text_structure.xml
41.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 26 września 1987 r. Komisja Prac Ustawodawczych oraz Komisja Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej, obradujące wspólnie pod przewodnictwem posła Emila Kołodzieja (ZSL), rozpatrzyły:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- sprawozdanie podkomisji o rządowym projekcie ustawy o nasiennictwie.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: wiceminister rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej Bolesław Maćkowiak oraz przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Urzędu Rady Ministrów oraz Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Sprawozdanie podkomisji przedstawił poseł Walenty Maćkowiak (bezp.): Projekt rządowy, stanowiący przedmiot obrad podkomisji, należy ocenić wysoko.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Celem ustawy o nasiennictwie jest stworzenie podstaw prawnych dla nabywania materiału siewnego. Ustawa zmierza do decentralizacji decyzji w tym zakresie. W pracach nad tekstem rządowego projektu ustawy podkomisja zasięgnęła opinii Rady Społeczno-Gospodarczej przy Sejmie, doradców sejmowych oraz skorzystała z wyrażonych na piśmie uwag 16. wybitnych specjalistów z zakresu hodowli roślin, nasiennictwa, organizatorów obrotu nasiennego oraz ekspertów w zakresie prawa wynalazczego.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">W swoim wystąpieniu skoncentruję się na podstawowych problemach, w których podkomisja zajęła częściowo lub w całości odmienne stanowisko niż autorzy projektu rządowego.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">W art. 9 zamiast dwóch instytucji rejestrujących proponuje się pozostawienie tylko Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych. Zmiana ta pociągnie za sobą również wiele zmian redakcyjnych w kolejnych artykułach ustawy.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Proponuje się wprowadzenie istotnego uzupełnienia do art. 13 (14 wg poprzedniej numeracji), gdy mowa jest o decyzjach dotyczących wpisywania do rejestru, skreślania z rejestru, uznawania za odmianę oryginalną. Wszystkie te czynności uwarunkowano zasięgnięciem opinii komisji, w której skład wejdą specjaliści, reprezentujący instytucje zainteresowane użytkowaniem odmian oraz społeczno-zawodowe organizacje rolników. Oznacza to uspołecznienie procesu decyzyjnego.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Dosyć duże zmiany i uściślenia wprowadzono do art. 27 (poprzednio 28) oraz nowego artykułu 28. Dotyczą one. udzielania licencji innym osobom i wiążą się z wyłącznym prawem do odmiany oraz korzyści hodowcy, wynikających z tego prawa. M.in. chodzi o~ ~odpisy dewizowe)art. 28) za sprzedaż odmiany za granicę.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Istotne zmiany wprowadzono do art. 31 traktującego o premiach autorskich. Starano się zrównać premie autorskie za wyhodowanie odmiany z premiami za osiągnięcia wynalazcze. W związku z tym proponuje się, by:</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">- premia autorska przysługiwała za okres od wpisania odmiany do rejestru do końca roku, w którym po raz ostatni kwalifikowany materiał siewny odmiany znajduje się w obrocie, jednak nie dłużej niż za 20 lat (projekt przewidywał, wypłatę premii tylko za 6 lat), - premia autorska wypłacana była corocznie w wysokości zależnej od oceny wartości gospodarczej odmiany oraz trudności jej wytworzenia (w projekcie przewidziano wypłacanie premii dopiero po 6-letnim okresie uprawy odmiany), - możliwe było uzyskanie premii w dewizach (10% wpływów dewizowych) z tytułu wykonania za granicą prawa do odmiany.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">W celu stworzenia warunków do szerokiej konkurencji w obrocie materiałem siewnym i zrównania szans wszystkich jednostek w rozprowadzaniu materiału siewnego, proponuje się przyznanie wszystkim osobom fizycznym i jednostkom organizacyjnym uprawnionym do obrotu prawa do zwrotu udzielonych bonifikat przy sprzedaży materiału do siewu i sadzenia - art. 42 (poprzednio art. 40). Projekt rządowy przewidywał udzielenie bonifikat do materiału sprzedawanego do siewu i sądzenia tylko przez centrale nasienne i przemysł ziemniaczany.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">W art. 47 /poprzedni art. 46) zobowiązano ministra rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej do stworzenia rezerwy nasiennej. W projekcie rządowym mówiło się jedynie, że minister może tworzyć taką rezerwę.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">W art. 56 /poprzedni art. 55) wprowadzono zapis mówiący o obligatoryjnej dotacji z budżetu państwa zamiast formy fakultatywnej, którą przewidywał projekt rządowy. Podkomisja motywuje swoje stanowisko tym, iż we wszystkich wysoko rozwiniętych krajach postęp biologiczny w rolnictwie jest subwencjonowany.