text_structure.xml
42.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PosełWitMajewski">Otwieram posiedzenie Komisji Łączności z Polakami za Granicą. Porządek dzienny posiedzenia został państwu doręczony. Czy ktoś z państwa ma jakieś uwagi do porządku obrad? Nie widzę. Przystępujemy zatem do jego realizacji.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PosełWitMajewski">Rozpoczniemy od rozpatrzenia drugiego punktu porządku dziennego - sprawy różne. Komisja Finansów Publicznych zwróciła się do Komisji Łączności z Polakami za Granicą o zastanowienie się, czy Komisja ma uwagi do ustawy o wykonywaniu budżetu państwa w roku 2001. Jak wiadomo ten akt prawny towarzyszy ustawie budżetowej. Dokładnie zapoznałem się z treścią projektu ustawy i moim zdaniem nie ma tam spraw, które bezpośrednio korespondowałyby z wydatkami polonijnymi lub innymi celami, nad których wykonaniem czuwa Komisja Łączności z Polakami za Granicą. Proponuję, aby przedstawić Komisji Finansów Publicznych taką właśnie opinię. Czy ktoś z państwa ma uwagi do tej propozycji? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PosełWitMajewski">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja nie zgłasza uwag do ustawy o wykonywaniu budżetu państwa na rok 2001. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PosełWitMajewski">Przystępujemy do rozpatrzenia pierwszego punktu porządku dziennego — omówienie projektu ustawy budżetowej na rok 2001 (druk nr 2371) w części 03 Kancelaria Senatu, dział 751, rozdział 75195 Pozostała działalność (Opieka nad Polonią i Polakami za Granicą).</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#PosełWitMajewski">Proszę pana ministra Bogdana Skwarkę o uzasadnienie projektu wydatków polonijnych w tej części.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#SzefKancelariiSenatuRPBogdanSkwarka">Chciałbym przedstawić państwu budżet Kancelarii Senatu w zakresie pomocy Polakom i Polonii. W 2001 r. budżet Kancelarii Senatu zaplanowany na kwotę 193.113 tys. zł z czego na sprawy związane z Polonią wydamy 58.260 tys. zł czyli prawie 44% wszystkich środków. Wzrost wydatków na te cele jest dużo większy niż by to wynikało ze wskaźników, które obowiązywały nas przy formowaniu budżetu Kancelarii Senatu na 2001 r.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#SzefKancelariiSenatuRPBogdanSkwarka">Tradycyjnie budżet Kancelarii Senatu w części poświęconej „Opiece nad Polonią i Polakami za granicą” można podzielić na dwie grupy. Pierwsza grupa zawiera wydatki inwestycyjne i programowe, druga grupa jest związana z podmiotami, która są odbiorcami dotacji pochodzących z budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#SzefKancelariiSenatuRPBogdanSkwarka">Można powiedzieć, że wzrost budżetu w tej części w stosunku do ubiegłego roku wynosi 24,2%. A zatem w porównaniu wskaźników, które przyjęto do konstruowania innych budżetów jest to wzrost bardzo wysoki. Planujemy, że na inwestycje w 2001 r. przeznaczymy 24.800 tys. zł. Możemy tutaj mówić o wzroście o prawie 29,2%. W planach na wydatki programowe zapisano kwotę 33.460 tys. W tym przypadku środki wzrosły o 20,8%.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#SzefKancelariiSenatuRPBogdanSkwarka">Największym odbiorcą dotacji z budżetu państwa jest Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”. Planowany budżet Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” zamyka się w kwocie 49.060 tys. zł z czego:</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#SzefKancelariiSenatuRPBogdanSkwarka">— na inwestycje przeznaczono 22.660 tys. zł (wzrost o 31,7%),</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#SzefKancelariiSenatuRPBogdanSkwarka">— środki na zadania inwestycyjne wynoszą 26.400 tys. zł (wzrost o 20%).</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#SzefKancelariiSenatuRPBogdanSkwarka">Drugim podmiotem, który uzyskuje dotacje z budżetu państwa na realizację pomocy dla Polaków i Polonii za granicą, jest Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie”. Budżet tej jednostki wynosi w 2001 r. 4.160 tys. zł. W tym przypadku środki wzrosły o 30% w stosunku do roku poprzedniego.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#SzefKancelariiSenatuRPBogdanSkwarka">Inne podmioty niepaństwowe, które uzyskują dotacje z Kancelarii Senatu, otrzymają:</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#SzefKancelariiSenatuRPBogdanSkwarka">— na zadania programowe 2.900 tys. zł (wzrost o 16%),</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#SzefKancelariiSenatuRPBogdanSkwarka">— środki na zadania inwestycyjne 2.140 tys. zł (wzrost o 7%).