprzyjają działania rządu. W ich wyniku wiele wyeliminowanych zagrożeń wraca na nowo, inne zwiększyły się. Na podstawie informacji GUS o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju w I i II kwartale 1998 r. można przypuszczać, że zahamowaniu ulega tempo wzrostu wynagrodzeń. Pomimo ustawowej prognozy realnego wzrostu emerytur i rent o 1,8% do sierpnia br. wyniósł on tylko 1,4%. Badania kondycji gospodarstw domowych, prowadzone przez Instytut Rozwoju Gospodarczego Szkoły Głównej Handlowej, odnotowują w tym roku rekordowo pesymistyczne oceny respondentów dotyczące sytuacji finansowej gospodarstw domowych, wzrostu kosztów utrzymania związanych z podwyżkami cen na niespotykaną od kilku lat skalę. W cytowanych badaniach za II kwartał br. czytamy: wskaźnik prognozy bezrobocia jest ujemny i uległ gwałtownemu pogorszeniu do poziomu tym razem minus 30 punktu procentowego. Przypominam, że jest to różnica między procentami odpowiedzi pozytywnych i negatywnych. Oznacza to - czytamy dalej - że obawy przed bezrobociem wzrosły. Na str. 28 raportu Szkoły Głównej Handlowej znajdziemy takie oto podsumowanie z badań ankietowych za II kwartał br., cytuję: barometr kondycji gospodarstw domowych ustabilizował się więc na równie niskim jak i w I kwartale poziomie, najniższym w całym okresie od 1996 r., czyli od chwili, kiedy tenże instytut Szkoły Głównej Handlowej dostosował swój kwestionariusz ankietowy do testu konsumenckiego w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-74.36" who="#PoselJolantaBanach">Obawy rodzin, zwłaszcza najbiedniejszych, znajdują potwierdzenie w ograniczeniu nakładów na wydatki związane z realizacją celów polityki społecznej. I tak w budżecie 1998 r. wydatki na oświatę i wychowanie spadły realnie o 1,8%. Dotacje do Funduszu Pracy zmalały o około 300 mln, co oznacza poważne uszczuplenie środków na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Udział wydatków na cele mieszkaniowe w PKB zmalał z 0,8% do 0,6%. Sytuację w zakresie wypłaty świadczeń fakultatywnych z pomocy społecznej można nazwać dramatyczną. Potwierdzają to nie moje wrażenia, ale pisma ministra pracy i polityki socjalnej kierowane do Sejmu w odpowiedzi na dezyderaty sejmowej Komisji Rodziny. ˝Wydatki na świadczenia pieniężne - cytuję pismo ministra pracy - wzrastają o 5,8% w stosunku do ustawy budżetowej na 1997 r.˝ Jest to pismo z 22 grudnia 1997 r. Oznacza to, że realnie obniżono nakłady na zasiłki i pomoc o 5,1%, w konsekwencji zaś oznacza to zmniejszenie liczby wypłacanych zasiłków okresowych o 216 tys. Podnosi to minister pracy i polityki socjalnej w swoim drugim piśmie, kierowanym do Sejmu 23 marca, i dodaje: Pragnę zwrócić uwagę, iż planowana liczba osób, która mogłaby otrzymać zasiłek okresowy, jest niższa od liczby rodzin wymagających wsparcia finansowego. Trudno się oprzeć wrażeniu, że w tej sytuacji prorodzinność obecnego rządu jest wciąż jeszcze tylko hasłem wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-74.37" who="#PoselJolantaBanach">Ograniczanie wydatków i świadczeń nastąpiło w obszarach, które decydują o wielkości i skuteczności systemu wsparcia rodziny. Wykaz tych obszarów, w których realizuje się polityka rodzinna, podaje minister finansów w kierowanym do Sejmu piśmie z 9 lutego. Są to: wzrost dochodów, zwiększenie liczby miejsc pracy, oświata i wychowanie, mieszkalnictwo, ochrona zdrowia i na końcu rozwiązania podatkowe. Właśnie w tych dziedzinach w 1998 r. nastąpiło obniżenie wydatków.</u>
          <u xml:id="u-74.38" who="#PoselJolantaBanach">Na tym tle, szanowni państwo, SLD-owski projekt ustawy o świadczeniach na rzecz rodziny jest dzisiaj jedyną kompleksową, spójną propozycją, wychodzącą naprzeciw diagnozie zawartej właśnie w raporcie, bo pomoc kierowana jest tylko tam, gdzie rodziny osiągają najniższe dochody, co zapobiega rozrastaniu się obszarów ubóstwa. Prof. Jerzy Holzer, jeden z najwybitniejszych polskich demografów z Instytutu Statystyki i Demografii, formułując wnioski dla polityki rodzinnej, wynikające z analizy procesów demograficznych, powiedział: ˝Istniejący wysoki udział rodzin znajdujących się w sytuacji ekonomicznej określanej jako poniżej granicy ubóstwa zmusza do czasowego rozwijania szeroko rozumianej pomocy społecznej˝. Następnie, proponowane przez SLD rozszerzenie prawa do zasiłku stałego na osoby rezygnujące z pracy celem sprawowania osobistej opieki nad dorosłym niepełnosprawnym członkiem rodziny wychodzi naprzeciw wnioskom zawartym w raporcie pana ministra Kapery, związanym z procesami starzenia się społeczeństwa, dramatycznym brakiem miejsc w domach pomocy społecznej. Jest to strona 126, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-74.39" who="#PoselJolantaBanach">Dalej, ˝Raport o sytuacji polskich rodzin˝ wskazuje, że szczególnie zagrożone ubóstwem są dzieci (potwierdzają to wszelkie badania wskaźników i struktury ubóstwa). Ich właśnie dotyczy projekt ustawy Sojuszu Lewicy Demokratycznej, do nich skierowane są nowe świadczenia rzeczowe w postaci wyprawki szkolnej, dopłaty do przedszkola. Ten rodzaj dystrybucji gwarantuje, że pomoc trafi do dziecka, nie do rodziców, często tych rodziców, o których pan mówił, którzy znajdują się w grupie owych 800 tys. alkoholików zaniedbujących swoje dzieci.</u>
          <u xml:id="u-74.40" who="#PoselJolantaBanach">Nasz projekt ustawy wynika więc z tych wniosków, których można się w raporcie pana ministra Kapery domyślać.</u>
          <u xml:id="u-74.41" who="#PoselJolantaBanach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ duża część diagnozy zawartej w raporcie potwierdza słuszność proponowanych przez mój klub rozwiązań, nie będę wnosiła o odrzucenie informacji rządu o sytuacji polskich rodzin. Ale ponieważ raport zawiera oceny, które uważamy za nieobiektywne, nie umotywowane i nie dowiedzione, a ponadto rząd nie spełnił swojego obowiązku, tj. nie przedstawił informacji o stosowanych instrumentach polityki rodzinnej, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej wstrzyma się w głosowaniu w sprawie przyjęcia informacji licząc na to, że w krótkim czasie, panie ministrze, przedstawiony zostanie program polityki rodzinnej państwa. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-74.42" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Stanisław Zając)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję pani poseł Jolancie Banach za wystąpienie w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę panią poseł Joannę Staręgę-Piasek o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Muszę powiedzieć, że bardzo jest miło być w opozycji, szczególnie przy dyskusji nad tak złożonym tematem, jaki niesie ˝Raport o sytuacji polskich rodzin˝. Znacznie trudniej być koalicjantem.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Muszę powiedzieć, że raport jest dobrym, a nawet, powiedziałabym więcej: niezbędnym punktem wyjścia do dyskusji nad jakimikolwiek instrumentami polityki społecznej czy nad polityką społeczną w stosunku do rodzin. Chyba po raz pierwszy jest tak, że jeszcze nie w połowie kadencji, lecz na początku kadencji, po pierwszym roku kadencji taki raport się pojawił. Bowiem jest jeszcze moim zdaniem czas na to, żeby skupić się na zapowiadanym przez pana premiera Buzka w piśmie do marszałka Sejmu drugim tomie, drugiej części, w której mowa będzie już o konkretnych działaniach, konkretnych instrumentach polityki społecznej. I wydaje mi się, że to będzie właściwy moment na to, ażeby o szeregu różnych propozycji mówić.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Wiele lat przeżyłam i muszę powiedzieć, że wiele różnych raportów widziałam i o każdym raporcie można powiedzieć zarówno dużo dobrego, jak i dużo złego. W związku z tym nie chciałabym się skupiać na dyskusji nad samym raportem, chociaż pod koniec swojej wypowiedzi przejdę do tego i powiem o paru szczegółach.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">To, co wydaje mi się głównym zarzutem, a może nie zarzutem, tylko pewną sytuacją pozwalającą na nieco inne czytanie tego raportu, niżbym chciała, to jest właśnie ów brak drugiego tomu, brak propozycji. Bo wydaje mi się dosyć logiczne, że się opisuje sytuację czy z rzeczywistości wybiera takie elementy, które mają służyć naprawie tej rzeczywistości czy zmianie tej rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Brakuje mi również, ponieważ raport składa się z kilku rozdziałów, rozdziałów nierównych w swojej strukturze, jak i w zawartości informacyjnej... Wydaje mi się, że ważne byłoby znać autorów poszczególnych rozdziałów, bowiem sam zapis mówiący o tym, że jest grupa ekspertów, grupa organizacji pozarządowych, grupa parlamentarzystów... Po prostu wydaje mi się to dosyć ważne.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Jak powiedziałam, na raport można patrzeć z bardzo wielu różnych punktów widzenia i zarówno chwalić, jak i ganić, dlatego chciałabym w swojej wypowiedzi przede wszystkim skupić się na tym, w jaki sposób Unia Wolności postrzega politykę prorodzinną i co jest ważne, jakie są akcenty, elementy ważne w polityce prorodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Pierwsza kwestia, która wydaje mi się dosyć istotna i która niesie pewien element rzutujący na cały szereg szczegółowych rozwiązań, to jest to, iż państwo, samorząd musi traktować rodzinę jako partnera, a nie jako przedmiot uprawiania polityki adresowanej do rodziny. To nie jest łatwe ani dla rodziny, ani również nie jest łatwe dla państwa. Znacznie lepiej, znacznie łatwiej mieć wpływ na rodzinę poprzez uczynienie jej podmiotem, petentem (padały tutaj takie określenia). Uczynienie z rodziny partnera wymaga znacznie więcej wysiłku i wymaga specyficznych instrumentów uprawiania tej polityki. Mało tego, wymaga więcej czasu i wymaga więcej konsekwencji. Ale wydaje mi się, że skutki są znacznie lepsze.</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Unia Wolności uważa, że system polityki prorodzinnej czy polityki rodzinnej powinien być oparty na czterech podstawowych filarach. Te cztery filary to: zdrowie czy opieka zdrowotna, zawód przygotowujący do pracy, praca i mieszkanie. To są te cztery filary, które pozwalają rodzinie, każdej rodzinie, znaleźć właściwe swoje miejsce, zaspokajać swoje potrzeby. Ale życie jest znacznie bogatsze i gdyby te cztery filary wystarczały, to dyskusja na temat polityki rodzinnej nie wzbudzałaby wówczas tyle emocji, tyle demagogii. Równocześnie wiadomo, że są pewne sytuacje ryzyka, w których może znajdować się rodzina bądź członkowie rodziny, a to rzutuje na ogólną kondycję rodziny. Te sytuacje ryzyka - czy grupy ryzyka - wymagają ze strony państwa systemu świadczeń socjalnych, oferty usług socjalnych, oferty usług opiekuńczych. Mówiąc o sytuacji ryzyka, myślę tu o chorobie, o niepełnosprawności, o starości, o macierzyństwie - chociaż zawsze, ilekroć używam pojęcia: macierzyństwo w odniesieniu do grupy ryzyka, waham się, dlatego że jest to w moim przekonaniu pewien stan naturalny. Macierzyństwo można niejako zaliczyć do sytuacji czy grupy ryzyka tylko w bardzo szczególnych okolicznościach.</u>
          <u xml:id="u-77.8" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Wydaje się, że w tych czterech obszarach - zdrowie, zawód, praca, mieszkanie - muszą istnieć bardzo dobre systemowe rozwiązania. Ale wydaje się też, iż niezależnie od wymienionych tutaj przeze mnie elementów nie bez znaczenia są różnego typu programy - szczególnie w przedłużającym się w jakimś sensie okresie transformacji programy odgrywają specyficzną rolę.</u>
          <u xml:id="u-77.9" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Jakie są, biorąc ogólnie - zanim przejdę do kwestii szczegółowych - walory programów? Otóż w wypadku realizowania określonych programów nie trzeba otwierać wszystkich możliwych frontów naraz. Programy można też łatwiej kontrolować, łatwiej wyliczać związane z nimi wydatki budżetowe, dość łatwo można oceniać ich efekty. I wydaje mi się, że szczególnie w okresie transformacji programy adresowane do pewnych grup społecznych, uwzględniające pewne specjalne problemy, są instrumentem szalenie istotnym. Sądzę, że ta druga część, drugi tom owego raportu da sposobność do podjęcia dyskusji nad bardzo szczegółowymi programami.</u>
          <u xml:id="u-77.10" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Podam dwa przykłady. Po pierwsze, sytuacja rodzin wiejskich - pojawia się zresztą ta kwestia w raporcie, ale moim zdaniem jest ona zbyt marginalnie zaznaczona. Ta sytuacja jest bardzo specyficzna ze względu na strukturę rodzinną, ze względu na charakter dochodu rodziny wiejskiej, ze względu na podział ról. To jest specyficzna rodzina jeśli chodzi o warstwę obyczajową, kulturową, i to wymaga specjalnej ochrony. Z drugiej strony muszą być zapewnione warunki do tego, by rodziny wiejskie mogły korzystać w pełni ze wszystkich osiągnięć cywilizacyjnych i by nie musiały w jakiś sposób, z najróżniejszych powodów, być przywiązane do ziemi.</u>
          <u xml:id="u-77.11" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Druga kwestia, która zresztą tutaj była podnoszona i która jest właśnie, powiedziałabym, elementem antyprogramu, to sprawa dochodu gwarantowanego. Pojawiała się ona w szeregu różnych wypowiedzi. Wydaje mi się, że do kwestii dochodu gwarantowanego jako elementu programu czy pewnego elementu polityki prorodzinnej należy podejść z ogromnym zastanowieniem i z pewną powściągliwością, bowiem dochód gwarantowany musi - jak sama nazwa wskazuje - gwarantować pewien satysfakcjonujący poziom życia. Niewiele państw stać na wdrażanie takiego rozwiązania; Niemcy, które w jakimś sensie taką instytucję miały, bardzo szybko się z niej wycofują, podobnie Szwecja. W związku z tym można mówić o dochodzie gwarantowanym, jeżeli jest to pewien program adresowany do pewnych typów rodzin. Podam przykład: rodzina niepełna z niepełnosprawnym dzieckiem, powiedziałabym, podwójnie dysfunkcyjna. W interesie państwa leży, aby takie dysfunkcyjne rodziny miały zapewniony dochód, który pozwoli im żyć, rozwijać się i normalnie funkcjonować. A proszę sobie wyobrazić - już słyszę, jak na tej sali będziemy dyskutować o rodzinach, których dochód gwarantowany, jako pewien wyraz solidaryzmu społecznego, będzie wydatkowany na rzeczy społecznie nieakceptowalne. W związku z tym uważam, że dziesięć razy trzeba pomyśleć i tworzyć dochód gwarantowany właśnie poprzez pewien system programowy.</u>
          <u xml:id="u-77.12" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Inną kategorią są na przykład rodziny z osobami niepełnosprawnymi czy samodzielne rodziny, w tym jednoosobowe, osób niepełnosprawnych, które nigdy swoją pracą nie dojdą do takiego poziomu dochodu, ażeby móc rozwijać się wyraźnie i jedynie samodzielnie. Tutaj pomoc państwa jest potrzebna jako pewnego typu adresowany program. Chcę być dobrze zrozumiana, mówiąc o tym programie. Nie mówię o akcyjnych działaniach, mówię o programie długofalowym, który cechuje się: jasno policzonymi kosztami, pewnego typu konsekwencją. Chodzi też o sprawdzanie jego skuteczności. Kolejna sprawa to adresowanie tego programu.</u>
          <u xml:id="u-77.13" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Chcę powiedzieć, że w konstytucji mamy podstawy, bardzo silne podstawy, punkt wyjścia do polityki prorodzinnej. Była o tym mowa, nie będę wracała do szczegółów. To jest owa zasada pomocniczości, to jest specjalna troska, specjalna uwaga zwrócona na rodziny w ogóle, ze szczególnym uwzględnieniem rodzin dysfunkcyjnych. Proszę jednak zwrócić uwagę na to, że mówimy o zasadzie pomocniczości zapisanej w konstytucji - sporo się w raporcie mówi o organizacjach pozarządowych, które w różny sposób wspierają rodziny mające pewne problemy - ale ciągle nie mamy takich instrumentów, które pozwoliłyby organizacjom pozarządowym realizować tę zasadę. Rok minął. Nie mamy ustawy o pożytku publicznym, nie mamy instrumentów pozwalających organizacjom bezpieczenie angażować się w cały szereg działań, dlatego że środki na ich realizację są bardzo ograniczone i bardzo trudny jest do nich dostęp.</u>
          <u xml:id="u-77.14" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Mówimy o opiece zdrowotnej. Był okres, kiedy o lekarzu rodzinnym mówiło się dosyć dużo, a z wykształceniem, przygotowaniem lekarza rodzinnego były związane pewne inwestycje finansowe, m.in. ze środków PHARE. Teraz sprawa w jakimś sensie ucichła. Proszę zwrócić uwagę, jak bardzo ważnym elementem, prawdziwym, nie werbalnym, nie demagogicznym, związanym ze zdrowiem rodziny, pewną wspólnotą rodziny, jest właśnie lekarz rodzinny, wspierany przez pracownika socjalnego, wspierany przez pedagoga. Jest on w stanie zdiagnozować nie tylko stan zdrowia rodziny, ale również pomóc w planowaniu rodziny, pomóc w sytuacjach ciąży, w sytuacjach pewnych załamań psychologicznych. Starannie szukałam, być może przeoczyłam, ale o takiej instytucji, która się bardzo dobrze sytuuje w całej polityce prorodzinnej, w raporcie znalazłam niewiele. W moim przekonaniu jest to jeden ze słabszych rozdziałów. Pierwszy, drugi, trzeci rozdział - wracam do raportu. Rozdział 1 daje dobrą, głęboką dosyć fotografię demograficzną polskich rodzin. Przy dobrej umiejętności czytania pozwala to na wyciągnięcie całego szeregu różnych wniosków. Należy ten rozdział do takich, powiedziałabym, twardych danych tego raportu. Podobnie rozdział 2 mówiący o dochodach rodziny. Wydaje mi się, że te dwa rozdziały są bardzo ważne, są mocnym fundamentem tego raportu. Brakuje mi, o tym mówiła zresztą pani poseł Banach, wniosków po poszczególnych rozdziałach, tego, o czym mówił pan minister, że dzisiejsza dyskusja czy raport ma nam dać do myślenia. Stopień sprawności 460 posłów jest różny i wydaje mi się, że te wnioski pozwalałyby na wyczytanie z tego raportu znacznie więcej.</u>
          <u xml:id="u-77.15" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Jeśli chodzi o rozdział 4, dotyczący dzieci i młodzieży. Mój zarzut wynika z tego, że sięga się po przykład woj. katowickiego. Rozumiem, że były takie badania, że łatwiej sięgnąć po istniejące wyniki badań niż po te, których nie ma. Niemniej każde przykłady zostają w pamięci. Województwo katowickie z różnych powodów nie jest reprezentatywne, dlatego powściągliwiej sięgałabym po te ustalenia.</u>
          <u xml:id="u-77.16" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Jeśli chodzi o rozdział 5, poświęcony kulturze i mediom. W moim przekonaniu jest on najbardziej emocjonalny, a w raportach ceniłabym, tak jak w poprzednich rozdziałach, pewien bezwzględny chłód, pewną fotograficzność w prezentowaniu wniosków. Może warto byłoby sięgnąć po nieco inne, szczegółowsze przykłady dotyczące tychże zarzutów.</u>
          <u xml:id="u-77.17" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Mam pewne zastrzeżenia do rozdziału ˝Prawo i rodzina˝, ponieważ, w moim przekonaniu, mogę się mylić, nie był on pisany przez prawnika. Jest zreferowaniem istniejących rozwiązań prawnych, a wydaje się, że mógłby być wzbogacony o pewne porównania międzynarodowe i próbę oceny skuteczności instrumentów prawnych funkcjonujących w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-77.18" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">To, co, jak mi się wydaje, zostało w raporcie pominięte. W czasie tej toczącej się wielkiej dyskusji na temat zmian administracyjnych i decentralizacji, wydaje się, że bardzo ważne i dające dużo do myślenia, stanowiące bogaty materiał szczególnie dla nowych samorządów i nowych województw, byłoby większe wyeksponowanie istniejącego zróżnicowania przestrzennego, zarówno jeśli chodzi o poziom życia i pewne problemy, jak również struktury demograficzne. Wydaje mi się, że wówczas ten raport mógłby w większym stopniu być narzędziem czy podstawą do prowadzenia prorodzinnej polityki na poziomie lokalnym. Powiatowe centra pomocy rodzinie to tak naprawdę dobra szkoła, dobrze realizowana, poprzez jej instrumentalizację, ustawa o ubezpieczeniach zdrowotnych. Tam naprawdę będzie się rozgrywała polityka prorodzinna. Tutaj możemy próbować tworzyć prawo, wojewoda czy marszałek mogą próbować tworzyć warunki, ale naprawdę zaistnieje ona w zderzeniu rodziny z władzami samorządowymi, gminnymi i powiatowymi.</u>
          <u xml:id="u-77.19" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Jeszcze jedna sprawa, jeśli chodzi o raport, ale, jak powiadam, ten typ uwag może dotyczyć każdego raportu czy opracowania, jest możliwość autorstwa. Brakuje mi uwzględnienia pewnych faz rodziny, która na różnych etapach wymaga innych instrumentów, innego wsparcia, innej pomocy. Czym innym jest młoda rodzina rozpoczynająca tworzenie swojej wspólnoty z jednym dzieckiem, czym innym jest rodzina trzypokoleniowa czy też taka, która powstaje po wyjściu dzieci i założeniu przez nich własnych rodzin. To, wbrew pozorom, bardzo ważna sprawa. Literatura dotycząca socjologii rodziny bardzo wyraźnie definiuje i określa poszczególne fazy, czyniąc z nich punkt odniesienia właśnie dla instrumentów polityki społecznej. Istnieje jeszcze inna możliwość prześledzenia poszczególnych funkcji rodziny i pokazania, kiedy państwo, różnego typu instytucje mogą być pomocne, a które funkcje, z racji swojego charakteru, pozostają w zakresie odpowiedzialności rodziny.</u>
          <u xml:id="u-77.20" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Muszę powiedzieć, że pewną przykrość, to niedobre określenie..., ale źle oceniam połączenie dzisiaj dyskusji nad tymi dwoma punktami, nad uchwałą Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rodziny o projekcie uchwały w sprawie prorodzinnego podatku dochodowego od osób fizycznych i nad pierwszą częścią raportu - tak bym chciała go nazywać, nad raportem i nad częścią diagnostyczną. Jako parlament, podejmując tego typu uchwałę niezależnie od tego, że obowiązywała ona jeszcze zanim rozpoczęła się dyskusja o rodzinnych ulgach podatkowych... Wydaje mi się, iż w tej uchwale przejawia się pewnego typu bezradność. W gruncie rzeczy nie można tej uchwały ani przyjąć, ani odrzucić. Nie ma tu nic poza ogólną intencją, zgodnie z którą należałoby coś zrobić.</u>
          <u xml:id="u-77.21" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Wydaje mi się, że mówienie w pkt. 1 o zagwarantowaniu środków finansowych w budżecie na 1999 r., kiedy - proszę zwrócić uwagę - mamy koniec września, i kiedy praktycznie przygotowanie tego budżetu dobiega końca... Proszę zwrócić uwagę, że gdyby można było w budżecie zawrzeć jeden dział zatytułowny: polityka rodzinna, to byłoby to proste. Obecnie polityka rodzinna pojawia się w wielu miejscach budżetu, jest rozrzucona. W związku z tym wydaje się już od razu w pewnym sensie nierealne takie rozwiazanie, jeżeli uchwałę podejmiemy pod koniec września.</u>
          <u xml:id="u-77.22" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Jeżeli chodzi o przedstawienie projektów ustaw zawierających udogodnienia podatkowe dla dzieci uczących się i rodzin utrzymujących te dzieci, to pojawia się tu pewien ogólnik znowu pokazujący naszą bezradność jako parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-77.23" who="#PoselJoannaStaregaPiasek">Jeżeli chodzi o trzeci punkt, właściwie kłócący się, to mówiąc o prorodzinnym podatku dochodowym, należałoby inaczej spojrzeć na rodzinę wiejską i rodzinę rolnika, rodzinę, która utrzymuje się z pracy w gospodarstwie rolnym. I takim jednym zdaniem tego nie załatwimy. To jest jeden powód. A ponieważ toczy się w tej chwili dyskusja na temat podatków prorodzinnych, ponieważ znane jest stanowisko Unii w tej kwestii, to wydaje mi się, że przy tak ogólnych zapisach, przy takiej intencji, woli... Powtarzam znowu to, o czym wielokrotnie mówiłam przy okazji wystąpień w sprawie uchwał - uchwała ma tak słabą moc, tak niewielką siłę, że będzie to jeszcze jedna uchwała, której z powodu niezrealizowania będziemy sami przed sobą wstydzili się. W związku z tym Klub Parlamentarny Unii Wolności będzie głosował przeciwko tej uchwale, a za przyjęciem raportu, na którego drugą część będziemy oczekiwać. Wtedy będzie można spierać się bądź nie, a czym więcej sporów, tym lepiej, bo wtedy pojawia się lepsza jakość. Wtedy będziemy dyskutowali o szczegółowych sprawach dotyczących instrumentów polityki rodzinnej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję pani poseł Joannie Starędze-Piasek za wystąpienie w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Brzózkę w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PoselStanislawBrzozka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rodzina jako podstawowa komórka społeczna spełniająca wiele ważnych funkcji powinna być obiektem szczególnej troski państwa. Zobowiązuje do tego konstytucja, która w art. 71 mówi: ˝Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych˝.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#PoselStanislawBrzozka">Na światowym szczycie rozwoju społecznego w Kopenhadze, który odbył się w dniach 6-12 marca 1995 r., przyjęto deklarację i program działań, które dotyczą m.in. takich spraw, jak zwalczanie ubóstwa, wzrost zatrudnienia i ograniczanie bezrobocia, integracja społeczna. W procesie integracji społecznej szczególna rola przypada rodzinie. Wspomiana deklaracja głosi: Rodzina ma prawo do ochrony i wsparcia we wszystkich dziedzinach. W różnych systemach kulturowych, politycznych i społecznych istnieją różne formy rodziny. Małżeństwo musi być zawierane za zgodą wyrażoną dobrowolnie przez przyszłych małżonków; mąż i żona powinni być równymi partnerami. Pomoc udzielana rodzinie powinna zapewnić jej prawidłowe funkcjonowanie tak pod względem uczuciowym, edukacyjnym, jak i materialnym.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#PoselStanislawBrzozka">Pozycja rodziny chroniona jest aktami prawa międzynarodowego, między innymi Konwencją o Prawach Dziecka, Konwencją o likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet czy Europejską Kartą Społeczną ratyfikowaną przez Polskę w 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#PoselStanislawBrzozka">W ˝Raporcie o sytuacji polskich rodzin˝ będącym przedmiotem naszych obrad, który jest kolejną wersją raportu, sporządzoną jeszcze przez poprzednią koalicję w roku 1995, zawarty jest obraz rodziny polskiej, jej kondycja finansowa i zdrowotna. Ma to być podstawą zapowiadanej od roku przez nową koalicję prorodzinnej polityki państwa. Szczególnie w programie wyborczym AWS rodzina traktowana była wyjątkowo, priorytetowo; sprawy rodziny, co miało również odzwierciedlenie w głównym haśle wyborczym, znalazły miejsce w umowie koalicyjnej i exposé pana premiera Buzka.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#PoselStanislawBrzozka">W zasadzie jest to problem koalicji rządzącej, jak wybrnąć z tego, że hasła wyborcze jak dotąd nie są realizowane, ale odpowiedzialność za los polskich rodzin nakazuje zająć się tym niezwykle ważnym problemem wszystkim siłom politycznym. Dlatego też posłowie klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego z uwagą zapoznali się z ˝Raportem o sytuacji polskich rodzin˝. Przy wielu zastrzeżeniach co do źródeł i metod badawczych stosowanych przy tworzeniu raportu, a zwłaszcza interpretacji opisywanych tam zjawisk społecznych, trzeba stwierdzić, że zawiera on szeroki zestaw informacji dotyczących rodziny. Raport zawiera informacje, które powinny poważnie niepokoić nas wszystkich, które powinny zmusić rząd do refleksji i podjęcia konkretnych działań.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#PoselStanislawBrzozka">Zjawiskami szczególnie niekorzystnymi czy wręcz groźnymi dla bytu wielu rodzin jest utrzymujące się strukturalne bezrobocie w wielu regionach Polski, poszerzająca się sfera ubóstwa. Raport pokazuje, jak wielką cenę za przemiany ustrojowe w Polsce płacą rodziny najsłabsze, wielodzietne, o niskim poziomie wykształcenia. Dotyczy to w dużej mierze, a może przede wszystkim, obszarów małych miast i wsi.</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#PoselStanislawBrzozka">Szczególnie dotkliwy jest problem bezrobocia na wsi. W pierwszej połowie 1997 r. aż 10% gospodarstw domowych na wsi nie miało stałego źródła dochodów. W 1996 r. fakt bezrobocia powodował obniżenie dochodów rodziny przeciętnie o ponad 33%. W grudniu 1997 r. na wsi mieszkało blisko 850 tys. zarejestrowanych bezrobotnych, z czego 70% nie posiadało prawa do zasiłku. Niekorzystnym zjawiskiem jest tzw. bezrobocie ukryte; chodzi tu o ludzi całkowicie lub częściowo zbędnych w pracy w rolnictwie. Uwzględniając gospodarstwa rolne powyżej 2 ha przeliczeniowych i działki rolne, bezrobocie ukryte szacuje się na poziomie 917 tys. osób. Łącznie więc bezrobociem zarejestrowanym i ukrytym dotkniętych jest na wsi blisko 1800 tys. osób. Wyjątkowo dramatyczna jest sytuacja w rodzinach wiejskich, które pracowały uprzednio w sektorze rolnictwa państwowego, PGR, głównie w województwach północnych i zachodnich. Długotrwałe pozostawanie bez pracy więcej niż jednego członka rodziny stanowi ogromne zagrożenie dla rozwoju tych rodzin. Głównym źródłem utrzymania w większości tych rodzin są świadczenia społeczne.</u>
          <u xml:id="u-79.7" who="#PoselStanislawBrzozka">Raport ukazuje też, jak zróżnicowane są polskie rodziny w zakresie wyposażenia w dobra trwałe, które uznawane są za niezbędne do funkcjonowania rodziny. Najsłabiej w dobra trwałego użytku wyposażone są gospodarstwa domowe rolników, rolników użytkujących gospodarstwa rolne i rodzin utrzymujących się z niezarobkowych źródeł.</u>
          <u xml:id="u-79.8" who="#PoselStanislawBrzozka">Rodziny wiejskie wydają też relatywnie mniej w stosunku do innych na kształcenie dzieci, na kulturę i wypoczynek, a także na ochronę zdrowia. Badanie GUS z 1997 r. wykazało, że w okresie od czerwca 1996 r. do czerwca 1997 r., jeśli chodzi o gospodarstwa z dziećmi, ze zorganizowanych form wyjazdów wycieczkowych dla dzieci skorzystano w 28% gospodarstw domowych (ok. 32% w mieście oraz tylko 19% na wsi), natomiast z powodów finansowych zrezygnowano z tych wyjazdów w 40% przypadków (39% w mieście i aż 48% na wsi).</u>
          <u xml:id="u-79.9" who="#PoselStanislawBrzozka">Przygnębiający jest rozdział raportu dotyczący ubóstwa w Polsce. Specjaliści Banku Światowego, którzy przyjęli jako linię ubóstwa poziom minimalnej emerytury, wskazali w swym raporcie, że w latach osiemdziesiątych w Polsce żyło w ubóstwie od 5 do 10% ludności. W 1990 r. odsetek ten podniósł się do 15% i utrzymuje się na tym poziomie. Badania budżetów domowych przeprowadzane przez GUS wskazują, że w 1996 r. poniżej minimum egzystencji znajdowało się prawie 7% mieszkańców wsi i niespełna 3% mieszkańców miast. Szczególnie niepokojący jest proces utrwalania się ubóstwa. Ubóstwem trwałym najbardziej zagrożone są rodziny wielodzietne, gospodarstwa domowe osób o niskim poziomie wykształcenia, dotkniętych bezrobociem, szczególnie mieszkających w małych ośrodkach miejskich oraz na wsi.</u>
          <u xml:id="u-79.10" who="#PoselStanislawBrzozka">Minimum socjalnego, jak mówił pan minister Kapera, nie osiąga 63% rodzin z trójką dzieci oraz ok. 80% z czwórką i więcej. Utrwalanie się ubóstwa może prowadzić do dziedziczenia złego statusu życiowego, marginalizacji społecznej, a w skrajnych przypadkach wręcz do degradacji biologicznej.</u>
          <u xml:id="u-79.11" who="#PoselStanislawBrzozka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie sposób w krótkim wystąpieniu odnieść się do wszystkich problemów przedstawionych w raporcie. Zwróciłem uwagę na te najtrudniejsze, bo dotyczące egzystencji rodzin. Kilkakrotnie w raporcie występuje stwierdzenie, że najtrudniej żyje się rodzinom w małych miasteczkach i na wsiach oraz że w najcięższej sytuacji są rodziny wielodzietne. Raport, mimo jego niedoskonałości, pokazuje, jak poważne są problemy polskiej rodziny. Polityka prorodzinna nie może być dalej tylko hasłem wyborczym. Wszyscy oczekują programu konkretnych działań rządu. Koalicja powinna w tej sprawie porozumieć się, a nie zaskakiwać się nawzajem pomysłami. Polityki prorodzinnej nie można sprowadzić do działań doraźnych. Oprócz mechanizmów socjalnej ochrony rodziny potrzebne są takie, które dawać będą zatrudnienie, a tym samym stałe źródło dochodów, które będą powodować poprawę warunków materialnych rodziny, ograniczać sferę ubóstwa.</u>
          <u xml:id="u-79.12" who="#PoselStanislawBrzozka">Szczególnej troski wymagają rodziny z obszarów wiejskich i małomiasteczkowych. Polskie Stronnictwo Ludowe uważa, że potrzebny jest program rozwoju obszarów wiejskich i potrzebne są na ten cel środki finansowe. Zwracaliśmy na to rządowi uwagę już niejeden raz. Muszą zostać uruchomione wszystkie te przedsięwzięcia, które warunkują powstawanie miejsc pracy na wsi. Warunkiem jest dopływ kapitału do obszarów wiejskich. W tej chwili migracja wieś-miasto prawie zamarła. Własnego kapitału wieś ma bardzo mało, a dopływ kapitału z zewnątrz jest minimalny. Utrzymywanie tego stanu grozi tym, że wieś na długo pozostanie obszarem niedorozwoju, wygodnym miejscem ukrywania bezrobocia, braku mieszkań i zwyczajnej ludzkiej biedy. Bez polityki regionalnej o odpowiedniej randze i odpowiedniej skuteczności nie zmienimy tej sytuacji. Taki kompleksowy program rządu w stosunku do wsi i obszarów wiejskich mógłby zyskać akceptację klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-79.13" who="#PoselStanislawBrzozka">Wyrażamy nadzieję, że raport o sytuacji polskich rodzin będzie podstawą do podjęcia konkretnych działań rządu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi Stanisławowi Brzózce za wystąpienie w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu panią poseł Annę Sobecką w imieniu Koła Poselskiego ˝Nasze Koło˝ oraz pozostałych kół: Konfederacji Polski Niepodległej - Obóz Patriotyczny i Ruchu Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselAnnaSobecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zabieram dzisiaj głos, przedstawiając wspólne stanowisko kół poselskich: ˝Naszego Koła˝, Konfederacji Polski Niepodległej - Obozu Patriotycznego i Ruchu Odbudowy Polski. Rodzina jest związkiem naturalnym, pierwotnym w stosunku do państwa czy jakiejkolwiek innej wspólnoty, i posiada swoje własne niezbywalne prawa. Stąd zasadniczym odniesieniem dla polityki na rzecz rodziny jest uznanie jej zadań i praw. Rząd i ustawodawca, którzy chcą odpowiedzialnie odnieść się do zagadnienia polityki na rzecz rodziny, powinni w tym właśnie kontekście odnieść się do perspektyw jej rozwoju. Kiedy w dniu dzisiejszym debatujemy nad ˝Raportem rządu o sytuacji polskich rodzin˝, to z jednej strony odczuwamy satysfakcję, że temat rodziny stał się przedmiotem refleksji w Sejmie. Co do samego raportu, to oceniamy go jako umiarkowanie interesujący. Zawiera on wiele cennych informacji skompilowanych na podstawie danych GUS i przybliża wiele aspektów życia polskich rodzin. Z drugiej strony mamy pewne wrażenie niedosytu, dzieło to bowiem, niewątpliwie obszerne w warstwie analitycznej, jest też zapisem niedostatków programowych. Przecież opis sytuacji może być zaledwie punktem wyjścia. Od dawna oczekując na zapowiedziany raport, spodziewaliśmy nie tylko opisu, ale także poważnej diagnozy przyczyn problemów polskich rodzin, oczekiwaliśmy propozycji ich rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PoselAnnaSobecka">Co więcej - istnieje niebezpieczeństwo, że zestawienie tego raportu z projektem uchwały w sprawie prorodzinnego podatku dochodowego od osób fizycznych sprowadzi całą dyskusję o problemach rodziny do opowiadania się za prorodzinną strukturą podatków czy też przeciw niej. Jesteśmy oczywiście zwolennikami takiej struktury podatkowej, pragniemy jednak wskazać, że kwestie struktury podatków, co więcej, samych tylko podatków bezpośrednich, są jedynie elementem, i to niekoniecznie najważniejszym, polityki państwa na rzecz rodziny. Ci z nas, którzy w kampanii wyborczej do parlamentu zobowiązywali się do wprowadzenia prorodzinnej struktury podatku dochodowego, traktowali ten projekt jako zaledwie pierwszy krok na drodze realizacji polityki prorodzinnej. Spodziewaliśmy się, że koncepcja tej polityki będzie dynamicznie rozwijana. Dzisiaj z niepokojem stwierdzamy fakt, iż koncepcja polityki prorodzinnej redukowana jest w praktyce do jednej tylko kwestii. Tym bardziej to dziwne, że przecież podatek dochodowy od osób fizycznych stanowi, zwłaszcza w mniej zamożnych rodzinach, a tych jest większość, o wiele mniejsze obciążenie niż suma obciążeń z tytułu podatków pośrednich, takich jak VAT czy akcyzy ukryte w cenach towarów konsumpcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#PoselAnnaSobecka">Kluczowym elementem polityki na rzecz rodziny jest kwestia jej dochodów, a w szczególności zagadnienie płacy rodzinnej. Płaca rodzinna jest to wynagrodzenie za pracę, które powinno wystarczyć na utrzymanie przeciętnie licznej rodziny. Posługują się tym pojęciem często środowiska, które chcą udowodnić, iż celem ich działania jest realizacja katolickiej nauki społecznej. Tak się nieszczęśliwie składa, że częściej słyszymy o podobnych rozwiązaniach w toku kampanii wyborczych, niż w toku rutynowych prac kolejnych rządów czy parlamentów. Analogicznym choć, naszym zdaniem, mniej precyzyjnym pojęciem jest pojęcie płacy godziwej, zawarte w Europejskiej Karcie Społecznej, rozumiane jako płaca sprawiedliwa, ukształtowana na odpowiednim poziomie i proporcjonalna do wynagrodzenia pobieranego przez innych pracowników w powiązaniu z wykonywaną pracą. Karta ta została przyjęta przez Polskę. Czy wobec tego art. 4 pkt 1 Europejskiej Karty Społecznej, zawierający gwarancje płacy godziwej, w Polsce obowiązuje, czy nie, jest realizowany, czy nie? Jaka jest relacja pomiędzy płacami a potrzebami rodzin w Polsce? Czy jest to relacja godziwa? Jakie mechanizmy rząd chce proponować Polsce, aby stan obecny zmienić?</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#PoselAnnaSobecka">Z danych cytowanych w artykule pani prof. Zofii Jacukowicz, zawartym w dwumiesięczniku ˝Zarządzanie i Edukacja˝ (nr 3 z 1998 r.), wynika, że 80% zatrudnionych w Polsce nie może utrzymać za jedno wynagrodzenie przeciętnej rodziny czteroosobowej na poziomie minimum socjalnego. Najwięcej pracowników w Polsce otrzymuje wynagrodzenie pozwalające na utrzymanie w przybliżeniu 1,5 osoby. Oznacza to, że w rodzinach, w których oboje małżonkowie należą do tej grupy pracowników, dwoje rodziców jest w stanie utrzymać na poziomie minimum socjalnego raptem siebie i jedynaka. I po co potem wylewać krokodyle łzy nad załamaniem demograficznym? Większości polskich rodzin płaca nie wystarcza na utrzymanie, musi być uzupełniana innymi dochodami. Nieustanna pogoń za podstawowymi środkami na utrzymanie rodziny odbywa się kosztem zdrowia i czasu. Po co potem wylewać krokodyle łzy nad załamaniem zdrowia społeczeństwa, nad załamaniem funkcji wychowawczych rodziny i szerzeniem się patologii wśród młodzieży, nad brakiem uczestnictwa wielkiej części polskich rodzin w życiu kulturalnym?</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#PoselAnnaSobecka">Pan wicepremier, przewodniczący KERM i minister finansów w jednej osobie, faktyczny kierownik polityki gospodarczej i społecznej rządu, przygotowując kolejne projekty dokumentów gospodarczych i finansowych, koncentruje naszą uwagę na polityce dochodowej państwa. Tymczasem wiadomo powszechnie, że my pragniemy także zapytać, gdzie jest miejsce na politykę dochodów rodzinnych? Czyżby zagadnienie to nie było kluczowe dla polityki naszego państwa? Wiadomo powszechnie, że stosowne instytucje, podległe panu ministrowi pracy - tak jak to było za socjalizmu, tak i teraz - liczą pracowicie zagadnienie minimum socjalnego i płac minimalnych. Pragniemy zapytać, kiedy wreszcie odpowiedzialne instytucje państwa polskiego zajmą się obliczaniem płacy rodzinnej, kiedy zajmą się obliczaniem płacy godziwej?</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#PoselAnnaSobecka">Są dwa filary rozwoju i postępu: wychowanie i wykształcenie oraz gospodarka. Nie sposób nie dostrzec, że pozostają one ze sobą w istotnym związku. Zarówno marksiści, jak i liberałowie tradycyjnie nie doceniali roli wychowania. W szczególności nie uznawali i nie szanowali pracy wychowawczej matki, pracy realizowanej w domu. Nie podejmowali też w związku z tym wysiłku oszacowania wartości tej pracy dla ekonomiki. W konsekwencji obciążali społeczeństwo kosztami (także ekonomicznymi) patologii rodziny i pochodnych od niej rozlicznych patologii społecznych.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#PoselAnnaSobecka">Czy tak być musi w wolnej Polsce? Czy były marksista, a obecny liberał, rzeczywiście jest najlepszym strategiem gospodarczym dla Polski? Ambicją nowoczesnej Polski powinna być integralna polityka na rzecz rodziny, której wymiernymi wskaźnikami będą: wzrastający potencjał zdrowia, kondycja moralna rodzin i zdolność ich uczestnictwa w kulturze oraz systematyczny wzrost zamożności. Czy jest spełnieniem tych ambicji organizowanie procesów rabunkowej wysprzedaży majątku polskiego i przekazywanie go w obce ręce? Czy jest spełnieniem tych ambicji wygaszanie polskiej wytwórczości w ramach hołdowniczych dostosowań do oczekiwań Brukseli i innych obcych ośrodków? Czy jest spełnieniem tych ambicji systematyczne pogarszanie warunków pracy i życia jednej trzeciej polskich rodzin zamieszkujących polską wieś? Czyż nie są to problemy polskich rodzin? Czy autorom rządowego ˝Raportu o sytuacji polskich rodzin˝ zabrakło odwagi, by o tym problemach polskich rodzin powiedzieć wprost?</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#PoselAnnaSobecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bylibyśmy niesprawiedliwi, gdybyśmy, dotykając tak bolesnych stron polskiego życia, nie stwierdzili, że te same istotne problemy, które w coraz większym stopniu przygniatają polskie rodziny, są też udziałem rodzin w innych krajach. Bylibyśmy też nierzetelni, gdybyśmy nie zwrócili uwagi na podobne źródła tych samych problemów występujących poza Polską.</u>