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Wszystkie zaproponowane zmiany są rezultatem wnikliwej dyskusji z autorami projektu rządowego.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Dyskusja:</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#SylwesterZawadzki">Na szczególne podkreślenie, zasługuje znaczenie propozycji dotyczących premii autorskich. Mówiłem już o tym w toku pierwszego czytania projektu ustawy. Z zadowoleniem stwierdzam, że podkomisja zajęła się tą kwestią.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#EmilKołodziej">Proponuję, abyśmy omówili obecnie po kolei wszystkie artykuły projektu ustawy.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#EmilKołodziej">Tytuł rozdziału Ⅰ został przyjęty bez uwag.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#EmilKołodziej">W art. 1 pkt 2 wprowadzono zmianę polegającą na umieszczeniu po słowie „autorów” wyrazów „odmian oryginalnych”.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#EmilKołodziej">W art. 2 ust. 1 pkt 2 słowa „jego formułą” zastąpioną słowami „formułą mieszańca”. W art. 2 ust. 1 pkt 13 zamiast wyrazów „jej wytworzenia” wprowadzono wyrazy „wytworzenia odmiany oryginalnej”.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#WiktorPawlak">Proponuję, aby w art. 2 ust. 1 pkt 20 w miejsce „kupno” wprowadzić termin „nabycie”. W przepisach prawnych terminu „kupno” nie używa się. Proponuję również drobną poprawkę stylistyczną w tym punkcie - użycie spójnika „lub” zamiast „i”.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#WiktorPawlak">Wicedyrektor departamentu w Ministerstwie Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej Wiesław Malinowski: Ta kwestia była rozważana wcześniej, ale proszę zwrócić uwagę na poprawność redakcyjną. Jeśli wniesiemy proponowaną poprawkę w pkt. 20. będziemy mieli powtórzenie terminu „nabycie” i „nabytego”. Uważam natomiast, że można wprowadzić drugą proponowaną poprawkę.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#WalentyMaćkowiak">Użycie w pkt. 20. terminu „kupno” jest poprawne. Przychylam się do wprowadzenia drugiej redakcyjnej poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#WiktorPawlak">W przepisach prawnych nie używa się jednak słowa „kupno”, termin ten nie koresponduje z przepisami kodeksu postępowania administracyjnego.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#WiktorPawlak">Komisja przyjęła poprawki do art. 2 ust. 1 pkt 20 zaproponowane przez posła W. Pawlaka.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#EugeniuszOchendowski">Wnoszę o skreślenie art. 2 ust. 4 jako zbędnego. Przepis ten wynika z kodeksu postępowania administracyjnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#DariuszZiółkowski">Kwestia ta była dyskutowana na posiedzeniu podkomisji. Biuro Prawne Ministerstwa Rolnictwa uważa za celowe zamieszczenie tego zapisu argumentując, że podobny zapis zawierają inne ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#EugeniuszOchendowski">Wobec tego proponuję zmienić art. 2 ust. 4 wprowadzając następujący zapis: „do postępowania w sprawach nasiennictwa stosuje się przepisy kpa o ile przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej”.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#EugeniuszOchendowski">Przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej Kazimierz Dmochowski: Wydaje mi się, że ustawa o nasiennictwie wkracza w zakres regulacji innych ustaw. Są takie problemy nasiennictwa, do których nie stosuje się przepisów kpa. Stąd konieczność wprowadzenia takiego zapisu.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PiotrJóźwiak">Uważam, że niczego nie poprawimy, jeśli zmienimy sformułowanie „chyba że” zawarte w art. 2 ust. 4. Sformułowanie to stosowane jest m.in. w kodeksie postępowania cywilnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#DariuszZiółkowski">Proponuję w art. 2 ust. 4 wprowadzić zapis: „Postępowanie w sprawach regulowanych w ustawie toczy się według przepisów kpa, chyba te przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#DariuszZiółkowski">Art. 2 został przyjęty wraz ze zgłoszonymi poprawkami. Ust. 4 przyjęto w brzmieniu zaproponowanym przez przedstawiciela Biura Prawnego Kancelarii Sejmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#EmilKołodziej">Proponuję wprowadzenie w art. 3 dodatkowego ustępu w brzmieniu: „Rejestr jest urzędowym spisem odmian, których materiał siewny może być wprowadzony do obrotu”. Natomiast nowy ust. 3 pkt 1 miałby brzmienie: „oryginalne, selekcjonowane i miejscowe odmiany roślin, których uprawa ma znaczenie dla gospodarki narodowej”.