text_structure.xml 546 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 07)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Józef Zych oraz wicemarszałkowie Marek Borowski i Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JózefZych">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JózefZych">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JózefZych">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panie posłanki Beatę Świerczyńską i Renatę Szynalską.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JózefZych">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pani poseł Beata Świerczyńska.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JózefZych">Proszę panią poseł o zajęcie miejsca przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JózefZych">Czy jest pani poseł Szynalska?</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#JózefZych">Bardzo proszę o odczytanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#RenataSzynalska">Informuję, że za zgodą marszałka Sejmu w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#RenataSzynalska">— Samorządu Terytorialnego — o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#RenataSzynalska">— Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów — o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#RenataSzynalska">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wspólnie z Komisją Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#RenataSzynalska">— do Spraw Służb Specjalnych — o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#RenataSzynalska">— Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw lustracyjnych — bezpośrednio po głosowaniach,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#RenataSzynalska">— Systemu Gospodarczego i Przemysłu wspólnie z Komisją Ustawodawczą — bezpośrednio po głosowaniach,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#RenataSzynalska">— Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów wspólnie z Komisją Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 14.30.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JózefZych">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#JózefZych">Wysoka Izbo! Informuję, że nastąpiło znaczne opóźnienie w realizacji punktów porządku dziennego, co może spowodować przedłużenie dzisiejszych obrad do późnych godzin wieczornych.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JózefZych">Gdybyśmy chcieli realizować porządek, tak jak on został ustalony, to najwcześniej skończylibyśmy obrady o godz. 22.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#JózefZych">W związku z tym Prezydium Sejmu - po porozumieniu z Konwentem Seniorów - proponuje, aby Sejm skreślił niektóre punkty porządku dziennego - powiem za chwilę, które - i dodał nowe.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#JózefZych">Proponuję, aby Sejm skreślił następujące punkty porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#JózefZych">— czternasty, dotyczący informacji o planach prywatyzacji Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń,</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#JózefZych">— piętnasty, dotyczący informacji o udzielanych ulgach podatkowych,</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#JózefZych">— szesnasty, dotyczący informacji o sytuacji w służbie zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#JózefZych">Punkty te, jeżeli będzie taka decyzja Sejmu, zostaną umieszczone w porządku dziennym następnego posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#JózefZych">Jednocześnie Prezydium Sejmu - po porozumieniu z Konwentem Seniorów - proponuje, aby uzupełnić porządek dzienny o następujące punkty:</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#JózefZych">— Zmiany w składzie osobowym komisji sejmowych;</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#JózefZych">— Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących reformy centrum administracyjnego i gospodarczego rządu o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z reformą funkcjonowania gospodarki i administracji publicznej oraz o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (druki nr 2084 i 2085).</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#JózefZych">Wprawdzie druk zawierający sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej został doręczony w terminie późniejszym, niż wymaga tego regulamin Sejmu, ale Sejm może wyrazić na to zgodę.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#JózefZych">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#JózefZych">Bardzo proszę, pani poseł Dmochowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MariaDmochowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłaszam sprzeciw wobec propozycji wykreślenia z porządku dziennego punktu o informacji rządu o sytuacji w służbie zdrowia. W okresie, kiedy rząd notorycznie łamie prawa pacjentów, prawa lekarzy i innych pracowników służby zdrowia,...</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#MariaDmochowska">... arogancko zachowuje się wobec rozpaczliwych prób ratowania sytuacji przez Związek Zawodowy Lekarzy i Izbę Lekarską — ta informacja jest potrzebna. Nie można w stosunku do grupy ludzi zaangażowanych i pracujących stosować tego rodzaju metod, nie bojąc się niczego. Bardzo więc proszę, żeby Wysoka Izba raczyła nie zgodzić się na wykreślenie tego punktu z porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JózefZych">Wobec propozycji Prezydium Sejmu zgłoszono sprzeciw, w związku z tym, zgodnie z przyjętymi zasadami, poddam pod głosowanie propozycję Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za skreśleniem obecnego punktu 16 porządku dziennego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 380 posłów. Za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu głosowało 202 posłów, przeciwko - 121 posłów, 57 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm propozycję Prezydium Sejmu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Informuję, że druga tura głosowań w dniu dzisiejszym zostanie przeprowadzona po zamknięciu dyskusji nad dodanym sprawozdaniem Komisji Nadzwyczajnej, a więc około godz. 11.30, czyli dziś - zgodnie z zapowiedzią wcześniejszą - głosujemy dwukrotnie.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#JózefZych">Obecnie powracamy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego...</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#JózefZych">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JanKról">Panie Marszałku! W związku z wczorajszą tajną częścią obrad chciałem zwrócić się z pytaniem o decyzję pana marszałka dotyczącą wypowiedzi pana ministra Siemiątkowskiego, odnoszącej się do wypowiedzi ministra Millera. Czy podjęta została decyzja o odtajnieniu tej części stenogramu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JózefZych">Nie, Wysoki Sejmie, sprawa zgłoszona przez pana posła Króla jeszcze nie została rozpatrzona. W odpowiednim czasie zawiadomię o decyzji.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! W dniu wczorajszym pracowaliśmy do godz. 24, również nad dzisiejszym porządkiem dziennym. Ponieważ sprawa ta wymaga spokojnego skonsultowania i rozpatrzenia, zrobimy to jeszcze w tym tygodniu i poinformujemy o naszej decyzji.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Poseł Bronisław Geremek: To musi być rozpatrzone na tym posiedzeniu - albo pozytywnie, albo negatywnie.)</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#JózefZych">Panie przewodniczący, doskonale rozumiem intencję, natomiast regulamin nie wymaga, by było to rozpatrzone na tym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o poselskim i rządowym projektach ustaw o Centrum Badania Opinii Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Zbigniewa Szczypińskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#JózefZych">W dyskusji zgłoszono poprawki.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#JózefZych">Sejm skierował projekt ustawy ponownie do komisji.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#JózefZych">Sprawozdanie komisji zostało doręczone paniom i panom posłom w druku nr 2043-A.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Zbigniewa Szczypińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#ZbigniewSzczypiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj w toku drugiego czytania ustawy o Centrum Badania Opinii Społecznej zgłoszono, zgodnie z procedurą drugiego czytania, siedem poprawek. Obradowała Komisja Nadzwyczajna do spraw reformy centrum i po przedyskutowaniu tych poprawek przedstawiamy sprawozdanie. Sprawozdanie zostało dziś doręczone do skrytek poselskich, ale rozumiem, że czasu jest mało, więc o dwóch istotnych poprawkach powiem dosłownie trzy zdania, pozostałe natomiast poprawki mają charakter albo legislacyjny, albo redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#ZbigniewSzczypiński">Poprawka nr 1, którą chcę omówić, dotyczy art. 4 konkretnie ust. 2 pkt. 1 tego artykułu, w którym formułowano jako pierwsze zadanie CBOS następujący zapis: „inspirowanie, organizowanie i prowadzenie prac naukowo-badawczych dotyczących opinii społecznej”. W poprawce proponuje się skreślenie słów „naukowo-badawczych”. Uzasadnione jest to tym, że tego rodzaju zapis w ustawie określałby to, że środki na badania CBOS praktycznie musiałyby być uzależnione od środków, którymi zawiaduje Komitet Badań Naukowych, i ta eliminacja powoduje, że nie mamy tutaj żadnego problemu. Komisja proponuje tę poprawkę przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#ZbigniewSzczypiński">Jeśli chodzi o pkt 4 w tym samym artykule, to jest wniosek o to, aby wyrażenie: „środków masowego przekazu” doprecyzować, tak aby brzmiało ono: „środków masowego przekazu informacji”. Komisja rekomenduje to jako poprawkę do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#ZbigniewSzczypiński">Poprawka nr 2 dotyczy art. 8, który mówi o powoływaniu Rady Centrum Badania Opinii Społecznej; w propozycji komisji zapis brzmiał, że „po jednym przedstawicielu Sejmu i Senatu powoływanych odpowiednio przez marszałka Sejmu i marszałka Senatu”. Poprawka mówi o tym, aby przysługiwało to uprawnienie Prezydium Sejmu i Prezydium Senatu. Komisja rekomenduje tę poprawkę do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#ZbigniewSzczypiński">Pozostałe poprawki mają charakter, tak jak mówiłem, redakcyjny lub legislacyjny. Ostatnia, o której powiem, to jest poprawka nr 7 dotycząca art. 22, który w dotychczasowym brzmieniu: „ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia”, powodowałoby działanie prawa wstecz. Zgłoszona została poprawka, w wyniku której art. 22 brzmi: „ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia”. Komisja rekomenduje tę poprawkę do przyjęcia. Jeśli będą pytania w związku z pozostałymi poprawkami, jestem do dyspozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JózefZych">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#JózefZych">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu i przedstawia w druku nr 2043-A poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#JózefZych">W poprawce nr 1 lit. a do art. 4 ust. 2 pkt 1 wnioskodawca proponuje, aby do zadań Centrum Badania Opinii Społecznej nie należało prowadzenie prac naukowo-badawczych dotyczących opinii społecznej.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#JózefZych">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 4 ust. 2 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 392 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 385 posłów, przeciw - 1, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#JózefZych">Poprawka nr 1 lit. b do art. 4 ust. 2 pkt 4 ma charakter redakcyjny i polega na dodaniu po wyrazach „środków masowego przekazu” wyrazu „informacji”.</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#JózefZych">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.12" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 4 ust. 2 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.13" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.14" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.15" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 393 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 393 posłów. Nikt nie głosował przeciw i nie wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.16" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.17" who="#JózefZych">W poprawce nr 2 do art. 8 ust. 1 pkt 1 wnioskodawca proponuje, aby wchodzących w skład Rady Centrum Badania Opinii Społecznej przedstawicieli Sejmu i Senatu powoływały odpowiednio Prezydia Sejmu i Senatu, a nie ich marszałkowie, jak proponowała komisja.</u>
          <u xml:id="u-10.18" who="#JózefZych">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.19" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 8 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.20" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.21" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.22" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 392 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 392 posłów. Nikt nie głosował przeciw i nie wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.23" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.24" who="#JózefZych">W poprawce nr 3 do art. 12 wnioskodawca w dodawanym ustępie proponuje, aby statut mógł przewidywać utworzenie oddziałów Centrum Badania Opinii Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-10.25" who="#JózefZych">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.26" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 12 polegającej na dodaniu nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.27" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.28" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.29" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 390 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 113 posłów, przeciw - 255, 22 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.30" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.31" who="#JózefZych">W poprawce nr 4 do art. 14 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby prezes Rady Ministrów mógł uchylić decyzję dyrektora Centrum, pozostającą w sprzeczności z prawem lub statutem, a nie, jak proponowała komisja, także z celami i zadaniami określonymi w art. 4.</u>
          <u xml:id="u-10.32" who="#JózefZych">Z poprawką tą łączy się poprawka nr 5 do art. 15 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-10.33" who="#JózefZych">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-10.34" who="#JózefZych">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-10.35" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 14 ust. 1 i art. 15 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.36" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.37" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.38" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 393 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 387 posłów, przeciw - 5, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.39" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.40" who="#JózefZych">W poprawce nr 6 do art. 21 wnioskodawca proponuje, aby w sprawach nie uregulowanych ustawą miały zastosowanie przepisy o fundacjach, a nie ustawa o fundacjach, jak proponuje komisja.</u>
          <u xml:id="u-10.41" who="#JózefZych">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.42" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 21, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.43" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.44" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.45" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 390 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 31 posłów, przeciw - 336, 23 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.46" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.47" who="#JózefZych">W poprawce nr 7 w nowym brzmieniu art. 22 wnioskodawca proponuje, aby ustawa weszła w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, a nie - jak proponowała komisja - z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-10.48" who="#JózefZych">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.49" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 22, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.50" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.51" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.52" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 393 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 388 posłów, przeciw - 1, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.53" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.54" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-10.55" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o fundacji Centrum Badania Opinii Społecznej, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.56" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.57" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.58" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 392 posłów. Za przyjęciem w całości projektu ustawy głosowało 390 posłów, przeciw - 1 i 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.59" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o fundacji - Centrum Badania Opinii Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-10.60" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe.</u>
          <u xml:id="u-10.61" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Mieczysława Jedonia i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-10.62" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.63" who="#JózefZych">Przypominam, że zgodnie z art. 17 ust. 4 ustawy konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.64" who="#JózefZych">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-10.65" who="#JózefZych">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-10.66" who="#JózefZych">W poprawce oznaczonej lit. a do art. 6 ust. 1 Senat proponuje poprawkę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-10.67" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-10.68" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 6 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.69" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.70" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.71" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 390 posłów. Większość bezwzględna wynosi 196. Za odrzuceniem poprawki głosowało 6 posłów, przeciw - 379, wstrzymało się od głosowania 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.72" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 6 ust. 1 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.73" who="#JózefZych">W poprawce oznaczonej lit. b do art. 6 ust. 3 Senat proponuje poprawkę redakcyjną polegającą na użyciu wyrazu „osoba” w liczbie mnogiej.</u>
          <u xml:id="u-10.74" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.75" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 6 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.76" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.77" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.78" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 391 posłów. Większość bezwzględna wynosi 196. Za odrzuceniem poprawki głosowało 6 posłów, przeciw - 379, wstrzymało się od głosowania 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.79" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 6 ust. 3 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.80" who="#JózefZych">Na tym Sejm zakończył rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe.</u>
          <u xml:id="u-10.81" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 7 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe.</u>
          <u xml:id="u-10.82" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Tadeusza Bilińskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-10.83" who="#JózefZych">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-10.84" who="#JózefZych">W poprawce nr 1 do art. 1 ust. 2 Senat proponuje poprawkę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-10.85" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-10.86" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 1 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.87" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.88" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.89" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 387 posłów. Większość bezwzględna wynosi 194. Za odrzuceniem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 381, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.90" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 1 ust. 2 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.91" who="#JózefZych">Poprawka nr 2 Senatu do zmiany 2, dotyczącej art. 8, ma charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-10.92" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.93" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do zmiany 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.94" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.95" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.96" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 385 posłów. Większość bezwzględna wynosi 193. Za odrzuceniem poprawki głosowało 3 posłów, przeciw - 379, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.97" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do zmiany 2 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.98" who="#JózefZych">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe.</u>
          <u xml:id="u-10.99" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o gospodarce komunalnej.</u>
          <u xml:id="u-10.100" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Wita Majewskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-10.101" who="#JózefZych">Głosować będziemy zgodnie z zasadami przyjętymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-10.102" who="#JózefZych">W poprawce nr 1 do art. 1 ust. 1 Senat proponuje, aby zastąpić wyraz „polegającej” wyrazem „polegające”.</u>
          <u xml:id="u-10.103" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.104" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem pierwszej poprawki Senatu do art. 1 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.105" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.106" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.107" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 387 posłów. Większość bezwzględna wynosi 194. Za odrzuceniem pierwszej poprawki głosowało 381 posłów, przeciw - 3, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.108" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił pierwszą poprawkę Senatu do art. 1 ust. 1 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.109" who="#JózefZych">W poprawce nr 2 do art. 1 ust. 1 Senat proponuje, aby ustawa określała zasady i formy gospodarki komunalnej, polegającej na wykonywaniu przez gminę jej zadań, a w szczególności zadań własnych, a nie, jak uchwalił Sejm, na wykonywaniu przez gminę zadań własnych.</u>
          <u xml:id="u-10.110" who="#JózefZych">Z poprawką tą związana jest poprawka nr 22 do art. 24, zawierającego zmiany do ustawy o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-10.111" who="#JózefZych">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-10.112" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-10.113" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: drugiej do art. 1 ust. 1 oraz do art. 24, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.114" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.115" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.116" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 388 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Za odrzuceniem poprawek głosowało 380 posłów, przeciw - 1, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.117" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu: drugą do art. 1 ust. 1 oraz do art. 24 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.118" who="#JózefZych">W poprawce nr 3 do art. 1 ust. 1 Senat skreślając wyrazy: „w celu zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej” zmierza do szerszego ujęcia celu gospodarki komunalnej.</u>
          <u xml:id="u-10.119" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.120" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem trzeciej poprawki Senatu do art. 1 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.121" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.122" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.123" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 389 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Za odrzuceniem trzeciej poprawki głosowało 372 posłów, przeciw - 8, 9 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.124" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę nr 3 Senatu do art. 1 ust. 1 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.125" who="#JózefZych">W poprawce nr 4 do art. 2 Senat proponuje, aby gospodarka komunalna mogła być prowadzona przez gminę w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej, a nie, jak uchwalił Sejm, w formie spółek prawa handlowego.</u>
          <u xml:id="u-10.126" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.127" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.128" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.129" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.130" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 390 posłów. Większość bezwzględna wynosi 196. Za odrzuceniem poprawki głosowało 388 posłów, nikt nie głosował przeciw, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.131" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu do art. 2 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.132" who="#JózefZych">W poprawce nr 5 do art. 3 ust. 1 Senat proponuje, aby gmina mogła powierzyć wykonywanie zadań z zakresu gospodarki komunalnej w drodze umowy na zasadach ogólnych, z zastosowaniem przepisów o zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-10.133" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.134" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 3 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.135" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.136" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.137" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 389 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Za odrzuceniem poprawki głosowało 13 posłów, przeciw - 376, nikt nie wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.138" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 3 ust. 1 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.139" who="#JózefZych">W poprawce nr 6 do art. 3 ust. 2 Senat proponuje zmianę polegającą na postawieniu przecinka.</u>
          <u xml:id="u-10.140" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.141" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 6 Senatu do art. 3 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.142" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.143" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.144" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 390 posłów. Większość bezwzględna wynosi 196. Za odrzuceniem poprawki głosowało 381 posłów, przeciw - 3, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.145" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę nr 6 Senatu do art. 3 ust. 2 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.146" who="#JózefZych">W poprawce nr 7 do art. 3 ust. 2 Senat proponuje, aby dodać, że zadania, o których mowa w tym przepisie, to zadania z zakresu gospodarki komunalnej.</u>
          <u xml:id="u-10.147" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.148" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 7 Senatu do art. 3 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.149" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.150" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.151" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 388 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Za odrzuceniem poprawki głosowało 386 posłów, przeciw - 1, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.152" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę nr 7 Senatu do art. 3 ust. 2 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.153" who="#JózefZych">W poprawce nr 8 do art. 4 ust. 1 pkt 1 Senat proponuje, aby rada gminy postanowiła o wyborze sposobu i formy prowadzenia gospodarki komunalnej, a nie, jak uchwalił Sejm, o wyborze sposobu prowadzenia i form gospodarki komunalnej.</u>
          <u xml:id="u-10.154" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.155" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 4 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.156" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.157" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.158" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 389 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Za odrzuceniem poprawki głosowało 384 posłów, przeciw - 1, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.159" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu do art. 4 ust. 1 pkt 1 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.160" who="#JózefZych">W poprawce nr 9 do art. 10 ust. 1 i 2 dotyczących działalności gminy poza strefą użyteczności publicznej Senat proponuje, aby dodać powołanie na przepis art. 9, który stanowi, że gmina może tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne.</u>
          <u xml:id="u-10.161" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.162" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 10 ust. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.163" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.164" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.165" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 388 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Za odrzuceniem poprawki głosowało 382 posłów, przeciw - 4, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.166" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu do art. 10 ust. 1 i 2 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.167" who="#JózefZych">W poprawce nr 10 do art. 10 ust. 2 Senat proponuje poprawkę redakcyjną, polegającą na zastąpieniu wyrazów „spowoduje dla gminy” wyrazami „przyniesie gminie”.</u>
          <u xml:id="u-10.168" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.169" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 10 Senatu do art. 10 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.170" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.171" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.172" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 388 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Za odrzuceniem poprawki nr 10 głosowało 385 posłów, przeciw - 2, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.173" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę nr 10 Senatu do art. 10 ust. 2 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.174" who="#JózefZych">W poprawce nr 11 do art. 10 ust. 3 Senat proponuje poprawkę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-10.175" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-10.176" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 10 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.177" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.178" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.179" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 389 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Za odrzuceniem poprawki głosowało 385 posłów, przeciw - 1 poseł, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.180" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu do art. 10 ust. 3 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.181" who="#JózefZych">W poprawce nr 12 do art. 12 Senat proponuje, aby w ust. 1, który dotyczy przepisów regulujących obrót udziałami, akcjami i prawami z udziałów i akcji, nie powoływać Kodeksu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-10.182" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.183" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 12 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.184" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.185" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.186" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 388 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195 posłów. Za odrzuceniem poprawki głosowało 387 posłów, przeciw - 1 poseł, żaden z posłów nie wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.187" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu do art. 12 ust. 1 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.188" who="#JózefZych">W poprawce nr 13 do art. 14 ust. 1 Senat proponuje, aby od dnia 1 lipca 1997 roku przedsiębiorstwa komunalne, w stosunku do których rada gminy nie postanowiła o sposobie przekształcenia, podlegały procedurze przekształcenia w jednoosobową spółkę gminy, a nie, jak uchwalił Sejm, ulegały przekształceniu w jednoosobową spółkę gminy z mocy prawa.</u>
          <u xml:id="u-10.189" who="#JózefZych">Tej samej sprawy dotyczą poprawki nr 15 do art. 15 ust. 1, nr 16 do art. 15 ust. 2 oraz nr 18 do art. 17 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-10.190" who="#JózefZych">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-10.191" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-10.192" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 14 ust. 1, art. 15 ust. 1 i 2 oraz art. 17 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.193" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.194" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.195" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 388 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Za odrzuceniem poprawek Senatu głosowało 381 posłów, przeciw - 3, wstrzymało się od głosowania 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.196" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu do art. 14 ust. 1, art. 15 ust. 1 i 2 oraz art. 17 ust. 2 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.197" who="#JózefZych">W poprawce nr 14 do art. 14 ust. 2 Senat proponuje poprawkę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-10.198" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-10.199" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 14 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.200" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.201" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.202" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 384 posłów. Większość bezwzględna wynosi 193. Za odrzuceniem poprawki głosowało 383 posłów, głosów przeciwnych nie było, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.203" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu do art. 14 ust. 2 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.204" who="#JózefZych">W poprawce nr 17 do art. 17 ust. 2 Senat proponuje poprawkę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-10.205" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-10.206" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 17 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.207" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.208" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.209" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 388 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Za odrzuceniem poprawki głosowało 27 posłów, przeciw - 359, wstrzymało się od głosowania 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.210" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 17 ust. 2 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.211" who="#JózefZych">W poprawce nr 19 do art. 18 ust. 2 Senat proponuje poprawkę o charakterze legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-10.212" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-10.213" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 18 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.214" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.215" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.216" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 385 posłów. Większość bezwzględna wynosi 193. Za odrzuceniem poprawki głosowało 383 posłów, głosów przeciwnych nie było, od głosowania wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.217" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu do art. 18 ust. 2 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.218" who="#JózefZych">W poprawce nr 20 do art. 23 ust. 1 Senat proponuje poprawkę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-10.219" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-10.220" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 23 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.221" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.222" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.223" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 380 posłów. Większość bezwzględna wynosi 191. Za odrzuceniem poprawki głosowało 12 posłów, przeciw - 365, wstrzymało się od głosowania 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.224" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 23 ust. 1 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.225" who="#JózefZych">W poprawce nr 21 do art. 23 ust. 3 Senat proponuje poprawkę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-10.226" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-10.227" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 23 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.228" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.229" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.230" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 388 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 381 posłów, przeciw - 3, od głosowania wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.231" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu do art. 23 ust. 3 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.232" who="#JózefZych">Poprawkę nr 22 rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 2.</u>
          <u xml:id="u-10.233" who="#JózefZych">W poprawce nr 23 do art. 26, który zawiera zmianę do ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych, Senat proponuje, aby utrzymać przepis art. 8 ust. 2 stanowiący, że do przedsiębiorstw komunalnych stosuje się odpowiednio przepisy o przedsiębiorstwach państwowych.</u>
          <u xml:id="u-10.234" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.235" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 26, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.236" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.237" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.238" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. Większość bezwzględna wynosi 191. Za odrzuceniem poprawki głosowało 373 posłów, przeciw - 6, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.239" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu do art. 26 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.240" who="#JózefZych">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o gospodarce komunalnej.</u>
          <u xml:id="u-10.241" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 9 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o portach i przystaniach morskich.</u>
          <u xml:id="u-10.242" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Andrzeja Szarawarskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-10.243" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.244" who="#JózefZych">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-10.245" who="#JózefZych">W poprawce nr 1 do art. 2, stanowiącego słowniczek ustawy, Senat proponuje, aby skreślić pkt 7 zawierający definicję jednoosobowych spółek skarbu państwa - w rozumieniu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-10.246" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.247" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 2, polegającej na skreśleniu pkt. 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.248" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.249" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.250" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 383 posłów. Większość bezwzględna wynosi 192. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 311 posłów, przeciw - 68, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.251" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu do art. 2, polegającą na skreśleniu pkt. 7, bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.252" who="#JózefZych">W poprawce nr 2 do art. 7 ust. 1 Senat proponuje, aby skreślić przecinek w zdaniu wstępnym.</u>
          <u xml:id="u-10.253" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.254" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 7 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.255" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.256" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.257" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 384 posłów. Większość bezwzględna wynosi 193. Za odrzuceniem poprawki głosowało 380 posłów, przeciw - 1, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.258" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu do art. 7 ust. 1 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.259" who="#JózefZych">W poprawce nr 3 w nowym brzmieniu art. 15 Senat proponuje, aby wojewoda mógł wnieść do spółek określone grunty skarbu państwa celem pokrycia akcji tych spółek tylko na wniosek ministra skarbu państwa, a nie, jak uchwalił Sejm, na wniosek ministra transportu i gospodarki morskiej złożony w porozumieniu z ministrem skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-10.260" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.261" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 15, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.262" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.263" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.264" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 380 posłów. Większość bezwzględna wynosi 191. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 10 posłów, przeciw - 357, 13 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.265" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 15 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.266" who="#JózefZych">W poprawce nr 4 do art. 22 Senat proponuje, aby statuty spółek, o których mowa w art. 13 ust. 1–3, oraz każdą ich zmianę zatwierdzał minister transportu i gospodarki morskiej.</u>
          <u xml:id="u-10.267" who="#JózefZych">Sejm uchwalił natomiast, że statuty tych spółek uchwalają zgromadzenia wspólników, po uzgodnieniu ich treści z ministrem transportu i gospodarki morskiej.</u>
          <u xml:id="u-10.268" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.269" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 22, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.270" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.271" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.272" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 384 posłów. Większość bezwzględna wynosi 193. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 313 posłów, przeciw - 69, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.273" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu do art. 22 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.274" who="#JózefZych">Poprawka nr 5 Senatu do art. 25 ust. 1 ma charakter redakcyjny i polega na zastąpieniu sformułowania: „W przypadku niepowołania” sformułowaniem: „Do czasu powołania”.</u>
          <u xml:id="u-10.275" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.276" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 25 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.277" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.278" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.279" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. Większość bezwzględna wynosi 191. Za odrzuceniem poprawki głosowało 376 posłów, przeciw - 3, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.280" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu do art. 25 ust. 1 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.281" who="#JózefZych">W poprawce nr 6 Senat proponuje nową redakcję art. 30.</u>
          <u xml:id="u-10.282" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.283" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 30, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.284" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.285" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.286" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 383 posłów. Większość bezwzględna wynosi 192. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 53 posłów, przeciw - 320, 10 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.287" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 30 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.288" who="#JózefZych">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o portach i przystaniach morskich.</u>
          <u xml:id="u-10.289" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 10 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-10.290" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Longina Pastusiaka i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-10.291" who="#JózefZych">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-10.292" who="#JózefZych">W poprawce nr 1 do art. 2 Senat proponuje, aby dotychczasową treść pkt. 1 zapisać w dwóch punktach: 1 i 1a.</u>
          <u xml:id="u-10.293" who="#JózefZych">W poprawce nr 5 do art. 8 Senat proponuje, aby na badania naukowe, o których mowa w art. 2 pkt 1, przeznaczać środki otrzymywane zgodnie z odrębnymi przepisami, a na pozostałe zadania instytutu, o których mowa w art. 2 pkt. 1a-6, przeznaczać środki z dotacji z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-10.294" who="#JózefZych">Sejm natomiast uchwalił, że na realizację wszystkich zadań instytut otrzymuje środki z budżetu państwa oraz że jednym ze źródeł finansowania instytutu są środki i dochody z działalności naukowej i gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-10.295" who="#JózefZych">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-10.296" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-10.297" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 2 i 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.298" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.299" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.300" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. Większość bezwzględna wynosi 191. Za odrzuceniem poprawek głosowało 5 posłów, przeciw - 374, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.301" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu do art. 2 i 8 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.302" who="#JózefZych">W poprawce nr 2 w nowym brzmieniu art. 6 Senat proponuje, aby kompetencje i czas trwania kadencji rady instytutu określała ustawa, a nie statut, jak uchwalił Sejm, oraz aby członkami rady instytutu byli specjaliści z zakresu spraw międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-10.303" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.304" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.305" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.306" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.307" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 378 posłów. Większość bezwzględna wynosi 190. Za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 370 posłów, przeciw - 7, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.308" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu do art. 6 bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-10.309" who="#JózefZych">W poprawce nr 3 do art. 7 ust. 2 Senat proponuje, aby utworzenie oddziału zamiejscowego instytutu wymagało zasięgnięcia opinii rady instytutu.</u>
          <u xml:id="u-10.310" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.311" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 7 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.312" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.313" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.314" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. Większość bezwzględna wynosi 192. Za odrzuceniem poprawki głosowało 9 posłów, przeciw - 368, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.315" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 7 ust. 2 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.316" who="#JózefZych">W poprawce nr 4 Senat w dodawanym po art. 7 nowym art. 7a proponuje, aby dla realizacji zadań instytutu został przekazany majątek byłego Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-10.317" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.318" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu, polegającej na dodaniu art. 7a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.319" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.320" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.321" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 377 posłów. Większość bezwzględna wynosi 189. Za odrzuceniem poprawki głosowało 112 posłów, przeciw - 247, 18 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.322" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu polegającą na dodaniu art. 7a przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.323" who="#JózefZych">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-10.324" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13 porządku dziennego: Zmiany w składzie osobowym komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-10.325" who="#JózefZych">Prezydium Sejmu - po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów - przedłożyło proponowane zmiany w składzie osobowym komisji sejmowych w doręczonym paniom i panom posłom druku nr 2081 oraz w składzie osobowym Komisji do Spraw Służb Specjalnych w druku nr 2082.</u>
          <u xml:id="u-10.326" who="#JózefZych">Czy ktoś z pań i panów posłów zamierza zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-10.327" who="#JózefZych">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-10.328" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.329" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem zmian w składzie osobowym komisji sejmowych, w brzmieniu proponowanym w druku nr 2081, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.330" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.331" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.332" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. Za przyjęciem zmian głosowało 363 posłów, przeciw - 6, 12 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.333" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił zmiany w składzie osobowym komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-10.334" who="#JózefZych">Przystępujemy obecnie do głosowania nad wnioskiem zawartym w druku nr 2082.</u>
          <u xml:id="u-10.335" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem zmian w składzie osobowym Komisji do Spraw Służb Specjalnych, w brzmieniu proponowanym w druku nr 2082, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.336" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.337" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.338" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 375 posłów. Za przyjęciem zmian głosowało 341 posłów, przeciw - 10, 24 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.339" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił zmiany w składzie osobowym Komisji do Spraw Służb Specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-10.340" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie, proszę o chwilę uwagi. Chciałbym poinformować Wysoką Izbę, w odpowiedzi na wniosek pana posła Jana Króla, iż w tej chwili pracuje grupa ekspertów, która analizuje wczorajszy zapis i natychmiast po zakończeniu pracy przedłoży mi wnioski. W terminie możliwie jak najkrótszym poinformuję o tym Wysoki Sejm. Takie polecenie otrzymał szef Kancelarii Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-10.341" who="#JózefZych">Wysoka Izbo! Dzisiejsze posiedzenie Sejmu jest ostatnim w mijającym roku. Jest więc okazja na chwilę refleksji. W 1996 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uczynił bardzo wiele, by dzieło reform i przebudowy kraju było konsekwentnie kontynuowane.</u>
          <u xml:id="u-10.342" who="#JózefZych">Sejm wypełniał swoją konstytucyjną powinność, a więc tworzył prawo. Kontynuowaliśmy dzieło budowy spójnego i trwałego systemu prawnego Rzeczypospolitej. Sądzę, że ten rok zbliżył nas także do celu, jakim jest demokratyczne państwo prawa.</u>
          <u xml:id="u-10.343" who="#JózefZych">Przypomnę, że w ciągu mijającego roku Sejm odbył 28 posiedzeń i uchwalił 110 ustaw, a więc o 15 więcej niż w roku ubiegłym. Podjął 64 uchwały. Komisje sejmowe, stałe i nadzwyczajne, zebrały się ponad 1700 razy. Obecnie pracujemy nad około 200 projektami ustaw.</u>
          <u xml:id="u-10.344" who="#JózefZych">W centrum uwagi Sejmu była problematyka gospodarczo-ekonomiczna oraz reforma organizacji i funkcjonowania państwa. Sejm uchwalił także pakiet ustaw reformujących centrum administracyjno-gospodarcze. W przyjętej ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych zawarto rozwiązania mające na celu przyśpieszenie i usprawnienie przekształceń własnościowych.</u>
          <u xml:id="u-10.345" who="#JózefZych">Wydaje się, że najważniejszym zadaniem parlamentu w obecnej kadencji było i jest uchwalenie nowej konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Komisja Konstytucyjna Zgromadzenia Narodowego przez cały rok intensywnie pracowała nad projektem ustawy zasadniczej. Projekt ustawy zasadniczej jest już właściwie gotowy. Mam nadzieję, że wkrótce rozpoczniemy debatę generalną nad nową konstytucją. Musimy wspólnie dołożyć wysiłków, aby przyjąć nową konstytucję jeszcze w tej kadencji. Mimo występujących rozbieżności jest to nadal możliwe pod warunkiem, że będzie współdziałanie klubów i wola politycznego kompromisu. Ostatnie dni wykazały, że pomimo wielu różnic poglądów i oczekiwań taka wola została wykazana.</u>
          <u xml:id="u-10.346" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-10.347" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Proszę pozwolić, że przed zbliżającymi się Świętami Bożego Narodzenia i Nowym Rokiem wszystkim paniom i panom posłom, wszystkim, którzy przyczyniają się do sprawności pracy Sejmu, pracownikom Kancelarii Sejmu, wszystkim rodakom złożę w imieniu Sejmu najserdeczniejsze życzenia. Niech pomyślność i spokój zagoszczą w naszych domach, a przyszły rok okaże się przychylny dla naszego wspólnego domu - Rzeczypospolitej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.348" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-10.349" who="#JózefZych">Za chwilę przystąpimy do rozpatrzenia punktu 14 porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w sprawie uczczenia pamięci generała Leopolda Okulickiego.</u>