          <u xml:id="u-81.8" who="#PoselAnnaSobecka">Współczesne gospodarki zdominowane patologią myśli liberalnej, zorientowane na zysk jako główny cel i jedyny miernik wartości działania gospodarczego, kierujące się wilczymi prawami w konkurencji i notorycznie nadużywające instrumentów władzy publicznej dla wspierania walczących ze społeczeństwami monopoli, nie są zdolne do spełnienia oczekiwań współczesnych narodów.</u>
          <u xml:id="u-81.9" who="#PoselAnnaSobecka">Światu potrzebna jest głęboka reorientacja co do zasad polityki gospodarczej i w szczególności finansowej. Gospodarka powinna służyć rodzinom i narodom, a nie odwrotnie. Należy cieszyć się, że problemy te są coraz powszechniej dostrzegane i dyskutowane. Nie dalej jak w ubiegłym tygodniu prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki na posiedzeniu Rady Stosunków Zagranicznych przyznał, że obserwowany dziś w Rosji, poprzednio w Malezji i w innych krajach, krach finansowy nie jest skutkiem lokalnych przesileń, ale wyrazem największego od półwiecza globalnego kryzysu finansowego. Zapowiedział światowy szczyt poświęcony temu zagadnieniu. Zobaczymy, czy liderzy światowej ekonomiki zdecydują się na rozumne reformy, czy też po raz kolejny góra urodzi mysz, a świat nadal będzie rozwijał patologie wrogie rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-81.10" who="#PoselAnnaSobecka">Czy trzeba aż skrajnych zagrożeń, aby prawdy oczywiste i od dawna dyskutowane trafiały do świadomości polityków? Czy i w Polsce poważna refleksja na temat kształtu ekonomiki i jej powiązania z problemami społecznymi, w szczególności z problemami rodziny, nastąpi dopiero wtedy, gdy poczujemy nóż na gardle?</u>
          <u xml:id="u-81.11" who="#PoselAnnaSobecka">Na zakończenie pragnę wszystkim rodzimym fanatykom międzynarodowych dostosowań zadedykować słowa kardynała Alfonso Lopez Trujillo, przewodniczącego Papieskiej Rady do spraw Rodziny, który powiedział: ekonomia, w której rodzina uczestniczy i której dóbr potrzebuje, ma znaczenie dlatego, że służy realizowaniu się rodziny w historii i jej transcendentnemu powołaniu, nie niszcząc jej prawdziwej wielkości. Wymiar ekonomiczny jest obecny w Karcie Praw Rodziny wydanej przez Stolicę Apostolską. Proponuje ona prowadzenie odpowiedniej polityki dla wspierania dobra rodziny. Zachodzi tu piękna i konieczna wymiana, która przynosi owoce.</u>
          <u xml:id="u-81.12" who="#PoselAnnaSobecka">Dziwi, że znaczenie rodziny dla ekonomii jest pomijane, albo spychane na drugi plan. Słusznie ubolewa się nad tym, że traktat z Maastricht całkowicie milczy o rodzinie, jakby nie zasługiwała ona na uwagę z punktu widzenia politycznej i gospodarczej integracji Europy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-81.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję pani poseł Annie Sobeckiej za wystąpienie w imieniu kół: ˝Nasze Koło˝, Konfederacja Polski Niepodległej - Obóz Patriotyczny i Ruch Odbudowy Polski.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Kontynuujemy dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu panią poseł Marię Smereczyńską z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselMariaWladyslawaSmereczynska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałabym odnieść się do prezentowanego ˝Raportu o sytuacji polskich rodzin˝. Komisja Rodziny, której mam zaszczyt przewodniczyć, na jednym z posiedzeń w pierwszych miesiącach pracy zwróciła się do premiera rządu z dezyderatem dotyczącym potrzeby uaktualnienia oceny sytuacji polskich rodzin. Kilka dni temu komisja wysłuchała prezentacji raportu o sytuacji polskich rodzin dokonanego przez ministra Kazimierza Kaperę, pełnomocnika rządu do spraw rodziny. Raport jest pierwszą częścią diagnozy sytuacji rodziny i nie spodziewaliśmy się - poprzednio było to już powiedziane - nie spodziewaliśmy się propozycji rozwiązań. Te znajdziemy w drugiej części, która jest w dalszym ciągu przedmiotem prac komisji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#PoselMariaWladyslawaSmereczynska">W czasie dyskusji nad raportem członkowie komisji, wyrażając uznanie za wkład pracy w przygotowanie raportu, zwrócili uwagę na konieczność systematycznego uaktualniania danych zawartych w tym dokumencie. Zaznaczono również, iż instytucje zbierające dane na temat społeczeństwa oraz instytucje badające opinię publiczną powinny zmienić i dostosować sposób zbierania danych tak, by można było dokładnie opisać stan polskiej rodziny, nie tylko pod względem demograficznym czy materialnym, ale także w zakresie wyznawanego systemu wartości. To pozwoli uzyskać pełniejszy obraz naszych rodzin. Oczekujemy również w niedługim czasie propozycji konkretnych rozwiązań podniesionych we wnioskach problemów, opisanych w rządowym programie polityki prorodzinej z kalendarzem realizacji.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#PoselMariaWladyslawaSmereczynska">Natomiast uprzedzając dyskusję o polityce prorodzinnej, mając doświadczenie rozmów w różnych środowiskach politycznych różnych opcji, muszę stwierdzić, iż słowa ˝polityka prorodzinna˝ są nadużywane, stosowane jak wytrych mający zapewnić dobry odbiór społeczny wszystkiego, co prezentuje mówca. Nie chcę oceniać, czy jest to celowe, czy wynika z braku zrozumienia tego, czym jest polityka prorodzinna, czym jest dostrzeżenie każdej rodziny, a nie wyłącznie tej, która boryka się z ogromnymi problemami. Rodzinom z różnymi problemami na pewno trzeba pomóc i to pomóc skutecznie - tak, by mogły wyrwać się z zaklętego kręgu wielorakich niedomagań społeczno-socjalnych, a tym, które nie dadzą sobie rady, zapewnić pomoc dającą egzystencję, i to godziwą egzystencję. Co do tego nie ma wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#PoselMariaWladyslawaSmereczynska">Natomiast do zmniejszania obszaru, w którym działa pomoc i opieka społeczna, najbardziej przyczyni się właściwa polityka prorodzinna, rozumiana nie jako pomoc socjalna dla ubogich i niepełnosprawnych, ale jako system prawno-organizacyjny państwa, który stworzy rodzinom warunki dogodnej i samodzielnej egzystencji, tak by mogły one swobodnie, bez żadnych nacisków decydować o swojej wielkości, sposobie zarabiania dostatecznej ilości pieniędzy przy sprawiedliwie rozliczanych podatkach, wychowaniu i kształceniu dzieci, realizując swoje zadania.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#PoselMariaWladyslawaSmereczynska">Nie dotyczy polityki prorodzinnej propozycja pani posłanki Jolanty Banach (streszczona przez redaktor Filas w tygodniku ˝Wprost˝ w artykule ˝Familiada˝), według której system podatkowy krajów o niskich dochodach nie powinien być instrumentem kształtowania polityki społecznej, ponieważ rodziny korzystające z ulg zyskują tylko 20 zł miesięcznie. Gdyby te pieniądze wpłynęły do budżetu, to, jak stwierdziła pani posłanka Banach, mogłyby być przeznaczone na reformę np. edukacji, co pozwoli wyrównać szanse i zapobiec dziedziczeniu biedy.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#PoselMariaWladyslawaSmereczynska">Co do reform to na pewno pomogą wyrwać się rodzinom z trudnych sytuacji, ale nie należy ich finansować w proponowany sposób. Przez wiele lat przerabialiśmy centralne wydawanie pieniędzy, którymi opłacano, poza systemem opieki społecznej, także wybrane jedynie słuszne organizacje pozarządowe mające się zajmować wieloraką pomocą. Wydawanie pieniędzy przez te organizacje kończyło się przeważnie na opłacaniu etatów, szkoleniu pracowników czy produkcji materiałów informacyjnych w stylu plakatu o przypalonej zupie. Jest dużo sygnałów, że w tych organizacjach o inną pomoc było trudno, a jeśli się znajdowała, to dopiero po opowiedzeniu się petenta za jedynie słuszną opcją. Nie tędy droga. W dniu dzisiejszym zbyt duża liczba rodzin jest zmuszona do korzystania z pomocy społecznej, generowane są pokolenia uzależnione od opieki społecznej. Źle to świadczy o państwie.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#PoselMariaWladyslawaSmereczynska">Konieczne jest nie centralne wspieranie biedy, ale stworzenie warunków, by każda rodzina mogła egzystować samodzielnie, bez zewnętrznej ingerencji państwa. Właściwą, odpowiednią pomocą powinno się otoczyć te rodziny, które, mimo stworzonych warunków, z różnych, często niezależnych od siebie powodów nie są w stanie poradzić sobie same.</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#PoselMariaWladyslawaSmereczynska">Chciałabym zauważyć również, że już w roku 1994 związek zawodowy ˝Solidarność˝ wypracował prorodzinne rozwiązania dotyczące podatków od osób fizycznych i minimalnego dochodu gwarantowanego. Rozwiązania te są zapisane. Wtedy próbowano je zaprezentować, prosić o ich akceptację i wdrożenie, nawet za pomocą demonstracji. Zostało to odrzucone. Mam nadzieję, że tym razem nasz wstępny ruch, jakim jest propozycja rozwiązań prorodzinnych dotyczących podatków od osób fizycznych, zostanie zauważony i uznany. Oczywiście przed nami dalsze rozwiązania, które będą dotyczyły spraw ekonomicznych rodziny.</u>
          <u xml:id="u-83.8" who="#PoselMariaWladyslawaSmereczynska">Jest to mój wstępny głos w tej dyskusji o polityce prorodzinnej, którą podjęliśmy od pierwszych dni obecnej kadencji Sejmu i którą chcemy kontynuować. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-83.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu panią poseł Alicję Murynowicz z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym podziękować panu ministrowi Kaperze, nie za opracowanie ˝Raportu o sytuacji polskich rodzin˝, ponieważ to jest jego konstytucyjny obowiązek, ale za niektóre treści, które są w tym raporcie zawarte. Zacznę od takiej bardzo prozaicznej sprawy. Zawsze z nowej lektury jestem w stanie czegoś nowego się dowiedzieć. I zdaję sobie sprawę z tego, że następne rządy nie muszą nic konkretnego wiedzieć o swoich poprzednikach, ale jest taka dziwna sytuacja, kiedy się mówi - na str. 207 raportu - że po 1994 r. pierwszego pełnomocnika rządu do spraw rodziny powołał w 1995 r. premier Cimoszewicz. Ja w tamtej kadencji należałam do koalicji rządzącej SLD-PSL i wiem, że w 1995 r. na czele rządu stał premier Oleksy, a pierwszego pełnomocnika - to tak na marginesie - powołał pan premier Pawlak i to była pani pełnomocnik Barbara Blida. Prawdą jest, że to pani Jolanta Banach, powołana w maju 1995 r. na urząd pełnomocnika, który tworzyła jak gdyby od podstaw, przygotowała raport o sytuacji polskich rodzin i ten raport światło dzienne ujrzał już za pana premiera Cimoszewicza. To tylko tak na marginesie, taka drobna uwaga, bo być może nie ma obowiązku poruszania się w świecie nazwisk w polityce.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Druga sprawa. Przyznam się szczerze, że kiedy kilka miesięcy temu odbyło się spotkanie Forum Organizacji Pozarządowych - w większości kobiecych, nie mylić z feministycznymi, to podkreślam - i Parlamentarnej Grupy Kobiet z panem ministrem Kaperą, przedstawicielki tychże organizacji bardzo usilnie i intensywnie dopytywały pana ministra Kaperę o to, jakie treści będzie zawierał raport. Przy informowaniu nas zasłaniano się tajemnicą: że to jeszcze nie ten etap, dopiero to opracowujemy, zbieramy materiały, analizujemy. Jednak mimo aury tajemniczości unoszącej się nad raportem, pan minister dał wtedy zapewnienie, że kiedy raport powstanie, zostanie skierowany do tychże organizacji pozarządowych i będzie liczył się z ich opinią. Co prawda, już post factum, bo raport powstał, ale mam pytanie, panie ministrze: Czy rzeczywiście ten raport został przesłany do organizacji skupionych w Forum Organizacji Pozarządowych, których pan był gościem, i czy rzeczywiście takie opinie pan od tych organizacji otrzymał? Prosiłabym bardzo o odpowiedź na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Jeszcze tylko kilka drobnych uwag skierowanych do moich przedmówców. Nie jestem w stanie zgodzić się z panem posłem Krzaklewskim, który - nie wiem, czy przeczytał raport dokładnie, czy nie przeczytał, ale stwierdził - cytując pismo z Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych - że poprzednia koalicja nie opracowała zasad spójnej polityki prorodzinnej państwa. Nie chcę być złośliwa, mówiąc, że dyskutowany dzisiaj raport jest właśnie takim zbiorem zasad spójnej polityki prorodzinnej państwa. Jak to się mówi, najlepszym adwokatem dokonań poprzedniej koalicji, poprzedniego pełnomocnika jest sam pan minister Kapera, który na stronie 60 tegoż raportu, pisząc o dokonaniach, o poziomie, dynamice dochodów, wspomina o wzroście dochodów realnych, który nastąpił w latach 1993-1997, a nie o spadku tych dochodów, o pogłębieniu sfery ubóstwa, czyli o tym, o czym mówił pan poseł Krzaklewski. Pan minister Kapera w swoim raporcie zadaje kłam tym stwierdzeniom.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Nie jestem też w stanie się zgodzić z panią poseł Joanną Staręgą-Piasek, przedstawicielką Unii Wolności, która stwierdziła, że będąc w opozycji, najłatwiej jest krytykować. No, mój Boże, a co pani robiła w tamtej kadencji? Chwaliła, głaskała, nie krytykowała? Chciałabym jednak powiedzieć, że ówczesna opozycja, chociaż krytykowała - co, oczywiście, jak to się mówi, jest świętym prawem opozycji - to również dzielnie wspierała i tworzyła wespół z koalicją rządzącą pewien dorobek, na który składa się m.in. to, o czym napisał pan minister Kapera. Nastąpiło więc również tempo wzrostu dochodów realnych, wzrostu realnych emerytur, waloryzacja i podwyższenie świadczeń, zasiłków rodzinnych, które zostały zamrożone przez poprzedni rząd - pani premier Suchockiej. Zostały wtedy wprowadzone dodatki mieszkaniowe, które były mocno krytykowane, choć okazuje się, że obecnie są najsilniejszą podstawą bardzo wielu działań: a to programu osłonowego rządu, a to likwidacji skutków powodzi, a to polityki prorodzinnej. Zgadzam się z panią poseł Smereczyńską, że nie powinniśmy nadużywać sformułowania ˝polityka prorodzinna˝, lepiej, realniej i prawdziwiej brzmi ˝wspieranie rodzin˝. W tamtych latach nastąpiło również zwiększenie nakładów na oświatę, wprowadzono też na stałe dwie rezerwy celowe: jedna na dożywianie dzieci i na likwidację skutków ubóstwa wśród dzieci i stypendia. Nastąpiła nowelizacja Kodeksu pracy, dająca większe poczucie bezpieczeństwa pracownikom, wychowującym dzieci do lat 4. I wreszcie najważniejsza kwestia z naszej dzisiejszej, konkretnej działki - został opracowany i wdrożony, z zapewnieniem jego sfinansowania, pierwszy w Polsce program przeciw przemocy, który niestety został przez pana ministra zawieszony. W związku z tym pytanie: Kiedy zostanie odwieszony?</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Jestem w stanie zgodzić się z jedną sprawą, którą poruszyła pani poseł Staręga-Piasek, że do rodzin, w których kumulują się wszystkie nieszczęścia, powinniśmy kierować minimalny dochód gwarantowany. Skądinąd świetnie o roli tego dochodu mówiła pani poseł Sobecka, która zwróciła na to ogromną uwagę, mniej uwagi natomiast poświęcił temu pan minister.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Jeżeli już mówimy, że istnieją rodziny, gdzie kumulują się wszelkie nieszczęścia, i tam powinniśmy kierować dochód minimalny, gwarantowany, to co zrobić z takim polskim nieszczęściem, którym są skutki transformacji, a więc sytuacja, w której poziom dochodów nie jest odzwierciedleniem umiejętności, ambicji, inwencji, pewnych intencji w działaniu polskich rodzin? To są moje krótkie dygresje odnoszące się do poprzednich wystąpień.</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Natomiast wracając do samego początku, zgadzam się z tym, że lektura raportu jest zaiste arcyciekawa. Powiedziano już bardzo dużo; swoistej wiwisekcji dokonała pani poseł Banach w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Ja natomiast chciałabym się skupić na jednym rozdziale, bo jest to dla mnie pewnego rodzaju novum w ˝Raporcie o sytuacji polskich rodzin˝, być może dlatego, że w uprzednim raporcie tego rozdziału nie było. Chodzi mi mianowicie o rozdział ˝Kultura i media a rodzina˝. Zgadzam się tu z jedną z opinii, że jest to rozdział pisany najbardziej emocjonalnie. Brakuje mi analizy. Chciałabym również zapytać pana ministra o to, jakie instytucje dokonywały opracowania tematów, które zostały w tym rozdziale zawarte. Wiem, że pan minister powołuje się na takie opracowania, jak ˝Stanowisko Centrum Animacji Kultury wobec zagadnień...˝ oraz raport ˝Kultura polska 1989-1997˝. Mogą to być pomoce dające wiedzę, natomiast nie są to badania, nie jest to jakaś metoda, próba dokonania analizy związków pomiędzy sytuacją polskiej rodziny a tym, o czym pan minister mówi.</u>
          <u xml:id="u-85.7" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Oczywiście można mieć różne zdanie na ten temat. Jeżeli czytam o tym, że ˝wspólne z rodzicami i rodzeństwem spędzanie czasu uczy prawidłowej komunikacji interpersonalnej, wspólna radość z osiągnięć i sukcesów podczas zorganizowanych amatorskich zajęć artystycznych i ogólnorozwojowych wzmacania więzy rodzinne i wzbogaca obyczajowość życia rodzinnego˝, to się z tym zgadzam. Mam jednak tylko jedno podstawowe pytanie: Kiedy i za co? Przepraszam, mogę sobie wyobrazić, że wespół z całą moją rodziną, mężem i dwójką dzieci, wystawimy teatrzyk, np. podwórkowy, domowy, rodzinny. Mam tylko pytanie: Kiedy i za co? I czy rzeczywiście akurat ta forma zaproponowana przez pana ministra jest formą najlepszą?</u>
          <u xml:id="u-85.8" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Pan minister proponuje również inne formy wpływania na media, zarówno na prasę, radio, jak i na telewizję. Jest taki sygnał płynący z raportu, może nawet nie o cenzorskim, ale w pewnym sensie prewencyjnym charakterze; aby nie przedstawiać pornografii, nie szerzyć i nie rozpowszechniać pornografii i przemocy. Ja się z tym zgadzam, to nie powinno mieć miejsca w publicznych mediach. Tylko czy pan minister próbował rozmawiać z przedstawicielami wszystkich mediów i pokazać własny wzorzec np. programów telewizyjnych, audycji radiowych, artykułów; taki, który byłby akceptowany i pozbawiony tej cenzorskiej nutki, o której mówiłam? I czy uważa pan, że jeżeli administracyjnie i instytucjonalnie ustawimy taki zakres działania, to nie zmniejszy to roli rodziców jako członków rodziny we wpływaniu na kształtowanie osobowości własnego dziecka? W poprzedniej kadencji miałam taką dyskusję z siedzącym naprzeciw mnie posłem Rulewskim i twierdziłam, i do dzisiaj to twierdzę, że w telewizorze lub w pilocie telewizora jest mały czerwony guziczek; zawsze można z niego skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-85.9" who="#PoselAlicjaMurynowicz">I jeszcze jedna kwestia, którą chciałam poruszyć. Panie ministrze, mam nieodparte wrażenie, że pan nie lubi kobiet...</u>
          <u xml:id="u-85.10" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">(Lubię.)</u>
          <u xml:id="u-85.11" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Słowo honoru, nie wiem dlaczego mam takie nieodparte wrażenie. Wierzę panu, kiedy siedząc w ławach rzadowych, mówi mi pan, że pan lubi kobiety. Tylko w takim razie proszę mi wytłumaczyć, dlaczego kobietę traktuje pan w tym raporcie wyjątkowo przedmiotowo, jak idiotkę, naiwną, pustą albo tylko i wyłącznie jak współreproduktora dzieci. Bardzo przepraszam, ale jeżeli kobietom stawia się zarzut, że czytają prasę kobiecą bo chcą być uczesane, umalowane, eleganckie, ubrane i jeszcze na dodatek niegłupie, bo jak czytają to mogą poczytać coś więcej, nie tylko przytaczany przez pana ˝Cosmopolitan˝, a więc będą i inteligentne - i taka kobieta jest jak gdyby przeciwstawiana przez pana kobiecie - przepraszam, niech nie zabrzmi to szyderczo, bo nie jest to moją intencją - matce Polce, która siedzi w kuchni, dba o dzieci, głaszcze po główkach, gotuje obiadki itd. Dlaczego? A mam takie wrażenie.</u>
          <u xml:id="u-85.12" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Przyznam szczerze, że nie czytuję pism, w których są przepisy na dobrą zupę czy szarlotkę. Nie gotuję, nie umiem tego robić. Ale to czyta mój mąż. On to robi. Rola mężczyzny w rodzinie - tak jak powiedziała pani poseł Banach - została przez pana zminimalizowana. Zresztą nie tylko rola mężczyzny w rodzinie - rola mężczyzny w ogóle, jako taka, została przez pana bardzo, bardzo zminimalizowana.</u>
          <u xml:id="u-85.13" who="#PoselAlicjaMurynowicz">I już na zakończenie kilka tylko bardzo konkretnych pytań. Pierwsze to pytanie o to, jakie organizacje pozarządowe otrzymały od pana ten raport i zaopiniowały go. Następne pytanie - a propos mieszkalnictwa. Panie ministrze, duży rozdział poświęca pan mieszkalnictwu. Proszę mi powiedzieć, czy prawdą jest - bo dochodzą do mnie takie słuchy - że w założeniach budżetowych na rok 1999 nakłady na budownictwo mają być obniżone z 0,6% PKB do 0,45%? Czy to pomoże w realizacji tych szlachetnych założeń, które pan tutaj przygotował? Proszę mi powiedzieć: jeżeli w dalszym ciągu istnieje i jest prawomocny zapis w ustawie o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych, w art. 4, który mówi, że zapewnienie potrzeb mieszkaniowych społeczności lokalnych jest zadaniem własnym gminy, to jak rząd wyobraża sobie realizację tego zadania własnego gminy, jeżeli do dzisiejszego dnia nie ma ustawy o finansowaniu gmin?</u>
          <u xml:id="u-85.14" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Panie ministrze, następne pytanie: co to są ˝łatwe renty˝, o których pisze pan na str. 49? Bo to są, przyznam szczerze, rzeczy, które mogą zbulwersować i odrzucić od lektury. I jeszcze jedno proszę mi wyjaśnić. Str. 175: ˝Kobieta w oczach prasy˝ - proszę mi rozwinąć to zdanie, bo go nie rozumiem. Może za mało czytam, może jestem za mało inteligentna. Proszę rozwinąć to zdanie. ˝Odrzuciła rodzinę - chodzi o kobietę - pochodzenia jako represjonującą jej potrzeby i nie zamierza się z nikim wiązać ściślej, bo ograniczyłoby to jej wolność˝. Uprzejmie proszę o rozszyfrowanie mi tego - str. 175, pierwszy akapit, szósta linijka.</u>
          <u xml:id="u-85.15" who="#PoselAlicjaMurynowicz">I to chyba byłoby wszystko, co chciałam powiedzieć. Chciałabym jeszcze tylko odnieść się do propozycji pani poseł Smereczyńskiej, która mówiła o rozwiązaniach ˝Solidarności˝ przygotowanych w 1994 r. Droga pani poseł, nie ma już potrzeby wprowadzania tych reform, tych rozwiązań drogą strajków. Jesteście państwo w koalicji rządzącej. Dziękuję uprzejmie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-85.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Rulewskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselJanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tym razem naprawdę będę mówił krótko. Zacznę jednak od miłej zaczepki, kurtuazyjnej, w związku z wypowiedzią pani poseł Murynowicz. Rzeczywiście poradziła mi, abym, skoro nie podobają mi się pewne sceny brutalne bądź erotyczne oglądane w niedzielę w południe, nacisnął ten czerwony guzik, żeby uniknąć niesmaku. Niestety z tej porady nie skorzystam, bo moje prawo, prawo klienta polega na tym, że skoro płacę abonament, to mam prawo wpływać na to, co nadaje telewizja. Ale nawet gdybym, skrajnie biorąc, skorzystał z propozycji pani Murynowicz, to po przełączeniu na inny program okazuje się, że pokazują te same sceny. Czasem się zdarza, że ten sam lew już dziesiąty raz pożera dziesiątą już z kolei żyrafę. Obydwie sprawy mnie nie interesują. Jednak klub dał mi odrobinę czasu na rozmowę z Wysoką Izbą o raporcie. Traktuję ten raport jako kontynuację tego, co już w Sejmie poprzedniej kadencji zrobiono, jako właściwą kontynuację, jako przejaw demokracji, bo oto w Sejmie nie dyskutuje się tylko o resortach, o ilorazach i iloczynach, ale o tym, co nas najbardziej zajmuje i zawsze prawie w życiu otacza, czyli o rodzinie. Co więcej, chyba po raz pierwszy w tym raporcie znajduje się taki specjalny ogląd rodziny, rodziny postrzeganej przez samych jej członków. W tym przypadku w rozdziale 4 przedstawiono, jak rodzinę, być może niektórych jej członków, widzą dzieci i młodzież. Tu ukłon w stronę tych organizacji, które dostarczyły nam wyniki tych badań. Są to dane zaskakujące, proszę państwa. Wszyscy powinniśmy w tym momencie wstać i się zastanowić w kącie nad tym, oczywiście bez oglądania telewizji. Oto co ukazują ankiety przeprowadzone na prawie 900-osobowej próbce. Ukazują chyba sprawę najtragiczniejszą. Finanse rodziny można jakoś poprawić - sądzę, że za pomocą tej uchwały - system edukacji szkolnej można stworzyć, natomiast co zrobić, żeby zbudować autorytety bądź zaufanie? Badania przedstawione tutaj wskazują, co się okazało, gdy oto zapytano młodzież i dzieci, kto jest osobą godną zaufania w rodzinie. Brak odpowiedzi - pierwsze zaskoczenie. W rodzinie młodzież czy dzieci nie mają osoby, której by mogły ufać. Ale druga informacja jest jeszcze bardziej zaskakująca. Oto w 3% dzieci obdarzają zaufaniem ojca, znacznie większym zaś, w 20%, matkę. Co to oznacza? Feminizację życia. Nie mam nic przeciwko temu. Może nie kocham, nie lubię, ale chciałbym szanować kobiety. Jest bardzo złym zjawiskiem to, że w Polsce nastąpiła feminizacja życia bądź, jak to nazwał parę lat temu Konwicki, zbabienie życie, że oto bohaterem polskiego życia jest kobieta, która po ciężkiej pracy, po przesuwaniu beli materiałów, stosy towaru zataszcza do domu, by nakarmić dzieci. Ojciec zaś albo siedzi przy piwie, albo jest tylko niemym świadkiem tego dramatu, dramatu zbabienia. Sądzę, że to jest pole do dyskusji nie tylko dla ministrów, nie tylko dla posłów, ale i dla kogoś więcej, może dla dziennikarzy, tylko akurat te sprawy ich nie interesują. Dobrze, jeśli nie ma osób godnych zaufania w rodzinie, to może są poza nią. Ale co ukazują kolejne dramatyczne dane? Młodzież i dzieci obdarzają zaufaniem nauczyciela w 2%, księdza podobnie, innych dorosłych również. Czy młodzież ma kogoś, komu może zaufać, np. jeśli chodzi o przyswajanie w wiedzy, przyjmowanie wzorców zachowania? Owszem, są rówieśnicy, ale w tym wypadku mamy do czynienia moim zdaniem bardziej ze zjawiskiem uczuciowym niż racjonalnym. Myślę, panie ministrze, że to jest zadanie, które rzeczywiście by trzeba było zlecić nie tyle urzędnikom, ile różnego rodzaju organizacjom. Chodzi o to, żeby spróbować przynajmniej posłowi Janowi Rulewskiemu odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tak jest, że do rodziców nie ma się zaufania czy ma się bardzo ograniczone zaufanie, i dlaczego nie jest tak jak kiedyś, kiedy byli bohaterowie pozytywni, bohaterowie z książek czy nawet z telewizyjnych ekranów, np. Bolek i Lolek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PoselJozefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debata, jaką prowadzimy w tej chwili w Wysokim Sejmie, dotyczy dwóch dokumentów, ale tego samego problemu - raportu i projektu uchwały Sejmu w sprawie prorodzinnego podatku dochodowego. W pierwszej sprawie, w sprawie raportu, wypowiadał się mój klubowy kolega poseł Stanisław Brzózka. Chciałbym kilka słów powiedzieć w sprawie projektu uchwały o prorodzinnym podatku dochodowym przedstawionym w sprawozdaniu przez połączone komisje, a mianowicie Komisję Rodziny i Komisję Finansów Publicznych. Otóż projekt właściwie można by ocenić w jednym zdaniu, powiedzieć krótko: Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera w całej rozciągłości projekt przedstawiony w sprawozdaniu. I właściwie na tym można by skończyć.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#PoselJozefGruszka">Tylko - jeszcze może za wcześnie na oklaski, ale dziękuję za nie - jest pytanie, które się nasuwa w tym momencie, czy będzie wola polityczna w tej Izbie, nie powiem, że w koalicji rządzącej czy w opozycji, ale podkreślam, wola polityczna w tej Izbie, by to zagadnienie, o którym mówi projekt uchwały, było zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#PoselJozefGruszka">Dzieli nas 70 dni do momentu, kiedy wszystko to, co będzie się działo w sprawach podatkowych w Polsce w przyszłym roku, musi być wiadome. Póki co, na dzisiaj nie mamy w Sejmie projektów dotyczących nowelizacji ustawy podatkowej. To jest pierwsza sprawa. Czy rząd będzie zdeterminowany i przyniesie projekt chociażby o podatku dochodowym?</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#PoselJozefGruszka">Byliśmy świadkami, jesteśmy w dalszym ciągu, rozmów koalicyjnych, o których jako poseł opozycji niewiele wiem, ale czytam we wczorajszej prasie, że koalicja zrobiła kilometrowy krok - powtarzam to za ˝Rzeczpospolitą˝ - ale nic dalej w tym momencie nie wiemy. W dzisiejszym porządku nie widzimy tych projektów. I dlatego o to się boję.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#PoselJozefGruszka">Premier Balcerowicz w swojej Białej księdze o systemie podatkowym w Polsce pokazuje podatek liniowy. Z mojej wiedzy o podatkach wynika, że akurat obranie tego kierunku nie będzie prorodzinnym rozwiązaniem dla rodzin najuboższych, a przecież o to nam chodzi. Wydaje mi się, że wszystkie siły - przynajmniej tak deklarują - zgromadzone w tej Izbie są bardzo zdeterminowane, ażeby tę kwestię prorodzinną w rodzinach najuboższych rozwiązać pozytywnie. Myślę, że w tej sprawie powinna panować zgoda.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#PoselJozefGruszka">Kolejna sprawa, o której mówi projekt uchwały - co prawda on jak gdyby wykracza poza materię podatku dochodowego, bo przecież rodziny rolnicze nie płacą podatku dochodowego - rząd wzywa również do tego, ażeby przedstawić rozwiązania, które służyłyby rodzinom rolniczym, bo im bardzo potrzebny jest dochód na ich własny rozwój.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#PoselJozefGruszka">I na koniec powiem tak: Polskie Stronnictwo Ludowe będzie głosowało za uchwałą przedstawianą w sprawozdaniu połączonych komisji, natomiast z niepokojem myślimy o tym, czy będzie taka determinacja rządu, aby w tym kierunku pójść. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu pana posła Romana Jagielińskiego, nie zrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PoselRomanJagielinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polityka prorodzinna jest przedmiotem debat tego parlamentu po raz któryś z kolei. Zajmowała się tym koalicja solidarnościowa po 1990 r., zajmowała się tym także koalicja PSL-SLD po 1993 r. i dzisiaj wracamy do tego samego miejsca.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#PoselRomanJagielinski">Ale patrząc na efekty można z jednej strony widzieć pozytywy, ale z drugiej strony - negatywy. Popatrzmy na problem populacji narodu polskiego. Przecież już na początku lat dziewięćdziesiątych mówiliśmy, jak to blisko jesteśmy tejże, dzisiaj chyba zaczarowanej, liczby Polaków przekraczającej 40 mln, bo przez cały czas kręcimy się koło 38,5 mln narodu polskiego, mimo że w trakcie debat parlamentarnych, procesu legislacyjnego dokonaliśmy wiele, żeby ograniczyć możliwości na przykład aborcji, żeby podnieść dochodowość każdej rodziny. Stało się tak jakby na przekór tym tendencjom. Dzisiaj przeciętna polska rodzina - to jedno, dwoje dzieci. Myślę, że utrwala się to dlatego, że trwa już kilkanaście lat. Jeśli to utrwalimy, wielu z nas może nie zasmakuje już miłości dziadka do wnuka czy wnuczki, a życzyłbym, szczególnie Wysokiej Izbie, żeby tę przyjemność miała. Mówię to w odniesieniu do tego, że jako jeden z młodych dziadków mam akurat tę przyjemność. Dobrze byłoby, żeby ten naród zdecydowanie się rozwijał, żeby z narodu, który wchodzi w okres integracji z Unią Europejską jako naród młody, rozwinął się w naród, który będzie dawał bardzo wysoki odsetek młodej, silnej, w miarę silnej, siły roboczej. Możemy stać się niebawem narodem starców, który przede wszystkim będzie obciążeniem dla budżetu i firm ubezpieczeniowych. Ale na to wszystko mamy jakby jedną odpowiedź, że to polityka podatkowa ponoć rozwinie i rozwiąże. Uważam, że nie, dlatego że nawet moi przedmówcy dzisiaj już dali do zrozumienia, że polityka podatkowa może dotyczyć tych, którzy pracują na własny rachunek, prowadzą działalność gospodarczą; że wtedy mogą przesuwać część swoich dochodów, przy obniżonym podatku, na utrzymanie swojej rodziny. Może dotyczyć też tych, którzy pracują na umowę o pracę. Mogą oni przesuwać część swoich dochodów na rozwój rodziny. Ale nie będzie dotyczyć, i o tym zresztą mówiła pani Staręga-Piasek z Unii Wolności, rodzin rolniczych. W zasadzie dochód jest opodatkowany liniowo i gdybyśmy przeszli na niektóre płaszczyzny naliczania podatku dochodowego, to wielu rolnikom należałoby dopłacać. Zresztą raport wyraźnie pokazuje, chciałbym tu oddać wielki szacunek autorom, pozytywy i negatywy i że te negatywy przede wszystkim są bardzo tragiczne w obszarach wiejskich. Trzeba też jasno spojrzeć na to, co dotyczy koncepcji rozwoju gospodarczego kraju. Jak patrzymy, to wszyscy jesteśmy za tym, że kraj się musi rozwijać, muszą tam być jednak przede wszystkim instrumenty polityki regionalnej, żeby stworzyć warunki rozwoju zrównoważonego dla wszystkich regionów geograficznych, także regionów związanych z małym miastem, z polską wsią. I takim prostym rozwiązaniem podatkowym tego nie rozwiążemy. Zresztą ja jestem zwolennikiem takiej koncepcji, że w miejsce rozwiązań podatkowych należałoby dla rodzin wielodzietnych stworzyć warunki wsparcia socjalnego; na każde dziecko, zgodnie z rozwiązaniem ustawowym, przypisać konkretną subwencję ze strony państwa w zależności od pierwszego, drugiego, trzeciego czy czwartego dziecka.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#PoselRomanJagielinski">Jednym z elementów pozytywnych jest na pewno wzrost dochodu, realnego dochodu, każdej polskiej rodziny, co zresztą bardzo ładnie się przekłada na wysokość wydatków każdej polskiej rodziny, które są związane z zakupami artykułów żywnościowych. W 1993 r. przeciętna polska rodzina wydatkowała na artykuły żywnościowe 41,5%, w 1996 r. już tylko 36%, czyli można zaobserwować, że w pewnych grupach następuje wzrost zamożności i zgodnie z tym procesem także spadek wydatków na utrzymanie rodziny, a szczególnie na artykuły żywnościowe. Na pewno te kręgi ubóstwa, które występują szczególnie w obszarach wiejskich, które dotyczą relatywnie ponad 20% rodzin utrzymujących się z rolnictwa, prowadzących własne gospodarstwa rolne i 18% rodzin, które utrzymują się z użytkowania gospodarstwa rolnego, świadczą o tym, że tutaj potrzeba szczególnej ingerencji państwa, bo to się później przekłada na wykształcenie. Te rodziny, nawet przy dobrej szkole, nie są w stanie zabezpieczyć swojemu potomstwu godziwego wykształcenia.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#PoselRomanJagielinski">Dzisiaj pewne wskaźniki, które nie zostały odzwierciedlone w tymże raporcie, są nawet gorsze niż w okresie międzywojennym. Dziś co 140 dziecko pochodzenia chłopskiego kończy studia. Takich statystyk nie było nawet w okresie międzywojennym, chociaż odsetek pracujących w rolnictwie był zdecydowanie wyższy. Nie mówię o tym, żeby tu negować osiągnięcia poprzedniej koalicji czy podkreślać osiągnięcia obecnej. Mówię to dlatego, ponieważ tu potrzebne jest szczególne zrozumienie ze strony wszystkich polityków, wszystkich ugrupowań politycznych, że na rzecz polskiej rodziny musimy intensywnie i efektywnie pracować. Myślę, że taki konsensus tworzy atmosfera tej sali i dzisiejsze wypowiedzi. Nareszcie jestem świadkiem debaty sejmowej, w której nie ma zacietrzewienia, nie ma prób politycznej dyskredytacji. Sądzę, że to doprowadzi do szerszego zajęcia się problemem polskiej rodziny, a przede wszystkim tym, żeby rodzina była trwałą i podstawową komórką społeczną.</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#PoselRomanJagielinski">Chciałbym zwrócić jeszcze na jeden fakt uwagę - jak rodzina powinna w tymże układzie funkcjonować, bo z jednej strony patologia społeczna szerzy sie szczególnie w rodzinach ubogich, ale z drugiej strony jak z tą patologią walczyć? Myślę, że tutaj potrzebni są bardzo dobrzy nauczyciele, którzy będą wyłuskiwać najzdolniejszych wychowanków. Przede wszystkim chciałbym zwrócić uwagę na sprawę zdrowego stylu życia, która ostatnio przez niektórych polityków jest podnoszona. Sądzę, że sprawy rekreacji, uprawiania sportu masowego, turystyki są szczególnie ważne. Mowię to z racji funkcji, którą pełnię społecznie - przewodniczącego Rady Głównej Zrzeszenia Ludowych Zespołów Sportowych. Tu trzeba też wiele zrobić. Młodzież wiejska, mimo tych zagrożeń, aktywnie uczestniczy w uprawianiu sportu. To, co zaprezentowaliśmy na II Ogólnopolskich Igrzyskach Ludowych Zespołów Sportowych Mieszkańców Wsi, na pewno powinno być wspierane przez stronę rządową.</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#PoselRomanJagielinski">Dziękuję serdecznie Wysokiej Izbie za uwagę w imieniu własnym, a także w imieniu Partii Ludowo-Demokratycznej, którą reprezentuję. Uważam, że raport o rodzinie odzwierciedla stan faktyczny. Tak że pewno będę głosował za podjęciem uchwały w sprawie polityki prorodzinnej przedstawionej w projekcie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę pana posła sekretarza o przedstawienie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">Uprzejmie informuję, że posiedzenie podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego odbędzie się dzisiaj o godz. 17.30 w sali nr 22.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#SekretarzPoselMieczyslawJedon">Informuje się członków Poselskiego Zespołu Strażackiego o odwołaniu zebrania w dniu dzisiejszym. O następnym terminie członkowie zespołu zostaną poinformowani pisemnie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Zarządzam przerwę do godz. 16.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 15 min 04 do godz. 16 min 02)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Kontynuujemy rozpatrywanie punktów 3 i 4 porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">3. Informacja rządu o sytuacji polskich rodzin oraz stosowanych instrumentach polityki rodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">4. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rodziny o komisyjnym projekcie ustawy Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie prorodzinnego podatku dochodowego od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Sejm wysłuchał informacji przedstawionej przez pełnomocnika rządu ds. rodziny pana Kazimierza Kaperę oraz sprawozdawcy komisji pana posła Jana Rulewskiego.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Barbarę Frączek z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PoselBarbaraFraczek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Raport o sytuacji polskich rodzin, który jest przedmiotem dzisiejszej debaty, to bardzo ważny, powiedziałabym, podstawowy dokument, na którym powinniśmy oprzeć diagnozę sytuacji społecznej naszego państwa. Właściwie od tego dokumentu powinniśmy byli rozpocząć wszelkie prace Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#PoselBarbaraFraczek">Choć tak długo trwało przyjęcie do wiadomości przez rząd tego raportu, to dyskusja wokół niego skierowała uwagę polityków i całego społeczeństwa na podstawowe struktury państwa, jaką są rodziny.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#PoselBarbaraFraczek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Zainwestowanie w rodzinę jest najprostszą i najpewniejszą drogą do prawidłowego rozwoju naszego kraju i współczesnego świata. Nie tylko jednak w kondycji ekonomicznej, co najczęściej podkreślali moi przedmówcy, tkwi zagrożenie dla rodziny. Świat dzisiaj jest opanowany jak nigdy dotąd przez cywilizację śmierci. Cywilizację zwróconą przeciwko ludzkości i przeciw rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#PoselBarbaraFraczek">Program cywilizacji śmierci przyjmuje niebywale perfidną taktykę, która idzie tak daleko, że zapewnia, iż radykalne ograniczenie praw rodziny ocalić może ludzkość. Widzimy więc, że cywilizacja śmierci zadaje śmierć rodzinie nie tylko wtedy, gdy obraca w gruzy domy i szczęście rodzinne. Cywilizacja śmierci chce zamienić w gruzy rodzinę i tam, gdzie wojna, i tam, gdzie pozorny pokój. By więc rodzina była miejscem ocalenia, trzeba ją samą ocalić. Dlatego tylko odbudowanie, wzmocnienie moralne i ekonomiczne oraz dowartościowanie rodziny może uratować nasze społeczeństwo, może uratować świat.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#PoselBarbaraFraczek">Rodzina domaga się dzisiaj uszanowania jej podstawowych praw zawartych w dokumencie uniwersalnym przedłożonym przez Stolicę Apostolską w 1980 r. - w Karcie Praw Rodziny. Aby naprawdę pomóc rodzinie, winniśmy ten dokument zapisać w formie ustawy. Jednymi z podstawowych praw rodziców są pierwszeństwo w wychowaniu swego potomstwa, w decydowaniu o kierunkach kształcenia swoich dzieci, prawo do wychowania zgodnie z przekonaniami moralnymi i religijnymi rodziców oraz prawo do oczekiwania od państwa wsparcia i pomocy w realizacji wyżej wymienionych obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#PoselBarbaraFraczek">Przejdę do jednego z najważniejszych rozdziałów w ˝Raporcie o stanie rodziny˝: do rozdziału dotyczącego dzieci i młodzieży - tej części społeczeństwa, w którą zainwestowanie ma szanse zwrócić się wielokrotnie, pozwoli bowiem wzmocnić rodzinę w przyszłości i zapobiec sytuacjom niepożądanym i w ten prosty sposób uniknąć kosztownej, tak dzisiaj modnej walki ze skutkami. Kondycja etyczna młodych będzie stanowiła o trwałości rodziny w przyszłości. Dziwne, że wszelkie dotychczasowe opracowania i statystyki zajmują się wyłącznie kwestiami patologicznymi wśród dzieci i młodzieży - tak jakby chciano narzucić młodemu pokoleniu takie normy postępowania. To podejście utrudnia ocenę stanu sytuacji normalnych, średnich i trudnych. Brak takiej oceny powoduje, że podejmowane działania są zawsze walką ze skutkami, a nie z przyczynami.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#PoselBarbaraFraczek">Ze względu na ograniczenie czasowe wymienię najciekawsze z zagadnień poruszonych w tym rozdziale. Na pytanie, czy cała młodzież polska jest zła, trzeba odpowiedzieć - opierając się na przedstawionych w raporcie badaniach - że nie, tak nie jest. Okazuje się, że młodzi mają wrodzony zmysł prawdy i spontaniczne pragnienie prawdziwej wolności. Póki nie ma na nich wpływu zło, potrafią wybierać prawidłowo. Z badań wynika, że wśród młodzieży najpowszechniej wyznawane są systemy wartości, w których najbardziej eksponowane miejsce zajmują rodzina, potem miłość i przyjaźń. Wśród najczęściej uznawanych autorytetów młodzież wymienia w pierwszej kolejności członków rodziny, potem znajomych i rówieśników. Z raportu wynika też, że kilkunastoletni ludzie często odrzucają wszystkie dotychczasowe autorytety, uznając za najważniejsze grupy rówieśników lub nieco starszych kolegów. Dla nich nieodzownym partnerem w procesie wychowania są stowarzyszenia wychowawcze.</u>