</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełWitMajewski">Proszę o przedstawienie opinii dotyczących projektu budżetu przez przedstawicieli dwóch największych odbiorców dotacji z Kancelarii Senatu. Chciałbym, aby państwo opowiedzieli o planowanych na 2001 rok zadaniach programowych i uzasadnili wzrost nakładów na te cele. Takich informacji będziemy potrzebowali, aby bronić tych założeń budżetowych w dalszych pracach parlamentarnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Przede wszystkim chciałbym państwa zapewnić, że tegoroczny budżet zostanie w pełni zrealizowany. To w pewnym sensie jest nawet niekorzystne, ponieważ źle policzyliśmy środki potrzebne na zadania programowe i trzeba będzie znaleźć dodatkowe pieniądze. W zakresie inwestycji nastąpiły pewne przesunięcia, jedna jeśli uzyskamy zgodę pana ministra Bogdana Skwarki, to budżet w tej części również powinien być zrealizowany w 100%.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Jeśli chodzi o wzrost nakładów na inwestycje, to należy wziąć pod uwagę jedną kwestię. Inwestycje są wykonywane w przeważającej części za granicą. Również 40% zadań programowych dotyczy działań poza granicami kraju. A zatem realny wzrost środków będzie bardzo niewielki z uwagi na to, że tam, gdzie mamy do czynienia z dewizami, nie można przyjmować ogólnego wzrostu inflacji. Nie wiem, jaki w tej chwili Ministerstwo Finansów przyjmuje przelicznik dewizowy. Jeśli podobny do zeszłorocznego, to środki na opiekę nad Polonią i Polakami za granicą realnie pozostają na poziomie z 2000 r.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Kierunek naszych działań inwestycyjnych jest bardzo wyraźny. Zmierzamy do realizacji inwestycji oświatowych. Znaczne środki zostaną przekazane na Litwę i Ukrainę. Na Litwie jest właśnie realizowana reforma oświaty zbliżona w swoim kształcie do polskiej. W związku z tym szkoły muszą spełniać określone kryteria. Najbardziej zagrożone są szkoły średnie. Jeśli chcą mieć status gimnazjów muszą dysponować odpowiednim wyposażeniem i lokalami.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Przeprowadziliśmy wizytację w 123 polskich szkołach i okazało się, że 49 z nich nie spełnia kryteriów. Już w tym roku odbyłem spotkanie z premierem Litwy, który obiecał, że w ciągu trzech lat okresu przejściowego żadna polska szkoła nie będzie zlikwidowana. Władze liczą na to, że w ciągu tych trzech lat szkoły zostaną wyposażone i będzie je można pozostawić. Nie wiem, czy mimo tego zapewnienia, nie dojdzie do likwidacji kilku szkół. Szef Polskiej Macierzy Szkolnej twierdzi, że nie wszystkie placówki da się utrzymać. Chcemy zachować wszystko, co się da. W związku z tym, spory strumień nakładów jest przeznaczony na polskie szkolnictwo na Litwie.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Drugim problemem jest Ukraina. O ile na Litwie mówimy tylko o remontach i wyposażeniu szkół, o tyle na Ukrainie sytuacja jest zupełnie inna. Rząd ukraiński nie udzieli nam w tej kwestii żadnej pomocy. Dzieje się wręcz przeciwnie - musimy zwalczać liczne przeszkody. Chcielibyśmy rozpocząć budowę trzech szkół w Mościskach, Strzelczyskach oraz Gródku Podolskim. Te inwestycje wiążą się z dużymi wydatkami. W Mościskach udało nam się zakupić koszary. Ich adaptacja będzie o wiele tańsza, niż budowa nowego obiektu. Na szczęście mury tych koszar są w dobrym stanie.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">W Gródku Podolskim i w Strzelczyskach trzeba budować od podstaw. Odpowiednia dokumentacja została już przygotowana, a zatem w przyszłym roku te projekty powinny być realizowane.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Jeśli chodzi o Białoruś, to sytuacja jest trochę inna. W tym kraju jest bardzo trudno zbudować szkoły. Mamy do czynienia z licznymi utrudnieniami ze strony władz białoruskich. Wobec tego planujemy tu jedynie budowę Domów Polskich pod warunkiem, że będą tam istniały społeczne szkoły popołudniowe.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Jeśli chodzi o inwestycje na Zachodzie Europy, to jest tylko jeden taki przypadek - Biblioteka Polska w Paryżu. Jest już przygotowana odpowiednia dokumentacja. Trzeba przystąpić do rekonstrukcji tego starego, siedemnastowiecznego budynku. Tam się wszystko wali. Byłem przerażony, kiedy pokazywano mi piękną salę posiedzeń, gdzie zachowały się meble jeszcze z czasów Adama Mickiewicza i Adama Czartoryskiego, gdzie sufit był podparty belkami, ponieważ groził zawaleniem. Przez pewien okres swój współudział w finansowaniu remontu Biblioteki Polskiej w Paryżu deklarowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Po śmierci ministra Andrzeja Zakrzewskiego to już nie jest pewne.