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#EmilKołodziej">Dotychczasowy ust. 3 zostałby oznaczony jako ust. 4, a jego treść byłaby następująca: „Odmiany krajowe przeznaczone do uprawy wyłącznie za granicą mogą być również wpisane do rejestru”.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#JerzyJaskiernia">Kto decyduje o tym, które odmiany będą wpisane do rejestru, a które nie? Na podstawie jakich kryteriów podejmuje się takie decyzje?</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#JerzyJaskiernia">Dyrektor departamentu w Ministerstwie Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej Bolesław Woźniak: Decyzje takie podejmuje Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, a głównym kryterium jest przydatność danej uprawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#SylwesterZawadzki">Czy nie lepiej byłoby, aby ten rejestr był kompletny? Nie widzę powodu, aby do rejestru wpisywać tylko niektóre odmiany.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#SylwesterZawadzki">Przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej Kazimierz Dmochowski: Rejestry upraw prowadzone są w wielu krajach. Wydaje się więc właściwe wyodrębnienie w polskim rejestrze tych odmian stosowanych za granicą, które uprawia się również w Polsce. Jeśli odmiana uprawiana jest tylko za granicą powinna być odnotowana w rejestrze danego kraju, ale nie zawsze tak jest.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#JerzyJaskiernia">Poseł S. Zawadzki sugerował, aby wszystkie odmiany wpisywać do rejestru. Tymczasem w proponowanym przepisie nie określa się żadnego kryterium, na którego podstawie można by niektóre odmiany wpisywać do rejestru, a inne nie.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#SylwesterZawadzki">Proponuję zapisać w art. 3 ust. 3, że odmiany stosowane za granicą również są wpisywane do rejestru.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#WalentyMaćkowiak">Trudno się z tym zgodzić, gdyż nie wszystkie odmiany uprawiane za granicą nadają się do uprawy w Polsce.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#SylwesterZawadzki">Dla mnie sprawa nadal nie jest jasna. Nie rozumiem, dlaczego w rejestrze nie mogą znaleźć się wszystkie odmiany eksportowe z odpowiednią adnotacją. Rejestr powinien być kompletny.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#AlojzyNowicki">Chciałbym wyjaśnić, co to jest rejestr odmian, bo chyba na niezrozumieniu tego terminu polega nasz problem. Rejestr jest spisem odmian przyjętych do obrotu, zatem w rejestrze mogą znaleźć się tylko te odmiany, które są przydatne do uprawy w Polsce.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#AlojzyNowicki">Przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej Kazimierz Dmochowski: Nie każda uprawa eksportowa może być wprowadzana w Polsce, stąd konieczność selektywnego zamieszczania upraw eksportowych w rejestrze.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#AlojzyNowicki">Wiceminister rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej Bolesław Maćkowiak: Chciałbym przeprosić posłów za nieobecność w dotychczasowej części obrad spowodowaną ważnymi zajęciami w ministerstwie. Zarazem wyrażam posłom podziękowanie za liczne uwagi i zmiany wprowadzone do rządowego projektu ustawy o nasiennictwie. Sądzę, że przyczynią się one do lepszego funkcjonowania tej ustawy w praktyce.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#JerzyJaskiernia">Proponuję następujące brzmienie art. 3 ust. 4: „Do rejestru mogą być również wpisane odmiany krajowe uprawiane wyłącznie za granicą”.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#EmilKołodziej">Po przyjęciu tej poprawki dotychczasowy art. 4 staje się zbędny i zostanie wykreślony, a dotychczasowy art. 5 zostanie oznaczony jako art. 4. W art. 4 pkt 1 po słowie „odpowiednia” proponujemy dołączyć sformułowanie „dla gospodarki narodowej”.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#SylwesterZawadzki">Proponuję, aby zmiany w projekcie ustawy uzasadniał przewodniczący podkomisji, co z pewnością usprawni nasze obrady.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#WalentyMaćkowiak">W nowym art. 4, czyli dotychczasowym art. 5 w pkt. 2 po wyrazie „odmiany” dodaliśmy „oryginalnej lub selekcjonowanej”. Dotychczasowy art. 6 otrzymuje oznaczenie art. 5 i w ust. 1 otrzymuje brzmienie: „Nazwa odmiany powinna zawierać znamiona odróżniające ją od nazw innych odmian tej samej lub pokrewnej rośliny uprawnej, wpisanych do rejestru lub objętych ochroną w Polsce oraz w państwach będących członkami odpowiednich porozumień międzynarodowych, których Polska Rzeczpospolita Ludowa jest uczestnikiem”. W ust. 2 wyrazy „miejsca pochodzenia i hodowcy” zastępuje się wyrazami „hodowcy, miejsca pochodzenia”.