text_structure.xml
17.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 8 maja 1975 r. Komisja Nauki i Postępu Technicznego, obradująca pod przewodnictwem posła Jerzego Nawrockiego (PZPR), rozpatrzyła:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">— problemy zatrudnienia absolwentów szkół wyższych w świetle realizacji ustawy o zatrudnieniu absolwentów szkół wyższych;</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">— działalność Zespołu Oświaty, Nauki i Kultury Najwyższej Izby Kontroli w 1974 r.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki z wiceministrem Romanem Neyem, Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z wiceministrem Januszem Obodowskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Kultury i Sztuki Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki oraz wicedyrektor Zespołu NIK — Stanisław Stefański.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Postawą dyskusji były uprzednio doręczone posłom materiały informacyjne opracowane przez Ministerstwo Pracy, Płac i Spraw Socjalnych oraz Naczelną. Organizację Techniczną.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Sprawozdanie podkomisji przedstawił poseł Stanisław Ciosek (PZPR): Ustawa z 25 lutego 1964 r. o zatrudnianiu absolwentów szkół wyższych przyczyniła się do bardziej prawidłowego rozmieszczenia kadr z wyższym wykształceniem w tych działach gospodarki i regionach kraju, które odczuwały największy ich niedobór.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">W okresie ostatnich lat podjęte też zostały decyzje które stworzyły warunki lepszego rozwiązywania problemów związanych z zatrudnieniem absolwentów. Do decyzji takich należy wprowadzenie pięcioletnich, tzw. „kroczących” planów rozdziału absolwentów, poprawienie corocznej informacji o aktualnym zapotrzebowaniu gospodarki na absolwentów szkół wyższych, zmniejszenie liczby specjalności kształcenia na kierunkach technicznych, na kierunkach ekonomicznych, reforma systemu stypendialnego dla studentów szkół wyższych.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Nadal jednak występują jeszcze dysproporcje między zapotrzebowaniem gospodarki na kwalifikowane kadry w układzie branżowym i terytorialnym, a możliwościami zaspokojenia tego zapotrzebowania przez szkolnictwo wyższe. W celu przeciwdziałania temu niekorzystnemu zjawisku niezbędne jest zapewnienie lepszego niż obecnie prognozowania i planowania inwestycji, jak też technologii i organizacji produkcji, co pozwoliłoby ściślej określić jakich specjalistów i w jakiej ilości będzie potrzebowała gospodarka narodowa, a tym samym zapewnić większą zgodność między prognozowaniem rozwoju gospodarki i szkolnictwa. Niezbędne jest również dalsze doskonalenie informacji o zapotrzebowaniu na kadry.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Trudno jest ciągle uzgadniać i realizować jedną koncepcję kształcenia na poziomie wyższym. Zwolennicy rozwiązań ekonomicznych uważają, że kształcenie na poziomie wyższym powinno wynikać i być dostosowane wyłącznie do potrzeb kadrowych gospodarki narodowej, zwolennicy przeciwstawnej szkoły twierdzą, że wiedza jako taka jest dobrem jednostki i społeczeństwa, sprzyja rozwojowi osobowości oraz aktywnemu udziałowi w życiu społecznym i kulturalnym, niezależnie od miejsca pracy; szkolnictwo wyższe powinno więc poza realizacją funkcji gospodarczych zaspokajać społeczne aspiracje kształcenia.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Osiągnęliśmy w naszym kraju taki poziom rozwoju społeczno-gospodarczego że stać nas już na przyjęcie i realizację polityki kształcenia, która opierać się powinna na następujących przesłankach:</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">— planowanie ściśle związane z potrzebami gospodarczymi jest niezbędne w stosunku do niektórych kierunków studiów o wysokich kosztach kształcenia — głównie technicznych i medycznych,</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">— zdobywanie wiedzy na kierunkach humanistycznych należy traktować w większym stopniu jako niematerialny, jednak niezbędny przedmiot konsumpcji społecznej, obciążający społeczeństwo, ale perspektywicznie opłacalny.