          <u xml:id="u-10.350" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14 porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w sprawie uczczenia pamięci gen. Leopolda Okulickiego ps. „Niedźwiadek” (druk nr 2077).</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Marię Dmochowską w celu przedstawienia uzasadnienia projektu uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MariaDmochowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu dużej grupy posłów przedstawić projekt uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie uczczenia pamięci gen. Leopolda Okulickiego ps. „Niedźwiadek” z prośbą jednocześnie, żebyśmy od razu przeszli do drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MariaDmochowska">24 grudnia 1946 r. w moskiewskim więzieniu zmarł w nie wyjaśnionych okolicznościach generał...</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#komentarz">(Poseł Bronisław Geremek: Panie marszałku, proszę o zapewnienie spokoju.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, proszę o ciszę.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Mazowiecki: Czy panowie mogą zająć miejsca?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MariaDmochowska">24 grudnia 1946 r. w moskiewskim więzieniu zmarł w nie wyjaśnionych okolicznościach generał brygady Leopold Okulicki pseudonim „Niedźwiadek” — ostatni dowódca Armii Krajowej.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MariaDmochowska">W pięćdziesiątą rocznicę jego śmierci Sejm Rzeczypospolitej Polskiej składa hołd pamięci generała, podstępnie aresztowanego wraz z innymi przywódcami polskiego państwa podziemnego przez NKWD, bezprawnie sądzonego i skazanego przez władze ZSRR.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#MariaDmochowska">Wysoka Izbo! Uchwała mówi wszystko, co chcieliśmy na ten temat powiedzieć, i chciałabym wstrzymać się od przedstawienia szerszego jej uzasadnienia. Uzasadnienie znamy. Jest kwestią historyków, kwestią naszych sumień i naszych poglądów, jak to uzasadnienie przyjmujemy. To, co się stało wtedy, było naruszeniem prawa krajowego, międzynarodowego, próbą złamania Polaków, oddalenia ich od wiary i nadziei na suwerenność Polski wtedy, kiedy cała Europa i cały świat odzyskiwały wolność. Dlatego też nie będę już dalej uzasadniać. Proszę Wysoką Izbę i pana marszałka o przejście do drugiego czytania i o łaskawe przyjęcie tej uchwały. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#MarekBorowski">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#MarekBorowski">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#MarekBorowski">W związku ze zgłoszonym wnioskiem, aby Sejm przystąpił niezwłocznie do drugiego czytania projektu uchwały, chciałbym zapytać: Czy ktoś zgłasza sprzeciw wobec tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#MarekBorowski">Przystępujemy zatem do drugiego czytania projektu uchwały w sprawie uczczenia pamięci gen. Leopolda Okulickiego.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#MarekBorowski">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w drugim czytaniu projektu uchwały?</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#MarekBorowski">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#MarekBorowski">W związku z tym do głosowania nad projektem uchwały przystąpimy w bloku głosowań o godz. 11.30.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących reformy centrum administracyjnego i gospodarczego rządu o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z reformą funkcjonowania gospodarki i administracji publicznej oraz o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (druki nr 2084 i 2085).</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Kazimierza Pańtaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#KazimierzPańtak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Do przyjętej przez Wysoką Izbę w dniu 6 grudnia 1996 r. ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z reformą funkcjonowania gospodarki i administracji publicznej oraz o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych Senat wniósł 12 poprawek. Są dwa rodzaje tych poprawek. Poprawki merytoryczne to poprawka nr 1 i poprawka nr 12, należy je rozpatrywać łącznie. Wynikły one z tego, że Senatowi nasunęły się wątpliwości interpretacyjne odnośnie do wprowadzonej przez nas nowelizacji do ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#KazimierzPańtak">Wprowadziliśmy do tej ustawy zapis zwalniający niektóre państwowe jednostki organizacyjne, które obejmują zarząd nad mieniem i nieruchomościami stanowiącymi własność skarbu państwa. Wprowadziliśmy ten zapis w ustawie z 1985 r., dodając przepis przejściowy, (jest to w art. 3 zmiana 2): „Opłaty roczne z tytułu zarządu gruntami oraz położonymi na nich budynkami trwale związanymi z gruntem, poniesione przez państwowe jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 2 ust. 1a, przed wejściem w życie ustawy nie podlegają zwrotowi”. Interpretacja polegała na tym, czy przed wejściem w życie ustawy z 1985 r., czy ustawy nowelizującej ustawę, czyli z 6 grudnia br.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#KazimierzPańtak">Senat zaproponował inne rozwiązanie, mianowicie aby przepis, który przed chwilą przeczytałem, skreślić i wprowadzić w ustawie nowelizującej odrębny przepis, art. 18a w brzmieniu: „Opłaty roczne z tytułu zarządu gruntami oraz położonymi na nich budynkami trwale związanymi z gruntem, poniesione przed wejściem w życie niniejszej ustawy przez państwowe jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 2 ust. 1a ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, nie podlegają zwrotowi”.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#KazimierzPańtak">Komisja na posiedzeniu w dniu wczorajszym postanowiła rekomendować przyjęcie tych poprawek, to jest poprawki nr 1 i poprawki nr 12, o której przed chwilą mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#KazimierzPańtak">Pozostałe poprawki są poprawkami bądź legislacyjnymi, bądź językowymi. Zdarzyła się też poprawka dotycząca zapisu, w którym popełniliśmy błąd. Jest to błąd maszynowy. Mianowicie przyjęliśmy w zapisie przekazanym do Senatu, że ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne była z 1987 r. Faktycznie ustawa ta została przyjęta w 1989 r. Zdaniem komisji można było ten błąd naprawić poprzez wyjaśnienie Prezydium Sejmu, iż jest to lapsus linguae.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#KazimierzPańtak">Pozostałe poprawki są językowe bądź legislacyjne, często dotyczą tego, czy zapis ma być dokonany małą czy dużą literą. Nie będę tych poprawek szczegółowo omawiał. Gdyby były pytania, to udzielę na nie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#KazimierzPańtak">Komisja proponuje, aby przyjąć poprawki Senatu, z wyjątkiem poprawki nr 11, która, zdaniem Senatu, ma na celu poprawny zapis legislacyjny. Obawiamy się, że to sformułowanie może mieć znaczenie merytoryczne i wnosimy o odrzucenie tej poprawki. Dotyczy to ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#MarekBorowski">Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#MarekBorowski">Pierwszy głos zabierze pan poseł Mieczysław Czerniawski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MieczysławCzerniawski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu SLD mogę tylko bardzo krótko stwierdzić, iż klub SLD popiera te wszystkie zmiany i poprawki Senatu, które przyjęła wczoraj Komisja Nadzwyczajna, jak również opowiada się za odrzuceniem poprawki nr 11. Umotywował to pan poseł sprawozdawca Kazimierz Pańtak.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#MieczysławCzerniawski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przy okazji chcę powiedzieć, w celu kronikarskiego odnotowania, iż właśnie ta ustawa ustanowiła pewien rekord w Sejmie. Mianowicie inicjatywa ustawodawcza powstała 6 listopada br., a dziś - 20 grudnia - już po rozpatrzeniu przez Senat, zakończymy prace nad tą ustawą. Trwało to zatem miesiąc i 14 dni. Myślę, że takiego sprawnego działania nie odnotowujemy w naszym parlamencie zbyt często - stąd moja uwaga.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#MieczysławCzerniawski">Jednak, panie marszałku, jako przewodniczący Komisji Nadzwyczajnej do spraw reformy centrum chciałbym — korzystając z możliwości wystąpienia — zaapelować do rządu w jednej sprawie. Mianowicie, jak wiemy, jednym z celów reformy było wzmocnienie pozycji prezesa Rady Ministrów. Służyły temu różne regulacje zawarte w uchwalonym przez nas pakiecie ustaw. Oczywiście najważniejsze były zmiany w „małej konstytucji” oraz zapisy w art. 32 i 33 w ustawie o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz zakresie działalności ministrów. To one pozwalają na bardziej sprawne i elastyczne kształtowanie zakresu zadań członków rządu. Wysoka Izba postanowiła, iż te artykuły wejdą w życie w maju 1997 r., albowiem zastosowaliśmy półroczne vacatio legis. Dlatego też w imieniu komisji zwracam się do premiera, do rządu, w tej sprawie, by można było w celu pełnego wykorzystania możliwości wynikających z uchwalonych przez Sejm przepisów uchwalić — co byłoby wskazane, tak uważamy — na początku przyszłego roku, a na pewno przed majem, a więc przed wejściem w życie tych dwóch artykułów, ustawę, która znosiłaby dziś obowiązujące przepisy w starych ustawach, która dostosowałaby ustawę o zasadach organizacji pracy Rady Ministrów do tych wymogów, które zawarte są w art. 32 i 33. Uważamy, panie marszałku i Wysoka Izbo, iż wówczas będzie możliwe w pełni zastosowanie tych artykułów w praktyce. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Czerniawskiemu z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Syryjczyka z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#TadeuszSyryjczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Uchwalamy poprawki do ustawy, która w pewnym sensie domyka niezbędne nowelizacje dotyczące reformy struktury centrum rządowego. Natomiast, jak powiedział już mój przedmówca, pozostaje otwarty problem pełnego dostosowania ustaw prywatyzacyjnych do nowej sytuacji. Ustawy i poprawki zawierają, jak wiadomo, pewne rozwiązania, które dokonują niezbędnej korekty, takiej, która wynika z ustanowienia urzędu ministra skarbu, natomiast jest, jak wiadomo, potrzeba dopasowania tej sytuacji, gdyż praktyka pokazała, że realizacja ustawy napotyka jednak na jeszcze innego rodzaju trudności.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#TadeuszSyryjczyk">Chcę przy tej okazji powiedzieć, że najbliższe miesiące będą decydowały o tym, w jaki sposób rząd wykorzysta pakiet ustaw uchwalony przez Sejm w szybkim trybie, przy dużej współpracy wszystkich klubów parlamentarnych. W związku z tym trzeba sobie powiedzieć, że wydaje się, iż jest bardzo istotne, aby te zmiany faktyczne, które będą następowały, były zgodne z duchem projektu i z duchem ustaw, które zostały uchwalone. I z tego punktu widzenia oczywiście będziemy jako Unia Wolności oceniali realizację reformy i sens całego przedsięwzięcia. Chcę też powiedzieć, że sprawą podstawową jest, aby nastąpiło rzeczywiście rozdzielenie funkcjonalne poszczególnych działań, poszczególnych resortów. Sądzę, że ta ustawa, którą teraz w dość szybkim tempie uchwalamy, niesie pewne retusze, pewne konieczne zmiany, które powinny ułatwić rządowi to zadanie. Tym ważniejszym problemem jest skuteczne wykorzystanie tych ustaw, które były uchwalone i które dziś jakby domykamy (mam na myśli cały ten etap legislacyjny). I z tego punktu widzenia będziemy oceniać rząd i jego poczynania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#MarekBorowski">Wystąpił pan poseł Tadeusz Syryjczyk z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#MarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Błasiaka z Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WojciechBłasiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie! Klub Konfederacji Polski Niepodległej i Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform zajmie w trakcie głosowania nad poprawkami Senatu takie samo stanowisko jak wysoka komisja.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#MarekBorowski">To był pan poseł Błasiak z klubu BBWR i KPN.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#MarekBorowski">Obecnie wystąpi pan poseł Eugeniusz Januła z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#EugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nowa Demokracja, podobnie jak ugrupowania, których przedstawiciele przede mną występowali, popiera stanowisko przedstawione przez pana posła sprawozdawcę. Przyjmujemy wszystkie poprawki, z wyjątkiem poprawki nr 11, zdając sobie sprawę, że większość poprawek miała charakter tylko korekcyjno-redakcyjny. Chcę jednak po raz kolejny zauważyć, że mimo iż reforma centrum jest reformą głęboką, reformą, która będzie decydowała o naszym państwie przez wiele lat, mimo wszystko Nowa Demokracja stwierdza po raz kolejny, że jest to reforma niepełna, bo łącznie z reformą centrum naszym zdaniem powinniśmy byli dokonać również nowego podziału przestrzenno-administracyjnego kraju. W naszym ujęciu chodzi nie o to, czy będą powiaty, czy ich nie będzie, bo jest to kwestia drugorzędna, ale raczej o program regionalizacji kraju. Wyrażamy żal, że te reformy nie nastąpiły równolegle, łącznie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Eugeniuszowi Janule z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#MarekBorowski">Zgłosił się jeszcze pan poseł Stanisław Bartoszek z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#StanisławBartoszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W zasadzie chciałem się ograniczyć w swoim oświadczeniu tylko do poprawki nr 11 zgłoszonej przez Senat. Otóż nie wiem, dlaczego komisja jest za tym, żeby tę poprawkę Senatu odrzucić. Wydaje mi się, że ta poprawka jest bardzo trafna, ma na celu ujednolicenie działania, zwłaszcza - to poprzednio panowie posłowie mówili - ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. I tu ustawa mówi o spółkach powstałych w trybie innym niż przewidziany w niniejszej ustawie, o tym, że akcje mogą być zbywane w spółkach wyłącznie na podstawie art. 33; nie będę tego przypominał. Bardzo ważny zapis jest w art.69c, w którym określa się, że akcje w spółkach, obejmowane w imieniu skarbu państwa w wyniku prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych w drodze ich likwidacji lub w innym trybie, przez organy inne niż minister skarbu państwa, podlegają, z zastrzeżeniem art. 9, niezwłocznemu przekazaniu temu ministrowi. W kolejnych ustępach mówi się o przekazaniu dokumentów (ust. 2), a także o podejmowaniu decyzji o powoływaniu rad nadzorczych.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#StanisławBartoszek">Chciałbym oświadczyć, że mój klub będzie głosował odmiennie, niż proponuje komisja, czyli za przyjęciem tej poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#MarekBorowski">Do głosowania przystąpimy w bloku głosowań o godz. 11.30.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie głównego inspektora pracy za rok 1995 (druk nr 1765) wraz ze stanowiskiem komisji (druk nr 1854).</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu głównego inspektora pracy Tadeusza Sułkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#TadeuszSułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Już po raz trzeci główny inspektor pracy składa sprawozdanie bezpośrednio na forum parlamentarnym. I tym razem przedstawiam tylko najważniejsze informacje, doświadczenia i wnioski płynące z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#TadeuszSułkowski">Podczas debat nad poprzednimi sprawozdaniami Wysoki Sejm zobowiązał nas przede wszystkim do zintensyfikowania nadzoru nad małym zakładami. Tak też uczyniliśmy. Ponad 3/4 wszystkich kontrolowanych podmiotów to właśnie małe lub średnie zakłady, zatrudniające do 50 pracowników; było to o 12 punktów procentowych więcej niż w 1994 r. Potwierdzam na tej podstawie poprzednio wyrażone w Sejmie spostrzeżenie, że właściciele i kierownicy zakładów powstałych w ostatnich kilku latach, a takich jest zdecydowana większość w polu naszej kontroli, bardzo często nie reprezentują jeszcze dostatecznej wiedzy i odpowiedzialności, aby skutecznie pokierować procesem pracy, zgodnie z istotnymi wymogami natury prawnej i techniczno-organizacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#TadeuszSułkowski">To, co powiedziałem, nie oznacza wcale uprzedzenia głównego inspektora pracy do prywatnej, energicznej przedsiębiorczości. Przedsiębiorczości nastawionej na maksymalizację osiąganej korzyści ekonomicznej, na zysk i jego pomnażanie. Przeciwnie, uważam, że taka właśnie przedsiębiorczość jest silną, materialną podstawą dla społecznej pomyślności. Zwracam jednak uwagę, że proces pracy to znacznie więcej niż tylko reprodukcja oraz rozwój materialny i sukces finansowy. Praca, co oczywiste, jest centralnym zagadnieniem w życiu jednostki ludzkiej. Takie jej rozumienie znajdujemy w podstawowych systemach etycznych i doktrynalnych europejskiego kręgu kulturowego; zarówno w katolickiej myśli społecznej, jak i w doktrynie socjaldemokratycznej. Powinniśmy wyciągać z tego wnioski. Nie dość wielu jeszcze przedsiębiorców dostrzega i rozumie to, że dobre warunki pracy mają wymiar pragmatyczny. Tworzą dodatnią wartość ekonomiczną, na dłuższą metę pobudzają bowiem kreatywne motywacje pracownicze i zwiększają efektywność wykorzystania zasobów produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#TadeuszSułkowski">Proszę wybaczyć użycie tak ogólnych stwierdzeń, ocierających się o refleksję filozoficzną. Nie jest to jednak w sprawozdaniu głównego inspektora pracy zbędny ozdobnik. Po prostu na co dzień doświadczamy niewłaściwego, niedojrzałego podejścia do potrzeb pracy ludzkiej.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#TadeuszSułkowski">Kiedy patrzymy wstecz na miniony rok naszej działalności, tak sformułowane wnioski są jak najbardziej na miejscu. Powróćmy jednak do faktów, do konkretu prozy życia.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#TadeuszSułkowski">Jaki był rok 1995 pod względem przestrzegania prawa pracy w Polsce? Otóż, niestety, pod wieloma względami gorszy niż lata poprzednie. Nie udało się zahamować dynamiki ani tym bardziej odwrócić złych tendencji w wielu dziedzinach. Zdaję sobie sprawę, że zło, które rejestrowaliśmy, w większej skali podczas ubiegłego roku niż w poprzednich okresach sprawozdawczych, było w jakimś stopniu odzwierciedleniem większej aktywności gospodarczej. Stare polskie przysłowie powiada: „gdzie drwa rąbią, wióry lecą”. Nie może to jednak usprawiedliwiać lekceważenia prawa pracy.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#TadeuszSułkowski">Państwowa Inspekcja Pracy zareagowała na wzmożoną aktywność gospodarczą większą skalą własnej działalności nadzorczej i kontrolnej w roku 1995. Skontrolowano o 9% zakładów więcej, a zatem były przesłanki, aby wykryć i zarejestrować więcej niedociągnięć i uchybień.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#TadeuszSułkowski">To, co powiedziałem, pozwala lepiej zrozumieć niektóre liczby zawarte w raporcie, ale nie zmienia wymowy faktów. Otóż w 1995 r. byliśmy zmuszeni wydać ponad 543 tys. różnego rodzaju decyzji administracyjnych o charakterze nakazowym, czyli aż o 25% więcej niż przed rokiem. Pragnę podkreślić, że za każdą decyzją inspektora pracy kryje się konkretna, określona nieprawidłowość, mniejsze lub większe pogwałcenie norm prawa pracy. Tłem dla tych informacji sprawozdawczych jest odnotowanie przez statystykę państwową wzrostu liczby wypadków o 9,7%. W ocenie inspekcji wzrost ten był w rzeczywistości większy o około 20 punktów procentowych, gdyż kontrole nasze ujawniły niedopełnianie przez część pracodawców obowiązku zgłaszania wypadków urzędom statystycznym.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#TadeuszSułkowski">W 1995 r. inspektorzy wydali 33 tys. orzeczeń o ukaraniu, czyli o 12% więcej niż w 1994 r. Stosowane kary grzywny były też dotkliwsze niż w poprzednim roku, bowiem przeciętna grzywna wzrosła o 41%, a więc znacznie ponad poziom inflacji, co wynikało z większej skali nieprawidłowości.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#TadeuszSułkowski">Nadal największe zagrożenia i wysoka wypadkowość jest w górnictwie, budownictwie i rolnictwie. Wypadki, zwłaszcza tragiczne, stanowią najbardziej drastyczny skutek nieprzestrzegania norm prawa pracy. Przykuwają uwagę i zainteresowanie, często powodują otrzeźwienie, budzą refleksję, że coś trzeba zasadniczo zmienić w warunkach pracy, a tym bardziej w postawach ludzkich.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#TadeuszSułkowski">Jednakże inspekcja odnotowuje znacznie szerszy wachlarz rodzajów nieprawidłowości. Osobiście jestem najbardziej zaniepokojony z powodu dużej i niestety rosnącej skali lekceważenia przepisów dotyczących stosunku pracy. Inspektorzy pracy stwierdzają nagminne łamanie litery prawa pracy w tym względzie.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#TadeuszSułkowski">A oto garść dowodów na potwierdzenie wypowiedzianego przed chwilą uogólnienia.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#TadeuszSułkowski">W 21% kontrolowanych zakładów odnotowaliśmy tzw. pracę na czarno, czyli przejawy zatrudniania bez pisemnego potwierdzenia umowy o pracę. Niepokoi dynamika tego zjawiska, bowiem w 1994 r. zatrudnienie na czarno zarejestrowaliśmy tylko w 7% kontrolowanych zakładów.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#TadeuszSułkowski">Podobnie niebezpieczną tendencję wzrostową zauważyliśmy w dziedzinie niedopełniania obowiązku zgłaszania pracowników do ubezpieczenia społecznego. W 1994 r. wykryto ten rodzaj łamania prawa w 5% kontrolowanych zakładów, w 1995 r. - już w 10%. Obydwa przykłady dowodzą niezbicie, że szara strefa gospodarcza rozszerza swój zasięg w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#TadeuszSułkowski">Na zeszłorocznym poziomie - 70% - utrzymuje się odsetek zakładów, gdzie wystąpiły nieprawidłowości, czyli po prostu łamanie przepisów przy wypłacie wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#TadeuszSułkowski">W miesiącach letnich polską opinię publiczną wzburzyły tragiczne wypadki autokarów przewożących turystów na dalekich trasach zagranicznych. Wśród ofiar śmiertelnych były dzieci. Problem ten zilustruję danymi uzyskanymi przez naszych inspektorów podczas zeszłorocznych kontroli.</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#TadeuszSułkowski">Aż 62% kierowców przekroczyło dopuszczalny limit godzin nadliczbowych. Kierowcy zatrudniani byli w niedziele i święta bez należnego im wówczas odpoczynku w innych dniach. Nie przestrzegano zasady co najmniej 10-godzinnej przerwy na odpoczynek w ciągu doby. Były też inne nieprawidłowości. Dążenie do ekonomicznej korzyści pracodawców, a po części także samych kierowców, stawiano wyżej niż bezpieczeństwo. Nie trzeba żadnych dodatkowych komentarzy - wymowa faktów jest bezsporna.</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#TadeuszSułkowski">Od tego znamiennego przykładu wracam jednak do syntez. Ogólnie rzecz ujmując, w 1995 r. przy 4-procentowym wzroście liczby kontroli Państwowej Inspekcji Pracy oraz 9-procentowym kontrolowanych zakładów odnotowaliśmy 30-procentową dynamikę faktów naruszania prawa pracy. Uzasadnia to konkluzję, że w zakresie stosunków pracy kultura prawna w Polsce, niestety, pogarsza się. Znamienne jest, w tym świetle, że wśród przedkładanych do rejestracji okręgowym inspektorom pracy nowo zawartych zakładowych układów zbiorowych aż 36% zawierało postanowienia sprzeczne z prawem. Przede wszystkim próbowano uszczuplić uprawnienia zatrudnionych w stosunku do treści ogólnie obowiązujących przepisów.</u>
          <u xml:id="u-28.18" who="#TadeuszSułkowski">Wysoka Izbo! Troską napawa poziom kultury prawnej, ale osobiście jestem jeszcze bardziej zaniepokojony małą skutecznością egzekwowania przepisów. A przecież nie egzekwowane prawo jest coraz mniej szanowane. Gdyby zaś było odwrotnie, gdyby wszystkie orzeczenia były konsekwentnie wykonywane, wówczas można by też oczekiwać lepszego przestrzegania obowiązujących norm. Nic tak nie pobudza siły społecznej prawa, jak nieuchronność sankcji. Z drugiej strony nic bardziej nie demoralizuje jak nagminne nieegzekwowanie decyzji organów stojących na straży przestrzegania prawa.</u>
          <u xml:id="u-28.19" who="#TadeuszSułkowski">Jakże wymowny w tym świetle jest fakt, że odnotowaliśmy relatywny wzrost nie wykonanych wyroków sądowych ze stosunku pracy z 36% do 60% w roku 1995. Oto inne przykłady. Najbardziej skrajne, rażące przejawy nieodpowiedzialności pracodawcy w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy mogą być podstawą zastosowania litery art. 191 Kodeksu karnego. Kary sięgają 5 lat pozbawienia wolności. Cóż jednak z tego, skoro nasze analizy dowodzą niezbicie, że art. 191 jest przepisem martwym. Wiele dochodzeń prowadzonych na jego podstawie podlega umorzeniu. Te, które doczekały się drogi sądowej, czekają z kolei wiele miesięcy, a niekiedy i lat na rozpatrzenie, co wśród pracodawców skutkuje przeświadczeniem o praktycznej bezkarności. Przytoczę przykład. Na 339 zawiadomień inspektorów pracy o podejrzeniu popełnienia przestępstwa prokuratury wszczęły 128 postępowań; z tego tylko 9, słownie dziewięć, przypadków zakończyło się ostatecznymi wyrokami skazującymi. Zaiste, dziwne to proporcje.</u>
          <u xml:id="u-28.20" who="#TadeuszSułkowski">Mając powyższe na względzie, w działalności kontrolnej Państwowej Inspekcji Pracy szczególną wagę przywiązujemy do konsekwentnego egzekwowania decyzji inspektorskich. Na podstawie wyników rekontroli można szacować, że decyzje te są realizowane w 95%. Znamionuje to poziom skuteczności naszego urzędu, która na tle wyników innych organów w kraju jawi się raczej zadowalająco.</u>
          <u xml:id="u-28.21" who="#TadeuszSułkowski">Wysoka Izbo! Pozwoliłem sobie skupić uwagę Sejmu na problematyce kultury prawnej, jestem bowiem przekonany, że w tej właśnie dziedzinie tkwią bardzo ważne czynniki właściwego lub - odwrotnie - nagannego kształtowania stosunków pracy. Nie chciałbym, aby Wysoka Izba odniosła wrażenie, że główny inspektor pracy jest wyłącznie malkontentem, czarnowidzem w tym zakresie; że dostrzega i wieści tylko zagrożenia, zapowiada pogorszenie stanu rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-28.22" who="#TadeuszSułkowski">Po pierwsze, inspekcja ze swej natury ostrzega, skupia się na patologicznych zjawiskach, analizuje raczej sferę zła niż dobra. Stąd i ciemna barwa wypowiadanych przeze mnie opinii.</u>
          <u xml:id="u-28.23" who="#TadeuszSułkowski">Po drugie, odnotowujemy z satysfakcją wzbogacenie formalnoprawnych gwarancji właściwych stosunków pracy, zwłaszcza dobrego zabezpieczenia uprawnień pracowniczych. Mam na myśli w pierwszym rzędzie ostatnią nowelizację Kodeksu pracy. Oto na skutek wniosków inspekcji w noweli znalazły się tak istotne mechanizmy wzmocnienia ochrony pracowników, jak prawne domniemanie zawarcia umowy o pracę, uznanie trzeciej kolejnej umowy o pracę na czas określony za umowę na czas nieokreślony, obowiązek udokumentowania czasu pracy zatrudnionych. To niewątpliwie duże osiągnięcia, choć muszę tu dodać, że nie uwzględnia się niestety przy okazji nowelizacji bardzo ważnego wniosku inspekcji dotyczącego zobowiązania pracodawców do sporządzania programów naprawczych w zakresie zagrożeń zawodowych. A była to propozycja nawiązująca do rozwiązań stosowanych w większości krajów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-28.24" who="#TadeuszSułkowski">Wysoka Izbo! Mówiący te słowa, choć działa w ramach prawa i na podstawie jego instrumentów, jest w pełni świadom, że środki natury prawnej mają ograniczony zasięg i skuteczność w zabiegach o poprawę warunków pracy. Zważmy to bowiem, zestawiając obok siebie dwie liczby: W 1995 r. przeprowadzono kontrole w zakresie przestrzegania prawa pracy w 55 tys. zakładów. Tymczasem Państwowa Inspekcja Pracy nadzoruje około 1300 tys. zakładów. A zatem skontrolowano tylko 4,3% ogółu nadzorowanych. Należy jednak podkreślić, że w kontrolowanych zakładach pracuje aż 45% ogółu zatrudnionych. Mamy wprawdzie powody do pewnej satysfakcji, uzyskaliśmy bowiem znaczącą poprawę sytuacji w 25 tys. zakładów - o 10% więcej niż w roku poprzednim - jednak pomimo ogromnego zaangażowania naszych inspektorów niewiele więcej jesteśmy w stanie osiągnąć. Stale jest to jednak niezbyt duży potencjał wobec 1300 tys. zakładów pozostających w naszym zasięgu.</u>
          <u xml:id="u-28.25" who="#TadeuszSułkowski">Skuteczne oddziaływanie na rzecz praworządności w stosunkach pracy wymaga odpowiedniego systemu form i środków. Głównym komponentem takiego systemu powinny być mechanizmy i motywacje natury ekonomicznej. Tylko one oddziałują naprawdę powszechnie. Z doświadczenia wiemy, że stosowane systemy nakazów i zakazów, nadzór zewnętrzny i stosowane przezeń kary to środki o ograniczonym zasięgu i ograniczonej skuteczności. Przy każdym pracodawcy nie postawimy przecież na co dzień inspektora, nie możemy też każdemu pracownikowi udzielać co chwila pouczeń i wytycznych, jak powinien dbać o własne bezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-28.26" who="#TadeuszSułkowski">Co można więc zrobić w tym zakresie? Otóż przede wszystkim kształtować wysokość składki na ubezpieczenie społeczne w zależności od warunków pracy i uzależnić jej obniżenie od zrealizowania planu naprawczego w dziedzinie warunków pracy; ustalać stawki podatkowe i celne, preferując tych, którzy inwestują w bezpieczne techniki i technologie i wreszcie - chyba najważniejsze - wyodrębnić z ubezpieczeń społecznych fundusz dotyczący wypadków przy pracy i chorób zawodowych; oczywiście stawki w przypadku takiego portfela byłyby zróżnicowane i zmienne, zależne od poziomu ryzyka zawodowego oraz jego dynamiki - ku lepszemu lub ku gorszemu.</u>
          <u xml:id="u-28.27" who="#TadeuszSułkowski">Drugim elementem powszechnego systemu na rzecz poprawy warunków pracy powinno być w coraz większym stopniu oddziaływanie na postawę i wiedzę, powiedziałbym, wręcz zdrowa propaganda oraz celowa indoktrynacja prowadzona w słusznej sprawie. Inspekcja pracy prowadzi tu systematyczne oddziaływanie, oczywiście na miarę swych ograniczonych możliwości. Niewiele zdziałamy bez potężnych sojuszników. Próbujemy ich pozyskać. Rezultaty są, lecz wciąż poniżej oczekiwań. Postulujemy, aby Prezydium Sejmu, tradycyjnie wspierające nas jako rzecznik racji ochrony pracy, wystąpiło do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji o przyznanie stałego miejsca w ogólnopolskim programie telewizji publicznej zagadnieniom przestrzegania prawa pracy. Realizacja takiego postulatu byłaby właściwym uzupełnieniem wszystkiego, co już osiągnęliśmy w propagowaniu ochrony pracy w mediach. Inspekcji udało się pozyskać dla tej sprawy wielu dziennikarzy, pomimo że problematyka ochrony pracy uchodzi za niezbyt atrakcyjną w atmosferze zdominowanej wielką polityką, bezrobociem, budżetem czy sprawami międzynarodowymi.</u>
          <u xml:id="u-28.28" who="#TadeuszSułkowski">Dużą wagę ma aktywne współdziałanie z partnerami instytucjonalnymi i społecznymi. Pierwszoplanowe znaczenie przypisujemy współpracy z Wysoką Izbą. Z powagą analizujemy i wprowadzamy w życie zalecenia parlamentu będące plonem dyskusji plenarnej nad poprzednimi sprawozdaniami. Z tej właśnie inspiracji nadaliśmy większą rangę i położyliśmy silniejszy akcent na wykorzystanie przez inspektorów uprawnień do wymierzania grzywien i wnioskowania o podwyższenie składki ubezpieczeniowej. Zintensyfikowaliśmy kontrole w małych zakładach, wzmogliśmy działalność instruktażowo-prewencyjną wobec tej kategorii pracodawców. Łącznie udzieliliśmy 440 tys. porad prawnych i technicznych, co stanowi wzrost aż o 32% w stosunku do roku poprzedniego i odpowiada wielkiemu zapotrzebowaniu społecznemu.</u>
          <u xml:id="u-28.29" who="#TadeuszSułkowski">O skali zadań w zakresie prewencji najlepiej świadczy fakt, że w ramach 90% kontroli stwierdzono sytuacje wymagające podjęcia działań zapobiegawczych. O 11% wzrosła liczba decyzji o wstrzymaniu robót, a więc dotyczących sytuacji bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub nawet życia. Zintensyfikowaliśmy prewencję w gospodarstwach rolnych. W ok. 3 tys. gospodarstw indywidualnych doradzano i udzielano konkretnego instruktażu. Intensywniej współpracujemy z urzędami i organami państwowymi zajmującymi się zbliżoną problematyką. Szczególnie cenny charakter miało współdziałanie z Najwyższą Izbą Kontroli. Było ono realizowane przez wspólne kontrole dotyczące przestrzegania przez pracodawców przepisów o nawiązywaniu stosunku pracy oraz obowiązku zgłaszania pracowników do ubezpieczenia społecznego. Wprowadziliśmy i utrwalamy dobrą praktykę regularnych spotkań z terenowymi kierownictwami inspekcji sanitarnej, urzędów pracy, ZUS, Państwowej Straży Pożarnej czy Policji. Osobiście przywiązuję do tego rodzaju spotkań dużą wagę podczas moich wizyt w okręgowych inspektoratach pracy.</u>
          <u xml:id="u-28.30" who="#TadeuszSułkowski">Wysoka Izbo! W naszej pracy, zapewne jak w każdej innej, najważniejsza jest po prostu skuteczność. Domeną inspekcji jest dbałość o warunki, w których wykonywana jest praca. Tym bardziej chcielibyśmy, żeby nasza działalność przynosiła wymierne rezultaty, by była efektywna i dawała satysfakcję. Pozwolę sobie zatem wskazać kilka zasadniczych ogniw oraz sformułować lapidarnie i syntetycznie wnioski ukierunkowujące w przyszłości naszą aktywność, tak aby służyła realizacji ustawowej misji Państwowej Inspekcji Pracy, aby tworzyła zwarty i przejrzysty system.</u>
          <u xml:id="u-28.31" who="#TadeuszSułkowski">Po pierwsze, będziemy nadal kładli szczególny nacisk na kontrolę, nadzór i merytoryczną życzliwą pomoc dla środowiska małych zakładów, tam gdzie zagrożenia z punktu widzenia ochrony pracy są największe i najliczniejsze.</u>
          <u xml:id="u-28.32" who="#TadeuszSułkowski">Po drugie, nie możemy rezygnować z karania, gdy okoliczności nakazują, bo taka jest - choć czasem mało wdzięczna - nasza rola. Wszelako proporcje stosowanych instrumentów zamierzamy zmieniać na rzecz oddziaływania natury pozytywnej, z naciskiem na poszerzanie wiedzy, rozwiązywanie problemów, kształtowanie wyobraźni i umiejętności.</u>
          <u xml:id="u-28.33" who="#TadeuszSułkowski">Po trzecie, położymy większy nacisk na szeroko pojętą skuteczność kontroli. A zatem jeśli już karać, to w taki sposób, aby kary przede wszystkim przynosiły zamierzony efekt, zniechęcały do uników, zaniechań, do nagannych praktyk łamania prawa. Jeśli mówimy „a”, zamierzamy również powiedzieć „b”. Nadal będziemy więc kontrolować, jak wykonywane są decyzje inspektorskie, tak aby żadne z naszych działań nie zawisło w próżni, nie mogło pozostać bez kontynuacji, nie było weryfikowane co do wyegzekwowania postanowień.</u>
          <u xml:id="u-28.34" who="#TadeuszSułkowski">Po czwarte, jesteśmy gotowi zintensyfikować współpracę z partnerami społecznymi i innymi instytucjami. Dotyczy to zarówno możliwości podejmowania działań interwencyjnych przez organy Państwowej Inspekcji Pracy, jak również partnerskiej dyskusji na temat wniosków prewencyjnych z naszych kontroli. Potrzeby i oczekiwania partnerów społecznych, szczególnie związków zawodowych, a także organizacji pracodawców, muszą być jednak jasno wyartykułowane. Ich inicjatywy - pragnę to podkreślić - na polu ochrony pracy nie zastąpi bowiem żaden urząd.</u>
          <u xml:id="u-28.35" who="#TadeuszSułkowski">Po piąte, będziemy konsekwentnie postulować takie zmiany przepisów, które wzbogacą środki oddziaływania na rzecz ochrony pracy. Najistotniejsze są, naszym zdaniem, takie zmiany, które pobudzą ekonomiczne motywacje przestrzegania przepisów prawa pracy. Obok tego zamierzamy wpływać na porządkowanie i aktualizację dotychczasowych aktów prawnych związanych z bezpieczeństwem pracy. Pilnego znowelizowania wymagają ogólne przepisy o bezpieczeństwie i higienie pracy, które są jednym z podstawowych narzędzi, jeśli tak można powiedzieć, inspektora pracy w czasie jego kontroli. Będziemy też wnosić o zmianę niektórych przepisów szczegółowych wydanych kilkadziesiąt lat temu i dziś już zgoła anachronicznych, jak choćby o obróbce drewna, metali itp. Oczekujemy również na przyspieszenie badań i określenie warunków bezpieczeństwa pracy przy takich urządzeniach, jak komputery, tomografy, lasery. Cywilizacja idzie naprzód, przepisy muszą za tym nadążać.</u>
          <u xml:id="u-28.36" who="#TadeuszSułkowski">Wysoki Sejmie! Kończąc wystąpienie, pozwolę sobie wyrazić nadzieję, że problematyka ochrony pracy będzie stawać się w coraz większym stopniu przedmiotem powszechnej odpowiedzialności i wspólnej troski, że dostatecznie zaangażuje wyobraźnię wszystkich stron stosunku pracy. Mam tę nadzieję również dlatego, że dostrzegam w parlamencie zrozumienie i aktywne poparcie dla racji związanych z dziedziną naszej działalności. Jest to dla nas wysoce zobowiązujące. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-28.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#MarekBorowski">Sprawozdanie głównego inspektora pracy za rok 1995 przedstawił główny inspektor pracy pan Tadeusz Sułkowski.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#MarekBorowski">Prezydium Sejmu w swoim czasie skierowało już to sprawozdanie do Komisji Polityki Społecznej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#MarekBorowski">Proszę obecnie o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Krystynę Sienkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powaga tego sprawozdania nakazywałaby, by w ławach rządowych obecny był nie tylko przedstawiciel Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, ale przywykliśmy już do tej absencji właśnie w takiej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#KrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debata nad sprawozdaniem głównego inspektora pracy jest ważnym wydarzeniem dla wszystkich inspektorów pracy i jest obserwowana przez inspekcje europejskie. Jest też okazją do wyrażenia najwyższego uznania tej instytucji, niezależnie od wszystkich krytycznych uwag, które z tej trybuny padną, bo na tym świecie nie ma rzeczy bezbłędnych, a kto pracuje, ten czasem i pobłądzi; i proszę też tę dygresję wybaczyć.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#KrystynaSienkiewicz">Wracając do przedmiotu debaty. Wysoki Sejmie! Główny inspektor pracy, wykonując nałożone nań zadania określone ustawą z 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy, złożył w dniu 17 czerwca — ta data nie jest bez znaczenia — na ręce marszałka Sejmu sprawozdanie z działalności kierowanej przez niego Państwowej Inspekcji Pracy w 1995 r., zawarte w druku nr 1765. Była to realizacja sugestii Rady Ochrony Pracy, a więc organu Prezydium Sejmu i Komisji Polityki Społecznej, aby sprawozdania były doręczane w pierwszej połowie roku, tak by mogły być rozpatrywane jeszcze przed wykonaniem budżetu urzędu centralnego i aby oba te dokumenty mogły posłużyć do oceny działalności. Rada Ochrony Pracy rozpatrzyła sprawozdanie głównego inspektora pracy w dniu 3 lipca, a Komisja Polityki Społecznej w dniu 21 sierpnia. Stanowisko rady przyjęto jednogłośnie, a Komisja Polityki Społecznej swoje stanowisko wyraziła w druku nr 1854, rekomendując Wysokiej Izbie przyjęcie sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#KrystynaSienkiewicz">Wysoka Izbo! Zadania Państwowej Inspekcji Pracy, określone ustawą, mają bardzo szeroki, wielowątkowy zakres, którego głównym celem jest ochrona praw pracowniczych. Zadania te podlegają w ostatnich latach stałemu rozszerzaniu, wraz z nowymi zjawiskami pojawiającymi się w stosunkach pracy, a niekiedy niestety i na ich marginesie - są to np. różne formy nielegalnego zatrudnienia lub negocjacyjne formy zawierania układów zbiorowych pracy.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#KrystynaSienkiewicz">Wspomniana wielowątkowość realizowanych zadań, jak również ich przedmiot powoduje, że Państwowa Inspekcja Pracy jako urząd oraz jego urzędnicy napotykają w swojej codziennej pracy wiele trudności. Z jednej strony mają bowiem do czynienia z różnymi przypadkami ludzi poszkodowanych w sensie fizycznym, materialnym, a niekiedy i moralnym. Ludzie ci oczekują pomocy i naprawienia krzywd. W sytuacjach, gdy kompetencje formalne inspekcji pracy nie są wystarczająco wszechstronne, by zastąpić prokuratora, sędziego, komornika, a nawet lekarza, pojawia się rozczarowanie, rozgoryczenie, a niekiedy zarzut braku skuteczności.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#KrystynaSienkiewicz">Z drugiej strony potężną barierą skutecznych działań urzędu jest nader często porozumienie występujące między pracodawcą a pracownikami, mające na celu obejście norm prawa pracy. Jest to porozumienie na krótką metę, w imię doraźnych korzyści, będące wynikiem braku wyobraźni co do przyszłych konsekwencji, jakie niestety poniesie pracownik, nie pracodawca. Lecz dopóki to porozumienie trwa, dopóty inspektor pracy zobowiązany do obrony pracownika ma związane ręce; proszę sobie wyobrazić tę sytuację. Nierzadko przez obie strony tego porozumienia jest on traktowany jak przeciwnik.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#KrystynaSienkiewicz">Z przytoczonych powodów Komisja Polityki Społecznej, rozpatrując sprawozdanie głównego inspektora pracy, szczególną uwagę poświęciła wnioskom odnoszącym się do stanu ochrony pracy w kraju oraz głównym kierunkom działalności inspekcji pracy ze względu na jej skuteczność. Rozpocznę od zreferowania zagadnień prawnej ochrony pracy, których znaczenie ze względu na zainteresowanie społeczne i udział w procesie nadzorczo-kontrolnym inspektorów wyraźnie rośnie. Przypomnę, iż jest to pół miliona porad prawnych udzielonych w organach inspekcji pracy, niezależnie od wszczętych postępowań, które za chwilę przedstawię.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#KrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ze sprawozdania Państwowej Inspekcji Pracy za rok 1995 wynika, że negatywne zjawiska, dotyczące przestrzegania prawa pracy, utrzymały się na poprzednim poziomie, a w niektórych wypadkach uległy pogłębieniu. Mało jest natomiast zmian na lepsze. Bardzo trudno w przedświątecznej już aurze mówić o tym, iż niewiele uległo poprawie, jest to bardzo przykra konstatacja na koniec roku. Nasiliło się zjawisko nierespektowania przepisów dotyczących zatrudniania pracowników. Trzykrotnie wzrósł odsetek zakładów skontrolowanych, w których ujawniono niezawieranie z pracownikami umów o pracę na piśmie, i dwukrotnie zakładów, w których pracownicy nie zostali zgłoszeni do ubezpieczenia społecznego. Bardzo szeroki zasięg przybiera zjawisko naruszania przepisów o czasie pracy oraz o wypłacie wynagrodzeń i innych świadczeń pracowniczych. Naruszenie przepisów o czasie pracy ujawniono w 74% skontrolowanych zakładów, 3/4 skontrolowanych zakładów naruszało przepisy o czasie pracy. Dotyczyło to najczęściej pracowników zakładów handlowych i usługowych oraz pracowników transportu, czyli 7 na 10 pracowników transportu jeździło w czasie ponadnormatywnym.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#KrystynaSienkiewicz">Naruszenie przepisów o wypłacaniu wynagrodzeń i innych świadczeń pracowniczych ujawniono w 71% skontrolowanych zakładów. Jest to niemal totalna pogarda dla prawa. W 7% zakładów zaniżono wynagrodzenie poniżej kwot minimalnych określonych przez ministra pracy i polityki socjalnej. Jest to wykroczenie szczególnie naganne z punktu widzenia ratyfikowanej przez Polskę Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy. Winien to być przedmiot szczególnego zainteresowania central związkowych.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#KrystynaSienkiewicz">Alarmujący jest wzrost z 36% do 60% liczby prawomocnych wyroków sądowych, które nie zostały wykonane. Dotyczą one głównie wynagrodzeń i innych świadczeń związanych z pracą.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#KrystynaSienkiewicz">Następni mówcy będą zapewne z równym naciskiem podkreślać fakty naruszeń przepisów o ochronie pracy młodocianych, czyli tych wszystkich ludzi, którzy dopiero wkraczają na rynek pracy, czy przypadków rozwiązywania umów z przyczyn dotyczących zakładów pracy. Ja chciałabym skoncentrować uwagę na już wymienionych nieprawidłowościach. Towarzyszy temu 12-procentowy wzrost liczby skarg pracowniczych kierowanych do organów Państwowej Inspekcji Pracy. Są one kierowane głównie przez pracowników małych zakładów prywatnych i zakładów postawionych w stan likwidacji. Skargi te pochodzą zazwyczaj od ludzi już pozbawionych pracy lub też zagrożonych zwolnieniem.</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#KrystynaSienkiewicz">Wysoka Izbo! Znamienne jest, iż po zbadaniu racji skarżących, służby Państwowej Inspekcji Pracy w znacznej części uznawały je za uzasadnione. Czyli tych pracowników nie bronił wcześniej nikt. To nie pieniactwo, lecz krzywda i ludzkie nieszczęście powoduje skarżącymi. Możemy jedynie domyślać się, że tę niełatwą i stresującą formę dochodzenia swoich praw wybiera tylko część poszkodowanych. Inni znoszą krzywdę w milczeniu, już w ogóle nie wierzą w skuteczność jakiegokolwiek prawa.</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#KrystynaSienkiewicz">O blisko 32% wzrosła liczba udzielonych porad prawnych.</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#KrystynaSienkiewicz">Lektura sprawozdania składania do sformułowania jednoznacznej, niestety, negatywnej opinii na temat przestrzegania przepisów i zasad odnoszących się do bezpieczeństwa i higieny pracy. W 1995 r. sytuacja w wielu obszarach ochrony pracy, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy, pogorszyła się w stopniu wywołującym zaniepokojenie. W porównaniu z 1994 r. prawie o 10% wzrosła liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy. Prawie połowa osób, które w wypadkach przy pracy poniosły śmierć lub doznały kalectwa, to pracownicy zakładów sektora prywatnego. To winno skłonić do refleksji, do zastanowienia, cóż takiego jest w tym wczesnym, jaskiniowym kapitalizmie, że tak wiele ludzi ulega wypadkom, że tak wiele ludzi ginie z tytułu wykonywania pracy, co oprócz tragedii osobistych wiąże się również z wymiernymi kosztami w postaci rent czy odszkodowań.</u>
          <u xml:id="u-30.14" who="#KrystynaSienkiewicz">Zwiększyła się o 1,5% liczba stwierdzonych chorób zawodowych. Rok 1995 był trzecim z kolei rokiem wzrostu tych chorób. Nieznaczny spadek liczby wypadków śmiertelnych oraz fakt, że stwierdzone choroby zawodowe to nie zawsze wynik wyłącznie złych warunków pracy, w żadnej mierze nie zmienia jednoznacznie negatywnej oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w kraju. Szczególnie zła sytuacja wystąpiła w nowo powstałych, głównie prywatnych, małych zakładach pracy. Wyniki kontroli były alarmujące. Około 70% tych zakładów nie przestrzegało przepisów bhp, dotyczących maszyn, urządzeń i instalacji energetycznych. Połowa nie spełniała wymogów dotyczących obiektów i pomieszczeń pracy. W co drugim zakładzie występowały przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-30.15" who="#KrystynaSienkiewicz">Wysoka Izbo! Wiele niepokojących zjawisk w dalszym ciągu występowało w zakładach pracy chronionej lub posiadających miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych. Mimo iż w tym celu został powołany Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, dysponujący niemałymi pieniędzmi i udzielający pożyczek z możliwością umorzenia, wsparcia, dotacji, różnych form pomocy, to osoby niepełnosprawne zatrudniano przy maszynach i urządzeniach nie posiadających wymaganych zabezpieczeń i stosownego oprzyrządowania. Zatrudniano je często w godzinach nadliczbowych, bez badań lekarskich, a nawet wbrew orzeczeniom komisji do spraw inwalidztwa i zatrudnienia. Nieprawidłowości te muszą wywoływać głęboki sprzeciw, głównie z uwagi na fakt, że dotyczą ludzi już przez los dotkniętych, zdecydowanie słabszych i niekiedy bezbronnych. I znów powtórzę - nie bez znaczenia pozostaje fakt, że miejsca pracy dla niepełnosprawnych są dofinansowywane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Wykorzystywanie przywilejów finansowych przez niektórych nieuczciwych pracodawców, działających w złej wierze wobec ludzi już przez los pokrzywdzonych, jest szczególnie naganne.</u>
          <u xml:id="u-30.16" who="#KrystynaSienkiewicz">Wymieniono tu przykładowe nieprawidłowości, a przecież to nie wyczerpuje wszystkich problemów poruszonych w raporcie. Moim kolegom z PSL pozostawiam omówienie tragicznych warunków pracy rolników. Innym posłom pozostawiam jeszcze wiele fragmentów tego sprawozdania, ale to, co wymieniłam, już jest potwierdzeniem postawionej na wstępie tezy o pogarszającej się sytuacji w wielu obszarach ochrony pracy. Nieprawidłowości te w zdecydowanie większym stopniu występowały w zakładach sektora prywatnego, przyjmując niekiedy rozmiary patologiczne. Patologie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, uwarunkowane czasami względami ekonomicznymi, a zwłaszcza dążeniem do osiągnięcia maksymalnego zysku kosztem warunków pracy, są wynikiem przede wszystkim braku wiedzy, wyobraźni, ale również niefrasobliwości, nonszalancji, a nawet złej woli.</u>
          <u xml:id="u-30.17" who="#KrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na pewien problem, który wzbudził szczególne zaniepokojenie posłów Komisji Polityki Społecznej w czasie dyskusji nad sprawozdaniem głównego inspektora pracy. Chodzi o aspekt działania wymiaru sprawiedliwości w sprawach powiązanych z ochroną pracy. Głównym zadaniem wymiaru sprawiedliwości Rzeczypospolitej Polskiej jest czuwanie nad zapewnieniem praworządności w państwie we wszystkich dziedzinach życia publicznego, w tym również w sprawach z zakresu ochrony pracy. W świetle sprawozdania głównego inspektora pracy wydaje się, iż rośnie liczba popełnianych przestępstw przeciwko prawom pracownika, które określone są w art. 190 i 191 Kodeksu karnego. Przypomnę, że przestępstwa te polegają na złośliwym lub uporczywym naruszaniu praw pracownika, wynikających ze stosunku pracy lub z przepisów o ubezpieczeniu społecznym, przez co pracownik narażony był na poważną szkodę, oraz na narażeniu pracownika przez osobę odpowiedzialną w zakładzie za stan bhp na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-30.18" who="#KrystynaSienkiewicz">Tu nastąpi jednozdaniowe powtórzenie informacji głównego inspektora pracy pana dr Sułkowskiego. Otóż inspektorzy pracy w 1995 r. skierowali do organów prokuratury 339 zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przeciwko prawom pracownika - w 128 przypadkach prokuratura wszczęła postępowanie przygotowawcze i jedynie w 9 przypadkach sądy wydały wyroki skazujące. Pociech jest jednak niewielka, bo liczby te mogą świadczyć o zbyt małym zaangażowaniu prokuratur i sądów w sprawy pracownicze, co przy obecnym stanie nagminnego łamania przepisów prawa pracy i naruszania przez to praw pracowniczych jest trudne do zrozumienia.</u>
          <u xml:id="u-30.19" who="#KrystynaSienkiewicz">Muszę tu jeszcze raz przytoczyć wyniki kontroli w zakresie wykonania prawomocnych wyroków i ugód zawartych przed sądami (str. 68 sprawozdania). Otóż skoro 60% rozstrzygnięć sądów pracy nie zostało przez pracodawców wykonane, co stwierdzili inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy, i stanowi to blisko dwukrotny wzrost w stosunku do roku poprzedniego, to należy bardzo poważnie zastanowić się nad problemem egzekwowania wyroków wydanych w sprawach pracowniczych. Powtarzam: 60% nie wykonanych wyroków, wydanych w imieniu Rzeczypospolitej. Jak zwraca uwagę główny inspektor pracy w sprawozdaniu: „tak duży odsetek nie wykonanych wyroków świadczyć może o zbyt małej skuteczności egzekucji prowadzonych przez komorników sądowych”. Wydaje się, że sama inspekcja pracy, do której nie należy przecież egzekucja wyroków sądowych, bez wsparcia i zrozumienia dla problemów ochrony pracy ze strony przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości, nie będzie mogła być w pełni skuteczna w tym obszarze. O to wsparcie i zrozumienie zwracam się do ministra sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-30.20" who="#KrystynaSienkiewicz">Wysoka Izbo! W gospodarce rynkowej, do której zmierzamy, muszą funkcjonować systemowe mechanizmy ekonomiczne, zachęcające pracodawców do podejmowania działań poprawiających warunki pracy. Przypomnę, że od 1990 r. zlikwidowano funkcjonujące uprzednio mechanizmy ekonomiczne, skłaniające pracodawców do poprawy warunków pracy, takie jak: ulgi, kredyty podatkowe i celne oraz dotacje budżetowe. Aktualnie jedynym instrumentem ekonomicznego oddziaływania na poziom warunków pracy w zakładzie jest możliwość podwyższania - wyłącznie podwyższania - od 1 do 7% składki ubezpieczeniowej. Nie jest to jednak oddziaływanie systemowe na wszystkie podmioty gospodarcze. Jest to tylko sposób doraźny, możliwy do zastosowania w zakładach, w których przeprowadzona była przez Państwową Inspekcję Pracy kontrola i stwierdzono stan warunków pracy uzasadniający zgłoszenie do ZUS wniosku o podwyższenie składki. Ponadto jedynie podwyższenie składki, bez możliwości wnioskowania jej obniżenia w sytuacjach uzasadnionych, nie pobudza pracodawcy do tworzenia odpowiednich warunków pracy, nie ma więc charakteru motywacyjnego, nie ma żadnych wzmocnień pozytywnych dla pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-30.21" who="#KrystynaSienkiewicz">W tej sytuacji wskazane jest przyśpieszenie prac nad wyodrębnieniem z ubezpieczeń społecznych funduszu na ubezpieczenia od wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz wprowadzenie jako rozwiązania systemowego zróżnicowanej (w zależności od poziomu ryzyka zawodowego) składki ubezpieczeniowej. Postuluje to od wielu lat główny inspektor pracy. Komisja Polityki Społecznej jest co roku tego świadkiem. I tę uwagę dedykuję Radzie Ministrów, prosząc o stanowisko na piśmie w trybie przewidzianym w regulaminie Sejmu. Proszę również o odpowiedź ministra finansów, skoro wnioski głównego inspektora pracy od lat nie uzyskują akceptacji. Proszę o to w imieniu Komisji Polityki Społecznej w trybie przewidzianym regulaminem.</u>
          <u xml:id="u-30.22" who="#KrystynaSienkiewicz">Ciągle również aktualny pozostaje wniosek w sprawie wprowadzenia ceł utrudniających sprowadzanie do kraju używanych, a niekiedy zużytych i przez to niebezpiecznych maszyn i urządzeń.</u>
          <u xml:id="u-30.23" who="#KrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wspomniałam już na wstępie, że zakres zadań Państwowej Inspekcji Pracy ulega stałemu rozszerzaniu. Dyskusja nad sprawozdaniem głównego inspektora pracy jest właściwą okazją do przyjrzenia się temu zakresowi po uchwaleniu przez Wysoką Izbę ustawy nowelizującej Kodeks pracy. Być może z tej perspektywy będzie można lepiej ocenić, czy poszerzeniu zadań nałożonych na urząd odpowiada rozwój jego potencjału wykonawczego, bo z jednej strony dokładamy, z drugiej zaś możliwości tego rozwoju tworzymy niewielkie.</u>
          <u xml:id="u-30.24" who="#KrystynaSienkiewicz">Trzeba stwierdzić, że nowelizacja Kodeksu pracy rozszerzyła możliwości oddziaływania inspektorów na pracodawców i tym samym umożliwiła egzekwowanie bezpieczniejszych warunków pracy oraz eliminację niekorzystnych zjawisk obserwowanych w dobie przemian społeczno-ekonomicznych, które nastąpiły po roku 1989.</u>
          <u xml:id="u-30.25" who="#KrystynaSienkiewicz">W celu umożliwienia realizacji nowych uregulowań dotyczących ochrony pracy znowelizowano również szereg innych ustaw. Na nowelizację czeka ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy. Dzięki temu rozszerzone zostały kompetencje inspekcji, gdyż dostosowano je do nowych uregulowań. Przede wszystkim ochroną ze strony Państwowej Inspekcji Pracy objęto większą liczbę podmiotów, gdyż obecnie inspekcja kontroluje wszystkie podmioty, na rzecz których jest wykonywana praca przez osoby fizyczne, a więc nie tylko pracodawców, ale również zleceniodawców, osoby zatrudniające nakładców itd. Jeśli dodać jeszcze kontrole organizatorów tzw. prac społecznie użytecznych, prowadzonych przez stowarzyszenia, organizacje społeczne lub kościoły, liczba podmiotów znajdujących się w kręgu działań kontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy wzrasta bardzo znacznie.</u>
          <u xml:id="u-30.26" who="#KrystynaSienkiewicz">Inspektor pracy uzyskał też prawo sprawdzania w toku kontroli tożsamości osób wykonujących pracę. Było to niezwykle istotne i bardzo cieszymy się jako posłowie Komisji Polityki Społecznej, że inspektorzy mają to prawo.</u>
          <u xml:id="u-30.27" who="#KrystynaSienkiewicz">W celu eliminacji praktyki masowego zawierania umów cywilnoprawnych w sytuacjach, gdy powinna być zawarta umowa o pracę, dano inspektorom prawo występowania do sądów pracy z powództwem o ustalenie stosunku pracy. Są to zadania wymagające specjalnego doboru i przygotowania kadry inspektorskiej.</u>
          <u xml:id="u-30.28" who="#KrystynaSienkiewicz">Zwiększenie zadań inspekcji pracy musi pociągać za sobą określone zmiany w działalności samej inspekcji pracy, np. wprowadzenie nowych rozwiązań organizacyjnych zalecanych przez Międzynarodową Organizację Pracy, m.in. poprzez wprowadzenie nowego podmiotu kontrolującego - o uprawnieniach mniejszych niż uprawnienia inspektora pracy - zwanego kontrolerem. Jego zadaniem będzie wykonywanie funkcji pomocniczych w procesie nadzorczo-kontrolnym. Nasz kolega z Komisji Polityki Społecznej pan poseł Jan Rulewski kończy pracę nad tym fragmentem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-30.29" who="#KrystynaSienkiewicz">Krótki, bo dopiero półroczny okres obowiązywania nowych regulacji nie pozwala jeszcze na ocenę ich funkcjonowania. Próbę taką będzie można podjąć dopiero w roku przyszłym. Niemniej już dziś widać, że wprowadzone zmiany w ustawodawstwie pracy będą stanowiły dla inspekcji pracy i sprawności jej nadzoru wielkie wyzwania. Dlatego pozytywnie można ocenić zainicjowane już przez inspekcję pracy rozwiązanie organizacyjne, które tę sprawność może podnosić, polegające na przygotowywaniu stanowisk kontrolerskich przeznaczonych do wykonywania prostszych zadań rozpoznawczych, instruktażowych. Obecnie pilne staje się uchwalenie przez Wysoką Izbę zapisu w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy sankcjonującego zatrudnienie tej nowej kategorii pracowników inspekcyjnych, utworzonej zresztą na nasz poselski wniosek, a imiennie pana posła Jana Rulewskiego.</u>
          <u xml:id="u-30.30" who="#KrystynaSienkiewicz">W stosunku do obecnych, znacznie poszerzonych zadań Państwowej Inspekcji Pracy jej stan kadrowy jest skromny (na dzień dzisiejszy jest to 1811 etatów), a ze względu na możliwości budżetu nie można dokonać uzupełnień na miarę potrzeb. Budżet jest w gestii Wysokiej Izby i ten fragment sprawozdania, który dotyczy możliwości uzupełnień kadrowych w Państwowej Inspekcji Pracy, szczególnie dedykuję Wysokiej Izbie. Dlatego też Komisja Polityki Społecznej zaleciła głównemu inspektorowi pracy poszukiwanie form i metod podnoszących skuteczność działania inspektorów i inspekcji jako urzędu, szczególnie w sprawach związanych z egzekwowaniem nie wypłaconych wynagrodzeń i innych świadczeń należnych pracownikom.</u>
          <u xml:id="u-30.31" who="#KrystynaSienkiewicz">Gdy mowa o skuteczności nadzoru, rodzą się też, Wysoka Izbo, pytania. Które ze środków prawnych będących w dyspozycji organów Państwowej Inspekcji Pracy okazują się najbardziej aktywne, efektywne i przynoszą pożądany skutek? Pytanie to dedykuję głównemu inspektorowi pracy. I następne pytanie: Czy porozumienia zawarte przez Państwową Inspekcję Pracy z innymi urzędami - a pan doktor Sułkowski wymieniał tych urzędów wcale niemało - przynoszą jakieś praktyczne efekty, skoro i tak każdy z organów zachowuje swoje i tylko swoje uprawnienia, i nic ponadto?</u>
          <u xml:id="u-30.32" who="#KrystynaSienkiewicz">W dyskusji komisja wyraziła też oczekiwanie, aby w przyszłych sprawozdaniach głównego inspektora pracy więcej informacji prezentowanych było w formie tabelarycznej, łatwiejszej do porównania, oraz w postaci map różnego rodzaju zagrożeń odnoszących się do głównych aspektów ochrony pracy. Komisja - niestety, nie słyszy tego w tej chwili pan poseł - poparła wniosek pana posła Rulewskiego, aby następne sprawozdania z działalności Państwowej Inspekcji Pracy rozpatrywać łącznie ze sprawozdaniami innych organów nadzoru nad warunkami pracy - a tych organów jest w Polsce wcale, ale to wcale niemało. Pozwoli to sformułować priorytety w zakresie ochrony pracy, czyli kilka najważniejszych problemów wymagających energicznego przeciwdziałania i zastosowania środków zaradczych. Taki wniosek kieruję do Prezydium Sejmu i do premiera. Uwzględniając zaangażowanie i uzyskane rezultaty w tym zakresie, lepiej będziemy mogli ocenić skuteczność działania nie tylko Państwowej Inspekcji Pracy, lecz także innych urzędów zajmujących się sprawami ochrony pracy.</u>
          <u xml:id="u-30.33" who="#KrystynaSienkiewicz">Wysoka Izbo! Jest potrzebna debata o usytuowaniu Państwowej Inspekcji Pracy w zmieniającym się otoczeniu społeczno-gospodarczym, w otoczeniu prawnym. Coroczne sprawozdanie, w ograniczonym czasie i zakresie, nie daje okazji do rzetelnej merytorycznej dyskusji o stanie ochrony i warunkach pracy w Polsce, gdyż inspekcja to zaledwie jeden segment działalności. Nie daje to również okazji do dyskusji o innych organach nadzoru. Być może takie debaty powinny odbywać się co 2 lata, ale nie w przyśpieszonym, lecz w niewymuszonym tempie, nie przy sprzeciwie posłów związkowych. I być może te debaty właśnie posłużą do sformułowania priorytetów, o których już mówiłam. A wówczas pojawiające się głosy o podporządkowaniu, o usytuowaniu inspekcji pracy okażą się sprawą zupełnie wtórną, marginalną i bez znaczenia. Z rzetelności sprawozdawcy nie mogę przedstawić więcej, niż działo się w komisji, więcej, niż zawiera biuletyn komisyjny, aczkolwiek przed debatą było wiele propozycji, wiele głosów o sprawach, które należałoby poruszyć. Regulamin Sejmu dokładnie określa, co powinno znaleźć się w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-30.34" who="#KrystynaSienkiewicz">Reasumując, zadania postawione w programie na rok 1995 Państwowa Inspekcja Pracy wykonała zgodnie z założeniami, uwzględniając uwagi Komisji Polityki Społecznej oraz zalecenia Rady Ochrony Pracy. Dlatego też mam nadzieję, że Wysoka Izba sprawozdanie zgodnie z wolą Komisji Polityki Społecznej przyjąć raczy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-30.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#MarekBorowski">Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 35 minut, to jest debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#MarekBorowski">Nie mamy jeszcze technicznych warunków do głosowania, dlatego proponuję, ażeby pierwszy mówca zabrał głos, a ewentualnie po jego wystąpieniu przeprowadzimy kilka głosowań, które mamy.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę pana posła Wita Majewskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WitMajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest naturalnie i programowo zainteresowany warunkami wykonywania pracy w Rzeczypospolitej. Daliśmy temu wyraz wielokrotnie w tej kadencji, zwłaszcza w trakcie gruntownej nowelizacji Kodeksu pracy, głosując za zmianami, które generalnie warunki pracy winny w Polsce poprawiać.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#WitMajewski">Zdajemy sobie sprawę, że w okresie transformacji problemy warunków pracy są bardzo trudne. Przekształcenia własnościowe, przywiązywanie bardzo dużej wagi do wzrostu przedsiębiorczości, wiele nowych podmiotów gospodarczych - to wszystko powoduje, że działalność w tym zakresie jest trudna. Niemniej jednak stan dotychczasowy, wydaje się, musi ulec zmianie. Niestety, analizując kolejne raporty głównego inspektora pracy, nie stwierdzamy istotnej poprawy. Rok 1995 potwierdza te pesymistyczne oceny. Mówiła o tym szczegółowo pani poseł Krystyna Sienkiewicz sprawozdawca komisji. Praktycznie wszystkie główne wskaźniki, zwłaszcza w zakresie wypadków i osób, które poniosły straty w wyniku procesu pracy, uległy po raz kolejny pogorszeniu.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#WitMajewski">W związku z przesuwaniem zatrudnienia do sektora prywatnego zwiększa się też szara strefa nie zgłoszonych wypadków. Gdy zgłoszeń ukryć się nie da, tzn. jeśli chodzi o wypadki śmiertelne i ciężkie uszkodzenia ciała, to ich liczba w sektorze prywatnym rośnie i jest wyższa o około połowę niż w sektorze państwowym. O szczegółowych problemach bezpieczeństwa pracy w poszczególnych branżach, a wiemy, że w wielu z nich występuje szczególne zagrożenie, będą mówili w wystąpieniach koledzy klubowi.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#WitMajewski">Chciałbym na podstawie lektury sprawozdania głównego inspektora stwierdzić, że nie ma również postępu w zakresie przestrzegania prawa pracy. I znów była o tym mowa szczegółowo w sprawozdaniu komisji. We wszystkich głównych zakresach regulacji prawnej, tj. w zakresie zawierania i rozwiązywania umów o pracę, wypłaty wynagrodzeń oraz świadczeń pracowniczych, przestrzegania norm czasu pracy, zwłaszcza dopuszczalnego wymiaru norm pracy w godzinach nadliczbowych, ochrony pracy młodocianych, obserwujemy w roku 1995 po raz kolejny pogorszenie. Oczywiście jest to jeszcze cały czas działalność pod reżimem starego Kodeksu pracy, sprzed nowelizacji, ale pamiętajmy, że nowy kodeks nakłada na pracodawców znacznie surowsze i ustawowo trudniejsze warunki do spełnienia. Istnieje obawa, że ta nowelizacja będzie również nagminnie nie przestrzegana, i Wysoka Izba będzie musiała zadbać o to, aby uchwalonemu prawu nadać kształt rzeczywisty.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#WitMajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mimo pewnego wzrostu liczby inspektorów nadal przypada ponad 1300 nadzorowanych zakładów pracy na jednego inspektora. W roku 1995 było skontrolowanych mniej więcej 5% zakładów pracy, a więc przeciętny zakład pracy może być oceniony raz na 20 lat. To wszystko pozwala stwierdzić, że nawet przy optymalnym wypełnianiu zadań i przy najbardziej ofiarnej pracy inspektorów szansa na zmianę sytuacji tylko poprzez udoskonalenie działań Państwowej Inspekcji Pracy nie jest duża i nie ma w tym zakresie większych możliwości. Potrzebna jest więc w ramach naszego parlamentu głębsza refleksja i bardziej kompleksowa ocena określania zadań w zakresie warunków wykonywania pracy, jak również przestrzegania norm prawa pracy.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#WitMajewski">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej uważa, że dzisiejszy model Państwowej Inspekcji Pracy, w którym organy kontrolujące podlegające głównemu inspektorowi pracy i organizujące poprawę warunków pracy, tj. organy rządu, ministra pracy, resortów gospodarczych, Krajowego Urzędu Pracy, muszą wzajemnie koordynować swoje zadania z niezależnych pozycji, jest dzisiaj chyba już nieprzekonujący. Zmiana struktur własności powoduje, że dominująca liczba pracowników pracuje już dzisiaj w sektorze prywatnym i sprywatyzowanym; wymaga to innego spojrzenia na umiejscowienie Państwowej Inspekcji Pracy. Skoro prokuratura, inspekcja finansowa mogą być koordynowane z pewnym sukcesem w ramach rządu, wydaje się, że dzisiejszy model, w którym Główna Inspekcja Pracy podlega kontroli parlamentu, nie jest optymalny. Po prostu parlament w swoich codziennych zadaniach nie jest w stanie na bieżąco nadawać sprawom ochrony pracy i przestrzegania prawa pracy wystarczających ram.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#WitMajewski">Nowy model ochrony pracy powinien zakładać udział zarówno związków zawodowych, jak i organizacji pracodawców. Praktyka jednak potwierdza, że mamy z tym bardzo poważne kłopoty. Trzeba znaleźć sposoby na instytucjonalne zainteresowanie pracodawców problemem poprawy warunków pracy. Wymagają tego zasady gospodarki rynkowej. Wiele mógłby tutaj pomóc obligatoryjny samorząd gospodarczy...</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę państwa, proszę o wyciszenie rozmów, nie słychać głosu pana posła.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WitMajewski">Wiele mógłby tutaj pomóc obligatoryjny samorząd gospodarczy przedsiębiorców, jednak słyszy się i w naszej Izbie, i poza Izbą szereg głosów krytycznych przeciwko wprowadzeniu tego rozwiązania. Bez naturalnego zainteresowania pracodawców i związków zawodowych warunki pracy nie mogą ulec istotnej zmianie. Również wydaje się, iż ruch zawodowy powinien mieć stworzone bardziej przejrzyste warunki aktywnego zainteresowania problematyką prawa pracy. Ponownego spojrzenia pod tym względem wymaga ustawa o społecznej inspekcji pracy.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WitMajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie uważa, że dzisiejsza debata winna zakończyć się wyłącznie przyjęciem sprawozdania głównego inspektora pracy. Należy zobowiązać Komisję Polityki Społecznej, aby na podstawie sprawozdania i związanej z nim dyskusji wykorzystać efekty tej debaty i z udziałem przedstawicieli Sejmu i rządu przygotować projekt uchwały, która nakreśliłaby sposoby wyjścia z sytuacji. Mówiła o tym też pani posłanka Krystyna Sienkiewicz, iż Komisja Polityki Społecznej zamierza podejmować dalsze działania. Nie możemy bowiem przyjmować kolejnych sprawozdań głównego inspektora pracy tylko z tym przeświadczeniem, że sytuacja z roku na rok się pogarsza. Jesteśmy zobowiązani jako parlament do aktywnych działań i Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej deklaruje udział w tym działaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Majewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Myślę, że mamy w tej chwili quorum na sali i możemy zgodnie z zapowiedzią pana marszałka przejść do głosowania. Dlatego też odraczam debatę do czasu zakończenia głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#AleksanderMałachowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#AleksanderMałachowski">Z uwagi na charakter tego, co mamy uchwalić, prosiłbym o zachowanie ciszy.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#AleksanderMałachowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 14 porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w sprawie uczczenia pamięci gen. Leopolda Okulickiego ps. „Niedźwiadek”.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#komentarz">(Poseł Bronisław Geremek: Drugie czytanie.)</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#AleksanderMałachowski">Będzie to drugie czytanie, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Drugie czytanie też było.)</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#AleksanderMałachowski">Chwileczkę, przepraszam, jest tu jakiś błąd w scenariuszu.</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#AleksanderMałachowski">Powracamy do porządku dziennego. W porządku dziennym było pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w sprawie uczczenia pamięci gen. Leopolda Okulickiego ps. „Niedźwiadek”.</u>