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Jeśli chodzi o działalność programową, to nie ma tutaj jakichś większych zmian w porównaniu z tym, co robiliśmy do tej pory. Przewidujemy zorganizowanie Zjazdu Polonii pomiędzy 28 kwietnia a 3 maja 2001 r. To oczywiście niesie ze sobą pewne koszty. Myślę, że będzie to miało znaczenie mobilizacyjne u progu XXI w. Przywiązujemy do tego dużą wagę, zwłaszcza że w płaszczyźnie politycznej stosunki z Polonią, szczególnie zachodnią, wymagają pewnego ocieplenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełWitMajewski">Przystępujemy do zadawania pytań. Chciałbym zapytać o celowość inwestycji opisanej w pkt. 15 planu inwestycyjnego na 2001 r. Mówi się tam o przeznaczeniu 1 mln zł na „Remont i rozbudowę Domu Polskiego w Budapeszcie na Węgrzech”. Nie chodzi o to, że sprzeciwiam się temu, aby na Węgrzech Polonia miała wystarczające warunki do funkcjonowania, ale wiem, że w przypadku tego kraju można mówić o przychylnym stosunku rządu do spraw mniejszości. Polonia jest wspierana przez tamtejszy rząd. Czy musimy angażować tam nasze środki?</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PosełWitMajewski">Delegacja Komisji odwiedzała niedawno środowiska polskie w Niemczech. Przedstawiciele Związku Polaków w Niemczech stwierdzili, że pan prof. Andrzej Stelmachowski deklarował pomoc w remoncie Domu Polskiego w Bochum. To jest historyczny obiekt i wymaga profesjonalnie wykonywanego remontu. Tymczasem przedstawiciele Polonii remontują dom we własnym zakresie, co grozi nawet unicestwieniem tego obiektu. To zadanie nie jest wyszczególnione w planie inwestycji, dlatego o to pytam.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PosełWitMajewski">Czy ktoś z państwa ma pytania do przedstawiciela Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”?</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełEdwardDaszkiewicz">Dokładnie zapoznałem się z projektem budżetu w części dotyczącej pomocy Polonii i Polakom za granicą i z przykrością muszę stwierdzić, że nie ma tam takiej pozycji jak „repatriacja”. Jaką kwotę w tym roku przeznacza się na repatriację i gdzie te środki są zapisane?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełWitMajewski">Rezerwa na te cele jest zapisana w budżecie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. W grudniu odbędzie się jeszcze posiedzenie Komisji, na które zaprosimy przedstawicieli resortów odpowiedzialnych za to zagadnienie.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełWitMajewski">Czy są inne pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosłankaElżbietaRadziszewska">W planie inwestycyjnym na 2001 r. w poz. 16 mówi się o przeznaczeniu 100 tys. zł na prace projektowe związane z budową Domu Polskiego wraz z częścią oświatową w Nowogródku na Białorusi. Jakiego rodzaju obiekt powstanie w Nowogródku? Dla kogo się ten dom buduje? Jaka jest ilość Polaków w Nowogródku i okolicach? Czy decyzja w sprawie budowy już zapadła? Na jakim etapie zaawansowania są te prace?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełWitMajewski">Czy ktoś z państwa ma jeszcze jakieś pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełPiotrMiszczuk">Chciałbym zapytać o zakup i remont obiektu na Dom Polski we Lwowie. Pomysły w tej sprawie były różne. Czy zdecydowano się na jakiś konkretny wariant?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Jeśli chodzi o problem rozbudowy Domu Polskiego w Budapeszcie, to polityka władz węgierskich jest dość specyficzna. Stworzono samorząd narodowościowy dla mniejszości narodowych, którym właściwie całkowicie sterują władze. Wszystkie środki są kierowane do tego samorządu. Istnieje polska sekcja w tym samorządzie, której prezesem jest pan, który w ogóle nie mówi po polsku. Można powiedzieć, że władze wszem i wobec ogłaszają, że pomagają mniejszościom narodowym, ale jest to pomoc ukierunkowana na samorząd, który praktycznie jest ich własną instytucją. W tej chwili prezesem polskiej sekcji w tym samorządzie jest osoba, która nie tylko nie mówi po polsku, ale nie włada innymi językami. Można się z nim porozumieć tylko przez tłumacza.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">W sprawie tej inwestycji toczyły się zresztą długie rozmowy. Oni chcieli realizować bardzo duży projekt rozbudowy. Zostało to sprowadzone do właściwych wymiarów. Ta pomoc ma sens.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Pan poseł Wit Majewski poruszył bardzo poważny problem dotyczący remontu Domu Polskiego w Bochum. Być może należałoby nawet pomyśleć o korekcie planu inwestycyjnego w tym kierunku. W ubiegłych latach przeznaczaliśmy pewne środki na remonty innych Domów Polskich w Niemczech.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Remont Domu Polskiego w Bochum się nie odbył, ponieważ polskie organizacje działające na tym terenie przeżywały kryzys. Związek Polaków od dwóch lat nie miał stałego zarządu i prezesa. Były tylko osoby, które pełniły obowiązki prezesa i ciągle się zmieniały. Krążyły takie plotki, że organizacja chce wyremontować ten dom, aby go potem sprzedać, a za te pieniądze nabyć inny obiekt w Kolonii. Te okoliczności spowodowały wstrzymanie przekazania środków.