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">W dziedzinie wykorzystywania wszystkich możliwości wiązania absolwenta szkoły wyższej jego nowym miejscem pracy i stwarzania warunków osiągania przez niego wysokiej wydajności i jednocześnie wysokiej satysfakcji osobistej i zawodowej, uzyskaliśmy w ciągu minionego dziesięciolecia znaczny postępy. Jednakże, jak wynika z badań przeprowadzonych przez b. Międzyuczelniany Zakład Badań nad Szkolnictwem Wyższym oraz z badań GUS, nadal niedoceniane są w praktyce uczelni i zakładów pracy zatrudniających absolwentów problemy adaptacji zawodowej i społecznej absolwentów szkół wyższych, praktyk zawodowych studentów w miejscach ich przyszłej pracy, kształtowania zainteresowań studentów przyszłą pracą zawodową m.in. przez określanie tematów prac dyplomowych przydatnych przyszłemu pracodawcy. Ciągle za mało wykorzystywaną szansą zacieśniania więzi uczelni z zakładami są staże podyplomowe absolwentów.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Pomijamy inne, zupełnie oczywiste elementy wpływające na więź absolwenta z jego miejscem pracy i na poziom jego satysfakcji moralnej i zawodowej, a więc mieszkanie, awanse, zarobki itd.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">Szczególnej uwagi wymaga problem właściwego wykorzystania kwalifikacji absolwentów. Według materiałów IX Plenum KC PZPR (czerwiec 1973) niezgodnie z zawodem pracuje około 40 proc. inżynierów budownictwa wodnego, 37 proc. inżynierów komunikacji, 23 proc. inżynierów technologii produktów rolno-spożywczych, 23 proc. metalurgów, 32 proc. humanistów. Jest to wielki, niewykorzystany potencjał wiedzy i kwalifikacji. Niestety brak propozycji rozwiązań nie ma także organizatora działań zmierzających do rozwiązania tego problemu.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Należałoby rozważyć problem, zorganizowania w skali kraju — z uwzględnieniem nowego podziału administracyjnego — jednolitego, spójnego systemu planowania kształcenia i zatrudnienia absolwentów szkół wszystkich typów. W związku z tym potrzebny wydaje się jeden akt prawny regulujący sprawy zatrudnienia absolwentów szkół średnich i wyższych.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Uwagi Zespołu NIK przedstawił wicedyrektor Zespołu — Stanisław Stefański: Poza zasięgiem ustawy o planowym zatrudnieniu absolwentów znajduje się około 20 proc. kończących studia wyższe. Tymczasem wzrasta zapotrzebowanie na kadry kształcone na niektórych wydziałach humanistycznych uniwersytetów, w szkołach plastycznych itp. Rozważyć należałoby w związku z tym celowość stopniowego obejmowania planowym zatrudnieniem absolwentów wszystkich wyższych uczelni.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">Zmniejsza się ilość absolwentów korzystających ze stypendiów fundowanych. Spowodowane to jest m.in. zróżnicowaniem wielkości tych stypendiów w zależności od tego, czy fundowane są one przez zakłady pracy w miastach wojewódzkich, czy też zakłady w mniejszych ośrodkach. Np. maksymalna wysokość stypendium fundowanego w Gdańsku wynosi 800 zł, natomiast w Gdyni już 1200 zł. Na spadek zainteresowań stypendiami fundowanymi ma również wpływ brak informacji ze strony zakładów pracy o warunkach działalności przedsiębiorstw, o możliwościach dalszego kształcenia, o perspektywach awansu.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">(Dyskusja)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#MieczysławSerwiński">Studenci uczelni i kierunków nie objętych dotychczas planowym zatrudnieniem absolwentów oczekują na objęcie ich działaniem ustawy, gdyż gwarantuje to im miejsce pracy.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#MieczysławSerwiński">Pogłębić należy współpracę pomiędzy władzami uczelni, a pełnomocnikiem DS. zatrudniania absolwentów. Specjalizacja przyszłych absolwentów, a zwłaszcza ich prace dyplomowe, powinny być związane z przyszłym zakładem pracy. Władze uczelni muszą wiedzieć, do jakich zadań przygotowują absolwentów.