          <u xml:id="u-35.11" who="#AleksanderMałachowski">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu uchwały przedstawionego przez panią posłankę Marię Dmochowską, przeprowadził pierwsze czytanie oraz przystąpił do drugiego czytania. W drugim czytaniu żaden z posłów nie zabrał głosu.</u>
          <u xml:id="u-35.12" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.13" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu uchwały w sprawie uczczenia pamięci gen. Leopolda Okulickiego ps. „Niedźwiadek”, w brzmieniu proponowanym w druku nr 2077, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-35.14" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-35.15" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-35.16" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-35.17" who="#AleksanderMałachowski">W głosowaniu wzięło udział 289 posłów. Za padło 289 głosów, przeciw nikt się nie wypowiedział, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-35.18" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie uczczenia pamięci gen. Leopolda Okulickiego ps. „Niedźwiadek”.</u>
          <u xml:id="u-35.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.20" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-35.21" who="#AleksanderMałachowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 15 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących reformy centrum administracyjnego i gospodarczego rządu o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z reformą funkcjonowania gospodarki i administracji publicznej oraz o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-35.22" who="#AleksanderMałachowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Kazimierza Pańtaka i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-35.23" who="#AleksanderMałachowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.24" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-35.25" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-35.26" who="#AleksanderMałachowski">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-35.27" who="#AleksanderMałachowski">Poprawka nr 1 do art. 3 pkt 2 oraz poprawka nr 12, polegająca na dodaniu po art. 18 art. 18a, mają charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-35.28" who="#AleksanderMałachowski">Nad poprawkami tymi będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-35.29" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-35.30" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.31" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 3 pkt 2 oraz poprawki polegającej na dodaniu po art. 18 art. 18a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-35.32" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-35.33" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-35.34" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 320 posłów. Większość bezwzględna wynosi 161. Za odrzuceniem poprawki padły 2 głosy, przeciw - 317 głosów, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-35.35" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 3 pkt 2 oraz poprawkę polegającą na dodaniu po art. 18 art. 18a przyjął.</u>
          <u xml:id="u-35.36" who="#AleksanderMałachowski">Poprawka nr 2 do art. 4 ma charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-35.37" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-35.38" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.39" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-35.40" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-35.41" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-35.42" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 320 posłów. Większość bezwzględna wynosi 160. Za odrzuceniem poprawki nie padł żaden głos, przeciw padło 318 głosów, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.43" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 4 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-35.44" who="#AleksanderMałachowski">W poprawce nr 3 do art. 6 pkt 3 Senat proponuje nową redakcję zdania pierwszego.</u>
          <u xml:id="u-35.45" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-35.46" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.47" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 6 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-35.48" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-35.49" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-35.50" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 329 posłów. Większość bezwzględna wynosi 165. Za odrzuceniem poprawki padły 2 głosy, przeciw - 324, wstrzymało się od głosowania 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-35.51" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 6 pkt 3 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-35.52" who="#AleksanderMałachowski">Poprawka nr 4 do art. 9 pkt 5 ma także charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-35.53" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-35.54" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.55" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 9 pkt 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-35.56" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-35.57" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-35.58" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 328 posłów. Większość bezwzględna wynosi 165. Za odrzuceniem poprawki padły 2 głosy, przeciw - 323, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.59" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 9 pkt 5 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-35.60" who="#AleksanderMałachowski">Poprawka nr 5 do art. 11 pkt 6 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-35.61" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-35.62" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.63" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 11 pkt 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-35.64" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-35.65" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-35.66" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 331 posłów. Większość bezwzględna wynosi 166. Za odrzuceniem poprawki padły 2 głosy, przeciw - 327 głosów, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.67" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 11 pkt 6 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-35.68" who="#AleksanderMałachowski">Poprawka nr 6 do art. 11 pkt 7 w zakresie art. 16 ust. 2 ustawy o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia skarbu państwa ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-35.69" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-35.70" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.71" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 6 Senatu do art. 11 pkt 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-35.72" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-35.73" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-35.74" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 329 posłów. Większość bezwzględna wynosi 165. Za odrzuceniem poprawki padły 2 głosy, przeciw - 326 głosów, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.75" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 11 pkt 7 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-35.76" who="#AleksanderMałachowski">Poprawka nr 7 do art. 11 pkt 7 w zakresie art. 16 ust. 5 ustawy o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia skarbu państwa ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-35.77" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-35.78" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.79" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 7 Senatu do art. 11 pkt 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-35.80" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-35.81" who="#AleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-35.82" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 323 posłów. Większość bezwzględna wynosi 162. Za odrzuceniem poprawki padły 2 głosy, przeciw - 320 głosów, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.83" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę nr 7 Senatu do art. 11 pkt 7 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-35.84" who="#AleksanderMałachowski">Poprawka nr 8 do art. 11, polegająca na dodaniu pkt. 7a, ma charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-35.85" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-35.86" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.87" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 11, polegającej na dodaniu pkt. 7a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-35.88" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-35.89" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-35.90" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 332 posłów. Większość bezwzględna wynosi 167. Za odrzuceniem poprawki padły 2 głosy, przeciw - 328 głosów, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.91" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 11, polegającą na dodaniu pkt. 7a, przyjął.</u>
          <u xml:id="u-35.92" who="#AleksanderMałachowski">Poprawka nr 9 do art. 17 pkt 3 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-35.93" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-35.94" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.95" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 17 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-35.96" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-35.97" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-35.98" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 332 posłów. Większość bezwzględna wynosi 167. Za odrzuceniem poprawki padł 1 głos, przeciw - 330 głosów, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.99" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 17 pkt 3 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-35.100" who="#AleksanderMałachowski">Zostały już tylko 2 poprawki.</u>
          <u xml:id="u-35.101" who="#AleksanderMałachowski">Poprawka nr 10 do art. 17 pkt 4 ma charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-35.102" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-35.103" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.104" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 17 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-35.105" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-35.106" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-35.107" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 334 posłów. Większość bezwzględna wynosi 168. Nikt nie głosował za odrzuceniem poprawki, przeciw padły 332 głosy, wstrzymało się od głosowania 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-35.108" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu do art. 17 pkt 4 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-35.109" who="#AleksanderMałachowski">Poprawka nr 11 do art. 17 pkt 13 ma charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-35.110" who="#AleksanderMałachowski">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-35.111" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.112" who="#AleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 17 pkt 13, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-35.113" who="#AleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-35.114" who="#AleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-35.115" who="#AleksanderMałachowski">Głosowało 336 posłów. Większość bezwzględna wynosi 169. Za odrzuceniem poprawki padło 138 głosów, przeciw - 148, wstrzymało się od głosowania 50 posłów.</u>
          <u xml:id="u-35.116" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawkę Senatu do art. 17 pkt 13 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-35.117" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Na tym kończymy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z reformą funkcjonowania gospodarki i administracji publicznej oraz o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-35.118" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Zanim powrócimy do obrad, które odroczyliśmy, chcę jeszcze wyjaśnić pewną sprawę. W dniu wczorajszym pan poseł Gwiżdż w czasie przemówienia użył określenia, które wydało mi się uwłaczające pani posłance. Podjąłem decyzję o skreśleniu tego fragmentu przemówienia. Pan poseł się odwołał. Okazało się, że nie miał takich intencji. Było to jak gdyby złe zrozumienie tego, co jest komplementem wobec pani, a co jest uwłaczaniem jej godności. Jest to może kwestia różnicy pokoleń, jeśli chodzi o ocenianie tej sprawy. W każdym razie tę decyzję cofam.</u>
          <u xml:id="u-35.119" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.120" who="#AleksanderMałachowski"> Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.121" who="#AleksanderMałachowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie głównego inspektora pracy za rok 1995 wraz ze stanowiskiem komisji.</u>
          <u xml:id="u-35.122" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Stanisława Fala.</u>
          <u xml:id="u-35.123" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-35.124" who="#AleksanderMałachowski">Musimy poczekać chwileczkę, zanim państwo zdecydują, czy odchodzą czy pozostają.</u>
          <u xml:id="u-35.125" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, głos ma pan poseł Stanisław Fal, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-35.126" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-35.127" who="#AleksanderMałachowski">Proszę państwa o ciszę na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#StanisławFal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt zaprezentować stanowisko dotyczące sprawozdania głównego inspektora pracy.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#StanisławFal">Rozpatrywane sprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 1995 r. jest dokumentem bardzo dobrze przygotowanym i wyczerpującym, tak od strony merytorycznej, jak i formalnoprawnej. Odpowiada ono również wymogom Międzynarodowej Organizacji Pracy dla tego rodzaju dokumentu. Sprawozdanie zawiera ocenę przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, w państwie oraz propozycje kierunków działań zmierzających do poprawy istniejącego stanu ochrony pracy.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#StanisławFal">W 1995 r. o prawie 10% wzrosła liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy. Większość wypadków miała miejsce w zakładach sektora państwowego (65% ogółu poszkodowanych). Inaczej to się kształtuje w grupie wypadków śmiertelnych i ciężkich - tutaj blisko połowa osób (46%), które poniosły śmierć, oraz połowa osób, które doznały ciężkich obrażeń ciała, to pracownicy sektora prywatnego. Nie poprawia się stan bezpieczeństwa w rolnictwie indywidualnym, w którym liczba wypadków na 1000 rolników ubezpieczonych jest prawie trzykrotnie wyższa niż w pozostałych obszarach gospodarki narodowej. Liczba stwierdzonych w 1995 r. chorób zawodowych zwiększyła się w porównaniu z 1994 r. o 164 przypadki (1,5%). Również wyniki przeprowadzonych kontroli wskazują, że sytuacja w wielu obszarach ochrony pracy się pogarsza.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#StanisławFal">Nasila się w porównaniu z rokiem poprzednim zjawisko lekceważącego podejścia pracodawców przy zawieraniu umów o pracę, o czym świadczy trzykrotny wzrost odsetka kontrolowanych zakładów, w których stwierdzono brak umów o pracę na piśmie, oraz dwukrotny - zakładów, w których nie dopełniono obowiązku zgłoszenia pracowników do ubezpieczenia społecznego. Nie zmniejszył się odsetek kontrolowanych zakładów, w których zawierano umowy zlecenia, mimo iż charakter świadczonej pracy wskazywał, że powinny być zawarte umowy o pracę.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#StanisławFal">Kontrole przestrzegania prawa pracy przy wypłacie wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych wykazały, że w 71% zakładów naruszono przepisy w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#StanisławFal">Znacznie wzrosła liczba naruszeń przepisów o ochronie pracy młodocianych. Z ustaleń Państwowej Inspekcji Pracy wynika, że w ponad połowie zakładów zatrudniających młodocianych naruszono przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#StanisławFal">Nasilenie nieprawidłowości występuje nadal w małych, głównie prywatnych zakładach pracy. Dotyczą one niespełniania wymogów przepisów dotyczących obiektów i pomieszczeń pracy oraz przepisów dotyczących bezpieczeństwa pracy przy maszynach, urządzeniach i instalacjach energetycznych.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#StanisławFal">Występujące nieprawidłowości wskazują na niezbędną potrzebę nasilenia działań wszystkich organów nadzoru i kontroli w zakresie przestrzegania prawa pracy. Konieczna jest również zmiana świadomości pracodawców, na których zgodnie z przepisami Kodeksu pracy spoczywa obowiązek zapewnienia przestrzegania prawa pracy w zakładzie. Dużą rolę w tym względzie mają do spełnienia organizacje pracodawców, wciąż jeszcze nie zawsze doceniające współzależności osiągania efektów ekonomicznych od przestrzegania prawa pracy w zakładach. Należy oczekiwać, że także społeczne organy, jak organizacje związkowe i społeczni inspektorzy pracy, zwiększą również swoje oddziaływanie w tym przedmiocie. W związku z powyższymi nieprawidłowościami i zaleceniami Rady Ochrony Pracy i komisji sejmowych w okresie sprawozdawczym Państwowa Inspekcja Pracy przywiązywała szczególną wagę do modyfikacji metod i kierunków działania oraz efektywności i skuteczności kontroli. W porównaniu z 1994 r. o 4% wzrosła liczba kontroli. Jednocześnie wzrosła liczba zastosowanych środków prawnych: decyzji - o 25%, orzeczeń o ukaraniu grzywną - o 12%. Wzrosła również o 41% średnia wysokość kary grzywny. Należy się w tym miejscu odnieść do chwili obecnej i stwierdzić, że ten trudny obowiązek dotyczący wysokości wymierzanych kar grzywny jest również realizowany przez inspektorów pracy w roku bieżącym.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#StanisławFal">Państwowa Inspekcja Pracy realizuje także właściwie nowe obowiązki nałożone na nią przez ustawę z dnia 29 września 1994 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy, nadającą nowe brzmienie przepisom o układach zbiorowych pracy. W wyniku decyzji organów inspekcji pracy znaczne efekty w zakresie poprawy warunków pracy uzyskano w 22 tys. zakładów, o 10% więcej niż w 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#StanisławFal">Nie zawsze wnioski Państwowej Inspekcji Pracy znajdują właściwy odbiór. Krytycznie należy ocenić brak większego zainteresowania organów założycielskich rozwiązywaniem problemów bezpieczeństwa pracy. Przykładem opieszałości i nieskuteczności działań w tym względzie jest Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#StanisławFal">Uważamy, jako klub, że naszym obowiązkiem jest ustosunkować się do problemów bezpieczeństwa pracy w rolnictwie. Jak wspomniałem na wstępie, stan bezpieczeństwa pracy w tym sektorze jest niezadowalający, zwłaszcza mam na myśli rolnictwo indywidualne. Państwowa Inspekcja Pracy wiele czyni na rzecz dotarcia do świadomości rolnika, by był zainteresowany - w interesie własnym i swojej rodziny - dbałością o niezbędne minimum bezpieczeństwa pracy w gospodarstwie i w polu. Służy temu m.in. zawarcie przez głównego inspektora pracy porozumienia o zasadach współdziałania na rzecz ochrony pracy w rolnictwie indywidualnym z ministrem zdrowia i opieki społecznej, z ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej oraz prezesem Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Praktyka pokazała, że istotnym partnerem w tym zakresie jest również Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych. Powyższe porozumienie zaprocentowało m.in. powołaniem w większości województw komisji do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy w rolnictwie, mających na celu integrację działań wszystkich organów i instytucji zainteresowanych tą problematyką.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#StanisławFal">Zdaniem mego klubu należy uwzględnić w tym zakresie również powołane ustawą z dnia 14 grudnia 1995 r. izby rolnicze, które w ramach swoich zadań mają wykonywać m.in. „działania na rzecz podnoszenia jakości środków i urządzeń stosowanych w działalności rolniczej oraz na rzecz poprawy warunków pracy i bezpieczeństwa w rolnictwie”.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#StanisławFal">Podniesienie poziomu skuteczności sprawowania przez organa Państwowej Inspekcji Pracy kontroli i nadzoru nad przestrzeganiem prawa pracy uwarunkowane jest potrzebą dalszych zmian legislacyjnych. Niezbędna jest pilna nowelizacja ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, która powinna wprowadzić m.in. zmiany związane z nowelizacją Kodeksu pracy oraz zmiany zapewniające większą operatywność inspekcji, zwłaszcza w zakładach małych, co związane jest z prawnym umocowaniem kontrolerów pracy.</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#StanisławFal">Pilnego rozwiązania wymaga problem dostępu Państwowej Inspekcji Pracy do szczegółowych i aktualnych danych o warunkach pracy istniejących w podmiotach gospodarczych. Wymaga to odpowiednich uregulowań prawnych, które, nie naruszając postanowień ustawy o statystyce publicznej, umożliwiałyby wykorzystanie danych gromadzonych przez GUS na potrzeby inspekcji pracy.</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#StanisławFal">Należy również stwierdzić, że bardzo dobrze się stało, że ocena Państwowej Inspekcji Pracy za 1995 r. możliwa była jeszcze w roku bieżącym. Ma to bardzo istotne znaczenie dla niezwłocznego reagowania na wskazane przejawy naruszeń prawa pracy.</u>
          <u xml:id="u-36.15" who="#StanisławFal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawione przez głównego inspektora pracy sprawozdanie wskazuje na niepokojące zagrożenia, jakie występowały w zakładach pracy, i podjęte przez Państwową Inspekcję Pracy działania w celu likwidacji negatywnych zjawisk i zagrożeń. Dlatego też w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wnoszę o przyjęcie sprawozdania. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-36.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Stanisławowi Falowi.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jana Rulewskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#JanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Główny Inspektorze Pracy! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności mam zaszczyt przedstawić stosunek tego klubu do sprawozdania głównego inspektora pracy. Jednakże zastrzegam sobie prawo do wykroczenia poza ramy tej dyskusji, gdyż dzisiejsza dyskusja nad sprawozdaniem jest jedyną w ciągu roku dyskusją nad stanem stosunków pracy w Polsce, w szczególności w kontekście przestrzegania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz prawa pracy. Byłoby zatem chyba niewystarczające dla opinii publicznej i dla tych 11,5 mln ludzi pracujących oraz nawet kilku milionów pracodawców, gdybyśmy się ograniczali wyłącznie do tematyki przedstawionej przez głównego inspektora pracy.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#JanRulewski">Chcę też, panie marszałku, uczynić uwagę pod adresem Prezydium Sejmu (Sejm ustawowo pełni funkcje nadzorcze wobec głównego inspektora pracy). Chodzi o to, aby ta debata była lepiej zorganizowana. Jeśli lepiej, to myślę, że rząd powinien być reprezentowany, tak jak powiedziała posłanka sprawozdawca pani Sienkiewicz, przynajmniej przez osobę w randze ministra - nawet gdy mamy tam bezkrólewie. Rozumiem również, panie marszałku, że należałoby zaprosić strony zainteresowane stosunkiem pracy, środowiskiem pracy, a więc przedstawicieli pracodawców, przedstawicieli związków zawodowych. O innych podmiotach, chociażby o samorządach, które zatrudniają parę milionów ludzi ze wsi i z miast, przez grzeczność, przez kurtuazję nie będę wspominał.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#JanRulewski">Przechodząc do omówienia sprawozdania, stwierdzam, że rzeczywiście jest ono wyczerpujące. Spełnia wymagania konwencji nr 81 Międzynarodowej Organizacji Pracy. Jest poprawne w zakresie prezentowania zarówno zasadniczych materiałów dotyczących wypadkowości, jak i liczby podmiotów gospodarczych, chorób zawodowych i innych danych statystycznych. Ambitnie nawet wykracza poza obszary, co do których statystyka dostarcza dostatecznych danych. Choć podzielam również postulat pani posłanki Sienkiewicz, że powinno być nieco mniej zsyntetyzowane, bardziej analityczne. Upominałbym się wobec pana głównego inspektora pracy, aby na tę statystykę naniesiona była również inna statystyka: jak dalece działania Państwowej Inspekcji Pracy wpływają na hamowanie pogarszania się warunków środowiska pracy - o tym wszyscy posłowie do tej pory mówili.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#JanRulewski">Zresztą pogląd dotyczący poprawności sprawozdania, obszerności, ambitności nie jest odosobniony, podzieliła go również Rada Ochrony Pracy, niektóre związki zawodowe, pracodawcy, choć w bardzo skąpym gronie. O to się do nich zwróciłem. Również jeśli chodzi o działalność budżetową, prace Państwowej Inspekcji Pracy podlegały dość wymagającej ocenie Najwyższej Izby Kontroli. Powiem więcej, wyjdę poza oficjalne sformułowania, że inspekcja jest widoczna w zakładach pracy. Widzą ją pracownicy i dane mówią o tym, że udziela się pracownikom wieluset tysięcy porad, bodajże 300 czy 400 tys. rocznie. I wiemy również, że korzystają z usług PIP pracodawcy, chociażby przez to, że otrzymują szereg wydawnictw o charakterze poradniczym i doradczym. Częstokroć są one na wysokim poziomie edytorskim i merytorycznym.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#JanRulewski">Inspekcja jest widoczna w zakładach przemysłowych, ale i na wsi, uczestnicząc, za zgodą rolnika, w różnego rodzaju działalności mającej za zadanie wyprowadzenie z tej pułapki, jaką jest, niestety, trud pracy w zagrodzie czy w polu. Zauważa się działania inspekcji również w sferze organizacji sympozjów, targów, które promują bezpieczną, atestowaną odzież i środki pomocnicze w zapobieganiu niebezpieczeństwom związanym z pracą. W 1995 r. zauważalne było uczestnictwo Państwowej Inspekcji Pracy w inicjatywach i pracach legislacyjnych, zwłaszcza nad Kodeksem pracy.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#JanRulewski">Należy się jednak zgodzić z twierdzeniem, że mimo to stan jest tak dalece niezadowalający, że wymaga szybkich i radykalnych zmian. Jednakże dostrzegamy, że Państwowa Inspekcja Pracy nie może być jedyną siłą pociągową, jeśli chodzi o zdrowe środowisko pracy. Nie ma takiego rozwiązania, i nie będzie, i oczekiwania kierowane do Państwowej Inspekcji Pracy, jak do swoistego żandarma, będą oczekiwaniami próżnymi.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#JanRulewski">Klub Parlamentarny Unii Wolności dostrzega tę potrzebę zmian. Nie godzi się na stan istniejący obecnie. Wpływ na to miały nie tylko wypadki, np. w kopalni „Zabrze”, i katastrofy, np. „Heweliusza”, bądź inne naruszenia prawa dostrzeżone w tym raporcie. Mamy rozwiązanie i chcemy, aby Wysoka Izba przynajmniej z uwagą nas wysłuchała, a później ewentualnie się do tego odniosła. Przede wszystkim dostrzegamy (stąd może nasza pretensja o niską reprezentatywność rządu) potrzebę dalszych zmian reformatorskich, rozumianych przede wszystkim jako wychodzenie ze starego, tradycyjnego systemu kontroli środowiska pracy, notabene stworzonego w latach siedemdziesiątych i zaledwie lekko poprawianego w osiemdziesiątych. Przypomnijmy, że działalność Państwowej Inspekcji Pracy oparta jest na ustawie z 1981 r., kiedy nie było pluralizmu związkowego, kiedy nie było jeszcze tak rozwiniętych związków pracodawców, a praktycznie właściwie w ogóle ich nie było, kiedy nie było samorządów, które już wypełniają codzienne życie paru milionom pracowników, wreszcie kiedy integracja z Europą wielu opozycjonistom nawet się nie śniła. Z tych powodów uważamy, że dzisiaj taki rozlazły system kontroli, który opiera się na ok. 30 tys. wysokiej klasy specjalistach (wspomnę tu o Państwowej Inspekcji Pracy, o inspekcji sanitarnej, środowiska, dozorze gospodarczym, o instytutach, np. Instytucie Medycyny Pracy, Centralnym Instytucie Ochrony Pracy), jest systemem rozczłonkowanym. W tych warunkach trudno zapanować nad tymi niewątpliwie rozszerzającymi się i powiększającymi problemami, nad obszarem naruszania podstawowego, elementarnego prawa pracy.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#JanRulewski">Kieruję więc po raz trzeci pretensje do rządu, że nie jest dostatecznie reprezentowany. Jak wiadomo, działalność głównego inspektora pracy sprowadza się nie tylko do kontrolowania spraw związanych z używaniem mydła, ręcznika czy nawet obrabiarki - podstawowa jego działalność polega bowiem na sprawdzaniu przestrzegania prawa pracy. A gdzie jest przedstawiciel Ministerstwa Sprawiedliwości? Wreszcie mam również pretensję do posłów zajmujących się jeszcze dwa dni temu problematyką przestrzegania prawa w Polsce. Wówczas bardzo lamentowano nad faktem, że jeśli komuś zginie samochód, bo go ktoś ukradnie, może wręcz wypożyczy, to grozi za to sankcja zaostrzona do 8 lat więzienia. I słusznie. Tylko pytam: Jaka jest wrażliwość rządu, jak rząd reaguje, gdy pracodawca pożycza sobie od załogi na parę miesięcy parę miliardów złotych, przy czym czasem ich nie oddaje? Gdzie jest równość prawa? A co zrobić w sytuacji, gdy starający się o rentę nie otrzymuje ze strony sądownictwa pozytywnego wyroku, mimo oczywistych racji? Nie otrzymuje, bo sądy są zawalone pracą. Ale przez rok on nie tylko nie może otrzymywać swego świadczenia, ale nie może nawet zarejestrować się w urzędzie dla bezrobotnych. Co się tyczy tej kwestii, uważamy, że rząd zaniechał reform w zakresie prawa pracy.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#JanRulewski">W szczególności stawiamy rządowi pytanie: Gdy ambitnie, razem z opozycją, konstruktywnie działa na rzecz integracji europejskiej, czy widzi poza tym konieczność ratyfikacji prawie 200 dyrektyw? Tych dyrektyw, w których jest wszystko policzone, racjonalnie policzone, które odnoszą się do innego systemu ubezpieczeniowego? Czy rząd dokonuje właściwych wysiłków, czy jest świadomy tego, że gdy Polska wejdzie do Wspólnoty Europejskiej, każdy pracownik będzie mógł skarżyć rząd do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości? Chyba 16 lat temu pracownicy włoscy, Frankowicze, zaskarżyli rząd włoski o niewypłacalność wynagrodzenia z upadłego zakładu i wygrali. Ileż takich procesów rząd polski by przegrał, ileż pieniędzy musiałby podatnik uiścić za niefrasobliwość prawną rządu? Przed tym przestrzegam. Wraz z wejściem do Europy na wszystkich nas spadnie obowiązek przestrzegania 200 dyrektyw i prawa pracowników, również pracodawców, do skarżenia rządu.</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#JanRulewski">Wreszcie kieruję pytanie do rządu, nie tylko do Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej: Kiedy ukaże się przyrzekana tu przez św. pamięci ministra Bączkowskiego ustawa o utworzeniu funduszu ubezpieczeń od wypadków i chorób zawodowych? Przecież ona nie wymaga tworzenia specjalnych funduszy, przecież my na to dzisiaj wszyscy płacimy. Rzecz polega tylko na tym, żeby z obecnego kotła wydzielić ten fundusz i żeby zaczął on działać według sprawdzonych wzorców europejskich. To nie wymaga wielkich wysiłków. Potrzebna jest tylko wola, pewien szacunek, a zgoda opozycji będzie niemalże automatyczna.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#JanRulewski">Zgłaszam również pretensje do związków zawodowych, których jestem członkiem, że nie wykorzystują obecnych uprawnień. Mogą składać rewizje nadzwyczajne, mogą występować z powództwem w obronie pracownika, wreszcie mogą występować do Sądu Najwyższego o uchwały wyjaśniające sprzeczność obecnych przepisów. Mogą wreszcie składać skargi do Państwowej Inspekcji Pracy. Na 15 tys. skarg związki zawodowe złożyły zaledwie 750. To jest 2%! Odwrotnie niż w tej Europie, z którą się również związki integrują, gdzie udział związków zawodowych, jeśli chodzi o składanie skarg, wynosi 80%. Na wniosek związków Sąd Najwyższy (izba pracy) wydał zaledwie 5 uchwał, podczas gdy w trudnych zagadnieniach prawa pracy wobec innych podmiotów wydał ich 100. Również samorządy powinny pamiętać, że w momencie wejścia ustawy o reformie samorządowej stają się pracodawcą i konieczna jest współpraca z Państwową Inspekcją Pracy. O samorządzie rolniczym trafnie pan poseł Fal zauważył, w momencie jego powstania, że też sposobi się do współpracy. Oby tylko ta współpraca była instytucjonalna, a nie okazjonalna.</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#JanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest jeszcze wiele problemów branżowych - zatrudnienie młodocianych, wprost dzieci, które jest nowością obecnego układu ustrojowego - o tym będzie mówiła posłanka Piekarska. Żeby pozwolić wystąpić innym i żeby tylko skupić się na najważniejszych zadaniach, zwracam się z prośbą do wszystkich zebranych, przede wszystkim do rządu, aby umożliwili Klubowi Parlamentarnemu Unii Wolności z pełnym przekonaniem oddanie głosu za przyjęciem sprawozdania. Ale chcielibyśmy, żeby to nie była tylko retoryka, żebyśmy wszyscy z tej dyskusji wyciągnęli wnioski. Dlatego jeszcze raz, reasumując, Klub Parlamentarny Unii Wolności oczekuje stanowiska rządu wobec tego sprawozdania i wobec tych wszystkich zarzutów, które posłanki i posłowie tutaj przedstawiali. Dalej, oczekuje stanowiska rządu w przedmiocie działań legislacyjnych dotyczących ubezpieczeń, realizacji prawodawstwa europejskiego, również w zakresie sądownictwa pracy. Klub Parlamentarny Unii Wolności oczekuje również odpowiedzi, jak dalece zaawansowane są prace związane z integracją europejską, zwłaszcza wobec konieczności realizacji w krótkim czasie, w niezmiernie trudnych warunkach gospodarczych, 200 dyrektyw europejskich dotyczących środowiska pracy.</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#JanRulewski">I wreszcie kolejna sprawa - postulat pod adresem Wysokiej Izby, związku, rządu. Czy rząd ma koncepcję zwartego systemu sterowania środowiskiem pracy w Polsce? Czy przewiduje integrację służb, może na miarę reformy centrum? Jest też pytanie: Dlaczego rząd zapomniał o tym przy okazji reformy centrum? Zatem pozostajemy w przekonaniu, że uzyskamy odpowiedzi na niezmienne pytania, oczekujemy, że nie tylko Państwowa Inspekcja Pracy będzie odpowiedzialna za stan przestrzegania bhp i prawa pracy w Polsce. Klub parlamentarny oczekuje odpowiedzi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, zgadzam się, że dobrze by było mieć przedstawicieli środowisk, które pan tutaj wymienił. Jednak nawet Prezydium Sejmu nie może sprawić, by posłowie byli obecni podczas omawiania tej ważnej sprawy na sali - i to z pańskiego klubu.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#AleksanderMałachowski"> To jak pan chce większą liczbę ludzi tutaj zgromadzić, skoro własnych nie można?</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#AleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Jan Rulewski.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Krzysztofa Wiechecia z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#KrzysztofWiecheć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Pracy, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, z wielką nadzieją oczekiwał na sprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 1995 r. Pomni dyskusji na 48 i 76 posiedzeniach Sejmu, dyskusji w Komisji Polityki Społecznej i Radzie Ochrony Pracy, byliśmy przekonani, że główny inspektor pracy uwzględni w obecnym sprawozdaniu wnioski i uwagi, jakie zostały sformułowane. Niestety, tak nie jest. Lektura sprawozdania przekonała nas, że odrzuca się krytykę poselską i nie przyjmuje się wniosków zmierzających do poprawy funkcjonowania Państwowej Inspekcji Pracy. Skutkuje to nie tylko brakiem sprecyzowanej filozofii działania tej instytucji w zmienionych warunkach społeczno-gospodarczych, ale także nieumiejętnością dostosowania się do nowej rzeczywistości. Sprawozdanie nie odbiega zatem ani formą, ani treścią od tego, co prezentowano poprzednio na forum Sejmu, z wyjątkiem zmieniającej się statystyki.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#KrzysztofWiecheć">Ze sprawozdania wyłania się obraz pogarszających się z roku na rok warunków bezpieczeństwa i higieny pracy. Obserwuje się wzrost liczby poszkodowanych w wypadkach przy pracy i dotkniętych chorobami zawodowymi oraz pogłębiający się kryzys związany z nagminnym naruszaniem praworządności w stosunkach pracy. Zdaniem Klubu Parlamentarnego Unii Pracy podstaw do optymizmu nie ma, tym bardziej że dane liczbowe serwowane w poprzednim i obecnym roku sprawozdawczym podawane są z ogromną rozbieżnością. Sygnalizujemy to na przykładzie tabel przedstawiających strukturę chorób zawodowych. I tak jeśli chodzi o zespół wibracyjny, w 1994 r. podano wskaźnik 4,9, a w 1995 r. - już 4,2. Tymczasem z danych z tego roku wynika, że w ubiegłym roku był to wskaźnik 6,4. Gdyby czytać tak podane liczby, to można by powiedzieć jedno: nastąpił spadek zachorowalności - i to wyraźny - bo aż o 2 punkty procentowe. Tak jest w odniesieniu do wielu danych przedstawionych w tabelach. Zaiste dziwna to sytuacja. Mamy wrażenie, że Wysoka Izba jest wprowadzana w błąd. Nasuwa się pytanie: Czy świadomie? I kolejne pytanie: Na ile w takim razie wiarygodne są pozostałe dane zawarte w sprawozdaniu? Możemy dodać, że wskaźniki te podawane są w oparciu o to samo źródło: Instytut Medycyny Pracy w Łodzi.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#KrzysztofWiecheć">Z lektury sprawozdania jasno wynika, że nie zmieniają się podstawowe zagrożenia w poszczególnych branżach czy zakładach pracy, np. zagrożenie występujące w zakładach opieki zdrowotnej, prosektoriach. Można by zatem retorycznie zapytać, jaki cel miały kontrole ujęte np. w punktach od 6 do 20 w załączniku nr 3. Bardziej oczekiwalibyśmy odpowiedzi na proste, jak nam się wydaje, pytanie: Jak się ma wzrost liczby przeprowadzonych kontroli, wydawanych decyzji, skierowanych wniosków oraz orzeczonych kar grzywien do poprawy warunków pracy? Zanotowany w 1995 r. prawie 10-procentowy wzrost wypadków przy pracy oraz wzrost liczby stwierdzonych chorób wymaga głębokiego zastanowienia się nad przyczynami takiego stanu rzeczy. Model Państwowej Inspekcji Pracy, który być może sprawdzał się w poprzednim okresie, jest w obecnej dobie przeżytkiem, a przeprowadzane kosmetyczne zmiany nie przynoszą oczekiwanych efektów, gdyż mają znikomy wpływ na kształtowanie optymalnych warunków w relacji prawo — pracodawca — pracownik. Kosmetyczny charakter zmian potwierdza programowe założenie, że doskonalenie metod kontroli i nadzoru jest dla Państwowej Inspekcji Pracy w 1995 r. najważniejszym celem. Zresztą nie po raz pierwszy w tej instytucji wszelkie zmiany organizacyjne — inni mówią: biurokratyczne — są skrywane pod hasłem „doskonalenie metod”. Najistotniejsze jest jednak to, czy przyjęte metody sprawdzają się w praktyce i czy przynoszą konkretne efekty. Niestety, takiej odpowiedzi nie uzyskujemy, bo trudno za nią uznać wykaz tematów kontrolno-nadzorczych z załącznika nr 3, realizowanych w roku sprawozdawczym.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#KrzysztofWiecheć">Główny inspektor pracy podaje, że zadania ustalane centralnie stanowiły tylko 50% przedsięwzięć realizowanych przez Państwową Inspekcję Pracy - my powiedzielibyśmy: aż 50% - resztę zadań ustalały okręgowe inspektoraty pracy, decydując samodzielnie o zakresie przedmiotowym i podmiotowym kontroli oraz formach i metodach działalności profilaktycznej. Wynika z tego istotny wniosek, iż inspektor pracy jako podstawowy organ kontroli jest jedynie wykonawcą centralnych i okręgowych zadań. Stan taki pozostaje w sprzeczności z postanowieniami konwencji nr 81 Międzynarodowej Organizacji Pracy, gdyż programowanie podważa swobodę decyzji inspektorów pracy oraz ogranicza zakres ich niezależności.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#KrzysztofWiecheć">Negatywne strony centralnego programowania przedstawiono we wspomnianym raporcie, wyrażając opinię, że zbyt sztywne ramy działalności narzucane inspektorowi pracy mogą doprowadzić do jego pasywności, zniechęcenia i braku odpowiedzialności. Od siebie mogę dodać, że w środowisku inspektorskim panuje zgodna opinia o osiągnięciu takiego właśnie stanu.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#KrzysztofWiecheć">W raporcie tym za konieczne uznaje się rozwijanie funkcji obserwacji i analizy, mających na celu wielostronne i bardziej efektywne podejście do problemu warunków pracy, ich zmian oraz prewencji. To właśnie działania prewencyjne miałyby na celu równoważenie działań represyjnych. Niestety, w codziennym działaniu, w praktyce kierunek ten, choć bardzo mocno wskazywany, wydaje się słabo akcentowany. Godzi się jeszcze raz powtórzyć: sprawozdanie ugina się pod ciężarem statystyki, inspektor pracy zaś jest coraz częściej postrzegany jako bezduszny biurokrata wyposażony w szeroki wachlarz represyjnych środków.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#KrzysztofWiecheć">Rok 1995 przyniósł wzrost liczby wypadków przy pracy. Fakt ten musi niepokoić, gdyż każdy wypadek i każda choroba to ludzka tragedia. Tymczasem w sprawozdaniu brak najważniejszych przesłanek, które zadecydowały o tak gwałtownym wzroście liczby wypadków, bo przecież nie sposób przyjąć do wiadomości twierdzenia, że wysoka liczba wypadków i stwierdzonych chorób zawodowych jest związana z sytuacją ekonomiczną pracowników, a konkretnie z bezrobociem i niskimi emeryturami (str. 20 sprawozdania).</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#KrzysztofWiecheć">Nie będę się odnosił szczegółowo do części sprawozdania, w której przedstawia się stan warunków bezpieczeństwa i higieny pracy w poszczególnych sekcjach gospodarki, bo, jak się okazuje, obraz ten jest niezmienny od lat i może jedynie świadczyć o bezradności Państwowej Inspekcji Pracy na tym odcinku. Bezradność tę potwierdzają takie oto stwierdzenia:</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#KrzysztofWiecheć">— w rolnictwie stwierdzone nieprawidłowości skłaniają do zintensyfikowania działań (str. 22),</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#KrzysztofWiecheć">— wyniki kontroli w budownictwie wskazują na potrzebę kontynuowania działań kontrolno-nadzorczych (str. 27–28),</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#KrzysztofWiecheć">— przeprowadzanie kontroli w zakładach górniczych miało na celu sygnalizowanie urzędom górniczym zagrożeń (str. 29) itd.</u>
          <u xml:id="u-40.11" who="#KrzysztofWiecheć">Problemem ogromnej wagi w obecnej dobie jest traktowanie przez inspekcję pracy zagadnień dotyczących przestrzegania prawa pracy. Tendencje jego naruszania we wszystkich obszarach potwierdzają wyniki kontroli przeprowadzonych w 1995 r. Na jednym z posiedzeń Rady Ochrony Pracy główny inspektor pracy dostrzegał konieczność powiększenia kadry z wykształceniem prawniczym oraz zwiększenia kontroli z zakresu przestrzegania przez pracowników przepisów prawa pracy. Nie ulega wątpliwości, iż obecnie z chwilą wchodzenia w życie nowelizacji Kodeksu pracy jest to sprawa pierwszorzędnej wagi. Chcemy spytać, ilu pracowników w ogólnych ramach 9-procentowego wzrostu zatrudnienia w Państwowej Inspekcji Pracy w ubiegłym roku zostało zatrudnionych do realizacji wskazanego zadania.</u>
          <u xml:id="u-40.12" who="#KrzysztofWiecheć">Mimo znaczenia, jakie funkcji poradnictwa przypisuje w swym raporcie Trójstronna Misja, zbyto ją w sprawozdaniu zestawieniem kilku liczb oraz sloganem o chęci sprostania oczekiwaniom społecznym. Nie sposób tym oczekiwaniom sprostać dopóty, dopóki głównym celem działalności inspekcji pracy będzie kontynuacja działań represyjnych. Funkcja poradnictwa wymaga zmiany modelu działania tej instytucji, a przede wszystkim ograniczenia działalności kontrolno-nadzorczej na rzecz działalności prewencyjnej, ale nie w kształcie postrzeganym przez Państwową Inspekcję Pracy, której prewencja kojarzy się bardziej z wydawaniem decyzji administracyjnych oraz orzekaniem grzywny za wykroczenia przeciwko prawom pracowniczym niż z systematycznym poradnictwem i współpracą ze wszystkimi partnerami znajdującymi się obecnie na rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-40.13" who="#KrzysztofWiecheć">Prezentowane sprawozdanie mówi o stale pogarszających się warunkach bezpieczeństwa i higieny pracy. Skoro tak jest, to należy spytać, czy nie powinno się w sposób bardziej zdecydowany sięgać po instrument, jakim jest wniosek o wymierzenie dodatkowej składki na ubezpieczenie społeczne oraz decyzja nakazująca ewentualnie zaprzestanie działalności zakładu. Choć w tym wypadku wielu pracowników może utracić miejsce pracy, to czy nie należy zdecydować się na podjęcie niełatwych przecież decyzji o zamknięciu zakładu właśnie dlatego, by nie narażać zdrowia zatrudnionych, bo ono jest najważniejsze, ważniejsze niż samo miejsce pracy. Chcemy jednak wyraźnie podkreślić, że decyzje te muszą być ze wszech miar wyważone i głęboko przemyślane. Wyrażamy w tym miejscu obawę, czy takie cechy ma postanowienie głównego inspektora pracy zmieniające decyzję okręgowego inspektora pracy w Katowicach w sprawie cegielni Parkowa.</u>
          <u xml:id="u-40.14" who="#KrzysztofWiecheć">W części omawiającej współdziałanie z organami władzy ustawodawczej i wykonawczej, organami nadzoru nad warunkami pracy jest mowa o uwzględnieniu w swej działalności postulatów kierowanych przez te gremia. Aż tak dobrze nie jest, rzeczywistość zasadniczo odbiega od zapewnień. Na szczególną uwagę zasługuje polityka kadrowa głównego inspektora pracy. Krytykowano celowość półrocznych ocen kadry inspektorskiej, bardzo technokratyczny sposób oceny jej efektów pracy. Z niepokojem mówiono o tłumieniu krytyki, a także o strachu panującym w tej instytucji.</u>
          <u xml:id="u-40.15" who="#KrzysztofWiecheć">Można by jeszcze wiele o tym mówić, ale jest to debata krótka. Podamy tu tylko jeden przykład, a jest nim odwołanie okręgowego inspektora pracy z uzasadnieniem, że ów nie daje rękojmi właściwego pokierowania urzędem, i powierzenie mu tym razem stanowiska doradcy głównego inspektora pracy, a następnie stanowiska kierownika sekcji kontroli wewnętrznej.</u>
          <u xml:id="u-40.16" who="#KrzysztofWiecheć">Warto by w sprawach konfliktów odwołać się do opinii bezpośrednio zainteresowanych. Jest ona w tym względzie jednoznaczna. Decydują o tym wadliwe struktury organizacyjne oraz mnożenie pozaustawowych ogniw między inspektorem pracy a okręgowym inspektoratem pracy i głównym inspektorem pracy, brak statusu inspektorów określającego kryteria odnoszące się do kariery zawodowej, co podniesione zostało w raporcie Trójstronnej Misji, ograniczenie samodzielności i niezależności, a także wiele innych czynników ograniczających zwykłą ludzką inicjatywę. Wiele zarzutów powtarzanych jest od lat, i, co gorsza, nadal nie tracą one aktualności. Co więcej, polityka ta pogłębia kryzys, w jakim znajduje się Państwowa Inspekcja Pracy.</u>
          <u xml:id="u-40.17" who="#KrzysztofWiecheć">Mamy świadomość tego, że nasza ocena działalności Państwowej Inspekcji Pracy jest bardzo krytyczna, a przecież są takie pola działania, na których odnotowano osiągnięcia. Doceniamy wysiłek ogromnej rzeszy inspektorów i z uznaniem odnosimy się do wszystkich tych inicjatyw, które przynosić będą poprawę istniejącego stanu bezpieczeństwa pracy. W tym miejscu wypada inspektorom powiedzieć po prostu: dziękuję. Jednak z pełną świadomością wypowiadamy te krytyczne słowa, przede wszystkim dlatego, że więcej jest dziś w tej działalności mankamentów niż sukcesów, ale także by wyostrzyć spojrzenie nas wszystkich na problematykę bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przestrzegania prawa pracy w obecnej dobie przemian gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-40.18" who="#KrzysztofWiecheć">Kończąc, chciałbym w kontekście poruszanej problematyki, podobnie jak podczas debaty nad sprawozdaniem z działalności Państwowej Inspekcji Pracy za rok 1994, postawić w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy pytanie: Czy możliwe jest, aby wymagane nowe podejście, nowa koncepcja i metodyka ochrony pracy mogły być realizowane przez obecne kierownictwo Państwowej Inspekcji Pracy? Jak poprzednio, odpowiedź na to pytanie pozostawiam marszałkowi Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Swoją drogą Sejm powinien, a wręcz musi, bardziej interesować się problematyką warunków bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym także rolników, jak również mieć świadomość nieodwołalności, nieodwracalności naszych działań w drodze do Unii Europejskiej. I szkoda, że odbywamy na ten temat tylko debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-40.19" who="#KrzysztofWiecheć">Pani poseł Sienkiewicz chciałbym z tego miejsca podziękować za to, że dzięki jej determinacji doszło w tym roku do tej debaty. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-40.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Krzysztofowi Wiecheciowi.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Ryszarda Burskiego z klubu BBWR i KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#RyszardBurski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Główny Inspektorze Pracy! Zabierając głos w debacie nad sprawozdaniem głównego inspektora pracy za rok 1995, przedstawię stanowisko Klubu Parlamentarnego Konfederacji Polski Niepodległej i Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform oraz Związku Zawodowego „Kontra”. Zarówno mój klub, jak i Związek Zawodowy „Kontra” w całej rozciągłości popierają wnioski zawarte w sprawozdaniu Komisji Polityki Społecznej, przedstawione w imieniu komisji przez panią poseł Krystynę Sienkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#RyszardBurski">Wiadomo, że ustawa z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy - instytucji bezpośrednio podległej Sejmowi Rzeczypospolitej - nakłada na głównego inspektora obowiązek corocznego przedkładania Wysokiej Izbie sprawozdania z działalności Państwowej Inspekcji Pracy za dany rok. I dobrze się stało, że po kilkakrotnym odkładaniu przez Wysoką Izbę możemy w końcu rozpatrzyć przedłożone nam sprawozdanie - sprawozdanie, które zawiera zarówno elementy oceny stanu ochrony pracy w naszym systemie gospodarczym, jak i propozycje poprawy tego stanu, jaki w zakresie szeroko rozumianego prawa pracy ma w naszym kraju miejsce.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#RyszardBurski">Należy skonstatować, że okresowi tzw. transformacji społeczno-gospodarczej nie towarzyszy poprawa warunków pracy. Mało tego, w tym obszarze obserwuje się nawet pewien regres. W stosunku do 1994 r. w roku sprawozdawczym wzrosła o 9,7% bezwzględna liczba wypadków przy pracy oraz z 9,14% do 10,03% wskaźnik wypadków na 1tys. zatrudnionych. Wzrost ten pochodzi głównie z przedsiębiorstw sektora prywatnego i związany jest m.in. z gorszą organizacją pracy bezpiecznej oraz wyposażeniem technicznym tych przedsiębiorstw. Zwłaszcza w małych jednostkach gospodarczych, które odczuwają braki kapitałowe i niskie poczucie stabilizacji, szczególnie w branżach budownictwa, transportu, przemysłu spożywczego i drzewnego, stan warunków pracy jest dalece niezadowalający. Zwiększyła się też nieznacznie liczba nowych zachorowań zawodowych (o 1,5%), jednak wskaźnik tych chorób na 100 tys. zatrudnionych uległ obniżeniu. Osobnym problemem są wypadki i zachorowania zawodowe w rolnictwie indywidualnym. Utrzymują się tu bardzo wysokie wskaźniki wypadków przy pracy rolniczej w porównaniu z pozostałą gospodarką kraju.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#RyszardBurski">Niewątpliwie opisana sytuacja jest wypadkową stanu świadomości tak pracodawców, jak i pracowników oraz ich reprezentacji związkowych; była tutaj już o tym mowa. Ten stan rzeczy jest także - w naszym przekonaniu - wynikiem słabej kondycji ekonomicznej i niskiego poziomu technologicznego większości przedsiębiorstw, co z kolei jest skutkiem polityki społeczno-gospodarczej kolejnych rządów, a także niedoskonałości systemu prawnego obowiązującego w naszym państwie. Dowodziła tego dyskusja odbyta nad systemem prawa karnego. Nadal nie traktuje się stanu warunków pracy jako nieodłącznego elementu procesu gospodarowania, w tym m.in. zarządzania jakością. Nadzór i kontrola sprawowana przez organa Państwowej Inspekcji Pracy powoduje realną poprawę warunków pracy w zasadzie w tych przedsiębiorstwach, do których ona dociera. W 1995 r. przeprowadzono blisko 73 tys. kontroli w 55 tys. zakładów pracy, z których 81% należało do sektora prywatnego. Zatem biorąc pod uwagę blisko 1,3 mln nadzorowanych przez Państwową Inspekcję Pracy przedsiębiorstw, należy stwierdzić, iż realny wpływ na poprawę warunków pracy w Polsce będzie można uzyskać poprzez wprowadzenie zasadniczych rozwiązań systemowych.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#RyszardBurski">W związku z powyższym z inicjatywy Państwowej Inspekcji Pracy trwają w Sejmie prace nad wąską, wręcz niezbędną nowelizacją ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy. Działający w podobnym stanie organizacyjnym nadzór nad warunkami pracy w krajach Unii Europejskiej ma jednak znacznie szersze wsparcie ze strony systemu i organizacji rządowych. Dlatego też wspomniany proces legislacyjny, mający wąski zakres nowelizacyjny, powinien być jak najszybciej pozytywnie zakończony, a Wysoka Izba powinna w jak najszybszym czasie zająć się szerszą nowelizacją ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, zmierzającą w kierunku poszerzenia kompetencji i uprawnień zarówno inspektorów, jak i okręgowych inspektoratów, wkomponowując ich prawa i obowiązki w rozwiązania systemowe.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#RyszardBurski">Zgodnie ze swoim programem działania, uwzględniającym m.in. wnioski i zalecenia formułowane na forum parlamentu i Rady Ochrony Pracy, Państwowa Inspekcja Pracy w 1995 r. doskonaliła metody kontroli i nadzoru nad przestrzeganiem prawa pracy, kładąc szczególny nacisk na ich jakość i skuteczność. Rozwijane były również formy działań prewencyjnych, w tym w rolnictwie indywidualnym, ze szczególnym uwzględnieniem doradztwa, szkolenia partnerów społecznych i promocji ochrony pracy. Znacznie wzrosła liczba środków prawnych stosowanych przez organa Państwowej Inspekcji Pracy.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#RyszardBurski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydaje się jednak, że zasadnicza poprawa stanu warunków pracy w Polsce wymaga uruchomienia energicznych działań ze strony instytucji państwowych i partnerów społecznych ochrony pracy, przy jednoznacznym poparciu parlamentu dla tego celu. Musi istnieć jednoznaczna wola poprawy warunków pracy w Polsce wynikająca ze zrozumienia faktu, iż jest to istotny czynnik poprawy procesów gospodarowania i zbliżenia w tym zakresie do norm Unii Europejskiej oraz utrzymania pokoju społecznego, który stanowi nieodłączny element sprawnego funkcjonowania gospodarki. Zatem musi istnieć swoiste partnerstwo dla ochrony pracy wszystkich sił instytucjonalnych i społecznych, partnerstwo wynikające z głębokiego zrozumienia zagrożeń w tym względzie i korzyści z poprawy warunków pracy.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#RyszardBurski">W rozległej już literaturze z zakresu ochrony pracy często wskazuje się na związek istniejący między nakładami na bezpieczeństwo pracy a ich ekonomicznymi efektami. W piśmiennictwie z zakresu bhp również dość chętnie podkreśla się, że zwiększanie nakładów na warunki pracy sprawia, że poprawiają się także wyniki ekonomiczne firmy - zwykle w dłuższej perspektywie czasowej. Wielu właścicieli firm uważa zaś, że przestrzeganie wysokich standardów bezpieczeństwa pracy skutkuje zwiększeniem kosztów wytwarzania, a tym samym obniżeniem konkurencyjności wytwarzanych dóbr w stosunku do dóbr innych producentów. Stwierdzono negatywny wpływ przemian gospodarczych na stan warunków pracy w małych przedsiębiorstwach - była już o tym również mowa. Właściciele tych zakładów dążą do maksymalizacji zysku - jak największy w jak najkrótszym czasie - i dokonują różnych zabiegów, często niezgodnych z prawem, aby ograniczyć nakłady na poprawę bezpieczeństwa pracy. Brak związków zawodowych i społecznej inspekcji pracy powoduje, że pracownicy w tych przedsiębiorstwach są całkowicie uzależnieni od pracodawcy. Dlatego też niezbędne jest wprowadzenie prawnego obowiązku przygotowania przez pracodawców programów poprawy warunków pracy we wszystkich zakładach, w których występują zagrożenia, szkodliwe czynniki bądź uciążliwości wynikające z tytułu wykonywanej pracy.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#RyszardBurski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W naszym przekonaniu sprawozdanie przedstawia wszystkie potrzebne elementy wymagane przez Konwencję nr 81 Międzynarodowej Organizacji Pracy, zawiera dane Głównego Urzędu Statystycznego o zatrudnieniu i wypadkach przy pracy oraz Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej dotyczące chorób zawodowych, spełnia tym samym wszelkie wymogi w zakresie sprawozdawczości. Mając powyższe na uwadze, popieramy wniosek o przyjęcie przez Wysoką Izbę sprawozdania głównego inspektora pracy za rok 1995. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Ryszardowi Burskiemu.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jana Zaborowskiego, Nowa Demokracja - Koło Poselskie.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma pana posła Zaborowskiego na sali? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę zatem pana posła Cezarego Miżejewskiego z Polskiej Partii Socjalistycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#CezaryMiżejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W jednym z ostatnich numerów „Wiadomości Kulturalnych” prof. Leszek Gilejko, oceniając społeczne koszty transformacji, stwierdził m.in., iż „badania prowadzone w środowiskach pracowniczych wyraźnie wskazują, że warunki pracy i wynikające z nich zagrożenia przesunęły się na trzecie miejsce po prawach pracowniczych i zarobkach na liście najważniejszych zbiorowych potrzeb pracowniczych. Uznaje się je także za jedno z najważniejszych zadań związków zawodowych”.