          <u xml:id="u-97.7" who="#PoselBarbaraFraczek">Niestety, same stowarzyszenia w obecnej chwili wychodzą z głębokiego kryzysu. Należy przywrócić jednakowe traktowanie stowarzyszeń wychowawczych i szczególnie promować te, które formują młodzież, wspomagają rodzinę i szkolą liderów.</u>
          <u xml:id="u-97.8" who="#PoselBarbaraFraczek">Prawidłowe, tradycyjne wychowanie młodych ludzi realizuje się w trójkącie: rodzina-szkoła-Kościół. Duże nadzieje w prawidłowym rozwoju dzieci i młodzieży pokładamy we wprowadzanej reformie oświaty. Bardzo istotne - i to należy uzmysłowić każdemu z rodziców - jest współuczestniczenie i zaangażowanie rodziców w życie szkoły. Jak ważnym problemem jest właściwe ukierunkowanie rozwoju najmłodszej części społeczeństwa, świadczy długa lista wniosków zamykająca ten rozdział raportu, które - w odróżnieniu od moich przedmówców - przeczytałam i zauważyłam.</u>
          <u xml:id="u-97.9" who="#PoselBarbaraFraczek">Podsumowując, jeszcze raz powtórzę, że inwestycja w młode pokolenie jest nadzieją, nadzieją dla przyszłości naszego narodu, nadzieją dla całego świata. Jest jeszcze szansa, by tę nadzieję uczynić rzeczywistością. Taką szansą jest opracowanie tego raportu, który w mojej ocenie jest rzetelną diagnozą sytuacji polskiej rodziny. Diagnozą potrzebną do podjęcia skutecznych dalszych działań.</u>
          <u xml:id="u-97.10" who="#PoselBarbaraFraczek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Na co dzień wspieranie rodziny nazywa się solidarnością z rodziną. Nasza rodzima ˝Solidarność˝ przez duże ˝S˝ ma już na tym polu liczne zasługi. Niech więc dalej pisze historię osiągnięć jeszcze szczytniejszych: solidarności z rodziną - tak ważnej dla narodu i całej ludzkości. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-97.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł Barbarze Frączek.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Renatę Szynalską z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PoselRenataSzynalska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! ˝Raport o sytuacji polskich rodzin˝ jest niewątpliwie interesującą lekturą, a niektóre jego fragmenty uznałabym nawet za pasjonujące. Przyjrzyjmy się chociażby dwóm ostatnim podrozdziałom, mówiącym o przemocy i agresji wśród dzieci i młodzieży oraz o patologiach społecznych. Podobne kwestie poruszała pani poseł Frączek. W pierwszym z tych podrozdziałów została zaprezentowana krzepiąca statystyka Rady do Spraw Rodziny przy Wojewodzie Katowickim.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#PoselRenataSzynalska">Zjawisko przemocy rodziców czy opiekunów wobec dzieci w wielu krajach traktowane jest jako problem społeczny, choć trzeba przyznać, że nie od razu, podobnie jak dziś w Polsce, uznano wagę i rozmiar zjawiska. Znaczącym faktem, który przyspieszył w niektórych krajach europejskich działania chroniące dzieci przed przemocą, było medyczne zdiagnozowanie i zdefiniowanie zespołu dziecka bitego. Obraz, na marginesie, bardzo skromny, kształtowany przez raport jest co najmniej wypaczony - żeby nie użyć sformułowania: nieprawdziwy.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#PoselRenataSzynalska">Pan minister Kapera przytacza dane wspomnianej rady, według których 76% dzieci i młodzieży zaprzecza istnieniu przemocy fizycznej w rodzinie, natomiast 12% uczniów przyznaje, że takie wypadki mają miejsce czasami. Ja przytoczę dane z badań Polskiej Fundacji Dzieci i Młodzieży, z których wynika, że 46% dzieci w wieku 12-13 lat przyznało, że rodzice stosują kary cielesne.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#PoselRenataSzynalska">Rozumiem, iż brak jest rzetelnych i wiarygodnych badań socjologicznych; brak też odpowiednich danych statystycznych. Ale ani rząd, ani pan, panie ministrze, nie robi nic, abyśmy mogli dokonać diagnozy tego zjawiska. Działa pan wręcz na odwrót, wstrzymując program ˝Przeciw przemocy - wyrównać szanse˝, w którym mówiło się o opracowaniu systemu zbierania danych oraz analiz jakościowych dotyczących zjawiska przemocy.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#PoselRenataSzynalska">Świat dawno już dostrzegł zjawisko przemocy w rodzinie. Jest rekomendacja Rady Europy w sprawie ochrony dzieci przed okrutnym i poniżającym traktowaniem, jest rekomendacja w sprawie przemocy w rodzinie, rekomendacja dotycząca środków społecznych w zakresie przemocy w rodzinie itd. Polska, będąc członkiem Rady Europy, winna powyższe zalecenia przynajmniej respektować. Niemówienie o problemie, panie ministrze - zwracam się tutaj również do pani poseł Frączek - nie spowoduje, że problem zniknie. A mówiąc o polityce prorodzinnej, nie można zapomnieć ani o krzywdzonych dzieciach, ani tym bardziej o patologiach występujących w rodzinach, że nie wspomnę o przemocy wobec kobiet, którą w ogóle skrzętnie pan usunął z tego raportu.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#PoselRenataSzynalska">Kilka słów o alkoholizmie i narkomanii. Raport nie wylicza najczęstszych przyczyn sięgania przez dzieci i młodzież po alkohol. Według analizy Komendy Głównej Policji takimi przyczynami są: zaburzenia funkcjonowania rodziny (to tu młodzież styka się najczęściej z obyczajowością alkoholową), brak poczucia bezpieczeństwa, niski stopień odporności psychicznej oraz wpływ rówieśników. Takie same albo podobne przyczyny leżą u podstaw sięgania po narkotyki.</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#PoselRenataSzynalska">W części dotyczącej prostytucji czytamy, iż większość dziewcząt podejrzanych o uprawianie nierządu stanowią uciekinierki z domów rodzinnych, ośrodków szkolno-wychowawczych oraz osoby uważane za zaginione. Niestety, panie ministrze, to chyba nie do końca prawda. We wspomnianej analizie Komendy Głównej Policji jako główne przyczyny podejmowania nierządu wymienia się: brak opieki i kontroli ze strony rodziców, zagrożenie bezpieczeństwa i brak oparcia wśród rodziny, alkoholizm w rodzinie i formy agresji występujące w domu, a wreszcie ciche przyzwolenie na zachowania przestępcze, a nawet czerpanie z nich korzyści. Pominął pan zjawisko, niestety nasilające się, szczególnie na terenach przygranicznych - zjawisko prostytucji homoseksualnej.</u>
          <u xml:id="u-99.7" who="#PoselRenataSzynalska">W ten sposób dochodzimy do wniosków, które w większości są słuszne i oczywiste, tylko że takie pozostaną tylko na papierze. Bo cóż to znaczy: pomoc stowarzyszeniom wychowawczym i organizacjom młodzieżowym? Wcześniej klasyfikuje je pan, dzieląc na te działające w systemie komunistycznym (jest wśród nich ZHP, więc proponuję kolejny podział, na te działające w okresie międzywojennym, ponieważ od wtedy datuje się powstanie tej organizacji) i te powstałe po 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-99.8" who="#PoselRenataSzynalska">Jak podzielono środki z pana udziałem, panie ministrze, nie będę przypominać, choć może warto zapytać, jaką wychowawczą lub opiekuńczą rolę spełnia Liga Republikańska bądź Akcja Ciemnogród.</u>
          <u xml:id="u-99.9" who="#PoselRenataSzynalska">Jak chce pan zrealizować postulat rozwoju zajęć pozalekcyjnych, tak by były one nieodpłatne, dostępne dla każdego dziecka, przy obecnym stanie finansów oświatowych?</u>
          <u xml:id="u-99.10" who="#PoselRenataSzynalska">Cóż znaczy wreszcie ˝podniesienie prestiżu i dokształcenie nauczyciela˝, jeżeli jest on w pozycji osoby marnie zarabiającej, której stawia się wysokie wymagania nie tylko merytoryczne, ale każe się żebrać o każdą podwyżkę płac? Zresztą nie ma co zrzucać odpowiedzialności na Ministerstwo Edukacji Narodowej, jeśli chodzi o stworzenie nowoczesnego systemu pomocy dziecku i rodzinie. Przecież już z podręcznikowej pedagogiki wynika, że pomoc samemu dziecku nie ma większego sensu, że trzeba pomagać mu na tle rodziny, a nawet wprost - w rodzinie. Coraz trudniej jest szafować skądinąd słusznym komunałem o jedności kształcenia, wychowania i opieki, jeśli powoli wracamy do jeszcze banalniejszejszej prawdy, że za wychowanie i opiekę odpowiada przede wszystkim rodzina, a nie szkoła i inne instytucje oświatowe.</u>
          <u xml:id="u-99.11" who="#PoselRenataSzynalska">Raport jest mieszaniną oczywistych danych statystycznych i wolnych, często bardzo emocjonalnych wniosków. Rozumiem, iż jest po części manifestem programowym AWS, a wystąpienie pana posła Krzaklewskiego, które skrzyło się od banałów, sloganów i haseł, było tego dobitnym przykładem. Mam nadzieję, że gdy wyjdziecie państwo z kampanii wyborczej, rząd i pan, panie ministrze, przedstawi Wysokiej Izbie program i kalendarium realizacji polityki rodzinnej państwa. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-99.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Juliusza Brauna z Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PoselJuliuszBraun">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję, że pan marszałek nie przypomniał, iż mojemu klubowi zostało już bardzo mało czasu, ale to niestety prawda. Tak to już jest, że dla rodzin wielodzietnych w tym ogólnym podziale zostaje niewiele. Wobec tego będę musiał starać się mówić bardzo krótko.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#PoselJuliuszBraun">Z wielką radością zobaczyłem, że jeden z głównych rozdziałów tego raportu nosi tytuł ˝Kultura i media a rodzina˝, gdyż jest to jeden z niewielu oficjalnych dokumentów, który zauważa znaczenie kultury dla szeroko rozumianego procesu wychowania. Sięgnąłem do tego tekstu z wielką nadzieją, muszę jednak powiedzieć, że im dłużej czytałem, tym więcej nabierałem wątpliwości co do sensu przedstawienia takiego właśnie dokumentu. Zdumiewa bowiem ubóstwo opisu sytuacji, jeśli chodzi o kulturę. Zdumiewa to, że raport powtarza bardzo ogólnikowe opinie, pewne mity, które funkcjonują na poziomie taniej publicystyki lub przygotowywanych poprzednio propagandowych dokumentów, które miały wykazać, jak bardzo postsolidarnościowe rządy szkodziły kulturze. Nawet fakty nie są prawdziwe, gdyż jedna z nielicznych konkretnych informacji zawartych w raporcie, która mówi, że spada zakup książek do bibliotek, jest na szczęście nieprawdziwa - wprawdzie bardzo powoli, ale jednak rośnie.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#PoselJuliuszBraun">Panie ministrze, jest takie znane powiedzonko o tym, że pesymista powie zawsze, że szklanka jest w połowie pusta, optymista zaś, że w połowie pełna. Ten raport sytuację w kulturze postrzega wyłącznie przez pryzmat pustej połowy szklanki, a w ogóle nie interesuje się tym, co jest w tej pełnej połowie. Bo w tej szklance jednak połowa jest i warto by się tym zainteresować. Nie można powtarzać nieprawdziwych informacji o ciągłym spadku wydatków na kulturę w budżecie państwa, nieprawdziwa jest też informacja, że samorządy nie łożą na kulturę, bo łożą. W tej chwili wzrost wydatków samorządu na kulturę jest znacznie większy niż wzrost wydatków w budżecie państwa. Tak więc czekam na to, by w zapowiedzianym nowym opracowaniu ten ważny temat został rzeczywiście lepiej potraktowany.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#PoselJuliuszBraun">To samo dotyczy sprawy mediów. Obraz jest niepełny, oparty na wyrywkowych obserwacjach. A znowu te wyrywkowe obserwacje są układane pod z góry określoną tezę, taką mianowicie, że istnieje w Polsce prasa zagraniczna, która jest deprawująca, i prasa polska, która jest dobra. Przestrzegałbym bardzo przed dzieleniem prasy wedle kapitału wydawcy. Są przecież dobre pisma, wydawane z udziałem kapitału zagranicznego, i są głupie pisma, wydawane wyłącznie z udziałem polskiego kapitału. I nie to jest, nie to powinno...</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#PoselJuliuszBraun">Poza tym taka na przykład informacja: najlepiej sprzedający się ˝Tygodnik Polski˝ rozchodzi się w 117 tys. egzemplarzy. Mnie to dziwi. Na przykład ˝Gość Niedzielny˝, który jest przecież kierowany właśnie do polskich rodzin, rozchodzi się w większym nakładzie. Jest to dobre polskie pismo katolickie, adresowane do polskich rodzin, a tu w ogóle takiej informacji nie ma, bo to nie pasuje do tego czarnego obrazu, że szklanka jest w połowie pusta.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#PoselJuliuszBraun">I druga sprawa, o której chciałbym króciutko powiedzieć. W poprzedniej kadencji Sejmu próbowałem stworzyć klub posłów ojców rodzin wielodzietnych, bo tak się składało, że matek rodzin wielodzietnych wtedy w Sejmie nie było. Jak się okazało, do tego klubu mogli należeć w poprzednim Sejmie wyłącznie posłowie Unii Wolności i PSL, a właśnie w Unii Wolności było najwięcej posłów, którzy mieli rodziny liczące więcej niż 4 dzieci.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#PoselJuliuszBraun">Chciałbym zwrócić uwagę na to, że nie można stale umieszczać rodzin wielodzietnych w kategorii grupy ryzyka, jak to stanowi raport. Nie może to być grupa ryzyka. To jest grupa bardzo ważna także z punktu widzenia demograficznego i stąd każde działanie dla podniesienia prestiżu rodziny wielodzietnej, żeby ona nie była na jednym oddechu wielodzietna, patologiczna - i tu jeszcze różne inne złe rzeczy - jest niezmiernie ważne. Ważne są rozwiązania finansowe, które nie będą tworzyły getta ubogich rodzin wielodzietnych. W tej chwili mechanizm finansowy - nie ma czasu, by to szerzej rozwinąć - jest taki, że tworzy getto, z którego wyjść jest bardzo trudno. Bo jeśli ktoś znajduje się w sferze ubóstwa, to dostaje dodatek mieszkaniowy i dostaje - zaraz kończę - zasiłki rodzinne. Jeśli rodzice w tej rodzinie zaczynają więcej zarabiać, tracą dodatek mieszkaniowy. Mają większy dochód, a ich faktyczny dochód jest nadal na tym samym poziomie. Jeszcze więcej pracują, zarabiają jeszcze więcej - tracą zasiłek rodzinny. Jest to mechanizm blokujący awans. Jest to klasyczny mechanizm antyrozwojowy i antymotywacyjny. Trzeba stworzyć mechanizm, który będzie pomagał rodzinom wielodzietnym wyjść z tego getta ubóstwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Jako ojciec rodziny wielodzietnej pozwoliłem panu na przekroczenie czasu.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Cymańskiego z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Także jestem ojcem rodziny wielodzietnej, może więc skorzystam z jakichś przywilejów.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#PoselTadeuszCymanski">Zabierając głos w sejmowej dyskusji poświęconej sytuacji polskich rodzin, chciałbym w kilku słowach odnieść się do niektórych zjawisk demograficznych związanych z rodziną. W ostatnich latach miały miejsce w naszym kraju znaczące przeobrażenia w strukturze demograficznej rodzin. Dotyczą one zarówno tworzenia rodzin, jak również ich liczebności. Najbardziej charakterystyczną i, niestety, niepokojącą cechą tych zjawisk jest znaczne zmniejszenie przyrostu naturalnego, który w ostatnim okresie osiągnął poziom najniższy w całej naszej powojennej historii. Decydującym czynnikiem wpływającym na osłabienie przyrostu jest znaczny spadek urodzeń, który w czasie ostatnich 10 lat wyniósł 36%. Jeżeli w roku 1985 urodziło się w Polsce 680 tys. osób, to w 1996 r. przyszło ich na świat zaledwie 428 tys. , a w roku ubiegłym jeszcze mniej, bo 412 tys. Dane te oznaczają, że przewaga urodzeń nad zgonami niebezpiecznie maleje; w 1996 r. wyniosła ona zaledwie 42 tys. osób.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#PoselTadeuszCymanski">Jeżeli tendencje te nie zostaną zahamowane, w perspektywie staje nam przed oczami wizja narodu słabnącego, narodu nie mogącego sprostać wyzwaniom czasu. Może być bowiem tak, że stworzymy miejsca pracy, a zabraknie rąk - własnych, polskich rąk do pracy. Może być to problem odległej przyszłości, ale my musimy go rozważyć już dzisiaj. Nie jest dla nas wszak obojętne, nie jest bez znaczenia, jaka będzie sytuacja demograficzna naszego kraju za lat 20 czy 30. Pojawiają się poglądy, że otwarte granice, swobodny przepływ kapitału i ludzi to będzie lekarstwo na wszystko. Sądzę, że takie myślenie jest tylko w części poprawne, zawsze bowiem będziemy posiadali i nadzwyczaj sobie cenili własną tożsamość. Otwieramy się na innych, witamy i gościmy ich z radością. Jesteśmy krajem przyjaznym dla przybyszów z zewnątrz, stając się dla wielu drugą ojczyzną, upragnionym miejscem osiedlania się, podjęcia pracy i rozwoju. Polska zawsze była krajem słynącym z tolerancji i akceptacji, tak jest również i dzisiaj. Respektujemy, i zawsze będziemy respektować, wykazywać poszanowanie dla obowiązujących w tym względzie międzynarodowych standardów. Ale wszystko to nie oznacza, że wolno nam w sposób lekceważący i niefrasobliwy nie widzieć i nie czynić starań w celu zabezpieczenia najbardziej żywotnych interesów narodowych, a takim właśnie interesem, sednem istnienia narodu, jest troska o stan jego liczebności. Nie chcemy być przecież narodem wymierającym, starzejącym się. Takie przykłady mamy dzisiaj w Europie. Czy możemy w tym względzie uniknąć gorzkich doświadczeń innych społeczeństw, a przynajmniej wyprzedzająco i zapobiegliwie problemy te łagodzić? Myślę, że tak. Aby tak było, potrzebna jest nam głębsza refleksja i właściwa ocena obecnej sytuacji oraz tendencji demograficznych. Potrzeba także większej życzliwości i ciepła dla polskiej rodziny, dostrzeżenia szczególnego skarbu tej rodziny, jakim jest jej dzietność.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#PoselTadeuszCymanski">Pamiętajmy, i podkreślamy to w tym miejscu, że do zagwarantowania prostej zastępowalności pokoleń wymagane jest utrzymywanie się współczynnika dzietności na poziomie zbliżonym do 2,12. Liczba dzieci rodzonych przez polskie kobiety po 1989 r. nie jest w stanie zapewnić prostego odtwarzania ludności. Przytoczony wskaźnik oznacza, że dla utrzymywania liczebności i płynnej wymiany pokoleń w przeciętnej polskiej rodzinie winno być przynajmniej dwoje dzieci. Mówiąc inaczej, w polskiej rodzinie nie może zginąć słowo ˝brat˝, nie powinno zginąć słowo ˝siostra˝. Niestety, tendencje, jakie w tej mierze obserwujemy, są niepokojące - liczba dzieci w rodzinie zmniejsza się, ponieważ znaczna, dominująca część kobiet decyduje się na rodzenie co najwyżej dwojga dzieci. W tej sytuacji, wobec takiej tendencji istnienie rodzin wielodzietnych staje się dla nas wszystkich dobrodziejstwem. To właśnie one biorą na siebie ciężar utrzymywania i wychowywania większej liczby dzieci, co w konsekwencji pozwala nam jako społeczeństwu zapewnić pełną zastępowalność pokoleń. Popieranie dzietności w rodzinach nie jest więc kreowaniem rozrodczości samej w sobie, lecz znajduje głębokie uzasadnienie w racjach demograficznych - warto w tym miejscu to podkreślić. Często takie komentarze i opinie, zwłaszcza w stosunku do poglądów wyrażanych przez organizacje prorodzinne, są formułowane. Są to poglądy nie tylko głęboko niesprawiedliwe, ale mające również cechy szyderstwa. Przykre jest to tym bardziej, że dotykają sprawy dla każdego narodu ogromnie cennej, powiedziałbym podstawowej. Jeżeli chcemy być narodem młodym i dynamicznym, jeżeli chcemy trwać i rozwijać się, a nie więdnąć, to polskie dzieci muszą być rzeczywistością rodziny, a nie rzeczywistością filmów, reklam czy nawet plakatów. Mają być rzeczywistością rodziny.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#PoselTadeuszCymanski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że na decyzję o posiadaniu określonej liczby dzieci, obok przesłanek społecznych i kulturowych, znaczny wpływ mają także, a może przede wszystkim czynniki ekonomiczne. Jest zrozumiałe, że w obecnym bardzo trudnym okresie transformacji ustrojowej możliwości udzielania przez państwo pomocy ekonomicznej dla rodzin są ograniczone, nie oznacza to jednak, że możliwości takich nie ma. Sprawa, o której mówimy, jest tak ogromnej wagi, dotyka kwestii tak zasadniczych, że uważam za niezbędne podjęcie przez parlament jeszcze w tym roku pierwszych, ˝sygnalnych˝ decyzji ekonomicznych o charakterze prorodzinnym, uwzględniających zwłaszcza aspekt dzietności. Decyzje te będą czytelnym znakiem informującym o nowym podejściu, o nowym traktowaniu rodziny i patrzeniu na rodzinę. Nie rozwiążą one natychmiast nabrzmiałych problemów polskich rodzin, nie sprawią, że jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki wszystko się nagle odmieni, będą jednak miały ogromny wydźwięk moralny. Będą oznaczać wyraźne zorientowanie państwa w kierunku prorodzinnym. Będą również pierwszym znaczącym krokiem na drodze długofalowych działań sprzyjających rodzinie w dziedzinie służby zdrowia, edukacji, pracy i ubezpieczeń społecznych. Ufam, że takie decyzje zapadną, a ich wymiar, nie burząc zasadniczej konstrukcji budżetu, będzie zauważalny i odczuwalny dla większości rodziców. Nie wątpię, że z perspektywy czasu okażą się one decyzjami mądrymi i dalekowzrocznymi.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#PoselTadeuszCymanski">Chciałbym, kończąc, podkreślić fakt, że te propozycje, które wypracowała Komisja Rodziny, nie są propozycjami burzącymi budżet. Nie jest to skok na kasę państwa. Nie jest to kolejny socjal. Jest to akcent, krok we właściwą stronę. Bardzo słusznie poseł Rulewski nazwał to przyczółkiem. To jest nasza ˝mała Normandia rodzinna˝, taki desant, dopiero zaczynamy drogę wspierania przez państwo polskiej rodziny. Bardzo ważne jest, żebyśmy się zrozumieli. Nie chodzi o kolejną formułę pomocy socjalnej, chodzi o podkreślenie, że dziecko jest skarbem, że dziecko w polskiej rodzinie jest przez państwo mile widziane i wspierane. Ktoś mówił, że proponujemy coś niesprawiedliwego, bo bogaci też na tym skorzystają. Jeśli już tak, to powiedzmy, że proponujemy mniejszą niesprawiedliwość. Bo jaka jest sytuacja obecna? W tej sytuacji demograficznej osoba zamożna, która inwestuje w swój dom, kupując materiały budowlane, może korzystać z upustów, z ulg. A jeśli przychodzi na świat młody Polak czy młoda Polka, droga do jakiejkolwiek ulgi jest zamknięta. Myślę, że jest tu płaszczyzna porozumienia i przyjaciele polskich rodzin coś w tym roku w tym kierunku zrobią. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Kasprzyka z Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PoselJacekKasprzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Często się zdarza, że - mimo natłoku bardzo poważnych spraw - polski parlament, polski rząd znajdują czas, aby porozmawiać o tym, co się dzieje poza tymi murami, jak większość społeczeństwa żyje. Żałuję, że w tej debacie oprócz pana ministra nie bierze udziału pan premier i minister finansów, ponieważ większość poruszanych tu spraw dotyczy zarówno finansów państwa, jak dochodów rodzin. Szkoda, że na pana spadła ta przyjemność, a właściwie obowiązek odpowiadania na pytania dotyczące spraw, w których nie będzie pan chyba mógł podejmować decyzji i ponosić za nie odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PoselJacekKasprzyk">Jak powiedziałem, nie jest to pierwsza dyskusja, w której chcemy być dobrzy dla polskiego społeczeństwa lub jego części, okazuje się jednak, że na efekty przychodzi nam bardzo długo czekać. Pan był uprzejmy napisać w raporcie, że pewnym kłopotem w działalności na rzecz rodziny są pozostałości po socjalizmie. Przysłuchując się dokładnie tej debacie, mogę powiedzieć, że tutaj jest więcej socjalizmu, natomiast później są podejmowane liberalne decyzje. Jest to taka dziwna sytuacja, która często nam się tutaj zdarza.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#PoselJacekKasprzyk">Chciałbym, żeby pan odpowiedział na kilka pytań. Uważam, że w Polsce istnieją duże obszary biedy, jest bardzo duże rozwarstwienie społeczne. Jesteśmy państwem, w którym, przy istniejącym systemie społeczno-gospodarczym, państwo nie spełnia, niestety, roli opiekuńczej wobec obywatela czy jego rodziny. Nie mamy również stworzonego systemu prorodzinnego wspierającego rodzinę w najtrudniejszym dla niej momencie.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#PoselJacekKasprzyk">Ważniejsze jest dla mnie pytanie, które chciałem do pana skierować: Czy pan jako pełnomocnik rządu ds. rodziny uważa, że na tym etapie, przy problemach podnoszonych tu, na tej sali, można już przestać mówić o budowaniu warstwy średniej, a czas zająć się polską biedą? Jest to bardzo ważna odpowiedź: czy dzisiaj mamy tylko dyskutować o problemie, czy od dzisiaj zaczynamy podejmować rozwiązania, które w dużej części zależą również od tego, w jaki sposób koalicyjny rząd zajmie się polską biedą. Dopiero potem możemy szukać jakichkolwiek rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#PoselJacekKasprzyk">Następne pytanie. Czy pan uważa, że należy pomagać wszystkim jednakowo, czy różnicując zależnie od problemów? Uważam, że po tej dyskusji inaczej należy podejść do rodzin patologicznych. Nie należy się obrażać, mówiąc, że u nas nie ma przemocy w rodzinie, bo to jest zupełnie inna sytuacja prawna, unormowania i respektowanie prawa. Nie można mówić, że zajścia i bijatyki w rodzinie będą inaczej traktowane niż bijatyka na ulicy, bo to jest problem rodzinny. Trzeba zacząć od tych pierwszych elementów.</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#PoselJacekKasprzyk">Innej pomocy wymaga rodzina w określonej grupie dochodowej, a zupełnie innych uwarunkowań potrzebują te rodziny, które nie mają problemów ekonomicznych, na szczęście same się bronią i w zasadzie nie potrzebują żadnej ingerencji państwa. Te trzy kategorie powinniśmy, myślę, rozpatrywać.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#PoselJacekKasprzyk">Bardzo się cieszę, że tak trafnie potrzeby przeciętnej rodziny, znajdującej się w trudnej sytuacji, określiła pani poseł Staręga-Piasek, mówiąc, że zdrowie, zawód, praca i mieszkanie są podstawą tego, aby rodzina mogła się czuć bezpiecznie.</u>
          <u xml:id="u-105.7" who="#PoselJacekKasprzyk">Teraz, o czym był uprzejmy mówić mój poprzednik i wielu z państwa, na temat dzietności. Myślę, że człowiek zawsze miał wiele dzieci, jeśli czuł się bezpiecznie, jeśli jego potomstwo mogło się rozwijać. Jeżeli dzietność w Polsce po 1989 r. spada, jest to chyba sygnał, że dla wielu rodzin nie jest to kraj bezpieczny. Trzeba sobie chyba śmiało powiedzieć, że ludzie nie czują bezpieczeństwa ekonomicznego na dziś ani nie widzą perspektywy dla swoich dzieci. Żadne rozwiązania minimalne, aby dołożyć 200 czy 300 tys. zł w skali miesiąca niektórym rodzinom, nikogo nie nakłonią do tego, żeby było więcej dzieci i rodzina przez to stawała się stabilniejsza, jak niektórzy uważają.</u>
          <u xml:id="u-105.8" who="#PoselJacekKasprzyk">Jeśli mówimy o zdrowiu, panie ministrze, reformujemy system opieki zdrowotnej w Polsce, którego główną ideą jest - jak sądzę - to, ile pacjent ma zapłacić za to, aby mógł być leczony i chronić zdrowie swoje i swojej rodziny, ale mamy przypadki, że jeżeli nie zafunkcjonuje system pomocy państwa, to zdrowotność będzie bardzo słaba. Zwróćmy uwagę na to, co się stało, że w stomatologii ponosimy coraz większe koszty, że coraz większe koszty są ponoszone również jeśli chodzi o wózki inwalidzkie czy niektóre leki nowotworowe i ratujące życie, że koszty leczenia dla wielu rodzin o bardzo niskich dochodach są dużym obciążeniem, a tutaj nic rodzinie po ostatnich rządowych decyzjach niestety nie podniesiono.</u>
          <u xml:id="u-105.9" who="#PoselJacekKasprzyk">Jeżeli mówimy o zawodzie, to proszę zwrócić uwagę, że pan minister był uprzejmy nic nie powiedzieć na temat równości startu młodzieży do wyższych uczelni. Jeżeli ktoś z państwa chciałby się zainteresować, jaki jest udział młodzieży ze środowisk robotniczych, z niższych grup ekonomicznych na wyższych uczelniach, to, po pierwsze, nikt nie prowadzi takich statystyk, a po drugie, jak się dokładnie temu przyjrzeć, to jednak z tych środowisk najmniej młodzieży dostaje się na wyż-sze uczelnie. Jest to pewien problem, który będzie trwał, a więc dostępność do uczelni tej młodzieży ciągle będzie bardzo trudna. Oczywiście zrobiliśmy teraz pierwszy krok. Są to stypendia. Miejmy nadzieję, że nie będzie się to odbywało tak negatywnie, jak mówił pan poseł Rulewski, ale powoli się zacznie. Nie wiem, czy to pan poseł Rulewski podawał ten przykład, czy któryś inny poseł, w każdym razie była o tym mowa.</u>
          <u xml:id="u-105.10" who="#PoselJacekKasprzyk">Kolejny element - praca. Proszę państwa, jeżeli zmieniamy Kodeks pracy i zaczynamy łamać podstawowe prawa pracownicze, to o czym my tutaj mówimy? To w tej Izbie jutro będziemy głosowali nad tym, czy odbieramy prawa pracownicze, czy je chronimy. To będzie najlepsza odpowiedź po dzisiejszej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-105.11" who="#PoselJacekKasprzyk">Pracownik nie jest pewny swojej pracy. Brak pracy jest podstawą destabilizacji rodziny. Zdecydujmy się więc wreszcie, czy chronimy pracownika, czy nie chronimy. Jutro to być może się okaże.</u>
          <u xml:id="u-105.12" who="#PoselJacekKasprzyk">Proszę państwa, okazuje się, że sektor prywatny wyczerpał możliwości zatrudnienia określonej grupy polskiego społeczeństwa. Pozostała grupa powinna być zatrudniona w sektorze państwowym. My likwidujemy przemysł państwowy. Klasycznym przykładem jest Śląsk: 90 tys. górników, 40 tys. hutników, o formie już nie mówię. Gdzie ci ludzie znajdą pracę? Nie ma w Polsce mechanizmu prorozwojowego w odniesieniu do miejsc pracy. Próbuje się to rozwiązać za pomocą wolnego rynku lub wieloma innymi metodami.</u>
          <u xml:id="u-105.13" who="#PoselJacekKasprzyk">Mieszkania. Niedługo będziemy uchwalali budżet. Dzisiaj, bez względu na to, czy to będzie mieszkanie komunalne, socjalne czy spółdzielcze, czy też ktoś będzie je indywidualnie budował, metr kwadratowy ma określoną wartość. Jest tylko pytanie: czy z pieniędzy publicznych..., czy w budżecie państwa znajdzie się pozycja - dofinansowanie, na przykład dla gmin, które dołożą do tych mieszkań i poniekąd również dołożą do części eksploatacji, czy też nie. To będzie pierwszy efekt, po którym będziemy widzieli, czy jest w tym budżecie polityka prorodzinna, jeżeli chodzi o mieszkania.</u>
          <u xml:id="u-105.14" who="#PoselJacekKasprzyk">Ulgi budowlane. Tutaj, myślę, że wylewa się dziecko z kąpielą. Nie jestem przekonany, czy należy likwidować ulgi budowlane. Coraz częściej skłaniam się ku zdaniu, że należy przywrócić dużą ulgę budowlaną. Wiem, że budzi to kontrowersje, ale chyba ci, co mieli zbudować duże domy, już je zdążyli zbudować. Dzisiaj, kiedy metr kwadratowy w niedużym mieście kosztuje przeciętnie 15-18 mln złotych, czyli mieszkanie ma wartość kilkuset mln starych złotych, jeżeli ktoś weźmie kredyt z banku, okazuje się, że nie jest go w stanie spłacić. Czasami taniej wychodzi własne budownictwo niż korzystanie z usług dużego budownictwa mieszkaniowego. I ta forma ulgi, bez względu na to, czy skorzysta z niej człowiek, którego na to stać, czy też nie, nie jest to już bezpośrednia konsumpcja. Jest to zainwestowanie w rodzinę.</u>
          <u xml:id="u-105.15" who="#PoselJacekKasprzyk">Nie przerażałbym się także budowaniem większych mieszkań. Skoro mówimy o polityce rodzinnej: jeśli w większym mieszkaniu zamieszka babcia lub dziadek, to rozwiąże się problem związany z domami pomocy społecznej, ale przede wszystkim będzie opieka dla dziecka, a to jest pewna szansa dla aktywności obojga rodziców. Myślę, że jest to temat otwarty. Można tylko dyskutować, do których grup, lub ekonomicznie, na jakim progu tę ulgę powinno się stosować.</u>
          <u xml:id="u-105.16" who="#PoselJacekKasprzyk">Proszę państwa. Ostatnia uwaga. Z jednej strony jestem bardzo wdzięczny Prezydium Sejmu, panu marszałkowi, że zechciał tę debatę podjąć. Z drugiej, mam pytanie do pana ministra i do Prezydium Sejmu: kiedy odbędzie się druga część tej debaty, bo dzisiaj mówimy o programie. Niektórzy postulowali, że trzeba by już niedługo mówić o konkretach. Jak powiedziało się ˝a˝, to trzeba powiedzieć ˝b˝. Jeżeli tylko na tym mamy zakończyć, to nasuwają mi się dwa wnioski. Ta dyskusja odbywa się na kilka dni przed wyborami samorządowymi. Do godz. 15 budziła dosyć duże zainteresowanie, bo była widoczna w mediach. Po godz. 15 - niestety już mniejsze. Następnie. Za dwa dni mamy poważne wydarzenie w kraju, jakim jest zjazd ˝Solidarności˝. Z pewnością o polityce prorodzinnej będzie tam mowa. Proszę mi wybaczyć dygresję - ci, którzy będą uczestniczyli w tym zjeździe - jeżeli, państwo, będziecie podejmować tam liczne uchwały, to zastanówcie się, mając doświadczenie kilku lat, czy nie warto poprzeć te lewicowe rozwiązania, o których mówiła pani poseł Banach lub które podejmuje Sojusz Lewicy Demokratycznej, bo okazuje się, że jednak przy lewej stronie ludziom przeciętnym i słabym ekonomicznie jest trochę bezpieczniej. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-105.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Łozińskiego z Klubu Parlamentarnego AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PoselAdamLozinski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Państwo jest odpowiedzialne za rodzinę. Na szczęście wszyscy się z tym zgadzamy, jednak odmiennie widzimy sposoby realizacji tego zadania. Wynika to prawdopodobnie z różnie pojmowanych dwóch pojęć, które tutaj dzisiaj się przewijały, rodzina i polityka prorodzinna.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#PoselAdamLozinski">O roli państwa świadczą różne dokumenty - krajowe i międzynarodowe. Chciałbym przytoczyć fragment Karty Praw Rodziny, dokumentu Stolicy Apostolskiej, który jest skierowany właśnie m.in. do Sejmu. W tym roku minie akurat 15 lat od jego wydania. Rodziny mają prawo oczekiwać od władz publicznych właściwej, nikogo nie dyskryminującej polityki rodzinnej, w kwestiach prawnych, gospodarczych, społecznych i finansowych.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#PoselAdamLozinski">Jak wynika z przedłożenia rządowego, aktualnie trwają prace nad końcową wersją dokumentu Polityka prorodzinna państwa, której podstawą jest diagnoza kondycji polskiej rodziny, a właściwie narodu polskiego, zawarta w raporcie o sytuacji polskich rodzin. Dlatego ze zdziwieniem słucham takiej krytyki, zwłaszcza ze strony lewicy, że ten raport nie mówi o programie. Celem tego raportu jest, o czym zresztą mówią inni posłowie, opis. Właśnie, ten raport jest opisem, diagnozą.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#PoselAdamLozinski">Przedstawiony przez Komisję Rodziny projekt uchwały wskazuje rządowi - zresztą zgodnie z wolą jego reprezentantów, wyrażoną zarówno w umowie koalicyjnej, jak i w exposé pana premiera Jerzego Buzka - kierunek działań w sferze polityki prorodzinnej. W związku z tym stawiam ważne pytanie, nawiązujące do tego, co już wcześniej mówiłem: czym jest rodzina i co to jest polityka prorodzinna? A więc rodzina jest czymś więcej niż zwykłą jednostką prawną czy społeczną. Jest to wspólnota oparta na miłości. Jest ona zbudowana na małżeństwie, na związku dwojga ludzi, dwóch osób różnych co do płci i osobowości, zatem tworząc program polityki prorodzinnej, musimy mieć świadomość innej roli ojca i matki. Te inne role wynikają po prostu z cech osobowych, np. ojciec jest bardziej odpowiedzialny za autorytet, on może bardziej kształtować, a matka w większym stopniu rozwija u dzieci miłość.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#PoselAdamLozinski">Jeżeli zaś chodzi o politykę prorodzinną, to trzeba powiedzieć, że dotychczasowa polityka rodzinna państwa sprowadza się do takich instrumentów, jak: środki prawne, świadczenia pieniężne, świadczenia w naturze, świadczenia w formie usług. Generalnie należy ocenić, że są to instrumenty polityki socjalnej. Pomoc społeczna adresowana jest do rodzin w trudnej sytuacji bytowej i nie jest tożsama z polityką prorodzinną, która powinna szukać rozwiązań systemowych wpływających na funkcjonowanie wszystkich rodzin. Pomoc socjalna, taka, jaka jest obecnie, uzależnia przyznanie świadczeń od dochodów rodziny. Polityka prorodzinna rezygnuje z tego kryterium, zauważa potrzeby także tych rodzin, które po stworzeniu im odpowiednich warunków samodzielnie wypełnią swoją funkcję i które nie stają się klientami opieki społecznej. Instrumentem polityki prorodzinnej może być, jako jeden z elementów, system podatkowy, i co prawda jest on częściowo stosowany już teraz, np. w postaci wspólnego rozliczania się małżonków czy wspólnego rozliczania się z dziećmi samotnie wychowujących dzieci. Rozszerzeniem tego instrumentu w systemie podatkowym powinna być ulga związana z liczbą dzieci w rodzinie, podatek nie może być bowiem tylko instrumentem wzrostu gospodarczego, ma również stymulować wzrost demograficzny.</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#PoselAdamLozinski">W tej chwili na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych każdemu podatnikowi przysługują kwoty odpisu od podatku. Grupa posłów AWS, o czym tu już przypominano, przedstawiła projekt ustawy. Umożliwia on rozszerzenie tej ulgi w odpowiedniej skali na poszczególne dzieci w rodzinie. Zdaniem wnioskodawców jest to technicznie najprostsze do wprowadzenia, a co jest szczególnie istotne - zmniejsza obciążenie podatkowe tym bardziej, im niższy jest dochód gospodarczy rodziny. Taki system będzie promować rodziny wielodzietne i najmniej zarabiające. Dlatego popieram tę uchwałę, którą przedstawił pan poseł Jan Rulewski - właśnie to zobowiązuje rząd do takich rozwiązań - oraz projekt, który jest zawarty w druku nr 564 i 588. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-107.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Agnieszkę Pasternak z Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PoselAgnieszkaPasternak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! W raporcie we wprowadzeniu do rozdziału poświęconego dzieciom i młodzieży czytam: Młode pokolenie to przyszłość narodu i polskich rodzin. I dalej: Inwestycje w młodych ludzi zwracają się wielokrotnie.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PoselAgnieszkaPasternak">Tak sobie myślę, że w zderzeniu z rzeczywistością brzmi to, niestety, jak kpina. Dalej, o czym mówiła już moja klubowa koleżanka, pani poseł Renata Szynalska, w raporcie przedstawiony jest zły obraz przyszłości naszego narodu: brak zagospodarowania czasu wolnego młodzieży, choć doceniam podkreślenie nakładów koalicji SLD-PSL na aktywność ruchową dzieci i młodzieży; dramatyczny stan zdrowia; brak autorytetów w młodym pokoleniu. Ani przedstawiona informacja, ani raport, oprócz sloganów zawartych we wnioskach, niestety nie sili się nawet na próbę rozwiązania istniejącego stanu rzeczy. Brak środków i pomysłu na rozwój młodzieży, szumnie nazywanej przyszłością naszego narodu, niestety przebija przez wszystkie karty dokumentu. Reforma edukacji przeprowadzona bez pieniędzy lub przez przeniesienie odpowiedzialności na samorządy lokalne, brak pieniędzy na poradnie pedagogiczno-wychowawcze - w niektórych regionach kraju na opinię o uczniu czeka się nawet do 10 miesięcy - mają zapobiegać rosnącym patologiom i dramatom. Niestety, są to jedynie ponure przykłady, które nie wróżą dobrze nadchodzącym zmianom. Brak perspektyw dla młodych ludzi, szczególnie tych, którzy nie mają szczęścia mieć bogatych rodziców, narastająca frustracja, mogą być zwiastunem jedynie kolejnych wydarzeń ze Słupska czy z Katowic, a nie realizacją polityki prorodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#PoselAgnieszkaPasternak">Chciałabym uświadomić panu ministrowi, że nie dotacje do osławionej już viagry i zwiększona rozrodczość przyczynią się do rozwoju i do zahamowania starzenia się społeczeństwa, tylko stworzenie realnych możliwości rozwoju nam, młodemu pokoleniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Szymańskiego z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PoselAntoniSzymanski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Szanowni Przedstawiciele Organizacji Prorodzinnych! Do przerwy było tu bardzo wiele organizacji prorodzinnych: z Krajowego Ośrodka Duszpasterstwa Rodzin, Polskiej Federacji Stowarzyszeń Rodzin Katolickich, Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia, co wskazuje, że ta debata jest niezwykle ważna.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#PoselAntoniSzymanski">Dzisiejsza debata o stanie polskiej rodziny i warunkach jej rozwoju ma znaczenie fundamentalne, ponieważ to właśnie rodzina, ta mała wspólnota, stanowi podstawę cywilizacji i współczesnej demokracji. Wspólnota ta decyduje o trwaniu narodu, jego kondycji i wartościach, które naród nasz uznaje. Rozwój społeczny naszego kraju zależy od rodziny, która jest podstawą rozwoju kapitału ludzkiego. Obecnie rodzina dzięki fundamentalnym reformom ustrojowym staje się podmiotem. Społeczeństwo zmienia ustrój państwa, władza przejmowana jest przez wspólnoty lokalne tworzone przez rodziny.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#PoselAntoniSzymanski">W latach ubiegłych dyskusja w Sejmie na temat polityki rodzinnej była blokowana, a rodzina w różnych dokumentach rządowych przedstawiana była często nie jako najbliższa nam wspólnota, ale siedlisko zagrożone różnego rodzaju patologiami. Chciałbym zwrócić uwagę na dwa problemy polityki rodzinnej pomijane w ostatnich latach. Pierwszy dotyczy sytuacji najmłodszego dziecka w rodzinie, a jest nim dziecko poczęte, lecz jeszcze nie urodzone. Drugi problem dotyczy pewnych zagrożeń wobec rodziny i wychowania, jakie płyną ze strony niektórych mediów. Trudna batalia o wartości, jaka przetoczyła się przez nasz kraj w ostatnich latach, znalazła uwieńczenie w ustawodawstwie generalnie chroniącym matkę i jej poczęte dziecko - w ustawodawstwie, które wyróżnia nas wśród narodów Europy i świata. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, przyjęte przez ten Sejm w grudniu ubiegłego roku, swoją mądrością i odwagą utwierdza nas w przekonaniu, że ochrona matki i poczętego dziecka jest naszym aksjologicznym i konstytucyjnym obowiązkiem. Ustawodawstwo to zaowocowało korzystnie, o czym przekonują dane kolejnych raportów rządu, w tym najnowszy, z realizacji ustawy o planowaniu rodziny, przedłożony właśnie posłom. Wynika z nich, że liczba aborcji zmniejszyła się radykalnie i towarzyszą temu takie korzystne zmiany, jak: zmniejszenie ilości zgonów kobiet związanych z ciążą, porodem i połogiem, zmniejszenie liczby poronień samoistnych, liczby dzieciobójstw i porzucania dzieci, a także ogromne zmiany w świadomości społeczeństwa akceptującego w rosnącej z roku na rok większości zasadę ochrony ludzkiego życia. Nie potwierdziły się scenariusze - niektórzy autorzy czy niektóre autorki tych scenariuszy siedzą dzisiaj po lewej stronie sali - katastrofizujące efekty wprowadzenia w życie ustawodawstwa chroniącego życie ludzkie. Przypomnę, że straszono nas koniecznością budowy dodatkowych domów dziecka i więzień, a także masowymi zgonami kobiet w wyniku nielegalnych aborcji. Tymczasem liczba dzieci w domach dziecka maleje, nie ma problemu penitencjarnego, a liczba kobiet, które zmarły w wyniku ciąży, od czasu wprowadzenia ustawy chroniącej życie z roku na rok maleje.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#PoselAntoniSzymanski">Zobowiązując administrację rządową i samorządową do zapewnienia kobietom ciężarnym szczególnej opieki medycznej, socjalnej i prawnej, ustawa o planowaniu rodziny przyczyniła się do korzystnych zmian, w tym m.in. do obniżenia wskaźnika umieralności niemowląt. Niemniej, aby w pełni wprowadzić w życie jej postanowienia, należy:</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#PoselAntoniSzymanski">Po pierwsze, upowszechnić program poprawy opieki prenatalnej.</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#PoselAntoniSzymanski">Po drugie, upowszechnić planowanie rodziny, rozumiane jako planowanie poczęć, w tym na szerszą skalę należy nauczać naturalnego planowania rodziny, tak usilnie zwalczanego przez bogaty przemysł antykoncepcyjny. Konieczne jest w tym zakresie pilne uaktywnienie Krajowego Zespołu Naturalnego Planowania Rodziny przy Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#PoselAntoniSzymanski">Po trzecie, przywrócić pomoc dla kobiet ciężarnych znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej. Pomoc tę ograniczono drastycznie i bezzasadnie w marcu 1994 r. Była to pierwsza decyzja posła Leszka Millera, gdy został ministrem pracy i polityki socjalnej. Obowiązek przywrócenia tej pomocy to zobowiązanie ustawowe i wielokrotnie ponawiany dezyderat sejmowej Komisji Rodziny.</u>
