text_structure.xml 29 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 30 stycznia 1976 r. Komisje: Kultury i Sztuki oraz Oświaty i Wychowania, obradujące na wspólnym posiedzeniu pod kolejnym przewodnictwem posłów: Jaremy Maciszewskiego (PZPR) i Witolda Lassoty (SD), rozpatrzyły współdziałanie resortów kultury i sztuki oraz oświaty i wychowania w rozwijaniu i upowszechnianiu kultury.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli: przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Sztuki z wiceministrem Józefem Fajkowskim, Ministerstwa Oświaty i Wychowania z wiceministrem Bolesławem Dylakiem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, stołeczny kurator oświaty i wychowania — Romuald Perski, przedstawiciel wydziału kultury Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie oraz wicedyrektor Zespołu NIK — Tadeusz Sztejnert.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">Podstawą dyskusji były doręczone uprzednie posłom materiały informacyjne opracowane przez oba resorty oraz koreferat podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Koreferat podkomisji przedstawiła poseł Maria Łopatkowa (ZSL): Podkomisja dokonała wizytacji placówek oświatowych i kulturalnych w woj. lubelskim i warszawskim. Podkomisja stwierdziła istnienie wielu przejawów owocnej działalności szkół, placówek kulturalnych oraz ludzi. Nie oznacza to jednak wykorzystania wszystkich szans upowszechniania kultury. Wskazuje to na potrzebę „sformułowania przez oba resorty wspólnego programu oddziaływania kulturalno-wychowawczego i edukacji kulturalnej opartej o model i cele wychowania socjalistycznego”. Program ten powinien stworzyć wychowawczo zamierzoną i zgodną z duchem reformy systemu edukacji narodowej i programem rozwoju kultury współpracę szkolnictwa z placówkami kulturalnymi.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Wciąż jeszcze dość powszechne jest przekonanie, że to szkoła powinna być ośrodkiem życia kulturalno-oświatowego koncentrując je na swoim terenie, że to nauczyciel powinien zagospodarowywać czas wolny dziecka i że to on powinien być wszędzie, gdzie istnieje potrzeba pracy społecznej. Ten tak pojęty uniwersalizm szkoły siłą rzeczy spłyca jej działalność w niektórych dziedzinach.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Większość szkół, nawet tych przepełnionych i przeciążonych, nie podejmuje prób podzielenia się zadaniami z sąsiadującymi placówkami kulturalnymi, nie próbuje przy ich pomocy rozwiązywać własnych problemów. Placówki kulturalne natomiast nie czują się zobowiązane ani przygotowane do udziału w przezwyciężaniu trudności placówek oświatowych metodami nieszkolnymi.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Współpraca między placówkami i instancjami oświaty i kultury istnieje, ale nie ma charakteru spójnego, celowego, ogranicza się ona często do wzajemnego wypożyczania sobie sal i instruktorów, do organizowania niektórych wspólnych imprez, obsługiwania akademii itp. Brak natomiast głębszego porozumienia się w zakresie wychowania przez sztukę, kształtowania postaw ideowych, zaangażowania w ulepszaniu świata i siebie. Zbyt mało widoczny jest wpływ pedagogów szkolnych na tematykę imprez organizowanych przez placówki kulturalne. Działacze kulturalni nie wykorzystują w pełni możliwości współpracy ze szkołami.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Niektóre teatry [nieczytelne] od czasu do czasu podejmują zadania pod hasłem: teatr — szkole, brak natomiast prób poszukiwania metod współdziałania teatru ze szkołą w drodze wspólnego opracowywania programu i metod wychowania przez teatr zawodowy i amatorski.