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">W tej chwili sytuacja się zmienia. Delegacje polskich organizacji „Rodło” i „Zgoda” złożyły mi wizytę. Okazuje się, że obie instytucje zamierzają współpracować w organizacji imprez oraz wspólnie będą występować do władz niemieckich o dotacje. Część środków udało im się już nawet otrzymać. Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” przeznaczyło na przykład na organizację tych imprez 5,5 tys. marek, natomiast niemieckie władze przyznały 75 tys. marek.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Na tym obszarze obserwujemy zatem pewną poprawę. Nareszcie wybrano też stałego prezesa Związku Polaków w Niemczech. W tej sytuacji rzeczywiście trzeba będzie dokonać wewnętrznej korekty planów inwestycyjnych.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Chciałbym teraz odpowiedzieć na pytanie pani posłanki Elżbiety Radziszewskiej o zasadność budowy Domu Polskiego w Nowogródku na Białorusi. Początkowo chcieliśmy wybudować w Nowogródku szkołę, ponieważ władze białoruskie stosują tam wyjątkowo złośliwą praktykę polegającą na tym, że polskie klasy są rozrzucone aż po trzech szkołach. Dzieci, jeśli chcą kontynuować naukę języka polskiego, muszą się przenosić do innej szkoły. A zatem chcieliśmy, aby ta szkoła tam była. Wobec zasadniczego sprzeciwu władz białoruskich, ten projekt upadł. Wobec tego chcemy zbudować niezbyt duży Dom Polski, aby tam powstała szkoła społeczna. Otrzymaliśmy już ze Stanów Zjednoczonych część pieniędzy na zakup działki. Nie przeczę, że pewną rolę odgrywają tutaj względy symboliczno-sentymentalne. Oczywiście 100 tys. zł wystarczy tylko na prace projektowe. Jeżeli okaże się, że ten pomysł jest realny, to te środki zostaną wykorzystane.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Jeśli chodzi o zakup i remont obiektu na Dom Polski we Lwowie na Ukrainie, to sytuacja nie jest najlepsza. Już teraz jesteśmy gotowi zakupić obiekt za tegoroczne środki. Niestety miejscowe polskie organizacje twierdzą, że ten budynek jest dla nich za mały. Tymczasem obiekt jest bardzo ładny i zajmuje ok. 600 m2. Ten budynek nie wymaga remontu i ma dobrą lokalizację. Naszym zdaniem, to całkowicie powinno tym organizacjom wystarczyć.</u>
<u xml:id="u-11.8" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Jednak polskie organizacje upierają się przy zakupie „Hotelu Ukraina”. To jest olbrzymi obiekt. Co gorsza do Lwowa pojechało dwóch senatorów, którzy utwierdzili te środowiska w ich zamierzeniach. Prosiłem o zbadanie statusu prawnego tego obiektu. Okazało się, że cały parter budynku, gdzie znajdują się sklepy, które mogłyby pomóc w utrzymaniu obiektu, już został sprzedany. Pozostają zatem tylko następne kondygnacje.</u>
<u xml:id="u-11.9" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Nie sposób sobie wyobrazić, ile będzie kosztowało utrzymanie tych powierzchni. Ponadto ten obiekt jest za duży. W związku z tym tamtejszy prezes Związku Polaków zaproponował zakup połowy „Hotelu Ukraina”. Nie wiem, czy ktoś nam sprzeda połowę „Hotelu Ukraina”. To wszystko jest bardzo smutne.</u>
<u xml:id="u-11.10" who="#PrezesStowarzyszeniaWspólnotaPolskaprofAndrzejStelmachowski">Jeśli nie uda się nabyć właściwego obiektu na Dom Polski we Lwowie w 2001 r. to przeznaczymy ten 1 mln zł na budowę szkół polskich na Litwie.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#SzefKancelariiSenatuRPBogdanSkwarka">To nie jest tak, że senatorowie, którzy pojechali do Lwowa, od razu wpadli w entuzjazm wobec planu zakupu „Hotelu Ukraina”. Jeszcze przed wakacjami otrzymaliśmy ze Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” wykaz możliwych do zakupu obiektów. Wśród nich był również „Hotel Ukraina”. A zatem zakup tego obiektu był brany pod uwagę przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#SzefKancelariiSenatuRPBogdanSkwarka">Sprawa jest skomplikowana także z innego powodu. Zgodnie z uchwałą prezydium Senatu Kancelaria Senatu nie chcąc dopuścić do sytuacji z jaką mamy do czynienia w Domu Polskim w Wilnie, oznajmiła, że środki na zakup jakiegokolwiek obiektu we Lwowie zostaną przekazane wtedy, kiedy wyjaśnią się następujące kwestie:</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#SzefKancelariiSenatuRPBogdanSkwarka">— kto będzie zarządzał obiektem,</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#SzefKancelariiSenatuRPBogdanSkwarka">— kto będzie finansował jego utrzymanie,</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#SzefKancelariiSenatuRPBogdanSkwarka">— kto będzie jego gospodarzem.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#SzefKancelariiSenatuRPBogdanSkwarka">Bez tych ustaleń nie przekażemy żadnych środków. Prezydium Senatu wyraziło zgodę na zakup mniejszego obiektu. Niestety tutaj napotykamy na kolejne trudności. Teoretycznie władze samorządowe twierdzą, że te obiekty są do sprzedaży, jednak kiedy dochodzi do tego, że polskie organizację chcą to zakupić, to piętrzy się trudności.