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#CezaryMiżejewski">Sprawozdanie głównego inspektora pracy, które dzisiaj omawiamy, jest zatem okazją do porównań opinii wynikających z subiektywnych ocen pracowników z faktami, które wynikają z działań kontrolnych inspektorów pracy. Fakty te niestety potwierdzają opinie prezentowane w badaniach. Sytuacja w zakresie prawa pracy, wynagrodzeń i warunków pracy jest dość dramatyczna. Ze sprawozdania głównego inspektora pracy wynikają naszym zdaniem dwa podstawowe problemy. Pierwszy to permanentne lekceważenie przez pracodawców obowiązującego prawa. Głębszego zastanowienia wymagają stwierdzenia, iż 60% rozstrzygnięć sądów pracy nie zostało wykonanych w części lub całości. Jest to prawie dwa razy więcej niż w roku 1994. Tak samo zastanawia w informacji, iż co dziesiąty pracodawca złapany na naruszeniu prawa do wynagrodzenia i innych świadczeń pieniężnych nie próbował nawet tłumaczyć się na przykład nieznajomością prawa, niedopatrzeniem, błędem itp. Po prostu nie płacono i już. O czymś świadczą te fakty? Oczywiście o rosnącej bezkarności pracodawców, ale tylko dlatego że jest słaba egzekucja, że słabe są sądy pracy. Wystarczy powtórzyć za posłem Rulewskim: Gdzie jest minister sprawiedliwości, gdzie jest prezes Sądu Najwyższego, którzy powinni zająć się tą sprawą?</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#CezaryMiżejewski">Wydaje się, że w Komisji Polityki Społecznej i Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka powinniśmy przeanalizować kwestię, czy kiedykolwiek wobec rosnącej lawiny przypadków naruszenia prawa wykorzystano odpowiednie zapisy Kodeksu karnego o odpowiedzialności karnej pracodawcy za uporczywe naruszanie praw pracowniczych? Czy kiedykolwiek skorzystano z tych samych zapisów w wypadku naruszania praw związkowych? Mówiła o tym pani poseł Sienkiewicz - 9 spraw w roku 1995. Musimy jako parlament, jako ustawodawcy, postawić tamę bezkarności w naruszaniu praw pracowniczych. Nawet największy wzrost gospodarczy, proces dogmatycznej prywatyzacji nie mogą stać się przyczyną tragedii, upodlenia, które powstają w wyniku naruszeń prawa pracy, zaniżania wynagrodzeń, zmuszania do nadmiernej liczby nadgodzin i pogarszania warunków pracy i warunków socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#CezaryMiżejewski">Drugi podstawowy, zdaniem PPS, problem, który wynika ze sprawozdania, to bierna postawa związków zawodowych i zupełny brak działań organizacji pracodawców. Dane w tej materii budzą wyjątkowy niepokój. Przytoczona na wstępie opinia ukazująca priorytety środowiska pracowniczego powinna zaowocować bardzo zdecydowanym działaniem związków zawodowych. Tymczasem w sprawozdaniu czytamy, iż na wniosek związków zawodowych przeprowadzono zaledwie 751 kontroli, czyli niespełna 1% ogółu przeprowadzonych kontroli w 1995 r. Ten stan utrzymuje się od lat. Przeszkolono ok. 5,5 tys. związkowców w zakresie prawa pracy i układów zbiorowych. O ile mnie pamięć nie myli, nieco więcej istnieje komisji zakładowych w samym Regionie Mazowsze „Solidarności”, a tu mówimy o całym kraju i wszystkich centralach związkowych. W 28% zakładów, gdzie funkcjonują związki zawodowe, nie wybrano społecznego inspektora pracy. Gdy do tego dodamy naruszenia ustawy o zwolnieniach grupowych, nie tylko w zakresie praw pracowniczych, ale praw związkowych oraz zupełną ignorancję w zakresie przygotowywania i rejestracji układów zbiorowych — braki w tym zakresie wykazało blisko 70% nowych układów — to w pełni widzimy mizerię ruchu związkowego w Polsce. Ruchu, który wedle informacji central związkowych powinien zrzeszać ponad połowę zatrudnionych. Gdyby jeszcze bierna postawa związkowców wynikała z bardzo dobrej sytuacji w zakresie stosowania prawa pracy i warunków pracy; jednak sytuacja, jak wiem, jest zdecydowanie inna. Chciałbym podkreślić, że nie jest to wyłącznie problem związków zawodowych czy też pracodawców, którym inspekcja wystawia jeszcze gorszą notę, jest to problem państwa. Jeżeli organizacje, które powołane są do reprezentacji interesów stron stosunku pracy, nie potrafią wypełniać swojej roli, jest to groźne dla całego organizmu państwowego. Oznacza to, zdaniem PPS, potrzebę przygotowania w 1997 r. specjalnego edukacyjnego programu rządowego, który przy aktywnym wsparciu Państwowej Inspekcji Pracy powinien wesprzeć organizacje pracowników i pracodawców w działaniach na rzecz poprawy warunków pracy, stosowania prawa pracy i układów zbiorowych pracy.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#CezaryMiżejewski">Wysoka Izbo! Dzisiaj omawiając sprawozdanie głównego inspektora pracy, musimy mieć świadomość, że od czerwca br. obowiązuje znowelizowany w dużej mierze Kodeks pracy, który zawiera wiele zmian dotyczących obowiązków wobec Państwowej Inspekcji Pracy. Podwyższona została również wysokość grzywien nakładanych przez inspektorów. Mam nadzieję, że sprawozdanie za rok 1996 i sprawozdania za lata następne będą bardziej optymistyczne, ponieważ tak dalej być nie musi, nie może i, miejmy nadzieję, nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#CezaryMiżejewski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Cezaremu Miżejewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#AleksanderMałachowski">Było to ostatnie wystąpienie w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do wysłuchania wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#AleksanderMałachowski">Pierwszego proszę pana posła Zbigniewa Zyska, nie zrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#ZbigniewZysk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To prawda, iż w wielu wypadkach właściciele i kierownicy nowo powstałych zakładów nie zawsze posiadają odpowiednią wiedzę techniczną i prawną. Prawdą jest również, że lekceważący stosunek do reguł prawnych zatrudnienia spowodował w ostatnim okresie m.in. trzykrotny wzrost zatrudnienia bez sporządzenia umowy o pracę, dwukrotny wzrost liczby pracowników bez dopełnienia warunku zgłoszenia pracowników do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego, utrzymanie wysokiego poziomu ilości umów zlecenia, mimo iż charakter zatrudnienia wskazywał na właściwości zawarcia umowy o pracę. Faktem jest, że wiele osób zatrudnionych przed nowelizacją ustawy o zatrudnieniu na umowę zlecenie i umowę agencyjną pracodawcy zatrudniają na zasadzie umów o dzieło, by uniknąć obowiązku płacenia składek na ubezpieczenie. Naruszono w ten sposób przepis w 71% badanych zakładów. Nie przestrzegane są wyroki sądowe, zwłaszcza w zakresie wypłaty należności. Nie przestrzegany jest czas pracy, zwłaszcza w stosunku do pracowników handlu i usług oraz kierowców. Haniebne jest naruszanie przepisów o ochronie pracy młodocianych w warunkach szkodliwych i niebezpiecznych. Z analizy materiałów wynika, że często młodociani zatrudnieni są formalnie jako pobierający naukę zawodu, faktycznie zaś wykorzystywani są do ciężkiej pracy. Szczególnie naganne jest to, że młodocianych opłaca się bardzo nisko.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#ZbigniewZysk">Wiele nieprawidłowości stwierdzono w organizacji i przygotowaniu stanowisk pracy dla niepełnosprawnych w zakładach pracy chronionej, mimo że organizacja tych stanowisk finansowana była również ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#ZbigniewZysk">W okresie sprawozdawczym nastąpił wzrost skarg o 12%, nastąpił również wzrost liczby poszkodowanych o 10%. Pocieszające jest to, że liczba wypadków śmiertelnych zmalała o 2%, a wypadków ciężkich o 6%. Zwiększyła się jednak liczba wypadków w rolnictwie indywidualnym. Nadal najwięcej wypadków powodujących śmierć lub kalectwo zdarza się w takich działach gospodarki, jak budownictwo, działalność produkcyjna, górnictwo i kopalnictwo oraz transport. Słusznie zauważa Państwowa Inspekcja Pracy potrzebę dostosowania aktów prawnych do nowego układu stosunków gospodarczych i społecznych właściwych gospodarce rynkowej, w tym wprowadzenie zasady wypłaty świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, bez konieczności zgłaszania wniosku przez poszkodowanego; nadanie prawomocnym wyrokom sądowym nakazującym wydanie świadectwa pracy lub zmianą jego treści mocy dokumentu wystarczającego do ustalenia uprawnień pracowników; nałożenie na pracodawców stosujących w znacznych ilościach szczególnie niebezpieczne substancje chemiczne nowych przepisów, przy obsłudze najnowszej generacji maszyn, urządzeń i aparatów: tomografów, komputerów i laserów; stosowanie mechanizmów ekonomicznych skłaniających pracodawców do podejmowania przedsięwzięć na rzecz poprawy warunków pracy, w tym ulg inwestycyjnych, preferencji podatkowych, ulg celnych, ale także wprowadzenie ceł zaporowych przy sprowadzaniu do kraju przestarzałych i szkodliwych dla ludzi i środowiska technologii, maszyn i urządzeń.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#ZbigniewZysk">To wszystko prawda, ale w opinii Partii Demokratycznej „Przedsiębiorczość Polska” w całościowej analizie przyczyn i skutków fatalnych warunków pracy w zakładach pracy nie może zabraknąć również oszacowania wpływu nadmiernego fiskalizmu wobec przedsiębiorców. Czy nie jest tak, że w dużej liczbie przypadków niestosowanie przez przedsiębiorców prawa (zaniżanie płac, zwłoka w wypłacaniu należnego wynagrodzenia) jest ukrytą dramatyczną walką przedsiębiorcy o przetrwanie własnego warsztatu pracy, poszukiwaniem drogi mniejszego zła pomiędzy naruszeniem prawa a upadłością własnej firmy? Czy bardzo wysokie opodatkowanie produktu podatkiem dochodowym (40%), VAT (22%), obłożenie płac 49-procentową składką na fundusz emerytalno-rentowy, konieczność zamrożenia znacznych środków na fundusz socjalny, jak również obowiązek zamrażania znacznych środków na wadium w postępowaniach przetargowych nie jest przyczyną, że rozpoczęcie działalności gospodarczej przez ludzi przedsiębiorczych w sytuacji malejących płac pracowniczych i zasobów finansowych jest prawie niemożliwe? A jak jest z kredytami bankowymi na wspomaganie przedsiębiorczości? Który bank zdecyduje się udzielić kredytu przedsiębiorcy chcącemu całe uzyskane środki zaangażować w organizację stanowisk pracy, dostosowanie zakładów do warunków zgodnych z bezpieczeństwem i higieną pracy, a nie w bezpośrednią produkcję? Te fakty nie mogą oczywiście usprawiedliwiać przedsiębiorców wobec faktów rażącego naruszania prawa, niemoralnego postępowania wobec niepełnosprawnych i młodocianych. Nie znajdujemy żadnego usprawiedliwienia dla właścicieli zakładów pracy, którzy naruszeń prawa i oszustw podatkowych i płacowych dokonują z bardzo niskich pobudek, z chęci nadmiernego bogacenia się. Ta grupa przedsiębiorców powinna być surowo oceniana przez organy finansowo-administracyjne i środowisko przedsiębiorców. Partia Demokratyczna „Przedsiębiorczość Polska” uważa jednak, że bez uwzględnienia czynników fiskalnych i kredytowych ogólna ocena stanu ochrony pracy w państwie i kierunków działań zmierzających do poprawy istniejącego stanu jest niepełna. Oczywiście nie odnosi się to do Państwowej Inspekcji Pracy, która takiej analizy pogłębionej dokonać nie może, jednak jest to sygnał dla rządu, który do takiej oceny powinien mieć wszystkie przesłanki, również uwzględniające czynniki fiskalne i kredytowe. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Zbigniewowi Zyskowi.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Józefa Grabka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#JózefGrabek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawozdanie głównego inspektora pracy za rok 1995 nie różni się w zasadniczy sposób od sprawozdań za lata 1993 i 1994. Zawiera jak poprzednio wprowadzenie, osiem rozdziałów i podsumowanie z wnioskami. Ta zupełnie normalna, typowa formuła i forma nie powinna nikogo martwić. Wszystkich jednak, w tym przedstawicieli Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, do którego należę, musi martwić jednoznaczna wymowa sprawozdania, jeśli chodzi o zakres przestrzegania prawa pracy (pogorszenie), rosnącą liczbę wypadków przy pracy, rosnącą liczbę chorób zawodowych, bezwzględne wykorzystywanie młodocianych, a także niepełnosprawnych, łamanie i omijanie prawa pracy oraz wiele innych negatywnych zjawisk. Ten negatywny obraz wynikający ze sprawozdania zobowiązuje, zmusza Wysoką Izbę, cały parlament, rząd, związki zawodowe i związki pracodawców, wszystkich zainteresowanych do określenia przyczyn niepowodzeń, szukania środków zaradczych, dróg poprawy. Szukać należy na zewnątrz, w otoczeniu Państwowej Inspekcji Pracy, szukać należy też wewnątrz tej instytucji, której powierzamy tak trudne i odpowiedzialne zadania. Tylko cząstkę efektów tych poszukiwań i przemyśleń mogę przedstawić w krótkim wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#JózefGrabek">Przede wszystkim inspekcja pracy nie działa w izolacji. Skuteczność działań kontrolnych rośnie, gdy udaje się montować wspólny front uzupełniających się działań realizowanych przez urzędy, instytucje, organizacje. Cieszą więc mnie bardzo zapisane w dokumentach i obserwowane przeze mnie w praktyce na obszarze woj. wałbrzyskiego przejawy i efekty współpracy ze związkami zawodowymi, mimo iż możliwości tej współpracy są za mało przez związkowców wykorzystywane. Pozytywnie i optymistycznie brzmią także meldunki o współpracy ze służbami kontroli legalności zatrudnienia działającymi w wojewódzkich urzędach pracy. Funkcjonuje też współpraca z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, urzędami skarbowymi, organizacjami pracodawców i innymi podmiotami. Nadzieję na rozwój tej współpracy, na wzrost skuteczności równoległych działań, odbierają mi jednak obserwacje praktyczne i stwierdzenia oraz oceny w dokumentach sprawozdawczych. Wymienione instytucje: ZUS, GUS, urzędy pracy, służby fiskusa nie idą w tej współpracy „na całego”. I tak każda z tych firm samodzielnie i samotnie buduje własny system informacji, sama żmudnie zbiera i gromadzi dane (niejednokrotnie te same co partner), chroni je zazdrośnie, powołując się na prawo, używa do własnych celów, buduje (za ciężkie pieniądze) osobne, różne, niekompatybilne systemy informatyczne. Mamy do czynienia z działaniami o wątpliwej celowości, działaniami wielce kosztownymi, nieskoordynowanymi, niepotrzebnie powtarzanymi i powielanymi. Nie takie są potrzeby wynikające z sytuacji na rynku pracy i w dziedzinie ochrony pracy. Nie takie też były intencje ustawodawcy tworzącego w końcówce roku 1995 ustawę o statystyce publicznej. Wnioskuję o pogłębioną analizę tego zjawiska w Wysokiej Izbie i w instytucjach rządowych, o wyciągnięcie i praktyczne wdrożenie wniosków.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#JózefGrabek">Lekarz musi też leczyć się sam. Państwowa Inspekcja Pracy jako urząd nie uniknie konieczności poważnej i odważnej samooceny i ewentualnych zmian wewnętrznych. Kapitałem tej firmy są jej pracownicy, ich potencjał intelektualny i moralny, wiedza, doświadczenie i zaangażowanie. Na podstawie konkretnych obserwacji, sygnałów i opinii społecznych - z pozycji posła i działacza OPZZ - miałem okazję, a nawet przyjemność, wysoko oceniać i publicznie wymieniać osiągnięcia i zasługi ludzi i struktur inspekcji pracy z pierwszej terenowej linii frontu. Nieocenione są efekty ich pracy w dziedzinie szkoleń, instruktażu i doradztwa, w analizie i rejestracji kilkunastu tysięcy układów zbiorowych pracy, w interwencjach po sygnałach wysyłanych przez pracowników. Ta wysoka ocena to zobowiązanie. Tej kadrze, takiej kadrze winni jesteśmy pomoc w każdej postaci. Organizacja pracy tych ludzi winna tworzyć im szanse na maksymalną skuteczność, bo ta kadra chce, może i powinna być dobrze wykorzystana. Dzisiaj zbyt często ludzie ci skarżą się na statystyczną koncepcję i metodykę pracy, na ręczne sterowanie według z góry wyznaczonych zadań nastawionych na wyniki liczbowe. Nawet ze sprawozdania głównego inspektora wynika, że funkcje nadzoru wyrażają się w badaniach, analizach, ocenach, a inspektor pracy ogromną część sił i czasu wkłada w zbieranie informacji i ich formalny zapis.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#JózefGrabek">Nie może nie alarmować duża liczba i postępujący wzrost liczby pracowników merytorycznych inspekcji nie wykonujących czynności kontrolnych. W roku 1995 przybyło ich aż 28%, przy ogólnym wzroście zatrudnienia w inspekcji pracy o 9%. 162 inspektorów uczyniono tzw. nadinspektorami, powierzając im funkcje kierownicze i koordynacyjne, a rezygnując w 50% lub 70% z ich udziału w czynnościach inspekcyjnych. Oprócz zmniejszenia możliwej liczby kontroli spowodowano też w ten sposób konfliktogenne zerwanie więzi merytorycznej między inspektorem a okręgowym inspektorem i głównym inspektorem pracy. Spowodowano też niepotrzebne utożsamianie okręgowego i głównego inspektora pracy z władzą typu urzędniczego. Jest to także odbierane jako wyraz nieufności wobec inspektora, który według przepisów ustawy jest przecież „podstawowym organem kontroli i nadzoru”.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#JózefGrabek">W tym miejscu stawiam więc kolejny wniosek o pogłębioną analizę sygnalizowanych zjawisk kadrowych i organizacyjnych (również przy okazji nowelizacji ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy), o wnioski i działania. Bez tych i innych zmian w omawianych dziedzinach następne sprawozdanie głównego inspektora pracy będzie musiało być podobne do dzisiejszego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Józefowi Grabkowi.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Mieczysława Kasprzaka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#MieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiane sprawozdanie głównego inspektora pracy z działalności Państwowej Inspekcji Pracy za 1995 r. wskazuje, że mimo zwiększenia przez Państwową Inspekcję Pracy liczby kontroli i wykorzystania środków prawnych nie poprawia się stan przestrzegania prawa pracy. Zjawisko to niepokoi. Pracodawcy bowiem nadal nie rozumieją, że to właśnie oni, a nie kto inny odpowiadają za przestrzeganie prawa pracy i zapewnienie zatrudnionym pracownikom bezpiecznej i higienicznej pracy.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#MieczysławKasprzak">Krytycznie należy ocenić brak dostatecznego zainteresowania organów założycielskich i organizacji pracodawców w sprawy praworządności w stosunkach pracy i podnoszenia świadomości prawnej kierownictwa nadzorowanych zakładów.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#MieczysławKasprzak">Niewątpliwie zjawisko pogarszania się sytuacji w zakresie przestrzegania prawa pracy, szczególnie przepisów mających wpływ na bezpieczeństwo pracy, ma również źródła w słabej kondycji ekonomicznej wielu podmiotów gospodarczych i w oszczędnościach zakładów pracy na bezpieczeństwie. Jest to proces złożony, wymagający obok rozwiązań natury ekonomicznej zmiany rozumienia powiązania skutków ekonomicznych zakładu z zapewnieniem zatrudnionym pracownikom odpowiednich warunków pracy.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#MieczysławKasprzak">Nowelizacja Kodeksu pracy i wydanie szeregu przepisów wykonawczych uwzględniających realia i postęp naukowy powinny przyczynić się do poprawy sytuacji w zakresie przestrzegania prawa pracy, jakkolwiek niemal powszechnie podnoszonym zarzutem przez pracodawców jest to, że nowe rozwiązania prawne, np. dotyczące tworzenia funduszu socjalnego w zakładach pracy zatrudniających kilku czy kilkunastu pracowników, wypłacania zaliczek, prowadzenia skomplikowanej dokumentacji pracowniczej, idą zbyt daleko i wprowadzone zostały bez rozeznania realiów, potrzeb oraz możliwości tych zakładów.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#MieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podobnie jak w poprzednich sprawozdaniach głównego inspektora pracy również w sprawozdaniu za rok 1995 można stwierdzić negatywne zjawiska i trendy. I tak, jak już wcześniej powiedziano, nie został zahamowany wzrost liczby wypadków przy pracy w gospodarce narodowej; wzrost ten następuje głównie w prywatnych zakładach pracy. Dalej, w przeciwieństwie do całej gospodarki narodowej, gdzie obserwowano nieznaczny spadek liczby wypadków śmiertelnych, w rolnictwie indywidualnym liczba ta w dalszym ciągu wzrasta. Z lektury sprawozdania wynika, że w 1995 r. w gospodarstwach rolnych zginęło 318 osób, a wskaźnik wypadkowości ze skutkiem śmiertelnym w rolnictwie był czterokrotnie większy niż w całej gospodarce narodowej. Gdybyśmy chcieli przedstawić to obrazowo, to oznacza, że w średniej wsi, liczącej ponad 300 gospodarstw, w każdym gospodarstwie ginie jedna osoba. Dane te są, moim zdaniem, niepełne, gdyż są oparte wyłącznie na danych dotyczących odszkodowań płaconych przez KRUS, nie uwzględnia się w tych zestawieniach dwuzawodowców, którzy nie są ubezpieczeni w KRUS, a też ulegają wypadkom, też giną. Podobnie jak w całej gospodarce narodowej, tak i w rolnictwie w znacznie większym zakresie na wypadkowość ma wpływ niska dochodowość gospodarstw rolnych. Pozyskany często z demobilu wyeksploatowany sprzęt, brak środków na zabezpieczenia, na osłony, nie zawsze właściwie prowadzone we własnym zakresie - ze względu na brak środków - remonty i przeglądy mają bardzo duży wpływ na wypadkowość.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#MieczysławKasprzak">W tym zakresie za niezbędne należy uznać następujące działania. Po pierwsze, szeroką akcję profilaktyczną prowadzoną przez KRUS, organizacje społeczno-zawodowe i PIP. Tu chciałbym powiedzieć, że w woj. przemyskim Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego już od trzech lat, wspólnie z Wojewódzkim Związkiem Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, prowadzi olimpiady na temat bezpiecznej i higienicznej pracy w rolnictwie. Olimpiady te cieszą się dużym zainteresowaniem, jednak brakuje środków na popularyzację, na nagrody, na większe upowszechnianie tego. Dalsza sprawa to większa popularyzacja w środkach masowego przekazu kwestii zagrożeń wynikających z niebezpiecznej pracy w rolnictwie. Następna sprawa to zwiększenie odpowiedzialności ekonomicznej za skutki wypadków i chorób zawodowych przez zróżnicowanie składki ubezpieczeniowej - już wcześniej koledzy na ten temat mówili - ulgi inwestycyjne i podatkowe, stosowane w przypadku podejmowania działań profilaktycznych, zapobiegawczych przez pracodawców. Uważam również, że Państwowa Inspekcja Pracy powinna nasilić działania w zakresie różnych form doradztwa, które powinno poprzedzać stosowanie odpowiedzialności karnej za wykroczenia, z wyłączeniem oczywiście wypadków, które nastąpiły z winy umyślnej, nie zawsze bowiem represja jest najwłaściwszym środkiem oddziaływania.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#MieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsza debata nasuwa pewne refleksje. Już po raz kolejny przyjmujemy sprawozdanie Państwowej Inspekcji Pracy. Jest ono dość obszerne, czytelne i przejrzyste. Zawarte w nim informacje ukazują ogromny wysiłek i wkład wielkich rzesz ludzi zatrudnionych w inspekcji pracy, zaangażowanych w tę działalność. Z drugiej jednak strony z roku na rok liczba wypadków ciągle wzrasta, sytuacja w tym zakresie nie ulega poprawie. Jest to zjawisko niepokojące. Dlatego też z tej trybuny, tutaj na tej sali, pomimo tak niskiej frekwencji - ale widzę, że na galerii frekwencja jest dość duża - należy głośno krzyczeć: Tak dalej być nie może. Ten głos musi dotrzeć do wszystkich, którzy mają jakikolwiek wpływ na podejmowanie decyzji, jeśli chodzi o sytuację w zakresie bezpiecznej pracy.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#MieczysławKasprzak">Wnoszę o przyjęcie sprawozdania głównego inspektora pracy za 1995 r. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Mieczysławowi Kasprzakowi.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Władysława Adamskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WładysławAdamski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Debata nad sprawozdaniem głównego inspektora pracy za 1995 r. jest okazją do omówienia wielu problemów zarówno z zakresu prawa pracy, jak i działalności inspekcji. Ten szeroki wachlarz zagadnień nie jest jednak niczym niezwykłym, zakres działalności inspekcji pracy ma bowiem bezpośredni związek ze sprawami obywatelskimi. To naturalnie rodzi oczekiwania społeczne. Dotyczą one głównie aktywnego przeciwdziałania patologiom wynikającym z naruszania prawa pracy. Odnieść to można zwłaszcza do spółek prywatnych, w których zbyt często widzi się w pracowniku nie człowieka, lecz tylko ślepą siłę roboczą, w których prawo pracy dla niektórych właścicieli i prezesów jest co najwyżej nie wiążącym postulatem, można by rzecz - kpiną. Na ten temat można by jednak mówić bardzo wiele. Ograniczę się więc do zaakcentowania nieco innych aspektów działalności inspekcji.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WładysławAdamski">Najpierw kilka zdań dotyczących poradnictwa prawnego z zakresu stosunku pracy oraz załatwiania skarg obywateli z tego wynikających. Na wstępie warto zwrócić uwagę, że zapotrzebowanie społeczne na tego rodzaju działalność stale rośnie. I tak na przykład w okręgu kieleckim w 1992 r. udzielono około 10 tys. porad, w 1993 r. - około 17 tys., w 1994 r. - 18 tys., ale w 1995 r. - już prawie 24 tys. W zdecydowanej przy tym większości z porad tych korzystają pracownicy, i to głównie jeśli chodzi o należne im prawa wynikające ze stosunku pracy. Nie wyczerpuje to jednak istoty sprawy. Trzeba bowiem równocześnie podkreślić wzrost zapotrzebowania na poradnictwo w gronie pracodawców. Dotyczy to zwłaszcza małych firm prywatnych. Powoduje to, iż wymieniona działalność inspekcji pracy staje się nieodłącznym elementem jej funkcjonowania. Co więcej, trzeba przewidywać jej stały rozwój - co bardzo mocno akcentuję, abyście państwo nie byli zaskoczeni.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#WładysławAdamski">Zbliżonym zagadnieniem jest też działalność interwencyjna organów PIP związana ze skargami pracowników wynikającymi z naruszania ich praw. Od trzech lat wpływa średnio około 800 skarg. Charakterystyczne jest przy tym to, iż ponad 90% skarg wiąże się ze sferą roszczeń pracowniczych, poza warunkami i bezpieczeństwem pracy. Około 70% rozpatrywanych skarg potwierdza przy tym ich zasadność, a więc i słuszność racji pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#WładysławAdamski">Wysoki Sejmie! Zarysowałem na przykładzie okręgu kieleckiego pewne fakty. W obu poruszonych wyżej aspektach najistotniejsza jest jednak powszechność dostępności obywateli do uzyskiwania porady, a także w trybie skargowym ochrony swych interesów. Z powodu ograniczeń czasowych nie będę tych wątków rozbudowywał. Myślę, że to państwo ze zrozumieniem przyjmiecie. Sygnalizuję te dwa wybrane zagadnienia, odbiegające swym charakterem od podstawowego kontrolnego działania organu nadzoru i kontroli, jakim jest Państwowa Inspekcja Pracy, wydaje mi się jednak, że z punktu widzenia odczuć społecznych - właśnie odczuć społecznych - są to sprawy nie mniej ważne od innych, rutynowo już przypisywanych inspekcji pracy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Władysławowi Adamskiemu.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Grażynę Kotowicz z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#GrażynaKotowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest to już moje drugie wystąpienie w debacie poświęconej sprawozdaniu głównego inspektora pracy. Pierwsze dotyczyło oczywiście sprawozdania za 1994 r. Poprzednie wystąpienie dotyczyło bezpieczeństwa pracy w przemyśle spożywczym, a obecnie - po zapoznaniu się ze sprawozdaniem głównego inspektora pracy za 1995 r., a także przekazanym mi sprawozdaniem za ten okres okręgowego inspektora pracy w Krakowie - pragnę skoncentrować się bardziej na działalności prewencyjnej Państwowej Inspekcji Pracy, co ma istotne znaczenie zwłaszcza po wejściu w życie znowelizowanego Kodeksu pracy. Następnie pragnę ustosunkować się do realizacji wniosków ujętych w moim poprzednim wystąpieniu. Są one w trakcie realizacji lub już załatwione. W trakcie załatwiania jest sprawa zatrudnienia kontrolerów pracy. Kandydaci na kontrolerów rozpoczęli już pierwszy etap szkolenia i dalsze działania uzależnione są od zmian w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#GrażynaKotowicz">Została również dotrzymana obietnica okręgowego inspektora pracy w Krakowie dotycząca prowadzenia w gminach działalności poradniczej dla pracodawców. Z poradnictwa tego w gminie Łużna, w której jestem wójtem, skorzystało ok. 50 osób. Porad udzielał okręgowy inspektor pracy oraz nadinspektor pracy, kierownik oddziału w Nowym Sączu.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#GrażynaKotowicz">Poradnictwo jako element poprzedzający kontrolę w jednostkach funkcjonujących w gminach jest jednym ze stałych elementów pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w Krakowie i zasługuje na rozpowszechnienie. Na marginesie pragnę zaznaczyć, że według mojej oceny o efektywności i skuteczności działania Państwowej Inspekcji Pracy decyduje również dobra współpraca nadinspektora pracy jako pośredniego szczebla kierowania w okręgu z władzami wojewódzkimi i władzami gmin. Muszę powiedzieć na przykładzie województwa nowosądeckiego, że ta współpraca układa się bardzo dobrze. Obserwuję od roku wzmożoną aktywność kierownictwa Okręgowego Inspektoratu Pracy w Krakowie we współpracy z parlamentarzystami i również z władzami wojewódzkimi i samorządowymi oraz innymi organizacjami, zwłaszcza pracodawców i pracowników.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#GrażynaKotowicz">Wiem, że w Okręgowym Inspektoracie Pracy w Krakowie działają trzy komisje ochrony pracy, których pracami bezpośrednio kieruje okręgowy inspektor pracy. Jest to organ opiniodawczo-doradczy okręgowego inspektora pracy, w którego skład wchodzą m.in. dyrektorzy organów nadzoru i kontroli nad warunkami pracy.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#GrażynaKotowicz">Na jednym z ostatnich posiedzeń komisji ochrony pracy w Nowym Sączu była omawiana sprawa występowania niekorzystnego zjawiska w woj. nowosądeckim objawiającego się zwiększeniem liczby chorób zawodowych u nauczycieli. Z przekazanego mi sprawozdania okręgowego inspektora pracy w Krakowie wynika, że w woj. nowosądeckim nastąpił wzrost liczby chorób narządu głosu z 50 w 1991 r. do 156 w 1994 r. oraz 205 w 1995 r. Stan ten, uważam, wymaga głębokiego przeanalizowania. Przeprowadzone kontrole pilotażowe w 1996 r. dały podstawę do włączenia tego zadania do zadań centralnych Państwowej Inspekcji Pracy w 1997 r. Szybka reakcja Państwowej Inspekcji Pracy na niekorzystne zjawiska zasługuje tutaj na podkreślenie. Myślę, że o wynikach ww. kontroli powinni być powiadomieni parlamentarzyści natychmiast po ich zakończeniu i podsumowaniu. Problem ten oczywiście jest również problemem społecznym związanym z działalnością służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#GrażynaKotowicz">W moim poprzednim wystąpieniu mówiłam o konieczności położenia szczególnego nacisku na edukację pracodawców i pracowników w związku z wejściem w życie znowelizowanego Kodeksu pracy. Na uwagę zasługuje również utworzenie w Gorlicach w woj. nowosądeckim z inicjatywy okręgowego inspektora pracy w Krakowie przedstawicielstwa ośrodka szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy we Wrocławiu. Utworzenie tego przedstawicielstwa zapewnia wysoki poziom przekazywanej wiedzy z zakresu ustawodawstwa pracy pracodawcom i pracownikom - na wszystkich turnusach frekwencja jest bardzo wysoka.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#GrażynaKotowicz">Tych kilka poruszonych przeze mnie, dosłownie kilka, spraw nie wyczerpuje wszystkich wielkich problemów związanych z działalnością prewencyjną Państwowej Inspekcji Pracy. Po analizie sprawozdania głównego inspektora pracy za 1995 r. jestem oczywiście za jego przyjęciem bez uwag.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Grażynie Kotowicz.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kowalczyka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#StanisławKowalczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podejmując dziś dyskusję nad sprawozdaniem z działalności Państwowej Inspekcji Pracy za 1995 r. z uwagi na ograniczony czas chcę się jedynie skoncentrować na dwóch problemach: jeden dotyczy zagrożeń występujących w budownictwie, drugi - warunków pracy inspektora pracy. Jak wynika z przedstawionego raportu głównego inspektora pracy, w gospodarce narodowej występują nadal działy i branże, w których, mimo symptomów pewnej poprawy, rodzaje i rozmiary zagrożeń nie uległy istotnym zmianom. Dotyczy to również budownictwa, w którym w skali całego kraju odnotowano w stosunku do 1994 r. wzrost liczby wypadków i niewielki spadek w grupie wypadków śmiertelnych. Na przykładzie Okręgowego Inspektoratu Pracy w Olsztynie mogę stwierdzić, że pomimo kontynuowania przez ten okręg intensywnych działań kontrolnych i prewencyjnych, których osobiście byłem i jestem świadkiem, nie nastąpiła w budownictwie radykalna poprawa stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#StanisławKowalczyk">Z raportu wynika, że zjawisko to występuje również w pozostałych okręgach. Nie można dopatrywać się tu opieszałości czy małej skuteczności działania inspektorów pracy. Wręcz przeciwnie, należy stwierdzić, że mamy sprawny i dobrze przygotowany aparat kontrolny w postaci Państwowej Inspekcji Pracy. Z informacji, jakie uzyskałem, wynika, że Państwowa Inspekcja Pracy jest jedną z nielicznych jednostek kontrolnych, które pochwalić się mogą tak dużą ilością wydanych środków prawnych. Mimo tak represyjnych działań inspektorów prowadzone kontrole w budownictwie wciąż wykazują, że stan warunków pracy jest wysoce niezadowalający. Przyczyną tego niewątpliwie jest zła sytuacja ekonomiczna większości przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#StanisławKowalczyk">Nie negując potrzeby wizytacji placów budów przez inspektorów pracy i podejmowania natychmiastowych, doraźnych działań w celu eliminowania zagrożeń, dostrzegam konieczność rozszerzania form oddziaływania prewencyjnego. Moim zdaniem powinno ono odbywać się w dwóch płaszczyznach czy też na dwóch szczeblach. Z jednej strony należy wymuszać na przedsiębiorstwach działania natury organizacyjnej, w szczególności dotyczące profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników, szkoleń w zakresie bhp, dodatkowych uprawnień kwalifikacyjnych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych, opracowywania projektów organizacji robót i ich przestrzegania oraz współdziałania podwykonawców w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Z drugiej strony chodzi o pozyskanie przez inspekcję pracy sojuszników wśród innych organizacji kontrolnych, służb powołanych do podobnych zadań oraz o szersze eksponowanie problematyki bezpieczeństwa pracy w świadomości społecznej. W odniesieniu do budownictwa chodzi tu o takich sojuszników, jak organy państwowego nadzoru budowlanego, nadzoru inwestycyjnego, straż pożarna, straż miejska itp.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#StanisławKowalczyk">W działalności organów nadzoru i kontroli bardzo ważną sprawą jest jakość pracy. Priorytetowe traktowanie jakości pracy przy sygnalizowanym rozszerzonym zakresie zadań stawianych przed Państwową Inspekcją Pracy moim zdaniem wymagało będzie:</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#StanisławKowalczyk">— Wydzielenia wąskiej grupy inspektorów specjalizujących się w danej problematyce. Podział terytorialny zakładów do kontroli powoduje, że inspektor napotyka różne problemy techniczne i technologiczne, gdzie wymagana jest specjalistyczna wiedza, by prawidłowo ocenić istnienie zagrożeń zawodowych. Nie można oczekiwać od inspektorów z przygotowaniem prawniczym, by poprawnie rozstrzygali zagadnienia techniczne, a technicy — problemy prawne.</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#StanisławKowalczyk">— Wydłużenia czasu przeznaczonego na pobyt inspektora pracy w zakładzie w celu lepszego udokumentowania stwierdzonych nieprawidłowości. Pośpiech w działalności nadzorczo-kontrolnej powoduje, że materiały inspektorów pracy są mało czytelne i powierzchowne. Szczególny nacisk powinien być położony na udokumentowanie winy sprawców wykroczeń. Samo przyznanie się obwinionego do popełnienia wykroczenia podczas stawiania mu zarzutów nie zawsze znajduje uznanie sądu. Dlatego istnieje potrzeba wydłużenia czasu potrzebnego na przygotowanie się inspektora do kontroli.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#StanisławKowalczyk">— Rozważenia, czy... To już może ominę.</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#StanisławKowalczyk">Jako członek Rady Ochrony Pracy z satysfakcją zauważam zdecydowanie i gotowość kierownictwa Głównego Inspektoratu Pracy uwzględniania warunków wiążących się z sytuacją ekonomiczną kraju w dziedzinie ochrony pracy. Pragnę podkreślić, że pozytywne wyniki zmian w strukturze i organizacji działania Państwowej Inspekcji Pracy są efektem rozważnych i przemyślanych działań kierownictwa Głównego Inspektoratu Pracy, w myśl sugestii wypracowanych na posiedzeniach Rady Ochrony Pracy.</u>
          <u xml:id="u-56.8" who="#StanisławKowalczyk">Wnoszę o przyjęcie przez Sejm sprawozdania głównego inspektora pracy za 1995 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Stanisławowi Kowalczykowi.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Henryka Kisielewskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma pana posła Kisielewskiego.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jacka Kasprzyka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JacekKasprzyk">Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Wielokrotnie dyskutujemy na temat Państwowej Inspekcji Pracy. I po dokładnym przeanalizowaniu materiału, na podstawie swoich kontaktów z Państwową Inspekcją Pracy w Opolu, w Częstochowie, wyrażam duże uznanie dla pracy tej placówki. Myślę, że raport jest bardzo dokładnie przygotowany, z bardzo dobrymi wnioskami.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#JacekKasprzyk">Przyjmując to sprawozdanie, należy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy z zasadami przestrzegania prawa pracy, z bezpieczeństwem pracy w Polsce jest dobrze. Stwierdzam, że jest bardzo źle. Wynika to również z kontroli i wniosków przedstawionych przez inspekcję pracy, głównie dotyczących zawierania umów o pracę, wypłacania wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych, przede wszystkim w przedsiębiorstwach przeżywających trudności ekonomiczne i tych będących w likwidacji czy upadłości.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#JacekKasprzyk">Sprawy nie uregulowanego czasu pracy. Wysoka Izbo, w Polsce ośmiogodzinny czas pracy, szczególnie w sektorze prywatnym, stał się fikcją. Z papierów i zawieranych umów wynika, że pracownik pracuje krócej, a w rzeczywistości ten czas pracy jest o wiele dłuższy. Bardzo źle zaczyna się przedstawiać ochrona miejsc pracy młodocianych, wynika to z wniosków kontrolnych, oraz - co powinno budzić szczególny niepokój na tej sali - pracy w warunkach szkodliwych, dotyczy to również zatrudniania inwalidów i osób niepełnosprawnych. Należałoby zadać pytanie, dlaczego w Polsce tak się dzieje. Ano dzieje się to z bardzo prostej przyczyny: w Polsce wyżej stawia się kapitał aniżeli pracę i za tym idzie cały mechanizm legislacyjny. To my w tej Izbie - mówiłem o tym w zeszłym roku i w innych latach - odpowiadamy za to, co się w polskim prawie pracy dzieje i jak wygląda sytuacja polskich pracowników na terenie naszego kraju, bez względu na to, czy to będą kobiety, czy to będą młodociani i osoby niepełnosprawne. My jako Wysoka Izba, przyjmując obowiązek nadzoru nad Państwową Inspekcją Pracy, nad prawem pracy, ponosimy w pełni odpowiedzialność za to, co się dzieje na naszym rynku pracy. Dlatego też ze względu na ograniczony czas proponuję - po rozważeniu przez Prezydium Sejmu i Wysoką Izbę - przeprowadzenie w najbliższym czasie długiej, pełnej debaty na temat warunków pracy, systemu legislacyjnego, nowych rozwiązań prawnych, również tych postulowanych przez Państwową Inspekcję Pracy, aby dać instrumenty tym, którzy będą rywalizowali w relacji pracodawca - pracobiorca. Dzisiaj człowiek traktowany jest w wielu przypadkach jako uduchowiona maszyna.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#JacekKasprzyk">Należałoby się również zastanowić, czy nie powołać nadzwyczajnej komisji lub podkomisji w ramach Komisji Polityki Społecznej, która zajęłaby się tą problematyką. Rozwiązywaliśmy poprzez nadzwyczajną komisję problem restrukturyzacji, prywatyzacji, to była Komisja Nadzwyczajna do spraw paktu o przedsiębiorstwie państwowym, może w ślad za tym coś powinno iść.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#JacekKasprzyk">O wielu sprawach już powiedziano. Szerzej o roli związków zawodowych, o systemie ochrony pracy mówił pan poseł Miżejewski. Polskie związki zawodowe nie mają możliwości strzec do końca interesów swoich pracowników. Polskie prawo dotyczące uprawnień związków zawodowych daje im możliwości opiniowania. Wobec dużego niedowładu organizacyjnego oraz upolitycznienia związków zawodowych należałoby się zastanowić nad zmianą ustawy o związkach zawodowych, aby przynajmniej rozważyć taką propozycję, czy związki zawodowe nie powinny mieć większego wpływu, prawa nie do opinii, lecz do decyzji, w sprawie kształtu i wielkości zatrudnienia, aby mogły kontrolować bezpośrednie relacje pomiędzy pracodawcą a pracobiorcą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Jackowi Kasprzykowi.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jacka Cieciórę z Polskiego Stronnictwa Ludowego. Zdaje się, że go nie ma.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę zatem pana posła Wojciecha Nowaczyka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Nie ma pana posła Nowaczyka.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Dorotę Dancewicz z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanko, pani klub ma jeszcze 5 minut - wszyscy, a jest zapisanych 6 osób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#DorotaDancewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odnosząc się do sprawozdania z działalności Państwowej Inspekcji Pracy za rok 1995, chcę się ustosunkować do informacji dotyczącej powołania Wojewódzkiej Komisji Ochrony Pracy przy okręgowym inspektorze pracy w Opolu. Informacja podana w sprawozdaniu, moim zdaniem, jest niewystarczająca i nie wyjaśnia roli tej komisji. Wojewódzka Komisja Ochrony Pracy działająca na terenie woj. opolskiego powstała z inicjatywy okręgowego inspektora pracy przy poparciu wojewódzkich struktur związkowych. Jeśli zatem zważyć na fakt, że przestrzeganie prawa pracy w naszym kraju jest wysoce niepokojące, a procesy związane z restrukturyzacją i prywatyzacją, także powstawanie wielu nowych podmiotów gospodarczych, powodują wzrost naruszeń przepisów ochrony pracy, to rola komisji jest szczególnie istotna i wartościowa, a zarazem nowatorska w swym działaniu. Człon komisji tworzą najaktywniejsi społeczni inspektorzy pracy, których zadaniem jest aktywizowanie i pomoc społecznym inspektorom pracy słabo działającym. Komisja angażuje i integruje organizacje, urzędy i instytucje na rzecz poprawy warunków pracy i praworządności w stosunkach pracy w zakładach. Pełni zatem rolę koordynatora i inicjatora spraw ochrony pracy na szczeblu województwa.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#DorotaDancewicz">Głównym założeniem programowym komisji jest działalność w zakresie:</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#DorotaDancewicz">— udzielania pomocy merytorycznej i wsparcia w celu popularyzowania uprawnień społecznej inspekcji pracy i związków zawodowych,</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#DorotaDancewicz">— nagłaśnianie pozytywnych przykładów działalności społecznych inspektorów pracy i związków zawodowych na rzecz poprawy warunków pracy i praworządności w stosunkach pracy,</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#DorotaDancewicz">— organizowanie wymiany doświadczeń w zakresie poprawy warunków pracy dzięki dobremu funkcjonowaniu społecznych inspektorów pracy i związków zawodowych,</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#DorotaDancewicz">— prowadzenie doradztwa technicznoprawnego i szkolenie społecznych inspektorów pracy oraz działaczy związkowych,</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#DorotaDancewicz">— uaktywnienie członków stowarzyszeń społeczno-zawodowych, organizacji naukowo-technicznych i oświatowych do działania na rzecz ochrony pracy,</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#DorotaDancewicz">— przekazywanie informacji i opracowań związkom zawodowym, pracodawcom i administracji o stanie warunków pracy i praworządności w stosunkach pracy w zakładach naszego województwa.</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#DorotaDancewicz">Członkowie komisji będący zakładowymi i społecznymi inspektorami pracy otrzymują pod patronat 2–3 zakłady pracy w celu zaktywizowania społecznej inspekcji pracy mało efektywnej, a tym samym likwidują setki usterek i zagrożeń wypadkowych. Podczas wspólnych przeglądów stanowisk pracy wymieniają informacje i doświadczenia. Powyższe oddziaływania przyniosły szereg wymiernych korzyści w postaci powołania bądź zaktywizowania społecznego inspektora pracy, nie tylko w zakładach państwowych, ale także w zakładach prywatnych i spółkach.</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#DorotaDancewicz">Komisja prowadzi również działalność szkoleniową, która cieszy się dużym powodzeniem, ponieważ szczególną uwagę zwraca na wyrobienie umiejętności wyszukiwania zagrożeń wypadkowych i nieprawidłowości oraz poprawnego formułowania zaleceń i uwag pokontrolnych przez społecznych inspektorów pracy.</u>
          <u xml:id="u-60.10" who="#DorotaDancewicz">Bardzo dobrą formą działalności komisji są posiedzenia wyjazdowe w zakładach pracy, które powodują trwałą poprawę warunków pracy. Posiedzenia wyjazdowe pozwalają również na wymianę informacji i doświadczeń przez pracodawców, związki zawodowe, służby BHP o metodach ich pracy i funkcjonowania.</u>
          <u xml:id="u-60.11" who="#DorotaDancewicz">Z satysfakcją muszę stwierdzić, że o omawianej komisji pisano w dziennikach lokalnych, mówiono w rozgłośniach radiowych i w regionalnej telewizji.</u>
          <u xml:id="u-60.12" who="#DorotaDancewicz">Mam pytanie do pana inspektora pracy: Jak pan ocenia działalność komisji ochrony pracy w Opolu i Kaliszu, na jakim etapie jest powstawanie podobnych komisji i czy one służą dobru polegającemu na poprawie warunków pracy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Dorocie Dancewicz.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Józefa Nowickiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#AleksanderMałachowski">Ma pan tylko minutę, panie pośle. Może pan woli przekazać tekst przemówienia w całości do druku, jako nie wygłoszone z braku czasu?</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Sienkiewicz: Tylko swój wniosek pan zgłosi, panie Józefie.)</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#AleksanderMałachowski">Może pan zgłosić wniosek, a przemówienie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#JózefNowicki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#JózefNowicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ze względu na duży niedoczas postaram się odnieść tylko do jednej sprawy, która została zawarta w wystąpieniu mojego kolegi klubowego Wita Majewskiego, a mianowicie do innego niż w tej chwili podporządkowania inspekcji pracy.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#JózefNowicki">Uważam, że dzisiaj mówić o tym jest jeszcze przedwcześnie, chociażby z jednego zasadniczego względu - państwo jest nadal, jeśli nie największym, to jednym z największych pracodawców i usytuowanie inspekcji pracy jako organu kontrolnego w resorcie, który działa w ramach rządu, jest przedwczesne. Sądzę, że stosunkowo niewielkie pogorszenie warunków pracy w trudnym okresie transformacji w gospodarce możemy zawdzięczać właśnie temu, że inspekcja podporządkowana jest Sejmowi.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#JózefNowicki">Chciałbym jednocześnie powiedzieć, że nie znam takiego stanowiska klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, które mówiłoby o konieczności podjęcia jakichkolwiek prac w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Wszystkie kluby wyczerpały swój czas.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę zatem o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej pana Leszka Kwiatka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#LeszekKwiatek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie jestem upoważniony do wypowiedzi w imieniu rządu. Jeśli wolno, pragnę zatem tylko odnieść się do niektórych kwestii w imieniu obecnego kierownictwa Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej w jego czasowo rzeczywiście niepełnym składzie. W ten sposób chciałbym dać świadectwo temu, że wbrew sugestiom pana posła Rulewskiego, nie panuje w naszym resorcie bezkrólewie. Wręcz przeciwnie - jako jedyny z obecnych tu przedstawicieli resortów mam prawo stwierdzić, że panuje wyjątkowa dyscyplina, panie pośle, dzięki twardej ręce pełniącego obowiązki ministra pana Manickiego.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#LeszekKwiatek">Treść sprawozdania Państwowej Inspekcji Pracy przyjęliśmy w naszym resorcie z uznaniem i zainteresowaniem. Mamy pewne uwagi krytyczne i sprostowania, ale nie są one takiej natury, abym miał obowiązek powtarzania ich z tej trybuny. Są to uwagi drobne. Natomiast jeśli chodzi o przebieg debaty nad tym sprawozdaniem, wyłoniło się kilka wątków, do których chciałbym się ustosunkować.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#LeszekKwiatek">Pierwsza kwestia to twierdzenie, że rząd zaniechał reform w zakresie prawa pracy. Jeśli wolno, chciałbym zdecydowanie przeciwstawić się takiej ocenie, takiemu twierdzeniu i powiedzieć, że właśnie obecny rok był bardzo efektywny, jeśli chodzi o nowelizację oraz wydanie nowych aktów prawnych dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Przebudowany został X dział kodeksu - bezpieczeństwo i higiena pracy, w którym wprowadzono szereg nowych regulacji dotyczących na przykład stosowania substancji chemicznych, powoływania komisji bezpieczeństwa i higieny pracy, praw pracownika do powstrzymania się od pracy w przypadku zagrożeń. Wydanych zostało również wiele aktów wykonawczych do Kodeksu pracy, w tym rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów, rozporządzenie prezesa Rady Ministrów w sprawie powołania międzyresortowej komisji ds. najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej, rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie rodzajów prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby, rozporządzenie tegoż ministra w sprawie szczegółowych zasad szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, rozporządzenie kolejne w sprawie uprawnień rzeczoznawców ds. bezpieczeństwa i higieny pracy, zasad opiniowania projektów obiektów budowlanych, w których przewiduje się pomieszczenia do pracy, oraz trybu powoływania członów komisji kwalifikacyjnej do oceny kandydatów na rzeczoznawców.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#LeszekKwiatek">W ramach prac nad pozostałymi aktami wykonawczymi do Kodeksu pracy zostało przygotowane i wydane rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom. Ponadto opracowano rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Akt ten reguluje uprawnienia pracowników wykonujących prace w szczególnie trudnych warunkach, zatrudnionych w zakładach pracy podlegających procesom restrukturyzacji i prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#LeszekKwiatek">Równolegle zostało przygotowane rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Przepisami tymi została wprowadzona możliwość stopniowego podwyższania dodatkowej składki z tytułu pogorszenia warunków pracy - od 1% do 7%, w miejsce stałych 7% jej wymiaru. Podstawą wymierzenia dodatkowej składki, której sposób obliczania wzorowano na modelu zróżnicowanej składki na ubezpieczenie społeczne, opracowanym przez Centralny Instytut Ochrony Pracy dla celów ubezpieczenia wypadkowego, jest wzrost kategorii ryzyka. Akt ten będzie obowiązywał od czasu wdrożenia nowego systemu ubezpieczeń.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#LeszekKwiatek">Zostały również opracowane i wydane obwieszczenia ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie podwyższenia kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Jeśli chodzi o inne działania ministerstwa pracy, chciałbym wspomnieć o realizowanym wspólnie z Centralnym Instytutem Ochrony Pracy strategicznym programie rządowym pod nazwą „Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia człowieka w środowisku pracy”, a także o uczestniczeniu w prowadzonych przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji pracach nad dostosowaniem systemu badań i certyfikacji maszyn i innych urządzeń technicznych oraz środków ochrony indywidualnej do wymagań dyrektyw Wspólnot Europejskich. Jest to praca ciągła.</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#LeszekKwiatek">Jeśli chodzi o drugi istotny wątek poruszony z niepokojem przez jednego z mówców, a dotyczący zdolności Polski do wdrożenia aktów prawnych Unii Europejskiej, owej dużej liczby dyrektyw - chciałbym tylko wspomnieć, że liczba 200 dyrektyw wymieniona przez pana posła Rulewskiego nie jest przerażająca; liczymy się z tym, że dyrektyw może być w każdym momencie coraz więcej, ponieważ w Unii Europejskiej cały czas trwają prace nad kolejnymi aktami prawnymi.</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#LeszekKwiatek">Warto jednak z tej trybuny przypomnieć, że uważamy harmonizację polskiego prawa w zakresie bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników za jedno z najważniejszych zadań. Aktualnie, po uchwaleniu znowelizowanego działu X Kodeksu pracy i wydaniu aktów wykonawczych, w znacznym zakresie zostały uwzględnione postanowienia dyrektywy ramowej nr 89/391 o wprowadzeniu środków w celu zwiększenia bezpieczeństwa i poprawy zdrowia pracowników podczas pracy, a także innych dyrektyw, np. nr 67/548, 83/477, 88/364, 90/394. Dalsze zbliżenie przepisów prawa krajowego do wymagań Wspólnot Europejskich nastąpi po wydaniu rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, co powinno nastąpić w roku przyszłym.</u>
          <u xml:id="u-64.8" who="#LeszekKwiatek">W celu zapewnienia wdrożenia postanowień dyrektyw europejskich do prawa krajowego została podjęta uchwała nr 133 Rady Ministrów w sprawie realizacji zobowiązań wynikających z Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską i Wspólnotami Europejskimi oraz ich państwami członkowskimi. Uchwała ta określa wykaz dyrektyw, ze wskazaniem właściwych ministerstw do ich wdrożenia w przepisach krajowych. W wykonaniu postanowień tej uchwały nasz resort - podobnie jak inne - opracował konkretny harmonogram działań dostosowujących gospodarkę oraz system prawny do wymagań Układu Europejskiego; harmonogram ten jest sukcesywnie realizowany.</u>
          <u xml:id="u-64.9" who="#LeszekKwiatek">Harmonizacja przepisów i norm krajowych z wymaganiami Wspólnot Europejskich oraz norm międzynarodowych dotyczących bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników jest również jednym z przedsięwzięć realizowanych przez Centralny Instytut Ochrony Pracy w ramach wspomnianego wcześniej strategicznego programu rządowego. Chcę więc zapewnić, że w dalszym ciągu będą prowadzone prace związane z uwzględnieniem zarówno dyrektyw europejskich, jak i nie ratyfikowanych jeszcze konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. W związku z uchwaleniem znowelizowanego działu X Kodeksu pracy, po wydaniu stosownych aktów wykonawczych do tego działu będzie możliwe rozważenie wszczęcia procedury ratyfikacyjnej odnośnie do dwóch kolejnych konwencji: nr 136 o ochronie przed niebezpieczeństwem zatrucia benzenem oraz nr 139 dotyczącej zapobiegania i kontroli ryzyka zawodowego spowodowanego przez substancje i czynniki rakotwórcze. Także wszczęcie procedury ratyfikacyjnej konwencji nr 148 dotyczącej ochrony pracowników przed zagrożeniami zawodowymi w miejscu pracy spowodowanymi zanieczyszczeniem powietrza, hałasem i wibracją będzie możliwe po wydaniu przez ministra zdrowia i opieki społecznej odpowiednich aktów wykonawczych do Kodeksu pracy oraz przez ministra pracy i polityki socjalnej rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Postanowienia dalszych konwencji: nr 155 - dotyczącej bezpieczeństwa, jeśli chodzi o zdrowie pracowników i środowisko pracy, nr 162 - dotyczącej bezpieczeństwa w stosowaniu azbestu, nr 170 - dotyczącej bezpieczeństwa przy używaniu substancji chemicznych w pracy, zostały w znacznym stopniu uwzględnione w przepisach działu X Kodeksu pracy i aktach wykonawczych do tego działu.</u>
          <u xml:id="u-64.10" who="#LeszekKwiatek">W związku z konkretnym zapytaniem o perspektywę wprowadzenia ubezpieczeń wypadkowych chciałbym powiedzieć, że może to nastąpić w ramach realizowanej reformy ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-64.11" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Sienkiewicz: Ale nie ma tej reformy.)</u>
          <u xml:id="u-64.12" who="#LeszekKwiatek">Jeśli chodzi o całość prac związanych z tą reformą, kluczowy etap właściwie jest tuż, tuż. Na ostatniej konferencji prasowej minister Manicki przedstawił projekt fundamentalnej dla tej reformy ustawy o funduszach kapitałowych (to tytułem informacji; państwo posłowie zapewne jeszcze tego dokumentu nie znacie). Jeśli jednak chodzi o ubezpieczenia wypadkowe, chcę poinformować, że w ministerstwie, w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy oraz w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych prowadzone są prace nad aktem wykonawczym regulującym zasady i sposób różnicowania składki wypadkowej, tak by po zreformowaniu tego systemu, w którym zostaną wyodrębnione ubezpieczenia wypadkowe, było możliwe jego wydanie w trybie bardzo pilnym. Wysokość składki na to ubezpieczenie będzie zależna od zagrożeń zawodowych i ich skutków, co powinno skuteczniej niż obecnie stosowana dodatkowa składka motywować pracodawców do wykonywania zadań w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.</u>