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Wielu twórców i wiele zawodowych instytucji kultury nie docenia najchłonniejszego odbiorcy — jakim jest dziecko. Brak filmów i sztuk teatralnych dla dzieci, nie ma dostatecznej ilości płyt i książek. Szkoła otwarta, ucząca uczenia się, wychowująca do życia przez życie — oto kierunki zamierzonej reformy edukacji narodowej, do której już dzisiaj staramy się przygotować bazę i kadrę szkolnictwa. Zadania te wymagają przygotowania społeczeństwa i funkcjonujących w nim innych instytucji, w tym instytucji kultury i sztuki. Rosnąca i podwyższająca swe kwalifikacje kadra pracowników kultury stanowi naturalną szansę dla właściwego realizowania zadań szkoły otwartej, która w coraz większym stopniu odstępować będzie od tradycyjnej, lekcyjnej formy nauczania.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Tworzyć trzeba w związku z tym bodźce finansowe i uznaniowe dla nauczycieli i pracowników kultury, którzy poza szkołą realizują cele wychowawcze szkoły i jej program. Rozszerzy się tą drogą zasięg działania wychowawczego, zwiększy się zasób instrumentów pedagogicznych. Uwzględnić przy tym trzeba odmienną nieco koncepcję współdziałania placówek oświatowych i kulturalnych w mieście i na wsi. Tworzyć należy w osiedlach miejskich świetlice i kluby dziecięco-młodzieżowe, które odciążyłyby w pewnym stopniu szkoły od sprawowania w godzinach pozalekcyjnych opieki nad dziećmi rodziców pracujących. Świetlica blokowa, klub osiedlowy, młodzieżowy dom kultury, dzielnicowy dom kultury — to miejsca gdzie młodzież szkolna może kształtować i bogacić swą osobowość. Trzeba tworzyć lepsze warunki rozwoju tych placówek.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">Współdziałanie placówek oświatowych i kulturalnych na wsi jest jeszcze niedostateczna.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">Słuszna polityka powoływania gminnych szkół zbiorczych oraz gminnych ośrodków kultury ustawionych wobec siebie na zasadzie równorzędnego współdziałania wiedzie ku nowoczesnym formom przekazywania dóbr kulturalnych, formom których nie ogarnie sama szkoła.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Trzeba opracować koncepcję i zasady współpracy między szkołą i gminnym ośrodkiem kultury. Nie można tracić z oczu faktu, że w związku z reformą administracji dawne powiatowe domy kultury zawęziły lub zawiesiły swoją metodyczną działalność, natomiast wojewódzkie domy kultury jeszcze jej w pełni nie podjęły.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Niezbędne jest poświęcenie większej niż dotąd uwagi przygotowaniu kadr zawodowych i społecznych, na których ciążyć ma obowiązek upowszechniania kultury. Biorąc pod uwagę rolę, jaką w tej dziedzinie spełniają nauczyciele, trzeba zapewnić im wyższy poziom edukacji kulturalnej, m.in. w ramach prowadzonej obecnie akcji ich dokształcania.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">Konieczne jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników kultury. Większość z nich ma wykształcenie średnia, a liczna rzesza gospodarzy klubów wiejskich — tylko podstawowe.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Uaktywnić trzeba w pracy kulturalnej inteligencję wiejską, nie tylko nauczycieli różnych zawodów, dla których kultura jest czymś serdecznie bliskim.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Sporządzić trzeba rejestr pozamykanych świetlic, pustych remiz strażackich, zdegradowanych kulturalnie klubów „Ruchu” i rolnika.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">Podnieść trzeba rangę spraw kulturalnych w urzędach wojewódzkich i gminnych. Wojewodowie i naczelnicy powinni być systematycznie rozliczani z realizacji polityki kulturalnej na swych terenach.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">W wyjaśnieniach, które przedstawili: wiceminister kultury i sztuki — Józef Fajkowski oraz dyrektor generalny w Ministerstwie Oświaty i Wychowania — Stanisław Bohdanowicz omówiono podejmowane przez resorty kroki zmierzające do zintegrowania działań na rzecz rozwoju i upowszechniania kultury.