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełWitMajewski">Wprawdzie zgłoszono tutaj szereg uwag do programu inwestycyjnego Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, ale one dotyczą przede wszystkim załącznika nr 3. Myślę, że do tych spraw będzie można wrócić w trakcie roku. Proponuję, aby zaakceptować budżet Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” zarówno w części inwestycyjnej jak i programowej.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PosełWitMajewski">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja pozytywnie opiniuje tę część budżetu. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PosełWitMajewski">Proszę przedstawiciela Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” o przedstawienie planowanych w 2001 r. wydatków.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">W planowanym budżecie Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” na 2001 rok odnotowaliśmy wzrost w stosunku do ubiegłego roku w wysokości 30%.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Jeśli chodzi o budżet z 2000 r., to mamy nadzieję, że uda nam się go zrealizować w całości. Doskonale państwo wiecie, że otrzymujemy zawsze za mało środków w stosunku do potrzeb występujących na Wschodzie. Fundacja w tym roku prowadziła działalność dodatkową, co zaowocowało pozyskaniem dodatkowych środków od sponsorów oraz spółek i instytucji pozabudżetowych. Nie jest to wielka kwota, ale ten przykład pokazuje, że możliwe jest poszukiwanie środków poza budżetem państwa.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” w 2000 r. realizowała siedem programów. W 2001 r. dodaliśmy jeszcze dwa:</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">— „opieka nad szkółkami niedzielnymi”,</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">— „media elektroniczne dla środowisk polskich na Wschodzie”.</u>
<u xml:id="u-14.5" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Pierwszy nowy program jest związany ze wspieraniem wszelkich inicjatyw oświatowych, które się pojawiają na Wschodzie i często w sposób formalny są regulowane ustawodawstwem, ale nie są wystarczająco motywowane finansowo. Dzięki temu programowi chcemy wesprzeć te inicjatywy przekazując materiały i podręczniki. Chcielibyśmy również przyznać nagrody nauczycielom, którzy prowadzą naukę języka polskiego w tych szkółkach.</u>
<u xml:id="u-14.6" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">W tym roku mamy do czynienia z zupełnie inną sytuacją. Dwie polskie szkoły we Lwowie przeprowadziły znaczącą redukcję kadr. Wynikało to z niewystarczających środków na pensje dla nauczycieli, co wpływa również na poziom tych szkół. Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” uważa, że dzięki temu programowi będziemy w stanie przynajmniej w pewnym stopniu zagrożenie związane z tą sytuacją wyeliminować.</u>
<u xml:id="u-14.7" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Ten program jest w pewnym sensie rozszerzeniem dotychczasowego programu „Opieki nad katedrami polonistyki i lektoratami języka polskiego”. Chcielibyśmy nadal wspierać te działania, które są prowadzone na wyższych uczelniach.</u>
<u xml:id="u-14.8" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Drugi program związany z mediami elektronicznymi jest równie ważny. Chcemy wyjść naprzeciw pewnym oczekiwaniom środowisk polskich i zyskać możliwość sprawniejszego dotarcia do tych grup z informacją o Polsce. Ten temat nawiązuje do dwóch dotychczasowych programów. Mam tu na myśli wspieranie „Prasy polskojęzycznej” oraz „Pomoc dla radiowych i telewizyjnych redakcji programów polskojęzycznych”. Myślę, że głównymi odbiorcami sprzętu, będą właśnie środowiska dziennikarskie.</u>
<u xml:id="u-14.9" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">W czerwcu tego roku Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” zorganizowała spotkanie dziennikarzy i wydawców polskiej prasy na Wschodzie. Pojawił się wówczas postulat utworzenia agencji informacyjnej, która dawałaby możliwość wymiany informacji pomiędzy poszczególnymi redakcjami, które prowadzą na Wschodzie działalność wydawniczą bądź radiową. Aby ta inicjatywa zakończyła się powodzeniem, musi być zakupiony dodatkowy sprzęt komputerowy.</u>
<u xml:id="u-14.10" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Drugim adresatem tego programu byłyby środowiska prowadzące nauczanie na poziomie wyższym. Tam ten sprzęt byłby najlepiej wykorzystany.</u>
<u xml:id="u-14.11" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Jeśli nasze zamiary się spełnią, to w ciągu roku wszystkie większe środowiska polskie na Wschodzie miałyby szansę korzystania z Internetu oraz uzyskiwania bieżących informacji z kraju.</u>