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#JerzyJaskiernia">Chciałbym zapytać, czy Polska jest uczestnikiem lub stroną odpowiednich porozumień międzynarodowych. W jaki sposób można stwierdzić, że PRL jest uczestnikiem porozumień?</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#JerzyJaskiernia">Po wyjaśnieniach przedstawiciela Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej art. 5 ust. 1 i ust. 2 otrzymały brzmienie proponowane przez podkomisję.</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#JerzyJaskiernia">Następnie Komisje przyjęły art. art. 9–13 wraz z poprawkami zaproponowanymi przez podkomisję.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#EugeniuszOchendowski">Dotychczasowy art. 14 powinien zostać podzielony na dwie części. Sprawy dotyczące komisji opiniującej rejestrację odmian powinny być uregulowane łącznie w art. 16.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#WiesławMalinowski">Powołanie wspomnianej komisji powinno nastąpić w drodze rozporządzenia wydanego na podstawie ustawy. Szczegółowy tryb pracy komisji powinien ustalać minister rolnictwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#EugeniuszOchendowski">Z obecnego zapisu nie wynika, że komisja będzie powoływana w drodze rozporządzenia. Proponuję, aby sprawy dotyczące tej komisji były uregulowane w art. 16.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#WalentyMaćkowiak">Zgadzam się z opinią, że przepis odnoszący się do funkcjonowania komisji może być przeniesiony do art. 16.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#WalentyMaćkowiak">Przedstawiciel Biura Prawnego URM Piotr Jóźwiak: Wydaje się, że taka zmiana nie byłaby celowa. W art. 16 zawarta jest delegacja dla ministra rolnictwa, dotycząca uregulowania szczegółowych spraw funkcjonowania wspomnianej komisji. Nie należy w sztuczny sposób łączyć przepisu merytorycznego dotyczącego ustanowienia komisji z przepisami szczegółowymi dotyczącymi jej funkcjonowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#EugeniuszOchendowski">Proponuję, aby ust. 2 art. 13 przenieść do art. 16 jako ust. 3.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#SylwesterZawadzki">Musimy zwrócić przede wszystkim uwagę na to, co powinno się znaleźć w ustawie. Ustawa powinna zawierać stwierdzenie, że minister tworzy odpowiednią komisję, tymczasem w art. 16 ust. 3 zawarto sformułowanie, iż rozporządzenie decyduje o składzie tej komisji (tj. o tym, jakie organizacje są w niej reprezentowane) oraz o zasadach powoływania i odwoływania członków komisji, a także zasadach jej funkcjonowania.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#SylwesterZawadzki">Komisje przyjęły poprawkę zaproponowaną przez posła E. Ochendowskiego.</u>
<u xml:id="u-30.2" who="#SylwesterZawadzki">Przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej Kazimierz Dmochowski: Regulacja zawarta w art. 13 (poprzedni art. 14), powinna zostać uszczegółowiona w rozporządzeniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#JerzyJaskiernia">Mam wątpliwości, czy należy wprowadzić pojęcie „zakres”. Zakres ten jest określony przez art. 13, a wprowadzenie tego pojęcia mogłoby wywołać wrażenie, że jest jakiś inny zakres poza regulacją ustawową.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#EmilKołodziej">Do art. 13 proponuję dodać ust. 2, w którym byłaby mowa, że komisję powołuje minister rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#EmilKołodziej">Komisje przyjęły art. art. 14 i 15 bez uwag.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#SylwesterZawadzki">W art. 16 ust. 2 nie chodzi o skład, lecz o zasady tworzenia i zasady działania komisji. Te sprawy powinny być uregulowane w rozporządzeniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#JerzyJaskiernia">Art. 16 powinien w ust. 3 zawierać zapis mówiący o tym, że w skład komisji wchodzą specjaliści, reprezentujący instytucje oraz organizacje rolników. Taki zapis będzie wystarczający do stwierdzenia, o jakie instytucje chodzi. Należy sprawę tę precyzyjnie uregulować w ustawie, albo w ogóle z niej wyłączyć.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#RajmundMoric">W art. 16 ust. 3 mówimy o zasadach działania komisji. Należy wyjaśnić, kto ma określić zakres działania każdej z komisji, których będzie przecież kilka.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#RajmundMoric">Przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej Kazimierz Dmochowski: Komisji będzie kilkanaście. Zakres działania każdej z nich będzie obejmował inne grupy roślin; sprawa ta miała być rozstrzygnięta w akcie wykonawczym. W ten sposób właśnie rozumieliśmy zakres działania komisji. Sprawy te powinny podlegać ministrowi rolnictwa, ale nie można ich ustalić raz na zawsze.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#JerzyJaskiernia">Ze względu na fakt, że artykuły wcześniejsze mówią o zakresie, być może byłoby dobrze użyć sformułowania „szczegółowy zakres”. Rozwiązałoby to problem tym bardziej, iż mamy już precedens w poprzednim artykule.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#EugeniuszOchendowski">Proponuję, aby w art. 16 ust. 1 zamiast sformułowania „określa” użyto sformułowania „ustala” bądź sformułowania „określa rośliny uprawne”.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#EugeniuszOchendowski">Komisje przyjęły sformułowanie „określa rośliny uprawne”.</u>