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">Rada do Spraw Wychowania działająca przy Ministerstwie Oświaty i Wychowania podjęła wspólnie z przedstawicielami resortu kultury dyskusję na temat przygotowania dzieci i młodzieży do uczestnictwa w tworzeniu i odbiorze wartości kulturalnych. Powołano zespół roboczy, który opracował wnioski o podstawowym znaczeniu dla wychowania i rozwoju kulturalnego dzieci i młodzieży. Wiele uwagi poświęca się oddziaływaniu kulturalnemu organizacji młodzieżowych i wykorzystaniu ich aktywności w pracy programowej.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">Dużą wagę przywiązuje się do zacieśnienia współpracy zawodowych instytucji artystycznych ze szkołami i młodzieżowymi zespołami amatorskimi.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">(Dyskusja)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#StanisławBiałek">Mimo pewnych osiągnięć praca placówek kulturalnych, zwłaszcza na szczeblu gminy napotyka nadal na wiele trudności. Naczelnicy gmin rozliczają się przede wszystkim z realizacji zadań gospodarczych; sprawy rozwoju kultury są dla nich z reguły drugoplanowe.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#StanisławBiałek">Gminne ośrodki kultury borykają się z dużymi trudnościami lokalowymi i kadrowymi, odczuwają poważny niedobór środków finansowych na prowadzoną przez nich działalność kulturalną i oświatową. Należałoby powołać społeczne komitety kultury, które powinny inspirować działalność kulturalną na swoim terenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#StanisławBiałek">Od kilku lat organizowany jest Ogólnopolski Festiwal Sztuki w Kielcach. Cieszy się on dużym zainteresowaniem zespołów amatorskich. Na terenie woj. kieleckiego liczba teatrów wzrosła w ostatnich latach z 6 do 50 zespołów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#WłodzimierzSokorski">Podstawową komórką, która decydować ma o poziomie zainteresowań kulturalnych przyszłego człowieka pozostanie nadal szkoła.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#WłodzimierzSokorski">Nie jest dotychczas skrystalizowane co rozumiemy pod pojęciem świadomości socjalistycznej. A ma to znaczenie dla doboru treści, które przekazujemy dzieciom i młodzieży w ramach działalności kulturalnej.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#WłodzimierzSokorski">W procesie wychowawczym szerzej niż dotychczas wykorzystywać trzeba dobrze na ogół przygotowaną kadrę pracowników bibliotek.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#WłodzimierzSokorski">Mogą oni oddziaływać na rozwijanie różnego rodzaju zainteresowań, na upowszechnianie czytelnictwa.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#WłodzimierzSokorski">Specjalną troską otoczyć trzeba młodzież, która ukończyła już szkołę. Poważną rolę odegrać tu powinny organizacje młodzieżowe.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#WłodzimierzSokorski">Nadal wiele do życzenia pozostawia poziom pracy gminnych ośrodków kultury. Tematyka i poziom imprez kulturalnych w tych placówkach pozostawia wiele do życzenia. Główną przyczyną tego stanu rzeczy jest brak wykwalifikowanych kadr.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MariaGilewska">Szkoła jest podstawowym ogniwem w procesie wychowania kulturalnego. Jej rola nie będzie mniejsza nawet wtedy, gdy cały kraj pokryjemy siecią gminnych ośrodków kultury.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MariaGilewska">Szkoła dysponuje szerokim wachlarzem środków oddziaływania; wykład, książka, telewizja, film, koncert, spotkania z ciekawymi ludźmi. Wszystkie te środki należy umiejętnie dozować w procesie oddziaływania na rozwój osobowości dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MariaGilewska">Szkołom zapewnić trzeba fundusze na organizowanie imprez kulturalnych oraz na zakup sprzętu audiowizualnego. W związku z dwuzmianowym systemem pracy wiele szkół nie dysponuje bazą lokalową dla prowadzenia zajęć w ramach oświaty pozaszkolnej.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MariaGilewska">Coraz większe znaczenie w rozwijaniu zainteresowań człowieka mają środki masowego przekazu, przede wszystkim radio i telewizja. Dążyć trzeba, ażeby przekazywały one najbardziej wartościowe treści.