<u xml:id="u-14.12" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Te dwa nowe programy w dużym stopniu rozszerzają dotychczasowe działania w zakresie polskich mediów na Wschodzie. W pozostałych programach odnotowujemy nieznaczny wzrost nakładów, ale nie zawsze rekompensuje on nawet wzrost inflacji. Dość wyraźny jest wzrost nakładów na program „Wspieranie potrzeb religijnych środowisk polskich na Wschodzie”, ale to wynika z faktu, że ten program odpowiada oczekiwaniom tych środowisk. Wpływa do nas bardzo wiele wniosków w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-14.13" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Jeśli chodzi o repatriację, to Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” zakłada, że środki na ten cel powinny docierać bezpośrednio do zainteresowanych. Staramy się doraźnie pomagać tym osobom w różny sposób. Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” wspiera potencjalnych repatriantów, prowadząc między innymi nauczanie języka polskiego oraz zakup podręczników dla środowisk rosyjskojęzycznych. Mamy nadzieję, że w tym roku zakończymy pracę nad drugą częścią podręcznika.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełPiotrMiszczuk">Czy te środki, które są zapisane w budżecie Kancelarii Senatu, to są wszystkie pieniądze, które Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” otrzymuje z budżetu państwa?</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PosełPiotrMiszczuk">Czy w tej chwili istnieje koncepcja dotycząca funkcjonowania „Radia Lwów”?</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#PosełPiotrMiszczuk">Proszę także o uzupełnienie na piśmie załącznika dotyczącego wydatków związanych z dofinansowaniem polskiej prasy.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PosełAntoniKobielusz">Żałuję, że nie istnieje fundacja „pomoc Polakom na południu”, ponieważ wtedy może sprawy Polaków w Republice Czeskiej znalazłyby również jakiś wyraz w projekcie budżetu. Dlatego chciałbym zapytać przedstawiciela Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, czy Polacy z Republiki Czeskiej nie zwracali się o środki na inwestycje? Czy te środowiska nie zwracały się o pomoc przy wydawaniu polskojęzycznej prasy? Czy są jakieś inne powody tego, że w budżecie nie ma żadnych wydatków na ten cel? Przypominam, że w tym kraju 65 tys. osób przyznaje się do polskich korzeni.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PosełAndrzejZapałowski">Wiele razy w ciągu tej kadencji Sejmu mówiliśmy o finansowaniu nauki młodzieży pochodzenia polskiego w krajach zamieszkania. Zastanawialiśmy się nad podjęciem takich działań na przykład na Ukrainie. Wypłacanie stypendiów jest znacznie tańszym sposobem finansowania nauki młodzieży. Te osoby mogłyby odbywać w Polsce studia podyplomowe. Czy w tej sprawie podjęto jakieś działania?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PosełWitMajewski">Jak już powiedziałem, w grudniu odbędzie się jeszcze jedno posiedzenie Komisji, na które zaprosimy przedstawicieli resortów odpowiedzialnych za to zagadnienie.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PosełRyszardUlicki">Chciałbym przypomnieć o potrzebach naszych rodaków z terenów Litwy, Łotwy i Estonii. Chodzi o grupę osób, które nie mają obywatelstwa tych krajów. Mam tutaj na myśli pomoc finansową dotyczącą zdobywania statusu obywatela, co się wiąże z opłatami za kursy językowe itp. Dlaczego te kwestie nie zostały zauważone?</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PosłankaElżbietaRadziszewska">Chciałabym prosić o przedstawienie bardziej szczegółowych informacji dotyczących programów realizowanych przez Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie”.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#PosłankaElżbietaRadziszewska">Jeden z programów wspiera „Dokumentowanie śladów obecności polskiej na Wschodzie”. Co się kryje pod hasłem „stypendia naukowe” w przypadku realizacji tego programu?</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#PosłankaElżbietaRadziszewska">Ponadto w ramach „Wspierania aktywności obywatelskiej środowisk polonijnych” funkcjonuje fundusz humanitarny. Nie kwestionuję potrzeby istnienia takiego funduszu, ale czy on nie powinien się znaleźć w innym programie?</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#PosłankaElżbietaRadziszewska">Ostatnia kwestia dotyczy programu „Wspieranie potrzeb religijnych środowisk polskich na Wschodzie”. W ramach tej pozycji przeznaczono 170 tys. zł na bieżące remonty. Co się pod tym kryje?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PosełWitMajewski">Czy ktoś z państwa ma jeszcze jakieś pytania? Nie widzę.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Pan poseł Piotr Miszczuk pytał, czy wszystkie zadania są realizowane dzięki środkom pochodzącym z budżetu Kancelarii Senatu. Fundacja podejmuje działania w kierunku pozyskania innych środków, ale to są drobne kwoty. Zdarza się, że uzyskamy jakieś pieniądze z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Rodziny czy Ministerstwa Edukacji Narodowej. Generalnie funkcjonujemy dzięki odpowiednim zapisom w budżecie Kancelarii Senatu.