<u xml:id="u-37.2" who="#EugeniuszOchendowski">Tytuł rozdziału 3. przyjęto bez uwag. Następnie Komisje przyjęły art. art. 17–30 w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję.</u>
<u xml:id="u-37.3" who="#EugeniuszOchendowski">Podobnie przyjęto tytuł art. 4, art. 31 i nowy art. 32.</u>
<u xml:id="u-37.4" who="#EugeniuszOchendowski">Uważam, że Biuro Prawne Kancelarii Sejmu powinno dokonać przeglądu całego tekstu ustawy pod względem redakcyjnym.</u>
<u xml:id="u-37.5" who="#EugeniuszOchendowski">Komisje przyjęły bez uwag art. 34 i nowy art. 35.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#JerzyJaskiernia">Proszę o wyjaśnienie, o jaki czyn chodzi, gdy w projekcie ustawy jest mowa o czynie karalnym.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#DariuszZiółkowski">Zastosowano tutaj analogię ze sformułowaniami ustawy prawo wynalazcze. Jest już praktyka i orzecznictwo w tej kwestii, zatem sformułowanie nie powinno nastręczać problemów.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#DariuszZiółkowski">Następnie komisje przyjęły art. art. 36–41.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#JanPryszcz">W związku z art. 42 chciałbym podkreślić, że sytuacja w produkcji ziemniaków jest zła. Proszę o wyjaśnienie kwestii bonifikat i związanych z tym kosztów społecznych zawyżania cen materiału siewnego. Takie stanowisko może stanowić podstawę do podejmowania tylko bardziej opłacalnej kontraktacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#BolesławWoźniak">Rząd zmierza do ograniczenia dotacji do kontraktacji nasion. Stosowane w tej dziedzinie ceny są cenami regulowanymi. Uważamy, że produkcja nasienna powinna być opłacalna. W obowiązującym systemie zaopatrzenia w kwalifikowany materiał siewny dużą rolę odgrywa fundusz postępu biologicznego, który jest formą dotacji państwa. Zdaniem resortu rozszerzenie dotacji byłoby sprzeczne z generalną polityką rządu.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#BolesławWoźniak">Komisje przyjęły art. 42 i art. 43 w brzmieniu sprawozdania podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#AdamWójcik">W sprawozdaniu podkomisji proponuje się dokonanie zmiany w art. 44. Zmiana ta polegałaby na zastąpieniu określenia „jednostki gospodarki uspołecznionej” określeniem „osoby prawne”. Biuro Prawne postuluje utrzymanie określenia „Jednostki gospodarki uspołecznionej”.</u>
<u xml:id="u-42.1" who="#AdamWójcik">Komisje przyjęły art. 44 i art. 45 w brzmieniu sprawozdania podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#WalentyMaćkowiak">Proponuję w art. 46 ust. 4 skreślić „po upływie 14 dni”, a zostawić „od dnia ogłoszenia”.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#EugeniuszOchendowski">Jaki dzień będzie uznany za datę ogłoszenia zakazu prowadzenia na danym obszarze obrotu materiałem siewnym odmiany?</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#EmilKołodziej">Art. 46 ust. 4 otrzyma zatem brzmienie: „Zakaz prowadzenia obrotu obowiązuje od dnia jego ogłoszenia, a w odniesieniu do odmiany, której materiał siewny znajdował się w obrocie na obszarze, o którym mowa w ust. 1 - w rok po jego ogłoszeniu”.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#JanPryszcz">Jak będą regulowane kwestie finansowe w sprawach, których dotyczy art. 46?</u>
<u xml:id="u-46.1" who="#JanPryszcz">Dyrektor departamentu w Ministerstwie Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej Bolesław Woźniak: Odpowiedzialność finansowa spoczywać będzie na przedsiębiorstwie zajmującym się obrotem, tj. przedsiębiorstwie nasiennym.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#WalentyMaćkowiak">W art. 46 nie mówi się o zakazie, a o dopuszczeniu do obrotu. Jeśli przedsiębiorstwo wprowadzi nasiona, które nie były dopuszczone do obrotu, to będzie musiało płacić.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#JanPryszcz">Przyjmuję te wyjaśnienia, choć nie wiem, czy takie rozwiązanie jest zgodne z ideą II etapu reformy gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-48.1" who="#JanPryszcz">Komisje przyjęły art. 46 w brzmieniu zaproponowanym przez posła E. Kołodzieja, a następnie art. art. 47–55 w brzmieniu sprawozdania podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#KarolDuczmar">W art. 54 ust. 2 proponuję termin kwartalny zastąpić terminem półrocznym. Obliczanie opłat hodowlanych kwartalnie jest bardzo skomplikowane.</u>