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#EdmundMęclewski">Integracja systemu oświaty, wychowania i upowszechniania kultury zainicjowana przez oba resorty jest problemem o wielkim znaczeniu. Wielkie szanse rozwoju kulturalnego stwarza ustrój naszego państwa. Istnieje wiele koncepcji integracji oświaty i kultury oraz ich upowszechniania. Sprowadzają się one w zasadzie do potrzeby opracowania racjonalnego programu przygotowania kadr, do współpracy szkolnictwa z placówkami kulturalnymi, domami kultury, świetlicami, klubami „Ruchu”; te ostatnie powinny odejść od skomercjalizowanych form działania i nawrócić do pierwotnych dobrych doświadczeń. Wskrzesić trzeba postać społecznika, mającą w naszej historii tak bogate i piękne tradycje. Należy znaleźć formę uruchomienia wszystkich narzędzi kulturotwórczych. Szkoła, jako instytucja najlepiej zorganizowana powinna przyjąć na siebie wiodącą rolę w tym zakresie. Funduszy na te cele szukać należy nie tylko w resortowych budżetach, lecz również w zakładach pracy, zjednoczeniach, spółdzielniach rolniczych itp. Kierunkiem działania powinno być pobudzanie aktywności społecznej, jego końcem - dobrze zorganizowana i wyposażona szkoła, dysponująca wykwalifikowaną kadrą.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#EdmundMęclewski">Niezmiernie dużo uwagi i wysiłku wymaga zaniedbania do tej pory dziedzina wychowania obywatelskiego. W dobie rozwijającej się współpracy państw europejskich, zwłaszcza po konferencji w Helsinkach. W dobie coraz szerszej konfrontacji odmiennych systemów musimy sprawom ideologicznym poświęcić jeszcze więcej niż dotąd uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#DanutaBartoszewicz">Szkoła powinna być głównym ogniwem w upowszechnianiu kultury, ośrodkiem promieniującym na teren. Predestynuje ją do tego niewielka jeszcze ilość domów kultury i świetlic, ich brak w wielu osiedlach. Działalność kulturalną szkół utrudniają ich warunki lokalowe wynikające z wielozmianowego systemu nauczania; w wielu szkołach trzeba było świetlice zamienić na jadalnie; odczuwa się brak auli i sal widowiskowych.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#DanutaBartoszewicz">Szkoła jest ogniwem głównym, ale nie jedynym. Wiele funkcji powinny przejmować od niej, placówki kulturalne, a zwłaszcza domy kultury, dysponujące lepszą bazą lokalową. Istnieje wiele cennych przykładów prowadzenia w domach kultury zajęć dla młodzieży, kółek zainteresowań, organizowania rozmaitych imprez. Działalność ta hamowana jest często przez trudności kadrowe; nie dość poważnie traktują swe zadania niektórzy instruktorzy. W większej niż dotychczas mierze wykorzystać trzeba ofiarność i umiejętność wielu prawdziwych społeczników, w większości emerytowanych nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#DanutaBartoszewicz">Atrakcyjnymi formami upowszechniania kultury wśród dzieci i młodzieży są filmy fabularne i oświatowe, teatr, audycje muzyczne. Zbyt często jednak wypożyczenie filmu wymaga poważnych funduszy; udostępniane są filmy przestarzałe, ich kopie są bardzo zniszczone. Coraz mniej wystawia się w teatrach sztuk dla młodych widzów, a przecież ich pobyt w teatrze abstrahując od przekazywanych ze sceny treści, stanowi także instrument wychowania choćby w zakresie odpowiedniego ubioru i zachowania się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#WacławAuleytner">Eksponując funkcje nauczyciela, szkoły i resortu - zdawać trzeba sobie sprawę, że człowieka kształtuje nie tylko szkoła, ale całe otoczenie. W realizację programu kształcenia i wychowania wciągać trzeba całe społeczeństwo. Główne zadanie nauczyciela w pracy kulturalnej z młodzieżą - to planowanie i koordynacja działań. Powinien on jednak również uczestniczyć w imprezach razem ze swymi wychowankami. Lekcja lub dyskusja na temat wycieczki do muzeum, spektaklu teatralnego czy na wystawę tylko wtedy będzie w pełni wartościowa i efektywna, o ile poprzedzi ją wspólne przeżycie.