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#MieczysławSerwiński">Kierownictwa zakładów pracy i instytucje coraz lepiej planują potrzeby kadrowe i to właśnie powinno być podstawą poczynań resortu szkolnictwa wyższego, a także średniego. Związanie absolwenta szkoły wyższej z zakładem pracy powinno być rzeczywiste i autentyczne. Dotyczy to zwłaszcza absolwentów uczelni technicznych. W zakładach pracy dysponujemy już dobrze przygotowaną kadrą zawodową. Istnieją więc warunki, aby proces kształcenia kontynuować w miejscu pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#JanSzczepański">Dyskusje nad planowym zatrudnianiem absolwentów toczą się od lat. Kwestii tej nie mogą rozwiązać tylko dwa resorty: szkolnictwa wyższego oraz pracy. Niezbędna jest tu ścisła współpraca wszystkich resortów gospodarczych, które muszą uzgodnić takie sprawy, jak wynagrodzenie młodych pracowników, sprawy mieszkaniowe itd.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#AndrzejZydek">Sprawą niezwykle istotną są predyspozycje do wykonywania określanego zawodu, które muszą być brane pod uwagę. Podział rysuje się tu nawet wśród absolwentów tego samego kierunku: jedni pragną poświęcić się pracy naukowo-badawczej, inni chcą iść do przemysłu. Należy uwzględniać to przy zatrudnieniu.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#AndrzejZydek">Zawierający umowy przedwstępne kandydaci powinni wcześniej poznać przyszły zakład pracy i jego problemy, związać się z nim. Zakład ze swej strony powinien interesować się młodymi ludźmi jeszcze w czasie ich studiów i udzielać koniecznej pomocy, a tym bardziej zainteresować się ich losem w momencie podejmowania pracy, zapewniając mieszkanie i właściwą opiekę w zakładzie. Istotny jest zwłaszcza ten ostatni problem: opieka nad stażystami, odbywającymi praktyki zawodowe. W swoim czasie byli wyznaczeni do tego celu specjalni opiekunowie, otrzymujący za dodatkowe obowiązki pewną rekompensatę finansową, a równocześnie odpowiedzialni za adaptację zawodową młodych ludzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Rodzi się pytanie, czy prowadzono badania na temat warunków, jakie absolwent uczelni spotyka w miejscu pracy? Zakłady nie wywiązują się nader często z obietnic; młodzi specjaliści nie uzyskują mieszkań i podstawowego zabezpieczenia bytowego.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Istotną kwestią jest trafne rozeznanie potrzeb dotyczących nasycenia kadrą z wyższym wykształceniom poszczególnych dziedzin gospodarki.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#MieczysławKlimowicz">Adaptacja absolwentów do zawodu zależy od bezpośrednich kontaktów uczelni z gospodarką narodową. Obecnie istnieje nadzieja na uregulowanie tego problemu: pozytywnym przykładem może być rozwijająca się współpraca szkół wyższych z wielkimi aglomeracjami miejskimi. Badania prowadzone na terenie tych ostatnich przez kadrę uczelni i studencki ruch naukowy przyczyniają się do rozwiązywania szeregu złożonych problemów.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#WitoldŁukaszewicz">Obserwujemy regionalne rozbieżności w nasyceniu kadrą z wyższym wykształceniem. Szczególnie ostro rysują się one między aglomeracjami miejskimi, a terenem województw. Wydaje się, że należy stąd wyciągnąć wnioski dotyczące planowego zatrudniania absolwentów. Dotyczy to zwłaszcza rozmieszczenia kadr lekarskich.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#WitoldŁukaszewicz">Jeśli ludzie zatrudnieni niezgodnie z kwalifikacjami wykonują swą pracę od wielu lat - i to dobrze, zintegrowali się w swych zespołach pracowniczych - nie byłoby celowe odrywanie ich od tej pracy zawodowej.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#WitoldŁukaszewicz">Planowym zatrudnieniem powinno się objąć wszystkie kierunki studiów uniwersyteckich, a zwłaszcza zawody o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Niezbędne jest, oczywiście trafne rozeznanie potrzeb. Do działań w tym zakresie włączyć należy wszystkie czynniki polityczne i gospodarcze.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#TadeuszMłyńczak">Niezwykle ważne jest badanie zapotrzebowania na kadry z wyższym wykształceniem w perspektywie najbliższej i dalszych 5-latek: bez tego szkolnictwo nie będzie mogło rozwijać właściwych kierunków kształcenia. Określając te kierunki, nie wolno zapominać, że w myśl prognoz do 1990 r. wydatnie wzrośnie zatrudnienie w sferze usług; niezbędne tu będą kadry z wykształceniem średnim i wyższym.