<u xml:id="u-49.1" who="#KarolDuczmar">Komisje przyjęły art. 54 wraz z poprawką zgłoszoną przez prof. K. Duczmara oraz art. 55 w brzmieniu sprawozdania podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#JanChudy">Proponuję w art. 56 ust. 2 pkt 5 wykreślić wyrazy „z tytułu”.</u>
<u xml:id="u-50.1" who="#JanChudy">Komisje przyjęły art. 56 wraz z poprawką zgłoszoną przez posła J. Chudego, a następnie - bez uwag - art. 57.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#JerzyJaskiernia">Nie wiem, czy w art. 58 ust. 3 powinien znaleźć się wyraz „niniejszego” i sformułowanie „gospodarowanie funduszami celowymi”.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#DariuszZiółkowski">Oba sformułowania są poprawne, pierwsze stosowane jest w technice legislacyjnej, drugie jest pojęciem stosowanym w ustawie budżetowej. Wyrażenie „gospodarowanie funduszami celowymi” było użyte celowo, zostało przejęte z prawa budżetowego.</u>
<u xml:id="u-52.1" who="#DariuszZiółkowski">Komisje przyjęły art. 58.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#EugeniuszOchendowski">Proponuję przeredagować tytuł rozdz. 9. zastępując przecinek spójnikiem „oraz”.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#JerzyJaskiernia">Wprowadzenie w tytule rozdz. 9. spójnika „oraz” może wprowadzić w błąd. Proponuję przecinek zastąpić kropką.</u>
<u xml:id="u-54.1" who="#JerzyJaskiernia">Komisje przyjęły tytuł rozdz. 9 i art. 59.</u>
<u xml:id="u-54.2" who="#JerzyJaskiernia">Profesor SGGW AR Julian Jakubiec: Zgłaszam uwagę do art. 60. Świadectwo o uznaniu materiału siewnego za kwalifikowany powinno być pewną formą gwarancji. Tymczasem według tekstu tego artykułu tak nie jest.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#JanVirion">Świadectwo materiału siewnego stwierdza jedynie, jakie wyniki dany materiał uzyskał podczas specjalistycznych badań. Gwarancje dla odbiorcy wynikają z tego, że odpowiedzialność za jakość materiału siewnego spoczywa na dostawcy. Świadectwo jest jedynie dokumentem stwierdzającym, że jakaś wyspecjalizowana instytucja sprawdziła, czy jakość badanego materiału odpowiada wymaganym normom. Instytucja badająca materiał siewny nie ponosi odpowiedzialności za jego jakość. Odpowiada jedynie za to, czy badania zostały należycie wykonane. Nie ma zatem potrzeby uzupełnienia tekstu ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#StanisławDerda">Jako rolnik chciałbym przychylić się do opinii prof. J. Jakubca. Świadectwo wydane przez wyspecjalizowaną instytucję powinno rzetelnie dokumentować jakość zbadanego materiału. Instytucja wydająca świadectwo powinna brać za swą ekspertyzę pełną odpowiedzialność. Kogo bowiem mam zaskarżać w przypadku, gdy kupię kilka ton materiału siewnego i okaże się, że jest on nieodpowiedniej jakości, mimo że posiadał świadectwa?</u>
<u xml:id="u-56.1" who="#StanisławDerda">Profesor SGGW AR Julian Jakubiec: Świadectwo musi odpowiadać stanowi rzeczywistemu. Za wydawanie świadectw niezgodnych z rzeczywistą jakością badanego materiału powinny być przewidziane konsekwencje. Takie zagrożenie wpłynęłoby zapewne na większą skrupulatność przy badaniu nasion oraz wydawaniu świadectw.</u>
<u xml:id="u-56.2" who="#StanisławDerda">Przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej Kazimierz Dmochowski: W art. 67 przewidziany jest tryb odwoławczy, w przypadku gdy zainteresowany nie zgadza się z ustaleniami wydanego świadectwa. Nie ma więc potrzeby powtarzania tego w innym przepisie.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#JerzyJaskiernia">Proponuję następującą redakcję art. 60 ust. 4 i ust. 5: „4. Po wpisaniu odmiany do rejestru, uznaje się - na wniosek zainteresowanego - warunkowo kwalifikowany materiał siewny tej odmiany za materiał kwalifikowany.</u>
<u xml:id="u-57.1" who="#JerzyJaskiernia">5. W razie odmowy wpisania odmiany do rejestru, uznaje się - na wniosek zainteresowanego - warunkowo kwalifikowany materiał siewny tej odmiany za materiał kwalifikowany w najniższym stopniu kwalifikacji stosowanym w obrocie. Materiał ten jest dopuszczony do obrotu”.</u>
<u xml:id="u-57.2" who="#JerzyJaskiernia">Przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej Kazimierz Dmochowski: Zgłaszam autopoprawkę do art. 60 ust. 7; uzyska on następujące brzmienie: „7. Jeżeli odmowa wpisania do rejestru dotyczy odmian drzew owocowych oraz krzewów jagodowych, warunkowo kwalifikowany materiał szkółkarski tych odmian nie może być uznany za kwalifikowany”.</u>