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Kolejne pytanie dotyczyło finansowania „Radia Lwów” i koncepcji rozwoju tej inicjatywy. Chciałbym państwu przypomnieć, że dyskutując nad budżetem na 2000 r. zarysowaliśmy pewien program działań w tej sprawie. Wspieramy inicjatywy zmierzające do usamodzielniania tego radia. To jest nadal aktualne. W tym roku mieliśmy dwie koncepcje działań. Pierwsza inicjatywa zakładała szybkie uruchomienie radia bez koniecznego zaplecza kadrowego i finansowego. Przedstawiony przez organizatorów budżet był jednak zbyt ambitny. Zdecydowaliśmy się na wolniejsze działania. Szukamy siedziby dla redakcji tego radia. Przed rokiem zakupiliśmy w tym celu mieszkanie. W tym roku przeprowadzono tam remont. Wydaje się, że do końca tego roku redakcja będzie mogła rozpocząć pracę w tym pomieszczeniu. Audycje są przygotowywane i emitowane później w ukraińskim „Radiu Niezależność”. To jest od 5 do 6 godzin audycji w tygodniu.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">W przyszłym roku chcemy pozyskać środki na zaadoptowanie tego pomieszczenia na studio radiowe. To i tak nie będzie oznaczało pełnego usamodzielnienia redakcji. Myślę, że upłynie jeszcze trochę czasu, zanim zespół zrozumie, jak duża odpowiedzialność wiąże się z prowadzeniem niezależnego radia. W tej chwili ten zespół nie jest do tego przygotowany. Jeżeli w przyszłym roku zostaną podjęte starania o uzyskanie koncesji, to Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” postara się uruchomić studio. Nadal przewidujemy środki na wspieranie i przygotowywanie audycji.</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Pan poseł Antoni Kobielusz pytał o pomoc dla Polonii w Republice Czeskiej. Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” działa również na obszarze byłych krajów socjalistycznych. Na pewno nasza główna aktywność jest związana ze Wschodem, jednak nasze programy są realizowane również w Bułgarii, na Węgrzech i Zaolziu. Wspieramy tam inicjatywy prasowe. Co prawda są to drobne kwoty, ale zawsze odpowiadamy na wnioski, które stamtąd płyną. Finansujemy także polską bibliotekę i polski teatr w Cieszynie. A zatem nigdy nie zamykamy się przed inicjatywami, które płyną z tych rejonów. Staramy się nawet wykorzystywać te środowiska do zbadania funkcjonalności pewnych programów, które dopiero potem są realizowane na Wschodzie. Interesujące było na przykład spotkanie dziennikarzy z Zaolzia z przedstawicielami redakcji działających na Wschodzie podczas zorganizowanych przez nas „Spotkań Wydawców Prasy”.</u>
<u xml:id="u-22.4" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Jeśli chodzi o stypendia dla młodzieży studiującej na Wschodzie, to te środki znajdują się w ramach programu „Opieka nad katedrami polonistyki i lektorami języka polskiego”. To na pewno nie jest rozwiązanie systemowe. Na ten temat wiele razy rozmawialiśmy z przedstawicielami Ministerstwa Edukacji Narodowej. Jest kwestia pewnej woli politycznej. Jeśli wpieramy studentów na Ukrainie, na Białorusi lub w Rosji, to zaspokaja to tylko bieżące potrzeby małej grupy studentów. Uważam, że bardzo dobry jest pomysł, aby studenci kontynuowali naukę w Polsce w formie stażu lub studiów podyplomowych. To jednak nie leży w gestii Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”.</u>
<u xml:id="u-22.5" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Pan poseł Ryszard Ulicki przypominał o problemach bezpaństwowców na Łotwie i w Estonii. Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” udziela pomocy tym grupom w ramach realizowanych programów. Wprawdzie w ciągu ostatniego roku Estonia z tej pomocy nie korzystała, ale otrzymała środki na wydawanie polskiej prasy. Z naszej pomocy korzysta natomiast Łotewska Akademia Kultury.</u>
<u xml:id="u-22.6" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Pani posłanka Elżbieta Radziszewska pytała o program „Dokumentowanie śladów obecności polskiej na Wschodzie” i o to co się kryje pod hasłem „stypendia naukowe” w przypadku realizacji tego programu. Ten program ma wspierać upamiętnienia materialne oraz prowadzone na Wschodzie prace naukowe. Często chodzi o osoby, które zbierają materiały dla swoich współpracowników w Polsce. Są to jednorazowe stypendia, które nie przekraczają kwoty 1 tys. zł. Opłacamy także koszty związane z wykonywaniem kopii materiałów. A zatem to nie są stałe stypendia. To są jednorazowe stypendia, które wspierają działania badawcze.</u>