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#TeresaSkubała">Z kontaktów jakie utrzymuje Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej ze swymi, absolwentami wynika, że wielu z nich pracuje jako nauczyciele przedmiotów, do których nauczania nie mają dostatecznego przygotowania; dotyczy to osób pracujących w małych szkołach i mających trudności z wypełnieniem pensum godzin dydaktycznych. Warto przypomnieć, że niegdyś studenci mogli kształcić się - niezależnie od zasadniczego kierunku studiów, w przedmiotach pobocznych, poszerzając swe kwalifikacje.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#AnnaKochanowska">Ważnym zadaniem działających na uczelniach pełnomocników do spraw zatrudnienia jest wyrównywanie dysproporcji regionalnych w nasyceniu wysoko kwalifikowaną kadrą.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#AnnaKochanowska">Znaczna część absolwentów opuszcza swoje pierwsze miejsce pracy, wiążąc z tym możliwości szybkiego awansowania i wzrostu zarobków.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#AnnaKochanowska">Elementem, który utrudnia prowadzenie właściwej polityki zatrudnienia, są mieszkania.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#AnnaKochanowska">Dodatkowych wyjaśnień dzielił wiceminister pracy, płac i spraw socjalnych — Janusz Obodowski, Poinformował on m.in., że zapotrzebowanie na wysoko kwalifikowane kadry na dziś i na dalsze lata gwałtownie wzrasta. Ustalenie w tym zakresie do 1980 r. — określane w 1970 r. na podstawie innych założeń — okazują się nieprzydatne. Potrzeby społeczno-gospodarcze zmieniają się szybciej, niż możliwości właściwego dostosowania do nich systemu kształcenia. Dlatego tak wielką wagę przywiązuje się do dokształcania i doskonalenia zawodowego — przy uwzględnianiu aktualnej sytuacji na rynku pracy. W perspektywie najbliższych 10 lat coraz istotniejszy będzie problem powstawania nowych specjalności i przekształcania struktury poszczególnych grup zawodowych. Kadra specjalistów jest mobilna, jeżeli odebrała szerokie wykształcenie, umożliwiające zmianę specjalizacji zawodowej, stąd rysująca się obecnie tendencja do ograniczania liczby kierunków studiów specjalistycznych.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#AnnaKochanowska">Przepisy dotyczące obowiązków zakładów pracy wobec zatrudnianych absolwentów są dobre - istnieje tylko kwestia ich egzekwowania. Wielką rolę mają tu do odegrania służby pracownicze; największe obowiązki ciążą na kierownictwach zakładów pracy.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#AnnaKochanowska">Należy właściwie interpretować regionalne różnice w nasyceniu kadrą z wyższym wykształceniem; jest rzeczą oczywistą, że musi jej być więcej w stolicy czy innych centrach przemysłowych, naukowo-badawczych i akademickich, niż w terenie o dominującej gospodarce rolnej.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#AnnaKochanowska">Wydaje się, że elastycznie trzeba też podchodzić do zmiany zawodu, może ona być niekiedy pożyteczna - gdy pozwala osiągnąć zadowolenie z pracy i znaleźć cel w życiu. Wybierający szkołę średnią czy kierunek studiów nastolatek nie zawsze już wie, jaką chciałby obrać drogę życiową. Warto podkreślić, że polskie statystyki dotyczące ludzi, pracujących niezgodnie z kierunkiem posiadanego wykształcenia, są zgodne z danymi międzynarodowymi.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#AnnaKochanowska">Przepisy prawne dotyczące spraw zatrudnienia absolwentów wymagają nowelizacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#JerzyNawrocki">O kwestii zatrudniania absolwentów mówimy od dawna - i będziemy mówić; problem ten jest stale aktualny. Chodzi o to, by stale znajdować optymalne jego rozwiązania.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#JerzyNawrocki">Komisja opracuje opinię dla rządu w oparciu o przebieg posiedzenia.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#JerzyNawrocki">W kolejnym punkcie porządku obrad Komisja rozpatrzyła i przyjęła informację o działalności Zespołu Oświaty, Nauki i Kultury Najwyższej Izby Kontroli za 1974 r. w części dotyczącej nauki.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>