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#WacławAuleytner">Dobre rezultaty gwarantowałaby wspólny udział nauczyciela i młodzieży w zajęciach hobbystycznych - daje to szanse szybkiego i ściślejszego związania uczniów z wykładowcą. Pożądane byłoby, aby zajęcia te odbywały się we współpracy z domami kultury. Więcej inicjatywy i propozycji pod adresem placówek kulturalnych wysuwać powinny szkoły. Interesujące doświadczenia i rezultaty działalności wychowawczej i w upowszechnianiu kultury ma na terenie Warszawy środowisko wolskie. Działające tam kluby organizują wspólne dla dorosłych i młodzieży projekcie filmów, dyskusje, imprezy. Takie formy pracy Oddziałują wychowawczo, podnoszą poziom wychowania obywatelskiego. Interesujące są również na Woli stosowane tam formy oddziaływania przez sztukę współorganizowane przez młodzież, która tworzy swego rodzaju rady osiedlowe wychodzące z konkretnymi propozycjami.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#WacławAuleytner">Bardzo pozytywnie należy ocenić również działalność dwóch warszawskich teatrów: na Ochocie i na Targówku. Cele i zakres ich działania są różne. Teatr Machulskich spełnia głównie funkcję resocjalizacyjną przyciągając na widownię wiele tzw. trudnej młodzieży, teatr Jonkajtysa — funkcję integrującą działalność kulturalną rozbudowującego się nowego osiedla.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#WacławAuleytner">Młodym ludziom potrzebne jest również miejsce do wyżycia się i zabawy. Funkcje te spełniają dyskoteki, których jest jednak za mało. Nie należy ich organizować w szkołach, gdzie nie uda się stworzyć oczekiwanej przez młodzież swobodnej atmosfery. Budynek szkolny zawsze stwarza skrępowanie.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#WacławAuleytner">Wielką rolę odegrać mogą i powinny biblioteki. Młodzież niechętnie czyta czasem lekturę szkolną, bo jest przymusowa, chętnie sięga do książek podsuniętych przez rozsądnego bibliotekarza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#AnnaKochanowska">Współdziałanie, koordynacja zapewni większą efektywność działań obu resortów. Trzeba by współpraca ta objęła nie tylko organy centralne. Ostatnio notuje się wynikające z reformy administracji i likwidacji placówek o zasięgu powiatowym trudności w upowszechnianiu kultury. Likwidacja tych trudności uwarunkowana jest odpowiednim ukierunkowaniem działalności terenowych domów kultury.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#AnnaKochanowska">Podstawową placówką upowszechniania kultury była i pozostanie nadal szkoła. Do tej jej roli dostosować trzeba programy nauczania, kadry oraz środki.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#AnnaKochanowska">Z zadowoleniem trzeba przyjąć zapowiedź wprowadzenia do programu 10-latki przedmiotu „kultura i sztuka w społeczeństwie”. Więcej uwagi poświęcić trzeba przedmiotom wychowania estetycznego - wychowaniu muzycznemu i plastycznemu. Stworzyć trzeba możliwości zatrudniania pracowników kultury w szkole i nauczycieli w placówkach kulturalnych. Korzyści płynące z zatrudnienia w szkole ludzi sztuki do prowadzenia przedmiotów artystycznych są oczywiste. Niski obecnie poziom tych przedmiotów wynika również często ze złych warunków lokalowych - z braku pracowni. Należałoby także rozważyć możliwość organizowania olimpiad z przedmiotów wychowania estetycznego, a także udziału młodzieży w plenerach plastycznych organizowanych na terenach miejsca ich zamieszkania Rozwój edukacji kulturalnej zależy w dużej mierze od pozalekcyjnych form pracy szkoły oraz pozaszkolnego działania nauczycieli. Zajęcia pozalekcyjne, kółka zainteresowań, kluby itd. przyciągają młodzież, są okazją do przekazywania treści kulturalnych i wychowawczych.