          <u xml:id="u-64.13" who="#LeszekKwiatek">Tyle informacji z mojej strony. Uprzejmie proszę o ich przyjęcie i potraktowanie ich jako ilustracji aktywnych, intensywnych starań Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej na rzecz poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy. Podzielamy pogląd, że stan tego bezpieczeństwa zasługuje na ocenę krytyczną, ale zgadzamy się również z opinią, że ten medal ma dwie strony, ponieważ w warunkach głębokiej transformacji gospodarki w kierunku gospodarki rynkowej można się było kiedyś obawiać dużo większej degradacji i liczyć z jeszcze większymi zagrożeniami w tej dziedzinie. Stan relacjonowany również w raporcie Państwowej Inspekcji Pracy oczywiście oceniamy podobnie jak wielu występujących tu mówców, ale mamy również powody do stwierdzenia, że działania podejmowane przez rząd w tym zakresie do tej pory przyniosły wymierne efekty. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi Leszkowi Kwiatkowi.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę teraz o zabranie głosu głównego inspektora pracy pana Tadeusza Sułkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam bardzo - może pan odpowie łącznie na wszystkie pytania?</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł chciałby teraz zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Nie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie inspektorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#TadeuszSułkowski">Panie Marszałku! Panie, Panowie Posłowie! W ciągu ostatnich 3 lat w trakcie kolejnych debat sejmowych poświęconych sprawozdaniu głównego inspektora pracy wsłuchujemy się uważnie w zalecenia i oczekiwania Wysokiej Izby formułowane w odniesieniu do różnych aspektów działalności Państwowej Inspekcji Pracy. Nie bez satysfakcji mogę dziś powiedzieć, że wiele z nich zostało spełnionych w znacznym zakresie, czego potwierdzenie, przynajmniej w postaci pośredniej, znajdowałem w niektórych wypowiedziach pań i panów posłów. Dotyczy to m.in. takich zagadnień, jak: zintensyfikowanie kontroli w małych zakładach, pełniejsze wykorzystanie środków prawnych w celu dyscyplinowania pracodawców rażąco naruszających prawo pracy, rozszerzenie współdziałania z organami zaangażowanymi w proces ochrony pracy, przygotowanie grupy kontrolerskiej jako pomocniczych pracowników inspekcyjnych, wreszcie podjęcie prac przygotowujących proces nowelizacji ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy w celu podniesienia skuteczności działania jej organów. Założenia takiej nowelizacji zostały przedstawione Radzie Ochrony Pracy i Komisji Polityki Społecznej. Dla całości środowiska inspektorskiego i oczywiście dla mnie, kierownika urzędu, każda debata ma wysoce inspirujące znaczenie. Treści debaty dzisiejszej będą również kolejnym mobilizującym impulsem dla naszej działalności.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#TadeuszSułkowski">W wypowiedziach pań i panów posłów znajduję potwierdzenie wagi zgłoszonych parlamentowi przez Państwową Inspekcję Pracy problemów, niektórych wniosków, co poniekąd obiektywizuje naszą diagnozę. Znajduję uwagi i wątpliwości co do form i metod działania urzędu. Znajdujemy też ciekawe propozycje odnoszące się do funkcjonowania systemu ochrony pracy i na tym tle Państwowej Inspekcji Pracy. I do takich chciałbym w pierwszej kolejności zaliczyć przedstawioną przez panią poseł Sienkiewicz, sprawozdawcę komisji, propozycję czy zamysł rozpatrywania sprawozdania Państwowej Inspekcji Pracy wraz ze sprawozdaniami innych organów zaangażowanych z racji ich ustawowych zadań w proces ochrony pracy. Podobny wątek znajduję w wypowiedzi pana posła Fala, który zgłosił postulat nasilenia działań wszystkich organów nadzoru i kontroli w zakresie przestrzegania prawa pracy. Postrzegam te stwierdzenia jako zbieżne z naszymi wcześniejszymi propozycjami kierowanymi do Prezydium Sejmu i Komisji Polityki Społecznej, aby Państwowa Inspekcja Pracy wspólnie z właściwymi organami Sejmu mogła dokonać ustaleń priorytetów oraz zasadniczych form działalności nadzorczej tak, aby były one adekwatne do obecnego stanu ochrony pracy. Chodzi tutaj przede wszystkim o wybór proporcji i zaangażowanie urzędu w sprawy doradztwa z jednej strony i działalności dyscyplinującej z drugiej. Ustalenia takie miałyby również, moim zdaniem, znaczenie ze względu na określenie strategii, pozwalałyby na realizację przyjętej koncepcji w dłuższym okresie i stanowiłyby również zobiektywizowaną płaszczyznę oceny skuteczności naszego urzędu. Jako bardzo interesującą znajduję również propozycję pana posła Fala, aby Państwowa Inspekcja Pracy w swych działaniach na rzecz bezpieczeństwa w rolnictwie indywidualnym nawiązała współpracę z izbami rolniczymi. Wszystkich partnerów działających w środowisku wiejskim staramy się postrzegać jako potencjalnych sojuszników dla podnoszenia poziomu wiedzy o zagrożeniach zawodowych w rolnictwie, dlatego skorzystamy z sugestii pana posła, proponując izbom rolniczym współpracę w zakresie szkolenia i przede wszystkim promowania bezpiecznych metod pracy wśród rolników.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#TadeuszSułkowski">Spróbuję teraz odnieść się syntetycznie do głównych wątków dyskusji, grupując zagadnienia, szczególnie te dotyczące skuteczności działania Państwowej Inspekcji Pracy. Wiele uwagi poświęcono w wypowiedziach pań i panów posłów skuteczności działania, co jest zupełnie oczywiste. Poruszali tę kwestię w swoich wypowiedziach: pani poseł Sienkiewicz, pan poseł Fal, pan poseł Rulewski, pan poseł Adamski, pan poseł Wiecheć, pan poseł Nowicki. Co szczególnie interesujące, w jednych wypowiedziach ta skuteczność była doceniana, była wręcz podkreślana, w innych przeciwnie, budziła zastrzeżenia. Spróbuję przytoczyć więc najważniejsze fakty znamionujące skuteczność działania Państwowej Inspekcji Pracy w roku 1995. Chciałbym raz jeszcze nawiązać do kilkakrotnie wskazanej w wypowiedziach państwa posłów, również w moim wystąpieniu wprowadzającym, kwestii dotyczącej niewykonalności wyroków sądowych ze stosunku pracy. Drastyczny, niezwykle wysoki wskaźnik niewykonalności, rosnący z roku 1994 na 1995 r. do 60%, jest bardzo niepokojącym symptomem. Chcę podkreślić, że z tej części nie wykonanych wyroków sądowych, nie wyegzekwowanych przez organa wymiaru sprawiedliwości, inspektorzy doprowadzili, inspekcja pracy doprowadziła do wyegzekwowania ponad połowy wyroków sądowych na korzyść pracowników, na rzecz których były te wyroki orzeczone. Sądzę, że jest to przekonywający przykład skuteczności działania naszego urzędu. Również jako wyraz skuteczności chciałbym przypomnieć liczbę zakładów, w których uzyskano istotną poprawę stanu warunków pracy czy przestrzegania prawa pracy. Ta liczba wynosiła ponad 25 tys. i była w 1995 r. o ponad 5% wyższa niż w roku ubiegłym. Chciałbym przytoczyć decyzje o wstrzymaniu robót — decyzje, które mają ogromne znaczenie prewencyjne i również są obrazem skutecznego działania inspektorów. Dlaczego? Są one wydawane w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub nawet życia, a więc świadczą o prawidłowym zidentyfikowaniu tych zagrożeń i podjęciu właściwych działań, które neutralizują te zagrożenia. Chciałbym też przypomnieć wskaźnik realizacji decyzji inspektorskich. Wyniki naszych rekontroli — i jestem przekonany, że są one miarodajne — wskazują na realizację na poziomie 95%. Sądzę, że mało jest urzędów, które mogą poszczycić się takim poziomem realizacji swoich decyzji. A w naszym przekonaniu jest to wynikiem konsekwentnego działania — tak jak mówiłem w swoim wprowadzeniu — aby żadna nasza decyzja nie zawisła w próżni. Wreszcie, o skuteczności świadczy również mały procent odwołań od decyzji inspektorskich, na poziomie 1%. Także w dyskusji państwo wielokrotnie podnosili sprawę poradnictwa, poradnictwa prawnego i technicznego, jako działalności odpowiadającej wielkiemu zapotrzebowaniu społecznemu — my o tym wiemy — i również w swojej istocie działalności skutecznej. To było jednym z elementów intensyfikacji działań Państwowej Inspekcji Pracy. W rezultacie działalność poradnicza została zwiększona o ponad 30%.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#TadeuszSułkowski">Podając te przykłady, pragnę jednocześnie podkreślić, że skuteczności nadzoru Państwowej Inspekcji Pracy nie da się mierzyć liczbą wypadków przy pracy, chorób zawodowych, a nawet stanem warunków pracy w zakładach, dlatego że za warunki pracy i ich skutki odpowiedzialni są pracodawcy, których postępowanie determinowane jest wielką liczbą czynników, wśród których najważniejsze to sytuacja ekonomiczna zakładu i przyjęta strategia gospodarowania. I jeżeli ta przyjęta strategia gospodarowania w odniesieniu do małych zakładów ma charakter nastawienia wyłącznie na szybki zysk, to ona absolutnie determinuje podejście pracodawcy, szczególnie jeśli ma on na uwadze bardzo krótki horyzont czasu swej działalności. Wreszcie, jest to determinowane obowiązującymi rozwiązaniami w zakresie ubezpieczeń i podatków, które to rozwiązania stanowią o kosztach pracy. W wypowiedziach państwa posłów wielokrotnie ta sprawa była podnoszona. Dlatego, jeśli chodzi o oddziaływanie Państwowej Inspekcji Pracy, nasze możliwości, nasze oddziaływania, nawet najbardziej energiczne, intensywne i konsekwentne, są tylko jednym i, muszę powiedzieć z przekonaniem, nie najmocniejszym czynnikiem wśród tych, które wymieniłem. Potwierdzenie przedstawionej tezy znajduję zresztą w jednej z wypowiedzi w dzisiejszej dyskusji. Pan poseł Kowalczyk zauważył, że mimo intensywnych działań kontrolnych i prewencyjnych Państwowej Inspekcji Pracy, które obserwuje w Olsztyńskiem w budownictwie, nie nastąpiła radykalna poprawa stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, gdyż główną przyczyną jest słabość ekonomiczna przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#TadeuszSułkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W uzupełnieniu do tych wyjaśnień odnoszących się do skuteczności działania spróbuję odpowiedzieć na bardziej szczegółowe uwagi przedstawione w dyskusji. Mam na myśli zwłaszcza uwagi pana posła Grabka i pana posła reprezentującego klub Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#TadeuszSułkowski">Była mowa o niedostatku skuteczności działania między innymi z tego powodu, że wśród rozwiązań organizacyjnych urzędu było rozwiązanie naruszające więzi merytoryczne, naruszające postanowienia konwencyjne, mianowicie wprowadzenie stanowiska nad-inspektora. Otóż pragnę wyjaśnić, że ma to charakter rozwiązania organizacyjnego. Nie narusza ono ani postanowień konwencyjnych, ani postanowień ustawowych, a uzasadnieniem i powodem jego wprowadzenia były m.in. oczekiwania wyrażone przez organy administracji terenowej, a przede wszystkim przez wojewodów, którzy stwierdzili, że jest niezbędne, aby wojewoda na swoim terenie miał partnera do bieżącej współpracy - i takim partnerem jest kierownik oddziału wojewódzkiego Państwowej Inspekcji Pracy, w randze nadinspektora. To daje już liczbę 49 nadinspektorów. Pozostali nadinspektorzy kierują małymi grupami inspektorskimi, ponieważ wychodziliśmy z założenia, że przy tym poziomie złożoności, różnorodności i pracy, i problematyki, która jest do ogarnięcia, niezbędna jest koordynacja. Zresztą uwzględnialiśmy tutaj również zasadę rozpiętości kierownictwa. Przy tej skali złożoności, różnorodności spraw jeden człowiek może sprawnie kierować grupą 7, 8, do 10 osób. I takie są grupy inspektorskie kierowane przez nadinspektorów. Po ponad dwóch latach praktyki stwierdzamy, że przynosi to dobre rezultaty. Dlatego chcę wyjaśnić, że nie narusza to postanowień ustawowych ani postanowień konwencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#TadeuszSułkowski">Ani w sprawozdaniu, ani w moim dzisiejszym wystąpieniu nie znajduję żadnych stwierdzeń, które wskazywałyby na optymizm, wręcz odwrotnie, uważamy, że materia, która jest przedmiotem naszej działalności, skłania do zastanowienia i wniosków raczej minorowych.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#TadeuszSułkowski">Jeśli chodzi o doskonalenie metod czy procesu kontroli, który został sformułowany jako jeden z celów urzędu, chciałbym podkreślić, że jest to cel o charakterze wewnątrzorganizacyjnym. Cel ten ma pełne uzasadnienie, dlatego że w procesie kontroli urzędu również zdarzają się pewne uchybienia, słabości, które jesteśmy zobowiązani eliminować. Natomiast celami zasadniczymi są cele o charakterze merytorycznym. Jako przykład mogę przytoczyć priorytety merytoryczne na rok 1997 już ustalone - to kontrole obiektów związanych z wielkimi zagrożeniami z punktu widzenia konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy i dyrektyw europejskich, kontrola przestrzegania przepisów o układach zbiorowych pracy, wreszcie monitorowanie przestrzegania nowo uchwalonych przepisów z zakresu prawa pracy, podjęte na zalecenie Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#TadeuszSułkowski">Liczne uwagi państwa posłów dotyczyły szerszego zaangażowania Państwowej Inspekcji Pracy w działalność edukacyjną na rzecz pracodawców, zwłaszcza tych, którzy niedawno podjęli działalność, prowadząc małe zakłady, szczególnie zakłady w środowisku wiejskim. Sprawy te poruszali w swoich wystąpieniach: pani poseł Kotowicz, pan poseł Rulewski, pan poseł Grabek. Pragnę zapewnić państwa posłów, że Państwowa Inspekcja Pracy, dostrzegając potrzeby w zakresie edukacji pracodawców, przeprowadzania instruktażu, zwłaszcza w odniesieniu do nowych zagadnień związanych z nowelizacją Kodeksu pracy, zwiększyła swoją aktywność o ponad 20% w roku sprawozdawczym. Udzielono też, jak już wspominałem, o ponad 30% więcej porad technicznych i prawnych. Liczby te w roku bieżącym nadal rosną i jesteśmy przekonani o potrzebie zwiększania naszego zaangażowania w tym zakresie. Zdajemy sobie z tego sprawę, z tym że jest problem niemożliwości przeznaczenia większej ilości czasu i potencjału ze względu na zaangażowanie naszych możliwości wykonawczych w proces nadzorczy. Dlatego tak istotna jest sprawa rozstrzygnięć, o której już wspominałem. Jakie byłyby najwłaściwsze proporcje pomiędzy zaangażowaniem w edukację, doradztwo, promocję a z drugiej strony nadzór, działania dyscyplinujące pracodawców? Pragnę jednak podkreślić, że żaden z wniosków o przeprowadzenie szkoleń skierowanych przez organizacje pracodawców do organów Państwowej Inspekcji Pracy nie został, jak dotąd, zrealizowany; zwłaszcza zwracamy uwagę na współpracę z organizacjami pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#TadeuszSułkowski">W licznych wypowiedziach wyrażane było zaniepokojenie bezpieczeństwem pracy w rolnictwie indywidualnym. Poruszał tę kwestię m.in. pan poseł Fal, pan poseł Kasprzak. Pragnę wyjaśnić, że w omawianym dzisiaj sprawozdaniu zagadnienie to jest przedstawione skrótowo z uwagi na to, że poświęcane mu są odrębne raporty, opracowywane przez Główny Inspektorat Pracy. Ostatni raport, który złożyłem zaledwie przed miesiącem marszałkowi Sejmu, pozwala stwierdzić, że w rolnictwie indywidualnym strefa ochrony pracy wykazuje - oprócz podnoszonych przez państwa posłów w dzisiejszej dyskusji zagrożeń, skutków, wypadkowości - również utrzymującą się nierówność w traktowaniu sektorów. Najbardziej jaskrawo uwydatnia się to w dysproporcjach dotyczących wykrywalności chorób zawodowych i orzecznictwa z nimi związanego. Skierowałem w tej sprawie do ministra zdrowia wystąpienie. Wyniki roku bieżącego zaczynają wskazywać na pewne pozytywne rezultaty.</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#TadeuszSułkowski">Pani poseł Dancewicz i pan poseł Rulewski poruszali w swoich wypowiedziach również kwestię współpracy Państwowej Inspekcji Pracy z samorządami lokalnymi. Chciałbym wyjaśnić, że tę funkcję zaczynają wypełniać powoływane z inicjatywy okręgowych inspektorów pracy wojewódzkie komisje ochrony pracy. Współpracują one z sejmikami wojewódzkimi. Ta współpraca przenosi się w niektórych przypadkach na poziom samorządów gminnych, co uważamy za bardzo cenne. Mamy takie doświadczenia już w okręgu szczecińskim i w okręgu warszawskim. Komisje te - jak powiedziałem - powstają, w tej chwili już funkcjonują w 15 województwach, a okręgowi inspektorzy pracy będą podejmowali w tym zakresie dalsze inicjatywy.</u>
          <u xml:id="u-66.11" who="#TadeuszSułkowski">Znaczne zainteresowanie pań i panów posłów budziła też rola społecznego nadzoru nad warunkami pracy i relacja tego nadzoru do nadzoru sprawowanego przez Państwową Inspekcję Pracy. Poruszał tę kwestię pan poseł Rulewski, pan poseł Miżejewski, pan poseł Fal, pan poseł Grabek, pan poseł Majewski. W większości wypowiedzi znajdowałem pewną akceptację dla form, w jakich Państwowa Inspekcja Pracy realizuje swoją powinność współpracy ze związkami zawodowymi i społeczną inspekcją pracy.</u>
          <u xml:id="u-66.12" who="#TadeuszSułkowski">Jeśli zaś chodzi o wypowiedź pana posła Rulewskiego - zresztą nie tylko pan poseł zwracał na to uwagę - że bardzo niewielka jest liczba skarg i wniosków o przeprowadzenie kontroli kierowanych przez organizacje związkowe do organów Państwowej Inspekcji Pracy, rzeczywiście tak jest, muszę to potwierdzić. Jeśli chodzi o skargi, jest to ok. 2%, jeśli chodzi o wnioski o przeprowadzenie kontroli - niewiele ponad 1% i, co szczególnie istotne, te wnioski i skargi niezwykle rzadko dotyczą spraw bezpieczeństwa i higieny pracy. Zazwyczaj dotyczą one zagadnień prawnych. A przecież sprawy bezpieczeństwa i higieny pracy powinny znajdować się w kręgu szczególnego zainteresowania central związkowych.</u>
          <u xml:id="u-66.13" who="#TadeuszSułkowski">W wystąpieniu pana posła Majewskiego, pana posła Nowickiego - pani poseł Sienkiewicz również sygnalizowała tę kwestię - była poruszana sprawa zasadności obecnego usytuowania Państwowej Inspekcji Pracy. Mogę powiedzieć tylko w ten sposób: Sejm takie rozwiązanie ustalił. Jeśli zaistnieją przesłanki, Sejm będzie rozważał celowość jego zmiany. Nie podejmując dyskusji na temat tego, czy przesłanki po temu występują, pozwolę sobie wyrazić mój osobisty pogląd - że podległość Sejmowi ma niezwykle mobilizujący wpływ na działalność i skuteczność tego organu kontrolnego. Wynika to m.in. z ogólnego nadzoru ze strony Prezydium Sejmu, które otrzymuje wszystkie ważniejsze raporty i informacje głównego inspektora pracy. Wynika to ze stałego nadzoru i inicjatyw Rady Ochrony Pracy przy Sejmie. Wynika to również z bieżącej szerokiej współpracy z komisjami sejmowymi - zależne to jest od problematyki, jaka w danym momencie pojawia się w polu działalności i zainteresowania Państwowej Inspekcji Pracy - a także z bardzo szerokiej współpracy z indywidualnymi posłami. Mogę tylko powiedzieć, że Państwowa Inspekcja Pracy zawsze wyrażała i podkreślała swoją stałą gotowość do współpracy z organami władzy wykonawczej. Corocznie opracowując program działania, stwierdzamy, że zawsze są możliwości wykonawcze do podjęcia działań interwencyjnych, jeśli organy władzy wykonawczej wystąpiłyby z takim wnioskiem. Jak do tej pory zdarza się to niezwykle rzadko.</u>
          <u xml:id="u-66.14" who="#TadeuszSułkowski">Zbliżając się ku końcowi, chciałbym udzielić odpowiedzi na pytania zawarte w wystąpieniu posła sprawozdawcy pani poseł Sienkiewicz. Zgodzić się należy z uwagą, że w sprawozdaniu bardziej koncentrowaliśmy się na ukazaniu przebiegu i wyniku działań kontrolnych. Być może niedostateczna jest informacja o zagrożeniach, z powodu których podjęto kontrole. Dlatego też w przyszłych sprawozdaniach uwaga ta zostanie uwzględniona w postaci map zagrożeń i syntetycznego ujęcia problemów w postaci tabelarycznej, tak jak postulował pan poseł Rulewski.</u>
          <u xml:id="u-66.15" who="#TadeuszSułkowski">Na pytanie, jakie środki oddziaływania pozostające w dyspozycji Państwowej Inspekcji Pracy okazały się najbardziej efektywne, odpowiem, że najbardziej skuteczne są niestety decyzje zwane nakazami. Po prostu dlatego, że dotyczą one problematyki bezpieczeństwa i higieny pracy i ich wysoka skuteczność wynika z faktu, że niewykonanie nakazu jest wykroczeniem obwarowanym grzywną do wysokości 5000 zł. Naszym zdaniem silny środek dyscyplinujący stanowi o największej skuteczności środka prawnego.</u>
          <u xml:id="u-66.16" who="#TadeuszSułkowski">Inny rodzaj naruszeń prawa pracy, jak na przykład niewypłacenie wynagrodzeń - co stanowi ogromny problem - nieudzielenie urlopu itd., jest regulowany już tylko wystąpieniem, a nierealizowanie poleceń zawartych w wystąpieniu nie jest wykroczeniem. Dlatego też skuteczność tego środka prawnego jest mniejsza.</u>
          <u xml:id="u-66.17" who="#TadeuszSułkowski">Pani poseł Sienkiewicz pytała również o efekty porozumień zawartych przez Państwową Inspekcję Pracy z innymi urzędami. Chciałbym Wysoką Izbę i panią poseł utwierdzić w przekonaniu, że takie efekty są na kilku płaszczyznach. Może nie we wszystkich przypadkach, ale w wielu jednak są.</u>
          <u xml:id="u-66.18" who="#TadeuszSułkowski">Pierwszym efektem, według naszego przekonania, jest pełniejszy przepływ informacji. Jako przykład podam porozumienie z Wyższym Urzędem Górniczym oraz, szczególnie, z kasami rolniczego ubezpieczenia społecznego, gdzie jak sądzę bez takiego porozumienia przepływ informacji w obie strony nie byłby możliwy w takim zakresie jak obecnie. Wymieniłbym też tutaj, ale już z innych powodów, ostatnio zawarte porozumienie z Policją, którego dodatkowym, bardzo istotnym efektem jest zapewnienie pomocy inspektorom, jeśli tylko tego będą wymagały okoliczności.</u>
          <u xml:id="u-66.19" who="#TadeuszSułkowski">Drugi skutek upatrywałbym we wzajemnym weryfikowaniu, czy pracodawca zastosował się do wydanych nakazów. Odnosi się to do porozumienia z Urzędem Dozoru Technicznego, z Państwową Inspekcją Sanitarną - inspektor sanitarny, przychodząc na kontrolę, sprawdza, jak zostały zrealizowane decyzje Państwowej Inspekcji Pracy. Inspektor pracy sprawdza na przykład, jak zostały zrealizowane decyzje Urzędu Dozoru Technicznego. Naszym zdaniem podnosi to skuteczność.</u>
          <u xml:id="u-66.20" who="#TadeuszSułkowski">Innym efektem jest wzajemne doskonalenie wiedzy i umiejętności poprzez wspólne seminaria i szkolenia. Na pierwszym miejscu wymieniłbym wspólne seminaria o charakterze szkoleniowym, instruktażowym z prokuraturą - prokuratorzy informowali, szkolili inspektorów, a inspektorzy mówili o problemach, z jakimi się spotykają.</u>
          <u xml:id="u-66.21" who="#TadeuszSułkowski">I wreszcie jako ostatni efekt wymieniłbym lepszy rezonans w przypadku spraw nietypowych bądź nowatorskich, na przykład w związku z porozumieniem dotyczącym bezpieczeństwa i higieny pracy w rolnictwie indywidualnym; jednym z czterech sygnatariuszy tego porozumienia był minister zdrowia i opieki społecznej. Dobre efekty mojego wystąpienia do ministra zdrowia w sprawie wykrywalności chorób zawodowych wśród rolników indywidualnych, o czym wspominałem już, upatruję m.in. w fakcie zawartego wcześniej porozumienia.</u>
          <u xml:id="u-66.22" who="#TadeuszSułkowski">Przykłady niedostatku rezonansu ze strony organów władzy wykonawczej przytaczali w dzisiejszej dyskusji liczni posłowie, m.in. pan poseł Rulewski, pan poseł Fal. Staramy się między innymi zawierać porozumienia z niektórymi organami reprezentującymi władzę wykonawczą, aby uzyskać w ten sposób lepszy efekt koordynacji działań. Jednocześnie oczywiście zgadzam się z uwagą pani poseł, w kontekście porozumień, że każdy z wymienionych organów ma tylko swoje kompetencje i poza te kompetencje i tak wykraczać nie może i nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-66.23" who="#TadeuszSułkowski">Wysoka Izbo! Kończąc, pragnę podziękować wszystkim państwu posłom biorącym udział w debacie. Dziękuję za wszystkie uwagi, krytyczne, życzliwe oraz zgłoszone sugestie, które zostaną przez nas wnikliwie rozważone. Dziękuję również za cierpliwość. Niech mi też będzie wolno wyrazić podziękowanie moim współpracownikom, kadrze inspektorskiej, tym wszystkim, których wyniki codziennej pracy przyczyniają się do poprawy stanu praworządności w stosunkach pracy.</u>
          <u xml:id="u-66.24" who="#TadeuszSułkowski">Stwierdzenie, które padło w dzisiejszej debacie, iż proces doskonalenia prawa pracy stawia przed inspekcją coraz to nowe wyzwania, jest ze wszech miar słuszne. Chcemy tym wyzwaniom sprostać naszą starannością i konsekwencją działania. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-66.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję głównemu inspektorowi pracy panu Tadeuszowi Sułkowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#AleksanderMałachowski">Może są jeszcze pytania po wysłuchaniu sprawozdania?</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Rulewski miał pytanie, panowie też mają pytania.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#JanRulewski">Dziękuję, panie marszałku. Ja już przestrzegałem w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności, że będziemy nieukontentowani, jeśli z tej debaty coś nie wyjdzie, jeśli m.in. nie wyjdzie to, co do czego była zgoda wszystkich posłanek i posłów, i również pana z inspekcji pracy, że w 70% badanych zakładów nie ma dostatecznej, wręcz jest katastrofalny brak, ochrony wynagrodzenia. Mam pytanie wobec tego do rządu, który o dziwo nie ma stanowiska w tej sprawie i w ogóle w sprawie tego sprawozdania, mimo że ustawa nakłada na niego taki obowiązek. Co zamierza z tym fantem zrobić, z tą dramatyczną sytuacją, w której przedsiębiorca pożycza sobie pieniądze, miliardy złotych, kosztem uprawnień pracownika, dla którego pensja jest kwestią być lub nie być? Czy na przykład hipoteka przymusowa, którą ZUS może nałożyć na pracodawcę, nie byłaby rozwiązaniem? Ale, panie przedstawicielu rządu, może rząd jednak ma tu pierwszeństwo w zakresie propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WładysławAdamski">Panie inspektorze, w swoim wystąpieniu w trakcie debaty poruszyłem problematykę poradnictwa prawnego. Wskazałem, że zapotrzebowanie społeczne w tej sferze systematycznie wzrasta i poradnictwo prawne stało się wręcz nieodłącznym elementem funkcjonowania inspekcji. Chcę spytać, w jakim stopniu inspekcja jest przygotowana na rozwój tej sfery i czy jeśli chodzi o aspekt organizacyjny i finansowy, brane są pod uwagę określone działania dostosowawcze w związku ze wzrastającym zapotrzebowaniem na porady prawne udzielane przez inspekcję pracy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Kasprzyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#JacekKasprzyk">Panie inspektorze, w swoim sprawozdaniu podaje pan informację, że kwestie bezpieczeństwa schodzą nie tylko u pracodawcy, ale i u pracobiorcy na dalszy plan ze względu na sytuację ekonomiczną i wymuszanie takich warunków. Z drugiej strony podaje pan informację, że w 80% kontrolowanych zakładów pracy występuje stan zagrożenia. Natomiast bardzo krótko pan powiedział o społecznej inspekcji pracy. Czy mając na uwadze, że w zasadzie w większości zakładów pracy, poza prywatnymi, funkcjonują społeczni inspektorzy pracy, nie należałoby wysnuć wniosku, że jednak ta instytucja dzisiaj się nie sprawdza - w sytuacji naporu ekonomicznego i trochę szantażu zatrudnieniowego? Czy nie należałoby rozważyć możliwości zastąpienia tej instytucji inną, już bardziej profesjonalną, może w ramach związków zawodowych lub w jakiejś innej formule?</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#JacekKasprzyk">Natomiast trzeba podkreślić, że ludzie traktują Państwową Inspekcję Pracy jako organ bardzo pomocny, szczególnie w terenie. Obecnie nie ma specjalnie do kogo się zwrócić w sprawach pracowniczych, więc w większości trafiają te sprawy do państwa w PIP.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#JacekKasprzyk">Jeszcze pytanie związane z tym, że rzadko się słyszy promocję pracy w mediach. Czy państwo występowaliście o to, aby w mediach były nadawane programy edukacyjne z zakresu prawa pracy, bezpieczeństwa pracy i czy takie sugestie ze strony państwa zostały uwzględnione? Jeżeli nie, to dlaczego? Może mógłby pan na to pytanie odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Józef Nowicki, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#JózefNowicki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#JózefNowicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytania do pana głównego inspektora pracy. W wystąpieniach państwa posłów przewijała się również sprawa dotycząca dostępu Państwowej Inspekcji Pracy do danych statystyki publicznej związanych z zagrożeniami w zakładach pracy. Moim zdaniem ten dostęp pozwoliłby na zracjonalizowanie kontroli w zakładach pracy, trafniejszy dobór zakładów do kontroli. Jest to tym bardziej istotne, że zapewne na rozszerzenie kadry inspektorskiej, zwiększenie liczby etatów nie ma co za bardzo liczyć.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#JózefNowicki">W związku z tym mam pytanie do pana inspektora: Czy rzeczywiście ten dostęp byłby potrzebny i czy służyłby tej sprawie tak, jak my to widzimy? To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#JózefNowicki">Drugie pytanie, dotyczy społecznych inspektorów pracy. Państwowa Inspekcja Pracy powinna niewątpliwie szukać sojuszników, partnerów do tego, by wzmocnić nadzór, wzmocnić czynności kontrolne. Czy pan widzi sens w tym, żeby podjąć starania o to, by społeczna inspekcja pracy mogła działać w tych podmiotach gospodarczych, w których nie ma organizacji związkowych? Czy jest to rzeczywisty partner?</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#JózefNowicki">Trzecie pytanie, kieruję je również do pana głównego inspektora, jest związane ze sprawą dotyczącą katastrof. Mamy okazję na posiedzeniach Rady Ochrony Pracy rozpatrywać raporty o katastrofach. Często ich zasięg jest zatrważający. W związku z tym chciałbym pana zapytać: Czy w obecnym stanie prawnym istniejącym w naszym kraju jest możliwość podjęcia skutecznych działań na rzecz zapobiegania tym katastrofom poprzez rozpoznanie obiektów i czynników, które tworzą takie zagrożenie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#AleksanderMałachowski">Chcę powiedzieć panu posłowi Rulewskiemu, że mam przed sobą ustawę o Państwowej Inspekcji Pracy - instytucja ta jest całkowicie niezależna od rządu. Rząd nie ma żadnych uprawnień do oceniania jej działalności, w ustawie nie ma zapisu o żadnych obowiązkach.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo głównego inspektora pracy o udzielenie odpowiedzi na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#TadeuszSułkowski">Jeśli chodzi o sprawę poradnictwa prawnego, na które, jak wielokrotnie mówiliśmy, zapotrzebowanie jest ogromne, i nadal będzie rosło, mogę odpowiedzieć w sposób następujący. W ramach posiadanych możliwości Państwowa Inspekcja Pracy będzie się starała tę funkcję wypełniać jak najlepiej. Natomiast z przykrością muszę stwierdzić, że właśnie decyzje, które zapadły w sprawach budżetu, nie dają możliwości skierowania większej liczby pracowników do tych zadań.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#TadeuszSułkowski">Jeśli chodzi o społeczną inspekcję pracy, to Państwowa Inspekcja Pracy postrzega ją jako niezwykle ważnego, cennego sojusznika. Nie chciałbym się wypowiadać w kwestii relacji pomiędzy związkami zawodowymi a społeczną inspekcją pracy. Obecne postanowienia ustawowe są tego rodzaju, że związki zawodowe pełnią jakby funkcję kierowniczą wobec społecznej inspekcji pracy. Sprawa ta jest dyskutowana i znajdzie rozwiązanie w przygotowywanej ustawie o społecznej inspekcji pracy. Państwowa Inspekcja Pracy wspiera tego partnera społecznego dostępnymi środkami. Przede wszystkim chciałbym zwrócić uwagę na zapis o ochronie stosunku pracy społecznych inspektorów w przypadku zwolnień grupowych, który na wniosek Państwowej Inspekcji Pracy został wprowadzony przy okazji ostatniej nowelizacji kodeksu. Mamy już sygnały, że został on bardzo pozytywnie odebrany przez środowisko społecznych inspektorów pracy i podnosi zainteresowanie tą funkcją społeczną. Państwowa Inspekcja Pracy udziela również pomocy eksperckiej przy pracach nad nowelizacją ustawy o społecznej inspekcji pracy. Podkreślam: udziela pomocy eksperckiej, natomiast nie chce ingerować w tę sprawę, ponieważ uważa, że na razie inicjatywa powinna znajdować się w gestii central związkowych. Można powiedzieć, bo nie jest to tajemnicą, że projekt ustawy o społecznej inspekcji pracy jest już finalizowany i przewiduje się w nim bardzo ważne ustalenia. Zresztą były to ustalenia uwzględniające nasze eksperckie propozycje czy sugestie, aby uniezależnić możliwość powoływania społecznego inspektora pracy od istnienia związków zawodowych w danym zakładzie. Przewiduje się możliwość powoływania go w zakładach małych, zatrudniających powyżej 10 pracowników. Sądzimy, że będzie to długotrwały proces, chodzi o to, aby umocować społeczną inspekcję pracy, ustanowić na obszarze sektora prywatnego. Będzie to długi proces, wymagający inicjatywy i zaangażowania oraz dbałości ze strony Państwowej Inspekcji Pracy, aby nie dochodziło do łamania prawa. Jednak przede wszystkim inicjatywa będzie musiała należeć w tej kwestii do central związkowych.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#TadeuszSułkowski">Jeśli chodzi o zaangażowanie Państwowej Inspekcji Pracy w promowanie spraw ochrony pracy, przestrzegania prawa pracy w mediach, to państwo również w swoich wypowiedziach podkreślali, że tę problematykę w mediach widać za sprawą m.in. Państwowej Inspekcji Pracy. Być może łatwiej i bardziej ją widać w mediach terenowych niż centralnych, dlatego że przebicie się w mediach centralnych jest zawsze sprawą znacznie trudniejszą, mimo naszych zdwojonych wysiłków. Dlatego w swoim wystąpieniu wprowadzającym sygnalizowałem potrzebę poparcia ze strony Wysokiej Izby naszych starań o przyznanie czasu antenowego w telewizji publicznej. Takie starania już czyniliśmy, już nawet była przygotowana decyzja, jednak do tego definitywnie nie doszło. Dlatego będziemy, jak już mówiłem, zwracali się do Prezydium Sejmu o wystąpienie w tej sprawie do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#TadeuszSułkowski">Jeszcze chciałbym odpowiedzieć na pytanie pana posła Nowickiego - niezwykle istotne pytanie - w kwestii dostępu Państwowej Inspekcji Pracy do informacji statystyki państwowej. Są dwa rodzaje informacji, niezwykle istotne z punktu widzenia skuteczności działania Państwowej Inspekcji Pracy, mianowicie informacje o wypadkach przy pracy oraz o zagrożeniach zawodowych w konkretnych zakładach. Dysponowanie tego rodzaju informacjami pozwoliłoby istotnie zracjonalizować dobór zakładów do kontroli i obniżyć koszty procesu kontrolnego, ponieważ wielokrotnie zdarza się sytuacja, że z różnych względów nasze kontrole bywają kontrolami pustymi. Jeżeli w tej sprawie moglibyśmy uzyskać poparcie Wysokiej Izby, to na pewno byłoby to bardzo ważne dla podniesienia skuteczności działania urzędu i rangi spraw ochrony pracy.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#TadeuszSułkowski">To chyba wszystkie, jeżeli zdążyłem zanotować, pytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Kasprzyk nie czuje się usatysfakcjonowany, jak rozumiem. Pan poseł Adamski także.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#JacekKasprzyk">Panie Inspektorze! Pan mi uciekł z tą inspekcją pracy, a ja panu tego nie odpuszczę. Skoro pana instytucja nie jest jeszcze w stanie poradzić sobie z nadmiarem problemów - mamy nowelizować ustawę o społecznej inspekcji pracy - zadam panu bardzo precyzyjne pytanie: Czy pan uważa, że czynnik społeczny, w sytuacji kiedy sektor prywatny rozwija się coraz bardziej, poradzi sobie z tymi problemami? Czy dzisiaj nie należałoby się zastanowić nad innym rozwiązaniem, a nie tylko powielać to, co może nie być skuteczne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Adamski też nie czuje się usatysfakcjonowany, jak rozumiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WładysławAdamski">Panie Inspektorze! Będę jednak nalegał na doprecyzowanie odpowiedzi. Pytałem o poradnictwo prawne dla pracowników i pan odpowiedział, że w ramach posiadanych środków finansowych będziecie państwo starali się wywiązywać z tej roli jak najlepiej. To bardzo chwalebne i trochę optymistyczne. Ale pytałem także, czy - biorąc pod uwagę wzrastające zapotrzebowanie na to poradnictwo - państwo przewidujecie w ramach samej inspekcji także pewne procesy dostosowawcze, aby wywiązać się z tej roli w jak największym stopniu?</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#WładysławAdamski">I pytanie pomocnicze: Czy nie sądzi pan inspektor, że właśnie ta dziedzina działalności inspekcji - poradnictwo prawne dla pracowników - powinna być wyodrębniona w ramach działania inspektoratu? Może wówczas będzie łatwiej w następnych latach pozyskać środki finansowe podczas prac nad konstrukcją budżetu państwa, kiedy, jak należy przypuszczać, ten kierunek będzie raczej rozwijał się, zapotrzebowanie będzie coraz większe, a nie mniejsze. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan może odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#TadeuszSułkowski">Panie pośle, odpowiem w ten sposób: są dwa krańce całokształtu zadań Państwowej Inspekcji Pracy. Z jednej strony doradztwo i poradnictwo oraz wszystko to, co się nazywa przyjazną postawą wobec pracodawcy, pomocą itd., a z drugiej - działalność nadzorcza, dyscyplinująca - ta, która wymaga jednak bezwzględnego egzekwowania. Dlatego w dzisiejszej dyskusji, w wypowiedzi pani poseł Sienkiewicz pojawiła się niezwykle istotna kwestia ustalenia - wspólnego ustalenia - pomiędzy inspekcją i organami sprawującymi nadzór: Komisją Polityki Społecznej i Radą Ochrony Pracy, na jakie proporcje w tym stanie rzeczy, z jakim mamy do czynienia, i z tym niemałym obszarem - jak czasami mawiamy - dziewiętnastowiecznego czy wilczego kapitalizmu, chcemy się zgodzić. To będzie decydowało, czy można dokonać pewnych przesunięć, czy też nie można. Jesteśmy w tej kwestii nader sceptyczni. Oczywiście, podchodzenie w sposób przyjazny jest potrzebne, jest bardzo pożądane, ale zastanówmy się, czy ono nie powinno się odbywać poprzez organizacje pracodawców. Podkreśliłem: żaden z wniosków organizacji pracodawców nie został do tej pory przez inspekcję pominięty, nie zrealizowany. Może w ten sposób będziemy nakłaniali pracodawców, żeby przystępowali do organizacji pracodawców. A więc gdybyśmy chcieli tę sprawę w tej chwili rozstrzygać, to rozwinęlibyśmy ogromną dyskusję, która powinna dać odpowiedź na fundamentalne pytania.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Sienkiewicz: Czy społeczna inspekcja pracy jest potrzebna?)</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#TadeuszSułkowski">Jeszcze kwestia, czy jest potrzebna społeczna inspekcja pracy. Nie mnie się na ten temat wypowiadać. Wielokrotnie podkreślałem...</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#komentarz">(Poseł Jacek Kasprzyk: Czy wypełni swoją rolę?)</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#TadeuszSułkowski">Czy wypełni swoją rolę? Jestem przekonany, że wprowadzanie, chociażby precedensowe, społecznych inspektorów pracy na obszarze sektora prywatnego mogłoby mieć ogromne znaczenie, ale pod warunkiem, że będą oni mieli poparcie związków zawodowych, oczywiście również Państwowej Inspekcji Pracy, to jest pierwsza sprawa. Sądzę, że byłaby to odpowiedź niczym Pytii delfickiej, gdybym powiedział definitywnie, że spełnią lub nie spełnią. Na pewno jest konieczne podejmowanie wielkiego wysiłku w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie...</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam, pan poseł jeszcze do pana inspektora, ale trzeba było wcześniej się zgłosić.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę nie odchodzić tak daleko, panie inspektorze, bo jeszcze pan poseł Wiecheć szykuje jakieś pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#KrzysztofWiecheć">Nawiążę do pytania, które zadał pan poseł Nowicki, dotyczącego danych statystycznych. W moim odczuciu powinny one stanowić ważny wątek strategii, którą państwo stosujecie. Te dane, które przedłożono - zresztą w swoim wystąpieniu pytałem również o te sprawy - są różne. Jeżeli porównamy sprawozdanie głównego inspektora pracy za rok 1995 (druk nr 1765) ze sprawozdaniem za poprzedni rok, to stwierdzimy, że one są różne. Zatem, panie inspektorze, albo to jest źle zapisane, albo jest coś nie tak. Dlatego ten wątek, który podniósł pan poseł Nowicki, jest bardzo istotny. Jeśli można, bardzo proszę o wyjaśnienie, czy to rzeczywiście tak jest, czy może tu są jakieś złe dane. Również na podstawie tych danych budowaliśmy nasze wystąpienie. Bardzo proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#AleksanderMałachowski">Chciałbym, żeby to już było ostatnie pytanie. Jeśli ktoś jeszcze zamierza zadać pytanie, to bardzo proszę o decyzję teraz, bo pora już kończyć ten punkt porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan inspektor może udzielić odpowiedzi na pytanie posła Wiechecia?</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#TadeuszSułkowski">Panie Marszałku! Panie Pośle! Obawiam się, że zaszło pewne nieporozumienie polegające na tym, że porównywane są dwie różne sprawy. W jednym sprawozdaniu była mowa o strukturze chorób zawodowych i o miejscu zespołu wibracyjnego w tej strukturze. W drugim sprawozdaniu pan poseł zwrócił uwagę na liczbę dotyczącą współczynnika zachorowalności na 100 tys. osób. Te dwie sprawy różnią się zupełnie, bo są to zupełnie odmienne kwestie tego samego tematu. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#AleksanderMałachowski">Ponieważ nie zamierzam ustawać w wysiłkach zmierzających do feminizowania słownictwa odnoszącego się do kobiet, poproszę o zabranie głosu sprawozdawczynię panią posłankę Krystynę Sienkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niezwykle ucieszyłam się z obecności pana ministra Jerzego Zimowskiego, bo też chyba pod niczyim adresem nie padło tak wiele gorzkich słów podczas tej debaty nad sprawozdaniem głównego inspektora pracy, jak pod adresem ministra sprawiedliwości czy raczej wymiaru sprawiedliwości, może nie za bezczynność, ale rzeczywiście za brak reakcji w sytuacjach, kiedy tak często są łamane prawa pracownicze i kiedy nie są egzekwowane nawet prawomocne wyroki. Mam też nadzieję - mówię to nie we własnym imieniu, tylko w imieniu Komisji Polityki Społecznej, bo wobec niej pełnię tu służebną rolę - otrzymać odpowiedź na te wszystkie sformułowane podczas debaty pytania, podobnie jak odpowiedź ministra finansów i premiera.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#KrystynaSienkiewicz">Na użytek tej debaty odtworzyłam chronologię zdarzeń. Otóż premier Rzeczypospolitej otrzymał w czerwcu 1996 r. sprawozdanie głównego inspektora pracy. Komitet Społeczno-Polityczny Rady Ministrów przyjął sprawozdanie i rekomendował dokument Radzie Ministrów. Rada Ministrów przyjęła sprawozdanie bez posiedzenia, ustalono tryb obiegowego opiniowania. No i co z tego wynikło? Pytam: Co wynikło z tego obiegowego opiniowania? Zapewne nic, bo nikt nie miał czasu, by do tego się odnieść. Wobec tego oczekujemy, posłowie Komisji Polityki Społecznej, Wysoka Izba, reakcji rządu. Wzmacniam zadane nie bez przyczyny przez pana posła Jana Rulewskiego pytanie. Chodzi o to, by w trybie przewidzianym w regulaminie Sejmu uzyskać odpowiedź, jaka była reakcja Rady Ministrów na poszczególne części składowe dokumentu, który nazywa się sprawozdanie głównego inspektora pracy i który, jak wynika z przedstawionej chronologii, był rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#KrystynaSienkiewicz">Chciałabym teraz już tylko odnieść się do wypowiedzi poselskich. Zbędne były zapewne apele do posłów Komisji Polityki Społecznej o wykorzystywanie efektów debaty. My to wykorzystujemy, stąd sprawozdanie pana ministra Sułkowskiego jest takie plastyczne, z roku na rok zmieniane, wzbogacane o różne elementy. Po prostu dostosowuje się je do naszych oczekiwań. To należałoby, koledzy, szczególnie z większych klubów, adresować do własnego rządu, do całego parlamentu czy do związków zawodowych, dość licznie w Sejmie reprezentowanych, a tak niechętnych nawet umieszczeniu sprawozdania w porządku obrad Sejmu. To jest taki paradoks, że głównie ci posłowie, którzy byli przeciwko rozpatrzeniu sprawozdania, tak licznie potem zapisali się do głosu. Bóg strzegł i czasu im zabrakło.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#KrystynaSienkiewicz">Chciałabym bardzo gorąco poprzeć wniosek posła Sojuszu Lewicy Demokratycznej pana Jacka Kasprzyka o powołanie podkomisji w ramach Komisji Polityki Społecznej czy też — pozostawiam to decyzji Prezydium Sejmu — komisji nadzwyczajnej do zinwentaryzowania całego obszaru prawa pracy, w tym funkcjonowania Rady Ochrony Pracy, działalności wszystkich organów kontroli i nadzoru, a jest ich, proszę państwa, 28. Dziś rozpatrujemy sprawozdanie głównego inspektora pracy, ja w swoim sprawozdaniu wnosiłam o to, by wypracować taki model, by te wszystkie organy przedstawiały swoje sprawozdanie, co pozwoliłoby na wyodrębnienie priorytetów w działalności w danym roku. Być może powołanie takiej podkomisji czy komisji nadzwyczajnej poprzedzone powinno być rzetelną debatą sejmową, taką, w której można byłoby rzeczywiście bez szczególnego świątecznego pośpiechu odnieść się do wielu problemów.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#KrystynaSienkiewicz">Nie mogę dopatrzeć się konsekwencji w wystąpieniu przedstawiciela mojego macierzystego klubu, Unii Pracy, zarzucającego Państwowej Inspekcji Pracy najpierw łagodność, a następnie zbyt surowe karanie. Proszę wybaczyć, że tak powiem, ale inspektor nie jest człowiekiem, który miałby pieścić pracodawcę. On jest uzbrojony przez Sejm, ustawę sejmową w odpowiednie instrumenty, ma katalog kar. Natomiast to Sejm i Rada Ministrów, ustalając podwyższoną składkę, pozbawiły go instrumentów będących wzmocnieniami pozytywnymi. Inspektor może od siebie prywatnie pochwalić, niewiele więcej może uczynić. To my daliśmy mu miecz, bat, czyli nakazy, decyzje i kary. Przedstawiciel mojego klubu rozdzielił problemy samej inspekcji i wnioski wynikające z ustaleń pokontrolnych. Były jeszcze zarzuty odnoszące się do zakresu objętości sprawozdania. Muszę powiedzieć, że pod naszym wpływem te sprawozdania ulegają zmianie. W tym właśnie wyraża się ta plastyczność Państwowej Inspekcji Pracy, jej dostosowanie do naszych wymogów. W 1993 r. sprawozdanie liczyło 45 stron, w 1994 r. - 104 strony, a w 1995 ma już 137 stron. Dziś zażyczyliśmy sobie jeszcze wiele następnych stron, które będą zawierały tabele, analizy, omówienia. Tak więc trzeba się zdecydować, bo to my, posłowie narzucamy Państwowej Inspekcji Pracy taki obszerny zakres.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#KrystynaSienkiewicz">Za stan prawa pracy i bezpiecznych warunków pracy odpowiada głównie pracodawca, przy współudziale pracowników i partnerów społecznych, a nie Państwowa Inspekcja Pracy, która jest jednym z organów kontroli i nadzoru. Szkoda, że ta zupełnie oczywista prawda, od trzech lat powtarzana z tej trybuny, nie dotarła do świadomości wielu zasiadających w tej Izbie, bo przy takim toku rozumowania Państwową Inspekcję Pracy można spokojnie oskarżyć o to, iż zdarzają się nielegalne strajki; ktoś przecież winien ponieść za to odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#KrystynaSienkiewicz">Wyrażam satysfakcję z tego powodu, iż nikt nie zgłosił wniosku o odrzucenie sprawozdania. A chcę na koniec wyrazić żal, że z braku czasu nie usłyszeliśmy wystąpienia pani poseł Katarzyny Marii Piekarskiej w sprawie bezpieczeństwa pracy dzieci. Wielu posłów nie zdążyło wystąpić, to prawda. Sami sobie ten czas debaty wyznaczyliśmy. Ale pani poseł Katarzyna Maria Piekarska we współpracy z Państwową Inspekcją Pracy zorganizowała w Sejmie znakomitą, precedensową wręcz konferencję, ukazującą bezmiar krzywdy dzieci i młodocianych pracowników. Realizacja wniosków z tej konferencji uchroniła być może wiele dzieci przed kalectwem, a nawet śmiercią. Lecz dzieje się tak, że mamy ograniczony czas wypowiedzi i nie zawsze mamy okazję zabrać głos. Szczególnie mężczyźni nie przestrzegają tego, by kobiety posłanki miały czas klubowy.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#KrystynaSienkiewicz"> My jesteśmy bardziej zdyscyplinowane.</u>
          <u xml:id="u-88.9" who="#KrystynaSienkiewicz">Chcę tak gorąco, jak tylko potrafię, tak gorąco, jak to jest tylko możliwe, w ten chłodny grudniowy dzień podziękować wszystkim szeregowym, zwykłym inspektorom pracy i wszystkim pracownikom Państwowej Inspekcji Pracy za ich codzienny trud. Chcę wyrazić najwyższy szacunek za 76 lat dobrej tradycji Państwowej Inspekcji Pracy, za jej istnienie i cywilizowanie stosunków pracy.</u>
          <u xml:id="u-88.10" who="#KrystynaSienkiewicz">Panie marszałku, w trybie pozaregulaminowym, chciałabym wszystkim inspektorom polskiej Państwowej Inspekcji Pracy życzyć zdrowia i wytrwania przez wiele następnych lat. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-88.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Krystynie Sienkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanko, my wszyscy kochamy, uwielbiamy panią posłankę Piekarską, tylko że nie jest winą marszałka prowadzącego obrady, że kolega Rulewski nie zostawił jej czasu. To jest sprawa do załatwienia wewnątrz klubu. Jedyne, co mogłem zrobić, to skierować do druku przemówienie pani posłanki - i to uczyniłem. Natomiast dziękuję, że pani tutaj przywołała tę sprawę, mogła pani właściwie całe to przemówienie zacytować. Nie mógłbym pani przerwać, bo jako sprawozdawczyni ma pani nieograniczony czas, więc mogła pani przeczytać całe przemówienie pani posłanki Piekarskiej.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi na pytanie pana posła Rulewskiego, jeżeli pan minister jeszcze jest.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#AleksanderMałachowski">Czy jest pan minister Leszek Kwiatek?</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#AleksanderMałachowski">Panie ministrze, czy może pan udzielić odpowiedzi? Z tym że panu posłowi Rulewskiemu chcę przytoczyć art. 7 ustawy o inspekcji pracy, który mówi: Główny inspektor pracy przedstawia Sejmowi oraz Radzie Ministrów informację z działalności Państwowej Inspekcji Pracy oraz coroczne sprawozdanie z działalności tej inspekcji wraz z wynikającymi z tej działalności wnioskami co do przestrzegania prawa pracy przez zakłady pracy nadzorujące jednostki organizacyjne oraz organy administracji państwowej i organizacje społeczne.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#AleksanderMałachowski">To jest jak gdyby rodzaj wniosków czy też pouczeń dotyczących Rady Ministrów. Ustawa nie nakłada na rząd obowiązku przedstawiania Sejmowi żadnego tekstu. Ale jeżeli pan minister...</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Dobrze, panie marszałku, poddaję się.)</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#AleksanderMałachowski">Nie, to nie chodzi o poddanie się, chodzi o wyjaśnienie, żeby na posiedzeniu Sejmu nie przekazywano społeczeństwu informacji, które nie są zgodne z systemem prawnym.</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Nie rezygnuję z tej drugiej części pytania: Co rząd zamierza zrobić w zakresie ochrony wynagrodzenia, które...)</u>
          <u xml:id="u-89.9" who="#AleksanderMałachowski">Nie, nie. Zgadzam się, dlatego proszę pana ministra. Ja tylko porządkuję; zawsze staram się, żeby z tej sali nie wychodziły błędne informacje do naszych słuchaczy.</u>
          <u xml:id="u-89.10" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#LeszekKwiatek">Panie Marszałku! Stoję przed zadaniem prawdopodobnie niemożliwym do spełnienia, bo zaznaczyłem wcześniej, że nie mam mandatu do wypowiadania się w imieniu rządu. Nie wiem, czy pan poseł Rulewski gotów jest przyjąć moją wypowiedź na ten temat. Występowałem jako przedstawiciel ministerstwa pracy. Chciałem powiedzieć, że jeśli chodzi o ochronę pracowników, to naszym największym dotychczasowym osiągnięciem jest utworzenie Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, potężnej instytucji, która ma chronić polskich pracowników przed tego rodzaju zjawiskami w sytuacji, gdy bankrutują pracodawcy. A jeżeli chodzi o pozostałe przypadki łamania prawa, to należy postępować tak jak w innych kwestiach - ścigać i karać. Ale to już wykracza poza kompetencje mojego resortu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#AleksanderMałachowski">Chciałbym do tego jeszcze dodać, że w moim przekonaniu, tak jak rozumiem ten artykuł, inspekcja pracy jest biczem bożym na rząd jako na pracodawcę w gruncie rzeczy, na przełożonego pracodawców, a nie podlega ocenie z jego strony. Rząd powinien raczej się tłumaczyć, ale ustawa tego nie nakłada; nic na to nie poradzę.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#AleksanderMałachowski">Skoro nie ma dalszych pytań, zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Komisja Polityki Społecznej proponuje, aby Sejm przyjął do wiadomości sprawozdanie głównego inspektora pracy za rok 1995.</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#AleksanderMałachowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-91.6" who="#AleksanderMałachowski">Propozycja została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-91.7" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia interpelacji i zapytań, które otrzymują oznaczenie punktu 16 porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-91.8" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia interpelacji.</u>
          <u xml:id="u-91.9" who="#AleksanderMałachowski">Informuję, że Prezydium Sejmu umieściło w porządku dziennym bieżącego posiedzenia Sejmu dwie interpelacje. Możliwość ich rozpatrzenia zależy od ścisłego przestrzegania następujących zasad:</u>
          <u xml:id="u-91.10" who="#AleksanderMałachowski">Po odpowiedzi, która nie może trwać dłużej niż 10 minut, interpelant może w formie konkretnych pytań zwrócić się o udzielenie dodatkowych wyjaśnień. Wyjaśnienia te nie mogą trwać dłużej niż 5 minut. W dyskusji poseł może zabrać głos dwukrotnie, przy czym pierwsze wystąpienie nie może trwać dłużej niż 5 minut, drugie - dłużej niż 3 minuty. Dyskusja nie powinna wykraczać poza temat interpelacji. Interpelowany ustosunkowuje się na zakończenie łącznie do wszystkich wypowiedzi w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-91.11" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia pierwszej interpelacji.</u>
          <u xml:id="u-91.12" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Ryszard Olszewski złożył interpelację do ministra spraw wewnętrznych w sprawie ochrony informacji istotnych dla bezpieczeństwa kraju przesyłanych w systemie telekomunikacyjnym. Pisemną odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Jerzego Zimowskiego pan poseł uznał za niezadowalającą.</u>
          <u xml:id="u-91.13" who="#AleksanderMałachowski">W związku z tym, zgodnie z art. 120 ust. 3 regulaminu Sejmu, zwrócił się do Prezydium Sejmu o umieszczenie interpelacji w porządku dziennym posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-91.14" who="#AleksanderMałachowski">Zdaniem posła odpowiedź zawiera potwierdzenie nieprawidłowości zawieranych kontraktów na realizację inwestycji w zakresie telekomunikacji i pokazuje zagrożenia wynikające z podpisanych dotychczas kontraktów; nie mówi natomiast nic o terminach działań zmierzających do zabezpieczenia interesów naszego kraju. Poseł oczekuje zatem odpowiedzi na pytanie: Co zrobiono, aby usunąć wynikłe nieprawidłowości, jeśli chodzi o zawarte kontrakty, oraz jakie działania prawne podjęto, żeby zabezpieczyć interesy Polski w kwestiach poruszonych w interpelacji?</u>
          <u xml:id="u-91.15" who="#AleksanderMałachowski">W celu udzielenia odpowiedzi na tę interpelację głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych pan minister Jerzy Zimowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#JerzyZimowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym się przede wszystkim powołać na pisemną odpowiedź, jaką przedstawiliśmy panu posłowi w imieniu ministra spraw wewnętrznych. Wyjaśniliśmy tam pewne fundamentalne kwestie - to po pierwsze. Po drugie, chciałbym powiedzieć, że w tej chwili zmieniła się sytuacja prawna ministra spraw wewnętrznych i otrzymałem pełnomocnictwo ministra Siemiątkowskiego do odpowiedzi na pytania dodatkowe pana posła, ale tylko w szczególnym zakresie, w takim, jaki jest zawarty w odpowiedzi, którą pozwolę sobie odczytać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#RyszardOlszewski">Panie marszałku, czy można? Ułatwiłbym życie panu ministrowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli ma pan ułatwić życie, to proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#RyszardOlszewski">Jeżeli można, panie ministrze, to ustalmy pewne kwestie. Proszę o zwartość i zwięzłość odpowiedzi - moje pytania również takie będą. Jeżeli na pytania, które padną, nie będzie pan mógł odpowiedzieć wprost lub udzielenie odpowiedzi jest ograniczone ze względu na poufność, to zgadzam się i proszę o odpowiedź pisemną, powiedzmy w ciągu 14 dni. To tyle tytułem wstępu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana ministra o kontynuowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#JerzyZimowski">Wysoka Izbo! Chciałbym przede wszystkim powiedzieć o jednej sprawie, która leży u podstaw pytania pana posła, a nie była jasno wyeksplikowana w odpowiedzi, chociaż ma charakter zasadniczy. Mianowicie wiadomości stanowiące tajemnicę państwową i służbową można przekazywać w systemie telekomunikacyjnym za pośrednictwem technicznych środków łączności jedynie wówczas, gdy środki te skutecznie zapobiegają ujawnianiu wspomnianej wyżej tajemnicy. W związku z powyższym informacje istotne dla bezpieczeństwa kraju, czyli klasyfikowane ze względu na tajemnicę państwową lub stopień tajemnicy (służbowe, tajne, tajne specjalnego znaczenia itd.), mogą być przesyłane jedynie za pośrednictwem łączności rządowej, telegraficznych sieci szyfrowych (funkcjonujących w resortach spraw wewnętrznych, obrony narodowej, łączności, transportu, gospodarki morskiej, sprawiedliwości i w Urzędzie Ochrony Państwa), teleinformatycznej sieci Policji i Urzędu Ochrony Państwa. Przekazywanie informacji klasyfikowanych za pośrednictwem środków telekomunikacyjnych nie wymienionych wyżej, w tym takich, o których mowa w interpelacji pana posła, jest naruszeniem przepisów ustawy o tajemnicy państwowej. Tak więc wiadomości ważne ze względu na bezpieczeństwo państwa mogą być przekazywane tylko w specjalnych sieciach łączności, wydzielonych i specjalnie nadzorowanych. W tych sieciach stosuje się następujące zabezpieczenia. Przede wszystkim są to sieci wydzielone i mają one fizyczną oraz elektromagnetyczną ochronę łączy - to przede wszystkim stosowane jest dla łączności rządowej. Dalej: ochrona polega na szyfrowaniu informacji bezpośrednio między abonentami, z wykorzystaniem indywidualnych urządzeń szyfrujących. I trzeci sposób to utajnianie informacji przesyłanych między centralami za pomocą kanałowych urządzeń szyfrowych.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#JerzyZimowski">Podstawowym środkiem ochrony stosowanym dotychczas jest wykorzystywanie urządzeń kryptograficznych. Dokumenty szyfrowe do wszystkich stosowanych w kraju urządzeń kryptograficznych, czyli utajniających, są produkowane w Polsce. Należy podkreślić, że prowadzone analizy porównawcze z dokumentami szyfrowymi i produkowanymi przez inne kraje potwierdziły, iż dokumenty krajowe dają gwarancję zapewnienia ochrony informacji niejawnych.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#JerzyZimowski">Obecnie zorganizowano i wdrożono telefoniczną sieć łączności szyfrowej dla administracji rządowej. W najbliższym czasie będzie ona zwiększona, jeśli chodzi o liczbę abonentów, o ok. 150%. W sieci tej można przesłać wiadomości stanowiące tajemnicę państwową. Podjęto także działania zmierzające do wprowadzenia do eksploatacji nowoczesnych urządzeń szyfrujących, które są zgodne ze światowymi standardami technicznymi, są to urządzenia szyfrowe między centralami (szyfrowanie grupowe) z krajową kryptografią.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#JerzyZimowski">Chciałbym podkreślić, że sieć publiczna nie jest i nigdy nie będzie - zarówno w Polsce, jak i w innych krajach - bezpieczna, nie umożliwi przesyłania informacji istotnych dla bezpieczeństwa kraju. Tak więc w wypadku tajemnicy państwowej, jeżeli się przesyła wiadomości istotne, to tylko za pomocą specjalnych sieci informatycznych. Taką świadomość muszą mieć wszystkie osoby będące dysponentami takich informacji. Żadne zabezpieczenia techniczno-organizacyjne systemów łączności nie dadzą pożądanych rezultatów, jeżeli ten, kto jest odpowiedzialny za tajemnicę państwową, nie będzie się trzymał przytoczonej przeze mnie zasady.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#JerzyZimowski">Pan poseł w swojej interpelacji wskazał na cały szereg zagrożeń. Minister spraw wewnętrznych podziela ten niepokój, rzeczywiście są to zagrożenia. I co zrobiono? Bo pan poseł pyta, co zrobiono, żeby takie zagrożenia wyeliminować. Przede wszystkim zmieniła się trochę sytuacja prawna. Jest nowa ustawa o łączności i w ogóle istnieją podstawy prawne, aby minister spraw wewnętrznych czy szef Urzędu Ochrony Państwa mógł mieć podstawy prawne do zajmowania się systemami łącznościowymi, kwestiami kontraktów, zabezpieczeniami tych systemów itd., bo przedtem takich rozwiązań prawnych nie było i działało się tutaj na zasadzie przyjętych w całym świecie praktyk. Wiadomo, że jest to problem, ile policji, ile administracji, ale ile swobody w wypadku rynku, bo przecież to generalnie sieci publiczne.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#JerzyZimowski">Istnieje w Urzędzie Ochrony Państwa jednostka certyfikująca urządzenia i systemy kryptograficzne oraz kompatybilności elektromagnetycznej produkowane w kraju i importowane na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa. Już został stworzony tego rodzaju systemowy organ państwa. Dalej, jest zasadą, że specjaliści z zakresu zabezpieczeń i ochrony systemów łączności uczestniczą w tej chwili w komisjach zajmujących się importem technik i technologii wrażliwych, który z racji umów międzynarodowych lub ze względu na bezpieczeństwo państwa powinien podlegać specjalnym procedurom. Urząd Ochrony Państwa we współpracy ze znaczącymi firmami krajowymi działa wspólnie w celu „unarodowienia” — tak bym to nazwał — algorytmów szyfrowych do importowanych systemów szyfrowych. Minister spraw wewnętrznych spowodował także, aby poprzez odpowiednie zapisy koncesyjne objęto kontrolą działania operatorów w sieci telefonii komórkowej systemu GSM. Tutaj panu posłowi w odpowiedzi pisemnej przytoczyliśmy stosowne działania, które związane były z procesami koncesyjnymi. Chcielibyśmy, żeby także inne systemy w ten sposób były realizowane.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#JerzyZimowski">Obecnie obowiązująca ustawa o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej jest aktem prawnym, który jednak nie odpowiada podstawowym potrzebom w zakresie bezpieczeństwa przesyłanych wiadomości. Historia uchwalenia tej ustawy, polemiki z nią związane, jakby odwrotne w stosunku do tez, które pan poseł stawia w interpelacji, są Wysokiej Izbie znane, nie chcę się na to powoływać.</u>
          <u xml:id="u-97.7" who="#JerzyZimowski">Chciałem powiedzieć, że w związku z reformą centrum administracyjnego istnieje potrzeba nowelizacji niektórych zapisów w aktach prawnych, przede wszystkim ustalenia bardziej konkretnie roli Urzędu Ochrony Państwa w pracach komisji zajmujących się importem technik i technologii wrażliwych. To już jest, ale jak powiadam, nie do końca jest to prawnie w tej chwili ustalone, to się dzieje, ale w tym zakresie trzeba zmienić przepisy.</u>
          <u xml:id="u-97.8" who="#JerzyZimowski">Także wymaga przeanalizowania, czy do technologii wrażliwych nie zaliczyć dużych central telekomunikacyjnych. To jest też do dyskusji. Ta dyskusja ma charakter, powiedziałbym, też systemowy, to jest kwestia gwarancji praw obywatelskich, rozwiązań organizacyjnych, modernizacji, nowoczesności. Tu się splatają te wszystkie problemy.</u>