          <u xml:id="u-111.7" who="#PoselAntoniSzymanski">Po czwarte, na szerszą skalę współpracować z organizacjami prorodzinnymi, pomagającymi rodzinom, kobietom samotnym i ciężarnym.</u>
          <u xml:id="u-111.8" who="#PoselAntoniSzymanski">Po piąte, upowszechniać wiedzę o wartości małżeństwa i rodziny, dziecka poczętego, a także o życiu seksualnym człowieka w sposób, który resort edukacji uzna za najwłaściwszy dla dzieci i młodzieży. Konieczna jest też pilna zmiana nazwy przedmiotu ˝Wiedza o życiu seksualnym człowieka˝, która przeakcentowuje jeden z aspektów przygotowania do życia w rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-111.9" who="#PoselAntoniSzymanski">Druga kwestia bezpośrednio wiążąca się z polityką rodzinną dotyczy zalewu treści zawierających brutalną przemoc i pornografię. Przemoc i pornografia naruszają wartości rodzinne, godzą w bezpieczeństwo publiczne, sprzyjają przestępczości, przemocy i wykorzystywaniu ludzi, niszczą pozytywne normy moralne i obyczajowe. Sprzeciw wobec tych treści uwidaczniają badania społeczne i stały napływ protestów w tej sprawie do różnych organów władzy. Zliberalizowane w nowym Kodeksie karnym przepisy dotyczące pornografii pozwalają na jej rozpowszechnianie, a nawet na wykorzystywanie 15-letnich dzieci do jej produkcji. Budzi to zrozumiałe oburzenie opinii publicznej.</u>
          <u xml:id="u-111.10" who="#PoselAntoniSzymanski">Zadaniem Sejmu jest pilna zmiana tego skandalicznego stanu rzeczy. Dlatego apeluję do pań i panów posłów klubów parlamentarnych, które dzisiaj tak jednoznacznie deklarują chęć wsparcia rodziny: przyjmijmy prawo chroniące nasze dzieci i rodziny przed pornografią. Projekt takiego prawa jest już w Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-111.11" who="#PoselAntoniSzymanski">Kończąc, chciałbym zwrócić się jeszcze w tej sprawie do organów ścigania, by nie pozwalały na dalsze nagminne łamanie obowiązującego obecnie prawa, które zakazuje prezentowania pornografii w sposób mogący narzucić jej odbiór osobom, które sobie tego nie życzą. Stwierdzam, że sieć ˝Ruchu˝ i inne sieci sprzedaży naruszają ten przepis. Obecne przepisy zobowiązują do skierowania dystrybucji pornografii do specjalnej, oznaczonej sieci sprzedaży, nakazują także foliowanie materiałów pornograficznych. Nie są jednak, niestety, przestrzegane. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-111.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogumiła Andrzeja Borowskiego z Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt uchwały Sejmu RP w sprawie prorodzinnego podatku dochodowego od osób fizycznych (druk nr 588), która ma stanowić antidotum na zawarte w uzasadnieniu do uchwały (druk nr 564) obawy, dotyczące spadku autorytetu i pozycji materialnej polskich rodzin, autoredukcji młodych rodzin, jest skierowany do rządu jako do adresata.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">˝Wzywa się rząd do...˝ - w tym sformułowaniu i wspomnianym uzasadnieniu jakby zapomniano o przeprowadzonej reformie administracji publicznej oraz samorządów lokalnych, o przekazaniu im szerokich kompetencji oraz środków finansowych. Otóż szereg zadań wymienionych w cytowanym uzasadnieniu, m.in.: deficyt mieszkań, dostępność edukacji, opieka przed- i pozaszkolna, brak (lokalnej) pomocy zewnętrznej dla rodzin, to zadania gmin i powiatów, które powinny być rozwiązywane w ramach ich budżetów.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">Pozwolę sobie tu przedstawić pewne pozycje z wykonania budżetu za 1997 r. m.st. Warszawy, którego byłem radnym. I tak wydatkowano na:</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">- opiekę nad osobami ubogimi, samotnymi i bezdomnymi - 794 tys. zł;</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">- wsparcie inicjatyw różnych grup samopomocowych - 338 tys. zł;</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">- pomoc organizacjom działającym na rzecz osób niepełnosprawnych - 152 tys. zł;</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">- profilaktykę i promocję zdrowia oraz przeciwdziałanie narkomanii - 436 tys. zł;</u>
          <u xml:id="u-113.7" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">- ochronę zdrowia ludności, głównie przez dofinansowanie placówek służby zdrowia - 1885 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-113.8" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">Jeżeli jednak zsumujemy te wydatki ogółem w 1997 r., to okaże się, że nie przekraczają one nawet 0,5% wydatków budżetu miasta ogółem, co wskazuje, że istnieją bardzo istotne rezerwy. Ale wymagane jest przeformowanie zadań i celów priorytetów w działalności miasta. A zatem to właśnie samorządy lokalne, biorąc pod uwagę ten konkretny przykład, poprzez: budownictwo komunalne, system opieki społecznej, organizowanie inicjatyw społecznych na rzecz ubogich rodzin, szczególnie wielodzietnych, powinny wpływać na poprawę egzystencji rodzin zamieszkujących we wspólnocie lokalnej. To właśnie do samorządów, a nie tylko do rządu powinien być kierowany apel zawarty w uchwale, co cytowałem na początku. Tu chcę powiedzieć, że art. 4 pkt 3 ustawy o finansowaniu gmin z dnia 10 grudnia 1993 r., przy zmianie art. 27 e ust. 1, stwierdza, że 17% wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na terenie gminy stanowi dochód gminy. Powtarzam: 17% od każdej osoby. Jeżeli gmina dysponuje 17% dochodów od osób fizycznych, to ona pierwsza powinna pospieszyć z pomocą rodzinom wielodzietnym. Można wręcz zadać pytanie: Dlaczego panowie posłowie i panie posłanki pominęli tą ważną kwestię?</u>
          <u xml:id="u-113.9" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">Mając na uwadze to, że jest to drugie czytanie, zgłaszam uwagę - jest to już uwaga szczegółowa - w której wnoszę o sporządzenie do projektu uchwały zawartej w druku nr 588 uzasadnienia. Jego brak postrzegam jako ułomność dokumentu w stosunku do druku nr 564 zawierającego takie uzasadnienie, którego nie można przenieść, gdyż treść druków nr 564 i nr 588 różni się w pkt. 1 i 2 projektów uchwał. W uzasadnieniu tym powinna zostać zawarta rola i zadania samorządu lokalnego na rzecz pomocy rodzinom wielodzietnym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-113.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Górnego z Klubu Parlamentarnego AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PoselJozefGorny">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Człowiek z głębi swej natury jest istotą społeczną, stworzoną do życia we wspólnocie. Najbardziej naturalną wspólnotą człowieka jest rodzina. Jest ona podstawową komórką społeczną, w której człowiek przychodzi na świat i w sposób naturalny i harmonijny rozwija się biologicznie i psychicznie. Wydawałoby się, iż jest wystarczająco dużo przesłanek, aby rodzina była w centrum zainteresowania ekonomii. Wszak nawet nazwa: ekonomia, wywodząca się od greckich słów: oikos i nomos, oznacza prawo rodziny, prawo ogniska domowego. Tymczasem ekonomia zajmuje się w niewielkim stopniu lub wręcz w ogóle się nie zajmuje rodziną, lecz jedynie jednostkami wchodzącymi w skład zbiorowości rodzinnej. Nie występuje natomiast w ekonomii rodzina jako naturalny podmiot uprawnień. To zadziwiająca sprawa. A przecież to w rodzinie człowiek nabywa tak ważnych z punktu widzenia aktywności gospodarczej cech i kwalifikacji, jak: poczucie odpowiedzialności i obowiązkowości, dyscypliny, wytrwałości, solidności, solidarności, aktywności czy inicjatywności. Polityka prorodzinna nie może być więc wymuszaną jałmużną na rzecz rodziny, ale leży ona w najgłębszym interesie państwa i jest najlepszą inwestycją w przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#PoselJozefGorny">W wielkich bólach rodził się ˝Raport o sytuacji polskich rodzin˝. Być może ma on pewne mankamenty. Największą jednak jego zaletą jest to, iż po prostu jest. I za to należą się panu ministrowi Kazimierzowi Kaperze wielkie podziękowania. Raport ten może i powinien stanowić bazę do opracowania prorodzinnej polityki w naszym państwie.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#PoselJozefGorny">Jak zdefiniować politykę prorodzinną? Czy jest nią na przykład już wprowadzenie systemu podatkowego preferującego rodziny wielodzietne, jeżeli równocześnie istnieje niezwykle tolerancyjne wobec rozwodów prawodawstwo? Z całą pewnością nie. Polityka będzie prorodzinna, jeżeli jej celem będzie umocnienie roli rodziny w aspekcie duchowym, prawnym i materialnym. Biorąc za podstawę społeczną naukę Kościoła, która w dokumentach soborowych przepięknie określa rodzinę mianem ˝szkoły bogatszego człowieczeństwa˝, za Cezarym Ritterem z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego można wymienić następujące najważniejsze zadania i obowiązki państwa w dziedzinie polityki rodzinnej:</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#PoselJozefGorny">1. Obronę i promocję tożsamości rodziny rozumianej jako związek mężczyzny i kobiety, z którego rodzą się dzieci.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#PoselJozefGorny">2. Bezwzględną ochronę życia człowieka od jego poczęcia do naturalnej śmierci.</u>
          <u xml:id="u-115.5" who="#PoselJozefGorny">3. Poszanowanie prawa rodziców do wychowywania swych dzieci. Wynika to jednoznacznie z zasady pomocniczości, sformułowanej przez papieża Piusa XI w encyklice Quadragesimo anno, w której czytamy: ˝Nienaruszalnym i niezmiennym pozostaje owo najwyższe prawo filozofii społecznej: co jednostka z własnej inicjatywy i własnymi siłami może zdziałać, tego jej nie wolno wydzierać na rzecz społeczeństwa˝. Państwo nie powinno więc zastępować rodziców w wychowywaniu ich dzieci, lecz jedynie ich uzupełniać i wspierać. Ale rodziców nie można pozostawić samych.</u>
          <u xml:id="u-115.6" who="#PoselJozefGorny">4. Poszanowanie praw dziecka - z fundamentalnym prawem do miłości rodzicielskiej od poczęcia i prawem do posiadania pełnej rodziny. W tym aspekcie rozwód należy uznać za poważne naruszenie dóbr dziecka.</u>
          <u xml:id="u-115.7" who="#PoselJozefGorny">5. Stworzenie racjonalnego systemu opieki zdrowotnej i ubezpieczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-115.8" who="#PoselJozefGorny">6. Stworzenie systemu prawnego sprzyjającego tworzeniu miejsc pracy, tak aby każda rodzina utrzymywała się nie z zasiłków czy zapomóg, lecz z wynagrodzenia za pracę swych członków.</u>
          <u xml:id="u-115.9" who="#PoselJozefGorny">7. Kształtowanie systemu podatkowego wspierającego rodziny wielodzietne.</u>
          <u xml:id="u-115.10" who="#PoselJozefGorny">8. Prawne uznanie pracy kobiet wychowujących dzieci.</u>
          <u xml:id="u-115.11" who="#PoselJozefGorny">Dopiero kompleksowa realizacja wszystki wymienionych zadań będzie oznaczać, że państwo prowadzi politykę prorodzinną, której celem będzie podmiotowość i suwerenność rodziny. Pierwszym krokiem w tym zakresie było uznanie pod koniec ubiegłego roku decyzji Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ochrony dziecka nie narodzonego. Następnym niezbędnym krokiem będzie wprowadzenie podatku prorodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-115.12" who="#PoselJozefGorny">Jednym z niezwykle ważnych zadań jest stworzenie każdej rodzinie możliwości posiadania własnego mieszkania. Już starożytni mawiali: domus propria domus optima - własny dom jest domem najlepszym. Tymczasem, jak wykazuje wspomniany raport, liczba mieszkań w Polsce jest mniejsza od liczby gospodarstw domowych aż o 1,5 mln, co zmusza do współzamieszkiwania rodzin i przejawia się często wielkim przeludnieniem mieszkań. O skali naszego zacofania w tym względzie świadczy fakt, iż o ile w Polsce na 1000 mieszkańców przypada około 300 mieszkań, to już w Czechach 360, na Węgrzech 379, w Niemczech 427, a we Francji aż 471. Poprawa tego stanu wymaga zaangażowania znacznie większych niż dotychczas środków z budżetu państwa. To niezwykle ważna sprawa tak z punktu widzenia rozwoju gospodarczego - wszak budownictwo jest kołem zamachowym całej gospodarki - jak i prorodzinnej polityki państwa. To wielkie zadania dla naszego rządu i parlamentu. Zadaniom tym w poczuciu wielkiej odpowiedzialności za przyszłość naszego kraju, Polski, musimy sprostać. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-115.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Dyducha z Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, zostały dwie minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PoselMarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że problem rodziny jest bardzo istotny i szeroko omawiany nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. Mamy kraje biedne, jak te w Ameryce Południowej, gdzie rodzina to margines w działaniach państwa. Są tam szwadrony śmierci i jest ogromna przestępczość wśród młodych ludzi, a państwo jako instytucja nie potrafi sobie z tym problemem, z tymi zjawiskami poradzić. Ale mamy też państwa wysoko rozwinięte, bardzo bogate, które spotykają się z innym problemem. Tam rodziny są albo bezdzietne, albo jednodzietne, mimo że status rodziny jest wysoki, rodzina taka ma majątek, są to ludzie bogaci itd.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#PoselMarekDyduch">Polska, która jako kraj rozwijający się bardzo dynamicznie jest u progu pewnych problemów, staje przed dylematem: Czy jako kraj rozwinięty, jakim będziemy w niedługim czasie - bo mam nadzieję, że będziemy nadal się rozwijać - będziemy w takiej sytuacji jak dzisiaj, kiedy rodzina jest naszym podstawowym ogniwem i podstawowym dobrem? Pojawiają się też problemy, które występują w różnych biedniejszych krajach, takie jak zjawisko przestępczości wśród młodzieży, bieda wielu polskich rodzin, jak brak środków na wyżywienie, mieszkanie i inne rzeczy. Nawet jeśli się uporamy z tymi problemami, staniemy się krajem rozwiniętym, nasze rodziny będą mieć określone warunki, rodzice będą mieć pracę, będą nadwyżki socjalne przeznaczane na kulturę, sport i inne działania, będą mieszkania, to czy nie staniemy przed innym dylematem, że mimo naszych dążeń do tego, żeby rodzina się rozwijała, żeby była wielodzietna, o czym wiele osób tutaj mówiło, rodziny będą jednodzietne, bezdzietne, bo to jest wygodne, bo ich majątek zapewnia im pewien status, takie reakcje bowiem dziś obserwujemy w krajach zachodnich.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#PoselMarekDyduch">Mamy dzisiaj pytanie: Jeżeli państwo ma ambicje kreowania pewnej polityki prorodzinnej, to jak na to musimy spojrzeć, jak kreować tę politykę, żeby uniknąć tych negatywnych zjawisk? Z jednej strony ta skrajna bieda, która powoduje cały szereg przestępstw, patologii, zjawisk negatywnych, a z drugiej strony ta bogata rodzina, które nie chce mieć wielu dzieci i chce żyć wygodnie. Tak to funkcjonuje. Tu się pojawia dylemat - ile obowiązków państwa w tym wszystkim, a ile obowiązków rodziny? To jest dylemat i być może wyzwanie dla polskiego Kościoła, wyzwanie dla stowarzyszeń, o których też z tej trybuny mówiono. Dzisiaj gdy rozpoczynamy bardzo poważną dyskusję w tej sprawie, powinniśmy sobie na to pytanie odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#PoselMarekDyduch">Drugi dylemat. Uważam, że trzeba bardzo jasno wyważyć, kiedy państwo może ingerować w sprawy rodziny. Przeżywaliśmy już czasy, kiedy państwo stwarzało warunki socjalne, ale dyktowało też warunki, próbowało ingerować w sprawy rodziny, określało model rodziny, to, jak się wszyscy powinni zachowywać. Pojawia się tu oczywiście pytanie o pornografię, o swobodę seksualną, o wiele innych spraw. Czy państwo ma obowiązek tak dalece ingerować w sprawy rodziny, żeby ją w jakimś sensie zniewolić? Na to pytanie też musimy sobie odpowiedzieć, żebyśmy nie poszli dwa kroki za daleko, żeby instytucje, organy państwa nie stawiały warunków: dobrze, pomożemy rodzinie, ale ta rodzina ma być chrześcijańska, porządna itd. Tak więc te dylematy też trzeba moim zdaniem rozważyć.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#PoselMarekDyduch">Pojawia się tu kilka kwestii. Zaraz będę kończył, chciałbym tylko dwie z nich wymienić. Chodzi o rolę szkoły w tym, co chcemy zrobić. Myślę, że nie da się zastąpić rodziny w szkole, ale też nie da się umniejszyć roli szkoły w wychowaniu dzieci i pomocy w funkcjonowaniu rodziny. Wydaje się, że dzisiaj przeznaczono zbyt małe środki na zajęcia pozalekcyjne. Młodzież wraca ze szkoły i wychodzi na podwórka, ulice, bo nie ma co ze sobą zrobić. Mamy za słabo rozwinięty sport, nie ma oferty kulturalnej. Być może trzeba byłoby młodych Polaków uczyć języka, skoro chcemy wejść do Europy. Być może państwo poprzez szkołę powinno to sfinansować. Tak więc w moim odczuciu należałoby zwiększyć w szkole - bo trudno stworzyć inne instytucje do tego, głównie więc w szkole - ofertę przemyślanych zajęć pozalekcyjnych, tak by rodzice się nie martwili.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#PoselMarekDyduch">Jest jeszcze drugi aspekt tej sprawy. Wielu rodziców ciężko pracujących - jeśli chcą zarobić na rodzinę, to pracują nie po 8 godzin, lecz po 12, 14 godzin, a nieraz cały dzień - nie ma z kim zostawić dzieci. Trzeba więc stworzyć pewnego rodzaju ofertę, żeby ktoś, kto pracuje, zarabia na rodzinę, miał gwarancję, że jego dziecko jest pod dobrą opieką, właśnie w szkole, może na zajęciach pozalekcyjnych, może gdzieś, gdzie uczy się obcego języka. Wiele bogatych rodzin stać na to, żeby dzieci posłać na dodatkowe zajęcia, naukę języka czy inne. Czy państwo nie powinno wzbogacić oferty w tej dziedzinie? To jest m.in. moje pytanie do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-117.6" who="#PoselMarekDyduch">Drugie pytanie. Mój przedmówca mówił o roli samorządu. Brakuje domów kultury, ofert sportowych dla młodzieży. Kluby sportowe borykają się z ogromnymi trudnościami finansowymi. Może by poprzez nie dofinansować zajęcia sportowe. Już nie mówię o korzyściach fizycznych, zdrowotnych dla polskiego społeczeństwa. Moglibyśmy coraz więcej osób zaangażować do tych sportowych zajęć, które nie są bez znaczenia. To jest też oferta przeciw narkomanii, przestępstwom itd. To jest drugi dylemat, w związku z którym moim zdaniem powinniśmy się wypowiedzieć o roli państwa, samorządów w kreowaniu polityki prorodzinnej. Gdyby pan minister mógł odpowiedzieć na takie pytanie: W jakim stopniu państwo, jako instytucja, jest odpowiedzialne za kreowanie prorodzinnej polityki i całej oferty z tym związanej, a w jakim powinniśmy chronić rodzinę przed nadmierną ingerencją z zewnątrz, również państwa. Jak powiedziałem, to już przeżywaliśmy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Ryszkę z klubu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PoselCzeslawRyszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To bardzo chwalebne, że wielu posłów w tej debacie z taką troską mówi o dzieciach, młodzieży i rodzinie. Odniosłem jednak wrażenie, że niektórzy z posłów Unii Wolności czy Sojuszu Lewicy Demokratycznej sprowadzają temat polityki prorodzinnej do zapobiegania biedzie. Wielu mówiło o polityce prorodzinnej jak o wzroście gospodarczym. Powiem tak: jeśli liberalizm w gospodarce ma jakieś szanse powodzenia, to liberalizm w polityce prorodzinnej jest szkodliwy i błędny. Myślę, że raport pana ministra Kazimierza Kapery świadczy o tym dobitnie. Dlatego chcąc pomóc rodzinie, trzeba mieć na uwadze nie tylko biedę materialną, ale również biedę moralną, o czym chciałem powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PoselCzeslawRyszka">Musimy przyhamować liberalne prądy, które dodatkowo przyczyniają się do upadku znaczenia rodziny. W czym wyrażają się te liberalne prądy? Otóż dzisiaj uległy zachwianiu, a w wielu przypadkach nawet zniszczeniu, fundamentalne prawa konstytuujące małżeństwo, tj. miłość i płodność. To Jan Paweł II powiedział, że sytuacja jest dramatyczna w dzisiejszym świecie, że małżeńska miłość i płodność zostały w szczególnie gwałtowny sposób zaatakowane przez kulturę liberalną, próbującą narzucić światu konsumpcyjny styl życia, starając się zwolnić człowieka z myślenia według norm moralnych. Zdaniem Jana Pawła II człowiek musi w imię prawdy o samym sobie przeciwstawić się tej podwójnej pokusie: samoubóstwienia i samourzeczowienia. Samoubóstwienie oraz samourzeczowienie człowieka są pochodną fałszywie rozumianej wolności. To jest jedna z głównych przyczyn kryzysu rodziny. Tak na marginesie dodam, że choć wiele mówi się dzisiaj o kryzysie rodziny, to nie wszyscy orientują się, o co naprawdę chodzi, o co toczy się spór. Niewykluczone, że o to właśnie chodzi, aby uznać kryzys za rzecz normalną. Kiedy bowiem zastanowimy się nad tym zagadnieniem, to zauważymy, że ten przebieg czy mówienie o kryzysie jest sterowane, jest prowokowane. Na przykład w roku 1994 ONZ ogłosiła Międzynarodowy Rok Rodziny i spodziewaliśmy się, że będzie to jakaś pomoc rodzinie. Tymczasem z tej okazji parlament europejski ogłosił rezolucję rodziny, legalizując związki homoseksualne oraz występując dla nich o prawo do adopcji dziecka. Tym samym więc parlament europejski jakby prawnie potwierdził, że dewiacja jest normą, że odtąd małżeństwo tradycyjne nie będzie chronione jako jedyne mogące tworzyć rodzinę.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#PoselCzeslawRyszka">W tym miejscu można odwołać się do innego przykładu. W art. 16 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka z 1948 r. mówi się, że mężczyzna i kobieta mają prawo założyć rodzinę. Wynika z tego wyraźnie, że twórcy deklaracji mieli na względzie klasyczną, tradycyjną rodzinę, składającą się z ojca, matki i dzieci, utworzoną przez monogamiczny związek mężczyzny i kobiety. Tymczasem podczas konferencji na temat kobiety w Pekinie definicja rodziny została całkowicie zmieniona i odtąd w dokumentach ONZ podaje się, że rodzina jest środowiskiem rozszerzonym, w którym podejmuje się decyzje dotyczące zdrowia. Krótko mówiąc, wyzwolono się z tradycyjnej roli rodziny, oddzielono prokreację od rodziny, ponieważ właśnie przekazywanie życia stawiało wymóg heteroseksualności związku. Według tej definicji nie istnieje coś takiego, jak macierzyństwo, a wszystkie zachowania seksualne są dozwolone. Tu jeszcze można dodać, że w traktacie z Maastricht nie ma ani słowa na temat rodziny, nie używa się w ogóle takiego pojęcia. Czy to przemilczenie nie jest niepokojące?</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#PoselCzeslawRyszka">Jednym z przejawów tej źle rozumianej wolności, o której mówiłem, jest zamieszanie wokół powołania kobiety i matki. Jan Paweł II twierdzi, że przez naszą cywilizację przebiegają fatalne pęknięcia, mianowicie sferę ludzkiej integralności, takiej jak płeć, wciąga się w zaprzęg konsumpcji, produkcji, pojęcia zaś takie, jak mężczyzna czy kobieta uważa się zgoła za rasistowskie. I zauważmy, że gdyby było inaczej, gdyby na przykład szerzono szacunek dla macierzyństwa, to rozpadłby się cały biznes erotyczno-pornograficzny i towarzysząca im subkultura. Gdyby w naszych szkołach wpajano wartość rodziny, miłości małżeńskiej, wychowania w rodzinie, to zupełnie inaczej wyglądałoby zachowanie dzieci i młodzieży. W ogóle nie miałoby szans przebicia się jakieś światowe lobby homoseksualistów, którzy zostaliby uznani za ludzi poza normą. Tak że chcę powiedzieć, iż jest jakaś zaplanowana demoralizacja ludzi i rodzina na tym cierpi najbardziej. To jest właśnie to tragiczne w skutkach złe rozumienie wolności. I już kończę.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#PoselCzeslawRyszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym, abyśmy problemów rodziny w tym parlamencie nie odnosili tylko do biedy materialnej, ale dostrzegli także biedę moralną małżeństw i rodzin. To bieda moralna jest przyczyną wielu rozwodów, przemocy w rodzinie, nieszczęść dzieci. Rozumiem, że duchowego bogactwa nie da się zadekretować, ale można tak kreować kulturę rodzinną w mediach, oświacie, aby polskie rodziny były trwalsze, pełne ciepła i wzajemnej miłości rodziców i dzieci. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi Czesławowi Ryszce.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Urszulę Wachowską z Klubu Parlamentarnego AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PoselUrszulaWachowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym zatrzymać uwagę na dwóch sprawach: na roli matki w rodzinie i na edukacji dzieci.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#PoselUrszulaWachowska">Raport o sytuacji rodziny zwraca uwagę na rolę środków przekazu w kształtowaniu, wręcz narzucaniu specyficznego modelu kobiecości. Przedstawiany powszechnie model kobiety to osoba nastawiona głównie na własną przyjemność, poświęcająca wiele czasu i pieniędzy na własny wygląd, z czego czyni cel życia, stawia te sprawy ponad dobro rodziny, realizuje model indywidualnej kariery kobiety - kobiety wyzwolonej. Wyzwolonej od czego? - Od swego naturalnego powołania.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#PoselUrszulaWachowska">Nie lansuje się modelu matki, wiernej żony, która stoi na straży rodziny, zabiega o to, aby wszyscy czuli się w niej dobrze, aby dzieci wzrastały pod jej czułą i mądrą opieką, aby były szczęśliwe. To narzucony przez media i kulturę naszych czasów model kobiety jest, panie pośle Kasprzyk, częstszą przyczyną małej ilości urodzeń niż bieda. Model kreowany przez media jest zagrożeniem dla rodziny, jest sprzeczny z prawem naturalnym i z naszą europejską tradycją, wyrosłą z systemu wartości chrześcijańskich.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#PoselUrszulaWachowska">W planach rządzącej koalicji musi się więc koniecznie znaleźć miejsce na skuteczną edukację prorodzinną, aby przywrócić młodym kobietom zdrowe spojrzenie na rolę matki w rodzinie i docenić w przyszłości niezastąpioną w społeczeństwie funkcję matki. Najsilniejszym dowodem uhonorowania i docenienia społecznej roli matki byłaby pensja dla matek.</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#PoselUrszulaWachowska">Druga sprawa, o której chciałam mówić, to edukacja. Z badań przeprowadzonych przez CBOS wynika, że aż 91% rodzin oczekuje pomocy państwa w kształceniu dzieci i młodzieży. Bardzo pozytywnym zjawiskiem ostatnich lat jest stały znaczny przyrost liczby uczących się w liceach i na wyższych uczelniach. Od 1986 r. liczba uczniów w liceach ogólnokształcących wzrosła ponaddwukrotnie, a liczba studentów wzrosła 2,7 raza. Jest to bardzo korzystna tendencja. To najbardziej pewna inwestycja, to najpewniejsza droga do wzrostu ekonomicznego i do likwidacji bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#PoselUrszulaWachowska">Niestety, ta zdrowa tendencja społeczna nie znajduje odbicia na poziomie finansowania edukacji przez państwo. Wobec niedofinansowania przez państwo zadań związanych z edukacją koszty kształcenia dzieci są przerzucane na rodziców, a więc na rodziny. Składki płacone przez rodziców na konto szkół i przedszkoli w 1996 r. stanowiły około 6,6% wydatków budżetu państwa na edukację. W ten sposób rodzice jako podatnicy płacą trzykrotnie - pierwszy raz w formie podatków, drugi raz bezpośrednio do kasy szkoły i trzeci raz, kiedy muszą wyposażyć dzieci w niezbędne przybory i podręczniki szkolne.</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#PoselUrszulaWachowska">Ministerstwo dostrzega ten problem. Pragnąc poprawić tę sytuację, czyni wysiłki, aby urealnić koszty edukacji, doprowadzić do standaryzacji tych kosztów i zadań oświatowych dla każdego typu edukacji i wyróżnić w tej kwocie tzw. bon oświatowy, czyli tę sumę, jaką każda placówka otrzymałaby za swego ucznia czy wychowanka.</u>
          <u xml:id="u-121.8" who="#PoselUrszulaWachowska">Należy dążyć do tego, aby w zakres bonu wchodziły jednak nie tylko koszty wynagrodzenia dla kadry pedagogicznej, ale także koszty podstawowego wystandaryzowanego wyposażenia ucznia w przybory i podręczniki szkolne, które są przecież niezbywalnym kosztem kształcenia, a do tej pory obciążają wyłącznie rodzinę i stanowią niestety znaczny wydatek w rodzinnym budżecie. Udowodnił już tu poseł sprawozdawca, że system ulg tego problemu nie rozwiązuje. Trzeba więc szukać innych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-121.9" who="#PoselUrszulaWachowska">Podkreślić też trzeba, że pierwszy ważny krok w kierunku pomocy rodzinom w zadaniu kształcenia młodzieży uczynił ten Sejm i ten rząd, kiedy uchwalił ustawę o kredytach studenckich. Umożliwi to studiowanie dzieciom z rodzin gorzej sytuowanych.</u>
          <u xml:id="u-121.10" who="#PoselUrszulaWachowska">Do zrobienia w tym zakresie jest jednak jeszcze bardzo wiele. Mam nadzieję, że zadania państwa związane z edukacją znajdą się w polu widzenia Wysokiej Izby i znajdą wyraz w przyjęciu dzisiejszej uchwały, a następnie w budżecie państwa. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-121.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Wronę z Klubu Parlamentarnego AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PoselTadeuszWrona">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W 1983 r. Stolica Apostolska opublikowała Kartę Praw Rodziny, w której wyrażono pogląd, że rodzina, ˝będąca czymś więcej niż tylko zwykłą jednostką prawną, społeczną czy ekonomiczną, stanowi wspólnotę miłości i solidarności, jedyną pod względem nauczania i przekazywania wartości kulturalnych, etycznych, społecznych, duchowych i religijnych, istotnych dla rozwoju i powodzenia własnych członków i społeczeństwa˝. Tak rozumianą rodzinę, ukształtowaną zgodnie z tradycją społeczeństw europejskich, traktuje się w tym dokumencie jako instytucję nadrzędną wobec państwa i każdej innej społeczności. Jest to zarazem wspólnota doskonała, gdyż posiada wszystkie środki służące osiąganiu celów stojących przed rodziną. Z tego też powodu wymaga uznania i opieki ze strony społeczeństwa i państwa. Karta formułuje nawet apel, by ˝społeczeństwo, a w szczególności państwo i organizacje międzynarodowe, czyniły wszystko co możliwe celem zabezpieczenia wszelkiej pomocy politycznej, ekonomicznej, społecznej, prawnej, niezbędnej do umocnienia jedności i stabilności rodziny tak, aby mogła ona sprostać swym specyficznym zadaniom˝.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#PoselTadeuszWrona">Apel ten odnosi się także po części i do lokalnych władz samorządowych. Chciałem tu nawiązać do jednego z zapisów przedłożonego przez pełnomocnika rządu do spraw rodziny ˝Raportu o sytuacji polskich rodzin˝, gdzie mówi się, że ˝do realizacji polityki na rzecz rodziny powinny czynnie włączyć się także organy samorządowe wszystkich szczebli (...), których aktywność może być skuteczniejsza ze względu na lepsze rozeznanie lokalnych problemów˝. Rząd i samorząd powinny w sposób partnerski rozwiązywać problemy polskich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#PoselTadeuszWrona">Rzeczywiście to, w jakim stopniu rodzina funkcjonuje w społeczności lokalnej, właśnie poprzez wykonywanie swoich funkcji, zależy w dużej mierze także od polityki samorządowej w dziedzinie ekonomicznej, edukacyjnej i wspomagającej. Chciałem powiedzieć, że polski samorząd, szczególnie w czasie drugiej kadencji, podjął wiele ważnych inicjatyw, które można nazwać działaniami w kierunku polityki prorodzinnej. Chcę też powiedzieć, że zapisy Karty Praw Rodziny zostały przyjęte w niektórych miastach w formie uchwał jako podstawa do prowadzenia polityki prorodzinnej na terenie gminy. Powstało bardzo wiele komisji do spraw rodziny w radach gmin czy też przy prezydentach miast, czasem przy przewodniczącym rady. Dokonywano analizy i oceny sytuacji rodzin w miastach, tworząc raporty o stanie rodziny. Bardzo ciekawe raporty opracowane zostały np. przez Sejmik Samorządowy Województwa Legnickiego, przez miasto Kielce czy przez Częstochowę. Prowadzono prace programowe, chociażby w ramach już siedmiu konferencji ˝Polityka prorodzinna samorządu terytorialnego˝- organizowanych przez Ligę Krajową we współpracy z Polską Federacją Stowarzyszeń Rodzin Katolickich i Komisją Krajową ˝Solidarności˝. Te zapisy raportów lokalnych, powstających w miastach czy konstruowanych przez sejmiki samorządowe, w dużym stopniu pokrywają się z zapisami przedłożonego raportu pełnomocnika rządu. W związku z tym nie będę powtarzał konstatacji dotyczących tego, że około połowa rodzin znajduje się w najniższych przedziałach dochodów i że sytuacja mieszkaniowa jest bardzo trudna.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#PoselTadeuszWrona">Chciałbym się oprzeć na jednym z raportów, który powstał w tym roku dla miasta Częstochowy, i podać pewne jego elementy, które mogą być pomocne również przy naszej debacie. Wśród mieszkańców naszego miasta dominuje model rodziny 2 + 2, przy czym częściej ma się jedno niż troje dzieci. Sytuacja rodzin rozpatrywana z punktu widzenia liczby posiadanych dzieci wskazuje na zdecydowaną nieskuteczność dotychczasowej polityki dotyczącej rodziny. Trzeba tu z przykrością powiedzieć, że już urodzenie pierwszego dziecka powoduje w mniemaniu środowiska, rodziców znaczące pogorszenie sytuacji materialnej i kurczenie się czasu wolnego, zmniejszenie uczestnictwa w kulturze.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#PoselTadeuszWrona">W miarę wzrostu liczby dzieci poziom zasobności materialnej rodziny ulega drastycznemu pogorszeniu. Coraz rzadziej też ocenia się małżeństwo jako udane; wzrastająca liczba dzieci zdaje się przekreślać sukces w małżeństwie, a nawet pomniejsza szansę na miłość i szacunek członków rodziny. W świadomości rodzin badanych wypełnianie funkcji prokreacyjnej stanowi zagrożenie dla wielu innych jej podstawowych funkcji, w tym emocjonalnej. Rodziny niepełne zwracają uwagę nie tylko gorszą od pozostałych pozycją materialną i trudną sytuacją mieszkaniową, ale także mniejszą aktywnością i przedsiębiorczością. Bardzo interesujące jest to, że w opinii respondentów głównie samorząd (86,2%) i Kościół (82,6%) są postrzegane jako instytucje, których podstawowym celem jest pomoc rodzinom wielodzietnym.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#PoselTadeuszWrona">W raporcie tym, który mogę udostępnić zainteresowanym, zawarte są bardzo interesujące zalecenia dla samorządu terytorialnego, które mogą być uogólnione i zastosowane w różnych miejscach Polski, ponieważ problemy te się powtarzają. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Waldemara Sikorę z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PoselWaldemarMieczyslawSikora">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Prowadzimy dziś bardzo istotną debatę na temat sytuacji polskich rodzin oraz o stosowanych i potrzebnych instrumentach polityki rodzinnej. Dobra kondycja i powodzenie rodziny powinny być niewątpliwie w centrum uwagi władzy państwowej. Prawidłowe jej funkcjonowanie jest podstawową potrzebą każdego człowieka, źródłem jego dobrego samopoczucia i poczucia bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#PoselWaldemarMieczyslawSikora">Występując w imieniu grupy posłów Zespołu Chrześcijańsko-Narodowego klubu AWS, chcę podkreślić, że rodzina jest w centrum naszej uwagi. Przejawem tego jest choćby zgłoszenie przez Zespół Chrześcijańsko-Narodowy wielu inicjatyw ustawodawczych mających na celu wzmocnienie rodziny (m.in. w sprawie przedłużenia urlopów macierzyńskich, w sprawie podatku prorodzinnego, ulg mieszkaniowych) oraz przeciwdziałających patologiom społecznym, narkomanii, pornografii czy uściślających zakaz reklamy alkoholu.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#PoselWaldemarMieczyslawSikora">Punktem wyjścia do prawidłowej polityki rodzinnej powinna być w naszym przekonaniu społeczna nauka Kościoła katolickiego, a podstawowym całościowym dokumentem w tym względzie jest Karta Praw Rodziny wydana 15 lat temu przez Stolicę Apostolską. W Karcie zawarto w sposób zwięzły i syntetyczny podstawowe prawa, zasady, normy i potrzeby rodziny kierowane do prawodawców, aby tworzone przez nich prawo sprzyjało rodzinie. Karta wychodzi od stwierdzenia, że prawa ludzkie, chociaż ujęte jako prawa jednostki, mają podstawowy wymiar społeczny wyrażający się w sposób zasadny i przyrodzony w rodzinie, która oparta jest na małżeństwie tworzącym nierozerwalną więź między kobietą i mężczyzną, małżeństwie otwartym na przekazywanie życia.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#PoselWaldemarMieczyslawSikora">Powstaje pytanie, czy prowadzona przez państwo polskie polityka jest polityką prorodzinną? Czy polskie ustawy gwarantują podstawowe prawa rodziny zawarte w Karcie Praw Rodziny?</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#PoselWaldemarMieczyslawSikora">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przedstawiony raport w sposób obszerny i rzetelny przedstawia sytuację polskich rodzin, opisując w poszczególnych rozdziałach różne aspekty ich funkcjonowania. Raport opisuje bardzo istotne zagrożenia i trudności rodziny oraz postuluje konieczne zmiany w polityce rodzinnej państwa. Jednym z głównych zagrożeń jest sytuacja w zakresie powstawania nowych małżeństw, a więc i rodzin. Chociaż obecnie wzrasta liczba ludności w wieku od 20 do 29 lat, a więc w grupie o największej intensywności zawierania związków małżeńskich, to jednak spada liczba małżeństw. W 1996 r. była ona niższa niż w 1989 r. o 20,4%. Równocześnie zmniejsza się dzietność rodzin. Jak podaje raport, znaczna część kobiet rodzi najwyżej dwoje dzieci. Wpływa to w istotny sposób na sytuację demograficzną Polski. Liczba dzieci rodzonych przez polskie kobiety od 1989 r. nie jest już w stanie zapewnić prostego odtworzenia ludności.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#PoselWaldemarMieczyslawSikora">Wniosek wynikający z tej analizy jest oczywisty. Należy podjąć energiczne działania mające na celu zmianę trendu demograficznego, na przykład przez wydłużenie urlopów macierzyńskich, podatek prorodzinny czy też propagowanie wzorców rodziny o większej dzietności.</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#PoselWaldemarMieczyslawSikora">Jednym z istotnym elementów mogących wpłynąć na większą liczebność polskich rodzin może być też wprowadzanie tzw. płacy rodzinnej. Dotyczy tego art. 10 Karty Praw Rodziny, a bardziej szczegółowo omawia to zagadnienie papież Pius XI w encyklice Quadragesimo Anno. Cytuję za Kartą: ˝Wynagrodzenie za pracę winno być wystarczające do założenia i godnego utrzymania rodziny, czy to dzięki odpowiedniej płacy określanej jako płaca rodzinna, czy też dzięki innym środkom społecznym. Powinno ono być takie, aby matka nie była zmuszona do pracy poza domem ze szkodą dla życia rodziny, a zwłaszcza wychowania dzieci. Należy uznać i szanować pracę matki w domu, zgodnie z wartością, jaką przynosi ona rodzinie i społeczeństwu˝.</u>