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#AnnaKochanowska">Stawiając szkoły w rzędzie instytucji najbardziej odpowiedzialnych za upowszechnianie kultury przyznajemy poważną rolę w tym zakresie nauczycielom. Ich praca powinna wykraczać poza obręb szkoły. Należałoby zastanowić się nad stworzeniem systemu bodźców, zachęcających ich do podejmowania kontaktów ze środowiskiem. Ocenę tej działalności można by wprowadzić do oceny pracy nauczyciela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#WładysławSzczepański">Istnieje pilna potrzeba opracowania przez oba resorty wspólnego programu edukacji kulturalnej. Program ten powinien formułować zadania i określać działania zmierzające do przygotowania wystarczającej ilości fachowej kadry - zwłaszcza dla prowadzenia w szkołach zajęć z przedmiotów artystycznych. W tej chwili odczuwa się niedostatek nauczycieli wychowania muzycznego i plastycznego. Ich przygotowania powinny zapewnić wyższe szkoły muzyczne i pedagogiczne.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#WładysławSzczepański">Brak kadry stoi także na przeszkodzie rozwoju życia kulturalnego w terenie. Trzeba kształcić organizatorów życia kulturalnego, organizować studia pomaturalne z dziedziny kultury i sztuki, zapewniać opiekę amatorskiemu ruchowi kulturalnemu, podnosić jego poziom przez pokazy i konkursy.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#WładysławSzczepański">Należy otoczyć opieką i stworzyć warunki rozwoju i upowszechniania kultury wśród młodzieży robotniczej, więcej uwagi poświęcić powinny tej sprawie zakłady pracy, a zwłaszcza działające na ich terenie organizacje związkowe. W szerszej mierze niż dotychczas trzeba tej młodzieży udostępnić domy kultury, których działalność integrować powinna młodzież pracującą i uczącą się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#EugeniaŁoch">Ludzie coraz bardziej odczuwają potrzebę przeżyć estetycznych, łagodzących codzienne stresy i napięcia. Trzeba to brać pod uwagę przy programowaniu rozwoju studiów wyższych oraz badań naukowych. Na szerszą niż dotąd skalę rozwijać trzeba studia wyższe w kierunkach artystycznych.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#EugeniaŁoch">Poważnym sojusznikiem w upowszechnianiu kultury jest kulturalny ruch studencki. Należy mu zapewnić poparcie i powiązanie ze środowiskiem, z zakładami pracy. Dzisiejsi studenci to w większości przyszli nauczyciele. Od nich wiec zależeć będzie w dużej mierze poziom kultury w ich miejscach zamieszkania i pracy.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#EugeniaŁoch">Planowanie zadań w dziedzinie edukacji kulturalnej poparte winno być wynikami badań naukowych, zwłaszcza takich, jak badania życia literackiego, literatury dla dzieci, badania percepcji i wartości wychowawczej programów radiowo-telewizyjnych. Badania te prowadzić powinny instytuty kształcenia nauczycieli, bądź instytuty pracy nad młodzieżą.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#EugeniaŁoch">Kulturę w środowisku robotniczym i wiejskim upowszechniać należy w sposób racjonalny. Robotniczym centrum kultury, zespołom amatorskim należy zapewnić właściwy repertuar, dostosowany do potrzeb poziomu odbiorcy. Zbyt trudny i niezrozumiały repertuar podany bez przygotowania, niepoprzedzony wyjaśnieniami, dyskusją, nie przyniesie pożytku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#FeliksBarabasz">Przedłożony przez resorty program rozwoju i upowszechnienia kultury uznać należy za prawidłowy. Szkoła i cały system oświatowy dostosowany być musi do pełnej realizacji tego programu. Tworzyć trzeba jednolity system wychowawczy kształtujący postawy człowieka od dziecka do starości.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#FeliksBarabasz">Szkoły nie są jeszcze przygotowane do prowadzenia tak szeroko zakrojonej działalności kulturalnej. Nie może podołać tym obowiązkom nauczyciel przeciążony dużą ilością godzin pracy zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#FeliksBarabasz">Bardziej konsekwentnie egzekwować należy obowiązek świadczeń zakładów pracy na rzecz działalności kulturalnej terenowych ośrodków kultury.