<u xml:id="u-22.7" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Jeśli chodzi o umiejscowienie funduszu humanitarnego, to przypominam, że Komisja apelowała do Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” oraz Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” o nie powielanie obszarów, którymi się te dwie instytucje zajmują. Dlatego staramy się te działania koordynować. Fundacja odpowiada na pewne prośby dotyczące udzielenia pomocy, aczkolwiek większymi środkami w tej kwestii dysponuje Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”. Często te wydatki wiążą się z opłatami za przeprowadzenie operacji w Polsce. Po wprowadzeniu reformy służby zdrowia nie istnieje możliwość refundacji tych kosztów. Jesteśmy tutaj pod olbrzymią presją, a koszty z tym związane są bardzo wysokie.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PosłankaElżbietaRadziszewska">Jak już powiedziałam, nie kwestionuję potrzeby istnienia takiego funduszu. Dlaczego jest on jednak umieszczony w programie „Wspieranie aktywności obywatelskiej środowisk polonijnych”.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PrezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieWiesławTurzański">Chodziło o uporządkowanie naszej pracy i zapisanie jej w programach.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PosłankaElżbietaRadziszewska">W ten sposób ukrywacie państwo te wydatki, chociaż wiadomo, że Fundacja i tak musi spełniać również tę rolę. To od razu wywołuje pewne pytania. Niech to będzie odrębny program.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#WiceprezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieKrystynaLachowicz">Obawiam się, że pan prezes Wiesław Turzański przedstawił tylko pewien aspekt tego programu humanitarnego. My nic nie ukrywamy. To nie jest przypadek, że ten punkt się znajduje w programie „Wspieranie aktywności obywatelskiej środowisk polonijnych”. Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” w programie humanitarnym reaguje na potrzeby zgłaszane przez zorganizowane środowiska polskie na Wschodzie. Te organizacje są zobligowane do tego, żeby wyszukiwać w swoim otoczeniu ludzi potrzebujących różnorakiej pomocy i znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej. To służy wspieraniu aktywności w środowisku lokalnym.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#WiceprezesFundacjiPomocPolakomnaWschodzieKrystynaLachowicz">Jak już powiedział pan prezes Wiesław Turzański, nasi rodacy zwracają się do nas często z prośbą o ratowanie życia itp. Wiecie państwo, jaka jest sytuacja służby zdrowia na Wschodzie. Uważam, że nie ma żadnych podstaw do podważania obecności tego funduszu w tym programie.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PosełWitMajewski">Proponuję, aby nie rozwijać tej kwestii. To nie są duże kwoty.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PosłankaElżbietaRadziszewska">Jeśli jest tak, jak pani mówi, to bardzo proszę o dostarczenie mi, wszystkich zatwierdzonych wniosków związanych z pomocą humanitarną z ubiegłych dwóch lat.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PosełWitMajewski">Rozumiem, że pani posłanka Elżbieta Radziszewska otrzyma od państwa te materiały. Proponuję, abyśmy przystąpili do podsumowania tej dyskusji. Pozostaje nam zaakceptowanie budżetu Kancelarii Senatu w tej części oraz wybór posła sprawozdawcy.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#PosełWitMajewski">W imieniu prezydium Komisji proponuję, aby wydać pozytywną opinię o projekcie ustawy budżetowej na rok 2001 (druk nr 2371) w części 03 Kancelaria Senatu, dział 751, rozdział 75195 Pozostała działalność (Opieka nad Polonią i Polakami za Granicą). Tradycyjnie bronimy pewnego realnego wzrostu tych wydatków. Ta tendencja zostaje w tym roku utrzymana. Po wysłuchaniu tych wszystkich wyjaśnień, wydaje się, że wszystkie wydatki są celowe i uzasadnione.</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#PosełWitMajewski">Czy ktoś z państwa ma uwagi do tej propozycji? Nie widzę. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja wydała pozytywną opinię o projekcie ustawy budżetowej na rok 2001 (druk nr 2371) w części 03 Kancelaria Senatu. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#PosełWitMajewski">Powinniśmy także wybrać posła sprawozdawcę. Proszę o zgłaszanie kandydatur.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PosłankaElżbietaRadziszewska">Zgłaszam kandydaturę posła Wita Majewskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PosełWitMajewski">Czy są inne propozycje. Nie widzę. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja przyjęła tę propozycję. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PosłankaElżbietaRadziszewska">Bardzo proszę o dostarczenie mi odpowiedzi na piśmie w kwestii pozycji związanej z remontami znajdującej się w programie „Wspieranie potrzeb religijnych środowisk polskich na Wschodzie”.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#PosłankaElżbietaRadziszewska">Chciałbym także zapytać o status formalny „Naszej Gazety” z Wilna.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PosełWitMajewski">Czy są inne sprawy różne? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#PosełWitMajewski">Zamykam posiedzenie Komisji Łączności z Polakami za Granicą.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>