          <u xml:id="u-97.9" who="#JerzyZimowski">Na koniec, ponieważ zapewne odpowiedź ta będzie przedmiotem uwagi mediów, chciałem dodać, że policja nie uczestniczy w przygotowaniu i realizacji kontraktów na cyfrowe centrale telekomunikacyjne do użytku publicznego - jest niepokój opinii publicznej, czy nie ma tego typu działań, które by naruszały wolności obywatelskie - i służby Policji nie korzystają z publicznych sieci telekomunikacyjnych do przekazywania informacji zawierających tajemnicę państwową i służbową. Tak bym odpowiedział dodatkowo na problemy, które pan poseł Olszewski podniósł w swojej ponownej interpelacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#AleksanderMałachowski">Jak rozumiem, pan poseł ma jakieś dodatkowe zapytanie. Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#RyszardOlszewski">Tak jest, panie marszałku. Zgłaszałem również chęć zadania dodatkowych pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, ma pan do tego prawo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#RyszardOlszewski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#RyszardOlszewski">Panie ministrze, czy w zawartych kontraktach zapewnione zostały stronie polskiej materiały źródłowe będące podstawą, tj. dotyczące utrzymania, konserwacji i zmiany oprogramowania? Chodzi też o możliwości specjalnego dla obszaru Polski zabezpieczenia przed dostępem, sterowaniem, manipulacją oraz ochronę przesyłanych w polskim systemie telekomunikacyjnym informacji. Z tego co słyszałem, pan już próbował to wyjaśniać, ale nie do końca.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#RyszardOlszewski">Czy wymienione firmy, jak wynika z odpowiedzi na interpelację, to jest Alcatel, Siemens, AT&amp;T, są jedynymi dostawcami sprzętu i oprogramowania na polski rynek? Jeżeli tak, to dlaczego w wyliczance zapomniano o firmach Prokom, ComputerLand, których właścicielem jest ta sama osoba, która zajmuje się dostawą sprzętu i oprogramowania? Najgorsze w tym wszystkim jest to, że TP SA podpisała umowę z wyżej wymienioną firmą, naruszając ustawę o zamówieniach publicznych. Dopuszczono, poza przetargiem... Dokładnie mówiąc, został unieważniony dwukrotnie przetarg, w którym przegrała firma Prokom. Nie wiem, czy właściciel i firma podlegają specjalnej trosce, ochronie.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#RyszardOlszewski">W programy zarządzania i nadzoru nad sieciami są wyposażone wszystkie centrale telefoniczne. Czy tymi programami zarządzają Polacy - powinna to też robić firma TP SA - czy przedstawiciele firm, które dostarczają sprzęt i program? Pan mówi, że realia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych się zmieniły. Faktycznie, ale spróbuję jeszcze nawiązać... Jest uchwała Rady Ministrów nr 73/94 z dnia 11 października 1994 r. wymuszająca nadzór nad systemem łączności. Kiedy powołano grupę MSW do spraw koordynacji? - chodzi o sprawdzanie, odtwarzanie i eksploatację. I co z tego jeszcze wynika? Na razie dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#AleksanderMałachowski">Panie ministrze, proszę o odpowiedź. Przypominam, że na dodatkową odpowiedź jest 5 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#JerzyZimowski">Wysoka Izbo! Nie na wszystkie pytania jestem w stanie odpowiedzieć. Nie wiem, o jakie kontrakty panu posłowi chodzi. Zawarto cały szereg kontraktów. Nie umiem powiedzieć, o jakie konkretnie chodzi. Minister spraw wewnętrznych nie ma takich kompetencji, aby mógł ingerować w działalność wolnego rynku, a tym samym także w działalność ministra łączności w zakresie wyboru sieci telekomunikacyjnych. Wydaje mi się, że te pierwsze dwa czy trzy nawet pytania, czy nadzorują to Polacy, bo i takie pytanie tutaj padło, to są pytania do ministra łączności. Nie bardzo umiem na na te pytania odpowiedzieć, ponieważ nie wiem, o jakie kontrakty panu posłowi chodzi. Gdyby pan poseł spytał konkretnie o jakiś kontrakt, to przede wszystkim musiałbym się zorientować, czy mam prawo się tym interesować. Jeżeli miałbym prawo się tym interesować, to oczywiście bym się zainteresował. Natomiast wydaje mi się, że pytania pana posła zmierzają w kierunku, powiedziałbym, nadzoru policyjnego czy nadzoru służb specjalnych nad wszystkimi kontraktami łączności. Nie ma takiej zasady. To by była zasada cokolwiek groźna dla zasad, które panują na tym rynku, a już wchodzenie w konkurencję - czy jedna firma lepsza czy druga - co miałoby się odbyć niejako pod hasłem: ochrona tajemnicy czy ochrona bezpieczeństwa, i czyjeś interesy promować, to wydaje mi się być podwójnie niebezpieczną działalnością.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#JerzyZimowski">Uchwała Rady Ministrów z końca 1994 r. w sprawie utworzenia krajowego systemu łączności dla potrzeb państwa weszła w życie pod koniec 1994 r.; taki zespół międzyresortowy już działa, podjął działania na początku 1995 r. Są to właśnie działania, które pan poseł postuluje, to jest jakby koordynacja wszystkich poczynań w zakresie - na tyle, na ile prawo, powtarzam, pozwala - ochrony tajemnicy państwowej, informacji przekazywanych w interesie bezpieczeństwa państwa poprzez sieci informatyczne, w ogóle działania tych sieci z uwagi na bezpieczeństwo państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy ktoś z państwa posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł Zysk był pierwszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#ZbigniewZysk">Panie ministrze, zadam jednak jeszcze to pytanie, które zawarte było już w interpelacji. Czy naprawdę nasze służby znają ten sprzęt na tyle, by móc powiedzieć, że nie istnieje taka możliwość, aby ten system unieruchomić? Jest to jednak wielka pokusa. Dostawca zagraniczny wiedział, że dostarcza sprzęt, który będzie spięty, który stworzy całościowy system. Możliwość więc zastosowania jakiegoś urządzenia, które na przykład sterowane z kosmosu mogłoby go unieruchomić, jest ogromna. Mogłoby to sparaliżować kraj. Czy naprawdę tak dokładnie ten system znamy i mamy takich specjalistów, przebadaliśmy to i jest to bardzo pewne? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Olszewski. Kolejność zachowałem, zauważyłem, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#RyszardOlszewski">Dziękuję, panie marszałku, pan jest od regulowania, zgadza się.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#RyszardOlszewski">Panie ministrze, nie do końca podzielam pański pogląd, że wszystko, co jest prawie maksymalnie związane z TP SA, jest jakby działką pana ministra łączności. W dużym stopniu należało już w latach dziewięćdziesiątych zastanowić się nad podpisywanymi kontraktami. Przyjrzeć się im, co za sprzęt jest wprowadzany na nasz rynek kosztem naszego przemysłu telekomunikacyjnego, który był naszej gospodarce potrzebny i prawidłowo spełniał wcześniej swoją funkcję.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#RyszardOlszewski">Nawiązując do wypowiedzi pana posła Zyska, to pan również sam potwierdził te niebezpieczeństwa, więc nie rozumiem, dlaczego pan się odżegnuje, kiedy wyraźnie pan zaznaczył, że znacznie lepiej można by było realizować pewne kontrakty, gdyby Ministerstwo Łączności zwróciło się do was w celu rozeznania dostawcy sprzętu i oprogramowania. Tymczasem brało się kota w worku na dzień dzisiejszy, co wynika z moich informacji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WładysławAdamski">Panie ministrze, bezpieczeństwo kraju powinno być niewątpliwie priorytetem i co do tego nie ma wątpliwości. Dotyczy to także przekazu informacji w systemie telekomunikacyjnym. Oczywiście bardzo ważnym elementem jest kontekst prawny. Myślę, że zgodzi się pan ze mną, gdyż mówił pan sam o tym. Przecież jeżeli jakikolwiek proces odbywa się w ramach prawa, to nawet w razie podejrzeń trudno podejmować wobec takich sytuacji środki przeciwdziałające. Niemniej zawsze można, panie ministrze, uporządkować system prawny, a wady w nim występujące usunąć. Chciałem wstępnie pana zapytać, jak pan ocenia w tym względzie system prawny, ale z odpowiedzi pana zrozumiałem, że nie najlepiej. Mówię o obowiązującym systemie prawnym. Chciałem zapytać, czy jest on wystarczający, czy też wymaga dostosowania. Zrozumiałem jednak z pańskiej odpowiedzi, że wymaga dostosowania. Alternatywnie czy całościowo prawo przewiduje sytuacje, które niepokoją posła interpelującego, czy też zawiera luki dostatecznie uzasadniające zgłaszane uwagi? Rozumiem, że takie luki zawiera. Nie chciałbym jednak wychodzić poza kontekst prawny i swoje pytanie chciałem ograniczyć tylko do tego kontekstu. Nie bardzo z pańskiej odpowiedzi to wyłapałem. Prosiłbym więc o informację, w jakich ramach czasowych nastąpi ostateczna zmiana przepisów. Chodzi przecież o bezpieczeństwo kraju. Pan nie zaprzeczył pewnym racjom wynikającym z tej interpelacji, a przecież właśnie bezpieczeństwo kraju jest sprawą priorytetową, z czym chyba wszyscy obecni na tej sali się zgadzają. Myślę więc, że odpowiedź na to konkretne, aczkolwiek może wymagające pytanie, byłaby bardzo pożądana. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#AleksanderMałachowski">Czy jeszcze ktoś pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli nie, to proszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#JerzyZimowski">Odpowiadam na pytanie pana posła, który pyta, czy nasze służby dobrze znają ten system i czy mogą go uchronić przed ingerencjami tego, kto jest posiadaczem źródłowego oprogramowania. Niestety, taka już jest natura tego rodzaju systemów, że ten, kto jest posiadaczem źródłowego oprogramowania, ma możliwość w każdej chwili ingerowania i sterowania tą siecią, także z kosmosu. Tylko, jak powiadam, jest to sieć publiczna, czyli dla wszystkich. I u nas, z założenia, nie mogą być za pomocą tej sieci przekazywane informacje będące tajemnicą państwową.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#JerzyZimowski">Można pewne łącza wydzielić, chronić itd., ale generalnie, na całym świecie, sieć publiczna nie może być ochroniona w 100%, tak że każdy obywatel... Jeżeli o to chodzi, ale chyba panom posłom nie o to chodzi. Może my się nie rozumiemy?</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Olszewski: O to też, ale to za mało.)</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#JerzyZimowski">O to też. No więc nie ma takich możliwości.</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#JerzyZimowski">Natomiast czy trzeba się było przyjrzeć w 1990 r.? Zapewne, i takie starania czyniliśmy, ale jeszcze raz powołuję się na to, że podstaw prawnych do takich działań, abyśmy mogli wkraczać na te obszary, nie było.</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#JerzyZimowski">Natomiast Wysokiej Izbie chciałbym przypomnieć, że tutaj przy okazji ustawy o łączności był dyskutowany ten problem. I te możliwości, które uzyskał minister spraw wewnętrznych, rozszerzyć trzeba teraz na Urząd Ochrony Państwa, bo tu nastąpiło rozdzielenie, nastąpiła zmiana. W tym sensie mówiłem o zmianie przepisów. Ale to państwo wskazaliście nam obszar, w jakim możemy działać. Zapewne panowie posłowie, którzy się tym interesują, pamiętają, jaka burzliwa dyskusja była na ten temat, na ile minister spraw wewnętrznych czy minister obrony narodowej może wkroczyć, jeśli chodzi o sytuacje dotyczące ochrony tajemnicy państwowej, bezpieczeństwa. I państwo nam przydzielili pewne ramy. My się tych ram musimy trzymać. Żaden minister, czy obrony narodowej, czy spraw wewnętrznych, nie powie, że jest usatysfakcjonowany, bo pewnie chciałby odgrywać jakąś większą rolę w każdej takiej sprawie. Ale taki obszar jest zakreślony i tego obszaru minister w swoim administrowaniu czy szef urzędu ochrony państwa musi się po prostu trzymać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł Olszewski jeszcze pragnie zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#RyszardOlszewski">Tak jest, panie marszałku. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#RyszardOlszewski">Panie Ministrze! Wcale się nie zgadzam z pańską wypowiedzią, gdy pan mówi, że nie ma państwo czy służby oddziaływania na telekomunikację, na łączność w kraju. Jest to nieprawda. Bo można zrobić prosty ruch. Dlaczego oprogramowania są w rękach dostawców zagranicznych i krajowych, a nie w rękach podmiotów państwa, w tym TP SA? Dlaczego tego nie zrobiono? Dlaczego tego nie uwzględniono w kontraktach? Kto inny dostarcza sprzęt, kto inny oddziałuje w programach, a kto inny je użytkuje - i jest podporządkowany wszystkim niespodziankom. Na razie dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Zysk, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#ZbigniewZysk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam jeszcze takie pytanie: Czy obecnie, już pod panowaniem nowej ustawy, przy nowych uprawnieniach prezesa Rady Ministrów, nie było takiej dyskusji i czy nie trzeba by jej przeprowadzić, aby Rada Ministrów podjęła pewne decyzje co do konieczności zasięgania właśnie państwa opinii przed wyborem technologii, które rzeczywiście swoim systemem mogłyby paraliżować kraj. W odpowiedzi pan podał, że tylko niektóre ministerstwa do państwa się zwracały i wtedy określaliście warunki wstępne, jakim mają odpowiadać urządzenia. Skoro nie znalazło się to w ustawach i nie było takich regulacji, to wydaje mi się, że w tej chwili prezes Rady Ministrów mógłby zobowiązać wszystkich swoich ministrów, aby przed podejmowaniem decyzji zasięgali właśnie opinii państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Skubis, jak rozumiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#IreneuszSkubis">Mam bardzo proste pytanie: O ile to nie jest tajemnicą, czy pan minister mógłby powiedzieć, jaka to jest konkretnie liczba, zwiększenie central o 150%?</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#IreneuszSkubis">I drugie pytanie z tym związane: W jakim czasie nastąpiłoby zwiększenie o 150% cyfrowych stacji telefonicznych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#AleksanderMałachowski">Chcę zwrócić państwu uwagę, że regulamin przewiduje następującą sytuację: posłowie zabierają głos w dyskusji, minister odpowiada. Rozumiem, że jeśli ktoś nie otrzymał odpowiedzi bądź się nie zgadza z ministrem, może zabrać głos. Ale dodatkowe zadawanie pytań wykracza poza ramy przyjętej konstrukcji.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan może mówić, bo pan mógł nie otrzymać odpowiedzi, pozostali posłowie już nie. Jeżeli jednak pan minister zechce odpowiedzieć, to ja nikomu nigdy głosu nie odbieram, tylko przypominam, jaki jest regulamin.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#AleksanderMałachowski">Jeszcze może pan poseł Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WładysławAdamski">Chciałem zabrać głos. Czy pan minister zechce mnie wysłuchać? Ponieważ jesteśmy w trakcie interpelacji, więc nieco szerzej uzasadnię panu ministrowi pewne tezy, które podjąłem w pierwszej wypowiedzi, czym ułatwię być może odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WładysławAdamski">Zawsze twierdzę, panie ministrze, że prawo tworzą ludzie, a więc w mocy ludzkiej jest je zmieniać. Niemniej dopóki ono istnieje, obowiązkiem każdego obywatela, i to nie tylko w naszym kraju, jest go przestrzegać. Ta kwestia nie podlega, moim zdaniem, dyskusji. Rozumiem więc, że mamy do czynienia z pewnym systemem prawnym dziś obowiązującym. Ma on taki, a nie inny kształt, generuje określone skutki. Nie zajmuję pozycji po żadnej stronie, nie mam żadnych uprzedzeń, ale z pańskiej odpowiedzi zrozumiałem, że jednak pewne zasadne tezy w dzisiejszej interpelacji były zawarte.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#WładysławAdamski">W związku z tym jeszcze raz, nie zajmując żadnej pozycji, niejako dając temu świadectwo, pozwolę sobie zadać jedno pytanie: Czy pana zdaniem obecny system prawny jest wystarczający, żeby przeciwdziałać różnym zagrożeniom dla bezpieczeństwa kraju, czy też wymaga on wprowadzenia określonych zmian? Jeżeli jest wystarczający, to być może pan poseł interpelujący nie ma racji - wcale lub częściowo - poruszając tę problematykę. Jednak z pańskiej odpowiedzi podczas naszej dyskusji wynikało coś całkiem innego.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#WładysławAdamski">Nieprzypadkowo zatem zadałem pytanie: Skoro jednak pewne zmiany do systemu prawnego musimy wprowadzić, to kiedy ten proces zostałby zakończony? Oczywiście pan zawsze może odpowiedzieć, że przecież prawo tworzy parlament, a więc to wy, panowie posłowie, zdecydujecie, jak szybko cała ta sytuacja doczeka się finału. Ale nie zapominajmy, że istnieją pilne projekty rządowe, które w sposób zdecydowany determinują szybkość prac w parlamencie. A jeżeli rozmawiamy o bezpieczeństwie kraju... już poprzednio zgodziliśmy się — ani pan minister, ani nikt tego nie negował — że jest to sprawa priorytetowa dla nas wszystkich i w takim wypadku z pewnych mechanizmów przyspieszenia zawsze trzeba korzystać. Ma to swoje racje ogólnospołeczne, ogólnonarodowe. Proszę więc tylko o odpowiedź na to pytanie, ale nie w sensie dostosowania do reformy centrum itd., że pewne zmiany są niezbędne, tylko w sensie przeciwdziałania zagrożeniom, bo albo są te zagrożenia, albo ich nie ma. I zależnie od tego moje dodatkowe pytania będą miały rację bytu lub po prostu pan minister będzie mógł je przemilczeć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan minister, jeśli nie ma więcej pytań w tej drugiej jakby serii pytań czy wypowiedzi. Bo to nie są pytania, to jest czas na wypowiedzi poselskie, na debatę.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, panie ministrze. Ale już na tym zakończymy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#JerzyZimowski">Próbując odpowiedzieć na pytania panów posłów chciałem nadmienić, że, po pierwsze, nie mogę być krytykiem polityki rządu. Rząd prowadzi pewną politykę, a głosy państwa posłów wykazują, że jest niepokój, który minister spraw wewnętrznych może uznać za zasadny, i przedstawi to rządowi.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#JerzyZimowski">Natomiast nie chciałbym się wdawać w krytykę jakichś rozwiązań, które są rozwiązaniami kierunkowymi mającymi na celu unikanie monopoli i wprowadzenie zasady konkurencyjności. Stąd zapewne biorą się te problemy i pytania, dlaczego kto inny sprzęt, kto inny program itd. To wynika z tego, że to są rozdzielne rzeczy...</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Olszewski: Nie ten kierunek rozumowania, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#JerzyZimowski">Więc proszę mnie nie zmuszać do krytykowania polityki rządu, bo po prostu nie pozwala na to ani przyzwoitość, ani jakiś...</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Olszewski: My też nie żądamy tego. Niech pan tylko odpowie na pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#JerzyZimowski">Nie bardzo umiem odpowiedzieć na te pytania, ponieważ nie znam ani zasad tych kontraktów, które panowie posłowie tu wskazują, ani nie analizowałem tych kontraktów. Nie mam po prostu o nich wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#JerzyZimowski">Natomiast co do tego, kiedy się zmieni prawo, kiedy ustawa o łączności zmieni się w tym kierunku, o którym mówiłem - czyli zinstytucjonalizowania udziału służb podległych szefowi Urzędu Ochrony Państwa - myślę, że to jest w tej chwili kwestia najbliższego pół roku, byle tylko uporać się z reformą centrum, byle rozwiązać te problemy, które wynikają ze wstępnego okresu reformy. Proszę zrozumieć, że nie mam w tej chwili więcej informacji i nie jestem panom posłom w stanie bardziej szczegółowo na to pytanie odpowiedzieć. Jestem prawnikiem i zajmuję się tym od strony prawnej, natomiast padło tu wiele pytań konkretnych, związanych z kontraktami, z handlem, z zasadami zakupów czy przetargów. Nie znam się na tym, uczciwie mówiąc. Tu jest jakby wolny rynek. Każdy może zapytać - taką przecież w Wysokiej Izbie dyskusję przeprowadzono - czy nie za dużo dajemy ministrowi spraw wewnętrznych możliwości w zakresie ingerencji w sprawy ministra łączności. Taką dyskusję chyba wszyscy pamiętamy. Teraz jakby rzecz się odwraca - czy nie za mało dostał? To jest kwestia dyskusji, kwestia wyboru pewnej polityki rządowej. Podniesione przez panów posłów kwestie przedstawię Radzie Ministrów, spróbuję wywołać dyskusję dotyczącą problemu, czy polityka rządowa i ustawy nie powinny się zmienić tak, aby większe było zabezpieczenie spraw związanych z bezpieczeństwem i tajemnicą państwową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#AleksanderMałachowski">Myślę, że dalsza rozmowa w tej sprawie jest bezcelowa. Pan minister określił wyraźnie granice swoich możliwości. Pan poseł Olszewski jeszcze chciałby się czegoś dowiedzieć, ale nie sądzę, żeby było warto to kontynuować, bo pan będzie zadawał pytania i minister znowu odpowie w tym samym duchu. Do czego to ma prowadzić?</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, nie odbieram panu możliwości zabrania głosu, chociaż nie ma pan już uprawnienia do zabrania głosu po raz trzeci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#RyszardOlszewski">Dobrze, panie marszałku, dziękuję, nie chcę zabierać głosu, ale nie otrzymałem odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan nie otrzymał odpowiedzi, ale minister określił, dlaczego nie ma tej odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#RyszardOlszewski">Sekundę, proszę mi pozwolić odpowiedzieć. Już nie będę przeciągał tej debaty, chciałem się właśnie wycofać z niej. Podtrzymuję jednak to, co powiedziałem, panie ministrze, na początku. Proszę o udzielenie odpowiedzi, których pan nie mógł dzisiaj udzielić, w formie pisemnej w ciągu 14 dni. Chciałbym, żeby to nas obowiązywało. Mam tu dokument podpisany przez pana, panie ministrze, 23 grudnia 1995 r., w którym pan wyraźnie potwierdza wszystkie niebezpieczeństwa - nie można jakoby publicznie ich podnosić. Problem ten jednak w skali globalnej istnieje i resort spraw wewnętrznych prowadzi szereg działań mających zapobiec temu zjawisku. Przecież pan nie odpowiedział, czy cokolwiek robi się w tym kierunku i jak. I to by było tyle.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#RyszardOlszewski">Panie marszałku, stwierdzam mimo wszystko, że dzisiaj nie otrzymałem odpowiedzi. Tego, co usłyszeliśmy, nie można uznać za odpowiedzi, szczegółowe oczywiście. Pan minister wił się, jak mógł. Nie będziemy jednak tego kontynuować, bo skończyła się wydolność pana ministra. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#AleksanderMałachowski">Rozumiem, ale zaraz zadam pytanie.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#AleksanderMałachowski">Jeśli pan wyrazi sprzeciw, to oczywiście przystąpimy do głosowania w stosownym momencie na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#AleksanderMałachowski">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, iż Sejm uznał za wystarczającą odpowiedź na interpelację posła Ryszarda Olszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#RyszardOlszewski">Tak jest, panie marszałku, zmuszony jestem zgłosić sprzeciw, a myślałem, że nie będzie to konieczne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WładysławAdamski">Rozumiem, że jest prawo sprzeciwu - to jest kwestia regulaminowa - tylko wtedy jaki ma charakter i jaką podstawę udzielanie odpowiedzi pisemnej? A być może ona by zadowoliła pana posła. Mam tu poważne wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#AleksanderMałachowski">To właśnie chciałem powiedzieć. Z chwilą, kiedy Sejm uzna odpowiedź za wystarczającą, zwalnia pan ministra z obowiązku udzielania odpowiedzi na piśmie. Tak więc musi pan to rozważyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#RyszardOlszewski">Jeśli naruszamy regulamin Sejmu, to wycofuję sprzeciw i oczekuję mimo wszystko na odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, pan minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#JerzyZimowski">Mogę tylko powiedzieć, że, przepraszam bardzo, ale nie została zrozumiana pierwsza część mojej odpowiedzi, kiedy wykazałem w trzech punktach, że zostały podjęte działania, że została powołana jednostka certyfikująca, która zajmuje się tymi sprawami, że specjaliści w zakresie zabezpieczeń uczestniczą w tej chwili w kontraktach. Dalej, że spowodowaliśmy powstanie odpowiednich zapisów koncesyjnych. To są te działania, które podjęto w 1996 r. Może one są skromne, ale na tyle nam zezwalało prawo i to zrobiliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#RyszardOlszewski">Dziękuję, panie ministrze. Zdrowych, pogodnych świąt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi za udział w debacie.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję za odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#AleksanderMałachowski">Jak rozumiem, pan poseł wycofał sprzeciw wobec mojego pytania, a zatem Sejm uznał za wystarczającą odpowiedź na interpelację pana posła Olszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję i przekazuję prowadzenie obrad panu marszałkowi Borowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do drugiej interpelacji.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Krzysztof Budnik złożył interpelację do ministra finansów w sprawie zmiany systemu podatku drogowego.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#MarekBorowski">Dwie kolejne pisemne odpowiedzi podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów Waldemara Manugiewicza poseł uznał za niezadowalające.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#MarekBorowski">W związku z tym, zgodnie z art. 120 ust. 3 regulaminu Sejmu, zwrócił się do Prezydium Sejmu o umieszczenie interpelacji w porządku dziennym posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#MarekBorowski">Poseł oczekuje odpowiedzi m.in. na pytania:</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#MarekBorowski">1. Czy od 1 stycznia 1997 r. podatek drogowy będzie wliczany w cenę paliw, jeżeli zaś termin ten nie zostanie dotrzymany, to z jakich przyczyn?</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#MarekBorowski">2. Jakie rekompensaty przewiduje się dla samorządu terytorialnego oraz rolników?</u>
          <u xml:id="u-136.7" who="#MarekBorowski">3. Czy nowy podatek drogowy, wliczany w cenę paliwa, może stać się istotnym czynnikiem inflacyjnym?</u>
          <u xml:id="u-136.8" who="#MarekBorowski">Czy jest pan minister Manugiewicz? Jest.</u>
          <u xml:id="u-136.9" who="#MarekBorowski">W celu udzielenia odpowiedzi na tę interpelację głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Waldemar Manugiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WaldemarManugiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozumiem, że przedmiotem interpelacji jest ewentualne zniesienie podatku od środków transportowych, a nie podatku drogowego, bo takiego podatku nie ma w systemie prawa polskiego, ale potocznie jest on nazywany w ten sposób. W tej sprawie, czy utrzymać podatek od środków transportowych na 1997 r. i lata następne, czy też nie, wypowiedziała się w dniu 19 listopada 1996 r. Rada Ministrów. I Rada Ministrów zajęła następujące stanowisko:</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WaldemarManugiewicz">1. Minister - szef Urzędu Rady Ministrów w trybie pilnym zwróci się za pośrednictwem Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego do samorządów terytorialnych o wyrażenie opinii dotyczącej kwestii włączenia podatku od środków transportowych do cen paliw silnikowych.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#WaldemarManugiewicz">2. Rząd nie może poprzeć propozycji włączenia podatku od środków transportowych do cen paliw od dnia 1 stycznia 1997 r., ale jednocześnie minister finansów podejmie prace nad projektem ustawy zmierzającym do wprowadzenia takiego rozwiązania najwcześniej od początku 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#WaldemarManugiewicz">3. Minister finansów w porozumieniu z ministrem transportu i gospodarki morskiej oraz ministrem - szefem Urzędu Rady Ministrów w trybie pilnym opracuje nowelizację ustawy dotyczącą podatku od środków transportu, która zapewni skuteczniejsze jego egzekwowanie.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#WaldemarManugiewicz">Dwie podstawowe przyczyny legły u podstaw takiego, a nie innego stanowiska rządu. Pierwsza, że nie udało się uzgodnić sposobów rekompensowania utraconych wpływów z tytułu podatku od środków transportowych budżetom samorządowym, rekompensat dla inwalidów, którzy nie płacą tego podatku, są zwolnieni z tego podatku, i oczywiście jest problem związany z rolnikami. Akurat o tej samej porze jest posiedzenie 3 połączonych komisji sejmowych, na którym jest rozpatrywany projekt ustawy o paliwie rolniczym, i jeżeli przejdzie koncepcja, że rolnicy, którzy będą nabywali paliwo rolnicze, będą zwolnieni z podatku akcyzowego, to już w ogóle nie ma mowy o rekompensatach z tytułu włączenia podatku od środków transportowych do akcyzy, bo te dwie rzeczy się nawzajem wykluczają. I drugi czynnik, o którym mówiłem — bo oprócz kwestii, w jaki sposób zrekompensować to gminom i osobom, które były zwolnione z tego podatku, jest druga kwestia, mianowicie istotny wpływ wprowadzenia podwyższonej akcyzy na inflację. W parlamencie jest złożony projekt budżetu na 1997 r., są sformułowane określone założenia, w tym również jest określona pewna projekcja wzrostu cen w 1997 r. Otóż samo zniesienie podatku od środków transportowych i włączenie skutków finansowych z tego tytułu do cen paliw, czyli de facto do akcyzy, spowodowałyby wzrost ceny jednego litra paliwa o 7–8 groszy. To jest ten skutek bezpośredni. Oczywiście mówiąc o skutkach inflacyjnych, trzeba mieć na uwadze również efekt pośredni: co powoduje wzrost cen paliw. To również rzutuje na wzrost cen artykułów żywnościowych, koszty transportu itd. Biorąc pod uwagę te dwie przesłanki — po pierwsze, co jest bardzo istotne, niemożność uzgodnienia z zainteresowanymi sposobu rekompensowania zmniejszonych dochodów z tego tytułu i po drugie, istotny wpływ na wielkość inflacji — rząd zdecydował tak, jak powiedziałem na samym wstępie, w swoim stanowisku, jakie zostało przyjęte na posiedzeniu Rady Ministrów w dniu 19 listopada 1996 r. Stosowne poprawki, zmiany do ustawy Prawo o ruchu drogowym zostaną w najbliższym czasie skierowane do parlamentu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#MarekBorowski">Czy pan poseł Krzysztof Budnik prosi o dodatkowe wyjaśnienia? Jeżeli tak, to chciałbym przypomnieć panu posłowi, że prośba o dodatkowe wyjaśnienia powinna być zwięzła, bez elementów polemiki z odpowiedzią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#KrzysztofBudnik">Panie ministrze, w tej sprawie, w pierwszej odpowiedzi ministra finansów z dnia 21 czerwca - a zgodnie z regulaminem Sejmu odpowiedź jest oficjalnym stanowiskiem resortu - poinformowano mnie, że projekt ustawy jest już przygotowany i że planuje się wprowadzenie nowej formy opodatkowania użytkowników dróg od 1 stycznia 1997 r. Z tej odpowiedzi ustnej rozumiem, że ten termin nie zostanie dotrzymany - zresztą już w czwartym kwartale wszyscy mogli się zorientować, że nie zostanie. Ale bardzo proszę o ustosunkowanie się jeszcze do innej wypowiedzi, tym razem prezesa Rady Ministrów, który w lipcu zapowiadał wprowadzenie opłaty pobieranej od cudzoziemców wjeżdżających na terytorium naszego kraju. Czy tę wypowiedź należy traktować poważnie, czy też jest to rozważane jako jakiś wariant pewnej formy rekompensaty i pozyskiwania środków na utrzymanie dróg? Bardzo proszę również o ustosunkowanie się do takiej kwestii... Pan minister przed chwilą powiedział, że nowa forma opodatkowania może być wprowadzona najwcześniej od 1 stycznia 1998 r., a więc można zakładać, że to nastąpi później. Czy bierze się pod uwagę to, że brak tej formy opodatkowania powoduje, że do budżetu państwa nie wpływają bardzo poważne kwoty od zagranicznych użytkowników dróg? Polska jest krajem o wzmożonym ruchu tranzytowym i te środki po prostu nam umykają, obciąża się jedynie polskich podatników. Wydaje się, że właśnie ten element decyduje, że ta forma jest powszechna w świecie, a my ciągle tkwimy w systemie archaicznym. W ramach tegorocznej debaty budżetowej zgłoszono postulat, że ustawy podatkowe powinny być uchwalane w pierwszym półroczu roku poprzedzającego rok budżetowy. Mamy taką szansę. Czy nie ma możliwości, aby zintensyfikować prace legislacyjne, bo wydaje się z wcześniejszych wypowiedzi chyba wszystkich posłów, że Wysoka Izba w pełni akceptowałaby taki projekt? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#MarekBorowski">Proszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WaldemarManugiewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WaldemarManugiewicz">Faktycznie, w pisemnej odpowiedzi na interpelację z 21 czerwca minister finansów poinformował pana posła, że taki projekt zmiany ustawy o podatkach i opłatach lokalnych - ponieważ ta ustawa reguluje kwestie związane z podatkiem od środków transportowych - został przygotowany. Natomiast finałem tych wszystkich prac jest stanowisko rządu, o którym mówiłem, podjęte na posiedzeniu Rady Ministrów w dniu 19 listopada. Z tych powodów, o których wcześniej mówiłem, rząd zajął takie, a nie inne stanowisko. Jeśli chodzi o etap prac, które trwały w Ministerstwie Finansów, odpowiedź była aktualna. Rzeczywistość okazała się trochę inna niż zakładano we wcześniejszych prognozach, i to, co było pierwotnie planowane do zrealizowania od 1 stycznia 1997 r., zdaniem rządu jest niewykonalne w tak krótkim terminie z uwagi na - jak powiedziałem - nieuzgodnienie istotnych spraw związanych z likwidacją tego podatku.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#WaldemarManugiewicz">Jeżeli chodzi o wypowiedź pana premiera Cimoszewicza z lipca, bo na tę wypowiedź pan również się powołuje, panie pośle, to oczywiście to miało miejsce. To była jedna z propozycji, zgłoszona jeszcze na etapie konstrukcji założeń do projektu budżetu na 1997 r., gdy trwały konsultacje z poszczególnymi ministerstwami w sprawie dochodów i wydatków. I to miało być jedno ze źródeł dochodów budżetowych. Odstąpiono ostatecznie od propozycji wprowadzenia opodatkowania wszystkich cudzoziemców, którzy wjeżdżali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Natomiast w dalszym ciągu zostało utrzymane inne obciążenie, zryczałtowana forma opodatkowania, i minister transportu ma delegację ustawową do wprowadzenia takiej zryczałtowanej opłaty drogowej. To opodatkowanie funkcjonuje od 20 lutego 1995 r., obowiązuje w roku bieżącym i będzie utrzymane na rok następny.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#WaldemarManugiewicz">Natomiast, jeżeli chodzi o postulat włączenia podatku od środków transportowych do ceny paliw, to oczywiście są argumenty za i przeciw. Popatrzmy, jak to jest w innych krajach. Oczywiście nie we wszystkich krajach jest tak jak w Polsce, ale nie we wszystkich krajach jest również odmienna sytuacja. Są kraje, np. Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Hiszpania, Włochy, gdzie oprócz ceny, jaką się płaci za paliwo, funkcjonuje tego typu podatek majątkowy, bo to jest podatek majątkowy z tytułu posiadania środków transportowych. W tych krajach, które wymieniłem, tego typu obciążenie podatkowe obowiązuje. Jeżeli chcielibyśmy przeliczyć to na złotówki, to w Niemczech ten podatek wynosi od 300 zł do 1000 zł, we Francji od 190 zł do 1120 zł, w Wielkiej Brytanii od 460 zł do 500 zł, w Hiszpanii od 150 zł do 200 zł, we Włoszech od 190 do 900 zł. Oczywiście w innych krajach tego typu obciążenie majątkowe nie obowiązuje. Ale chcę również zwrócić uwagę na jedną istotną przesłankę, mianowicie na pewno w niedalekiej przyszłości Polska stanie się jednym z krajów wchodzących w skład Unii Europejskiej. Trzeba również popatrzeć na te rozwiązania, jakie mają obowiązywać w krajach unijnych, ponieważ generalna teza, jaka jest sformułowana, jest taka, że musi nastąpić ujednolicenie prawa - nie tylko prawa podatkowego, ale całego prawa finansowego. Są przygotowane dwie dyrektywy, które mają obowiązywać, jeżeli zostaną zatwierdzone w krajach Unii Europejskiej. Byłyby wprowadzone dwa różne obciążenia: klasyczny podatek majątkowy z tytułu posiadania środków transportowych i drugi podatek z tytułu przewozu towarów środkami transportowymi. Mówię o projektach dyrektyw. One nie zostały jeszcze uchwalone, ale być może w najbliższym czasie tego typu dyrektywy zostaną uchwalone i staną się niejako obligujące dla wszystkich krajów członkowskich Unii Europejskiej. Oczywiście jest to zdarzenie przyszłe i niepewne, ale mówię również i o tym, co ewentualnie będzie się działo w systemie podatkowym w krajach Unii Europejskiej, jeżeli te dyrektywy stałyby się obowiązującym prawem.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#WaldemarManugiewicz">Jeżeli zaś chodzi o włączenie tego podatku w cenę paliw, to jest rzeczywiście prawdą to, że co roku Polskę odwiedza... W 1996 r. - jak wynika z tych statystyk, które pamiętam - przybyło do Polski ponad 120 mln turystów. Oczywiście niektórzy wjeżdżają tylko na kilka godzin, żeby dokonać zakupów (mówimy o generalnej statystyce), i te osoby również zaopatrują się w paliwa silnikowe w Polsce. Natomiast wydaje mi się, że z tych powodów, o których mówiłem, zasadniczych, nie można z góry narzucić gminom określonego rozliczenia. Jeżeli nie zostanie to uzgodnione, to będziemy mieli podobną sytuację, jak w przypadku ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, gdy tyle kontrowersji wzbudziła regulacja dotycząca podatku od nieruchomości i dopiero z uwagi na liczne protesty gmin została dokonana odpowiednia zmiana tejże ustawy.</u>
          <u xml:id="u-141.5" who="#WaldemarManugiewicz">Dlatego powiedziałem: te dwa czynniki decydują o tym, że nie jest to możliwe. Natomiast, zgodnie ze stanowiskiem rządu, ten podatek byłby zlikwidowany nie wcześniej niż od 1 stycznia 1998 r., ponieważ mówimy o systemie podatkowym. Jeżeli nakładamy podatki albo znosimy je i włączamy w cenę, lepiej to robić od początku roku kalendarzowego. Oczywiście jeżeli to miałoby nastąpić z dniem 1 stycznia 1998 r., to stosowny projekt aktów prawnych byłby skierowany do parlamentu na przełomie I i II kwartału 1997 r. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#MarekBorowski">Jeszcze, panie ministrze, sprawa opłat na granicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WaldemarManugiewicz">Już odpowiedziałem na to drugie pytanie. Powiedziałem, że pan premier Cimoszewicz faktycznie mówił, że rząd rozważa wprowadzenie tego typu opłat, ale ostatecznie zrezygnowano z wprowadzenia tych zryczałtowanych opłat drogowych w stosunku do wszystkich obcokrajowców, którzy by wjeżdżali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Natomiast utrzymano inne obciążenie zryczałtowane, związane z wjazdem na teren Polski ciężarówek zagranicznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#MarekBorowski">A zatem, krótko mówiąc, te nowe są nieaktualne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WaldemarManugiewicz">Tak. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#MarekBorowski">Zapisali się do głosu: poseł Budnik jako pierwszy, posłowie: Skubis, Zarzycki, Adamski, Moszyński, Zysk, Gawlik i Puzyna. Jest pan poseł Bajołek. Poseł Wiecheć? A, tu się ukrył.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę, pan poseł Budnik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#KrzysztofBudnik">Już w formie wypowiedzi polemicznej spróbuję podnieść kilka kwestii. Interesowałem się właśnie tą barierą, wzrostem inflacji w wypadku zniesienia tego podatku i uzyskałem takie informacje, że według opinii niektórych ekspertów nie jest to groźne, że chodziłoby tu o, powiedzmy, pół punktu w ciągu roku. Trudno więc uznać to za jakąś istotną barierę czy powód do obawy przed zmianą obecnego systemu opodatkowania użytkowników dróg, a nie zniesienia tego podatku w ogóle. Wydaje mi się również, że samorządy terytorialne są w stanie i są gotowe zaakceptować zmianę tego systemu, oczywiście jeśli zapewni się im odpowiednią rekompensatę ich dochodów własnych. Miałem wrażenie, że właśnie w tym roku, w końcówce tego roku była dobra okazja, bo przecież były podejmowane prace nad nowelizacją ustawy o finansowaniu gmin - zmiana udziału w tej skali 15, 16, 17%, to mogło być kilka punktów więcej. Jest także druga istotna grupa zawodowa oponująca, to znaczy poszukująca również pewnych rekompensat, a więc rolnicy i inni użytkownicy pojazdów mechanicznych nie korzystający z dróg, bo właśnie rozpatrujemy projekt ustawy o paliwie rolniczym. Gdyby odpowiednio zharmonizować prace nad tymi ustawami z pracami nad możliwością wliczenia podatku drogowego w cenę paliw, to moglibyśmy tę konfliktową sytuację rozwiązać. Niestety tak się nie stało.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#KrzysztofBudnik">Należałoby również mocno zaakcentować taką ogólną zasadę, jak obciążenie uczestników ruchu samochodowego kosztami ochrony środowiska naturalnego, gdyż przyjęcie tej zasady pozwoliłoby na rozwój innych form transportu, bardziej proekologicznych. Ta kwestia również nie powinna nam umykać z pola widzenia. Istotna jest też druga zasada, że zwłaszcza w krajach o zacofanej infrastrukturze drogowej - a do takich niestety należy Polska - powinno przeznaczać się jak największą część, być może nawet całość, dochodów podatkowych z tytułu użytkowania dróg na rozwój sieci drogowej. Dopóki nie zaczniemy realizować tej zasady, dopóty trudno będzie mówić o dostosowaniu standardów naszych dróg do oczekiwań Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#KrzysztofBudnik">Dotychczasowy system nie odpowiada również regułom sprawiedliwości i równości, co już było podnoszone przede wszystkim odnośnie do zagranicznych użytkowników dróg. Natomiast jeżeli chodzi o systemy podatkowe użytkowników dróg, to rzeczywiście jest tak, że to nie wyłącznie podatek wliczany w cenę paliwa jest źródłem dochodów budżetowych z tego tytułu. We wszystkich jednak systemach podatkowych — również tych państw, które pan minister wymienił — istnieje duża różnorodność. Jest rzeczywiście podatek zawarty w cenie sprzedaży i pojazdów mechanicznych, i części zamiennych, i ogumienia, i paliw, którego brakuje w naszym systemie, a który pełni funkcje wyrównawcze. Tymi dochodami są również różne opłaty rejestracyjne wnoszone przy nabywaniu pojazdu, opłaty od posiadania pojazdu mechanicznego, za wydanie prawa jazdy, za parkowanie czy inne opłaty koncesyjne, na przykład od przewoźników. Istotnie należy mieć na uwadze pełną harmonizację tego problemu, ale też bardzo ważnym czynnikiem jest podatek wliczany w cenę paliw, który na przykład w strukturze cen paliw w krajach zachodnich kształtuje się rzeczywiście na różnym poziomie, ale co najmniej bądź średnio na poziomie 60–70%.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#KrzysztofBudnik">Na zakończenie podzielę się takim spostrzeżeniem, panie ministrze, bo też realnie powinniśmy brać pod uwagę kalendarz polityczny, który jest w Polsce: Jeżeli w I półroczu nie wpłynie projekt takiej ustawy, to w zasadzie całą sprawę odkładamy na dwa lata, ponieważ nowy parlament nie zdąży podjąć skutecznych prac legislacyjnych po to, by ustawę uchwalić przed 1 styczniem 1998 r., a zasady podatkowe będą wymagały wprowadzenie tego podatku dopiero od 1 stycznia 1999 r. A więc wydaje mi się, że sprawa jest pilna i warta naprawdę poważnego potraktowania, przeprowadzenia intensywnych prac, skoro jest od wielu lat znana. Nasuwa się pytanie: Dlaczego z samorządami terytorialnymi - zwłaszcza na forum Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego wcześniej nie podniesiono tego problemu - nie podjęto próby uzgodnień? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Skubis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#IreneuszSkubis">Panie Marszałku! Właściwie pan poseł Budnik wyczerpał to, co chciałem powiedzieć, i skomentował pewne sprawy, ponieważ do słowniczka, który wymienił pan minister... Właściwie pan minister wymienił dwa hasła - inwalidzi i rolnicy. Pan poseł Budnik poszerzył mocno ten słowniczek nowelizowanej ustawy czy rozporządzeń.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#IreneuszSkubis">Mam jednak pewną wątpliwość i wydaje mi się, że paliwo rolnicze nie ma nic wspólnego z podatkiem od środków transportowych. Dla mnie podatek od środków transportowych to kompleks spraw, a jedną z nich jest paliwo rolnicze. Dla mnie to są dwa różne problemy.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#IreneuszSkubis">I drugie pytanie, a właściwie wątpliwość. Wspomniana tutaj była wypowiedź, a właściwie deklaracja premiera Cimoszewicza. Pozwolę sobie przypomnieć Wysokiej Izbie również deklarację ministra finansów wicepremiera Kołodki, który obiecał, że od 1 stycznia 1997 r. podatek od środków transportowych będzie już wliczony w cenę paliwa. Wprawdzie w parę dni potem wycofał się z tego i kiedy dzisiaj słyszymy w Wysokiej Izbie, że pan minister, oczywiście w randze wiceministra, mówi, że na pewno w przyszłym roku ten podatek jeszcze nie będzie wliczony w ceną paliwa, to chciałbym zapytać: czy jest jednak możliwe - gdyby zająć się tą sprawą - wprowadzenie w takiej formie podatku od środków transportowych od połowy przyszłego roku? Tymczasem słyszę, że nie. Co gorsza, pan poseł Budnik przeraził mnie, mówiąc, że w najbliższych dwóch latach również nie wejdzie. Pytam, czy faktycznie nie czas skończyć z historią, podejść do sprawy bardzo poważnie i w miarę możliwości szybko wprowadzić podatek od środków transportowych, żeby nie wracało to jak bumerang pod obrady Sejmu, w interpelacjach, i nie zaprzątało głowy posłom i rządowi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dwukrotnie w tej kadencji zwracałem się w interpelacjach w tej sprawie i praktycznie dzisiejsza odpowiedź pana ministra jest w tej samej tonacji. Pytam: Czy w tych wyliczeniach dotyczących całości sprawy, a przede wszystkim wzrostu inflacji, rząd uwzględnił stan dróg jako przyczynę wypadków drogowych? Statystyka jest dramatyczna, a odszkodowania i cały kompleks tych spraw wynikają z bardzo złego stanu dróg.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Następna sprawa. Czy wzorem Czech nie można by było wprowadzić opłat - jeżeli nie ma już możliwości wprowadzenia w bardzo szybkim tempie podatku drogowego do cen paliw - dla wjeżdżających do naszego kraju właścicieli samochodów osobowych? Myślę, że jakieś wyjście musi się znaleźć. Straty wynikające, moim zdaniem, z powodu niewprowadzenia tego podatku są bardzo duże i w związku z tym stan dróg się nie poprawi. Odnoszę wrażenie, że przedstawiciele rządu mało korzystają z transportu samochodowego i nie widzą bardzo krytycznego stanu dróg. Nie ma perspektywy na poprawę i to jest chyba najgorsze. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WładysławAdamski">Panie Ministrze! Sprawa wprowadzenia podatku od środków transportu do cen paliw — jak wiemy — ma bardzo długą historię. Wielokrotnie na ten temat dyskutowaliśmy i co? I rozstrzygnięcie tej sprawy jest wciąż, jak widać, odkładane. Nie zgadzają się na to gminy — jak pan sam mówi. Są problemy, jeśli chodzi o osoby obecnie zwolnione od płacenia podatków. Z drugiej strony — aspekt ten już dzisiaj został poruszony i nie wolno o nim zapominać — byłyby pewne zyski i dochody, jeśli chodzi o korzystających z naszych dróg turystów zagranicznych i kierowców wozów ciężarowych. Problemem jest chyba, jak bilansują się pod tym względem ewentualne korzyści i straty. Chciałbym więc pana ministra zapytać, czy były przeprowadzane symulacje, czy dokonywano porównań między stanem obecnym a stanem po ewentualnym wliczeniu podatku od środków transportu do cen paliw. Jeśli tak, to prosiłbym o bliższe informacje na ten temat, gdyż to, co pan mówi o problemie dystrybucji, o tym, co wynika z podziału środków dla gmin, dla osób, które obecnie są zwolnione od płacenia tego podatku, moim zdaniem, jest wtórne, jest niejako w tle, wobec sytuacji, w której okazałoby się to dla nas korzystne. Widocznie jest to korzystne, skoro tyle krajów Unii Europejskiej takie rozwiązanie stosuje. Widocznie jest to korzystne, skoro sam pan minister mówi, że niewykluczone, iż od 1998 r. te rozwiązania znajdą się w naszym systemie prawnym. Zresztą i przeszłość, i dyskusje w Sejmie, i deklaracje przedstawicieli rządu niejako wskazywałyby, że nie jest to jednoznacznie negowane.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WładysławAdamski">Panie Ministrze! Prosiłbym więc o informację na temat tych ewentualnych symulacji, bo naprawdę dystrybucja jest czymś wtórnym i chyba w tym momencie o mniejszym znaczeniu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Moszyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#TadeuszMoszyński">Muszę wyznać szczerze, że jako poseł i jako przewodniczący podkomisji transportu Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług jestem znużony tą walką o wprowadzenie podatku od środków transportu w cenę paliwa. To jest historia już kilku lat. Przypomnę uchwałę Sejmu z 1994 r., która wzywała rząd do wprowadzenia tego podatku w cenę paliwa, uchwałę do tej pory nie zrealizowaną. Ale chciałbym tutaj przy całej tej krytyce i stwierdzeniu, że już zupełnie nic w tej sprawie nie można zrobić, wnieść jednak trochę optymizmu w związku z tym tematem. Otóż parę tygodni temu pojawił się w druku sejmowym poselski projekt o finansowaniu dróg publicznych, w którym jest przewidziane wprowadzenie podatku od środków transportu w cenę paliwa oraz zasady rekompensowania gminom utraconych dochodów. Jest to ustawa, moim zdaniem, która po niewielkich poprawkach stwarza duże szanse rozwiązania tego nabrzmiałego od wielu lat problemu, podobnego do problemu skupu butelek, z którym również nie możemy sobie poradzić, mimo że wydaje się, że jest zupełnie prosty i bardzo łatwy do rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#TadeuszMoszyński">Pragnę zaapelować do pań posłanek i panów posłów o to, żeby ten projekt poparli w swoich klubach i przy odrobinie wysiłku, przy odrobinie dobrej woli jesteśmy w stanie w ciągu paru miesięcy spowodować, że wejdzie on w życie. W tym projekcie jest wszystko to, o co w tej chwili apelujemy. Przestańmy się oglądać na rząd, bo rząd tego nie zrobi, to już widać wyraźnie. Przez trzy lata nic nie zrobił i nadal zarzeka się, że nic nie zrobi w tej sprawie. Dlatego myślę, że działania powinny iść od naszej strony, od strony Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#MarekBorowski">Proszę pana posła Zyska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#ZbigniewZysk">Panie ministrze, mam dwa pytania. W 1994 r. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne dokonało pewnego szacunku, z którego wynikało, że gdybyśmy podatek od środków transportu włączyli do cen paliwa, to dodatkowe dochody z tytułu sprzedaży paliwa w strefach nadgranicznych, jak również sprzedaży paliwa dla środków transportowych zagranicznych, które poruszają się po Polsce, wynosiłyby 5 bln zł, tak że pokusa byłaby tutaj ogromna. Czego dotyczą moje pytania? Po pierwsze: czy w ramach negocjacji z gminami mówiło się o tym, żeby np. jako bazę do zwrotu środków dla gmin przyjąć osiągnięte przez nie dochody z tego tytułu np. w 1995 r.; ta baza byłaby w kolejnych latach waloryzowana. Czyli można byłoby powiedzieć, że gminy nie utracą ani złotówki - to byłoby najprostsze. Po drugie, po tej wypowiedzi mam pewną obawę. Skoro włączenie podatku od środków transportowych nie jest alternatywą dla tego systemu, który obowiązuje dzisiaj, ponieważ może być tak, że obecny podatek od środków transportowych włączymy do paliwa i uzyskamy w ten sposób ok. 7–8 gr na litrze, a po roku powiemy, że powołujemy nowy podatek od majątku, czyli podatek majątkowy od posiadania samochodów. W ten sposób doprowadzimy do tego, że będziemy płacili drożej za paliwo i będziemy płacili podatek majątkowy od posiadania samochodów zgodnie z dzisiejszą relacją wydatków, które ponosimy na opłatę podatku od środków transportowych. Wygramy tylko tyle, że będziemy mieli droższe paliwo. Czy rzeczywiście takie niebezpieczeństwo istnieje i czy są takie przemyślenia w Ministerstwie Finansów? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Gawlik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#RadosławGawlik">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Muszę powiedzieć, że ta dyskusja tutaj powraca i podobnie jak poseł Moszyński zastanawiałem się, czy mam zabierać głos, czy nie, ale chciałbym przypomnieć o jednej sprawie, którą sygnalizował poseł Budnik, związanej z kosztami zewnętrznymi transportu. Pan powiedział o skutkach inflacyjnych, ale nikt nie mówił o tym, ile kosztują nas dziurawe drogi, wypadki spowodowane brakiem bezpieczeństwa na ulicach, brakiem obwodnic, ile kosztuje nas zniszczenie środowiska w wyniku rosnących emisji zanieczyszczeń z pojazdów komunikacyjnych, które sięgają w Polsce przeciętnie 30–40%, a w aglomeracjach nawet do 80%. Tu nie ma samych pozytywów, jeśli chodzi o możliwość wliczenia w cenę paliwa zarówno tego podatku drogowego — chociaż jest to właściwie podatek majątkowy, który mylnie nazwano, ponieważ podatek od środków transportu jest podatkiem majątkowym — ale także pewnego narzutu ekologicznego od paliw. Chcę przypomnieć tutaj uchwałę Sejmu z 19 stycznia 1995 r., która dawała rządowi mandat uprawniający go do wliczenia także w cenę paliwa tych opłat ekologicznych. Spowodowałoby to, że bardziej sprawiedliwie ponoszone byłyby koszty i zyski związane właśnie z funkcjonowaniem transportu, bo oczywiście motoryzacja to nie tylko zyski, ale to także określone koszty czy społeczne, czy zdrowotne, czy też środowiskowe, o których tu mówiłem. I to jest jeden aspekt sprawy: czy ważono te skutki inflacyjne. Poseł Budnik wymienił je — nie byłyby one w gruncie rzeczy takie wielkie w porównaniu z olbrzymimi stratami, które państwo, społeczeństwo ponosi. Mam wrażenie, że to jest jednak zasłona dymna — rząd z jakichś powodów, nie wiem jakich, trudno mi powiedzieć, nie chcę tu posądzać o pewien bezwład urzędniczy pana ministra i pana służb, posługuje się zasłoną dymną — że istnieje niemożność uzgodnienia ubytku dochodów z gminami czy też rolnikami, jeśli rząd chciałby to rzeczywiście wprowadzić. Dziwię się też temu ze względów politycznych, bo uważam, że to państwo deklarowaliście w kampanii wyborczej: ludzie tego oczekują, ludzie nas o to pytają — dlaczego nie można wliczyć, przecież to byłoby sprawiedliwe. Wydaje się to bardzo wskazane ze względów politycznych, a także społecznych i dziwię się, że idziecie w kampanii wyborczej z takim hasłem, które poseł zgłosił tutaj, że jeśli rząd tego nie załatwi, spróbujemy załatwić to jako posłowie — to naprawdę będzie obciążało bilans funkcjonowania rządu w sposób, moim zdaniem, nie uzasadniony. Naprawdę nie widzę takich przeszkód. Mamy wzory zagraniczne, po które można było sięgnąć w trakcie wprowadzania i te przeszkody pokonać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Puzyna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WłodzimierzPuzyna">Słuchając po raz kolejny wypowiedzi pana ministra, dziwię się, dlaczego rząd nie przejawia najmniejszej woli, żeby wprowadzić rozwiązanie, na które wszyscy są przygotowani i w którym właściwie nie kryją się żadne niebezpieczeństwa zarówno dla budżetu, jak i dla poszczególnych grup społecznych, które są już dotknięte skutkami podobnego rozwiązania. Pan minister twierdzi, że nie można uzyskać zgody na sposób rekompensaty gminom ubytków wywołanych wprowadzeniem nowego systemu. Wydaje mi się, że można by na to szybko znaleźć proste rozwiązanie, oparte na bazie, którą można by wyliczyć, opierając się na danych z roku 1996, potem zaś znaleźć odpowiednie mechanizmy rewaloryzacji. Takim prostym współczynnikiem rewaloryzacji mógłby być np. współczynnik wzrostu dynamiki cen ze sprzedaży paliwa z poprzedniego roku. Natomiast klucz podziału i klucz dystrybucji tych dochodów między gminy mógłby być kluczem subwencyjnym, którego podstawowym parametrem jest np. liczba samochodów zarejestrowanych na terenie gminy. I sądzę, że gminy gotowe byłyby przystać na takie rozwiązanie, dlatego że również wprowadzenie nowego systemu dystrybucji dochodów czy wpływów z tytułu wzrostu cen paliwa, czy z tytułu zmiany sposobu liczenia dzisiejszego podatku drogowego, pozwoliłoby zaoszczędzić sporo pieniędzy gminom — choćby na administracji czy choćby na egzekucji dotąd nieskutecznej. Widzę tutaj szansę znalezienia szybkiego kompromisu. Natomiast argument inflacyjny jest dość wątpliwy, bo jeśli pan minister twierdzi, że 7 czy 8 groszy na litrze wywołałoby skutki inflacyjne, których budżet nie byłby w stanie sobie zrekompensować innymi metodami, to pytam: a co dzieje się dzisiaj? Przecież dzisiaj te ceny skaczą znacznie wyżej niż o 7–8 groszy, i to nikogo nie przeraża, nie widać żadnych kroków, które zmierzałyby do zahamowania tego nie kontrolowanego wzrostu cen. Ceny umowne zaczynają tutaj obowiązywać — ten rynek się otwiera, mimo że teoretycznie jest zamknięty — liberalizuje się, mimo że teoretycznie jest regulowany. I państwo nie podejmują żadnych ruchów, które miałyby służyć zrównoważeniu skutków inflacyjnych. Nie widać, żeby ktokolwiek się tym przejmował, a skutki niewątpliwie będą.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WłodzimierzPuzyna">I wreszcie trzeci problem. Jak długo można trzymać w niepewności ludzi przygotowanych na te rozwiązania? To także ma fatalny skutek psychologiczny, dowodzi pewnej nieudolności rządu i jego niewiarygodności, jeżeli już kilka razy podawano terminy, a okazuje się, że nie zostały one dotrzymane. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bajołek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#AndrzejBajołek">Panie ministrze, fakt, że poseł Budnik złożył interpelację dotyczącą problemu, o którym w tej chwili rozmawiamy, świadczy może nie tyle o determinacji i zainteresowaniu pewnym fragmentem porządkowania systemu podatkowego w Polsce, ile przede wszystkim o zainteresowaniu sposobem rozwiązania problemów dotyczących całej gospodarki, w której brakuje rozwiązań zdecydowanych, jednoznacznych i szybkich. Niezależnie od opinii na temat sposobu wprowadzania rozwiązań, które miałyby dotknąć podatnika, razi oczywista niechęć rządu do rozwiązywania wielu problemów, tak właśnie generalnie stawianych.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#AndrzejBajołek">Tę niechęć rządu do rozwiązywania problemów obserwuję już od pewnego czasu, a najlepszym na to dowodem jest fakt, że to na mój wniosek Wysoki Sejm przyjął propozycję odnośnie do wprowadzenia informacji rządu na temat stanu dróg, sposobu rozwiązywania i finansowania skutków, choćby ubiegłorocznej zimy, a także skutków znacznego, sięgającego 80%, spadku nakładów państwa na utrzymanie i budowę infrastruktury drogowej, co ma miejsce od lat dziewięćdziesiątych. Sejm wysłuchał także informacji na temat sytuacji na rynku paliw płynnych, w tym oleju napędowego służącego przede wszystkim rolnikom w pracach polowych. Wówczas podczas przedstawiania tych informacji mogliśmy szczerze porozmawiać na temat zaistniałych sytuacji na tych dwóch obszarach.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#AndrzejBajołek">Muszę powiedzieć, że mimo tych informacji złożyłem interpelację podobną do tej, którą złożył poseł Budnik, i dostałem podobną odpowiedź, z tym że zawarto w niej niejako wątek nadziei, że sprawa jest przez ministerstwo analizowana i po przeanalizowaniu otrzymam dalszą część wyjaśnień. Chcąc trochę pomóc rządowi, który stracił ochotę do rozwiązywania tych problemów, pozwoliłem sobie, korzystając z pieniędzy, o których tak szumnie się mówi, służących utrzymaniu biur poselskich, przeprowadzić pewne operacje, których rząd skrzętnie unikał. Otóż w woj. krakowskim na zlecenie mojego biura przeprowadzono wśród wszystkich samorządów ankietę na temat stosunku do wprowadzenia podatku od środków transportu do cen paliwa. I cóż się okazało? Na 40 gmin 38 wyraża pozytywny stosunek do rozwiązania problemu w taki sposób.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#AndrzejBajołek">Kwestia rekompensaty. Z konsultacji ze skarbnikami gmin wynika, że przeciętny skarbnik gminy, zwykła księgowa są w stanie przedstawić sposób na rekompensowanie ubytków w dochodach własnych gminy powstałych na skutek wliczenia podatku od środków transportu w cenę paliw. Przecież w tej chwili rejestracja samochodów, środków transportu jest prowadzona nie przez kogo innego, tylko przez urząd gminy. Sposób wyliczania jest oczywisty, tym bardziej że przeprowadza się to przy każdej operacji ustanawiania budżetu gminy, przy uwzględnianiu dochodów własnych. Sprawy te są oczywiste. Nie trzeba wcale wymyślać jakichś sposobów na rekompensowanie, ponieważ każda gmina, licząc dochody własne przy konstruowaniu budżetu, prowadzi takie wyliczenia, a ministerstwo mogłoby ewentualnie tylko weryfikować, czy jest to zgodne ze stanem faktycznym.</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#AndrzejBajołek">Następne kwestie. Razi przede wszystkim następujący fakt. Ministerstwo Finansów - a właśnie to ministerstwo, a nie ministerstwo transportu jest odpowiedzialne za stan dróg - odpowiada za system podatkowy, w tym także za sposoby naliczania podatku przeznaczonego na budowę i finansowanie dróg i powinno uczestniczyć w tych debatach. I cóż się okazało? W wypadku dwóch poprzednich informacji, o których mówimy, odpowiedzi w imieniu rządu udzieliło nie Ministerstwo Finansów, do którego były skierowane zapytania i wnioski, tylko Ministerstwo Transportu - zresztą bardzo kompetentnie, w sposób jednoznaczny dokumentując stan polskiego drogownictwa oraz ujmując sprawy związane z szeroko pojętym kompleksem transportu w połączeniu z cenami paliw.</u>
          <u xml:id="u-163.5" who="#AndrzejBajołek">Następna kwestia to brak uregulowania, brak docelowej wizji odnośnie do wszystkich składników podatkowych, które powinny być uwzględnione w cenach paliw. W momencie uwolnienia cen paliw będzie już za późno. Chyba że rządowi chodzi o to, żeby spowodowany uwolnieniem cen paliw bajzel, który się pojawi w gospodarce, komuś nabił kasę, podobnie jak to było dwa miesiące temu, kiedy rząd nie zapanował nad sytuacją związaną z okresowymi brakami paliwa napędowego do ciągników rolniczych, co skutkowało 30-, czy 40-procentowym wzrostem cen paliw. I nie mówiło się o impulsie inflacyjnym, kiedy cena wzrosła nie o 5% - jak to miałoby miejsce, gdyby wprowadzone zostało 7 groszy do ceny litra oleju napędowego - tylko o 40%. To było 70 groszy, bo tak mniej więcej przeciętnie kształtowały się relacje w tamtym czasie; mówię o cenach paliw w prywatnych sieciach dystrybutorów, nie o dystrybutorze CPN, który rzeczywiście w tamtym okresie przestrzegał, by była to kwota 1,22 zł. Nie mówię już o jakości paliw, które były dostępne dla rolników, i złorzeczeniach wynikłych z tytułu obniżenia tej jakości.</u>