          <u xml:id="u-125.7" who="#PoselWaldemarMieczyslawSikora">Wysoki Sejmie! Na prawidłowe funkcjonowanie rodzin w istotny sposób wpływają środki przekazu. Niestety, dominują w nich bardzo często negatywne wzorce osobowe. Przedstawiane są głównie patologie i trudności w funkcjonowaniu rodzin. Pisze się często o rozpadzie rodzin jako zjawisku normalnym. Proponowany styl życia daleko odbiega od systemu wartości chrześcijańskich, przenikających podstawowe i naturalne prawo obowiązujące każdego człowieka. Wiele z szeroko rozpowszechnianych pism młodzieżowych i kobiecych przedstawia w atrakcyjnej formie właśnie takie negatywne wzorce osobowe. Zgadzam się z tezami zawartymi w raporcie, które tak właśnie widzą sytuację w tych mediach.</u>
          <u xml:id="u-125.8" who="#PoselWaldemarMieczyslawSikora">Nawet telewizja i radiofonia publiczna, zobowiązana ustawą do służenia umacnianiu rodziny oraz nie mogąca nadawać audycji sprzecznych z moralnością i dobrem społecznym, w praktyce nie przestrzega tych zobowiązań ustawowych. Programy niosące przemoc, nieprawidłowe wzorce rodzin, złe obyczaje aż do pornografii - niszczą godność człowieka, a przez to uderzają w prawidłowe funkcjonowanie polskich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-125.9" who="#PoselWaldemarMieczyslawSikora">Mamy więc dzisiaj niewystarczające instrumenty prawne dotyczące ochrony polskich rodzin, jak choćby w przypadku takich patologii społecznych jak narkomania, pornografia czy alkoholizm. Jednocześnie nawet istniejące prawo często nie jest przestrzegane, na przykład w przypadku mediów elektronicznych. Znamienna jest tutaj bierność Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Innym przykładem jest brak skutecznej reakcji wymiaru sprawiedliwości w przypadku reklam alkoholu czy pornografii.</u>
          <u xml:id="u-125.10" who="#PoselWaldemarMieczyslawSikora">Reasumując, w sprawie dobra polskiej rodziny musimy podjąć zdecydowane działania zarówno w sferze ekonomicznej, jak i wpływając na jej siłę moralną, jedność i wewnętrzną harmonię. Popieramy zawarte w podsumowaniu raportu wnioski mające stać się podstawą dalszych prac w zakresie polityki prorodzinnej. Już dzisiaj potrzebne są konkretne decyzje zarówno w sferze ekonomicznej, jak i przeciwdziałające patologiom, a stymulujące wewnętrzną siłę polskich rodzin. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-125.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Swoszowskiego z Klubu Parlamentarnego AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PoselMiroslawSwoszowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rozpoczynając moje wystąpienie, chciałbym podziękować panu ministrowi Kaperze i zespołowi opracowującemu Raport o sytuacji polskich rodzin za rzetelny i wnikliwy opis, a także sformułowanie diagnozy dotyczącej stanu polskich rodzin. Ze względu na niewielką ilość czasu, którym dysponuję, odniosę się tylko do niektórych aspektów życia rodzin w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#PoselMiroslawSwoszowski">Rodzina jest wspólnotą osób zbudowaną na miłości, otwartą na przekazywanie życia, opartą na solidarności, mającą własną podmiotowość i wynikające stąd prawa oraz pełniącą funkcje, których żadna inna wspólnota nie jest w stanie wypełniać. Rodzina jest dla każdego człowieka wspólnotą najważniejszą.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#PoselMiroslawSwoszowski">Zgodnie z zasadą pomocniczości państwo powinno rodzinie pomagać w tym, w czym sama sobie nie jest w stanie poradzić. Raport o sytuacji polskich rodzin stwierdza, że dotychczasowe rozwiązania na rzecz rodziny wywodzą się w większości z zasady opiekuńczości państwa, a nie z zasady pomocniczości. Funkcjonują różnorodne świadczenia socjalne i rozbudowany zakres zniżek i ulg w systemie podatkowym, co ma świadczyć o dużej ofercie pomocy skierowanej do rodziny. Jednak z przeprowadzanych analiz wynika, że istniejący system ulg podatkowych nie służy zmniejszeniu silnej zależności między standardem życia rodziny a jej dzietnością. Wprowadzenie prorodzinnej polityki podatkowej umożliwi gospodarstwom domowym zwiększenie wydatków na inwestowanie - w szczególności w dzieci, które są kapitałem i przyszłością narodu.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#PoselMiroslawSwoszowski">Do najbardziej oczekiwanych form pomocy państwa dla rodziny należą ulgi podatkowe na dzieci, za którymi opowiada się 87% respondentów w badaniach przeprowadzanych przez CBOS. Osoby ponoszące w największej mierze koszty przemian (bezrobotni, najbiedniejsi) wyrazili duże oczekiwania w stosunku do polityki prorodzinnej państwa, wynikające nie tyle z postawy roszczeniowej, ile ze świadomości zagrożeń dla bytu rodzin. Niestety, sfera ubóstwa w Polsce nie zmniejsza się mimo postępu w gospodarce. Należy więc m.in. zmierzać do zmiany systemu opodatkowania dochodów od osób fizycznych, aby służył on wszystkim rodzinom posiadającym dzieci, a w szczególności rodzinom wielodzietnym, których wkład w wychowanie młodego pokolenia jest znacznie większy, bo dotyczący 37% młodej populacji, niż ich 20-procentowy udział w strukturze wszystkich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#PoselMiroslawSwoszowski">Już od trzeciego dziecka następuje wzrost liczby przypadków spadku materialnego standardu rodziny, co powoduje, że warunki rozwoju wpływają w znacznym stopniu na kondycję młodej generacji, a w konsekwencji na kondycję społeczeństwa polskiego. Minimum socjalnego nie osiąga ok. 63% rodzin z trójką dzieci oraz ok. 80% z czwórką i więcej, a minimum egzystencji nie osiąga odpowiednio 5,3% i 16% rodzin. Ustalenie podatków w zależności od liczby dzieci w rodzinie będzie urzeczywistnieniem sprawiedliwego wynagrodzenia za pomnażanie bogactwa narodu, jakim są dzieci.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#PoselMiroslawSwoszowski">Wśród niektórych polityków panuje przekonanie, że Polski nie stać na takie rozwiązania podatkowe, że jesteśmy zbyt biednym krajem. Chciałbym w tym miejscu przywołać przykład Francji, w której podatek prorodzinny wprowadzono w 1946 r., gdy stan zamożności tego kraju nie był wysoki. Wprowadzenie ilorazu rodzinnego, priorytet dla polityki prorodzinnej, jest uważany wręcz za podstawę sukcesu rozwoju gospodarczego Francji. Sam stabilny wzrost gospodarczy w najbliższych latach może nie wystarczyć, gdy wskutek polityki antynatalistycznej w długofalowej perspektywie może nastąpić kryzys i załamanie rozwoju gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#PoselMiroslawSwoszowski">W Polsce od 1984 r. obserwujemy stały spadek liczby urodzeń. Liczba rodzonych dzieci od 1989 r. nie jest w stanie zapewnić prostej zastępowalności pokoleń. Państwo, które dba o swój rozwój, musi zastosować mechanizmy pozwalające zahamować niekorzystny trend spadku liczby rodzących się dzieci. Departament Badań Demograficznych GUS w publikacji z 1997 r. stwierdza: ˝Czynnik ekonomiczny ma również znaczący wpływ na rezygnację z rodzenia kolejnego dziecka˝. W tej sytuacji zadaniem polityki prorodzinnej winno być tworzenie warunków zachęcających do zawierania małżeństw oraz rodzenia takiej liczby dzieci, jakiej można zapewnić odpowiednie warunki życia i rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-127.7" who="#PoselMiroslawSwoszowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W polskim prawie podatkowym jako ważny jego element winien znaleźć się system podatków prorodzinnych. Dlatego zwracam się do Wysokiej Izby o podjęcie uchwały w sprawie prorodzinnego podatku dochodowego od osób fizycznych oraz objęcia równoważną pomocą materialną rodzin z dziećmi wyłączonych z systemu dochodowego, a zwłaszcza rodzin wiejskich. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-127.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Krasicką-Domkę z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W programie AWS ważne miejsce zajmują sprawy polskiej rodziny, dlatego dzisiejsza debata powinna być niezwykle ważna dla każdego Polaka. Wynik długotrwałych prac zespołu pana ministra Kazimierza Kapery, pełnomocnika rządu do spraw rodziny, nad raportem o stanie rodziny został nam przybliżony na wstępie dzisiejszych rozważań w omawianym przedmiocie. Raport budzi niepokój o dalszy rozwój polskiej rodziny i stanowić powinien podstawę do prowadzenia polityki prorodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Na wstępie mego wystąpienia przytoczę nieco historii. Cytuję za Bernardem Margueritte: ˝Kiedy bezpośrednio po ukończeniu II wojny światowej w 1946 r. generał de Gaulle postanowił promować politykę prorodzinną, ówcześni ekonomiści pukali się w czoło i krzyczeli o braku logiki, o wariactwie: nas na to nie stać. Wybitny profesor uniwersytetu w Lyonie Jacques Bichot tak napisał: Wszystko wskazywało na odroczenie takich wydatków. Czy nie lepiej byłoby odbudowywać kraj? Ale na szczęście generał de Gaulle wybrał rozwiązanie dynamiczne i najbardziej szalone˝. Rząd zaczął realizować politykę prorodzinną, uwzględniając m.in. zasadę ilorazu rodzinnego. Ta decyzja de Gaulle,a stworzyła podstawy powojennego rozwoju Francji. Jacques Bichot podkreśla ten fakt jako podstawę wyjątkowego wręcz rozwoju Francji w ciągu kolejnych ˝30 wspaniałych lat˝ - właśnie dzięki przyjęciu programu polityki prorodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">W kontekście tych refleksji zadaję sobie pytanie: Czy współcześnie rządzący w naszej ojczyźnie zdobędą się wreszcie na odważną decyzję i odważne inwestycje na rzecz rodziny, które mogą wprawdzie nieco zwolnić tempo wzrostu dochodu narodowego, ale w istotny sposób wpłyną na zagwarantowanie przyszłości naszego narodu? Z analizy stanu rodziny polskiej przeprowadzonej w raporcie wynika, że lata dziewięćdziesiąte są okresem gwałtownego spadku krzywej przyrostu naturalnego i głębokiej depresji urodzeniowej. Demografowie nazywają to reprodukcją zawężoną, a to oznacza brak prostej zastępowalności pokoleń. Pociąga to za sobą skutki ekonomiczne, chociażby konieczność zmian systemu emerytalnego, który dziś przyjęliśmy. Obecna sytuacja demograficzna w odniesieniu do powszechnych ubezpieczeń społecznych grozi za 10-15 lat załamaniem finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Jakie są drogi wyjścia? Przede wszystkim trzeba, aby zarówno rządzący, jak i społeczeństwo zrozumieli, iż taka sytuacja stanowi zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania naszej ojczyzny i że jednym z powodów tego, że nie ma dzieci w rodzinach, są także trudności ekonomiczne. Z całą mocą chcę podkreślić, że państwo jest w pełni odpowiedzialne za byt rodziny. Wiadomo, że każde kolejne dziecko obniża standard ekonomiczny rodziny. Rządzący mają obowiązek wspierania rodziny oraz gwarantowania jej warunków niezbędnych do prawidłowego rozwoju, dając poczucie stabilizacji.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">W sposób szczególny należy spojrzeć na znaczącą rolę kobiety - o czym tu już dziś mówiono - nie zajmującej się pracą zawodową, lecz wychowującej dzieci w rodzinie, wyręczającej państwo w zakresie wychowania przyszłego pokolenia na wartościowych obywateli. Przytaczany już tu dzisiaj ekonomista Gary Becker wysoko ocenia matkę, która poprzez swą pracę w rodzinie ˝przynosi 30% dochodu narodowego˝, starając się m.in. o to, aby dziecko się dobrze uczyło, dobrze traktowało kolegów i aby było solidnym, punktualnym oraz - w przyszłości - odpowiedzialnym obywatelem. Czyż tak istotna rola kobiety matki nie powinna być w szczególny sposób postrzegana przez rządzących w programie polityki prorodzinnej?</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Trzeba sobie uzmysłowić, że dzieci nie są prywatną sprawą rodziców, lecz stanowią bogactwo narodowe. Podatek prorodzinny powinien uwzględniać koszty utrzymania rodziny, natomiast propozycja podatku liniowego, który ma być ˝neutralny˝ wobec społeczeństwa, to wręcz antyrodzinne rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Ekonomiści wyraźnie wskazują, że niewątpliwie na propozycjach pana premiera Balcerowicza zyskaliby bogatsi. Życie codzienne wskazuje, że właśnie najbogatsi Polacy koncentrują się na zniwelowaniu luki konsumpcyjnej, z jaką mamy do czynienia w porównaniu z Zachodem. Tę luksusową konsumpcję obserwuje się w turystyce, przejawia się ona w kupowaniu drogich samochodów i w imporcie towarów, przedmiotów zbytku. Projekt pana premiera Balcerowicza nie jest korzystny dla najuboższych, bo, mimo podwyższenia kwoty wolnej od podatku, przy równoczesnej likwidacji ulg i wspólnego rozliczania się małżonków oraz rodzica i dzieci, jeśli samotnie je wychowuje, jest uderzeniem w rodzinę. Do tego dochodzą propozycje podwyższania podatków pośrednich, akcyzy i VAT, które skutkowałyby niekorzystnie dla najuboższych. I tu eksperci są zgodni.</u>
          <u xml:id="u-129.7" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Dalej, w proponowanym systemie podatkowym odbiera się całkowicie odliczenia podatkowe z tytułu ulg. Nie każdego co prawda stać na przykład na budowę domu, lecz z ulgi na remonty korzysta większość społeczeństwa. Podobnie większość ludności wydaje pieniądze na kupno podręczników, na kursy czy na leczenie zębów w prywatnym gabinecie, niepełnosprawni zaś mogli odliczać wydatki na wózki inwalidzkie czy aparaty słuchowe. Renciści, zwłaszcza ostatnio, bo wcześniej o tym nie wiedzieli, korzystają z ulgi na leki. Podatek liniowy zabiera to wszystko, nie dając nic atrakcyjnego w zamian.</u>
          <u xml:id="u-129.8" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Reasumując - rodziny posiadające dzieci mają z tego powodu wydatki, a system podatkowy powinien ten fakt uwzględniać, obniżając im te podatki, czy przez odliczenie stałej kwoty od dochodu na każde dziecko, czy w zależności od liczby dzieci w rodzinie. Jest to różnorodność rozwiązań, ale przede wszystkim chodzi o uwzględnienie w systemie podatkowym liczby osób pozostających na utrzymaniu podatnika.</u>
          <u xml:id="u-129.9" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">W tym miejscu pragnę się powołać na Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, art. 71 gwarantujący opiekę rodzinie, a w szczególności rodzinie wielodzietnej.</u>
          <u xml:id="u-129.10" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Bogu dzięki, Polska posiada sporo rodzin wielodzietnych, szczególnie na podhalańskiej wsi, które niejako podpierają krzywą demograficzną. Rodzice w tychże rodzinach mają szczególnie trudne warunki ekonomiczne, lecz na co dzień wykazują niezwykłą, można powiedzieć: heroiczną postawę w walce z ubóstwem. Dziś padło już stwierdzenie, że zaledwie co 140 dziecko pochodzenia chłopskiego kończy wyższe studia. Ma to swoją wymowę.</u>
          <u xml:id="u-129.11" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Z wielką nadzieją należy przyjąć dzisiejszą wypo-wiedź przewodniczącego Klubu Parlamentarnego AWS pana posła Mariana Krzaklewskiego, że inwestowanie w rodzinę to inwestowanie w przyszłość naszej ojczyzny i że AWS będzie konsekwentny wobec prorodzinnego systemu podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-129.12" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Także wspieranie pięciodniowego tygodnia pracy może wpłynąć na integrację rodziny - wypoczywającej razem i obcującej ze sobą w soboty i święta.</u>
          <u xml:id="u-129.13" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Z trybuny sejmowej apeluję do pań posłanek i panów posłów o przyjęcie uchwały na rzecz polityki prorodzinnej i o długofalowe wspieranie rządu w podejmowaniu odważnych decyzji z tym związanych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-129.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-129.15" who="#PoselJerzyJankowski">(Trzeba pana premiera zobowiązać, żeby miał więcej niż jedno dziecko.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Chcę poinformować, że czas przeznaczony na dyskusję został wyczerpany - pomimo zgłoszenia się jeszcze jednego, setnego, posła.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">W celu zadania pytania zgłosił się pan poseł Jan Kulas.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Czy jeszcze ktoś z pań posłanek i panów posłów chciał zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Zaraz zapiszemy. Pan poseł Stec, pan poseł Kaczyński i jeszcze jeden pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę, niech się pan poseł tu zgłosi, jeszcze pan zdąży.</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo pana posła Jana Kulasa o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PoselJanKulas">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie! Moje pytania proszę potraktować jako wyraz radości z odbycia tej debaty, jako jedynie jej uzupełnienie. Bo to jest samo w sobie wielkie wydarzenie, które dzisiaj w Sejmie, niejako w rocznicę wyboru tego parlamentu, przeżywamy.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#PoselJanKulas">Pierwsze pytanie dotyczy dużej plagi społecznej, która dotyka naszych rodzin, a mianowicie stanu rozpicia znacznej części społeczeństwa. Z raportu wynika, że prawie 3 mln Polaków - szczególnie rodzin, dzieci - są tą plagą dotknięte. Ta analiza mnie przekonuje, ale chciałbym zapytać, panie ministrze, czy są programy, a nade wszystko czy są odpowiednie środki finansowe, nie tylko na leczenie, ale przede wszystkim na programy edukacyjne, na profilaktykę w polskich szkołach, bo wydaje mi się, że trzeba postawić przede wszystkim na młode pokolenie, na te nowoczesne programy.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#PoselJanKulas">Pytanie drugie. W raporcie czytamy, że prawie co drugi Polak żył w gospodarstwie domowym, w którym podział wydatków był niższy od minimum socjalnego. Pan minister mówił o tym z przejęciem i troską, wspomniał pan również o koncepcji dochodu gwarantowanego. W tym kontekście chciałbym zapytać, na ile ta koncepcja nabiera pewnego kształtu, na ile jest dojrzała, na ile parlament z nią będzie mógł się zapoznać, na ile odchodzimy od dawnego pojęcia minimum socjalnego, które wyznaczało dotychczas poziom życia naszych rodzin?</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#PoselJanKulas">Trzecie pytanie wydaje mi się niezwykle ważne. Dzisiaj mówimy o pięknym, bogatym raporcie, o sytuacji polskich rodzin, o interesującej i ważnej uchwale, która ma spowodować dalsze inicjatywy legislacyjne, ale mnie interesuje, jak dalece są zaawansowane prace pana ministra, naszego rządu w kontekście pewnego programu rządowego, który nazwać by można założeniami polityki prorodzinnej państwa. Chodzi o pewną koncepcję, pewien spójny program. Jak dalece te założenia polityki prorodzinnej są wypracowane? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Zapytania zadane z radością.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Stanisława Steca z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PoselStanislawStec">Wysoki Sejmie! W tym roku w Poznaniu wykonano już ponad 100 wyroków eksmisji na bruk, gdyż sądy, nie realizując art. 36 ustawy o najmie lokali, nie zobowiązały gmin do wskazania mieszkania socjalnego dla tych, którzy uzyskali wyrok. W związku z tym mam pytanie do ministra sprawiedliwości, jak chce oddziaływać na sądy, aby, wydając wyroki o eksmisji, brały pod uwagę sytuację materialną rodzin i zobowiązywały gminy do zapewnienia mieszkań socjalnych tym rodzinom, bo w przeciwnym wypadku trzeba będzie koniecznie zmienić ustawodawstwo. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Marka Kaczyńskiego z AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PoselMarekKaczynski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Moje pytanie dotyczy przede wszystkim sytuacji rodzin wiejskich, rodzin rolniczych. Czy pana resort, panie ministrze, czy rząd myśli w kontekście prac nad reformą podatkową, a przede wszystkim w kontekście naszego głównego celu, jaki chcemy realizować - polityki prorodzinnej, właśnie o rodzinach rolniczych? Szczerze mówiąc, przeglądając różne dokumenty za bardzo nie dostrzegam możliwości, aby rodziny rolnicze mogły być objęte polityką prorodzinną w tych propozycjach, które przedłożył resort finansów i w innych, które się pojawiają. Wszystkie akurat jakby omijają tę bardzo dużą przecież grupę społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#PoselMarekKaczynski">Drugie pytanie dotyczy raportu, który oceniam wysoko, natomiast mam pewien niedosyt po jego analizie, także dotyczący sytuacji rodzin rolniczych. Uważam, że za mało jest tam informacji na ten temat, a sytuacja rodzin wiejskich, rodzin rolniczych, zwłaszcza w kwestiach finansowych, jest o wiele trudniejsza niż rodzin pozarolniczych. W związku z tym, czy przewidywane jest w drugiej części raportu, o którym tutaj była mowa w debacie, uszczegółowienie sytuacji rodzin rolniczych, rodzin żyjących na wsi? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Bronisława Dankowskiego z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PoselBronislawKazimierzDankowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Pogłębienie diagnozy w zakresie zróżnicowań warunków życia ma znaczenie dla budowania programu polityki rodzinnej, adekwatnego do rzeczywistych potrzeb społecznych. Zróżnicowanie sytuacji wiąże się z potrzebą wyodrębnienia pewnych grup rodzin, szczególnie zagrożonych i wymagających uwagi w ramach rozwiązań polityki rodzinnej. Chodzi tu o rodziny wielodzietne, niepełne, z osobą niepełnosprawną i rodziny osób bezrobotnych. Zakres zjawiska i waga problemów, które są udziałem tych grup rodzin wskazuje na potrzebę poświęcania im odrębnej uwagi. W raporcie zasygnalizowano wprawdzie te problemy, ale poszerzenie informacji w tym zakresie stanowiłoby argumenty dla przyjęcia odpowiednich kierunków działań w ramach polityki rodzinnej. W związku z tym mam pytanie do pana ministra: Czy rząd przewiduje działania, w większym zakresie niż dotychczas, zmierzające do poprawy sygnalizowanych problemów i poświęcenia im większej i skutecznej uwagi?</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#PoselBronislawKazimierzDankowski">Pytanie drugie: Czy niecelowe byłoby bardziej wyraźne zidentyfikowanie i określenie obszarów, w których nastąpiła poprawa sytuacji, gdzie utrzymuje się stan poprzedni, a gdzie nastąpiło pogorszenie? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Zdzisława Kałamagę o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PoselZdzislawKalamaga">Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Jeden z posłów z tej trybuny mówił o tym, że niektórzy dyskutują jak liberałowie o polityce prorodzinnej, porównał to do mechanicznego mówienia o polityce prorodzinnej w kontekście ekonomicznego wzrostu gospodarczego. Ale wszystko to razem jest powiązane z funkcjonowaniem prawa w Polsce i pytanie moje dotyczy odpowiedzialności rodziców za zachowania dzieci. Sprawa jest bardzo poważna, nie była ona w sposób należyty potraktowana w sprawozdaniu pana ministra Kapery i niewiele było tutaj na tej sali na ten temat mówione. Chodzi mi o sposób egzekwowania należytego zachowania się dzieci. Przecież do ˝normy˝ należy przebywanie osób nieletnich w nocy i brakuje na to reakcji tych, którzy za to odpowiadają, czyli rodziców. W związku z tym moje pytanie: W jakim kierunku powinny pójść zmiany w przepisach prawa, głównie w Kodeksie wykroczeń, aby ten stan rzeczy zmienić? I czy urząd pełnomocnika rządu ds. rodziny nad tym pracuje? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania panią posłankę Halinę Nowinę-Konopkę z ˝Naszego Koła˝.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">(Głos z sali:</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Tzn. nie z naszego koła, nie z PSL. Z ˝Naszego Koła˝.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PoselHalinaNowinaKonopka">Panie Marszałku! Państwo Posłowie! Panie Ministrze! Chciałam zapytać o następującą kwestię. Jest pan jedną z 15 osób, które z przedstawicielami Unii Europejskiej negocjują warunki przystąpienia Polski do tegoż organizmu. Przystąpienie ma odbyć sie na zasadzie, na bazie traktatu z Maastricht. Chciałam się dowiedzieć, w jakim wymiarze traktat z Maastricht dotyka problematyki rodzinnej. Nie chodzi mi o hasła typu: gospodarstwo rodzinne np. w rolnictwie, tylko o rzeczywiste odniesienie się do problematyki związanej z gospodarką, z polityką, gdzie rodzina jest usytuowana w zestawie problemów, którymi zajmuje się traktat z Maastricht. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Jerzego Jankowskiego z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PoselJerzyJankowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W raporcie mnie osobiście najbardziej zaintrygowała część dotycząca problemu mieszkalnictwa i to się przewijało w tej debacie. Chodzi, że tak powiem, o niedosyt mieszkań budowanych. Nie chciałbym już powtarzać, ile to jest w Czechach, w Niemczech, we Francji, natomiast u nas jest tyle, ile jest. W związku z tym mam pytanie, czy należy rozumieć, że rząd wycofa projekt ustawy, na mocy której ma dojść do unicestwienia jednej z metod budowania mieszkań dla ludzi średnio zamożnych, przy zaangażowaniu środków własnych i pomocy budżetu państwa? Mam tu na myśli ustawę o kasach budowlanych. Z jednej strony mamy raport, w którym pan wskazuje na pewien stan faktyczny, bo to jest jakby fotografia, taki jest stan, jak tam jest opisane, z drugiej zaś strony mamy inicjatywy dotyczące zniesienia dużej ulgi budowlanej, wycofania się z kas budowlanych - notabene kasy budowlane były uchwalone, panie ministrze, przy poparciu nie rządzących wtedy, części opozycji, mam na myśli posłów Unii Wolności, którzy dzisiaj namiętnie wnoszą projekt ustawy, żeby to zlikwidować. Czyżby się zmieniło stanowisko rządu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pełnomocnika rządu do spraw rodziny pana ministra Kazimierza Kaperę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Mam pytanie: Czy mam odpowiadać na pytania od razu na wszystkie czy po kolei?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie ministrze, jak panu wygodnie, posłowie cierpliwie siedzą i słuchają.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Może jednak ustosunkuję się do wystąpień w debacie i następnie przejdę do odpowiedzi na pytania zadane przez państwa posłów.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Chciałem na początku powiedzieć, że ja bardzo lubię i szanuję kobiety, żeby już pani poseł Murynowicz nigdy nie miała wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pierwotna wersja raportu zawierała wnioski i propozycje działań dosyć rozbudowane. Jednak powołany przez pana premiera zespół do spraw opracowania polityki prorodzinnej państwa doszedł do wniosku, że należy opracować w pierwszej kolejności raport, który będzie sygnalizował pewne sprawy - tu odpowiadam pani poseł Banach - i następnie na podstawie tej diagnozy przygotować już właściwy dokument dotyczący polityki prorodzinnej państwa. Chciałbym poinformować, i tu już od razu odpowiadam na pytania państwa posłów, że ten dokument jest w tej chwili w fazie uzgodnień międzyresortowych i niebawem - to jest kwestia najbliższych tygodni - powinien trafić na posiedzenie Komitetu Społecznego Rady Ministrów, Komitetu Ekonomicznego i następnie na posiedzenie rządu.</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Chciałbym również dodać, że raport nie jest materiałem idealnym i jego autorzy nie uzurpują sobie takich uprawnień, żeby stworzyć idealne dzieło. Na pewno ma jakieś mankamenty. Z ogromną uwagą i z szacunkiem wysłuchałem wszystkich zgłoszonych propozycji rozszerzenia raportu i zmian w raporcie i myślę, że bez względu na to, kto w przyszłości będzie zajmował się tą polityką, taki raport powinien być powtarzany. Pierwsze takie szerokie opracowanie było sporządzone w 1995 r. pod egidą pani minister Banach. Teraz raport został, moim zdaniem, jednak znaczne rozszerzony, choć może jeszcze nie wszystko tam jest. Ten raport powinien ukazywać się oczywiście co roku czy co dwa lata, nie wolno bowiem takiej informacji pozbawiać parlamentu, społeczeństwa, ale i rządu.</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Dziękuję bardzo za propozycje, które zostały zgłoszone odnośnie do przeprowadzania analizy czy przygotowywania jak gdyby cząstkowych raportów dotyczących poszczególnych województw. Jest to bardzo dobra propozycja. Myślę, że po ukształtowaniu się administracji państwowej w przyszłym roku powinniśmy się pokusić o opracowanie takich raportów cząstkowych i dopiero na tej podstawie przygotować raport, który byłby jeszcze bardziej wiarygodny.</u>
          <u xml:id="u-147.7" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pani poseł Banach określiła, że skala przemocy sięga prawie 1 mln przypadków. Nie wiem, na jakiej podstawie...</u>
          <u xml:id="u-147.8" who="#PoselJolantaBanach">(Wobec kobiet zamężnych.)</u>
          <u xml:id="u-147.9" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Jeżeli chodzi o kobiety zamężne, to gdyby na przykład szacować według liczby rozwodów, jest to wręcz niemożliwe. Więc te kobiety jednak cierpią. Wyliczyłem sobie tak pobieżnie - przyjmując, że rocznie jest około 50 tys. rozwodów, a średnio co drugi rozwód spowodowany jest przemocą w rodzinie - że oszacowana liczba przypadków przemocy przypadająca na jeden milion jest przynajmniej czterdziestokrotnie przekroczona. Ale nie zamierzam się sprzeczać. Na pewno w tym zakresie trzeba podjąć badania, bo badania CBOS oczywiście są badaniami, które trzeba uznać, ale nie są badaniami empirycznymi, badaniami naukowymi. Zadałem podobne pytanie osobie, która przyjechała ze Szwecji i która bardzo mocno zaangażowana jest w problematykę wszelkich patologii w rodzinie, mianowicie czy dysponują konkretnymi opracowaniami - chcieliśmy sięgnąć do ich doświadczenia - i nie uzyskałem odpowiedzi. Będziemy więc szukać dalej. Myślę, że przyjdzie taki moment, kiedy ktoś rzetelnie zajmie się tymi sprawami i będzie próbował obiektywnie określić rozmiary tych patologii, przestępstw w rodzinie. Nie chcę w ten sposób niczego negować. Tragedie rodzinne istnieją i nikt z naszej strony nigdy tego nie negował, problem polega tylko na szacowaniu wielkości tych zdarzeń. Tych tragedii doświadczają zarówno kobiety, jak i dzieci w rodzinach, choć czasami się też zdarza, że i mężczyźni są w jakiś sposób traktowani nie do końca po ludzku.</u>
          <u xml:id="u-147.10" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pani poseł powiedziała, że raport rodził się w bólach dziewięć miesięcy. Tak... Myślę, że to, co się rodzi w bólach, później bywa dobre. Należy mieć więc nadzieję, że i ten raport przyniesie, po pierwsze, pewne zainteresowanie, a po drugie, jednak odpowiedź na wiele pytań, których do tej pory nie było.</u>
          <u xml:id="u-147.11" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Mam bardzo dużo notatek i przepraszam bardzo, ale to troszeczkę potrwa.</u>
          <u xml:id="u-147.12" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Myślę, że przyczyn rozwodów należy szukać głębiej, trzeba prowadzić badania. Zgadzam się z tym i przyjmuję uwagę pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-147.13" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Już odpowiedziałem pani poseł Starędze-Piasek w sprawie tego zróżnicowania przestrzennego. Myślę, że w niedługim czasie jeszcze do tego wrócimy.</u>
          <u xml:id="u-147.14" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pani poseł Murynowicz zadała pytanie, co z tymi raportami. Nie zostały one jeszcze rozesłane. Będzie druk w niedługim czasie i wszystkie organizacje pozarządowe otrzymają raport. Chciałbym również dodać, że wstrzymany wcześniej program przeciw przemocy ˝Wyrównać szanse˝ został uruchomiony, wchodzi już w fazę realizacji.</u>
          <u xml:id="u-147.15" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pani poseł Murynowicz poruszyła również bardzo ciekawą kwestię związaną z problematyką kultury mediów oraz rodziną. Zadała pytanie, czy były podejmowane próby rozmowy z władzami telewizji, z mediami? Muszę powiedzieć, że już od trzech miesięcy czekamy na odpowiedź na pismo skierowane do zarządu telewizji z konkretną propozycją podjęcia współpracy, a chociażby jakiejkolwiek dyskusji. Do tej pory nie ma odpowiedzi. Wiem, że tam była zmiana kierownictwa, mam więc nadzieję, że wreszcie uzyskamy odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-147.16" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pan poseł Rulewski zadał pytanie, dlaczego tak jest, że dzieci mają takie marne zaufanie do swoich rodziców. Muszę powiedzieć, że i mnie zszokowały te dane. W związku z tym - tak jak to było sugerowane, że badania wykonane w Katowicach nie są miarodajne - chcielibyśmy te badania również poprowadzić, może uda nam się taki program uruchomić przez Komitet Badań Naukowych. Byłoby ciekawe, jak sytuacja wygląda w innych częściach Polski.</u>
          <u xml:id="u-147.17" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pani poseł Szynalska zwróciła uwagę na program przeciw przemocy. Myślę, że odpowiedziałem na to.</u>
          <u xml:id="u-147.18" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Następnie pan poseł Braun z Unii Wolności zarzucił, że informacje dotyczące przyhamowania rozwoju kultury są niezbyt precyzyjne. Opieramy się na danych, które uzyskujemy z resortów. Może trzeba będzie to jeszcze raz sprawdzić, chyba że doszło do jakiegoś przekłamania.</u>
          <u xml:id="u-147.19" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pan poseł Kasprzyk zadał pytanie, czy na obecnym etapie można zaprzestać wspierania warstwy średniej i zajmować się tylko samą biedą. Uważam, że nie. Warstwa średnia jest we wszystkich krajach elementem, motorem uruchamiającym cały proces rozwoju. Natomiast na pewno nie wolno nam pozostawić tych najbiedniejszych i potrzebujących. Myślę, że to było związane z tym, że ukazała się ˝Biała księga˝, ale w tej chwili nie będę zabierał głosu na ten temat, ponieważ ˝Biała księga˝ nie jest jeszcze oficjalnym dokumentem.</u>
          <u xml:id="u-147.20" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pan poseł Dyduch zgłosił bardzo ciekawe spostrzeżenie, propozycję rozwijania zajęć sportowych, rozwoju kultury. W naszym programie staramy się te sprawy umieścić i przyjąć rozwój czy przez domy kultury, czy też przez tworzenie ognisk sportowych. W niektórych regionach, województwach, miastach czy gminach funkcjonują podobne i dobrze sprawdzające się organizacje, które obejmują młodzież swoim zasięgiem.</u>
          <u xml:id="u-147.21" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pan poseł Dankowski wnioskuje, a właściwie ma niedosyt, że w raporcie nie ma wyodrębnionych poszczególnych grup. Rzeczywiście, jest to ważna uwaga, z tym że do zaprezentowania szerszych informacji na ten temat potrzeba nam jeszcze badań. Nie mogliśmy dotrzeć do wszystkich danych, które pozwoliłyby na szczegółowe zbadanie stanu posiadania w poszczególnych grupach. Na pewno będziemy się starali osiągnąć to w następnych działaniach.</u>
          <u xml:id="u-147.22" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pan poseł Kałamaga. Odpowiedzialność rodziców za zachowanie dzieci. Mam podobne odczucia do pana, bo wiele akcji podejmuje się nawet oddolnie, przez społeczeństwo, a jednak nie zawsze są one respektowane, chociażby przez sądy. Mamy przykład wojewody krakowskiego, którego zarządzenie zostało uznane jako niezgodne z prawem. Myślę, że w tym konkretnym przypadku odpowiedzialność rodziców powinna być bardziej egzekwowana, bo w przeciwnym razie trudno mieć pretensje do dzieci. Każde dziecko chce się wyrwać z domu, tak jak myśmy się wyrywali. Natomiast kompromitujące jest zachowanie wielu rodzin, wielu rodziców, którzy kompletnie nie interesują się dziećmi.</u>
          <u xml:id="u-147.23" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pani poseł Nowina-Konopka. Jestem w zespole negocjacyjnym; muszę pani poseł odpowiedzieć tak: nie znalazłem stosownych zapisów, które by wyraźnie poruszały problematykę rodziny. Proszę?</u>
          <u xml:id="u-147.24" who="#PoselJolantaBanach">(Neutralność poglądowa.)</u>
          <u xml:id="u-147.25" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Tak, neutralność poglądowa.</u>
          <u xml:id="u-147.26" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Natomiast na pewno jest to bardzo ciekawa kwestia do rozważenia.</u>
          <u xml:id="u-147.27" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Mam tu jeszcze - przepraszam, źle odwróciłem kartki, pierwszy był pan Kulas, ale pan poseł wybaczy - problem rozpicia społeczeństwa. Czy są odpowiednie programy? Owszem, są programy, spore pieniądze są na ten cel przeznaczane; programy te są nadzorowane przez ministra zdrowia. Jakie są tego efekty? Trudno to określić, nie chcę tu wydawać opinii; na pewno gdyby nic nie robiono w tym zakresie, mogłoby być o wiele tragiczniej.</u>
          <u xml:id="u-147.28" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">W kwestii przeciwdziałania alkoholizmowi: jak już wspomniałem wcześniej w swoim wystąpieniu, z jednej strony mamy ustawę, mamy regulacje prawne, a z drugiej strony zwykła reklama piwa - w cudzysłowie ˝zwykła˝ - musiała przejść wszystkie szczeble dyskusji parlamentarnej, by wreszcie trafić z powrotem i ulec zakwestionowaniu. Myślę, że przed nami jest jeszcze kolejny problem: problem tak zwanego piwa bezalkoholowego; wydaje się, że jest to jedno wielkie oszustwo.</u>
          <u xml:id="u-147.29" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pytanie o dochód gwarantowany. Zasygnalizowałem tylko, że sprawę rozważano, natomiast żadnych działań daleko zaawansowanych nie podjęto, ponieważ w tej chwili musimy się uporać z podstawowymi sprawami, żeby zasadnicze elementy prorodzinnej polityki podatkowej zostały uwzględnione jeszcze w budżecie przyszłego roku.</u>
          <u xml:id="u-147.30" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Jest tu pytanie pana posła Steca do ministra sprawiedliwości; ja je przekażę, w tej chwili nie czuję się za to odpowiedzialny. Wiem, że podjęto działania nowelizacyjne w odniesieniu do tych przepisów, żeby nie dopuszczać do takich sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-147.31" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pan poseł Marek Kaczyński mówił o sytuacji rodzin wiejskich - czy przewidujemy uwzględnienie jej w naszych działaniach. Przewidujemy. Chcielibyśmy, aby w ramach ogólnej polityki prorodzinnej bardzo wyraźnie zaznaczyć problematykę wsi, bo jest ona specyficzna i z tego powodu musimy się nią specjalnie zająć.</u>