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#NataliaRozmuszcz">Zakłady pracy powinny częściej udostępniać szkołom wiejskim środki lokomocji dla przewiezienia dzieci wiejskich na przedstawienia teatralne w mieście. Nauczyciele zwracają uwagę na konieczność poruszania w filmach przeznaczonych dla dzieci i młodzieży problemów przyjaźni, koleżeństwa, odpowiedzialności za rodzinę i sumiennego wykonywania obowiązków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JaninaKocemba">Nakreślany przez oba resorty program działania wymaga rozwiązań modelowych. Szkoła nie może być samowystarczalna wspierać ją muszą wszystkie placówki kulturalne działające na danym terenie. Szerzej umożliwiać trzeba miejscowej ludności korzystanie z klubów zakładowych, w klubach tych organizować można koła zainteresowań wspólne dla młodzieży szkolnej i pracowników zakładu.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#JaninaKocemba">Szkoła w większym stopniu powinna honorować i eksponować twórczość artystyczną dzieci, częściej organizować szkolne popisy, wystawy i imprezy, na których dzieci i młodzież prezentować mogłyby swój dorobek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#KazimierzCzarnecki">Więcej uwagi przywiązywać trzeba do estetyki miejsca zamieszkania. Wygląd niektórych małych miasteczek i wsi pozostawia nadal wiele do życzenia. Można by było np. wzorem „Banku miast” organizować „Bank wsi”.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#KazimierzCzarnecki">Szczególną opieką otoczyć trzeba zabytki i obiekty kulturalne. Zdarza się, że obiekty takie stanowią pomieszczenia dla urzędów i instytucji, należałoby je raczej przeznaczyć na placówki kulturalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#FranciszekBajor">Pielęgnować trzeba folklor ludowy. Kluby wiejskie organizować powinny zespoły regionalne, które swoją twórczość koncentrowałyby na przekazywaniu tradycji regionu.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#FranciszekBajor">Kluby wiejskie ograniczają się często do prowadzenia dyskoteki i kawiarni, rzadko organizują dyskusje nad książkami, filmami, czy sztukami teatralnymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#StanisławaKosowska">Z przedstawionych Komisji materiałów wynika, że udało się osiągnąć porozumienie pomiędzy resortami, że opracowały one wspólny, godny poparcia program. Program ten musi być przyjęty i honorowany na wszystkich szczeblach administracji.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#StanisławaKosowska">W każdej gminie powinien działać gminny ośrodek kultury. Na rozbudowę takich ośrodków świadczyć muszą również zakłady pracy, w których zatrudnieni są pracownicy dojeżdżający z terenu gminy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JaninaFleming">Szkoła zwrócić musi większą niż dotychczas uwagę na wpajanie nawyków kulturalnych potrzebnych każdemu człowiekowi na co dzień. Chodzi o umiejętność współżycia w najbardziej elementarnym tego słowa znaczeniu. Nowy system wystawiania ocen z zachowania, biorąc pod uwagę jako jedną z mierników kulturę osobistą ucznia.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#JaninaFleming">Szkoła nie jest jedynym ogniwem wychowywania człowieka; silnie oddziałuje również rodzina i środowisko. Rola szkoły jest dlatego tak ważna, że oddziałuje ona na dziecko w okresie jego największej chłonności umysłowej.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#JaninaFleming">Dodatkowych wyjaśnień udzielili: wiceminister kultury i sztuki - Józef Fajkowski i wiceminister oświaty i wychowania - Bolesław Dylak.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#JaninaFleming">Zabierając głos na zakończenie dyskusji przewodniczący Komisji Kultury i Sztuki poseł Witold Lassota (SD) podkreślił wagę podjętego przez Komisje problemu. W toku dyskusji wysunięto szereg wniosków, propozycji i sugestii, które powinny być przez resorty starannie rozważone i wzięte pod uwagę w toku ich dalszej działalności.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#JaninaFleming">Komisje zleciły podkomisji opracowanie opinii w oparciu o przebieg obrad.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>