          <u xml:id="u-163.6" who="#AndrzejBajołek">Jest oczywiste to, o czym mówił poseł Moszyński. W ubiegłym tygodniu w skrytce znalazłem ustawę o finansowaniu budowy dróg i muszę powiedzieć, że rzeczywiście poza jednym rozwiązaniem, którego tam nie znalazłem, mianowicie chodzi o rozwiązanie dotyczące sposobu rekompensowania rolnikom tego, że posiadając środki transportu, nie korzystają z dróg publicznych - mam tu na myśli szczególnie ciągniki rolnicze, których nie uwzględniono w tamtych rozwiązaniach...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#MarekBorowski">Proszę kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#AndrzejBajołek">Konkludując, chciałbym zadać panu ministrowi pytanie: Czy rząd odzyska chęć do podejmowania działań, które w sposób oczywisty, akceptowany przez społeczeństwo, przyczynią się do wyjścia z zapaści transportowej oraz rozwiążą problem niesprawiedliwego rozkładania obciążeń podatkowych wynikających z posiadania środków transportu?</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#AndrzejBajołek">I następne pytanie: Czy rząd, przewidując fakt utrzymania podatku majątkowego, jakim jest podatek od środków transportu, zakłada, że podatek ten powinien być utrzymany? Czy podatki z przeznaczeniem na finansowanie budowy dróg miałyby być dodatkowymi podatkami obciążającymi paliwa? Stawiam te dwa pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Olewiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#MarekOlewiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chcę wypowiedzieć się raczej jako radny działający w mieście Włocławek aniżeli jako poseł. Otóż nie jest tak, jak powiedział pan minister, że to rady gmin są przeciwko wprowadzeniu podatku do cen paliw. Mnie się wydaje, że wszyscy radni i gminy są za tym, ażeby to było wprowadzone jak najprędzej. Dochody z tego podatku w budżecie gminy takiej jak na przykład Włocławek to zaledwie, jeżeli dobrze pamiętam, 2,5%. Nie stanowi zatem jakiegoś wielkiego problemu zrekompensowanie ubytku, jeśli chodzi o ten podatek, dla całego budżetu gminy. Nie będę tego powtarzać, bo panie i panowie posłowie mówili, jak mniej więcej należałoby to zrobić. Chcę jedynie stwierdzić, że w mojej ocenie to jest kompromitacja, że rząd przez trzy lata nie potrafił załatwić tak prostej sprawy. W pełni zgadzam się z tymi posłami, którzy dzisiaj mówili, że jako parlamentarzyści musimy wziąć to w swoje ręce, ponieważ to również jest kompromitacja tego parlamentu, że tej sprawy nie załatwiono. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#MarekBorowski">Teraz, w drugiej turze, pan poseł Budnik chciałby zabrać głos, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#KrzysztofBudnik">Tytułem uzupełnienia. Przyznam szczerze, że starałem się w swojej wypowiedzi być bardzo wstrzemięźliwy, ale posłowie koalicji mnie już wyręczyli, opiniując obecną sytuację i nazywając to po prostu kompromitacją władzy wykonawczej. Pozwoliłem sobie poprosić o głos, ażeby wyraźnie już zaprzeczyć twierdzeniu pana posła Adamskiego. (Cieszę się, że właśnie wszedł na salę.). Nie jest prawdą, że to gminy sprzeciwiają się zmianie systemu opodatkowania użytkowników drogowych, tak jak pan powiedział. To nie jest prawda. Pan poseł Bajołek przekazał nam dane, pan poseł Olewiński to potwierdza, że zdecydowana większość gmin, wręcz chyba wszystkie gminy, jest za zmianą systemu, ale oczekuje odpowiedniej rekompensaty, jeśli chodzi o dochody.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#KrzysztofBudnik">Nie możemy również zapominać o kosztach administracyjnych tego podatku, o problemie jego ściągalności. Jeżeli on będzie wliczony w cenę paliwa, jego ściągalność będzie 100-procentowa. A obecnie jest cała zabawa w procedury administracyjne, upomnienia, postępowanie egzekucyjne i w ogóle nadzorowanie ewidencji.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#KrzysztofBudnik">Jeszcze na jedną kwestię chciałbym zwrócić uwagę, ująć to w aspekcie pewnej sprawiedliwości, chodzi o równe rozłożenie ciężaru kosztów na użytkowników dróg, zależne od korzyści, jakie odnoszą z ruchu drogowego. Obecnie mamy taki system, że podatek płaci się za posiadanie pojazdu mechanicznego, natomiast w razie wprowadzenia proponowanej zmiany systemu, polegającej na wliczeniu podatku w cenę paliwa, będzie on rozłożony proporcjonalnie do dokonywanych przejazdów. Tak więc w pełni będzie respektowana zasada sprawiedliwości i równości.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#KrzysztofBudnik">Panie ministrze, pozwolę sobie zadać jeszcze jedno pytanie, ponieważ interpelacja dotyczyła także kwestii gromadzenia środków finansowych na utrzymanie i rozwój dróg. Jakie są proporcje dochodów uzyskiwanych z opodatkowania użytkowników dróg do wielkości środków przeznaczanych na finansowanie dróg w Polsce? Czy takie wyliczenia były prowadzone? To również byłby interesujący wskaźnik przy rozpatrywaniu tej problematyki. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Adamski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WładysławAdamski">Nie wiem, jak zabrzmiała moja wypowiedź w uszach niektórych panów posłów. Generalnie jestem oczywiście za wliczeniem podatku od środków transportu w cenę paliw. Zresztą chyba wszystkie wypowiedzi w tym kierunku dość wyraźnie zmierzały.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WładysławAdamski">Polemizując niejako natomiast z wypowiedziami panów posłów, którzy wskazywali na to, że inicjatywę powinien przejąć obecnie parlament, ponieważ pewnych decyzji ze strony rządu możemy się w szybkim czasie nie doczekać, chciałbym powiedzieć, że jest to tylko częściowo słuszne, ponieważ w tym momencie mamy już do czynienia z pewną konstrukcją budżetu i wprowadzenie tego w najbliższym roku, od 1997 r., raczej by było trudne. Być może jednak przy tej dyskusji nad projektem ustawy — nie wiem, czy pan poseł Budnik akurat to też bierze pod uwagę — która ma się odbyć w najbliższym czasie, byłoby stosowne ustalić — panie ministrze, to też jest do pana pytanie — wprowadzenie pewnego vacatio legis albo wyraźnego sformułowania, kiedy ustawa wchodzi w życie — że jej przepisy zaczną obowiązywać od tego terminu, o którym pan dziś wspomniał, a więc od 1 stycznia 1998 r. Wówczas rzeczywiście przejęcie inicjatywy przez Sejm miałoby pewną rację bytu. W innym bowiem wypadku... Trudno by było raczej burzyć konstrukcję budżetu przewidzianego na rok najbliższy.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#WładysławAdamski">Podtrzymuję jednak to, panie pośle Budnik, co powiedziałem - że jednym z elementów, jaki stanowi barierę przy wprowadzeniu rozwiązań nas interesujących, jest sprzeciw ze strony gmin. Po pierwsze, proszę sobie przypomnieć, mówił o tym sprzeciwie w swojej wypowiedzi pan minister. Po drugie, nie mamy jednak tutaj do czynienia z jednomyślnością gmin. Nie stawiam jednak skrajnej tezy, że wszystkie gminy się temu sprzeciwiają. Tego nie powiedziałem. Oczywiście wynika to przede wszystkim z braku pewnej czytelnej alternatywy. I to jest prawda, brak tej alternatywy leży u podstaw tego, chodzi o pewną zgodę na wprowadzenie rozwiązań, pewną aprobatę. To wynika z braku jakiejś koncepcji, która by w sposób oczywisty usuwała wszelkie niepokoje tych gmin.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#WładysławAdamski">Ale ta sytuacja nie jest taka jednoznaczna i jednak także ten element zarówno w aspekcie historycznym - pewnego kontekstu czasowego, jak sobie przypominam - jak i obecnie cały czas występuje. Niemniej stawiam dodatkowe pytanie skierowane do pana ministra, oprócz tej bazy polemicznej, którą pozwoliłem sobie przedstawić, i prosiłbym uprzejmie o odpowiedź. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#MarekBorowski">Czy jeszcze ktoś? Nie.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#MarekBorowski">Wobec tego bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WaldemarManugiewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WaldemarManugiewicz">Może w takim razie przypomnę niektóre fragmenty swojej wypowiedzi, bo widzę, że wkradły się pewne nieporozumienia.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#WaldemarManugiewicz">Ani razu nie użyłem określenia, że gminy sprzeciwiają się wprowadzeniu tego podatku do ceny akcyzy czy do kwoty akcyzy. Powiedziałem coś innego - że nie można było uzgodnić sposobu rekompensowania gminom strat z tytułu zniesienia podatku od środków transportowych, a to - jak państwo doskonale wiedzą - są dwie różne rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#WaldemarManugiewicz">Sprawa wygląda w ten sposób. Gdyby sama kwestia rekompensaty była trywialną rzeczą, to nikt by się nie zastanawiał nad problemem. Jakie rozwiązanie proponowało Ministerstwo Finansów? Uwzględnienie skutków rocznych podatku od środków transportowych za 1995 r. czy nawet za I półrocze 1996 r. plus jakiegoś tam wzrostu inflacyjnego cen albo przyjąć jako wskaźnik wzrost związany z podwyższeniem stawki podatku od środków transportowych. Ale problem był gdzie indziej. Tak jest w ujęciu statycznym. To jest stan na dzisiaj. A co się dzieje? Przybywa samochodów. W związku z tym każda gmina chce, żeby niezależnie od statycznego ujęcia przewidzieć, ile w tej gminie będzie dodatkowo zarejestrowanych w ciągu roku pojazdów samochodowych. I zaczynały się problemy.</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#WaldemarManugiewicz">Kolejny problem jest związany z bazą. Przecież nie jest tajemnicą, że ściągalność tego podatku pozostawia wiele do życzenia. W niektórych gminach wpływy z tego podatku stanowią 60–70% kwot należnych. A jeżeli jako bazę przyjmie się 60%, to oczywiście ta gmina powie: nie, to jest niedobry rachunek, bo trzeba przyjąć 100% kwoty podatku należnego. Pytam więc: A gdzie jest w kasie brakujące 30 czy 40%? To są tego typu problemy. Nie chodzi o to, że trudno znaleźć algorytm...</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#WaldemarManugiewicz">Między innymi do pana, panie pośle, to mówię, ponieważ pan posądzał rząd o inercję decyzyjną...</u>
          <u xml:id="u-173.6" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-173.7" who="#WaldemarManugiewicz">Przepraszam, dokończę tylko, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-173.8" who="#WaldemarManugiewicz">Posądzał pan rząd o inercję decyzyjną - że rząd stracił chęć i wolę do rozwiązywania jakichkolwiek problemów. To oczywiście jest ocena pana posła. Natomiast moja ocena jest całkiem inna.</u>
          <u xml:id="u-173.9" who="#WaldemarManugiewicz">Oczywiście na pytanie, czy ktoś chce być piękny i bogaty, odpowiedź brzmi: tak. Natomiast trzeba popatrzeć również na problemy techniczne związane z takimi regulacjami. I tu dopiero zaczynają się kłopoty. Gdyby sprawa była taka prosta, to sądzę, że nie byłoby wątpliwości ze strony gminy, jeżeli chodzi o sposób, o przyjęty algorytm przy rekompensowaniu zmniejszonych czy też utraconych dochodów z tego tytułu. Naprawdę to nie jest takie jednoznaczne, jak by się wydawało. Ale, jak powiedziałem, to jest pewna historia. Rząd podjął określone decyzje, nie będę tego przypominał. Najistotniejsze jest to, że tego typu obciążenie podatkowe będzie wprowadzone najwcześniej od 1 stycznia 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-173.10" who="#WaldemarManugiewicz">Była tutaj również mowa o projekcie poselskim, który się pojawił, jeżeli chodzi o finansowanie dróg. Ten projekt jest zbieżny z projektami, jakie przedstawiał minister transportu. Znam różne możliwości, bo minister transportu przygotował trzy różne warianty. Przy czym trzeba również zwrócić uwagę na koszty związane z obsługą tego rozwiązania. Nie wiem, jak to zostało uregulowane w projekcie poselskim, ale trzeba zawsze zwrócić uwagę na koszty.</u>
          <u xml:id="u-173.11" who="#WaldemarManugiewicz">Jeśli chodzi o przeznaczanie środków finansowych na inwestycje drogowe czy remonty bądź utrzymanie dróg, to nawet jeżeli to rozwiązanie zostałoby wprowadzone, to nie oznaczałoby, że zaraz w następnym roku pojawi się mnóstwo środków finansowych, które zostałyby przeznaczone na ten cel. To jest kwestia dochodzenia do celu. Potrzeby w zakresie drogownictwa są tak wielkie, że oczywiście jest to proces wymagający czasu. Proponowaliśmy jako Ministerstwo Finansów inne rozwiązanie, również, wydaje mi się, atrakcyjne - żeby określić, jaka część wpływów z akcyzy co roku jest przeznaczana na finansowanie modernizacji dróg. To też jest jakieś rozwiązanie. Oczywiście w tej chwili nie mówimy o rozwiązaniach, które dotyczą finansowania dróg, mówimy o innym problemie - podatek od środków transportowych a cena paliw.</u>
          <u xml:id="u-173.12" who="#WaldemarManugiewicz">Kwestia rekompensat. Oczywiście, że system nie jest dzisiaj sprawiedliwy, ponieważ podatku od środków transportowych nie płacą wszyscy właściciele środków transportowych. Taka jest regulacja, jaka jest - część tych właścicieli jest zwolniona od płacenia tego podatku.</u>
          <u xml:id="u-173.13" who="#WaldemarManugiewicz">Pan poseł miał jednak na myśli coś innego, mówiąc o sprawiedliwości - że poprzez likwidację tego podatku i włączenie go do cen paliwa budżet każdego użytkownika, w zależności od tego, ile będzie zużywał paliwa, będzie adekwatnie obciążony wydatkami związanymi z jego nabyciem. Ale to są również dwie inne sprawy, bo jeśli zlikwidujemy dane obciążenie podatkowe, a wprowadzimy obciążenie tych podmiotów albo osób fizycznych, które dzisiaj nie płacą tego podatku, powstanie kwestia rekompensat. Pytanie jest takie: Czy należy brnąć dalej w rozbudowywanie systemu rekompensat, czy pewne sprawy przeciąć? Jeżeli mówimy o paliwie rolniczym, to rozwiązanie, które ewentualnie zostałoby przyjęte, dotyczące tego paliwa - polegające na tym, że zwalnia się z podatku akcyzowego - jest równoznaczne z tym, że w ogóle nie może być mowy o jakiejkolwiek rekompensacie dla rolników; jest bowiem inne rozwiązanie, które reguluje to w sposób odmienny.</u>
          <u xml:id="u-173.14" who="#WaldemarManugiewicz">Być może, panie pośle, tego chcemy albo nie chcemy. Natomiast mówimy o pewnych rozwiązaniach systemowych, o których trzeba teraz zdecydować, i w związku z tym o problemach, jakie się teraz pojawiają. Nie mówimy o rozwiązaniach, które będą przyjęte za jakiś czas, i o tym, co będzie z tego wynikało, tylko o problemie do rozstrzygnięcia dzisiaj. A dzisiaj jest konkretny stan prawny i określone problemy związane z taką, a nie inną decyzją. Co do decyzji, wydaje mi się, że sprawa jest oczywista. Przedstawiłem stanowisko rządu. To nie jest stanowisko ministra finansów, to jest stanowisko Rady Ministrów. To nie minister transportu, nie minister finansów przedstawia swoje wizje co do spraw związanych z podatkiem od środków transportowych, to jest decyzja rządu.</u>
          <u xml:id="u-173.15" who="#WaldemarManugiewicz">Nie chcę się odnosić do wypowiedzi pana posła Budnika, bo z większością argumentów, które zostały przedłożone, zgadzam się. Oczywiście rachunek ekonomiczny jest taki, a nie inny. Jeżeli ilość paliwa, jaką zakupują cudzoziemcy, pomnoży się przez cenę, to jest określona kwota, określone środki finansowe. Część tej kwoty trafia do budżetu w formie akcyzy i VAT, a część jako marżę przejmuje dystrybutor. I oczywiście z tymi argumentami się zgadzam. Natomiast, tak jak powiedziałem, trzeba wziąć pod uwagę inne czynniki. Nie można z góry narzucić pewnego rozwiązania. A na pewno technika, czyli sposób obliczania tych rekompensat, jest bardzo istotna.</u>
          <u xml:id="u-173.16" who="#WaldemarManugiewicz">Bardzo dobrze, że została przeprowadzona ankieta na terenie woj. krakowskiego i że gminy wypowiedziały się pozytywnie co do takiego rozwiązania. Ja też podzielam pogląd, że takie rozwiązanie każdy zaakceptuje, tylko, jak mówię, ważny jest ten drugi krok: czy ktoś straci na tym, czy zyska, i czy ten algorytm czy sposób rekompensowania, jaki zostanie zaproponowany, jest właściwy. Jeżeli pan poseł spróbowałby porozmawiać z różnymi gminami, nie tylko z terenu jednego województwa, to okazałoby się, że zdania co do sposobu rekompensaty będą podzielone. Bo, tak jak mówiłem, trzeba wziąć pod uwagę również stopień ściągalności tego podatku - i problem w tym momencie jawi się już troszeczkę inaczej. Tak że nawet ten przeciętny skarbnik też by sobie nie poradził, jeśli weźmiemy pod uwagę, że są różne gminy o różnym stopniu ściągalności tego podatku.</u>
          <u xml:id="u-173.17" who="#WaldemarManugiewicz">Jeżeli chodzi o szacunki 1994 r. - tu zwracam się do pana posła - nie wiem, czy są one właściwe, czy też nie, czy to jest rząd 5 bln starych złotych, czy jakakolwiek inna kwota. Na pewno tego typu rozwiązanie spowodowałoby uzyskanie większych dochodów z tych dwóch tytułów podatkowych: akcyzy i VAT. To nie ulega wątpliwości. Tylko, jak powiedziałem, na pewno nie w pierwszym roku, gdybyśmy chcieli wszystkim zrekompensować wszystkie ubytki. Pytanie pierwsze: Czy faktycznie wszystkim trzeba to rekompensować? I rekompensaty. Powiedziałem, że to jest problem typowo techniczny - w jaki sposób liczyć, jaki algorytm zastosować, żeby pogodzić te wszystkie inne trochę sposoby podejścia gmin do wyliczenia skutków rekompensat. Ktoś się musi zgodzić na pewne wyrzeczenia, ktoś być może straciłby, ktoś by na tym zyskał, ale to musi być jednolite i w miarę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#MarekBorowski">Panie ministrze, bardzo bym prosił, żeby pan zechciał uzwięźlić wypowiedź, bo już się powtarzają pewne argumenty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WaldemarManugiewicz">Pytania również się powtarzały, staram się odpowiedzieć na wszystkie pytania zadane przez panów posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#MarekBorowski">Co do tego zgoda. Tylko prosiłbym, aby pan odpowiadał możliwie zwięźle, bo interpelacje już się nam bardzo przedłużają.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WaldemarManugiewicz">Dobrze, to przedstawię to najkrócej, jak to jest możliwe. Już nie będę się odnosił do wypowiedzi wszystkich osób, które zabierały głos w dyskusji, zadały pytania.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WaldemarManugiewicz">Jeżeli chodzi o skutek inflacyjny, to nie można go bagatelizować; mówiłem to w kontekście budżetu 1997 r. Wyższa inflacja związana z likwidacją tego podatku to jest sam efekt cenowy w paliwach, ale i ten efekt dodatkowy, uboczny, co oznacza, że jeżeli dzisiaj rząd zdecydowałby się na takie rozwiązanie, to wydatki budżetowe byłyby nierealne, gdyż liczone byłyby przy innej inflacji. Jest wiele innych wątpliwości z tego tytułu. Jeżeli chodzi o symulacje, o wyliczenie, o którym mówił pan poseł Adamski, o to, jakie to są skutki, nie mam w tej chwili tych danych, nie potrafię ich podać, natomiast jeżeli pan, panie pośle, wyrazi zgodę, to postaram się pisemnie odnieść do tego pytania i przedstawić konkretne kwoty.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#WaldemarManugiewicz">Kwestia finansowania dróg też nie jest w zasadzie przedmiotem interpelacji. Nie będę, bo nie potrafię, odpowiadać na pytanie, jak się mają wpływy z tytułu podatku od środków transportowych do wszystkich wydatków ponoszonych z budżetu państwa i z budżetów gmin na rzecz szeroko pojętego drogownictwa. Nie mam takich danych przy sobie, w związku z tym nie potrafię powiedzieć, jaka jest relacja między wydatkami, dochodami, a także jeśli chodzi o inne kwestie związane z tym rozliczeniem. Chciałbym tylko przypomnieć jedno, na pewno państwo doskonale o tym wiecie - to obciążenie nazywa się podatkiem od środków transportowych, ale to wcale nie oznacza, że gmina przeznacza te pieniądze na drogownictwo. Te pieniądze mogą być przeznaczone na każdy inny cel, oczywiście również na poprawę funkcjonowania sieci dróg na terenie gminy. Nie ma żadnego związku między tytułem, kwotą tego podatku a wydatkami, jakie są finansowane z tego typu dochodów. To jest inny problem: w jaki ewentualnie sposób to zrobić; gdyby tego typu obciążenie funkcjonowało, jakie regulacje należałoby wprowadzić, żeby jednak zobligować gminy do przeznaczenia określonej części wpływów z tego podatku na finansowanie poprawy dróg, na remonty i inwestycje. Tak jak mówię: gdyby było takie rozwiązanie, jakie jest proponowane. Wydaje mi się, że ponieważ wiele pytań pokrywało się, odnosiły się one do tej samej tematyki, to chyba na zdecydowaną większość z nich odpowiedziałem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#MarekBorowski">Na jakie pytanie pan poseł Zarzycki nie otrzymał odpowiedzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Nie otrzymałem odpowiedzi na pytanie, czy - ponieważ nie ma realnych szans na wprowadzenie tego podatku do cen paliw - jest możliwość wprowadzenia opłat dla właścicieli samochodów osobowych wjeżdżających do kraju, wzorem krajów, w których się to stosuje. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#MarekBorowski">Pan minister już odpowiadał, o ile pamiętam, na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze, proszę odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WaldemarManugiewicz">Pan poseł powoływał się na przykład Czech - że tam tego typu obciążenie obowiązuje. Tak, tylko że ono nie jest związane z wjazdem na terytorium Czech, tylko z przejazdem po drogach ekspresowych albo autostradach. Wykupuje się roczny abonament, który daje prawo do korzystania z tych dróg. Nie płaci się jednak z tytułu przekroczenia granicy państwowej. Pan poseł Budnik niejako między wierszami zadał podobne pytanie, ponieważ powoływał się na wypowiedź pana premiera Cimoszewicza z lipca 1996 r. Nie chcę się już odnosić do tej sprawy, bo dwa razy wyjaśniałem tę kwestię; na pewno pan poseł słyszał odpowiedź, jakiej udzieliłem panu posłowi Budnikowi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bajołek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#AndrzejBajołek">Panie ministrze, przedstawianie niechęci części gmin do wprowadzenia podatku od środków transportu do ceny paliw jako wyniku partykularnych interesów albo radnych, albo lobbingu transportowego...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, pytanie, na które pan nie dostał odpowiedzi, może pan po prostu powtórzyć. Widzę, że pan ma zamiar rozwinąć temat. Prosiłbym więc, żeby pan powtórzył tylko pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#AndrzejBajołek">Oczywiście, jedno zdanie, które wyjaśni wątpliwości pana ministra co do tego, dlaczego pewna część gmin nie zgadza się na wprowadzenie tego podatku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#MarekBorowski">Ale tylko jedno krótkie zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#AndrzejBajołek">Jedno, bardzo krótkie zdanie. Otóż chodzi o lobby transportowców związane z pewnymi grupami radnych. Mechanizm działa w ten sposób, że po prostu wprowadza się pewne ulgi, które zgodnie z ustawą i z prawem rady mają prawo wprowadzać, nie powodując ściągalności tego podatku. Wprowadzenie podatku od środków transportu do ceny paliw powoduje stuprocentową ściągalność tego podatku. Zadałem pytanie, jedno z tych dwóch pytań, na które mi pan nie odpowiedział, twierdząc, że jakoby nie wszystkie gminy były przygotowane i ewentualnie tego chciały. To ja tutaj odpowiadając, jaka jest przyczyna tego, chciałbym zapytać, czy rząd...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#MarekBorowski">Czy pan odpowiada na pytanie, czy pan chce, żeby pan minister odpowiedział?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#AndrzejBajołek">Chcę, żeby minister odpowiedział, czy rząd jest zainteresowany stuprocentową ściągalnością tego podatku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#MarekBorowski">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WaldemarManugiewicz">Odpowiadając na to proste pytanie, sformułowałbym je inaczej: Czy gminy są zainteresowane dzisiaj stuprocentową ściągalnością...</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Bajołek: Ja powiedziałem...)</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#WaldemarManugiewicz">Przepraszam, teraz ja odpowiadam na pana pytanie, panie pośle. Jeżeli pan będzie tak uprzejmy, to dokończę swoją wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#WaldemarManugiewicz">Czy gminy są zainteresowane stuprocentową ściągalnością podatku od środków transportu? To można zrobić w sposób bardzo prosty, wystarczy współpraca dwóch różnych agend. Mianowicie: wydział komunikacji, który ma pełny rejestr posiadaczy środków transportowych, powinien taki rejestr przekazać również gminie. Wystarczy tylko i wyłącznie zobaczyć, kto zapłacił ten podatek i czy osoba, która ma zarejestrowany pojazd, zapłaciła ten podatek, czy też nie. Natomiast oczywiście ma pan stuprocentową rację, że jeżeli tego typu obciążenie zostałoby wprowadzone do ceny paliw, to wtedy jest stuprocentowa ściągalność, ale dzisiaj również można w bardzo wysokim stopniu osiągnąć tę ściągalność. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Puzyna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WłodzimierzPuzyna">Nie uzyskałem odpowiedzi na pytanie, co jest powodem wstrzemięźliwości rządu w podjęciu zdecydowanych kroków w kierunku rozwiązania tego problemu. Pan minister podkreślił zalety tego systemu. Na pewno obniżą się koszty administracyjne zbierania podatku drogowego, bo gminy nie będą musiały używać skomplikowanego aparatu, zyskają na tym, w budżecie będzie większy dochód, ściągalność stuprocentowa. I teraz się okazuje, że przy tak oczywistych zaletach systemowych państwo jakoś nie potrafią podjąć decyzji, która wydaje się oczywista i nie wymaga wielu negocjacji, żeby wszystkie strony wiedziały, o co chodzi i były gotowe przystać na takie rozwiązanie. Natomiast w innych dziedzinach państwo nie mają żadnych wątpliwości, żeby podejmować pewne rozwiązania drastycznie wpływające na...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#MarekBorowski">Nie, nie, panie pośle, bardzo przepraszam, czy może pan powstrzymać się na chwilę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WłodzimierzPuzyna">Już skończyłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#MarekBorowski">Dobrze. Pytanie, które pan zadał, od godziny jest właśnie przedmiotem debaty, więc nie wiem, co nowego pan minister może w tej sprawie powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WaldemarManugiewicz">Mogę coś nowego odpowiedzieć, oczywiście. Celem interpelacji jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy podatek od środków transportowych ma być zniesiony, czy też nie. Natomiast jest druga część tego pytania, bo to się wiąże również z innymi pytaniami. No dobrze, podatek zostanie zniesiony, zostanie włączony w cenę paliw. Ale w całym tym rozwiązaniu chodzi przede wszystkim o znalezienie większych środków finansowych właśnie na nakłady związane z drogownictwem, z remontami, z modernizacjami. I to jest na pewno druga część pytania pana posła. Bo jeżeli tak, to oczywiście można zebrać pieniądze z tego tytułu, tylko teraz w sposób właściwy trzeba je wydatkować. Tu są różne problemy i w zależności od tego, jakie rozwiązanie się przyjmie, koszty związane z administrowaniem są mniejsze albo większe. Jest propozycja utworzenia specjalnego funduszu, a jak specjalny fundusz, to agendy w 49 województwach, to kadra urzędników itd. Jeżeli inny sposób rozdziału, poprzez budżety wojewodów, to też trochę to kosztuje. Natomiast pewne inne, bardzo przyziemne argumenty zdecydowały o tym, że od 1 stycznia 1997 r. nie jest możliwe podjęcie takiej decyzji. Na samym początku swego wystąpienia mówiłem o tym, czym się kierował rząd, podejmując taką a nie inną decyzję, w jaki sposób to uzasadnił. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Olewiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#MarekOlewiński">Słuchając całej tej dyskusji w trakcie rozpatrywania interpelacji, muszę zadać jeszcze jedno...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#MarekBorowski">Nie, nie, panie pośle. Jakie jeszcze jedno pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#MarekOlewiński">Takie pytanie, które...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#MarekBorowski">Nie, panie pośle. Nie. Bardzo proszę, niech pan mi „nie wykręca ręki”, nie można tak. Dyskusja już się odbyła, były dwie rundy tej dyskusji. Pan słuchał całej dyskusji. Pytałem, czy ktoś jeszcze się zgłasza. Pan nie zadał pytania. Teraz pan chce zadać kolejne pytanie, które otwiera nową fazę dyskusji. Nie, ja się nie mogę na to zgodzić, panie pośle. Przepraszam bardzo; trudno. Jest taka możliwość: pan minister zaraz opuści trybunę, może pan się z nim spotkać i jeszcze sobie pewne sprawy wyjaśnić. Tu wszyscy muszą być równo traktowani. Takich preferencji nie można wprowadzać. Tak że dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#MarekBorowski">Rozumiem, że to były już wszystkie dodatkowe pytania.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, iż Sejm uznał za wystarczającą odpowiedź na interpelację posła Krzysztofa Budnika.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#MarekBorowski">Jest sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#MarekBorowski">W związku z tym podejmiemy decyzję w głosowaniu w stosownym momencie.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia zapytań.</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#MarekBorowski">Dwa zapytania zostały wycofane, ale chyba nie pierwsze? Pierwsze nie.</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#MarekBorowski">Pragnę jeszcze raz powtórzyć stałą formułę. W porządku dziennym umieszczono osiem zapytań. Warunkiem rozpatrzenia wszystkich tych zapytań jest ścisłe przestrzeganie następujących zasad regulaminowych:</u>
          <u xml:id="u-202.10" who="#MarekBorowski">Postawienie zapytania może trwać nie dłużej niż 1 minutę, udzielenie zaś odpowiedzi - nie dłużej niż 5 minut. Nad zapytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji. Marszałek Sejmu dopuszcza do postawienia zapytań dodatkowych. Uprawnienie to w pierwszej kolejności przysługuje składającemu zapytanie. Postawienie dodatkowego zapytania nie może trwać dłużej niż 30 sekund, a łączna uzupełniająca odpowiedź na dodatkowe zapytania nie może trwać dłużej niż 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-202.11" who="#MarekBorowski">Mamy na wszystko dwie godziny.</u>
          <u xml:id="u-202.12" who="#MarekBorowski">Pierwsze zapytanie.</u>
          <u xml:id="u-202.13" who="#MarekBorowski">Pani poseł Jolanta Banach, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#JolantaBanach">Pytanie pragnę skierować do ministra skarbu. Sądzę, że pan minister skarbu jest, choć go nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#JolantaBanach">Panie Ministrze! Między Stocznią Gdańską a Stocznią Szczecińską, w przenośni i dosłownie, jest jeszcze Stocznia Gdynia, duża, z nowoczesnymi technologiami. Latem tego roku prasa donosiła o kłopotach finansowych stoczni. Chciałabym zapytać: Czy one trwają nadal, z czym są związane i jakie są ich przyczyny? Czy trudności te dotyczą organizacji finansowania kontraktów? W jakiej fazie znajdują się prace nad określoną, zapowiedzianą 27 września br. w obecności prezesa Rady Ministrów konsolidacją podmiotów gospodarczych w grupę przemysłowo-finansową? Czy brak odpowiedzi odnośnie do formy tej konsolidacji nie jest również przyczyną na przykład trudności finansowych stoczni czy finansowania jej w przyszłości? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada sekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa pan Wiesław Kaczmarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WiesławKaczmarek">Panie Marszałku! Pani Poseł! Na pierwszą część pytania chciałbym odmówić odpowiedzi, ponieważ wydaje mi się, że sala sejmowa nie jest dobrym miejscem do prezentowania słabości czy wątpliwości, jeśli takowe występują, dotyczących takiego chociażby przedsiębiorstwa, jakim jest Stocznia Gdynia. Myślę, że tak zadane pytanie jest czymś, co można nazwać wręcz pozorną troską o przedsiębiorstwo, a właściwie wyświadczeniem przedsiębiorstwu niedźwiedziej przysługi. Jeżeli więc pan marszałek pozwoli, to nie chciałbym prowadzić dzisiaj na sali sejmowej debaty o tym, czy i jakie są przyczyny, źródła, jeśli takowe były, kłopotów w finansowaniu przedsiębiorstwa o nazwie Stocznia Gdynia. Już raz w tej kwestii się wypowiadałem. W tej sprawie podjęto określone działania w samym przedsiębiorstwie, do zmiany części zarządu włącznie, nawet mimo protestów podejmowanych tam przez pracowników przedsiębiorstwa. Dzisiaj sytuacja tego przedsiębiorstwa nie upoważnia do stawiania tezy zaprezentowanej przez panią poseł. Przyznam również, pani poseł, że korzystając z tego, że jest pani obecna na każdym posiedzeniu Rady Ministrów, może pani tego typu szczegółowych informacji zasięgnąć w trakcie posiedzenia Rady Ministrów i na pewno wtedy pani poseł jako ministrowi zostałyby one udzielone. Natomiast jeżeli chodzi o drugą część pytania, o zagadnienie konsolidacji sektora stoczniowego, chciałbym przekazać Wysokiej Izbie następującą informację.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WiesławKaczmarek">W grudniu, po spotkaniu przedstawicieli sektora zorganizowanym na terenie Stoczni Szczecińskiej 27 września w obecności pana premiera Cimoszewicza, gdzie padło to pytanie i zaprezentowano kilka wersji, rozpoczęły się prace przygotowujące rozwiązanie organizacyjne holdingu stoczniowego. Mówiąc w dużym uproszczeniu, zaprezentowano dwie możliwe metody postępowania. Jedną polegającą na tym, że podmiotem wiodącym w przedsięwzięciu konsolidacji tego sektora, adresowanego do Stoczni Gdynia, zakładów Hipolita Cegielskiego w Poznaniu (obie firmy to spółki akcyjne), będzie Stocznia Szczecińska. Drugą, zbliżoną do poprzedniej — nie ma dobrego polskiego odpowiednika — oparto na konstrukcji tzw. asset company. Można by to porównać do tego, co zostało zrobione w przypadku konsolidacji sektora naftowego, a więc utworzenia czegoś, co było przedsięwzięciem o charakterze funduszu inwestycyjnego, a następnie wniesienia do tego funduszu akcji pozostałych przedsiębiorstw sektora.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#WiesławKaczmarek">Ta druga metoda polega na tym, że nie mamy do czynienia z sytuacją, w której przedsiębiorstwa sektora są podporządkowane jednej z firm sektora, tak jak w wariancie pierwszym, gdzie Szczecin pełniłby rolę takiej dominującej spółki, a pozostałe byłyby spółkami podporządkowanymi. Metoda druga ma tę cechę szczególną, że wszystkie podmioty sektora są podporządkowane utworzonej dla zarządzania tym sektorem specjalnej spółce.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#WiesławKaczmarek">Minister skarbu postanowił wybrać ścieżkę szybszą, a więc ścieżkę, gdzie podmiotem wiodącym jest Stocznia Szczecińska. W tej sprawie odbyły się dwa spotkania w grudniu, na których próbowano uzgodnić i przygotować procedurę legislacyjną. Na pierwszym spotkaniu, które odbyło się na początku grudnia, przedstawione zostały dwa problemy.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#WiesławKaczmarek">Ścieżka tworzenia tego rozwiązania w sektorze stoczniowym polega - w dużym skrócie - na tym, że następuje podwyższenie kapitału akcyjnego Stoczni Szczecińskiej. Kapitał akcyjny jest obejmowany przez inwestorów, którzy obejmują akcje wpłacając gotówkę. Następnie są podejmowane dwie uchwały dotyczące dwóch podmiotów - Stoczni Gdynia i zakładów Cegielskiego - gdzie również następuje podwyższenie kapitału i ten podwyższony kapitał też jest opłacany gotowizną przez Stocznię Szczecińską. W ten sposób Stocznia Szczecińska otrzymuje, zatrzymuje właściwie, część gotówki na sfinansowanie środków obrotowych, a w dwóch pozostałych przypadkach sprawa przedstawia się tak, że w Stoczni Gdynia mamy do czynienia z wpływem gotówki służącej na przykład sfinansowaniu części strat, które powstały, jak też sfinansowaniu programu inwestycyjnego, a w przypadku zakładów Cegielskiego również wpływ gotówki na rzecz przeprowadzenia restrukturyzacji technologicznej.</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#WiesławKaczmarek">Ujawniły się w tej dyskusji przy tym wariancie dominacji — bo tak to trzeba nazwać — Stoczni Szczecińskiej dwa problemy do rozstrzygnięcia, o czym zaraz powiem. Mianowicie reprezentacja zakładów Hipolita Cegielskiego chciała rozstrzygnąć dylemat, czy kapitał w podwyższeniu obejmuję całą spółkę, czy najpierw spółka wyodrębnia dwie spółki córki: jedną umownie nazwaną „Wagony”, zajmującą się całą produkcją, cyklem technologicznym związanym z wagonami i transportem szynowym, drugą związaną z silnikami okrętowymi — miała być przy tym uwzględniona i wyjaśniona rola, jaką w tej operacji będą odgrywali licencjonodawcy, ponieważ silniki są produkowane w oparciu o określone licencje. Ten dylemat miał być rozstrzygnięty w ciągu dwóch tygodni.</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#WiesławKaczmarek">I drugi dylemat. Otóż tego typu konsolidacja spotkała się z odmową ze strony Stoczni Gdynia, a właściwie banków reprezentujących wiodący udział właścicieli w tym przedsiębiorstwie. Obie strony, jeżeli można tak powiedzieć, otrzymały dwa tygodnie na rozstrzygnięcie tych dylematów i znalezienie rozwiązania alternatywnego. W przypadku relacji Stocznia Szczecińska - Hipolit Cegielski można powiedzieć, że to rozwiązanie przy odrobinie dobrej woli obu stron zostało znalezione. Chodzi o podniesienie kapitału, kiedy w pierwszym etapie Stocznia Szczecińska nie byłaby udziałowcem dominującym. W przypadku akcji skarbu państwa zastosowaliśmy na przykład też element oferty publicznej; nie stosowalibyśmy techniki polegającej na podziale najpierw przedsiębiorstwa na dwie spółki córki i później - nazwijmy to umownie - prywatyzowaniu tych spółek oddzielnie.</u>
          <u xml:id="u-205.7" who="#WiesławKaczmarek">W przypadku Stoczni Gdynia ten sprzeciw wobec uczestniczenia na takiej zasadzie, że Stocznia Gdynia stałaby się przedsiębiorstwem podporządkowanym Stoczni Szczecińskiej, został podtrzymany ze wskazaniem możliwości budowania rozwiązania w oparciu o instytucje funduszu inwestycyjnego, a więc tego drugiego wariantu, którego realizacja pewnie trwałaby dłużej i w którym - powiedzmy - znalezienie rozwiązania efektywnego stoi dzisiaj pod dużym znakiem zapytania.</u>
          <u xml:id="u-205.8" who="#WiesławKaczmarek">Poprosiliśmy o ponowne zweryfikowanie poglądu, dając sobie czas do końca roku - 5 stycznia to jest termin, którego, moim zdaniem, nie należałoby przekraczać, bo w przypadku gdy ta sprawa nie zostanie w tym czasie rozstrzygnięta, konsolidacja w tym sektorze nie nastąpi i wtedy będziemy mieli do czynienia z próbą poszukiwania rozwiązań indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-205.9" who="#WiesławKaczmarek">Muszę przyznać, że w dużej części racje, które były przedstawiane w tej dyskusji, były w mniejszym stopniu racjami ze świata ekonomicznego - ich bazą były raczej pewne związki emocjonalne, a więc na przykład, że nie chcemy być w układzie zależnym od Stoczni Szczecińskiej, która chyba w tej branży udowodniła swoją wiedzę, swoją umiejętność odniesienia sukcesu i organizowania przedsiębiorstwa okrętowego, stoczniowego na dość - powiedziałbym - wysokim poziomie europejskim. Przyznam, że po tych dyskusjach, prowadzonych przy moim osobistym udziale, przed tak tworzonym holdingiem stoi duży znak zapytania wobec braku dość jednoznacznego alternatywnego rozwiązania prezentowanego przez oponentów, rozwiązania, które zostałoby przygotowane przy współpracy Ministerstwa Skarbu Państwa i Stoczni Szczecińskiej.</u>
          <u xml:id="u-205.10" who="#WiesławKaczmarek">Czy skarb państwa skorzysta z czegoś, co nazwalibyśmy uprawnieniem właścicielskim i zadysponuje akcjami zgodnie z przyjętą koncepcją, dyskutowaną i bez sprzeciwu przyjętą na spotkaniu w Szczecinie 27 września? Myślę, że dopiero po dyskusji z panem premierem, czy z kierownictwem rządu, taka decyzja powinna zapaść. Chciałbym uniknąć, nie przyczynić się do zaistnienia takiej sytuacji na terenie Trójmiasta. Wobec istniejącego - można to chyba nawet tak nazwać - punktu zapalnego, jakim są kłopoty restrukturyzacyjne ze Stocznią Gdańską, wszyscy chcielibyśmy na pewno uniknąć kłopotów, które mogłyby się pojawić na skutek administracyjnego postępowania z innym przedsiębiorstwem tak ważnym dla Trójmiasta.</u>
          <u xml:id="u-205.11" who="#WiesławKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak dzisiaj wygląda sytuacja, jeżeli chodzi o konsolidację przemysłu stoczniowego. Jeżeli chodzi o infrastrukturę prawną tego przedsięwzięcia, jest ona przygotowana. Natomiast nie sposób dokonać tej operacji, kiedy w samych podmiotach mogących wziąć w niej udział występuje sprzeciw, jeśli chodzi o taką formę konsolidacji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Banach pierwsza będzie stawiała zapytania dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#MarekBorowski">Jest także zapisany pan poseł Adamski. Pan poseł Olszewski, pan poseł Jaskiernia... Czy jeszcze ktoś? Nie ma zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#MarekBorowski">Proszę panią poseł Banach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#JolantaBanach">Bardzo proszę o umożliwienie mi postawienia wniosku formalnego, polegającego na wykreśleniu z wypowiedzi pana ministra słów „pozorna troska”. Intencje troski o Stocznię Gdynia są do ocenienia jedynie przez zadającego pytanie posła, a nie przez ustosunkowującego się do wypowiedzi bądź odpowiadającego ministra. A poza tym poseł bywa w tymże zakładzie i jego troska wynika również z bardzo konkretnych przyczyn, kontaktów z bardzo konkretnymi ludźmi.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#JolantaBanach">Proszę również o wykreślenie słów, w których pan minister odniósł się do możliwości udzielenia odpowiedzi na posiedzeniu Rady Ministrów. Kwestia rozmów w trakcie obrad Rady Ministrów absolutnie nie ma nic wspólnego z obecną sytuacją i z formą zadawania pytań, jaką jest zapytanie poselskie.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#JolantaBanach">Korzystając z przysługującego mi prawa do półminutowego zapytania, pragnę zapytać pana ministra, czy istnieje sprzeciw ze strony związków zawodowych lub zarządu Stoczni Gdynia dotyczący konsolidacji w formie funduszu inwestycyjnego. Czy tego dotyczy ten sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#JolantaBanach">Bardzo dziękuję panu ministrowi za wstępne określenie czasu, w jakim zostanie podjęta decyzja; chodzi o początek stycznia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WładysławAdamski">Pani ministrze, aby resort skarbu mógł uchronić się od złośliwych zarzutów dotyczących braku nadzoru właścicielskiego wobec różnych przedsiębiorstw branży stoczniowej, chciałbym spytać: Czy jest rozważane przygotowywanie lub też jest przygotowana koncepcja wyrażająca całościową politykę gospodarczą wobec przemysłu stoczniowego, tak jak ma to miejsce w programie dotyczącym hutnictwa, górnictwa czy niektórych innych branż? Jeśli tak, to jak ta koncepcja jest stosowana, czy spełnia ona swoją rolę i jak jest oceniana przez zainteresowane stocznie? Chodzi mi o ewentualny wymiar praktyczny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Olszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#RyszardOlszewski">Czy pan minister usiłuje dać do zrozumienia, unikając w części odpowiedzi na pytanie pani poseł, że jeżeli posłowie ziemi gdańskiej zadają pytania, to jest to zwiastun niedługich kłopotów firmy — per analogiam Stocznia Gdańska kwiecień 1996 r.? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Jaskiernia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie ministrze, wspomniał pan, że jest przygotowywana infrastruktura prawna. Czy chodzi tu o dokumenty rządowe, czy też są pewne oczekiwania odnośnie do Sejmu i tych działań, które podejmuje on w zakresie ustawodawstwa, i które mogłyby usprawnić przewidywane aktualnie przez prawo mechanizmy konsolidacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Olewiński, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#MarekOlewiński">Mam pytanie do pana marszałka: Czy pan marszałek zwolnił pana ministra z odpowiedzi na pytanie pani poseł Banach? Zgodnie z art. 122 ust. 4 regulaminu Sejmu Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, ustaliło bowiem dla tego posiedzenia porządek formułowania zapytań, kierując się aktualnością i szczególnym znaczeniem zapytania. W związku z tym pytam, czy pan marszałek zwolnił pana ministra z odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#MarekBorowski">Czy to już wszystkie pytania? Wszystkie.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, w sprawie tego drobnego incydentu, który tu miał miejsce, chcę powiedzieć, że po pierwsze, przedstawiciel rządu odpowiada na pytania w takim zakresie i w taki sposób, jaki uważa za stosowny, byle był to sposób kulturalny. Jeśli nie chce odpowiedzieć na jakieś pytanie, ma prawo nie odpowiadać; podlega to ocenie posłów i w różny sposób może być wykorzystywane. Natomiast nie można zmusić członka rządu do odpowiadania w sposób, którego oczekuje pytający. Tak że co do tej sprawy zastrzeżeń nie mam. Natomiast podzielam pogląd pani poseł Banach, iż zwrot „pozorna troska” był zbyt daleko idący, również i te rozważania na temat Rady Ministrów nie są tu potrzebne. Tak się składa, że zarówno pani poseł, jak i pan minister są posłami i pełnią ważne funkcje rządowe, ale interpelacje i zapytania mają charakter powszechny i w ten sposób wiadomości, wiedza są upowszechniane zarówno wśród posłów, jak i wśród społeczeństwa. A więc jest może pewną naszą specyfiką, iż w trakcie interpelacji jedni ministrowie zadają pytania drugim, i jednakowoż trzeba przyjąć, że jest to taka cecha naszego systemu politycznego.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#MarekBorowski">Nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#MarekBorowski">Proszę pana ministra o odpowiedź na pytania merytoryczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WiesławKaczmarek">Panie Marszałku! Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Jaskierni, chcę powiedzieć, że infrastruktura prawna dotyczy przygotowania uchwał walnych zgromadzeń, a więc to są wszelkie działania, które dotyczą przygotowania takich aktów prawnych, które będą towarzyszyły odbywanym walnym zgromadzeniom, ponieważ trzeba podjąć uchwałę o podniesieniu kapitału (np. w wypadku zakładów Cegielskiego i Stoczni Gdynia byłoby to konieczne) albo też, jeżeli decydujemy się na takie rozwiązanie, aby móc np. zbyć akcje Stoczni Gdynia metodą bez przetargu, potrzebna jest w tej sprawie uchwała Rady Ministrów, ponieważ są to akcje skarbu państwa. Akurat w Stoczni Gdynia mamy do czynienia z akcjami dwojakiego rodzaju: są akcje aportowe, których zbycie jest dzisiaj jeszcze niemożliwe, i akcje skarbu państwa z tzw. kapitału pierwotnego serii A i w tym wypadku, jeżeli nabywającym miałaby być np. Stocznia Szczecińska, to musi temu towarzyszyć uchwała Rady Ministrów, w przeciwnym razie musielibyśmy uruchomić procedurę wynikającą z ustawy o prywatyzacji, czyli publiczny sposób zbycia akcji poprzez metodę konkursu, przetargu, zaproszenia do negocjacji. To samo mogłoby dotyczyć zakładów Cegielskiego, bo jeżeli podnosimy tylko kapitał, to wtedy pracownicy nie mają prawa do akcji preferencyjnych. Musi zatem wpierw nastąpić zbycie. To może być jakiś procent, ułamek, ale musi nastąpić zbycie akcji skarbu państwa. Pan poseł Olszewski zapytał, czy to coś zwiastuje. Myślę, że nad tą sprawą, panie pośle, dyskutowano wcześniej, przy okazji chociażby debat, które się odbywały rok temu w Stoczni Gdańskiej. Wtedy również padło parę uwag i ocen odnośnie do sytuacji w Stoczni Gdynia, które zresztą się potwierdziły.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#WiesławKaczmarek">Nawiążę też do wypowiedzi pani poseł Banach, ponieważ nie jest tak, że pani poseł Banach nie wiedziała, nie znała prośby, by nie stawiać pierwszego pytania. Ponieważ każdy mówi źle o tym przedsiębiorstwie, dyskutowanie podważa jego wiarygodność. Można więc nie nazywać tego pozorną troską, ale na pewno nie jest to działanie na rzecz tej firmy. Rozumiem, że zamierzenie pani poseł było odmienne. Natomiast efekt, jaki można uzyskać w takiej publicznej dyskusji, jest po prostu złym efektem. Tego typu debata, wynoszenie tego na forum debaty publicznej powoduje, że zamiast budować wiarygodność tej firmy, która jest jej potrzebna, osłabia się tę wiarygodność, zwłaszcza dyskutując nad tym, co było w czasie przeszłym i było złe. W takiej sytuacji bowiem musiałbym przedstawić wszelkiego rodzaju relacje, które wynikają ze sposobu prowadzenia tego przedsiębiorstwa, przekraczania planowania, na przykład usługi obce były większe o 314% niż planowano, przekroczenie kosztów finansowych - o 189% większe niż planowano. To jest metoda prowadząca donikąd. To jest działanie przeciwko przedsiębiorstwu. W tej sprawie, bardzo mi przykro, ale trudno mi zmienić zdanie. Sala sejmowa o niejednym takim przypadku słyszała, od Ursusa poprzez Stocznię Gdynia, Stocznię Gdańską. Tego typu debaty przedsiębiorstwu jako podmiotowi ekonomicznemu w ogóle nie służą. Nie analizuję tego, jakie są motywy, że wnosi się to na posiedzenie Sejmu. Mam nadzieję, i chcę w to wierzyć, że z motywu pomocy przedsiębiorstwu, ale w tym wypadku to na pewno nie wystąpi.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#WiesławKaczmarek">Czy istnieje formalne stanowisko? Formalne stanowisko zarządu jest tylko jedno, formalne, rozumiem stanowisko na piśmie, dotyczące oczekiwania, aby wszystkie akcje skarbu państwa przekazać w różnej postaci bądź pracownikom, bądź zarządowi spółki, przy czym zarząd jeszcze dodatkowo jest dzielony na zarząd przed i po pewnej dacie. Sprzeciw wobec prowadzenia tej konsolidacji, która była planowana przez Ministerstwo Skarbu Państwa - zgodnie z przeprowadzonymi wcześniej dyskusjami na posiedzeniu Rady Ministrów - był sprzeciwem ustnym, nie pisemnym, sformułowanym w czasie dyskusji, nazwijmy to takich konsultacji uzgadniających reguły gry, z jednoczesną obietnicą, że przedsiębiorstwo przedstawi alternatywę. Przedsiębiorstwo przedstawiło w krótkim czasie strategię rozwoju, z której można wyczytać, że wariant bycia firmą podporządkowaną przedsiębiorstwu Stocznia Szczecińska jest wariantem, który może przynieść temu przedsiębiorstwu - myślę o Stoczni Gdynia - tylko negatywne skutki, z czym oczywiście trudno się zgodzić, ale żeby nie wprowadzać żadnych napięć, pozwoliłem sobie zaproponować w rozmowie z prezesem zarządu Stoczni Gdynia, aby w możliwie krótkim czasie - 2 tygodni (mamy na dodatek okres świąteczny) sformułował koncepcję alternatywną. Czy ona powstanie, to zobaczymy. Jeśli nie powstanie, będziemy chcieli realizować mechanizm zaprojektowany - mechanizm budowania holdingu stoczniowego w oparciu o wiodącą rolę Stoczni Szczecińskiej.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#WiesławKaczmarek">Pytanie pana posła Adamskiego. Myślę, że nie jest ono adresowane do Ministerstwa Skarbu Państwa w dużej mierze, ponieważ to, co jest tworzone w Ministerstwie Skarbu Państwa, określiłbym jako - nazywając sprawę po imieniu - kwestią działań doraźnych dla szukania w dość szybkim trybie - w trybie nadzoru właścicielskiego - rozwiązań, które mogłyby poprawić sytuację w sektorze stoczniowym. Natomiast kwestia programów restrukturyzacyjnych, koncepcji w danych sektorach nie jest zadaniem, dla którego było wcześniej powołane Ministerstwo Przekształceń Własnościowych, a później utworzone Ministerstwo Skarbu Państwa. Jest to raczej domena Ministerstwa Przemysłu i Handlu, w przyszłości pewnie Ministerstwa Gospodarki. W tym wypadku, panie pośle, sprawy w tym sektorze poszły trzema różnymi drogami. Jeżeli chodzi o trzy zasadnicze podmioty, to Stocznia Szczecińska rozpoczęła restrukturyzację swego przedsiębiorstwa w oparciu o układ sądowy i utworzoną grupę przemysłowo-finansową z dużym naciskiem na aktywną rolę menedżera, jakim był zarząd Stoczni Szczecińskiej; Stocznia Gdańska - jej struktura właścicielska została ukształtowana w oparciu o odrębny akt prawny - ustawę. Tutaj już tyle było tych dyskusji, że nie chciałbym tego komentować. Z kolei restrukturyzacja Stoczni Gdynia opierała się o ustawę o restrukturyzacji finansowej banków i przedsiębiorstw oraz o bankowe postępowanie ugodowe - z bardzo istotnymi komplikacjami, które są chyba jednym ze źródeł przejściowych niepowodzeń tego przedsiębiorstwa, a mianowicie chodzi o błędy popełnione przy jego komercjalizacji. Komercjalizacji wręcz w trybie administracyjnym, kiedy powstały pewne kłopoty, które nazwałbym niezgodnością bilansu otwarcia spółki akcyjnej z bilansem zamknięcia przedsiębiorstwa państwowego. To jedno ze źródeł komplikacji i opóźnienia w wykonywaniu bankowego postępowania ugodowego.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#WiesławKaczmarek">Przy tak bardzo zróżnicowanej strukturze właścicielskiej i ekonomicznej tych przedsiębiorstw zbudowanie programu, który byłby programem restrukturyzacyjnym, jest zadaniem, przyznaję, dość trudnym, ale próbujemy ten stracony czas dzisiaj odrobić. On jest nie do odrobienia, jeżeli nie będzie mu towarzyszyło zaangażowanie również instytucji finansowych. Tak że to, co dzisiaj obserwujemy, jest, chciałbym tak powiedzieć, działaniem doraźnym ministerstwa skarbu, nie opartym o jakiś długoterminowy program sektorowy, który byłby kiedykolwiek w jakiejś wersji operacyjnej przyjęty przez jakiekolwiek gremium rządowe w historii, powiedzmy, od 1988 r. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Olszewski. Pan nie uzyskał odpowiedzi na pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#RyszardOlszewski">Tak jest, panie marszałku. Nie otrzymałem odpowiedzi na postawione pytanie, więc spróbuję inaczej zapytać. Czy może mi pan minister...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MarekBorowski">Przepraszam, pan poseł zapytał, o ile dobrze pamiętam, czy zapytanie postawione tutaj przez panią Banach oznacza, że Stoczni Gdynia ma się pogorszyć. Tak brzmiało pańskie pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#RyszardOlszewski">Tak jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#MarekBorowski">Była odpowiedź na to pytanie, panie pośle. Pan minister powiedział, że w sprawach kondycji finansowej stoczni nie będzie się wypowiadał, po prostu. I to uzasadnił. Co więc tu jeszcze można dodać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#RyszardOlszewski">Ale chciałbym otrzymać pełną odpowiedź. Dlatego zadaję pytanie dodatkowe. Czy pan minister może mnie upewnić, że nie ma problemu gospodarczego, finansowego Stoczni Gdynia na dzień dzisiejszy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MarekBorowski">Uchylam to pytanie, dlatego że pan minister powiedział, że w sprawach sytuacji finansowej tej stoczni wypowiadać się nie chce i to uzasadnił. Pan teraz próbuje kuchennymi drzwiami uzyskać odpowiedź jakąkolwiek. Tak więc przykro mi, ale nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#RyszardOlszewski">Oczywiście w przenośni kuchennymi drzwiami, bo to jest podczas debaty sejmowej, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MarekBorowski">Proszę pana, jeżeli pan przyjmuje, że słowa „kuchennymi drzwiami” na sali sejmowej mogą oznaczać coś innego niż przenośnię, to jestem zdziwiony. To tylko przenośnia, panie pośle, z pełnym szacunkiem.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#JolantaBanach">W trybie art. 109. Nikt nie prosił mnie o wycofanie zapytania, o trudnościach finansowych stoczni pisała cała prasa, nie ja je wymyśliłam. I o trudnościach finansowych Ursusa oraz Stoczni Gdańskiej rozmawialiśmy na tej sali. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#MarekBorowski">Padło już sprostowanie. Może spróbujmy się umówić co do pewnego sposobu zarówno stawiania pytań, jak i udzielania odpowiedzi. Nie mogę zgodzić się z tym, co pan minister tutaj powiedział, że na pewne pytania członek rządu nie będzie udzielał odpowiedzi, bo może to zaszkodzić interesom firm czy interesom skarbu państwa. Proponowałbym, żeby intencji posłów nie oceniać, to jest sprawa pierwsza. Z góry zakładamy, że są to intencje dobre. I po drugie, proszę, aby nie próbować rozszerzać regulaminu w ten sposób, że pewnych pytań zadawać nie można, bo my nie jesteśmy w stanie wyznaczyć granic dla tego rodzaju kwestii. Nigdy nie wiadomo, w którym momencie sytuacja firmy jest taka, że nie można o to pytać, a w którym jest taka, że można o to pytać. Umówmy się więc, że pytanie może paść, odpowiedź może być krótka i może być taka jak ta, której pan na początku udzielił. Natomiast proszę się wzajemnie nie oceniać. Możemy się tak umówić, jak rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#MarekBorowski">Dziękuję panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do następnego zapytania.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#MarekBorowski">Pan poseł Zarzycki postawi to pytanie. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Kończący się rok 1996 był bardzo trudny dla rolników, toteż decyzja rządu o bezcłowym imporcie pszenicy, żyta, jęczmienia przed żniwami i zakreślenie terminu jej obowiązywania do końca czerwca 1997 r. była nie spotykaną w żadnym kraju, w którym rząd chroni interesy swoich rolników. Zdecydowanie występowałem przeciwko takiej decyzji, na 85 posiedzeniu Sejmu w dniu 8 sierpnia zadając pytanie w tej sprawie. Tym bardziej że nie można było dokładnie określić wielkości produkcji krajowej zbóż. Dziś sytuacja potwierdza, że miałem rację. Import bezcłowy ogranicza dochody polskich rolników, tym samym powiększa biedę na wsi. Opinię moją potwierdza uchwała zgromadzenia delegatów Wojewódzkiej Izby Rolniczej w Sieradzu domagających się anulowania tej decyzji z dniem 1 stycznia 1997 r., żeby nie komplikować już bardzo trudnej sytuacji ekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Pytanie moje brzmi: Czy w związku z bardzo niekorzystną sytuacją ekonomiczną polskich rolników i dezorganizacją krajowego rynku zbożowego rząd zamierza zmienić decyzję dotyczącą bezcłowego importu zbóż z dniem 1 stycznia 1997 r.?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada podsekretarz stanu kierujący Ministerstwem Współpracy Gospodarczej z Zagranicą pan Janusz Kaczurba.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#JanuszKaczurba">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z upoważnienia pana prezesa Rady Ministrów mam zaszczyt odpowiedzieć na zapytanie poselskie pana posła Wojciecha Szczęsnego Zarzyckiego.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#JanuszKaczurba">Rząd podjął przed trzema dniami decyzję, na mocy której ustanowione zostanie zawieszenie ceł na podstawowe zboża na okres od stycznia do czerwca roku 1997. Rząd podjął tę decyzję w głębokim przekonaniu, że jej niepodjęcie byłoby poważnym błędem w polityce gospodarczej i polityce społecznej. Stosownie do postanowień tej decyzji w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca będą zawieszone cła - do poziomu 0% na pszenicę, mieszanki żyta z pszenicą, żyto, jęczmień, kukurydzę, do poziomu 3% na owies, ziarno soi oraz rzepak.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#JanuszKaczurba">Decyzje te wynikają z oceny sytuacji na rynku zbóż krajowych, która da się sprowadzić do następujących podstawowych faktów: po pierwsze, niższe zbiory zbóż w stosunku do roku 1995 o około 1,9 mln ton, tj. o ponad 4%; po drugie, niższy skup zboża w okresie lipiec-listopad; w tym okresie skupiono 2260 tys. ton zbóż łącznie, z tego 1450 tys. ton pszenicy i 420 tys. ton żyta, co stanowi spadek w porównaniu z rokiem 1995 o około 7% w przypadku pszenicy i aż o około 34% w przypadku żyta; i wreszcie trzecia przesłanka - niższe krajowe zasoby zbóż, a więc niższa suma produkcji i zapasów o około 1,3 mln ton w stosunku do roku ubiegłego.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#JanuszKaczurba">Te wszystkie tendencje znalazły odzwierciedlenie we wzroście cen. Ceny skupu pszenicy i żyta w nowych złotych za tonę w listopadzie kształtowały się w poszczególnych latach, jak następuje: w 1994 r. dla pszenicy - 28,82 zł, w 1995 r. - 39,74 zł, w 1996 r. - 58,50 zł. Tak więc jest to około dwukrotny wzrost ceny w ciągu dwóch lat. W wypadku żyta mamy podobną tendencję: wzrost z 18,99 zł w listopadzie w 1994 r. do 40,44 zł w listopadzie roku bieżącego.</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#JanuszKaczurba">W roku bieżącym, chcę to podkreślić, ta dynamika cen była szczególnie wysoka, albowiem w ciągu 11 miesięcy bieżącego roku ceny wzrosły łącznie dla pszenicy o 47,2%, w przypadku żyta o 67,4%. Są to dane wynikające z informacji Agencji Rynku Rolnego.</u>
          <u xml:id="u-231.5" who="#JanuszKaczurba">Równolegle ze wzrostem cen pszenicy zanotowano znaczny wzrost cen trzody i mięsa, który wyniósł średnio ok. 30% w wypadku ceny półtusz. Na tle zaistniałej sytuacji w celu zapewnienia dostatecznego zaopatrzenia rynku krajowego zarówno w zboża, jak i towary mięsne, a także po to, by nie dopuścić do drastycznych podwyżek cen obu tych grup towarowych, rząd uznał za celowe utrzymanie zawieszenia pobieranych ceł od importowanych zbóż do końca I półrocza 1997 r. Według informacji Agencji Rynku Rolnego opartych na szacunkach Światowej Rady Zbożowej produkcja światowa pszenicy w obecnym sezonie będzie wyższa od ubiegłorocznej o ok. 6,4%, a zbiory zbóż paszowych będą wyższe o ok. 11% w stosunku do sezonu ubiegłego. Stąd prognozowany jest spadek cen na rynku światowym. Z punktu widzenia interesu ogólnospołecznego, interesu konsumentów chleba naszego powszedniego, którymi jesteśmy wszyscy, byłoby nieracjonalne i wręcz naganne odgradzanie rynku polskiego od tej spadkowej tendencji cenowej poprzez rezygnację z zawieszenia ceł.</u>