          <u xml:id="u-147.32" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Pan poseł Jankowski. Problem mieszkalnictwa. Myślę, że ta kwestia też pojawiła się wraz z Białą księgą. Obecnie żadnych na ten temat rozmów, dyskusji na forum rządu nie ma i do tej pory te przepisy obowiązują.</u>
          <u xml:id="u-147.33" who="#PelnomocnikRzaduDoSprawRodzinyKazimierzKapera">Jeszcze raz chciałbym bardzo gorąco podziękować wszystkim państwu, złożyć na ręce pana marszałka podziękowania Wysokiej Izbie za niezwykle interesującą dyskusję. Wszystko to, co robimy, czynimy dla rodzin, dla przyszłości naszego narodu, i jeżeli wszystkie nasze nadzieje, propozycje - czy choćby większość z nich -uda nam się zrealizować, będziemy mogli patrzeć spokojnie w przyszłość. Dziękuję serdecznie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-147.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jana Rulewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PoselJanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na temat projektu uchwały były trzy grupy wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#PoselJanRulewski">Najdalej idące były, moim zdaniem, wnioski kierowane w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności przez panią posłankę Staręgę-Piasek. Były one kierowane do Prezydium Sejmu. Chodziło w nich o skuteczność działań uchwałodawczych podejmowanych na forum Sejmu. Dlatego w tej sprawie nie mogę się wypowiadać.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#PoselJanRulewski">Druga z kolei wypowiedź, która negowała nie tyle celowość, ile skuteczność podjętej uchwały, nawiązywała do zbyt krótkiego czasu na spełnienie postulatów tej uchwały. Myślę, że gdyby ten głos zestawić z innymi głosami, mianowicie tymi, które namawiają do rewolucji podatkowej w przededniu ogłoszenia projektu budżetu, to nie moglibyśmy być tak dalece posądzani przez Klub Parlamentarny Unii Wolności o opieszałość. Dobrze, że pani posłanka Staręga-Piasek zauważyła, że nasze propozycje, propozycje Komisji Rodziny, były znacznie wcześniej przedstawiane opinii publicznej.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#PoselJanRulewski">Pani posłanka Jolanta Banach zgłosiła wniosek, poprawkę. Zdaniem posłów, z którymi poprawka była konsultowana, nie zmienia to istoty tej uchwały, a stanowi jej rozszerzenie - o postulat stopniowego powiększania zasiłków rodzinnych. Ta druga poprawka, a trzecia w kolejności, bo druga była tylko konsekwencją pierwszej, w gruncie rzeczy nie jest poprawką merytoryczną. Jest jedynie pewnego rodzaju ostrzeżeniem, jakimś zabezpieczeniem, aby prorodzinne rozwiązania podatkowe nie wypierały innych działań, wynikających z zewnętrznej pomocy państwa na rzecz rodzin. Z tej racji nie można nawet podejmować dyskusji, czy poprawka jest sensowna i potrzebna, czy nie. Jest po prostu rodzajem asekuracji i nie zmienia kształtu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#PoselJanRulewski">Gdyby czas pozwolił, to szerszego komentarza wymagałyby dyskusyjne, polemiczne wypowiedzi pani Banach, w których sugerowała ona, że koncepcja podatków prorodzinnych nie rozwiązuje - ze względu na swoją miałkość - dużych problemów. Nadto kwestionowała ona wprowadzenie ilorazu rodzinnego jako metody preferującej rodziny najbogatsze czy też bogate. Jeśli chodzi o tę drugą wypowiedź, to połączone komisje bynajmniej tego postulatu nie stawiają, tylko mówią o tzw. ilorazie uproszczonym, a w gruncie rzeczy - o koncepcji wmontowania w system podatku od osób fizycznych pewnego modułu rodzinnego.To by oznaczało, że spełnia się oczekiwanie pani posłanki, która, powołując się na panią Wójtowicz, uważa, że element prorodzinny może być jedynie elementem uzupełniającym, nie może zaś stanowić o sensie systemu podatkowego. Gdy w Komisji Rodziny mówimy o tym module rodzinnym czy też prorodzinnym, to uważamy, że może on ulegać rozbudowie i będzie ulegał rozbudowie. Chodzi o rozbudowę co do wielkości, w miarę wzrostu gospodarczego, jak również rozbudowę jakościową przez to, że moduł rodzinny powinien absorbować wszystkie elementy obecnych ulg, m.in. szeroko rozumianej ulgi budowlanej, panie pośle Jankowski, jednakże przeliczane czy też odnoszone do stanu rodzinnego. W gruncie rzeczy opowiadamy się za utrzymaniem tych ulg, tylko innym przeliczaniem, innym odnoszeniem, co oznacza spłaszczenie czy też rozszerzenie bazy korzystających z tego rodzaju ulg.</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#PoselJanRulewski">Ponadto były głosy na temat tego, co stanowi o sensie systemu prorodzinnego w obecnej wersji. Najbardziej karykaturalnie, ale rzeczowo oddał to pan poseł Braun i właściwie dowiódł, że wydajne jednostki czy rodziny, w których rodzice są bardzo pracowici, są karane w dwójnasób - ponieważ jest pobierany większy podatek, jeśli para rodziców wejdzie w wyższą skalę podatkową, i ponieważ nie mogą korzystać z form zewnętrznej pomocy, czy to mieszkaniowej, czy to społecznej. Rzeczywiście tak jest. Komisja Rodziny proponuje usamodzielnienie się ekonomiczne rodziny na takiej zasadzie, że fiskus, minister finansów nie będzie pobierał tych środków, które rodzina przeznaczy na rzecz swoich dzieci. Przez to uzyska ona większą autonomię.</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#PoselJanRulewski">W tym rzeczywiście, jak pan poseł Łoziński podkreślił, kryje się różnica między tym systemem a systemem zasiłkowym, który bywa chimeryczny, kryterialny i ograniczony, i w tym, że ten system obejmowałby wszystkie rodziny. I tu pojawia się ważne pytanie, które postawiono: Ale czy te parę złotych tym najwyżej zarabiającym coś pomoże? Dzisiaj to parę złotych, jutro więcej. Inna zasada, zasada równości podatkowej, nakazuje, aby w systemie podatkowym, jeśli to nie jest niczym uzasadnione, nikogo nie dyskryminować. I stąd jest ta oczywistość. Przede wszystkim zaś, jak powiedział poseł Cymański, jest to czytelny sygnał dla opinii publicznej, że w przypadku gdy rodzina znajdzie się w jakimś niebezpieczeństwie, może liczyć na pomoc państwa.</u>
          <u xml:id="u-149.7" who="#PoselJanRulewski">Kończę to wystąpienie wnioskiem skierowanym do pana marszałka, by mając na uwadze, że poprawki przedstawione przez klub SLD, panią posłankę Jolantę Banach, rozszerzają zaledwie postulatywny ton uchwały, Prezydium Sejmu rozważyło możliwość przegłosowania tego projektu bez przekazywania go do komisji. Sprawy zasiłków - przecież prawie wszyscy byli lub są ich konsumentami - są tak jasne, że nie wymagają jakiejkolwiek dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-149.8" who="#PoselJanRulewski">Jeśliby tego wymagała procedura, to mogę w imieniu komisji jako sprawozdawca przyjąć to jako autopoprawkę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-149.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Marszałek Sejmu proponuje, aby Sejm przyjął informację rządu o sytuacji polskich rodzin oraz stosowanych instrumentach polityki prorodzinnej do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będą uważał, że Sejm propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-150.5" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">W związku z tym, że do projektu uchwały zgłoszono jedynie trzy poprawki, proponuję, aby Sejm wyraził zgodę na głosowanie nad zgłoszonymi poprawkami bez ponownego odsyłania projektu do komisji.</u>
          <u xml:id="u-150.6" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-150.7" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Wobec tego do głosowania nad projektem uchwały przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-150.8" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję wszystkim posłom, którzy brali udział w debacie nad informacją i uchwałą na temat rodziny.</u>
          <u xml:id="u-150.9" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Celnej (druki nr 575 i 578).</u>
          <u xml:id="u-150.10" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Krzysztofa Jurgiela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PoselKrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Finansów Publicznych przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Celnej z 6 czerwca 1997 r. Ustawa o Inspekcji Celnej z 6 czerwca 1997 r., która weszła w życie przed wejściem w życie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zawiera kilka delegacji do wydania aktów wykonawczych w formie zarządzenia, zarówno przez ministra finansów, jak i przez generalnego inspektora celnego. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. wyklucza spośród źródeł powszechnie obowiązującego prawa akty prawne w randze zarządzenia. Z uwagi na to, że niektóre z tych delegacji stanowią upoważnienia do wydania aktów mających charakter powszechnie obowiązujący, zachodzi konieczność odpowiedniego przekształcenia przepisów delegacyjnych - zgodnie z przepisami konstytucji. Jest to zawarte w art. 1 pkt 1-3 przedstawionego projektu rządowego.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#PoselKrzysztofJurgiel">Przy omawianej nowelizacji przepisów nie uwzględniono tych przepisów, na podstawie których są wydawane akty wykonawcze nie mające charakteru powszechnie obowiązującego i dotyczą materii organizacyjnej oraz wewnętrznych spraw Inspekcji Celnej. Zachowano m.in. dotychczasową formę aktu wydawanego na podstawie art. 29 ust. 5 ustawy, tzn. pozostaje on nadal zarządzeniem ministra finansów. Za taką regulacją przemawia fakt, że treść tego przepisu wykonawczego nie ma charakteru powszechnie obowiązującej regulacji, lecz dotyczy instytucji podległej ministrowi finansów, określając organizacyjne reguły pokrywania z funduszu operacyjnego kosztów wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych oraz wynagrodzeń dla osób udzielających pomocy funkcjonariuszom Inspekcji Celnej.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#PoselKrzysztofJurgiel">Nie ulega ponadto zmianie art. 27 ust. 6 ustawy, określający kompetencje generalnego inspektora celnego.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#PoselKrzysztofJurgiel">Poszerzona została natomiast dyspozycja art. 2 ustawy przez dodanie ust. 5 w tym przepisie, który jest dla ministra finansów podstawą do określenia ilości i składników umundurowania przysługujących funkcjonariuszom Inspekcji Celnej. W dotychczasowych przepisach brak było analogicznej delegacji.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#PoselKrzysztofJurgiel">Komisja, pracując nad przesłanym projektem ustawy, przyjęła nowe brzmienie art. 1 pkt 2 - jest ono przedstawione w sprawozdaniu. Zrezygnowano mianowicie z dotychczasowego pkt. 1, w którym wykreślono zdanie: ˝Rodzaje działań podejmowanych przez Inspekcję Celną w tym zakresie˝, uzasadniając to tym, że i poprzednio obowiązujący zapis, i ten, który jest teraz umieszczony w sprawozdaniu komisji, właściwiej określa sposoby i tryb gromadzenia dokumentacji, które mają być zawarte w rozporządzeniu. Wykreślono też z przedstawionego druku sejmowego nr 575 w zmianie 3, w art. 31 ust. 7, pkt. 2, w którym rząd chciał określić warunki dopuszczenia kandydatów do egzaminu kwalifikacyjnego. Komisja uznała, że taki zapis jest zbędny, wystarczają wskazania wynikające z ustawy o Inspekcji Celnej.</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#PoselKrzysztofJurgiel">Art. 2 otrzymuje obecnie brzmienie bez zawartego w projekcie wyjściowym zapisu art. 2 ust. 4, gdyż jest to po prostu błąd i komisja uznała, że ten punkt nie powinien w tym artykule występować.</u>
          <u xml:id="u-151.6" who="#PoselKrzysztofJurgiel">A zatem w imieniu komisji przedstawiam zawarte w druku nr 578 sprawozdanie i proszę szanowną Izbę o jego przyjęcie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Woźnickiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PoselAndrzejMaciejWoznicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Inspekcja Celna została utworzona w celu prowadzenia czynności operacyjno-rozpoznawczych związanych ze zwalczaniem przestępstw dokonywanych w obrocie zagranicznym, a w szczególności: handlu narkotykami, materiałami radioaktywnymi i groźnymi substancjami chemicznymi; prania brudnych pieniędzy; uszczuplania należności skarbu państwa znacznej wartości; przestępstw, które są ścigane na mocy umów międzynarodowych. Na polski obszar celny napływa bardzo wiele towarów oraz środków pieniężnych związanych z tą klasą przestępstw, których ściganiu ma służyć Inspekcja Celna. Widać, i to na przykładzie ostatnio poruszanym w mediach, zagrożenie płynące z substancji, którymi wykańcza się odzież dla dzieci i niemowląt. Dotyczy to szczególnie importu z krajów dalekowschodnich. Chodzi o to, żeby granice Polski można było zabezpieczyć przed tego typu działaniami, które są szkodliwe zarówno dla społeczeństwa, jak i dla gospodarki oraz finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#PoselAndrzejMaciejWoznicki">Proponowane zmiany, szczegółowo omówione przez pana posła sprawozdawcę, zmierzają do takich zapisów w ustawie, które zgodnie z art. 92 ust. 1 konstytucji określałyby precyzyjnie organ, zakres i wytyczne dotyczące delegacji ustawowych do wydania rozporządzeń, bo tylko w ten sposób można w drodze rozporządzeń uregulować obowiązujące prawo zgodnie z konstytucją. Wobec tego regulacja ta będzie służyła tym celom, które Inspekcja Celna zgodnie z założeniami ustawy powinna spełniać.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#PoselAndrzejMaciejWoznicki">W świetle tych ważnych spraw, o których mówił poseł sprawozdawca, oraz problemów, które przedstawiłem Wysokiej Izbie, z pewnym niepokojem należy odnieść się do informacji dotyczących działania Generalnego Inspektoratu Celnego. Otóż nie zostali jeszcze powołani uprawomocnieni funkcjonariusze tej służby. Sądzę, że minister finansów, jako odpowiedzialny za resort, powinien ten brak jak najszybciej naprawić, zwłaszcza że ustawa obowiązuje już prawie rok i trzy miesiące i wobec tego czas najwyższy, żeby zaczęła spełniać funkcję, dla której została przez Wysoką Izbę przyjęta. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Milnera w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PoselKazimierzMilner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiamy w dniu dzisiejszym rządowy projekt zmiany ustawy o Inspekcji Celnej, zawarty w druku nr 575. Treścią nowelizacji jest uszczegółowienie zapisów ustawy w zakresie: kryteriów i trybu przydziału umundurowania przysługującego funkcjonariuszom Inspekcji Celnej, sposobu prowadzenia i dokumentowania czynności operacyjno-rozpoznawczych, organizacji kursów i prowadzenia egzaminów kwalifikacyjnych oraz wypełnienia treści oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#PoselKazimierzMilner">Regulacje dostosowują proponowane przepisy do nowej konstytucji. Proponowane zmiany były przedmiotem prac Komisji Finansów Publicznych, która przedkłada swoje decyzje w druku nr 578.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#PoselKazimierzMilner">Posłowie klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu których występuję, będą głosowali za nowelizacją ustawy w brzmieniu przedstawionym w druku nr 578. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Jerzego Koralewskiego o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PoselJerzyKoralewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiana dziś ustawa wpisuje się w cykl nowelizacji ustaw polegających na dostosowaniu tych ustaw do wymogów konstytucji; dotyczy to w istocie pozbawienia niecentralnych organów państwa prawa do wydawania zarządzeń z mocą rozporządzenia. W czasie dyskusji plenarnej przedstawiono wszystkie aspekty tej zmiany.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#PoselJerzyKoralewski">Komisja Finansów Publicznych dokonała szeregu zmian, które dość tradycyjnie zderzają się z pewną manierą propozycji rządowej, aby zupełnie niepotrzebnie uszczegóławiać pewne rozwiązania, aby te kompetencje zapisywać w zarządzeniach czy rozporządzeniach. Stąd te uproszczenia.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#PoselJerzyKoralewski">Klub Parlamentarny Unii Wolności, który mam zaszczyt reprezentować, będzie w całości głosował za przyjęciem rozwiązań proponowanych przez Komisję Finansów Publicznych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pana posła Pietrewicza nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Wobec tego proszę o zabranie głosu pana posła Jarosława Kaczyńskiego, nie zrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PoselJaroslawKaczynski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja nie dostosuję się do dotychczasowego biegu dyskusji, bo chciałbym powiedzieć kilka słów o sprawach merytorycznych.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#PoselJaroslawKaczynski">Ta ustawa polega na dostosowaniu do konstytucji. Można by tutaj dyskutować, czy te rozwiązania konstytucyjne, przenoszące do najwyższego aktu prawnego Rzeczypospolitej pewną ideologię zrodzoną na polskich wydziałach prawa, były akurat najcelniejsze, ale nie miejsce w tej chwili na taką dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#PoselJaroslawKaczynski">Chciałbym powiedzieć o czym innym. Mianowicie jeśliby zastanawiać się nad czymś takim, co można byłoby określić jako prawdziwa konstytucja III Rzeczypospolitej, prawdziwy zbiór reguł, które funkcjonują w naszym życiu publicznym, to czy w tej prawdziwej konstytucji nie znalazłaby się reguła mówiąca o swoistym prawie do przemytu? Otóż w moim najgłębszym przekonaniu, mówię to na podstawie obserwacji tego zjawiska od 8 czy 9 lat, taka reguła by się znalazła.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#PoselJaroslawKaczynski">Jest rzeczą zdumiewającą, że mimo najróżniejszych alarmów, mimo że wielokrotnie sprawą tą zajmowano się w różnych miejscach - w środkach masowego przekazu, jak sądzę, także w rządzie, wreszcie w tej Izbie - to jednak nie zachodzą w gruncie rzeczy żadne zmiany. Jeśli ktoś nie chce w to wierzyć, to niech spojrzy do ostatniego raportu NIK na ten temat. W dalszym ciągu granice w wielkiej mierze są po prostu otwarte. W dalszym ciągu dzięki temu w Polsce może mieć miejsce zjawisko wielkiego przemytu, którego skali nie jesteśmy w stanie ocenić, które z całą pewnością z jednej strony naraża skarb państwa, budżet państwa na ogromne straty, a przecież brakuje prawie na wszystko, a z drugiej strony jest to także jeden z elementów narastania przestępczości, tej najpoważniejszej, najlepiej zorganizowanej i najpotężniejszej, coraz bardziej wpływającej na kształt naszego życia publicznego.</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#PoselJaroslawKaczynski">Nie sądzę, by ktokolwiek rozsądny mógł przeczyć opinii, że tego rodzaju zjawisko łączy się także z umocowaniami ludzi, którzy zajmują się tym procederem, w świecie politycznym. Były tego przejawy w przeszłości: interwencja Belwederu, kiedy powołano pierwszego szefa służby, o której dzisiaj rozmawiamy; interwencja, która doprowadziła do jego usunięcia. Mówiono wtedy, że jest to przyjaciel kogoś, kogo pan prezydent nie lubi. Oczywiście chodziło nie o to, lecz właśnie o te polityczne umocowania. Zupełnie nie tak dawno ten sam człowiek po raz drugi powołany na to stanowisko znów został z niego usunięty. Powtarzam, mamy tych przykładów bardzo, bardzo wiele. To, o czym mówi ostatni raport Najwyższej Izby Kontroli, zasługuje na podjęcie najdalej idących decyzji, zasługuje na powołanie komisji śledczej Sejmu, która by ustaliła, co działo się w ciągu tych 8 czy 9 lat, a przede wszystkim ustaliłaby owe związki, których się można domyślać, ale o których nic konkretnego nie wiemy - i oczywiście wyciągnęła wnioski. Sądzę, że o tej właśnie sprawie warto tu mówić, a nie o sprawach, które mają w gruncie rzeczy techniczny charakter. Ta Izba, Sejm tej kadencji powinien zająć się tą bardzo ważną dla przyszłości naszego kraju kwestią, tylko w innym trybie niż ta dyskusja, która jest z całą pewnością pożyteczna, jednakże w najwyższym stopniu nie wyczerpuje tematu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">W celu zadania pytania zgłosił się pan poseł Stanisław Stec.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PoselStanislawStec">Panie Marszałku! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy, ewentualnie do przedstawiciela Ministerstwa Finansów. Kto jest odpowiedzialny za brak realizacji ustawy o Inspekcji Celnej, kto jest odpowiedzialny za poniesienie wydatków na jej realizację, a więc opłacenie kosztów podjęcia działalności przez część funkcjonariuszy, którzy w praktyce w terenie nie działają, którzy nie wykonują swoich zadań? A przecież wszyscy wiemy, że ochrona polskich granic przed nieuczciwym importem, potrzeba opodatkowania, oclenia jest pilnym zadaniem, gdyż chodzi o to, aby towary nieopodatkowane, nieoclone nie były przyczyną nieuczciwej konkurencji wobec towarów rodzimego pochodzenia, towarów naszej produkcji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów, generalnego inspektora kontroli skarbowej pana Jana Wojcieszczuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejJanWojcieszczuk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W zasadzie nie było merytorycznych czy też formalnych pytań dotyczących treści proponowanej nowelizacji, były natomiast uwagi dotyczące funkcjonowania czy też związane z obawami dotyczącymi działań podejmowanych po to, aby instytucja, o której dzisiaj mówimy, w sposób efektywny i skuteczny wykonywała swoje zadania czy też ustawowe obowiązki. Oczywiście wszystkie głosy niepokoju notujemy bardzo dokładnie.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejJanWojcieszczuk">Jednocześnie chciałbym ustosunkować się do pewnych wątpliwości czy też pytań, które zostały postawione przez pana posła Woźnickiego i przez pana posła Kaczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejJanWojcieszczuk">Pierwsza, podstawowa sprawa. Oczywiście w ostatnim czasie pojawiły się w mediach pewne informacje dotyczące funkcjonowania Inspekcji Celnej czy też niepodejmowania przez nią działań w takim zakresie, w jakim powinny być podjęte. Otóż spieszę donieść - tę informację przedstawiam Wysokiej Izbie z całą odpowiedzialnością - że mianowicie nie ma opóźnień związanych z działalnością czy podjęciem działalności przez Inspekcję Celną. Chciałbym, proszę państwa, powiedzieć, że formacja ta ma bardzo daleko idące uprawnienia policyjne, które sięgają głęboko w sferę praw i wolności obywatelskich, czyli muszą tu być zatrudnione osoby, które rzeczywiście są kompetentne i do tego przygotowane.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejJanWojcieszczuk">Dla podjęcia efektywnej działalności musiała zostać przygotowana cała infrastruktura prawna, czyli rozporządzenia wykonawcze do ustawy. Rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy było 18, jedno ważniejsze od drugiego. W związku z tym, w momencie kiedy rozpoczyna działalność taka instytucja, z takimi uprawnieniami, które są przecież - powiedzmy tu wyraźnie - bardzo zbieżne albo tożsame z uprawnieniami policyjnymi czy uprawnieniami, które ma Urząd Ochrony Państwa w sensie środków działania. Musimy w sposób bardzo stanowczy, wyważony zastanawiać się nad tym, kto te uprawnienia będzie wykonywał i w jakim zakresie. Dotyczy to również środków prawnych, które, jak powiedziałem wcześniej, muszą być określone w aktach wykonawczych. I to się po prostu dzieje, niejako na naszych oczach.</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejJanWojcieszczuk">Teraz teza związana z tym, że nie ma ludzi, nie ma funkcjonariuszy, którzy mogliby tę pracę wykonywać. Otóż śpieszę złożyć informację, że w końcu września generalny inspektor celny, który jest obecny na tej sali, powoła kilkudziesięciu funkcjonariuszy. Ale to jest cały proces - od naboru kadr, poprzez szkolenie, aż - w efekcie końcowym - do mianowania funkcjonariusza, który, mając do dyspozycji całą aparaturę prawną, może podjąć konkretne działania.</u>
          <u xml:id="u-163.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejJanWojcieszczuk">Wychodzę osobiście z założenia - i wypowiadam to w imieniu ministra finansów - że krytyka prasowa, które miała ostatnio miejsce, jest oczywiście czymś naturalnym. To dobrze, że ona jest, bo po prostu pokazuje być może te sfery, w których można coś zrobić szybciej i lepiej. Natomiast, proszę państwa, osobiście uważam - to jest moje zdanie, ale chciałbym podzielić się tą opinią - że jeśli ukazałyby się jeszcze dwa czy trzy takie artykuły, ale funkcjonariusz, który podejmuje działalność, nie traci w trakcie podejmowanych czynności życia lub zdrowia z przyczyn związanych z czasem szkolenia i małą operatywnością w sensie kompetencji i zdolności wykonywania pracy... To jest naprawdę bardzo poważna instytucja, która wymaga nadzwyczajnych środków i jednocześnie, w związku z tym, określonego czasu.</u>
          <u xml:id="u-163.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejJanWojcieszczuk">Teraz, odpowiadając na pytanie pana posła Steca - według naszych rachunków, panie pośle, można powiedzieć, że to, co zrobiła przez tych parę miesięcy Inspekcja Celna, nie mając jeszcze właściwych środków czy narzędzi działania, nie mając funkcjonariuszy, którzy mogliby wykonywać te zadania, wystarczyłoby na jej utrzymanie. Jesteśmy w trakcie sporządzania tych rachunków. To nie jest tak, że podatnicy łożą na służbę, która po prostu siedzi i gra w karty albo zajmuje się grami komputerowymi. Czegoś takiego nie ma.</u>
          <u xml:id="u-163.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejJanWojcieszczuk">Natomiast jeśli chodzi o wypowiedź pana posła Kaczyńskiego, to tylko jedno zdanie. Rzeczywiście funkcjonowanie administracji celnej w ostatnich czterech, pięciu latach wymaga, wydaje mi się, przyjrzenia się tym sprawom i dokładnego przeanalizowania wszystkich okoliczności, które powodują, że mówimy tu o działaniach, które można poddać krytyce. Ale chcę powiedzieć, że nowe kierownictwo Ministerstwa Finansów, a także nowi szefowie zarówno GIC, jak i Głównego Urzędu Ceł podjęli stosowne działania, kiedy przedstawili bilans otwarcia. Wiemy więc, jakie błędy zostały popełnione w administracji celnej i jakie braki tutaj występują. Wiemy również - cytowano tu raport NIK - jakie błędy wymieniła Najwyższa Izby Kontroli. Jak sądzę, do wyeliminowania tych błędów będziemy w najbliższym czasie przywiązywać największą wagę.</u>
          <u xml:id="u-163.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowGeneralnyInspektorKontroliSkarbowejJanWojcieszczuk">Panie Marszałku! Myślę, że o sprawach, o których tutaj wspomniałem, można by mówić znacznie więcej, ale chciałem tylko - nie wywołując oczywiście jakiejś debaty czy nie przedstawiając generalnej odpowiedzi w kwestiach, które zostały tutaj poruszone, a mających charakter ogólny - naświetlić te dwie sprawy, bowiem Wysoka Izba ma pełne prawo do tego, żeby wiedzieć, co dzieje się w instytucji, która podlega nadzorowi ministra finansów, a taką instytucją jest Generalny Inspektorat Celny. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności (druki nr 412 i 589).</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Aleksandra Bentkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta ustawa zrodziła się z potrzeby uściślenia ustawy pierwotnej, która została uchwalona 4 września 1997 r. w ostatnim stadium prac poprzedniego parlamentu. Była to chyba ostatnia ustawa uchwalona przez poprzedni parlament. Przyznaję, byłem wtedy jej współautorem, że spieszyliśmy się bardzo, ponieważ uważaliśmy, że jest ona potrzebna, gdyż daje szanse uzyskania tego najpewniejszego prawa własności przez osoby, które posiadają nieruchomości w użytkowaniu wieczystym, zwłaszcza na terenach zachodnich. Ta ustawa, w naszym przekonaniu, była tworzona jako ustawa prosta w swojej realizacji, skierowana do urzędników ją wykonujących z taką ideą, by czytali ją z myślą o interesie społecznym, interesie petenta, który na podstawie tejże ustawy zwraca się o uwłaszczenie. Niestety, dochodzą do nas sygnały, że bardzo często ta ustawa była czytana w taki sposób, aby tego petenta odesłać z kwitkiem z urzędu i stworzyć mu jak najwięcej trudności przy uzyskaniu prawa własności. Stąd teraz tę ustawę poprawiamy, uściślamy jej zapisy i to czasem już tak czytelnie, że jesteśmy posądzani o nadmiar opisu w tejże ustawie. Niemniej jednak uważamy, że lepiej to zrobić, aby uchronić przed kłopotami przy jej realizacji.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PoselAleksanderBentkowski">Szanowni Państwo! Korzystając z nowelizacji tej ustawy, proponujemy dopisać nowe rozwiązania i o nich będę mówił, bo te poprzednie są już przecież znane i nie sądzę, żeby należało je tutaj wyjaśniać.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#PoselAleksanderBentkowski">Pierwszą nowością jest to, że zmieniamy termin, po prostu stwierdzamy, że ustawa powinna obejmować wszystkie akty użytkowania wieczystego, które zostały wydane do 1 września 1998 r., czyli praktycznie do ostatniej chwili. Chodzi nam o to, żeby jak najwięcej osób mogło skorzystać z tej ustawy - także i te osoby, które uzyskały prawo użytkowania wieczystego po 4 września 1997 r. Ciągle jeszcze utrzymujemy jako termin końcowy ważności tej ustawy 31 grudnia 2000 r. Może się wydawać, że jest to termin za krótki, ale uważamy, że to jest ustawa epizodyczna i z czasem, kiedy nastąpi zmiana Kodeksu cywilnego, kiedy użytkowanie wieczyste jako prawo zostanie zlikwidowane w naszym kodeksie, ta ustawa przestanie być potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#PoselAleksanderBentkowski">Drugą nowością jest zapis mówiący, że z tego prawa mogą korzystać również ci, z którymi zawarto umowę użytkowania wieczystego w formie aktu notarialnego, a którzy jeszcze nie mają wpisu w księgach wieczystych. Było paradoksem, że ktoś nabył prawo użytkowania wieczystego na podstawie zawarcia umowy notarialnej, ale ponieważ z przyczyn administracyjnych nie zdołał w odpowiednim czasie, a więc przed tym wrześniem 1997 r., wpisać swego prawa do ksiąg wieczystych, nie miał możliwości skorzystania z zapisów tej ustawy. Tutaj mówimy, że takie prawo będą posiadać już te osoby, które to prawo uzyskały na podstawie umowy notarialnej.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#PoselAleksanderBentkowski">Natomiast dochodziły do nas sygnały zupełnie inne, mianowicie zgłaszały pretensje do Sejmu również osoby, które posiadały własność lokali w budynku wielorodzinnym i usiłowały nabyć stosowną część nieruchomości, ponieważ były także użytkownikami wieczystymi części nieruchomości. Wydawałoby się oczywiste, że tak powinno być, aby osoby mogły nabywać własność tejże części nieruchomości, skoro są użytkownikami wieczystymi na podstawie umowy i to zawartej notarialnie.</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#PoselAleksanderBentkowski">Niestety, nie można tego wpisać w prosty sposób. Nie da się pogodzić dwóch reżimów, które regulują to prawo, nie może być tak, że w jednym budynku będzie użytkownik wieczysty, który nie chce wykupić, czyli zamienić swego prawa na własność, będzie też użytkownik wieczysty, który by ewentualnie zamienił to prawo na własność i będzie wreszcie poprzedni właściciel, czyli gmina albo skarb państwa, który w części będzie też właścicielem. Powstałby absolutny bałagan prawny na tejże nieruchomości i nie można było tego zapisać w taki prosty sposób, jak w przypadku użytkowników wieczystych odrębnych nieruchomości, nie można było tego przenieść na właścicieli mieszkań. Wymyśliliśmy więc rozwiązanie pośrednie, mianowicie mówimy, że można dokonać takiej zamiany, nabycia, przekształcenia pod dwoma warunkami. Po pierwsze, złożą wniosek wszyscy współużytkownicy wieczyści. Jeżeli w danym budynku jest 10 mieszkań i 10 użytkowników wieczystych części tejże nieruchomości, to wszyscy muszą wystąpić z wnioskiem o to przekształcenie. Następnie w wyniku tego przekształcenia staną się oni wyłącznymi współwłaścicielami tejże nieruchomości i nie będzie tak, że jedno mieszkanie pozostanie w dalszym ciągu własnością skarbu państwa, który byłby na tej części nieruchomości użytkownikiem wieczystym.</u>
          <u xml:id="u-165.6" who="#PoselAleksanderBentkowski">Na pewno będzie to odczytane tak - tutaj prosiłbym koleżanki i kolegów o tłumaczenie tym, którzy będą czytać tę ustawę - że akurat tak Sejm to wymyślił. To nie Sejm wymyślił. Są orzeczenia Sądu Najwyższego, które nie dopuszczają takiego pomieszania praw i nie jest możliwe w obecnej chwili, przy istnieniu jeszcze użytkowania wieczystego w Kodeksie cywilnym, rozwiązanie inne niż tutaj proponowane. Miejmy tylko nadzieję, że nie będzie sporu między współużytkownikami co do tego, czy przekształcać, czy nie przekształcać, bo tu problemem nie będą pieniądze, ponieważ wartość tych nieruchomości to zupełnie groszowa sprawa, w ogóle nie można mówić o cenie. Jeżeli ktoś jest użytkownikiem jednej setnej działki pod budynkiem, a cała działka ma 10 arów, to trudno mówić tu o jakichś kosztach. Jednak może być zwykła przekora ludzka i jeden z użytkowników powie: ja nie chcę. Z jakichś tam powodów on nie chce przekształcać. Tutaj stwarzamy pewien wytrych i powiadamy, że stosuje się do tego art. 199 Kodeksu cywilnego, który mówi, że w takim przypadku pozostali współużytkownicy mogą wystąpić do sądu o stosowne orzeczenie, które zastąpi oświadczenie woli tego, który się sprzeciwia z nieuzasadnionych przyczyn. Jest więc pewna możliwość ominięcia takiego niczym nieuzasadnionego uporu.</u>
          <u xml:id="u-165.7" who="#PoselAleksanderBentkowski">Z innych zapisów nowy jest zapis, którego nie przewidzieliśmy tworząc poprzednią ustawę. Jest to zapis dotyczący art. 6. Mianowicie były to przypadki związane z dekretem z 26 października 1945 r. dotyczącym mienia warszawskiego. Wtedy skarb państwa przejmował wszystkie nieruchomości warszawskie, jednocześnie stwarzając możliwość nabycia tychże nieruchomości przez poprzednich właścicieli w użytkowanie wieczyste. Był to zbójecki dekret. Wtedy było powiedziane, że ci nabywcy swoich nieruchomości, a potem użytkownicy wieczyści muszą wnieść symboliczną opłatę. Była to rzeczywiście jakaś symboliczna opłata. Za tę swoją nieruchomość zapłacili symboliczną kwotę. Dzisiaj urzędnicy doszli do wniosku, że nie można przekształcić użytkowania wieczystego w prawo własności, czyli oddać im ich własności, ponieważ jest wniesiona jakaś opłata symboliczna, a oni muszą płacić tak jak wszyscy. Oni mówią, przepraszamy bardzo, zapłaciliśmy tyle, ile wymagał tego poprzedni ustawodawca, czyli wnieśliśmy tę symboliczną opłatę. I tutaj wpisujemy, że wszyscy ci, którzy na podstawie tego dekretu wnieśli symboliczny czynsz - tak to było określone - mają prawo do nabycia własności w drodze przekształcenia bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów.</u>
          <u xml:id="u-165.8" who="#PoselAleksanderBentkowski">Urzędnicy czytający tę naszą ustawę doszli do wniosku, że jeżeli tak się stało, że komuś oddano grunt, nieruchomość w użytkowanie wieczyste za tzw. jednorazową opłatę, to chyba za dużo na tym skorzystał i powinien płacić za przekształcenie prawa tak jak wszyscy. Uważamy, że nie, że kiedy właściciel gruntów - wtedy skarb państwa - oddawał komuś nieruchomość za jednorazową opłatę, określił tę opłatę jako jednorazową i więcej żadnych innych opłat nie żądał, tzn. że takie były jego intencje, aby to użytkowanie wieczyste było traktowane jako użytkowanie wieczyste opłacone do końca.</u>
          <u xml:id="u-165.9" who="#PoselAleksanderBentkowski">Proszę państwa, to są najważniejsze nowości, które zostały wprowadzone przez tę ustawę. Natomiast inne propozycje dotyczą w zasadzie, jak powiedziałem wcześniej, uściślenia już istniejących zapisów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Wawaka w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PoselZbigniewWawak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt i przyjemność prezentować stanowisko Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność w odniesieniu do przedstawionego przez pana posła sprawozdawcę projektu ustawy. Projekt ustawy dotyczy instytucji prawnej, która - co miło powiedzieć - powoli odchodzi w przeszłość, instytucji, która była elementem polityki państwa totalitarnego, polityki wywłaszczenia społeczeństwa, uzależnienia ich od państwa. Ustawa, którą zmieniamy, jest dorobkiem Sejmu poprzedniej kadencji. Należy się ukłon Sejmowi poprzedniej kadencji za to, że tę uchwałę podjął. Była to inicjatywa ustawodawcza posłów ówczesnej opozycji, co zasługuje również na podkreślenie. Pod koniec kadencji, w październiku 1997 r., ustawa ta stała się prawem. Okazało się jednak w trakcie stosowania, obowiązywania ustawy, że powstało szereg wątpliwości interpretacyjnych, ujawniła się też jej niekompletność. Nie objęła ona wszystkich stanów faktycznych, które objąć powinna. Mówił o tym pan poseł sprawozdawca i nie będę tych kwestii powtarzał.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PoselZbigniewWawak">Do przedłożonego projektu ustawy swoje stanowisko przedstawił rząd. Z satysfakcją trzeba podkreślić, że wszystkie ważne uwagi - były to trzy uwagi w stanowisku rządu - zostały uwzględnione w pracach komisji w dzisiaj dyskutowanym projekcie zmiany ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#PoselZbigniewWawak">Zasługuje na podkreślenie również ta decyzja, której wynikiem jest przedłożony projekt nowelizacji art. 2, gdzie mówi się o tym, że do spraw wszczętych, a nie zakończonych ostateczną decyzją będzie się stosowało już nową, dzisiaj dyskutowaną ustawę. Ustawodawca proponuje tutaj zasadę bezpośredniego obowiązywania ustawy nowej i to ze wszech miar zasługuje na akceptację, na poparcie.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#PoselZbigniewWawak">Sądzę, panie marszałku, Wysoki Sejmie, że ta nowelizacja nie będzie wywoływała kontrowersji, nie będzie wywoływała dyskusji, że zasługuje ona na poparcie i zgodne głosowanie Wysokiej Izby potwierdzi ten mój pogląd.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#PoselZbigniewWawak">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność w głosowaniu opowie się za przyjęciem tej ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Gruszkę w imieniu Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PoselGrzegorzGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Sojuszu Lewicy Demokratycznej podczas dyskusji nad sprawozdaniem Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie ustawy o zmienie ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#PoselGrzegorzGruszka">Za zgodą pana marszałka, za co dziękuję, chcielibyśmy podczas tych oświadczeń przedstawić poprawkę do projektu zawartego w tym sprawozdaniu wspólnie z kolegą Jerzym Jankowskim, który ją uzasadni.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#PoselGrzegorzGruszka">Rok temu, 4 września, Sejm uchwalił ustawę dającą możliwość na wniosek osoby fizycznej przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Grupa posłów zaproponowała nowelizację tej ustawy, która obowiązuje od stycznia tego roku. Przedstawiony przez połączone komisji w sprawozdaniu projekt tej nowelizacji różni się zdecydowanie od projektu poselskiego, ale naszym zdaniem to bardzo dobrze i propozycje zmian tej ustawy w tym kształcie możemy oczywiście poprzeć, z tym że przedstawiamy tu propozycję. Pozytywnie odnosimy się do tego, aby wniesienie jednorazowej opłaty rocznej za cały okres użytkowania wieczystego uprawniało osobę fizyczną do nieodpłatnego przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#PoselGrzegorzGruszka">Propozycja nowego zapisu ust. 2 w art. 1, odnoszącego się do tego, iż przepisy ustawy stosuje się do osób fizycznych, które nabyły prawo użytkowania wieczystego, a także do osób fizycznych będących ich następcami prawnymi, wyeliminuje naszym zdaniem ewentualne różne zachowania organu orzekającego. Podczas prac w połączonych komisjach rozszerzono zakres możliwości przekształcenia prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym także do osób fizycznych będących właścicielami lokali, którym przysługuje udział w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej jako w prawie związanym z własnością wyodrębnionego lokalu, pod warunkiem że wszyscy współużytkownicy wieczyści złożą stosowny wniosek (w razie braku zgody można skorzystać z art. 199 Kodeksu cywilnego). W wyniku tego przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności wszyscy współużytkownicy wieczyści staną się wyłącznymi współwłaścicielami całej nieruchomości gruntowej.</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#PoselGrzegorzGruszka">Sojusz Lewicy Demokratycznej popiera przedstawione propozycje zmian w ustawie o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności z jednym jednak zastrzeżeniem - chodzi tu o poprawkę, którą przedstawi poseł Jerzy Jankowski. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o uzupełnienie wypowiedzi przez pana posła Jankowskiego w ramach przysługujących klubowi 10 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PoselJerzyJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponowana nowelizacja od początku budzi pewne kontrowersje, zwłaszcza w środowisku spółdzielczości mieszkaniowej. Dla spółdzielców nie było i nie jest jasne, dlaczego uwłaszczeniu podlegać ma wyłącznie mienie osób fizycznych, możliwości tej pozbawiona jest natomiast ogromna rzesza członków spółdzielni mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PoselJerzyJankowski">Dokonywane w ostatnich latach uwłaszczenie spółdzielni mieszkaniowych użytkowanym gruntem i budynkami na podstawie ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości i ustawy z 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości oraz kontynuowane zgodnie z ustawą z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami daje spółdzielni mieszkaniowej jedynie prawo do użytkowania wieczystego gruntu. Zważyć natomiast należy, że grunty, którymi spółdzielnie mieszkaniowe są uwłaszczone, zostały przez nie zagospodarowane i zabudowane. Z reguły wartość obiektów zbudowanych na gruncie przez spółdzielców z ich środków przekracza wartość tego gruntu.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#PoselJerzyJankowski">Wysoka Izbo! Oczywiste jest przy tym, że w świetle ustawy z 16 września 1982 r. mienie spółdzielni jest własnością prywatną jej członków. Brak jest zatem merytorycznego uzasadnienia, aby osoby, które nabyły mieszkania od gminy i skarbu państwa i są współużytkownikami wieczystymi gruntu, mogły uzyskiwać współwłasność, natomiast członkowie spółdzielni mieszkaniowej takiej współwłasności, na podstawie proponowanej nowelizacji, nadal by nie mogły uzyskać. A sprawa dotyczy 3,2 mln mieszkań i około 10 mln mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#PoselJerzyJankowski">Biorąc pod uwagę przedstawioną argumentację, proponuję: po pierwsze, aby już w samym tytule rozszerzyć zakres przedmiotowej ustawy o spółdzielnie mieszkaniowe; po drugie, aby w art. 1 ust. 1 dopisać, że przyjęte w nowelizacji rozwiązania dotyczą także spółdzielczości mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#PoselJerzyJankowski">Wysoka Izbo! Zważywszy, że oprócz rozszerzenia kręgu podmiotów uprawnionych na mocy ustawy do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego we własność nie ulegną zmianie zasady postępowania oraz odpłatność za uzyskanie prawa własności, przyjęcie proponowanych poprawek uczyniłoby zadość wieloletnim oczekiwaniom i postulatom spółdzielców, nie naruszając przy tym interesów jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#PoselJerzyJankowski">W tym stanie rzeczy pozwolę sobie na ręce pana marszałka złożyć stosowny zapis poprawek.</u>