<u xml:id="u-57.3" who="#JerzyJaskiernia">Idzie w tym przypadku o to, aby hodowcy nie ponosili ryzyka z tytułu wcześniejszego rozmnażania roślin. Zasada ta nie może jednak dotyczyć drzew owocowych i krzewów jagodowych. Proponujemy zatem mniej rygorystyczne rozwiązanie niż w poprzedniej wersji.</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#WalentyMaćkowiak">Sprawa ta była dyskutowana przez naszą podkomisję i proponowaną zmianę uznaliśmy za celową.</u>
<u xml:id="u-58.1" who="#WalentyMaćkowiak">Komisje przyjęły art. 60 wraz ze zgłoszonymi poprawkami.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#JerzyJaskiernia">W nawiązaniu do art. 61 chciałbym zapytać, jaka jest różnica między oceną polową i oceną laboratoryjną? Czy te oceny powinny być dokonywane alternatywnie, czy łącznie?</u>
<u xml:id="u-59.1" who="#JerzyJaskiernia">Dyrektor departamentu w Ministerstwie Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej Bolesław Woźniak: Materiał siewny zgłoszony do uznania za kwalifikowany powinien podlegać zarówno ocenie polowej, jak i laboratoryjnej.</u>
<u xml:id="u-59.2" who="#JerzyJaskiernia">W tekście ustawy należy zatem wyraźnie zaznaczyć, że materiał siewny podlega ocenie polowej i laboratoryjnej.</u>
<u xml:id="u-59.3" who="#JerzyJaskiernia">Komisje przyjęły art. 61 z powyższą poprawką oraz art. 62 i art. 63 w brzmieniu sprawozdania podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#JanPryszcz">W nawiązaniu do art. 64 chciałbym zapytać, kto się zajmuje szkoleniem służb przedsiębiorstw nasiennych. Czy sprawa ta była rozpatrywana w toku obrad podkomisji?</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#BolesławWoźniak">Inspekcja nasienna nadzoruje laboratoria przedsiębiorstw uprawnionych do analizy materiału siewnego. Nadaje ona i cofa te uprawnienia. Szkolenie pracowników zajmujących się badaniem odbywa się w różnych instytucjach. Myślę, iż tego nie trzeba regulować w ustawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-62">
<u xml:id="u-62.0" who="#WalentyMaćkowiak">Podkomisja uznała, że takie rozszerzenie ustawy nie jest konieczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-63">
<u xml:id="u-63.0" who="#JanPryszcz">Swoją uwagę zgłosiłem nie tylko we własnym imieniu, ale także w imieniu wyborców, którzy postulowali ujednolicenie programów i form szkolenia służb nasiennych. W praktyce bowiem zdarza się, że ten sam materiał siewny jest różnie oceniany przez różnych pracowników.</u>
</div>
<div xml:id="div-64">
<u xml:id="u-64.0" who="#BolesławWoźniak">Szkolenie, o którym mowa, organizowane jest przez różne instytuty, a także przez resort rolnictwa. Uregulowane są zasady, według których szkoli się służby nasienne, organizowane są specjalne kursy, opracowana jest metodyka itd. Pracownicy laboratoriów są zobowiązani do zdania egzaminu i uzyskania świadectwa uprawniającego do pracy na danym stanowisku. Działalność ta jest zatem należycie nadzorowana i kontrolowana.</u>
<u xml:id="u-64.1" who="#BolesławWoźniak">Komisje przyjęły art. 64 w brzmieniu sprawozdania podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-65">
<u xml:id="u-65.0" who="#JerzyJaskiernia">W art. 65 projektu rządowego przyjęto, że oceny laboratoryjnej materiału siewnego dokonują okręgowe inspektoraty i przedsiębiorstwa prowadzące obrót tym materiałem. W nowej wersji tego artykułu stwierdza się, że oceny tej dokonywać mogą upoważnione przez okręgowy inspektorat osoby fizyczne i wyznaczone jednostki organizacyjne. Czym jest podyktowana ta zmiana?</u>
<u xml:id="u-65.1" who="#JerzyJaskiernia">Przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej Kazimierz Dmochowski: Zmiana ta została wprowadzona na wniosek podkomisji. Laboratoria miały być uprawnione do badania materiału siewnego i wydawania świadectw. Po dyskusji uznaliśmy, że oceny już sprawdzonego materiału siewnego, a przy tym przeznaczonego do obrotu w kraju, mogą dokonywać laboratoria wszelkich jednostek zajmujących się obrotem materiału siewnego.</u>
<u xml:id="u-65.2" who="#JerzyJaskiernia">W nowym brzmieniu art. 65 następuje wyłączenie okręgowych inspektoratów i przekazanie ich uprawnień na rzecz innych jednostek. Jeszcze raz chciałbym zapytać, czy świadomie zrezygnowano z dokonywania oceny laboratoryjnej materiału siewnego przez inspektoraty okręgowe?</u>
<u xml:id="u-65.3" who="#JerzyJaskiernia">Przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej Kazimierz Dmochowski: Ogólnie oceną materiału siewnego zajmuje się inspekcja nasienna. Art. 65 nie podważa ogólnej zasady sformułowanej w art. 63. Mówi się w nim, że do zadań okręgowego inspektoratu należy ocena materiału siewnego, uznawanie go za kwalifikowany, warunkowo kwalifikowany lub sprawdzony oraz wydanie świadectw. W art. 65 przewiduje się więc tylko możliwość dokonywania oceny laboratoryjnej materiału siewnego przez inne jednostki i tylko w określonych przypadkach.</u>