          <u xml:id="u-231.6" who="#JanuszKaczurba">Agencja Rynku Rolnego ocenia, że przedmiotem obrotu rynkowego w Polsce jest ok. 1/5 krajowej produkcji zbóż. Większość zboża jest przeznaczona na paszę. Import zboża w warunkach zawieszonego cła przyczynia się do zahamowania wzrostu jego cen i tym samym poprawy opłacalności produkcji zwierzęcej. Można się spodziewać, że dzięki temu załamanie produkcji naszej trzody chlewnej będzie łagodniejsze, niż to pierwotnie przewidywano.</u>
          <u xml:id="u-231.7" who="#JanuszKaczurba">Na koniec kilka uwag o warunkach opłacalności dla krajowych producentów zbóż. Przytaczając znowu dane Agencji Rynku Rolnego z połowy bieżącego miesiąca wskażę, iż obecnie cena skupu pszenicy konsumpcyjnej na rynku krajowym wynosi 580–590 zł za tonę, cena pszenicy konsumpcyjnej importowanej, łącznie z kosztami zakupu i transportu do portów polskich, może wahać się w przedziale 550–650 zł, zależnie od jakości. Na przykład pszenica amerykańska, pszenica hard według danych, które dzisiaj uzyskałem od importerów, jest dostarczana do portów polskich w cenie 604 zł za tonę, do czego należy dodać ok. 64 zł średniego kosztu transportu kolejowego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-231.8" who="#JanuszKaczurba">Podaję ponownie za Agencją Rynku Rolnego: Z analizy kształtowania się cen zbóż po zbiorach 1996 r. wynika, że produkcja pszenicy i żyta jest opłacalna. Według Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej koszt produkcji 1 tony pszenicy w warunkach cenowych z czerwca br. wynosi 321 zł, a żyta - 415 zł. Obniżenie się cen pszenicy nie powinno spowodować istotnego spadku dochodu rolników.</u>
          <u xml:id="u-231.9" who="#JanuszKaczurba">W stosunku do cen krajowych i bliskich im cen importowych krajowi producenci zbóż podstawowych mają zatem spory margines opłacalności, wyrażającej się w przypadku pszenicy kwotą ok. 260 zł. Producenci ci dysponują zatem pełnymi możliwościami konkurowania z importem kosztem stosunkowo niewielkiej obniżki cen sprzedaży. Są to przesłanki, na których była oparta decyzja podjęta trzy dni temu przez rząd. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#MarekBorowski">Są zapisani pan poseł Zarzycki, pan poseł Adamski, pan poseł Bajołek, pani poseł Zajączkowska, pan poseł Wierzbicki, pan poseł Bondyra i pan poseł Jaskiernia. Wszyscy, tak?</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#MarekBorowski">Proszę, pan poseł Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dlaczego rząd nie określił przed żniwami wysokości cen zbóż na rezerwy państwa zbliżonych do cen w imporcie bezcłowym? Czy spadek cen na zboża w kraju nie da fałszywego sygnału dla producentów trzody chlewnej, żeby podjąć się produkcji, a w konsekwencji wystąpi „górka świńska”? Czy rząd określił i kontrolował wielkość importu bezcłowego zbóż? Kto zrefunduje straty podmiotom skupującym zboża, na przykład gminnym spółdzielniom, z racji różnicy między cenami w końcówce żniw a obecnymi, przy spadku tychże cen spowodowanym bezcłowym importem? Jakie zyski i kto je osiągnął z tytułu bezcłowego importu zbóż? Bo nie rolnicy i nie konsumenci.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Jeszcze chcę zapytać: Ile sprowadzono pszenicy, żyta, jęczmienia, mąki i jakie było uzasadnienie importu żyta i jęczmienia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, pan znacznie przekroczył czas. Ile pan ma tych pytań jeszcze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Jeszcze dwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Czy na rynku konsumenckim spadły ceny mąki i chleba ze zbóż pochodzących z bezcłowego importu?</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Czy podmioty skupujące zboże na rynku krajowym i korzystające z kredytu skupowego kupowały również zboże z importu za te pieniądze? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WładysławAdamski">Panie Ministrze! Pytanie w sprawie bezcłowego importu zbóż staje w Sejmie nie po raz pierwszy. W związku z tym chciałbym zadać pytania niejako z dwóch przeciwstawnych biegunów. Po pierwsze, o wpływ tego importu, a bardziej konkretnie - wpływ na sytuację konsumentów, oraz, po drugie, o wysokość ceł, które z tego tytułu nie wpłyną do budżetu państwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bajołek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#AndrzejBajołek">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#AndrzejBajołek">W zasadzie pytania się powtarzają, ale obejmują one różne wątki. Dlatego pozwolę sobie zadać tylko trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#AndrzejBajołek">Panie Ministrze! Czy rząd dysponuje danymi co do importu mąki i innych produktów zbożowych i czy są one oclone?</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#AndrzejBajołek">W jaki sposób bezcłowy nie ograniczony import zbóż wpłynął i wpłynie na obniżenie cen chleba do poziomu, jaki wynikałby z obniżonej ceny importowanych zbóż? To dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#AndrzejBajołek">I trzecie pytanie, które nasuwa się automatycznie: Czy rząd polski dysponuje bilansem zbóż chlebowych w kraju?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Zajączkowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#MariaZajączkowska">Szanowni Państwo! Pan minister powoływał się tutaj kilkakrotnie na prognozy Agencji Rynku Rolnego. Muszę powiedzieć, że z komisji rolnictwa i raportów, i materiałów, które są mi dostępne, wiem, że te prognozy są bardzo ułomne. Wobec powyższego chciałabym usłyszeć, panie ministrze, konkretnie: Jakie kryteria i mechanizmy przyjmuje rząd przy podejmowaniu decyzji o zniesieniu lub wprowadzeniu ceł? To jest jedno.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#MariaZajączkowska">I drugie pytanie: Agencja Rynku Rolnego ma obowiązek stabilizowania dochodów rolników. Jest to ustawowy obowiązek. Proszę odpowiedzieć: Jak rząd ocenia zmianę dochodów rolników w wyniku zmian cen, które zachodzą na rynku?</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#MariaZajączkowska">Chcę powiedzieć, że stwierdzenie pana ministra, iż według oceny agencji prawdopodobnie nie ulegną zmianie dochody rolników, bardzo mnie nie satysfakcjonuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wierzbicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#JanuszWierzbicki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dlaczego nie zastosowano sensownego moim zdaniem bezcłowego importu tylko komponentów paszowych, takich jak: kukurydza, soja, mączka rybna, w odróżnieniu od importu zbóż chlebowych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bondyra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#RyszardBondyra">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Zapytam: Czy są panu i rządowi znane powynikowe szacunki GUS z grudnia 1996 r., z których jasno wynika, że już dzisiaj przekroczyliśmy zapotrzebowanie na import zbóż? Według tych danych potrzeba nam tylko 1,3 mln ton, a sprowadziliśmy już 2,2 mln ton i do końca roku sprowadzimy 2,5 mln ton. To jest pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#RyszardBondyra">Drugie: Czy intencją rządu jest, aby rynek w Polsce uzależnić od importu? Bo skutek będzie taki, że w 1997 r. spadną ceny zboża i jednocześnie rolnicy nie będą mieli możliwości zakupu środków, co będzie skutkować mniejszą produkcją w latach następnych.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#RyszardBondyra">Jeszcze jedno pytanie: Czy prawdą jest, że w rezerwach Agencji Rynku Rolnego rezerwy państwowe zostały już uzupełnione i jest tam w zapasach operacyjnych ok. 230 tys. ton?</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#RyszardBondyra">Ostatnie pytanie: Jaka jest intencja rządu w tej chwili, skoro jeśli chodzi o bilans handlu, jest rekordowo ujemne saldo w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi - wynosi już prawie 700 mln dolarów? Tylko za import zbóż zapłaciliśmy już 325 mln dolarów. Do końca...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, proszę sformułować pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#RyszardBondyra">Do końca tego roku zapłacimy 500 mln dolarów. Jaka jest intencja rządu - czy by utrzymywać zerową stawkę na import zbóż, odwrotnie nawet niż w sąsiednich krajach, w Czechach, na Węgrzech i we Wspólnocie Europejskiej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Jaskiernia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie ministrze, wspomniał pan, że istnieje spory margines opłacalności produkcji zbożowej. Tymczasem na spotkaniach w woj. tarnobrzeskim teza ta często bywa kwestionowana. Czy mógłby pan powiedzieć, czy pan mówi o jakiejś średniej krajowej, czy we wszystkich regionach jest tak samo, czy obserwujecie państwo różnice w zależności od tego, o jaki region chodzi? Czy rzeczywiście mamy dzisiaj do czynienia ze wzrostem, generalnie, opłacalności produkcji rolnej? Pytałem o to swego czasu pana ministra Jagielińskiego. Jakie rysują się tendencje po kilku miesiącach tego roku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#MarekBorowski">To już wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#JanuszKaczurba">Obawiam się, że wobec dużej liczby bardzo szczegółowych pytań moja odpowiedź może być w wielu punktach bardzo ułomna. Chciałbym zatem spróbować syntetyzować pewne elementy tej odpowiedzi. Otóż rząd podejmując po bardzo intensywnych debatach decyzję w tych sprawach, kierował się odpowiedzialnością za całokształt polityki gospodarczej, odpowiedzialnością wobec ogółu społeczeństwa, a nie tylko wobec jednej, szczególnej grupy producentów. Wychodząc z tych podstawowych założeń, rząd uznał, na podstawie niewątpliwie sprawdzalnego materiału empirycznego, że występuje wyraźny związek pomiędzy instrumentem, jakim jest zawieszenie ceł, a stabilizacją cenową na rynku artykułów, o których tutaj mowa, jak również stabilizacją cenową i kosztową w zakresie produkcji zwierzęcej. Dane - odpowiadając na pytanie pana posła Jaskierni - na które się powoływałem, pochodzą z Agencji Rynku Rolnego i rozumiem, że są uśrednione w skali kraju, ale wszystkie pozostałe informacje też są wartościami przeciętnymi, zatem sądzę, że są one w sumie porównywalne.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#JanuszKaczurba">Co do wielkości hipotetycznego ubytku, jaki to może przynieść wpływowi z tytułu ceł, jest on szacowany na ok. 1400 mld starych złotych. Jest to jednak czysto orientacyjny i - podkreślam - bardzo hipotetyczny szacunek, dlatego że uczyniono go przy założeniu, że inne parametry się nie zmieniają. Jest to niewątpliwie pokaźna kwota, którą wszakże trzeba byłoby zestawić z niewątpliwie większymi negatywnymi skutkami przyspieszonych presji inflacyjnych. A relacja, jak powiedziałem, między inflacją a ceną zbóż podstawowych jest oczywista.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#JanuszKaczurba">Co do tego, kto na tym zyskał, to oczywiście przede wszystkim zyskuje, jak sądzę, społeczeństwo. Nie wykluczamy sytuacji, w których pewni importerzy poczynili znaczne zakupy, częściowo spekulacyjne, w okresie wyższych poprzednio tendencji cenowych i obecnie mogą być zainteresowani tym, aby cena na rynku krajowym wzrosła, jako że - tu odpowiadam na kolejne pytanie - ok. 20% wynosi przeciętna stawka celna na wszystkie zboża podstawowe z wyjątkiem kukurydzy, na którą wynosi ona 4,5%. Inne dane: soja - 4,2%, kukurydza - 10%, rzepak - 15%, pozostałe zboża - 20%. Jest to stawka autonomiczna. Import z Unii Europejskiej: pszenica durum - 10%, pozostaje rodzaje pszenicy - 20%, kukurydza - 10%, soja - 4,2%, rzepak - 15%, tak jak w imporcie ogółem. Tutaj preferencje dla Unii Europejskiej generalnie są bardzo nieduże. W sumie zatem przywrócenie tych ceł oznaczałoby właśnie 20-procentowy wzrost cen na rynku wewnętrznym. To niewątpliwie poprawiłoby opłacalność sprzedaży z tych zapasów, ale, proszę wybaczyć, intencją rządu nie może być orientowanie się na korygowanie pomyłek importerów, którzy zakupywali zboże w okresie, kiedy cena była wysoka, licząc na jej spadek w okresie późniejszym. Pomyłki te, podobnie jak w wypadku każdego innego produktu, są pomyłkami na koszt i ryzyko podmiotu, który dokonuje tego rodzaju operacji.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#JanuszKaczurba">Jeśli chodzi o bilans, to jest on sporządzony. Bilans ten jest korygowany w świetle bieżących korekt danych GUS dotyczących podaży zbóż na rynku krajowym. Wskazuje on na wielkości, które tutaj cytowałem; te dane są najnowszymi, z jakich korzystaliśmy. Jest to materiał z 12 grudnia br., materiał Agencji Rynku Rolnego.</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#JanuszKaczurba">Co do importu mąki - mąka jest importowana przy pełnym obłożeniu cłem, tu nie są stosowane preferencje. Na pytanie o to, jaki jest stan zapasów, nie byłbym w tej chwili w stanie opowiedzieć, jest to bardzo szczegółowe pytanie.</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#JanuszKaczurba">To są, panie marszałku, wszystkie pytania, które zanotowałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie marszałku, rozumiem, że pan minister reprezentujący resort współpracy gospodarczej z zagranicą nie jest w tej problematyce zorientowany do końca, zresztą samo ministerstwo jest w likwidacji, ale chcę powiedzieć, że na większość pytań nie uzyskałem odpowiedzi. Naprawdę. Nie wiem więc, czy jest możliwość uzyskania odpowiedzi na konkretne zapytania, bo one dotyczą generalnie polityki rolnej. I de facto to, co mówił tutaj kolega poseł Bondyra, podając, ile sprowadzono zboża, ma się nijak do przedstawionych przez pana ministra danych Agencji Rynku Rolnego. Co innego jest na rynku. Nie pytałem o importerów, o ich los, tylko pytałem o podmioty skupujące zboże, np. gminne spółdzielnie, które dzisiaj z racji różnicy cen będą musiały pokryć, nie wiadomo skąd, tę różnicę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#MarekBorowski">Rozumiem, z tym że, niestety, trudno tu będzie odpowiedzieć na pańskie pytanie. Od razu może powiem, że jeśli ktoś będzie chciał mimo wszystko uzyskać odpowiedź na swoje pytanie, to za chwilę poproszę, ale chcę powiedzieć, co jest powodem tych trudności w uzyskaniu odpowiedzi. Zapytanie było skierowane do prezesa Rady Ministrów i dotyczyło sprawy bezcłowego importu zbóż. Proszę zwrócić uwagę, że w tym przypadku prezes Rady Ministrów skierował swoje zainteresowanie raczej na sprawę handlu zagranicznego. Gdyby to zapytanie było skierowane do ministra rolnictwa, który przecież też jest zorientowany w sprawie zniesienia czy zawieszenia cła na te zboża, to, myślę, mógłby szerzej na nie odpowiedzieć. Tak więc jest to też trochę ryzyko posła, jeśli tak kieruje pytanie. Ale to... Panie pośle, jeszcze pana dopuszczę do głosu, a na razie może rozstrzygnijmy te kwestie, które można rozstrzygnąć.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bondyra, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#RyszardBondyra">Panie marszałku, bardzo proszę, o ile to jest możliwe, o odpowiedź na piśmie na te szczegółowe pytania w późniejszym czasie, rozumiem bowiem, że dzisiaj, nawet gdybym się uparł, pan minister nie jest w stanie odpowiedzieć na takie zapytania, jakie przedstawiłem w tej chwili, dosyć szczegółowe, oparte na materiałach źródłowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#MarekBorowski">Myślę, że to jest dobra propozycja. Tylko - ponieważ pytania były zadawane dość szybko i może nie zawsze mogły być dobrze zanotowane przez pana ministra - aby uniknąć potem takiej sytuacji, że pada odpowiedź nie na to pytanie, które zostało zadane, proponowałbym, aby panowie posłowie, którzy sobie tego życzą, zechcieli swoje pytania zapisać i przekazać panu ministrowi, a pan minister już zorganizuje na nie odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Zajączkowska, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#MariaZajączkowska">Ja podobnie chcę zaproponować, jak pan poseł Bondyra. Moje pytania natomiast były ogólne, ale rozumiem, że pan minister nie ma tutaj materiałów, które pozwalałyby mu na odpowiedź. Proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#MariaZajączkowska">A, panie marszałku, stenogram jest dostępny za 2–3 dni dla wszystkich, nie tylko dla posłów. Nie widzę powodu, żeby prowadzić korespondencję w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, możemy się oprzeć na stenogramie. Ja tylko stwierdzam, że słyszałem te pytania, i powiem szczerze, że w niektórych przypadkach myśl zadającego pytanie nie wydała mi się jasna. Ale proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bajołek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#AndrzejBajołek">Panie ministrze, pan był łaskaw odpowiedzieć na dwa pytania, na które odpowiedzi mógłbym zakwalifikować jako pozytywne, jako że odpowiedział pan, że rząd czuwa nad bilansem zbóż chlebowych - będziemy obserwować, jakie będą skutki tego czuwania nad bilansem - i że taki bilans jest prowadzony. I drugie - że mąka podlega ocleniu. A ja na podstawie informacji, jakie docierają do posłów w terenie, mam takie odczucie, że przyczyną wszystkich nieszczęść jest w tej chwili zablokowanie zbytu na produkty powstające w wyniku przetwarzania zbóż. Młyny są zaczopowane, ale nie dlatego, że posiadają olbrzymie zapasy zboża, ale wprost przeciwnie - dlatego że nie ma możliwości zbytu wytwarzanych produktów. I tutaj jest to niebezpieczeństwo, że panując nad importem zbóż, nie panujemy nad importem produktów, być może nawet przemytem, bo docierają informacje - i muszę to panu ministrowi zasygnalizować, aby ewentualnie skontrolowały to odpowiednie służby, podległe zresztą jeszcze istniejącemu Ministerstwu Współpracy Gospodarczej z Zagranicą - że mąka jest przemycana w takich wyrobach, jak na przykład otręby, i że to ma miejsce na skalę znaczną. Znaczną, powiadam. To jest niebezpieczne dla gospodarki, dla bilansu w ogóle, nie tylko żywnościowego, ale także jeśli chodzi o perturbacje, które mogą wynikać przy tej okazji.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#AndrzejBajołek">Nie dostałem odpowiedzi na jedno pytanie. Powtórzę je bardzo wolno, żeby to było zrozumiałe. Jeżeli pan minister nie jest w stanie udzielić odpowiedzi na to pytanie, a podejrzewam, że ministerstwo współpracy gospodarczej tym się nie zajmuje, jest to w sposób oczywisty związane już z ministerstwem rolnictwa, ale tutaj byśmy pozostawili: gospodarki żywnościowej, stricte... W jaki sposób bezcłowy nie ograniczony import zbóż wpłynął lub wpłynie na obniżenie cen chleba do poziomu, jaki wynikałby z obniżonej ceny importowanych zbóż?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#MarekBorowski">Na to pytanie nie dostał pan odpowiedzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#AndrzejBajołek">Nie dostałem odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#MarekBorowski">Czy pan minister może odpowiedzieć na to pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#JanuszKaczurba">Przede wszystkim chcę podziękować za gotowość zrozumienia tych zupełnie oczywistych trudności, jakie miałem z odpowiedzią na pytania, wynikające z dużej ich liczby i szybkiego ich zadawania, a także - jak to panowie posłowie byli uprzejmi zauważyć - z faktu, że duża ich część mieści się w kompetencjach i wiedzy innego zupełnie resortu.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#JanuszKaczurba">Chcę przede wszystkim powiedzieć, że rząd wprowadzając ten kontyngent czyni to mając pełną świadomość tego, iż dysponuje wszystkimi możliwymi środkami interweniowania w rynek, również interweniowania w zakresie importu, gdyby sytuacja stawała się sytuacją w sposób ewidentny zagrażającą stabilizacji rynku. Natomiast chcę zauważyć, że wobec stwierdzonego przez panów posłów faktu bardzo dużego wzrostu importu należy oczekiwać, iż nastąpi - jako że jest to normalne rynkowe zjawisko - mechanizm samoregulacji poziomu tego importu w momencie, w którym po prostu zostanie zmniejszony wewnętrzny popyt na tego rodzaju zakupy.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#JanuszKaczurba">Co do pytania pana posła dotyczącego relacji między cenami importowanego zboża a cenami przetworów z tego zboża, na to pytanie odpowiedzieć nie jestem w stanie, albowiem w grę wchodzi tutaj wiele innych zachowań, w grę wchodzą tutaj specyficzne zachowania producentów tych wyrobów, ich powiązania z tymi, którzy dysponują surowcem do tych wyrobów, polityka podatkowa i wiele innych okoliczności, które nie mają żadnego związku z importem i instrumentami, które ten import regulują.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#JanuszKaczurba">Co do pozostałych kwestii, oczywiście czuję się odpowiedzialny za przekazanie pytań, jakie zostaną zawarte w stenogramie, tym jednostkom, które będą mogły udzielić odpowiedzi pełnej, kompletnej, jako że naszą intencją, intencją rządu, było poinformowanie Izby, i jest informowanie Izby w przyszłości, o wszystkich okolicznościach dotyczących tego m.in. instrumentu polityki importowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Zarzycki jeszcze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Sprawa jest chyba bardzo ważna, poważna. Między innymi chodzi o to, co powiedział pan minister w odpowiedzi na pytanie posła Bajołka - że o tym rynek zdecyduje. Tak, tylko gdzie rolnicy polscy sprzedadzą swoje zboże, jeśli wpłynie tyle zboża w obrocie nie kontrolowanym, w wielkościach takich, które zagrożą wewnętrznemu rynkowi krajowemu?</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">I jeszcze jedna sprawa. Panie marszałku, chciałbym tylko wyjaśnić, że zwracałem się do premiera rządu z zapytaniem, bo uważałem, że naprawdę jest to bardzo poważna sprawa. Proszę zauważyć, że piszę o ekonomicznej stronie, dochodowej stronie sytuacji rolników, o dezorganizacji rynku i pytam, czy wreszcie rząd zamierza zdecydować się na anulowanie swojej decyzji o bezcłowym imporcie zbóż. Tak więc oczekiwałem, że będzie możliwość zadawania pytań i uzyskania pełnych odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Sądzę, że to nic nie da. Zwrócę się z prośbą o informację rządu już na następnym posiedzeniu Sejmu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#MarekBorowski">Dobrze. Myślę jednak, że nie rezygnujemy z odpowiedzi pisemnej, bo co do informacji, to wiadomo, że one mogą być wprowadzone do porządku i mogą nie być wprowadzone. Proszę o dostarczenie stenogramu panu ministrowi - z niego można wyłowić właściwie wszystkie problemy, które były poruszone nie tylko w formie pytań - i o udzielenie odpowiedzi w możliwie krótkim terminie.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#MarekBorowski">Obecnie, ponieważ trzecie zapytanie zostało wycofane, proszę pana posła Tadeusza Moszyńskiego o postawienie zapytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#TadeuszMoszyński">Obowiązująca ustawa Prawo o ruchu drogowym dała delegację wojewodom do wydawania zezwoleń na używanie pojazdów jako pojazdów uprzywilejowanych. To jest ważny warunek dla służb i instytucji zajmujących się ratowaniem życia lub mienia albo zmniejszaniem skutków katastrofy. Na mocy tej delegacji wydano dużo zezwoleń.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#TadeuszMoszyński">Chciałbym zapytać: Ile takich zezwoleń wydano w poszczególnych województwach i ile zezwoleń wydano niezgodnie z ustawą o ruchu drogowym i rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 1 lutego 1993 r.? Jest to zjawisko społecznie bardzo ważne, ponieważ uprzywilejowanie pojazdu zwalnia kierującego tym pojazdem od stosowania się do niektórych przepisów o ruchu drogowym, jak również zmniejsza ryzyko kontroli policyjnej. Sygnały uprzywilejowania są powszechnie nadużywane, również przez środowiska przestępcze. Istnienie zbyt dużej liczby zezwoleń i wydawanie tych zezwoleń niezgodnie z ustawą o ruchu drogowym spowodowało zdeprecjonowanie się sygnału uprzywilejowania. W związku z tym niektórzy kierowcy przestali reagować na widok pojazdu uprzywilejowanego, a czym to się może skończyć, to łatwo sobie wyobrazić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada podsekretarz stanu w Urzędzie Rady Ministrów pan Józef Winiarski.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#MarekBorowski">Przepraszam, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#MarekBorowski">Czy mogę prosić o troszeczkę cichsze prowadzenie rozmowy panią poseł Zajączkowską. Czy tam są dwie panie? Dwie panie. Tak właśnie myślałem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#JózefWiniarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chcę stwierdzić, iż zapytanie pana posła Tadeusza Moszyńskiego powinno być skierowane do ministra transportu i gospodarki morskiej, regulacje dotyczące wykorzystywania pojazdów jako uprzywilejowanych w ruchu zawarte są bowiem w rozporządzeniu ministra transportu i gospodarki morskiej w sprawie warunków technicznych i badań pojazdów, w rozporządzeniu, które wydane zostało w oparciu o delegacje ustawy Prawo o ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#JózefWiniarski">Minister transportu w oparciu o art. 46 ustawy o terenowych organach rządowej administracji ogólnej uprawniony jest i zobowiązany do nadzoru nad wykonywaniem przez wojewodów przepisów tej ustawy i przywołanego przed chwilą przeze mnie rozporządzenia. Przy okazji, na marginesie mojej wypowiedzi, pragnę zauważyć, iż dość powszechnie kwestie związane z funkcjonowaniem wojewodów kierowane są do szefa Urzędu Rady Ministrów, traktuje się bowiem ten urząd jako sprawujący supernadzór nad wojewodami. W związku z tym pragnę wyjaśnić, iż mamy tu do czynienia ze swego rodzaju nieporozumieniem. Każdy minister ma prawo nadzoru nad działalnością wojewody w zakresie właściwych dla siebie ustaw. Przypomnę w związku z tym, panie pośle, brzmienie art. 46 ustawy o terenowych organach rządowej administracji ogólnej, który mówi, iż ministrowie w zakresie swoich właściwości sprawują nadzór nad działalnością wojewody, stosując określone w ustawach środki nadzoru, a w szczególności uchylają, zmieniają lub stwierdzają nieważność decyzji wydawanych przez wojewodę stosownie do przepisów o postępowaniu administracyjnym. W sprawach, o których mowa w cytowanym przed chwilą ust. 1, ministrowie udzielają wojewodzie fachowej pomocy w realizacji zadań oraz określają techniczne zasady ich wykonywania. Stąd, panie pośle, moje wyjaśnienia będą miały charakter ogólny z sugestią, by to zapytanie zechciał pan poseł skierować do pana ministra transportu. Pan minister Liberadzki jest na sali i sądzę, że jeżeli będą dodatkowe pytania, pytania szczegółowe, to pomoże mi w udzielaniu odpowiedzi, jeśli pan marszałek wyrazi na to zgodę.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#JózefWiniarski">Po tych kilku uwagach ogólnych wprost już zmierzam do odpowiedzi na sformułowane przez pana posła pytanie. Kryteria, o które pan poseł pyta, są dość precyzyjnie określone w art. 8 § 23 przywoływanego przeze mnie rozporządzenia ministra transportu. Art. 8 mówi o tym, iż pojazdami samochodowymi uprzywilejowanymi mogą być inne pojazdy używane w związku z ratowaniem życia lub mienia albo w celu zmniejszenia skutków katastrofy, na podstawie zezwolenia wydanego przez wojewodę po zasięgnięciu opinii komendanta wojewódzkiego Policji. I to jest odpowiedź na pierwszą część pytania dotyczącego kryteriów.</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#JózefWiniarski">Druga część pytania dotyczyła liczby zezwoleń wydanych w ciągu ostatnich 3 lat. Otóż na dobrą sprawę mieliśmy tylko 24 godziny na to, aby zebrać dane. Wcześniej takich informacji ani minister transportu, ani szef Urzędu Rady Ministrów nie zbierali. W ciągu tak krótkiego czasu zdołaliśmy zebrać sporo informacji, przy czym są one niepełne, zatem proszę pana posła o wyrozumiałość. Wśród informacji nadesłanych nam przez wojewodów brakuje odpowiedzi z woj. stołecznego, tarnobrzeskiego, toruńskiego i włocławskiego.</u>
          <u xml:id="u-271.4" who="#JózefWiniarski">Panie pośle, wojewodowie w latach 1994–1996 wydali 943 zezwolenia. Wstępnie przeanalizowaliśmy wydane zezwolenia na użytkowanie pojazdów jako uprzywilejowanych w ruchu i z tej wstępnej analizy nasuwają się według mnie trzy takie oto konkluzje.</u>
          <u xml:id="u-271.5" who="#JózefWiniarski">Po pierwsze, występuje poważne zróżnicowanie ilościowe w odniesieniu do poszczególnych województw i nie zawsze jest to adekwatne do ich wielkości. Są dwa województwa, w których wojewoda nie wydał żadnego zezwolenia - konińskie i zamojskie.</u>
          <u xml:id="u-271.6" who="#JózefWiniarski">Druga konkluzja. Generalnie zezwolenia wydawane przez wojewodów są bezpośrednio związane z głównym kryterium zawartym w zarządzeniu ministra transportu w sprawie warunków technicznych i badań pojazdów. 60% wydanych zezwoleń - jak obliczyliśmy - dotyczy jednostek pogotowia technicznego, w tym głównie pojazdów użytkowanych przez zakłady gazownicze. Panie pośle, 438 zezwoleń wydanych przez wojewodów dotyczy pojazdów zakładów gazowniczych, 66 pojazdów jest użytkowanych przez banki, urzędy wojewódzkie wykorzystują około 60, głównie w związku z tym, że wojewoda jest szefem obrony cywilnej na terenie województwa, koordynatorem wojewódzkiego komitetu przeciwpożarowego, przewodniczącym wojewódzkiego komitetu przeciwpowodziowego (stąd też spora liczba).</u>
          <u xml:id="u-271.7" who="#JózefWiniarski">Trzecia konkluzja, trzeci wniosek. Jest to dość przykry fakt, jednak zauważyliśmy incydentalne przypadki wydawania zezwoleń, które - nie ukrywam - skłaniają do zastanowienia. Dotyczy to m.in. zezwoleń wydawanych zarówno podmiotom administracji rządowej, jak i samorządowej, występują także przypadki wydawania zezwoleń związkom zawodowym. Te sygnalne informacje, które przed chwilą przedstawiłem, minister - szef Urzędu Rady Ministrów przekaże ministrowi transportu, z sugestią, by dokładnie zbadał on uzyskane przez nas informacje. Jednocześnie w naszym wystąpieniu do ministra transportu zawrzemy sugestię, by dokonał on kontroli i weryfikacji zezwoleń wydanych przez wojewodów. Stąd proponuję panu posłowi, abyśmy powrócili do tego tematu po przeprowadzeniu kontroli i weryfikacji przez ministra transportu. Wtedy będziemy mogli udzielić precyzyjniejszej, pełniejszej odpowiedzi na zadane pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#MarekBorowski">Zgłasza się pan poseł Moszyński, tak? Zapisujemy. Pani poseł Świerczyńska, pan poseł Nowicki, pan poseł Jaskiernia. Czy to wszyscy? Tak.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Moszyński, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#TadeuszMoszyński">Panie ministrze, to, co pan nazwał incydentalnymi przypadkami, niestety ma znacznie większy zasięg, to nie są incydenty. To jest prawie reguła, zwłaszcza w woj. stołecznym warszawskim, w którym - jak wynika z moich danych, a te dane nie są zgodne z pańskimi danymi, podejrzewam - wydano 260 takich zezwoleń. Z danych, które uzyskałem z Komendy Głównej Policji, wynika, że również w Konińskiem wydano 14 zezwoleń, a wspomniał pan, że tam nie wydano żadnego. Skądinąd wiem, mam to w wykazie, że w woj. katowickim wydano 114 zezwoleń, a dane URM mówią o 300 zezwoleniach, co by świadczyło albo o tym, że nie było to uzgadniane z komendantami wojewódzkimi, albo że statystyki są rozbieżne. W ogóle moim zdaniem jest bardzo dziwne, że nikt nie prowadzi ewidencji i nikt nie kontroluje wojewodów w tym zakresie. Wojewodowie w sposób ewidentny łamią prawo, wydają te zezwolenia dla pojazdów nie służących do ratowania życia bądź mienia, tylko dla pojazdów przeznaczonych dla urzędników - jest to łamanie Prawa o ruchu drogowym. Chciałbym w związku z tym zapytać: Jakie konsekwencje zostaną wyciągnięte wobec tych wojewodów? Chciałbym także uzyskać informację - może nie dzisiaj - ile pojazdów jest używanych jako pojazdy uprzywilejowane przez urzędników państwowych, ale nie tylko, bo słyszałem, że również posłowie ich używają, a nawet hierarchowie Kościoła katolickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Świerczyńska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#BeataŚwierczyńska">Ja również z samych wyliczeń podanych przez pana ministra wywnioskowałam - przynajmniej z danych, które pan nam podał, nie ze wszystkich jeszcze województw - że chodzi o ponad 900 pozwoleń. Opisał pan w sposób wyczerpujący i usprawiedliwiony posiadanie ok. 650 tego typu pozwoleń, więc też mi wychodzi różnica przynajmniej 300 samochodów. Do końca nie potrafimy wytłumaczyć, dlaczego właśnie te samochody zostały uprzywilejowane. Mam w związku z tym pytanie: Czy wśród właścicieli tych samochodów jest także Urząd Rady Ministrów i czy są posłowie, a jeżeli tak, to którzy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Nowicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#JózefNowicki">Panie ministrze, mam takie pytanie: Czy wśród tych kryteriów, które pan wymienił, jeśli chodzi o pojazdy uprzywilejowane, mieszczą się również pojazdy uprzywilejowane firm ochroniarskich? A jeśli nie, to w oparciu o jakie przepisy te pojazdy są często właśnie wyposażane w środki pojazdów uprzywilejowanych? I drugie pytanie: W jaki sposób w świetle tych danych, które już tutaj podał pan poseł Moszyński, zamierza pan zweryfikować wydane pozwolenia? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Jaskiernia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie ministrze, kto w świetle obowiązującego prawa ten rejestr powinien prowadzić, bo słyszymy tutaj o kilku podmiotach państwowych posiadających rozbieżne dane. Wspomniał pan również, że takie pojazdy, takie uprawnienia otrzymały związki zawodowe. Czy mógłby pan powiedzieć, które to związki zawodowe i w których województwach, bo wydaje się, że związki zawodowe w szczególności nie są tą najbardziej pożądaną kategorią, jeśli chodzi o pojazdy uprzywilejowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wolfram.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#KrzysztofWolfram">Ja właściwie w ślad za panią poseł Świerczyńską chciałem zapytać o ogólny bilans. Jak to się w kraju przedstawia? Te 943 pozwolenia wojewódzkie, to chyba jest tylko część tego, o czym wiemy. I pytanie, na które też chciałbym prosić o odpowiedź: Co będzie z tymi zezwoleniami, których wydanie było absolutnie sprzeczne z ustawą, która to wyraźnie precyzuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#JózefWiniarski">Najpierw próba odpowiedzi na pytanie pana posła Tadeusza Moszyńskiego. Otóż w moich informacjach nie było danych z woj. warszawskiego. Wyraźnie mówiłem w swojej odpowiedzi, że tych danych z woj. warszawskiego nie otrzymaliśmy w ciągu dnia dzisiejszego. Kolejne pytanie, jakie zadał pan poseł Moszyński, dotyczyło tego, jakie konsekwencje wnioski będą wyciągane w stosunku do wojewodów, którzy złamali prawo, wydając zezwolenia niezgodnie z przepisami. Otóż przede wszystkim wydaje mi się, że musimy bardzo dokładnie sprawdzić, czy rzeczywiście doszło do naruszeń przepisów prawa. Zaproponowałem, by przyjąć taką konkluzję wynikającą z mojej odpowiedzi, iż w ciągu najbliższego miesiąca właściwy minister, odpowiedzialny za wykonywanie przepisów zarządzenia, które reguluje sprawy wykorzystywania pojazdów jako pojazdów uprzywilejowanych, przeprowadzi kontrolę, weryfikację i na tej podstawie dopiero wyciągniemy wnioski. Jeżeli okaże się, iż w wyniku tej kontroli doszło do naruszeń przepisów prawa, to będą oczywiście wyciągane konsekwencje służbowe wobec tych wojewodów, którzy prawo naruszyli.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#JózefWiniarski">Pan poseł Moszyński również mówił o woj. konińskim. Panie pośle, jeszcze raz podkreślam, iż te 943 zezwolenia, o których mówiłem, dotyczą wyłącznie, tak jak to było sformułowane w pytaniu, ostatnich 3 lat. Dlatego nie podałem globalnej liczby wydanych zezwoleń w kraju, informowałem Wysoką Izbę o zezwoleniach wydanych w latach 1994–1996, bo tak dokładnie było sformułowane pytanie i na tak sformułowane pytanie przygotowałem odpowiedź. Dlatego też prawdopodobnie wojewoda koniński poinformował nas, że w ciągu ostatnich 3 lat nie wydał żadnego zezwolenia, co nie znaczy, że w woj. konińskim nie ma żadnego pojazdu uprzywilejowanego.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#JózefWiniarski">Pani poseł Świerczyńska zapytała o to, ilu urzędników Urzędu Rady Ministrów i ilu posłów otrzymało zezwolenia. Znowu wracam do kwestii sformułowania pytania. Pytanie dotyczyło wyłącznie zezwoleń wydanych przez wojewodów. Wśród tych informacji, które otrzymaliśmy od panów wojewodów, nie ma takich, które wskazywałyby, iż wydali zezwolenia dla funkcjonariuszy Urzędu Rady Ministrów czy dla posłów.</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#JózefWiniarski">Kto powinien prowadzić rejestr, jak weryfikować wydane zezwolenia? Jeśli chodzi o zezwolenia wydane przez wojewodów, nie ulega wątpliwości, że ewidencję tych zezwoleń powinny prowadzić urzędy wojewódzkie. Natomiast kontrola wydanych zezwoleń, pod względem legalności, powinna być prowadzona przez ministra transportu, a kontrola właściwego wykorzystania wydanych zezwoleń, bo myślę, że to bardzo ważna kwestia, powinna być prowadzona przez Policję. Policja jest do tego uprawniona. Pan poseł Jaskiernia pytał o to, czy wiemy, który ze związków zawodowych korzystał z takich zezwoleń. W odpowiedzi jednego z wojewodów jest stwierdzenie, iż zezwolenie otrzymał związek zawodowy „Solidarność”.</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Z którego województwa?)</u>
          <u xml:id="u-283.5" who="#JózefWiniarski">Panie pośle, w tej chwili z pamięci trudno mi to odtworzyć. Jeśli pan poseł da mi kilkanaście sekund, mogę to sprawdzić i odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#MarekBorowski">To wszystkie odpowiedzi, panie ministrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#JózefWiniarski">Tak. I w ostatecznej konkluzji to, o czym wspominałem na samym początku swojej wypowiedzi - żeby pan poseł wyraził zgodę na to, by po kontroli, którą sugerować będziemy panu ministrowi transportu, udzielić Wysokiej Izbie pełnej, wyczerpującej odpowiedzi na to pytanie. Sygnał jest bardzo ważny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#MarekBorowski">Mamy tu jeszcze sygnały od 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Nowicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#JózefNowicki">Nie uzyskałem odpowiedzi, panie ministrze, na moje pytanie, czy w ustawowych kryteriach, o których pan mówił, mieszczą się również pojazdy firm ochroniarskich, a jeśli nie, to w oparciu o jakie przepisy te pojazdy wyposażane są w środki pojazdów uprzywilejowanych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#MarekBorowski">Proszę, może pan odpowie na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#JózefWiniarski">Tak, przepraszam, nie udzieliłem odpowiedzi na to pytanie. W zarządzeniu ministra transportu, o którym mówiłem, jest wyraźnie sformułowane kryterium, zgodnie z którym zezwolenia na wykorzystywanie pojazdów jako uprzywilejowanych w ruchu mogą otrzymywać te, które służą ratowaniu mienia. Dlatego też, sądzę, na tej podstawie wojewodowie wydali w ciągu ostatnich 3 lat 16 zezwoleń firmom ochroniarskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Moszyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#TadeuszMoszyński">Tytułem sprostowania. Panie ministrze, nie mógł pan powiedzieć, że URM posiada, czy urzędnicy posiadają pojazdy uprzywilejowane, ponieważ takie zezwolenie mógł wydać wojewoda warszawski, od którego danych pan nie uzyskał. Skądinąd wiadomo, że ministerstwo przekształceń własnościowych ma 2 pojazdy uprzywilejowane, ma je także ministerstwo edukacji narodowej itd. Są to ewidentne wypadki nadużycia prawa.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#TadeuszMoszyński">Jeszcze jedno pytanie: Dlaczego minister transportu nie prowadzi tego rejestru?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#MarekBorowski">Chyba pan minister Winiarski nie odpowie na pytanie, dlaczego minister transportu nie prowadzi rejestru. Proponowałbym...</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Moszyński: Przepraszam. Jest pan minister Liberadzki, więc może, panie marszałku, byłaby zgoda na to, żeby pan minister Liberadzki odpowiedział.)</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#MarekBorowski">Czy pan minister Liberadzki wie, dlaczego nie prowadzi rejestru?</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#komentarz">(Minister Transportu i Gospodarki Morskiej Bogusław Liberadzki: Tak, wiem.)</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#MarekBorowski">To może teraz pan minister transportu powie, dlaczego nie prowadzi rejestru, a pan minister Winiarski wykorzysta te kilkanaście sekund na znalezienie odpowiedzi na pytanie pana posła Jaskierni.</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#BogusławLiberadzki">Panie pośle, minister transportu nie prowadzi takiego rejestru dlatego, że oprócz wspomnianej ustawy o urzędach centralnych jest jeszcze ustawa Prawo o ruchu drogowym. Ustawa Prawo o ruchu drogowym mówi, że o uprzywilejowaniu decyduje wojewoda i on to prowadzi, natomiast minister transportu jest kompetentny tylko do wydania decyzji odnośnie do odstąpienia, jeśli chodzi o oznaczenie poziome pojazdu pasami określonego koloru. Jeżeli mówimy o 900 wydanych zezwoleniach, to chcę oświadczyć, iż liczba odstępstw, na które wyrażałem zgodę, wynosi raczej kilkanaście niż kilkaset sztuk w ciągu 3 lat. Chciałbym także, żebyśmy wyraźnie rozróżniali wydane zezwolenia od czynnych. Zezwolenia wydano w ciągu 3 lat, a to jest okres, w którym się to odnawia, chodzi np. o przegląd samochodu, i być może tutaj będą jakieś sprawy.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#BogusławLiberadzki">Jeżeli pan marszałek pozwoli, przypomnę, że pozostaje jeszcze kwestia legalności posiadania sygnałów. Niestety, u nas w każdym sklepie, który sprzedaje tzw. kogutki i syreny, można je kupić. To żaden kłopot. W wielu przypadkach stwierdza się po prostu, że jest to nielegalne posiadanie; wszyscy pamiętamy, nie tak dawno taki wypadek był opisywany w gazetach.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#BogusławLiberadzki">Przy okazji chciałbym także powiedzieć, że jestem osobiście wdzięczny, że pan poseł podniósł tę kwestię. Rok temu robiliśmy swego rodzaju rachunek sumienia w sprawie wydawania zezwoleń i wtedy zwracałem się do wszystkich wojewodów z następującymi zaleceniami: Firmy ochroniarskie nie kwalifikują się do posiadania zezwoleń - takie pismo ode mnie wyszło, jako że nie ratują... Dla mnie ratowaniem mienia, zdrowia, życia zajmuje się pogotowie ratunkowe, straż pożarna, pogotowie gazowe itd., a niekoniecznie firma ochroniarska. Byłem również zdania, że samochodom bankowym też nie powinno przysługiwać tego typu uprzywilejowanie, jako że podstawowe transporty pieniężne, czyli Narodowego Banku Polskiego, i tak są konwojowane przy pomocy policji. Takie zalecenie ode mnie wyszło. Natomiast z prawdziwą przyjemnością, jeżeli państwo się zgodzą, sprawdzimy to.</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#BogusławLiberadzki">Dziękuję bardzo, panie marszałku, i dziękuję panu posłowi za podniesienie sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#MarekBorowski">Czy pan minister Winiarski jest gotów odpowiedzieć na tamto pytanie?</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#JózefWiniarski">Panie pośle, informacje o użytkowaniu pojazdu uprzywilejowanego przez związek zawodowy „Solidarność” nadesłał wojewoda gdański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#MarekBorowski">Na tym kończymy odpowiedzi na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#MarekBorowski">Posła Dariusza Wójcika nie dostrzegam, także pani poseł Bronisławy Kowalskiej, a to oznacza, iż na te pytania odpowiedzi nie będą tu udzielane.</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#MarekBorowski">Pozostało nam jedno pytanie - pana posła Krzysztofa Wolframa w sprawie rozporządzeń wykonawczych do ustawy o kulturze fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-296.4" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#KrzysztofWolfram">Panie Marszałku! Panie Prezesie! Panie Ministrze! Moje pytanie jest bardzo krótkie i precyzyjne. Wiąże się ono z następującą sytuacją. Otóż ustawa o kulturze fizycznej z tego roku w art. 54 stanowi, że instytucje i stowarzyszenia pomagające ludziom w trudnych sytuacjach w górach i na wodzie, powszechnie znane, takie jak Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe oraz Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, są podstawowymi stowarzyszeniami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo ludzi w górach i na wodzie. W art. 55 tej ustawy jednak komisja, w której miałem również możliwość pracować, specjalnie zatroszczyła się o to, aby nie tylko te, można powiedzieć, główne instytucje, ale i inne, które spełnią kryteria i będą miały odpowiednie kwalifikacje i możliwości, mogły również być podobnie traktowane jak te.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#KrzysztofWolfram">Pytanie brzmi: Czy w rozporządzeniach wykonawczych, które są przygotowywane, zostanie to uwzględnione, szczególnie jeśli chodzi o Towarzystwo na Rzecz Ratowania Tonących, które jest jakby odpowiednikiem WOPR, ale w skali regionalnej północno-wschodniej Polski?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki pan Stanisław Paszczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#StanisławPaszczyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Odpowiadając na pytanie pana posła Krzysztofa Wolframa, chcę wyjaśnić, że przez mój urząd, i przeze mnie, przygotowany został projekt rozporządzenia, który uzgodniony międzyresortowo i rozpatrzony przez Komisję Prawniczą Urzędu Rady Ministrów, przyjęty przez Komitet Społeczno-Polityczny Rady Ministrów będzie wniesiony do rozpatrzenia na najbliższym posiedzeniu Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#StanisławPaszczyk">Z satysfakcją chcę powiedzieć, że intencje posłów, którzy pracowali nad ustawą o kulturze fizycznej, w pełni zostały w zapisach tego rozporządzenia wykorzystane. Dotyczy to właśnie zapisu w art. 55 ust. 2, który wskazuje, że organizowanie pomocy oraz ratowanie osób należy w szczególności... I skorzystaliśmy z takiego zapisu. Chcę zacytować kilka sformułowań z tego rozporządzenia, które, myślę, da satysfakcję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#StanisławPaszczyk">Otóż w § 5 zapisane jest: Inne iż GOPR i WOPR organizacje ratownicze mogą wykonywać obowiązki i uprawnienia tych organizacji za zgodą prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki, jeżeli (jest sformułowanych 6 punktów):</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#StanisławPaszczyk">1) obszar, na którym ma być prowadzona działalność ratownicza, nie jest wystarczająco zabezpieczony przez stowarzyszenia wymienione w § 1, czyli GOPR i WOPR, albo stowarzyszenia te nie są w stanie go zabezpieczyć,</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#StanisławPaszczyk">2) posiadają kadrę ratowników z uprawnieniami,</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#StanisławPaszczyk">3) posiadają siedzibę i własny sprzęt specjalistyczny, środki transportu i łączności,</u>
          <u xml:id="u-299.6" who="#StanisławPaszczyk">4) wskażą źródła finansowania planowanej działalności,</u>
          <u xml:id="u-299.7" who="#StanisławPaszczyk">5) przedłożą opinie co do celowości wykonywania obowiązków i uprawnień, o których mowa, właściwego wojewody i organu administracji samorządowej,</u>
          <u xml:id="u-299.8" who="#StanisławPaszczyk">6) przedłożą opinię, o której mowa w pkt. 5, dyrektora parku narodowego w przypadku prowadzenia działalności na obszarze tego parku.</u>
          <u xml:id="u-299.9" who="#StanisławPaszczyk">Zatem nic nie stoi na przeszkodzie, by zgoda prezesa urzędu została wydana. Nie chodzi o monopolizację działalności tamtych organizacji, ale w związku z wymogami stawianymi przez stowarzyszenia światowe te organizacje są naszymi reprezentantami, te organizacje są wiodącymi, a pozostałe mogą otrzymać taką zgodę. Także dotyczy to doszkoleń i uprawnień. Bo na przykład nic nie stoi na przeszkodzie, żeby akademie wychowania fizycznego, zajmujące się ratownictwem, wydawały takie uprawnienia. Ale musi być zgoda, decyzja prezesa urzędu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-299.10" who="#StanisławPaszczyk">Tak że z pełną satysfakcją stwierdzam, że wszystkie te intencje, które były zapisane w tych wyrazach: w szczególności, zostały uwzględnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wolfram. Proszę bardzo, pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#KrzysztofWolfram">Ja oczywiście znam treść, panie prezesie, tego rozporządzenia i m.in. stąd moja troska o skrupulatność w skonsumowaniu zapisu art. 55. Natomiast czytając projekt - bo to jest jeszcze ciągle projekt - odnoszę wrażenie, być może mylne, że jednak pozycja monopolistyczna zarówno GOPR, TOPR, który jest specyficzną jednostką, jak i WOPR, jest tu pomimo wszystko zachowana. Organizacji, o której wspomniałem, Towarzystwu na Rzecz Ratowania Tonących np. nie przyznaje się takich możliwości. Nie będzie możliwe, żeby to towarzystwo np. prowadziło szkolenia, kursy ratowników czy mogło nadawać stopnie instruktorskie. Mamy tutaj do czynienia jakby z drugą kategorią stowarzyszenia, które nie w pełni korzysta z uprawnień, które ustawa nadaje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Jaskiernia też chciałby zadać pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Prezesie! Miałem okazję z tej trybuny składać panu gratulacje z okazji sukcesu reprezentacji olimpijskiej w Atlancie. Chciałbym zapytać, czy w związku z przygotowaniami do Igrzysk Olimpijskich Sydney 2000 po stronie Sejmu są pewne zadania, które pan chciałby sformułować, jeśli chodzi o stronę prawną, ustawową czy też jakichś instrumentów prawnych. Chodzi o to, abyśmy stworzyli jak najlepsze warunki dla tych działań, które pan zamierza podjąć w związku z igrzyskami olimpijskimi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#MarekBorowski">Rozumiem, że wychodzimy poza temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#JerzyJaskiernia">No, mówimy o aktach wykonawczych i w ogóle o stronie prawnej, a ponieważ pan prezes tak rzadko gości w Sejmie w tej roli, dlatego też, panie marszałku, sądzę, że temat olimpijski jest bardzo istotny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#MarekBorowski">Rozumiem. Tylko dlatego, że na sali nie ma wszystkich miejsc zajętych, tak bym to określił, dopuszczam to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#StanisławPaszczyk">Zapewniam pana, panie pośle, że uczynię wszystko, by te dwie organizacje... ponieważ tylko o nich mowa, bo nawet TOPR zgodnie z zapisami ustawy nie może być tak samo traktowany jak GOPR. I to rozporządzenie daje mi możliwość, by to towarzystwo, o którym pan mówił, w zakresie ratownictwa wodnego było tak samo traktowane jak TOPR w zakresie ratownictwa górskiego. Myślę, że tu nie chodzi o monopolistyczne potraktowanie tych dwóch organizacji, ale - trudno powiedzieć - o historycznie uwarunkowaną, nieprawdopodobną specjalizację w tym, co od dziesiątków lat tam jest robione. Ale to nie znaczy, żeby i inne organizacje nie podejmowały specjalizacji. Natomiast kontrola jest niezbędna i spełnienie niektórych warunków jest niezbędne. Nie można bez uprawnień danych przez prezesa urzędu w tym przypadku pozwolić na to, żeby któraś z firm zajmowała się ratowaniem ewentualnych tonących, kiedy nie wiadomo, czy ci, którzy by mieli ratować, potrafią sami pływać. Ja to upraszczam, ale z całą powagą odpowiadam, że dopilnujemy tego, by nie miało miejsca monopolistyczne, jednoznaczne traktowanie działalności tych organizacji, o których pan mówił.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#StanisławPaszczyk">Panie pośle - na szczęście jestem przygotowany do odpowiedzi na to pytanie - obecnie nie ma żadnych powodów, by sądzić, że przygotowania do igrzysk w Sydney mogą nie być realizowane tak, jak najlepszy program na to mógłby pozwolić. Dziękuję za troskę. Program ten został uruchomiony 1 lutego 1996 r., to jest 5-letni program. Wszystko jak na razie wydaje się wskazywać, że będą to najlepiej prowadzone przygotowania olimpijskie w historii przygotowań sportu polskiego do igrzysk olimpijskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wolfram jeszcze nie jest zadowolony. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#KrzysztofWolfram">Nie, ale, panie marszałku, jest taka symboliczna sytuacja. Jestem ostatnim zadającym pytanie w tym roku, jak pan marszałek zauważył. Może by mi się należała jakaś mała dyspensa? Chciałbym zadać jeszcze jedno pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#MarekBorowski">Jeżeli na zakończenie złoży pan życzenia wesołych świąt panu ministrowi, marszałkowi i pozostałym, to się zgadzam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#KrzysztofWolfram">Może być pan całkowicie pewien, że miałem taki zamiar.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#MarekBorowski">Dobrze. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#KrzysztofWolfram">Mam właściwie tylko pytanie: Czy rzeczywiście można liczyć na to, że jeżeli to towarzystwo spełni wszystkie warunki i zgłosi się do pana prezesa, to ja mogę przekazać im po prostu pod choinkę informację, że mogą liczyć na przychylność i na pozytywne załatwienie sprawy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#StanisławPaszczyk">Tak, z przyjemnością może to pan oznajmić, pod jednym warunkiem: że bierze pan odpowiedzialność za to, że są przygotowani, by spełnić warunki, które należy spełnić, by decyzja prezesa była właściwą decyzją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#KrzysztofWolfram">Chciałem to zrobić, panie marszałku, naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#KrzysztofWolfram">Jako ostatni zadający pytanie składam panu marszałkowi i panu prezesowi najserdeczniejsze życzenia z okazji świąt. Dziękuję, że mnie przypadła ta rola. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#MarekBorowski">Dziękujemy bardzo i odwzajemniamy się.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł jeszcze ma oświadczenie, to wiem.</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#MarekBorowski">Jeszcze pytania?</u>
          <u xml:id="u-316.4" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Rozumiem, że jeszcze nie został skonsumowany czas, jaki Prezydium Sejmu przeznaczyło na zapytania poselskie, a regulamin Sejmu przewiduje możliwość zadawania członkom rządu dodatkowych pytań, jeśli pytania przewidziane do rozpatrzenia, które są na liście, zostały wyczerpane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#MarekBorowski">Pod warunkiem, że członkowie rządu nie opuścili sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#JerzyJaskiernia">W związku z tym mam prośbę do pana marszałka. Chciałbym złożyć w tym trybie, który przewiduje regulamin Sejmu, zapytanie dotyczące sytuacji w Limie w Peru w związku z kryzysem, który powstał; chodzi o działania rządu, które są tam podejmowane. Prosiłbym, żeby pan marszałek zechciał sprawdzić, czy istnieje szansa uzyskania odpowiedzi na to pytanie. Regulamin dopuszcza taki tryb zadania pytania, gdy wyczerpała się lista pytań przewidzianych do rozpatrzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#MarekBorowski">Tak jest, panu przysługuje takie prawo. Sprawdźmy wobec tego, czy któryś z panów ministrów jest w stanie odpowiedzieć na to pytanie. Jest obecny pan minister Korona.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Urzędzie Rady Ministrów Kazimierz Korona: Mogę powiedzieć o tej sytuacji i o działaniach MSZ w tej materii tylko to, co wynika z informacji w prasie.)</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#MarekBorowski">Rozumiem, że nie ma pan nowych wiadomości w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-320.3" who="#MarekBorowski">Pan minister poinformował mnie, że w tym momencie może powiedzieć tylko o tym, o czym pisze się w prasie, więc nie wiem, czy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie marszałku, bardzo proszę, jeśli to są działania MSZ, to właśnie o to mi chodzi. Jeśli zechciałby pan umożliwić panu ministrowi udzielenie tej odpowiedzi, to byłbym bardzo wdzięczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#MarekBorowski">Jeżeli pan minister chce udzielić odpowiedzi, to tak. Nie? Przykro mi, ale niestety, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#MarekBorowski">Kończymy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-322.2" who="#MarekBorowski">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 96 posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-322.3" who="#MarekBorowski">Informuję, że zgłosił się pan poseł Jaskiernia w celu złożenia oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym wykorzystać możliwość składania oświadczeń do odnotowania jednego, wydaje mi się, ważnego faktu w dziejach nie tylko Sejmu RP II kadencji, ale szerzej - naszego parlamentu. Kilka dni temu Komisja Ustawodawcza Sejmu RP odbyła tysięczne posiedzenie. Z przekazanej nam informacji, która została potwierdzona przez historyków parlamentaryzmu, wynika, że nie było jeszcze w historii naszego parlamentu sytuacji, w której jedna komisja w ramach jednej kadencji mogła odbyć tyle posiedzeń.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#JerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! Tysięczne posiedzenie stało się okazją do ogólniejszej refleksji, która zmierza w trzech kierunkach.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#JerzyJaskiernia">Po pierwsze, dostrzegamy w dalszym ciągu potrzebę doskonalenia roli Komisji Ustawodawczej, w szczególności w tym zakresie, jaki wiąże się z koniecznością dostosowania naszego ustawodawstwa do wymogów demokratycznego państwa prawnego. Wiele w tym zakresie zostało zrobione. Chcę w szczególności zwrócić uwagę, że nie istnieją już żadne zaległości, jeśli chodzi o rozpatrywanie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzeniu niezgodności ustaw z konstytucją. Sprawy te są rozpatrywane tak szybko, jak tylko jest to możliwe, i wydaje mi się, że dokonał się bardzo wyraźny postęp w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#JerzyJaskiernia">Po drugie, wydaje się, że musimy skuteczniej spożytkować wnioski, które płyną z przedstawianej corocznie w Izbie informacji prezesa Trybunału Konstytucyjnego. Jest tam wiele sugestii dotyczących postępowania ustawodawczego i sądzę, że musimy znaleźć skuteczniejszy mechanizm, po to by te wnioski właściwie spożytkować.</u>
          <u xml:id="u-323.4" who="#JerzyJaskiernia">Po trzecie, komisja jest świadoma, że pojawiają się różne alternatywne rozwiązania co do sposobu doskonalenia ustawodawstwa z udziałem i bez udziału Komisji Ustawodawczej. Podkreślamy wszakże, że doświadczenia I i II kadencji, jak również doświadczenia komisji nadzwyczajnych wyraźnie wykazały, że tylko wówczas, kiedy mamy gwarancję, iż w każdym posiedzeniu komisji uczestniczy odpowiednia liczba prawników specjalizujących się w procedurach legislacyjnych, mogą zostać stworzone warunki do właściwego rozpatrzenia projektów. Z tych więc powodów na swoim tysięcznym posiedzeniu Komisja Ustawodawcza, w obecności przewodniczącego Rady Legislacyjnej przy prezesie Rady Ministrów pana prof. Andrzeja Gwiżdża, zastępcy przewodniczącego Trybunału Konstytucyjnego prof. Janusza Trzcińskiego, wiceprezesa Najwyższej Izby Kontroli pana dr. Jacka Uczkiewicza oraz przedstawicieli innych instytucji, również rządu, doszła do wniosku, że ta misja Komisji Ustawodawczej winna być kontynuowana i jej funkcje winny być doskonalone. Jednocześnie ten efekt tysiąca posiedzeń nakazuje mi, jako przewodniczącemu Komisji Ustawodawczej, serdecznie podziękować jej członkom za trud, który wnieśli do prac ustawodawczych, pracownikom sekretariatu, a także przedstawicielom wszystkich instytucji, w szczególności rządowi, który współdziałał w realizacji tych funkcji Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-323.5" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Być może jest to już nie tylko ostatnie oświadczenie w tym roku, ale także ostatnie wystąpienie, poza oczywiście głosem końcowym i uderzeniem laski marszałkowskiej. Chciałbym w związku z tym za pośrednictwem pana marszałka złożyć najlepsze życzenia świąteczne i noworoczne przedstawicielom rządu, w szczególności panu ministrowi Koronie, który w ławach rządowych stale z nami pozostaje w kontakcie, pracownikom Kancelarii Sejmu, współpracownikom, stenografom, którzy nam tutaj stale towarzyszą, oraz pracownikom obsługi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#MarekBorowski">Dołączmy do tej listy jeszcze pracowników radia i telewizji.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-324.3" who="#MarekBorowski">Informacja o wpływie interpelacji i odpowiedzi na interpelacje znajduje się w doręczonym paniom i panom posłom druku nr 2070.</u>
          <u xml:id="u-324.4" who="#MarekBorowski">Na tym kończymy 96 posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-324.5" who="#MarekBorowski">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-324.6" who="#MarekBorowski">Protokół posiedzenia z części tajnej będzie wyłożony do przejrzenia w Kancelarii Tajnej.</u>
          <u xml:id="u-324.7" who="#MarekBorowski">Porządek dzienny następnego posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 8, 9 i 10 stycznia 1997 r. został paniom i panom posłom dostarczony do imiennych skrytek poselskich.</u>
          <u xml:id="u-324.8" who="#MarekBorowski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-324.9" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-324.10" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 18 min 38)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>