          <u xml:id="u-171.6" who="#PoselJerzyJankowski">Panie Marszałku! Jeszcze jedna uwaga. Bardzo się cieszę, że odchodzimy od wieczystego użytkowania, które było chyba zbyt dalekim ingerowaniem w stosunki cywilnoprawne. Nie popadajmy jednak w samouwielbienie. Pan poseł Nowak powiedział, że to jest system totalitarnego państwa. To jest chyba jakieś nieporozumienie, panie pośle, dlatego że wieczyste użytkowanie to jest cały Nowy Jork, 90% państwa izraelskiego, Finlandia, Szwecja i Norwegia, czyli państwa o bardzo wysokim, powiedziałbym, ugruntowanym systemie demokratycznym. Nie wiem, czy i tam system jest realizowany za pomocą ograniczonego prawa rzeczowego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">To był pan poseł Jankowski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Obecnie zabierze głos pan poseł Marek Zieliński z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#PoselZbigniewWawak">(Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PoselZbigniewWawak">Panie pośle, oczywiście w różnych państwach istnieją różne systemy ograniczania prawa własności, zmierzające do wywłaszczenia za odszkodowaniem. Nie ma jednak żadnej wątpliwości w doktrynie prawa co do tego, że system użytkowania wieczystego w polskim prawie w okresie Polski Ludowej był elementem polityki państwa, mającej na celu upaństwowienie własności. Co do tego nie ma sporu, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Marek Zieliński, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PoselMarekZielinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności, uchwalona 4 września 1997 r., wyszła naprzeciw oczekiwaniom wielu użytkowników wieczystych. Jednakże szybko okazało się, że ustawa ma wady i stwarza wątpliwości interpretacyjne.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#PoselMarekZielinski">Propozycja poselska uzupełniona i skorygowana w trakcie prac połączonych komisji, stwarza możliwości harmonijnego procesu przekształceń. Komisje zaproponowały zmianę art. 1 ustawy, polegającą na precyzyjnym określeniu osób, którym przysługiwałoby prawo przekształcania. Objęto by nim osoby fizyczne, będące następcami prawnymi osób, które nabyły prawo użytkowania wieczystego przed dniem 1 września 1998 r. W tymże artykule określono, że w przypadku gdy przed 1 września 1998 r. była zawarta umowa o ustanowieniu prawa użytkowania wieczystego, wydanie decyzji następuje po dokonaniu wpisu w księdze wieczystej. Objęto działaniem ustawy osoby fizyczne będące właścicielami lokali, którym przysługuje udział w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej. Uwarunkowano to jednak ugodą wszystkich współużytkowników wieczystych oraz faktem, że ci współużytkownicy staną się wyłącznymi współwłaścicielami całej nieruchomości gruntowej.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#PoselMarekZielinski">W kolejnej części ustawy komisje przyjęły propozycję, aby do okresu użytkowania wieczystego, mającego wpływ na obliczanie należności z tytułu przekształceń, wliczyć okres tego użytkowania przez wnioskodawcę oraz jego poprzedników prawnych. Nie podzielono zatem propozycji z projektu poselskiego, aby uprawnienie to nie obejmowało poprzedników prawnych obecnego użytkownika, będących osobami prawnymi.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#PoselMarekZielinski">W kolejnych zmianach ustawy doprecyzowano sprawy związane z opłatą za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego. Zmiany te uwzględniają również przypadki osób uprawnionych do nieodpłatnego przekształcania tych użytkowników wieczystych, którzy wnieśli jednorazową opłatę za cały okres użytkowania wieczystego.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#PoselMarekZielinski">Odstąpiono natomiast od propozycji z projektu poselskiego, wprowadzającej hipotekę ustawową w celu zabezpieczenia należności związanych z opłatami za przekształcenia należnymi skarbowi państwa lub gminie. Jest to rozwiązanie korzystne, gdyż hipoteka ustawowa jest powszechnie krytykowana przez instytucje bankowe i finansowe oraz inwestorów zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#PoselMarekZielinski">Należy raczej rezygnować z tej formy zabezpieczeń jako szkodliwej dla bezpieczeństwa obrotu prawnego nieruchomościami i podważającej rękojmię wiary publicznej wobec ksiąg wieczystych. Hipoteka przymusowa w wystarczający sposób zabezpiecza interesy skarbu państwa i gminy.</u>
          <u xml:id="u-176.6" who="#PoselMarekZielinski">Reasumując, można stwierdzić, że zmiany tej ustawy idą w pożądanym kierunku. Klub Parlamentarny Unii Wolności poprze przedłożony projekt w trzecim czytaniu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Zielińskiemu z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Dobrosza z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PoselJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Motorem społecznego i gospodarczego rozwoju, poza innymi czynnikami, często jest trwała i stabilna sytuacja własnościowa, zarówno tych, którzy prowadzą działalność gospodarczą na własny rachunek i ryzyko, jak i ludzi pracy najemnej. Różne były i są nastroje naszych rodaków, którzy już od ponad półwiecza, usunięci siłą ze swych stron ojczystych lub w poszukiwaniu nowych szans życiowych, zasiedlali staropiastowską Ziemię Lubuską, Śląsk, Pomorze Zachodnie, Warmię i Mazury. Dziś ponownie zakorzeniła się tu Polska, wyrosły już dwa pokolenia, które tylko tu widzą swoją dużą i małą ojczyznę. Były lata, gdy wielu naszych rodaków nie czuło się na tym terenie pewnie, bali się, czy znów wichry historii nie pozbawią ich domów, gospodarstw. To był powód tego, że nie inwestowano w substancję mieszkaniową i gospodarczą. Powoli jednak następowała stabilizacja, ludzie uwierzyli we własną przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#PoselJanuszDobrosz">Jednak zmiany systemowe po 1989 r. zmuszają nas do działań legislacyjnych, które wzmocnią ich sytuację prawną. Prawo wieczystego użytkowania w świetle obowiązujących w Unii Europejskiej przepisów jest prawem niepełnym; pierwszeństwo ma zawsze prawo pełnej własności. Powoduje to, że w przyszłym układzie mogą być podważane te akty, na podstawie których dzisiaj nasi użytkownicy użytkują te ziemie. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego uważa jednak, że w świetle coraz częściej pojawiających się nieuprawnionych roszczeń byłych niemieckich właścicieli i ich spadkobierców, kierowanych do dzisiejszych właścicieli domów, mieszkań czy całych gospodarstw, a hałaśliwie popieranych przez Związek Przesiedlonych i niektórych czołowych polityków niemieckich, konieczne jest przyspieszenie i uproszczenie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#PoselJanuszDobrosz">Dlatego mój klub podziela troskę połączonych komisji o nadanie poprawniejszej konstrukcji przepisom zawartym w ustawie z 4 września 1997 r. Nie łudźmy się jednak, że wysiłki nad poprawieniem usterek tej ustawy będzie można uznać za zakończone po uchwaleniu przez Sejm projektu ustawy zawartego w druku nr 589. Wyrażamy zadowolenie z powodu odrzucenia tendencji prowadzącej do nadmiernego fiskalizmu (mam na myśli druk nr 412). Było to widoczne w sposobie argumentowania i w sposobie dokonywania wyboru pomiędzy alternatywnymi rozwiązaniami legislacyjnymi, w których rozstrzyga fakt, że dane rozwiązanie przyniesie większe wpływy finansowe do budżetu państwa i gmin. Zdaniem Klubu Parlamentarnego PSL o przyjęciu rozwiązania prawnego w danej sprawie powinny przede wszystkim decydować jego walory merytoryczne, a towarzyszące temu rozwiązania i konsekwencje finansowe powinny być także uwzględnione, ale w drugiej kolejności. Nie one powinny być argumentem rozstrzygającym.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#PoselJanuszDobrosz">Należy więc uznać za słuszne, że budżet skarbu państwa albo budżety gmin i samorządów w konsekwencji dodania w art. 5 nowego ust. 1a nie otrzymają od obywateli będących wieczystymi użytkownikami wyższej, lecz niższą opłatę za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#PoselJanuszDobrosz">W istocie rzeczy bez akceptacji przez Wysoką Izbę przedłożenia połączonych Komisji: Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji oraz Sprawiedliwości i Praw Człowieka, zawartego w art. 5 ust. 1, trudne będzie sprawne, zgodne z interesem narodowym i społecznym realizowanie całej idei przekształcenia wieczystego użytkowania w prawo własności dla osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#PoselJanuszDobrosz">Zdajemy sobie też sprawę z tego, że bez bieżącej obserwacji wykonania ustawy przez właściwe organy rządowe i samorządowe trudna będzie pełna realizacja ustawy. Trzeba będzie to wszystko jeszcze na bieżąco obserwować.</u>
          <u xml:id="u-178.6" who="#PoselJanuszDobrosz">W imieniu Klubu Parlamentarnego PSL, jako że pojawiały się przeróżne interpretacje prawne i trzeba by je przewidzieć w przyszłości, zgłaszam następujące poprawki.</u>
          <u xml:id="u-178.7" who="#PoselJanuszDobrosz">I tak w art. 1 ust. 1 po słowach ˝użytkowania wieczystego˝ dodaje się słowa: ˝lub prawa użytkowania na podstawie aktu nadania˝. Były takie przypadki i dzisiaj ci ludzie mogą się czuć zagrożeni, że ta ustawa ich nie obejmie.</u>
          <u xml:id="u-178.8" who="#PoselJanuszDobrosz">Druga poprawka dotyczyłaby stałego monitoringu tego zjawiska, jakim jest przekształcanie prawa użytkowania wieczystego w pełną własność. Mamy takie rozwiązanie prawne w ustawie o nabywaniu ziemi przez cudzoziemców. Nasz klub proponuje tu odpowiednio takie same rozwiązanie. W art. 1 w ust. 2 dodaje się pkt 1 w brzmieniu: ˝minister skarbu państwa do dnia 30 czerwca 2000 r. przedstawi Sejmowi sprawozdanie z realizacji składanych przez użytkowników wieczystych wniosków o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności˝.</u>
          <u xml:id="u-178.9" who="#PoselJanuszDobrosz">W tym celu, aby uwzględnić już wcześniej sygnalizowane przypadki aktów nadania, proponujemy w art. 6 ust. 1 dodać pkt 7: ˝którzy stali się użytkownikiem nieruchomości na podstawie aktu nadania˝.</u>
          <u xml:id="u-178.10" who="#PoselJanuszDobrosz">Reasumując, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy, tym bardziej że kontynuuje on ideę generalnych rozwiązań, których inicjatywę w Sejmie poprzedniej kadencji często podejmowaliśmy my, ludowcy, by nasi rodacy, zwłaszcza na terenach ziem zachodnich i północnych, czuli się pewniej jako jedyni włodarze tej ziemi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Dobroszowi.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Zgłosili się dwaj posłowie do zadania pytań, panowie posłowie Józef Nowicki i Stanisław Stec.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Józef Nowicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PoselJozefNowicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. W wypowiedzi pana posła znalazło się stwierdzenie, że użytkowanie wieczyste wkrótce powinno zniknąć. Chciałbym prosić, aby pan poseł określił, kiedy to może się stać i jakie warunki powinny być spełnione, co Sejm jako ustawodawca powinien w tej sprawie uczynić.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#PoselJozefNowicki">Panie pośle, chciałbym podziękować za to, że uwagi, które zgłaszałem, a które dotyczyły wspólnot mieszkaniowych, zostały chociaż częściowo uwzględnione, co pan poseł zaprezentował. Mam też pytanie następujące: Jakie są szanse, żeby ta poprawka, która dotyczy spółdzielczości mieszkaniowej, a zgłoszona została przez pana posła Jankowskiego, została jeszcze w tej nowelizacji uwzględniona? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Stanisław Stec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PoselStanislawStec">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy jako członka komisji sprawiedliwości, znawcy prawa oraz byłego ministra sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#PoselStanislawStec">Czy zdaniem pana posła pominięcie osób prawnych w rozwiązaniu polegającym na przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności jest zgodne z konstytucją, jeśli chodzi o zasadę równego traktowania wszystkich obywateli, to znaczy również tych obywateli, którzy są członkami spółdzielni? Jak zabezpieczymy prawa spółdzielni na terenach zachodnich w świetle dążeń środowisk niemieckich do odzyskania nieruchomości w naszym kraju?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">To wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Rozumiem, że to były pytania do pana posła sprawozdawcy, tak?</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#GlosZSali">(Tak.)</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł sprawozdawca Aleksander Bentkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PoselAleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W czasie prac komisji kierowaliśmy do ministra sprawiedliwości pytanie, czy jest szansa na to, żeby pojęcie użytkowania wieczystego zniknęło z naszego Kodeksu cywilnego. A dodam, że wcześniej przygotowaliśmy taki projekt ustawy, jeszcze w Sejmie poprzedniej kadencji, który znosił użytkowanie wieczyste. Jednak przekonano nas wtedy, że moglibyśmy zrobić zbyt wiele bałaganu w systemie prawa, że nie jest proste zlikwidowanie instytucji, która istnieje w polskim prawie od blisko 40 lat, że powinno się to zrobić wtedy, kiedy nastąpi zmiana Kodeksu cywilnego, a cywiliści są zdania, że w nowym albo w głęboko zmienionym Kodeksie cywilnym ta instytucja już nie znajdzie miejsca.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#PoselAleksanderBentkowski">Z tymi trudnościami wiążą się dwa następne pytania, mianowicie: kwestia uwłaszczenia spółdzielczości mieszkaniowej i kwestia nabycia tego prawa przez osoby prawne. Przyznaję, że tu nie ma równości. Sejm celowo stwarza pewne przywileje dla osób fizycznych. Uważamy natomiast, że ustawowe uwłaszczenie osób prawnych może być bardzo niebezpieczne, bo tak naprawdę nie wiemy, jaki majątek znajduje się w posiadaniu osób prawnych - najróżniejszych. Jestem przekonany, że pan poseł ma dobre intencje i po prostu myśli o spółdzielcach, którzy powinni stać się właścicielami. Ale nie można wykluczyć, że istnieją osoby prawne, które mają w użytkowaniu olbrzymi majątek, na przykład jakieś obumierające spółdzielnie, w których zostało już tylko kilkunastu członków, a które mają na przykład kilka hektarów ziemi w Warszawie. To jest majątek olbrzymi. Teraz nagle tych kilkanaście osób stałoby się właścicielami takich nieruchomości. Byłoby bardzo niebezpieczne ustawowe zlikwidowanie prawa użytkowania wieczystego.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#PoselAleksanderBentkowski">Tym samym kierowaliśmy się, gdy w poprzednim parlamencie wstrzymaliśmy się przed uwłaszczeniem spółdzielni mieszkaniowych. Proszę państwa, są spółdzielnie mieszkaniowe, które rzeczywiście mają w użytkowaniu grunt dla nich niezbędny, które grunt zabudowały i praktycznie są już teraz użytkownikami albo administratorami tych nieruchomości, czyli tych budynków. Ale są i takie spółdzielnie, które mają w dużych miastach, i to w centrum, olbrzymie grunty, olbrzymie nieruchomości i próbują tymi gruntami handlować. Nie wiem, czy można, czy stać nas na to, aby tych spółdzielców - ilu by ich nie było: 1000 czy 5000 - uwłaszczyć na przykład gruntem, który dzisiaj w centrum Warszawy jest wart kilka milionów dolarów? Czy nas stać na to? A mogłoby się zdarzyć tak, że na przykład spółdzielnia mająca w użytkowaniu 2 ha gruntu w centrum Warszawy stałaby się jego właścicielem i mogłaby na tym gruncie nic nie budować. Następnego dnia jako właściciel mogłaby go sprzedać po cenie na przykład 1000 czy 2000 dolarów za metr kwadratowy, bo taka cena teraz w Warszawie się utrwaliła, a może jest i większa. Stąd obawa, że nie można tego zrobić także w stosunku do spółdzielni mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#PoselAleksanderBentkowski">Ale całkiem bym nie odrzucał tej propozycji, którą tu złożył pan poseł Jankowski. Można to tylko w jakiś sposób zawęzić. Można na przykład ustalić, że spółdzielnie własnościowe mogą przekształcić użytkowanie wieczyste w prawo własności do tych nieruchomości, tych działek, na których stoją budynki, gdzie są wyłącznie mieszkania własnościowe. Wtedy jest to możliwe. Wtedy mamy pewność, że nikt na tym nie zarobi, a właściciele mieszkań zyskają pewność, że są właścicielami hipotecznymi w oparciu o część tej nieruchomości. Myślę, że przy takim zastrzeżeniu będę się starał przekonywać kolegów w komisjach, aby spróbować to wpisać. Bo, powtarzam, w tym wypadku nie nabywają w prosty sposób tejże własności, w wyniku tego przekształcenia, właściciele mieszkań. Nabywają prawo własności spółdzielnie. Tylko teraz jest obawa, czy na przykład spółdzielnia mieszkaniowa, chcąc uzyskać przekształcenie własności na działce, na której stoi budynek, nie wpadnie na pomysł, ażeby do tego budynku dołączyć działkę o powierzchni 1 ha i potem od razu sprzedać połowę tej działki, kiedy nastąpi przekształcenie prawa. Czy przy tej ustawie nie trzeba zapisać, że jest to - czy ja wiem? - wartość, nabywa działkę tylko w granicach zabudowanej części? Po prostu trzeba mieć na uwadze tego rodzaju niebezpieczeństwa, ale wydaje mi się, że pomysł jest teraz możliwy do zrealizowania przy określonych zabezpieczeniach już w pracach w samej komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował projekt ustawy do Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 maja 1998 r. (sygn. akt K.38/97) w sprawie niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej art. 3 ust. 2 i art. 39 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych oraz art. 8 pkt 6a ustawy z dnia 25 marca 1994 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (druki nr 411 i 587).</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Pawła Jarosa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PoselPawelJaros">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka przedstawić opinię komisji o orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 maja 1998 r. (sygn. akt K.38/97). Kopie wyroku wraz z uzasadnieniem doręczono paniom posłankom i panom posłom w druku nr 411, opinia komisji zaś jest zawarta w druku nr 587.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#PoselPawelJaros">Przedmiotem orzeczenia w zakresie, do którego odnosi się opinia komisji, był art. 3 ust. 2 i art. 39 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych oraz art. 8 pkt 6a ustawy z dnia 25 marca 1994 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy w zakresie, w jakim nadaje Radzie m.st. Warszawy wyłączność w podejmowaniu uchwał w sprawie utworzenia straży miejskiej, nadawania jej statutu oraz określania zasad jej finansowania.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#PoselPawelJaros">Wymienione tu przepisy zostały zaskarżone do Trybunału Konstytucyjnego przez dwie warszawskie gminy, a mianowicie przez Radę Gminy Warszawa-Białołęka i Radą Gminy Warszawa-Centrum. Ta pierwsza między innymi zarzucała, iż art. 3 ust. 2 oraz art. 39 ustawy o strażach gminnych naruszają art. 16 ust. 1 i 2 konstytucji, odbierając gminom warszawskim wyrażone w tym artykule prawo samodzielności, art. 166 ust. 1 i 2 konstytucji - odbierając gminom warszawskim możliwość wykonywania zadania publicznego, jakim jest ochrona porządku publicznego, jako zadania własnego.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#PoselPawelJaros">Natomiast Rada Gminy Warszawa-Centrum wnosiła między innymi o stwierdzenie, że przepis art. 3 ust. 1 wcześniej cytowanej ustawy jest niezgodny z art. 15 ust. 1, art. 16 ust. 2 i art. 172 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także z art. 4 ust. 3 oraz art. 10 ust. 1 Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego w zakresie, w jakim ogranicza prawo tworzenia przez gminy wspólnych straży przez zastrzeżenie, że wspólną straż mogą utworzyć gminy tylko w obrębie jednego województwa oraz nie dopuszcza prowadzenia wspólnej straży przez związek międzygminny (komunalny), utworzony w tym celu przez zainteresowane gminy.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#PoselPawelJaros">Ponadto przepis art. 3 ust. 2 i art. 39 są niezgodne z art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 2 oraz art. 164 ust. 1 i 3, tłumaczonym zgodnie z zasadą pomocniczości proklamowaną we wstępie do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i w art. 4 ust. 3 Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego, a nadto, że przepis art. 8 pkt 6a ustawy z dnia 25 marca 1994 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy jest niezgodny z art. 15 ust. 1, art. 16 ust. 2 oraz art. 164 ust. 1 i 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#PoselPawelJaros">Pełnomocnik wnioskodawczyń wskazał, że w myśl art. 2 ust. 1 zaskarżonej ustawy utworzenie straży gminnej należy do kompetencji rady gminy, a w myśl art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym rada gminy kontroluje działalność wszystkich gminnych jednostek organizacyjnych, w tym straży gminnej. Wskazał również, że zaskarżony art. 3 ust. 2 ustawy pozbawia wnioskodawczynie na przyszłość prawa utworzenia straży gminnej we własnym zakresie lub wspólnie z innymi gminami, nie bacząc na to, że utworzenie i utrzymanie straży gminnej jest istotnym instrumentem realizacji zadania własnego gmin, jakim jest utrzymanie porządku publicznego. Zauważa on, że na gruncie nowej konstytucji zasada samodzielności gmin ma rangę konstytucyjną - art. 165 ust. 2 nowej konstytucji - i podniósł, że doszło do nadmiernej ingerencji w sferę samodzielności gminy. Jego zdaniem istotą art. 3 ust. 2 i art. 39 jest zniesienie istniejących w kilku gminach warszawskich prowadzonych przez nie dotąd straży gminnych, wcielenie ich do straży miejskiej m.st. Warszawy oraz zakaz pro futuro tworzenia straży gminnych przez poszczególne gminy warszawskie, a także oddolnego stworzenia przez te gminy wspólnych straży. Gminy warszawskie zostają pozbawione możliwości wywiązywania się przed mieszkańcami z odpowiedzialności za utrzymanie porządku publicznego. Tym samym zaprzeczeniu ulega, jego zdaniem, istota straży gminnej jako formacji lokalnej, powołanej do przeciwdziałania miejscowym, zlokalizowanym przestrzennie i społecznie zagrożeniom i zdarzeniom.</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#PoselPawelJaros">Również zdaniem pełnomocnika wnioskodawczyń art. 8 pkt 6a ustawy warszawskiej przez ustanowienie wyłącznej właściwości Rady Warszawy w sprawach tworzenia straży miejskiej, nadawania jej statutu oraz określania zasad jej funkcjonowania, ogranicza zakres działania gmin warszawskich, ale nie ogranicza równolegle zakresu ich publicznoprawnej odpowiedzialności przed mieszkańcami. Nadto przez niedookreślenie zasad finansowania działalności straży ogólnomiejskiej ustawodawca bezpośrednio i dodatkowo naruszył konstytucyjną zasadę samodzielności gmin w ten sposób, że uznaniowe zasady obciążania gmin warszawskich kosztami funkcjonowania straży ogólnomiejskiej uniemożliwiają tym gminom kontrolę nad ich własnymi budżetami, a więc w konsekwencji uniemożliwiają im planowanie finansowe w pozostałym obszarze ich działań.</u>
          <u xml:id="u-186.7" who="#PoselPawelJaros">Prokurator generalny natomiast odnosząc się do kwestii ograniczenia samodzielności podkreślił, że z samej istoty związku komunalnego wynika ograniczenie samodzielności tworzących go gmin w takim zakresie, w jakim zadania publiczne wykonywane są przez związek. Zakres tych ograniczeń uwarunkowany jest celem, czyli wspólnym wykonywaniem zadań publicznych. Jego zdaniem ustawodawca nie przekroczył granic swobody legislacyjnej. Ponadto prokurator generalny podniósł, że przed datą uchwalenia ustawy o strażach gminnych podejmowanie uchwał w sprawach utworzenia straży miejskiej należało do wyłącznej kompetencji Rady m.st. Warszawy na podstawie art. 8 pkt 6a ustawy o ustroju m.st. Warszawy. Tak więc również przed wejściem w życie ustawy samodzielność gmin warszawskich w zakresie tworzenia straży miejskiej była ograniczona, jakkolwiek w nieco innym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-186.8" who="#PoselPawelJaros">Na rozprawie w dniu 4 maja 1998 r. zarówno pełnomocnik wnioskodawczyń, jak i prokurator generalny podtrzymali swoje stanowiska. Natomiast przedstawiciel Sejmu wyraził przekonanie, iż konstytucyjnej zasady samodzielności gmin nie można pojmować absolutnie i są możliwe jej ograniczenia. Zwrócił uwagę na specyfikę m.st. Warszawy w kontekście uprawnień przyznanych ustawowemu związkowi komunalnemu, którego organem jest Rada m.st. Warszawy. Mocno zaakcentował cel, dla którego ograniczono samodzielność gmin warszawskich, a mianowicie zapewnienie możliwie skutecznej ochrony porządku publicznego, realizacji zadań straży miejskiej. W jego ocenie, w przeciwieństwie do oceny pełnomocnika wnioskodawczyń, przyznanie tylko Radzie m.st. Warszawy uprawnień do tworzenia i ustalania statutu, zasad funkcjonowania i finansowania straży miejskiej najlepiej będzie sprzyjać prawidłowemu i skutecznemu wykonywaniu tych zadań publicznych.</u>
          <u xml:id="u-186.9" who="#PoselPawelJaros">Trybunał Konstytucyjny wydając wyrok przychylił się do wniosku skarżących gmin i stwierdził niezgodność art. 3 ust. 2 i art. 39 ustawy z dnia 29 sierpnia o strażach gminnych z art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 2, art. 164 ust. 1 i 3 oraz art. 166 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. oraz art. 8 pkt 6a ustawy z dnia 25 marca 1994 r. o ustroju m.st. Warszawy z art. 15 ust. 1, art. 16 ust. 2 oraz art. 164 ust. 1 i 3 konstytucji przez to, że naruszają pozycję ustrojową gminy jako podstawowej jednostki samorządu terytorialnego oraz zasadę samodzielności, pozbawiając gminy warszawskie prawa wykonywania zadania własnego - utrzymywania porządku publicznego na ich terenie, a w zakresie art. 8 pkt 6a ustawy o ustroju m.st. Warszawy - także przez dopuszczenie określania zasad finansowania straży ze środków tych gmin w drodze uchwały.</u>
          <u xml:id="u-186.10" who="#PoselPawelJaros">W uzasadnieniu Trybunał podkreślał zasadę podstawowego charakteru gminy w hierarchii jednostek terytorialnego podziału państwa, zwracając uwagę, że ta zasada odnosi się również do gmin warszawskich. Stwierdził, że istotą samorządu jako odrębnego podmiotu publicznego w państwie jest jego samodzielność. Zauważa, że samodzielność nie jest wartością absolutną, ale z drugiej strony ograniczeń samodzielności gmin nie można interpretować rozszerzająco. Chodzi o to, by ingerencja ustawodawcy w sferę owej samodzielności nie była nadmierna i znajdowała uzasadnienie w konstytucyjnie określonych celach i konstytucyjnie chronionych wartościach, których przedkładanie nad zasadę ochrony samodzielności gminy zależy od oceny ustawodawcy.</u>
          <u xml:id="u-186.11" who="#PoselPawelJaros">Zdaniem Trybunału cel, jakim była ochrona porządku publicznego na terenie aglomeracji warszawskiej w sposób zapewniający wyższy standard zaspokajania potrzeb mieszkańców, nie przesądzał o tym, iż przekazanie tego zadania do wyłącznej kompetencji Rady m.st. Warszawy było nieodzowne i konieczne. Nie można bowiem stwierdzić, że nie istniały możliwości zastosowania innych rozwiązań prawnych do realizacji tego celu - rozwiązań nie pozbawiających gmin warszawskich w sposób tak arbitralny wykonywanych już zadań własnych. Wkroczenie zatem w sferę prawnie chronionej samodzielności gmin warszawskich uznać należy za nieproporcjonalne. Także ograniczenie samodzielności finansowej gmin warszawskich przez treść art. 8 ust. 6a Trybunał uznał za nieadekwatne i nieproporcjonalne w stosunku do celu określonego przez ustawodawcę.</u>
          <u xml:id="u-186.12" who="#PoselPawelJaros">W uzasadnieniu Trybunał wręcz stwierdził, że skoro rady gmin warszawskich - jako organy jednostek podstawowych samorządu - nie mają prawa do określania zasad finansowania funkcjonowania straży, to tym bardziej prawo takie nie może przysługiwać Radzie m.st. Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-186.13" who="#PoselPawelJaros">Treść przedstawionego tu wyroku wraz z jego uzasadnieniem była dwukrotnie przedmiotem obrad Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Na pierwszym posiedzeniu w dniu 1 lipca komisja wysłuchała krótkiego sprawozdania i postanowiła zwrócić się o opinię do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących ustroju oraz samorządu m.st. Warszawy. Opinia taka została przyjęta na posiedzeniach tej komisji w dniach 16 i 28 lipca br. i jest ona negatywna co do zasadności przedstawianego wyroku.</u>
          <u xml:id="u-186.14" who="#PoselPawelJaros">Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka na posiedzeniu w dniu 28 sierpnia 1998 r. wysłuchała uzasadnienia tej opinii, które w imieniu Komisji Nadzwyczajnej zaprezentował pan poseł Piotr Wójcik. Z jego relacji wynika, że argumentem najważniejszym, przeważającym, było stwierdzenie, iż istnieje regulacja konstytucyjna dotycząca stolicy Polski - Warszawy. Poza tym stan prawny dotyczący ustroju m.st. Warszawy jest opisywany ustawą szczególną, a specyficzne rozwiązania dla stolicy istnieją od początku istnienia samorządu po reformie 1989 r. W związku z tym trudno byłoby komisji zgodzić się z argumentacją Trybunału, że brak podstaw do tego, aby w sposób szczególny regulować ustrój m.st. Warszawy. Jest on bowiem uregulowany od początku w sposób szczególny; istnieje daleko idąca różnica między ustrojem jakiejkolwiek gminy w Polsce a gminami warszawskimi.</u>
          <u xml:id="u-186.15" who="#PoselPawelJaros">Zauważono, że Trybunał z jednej strony broni bardzo rygorystycznie i bardzo daleko - interpretując zasadę samodzielności gminy - tejże samodzielności, ograniczając niejako prawo ustawodawcy do regulowania stosunków ustrojowych m.st. Warszawy w sposób odrębny, z drugiej zaś strony, w innym punkcie uzasadnienia, Trybunał stwierdził, iż ustawodawca ma prawo do regulowania ustroju miasta w sposób odrębny, z tym że te regulacje odrębne powinny być uzasadnione celem, ochroną wartości dobra publicznego i mieć swój wyraz w wystarczająco szczegółowo i precyzyjnie zapisanej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-186.16" who="#PoselPawelJaros">Komisja Nadzwyczajna stanęła na stanowisku, że z przepisu konstytucyjnego o stołeczności Warszawy wynika podstawowy argument konstytucyjny na rzecz odrębności ustroju Warszawy i możliwości regulowania przez ustawodawcę w sposób odmienny, z zachowaniem kryteriów, o których była mowa, ustroju i kwestii szczegółowych dotyczących ustroju Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-186.17" who="#PoselPawelJaros">Odrębność Warszawy wynika z jej stołeczności, charakteru miasta, które nie jest wyłącznie zbiorem samodzielnych, odrębnych gmin, jakby miast w mieście, ale jest jednym organizmem miejskim, powiązanym infrastrukturalnie i przestrzennie. Nie można mówić o Warszawie wyłącznie w kategoriach odrębności gmin.</u>
          <u xml:id="u-186.18" who="#PoselPawelJaros">Ta sama komisja uznała, że tak daleko idąca interpretacja zasady samodzielności gmin, ograniczająca prawo ustawodawcy do uregulowania na poziomie ponadgminnym pewnych niezbędnych zadań i kwestii dotyczących w tym przypadku straży gminnych - zadania ochrony porządku publicznego - jest interpretacją zbyt daleko idącą i przeczącą zasadniczemu celowi regulacji dotyczącej straży gminnej - właściwego, skoordynowanego na obszarze całego miasta, wykonywania wspomnianej ochrony porządku publicznego.</u>
          <u xml:id="u-186.19" who="#PoselPawelJaros">Przytaczano, że absurdalnym rozwiązaniem jest sytuacja, w której zasada samodzielności, skutkująca istnieniem w gminach wyłącznie straży gminnych, prowadzi do tego, że strażnik miejski z jednej gminy może interweniować tylko do granic gminy, a dalej nie, choćby zdarzenie wymagające interwencji zaszło po drugiej stronie ulicy. Ta dygresja jest o tyle zasadna, że w tym przypadku nie zostały wzięte pod uwagę wszystkie okoliczności sytuacji, włącznie z nieuwzględnieniem przez Trybunał opinii Rady Miasta Stołecznego Warszawy, co przy innych sprawach dotyczących ustroju Warszawy było uwzględniane.</u>
          <u xml:id="u-186.20" who="#PoselPawelJaros">A wracając do początkowego wątku wypowiedzi, przedstawiciel Komisji Nadzwyczajnej stwierdził, że najistotniejszym argumentem i problemem prawnym jest to, iż tak daleko idąca interpretacja konstytucyjnej zasady ochrony samodzielności gminy prowadziłaby faktycznie do wprowadzenia nie istniejącej zasady niereformowalności ustroju gminy, zwłaszcza warszawskiej, funkcjonującej w większym organizmie jednolitego miasta. Tak daleko idąca interpretacja prowadzi do tego, że Trybunał w swoim wyroku i jego uzasadnieniu dokonuje interpretacji pozycji konstytucyjnej parlamentu - Sejmu i Senatu - po prostu ograniczając ją.</u>