</div>
<div xml:id="div-66">
<u xml:id="u-66.0" who="#AlojzyNowicki">Proponuję wprowadzić do art. 65 ust. 1 słowo „również”. W ten sposób ustęp ten otrzymałby następujące brzmienie: „Oceny laboratoryjnej materiału siewnego, który ma być uznany za sprawdzony i przeznaczony do obrotu w kraju, mogą również dokonywać upoważnione przez okręgowy inspektorat osoby fizyczne i jednostki organizacyjne prowadzące obrót tym materiałem”.</u>
</div>
<div xml:id="div-67">
<u xml:id="u-67.0" who="#WalentyMaćkowiak">Upoważnienia do dokonywania oceny laboratoryjnej dotyczą tylko materiału sprawdzonego.</u>
<u xml:id="u-67.1" who="#WalentyMaćkowiak">Komisje przyjęły art. 65 wraz z poprawką zgłoszoną przez posła A. Nowickiego.</u>
<u xml:id="u-67.2" who="#WalentyMaćkowiak">Następnie przyjęto art. art. 66–72 w brzmieniu sprawozdania podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-68">
<u xml:id="u-68.0" who="#JerzyJaskiernia">Trzeba się zastanowić, czy w przepisach wprowadzających zagrożenie karą grzywny nie powinno się określić jej wysokości. Myślę, że niezręczne jest mówienie o grzywnie bez określenia jej granic.</u>
</div>
<div xml:id="div-69">
<u xml:id="u-69.0" who="#DariuszZiółkowski">Czyny przewidziane przez ustawę i zagrożenie grzywną są występkami. Wiemy, że są maksymalne granice grzywny orzekanej wobec sprawcy występku. Niecelowe było precyzowanie wysokości kary pieniężnej, gdyż wskutek inflacji przepisy o grzywnach są dość często zmieniane.</u>
<u xml:id="u-69.1" who="#DariuszZiółkowski">Tytuł rozdziału 11 przyjęto bez uwag.</u>
<u xml:id="u-69.2" who="#DariuszZiółkowski">Przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej Kazimierz Dmochowski: System obliczania i wypłacania premii został zmieniony na coroczny. W tej sytuacji centralny ośrodek będzie miał kłopoty w związku z potrzebą opracowania komputerowego systemu dla wypłat i ewidencji. Celowe będzie zatem wprowadzenie przepisu chroniącego autorów odmian przed skutkami ewentualnego opóźnienia wypłaty. Idzie tylko o tych autorów, którym ustawa daje prawo do premii wypłacanej w ratach.</u>
</div>
<div xml:id="div-70">
<u xml:id="u-70.0" who="#WalentyMaćkowiak">Zgadzam się, że zapis postulowany przez K. Dmochowskiego jest celowy, gdyż pozwoli to uniknąć komplikacji. Projekt zakłada, że wypłata premii autorskich za 1988 r. może nastąpić nie później niż w 1990 r. Wysokość premii ulega zmianie odpowiednio do zmian przeciętnych dochodów w rolnictwie.</u>
<u xml:id="u-70.1" who="#WalentyMaćkowiak">Komisje przyjęły poprawki zaproponowane przez K. Dmochowskiego oraz art. art. 73–80 w brzmieniu sprawozdania podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-71">
<u xml:id="u-71.0" who="#EugeniuszOchendowski">Chciałbym wrócić jeszcze do art. 49, który upoważnia ministra rolnictwa do określenia szczegółowych warunków, jakie powinny być spełnione w przechowywaniu i obrocie materiałem siewnym. Podkomisja opuściła wyrazy „w drodze rozporządzenia”. Uważam, że nie jest to słuszne, gdyż w artykule powinno być powiedziane, że odbywa się to w drodze rozporządzenia.</u>
<u xml:id="u-71.1" who="#EugeniuszOchendowski">Komisje przyjęły poprawkę do art. 49 zgłoszoną przez posła E. Ochendowskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-72">
<u xml:id="u-72.0" who="#JerzyJaskiernia">W jakim stadium znajdują się prace nad projektami rozporządzeń?</u>
</div>
<div xml:id="div-73">
<u xml:id="u-73.0" who="#WalentyMaćkowiak">Prace nad rozporządzeniami wykonawczymi są zaawansowane. Projekty muszą być jeszcze uaktualnione. Podkomisja stoi na stanowisku, że ustawa powinna wejść w życie od 1 stycznia 1988 r., a nie od 1 lipca 1988 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-74">
<u xml:id="u-74.0" who="#BolesławWoźniak">Projekt ustawy został przygotowany łącznie z projektami rozporządzeń. Rozporządzenia wymagają uzupełnienia, co zajmie ok. 2. miesięcy. Jesteśmy gotowi realizować przepisy ustawy od 1 stycznia 1988 r.</u>
<u xml:id="u-74.1" who="#BolesławWoźniak">Komisje przyjęły w całości projekt ustawy.</u>
<u xml:id="u-74.2" who="#BolesławWoźniak">Na posła sprawozdawcę wybrano posła Walentego Maćkowiaka (bezp.).</u>
<u xml:id="u-74.3" who="#BolesławWoźniak">Po zakończeniu wspólnych obrad odbyło się posiedzenie Komisji Prac Ustawodawczych, któremu przewodniczył poseł Emil Kołodziej (ZSL).</u>
<u xml:id="u-74.4" who="#BolesławWoźniak">Komisje przyjęły plan pracy na okres od października 1987 r. do września 1988 r.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>