          <u xml:id="u-186.21" who="#PoselPawelJaros">Mamy obecnie do czynienia z przepisami owej konstytucji, które są praktycznie stosowane; uciera się również pewien zwyczaj konstytucyjny. W związku z tym posłowie podnosili argument, że rola Trybunału, sprowadzająca się do ograniczania konstytucyjnej funkcji merytorycznych rozstrzygnięć parlamentu - nie tylko prawnych i proceduralnych - jest za daleko idąca. Był to bardzo istotny argument uzasadnienia opinii Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-186.22" who="#PoselPawelJaros">W dalszym toku dyskusji na posiedzeniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka wykazano, że istnieją również inne przykłady różnicowania uprawnień gmin. Są to wszystkie ustawy tzw. pilotażowe, które przenosiły kompetencje publiczne na samorządy miejskie. Także w wielu krajach europejskich wskazywano na zróżnicowanie uprawnień poszczególnych samorządów miejskich, co w sposób szczególny dotyczy stolic. Po tej dyskusji komisja, w wyniku głosowania, większością głosów wyraziła negatywną opinię o orzeczeniu Trybunału. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Wójcika z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PoselPiotrWojciechWojcik">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Występuję w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność. Na wstępie chcę powiedzieć, że Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność będzie głosował za odrzuceniem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie straży gminnych.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#PoselPiotrWojciechWojcik">Uzasadnienie tej decyzji w zasadzie powinno sprowadzić się do powtórzenia argumentów, które zrelacjonował pan poseł sprawozdawca, argumentów, które padały w dyskusji w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, jak i w Komisji Nadzwyczajnej do spraw ustroju miasta stołecznego Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#PoselPiotrWojciechWojcik">Wyrok Trybunału K.38/97 w praktyce oznacza uznanie za niezgodne z konstytucją powołanie w Warszawie jednolitej straży miejskiej. U podłoża takiego rozumowania leży teza, że brak jest podstaw konstytucyjnych do tego, aby uznawać za możliwe odrębne, specyficzne uregulowanie tych kwestii, jeśli chodzi o Warszawę, w odróżnieniu od innych gmin w Polsce. Nie zgadzamy się z taką tezą dlatego, że konstytucja w art. 29 wyraźnie określa charakter stołeczny Warszawy - Warszawa nie jest tylko pojęciem terytorialnym, ale jest również pojęciem prawnym i - jak już tutaj powiedziano - podstawowym argumentem w tej dyskusji jest to, że od początku istnienia struktur samorządowych w Polsce ustrój samorządu Warszawy był regulowany ustawą specjalną, ustawą szczególną.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#PoselPiotrWojciechWojcik">Ze stołeczności Warszawy, z jej specyfiki ustrojowej wynika to, że Warszawa nie jest tylko zbiorem w tej chwili 11 niezależnych od siebie podmiotów struktur samorządu gminnego, ale jest całością w sensie prawnym - jest to uregulowanie ustawowe - i w sensie faktycznym, w sensie jednego organizmu miejskiego, który funkcjonuje jako całość, a nie odrębnych 11 jednostek miejskich. Stąd wyprowadzanie tezy o braku podstaw konstytucyjnych do uregulowań odrębnych, jeśli chodzi o Warszawę, również w kontekście kwestii straży gminnych, nie wydaje się wystarczającą argumentacją i zarzut pod adresem orzeczenia Trybunału jest taki, że po prostu nie wzięto pod uwagę wszystkich niezbędnych istotnych okoliczności dotyczących sprawy, to jest przede wszystkim tej specyfiki miasta, o której tutaj była mowa.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#PoselPiotrWojciechWojcik">Drugim podstawowym argumentem, który też już tutaj padł, więc nie będę długo na ten temat mówił, za naszym negatywnym stosunkiem do orzeczenia Trybunału jest to, że orzeczenie w praktyce podważa prawo parlamentu do odrębnej, ale racjonalnej regulacji ustroju Warszawy. Nie może być tak, że zasada samodzielności gminy jest traktowana w sposób absolutny i przez to ogranicza prawo parlamentu do porządkowania i racjonalnego układania stosunków ustrojowych na różnych szczeblach samorządu, w szczególności samorządu warszawskiego. Uważamy to orzeczenie za ograniczające rolę ustawodawcy, idące za daleko, prowadzące do sformułowania nie istniejącej przecież swoistej zasady niereformowalności ustroju gminy, chociażby za zmianami czy za odrębnością przemawiały bardzo ważne argumenty i dobro publiczne, które takimi specyficznymi regulacjami jest chronione. Otóż w Warszawie tym dobrem chronionym w taki sposób, aby było skutecznie zapewnione, jest stworzenie jednolitej straży miejskiej, ponieważ w praktyce dochodzi do sytuacji, w których straże miejskie poszczególnych gmin nie mogą działać w sposób skoordynowany, dochodzi między nimi do konfliktów kompetencyjnych i gminy nie wykonują jednego z podstawowych zadań, jakim jest ochrona porządku publicznego. Te wszystkie względy przemawiają za tym, aby w tym przypadku - szanując w ogóle rolę Trybunału i jego orzecznictwo - opowiedzieć się za odrzuceniem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie straży gminnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Piotrowi Wójcikowi z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Macieja Porębę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PoselMaciejPoreba">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przedmiotem uwagi Wysokiego Sejmu jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 maja 1998 r., a dotyczący wniosków Rady Gminy Warszawa-Białołęka i Gminy Warszawa-Centrum, wspartych uchwałami innych rad gmin warszawskich, m.in. Gminy Warszawa-Wawer, Gminy Warszawa-Ursynów i Gminy Warszawa-Targówek, w sprawie uznania niezgodności z Konstytucją RP art. 3 ust. 2 i art. 39 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych i art. 8 pkt. 6a ustawy z 25 marca 1994 r. o ustroju m.st. Warszawy w zakresie, jakim nadaje Radzie m.st. Warszawy wyłączność w podejmowaniu uchwał w sprawie utworzenia straży miejskiej, nadawania jej statutu oraz określenia zasad finansowania z art. 15 ust. 1, art. 16 ust. 2, art. 164 ust. 1 i 3, art. 166 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 3 ust. 1 oraz art. 4 ust. 2, 3, 4 Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#PoselMaciejPoreba">Trybunał Konstytucyjny orzekł, że wyżej wymienione przepisy ustawy o strażach gminnych i ustawy o ustroju m.st. Warszawy naruszają pozycję ustrojową gminy jako podstawowej jednostki samorządu terytorialnego oraz zasadę samodzielności, pozbawiając gminy warszawskie prawa wykonywania zadania własnego - utrzymania porządku publicznego na ich terenie oraz niezgodnie z prawem, które delegację dla ustanowienia lokalnego prawa budżetowego wywodzi z upoważnienia ustawowego (rozdział 6 ustawy o samorządzie terytorialnym i prawo budżetowe), dopuszczają określanie zasad finansowania straży ze środków samorządowych w drodze uchwały, w tym przypadku uchwały Rady m.st. Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#PoselMaciejPoreba">Wysoki Sejmie! Orzekając w ten sposób Trybunał uznał, że gminy warszawskie są takimi samymi gminami jak pozostałe gminy w Polsce i należy wobec nich stosować te same zasady dotyczące ochrony ich samodzielności. W tej konkretnej sytuacji Warszawy, obszaru z jednolitą infrastrukturą komunalną, której rozwój wymusza globalizację i urbanizację usług miejskich, założenie to wydaje się dyskusyjne. Niezależnie bowiem od konstrukcji formalnoprawnych, miasto Warszawa, aby wypełniać swoje funkcje wobec mieszkańców, musi być zarządzane sprawnie i w sposób w miarę jednorodny, nawet jeżeli odbywać się to będzie kosztem części uprawnień gmin warszawskich. Tego typu regulacje były już zresztą stosowane w ustawie o ustroju m.st. Warszawy z 1994 r. Ten sposób myślenia legł u podstaw działania ustawodawców przy konstruowaniu przepisów dotyczących warszawskich straży miejskich. Ustawodawcy uznali za celowe przekazanie części uprawnień gmin dotyczących utrzymania porządku publicznego na ich terenie organom miasta. Wychodzili z założenia, że w ten sposób ustawowy obowiązek zapewnienia mieszkańcom bezpieczeństwa i utrzymania porządku publicznego będzie lepiej i efektywniej zrealizowany. Także w ocenie specjalistów z MSWiA wyrażonej w trakcie opracowywania ustawy utworzenie tylko jednej straży miejskiej na terenie Warszawy byłoby rozwiązaniem efektywniejszym i zapewniającym lepszą realizację tego obowiązku samorządowego. Zakres i skala tych uprawnień oraz celowość podjętych w ustawie o strażach gminnych zapisów zależy zawsze od ustawodawcy i jego oceny sytuacji oraz - co wielokrotnie podkreślał Trybunał - nie podlega ocenie Trybunału.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#PoselMaciejPoreba">Ocena ustawodawców zgodna jest zresztą z opinią środowiska -przedstawicieli Związku Zawodowego Funkcjonariuszy Straży Miejskiej m.st. Warszawy. W piśmie do posłów stwierdzają m.in., że odrzucenie wyroku Trybunału pozwoli uporządkować funkcjonowanie straży miejskiej w Warszawie oraz określić jednolite zasady jej funkcjonowania na terenie całej aglomeracji miejskiej, jego przyjęcie zaś zrodzi szereg negatywnych skutków, takich jak: brak jednolitego systemu dowodzenia, co szczególnie będzie widoczne w przypadku klęsk żywiołowych, brak unifikacji sprzętu oraz wyposażenia, np. różnorodny sprzęt łączności, a tym samym różnorodne częstotliwości nadawania, niejednolity system szkolenia, co powoduje różne zachowania strażników wobec tych samych wykroczeń i tych samych zachowań, czy wreszcie rozdęcie do monstrualnych rozmiarów administracji straży powodujące wzrost kosztów jej utrzymania.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#PoselMaciejPoreba">Wysoki Sejmie! Odnośnie do zasad finansowania Trybunał zakwestionował postanowienia art. 39 ust. 3 ustawy o strażach gminnych nakładające na gminy obowiązek finansowania - ze swoich budżetów - kosztów funkcjonowania straży miejskiej do końca 1998 r. Trybunał stanął na stanowisku, że czas, jaki upłynął od opublikowania ustawy do wejścia w życie tego przepisu pozwalał na zaplanowanie wydatków z budżetu m.st. Warszawy. W tym przypadku Trybunał nie do końca zrozumiał intencje ustawodawców, których celem było przejściowe - do końca 1998 r. - uregulowanie sprawy finansowania oddziałów straży miejskiej tak, aby w żadnym przypadku nie została zachwiana płynność finansowa w roku bieżącym. Rozwiązanie to wydaje się racjonalne, zwłaszcza w świetle pewnych niejasności przepisów finansowych dotyczących Warszawy i gmin warszawskich - przykładowo kwestia podnoszona przez Trybunał, tj. składka warszawska i jej wysokość.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#PoselMaciejPoreba">Wysoki Sejmie! Specyfika Warszawy i gmin warszawskich polega także na tym, że racjonalność zarządzania tym miastem zaleca w części ustaw przypisujących jakieś kompetencje gminie zawierać przepisy, które mówią w uproszczeniu: ˝a w gminach warszawskich i w mieście stołecznym inaczej˝. Niestety parlament, stanowiąc regulacje prawne, ten aspekt warszawski z reguły pomija. W efekcie powstaje szereg problemów z zastosowaniem prawa na terenie miasta i póki ten problem nie będzie uregulowany w sposób całościowy, tak aby wszystkie przepisy dotyczące aglomeracji warszawskiej uwzględniały fakt, iż Warszawa jest jednolitym obszarem miejskim, oraz fakt, iż na terenie Warszawy występują jednostki samorządu terytorialnego, czyli gminy, Trybunał Konstytucyjny będzie jeszcze wielokrotnie zajmował się interpretacją przepisów prawa funkcjonujących w tym mieście. To jest właśnie zadanie dla ustawodawców, którzy, czerpiąc z doświadczeń samorządowych oraz uwzględniając fakt, iż obowiązująca ustawa warszawska nie jest doskonała i wymaga pewnych zmian, i to, iż należałoby się zająć czymś, co się nazywa metropolią warszawską, w sposób spokojny i w konsultacji z samorządami, przygotują projekt ustawy warszawskiej regulującej ustrój Warszawy jako metropolii na prawach regionu.</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#PoselMaciejPoreba">Wysoki Sejmie! Biorąc pod uwagę wyżej wymienione racje oraz negatywne opinie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących ustroju i samorządu m.st. Warszawy, klub SLD w głosowaniu nad przyjęciem lub odrzuceniem orzeczenia Trybunału głosować będzie za jego odrzuceniem. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Porębie z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Bryłowskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PoselPawelBrylowski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo, Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Znalazłem się w trudnej sytuacji po wysłuchaniu tych wypowiedzi i po zapoznaniu się z przedstawionymi przed chwilą opiniami, szczególnie trudnej dlatego, że na tej sali wielokrotnie powtarzano - bo wielokrotnie ta sprawa była podnoszona - iż orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego stanowią tak ważny element w ustroju prawnym Polski, w całym systemie wykonywania prawa, że nie można przejść nad nimi do porządku dziennego z powodów tylko i wyłącznie utylitarnych czy z powodu związanego z taką czy inną, niezbyt fortunną regulacją mającą w przeszłości miejsce w odniesieniu do danego terenu, chociażby tak ważnego, jak stolica kraju.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#PoselPawelBrylowski">Orzeczenia Trybunału od pewnego momentu będą ostateczne i oczywistością będzie wtedy podporządkowanie się tym rozstrzygnięciom w uznaniu nadrzędnego charakteru Trybunału. Jest również dla mnie oczywiste, że do tego momentu w pewnych przypadkach można stosować nieco inne zasady - po to został zresztą ustanowiony okres przejściowy - ale wydaje mi się, i tutaj mówię również w imieniu klubu, że należałoby korzystać z tego tylko wtedy, jeżeli rozstrzygnięcie Trybunału naraziłoby nas na niepowetowanie szkody czy to materialne, związane z budżetem, z konstrukcją budżetu lub jego wykonywaniem, czy szkody związane z innego rodzaju bardzo poważnymi konsekwencjami społecznymi na terenie całego kraju, a nie tylko na obszarze jednej lub kilku gmin.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#PoselPawelBrylowski">W tej sytuacji, Wysoki Sejmie, muszę powiedzieć, że mimo iż rozumiem przedstawione przed chwilą argumenty, mimo że zgadzam się, iż sam ustrój Warszawy pozostawiał i pozostawia wiele jeszcze do życzenia i może powodować spore kłopoty, to jednak uważam, iż nie można, po pierwsze, twierdzić, iż w samej konstytucji już określono specjalną rolę Warszawy, lecz nie jako stolicy Polski, ale jako jednej z gmin czy też jako grupy gmin, tak jak jest w aktualnie obowiązującym stanie prawnym, i że ta określona w konstytucji rola przesądza, że można przejść do porządku dziennego nad innym sposobem oceniania pewnych niezbywalnych, a wynikających właśnie z konstytucji cech gmin. Do tych cech należy przede wszystkim samodzielność w wykonywaniu zadań własnych gminy. Nie ma wątpliwości, że Trybunał Konstytucyjny ujął się tutaj za poszkodowanymi gminami z powodu naruszenia tej fundamentalnej zasady.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#PoselPawelBrylowski">Nie można zgodzić się ze stwierdzeniem, że inne przypadki przekazywania w tzw. międzyczasie dodatkowych uprawnień gminom poprzez np. program pilotażowy powodowały jakieś wyróżnienie poszczególnych gmin. One nie powodowały wyróżnienia, pokrzywdzenia w stosunku do innych gmin, chociażby sąsiednich, lecz były krokiem naprzód w procesie dodawania gminom nowych uprawnień. Za tymi uprawnieniami pilotujących gmin miały iść, i poszły, uprawnienia dla pozostałych gmin. Tym samym to porównanie, jakiego pan poseł sprawozdawca był uprzejmy użyć, jest niekoniecznie trafne.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#PoselPawelBrylowski">Nie może być również moim zdaniem tak, aby decyzje w sprawie określenia wydatków na tak ważną sferę, jaką jest bezpieczeństwo publiczne - zresztą dotyczy to w ogóle wydatków danej gminy - podejmowane były w inny sposób i przez inne organy, niż to jest prawem przewidziane, i niezgodnie z zasadami, jakie są określone dla tego rodzaju czynności dla wszystkich gmin.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#PoselPawelBrylowski">Stąd, Wysoki Sejmie, nie przytaczając już w tej chwili tych przepisów, które, jak wynikało z orzeczenia Trybunału, zostały naruszone, przepisów konstytucji i przepisów Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego, na zakończenie muszę stwierdzić, że rozumiejąc nadzwyczajną pozycję i sytuację Warszawy, skłaniałbym się raczej do tego, aby przepisy prawne regulujące status Warszawy możliwie szybko i w sposób sprawny doprowadzić do zgodności z tąże pozycją miasta, natomiast przed orzeczeniem Trybunału w imieniu i na rzecz gmin, które same o swoją samodzielność w tej chwili występują i walczą, należałoby się ugiąć.</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#PoselPawelBrylowski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Członkowie klubu Unii Wolności będą głosowali w taki sposób, jak dyktować im będzie sumienie i pojmowanie przepisów prawa i zasady nadrzędności orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Bryłowskiemu z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Obecnie zabierze głos pan poseł Józef Zych z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PoselJozefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wyrok Trybunału Konstytucyjnego, na temat którego debatujemy, otwiera bardzo ważną dyskusję. Będzie on mieć niewątpliwie wpływ na to, jak w przyszłości pojmować będziemy samodzielność i samorządność samorządu terytorialnego oraz jakie inne wartości mogą decydować o tym, czy można i w jakim zakresie ograniczać jego samorządność.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#PoselJozefZych">Jeżeli spojrzymy na to z punktu widzenia czysto teoretycznego i z punktu widzenia zgodności z konstytucją, to trzeba przyznać rację Trybunałowi Konstytucyjnemu. Trybunał orzekł przede wszystkim w sprawie zgodności z obowiązującą konstytucją. Jeżeli tak, to dziś stajemy przed bardzo ważnym dylematem - albo przestrzegać będziemy prawa i uprawnień samorządu, albo uwzględniając ważne racje - bo są to ważne racje organizacyjne w zakresie bezpieczeństwa - damy priorytet takim rozwiązaniom, wedle których można stosować wyjątkowe sytuacje. Trybunał Konstytucyjny w jednym z orzeczeń już stwierdził, że samorządność nie może być wartością samą w sobie, teoretyczną, że w pewnych sytuacjach ustawodawca może ją ograniczyć. Ale tutaj mamy do czynienia z sytuacją wyjątkową. Podzielam pogląd mojego przedmówcy, że powołanie w konstytucji i określenie Warszawy jako stolicy nie może być równorzędne z jednoczesnym precyzyjnym określeniem niektórych zadań samorządu. Sam fakt określenia pewnych sytuacji w konstytucji nie stanowi jeszcze podstawy do tego, żeby wprowadzać istotne ograniczenia. Tak, straż gminna, szczególnie warszawska, ma do odegrania ogromną rolę w dzisiejszych czasach, kiedy na każdym kroku mamy do czynienia z tak dużym niebezpieczeństwem, zagrożeniem życia i zdrowia. Ale przecież nie ograniczając tej samodzielności, można ustawowo inaczej określić te zadania - poprzez koordynację, umowy, porozumienia. Myślę, że jest to sprawa do uregulowania ustawowego w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#PoselJozefZych">A więc w tym wyroku Trybunału Konstytucyjnego znajdujemy słuszne poglądy i po jednej, i po drugiej stronie. Bo na przykład, gdy Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że istotną sprawą dla samorządu gminnego jest określenie liczby, statutu, sposobu finansowania, to ma rację, że ten samorząd jest ograniczony, jeżeli bezpośrednio nie ma wpływu na kontrolę wydatków, chociażby w zakresie utrzymania straży miejskiej. Ma też rację, gdy mówi, że rada Warszawy nie jest przedstawicielstwem poszczególnych gmin, a więc podejmowanie przez nią istotnych decyzji narusza pewne zasady dotyczące samorządu terytorialnego. Ale jednocześnie przyznaje rację wtedy, kiedy mówi, że należy występować o opinie do komendanta wojewódzkiego, w sprawie komendanta. Zgadza się również także z sytuacją nadzoru policji, bo przecież są to struktury zbliżone do policji, a przede wszystkim mające podobne zadania.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#PoselJozefZych">Wysoki Sejmie! Stoimy dzisiaj przed bardzo ważnym dylematem i przed rozstrzygnięciem, które - jak już wspomniałem - w przyszłości będzie mieć bardzo daleko idące konsekwencje dla rozwoju samorządności. A zatem uznając w pełni potrzebę szczególnej regulacji w odniesieniu do Warszawy - zabezpieczenia, bezpieczeństwa, ochrony życia i zdrowia, skutecznej działalności tej straży - podzielając poglądy moich przedmówców, że różne sytuacje mogą sprawić, iż ta ochrona będzie nieskuteczna, trzeba jednak zgodzić się z jednym, że Sejm jest zobowiązany przestrzegać ustalonego porządku prawnego.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#PoselJozefZych">W tym przypadku klub Polskiego Stronnictwa Ludowego uważa, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego zwraca trafnie uwagę na obowiązujący porządek prawny. Jednocześnie biorąc pod uwagę wszystkie szczególne okoliczności, posłowie klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego będą głosować zgodnie z własnym przekonaniem. Przy czym chciałbym powiedzieć, że naszym zdaniem w czystej formie - gdybyśmy zwracali uwagę tylko na zagadnienia natury czysto prawnej i konstytucyjnej, należałoby głosować za przyjęciem tegoż orzeczenia.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#PoselJozefZych">Wysoki Sejmie! Mają rację ci z panów posłów, którzy w swych przemówieniach zwracali uwagę na to, że przy tworzeniu prawa powinniśmy zwracać szczególną uwagę i analizować, w jaki sposób przepisy wzajemnie mają się do siebie, czy nie ma w nich sprzeczności i z jakiego okresu pochodzą. Sądzę, że to jest bardzo ważne zadanie także w odniesieniu do przyszłych regulacji dotyczących m.st. Warszawy. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Zychowi z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Na tym lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Poseł sprawozdawca głosu nie zabiera.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Do głosowania przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego przewidzianych w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich. A mianowicie poseł Bogumił Andrzej Borowski, poseł Marek Dyduch, posłanka Ewa Tomaszewska, poseł Romuald Ajchler, poseł Maciej Rudnicki, posłanka Agnieszka Pasternak i poseł Jan Kulas.</u>
          <u xml:id="u-195.7" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Na tym listę posłów...</u>
          <u xml:id="u-195.8" who="#PoselBogdanLewandowski">(Można jeszcze prosić?)</u>
          <u xml:id="u-195.9" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Lewandowski?</u>
          <u xml:id="u-195.10" who="#PoselBogdanLewandowski">(Tak, do oświadczeń.)</u>
          <u xml:id="u-195.11" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Lewandowski.</u>
          <u xml:id="u-195.12" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Na tym listę posłów zapisanych do złożenia oświadczeń zamykam.</u>
          <u xml:id="u-195.13" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o wygłoszenie oświadczenia pana posła Bogumiła Andrzeja Borowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mając na uwadze konieczność efektywnego działania straży miejskiej miasta stołecznego Warszawy dla dobra moich warszawskich wyborców, oświadczam, co następuje.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">Po pierwsze: zadania z zakresu porządku i bezpieczeństwa ustawowo powierzono gminom jako zadanie własne. Nie może się to jednak zamykać w granicach administracyjnych gmin warszawskich, musi dotyczyć całego miasta jako jednego organizmu miejskiego. Bez względu na podział administracyjny miasta, liczbę gmin - 11 lub 17 - wchodzących w jego skład, na Warszawie ciążą obowiązki wynikające z jej stołeczności, a co za tym idzie, ciąży na niej wiele dodatkowych zadań i powinności. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych w art. 39 reguluje status czterech straży działających obecnie na terenie miasta, tworząc z nich jedną formację, realizującą zadania z zakresu porządku i bezpieczeństwa publicznego na rzecz gmin warszawskich oraz zadania ogólnomiejskie.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">Po drugie: utrzymanie w mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 maja 1998 r. doprowadzi do powstania i działania na terenie jednego miasta 11 lub 17 straży gminnych, realizujących tylko zadania gminne z zakresu porządku i bezpieczeństwa. Tym samym przestaną być realizowane zadania ogólnomiejskie określone w ustawie o ustroju miasta stołecznego Warszawy. Rozdrobnione straże nie będą w stanie ich realizować. Straże te będą działały tylko na swoim, określonym granicami gmin terenie, na podstawie 11 lub 17 różnych, nadanych im przez rady gmin regulaminów. Będą różnorodnie kierowane, bez żadnej koordynacji działań między nimi. Koordynacja ta musi być zapewniona dla całego miasta, szczególnie w razie powszechnego zagrożenia bezpieczeństwa publicznego, katastrofy lub klęski żywiołowej. W takich sytuacjach straż może być użyta do wspólnych działań z Policją i innymi służbami. Aby uzyskać podporządkowanie straży, na przykład w sytuacjach zagrożeń, komendant główny Policji na terenie Warszawy musiałby wystąpić z wnioskiem o to do 11 lub 17 burmistrzów gmin, co przedłużyłoby okres decyzyjny, wprowadzając niepotrzebny bałagan i zamieszanie. Dlatego w sytuacjach szczególnych zagrożeń ważna staje się mobilność tej formacji. Istnienie jednej straży miejskiej skróci czas podejmowania działań dzięki jednolitemu kierowaniu i szybkiemu przepływowi informacji.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">Wydaje mi się, że 8-letni okres mojej pracy jako radnego w radach warszawskich, w tym 4-letni w Radzie Warszawy, upoważnia mnie do tego oświadczenia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">To był pan poseł Borowski Andrzej Bogumił, a właściwie Bogumił Andrzej, z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">A teraz pan poseł Marek Dyduch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PoselMarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu wczorajszym premier Rzeczypospolitej, pan Jerzy Buzek, wygłosił przemówienie do narodu, które sprowadzało się do pochwały koalicji AWS-Unia Wolności za reformy: samorządowe, ubezpieczeń zdrowotnych, ubezpieczeń społecznych, systemu oświaty. Jednocześnie w imieniu rządu premier zawiesił na okres do zakończenia wyborów informowanie o tych reformach opinii publicznej, bo jak stwierdził, rozmowa o nich byłaby wykorzystywana przez partie i ugrupowania polityczne do walki wyborczej, w której idea reform zostałaby z pewnością wypaczona, mogłoby to przynieść szkodę ich realizacji.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PoselMarekDyduch">Całe przemówienie było słodkie, prezentowane w duchu sukcesu obecnej koalicji i rządu. Słał pan premier na lewo i prawo uśmiechy radości z sukcesów koalicji i rządu. Niestety, pan premier zapomniał poinformować opinię publiczną, że ustawy o reformie samorządowej są niedopracowane, że jest w nich pełno błędów, sprzeczności, że nie ma ustawy o finansowaniu nowych samorządów. Zatem ten rząd i ta koalicja serwuje Polsce na najbliższe 2-3 lata bałagan, sprzeczności i niedowład organizacyjny państwa. Jakoś pan premier zapomniał o tym poinformować opinię publiczną, a należałoby ostrzec tę opinię, że może to nastąpić, ponieważ reforma była przygotowywana bardzo pospiesznie. Zapomniał też powiedzieć, że osobom, które pracują dzisiaj w administracji państwowej, grożą zwolnienia grupowe, ponieważ w marcu przyszłego roku większość z nich straci status pracownika administracji państwowej. Jeżeli nowe powiaty nie zatrudnią tych osób, to takie zwolnienia niewątpliwie nastąpią. Pan premier zapomniał poinformować, że brak środków na realizację zadań własnych samorządów - a może tak się stać, ponieważ wszystkie prognostyki na to wskazują - spowoduje, że trzeba będzie zamknąć część placówek oświaty, być może także innych instytucji, które dzisiaj są związane z państwem. Grozi to oczywiście kolejnymi konsekwencjami w tej sprawie, grozi to konfliktami społecznymi, o czym pan premier również nie wspomina.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#PoselMarekDyduch">Nie wspomina pan premier, że ubezpieczenia zdrowotne w obecnej postaci, przy składce 7,5%, o czym ta koalicja doskonale wie, to zawieranie określonych uprawnień w kontekście usług medycznych dla obywateli, które w ograniczonym stopniu będą w stosunku do nich zrealizowane bezpłatnie; to wreszcie zamykanie określonych placówek służby zdrowia i zwolnienia grupowe w służbie zdrowia. Bo jeżeli dzisiaj tych środków nie wystarcza, to w tej samej sytuacji również ich nie wystarczy za rok. Świadczy to o tym, że trzeba będzie zwolnić trochę pielęgniarek i lekarzy, że trzeba będzie zamknąć trochę zakładów opieki zdrowotnej, być może szpitali. To świadczy również o tym, że obywatelom polskim będą świadczone usługi medyczne w ograniczonym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#PoselMarekDyduch">I wreszcie pan premier nie mówi, że reforma ubezpieczeń społecznych nie daje nic obecnym emerytom i rencistom, tylko pan premier pięknie się do nich uśmiecha i mówi, że da im dużo, a nic im nie daje. Pan premier nie mówi też, że co roku mogą nastąpić ograniczenia w waloryzacji emerytur i rent dla tych właśnie emerytów. Zakładamy, że w przyszłym roku będzie to 1,5% - jeżeli budżetówka ma 2%, to z pewnością będzie 1,5% - czyli mniej niż w tym roku, czyli znowu kolejne ograniczenie. Pan premier przed wyborami jakoś o tym nie mówi. Nie mówi również o tym, że reforma oświaty grozi zwolnieniem ok. 100 tys. nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#PoselMarekDyduch">Pytam, jak te uśmiechy mają się do rzeczywistości, do tego, co nas czeka w przyszłym roku. Myślę, że jeżeli w tych sprawach toczyłyby się rozmowy właśnie przy okazji wyborów samorządowych, to obecna koalicja straciłaby na tym w sposób znaczący. Sądzę, że premier wczoraj świadomie wprowadził w błąd opinię publiczną.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#PoselJanKulas">(Pan obraża pana premiera.)</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#PoselMarekDyduch">Ja nie obrażam pana premiera, tylko myślę, że świadomie wprowadził w błąd opinię publiczną. I jestem przekonany, że jeżeli opinia publiczna dowiedziałaby się, że rząd i koalicja AWS i Unii Wolności przewiduje w przyszłym roku dalsze ograniczenia wydatków budżetu państwa na sprawy socjalne - w projektowanym budżecie takie ograniczenia nastąpią - to z pewnością te wybory mogłyby nie być wygrane przez tę koalicję. Jest to w moim odczuciu świadome oszukiwanie opinii publicznej, jest to niebezpieczne, jest to nieuczciwa gra pana premiera i rządu w tej sprawie. Chcę powiedzieć, że słowa te potwierdza dzisiejsza wypowiedź czy komentarz do wczorajszej wizyty pana prezydenta w Polanicy Zdroju, gdzie spotkał się on z kupcami, którzy ucierpieli w powodzi, gdzie spotkał się z osobami, które ucierpiały w powodzi, gdzie spotkał się z samorządami gmin, które ucierpiały w powodzi. Wszyscy tam stwierdzili, że brakuje środków z budżetu państwa na odbudowę terenów popowodziowych. I pan prezydent to powiedział i wczoraj, i dzisiaj, wystosował też pismo do rządu, że tych środków brakuje. A pan Widzyk mówi, że środków było tyle, ile zażądały gminy, co jest oczywistym kłamstwem - wiem, ponieważ pochodzę z tych terenów.</u>
          <u xml:id="u-198.7" who="#PoselMarekDyduch">Pytam, jaka jest wiarygodność tego rządu, jaka jest wiarygodność pana premiera i jaka jest wiarygodność tej koalicji akurat przed wyborami. Myślę, że czas na to, żebyśmy rzetelnie porozmawiali o tych wszystkich sprawach, może właśnie jeszcze przed wyborami. Być może rząd - a tak obiecuje - zdąży z projektem budżetu na 1999 r. jeszcze przed wyborami. W moim odczuciu to się rozegra w ten sposób: powstanie kolejna niewiarygodna sytuacja stworzona przez ten rząd, we wtorek będzie on obradował w sprawie budżetu, w środę ten budżet trafi do Sejmu, tylko że go nie rozpatrzymy, nie rozpoczniemy pierwszego czytania. Ale odbędzie się to dopiero po wyborach i koalicja będzie piękna i ładna, tylko że ludzie w 1999 r. nic z tego nie będą mieć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Dyduchowi.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Teraz proszę panią poseł Ewę Tomaszewską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PoselEwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czuję się w obowiązku wyjaśnić, dlaczego część członków naszego klubu nie poparła poprawki posła Macierewicza do projektu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#PoselEwaTomaszewska">Fakt, że PZPR nie opłacała składek emerytalnych za pracowników swego aparatu, a mimo to korzystają oni ze świadczeń emerytalnych, bulwersuje większość społeczeństwa. Jest oczywiste, że ciężary z tego tytułu ponoszą pozostali emeryci i renciści. Świadczenia ich są niższe niż te, które osiągaliby, gdyby nie konieczność utrzymywania aparatu byłej PZPR. Mamy świadomość tej niesprawiedliwości i zamiar jej rzeczywistego usunięcia. Jednakże przygotowany w pośpiechu zapis poprawki nie zagwarantowałby, naszym zdaniem, skutecznego wyegzekwowania należnych kwot od spadkobierców PZPR. Operacja taka wymaga bardzo skrupulatnej pracy legislacyjnej. Mam nadzieję, że uda się nam wykonać ją w terminie późniejszym. Nie jestem też zwolennikiem wzmacniania tymi środkami Funduszu Rezerwy Demograficznej, jak proponuje wnioskodawca. Niedobór tych środków powoduje obniżenie świadczeń dzisiejszych emerytów. Powinny więc wpłynąć do ZUS i zapewnić dodatkową waloryzację świadczeń emerytalnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo pani poseł Tomaszewskiej.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Romualda Ajchlera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PoselRomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W ostatnich tygodniach otrzymuję szereg informacji od rolników związków i izb rolniczych na temat tragicznej sytuacji w zakresie skupu trzody chlewnej. Trudności w zbyciu trzody chlewnej łączą się jednocześnie z drastycznie spadającą ceną żywca. Dzisiaj waha się ona w granicach od 2,80 zł do 3,10 zł za kilogram. Sytuacja ta powoduje, że rolnik otrzymuje tylko zwrot kosztów paszy zużytej do produkcji żywca. Innymi słowy, generuje stratę, której z uwagi na bardzo niskie ceny zbóż i również niemożliwość ich sprzedaży rolnik nie może sobie w żaden sposób zrekompensować.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#PoselRomualdAjchler">Analizując spadek cen w skupie żywca należy stwierdzić, że w ostatnim miesiącu wyniósł on około 20-25%. W dniu 14 września 1998 r. Pilska Izba Rolnicza wysłała list do ministra rolnictwa informując go nie tylko o trudnej sytuacji na rynku mięsa, ale również i o tym, że mimo optymistycznych zapowiedzi rządu, w województwie pilskim skupiono mniej zboża niż w 1997 r., co już spowodowało, że rolnicy nie skupione zboże przetworzą na mięso i w najbliższym czasie ilość produkowanego żywca znacząco się zwiększy. Tak samo jak pilscy rolnicy postąpiii również rolnicy z innych regionów kraju, bo zboża nikt, kto zna cenę jego produkcji, nie zmarnuje. Na dodatek tego, co przed chwilą powiedziałem, na rynku polskim masowo pojawiają się półtusze wieprzowe z importu, co powoduje, że zakłady mięsne mają trudności z upłynnieniem polskich półtuszy czy produktów mięsnych.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#PoselRomualdAjchler">Co rząd na ten temat? Ano, nic, panie marszałku. Nie, przepraszam, panie marszałku, minister rolnictwa w informacji bieżącej o działalności resortu i sytuacji w rolnictwie, którą otrzymali posłowie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a sądzę, że nie tylko, na stronie 15 pisze: ˝Cena żywca we wrześniu ukształtuje się w granicach 3,80 zł do 4 zł. W IV kwartale bieżącego roku będzie na poziomie 3,70 zł do 4 zł˝. Również w tej informacji na stronie 13 pisze, że nie przewiduje się działań interwencyjnych Agencji Rynku Rolnego na rynku mięsa.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#PoselRomualdAjchler">Panie Ministrze! Zwyczajem posła Kulasa, który siedzi dzisiaj na sali, z pańskiego klubu, pozdrawiam w imieniu rolników pana i życzę dobrego samopoczucia.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#PoselRomualdAjchler">Wysoki Sejmie! Po raz kolejny przeczytałem średniookresową strategię rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich zatwierdzoną w dniu 21 kwietnia 1998 r. przez Radę Ministrów, w której na stronie 14 rząd napisał m.in., że priorytetami polityki wobec rolnictwa i gospodarki żywnościowej oraz obszarów wiejskich są: poprawa sytuacji dochodowej rolników, zwiększenie konkurencyjności na rynkach krajowych i zagranicznych, poprawa warunków życia i pracy mieszkańców wsi. A w umowie koalicyjnej zawartej 10 listopada 1997 r. czytamy m.in., że koalicja zobowiązuje się do prowadzenia takiej polityki rolnej, która spowoduje: stabilizowanie rynku produktów rolnych w celu zwiększenia dochodów rolników oraz ochrony interesów konsumentów, przeciwdziałanie koniunkturalnym wahaniom cen produktów rolnych poprzez interwencyjne zakupy i sprzedaż oraz system cen minimalnych.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#PoselRomualdAjchler">I co z zapisów wyżej cytowanych wynika? Nic, Wysoka Izbo. Tanieje zboże, tanieje żywiec, a za produkty rolne rolnicy mają otrzymywać zapłatę nawet po 8 miesiącach od chwili ich dostarczenia. Jednym zdaniem - wieś bankrutuje. Jeżeli rząd się nie obudzi, rolnicy niebawem upomną się o swoje. Rząd w sprawach wsi i rolnictwa nie robi nic. Z przykrością to mówię, ale taka jest ocena rolników i wsi polskiej. Szybkimi działaniami dzisiaj można jeszcze wiele zmienić, jutro natomiast może być za późno.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#PoselRomualdAjchler">Wysoki Sejmie! Tym oświadczeniem chciałbym pobudzić rząd do działania i zainteresować go sprawami rolnictwa i wsi polskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pana posła Rudnickiego nie dostrzegam.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pani posłanki Pasternak nie zauważam.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jest natomiast pan poseł Jan Kulas.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PoselJanKulas">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kiedy ja pozdrawiam pana marszałka i Wysoką Izbę, to czynię to z przekonaniem i od serca. I to czynię - pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#PoselJanKulas">Moje oświadczenie dotyczy trzech krótkich kwestii, w moim przekonaniu dość istotnych.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#PoselJanKulas">Kwestia pierwsza: myślę, że dzisiejszy dzień jest ważny dla każdego, kto ma zaszczyt zasiadać w tej Wysokiej Izbie, a to jest naprawdę zaszczyt, powinność i odpowiedzialność. Z tego tytułu tu obowiązuje szacunek dla słowa, odpowiedzialność za to, co się mówi i czyni. Jesteśmy posłami III Rzeczypospolitej. Wczoraj minęła pierwsza rocznica naszej pracy. Choćby dlatego słowo refleksji, dobre słowo dla tej pracy - dla tego rządu, dla tej koalicji, z szacunkiem dla opozycji - powinno zostać wyraźnie, czytelnie wypowiedziane, co niniejszym czynię. W mojej ocenie był to rok dobrej, rzetelnej pracy. Pewnie nie wszystko się koalicji i rządowi udało, ale przeprowadzono kilka spraw zasadniczych i trzeba naprawdę dużo złej woli, żeby tego nie zauważać. Bo mówimy o kierunkowych reformach ustrojowych typu: ubezpieczenia zdrowotne, ubezpieczenia społeczne, reforma oświaty, wielka reforma ustrojowo-samorządowa. Nie wspominam o takich kwestiach, które zajęły poprzedniej Izbie 4 lata, jak ratyfikacja konkordatu. Nie wspominam elementarnego rozliczenia z przeszłością, o które rok temu upomniał się obecny prezydent, a co dzisiaj w dużej mierze zrealizowaliśmy, przyjmując ustawę o utworzeniu Archiwum Obywatelskiego oraz o powszechnym udostępnianiu dokumentacji z lat 1944-1990. Nie wspominam kilkudziesięciu innych ustaw i uchwał przygotowanych i uchwalonych przez ten Sejm, w których często i opozycja miała swój udział. To jest też wzajemny szacunek dla wspólnej, wydaje mi się, pracy.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#PoselJanKulas">Druga kwestia, panie marszałku, Wysoka Izbo, to ustawy ustrojowe, ten żmudny wysiłek, ten trud, który jeszcze podejmujemy, bo zgadzam się, że kwestia decentralizacji finansów publicznych to bardzo trudny problem i będzie on wymagał wielu tygodni żmudnej pracy. Opozycja powinna się włączyć i kreślić swoje rozwiązania. Koalicja rządowa powinna nadawać ton tej pracy. Trzeba pomyśleć o wspólnym zakończeniu tej pracy, tak pojmuję pracę Sejmu. Cieszy mnie, że te reformy ustrojowe, o których wspomniałem, ten trud zbiega się z ważnym wydarzeniem, które będzie miało miejsce pojutrze, z X Zjazdem ˝Solidarności˝. Z radością mówię w pierwszą rocznicę Sejmu III kadencji, że w tym parlamencie zasiada całkiem pokaźna grupa posłów ˝Solidarności˝. Mam zaszczyt być w tej grupie.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#PoselJanKulas">Cieszę się bardzo, mając w pamięci doświadczenia lat 1992-1993, że grupa posłów ˝Solidarności˝ jest w tej chwili trwałym i stabilnym elementem koalicji rządowej, że to między innymi posłowie ˝Solidarności˝ aktywnie, czynnie i twórczo biorą udział w uchwalaniu wszystkich ważnych reform ustrojowych. Sądzę, że dorobek tego parlamentu jest swego rodzaju wianem na X Zjazd ˝Solidarności˝, mam nadzieję również wziąć w nim udział.</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#PoselJanKulas">Właśnie z tego Sejmu powinny płynąć słowa przyjaźni i pozdrowienia również dla delegatów dużego, ważnego Związku Zawodowego ˝Solidarność˝, który nadal dźwiga współodpowiedzialność za przeprowadzanie reform. To nie poseł Dyduch, ale ludzie ˝Solidarności˝ mają naprawdę więcej powodów do niezadowolenia czy do sprzeciwu, ale właśnie ci ludzie w poczuciu odpowiedzialności z troską przyglądają się naszej pracy i czekają na kolejne reformy. W tym sensie ze zjazdem ˝Solidarności˝ w Jastrzębiu wiążemy tak znaczące nadzieje, to będzie kolejne ważne wydarzenie w życiu związku, ale myślę, że także w życiu naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-204.6" who="#PoselJanKulas">Ostatnia kwestia. Sądzę, że ważne jest także to, co mówił wczoraj premier, i to w kontekście pierwszej rocznicy rządu, która się zbliża, że to rząd przed tą Izbą zdaje rachunek sumienia, rozlicza się ze swojej pracy. Elementarny szacunek dla tego premiera w tym parlamencie też powinien być okazany. Zawsze to przypominam niektórym posłom opozycji - szanujcie swego premiera, będą różne rządy, różne parlamenty, ale każdemu premierowi, każdemu ministrowi, każdemu marszałkowi z opozycji czy z koalicji należy okazać szacunek i uznanie. Ja to czynię. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pragnę tylko zauważyć, panie pośle, że rocznica naszej pracy minie dopiero za miesiąc, ponieważ pierwsze posiedzenie Sejmu zwołano na 20 października, mówię o tym dlatego, że za miesiąc będziemy mogli mówić, że jeszcze więcej zrobiliśmy w ciągu roku.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#PoselJanKulas">(Podzielam nadzieję.)</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#PoselBogdanLewandowski">(To falstart, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#PoselJanKulas">(Wybory były w ubiegłym roku.)</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Teraz pan poseł Lewandowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PoselBogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu dzisiejszym Sejm głosami koalicji AWS-Unia Wolności przyjął ustawę o Instytucie Pamięci Narodowej. Ta bardzo zła ustawa, jeżeli wejdzie w życie, z pewnością przyczyni się do degradacji prawa i naruszania godności ludzkiej, także ofiar totalitarnych i autorytarnych rządów.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#PoselBogdanLewandowski">Już sam tytuł jest bardzo mylący. Naród został zredukowany do funkcjonariuszy służb specjalnych. Treść nie pozostawia żadnych wątpliwości. Jest to instrument, który ma służyć formacjom rządzącym obecnie Polską do walki politycznej z opozycją. W tym celu ustawa przewiduje zatrudnienie - według oryginalnej nomenklatury posła Niesiołowskiego - ˝skruszonych ubeków˝, którzy wykonają każde powierzone im zadanie, tym bardziej że pracownikami tego instytutu mogą być byli funkcjonariusze Urzędu Ochrony Państwa. Ojcem tej ustawy jest wszak koordynator służb specjalnych minister Janusz Pałubicki.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#PoselBogdanLewandowski">Minister, którego obowiązkiem jest zapewnienie bezpieczeństwa państwu, ścigając przeszłość w imię partykularnych celów politycznych, poszedł tak daleko, że w tej pasji ściganiem objął nawet nieboszczyków. To porażająco smutne zjawisko.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#PoselBogdanLewandowski">Instytut ma łączyć funkcje jednostki naukowej i specjalnego organu ścigania. Ta kosztowna hybryda nie przywróci ludziom doznanych krzywd, nie zrekompensuje tego. Nie może również służyć prawdzie. Przyznał to zresztą w telewizyjnej wypowiedzi sam minister Pałubicki. To, co zgromadzono przez lata w archiwach MSW, powinno być zweryfikowane przez kompetentnych pracowników naukowych i na tego rodzaju badania powinny się znaleźć środki finansowe.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#PoselBogdanLewandowski">Natomiast w sprawie przestępstw, których dopuścili się w przeszłości funkcjonariusze służb specjalnych, kompetentne są organy prokuratorskie. Tworzenie specjalnych organów ścigania ma smutną tradycję. Także ostatnie wydarzenia w USA, których bohaterem jest specjalny prokurator, nie napawają optymizmem.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#PoselBogdanLewandowski">Dlatego z trybuny sejmowej zwracam się z apelem do prezydenta Rzeczypospolitej pana Aleksandra Kwaśniewskiego, żeby odmówił złożenia podpisu pod tą ustawą. To z pewnością będzie dobra decyzja dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. do 23 września 1998 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#GlosZSali">(Dobranoc, panie marszałku. Pozdrawiamy.)</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dobranoc.</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#PoselBogdanLewandowski">(Pozdrawiamy pana marszałka.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 20 min 56)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>